Sunteți pe pagina 1din 7

Apuntes de latn

Nociones fundamentales

VERBO.

A. Infectum:

Indicativo:
Presente: + desinencias comnes.
Pretrito imperfecto: -ba.
Fututo Imperfecto: verbos de 1 y 2 -b, -bi, -bunt.

Verbos de 3 y 4 -a (solo 1 singular)


-e (dems casos)
(Ojo: la 1 singular usa desinencia: -m)
Subjuntivo:

Presente: verbos de 1 conj. -e


Verbos que siguen las dems conj. -a
Pretrito imperfecto: -re.

Imperativo:

Presente: 2 singular: nada. Usa la letra propia de su conjugacin.


2 plural: -te.

Futuro: 2 y 3 del singular: -to.


Plural: 2 -tote.
3 -nto.

Ojo: verbos de 3 forman impvo en e, como rege o cape. Hay


excepciones con Facio (hacer), dico (decir), fero (llevar), ingero (lanzar)
y duco (conducir).

B. Perfectum:

Indicativo:

Pretrito perfecto:
1 conj. -v + desinencias.
Esto vale para 2 y 4 conj. -u + desinencias.
todos los tiempos 3 + -s: cambio en tema: rego: reg-> rex-.
de perfectum.
Tambin puede haber cambio cualitativo.
Ojo: usa desinencias propias: -i, -isti, -it // -imus, -istis, -erunt/-ere.

Pretrito pluscuamperfecto: -era.


Futuro perfecto: -er.

Subjuntivo:

Pretrito Perfecto: -eri.


Pretrito pluscuamperfecto: -isse.

Ojo: temas de perfectum con v tiene forma contracta: pueden perder vi ante s o
ve ante r.

ADJETIVO.

Grupos:

1: siguen la segunda declinacin: -us (masc.); -a (fem.); -um (neutro).


2: siguen a la tercera declinacin:

Se enuncian en:

Masc. Fem. Neutro Ejemplo


-er -is -e acer; acris; acre.
-is -e Fortis; forte.
-ns/-ntis. Prudens; prudentis.

Algunas cuestiones a tener en cuenta:


Pueden tener el acusativo singular en is y algunos siguen el modelo de los
parislabos y hacen el ablativo en i.

Modelo Vetus; Veteris.

Siguen este modelo:


Caelebs, caelebis.
Pauper, pauperis. Dives, divistis: rico.
Princeps, principis.
Pubes, puberis.
Paeceps, praecipitis: de cabeza, precipitado.
Particeps, participis: partcipe.
Sospes, sospitis: sano y salvo.
Superstes, superstitis: sobreviviente.
Compos, compotis: poseedor.
Deses, desesidis: ocioso.

Ojo: para buscar en diccionario. Si termina en r, anteponer una e. ejemplo:


acri > acr i > acer.

Pax, pacis felix, felicis, -ox, -ocis.

Sustantivacin del adjetivo. Las ms comnes son:


Masculino singular y plural.
Gentilicios en plural.
Neutro singular. Agregamos lo. Ejemplo: lo dicho =
dictum.
Neutro plural. En este caso agregamos las cosas.

El adjetivo como predicativo: subjetivo u objetivo segn se refiera al sujeto u


objeto directo. Va en mismo caso, gnero y nmero que el sustantivo al que se
refiere.

Adjetivo numeral:

Cardinal: indeclinable desde 4: Unus, una, unum.


Duo, duae, duo.
Tres, tria.
Ordinal: como un adjetivo de primer grupo.
Mltiplo: sigue 3 declinacin.
Distributivo: adjvo de primer grupo en plural: -i, -ae, -a.
Adverbios: semel, bis, ter, quater, quinquies decies.

Grados de significacin:

Positivo: cualidad no intensificada.

Ejemplo: Pirata saevus est.

Comparativo:

Cuenta con dos elementos que son comparados: primer trmino y


segundo trmino.
El adjetivo se declina segn el grupo al que pertenezca.
Usa la partcula quam, llamada partcula de comparativo.
El segundo trmino puede: 1) quam + mismo caso que el primer
trmino o 2) en ablativo sin quam.
Puede ser:

Igualdad: tam.
Inferioridad: minus.
Superioridad:

Masc. y fem. + -ior + tema del adjetivo.


Neutro + - ius + tema del adjetivo.
Declinan segn tercera declinacin de sustantivos imparislabos.

Comparativo de superioridad intensivo: No hay segundo trmino.


Traduccin: bastante, demasiado, excesivamente.

Ejemplo: consuetudine levior fit labor. Se hace bastante


rpido

Superlativo:

Adjetivos terminados en er: -errim.


Otros adjetivos: -issim.

Declina como adjetivo de primer grupo:

Fortis, forte fortissimus, fortissima, fortissimum.


Pulcher, pulchra, pulchrum pulcherrimus, pulcherrima, pulcherrimum.
Clarus, clara, clarum clarissimus, clarissima, clarissimum.

Dos posibilidades de construccin:

1. Superlativo absoluto: sin relacin.


Traduccin: muy// -isimo/a
Ejemplo: Amor et melle et felle est fecundissimus // el
amor el muy fecundo/fecundsimo tanto en miel como
en hiel.

2. Superlativo relativo: relacin de comparacin con un


rgimen de superlativo.

Rgimen: Caso genitivo.


Inter + acusativo.
e/ex + ablativo.
Traduccin: el ms de/ entre.
Algunas particularidades:

Adjetivos con comparativo y superlativo irregulares:

Bonus, -a, -um. Melior, melius // optimus a um


Malus, -a, -um. peior, peius // pessimus.
Magnus, -a, -um. maior, maius // maximus a um.
Parvus, -a, -um. minor, minius // minimus a um.
Multi, -ae, -a. plures, plura // plurimi ae a.
Propinquus, -a, -um. propior, propius. // proximus a um.

Adjetivos con terminacin en dicus, -ficus y volus hacen el comparativo en y


superlativo agregando:

-entior y -entius.
-entissimus a um.

Adjetivos con nominativo terminado en eus, -ius, uus hacen el comparativo y


superlativo con adicin de: magis y maxime.

Adjetivos con nominativo en lis., -e hacen superlativo agregando illimus a um.

Hay adjetivos en comparativo o superlativo que no tienen adjetivo positivo


equivalente porque provienen de preposiciones.

ADVERBIO.

Solo los adverbios de modo tienen elementos constitutivos: -e, -ter.


Grados de significacin del adverbio:

Comparativo: -ius.
Superlativo: -issime.

Los adverbios provenientes de adjetivos irregulares presentan tambin formas


irregulares.
Bene. melius optime
Male. peius pessime
Magnopere. magis maxime
Multum. plus Plurimum
Paulum. minus minime.
PRONOMBRE

Pronombre personal.
Pronombre demostrativo.

Puros:

Hic, haec, hoc // hi, hae, haec.

Caso m f n
Acusativo Hunc//hos Hanc//has Hoc//haec
Genitivo Huius//horum Huius//harum Huius//horum
Dativo Huic // his
Ablativo Hoc//his Hac//his Hoc//his

Iste, ista, istud // isti, istae, ista.

Caso m f n
Acusativo Istum// istos Istam//istas Istud//ista
Genitivo Istius//istorum Istius//istarum Istius//istorum
Dativo Isti//istis Isti//istis Isti//istis
Ablativo Isto//istis Ista//istis Isto//istis

Ille, illa, illud // illi, illae, illa

Caso m f n
Acusativo Illum//illos Illam//illas Illud//illa
Genitivo Illius//illorum Illius//illarum Illius//illorum
Dativo Illi//illis
Ablativo Illos//illis Illa//illis Illo//illis

Ojo:
Nominativo = vocativo.
Pueden aadir ce / -c para reforzar significacin.
Ille, illa, illud puede significar el conocido o el famoso

Anafricos y de identidad.

Is, ea, id // ei-ii, eae, ea

Caso m f n
Acusativo Eum// eos Eam//eas Id//ea
Genitivo Eius//eorum Eius//earum Eius//eorum
Dativo Ei//eis-iis
Ablativo Eo//eis-iis Ea//eis-iis Eo//eis-iis

Idem, eadem, idem //eidem-iidem, eaedem, eadem

Caso m f n
Acusativo Eundem//eosdem Eandem//easdem Idem//eadem
Genitivo Eiusdem//eorundem Eiusdem//earundem Eiusdem//eorundem
Dativo Eidem//eisdem-iisdem
Ablativo Eodem//eisdem-iisdem Eadem// Eodem//

Seala identidad y hace referencia a un elemento ya nombrado: el


mismo, la misma, lo mismo.

Ipse, ipsa, ipsum //ipsi, ipsae, ipsa.

Caso m f n
Acusativo Ipsum//ipsos Ipsam//ipsas Ipsum//ipsa
Genitivo Ipsius//ipsorum Ipsius//ipsarum Ipsius//ipsorum
Dativo Ipsi//ipsis
Ablativo Ipso//ipsis Ipsa//ipsis Ipso//ipsis.

Tiene valor enftico: yo, t, l mismo. O expresin: en persona.

Pronombre interrogativo / exclamativo.


Pronombre relativo.
Pronombre indefinido.

S-ar putea să vă placă și