Sunteți pe pagina 1din 25

Dés, le 14 aoűt 1392

Ladislas, vicomte du comitat de Belsőszolnok, fils de Marc, 1 et


les chefs des districts administratifs attestent que l'officier de Si-
mon, fils du feu palatin Jean 2 ex parte Stephani Fahydy de Al-
preth? pro latrocinatione duorum Olahorum de Alsobogat,4 ioba-
gionum Nicolai filii Deessew nullum iudicium fecisset neque facere
voluisset.
Scripta ín Dees, feria quarta proxima ante festum Assumptionis
beate virginis Marié, anno Domini M CCC LXXXX secundo.
L'original, sur papier, p o r t a n t au verso les f r a g m e n t s d e trois sceaux
d e cire, est conservé a u x Archives de la famille Teleki,
Édition: Teleki Okit, I, p. 239.

388.
(Le 21) septembre 1392
Le couvent de Lelesz rapporte au roi Sigismond que, confor-
mément á son ordre prononcé avant le 10 aoűt 1392 dans le camp
sur le Danube en Serbie, il a installé, á titre de don nouveau, les
voívodes Balk et Drág dans la possession de Huszt et de Sziget,
villages royaux libres.
L'original, sur parchemin, couvert d e mouillures, est conservé a u x A r -
chives de la p r é v ö t é de Lelesz. S t a t u t . Litt. B. No, 562, U n e copie est g a r d é e
ibid. P r o t . S t a t u t . III. p. 132, U n e photocopie se t r o u v e aux Archives Natio-
nales de B u d a p e s t .

Excellentíssimo domino ipsorum domino Sigismundo Dei gra-


tia regi Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. ac marchioni Branden-
burgensi domino ipsorum Dominicus prepositus et conventus eccle-
sie sancte crucis de Lelez, orationes in Domino pro ipsius vita,
pariterque salute. Litteras vestre serenitatis nobis directas, honore,
quo decuit, recepimus ín hec verba:
Sigismundus Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc.
ac marchío Brandenburgensis etc. fidelibus suis conventui de Lelez
salutem et gratiam, Cum nos per alias litteras nostras quasdam

1
Ladislas, fils de Marc, était en 1392 vicomte de Belsőszolnok (au-
jourd'hui com, de S z o l n o k d o b o k a ) , (Cf, Tört. Tár, 1907. p, 67.) „,
2
J e a n D r u g e t h était, de 1329 á 1333, p a l a t i n du pays, (Cf. T ö r t . T á r ,
1907. p. 27.).
3
Alpreth, a u j o u r d ' h u i Alparét—Olpret, com. de Szolnok-Doboka, á
l'Ouest d e D é s — D e j .
4
Alsobogat, a u j o u r d ' h u i Alsóbogáta—Bogata ungureasca, au Nord-Est
d ' A l p a r é t , d a n s le comitat de Szolnokdoboka.
Documenta Valachica 28
t
434

possessiones seu villás nostras liberas Hwzth1 et Zygeth2 vocatas


in comitatu Maramorusíi situatas fidelibus nostris dilectis magni-
ficis viris dominis Balk et Draag 3 wayuodis pro ipsorum servitiis
nove nostre donatíonis titulo perpetuo contulerimus, ipsosque eis-
dem statuifacere velimus, lege et consuetudine regni nostri requi-
rente. Fidelitati igitur vestre firmiter precipiendo mandamus, qua-
tenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo
presente Laurentius de Bathar 4 aut altér Laurentius filius Abrahe
de Gyakfalua 5 vei Dominicus de Fanchoka, 6 sive Georgíus filius
Ladislai de Egrus,7 aliis absentibus homo noster ad facies predicto-
rum possessionum Hwzth et Zygeth, vicinis et commetaneis eorun-
dem universis inibi legitime convocatis et presentibus, accedendo,
statuat ipsas predictis Balk et Draag wayuodis predicte nostre nove
donationis titulo perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum,
contradictores vero, si qui fuerint, citet ipsos contra memoratos
Balk et Draag wayuodas in nostram presentiam ad terminum com-
petentem. Et posthec omnium premissorum seriem, prout fuerit ex-
pediens, nobis more solito fideliter rescribatis. Et aliud non facturi.
Dátum in descensu nostro campestri prope portum Danubii in regno
Rasscie . . .8 proxima ante festum beati Laurentii martiris anno
Domini millesimo CGC-mo nonagesimo secundo.
Nos igitur mandatis vestre excellentie obedire cupientes una
cum prefato Georgio filio Ladislai de Egrus homine vestre maies-
tatis nostrum hominem, videlicet Gallum litteratum, notarium
nostrum ad premissas statutionem et introductionem perficiendas
pro testimonio transmisimus. Qui tandem exinde ad nos reversi,
nobis voce consona retulerunt eo modo, quod ipsi primo feria
quinta proxima ante festum Exaltationis sancte crucis proxime pre-
teritum 9 ad faciem predicte possessionis Zygeth appellate, demum
die domínico proximo post dictum festum Exaltationis sancte cru-
cis10 ad faciem antedicte possessionis Hwzth nuncupate in dicto
comitatu Maramorisii existentís, vicinis et commetaneis earundem
uníversis inibi legitime convocatis et presentibus, accessissent, ubi
legitimis diebus permanendo easdem cum omnibus earum utilita-

1
Huszt est une ville d a n s le comitat de M á r a m a r o s . Cf. Csánki I, p. 445.
2
Sziget est ídentique á Mármarossziget. Cf. Csánki I, p. 445.
3
P o u r la famille D r á g f f y de Béltek voir le document No. 141.
4
Les membres de la famille de B a t á r figuraient plusieurs fois dans nos
c h a r t e s comme agents du roi. Voir les d o c u m e n t s No. 385, 389.
5
On a r e n c o n t r é plusieurs fois la famille de G y a k f a l v a aussi. Voir les
d o c u m e n t s No. 351.
6
Sur la famille d e F a n c s i k a voir le document No. 385.
7
Les membres de la famille d'Egres figuraient eux aussi, en relation avec
les D r á g f f y , á plusieurs reprises, comme agents du roi. Voir les d o c u m e n t s No.
104 et 394.
8
II a y un trou dans le p a r c h e m i n á la place de la d a t e du jour. A v a n t
le 10 aoűt 1392.
9
Le 12 s e p t e m b r e 1392.
tibus et quibuslibet pertinentiis suis premisse nove vestre maiesta-
tis donationis titulo pretitulatis Balk e Draag wayuodis statuissent
perpetuo possidendas nullo contradictore inibi apparente. Dátum
in festő . . , n anno Domini supradicto.

389.
Le 22 septembre 1392
Le couvent de Lelesz atteste que, par l'ordre du roi Sigismond,
donné le 25 juillet 1392, dans le camp contre les Turcs, en Serbíe,
il a installé, á titre de don nouveau, les voi'vodes Balk et Drág,
comtes de Máramaros et d'Ugocsa, dans la possession du cháteau
de Kővár et des domaines y appartenants dans le comitat de
Szolnok. Le cháteau-fort et les domaines avaient déjá été accordés
par le roi Louis aux deux voívodes qui les possédaient depuis
en propre.
L'origínal, sur parchemin, muni de signatures a u t o g r a p h e s en bas et en
haut, est conservé a u x Archives du couvent d e Lelesz. S t a t u t et introd. Lítt.
D. No. 210.
U n e photocopie est g a r d é e aux Archives N a t i o n a l e s de B u d a p e s t . La
c h a r t e est r e p r o d u i t e d a n s un r a p p o r t a d r e s s é au roi Sigismond. Ce r a p p o r t
originál, en d e u x exemplaires, p o r t a n t au verso les traces d'un sceau, est
conservé a u x Archives des princes E s t e r h á z y . Rep. 47, F. W. No. 8—9,

Omnibus Christi fidelibus presentibus pariter et futuris pre-


sens scriptum inspecturis Domínícus prepositus et conventus
ecclesie sancte crucis de Lelez salutem in omnium salvatore. Ad
universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod nos
litteras serenissimi principis domini nostri domini Sigismundi Dei
gratia regis Vngarie, Dalmatíe, Croatie etc. marchionisque Bran-
denburgensís etc, nobis directas honore, quo decuit recepimus ín
hec verba.
Sigismundus Dei gratía rex Vngarie, Dalmatie, Croatie, etc.
marchioque Brandenburgensis etc, fidelibus suis conventui eccle-
sie de Lelez salutem et gratiam. Cum nos quoddam castrum re-
gium Kwwar 1 vocatum in comitatu de Zolnuk habitum, quod olym
serenissimus princeps dominus Lodouicus rex magnificis viris do-
minis Balk et Drag vayuodis, comitibus Maromorusiensibus et de
Wgacha 2 perpetuo contulerat, in cuius etiam dominio pacifico
hucusque persísterunt, unacum eiusdem castri pertinentiis univer-
sis memoratis Balk et Drag vayuodis pro ipsorum fidelibus servi-
tiis per alias litteras nostras nove nostre donationis titulo per-
petuo duximus conferendum, ipsumque eisdem statui facere velí-
mus lege regni nostrí requirente. Fídelitati igitur vestre firmiter
11
A la p l a c e de la d a t e du jour, il y a un trou dans le parchemin. La
c h a r t e dévait p o r t e r la d a t e de la Saint Matthieu, le 21 septembre.
1
Sur la position du cháteau voir le document No. 245.
2
Sur la famille D r á g f f y , voir le document No. 141.
precipiendo mandamus, quatenus vestrum mittatís hominem pro
t e s t i m o n i o f i d e d i g n u m , q u o p r e s e n t e L a u r e n t i u s de B a t a r , 3 a u t
a l t é r L a u r e n t i u s filius A b r a h e d e G y a k f a l u a , 4 vei D o m i n i c u s d e
F a n c h o k a , 5 sive G e o r g i u s filius L a d i s l a i de E g r u s 6 aliis a b s e n t i b u s
h o m o n o s t e r a d p r e f a t u m c a s t r u m K w w a r v o c a t u m , vicinis et com-
m e t a n e i s e i u s d e m u n i v e r s i s inibi legitime c o n v o c a t i s et p r e s e n t i -
bus, a c c e d e n d o , s t a t u a t i p s u m e i s d e m B a l k et D r a g v a y u o d i s s u b
p r e m i s s o n o v e n o s t r e d o n a t i o n i s t i t u l o p e r p e t u o p o s s i d e n d u m , si
n o n f u e r i t c o n t r a d i c t u m . C o n t r a d í c t o r e s vero, si qui f u e r í n t , citet
i p s o s c o n t r a m e m o r a t o s B a l k et D r a g w a y u o d a s n o s t r a m ín p r e -
sentíam ad termínum conpetentem ratíonem contradictionis eorum
r e d d i t u r o s e f f i c a c e m . E t p o s t h e c o m n i u m p r e m í s s o r u m seriem,
p r o u t f u e r i t e x p e d i e n s , nobis f i d e l i t e r r e s c r i b a t i s . D á t u m in
d e s c e n s u n o s t r o c a m p e s t r i c o n t r a T u r k o s in r e g n o Rascie, in f e s t ő
beati J a c o b i a p o s t o l i a n n o D o m i n i M - m o C C C - m o n o n a g e s i m o
secundo. 7
N o s igitur m a n d a t i s e i u s d e m d o m i n i n o s t r i regis o b e d í r e cu-
píentes, u t t e n e m u r , u n a c u m p r e f a t o G e o r g i o filio L a d i s l a i d e
E g r u s , h o m i n e dicti d o m i n i regis n o s t r u m h o m i n e m , v i d e l i c e t m a -
gistrum Gallum litteratum, notarium nostrum ad premissam sta-
tutionem faciendam p r o testimonio transmisimus. Qui t a n d e m
e x í n d e a d n o s r e v e r s i nobis voce c o n s o n a r e t u l e r u n t , q u o d ipsi
f e r i a s e c u n d a p r o x i m a p o s t f e s t u m N a t i v i t a t i s b e a t e M a r i é vir-
ginis d e n o v o e l a p s u m et aliis diebus legitimis 8 a d id s u f f i c i e n t i b u s
a d p r e t a c t u m c a s t r u m K w w a r n u n c u p a t u m vicinis et c o m m e t a n e i s
e i u s d e m u n i v e r s i s inibi legitime c o n v o c a t i s et p r e s e n t i b u s acce-
d e n d o , i p s u m u n a c u m p r e d i c t i s universis u t i l i t a t i b u s et q u i b u s l i b e t
p e r t i n e n t i i s a d i d e m s p e c t a n t i b u s p r e n o m i n a t i s B a l k et D r a g
v a y u o d i s s u b p r e m i s s o n o v e v e s t r e s u b l i m i t a t i s d o n a t i o n i s titulo
statuissent prepetuo possidendum nullo contradictore inibi
a p p a r e n t e . In cuius rei m e m ó r i á m p e r p e t u a m q u e f i r m i t a t e m p r e -
s e n t e s l i t t e r a s n o s t r a s privilegiales o r d i n e a l p h a b e t i i n t e r c i s a s p e n -
d e n t i s sigillí n o s t r i m u n i m i n e r o b o r a t a s d u x i m u s c o n c e d e n d a s . D á -
t u m s e c u n d o die festi beati M a t t h e i a p o s t o l i et e w a n g e l i s t e , a n n o
Domini prenotato.

3
E n c o m p a g n í e d e s D r á g f f y , la f a m i l l e f i g u r á i t p l u s i e u r s fois d a n s n o s
c h a r t e s . Voir les d o c u m e n t s No. 385, 388.
4
L u i aussi était un des „ f a m i l i a r i s " des D r á g f f y . Voir les d o c u m e n t s
No. 351, 385.
5
N o u s l'avons d é j á r e n c o n t r é c o m m e a g e n t d u roi. Voir le d o c u -
m e n t No. 385.
6
Sur la famille, voir le d o c u m e n t No. 104.
7
Le 25 juillet 1392.
Curtea de Arge§, le 27 décembre 1392
Mírcea, prince et voivode de Valachie, seigneur héréditaire
de toute la terre de Fogaras, 1 fait don fidelibus nostris Sztancsul
Egumenul et fratri eiusdem Kálin regni nostri boeronibus2 et á
leur postérité de territorio integro Szkore3 nuncupato in antefata
terra Fogaras existente habita, ea cum conditione ut nec ipsimet
praefati nec posteritates ipsorum ulli contributioni subsint, signan-
\ter autem ut neque de ovibus, sive de porcis, apibus, vineis de-
cimam dare vei pascuatione aut alio servitio postali teneantur.
Dans la description des limites du domaines, se rencontrent les
noms de lieu suivants: a traiectu fluvii Alt sub possessione Cse-
tate dicta a regione Kercz, rivulus Vállya Opatului, cuspis Piatra
Obla, rivulus Rivuluj Lajeta, locus pe Szkoreul ceel Betrin, rivu-
lus Vállya Viczonilor, locus Ungiul cu Freszeni, Peraole Szaszi-
loru, Vallya Szerecsi, Czolfa Tunszului, Apa Tunszului.4
Scriptum in sede nostra Argiesiensi 5 post mundum conditum
anno 6900. die 27. Decembris.
L'original est inconnu. La copie d ' u n e t r a d u c t i o n latiné faite á l'époque
moderne, était conservée a u x Archives du „gubernium" de Transylvanie, No.
1807/721. Le texte de cette copie a été r e p r o d u i t p a r J o s e p h Kemény.
Éditions: T r a n s i l v a n i a 1872, p. 151. — H u r m u z a k i — D e n s u § i a n u 1/2, p.
341. — Pu?cariu, F r a g m e n t e IV, p. 38.

391.
Bude, le 6 janvier 1393
Le roi Sigismond ordonne au couvent de Jászóvár d'instal-
ler, á titre de don nouveau, le grand justicier Jean, fils de Benőit
de Kapolya, dans la possession de Csanád, Magyarbáród, Oláh-
báród, Csáklyás, Csormely et Nagypatak, domaines situés dans le
comitat de Bihar qui, apré la mort du voivode roumain Pierre, fils

1
Mircea (dit le G r a n d ) régnait de 1386 á 1418 en Valachie. Comme
vassal du roi de Hongrie, il rei;ut en fief la t e r r e de F o g a r a s et il y con-
cédait á son tour des domaines.
2
II s'agít sans d o u t e de bo'iards (nobles) d e Valachie.
3
Szkore. a u j o u r d ' h u i Skorei—Scorei, au coin N o r d - O u e s t du com. de
Fogaras.
4
Nous connaissons les noms d e lieux p a r une t r a d u c t i o n faite á l'époque
m o d e r n e ; il est peu p r o b a b l e qu'ils aient figuré sous cette f o r m e d a n s le t e x t e
originál.
5
Curtea de Arge$, en Valachie.
de Komorzován, sont revenus au roi, attendu que le voivode
n'avait pas de descendants.
U n e t r a n s c r i p t i o n est contenue dans la charte émise p a r le couvent de
J á s z ó v á r le 20 avril 1393. Voir le document No. 399.

392.
18 janvier 1393
Melchior, maire de Kolozsvár, 1 et les jurés de la ville at-
testent que Jean Bogár, anciennement bourgeoís de leur ville,
lorsqu'il possédait, á títre de gage, le domaine dit Boch,3 propriété
de la famille de Szentmíhálytelek, 2 a quodam Stephano dicto Olach
alio nomine Pinthes pro tunc iobagione suo existente quatuor
boves pecudes ac clenodia domus sue pro excessibus ipsius Ste-
phani ac delictis ualde magnis, pro quibus merito puniri eo modo
debebat, nostrum ad scitum iuridice recepit.
Dátum Sabbato proximo post festum beati Antonii confesso-
rís, anno Domini millesimo CCC-mo nonagesimo tertio.
L'original, sur papier, p o r t a n t au verso les traces d'un sceau de círe
verte, est conservé aux Archives de la famille K á r o l y i (Lad. 62, No. 90.}.
Éditions: K á r o l y i Oklevéltár I, p. 461. — Z i m m e r m a n n — W e r n e r III, p, 50.

393.
Bude, le 14 février 1393
Le roi Sigismond ordonne au couvent de Lelesz d'ínstaller,
á titre de don nouveau, Georges, voívode roumain de Makarja,
son fils, Grégoire et leur parent, Bajk, dans la possession du
domaine dénommé Makarja, dans le com, de Bereg.
La c h a r t e est t r a n s c r i t e d a n s une c h a r t e du couvent de Lelesz, d a t é e du
23 mars 1393, Voir le document No, 397.

394.
Bude, le 14 février 1393
Au sujet de la plainte déposée par les voívodes Balk et
Drág, comtes du comitat de Mármaros, d'aprés laquelle Etienne,
fils du ban Simon de Meggyes, aurait ravagé six villages au ser-
1
Kolozsvár—Cluj, d a n s le com. d e Kolozs. A la fin du X I V e siécle
c'était une ville mixte, á p o p u l a t i o n mí-allemande, mi-hongroise,
2
Szentmihálytelke, a u j o u r d ' h u i N á d a s s z e n t m i h á l y — S á n m i h a i u , á l'Ouest
de Kolozsvár,
3
Bócz, a u j o u r d ' h u i Bocs—Bociu, á cóté de M a g y a r n á d a s — N á d á ^ e l , d a n s
le com. d e Kolozs.
vice de leur cháteau de Kővár (com. de Szolnok) et dévasté
leur domaine de Hirip dans le comitat de Szatmár, emprison-
nant six de leurs serfs et enlevant 260 porcs, le roi Sigismond
ordonne au couvent de Lelesz d'ouvrir une enquéte et d'appeler
le seigneur en question, auteur de toutes ces violences, á compa-
raitre devant lui.
L'original, assez e n d o m m a g é et couvert de mouillures, p o r t a n t au verso
les fragments d'un sceau, est conservé aux Archíves du couvent
de Lelesz. A c t o r u m anni 1393. No. 27. U n e photocopie est gardée aux Archives
N a t i o n a l e s de B u d a p e s t .

Sigismundus Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc.


marchioque Brandenburgensis etc. fidelibus suis conventui de
Lelez salutem et gratiam, Dicit nobis fidelis noster dominus Draag
woyuoda, comes Maromorusiensis sua ac Balk similiter woyuode
fratris sui1 ín personis, quod Stephanus filius condam bani de
Meggyes2 circa festum beati Michaelis archangeli proxime preteri-
tum 3 cum suis complicibus quasdam sex possessiones ipsorum ad
castrum Kwuar 4 vocatum ín comitatu de Zonuk exístens perti-
nentes depredasset, eo non contentus quandam possessionem
ipsorum Hilyp 5 vocatam in comitatu Zathmaríensi existentem pe-
nitus desolasset et depopulasset, necnon sex jobagiones ipsorum
in eadem Hilyp commorantes captívasset et captos ín suis vin-
culis díutius conservando, postremo ducentos et sexaginta porcos
suos depelli fecisset propria sua potentia mediante, in preiudicíum
suum et dicti fratris sui valdemagnum, lite tamen inter ípsos pen-
dente. Superquo fidelitati vestre firmiter precipiendo mandamus,
quatenus vestrum míttatis hominem pro testimonio fidedígnum,
quo presente Georgius et Gregorius filii Ladislai de Egres,6 aut
Dominicus filius Galus et Nicolaus filius eiusdem de Ewzuchfalua
vei Johannes filius Stephani de eadem,7 sive Laurentius an Tho-
mas, neve Bartholomeus sín Chama filii Ladislai de Daroch,8 seu
Emericus et Ladislaus filii Thome de Sasswar 9 aliis absentibus

1
P o u r les D r á g f f y , voir le document Nd. 141.
2
II s'agit de la famille de Meggyes ou a u t r e m e n t de Meggyesalja, ,,de
g e n e r e " P ó k . Cf. Karácsonyi, M a g y a r nemzetségek II, p. 437. — Csánki
I, p. 498.
3
Le 29 septembre 1392.
4
Voir le document No. 245,
5
A u j o u r d ' h u i c'est un village du méme nom, situé au S u d - E s t de Szat-
márnémeti, d a n s le comitat de S z a t m á r . Cf. C s á n k i I, p. 476.
6
Egres, commune d a n s le comitat d'Ugocsa, au N o r d - O u e s t de N a g y -
szőllős. Cf. Szabó István, Ugocsa megye, p. 324. Sur la famille, voir les do-
cuments No. 104, 385.
7
Öszödfalva, commune d i s p a r u e dans le comitat d'Ugocsa. Elle a p p a r -
tenait au finage de Cepe. Cf. E t i e n n e Szabó, Ugocsa megye, p. 446, Csánki
I, p, 434, Nous avons plusieurs fois r e n c o n t r é la famille en question, Cf. les
d o c u m e n t s No. 395 et 400.
homo noster ab omnibus, qui[bus] decet et lícet, diligenter de
premissis ínvestigando scíat et ínquírat omnimodam veritatem.
Scitaque premissorum [mera veritate], evocet predictum Stepha-
num contra annotatos Draag et Balk woyuodas in nostram pre-
sentiam [ad terminum comp]etentem rationem de premissis red-
diturum, premissa litis pendentia inter ipsos habita non obstante.
Et post hec premissorum seriem, ut fuerit expediens, nobis fide-
liter rescribatís. Dátum Bude in festő Valentini martiris, anno
Domini M-mo CCC-mo nonagesímo tertio.
A l'extérieur: Fidelibus suis conventuí de Lelez, Pro dominis
Draag et Balk woyuodís comitibus de Maramorusio evocatoria,

395.
Bude, le 14 février 1393
Au sujet de la plainte déposée par les voívodes Balk et
Drag, comtes de Máramaros, d'aprés laquelle Georges et Etienne,
fils de Jakcs de Kuzsaly, auraient fait transporter 300 chariots
de foín du domaine nőmmé Somos des plaignants (com, de Szol-
nok), le roi Sígismond ordonne au couvent de Lelesz d'ouvrir une
enquéte et d'appeler les seigneurs, auteurs de cet acte de vio-
lence, á comparaitre devant lui,
L'original, p o r t a n t au verso les f r a g m e n t s d'un sceau de f e r m e t u r e
recouvert de papier, est conservé aux archives du couvent de Lelesz. A c t o r u m
anni 1393. No. 21. Une photocopie en est g a r d é e aux Archives N a t i o n a l e s
de Budapest.
Sigísmundus Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc,
marchioque Brandenburgensís etc, fidelibus suis conventui de
Lelez salutem et gratiam, Dicit nobis fidelis noster dominus Draag
woyuoda comes de Maramorusio in sua, ac Balk similiter woyuode
fratris sui1 in personis, quod magistri Georgius et Stephanus filii
Jakch de Kusal 2 ín estate proxime preterita de possessione ipso-
rum Somos 3 vocata ín comítatu de Zonuk habita trecentos currus
8
Darócz, au S u d - O u e s t d e Beregszász, dans le comitat de Bereg. La
famille qui le possédait, descendait du vieux lignage hongrois G u t - K e l e d . Cf.
Karácsonyi, M a g y a r nemzetségek II, pp. 71, 319 et 320. Csánki I, p. 473.
T u r u l , t, XXIII, p. 21. Les membres de la famille figurent souvent en rela-
tion avec les D r á g f f y . Voir les documents No. 317, 394.
9
Sasvár, commune d a n s le comitat d'Ugocsa, au S u d - E s t de Nagy-
szőllős. Cf. E t i e n n e Szabó, Ugocsa megye, p. 468. Les membres de la famille
figuraient plusieurs fois comme agents du roi. Voir les documents No. 317, 394,
1
Sur les D r á g f f y , voir le document No. 141,
2
Sur la famille J a k c s d e K u z s a l y v, Ivan Nagy, o. c. V, P. 290. Csánki
I, p. 272. M a u r i c e Petri, Szilágy vm. monogr. V, p. 659.
3
Somos, a u j o u r d ' h u i Somfalu, au N o r d de H a d a d , dans le comitat de
Szilágy, a u x confins du comitat de S z a t m á r . Cf. M a u r i c e Petri, Szilágy vm.
monogr, IV, p, 344,
feni asportari fecissent, propria ipsorum potentia mediante in
preiudicium suum et dictí fratris sui valdemagnum, lite tamen in-
ter ipsos pendente. Super quo fidelitati vestre firmiter precipiendo
mandamus, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio
fidedignum, quo presente Georgius et Gregorius filii Ladislai de
Egres, 4 aut Dominicus filius Galus et Nicolaus filius eiusdem de
Ewzuchfalua, vei Johannes filius Stephani de eadem, 5 sive Lau-
rentius an Thomas neve Bartholomeus sin Chama filii Ladislai de
Daroch 6 seu Emericus et Ladislaus filii Thome de Sasswar 7 aliis
absentibus homo noster ab omnibus, quibus decet et lícet palam et
oculte diligenter de premissis sciat et inquirat omnimodam veri-
tatem, scitaque premissorum veritate evocet predictos magistros
Georgium et Stephanum filios Jakch contra annotatos dominos
Draag et Balk woyuodas in nostram presentiam ad terminum
conpetentem rationem de predíctis reddituros, premissa litis pen-
dentia inter ipsos habita non obstante. Et post hec seriem premis-
sorum, ut fuerit expediens, nobis fideliter rescribatis. Dátum
Bude in festő beati Valentini martiris, anno Domini M-mo CCC-
mo nonagesimo tertio.
A l'extérieur: Fidelibus suis conventui de Lelez pro dominis
Draag et Balk woyuodis, comitibus de Maramorusio evocatoria.

396.
Bude, le 17 mars 1393
Le roi Sigismond ordonne au couvent de Lelesz de procéder
á une enquéte au sujet de la plainte déposée par Etienne, fils du
ban Simon de Meggyes, d'aprés laquelle les officiers des voivo-
des Balk et Drág á Béltek se seraient rendus coupables de víolence
sur les „familiares" nommément désignés du plaignant, et
auraient incendíé, aprés l'avoir dévasté, son domaine d'Apáti.
L'origínal, couvert d e mouillures et p o r t a n t au verso les traces d'un
sceau de fermeture, est conservé a u x Archives de la prévőté de Lelesz. A c -
torum anni 1393. No. 9. U n e copie, ibid. Prot, Aa. II, p. 168. U n e photocopie
en est g a r d é e aux Archives N a t i o n a l e s de B u d a p e s t .

Sigismundus Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc.


marchioque Brandenburgensis fidelibus suis conventui de Lelez
salutem et gratiam. Dicitur nobis in persona magistri Stephani
filii condam Symonis bani de Meges,1 quod magnifici viri domini
4
Sur la famille de Egres, voir le document No. 104.
5
Sur la famille de Öszödfalva, voir le document No. 394.
6
Sur la famille d e Darócz, voir le document No. 317.
7
La famille de Sásvár figuráit, elle aussi, d é j á á plusieurs reprises
d a n s nos chartes. Voir les documents No. 317.
1
II dóit son nom á Aranyosmeggyes, situé á l'Est de S z a t m á r n é m e t i ,
d a n s le comitat de S z a t m á r . La famille de Meggyes, ou de Meggyesalja, dite
aussi d e Mórichida descend du vieux lignage hongrois Pók. Cf. Karácsonyi,
B a l k et D r a g w a y u o d e c o m í t e s d e M a r a m o r o s i o 2 a n n o in p r e s e n t i
i n t r a n t e Q u a d r a g e s i m a 3 p e r d i v e r s o s o f f i c i a l e s s u b officiali d e
B e l t u k 4 L a d i s l a u m et E m e r i c u m dictos E n e k u s , S a n d r i n u m tribu-
t a r i u m d e E r d e u z a d a , 5 A n d r e á m o f f i c i a l e m d e Bech, 6 S t e p h a n u m
w a y u o d a m d e Zepheg 7 f a m i l i a r e m i p s o r u m , B r i c t i u m d i s p e n s a t o -
r e m dicti m a g i s t r i S t e p h a n i in l i b e r a via p r o c e d e n t e m m o r e p r e -
d o n i c o v e s t i b u s et r e b u s suis spoliari, u n u m e q u u m e i u s d e m p o -
t e n t i a l i t e r a u f e r r i , i n s u p e r i i d e m m a g i s t r i B a l k et D r a g s e q u e n t i
s e p t i m a n a 8 t e r m i n i p r e s c r i p t i dictos f a m i l i a r e s i p s o r u m a d q u a n -
d a m p o s s e s s i o n e m dicti m a g i s t r i S t e p h a n i A p á t i 9 v o c a t a m t r a n s -
m i t t e n d o et e a n d e m p e n i t u s et o m n i n o d e s p o l i a r i , d e r o b a r i et d e -
p r e d a r i a c p e r ignis i n c e n d i u m c o n c r e m a r i f e c i s s e n t in ipsius m a -
gistri S t e p h a n i p r e i u d i c i u m et i a c t u r a m . S u p e r q u o f í d e l i t a t i
vestre firmiter precipiendo mandamus, quatenus vestrum mittatis
hominem protestímonio fidedignum, quo presente Nicolaus dictus
P a t h o d e M a g a s m a r t h 1 0 a u t A n d r e a s d e D o r u m b u s 1 1 vei J o h a n -
n e s d e Gecz 1 2 sive N i c o l a u s filius H e n r i c i d e D o p r a c h , 1 3 aliis ab-
sentibus h o m o n o s t e r scita p r i u s m e r a v e r i t a t e p r e m i s s o r u m , evo-
cet p r e f a t o s d o m i n o s B a l k et D r a g c o n t r a a n n o t a t u m m a g i s t r u m
S t e p h a n u m n o s t r a m in p r e s e n t i a m a d t e r m i n u m c o m p e t e n t e m r a -
t i o n e m d e p r e m i s s i s r e d d i t u r o s , a n n o t a t o s f a m u l o s i p s o r u m im-
p o s s e s s í o n a t o s e i s d e m s t a t u i c o m m í t t e n d o , litis p e n d e n t i a , si q u a

M a g y a r nemzetségek II, p. 437. Sur la généalogie de la famille. voir T u r u l ,


XIX, p. 63. Sur les domaines de la famille dans le comitat de Szatmár,.
voir Csánki I, p, 498,
2
Sur la généalogie de la famille D r á g f f y de Béltek, voir la note du
document No, 141.
3
Le 19 février 1393.
4
Béltek, a u j o u r d ' h u i Krasznabéltek, au Sud de Szatmárnémeti, Cf.
Csánki I, p. 468.
5
Erdőszáda, á l'Ouest de N a g y b á n y a , dans le comitat de Szatmár, Cf.
Csánki I, p, 474.
0
Becs est identique á l'actuel Szamosbecs, situé dans le voisinage d e
Csenger, d a n s le comitat de S z a t m á r . Cf. Csánki I, p. 474.
7
Széphegy. P r o b a b l e m e n t il s'agit de Széphegy, localité du comitat d ' U g o -
csa, Celui-ci a p p a r t e n a i t au cháteau fort d e Nyaláb, en possession des
D r á g f f y , Cf, E t i e n n e Szabó, Ugocsa megye, p. 483. Csánki I, p, 435,
8
A p r é s le 23 février 1393,
9
Apáti est identique avec n o t r e D o b r á c s a p á t i situé á l'Est d s S z a t m á r -
németi, d a n s le comitat de S z a t m á r . Cf. Csánki I, p, 470,
10
Magasmart prit plus t a r d , d ' a p r é s le nom de la famille P a t ó qui l e
possédait en propre, le nom de Patóháza. II est situé á l'Est de Szatmárnémeti,
dans le comitat de S z a t m á r , Cf, Csánki I, p. 480,
11
Nous m a n q u o n s de données et sur le nom du village et sur le n o m
de la famille.
12
Géc. A u j o u r d ' h u i on connaít un village a p p e l é Géc et une f e r m e p o r -
t a n t le m é m e nom, tous d e u x á l'Est de Csenger. Cf, Csánki I, p, 475.
13
A u j o u r d ' h u i il s ' a p p e l l e Dobrácsapáti. II est situé á l'Est d e S z a t m á r -
németi. Cf. Csánki I, p, 473,
foret inter ipsos non obstante, Et post hec seriem omnium premis-
sorum, ut fuerit expediens, nobis fideliter rescribatis. Dátum
Bude feria secunda post dominicam Letare, anno Domini M-mo
CCC-mo nonagesimo tertio.
A l'extérieur: Fidelíbus suis conventui de Lelez, pro magi-
stro Stephano filio condam Symonis bani de Megyes inquisitoria
et evocatoria.
397.
Le 23 mars 1393
Le couvent de Lelesz rapporte au roi Sigismond que, se con-
formant á son ordre donné á Bude, le 14 février 1393, il voulait
installer, á titre de don nouveau, Georges, voívode roumain de
Makarja, son fils, Grégoire et leur parent nőmmé Bajk, dans la
possession du domaine de Makarja dans le comitat de Bereg;
cependant Pierre de Lesztemér a protesté, au nom de Jean, chá-
telain de Munkács, contre l'installation.
L'originál, déchiré et couvert d e mouillures, p o r t a n t au verso les f r a g -
ments d'un sceau d e fermeture, est conservé a u x Archives du couvent d e Le-
lesz, S t a t u t et íntrod. Litt. M, F a s c . IV. No. 196. U n e photocopie en est g a r d é e
aux Archives Nationales de B u d a p e s t ,

[Serenissimo] domino ipsorum Domino Sigísmundo Dei gra-


tia regi Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. ac ma[rchio B]ran-
denburgensi etc. Dominicus prepositus et conventus [ecclesie
sancte crucis de] Lelez orationes [in domino pro] ipsius vita pa-
riterque salute. Litteras vestre serenitatis nobis directas honore,
quo decuit [rece]pimus in hec verba:
Sígismundus Dei gratia rex [Hungarie, Dalmatie] Croatie etc.
ac marchio Brandenburgensis etc. fidelibus suis conventui ecclesie
de Lelez salutem et gratiam, Cum nos quandam possessionem
Makarya 1 vocatam in comitatu de Beregh existentem Gregorio filio
Georgii wayuode Olachorum de eadem et eidem Georgio patri
ac Bayk fratri patrueli suis2 et per ipsos eorum heredibus et po-
steritatibus universis cum singulis suis utilitatibus pro me-
ritoriis ipsorum servitiis perpetuo duxerimus conferendum, ípsos-
que ín domínium eiusdem legitime facere volumus íntroduci. Su-
per quo fidelitati vestre firmíter precipiendo mandamus, quate-
nus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo
presente Nicolaus filius Gregorii de Takus, 3 vei Johannes filius
1
Makarja, au S u d - E s t de M u n k á c s , dans le comitat de Bereg. Cf. T.
Lehoczky. Bereg vm, m o n o g r a p h i á j a III, p. 404. Csánki I, p. 417.
2
Sur la famille de M a k a r j a , voir T u r u l XI, p. 80, Lehoczky, o. c. III,
p, 404.
3
Tákos, au S u d - O u e s t de S u r á n y , dans le comitat d e Bereg. Cf. Le-
hoczky, Bereg vm. története, III, p. 750. Sur la famille d e s c e n d a n t du vieux
lignage hongrois Kaplony, voir Karácsonyi, M a g y a r nemzetségek II, p, 302.
Mychaelís de Posahaza, 4 vei Wgron de Komlos, 5 aliis absen-
tibus homo noster ad faciem dicte possessionis Makarya, vicinis
et commetaneis suis universis inibi legitime convocatis et presen-
tibus, accedendo, introducat ipsos in dominium dicte possessionis,
statuatque eandem eis sub premisse nove nostre donationis titulo
perpetuo possidendum, si non fuerit contradictum, contradictores
vero, si qui fuerint, citet ipsos contra iamdictos Gregorium, Geor-
gium et Bayk nostram in presentiam ad terminum competentem
rationem contradictionis eorum reddituros. Et posthec premisso-
rum seriem, ut fuerit expediens, nobis fideliter rescribatis. Dátum
Bude in festő beati Valentini martiris anno Domini M-mo CCC-mo
nonagesimo tertio. 6
Nos igitur mandatis vestre serenitatis obedire cupientes, ut
tenemur, unacum prefato Wgron de Komlos homine vestre maie-
statis unum ex nobis, videlícet fratrem Benedictum presbiterum
ad premissas possessionarias introductíonem et statutionem fa-
ciendas pro testimonio transmisimus. Qui tandem exinde ad nos
reversi, nobis concordíter retulerunt, quod ipsi feria quarta pro-
xíma ante festum Annunciationis beate Marié virginis proxime
affutura, 7 ad faciem prefate possessionis Makarya vocate, vicinis
et commetaneis suis universis inibi legitime convocatis et presenti-
bus, accessissent et cum ipsi prenominatos Gregorium wayuodam
ac Georgium patrem et Bayk fratrem suos eorumque heredes et
posteritates universos in domínium eiusdem legitime introducere,
eandemque eisdem sub premisso nove vestre serenitatis dona-
tionis titulo statuere voluissent perpetuo possídendam, tunc Petrus
de Lezthemer, 8 famulus Johannis castellani in castro Munkach !)
constítutí, inibi per [sonalíter] adherendo in persona eiusdem do-
mini sui ipsos a statutione dicte possessionis Makarya nuncupate,
prefatis Gregorio, Georgio et Bayk ipsorumque heredibus fienda,
prohibuísset contradicendo. Qui quidem Gregorius wayuoda, Geor-
gius páter et Bayk fráter sui eundem Johannem castellanum pro
ipsis cit[ari] facere voluissent, sed factum statutionís ipsius pos-
sessionis Makarya predicte vestre maiestatis deliberationi com-
misissent. Dátum die dominica proxima ante predíctum festum
Assumptíonis beate Marié virginis anno supradicto.
A l'extérieur: Domino regi. Pro Gregorio wayuoda Olacho-

4
Pósaháza, á p r o x i m i t é de M u n k á c s , dans la direction du Sud-Ouest.
Cf. Csánki I, p. 419. Sur la famille, voir ibid. I, p. 426.
5
Komlós, au N o r d - E s t d e Beregszász. Cf. Lehoczky, Bereg vm. tört.
III, p. 367. Sur la famille de Komlós et sur les familles de la mérne origine,
voir T u r u l XIII, p. 31.
6
Le 14 février 1393.
7
Le 19 m a r s 1393.
8
Lesztemér, au Sud d e Nagymihály, dans le comitat de Zemplén. Cf.
Csánki I, p. 355. Sur la famille, voir ibid, I, p. 375.
9
Munkács, ville et forteresse, dans le comitat de Bereg. Cf. Csánki I,
p p . 411 et 412.
rum de Makarya ac Georgio patre et Bayk fratre suis super sta-
tutione eiusdem possessionis Makarya relatoria.

398.
Bude, le 13 avril 1393
La reine Marié accorde á Jean de Nagymihály, comte d'Ung, 1
les domaines de Bereg et d'Almás 2 qui se trouvent dans le comitat
de Bereg, cum iobagionibus, Olachis scilicet et Rutenis, ad dictam
villám Almas spectantibus.
Dátum Bude, ín octavis festi Pasche, anno Domini millesimo
trecentesimo nonagesimo tertío.
L'original, sur un p a r c h e m i n e n d o m m a g é et muni des f r a g m e n t s d'un
sceau, est conservé aux Archives Nationales de B u d a p e s t . Dl. 7858.
Édition: S z t á r a y Okit, í, p. 522.

399.
Le 20 avril 1393
Le couvent de Jászó rapporte au palatin Leusták d'Ilsva que,
se conformant á l'ordre du roi Sigismond, donné á Bude, le 6
janvier 1393, il a installé, á titre de don nouveau, le grand jus-
ticier Jean, fils de Benőit de Kapolya, dans la possession de Csa-
nád, Magyarbáród, Oláhbáród, Csáklyás, Csermely et Nagypa-
tak, domaines situés dans le comitat de Bihar, qui, aprés la mort
du voivode roumain Pierre, fils de Komorzován, étaient revenus
au roi, attendu que le voivode n'avait pas de descendants.
Voir la t r a n s c r i p t i o n de la c h a r t e d a n s une c h a r t e émise p a r le roi
Sigismond, le 28 janvier 1394, au No. 414.

Viro magnifico domino Leusthachyo de Ilswa regni Hungarie


palatino et comiti Albensi amico eorum honorando, Johannes
prepositus et conventus monasterií beati Johannis baptiste de
Jazow amicitie sincere, reverentie et honoris continuum incremen-
tum. Litteras serenissimi principis domini Sigismundi Dei gratia
incliti regis Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. marchionisque Bran-
demburgensis etc. reverenter recepímus in hec verba:
Sigismundus Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc.
marchioque Brandenburgensis etc. fidelibus suis conventui de
Jazow salutem et gratiam. Noveritis nos quasdam possessiones

1
J e a n , fils de Georges de Nagymihály, „de genere" K a p l o n y , était, de
1391 á 1396, comte d'Ung. (Cf. T ö r t é n e t i Tár, 1907. p. 174.).
2
Bereg, a u j o u r d ' h u i Nagybereg, au N o r d - E s t de Beregszász; Almás, au
S u d - E s t de Munkács. Depuis, les Roumains d ' A l m á s ont été complétement
absorbés p a r les R u t h é n e s de la région.
nostras regales Chanad, 1 Magiarbarod, 2 Olahbarod, 3 Chaclyas, 4
Chormel5 et Nogpatak 6 vocatas in comitatu Byhoríensi existentes,
que quondam Petri wayuode Olahy, filii Komorzowan7 hominis
sine heredum solatio ab hac luce decessi prefuísse dinoscuntur,
viro magnifico domino Johanni filio Benedicti de Kapolya iudicis
curie8 nostre pro eiusdem fidelibus servitiis mediantíbus aliis lit-
teris nostris exinde confectis, nove nostre donationis titulo in
evum contulisse, quas eidem statui facere volumus legitime- Ideo
fidelitati vestre firmiter mandamus, quatenus vestrum mittatis
hominem pro testimonio fidedignum, quo presente Laurentius vei
Ladislaus de Chenyz,9, aut Dominicus magnus, sin Johannes dic-
tus Lengel de Lazow10 seu Johannes dictus Nemeth de Vechke,11
aliis absentibus homo noster ad facies dictarum possessionum
Chanad, Magiarbarod, Olahbarod, Chaclyas, Chormel et Nogpatak
vocatarum, vicinis et commetaneís earundem universis inibi legi-
time convocatis et presentibus, accedendo, introducat ipsum co-
mitem Johannem ín domínium earundem, statuatque ipsas eidem
premisso iure perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum.
Contradictores vero, si qui fuerint, cítet eos contra ipsum comitem
Johannem in presentíam regni nostri palatíni ad terminum com-
petentem ratíonem contradictionis eorum reddituros- Et post hec
huiusmodí possessíonaríe statutionis seriem, ut fuerit expedíens,
vei nomina contradictorum et citatorum, siqui fuerint, terminum-
que assignatum eidem regni nostri palatino more solíto rescri-
batis. Dátum Bude ín festő Epiphaníarum Domini, anno eiusdem
M-mo CCC-mo nonagesimo tertío.12
Nos igitur preceptis et mandatis eiusdem domini nostri regis
in omnibus humíliter obedíre cupíentes, ut tenemur, unacum an-
notato Domínico magnó, homíne regio, nostrum hominem, magi-
strum Martinum ecclesie nostre predícte notarium ad premissa
1
Inconnu a u j o u r d ' h u i sous ce nom.
2
Magyarbárod. A u j o u r d ' h u i nous connaissons Nagy- et Kisbáród, située
a u S u d - E s t d'Élesd, dans le com. de Bihar. Cf. C s á n k i I, p. 603.
3
Voir la note p r é c é d e n t e .
4
Csáklyás est p e u t - é t r e identique avec Cséklye, situé au N o r d - E s t d e
Kisbáród.
3
Csormel. Inconnu a u j o u r d ' h u i sous ce nom.
6
Nagypatak, á p r o x i m i t é de N a g y b á r ó d , d a n s la direction de l'Ouest.
7
Sur l'ancien p r o p r i é t a i r e voir le document No. 380.
8
P o u r le grand justicier J e a n de K a p o l y a , dit aussi de K a p l y a , d e
genere Rátót, et pour sa famille, voir Karácsonyi, M a g y a r nemzetségek
III, p. 3.
9
Cseniz, a u j o u r d ' h u i la ferme Kinizs, e n t r e K e r e k g e d e et Várgede, d a n s
le comitat de Gömör.
10
Lázó, a u j o u r d ' h u i f e r m e dans le voisinage d e F ü l e k , d a n s le comi-
t a t de Nógrád. Cf. Csánki I, p. 102.
11
Vecske, a u j o u r d ' h u i Becska, au N o r d - O u e s t de Szirák, dans le co-
m i t a t de Nógrád. Cf, Csánki I, p. 95.
12
Le 6 janvier 1393.
fídeliter peragenda, nostro pro testimonio duximus fidedígnum.
Qui demum ad nos redeuntes nobis uniformiter retulerunt, quod
iidem feria quarta proxima ante dominicam Oculi proxime pre-
terita 13 ad facies premissarum possessionum, vicinis et commeta-
neis earum universis inibi legitime convocatis et presentibus, ac-
cedendo, introduxissent prefatum comitem Johannem in domi-
nium earundem, statuissentque ipsas eidem premísso iure perpe-
tuo possidere, tenere, pariter et habere, nullo penitus contradic-
tore inibi apparente, congruis diebus in facie earundem, prout
moris est, secundum consuetudinem regni persistendo. Dátum in
quindenis festi Pasce Domini, anno prenotato.

400.
Diósgyőr, le 24 avril 1393
La reine Marié ordonne au couvent de Lelesz d'ouvrir
une enquéte au sujet de la plainte déposée par le voívode Balk,
ses fils et Drág, d'aprés laquelle Jean, fils du ban Simon de
Meggyes se serait rendű coupable de violence dans leurs do-
maines de Tiszaberek, Gerecsk, Válaszút et Terebes.
L'original sur papier, couvert de mouillures, p o r t a n t au verso les t r a -
ces d'un sceau de clőture, est conservé aux Archíves de la p r é v ö t é de
Lelesz. A c t o r u m anni 1393. No. 22. U n e copie en est g a r d é e ibid. P r o t . Aa
II, p. 185. U n e photocopie se trouve a u x Archives N a t i o n a l e s de B u d a p e s t .

Maria Dei gratia regina Hungarie Dalmatie, Croatíe etc. fi-


delibus suis conventui de Lelez salutem et gratiam. Dicítur nobis
in personis magistrorum Balk wayuode et Dragh ac Johannis et
Demetrii filiorum ipsius Balk wayuode, 1 quod Stephanus filius
condam Symonis bani de Megges2 in die carnisprivii proxime pre-
teriti 3 . . ,4 tunelle cheruisíe quorundam jobagionum ipsorum de
Tyztaberegh 5 aufferi et abducí, eo non contentus preterea in
septimana ante dominicam Ramispalmarum 6 similiter nunc pre-
teritam cum suis complicíbus manibus armatis et potentíariis ad
quandam possessionem eorundem magistri Balk wayuode, Dragh
et Johannis et Demetrii Gerechk 7 vocatam veniendo, eandem pe-
13
Le 5 m a r s 1393.
1
Sur la généalogie de la famille D r á g f f y , voir le document No. 141.
2
La famille de Meggyes, a u t r e m e n t de Meggyesalja, dite aussi de
Mórichída, descend du vieux lignage hongrois Pók. Cf. Karácsonyi, M a g y a r
nemzetségek II, p. 437. Sur leurs domaines dans le comitat de Szatmár, voir
C s á n k i I, p. 498. P o u r la généalogie de la famille, voir T u r u l XIX, p. 63.
3
Le 18 février 1393.
4
U n e mouillure l a r g e de 8 centimétres.
5
Tisztaberek, un peu éloigné de S z a t m á r n é m e t i , dans la direction du
N o r d - E s t , d a n s le comitat d e S z a t m á r . Cf. Csánki I, p, 487.
6
La semaine qui p r é c é d a le 30 m a r s 1393.
7
Gerecsk. II n'existe pas de village ainsi d é n o m m é dans le comitat de
nitus devastassent et depopulassent ac mulieres cum pectoribus
equorum conculcari, his etiam non contentus, predictus magister
Stephanus demum in magna septima proxime elapsa quandam
possessionem ipsorum Valaswd 8 nuncupatam tam rebus, quam
hominibus spoliari, his enim non contentus, postea ad quandam
aliam possessionem eorum Terebes 9 vocatam potentialiter veniendo,
agnellos jobagionum seu Olachorum ipsorum aliquos sagitari,
aliquos vero occidi fecisset sua potentia mediante in ipsorum
preiudicium satis magnum. Super quo fidelitati vestre mandamus,
quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedígnum,
quo presente Georgius vei Gregorius filii Ladislai de Egres 10 aut
Dominicus de Fanchka 11 seu Dominicus filius Galus de Euzed-
falua 12 (seu Johannes filius Stephani de eadem), 13 sin Petrus
filius Nicolai de Sasuar, 14 aliis absentibus homo regius ab omni-
bus, quibus congruit, meram de premissis experiatur veritatem,
quam tandem domino regi fídeliter rescribatis. Dátum in Gyos-
geur in festő beati Georgii martiris, anno Domini M-mo CCC-mo
nonagesimo tertio,
A l'extérieur: Fidelibus suis conventui de Lelez. Pro magistris
Balk wayuoda et Dragh, ac aliis intrascriptis inquisitoria. 13

401.
Visegrád, le 30 mai 1393
Le palatin Leusták d'Ilsva, reproduisant l'extrait de plusieurs
chartes, rend sentence dans le procés engagé par Jean, fils de
Thomas de Vasvár contre le Magister Jean, fils de Simon de
Meggyes. II ordonne aux 1050 serfs hongrois et roumains de
Maitre Jean de donner réparation pour les actes de violence aux-
quels ils s'étaíent livrés dans le domaine de Jean á Vasvár.

S z a t m á r , P e u t - é t r e n'est-ce q u ' u n e f a u t e d ' é c r i t u r e au lieu de Gercsen, au-


j o u r d ' h u i Görcsön, situé au N o r d de Zilah, dans le comitat de Szilágy, p r o -
p r i é t é des D r á g f f y dans la suite aussi. Cf. Csánki I, pp, 555 et 570.
8
Válaszút, au Sud de S z i n y é r v á r a l j a , dans le comitat de Szatmár, Cf.
Csánki I, p, 489,
9
Terebes est identique á n o t r e Rákosterebes, au Sud de Béltelek. Cf,
Csánki I, p. 565.
10
La famille figuráit plusieurs fois dans nos c h a r t e s p r é c é d e n t e s . Voir
les d o c u m e n t s Nos. 104, 394, etc.
11
La famille figuráit d é j á dans plusieurs d e nos chartes. Voir les d o -
cuments Nos. 385, 388, etc.
12
La famille a p p a r t e n a i t aux „ f a m i l i a r e s " des D r á g f f y . Voir les docu-
ments Nos. 394, 395.
13
P a s s a g e s u p p r i m é plus t a r d .
14
Nous avons d é j á r e n c o n t r é les membres d e la famille en q u a l i t é
d'agent du roi. Voir les documents Nos, 317, 394, etc.
15
Nous avons complété le t e x t e de la charte á l'aide du protocole.
L'origínal, tömbé en piéces et couvert de mouíllures, p o r t a n t au verso
les t r a c e s d'un sceau de fermeture, est conservé a u x Archives Nationales
de B u d a p e s t (Fonds du Musée, Archives de la famille M á n d y . ) .

Nos Leustachius de Ilsua regni Hungarie palatinus et comes


Albensis1 damus pro memória, quod nobis feria secunda proxíma
post festum Circumcisionis Domini proxime preteritunr unacum
regni nobílibus pro faciendo moderativo iudicio causantium in
sede iudiciaria sedentis (!) Johannes filius Thome de Vaswar 3
personaliter ad nostram veniendo presentiam quasdam litteras
serenissimi principis domini nostri Sigismundi regis Bude quadra-
gesimo quinto die octavarum festi beati Michaelis archangeli in
anno proxime transacto preteritarum emanatas 4 nobis presenta-
rat, declarantes, quod domino Stephano pridem similiter palatino
secundo die festi beate Margarethe virginis et martiris ín anno Do-
mini M-mo CCC-mo nonagesimo primo preterito 5 unacum regni
nobilibus pro faciendo moderativo iudicio causantibus ín sede sua
iudiciaria sedente, Johannes filius Thome de Voswar in suam per-
sonaliter veniendo presentiam, quasdam quatuor litteras, unam
condam domini Lodovici regis Hungarie recollende memorie evo-
catoríam, clausam hic in Vissegrad octavo die diei Strennarum 6
sine crastinatione per ipsum conventui de Lelez dírectam, ac
duas capituli ecclesie Varadiensis patentes, in festő Inventionis
corporis beati Stephani prothomartiris 7 necnon quartam Balk
vaiuode, comitis Zathmariensis secundo die quindenarum festi
beati Jacobi apostoli 8 in Tyztaberuk, omnino in anno Domini M-
mo CCC-mo octuagesímo secundo emanatas, eidem domino pa-
latino, prout ex lítteris eiusdem idem dominus noster rex infor-
matus extitisset, presentasset, ex quarum prime, videlicet dictí
domini Lodouici regis littere evocatorie continentia inter alia per
prefatum dominum Lodouicum regem dicto Johanni filio Thome
magistrum Johannem filium condam Symonis bani9 pro populo-
rum seu jobagíonum suorum in viginti possessionibus suis in di-
strictu Medyes10 existentibus commorantium unacum jobagionibus
Olahalibus eiusdem magistri Johannis ad aliam possessionem

1
Voir le document No. 414.
2
Le 6 janvier 1393,
3
La famille de Vasvár descend du vieux lignage hongrois Káta. Cf.
Karácsonyi, M a g y a r nemzetségek II, p. 317.
4
Le 19 novembre 1392.
5
Le 14 juillet 1391.
6
Le 8 janvier 1392.
7
Le 3 aoűt 1382.
8
Le 9 aoűt 1382.
9
L ' a n c é t r e de la famille de Meggyes, a u t r e m e n t de Meggyesalja, dite
aussi d e Mórichida. Cf. Karácsonyi, M a g y a r nemzetségek II, p. 437. Csánki
I, p. 498. Turul, XIX, p. 63.
10
Meggyes est i d e n t i q u e avec notre Aranyosmeggyes, situé á l'Est de
S z a t m á r n é m e t i . Cf. Csánki I, p. 466.
Documenia Valachica 29
suam pertinentibus, necnon quampluribus eiusdem familiaribus ex
iussu et mandato eiusdem magistri Johannis valida inter se con-
gregata multitudine in vigilia festi beati Laurentii martiris in
anno Domini M-mo CCC-mo LXXX-mo preteriti 11 manibus arma-
tis et potentiariis ad domum dicti Johannis filii Thome in dicta
Voswar12 habitam, accessione hostiisque domorum eiusdem Jo-
hannis de Voswar confractione et quorundam duorum famulorum
eiusdem Johannis filii Thome, Andrea videlicet in eadem domo
sua et Petro nomínatorum in. . ,13 et quamplurimorum aliorum
famulorum eiusdem Johannis filii Thome letaliter volneratione,
universarumque rerum et bonorum eiusdem Johannis filii Thome,
videlicet quatuor milium florenorum aureorum, necnon . . ,14
sorúm et balteorum argenteorum quinquaginta florenos aureos
valentium et armorum septem hominibus aptorum ac universorum
litteralium eiusdem Johannis filii Thome instrumento [rum -. .]14
ipsius Johannis captivatione et diversis tormentorum generibus
afflictione ad possessionemque eiusdem dicti Johannis Wduary 15
vocatam abductione et eiusdem tribus diebus in ipsorum ca[ptivl
itate conservatione, dieque tertia captivitate deinde abíre permis-
sione . . ,16 eiusdem Johannis filii Thome sine culpa . . . inter ipsum
Johannem filium Thome et eu [ndem . .. ver] beratione17 subcri-
bendo e t . . .18 ac termíno in eisdem declaratis et modum similiter
litteris . . ,19 ipsius Johannis et, , ,20 ín cimiterio ecclesie in dicta
Voswar confectí non de . . . ssent21 et quamplures alios fa [mulos-
ipsiu]s Johannis filii Thome letaliter vulnerando, universas res et
bona eiusdem [Johannis . . ,]22 eos quinquaginta florenos aurei va-
lentes et arma septem hominum apta ac universa litteraria instru-
menta, factum sessionum tangentia, aufferendo non asportassent
et ipsum Johannem filium Thome solum captivando, vulnerando et
tormentando in possessione sua Vduary vocatam non abduxissent
et in eadem tribus diebus non conservassent, sed ipse magister
Johannes filius quondam Symonis. . .23 innocens esset, ínscius

11
Le 9 aoűt 1380.
12
Vasvári, au S u d - O u e s t de M á t é s z a l k a , d a n s la région í r o n t i é r e du
comitat de S z a t m á r . Cf. Csánki I, p. 489.
13
Un trou de 7.5 centimétres.
14
Un trou de 7.5 centimétres.
15
Udvari, au Sud de Szatmárnémeti, dans le comitat de S z a t m á r . Cf.
Csánki I, p. 488.
16
Mot illísible, composé de d e u x ou de trois lettres.
17
Un trou de 15 centimétres.
18
Mot illisible.
19
D e u x lignes y m a n q u e n t p r e s q u e complétement. II n'en est resté que
quelques lettres illisibles.
20
Un passage long de 6 centimétres m a n q u e en partié; le reste est
illisible.
21
D e u x ou trois lettres m a n q u e n t ,
22
Un trou d e 8.5 centimétres.
23
U n trou de 4.5 centimétres.
penitus et innocens coram dicto capitulo íuramentum prestare de-
beret firmum, ipso termino occurente Ídem magister Johannes
filius Symonis cum suis coniuratoribus suum coram dicto capitulo
deposuisset et presentasset iuramentum. Tertia vero prefatarum
lítterarum, videlicet prescriptarum litterarum dicti capituli Vara-
diensis ipsi domino palatino enucliasset, quod cum iuxta continen-
tiam lítterarum dicti domini Lo[douici. . .]24 suorum adiudicato-
ríarum, ymo speciális deliberationis et commissionis maiestatis in
festő beati Jacobi apostoli preterito 25 per magistrum Johan-
nem filium condam Symonis bani vigesimo quinto se nobilibus
super contentis earundem lítterarum contra magistrum Jo-
hannem filium Thome de Voswar coram dicto capitulo iuramento,
idem magister Johannes filius Thome de Voswar nomina populo-
rum seu jobagionum ac famulorum et Olahorum eiusdem magistri
Johannis filii Symonis condam bani, qui dicto magistro Johanni
filio Thome facta potentiaria et alia illicita mulcta et nefaria,
prout ín dictis litterís dicti domini Lodouici regis adiudicatoriis
plenius continentur, intulissent, coram eodem capitulo in evi-
denti registro conscripta et inserta, ipso magistro Johanne filio
condam Symonis bani pro impendenda iustitia et satisfactione ex
parte eorundem eidem Johanni filio Thome iuxta seriem dicte
regie adiudicationis dare et assignare debuisset, tradidisset et
obtulisset, Quarta nempe predictarum litterarum videlicet dicti
Bank (!) voyuode26 decantasset, quod prefatus Balk voyuoda in
quadam debilitate existens Bartholomeum fílium Nicolai de
Gachal vicecomitem suum . . ,27 iudicii et iustitie impositionem
seu satisfactionem, que per ipsum Johannem fílium Symonis quon-
dam bani ex parte jobagionum et Holahorum suorum in dictis
quíndenís festi beati Jacobi apostoli28 iuxta continentiam littera-
rum dicti domini Lodouici regis adiudícatoriarum Johanni filio
Thome de Voswar super factis in eisdem litterís adiudicatoriis
limpidius expressis fieri debuisset, transmisisset, ídem Bartholo-
meus filius Nicolai ad ipsum Balk voyuodam rediens et per ipsum
requisitus retulisset eo modo, quod prefatus magister Johannes
dictos jobagiones suos tam Hungaros, quam Olahos in dicto ter-
mino ad possessionem suam Meggyes vocatam modo simili fecis-
set evocari, sed quia ipse Balk voyuoda comes personaliter prop-
ter dictam suam debilitatem illic accedere non valuisset, Dragh
etiam fráter eiusdem in servitiis regis occupatus, necnon magistri
Johannes filius Peteu de Zanthou et Sebastianus de Chahol, qui
unacum magistro Michaele aule ipsius domini Lodovici regis no-
tario, homines eiusdem domini Lodovici regis in premissis specia-
liter deputati et in dictis litteris adiudicatoriis eiusdem domini
regis nominatim conscripti, necnon iudices nobilium dicti comita-
tus inibi personaliter esse debuissent, preter predictum magistrum

24
U n t r o u de 3 c e n t i m é t r e s .
25
Le 25 juillet 1382.
26
Voir e n t i é r e m e n t au No. 267.
27
U n t r o u de 2 c e n t i m é t r e s .
Michaelem non valuíssent. Ideo prefatus magister Johannes de
tenore prefatarum litterarum dicti domini regis exire et continen-
tias earundem transgredi nolens, ipsa satisfactio seu iudicii
et iustitie impensio celebrari nequivisset, retulisset etiam idem
magister Johannes, ut annotatus Johannes filius Thome in suo
registro nomina talium hominum inseri et conscribi fecisset, qui
apud ipsum non haberentur et qui dudum finivissent vitám tem-
poralem.29 Quibusquidem litteris exhibitis prefatus Johannes
filius Thome sibi per prefatum magistrum Johannem secundum
adiudicationem prefati domini Ludovici regis in premissis litteris,
necnon Balk woyuode expressam super premissis nullius iudicii
et iustitie inpensionem ex parte jobagionum et famulorum et
Olahorum. . .30 resciendo, sibi per ipsum dominum Stephanum
palatkium in premissis iudicium postulasset impartiri. Et licet
f a c t a . . . 3 1 premisse littere factis super premissis per prefa-
tum Johannem filium Thome adversus annotatum Johannem
filium Symonis bani, idem magister Johannes, factis super eisdem
adversus eundem Johannem filium Thome premissum suum iura-
mentum in presentia dicti . . .31a secundum adiudicationem prefati
Lodouici regis in prescriptis litteris ipsius capituli Varadiensis
super ipsa iuramentali depositione memorialiter confectis aliqua-
liter expressis ,. .32 deposuerit. Tamen quia prefatus magister Jo-
hannes ex parte premissorum familiariorum et jobagionum Hun-
garorum et Olhahorum (!) in querimonia predicta contentorum
annotato Johanni filio Thome super premissis iudicium et iusti-
tiam. , ,33 et impendendo debendo ipsa iudicii et iustitie im-
pensio causam propter predictam effectui minimé deducta fuisse,
numerus etiam prescriptorum jobagionum . . ,34 eiusdem magi-
stri Johannis, ex parte quorum ipso dicto Johanni filio Thome
super premissis premissam iudicii et iustitie impensionem facere
debuisset, . .35 dictus etiam Johannes filius Thome sibi . . ,36
dictum magistrum Johannem adhuc nullius iudicii et iustitie ím-
pensionis satisfactionem exhibuisset, assertus fuisse reperiebantur.
Ideo ex huius regni consuetudine prefatus magister Johannes ad
premissorum iudicii et iustitie impensionis satisfactionem per
ipsum factam in premissis . . ,37 numero mille et quinque homi-

28
Le 8 a o ű t 1382.
29
Voir les c o m m e n t a i r e s de ce qui est contenu dans cette charte au
d o c u m e n t No. 267.
30
Un t r o u d e 2 c e n t i m é t r e s .
31
Un t r o u de 2 c e n t i m é t r e s .
31a
Un t r o u de 2 c e n t i m é t r e s .
32
Mot illisible.
33
Un t r o u de d e u x c e n t i m é t r e s .
34
Un t r o u d e 2 c e n t i m é t r e s .
35
Un t r o u d e 10.5 c e n t i m é t r e s ,
36
Un t r o u d e 2 c e n t i m é t r e s ,
37
U n t r o u de 2 c e n t i m é t r e s
num, ut congrueret iam - . ,38 filio Thome faciendis contra eun-
dem Johannem filium Thome evocari debere eidem domino pala-
tino visus fuisset. Pro eo idem dominus palatinus amicitiam capi-
tuli Jauriensis litteratorié petivisset diligenter, quatenus ipsorum
mitterent hominem pro testimonio fidedignum, quo presente homo
suus infradeclarandus memoratum Johannem filium condam Sy-
monís bani ad predíctorum iudicii et iustitie impensionem et sa-
tísfactionem per ipsum ex parte prefatorum mille et quinque ho-
minum Olhahorum famulorum et jobagionum suorum annotato
Johanni filio Thome, ut congruam fieret faciendam, contra me-
moratum Johannem filium Thome de Voswar ad quindenas octa-
varum festi beati Jacobi apostoli39 . . .40 Et posthec ipsius evo-
cationis seriem cum nomine evocati ad easdem quindenas sibi ami-
cabiliter rescriberet capitulum Jauriense prenotatum. A quibus-
quidem octavis festi beati Jacobi cum causa partium prescripta
partes inter easdem primo de partium procuratorum voluntate ad
octavas festi beati Georgii martiris proxime preteritas 41 et abhinc
de regio litteratorio mandato secundum seríes litterarum dicti
domini palatini dílationalium ad octavas festi beati Mychaelis
archangeli similiter proxime preteritas 42 prorogata extitisset.
Tandem ipsis octavis festi beati Mychaelis archangeli instantibus,
prefatus Johannes filius Thome de Voswar personaliter, vacante
honore palatinatus, ad eiusdem domini nostri regis presentiam
veniendo, litteras dicti capituli Jauriensis super ipsa evocatione
rescríptíonales eidem presentasset, in quibus per Petrum de
C h . . ,43 palatinalem et Thomam chori ecclesie dicti capituli
Jauriensis homines in festő Divisionis apostolorum in predicto
anno Domini M-mo CCC-mo nonagesimo primo transacto, prefa-
tum magistrum Johannem filium Symonis bani in possessione sua
Angyahaly 44 vocata contra annotatum Johannem filium Thome de
Voswar ad satisfactionem et inpensionem iudicii et iustitie per
ipsum ex parte mille et quinque hominum Olahorum jobagionum
et famulorum suorum ad dictas quindenas octavarum festi beati
Jacobi apostoli45 in presentia dicti domini palatini evocatum fuisse
idem dominus noster rex comperisset seriose. Ad quasquidem oc-
tavas festi beati Mychaelis archangeli46 prefatus magister Johan-
nes filius condam Symonis bani per memoratum Johannem filium

38
Un t r o u de 2 c e n t i m é t r e s .
39
L e 15 a o ű t 1391.
40
U n p a s s a g e , long de 8 c e n t i m é t r e s , manque en partié, le reste est
illisíble.
41
Le l e r mai 1391.
42
Le 6 o c t o b r e 1392.
43
Le n o m y m a n q u e . P r o b a b l e m e n t on dóit lire Chahol. La f a m i l l e d e
C s a h o l d e s c e n d d u vieux lignage hongrois K á t a . Cf. K a r á c s o n y i , Magyar
n e m z e t s é g e k II, p. 314. T u r u l LII, p. 72.
44
I n c o n n u a u j o u r d ' h u i sous ce nom.
45
Le 15 aoűt 1391.
46
Le 6 o c t o b r e 1392.
Thome congruis diebus octavarum earundem coram ipso domino
rege expectatus, suam in presentíam non venisset, neque misisset,
se mediantibus litteris suis íudicialíbus exinde confectis in iudicio
aggravari permittendo, postulans prefatus Johannes filius Thome
sibi ex parte memorati magistri Johannis filii Symonís bani per
ipsum dominum nostrum regem iuris equitatem elargiri in pre-
missis. Et quia prefatus magister Johannes ad premissa ad pre-
missa (sic!) adhuc ín tribus forís con [provincialibus] procla-
mandus főre visus fuisset, pro eo fidelitati dicti capituli Jaurien-
sis firmiter precipiendo mandasset, quatenus ipsorum mitterent
hominem pro testimonio fidedignum, quo presente homo suus re-
gius memoratum magistrum Johannem filium quondam Symonís
bani ad predictam íudícii et íustítíe ímpensionem per ipsum ex
parte prefatorum mille et quinque Olhahorum jobagionum et
fam[ilíariorum . . ,]47 tato Johanni filio Thome, ut congruens
fieret, faciendam, contra memoratum Johannem filium Thome de
Voswar ad quindenas octavarum festi Epiphaniarum Domini tunc
venturi 48 ín tribus forís comprovíncialíbus publice et manifeste suam
in presentíam foret proclamarí, insinuando eidem, ut sí veníret
et se de premissis bono modo emendaret ac de iudicio trium mar-
ca [rum . . . ]49 benequidem, alioquin non obstante eiusdem absentia
et rebellione, finem debitum et iudicatum idem dominus noster
rex facérét ín premissis, ut dictaret ordo iuris. Et posthec ipsius
trine forensis proclamationís seriem cum nomine proclamati ad
easdem quindenas sibí more solíto rescriberet capitulum Jauriense
memoratum.
Quibus quidem litteris exhibitis annotatus Johannes filius
Thome . . . quibusdam49 negotiis suis propeditus, eundem magi-
strum Johannem filium condam Symonis bani contra se ad dic-
tas quindenas festi Epiphaniarum domini50 nostram ín presentíam
ad premissa proclamarí facere nequíquisset p[eten]s hís dictis ad
ipsam proclamationem faciendam per nos sibi alíum terminum
assígnari. Et quia dicta allegatío ipsius Johannis iuridíca . . . os51
prefatum Johannem filium quondam Symonis bani ad premissa
íudícii et iustitie impensionem per ipsum ex parte prefatorum
mille et quinque , . . Johannem filium Thome ad octavas dieí
medie quadragesíme proxime preterítas in tribus forís compro-
víncialíbus nostram in presentíam legitime proclamarí fecisse-
mus . . .52 Georgii martiris simulcum dicto iudicio trium marca-
rum prorogata [ex] títisset. Tandem ipsis octavis festi beatí Georgii
martiris 53 [ . . . postula] vít50 elargiri. Quo percepto prefatus ma-
gister Johann[es] filius condam Symonis bani in nostram persona-
47
Un trou de 3 centimétres.
48
Le 27 j a n v i e r 1392.
49
Un t r o u d e 4.5 c e n t i m é t r e s .
50
Le 27 j a n v i e r 1393.
51
Un t r o u d e 35 c e n t i m é t r e s , p l u s q u e la m o i t i é d ' u n e ligne y manque.
52
Un t r o u d e 38 c e n t i m é t r e s .
53
Le Ier m a i 1393.
liter. . ,54 emanatorum declarando [inter] partes easdem in
premissis iuris equitatem per nos impartiri postulavit . . ,55 di-
strictus de Meggyes in portionem dicti magistri Stephani cesserit
et devenerit, tamen quia tempore, . ,56 premissam íudicii et
iustitie impensionem idem magister Johannes ipsi Johanni filio
Thome facere et impendere debuisse. Idem etiam magister Jo-
hannes propter premissas . , ,57 impensionem ex parte prescrip-
torum jobagionum et Olahorum suorum ipsi Johanni filio Thome
minimé fecisse ex premissis reperiebamur, sicque rationibus ex
previís non obstante ipsa divisione possessionaría ipsam iudícii
et iustitie impensionem ipse magister Johannes annotato Johanni
facere et impendi debere nobis et regni nobilibus nobiscum in
iudicio sedentíbus agnoscebatur, Ideo unacum eisdem regni nobi-
libus iudicantes commisímus eo modo, ut prefatus magister Jo-
hannes filius condam Symonis bani ín octavis festi beati Andree
apostoli nunc venturis 58 coram magistris Symone vei Blasio aut
Sebastiano curie nostre notaríís, aliis absentíbus et testimoniis
capituli ecclesie Varadiensis, quem per ipsum capitulum seríe pre-
sentium ad id amicabiliter transmitti postulamus in dicto districtu
de Meggyes ipsi Johanni filio Thome de Voswar ex parte vide-
licet prescriptorum jobagionum et Olahorum suorum in numero
videlicet mille et quinque personarum, quos videlicet prescriptus
Johannes in dicto districtu de Meggyes sibi reos et culpabiles
fore asseruerit, super premissis iuxta regni consuetudinem iudi-
cium et iustitiam facere et dehinc ipsius iudicii et iustitie impen-
sionis seriem partes in litteris capituli ad octavas diei earundem
octavarum sancti Andree apostoli 59 nobis reportare teneantur. Dá-
tum in Vissegrad tricesimo die octavarum festi beati Georgii mar-
tiris predictarum, anno Domini M-mo CCC-mo nonagesimo tertio.
A l'extérieur: Pro Johanne filio Thome de Voswar contra
magistrum Johannem filium condam Symonis bani super impen-
sione cuiusdam iudicii et iustitie per ipsum magistrum Johannem
filium condam Symonis bani ex parte mille et quinque jobagio-
num et Olahorum suorum in districtu de Meggyes commorantium
in villa Meggyes vocata ín octavis festi beati Andree apostoli 60
coram homine nostro et testimoniis capituli ecclesie Varadiensis
modo introscripto fienda memorialis et ad octavum diem earun-
dem octavarum [ad] iudicem.

54
Plusieurs lignes manquent. II n'en est resté que quelques mots íl-
lisibles.
55
Un t r o u d ' e n v i r o n 40 c e n t i m é t r e s .
56
Un t r o u d e 38 c e n t i m é t r e s .
57
Un t r o u d e 15 c e n t i m é t r e s .
58
Le 7 d é c e m b r e 1393.
59
Le 15 d é c e m b r e 1393.
60
' Le 7 d é c e m b r e 1393.
Bude, le 20 juin 1393
A la demande des Roumains Élie, Georges, Nicolas et
Alexandre, fils de Valentin de Bilke, Alexandre, fils de Szaracén,
Élie, fils de Nicolas, et Alexandre, le roi Sigismond ordonne de
transcrire le diplőme du 20 février 1383 de la reine Marié, con-
tenant le texte de plusieurs chartes.
L'original, sur parchemin, p o r t a n t au bas les t r a c e s d'un cachet et
une transcription, sur parchemin, d a n s une c h a r t e originale sur par-
chemin émise p a r le couvent de Lelesz, le 17 aoűt 1383, sont conservées aux
Archives N a t i o n a l e s de B u d a p e s t . (Archives du Musée National, Archi-
ves Gorzó.)
Commissio propria domini regis.
Nos Sigismundus Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie
etc. ac marchio Brandemburgensís etc, memorie commendamus
signifícantes tenore presentium, quibus expedit universis, quod ad
nostre celsitudinis veniens conspectum fidelis noster Lucas filius
Valentini de Bilke1 sua ac Georgii, Nicolai et Sándor uterinorum,
necnon Dragus filii Saraceni, Elie filii Nicolai et Sándor filii Jo-
hannis filii Saracheni Volachorum condivisionalium fratrum suo-
rum personís, exhibitis coram nostra maiestate privilegialibus lit-
teris serenissime príncípis domine Marié Dei gratia dictorum re-
gnorum regine illustris, consortis nostre carissime duplici et
autentico ipsius sigillo communitas tenoris infrascripti, exemp-
tionem dictorum Volachorum pretextu quarundam possessionum
Rakolch 2 et Místiche3 vocatarum in comitatu de Bereg existentium
a iudício regni nostri palatini et iudicis curie nostre, item comitis
parochialis pro tempore constituti dicti comitatus de Bereg ac
collationem descensus in alpibus eisdem Valachys per reginalem
maiestatem factis continentibus nostro culmini nomínibus, quibus
supra, humiliter curavit supplicare, ut attentis ipsorum fidelitati-
bus et obsequiis nobis et sacre Hungarie corone exhibitis et im-
pensis, prefatas litteras privilegiales dicte domine Marié regine
consortis nostre precare ratas et gratas habendo, ac nostris lit-
teris inseri faciendo, de solita benignitate regia dignaremur eis-
dem nostrum gratiosum consensum pariter et assensum, quarum
tenor talis est: (etc- Suit le diplőme de la reine Marié, daté du 20
février 1383. et reproduisant le texte de plusieurs chartes. Voir le
document No, 271), Nos igitur recensitis fidelitatibus et fidelium

1
V a r i a n t e dans le second e x e m p l a i r e : Bylke. P o u r la famille, voir le
document No. 52.
2
Rákóc a p p a r t i e n t a u j o u r d ' h u i au comitat d'Ugocsa. II est situé au
N o r d - E s t de Nagyszőllős, du cőté du comitat de Bereg. Cf. Csánki I, p. 419.
E t i e n n e Szabó, Ugocsa megye p. 457.
3
Miszticse, au N o r d de Rákóc, dans le comitat de Bereg. Cf. Csánki I,
p. 418. Etienne Szabó, o. c. pp. 41 et 96.
obsequiorum preclaris merítís dictorum Luce, Georgii, Nicolai et
Sándor, Dragus filii Saraceni, Elie4 filii Nicolai et Sándor filii Jo-
hannis filii Saraceni Valachorum, quíbus iidem maiestati nostre et
sacro regio diademati actenus se gratos reddiderunt et acceptos vo-
lentesque eosdem premissorum intuitu regio occurrere cum favore,
prefatas litteras privílegiales dicte domine Marié regine consortis
nostre amantissime, omni prorsus suspitione carentes, presentibus
sine omni dimínutione et augmento de verbo ad verbum insertas
ratas et gratas habentes eisdem nostrum gratiosum regium con-
sensum prebuimus pariter et assensum, harum nostrarum testi-
monio litterarum, quas dum nobis in specie fuerint reportate, in
formám nostri privilegii redigi facíemus pro eisdem. Dátum Bude
feria sexta proxima ante festum Nativitatis sanctí Johannis bap-
tiste, anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo tertio.

403.
Bude, le 20 juin 1393
Le roi Sigismond ordonne de transcrire et de délivrer á
Lucas, Georges, Nicolas et Alexandre, fils de Valentin de Bilke,
á Dragus, fils de Szaracén, á Alexandre, fils de Jean, fils du
méme Szaracén, á Elie, fils de Nicolas, le diplőme du chapitre
d'Eger, contenant le texte de plusieurs chartes et portant la date
du 8 mai 1347.
L'originál, sur parchemin, avec des traces d'un cachet en has du p a r -
chemin, est conservé aux Archives N a t i o n a l e s de B u d a p e s t Archives du
Musée, Archives G o r z ó j Une t r a n s c r i p t i o n contenue dans une charte du
couvent de Lelesz, d a t é e le 18 aoűt 1418, ibid.

Commissio propria domini regis.


Nos Sígismundus Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie
etc. necnon marchio Brandemburgensis etc. memorie commendan-
tes signifícamus tenore presentium quibus expedit universis, quod
ad nostre maiestatis veniens conspectum fidelís noster Lucas fi-
lius Valentini de Bilke in sua ac Georgii, Nicolai et Sándor uteri-
norum, necnon Dragus filii Saraceni, Elie filii Nicolai et Sándor
filii Johannis, filii predicti Saraceni de eadem Bilke1 condivisio-
nalium fratrum suorum personis propositis suis et ipsorum fra-
trum suorum fidelitatibus et obsequiis per eos nostre celsitudiní ac
sacro regio diademati sub diversitate locorum et temporum exhi-
bítis et impensis, quasdam litteras privilegiales devotorum fide-
lium nostrorum honorabilis capituli ecclesie Agriensis, pendenti
eiusdem capituli sigillo communitas, alphabeto intercisas, meta-
lem erectionem pariter et distinctionem dicte possessíonis Bilke
inse continentes tenoris infrascrípti, nobis exhibere curavit, sup-
4
Elye.
1
P o u r la généalogie de la famille d'origine r o u m a i n e qui s était ramifiée
d e bonne beure, cf. le document No. 52.

S-ar putea să vă placă și