Sunteți pe pagina 1din 52

DESARROLLONORMALDELLENGUAJE

Lic.MarceloDazMolina,Fonoaudilogo

EnFonoaudiologaexistenvariosaspectosquedebenserconsiderados
cuandoseestudialacomunicacinhumanayqueinvolucrandiferentes
camposoreasdetrabajoasaber:lavoz,ellenguajeylaaudicin.
DefinicindeLenguaje
Lostextospeditricoslodefinencomo"unsistemaderepresentaciones
simblicasquesepuedenexpresaryquenospermiteaccedera
informacinytrasmitirestainformacincuandoesnecesario".
Otroaspectoquemereceunaespecialmencineselqueserefierea
distinguirentreellenguajeexpresivoylenguajecomprensivo.Elprimero
deellosserefierealacapacidadderecordarlaspalabraspertinentes,
ordenarlasenoraciones,dandolalgicadenuestroidiomayasexponer
claramenteunaidea.Elsegundoserefierealacapacidaddeinterpretar
losestmulosauditivos,extraerlossignificadosyaseaalnivelde
palabrasodeoracionesdeloquehemosododemodoquesecomprenda
elmensaje.
NivelesdelLenguaje
Otrodelosconceptosesencialeseselqueserefierealosnivelesdel
lenguaje;estaposturapermitecomprenderdemejormaneracomoopera
internamenteellenguajeycomofuncionanlosdiferentestrastornosque
stepuedepresentar.Estossonlossiguientes:
Fonologa:Serefierealsistemadesonidosusadosporciertogrupo
humanohablantedeunidiomaparticular.Consideralasposibles
combinacionesdesonidosquepermiteesedeterminadoidiomaylas
reglasquerigenestascombinaciones.
MorfoSintaxis:Porunladoserefierealasreglasquegobiernanlas
combinacionesdelaspalabras,esdecir,cuandovanunaalladodelaotra
ylasterminacionesyracesdelaspalabras(infinitivos,conjugacionesde
verbos,pluralidad,singularidad,porejemplo).
Semntica:Corresponderabsicamentealossignificadosdelaspalabras
queconocemos,esdecirnuestrarepresentacindelmundoque
conocemos.
Lxico:eselnombredelaspalabrasquetenemosennuestrocerebro;es
decir,escomoundiccionariointernoquemanejamos.
Pragmtica:sibienescierto,correspondeaunnivelmsrecientemente
reconocido,ellonolerestaimportancia.Esteapuntaalaintencinque
subyacealoquedecimos,esdecir,qudecimos,enqumomentoypara
qulodecimos(elusodelLenguaje).
ConrelacinalDesarrolloNormaldelLenguajeconvienerecordardos
aspectosfundamentales:ellenguajesedesarrolladeacuerdoauna
secuenciaordenadaypredeterminadabiolgicamenteenelserhumano.
Estcompuestaporhitosuniversalesdeacuerdoalaespeciehumana(1a
palabra,1afrase,identificacindepartesdelcuerpo,etc.)Noresulta
fcilrecordarcadaunodeestoshitosendetalle,peroinstanciascomola
AcademiaAmericanadePediatrarecomiendanfuertementeelusode
TablasdeDesarrolloyTestsparaevaluarelniveldedesarrollodel
lenguaje,demododetenersiempreclarocualeslarealidaddelnio
respectodetanimportantefuncin.Actualmenteseplanteatal
recomendacinyaquesereconoceallenguajecomounodelosms
sensiblespredictoresdelniveldedesarrolloycomotal,sesabeque
evaluacionesperidicasdeesteaseguranelconocercualeselestadodel
desarrollodelnio.
AlgunosdelosHitosmssignificativosdelLenguajeTemprano
|Hito|Edad|
Expresin:|MamoPap|14meses|
|Pidedoscosas|22meses|
|Oracionesdedospalabras|24meses|
|Inteligiblealamayoradelosextraos|36meses|
Comprensin:|Orientacinlateralalsonido|05meses|
|InhibicinalNO|10meses|
|Obedecerrdenessinelapoyodegesto|12meses|
|Identificaralmenosunapartedelcuerpo|21meses|
|Identificarobjetosconocidos|28meses|
|Identificarobjetosdeacuerdoasufuncin|34meses|
Cuandosedeseadeterminarlaexistenciadeundesarrollonormaldelas
habilidadesdellenguaje,convieneconsiderarendichaevaluacincada
unodelossiguientepuntosdadasuinfluenciaendichodesarrollo:
*Audicin:ellenguajeoralsefundamentaenloauditivo,porlocualsin
estesentidoadecuadamenteconservadoydesarrolladoesdifcilqueel
DesarrolloGlobalseddelmismomodoenformanormal.
*DesarrolloPsicoafectivo:resultaesencialcontarconunambienteque
favorezcaeldesarrollodelashabilidadesnecesariasyquelgicamente
esproporcionadoporlafamilia.
*MadurezNeurolgica:comounahabilidadhumanafundada
neurolgicamente,debecontarseconesteaspectonormal.Deotraforma,
debeesperarsealteracionesdedistintotipo.Enlaactualidad,sehanido
estableciendoreasespecficasdelcerebroqueseencargandecada
aspectodelLenguaje,siendoesteconocimientoelquehaido
permitiendoentendercadavezmscomooperanlosdistintostrastornos.
*AmbienteVerbal:Sinohaytalambiente,lascorrespondientesvas
cerebralesnosedesarrollarn,loqueprovocaralgunaalteracinenel
posteriordesarrollo.
*Indemnidadderganosfonoarticulatorios:comoefectoresdelactode
lapalabra,tambinesfundamentalsucorrectoestado.Resultaobvioque
cuandoestnalteradosestosrganossereflejarinmediatamenteenel
hablayelLenguaje.

BIBLIOGRAFIA
*Coplan,J.Threepitfallsinearlydiagnosisofmentalretardation.
ClinicalPediatrics,21,308310
*Coplan,J.(1987)Deafness:Everheardofit?Delayedrecognitionof
permanenthearingloss.Pediatrics,79,206213.
*Tuchman,R.F.,Rapin,I.,Shinnar,S.(1991)AutisticandDysphasic
children.Pt.I:ClinicalCharacteristics.Pediatrics,88,12111218.

Losniosaprendenahablardurantelosdosprimerosaosdesuvida.
Muchoantesdepronunciarsuprimerapalabra,empiezanaaprenderlas
reglasdellenguajemediantelaobservacindecmolosadultosse
comunicanentres.Heaqucmoustedpuedeesperarquesubebest
hablandoalosprogresos:
1.conunaodeedad
Reconocenombre
dice23palabrasademsde"mam"y"pap"
Imitapalabrasfamiliares
Entiendeinstruccionessencillas
Reconocepalabrascomosmbolosparalosobjetos:cochespuntosde
garaje,gatomaullidos
Actividadesparafomentarellenguajedesuhijo
Responderalosarrullosdesuhijo,gorjeosybalbuceos
Hableconsuniocomoustedsepreocupaporloelladurantetodoel
da
Leercoloridoslibrosasuhijotodoslosdas
Dileacancionesinfantilesycantarcanciones
Enseeasuniolosnombresdelosobjetosdeusocotidianoy
personasfamiliarizadas
Lleveasunioconustedanuevoslugaresysituaciones

Entre12aos
Utiliza10a20palabras,incluidoslosnombresde
Combinadospalabrascomo"bababyebye"
Ondasadis
Hacequeel"sonido"delosanimalesfamiliares
Ledaunjuguetecuandoselepregunt
Utilizapalabrascomo"ms"paraquequiereconocer
Puntosasuspies,losojosylanariz
traeobjetodesdeotrahabitacincuandoselepregunt
Actividadesparafomentarellenguajedesuhijo
recompensaryalentarlosesfuerzosinicialesendecirpalabrasnuevas
Hableconsubebtodoloqueestshaciendomientrasestsconl
Hablesimple,clara,ypocoapocoasuhijo
Hableacercadelasnuevassituacionesantesdeir,mientrasestsall,y
denuevocuandoestencasa
Mireasuniocuandoloellatehabla
Describirloquesuhijoesthaciendo,sentir,or
Dejequesuhijoescuchealosregistrosdelosniosylascintas
Elogieasuhijoesfuerzosparacomunicarse
Entre23aos
Identificapartesdelcuerpo
Llevaen"conversacin"conelautoymuecas
pregunta"Queseso?"Y"dndeestmi?"
Utilizacinde2palabrasfrasesnegativascomo"noquiero".
Formasalgunospluralesagregando"s",libro,libros
Tieneunvocabulariode450palabras
danombre,tienehastalosdedosparacontarlaedad
Combinalossustantivosylosverbos"iramam"
Entiendeconceptosdetiemposimple:"Anoche","maana"
Serefiereasmismocomo"yo"enlugardeporsunombre
Tratadellamarlaatencindeadultos:"mrame"
Legustaescucharlamismahistoriarepetida
Puededecir"no"cuandoquieredecir"s"
Lasconversacionesconotrosniosyadultos
Resuelveproblemashablandoenlugardegolpearollorar
Respondealaspreguntas"dnde"
Losnombrescomunesdelasimgenesylascosas
Utilizafrasescortas
Partidos34colores,sabequegrandesypequeos
Actividadesparafomentarellenguajedesuhijo
Repitanuevaspalabrasunayotra
Ayudeasunioaescucharyseguirlasinstruccionesdelosjuegos:
"recogerelbaln","narizbabaTouch"
Lleveasuhijoenlosviajesyhablardeloqueseveantes,durantey
despusdelviaje
Dejequesuhijoledirrespuestasapreguntassencillas
Porfavorlealoslibrostodoslosdas,quizscomopartedelarutinade
irsealacama
Escucheatentamentecomosuhijolehable
Describirloqueesthaciendo,laplanificacin,elpensamiento
Hagaqueelniotransmitirmensajessimplesparausted
Llevaralasconversacionesconelnio,depreferenciacuandolosdos
tienenalgntiempodesilencio,junto
Hacerpreguntasalgunospluralesagregando"s",libro,libros
Tieneunvocabulariode450palabras
danombre,tienehastalosdedosparacontarlaedad
Combinalossustantivosylosverbos"iramam"
Entiendeconceptosdetiemposimple:"Anoche","maana"
Serefiereasmismocomo"yo"enlugardeporsunombre
Tratadellamarlaatencindeadultos:"mrame"
Legustaescucharlamismahistoriarepetida
Puededecir"no"cuandoquieredecir"s"
Lasconversacionesconotrosniosyadultos
Resuelveproblemashablandoenlugardegolpearollorar
Respondealaspreguntas"dnde"
Losnombrescomunesdelasimgenesylascosas
Utilizafrasescortas
Partidos34colores,sabequegrandesypequeos
Actividadesparafomentarellenguajedesuhijo
Repitanuevaspalabrasunayotra
Ayudeasunioaescucharyseguirlasinstruccionesdelosjuegos:
"recogerelbaln","narizbabaTouch"
Lleveasuhijoenlosviajesyhablardeloqueseveantes,durantey
despusdelviaje
Dejequesuhijoledirrespuestasapreguntassencillas
Porfavorlealoslibrostodoslosdas,quizscomopartedelarutinade
irsealacama
Escucheatentamentecomosuhijolehable
Describirloqueesthaciendo,laplanificacin,elpensamiento
Hagaqueelniotransmitirmensajessimplesparausted
Llevaralasconversacionesconelnio,depreferenciacuandolosdos
tienenalgntiempodesilencio,junto
Hacerpreguntasparaobtenersunioapensaryhablar
Mostraralnioaentenderloqueloelladice,respondiendoconuna
sonrisayasintiendoconlacabeza
Ampliarloque,elniodice.Siloelladice,"msjugo",ledicen:
"mamquieremsjugo".
Entre34aos
Puedecontarunahistoria
Tieneunalongituddelasoracionesde45palabras
Tieneunvocabulariodecercade1000palabras
Nombresdealmenosuncolor
Comprende"ayer","verano","lahoradelalmuerzo","estanoche",
"pequeogran"
Comienzaaobedeceralaspeticionescomo"ponerelbloquedebajode
lasilla"
Sabesunombreapellido,nombredecalleenlaquel/ellavivey
variasrimasinfantiles
Actividadesparafomentarellenguajedesuhijo
Hablesobrecmolosobjetossonigualesodiferentes
Ayudeasunioquelecuentehistoriasconlibrosyfotos
Dejequesuniojuegueconotrosnios
Leermshistoriasasuhijo
Presteatencinasuniocuandolesthablando
Hablarsobrelugaresquehasidoovaser

Entre45aos
Tienelongituddelasoracionesde45palabras
Usospasadocorrectamente
Tieneunvocabulariodecercade1500palabras
Puntosdecoloresrojo,azul,amarilloyverde
Identificatringulos,crculosycuadrados
Comprende"Porlamaana","allado","medioda"
Puedehablardelascondicionesimaginariascomo"espero"
Hacemuchaspreguntas,pregunta"quin?"Y"porqu?"
Actividadesparafomentarellenguajedesuhijo
Ayudeasunioaclasificarobjetosylascosas(porejemplo,lascosas
decomer,losanimales)
Enseeasuhijocmousareltelfono
Dejequesuhijoleayudeaplanearactividades,talescomoloquevaa
hacerparalacenadeAccindeGracias
Sigahablandoconlacercadesuinters
Leermshistoriasquele
Dejequeledigaeinventarhistoriasparati
Muestresuplacercuandosetratadehablarconusted

Entre56aos
Tieneunalongituddelasoracionesde56palabras
Tieneunvocabulariodealrededorde2000palabras
Defineobjetosporsuuso(decomerconuntenedor)ypuededecirlo
queestnhechoslosobjetos
Conocerelacionesespacialescomo"enlapartesuperior","detrs",
"lejos"y"casi"
Sabesudireccin
Identificauncentavo,cincoydiezcentavos
Sabecomnopuestoscomo"grande/pequeo"
Entiende"igual"y"diferente"
Cuentadiezobjetos
Hacepreguntasparaobtenerinformacin
Distinguidosalaizquierdayladerechaensmisma
Utilizatodotipodefrases,porejemplo,"vamosairalatiendadespus
decomer"
Actividadesparafomentarellenguajedesuhijo
Elogieasuhijocuandohabladesussentimientos,pensamientos,
esperanzasytemores
Opinasobreloquehicisteocmocreequesuhijosesiente
Cantecanciones,rimasconsuhijo
Sigaleyendocuentosmslargos
Hableconlcomoloharaunadulto
Miralasfotosdelafamiliayhablarconlsobresuhistoriafamiliar
Escuchecuandosuhijohablaconusted.
Elniodebeserevaluadoregularmente(3intervalosdeunmes)porel
logopedaypsiclogoparatrazarsudesarrollo.
Durantelosdosprimerosaosdevidaelcerebrosedesarrolla
aceleradamente,permitindolealnioalcanzarnuevashabilidades,como
ponersedepieyempezarahablar.Queunniosonraalasseis
semanas,sesientealosseismesesyalosdiezbusqueunjuguete
escondido,essignodequesucerebroseestdesarrollando
correctamente.Poresoesimportantequelospadressupervisenquelos
hitosdeldesarrolloocurranenlosplazosprevistosyconsultenal
pediatrasiestonosucede,explicaladoctoraKarinKleinsteuber,
especialistaenneurologainfantil.

Elltimoeslabndeestoshitosdeldesarrolloeslaadquisicindel
lenguajeverbal,elquedependedirectamentedelaestimulacinexterna
yocurreenperiodosestablecidos.Unnioqueessordoynorecibeen
losprimerosaosningnestmuloauditivoqueentrealcircuitode
procesamientodelcerebro,difcilmentealcanzarunlenguajenormalsi
lacorreccindelasorderaseproducedespusdelperiodocrticoparael
desarrollodellenguajeaniveldelcerebro.Paraqueunnioaprendaa
hablarnecesitadelainteraccinymotivacindequieneslorodean,
sealaladoctora.|
Laestimulacin|
Ellenguajeesconsideradounniveldeprocesamientosuperior,predictor
delainteligencia.Paraayudaraunnioaadquirirlodesdeelprimerda
devidaseaconsejaquelamadre,ascomolaspersonasquelocuidan,le
hablencontonossuavesycariosos,siempreaunadistanciacercanay
mirndoloalosojos,loquelepermitealnioobservarlagestualidady
lacomunicacinnoverbalqueacompaaalaspalabras.La
recomendacinesquetodaslasrutinasqueserealizanconlaguagua,
comoalimentarlo,mudarloobaarlo,seanhabladas.Quecuandola
madrelovistedescribalasaccionesqueestrealizando.Quecuando
juegaconlnombresusjuguetes:oso,auto,muecayrepitavariasveces
esaspalabras,sealaladoctoraKleinsteuber.Tambinaportanenesta
etapalautilizacindejuguetesconsonidos,comocascabeles,ycantarle
cancionesdecuna.Entrelosseisyochomeses,losniosemitensonidos,
balbuceanconsonantes,reaccionancuandoselosllamaporsunombre.
Sonmuycuriosos,porloqueseaconsejamirarycomentarconellos
librosinfantiles,salirdepaseoencocheynombrarloquevanviendo.

Alao,unniodebedecirtrespalabrasademsdemamypap.La
recomendacinesquelospadresaumentenloqueellosdicen.Por
ejemplo,sidicenperro,quelospadrescompletenlaoracindiciendo
algocomoesteperroesmuybueno.

Alosdosaos,losniosdebensercapacesdeexpresarunaidea,de
armarfrasesconestructurasgramaticales,aunsinopronuncian
correctamente.Lospadrespuedencontribuirayudndolosarazonar,
dandoexplicacionesclarasasucesoscotidianos,comoporques
importantecomerodormiryhacindolespreguntasquelosmotivena
resolverproblemas.

TEL EXPRESIVO

Obj.Edu:expresanmodificacionesdeconducta,quesepreveencomo
resultadosdelprocesoenseaprend.Caract:redactadosclaray
precisamente.Redactadosentrminosdeconductaobservable(actividad
concretaquellevanacabolosestudiantes,sedenotaconunverbo).
Incluyencriteriosparasuevaluacin.Especificanlosnivelesde
ejecucinesperados.OGeneral:sealcanzaalfinalizaruncurso,
referenciaalproductoquesedeseaobtener(conocerellgjedeseas,
entendercomprender,conocer).O.especficos:selogranalfinalizaruna
leccin,conductaobservable+materia.Ooperacionales:debenestar
claramenteformuladosdestreza+conocimientoqueelestudiantehade
exhibircomoresultadodelaprendizaje.
Cognitivos:memorizacin,comprensin,anlisis,sntesis,evaluacin.
Afectivos:tratansobrelosaspectossentimentales,expresanelgradode
aceptacinorechazodelosestudiantesanteunatarea.Percepcin,
espuesta,valoracin,organizacin,categorizacin.
Psicomotores:nfasisenlasdestrezasfsicasymotoras.
INFORME FONOAUDIOLOGICO

INFORMEFONOAUDIOLGICO

I.ANTECEDENTESGENERALES

NombreAlumno:E.H.
FechadeNacimiento:Edad:6aos

II.ANTECEDENTESDELAEVALUACINFONOAUDIOLGICA
Fechadeevaluacin:Agosto2014
Instrumentosaplicados:
Observacinclnica.

Sntesisfonoaudiolgica(funcionesprelingsticas,audicin,OFA,voz,
etc):
OFAindemnesenrelacinaestructurayfuncionalidad.Adecuada
ejecucindepraxiasaisladasysecuenciadasaunquelavibracindel
piceestinconsistente.Audicinfuncionalaexamensubjetivo.
Respiracindetipocostodiafragmtica,modomixtoycoordinacin
fonorespiratoriaadecuada.Vozdentrodelosparmetrosnormales.Habla
fluidaconvelocidadyprosodiaapropiada.

Descripcindelasconductaslingsticasdelaalumnoenrelacinalos
siguientesaspectos:

NivelPragmtico:Presentaintencincomunicativaybuenmanejodel
tpico.Tomadeturnosinadecuadaencuantoainterrupcin.Utiliza
aspectosnoverbalescomomediodeinterrupcin.Seobservaadecuacin
enlaorganizacindeldiscursoaniveldeinicio,mantencinycierredel
tpico.Anivelparalingsticocorrectaprosodiaeinteligibilidad,fluidez,
calidadeintensidadvocaladecuada.Proxmicaadecuada,buencontacto
ocular,postura,movimientos,gestosyexpresionesfacialesapropiadas.

NivelSemntico:Reconocimientoynominacindesustantivos,verbosy
adjetivosascomocategorassemnticaslosrealizacondificultad.No
consiguedefinirporcategoralolograporfuncin.Presentaproblemas
paradescribirobjetos,lugaresysituaciones.Logracompararobjetosy
lugares.

Encuantoalasrelacioneslxicaspresentaerroresdehiponimiay
dificultadconlasdehiperonimia.Inconsistenciaalrealizarasociaciones
lxicasbsicasyexplicarsucriteriodeasociacinascomocategorizar
elementosyjustificarlos.Identificaobjetosporfuncinyuso,peroes
inconsistentealidentificarabsurdosverbales.

NivelMorfosintctico:Logracomprenderordenessimplesycomplejas,
adverbiosinterrogativosyoracionesnegativas.Demaneraocasional
manejodeoracionescoordinadasynegativas.Seexpresaconoraciones
subordinadas,conirregularusodetiemposverbales,pronombresy
artculos.Buenusodenexos.

NivelFonticoFonolgico:Presentadificultadenladiscriminacin
auditivadeparesmnimos.Dificultadparareconocerlaubicacindel
sonidoeninversinsilbica.Segmentacinsilbicaadecuadaenpalabras
bisilbicas,trisilbicasydificultadenpolisilbicas.Presentaerrorespara
agregaryquitarslabasalaspalabras.Lograparcialmentelasntesis
fonemtica.Adecuadodesempeoenfluidezverbal.

Dentrodesurepertoriofonticoanseencuentranausenteslaejecucin
deslabatrabadaconlosfonemas/b/,/p/,/f/,/t/,/k/y/g/.Produccinde
dfonosvoclicosadecuada.Produccindedfonosconsonnticos
adecuadasalvo/dr/,/cr/y/pr/quelossimplifica.

Observaciones:Lamenorescolaboradoraperoinquieta.Presenta
dificultadparaponeratencin,sedesconcentrarpidamentecuandoest
desarrollandounatarea.

III.RESULTADOSDELAEVALUACINFONOAUDIOLGICA

Hiptesisdiagnstica:TELMixto.
Fechadelinforme:Agosto2014

Conclusin:
Laadquisicindealgunosfonemasenlosqueelmenortieneproblemas
paraarticularestnendesarrollo,porendenosepodradecirquenoha
adquiridoelfonemasinoquepuedeestarendesarrollo.

TEPROSIF:Basndonosdesdelosresultadosobtenidosenel
TEPROSIFR,elmenoresunnioquetieneprocesosdesimplificacin
fonolgicaysuperanloestablecidosegnsurangoetario,obteniendo
unadesviacinde1,66queesconsideradaenriego.Susmayores
complejidadesseencuentranenelprocesodeestructurasilbicay
sustitucindefonemas,queconunbuenreforzamientoyestimulacin
puedellegaraunptimodesarrollodellenguaje.
AprendizajeySistemasEducativos

MUESTRADELENGUAJE:
Ellenguajeexpresivodelmenorcontinaunalneaevolutivaquehace
quecadavezsusemisionesverbalesseanmscomplejasyelaboradas,lo
quelevaapermitirsercapazdecontarunmayornmerodecosascon
mayorfacilidad.Nosernecesarioqueeladultotengaqueadivinarlo
quesuhijolequieredecir,yaquestecuentaconlasherramientas
necesariasparadarlainformacinpertinente.Elmenorescapazde
iniciarsupropiotemadeconversacinydesarrollarloadecuadamentea
suedad.
Lacomprensinsobretodoloquelerodeatambinvaaexperimentarun
granavance.Elpequeosigueordenescomplejas,eidentificaobjetosen
unaimagen,inclusopuedeadivinarunaaccinmimadaoelnombrede
unelementotrasescucharsudefinicinoelruidoemitido.

InformeFonoaudiolgico
Nombre:JCBG
Edad:4aos11meses
fechadenacimiento:26mayo2007
Fechaevaluacin:
Conducta
JuanCristbalsepresentamotivadoyconbuenadisposicinfrentealas
actividadesqueselepidierondesarrollar,solicitandoapoyoe
informacincuandopresentabandudas.Deigualforma,seobserven
habilidadescognitivasunaadecuadaatencinymemoria,ascomo
tambinendiscriminacinauditivayvisual.
SubPruebadeArticulacindeBenton
EnrelacinalaarticulacinJuanCristbalsedesempeaadecuadamente
anivelfonolgico,debidoaquelograproducirpalabrascompuestaspor
dfonosvoclicos(combinacindevocalescomoporejemplofuncional),
ydfonosconsonnticos(combinacindeconsonanteconsonantevocal,
comobiblioteca),fonemasenposicintrabante(vocalconsonante
vocal,comofiltro)ypalabrasdemayormetracomopolislabos,loque
seconsideraundesempeoadecuadoasurangodeedad.
Conrespectoalaevaluacindeprocesosfonolgicosdesimplificacin,
estossepresentanescasos,yaquesonpalabrasdemayorcomplejidado
metra.Sinembargo,seencuentradentrodelosparmetrosnormales
parasuedad,dichosprocesosdesimplificacinquepresentaJuan
Cristbalsonestructurasilbica,endondeomiteoagregaunfonema,de
asimilacinendondesustituyeunfonemaporotroqueposeeelmismo
puntoarticulatorioydesustitucincuandosustituyeunfonemadela
palabraporunoquenotienerelacinconesta.
Discurso
ConrespectoaesteaspectodellenguajeJuanCristbalpresentaun
promediodelongituddelenunciadoadecuadoparasuedad,debidoaque
estructuraenunciadosencorrectaconcordanciagramatical,endondese
observaunadecuadodominioenconcordanciadegneroynmero,
utilizacindeartculos,tiemposverbales.Delmismomodo,mantiene
unaadecuadacoherenciaycohesinenlaorganizacindesudiscurso,
empleandoasuvezunadecuadovocabularioenlosenunciadosque
estructura.Sinembargo,sedebesealarquedentrodesurelatoJuan
Cristbalpresentaunexcesivousodelnexoy,loquetiendeacrear
narracionesprimitivas,debidoaquedescribemayoritariamentelas
situacionesobservadasyomiteelfinaldeesta.

Paciente:xxxxxxxxxx
Fechadenacimiento:22/02/2006

INFORMEDETRATAMIENTO
FONOAUDIOLGICO

Aquiencorresponda,
ElpacienteseencuentraentratamientoFonoaudiolgicohacetresaos.
Asistebajomisupervisinhace1aoy8meses.
Enesteperiododemostrmotivacinensucomunicacin.Brindandoun
desarrollofavorableenlosaspectos:
Fonolgico:
Lograndosuperaralgunosprocesosfonolgicosdesimplificacinenla
lecturasupervisada
Semntico:
oAumentandoelintersenlaadquisicindenuevovocabularioysu
significado.
MorfoSintctico:
oRealizandoaoracionessegnmodelolgicoS+V+O(sujetoverbo
objeto)
Pragmtico:
oLograndoplanificar.
oDesarrollandolaempata
oEncontrandosolucinaproblemasplanteadosporelterapeuta.
oReconociendosituacionesabsurdasyjustificndolas.

Serecomiendaseguirestimulando
losaspectosfonolgico,morfolgicoypragmticoparalograrun
desarrollolingsticoacordeasuedadcronolgica.
Conrespectoal
AspectoFonolgico:
oSedebetrabajarenlosprocesosfonolgicosannosuperadosylograr
laautomatizacinenelhablaespontneadelosquehanmejorado.
AspectoSemntcio:
oSedebeestimularlautilizacindelnuevovocabularioenelhabla
espontanea,narracinyplanificacin.

AspectoMorfolgico:
oSedebeestimularlaadquisicinylacomprensindenuevos
sustantivos,verbos,adjetivos,tantoenlasactividadesprogramadascomo
enlasocasionales.
AspectoPragmtico:
oEstimularlacapacidaddeexpresinoraldeloquelograplanificar.
oDesarrollarlaprosodia,usodeentonacinysignosdeexclamacine
interrogacin.
oSeguirtrabajandolaempataysuintersporelmedioquelorodea.
oIncentivarloaquerealicepedidos.
Asuenteradisposicin.

FACULTADCIENCIADELASALUD
CARRERADEFONOAUDIOLOGA

INFORMEFONOAUDIOLGICO

1.AntecedentesdeIdentificacin:

Nombre:F.Jara
FechadeNacimiento:15deNoviembrede2006Edad:6aos,10meses
Escolaridad:1bsico
FechadeEvaluacin:23deSeptiembrede2013

2.AntecedentesAnamnsicosRelevantes:

Elmenorviveconambospadres,ysuhermanamayorde15aos,el
padretiene42aosysedesempeacomomaestrodecocina,madretiene
40aosyesdueadecasa.
Hermanapresenttartamudezdelos3alos4aosdeedadyactualmente
esmedicadaporundficitatencional,ademselabuelopaternoutiliza
audfonos,ypadrediabtico.

Madrerefiereunembarazode38semanasypartonormal,pesando3.500
kgymide53cm
alnacer,noseregistrancomplicaciones,alos3aospresentafiebredos
veces.
Ademselmenoresalrgicoydebidoacarieshantenidoqueextraerle
piezasdentariasy
realizarletapaduras.

Presentundesarrollopsicomotornormal,ycaminalao.Presentaun
controldeesfnterretrasado.Suactividadmotoraytonicidadmuscular
sonnormales.Tuvodificultadatomarloslpicesdeceracuandoentral
jardn.

3.Antecedentesdel
DesarrolloLingstico:

Vocalizacionesybalbuceosentreelprimerysegundomesdeedad,jerga
alos5mesessegndicesumadre,primeraspalabrasfueronalos14
meses,cercanasalasholofrasesalos15meses,yalrededordelaoy
mediosusprimerasfrasessimples.

4.InstrumentosdeEvaluacinUtilizados:

SeevalamedianteTESTDEARTICULACIONREPETIDA.

5.AntecedentesdelaFichaFonoaudiolgica

CaractersticasFsicas.
Tantocabeza,orejas,mejillasymanospresentanormalidad
conjuntamente.Sumordidaesnormal,simetraenfacies,cabellonormal
ensusparmetros.Presentaparalelismoensusojosconforma
almendrada,perosinseparacinenestos.

ObservacindeOFAS
Loanatmicodeloslabiosseencuentranormal.Dientesenprocesode
cambio.Lalenguaencuantoasutonicidad,tamaoyposicinest
normalycontrolada.Seobservafrenillolingualcortoperofuncional.
Presentapaladaralto,velodelpaladaresnormalentamaoy
movimiento.Desviacinenvula.Amgdalashipertrficas.

Funcionesprearticulatorias(respiracin,deglucin,succiny
masticacin)
Larespiracinesdetipocostalsuperior,conmodobucalyCFRnormal.
Presentadeglucinatpicaint.labial.Succinnormal.Sedestacauna
masticacin
normalconbilateralidadaveces.

Praxiasbucolinguofaciales
Nologravibracindelabios.Enlingualesnologravibracinaltay
engrosamiento.

6.Habla:Fluidez,Articulacin,VelocidadyResonancia.

Parmetrosdelhablanormales,peroevidenciahiponasalidadalterandola
resonancia.

Nivelfontico

SustituyefonemaSporCh,omiteelfonemaR.

7.Voz

Presentatono,intensidadytimbredentrodeparmetrosnormales,yuna
disfonaleve.
Observacionesgenerales:
Seobservacomounniotranquilodurantelaanamnesis,nointerrumpi
alamadreyaqueestabapintandoundibujosobrelamesadelaconsulta.
Dentrodesudesarrollosocialpresentabuenarelacinconsusparesy
conadultos.Seinteresaporjugarconautosyalapelotaconsusamigos
osolosiseencuentraenlacasa.

Derivacin:
Derivarloaunotorrinolaringlogoparaversipresentaadenoidesyse
puedaoperar.

Hiptesisdiagnstica:
Elmenorpresentaunadislaliadelavibrantemltiple(/rr/).Puede
presentarposiblementeadenoidesporserrespiradorbucalytener
amgdalashipertrficas.

Conclusiones:
Vaanecesitartratamientofonoaudiolgicodebidoasudislaliayala
fricatizacindelfonemaSquepresenta.

INFORMEFONOAUDIOLOGICO

Nicolsingresaalconsultorioenelmesdemarzoconelfindeser
evaluadoensudesarrollolingsticoporsugerenciadocentedela
escuelaalaqueasiste.
Seevaluaronlassiguientesreas:

NIVELFONOLOGICO

Usafrasessencillasduranteeldialogo,variasutonodevozmostrando
lospatronesmeldicos:asombro,pregunta,negacinTeniendoen
cuentaelnumerototaldefonemasygruposdefonemasNicolsemite
consonantescomplejascomo/r//rr//l//ll/emplealavozbienmoduladay
firme,muestradestrezaenelmomentodeobservarlosgruposvoclicos
dentrodelasilaba(diptongos),Losfonemasvoclicosaisladostampoco
parecenpresentarproblemassitenemosencuentasufrecuenciadeerror
ysufrecuenciadeaparicineneldiscurso.Durantelaaplicacindela
pruebadearticulacin(ELAALBOR)seobservarondificultadesde
fluidezenlassecuenciasconsonnticas/bl//cl//gl//pl//tl/.Utilizabien
palabraslargas,encuantoalosprocesosdesimplificacinnosepresento
ningninconveniente.
Losfonemasensilabadirecta(combinacinconsonantevocal)no
muestranningndficit,nopresentaomisinenconsonantesfinales
ejemplo:dragn,miel,pez,len,mar,soletc.Encuantoalosrganos
fonoarticuladoressepuedeobservarconunaspectoy
funcinnormal:mejillas,labios,lengua,paladar,ydientes.Realizacon
facilidadpraxiasorofacialesalaordeneimitacindeacciones:moverla
lengua,vibrarloslabios,abrirycerrarlabocaysoplar.

NIVELSEMANTICO
Nicolsreconocevariosobjetosporelusoysufuncin,Reconoce
diferenciasentreaccionesyobjetos,sulenguajeessemejantealdel
adulto,relatahistoriasconsusfrasessinvariarelcontenidoreferenteala
ideacentral,Cambialainformacinyelaborapreguntasmas
estructuradas,establecesemejanzasydiferencias,describelaminascon
narracionescomplejasorganizademaneraadecuadahistorietasde
secuenciademayorcomplejidad,aportandounainterpretacinpersonal,
sostieneunaconversacinlargayaprendecontenidosescolares
relacionadosconlalecturaycalculomatemtico,comprendeunamplio
vocabulario

NIVELMORFOSINTACTICO
Nicolsutilizaconfrecuenciapreposicionesdetiempoydeespacio
aunque,enocasiones,nodelaformacorrecta.
Manejamuybienpronombrespersonalesydetercerapersona,respectoa
lapreposicionesyaestnconsolidadas:a,con,de,en,parayporque,
mientrasqueentre,hastaysinnosonmuyfrecuentes.
Enlautilizacindeverbosmostrunbuenmanejodetiemposverbales
entiempoimperfecto(pretritoimperfecto)respondial
objetivodeacuerdoalaestrategiaplanteadautilizodemaneracorrecta
amaba,corra,montabaetc.yrespectoapretritoindefinidorespondi:
ame,corr,montencuantoalaestructurainternadelasoracionesemite
coordinadasdetipocopulativocomoporejemplocarolinaselevantoyse
fue.
Alejandroesmiamigoyjuegaconnosotrosyvatodoslosdasami
casa.EnconclusinNicolsnopresentaproblemasenelprocesamiento
deoraciones(cohesinycoherencia)
Enelsintagmanominalrealizalaaccinverbal,delacualafirma,niega,
pregunta,exclama,dudaosedeseaalgo.

CONCLUSION

Nicolshatenidounaevolucinmuypositivaenesteao,teniendoen
cuentalascaractersticasenlasqueingresoaltratamiento
fonoaudiologico,Nicolshaconcurridosistemticamentealtratamiento
unavezporsemana,Sumamalohatradolosdasfijadosy
puntualmentepreocupndosedecumplirconlasconsignasdadaspara
trabajarencasa,elareaqueauncontinuacomprometidaeselreade
lectoescrituraaunquealogradoelreconocimientodelosfonemasyla
lecturadeestosasociandolossonidosconlagrafacorrespondientese
recomiendadeigualmaneratenerapoyopermanenteparanoincorporar
conconfusioneslosrasgosdelalectoescrituraasociadosasudificultad
comprensiva.

Docente:TamaraContreras
Antecedentespersonales
MenordeinicialesOEA,de11aosdeedad,poseedficitintelectualde
gradolimtrofe.AsisteaescuelaespecialJuanXXIIIdelacomunade
Cerrillos.Eselmenorde3hermanos,suspadressonseparados,aunque
hace3mesesvivenenelmismohogar,peroenpiezasindependientes.
Noexisteunarelacinestableentrelospadresdurantemuchosaos.Su
hermanamayordejhacealgunosmesesdevivirconellos,loqueha
afectadoalmenorproductodequeeranmuyafinesysehacereferenciaa
unretrocesoemocionalporpartedelnio.
Encuantoasupersonalidad,esunnionervioso,impulsivoeinseguro,
aunquetambinsemuestralamayoradelasocasionestranquilo,
apacible,responsivoyconbuenadisposicinpararealizarlasactividades
enlaescuela.
Otrosantecedentesrelevantes:Comoantecedentesprenatales,lamadre
tuvounembarazocomplicadoproductodelosconstantesconflictoscon
elpadre.Tambinhuboconsumodesustanciascomoalcoholytabaco
duranteelembarazo.
Comoantecedentespostnatales,encuantoaldesarrollopsicomotor,el
nioinicilamarchaalaoymedioyeneldesarrollolingstico,
comenzahablaralos4aosdeedad.

Observacinclnica

MenordeinicialesOEAde11aosdeedad,asisteaescuelaespecial
JuanXXIIIubicadaenlacomunadeCerrillos.Comentaqueviveconsus
padresyquetieneunahermana
mayor.
Alrealizarlaobservacinclnica,elniosemostrmuycooperadory
conmuchadisposicineintersporejecutarlasactividadesqueel
terapeutaasign.Poseeunbuenpatrnrespiratorio,adecuados
parmetrosvocalesyrespectoasuhabla,poseebuenainteligibilidady
velocidad.LosOFA,estnadecuadosencuantoafuncionalidad,
estructuraytonicidad.Encuantoalapragmtica,seevidencila
presenciadecontactoocularfuncional,ademslograresponderde
maneraatingenterespectoalcontextocomunicativo,respetaturnosde
habla,aunquenoescapazdeiniciarlaconversacin.Porotraparte,el
menorlograordenardemaneracorrectasecuenciadeaccionesytambin
consigueladescripcindeloquesucedeenunalminapartiendodelo
msgeneralaloparticular.Enellxicosemntico,elniosolologra
definirporuso,aunqueescapazdedenominarporcategorasytambin
manejarelacioneslxicasdehiponimiaehiperonimia,ademsescapaz
derealizarsemejanzas,aunquetambinsoloporuso.Encuantoasu
comprensin,logradesarrollarrdenessencillasydemediana
complejidad.Enexpresinoral,realizasecuenciasautomatizadascomo
losdasdelasemanaocontardel1al20,lograrepeticionestantode
palabrascomodeoracionessimples.Enfonologa,elmenorpresenta
dificultadesaniveldeconscienciafonolgica,nopudiendorealizar
segmentacinsilbica,fonmicaynopudiendoreconocerslabaenlas
distintasposicionesdelapalabra.Porlotanto,poseedificultadesen
lecturayescritura,comoconfundironoreconocerfonemas.

Plandeevaluacin

Antecedentespersonalesdelmenor
Nombre:
OEA
Edad:11aos
Fechadenacimiento:18/08/2001
Establecimiento:EscuelaespecialJuanXXIII
Curso:SptimoaoA
Diagnsticomdico:Dficitintelectuallimtrofe
Fechadeevaluacin:22/11/2012
Comentariosyobservaciones:Alrealizarlaevaluacin,elniose
mostrmuyparticipativo,cooperadoryconmuybuenadisposicinpara
realizarlasactividadesqueselepropuso.
Instrumentosdeevaluacin:Inicialmenteunrapportparaluegoaplicarla
evaluacininstrumentalpersonalizada.
Hiptesisdiagnstica:Trastornodellenguajedepredominioexpresivo
secundarioacoeficienteintelectuallimtrofe.
Fundamentosdelahiptesis:Presentadificultadesenalgunasreasdel
lenguajecomoFonologa,lxicosemnticoyespecficamenteenla
lectoescrituranoacordesasuedadytambinenmemoriadetrabajo.

CriteriosdeEvaluacin
Enfoque:Funcional
Estrategia:Habilitacin
Mtodo:Directo
Modalidad:Individual
Contenidos:
OFA
Funcionesprelingsticas
Respiracin
Deglucin
Audicin
Voz
Habla
Velocidad
Inteligibilidad
Naturalidad
Funcionescognitivas:
Atencin
Memoria
Funcionesejecutivas
Lenguaje:
Pragmtica
Fonologa
Lxicosemntico
Morfosintaxis
Lectoescritura
Clculo
Objetivosdeevaluacin

Propsito
Determinarelrendimientocomunicativolingsticodelmenorenlos
distintoscontextos
Objetivogeneral:
1.DeterminarindemnidaddeOFA
2.Determinareficienciadefuncionesprelingsticas
3.Determinarparmetrosfuncionalesdelhabla
4.Determinarrendimientoenfuncionescognitivas
5.Determinarhabilidadescomunicativolingstico

Objetivoespecfico:
1.1
DeterminarlafuncionalidaddeOFA
1.2DeterminarlatonicidaddeOFA
1.3DeterminarlaestructuradeOFA
2.1Determinarelpatrnrespiratorio
2.2Determinarelpatrndeglutorio
2.3Determinarparmetrosvocales
2.4Determinaracuidadacstica
3.1Determinarlavelocidaddelhabla
3.2Determinarlainteligibilidaddelhabla
3.3Determinarlanaturalidaddelhabla
4.1.Determinarelrendimientodelpacienteentareasdeatencin
4.2.Determinarelrendimientodelpacienteentareasdememoria
4.3.Determinarelrendimientodelpacienteentareasdefunciones
ejecutivas
5.1Determinarelnivelpragmticoenelqueseencuentraelmenor
5.2Determinarelnivelfonolgicoenelqueseencuentraelmenor
5.3Determinarelnivellxicosemnticoenelqueseencuentraelmenor
5.3Determinarelnivelmorfosintcticoenqueseencuentraelmenor
5.4Determinarelniveldelectoescrituraacordealaedaddelmenor
5.5Determinarconocimientoenfuncionesdeoperacionesbsicas

Especificacionesdelaevaluacin

Lugardeatencin:EscuelaespecialJuanXXIII
Nmerodesesiones:1
Duracindelasesin:30a40minutos.
Criteriosdelogro:Sielniolograrealizarel80%delaactividadse
consideraadecuadouptimo.
Excelente:100%
ptimo:80%
Regular:4060%
Deficitario:20%

Resultadosdelaevaluacinfonoaudiolgica

EvaluacindeOFA
Nopresentadificultadessignificativasquepudiesenafectarelhabla.
Poseeunadenticinacordeasuedad,detipomixtayencuantoaltipo
deoclusin,esnormalaunqueposeeunoverjetaumentado.Engeneral
seencuentranacordesen
funcionalidad,tonicidadyestructura.
Funcionesprelingsticas
Poseeunpatrnrespiratorioadecuado,nopresentadificultadesenla
deglucin,losparmetrosvocalessonnormalesysuacuidadauditivaes
adecuada.
Habla
Nosedetectandificultadesenlosparmetrosfuncionalesdelhabla.
Cognicin
Elmenornopresentdificultadesaniveldeatencin.Encuantoalas
tareasdememoria,aljugaralmemorice,pudoordenar3,4y5estmulos
visualesyluegosinapoyo.Loqueseledificultamsesaniveldebucle
fonolgicoyejecutivocentral,paraesohayquereforzartareasque
ayudenconlamemoriadetrabajo.Porotrolado,fuecapazdedesarrollar
tareasdefuncionesejecutivascomoorganizacinyplanificacinsin
mayoresdificultades.

Lenguaje
Pragmtica
Atravsdelaconversacinydurantetodalaevaluacinseobservaron
losaspectosdelapragmtica.Encuantoalonoverbal,stase
encontrabaadecuada,conpresenciadecontactovisualyadecuadousode
laproxmica;respectoaloverbal,respetabalosturnosconversacionales,
eranatingentedentrodelcontexto,eracapazdereparaquiebrespor
ejemplo:Queelterapeutadijesemalelnombredelnio.Engeneralse
encuentraacordealaedaddelmenor,aunquecuestaqueelmenorinicie
laconversacin.
Fonologa
Encuantoaladiscriminacinauditivaydistincindecontrastes
mnimos,elmenorpresentalgunasdificultades,identificandode
maneracorrectasolo5/10palabras.Porotrolado,enlaconciencia
fonolgica,escapazderealizarsegmentacinsilbica,aunqueleesms
difcilconpalabrasdemayormetra.Reconoceslabainicial,finalyen
cuantoalconteodeslabas,tambinleescomplicadoconpalabrasde
mayormetra,ademslecuestaidentificaralgunosfonemassinapoyo
visual.
Lxicosemntico
Escapazdeidentificarsinmayoresdificultadeslasantonimias,aunque
losconceptosmsabstractoshayquetrabajarlos.Encuantoala
sinonimia,iniciconalgunosconceptosdemaneracorrecta,pero
despuslosconfundiconantonimias,porejemplo:Bonito/Bello,
pequeo/chico,enorme/MEDIANO,frgil/DURO,etc.Porotrolado,las
definicionessonagrupadasnetamenteporuso,aunquereconocevarias
categorasyescapazdenombrarhipernimosehipnimos.
Morfosintaxis
Engeneralescapazdeseguirrdenessimplesycomplejas.Encuantoal
gneroynmerolograidentificarycorregirlasincoherenciasquese
presentaaniveloracional.Escapazdeutilizarnexosyenlatareadeuso
deconectores,conayuda,lograidentificarelconectorcorrespondientea
cadaoracin.Logra5/5.Aunqueselepresentandificultadescuandola
oracindehacemscompleja.

EncuantoalaLectoescritura,seledictaron6palabraslascuales
escribisolo4,unaamediasylaotranopuedo.(clavo,botella,manta,
tomar,cepilloycamello).Enlalecturadepalabrasyoracionesno
presentmayoresdificultades,pudorealizarloconxito.
Yentareasdeclculo,pudocontardel1al10,de10en10,perono
conocalosnmerosparesnilosimparesyescapazderealizaradiciones
ysustraccionessoloconunidades,cuandoseagregandecenassele
dificultalatarea.

Plandeintervencin

Propsito:Queelmenormejoresucomunicacinylogre
desenvolverseenlosdistintoscontextoscomunicativos
Enfoque:Funcional
Modalidad:individual
Mtodo:directo
Tiempo:30a40minutos
Criteriodelogro:Sielniolograrealizarel80%delaactividadse
consideraptimoologrado:
Excelente:100%
ptimo:80%
Regular:4060%
Deficitario:20%

Contenido
I.Fonologa
a.Concienciafonolgica
a.i.Segmentacinsilbica
a.ii.Reconocimientoslabainicialyfinal
a.iii.Adicinysustraccinsilbica
a.iv.Dfonosconsonnticosytrabantes
II.Memoriadetrabajo
III.Lxicosemntico
a.Vocabularioabstracto
b.Sinonimiayantonimia

Pronstico:Reservado,productodequeelmenor,aunqueposeamucho
potencial,elhechodequeestenunaescuelaespecial,puedeverse
limitadoporelambienteenelquesedesenvuelveyporqueno
desarrollansutotaldecapacidadescomopodraserenuncolegiocon
proyectodeintegracin.

Objetivogeneral
Objetivoespecfico
Materiales
Actividad
Sesin1

Sesin2
Sesin3
Queelmenorincrementelaconcienciafonolgica.
Queelmenorincrementelaconcienciafonolgica

Queelmenorincrementelafuncincognitivadememoria

Queelmenormejoreelnivellxicosemntico
Queelmenorlogresegmentarporslabapalabrasbisilbicas,
trisilbicasypolisilbicas

Queelmenorlogrereconocerslabasinicialyfinalencadapalabra

Queelmenorlogresegmentacinfonmicaenpalabrasbisilbicas,
trisilbicasy
polisilbicas

Queelmenorlogrereconocerfonemainicialencadapalabra
Queelmenorlogrereconocerpalabrasquecomiencenconlamisma
slaba

Queelmenorlogreevocarpalabrasquecomiencenconlamismaslaba

Queelmenorlogresustituirslabainicialofinal

Queelmenorlogrereconocerpalabrascondfonosconsonnticos

Queelmenorlogrereconocerpalabrastrabantes

Queelmenorincrementesumemoriadetrabajo

Queelmenoraumentesuvocabularioabstracto
Queelmenormejoreelusoderelacioneslxicasdesinonimia

Queelmenormejoreelusoderelacioneslxicasdeantonimia
Listadodepalabras,materialconcreto

Materialconcreto

Fonemasenlminas

Fonemasenlminas

Listadodepalabras,imgenes

Nohaymaterial.

Listadodepalabras

Imgenesdelapalabraylminas

fonemasenlminas
Imgenesdecategoras

Imgenesdepalabrasescritaseimgenes

imgenesdepalabrasescritas

imgenesdepalabrasescritas

Atravsdelminasdecartn,confonemasencadaunadeellas,el
menortienequeirsegmentandoporslabaslaspalabrasqueestnenun
listado,enunaprimerainstanciayluegosinellos,asaumentandoel
gradodedificultadtantodelaactividadcomoenlametradelas
palabras.Siguiendolamismalgica,deberealizartodoslosobjetivos
especficosdelasesin,alprincipioconayudayluegosinella.
Enunahojaaparecernpalabrascondfonosconsonnticosytrabantes
yelmenor
deberreconocerlas,marcndolasconunlpizdecolor,paraluego,sin
apoyovisual,reconocerlasalorlas.Ademssevolverareformarla
segmentacinsilbicayfonmica.

Atravsdeimgenesconvariascategoras,sejugaralmemoricecon
elmenor,aumentandolasparejassemnticasamedidaquelasvaya
encontrando.Luego,sepondrnnuevamentetodaslascategorasboca
abajo,paraqueelmenorencuentreotravezlaparejaysejugaralas
adivinanzas.Elmenortendrquedescribirlaimagenqueaparece
nombrandocategora,atributoyuso.Finalmentesevolverareformarla
segmentacinsilbicayfonmica.

Elmenordeberelegiralazarentrevariaspalabras,deberdefinirlasy
asociarlasalaimagen,enformadetrminospareados.Lomismodeber
realizarconlasinonimiaylaantonimia.
Adaptacincurricular

Encuantoalascaractersticasdescritasenelcaso,elmenorsrequiere
ajustescurricularescomo:
Modificacionesdelcurrculoquesetrabajaenclases,eneltipode
actividadesysugradodecomplejidad,teniendoencuentaquealniole
cuestalasdemayorniveldeabstraccin.
Laaccindelprofesorconlaayudayapoyoquelepuedaentregaral
nio.
Elusodeestrategiasdefacilitacindellenguajeexpresivo.
Usodeestrategiasmetodolgicasparamejorarlalectoescritura.

Recomendacionesparaprofesora:

Aumentarlacomplejidaddelastareasencuantoasunivelde
abstraccin,porejemploenelvocabulario,paraasaumentarsu
extensin.
Seguirtrabajandolaconscienciafonolgicacon
elmenor,hastaquesemanejebienenelaspectodesegmentacin,
adicinysustitucindeslabasyfonemasinicialyfinal,queleayudarn
alalectoescritura.
Fomentarlalecturaencasa,paraasmejorareincrementarlavelocidad
enqueleeelmenorytambinparaalgoqueesfundamentalparaelnio,
laortografa.Sielmenorleeysabecmoseescribenlaspalabras,
mejorarsuescritura,ortografaytambinsumemoria.
Comprensinyabstraccin

1.Muertodesed:2.Enunabrirycerrardeojos:

MuriporquetenamuchasedMuydeprisa
TenamuchasganasdebeberPocoapoco
ComoestabamuertonotenasedAbranycerrabanlosojosmuchas
veces

3.Separecancomogotasdeagua:4.Sequedconlabicaabierta:

NoseparecanennadaLosniosrespirabanporlaboca
EranpequeasgotasdeaguaQuedaronasombrados
EranigualesNocerraronlabocaporquetenansueo

Sinnimos

1.Escucharoraturdirsentir

2.Cegarmirarverobservar

3.Palparacariciarempujartocar

Antnimos

1.Malvada
2.Verano
3.Joven
4.Diablo
5.Pocos
6.Aburrido
7.Tarde

INFORMEFONOAUDIOLGICO

Nombre:(nio)
Curso:Bsico7
Profesora:
DiagnsticoFonoaudiolgico:TrastornodeLenguajeMixtodeLenguaje
detiposecundario

Evolucin:

Duranteesteperiodosehaabordadonivelesfonolgicosy
morfosintcticos.Endesarrolloseencuentramemoriaauditivade
secuenciasfnicasysilbicasde3estmulos,loquerealizademodo
inducido.Endesarrolloseencuentraelreconocimientodeslabainicial.
Demodoinducidoatravsdeapoyogrficolograrealizaroracinsimple
demayorextensin,faltandoaunsuincorporacinalenguaje
espontneo.Endesarrolloseencuentralamantencindeverboauxiliar
enperfrasisverballoquerealizadeconapoyo,tendiendoasuomisin
enlenguajeespontneo.Atravsdeapoyovisoauditivolograproduccin
dedfonoconsonnticoplaniveldesilabacinyenpalabrasque
contenganestesonidoenslabainicial.

Observaciones:
Elmenorrequierecontinuarentratamientofonoaudiolgicoelao2009.

InformeFonoaudiolgico

I.Antecedentesdeidentificacin

Nombre:C.D.T.I
Fechadenacimiento:08/10/2006
Edad:4aos10meses
Fechadeingreso:17/11/2010
Escolaridad:sinantecedentes
Vivecon:Ambospadres
Fechadeevaluacin:19/08/2011
Evaluador:KatherineAguilera,alumnaprcticaintegrada

II.Antecedentesrelevantes

Ennoviembredel2010lapacienteesevaluadaporfonoaudiloga,quien
autorizasuingresoenenerodeesteaoalaescueladelenguajeLucero
condiagnsticodeTrastornoespecficodelenguajemixto.Nose
registrandiagnsticosrelevantesdeotrosprofesionalesaexcepcindesu
diagnosticofonoaudiolgico,eshijanicayviveconambospadres,la
madredenacionalidadvenezolanapresentalteracionesdellenguajecon
ingresoaunaescuelaparasertratada,ademscabedestacarantecedentes
psiquitricosdelastasmaternaspordepresinbipolar.Lamenorasiste
ajardninfantilporlastardesyaqueambospadrestrabajanynopueden
cuidarella,laprofesorarefierepocaparticipacinypreocupacinde
estosenlasactividadesacadmicas.

III.Antecedentesdeldesarrollodelacomunicacin.

Hitosmotoresdentrodelrangonormal.Noseindicanantecedentes
relevantesenelprocesodedeglucin,segnloindicsumadre,la
menorfuevolucionandodeformaptimadentrode
losrangosesperadosparasuedad.Escapazdecomerdistintas
consistencias.Sinantecedentesrelevanteseneldesarrollodeaudiciny
vozconversacional.

IV.Descripcindelpaciente

Encuantoaaspectosconductuales,lamenorsemuestraparticipativay
cooperadoraconlasactividadesqueselepresentan,sindificultad
aparenteensuaprendizaje.Lografocalizarsuatencinyconcentrarse
porbrevesperiodosdetiempoenunaactividadyaquepresentagran
actividadmotriz.Escapazdejugarycompartirconotrosnios,obedece
lasinstruccionesdelterapeutaylaprofesora,secomunicadeforma
funcional.

V.Hiptesisdiagnstica

Retrasodellenguajeanivelexpresivo

VI.Descripcindelprocesodeevaluacin.

Habla

OFAanatmicamenteindemnes,musculaturacontonicidadptima,
simetrafacial,narinasprominentes,presenciadepiezasdentariasacorde
asuedadsincariesaparentes.Respiracinconmodonasalydetipo
costalsuperior,CFRdentrodelosrangosnormales,aparenteindemnidad
auditivaanatmicayfuncional.
Encuantoarealizacindepraxiasorofacialesaisladasyensecuenciala
menormuestrabuendesempeoencuantoaagilidad,precisiny
coordinacin.
Articulacindesonidosdelhablaesperadosparasuedadaexcepcinde
fonemavibrantemltipleelqueseencuentraausente.
Deglusin
aparentementedentrodelosparmetrosnormales.
Nivelesdellenguaje

NivelFonolgico:Lamenordiscriminayrealizasonidosnoverbalespor
imitacinyrepeticin,ademsseobservaunaadecuadadiscriminacin
auditivafonemasesperadosparasuedad.
Dentrodelaevaluacinseobservanprocesosdesimplificacin
fonolgicadetipoestructurasilbica,asimilacinysustitucinentareas
dedenominacin,repeticininducidaydiferida.Especficamente37
procesosdesimplificacinfonolgicaconpredominiodeestructura
silbicaconinconsistenciade/r/,aspiracindetrabantes,reduccinde
todoslosdfonosconsonnticosyreduccindealgunosdfonos
voclicos(io,ia)loqueindicaundesarrollofonolgicodeficientede
acuerdoasuedadcronolgica.

Nivelmorfolgico:Lamenorcomprendegranvariedaddeelementos
gramaticalestalescomo:sustantivos,preposiciones,nexos,adverbiosde
cantidadylugar,adjetivosyverboscomunesesperadosparasuedad.
Utilizasustantivosdeusocomncomodeobjetosypersonas,
determinantesdefinidos,indefinidos,adverbiodecantidadylugar,
adjetivosdeusocomnynexos.Utilizaverbosylosconjugaentiempo
pasadoypresente.

NivelSintctico:Escapazderealizarunacorrectaseleccindepalabras,
construyendooracionesdelargametriasolodetipocoordinadas,conun
PLEaproximado
de10elementos,eltipodeenunciadoqueutilizaesSustantivo,verboy
complementoconconcordanciadegneroynumero.EnSTSG
(expresivo)presentaundesarrollogramaticalnormalasuedad
cronolgica.
Comprendeoracioneseinstruccionessimplesycomplejas,preguntasde
tipoabiertas,cerradasypersonalesytodotipodepartculas
interrogativas.EnSTSG(receptivo)presentaundesarrollonormal
esperadoparasuedadcronolgica.
Nivelsemntico:Lamenormanejaunlxicoacordeasuedad,escapaz
dedenominar,categorizareidentificarporfuncin,frutas,animales,
prendasdevestir,utensiliosdecomidaypieza.Engeneralelementosde
usocomn.Aparentementenoreconoceabsurdosverbalesnilosrepara.
Realizaanalogassimples.

NivelPragmtico:lamenorescomunicadoraactiva,presentaintencin
comunicativa,lograiniciarymanteneruntpico,peronolofinaliza,es
capazdereconocerquiebrescomunicativosylosrepara,emplea
decticosymantienecontactoocularpermanente,realizaycomprende
juegosimblico,atiendeasunombre,respetarolesperopresenta
dificultadparaadecuarsealosturnosdehabla.Manejoprosdicoensus
emisionesconunaadecuadalneameldica.Engeneralbuendesempeo
pragmticoacordeasurangoetario.

VII.Sntesisdiagnstica

Trastornoespecificodellenguajedetipoexpresivo

InformeFonoaudiolgico

I.Antecedentesdeidentificacin

Nombre:C.D.T.I
Fechadenacimiento:08/10/2006
Edad:4aos10meses
Fechadeingreso:17/11/2010
Escolaridad:sinantecedentes
Vivecon:Ambospadres
Fechadeevaluacin:19/08/2011
Evaluador:KatherineAguilera,alumnaprcticaintegrada

II.Antecedentesrelevantes
Ennoviembredel2010lapacienteesevaluadaporfonoaudiloga,quien
autorizasuingresoenenerodeesteaoalaescueladelenguajeLucero
condiagnsticodeTrastornoespecficodelenguajemixto.Nose
registrandiagnsticosrelevantesdeotrosprofesionalesaexcepcindesu
diagnosticofonoaudiolgico,eshijanicayviveconambospadres,la
madredenacionalidadvenezolanapresentalteracionesdellenguajecon
ingresoaunaescuelaparasertratada,ademscabedestacarantecedentes
psiquitricosdelastasmaternaspordepresinbipolar.Lamenorasiste
ajardninfantilporlastardesyaqueambospadrestrabajanynopueden
cuidarella,laprofesorarefierepocaparticipacinypreocupacinde
estosenlasactividadesacadmicas.

III.Antecedentesdeldesarrollodelacomunicacin.

Hitosmotoresdentrodelrangonormal.Noseindicanantecedentes
relevantesenelprocesodedeglucin,segnloindicsumadre,la
menorfuevolucionandodeformaptimadentrode
losrangosesperadosparasuedad.Escapazdecomerdistintas
consistencias.Sinantecedentesrelevanteseneldesarrollodeaudiciny
vozconversacional.

IV.Descripcindelpaciente

Encuantoaaspectosconductuales,lamenorsemuestraparticipativay
cooperadoraconlasactividadesqueselepresentan,sindificultad
aparenteensuaprendizaje.Lografocalizarsuatencinyconcentrarse
porbrevesperiodosdetiempoenunaactividadyaquepresentagran
actividadmotriz.Escapazdejugarycompartirconotrosnios,obedece
lasinstruccionesdelterapeutaylaprofesora,secomunicadeforma
funcional.

V.Hiptesisdiagnstica
Retrasodellenguajeanivelexpresivo

VI.Descripcindelprocesodeevaluacin.

Habla

OFAanatmicamenteindemnes,musculaturacontonicidadptima,
simetrafacial,narinasprominentes,presenciadepiezasdentariasacorde
asuedadsincariesaparentes.Respiracinconmodonasalydetipo
costalsuperior,CFRdentrodelosrangosnormales,aparenteindemnidad
auditivaanatmicayfuncional.
Encuantoarealizacindepraxiasorofacialesaisladasyensecuenciala
menormuestrabuendesempeoencuantoaagilidad,precisiny
coordinacin.
Articulacindesonidosdelhablaesperadosparasuedadaexcepcinde
fonemavibrantemltipleelqueseencuentraausente.
Deglusin
aparentementedentrodelosparmetrosnormales.

Nivelesdellenguaje

NivelFonolgico:Lamenordiscriminayrealizasonidosnoverbalespor
imitacinyrepeticin,ademsseobservaunaadecuadadiscriminacin
auditivafonemasesperadosparasuedad.
Dentrodelaevaluacinseobservanprocesosdesimplificacin
fonolgicadetipoestructurasilbica,asimilacinysustitucinentareas
dedenominacin,repeticininducidaydiferida.Especficamente37
procesosdesimplificacinfonolgicaconpredominiodeestructura
silbicaconinconsistenciade/r/,aspiracindetrabantes,reduccinde
todoslosdfonosconsonnticosyreduccindealgunosdfonos
voclicos(io,ia)loqueindicaundesarrollofonolgicodeficientede
acuerdoasuedadcronolgica.
Nivelmorfolgico:Lamenorcomprendegranvariedaddeelementos
gramaticalestalescomo:sustantivos,preposiciones,nexos,adverbiosde
cantidadylugar,adjetivosyverboscomunesesperadosparasuedad.
Utilizasustantivosdeusocomncomodeobjetosypersonas,
determinantesdefinidos,indefinidos,adverbiodecantidadylugar,
adjetivosdeusocomnynexos.Utilizaverbosylosconjugaentiempo
pasadoypresente.

NivelSintctico:Escapazderealizarunacorrectaseleccindepalabras,
construyendooracionesdelargametriasolodetipocoordinadas,conun
PLEaproximado
de10elementos,eltipodeenunciadoqueutilizaesSustantivo,verboy
complementoconconcordanciadegneroynumero.EnSTSG
(expresivo)presentaundesarrollogramaticalnormalasuedad
cronolgica.
Comprendeoracioneseinstruccionessimplesycomplejas,preguntasde
tipoabiertas,cerradasypersonalesytodotipodepartculas
interrogativas.EnSTSG(receptivo)presentaundesarrollonormal
esperadoparasuedadcronolgica.

Nivelsemntico:Lamenormanejaunlxicoacordeasuedad,escapaz
dedenominar,categorizareidentificarporfuncin,frutas,animales,
prendasdevestir,utensiliosdecomidaypieza.Engeneralelementosde
usocomn.Aparentementenoreconoceabsurdosverbalesnilosrepara.
Realizaanalogassimples.

NivelPragmtico:lamenorescomunicadoraactiva,presentaintencin
comunicativa,lograiniciarymanteneruntpico,peronolofinaliza,es
capazdereconocerquiebrescomunicativosylosrepara,emplea
decticosymantienecontactoocularpermanente,realizaycomprende
juegosimblico,atiendeasunombre,respetarolesperopresenta
dificultadparaadecuarsealosturnosdehabla.Manejoprosdicoensus
emisionesconunaadecuadalneameldica.Engeneralbuendesempeo
pragmticoacordeasurangoetario.
VII.Sntesisdiagnstica

Trastornoespecificodellenguajedetipoexpresivo

PROPUESTAEDUCATIVAY/OREEDUCATIVA

PatologadelLenguaje:TELExpresivo,basndoseenlaclasificacinde
Ingram,corresponderaaunTrastornomoderadoGradoII.

Definicin:Semanifiestanatravsdesignosdistinguibles,comoerrores
deproduccindepalabras,conincapacidadparautilizarlossonidosdel
hablaenformaapropiadaparasuedad,unvocabulariolimitado,cometen
erroresenlostiemposverbales,condificultadesenlamemorizacinde
palabrasoenlaproduccindefrasesdelongitudocomplejidadpropias
delnivelevolutivo.Unodelosproblemasmsimportantesenestoscasos
eseldficitaniveldeConcienciafonolgica(funcinmetalingstica).
LaConcienciaFonolgicaeslaconcienciaquetieneelniopara
comprender,ordenarysecuenciarelsignificantedelsignolingstico.

ObjetivosEspecficos:

Ampliargradualmentesurendimientoexpresivoclaramentedeficitario
enlomorfosintcticoyfonolgico,elevandoelnmerodefrases
utilizandomtodosconstructivos.
Generarbasesgramaticalesyestructurasoracionales,enellenguaje
espontneo.

DescripcindelCasoClnico:
Nombre:MatasNez
Edad:4aos7meses
DiagnosticoFonoaudiologico:TELExpresivo
Nivel:PrimerniveldeTransicin
ActividaddelaPropuestaeducativa:
Lasterapiasdebenirdirigidasamejorarlasestrategiasdecomunicacin
ylasinteraccionessociales.

reaadesarrollar:
Cognitiva:
Trabajardiscriminacinvisualyauditiva.
Desarrollarhabilidadesfonticasfonolgicas,atravsdela
estimulacindepraxiasbucolinguofaciales,(sacarlalenguaymoverla
haciaunladoyotro,morderseellabioinferioryluegosuperior,imitarla
formadeunbesoconloslabios,conlalenguatocarselapuntadela
nariz,inflarunamejillayluegolaotra,etc.).
Realizarimitacindesonidosvoclicos(aeiou),desilabasCVVC
(labapaelunes),dedifonosvoclicos(auto).
Guiarenlarealizacindeonomatopeyas,(atravsdela
imitacinenpraxiasbucolinguofacialesyenlarealizacindelsonido,
asociandoloalaimagenvisualcorrespondiente).
Identificarsmbolosmediantelaexploracindematerialaudiovisual,
afiches.
Aumentarelvocabulariotrabajandocategoras,nmeros,colores,
partesdelcuerpo,familiaentreotros.
Repeticindefrasessimples.
Mostrarobjetosquepresentendiferentescaractersticasyexpresar
adjetivosquelosidentifiquen.
Comunicativa:
Estimularellenguajeexpresivomedianteconversacionesguiadas
Enseardiferentesexpresionesenactividadesderutina,ysituaciones
familiares.
Estimularlaexpresinmediantepreguntasguiadasrespectodeuntema
tratado.
Narrarcuentos,mostrarlasimgenesyrealizarpreguntasrespectodel
mismo.
Juegosdirigidosparaelconocimientocorporalyposicinespacial

RecursosHumanos:ProfesorDiferencial,Psicopedagogo,
FonoaudiologoytambinsedebeinvolucraralaFamilia.

Recursosdidcticos:paraello,seaplicanelrefuerzoconductual,
entrenamientoconfonemas,vocabularioyconstruccindefrases.

Materiales:
Trabajarconmaterialdeaprestoparalalectoescritura(materialquese
usaenkinder,queiniciaalnioenelreconocimientodefonemas,enla
asociacinfonemagrafema,yenlosprimerostrazosdelaescriturau
orientacindelasletras
Objetosdeusocotidiano,tilesdeaseocomoespejo,cepillodedientes,
peineta,vasos.
tilesescolarescomolpices,cuadernos,libros,pelotas,tapas,palosde
helados,cajas,envases.
Apoyovisualatravsdelminascoloridasdediversascategorasa
reforzarcomo:alimentos,vestimentas,tiles,utensilios,animales,
oficios,partesdelacasa,mediosdetransporte,mediosdecomunicacin.
Librosdecuentos,revistas,diarios.

Instrumentodeevaluacin:

Escaladeapreciacin
|Indicadores|Logrado|Nologrado
|Observaciones|
|Emitepalabrasdelavidacotidianacorrectamente||||
|Repitepalabrascondfonosvoclicos||||
|Articuladfonosvoclicospresentesenpalabras||||
|Produceenformaadecuadalaspalabrascondfonos||||
|voclicos||||
|Repitejuegossilbicos||||
|Realizajuegosdepraxiasbucolinguofaciales||||
|Identificaimagenpresentada||||
|Mantienecoordinacinrespiratoria||||
|Incorporanuevaspalabrasquecontengandfonosvoclicos||||
|Elaboraoracindetiposimple||||
|Poseeriquezaensusestructurasgramaticales.||||
|Poseedominioyvariedadensudiscurso.||||
|Utilizalosnuevosconceptosparasealarloquequiere||||

S-ar putea să vă placă și