Sunteți pe pagina 1din 9

AcrdosTRC AcrdodoTribunaldaRelaodeCoimbra

Processo: 1168/13.1TBGRD.C1
NConvencional: JTRC
Relator: CARLOSMOREIRA
Descritores: CONTRATODETRANSPORTEINTERNACIONAL
CONTRATODETRANSPORTEDEMERCADORIAS
CONVENOCMR
RESPONSABILIDADE
TRANSPORTADOR
INDEMNIZAO
DatadoAcordo: 27052014
Votao: UNANIMIDADE
TribunalRecurso: GUARDA2J
TextoIntegral: S
MeioProcessual: APELAO
Deciso: REVOGADAEMPARTE
LegislaoNacional: ARTS.487,798,799CC,376,383CCOMERCIAL,CMR,DLN46235DE18/3/65
Sumrio: 1Aenunciaodostemasdaprovanoobstaaquedevamser
considerados,mximenasentena,todososfactosnecessrioss
vriassoluesplausveisdaquestodedireito.
2NombitodaConvenoCMR,otransportador,
presuntivamente,esalvoseprovarcasofortuitooudeforamaior,
responsvelpelosprejuzoscausadosnostermosecomoslimites
previstosnoart23.
3Estoabrangidosportaldeverdeindemnizarasdespesas
provocadaspelamercadoriaperdida/estragada,vg.asque,por
imposiodeautoridade,foramnecessriasparaafiscalizar,
carregar,guardaredepositar,excetoseseprovarincumprimento
doexpedidor.

4Afaltaimputvelaotransportadorequivalenteaodolo,que,
nostermosdoart29,excluitallimiteindemnizatrio,qualquer
umaquelhepermitaaimputaodeumjuzodeculpa,latosensu,
oqueseverifica,vg.seamercadoriaseperdeuporincndio
provocadopelosistemadetravagemdoveculo.
DecisoTextoIntegral: ACORDAMNOTRIBUNALDARELAODECOIMBRA

P()Transportes,Ld.,instauroucontraaC(),Ld.aodeclarativade
condenao,sobaformanicadeprocessocomum.

Pediu:
Quearsejacondenadaapagarlheumaindemnizaonomontantede17077,21,
acrescidadosjurosdemoraquesevenceremapartirdacitao,taxalegalemvigor,
atintegralpagamento.
Paraoefeito,alegou:
Celebroucomarumcontratodetransporteinternacionaldemercadorias,documentado
noCMRrespetivo,nostermosdoqualsecomprometeuaefetuarumtransportede
mercadorias,desdeasinstalaesdaratGorzon,naPolnia,contraopagamentodo
preoconvencionado
Nodia4/10/2010procedeuaocarregamentodacargaeiniciouotransporte.
Noentanto,porrazesalheiassuavontade,poisquemantmemperfeitoestadode
conservaoeutilizaoassuasviaturas,s23h00mdodia06.10.2010,naA9,aokm
119,350,direcoBerlin,Alemanha,osistemadetravagemdoveculo(trela)comeoua
arder,tendooincndiodeflagradodeformarpida,destruindotodaacarga,queera
compostaporfiodecobrequeficouqueimado,eosemireboqueC61614.
OsdestroosdacargaficaramdepositadosnasinstalaesdaempresaalemH...,para
ondeapolciaalemordenouquefossemlevados
Participouoacidentesuacompanhiadeseguros,aqualassumiuaresponsabilidade
pelosdanosdecorrentesdoreferidoacidente,tendoindemnizadoarnomontantede99
273,41pelovalordamercadoriadestrudanoincndio,deduzidoovalordossalvados,
queficaramempoderdar
Emconsequnciadoacidenteedaremoodosdestroosparaasinstalaesdaquela
empresa,estaexigiulheopagamentodocustoassociadoaoaluguerdecontentores
paradepsitodocobrequeimado,novalorde9900,00,oscustosdasoperaesde
carregamentodasucadadecobreparaumreboque,novalorde650,00,oscustosdo
inspetor,novalorde1175,50,eoscustosrelativosaodepsitodamercadoria
transportadaequeimada,noperodocompreendidoentreodia16/1/2011eodia
22/3/2011,nomontantede3123,75,tudonomontanteglobalde14953,46,quantia
quepagouquelaempresa
EstandoemcausamercadoriasujeitaaoincotermDDU(nostermosdoqualovendedor
temquesuportartodososcustoseoriscodetransportaramercadoriaataolocalde
destino),impendendosobreelaoriscoporperdasedanosdesdeafbricaataolocal
dedestino,noestavaobrigadaopagamentodequaisqueroutrasindemnizaes,para
almdajpagar,peloque,tendopagoaquelaquantia,porindevida,devearser
condenadaarestituirlheidnticomontante.

Contestouar.
Alegou:
Oriscopelaperdadamercadoria,emconsequnciadocontratodetransportecelebrado,
corriaporcontadatransportadora,motivopeloqual,tendoamercadoriaperecidono
decursodotransporte,deveserresponsabilizadaportodososdanosdecorrentesdo
actodetransporte,nosendodevidaaquantiapeticionada.
Oartigo23/6daConvenoCMRlimitaaindemnizaodovalordamercadoria
transportada,masnolimitaaindemnizaoaessevalor,noexcluindoa
responsabilidadedaautorapelopagamentodeoutrosprejuzosquetenhamsido
causados,comoaquelesquedeterminaramainstauraodaao.
Arpretendiaotransportedamercadoriaparaolocaldoseudestino,devendoaautora
responderportodososdanosdecorrentesdoatodetransporteatentregada
mercadoria,aplicandoseaestamatria,entreaspartesdocontratodetransporte,
tambmasdisposiesdodireitointernorelativamenteaorisconotransporteda
mercadoria,emconsequnciadoque,presumindoseaculpadaautora,noestandoem
causaqualquerfactoexcludentedaresponsabilidade,devesuportartodososcustosdo
acidentedequeresponsvel.

2.
Foiproferidasentenanaqualsejulgouaaoimprocedenteeabsolveuardopedido.

3.
Inconformadarecorreuaautora.
Rematandoassuasalegaescomasseguintesconcluses:
()

Contraalegouarecorridapugnandopelamanutenododecididocomosseguintes
argumentosfinais:

()

4.
Sendoque,porviaderegraarts635e639AdoCPC,dequeopresentecasono
constituiexceooteordasconclusesdefineoobjetodorecurso,asquestes
essenciaisdecidendassoasseguintes:

1Alteraodamatriadefacto.

2(Im)procednciadaao.

5.
Apreciando.
5.1.
Primeiraquesto.
5.1.1.
Pretendearecorrenteque,fundandoasuapretensonafiguradoenriquecimentosem
causa,deveriadarsecomoprovadoeconsiderarsenasentenaoporelaalegadonos
arts29e31dapi,asaber:a)quearnoefetuouadeclaraoexpressadovalorda
mercadoriaoudeclaroujuroespecialnaentrega,oqueimplicariaquepagassefrete
acrescidob)queefetuouavendadamercadoriaemcausadeacordocomos
INCOTERMSsiglaDDUdelivereddutyunpaid,ie.entreguesedireitospagos.
Oque,noprimeirocaso,implicaaconclusodequeasuaresponsabilidade,como
transportador,estsujeitaaolimitedoart23n6daConvenoCMRe,nosegundo
caso,queserar,comovendedora,queterdesuportartodososcustoseoriscode
transportaramercadoriaatsuaentregaaocomprador.
Atentemos.
Desdelogoverificaseincongruncianafundamentao,dejure,dapresentepretenso.
Naverdadeaautorafundaasuapretensonafiguradoenriquecimentosemcausa.
Masestafiguraassumeocarizdetotalmenteresidual,apenaspodendoserchamada
colaoquandooutroinstituto,figuraounormajurdicanopossamserconvocadaspara
atuteladodireitoinvocado.Semprequeaaonormalpossaserexercida,o
empobrecidodeveoptarporela.
Oraaprpriarecorrentequealiceraasuapretensonumcontratodetransporte
internacionalsubsumido,essencialeprimarcialmente,naConvenorelativaaoContrato
InternacionaldeMercadoriasporEstradaCMR,de19/5/56,inseridanodireito
portugus,exvidoDL46235de18/3/65,alteradopeloProtocolodeGenebrade5/7/78,
aprovadoemPortugalparasuaadesopeloDL28/88de6/9.
Assim,ebemvistasascoisas,apretensodarecorrentedeveriaserindeferidadesde
logoporinadmissibilidadedafiguraenormaslegaisart473esgsdoCCinvocadas.
Poisqueseoseudireitoexistia,comodiz,aoabrigodeumcontratodetransporte
internacional,deveria,atempadamente,combaseneleenalegislaoaplicvel,requerer
tutelaparaoseudireito.
Peloqueseodeixouprescrever,comoalega,nopode,depois,invocaro
enriquecimentosemcausaparasuprirasuainercia.
Noobstantenotendootribunalassimdecididoenosendocolocadatalquestoem
recurso,apreciarseomesmonostermosneledelineados.
Apreciaoestapormaefetivar,peranteoestatudo,liminareessencialmente,nas
normasdetaldiplomaConvenoCMRe,subsidiariamente,nasnormasdedireito
internoatinentesquenoperanteoinstitutodoenriquecimentosemcausa,aoabrigodo
art473esgsdoCC.
Assimequantoaofactodaal.a).
Noobstanteseterpassado,narecentereforma,comaintroduodostemasdaprova
emdetrimentodaconsideraodosconcretosfactosalegados,dooitentaparaooito
cfr.AblioNetoinNCPC,2013,p.219,certoquetalalteraonopode,atravsde
umatemagenricoenodensificadofactualmente,comprometeraapreciaodo
pedido.
Paraquetalnoseverifiquedevemcontinuaraseratendidostodososfactosprovados
queserevelempertinentesatentasasvriassoluesplausveisdaquestode
direito,naboaterminologiadoanteriorart511n1doCPC.
Oranocasovertenteaautoraentendequepelofactoalegadonoart29eacima
mencionado,asuaresponsabilidadeestlimitadaenopodeabrangerasdespesasque
noprocessoimpetra.
Tantobastaparaqueele,seprovado,devaserconsiderado,poisquetalargumentao
,liminareaprioristicamente,aceitveleplausvel,independentementede,nasua
subsunojurdicaeinterpretaodarespetivanorma,seconcluirpelasemrazoda
invocante.
Enocasoeleestapurado.
Naverdadeaautoraalegoutalfactoporremissoparaadeclaraodeexpedio
internacionaldocumentoCMRdo.n4cujaexistnciaeteoraraceitou,desde
logoporadmissodoalegadonoart5dapi,ondesemencionataldocumento.
Ademais,sendoumfactopessoalrespeitanter,deveriaela,seentendessenoser
verdadeoalegado,tomarposioexpressaeinequvocasobretalmatria.
Istoporaplicaoanalgica,oumutatismutandis,dopreceituadonoart574n3do
CPC,ondesecominacomoefeitoconfessrioaposiodameraalegaode
desconhecimentodeumfactopessoal.
Oraarnoefetivoutalposio.
Porconseguintedevetalfactoserconsideradoprovadoeatendido.
Jomesmonoacontecenoatinenteaofactoaludidonaal.b).
Naverdadeeemprimeirolugarimportaatentarque:
AConvenoCMRabrangeunicamenteossujeitosdarelaojurdicasubstantiva
passveldeserqualificadacomocontratodetransporteenoterceirasentidadescuja
intervenoseconfinaaoutrotipodecontratosdeleautnomos(maximedecomprae
vendadamercadoriatransportada),noobstantefuncionalmenteinterligadosAc.da
RLde30.06.2011p.789/09.1TBLNH.L17indgsi.pt.
Ora:
Osincoterms(abreviaturadeInternationalCommercialTerms/TermosInternacionais
deComrcio)soregrasinternacionaisdeinterpretaouniformedaterminologia
contratualcomercialdestinadasadividircustoseainterpretaredefinir,deimediatoe
compreciso,aresponsabilidade,notransporte,devendedoresecompradoresno
mercadointernacional.
Quandoocontratodetransportesesegueaumcontratodecompraevenda,os
incotermsdispemsobrequemdeverrealizarepagarotransporte,mastratandosede
clusulasdeumcontratocelebradoentreovendedor(carregador)eocomprador
(destinatrio),nopodero,semmais,vincularotransportador.
Respondendoaseguradoraapenaspeloriscodefurtodepartedasmercadorias
transportadas,nombitodocontratodeseguroquecelebroucomaRTransportadora,
nolhecabediscutiroufazerapeloclusulaCIPapostaemcontratodecomprae
vendaquelheestranhoeapenasvinculaosrespectivoscontraentesassociedades
expedidoraedestinatriadasmercadoriastransportadasart406,n2,CCAc.da
RCde28.09.2010,p.6/06.6TBAGN.C1.
Verificase,pois,queosincotermsoseuteoreconsequncias,respeitamapenas,
pelomenosporviaderegra,aovendedoreaocomprador.
Opresentecasonoconstituiexceo,poisocernedorecursoeasua(im)procedncia
respeitaeatmseapenassrelaesentrearcomoexpedidoraeautoracomo
transportadora
Emsegundolugar,estefactofoitidoemconsideraonasentenanaqual,apropsito
seexpendeu:Enemsedigaqueamercadoriafoivendidacomsujeioaoincoterm
DDU.Naverdade,sendoosincotermstermosnormalizadosquedesignamclusulas
devendadistnciademercadoriasequesoacompanhadosderegrasuniformesde
interpretaoeintegrao,significandooincotermDDUdelivereddutyunpaid,ouseja,
entreguesemdireitospagos,medianteoqualocompradorrespondepeloscustos
incorridoscomamercadoriaapartirdaentrega,sendoosdireitosexigveisna
importao(nomeadamente,formalidadesaduaneiras,taxaseoutrosencargos
alfandegrios)suportadospelocompradortaltermotemaplicaonarelaonegocial
existenteentreovendedoreocomprador,sendoindiferenteparaocasoquenosocupa,
concretamenteparaossinistrosocorridosduranteotransporte,esemrelevnciaparaa
transportadora.
Aquestono,pois,dedficefactualdestefactoalegado,masantesdabondadeda
interpretaojurdicaquedelesefeznasentena.
Aqual,alisecomoseviu,semostraadequadaecurial.
5.1.2.
Decorrentemente,enaparcialprocednciadestapretensorecursiva,osfactosa
considerarsoosseguintes:
a)Aautoradedicaseaotransporterodoviriodemercadorias
b)Ar,porseuturno,dedicaseaofabricoecomercializaodefiosecabosparaa
indstriaautomvel
c)Nodia4deOutubrode2010arsolicitouautora,atravsdoseuagenteT...,Ld.,o
transportede258europackscomfio,44europaletese4D600,comopesobrutode20
376kg,porcamio,desdeassuasinstalaes,sitasem(...),naGuarda,atGorzon,na
Polnia
d)TaismercadoriasdestinavamseempresaS...SP.ZO.O.,sitaem(...),Gordon
Wielkopolski,naPolnia,comquemaracordouostermosdaentregadamercadoria,
comutilizaodoincotermDDUdelivereddutyunpaid
e)Nodia4deOutubrode2010aautoraprocedeuaocarregamentodacarganas
instalaesdar,noveculopesadodemercadorias(conjuntoarticulado)compostode
reboqueesemireboque,matrculas52GE16eC61614,e,namesmadata,iniciouo
transportedacarga
f)Aautora,notransporteefectuado,faziaseacompanhardorespectivoCMR
g)Nodia6deOutubrode2010,pelas23h00m,naA9,aokm119,350,emdirecoa
Berlim,naAlemanha,osistemadetravagemdoveculoquetransportavaacarga
comeouaarder,tendooincndiodeflagradodeformarpidaedestrudotodaacarga,
queeracompostaporfiodecobre,queficouqueimado
h)Osdestroosdacarga(salvados)foramdepositadosnasinstalaesdaempresade
reboquesH...,sitasem(...)Lissa,naAlemanha,paraondeapolciaalemordenouque
fossemlevados
i)Aautora,deimediato,deucontadoocorridoquerT...querr
j)Tambm,deimediato,participouosinistroCompanhiadeSegurosK...,S.A.,
empresaparaaqualhaviatransferidoaresponsabilidadecivildetransportadorrodovirio
demercadoriasporcontadeoutrem,atravsdaaplicen.200276138
k)Aseguradoraprocedeuanlisedoprocesso,realizouinspeceseperitagens,tendo
concludo,nodia17deJaneirode2011,queosinistroseenquadravanasgarantiasda
referidaaplice
l)Emconsequncia,namesmadata,informouaautoranostermosqueconstamno
artigo13dapetioinicial,ondeassumiuaresponsabilidadepelopagamentodeuma
indemnizaor,pelaperdademercadoria,novalorde121773,41,oude99
273,41,comdeduodovalordossalvados,avaliadosem20000,00,emambosos
casoscomdeduodafranquiade2500,00
m)AseguradoraK...,nodia8/2/2011,pagourumaindemnizaonomontantede99
273,41,referenteaovalordamercadoriaperdida,depoisdededuzidoovalordos
salvados,novalorde20000,00,queforamretomadospelar
n)AautoradeuimediatoconhecimentoreT...,informandoquedeveriamcontactar
aempresaqueapresentarapropostadeaquisiodossalvadosouprocederao
levantamentodosmesmos
o)NaltimasemanadeFevereirode2011areaT...disseramautoraqueaH...
apenasprocederiarestituiodamercadoriaselhefossepago,mediantefacturaa
emitirpelaautora:a)ocustoassociadoaoaluguerde3contentoresondefoidepositado
ocobrequeimado9900,00b)oscustosderecuperaoesalvamentoassociadosao
reboque11705,00c)oscustosdeoperaesdecarregamentodasucatadecobre
paraumreboque650,00d)oscustosdoinspector(Reimann)1175,50e)os
custosdealuguerdoespaodosemireboque2120,00tudonomontanteglobalde
25550,50,aqueacresciaIVAtaxade19%,nomontantede4854,60,perfazendoo
montanteglobalde30405,10
p)Aautoraassumiudeimediatoopagamentodosmontantesreferentesaoscustosde
recuperaoesalvamentoassociadosaoreboque11705,00eoscustosdealuguer
doespaodosemireboque2120,00
q)Arrecusouseapagarocustoassociadoaoaluguerde3contentoresondefoi
depositadoocobrequeimado9900,00,oscustosdeoperaesdecarregamentoda
sucatadecobreparaumreboque650,00,oscustosdoinspector(Reimann)1
175,50,eoscustosrelativosaodepsitodamercadoriatransportadaem3
contentores,noperodode16/1/2011e22/3/2011,dataemquearprocedeudos
salvados3123,75
r)AempresaH...exigiuopagamentodaquantiaglobal,semoqualnoentregaria
autoraosveculos,tendoaautorapagoaquantiasolicitada,novalorde30405,10.
s)Arnoefetuouadeclaraoexpressadovalordamercadoriaoudeclaroujuro
especialnaentrega.

5.2.
Segundaquesto.
5.2.1.
Estamosnombitoemagodocontratodetransporteinternacionaldemercadorias.
Asentenamostrasebemelaborada,fundamentadaecurialnoquetangedefinio,
caraterizaoedeterminaodosefeitoseconsequnciasdetalcontrato.
Noobstante,equipleonasticamente,sempresediroseguinte.
Ocontratodetransporteinternacionalrodoviriodemercadoriasaconvenoatravs
daqualumapessoaouempresaotransportadorseobriga,porsioupor
terceiros,peranteoutraoexpedidoraefectuarotransportedeuma
determinadamercadoria,deumpontodepartidasituadonumpas,ataolocalde
destinositonoutropas.
Socaractersticasessenciaisdetalcontrato:
consensualsemnecessidadedereduoaescrito.
sinalagmtico,onerosoederesultado.
Assimoexpedidortemaobrigaoessencialdesatisfazeraotransportadoropreo
freteacordado.
Porseuturnootransportadordeveentregaracoisanolugardedestinoconvencionado.
Oquesignificaqueestecontratosendoumcontratoderesultado,scumpridopelo
transportadorcomentregaamercadoriaaoseudestinatrio,notempoecondies
anudosecomascaractersticasprpriasdoprodutoinalteradas.
Entregaestaque,essencialmente,secompeemdoismomentos:aapresentao
(receo)damercadoriaeasua(entregae)aceitaopelodestinatrioAc.doSTJ
de15.04.2013,p.9268/07.0TBMAI.P1.S1indgsi.pt.
Doquedecorrequesobreotransportadorimpendeumdeverdevigilncia,deguardae
depreservaodamercadoriaatsuaentregaaorespetivodestinatrio.
Tambmnestamatria,quicommaioracuidadedoquenoutras,otransportadortem
deatuarrazoavelmente,comzeloecuidado,talcomoofariaumbnuspaterfamlias
Cfr.Ac.daRelaodeLisboade15.05.2001,p.0014867indgsi.pt,.
5.2.2.
Noquetangeatribuioderesponsabilidade,qualitativaequantitativamente,ao
transportador,importaconsiderarosseguintesartigosdetalconveno:
Artigo17
1.Otransportadorresponsvelpelaperdatotalouparcial,oupelaavariaquese
produzirentreomomentodocarregamentodamercadoriaeodaentrega,assimcomo
pelademoranaentrega.
2.Otransportadorficadesobrigadodestaresponsabilidadeseaperda,avariaoudemora
teveporcausaumafaltadointeressado,umaordemdestequenoresultedefaltado
transportador,umvcioprpriodamercadoria,oucircunstnciasqueotransportadorno
podiaevitareacujasconsequnciasnopodiaobviar.
3.Otransportadornopodealegar,parasedesobrigardasuaresponsabilidade,nem
defeitosdoveculodequeseserveparaefectuarotransporte,nemfaltasdapessoaa
quemalugouoveculooudosagentesdesta.
4.Tendoemcontaoartigo18,pargrafos2a5,otransportadorficaisentodasua
responsabilidadequandoaperdaouavariaresultardosriscosparticularesinerentesa
umoumaisdosfactosseguintes:

Artigo18
1.Competeaotransportadorfazerprovadequeaperda,avariaoudemoratevepor
causaumdosfactosprevistosnoartigo17,pargrafo2.

Artigo23
1.Quandofordebitadaaotransportadorumaindemnizaoporperdatotalouparcialda
mercadoria,emvirtudedasdisposiesdapresenteConveno,essaindemnizao
sercalculadasegundoovalordamercadorianolugarepocaemqueforaceitepara
transporte.
2.Ovalordamercadoriaserdeterminadopelacotaonabolsa,ou,nafaltadesta,
pelopreocorrentenomercado,ou,nafaltadeambas,pelovalorusualdasmercadorias
damesmanaturezaequalidade.
3.(naredacodadapeloProtocolodeEmenda)Aindemnizaonopoder,porm,
ultrapassar8,33unidadesdecontaporquilogramadepesobrutoemfalta.
4.Almdisso,seroreembolsadosopreodotransporte,osdireitosaduaneiroseas
outrasdespesasprovenientesdotransportedamercadoria,natotalidadenocasode
perdatotaleemproporonocasodeperdaparcialnoserodevidasoutras
indemnizaesdeperdasedanos.
5.Nocasodedemora,seointeressadoprovarquedissoresultouprejuzo,o
transportadorterdepagarporesseprejuzoumaindemnizaoquenopoder
ultrapassaropreodotransporte.
6.Spoderoexigirseindemnizaesmaiselevadasnocasodedeclaraodovalorda
mercadoriaoudedeclaraodejuroespecialnaentrega,emconformidadecomos
artigos24e26.
Artigo24
Oexpedidorpodermencionarnadeclaraodeexpedio,contrapagamentodeum
suplementodepreoaconvencionar,umvalordamercadoriaqueexcedaolimite
mencionadonopargrafo3doartigo23,enessecasoovalordeclaradosubstituiesse
limite.
Artigo26
1.Oexpedidorpodefixar,mencionandoonadeclaraodeexpedioecontra
pagamentodeumsuplementodepreoaconvencionar,ovalordeumjuroespecialna
entregaparaocasodeperdaouavariaeparaodeultrapassagemdoprazo
convencionado.
2.Sehouverdeclaraodejurodaespecialnaespecialnaentrega,podeserexigida,
independentementedasindemnizaesprevistasnosartigos23,24e25eatao
valordojurodeclarado,umaindemnizaoigualaodanosuplementardequeseja
apresentadaprova.
Artigo29
1.Otransportadornotemodireitodeaproveitarsedasdisposiesdopresente
captuloqueexcluemoulimitamasuaresponsabilidadeouquetransferemoencargoda
provaseodanoprovierdedoloseuoudefaltaquelhesejaimputveleque,segundoa
leidajurisdioquejulgarocaso,sejaconsideradaequivalenteaodolo.

Daquiresulta,logonavertentequalitativa,queseotransportadorfaltaraocumprimento
dasuaobrigaotornaseresponsvelpeloprejuzoquecausaaocredor,presumindose
asuaculpacfr.,aindaarts487n1,798e799doCCe383.e376.doCCom.
Assim,saimpossibilidadeobjetivaenoculposa,resultantedecasofortuitono
imputveloudeforamaioraprovarpelotransportadoroexoneradasua
responsabilidadeparacomoexpedidor.
Eimpendendosobreeleonusdeprovarqueonocumprimentoouoincumprimento
defeituosonoprocededeculpasuacfr.CunhaGonalves,ComentrioaoC.Com.
Port.,2,394,cit.inAblioNetoinC.Com.Anot,8ed.,152Ac.daRC09012001,
p.2940Acs.daRPde18092000ede22012001,ps.0050832e0051385Ac.da
RGde13092007,p.1318/072Ac.daREde18012007,p.2162/063eAcs.do
STJde03.05.2001,p.01A1142,de05.06.2012,p.3303/05.4TBVIS.C2.S1ede
15.04.2013,p.9268/07.0TBMAI.P1.S1,todosindgsi.pt.

Noquetangeresponsabilizaoquantitativaimportaterpresentequenoartigo23n.os
1,2,3,5e6daCMRestabeleceseumregimeespecficodeindemnizaoporperdase
danosque,tendencialmente,pareceficaraqumdeumatotalecompleta
ressarcibilidadedoprejuzo.
Noentanto,importaterpresentearestriorestrioprevistanoart29,n1.
Oraquantoaestaurgeatentarque:
Apresunodeculpaqueincidesobreotransportador,desdequenosejailidida,
implica,emcasodeperdadamercadoriaopagamentodeumaindemnizaoforfetria,
quedeveserequivalenteaopreodotransporte,aopassoqueseodanoemergenteda
perdaresultoudeactuaodolosadotransportador,oudefaltaasiimputvelque
segundoajurisdiodopasjulgadorsejaconsideradaequivalenteaodolo,a
indemnizaodeve,ento,reparar,integralmente,osdanosverificados,deacordocom
ateoriadadiferenaAc.doSTJde14.06.2011,p.437/05.9TBANG.C1.S1
Esendocertoque:
umafaltaquesegundoaleidajurisdioquejulgarocasosejaconsiderada
equivalenteaodolo,comoacontececomajurisdionacional,nopodedeixardeser,
manifestamente,facelegislaonacional,enquantoelementodonexodeimputao
dofactoaoagente,aneglignciaoumeraculpaque,conjuntamentecomodolo,faz
partedaculpalatosensu.
Naverdade,tratasededuasmodalidadesdeculpalatosensu,sendocertoquetal
equivalnciaanvelcontratualfluilogodoartigo798doCdigoCivil,emquepara
existirresponsabilidadecontratualindiferenteumacondutadolosaounegligente,
apenasseexigindocomopressupostoaculpalatosensu.
Destemodoaindemnizaoaserpaganodeversersubmetidaaolimiteimposto
pelon.3doartigo23,sendoantesdeterminadapelon.1doartigo23daCMRAc.
doSTJde15.04.2013cit,comcitaodeoutros,vg.osuprareferidode14.06.2011
eoproferidoem5/06/2012.
(sublinhadonosso)
PoroutroladourgeatentarqueconstituijurisprudnciapacficadonossomaisAlto
Tribunalnosentidodequeanossaleiconsagrouateoriadacausalidadeadequadana
formulaonegativadeEnneccerusLehman,nostermosdaqual:
paraoscasosemqueaobrigaodeindemnizaoprocededefactoilcitoculposo,
quersetratederesponsabilidadeextracontratual,quercontratualaformulao
negativadeEnneccerusLehman,acolhidanoartigo563.doCdigoCivilsegundoa
jurisprudnciadominantedoSupremoTribunaldeJustiaofactoqueatuoucomo
condiododanosdeixardeserconsideradocomocausaadequadase,dadaasua
naturezageral,semostrardetodoindiferenteparaaverificaodomesmo,tendoo
provocadosporvirtudedascircunstnciasexcecionais,anormais,extraordinriasou
anmalasqueintercederamnocasoconcreto
Ademais:
Estadoutrinanopressupeaexclusividadedacondio,nosentidodequeesta
tenhasporsideterminadooresultado.
nemexigequeacausalidadetenhadeserdiretaeimediata,peloqueadmite:
nosaocorrnciadeoutrosfactoscondicionantes,contemporneosouno
comoaindaacausalidadeindireta,bastandoqueofactocondicionantedesencadeie
outroquediretamentesusciteodano.Cfr.entreoutros,osAcs.doSTJde
06.11.2002,29.06.04,20.10.2005,07.04.2005,13032008e20.01.2010,ps.02B1750,
03B4474,05B2286,05B294,08A369e670/04.0TCGMR.S1indgsi.pt,eA.Varela,
DasObrigaesemGeral,2ed.ps.746/756.
(sublinhadonosso).
5.2.2.
Nocasovertenteestapenasemcausaapurarseardeveserresponsabilizadapelos
valoresdecorrentesdoaluguerde3contentoresondefoidepositadoocobrequeimado
9900,00,oscustosdeoperaesdecarregamentodasucatadecobreparaum
reboque650,00,oscustosdoinspector(Reimann)1175,50,eoscustos
relativosaodepsitodamercadoriatransportadaem3contentores,noperodode
16/1/2011e22/3/2011,dataemquearprocedeudossalvados3123,75
Nasentenarespondeusenegativamentecomoseguintediscursoargumentativo:
tendoaseguradoradaautora(transportadora)indemnizadoaremconformidade
comodispostonoartigo23daConvenoCMR,noestemcausanospresentes
autosqualqueroutrodireitodeindemnizaodevidor,masantesaresponsabilidade
pelosinistroocorridoepelosprejuzos/danosdeledecorrentesparaterceiros,que
socorreramatransportadoranomomentodosinistroserdarouantesdaprpria
transportadora?
Talcomoresultadosupraexposto,entendemosque,notendoardireitoaoutras
indemnizaes,tambmnotemqueseroneradacomoutrosprejuzoscausadospela
transportadoraaterceiros,comoconsequnciadosinistrodequefoivtima,masparao
qualemnadacontribuiuar/expedidoracfr.AcRLde1110199010(www.dgsi.pt.
Des.CardonaFerreira).
Emsuma,tendoaautoraindemnizadoaremconformidadecomodispostonoartigo
23daConvenoCMR,notendoestadireitoaoutrasindemnizaes,notem
tambmodeverdesuportaroutrosprejuzosdecorrentesdoriscodotransporte,
nomeadamenteoscausadosaterceiros,entreelesosquesocorreramaprpriaautora
nomomentodoacidenteprejuzosestesquedevemsersuportadospela
transportadora.
Jarecorrentepugnaqueoafastamentodoregimeregradaconvenoqueestabelece
limitesparaaindemnizaoapenaspodeserafastadoseaexpedidoraprovarfactosque
consubstanciemaprevisodoseuart29.Oqueincasuarnologrouprovar.
Atentemos.
Emprimeirolugarhquedizerqueoregimeregradaatribuiodoquantum
indemnizatrionotorestritivo/limitativocomoarecorrentedefende.
Jaezrestritivoestequenemsecompreenderiaporqueintoleravelmentecontendentecom
oprincpiobasilarexistentedasdiversasordensjurdicasvg.aportuguesade
tendencialressarcimentointegraldosprejuzossofridosart562doCC.
Naverdadetalrestriolimitase,essencialmente,aovalordamercadoria,toutcourt,
transportadaart23ns1a3.
Limitaoestaquepodeserinclusiveafastadavoluntariamentepelaspartesseelas
declararemvalorsuperiorparaamercadoriaoujuroespecialnaentregan6
Massendoaindacertoquealmdovalordamercadoriaseroreembolsadosopreodo
transporte,osdireitosaduaneiroseasoutrasdespesasprovenientesdotransporteda
mercadorian4.
Enatotalidade,semquaisquerlimites,seaperdadamercadoriafortotal.
Naturalmentequeentreestasoutrasdespesasdevemserincludasaquelasoriundasdo
transportedamercadoriaedasvicissitudesdeleedestasdecorrentes.
ocasodosautos.
Seamercadoriaardeuetalestadoeraincompatvelcomamanutenonacomposio
automvelqueatransportava,nolocaldoincendio,antesexigindo,porordemda
autoridade,asuadeslocaoeacolhimentoeminstalaesadequadas,temdeconcluir
se,commeridianaclarezaelgica,queasdespesasdaquiadvenientesaindasouma
consequncia(provenientes)doseutransporte.
Introduzidaaquestonaordemjurdicainternapodedizersequetaisdespesasso,ao
menos,umaconsequnciaindiretamasatendvel,comosupraseviudofacto
transporteedavicissitudeincendio.
Mas,aassimser,comoentendemosque,temdeconcluirsequetaisdespesas
devemsersuportadaspelatransportadora,desdelogoporforaenombitododito
regimeregra.
Doquedecorre,versusodefendidopelaautora,arnoteriadeprovarfactos
consubstanciadoresdaprevisodoart29parapoderobterganhodecausa,ouseja,
eximirseaopagamentoqueoralhesolicitado.
Ademaisesteartigo29,nasuamelhorinterpretao,emconcatenaocomodisposto
noart23,deveentendersecomodesbloqueadorapenasdalimitaoindemnizatria
atinentemercadoriaquenosoutrasdespesasdon4destepreceito.
Peloqueaverificaodasuaprevisooutrossimnoeranecessrianocasovertente
poisqueaautoraimpetraoutrasdespesasnoreferentesmercadoriaquatale.
Emesmoqueassimnofosseounoseentendasempreseriadeconcluirquetal
previsoestpresente.
Efetivamente,provousequeoincendiofoiprovocadopelosistemadetravagemdo
veculonopodendoaautora/transportadoraalegar,parasedesobrigardasua
responsabilidade,osdefeitosdoveculodequeseserveparaefetuarotransportee,
comosediznasentena:notendosidoalegadoqualquerfactoqueleveaconcluir
quetalincndionopodiaserevitadoeque,mesmonopodendoserevitado,no
pudesseotransportadorobviarsconsequnciasdoincndionosistemadetravagem,
evitandoqueoincndiosepropagassecargatransportada,
Porconseguinte,temdeconcluirsequeelacometeuumafaltaquelheimputvel,e,
segundoaleiportuguesa,equivalenteaodolo.
Poisque,comosupraseviuem5.2.2.,talequiparaodeveserentendidaemsentido
amplo,bastando,paraquesepossaconcluirpelamesma,averificaodefactoque
permitaaimputaoaoagentedeumjuzodeculpa,latosensuAc.doSTJde
15.04.2013edemaisnelecits.

Enemrelevandoaprovadanodeclaraoexpressapelardovalordamercadoriaou
declaroujuroespecialnaentrega.
que,comodecorredodispostonosarts23n6,24e26,adeclaraodovalorda
mercadoriaapenasrelevaparaadeterminaodo(superior)quantumaelaapenas
relativo.Oquenooquidaquesereportaocasovertente.
Eadeclaraodejuroespecialapenasrelevaparaodanosuplementarart26n2
ouseja,paraodanoquenosejacausadireta,oumesmoindireta,dotransporte.
Oque,tambm,noocaso,poisque,comoseviu,asdespesasemlidesoainda
umaconsequnciadotransporte.

Noentanto,mesmoassimsendo,assisterazoparcialautoranumadespesa,qual
seja,aconcernenteaoscustosrelativosaodepsitodamercadoria,noperodode
16/1/2011e22/3/2011,dataemquearprocedeudossalvados3123,75.
Naverdadeprovouseque:aautora,atravsdasuaseguradora,pagour,em
8/2/2011,umaindemnizaonomontantede99273,41,referenteaovalorda
mercadoriaperdida,depoisdededuzidoovalordossalvados,novalorde20000,00,
queforamretomadospelar.
Eque:aautoradeuimediatoconhecimentoreT...,informandoquedeveriam
contactaraempresaqueapresentarapropostadeaquisiodossalvadosouprocederao
levantamentodosmesmos.
Oratendoarsidoindemnizadaenoestandoapuradoqueaautoraentosequertenha
suscitadoopagamentodasdespesasoraemcausa,deveriaaquelaterdiligenciadono
sentidodolevantamentodossalvados,apartirdodiaemquefoiinformadapelaautora
paratal,seja,08.02.2011.
Nootendofeito,numprazoque,razoveleequitativamente,sefixaemcincodias
apstaldata,entrouelaemincumprimento.
Edevendo,assim,serlheassacadoocustododepsitodamercadoriaapartirdodia
14.02.2011,oqual,proporcionalmente,ascendea1.751,19euros.
Procedeparcialmente,enesteprecisomontante,orecurso.

6.
Sumariando.
IAenunciaodostemasdaprovanoobstaaquedevamserconsiderados,
mximenasentena,todososfactosnecessriossvriassoluesplausveisda
questodedireito.
IINombitodaConvenoCMR,otransportador,presuntivamente,esalvose
provarcasofortuitooudeforamaior,responsvelpelosprejuzoscausadosnos
termosecomoslimitesprevistosnoart23.
IIIEstoabrangidosportaldeverdeindemnizarasdespesasprovocadaspela
mercadoriaperdida/estragada,vg.asque,porimposiodeautoridade,foram
necessriasparaafiscalizar,carregar,guardaredepositar,excetoseseprovar
incumprimentodoexpedidor.
IVAfaltaimputvelaotransportadorequivalenteaodolo,que,nostermosdoart
29,excluitallimiteindemnizatrio,qualquerumaquelhepermitaaimputao
deumjuzodeculpa,latosensu,oqueseverifica,vg.seamercadoriaseperdeu
porincendioprovocadopelosistemadetravagemdoveculo.

7.
Deliberao.
Termosemqueseacordaconcederparcialprovimentoaorecursoe,
consequentemente,condenararapagarautoraaquantiade1.751,19euros.
Nomaissemantendoa,alisdouta,sentena.

Custasnaproporodapresentesucumbncia.

Coimbra,2014.05.20

CarlosMoreira(Relator)
AnabelaLunadeCarvalho
MoreiradoCarmo

S-ar putea să vă placă și