Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
PRESIDNCIA
FICHA TCNICA
Ttulo Direco
O Sector Pblico em Moambique: Conceito/Definio Saide Dade
e mbito
Editor
Grupo de Trabalho
Instituto Nacional de Estatstica
Direco das Contas Nacionais e Indicadores Globais INE: Saide Dade, Jorge Utui, Monica Magaua, Cirilo
Av. Ahmed Sekou Tour, n 2 l, C. Postal 493 Maputo Tembe e Cipriano Claudio
Telefones: + 258-1-49 10 54/5; 49 09 30 BM: Alberto Manjate e Zeferino Bascolo
Fax: + 258-1-49 15 59 MPF: Armando Tivane, Maimuna Ibraimo e Arginaldo
E-Mail: info@ine.gov.mz / vendas@ine.gov.mz Endrisse
Homepage: www.ine.gov.mz MAE: Margarida Manja
INSS: Mrio Salomo
Difuso
Assessoria Tcnica: Maria Fernanda Teixeira Consultora
Instituto Nacional de Estatstica
Regional do FMI para o GDDS nos PALOP
Departamento de Difuso e Documentao
Colaborao
da Direco de Coordenao, Integrao e Relaes
IGEPE: Carla Queiroz e Mrio Jorge
Externas
MOPH - DNA: Bento Mualoja
Assistncia Tcnica MITUR: Antnio A. Tome Muluana
FMI - Projecto Regional GDDS para os PALOP Reviso e Controle de Qualidade
Maria Fernanda Teixeira
Programa Escandinavo de Assistncia ao INE
Tiragem
100 exemplares
i
INDICE GERAL
Plano e Actualizao ii
1. Introduo 1
ANEXOS
A. Lista Classificada de Unidades do Sector Pblico
A lista de classificada das unidades do sector pblico que faz parte deste documento uma
listagem dinmica, uma vez que as unidades pblicas (empresas) podem ser privatizadas e a
estrutura orgnica da Administrao Pblica vir a mudar luz das mudanas polticas e
econmicas que vo se operando no pas. Por conseguinte, ela estar sujeita a uma actualizao
anual que se pretende acontea no incio de cada exerccio econmico.
Abreviaturas
ii
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
1. Introduo
1
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Uma Unidade Institucional uma entidade econmica com capacidade, por si prpria, de
possuir activos, incorrer em passivos, e envolver-se em actividades econmicas e transaces
com outras entidades.
Ou seja, uma unidade institucional tem capacidade:
De possuir e trocar/transaccionar bens ou activos por si prpria;
De tomar decises e envolver-se em actividades econmicas
De contrair emprstimos e efectuar depsitos em seu prprio nome, assumir outras
obrigaes e compromissos futuros, e entrar em contratos
2
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Considera-se que uma unidade residente constitui uma unidade institucional desde
que goze de autonomia de deciso no exerccio da sua funo principal, disponha de
uma contabilidade completa ou que seja possvel e significativo, tanto de um ponto de
vista econmico como jurdico, elaborar uma contabilidade completa se tal for
necessrio.
3
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
II) Entidades jurdicas ou sociais que realizam actividades econmicas em nome prprio e
so reconhecidas juridicamente ou pela sociedade como entidades que existem
independentemente das unidades a que elas pertencem ou pelas quais so controladas:
Estes dois grandes grupos (Famlias e Entidades jurdicas ou sociais) distinguem-se, logo
partida, por um comportamento econmico nitidamente diferenciado. As diferentes actividades
principais e funes, caracterizadoras do respectivo comportamento econmico, vo servir de
referencial para a classificao das unidades institucionais em sectores.
4
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
SECTORIZAO
FUNO PRINCIPAL RECURSOS PRINCIPAIS
UNIDADES RESIDENTES
Sociedades No Financeiras: pblicas, privadas e sob o controlo estrangeiro
Sociedades Financeiras
Banco Central
Outras Sociedades de Depsito (pblicas, privadas e sob o controlo estrangeiro)
5
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Administraes Pblicas
Administrao Central
Administrao Local
Fundos de Segurana Social
Famlias
UNIDADES NO RESIDENTES
Resto do Mundo
6
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Este subsector pode abarcar unidades com forma jurdica muito diversificada, desde empresas
pblicas a sociedades sob controlo directo do Estado ou mesmo organismos pblicos no
constitudos em sociedade mas que so produtores mercantis:
Integra as unidades com a forma jurdica de empresas com estatuto de empresa pblica ou
empresa estatal, com origem em empresas criadas ou nacionalizadas pelo Estado e nas quais a
totalidade do capital social detido pelas administraes pblicas. Este subsector rene, ainda,
o conjunto das sociedades participadas maioritariamente e controladas pelo sector pblico. De
acordo com o SCN 93, para o cmputo das participaes apenas se consideram:
A Lei n. 17/91, de 3 de Agosto, aprovou o quadro geral para a criao, gesto, fuso e
extino das Empresas Pblicas (no Apndice 1 desta nota so apresentados excertos de
artigos relevantes para anlise).
Este subsector composto por empresas no constitudas em sociedade detidas por unidades
das administraes pblicas, que tm uma produo mercantil e que so geridas de forma
anloga s sociedades pblicas.
A identificao das unidades a integrar neste subsector nem sempre directa devendo ser
realizada caso a caso, atravs da anlise das contas dos organismos pblicos que possam ser
considerados produtores mercantis.
7
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Banco Central
Outras sociedades de depsito pblicas
Outros intermedirios financeiros pblicos, excepto sociedades de seguros
Auxiliares financeiros pblicos
Sociedades de seguros pblicos
a. Banco Central
Este subsector agrupa todas as instituies ou organismos cuja funo principal consiste em
emitir moeda, manter a estabilidade externa e interna do valor da moeda nacional, e gerir a
totalidade ou parte das reservas internacionais do pas. constitudo pelo Banco de
Moambique.
Este subsector abrange todas as sociedades e quase-sociedades financeiras, com excluso das
que se classificam no subsector do Banco Central, que se dedicam principalmente
intermediao financeira e cuja actividade consiste em receber depsitos e/ou substitutos
prximos de depsitos da parte de unidades institucionais, bem como a conceder crditos e/ou
a efectuar investimentos mobilirios por conta prpria.
8
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Sociedades corretoras
Sociedades gestoras de patrimnios
Sociedades mediadoras
Corretores de seguros
Agncias de cmbios
Outras entidades no enquadrveis nos grupos apresentados mas que preencham as
condies definidas para o subsector.
9
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
b) Instituies sem fim lucrativo reconhecidas como entidades legais independentes que
so outros produtores no mercantis e que so controladas e principalmente financiadas
por unidades das administraes pblicas.
10
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
No que respeita s instituies sem fim lucrativo das administraes pblicas, necessrio
no s que elas sejam maioritariamente financiadas por outras unidades da Administrao
Pblica, mas tambm que estas exeram alguma forma de controlo sobre estas instituies.
a. Administrao Central
O Estado integra todos os orgos centrais do aparelho de Estado, ou governo central, como os
Ministrios, as Comisses Nacionais, as Secretarias de Estado, as Direces Nacionais e
outros organismos centrais cuja esfera de aco se refere totalidade do territrio nacional,
bem como as suas delegaes territoriais internas (Decreto Lei n. 4/81, de 10 de Junho).
11
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Sobre os objectivos:
Os orgos locais do Estado tm a funo de representao do Estado ao nvel local para a
administrao do desenvolvimento do respectivo territrio e contribuem para a unidade e
integrao nacional (artigo 2, n. 1).
Sobre o oramento:
O regime financeiro dos rgos locais do Estado no que concerne programao, gesto,
execuo e controlo interno do Oramento de Estado, o constante da lei que estabelece
o Sistema de Administrao Financeira do Estado (SISTAFE) (artigo 51).
13
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Pela anlise da caracterizao dos orgos locais do Estado consubstanciada na Lei que aqui
reproduzimos e sublinhamos, parece-nos que as entidades governamentais nas provncias,
distritos, postos administrativos e localidade no enquadram nos quesitos necessrios para se
considerem orgos da administrao regional e/ou local (como iremos analisar), com
autonomia de deciso sobre os respectivos oramentos (receitas e despesas), constituindo-se
antes (pelo menos terica, mas explicitamente) como representantes da administrao central
junto das comunidades locais, e garantindo a prossecuo das polticas definidas
centralmente. Estas entidades no tm tambm autoridade legislativa na rea da sua
competncia (outra das caractersticas das unidades de administrao regional e local)
Desta forma, os rgos locais do Estado, tal como definidos na Lei citada, devem fazer parte
do subsector da Administrao Central.
b. Administrao Local
A sua autoridade fiscal, legislativa e executiva exerce-se apenas no territrio econmico local
estabelecido com fins administrativos e polticos. O mbito da sua autoridade geralmente
muito menor que o das Administraes Central ou Regional.
As unidades da Administrao Local podem receber impostos e taxas locais que lhes estejam
consignados, bem como receber transferncias de outras unidades institucionais pertencentes
Administrao Central e Regional a fim de produzir determinados bens ou servios destinados
aos residentes locais. No quadro da sua poltica econmica e social, as administraes locais
podem conceder apoios financeiros aos agentes econmicos da rea da sua competncia. Para
serem tratadas como unidades institucionais locais, devem ter direito a ser titulares de activos,
angariar fundos e subscrever dvidas atravs de emprstimos em sue prprio nome;
analogamente devem ter certa liberdade em como utilizar esses fundos.
14
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
Integram-se, ainda, neste subsector os servios e fundos autnomos e as instituies sem fins
lucrativos controladas e maioritariamente financiadas pela Administrao Local e cuja rea de
actuao se estende apenas ao seu territrio.
15
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
O Fundo de Segurana Social um esquema de Segurana Social que cobre parte significativa
da comunidade. As prestaes sociais oferecidas so normalmente cobertas com fundos
provenientes de contribuies dos empregados e/ou empregadores.
Administraes pblicas
Administrao central
Estado (incluindo rgos locais do Estado Lei 8/2003)
Servios e fundos autnomos da administrao central
Instituies sem fim lucrativo da administrao central
Administrao local
Municpios
Servios autnomos da administrao local
Instituies sem fim lucrativo da administrao local
Fundos de segurana social
16
Sector Pblico em Moambique: Conceito e mbito
BIBLIOGRAFIA
ANEXOS
17
ANEXO A - LISTA CLASSIFICADA DAS UNIDADES DO SECTOR PUBLICO
Codigo Cdigo do
Orcamento Designao do rgo
FUE (DNPO)
44361 0101 Presidncia da Repblica
0103 Conselho Nacional de Defesa e Segurana
0105 Casa Militar
Casa Civil
44362 0301 Gabinete do Primeiro Ministro
18722 0303 Conselho Superior da Comunicao Social
0305 Gabinete de Informao
0307 Gabinete Central de Preveno e Combate Droga
0309 Comisso Consultiva de Trabalho
10514 0311 Gabinete do Plano de Desenvolvimento da Regio do Zambeze
19085 0312 Instituto de Comunicao Social
958 0313 Centro de Documentao e Formao Fotogrfica
44360 0501 Assembleia da Repblica
0601 Conselho Constitucional
18598 0701 Tribunal Supremo
18648 0901 Conselho Superior da Magistratura Judicial
18356 1101 Tribunal Administrativo
18994 1301 Procuradoria Geral da Repblica
18233 1501 Ministrio da Defesa Nacional
1502 Foras Armadas de Defesa de Moambique
19092 1701 Ministrio do Interior
47057 1901 Servio de Informao e Segurana do Estado
18172 2101 Ministrio dos Negcios Estrangeiros e Cooperao
2103 Embaixadas e Outras Representaes Diplomticas
18125 2105 Ncleo de Apoio aos Refugiados
18819 2107 Instituto Nacional de Apoio aos Moambicanos Emigrantes
18172 2108 Instituto Nacional de Desminagem
18965 2109 Instituto Nacional de Gesto das Calamidades
18409 2111 Instituto Nacional do Mar e Fronteiras
18405 2301 Ministrio da Justia
2303 Cadeia Central de Maputo
2305 Centro de Recluso Feminino
28776 2307 Instituto do Patrocnio e Assistncia Jurdica
2322 Cadeia Central da Beira
2324 Penitenciria Agrcola e Industrial
2326 Escola Secundria da Cadeia Central de Maputo
2327 Escola Secundria da Cadeia Central da Beira
2328 Escola Secundria da Penitenciria Agrcola de Mabalane
2328 Escola Secundria da Penitenciria Agrcola de Chimoio
2329 Escola Secundria da Penitenciria Industrial de Chimoio
19080 2501 Ministrio da Administrao Estatal
18547 2503 Secretariado Tcnico de Administrao Eleitoral
Comisso Nacional de Eleies
2581 Centro de Documentao e Informao de Moambique (CEDIMO)
ANEXO A - LISTA CLASSIFICADA DAS UNIDADES DO SECTOR PUBLICO
EMPRESAS PUBLICAS
Codigo Codigo
NOME FJR % Cpub 2004
CAE FUE
55114 7165 ACAMPAMENTO TURSTICO DA PONTA DE OURO EE 100,0%
15430 7554 AUCAREIRA DE XINAVANE S.A. 51,0%
63050 2900 ADENA-AGENCIA MO DE NAVEGAO EE 100,0%
63033 14791 ADM-AEROPORTOS DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
5020 33296 AQUAPESCA S.A.R.L 75,0%
65110 18626 BANCO DE MOAMBIQUE 100,0%
60100 17462 C.F.M-CAMINHOS DE FERRO DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
74140 41255 CARBOMOC,E.E.-EMPRESA N. DE CARVO,E.E EE 100,0%
21040 1117 CIEDIMA - CENTRAL IMPRESSORA E EDITORA DE MAPUTOS.A. 100,0%
22210 13940 COMRCIO E INDUSTRIA, LDA - GRAPHIC S.Q. 51,0%
74140 17930 COMP. DE DESEVOLVIMENTO MIEIRO-CDM S.A. 81,0%
COMPANHIA DO BZI S.A. 100,0%
55122 40701 COMPLEXO LAGOA AZUL 100,0%
64110 2903 CORREIOS DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
51324 2867 DINAME - DISTRIBUIDORA NACIONAL DE MATERIAL ESCOLAR
EE- SEDE 100,0%
45202 6629 ECMEP-EMPR. DE CONSTR.E MANUT DE E. PONTES-CENTROS.A. 100,0%
ECMEP-EMPR. DE CONSTR.E MANUT DE E. PONTES-NORTES.A. 100,0%
ECMEP-EMPR. DE CONSTR.E MANUT DE E. PONTES-SUL S.A. 100,0%
52352 46243 EDITORA ESCOLAR S.Q. 100,0%
40102 941 EDM-ELECTRICIDADE DE MO. DE DRAGAGENS,E.P EP 100,0%
45202 26491 EMODRAGA-EMPRESA MO.DE DRAGAGEM,E.P EP 100,0%
22210 165 EMOL-EMPRESA MODERNA S.A. 100,0%
5011 14044 EMOPESCA,E.E EE 100,0%
63030 2866 EMOSE-EMPRESA MOMBICANA DE SEGUROS S.A. 80,0%
74140 1005 EMPREENDIMENTOS E PARTICIPAO NA INDUSTRIA NAVAL,
S.Q.LDA 51,0%
EMPRESA ALUGUER DE EQUIPAMENTO- NORTE S.A. 100,0%
EMPRESA ALUGUER DE EQUIPAMENTO-CENTRO S.A. 100,0%
41000 4937 EMPRESA DE GUAS DE MANDLACAZE, EE EE 100,0%
41000 4152 EMPRESA DE GUAS DE XAI-XAI, EE EE 100,0%
EMPRESA DE ALUGUER DE EQUIPAMENTO-SUL S.A. 100,0%
50200 16665 EMPRESA DE RECTIFICADORA DE MOTORES EE 100,0%
74140 41255 EMPRESA NACIONAL DE CARVO DE MOAMBIQUE EP 100,0%
111020 1010 ENH-EMPRESA NACIONAL DE HIDROCARBONETOS,E.P EP 100,0%
5011 1091 ENTREPOSTO FRIGORFICO DE PESCA DE MOAMBIQUE, LDA
S.Q. - SEDE 51,0%
23781 80901 ESCOLA DE CONDUO DA BEIRA EE 100,0%
50500 46236 ESTAO DE SERVIOS DA MACHAVA S.A.R.L 80,0%
52310 534 FARMAC, EE EE 100,0%
5011 36903 GAMBEIRA.LDA S.Q. 60,0%
65910 40989 GAPI-SOC.PARA APOIO E PEQ. PROJ. DE INVEST. S.A. 70,0%
74140 1005 GESTINAVE-PROM.E GESTO DE EMPRE.ATRAVS DE PART.S.Q. 51,0%
1410 6068 HICEP-HIDRULICA DE CHOCW,E.P EP 100,0%
55111 47050 HOTEIS BEIRA 100,0%
5111 47048 HOTEL CABO DELGADO 100,0%
55111 33493 HOTEL CHUABO EE 100,0%
55111 47047 HOTEL D. ANA(EX-ORGANIZAES JOAQUIM ALVES) 100,0%
55111 47049 HOTEL D. S.TA CAROLINA(EX-ORGANIZAES JOAQUIM ALVES) 100,0%
55111 791 HOTEL ESCOLA ANDALUCIA EE 100,0%
55111 47053 HOTEL INHASSORO(EX-ORGANIZAES JOAQUIM ALVES) 100,0%
55111 515 HOTEL POLANA 100,0%
HOTEL POMENE 100,0%
55111 194 HOTEL S.TA CRUZ 100,0%
55111 910 HOTEL TAMARIZ 100,0%
55111 47052 HOTEL TIVOLI 100,0%
55111 2930 HOTEL UNIVERSO EE 100,0%
62100 17364 LAM-LINHAS AREAS DE MOAMBIQUE S.A. 80,0%
EMPRESAS PUBLICAS
Codigo Codigo
NOME FJR % Cpub 2004
CAE FUE
1112 40775 LOMACO,LDA S.Q. 100,0%
25110 18037 MABOR DE MOAMBIQUE S.A. 73,9%
64200 17603 mCel - MOAMBIQUE CELULAR, LDA - SEDE S.Q. 74,0%
28110 47054 METECH,LDA-METALO-MECANICA GERAL S.Q. 75,0%
55114 41361 MOTEL PALMAR 100,0%
55114 47055 MOTEL SILVA 100,0%
55122 40703 PARQUE FLORES 100,0%
74140 14341 PARTICIPAES E GESTO EE - XIGAIO EE 100,0%
51410 36684 PETROMOC, S.A.R.L. S.A. 80,0%
50500 46239 POSTO DE REABASTECIMENTO DA 25 DE SETEMBRO - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
50500 46235 POSTO DE REABASTECIMENTO DA MATOLA - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
50500 46237 POSTO DE REABASTECIMENTO DA VILA DE MOATIZE - (PETROMOC)S.A.R.L 80,0%
50500 46238 POSTO DE REABASTECIMENTO DE MASSANE - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
50500 46234 POSTO DE REABASTECIMENTO DE MORRUMBENE - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
RESTAURANTE MARIALVA 100,0%
92130 294 RM-RDIO MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
50401 122 SMAL LABORATRIOS(M), LDA S.Q. 77,0%
71240 1079 SOCIEDADE DE FOMENTO PESQUEIRO, LDA S.Q. 100,0%
70100 962 SOCIEDADE DE GESTO IMOBILIRIA, SARL - DOMUS S.A.R.L 94,0%
5011 36903 SOCIEDADE DE PESCA DE GAMBA DA BEIRA, LDA S.Q. 60,0%
5011 675 SOCIEDADE DE PESCAS DO SUL - SULPESCA, LDA S.Q. 60,0%
SOCIEDADE do SENGO, LDA. 100,0%
14231 31579 SOCIEDADE MINEIRA DE CUAMBA, LDA S.Q. 60,0%
74210 47056 SOCIEDADE SAFARIS (SAFRIQUE) 76,5%
50200 33373 SOVITAL EE 100,0%
60100 234 SPOORTNET - TRANSNET, LDA S.Q. 100,0%
63020 7825 STEMA - SILOS E TERMINAL GRANELEIRO DA MATOLA, S.A.R.L. S.A.R.L 95,0%
STEMA,SARL-SILOS E TER. GRANELEIRO DE MATOLA S.A. 95,0%
64200 535 TDM - TELECOMUNICAES DE MOAMBIQE S.A. 100,0%
TDM-TECOMUNICAES DE MO,E.P EP 100,0%
92420 954 TOTO- LOTO,E.E EE 100,0%
60210 46248 TPB-TRANSPORTES PBLICOS DA BEIRA,E.P EP 100,0%
60210 1805 TPM-TRANSPORTES PBLICOS DE MAPUTO,E.P EP 100,0%
TRANSINSULAR,SARL S.A. 80,0%
92130 2962 TVM-TELEVISO DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
41000 38364 ARA-Sul - Administrao Regional de gua 100,0%
ARA-Centro - Administrao Regional de gua 100,0%
ARA-Zambeze - Administrao Regional de gua 100,0%
41000 41205 FIPAG - Fundo de Investimento de gua 100,0%
45203 19242 EPAR - Estaleiro Provincial de gua Rural 100,0%
Fonte: FUE, IGPE FJR - Forma Juridica; %Cpub = % Capital Publico em 2004
1122 Imprensa Nacional
Inspeco Administrativa do Estado
Instituto Mdio da Administrao Pblica
Instituto de Fomento do Caj
Paruqe Oficial de Viaturas
18163 Centro de Promoo de Investimentos
Ministrio da Planificao e Desenvolvimeto
18623 Ministrio das Finanas
44328 2703 Direco Geral das Alfndegas
2705 Inspeco Geral de Finanas
18456 2707 Instituto Nacional de Estatstica
18227 2708 Instituto de Gesto das Participaes do Estado
2709 Instituto de Promoo de Investimentos
2710 Instituto de Processamento de Dados
2711 Bolsa de Valores de Moambique
18458 2712 Fundo de Apoio Reabilitao da Economia
18623 2713 Inspeco Geral de Jogos
2723 Delegao da Direco Geral das Alfndegas
2725 Delegao Regional da Inpeco Geral de Finanas
Ministrio do Plano e Desenvolvimento Rural
18166 3101 Ministrio do Trabalho
3103 Delegao do C32Ministrio do Trabalho - RAS
3105 Gabinete de Promoo do Emprego
43909 3107 Instituto Nacional de Emprego e Formao Profissional
18545 3109 Instituto Nacional de Segurana Social
43192 3301 Ministrio para a Coordenao da Aco Ambiental
18492 Ministrio da Agricultura
3381 Fundo do Ambiente
35011 Servios Agrrios
35012 Servios Florestais
35013 Servios de Investigao Agrria
35014 Servios para o Uso e Aproveitamento da Terra
12670 35015 Servios de Desenvolvimento Rural
35019 Outros Servios
28228 3581 Instituto Nacional do Algodo
19010 3582 Instituto Nacional do Caj
17934 3583 Fundo de Fomento Agrrio e Desenvolvimento Rural
18688 3584 Instituto Nacional do Acar
18896 3585 Fundo de Desenvolvimento de Hidrulica Agrcola
19049 3586 Instituto Nacional de Investigao Agronmica
3587 Instituto Nacional de Investigao Veterinria
40583 3588 Instituto de Produo Animal
18752 3701 Ministrio das Pescas
18102 3781 Fundo de Fomento Pesqueiro
28996 3782 Instituto Nacional de Investigao Pesqueira
46222 3783 Instituto Nacional de Dessenvolvimento de Pesca de Pequena Escala
13278 Escola de Pescas
43213 3901 Ministrio dos Recursos Minerais
39011 Servios de Recursos Minerais
39012 Servios de Combustveis
Ministrio da Energia
39013 Servios de Energia
39019 Outros Servios
38336 3981 Fundo de Fomento Mineiro
18112 3982 Fundo Nacional de Energia
43213 3983 Museu Nacional de Geologia
18067 4101 Ministrio da Indstria e Comrcio
41011 Servios de Indstria
41012 Servios de Comrcio
41019 Outros Servios
18619 4151 Instituto para a Promoo de Exportaes
Instituto Nacional de Normalizao e Qualidade
15228 Instituto de Cereais de Moambique
Instituto Nacional de Cinema
Instituto de Desenvolvimento Industrial Local
4182 Fundo de Comercializao
19083 4183 Fundo de Fomento Pequena Indstria
4184 Instituto Nacional de Nomalizao e Qualidade
18667 4301 Ministrio do Turismo
18099 4381 Fundo Nacional do Turismo
18128 4501 Ministrio dos Transportes e Comunicaes
19082 4503 Instituto Nacional de Meteorologia
18290 4505 Escola Nacional de Aeronutica
4507 Instituto da Aviao Civil
18040 4508 Instituto Nacional de Comunicaes de Moambique
19141 4509 Instituto Nacional de Viao
38848 4511 Instituto Nacional de Hidrografia e Navegao
18388 4582 Escola de Formao Nutica
18650 4701 Ministrio das Obras Pblicas e Habitao
47011 Servios de Habitao e Urbanizao
47012 Servios de Abastecimento de gua
47013 Servios de Construo
47019 Outros Servios
47219 Outros Servios
4751 Fundo de Manuteno de Estradas e Pontes
18738 4753 Administrao Nacional de Estradas
38364 4756 Administrao Regional das guas do Sul - ARA Sul
4757 Administrao Regional das guas do Zambeze - ARA Zambeze
18655 4759 Administrao do Parque Imobilirio do Estado
18452 4761 Fundo para o Fomento Habitao
18785 Ministrio da Educao e Cultura
50011 Servios do Ensino Primrio
50012 Servios do Ensino Secundrio
50013 Servios do Ensino Tcnico-Profissional
50014 Servios de Alfabetizao e Educao de Adultos
50015 Servios de Formao de Professores
50016 Outros Servios do Ensino
50017 Servios Auxiliares
50019 Outros Servios
5003 Comisso Nacional para a Unesco
5005 Fundo de Aco Social e Escolar
50217 Servios Auxiliares
50219 Outros Servios
18785 Instituto Nacional de Desenvolvimento de Educao - INDE
18426 Instituto de Aperfeioamento de Professores
18669 Instituto de Linguas
18729 Instituto Nacional de Educao Fisica
18449 Escola Internacional
Instituto Nacional de Educao de Adultos
19101 Servio Nacional de Administrao e Fiscalizao Martima
43193 Ministrio da Cincia e Tecnologia
18614 5203 Universidade Eduardo Mondlane
18662 5205 Universidade Pedaggica
18410 5207 Instituto Superior de Relaes Internacionais
5209 Academia de Cincias Policiais (ACIPOL)
5223 Delegao da Universidade Eduardo Mondlane
10276 5226 Escola Superior de Hotelaria e Turismo de Inhambane
Instituto Superior de Cincias de Sade
Academia Militar
Escola Superior de Cincias Nuticas (ESCN)
18654 5281 Arquivo Histrico de Moambique
18390 5282 Museu de Histria Natural
18628 5401 Ministrio da Juventude e Desportos
Instituto Nacional da Juventude
Instituto Nacional de Desenvolvimento do Desporto
28228 Instituto de Algodo de Moambique
18174 5481 Fundo de Promoo Desportiva
5603 Comisso de Coordenao dos Progr. Informao e Cultura da SADC
18090 5604 Escola Nacional de Artes Visuais
18134 5605 Escola Nacional de Dana
18564 5606 Escola Nacional de Msica
5680 Fundo Bibliogrfico da Lngua Portuguesa
5681 Fundo de Desenvolvimento Artstico e Cultural
40075 5682 Instituto Nacional udio-Visual e Cinema
18635 5683 Instituto Nacional do Livro e do Disco
36968 5684 ARPAC - Instituto de Investigao Scio-Cultural
19001 5801 Ministrio da Sade
58011 Hospitais e Servios Hospitalares
58012 Servios de Sade Pblica
58013 Servios de Medicamentos, Aparelhos, Equipamentos Mdicos
58019 Outros Servios
18098 5803 Conselho Nacional de Combate ao HIV / SIDA
18348 5807 Hospital Central do Maputo
5881 Fundo Social para Medicamentos e Suplementos Alimentares Infants
5882 Instituto Nacional de Sade
5883 Laboratrio de Higiene de guas e Alimentos
5884 Laboratrio Nacional de Controlo de Qualidade de Medicamentos
18571 6001 Ministrio para os Assuntos dos Antigos Combatentes
6021 Direco Provincial para os Assuntos dos Antigos Combatentes
18201 Ministrio da Mulher e da Aco Social
18644 6203 Instituto Nacional da Aco Social
18999 6205 Comisso Nacional de Reinsero Social
Fonte: FUE, DNPO
3.2. ADMINISTRAO CENTRAL - mbito Provincial
Codigo Cdigo do
Designao do rgo
FUE Orcamento
0121 Gabinete do Governador
0323 Delegao Provincial da Comunicao Social
0327 Gabinete Provincial de Preveno e Combate Droga
0521 Assembleia Provincial
0721 Tribunal Provincial
0723 Tribunal Judicial de Menores
0725 Tribunal da Polcia
0727 Tribunal Provincial do Trabalho
1321 Procuradoria Provincial
1525 Tribunal Militar Provincial
1527 Procuradoria Militar Provincial
2128 Delegao Instituto Nacional de Desminagem
2129 Delegao Instituto Nacional de Gesto das Calamidades
2321 Direco Provincial dos Registos e Notariado
2323 Cadeia Provincial
2325 Penitenciria Agrcola
2521 Direco Provincial de Apoio e Controle
2523 Delegao Provincial do Secretariado Tcn. Adm. Eleitoral
Comisso Provincial de Eleies
2721 Direco Provincial do Plano e Finanas
2727 Delegao Prov do Instituto Nacional de Estatstica
3121 Direco Provincial do Trabalho
3125 Delegao Provincial do Gabinete de Promoo do Emprego
3127 Delegao Prov Instituto Nac de Emprego e Formao Profissional
3321 Direco Provincial de Coordenao da Aco Ambiental
3521 Direco Provincial de Agricultura e Desenvolvimento Rural
35211 Servios Agrrios
35212 Servios Florestais
35214 Servios para o Uso e Aproveitamento da Terra
35215 Servios de Desenvolvimento Rural
35219 Outros Servios
3721 Direco Provincial das Pescas
3921 Direco Provincial dos Recursos Minerais e Energia
39211 Servios de Recursos Minerais
39212 Servios de Combustveis
39213 Servios de Energia
39219 Outros Servios
4121 Direco Provincial da Indstria e Comrcio
41211 Servios de Indstria
41212 Servios de Comrcio
41219 Outros Servios
4321 Direco Provincial do Turismo
4521 Direco Provincial dos Transportes e Comunicaes
4525 Escola Rodoviria
4721 Direco Provincial das Obras Pblicas e Habitao
47211 Servios de Habitao e Urbanizao
47212 Servios de Abastecimento de gua
47213 Servios de Construo
47219 Outros Servios
4723 Administrao Regional das guas
4726 Delegao da Administrao do Parque Imobilirio do Estado
50021 Direco Provincial da Educao
50211 Servios do Ensino Primrio
50212 Servios do Ensino Secundrio
50213 Servios do Ensino Tcnico-Profissional
50214 Servios de Alfabetizao e Educao de Adultos
50215 Servios de Formao de Professores
50216 Outros Servios do Ensino
50217 Servios Auxiliares
5225 Delegao da Universidade Pedaggica
5421 Direco Provincial da Juventude e Desportos
5621 Direco Provincial da Cultura
5624 ARPAC - Delegao Provincial do Instituto de Investigao Scio-Cultural
5821 Direco Provincial da Sade
58211 Hospitais e Servios Hospitalares
58212 Servios de Sade Pblica
58213 Servios de Medicamentos, Aparelhos, Equipamentos Mdicos
58219 Outros Servios
5827 Hospital Central
6021 Direco Provincial para os Assuntos dos Antigos Combatentes
6221 Direco Provincial da Mulher e Coordenao da Aco Social
6223 Delegao Provincial do Instituto Nacional da Aco Social
6225 Comisso Provincial de Reinsero Social
Codigo Cdigo do
Designao do rgo
FUE Orcamento
70 ADMINISTRAES DISTRITAIS
7001 Administraes Distritais da Provncia do Niassa
43971 700102 Administrao do Distrito de Cuamba
31323 700103 Administrao do Distrito do Lago
43951 700104 Administrao do Distrito de Lichinga
43956 700105 Administrao do Distrito de Majune
31278 700106 Administrao do Distrito de Mandimba
30792 700107 Administrao do Distrito de Marrupa
43950 700108 Administrao do Distrito de Maa
31270 700109 Administrao do Distrito de Mavago
43953 700110 Administrao do Distrito de Mecanhelas
43958 700111 Administrao do Distrito de Mecula
43914 700112 Administrao do Distrito de Metarica
43962 700113 Administrao do Distrito de Muembe
43954 700114 Administrao do Distrito de N'gama
43957 700115 Administrao do Distrito de Nipepe
43955 700116 Administrao do Distrito de Sanga
Fonte: DNPO
Codigo Cdigo do
Designao do rgo
FUE Orcamento
80 AUTARQUIAS
8001 Autarquias Niassa
44423 800101 Cidade de Lichinga
31497 800102 Cidade de Cuamba
31326 800103 Vila de Metangula
Fonte: DNPO
ANEXO A - LISTA CLASSIFICADA DAS UNIDADES DO SECTOR PUBLICO
EMPRESAS PUBLICAS
Codigo Codigo
NOME FJR % Cpub 2004
CAE FUE
55114 7165 ACAMPAMENTO TURSTICO DA PONTA DE OURO EE 100,0%
15430 7554 AUCAREIRA DE XINAVANE S.A. 51,0%
63050 2900 ADENA-AGENCIA MO DE NAVEGAO EE 100,0%
63033 14791 ADM-AEROPORTOS DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
5020 33296 AQUAPESCA S.A.R.L 75,0%
65110 18626 BANCO DE MOAMBIQUE 100,0%
60100 17462 C.F.M-CAMINHOS DE FERRO DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
74140 41255 CARBOMOC,E.E.-EMPRESA N. DE CARVO,E.E EE 100,0%
21040 1117 CIEDIMA - CENTRAL IMPRESSORA E EDITORA DE MAPUTOS.A. 100,0%
22210 13940 COMRCIO E INDUSTRIA, LDA - GRAPHIC S.Q. 51,0%
74140 17930 COMP. DE DESEVOLVIMENTO MIEIRO-CDM S.A. 81,0%
COMPANHIA DO BZI S.A. 100,0%
55122 40701 COMPLEXO LAGOA AZUL 100,0%
64110 2903 CORREIOS DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
51324 2867 DINAME - DISTRIBUIDORA NACIONAL DE MATERIAL ESCOLAR
EE- SEDE 100,0%
45202 6629 ECMEP-EMPR. DE CONSTR.E MANUT DE E. PONTES-CENTROS.A. 100,0%
ECMEP-EMPR. DE CONSTR.E MANUT DE E. PONTES-NORTES.A. 100,0%
ECMEP-EMPR. DE CONSTR.E MANUT DE E. PONTES-SUL S.A. 100,0%
52352 46243 EDITORA ESCOLAR S.Q. 100,0%
40102 941 EDM-ELECTRICIDADE DE MO. DE DRAGAGENS,E.P EP 100,0%
45202 26491 EMODRAGA-EMPRESA MO.DE DRAGAGEM,E.P EP 100,0%
22210 165 EMOL-EMPRESA MODERNA S.A. 100,0%
5011 14044 EMOPESCA,E.E EE 100,0%
63030 2866 EMOSE-EMPRESA MOMBICANA DE SEGUROS S.A. 80,0%
74140 1005 EMPREENDIMENTOS E PARTICIPAO NA INDUSTRIA NAVAL,
S.Q.LDA 51,0%
EMPRESA ALUGUER DE EQUIPAMENTO- NORTE S.A. 100,0%
EMPRESA ALUGUER DE EQUIPAMENTO-CENTRO S.A. 100,0%
41000 4937 EMPRESA DE GUAS DE MANDLACAZE, EE EE 100,0%
41000 4152 EMPRESA DE GUAS DE XAI-XAI, EE EE 100,0%
EMPRESA DE ALUGUER DE EQUIPAMENTO-SUL S.A. 100,0%
50200 16665 EMPRESA DE RECTIFICADORA DE MOTORES EE 100,0%
74140 41255 EMPRESA NACIONAL DE CARVO DE MOAMBIQUE EP 100,0%
111020 1010 ENH-EMPRESA NACIONAL DE HIDROCARBONETOS,E.P EP 100,0%
5011 1091 ENTREPOSTO FRIGORFICO DE PESCA DE MOAMBIQUE, LDA
S.Q. - SEDE 51,0%
23781 80901 ESCOLA DE CONDUO DA BEIRA EE 100,0%
50500 46236 ESTAO DE SERVIOS DA MACHAVA S.A.R.L 80,0%
52310 534 FARMAC, EE EE 100,0%
5011 36903 GAMBEIRA.LDA S.Q. 60,0%
65910 40989 GAPI-SOC.PARA APOIO E PEQ. PROJ. DE INVEST. S.A. 70,0%
74140 1005 GESTINAVE-PROM.E GESTO DE EMPRE.ATRAVS DE PART.S.Q. 51,0%
1410 6068 HICEP-HIDRULICA DE CHOCW,E.P EP 100,0%
55111 47050 HOTEIS BEIRA 100,0%
5111 47048 HOTEL CABO DELGADO 100,0%
55111 33493 HOTEL CHUABO EE 100,0%
55111 47047 HOTEL D. ANA(EX-ORGANIZAES JOAQUIM ALVES) 100,0%
55111 47049 HOTEL D. S.TA CAROLINA(EX-ORGANIZAES JOAQUIM ALVES) 100,0%
55111 791 HOTEL ESCOLA ANDALUCIA EE 100,0%
55111 47053 HOTEL INHASSORO(EX-ORGANIZAES JOAQUIM ALVES) 100,0%
55111 515 HOTEL POLANA 100,0%
HOTEL POMENE 100,0%
55111 194 HOTEL S.TA CRUZ 100,0%
55111 910 HOTEL TAMARIZ 100,0%
55111 47052 HOTEL TIVOLI 100,0%
55111 2930 HOTEL UNIVERSO EE 100,0%
62100 17364 LAM-LINHAS AREAS DE MOAMBIQUE S.A. 80,0%
EMPRESAS PUBLICAS
Codigo Codigo
NOME FJR % Cpub 2004
CAE FUE
1112 40775 LOMACO,LDA S.Q. 100,0%
25110 18037 MABOR DE MOAMBIQUE S.A. 73,9%
64200 17603 mCel - MOAMBIQUE CELULAR, LDA - SEDE S.Q. 74,0%
28110 47054 METECH,LDA-METALO-MECANICA GERAL S.Q. 75,0%
55114 41361 MOTEL PALMAR 100,0%
55114 47055 MOTEL SILVA 100,0%
55122 40703 PARQUE FLORES 100,0%
74140 14341 PARTICIPAES E GESTO EE - XIGAIO EE 100,0%
51410 36684 PETROMOC, S.A.R.L. S.A. 80,0%
50500 46239 POSTO DE REABASTECIMENTO DA 25 DE SETEMBRO - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
50500 46235 POSTO DE REABASTECIMENTO DA MATOLA - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
50500 46237 POSTO DE REABASTECIMENTO DA VILA DE MOATIZE - (PETROMOC)S.A.R.L 80,0%
50500 46238 POSTO DE REABASTECIMENTO DE MASSANE - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
50500 46234 POSTO DE REABASTECIMENTO DE MORRUMBENE - (PETROMOC) S.A.R.L 80,0%
RESTAURANTE MARIALVA 100,0%
92130 294 RM-RDIO MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
50401 122 SMAL LABORATRIOS(M), LDA S.Q. 77,0%
71240 1079 SOCIEDADE DE FOMENTO PESQUEIRO, LDA S.Q. 100,0%
70100 962 SOCIEDADE DE GESTO IMOBILIRIA, SARL - DOMUS S.A.R.L 94,0%
5011 36903 SOCIEDADE DE PESCA DE GAMBA DA BEIRA, LDA S.Q. 60,0%
5011 675 SOCIEDADE DE PESCAS DO SUL - SULPESCA, LDA S.Q. 60,0%
SOCIEDADE do SENGO, LDA. 100,0%
14231 31579 SOCIEDADE MINEIRA DE CUAMBA, LDA S.Q. 60,0%
74210 47056 SOCIEDADE SAFARIS (SAFRIQUE) 76,5%
50200 33373 SOVITAL EE 100,0%
60100 234 SPOORTNET - TRANSNET, LDA S.Q. 100,0%
63020 7825 STEMA - SILOS E TERMINAL GRANELEIRO DA MATOLA, S.A.R.L. S.A.R.L 95,0%
STEMA,SARL-SILOS E TER. GRANELEIRO DE MATOLA S.A. 95,0%
64200 535 TDM - TELECOMUNICAES DE MOAMBIQE S.A. 100,0%
TDM-TECOMUNICAES DE MO,E.P EP 100,0%
92420 954 TOTO- LOTO,E.E EE 100,0%
60210 46248 TPB-TRANSPORTES PBLICOS DA BEIRA,E.P EP 100,0%
60210 1805 TPM-TRANSPORTES PBLICOS DE MAPUTO,E.P EP 100,0%
TRANSINSULAR,SARL S.A. 80,0%
92130 2962 TVM-TELEVISO DE MOAMBIQUE,E.P EP 100,0%
41000 38364 ARA-Sul - Administrao Regional de gua 100,0%
ARA-Centro - Administrao Regional de gua 100,0%
ARA-Zambeze - Administrao Regional de gua 100,0%
41000 41205 FIPAG - Fundo de Investimento de gua 100,0%
45203 19242 EPAR - Estaleiro Provincial de gua Rural 100,0%
Fonte: FUE, IGPE FJR - Forma Juridica; %Cpub = % Capital Publico em 2004
ANEXO B: SECTOR PBLICO - LEGISLAO
LEGISLAO (EXCERTOS):
1
Artigo 3 (Princpios de organizao e funcionamento)
1. A organizao e funcionamento dos orgos locais do Estado obedecem aos princpios da
desconcentrao e da desburocratizao administrativas, visando o descongestionamento
do escalo central e a aproximao dos servios pblicos s populaes, de modo a
garantir a celeridade e a adequao das decises s realidades locais.
Artigo 11 (Provncia)
1. A provncia a maior unidade territorial da organizao poltica, econmica e social da
administrao local do Estado.
2. A provncia constituda por distritos, postos administrativos e localidades.
3. A provncia abrange tambm as reas das autarquias locais compreendidas no seu
territrio.
Artigo 12 (Distrito)
1. O distrito a unidade territorial principal da organizao e funcionamento da
administrao local do Estado e a base da planificao do desenvolvimento econmico,
social e cultural da Repblica de Moambique.
2. O distrito composto por postos administrativos e localidades. (...)
2
Artigo 14 (Localidade)
1. A localidade a unidade territorial base da organizao da administrao local do Estado
e constitui a circunscrio territorial de contacto permanente dos rgos locais do Estado
com as comunidades e respectivas autoridades.
2. A localidade compreende aldeias e outros aglomerados populacionais inseridos no seu
territrio.
Artigo 14 (Designao)
So orgos da administrao pblica de provncia:
a) o Governador Provincial
b) o Governo Provincial
3
Artigo 18 (Governo Provincial)
1. O Governo Provincial o rgo encarregado de garantir a execuo, no escalo da
provncia, da poltica governamental centralmente definida.
2. O Governo Provincial dispe de autonomia administrativa no quadro da desconcentrao
da administrao local;
3. (...)
4. Os membros do Governo Provincial so nomeados centralmente.
4
Seco II rgos de distrito e aparelho distrital do Estado
Artigo 33 (Designao)
So rgos da administrao pblica do distrito:
a) O Administrador Distrital
b) O Governo Distrital
Artigo 45 (Designao)
O rgo de posto administrativo o Chefe de Posto Administrativo
5
Artigo 46 (Chefe de Posto Administrativo)
1. O Chefe de Posto Administrativo o dirigente superior da administrao central do Estado
no territrio do respectivo posto administrativo, e subordina-se ao Administrador Distrital.
2. O Chefe de Posto Administrativo o representante da administrao central do Estado no
territrio do respectivo posto administrativo.
3. O Chefe de Posto Administrativo assegura a ligao entre as autoridades administrativas
do Estado e as comunidades locais.
4. (...)
5. O Chefe de Posto Administrativo nomeado pelo ministro que superintende na funo
pblica e administrao local do Estado, ouvido ou por proposta do Governador
Provincial.
6. O ministro que superintende na administrao local do Estado pode delegar a competncia
referida no nmero anterior no Governador Provincial.
7. (...)
Artigo 48 (Designao)
O rgo da localidade o Chefe de Localidade.
6
Artigo 52 (Oramento)
1. Os rgos locais do Estado de escalo provincial e distrital, so dotados de oramento
prprios.
2. O oramento dos rgos locais do Estado prev receitas e fixa despesas a realizar num
determinado exerccio econmico.
3. As dotaes oramentais para o posto administrativo e localidade so estabelecidos no
oramento do Governo Distrital.
Artigo 1 (Objecto)
2. O SISTAFE compreende os seguintes subsistemas:
a) Subsistema do Oramento do Estado;
b) Subsistema da Contabilidade Pblica;
c) Subsistema do Tesouro Pblico;
d) Subsistema do Patrimnio do Estado; e
e) Subsistema do Controlo Interno.
7
3. O SISTAFE estabelece e harmoniza regras e procedimentos de programao, gesto,
execuo e controle do errio pblico, de modo a permitir o seu uso eficaz e eficiente, bem
como produzir a informao de forma integrada e atempada, concernente administrao
financeira dos rgos e instituies do Estado.
(...)
Artigo 2 (Categorias)
1. As autarquias so os municpios e as povoaes.
2. Os municpios correspondem circunscrio territorial das cidades e vilas.
3. As povoaes correspondem circunscrio territorial da sede do posto administrativo.
4. A lei poder estabelecer outras categorias autrquicas superiores ou inferiores
circunscrio territorial do municpio ou da povoao.
Artigo 9 (Tutela)
8
1. As autarquias locais esto sujeitas tutela administrativa do Estado, segundo as formas e
nos casos previstos na lei.
2. A tutela administrativa sobre as autarquias locais consiste na verificao da legalidade dos
actos administrativos dos orgos autrquicos nos termos fixados na lei. (...)
Artigo 16 (rgos)
1. As autarquias locais tm como orgos uma Assembleia - emanada de poderes deliberativos
e um orgos executivo que responde perante ela nos termos fixados na lei.
2. A Assembleia eleita por sufrgio universal, directo, igual, secreto, pessoal e peridico dos
cidados eleitores residentes na circunscrio territorial da autarquia local, segundo o
sistema de representao proporcional.
3. O rgo executivo da autarquia local dirigido por um presidente, eleito por sufrgio
universal, directo, igual, secreto, pessoal, dos cidados eleitores residentes na respectiva
circunscrio territorial.
Artigo 17 (Mandato)
A durao do mandato dos orgos eleitos das autarquias locais de cinco anos.
Artigo 21 (Receitas)
9
1. As receitas das autarquias classificam-se, pela sua natureza, em correntes e de capital e
consoante a sua provenincia, so prprias ou subvencionadas.
2. So receitas prprias correntes:
a) O produto da cobrana de impostos de natureza eminentemente autrquica ou que
venham a ser criados;
b) Um percentual de certos impostos cobrados pelo Estado, nos termos a definir por lei;
c) O produto integral da cobrana de impostos que, pela sua natureza, se venha a
reconhecer dever ser transferido para as autarquias locais;
d) O produto da cobrana de taxas ou tarifas resultantes da prestao de servios ou da
concesso de licenas pela autarquia local;
e) O produto de multas ou coimas que caibam s autarquias locais por lei, regulamentos ou
postura;
f) O produto de heranas, legados, doaes e outras liberalidades.
3. So receitas prprias de capital:
a) O rendimento de servios da autarquia local, por ela administrados ou concessionados;
b) Os rendimentos de bens prprios, mveis ou imveis;
c) Os rendimentos de participaes financeiras;
d) O produto da alienao de bens patrimoniais prprios;
e) O produto de emprstimos contrados pela autarquia local;
f) O produto de heranas, legados, doaes e outras liberalidades, desde que incidentes
sobre bens patrimoniais ou destinados a aplicao em investimentos especficos.
4. So receitas subvencionadas as resultantes de subvenes do Estado e de outras pessoas
colectivas de direito pblico autarquia local, as quais sero consideradas correntes ou de
capital, consoante os fins a que se destinam.
5. A lei poder criar outras receitas autrquicas.
Artigo 22 (Despesas)
1. So despesas correntes ou de funcionamento as que se destinam ao custeio da actividade
corrente dos orgos das autarquias locais.
2. As despesas correntes dividem-se em fundos de salrios e de bens e servios.
3. So despesas de capital as que implicam alterao do patrimnio, pelo enriquecimento ou
formao de capital fixo, consubstanciando-se no s pelos investimentos, mas tambm
pelos activos e passivos financeiros.
Artigo 23 (Emprstimo)
A Assembleia Municipal ou da Povoao pode autorizar a contraco de emprstimos desde
que a sua amortizao anual ou plurianual seja devidamente fundamentada em mapa
demonstrativo da capacidade de endividamento da autarquia.
10
a) Pela Inspeco Geral de Finanas;
b) Pelo Tribunal Administrativo.
Captulo II Do Municpio
Artigo 32 (rgos)
So rgos do municpio a Assembleia Municipal, o Presidente do Conselho Municipal e o
Conselho Municipal. (...)
Artigo 65 (rgos)
So rgos da povoao a Assembleia da Povoao, o Presidente do Conselho da Povoao e
o Conselho da Povoao. (...)
11
Artigo 118 (Entrada em vigor)
A presente lei entra imediatamente em vigor.
Aprovada pela Assembleia da Repblica, aos 27 de Dezembro de 1996.
Artigo 1 (Objectivos):
As empresas pblicas criadas pelo Estado, com capitais prprios ou fornecidos por outras
entidades pblicas, realizam a sua actividade no quadro dos objectivos socio-econmicos
do mesmo.
Artigo 4 (Estatutos):
O diploma de criao das empresas pblicas ter como seu anexo os estatutos das empresas,
cujo contedo constitui sua parte integrante.
2. A denominao das empresas pblicas deve ser sempre seguida das palavras Empresa
Pblica ou das iniciais E.P.
3. A empresa pblica pode abrir delegaes, sempre que tal se mostre necessrio e nos
termos estatutrios.
12
As empresas pblicas podem subscrever participaes financeiras para constituio de
empresas mistas, desde que tal seja autorizado pelo dirigente da respectiva rea de
subordinao e pelo Ministro das Finanas.
Artigo 7 (Registo):
A constituio das empresas pblicas e as respectivas alteraes devero ser registadas
obrigatoriamente na Conservatria do Registo Comercial, no prazo de trinta dias a contar da
respectiva publicao no Boletim da Repblica.
Artigo 9 (rgos):
Constituem rgos obrigatrios das empresas pblicas o conselho de administrao e o
conselho fiscal.
Artigo 20 (Emprstimos):
1. As empresas pblicas podem contrair emprstimos a curto, mdio e longo prazos, em
moeda nacional ou estrangeira. Podero ainda emitir obrigaes, desde que devidamente
autorizadas pelo Ministro das Finanas.
2. Os emprstimos contrados com aval do Tesouro Pblico ou do Banco Central carecero
sempre de concordncia prvia destas instituies.
13
Artigo 30 (Formas de extino):
1. A extino de uma empresa pblica pode visar a reorganizao das actividades desta,
mediante a sua ciso ou a fuso com outras, ou destinar-se a pr termo a esta actividade,
sendo ento seguida da liquidao do respectivo patrimnio.
(...)
Artigo 3 (Classificao):
1. So rgos centrais do aparelho de Estado os Ministrios, as Comisses Nacionais, o
Banco de Moambique e as Secretarias de Estado, cujos objectivos, funes e tarefas so
definidos em diplomas legais prprios.
So tambm parte integrante dos orgos centrais do Aparelho de Estado as suas
delegaes territoriais internas e as delegaes externas.
14
1. Compete ao dirigente de cada rgo central do Aparelho de Estado assegurar a
implementao da dupla subordinao em colaborao com o Governo Provincial.
(...)
Artigo 23 (Relaes entre os delegados dos rgos centrais e os rgos locais do Aparelho
de Estado)
1. Os delegados dos rgos centrais do Aparelho de Estado embora se subordinem
exclusivamente aos rgos centrais do Aparelho de Estado realizam as suas tarefas em
estreita cooperao com o Governo Provincial, devendo inform-lo sobre os aspectos
fundamentais da sua actividade.
2. Os delegados dos rgos centrais do Aparelho de Estado podem participar nas sesses,
como convidados dos rgos locais do poder de Estado.
3. O diploma de nomeao dos delegados dos rgos centrais do Aparelho de Estado deve
definir as respectivas funes, bem como o mbito da cooperao com os rgos estatais
locais.
15