Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
Prodavincihttp://prodavinci.com
DaskapitaldelknowhowporRicardoHausmann
PostedByRicardoHausmannOn17demarzo,2017@16:05InActualidad|NoComments
http://prodavinci.com/2017/03/17/actualidad/daskapitaldelknowhowporricardohausmann/print/ 1/5
17/3/2017 ProdavinciDaskapitaldelknowhowporRicardoHausmannPrint
JOHANNESBURGOHace25aosqueelapartheidllegasufin,y23desdequeelCongreso
NacionalAfricanoasumielpoderenSudfrica.Sinembargo,segninformelpresidenteJacob
Zumaensurecientediscursosobreelestadodelanacin,elcontrolcontinaestandoenmanosde
losblancosdelpas.
Loshogaresblancosgananporlomenoscincovecesmsquelosnegros,afirmZuma,y
solamenteel10%delas100empresasmsimportantesdelaBolsadeJohannesburgosonde
propiedaddesudafricanosnegros.Losblancostodavarepresentanel72%delosaltosdirectivos.
ElcoeficienteGini,unaformaampliamenteutilizadademedirladesigualdad,nomuestraninguna
sealdebajarycontinasiendounodelosmsaltosdelmundo.
http://prodavinci.com/2017/03/17/actualidad/daskapitaldelknowhowporricardohausmann/print/ 2/5
17/3/2017 ProdavinciDaskapitaldelknowhowporRicardoHausmannPrint
Estoshechossucedenluegode14aosdeunvigorosoprogramadepotenciamientoeconmicode
lapoblacinnegrallamadoBlackEconomicEmpowermentoBEE,quehacreadodiversostiposde
incentivosylimitacionesparaimpulsarlaparticipacindedichapoblacinenlosmbitosde
propiedad,administracin,control,capacitacin,adquisicionesyemprendimiento.Alospropietarios
deaccionesderazablancaselesexigivenderaccionesapersonasnegrasmediantetransacciones
queamenudoestuvieronfuertementeapalancadasyfueronfinanciadasconfondospblicos.
Noobstante,afirmaZuma,losresultadosestnpordebajodelametaqueen1981fijelentonces
presidentedelCongresoNacionalAfricano,OliverTambo,quienbuscabalograrlaemancipacin
econmicaatravsdelretorno[sic]delariquezadelanacinalpuebloensuconjunto.Estameta
deberalograrsemedianteunatransformacineconmicaradical,loquesegnZumasignificaun
girofundamentalenlaestructura,lossistemas,lasinstitucionesylospatronesdepropiedad,
administracinycontroldelaeconomaafavordetodoslossudafricanos,especialmentelos
pobres,lamayoradeloscualessonafricanosymujeres.Elpasnecesitaenfrentarloquely
otroshanllamadoelcapitalismomonopolistablanco.
LoqueZumaparecebuscaresunaradicalredistribucinderecursosenladireccinsugeridapor
JuliusMalema,lderdelosLuchadoresporlaLibertadEconmicayadmiradordelenfoquechavista
deVenezuela.All,HugoChvezysusucesor,NicolsMaduro,nacionalizaronpetrleo,acero,
cemento,telecomunicaciones,bancos,tierrasagrcolas,empresaslecherasycadenasde
supermercados,einvirtieronenempresasmixtasparaproducirautomviles,artculoselectrnicos,
electrodomsticosyunamiradadeotrosbienes.Laproduccincolapsentodasestasempresas,y
lasconsecuenciasparaVenezuelahansidocatastrficas.
Enunmundodondeladesigualdadesuntemadegranimportanciayeldeseodeuncambioradical
esprofundo,qusedeberaconcluirdeestasexperiencias?PorqutantoVenezuelacomo
Sudfricanohanlogradoloquesuslderesbuscaban?
GranpartedelpensamientoqueinspiraZuma,Tambo,ChvezyMaduroseremontaaMarx.Para
ellos,ytambinparaalgunosintelectualesdehoy,comoeleconomistafrancsThomasPikkety,el
mundoeconmicoconsisteendossustanciasfundamentales:capitalytrabajo.Lospropietariosdel
capitalcontrolanlosmediosdeproduccin,loquelesotorgapodersobrelafuerzalaboral.La
emancipacin,comolallamTambo,implicaelretornodelariquezadelpaslapropiedaddel
capitalasuslegtimospropietarios,yaseademaneradirectaoatravsdeunEstadoquelos
represente.
Sinembargo,elcapital,aligualqueelfuturo,yanoesloqueeraantes.Hoydasehatransformado
enunbienbaratoyabundante.Siunonoloposee,puedearrendarlo.
Las40empresasmsgrandesqueparticipanenlaBolsadeJohannesburgoson
predominantementedepropiedaddeinversoresinstitucionalesextranjeros.Otro12,5%del
mercadoesdepropiedaddelaPublicInvestmentCorporationofSouthAfrica,queadministrael
fondodepensionesdelosempleadospblicos.Desdeestaperspectiva,elhechodequeenla
actualidadinversoresindividualesderazanegra,segnZuma,seanpropietariosdel10%del
http://prodavinci.com/2017/03/17/actualidad/daskapitaldelknowhowporricardohausmann/print/ 3/5
17/3/2017 ProdavinciDaskapitaldelknowhowporRicardoHausmannPrint
mercadoburstil,esimpresionante,dadoquenopredominanlosinversoresindividualessinolos
institucionales.Noobstante,laobsesinconlapropiedaddecapitalporpartedelosnegros,fuera
dehaberhechoextremadamentericosaunospocosplutcratas,nopareceestarconsiguiendola
emancipacin.
Elproblemaresideenquelaproduccinnorequieresolodecapitalytrabajo,sinotambinde
knowhow,unfactordelaproduccinignoradoporMarxysusseguidores.Elknowhowesla
capacidadderealizartareasespecficas.Existeexclusivamenteenloscerebros,ysudiversidad,que
incluyecocineros,auditores,plomeros,quiroprcticosydiseadoresdesitiosweb,esincreble.
Elknowhowsetransmiteyseacumulademaneralenta,principalmenteeneltrabajo,atravsdeun
procesoprolongadodeimitacinyrepeticin:seaprendehaciendo.Unaspectopositivodela
polticadeBEEenSudfrica,esquerequierequelasempresascontratenequiposdeejecutivosy
trabajadoresdemayordiversidadracial,parapermitirquegruposquealgunavezestuvieron
excluidosparticipenenelprocesodeacumulacindeknowhow.
Sinembargo,esimposiblecrearaungerentecon20aosdeexperienciadelanochealamaana.
Pormuyradicalquesealatransformacinquesedesealograr,elknowhownosepuedeexpropiar
ninacionalizar.Tampocoselopuedeextraer,comolosdientes,deloscerebrosqueloposeen.
Pero,elknowhowpuedeserdespedido,comolohizoChvezcon300.000aosdeexperienciaenla
industriapetroleraen2003.Tambinpuedeserahuyentado,comohasucedidoconmsde
500.000personasderazablancaenSudfrica.Y,sepuedeimpedirsuingreso,porejemplo,a
travsdelasestrictaspolticasmigratoriasylaboralesdedichopas.
Cuandoserechazaelknowhow,laproduccincolapsa,comosucedienVenezuelayenZimbabue.
Elproblemanosoloafectaalasempresasqueexisten,sinotambinalasquenoexisten,yasea
porquenuncafueroncreadasoporquenolograroncrecer(dehaberlohecho,enSudfricano
faltaranlosnuevemillonesdeempleosquelagenteandabuscando).
SudfricacorreelriesgodeseguirlospasosdeZimbabue,VenezuelayArgelia,dondegobiernos
revolucionariosopostindependenciaheredaronunstockdeknowhowubicadoenloscerebrosde
personasquetalveznoerandelagradodelosnuevoslderes.Elknowhowseusaosepierdeyel
intentodelograrunatransformacinradicalimplicperderlo,mediantelaemigracinyla
exclusin.Enelproceso,elknowhowsehizomsescaso,conlocualsuprecioaumentyla
sociedadsevolvimspobreytambinmsdesigual.Latentativaderetornarlariquezaalpueblo
terminporempobrecerlo.
Laalternativaessuperarlasdivisionesdelpasadocreandounanuevaymsinclusivadefinicindel
nosotros,quereconozcalacontribucinpotencialdelknowhowexistente,enloscerebrosenque
existe,yqueasegurequeestesepuedetraspasaraunsegmentomsampliodelasociedada
travsdeltiempo.Enltimainstancia,lacuestinessiSudfrica,aligualqueZimbabue,se
consideraunanacinafricanadepoblacinnegraconunaspocasimpurezas,olanacinarcoiris
http://prodavinci.com/2017/03/17/actualidad/daskapitaldelknowhowporricardohausmann/print/ 4/5
17/3/2017 ProdavinciDaskapitaldelknowhowporRicardoHausmannPrint
quepromoviNelsonMandela,unpasmsfuerteporqueaprovechasuknowhowycelebrasu
diversidad.
***
TraduccindelinglsdeAnaMaraVelasco
RicardoHausmann,exMinistrodePlanificacindeVenezuelayexEconomistaJefedel
BancoInterAmericanodeDesarrollo,esDirectordelCenterforInternational
DevelopmentatHarvardUniversityyprofesordeeconomadelHarvardKennedySchool.
Copyright:ProjectSyndicate,2017.
www.projectsyndicate.org
Tweet
ArticleprintedfromProdavinci:http://prodavinci.com
URLtoarticle:http://prodavinci.com/2017/03/17/actualidad/daskapitaldelknowhow
porricardohausmann/
Copyright2009Prodavinci.Todoslosderechosreservados.
http://prodavinci.com/2017/03/17/actualidad/daskapitaldelknowhowporricardohausmann/print/ 5/5