Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
NiciodatanamsauitnoptilepetrecutecuBogdanofsiVanManeninimprejurimileCalcuttei,laSerampore
siTitiagarh.BogdanofcarefusesezeceaniconsululimparatieitaristelaTeheransiKabul,erapeatunci
profesorulmeudepersana.Seimprietenisecumine,inpofidadeosebiriidevirstasidecultura,pentrucael
eraunorientialistcelebru,colaboratoralcelormairenumitepublicatii,iareuunfoartetinarinvatacelmai
alespentrucaeramamindoiortodocsi.Bogdanofisipastrasecredintapravoslavnicasiprintremusulmanii
dinPersiasiAfganistan,pecareiiiubea,siprintrehindusiidinBengal,fatadecareanevoieisistapinea
repulsia.VanManen,dimpotriva,adoralumeaindiana.ErademultianibliotecarulsisecretarulSocietatii
asiaticedinBengal,dupacefuseseovreme,laAdyar,bibliotecaralSocietatiiteozofice.Eraunolandez
trecutdemijlociavietii,venitinIndiainprimaluitinerete,si,camultialtii,ramaspentrutotdeaunain
mrejeleei.Seindeletnicisevreodouazecisicincideanicustudiullimbiitibetane,pecareoinvataseca
nimenialtul,darpentrucaeralenessiiiplaceasatraiascabine,publicasefoarteputin.Semultuimeasa
cercetezepentruproprialuibucuriedeacercetasiinvata.Nuaveaniciostimafatadetitlurileacademice,
eracelibatar,sicuoaplecarepecareopastrasecretafatadelucrurileoculte.
Decumseincheiaanotimpulploilor,sizileleincepeausaseracoreasca,eramnedespartiti.Tustreilucramla
bibliotecaSocietatiiasiatice,inParkStreet,eusicuBogdanoflaaceeasimasa,VanManen,inbiroullui.
BogdanofrevizuiaotraduceredinMohamedDharaShikuh,VanManencatalogamanuscriseletibetane
recentcumparatedinSikhim,iareudesciframSubbashitaSamgraha,textindeobstecunoscutpentru
neistoviteleluidificultati.Aveam,fiecaredinnoi,respectpentrumuncaceluilalt,siinafaradecuvintelepe
careleschimbamcindridicamochiidinhirtiisaneaprindemotigara,eramdestuldetacuti.Putininainte
deinchidereabibliotecii,neadunamcutotiiinbiroulluiVanManen,siacoloincepeaulungilenoastre
conversatii,sfirsiteuneoritirziudupamiezulnoptii.
Maialescatremijlocultoamnei,noptileCalcutteiajungeauneinchipuitdefrumoase.Nulepotasemuicu
nimiccaciseimpleteauinvazduhullormelancolianoptiimediteranienesisonoritateanoptiinordice,cu
sentimentulderisipireinnefiintapecaretilsadesteinsufletnoapteamarilororientalesiaceletari
miresmevegetalecareteintimpinadecumpatrunziininteriorulIndiei.
Pentrumine,indeosebi,noptileacesteaerauinsufletitedeomagiefatadecarenumaputeaninniciunchip
apara.Deseori,chiarinaintedeamaimprietenicuceidoivestitiinvatati,petreceamceasuriintregiratacind
pestrazi,simaintorceamacasa,uneori,laapropierezorilor.
LocuiampeatunciinRiponStreetcaresedesprindedinarteraprincipalaWellesleyStreetinparteade
miazaziaorasului,foarteaproapedecartierulpurindian.Imiplaceasaplecdeacasaindatadupacina,si
rataceampeaceleuliteinguste,printreziduricoplesitesubarbustiinfloriti,pinalasaminurmaultimelevile
angloindienesipatrundeaminlabirintulcasutelorindigene,undeviatanuseintrerupeniciodata.Pentru
unneprevenit,indieniidinaceastaparteaCalcutteinausomn.
Laoriceorateaiintoarcesprecasa,iigasestipeprispesaupemarginiletrotuarulni,sauinodaitelelorcu
usiledeschisesprestradacintind,muncind,stinddevorbasaujucindcarti.Ecartieruloamenilornevoiasi,
silarmanoptilor,aici,eatitdeimpletitacumuzicasitamtam,incitaicredecaintotdeaunaesarbatoare.
Lampilecuacetilenaraspindescoluminastridenta,mirosuldehukasifumuldulcealopiumuluise
impreunacuacelenenumaratemiresmealecartierelorindienefloridescortisoara,grajdumed,lapte,orez
fiertstatut,dulciurifacutecumieresiopariteinuntsialtesutedenuantecuneputintadeidentificat,incare
tisepareuneoricarecunostimirosulfrunzelordeeucalipt,uleiurigraseparfumatecuartarsaumireasma
atitdeapropiatadetamiiecrudaaflorilor"doamnanoptii".Toateseregasescindatacetedepartezide
centruleuropeansaudemarileparcuri,undepredomina,pinalaameteala,sucurilefumegindealejunglei.
Toateseregasescdesiinfiecarestradaintilnestiintotdeaunaonuantanoua,contrastinduneoriizbitorcu
sintezaprecedenta,dincaresedesprinde,pentrucitevaclipe,cuosurprinzatoarefermitate.
Pentrumine,robitdemagianoptilorCalcuttei,nesatiossaletraiesccitmaidivers,caciimiplaceasa
alterneznoptilezgomotoasealecartierelorindigenecunoptiledetotalasinguratateinimensulparcal
MaidanuluisaulaLacuri,undeuitamcamaaflulamargineaunuiorascumaimultdeunmilionde
locuitori.Pentrumine,spun,tovarasianocturnacuBogdanofsiVainManenafostoincintare.Lainceput,
cindnumaimprietenisempreamultcuceidoiinvatati,obisnuiamsaneplimbam,indatadupamasade
seara,peEllenboroughCourse,soseauaimensacaretraverseazaMaidanul.Curind,ampornitspreLacuri,
deundeneintorceamtirziudupamiezulnoptii.VanManeneracelmaivorbaretdintrenoi.Pedeoparte,
pentrucaeracelmaiinvirsta;iarpedealtaparte,pentrucatraiseoviatabogatadintoatepunctelede
vedere,sicunosteaIndia,indeosebiBengalul,caputinieuropeni.Totel,introseara,labiblioteca,neinvita
pentruintiiaoaralaSerampore,undeunprietendeallui,Budge,isiaveabungalovul.Aimprumutatun
automobildelaCalcuttaClubsiamplecat,peneasteptate,imediatdupacadereaserii.
Seramporeseaflalavreo15milelamiazanoaptedeoras,asezatpemaluldreptalluiHoogly,riulcare
unesteGangeledegolfulbengalic.Titagarhseaflapecelalaltmal.Soselebune,unaplecinddinHowrah,
cealaltadinChitpur,leagaCalcuttadeceledouaasezaristravechi,astaziinbunapartedisparute.Budge,
prietenulluiVanManen,isiaveabungalovulcitevamilelaapusdeSerampore,introregiuneinca
impadurita.
Eraocladireveche,demaimulteorireparata,darcuneputintadepastratintreagainclimabengalicasiatit
deaproapedejungla.Bungalovulcumilnumea,modest,Budgemiaamintit,cindneaintimpinatintiia
oara,dintrepalmieri,acelevilepejumatateparasitedinChandernagore,glorioasacoloniefrancezadin
apropiereaCalcuttei,viledelainceputulveaculuitrecut,cugrilajuridefier,cupavilioanedelemn,repede
inghititedepadure.NimicmaimelancolicdecitoplimbareprinChandernagore,indatadupaapusul
soarelui.Arboriideeucaliptcrescprinapropiere,sitristeteavilelorruinate,anevoiedesprinzinduse,in
umbra,dinneinduplecatelevalurivegetale,tecoplesestepinalarisipire.Nicaieriruinelenusuntmai
melancolicecainIndia,desinicaierielenusuntmaiputinlugubre,cacileinfioaraoviatanoua,maidulce
simaimuzicala,aierburilor,alianelor,aserpilorsilicuricilor.ImiplaceasaratacescprinChandernagore,
pentrucaintilneamacolooistoriepentrutotdeaunamoartainrestulIndiei.Istoria,atitdepitoreascaside
dramatica,aprimilorcolonistieuropeni,apionierilorfranceziocolindpemareAfricasiopartea
peninsuleiindiene,casaluptecujungla,cumalaria,cuarsita,nicaierinumirasareainmaimulta
melancoliecalaChandemagore.Regaseamaicipeisajulvetustalpionieruluiglorios,reinviamviatalui
aventuroasa,imiinchipuiamtraiullordelegenda,sitoateacesteamisepareaumaizadarnicedecittoate
zadarniciile,innoapteaimbalsamatadeflorileeucaliptilorsiluminatadoardestelesidelicurici.
SeparecaBudgecumparasebungalovuldelaunfermierangloindian,putinianiduparazboi,silpastra
maimultcaunlocderefugiusiodihna,cindilcopleseautreburilelaCalcutta.Eraunomdestuldeciudat
acestBudge,celibatar,foartebogatsivinatorfaranoroc;caciprintreceledintiilucruripecareleamaflat
delaVanManendespreelafostproverbialaluinedibacielavinatoare.
InitiaoaracindlamvizitatlaSerampore,erasielacasa.Sosisenumaicucitevaceasuriinainteanoastra,
hotaritsaraminadouazile.Lamgasitcuotigaragroasadefoiintredinti,rasturnatpeunchaiselongue,in
veranda,nepasatorlatircoaleletintarilor.Pareaobositsiabiasaridicatsaneprimeasca.Neainvitatsa
bemciteunwhiskylagheata,casaprindemputeri.Apoi,pinalapregatireacinei,elaralascuVanManen
devorbapeveranda,iarBogdanofsicumineamplecatsacerceramimprejurimile.
Bagatideseamasanutrezitiserpii,,neastrigatgazdaintimpcenoicoboramtreptele.
Faraindoialacaamtrezitdestuiserpi,cacifaceamdestulzgomot.Neamindreptatcatrelizierapaduriide
palmieri,acoloundesezareaoapa.Nunedadeambineseamacearputeafi,dedeparte,cacinurasarise
incaluna,silasticlireastelelornudesluseamdecitpinzaapei.Apropiindune,amaflatunelesteudestulde
intins,acoperit,inbunaparte,culotusi.Linganoi,umbrazveltaaunuicocotierseoglindeainapa.Desi
numailacitevasutedemetridebungalovalecaruilampicuacetilenapareau,deaici,pierduteinceatadin
pricinamiliardelordefluturidenoaptesiefemerideparcaneamfitrezitdeodatalamargineaunuilac
fermecat,atiteradeprofundatacereasidetainicvazduhul.
Sanadajduimcadumnezeulnostruceladevarat,nevabinepazisidedataaceasta,spuseBogdanof,
asezinduseincetpemarginieaelesteului.
Zimbiiinintunerec,caciimidadeamseamacavorbiseserios.NiciodatanuluaindesertnumeleDomnului
Dumnezeuluisau.Darpoatepentrucanumasimteamobosit,poatepentrucamierateamacuputineluni
inainte,pregatindumasasardinbarcapemal,unprietenimiapucasebratulsiomorisecubastonul,in
namoluluscat,unmicsarpeverde,chiarpeloculundetrebuilasamipunpicliorulampreferatsanui
urmezpilda,simamrezematdecocotier.
IntotdeaunaamnadajduitcanamsammaintilnesccuMareleSarpepepamint,vorbidinnouBogdanof,
ghicindumigindul.Sarparaja,parcaasaiispunetidumneavoastra,nueasa?
"Noi"eram,pentruBogdanof,atitinvataceiilimbiisanscrite,citsirestulpopulatieihinduseaIndieiintregi.
Sarparaja,incuviintaieucusseriozitate,darsisarpapati,sarparishi,sarpeshvarasiincainaltemulte
feluri.TotdespreMareleSarpe,cumspuidta,evorba...
SanerugamluiDumnezeusanulintiilnimniciodata,maintrerupseBogdanof.Nicipepamintul
inveninatalIndiei,nicipetarimulcelalalt,iniad.
Imiaprinseiotigara.Amramasamindoimultavremefarasascoatemovorba.Inspatelenostruseintindea,
uneoriusorinfioratadeoboarenesimtitafruntilornoastre,padureadepalmieri.Cindseatingeaufoile
scortoase,credeaioclipacapadureaaceeaeste,inintregime,dearama.Intorceaicapuluimit,cacizvonul
metaliccontrastainchipstraniucuvazduhulsaturatdemiresmevegetale.Siparcaunfioritialunecatotusi
dealungulsireispinarii.Apoitotulsestingea,sitacereaselasadinnouasuprapaduriisilacului.Neuitam
innestire,cuprivirileaceleapierduteintineinsutipecaretileizvodestefataneclintitaauneiape,si
asteptamsasedeschidalotusii.
Esteintradevarfoartefrumos,soptiitirziuBogdanof,maimultpentrusine.Maivenimpeaici...
***
Siamvenit,eadevarat,defoartemulteori.NulgaseamintotdeaunapeBudge,darVanManenstia
rosturilecasei,siniciodatanusaintimplatsanuaflamocinabuna,whiskylagheata,tigaridetotfelul,si,
atuncicindnesimteampreaobositicasanereintoarcemcumasinalaCalcutta,paturiconfortabilecu
polog,careneaparauimpotrivatintarilor.Uneori,treceamculuntrealaTitagarh,undeseaflauelesteie
bogateinpestesiraci,sirataceampemalulriuluipinaosteneam.Padurileeraumairaresimaiamestecate
departeaaceastaaluiHoogly,caciseintindeau,deaici,marilecimpurideorezsitrestiedezahar,dar
vazduhuleratotatitdeparfumat,sinoapteatotatitdetainica.
CindBudgeplecasavinezeinjungla,nunechemaniciodata.Saintimplatintrosearacaamsositfarasal
vestim,sineaminitilnitcuelincurteabungalovului.Nuvinasenimic,seintelege,dareraarsdesoare,
prafuitsiinsetat.
Totpasaricarenusepotminca,nesspuseelinlocdebunaseara,incercind,faraindoiala,sasescuzeca
seinapoiasecuminagoala.
Darampetrecutbineinnoapteaaceea.VanManenneapovestitdepetimpulprietenieiluicuLeadbeater,
pevremeacindactivacafruntasalSocietatiiteozofice,iarBudgeneaspusdinintimplarileluiinJava,
undeisiincepusecarieradeindustrias.Amramaspinatirziudetotinjurulmesei,cutoatecapeBogdanof
ilsuparaluminasitinjeadupaloculluifavoritpemalullacului.Budgeseintrerupsebruscdintroanecdota
caresevestea,dealfel,lungasicomplicatasiexclama:
Nustitipecineamintilnitlamargiineapadurii,cindmaintorceamastasearaacasa?!PeSurenBose!
Nuneveneasacredem.CecautaBose,noaptea,intropaduredelingaSerampore?Unompecarenute
asteptaisalintilnestidecitlaUniversitatecacieraundistinsprofesor,desicelmaitinardintretoticolegii
luisauinpreajmatemplului,laKalighat.SurenBoseisipastrasecuindaratnicie,aproapecuorgoliu,
credintasastraveche.EradintreputiniiprofesoridinCalcuttacarenusesfiasaumbleindhotisisasi
crestezepefrunte,cusofran,semnulreligieishivaiste.
OfivenitsasivadavreorudainSeerampore,spuseVanManen.Caciimivinegreusacredcasatrudit
pinaaicipentruvreoaventura...
Incepusarida,darnoi,toticeilalti,amramasturburati.NisepareacuneputintacaaprigulSurensasicaute
lamargineapaduriivreoaventura.IarBudgesustineacanarepenimeniinSerampore;familialuiestedin
Orissa,astaostiepreabine.
Dealtfel,saprefacutcanumavedee,adaugael.Inceledinurma,eumiamamintitcaauzisemodata,la
Universitate,vorbindusedespreSurenBoseinlegaturacupracticiletantrice.SepareacaBosefaceaparte
dinscoalaaceastaoculta,asupracareiacirculamaialesinIndiafeldefeldelegende.Marturisescca
studiasemcudestularivnatantra,asacumogaseamexpusaintexteleeiclasice,darcanuavusesem,pina
atunciniciunfeldelegaturacuoameniicareiipuneauinaplicareprescriptiile.Maialescainitiereatantrica
presupuneaoseriederitualesecrete,pecarenimeninuindrazneasaunuputeasatiledezvaluie.
Sarputieasafivenitpeaiciincaautareavreunuilocfavorabilpracticilortantrice,spuseieu.
Sipentrucanimeninuluainseriosvorbelemele,staruii.Stiam,dincelecetite,caunelemeditatiisirituale
tantriceaunevoiedeunpeisajcutremurator:cimitirulsaulocurileundeseardmortii.Stiamca,uneori,cel
careeinitiatinritualelesecretetrebuiesasidovedeascastapinireadesineraminindonoapteintreaga
asezatpeuncadavru,intrunshmasanam,inceamaidesavirsitaconcentrarementala.Amanunteleacestea
sialtelemulte,totatitdeinfioratoare,leamintiitovarasilormeinuatitpentruajustificaprezentaluiSuren
Boselamargineapadurii,cipentrucamalasasemantrenatdefarmecullorlugubru,deinspaimintatoarea
lormagie.Infond,euaproapecaluitasempeBose,sipovesteamcupatetismlucrurileacesteapentruca
eraulucruridesprecarenustiamcesacred,sideveracitaiteacaroranumaputeamtotusiindoi.
Nadajduiam,dealtfel,caVanManen,caresepricepeadestuldemultinocultismulasiatic,vainterveniin
discutie,cadeobicei,cunesfirsitaluieruditie.Dar,dedataaceasta,semultumisadeadincap,absent.
Nimeninustieexactinceconstarittualultantricsecret,spuseeloarecumplictisitcalprovocasem.
Nupoatesafiedecitoorgiedemoniaaca,interveniBogdanof,carevedeapretutindeniinhinduism
lucrareaDiavolului.Nistebietidementi,caresicautamintuireasufletuluimeditindpecadavre!Artrebui
sanefacemtotisemnulcrucii!
Infond,nuintelegceareafacebieetulSurenBosecutoatelucrurileacestea,isiamintiBudge.Maibine
saneintoarcemlaberbeciinostri...
Imidaduiseamacafacusemogafavorbindulelamiezulnoptii,aproapedepadure,decimitiresimeditatii
pecadavre,simiaprinseionouatigara,cuunzimbetdeipocritaispasire.Dar,casafiusincer,imiparea
raucascurta,desiinfierbintatameaexpunereapracticilortantricefuseseprimitacuoasemenearezerva.
Eramfoartetinarpeatunci,sidestuldemindrudeputinelelucruripecarelestiamasuprasufletuluiindian.
Voiam,cuoricepret,sadovedescacestorbarbaticaresicheltuiseraviatainIndiacastiamsieuciteceva
dintainelenepatrunsealereligiilorsimagieiindiene.
CutoatasilintaluiBudgecaresiacontinuatanecdotaintreruptarestulnoptiinamaiavutfarmecul
convorbirilornoastredetotdeauna.Caprintrunconsenstacit,nimenidintrenoinuvoiasaseducala
culcare,sinimeninacrezutdecuviintacanemaiputemintoarcelaCalcuttainaintedezori.Inschimb,ne
amumpluttotipaharelecuwhiskychiarsiBogdanof,indeobstecunoscutprincumpatatealuisiamdus
conversatiaintrojalnicalincezealapinaaproapede3dimineata.Atuncineamridicatdelamasasineam
dussanetrintimfiecareinodailepregatitedecusearapentrunoi.
Fireste,intimplareaaceeaafostrepedeuitata.Cind,citevaseriinurma,ampornitdinnouspreSerampore,
nimenidintrenoinusimaiaminteadespreSurenBosesigafameainlegaturacutantrismul.Nicieunumi
asfimaiamintitdeeadacanasfiintilnitintrodupaamiazadenoiembrielimpedesinespusde
melodioasapeSurenBose,tocmaicindiesisemdincurteaUniversitatii.Elimiarataseintotdeaiunao
simpatieaproapeafectuoasa,fiepentrucaeramsingurulromandintoataUniversitatea,fiepentruca
cercetamcuatitarivnatocmaireligiilestramosilorsai.Maopritcasamaintrebecummergecustudiul.I
amraspunscaprofesoriimaisuntmultumiti,darcaeuadeseapierdnadejdeacavoiajungevreodatalabun
sfirsit.Ainceputsazimbeascasimabatut,incurajator,peumar.Atuncilamintrebat,deodata,dacaare
vreunprietenlaSerampore,pentrucaBudgepretindecalazaritdecurindlamargineaoraselului.Mam
feritsaispunchiaradevarul:lamarginilepadurii.
NamfostinSeramporedincopilarie,,miaraspunselpastrindiusizimbetul.BatrinuldomnBudgema
confundatfaraindoialacucineva.
Mamuitatlael,usorturburat.Eragreusalconfunzicucineva;trasaturileaceleaferme,frunteaaceea
inalta,ochiiaceiapatrunzatorinupreaseintilneauinBengal,undebarbatiianevoiescapaudeobezitate,si
feteletuturoraaveauaceeasirotunzime,aceeasimoliciuneamaxilarelor.
...Maialescaportvesmintulacestaaatitadecomunadaugaelrizindusorsiaratindusidhotiul.
Isifixaapoiprivirileinochiimeisimastrapunseiscoditor.
Dardecindteafliintermeniatitddebunicuunmilionar?maintrebaeldinnou.
Masimteamdestuldestinjenit,si,casicummasfiscuzat,iampovestitplimbarilenoastrecuVan
ManensiBogdanoflaSerampore,acum,cindnoptilesuntatitdefrumoase.Maascultacumareatentie,ca
sicumfiecarecuvintpecarelspuneamaveapentruelodeosebitainsemnatate.
NoptiledelaSerampore!exclamaieuu,incercindzadarnicsamarupdinmagiaprivirilorlui.
Intradevar,pretutindeniinBengalnnoptilesuntfarapereche,spuseelginditor.DardacaVanManene
nelipsitintrevoi,sastiicaaltcevailatragelaSerampore.AlcoolurileluiBudge!
Ainceputsarida,casicumarfivrutsamaasigurecafacuseoglumabuna.Dealtfel,camtotiglumeauin
acestfelcuVanManen,cacisetealuieracunoscutaintoatecercurileinvatatilor,snobilorsimilionarilordin
CalcuttapecareVanManenlefrecventacuodesavirsitanepartinire.
Cuacestecuvinteneamdespartit,siceldintiilucrupecareilamspusluiVanManen,cindlamintilnitla
bibliotecadinParkStreet,afostconvorbireacuBose.ParcamabucuresemsieudefaptulcaBudge
confundasevreunbiettaranbengalezcumarelesavantSurenBose,pecareselaudacalcunoastedeatitia
ani.VanManenafacutmulthazdeaceastaconfuzie.AluatreceptorulsilacautatpeBudgelaoficiullui.
Iaspustot,adaugindsidelaelcitevaintepaturisinumindulmereu"batrinuldomnBudge",cum
subliniaseBose.DarseparecaBudgenuaveachefdegluma,cacidupacitevaclipedeascultareVan
Manenaasezatreceptorulinfurca,zimbind.
Pretinidecatotusilavazut,imisppuse.Seincapatineazasaafirmecalavazutcumtevadeuacum.Si
maispuneca,infond,putinilintereseazadacaafostsaunuBoselaSerampore.Iseparecaastanueo
treabadebibliotecaraluneisocietatiasiatice,adaugaVanManen.
Sinicideunstudentserios,ilcomppletaieu,ridicindumadepescaunsipregatindumasamaducinsala
delectura.
Credcaaredreptate,incheieVanMannen.Amsaiospunpersonalcindloivedea.
Lavazutinaceeasiseara,launclubundecinauuneoriei,impreunacudouaduzinidesnobisimari
industriasi.Darnulammaiintrebat,adouazi,dacaaudiscutatsicazulSurenBose.Cindneamintilnit
dinnou,ceitrei,putineseriinurma,amavutdestulelucruridevorbit.MaialescaVanManenincercasal
convingapeBogdanofcabudhismulnuesteodoctrinachiarasadeusordecombatut,sicainoricecazel,
casavarat,nusipoateingaduisajudeceoreligiestrainacaunmisionar.Controversaaceastaopurtauei,cu
pauzevariabile,devreocinciani.SiBogdanofseindignaintotdeaunaauzindcuvintul"misionar".
Noi,ortodocsii,nuavemmisionari,sseaparael.Nucunoscmentalitateamisionara.Astaetreabavoastra,
aprotestantilor.
Siseintorceaspremine,stiindcaamsaidaudreptate.DarVanManennuselasaintimidat.
Inprimulrindcanusuntprotestantdecitdupatata,precizael.Dupamamasuntcatolic.Si,dupacitestiu
eu,sicatoliciiaumisiuni,siincamisiunimilenare.Cespui,tinere?,intrebaadresindumise.
Fireste,aveasieldreptate.Darcontroversanuerausordeincheiat.VanManenisipropusesesascrieun
manualdebuddhismpeintelesultuturor,siincercasagaseascaceamaisimplasimaiadecvataformularein
discutiilecuBogdanof.Pentruanustiucitaoaraiiexplicalegeacelordouasprezececauze,asacumo
intelegeael,intimpcemasinaneducea,introseara,spreSerampore.Cind,deodata,seintrerupsesifacu
semncuminasoferuluisaincetinezegoana.Lacitevazecidemetriinfatanoastra,pemargineasoselei,
inaintafoartegrabitunbengalez.Nustiuceisofiparutatitdecuriossaintilneascaunomlaceasulacesta.
Nueraincaintunerecdeplin,sineaflamdestuldeaproapedeorasel.Poatedoarfaplulcaomulinaintain
directiapaduriisaifiamintitdeodatadeSurenBose.Caci,intradevar,cindmasina.aajunsindreptullui,
amintorscutotiicapulsilamrecunscut.Mergearepede,cuprivirileridicate,siiamvazutfoartebinecele
treidungiscrijelitecusofranbrazdinduifrunteadeasuprasprincenelor.Numidaupreabineseama,darmi
saparutcasiapastratoclipaprivireainprivirilenoastre,farasanerecunoasca.Nupareadelocturburat
deintilnireaneprevazutacutreieuropenicarelcunosteau.Farasaneiainseama,isicontinuadrumulcu
aceeasiindirjire.
TotBudgeaveadreptate,spuseVanMaanencindmasinaisireluaviteza.NuelucrucuratcuacestSuren
Bose...
Neammaiuitatodatainapoi,silamvazutcumintrainpadure.Pestecitevasutedemetri,lasamsinoi
soseauaprincipala,apucinddrumullastinga,sprebungalovulluiBudge.Insearaaceeaamvorbitmult
despreintimplare,numainoitrei,caciBudgeramaseselaCalcutta.Cadeobicei,indataceamajuns,am
vestitpeservitorisapregateascacina,sinoiampornitsaneplimbaminjurulelesteului.Erapenultima
noapteinaintedelunaplina.Calcamtotiinnestire,ametitidefumegareaaceeanevazutademiresmecarene
invaluiatotmaiputerniccucitneinfundaminpadureadecocotieri.Poatedinpricinaneobisnuiteiintilniri
cuSuren,poatedatoritafarmeculuiaceluivazduhlunar,eramfiecaredinnoiinfioratisiturburati.Tacerea
ajunseseacuminspaimintatoare,siparcafireaintreagaincremenisesubvrajalunii,siclatinareauneiramure
necutremura,atitdenefireascanisepareatresarireasimiscareainaceastafaradepominaoprirepeloc.
Cumsanutipierzimintileintroassemeneanoapte,soptitirziuBogdanof.Frumuseteaastaeprea
cumplitacasanufievinovata.Omulnaredreptulsacunoascaasemeneaminunedecitinparadis.Pe
pamint,oricefrumusetedeacestfeleoispitadiavoleasca.MaialespepamintulIndiei,adaugael,oarecum
pentrusine.
Darnuiamraspuns.Paseamalene,faraginduri,fermecati.Nimicnunearmaifimiratacum.Totulnise
pareacuputinta.SicindVanManenneaoprit,cubratulintinsinainte,catreapa,erampregatitipentriu
oriceminune.Neamapropiattotusicupasinesimtiti,casavedemcumsirurinesfirsitederaciieseaudin
lac,tirirndusegreoi,darfarasasedepartezepreamultunuldealtul,catreradacinarasucitaaunulpalmier
decurinddoborit.
Astaseintimplaintotdeaunacindseapropielunaplina,nelamuriBogdanofmaitirziu.
Citevaceasuriinurma,indatadupamiezulnoptii,nepregateamdeplecare.Intottimpulcinei,Bogdanof
fusesemelancolic,amintindusicaseimplinesccurinddoisprezeceanidecindnumaivazusepamintul
Rusiei,sidouazecisidoideanidecindtraiainAsia.VanManen,dimpotriva,nusufereadelocdenostalgia
patriei.Seimpacasedemultcugindulcamoarteailvaintimpinaaici,inIndia,undeisipetrecusedoua
treimidinviata.Eunuaveamniciuncuvintinaceastadiscutie,cacierammultmaitinar,siabiadaca
veniseminIndiadedoiani.
Aisavezimaitirziu,imispuneaBoggdanof.Apoiamvorbitdesprecutotulaltelucruri,sicindneam
urcatinmasina,casapornimspreCalcutta,Bogdanofisiinecasedemultnostalgiile.Erasigreuderezistat,
dealtminteri,uneinopticaretesileasauitioricelegaturapaminteasca,oricetristetepersonala.Chiarsi
soferulpareadoboritdeatitafrumusete.VanManeniaamintitsamineincet,siampornit.
Cadeobicei,mergeamcufarurileaprinse,desieraluna.Cindmamsuitinmasina,miamaprinsotigara
dintabacheraluiBogdanof,carenufumadecittigaricututunegiptean,comandatedeelspeciallaAden.
Amfumatoduspeginduri.VanManenpovesteapentruanustiucitaoaracumtrebuiasateporticu
femeileerudite.Fireste,dintimpintimperamdatorsaexclamsisalaprob,darfaceamlucrulacestacuo
turburarecrescinda.Aveammereuimpresiacamasinaapucasepeundrumgresitsicaarfitrebuitdemult
saiesiminsoseauaceamare.Numidadeambineseamaceseintimpla,darmisepareacanumairecunosc
peisajul.Impresiaaceastacaratacisemdrumulnamprimitobrusc,ciseprecizaseinetape.Launmoment
dat,aminchisochii,casamaconcentrezmaibine,siiamdeschispeneasteptate.Nurecunosteamnimic
dinjurulmeu.ParcaneamfigasitincutotulaltaparteaBengalului,atitdeciudateimipareau
imprejurimile.
Darundeneaflamnoiaici?!intrebaaieuturburat.Tovarasiimeiprivirasieicuaceeasimirarearboriidin
ceincemaigrosicareseinaltaudeopartesialtaadrumului.
Credcaamluatogresit,spuseBogdaanof,speriatcasicumdeabiaacumsiarfidatseamadelucrul
asta.
Soferulminainainte,cuosuspectanepasare.VanManeniastrigatinhinidustanicaamratacitdrumul.
Naveamcumsaratacim,nearaspurusselfarasaintoarcacapul.DelaBudgeSahibnumaieunaltdrum
...
Darcuvinteleluinuneaulinistit.Niciunuldinnoinurecunosteaimprejurimile,decineamdatseamaca
soferulnaredreptate.Facusemdecelputintreizecideoridrumulacesta,sistiambinecanumaiesteun
altulcaresaiasainsosea.Priveamnauciintoatepartile,siparcaneinfiorausinguratatea,arboriiacestia
necunoscutidinjurulnostru,caresiuneautotmaimultramurilepedeasupranoastra,casicumarfivrutsa
necuprindasisanestriveasca.
Minamairepede!strigadinnouVanManencuoarecarenervozitate.
Farurilesiauintensificatlumina,sinoitotineamaplecatinainte,incercindsapatrundemcuprivinilecit
maideparte,saghicimapropiereasoselei.Darnuzareamdecitacelasidrumnecunoscut,careseintindeala
nesfirsit,citputeamvedeacuochii.
Maibinesaintoarcem!exclamabrusccBogdanof.Mergemdeojumatatedeceas,siarfitrebuitsa
ajungeminsoseadupacinci,saseminute.
Inapoi!strigaVanManenincruntat.Soferulaleseunlocundeputeaintoarcemasina,siascultaordinul
farasaspunaovorba.
Saimbatat,murmuraVanManen.Darddesivorbiseincet,sivorbiseenglezeste,soferullaauzit,caciia
raspunspeloc,cuviincios,inhindustani:
Namatinsspirtinviatamea,directtorSahib!Bogdanofdeveneadinceincemainerabdator,rascolind
intunereculcuprivirile,facindusicruce.
Nuintelegcesapututintimpla,seminunael.Dacaamfiluatoinsensinvers,arfitrebuitsaneinfundam
dupacitevasutedemetriinpaduresausaintraminelesteu.
Vomvedeaindatacesaintimplat,moormaiVanManen.Incercaisamidauseama,dupaarbori,camcit
maiaveamdemerspinalaloculundeobservasempenitruintiiaoara,precis,caneaflampeundrumgresit,
darnuizbuteamsaidenitificniciunamanunt.Voiisamimarturisescmirareameatovarasilor,cindamauzit
cutotiiuntipatinfioratordefemeie,foarteaproapedenoi.Soferulaopritbrusc,inspaimintat.Neamstrins
unulinaltul,amutiti.
Ceafostasta?!intrebai,inceleddinurma.
Parcaarfifostinjunghiataofemeiee,spuseVanManen,palind.
Darnucutezamsanecoborimdinmasina,saincercamceva.Numidauseamacittimpamramasasa,
suspendatidegroaza.Nuauzeamdecitzgomotulmotorului,siparcanumaielneasiguracalucrurilese
petrecaievea.Deodata,lacitevazecidemetriinfatanoastra,izbucnidinnouacelasitipatdefemeie,urmat
deosfisietoarechemareinajutor:
Ma'lum!gelum!bannchao!Rokkhekoro!(Mor!maprapadesc!ajutor!ajutatima!beng.)
Intelegeamdestuldebinebengalezacasamidauseamadesensulcuvintelor.Amsarittotidinmasina,
afaradesofer,sidesinuzareamnimicindirectiadeundeveniserastrigatele,neamindreptatalergindintr
acolo.Intimpcealergam,tipetelesaumaiauzit,sugrumate,decitevaori,siparcaammaidistinsciteva
cuvinte:"Babago!babago!"(Tata!tata!).
Daralergaseramzadarnic.Nuzareamnicaieriniciofiintaomeneasca,niciourmadelupta.VanManen,
maigras,rasuflagreuinurmanoastra.Bogdanoframasesecufalcileinclestateprivindfix,incruntat
intunerecul.Aminceputsacercetamimprejurimile.Arboriineaucuprinsdeodatainumbralorcompacta,
incarenumaidistingeamnimic.Luminadelunasestrecuraanevoiepinaaici,doardacatresareainciteva
liane,sprevirfuri.Parinduisecacevasemiscainainteanoastra,VanManenseoprisiincepusastrige:
Beparki?!(Cesaintimplat??)
Amascultatcutotiitinindunerasuflarea.Denicaieriniciunraspuns.Padureapareaimpietrita.Siparca
nicicovoruldefrunzemoartepecarecalcamnutresareasubpicioarelenoastre.Mergeamcapepisla.
Beparki?!maistrigaodataVVanManen.Apoineamcontinuatcercetarea,temindunetotusisane
dapartampreamultdesosea.Nustiucitaduratfurisareaaceastapesubarbori,pregatitisaintilnim,in
oriceclipa,unspectacolgroaznic.Masimteamobosit,gindurilemiserataceau;aveamnecontenitsenzatia
cavisezsicanumapottrezidinvis.
Saneintoarcem,spuseBogdanofducinndusiminalafrunte.Incepsacredcaamavutcutotiihalucinatii
...
Iasfipututraspundecaanevoiearputeaauzipatruoameniacelasitipatinfioratorsiaceleasicuvinte,exact
aceleasicuvinte,dacaamfifostcutotiipradauneihalucinatii.Darsimteamcaelaredreptatesineam
intorsinsosea.
Multammaiumblatprinpadure!spusseieunezarindmasina.Incotrotrebuiesamergemacum?!
Ceilaltidoimauprivitcuoarecarenedumerire.
Inoriceparteamfiluato,vorbiVaanManen,turburat,masinatrebuiesafiedestuldeaproape.Iastrigal
pedobitoculala!...
Aminceputsastrig,cutoateputerile,infiorindumasipeminehuietulacelaprelunginsinguraitaitea
noptii.Amasteptat,apoi,inmijloculsoselei,privindmiratiintoatepartile.
Ofipornitsanecaute,spuseieuvaazindcanuneraspunde.
Darundeemasina?intrebaBogdanof,,anevoiedesclestindusifalcile.Doarnuneofilasataici,in
mijloculjunglei?!...
Nuputeapleca,nelinistirepedeVannManen.Amfiauzitmotorul,cacinuneamdepartatpreamultde
sosea...Aadormitinmasina,astatrebuiesafie...
Ampornitindirectiaundestiamcalasasemmasina.Lunanebateaacumdinplin,cacidrumulsedeschidea
totmailarg.
Faraindoialacaaplecat!soptidinnnouBogdanof.Armeritasafieimpuscat...
VanManennuseputeainduplecasacreadaunacaasta.Isistergeacubatista,necontenit,frunteasiobraji.
Trebuie,inoricecaz,safacemceva,,spuseelfoarteincet.
SaneintoarcempejoslaBudge,hotaariBogdanof.Totosaajungempinadimineata...
Inaceaclipanisaparutcazarim,nupreadeparteinainteanoastra,peparteadreaptaadrumului,unfelinar
careseadincealeganinduseininimapadurii.Neamprivitunulpealtul,tinindunerasuflarea.Niseparea
destuldestranieaparitiaunuiomcufelinarulaprinslaoasemeneaoradinnoaptesiintrunasemenealoc.
Maialesdupatoateciteniseintimplasera.Cutoateacestea,nustiucenecurataatractieamsimtit,fiecare
dinnoi,catreluminitacareseafunda,repede,injungla.CaciatuncicindBogdanofnefacusemnsal
urmam,niciVanManen,nicieununeamimpotrivit.Inaceaclipaamuitatca,numultinainte,singelene
inghetaseinvineauzindtipatulfemeiisicuvinteleeideajutor.Luminaera,oricum,unsemndeviata.O
purtaunom,careseindrepta,faraindoiala,catreolocuintasaucatresoseauapecareocautamsinoi.
Ampornit,citampututderepede,salajungem.
Patrunzindinpadure,iampierduturmadupacitevaminute.Mergeamtotitreiaproapeunuldealtul,euin
fatacacelmaitinarsiVanManenlingamine.Nustiudatoritacareistraniicertitudiniinaintamfara
teamapesubarboriicarenearfiinspaimintatcuunceasmaiinainte.Jungla,atitdeterifiantapentruorice
alb,maialesinmiezulnoptii,nisepareaacumlipsitadeprimejdie.Nunegindeamnicilaserpi,nicila
lighioanesperiate,sinumaisimteamaceateroarecaretecuprinde,inIndia,indatacetetrezestisingurin
adinculuneipaduri.
Nusemaivedenimic,vorbiVanManenncuosfirsealatragicainglas.
Namraspunsniciunuldinnoi.Continuamsainaintam,aproapefarasanemaidamseama;simteamdoar
canuneputemopriacolo,inmijloculpadurii,catrebuiesamergemmereuinainte,oricitdeabsurdaarfi
paruthotarireanoastra.
Probabilcaelaapucatpeocarareppecarenoinamgasito,spuseBogdanof.
Isicunosteainoricecazdrumul,adaaugaieu.Caciadisparutprearepede...
Credcaneinfundamtotmairauinpadure;lianegroaseincepeausaneatingacrestetele,sipicioarelenise
afundautotmaiadincinasternutuldefrunzemoarte,ferigisimuschi.Daroindaratnicieoarbanemina
necontenitinaceeasidirectie.Niciunuldinnoinusimteadorintasaseintoarcasausaincercealtdrum.
Staruiam,cutoatepiedicile,inaintindanevoie,aproapetaindunecaleaprindesisulfarasfirsitdinaintea
noastra.
Credcaiarasiincepesasevadalumiina,exclamadeodataBogdanof.
Neamoprit,curasuflareataiata,casaprivim.Dadataaceasta,foarteaproapedenoi,sezareaolumina
turbure,careinniciuncaznuputeafiopaitulpeurmelecaruiaporniseramnoicitvatimpinainte.Neam
indreptat,cutoateputeriledecaremaieraminstare,catreea.Deabiadupacitevaminutedemersneam
datseamacaneapropiemdemargineapaduriisicaluminapecareozarisemerareflexuluneivetrede
jaratic.Inaintedeaoajunge,insa,amobservatcaluminileseinmultesc,sicanupreadepartedenoi,pe
minastinga,seridicaocladiredestuldeciudata,inconjuratacuunzidcenusiudepiatra.
Probabilcaamajunsdeparteacealallta,demiazanoapte,aluiSerampore,spuseVanManen.Darcum
Dumnezeuamratacitpinaaici?!...
Nisepareadestuldeciudatcanuintilneampenimenilingavetrelecujaratic.Edreptcaincelemaimulte
jaraticulerapesfirsite;totusi,nuzareamnicaieripiciordeom.Erampreaobositi,insa,casamaicercetam
imprejurimile,sineamindreptatdirectcatrecasa.
Oricineolocuiaici,hindussaumusuulman,trebuiesanegazduiasca,spuseVanManen.
Porniseelinainte,pedeopartepentrucavorbeacelmaibinedinnoilimbabengaleza,pedealtaparte
pentrucanumeleluieradestuldecunoscutinintregBengalul,saumacarnumeleSocietatiiasiatice,alcarei
bibliotecarera.Cindaajunsinfataportii,neaiesitinainteunbatrin.Nupareapreasurprinsdeprezenta
noastra,launasemeneaceasdinnoapteinfatacaseiacesteiaatitdeadincascunsainjungla.
Cineistapiniultau?ilintrebaVannManen.Batrinulramasecitevaclipenemiscat,casicumnarfiauzit
cuvintele.VanManenilintrebadinnou,aproapestrigind.Casicumsarfitrezitdintrunsomnlung,
batrinulsopti:
NilamvaraDasa...
Misepareunnumecunoscut,spuseBoogdanof.
Camarhaic,iseparuluiVanManen.NamauzitniciodatadeellaCalcutta...Apoi,intorcindusecatre
batrin:DutesitrezestepestapinultausispuneicaVanManenSahibsicualtidoisahibiauavutun
accidentsiicergazduirepentrunoapteaasta...
Atrebuitsarepetedetreioricuvintele,pinabatrinulsahotaritsaseindeparteze.
Trebuiesafiesurddetot,crezuBoggdanof.Sicutoateacesteaaveamunsentimentciudatcavisulmeu
continuasicanuizbutescincasamatrezesc.Focurileaceleaparasite,casaaceastacuriosinconjuratade
paduredintreiparti,batrinulcareparcanuintelegeaceispuneam,inoricedialectiivorbeaVanManen
toatematurburau,nelinistinduma.Nustiucitatrecutpinacesaintorsbatrinul,cuunfelinarinmina.
Parcatimpulramasesesuspendat,sitraiamnumaifragmentar,doarinanumiteepisoade.
Stapinulvapofteste,spusebatrinul..
Poatecaavorbitpreaincet,poatecaerameupreaobositsaupricepeamincadestuldegreubengaleza,dar
maimultamghicitsensulcuvintelorluidecitleaminteles.
Ceciudatvorbeste,iispuseiluiVannManen.
Areunaccentrural,imiraspunseel..Pinatedeprinzicuel...
Casapareadestuldeveche,asacumrareorisemaiintilneauprinpartileacesteaaleBengalui,unde
cotropirilemusulmanilorfuseseraindeosebinecrutatoareintotveaculXVIII.Ampatrunsintrocurte
interioara,pejumatatepietruita,incolturilecareiacresteaucitivaficusreligiosa,acelarbustsacruatitde
veneratdehindusi.Deaicisevedeaudestuldebineceledintiiincaperi,foartelargi,cuferestrelezabrelite;
erau,faraindoiala,odailebarbatilor.Amavutimpresiacasuntemasteptati;citevafacliifuseseraaprinse,in
afarademultealtelampicuuleisiopaite,acarorlicariresfioasaodistingeammaialespescarilecare
duceaucatreapartamentelefemeilor.Amfostpoftitiintrosalaculespezidegresierosiepejos,undenea
intimpinatunbarbatintredouavirste,cuofigurafoartepalida,cuprivirileintepenite,sicareneavorbitde
lainceputinbengaleza.
Varogsaasteptatiaicicitevaclipee,pinavisevorpregatiodailepentruodihnadenoapte.
Lamintelesanevoie,cacivorbeasielobengalezadestuldestranie,asacumointilniseimeu,pinaatunci,
numaiprincarti.Deobicei,unbengalezcultivatsaudeunoarecarerangsocialisiintimpinaoaspetii
europeniinenglezeste.Inafaradeanumitecazuri,elarconsideraoinsultasaliseadresezeunstrainin
limbabengaleza;astainseamnacalconsideraunbiettaransauosluga.Cuatitmaiciudatamiseparea,
deci,primireagazdeinoastre.VanManen,insa,carevorbeaperfectbengaleza,nusalasatintimidaitde
aceastaciudateniesiacerutvoiesaseasezepeunjilt,continuind,inacelasitimp,sascuzeintrareanoastra
launasemeneaceas.Nilamvaraaascultatpierdutparcaingindurileluisi,dupaceVanManensiasfirsit
scuzele,aramasinpicioare,privinduneperind,casicumnuiveneaacredecaneareinfata.Nascos
multavremeniciuncuvint,sitacereaaceastaneapasa,neturburapinalapanica.
Saintimplatunaccidentstupid,spuuseBogdanofinenglezeste,nemaiputindrabdaprivirileluidegheata.
Darparcanicinulauzise.Continuasanepriveasca,tresarinduneoridintottrupul.Bogdanofseapropiecu
unpassirepetacuvintelecuunglasmaiputernic.Gazdanoastraaincercatsazimbeasca,siiaraspuns,tot
insoapta.
Amiimrejibujhteparchina.((Nuintelegenglezesteeng.)
Misaparutfoarteciudatamarturisireaaceasta.Pinasibaietiidescoalaintelegeauenglezeste;sanufi
urmatNilamvaranicioscoalamoderna,cinumaiinvataturaortodoxapecareopoatedeprindeintrunthol?
Dartotatitdeciudatamisaparutvorbirealui;cuvintelelepronuntacutotuldiferitdecumerameu
obisnuitsaleaud,si,maiales,lerosteacuodificultateacareinaturanuoputeamdefini.Fiecarevorbao
scotea,parca,inurmaunuiefortconsiderabil,desinunedadeamseamadeel.
Curindodailepentruodihnadenoapteevorfipregatitemaretiilorvoastre,adaugaeldupaolungapauza,
zimbindcainvis.
DedataaceastailpriviicuatentiepeVanManen.Incepusesielsafieturburatderostireaarhaicaalui
Nilamvara,sipoatedeprivirileluiratacite.Acum,cailputeamvedeamaibine,Nilamvaranisepareaintr
adevarstraniu.Greutateacucaresemisca,tresaririleaceleaneintelesecareiiscuturautrupullarastimpuri,
caprinsdefriguri,sticlireanefireascadinochi,pumniipecareiipastranecontenitinclestatitoateacestea
incepeauacumsaneatragaatentia.Felulluideaneprivieracudesavirsireciudat.Aveamuneorisenzatia
caeimpinsdeofortanevazuta,faraajutorulcareiaarintepeni,zimbindfoartestins,infatanoastra.
Siapoi,nuintelegeamceseintimplaincasaaceasta,destuldeluminata,sitotusi,pentruurechilenoastre,
pustie.Unasemeneaevenimentaparitiaatreistrainiinplinanoaptenuramineniciodatanetrecutin
seamaintrocasaindiana.Neasteptamsavedemumbreagitinduseinpreajmanoastra,sazarimsiluete
femininespionindunelacolturisaudinapoiazabrelelor,saauzimacelesoapteinabusitealeslujncelor
trezitedinsomn,pasiilormoipelespeziledincurte.
Curindodailepentruodihnadenoapteevorfipregatite...incepuNilamvara,pentruatreiaoara,aceeasi
fraza.
Sicutoateacestanimeninuveneasaneanuntecaodailesuntpregatite.Amfivoitsaneretragemnudin
pricinaoboseliierampreaturburatidetoateintimplarilecasanunefipieritsommulcicasascapamde
prezentaistovitoareagazdeinoastre.Deodata,VanManenneprivisinespuseinenglezeste.
Darnamintrebatnimicdefemeiaaceeeaalcaruitipatlamauzitinsosea...
Intradevar,tocmailucrulacestanuilspusese.Iivorbisedeaccidentulnostru,mintindcamasinase
defectasesicasoferularamassopazeasca,darnupomenisenimicdestrigateledeajutorauzitecuunceas
irnainte.Niciunuldintrenoinusidadeaseamacumampututramineatitatimpinfataacestuiomcare
faraindoialastiacevafarasalintrebam,farasaimarturisimadevarul.Amintireastrigatelordinpadure
neaturburatdinnouacum.Eu,celputin,amavutimpresiacamamtrezitbruscdinsomnulincare
cazusemindataceincepusemurmarirealuminiteiaceleiasiamsimtitcamiedinnouteama.Asfivrutsa
facemceva,macaracumdupacepierdusematitatimppretios.Femeiaaceeapoatesiadatduhul,iarnoi
strabatuseramobucatabunadinjunglacasaceremgazduirelacasaluiNilamvaraDasa.Cevrajanecurata
neluaselatotimintilesinepironiseacolo,atitatimp,infataunuiomcarerepetadinzeceinzeceminute
aceleasicuvinte?...
Spunei,poateelstiedespreceevoorba,ilsfatuiBogdanofpeVanManen.
Asacumseodihneapejiltuldelemn,VanManenincepusapovesteasca,anevoiestapinindusinervozitatea.
Dardelaceledintiicuvinte,gazdanoastraisiacoperifatacupalmele,gemind.Neamapropiattotideel.
Lila,Lila!gemea.
Apoiabolborositcitevacuvintefaraintelespentrumine.
Cespune?cespune?!lamintrebatnoi,cuaprindere,peVanManen.
Nulintelegnicieu,neraspunseel..Apoiintrebadinnouinbengali.
Cesaintimplat?!Cineera?!Aceleeasigemete,siaceleasicuvinteneintelese,dincaredesprindeamdoar
numeledeLilasiciteunstrigatdedurere.
Credcaerafatalui,nemarturasiVaanManen.Darnuintelegcevreasaspuna;vorbesteprearepede...
Debunaseamacaauomorito...sopttiBogdanof.Darcumaaflatdeasta?!...Si,dacastia,decenunea
spusnimicpinaacum?!...
VanManennumaiindraznisalintrebe.Ramaseramamutiti,nestiinddacatrebuiesaneretragamfarasai
spunem,sausaasteptamintoarcereabatrinului,carenepregatea,deatitavreme,odaile.
Cumdenuiapututveninimeniinajjutor?!exclamadeodataVanManen.Cacidoaranuerasingura;
femeilenuiesniciodatasingureaici,sicuatitmaiputinlamiezulnoptii...
Inclipaaceeabatrinulintraincamerasiseapropiecupasiobositidenoi.
Iato!Oaduc;eacolo!...nespusseelfoarteincet,ridicindbratul.
Amsaritcutotiilausa.Misaparutcaeraplinadeumbrecurtea,sicitivaoameniimbracaticiudat,cu
turbane,duconasaliederamuri.Darnamdistinsnimic.Namauzitnimic,niciunbocet,niciunstrigat.
Mamintors,speriat,simtindcainapropiereameatrecuseceva.LamzaritpeNilamvaradepartinduse
anevoie,casicumfiecarepaspecarelarfifacutarfiintrecutcumultputerilelui.
Nuputemramineaici,soptiBogdanof..Nupoticeregazduireunuiomcaruiaiafostasasinatafiicasau
sotia...
Da,emaibinesamergem,spuseVanMManen.Amfivrutsavestimcuivaplecareanoastrasisacerem
incaodatascuzegazdei,darnumaieranimeniincurte.Batrinuldisparusesiel,caintratinpamint.
Bogdanofsaindreptatceldintiisprepoarta,sinicinamaiindraznitsasiarunceochiiinapoi.Amprivtcu
usurarevetrelecujaraticulpejumatatestins,careneauintimpinatinpoianadinfatacasei.
Obosealaaminceputsosimtcitvatimpinurma,cindnedepartaseramdecasasiurmamlizierapadurii.A
fostlainceputcaousoaraameteala,apoiosleiretreptata,sideabiaammaigasitputerisamarezemdeun
trunchi,casanualunecdoboritlapamint.
Nuintelegearncesepetrececumine.Numidadeamseamadacaamramassingur,saudacaceidoitovarasi
maasteaptasamiviuinfire.Nustiucitamstatasa,rezematdetrunchi,darcindmamtrezit,incepusesa
seluminezedeziua.Masimteamincavlaguit,faraniciungind,faranicioamintireprecisadetoatecele
citeseintimplasera.
Spremirareamea,amdescoperitcurindpeceidoitovarasiasezatiiniarbalacitivametridepartaredelocul
undema.oprisem.VanManenparcadormita,cucapulrezematinpalme.Bogdanoferapejumatateintins
pepamint.Cugreutatemamapropiatdeei.
Cesaintimplat?intrebai,incercinndsazimbesc.Cumdeamramasaici?!
Mapriveausieiturburati,simauinfioratcearcanelepecareleaveaBogdanof,fruntealuipalida,ochii
careramaseserafixatiintraimei,farasainteleaga.
Credcaneadoboritobosealapeciteesitrei,vorbielinceledinurma.
Mamasezatsieulingaei,abiatirindumipicioarele.Parcaasfizacutsaptaminidearindul,atitma
simteamdeslab.Ochiimiseimpaienjeneaudupacelmaimicefort.Imidadeamtotusiseamacase
luminasedeziuasiiarbaeraumedaderoua.Ammairamascitvatimpasa,farasascoatemovorba.Dar
tovarasiimei,siindeosebiVanManen,careincaisipastracapulinpalme,misepareauatitdezdrobiti,incit
mamsimtitdatorsafacceva.Mamridicatanevoie,siaminceputsaprivesc,cutoataluareaamintede
careera.minstare,injurulmeu.Numisepareauatitdenecunoscutelocurile.Padureaerararapeaici;doar
citivapalmierimaibatrini,salcimiinaltisitufebinemirositoare.Aminceputsainaintezcumultaprudenta,
sidupavreozecepasiamdistins,destuldeaproapedenoi,drumulcaresedesprindeadinsoseauaceamare
siseindreptasprebungalovulluiBudge.Descoperireaaceastamiadatputeri.Amstrigat,intorcindcapul
catretovarasiimei.
Suntemaproapedebungalov!
Vesteaiazguduit,faraindoiala,cacineinchipuisemcanaaflampeundevalamiazanoaptedeSerampore.
LamvazutpeBogdanofcumseridicaanevoiesiintindeminaluiVanManen.Amvrutsaalergspreei,ca
saiajut,dardelaceldintiipasmaigrabitamsimtitpamintulinvirtindusecumine.Atrebuitsamaopresc
casamivininfire.Curind,ceidoitovarasiseapropiasera.VanManenaveaobrajiisupti,pleoapele
intunecate,siprivirileluieraualeunuiomcarenuintelegecesepetrececusine.Rasuflagreu,sigurao
tineanecontenitdeschisa.MiinileluiBogdanoftremurauintruna.Isiroteaochii,neveninduisacreadaca
intradevarsuntemaproapedebungalovulluiBudge.
Amratacitprobabiltoatanoaptea,sppuseieucasaledaucuraj.Soferultrebuiesafiedeparteacealaltaa
padurii,cautindune...
Cindauzidesofer,singeledogoriobrajiiluiVanManen.Nusiputustapinioinjuraturacumplita,asacum
niciodatanucrezusemcaeinstaresarosteasca.Inoricecaz,injuraturaaceastaneinvioraputin.Amiesitin
drumsiampornitagalecatrebungalov.
Numidauinacabineseamacesainttimplatcunoi,vorbitirziuVanManen.Cestranieoboseala...
Curindrasarisoarele.Luminaputernicanetrezideabineleasiincepuramsagrabimpasii.Dealtfel,nam
avutdemersdecitvreojumatatedeceaspinalabungalov.Amzaritcumiraremasinanoastraasteptindune
infataveraradei.Soferuldormita.Incurteroboteaucitevaslugi,careauinlemnitcindneauvazutintrind
desfiguratideoboseala,cuhainelejupuite,cupantofiiprafuiti.VanManensa.indreptatdeadreptulcatre
sofersiainceputsalloveasca,injurindul.Buimacit,bietulomnicinuincercasaseapereIsipusesedoar
bratullaochisigemea.
Deceaifugit,bestie?!urlaVanMaanen.Dacanerataceamprinjunglasineramineauoaselepeacolo?!
Slugileseadunaseratoatelingamasina,incremenite.AproapecanuleveneasacreadacaVanManen
lovestesiinjuracuadevarat,el,careerarenumitpringenerozitatesiblindete.
Amscapatintradevarcaprinminune,,vorbiBogdanof,inhindustani,casalinteleagaslugilesisa
inteleagafuria,luiVanManen.Magarulastanealasatindrumsiafugit,saintiorsacasa...
Amratacittoatanoaptea,spuseisieeu.Oameniinepriveauuluiti.Ceicaresosiseramaitirziuisipurtau
ochiidelasoferlanoifarasainteleaganimic.
Darelvaasteptattoatanoapteaaicci,indrazniinceledinurmapazniculbungalovului.Ceilaltiprinsera
curaj.
Afostaici!Nusamiscatdeaici!!
Lainceput,nuneamdatbineseamacevorsaspuna.Amintelescasoferul,vazindcanoinunemai
intoarcemdinpadure,sainapoiatlabungalovsineaasteptatinfataverandeipinadimineata.VanMainen
ilinvinuia,insa,tocmaicasipierduseatitderepederaibdareapedrumsiseintorsese.Cumisiinchipuiael
cavomfacenoitotdrumulacela,noapteapejos?!
Darnaplecatdeaici!staruipazniicul.Amstatdevorbapinatirziu,sinusamiscatdeaici...
EumamiramtocmaicadirectorSahibnumaipornesteladrum!exclamasoferul.
Dedataaceastaamsimtitcummiseurcatotsingeleinobraji.Totioameniiacestiaausacreadacaambaut
preamultsinunemaiaducemamintedeceamfacut.
Cevreisaspui?!interveniBogdanof..Cumnuteaimiscatdeaici?!Namplecatnoi,cutotii,pelaunu
noapteasiapoiamratacitdrumul,siamauzituntipatdefemeieinpadure?!...
Soferulsovai,cautindbuimacitintoatepartileajutor.Nuindrazneasaseaperespunindadevarul.
DarcindVanManenincepusaracneasca,amintinduidetotceamvorbit,cindneamdatseamacaam
ratacitdrumul,soferulsehotarisavorbeasca.
Namplecatdeloc,directorSahib!MMasinanusamiscatdincurte...
Eadevarat,asaafost,intariraceillalti.VanManenisipierdudinnourabdarea.
Cualtecuvinte,nefacipenoiminciinosi!
Poateatiluatoaltamasina,incercaasasescuzesoferul.Caci,uitativa,asacumamspalatodeaseara,
asaaramas,curata!...
VanManenseintoarsesprenoi.
Enebun!Auinnebunittotiaici!....Haidetiincasa...Amgasitodeschisa,lucrucarenusarficuvenit,
caciindatadupaplecareanoastrapazniculeradatorsaincuietoateincaperile.
Monteazaopiesadeteatrucuajutoruulpazniculuisialservitorilor,spuseBogdanofindataceamramas
singuri.Probabilcanecredeapetotibeti...
Aresoplateascainoricecazdestuiildescump!mormaiVanManenscotindusihainasilasindusesa
cadaintrunfotoliudepaie.
Masimtiiobligatsaadaugsieuceva.Cacimiseparusecasurprindoluminasarcasticainochiicitorva
dintreservitoricindleamspuscaampetrecutnoaptearatacindprinjungla.Gindulcanesocotiseatitde
beti,incitsasiingaduiesasibatajocdenoi,maexaspera.
Inoricecaz,misaparutsuspectallibiulcumasinacurata,asacumpretindecaolasaseaseara,spusei.E
unamanuntcaretradeazapremeditarea.
Racoareadincasa,obosealacucareluptasemgreuinultimeleceasurineaufacutsapunemcapatdiscutiei,
sidupaceneamspalat,neamintinsfiecareinpaturileincareobisnuiamsadormim,sifoartecurindnea
cuprinssomnul.
NeatrezitBudge,sositmultinaintedeapusulsoareluipentruovinatoaredecitevaceasuri.Nupareaprea
incintatcanegasesteincaaici.Cindveneapentruvinatoriscurte,nuiplaceasaintilneascaprieteni.Sa,
miratcanegasesteatitdeobositi.
Vaticampierdutcapulazinoapte,sspuseel,adresinduseindeosebiluiVanManen.
Simtiidinnoucumimidogorascobrajii.AceeasijenaamsurprinsopefataluiBogdanof.
Soferultaueuncriminal!incepuapprigVanManen.Sisepregatisaipoveisteascaintimplarea.Dardela
primelecuvinteBudgeanevoieisimaiputeastapinizimbetul.
Soferulspunecanicinatiplecat,iilintrerupseel.Siasaspunsiceilalti,dealtfel...
Probabilcasuntintelesi,interveniBogdanofcuseveritate.Asteaptasavezicesaintimplatpinalaurma
...
Enervat,VanManenisicontinuapovestirea.Dincindincind,ilcompletamsinoicuamanunteacaror
precizieincepeausaltulburepeBudge.
Darnuintelegcumvatipututratacii,ilintrerupsedinnoupeVanManen.Altdrurnnumaie...Vaputeti
convinge,dealtfel,singuri.
Dragaprietene,staruiVanManen,noiiitispunemcumsauintimplatlucrurile.Explicatiaosocautam
noipeurma.
Siiarisireluafirulpovestirii;cum,vazindcanumaiiesiminsosea,iastrigatsoferuluisaintoarca.
Nuvamaiaducetiamintecevedeatiddeastingasideadreaptadrumului?intrebaBudge.
Iamexplicateucefeldearborivedeamsicitmisepareaudeinalti.Budgeseridicadepescaun.
Dragiimei,iertatima,darnicaieriindistrictulastanusegasescasemeneaarbori.Inafaradepadureade
palmieripecareovedetiacolonearataelcubratulintinsspreelesteuintoataregiuneanusuntdecit
eucalipti,cocotierisisalcimi.AcestUrwalddecaremivorbitinuexistaprinpartealocului...
Si,cutoateacestea,niciunuldinnnoinamvisat,seaparaBogdanof.
Dardecenuvreisaascultipinalasfirsit?!intrebaVanManen.
Budgeridicadinumerisiseasezadinnoupescaun.VanManenisicontinuapovestirea.Cindajunsela
episodulcutipatulcareneinfiorasepetoti,Budgeincepusazimbeasca.DardupaceVanManenpovesti
maideparte,incepusadeasemnedenerabdare.Deciteorivoiainsasaintreupa,interveneamnoi,rugindul
saasteptesfirsitul.Iierainsafoartegreusasestapineasca.Sareadepescaunlafiecareamanuntpecareil
precizamnoi.
Vabatetijocdemine!izbucnielinnceledinurma,cindVanManeniidescrisecasaluiNilamvaraDasa.
Nuexistaniciunfeldecasaascunsainjunglaprintoatapartealocului.Iardenumeleastanamauzitpina
acum.Astaeofarsa!...
Incepusaseagiteprinodaie,incercindsaizbucneascainhohotederis,casanedovedeascatarialui,
singurulcarenuselasapacalitdefarse.Darnouanuneveneadelocsaridem.Pedeoparte,eramturburati
decelecenerepetaseBudgelucruripecarelestiusemsinoidealtminteri;canuexistaoasemeneacasa
etc.iarpedealtaparte,eramexasperatideneincrederealui,deideealuiridicolacavoimsaifacemo
farsa.
Itidaucuvintulmeudeonoarecanutimaivorbescniciodatadacamaiafirmicaastaeofarsa,rosticu
solemnitateVanManen.Dacavrei,ianepefiecaredeopartesisupuneneaceluiasiinterogatoriu.Tevei
conivingecaamvazuttotiacelasilucru.Egreudeintocmitofarsacaresanufiedescoperitacindajungila
amanunte.Sinicidehalucinatienupoatefivorba,pentrucaeuamstaitpescaunincasaluiNilamvarasi
oameniiastiamauvazutcumstaupescaunsimauauzitcuurechilelorpovestinduicetiampovestitsieu
tieadineauri...
Sidesigurcanicielnuteacrezut,,incercaincaodatasaglumeascaBudge.
Dimpotriva,iiraspunsetaiosVainMaanen.Stiasieldeasasinareaaceleifemei,siainceputsageama
acoperindusifata...
Bogdanofsicumineneamgrabitsaiintarimspusele,adaugindcanuiintelegeamcuvintele,caamdistins
doarnumeledeLila.Budgenepriviincruntat,si,dedataaceasta,numaiadauganiciuncomentariu.Iifacu
doarsemnluiVanManensacontinue.SipentruintiiaoaraVanManenapututsapovesteasca,ajutatnumai
deprecizarilenoastre.Cindsfirsisiincepusaexplicecumneemtrezitamortitiinmargineapadurii,sicum
neamdatseamacaneaflamdestuldeaproapedebungalov,Biudgeseridicasolemndinscaunsi,dupao
pauza,incaretimppareacasicintarestebinecuvintele,vorbicuemfaza:
VadaucuvintulmeudeonoarecadeccindtraiescinIndianammaiauzitoasemeneaintimplare.Stiusi
eudestuleintimplarimisterioasesiabsurde,darastaleintrecepetoate.CacidoaracunoscSeramporulca
peCalcutta,siamvinatcincizecidemiledejurimprejursinamintilnitniciodataniciurmadecasa,asa
cumspunetivoi.Casavaconvingeticaspunadevarul,imbracativasihaideticumasinasacercetam...Mai
avemtreipatruceasuripinacesefaceintunerec...
Neamprivit,VanManen,Bogdanofsicumine,oarecumturburati.Dacaintradevarfuseseramvictimele
uneiiluzii?!Darneaminteamcuatitapreciziuneintimplareanoastra,stiamcitfusesedecalmanoaptea
trecutacindniciunuldmnoinubausemaimultwhiskydecitsarficuvenitincitnuneputeamindoica
totusistatuseramaieveadevorbacuNilamvaraDasa.VanManensaridinpat,cuhotarire.
Haisamergem!nespuse.Darmergemcumasinata,seadresaluiBudge.Cacipemagarulaceladesofer
ilspintecdacamaidauochiicuel.Pretindecanicinusamiscatdeaici...
Astaelucrulcaremaintrigacelmaiimult,spuseBudge.Chiaradmitindcavoiatififostbineimbatati
ceeaceeu,magrabescsaadaug,nusustinnuintelegcumatiajunsinjunglafarasavadasoferulsau
oricarealtuldinservitori.Eimarturisesccanusauculcat,ciauasteptatordinelevoastre.
Atuncicumdenusiaudatseamacaoodailesuntgoale?!intrebaVanManen.Cineastinslampile?!Na
intratnimeni,pinadimineata,casapregateascaceaiulsausavadadacanulipsesteceva?!
Budgeramaseingindurat.IntrebarileluiVanManenilturburasera.Faraindoialacasoferulsiservitoriistiau
ceva,destuldestraniu,dacaincearcasalascundacuatitaabilitate.
Anchetaovoifaceeumaitirziu,spuuseel.Deocamdata,saneconvingemcanuexistanicidrumul,nici
casa,nicioameniiintilnitidevoiazinoapte.
Aminceputsaneimbracamingraba.Cindmamprivitinoglinda,mamsperiatdepaloareafetiiside
adincimeacearcanelor.Figuraintreagaimieradevastatacadupaocumplitasuferinta.Coborindspre
masina,amvazutcurteaplinadeoameni.TotiservitoriisialticitivataraniindrumspreSeramporese
adunaserasanevada.CasagasescneaparatcevadevorbitpinaceneaflamtotilocinmasinaluiBudge,m
amadresatluiVanManen:
NuiaispuscalaminitilnitsiaseearapeSurenBose,sitotpelizierapadurii.
AmanuntulacestaparucafaceasupraluiBudgeoimpresieuluitoare.Neprivipatrunzator,casicumarfi
fostsuparatpenoicanuispusesemmaiinaintedeintilnireaaceasta.
Sarputeacalucrurilesanufietottusiatitdesimple,spuseBudgeinsoapta,casicumsiarfivorbitsiesi.
Lamintrebatcevreasaspuna,darsamultumitsamormaie,intimpcemasinapleca,farasamaiadauge
unsingurcuvint.Pareapreocupatdeungindpecarenuvoiasanilmarturiseiasca...
CitevaclipeinurmaiamcerutluiBogdanofunadintigarileluicomandatespeciallaAden.Tragindprimul
fum,miamadusamintecuoprecizieaproapedureroasadetigarapecaremioaprinsesemcuoseara
inainte,putintimpdupaplecareanoastra.IamatrasatentialuiBudgeasupraacestuiamanunt,dareladat
dincapfarasamiraspunda.Inaceaclipamiafulgeratgindulca,judecinddupatimpulcitimifumasemeu
tigarainnoapteatrecuta,asputeapreciza,cuominimaaproximatie,cindmiamdatseamapentruintiia
oaracaamratacitdrumul.VanManenseuitamereuinapoi.Seintrebadacanucumvaamfipututapucanoi
prinaltaparte.Daratrebuitsarecunoascaceeaceisespusesedemaimulteori:cadrumuldemasinase
terminalabungalov,iarceeacepareocontinuarealuiedoarundrumdecarutecareseinfundainelesteu.
Masina,dedataaceasta,mergeadestuldeincet.Recunosteampeisajuldeatiteaoristrabatut,siatitde
deosebitdepadureadinnoapteatrecuta.Padureapecareozareamnoiacumeradeparte;easealiniaalaturi
desoseauaceamarecareveneadelaCalcutta;acolo,intrunanumitlocusordeidenatificat,zarisemnoipe
SurenBose.Dardepedrumulcareducelabungalov,padureaparedestuildedepartata;arboriiintilnitipe
aicisuntrazletisideesentefelurite.
Totprivinddeadreaptasideastinganoastra,amajunsinsosea,sieunumisfirsisemincadefumattigara.
Miammarturisitnedumerireatovarasilormei.Budgeaporuncitsoferuluisaintoarca,sidedataaceastaam
mersfoarteincet.
Itimaiaduciaminteloculundeteaiitrezitazidimineata?maintrebaVanManen.
Cuoarecaresovaieli,lamdescoperit,putineminuteinurma.Eracamlavreocincisutedemetridedrumul
sprebungalov,indirectiapadurii.Amcoboritcutotiidinmasinasiiamdusacolo.Apropiinduma,am
recunoscutarboreledecaremarezemasemeuinnestire.
Aicivamgasitpeamindoi,maadresaailuiVanManensiBogdanof.Sicredcaveneamdindirectiaasta,
arataieusprepadure.
Atunciefoartesimplu,socotiBudge..Trebuiesagasimurmelepecareleatilasat...
Intradevar,unochipriceputputeadescoperi,icisicolo,pecovoruldefrunzemoarte,apasareagreoaiea
picioruluiunuieuropean.SoferulluiBudge,pecaresepareacacercetareaastailinteresaindeosebi,incepu
saleurmareasca.Inaintaasavreocincizecidemetri,darapoiurmelepareaucaparasescpadureasise
indreaptaintrunlocdeschis,undesepierdeau.Numaiintelegeamnimic.Nuneaminteamsafistrabatut
vreuncimpdeschis,inafaradeaceldinfatacaseiluiNilamvara,careseaflainconjuratadintreipartide
padure.
Nuneraminealtcevadefacutdecitsastrabatampadurea,spuseBudge.Ocunoscdestuldebine,ambatuto
dintoatepartile,sivaasigurcaniciurmadecasanuvetigasiinea.Feritivainsadeserpi...
Darazinoapteamumblatininimajunnglei,sinunisaintimplatnimic,spuiseVanManen.
Prinpadurileundeaticolindatvoiaazinoiapteserpiidemultnumaimusca,raspunsemisteriosBudge.
Ammersasacamvreojumatatedeceas,sinamdescoperitnicimacarocoliba.VanManenincepeasa
oboseasca.
Dacavreti,putemcontinua,vorbiBuddge.Desivarepetcapadureaseintinde,asacumovedeti,incavreo
citevaleghe.
Inutilsanemaiobosim,spuseBogdannof.Simtcanuastaestepadureadeazinoapte.
Altanumaieste,ilintrerupseBudgee.Neamintorsdezamagitidindrum.VanManenprivearatacitin
toatepartile,neveninduisacreada.
Dacavomfiajunsastanoapre,farassastim,lamiazanoaptedeSerampore?intrebael.
Budgegrabipasulsiiraspunsepesteumeri:
HaidemlaSerampore!...
Cumasinaamajunsacoloinvreozeceminute.Darneamdatseamaca,oricumamfigresitdrumul,nu
puteamtrecedeSeramporedecitintrindinsoseauaceamare,careveneadelaCalcutta.Pestecimperacu
neputintadeajuns.
SaneoprimlaChatterji,spuseBudgee.Elpoatenevalamuri...
Budge,carecunosteapetoatalumea,aveasilaSeramporeunprieten,peacestChatterji,negustordeiuta.
Locuiaaproapedemargineaoraselului.Lamgasitacasa.
Voisaintrebatidecasasioameniiaaceiacasicumatifiauzitdeei,neatraseatentiaBudge.Nucumvasa
creadaChatterjicaativisaturitsivretisavabatetijocdeel...
Chatterjieraunomcarestiafoartemulte.Dardeoasemeneacasainmijloculjungleinuauziseniciel.Cind
VanManeniapovestitinsadeNilamvaraDasasidefiicasausotialui,Lila,asasinatainchipmisteriosintr
onoapte,aholbatochiilanoi.
Cinevaspuslucrurileastea?!intrrebaelturburat.
Unprietenpretindecaastatcuelddevorbachiarinnoapteacindiafostoimoritacopila,mintiVan
Manen.
Darlucrurileacesteasauintimplatacumvreosutadouazecideani!exclamaChatterji.NilamvaraDasaa
fostunuldinceimairenumitivaishnavadinBengal,sitinaraluisotie,Lila,afostintradevarucisadeunsef
debandamusulman,careseindragostisedeeasivoisesorapeasca.Asteasuntlucruricareauintratde
multinlegenda.
NustiicumvaundelocuiaacestDasa?!intrebaBudge.
Locuintaluiafostdemultnimicita,,impreunacutoatevilelehindusilor,prin1810,precizaChatterji.Dar
nupoatesafiepreadepartedeSerampore.Eleraunomfoartebogatdealtfel,siaveamaimultelocuinte.
Sotialuiafostrapitatocmaicindseintorcea,cupreaputiniinsotitori,dinorasspreresedintalordevara.
Unuldinacestiinsotitori,sespuneascapatsiadatdeveste,iarlaapropierealuiDasatilhariiauomorito.
Amamutit,privinduneunulpealtul.Budgestarui,intrebinduldacanumaiexistavreunNilamvaraDasa
prinimprejurimi.
Nucredsamaifievreunulcuacelasiinume,nelamuriChaitterji.Eraofamilienobila,caresastinsla
inceputulveaculuitrecut.Dealtfel,nusemainumesteastazinimeniDasa;numelemoderneDas.
Tacu,siramasesielmiratdenedumerireainfioratacarenecuprinsepetoti.Isiroteaochiidelaunulla
altul,necutezindsaneintrebesineintelegindcesepetrececunoi.
PrietenuldvoastraofiauzitdeNillamvaradinpovestilecarecirculapeaicidespreel,vorbiinceledin
urmaChatterji.Caci,cumvaspuneam,amintirealuisapastratinca,desiinneguratainlegenda.Sau
adunatmultebaladeincaresepomenestederapireasiucidereaLilei...
VanManenseridicabruscdepescaunsiseindreptaspreBudge.
Haidetisamergem!spuseel.Marazzbitoboseala...NeamluatsearabunadelaChatterjisiamplecat
deadreptulspreCalcutta.Nesimteam,intradevar,foarteobositi.Citvatimp,navorbitniciunuldinnoi.
ApoiVanManensaintorscatreBudgesiiaspus:
Credcaintelegiacumdecenutrebuiiesavorbestinimanuideintimplareaasta...Budgeadatdincap
ginditor.
Amfost,cumsespune,pradauneihallucinatiidiavolesti,soptiBogdanof.
Dacaarfifostnumaiohalucinatie....ilintrerupseBudge.
Amramasiarasitacuti,cuprivirileplecate.
NuintelegdeceSurenBoseavoitneeaparatsanefacamartoriiuneiasemeneaorori,spuseVanManen.
Aresamifiegreu,acum,saimaidaumina...
Poateca,farasavrem,amdatnoipeesteel,imimarturisiisieugindul.
Inoricecaz,miseadresaVanManen,,lucrurileacestearamindeacuminainteintrenoi.Dacailintilniti
peBosesinuputetisalevitati,purtativaasacasicumnimicnusarfiintimplat...
NiciunuldinnoinusamaiintorsinSerampore.Bogdanofazacutcitvatimpbolnavdefriguri.VanManen
sefacuseposomorit,iarBudgearenuntatsasimaipetreacaweekendurilelabungalovulsau.Citevaluni
inurmaamaflat,dealtfel,calavindutpeunpretdenimic.
ImprejuraricarenauniciolegaturacupovestireadefatamausilitsaparasescpeneasteptateCalcutta,si
samicautlinisteaintrominastiredinHimalayaapuseana,inregiuneaHardwarului.PeSurenBoselam
intilnltosinguradatadupaintimplareadelaSerampore.Ampalitvazindul,darnulampututevita.Am
avutoconvorbiredestuldemontona,elintrebinduma,cadeobicei,desprestudiilemele,euraspunzindui
distrat.Totusi,nusaputuioprisanuzvirleosageatainVanManen.
BatrinulnostruprietenbeapreamulttpentruclimaBengalului,imispuseel,rostindindeplinacunostinta
decauzaocalomnie.
Namstiutcesairaspundpentrucafagaduisemsanupomenescnimanui,sicuatitmaiputinluiSuren
Bose,deintimplareadinSerampore.
Dar,multelunidupastatornicireameainHimalaya,lcRishikesh,miamincalcattotusicuvintulsiiam
marturisitluiSwamiShivananda,omulcucaremaintelegeamcelmaibinedinintreagaminastire,
intimplareaaceastaextraordinara.Erasigreu,dealtfel,sanuiomarturisesc,pentrucaelinsusistudiasesi
practicasecumultianiinaintetantra,sidelaelnadajduiamsaafludezlegareaatitortainepecaremintea
meacrudanuleputeapatrunde.AcestSwamiShivanandaeradealtfelunbarbatinteresantintoate
privintele.FusesemedicinSingapore,fusesecasatoritsiaveadoicopii,siintrobunaziaparasittotulsia
plecatsasicautecumspuneaelmintuireaintrominastiredinHimalaya.Cindvapoatevoiscrieeuviata
intradevarprodigioasaaacestuimedicascet,careparcurseseIndiaintreagacupicioirul,participaselatoate
sarbatorilereligioasealetuturorsectelorsistudiasetoatefilozofiile,incautarealinistiisufletuluisau.Isi
gasiseaceastalinisteintrocolibapemalulGangelui,laRishikesh,undesestatornicisecuvreosapteani
inainitedevenireameaacolo.
Sestatornicise,eunfeldeavorbicacisaselunipeanseaflapedrumuri,fieurcindspreculmile
inzapezitealeBhadrinathului,fiecoborindsprePondichrysauRameshvaram.
Introseara,pecindneplimbamamindoiinsusulfluviului,printrestincilecareincepsasepravaleascadin
muntichiarlacapatuldemiazanoaptealRishikeshului,iamdestainuitintimplarealacarefusesem,fara
voiamea,partas.Ilvizitasem,cadeobicei,indatadupacina,incolibalui,siporniseramapoispre
Lakshmanjula,agale,tinindunecitputeammaiaproapedemalulapei.Dupacemiaasculatpovestirea,sia
intorszimbindcapulcatreminesimaintrebat:
Siaigasitvreoexplicatieintimplarriiacesteianeobisnuite?!
Iamraspunscaincercasemmaimulteexplicatii,darniciunadinelenumamultumeapedeplin.Deun
lucrueramsigur:catoatecitenisauintimplatsedatorau,fireste,faptuluicanoineapropiasempreamult,
farasanedamseama,deloculundeSurenBoseimplinea,innoapteaaceea,unritualsecret.
Nuintelegcumamfipututnoi,contiinuaieu,dinbungalovulluiBudge,undeneaflam,saiturburamprin
apropiereanoastraritualulcutremuratorpecarelincepuse.Poatecazonasacracreatapentruunasemenea
ritualcareangaja,faraindoiala,fortemagiceexceptionale,sicareimplica,probabil,undecorterifiantsi
obsceninacelasitimppoatecazonaaceastacuprindeaoariefoartevasta.Inoricecaz,fiecaamplecatcu
masinacuadevaratsiamtrecutprinzonarituala,sauneamapropiatpreamultdeea;fiecanamplecat
deloc,cumsustinsoferulsitoticeilaltiservitoriaibungalovului,faptestecaamintervenit,intrunchipsau
altul,inbunulmersalmeditatieiluiBose.Siatunci,pentruanufiturburat,Boseneazvirlit,prinputerile
luioculte,intrunaltspatiusiinalttimp;neaproiectat,cualtecuviate,inepisodulcareavuseseloccuvreo
sutacincizecideaniinurma,inapropiereaSeramporului,siamdevenit,aproximativ,martoriiasasinarii
tinereisotiialuiDasa...
IlpriviipeSwamiShivananda,simisaparutcasurprindunfoartediscretzimbetpebuzelelui.
Credcaunasemenealucrueposibil,staruiieu.Credcacinevainzestratcuputernicevirtutiocultetepoate
scoatedinprezent,itipoateanulaconditiataactualasitepoateproiectaoriundeinunivers.Darceeacema
nedumeresteesteunaltamanunt...
SwamiShivanandaisiintoarserizindcapulcatreminesimiapucamina.
Oarenumaiacest"altamanunt"teneddumiresteintoataintimplareapecaremiaipovestito?!
Casafiusincer,marturisiieu,sunttosumadeamanuntesecundarepecarenulepotintelege.Bunaoara,
nustiuexactdacanoiamplecataieveacumaismasauamtraitoiluziechiardelainceput,chiarinaintedea
parasibungalovul.Dacaamplecataievea,atuncinumidauseamacindneasurprinsvraja;probabildupa
citevaminutedelaplecareanoastra,indataceneamapropiat,sazicem,dezonasacraaritualuluisi
meditatieiluiBose.Daratunci,cesaintimplatcusoferul?Afostsielvrajitobucatadevremesiapoisia
revenit,avazutcanoinumaisunteminmasinasisaintorslabungalov,pregatindusesajoaceteatrusi
intelegindusecuceilaltiservitorisaspunacanicinusamiscatdinfataverandei?!Sauafostvrajitsisa
intorsdindrumfarasasideaseama,siareluatloculinfataverandeisisadesteptatdinvrajafarasasi
aminteacanimicdintotcefacuse?!
AsteaarfiposibilitatileprimeiipotezecanoiamplecataieveadinbungalovulluiBudge.Darammai
incercatsioadouaipoteza:canamplecatdeloc,caamavutdoariluziaunuiinceputdedrumcumasina,si
ca,defapt,vrajaneacuprinschiarintimpulcindneaflaminbungalov.Amrationatastfel:fiecaSuren
Bosesimteaapropiereanoastra,siatunci,pentruaneindepartadeloculterifiantuluisauceremonial,nea
vrajit,fiecaprinsimplaimplinireaacestuiritualsecretsaudezlantuitfortecareneauproiectat,fara
intentialuiexpresa,intrunaltspatiusitimp,raminedeschisaposibilitateacanoitotiamfipututfi
"fermecati"chiarinaintedeanesuiinmasina.Daratuncicumsamiexplicneparticipareacelorlaltia
servitorilorlavraja?Cumsamiexplicfaptulcaeuamsimtitcasepetrececevastraniumulttimpdupace
miamaprinstigara,inmasina,sinumaidupacemamconvinscanurecunoscpeisajul?!Atunci,cumam
plecatnoidinbungalov?!
Pentrucanumaiincapenicioindoialacaamplecat,amratacitprinjungla,neamintorspeundrum
prafuit,cuhainelemurdaresisfisiate.Dovadaceamaibunaaufosturmelepecareleadescopentadouazi
soferulluiBudge.Darsiacesteurmemaincurcafoartemult;elenuseafundainpadure,dupacumerade
asteptat,cisepierdincimp,iarnoinuneamintimsafistrabatutaltcimpdecitceldinfatacaseilui
NilamvaraDasa...
SwamiShivanandamaascultacuatentie,darfataiieraluminatadeacelasizimbetblindsiiertator.
Rationezi,inoricecaz,caundetecttiv,imispuseelrizinddinnou.
Sirationezastfelpentrucaamoteooriespecialaamiracolului,raspunseieu,iarintimplareadela
Seramporenafostunmiracol,cijoculunorfortemagicedeesentainferioara,demoniaca.
Tantranucunoastecalificativemorallepentrufortelemagicedecarevorbesti,maintrerupseel.Se
aseamana,inaceastaprivinta,cufizicadvoastra,cuconceptiileeuropeneasupracaracteruluiobiectival
fortei.
Eramdornicsaafluinsadelaeldezlegareaintimplariiacesteia,sinumasimteamdelocdispussalascult
vorbinddespreasemanarilesaudeosebiriledintretantrasistiintaeuropeana.Asacalamintrerupt.
Oricarearfiadevarulinprivintapllecariinoastredinbungalov,nuacestaelucnulcaremanedumirestecel
maimult.Ciamanuntulpecareeramgatasatilmarturisescadineauri,sipecareamsatilspunacum.
Intelegfoartebinecaamfostproiectatiinafaradintimpulsispatiulactualsiamdevenitmartoriiunei
drameintimplateacumosutacincizecideanichiarprinacelelocuri.
Padureapecareamvazutonoidelaunmomentdaterapadureadeatunci,vasta,cuarborimarisi
venerabili,carefaraindoialacaaufosttaiatiindecursulsecoluluitrecut.CasaluiNilamvaraera,de
asemenea,ocasadinsecolulXVIII,unadinvilelepecareamaflatcaleaveaelinapropierea
Seramporului,sicareafostinurmarasadepefatapamintului.Oameniipecareiamzaritacolo,ducindpe
nasaliaderamuritrupultinereiLila,erau,totasa,imbracaticainsecolulXVIII,cuturbanesisalvari,cum
nusemaipoartaacuminBengal.Toateacestealeintelegfoartebine.Sinasfiavutnicionedumeriredaca
noi,ceitrei,neamfitrezitcaasistamlaasasinareaLileisilajaleacaseiluiDasa.Darnoiamauzitnumai
tipeteletinereifete,sidesiamalergatintoatepartile,namvazutpenimeni;nicipeea,nicipeceicareo
rapisera.Siapoi,acoloundenumaiintelegnimicesteintrareanoastraincasaluiDasa.Arfifostfirescca
noi,cumspuneamsaasistamlajalealuideacumosutacincizecideani;atit,sinimicmaimult.Darna
avutlocosimplarepetareaevenimentelorintimplateacumosutacincizecideani,ciauintervenitelemente
noi,createdeprezentanoastrainaceacasa.NoiiamvorbitluiDasa,sielnearaspuns.Iaraspuns,chiar
luiBogdanofcanuintelegeenglezeste.Lucrurileacesteanuseintimplasera,insa,acumosutacincizeicide
ani.Decinuasistampursisimplulaoscenademultintimplata,ciinterveneaminaceastascena,
modificindoprinprezentanoastradecareeroiiluaseracunostinta,siprinintrebarilenoastre,lacareeine
raspundeau.
Eadevarat,celedouapersonaje,batrinulservitorsiNilamvara,nisepareaunefirescdeintepenite.Dacaas
fiaflatdelaChatterjicaamindoimuriserainaceaasinoaptecindafostasasinataLila,asfiintelescanoi
amavutinfataimaginealorspectrala,asacumarataueiinclipamortii.DarDasaamaitraitdupamoartea
sotiei,siedepresupuscasiservitorulluiamaitraitcitvatimp.Deciimagineacunoscutadenoiinnoaptea
aceeanueraceapecareauavutocindaumurit,multianiinurma.Atunci,cumsamiexplicintepeneala
lordespectre?
Episodullacareamasistatnoi,ucidereaLilei,nupresupunearigiditatealorcadaverica.Asadar,noinam
retraitexactointimplaredeacumosutacincizecideani,ciamfostproiectaticamartoriiunuievenimentde
acumosutacincizecideani,evenimentpecareinsalammodificat.Darastaeintradevardincolodeorice
margineaintelegeriiomenesti;cacidacaminteameapoateacceptaipotezaca,datoritaunoranumiteforte
necunoscute,suntinstaresaanuleztimpulsisaasistlaunevenimenttrecut,aceeasiminterefuzasaaccepte
caeposibilsamodificstructurasiinfatisareaunuiasemeneaevenimenttrecut.Acceptipotezacaasputea
asistalabataliadelaWaterloo,insanupotacceptacaaspueaasistalabataliadelaWaterloovazindin
acelasitimpcumNapoleoniesebiruitor...
SwamiShivanandaincepusaridasimiluabratul.
Totrationamentuldtaleefoartefruumos,insaecudesavirsiregresit,imispuseel.Darnuvreisane
plimbamputin?maintrebabrusc,indemninduma.
Lamurmat,departindunedemalulGangeluisiurcindincetpotecasprepadure.
Siegresit,continuael,pentrucaaacordaoarecarerealitateintimplarilor,fieacesteintimplaritrecute,
prezentesauviitoare.Darniciointimplaredinlumeanoastranuereala,dragulmeu.Totcesepetrecein
cosmosulacestaeiluzoriu.SimoarteaLilei,sijaleasotuluiei,siintilnireadintrevoi,oamenivii,si
umbrelelor,toateacesteasuntiluzorii.Iarintrolumedeaparente,incareniciunlucrusiniciuneveniment
nueconsistent,nuisiarerealitatealuiproprie,oricineestapinpeanumiteforte,pecarevoilenumiti
oculte,poatefaceoricevrea.Evident,nicielnucreeazanimicreal,cinumaiunjocdeaparente.
Nuinteleg,marturisiieuconfuz.Toaatelucrurilepelumeaaceastasuntiluzorii,admit,darchiarsiiluziile
acesteaauanumitelegialelor,careleacordaoaparentadeconsistenta.
Iluziilesiaparentelesesupunlaleegiledecarevorbestinumaipentrucelcarecredeinacestelegi,
continuaSwamiShivananda.DarseparecaSurenBose,sipoatenunumaiel,nucredeain"legile"care
conducuniversuldeiluziisiaparente...
Vazindcaeuramincuprivirileinpamint,incaneconvinsdeargumentelelui,imistrinsemaiputernicbratul
simaindemna.
Haide,amsatiexplic...inaceacliipasimtiibruscdogorindumiobrajii,sirasuflareaaproapemiseopri
inpiept.Mamclatinat,sifaraindoialaasficazutjos,dacanumasustineabratulfermalluiSwami
Shivananda.
Misepareacamatrezescinaltalume.Racoareanoptiihimalayenedisparusecaprinfarmec,lasindloc
noptiicalde,umedeatarilordeSud.Numidadeambineseamacesepetrececumine,siridicaicuteama
priviriledinpamint.
Ampalitvazindinjurulmeuopadureimensa.SwamiShivanandamasileasamerg,cupasirepezi,farasa
mivorbeasca.Dardeodataamrecunoscutimprejurimile,siamzaritjaraticulinvetreleparasite,siamvazut,
nupreadeparteinfatanoastra,casaluiNilamvara.Totsingelemisascursdinobraji,si,cutoatarezistenta
tovarasuluimeu,miamsmulsbratuldinstrinsoaresiamcazutlapicioarelelui.
Astanomaipotindura,Swami!amsstrigat.Trezestema!Lucrulastanulmaipotinduraadouaoara!
...
Numaistiuceaurmat.Cindmamdesteptat,adouazi,inkutiarulmeu,soareleseinaltasedemult,si
apeleverzialeGangeluimisauparutnespusdeblinde,faraasemanaredelimpezisiodihnitoare.