Sunteți pe pagina 1din 5

2

1
Matria Parte I
Teoria dos Circuitos e Fundamentos de Electrnica
 Transstores de juno bipolares
 estrutura
Anlise de Circuitos com  tipos de transstores
 npn e pnp
Transstores Bipolares Parte I  smbolo e sentidos/polaridades convencionais das correntes/tenses
 aplicaes e zonas de funcionamento
 corte
Teresa Mendes de Almeida  zona activa
TeresaMAlmeida@ist.utl.pt  saturao

 Exemplos de aplicao

DEEC
rea Cientfica de Electrnica

T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica Abril de 2011


T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011

3 4
Transstor de juno bipolar Transstor de juno bipolar
 TJB transstor de juno bipolar  Transstor NPN Transstor PNP
 fabricado com material semicondutor (silcio)
 dispositivo com 3 terminais
NPN n
 C colector

 B base
p
 E emissor
n
 baseia-se em 2 junes PN  constitudos por 3 regies de material semicondutor
 base-colector (BC) PNP p  dispostas em camadas
 base-emissor (BE)  base tem espessura reduzida
 2 tipos de transstores n  colector e emissor so diferentes
p
 NPN e PNP  dimenses e constituio so diferentes
 smbolo  funcionamento do TJB mais complexo do que considerar apenas duas
 seta marca o terminal do emissor marca sentido da corrente junes (como se fossem apenas 2 dodos isolados)
 indica sentido da juno PN entre base e emissor  porque a base muito estreita

 dispositivo no-linear usar modelo linear para analisar circuito com TJB  as 2 junes interagem ente si no so independentes

T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011 T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011
5 6
Transstor de juno bipolar Regies(modos) de funcionamento do TJB
NPN n
 Sentidos/polaridades convencionais das correntes/tenses  De acordo com polarizao das junes pn
 grandezas com valores positivos quando transstor est em conduo  polarizao directa dodo ON vD = VON p
polarizao inversa dodo OFF vD < VON
NPN

PNP n
Regio de Aplicao
Juno BE Juno BC
funcionamento tpica
Polarizada Polarizada
iB + iC = iE CORTE Circuitos lgicos
inversamente inversamente
Zona Polarizada Polarizada
AMPLIFICADOR
ACTIVA directamente inversamente
Polarizada Polarizada
SATURAO Circuitos lgicos
vBC + vCE vBE = 0 directamente directamente
vEB vCB vEC = 0
 Aplicao das leis de Kirchhoff  Amplificador Porta lgica NOR
 KVL tenses entre terminais (circular entre terminais) gerador interruptor
 KCL correntes a entrar/sair dos terminais (TJB visto como um n) comandado
 PNP mesmas equaes que NPN
 sentidos das correntes / polaridades das tenses trocados
T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011 T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011

7 8
Corte Zona Activa
 TJB cortado (no conduz) NPN n
PNP p  TJB conduz (iC > 0 e iB > 0)
 2 junes inversamente polarizadas  juno BE directamente polarizada vBE = VBE ( 0,5V 0, 7V ) ON

p n
 NPN vBE < 0 vCE > 0  juno BC inversamente polarizada vCE > 2V ( tipicamente )
n p
 PNP vEB < 0 vEC > 0  corrente de colector directamente proporcional corrente de base
 transstor no percorrido por corrente IS
iB evBE VT

 comporta-se como interruptor aberto



iC = iB
iB = iC = iE = 0
iE = iB + iC = (1 + ) iB
 Modelo equivalente 1+
iE = iC
 circuito aberto entre todos os terminais
 transstor no intervm no circuito onde est inserido  Modelo equivalente Ganho de corrente (hFE)
NPN: 100 200
 Na prtica considera-se o TJB cortado PNP: 20 50
elevado clculo aproximado
 quando se verifica vBE < VBEON ( 0,5V 0, 7V ) gerador comandado iB<<iC iE iC (aproximao)

T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011 T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011
9 10
Saturao Equaes TJB
 TJB conduz (iC > 0 e iB > 0)  Equaes escritas para transstor NPN
 2 junes directamente polarizadas  Para transstor PNP
 as tenses entre os terminais so impostas pelo transstor  trocar sentidos das correntes / trocar polaridades das tenses
vBE = VBEON ( 0,5V 0, 7V ) CORTE ZONA ACTIVA SATURAO
vCE = VCESAT ( 0,1V 0, 2V )
Junes inversamente Juno BE directamente Junes directamente
 as correntes so determinadas pelo circuito exterior polarizadas polarizada polarizadas
 o circuito exterior que determina se TJB
Juno BC inversamente
est na saturao ou na zona activa
polarizada
 iC calculada por anlise do circuito iE = iB + iC vBE = VBEON ( 0,5V 0, 7V ) vBE = VBEON ( 0,5V 0, 7V )
iC < iB vBE < VBEON ( 0,5V 0, 7V )
 Modelo equivalente vCE >> VCESAT vCE = VCESAT ( 0,1V 0, 2V )
vBE
IS VT
iB e
iB = iC = iE = 0 iE = iB + iC
iC = iB
iE = iB + iC = ( + 1) iB iC < iB

T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011 T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011

11 12
Exemplo de aplicao NPN Exemplo de aplicao PNP
 Calcular tenses e correntes vBE = VBEON  Calcular VC sabendo que VB=1V e VE=1,7V

 hiptese: considerar TJB na zona activa iC = iB  Qual o ganho de corrente ?
i = i + i = 1 + i
= 50 E B C ( )B  PNP sentidos das correntes so invertidos relativamente a NPN
VBEON = 0, 7V vCE >> VCESAT  VEB=VEBon=0,7V considerar hiptese de zona activa vEB = VEB

ON

VCESAT = 0, 2V RC VBE = VB VE = VBEON = 0, 7V


VEB = VE VB = VEBON = 0, 7V iC = iB
VEBON = 0, 7V i = i + i
VE = VB VBEON = 0 VBEON = 0, 7V 10 VE 10 1, 7 E B C
VECSAT = 0, 2V RE IE = = = 1, 66mA
RE 5k vEC >> VECSAT
V ( 10 ) VE ( 10 )
n IE = E = = 0,93mA V 0 1
RE 10k IB = B = = 10 A
p p RB 100k
n IE
IB = = 18, 2 A I C = I B = 0,91mA IE
1+ n I E = (1 + ) I B = 1 = 165
p IB
VC = 10 RC I C = 10 5 0,91 = 5, 45V I C = I E I B = 1, 65mA
RE RB VC = RC I C + ( 10 ) = 1, 75V
VC > VB BC inversamente polarizada RC VB > VC CB inversamente polarizada
VCE = VC VE = 5, 45 ( 0, 7 ) = 6,15V >> VCESAT
VEC = VE VC = 1, 7 ( 1, 75 ) = 3, 45V >> VECSAT
 confirmada a hiptese de zona activa  confirmada hiptese zona activa
T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011 T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011
13 14
Exemplo de aplicao Exemplo de aplicao (cont.)
 Calcular correntes e tenses para diferentes sinais de entrada  Calcular correntes e tenses para diferentes sinais de entrada
 VIN = VB = {0V,+4V, +6V}  VIN = VB = +6V v = V = 100
BE BEON

 dados do transstor: = 100 VBEon= 0,7V VCEsat= 0,2V VBEON = 0, 7V


 hiptese: zona activa iC = iB vCE >> VCESAT
i = + 1 i VCESAT = 0, 2V
E ( )B
vBE = VBEON
 VIN = VB = +4V
iC = iB
 hiptese: zona activa i = + 1 i
E ( )B
C
VE = VB VBEon = 4 0, 7 = 3,3V vCE >> VCESAT VE = VB VBEON = 5,3V
V 0 3,3 B VE 0
IE = E = = 1mA IE = = 1, 6mA
RE 3,3k RE
VIN E
I C = I E I B I E = 1, 6mA
C IC = I E = 0,99mA
1+ VC = 10 RC I C = 2, 48V
B E
VC = 10 RC I C = 10 4, 7 0,99 = 5,3V VC < VE e VB > VC
4V
VC > VB BC inversamente polarizada  VC < VB juno BC no est inversamente polarizada
I B = I E I C = 0, 01mA = 10 A  TJB no pode estar na zona activa
VCE = VC VE = 5,3 3,3 = 2V >> VCESAT  considerar hiptese de saturao e voltar a fazer os clculos
T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011 T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011

15 16
Exemplo de aplicao (cont.) Exemplo de aplicao (cont.)
 Calcular correntes e tenses para diferentes sinais de entrada  Calcular correntes e tenses para diferentes sinais de entrada
 VIN = VB = +6V vCE = VCE  VIN = VB = 0V

SAT
vBE < VBEON
 hiptese: zona de saturao vBE = VBEON iC < iB  hiptese: corte
iB = iC = iE = 0
iE = iB + iC  correntes so nulas

= 100 C
IE = 0A
VBEON = 0, 7V VE = 0V
B C
VE = VB VBEON = 5,3V B IC = 0 A
VCESAT = 0, 2V
VE 0 E VC = +10V
E IE = = 1, 6mA
RE IB = 0A
VC = VE + VCESAT = 5,5V
+10 VC
IC = = 0,96mA
RE  junes BE e BC inversamente polarizadas
IC < IB confirma-se hiptese de saturao I B = I E I C = 0, 64mA
 confirmada a hiptese de corte
T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011 T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011
17
Exemplo de aplicao (cont.)
 Caracterstica de transferncia VO(VIN)

VIN = 0V VO = 10V VIN(V) TJB VO(V)


VIN = 4V VO = 2V
VIN 0 corte 10
VIN = 6V VO = 0, 2V
+
2 z.a.d. 6,9
VO
-
4 z.a.d. 2
6 saturao 0,2
8 saturao 0,2

= 100 10 saturao 0,2


VBEON = 0, 7V
VCESAT = 0, 2V corte circuitos lgicos
z.a.d. amplificador
saturao circuitos lgicos

T.M.Almeida IST-DEEC-ACElectrnica TCFE Anlise de Circuitos com Transstores Bipolares Abril de 2011

S-ar putea să vă placă și