Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
FUNDAMENTOS DE ELECTRÓNICA
2º Curso Grado en Ingeniería en Electrónica Industrial y
Automática.
Tema 3: Transistores
1
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
El transistor:
• Definición y clasificación.
• Estructura básica del transistor bipolar.
• Principio de funcionamiento del transistor bipolar.
• Configuraciones.
• El transistor en conmutación
• Lectura de hojas de características.
• Detección de averías.
• Transistores de efecto campo.
• El transistor MOSFET: de acumulación y de deplexión.
• Detección de averías.
• Resumen de las características de un MOSFET.
• Tiristores.
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
DEFINICIÓN Y CLASIFICACIÓN
Un transistor es un dispositivo semiconductor de 3 capas que puede amplificar
señales eléctricas.
NPN
Dos tipos de portadores de carga:
BIPOLARES
mayoritarios / minoritatios
(DE UNIÓN) PNP
COLECTOR
N (medianamente dopado)
Portadores mayoritarios
IB IC
N P N
Emisor Colector IE
Base
IB IC
P N P
Emisor Colector IE
Base
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
P N N + - P
Concentración
de huecos
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
P N N N P
+ Portadores minoritarios
VO-VD + + + +
Portadores mayoritarios
Distribución de potencial V’O+VI
P N P
+ Portadores minoritarios
VO-VD + + + +
Portadores mayoritarios
V’O+VI
Distribución de potencial
- Portadores minoritarios
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
P N P
+ + Portadores minoritarios
VO-VD + + + +
Portadores mayoritarios
V’O+VI
EFECTO TRANSISTOR
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
Base
Emisor Colector
Transistor PNP
P N P
El terminal de base actúa como terminal de control manejando una fracción
de la corriente mucho menor que la del emisor y la del colector.
El emisor tiene una concentración de impurezas muy superior a la del
colector: emisor y colector no son intercambiables
IC IC
IB << IC
dc = dc =
IE = IC + IB IE IB
IC IE
Factor de amplificación de corriente
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
Conclusiones:
• Un transistor bipolar está formado por dos uniones PN.
• Para que sea un transistor y no dos diodos deben cumplirse dos
condiciones.
1) La zona de Base debe ser muy estrecha, menor que una
longitud de difusión.
2) El Emisor debe estar muy dopado.
3) Normalmente, el Colector está muy poco dopado y es mucho
mayor que el emisor.
C
Descubiertos por
N- Shockley, Brattain
y Barden en 1947
P N+ (Laboratorios Bell)
B E
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
CONFIGURACIONES
IE = IC + IB
Transistor NPN
IB = f(VBE, VCE) Característica de entrada VCE
IC IB
+
IB VCE
+
VBE VBE
-
-
Transistor NPN
IB
IB VCE
+
VBE
-
- VCE
IB 30 300
+ VCE IB (μA)
20 200
VBE
- 10 100
- 0
Zona de 1 2 VCE (V)
saturación
Zona de corte
Activa: La unión de emisor está polarizada en directa y la de colector en inversa:
IB > 0 VCE > 0,2 V. Se utiliza en aplicaciones de amplificación.
Corte: Ambas uniones están polarizadas en inversa: VBE > - 0,5 V VBC > - 0,5 V
Se utiliza en aplicaciones de conmutación.
Saturación: Ambas uniones están polarizadas en directa: IB > 0 βIB > IC > 0
Se utiliza en aplicaciones de conmutación
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
IC=0
+
Zona de IB
corte + VCE
VCE
VBE
- -
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR EN CONMUTACIÓN
Los transistores, sobre todo en aplicaciones de potencia, tienen controladas
sus características de conducción y corte para ser usados como elementos de
conmutación.
Así como en la región activa, el transistor permite amplificar, es posible usarlo
como un interruptor.
+VCC
+VCC
RC
+VCC
1k
. 0V
vout
0V
vin β = 125
RB
68k
20
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR EN CONMUTACIÓN
+VCC
RC +VCC
+VCC
1k
. vout
0V
0V vin β = 125
RB
68k
Encendido, se comporta
“casi” como un cortocircuito.
21
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR EN CONMUTACIÓN
+VCC
RC +VCC
+VCC
1k
. vout
0V
0V vin β = 125
RB
68k
Apagado, se comporta
como un circuito abierto.
22
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
12 V
12 V 36 W
36 W 3A
3A I
12 V 12 V
I = 100
40 mA
•VCBO = 60 V ICMAX B
•VCEO = 40 V
E
•VEBO = 6 V
PMAX
Estos valores corresponden a tensiones inversas
de ruptura con uno de los terminales del transistor SOAR
abierto (por ej.: VCBo es la tensión colector-base con VCE-MAX
el terminal de emisor abierto.
VCE
24
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
•IC = 200 mA dc
•PD = 250 mW (for TA = 60 oC)
•PD = 350 mW (for TA = 25 oC)
•PD = 1W (for TC = 60 oC)
La ganancia de corriente se suele especificar como hFE en lugar de βdc. Ambas
magnitudes son iguales.
IC en mA hFE(min) hFE(max)
0.1 40 ___
Características en 1 70 ___
conducción 10 100 300
50 60 ___
100 30 ___
25
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
DETECCIÓN DE AVERÍAS VC
RB = 470kΩ RC = 1 kΩ
VB VCC = 15V
βdc = 100
VBB = 15V
AVERÍAS Y SÍNTOMAS
VB VC Avería Comentario
0,7 12 Ninguna No hay avería
15 15 RB cortocircuito Transistor destruido (diodo emisor)
0 15 RB abierto No hay corriente de base ni colector
0,7 15 RC cortocircuito
0,7 0 RC abierto
0 15 No hay VBB Comprobar alimentación y conexiones
0,7 0 No hay VCC Comprobar alimentación y conexiones
26
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
TOSHIBA
VCE = 1500
IC = 8
HFE = 20
27
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
CANAL N (JFET-N)
UNIÓN
CANAL P (JFET-P)
TRANSISTORES DE
EFECTO CAMPO
METAL-OXIDO- CANAL N (MOSFET-N)
SEMICONDUCTOR
CANAL P (MOSFET-P)
28
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
D D D D
G G G G
S S S S
Canal N Canal P Canal N Canal P
G - Puerta (GATE)
D - Drenador (DRAIN)
S - Surtidor o fuente (SOURCE)
29
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
Estructura y funcionamiento de un MOS de acumulación de canal N:
G
S
D
N N
Metal
Oxido
xido (aislante)
P Semiconductor
SUSTRATO
30
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
Estructura y funcionamiento de un MOS de acumulación de canal N:
VDS
Característica de salida:
ID=f(VGS,VDS)
ID=0
ID (mA)
G S
D
N N
VGS = 0
P VDS (V)
EL TRANSISTOR MOSFET
Estructura y funcionamiento de un MOS de acumulación de canal N:
VDS
Característica de salida:
ID=f(VGS,VDS)
ID=0 VGS
ID (mA)
G S VGS (V)
D
N N
VDS = 0
P -
- - - VDS (V)
e e e e
• Al aplicar tensión positiva VGS los electrones libres de la zona P (sustrato) son
atraídos hacia el terminal de puerta.
• Por efecto del campo eléctrico se forma un canal de tipo ‘n’ (zona rica en
electrones) que permite el paso de la corriente entre drenador y fuente.
• Vt = tensión umbral (valor mínimo de VGS necesario para formar el canal). 32
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
Estructura y funcionamiento de un MOS de acumulación de canal N:
VDS
Característica de salida:
ID=f(VGS,VDS)
ID VGS
ID (mA)
G S VGS (V) = cte
D
Aumenta
N N
P VDS (V)
33
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
Estructura y funcionamiento de un MOS de acumulación de canal N:
VDS
Característica de salida:
ID=f(VGS,VDS)
ID VGS
ID (mA)
G S VGS (V) = cte
D
N N
EL TRANSISTOR MOSFET
Estructura y funcionamiento de un MOS de acumulación de canal N:
VDS
Función de transferencia: Característica de salida:
ID=f(VGS) ID=f(VGS,VDS)
ID VGS
ID (mA) ID (mA)
G S VGS (V) = cte
D
N N
La relación entre la tensión VGS aplicada y la corriente ID que circula por el canal en esta
zona viene dada por la siguiente ecuación:
k
I D VGS Vt
2
35
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
ID (mA) VGS
10
40
Óhmico Activo
30 8
Por debajo de VDG ≤ - Vt VDG ≥ - Vt
20
esta tensión no
6
10 se forma el canal
Límite = VGS – VDS = Vt
4
2 4 6 8
VDS (V) VDG = -Vt
36
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
El MOSFET como dispositivo de tres estados:
Estado de corte: El transistor se modela como un circuito abierto.
Resistencia no lineal: iD
k
2
2 (VGS Vt ) VDS VDS
2
ID=f(VGS,VDS)
k 1
Resistencia lineal: iD 2 (VGS Vt VDS VDS
2 R NMOS
v DS 0,2 v GS Vt 1
R NMOS
k (v GS Vt )
k
VGS Vt
2
VDS = VGS - Vt iD
2
37
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
Ruptura del terminal de puerta:
38
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
EL TRANSISTOR MOSFET
Estructura y funcionamiento de un MOS de deplexión de canal N:
G S
D ID (mA) VGS
2
40
N n N
30 0 Ya hay canal
formado
Difusión hecha durante 20
P el proceso de fabricación -2
10
2 VDS (V)
4 6 8
39
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
DETECCIÓN DE AVERÍAS:
40
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
41
Fundamentos de Electrónica Departamento de Tecnoloxía Electrónica
42