Sunteți pe pagina 1din 6

EL AGUAJE

Semillas (yapirin)

AGUAJE
Troco (pawenen)
(SHIPI)

fruto (nihterin)

DESCRIPCIN DEL TEXTO:


El aguaje es una planta frutal que
habita en mayor parte de la selva baja
peruana. Es largo cuando crece, su
hoja es de color verde y su tronco es
de color marrn y grueso.

Tiene fruto, su fruto es redondo, su


color del fruto tambin es de color
marrn, tiene semilla.

Sirve para comer y tambin tiene


vitamina para el cuerpo, no solo sirve
para el consumo humano, sino tambin
de eso alimentan a otros animales.

Shipisu nihpirinwen ana narapuchin nahpurupi wanirin. Inasu nihpirinwe


yawerin kanunke nisawatun isha yunsanke. Werunen kanura, namenenta
nahpurupi nisawatun petunantun pankanan.
Yaweterin nihterinsu, tawishin nisawatun pehtutun, yahpirin yaweterin. Inasu
nihpirinwen nuwanteren kapamare a chinikankanihpu nihtun, ku
piyapirusariachin kaninwen, kananusarinta kapi.

CUENTO
Antiguamente un seor que se llamaba Pancho. Viva en un casero se llama
NUEVO TRIUNFU. Viva con su mujer y con sus hijos. Le gustaba trabajar en
su chacra, sembrando pltano, yuca, etc. Un da don pancho se levant
temprano para ir en la chacra, tomo su cuusca, afilo su machete agarr su
shicra y se fue.

De tanto trabajar regreso a su con mucha hambriento. Su mujer le sirvi con un


mocahua el masato y tomo. Mientras tomaba empez hablar a su mujer
diciendo;

- Viejita maana me ir en el centro de monte, voy a buscar siquiera


algo para comer. Le dicho, entonces la mujer tambin respondi
diciendo:
- Ya viejito entonces levantare temprano a cocinar algo para lleves.

Al da siguiente don Pancho se levant muy temprano para alistar por va a


caminar lejos. Agarro su escopeta, machete y su bebida ya casi de da se fue.

Camino horas y no encontr nada entonces pens y dijo:

- Creo que estoy andando en vano mejor regresare, ya camine un buen


tiempo y no encuentro nada. Dijo.

Mientras regresaba en medio de camino encontr una plantita palmera. Al


encontrar se sorprendi diciendo: - que planta es este, y dijo haber voy a sacar
con toda la raz para llevar en la casa y sembrar, de repente es una planta
buena. Dijo

Llego en su casa ya casi tardecito y se fue a sembrar directo la planta que trajo.
Pasaron muchos aos la planta creci y dio fruto el aguaje. Eso es que tambin
hoy en da todo conocemos y comemos bien rico.

Autor: Cleiton Snchez Viteri.


Ihraka ana mashu Peranku itupisu yawerin ana ninanurawake NASHA
TAWERI itupike. Inasu nihpirinwen yawerin saine inaran wininpitare. Payaterin
inasu iminenke pakakasu, shanin pantapi, kesha inapita shanin. Ana taweri
Peranku wenserin weerinkeran tashiramiachin iminenke pakamare awai
uusawatun, saweni tunasawatun, saya masawatun panin.

Ashkaterainkeran umantarin peinenke umapirinwen ku manta kapakasu


kenaimarinwen papi tanatupirinwen. Saini wenu keterin uupunchin sain
nuntatun naputerin:

- Paya tashiraya pasarawe wankana tananken, mashateranta yunii


kapake, iterin. Nahpatun saininta ahpanitun naputerin:
- Inta nihpachi mashu nahpaware tashiramiachin wenseintarawe
mashateranta aitarawe kepatun kapama.

Taweriwachina Peranku wenseintarin tashiramiachin masharusa nuyatamare


ahke iratarin nihtun. Irapanen masawatun, saweni, inaran wenu nani
weniwanisapasu panin wachi.

Ahke iratupirinwen ku manta kenaninwen nahpatun yunkiatun tenin:

- Tuhpinankeran nihpura kasu iratarawe, pamaiwa nani nahkun iraterawe


ku manta ya kenanawe tenin.

Ayanpunchin irake kenaimarin ana nararawapuchin nisha miachin


munuterinsu. Ina kenansawatun payanin inakeran tenin: - ma nararawata
ihsusu tenin, inaran tantarin inta ukuisawatu itenena kapamarii peipa
shakawawe tenin.

Nani tashi miachin nisawasu kankimarin inaran panin shapun. Nawerin nahkun
pii nararawasu susurin inaran nihterinwan. Inamini ipura kanpuanta yaipinpua
nuwiterewasu shipi papi yain kanewa.
LA CARTA

Yanayacu, 04 de julio de 2017

Querido: Juan Pizango Huiapi.

Comunidad: Balsapuerto.

Querido Hermano.

Te escribo esta breve carta para contarte que me encuentro bien de salud en
unin de las familias.

Quiero decirte a travs de esta breve carta, que a fines de este mes, quiero ir a
visitarte en tu pueblo hermano. Siquiera un mes quiero vivir a tu casa para
poder buscar mitayo. Para traer, y as para poder trabajar en la chacra.

Eso nomas quera decirte hermano. Muchas gracias.

Atentamente,

Cleiton Snchez Viteri


NANAN AHPAINAN

Weniwanai, 04 piipi yuhki 2017.

Iyasha: kuansha Pisangu Wiapi.

Ninanuawa: yamurai.

Nuhsururanken iyasha.

Ihseke nanankepa apataranken kiyasu nuya ku manta unpatuiwe yawarai.


Tewenchachin yaipikui nuya nihsarai ku kauraiwe.

Ihsu nanan apainan nishitaranken iyasha, ya shawitatuken isu yuhki


tawantapasu ya pasarawe nihpunken yaweranpa iyasha. Ana yuhki miachin
ya yakaparanken mashateranta yunitu kanta kekatu masha ya ninawe.
Inaichin ya shawiteranken iyasha.

Nani wachi iyasha.

.
Cleiton Snchez Viteri.
AO DEL BUEN SERVICIO AL CIUDADANO
Instituto de educacin superior pedaggico pblico
MONSEOR ELIAS OLAZAR
TRABAJO INDIVIDUAL

REA/SUBREA : Lengua originaria

FORMADOR : Pedro D. Fababa Guevara

ESTUDIANTE : Cleiton Snchez Viteri

SEMESTRE :V

ESPECIALIDAD : Primaria EIB

AO LECTIVO : 2017

Yurimguas Loreto Per

S-ar putea să vă placă și