Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
TOME PREMIER
MCMXXXVII
'"•·'
IMPRIMI POTEST
SOLESMIS,
ad primas vesperas festi DomiDi Nostri Jcsu Cbristl Rq¡is,
die 24" octobris 1936,
t Flt. GERMANlJS CoZII!N,
Abbas S. Petri de Solesmis.
IMPRIMATUR
CENOMANI, \
die zs• octObris 1936,
t G!!oRGIUS GRENTE,
Episc. Cenomanens.
Co¡nme le précise la page crv, la traduction du jésuite Pierre Lanssel a été publiée ici d'apres
le teXte donné il Lyon en 1642. Cette troiaiéme édition a eu le tort de laisser choir la praefatio
ad lectorem de l'édition princeps (Paris, I6IS). Mauvaise !acune; la page XCVI de Dionysiaca
en dit l'inconvénient; on peut y 1ire ces mots : e Lanssel a publié ou laissé pubüer sous SON NOM
la traduction du bénédictin Périon, a peine retouchée ~ et la • ; or, Lanssel ne mérite ni !'un
ni l'autre de ces reproches.
Un joli don, mais .•• trop récent, me permet aujourd'hui d'étud.ier le détaü de l'édition princeps,
et d'aflirmer nettement qu'en J6IS Lanssel s'est expliqué sur la méthode de son travail.
Voici ses propres termes : e Sumpsi in manus Joannem Scctum, Sarracenum, Vercellensem,
Marsilium Ficinum, S. Thomam, Hugonem a S. Victore, Dionysium Carthusianum, Ambrosium
Ca7111Jldulensem, Fabrum Stabulensem et PmuONIUM; gullicam etiam interpretationem peT'Uolutavi
longe elegantissimam, quam R. P. Joannes a S. Francisco in lucem emisit••• Vidi quod facile quifJis
intelligere potuisset PmuoNII doctissimi fJersionem kmge nitore et elegantia ceteras omna anteire;
quam proinde alte sonanti et magnifico theob:Jgi nostri stylo confJenientiorem existimar.Ji, atque ADEO
APTIOREM QUAB IN HAC EDinONB APPONBRBTUR.
In ea subornanda atque ad graecum accuratissime accommodanda quantum laboris et stulustriae
sit a nobis impensum, tum notae indicabunt meae, tum aequus lector haud operose agnoscet, si oculos
modo suos ad editionem hanc fJelit adjungere. N am - et plurima suppleta sunt, quae, cum in graeco
expressa forent, deerant in latino, - et quae dicta fuerant obscurius fJel non satis ad auctoris menrem,
BXIGUA MUTATIONE VEL ADDmONE illuminata. Qua de TB nihil in notis significandum putafJÍ, cum hic
semel monere licuerit. • ·
Cuique suum. Lanssel n'a pas ravi le bien d'autrui : mais on peut regretter qu'il n'ait pas jugé
opportun de mettte en pleine lumiere t<JtiU quoties, par un obéle ou autre signe, SA LÉGERB RETOUCHB
ET ADDITION - EXIGUA MUTATIONE VBL ADDITIONE. Bien avant Joseph du Saint-Esprit, dCs 1626
et 1627, méme a l'intérieur de la Compagnie de Jésus, on invoquait Lanssel sans savoir qu'on citait
Périon ; tém.oin les deux ouvrages de Maxjmilien Van der Sandt notés plus haut aux pages XLVIII
et XLIX, sous les numéros 108 et 110.
fr. PH. Cm!VALLIBR,
9 juillet I937·
TABLE DES MATIERES
CHA1'1TRE TR01SlEMB :
148 section : La prib'e rend théologien . .IZI
IS' section: Deux degxú de tbéologie . ú8
CliAPlTRI! QUAnui!MB :
16• section Pourquoi Dieu porte le nom de Bon. 145
171 section Le Dieu bon est appelé LumiCre. 172
181 section Dieu bon est beau et la Beauté • . 178
198 section Dicu bon · est 1'Amour tout aimable . . 200
:we scction Dicu cst bon; d'OO vicnt done le mal? . .230
le mal n'a pa8 pour. cause 1~ Bien ; . 234
le mal cst le contraire du bien ; . . 239
le mal ne produit pas de bien ; . • 243
le mal est en raison inverse du bien ; 247
le mal suppose un certain bien ; • '• 251
le mal n'est pas une entité, • . . 261
ni un princlpe actif ; . 264
le mal n'cst pas au rana des aéatures j 266
VIII TABLE DES MATIÉRES.
D-:
31 8 section : Dieu est pareil et Dieu cJ.ifnre. • • 466
32-• section : Dieu est munobile et Dieu va. 472
338 sec:tion : Bn quel sens Dieu serait-il éga1 478
CJwolTRB
34• section : Dieu est appelé le Tout-Puissant. . 482
3S 8 section : Dieu est nommé 1'Anclen des jolqs . . 485
36° sectioll : Du tempo et de l'étemité dans !'&mure o{ ,. 488
CHAPlTRB 0 - :
37' aecti011 : Dieu est la paix de tous lea étres. . . . '495
38• section : L'étre meme, la vie meme, la sagesse meme 516
CHAPITRB DOIJZiiMB :
39• section : Le Saint des saints, le Roi des rois . 527
CHAPITRB TIIEIZIBMB :
40' aectioo : Dieu est partilit et Dieu est un • 537
III. ÉPITRES
ÉPITRB PRBM1iRB A GA!Us.:
48 8 section : Qui sait ne p~t pas la ténCbre oi:a est Dieu. 6os
ÉPITRB D1ltJXI8ME A GAIUs:
49" sectiOJi : Dieu domine le princlpe du bon et du divin • 6o8
ÉPITRE TROmiMB A GAIUs :
soe section : La venue du Messie est promise comme subite 6II
ÉPITRB QUA- A GA!Us :
SI 8 section : Jés"PB-Clirist est vrai Dieu; il est aussi vrai homme 613
ÉPITRB CINQUiiMB A DOllOTHiiB :
sze section : Dieu est dans la tá~Cbre : sa lumiCre est trop forte 6>0
ÉPITRB NIII1VIBMB A Tm!:
53• section : DBDS que) but l'Écriture se sert-elle de symboles .
548 section : La coupe et le festin de la diviDe sagesse .
IV. SUPPLÉMBNT
Paraphrase de 1'Abbé de Verceil, Thomas Gallus,
sur le traité des Noms Divins, • 673
sur la Théologie Mystlque, .
sur l'épitre neuvi.mte l Tite • ·, 70!1
713
Note sur le dessein de Denys; la fiction ·et l'anonymat 719
POUR MÉMOIRE
Liste des dix-huit textes édités .ou rééditél dans Dion¡ysioca • • • • • C1V
Bxplic:ation des sigles qui précMen.t et terminent les lignes de la synopse CIV
Valeur des autres initiales et abréviations employées . . . . . . . XXI
POUR RETROUVER DENYS
\
1. Quels que soient l'Age et la patrie du pl:re des écrits dionysiens, - qu'il soit Cappadocien, disciple
de saint 1lasi1e (C. PBRA, Denys le mystique ; Rewe des Sciences philosophiques et thiologiqrMs, janviet 1936,
pp. 1-?s),- qu'il SAJit Syrien, contemporain de saint Benoit, de sainte Genevike et de C1ovis (E. sm-
PHANOU, Les demiers essais d'identification du pseudo-Denys l'Aréopagite; Échos d'Oritmt, oct.-déc. 1932,
PP~ 446- 465), -le témoimaa::e du Brlfliarium causas Nestorianorum et Euzychianorum, ~t entre s6o et 566
par le diacre de Carthage Libiratus, ne suffi.t pas l démontrer que le Corpus Dümysiacum ait pu étre invoQué
au cours du cinquU;me si~e (H. C. PvEc:H, Libératus de Carthagc: et la date de l'apparition des écrits
dionysiens, École pr.atiqw des Hautes Études, sution des sciences religieusu, annuaire 193o-1931 ; G. BAlmY,
Autour lle Denys l'~te, Recherches de science religieuse, 1931, pp. 201-204.)- Les plus anciennes
cltations de Den_ys, actueiJement connues, da.tent de quatorze cents ans : elles nous viennent crune lettre
de ~m d'Antioché l l'higoumme Jean, écrite peut-étre en sxo, et de deuJ: amvres du méme auteur
traduites en syriaq_ue l Bdesse par Paul de Callinice au plus tard en 528,. 1'Adwar.SUS apologiam Julillni et le
Contra additiOIUIS (J. l.JmoN,. Lepseudo-Aréopagite et S~ d'Antioche, RHB, 1930, pp. 893-899; Bncore le
J?~ucfo..Denys l'Aréopagite, RHE, 1932,. p. 299). Ces p~ citations doJm.ent des extraits de la quat:riCmc
tplt:re a Gaius et du deuxieme chapi~ de_ti Noms Divins i OD peut les lire plus loin : pages 619 et 102.
2. Le qualificatif de • r.eudo-Artopagite • est .d'un usage courant. Aucune réponse smieuse n'a ~
faite jusqu'id,. semble-t-il,. a a t!Kse imprimée a Bruxelles en I78o, au tome IV des Acta San.ctorum. Octobris
(pp. 8o2-8Ss), sous ce titre A1>tlendix altera : de scriptis quae sub Di'onysñ" Areopagitae nomine circumferuntur.
Pour l'auteur, le bollandiste dimeille de Bye, il n'a jamais été prouvé que les écrits aréopag:itiques aient été
composés avant le milieu du cinqureme siecl.e et coimus avant le début du sixieine (chapitres I-VI) ; les Papes,
les Conciles, les Auteurs ecclésiutiques qui A partii du - e si~e ont parlé des écrits de Denys l'Aréop&gite
se sont servis d'un nom tout fait, sans le garantir autrement (chapitres vÍI-VIII) ; par ailleurs, l"emprunt fait
ll'ipltte .de saint ¡_.,. d'Antioche, l'usage du b~· ~ enfmts, la grande précision du 1angage trinitaire
de. Denyli l'bat monastique ·qu'il décrit, ne pem:1etteu~s de voir en lui un ~~des Ap&ttei
(~~ea u:-xn:). Forts de cette conclusion, plusieurs tace titrC'U le .pseudb-:"~e • un~
~: illeur_ ptrait un~ de blAme, comme la Con d'une tentattve de fraude bien ·c:aractériHe
(cf. Faux et ftaUileslitt6ralres, Revue d'Hútoir•llccUslas~, 1!)36, p; 23). Avec plus de raison oo pow:za!t
Y voir, disent les autres, un titre rappc:Iant la discrétion d une Ame tds saüite, <:apable de grande lillll1ilid,
et luí gardet l'accent d'un éloge mérité par une fort belle cUinarche : la fiction permet A Denys de rtster
llllOilyiile, de se dérobet A la gloire (cf. ittfra : pp. 7I9-720l· ·
- -- -- -~ ---~- - - ---
i'
,. *,.
Avant de prendre appui sur les maximes d'un homme, avant de s'y
complaire, il faut etre assuré que les formules sont siennes, qu'elles nous
parviennent avec les mots originaux ou, s'il y a eu traduction, avec des mots
équivalents, tels qu'en trouvent les bons traducteurs. Denys, le pseudo-
Aréopagite, a écrit ses ouvrages en grec, langue a ~e connue pru: ici ; c'est
en latin que sa doctrine parviendra jusqu'a nous ; e est le texte latm des reuvres
du pseudo-Aréopagite qui a été pendant mille ans et plus l'une des sources
principales de la pensée théologique des Ecoles d'Occident sur Dieu, ses
Anges · et son Eglise ; fait et refait presque a chaque siecle, ce texte latin
multiforme, cité par des centaines d'auteurs, a-t-il en tous temps, en tous
lieux, donné l'équivalent du document grec qu'il traduit? sinon, dans quels
cas l'a-t-il fait?
Pur probleme littéraire, dirá-t-on.. Sans doute ; mais, probleme dont
la solution commande celle de ~lus d'un probleme théologique.
[ter breve per exemJ!lum. L exemple choisi est tout récent; il est peut-
etre le plus récent qw soit. Depuis 1924 le Cursus Theologiae Mystico-
scholasticae du Pere Joseph du Saint-Esprit •, mort Général des Carmes
~ussés d'Espagne le 2 juin 1736, est en réimpression. Quatre volumes
sur six sont terminés ; le cinquieme. est tres avancé. Ces. quelque, trois mi1le
pages présent~t soiXaJlte-sept petits t~es latins .empruntés a ·Denys. Le
1;. .\ ..
· 1. LaPatr~e Grecque donne au tome,·¡. ttaduction latine de Baltbaaar eoidier S. J. avee un iDdes
rerum. notatu digniorum quae in operibus S. Dion¡sii continentur; la Patrologie Latine donne aux tomes I.U
(col. 1035-U94) et 175 (col. 923-II34) la ttaduction latine de Jean Scot Brigene. Or, voici une proportion :
ces deux traductions réunies ne nous permettent d'identifier q11e; huit des soi,xante-sept morceaux relevá
aux pages XW et XIV : les lllOI'CeaUX 6, 10, 28,l::t:~i:' 4S et S3· . . ·
. 2. Il c:onviem de nommei ..... taider lea Pl;res : Dom Paul Flinoia, Dom Georaes Bellot,
DomC!Jarles Taill.d'er, Dom PiOrre G'sell, D!>ID PJ:IIIlWÍS Coc:l>eril, Dom Yvea Ricaud, Dom Albert Sc:bDiitl :
- Ól!t ~~de zCI.e et d'habilet6 pour -~····~'fin leur ticl1e ~. · ·· · · , '"' .;
· ·.··: ; 3• Cursus. ~ogiae myatic:o-scllolaati!'BC ~ 8ef~ !ÜV)sqs, in c¡Uo scholaati.ca .methodo eapJ-nqu'¡
d~tbia mystica jwrta miram solidamQue doctrinam ,.......,. praeeeptoris D •. Tbomae sacrae tbeologiae Prill"
cipis, auctote P •. Pr•J-h a Spiritu SanctO Carmelitarum Excaleeatorum Coo¡regationia Hispauiae Generali.
1lditio nova ad antiquaa editiones et fontea, collatis a-oritatibua, a P. Pr. ADaslasio a S. Paulo aa:uraliaaime ·
¡, aaaa. BIUgis, Beyaert, 1924 sqq.
¡
All GRÉ DES CIRCONSTANCES. XIII
tableau suivant donne leur numéro d'ordre, leur place dans le texte du Pere
Joseph, et deux renseignements nécessaires : l'Age du traducteur responsable
et la page du présent volume oU. se üsent les mots grecs traduits '·
I. tOJ;De 1, page 2, note 9; Jean Sarrazin, XII• sie<::le ; s6s 11·s66•, s67', ligne S.
2. 3· u; Jean
Sarrazin, XII•
13i ean Sarrazin, XII•
mcle;
sikle ;
S79
s67~
"'·
.....
ligne S.
ligne S.
3·
4· 4> 26; Jean Sarrazin, XII• mcle; 6os~·•. llgne s.
S· 20, xo; Marsile Ficin, XV• siCcle ; S6S'· . ligne F.
6. 25, 27; Balthasar Cordier, XVII• sikle ; S748-S7S',S7'f'•,s,st.•, l. C.
1· 64. :z6; Citation de Denys le Chartreux, xv• S.; s67a...s6Bt, s68•, 569 1•
8. 70, to; Ambroise le Cainaldule, XV• sikle ; (t. 15, p. 315).
9· 70· I2j Ambroise le Camaldule, xv• siecle ; ¡t. 15· p. 316).
IO. 70. 13; Scot ~rigme, IX• siecle ; t. IS, p. 33).
u. 127, 6; Jean Sarrazin, XII• ~e; 4Q61•4, ligne S.
12. 174, 14i Jean Sarrazin, XII• sikle ; S6S'-S67'. ligne s.
13, 217, 3; Jean Sarrazin, XII• ~ ; S6?s.4. lisne s.
14. 217, 4; Jean Sanazin, :xne sikle ; S68'-S69'· lisne S.
1S. 223, 36; Jean Sarrazin, XII• si~e ; 567'''· ligne S.
16, 233, 3; Jean Sarrazin, XII• sil:cle; 577 1'', s7s•·•. ligne S.
17. 233.t s; Jean Sarrazin, XII• sikle ; 582'-~83•. ligne S.
1.8. 234, xs; lean Ssrrazin, XII• mcle ; 62ol• o lisne s.
19· 248. 2; Joachim Pé<lon, XVI• mcle ; (1585, fo 42\·
20. 252, 18; Joachim Périon, XVI• aKcle ; (IS8S, fo 32 •
21. totne ., page 262, note 9; Ambroise le Camaldule, xv• siecl.e ; S67'-S68', ligne A.
22. .262, 12j 6268-627'•
•3· 262, 13; Jean Sarrazin, XII• sikle ; ', 385'-386 1
, lisne S.
24- 263, x6; Joachim Périon, XVI• sikle; S7tl•S, ligne P.
:as. 264, 22; {Robert Grossetéte, XIII• si~; S7t', S91·6oo, lignes R, P.
Joachim Périon, XVI• si«le;
26. 270, 45; Jean Sarrazin, XII• sikle ; gt•&, lisne S.
•7· 279J 19j 6:z6S..627'·
28. 281, 30; Balthasar Cordier, XVII• si~; s66'-s67•,8 ligne C.
29· 288, 6S ; Jean Sarrazin, XII• sikle ; 122...123 , ligne s.
30· 331, 56 ; Jean Sarrazin, XII• mete ; 4o61•fo. ligne S.
31. 343· 16 ; Jean Sarrazin, XII• sikle ; 1781•ll. ligne S.
32· 343· 17; Jean Sarrazin, XII• sikle ; I99a.a. liglle s.
SI ; Jean Sarrazin~ XII• _sikle ; ligne S.
Ss~::••
33· 509, .
34-
3S· .
36.
3¡·
- sao,
sao,
sao,
6ss,
· 12; Jean Sarrazin, XII• sikle;
t6' ; Jean Sarrazin, XII! si~; ·
I6b ; Ambroise le Camaldule, XV• siCcle ;
41; .
s~-~ao·.
S 1• ,
626'-627'·
ligne S.
lisne S.
ligne A.
3 • 674> 83; Soot Érigme, IX• mcle ; (t. 15, p. 32-33).
39· 674> 84; Jean Sarrazin, XII• mete ; S7I'-~72 8 , ligne S.
40· 674· 8S ; Jean Sarrazin, XII• sia:te ; S78". Jigne S.
41. 7IS, 9; Soot Éngme, IX• sil:cle ; (t. 1S, p. 6).
42· 715, 10; Jean Sarrazin, XII• sikle; S73'"', ligne S.
43· 3· page 429· note 223 ; Jean Sarrazin, XII• si«:le ; 620lo•. lisne S.
44· 466, 364; Soot ~. IX• mcle; (t. 15, p. 6).
4S· 467•. 36S ; Soot Jl.ri8me, IX• ~ ; (t. 1$,~· 31),
.,_¡, 469,· 373; Jean Sarrazin, XII• sRc:le: ; !igne· S.
4Ó· s67'-s '· ·
471, 376; jean Ssrrazin, XII• sikle; s6s'-s66', ·s67'" ligneS.
!i:
4g.
472,
473.
,38o; ean Sarrazin~ XII• .siecle ;
383 ; ean -Sarrazin, XII• ·sa:cJe ;
s'T1'-s7.t!i', . ..
s69'~S70'· · ·
ligne S.
ligne S.
so. ... 474> ·38¡'; Jean Sarrazin, XII• sikle; S73
8
"'·
ligne s.
SI. 47$ 38 ; Jean Sarrazin, XII• sikle ; S13'-S14'· ligne S.
t. Les poges du texte trigloue sont divisées en quatre groupes de 12 ou de ro lisnes. Ces gronpes
1, 2, 3, 4J sont marqués par les exposants qui suivent dans les renvois les numéros des pages. - Lorsque
l'ezposant est s_, c:omme aux - . S1• 6o, 61, 6z1IO'lecteur se réfere.á la parapbrase de J'Abbé de Verceil
~ .672 ~ 717) et aux nombres qw ~Je li>pg des Jllii1'F8· P.,. ~pie : s?B' ~·le lecteur an
nmnbre rouge 578 de la colonne de droite de la page 710 et lui doDne la parapbrase tiire pll1' 1'Abbé de
Verceil sur les incises des quatre SIOUPeB de la page s?B. La comporailon entre tladuaions et parapbrase
est ~ Já tra facile. - Us IOilVOÍB des textell 8, 9> IO, 38, 41, 44> 4$, $So iDdiqnent le totne I~ de
l'áliiion des ·cnvres de Denys le Chartreux, menrionn~ P!f" LVD sous le nuiDéro 147~ 7 se lit au
tome t6~9-(:' ; lea lellVois des textell 19 et 20 indiqnent, l'Mition de la tra <IÍOil de Joachim
Pé<ion, - _ 6e page :a.m sous le numéro 89 ; ces deux derni&es sortea de renvois visem lea Hilrar-
dria Cllute ., B<t:Uriasliqw qui seront imprimées dano le totne second du práent ouvrqe,
XIV ON A CITÉ DENYS SANS REGLE
·:: I • .Parmi les ciri.tions relevées ~ pages mi et·. XIV; 1~ numéros 29 et 67 ~,. u, 57 Ct 61 - I,: Set·. ~'S
'f- 46, Zx· ~;·7·-- 24, 25· et 39-48, s8, 6o et 6 _. 35 et 36- traduisent en tout ou en partie le méme
pusaae ori¡inal. . . , · ·
2. op. ch., tome IJ p. 6.
AU GRÉ DES CIRCONSTANCES. XV
''·,,'
. -:;:
AU GRÉ DES INTERPRRTES. XVII
il se hite de conclure (p. 246, n. 21) : unde dico quod castissimae orationes
ídem sunt ac sanctae preces, et revelata mens idem est ac mens tranquilla;
quae non transcendunt cujuscumque justi capacitatem : hic enim sanctas
preces ad Deum fundit {l'affirmation est charitable, la preuve est courte),
et mentem tranquillam, hoc est, non voluntarie inquietam aut peccato caJlti-
vam, habet ( l'interprétation ne peut Dtre plus bénigne). Laissons passer 1'affir-
mation, et l'interprétation. De quel droit les mots sanctae preces imposent-ils
leur petite valeur aux mots castissimae orationes? pourquoi n'est-ce pas
l'inverse? Ce droit de se soumettre l'autre expression latine ne peut appartenir
qu'a celle qui rend plus fidelement les mots grecs du modele. IL FALLAIT
RECOURIR AU GREC. C'était démarche facile en 1718; et c'est pour tous les
temP,s la seule démarche logique.
'Beaucoup plus logique certes que l'aide demandée quelques ligues
plus loin a un beau texte de saint Thomas d'Aquin. Pour le. Docteur Angélique
revelata mente signifie la nécessité pour notre intelligence de n'!tre plus
sous l'ombre de fant6mes sans lumiere << intellectus noster non obumbretur
caligine phantasmatum : quod accidit illisf:"spiritualia •non supra corporalia
capere volunt, ·ut qui posuerunt Deum atum figura humani corporis;
propter quod etiam impedimur ab ascensu in eum' ~. La pensée de saint Thomas
esta considérer en soi. Mais comment Joseph du Saint-Esprit peut-il accepter
c6te a c6te deux sens si di1férents pour revelata mens? S1 revelata mens dans
la langue de Denys veut dire mens tranquilla, non voluntarie inquieta aut
peccato captiva, revelata mens ne peut en metne temps signifier, toujours
dans la langue de Denys, mens non obumbrata calígine phantasmatum au sens
de saint Thomas. Les voiles a écarter sont d'ordre volontaire ou d'ordre
intellectuel : du péché aux fant6mes de l'intellect agent il y a quelque
marge! .
Les citations latines, l'?urvu qu'elles soient cueillies dans des auteurs
sérieux (et qui n'est pas serieux datls le monde des théologiens!) ont toutes
droit de cité, sont recevables telles quelles : avec leurs tares, bien entendu,
puisque rien ne les fait connaitre, LE GREC NE LES DÉNONc;:ANT PAS. L'une
des plu~ curieuses pour .nous est celle qui constitue le fragment latin 57·
Elle est trois fois. hybride • : la pr~ere partie est divinissima Dei cognitio,
per ii'zorantiam cognita, secundu,n uni0fle11l quae est supra mentem vient réelle-
ment .de .Denys, d'un chapitre des, Noms Di'IJÍns, traduit par l'év!que de
Lincoln, Roben Grosset!te ; la ,jeuxieme partie quae est verae cognitionis
effectiva n'est qu'une glose étrangere a Denys, insérée dans une paraphrase de
la Théologie Mystique, due a l'Abbé de Verceil, Thomas Gallus. Cette citation
trois fois hybride, faite d'un bon texte et d'une glose, tirée de deux traités,
empruntée a deux traducteurs, Joseph du Saint-Esprit la donne avec une
emphase magnifique, comme le· mot décisif de 1'Aréopagite, digne de dore
une longue discussion • ,; et le plus bt;au role dans l'affaire appartient a la
glose de l'Abbé de Verceil. Ultimo loco reservavimus Principem theologiae
mysticae Areopagitam, qui illam (se. theologiam mysticam) capzte 7 de Divinis
pas lui qui a dit : ocuLO FIDEI. Cette précision si avantageuse est étrangere
au texte grec; elle n'appartient metne a aucune des traductions connues 1 •
Le moins que l'on puisse dire apres de tels exemples, devant les effets
surprenants d'une méthode longtemps pratiquée, c'est qu'en 1720-1730,
date de l'impression du Cursus, le métier de théologien n'imposait pas encore
a ses professionnels l'obligation d'étudier et de citer quelque Pere grec
en tenant compte du texte grec. Sauf quelques hellénistes fort distingués
d'ailleurs (Petau, Thomassin, Lessius par exemple) !'ensemble des théologiens
avait de temps immémorial tenu pour légitime, et regardait encore comme
telle, la coutume des premiers docteurs scolastiques completement étrangers
au grec. Faute de pouvoir mieux faire, saint Albert le Grand et saint Thomas
d' Aquin avaient commenté les écrits de Denys d'apres deux traductions
latines du neuvieme et du douzieme siecle, utilisant pour les deux Hiérarchies
la version de Scot Erigene, pour les autres traités celle de Jean Sarrazin.
Mais depuis, cinq siecles ont passé ; l'humanisme a eu ses beaux jours ;
la Renaissance ne cesse d'étendre son influence; il n'est plus d'Université
qui n'enseiP.J-e, ne propage le grec ; Ambroise le Camaldule, Marsile Ficin,
Joachim Perion surtout, et plus tard Balthasar Cordier, ont de plus en plus
réussi a donner en latin l'équivalent du grec du pseudo-Aréopagite; n'est-il
pas regrettable d'entendre Joseph du Saint-Esprit, en plein dix-huitieme
siecle, bomer tout son désir a reprendre les versions du neuvieme et du
douzieme siecle : Semper quod potui, versionem qua utitur D. Thomas exponens
librum de Divinis Nominibus sequimur; in aliis autem efusdem Dionysii operibus
Albertum Magnum sectamur •! Ce souci d'uniformité trahit un besoin d'unité
beaucoup plus qu'un amour tres ardent de plus de vérité. Le remede a
!'extreme variété des paraphrases et des versions n'est pas de s'adresser
en toute rencontre aux plus anciennes et aux moins bonnes, mais bien de
s'adresser chaque fois a la meilleure, a celle qui dans l'espece livre au mieux
toutes les nuances du grec, quelle qu'ait été son infiuence et quel que soit
son Age.
11 faut done comparer le latin et le grec : c'est la l'unique méthode
pour retrouver Denys. Qui s'y refuse est submergé ; il a beau se servir
des formules du Pere Joseph du Saint-Esprit Dionysius dicit, docet, declarat,
subjungit, addit, scribit, subdit, il n'est jamais sur de fournir une preuve
traditionnelle :plus ancienne que le moyen-age, il est comme sur la houle,
il fiotte au gre des interpretes que seuls lui ont recommandés (si l'on peut
dire) les hasards des bibliotheques ou les hasards des controverses.
Les hasards des bibliothe9..ues sont ici les hasards des dép6ts d'imprimés :
eux seuls nous intéressent. Des qu'elles existent, les grandes et les petites
éditions patristiques dispensent de recourir habituellement aux manuscrits,
et nous voulons savoir quelles sources ont pu utiliser les théologiens posté-
. rieurs a l'invention de l'imprimerie.
Loin d'oublier Denys, l'imprimerie luí a fait honneur. Elle l'a traité
généreusement, croyant longtemps, et fort longtemps, avoir affaire au Premier
des Peres de l'Eglise. Si l'on peut dire, elle l'a gité. Voici une premiere liste
des nombreux imprimés ou les tbéologiens latins ont pu prendre a leur gré
quelque texte de Denys.
Immédiatement avant le titre de l'édition, donné in-extenso chaque fois
qu'on a pu l'obtenir, se lisent entre crochets le nom du traducteur en cause,
et sous forme d'initiales ou de chiffres les reuvres qu'il a traduites.
C désigne la Hiérarchie Céleste;
E désigne la Hiérarchie Eccllsiastique;
N désigne le traité des Noms Dfoins;
M désigne la Thlologie Mystique;
xo désigne une collection de xo Építres (4 a Gaius et une a Dorothée, a Sosipater,
a Polycarpe, a Démophile, a Tite et a saint Jean l'Évangéliste) ;
xx désigne la collection précédente augmentée d'une épltre apocryphe a Apollo-
phane;
12 désigne les deux collections précédentes augmentées d'une épltre apocryphe
a saint Paul ;
g1• '· • désigne la premiére, la deuxieme, la quatrieme épltre a Gaius ;
do désigne l'épltre a Dorothée ;
S désigne l'épltre a Sosipater ;
po désigne l'épt"tre a Polycarpe ;
de désigne l'épltre a Démophile;
ti désigne l'épltre a Tite ;
i désigne l'ép¡"tre a saint Jean ;
a désigne une épltre apocryphe a Apollophane ;
th désigne une épltre apocryphe a Timothée.
a. [Hilduin1
C, E, N, M, 10. [Sarrazin1 [Dom Le Nourry (1703) col. 207.
C, E, N, M, IO. [Érigene1 - Dom Ceillier (1748), p. 388, n• l.
39 - 1546, Co1ogne : e, E, N, M, ti. [Vercellensis1 - Dom Lumper (1783), p. 437· -
C, E, N, M, II. [Ambroise] Harles (I80I), p. 12, § 3·1
N, M. [Ficin]
,: .
AU GRÉ DES ÉDITBURS, XXXIX
datée descal_,
Antonii Zatta. [N. B. : la dédicace est
dN mois. fl'aoút I756.]
Bihlioth. : Paria ( Naíimuile), Gre-
noble, etc...
AU XVI0 SIEcLE
.
L'épttre a eu cinquante-quatre éditions :
trois donnent le latin d'Érigene (IX• s.) : 30, 39. 53·
quatre donnent le 1atin de Sarrazin (XII• s.) : 12, zs,
39, 53·
vingt-cinq donnent le latin d~Ambroise (XV• s.) : 9, u, 12, 15, 19, :ar,. 23, :as, :zs,. 30, 32, 3o4,
deux~~-~6~--5~~-~5
donnent le 1atin de Tilmann (XVI• s.) : 42, 53·
cinq donnent le 1atin de Millanius (XVI8 s.) : so, 69, 70, 78, 81.
treize donnent le latin de Périon (XVI• s.) : 31, 54, 56, 57, 71, 73, 74, 75, 77, 82, 87, 89, 95·
une donnerait le 1atin de Clauser (XVI• s.) : 43·
11n:e donne un texte que je n'ai pas identifié : 90·
L'épitre a Démophik a eu cinquante-deux éditions completes
quatre donnent le latiD d'Hilduin (IX• s.) : 68, 83, 86, 88¡
trois donnent le 1atin d'ÉrigCne (IX• s.) : 30, 39, 53·
quatre donnent le latin de ]larrazin (XII• s.) : u, 25, 39, 53·
dix-neuf donnent le 1atin d' Ambroise (XV• s.) : 9, u, 12, 15; 19, 23, zs, z6, 30, 32, 36, 39,
411 ~ 49, 5:0, 53, 55, 79·
deux aonnent le latin de Tilmann (XVI• s.) : 42, 53·
cinq donnent le latin de Millanius (XVI• s.) : so, 69, 70, 78, 81. .
treize dOnnent le latin de Périon (XVI• s.) : 31, 54, 56, 57, 71, 73, 74, 75, 77, 82, 87, 89, 95·
une donnerait le latin de Cliuser (XVII• s.) : 43·
une donne un texte que je n'ai pas identifi.é : 90· ·
une ~on frs¡pnentaire donne le 1atin de Hervet (XVI• s.) : 65 •
. L'épitr~ a. Tite aeu quaranre:.trois éditions :
en plus des uente-huit· communes aux premiCres épi:tres a Galus,
cinq donnent le 1atin du Vercellensis (XIII• s.) : 12, 25, 30, 39, 53·
L'épitre a saint Jean a eu quarante-neuf éditions :
en plus des trente~huit communes aux premiCres épitres a Gaius,
quatre donnent le latin d'Hilduin (IX• s.) : 68, 83, 86, 88.
sept donnent le latín d'.Ambroise (XV• s.) : 2.1, 28, 35, 45, 47, 48, 51.
L'épitrl ( apÓcrj,plte) a Apollopltane a eu vingi;-quatre éditions : . .
·... : . -. neuf donnent le J.imn d'Hilduin (IX• s.) : 12, 2SJf30, 39, 53, 68, · 83, 86, 88.
quinze donnent le latiD d'Ambroise (XV" s.) : 9, I I, I~ IS, 19, 23, 25, 30, 36, 39, 44, 49,
sz, 53, ss, 79·
L'épttre ( apocryplte) a saint Paul a eu une édition :
le latin qu'elle donne est de sour<:e iucounue : SS·
AU -GRJ! DES liDITEURS. LXI
AU xv¡¡e SIECLI!
AU XVIII0 SIECLE
AU XJX0 si!cLB
La Hiérarchie Céleste a eu six éditions :
quatre donnent le latín d'ÉrigCne (IX• s.) : 135, 137, 139, 146.
deux donnent le latin de Cordier (XVII 11 s.) : 138, 14Q,
La Hiérarchie Ecclésiastique a eu quatre · éditions :
deux donnent le latin d'Érigene (IX• s.) : 137, 146.
deux donnent le latin de Cordier (XVII• s.) : 138, 140..
Les Noms Diflins ont eu six éditions :
une donne le latin d'Éiigi:ne (IX• s.) : 137.
troís donnent le latín de Sarrazin (XII• s.) : 142, 143, I4S·
deux donnent le latin de Cordier (XVII• s.) : 138, 140.
La Théologie Mystü¡ue a eu cinq éditions :
une donne le latin d'Érigi:ne (IX• s.) : 137·
deux donnent le latin de Sazrazin (XII• s.) : 136, 146.
deux donnent le latín de Cordier (XVII• s.) : 138, 140.
Les trois premiAres épftres a Gaius ont eu quatre éditions :
une donne le latin d'Erigi:ne (IX• s.) : 137·
une donne le latin de Sarrazin (XII 8 s.) : 146.
deux donnent le latin de Cordier (XVJJe s.) : 138, 140.
La quatrieme épftre a Gaius a eu cinq éditions :
en plus des quatre précédentes,
une donne le latin de Millanius (XVI• s.) : 141.
L'épftre a Dorothée a eu quatre éditions :
les mémes que les premiCres épitres a Gaius.
L'épttre a Sosipater a eu cinq éditions :
en plus des quatre communes aux premiCres épitres a Gaius,
une donne le latin de Halloix (XVII 8 s.) : 141.
L'épftre a Polycarpe a eu six éditions :
en plus des quatre communes aux premieres épttres i. Gaius,
une donne le 1atin de Millanius (XVIe s.) : 141,
une donne le latin de Halloix (XVII• s.) : 141.
L'épftre a Démophile a eu sept éditions :
en plus des six ~récédentes,
une donne le laon d'Hilduin (IX• s.) : 134·
L'épftre a Tite a eu quatre éditions :
les mémes que l'épitre a Dorothée.
L'épftre a saint Jean a eu deux éditions :
une donne le latin d'Hilduin (IX• s.) : 134,
une donne le latin de Halloix (XVII• s.) : 141,
L'épttre ( apocryphe) a Apollophane a ·eu une édition
elle donne le latin d'Hilduin (IX• s.) : 134·
•
les deux Hiérarchies d'apres Scot Erigene, la Théologie Mystique et les Epftres
d'apres Jean Sarrazin;- en 166o, les Noms Divins d'apres Jean Sarrazin;
-en 167~, les deux Hiérarchies d'apres Ambroise le Camaldule;- en 1641,
la traductJ.on complete de Marsile Ficin ; - en 168o, la traduction complete
de Pierre Lanssel, qui n'est (a quelques retouches pres) que celle de Joachim
Périon; - en 1655 enfin, la traduction complete de Balthasar Cordier. Le
grand nombre de ces traductions et leur date d'impression toujours fraiche
font que toutes n'entrent pas dans les bibliotheques modestes et que celles
qui y entrent s'y trouvent comme par hasard : - ce n'est pas la valeur de la
traduction, son degré de conformité avec le grec, qui a décidé de l'emplette,
s'il y a eu emplette; c'est la date. La date la plus récente a joué comme la
meilleure des garanties. Et, quels que soient son nom, son Ordre ou son
ouvrage, le théologien qui n'a pas le contróle du grec cite comme au petit
bonheur la traduction latine qu'il trouve la ou il est.
,. *,.
S'il est facile de calculer les hasards des bibliotheques dus ala concurrence
de quelque cent cinquante volumes, on ne peut dire ear le menu tous les .
hasards des controverses. n est bien impossible, et il serait fllcheux, de
suivre l'un aJ?IeS l'autre a travers tant de siecles les appels iunombrables
faits a l'autonté du Premier des Peres de l'Eglise depuis l'initiative de saint
Grégoire le Grand; appels repris maintes et maintes fois par une foule d'expo-
sés de théologie dogmatique, morale, ascétique et mystique, qui va s'accrois-
sant tous les jours. Pour entrevoir la multitude et les périls des citations
données comme preuves courantes, empruntées au début a quelque version
de Denys, copiées et recopiées depws (sans aucun contr6le efficace) de
commentaires en commentatres, de traités en traités, de manuels en manuels,
il suffit, semble-t-il, de saisir parfaitement qui a mis en lumiere Denys,
qui l'a mis dans les mains de tous, qui l'a mis a contribution, et de grandir
aproportion d'un nombre de cas inoui la somme des risques qu'a fait courir
l'insouciance réguliere du grec.
Pour nous, Occidentaux, c'est l'Eglise catholique qui a mis Denys
en lumiere; c'est l'Université qui l'a mis dans les mains de tous; ce sont
les lecteurs des Sentences et les ames douées de graces mysti9ues qui l'ont
mis a contribution. L'ascendant de l'Eglise, la masse des étudiants, l'us des
bacheliers sententiaíres et l'accord des mystiques, telles sont les causes qui
rendent raison de l'abondance des citations latines du pseudo-Aréopagite;
telles sont les causes qui justifient leur fréquence dans les manuscrits et
expliquent la rapidité avec laquelle les éditions énumérées (pp. XXII-LXIV) se
sont multipliées des !'origine de l'imJ?rimerie.
C'est un Pape et un Saint,(irég01re le Grand, qui vers la fin du sixieme
siecle, dans sa trente-quatrieme homélie sur les évangiles '• annonce a
l'Occident les écrits d'un Denys présenté par les Grecs comme le metnbre
de 1'Aréopage convertí par saint Paul :
2. HARDUINI, Collectio Conciliorum, tomus IIJ, cof. 771-774; MANsi, tomus X, col. 967.
3· Chapitre deuxieme, ej. infra : I021-I031 •
4• cf. itifra : 615'-616'.
S· HARnmm, op. cit., tomus IIJ, col. 779-782 ; MANsJ:, tomus X, col. 975-979·
AU GRÉ DES ÉCOLATRES. LXVII
Theophylactus, primicerius notariorum sanctae Apostolicae Sedis, dixit :
Secundum jussionem Vestrae Beatitudinis afferens de venerabili bibliotheca Sedis Vestrae,
codicem beati DroNYSII prae manibus babeo ; quid praecipitis ?
Martinus, sanctissimus ac beatissimus df!:copus sanctae Dei Ecclesiae
catholicae atque apostolicae urbis Romae, "t :
Codex beati DIONYSII suscipiatur, et de epístola quae ibídem deposita est ad Gaium
directa locus ille ordinabiliter de quo agitur (cujus mentionem fecerit Cyrus in suo capitulo
ad approbationem novitatis ejus) coram sancto Concilio relegatur.
Et accipiens Paschalis, notarius regionarius Apostolicae Sedis, de graeco
in latinam linguam interpretatum ipsum testimonium relegit, continens ita :
Sancti DIONYSII ex epístola ad Gaium directa 1 ad locum : Btiam non secundum Deum
difJina operatus, neque humana secundum hominem, sed, Deo homine jacto, novam guamdam Dei-
virilem (id est, theandriken) operationem nobis ostendens. ·
Martinus, sanctissimus ac beatissimus ~iscopus sanctae Dei Ecclesiae
catholicae atque apostolicae urbis Romae, di.Xit :
[Apparent] haeretici quasi paternis velati doctriuis, intus vero pleni sunt ossibus mortuorum
et omm spurcitia, id est, mortalibus et faetidis dogmatibus. Nec enim simpliciter proferunt
sermones, sicut magnus scribens Successo testatur Cyrillus, sed .cum dolo atque versutia.
Mlinifestat enim hos et captat per vos, Reverendissimos venatores suos, prudenter Dominus
secundum quod in Jeremia scriptum est : Bt post haec mittam eis multos venatores, et venabuntur
eos tk onmi monte et tk omni col/e et tk cavernis petrarum. Sunt enim foramina petrarum ipsae
sanctorum patrum de Christo mysticae traditiones. Conantur namque et in his foraminibus
dolose abscondere se haeretici, ut putentur sanctissimi et non scelerosi parvulis (non enim
Vobis, qui secundum Deum perfecri estis apud Deum). Propterea hos Vobis Dominus (ut
cernitis) manifestavit per hoc testimonium beati DIONYSII quod in praesenti relectum est,
falsidicos luculentius eos ostendens : ut et de his quod a Domino dictum est impleatur, quo
ait : Quando loguitur mendacium, tk propriis loguitur guia mendax est, et pater ejus. Mentita est
enim iniguitas sibi, in his utique instabilibus exsistentibus ut instabilis. Nam beato DIONYSIO
asserente (sicut audistis, dilectissimi Fratres) novam guamdam Deivirilem operationem inter
nos conversatum, uterque eorum apertissime contra PATREM mentitus est: - et Cyrus quidem
(in suo septimo Capitulo), novam immutando et unam (pro nova) asserendo Deivirilem opera-
tionem quasi dixisse DOCTOREM perhibens ; - Sergius autem (in epistola de hujusmodi quae-
stione ad Cyrum scripta), tam immutationem novae cum illo confirmans, et non solum hoc,
sed et DOCTORIS Deivirilem amputans penitus vocem, et unam absoluto in Christo Deo dogma-
tizans operationem.
Pour rétablir enfin le sens premier de l'épithete 8ea•8puc~ (Deivirilis)
employée par Denys et gdtée par Themestius, le pere des deux faussaires
nommés, saint Martin 1 prend la peine. d'en rappeler devant tous l'exégese
authenti~ue •. L'estime professée pour Denys par le successeur de saint
Pierre, 1 admiration exprimée pour ce Pere, ce Docteur, pour la justesse
de sa formule, demeurent a !'origine du magistere du plus latin des Peres
d'Orient, justifient la confillllce inouie avec laquelle l'Bglise Latine tout
entiere le tiendra pour un maitre et le voudra pour guide •. La beauté du
l'infiuence persistante de Denys : sur la tbéOlogie mystique son inftuence est souveraine, et ses traitá sont
une mine ~ble _P.Our tous ceux qui déc:rivent l'asc::ension de l'Ame vers Dieu ,.. DB Wtn.P, Histoire
de la philosophie médiévale, sixibne édition, Louvain, 1934, tome 1, pp. ro6 et 109. ·
AU GRÉ DES ÉCOLATRBS, LXIX
operatio ab Eo qui eam naturaliter habet divinam et humanam (id est: duas in unitione) propriam
appellationem suscipere certa est. Et propterea divinam dicimus quae ex Deo procedit, sicuti
et ex homine naturaliter hnm•n•m. U traque igitur (hoc est : divina et humana) si non utramque
(id est : divinam et humanam) Deivirilem confitentur, impossibile est dicere operatum fuisse
Dominum. Nam si non duas operationes hanc Deivirilem significare sed unam esse confitentur,
necesse est eos aut simplicem, aut compositam, aut naturalem, aut personalem dicere eam,
ut ne pro incerto vocabulo nullius eam virtutis esse perhibeant. Ergo si quidem simplicem
esse dicunt, eamdem ut simplicem habebit et Pater. Simplicem namque Deus et Pater habet
propriam operationem, et operabitur et ipse per Deivirile secundum illos divina et humana :
et erit propterea Deus jam et horno naturaliter (hoc est : horno factus Deus) sed non nudus
naturaliter et tantum Deus. Si autem compositam, extraneum Filium a Patre adscribunt sive
alienae substantiae et operatiouis, utpote non habente Patre compositam suam operationem.
Si autem naturalem dicunt, consubstantialem Deo Verbo camero ostendunt, utpote eamdem
cum eo naturaliter habentem operationem. Si vero consubstantialem, sine dubio alterius sub-
stantiae, et per hoc erit quatemitas secundum illos sancta Trinitas. Si vero subsistentialem,
extraneant iterum a Patre Filium secundum operationis modum, utpote ab eo differentiam
habentem in subsistentialibus proprietatibus. Quod si, per haec ql.iae superius dicta sunt
impediti, unam esse Deivirilem operationem propter unitionem asserunt, ergo ante unitionem
duas habentem operationes Deum Verbum introducunt, post autem unitionem, unam utrasque
efficientem, videlicet pro amputatione alterius aut confessione utriusque. Si ergo in omnibus
adversariorum ratio reprehenditur, certum quoniam non unam secundum illos ostendere
volens operationem sanctus DIONYSIUS sed duplicem duplicis naturae, compositivo sermone
abusus est, duas U nius Ejusdemque in unitione operationes ostendens. Et ideo prudentissime
ait 1 : neque secundum Deum divina operatus, neque secundum lwminem humana, summam no bis
unitionem denuntians sicuti naturarum ita et ejusdem naturalium operationum : quoniam
summae unitionis est ,Proprium per immutationem sublimiter operari utraque (id est : Eumdem
humane divina, et divine humana). Nec enim nuda Deitate divina neque pura humanitate
humana, sed, per camem quidem intellectualiter animatam atque unitam Eidem substantialiter
Operabatur sublimiter miracula, et iterum per potestatem validissimam vivificarum ejus passio-
num sponte pro nobis experimentum suscipiebat, ut et unitionem ostendat et differentiam
innotescat. Et unitionem quidem, per alternam ostensionem sive conglomerationem operatio-
num suarum ; differentiam autem, ex conservatione naturalis proprietatis. Hoc enim erat
(secundum quod ait DOCTOR) omnium nof1itatum supereminens nof1itas •. Non enim ut utrasque
(id est : divinam et hnmanam) unam eamdemque operationem secundum illos ostenderet,
quia hoc immutatio et penitus peremptio est, ut aut inconditam naturaliter conditam aut
conditam naturaliter inconditam factam fuisse ostenderet, aut certe conditam et inconditam
eamdem per confusionem ; sed ut per aliam alteram inconfuse procedentem ostenderet. Si
namque (sicut memoratus DOCTOR asseruit) et in his quae nostrae naturae sunt super naturam
erat : et in his quae nostrae substantiae sunt, super substantiam, omnia nostra ex nobis supra nos
eminentius 1wbens •, utpote in natura quod est supra naturam incircumscripte ostendens, et
per hoc quod supra naturam est naturam indiminute demonstrans. Nam dicere absolute unam
operationem, qualem habet novitatis super naturam probationem? Nullus namque numerus
novus est neque naturaliter admirabilis : sed illud est mirum secundum veritatem et omnium
nof1itatum supereminens nOfJUm Guxta PATRIS doctrinam) inconditam et conditam naturaliter
operationem uni eidemque incamato Deo Verbo substantialiter inhaerentem, in unitione
inconfusam et indivisam, conglomeranter vicissim eas procedere, et cognoscere Deum esse
naturaliter eumdemque hominem naturaliter. Quod et Leo, sanctae catholicaeque et apostolicae
Nostrae Sedis beatae memoriae praesul, sapienter intelligens, scripsit operatur enim utraque
forma cum alterius communione quod proprium est. Non enim dixit quoniam minuit aut immutavit
aut confundit ve! abnegat hoc quod proprium est utraque natura de his quae in uno eodemque
Christo substantialiter unita sunt : sed operatur quidem cum alterius autem communione,
ut et differentiam ostendat per hoc quod operatur quod proprium est, et unitionem significet,
per hoc quod diClt cum alterius communione. Hoc est enim Deivirilis operationis proprium
(id est : divinae et humanae) secundum unitionem cohaerenter indivisam in eodem ipso cognitam.
. Trente ans se passent ; c'est encore un Pape et . ~ Saint, ~~athon,
a
qw emprunte Denys un long passage des Noms Dimm 1 pour 1ursérer
1
dans la Lettre adressée au ~ixieme concite a:cuménique tenu a Constantinople
en68o•:
Sanctus quoque DIONYSIUS AREOPAGITA episcopus Atheniensis, in libro Divinorum Nomi-
num, capite secundo, sinñliter docet : Discreta est autem benignissima circa 1Ws Dei operatio
per hoc quod secundum nos ex 7Wbis integre vereque humanatum est Verbum quod est supra substan-
tiam, el operari el pati quanta humanae ejus et divinae operationi congruunt, praecipua ac probabilia.
His namque Pater et Spiritus nulla ratione communicant, nisi quis dixerit secundum benignissimam
el misericordem voluntatem et per omnem sublimissimam et ineffabilem Dei operationem quam
operatus est secundum 1WS factus incommutabilis, eo quod Deus et Dei Verbum ••
...Claret et horum sanctorum Patrum intentio spirituali discretione cernentibus, quod
(secundum catholicae atque apostolicae Ecclesiae fidei regulam) duas operationes in Christo
(id est divinam humanamque) cognoscunt, dum sanctus quidem DIONYSIUS dicit discrstam
esse operationem Chrisli quae secundum nos est ex nobis el ex hoc integre el vere humanalum Deum
Verbum cog7Wsci, itemque cum dicit operari et pali quae humanae ejus divinaeque operationi
congruunt, id est, quae humanae ejus operationi licet divinitre congruunt, secundum quam
Deus Pater el Spirilus Sanctus nulla Ei ratione communicant; ibí enim discretio esse cognoscitur
ubi differentia procul dubio demonstratur ; sí ergo secundum aliam operationem una est
Patris et Filli et Spiritus Sancti operario et secundum aliam nulla ratione Pater et Spiritus
Sanctus Eidem naturali Verbo communicant, duae procul dubio operationes in uno eodemque .
Domino nostro Jesu Christo, vero Deo et perfecto, et hornine vero et perfecto; dicendae sunt.
Vers le milieu du huitieme siecle, c'est encore un Pape et un. Saint,
, Paul 1, qui envoie au pays des Francs les ouvrages de Denys pour servir
de manuel de rhétoriqpe sacrée, dirions-nous volontiers. Quels traités avait
désirés au juste le rot Pépin? nous l'ignorons. Seule la réponse du Pape
nous est connue. En post-scriptum ( embolum) d'une lettre datée approxima-
tivement de 758, saint Paul 1 rappelle au roi des Francs un cadeau de l'Eidise
Romaine : Direximus, dit-il, Excellentíssimae Praecellentiae Vestrae et libros
quantos reperire potuimus, id est : antiphonale et respomale, insimul artem
grammaticam, Aristotelis, Dionysii Ariopagitis, geometricam, orthographiam
grammaticam, omnes graeco eloquio scriptas, necnon et horolopium nocturnum •.
L'envoi n'est pas complet: le Roi ne recevra que les livres actuellement
disponibles, quantos reperire potuimus. Les livres sont tous en grec, omnes
graeco eloquio scriptas. Que signifie le titre du dernier livre orthographia
grammatica? en quoi s'oppose-t-il au titre du premier livre ars grammatica?
on ne s'en doute pas encore. Par contre, !'ensemble du cadeau parait avoir \
un. sens bien net : avec quelques !acunes, puisque le Pape n'a pas tout envoyé,
on y voit figurer, a l'usage du clergé, les sépt branches de la science appelées
arts libéraux.
<< Entre les ¡ye et VIe siecles, dit M.Stephen d'Irsay>,les grandes écoles
publiques impériales et municipales ayant disparo de presque tous les pays
du monde sauf de certaines parties de l'Italie, un énorme changement est
survenu... On a justement remarqué que pas une seule fois au cours des
VIe, VIIe et VIIIe siecles il n'est fait mention des grandes écoles publiques
ou l'on donnait, comme au ¡ye siecle, l'enseignement des lettres classiques.
La place de ces écoles fut alors occupée par des écoles épiscopales et
monastiques. Entendons bien ceci. L'organisation séculaire d'une grande
école ou d'un systeme d'écoles ne peut ~tre remplacée en quelques lustres.
Les écoles épiscopales primitives, du y¡e siecle ala Renaissance carolingienne,
étaient plutót des séminaires destinés a l'éducation du clergé, de la nouvelle
grande classe d'intellectuels ; on y entrait enfant et on en sortait pr~e.
Chaque ville, siege épiscopal ou résidence royale, possédait quelques hommes
capables d'enseigner ... Quant aux études dans ces écoles primitives, papes
et conciles commencent ay pr~er attention ; on s'efforce surtout de maintenir
l'instruction ecclésiastique et l'enseignement des arts libéraux, matieres
désormais inséparables ~.
Les arts libéraux comprennent le trivium des sciences logiques
(grammaire, dialectique, rhétorique) et le quadrivium des sciences mathé-
matiques ~arithmétique, astronomie, géométrie, musique). Le cadeau ponti-
fical n'étonnera guere les lecteurs des chapitres IX et X ·de la Commentatio
Joannis Baptistae de Rossi intitulée De origine, historia, indicibus scrinii
et bibliothecae Sedis Apostolicae •. Dans ce cadeau,le premier des.arts libéraux
est représenté par l'ars grammatica; le deuxieme par l'Aristotelis, sans doute
les Catégories d'Aristote, c'était de tradition ; le sixieme par la geometrica;
le septieme par l'antiphonale et le responsa/e. Les ouvrages de Denys son~
placés par le Pape entre Aristote et la géométrie : cette place ne parait pas 1
fortuite. L'ceuvre du pseudo-Aréopagite, basée sur l'Ecriture, n'est qu'une 11
sorte d'exégese des noms « intelligibles et sensibles •> que les Saintes Lettres
accordent a Dieu et a ses créatures, les anges et les hommes. Qu'on veuille
bien, par exemple, jeter un coup d'ceil sur les titres des sections qui divisent
le présent volume ; qu'y voit-on? premiere section : Dieu seul se connait et
se nomme ; deuxieme section : les noms de Dieu chantent ses grandeurs ;
mais, troisieme section, Dieu est plus que ses noms ne disent ; pourtant, qua-
trieme section, Dieu sans nom mérite tous les noms ; pourvu que l'on sache
bien, douzieme section, l'insuffisance de nos concepts; dans ce cas on peut
entendre légitimement les noms de toute la Trinité, treizieme section, les
noms de Bon, de Lurniere, de Beau, d'Amour, d'Aimable, d'Etre, de
Non-Etre, de Vie, de Sagesse, de Science, de Parole, de Puissance, de Justice,
de Salut, de Rédemption, de Grand, de Petit, de M~me et d' Autre, de Pareil
et de Non-Pareil, d'Immobile et d' Allant, d'Egal et d'Inégal, d' Anclen
des jours, de Paix, de Saint des saints, de Roi des rois, de Seigneur des
1. Histoire des Unfversités Fr®f4isu et étrangb'es des origina d: nos jours, París, 1933, tome premier,
pages 3!h4"·
2. Codices Palatini Latini Bibliothutu Vaticanae, Romae, ex typographeo Vaticano, 1886;- p. LXXII,
caput IX : Bcclesia Romana gentibus ad Christianam fidem. conversis codices dedit et inde accepit saeculo
septimo ; p. LXXIX, caput x : de scrinio et bibliotheca Sedis Apostolicae saeculis octavo, novo, decimo.
LXXII ON A CITÉ DENYS SANS REGLE
1. «De tous les écrivains byzantins antérieurs au schisme (de Photius), qui devait établir des barrib'es
séculaires entre l'Égllse d'Orient et c:elle d'Occident, le pseudo-Denys est LB SliUL que des circonstances
heureuses introdulsent dans les écolea du monde 1atin '· DB WULP, op. cit., p. 1c6. . .·
2. ~~, op. ci~., t~mus IV,. col. 487-~ ; MANsi, tomua XIII, col. 419 B-D.
3· H•lrart:lrú Ecdúiasnque, chap1tre preDUer; P. G., ·t, 3, col. 376 B.
4· MIJitUm67Jta G~ historiea, Bpistolae Karolini aevl, tomus III, pp. 32-33, capitulo XUVI.
S· Épttre a saint Jean; P. G., t, 3, col. 1117, A-B. . ·
AU GRÉ DES ÉCOLATRES, LXX!Il
ut infra : Quid mirabile, si Christus verax, et discípulos iniqui de ci'llitatibus ejiciunt? ipsi digm
sibi judicantes, et de sacro scelerati interdicunt et recidentes? In veritate et manifeste imagines
sunt 'llisibilia in'llisibilium. Nec enim in saeculis supervenientibus culpabilis erit ex ejusjustitia respectus
Dei.
ltem ejusdem de Caelesti Militia 1 : Praedicta enim incorporea agmina diversis coloribus
efftgurantur, et compositionibus varios per colores tradidit, quatenus tacite nosmetipsos per sacra-
tissimas effigies ad simplices et incorporales pia mente transeamus. Etenim impossibile est nostra
mente ad incorpoream illam pertingere caelestis militiae imitationem f>is:íÓnemque, nisi per elemento-
rum poterimus per fJisibilem ad in'llisibilem pulcherrimamque attingere effigiem, et 'llisibiles odoriferas-
que imagines rationali traditione praefulgi, etc.
Ainsi, dix ans avant la fin du huitieme siecle, la fortune inouie des écrits
de Denys est, peut-on dire, chose assurée ; les Grecs l'ont préparée, les
Papes l'ont décidée. Les Grecs l'ont préparée en présentant l'auteur comme
le premier Pere de l'Eglise, comme le membre de 1'Aréopage converti par
saint Paul •; les Papes l'ont décidée en présentant l'auteur - au monde
(saint Martin 1 et saint Agathon), aux écoles (saint Paul 1), a la Cour
(Ad~e~ 1), - comme un ~ere, un Docteur, a l'exP.res.sion tr.es stire. La
fanta1s1e de l'Abbé de Samt-Denys-en-France, Hildum, qw dans une
quarantaine d'années voudra l'auteur des livres grecs comme patron de son
Abbaye et dans ce but le proclamera le premier éveque de Paris •, sera une
fantaisie tardive de trop perite personne : elle n'aura rien a faire ni pour
ni contre un magistere que les Papes autorisent pour toute la chrétienté •.
púcieux: une double traduction latine, une double traduction fran~se. Le IIliracle de saint Maleul a pu
inftuencer, encourager des moines · ce n' est pas lui qui a guidé toute l~le et l"Église.
1
I. Louis le Pieux rappelle A I Abbé Hilduin son ordre : « ••• exlibris ah eo [provisore et adjutore nostro
domno Dionysio] patrio sermone conscriptis, et AUCTORITATIS NOSTRAB JUSSIONE ac tuo sagaci stuclio inter-
pretumque s~dore in nostram llnguam explicatis... » Monumenta Germaniae historica, Epistolae Karolint"
aeui, t. 111, p. 327'' 8 •
L'Abbé Hilduin reconnalt cet ordre : • ••• librorum ejus [Dionysü Ariopagitae], quos patrio sermone
conscripsit .. , lectio nobis per Dei gratiam et Vestram ordinationem, CUJUS DISPOSITIONE INTERPRBTATOS
scrinia nostra eos petentibus ~erant.•• »; ibidem, p. 32sx.a, ·
Avec insistance, Scot .árigme représente 8 l'empereur Charles le Chauve qu'il lui a obéi et non pas
saos mérite : « ••• toto Vestrae mentis intuitu totaque cordis devotione, sanctarum scripturarum secreta (Q.ucente
Deo et rationis) lumine investigastis, investigantesque diligitis; et non solum Latiaris (i. e. latini) eloquü
maximos sanctissim.osque auctores perquiritis, verum etiam, in aupnentum aedificationis catholicae fidei,
novis modernisque editionibus in laudem christianj dogmatis Ellinos (i. e. graecos) Patres pio affectu addidistis
consulere. Hinc est quod et INGENIOLI NOSTRI PARVITATEM NON DEDIGNASTIS IMPBLLBRB, nec nos velut otiosos
inertiaeque somno sopitos perpessi estis dormire, ne, dum Hesperiis solummodo apicibus studium impendi-
mus, ad purissim.os copiosissunosque Graium latices recurrere haustumque inde sumere non valeremus.
]USSIONIBUS ITAQUE VEs1'Ris NBQUB VOI..BNTBS NBQ1JE VALENTBS OBSISTERB, rudes admod.um tyrones adhuc
Helladicarum gymnasiarum, fatemur (quid enim pudeat nos fateri Vestrae Mansuetudini ?) ultra vires nostras
- Ipso tam.en duce, qui est lu:x mentium et illUJDinat abscondita tenebrarum - libros quatuor sancti patris
Dionysü Ariopagitae•.., quos scripsit ad Timotheum... et decem epístolas ejusdem de graeco in latinum
transtulimus : opus valde (ut opinamur) tenebrosum, longeque a modemis sensibus remotum, multis inviUD4
~ucis apertum., non solum propter antiquitatem, verum etiam caelestium altitudinem mysteriorum ... Haec
~tur nostra (qualiscumque sit) translatio non quidem prolixae indiget (ut arbitror) apologiae, cum omnibus
e,us aemulis (quicwnque et qualescumque sint) facillime una responsione possimus occurrere : VESTRAE
VIDBLICBT Cm.s!TUDINI NEQUE POTUISSB NBQUB DBBUISSB NON OBOBDIRB. Si quis autem nimis tardae aut nimis
inusitatae redannterit elocutionis, attendat non me tantum sed et se ipsum nihil posse plus accipere quam
quod lpse distribuit qui dividit slngu1is propria prout vult. Sin vero obscuram minusque apertam praedictae
interpretationis seriem judicaverit, videat me interpretem hujus operis esse, non expositorem ; ubi ·valde
pet1ÜI!.esco ne forte culpam fidei interpretis incurram. At, si aut superflua quaedám superadjecta esse aut de
mtegritate graecae constnictionis quaedam deesse arbitratus fuerit, recurrat ad codicem graecum unde ego
fnterpretatus sum; ibi fortasse inveniet itane est neme. Hoc tantum mihi idoneum fore arbitratus sum (omissis
aliorum conjecturis) UNIUS SOLIUS ARBITRIO SUCCU.MBBRB CUI OPORTBT MB OBl'BMPBRAltB ». Monum. Germ. hist.,
Bpistolae Karolini IUNi, tomus IV, pp. IS881-IS988 ; Patrologie Latine, t. 122, col. I03X-XQ32.
2. Scot .árigme n'a par traduit per dévotion ni par admiriltion, mais par résignation (le texte de sa lettre
le dit assez), un ouvra•e qu'il juge opus fHJ/de tenebrosum, longe a modmás sensibus remotum,. etc... Cf. la note
pRc:édcnte.
· 3· .Le 23 mars 875, apres m6r examen de la traduction de Jean Scot, Anastase le Bibliothécairc éctivait
de la Cour des Papes a Charles le Cbauve : • ... quantum potuit (Johannes Scotigena] fecit, et prodesse proximis
ultra Vires tentavit ; siquidem, praeter il1a quae hunc latuisse probantur ex bis quae sparsim a quibusdam
de praedicti Patrio [Dionysii] sermonibuo et epiStolio ante nos interpretata inveniuntur (c'est-i-dire les
textes traduits dans les Conciles, <f. supra, pp. LXVI a I.XXJII), plurimum utilitati subtraxit quia tanto studio
verbum e verbo elicere procuravit ; quod genus interpretationis (licet et ipse plerumque sequar) quantum
illustres interpretes vitent tua profecto solera experientia non ignorat. Quod eum non egisse a1iam ob causam
existimo, nisi quía (cum. esset humilís spiritu) non praesum~ verbi ptOI?rietatem deserere, ne aliquo modo
a oensus veritate decideret. Unde factum est ut tantum VI1'IID1 [pionysrum], qui per se (quoniam intima
et ardua quaeque utriusque philosopbiae penetralia rimari proposwt) perplezuo nostria intellectibuo videbatur,
intra cujusdam labyrinti difficilia irretiret, et IN ANTIUS I'ROl'UNDIORDIUS INVIBIBILIORBM QUODAMMODO COL-
LOCAIUIT et QUBM INTIIRPRIITATOIIlJS stlSCBPIIRAT ADHUC RBDiliiiiBT INTJIRPRBTANDUM. • Pour disoiper les tm~bres
que la traduc:tion d'&igene a rendues plus épsisses, Anastase envo,ie a l'empereur les Scholies composées
par saint .Maxinte vers 6so, et qu'il vient de traduire
tomus V~ pp. 431"-433') ; saint Maxime y P.goera d'etre
lui-r;,Y'J:on.um.
'
Germ. hist., Bpistolae Karolini aevi,
dans les lkoles sous le nom de Commmtator :
saint Alaett le Grand et saint Thomaa d Aquin lui donnent toujours ce nom.
Ven 1167 Jean Sarrazin qui s'est P.laint d~ Ja:traduc:tion d'fuígme dans le prologue de son commentaire
de la Hihan:hie Céleste, • lnte<pfeB tJohannes Scotigena], minus quam oportuisset (ut arbitrar) eruditus,
AU GRÉ DES ÉCOLATRES. LXXV
non parum obscuritatis -superaddidit », Jean Sarrazin forme le dessein de ret~duire l'a::uvre Dionysienne.
11 se souvient du blime et de l'expérience d' Anastase; il adopte la méthode désirée; écoutons-le parler :
« Quoniam. Prudentiae Vestrae Serenitatem, dit-il aMaitre Jean de Salisbury, in libris beati DIONYSII perpendi
deiectari, librum ejus de angelica hierarchia Vestrae transtuli Cs,ritati. Fateor tamen elegantias me dictorum
ERUDITISSIMI BT DISBRTISSIMI VIRI oratione latina exprim.ere nequivisse : nam, - apud Graecos quaedam
compositiones inveniuntur, quibus eleganter et proprie res significantur, apu,d Latinos autem eaedem res
duabus aut pluribus dictionibus ineleganter et improprie et quandoque insufficienter designantur ; - ad
oommendationem etiam alicujus personae vel alterius rei pulchre articuli apud eos repetuntur, et per eosdem
articulos multae orationes sibi invicem perpolite connectuntur ; - taceo de insigni constructione participiorum
et infinitorum articulis conjunctorum. Hujusmodi autem elegantiae apud Latinos nequiverunt inveniri.
Contigit etiam quod, si dictiones eo ordine quo sunt positae transferantur, aut difliculter intelligantur aut
aliam sententiam facere videantur ; eapropter : ubi congruum duxi, dictionum ordinem conservavi; alicubi
vero, propter faciliorem. intellectum ordinem commutavi ; ubi vero graecis dictionibus aequipollentes latinas
non reperi vellocutionem a latinorum idiomate discrepare com.peri, vel graecas dictiones detorsi vel de sensu
auctoris (quoad potui et ut potui) latinis dictionibus designavi. Saepe autem ubi duas vel tres dictiones latinas
pro una graeca posui, eas quasi unam conjunxi ; non quod unam dictionem ex his esse vellem, sed ut planior
intellectus fieret et quantum elegantiae ex inopia latinae locutionis tractatus iste perderet appareret... Erit
autem Vestrae Disaetionis hanc meam translationem cum trattslatione Joannis Scoti ·comparare; quod si
forte commodius illo visus fuero transtulisse, ut librum quoque de ecclesiastica hierarchia transferam poteris
impetrare" c_J. supra, p. XXXIV, n. 53, p. 758. Jean de Salisbury a gotité la méthode, Jean Sarrazin a continué;
il son tour l'Bcole a vite approuvé le traducteur et la méthode. Des le treiziente si~e un groupe de manuscrits,
apparentés au 15.629 du fonds latín de la Bibliotheque Nationale de. Paris, donne immédiatement aptes la
traduction de Jean Scot Érigene celle de Jean Sarrazin précédée de ce petit prologue : • QUARB Vl!TI!Rl MANI-
FESTATIONI HlmtARCHIAE,}OANNIS Scon NOVA ISTA SUBJUNGITUR. Utilitati legentium (quantum nobis possibile)
Deo dante providere cupientes, quia non ignoramus antiquam translationem librorum MAGNI ARJ:oPAGITAB
DtoNYsn auctoritate et imperio lmperatoris Caroli Magni (sic) a Joanne Scoto editam quamplurimum
fere per totum ad intelligendum diffi.cilem, novam istam translatiOnem quam Joannes Saracenus edidit
eidem subjungere curavimus. Et hoc ideo ut ex ista illa clarius elucescat, cum ista multo minus illa esse
difticilis intellectu comprobetur. llle namque (quoniam expresse verbum ex verbo transferre studuit et eum
qui in graeco est verborum ordinem ac proprietatem, prout potuit, servare voluit) opus suum valde latebrosum
obscurum.que legentibus dereliquit; iste vero (quía in quibusdam locis prout opportunum esse judicavit
verborum ordinem transmutavit, in quibusdam autem non verba sed sensum verborum verbis allis et planiori-
bus transferre curavit) viam intel.ligentiae scientiam quaerentibus patefecit. lgitur, si fortassis alicubi vetus
translatio legenti sive in sententia sive in constructione verborum obscurior occurrerit, protinus ad istam
transeat ut quod ibi durum et aspersum vide'bt\tur per hanc levius atque faciliori intelligentia capiatur. »
Vraiment le désir d'Anastase répondait aux v<elix de son tcmps. ~
I. Saint Albert le Grand qui a commenté les deux Hilrarchies de Denys en prenant pour texte la traduc- \17
tion de Scot, écrit au début des Noms Dfvins • intendimus exponere translationem Joannis Saraceni QUIA V
MELIOR BST » (Meersman, Introductio in opera omnia B. Alberti Magni, p. 104) ; son commentaire des Noms
Divins, de la Thiolr>fie MYstique et de dix hpt¡res de Denys, terminé vers 1248, le commentaire des Nmns ':)
Divins donné par samt Thomas d'Aquin en 1261 suivent pes A pas la traduction du Sarrazin. Nombre de
commentateun les imitent. Denys le Chartreux fait exception : au milieu du quinzieme siecle i1 reprend
pour les quatre grands traités de Denys la version de Scot llrigene. ·
2. L'expression date de loin. Nous l'avons reucontrée dans le deuxiente canon du second Concile de
Nicée ; ej. supra, p. LXXII. Bllt:= se retrouvera p. LXXVI, note 6 et p. LXXIX.
3· Cette lettre de saint Nicolas 1 est conservée dans le Duretum d'Yves de Charttes, au livre quatr:reme,
n. 104 (P. L., t. 161, col. 289 D-2go A). Dom Cappuyns (Jean Scot; llrigene, sa vie, son mJVte, sa pensée,
Louvain, 1933, pp. 155-157) pense que cette lettre émet un anacbronisme et pourrait !tre quelque faux
LXXVI ON A CITÉ DENYS SANS Rl!GLE
de Lanfranc. Nous signalons cette opinion : elle ne parait pas devoir s'imposer sana discussion. La düférence
de ton, fort bien notee, n'est pas chose in.ouie dans les milieux diplomatiques.
1. Le texte intbessant a été imprimé plus haut, p. LXVI.
2. Les textes intéressants ont été imprimés plus haut, pp. LXVI-LXX.
3· Le texte intéressant a été imprimé plus haut, p. LXX.
4· 11 s'agit ici .de saint Cyrille, l'a_POtre des Slaves ; Constantinus était son premier nom..
S· Le texte int&essant a été imprimé ¡>lus baut, p. txXII.
6. Le huiti~e concile, auquel assistait l'auteur de cene lettre oomme principal défenseur des droits
de l'évéque de Rome, se tint aCcmstantinople en 117<>. On lit ceci dans les actes (Mansi, t. XVI, col. 16o B):
per aequam et regiam divinae justitiae viam inolfc:use incedere volentes, veluti quasdam lampades semper
lucentes et illuminantes gressus nostros (qui secundum Deum sunt) imt:r:orum-Patrum definitiones et sensus
rctinere debemus ; quaproprer et has ut seeunda ~ (secundum magnum et sapientissimum DIONYSWM)
arbitrantes et existimantes ... Le texte ut sBCUntla eloquia est tiré du troisikne chapitre des Noms Divins ; cf.
itfra, p. XCVII et t321'".
7· Monum. Germ. bist., Bpistoltu Karolini IUfñ, tom.us V, pp. 43t'1o1•, 433 1' 1, 433 18-4341•
8. A lui seul, saint Thomas d' Aquin cite plus de dix·sept cents fois Denys~ .
AU GRÉ DES ÉCOLATRES. LXXVII
pourrait etre un jour «le plus latin des Peres d'Orient •· Et les fils de l'Eglise
se sont montrés dociles : toute jeune encore, l'Université de Paris considéra
les a:uvres du grand Denys comme un manuel a mettre entre les mains
des étudiants de la faculté de théologie. Entre 1275 et 1286 elle fait paraitre
une ordonnance ~ui détermine officiellement aux líbraires le P.rix des
manuscrits prépares pour les étudiants : Librorum theologiae et phtlosophiae
etjuris prettum, ab Universitate Parisiensi taxatum, quod debent habere librarii
pro exemplari commodato scholaribus '. Sous la rubrique ista sunt exemplaria
super theologiam, entre la liste des chefs-d'a:uvre dus a saint Augustin et
celle des écrits de frere Thomas d'Aquin ( scripta fratris Thome de Aquino),
on note : liber DIONYSII cum commentis.
Quels sont ces commentaires? Répondre a cette question, c'est fournir
a l'histoire de l'intelligence des écrits dionysiens, et par elle a l'histoire
de l'infiuence de cette intelligence sur le progres constant de la pensée théo-
logique au début de la scolastique, de précieux renseiguements. Essayons
de resoudre; Vers 1248 saint Albert le Grand fit deux parts de son cours :
la premiere et la principale étant soigneusement réservée, suivant la regle
de l'Ordre, au commentaire théologique d'un livre de l'Ecriture, il consacra
la deuxieme et la moindre a l'exposition littérale de tous les écrits de Denys •.
Saint Thomas, alors son éleve, prit exemple sur le maitre, et en 1261 commenta
publiquement le livre des Noms Divins •. Le manuel universitaire du dernier
tiers du treizieme siecle contenait-il quelque chose de ces deux commen-
taires? 11 est difficile de le croire. Le titre du manuel semble bien parler
de scholies accompagnant chacun des o:uvrages de Denys. Or saint Thomas
n'a commenté que le livre des Nom~ Divins ; si Maitre Albert le Grand
a fait une exégese complete, ill'a faite a Cologne, comme l'éveque de Lincoln
l'avait faite a Oxford, comme l'Abbé de Verceill'avait faite en Haute-Italie:
ces travaux faits a l'étranger sont revenus lentement aParis. Les documents
gardés dans les bibliotheques lious font penser a d'autres noms, et le prix
fixé par l'ordonnance de l'Université permettrait de choisir, parmi cinq
manuscrits des douzieme et treizieme siecles de la Bibliotheque Nationale
de Paris, le type le plus voisin du manuel commandé aux libraires.
Les cinq manuscrits consultés appartiennent tous au fonds latin : ils
portent les numéros 1618, 1619, 2612, 15.630, 17.341. Voici ce que chacun
nous donne pour les quatre traités (H. C., H. E., N. D., T. M.,) et les dix
épitres de Denys (tr. signifie traduction de, pr. paraphrase de, cm. commen-
taire de, compellit me désigne P.ar l'inci~it un oun:age anon~me indépendant,
complet, avec prologue et épilogue ; il est décr1t plus 1om) :
H. c. H. E. N. D. T. M. épitres
1. On recoiUl3l'"t sans peine en ces témoins les précurseurs des collections de traductions et de commen-
a
taires imprimées et réimprimées Strasbourg (IS03), Augsbourg (ISI9, rszs), Cologne (IS36, 1546, 1556), etc.
ej. supra, pp. XXIV, XXVII, XXVIII, XXXI, XXXIV, etc,
AU GRÉ DES ÉCOLATRES. LXXIX
Dionysii cum commentis taxé sex solidos contiendra un peu plus du double
de ces deux documents. Nous poursuivons l'enquete.
Les manuscrits 1619, [15.630] et 17.341 s'ouvrent par l'ouvrage com-
pellit me. En voici la com~sition : elle est assez origmale. Qui en a eu
l'idée? nous l'ignorons. Qutl'a exécutée? c'est un ami docile de l'inspirateur
de l'ouvrage. Dans un prologue plein d'aper~s curieux sur l'occasion (§ 1),
l'utilité (§ 2) et la marche de l'ouvrage (§ 3), sur la propriété littéraire (§ 4),
le contr6le du texte d'Erigene (§ 5), et sur la récompense souhaitée (§ 5) ',
l'exécutant s'avoue un simple obéissant.
11 est aussi reconnaissant. Tout ala fin de son travail, soit ala colonne 653
du ms 1619, il donne cet épilogue :
Gratias agimus altissimae Salvatoris misericordiae, cujus nos praeveniente et cooperante
gratia ad finem usque perduximus Angelicam magni ariopagitae Dionysii Hierarchiam cum
suis expositionibus. Et per mnnia benedictus Deus qui nos (ve! ad modicum) deviare non
permisit ab ordine dispositionis et textus et expositionum, quem in principio libri promisimus
exsequendum. Amen. Qui legit oret pro nobis ad Dominum.
I. J. Occasion. - Compellit me~ dilectissime, opportune importune pia et prbvidens tuae dilectionis
instantia novo et insueto operi~ vigiliarum et sollicitudinis pleno, qualemC:'Jfe potuero diligentiam adhibere ;
et humeris amici debilibus onus importabile superponis. Verum, quía q tbet difficilia levia et prope nulla
facit amor, Christo duce et praevio hbens aggrediar quod hortaris, licet non ignorem quod in hoc opere linguas
corrodentium non effugiam detractorum,
11. L~UtiliU. - Sed non multum moveor vanissimis invidorum contra veritatem latratibus, verissime
sciens opus istud, si ad calcem donante Domino perducatur, non solum tibi sed et omnibus diligenter et
fideliter inspecturis non modicum ad plurima profuturum, et maxime ad faciliorem notitiam rerum visibilium
et transcurrentium, earum quae falsae et fallaces et numquam nusquamque stantes felicitatis contemptum,
atque certiorem. spiritualium intelligentiam, sobriumque eorumdem verae et stabilis et aeternae beatitudinis
appetitum. Novit enim discretio tua, quia, sicut nullum malum vitabile nisi cognitum, ita nullum bonum
appetibile si fuerit ignoratum, dicente Augustino : 11 Nullo modo diliaitur, quod penitus ignoratur ». Eorwn
autem cognitione habita, auxiliante gratia de facili impletur quod inPsalmo praecipitur : • Declina a malo
et fac bonum ». In quibus duobus duas partes justinae consistere non ignoras. .
111. La marche de 1'ouvroge. - Primam igitur (id est : -elicam) lerarclUam macarii Areopagitae Dionys¡i
cum suis expositionibus taliter ordinare desidero, quod, praescriptis in serie capitulis quae a comm.entatoribus
(ad evidentiam toti::,r,ris) in suorum princiF.s tractatuum praenotantur, postquam ad explanationem litterae
perventum fuerit, · · prorsus de meo adjiciens, nihil de commentatorum expositionibus praetermittens,
1mprimis capitulum de textu lerarchiae inseram, cui statim supponam translatam de graeco in latin_um glossa-
turam eidem capitulo congruentem. Postea praescripti ca_pituli secundum magnum H~onem de S. Victore
expositio subjungetur, dein Joannis Scoti, ad ultimum Joamús Saraceni, ejusdem cap1tuli explanatio sub-
sequetur. Est igitur dispositionis hujus ordo ~' quod praescripto textus capitulo venerabilium doctorum
expositiones subscribantur, praetitulatae per singulas suorum nominibus tractatorum, ut tali compendio
et legenti pateat facilis (quantum humana sinet infirmitas} caelestium intelligentia secretorum, quae in textu
ipsius Ierarchiae continetur, et revolvendi piures libros onerosa necessitas auferatur.
IV. La propriiti littlraire. - Sed notandum quod glossulae per Anastasium, Apostolicae Sedis biblio-
thecarium, de graeco in latinum translatae, partim a beato confessore Maximo, partim a sancto Joanne
Scythopolitano pontlfice, sunt editae. Eas omnes in hoc opere nomine Maximi praetitulare disposui, ne forte
propter identitatem nominum (Joannis videlicet Scythopolitani, Joannis Scoti, Joannis Saraceni) intentio
legentis in aliquo perturbetur. Nec tamen ideo datur ilostra praetitulatio mendositatis argui. Nam cum. in
omnibus veritatis praeconibus unus et idem loquitur Spititus, dicente Domino : « Non enim vos estis qui
loquimini, sed Spiritus Patris vestri, qui loquitur in vobis D, CBRTU.M BST QUOD, PROPTBR COMMUNIONBM
SPIRITUS, IN REGNO CATHOLICAE VERITATIS SINGULA SUNT OMNIUM ET OMNIA SINGULORUM. QuARB, PROPTER
EUMDBM IN IPSIS LOQUENTEM SPIRITUM, QUOD MAXIMus DmT ]OANNES JUDICAT ESSB SUUM, ET QUOD }OANNES
MAxiMUS A SB NON RBPUTAT ALIBNUM. .
V. Le contr6le des vem'ons. - Nec non et hoc diligenter considerandum est quod, ubicum.que litterae
textus duplex occurerit, interlinearis linera specialiter ad explanationem Joannis [Scoti Joannisque] Saraceni
pertinet, sicut in serie libri luce clarius apparebit. ·
VI. La rkompmse souhoitu. - Et baec tamen pro labore praesentis operis retributionem obtinere desidero
ut, _precibus et meritis hujus summi (post beatos A.postolos) theologi beatorumque de quibus tanta nosse et
senDere promeruerit, in praesenti suffragi.um, in futuro consortium, promerear angelorum. Adsit igitur mihi,
precor, tuis precibus impetrata, tenebrosae mentís (id est meae) illuminatrix gloria, ut, ipsa praeveniente
cooperante et subsequente, opus tam dulce, tam utile, tam delectabile piorum theosophiae .studentium
mentibus, opportunum initium sortiatur, progressum or<tinatum acclpiat, atque fine competenti et debito
terminetur. -Amen. ,.
LXXX ON A CITÉ DENYS SANS REGLE
I. A partir de 1503, les commentaires recommandés (si l'on peut dire) seront, a l'exception d'un seul,
·d'une époque postérieure. Ils auront d'autres noms. L'édition de Strasbourg (cf. supra, p. XXIV, n. 12) donnera:
- pour la Hilrardáe Clleste, les commentaires d'Hugues .de.Saint..Victor; de maitre Albert le Grand,
d'Ambroise le Camaldule et de Manile Ficin;- pour la Hilt'tttt:hk EcdbitJitÜjus, les commentaires-d'Am-
broise le Camaldule !!1: de Marsile Ficin ;·- pour les Noms Divins;les oommenraires de ~t Thomas d'Aquin,
cfAmt.roqe le Camaldule, et de Maroile Ficin ; - JlOUl' bi Thlb/tJtJi• Ah•riqús, les commentaires de Roben
~,d'Ambroise le C.amaldule et de Manile Ficin;-.;;. pout·lé~rBprtres, les commentaites d'Anibroise
le Camaldule et de Maroile Ficin; Noter que nous parloDS des·oommentailes d'Amt.roqe le Camaldu!e saclumt
tris bien que l'~tion de 1503 ne. publle .de falt sous ce nonl'C¡u'un prologue Nohl1itatllin emprunté l
Maxime le Confesseur et les scholies de Phumaniste ~ d'l!taples. . ' . . -·
AU G~t DES tCOLATRES. LXXXI
f' :. : . ••
angelus docet : 29' K';
AU GRÉ DES ÉCOLATRES. LXXXV
Les commentateurs des Sentences ont largement puisé dans les a:uvres
de Denys; ils n'y ont pourtant pas tout pris. A les llie, on n'a· guere l'idée
de cene spécialité (peut-on dire) du pseudo-Aréopagite qu'a si finement
notée le Docteur Séraphiq_ue. Au début de son opuscule « De reductione
artium ad theologiam », samt Bonaventure reconnait que l'homme jouit de
quatre lumieres différentes : lumen exterius, scilicet lumen artis mechanicae;
- lumen inferius, scilicet lumen cognitionis sensitivae ; - lumen interius,
scilicet lumen cognitionis philosophiae ; - lumen superius, scilicet lumen
gratiae et sacrae scripturae. Or cene demiere lumiere manifestera trois
choses : Christi aeternam generationem et incarnationem, vifJendi ordinem,
DEI ET ANIMAE UNIONEM. Primum respicit fidem, secundum mores, tertium
FINEM UTRIUSQUE ; circa primam insudare debet studium doctorum, circa
secundum studium praedicatorum, circa tertium studium CONTEMPLATIVORUM.
Primum maxime docet Augustinus, secundum maxime docet Gregorius, tertium
fJero docet DIONYSIUS •. La remarque est d'un mru'tr.e. Tous ceux qui ont
eu a ca:ur d'étudier, d'avoir ou de traduire l'union de l'Ame avec son Dieu,
qu'on les appelle mystiques ou qu'on les nomme contemplatifs, ont pris
Denys pour guide, et lur ont emprunté sa maniere ou ses mots.
Le grand mystique du quinzieme siecle a son début, Gerson, n'a eu
qu'une ambition : si jorte, piis aspirante conatibus Deo, poterit studium meum
ea ipsa ad communem intelligentiam deducere, quae super theologiam mysticam
(id est : occultam) difJinus tradidit DIONYSIUS •. Au seizieme si~e, celui
r. Doctoris Seraphici sancti Bonaventurae opera omnia, Quaracchi, 1891, tomus V, PI'· 319-321.
. Joannis Genonü Doctoris Theologi et Cancellarii Parisiensis opera omnia, Antuerptae, M.D.CCVI,
2.
tomus III, col. 361.
XCII ON PEUT JUGER CHAQUE CITATION
1. P. FR. BRuNo DB J. M., Saint J...,. tk la Crm.e, Plcm, 1929, .P· 383.• ~e 13 : 'Y 001!'0 le}'~! en.!~
autores antiguos que tratan de la vida y alentada de nuestros IDODJe& solitarios que su continuo e,~o
era la contemf•ción divina, y que por eso los llamaban por ezcelencia contemplativos, y que a esto JD1BDlO
se ordeDaba fin principal de la regla J>ri!Ditiva• mezclaba esttre lao materias sc:olastia!B que eztudiaba parti-
cular lección de autoreo mfsticos, particularmente de SAN DroNmo y de san Qresorio, paro sacar· de ellos
la - - de la contemplación ••
z. JBAN-JOSBPH SUJuN s. J., Quationr importaiJta "la m. IJ'iritwlk.,. r- d• Düu, Paris, 1930,
p. 142.
3· Bossmrr, lnstructiDtJ sur lu itatl d'ortiÜon, édition Levesque, París, 1897, p. 134-
4· Cur.sus t1uwloRiae mystico-scholasticM, t. 1,. p. z, n. 6 ; p. :zo, n. 8 ; p. 70, n. JI ;, -·t. 11, p. :z64, n. JO ;
p. :zBo, n. 53;- t. DI, p. 410, n. :zs6; p. 714, n. 132; p. 7ss, n. 190; p. 775, n. :zt:z; - t . IV, p. no, n. 6.
A COUP SUR ET SANS GRAND LABEUR. XCIII
il faut juger chaque citation et luí rendre sa premiere valeur : texte et contexte
grecs sont a découvrir de nouveau pour les mille et dix mille morceaux.
,. *,.
Comment va-t-on s'y prendre pour remonter sans peine d'une citation
latine du pseudo-Aréopagite au texte et au contexte grecs? :¡
Les c1tations latines sont de deux sones. Les unes sont empruntées ;
elles viennent de traductions completes officielles, historiques (peut-on
dire) ; ce sont des fragments isolés. Les autres ont toute leur taille ; elles
viennent d'un helléniste qui traduit en passant pour le bien de sa these,
au bénéfice de ses lecteurs, quelques mots seulement de Denys ; elles sont
originales. Or, notre instrument de travail rattache directement au grec
toutes les citations détachées des versions latines historiques, et indirectement
la plupart des originales. -'
Cet instrument a comme trois faces : - c'est d'abord une nomenclature ;
les formes intéressantes ou caractéristiques des versions latines historiques
y sont soigueusement disposées par ordre alphabétique ; - chaque trait
de cette nomenclature (qu'il soit un mot, qu'il en soit deux ou trois) est
suivi d'un cortege de nombres et d'exposants ; si I'exposant est 5, le
nombre qui le .Précede est a retrouver dans les marges d'une paraphrase
célebre imprimee ad calcem; si I'exposant est z, 2, 3 ou 4, tous ces chüfres
renvoient le chercheur aux pages et groupes de ligues d'une ~pse en trois
langues ; - cette synopse, qui présente sur ligues paralleles toutes les
traduttions historiques, doit etre en premier lieu, sous une forme s.péciale-
ment voulue, un recueil complet des versions mises a contribut10n du
neuvieme au dix-septieme siecle ' ; sept, huit, dix, onze versions pour les
Epttres, huit pour les Hiérarchies, neuf pour les Noms Divins, onze pour la
Théologie Mystique, se trouvent ainsi placées l'une au-dessous de l'autre
par ordre chronologique ; elles ont en tete le texte du manuscrit apporté ·¡
de Constantinople par les ambassadeurs de Michel le Begue en 827 •, et,
parmi elles, le texte de l'édition critique imprimée a París en I562 :les deux
premieres versions ont eu pour base le manuscrit •, et toutes les autres
un texte assez vois~ <le I'imi?riplé d11 seiz!~me .siecle ; to~tes ces vers10ns,
de taille bien mégííle, ont dü pour la commodíté etre divisées en incises ~-
. c'était le seul moyen de leur permettre d'aller de pair ; les limites des incises
répondent, comme il convient, aux exigences de la construction grecque ;
rien ne sera plus facile que d'aller, en haut ou en bas, des mots latins choisis
I. Pour mieux comprendre ce qui va suivre, OD poumút des maintenant jeter un coup d'cml sur la liste
des traductions latinea édi~s ou RMitées doiiS Diol¡yliaea, cf. infta, pages mv et cv.
2. M. H. OMONT, Manuscrit des tmlfll"es tk S. Dmyt f Arlopflgiu mll<>.)lt tk CorutcmtinoJ>l• a Louü 1•
D,_,.,. m 8 •z, doiiS la Rerlue des Studa gr«qUU, t. XVII (1904. mai-juiu), pp. 23o-236).
3· Dans oesbiutksDitniJIIÜnna, tomepremier, pages 63& 100,lePkeG. TMey O.P. afurtbien d~
que • Hílduin et Scot fu;Fñe onr élaboré leur versicm de Denys sur le manuscrit grec 437 de la bibliothl:c¡ue
ll8ticmole de Paris '· C'est BU m@me chercbeur intrépido que DOUS devcms de SBV!>Ü" A ~t l}UO • la ve1"SlOD
d'Hilduin est venue jusqu'i nous • dans les trois manuscrita de Bnmelles, de Paris et de Boulogne-sur..Mer,
!'IP23l62dea8tudesiJiéci~.~~~.~-~crit
~· une~e de fa meme traduction d'Hílduin : cf. Jounuú of "cal studies, avril 1936, pages 137 l
140 : ,.¡u;;;,,;c¡;riñiOTHiláuiñ'S"iiiiiiitiiiiiiiiOJ ihe P•eudo-Dioirymu. · .
XCIV ON PEUT JUGER CHAQUE CITATION
sur quelque ligue de la synopse aux textes grecs qu'ils interpretent ; enfin,
la traduction fran'raise mise tout au pied de cette synopse, aide a se remettre
en mémoire avec facilité, et souvent avec charme, la doctrine du contexte
grec avant d'en apprécier toutes les nuances en sa langue.
Voila comment par la nomenclature, par la synopse, par le recueil, n'importe
laquelle des citations latines tirées des versions historiques se trouve directe-
ment reliée au texte et au contexte grecs.
Les citations latines personnelles ou originales utilisent souvent pour
leur compte les memes tournures latines que les auteurs des grandes traduc-
tions officielles : cette uniformité dans l'expression s'explique fort bien, et,
quand il y a ressemblance, la nomenclature, la synopse, le recueil peuvent
rendre aux citations privées les memes services qu'aux empruntees.
De l'un et l'autre cas i1 faut donner quelques exemples. C'est chose
facile. L'auteur du Cursus theologiae mystico-scholasticae, déja souvent cité,
ignore absolument le grec : les soixante-sept fragments latins marqués
pages XIII et XIV ne sont en conséquence que des citations empruntées. Par
contre les appels faits au texte de Denys par plusieurs conciles antérieurs
a la premiere version latine d'Hilduin (les pages LXVI a LXXVI nous les
ont fait connaitre) sont a n'en pas douter des citations originales. Prenant
done comme point de départ les expressions latines que donnent les citations
empruntées et· les originales, nous irons droit au texte grec, pour ainsi
dire, sans hésiter. ,
Le dix-septieme fragment latin du Cursus theologiae réédité par le Pere
Anastase de Saint-Paul a comme texte : ab ultimis ad principaliora assensus
facientes, et per media rursus ad extrema, omnia auferimus, ut revelate cognosca-
mus illam ignorantiam ab omnibus noscibilibus in omnibus exsistentibus circum-
velata et supersubstantii/Jem illam videamus caliginem ab omni lumine in exsisten-
tibus occultam. Le récent éditeur met en note cette référence « De Mystica
Theologia, cap. 3; text. graec., Migne l. c., col. IOJJ •· La colonne I033 du
tome troisieme de la Patrologie Grecque de Migue vous met bien en face
du chapitre troisieme de la Théolo¡pe Mystique de Denys, mais vous pouvez
chercher dans les quarante-cinq hgnes de texte grec, vous pouvez meme
regretter que le Pere Anastase ait négligé d'utiliser les divisions A, B, C, D,
marquées a toutes les pages de Migue (votre enquete serait bien plus courte),
vous n'aurez ni latin ni grec qui approche du dix-septieme fragment cité.
Que faire? Vous prenez le nouvel mstrument de travail, vous ouvrez la
nomenclature a quelque mot marquant ultimis, principaliora, media, extrema,
auferimus, revelate, noscibilibus, caliginem, vous trouvez les renvois 58I',
582 1' 2' 3' 4 ; vous consultez la page 581 au quatrieme groupe de douze ligues,
la page 582 aux groupes premier, deuxieme, troisieme et quatrieme, tout
le texte en question est la sur la ligue S ; vous savez du meme coup qu'il
est dii a Jean Sarrazin, vous avez son modl:le, le grec de la ligue p. ; vous
remarquez des le début une glose étrange du traducteur et per media rursus
ad extrema; jusqu'a plus ample informé vous vous gardez bien de la mettre
au compte de Denys ; vous constatez que le mot grec ~...avaC:áu«r n'a pas
pu donner assensus mais a du donner ascensus, que ..-epuc•KaXvp.p.é117Jv est mieux
traduit par circumvelatam, 0...-oKpv..-T&p.evov par occultatam; finalement, ayant
découvert le grec qu'on a traduit et le latin du traducteur, vous pouvez noter
A COUP SUR ET SANS GRANO LABEUR. XCV
par surcroit que vous lisez ici un texte du deuxieme (non du troisieme)
chapitre de la Théologie Mystique, et que Migne l'avait publié a la colonne
1025 (non a la colonne 1033).
C'est ainsi, soit dit en passant, que la lecture du texte ~ec traduit
permet d'éliminer sans crainte des variantes certainement mauva1ses insérées
s;a et lli dans tels ou tels témoins d'une meme version latine, et de rectifier
des renvois inexacts ou mal formulés. Prenons quatre fragments, les 31•,
32•, 33" et 42•. L'usage de la nomenclature, de la synopse et du recueil, entendu
comme précédemment, vous a appris que dans les quatre cas le traducteur
en cause est Jean Sarrazin interprétant les incises grecques désignées par
les nombres 178'·2 , 1992 · • , 577', 573 2 • . , Or l'incise 577' a place dans la
colonne 701 (non 761) de Migne, et l'incise 1992 . , dans la colonne 708 (non
769) ; le fragment latin 33" donne abusivement omnis contemplator exsistens
Ejus qui est super omnia, et nullius ( netJ!!! sui ipsius, neque alterius) omnino :
l'adverbe omnino appartient a l'adjectif ignoto de l'incise suivante 578' :
la tournure grecque Ttp ..-aVTEJ\wr Jé a')'VWcrrip donne omnino autem ignOtO;
quant au fragment 42" la découverte des incises grecques qui lui r~ondent
permet de le purger d'une les;on surprenante ; d'autres diront : d un vrai
non-sens; - a la page 715 du deuxieme volume du Cursus le Pere Anastase
a laissé passer ce texte Omnibus Ipsa (Causa prima sei:I Deus) supersubstantia-
liter est superposita et NON SOLUM NON VHLATE ET VHRE apparet his qui immunda
et munda transeunt; y a-t-il done une manifestation de Dieu possible au-dela
de celle qui est sans voile et véritable? NON SOLUM répond a tort au grec
póvmr ; la bonne traduction avait été donnée (573") : sous ; Denys voulant
marquer que Dieu se manifeste, mieux que par des symboles et pour tout
de bon, a ceux-la seuls qui ont franchi ce qui est impur et ce qui est pur.
Revenons a nos exemples pris des citations empruntées. Le Pere
Anastase, dans son édition du Cursus, nous donne au moins sept fois une
référence au texte grec de Migne, sans avoir réussi a découvrir l'auteur
de la version utilisée par Joseph du Saint-Esprit. Pour les fragments 5•, 21•,
24•, 57", 61•, 62° et 63•, il avoue explicitement ou tacitement son insucces :
quanam versione Joseph a Spiritu Sancto hic usus sit reperire non potui (f. 5"),
ou encere quamvis piures versiones contulerim, cujusnam sit haec versio invenire
non potui (f. 61•). Comment done le savant éditeur a-t-il pu rencontrer
dans Migne les morceaux grecs traduits? En titonnant lentement, pénible-
ment; en devinant pour ainsi dire a travers la version latine de Cordier,
jointe par Migne a son texte grec, les passages grecs rendus par d'autres
traductions : celles de Ficin (fragment 5"), d'Ambroise le Camaldule (frag-
ment 21•)., de Périon (fragment 24°), de Roben Grossetete et de l'Abbé
de Verceil (fragment 57", 61•, 62°), de Sarrazin (fragment 63°). Sans aucun
doute ce n'est pas la le plus court des chemins possibles.
L'instrument de travail présent permet d'aller vite en besogne : consultée
a propos la nomenclature répond immédiatement et bien. Les mots praefulgens,
culmen et d'autres du fragment 5" vous menent a la ligne F de l'mcise 565•-
566' ; -les mots contuendis, linque et d'autres du fr~ent 21 vous menent
a la ligne A des incises 567" a 568• ; - les mots tribuenda, verius, superet
et d'autres du fragment 248 vous menent a la ligne p des incises 571 1 a 571" ;
- les mots divinissima, ignorantiam, unionem, du fragment 57" vous menent
XCVI ON PEUT JUGER CHAQUE CITATION
a la ligne R des incises 4061 , 406", et les mots effectiva, cognitionis, du méme
fragment vous menent au texte 5786 ' page 710 des Dionysiaca; - les mots
recedens, radiis et d'autres du fragment 6re vous menent au texte 4065 , page 698
des Dionysiaca; - les mots principalior, caliginem, incomprehensibilitati et
d'autres du fragment 62e vous menent aux textes 577' et 5785 , page 710
des Dionysiaca; - les mots ignote, consurge, et d'autres du fragment 63e
vous menent a .la ligne S des incises 568' et 568•. De toutes ces lignes F, A,
P, R, S, soit en levant, soit en baissant les yeux, on aperc;:oit le grec, dernier
but de l'enqu!te; les textes 4065 , 577", 5785 vous adressent sur-le-champ
au grec des pages 406, 577 et 578.
Deux fois, :poui: les fra¡p_nents .36e et 6oe, le Pere Anastase ne renvoie
ni a une traduct!on latine nt a un texte grec. Vous ouvrez la nomenclature :
les mots scire, veraciter, etc., du fragment 36e vous menent a la ligne A
des incises 58<>', 58o•, ainsi qu'au grec correspondan!; les mots principalior,
Moyses, et d'autres, du fragment ooe vous menent aux textes 577" et 5785 ,
page 710 des Dionysiaca, et au grec des pages. 577 et 578. Chemin faisant,
vous avez m!me rendu intelligible le fragment 36e en lui rendant ses anciens
mots. : et hoc ipsum non videre et non scire EST veraciter videre et scire.
La nomenclature, le recueil et la synopse peuvent rendre le,grand service
de souligner ce que chaque traducteur tient de son devancier, et ce qui lui
est personnel. Au tome cinquieme de son Cursus, page 245 de la réédition,
Joseph du Saint-Esprit fait expressément appel a la traduction du jésuite
Pierre Lanssel « ... D. Dionysius cujus textum sic transfert Petrus Lansselius :
etenim lpsa quidem omnibus praesens ést, non tamen Ei praesentia sunt omnia;
etc ... Le nouvel éditeur ose contredire l'auteur : « sic in ed. 1734, p. r82b ;
sed ERRONBE. Etenim haec translatio non est Lanselii, sed Joachim Perionii
O. S. B., Lovanii, 1566, fol. ro6' ». Qu'on prenne la peine d'aller, dans la
nomenclature, aux mots praesens, praesentia (adjectif-participe); ils nous
menent a l'incise 122' ; nous constatons que la ligne L (Lanssel) ne dit :pas
autrement que la ligne. P (Périon) ; Joseph du Saint-Esprit .a done b1en
emprunté a l'une des éditions de la traduction de Lanssel la citation qu'il
donne ; la synopse n'en montre pas moins, du début a la fin, que le jésuite
Lanssel a publié ou laissé pubher en 1615 sous son .nom lá traduction du
bénédictin Périon a peine retouchée c;:a et lit.
. Dans la plupart des cas, disions-nous (pages XCIII et xcrv), la nomen-
clature, la synopse, le recueil peuvent nous conduire directement des citations
latines originales a leurs texte et contexte grecs ; et nous avions promis de le
montrer en prenailt comme exemples des citations tirées des actes d'anciens
conciles. Nous en avons signalé six avec leurs références exactes dans les
notes des pages LXVI, LXVII, LXIX et LXX. Comment ces références ont-elles
été trouvées ? en cherchant dans la nomenclature latine. Pour la premiere, les
mots ignoramus, virgine, pedibus, corporalem, molem, et d'autres ont signalé
les incises 1023 a 1031 ; - ~our la deuxieme, les mots operabatur, virgo,
pariens, aquti, instabilis, et d autres ont signalé les incises 615' a 616' ; -
pour la troisieme, le mot Deivirilis a suffi a lui seul pour signaler l'.incise
6191 .; - pour la quatrieme, les mots novitatum, supereminens, novitas, ont
signalé l'incise uo'-• ; - pour la cinquieme, les mots nostrae naturae,
nostrae substantiae, ont signilé les incises . u O' a 1 u• ; -.. pour la sixieme
A COUP SUR ET SANS GRAND LABEUR. XCVII
enfin, les mots integre, V erbum, operari, pati, et beaucoup d'autres ont signalé
les incises 908 a 922 •
Veut-on un autre exemple? Le Pere Jugie dans le tome troisieme du_
Dictionnaire de théologie catholique (colonnes 1284 et 1285) et le Pere Théry.
dans Scot Erigene traducteur de Dtmy! (page 7) citent comme il sUiLun
passage-~dii. quatrieme concile de Constantinople en 870 << Per aequam et
regiam divinae justitiae viam inoffense incedere volentes> veluti quasdam lampades
semper lucentes et illuminantes ... sanctorum Patrum dejinitiones et sensus retinere
debemus; quapropter et has UT SECUNDA ELOQUIA ( secundum magnum et sapien-
tissimum Dionysium) arbitrantes et existimantes... •>, et déclarent que le fragment
de Denys auquel il est fait allusion est tiré du chapitre premier de la Hiérarchie
Ecclésiastique (P. G., t. m, col. 376 B-C). Le morceau indiqué ne donne
nullement le mot caractéristique SECUNDA. Vous ouvrez la namenclature
a ce mot secunda ; vous trouvez un renvoi a l'incise 132.... ; vous y lisez
le grec Wtnr<p T<va 3e.!Tepa i\&"Y'a ; vous avez obtenu de verbo ad verbum
1'équivalent de 1'expression latine en cause.
Tout comme les traductions latines des phrases grecques invoquées par
les anciens conciles, les traductions latines des ouvrages des Peres grecs
qui ont cité Denys fournissent ces citations personnelles ou originales dont
la nomenclature peut dévoiler le point d'attache. '
Au cours d'une deuxieme homélie in darmitionem Beatae Mariae Virginis
saint Jean Damascene cite un long fragment de Denys. Lequien, dans son
édition des reuvres du Docteur grec imprimée a Venise en 1748, publie
aux pages 88o et 881 du tome second lelatin que voici : Quandoquidem apud
ipsos etiam a Deo tifftatos sacrorum antistites, quando nos 1J!10f!U6 ( ut nosti)
et multi ex sacris nostris fratribus ad contuendum corpus quod vztae principium
dedit ac Deum suscepit convenissemus ·- aderat autem et Domini frater Jacobus
et Petrus supremus praestantissimusque apostolorum vertex - tum viso corpore
placuit omnibus ( prout quisque poterat) hymnis celebrare infinitam bonitatem
divinae potentiae..., post theologos, omnes alios sacrorum praecones ( ut non te
fugit) superabat [Hierotheus], totus excedens, totus extra se raptus, atque ita
ajfectus ut cum his quae canebat copulatus videretur, et ab omnibus, qui ipsum
audiebant et videbant et quibus sive notus sive ignotus erat, numine correptus
divinusque plane hymnorum auctor censeretur. Quid autem de his quae divine
illic dicta sunt ad te sermonem habeam, cum ipse (nisi mei ipse oblitus sum)
nonnullas etiam divinorum illorum cantuum partes saepe a te me audivisse
noverim. Le savant éditeur met en.marge tout pres du latin cette note Lib. de
div. nom. C. 3, in f!O ista simpliciora ,"en quoi il réussit apiquer notre curiosité:
de qucl abrégé S agit-il? et de quel dévcloppement? il faut découvrir a tOUt
prix le texte meme des Noms divins. Vous prenez la nomenclature, vous y
cherchez les mots marquants du latin de Lequien ; si le premier, afflatus,
ne donne pas de renvoi utile, le second, antistes, donne déjale bon renseigne-
ment, il indique le groupe de lignes 135• ; c'est le début du texte grec
auqucl l'Histoire d'Euthyme, citée par saint Jean Damascene, a emprunté
tout le fragment donné en latin par Lequien. ·
Vingt autres mots viennent confirmer le précieux renseignement et vous
permettent d'atteindre S!Jr un point ou sur l'autre la p~cope intér~ss~te :
le motfratres vous renvo1e au groupe 1351 ,les mots contuen,corpus,pnnaptum,
1. Je n'ai la sous la main que les deox éditions latines de Fribourg (Herder) MDCCCLXI, de Paris
(Lethielleux) 1881, et l'édition ~ de Lavai-Paris (Chailland-Retaux) de 1891. Toutes lrOis donnent
la fausse référence.
2. !' ~ dire ~~01! f1e ~orel pan¡e en 1562 (docummt_J!.) "'5t le fruit de sep~ ma.nll!l9'its: l'éditeur
les !Mcrit Jw-DI&ne l'ávertissemenf qui fait suite i la págé 41t4 de SOD wfwne:·Mil§·¡eS sept manuscrits
..
\ consulté& n'ont pas étc! classés d'une maniCre rigoureuse : dans les notices qu'on nous en dorme il n'est question
que de leur Age•
3· M. Pinard nous a promis en 1930 Wie édition critique des ouvrages de Den,.. - Dans ses Études
Dionysiennes le Pm Théry O.P. nous avertissait en 1932 que son édition de la veruon d'Hilduin était sous
presse. - S. Harrison Thi>mson prépa¡e une éditian des écrits de Robert Gzossetke.
e ON. PEUT JUGER CHAQUE CIT ATION
. '\
. ·Í
comme il a été, et restituer leur premiere force atant de citations qui, répétées
en toute conti.ance (si souvent, durant si longtemps) ont été de bonne foi
maltraitées, ou meme dénaturées.
Le premier pas a faire pour retrouver Denys, et une doctrine tradition-
nelle forte de quatorze siecles ou plus, est de refuser. a Denys ce qu'il n'a
certainement pas dit. Le second est de voir si les versions et citations latines
qui traduiraient ce qu'il a dit expriment suffi.samment le grec médité par
les traducteui's. Le troisieme sera de comparer plus tard, s'il y a intéret
a le faire, les nuances du texte effectivement traduit avec celles du texte idéal
que la critique établira un jour ou l'autre, nous l'espérons. En attendant
que ce troisieme pas soit possible, nous ne songeons qu'aux deux premiers.
Le lecteur de Dionysiaca doit se contenter d'y trouver le texte grec tel que
les traducteurs l'ont lu, et les traductions historiques telles que l'Ecole
les a connues.
Or, le texte grecutilisé par les deux premiers traducteurs est le manuscrit
de Michelle Begue ; le texte grec utilisé par tous les autres est, sauf quel%ues
l. f ' .
détails, celui que Morel Eub~~. 0~!1.-~ra p~~~ ~ Parls, en Is_62; d'oúle C~OlX
de ce manuscnt et le e OlX ue cette éditron.
· · Pour constater soi-meme qu'il y a eu deux sources grec3ues, et qu'il
n'y en a eu que deux (avec la réserve qui s'impose), il suffi.t d étudier daiis
le volume présent les formules qui accusent un désaccord notable ou grave
entre les textes mis l'un sous l'autre, qu'ils soient latins ou grecs ; dans
ces deux cas, les. dix-huit documents se partagent en deux groupes : - d'une
part, C:, H, E se tiennent; - dyautre part, S, R, V, A, F, P, T, M, P., L, N, O,
C, B, D, vont ensemble.
- Le désaccord n'est pas notable entre documents grecs quand, guidé
par la phonétique plus que par l'orthographe, l'un des copistes 1 - remplace
par la voyelle ' la diphtongue « des mots : .....eós (6"), ....;e., (9', 68', 142',
41o"), efuw (271 ), ap.elwros (7o", 1141 , 16o', 4588 , 539"), é..&rew (844 ); 8«1Kplue~s
(85'), Aeios (891 ), ep.cplp«a (998 ), KA«•Ós (1038 , 1281 , 13o"), a•el8eos (107•.a,
157', 1~83 ), ei8eápx•s (107'), e18os (107" bis), hc-rel•w (125'), ...e'úrp.a (125'),
¡.,..¡,¡¡e<A<aw (143'), ei8o7r01lw (157'), ei8o...O<ta (1584 ), p.<"faA«ÓTIJS (195•, 4548 ),
&8,Kós (1984 ), Kpelrruw (199'), 8vuxlpe¡a (2128 ), l;>.;>.e"/m (285 4 , 28¡"), <TKOT«•ós
(307'), 7rpa"fp.a-rela (3184 ), ei8o'11'01&s (319'), cpJu«s (349'), ¡,.,;>.,¡,..., (371 8 ), p.<Ta-
. . I. En 1929, ala note 4 de la page 357 de T1ie N m Scholanidim,. 1~ Pmo Théry écrivait • Nous donnerons
(dü ms grec 437 de Paris, JWtre """""'""'· 6) au cour& de cene IIIID6e1Íile reprodUction phototypique •. Devant
cette promessell nouS nous, ~es contenté f!i'en ~- une reproduct)OD en claii avec tout le scrupule
poástble dans Di'onysl'aea, Les inots sorlt a pdsent distincts les uns deS autres, ~ le respect de l'ortbogrB:phe
Orlginelle a été poussé jusqu'a l'extréme limite ; les mota inachevés ·ou inaltraités ont été re~uíts tels quels ;
il n'en fallait pas moins pour avoir la raison de certaines traductions d'&igble et d'Hildum. Nous en avertis-
sons expressément le lecteuill que tant d'incorrections en d•autres tem.ps choqueraient : il a réellement sous
les yeux. le texte du précieux. manuscrit a l'exception de quatre cahiers depuís longtemps perdus. Non
seulement la finale du ms fait défaut, mais au bas du verso du fo 16 on lit cette note hic desunt circa IO folia;
au bas du verso du { 0 40, celle·ci. hic dssunt circa 8 folia ; au :..bas du verso du fO 192, celle-ci. hic desunt folia
quaedam. En réalité, c'est un cahier de huít pages, et non de huít folios, quí manque a ces trois endroits.ll
en·JDJm.que un_quatrianell entre les folios 144:et 145 : aucune note manuscrite ne le signale. • Ces lacunes,
dit M. Omont (op. cit., .P.• 234), remontent 8 une époque· andesmell autant qu'on en peut juger par une
numérotation ~ cahiers quí sem.ble dater:-du XII• ou du·XIII• aikle, et dontleschitfresont.enpartie
écbappé au couteau du relieur. • Le P. Théry (pp. cit., p. 366) fait cette rem&Ique : • Ajoutons que gr4ce ala
littéralit<! des tradUction• d'Hilduin el de Scot Erlgene, i1 senit faci1e de rétablir ces pas•ages dispaiUS. • Nous
avons tenté de le fairell mettant entre < > cet essai de restitution; cf. dans le práent volume les pages 238-
283, SS9-S6I, 6os-6<!9, 6SS-669·
A COUP SUR ET SANS GRAND LABEUR. CI
¡¡,¡...,. (3743 ), eveDI.X"' (3848 ), ap.epela (390'),• ap.Í:Aeiwv (42o"), avlKAmrro~ (426',
5391 ), ocpelXoo (435'), ecplcre• (4401 ), p.eÍ""'« (445'), a&páve•a (446'-), ópácre« (4621 ),
K<V>Í<T••~ (4771 ), p.ei:Jl~e<v (491' ), KAeii:Jpov (497'), p.we• (507"), ef&.,Xov (513 8 ),
EIA«pw/¡r (531'), ep.cpáve¡a (611 4 ), &ewó~ (625'), crecpi:Jel~p.ev (6264 ), -repa-rela (6283 ),
'Y""a."eior (631•), ...oxv.,.ái:Je•a (6341 ) ; -remplace p¡¡r la voyelle ~la diphtongue
•• des mots : Ka-ra<lelcracri:Ja• (61 ), eyelpe< (621 ), TEA<«Yr~ (1524 ), <l~p.wvpyei (1633 ),
Ú1repyvei (183 1 ), KweicriJm (189', 486'), /C<V€ÍTa< (1921 , 2054 ), ,~p.v•i-ra• (208 8 ), ei
(301 4, 3291 , 41o", 4243 , 430•, 464•), eiKaiov (3114 ), J.,pei-ra• (3721 ), fJoúAel (464'),
avacp•i (4<í4'), ...av-reX•i (505 1 , 53o"), eXá-re<pa (649"); - remplace par la diph-
tongue El la VOyelle 1 deS mOtS : Kpvcpfav (143 ), crwcppovl (181 ), IJe(i)pÍa (30',
55', 193', 647"), lcráyyeXor (31 8 , 3913 ), .,.pot~p.• (548 , 193', 3658 , 487", 651'),
Ta-rp•apxla (97'), vlapxla (97'), p.frpws (1741 ), cpi:Jlv., (181 3 ), aAA~Xovxla (187"),
TEAIKÓr (197'), aTe.~la (284'), &AXol"'".. (3142), Mvvap.la (3163 ), p.ET!Tlov (321'),
,;.,..,pám (4191 ), .,.,., (47o"), w!ilr (485"), tcrp.ev (4921 ), crvvouda (496'), crvP.cp"'vla
(505 1 ), crvp.cpvta (sos•), IJeiicros (521 4 , 546", 5481 ), &.avép.~·· (529'), xop~la (,5401),
l8eiv (626"), Ó?rAO?rOita (631 3 ), i?rayyeXla (6324 ), Kpa-ñíp• (651 1 ), "'""" (655 1 ) ; -
remplace par la diphtongue .. la voyelle ~ des mo¡:s : J.,.iJI.éX~p.a. (138' ), XP~
(1554 ); a7roXlcriJ~,s (285 1 ), ~ (293', 378•), elpf¡cr()oo (3183 ), vp.v~cra. ~324'), acri:Je~
(429"), p.Óp~ (4624 ), &<¡¡p~p.évoov (497'), ÍJ?rep~voop.:v~ (507'), .Vp~Koos{623 1 ) ; -
remplace par la voyelle ' la voyelle ~ des mots : -ñí• (7"), a~s (222 ), IJ~Xa!i~
(983 ), ,.á..,.~ (3o8•), ~la (4991 ) ; -remplace par la voyelle ~ la voyelle •
des mOtS : ayaiJo~ÓTIV (191 ), p.VCTTU<ÓS (441 ), ii....oxooplcre< {126'), crocpodÓTIV (3254 ),
U?raplyKAtTOS (372', 471', 479'), p.Óvlp.or (382'), ?raVTI (4138 ), ap.•y{¡s (4351 ),
ap.•lX,KTos (441') ; - remplace par la voyelle • la diphtongue a• des mots :
a7rOA<criJa[vO> (16"), a1ravaÍvop.a1 (743 , 3638 ), a>Tava<pÓUJ (371 8 }, eiJcppaÍvoo (439"),
IJ,a•pÉu> (4981 ), <iKpm</>rW (5021 ), "Pa, ...axá.. (632'), ha'P'"Ó• (6341 ) ; -remplace
par la diphtongue a• la voyelle. • des mots : ~.-,. (924 ), év<aior (1142 ), évó.,
(1918 ), évw[ros (1918 , 1922 ), lcrÓ~e< (195'), ÓAÓT~<O (1953 ), T€Ae<Ó-r~er (1954 ),
iwv (215'), ÉaVT<ii (358•), vp.v~éa (378•);- remplace par la voyelle o la voyelle"'
des mots : iJ.,.epwwp.os (361 , 5o"), ¡¡..,.,.. (81•, 159', 212'), p.óvoov (82'), XPi¡cr.,p.a•
(1001 ), 7rpo8wp<crw,...la ~1121 ), avaTelv~AJp.6v (1242 ), avWAoiJpor (1543 , 3691 ), ~0>
wp.~ (162•), cp~AJTooWJAla (1723 ), <,..,.,.,.>,.,Dcra (177'), Tayai:Jp (2018 ), aV..p (376'),
CTTev<loov (429'), IJeoop-/¡cr..p.ev (4So', j02~) ; - remplace par la voyelle "' .fá
VOyelle O deS mOtS : dywv. (46"), OVO¡J.atTIJe[~ (so«), aKaTOVOp.ácrTov (56"), KaVÓV!
(691 ), 7rpocrayayÓVTe< .(93'), crvváyov (18o«), 4-r-róvrov (2oo'), l-repov 204'), a?ro-
J~áp.ella (311'), V1rOP.V>ÍCTOp.ev (321 8 ); vcpecrTI¡ICÓTOs (334'), xopÓs Ü76' ), 1rOAvyovla
(3784 ), 3<Ka<Óra-ros (434'), a1roJe~Óp.•IJa (442'), ÍJ?rep.,.X~pÓT~ (453'), ~ov (457"~,
7rpofx.ov (46o"), p.lvov (461 1 ), Kara&e~Óp.•I:Ja (469'), KVKAocpoplKÓS (475'), 1raAawv
(4828 ), CT<7rTÓTaTor (492'), ap.llleKTor (535'), V7repoúcrwr (614'); aópaTor (620').
n n'y a pas désaccord notable q,uand les copistes prennent a leur gré
}'une OU }'autre de ceS formeS éqwvalenteS ·: - Q7re!pla, QOplCTTla (11 1 ),
I:Jeocpavla, lleocpáve<a (16', 301 , 4871 ) ; 7r<plavyÉu>, 7r6p<avyá~oo (3o") ;· TÓ ~...epi:J•v
cpiJr, .,.;, úwépi:Jeov cpmr (38•); lleocpáv~, I:Jeoe~3{¡s (54'); ICVpla, KVpola (628 , 1761,
4164) ; &..peá, <lmpov (662) ; Káoo, ICalro (1oo«) ;. p.v~p.~, p.vela (i27") ; écrrlacr•r,
E<TTÍa (149') ; xapl~op.al, xap<TÓO> (1788 ) ; Óp.ÓT<j.tor, Óp.OTQ~ (2001 ) ; rpavÓs,
Tpa~r (207°) j avára<r!S> avá<TTa<r!r (2121 ) ; ..-A~uÚ'repor, .?rA~1lcrrepos (331 3 ) ;
~..,.,.,, y•v1¡cr..,.a• (331 8 ) ; p.mxrov, p.froxos (3371 , 342'; 453') ; olovef, olov
CII .ON PEUT JUGER CHAQUE CITATION
(350') ; mmupóro, tr~~~~fxw (356') ; ~w., ~WÓ¡> (379") ; evel>..Aw, eve<'>..éw (384") ; l<a6a-
ptó-n¡r, ~<a6apÓT~ (3894 ) ; Z8<a, el8Éa (398', 455') ; ?m~epaÚv>¡Tor, lm~ep<ÚV>¡TM
(4064 , 6223 ) ; 7r<7retrrp.Évor, 7re7rt<TTwp.évor (409') ; cj>wT<<TTtKÓr, <j>ooT~ptKÓr (425") ;
EvEp~, Ev6p"foVv (455') ; ICaTa8Jxop.at, 0:7ro8éx.,op.at (469') ; Cx:roAEl7rro, a'iTo~tp.?rávro
(472'); Ótto'Yv,¡o.ws-, Óp.Ó7vws- (5068); &,uerá"JTTcoTos-, &&ta?rTro-ros- (511 1 ) ; O.UTaula,
lucaTa<TTarrla (513') ; ap.uJpár, ap.avpór (5133 ) ; évár, p.ovár (55o") ; Mu>>..VTor, atltá-
X!"or (6164 ) ; <j>OOToO.vrrfa, <j>wTOXV<Tla (62o') ; a7rpÓ0.>¡Tor, a7rÓpp>rror (635') ;
6<ovP'YtKÓr, 6eovnór ( 639").
Ce n'est ~as par suite d'un désaccord queld~a,ue entre les sources
grecques utilisees que les traducteurs latins ont lu . éremment les memes
onciales, voyant : &' e~<eiva-super ipsa ou o7rÉKetva-ultra (128 , 77'); <'í>.Xa-
alia ou &Aa-sales (53 3 ) ; ; Olr Ta av.ra- aut bis eadem ou íí8trTTa aJTa- dele-
ctabiliora haec (129'); "" 8rjp.wv-ex populis ou ~"c~p.oiv-peregrinans (137'); i
ID.~- omne ou oXrí- perdita ou ao)\rj- indestructibilis ou ao:\)1.~ - congregata
(176"); Kal voir-et mentibus ou ~<atvoir-novis ou Kevoir-vacuis (29Í', 408•, 643');
; Kal ÓVTwv 7roX>..oiv- exsistentium multorum ou eZKaiov Twv 7ro>..Aoiv- vanam mul-
torum (311') ; p.l.v ovo-ar-quidem exsistentes ou p.evoÚo-ar-manentes (341 3 ) ;
a<j>rí-tactus ou a<j>' ií-a qua (347'); ; Aó-yw p.ev 0\r-ex verbo quidem sicut ou
ríAo')'~p.évor-demens (392'). '
Ce n'estpas non plus par suite d'un désaccord quelconque qu'un copiste
grec use du 10ta souscrit alors que l'autre le juxtapose, quand i1 s'agit des
m0ts 8tavo{~ (54'), 6eapxl~ (66'), aKptr:e{~ (139'), lzTev~e{~ (2844 ), ap.ep{~ (39o'),
avAl~ (39o' ).
n n'r a pas encore de désaccord réel quand l'un ajoute un p. aux dérivés
de Aap.r:avw, et nous donne : a7r<pt'A~p.7rTor (34' ), 7reptA~P.7rTtKÓr (35' ), 7rpo-
~p.7rTucár (35'), o-vv>..~p.7rT<Kár (3$'), á~p.7rTor ~5'), .1"1\~p.'TrTéov (6o•, 67", 455"),
7repi>..~p.7rTucÓÍr (64', 1241 , 4564 ), 6eo'A~p.7rTM (135', 137"), <j>WToA~p.,Yla (165 1 ),
lucaTáX~p.7rTor (383•), v7rÓ~u.,Y<r (644•), pas plus qu'il n'y a vraiment désaccord
quand l'un des deux ajoute souvent, et tres souvent, un v euphonique a
ses mots, meme devant une consonne, pour marquer le repos de la fin d'une
incise ou d'une phrase.
Le désaccord devient notable quand un copiste cede au mirage de
l'homoioteleuton ou de quelque assonance, et passe inconsciemment : - d'un
KW a l'autre (90'); d'un o~. a l'autre (115'); d'un 7ráVTa a l'autre (201 1 ) ;
d'un TÍÍd< a l'aUtre (2891-2); d'un-<j>tÉvTat a l'autre (3144 -3151 ) ; d'un Ó7rOLOV
a l'autre (~25') ; d'un p.aAAov a l'autre (33 11 ) ; d'un Ó7rwo-wv a Í'autre (333') ;
d'un EIX~cpwr a l'autre (334 ) ; d'un ltrrtv a l'autre (338") ; d'un Kal a l'autre
1
(351 8 ) ; d'un elvat a l'autre (353'-3 ) ; d'un lx,et TO .lvat a l'autre (353"); d'un
elvat a l'autre (353'); d'un OVTWV a l'autre (366•-•); d'un ~ a l'autre (37o") ;
d'un <j>úrrtv a l'autre (3753 ) ; d'un 7rOAv ••• a un autre (3824 -3831 ) ; de aVrwv a
Ú)\)\wv (4oo") ; d'un res a 1 autre (4031 -') ; d'un elvat a l'autre (413') ; d'un
••• fxwv a l'autre (417'); d'un ; a l'autre (4221 ) ; d'un f<TTtV a l'autre (4288 ) ;
d'un fK7rTW<Ttr ~~ l'autre (430'). ; d'un lx,oVTa a l'aUtre (433') ; de... ávOV<TtV a
••• á~oVtTt (439') ; d'un KW a1 autre (456') ; d'un "" a l'autre (5191 ) ; d'un aVro
a l'autre (5228 ) ; d'un1 TWV a l'autre (5231-B) ; d'un KaAa1 a l'autre (5251 ) ; d'un
••• <TtV a l'aUtre (622 ) ; d'un KUIOÚp.evor a l'autre (655 ).
Le désaccord est vraiment grave, paree qu'il devient irrémédiable,
A COUP SUR ET SANS GRAND LABEUR. CIII
1. Si a toutes les variantes précédemment données (oo. e-cm) nous ajoutons les cas oU le copiste
écrit un mot défigu:ré, méconnaissable, une sorte de barblirisme, ae.pctc; (1243}, u1te:peta«O't (n'f), e1tc:~
p«y-r¡a«'ol {3191), 1tpOVCID'I'tOc; {3JS3), OEt'tiXt (3721), 8uOt'oiiXt (421 1), W'tt« (4421), OtOt'tEO'ol (462)1, J.LEO'Et (468 ),
O'UJ.L1tt'7t't'txotc; (49'f), !Xvuapw'ta (4981), 'tOO'IXU'tiX (Sial}, a1toCun¡c; (S2oS), E1tECJ't'a..,¡uvwv (5331 ), tXJJ..E@tiTt'T¡-.1 (640'),
nous aurons ~uisé la liste des dift'érences qui, dans le tome présent, mettent en opposition les deux
docwnents : 6, 1"- Autant dire que le ms de Michelle B<gue (6} nous apportait en grec la pensée de Denys.
Les premien traducteurs (Hilduin, Scot Eri¡Cne) n'ont pas su dominer fes difficultés de leur tAche: ils sont
en partie excusables ; mais ils avaient en mains un document fid.ele, dont en somme les défauts laissaient
nette et visible toute la trame du discours. Le cadeau impérial était bien un cadeau, et non un labyrinthe.
CIV
La PARAPI.
1
Une TRAD1
I
-8'
[, Leo ép11
2. P. G. 1
Si l'on pouvait 1
cv
•
g' po de
g' po de
g' po de
N M ti e E
. L'q,¡tre quoVetter a traduited'81'Dlénien en allemand (TfNol.Qumtaltdn-ift, t887, pp. I33·I38) n'a pao de place ici.
ltutieüm, oct. 1929, .pP• 366-388, 413-425 : les manuscrita anastasiens ou _romaina, leur influence hist;~e._
au tempa du diacrePierre (cf. p. cuu, in/im) et lu en 649 (cf. p. LXVII, in principio), cette preuve serait ·euae.
CVI ON PF.UT JUGER CHAQUE CITATION
Qui possede les deux sources ~.P., a retrouvé le grec tel que les traducteurs
l'ont lu ; comment aura-t-on les versions telles que l'Ecole les a connues?
Aucune difficulté pour ~;;elles qu'on imE_rime a peine nées. Les traductions
latines des quinzieme (A, F), seizieme (.t', T, M) et dix-septieme siecles
(L, N, O, C, B) n'ont pas couru les risques des manuscrits du moyen-age :
les fautes d'impression ne sont ríen a cóté de celles des copistes.
Pour l'ouvrage de Dom Claude David (D), la ~uestion ne se pose metne
pas. Cette traduction fran~ise, et non latine, n a qu'un rllle auxiliaire ;
libre d'allure, elle a dti subir une toilette pour se plier aux exigences de la
construction grecque, trouver une place dans les incises du livre, etre ainsi
en mesure de rendre un service appréciable ; c'est pour nous qu'elle est la ;
si l'Ecole l'a connue, c'est juste a son déclin ; enfin, les in-folios qui la con-
tiennent, communiqués avec tant d'amabilité par M. Vabois, conservateur
en chef de la bibliotheque de Blois, sont autographes.
f Seul, le cas des traductions latines des neuvieme (H, E), douzieme (S),
¡ et treizieme siecles (R, V) retiennent notre attention.
· De la version faite par Hilduin (H) l'Ecole a certainement pu 'lire et
(-1 u'/ relire l'épitre adressée a saint Jean,et,pour une bonne partie,l'épitre a Démo-
phile : ces deux écrits, souvent copiés et recopiés comme parties intégrantes
des Areopagitica d'Hilduin, ont eu depuis l'imprimerie deux éditions au
XVe siecle, quatre au XVIe, une au xvrre, une au XJXe et une au xxe.
Hincmar de Reims a par cinq fois cité la version de son maitre '. Faut-il
croire que la s'est bomée l'infiuence directe de la plus ancienne traduction?
Les grandes bibliotheques, et parfois les petites, renferment encore trop
d'inconnu pour qu'on ose tenter une réponse ; le texte de la version d'Hilduin
n'a été lui-meme retrouvé qu'en 1925, il se trouve publié pour la premiere fois
dans nos pages d'apres le manuscrit 15645 de París. Le travail de comparaison
entre le texte d'Hilduin et les écrits enfouis dans les dépots publics va seule-
ment commencer. Qu'on nous permette de préciser le résultat d'un premier
sondage : l'éveque de Lincoln, Robert Grossetete, parait bien avoir exploité
la traduction d'Hilduin. Les manuscrits de Prague, de Bruxelles, de Boulogne
(venant de l'Abbaye de Saint-Bertin, aux portes de Saint-Omer) et un autre
d'Oxford laissent déja entrevoir pour le travail d'Hilduin, aux XJie et
XJVe siecles, une certaine diffusion en dehors du milieu rigoureusement san-
dionysien de l'De-de-France et de la Champagne. S'il plait a Dieu, nous en
reparlerons ailleurs. .
Robert Grossetete est l'organisateur des études franciscaines a l'université
d'Oxford : les fils de saint Frans:ois detaient tout spécialement sentir son
infiuence. Par eux sa traduction de la Théologie Mystique de saint Denys (R),
agrémentée d'un commentaire, a éclairé l'Ecole au Moyen-Age : c'est amsi
que l'auteur du traité de septem donis Spirítus Sancti, attribué fort longtemps
a saint Bonaventure, fait appel au Linconiensis (sic)'', et Henri Herp dans
r. P. G. TlmRY, o. P., Études Dionysiennes, tome 1, pp. 147-152; les textes sont donnés in-extenso :
cf. P. L., t. 125, 225 B, 226 B-C, 287 A, 313 B, ~3 A-B.
~. Opera omnia SANCTI BONAVBNTDRAB, ed. V1v~, Paris, r866, tome VII, pp. 584, 586, 6os, 6zs, 634,
650.
A COUP SUR ET SANS GRAND LABEUR. CVIJ
A ceux qui ont le culte d'une pensée vigoureuse, nous ttansmettons reli-
gieusement la meilleure part du va:u que le prette séculier, auteur du livre
de 1503, formulait en ces termes aux versos des folios 1 et cccxxu: :
Optime lector :
qui bibisti hactenus e riflulis
jam nunc limpidum et dulcem fontem degustato.
Aude,
el gratias age Deo
quod opera difli Dümysii in lucem prodierunt,
quem veteres et moderni multo labore e graeco in latinum fJerterunt,
cujus interpretationi tanti patres insudaverunt,
quem quasi per excellentiam THEOLOGUM nominant,
quo vel scolastici vel neoterici theologi a'Dide utuntur
et testem ubiubi possunt invocant,
qui primus de theologia mystica (id est : secreta) scripsit
projundus, devotus, in Deum injlammatus,
multarum abditarum rerum edoctus.
Felix et ordinatum erit lheologi studium
si primum speculali'DOs bene legal ( nec lamen lolam aelatem in eis solis consumal),
deinde ad praclicos, ad morales, ad hisloricos se conferal theologos,
postremum vero ad mysticam et secretam theologiam
qua Dionysius plenus est
sese tradat,
ut hoc ordine
posthabitis tandem concertationum clamoribus
voluntate in praeceptorum di'Dinorum observatione integre fixa
in solo tandem theologiae auctore, fonte, objecto, Deo.
se oblectet, afficiatur, delectetur, inhaereat,
sicque anima sua
Christi solius amatrix
a corpore evolans mox ad Eum ascendat,
in quo cognoscendo diuturnum studium contri'Dit,
de quo disputa'Dit,
é1ivs 'Ditam, mores st exitum docuil,
quem amoroso qffectu düexit.
duplici testamento ( et vetere scilicet et 110fJo) contenta eloquia nominantur. Porro eloquia proxime
et dignitate et auctoritate sequuntur ea hagiographa sanctaque scripta, quae Apostolorum auditores
ad fideles Ecclesiae instituendam futuram sobolem reliquere. Inter quae sunt divi Dionysii Areopagitae
sacratissima opera, tanta excellentiae dignitate eminentia, ut commendationis eorum nullus umquam
verbis valeat assequi summam. Ut enim dilectissimus Deo discipulus Joannes, ob Evangelii sui
sublimitatem inter Evangelistas aquila nominatur, ita et sanctus Joannes Chrysostomus hunc bea-
tissimum PATREM, suorum scriptorum altitudinem demiratus, totus pene effectus attonitus, volucrem
caeli exclama/. Hunc sancti viri singulari doctrina fulgentes, sanctus Maximus, sanctus Michael
Hierosolymitanus, sanctus Andreas Cretensis, et universa docta Graecia, miris laudibus effert,
magnum appellat, angelum appellat, et cui ;imilis non successcrit sacrorum interpretum. Et cum
aliquando in obscuris theologicis Eusebii Pamphili de motu monadis in dyada et statu in triade
( quod ad intimas Divinitatis processus ineffabilemque intimorum illorum processuum statum in
Trinitate pertinere mdetur, et discussum a beatissimo patre in libro hypotyposeon) ita legens incidis-
sem <e non-ens enim ex negatione primum finitur, quod entium nihil exsistat ; effectrix siquidem
causa et praestantius illis est, ex negatione identidem finitur ultimum, quod entium nihil
exsistat, sed ipsis quoque deterius ; >> et iterum : « qnia supra unionem hujusmodi est unio,
et supra divisionem divisio, quod etiam melius quispiam superunitum et superdivisum nuncu-
paverit ; » visus est mihi ipse Eusebius aut Dionysium lectitasse aliquando, aut eos qui suis verbis
suoque philosophandi modofuissent usi. Verum ut solem conspiciamus, face non egemus. Idcirco
cetera testimonia patrum de ipso, ut Polycarpi, Dionysii Corinthiorum episcopi, Methodii, Athanasii,
Eugenii, Gregorii Turonensis et Fortunati, nunc praetereunda jure censeo, utqui aliena luce ad
persuadendum minime indigere videamur. Haec sacratissima opera, has divinitatis opes et caelestes
ambrosias (non quas fabulosae fundit cornu Amaltheae) voluit summa Dei benignitas nostris
temporibus latinis intelligibilius restituí, ut illa plenitudine apostolicorum temporum depromptas.
Et plane litteraria monumenta, ex apostolicis temporibus ad nostra dcrivata, aeque mihi a ceteris
dijfere videntur ac viventia a mortuis, caelestia a terrenis, et a mortalibus immortalia, aliquid
vivificum atque mirificae lucís ultra cetera in se servantia. Attamen illa ipsa eorum lux spiritalisque
et vivifica intelligentia sine certo duce occulta manet prorsusque incognita. Ad quam proculdubio
percipiendam nullum hoc sacratissimo auctore invenire valebimus certiorem ducem. De quo nimium
vere dicere poterimus ( quod ipse de Hierotheo dicere solebat) nos numquam illustriorem solem
offendisse, cui infigere conaremur obtutus. Hic sanctissimus auctor unus eorum est de quibus beatissi-
mus Paulus aiebat « Sapientiam autem loquimur inter perfectos », et perfectorum solidum esse
cibum, siquidem horum divinorum operum intelligentia so/idus cibus est. Et testar illorum sanctorum
temporum felicitatem, a quibus omnis sapientiae lux per omnia gratiae tempora ejjluxit, mihi num-
quam post sacrosancta eloquia, minus quidem et subrutile, intelligentiae nostrae pervia, quidquam
his magni et divini Dionysii operibus occurrisse sacratius; et si reliqua ( quae injuria temporum
perierunt) ad manus prompta haberentur, sufficere haud dubie possent ad totius orbis vivificam
illuminationem, magis revera deploranda l¡uam quaecumque opum, regnorum, aliarumque fortu-
narum jacturae, quam quaecumque detrimenta. Et eloquia similia sunt arcae, in qua sapientiae
thesauri latentius occlusi occultique manent, numquam oculis pervii, nisi sit qui referet sacrumque
inferat lumen. Hic autem caelestis et supramundanus theologus divinam arcam aperit et sacrum
lumen infert, in qua reseratorum eloquiorum mirificum decorem contemplari valemus, quae universa
idoneis lectoribus magis obvia patebunt quam nos ipsi praemonere aut scribere sujjiciamus. Quare,
dum paucorum adhuc admonuerimus, quasi patefactis atriis ad divinarum opum sanctuarium (Deo
omnium munerum auctore et sacratissimo martyre ducihus) vos admitti orabimus. Primum itaque
est : sacrosancta eloquia et haec insuper divina opera, illisque similia ( quae eloquiorum mysteria
detegunt) attente, in orantis modum ad Deum humili prostata provolutaque mente, omni cum
reverentia et tractanda et legenda esse. In humanis enim studiis homines, utcumque placet, gerunt
habitum : in divinis autem sola attentio, devotio, pietas, religio, reverentia et humilitas juvant
mentemque adaperiunt; et qui ad ea secus accedunt, non modo nihil proficiunt, sed plerumque evadunt
deteriores, impii, prorsusque divinis praesidiis capti; nescientes divina et sancta divine et pure
fuisse tractanda, et humana humane. Secundum est : hunc sacratissimum divinae reserationis
sapientiae auctorem, neque platonicum aristotelicum stoicum aut epicureum, sed Jesu vitae auctoris
et Spiritus Sancti sub divinissimis Paulo et Hierotheo praeceptoribus esse philosophum; non quod
nescierit quae Plato et Aristoteles scierunt, immo vera uterque (si tempora dedissent) se etiam
beatum putasset ejus nominari discipulum; et idcirco nolite eos audire qui eum nominant platonicum.
Sapientius cogitate, est enim aliquid longe sublimius; et his profecto nomim"bus sacrorum adimitur
cxrr LES ORIGINES DES PIECES QU! INTRODUISENT OU ACCOMPAGNENT
.
CXIV LES ORIGINES DES PlECl!S ADDITIONNELLES.
meminit el nonnullorum dicta proponit, qui temporibus illis floruerunt, quorum et Actuum liber
et epistolae Pauli memineTUttt; sed praecipue omnium sinceritas dogmatum istud ostendit.
- AMBROISE le Camaldule, traduisant le prologue de MAXIME Ct 66o), P. G., t. 4, c. 16-21.
20" - NOfJam claritatem... P. L., 122, II71 B - ÉRIGENE.
21° - Post translationem Angelicae Hierarchiae translationem Ecclesiasticae distuli, guia
super ea transferenda tuam voluntatem ignora'IJi. V erebar autem et meorum nimius approbator,
et contra Salomonem liminum amici odiosus frequentator. V erumtamen ad transferendum Magíster
scholarum me c01117110'1Jit, qui ejus Hierarchiae factam a me translatianem te approbare, et hujus
postulare confirma'IJit. Eumdem autem modum transferendi in hac Hierarchia quem in Caelesti
obseT'IJavi : hoc excepto quod latinas dictiones multas pro una graeca positas non ubique conjunxi,
et alicubi sensum potius quam verba sum secutus. Poterit autem aliquem mOfJere quare placuit
latinorum Ecclesiae quaedam mutare, quae constat virum sanctissimum et ah Apostolis eruditum
tradidisse, immo tradita ab antecessoribus suis narra'IJisse, et quare tradita fuerint rationes ostendisse.
- SARRAZIN.
22° - Praecumbentium capitulorum... P. L., 122, 1071-1072 - ÉRIGENE.
23° - Primus itaque líber... P. L., 122, 1033 B-e - ÉRIGENB.
24° - Quartus de mystica... P. L., 122, 1035-1036 - ÉRIGENB.
25° - Quoniam prudentiae... cf. supra, p. LXXV, note - SARRAZIN.
26° - Sancti Dion. Areop. J>ri!nus... P. L., 122, 125 e - ÉRIGENE.
27° - Scripsit ad Timotheum... P. L., 1o6, 29 A-B - HILDUIN.
28° - Secundus vero liber... ' P. L., 122, 1034 A-e - ÉRIGENE.
29" - Signa reverendarum sacrorum uniformi orationt ad singularem resol-
'IJisti unius luminis unam claritatem - SARRAZIN.
300 - Symbola divinorum ..• P. L., 122, 1069 D - ÉRIGENI!.
31° - Tertium beatissimo ... P. L., 1o6, 30 D-31 e - HILDUIN.
32° - T ertius continet ... P. L., 122, 1034-1035 - ÉRIGENE.
33° - Tuam mentem irrigant •.. P. L., 122, II71 note - ÉRIGENE.
34° - Utilitati legentium ..• cf. supra, p. LXXV, note.
35° - V alde quidem admiranda ... P. L., 122, 1031-1035 - ÉRIGENB.
N. B. : Les numéros 2, 3, 10, 20, 29, 30 et 33 traduisent les vers grecs insérés dans
la Patrologie Grecque, au tome troisieme, col. II6-II7.
Les numéros 25, 21, 17 et 4 sont les prologues mis par Jean le Sarrazin a ses
traductions de la Hiérarchie Céleste, de la Hiérarchie Ecclésiastique, des Noms Di'IJins et de
la Théologie Mystique. Le numéro 12 est le prologue mis a son commentaire de la Hiérar-
chie Céleste. ·::
Le numéro 6 est le prologúe mis par Thomas Gallus, Abbé de Verceil, a sa Para-
phrase ou Extractio des ouvrages de Denys.
Le numéro 14 est le prologue composé par Lefl:vre d'Étaples pour l'édition de la
traduction d' Ambroise le Camaldule, imprimée a Paris en 1498-1499, cf. supra p. XXIII, n. 6.
..,¡·
,_,
'•
,,
1
:'1
ADDENDA
I. Au moment oO. s'acheve l~impression de ce livre, une nouvelle édition latine partielle de la Hiérarchie
Ecclésiastique paralt: en Westphal.ie. Qu'elle s'ajoute 8 la liste quise termine avec la page LVIII.
fol. 3r ... Pues no hay más que un Cristo que- alumbra a todo hombre que vive en este mundo, ni tampoco
más que una teología mfstica (y esta es la que El reveló a sus apóstoles, y ellos a su discípulo san Dionisia.••)
de este sumo teologo me valdré principalmente para lo que viniere de tratar de ella... Y porque del poco uso
que ha habido en los autores espirituales de coger la doctrina de espfritu de esta fuente (queriendo cada uno
hacer una teologfa mística a su modo) ha procedido tan gran confusión y tan varias y encontradas opiniones
en materia de oración mental (como a cada paso vemos) con nótable dafio de las almas que le ejercitan, será
necesario para recibir esta luz mfstica en su primera pureza y claridlld tomar el consejo que nos da santo
Tomás diciendo que, - así como en el discurso humano, cuando queremos ,hufr los yerros de nuestra razón,
recorremos a los primeros principios que Dios asentó en el entendimiento para el conocimiento natural
como unas semejanzas criadas de la verdad increada, con los cuales se defiende el alma de cualquiera nuevo
error y se purga de los ya aprehendidos,- así también en la sabiduría mística, para recibir la luz divina
en su pureza, apartada de la oscuridad que se le viniere mezclado de otros autores, es necesario recorrer
a los fundamentos del primer arcaduz de ella, que es san Dionisio.
fol. 98r ... san Dionisia después de haber tratado de los conocimientos afirmativos y negativos con que
el entendimiento va buscando a Dios ... dice estas palabras : Hay demás de estos otro conocimiento de Dios
divinísimo conocido por ignorancia en luz de fe sobre el entendimiento, cuando él, apartdndose de todas las demds
CIJSas y después dejdndose a sí mismo, es unido a los rayos resplandecientes de la luz in/usa; y, de esta manera
dispuesto, es alli iluminado de la misma profundidad de la sabiduría divina que no podemos escudriflar, siendo
obradura de todas las cosas. En estas palabras de profunda sabidwia dicen los santos que cifró este sumo
teólogo la excelencia luminosa de la teologfa mística que la Sabiduría eterna vestida de nuestra carne enseiió
;¡
··.'1
'.1,
a sus apóstoles, y ellos la depositaron en este doctfsimo discípulo suyo como en archivo apostólico para que
1
él la comunicase a su Iglesia; y asf en ella habemos de fundar todo lo que se ha de decir de la contemplación
divina, desechando como doctrina espuria todo lo que de esta contemplación han dicho en largos tratados
otros maestros, si con estas palabras no hace consonancia.
3· Le lecteur qui désire avoir in-extenso les fragments 31, 32, 33, 42, s, 21, 24, 57, 6r, 62, 63, 36, 6o
que citent les pages xcv et XCVI, peut les trouver ici :
fragment 31 : Hoc bonum laudatur a cunctis theologis et sicut pulchrum et sicut pulchritudo, et sicut dilectio
et sicut diligibile.
fragment 32 : Omnibus igitur est pulchrum et bonum desiderabile et amahile et diligibile.
fragment 33 : Onmis contemplator exsistens Ejus qui es~ super omnia, neque suiipsius neque alterius (Jmnino.
fragment 42 : Omnibus ipsa (causa prima seu Deus) supersubstantialiter est superposita3 et non solum non
ve/ate et vere apparet his qui immunda et munda transeunt, etc ...
fragment S : Dirige nos in ipsum superignorum et praefulgens excelsumque mysticO'I'Um eloquiorum culmen.
fragment 21 : Tu autem, o Timothee carissime, intentissima contuendis spectaculis mysticis exercitationej
et sensus litzi]Ue et z'ntellectuales operationes et sensibilia et intelligibilia omnia et quae sunt et quae non sUnt omnia
j.
et ut illi jungaris qui super omnem substantiam omnemque scientiam est ignote pro viribus te ipsum intende.
fragment 24: Cum Ei (ut causae omnium) ea etiam omnia quae in naturis dicuntur tribuenda sunt, eademque
omnia macis projrrt'e ac verius non tribuenda sint (ut gui omnia multum ac longe superat).
fragment 57 : Est divinissima Dei cognitio per ignorantiam cognita, secundum unionem quae est supra mentem, ,,
quae est tJerae cognitionis ejjectiua.
fragment 61 : Est iterum di.missima Dei cognitio, in qua Ipse cognoscitur per ignorantiam, quando scilicet
mens, ab omnibus intellectualibus et intellig¡'bi#bus recedens et tandem se í'psam excedens, um'tur radiis aeternae
sapientiae.
fragment 62 : Adhuc restat principalior Dei cognitio, qua mens intrat in caliginem ignorantiae et unitur
incomprehensibilitati divinae; •.. et per eaní, omnis unitus Deo gui est super omnia, constituitur in excellentia
quadam, quam neque ratio intJestigat nu inrellectus speculatur, et ab, omm'bus et quasi a se ipso segregatur, et,
per unionem dilectí'onis quae effectiva ·est verae cognitionis, unitur Deo J'ntellectualiter ignoto, cognitione multo
nuliori guam sit cognitio intelleetualis, in eo quod intellectualem cognitionem derelinquit, et super intellectum et
mentem Deum cognoscit.
fragment 63 : lgnote conmrge ad ejus unitionem gui est super omnem substantiam et cognitionem.
fragment 36 : Et hoc ipsum non rñdere et non scire et veraciter videre et scire.
ftagment 6o : est le méme que le fragment 62, sauf qu'il porte 3. la place des points de suspension ces ' ·~
mots : quam non penetrat intelligentia, quae vere est omnium clan'ssima et in se claudit et secretissime celat omnes
cognitiones comprehensivas tamquam in causa prima omnium.
4· Pour qu'il y ait réédition absolument complete, comme le promet la page XCIX, nous donnons ici
méme avec renvois utiles une traduction latine de la quatriCme épitre a Gaius, qui n'a pu trouver place aux
pages 613 a 619 du texte triglotte, les quatre groupes de lignes en comptant déj& douze. Cette traduction
soignée est due a Combefis (cf. p. LU, n. 121.)
613 -Qua, inguis, ratione, Jesus qui omina tramcendit, cunctis hominibus essendi rau'one naturaeque consertus
esO Non enim ut auctor hominum Me í'n loco hamo dicitur, sed quod ipse tota tJere essentia homo existat.- 614
-Nos fleTO Jesum non humano rru:we dejinimus : j,eque enim homo tantwn, negue tantum substanu"am excedens,
sed vere hamo (ille gui humanitate ac amore in homines excellentius pollet) supra homines, ac pro humana ratione
ex substanu"a hominum, substantiam induit, qui omni suhstantiae eminet : - 615 -quique nihilo propterea minus,
hac 1psa, quae substanriae vim omnem superat, natura perquam plenus est, qui m'mirum substanu"am omnem hujus-
niodi naturae celsitudine semper excellit: cumque 'lJere ad substantiam descenderit, altit/li supra suhstanu·am modo
substanmzm accepit, - 6r6- et supra hominem quae hominis propria sunt evexit. Atque id Virgo eximia rarione
jeta pariensque ostendit, et aqua instabilis, dum materialium ac terrenorum pedum sustinet pondus nec cedit, sed
admiranaa potentia instar solidae materiae subsistit. - 617 - Ac relü¡ua, quae sane multa sunt, tJ.Uis recensendo
pereut'Tat ~ quorum momento, gui di'Dí'ne et ultra humanu modum speculatus fuerit, ea quoque quae in humanitate
Jesu ajfirmant, vim praestantissimae negationis habere, protinus noverit. Et ut breviter dicamus, neqru homo
erat; non tamguam- 618- humanitatis expsrs., ud t~elut gui ex hominibus humana IUplf'gredsretur,/achllgus
ADDENDA ET CORRIGENDA CXVII
homo supra homines emineret; ac deinceps nec divina divino more, nec humana humano faceret; sed Deus virili
specie a<,; natura novam quamdam - 619 - ac Deivirilem operationem nobis gereret,
s. Dom Claude David, cité pages CIV et cvr, garde le mérite et la responsabilité de la traduction franlr3ise
qui court au bas de la synopse, en ce sens que nous avons suivi son interprétation pour le fond, sinon pour
la forme, m!me dans les cas tres rares mi elle semble moins certaini:.
Dom Claude David, né ;\ Dijon en 1644, fit profession dans l'abbaye de Vendóme le seiziCn.e jour d'aoU:t
de l'an r663, Agé de dix~neuf ans, et il mourut dans celle de Saint-Laumer de Blois, le 6 de novembre 1705.
11 publia une Dissertatt'on sur saint Denys l'Aréopagite oU l'onjait voir que ce Saint est l'auteur des OU'VTages
qui portent son nom. Ce que l'on dénwntre :-par l'autorité de tou.s les SoutJerains Pontijes, de tous les sacrés
conciles, de tous les saints Docteurs et de tous les ülustres hisron·ens qui on't parlé de ces ouvrages soi't avanr, soit
durant, soit depuis la Conjérence tenue a Constantinople l'an de Notre Seigneur 533;- par les rigles les plus
süres et les plus TSfUSS de la critique; -par /'examen et par la réfutation exacte de tout ce que les principaux
chefs des Antiaréopagites tant anct:ens que nouveaux objectent de plus fort et de plus important dans leurs arguments,
oU l'on donne en passant plusieurs éclaircissements considérables sur l'ancienneté des rits ecclésiastiques, des temples
ou églises, des autels, des encensements, des catéchtnnenes, des énergumhzes, des pénitents et des moines Thérapeuzes.
A Paris, chez Nicolas Pepie, rue saint Jacgues, au grand saint Basile, M.DCCII. Malgré tous nos efforts
aucun autre renseignement n'a pu étre recueilli sur son compte.
CORRIGENDA
Apres la triple indication de la page (par numéro), du groupe (par exposant)_, de la ligne (par majuscule),
la l~n défectueuse précede le signe ], la bonne l~n le suit.
N. B. A la li¡¡ne ~ d•la Pt11l•· xcv,·k dibut dB la phrasB Or l'incise 577" doit lB lir• Or l'incise 1781 • 1•
.
INDEX DES PERSONNES ET DES LIEUX CITES
QUI ONT UN LIEN AVEC DENYS
HOFFMANN (S. F. W.) : XXIII 8; XXV 15, 16, 17; XXVII 25; XXVIII 29.
HONO!d DE SAINTE:-MARm, 0. C. D. : LIII 128 ; 719; 720.
RUGUES DE BALMA, chartreux : XIX, et note 3·
HUGUES DE SAINT-VICTOR, C. R. : XXIV 12 j XXVIII 27; XLIV 92 j XLVII 103 j L II6 j LVI 139 j LXXIX note 1 § IV ;
LXXX, et note r ; ex.
IGNACB D'ANTIOCHE (SAINT) :XI note 2; XXIII 6, 9 j XXIV Il, 12; XXV 19 j XXVI 21 ; XXVII 23, 26 j XXX 35, 36;
XXXIV 56 j XXXIX 73; XL 74, 79; XLIII 87, 89 i LV 132.
JBAN VIII, Pape : LXXVI.
JEAN DE LA CROIX (SAINT) : XCII, et note I.
JEAN CHRYSOSTOMB (SAINT) : XXXV 61 j XXXVI 6 3 j XXXVII 6 5 , 66 j CXI,
JEAN DAMASdNE (SAINT) : XXVII 23 j XXXV 61 i XXXVI 63 ; XXXVII 65, 66 i XCVII ; 719.
JEAN L,ÉVANGlÚ.ISTE (SAINT) : XXI; XXXII 47 j LIX ;· LX; LXII; LXIII i LXIV.
JEAN, higoumene : XI note I.
JEAN DE SAINT~PRAN~ms, O. S. B. : LXXIII note 4·
JEAN DE SALISBURY : LXXV en note.
JEAN DE SCYTHOPOLIS : LXXIX note 1 § IV.
JEAN SARRAZIN : voir Sarrazin.
JEAN SCOT ÉRIGENE : voir ÉrigCne.
JOSEPH DE JÉSUS-MARIA (Quiroga), 0. C. D. : CXV.
JOSEPH DU SAINT~BS~T, 0. C. D. : XII, et note 3 i XIII; XIV i XV i XVI i XVII; XVIII j XIX i XX; LXIV i XCII i
XCV; XCVI.
JUGm (R. P.) : XCVII.
L.MlFRANC : LXXVI en note.
LANSSEL (Pierre), S, J. : XIV; XVI ; XLVI 102 ; XLVII 105 ; XLVIII 107, 108 j XLIX 10; L I 14; LIII 125 ; LXI;
LXII j LXV j XCVI j CIV j 719.
LATRAN (synode de), en 649 : LXVI.
(concile de), en l2I5 : LXXX.
LllBON (Abbé ] .) : XI note I.
LEFiwRB D'ÉTAPLBS (Jacques) : XXV I9 j XXXIV 55 j LXXX note 1 j CXII; CXIV,
LB NOURRY (Dom), 0. S. B. : XXV 14; XXXI 39, 43; XXXII 45; XXXV 57, 6o; XXXIX 72; XLII 85 i LII I22.
LÉON LB GRAND (SAINT) : LXIX.
LEQUIEN (Michel), 0. P. : XCVII.
LESSIUS(Léonard), S. J, : XX; XCVIII; XCIX j 7I9; 720.
LEVILLAIN (Léon) : LXXIII note 3·
LIBÉRATUS DE CARTHAGB : XI note I.
LIN~SIS : voir Roben Grossetéte.
LIPPOMANO (Aloisio), évéque de Vérone : XXXII 50 i XXXVIII 69 j XXXIX 70 j XL 78 i XLII 83, 86 j
XLIII 88.
LOUIS LB PIEUX, : XXXVIII68 j LV 134 j LXXIV note 1.
LUMPER (Dom), 0. S. B. : XXV 13, 14; XXXI 39, 40, 43 j XXXV 57, 6o; XXXIX 7.2; XL 77 j LII 122..
Lurl:CB : LXXIII note 3·
LUTHER (Martin) : XXIX 32.
MAii!UI. (SAINT) : V ;,LXXIII note 4·
MANDONNET (R. P. Pierre), 0. P. : LVIII 149; LXXVU note 2.
MANSI : LXVI notes 2 et s ; LXVU note 2 ; LXX note 2 ; LXXII note s ; LXXVI note 6.
MARCELLINUS, presbyter : LXVUI.
MARGARIN DE LA BIGNE : XLVII I05 j LII 12.4.
MARTIAL (SAINT) : XXX 35 i XXXIV 56 j XXXIX 73; XL 74, 79 j XLIII 87, 89 j 720.
MARTIN I (SAINT), Pape : V ; LXVI j LXVII j LXVIII j LXXIII j LXXVI.
MAXIME LB CONFBSSBUR (SAINT) : XXXV ÓI ; XXXVI 63 ; XXXVII 66 j XXXVli1 67 j XLVI 102 j XLVIII 107 i XLIX
II2; LII 124 i LXXIV note 3 ; LXXVIII j LXXIX note 1 § IV; LXXX, et note 1 j CXI 14°, CXIV j 719,
MÉDICIS (Cardinal Jean de) : XXII S·
F LBS ÉDITEURS ET IMPRIMEURS.
Desformes les plus intéressantes ... qu'est-ce a dire? Cette nomenclature ne signa/epas, comme
une Concordance de la Bible, tous les emplois de tous les mots des traductions latines. Pour la dresser,
on a pris chaque incise du texte triglotte, de chaque indse on a extrait les mots marquants; si 1' indse
en manquait on a pris quelques-uns de ses mots plus communs pour qu'elle put etre représentée.
Exemple : la nomenclature débute par la préposition a, ab. De cette préposition tres fréquemment
utilisée il n'est signalé que deux emplois. Pourquoi? paree que le groupe 367 2 ne présente que des
mots communs, et ne peut íJtre représenté dans la nomenclature que par les prépositions ab et per;
le cas de deux incises du groupe 547' est identique : on ne peut les tenir que par les prépositions
a, ad, ex, in, per, sub.
Certaines incises microscopiques, sans aucune importance pour la découverte des sources des
citations latines, ne pouvaient etre représentées d'aucune fa;on. On en trouvera quelques modeles
dans les groupes 593, III 2; 127', 4304, 453 1, 517 2, 518 2, 528'·4, 533 4, 534', 591 3•4, 594 2, 618'·3,
655', 669'·
Les pages du texte triglotte sont divisées en quatre groupes de 10 a 12 lignes. Ce sont ces groupes
1, 2, 3, 4, qu'indiquent dans la nomenclature les exposants ', 2, •, •, qui suivent le numéro des pages.
Si l'exposant est •, le lecteur se réfere a la paraphrase de l'Abbé de Verceil qui suit le texte triglotte,
et cherche parmi les nombres rouges qui courent le long des marges. Par exemple : aaron 575 5
renvoie le lecteur au nombre rouge 575 de la marge de droite de la page 710 ; abactio 2794• renvoie
le lecteur au groupe 4 de la page 279 du texte triglotte, lui laissant le soin de parcourir lui-míJme
toutes les lignes latines de ce groupe, pour découvrir abactio sur la ligne C pres du début.
Pour l'orthographe des motslatins nous nous sommnes volontairement astreint a suivre l'exemple
de MM. Benoist et Goelzer; nous avons pris comme modele la septieme édition de leur Nouveau
Dictionnaire Latin-Fra~is, acceptant aspiceie et non adspiCeie, ecstasis et non extasis, etc ...
etc... L'oubli de cette remarque peut empecher de voir dansla nomenclature ce qui se trouve ailleurs
que la ou va 1'attention du moment.
Pour les verbes, la forme infinitive est préférée : il faut chercher festinare, non festino, qui
peut itre le datif ou 1'ablatif de festinus, a, um. Les partidpes présents et passés sont isolés du verbe
dont ils dérivent, abditus, aberrans sont des tétes; les comparatifs et superlatifs ont de méme
leur indépendance : abjectior, absolutissimus.
Enfin les mots composés qui ont pour premiere syllabe la négation non sont a chercher dans
la nomendature par leur deuxieme syllabe. Une dtation latine vous donne-t-elle le mot non-aptus,
vous cherchez dans la nomenclature au mot aptos •
•
a, ab: 367 3, 5471. - aaron' 5756 . - abactio s 279'·- abac:tus, a, um: 3761. - abbreviatus,
a, um: 5728 . - abdere : 284. - abdicare: 386 1. - abditus, a, um: 7 3, 21", 75 3, 153 3, 2708, 465 1, 5662,
6ut• 4 • - abducere : 441 •8, 81 6,' 411 1, 5542. - abductus, a, um : 373", 4o6 9, 412 1 • 9 • - aberrans : 2844,
2968, 4098. - aberrare: 285 1, 315 9,318 1, 392 1,445 8 ,554 1,558 1. - aberratio: 4753 . - abesse: 68 9 •8,
· 1404 ,141 1, 26o1 ,.275 2, 28I 8 , 336 2,346 1. - abhorrere: 68 3 . - abiens: 804 , II99 , 252 1,2598 ,298 3,451 4 . -
abigeus: 448•6 . - abigere: 1731 , 271 1•3 , 2872, 64,g8.- abire: 8I 1, 2598 , 2904 , 2988 , 4401 , 624 4 . - abiu:
575 6 • - abjacere: 2078. - abjectior: 212 4 • - abjectus, a, um: 2124 • - abjicere: 287 2. - ablatio:
3!Y·IIí, 721, 77", 781, 159'·&, 1861,5, 28o"·&, 403•, 5721, 580s,a, 5811,2,&, 582&, 591"·&, 5922,8,4,5, 6011,3,4,1,.:..._
ablatus, a, um: 371 3, 421•, 428 3. - abnegare·: 382 8 ,571 2. - abnegado: 5541, 571 8. - abnegativus,
a, um: 5843 • -abnegatus, a, um: 233 8. - abolere: 243 8, 605 1•2. - abolitus, a, um: 636 5. - abomina-
ri : 43gi. - abripiens : 4428 • - abscedere : 2598 , 6244 • - absclndere : 6o1 . - abscondere : 465 1 , 566 2,
6o63 . - absconditus, a, um: 325 1 • 6, 3878 • 6 , 5666 , 581 1, 582 4 , 6123 ,635 1 . - absens: 259 4 , 431 3 ' 5 . - absen-
da : 2601, 285 1• 6 • - abll•teua : 238 8•5, 345 1· - abaolute: 501 •4, 591, 333', 343 11, 357 1, 459 1• 5, 4761, 4891,
cxx NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
SI8", 5196 , 531 1 , s68 3 • - absolutio : 95", 242", 2909 , 29411, 531". - absolutissimus : 66", 382\ 538 2 • -
absolutus, a, um: 51 1 • 3, 66', ss•, 993, 1044, 258', 259 1, 26o1 , 297 3, 3201 , 361 3 , 37411, 403 4, 40']8 , 4361 , 4541 • 6,
458", 531 5 , 5661 , 568 3 ; (ab, ex, super): 966 , zo8 1 , 114\ 3891 , 4093 • 6 , 4764 , 5393 , 5691 , 577 1, 6oz"• 6. - absoJ..
vens: 446 4. - absolvere: 1668 , 2123 , 366", 446', 447 1 , 483 2 , 496 1 , soS", 5171 • 6, 5474, 577 1 , 648".- absor.. ·
bere: 5742, 5772, 6zo'.- absdnere: 4428, 6391. - abstracte: 3571. - abstractus, a, um: 41 3, 108'',
601 4. - ab&trusus, a, um: 7'1., 17 3, 75 2, 153\ 2702, 325 1, 376 8, 384", 566 2, 581 1, 583 1, 612 3, 625 8, 645 1. -
absurditas: 625 2. - absurdus, a, um: 202 3, 2I03, 212'', 262 3, 263 8 , 311 4, 3464, 383 4, 625 3 • -abundaDa:
85 11, II74, 141 2, 331 2, 433"', 4574 • 5, 546 2, 65911, 665 11. - abundanter: 101 1• 5, 1742,.218 5, 3302. - abundantia:
141 1 , 202t, 217 3 • 5 , 3304, 373 1 ' 5, 4206 , 433 3 ' 6, 46o2• 6, 507 3 • 6, 6153 , 66o5. - abundantior: 3306. - abundan-
tissimus: 661 2. - abundantius: 101 2, 1741, 3302, 331 6. - abundare: 112 4, 205 4, 588 6 . - abunde : 101 2 •
- accedens: 1221, 5561, 6591• - accedere: 144, 122 3, 2473, 287 1• 6, 301 1, 4394, 537 11, 6591. - accensus,
a, um : 793 • - acceptabllis : 6o8 , 135 2 , 137 3, 373 3 • - acceptio : 2103 • - acceptivus, a, um : 35 1 , 373 ,
273 3. - acceptus, a, um: 602 •3, 135 3, 137 3, 4548, 472\ 5571, 558".- accessio: 264. - accldens: 305 1 •5 ,
3501, 5423 • 6, 5946 . - accldentalis: 1865. - accldere: 5496 . - accipere: 25 11, 33 4, 1093, 141 3, 213 3, 257"",
268 5, 281 6, 328 4, 3504, 351"', 423 11, 4483,. 586 11, 615 4, 646 3. - accipiendus, a, um: 304, 67 3, 3944, 455 3, 477 2,
646 3. - accipiens: 70 2, 3303, 38411, 479", 535 4 ' 6, 657 1 · - accommodans: 553 1 . - accommodare: 32 1 ,
239 2, 297 4, 298 8, 312", 395", 4643, 525 2• - accommodatissime : 473 2 • - accommodatius : 492 1 • -
aci:ommodatus, a, um: I5 2, 83\ 1061 , 12.3 2, 131 3, 149 2, 18911, 2493 , 283 1 , 285 4 , 291 3, 3143, 317 4, 362 1 , 435 2,
4373, 576 2, 592 2, 658 1 • - accubatio: 6643 • - accumbens : 2073 . - accurate : 128 2, 617 1 • - accu-
ratissime: 625 1. - accuratus, a, um: 555 11. - accusare: 208 1 . - acerbius: 2121 . - achab: 633"·
- acies: 163, 542, 4204, 421 2, 6363 • --- actio : 7\ 23 2, 324, 38 3, 973, 19()3, 205 3, 273 2, 275 3 • 4, 277 8, 279 1 ,
2844 , 2873, 301 2, 302 2, 315 3, 3161,317\ 3898, 3941, 4196, 4344, 461 11, 476", 477 3, 5392, 567", 6191. - actitare:
35 4, 128 4, 142 4• - activus, a, um: 22 3, 222 4, 308 3 • 5, 6306• - actus, us: 114 2, 394 1 - - acumen : 1394 •
- ad: 42 2 , 547 1 . - adamado: 2103 .-adamatorius,a,um: 6341 • -adaptare :4648. - adaptado:
1881 . - adauctus, a, um: 181 8. - addens: 703 , 429 2, 533 1 . - addere: 72 1 , 10511, 25911, 3305 , 531 11. -
addictus, a, um: 2033 , 231 2. - addiscere: 143 1, 4891 . - additamentum: 706 , 5391 . - adducens:
934, n61, 3963, 39911, 418 1 • - adducere: 25 1, 32 3, 68", II3 1, 122 2, 1391, 1421, 151 2 , 221 3, 2324 , 2344, 235 1,
2671 , 276 1 , 294", 359•, 361 1 , 362 11, 418s, 4191 ' 6 • - adductio : 42 3, 113 3, II42 • - adductivus, a, um: 22 3,
221 3 • 6, 3263. - adductus, a, um: 143 8, 168 2• 6, 419 2,468 1, 663\- adeptus, a, um: 29•, 1043. - adesse:
66", 1224 , 123 2, 2484 , 423&, 4361, 461 1, 4763. - adhaerens: 461 3, 6263. - adhaerere: 291t, 3866, 3884 • -
adhaerescere: 5693 . - adhibere: 53 3 , 55 1 , 395 3,4623 , 468\ 553\ 581".- adhibitus, a, um: 25 11, 691 . -
adhortatus, a, um: 131 1. - acligens: 2261 . - adimaginari: 658 2. - adimere: 591 4 . - aclimplens:
4468 • 6, 5304, 6491· . - aclimplere: 92 1 , S402 ' 6, 547 2 • 6. - adimpletio: 5141 • 6, 66o4 • 6, 665 4 • 6. - adimpletivus,
a, um: 1o61 • 5, 378 3 • - adimpletus, a, um: 30 2, 635 3, 663 4, 6648 • 6, 665 1 • 3. - adinveniens: 5584 • -
adipisci: 291 8 , 373 3 , 532 8 • - adire : 287 1, 6203 • - aditus, UB : 395", 552 4, 620 1 • - adjacere : 207 8. -
adjicere: 72 2, 4291. - adjudicare: 1093 • - adjunctus, a, um: 1421, 6265 . - adjutorium: 1261, 438 1,
441 1 . - adjutrix: 3768. - adjutus, a, um: 438 1 • 6, 441 1. - adjuvans: 26611 • 6, 441 1 • 6. - adjuvare: 2071 •
- adminiculari: 55811. - adminiculum: 1441. - administrare: 317 5. - administrado: 6303. -
admirabWs, e: 32 6 , 44,8 , 444, 153 4 , 3198 , 616 2. - admirabiHus: 471 3. - admirandus, a, um: 3193,
6163 ••. - admittere : 203\ 250\ 261", 273•, 287 1, 311 4, 4424, 445 1, 4694, 47011, 5953 , 5962 • - admixtio :
389t, 484•, 502 11 • -admixtus, a, um: 3103,3898,458 11 • -admonere: 2341,321 3, 411", 482 11. - admonitus,
a, um: 663 1. - admovens: 93"·- adopertus, a, um: 156 11, 566 2. - adorare: 361 5, 362 6 . - adornan& :
4463. - adornado: 172 , 422", 4341 , 532\535 3. - adornatus, a, um: 443 3. - adulter, era, erum: 6341 •
- adultus, a, um : 4363 • - adumbratus, a, um : 431 8 '"· - adunans : 501 , 127", 191 8 , 4963 , 5531 • -
adunare : 484 , 1841 , 345 1 , 3454 , 591 2 . - adunate : 191 3. - adunativus, a, um : 2141 • - adunatrix :
41ol, 495"'· - adunatus, a, um : 113 4, 266 1, 3848 • - adveniens : 2474, 4683 • - advenlre : 1092, 287 1,
524"·- adventus: 1771, sos'.- adversans: 2401,2506, 263"', 264"· 6, 2651 ; 6, 375 4 ,502 1, 543'".- adversari:
68 8, 2391 , 2404, 241 11• 3 • 4 • 6, 2503 • 5, 2586, 26011•3 • 6, 2883, 2978 • 6, 3084 , 471 4, 513\ 5178 • 6. - adversarius, a, Um:
2404, 241 2•3, 2641, 2888 , 3031, 3042, 3084, 377 1, 431 2 •8 •6, 4321 • 6, 4441 • - adversitas : 44011• 6 • - advertere:
23 8, 435 8, 6371 • - adytum : 153 3, 27011•3 • - aedificans : 6523 • - aedific:are : 6523 •6 • - aedificatio :
4293, 4741, 482•, 4841, 633 3 • - aedificium : 4298 • 6, 633 2 • - aegritudo : 255 3• 3 • 6 2901 • - aegrotare :
ss8•·5.- aemulari: 391'".- aemulatio: 145 1. - aemulator: 4391 - - aemulatus, a, um: 4383. -
aemulus: 218".- aenigma: 625"• 6, 639 11. - aequabUis: 4663. - aequabilitas: 481 1 •2. - aequabUlter:
3478 , 358 1, 3591, 378\ 3891, 408 8, 538 1, 545 3 • - aequalis, e : 271, 31 6, 187 2, 1994, 2i43 , 215 4 , 225 3, 4496, •d
4691 , 4784, 479111•4 • 6, 4801 • 2 •6, 499 2, 5562,16443. - aequalitas: 1951 ' 6, 415 2, 447 2 •3 • 6, 449 1, 478 6, 4791 •6, 480 11• 6,
481 1 • 5, 5982 • 5, - aequaliter: 4792 •3 • 4 • 6. - aequangeli: 31 3. - seque: 371, 249', 4571 , 4792 ' 3, 48ot, 663'·
- aequif'ormis : 1873 , 1994, 215', 225 3 , 4968 • - aequif'ormiter : 459"· - aequipollCDII : 203 3 , 451 4 ,
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE P ARTIE. CXXI
155 11, 174", 195 2 , 4054 , 443"· - anaJogicalls : 362 1 • - anaJogice: 28 2, 32 11, 133\ 1478 , 247 1 , 2486 , 313!•
- analogicus, a, um: 15 2, 362 1 . - analogus, a, um: 83 1 , 23911, 5908. - ancilla: 6so'.- ancUlari:
s6S'·- angelicus, a, um: 175,341 , 3it, 381 • 5, 97 5, 1505, 1521 • 2•8 • 4 • 6, 1548, 1896, 225 1 • 5, 231 11 •&, 278 3 • 6,281 4 •11,
3148 , 328 8 , 3508, 3691 ' 6, 373 8 ' 6, 388 1 ' 2 ' 11' 3906 ' 391 8 ' 5 , 422 3 •', 425 2 ' 6' 439&, 4966, 5193 ' 5 , 523', 555 8 ' 5 , 643', 645 6 •
- angelldecens: 37 2, 152 2, 3143• - angeHdecorus, a, um.: 37 2, 152 2, 314 3• - angellformis: 373 3• -
angeJivisus, a, um: 373 3. - angelus: 31 3 • 5 , 323, 37 2, 38 1 • 2 • 6, 445 , 1021 • 2, 1165 , 1521 • 2 • 8 • 5 , 1543 • 5 , 176 5 , 231 2,
2596, 268"·', 2691 ' 8 ' 6, 2703, 3143 ' 6, 331 5, 3493 '¡;, 351 2 ' 5, 3691 ' 2 ' 5, 373 8, 391 3, 396 5, 401 8 • 11, 4226,423 11 , 4245, 5144 ' 5,
515 5 , 523 5 ; 525 5 , 5558 • 4 ' 5, 60011, 6391 , 645", 646"· 5 , 647 11 - - angere : 1008 • - angustia : 2403 , 4361 , 440 9 •
- angustior: 591 1 . - anima: 402, 474, 82 8, 1541, 155 3 •4, 1563, 157 2, 2833 •11, 2843 • 5, 291 2 • 8 •6 , 296 2 • 8 • 6 , 3006 ,
301 1 ' 3 ' 6 , 3093 ' 11' 34611, 3494 ' 6 , 351 8 , 371 1 ' 2 ' 6 , 3741 ' 6 , 376 1, 3908 • 4 , 391 3 , 427 1 ' 5 , 455 5 , 462 2 ' 5 , 463 1 ' 5 , 503 4 , 5542 ,
5782, 597 8 •6, 625 2, 643'· - animadvertens : 431 2 • - animadvertere : 23 3, 793 , 385\ 4203 , 5448, 588 4,
617 2, 637 1 • -animal : 155 4 , 1698 , 273 5 , 2803 • 4 • 11, 281 1 , 286 1 , 329 1 , 371 1 • 11, 372 1 , 375 2 , 3771 • 3 , 4241 • 5 , 5705 ,
631\ 63911 - - animalis: 82 3, 225 1 •5, 4761 •6 . - animans: 2803 • 4, 2811,286 1,371\ 377 1,4241 - - animatus,
a, um: 156 5, 157 2, 372 1, 523 11, 5705. - animare: 1564, 37211. - animositas: 2866 , 4404 • -animosos,
a, um: 2863. - animus: 9 1 , II 1 , 15 3, 17 4, 28 3, 31 3, 32 2, 341 , 474, 82 3, 108 4 , 123 1 • 2, 1541 , 155 3 • 4, 156 3, 283 3,
2843 , 2904, 291 2, 2963 , 301 1 , 3093 , 3293 , 351 8 , 371 1 , 372 8 ' 5, 3741 , 3761 , 3904, 392 2, 393 1 • 8 , 406 2, 427 1 , 462 2,
463\ 476t, 503 2• 4, 554 2, 625 2. - annectens: 485 1 . - annitens: 391 1 ,5043. - anniti: 61 2. - annumerare:
549'·- annumeratus, a, um: 613 2. - annuntiare: 2691 • 8, 3244, 521 1 . - annus: r61 2 • 3 • 5 , 486 1 • 5 , 4906 ,
4941 '1i. -'ante : 33 1 ' 4, IOI 3 , 1063 , II2~, 214 2, 3392, 343 8 , 363 2, 378 1 , 4001 , 641 11 • - antea : 2142 • -ante-
aeternaHter: 335 1 . - anteaevalis: :to8 8. - antecedens: 1763 . - antecedere: 107t, II9\ 228 2, 3293,
'3364 , 3541 , 3642, 485 4, 492 3 , 4942, 5442, 571 4. - antecellens: 175", 228 2, 531 1 . - antecellere·: nt, 12 4,
96 3 , 1323 , 137\ 228 9, 322 8, 328 1 • 3 , 3291 ' 8, 3303 ' 4, 36o11, 3774, 395 4, 4194, 4748 , 481 1, 5201, 5221 , 5264,. 533 3 ,
534\ 538 3, 551 3 , 5704, 572 1 , 5763 , 6og 8 • 4, 6101, 61411 ' 3 , 615 2, 623 1 , - antecoambire: 3974. - &ntecomposi•
tus, a, um: 641 2. - antecommentatus, a, um: 5444. - anteéns: 336', 351 4 , 353 2 •4, 364z.- anteesse:
335 3 , 3361 • - anteferre : 4994 • - antehabens : 356 11 • - antepedectus, a, um. : 1071 , 395 4 • - ante-
ponere: 5541 • - antepraetentus, a, um: 635 4 • - anteprinclpari : II9 1 • - antequam : 39711. -
anterior: 1244 , 1743 • 5 , 337 5 • -antesaeculariter: 335 1 - - antesubsistere: 3391 , 343 3 , 3781 . - antesub-
stituere: 33\ 214 1, 4001 . - antevelamen: 641'. - anticlpans: 464, 163\ 1824 , 183 1, 3341 , 35i¡, 3968 ,
4Ó03 . - anticipare: 341 , 35 1, 51\ 3591 , 363 2, 365 2, 397", 3988 ," 408 3 , 417", 4204 , 433 2,4804 , 5394 , 543 4 J 545 3 •
-anticipado: .21oS.- anticlpatus, a, um: 3591, 433 3. - antiquior: 337 1, 338 8 , 342 4, 361 11, 384\ 4821 ,
4871:, 488 11 • 3 , 4894, 496 8 •', 571 4 • - antiquissimus, a, um : 1021 , 1361 , 162 4, 2491 , 342', 35011, 4894, 4905 •
- antiquitas: 42~, 171 11, 3384, 353 4, 3642, 3748 , 485 8 , 487\ 4881 . - antiquus, a, um: 47\ 171 11, .208 5 ,
3405 , 482 1 • 8 • 6 , 485 8 • 6 , 487 1 , 4903 • 5 , 493 4 • 5 . - antistare : 227 9 • - antistes : 135 2, 136 2• - aperiens : 6305 •
- aperire: 7 3, 573, 131 2, 173 4 • 5 , 3242 • 3, 4.29 4, 552 11,566 2, 626".- aperte: III 4, 575 1 , 641", 651 5. - aperdo:
651 5, 66o1 . - aperdor: 203 3, 2071 . - apertissime: 435 4 . - apertissimus, a, um: 207 1 •2, - apertus,
a, um: 89", 133 4 , 134', 310 11, 435 4 , 636 2, 637 3 , 638 1 , 641 4, 651 2. - apex: 385 11, 566t, 575 3 . - apocalypsis:
61 6 • - apologia : 699 , 1281 • - apophaseis : 571 3 • - apophaskein: 571 2. - apophatikai : 58411 • -
apostoHcus, a, um: 275 , 1324, 5565. - apostolus : 6 11, 136 2 •", 1995 , 3605 , 3838 , 413t~, 5568 • - apparare :
6321 • - apparatus, us : 6398 • - apparens : 2121 •5, 240\ 253 3, 2541, 3743, 3844, 385\ 456 11, 462 1, 6II 2,
6341, 635 8, 637 8, 642 2, 643 8 • - apparentia: 3845, 6n 2. - apparere: 55 1, 942, 253 6, 260 11, 305 3 , 383", 420',
5738 . - apparitio: 16\ 192 , 30t, 441 , 521 • 5 , 4871 . - appeUans: 1461 , 2662. - appellare: 36\ 95\ 1098 ,
123 2, 265", 276 2, 3391, 383 1, 3924, 408 1, 415 4, 438 1·', 4521, 4848, 486 1• 2, 4903, 531 2, 5461 , 551 8 , 5693, 586".
- appellatio : 23 11, 361, 4411, 563, 120 11, 121 8, 1421, 145 8, 162 2, 1728 , 266 2, 321 2 • 8, 3224, 323 11 • 4 , 3242 , 3271 ' 2,
4501 , 451", 465 3 ' 4, 4672, 4784, 490\ 492 2, 5461 , 55o8, 555\ 56o", 5872 ' 8· - appellatus, a, um: 45 8 , 121 4 -
- appello: 14411. - appetens: 150\ 1711 • 6, 17411, 2008 , 2534, 2541 , 283 1 • 3 , 3042, 4393 , 513 4. - appetere:
424, 1431, 147 8, 1591 • 8, 1674 • 5, 1684, 170", 1848, 185 11, 222 5, 2302, 233 8, 2361, 2531 ' 8 ' 6, 2541 ' 2, 282', 308 3, 314',
315 1, 3301, 3923, 4238 • 4, 491 8, 496\ 508 1, 5095, 5126, 6508. - appetibilis: 1992, 2192, 221 8, 23011, 32o'.-
appetibi1itas : 221 1 • - appetitio: 16911, 3128, 315 1 • 2, 3171 • - appetitivus, a, um: 308 11• - apped.tor:
4393- - appetitus, us: 142\ 151 4 , 1692 • 6, 231 5, 2364, 2541 • 2•3, 278', 3043, 3o6 1, 308 3, 315\ 3171, 423 1, 436',
5091, 5104 , 5II 1 • - appllcans : 5008 • - appllc:are: 53 2 , 55 1 , 6s", 1308 , 145 4, 305 1 , 395 2 , 4493 , 462 8 , 464',
571 1, 631 3 • - appODeDS : 15 4, 941, 398 1, 4292• - apponere : 32 4, 55 1 •11, 598, 961, 1051, 129 8, 2102, 2244,
581 4 , 6501 . - appositio: 264 , 31 1 , 37 3, 2068 , 49011. - appositus, a, um: 126•, 2078 , 5768 , s8o".- appre-
hendens : 1244 • - apprehendere : 1268 , 405 1 • - apprehensio : 5778 • - apprehensivus : 35 6 • - apprime:
131".--! approbare : 311 4, 469", 493 1, 5092, 6o61 • - approbatio : 565 6 • - approbativus, a, um : 6374 •
- approbatus, a, um: 439 1. - appropinquans: 30ití, 328 6 • - appropinquare : 961, 123 11, 2471 • 1 • 5 ,
301 1, 328 8, 3305, 366 11, 4394 •5. - appropriatio: 6 1. - approximans: 122 2, 1274, 247 2. - approximare:
301 1, 328 8, 4394· - apte: 51 1, 372-2, 532 1. - aptitudo: 431 • 3• 6, 891, 901 • 1, 123 8, 1698 •6, 4801• -apdua: 111 4 •
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTffi. CXXIII
- aptus, a, um: 78•, 902, 1231 • 1, r6s•, 27I", 27411 303 1, 391 8, 460\ 4801. - aqua: 48•, ·ro311, IS61 , 426'·',
6r6a, 63ot, 658 1• 2 •8 • - aquadce: 1562 • - aquadcus, a,. um: 1566 • - aquila: 6305 • - arbitrari: 681"
741, 1293, 202 1, 305", 3761, 3971, 4168, 432 1, 475 3, 4928, 513", 517 1, 528s, 56941, 627"· - arbitrium: 3123 ' 1,
43611, 521 1 • - arbor: 262 8 •6, 372 1, 3772, 424\ 427\ 629", 631 2 • - arcane : 263 • - arcanus, a, um: II 3,
121, 178, r8t, 27', 37.., 94", ror•, xo8', 138 4, 1408, 2698, 322 1, 383 1, 3841•", 3851., 465 1, 5IS 2, 552 11, 553 2, 566 1,
6II , 6rz•, 625 3, 6354, 637 11, 638 1, 645 1, 6668 • - arc:ere: 126", 271 1 • 3, 3761 • - archangelus : 351 6. -
4
archetypia t 8g1, 5766 , - archetypus : 871, 901, 1471, 1621, 3406 • - archideus : II64 , - arcldlucis :
176 11. - archisynagoga: 495 8. - arctus, a, um: 5726 . - ardens: So•, 570 3. - ardendus: 1741 . -
arduus, a, um: 429'·- arena: 4293 •6. - arguere: 411'.- argumentum: 616 1. - arma: 631 3. -
armatura: 631 3 •11. - armifaetio: 631 3. - armigerere: 42011. - arripere: 2S 1, 1244, 20S 11. - arripiens:
13o'. - arrogans : 631 3 • - ars : 3003 • 11, 557 3, 647 11, 66911 • - artifex: 4072, 5S011, 631 3 • - arti1icialis :
3883 .-artificiose: 3904,641 2. - artificiosos, a, um: 1041 .-ard.fi.clum: 3003 .-arz: 56611. - ascen-
dens : 125", 347 1 ' 11, 582 1, 5904, 597 2• - ascendere : 125 3, 362 2, 403 4 • 6, 503 3 •"• 11, 5691, 57511• - ascensio :
554\ 573", 575 2• 8, 582 1, 591 1 ' 11. - ascensus : 5541, 573 4 ' 11, 575 1, 5821, 591 1 • - ascribere : 81, 55711 • -
aspectabiHs: 301, 382 4, 642 11. - aspectos, us: 177 3, 420', 421 11, 566", 5798 •4 , 5893, 621 1. - aspernere:
4673 • - aspicere: 18 4, 1441 , 1744, 1978 , 2341 , 254 2, 296 1, 385 2, 575", 626 2 • 3. - aspiclens: 83, 70 2, 96 1, 2368 ,
626", 627 3 • -aspirare: 82, ro 1, 161, 701, 1543 •4, 1743, 228 3, 391'.- assecla: 556 1, 6591. - assecutus, a,
um : 1041, 556". - assequens: 4328, 5561 • - assequi : 15 3, 37\ 1298, 132", 284", 391 11, 392 3, 4398, 5002,
569", 636'.- asserens: 4041· - asserere: 2941, 2964, 326 2, 3823, 3924, 3945, 4678, sosa, 512 1 • 2, 52011, 553 1,
591 4,622 8. - assertio: 695, 3765, sr61. - asseverare: 61. - assidue: r6 5, 143 2, 1596. - assignans: 4171•
- assignare: 1323, 210 2, 437 3, 441 11, 552'. - assignatus, a, um: 226". - assimilare: 68 3 •4, 471 11, 658 1•
- assimilatio: 15 8, 1711, 403 8 • 5, 468'·', 471".- assistens: 6263. - assistere: 123 5 ,2073 , 461\ 485 1 · -
assumens: 70a, 1105, 135 5, 216a.- assumere: 21 1 , 262 • 4 • 5, 6o 2, 64\ 673 ,91 1, 95 2, 102 11, 1093, 141JJ, 20911,2548 ,
257 11, 455 8, 461", 517 3, 533 2, 615 1 • ' . - assumptio: 91 1• 3, 165 1........ assumptus, a, um: 73", 252 1, 6r73. -
assurgere: 20", 32 2, 568 2• -astans: 247'· -astare: 122', 1231, 248". -astipulans: 516 1• -astipulari:
2501 .-astringens :263 , 497"· -astringere: 6383 • -astrum:48 11, r6o"· 6. - astutia: 632'.- athleta:
431 2. - attactus, us: 88 1 • ....:.. attemperare: 15 1. - attendere: 181,69\ 202 3, 2341 , 4045, 501 1 . - attente:
143 11. - attentio: 666'• 6, 667 1 . - attentus, a, um: 5273. - attestans: 516 1 • -attestado: 27 6,202 11,2o8 11,
sr611. - attestificans: sr61,- attexere: 224"·- attinens: 283 1. - atdnere: 2792, 3661, 5241. - attio.-
gens: 408'.- attingere: xo', 941, 103 3, 134", 163 1, 1661, 373 8, 427*, 429', 435 1, 464', 491 1, 556", 575'·-
attollere: 165 8, 174".- attractivus, a, um: 221 1. - attrahens: 127 3," 2962 • - attrahere : 1251, 1278,
1391, 295"·- attribuens: 363 3,4341,5003.-attribuere: 81,524,598, 65', 145·· 5,2021, 2101 ·', 35411, 3621 • 5,
395 3 , 40s&, 408 5 , 4371 •3 , 441 3, 449', 4643 ,5471 , 571 1, 5871 · - attrlbutio : 571', 6251· - attributus, a, um:
8611, 124', 3126, 4493, 462'. - attritio: 5678 • - auctivus, a, um: 377*, 427 11, 6581 • - auctor (aequaU-
tatis): 4791, 481 1 ; auctor (boni) : 41", 121 4, 154', 2451, 5571 ; auctor (omnium): 391, 4S', 51 1, S61, 87",
2004, 217 11, 3321, 3471 • 3, 355 3 • 4, 449', 518\ 520", 5263, 5333 , 5378, 5793, 597 11, 623 3, 66o1 ; auctor (pacis):
265 3, 497 2•1, sor', 517'; auctor (sim.iHtudinis) : 451 1, 4708 ; auctor (vitae) : 463, 135', 3703, 378 1, sr6',
5203 ; auctor: 468, so*, 75 1, 1002, 1673, 171*, 1941, 20I 1, 2434 , 244'•', 2461 • 3, 268 1, 3228, 332 1, 3643, 3871, 405",
408 1, 4II 3, 418 1 ' 3, 425 4, 434", 468 11, 4702, 472 3, 474 1, 4S6", 493', 522 1, 523 3, 5241, 535 1, 594', 613', 653 1, 665'·
- auctorltas: 8411 , 132', 1761 , 2021, 530t, S4T-- auctrix: 377', 4273. - auctua, a, um: 159", 181 3 •6,
5393, 5442. - aucupans: 203 1. - audacior: 625 1, 6341. - audac:ter: 431"• 11, 625 3. - auclas:: 6:z.5•,
6343. - audens: 1448,634 1 • -audentior: 250 1• -audere: 71, 12•, 6o1, 185 3,2008,2171,2341. - audiens:
213 3• 3, 3154 , 3641, 421 1 . - audire: 61 2, 487", 56o1, 569 1, 6244 . - audido: 1381, 493 1. - auditor: 213 1,
315•, 5561 , 5601 • - auditus, a, um : 315 11, 6343 • -auditas, U8 : 2041, 3641, 4204, 421 1 •a, - auferens :
553, 5691, 58o•, 5921, 6o1 1 • - auferre : s6'·', 8r 1, 1861, 2541 • 11, 26o', 274', 2861 •6, 312 1, 371 6, 4045, 421',
447", 545 1, 58o', 581', 582 1, 591", 5921 • 8 ·•, 6ot 1 •6. - augens: 85 1. - augere: 1571, 159", r6ol, 166', 358 2 • 458 3,
5361, 5392, 6583 • .....o. augescens: I8I 3 , 458 1. - augm.entabllis: 159", 37T, 458 2 •6 . - augmentaHs: 4273,
6sS 8 • -augiDeDtativus, a, um: 3773, 4271 •1, 6588 •6. - augm.entum: 16o'", r66 5, 195 2,5391. - augustior:
3901 • -augusdssimus, a, um: 248',2673, 4061,553 1,641 1 • -aula: 798. - aura: 478 • 6, 450•• 11. - auris:
531 ' 6, 55 1 ' 6, 204:t, 364\ 42o', 421 1 •6 • - aurum : 631 6 • -auscultare: 569 2• - auspicari : 127 3, 591'. -
auaplcatlo: 461'.- autumare: 570'. -auxiliBDB: 3768. - auxiliator: 3768 • -auDiium: 1261, 1441,
438t, 441 1 • - avare: 559"· - aversio : 2791 •6, 3163 •6, 318 2 •6 • - avenu, a, um: 252', 2So1, 373', 392 2•
- averteaa: 5543. - avertere: 2825, 318s.- avocan&: 5542 . - avocado: 568 3. - barbaricus, a, um:
631 1. - bartholomaeua: 572 3 •5. - beate: 2356 ,3506 , 351 6 . - beadS&imus, a, um: 2gf., 31 2, 391 ' 2 . -
beadtado : 295, 664,3. - beatua, a, um: 29', 31 1 • 2, 388 2 •6, 432"• 11. - bf:llaaa : 4433 • 6, 5101 ' 5. - bellare:
514*.- bellum t· 554, 443 1, 4963• 1, 5141 · - beue : 743, 2701, 3162, 331•, 351", 352\ 376 2, 411 8 •5, 5572 ' 6· -
beDetu>do 1 434•.- beuecompactio: r8o'.- beAecleeeDII: 75'·- beDeclec:enter: IS'·- beDedictio:
6305 • - beneducte: 84', 439 2 • - benefacere: 316 51, 5595 • - benefaclens : 5591 • -benefactor: 2.01 2 •
- benefactrix: 178 2 , 1802 , 325 11, 525 1 . - benefican.s: 5591 . - beneficlum: 51 2 , 9Q', 91 4 , 3131 , 525"',
5591, 6493. - beneficus, a, um: 191, 22 1, zi1, 568, 6051, 72 3, 75 4, 85 1, 903, 91 3, 1121, II9 4, I20 2, 201 2, 2471,
2992,325 11, s24"', 6o8 3, 651 1. - beneoperans: 654".- beneordinatus, a, um: 532 8. - benepassibiliter:
163 • - beneponderate : 163 • - benepotens : 3o8 3 • - benespecificatus, a, um : 150 2• - benevirtutaHs :
308 3. - benevole: 6508. - beDidecens: 66 1, 723. - benidecore: 3II 2. - benidecorus, a, um: 66\
72 3, 75 4, 85\ goB, 91 8, 1121, 119"· - benificans : 2842 • - be:Digne : 13 2, 15 3, 22 1, 908, 1221, 143 2• 5, 311 2 •5,
557', 650'.- benlgnefactrlx • 179'. - benlgneprincipalis : 41'. - beDignidatuo, a, um : I9'· -
benlgnidecore • 533'·- beDignifactrix: 179', 524'·- bellignllicare: 262', 266', 316', 6o9'·- benlgni-
ficatus, a, um: 6og11. - benignificus, a, um: 2471, 299 2, 6o8 8. - beuigniprinceps: 121 4. - benigai-
princlpatus: 6098 . - benignissime: 6so8. - benignissimus, a, um: 72 8, 75 4, Ss\ 1121, 1221 • 3, 649",
6SI 1, 656 1. - benignitas: 9 8, 15 2, 223, 25 2, 28 3, 41 3, 51 1, 52 3, 73", Ss 2, 86 1, 91 3, 109 11, 1461 •3, 152 4, 1541,
ISO\ 247 3, 2691, 270 2, 313 2, 3624 , 373 1, 423 2, 4443, 5143, 524 11' 3, szs', 5303, 553 1, 558 1, 5924, 5993, 6o8 3, 6093,
6II 2 , 6148, 6I72 ' 8 , 651 2, 66411. - beoignior : 3746 • - benignivisus, a, um: 150 11, 232 1, 2691, 309 3• -
benignominatio: 145 3 • - benlgnominia: 121 3. - benignoperus, a, um : 120 2 • - benlgnus, a, um:
26 1, 276 , 461, 66 1, 72 2 • 8, Sst, go 3, 9I 3 , ng', 122 11, 124 2, 1363 , 1451, 1541 • 4 , r8s 1 • 3 ·', r86 11 • 3 , 197 2, 198 2, 2002,
221 , 222 , 234', 244 , 246 • , 247 , 248 ·', 249", zso', 255 , 258 8 • 8 • 4, 259 • • 4, 260 ., 263 ., 265\ 266 , 267',
4 2 3 11 8 1 3 1 1 8 1 1 1
2 1 1 2 1 2 3
268 , 269 , 270 , 272 , 276 • • , 282 3 4
• ,
2 2 3
284 , 293 • , 299", 304 1 2
• , 305 317 330 , 360 ~ 380 , 529 , 532 4, 557 1,
3
,
3
,
2 3 2 4
558«, 5724, 584"', 608 8, 649«, 656 1, 662 3• - benivise : 143 2 • - benivisus, a, um : 153\ 155 11, 282 3, 302 3 •
- benoperus, a, um: 201 2 , -bestia: 6311.- bibens : 632 1 • - biform.is: 264,1• 6 , - binarius : 2286 ,
263 3 • 6, 541 1 • 6. - bispecles: 2641. - blandus, a, um: 2662, 286«.- blasphemare: 59"·- bo:oarchia:
121 4, 122 2, 1544 • - bonarchicus, a, um : 41". - boniconspectivus, a, um : 282 11• - bonifactivus,
a, um : 293 8 • - bonidativus, a, Um : 191 • - bonidecens : 85 1, goll, 91 8, 1121 , - bonidecenter : 13 11,
15 11, 311 11, 533 1 • - bonlficans : 262\ 2842 • -bonificare : 266", 316 11, 6o9 1 • - bonificado : 5246, 6o91 •
- bonificus, a, um : 1208, 29911, 325 11 • 6, 524", 6o8 3 • - boniformis : 150 11, 153 1 • 6, 155 11, 232 1, 269 1 • 6, 2701,
3023, 309 11• 6 • - boniformiter : 143 2, 3023 • - boniinspectivus, a, um : 282 2• - bonioperator : 201 11•
- boniprinceps: 41 4, 121', 122 3. - boniprincipatus, us: 6o8 8, 6093. - bonitas : 9 11, 223, 23 2, 25 11, 373,
401, 41 3, 503, 51 1 • 8, 52 8, 57 8 •&, 72 8, 85 2 • 4, 861, 122 11, 1363 • 4, 146 2 • 3, 1524, 1626, 1792, 183 3, 1848, 247 2• 8, 2495,
2691, 2701 ' 2, 340', 341 6, 3426, 52411' 8, 5254 • 11, 553 1 ' 6, 558", 5924, 5998 , 6ag3, 65t 2, 6544 • - bono (a, de, ex):
183 8, 198 3, 234"' 6, 261 1 ' 11, 262 11, 268 1, 2721 •11, 276 11 • 3, 2828, 2842, 293 1 • 2, 299', 3141 , 317 8, ss8'; bonum:
(cl.rca) : 247 11, 33011 ,; bono (in) : 261 8, 2621 , 4462 • 3 ; bonum (per, propter): 183 4, 1841 • 3, 185 6, 197 2,
200 2, 223 8, 2448 ' 4, 245 1, 25611, 2826, 3041 • 11 • 4 • 6, 305 3, 33011 ; bonorum (causa, princlplum): 41', 122 2,
t868•8, 247\ 261 4, 262\ 3024, 319', 3201, 3258 ; boni (nomen) : 145 8, 322 4 ; boni (pardceps) : t8S 2• 8 •",
253 1 ' 2, 2543, 256;8 , 2591 ; boni (privado) : 2508, 2592 • 4, 2601, 275 2 • 6, 2783, 308 2, 3108 • 4 , 501; boni
(species): 253 3 , 302 8, 309 2 ; bonum (i) : 1541, 2006 , 221"', 222 2 , 2298 , 2301 , 2346 , 235 8 , 2761, 3263 , 338 4 •
- bonoperallS 1 568, - bODUS, S, um; 11 3, 144, 25 3, 368 •', 371, 461, 6o2• 3, 728, 1451, 146 3, 1471, 1811 • 2 •«,
1821 • 2•3, 183 3, 1851 • 4, 1946, 241 2•1i, 2906, 293\ 380 3, 5864 ; -(supra quam.) bonus, a, um : 1811 , 5248 ,
5653, 6o8"'.- brachium: 53 2• - breviloquentia: 5901 • - breviloquior : 5891 • - breviloquium :
5901 . - breviloquus, a, um: 573 1 . - brevior: 5891 . - brevis: 1304, 131 8 , 133", 345 1 , 573 1, 5901 . -
brevissimus, a, um: 1291, 537 2. - brevitas : 1651 , 5892 , 590~• 6 ,- breviter: 651 , 67\ 1305 , 1448 , 345 2 ,
5208, 617 4, 66g'.- brevius: 2508. - brutus, a, um: 2861 • 6, 4226. - buclna: 574'• 1, 5751 - - bQcinare:
432 1. - cacumen: 5661 , 573 4, 575 8, 576".- cadens: u•, 433 1 , 4441, 4841 . - cadere: xo1, 11 11, 13", 19",
2073, 257 2, 258 3' 6, 2678, 273 4, 281', 318 2, 4302• 8 ' 11, 431 6, 438«, 445 2' 6, 4581 • 6, 4846 , 50gB, 511 2 ' 3 ' 5 ' 5128 • 6 , 529",
567", 5873, 6o¡", 6o8", 621 8, 6268. - caducus, a, um: 181 3. - caecatus, a, um: 173".- caecus, a, um:
233«, 421 6. - caele&tigressus, a, um: 1602. - caelestis: 15"', 173,244,341,661, 83 2,·842, 981, 152 2, 172"',
331 6, 3723 ' 1, 416"·', 63o', 6376. - caeJitus: 196 , 1431i, 525 6 . - caeHvolutio t t6o 2 . - caelum: 251 , 47",
n8 1, 1246, 1595, ¡()o&, 6305, 633", 664,1 • 5. - caementarius, i: 5876. - caeremouia: 6378. - calefacere:
300".- calefaciens: 1008 • 6. - -calefactivus: 6306. - calefactus, a, um: 251 3. - caleficatus, a, um:
170 2, 251 2. - calefieri: 1oo', 1702• 11, 1711 •6 . - calescere:. r¡o 2, 171 1 . - caliditas: ~51 1 • 2 • 6 .- calidus,
a, um: 1008, 241 8 • 6, 251 1. - califi~ens: 251 2. - caligo: 173 8 •6, 395"'' 6, 565 1, 566 11• 8 •6, s68", 5741 ' 1, 577 2' 6,
5798 • 1, 582"• 5 , 589', 62ol.- callgosua, a, um: 395"·- calb:: 53 8, 651 1, 6522. - callos: x8o".- calor:
251 1 ' 11, 300«• 6, 301 11. - calumniari: 208 1 ,4291 ,435 8 . - campus, i: 629'.- canere:. 6o8.- c:anis: 286"•6 ,
2871 • 6. - canities: 4875. - canon: 542 • 11, 69 1, 702. - candcum: t8', 6341. - canus, a, um: 4871 ' 6. -
capacitas: 19', 1466, 1478, 151 1, 4066, 479"', 617 2, 6576 • - capax: I31 6, 1471, 163 6, 32:61, 4446, 46o1, 4841•
- capere : 9 8, 108,321, 151 6 , 1651 ,2481 ,313 1 ,3301,359\ 408«, 421 8,445\ 4Ó01, 483", 538"', 6351 · - capiens:
I25 1, 455 1 ' 4, 539 2• - capmus, i : 53 1. - captans: 202".- captado: 467"·- captio: 1511. - captus,
a, um : :2161, 219•, 3091, 638', 6141 • - apt¡q,. ua : 14•, 151, 35•, 142«, .6o¡8, 6o9', 6to1) 6:&3 1 ; -(pro)
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. cxxv
captu: 9t~ r6t, I9t, :z8:a, 32a,a, 133t, 147a, 248t,c, 3I3s, 358', 479", 507", 522', 64,os, 6S8t. - c:aput: 224a,&,
2941 , 4631 •6 . - c:arentia: I03, 277 8• 6, :z8o11, 285'·- carere (figura, forma): I08, 29 1 • 2, 10'7 11, 1575, 635 1 ;
carere (nomine) : 43 8 • 4, 444, 48 4, 568 •"; carere (essentia, vita) : 157 2, 1698, 307", 329 2, 5948 ;
carere: n\ 30', 1581, r8g8, 203", 223 1, 2321, 2364, 248 1, 249", 2502, 252", :z8o", :z86 1, 2898, 308 4, 3091, 3941,
4568, 4741, 498 8, 512 8, 567 8, 591 1. - caritas: :zaS", 209\ :zrot, 213 8, 2208, 221 4 , 6143 . - carnalis: g", 28 8 ,
2II 5, 2321, 438 8, 438 11, 4401, 441 1, 465', 595 8, 6263, 6341•11. - carnaliter: 98 11, r6g 1 . - caro: 1093, 6IS 4. -
carus, a, um: 4388. - eassus, a, um: r:zg•, 431'.- caste: 84, 131, 171 •6 . - castigare: 271 1• 11 , 4II 4 •
- castigator: 2704. - castissime: 301. - castissimus, a, um: 301•2•5, 68", 1231. - castitas: 8", 2393•5 •
- castus, a, um: r81,&, 30a, 1231·- casus, us: zn8,5, 279t,ll, 2831,6, 2918,&, 3141,2,6, 3182,s, 3923,6, 4301,2,8,6'
4402, 444"·6, 5118, 5121•5, 595", 5961,&, 647s,fi,6. - catena : 1248,6, - causa : 122, 193,5, 222,5, 251,6, 34..,
392,8; 41", 4S"'·s, 46a, 48&, 49a, 511,2, 522, 63a•", 661, 722, 731, 8s", 861, 87"', 881,a, 92&, 931,3,4, 994,6, reos, xox',
106 5, ¡68 2 • 6 , 1795, 184 2• 3 • 4•6 , 185 11, ¡868 • 6, 1905, 1942 • 6 , 200 11• 6, 217 2, 2205 , 231 3 , 233 1, 241 1 , 243 4, 245 2, 262 4•11 ,
263 1' 5 , 267"• 5, 269 2, 2905, 2984•5, 2991' 2 ' 11 ' 6, 3001•2 •6, 302 5, 303 5, 305 2, 3o63 •11, 3073 , 3194' 6, 3201•5, 325 8' 6, 332 2' 11,
3405, 341 5, 3425, 3471' 2' 5, 349 2' 5, 351 6, 3526, 353 5, 355 2' 4' 5, 357 2 •3, 359 2' 5, 361 5, 3622 ' 3 ' 5, 3643 ' 6, 369', 3702' 8 ' 11,
373 2 ' 6, 376 3 •5, 3776, 3781•&, 38¡1• 4•6, 392 6, 393 2 ' 5, 396 1• 6, 397 3, 3981' 2 ' 6, 3993 ' 4' 6, 4004' 6, 401 1' 5, 4045, 405"•',
407'•', 4o8'•', 411 2 , 4181•2 ' 6 , 4344, 4421•5, 4493, 4551•6, 460 2• 3 • 4•5, 461 1, 468 2, 4693' 5, 4702 •', 472 3 ' 5, 4742 ' 5,
4864•5, 493 4' 5, 4973 ' 6, 518 1• 5, 5193 •5, 5201•3 •5, 521"• 5, 522 1, S262 •', 531 1' 5, 533 8 •"• 6, S35 1 ' 5,S373, S4o'' 4' 5, 541"·',
S45"•', 547', 548 3 ' 5, 549 2' 6, 5508' 6, 5571, S708, 571 2' 5, 5725, 577 5, 5792, S94 1' 3, 597 2' 5, 6ol 8 ' 5, 6o8B, 613 3, 623',
63S", 6471,4, 6S31'', 66o\ 6612,5,- causalis: 12a, 39a, 421, 45", 468, 63a, 721,a, 99a,4, IOia, 18411,3, 1868, 194',
200", 217 3, 3201, 3268, 3471' 2, 355 2 ' 4, 359 8, 3648, 3702 •8 • 5, 405•, 418 2, 4344, 4498, 455\ 468 2, 4693 '", 4728, 4864,
493 4, 5181, 5201, 526 11, 533 3 , 535 1 , 540", 5491, 557 1, 5942, 613 3 , 623 11, 653 8 , 66o1. - causallssimus, a, um:
51 1 , 87". - causalltas : 63 5 , 1005, 1205 , 326 5, 547 5, 6475 • - causaliter: 42 5 , 49', 1075, ns', 183 5 , 1896 ,
3255 , 328', 3355,361 6 , 3964 ,3975,3985 , 399', S21 4 •5 . - causare: 3406, 361 5 . - causative: S21 4. - causa-
tivus, a, um : 45", 993 '", 101 8 , 4694, 4728 • - causatus, a, um: 421' 5 , 454, 99-8' 4 ' 6, 101 5 , 342 6, 4596, 4Ó94' 6,
472 3 • 6 • - caute: 491, 96 1, 5262 • -cautela: 208 , 139', 428 1, 5023 , 531", 55S 1 - - cautus, a, um: 791, 993,
212 5 • -caverna: 1568. - cavillari: 435 1. - cedens: 6x68 . - cedere: 616 3 • - c:elare: S77 6. - cele-
berrimus, a, um : 117", 1303, 3824 • -celebrare : 141, 408, 43 8, 51 8 , 564, S?3, S91, 63 2 •8, 641, 120L, 1621,
20211, 2088, 2653, 3222, 3258, 3271, 338', 342', 368s, 3783, 3791, 3808, 393•, 40S', 415a, 4171, 432a, 441', 444',
4502, 451!, 452 1, 477 1, 491 4, 4938 , 537", 5504, 551 1, 555'·- celebratio: 6384 . - celebratus, a, um: 23 8,
319 1. - celerrimus, a, um: 16o1. - celsior: 82, 1242, 1328 . - celsitudo: 6o811, 6158 . - censere: 66',
137", 258 1, 278', 336", 338 1,492 3,528 3, 544", 6274. - centrum: 871' 6, 3441 ' 6, 345 1' 3 ' 5. - cereus,1:78 8. -
cernens: 1085, 617 2. - cernere: 101, 238, 283, 32 2, 791, g61, 282 3, 385 11, 395', 402 2•3, 421 2, 48011, 5664, 567",
575", 5761, 5771•3, 579", 582", 595 1, 5971, 620', 6211, 635", 645 8• - certamen : 431 6, 441 5 • - certans :
253", 43I 2, 4405. --certare: 1591,2305. - certator: 431 8. - certe: 491 . - certitudo: 531".- certus,
a, um: 79 1,3001,410 2,425 5, S294, 5745. - cervicosus, a, um: 2863 • -cervix: 463 1. - cessare: 3025,573 1 •
- cessatio: 38 3, 95', 277s, 279 1, 5781. - ceterimotus, a, um : 4363 • - character: 5 2• 6, 36 3• 5, 593 •6, 71 3,
93 1•1>, 1205 ,349 2, 5IS"• 5 , 5843 • 5 , 5863 , 58gl• 5 , 64411 • -characterizare: 34911, 4goi, S7o'.- choraea: lgoa.-
chorus, i : 1908, 3761. - christlanus, a, um : 413 8•5, 565 1• 5 • - christiformis : 29". - christivisua,
a, um: 294 . - Christus, i: 29', 1324, 2og5, 216•· 6, 5148, 611 2 • 3. - cibare : 132 5, 133 3. - clbus, 1: S01 •',
1326, 133 2, 1494, 273 5 , 6241, 6321•5, 648 8 , 6502•", 652 8, 655", 656 1•8, 6571 • 2, 668". - cleri : rgo1, I92 1, 193 1,
SIO".- clncinnus, i: S3 1 • 6. - clrca: 421•1 . - circamund.auus, a, um: 481. - clrcuiaHs: 161 1•8 , xgoB.
- clrc:uiens: 229"', 483 1. - circuitus, us: ISI', 161 1, 163 2 •", 1931, 3193, 3904 , 4254, 428 1, - clrcularis:
161 1• 8•6, lgc>ll• 6, 1931•5, 1945 , 390•, 475 4 •5, 478 1•5. - clrculariter: 1892 •6, 1906, 391 1' 6, 475"· - clrculad.m:
1891 • - clrculatio : 223 6• - circulolativus, a, um: 4754. - circulus, 1: 871•6, 1611 • 3 , 1891 , 1911, 1925 ,
1931, 223 3 • 5, 3442• 6, 3904, 478 1. - circum: 42 1 . - circumacceptivus: 35 1 . - circumacclpere: 5453 • 5.
- circumagens: 5323. - clrcum.ambire: 351. - circumambulans: 223"· 6, 391 1 . - clrcum.appre..
hensivus: 35 1 • ---clrcumchorans: Igo8 . - circumdans: 478 3 • 5. - circ:umdare: 291,208 2. - clrcum-
datus, a, um: 478 5, 613'· - circumducens: 532 8. - clrcumductus, a, um: 4624. - clrcumferentia:
87', 344'·- circumfingens: 631 2. - circumformare: 53 8, 462 8. - circumfovere: 3771,- clrcum-
fulgens: 302. - clrcumfulgere: 305. - clrcumfultare: 208 2. - clrcumfusus, a, um: 285 1. - clrcum..
gerere: 631. - clrcumiens: 1903, 223", 3195 , 391 1, 483 5 , 651 3. - clrcumire: 4766 . - ·circumitus :
4763. - clrcumllgare: 4648. - clrcumlocutio : 2045. - circumlustratus, a, um: 302. - clrcum-
meabills: 161 1 • - circummeans : 1908 . - circummundauus, a, um: 175 11 • - clrcumplasm.are:
4623. - circumponens: 291,871,631 8. - clrcumponere: 52", 53 8,462 8,4643 • -clrcumpositus, a, um:
1735, 462", s8o'.- clrcumscribere: 61 1•2, 418\ 491 1, 6141• -circum.scripte: S01• -circuiDBpiclens :
5303 • ' . - circumatantia: 3981 , 428 1, 4768. - clrc:umstare: 247 8. - clrcumstad.o: 4401. - clrcu.m•
atriugens : 483 1' 1 • - circumteuens : 452", 4768 • - clrcumtenere : 478 1 • - clrcumvelaaa : 284 • -
CXXVI NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
clrcumvelatus, a, um: 58:0'. - clrcumvolutio : 425'·'. - civilis : 496'. :...... civilitas: 664'·- civiliter:
642'.- clangor: 574', 575'·- ciare: 643'·- claclor: 2071 ·'·', 641'.- clarissime: 566'.- clarissi-
mus, a, um: IOI 1, 10]1, 1241, 1281, 1691, 20,1•11, 2691•11, 282 1•6, 3821•11, 421 5_, 5554 , 5664 , 5798. - clarltas:
88, 794 • 5, 125 8, 164,4 , 1661, 1741 • 5, r80 2 •6, 398 8, 5671 •1, 6208, 63ol.- claru.s, a, um: 89', 901, 933, 1531 •4 •11,
169", 262', 291 1 , 382", 3898, 435 1, 4501, 505', 531 4 • 11, 644', 653 1 • - claudens : 282 3 • - claudere : 2826,
577 2' 1. - clausivus, a, um: 5775 . - claustrum: 497"·- clausus, a, um: 173', 566 11, 6zs', 637 6. -
Clavis: 497"·- clemens: 361 1 •11. - clementer: 15 2,2191, 533 1. - clementia: 91 3, IQ9 1, 373 4, 5148 • -
coacclpere : 543"• 6 • - coaccipieus : xo68, 3341 • - coactus, a, um : 31211, 6331 • - coadUD8lis : 1774,
225 2,2299, 41o'. -coadunaliter: 65c.- coadunans: 941, 191 8,228 1, 407', 4968, soz', sos ... - coadunare:
92 8, 1841, 343•, 345 1 ·•, 358 1, 496•, 497 1, 503 8, 50911, 544•, 5791, 591 8• - coadunate : II28 , 1198, 347 8 • -
coadunatim : 698 • - coadunado : 71, 111, 21 8, 23", 248, 31 1, 38", 3911, 41 1, 571, 7411, 7S 1, 761 • 8, 79"', 81 8,
821 • 2, 83 1 ' 8 , 84", 8st, 92', lOS\ 119\ 1231, 186", I9S", 196', 2o6 8, 241 1, 2S3 11, 32211, 3403, 34411, 348', 3S9',
38S 8, 4061, 4704, 4963, 49S 2, SOl', 502', 503 4, S041 , 5068, SI28 , 536 1, 5681, 631 1 • - coadunadvus, a, um:
1771. - coadunatrb:: 1771, 49S', 5028 . - coaduuatus, a, um: 21 8, 24 2, 32 11, 38s, 501, S71, 69', 71 1, 79 1'',
8S 8, S68 , 111 3 , 113', 1171, 1193, ISI 1, 187~, 1898, 1916 , 193 8, 3443, 4063,411 3,4241, SOl•, S44a, S78 8. - coadu-
Difac:trix: sos•.- coaeternalis: 492 8. - c:oaeternus, a, um: 49211•8 •5, S85•, 5861. - coaft'ectio : 104··
- coagmentatio: 504&.- coagmentatus, a, um: 241. - coagulatus, a, um: so62. - coalesc:ere:
79".- coambiens: lo68, 3341, 3561. - coapprehendere: S43'·- CO&ptans: 407 1. - c:oaptare: SOSa,
64,6 6, 647 6. - coaptatio: 1S7 6, 631 5. - c:oaptatus, a, um: 64,1 5. - coarc:tare: 407 4, 589 4. - c:oarctatus,
a, um: S', S665, S726. - c:oassistere: 2834 . - coassumens: 1761 •6. - coavellens: 81 1 • 6. - c:ocognitus,
a, um: 493\ S·S21 . - c:ocollltitut.JJ.s, a, um: 2148, 4691, 556a, 613 3. - coc:us, i: 6321..- coegredl: so•.
- c:oena: 6398. - coereere: S', 485 1. - coetus, us: 3761. - coexire: So•.- coexslstere: 3448 • 6. -
cogens: 228\ 5041 . - cogere: x6g•, 177", 31211,345 11, sosa.- cogitabills: 4165, 498", 525 6. - cogltans:
1463. - cogitare: 7 1' 6, 131 ' 6, 33s,&, 371 •6, 971 •6, 1928, 212&, 379\401 1, 419&, 462", 4906, 5001 • 6, 6oS 8, 6091. -
cogltado: II 1, 1463, 211 4 • 6, 35ol, 3548 ,355 1,3821 ,4561,5768,6368. - cogitatus; a, um: 41611. - cognado:
241 1, SOS 1 · - cognatior: 5921. - cognatus, a, um: 14911, 2793, 3148 , 435\ 493 1, So61•8 •", 55411, S921, 6268,
641 1 •s• 6. - coguitio: 138, 158, 328, 331 •4, 3411•8 •', 424,4411, 46', 94', 1391 ' 11, 141t., 14211, 169\ 192 5, 2268, 31S 3 •8,
316"• 6, 3221' 6, 329"• 6, 3621 • 5, 3846, 3871' 11' 1 ' 11, 388'• 5, 392 6, 393'•', 3948, 39Ós. 6, 397 4 ' 6, 398 8, 4001's.,a.&, 404 8' 5,
4o61•', 409'•', 4103 •8 •', 4133 ' 5, 4141"1, sao", 5525, SS4t., 568', S69"', 5772 ' 6, S7S1 • 5, 5798 •t., 5828, 6008 •6, 605 2 ' 8,
6o61• 8, 6o7 11 •', 621 8, 6222, 627 1, 640 11, 6564 • 6. - cognltive: 424 • 6, 1691 • 6, 5765 • - cognltivus, a, um: 1495,
41o', 577'·- cogDitor • 46', 393'·'·- cogDitorius, a, um: 577'·- copdtrb:: 1691. - copdtus, a, um :
138', 3964, 4101, 493 1, 498', 5SI 1, 5521, 5828, 599"·', 6ool, 6071 •". - cognomentum. : 162 11, 2661, 3238, 3541,
415"·- c:ognomlnare: 283s, 551•.- cognomluatio: 588, 4got, 546\ S87'·- cognoac:ena: 398"• 5, 3991,
400'• 5, 401&, 41o', S78 2, 621 1, 6221, 623 11, 6671 ' " · - cognosc:ere: 33 1, 57", 941, 137', 2991 , 315 6, 329t.,s, 3621,
3854 ' 5, 3941' 1' 5, 396', 398'·', 399'· 1, 4005, 401z,a, 402 2' 4, 403', 4041 ' 1 ' 6 , 4051 ' 1' 6, 4o61 ·', 4071, 41o&, 419', 431 1,
43711, saos,&, 544', 578'·', 579'·6, sSot,l, 5822, 6ool,a,llí, 6o6', 6o?s,a, 61711, 620.., 6211,1,6221.- cognosclbUlor:
637'· - cognoscibills : 552', 582'. - cognoscltive : 42'• 1691 • - cognoscitivus, a, um : 577'· - coha-
bitare: 283 5. - c:ohabitatio: 187&, 4968 • 6. - cohaerens: 898, 21St., 501'. - c:ohaerentia: 183', 1881 • 11,
1981, 40'71· - cohaerere: 154, 791 , 255 1 ' 4, 2761, 291 1, 3048 '', 332 11, 33911, 3448, 3691, 37o', 3891, 4221 • 11, 461',
sos 1. - cohibere: 324, 456', 513'·- cohlbitus, a, um: s•.- c:ohors: 231 4. - coingenlallter: 228 8. -
c:oinquinare: 271 8. - coire: 8o4 . - colere: 2021. - c:ollatlo: 28 6, 326, 151 4, 2o66, 3465, 391 8 •6, 3975. -
c:ollaudare: 192, 1368 ,415 8,4321,5481,6298. - collaudatus, a, um: 23 8. - collectim: 343 2. - c:ollectio:
131', 391 1, so6•.- collective: 531 4 • 1 • - c:ollectlvus, a, um: 2141. - collectus, a, um: 3461, 388 1 • -
colligans: So61 . - c:oUigare: 6t, 1774,2141 . - colligatio: 1951 ,4271- - colllgatrix: 2141 - - colligatus,
a, um: 34611. - colligena: 541 , 93 2, 1768 , 178', ¡So•, 191 1, 2281 •6, 2291, 298 8, 3884, 5041, 555 1, 617'·-
eolUgere : 241, 846, 1241, 1281, 131 1, 1678, 169', 1708 , 1771, 227•, 281 5, 2986, 358 2, 391 8, 4261, 52o', S361,
5468, 638 1. - coDlmare: 429', 4328. - c:olloc:ans: xst, 55 1 • 5, t885, t89t, 215 1 ' 5 , 41ol• 11, 4468 , 4831 •6, 66S'·
- collocare: 1$ 5, 351•6, 821, 83 8 • 4, 996, 1086, 2201, 2381, 2971, 3501, 3S8 2 •6, 381 11' 6, 410\ 4268, 441 1, 534'' 1,
5371, 63811•8 . - collocatlo: 2o'• 5, 41 1• 6, 75 1, 78 3, 948, 1491 ' 1, 1874, 1941 ' 6 , 348 1• 6, 401t, 409'·', 6S46. - collo-
cativus, a, um : 266 11• - collocatus, a, um : 15 1, 341• 6, 45 1• 1, zo6", to8s, 122 3, 2385, 307s, 35o', 394"'•',
4576, 458t, 4731, 4981 •1, 503 4• 5, 6371 •6, 6521 •1. - c:ollucere: xss, 5731· - collum: 463 1 •5. - collustrare:
406".- collustratlo: 164. - coluinen: 1361. - columna: 6681 •6 . - c:omburere: 1oo'•".- comedere:
6506.-comis: 2661.-comitari: 81 1,5562,5861, 661 8 .-commassans:465'·- commassatus, a, um:
81 8, 4988 • - commemorare: 236, 137', 2241 •6, 6171 . - commem.oratio : 1271 .:..... eommendare: SI 8,
1051, 202 1. - coPJ,menaurab11is: t64, 131 8. - commenaurabUlter: 184. - commensurare: 94. -
commensarate: 18•.- comm.eDBuratlo: 2741 •6, 4341 • 1. - commensuratus, a, um: t6•, 131 8, 1745 •
- commenau., a, um : 16'. - c:ommeu:d.tlue, a, 11111 : 6281 • - commentor ; 321 8 • - commentum :
DES TRADUCTIONS. LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXXVII
1038•1, 1053, 1285 , 3501 , 3548, 355 1 , 5161 , 632 1 • - commercium: 2611, 1871 , 2668 , 57$3 • - colll.Diigrare:
4441, 479'· - c:omminatio : 6325 • - commiscens : 2141, 2.2511, 465', 498 8 • - commiscere : 88 11, soi•.
- commisculare: 647'.- commisculatio: 465 8 • - commlssum: 2968 , - committere: 166 11_ . -
commixtio : x88 11, 195 2, 229 11, 3086, 5022, 669 1 • - commixtus, a, um : 8o3, 8r 8, 88 2, 1923, 373 8, 425 1,
448 1 •5, 4761, 503 11. - commoderalls: 131 3. - commoditas: 8g', 9051,311 1 , 4801 . - commodius: 368 11 •
- commodus, a, um: 8g"', 3174,4405 , 46o1 . - commonstrare: 581 1 . - commorari: 5698. - commo-
ratio: 4968 . - commodo: 2011. - commotus, a, um: 208, 282 1 , 595'·- communlalis: 2144, 225'·-
comm.UDiaHter: 199'. - communicabffis : 14', 495, 522 11, 6668 • - communicalJiHter : 501, 655 • -
communicans: 42', 499'·- com.municare: 151, 26 11, Bs', 86', 8711, 88"', 91 8, 1102, 114', 1176, 1391, 143 11,
ISo'->'• 6, 1801, 2471, 248'_, 337 1, 341 11, 342 1, 363', 4521, 4721, 50711, 5221 ' 11, 523 4 , 525 5 , 5261 , 535 1, 559', 65711 •
- communicado : I5 8 , 221, 85 3, II48, 183', 225', 241 1, 2591, 268 3, 4II 1, 42411 • - communicadve: 65 4,
1994 . - communicativus, a, um: 214', 225'• 6. - communicatrb:: 22 1. - communicatus ,a, um:
39', 4538, 4553, 46<>5, 47011. - communiens: 4843 . - communio: 15 8, 176, 73 1, 83 1, 861, 88 1 • 3, 902, 9I 8,
94 2, II28, I3i', 1698, 183'• 5, 1871 •'• 6, 214"', 225', 241\ 248 3, 2498, 2501, 2591 , 2692, 342', 371 4, 42411 ' 6, 4276,
453', 4721 , 479', 4968, sao•, 503'\ 53411, 613 11, 647 11, 663', 6641 - - comm.unire: 497'· - communis : 64,1 ,
665, 695, 71 2, 763 • 4, 86 8 , 873, 91 11, III 8 , 1193, 139\ 2101 , 214"', 3II 8 • 6, 342 8, 381 8 , 4003 • 5, 663 4 • - commu..
nitas: 73 11, 91', 6668. - communiter: 65 4 , 866, 2105, 316', 341 8, 3884, 4008• - commutare: 207', 358 11 •1,
43611, 48~-- commutado: 267', 4581 , 4663, 4753 . - comm.utatus, a, um: 124'.- compacte: 652 2 •
- compacdo : 195 11, 348'.- compactus, a, um: 265', 2661 . - compages : 4561 • 1 • -compaginan&:
4072. - compaginare: sos'.- compaginatlo: 188'.- comparabilis: 96'·'.- comparans: 384'•'.-
comparare : 88, 1241, 351 11, 3825, 388"', 391 5, 4393, 472', 55911, 6321, 6575, 658 8• - comparado : 998 •6,
1961 • 5, 405 ... - comparatus, a, um: 266 3, 351 2, 38211, 5888 • - compaS&i.o : 104'· - compadens: 203 8 •
- compedissequus: 556 8. - compeUere: 3461, 4872 - - compendiar:lam: 5728, 5898. - compen..
diose : 1448 • - compendiosus, a, um: 1304, I3I 8, 133', 144'. - compendium: 651, 1304, 1448, 617'·
- comperfectivus, a, um : 242'. - comperire : 2881 • - compertus, a, um : 383 2• - compescens :
270'. - competens : 67', 93 6, 283 5, 2865, 291 5,. 4478, 5278 • - competere : 66', 1431, 3358, 366s, 394',
463 1. - compilator: 4388. - complectens: 26t, 81 1, II61, 176s, 3341, 400', 483 1, 495 8, 6298, 637'· -
complecti: 35 1, 51 1, 1241 , 208 2, 3632• 8, 452', 4'JÓ8 , 4']8 11, 545', 6148 • -complens: 3631,5304 , -complere:
ro61, 177', 3788, 470'• 5, 540 1, 547 1, 567\ 665 8 • - compledo : 242", 2943 •5, 348'. - completus, a, um :
529', 632 5. - compleuri: 208 8. - complezio : 503, 2293, 398 1, 426', 4781, 504"• 5• - complexive: 64,1 •
-COmplexos, a, um: Ó41, 131 1, 178', 3341,3968,408 8. - complexus, US: 501, 124\ 163 8•4, 167", 175', 188 2,
319', 348~, 398 1, 4768, 478 1, 4841, 503 1, 504', 5308. - compllcado: 131', 504'· - compHcatus, a, um:
241 , 2278, 343',.3468. - compHcltus, a, um: 227', 638 1 . - componen&: 2~, 46ol, 628', 629", 631 8. -
componere : 407 11, 451 1, 4871, 547 8, 64,1". - compos : 31 1, 15411, 155\ 185', 253 2, 257', 3261, 337', 3498,
389', 4398. - composido: 101, 101" 6, 2743, 303 11, 373 8, 434 1, 462 5, 5321, 628 1, 631 1, 6341, 635 8, 64,8 8, 6561 •
- compositus, a, um: IP6, 26'· 1 , 102'• 5, 373 6, 4646, 570', 6191, 628 11, 635 8 ·'~ 648 1 • - comprehendens :
1o68, 131 1, 176*, 2281, 2508, 3341, 3561, 357 1, 387', 400"•', 456', 5208, 543"· - comprehendere : 98, 101,
13', 148 , 34\ 35 1 ' 11, 51 1 , 142', 1661 , 178", 1865 ,208 11, 3II 1 , 3565 , 359\ 39@, 3974 , 4088 , 417', 42ol, 4548 , 465 11,
4763, 478 11, 480', 538"', 5458, 567", 588'.- comprehensalis: 35\ 1241, 1941, 3701 • - comprehensibilis:
4571 . - comprehenSiblliter: 641 , 3436. - comprebensio: 5011, 1881, 195 8, 1981, 215', 319', 391 8, 3981 ,
484\ 5oi, 6101. - comprehensive: 64\ 65 1, 298 8. - comprehensivus, a, um: 35 1• 5, 1241, 456'• 5, 577'·
- comprehensus, a, um : 678, 2163, 3791 •6, 388', 4841, 538 11, 546'. - compressus, a, um : so•, 173'·
· -comprimen&: 568 6 • - compugnans: 264,4 , 265s, 3768 . - compugnare : 258', 2.6o8 . - com}Jugnatio:
SS'· - computan& : 435"· · - conari : 61 1, 678, 1201, 1591, 213", 5121 • - conatus : 37', 441 1, 568 5 • -
concedens : 361 8 • - concedere : 191, 32', 61 1, %408, 264', 266•, 359", 391", 448 1, 4705, 4771, 501 1, 5571 •
-concelebrare: 3~, 491", 5461. - concentus: 1881, 195 3, 348 1, 4Q81 , 426', 505 1. - conceptio: 597'·-
conceptam, i: 2046,205 5 . - concernere: 587 11. - concesdbiHs: 31711. - couceuus, a, um: r6 5, 191,
1431 • 4, 1531, 281 8, 282 2. - concessus, us: 423 8 . - concldens: 497... - concilians: 4968. - conciliare:
1708, 2II 1, 2658, 495 8, 497', 515 3, 6388, 649'.- concillatio: 495 8. - concillatrb:::: 2658, 496".- coa.cin-
nare : 4o81 • - conclnnitas : 1801• - conclpere : u•, 33 2, 41 5, 3791, 5981, 641 5, 6446 • - conclpiens :
616 1, 62511• - concisus, a, um: 5728 • - conclusio : 131 8, 173'' 6, 3561 • - conclusivus, a, um : 4974 •6 •
- conclusus, a, um: 243 •5, 2278• 5. - concordana: 407..•5, 553 1 • 6. - concordare: 5051 • 5, 553'·- concor-
datio: 348 11, 4078 ' 6· - concordia: 183'• 6, 1881, 265", 348', 4078 •4 , 495', 505 1 · - concorcUaans: Ssi.-
concors : 4968, 663'· - conereditus, a, um : 55911. - conc:rescere: 248• - concretio: 188 11 • 5, 195 2• 8• 6,
1961, 229 1•6, 348'• 5, 4264 • 6, 5022 •5. - concredvus, a, um: 2144 •5, 225 11 • 6• -concretos, a, um: 8o8, 3738,
42411, 5018 •11 , 50311 ' 5, 6168. - conculcari: 438 1. - concupiscena: 142 11, I71 1, 4391. - concupiscentia:
Z45, 252"'• 5, 2548, 278', 2801 •5, 286 1•5, 305 11, 4561, 4638, 5131 • 1, s68 5, 5955. - concupiacere: 168", 170', 1851,
CXXVIII NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
208 1, 2531•5 , 282".- concupisclbUis: 1992, 306 1. - concupitus, a, um: 199 2,2171 , 230 1, 3208. - c:oncu..
tere: 2094. - condeceus : 555 2. - condemnans: 435'• 6. - condensus, a, um: 1734.·- condere :
163 8, 2992 • - condisclplinatio : 495", 505 2, 5061 • - COndiscipuJus : 131 6 • - conditio : 29", 1491, 192 5,
2481, 2662, 351 1 , 3865, 5045, 6003, 616\ 618 1. - conditionaHs: 43 2, 592 1 • - conditivus, a, um: 301 3,
520 , - CODditor: 171 , 451 470 , 516 , 521 , 523~\- conditrix: 301 , 332 5204. - conditus, a, UDl:
4 8 2
,
3 4 1 4 2
,
643, 5191 • - condonabilis : 317 3• - condonans : 373 3 • -condonare : 317 2 •5 , 427 3 • - conducens :
1342, 2291 • - conducere : 24 2, 166 2, 2274, 242". - confectus, a, um : 38 4, 161 8 • - conferens : 242 2 • 4,
384'·- conferre: 58 , 28 1, 701 , 922, 1391 , t66 2, 227", 243 2, 352 6, 451 4 , 471 2, 559\ 561 1 , 575 3, 653 1 . - confi-
eere: 2724, 5803, 632 1. - eonfic:tus, a, um: 5704, 588 8, 63S 4. - oonfidens: 2502 . - eonfidenter: 2003,
234 1, 2501, 431 4, 432 5 • - confidere: 2ooB, 23411, 3843, 57S 3 • - confi.eri: 283 4 • - oonfi.guratus, a, um :
89 2 • - confingere : S705 • - confinis ·: 3S61 • - confi.rmaus : 4105 , 5161 • - confirmare : 1004, 189\
4205, 4242 ' 5 , 441 11,444\ S092, 512 1 ,638 11. - confirmado: 203, S301 . - confirmatus, a, um: 71 1 . - coDfi-
teri: 594, 2S011, 555 3 . - conftare: 631 5. - eonflator: 631 5. - eonflatorium: 631 3. - confoederatrix:
S02 1• - oonformans : IS015, 187 2 • - conformare : 295, u6 5, 15011, ISS 5, 2706, 3903• - conformatus,
a, um : IS0 11, S693 • - conformior : 331 5 • - conformis : 38 2, 2325, 372 5, 373 5, 402 5, 4671 • 5, 496 3 • 5 • -
conformitas: IS05. - conformiter: 3905. - confortare: 2501 . - eonfortatus, a, um: 621 4. - con-
fovere: 3771 . - confundere: 694, 448 2, 465 4, 498 3, 6474 • - eonfuse: 498 3, 647 5. - confusio : 674 • 5 ,
sos, 83 3 ' 4, II02, 4264, 43S 1, 505 2, 5101 • 2. - confusus, a, um : 78 3, 81 3, 88 2, 151 1, 1871, 3074, 346 2, 4244,
498 11 •8, SOI 4, so3 1, 505 2• - confutare : 3191 • - eongenialis : 641 1 • - eongenialiter : 641 1, 655 3 • -
congerere: 439 2. - eongerminatio: sos 2. - eonglobatus, a, um: 242, 3468, 6164. - conglomerare:
131 1 . - eongredi: 96\ 575 3. - congregaos: 541 , 128 11, 1673, 1763, 1804 • 15, 191 11,228 1 , 2291 • 5 , 3884 • 6, 5041 • 5 ,
S05 1• - eongregare: 2411 •5 , 1694, 1703 • 5, 1771 , 2274 • 5 , 346 6, 4261 • 5 , 497 1 , 536'• 6 • -Congregado : 4956 ,
So63 • 4 • 5 • - eongregativus, a, um : 1771 , 4964 • 11• - eongregatrix : 1673 • 6, 1771 , 495 3 • - oongregatus,
a, um: 1763, 346 2, 4964 , sos',. S463 • 6 • - eongrue: 321 • 2, SSS 3, 647'·- congruens : 775, 2085, 2795, 283 1,
382 5, 40711, S53 1, 669M. - congruenter : 387 3, 5049, 641 5, 6474 • - congruentia : 2S 4, 52 6, 183 4, 1881,
195 11 ' 6, 274 11, 348 11• 4, 407 3, 408 1 , 4264, 4346, sos\ 593 5 , 6376 - - congruentius : 592 11• - congruere : 49\
1343, 2796, 391 4, 435 2 ' 15, 4403, 4691, 4963 , 505 1, 639 6, 643 4 - - congruos, a, um : IS 2, 164 , 3i1, Sl 2, I3I 3,
152 2, 195 6, 2493, 317', 358f., 435 2, 4642, 475 11, S042, 522•, 527 3, 540 2, 553 1 , S762, 5903. - conjectans: 4323 ' 5 •
- conjectare: 4294. - eonjicere: 4294, 6S8 11, 667 6. - conjiciens: 4323, 6S3 1. - éonjugaHs: 37411. -
eonjugatus, a, um: 3741 , S06 1. - conjugas, S, um: 3741 . - eonjuncte: S01 , 65 4, 693, 8S 2, 112 3, 343 2 ' 3,
347", 3992, 48o•, S48 2 . - conjunctim. ~ 645 , 7cjl, II23, 343'·- eonjunctio: 71 , 21 3 , 31 1 , 384 , 392, 41 11 , S72 ,
74 2, 75 1, 76 1 • 2 , 81 8, 821 • 2 , 83 1 • 3 , 84'\ 8s 1 , 92•, IOS 1 , II91 , 1231 • 11, 1494 , ISI 1 , 1864 , I953 ·'· 5 , 1961 •4., 2o6", 211",
214f., 241 1 , 253 1 ' 2, 322 3, 3403, 34411, 346 2, 358 2, 3594, 3623 , 3858 , 3901, 406 2, 410\ 4II 1, 425 11, 4271 , 4704 • 6,
487', 496 2, 498 11, 4993 , 5001 , S0I 4 , 5023 ' ' , S03~, S043 , So63 , 5074 , Sl23 , 551 1 , s68 11, 631 1 • - conjunc:tivus,
a, um: 2141 • 5, 225 2 • - conjunctrix: 4103 • - conjunetus, a, um : 32 11, 38 2, 57\ 6o1 , 6gf., 71 11, 78 2, 7911 •3,
8S 3, 86 3, 92 3, III 3, II3", 1171 , 11911• 3, 191 3, 2278 , 265", 2663, 3403, 343f., 3442 • 3, 345 1 ' 4 , 3468, 3S73, 36o•, 3742,
3863, 4063, 411"', 412 11, 42411, 499 2, 502 1 , 503 2, so6 11 • 5 , soT, SQ9 2, S442 • 4, 5463, S78 2, 626 11• - conjungens :
22S 2, 229 2, 407 4 ' 5, S04\ S05f., 5061 • 5, SS4"· - conjungere : 6f., 21 11 •8, 31 2, 794 , 88 6, 92 3, 1274 , 1771, 1841,
191 3, 283", 38Sf.• 6 , 4103, 49S', 496 3 • 4, 497 2, 498 6, S03 1 3, 5092, SSS 1• 5, 568 1 , S791 , 591 2 • - CODDBturaJis :
2831 , 5061 • 5 , SS42 •6 , s695 , 6262, 641 6 • - connaturalitas : 495 4 • 5, 505 11 • 6 • - connaturaHter: 2283, Ó41 1 ,
6SS3 • 6. - eonnatus, a, um: 4962. - eonnectens: 2141, 4074, 46o1, So61. - connectere: 6 4, 35 1, 841,
923, 407•, 4954., S041- - eonne:xe: 2002. - eonnexio: 187 11, 2144, 348 4, 4073, 4841 , 49S', 5044· - eon-
ne:xivus, a, um: 2141. - coDDe:xus, us: 188 2,6381. - conniti: IS 4, 4294. - connivens : 282 11. - con-
numerabilis: S49'·- connumerare: 549"·- eonnutritus, a,.um: 3848 • 5. - conrepBcatus, a, um:
2278 . - conscendens: sgo'• 6 . - conscenaus, a, um.: 1253. - conscius, a, um: 1401 , 667 3. - conseri-
bere: 128 3, 1441, 4901, s61 1. - consc:riptio: 121 2. - conscriptus, a, um: 121 2, 187 2, 1994, 215•, 22S1,
6641 • - eonsecrans : 1342 • - eonsecrare : 5S3'· - consecratio : 638 4 • - eonsecutio : 279 11 •6, 284',
5141 · - eonsecutor: 21611. - consecutus, a, um: 2768 , 3S2 1 , 423 11. - consensio: 1044, 1881 , 505 1, 64911 •
-consensos: Ig65, 495 4 •6, 505 1 • 2• 6. - eonsentaneus, a, um: 93t, Io61, 131 8, 132•, 2891 , 3143, 33·8 3, 362 1,
639', 6635 . - consentiens : lo61, 5o63 • 6, 663 4. - eonsentire: 6It, 9I', 1403, 26Sf., SS46· - consequens:
894, 1324, 1631,2964, 413 11,4924, 5562, 6394, 661 1. - consequenter: 27", 343, 3878, 4551. - eonsequenda:
27', 3878 • 5, 643 3. - consequi : 294, 81 1, 2845, 3928, 4398 ' 6, 491 11' 8, 5142· - conservaos: 22 3, 273, 843, 2793,
483 4, 503 1 , 547'·- conservare: S6 1, 708 , 71 1 , 848 , 106 11, 1973, 2001 , 201 1 , 235 1 , 258 1 , 279 3, 281\ 287', 336f.,
3S2 3, 4073, 4202, 4251 ' 2, 426 4, 427 8, 4374, 4421 ' 3, 4744, S03 1, 533 1, 548 1, 658•. - conservado : 425, 149',
ISI 8, 1948, 1981, 21S 4, 2841, 348 11, 393 2, 428 1,461 1, 6395. - conservadvus, a, um: 1878 • 6. - conservator:
1941· - conservatri:x: 1873, 3128, 3701, 4443, 4481 , sro1 • - conservatus, a, um : 704. - considerans :
741, II73, 381 8,4323,53011. - considerare: 1041, 121 8,398 1,4294,437 1,4474,488 5, 501 1, S675, 588•.-consi-
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXXIX
deratio: 1041, 1995, 3045 , 403 5, 663 11. - consideratus, a, um: S8 8 , 37gl.- consi.Uum: 91 4, 306", 308 8,
3871 • 5 , 633 8 ' 6 • - consimills : 5575 , 663 5 • - c:onsincerus, a, um: So68 • -consisten& : 2142 , 325 2, 365 4,
387', 461 3, 5124, 6t64, 6z¡1 • - consistentia : 49d'.- consistere: 264 , 423 , 64', 168 2, zoo 2, 238 2, 251 4,
257', 297 1, 3363 • 5 , 3443 , 4743 , 502 1 , 577 3. - consoclans: 5068 . - consonalis : ro61 • - CODSOD&Ds : 420 11•
- consonantia: 164 11, r8o1, r88 1, 248 8 , 253 2, 371 2, 3921 , sos1 •6, 66g'.- consonare: 553'·- consonus,
a, um: 274, I06 1 , 265"'· - consopitus, a, um : 5145 • - consors: 31 2, 155 2, zoot, 5562 • - consortium:
Il28, II44, 137 2, 1391 , 1504, 165 2, 1732 , 1741 , 1872, 2571 , 2921 , 371•, 4522, 6571 • - CODSpectio : 5893 • -
conspective: 1443 • - conspectivus, a, um: 133 4, 3894, 533 1. - conspectrix:: 533 1 • - conspectus,
a, um: 375 1, 3791 · - conspectus, us: I24ll• 4 , 42d', 4563 , s8!f, 6uf., 6I21. - conspersus, a, um: 4983 •
- conspicaclus: 1306. - conspicatus: 6o6 4. - conspicax:: 130"', 131 8 • 4 •6, 389f.,s, 530ll.- conspicere:
9ll, 54"', 1041 , 133 4 , 1721 •15 , 3852, 588 4 ,6262, 64o&, 6426 . - conspidens: 389"'.- conspicuos, a, um: 1304,
I3I 8 , 146 3, 153 3, 282\ 31011, 503ll, 634 3• - conspirantia : 407"· - conspiratio : 407"'• 5 • - constans :
IIS 1 , 4001 , 4094 , 458 1 , 476 1 , szoll• 3 , 511 3 , 6164 , 65¡4. - constanter : 151 , 16 3, 69 11, 4574, 467 1 , 473 2, 4773,
492 4 , 607 1, 652 2 • - constantia : 203 , 273 , 1493 , 3691 , 411 3 , 423 1 , 427 3 , 44015, 477 2, SI03 , 5301 , 6164 • -con..
stantissimus, a, um: 53¡l1• - coD.stare: 264 , 42 3, 644, 1681• 2, 183 2, 2142, 252 1, 29I 1, 3044, 333 3, 334 2,
336 3, 339 3, 343 3, 3593, 378\ 4743, 4791, 6405 • - consternatio : 279 1, 316 8 • - constituens : 4441, 446 3,
460 1 . - constituere: 161 4 , 2262, 281 1 , 336 3, 3603, 395z, 4743, sozt, 547 2, 5775 , 57915. - constitutio: I7I"',
255ll,a,.a, 274a, 290 2• 3, 4744, 6473 • -constitutivos, a, um: 524 2• - constitutus, a, um: 42 2, 644, 672, 99 1,
120 2, z68 2,266t, 3403, 35oS, 411 3, 6r64 . - constrictus, a, um: 8 4 • 5 , -constringens: 483 1 • -constringere:
6t, 35 1 . - constructio: 6363 , - construens: 632 1 . - consubstare: 3443. - consubstituere: 3443. -
consuetudo: 3828,3843 , 6432 . - consuetos, a, um: 382 2• 11. - consuffectialis: 5673. - consulens: 1901 •
- consulere: 51 4 , 1894 , 2001, 215 4, 219 8, 225 8, 311 8, 3463 , 5331 . - consultorius, a, um: 308 3. - consuJ..
tum: r68 3 , 4833 . - consumere: 2543. - consumm.ans: 178 4, 197"'.- co_nsummare: 152c, 497c, 5401 •
- consummatio : 21 1, 33 6, So2, 1523, 1665, 195 4 •11, 242 6, 285 4, 287', 294 8, 3548, 393 2• - consummativus,
a, um: 19¡4, 53gli.- consummatrix: 49'·- consummatus, a, um: 1051, 133", 1341, 352 8, 664 2. -
consurge: 5681 •11. - contactos, us: 88 5, 503 4. - contagio: 1074, 388f..- c:ontaminans: s6o2. - c:onta..
minatio: 3S'f.- c:ontaminatus, a, um: 271 8,5593,625 2. - contegere: 28 4. - contemperamentum:
195 2 • - contemperans : 214 1 • - contemperantia : r88 2• - contemperare : 8 4, 501 3 • - contempe-
rado : 1882. - c:ontem.perativus, a, um: 2141 • - contemperatua, a, um: 8o3 , 503 1 • 2. - contempla-
bilis: 2064, 389f..- c:ontemplans: 398 1, 5301, 626c, 6273 . - contemplar!: 1ot, 302, 32 11, 33 2 •6 , 386 ,·2826 ,
3472 ' 11, 3894, 402 1, 4501,. 502 4 • 11, 533 1, 5675, 575 4 •6, 5826, 617 2, 626 2, 6275, 636', 6404. - contemplatio: 13 3 ' 11,
1411, 15 3, I7 5t 302' 6, 32 2, 53"', 544 ' 11, 91 2, 93 3, 105 2, 1302, 133 3'c, 142 2, 1938 ' 4 ' 11, 2o6'• 5, 378 5 , 3791 , 389', 391~,
533\ s6S 11, 5673 • 6, 5893, 6365, 6473 - - contemplativus, a, um: 123 5 , 1246, 133 3, 206f., 3791, 533 1 ' 5 , 6364 •
- contemplator: 545 , 5771 . - contemplatus, a, um : 117 2, 6o64. - contendens : 38f., 1548 , 2503 . -
contendere: 8 8, 161, 18 2, 2o•, 32", 61 11, 701, 1242, 126", 1591, 228 8, 2392, 2403, 2503, 283 4, 2973, 568 2, 569\
575 8, 589 3 • - contentio : 1744, 513 2• - contentive: 200 2. - contentivus, a, um.: 22 3 , 494 • 6, 1942, 2141 ,
3701 • 11, 533 1 ' 5. - contentos, a, um: 168 5, 1941, 388c, 4841, 538c.- conterere: 318 5, 319 1,438 1. - contero.
minatus, a, um: 356 1. - conte.xtus, a, um: 1243. - contextos, us: 4073 , 504'·- c:ontlneaUs-: 43 2,
49\ 225 2, 533 1. - continens: 22 3, 464, 49f., 704, n6t, 167', 184 2, 1942 • 5, 214s-, 281 5, 3561, 363 5, 3646, 3701,
398 2, 452 4, 461 3, 476 3, 478 2 • 6, 482 5, 483 1 ' 4, 5304 •6, 533 1 • - continentia: 425 , 508• 6, 149"• 5 , 1634 , 16'f, 1872,
188 2, 196 2, 1981 • 5, 200 2, 214f., 215'' 6, 216 2, 3198 • 11, 348 4, 398 1 • 6, 428 1, 476 8, 484 1• 5, 5035,533 1 , - C:ODtinentrix:
223. - continere: 228 •6, 35 1, 502, II$ 2, 119\ 1241, 1842, 1978 •6, 200s, 201 1 , 258 1 , 259\ 261 1• 5 , 343 2' 3' 5 , 3463 ,
363 3, 365 2, 3961, 4174' 420 2, 4271 ' 2, 428 3, 476 2 ' 6, 478 2, 503 1, 505 2 ' 8 , 532 8, 541 3, 54711, 6373, 651', 653 2' 5 • -
contingens : 99f,' 6, 142 6, 435 2, 472 1, 5544 • - contingere: 902, 95 4 , 305 1 , 5551 . - continuativos, a, um.:
225 2. - continuatrix: 3701. - continue: 1666. - continuere: 5598. - continuo: 531 3. - continuos,
a, um : 163 11, 4545, 4566 • - contortus, a, um: 5191. - contracertans: 431 8. - contractus, a, um:
173"'.- c:ontradicens : 375"'· - contradicere: 663, 3765, 5091. - contradictorius, a, um: 375'· -
contrae.xemplatus; a, um.: 893 • - contrahens : 228 1 . - c:ontrahere: 1735, 17T, 5361, S5g3• 5, 58sf,
591 1' 5. - contraluctans: 432 1. - contraponere: 241f..- contrapositus, a, um: 2401, 571 3. - c:ontra-
pbgnans: 2644, 265 2. - contrapugnare: 2973 . - contrariar!: 241 3 • 4 , 2601 • -contrarie: 581 2. -
contrarius, a, um: 68 5, 898, 18?1 ·11, 240'• 5, 241 11 •3, 250 11, 258 4, 2601• 4, 263'· 11, 264 2 •5, 2883 •11, 28911, 303 1, 302 5,
3043' 5, 308•• 5, 3478 ' 6, 365 1, 3771 •6, 3823 ' 5, 4441 ,460 3• 5 , 471"• 6 , 473", 4745, SIT• 11 , S434 , S71 8 ' 4 ' 5 , S81 8. - c:ontra-
substantia: 3044 • - contribulls : 5542. - c:ontristans: 649'.- contristare: 1002• 3. - contritio:
104 2, 5678. - contueri: 191, 135 4 ,385 11,3894 , S6'f.- contuitus: 12411, 1362, 58gB.- contumelia: 4391 •
- conturbans: 265 1. - conturbare: 2094. - conturbatus, a, um: 502 1. - convallis: 631 15. - con...
veniens: z6f., 93 1 ' 5 , 123 2, 265f., 279 2,283 1 , 3148 , 317", 413 2 , 4351 ' 1 , 46o1 , 497", 527', 639", 6698 • 4. - conve-
nienter: 161, 278, 51 2, 338 11 •5, 355 1, 3873, 462', f54o 2, 643 3, 647'· - convenientia : I8o1, 1881, 2742, 348"',
cxxx NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
407'.- coavenlentisaime: 51 11, 21o8, 4861. - converdre: zx•, 48", 9I", 1341, 135", 3663, 4241, 4375, 462"'
4771, 4964 , 49711, 5468, 553', 6438 • - c:onvendo : 5578 - -conversado : 6644 • 5 • - conversatus, a, um :
668, 4168, 6191 • - conversto : 73 1 •1, ISI", t6l 8, 187 3• 5, 199", 2IS 1 •1, 2161o1, 223', 2261, 2791, 31611, 3181,
425', 469"• 1, 475"• 5, 4781 •8 •5. - conversive: 199", 5475. - conversivus, a, um: 501, 1773• 5 • - c:onversua,
a, um: 66 11, 272 3, 371', 461 8 •4 •6, 533'· 5, 548'. - convertalis: 501, 177"· - c:onvertens: 501 •5, 223 1, 373",
467", 4834, 496 1, 548 1 • - c:onvertere: 841, 1671, x688, 17ol•1, 1971 • 1, 199•, 201 1 • 5, 223 6, 2.27', 253 4 • 1, 2961,
373 5, 385 8 , 4681 • 1 •1 , 469•, 478', 5478 ' 6 • - c:onvertibilis : 477"· - c:onvertibDiter : xgot, 1921 ;- 1994 • -
convexas, a, um: 651 2. - c:onvlclari: 4291 , 435 8. - convincere: 242\ 268 1 . - convirtutalia: 203 1 •
- conviaibiUs: 1304, 131 1 •4, 5891. - convivatorlum: 501, 149'·- convivere: 287 1 • - convivium:
6321 , 6486 , 65911•', 66o111, 663 1•11• 6 . - c:onvolute: 343 11 - - convolutio: 131", 151 4 ' 1 , 223', 391 8 . - convolutua,
a, um: 346 11. - convolvere: 2274 • 11. - cooperans: 515 2 ' 1 . - cooperari: 4341 ,5151 ,5671 ,641 1 . - coope...
ratio: 3585 , 434'·- cooperire: 581 1 , 6o63. - c:oopertus, a, um: 1568 , 566 8 • 5. - coordinan&: 46o1 •
-coordinare: 547 1 • -coordinatus, a, um: 1878 • 5, 1994 • 11, 2001 •1 , 2143 • 5, 2154 • 5, 2253 • 1 , 2661 • 6, 4601 , 4691•5,
471 2 ' 6, 547 11, 5563 • 6, 613 8. - copia: II23, 3731,4201, 433"-, 46011, 5068, 5073, 605 8, 6204, 6493, 651 11, 659 11, 6661 •
- copiose: 371, 17411, 247', 3865, 659'• 5. - coplosior: 1741, 588'.- copiosissimus, a, um: 665 1 • 1. -
copiosos, a, um : 3781, 391\ 433'' 5, 5261, 572 11, 6o5 1 , 665 2 •1 • - copula : 4271 • - copulans : 191 3, 225 3,
502', 554'· -copulare : 6', 1768, 1771, 265 1, 345', 385 3, 4o68, 46o1, 497', 5551, 613 8 • - c:opulate : 343 1,
3471 • - copulad.m : 691. - copQlatio : 76 1, 183', 1951•', 196', 3221, 3408, 344 1, 346 1, 3594 , 362 8, 485 1,
so6'.-copulative: 1448 • -copulatus, a, um: 571, 69', 71 2, 78', 86', 3408, 343', 3448,3451,3461, 35¡1, 503 1,
So61, 551 1 , 57811. - coquere: 6321 . - cor: 4561 •5, 585 1 •1, 6291, 6326. - cordialis: 5851. - corona: 53 1,
631 1. - corporalis: 82 11, 1024,211 11, 290', 462 1•8 , 628 1. - c:orporaHter: 101,4621 ,6284,6298. - corporeus,
a, um. : ro•, 3o", 81 6, 821, 146', 205 1, 3886, 401 1, 462 11•1 , 595 ..' 1 , 6291, 6341 • - corporidec:ena : 2IIa. -
eorporldecenter: 6298. - eorporldecorus: 2II 1. - corporlformiter: 462'.- corporlvlae: 462 1. -
corpus : 101, 47t, 82 1, 135', !48 8, 2II 1, 2901•.,• 6, 291 1 •1 •6, 3098 • 1, 346a,c,a, 3731, 3741 ' 1, 4271 ' 1, 4551, 4621,
4921 , 5944 , 6291. - corrationabWs : 831. - .corrationalis : 2.3911. - corratioDalitaa : 1951, 443 ... -
COrrector : 2.704 • - COrreptaS, a, Um. : 5721 • - corrigere : 5581•1• - corripere : 4IIc,a, 589', 591 1 •
- corroborana: :z.o•. -corroborare: 2151 , 25ol, 42ol, 4241, 441 1, 51o'.- corroboratua, a, um: 71 1 •
- corrumpens : 2.73 1 • - corrumpere : 201, 2351 ' 1, 243 1•11, 2441 ' 1' 1, 272 4 ' 5, 2731 ''' 5, 2741 ' 1, 275 1, 2871' 1,
3121•1. - corruptela: 242.1, 2.75 1 • - corruptibllltas : 1481• - corrapdo : 201, 66 1, 701, t48 1 •6 , 1541,
2421,1,1, 2.43', 244t",t,a,5, 2.451'', 254"•', 273''5, 274t, 2751,1,11, z8ot,5, 2871,1,5' 475', 490'•', 5961,5, - corrup-
dvus, a, um : 201 • - corruptas, a, um. : 661, 3841 • - coruscans: r8o1. - coruscatio: 31 1. -
COIUÜ.te : 3471· - COIUÜ.tus, a, um : 5441. - crapula : 5881 •1, 593 1 •5, 632a, 66g1 • 5. - cnpulans: 632. 1•
- crapalarl: 5931. - crapulatus: 632 1. - craasior: 212'.- c:rater: 53 1 ' 1, 6241, 65ol• 5, 651 1 •1 • 1, 652'·"·
- creans: 3961, 5204 • -creare : 64', 1638, 2026, 299"•', 30.1 5, 353 1, 3'725• -creado : 171c, 362 5, 532...
- ·creativua, a, Um : .301 1, 520•• 11 , - creator : 1075, 171 3, 332. 1, 517', 521 1 • 5. - creatrb: 1 301 1, 3261,
3321•5, 520'. - creatura : 454 , 85 5, í075, n61, 1201, 1471, 1641, 171 .., 1795, 188', 343 1, 346', 362.5, 451 5,
4561, 5o65, 521 1, 5236, 5251, 5691, 5765, 582 1, 6o61 • - creaturalis: 52ot.- c:reatus, a, um: 42.1, 45', 751,
1()93, 1495, 3021, 361 1,472 1,493 1, 5191 . - creclens: 409'• 5, 4103 •1, 411 1•1. - credere: 91, 3265, 4101, 6261,
66¡'. - credibllls : 6'. - credibiHter : 4I3'· - credulus, a, um: 4101. - crepabllls: I6o1. -
crepatio : 483'· - crepitus : .pat. - cresceDs : 458 1• - c:rescere : 112', 16o1, 3441, 354', 358a, 377',
427'· - c:rlminarl : 2081 • - crlmiDitans : 2081 • - crlnls : 53'· - crudare : 270', 271', 438'. -
c:rudatio : 27I'. - c:ruclatus, a, UD1 : 438'. - c:ruclfixua, a, UD1 : 2091"'· - c:ruJI : 463'•', 568'. -
CI"Ull:: 20g1. - culmen: 1361, 565 1, 5661, 5734. - cultus: 236, 661. - CUiiJ.uJate: 531t.- cumulatio:
425'· - c:umuJatuo, B, um : 539'· - c:umulus, i : 445'· - c:umvidere : 588'. - cupere : I7I 1, 253',
2541, 32.4•, 423', 43~, 443 1 , 50911, 510•, 513'·- cuptde: 1421, 209', 2166 • - cupidialta: zo8•, 2.11 1 , 2"171,
219 1·', 2.22.1 , 2241, 2.261, 2.28 1 •1 • - cuplditas : 16.., 30', 1451, 1841, 200', 2.01 1 • 1, 2021, 2081 ·', 2091, 2101 •1 •',
211 1 •', 2121 • 1, 213 1 •1, 2.15 1, 2161, 2171, 2181, 2.191 •'¡ 22o', 22.1 .., 2251, 2268, 2271 •", 22.8 .., 2524, 253', 2801,
286 1, 4231, 438t, 44ol, 463 1, 4851• - c:upiens : 1421• 1, 1441, 1711, 202t, 558a. - cupitus, a, um : 22.01,
ur•. -cura : 24 1~ 681 • .., 1381 • - CU1'BDii : 6491 • - curare: 68'• ..·', 7o", 5331, 558', 62.5•, 64t 1, 6491 • -
curlooiao• 142'.- C1lrl'eiUI: xSo•, 559'· - currere: 53o'. - currlculao : x6o'. - c:urruo, ao : 631 .. •.
- CUl"8WI, UB : 16o1•1 • - C1lrV1II, a, am: 5191 • - cuatoclia: 49', ,ot, 149'·', 1511 • 1, 1634, 187', 348 1• 5,
393 1 ' 1., 474'· - custodialis : 1871, 448~, 5101, 658'. - custodien&' : 84', 435 1, 4421, 443 8, 448 1, 5101,
su•·•. - cuetodlre : S61, 701, 71 1, 2081, 2.76.., 2871•1, 3521, 3581 •1 , 424"-, 425 1 ' 1, 426'•', 437', 4421, 448',
sxo', su', 548', 6491• - c:aotoclitivua, a, um 1 x8¡', 287', 4481, sxo', 658'.- c:uatoditua, a, úm : 10',
1681 • 1, 3521, 4744. - castos: 49', sol, 393~, 4481, 5101. - cyclus: 1931, 478 1. - daemon 1 231 ..•5, 271 ..,
2721, 2.75..•5, 2761, 2771 • 1 •1, 2.781, 279"• 1, 2801•1, 281'• 1, 2851 • 1, 29J 1' 1, 3091 ' 1, 313', 372•, 373 1 ' 1, 392.1' 1 • -
daemoDlacus, a, um: 231 1•', 281 1, 3731 • - daemODlalis : 231 1•', 3731, 3921· - daemoulcus, a, am. :
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIBRE PARTIE. CXXXI
231 1' 4, 281 8, 3921• - daemonius, a, um : 231', 3921• - damnare : 435"'· - dans : ss', II2. 11, 373 11 - -
daps : 6321 , 6591 . - dare: 8 3 , SS•, 98 1 , 113\ 264,'.- dado: 304 , 325t., 4801. - dativus, a, um: 95 3 •
- dator : 468 , 2658 , 331 11, 408 2. - datrb:: 95 3, 3201 , 325 4 • - datus, a, um: 143\ 1531 , 3868. - david:
6 5, 213 1. - dealis: 2663, 427 8, 5223, 548 1 . - deallter: 2241 , 521". - deambulans: 391 1 . - debilis:
436'.- debilitare: 274'· -debilitas : 136', 1651 , 287', 3021 , 3161 • - debiliter : 315 3 • - debitus, a,
um: 5278, 648 1, 668 1. - decas: 541 1 • 1. - decedens: 433 1 • - decem: 54I 1 • - decens: 58 3, 178 2, 3148 •
- decenter: 13 2. - dec:end.a: zst.- decentissime: 38', 4081.- decentissimus, a, um: 178 2. -
deceptio : 633c. - deceptus, a, um : 176", 445 3 • - decernere : 145 5 • - decldens : 194, 231 3, 258 11,
31411, 392 3, 433 1 , 444', 48411 ' 1 . - decldere: 19 4, 2578 • 6, 281 41 • 6, 318 2, 4301 , 438 6 , 44S 2, S093 , SII 3 , Sl2 3 . -
decies : 517 1 • - decl.mus, a, um : S41 1 ' 1 • - decipere : 38441 • 6, 4376, 633 5 • - declarans : II9 41, IS3',
270 3, 3S73, 488 1 ~ 525 41 • - declarare : 361, 1031, 1201, 203 2 •3, 205 1, 2IS 3, 322 4, 327 2, 3SS 2, 4503, 462 5, 48i',
492 2, 528 8, 576 4, 585 2, 6x6t, 6266, 641 3, 648 1, 663 4, 6691 • - declaratio : 745, 135 1, 2694, 519 11, 6121 • 1, 637 5 •
- declarativus, a, um : 121", 6341 • - declaratus, a, um : 1625, 492 2 • - decUnans : 4791, 510 2 • -
declinare : 16 3, 69 3 • - declinatio : 279', 283 1 , 315 1, 318 2 • - declivus, a, um : 162 • - deconfidens :
4101 • - decor : 93, 2S 4 •.r;, 1603, 1788, 213 5, 5294, 581 1, 635 1 , - decoratio : 173. - decorositas: 1603. -
decoru.s, a, um : II94, 1781 • - d.ecrementum : 195\ 5393. - decrescens : 181 3 • - decretum : 1304 •
- decurrere: S98 5 , - decursaUs: 388 3 , - dec:ursallter: 1921 , 3904. - decursaUus: 6691 . - decus:
1361 . - dedere: 127", 21S"'·- dedicare: 553 3 • -deditio: 2941 .-deditus, a, um: 231 2 • -dedolare:
sSoS.- deducens: 115",.2221 , 3963 , 3971 , 399 3, 418 1 , 4425 , S543 • - deducere: 18 3 , 223 • 5 , 1131 • 3 • 5 , II4 2,
1221, 125 3, 139 3, IS5 1, 191', 212 2, 218 3• 6, 235\ 276 1, 2944 •6, 36o5, 4183, 419 1, 4765. - deductio: 2o•, 421 •1 •
- deductus, a, um : 25 3, 68 11, 3768, s878 • - deesse: 291, 4461, 6391 • - deessens : 1273 • - defectio :
246', 255 2, 2742, 284', 285 2 •4, 2873, 2902, 291 1, 3024, 3071, 3103, 31411, 315 2, 316 11, 318 1, 392 4, 4301, 4461, 590 1•
- defectus, a, um: 371'.- defectus, us: xo-¡5, 1486, x6s', 23811, 2464, 255 2• 5, 274 3• 5, 278 1• 5, 2792, 2844 •5,
285 1•"• 6, 2873 ·"• 5, 2902 •5, 298 2 •5, 299 1• 6, 3024 • 11, 3071 • 5, 3103 • 5, 3164 •5, 371 5, 395 1 • 6, 5794, 5901• - defendere :
69 1, 71 1, 4428 • - defensio : 1281 • - deferre t 1493 • - deficere : 9Q1, 123•, 1404, 255 5, 258 1, 2995, 3098,
318', 353 1, 371 8 ' 5, 391 1 ' 6, 4728, 4875, 501 5, 5096, 5II 5, 5541 ' 1i 555"' 6, 5566, 558 1, 5591, 591 5 • - deficlens :
66t, 1438 , 1481, 188 11, 27511' 6 , 36gll, 391:1, 426 11, 4724 , 501 1 , 53gt, 5558 , 6548 •6 , 6591 . - defiguratus, a, um:
356'. - de&niens : 4341 • - defiDire : 744, 1081, I n 4, 1201, 161 3, 1844, 443 1 •6, 4471 •6, 4974 ' 5, 538 1 • 1,
542 11, 5491 ' 3 ' 6, S50 2, 6141 - -definido : 130', 159', 196 11• 5, 300 1, 3o64 •5, 3491 ' 5 , 4244 ' 5, 4341 • 5, 456"· 5, 468 1 • 11,
548'• 1 . - definitivus, a, um: 542 3. - definitrh:: 3608. - definitus, a, um: 93, 67 2, 3001 • 11, 459', 491 1 •
- deflectens: 443 1. - deflec:tere: 2573, 281 4, 3o61 •', 309 1, 3181,445 1, 4791. - deflexus, a, um: 4778 •
- deftuens: 4468, 5141. - defluxio: 596 11. - deforis: 384'·- deformarlo: 5 2, 36 2, S93, 71 8, 515', 584*,
5868, 5891, 628 1• - deformis : 181 4, 1821, 446". - deformitas : 2901, 30S 6 • - degenerare : 248 1 • -
degere: 2171, 368"'.- degustan&: 1741. - degustado: 1741. - deiacceptabilis: 6o8. - deiapparentia:
44'· - deiapparitio : 441 , 487'. - deichristi : 132'. - deicognitio : 414'. - deidecore : 355'. 394'·
-deidecorus, a, um: S81, 663, 6¡"', 931 ,6391 . - deifactrix: 524'·- deifecunditas: 841. - deifecundus,
a, um: 551 3. - delficans: 5221. - deificare: 21 1, 4275, 6og1. - deificado: 21 5, 63 5, 961 • 1, 991 •6, n61 •6 ,
4161, 427 3 •6, 461 41 ' 5, 5221, 5245, 533 2 ' 6, 6091 . - delficatus, a, um: 21 1 , 38 3, 386 1, 427', 522 5, 6o91 • 1 · - del..
ficentia: 961, II61, 522 8. - delficus, a, um: 278 ' 5, 56 5, 63 8, 666, 95 8, n61, 322 11, 4278, 5244, 551 11, 6oS',
639'·- deifiguratio: 588 1. - deiformatio: 5888 • - deüormis: 201 , 242, 32 3 , 38 1 , 54', 82 4, 98 1 •6 , u61,
IS3 1J 155 1, 2o61, 2321, 26g1, 2701, 3092, 3491 • 5, 372 3, 3903, 4021, 422 8 • 5, 635 2, 6461 • - deiformitas : 201,
302•. - delformiter: 350', 390', 521', 5361 •1. - deigeoitalls: 629°. - deigeoitrix: 96'.- deigenitura:
841, 628 8. - deigenitus, a, um: 62".- deigenus, a, um: 62', 964, 551 1, 6291. - deihumanus, a, um:
6xg1 • - dellmitativus, a, um: 241 . - deiimitatus, a, um: 241 • - deiinspectivus, a, um: 54'·-
deinominalis : 5564. - deinominatio: 23 1, 541, 55 1, 588, 6711, 728, 416t, 449'\ 451 4, 4671, 478', 551 1, 555 1,
ss6•, s6o', S87'''· - deinomiDBtus, a, um: 449'· - deioperatio : 921. - deioperuo, a, um: 639'· -
deipareas: 54'·- deiplasmatio: 101•, 634'·- deiprineipaHs: 1201. - deisapieus: 45'·- deisapien-
tia : 68', 4I3'· - deisclentia : 4I41 • - deisignificatio : SSS'· - deisusceptibllis : I35', 137'· - dei-
susceptivus, a, um: 1354 . - deltas: .,a, 41', g6 1, 3251 , 3263 , 521 8 , 531 1 . - d.eiveneratio: 68 3 . - clei..
v.irilis: 619 1. - deivise: 350", 5361. - d.eivisio: 27011,4621,4871• -deivlsior: 82".- deivisivus, a, um:
54'·- deivisus, a, um: 38 3, 98 11, n61, 2061, 3493, 3721, 3901, 4021, 422 3, 635 1, 6461. - deivocus, a, um:
556'. - delabens: 590a. - delabi: 2851. - delapsus, S, um: 20\ 2II 2 •8, 231 3, 4841 • - delado : 2071,
4751· - delatus, a, um: 1481. - detectabllior: 1294. - detectabiUs: 1991 •6, 23011,3208,6655. - delecta-
bWter : 5321 • - detec:tans : 531 1 • - detectare : roo 1 •1 •6, 363 1, 513 11• - detectado : 95 4, 1001•5, 2921,
4371 ' 1, 514 1' 1, 66s'.- delere: 2901. - deHberare: 633 1. - deUberatio : n 1 •6, 41 1 •6, 54', 105 3, 132 11,
1465, 3821 ' 11, 429'·', 4301 • - deUclae: 1001, 4371 •5, 6591 • - deBctum : 2961, 4451 • - deligere: 184'·-
delhüre: zr8'. - dellnqueus : 271 1 •1, 2961 • - dellnquere: 445'· - delinms : 319'. - dellteocena :
CXXXII NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
sSo".- dellteseere: 5828. - deludens: 438 1. - delusio: 55 3. - deluaor: 55 8. - demens: z8o1, 392 2 •
- dementi.ssimus : 375 4 • - demere: 5691 • - demeritus, a, um: 271 8. - demissus, a, um: 1244 . -
demittere: 1092, 218 2 • - demonstrabilis: 153 8. - demonstralis: 1694, 222 2, 3242, 648 11• - demon-
strans : 57 3, 4503, 637•. - demonstrare : 361, 71 8 , 1394, 1531, 3204, 3221, 361 4, SO'J\ 5764 • - demon-
stratio : 6 2• 5 , 44\ 702, 75 4, 1302, 1344, 1394, 213 4, 6n 4 , 612 1 • 2, 6308 , 637 ... - dem.onstratior : 203 3 • -
demonstrative : 23\ 271 • - demonstrativus, a, um : 32t:~, 630 2, 6374 • - demonstratrix : 121 4 • -
demonstratus, a, um : 58 3, 671, 103 9, 162 8, 2401, 306\ 3844, 5868 • - demulcere : 4404 • - denariU8 :
541 1 . - denominare: 51 2, 72".- denominarlO: 58 8 , 67 11, 72 3, 323 3 • 4, 599 4 , - densi&simUS, S, Um; 5668 •
- denuntiatio : 6505 • - deodecens : 58 8 , 668 , 67', 93 1. - deodecenter: 9 8, 568 , 2108 , 355\ 39411, 475 1,
4771, 486 1, 652 11 • - deofecundus, a, um : 62911 . - deogerminatus, a, um : 96 11 • - deorsum : 1251•11,
163 11, 1645 , 5438 , 59011 • - deounc:tus, a, um : 132'. - depellens : 1423 • - depellere : 173 8 , 3828 • -
dependens: 821, 1243 , 2941. - dependere: 4911,a, 2603 , 392 2 • - deperditus, a, um: 286 3 • - deperire:
4843 . - depingere: 629', 646 1. - deponere ~ 125 11 , 144 2,218 11 ,577 8 ,6363 . - depravans ~ 2105 . - depra-
vare: 232 11, 243 2 •3, 2442, 261 11, 277\2848 . - depravado: 2791,316 2,318 8. - depravatus, a, um: 66 2,231 11,
392 2• 5 • - deprecans : 558 2, 6671. - deprecari : 123 11, 5578 • - deprehendere : 588 11 • - depromere :
3428 , 612 8. - depulsio: 554 1, 571 8 , 6173. - depurgare: 173 3. - depurgatio: 57411. - dereUctus, a, um:
331 3 , 472', 555 3 - - derelinquens: 81 2 , 251 2. - dereHnquere: 1441, 2765 , 353 1 , 499 3 • 5 , 5541 , 5673 ' 5 , 568 1,
5741 • 5 , 5785 • - derisor : 55 3 • -derivare : 1493 , 5591, 590 2 • - derivatio : 180 2 • - derivatus, a, um :
98 1. - desc:endens: 1244, 581 4, 5gci11• 5 , 615 11. - desc:endere: 27\ 14411. - descensio: 5903. - descensos:
5903 • 5 • - desclscere : 3093, 371 4, 5II 8 • - describens : 225 , 629 2• - describere : 61 1, 226 11, 4505 , 4641,
626 5, 6461. - descriptio: 17 11, 36 11, I6o11, 403\ 422", 425 1, 5321, 6308, 635 5. - descriptos, a, um: 61 11,
4433 , 6641 . - deserens: 1371, 4o63 , 574\ 627''.- deserere: 1404 , 144\ 251 11, 31dl, 3II1, 3531, 499', 56'f,
5691, 6542. - desertio : 279 11, 285 11. - desertum: 23640, 285 5, 441 1, 498 11 ·1 • - desiderabllis: 199 11' 5, 2o63,
230 11•1 , 3203 ' 5, 4393, 4851 • 5 • .:.... desiderans : 15 4, 142 2, 1501' 5 , 171 1, 17411• 5 , 2003, 25340, 283 1 ' 8 , 3045 , 39211,
4393, 513 4, 533 11, 6503 • - desiderare : 424 • 11, 90\ 961, 143 1, 158 11, 1591 , 167 4, 168"• 5 , 170"• 5, 185 11• 5, 2005 ,
2302 ' 5 , 231 11, 233 3 ' 5 , 2361•5 , 253 1' 3 , 2541' 11 ' 1 , 2824 • 11, 283 5 , 292 11, 2944 , 3o611, 3144 , 3151 ' 5 , 3208, 324 11, 3301' 5 , 392 3 ,
423 3 ' 40' 1 , 438 5,439 5, 4961•1, 5081•5, 513 5 , 6275 , - desideratus, a, UM: 199 3,23011,3061,439 3. - desiderium:
1421 ' 5 , 151 4 , 1525 , 1591, 167', 169 2 , 17411, 2003, 2195 , 236", 2524 , 253 5 , 2548 • 6 , 2784 • 6 , 2801, 28611, 3042, 3151' 1 ,
3171•5 , 423 11 •5 , 4401·5 , 463 3 , 5091•5 , 5II 1•5 , 513 3 • 5, 5145, 553 1 • - desidium. : 138 2 • -designare : 581, 225 6 ,
3278, 34911, 463 5, 487", 4901, 492 11, 5246, 5703, 5725, 651 3. - designatus, a, um : 226".- desinens : 539 11•
- desiD.ere : 348 , 159', 2864 , 302 8 , 352 3 , 371 4 • - desinitio : 277"· - desistere : 2402 , 277 2, 286", 3461 •
-desolado: 285'· 5. - despiclens: 446 2. - destinatio: 236 11. - destituens: 555 3,'627 11. - destituere:
123", 2502, 2974, 353 1, 4998, 554\ 555", 5673, 5741, 661 1. - destitutus, a, um: 1441, 157 2, 1651, 236", 250",
307 8, 438 1, 498 11. - destructibllis: 371 1. - destructio: 284', 5141. - destructivus, a, um: 3691· -
destructus, a, um: 181 3 • 5 , 233 3 • 5, 2991 , 371 8. - destruens: 6368. - destruere: 235 5 , 24411, 2744 ' 6, 275 5 ,
2905, 2981, 429 8, 4404 • 5, 4848 • 5. - desuper: 1761,433 11, 507"·- detentio: 216 11. - detentus, a, um: 5698 -
- deterior : 161, 442 11, 443 2, 5298 , 66o". - determinan& : 57 3 , 74 4,108 1, 4171 , 542 11 . - determinare :
1328 , 145 4 , 161 3 , 1844 • 6 , 3001, 426 11, 4344 , 447 11, 49740, 5383, 549 1 •3 • - determinate: 505 • - determinatio:
298 5, 440 2, 506 2. - determinativos, a, um: 36o3. - determinatus, a, um : 6711, 1205, 3005, 45911 ' 15. -
deterrens : 443, 2094. - deterrimus, a, um : 253"·- deterritus, a, um: 143". - detinens ·: 125". -
detractio: 391, 72\ 1861, 403 4, 581 1•3, 5921 • - detractas, a, um : 568 4, 6263 • - detrahere : 56 40, So',
435 5, 5804, 592 11 •".- detrimentum: 264", 445 4 • 5, 446 1• 4 • - deturbare: 291 3 • - deumgignens : 624 • -
deuteronomium : 361 5 • - deviare : 284", 5195 , 5581• - devictus, a, um: 51411- - devincire : 4963 •
- devius, a, um: 191 5 , 202 3. - devotus, a, um: 1341. - devovere: 215", 553 8· - dicare: 57911· -
dicere : 7 11 •8, 131, 33 11, 97 1, roS", 133', 2502, 4045 , 557 2, 5974 • 5 • - diclbWs : 121 • 5 , 561, 138", 1403 • 6. -
dictamen: 1503 . - dictare: 54", 1503 . - dictatus, a, um: 56 2 . - dicti.o: 2023 , 203 11• 4 • 5 , 205 11• 5 , 5731 •
- dictus, a, um : 6\ 7 3 , 52 1 , 6421 • - dies : 471, 161 11•5 , x66", 485 4 • 6 , 486', 4905 • - dift'erens : 178 5,
3574 •5, 4725. - diff'erenter: 261•15, 223 2, 6148 • - dift'erentia : 591, 891, 4474 ' 5, 472 3, 535 4 •5, 643 5 • - diffi-
cultas: 212 3, 2651 • - difticlle : 6261. - difficllius : 2121 • - difftuens : 6164 • - difformis : 4464 • -
clifl'u:ndens : 247 8, 5148, 5751. - diff'undere : 1468, 14711, 1498, 323 4, 3581, 368", 452 8, 498 1, 616".-
diffuse: 391 5 • - difl'usio : 207 1, 4262, 596 2, 6164, 6573. - diffusius: 6411, 6692 • 5 • - ditfusive : 6411, 390"·
- diffusivus, a, um : 657 11 • - difl'usus, a, um : 898 , 1643 , 3883 , 531 4 , 575 1 • - digerens :74", -
digerere : 131 8, 134". - dignari : 8 3 , 2341. - dignado : 648 1• - dignatus, a, um : 294 ·• - digne :
394", 438 5, 4771, 555 2. - dignefactus, a, um: 5328 . - dignifactus, a, um: 532 8. - dignificare: 2341,
443 1. - dignificatus, a, um: 381, 391 4. - dignior: 328 5 , 338"• 5 , 3424 ' 1 , 4963 • 5 , 591 15, 592t~.- dignissime:
6302 • - dignissimus, a, um : 1021, 1523 , 1624 , 5531 • 11, 63011• - dignitas : 142", 271 3 , 3521 ' 5 , 394', 4341,
43Sa,&, 437', 4413, 475~~, 48o1, 4861, 55511, 6o91, 6351, 6481·', 6531·- dignoscere: 3746· - dignus, a, um:
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXXXIII
178 11• 5 , 1848 , 199 8, 217 1 • 1 , 2208 , 221 1 • 5 , 2301 , 3208 • 5 • - dJmanaus : 526 1 • - dimanare : 95 11, 247 8, 3631,
424', 5851 . - dimensio l 4646 . - dimetiri l 447'·- dimicans l 43I'.- dimicare l 431'.- dimidium l
541 2• 5. - diminutio: 705, uo', 16o5, 181 3,2465,4454,4465,453 3, 5401. - diminutus: 458 3 . - dimissus,
a, um: 233 3 , 5684.. - dimittens: 215 11, 406 3, 423 3 , 48411 • 6 , 5771 . - dimittere: 20It., 212 3, 4063 , 438 1 • 5,
4404,441 1,447 1. - dimotio: 145 11,430 3, 661 1 •8. - dimotus, a, um: 1371 ,2164, 4IIf., 498 2, 6623 . - dimo-
vere: 2151, 216 11, 345t., 411 11, 5093, 511 3 • - directe: 189t., 192 4· - directio : 425 1' 5, 5323 ' 5 • - directius :
1946. - directos, a, um: 1894, 1924., 475"'·- dirigens: 5411. - dirigere: 18 3 , 5411, 1901, 253 3 ·"', 296t,
SS8 1, s6S 3. - dirimens : 94.·- dirimere: 176"'. - dirus, a, um: 625 1 - - discedens: 119 11, 345\ 492\
5404 • - discedere: 1124 , 1902 , 2183, 231 3, 298 3 , 33611, 345 4, 3873, 4303 , 438"', 4401, 445 11, 463 1, 507 1., 540"',
558 11, 585 4 , 6243 , 652 11• - discens : S5 , 1043 , 3978 • 6 • - disceptans : 2094 , 311 4 • - discere: 224 , 28 1 , 3911,
S'f, 686, 103 5, 10411, 122 11, 143 11, 14911 • 3, 401 4, 4873 , 4S91, 5143 , 5586 , 624 4 • - discernens : 9 3, 108 5 , 1443 • 4,
4561 . - discernere: 8o5, 903, 923•4•11, II211, u6 3, I3I 2, ISI 6, 161 5 , 3441 ' 6 , 345 11, 346\ 358 2 • 5 , 4254.' 6 , 6251 ,
647"', 648 2, 6696 • - discessus : 2792, S6S3 • - disciplina : 81, 13 3 , 35 4 , 13.3"', 134 11, 13911, 141 1 , 1964 , 401a,
4043,413 3, 5573, 570a, 5991, 6361 ,638 4, 667 1• 6 . - disclplinalis: I041 , 64'f.- discipllnatus, a, um: 1041.
- discipulus: 3o', 134 11, 413 11, 5566. - discordare: 2403,443 11. - discordia: 51011, 5145. - discrepan&:
248 3. - discrepantia: 348'.- discrepare: 24011, 41o'.- discrete: 694,743, 79 11, 112 6, 1666. - di~etio:
7411, 758,11, 761,2,6, 7SII, 79', So', S32,11, 844, 8S1,a,6, go', 924,11, 93', IIIa, II21,1l, II3', II63,1l, II91,2,3,6, 12oll,
1511 , 1864 •6 , 1961•6, 3484, 508 2•3 • 11, 630"• 6 , - discretive : 694 • 11. - discretivus, S, um : 73 6, 3603, 378 8 • 1,
456 1. - discretor: 456 1•2. - discretus, a, um: 571, 694 •6, 724, 73 11, 79 2' 3, 91 11 ' 11, 134t, 1871, 3574, 4248 ' 5 ,
45411, 4565, 668 8 • 11, 669 2. - discrimen : 591, 1208 • - discriminare : 358 11• - discubitus : 664,8 . - dis-
cumbere: 663 3 •11, 665 5 • - discurrens: 3888 . - diacurrere: 1923 , 4o8".- discursio : 641, 390c. -
diseur&US : 3904 • - diseussua, S, um : 58 1• - diacutire : 173 8, 471 6, 617 1, 6368, 643 11• - disjungere:
69'· - dispellere ' 6os'. - dispensans : 476'. - dispeusare : 408'. - dispensatlo • 6r7'. - dis-
perlre : 4848 • - dispersos, a, um : r67'•', I70'•', 5"4'·- dispertlre: 434', 643'·- dispolians: 626'.
- disponere: 81, 361, 461, 593, 65", 2261• 3628,395 1, 434', 4463, 5191, 547 1, 6544. - dispositio: 178, 142 8,
403 1, 422 4, 425 1, 43411, 532t, 535 3, 647'· - dispositus, a, um : 18 11, 2661, 340", 443 3 , 547 11 • - dispro-
portio : 532 1 • - disputans : 465• - disputare : 624c. - disputado : 35'! 543, 128*, 1593, 3184. -
disquisitlo : 1448 • - dissaplens: 3I9'· - disseminare: 368'·'· - dissentire '553'· - disseparaDS:
1081 . - disserens: 668 11• - disserere: 208 3, 4661, 537 11, 6393 • - dissidens : 2401 , 443 2· - dissidere :
2403. - dissimiUs : 88 6, 891, ,303 2•', 3oT• 5, 357"', 44911 ·'·', 451 11, 4658 , 471 1 ' 6, 4721 ' 3 ' 11 . - dissimilitudo :
241, 891 , 1864 , 451', 464\ 598 11 • - dissipatus, a, um : 1673 , 170"'. - dissolutio : 505 1 • - dissolvere :
II95, 2351, 429"• 5 , 44o'.- dissonantia: 253 2, 371 2,420 11. - dissuadere: 4102• - dissuasibills : 410 2. -
distana: 3451 •!', 592 3. - distantia: 2388, 2401 •1, 454 4 , 472 3, 501"', 502 1. - distandus: 2383. - distare:
IIS8 , 123 6, 2402•5 , 336 1, 345"· 6, 346\ 4724, 5924•6 • - distentus, a, um: 632 11. - disdncte: 6gf., 748, 625 6,
669 11. - distinctio: S', 1711, 571, 648, 674 • 11, 7411, 753, 76 1•11, 792, 83 1, 85 1 • 3, 92 4, III 3 , II2 1, II3 4 , II91 ' 8, 12o8,
151 1, r86 4, 187\ 3484, 4224, 43411, so8 2•8, 532 1, 5353 ' 4, 5845, 6305, 6461, 6473 • - distinctivus, a, um :
845 • - distinctus, a, um : 57 1, 69 4 , 72 4 , 73 11, 79", 90', 924, 26o', 4241 , 4433 , 5321 • - distinguens : 9 3 ' 4 ,
57 5, 1444 • - distinguere : 91, 29 11, 67 1, 8011, 923, II28, 131 2, 1344, 144', 146', 161*, 1784, 3441, 358 2, 36o5,
378 8 , 4261, 447"', 64511. - distracdo: 41o".- distractus, a, um: 2II 2, 39S 1. - distrahens: 303 5 ••-
distrahere: 6o1. - distribuaUs : 4801 • - distribuens: 4341 • 5, 6292, 665'· - distrlbuere : 312 5,
3523 ' 4 ' 6 ' 353 5, 378 8, 4378 •5, 441 2, 531'• 6, 5366 • - distributio: 22 1, 661, II26, II43 •5, II65, rS0 2•3 •6, 3488 •5,
421 8 •6, 4342' 6, 453 11, 4801, 529 1, 535 4 • 5, 651 11. - distributus, a, um : 51 6 , II71 , 2146, 4801 •6. - ditare 1
3866 • - ditatus, a, um : 330'. - ditlo : 176'. - ditls : 330'. - diuturnus, a, um : 139'. - diversl-
mode : 148•. - diversitas : 24 11, 891 , 1771 , 1864, 267, 4t)21 , 4641 , 4661 , so83 •8 , 512 1 • - diversus, a,
um : 891, 263', 3034, 326 6 , 357", 4491 • 3 , 450 4, 465 2, 471 3 • - divertere : 318 2 • - dividens : 23 2, 1791 ,
43411 • - dividere : 6o1, 69"', Sol, 921 , II7\ 1561, 1764, 1784, 3441, 345 2, 352"':~ 358 11, 378*, 425 4 • - divi-
duos, a, um: 241 ,29 1, II7\ 2II 1, 3888 , 391 1, 3991 , 496t, 64o3, 657 4 • - divinaHs: 953 • - divinatio : 991 •
- divine: 131 , 5214., 5361 , 617 11• - divinlfaetus, a, wD. : 38 8 • - divioior: 31 11 ' 5, 1293, 208 5, 331 8 , 3741,
3758 , 413 4, 5766, 612a. - dirinissime : 137"· - divhdssimus, a, um : 248", 2491, 2678 • 5, 4061•', 413"·
- divinitus z 7:M, 91, 131 ' 5, rs', 165, 23 3, 38', 54", 561, 6o3, 101 4, II8 1, 318 1, 3551, 3902•5, 3944 , 475 1, 4771,
,,
4801 , 533\ 617 2 • - diviD.oprincipalis : 98'. - divise : 6411 • - diviaibills: 241 , 292, 1171 • 5 , 178 4, 2II 2,
2641 • 5 , 388 8 • 5 , 391 1 • 5 , 3991 ' 1 , 4961 ' 5 , 6343, 6402, 657'·- divisiblllter: 178'. - dlvisim: 6411, 695 , 343 1 • -
divislo : 674., 72\ 78 1 , n68 , 1171 , 1191 • 2, 176', I795 , t86", 1.96\ 348", 3901 , 399\ 4104 • 1 , 4125 , 421 3, .p6',
455 4 ' 1, sor', 505 8, so6", 508 2 •3 • 11, 535', 5962 •1, 63o&, 634'· - divisivus, a, um: 176', 378 8, 498 1. - divisio-
nalls: 378 8• - dlvisus, a, um: 291, 6g', 92', 2II 51, 2641, 391 1, 4248 , 4961, 4973 •1, 4981. - divulgare: S61,
631 . - docens: 4873. - docere: 36\ 395 , 68 1 , IOS 1 , 122 3, 141 11, 142\ 326 1, 5148 , 558 2. - doctor: 52 2 •1 ,
75\ 1301, 131 1, 132 11, 1345, 136', 1371, 1393, 2242 . - doctrina: 133", 1342, 5702, 657 2• 5, 667 1. - doctas,
a, um : 28 1 , 1041 • - documentum: 105 11 • - dolare : 631 1. - dolere: 10011 •8 , 2136 • -dolores : roo 11,
632 11• 5, 664'·- dolosus, a, um: 633 5. - dolus, i: 633'· - domesd.cus, a, um: 287 1• - domicilium:
501, 149', 2765, 48411, 4968 • - dominabilis : 53ol. - dominaUs : 53411• - dominan• : 782, 432', 4331)'
484', 5305, 534s. - dominare : 119\ 136', 228s, 432\ 5301 • 1 • - d.omlnatio : 62 3, 1761 • 2, 416'· 5, 528 3 •6,
529 3 • 6, 5301 •6, 531 2 ' 5• - domiu.atus, us : 628, 417\ 484', 5283, 5298, 530\ 531 2 • - dominicas, a, um:
534s. - dominium : 5301 • 5 • - domus, i : 78'• 6, 798 , So', 411 2, 484 2, 6242, 6305, 6528 • 6, 653 5, 668 3 • -
donan& : II2 2, 265 8, 373 8, 433', 4462, 461 3, 5101, 5511 • - donare : 193, 27', 113\ 1431, 325 6, 372\ 4278,
435 11, 461', 467', 4701, 651 1 • - donatio : 661, 85', 155 3, 28x', 328 4, 3303, 338', 3428, 440', 453 11• 8, 4801 • 5,
524', 535', 622', 665 11 ' 5 • - donator : 2.65 8 •5 . - dona~: 95 8, 3201, 325'. - donatus,_ a, um: 191, 98\
121', 1531. - donum: 661 • 11, 723, 1223 , 281", 328 6, 3308• 5, 331 11, 338", 34211 • 4 •6,3S05,453 11•1,48o1,s1S 6, 524",525 6,
535 3, 6091 , 622", 6303 . - d.ormiens : 632 11. - dormitans: 632 11. - dormiturians: 632 2. - dorsum:
53'· -dos: 281', 330'.- duaHs: 637'·- dualitas: 263', 2641, S4I 1. - dubltans: 233'·- dubitare:
J8S 3, 234 11, 250 11, 5163. - dubitad.o: 233", 5165 , 5171 ' 1 . - ducalls: 222 1 . - ducens: 442, n6t, 1342, 148 8 ,
191', 397\ 398 1, 483 8, 6421. - ducere: 143, 18 8, 113 2, 119\ 218 2, 2324, 2344, 2671, 2888 , 294", 3121 , 349 11,
353 11, 443 1 , 47611, 488'.- ductalls: 3268 . - ductio: 1528 , 475 8 • " . - ductor: 1173- - ductrb:: 22 8, 154'·
- ductus, a, um. : 25 11, 3034 , 440\ 4902. - ductus, Ul : 154'·- duernio : 541 1. - dulcl.s: 485 11 •6 • -
duo: x6o•, 20431, 22911, 263 8 •6 , 2641' 11, 293'· 11, 341 6 , 541 1. - duplex: 264\ 363 3, 63711• 11, 6so".- dupHcatio :
363', 528'. - dupllcltas : 363'•'. - duplus, a, um : 6so'. - durabllis: 65o'. -durare : 502 1 • - durado:
395', 49011. - durius: 2121 . - durus, a, um.: 893, 625 11•6 . - dux: 274, 103 3, 1173, 1281 , 134•, 154', 381 1 ,
4131 •6, 561 1, 565 2, 641 1 • - dyas : 263 8 • - ebriatus, a, um : 662 3 • - ebri.etas : 5881 • 1, 66o4 • 5, 661 1 • 3 • 5,
6691 •11. - ebrlu, a, um: 66o1, 6321 • 11. - ecclesia: 3765, 6641 •5. - ecclesiasticus: 6306. - ecstasialis:
215 11, 21611, 218 3• - ecstasiatus, a, um. : 2166 • - ecstasis : 1371 , 145 2, 215 11 •11, 2162 • 4 , 217 5 , 218 1 • 11, 411 6,
4121 • 11 •6, 5683, 661 1 •1, 6623. - ecstadcus, a, um.: 135 6, 215 2, 216 11. - edere: 128', 358 3. - ecBcere: 2223•
- editio: 1138. - editus, a, um: 2148 , 5203, 5221. - edoctus, a, um: 22', z81, 39\ 10411. - educare:
657'·- educatus, a, um: 663 , 4168 . - educere: 8o6, 218 1 , 5523, 6128 • 6, 6596 . - eductus, a, um: 612 3 •
- efl'abllis: 121 , 6381 . - ell'ari: 128. - efl'ectio: 85 6, g61 , 1161 , 3153,4192, 5223. - efl'ectivus, a, um.:
xooz, 17811, 1841' 5, 2446, 245 1• 1, 24611 •11 , 293 11•8 • 11, 295 3 ' 5, 3606, 369', 3705, 407 11• 11, 481 1 • 5, 5476, 5786 . - eft'ector:
171 8, 1781, 2461, 293 11 ' 3, 332 11, 3626, 4793, 501 8, 516', 521 1. - effectrix: 11 3, 25 2, 85", 107 11, 178 8,202\299 1, 3254,
3268, 3602•4, 3fi94,·3708, 388 1, 407 2, 4198 ,481 1, 5056 , 520', 525 1. - efl'ectuaJiter: 18 11. - effectus, a, UID.:
42 1, 99 8'', 101 8, 302 1, 386 1, 469', 472 8• - eft'ectus, us : 42 11, 45 11, 99 3 ' 4, 101 11 • 3, 3021, 303 6, 3863, 423', 4696,
472 8. - eft'erre: 5611 •3, 1404,151 11,492 3,495 3 - - efficacia: 52 6 . - efficacior: 75,3825. - efficaclter:
643 3. - efficax: 4011, 308 3, 3541 , 455 4. - efficere: 241 , 1632, 220t, 23211, 243 2, 262 1 , 267\ 281 1 , 2843, 2894,
299 3' 3, 303 1, 36o', 365 1, 407 31, 408 1, 441 1, 451 4, 461 3, 4798, 496 1• 3, 524', 557 2, 6o88, 6091 ' 2, 638 11. - efficlens:
1842, 197'' 11, I981, 2446, 245 1 ' 2, 24611, 2471, 293 11•1, 295 8, 3031, 319", 325 2, 332 1, 354\ 369', 418 11, 4193 • -
efficlenter : 521 4 • - efficl.entia : 1524 • - effi.ctio : 63411, 635 8 • - effictus, a, um : 1011, 4021 , 468',
570', 5883, 628 2, 635'· - effigiatio : 5888 , 628 1 • - effigies : 201, 52', 82', 87 11•8 , 88 8, 89t, 93 1, 98 1, 350',
5808. - effingere: 18 4, 23 11, 29 1, 462 1, 487\ 5.21 1, 5703, 6284, 6296, 631 11, 6341, 641 4 , - effiuentia : 659 1•
- efBuere : 4461, 5141 • - efl'ormans : 58ol, - efformado : 1584 • - eft'ormatus, a, um : 87 11• 3, 88 3,
89\ 1021, 390', 570'.- effrenus, a, um : 4291. - eJI'ugare: 2872 • - effugatio : 2794 • - eft'ugere: 348,
1591, 1631, 3103, 311 1, 318 2, 3691, 3948 •1 • - effugium : 2831 • : - effu1geu : 54"· - effulgere : 5738 • -
efl'undens : 5143, 616'. - efl'undere : Sot, 4981 •6, 5141 • - efl'uaio : 31 2, 372 , 1141, 1751 • 6, 1803, 4268,
433'·', 453 2 •1 •1, 45411• 8 •6, 5251 • 5, 5261 • 11, 6204. - efl'usus, a, um.: 1088, 575 1, 6271 , 6291 • - effutire : 521 1 •
- egenitus, a, um: 241 1, 3021. - egens: 379\ 458 3. - egentia: 395 1 - - egenus, a, um.: 1088 . -
egere: xo8 1, 5961, 6503• - egredi: 2188, 4994, 5404, 614'·- egrediens: 1905. - egregie: 2541. -
egregias, a, um : 1423, 254s, 4404 • - egressio : 2791, 36o1 • - egressive: 390"·- egressivus, a, um:
3888 • - egressus, a, um : 271, 498 1 • - ejaculans : 5751 • - ejicere : 173 11, 2421, 447", 471 1 • - elabi:
sn'.- elaboratus, a, um: l),¡x'. - elapsus, a, um: 2n•. - elarglri: 244'· - elargltlo : 66s'. -
elatus, a, um : 6502. - electio : 1291, 1464 •11, - elec:trinus, a, um : 524 • 6 • - electrum : 52 4 • -
electus, a, um : 911, 91 11, 43911, 5336, 575 11, 6665 • - elegans : 786 • - elementalis : 198\ 4551 • -
elementari& 1 4551, 5451 . - elementarius, a, um: 1981 •6 . - elementado: 103 3, 105 8 , 128 11. - elemen-
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. cxxxv
tad.vus, a, um: 1981, 5451. - elementatas, a, um. : 5451 . - elementum: 1038, ros 8 •c, 128 3, 1!)6 11• 1,
203 4, 205 2 •6, 426.., 455 1, 5451. - elevare: 171, 1242 ,2121 , 489"·- elevator: zrsr.- elevatus, a, um:
171, 148 3. - elicoides: 4774. - elldere: 3191 . - eBgens: 146•.- eUgere: 253', 4361. - eUminans:
443", 532 1 . - eliminare: 1731 , 4434 • - elocud.o : 213·· - eloqui : 33 11, s6 2, 97"1, 1381, 1404, 50011, S6o 8•
- eloquibffis : 500 2• - eloquium: 5 8 , 8 2, 13 2, 18 2, 192 •8, 273 •4, 28 2, 31 3, 493, 541, 574, 63 4 , 671, 7fJ4, 71 3,
92", 93 3 , gf, rrg•, z681 , 1991, 202 3, 210', 211 1, 262 2, 318•, 645 3 • - elucere : 1531. - elucescens: 213 1 •
- elucidare : 1351 • - elucldatus, a, um : 668 3 • - elymas : 4283 •11, 431 6 • - em.BIUUlS : 951, ISS1 ' 1 ,
526 1, 6301. - emauare : 2143, 223 1 • 5, 531', 585 3, 661 11• - emau.atio: 23 11, 15&, 1121, 1134, II94, 121 8 ,
322•·•, 3271, 4668, 4991, 5854, 63o•.- emetiri: 447 1. - emicans: 2148 , 5831 . - emicare: 1101, 5344,
552".- eminens: 91 4, 974, 36o1, 3623, 38o4, 396 1, 433 1, 499 1, 518 8, 531 1 • 8, 533 8, 571 8, 6o2 5.-:- eminenter:
27 3, 33 8, 41 8 , 502, 99 2, lo68, 1141 , 182•, 3572, 3651 , 3664 , 3864 , 409 2, 417 2, 4804 , 481\ 533 8, 594s, 597 2, 6o5 3 •
- eminentia : 1962, 201 3, 3561, 3864, 3961, 403', 428 8, 4542, 488 1, 5298, 5341, 5408, 597 1, 601 4, 653 8, 6624 •
- eminentior: 88, II 1 , 341 , 831 , 991, 164,5, 336', 4171, sso•, 6144 • - eminentissime: 41 1, 46•, 771, 4161 •
- emip.entissimus, a, um : 72\ 91', 158 1, 2228, 321 8, 403 4, 565 3 • - eminere : 35 1 , 393 , 45 1 , 82 8 , 112 3,
251 4, 323 3 , 3303, 381 3, 3941, 4641 , 5268, 552 8 • 4, 573 3, 5904, 5921, 6o7 2 ·'· - emissio : 206•. - emissor :
2204. - emissus, a, um: 629 1. - emittens: 575 1 •6 . - emittere: 64", 147', 3725 , 62g;.- emolUre:
4404 • - emunitus, a, um : 4544 • - enarrans : 58 1, 1308 • - enarrare : 54', 1443, 1508, 2242, 3248 ' 5,
6296. - enarrado: 561 . - enet"''7Bl'e: 44oll• 5 . - euitens: 161.- euitere: 131 4. - enodans: 93 2. -
enodare : 93 2, 3248. - enodatus, a, um: 942 • - endtas : 3411• 8, 113 8, 332 4, 351 8 • - enucleare : 131 1,
4161 ,6251 . - enumerare: 1618 ,.2265. - enumeratus, a, um: 155 8. - enuntlans: 1531. - enuntiare:
73, 9 2, 12 3 •1, 56 1, 153s• 5, 2691 •s.a, 324 8, 509 1, 552 1, 6o61, 625 8. - enuntiado : 18 4 • 5, 244. - enuntiadvus,
a, um : 153 2, 648 1• - enuntiator: 153 11 • - enuatiatrh: 3272• - enuntiatus, a, um: 13•, 5868, 6121 •
- enutrltus, a, um : 661, 4161 • - epistola : 5161 •1 , 6241, 648"• 5 , 667'. - epulae: 632\ 6592 • -
epularl.: 133 3, 659'·- epulatio: 1494,411 2,6548, 6592 ' 4, 66o8• -equua: 631 4 •5 . - erecte: 161. - erecda-
Bs: 2o4. - erec:do : 1241. - ergamundialis: 481 , 1752. - erigens : 8•, 19", 2538, 446 2• - erigere: 9 11,
212•. - eripere : 4428 • - erogado : 5401 • - eros : 213 1 • - errans : 223 6 •6, 271 1, 3164, 4098, 4125. -
errare: 191 1 , 3921 • 6, 558"• 5 . - erraticus, a, um: 1605, 1911 . - erratus, a, um: 445 8· - erroneus,
a, Dm: 1731, 1773, 4098' 5 • -error: 55", 1731, 1761, 191 1, 212 8, 223•, 3071, 372", 3821 ' 5, 409•, 4121 •6 , 445 8,
519', 57o'>, 6oo4 •1 • -eructare: 6291 • - eructatus, a, um : 6291 • - erudire: 28 11• - erudido : 133".
- eruditus, a, um: 1041, 6471 . - eruptio: 543 1. - erutas, a, um s 4121 . - esca s 133", 624~, 6321 ,
648 8, 65o'·", 6sz•, 6ss", 6S61, 668 4 • - escalis : 3848 • - esae ('rO e:lva:1.): 12•, ·3324, 334", 335 1, 3391, 343 1,
349\ 351 4, 3521, 353 1, 430•, 495 3, 5163, 5188 , 5191 • 4 , 662 1. - easens: 321 1, 3521 , 36of., 521 3, 522 4. - eaaen-
tiaUs: 33 1, 43 1, 71 1, 734, 765, 83 1, 1461, 1578, 1868, 1988, 3708, 48oB, 5801• - enentiaUtas : 85", 3324. -
essentlaUter: 101 1, 613.a. - esseJltiaUua : 2388 • - essentiatus, a, um: 1091, 586 1, 615 1· " · - evadere:
241, II611, 155 1,271 4,311 2,341 1,413\461 1, 577', 6CJ91 , - evanescere :2$1 3. - evangelium: 57', 572 11 •5. -
evectus, a, um : 44&, soca.- evehens : 2221. - evehere : 151, 1251, 362 2, 5691, 6161. - evellere:
625 2 • - evenire : 90 11• - eversus, a, um: 281 8 • - evertere : 4298 • - evidens : 1641, 16gt, 3']68, 435',
6r61, 637', 6451 • - evidentior: 593', 669'· - evidenti&aimus, a, um : ror•. - evigllantia : 666'. -
evigilado: 588z,a, 666ll·"· - evolare: 171, 5691 . - evolvens: 932 . - evulgare: s&'.- ex: 194", 342",
5471. - exactiasime: 592• - exactisalmua, a, um: 51 1, 664, 2498, 382.a, 4848, 5261. - exactas, a, um:
4gl, 79\ 81 8, 98 8, 9gB, 2498 , 5028 , 532'.- aaJ.tare S 2081 •5, 251', 5524, 653 4, 662 1. - esaltatus, S, um:
39', 533"·- examinado: 1448. - examiDatus, a, um: ss•.- exaudire: 5692. - excaecatus, a, um:
420'.- exc:edens: 271 , 721 , 7T, 1371 , rs8 3 • 5, 216 3• 4, 2rs•, 2494, 322 1 ·', 326', 327.., 3646, 385'·', 3861 ,3931 ,
403 1, 4045, 4066, 411 4, 412 1, 4194 • 6, 4338 ' 1, 452", 46&•', 484', 5265, 53oll•', 531 1 's,a, 533 8, 546'•', 552 8, 5542' 6,
576', 6171,6224,668 1• ..;,._ e:s:cedenter: 182"', 325 3• 6, 3644, 3864 •1. - excedere: 7 1, 272 ' 6, 348, 38', 82 6, 874,
991, II91, 123', 1241, 216•, 226', 330', 36o1, 381•, 394•, 412•, 433', 454"·', 526', s6s•, 57d', 576', 5861, 592',
6101,6148,648 8,653 6, 66r 1, 6628 • - e:s:c:ellens: 23 4, 405, 41 8, 721, 1o68, 1101, 1321, 158 3• 6, 2166, 222 8, 2494,
338.., 433 8, 4574, 4841, 521", 531 1, 5331 , 546 1 , 616 1, 62o'. - exceUenter: 331 , 3gl, 41 8, so•, 991,Io63, 1091,
111', 145 4 ' 6, 1473, 201•, 223•, 351 1' 1, 3571 ' 6, 364', 366", 381 3, 433 1, 48o.., 5074, 5394, 546', 573 1, 6oss, 653 8 •
- ezceJlenda S 134 , 2gl, 96', 10gl, 1581 , Ig68, 200", 201 1, 2021, 216 3, 21¡', 395 1' 8, 396\ 4174, 4542, 4994,
5074, 529•, 533 8, 5383, 5408, 5776, 594ll, 597 1, 6o1", 653 8, 661 4, 6621, 666•.- excellendor, lus : 3291, 338 4 ,
33gt, 3521 , 3551 , 5698, 6o?'', 61,S. - e:s:celleAtlaalme: 41 1, 78 1, 834, 991, 128 2, 182', 418 4, 5668 • - excet-
lentlsslmus, a, um: 75'1, 158'•", 3258, srs•, 531 1 • - exc:ellere: 111 , lo68 , I091, no1 , ngt, 3288 , 329'-,
33ol•', 396 1, 403 6, 4161, 5341 •5, 5541, 5704, 6o8 1, 6og 1, 615 1, 6181 • - excelse : sos. - excelslor, lua : 74,
u•, 178, 361, 52 8, 1241, 125s,a, 174", 3361, 3531 ·", 3f548, 385', s691, 5718 . - excelslalimus, a, um : S6S 8 •
- aeelsus, a, um: 81,291, 39", 1361, 362 8, 565 8, 6so'.- ezeeptua, a, um: I41, 33 8, 41 8, 99•, 1074, II41,
2181, 26o8 • - escessua, us : 121 , So', !)61•5 , 99', 1ot, 1521, 1581 •6, 1631, tg6 1, .2004 • 1, 201 8, 202 1 •1, 215 1 •1,
cxxxvr NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
216", 238', 251 11, 2792 ' 6, 35911, 3601, 363 5, 3645, 373", 3951 • 1 • 5, 3961 , 403•, 411 5, 4161 , 454 1 ' 11, 499"·', 507•••,
5293 • 5, 533 5 , 5341 • 5 , 5388 • 5 , 5408 ' 6 , S68 8 • 5, 573 1 , 5796, 590', 591 5 , 5949, 597 1, 6oi 6 • 1, 653•, 66o', 661 1 ' 3 ' 4 ' 6 ,
662 4 •1 , 6665. - excessive: zar', 6o5 3. - excessivus, a, um : 2161 , 2181 . - excessus, a, um : 326 5, -
excidens : 2II 8, 433 1. - excldere: 1593, 258 2, 279 1, z8r", 291 8, 4384 , 4441, 4843,511 8, 652 3. - excipere:
rzo 3, 3664, 417 2, 5543 , 6468, 653 4 , 66r 4 • - excitans : 2191 • 5, 446 3 • -excitare : 15 3, r8 8, r66 11, 173", 174",
zo6", 212 2, 3583,427 1, 568 2. - excl.tativus, a, um: 2191. - excitatus, a, um: 595"·- excludere: 242 1 •6,
271 8, z8i1, 577a, 6o5 3 • - exclusus, a, um: 292 11,428 5 • - excogitare: 73, II 11, 131 , 973, 2561 , 419', 5001 ,
5604. - excogitatio: 3501 •6, 355 1, 5768. - excogitatus, a, um: 416 2, 5444, 558', 625 3. - exeoquere:
631 6. - excrescens: 6343. - exculpere: 3491. - excurrens: 661 2 • - excurrere: 657 1 • - excusatio:
69 2, !281 , 3176, 6376. - excutere: 5771 . - exemplabWs : 184'· - exemplar: 891 , 90\ 147 2, 14915, 162 2,
184', 321 1, 3591, 3601 •15, 361 1 •2 • 15, 403 3 •8 •15, 545 1, 57615. - exemplaris: 184', 1974 • 5. - exemplativus, a, um:
197 4• - exemplificans : 73 5. - exemplificativua, a, um: 1974. - exempHficatus, a, um: 184'.-
exemplum: 78', 872 • 4, 891 , 1001 • 2, 197', 321 1 , 347 1, 403 3. - exempte: 145 4, 480'.- exemptus, a, um:
33 3, 394, 994, H41, 2181 . - exercere: 92 2, 143 5, 205 5, 440 3, 5895, 6191. - exercitatio: 715, 1041, 2275, 5673 •
- exercltatus, a, um: 1174, 1341 , 4165, 4401 • - exercltium : 305, 1041 , 3856 , 567 5 • - e:xercltus, us :
1¡'3 • -exhaurire: 4262. - exhibens: 494,533 1 ,581 1 . - exhibere: 6191 • -exhilarans: 665 3 . - exhor-
tari: 23 5. - exhortado: 209 5. - exhortatus, a, um: 131 4. - exiens: 1371,4544, 498 2, 507 1 , 585 4, 6263 •
- exiguus, a, um : 164 2, 1741, 253 2• - exilians : 443 4, 532 2 • - exiliare : 4473 • - exilis : 147 2, 2024,
253 2, 346•", 4543,513 8, 643'·- eximens: 55'·- eximie: 182 4 ,223 2,247', 381 2,546', 572•, 58oS.- eximius,
a, um: 13 4, 401 , 41 2,763, 1173, 1281 ,222 3, 480", 515", 533 4, 5403, 5802, 6143, 6173, 6203,. 6364 . - ezinanitio:
no•. - exire : So', 2181, 3444, 362 1 • - existimans : 513'· - existim.are : 68 1, 171 2, 2021, 305', 376 3,
397\ 4163, 443 1 , 462 3, 4753 , 4923 , 5171 , 528 2, 5694 , 627"·- exodus: 61 6 , 3605 . - exordiri: 1272, 5923 •
- exordium: 3964 . - exoriri: 352 9. - exornans: 4463. - exornatus, a, um: 4438 . - exorsus, a, um:
362", 581 3 • - exortus, a, um : 531 4 , 5853 • - expaodens : 1643, 165 3 • - expaodere : 175', 4091, 4521,
4651, 538".- expansus, a, um: 165 2 ,4543 ,651 3 . - expavere: 412 2 . - expavescere: 42~·- expedire:
741, 548 1. - expedite: 455"·- expeditus, a, um: 165 3, 5683, 5691 • 15, 5771, 6363. - expelleus: 271 1. -
expeliere : 1731 • 2 •s, 242 1, 271 8, 2871, 3761 • 11, 4473 • - expeodere : 121 3, 617 2 • - expeosus, a, um : 583 •
- experientia: 1045 .-experimentum: 31 1 . - experrectio: 588 1 • -expers: 1543 , 1572 , 1581 • 1 , 16sr'•3 ,
203', 2o63, 251 3, 2561 •15, 275 2, .278 8 •5, 300 1, 3074, 3o8 1• 6, 3103 •4, 356', 3868, 4543, 4563, 458 2, 4623, 463 1, 5401 •",
542 2, 543 8, 594', 6r81, 634•, 6351 . - expertu.s, a, um: 104'.- expetere: 42", 1501, 17o', 1742, 1851, I991,
2003, 2I93 , 2303, 233 3 , 236 1, 253', 2541 • 2, 3Q61 , 3144 , 3151, 32o8, 33ol, 4238, 439', 484&, 49@-, 5081 , 512 3 • -
expiari : 5741. - expiatio : 152 2, 574'· - expiatus, a, um : 551, 93'· -explanare : 23 1, 263, .28 1, 541,
S?", 67 2,741,93 2, 1221, 131 3, 1331, 1351, 144', 2038,555 2,625 8, 627', 647'· -explanado: 53, 15 3, 27', 55 1, 701,
1291 , 1301 , 1351 , 4642 , 51sr', 556', 589'-, 6662 . - explanator:lus, a, um: 2033 , 6301 . - explanatus, a, um:
668 3. - e:xplere: 98 3, 289', 4704 , 5402, 648". - expletio: 2942, 5141, 66o4. - expletus, a, um: II5"· -
expHcabiHs : 5oo•. - expllcans : 93 2, 1221, 1443, 3224 • -explicare : 5 3• 3, 23 1, 371, 542, 673, 1021, nr",
128 4 , 131:t., 1444 , 321 1 •", 3221, 3242 , 3271 , 4161, 4642, 4653 , 51¡1, 5521, 555 3, 5564, 56o', 581 1. - explicado :
5 2, 702, 51911, 56o1, 589 1 • - expHcatus, a, um : 103 11, 538", 668 3 • - explicltus, a, um : r64*, 651•. -
exploratus, S, um: 432 11. - exponens: II94,. 1221 , 1444, 3224 . - expooere: 23 1 , 36 2, 58 1 , 742, 93 1 , 1351 ,
140", 141 1 , 2102 , 213", 2242, 3221 , 3241 , 465', 519'-, 5552, 625\ 627'· - exportabllis : 562 • - exportare :
565• - exposido : 551, 12!f', 130 2, 134', 3221, 5601 •6, 66o1. - expositus, a, um: 761 , 1466, 3183, 5863 • -
expreS8e : 27"· - expressio : 24', 72 1, 75', 87 3•1, 888, 891, 134', 222 2, 56o1, 6308, 644'•i, - e:xpressior:
2072 . - expressus, a, um: ,., 131, 872 •1 , 883 , 89', 9ol, 1502, 1623, 164,1, 325 1, 468', 5863, 6121 , 644'·-
exprimens: 57", 121 1, 1444,325 2. - expr:lmere: n•, 121, 181, 193, 261, 37', 75 1, 771, II6 1, 1344, 140', 153\
213 4, 2691 •1, 322 2, 3241 •4, 3791,3841,3901,4194, 500~, 5IS 2, 551 3,553 1,573 1, sss•, 591 2, 6101. - expromere:
3221 . - expugnare: 4325 . - expugnado: 6324 . - expultrix: 6491 • -e:s:quirere: 142', 20911. - exqui-
sitos, a, um: 58 1,2046. - e:s:secratio: 588 3. - exsecratus, a, um: 201, 271'.- e:s:secutus, a, um: 555'·
- exseminare: 368 4. - exsequeos: 3851 .-exsequi: sn'. -exsistens: 12 2, 77 1, 313 15, 3342, 3861, 5126 •
exsistentia: 1864,6471. - exsistentiaHs: 3604. - exsistere: 23o•, 333 1,3393,3443,3541, 365*, 448 3, 505 1 •
- exsors: 151, 2644, 2781, 6r8 1• - exspectare: 2023. - exspiratus, a, um: 629 2 . - exstans: 521",
6623. - exstare: 1093, 333 3 , 3593, 5263. - exstersorium.': 891 . - exstinguere: 28o'.- exsultans:
363 2, 5328. - exsuperans: 23 4, 3521 . - exsuperautia: 721, 662•.- exsuperare: 45 1 , 322 2, 3961 , 4163,
5263, 592t, 613 2,6224,661 4 • -exsuperatio: 6or 4. - exsurgens: 4461 • -exsuscitans: 5542. - extendens:
1643 , 373\385 15, 506 6, 5395. - extendere: 15 3 •4, 163, 18 3, 32 1, 978, 1242, 1468 •6, 154¡, 1561, 1743, 2288, 247',
3231 • 3 • 11, 3241 • 5, 373 5,452 8, 568 2, 590', 641 1, 648 1. - extensl.o: 1926,212 1, 5688 . - extensivos, a, um: 204 •
- extensus, a, um : 125 4, 1643, 4543 • - extentus, a, um : r6•, 1543, 1651, 4543, 465 1, 538'·', 5391 • -
extergens: 62.5 1. - exterior, iua: 191 2, 19215, 193 1, 2031 • -ezterminpn•: 443", 532 3 • 6. - ext~re:
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTm. CXXXVII
242!, 259 3, 443 4 , 447 3 , 532 11 • 6 , 605 1 • - exterminatus, a, um: 2593 • - externus, a, um: 304 , 193 2, 287 11•
- extimus, a, um: 191 2 . - extollere: 208 2, 5691 . - extorquere: 438 2. - extorris: 4473. - extra:
203 1, 6542, 662 4. - extralatus, a, um: 56 2• - extraneus, a, um: 191 2, 287 2, 443 4. - extrasubsistere:
291 1 . - extreme: 248 1 • 5 , 351 1 , 5562. - extremitas: 263 • 6 , 3644 • 6 , 5063 , 573"·- extremus, a, um.: I59 4,
162", 2293 , 247 4 ' 5 , 248 1 • 3 • 6 , 2491, 351 1 ' 6 , 3644 , 371 2, 4201 , 478 1 • 2, 506 1 • 2 • 6 , 5544 , 5561 , 5703 , sSrt., 582 1 , 5884 ,
5902, 591 4 , 598 5 . - extrinsecus : I9I 2, 193 2, 203 1, 4523. - exturbatus, a, um: 5142. - exuberans:
1 6 1 4 1
101 3, ros•, 110 , 175\ 219 , 330", 363 , 381 , 433 , 453 :, 533 4, 5394, 566", 615 2, 6208. - exuberanter: 533 2 •
11
- exuberantia: zoo•t, 21~, 373 4,4201,453 4,533 3,567 1 . - exuberantissimus, a, um: 533 4. - exuberare:
201 3, 507 3. - exuere: 5071 . - exundare 1 4541 . - fabrica: 5803 , 642 2. - fabricare: 163 3 , 299 2, 408 1 •
- fabricatio: 1583. - fabula: 171 2. - fabulari: 412 2. - facere: 91 2 , 92 1, 2344, 2366. - faciens:
521 1 . - facies: 53 1, 177 3. - facile: 191 , 743 , 89 2 • 3, 3894,421 1 . - facilis: 89 2. - facilitas: 212 3. - facl-
liter: 421 1 . - facilius: 421 1 . - factio: 315 3. - factltare: 2403. - factivus, a, um: 100 2, 1842, 197'\
245 1' 2, 2462, 295 3, 303 1 , 3604, 369", 407 2, 481 1. - factor : 3194, 339 6. - factrix : 3694, 388 1, 407 2, 481 1 ,
4954· - factura : 3153, 4198, 4774, 631 3, 642 2• - facturalis : 100 2, 1842, 197 4, 202 1, 2451 • 2, 246 2, 292 2,
293 2' 3 , 295 8, 303 1 , 3694, 407 2, 481 1 • -Cactus, a, um : 64 3, 386 3, 458 3 • 4, 459 2, 4891, 493 2• -facultas : 28 2,
334 , 141 1 , 19o", 1963, 205 3, 206 1, 275 3, 2793, 282 2, 2873, 303 2, 317 2, 3463 , 388 2, 4204, 427 2, 437 4, 463 4, 4801,
557 2, 56o1 , 648 1. - faex: 173 6· - fallere: 3844•6, 445 3, 465 2· - falsiloquus: 6z8 3. - falsitas: 3191 . -
falsus, a, um : 2791• -fama : 213 1• - famillaris : 32 1, 78 4, 2871 • 6, 3843, 554 2, 657''. - fam.iliaritas :
3843. - fam.iliariter: 658 1 . - fam.illarius: 1946, 621 2. - famosius: 213 1 . - famosus, a, um: 291 4 •
- famulari: 641 1 . - fastigium: 136 2, 5661, 573•, 575 2 • 3. - fateri: 250 2. - fatigare: 1294. - fatuus,
a, um: 3868. - favorabilior: 213 1. - favorabills: 666 1 . - favorare: 495 3. -fax: 793, 8o1 • 4 • -
fecundare : 358 2, 3783, 6583. - fecunditas : 244 • 6, 841, 201 5, 378 6, 4663••• 6, 5076, 551 2 •6, 5521,s, 6283,&,
630 1. - fec,nmdus, a, um: 96 4, 358 2, 378 4, 426 3, 477•, 478 1. - feHcior: 331 2. - feliclter: 125 3. - felix:
6643. - fera: 631 1 • - fere: 23 2• - ferens: 1342, 148 3, 303 4. - feriari: 5104. - feriatus, a, um: 32 3.
- feriens: 431 4. - ferire: 204 1,4203,431 4. - ferme: 23 2. - ferocltas: 2863. - ferox: 2863. - ferre:
161, 9I 2, 303 4. - fervens: 2196. - fervere: 63611. - festinans: 3384, 4294, 6573. - festinare: 704, 92 3,
2064 . - festinatio : 138 2. - festinus, a, um : 138 2, 4294. - fictiformis : 628 2. - fictilis : 6,31 3 . - fictio :
101 4, 6342, 641 2. - fictorius, a, um: 631 3. - fictus, a, um: I01, 1024, 4684, 5704. - fidelis: 3176, 4094 •
- fidens: 250 2. - fidere: 2342. - lides: 9 1, 1051 • 6, 3161•4 •1 , 4094 • 6 , 4II 2•6, 412 1•11, 638 2. - fiduclallter:
2005, 431 4. - fidus, a, um: 2502. - fieri: 3343 , 386 1 . - figens: 5103. - figere: 151 , 297 1, 638 6 , 652 5 •
- figlinus, a, um: 631 3. - figmentum: 101, 6,31 1. - figularius, a, um: 631 3. - figulinarius, a, um:
6313, - figulus : 6316. -figura : 101,2,8, 291, 52", 872,8,4, 883, 892,3, go1, 1933, 2701, 356"•', 450.,6, 4614,
462 1, 4641 ' 8, 465 3,571 6, 587 2' 4, 5944,631 1,6344,639 5,642 1,6444,6461 • -fi.gurabilis: 2gl• 2, 89;.;. -figuralls:
6393, 641 2' 6, 645 2· - figuramentum: 87 2- - :figurans: 18 4, 3496, s883, 6294 - -figurare: 103, 89 2, 349 2,
4643 , 4901, 5703•6• - figuratio : 5 2, 36 2, 878, 162 2, 588 3 , 628 1 , 641 3 , 641)1• - figurativos, a,, um ; 63o6,
634", 6398, 641 2, 645 2• - figuratus, a, um: 101•3 • 11, 18 4, 29 2, 1502, 3903, 4504, 4648, 639 3, 645 2. - filialls:
62 4. - :filiaUtas: 62 4, 98 3, 99 2· - filiado: 696, 974 • 6, 98 6, 99 2, 5851•6 , 59g2• 6 : - filiiarchia: 9'f·- filü-
princlpatus: 97•.- :fi.Uolitas: 97 4, 98 2, 99 2, 585 1, 5993. - Filius: 26 6, 6o5, 62 2•4 • 6, 63 1 ~ 65 4 • 6, 73 1•3, 843•5,
96 3•5, 974, 991 •6, 585 1•6, 5866, 629 2 •3, 6306. - filius; 31 3•4, 974,98 3 ,992, 59gB•".- finalis: 1636 , 1843•6, 1974 •6.
- findere: 1561 • ~ fi.ngens: 521 1. - fingere: 23 2, 29 2, 53 3, 991, 3291, 431 8, 451 1, 4628, 4871, 512 4, 5704,
628"', 641 4, 642 - ; - finire: 352 3, 497 4 , 667'·- finis; 51 , 294> 321, 331 • \ 348' 5 , 41 2, 42 2, 4gJl• 6 , 1594, 1674 ' 6,
1
r68"'•6, I84a, 1896, 1921,5, 1942,6, 198~~, 22311,2422,2481,3041,6, 3o6s,6, 3198,&, 3481, 3542,6,3561,3571,6, 36411,3,.,6,
3661' 6, 393 11, 4073' 5, 408"• 5, 4574 , 4876, 5o63, 5273, 5292, 5484 , 5604 , 63o4, 6518 . - fi.nitio : 548", 6141 • -
finitos, a, um.: 1921 , 2594, 4544. - firmamentum : 203, 348 2, 4094, 4II 2, 4841 • 2, 530 2. - firman& : 15\
203, 3703, 446 11, 4842•6, 530 2. - firmare: 1891,2501 , 358 3, 42ol• 2, 4242, 4268, 4273•5 , 4286,441 2,483 1, 4974 • 5, 6383 •
- firmatio : 208, 41 1, 5301 . - fi.rmatus, a, um: 342, 6306. -firme : 168, 4574, 473 2• - firm.itas: 273,
41 1, 75 3, 83", 1493 • 4, I603, 1874 , 1941 ,348 2, 3821 • 2 , 428 1 , 4742, 53ol.- firmiter: 1&', 122 3, 4265 , 455 4, 457•,
4671, 473 11 ' 3, 5696, 652 1 • 2. - firmitudo : 208 • - firmus, a, um.: 3821, 461 2, 483 2, 510 2, 512 4, 5302, 6502•4,
652 3. - fi.:xe: 652 2. - fi.:xus, a, um: 1263,238 9, 325 2, 473 2 • 6, 657".- flagrare: 2162. - flamma: 6305. -
flectere: 4181 . - O.exuosus, a, um: 4774. - O.orere: 3776, 6492. - flos: 97 1•6, 6294 • 6. - O.uctuans:
655 4 · - ftuctuare: 203 . - ftuens: 148 3, 3636 , 5141 •5 , 651 1 . - fluentum: 4262. - fluere: 3446, 657 6. -
Ouiditas : 4266 • - fluidus, a, um: 6162. - ftuxibilis : 148 8• -ftuxio : 426 2, 657 11 • - ftuxus, a, um:
893, 1031, 148 3 • 6, 192 8. - ftuxus, us: 59611 •11.- foeditas: 29ol.- foedus, a, um: 1821. - foedus, eris:
1871, 265 11' 4, 4968. - foetidus, a, uq~.: 442 1. - foetus: 201 4. - fons: 224, 661, 84'", 152 4, 175 1, 182', 377 3,
453 11, 6264 • 6, 6301 ' 5· - fontalis: 66 1, g63, 1524, 175\ 1802•8, 182 4, 453\5476, s6s 6 • -fontanus, a, um: 661•5,
963, 152 4 •6, 1751 ' 6, 18011•3•6, 182 4 •1, 453 1•5, - forinsecus: 203 1• - foris : 1371, 203 1, 654 11• -forma : 108,
291, 308, 52 4 , 891 ,901 , 1071 ' 3 ' 1 , 15¡4, 1$86, 1664, 16¡1, .2098 •6, 290', 292 1 • 2• 6, 2975, 3564 • 6, 4504,451\4641,465 8,
CXXXVIII NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
5244 , 525 1 ' 2, 570", 571 11, 581 1, 587', s888, 5944, 634'·- formabiBs: 891. - formalls: 1981 • 5. - formans:
1502, 6368 • - formare : xs•, 23 1, 892, 2306, 3~, 451 1 , 4622 • 3, 4871 , 521 1, 533 11 • - formado : 101 , s,s,
JOI", 158 4 • 6, 3II 8, 4668 •6, 5704, 588 3, 628 1, 631 8, 6444, 646 1. - formativus, a, um: 1981. - formatos, a,
um: 101•8, 18 4, 883, 101 4, 1023, 1588, 458 3•4, 5698, 6521. - formidans: 1434• - form.ldare: 2094• -
formifi&:ans : 107 2 • - formifb:are : 1574 • - formifieus, a, um : 178 9, 2304, 319\ 525 1 • - formosissimus,
a, um: 708, 3564, 457"· - formosus, a, um : 182 2• - fornax: 631 8 • - fornicarius : 2525 • - forsan:
553"·- forte: 6478 - - fortificare: 2501 , 4242 - - fortis: 133 2, 2868 , 3724, 443 2 ' 5, 458 1 , 5678 , 6zx•, 6502 ••,
652 8, 655 4 •1, 656 2• 3, 6571, 668 ... - fortissimus, a, um: 375\ 537 1. - fortlter: 4202 •6, 427 2, 431 3 •4, 440 1• 5•
- fortitudo: 2863, 423 1 • 5, 4276, 440', 51o2, 5296, 5301 . - fortuito: 6478. - fovere: 218!, 3771, 5591. -
fragllls: 4363. - fragor: 421 1. - fratres: 135 8. - fraudare: 6443. - fraus: 633 4. - frequentare:
63 1. - fretus, a, um : 69 2. - frigiditas: 251 1• 6. - frigidus, a, um: 241 8 •6, 251 6, 261 4•6 • -frigus: 251 2,
261 4. - fructificare: 6296. - fructus: 262 3 • 6. - fruens: 308 ,531 1 . - frui: 285 1,3302,3928 , 4393 , 5o62 •
-frustra: 161 . - frustrare: 318 1, 4303, 5142. - frustrado: 2792, 3071, 315 2. - frustratus, a, um:
433 1, 632 4. - frutex: 964, 6294. - fuga: 2798 •4•6, 283 1, 318 1•6 . - fugare: 287 1, 295 1 • - fugax: 49011. -
fugere: 142 , 295 1 • 5 , 376 1, 3948 , 395 4 ,439\ 605 1 , 6o63. - fulclmentum: 4266 . - fulclri: 428 11. - fulgens:
125 3 , 1802, 4063 • - fulgentissimus, a, um : 382". - f~ere: 15 2, 18 8, 1742, 573 8 • -fulgor : 88 , 181 • 2,
204, 306 , 79", 155 1 , 17011 • 5, 18011 • 6, 1898 , 5671 , 575 1 . - fulgur: 575 6· - fulguran&: 575 1 . - fu]mlnaos:
18011 • - fundamentum: 45 2, 948, 1498 , t68 8 , 255", 3078 , 409", 411 11, 484 2, 592 2• - fundans: 4101 , 483 1 • 5 •
-fundare: 8211, 341 6 . - fundado: 41\78 11. - fundatrix: 332 2. - fundatus, a, um: I001, 1496, 473 1•3 •
- fundens: 627 1 . - fundere: ·358 1 , 427 1 ,4523, 498 1 . - funditus: 2744, 428 8. - fundus, i: 168 8 , 483"·
-fungere: 51 8 .-funis: 1248, 1254 •6 .-furens:412 8 •6.-furere:5931 .-furibundus, a,um: 253 6. -
furor: 12911, 253 2, 2801 • 5, 286 11• 5, 463 11, 513 11 • 5, 5881 • 6, 63211• 5, - furtivus, a, um: 23r 3. - fuse: 390", 66911 •
- fusibilis: 893 • - fusills: 898, 651 1 . - fusio : II411, 1751, 42611, 433', 4538, 4543, 5251, 5261. - fusius:
6411, 669 11. - fusorius, a, um: 631 8 . - fusus, a, um: 3888, 5751, 6271, 6291 • ...,... futurus, a, um: 45 1 •1 •6 . -
gaJ.us: Ó05 1, 6o81, 611 1, 613 1 . - gaudens: 513 1. - gaud.ere: 241 6,371 2,4398, 508 8 •6, 513 6, 532.1. - gau-
clium : 665'· - geminare : 528'. - gemlnatio : 528'•'. - gemma : 96'. - generabllitas : 148'. -
aeneraHor: 3278. - generaHs: 51'\ 1981, 2.391 •6, 327"• 8, 361 8, 651 8. - generaliter: 226, 25~, 333 6, 3456,
353 6 , 355 6, 4004 • - generan& : 242 2, 2461, 3581!1, 628'. - generare : 846, 2461, 2874 ' 5, 2951 ' 1, 3001, 458 5,
659'· -generatim: 5233. -generado: 69&, 841, I48", ¡6611,&, 2422,a,,, 243ll,a,•, 2441,s,a,4,5, 24Ss,4, 246t,s,
2.544' 6, 28?", 294"·', 3331' 2 ' 6, 378', 397 2, 466", 4778 ' 4 ' 6, 490"•', 492.1 • 6, 507', 585 6, 5966, 62.8 8•', 6301. - genera-
tivus, a, um : u61, zoz 1 •6, 242 1 •6, 243 8 • 6, 2443•5, 2461, 295 11•5, 3021 , 378', 4774, 478 6, 4954•1, szo', 6s8'. -
l'enerator : 2204 • - generatus, a, um : 333'. - generoperad.vua, a, um : 2461 • - generoperus, a, um :
242. 2 , 2438,2448 . - genesis: 6324,633 1 . - genlfic:us, a, um.: 243 3 , 244'·- genimen: 644'· -genitalis:
295 2 , 4776 • - geuld.vus, a, um : 202 1 , 295 11• - genitor : 2021 , 2204 • - genitrix : 495"· - genitura :
243 1 • 4, 294', 302 1, 507 3,552 1. - genitus, a, um: 241 1,2661,302 1, 333 1 • 1, 4588 • 4, 459!.· -gens:23I", 281 2, 37411 •
- gentllis: 565 1. - genuinos, a, um: 302. 1, 581 1 . - genus: 261,231 4,266 2,281 8, 543 1 " 6, 6644. - gerere:
55", 91 2, 92 1, 3051, 6161, 6184. - germen: 96", 1571, 2.01 4•6, 2661 • 5, 3078, 371 1, 3771, 4241, 4271, sss•, 6294 ,
631.2, 644'• 6 • - germinabiHs : 358~. - germinan.& : 1571 • - germinare : 358'. - germinado : 96",
s8S"·- germinatus, a, um: 585 8. - germbdficare: 358 11. - gestaDa: 629 8. - gestare: 6295, 6562. -
gesdens: 532 8. - gigantaeus, a, um: 6324 • - glgantic:us, a, um: 633 1• -gigas : 6324, 633 1 •5. - gi-
gnens: 202 1,295 1,628 4. - gignere: 95 8, zzo 8, 294", 295 1,3001, 333 1 • 11, 3348 •6, 495 4, 63ol, 641 3. - gignificua,
a, um: 2421, 2461. - glomerao.s: 2234, 23ot.- glomerado: 131 4, 190"', 22.3'·- gloria: 3o', 351,41 1,
n6', 177', 4041, 463', 59'7'· - glorificare: 208', 491'. - glorlficatua, a, um : 161 • - glorioússlmuo,
a, um: 1301. - glor:losus, a, ida.: 1031, 1281. - glosa: 2.0211. - gloaula: 2.03z• 4, 205 11. - gnoatlc:us,
a, um : 577'· - gradatim : 403', 590'· - gracU : 69', 156', 455'·'· - gri,UlieDB : 554'• 581'. - graduo 1
122•, 2.692, 351 1, ·371 2, 434', 5236, 575•, 582 1. - granctis : 2861 . - grada, ae: 84', u6', 178', 305', 382.8,
386', 434', 441', 622•, 651'. - gratla (ad.v.) : .p', 197', 199'· - gratlftcans : 178'. - gratiotdulmus,
a, um: 178°.- gratiosuo, a, um: 178'.- gratultua, a, um: 341'.- gratulari: 439'·- gratua, a, um :
2662. - gravare: 487'.- gravls: 625'·- gravitas: 102•, 6168, 654'.- graviter: 13o'.- gravitudo 1
6161 • -cremlum: 6291. - gubernare: 17 11 •8 •1, 491, 171 4, 3121, 4844, 6668 • 4. - gobernado: 3101, 3II1 •
- gubernatorius, a, um : 346'. - gubernatrlx: 346', 484'• 565'·- guberDBtua, a, um : 4114'· -
gustaDa : 1741 • 6 • - guttur : 632 1 • - gyrare : r6o4. - habere; 351 4, 417"· - habDitas : 901, 18o1 . -
habltans: 484'·- habitare: 62o2 , 663 1. - habltatio: 149', 187'·- habltualls: 43'·- habltudiDalls:
43 2 • - habitudinariua, a, um; 43t1• 1. - babltuclo 1 4<>"', 187il• 6, 2145, 2255, 2Sl\ 252 1 , 2.77 11, z8o'• 4, 2844,
2873, 2.91 8, 3181 , 6101, 6601 • - habltua : 404, 43 1, 1571, 1968 •6, 251 1 •6, 2521 • 6, 2776, 2801 •4•1, 281 6, 2844 • 1,
2.87 8, 291 1 • 6 , 31411 •6 , 3181 • 6 , 3481 • 6 , 3S64 . - hac:tenus; 5371 . - haerere: 577 1 · - haereaia: 176'.- baeal-
tado : 517 1 • - harmoDia : 254 •1 , 1806, 1881• 5, 195 11 •1, 265 4, 27411 •1, 348•• 5, 371 1, 407', 4081, 4264 •1, 498',
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTm. CXXXIX
504'., sos 1 •6. - harmonic:e: x61 , 51 1 , ro61i.- harm.onicus, a, um: 4at, 5051 . - haudquaquam: 66'.
- hauriens : 401 4 • - haurire : 88, 164, 183, 22", 28 1, 688, 1048, 1641, 1651, 192 2, 302 8, 368 4, 4061, 421 1,
5141 • - haustus, a, um : 27'· -bebes : 4208 • - hebetans : 502 2 • -hebetare : 4198 • 6 • -bebedor:
4203 , - belios: 1708 . - hierarcha: 13511, 1363 • -hierarchia: 152 2 • 5 , t8fi, 1996,331 6, 35d', 351 5, 372 5. -
hierarchicus, a, um : 1711, 28 2, 548 , 5591 • 5 • - hierotheus : 103 5 , 105 4, 121 1, 1281 • 2 • 5 , 1306, 132 5, 135 11,
1364 , 137 5, 1448 • 5 , 2244 • 6 , 381 6 , 487 5 , 5245 . - historia : 643t.,s.- homininaturalis: 586 2. - homo : 524 ,
IQ98 , 273 6 , 3736 , 37~, 4%2 6 , 4245 , 5146 , 5255, 6oo", ÓII 4 , 6133 ' 11 , 6141 • 2 •3 •4 , 617"', 6x81 • 2 •t., 631 1 • - homo-
agathon: 36".- homotheon: 36'.- honeste: 4392. - honesdor: 213 1. - honestis&imus, a, um:
567 1 ,6391 • -honestos, a, um: 227 9,2354,253 3,317 3,4402,441 9,5294 • -honor: 66 1,6443 • -hc:inorabWs:
132 2, 1341 . - honorabllissimus, a, um:. 1021 , 1361 , 24gt, 3528 . - honorans: r8 1 . - honorare: 202 11,
208 2, 6264. - honorador: 206 4. - honorificare: 202 2, 208 2. - honorificentissimus, a, um: 249 1 . -
hora: r66 3 • 5, 482 2. - horrescere: 429 2. - hortari: 122 6. - hortatus, a, um: 131 4. - hostia: 598•,
668''. -hucusque: 124". -humanalis: 91 2 • -humanaliter: 6141 • -humanatio: 91 2 • -humanatus,
a, um: 6r8".- humane: 3794 , 6n•, 614 1, 643 1 . - humaninaturalis: 586 2. - humanitas: 28 3, 73 4 ,
rol&, 109 2, 373", 5143, 5866, 611 3, 614\ 617 2• - humanitus: 3794, 6u 4, 6141, 643 1. - humanus, a, um:
62 , 26 1 • 3 , 524 , 91 2 • 8 •4 , 379", 523'; 5862 , 6148 , 6r8 8 • 4 , 631 1 , 6401 • -humeros: 53 2 • - humidus, a, um:
1031 • 5, 651 1 • 5 , 655 4 • 5 , 657 2• - humllis: 212 4. - hum.ilitas: 26 3. - humor: 255 5. - humus: 1561, 6294 •
- hymnidicere: 402 , 53 2, 563 , Ó03 , 120~, 1362 , 325 3 , 415 8 , 5273. - hymnidicus, i: 1373, 442 3. - hym.ni-
fi.care : 384 , 5gt, 3794 • - hymnifi.catus, a, um : 327 1• - hymnizans : 14a, 6298 • - hymnizare : 421,
43 3, 498 , 51 2 , 6r 1 , 63 3, 86 3 , 162 11, 265 3 , 319 8, 3321 , 3424 , 368~, 38o•, 393 4 , 4054 , 408 1, 417 2, 432 3 , 4341 , 441 4 ,
442 2, 4442 , 450 2, 452 1, 4771 , 482 3, 485 3 , 493 8 , 531 2, 5374, 5461 , 548 2 • - hymnizatus, a, um : 23 3 , 13i',
3783 ,3791 • -hymnodia: 64\ 138 2, 555"· -hymnologia: 184 , 22". -hymnologus, i: 1373 . - hymnus:
x8 3 , 22 4, 848 , 138 11, 5791. - hypostasis: 262 , 42 3 , 78 11, 83 4 , 848 , 12oS, 243 8 , 3043 , 3o64, 332 2, 393 2 , 451 3, 501 8 ,
5204. - hypothedcus, a, um: 57611. - hypotyposis: 5 11,362,593 , 71 3 , 93\ 515 4, 5848 , 5863 , 589 1- - ictus:
431 4. - idea: 3405, 398 1,455 2. - idealis: 3005, 341 5, 54411. - ídem: 48 1,4508 , 457 1,4598. - idend.dem:
6541 . - identiformiter: 4594 . - identitas: 77 1 • 2 • 5 , 151 4 , 152 11, r86 4 • 11, 1902 , 2493 , 3143 • 11, 410 3 • 6 , 411 8 • 11,
4368 , 45011, 4574 • 6 , 459 4, 46o1 • 3 • 4 • 11, 461 2 • 11, 466 3 • 5 , 473 2 • 5, 478 1 •!1,&, 5063 • 11, 5071 ' 6, 532 2 • 6 , 6521 • 5 , 6568 , - idO)O•
latres: 521 6. - idololatria: 171 6 , 51911, 57011. - idolum: 211 8 • 5 . - idonee: 67 1 , 1031 , 1402 , 318 8 , 515'.-
idoneus, a, um : 68 1, 893 , 901 • 1, 128 3, 1363, 165 2 •8, 2491, 271 4, 421 1 • 4, 4601, 559•, 5601, 6363 • - ignarus,
a, um : 410', 6244 . - ignatius: 2093 • 11. - ignavia: 143 3 , 318 1 • 2. - ignavus, a, um: 3073 • 4 , 3173. -
igneus, a, um: 524 • 5, 64611 • - ignllis: 6461 . - ignis: 48 2 , 52', 8r 1 • 5, 82 1 , 1003 • 5, 2348 • 5, 261 4 • 6 , 3oo'-• 5 , 301 11,
4261 • 6; 63011, 631 3 , 645 3 • 11, 6461 • 1, 6471 . - ignitus, a, um: 645'' 11. - ignorans: 4104 • 11, 4326 , 558 1 • 2• 11, 5823 •
- ignoranter : 568 2 • - ignorantia : 7 4 • 11, 8 1, 77 3, 1731 • 3 • 5, 1764 • 11, 401 1, 4042 •5, 4o61 •6, 4104 • 11, 465 2, 568 1,
577 2 • 5 , 579', 582 2, 605 2, 6o62 , 6cry•. -ignorare : 75 2, 1028 • 6 , 2334 , 3761 , 401 1 ' 5, 411', 4163 • 6 , 435 4 • 5 , 6o61 ,
6244 • 11 • - ignoratio : 7', 773 , 1731 • 8 , 176', 404 2, 406 1 , 4104, ·465 1 • 2, 577 2, 5794, 582 2, Ó05 2, 606 2, 6o?'· -
ignoratus, a, um: 500 1, 582 8. - ignoscere: 317'·- ignote: 64 •6, g66, 568 1 • 2 • 6. - ignodisimus, a, um:
565 3 • -ignotos, a, um : 6 3 • 4 , ·31 1 • 6, 33 3 • 11, 363 • 5 , 373 • 4 •', 778 , 1021 • 11, 137 3 , 2034 , 206 2, 322 1 • 11, 402 4 • 11, 419"• 11,
465 2, 500 2 • 5 , 5038 • 11, 568 2, 578 1 • 5 , 612 4 , 635 11. - illaesus, a, um: 2644 , 2694 , 5098 , 664,'. - illecebra: 6341 •
-lllegaüter: 6o1 . - illibatus, a, um: 6394. - llUcere: '641 1 . - llUcitus, a, um: 1424 , 2108 ,2124 ,
262 11,263 8,346 4, 383", 4294 • -illocalis: 9 3 • -illucens: 168 , 181 • 6, 3571 • -lllucere: 1741. - Ulucesceus 1
I68. - Uludens: 55 8, - illuminabill.s: 15 6. - illuminans: 181, 52 2, 175 11, 285 8, 358 1 • - illuminare:
18 2, 204, 1004, 101 1, 1464, 149 2• 11, 163 2• 8, 165 4, 1701, 171 1, 1741, 192 2, 285 6, 6402 • 6 • - illuminad.o : 15 2, 164 ,
19 2, 204 •11, 30', 391 •2, II78, 152 8 •11, 1551 •11, 1898 •6, 19211, 1964 • - illuminativus, a, um : 1651 • 11, 1761 •5, 425 8 •
- illuminatrix : 1761, 425 8 • - illuminatus, a, um : 18 8 • 11, 2o•, 391 • 2, 1771, 4064 •5 • - Wuaio : 55 1 •8 • -
lllustrare: 2o•, 302,52 2, 101 1, 1464, 1492, 1631, 1648 , 165 4, 1701, 171 1,1742,1771 , 192 2,2851 ,391 4 • -illustra-
tio: 15 2, 161 • 4, I92, 2o•, 308, II78, 1492, 152 8, 1551, 1898. - illustratus, a, um: 391, 3894, 4o64, 5664, 64,o•.
- illustris : 798 , 125 3 • - imaginabills : 573 6 • - ¡maglnamentum: 570'. -imaginan& : 569'· -
imaginare: 57o'. - imagin•rius, a, um ·: 1696 • -imaginado : 35 3 , 41 1 , 17-¡s, 2801, 4044 , 5978 • -
1
imaginadvus, o&, um: 61 63 • - imago: 201, 294, 994 • 11, 1044, u6•, 147 2 • 11, 1496, 1621 • 1 •6, x64,1 •6, 169', 2II 8,
253', 269 ' , 346 , 347 , 392', 4021, 403 2 •6, 4683 •6, 4691 •6, 513 8 '', 5704, sBo5, 64of., 64,1•, 642', 644', 64s 1 ·',
1 11 11 1
6.46', 6.47', 6.48'. -imbedllior: 56o'.- imbedllis: 2791, 315 1 ' ' , 4291 , 431 1 •1, 436', 595'· -imbecilHtao:
1364, 1651,2748, 279', 2844 , 2878, 291 3, 302 3, 303 1, 3071, 3134, 3141, 3162 •8, 371', 42')1, 4461, 6491 - - imbe-
dllua, a, um: 2974,3078, 595"·- imbuere: 131 1. - imbutus, a, um: 663 . - imitabiHs 1 472 11, 6oS•. -
imitan&: 171 , 248 , 6101. - imitanter: 382 . - imitari: 243 , 31 3 , 431 2 , 467", 468 1 , 4723 . - imitado:
31 2 ' 1, 38 2 •6, 1161, 16911, 4675, 468 1, 472'· 11, 6094, 6101• - i:mitativus, a, um : 2411 • - immaculate : 107',
3S78 • 6. - bamaculatus~ a, um: 891, 2701• 11, 3898, 425 1 •11, 5291 • 11• lmmanens: 89'. -immanifestabilis:
322 1 • - lmmaoifestua, a, um 1 748, ~' 26g4 , 3768 • - immaterialia 1 J0 4 , 981 , W, 1484 , 3721 , 39d,
458 2 • 5, 485 11, 5042 • 5, 585 11 • - imm.ateriaUtas : 991 ' 5, 3901 • - immaterialiter: 98 3 • 6, 3891 • 5, 398 4, 3991 • 11•
- immense: 3571. - immensitas: 98, I I 1, 148, 41 2, 66o3, 661 1, 6624 . - immensurabills: 85 8, 228 2,
303 11, 4768 , 568 3, 6094 , 6604 • 5, 661 8 , 6624 • - ÍmmeDSUr&billt&S : 9 8,, 532 2, 66o8 • - illlDlen&Ur&biHter :
501 . - Ímmensurate: 343 2, 3571 . - immensuratio: 93 , 6603, 6624 , - immensus, a, um: 1368, I6o1,
423', 464', 498'. -imminorabills: 148', r6o', 423', 458', 539', 540'•'. -imminorans: r6o'.- immino-
ratus, a, um: 703, 1142, 1481, 453 8. - imminuere: 1481, 5398. - imminuibiHs: 5401. - imminutio:
445'·- imminutus, a, um: 703, 1143,423\ 453 3,458 8. - immissio: 31 2 • 5, 378 • 5, 2068 , 539 1 • 11. - immit-
tens: 1274, 18011, 2065, 384", 3981, 423 8 • 5, 485 5, 65o'.- immittere: 88 • 6 , 15 4•1, 324•1, 961•5, 1298 , 1478 , 1748,
485 8 . - immixte: 80S, S:z", 83 8, 270s, 484'·- immirtus, a, um: 81 8, 117 2, 2463 •5, 310s, 3893, 43S 1, 4S8 1,
S03 1 • 6, sos"•', S09", S31".- im:mo : 3348. - immobUis: 1268 ·", 1871 , 303 8, 411 11 • 5, 4124 , 418 6, 436", 4SI 8,
473'·"·', 4741 •"• 11, 47S 1•5, 477 1 •6, 486'• 5, S093 •5, SI03, SII 8 • 6, 6S2 1, 6, 6S48, 6SS 1 • - immobilltas : 4366, 4SI 5,
498"· 6, 499\ SI03 •5 • -im:moblliter: 303'·- immoderantia: 3071. - immoderate: 142 6,3035,4401. -
immoderatio : S32 2, 662 4 • -lm.m.oderatus, a, um : 303'• 6, 66o". - immodicus, a, um : 66o". - immo-
lare : 6so'. - immolatus, a, um : 668". - immorari : 16s 3 • - immortaHs : 298, IS4'• 6, 1768 , 368",
3693 ' 6, 3742, 423 1 ' 6, 42S 1 • 6, 4366, 4892 • 5 • - immortalitas : 3481, 368", 3691•3 • 5 , 371\ 372 3, 3742 ' 11, 43S",
436 1. - im.mortaliter: 3698. - immotus, a, um: 474"• 11, 4771, S098, 6S2 1. - immuldpHcabllis: 1171•
- immultipUcatus, a, um: 703, 11711. - immundanus, a, um: 48 1, 17S 2. - im.mundialis: 481 , 17S 2•
- immunditia : S291 • 6. - imm.undus, a, um: 202, 271 1, 573 3, S745 , 62S 4, 6361 • 6 • - immutabUis: 2711,
47 2, 66 2, 73 3, 92 2, 1263, ISI 8 •", IS21, I6o1, 1873, 3022, 3723, 4224, 42S3, 436", 441 2, 4S7 2, 4S8 1, 460 2• 3, 461 8,
4662, 473', 4741, 47S\ 4771,a, 486',. 489a, 490s, 492", so6a, S07\ so9s, sus, S29", S66\ 6sz1, 6S46· -immuta-
bUitas: 772, ISI", 1864, 19011, 436~, 4S74, 461s, 473 2, 6S68 • 6. - immutablliter: 278, II01, 466 11. - immu-
tare: 207", 3S8 2, 4941 • - im.mutatio : 1101, 3143, 4661, 47S 8 •5, S961• - immutatus, a, um : 70", 2643,
281 8, 282 1,443 1- - im.palpabilis: 39S", 396', 4643 '1>, s66", S772· - impar: SOI 1, SSS 8 , S602. - imparens:
6n'. - lmpartlabillter : 497'· - impartialio : 585', 634'· - lmpartialitao : 546'.- lmpartialiter :
4671• - impartibllitas : 234, 881, 3901, 5468 • - impardbilis : 88', HS 3 •6, II71, 2391, 390\ 462", 4791,
504', 5261 , 585'• 634', 6.jo•. - lmpartiblliter : 591, 399', 4671, 490', 497'· - lmparticepo : 256', 275',
2788, 3o8 8, S40", 542'·- impardcipabilis: 472 1, S22 11• 5, 52S 5, S261•6, S3S 1 •6 • - im.partlcipabllitas: 881•
-imparticipabillter: 86'.- lmparticipallo: 3108, 535 1 • -imparticipallter: 535'· -lmparticipans:
go1, 169 2, 522 2, 5261 • -impardcipate: 59 1, 86'.- lmpartlcipado: 881, go'.- imparticipatUB, a, um:
901, 455', 472 1. - lmpartiens: 83'·- impartionalis: 251'. -lmpartire: 313 8, 399', 400'.- impar-
tite: 591, 467', 497'· -impartido: 23•. -impartltus, a, um: II7'• 4791, 640'.- impasoibllis: 30•••, ·
1765, 6408 • -impasoibllitaa : 649', 665 1 • -lmpaooicnuolis : 5138 • - lmpatibillo : 64o'. -lmpauaabills :
461 8 , 539'.- impediens: 455 1 • -impedlmentum: 4551 ·'·', 580'. -lmpedire: 58o•, 637'·- impeclite:
4SS"· - impellens: 1261, 2223 • -impeliere: 1263, zo6", 3121 • - JmpenetrabUis: 13 11• - imperans:
484'·- imperdibilla: 369 1, 371 1 • -lmperfeete: 557'•'. -imperfectio: 26', 279'•', 284', 288', 395'·',
648 4 • - Jmperfectior 1 Sl 5 • - imperfecdtas : 2792, 39S 3 • - Jmperfectus, a, Um : lo64 •6 , 107\ 131 2,
1671, 242"• 5 , 243\ 246"• 5, 2594 •6, 26o6, 288 1•6, 298 6,3078, 4361•5, 458 8,6484 • -imperite: 513"· -imperitior:
S7011• - imperi.tus, a, UID.: S62, 431 1, S692, S7011, 62S 1 • - imperium : 432', S302 • - impermixte : 823 •
- impermixtio: 1871. - impermixtus, a, um: 83 4, 1171, 3893, 424", 43S\ 4S8 2, S03 1, S09"·- imperni-
cioous, a, um: 371 1 • -imperacrutabills: 17', 4o6', 429'· - imperouaoibillo: 4101. - impertibills:
343 6. - imperdbllitas: 23 5. - impertire: II2 3, II4", II6 6, 173 2, 174 11, 1801, 3S78, 619 1. - impertransi-
bllis : 203 1 • - imperturbatus, a, um : 938, 424", SI01 • - impetere : S31". - impetus : 2803 •4 • - impie :
S705. - lmpietas: S704. - impingere: 1268 •", 127\ 291 5, 2966, 3191•5. - impius, a, um: 3191, S70".-
implanus, a, um: 901. - implens: 177", 3631 • 5, 446\ 530"• 6, S671. - implere: lo61, 123 5, 1724 • 5, 1731,
2473, 301 1, 31s~>, 3S8 1, 378 8, 4084,421 3, S471. - impledvua, a, um: 378 5. - impHcana: 177"·- impHcare:
3848 • - lmpollute : 107•. - lmponena : 4851 • - lmpanere : 224•, 4121, 581'. - lmportionabills :
Sl3'·- importunitas: 902, 1291, I6S 8. - impos: 289", 291 3. - impositus, a, um: SI 6, 120 8. - impossi-
bilis : n 2, 1424, 260~ 6, 262 2• 6, 2.63 6, 4294 • 1, 4306 • - impossibllitas : 3168 • - imposslbiHter : 161 • -
impotens : 289"• 6, 297"• 5, S9S"· ~ lmpotentia : 2798 • 5, 303 1 •6, 313", 3168 • - impraesentiarum. : 671 •
-imprecado: 6328. - im.pressJo: 8711. - Juipressus, S, um: 994, 1048, 1623. - JmprJmere: 884,
901, 3498, 461 4 , 62S 8• 1. - imprinclpiatus, a, um: 1893, 1921, 223 1· - improbare: 2.08 1, 467 2. - impro-
bltao: 2401 . - lmprobus, a, um: 240', 270', 438 1 • -lmprohibite: 455'·- improperare: 4291, 435'·
-improvisos, a, um : 31011• 11, 311 1. - lmprudens : 46S 2 • 8 • - imprudentia: 316t, S901 • 5 • - impudicitia :
2393 • 5 • - impudicus, a, um : 239"• 6, 252 4 • - impugnabiHs : 443 1• -impugnare: ss', 4296, Sl48 - -
impugnado: 55'·- impugnatus, a, um: 443'• 513'·'· -impulauo, uo: 4848 • -impulveratuo, a, um:
1568. - impurua, a, um: 201, S738 · - in: 123", 2S63, 3431, 40S 1, Sl3 1, S471· - inaceeptabUis: 4S41 •
- inacceaaibilis : 13 8, 2061 • 5, 39S4 , SS2", s666, 6201 •8 • - inaccesaus, a, um : 8 3, 13", 2061, 39S 4 ' 6, 46S1,
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXLI
552', 6201 , 625'. -inadjutus, a, um: 1441 ,4381,441 1. - inaequalis: 88 5. - inaequaBtas: 415s, 4433 •'• 1,
44711 •3 •4 •5, 448 5, 532 2• 5, 598 2• - inalleDQ.tus, a, um : 458 1 • --. inalterabilis : 47 1, 92 1, 1601, 3728, 458 1,
489', 490'.- inalterablliter: no•.- inalteratus, a, um: 425'·- inamabilis: 439'·- inanimalis:
IS72, 1693. - inanimatus, a, um: 1572 •6, 331 5, 422 5,4245,427 5, 523 5, 5806. - inanim.is: 158 2. - inanis:
431'.- inapparens: 3768, 6oS'·- inaptitudo: 165'.- inaquoous, a, um: 498 1. - inartifex: 300'.
- inartific:ialis : 3008 • - inascensibilitas : 6498 • - inaspectabllis : 382•, 575'• 620'. - inaspectio :
579' o - inaudibiliter : s66'. - inaudiens • 624'· - inauditivus, a, um : 421 1• - inaugmentabilis •
159', 458', 539'·'· - inaugmentalis : 458', 539'· - inawdliatua, a, um : 438 1, 441'. - incapabllls :
93 , 2II 4. - incapax: 2II 4 • -incaracterizatus, a, um: 89 2. - incarnatio : 91 6, 1366. - incarnatum:
905, 91 5 • - incasualis : 151 4, 444\ 458 1, 5093, SII 1 • 3, 5294 • - incasualiter : 422 ... - incausalls : 3002,
3073 • 6 • - incausalltas : 3201• - incausatus, a, um : 3001, 3078 • - incedens : 2472, 363 1, 455 1 •4, 5071,
5543, 5771 . - incedere: 1561, 247 8, 3621, 408", 421 3, 53t'1. - inceodens: roo".- inceudere: roo", I748 •
- inceptio: 2068. - incertus, a, um: 3002, 303'·- incessabills: 461 8 • 5, 539"• 11. - incessans: 461 2. -
incessanter: I908. - incessio: 479"·- incessus: 479"·- inchoans: 49", 1898 , 1921 , 362", 581 8 •5 . -
inchoare: 678, 1278, 1344, 441 1, 591 8 ' 4, 592 2 •4 • - inchoativus, a, um : 49'. - inchoatus, a, um : 242",
259", 352 3, 458 3, 557"· - incidere : 141 8, 5805, 5902 • - inclpere: 127 2, 159 5., 352 5, 591 8 • 4 • - inclpiens:
352 2, 362 4, 581 8, 597'· - incirc:umdeclinabilis : 418 1 • - incircumdeterminate : 333"· - inclrcum..
finite: so", 333"· - inclrcumfi.nitus, a, um: 418 1. - inclrcum.scrlpte: 501 •', 3334 • 5 • - incircum..
scriptus, a, um: 418 1, 456'.- inclrcumvelate: 573 8, 582 2. - inclinans: 372"., 418 1,4778. - inclinare:
23r 5 , 296 3 • -inclinado : 162 , 458 1 • - inclinatus, a, um : 231 2 • - inclytus, a, um: 1038 , 1281 • -in-
coadunatio : 76 8• - incogitabilis : 419'•'. - incognite: 6', 568'. - incoguitio : 4061 • - incoguitus,
a, um : 68 •.., 31 1 ' 2, 33 8, 368, 378 •", 75 1, 1021, 203 .., 2o63 , 2.,011, 322 1 , 402.., 41!f, 4891 , scxr, 5038 , 5781 , 612".
- incognosclbills : 322 1_, 4024, 419", 5002., 578 1 • - incognosclbiHtas : 577 2, 582*. - incoinquinatus,
a, um: 269', 2701 • 5, 529 1 . - incollocabilis: 512 5 . - incollocatus, a, um: 3o¡3• 1 , 4981 , 5128 . - incolu-
mis: 264", 633 8. - inc:ommassatus, a, um: 435 1., 5101 • - incommeusurabills: 66o4 •6 • - incom-
mensurado: 3071 • 6., 532 2., 661 8 • 5 , 6626 . - incommisculatus, a, um: 4351 . - incommlxte: 83 8. - in-
commixtim ·: 83 3 • - incommixtio : 1871 •6 • - incommhtus, a, um : 8x 8, 82 4, II72, 3106, 424.,' 1., 4356 ,
503 11, 509"., 5101 • - incommodus, a, um: 595"·- incommotus, a, um: 474c.- incommunicabiHs :
144 • 5, 505, 87", 881, 6668 •6 • - incommunis : 6668. - incommutabllis: 73':. 928, 302 2_, 3898, 486 2, 6548 •
- inc:ommutabilltas: 1905,4102 . - inc:ompac:tus, a, um: 471 1 . - incomparabllis: 472c, 567 1, 5901 •
-incomparabiliter: 386_, 88 6_, II5 5_, 1476,472'• 5, 572 6 • -incompositus, a, um: 2968• -incomprehense:
343 51, 4768, 573 8 • - lncomprehensibilis : ga.c, Io'_, 142 •6 , 341 ' 5 , 352 ' 6 , 85'_, 115&, 228 2 •5_, 383 2' 6, 4294:. 4548,
456", 457 1 •6, 4651 ' 2, 609". - incomprehensibiHtas : 95, 14', 41 2, 465 5, 5665, 569 5, 5705, 5745, 577", 5826,
5896. - incomprebeusibiliter: 3432 • 6 , 3571 • 5 , 5665 , 57oli.- incompreheusus, a, um: 341 , 228 3, 383 2,
609'*. - inconclnnitas : 3071, 4471, 532 1• - inc:onclnnus, a, um : 1821 • - inconc:ussus, a, um : 441 2,
443 3, 474", 5294 . - inconf'use: 27'• 6, 6911, 8o3, 83', 1086 _, II02 •6 _, 1515 ,343 5, 346', 503 1, 505 11 ' ' · - inconfusus,
a, um: 2751•8_, 83 4 • 6, 151 1, 1871 • 11, 1881 , 3462, 4244 •1_, 4264 • 6, 435 1 • 6, 4724_, 501"• 5, 503 1 •6, 5101 • 6. - incongrega-
tivus, a, um: 4441 . - incongruentia: 5321 •2, 625 2 •5 . - incongruus, a, um: 303 2. - inconsecudo:
2792 • -inconsequens: 21o8, 212•, 262 2, 2638_, 3464, 3834 . - inconsequeuda: 625 2. - inconsiderabllis:
2 4 1 1
II . - inconslderatus, a, um: 311 . - inc:onsonantia: 532 . - inconspicuus, a, um: 307 . - incon-
8 8 1
stantia: 89 , 148'.- inconsumptibilis: 154 . - incontaminabliis: 423 . - incontaminate 1 107',
3573 , 457'·', 6431 • -incontaminado : 271'. - incontaminatissimus, a, um : 5291 • - incontaminatus,·
a, um : 1074_, 2694_, 2701 •6, 271 4, 3898_, 5291, 639'• 1 • - incontemplabilis : 9'· - incontlneus : 252 4 • -
inc:onveniens : 21~, 2124 , 2622 •5 , 2638 • 5, 2966, 3464, 3834 • - inconvenieuter : 6o1 • - inconvenientia :
268 6 , 2941 , 3071 , 3845, 532 1 • 6 • - inconverslbUis : 661 , 70'_, 4572 • 5, 492 4. - inconversibillter: 461 1, 492".
- inconvertibWs: 4571 _, 4662, 5661 . - incoordinatus, a, um: 471 1 . - incorporaUs: ro8 , 1488 , 465 8 '1;·
- incorporaHter : 82 1, 988 • 6_, 175 5 • - incorporeus, a, um: ro 2_, 98 8, 1488, 4658_, 585 2• - incorrupte :
357', 492"· - incorruptibilis : 201, 258, 298 •6, 273 8 • 1, 4268, 4892 •5, 491 2 • - incorrupdbilitas : 491 6 • -
lncorruptus, a, um: 25 8 •6 , 26g4, 273 8, 4268, 4892, 559'·- incredibilis: 4101, 628 11, 6608. - inc:redulus,
a, um: 6261 • 6 , 6285 . - incrementum: 5391 • 8 , 658 8. - increpare: 441 . - increscens: 159".- incum-
bere: 941 . - incunctanter: 615 8. - incurrere: 5895. - incusare: 435 3. - incudens: 485 8 . - inda-
gare: 142, 1438 · - indagado: 1041. - indago: 1041 . - indeaHs: 5704. - indebitus, a, um: 6446. -
indecentia: 212 3. - indecendus: 208 5 • -lndecHnabilis: 692_, 223 4, 372 4, 418 1, 423 1, 443 2, 458\ 461 8,
477'•'•', 479', 51o'. - indec:iinabiliter: 168, 69'.- indec:iinaus: 461 8 • - indecorus, a, um : 307'· -
indefectus, a, Um: 423"· - indefi.clens: 661 •1, I142, 1481, 188 2, 4234 , 4246, 4262 •6, 461 2• 8, 5391 • 5_, 659 2. -
indefic:ienter: I90S• 1_, 4191., 6591 •1. - indefinite: 504, 333 4 •6. - indefiuitus, a, um: 3002• 5, 3078 •5, 512"• 6•
- indelebllis: 154'·- indeUberabllls: rr'.- indemoll8trabllio: 322', 565'·- indemonatrab!Utas:
CXLII NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INT~RESSANTES
7", 773. - indemonstrabiliter: s68 2. - indemptus, a, um,: 264"·- indemutabllis: 529'·- indere:
8 2, 88". - indesinens : 461 3, 5394 • - indesinenter : 190 2• - indestructibllis : 1705 , 1763 •1 , 3691 , 371 1 •
- indestructibilitas : 3691, 371 5 • - indeter:ioratus, a, um : 425 1• - indeterminado : 548". - indeter...
minatus, a, um.: 30011, 303'· 5, 3078. - index: 6308, 64,8 11. - indicans: 5261. - indicare: 103 8, 15.3'',
215 3, 488 1 , 5071, 641 3 . - indicatus, a, um: 7 8. - indicibllis: 121 , 181 • 6, 108 4 • 6. - indiclum: 146 6, 6161 •
- indictus, a, um: 542. - indift'erens: 4268. - indift'erenter: 58 1 , 1201 , 2145 • - indiffusus, a, um:
6x6".- indigena: ssoa. -indigens: 108 3, 294", 3791• 6, 4461,458 3, 558 11 •5, 5961, 6S03, 6671 • 5. - indigentia:
278 11, 4461, 5961 • 5, 64,84, 6491 ' 5. - indigere: 1281, 134\ 638 1. - indignado: 5881. - indigne: 4392, 6172,
625 1 • - indignitas : 628 1. - indigu.us, a, um: 27Ic.• 15, 275 1, 383c.. - indigus, a, um : 3791, 446\ 458 1,
5961, 6508, 667 1 • - indiminutus, a, um : 114', 1481, 423\ 453 8, 4588, 5398, 5401 • - indisclpUnaHter :
513'·- indisclplinate: 513 4. - indiscretus, a, um: 79', 472'.- indisruptus, a, um: 483 1. - indisso-
lubilis Z188 1• 11, 3526, 407 8•6, .4278 •6 , 483 1, 485 1 •6, 5044 • 11, - indissoJubUiter Z505 1. - indisSOJUtUS, a, um:
1881, 4278, 483 2. - indissuasibilis: 4101. - indistanter: 5021•6. - inditus, a, um ~ 16\ 2521 . - indi-
vidue : 59\ 399\ 4671, 497'· - individuitas : 4631 - -individuos, a, um : 23 4, 79', 1153 • 4, 1171, 3901,
426', 462 8 • 4, 4791, 5048, so6', sssa, 6348 •4., 656'. - indivinior : 208 11• - indivise : 3991, 501 4, SOS 2 , so6'.
indivisibills : 1171•6, 426"• 11, 6344 , 64,01, 6564 •11. - indivisibUitas: 5468. - indivisibiliter: 11411, 3991•11,
4671 •6, 501 4 •6, SOS 6 , 5064, 5076 • - indivisos, a, um : 1171, 426 4, 504 2, 6564 • - indivulsus, a, um: 5064 •
- indod.bilis: 1051•6, 638 1 •8. - indoctos, a, um: 55 2 •3 • 6, 56 11 •6, 1051, 56911 • 5, 57011,638 8. - índoles: 1531.
- inducere: 453, 52", 67", 1443, 1508, 4968. - inductio: 56 1, S7011. - inductus, a, um: 73 2, 663 1. -
indulgens: 361 8, 5o68 • -indulgere: 191, 359", 4254 ,4771,5072 • -indultor: 468,4008,408 2 • -indultrix:
49", 325", 649... -indultos, a, um : I61•c, 83 1, 981, 143\ 1531 • - inebrians : 632 1, 662 8 • -inebriare :
6295, 66o1 • 5. - inebriatus, a, uDi : 632 1 , 662 8 • 5. - ineffabilis : 6 8 • 4, n 2 •8•'• 5, 181 , 26", 331 •", 37"• 11, 75 1 • 8,
77 8 •5, 83", 84", 91 4, 101c, 102 11, 1084 • 11, 1108, 138", 1408, 321 4, 322 1 •5, 3798 •5, 3831•5, 3841•5 , 3851•5, 4198 • 1, 4741,
4985 , 500"• 15, 515 11• 11, 551 1 , 553 11• 1 , 591 8, 6J24, 6381 , 6608 • 5. - ineffabilltas: 778, 498 4 • 5 , 5901 . - ine:lf'abillter:
64 • 1, 268 •.,• 5 , 398. - inefficax: 3078. - inegresse: 112 4, 1901, 6521. - inegressibills: 753, 112 6, II9 2,
1206, 2183 • 1, 54011, 5861, 652 1•1 . - inegressibiliter: 1124, 1901•6, 461 2 •6, 5404 . - inegressus, a, um: 1191,
5861 • - ineloquibilis : n", 1o8", 3798, 419", 591 2• - ineloquibWtas : 498". - inemananter : 461 2 • -
inemiasus, a, um : 635 4. - inenarrabllis : 6224. - ineptitud.o : 895, go". - ineptos, a, um : 165 11,
262 11, 271", 6366 • -lnerrabilis: 191 1, 223 4, 4093, 622 4 .-=- iners: 3071 . - inertia: 3003, 4461. - inesse:
1 4 3 11 3 5 1
38 , 47", 66 , 115 , 246 , 248", 27ol, 333 • , 350 , 435'· - inessentialis : 307', 3291 • - inexcogitabiUs :
u•, 419'·- inexoogltatus, a, um: 419'·- inexhaustus, a, um: 423'·- inexitiabllis: 154'·- inexitia-
bllitas : 3691 • - innpertus, a, u m : 431'•'. - innplanabllis : 3221 • - inexplebilla : II5'· - inexpUca-
bilis: 108 4, 383 1, 6124, 6224, 638 6 • - inexpressus, a, um: 2073 • - inexpugnatus, a, um : 443 1• -in-
exsistens: 4162. - ineDtinctus, a, um: 426 1. - inexstinguibiBs: 4261•6. - infandos, a, um: 11 2,
743 • -infectos, a, um : 454\ 4583, 459 1 • - infecundos, a,_ um : 201", 3073 • 5 • - inferens : 2074. -
inferior: 43\ 141 1, 1508, 151 2 •8 •1, 163 2, 1873 •1, 189", 1998 • 11, 2001•6, 214", 215 3 • 4, 2161, 2254, 247', 248 1, 3264,
327 6, 3504, 351 1 , 391 1, 4728 , 4971, ·501 1, 523 1 , 529 8, 535 8 , 5361 , 5SS3 , 556 1 • 2, 5904, 629 3 • - inferius : 16 2,
15911. - inferne: 125 2. - inferre: 8 2, 14411. - infestare: 513 1. - infestos, a, um : 513 1. - infidelis:
553 . - infieri: 246 2. - infigere: 473 2- - infigurabilis: 102 •8•5, 291•8 •6, 898, 4648 •6, 634"• 11• -·infiguraUs:
291,635 1. - infiguratus, a, um: 1011, 29 11 •1, 8911, 1671. - infigurus, a, um: 108, 1671 • -infimus, a, um:
124", 162", 16~~,·189 6, 248 1,2491,351 6,4205,5346,5703,581 4, 590"·- infinibilis: 1921 . - infiDitas: ro•,
148 • 4 • 1, 41 1 • 1, 123 6, 1241, 1961, 221 6, 363 4 •6, 3644 •¡¡, 418 6, 4198, 452". - infinite : 1368, 333', 4191 • 2, 421 3,
4548,498 1, 5278. - infinitio: 54841. - infinitipotens: 4188,421 3 • -infinitivocus, a, um: 5278. - infini-
tud.o: I9l)1,- infinitos, a, um: 1368, I89a, 1961, 22311, 30011,a,4,&, 30?8•",- 331'•5, 4188, 4191,1,8, 4201, 421'•~~,
423 2, 431 11, 4538, 4541, 456", 4728 •"., 498 1, 5123 •", 5278, 539 8, 548", 651".- infir.mans: 27411t 315 8 ' " · - infir..
mare: 3191, 56o8. - iDJirmari: 2746, 278", 2791 •11, 291 8, 315 11, 56o5. - infirmatus, a, um: 2764, 371 1 •
- infirm.J.or: S6o 2 . - infirmitas Z135 5, 1364, 1651, 2743 •5, 275 5, 2798 • 15, 2844•6, 2878 • 6, 2gol• 5, 291 8 • 6, 302 8• 5,
303 8 •6, 3071 • 5, 313 4•6, 3148 •5, 31611 •8 • 6, 3171 • 11• 1, 371 4, 4201 •6, 4461 • 8• 11, 6491 •5 • - infirmus, a, um : 26 11, 276",
29Q1, 3078, 3153 •", 42oB, 4291, 431 11 •1, 4368, 5l28, 6158, 6491 • - infixio : IÓ03 • - infixus, a, um: 3848• -
infte::dbilis: 3724, 418 1 •1, 4231 •4, 441 1 •5, 443 11, 4581, 461 6, 4771 •8 •1, 4796, 51011 •5 • - iDfle::dbWtas : 477"· -
ID.aexio: 168, 190", 372".- inftexus, a, um: Igol, 1921, 477', 5191. - influens: 666 1. - influere: 20011,
5476. - inflwdo: 4261 • 6, 525 1. - informabiHs: 291, 4541, 635 1. - informalis: 291, 6344. - informaH-
tas : 108 • - informaus : 319"• 1 • -informare : IOÍ, 1506, 532 8 • - inf~rmatio : 5a, 36 1, 598, 71 8, 515 4,
5848, 5868 , 5891. - inf~mativus, a, um: 2304. - informatus, a, um: 398 8. - informis: 291 , 107 2 • 8 ,
157", 1588 , 1671, 230.., 291 4, 292 11 •3 • 4, 2942, 295 11, 296', 307 2, 3571, 465 8, 634'· - informitas : 108 , 279 2• -
infossus, a, um ' 156'. - infra : 125'· - infractus, a, um : 483'· - infrigldare ' 234'· - infulgeDS :
!8oS.- iafulaere: 1741, 3578. - bafua.deJU: S761, 6661. - iDfUDdere: 88, II28, 173_1, 1748 • 1, 357 8, 358 1,
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXLIII
525°, 6661 • - lngeniose : 641°• 0• - ingenitus, B, um : 2521, 3073, 458 1, 4591 • 0•0, 4891 •0• -lngenium 1
28 2, 31 4, 385', 6363 • - ingens : 420". - ingerere : 884 • - ingignere: 173 2 •5, 2205, 221 6, 2276 , 2462 • -
ingratior: 212 1 . - ingredi: 42I 1 , 574 2 , 577 2. - ingrediens: 192 4 , 204\ 4993 • 5, s8g", 5901 . - ingressus,
a, um : 125 3 • 4 , I9Q 4, 192 4• - inhaerens : 171, 761, 438 8• - inhaerere : 2023, 352 5 , 3848, 4924, 569 8• -
inhibido: 4564. - inhonestus, a, um: 634'·- inhonorare: 467 1, 6448• 5• - inhumectus, a, um: 102~~..
- inimicari: 5131 •5. - inimicltia: 443 2. - inimitabilis: 472 2, 6oS'', 609".- inimminutus, a, um:
II4'· - inlmpedite : 455'· -lnlnclinabills : 372'. -lnlnclusibills : 372'. - lnlndigens : 379 1, 458'.
- ininerrabilis : 315a. - iniu.erratus, a, um : 3164 • - iniuitialis : 223 2 • - inini:d.atus, a, um : 55 ::~ 2
~~~~~~~~~-·~~~~~~~~~~~5~
SII 1 , 5598, 6543 • - integraliter: 26 1 • -integre: 26 11, 592, ¡8 2, 87 5 , go", 2466, 2501 , 3573, 523 8 • 1 • - inte..
gritas: 59 2, 195 3, 281 5, 4464 • 5, 505 8. - integumentum: 573 8, 582 8, 635 4, 641 3 • 4 , 64,2 3 . - intellectibUis:
576'. - intellectills: 32 3, 98", 147', 1723 ·", 1731, 174', 3493, 385 2, 388 1, 3941, 476\ 4802, 5971 • 2, 5991, 621 3,
Ó4S 2 ·", 656 2 • - intellectio : 71 , 151 1 , 381 1 , s6o2 • - intellectivus, a, um : 656 8 • --. intellectuaHs : 71 • 6,
17', 32 3 ' 4> 38 8, 42", 93", 95 4, 97 3> 147 11> 1542' 5, z68', 173 2, 1753, 176 3, 1904, 197", 205 3, 2061 • 5, 225 5, 2264, 3225,
3241 ' 5 , 3291 ' 2 ' 5, 34-T, 34~' 5 , 3772 ' 5, 3881 • 2, 38~· 6 , 3902, 3941 • 5, 395\ 406 6, 4221 • 6, 423 1 •1i, 4803, 5004, 5041 ,
525 1, 555 1, 567", 576 2, 577 1, 578 6, 645", 6463, 656 2 •". -1ntellectuaHssimus, a, um: 131 3. - intellectua-
Htas: 193 1. - intellectuaHter: I495, 19oll, 192 2, 205 5, 3891 •5, 578 5, 579'·- intellectus, a, um: 1721,
203", 3498, 385 2, 388 1, 3941, 416 2, sao", 503 3, 56o'\ 576 8, 645"·- intellectus, us: 7", 81, 9 1, II 1 •4 , 15 3 , 173 •4 ,
30', 31 1 ' 8, 323, 341 ' 4> 408, 41 1, 463, 47 4, 823, 948, 97 8, 98", I08', 1231, 153', 158 3, 251 3, 291 2, 307 2, 3293, 341 6,
348 8, 355 1 J 381 1 ' 2, 3921 ' 2, 393 1 ' 3, 3941 , 4048 , 40Ó2, 408 8 , 4168 , 463 1 , 5038 , 5043, 552 2, 578 2, 589", 5944, 597B,fo,
622 2, 623 1 , 661 4. - intelUgens: II73, 147', 158 2, 3072, 3498 , 355 1 , 381 8 , 388 1, 431 2, 4803, 503 3, 5041 , 645".-
intelligenter: 1343, z6gt.- intelligentia: 'f, g4, n 4 , 121 , 133, 17 4, 28 8, 31 2, 32 3, 341, 372, 41 1, 663, 93 3,
~~~~~~~~~~~n~~~~~~~~3~38z~~~~
3871 ' 2, 388 2, 393 1 , 396 3, 402. 2, 4048 , 463 1 , 503 3, 5048 , 5161 , 552 3, 5542, 557 8, 5608 , 573 1 , 576 8, 597", 622 2, 623 1 -
- intelligere: i", 94, 13 1, 30", 33 2, 37 1 , 61 2, 77 4, 92 3, 94 2 ~ 95 2, 97 2 ' 3, 991 , 141 3, 278 3, 282 4, 316t, 349 3, 372 2 ,
385 1 ' 2 ' 4, 3892., 393", 394"•', 404"•', 4173,4194, 422 1 , 431 1 , 437 2, 438", 4624, 475 2,477 2,491 3, 492t, 5001 • 4, 5443 ' 4,
553 2, 555 1, 5573, 576 2, 587\ 593 1, 5971, 598 1 • 5, 606", 607 8, 6083, 621 1 • 3, 662 1 • 5 • - inteUigibiJi& : 71 , 9", 101,
II'• 5, 17", 283, 303 •", 32 2 • 3, 38B, 40s, 42 4, 542, 774,941, 95 4 , 98", 133 4, 147"• 5, I48 6, 168 4, 1726., 173 1, 1744 , 176 3 •",
1775 , 1791, 1904,2034 , 2053 •4 , 206 1, 2.264 , 3241 , 3292, 34g3• 5, 3772 , 3852 ' 5 , 3881, 38~· 5 , 3902, 3941, 402 2 •6, 4065 ,
4194, 4221 J 423 1 , 4761 ' 6, 480t, 5004, 5041J 555 1 ' 1' S6o4, 56¡", 5762 • 4, 587 1, 597 1 ' 2, 5991 , 6ooi, 621 3, 63oB, 645 2 • 3 • 4,
6463, 6s6".- intelUgibiHtas: 121 •5 , 77 4, lg3 1, 5004. - intelligibiHter: 93s, g8'· 6, 1921, 5gg6 . - inteme-
rate: 457", 643 1. - intemeratus, a, um: 4121, 6401. - intemperans: 239", 2524 . - intemperantia:
2393. - intemperatus, a, um: 2394, 252". - intem.ptabilis : 153 3. - intemptabilitas: n 1. - inten-
dens: 542, 94Í, 381 3, 398 1. - intendere: l5 3 •4, 168, 18 2, 32 2 •ft, 5g8, 1743, 202B, 2l2 3, 2288 • 6, 321ft• 6, 401 6,421 8 ,
- intenibiHs: 456". - intentialls: 3ot•.- intentio: 51, 66 3, 111 2, 202 3, 203 5, 236 2, 3063 •5, 307 1 •5, 321 4,
354B, 355 1 ' 5 , 3g1", 392 1 , 429'' 6, 444', 4561 • 5, 57I", 617', 6443 , 647-- intentissimus, a, um: 54', 5673. -
intentius: 42g'.-intentus, a, um: 1543.-interdum: 2671 •s, 2688 .-interempti.o: 280'.-interemp-
tus, a, um: 233 3, 371 3. - interfectio: 2804. - interficere: 27411, 286 1, 545 1 • - interimens: 273 1. -
interimere: 235 1, 243 1, 2441 •2, 2724, 2731 •3, 2741 •", 312 2., 5451 • -interior:4g5, 396", 581 6, 64,oB.-interire:
181 3,2738, 287', 290", 371 1, 48g 2, 4g1 8. - interitus: 1481, 1548, 242 1 'B, 243ft, 2442 •3, 245B• 11, 254ft, 273•, 274',
275 1 ' 8, 28o", 2878., 3691 •1, 475 3, 490", 5961 • -interjec::tus, a, um: 643 1.-interm.inabills: 18g8, 1921,223 2,
418 1, 456", 4851 • 6, 5124, 539s, 651 4 • - interminabilltas : 223 5, $4g1 •5 • - interminabiliter : so•, 1go8 •
- interminado : 498 5, 548".- interminatus, a, um. : 18gB, lg21, 303", 307', 456', 498t, 512B·'·', 53!fl.
- intermundanus, a, um : 175 2 • - interpres : 121 8 , 1531 • 3, 3278 , 6302, 648 1 • -interpretan& : 153 3 •
-interpretar! : 274, 153 5, 447", 475 2• - interpretado : 51 • 2, 27ft, 55 1, 561, 702, 1302, 2I3", 464", 465 8,
519 2, 555 1, ss6", 66o1 • - interpretativus, a, um. : 153 8 • - interrogan& : 446, 6241 • -interrogare :
44 1 ' 3, 581 •', 508 1, 5162 •5 • - interroptio : 1448 • - lnterrumpere : 502 8 • - intervallum : 287', 454',
4728, 501'.- interveniens : 96 2. - interventio: 9g3. - intestinos, a, um: 4962 • -lntextus, a, um:
6381. - intimus, a, um: 20", 27Í, 425, 396ft, s8sB, 635\ 6403. - intra: 6448 · - intractabllis: Il 5, 2534,
6208. - intrans: 1924 , 49g8 . - intranscasualis: 458 1 ,511 1 , 529ft, -intranscasualiter: 422".- intrans-
ferendus, a, um: 3oz•. -lntransformabillter: 459'· -lntransibills: zo3'. -lntransidvus, a, um:
4364. - intranslatus, a, um: 411 2, 443 1. - intransmissus, a, um: 27 2, 458 1, 486 11. - intrau.smutabWs:
27 2., 151 4 • 5, 1873 •1, 302 11, 4~o1 •ll, 411 1 •6,. 436ft, 4431 •ll, 458 1 •6, 473ft,ll, 486 11 •5, - intransmutabillter: 276, 422"• 5 •
-lntransponibilis: 4581 • -lntrare: 577'· -lntremens : 657'. -lntrinsec:us: 499'· -lntroducere :
45 8, 67', 139 11, 1441, 202 11, 207-t, 224 1 • - introducdo : 2092 •5, 5701, 6388 • - introductorium. : 1341 • -
introductus, a, um: 73 2. - introiens: 125", 1904, 192ft, 4gg11, 5901 - - introire: 42l 1, 57411· - introitus,
DI: 190'·- intuens: 236B, 3048 . - intueri: 33s, 54 11, 55 1, 691 , 121B, 143', 1441 , 19'7*, 2828 , 2g61 , 45ol,
5024 , 5754, 582ft, 617s, 6261 •B, 6271 • -intuido : 133'· - intuitus, a, um : 6o6". - intuitus, us : 1243,
3g03, 580ft,- inturbatus, a, um: 93B, 1231. - intus: 3964, 49g'·'.- inundans: 1751, 6301. - inun-
dantia: 657 11, 6592• - inusitatus, a, um: 618 11 • - invaletudo : sg5"· - invaHdus, a, um: 279 1, sg5"·
- invarJabiHs : 472 •5, 73 8, 921, I6o1 •5, 3723 •1, 425B• 5, 4365, 458 1 •5, 4893 • 5, 49'08 •5, 5665 • - invariabiliter:
no1. - invelatus, a, um: 5662 • -inveniens: 623 1. - invenire: 61, 141, 23 1 • 1, 93 1, 341 2,455 2, 5478, 66g5 •
- inventio: 1041, 143B, 66gB,- inventrix: 66gB.- inventus, a, um: 383 2• 5, 558ft.- inverballs: 573 1 •
-lnversarl: 384'· -lnversatus, a, um: 416'. -lnversibilis: 457'· -lnvertibilis: 457', 466', 5661 •
- invertiblliter : 4924 • - investigabWs : 14B•', 3833 • 6, 4o6•, f522B, -investigare : 143, 17', 321, 142ft,
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXLV
1905, 391\ 4071 , 4328, 5775 , 6123, 64411. - investigado: 545, 192 5, s6g 5, 6o011 • - investigiose: 1923. -
inveteratus, a, um: 6323. - invicem: 264,8, 2662. - lnvicte: so1, 343 2. - invictus, a, um; 85 3, 228 2,
3
443 , 456 , 4ÓI . - invigllare: 283 , 556 . - fnviolabilis: 25 , IO'J'', 1481, 423 2, 425 2, 664 4. - invioJa..
4 8 4 4 8
bWter: 457'·- inviolatus, a, um: 843, 639', 6644. - invisibllis: 94, I01, I I 4, 141 • 2 • 5, 28 3, 30", 32 2, 542,
77', 946, 133", I4t1, 171 4 •5, 172 4, 1731, 174", 176", 2054, 2o68, 227 1, 269", 3466, 3493, 3763, 3824 • 5, 385 2, 388 1,
3941 , 395"• 11, 3961 •', 4562, 48ol, S671 'c, 575', S?'f, 62of., 6308, 635', 6422, 643 3, 645 2 •8 •4, 6468. - invisibilitas:
1 4 5
12 , 566 • , 5798 • - invisibffiter : 984 • - invitaUs : 1571, 158 8, 3072 • - invitans : 6508 • -invitare :
124 • - invitus, a, um : 3121 • 5 • - invius, a, um: 13 4, 552', 5541, 591 1, 625'· - invocabiUs: 361 • 6, 563 •
11
-invocan&: 1214 . - invocare: 1231 • -invocatio: 1274 • -invocatus, a, um.: 361,568. - involucris:
566', 641'. - involuntabiHs : 316'. - involuntarie : 558'. - involute : 343'· - inzelabilis : 439'.
- ipsimotus, a, um : 3128, 436 2, 627 2 • - ipslparticlpatus, a, um : 5343 • - ipsivisus, a, um : 133 3 •
- ipsoperans: 627 2. - ipsospeciallter: 459 4 • - ipsosupersubstantialls: 3248 • - ipsumcoordinatio :
340'.- ipsumparticlpati.o: 341 2. - ipsumperfectus: 538 1. - ira: 253 2, 2862, 463 2, 588 1, 593\ 632 2 •
- irascl : 593 1. - iratus, a, um: 6325 • - irradians: 16 5• -irradiare: 302 •6 , - irradiatus, a, um:
3894 • - irrationabllis : 155 4, 202 2, 252 4 •6, 2801 • 5, 318 2, 383 4, 3863, 395 2, 5944 • - irrationabllitas : 126,
3956, 444\ 463 2, 5901 •5 • - irrationalis : 155 6, 252 4, 2801, 2861, 307 2, 3863 •5, 392 2, 395 2, 463 2, 573 1, 5944 •
- irrad.onaUtas: 444\ 463 2. - irreflexus, a, um: 163. - irregressibilis: 75 3. - irrellgiose: 4395 •
-irremeabilis: 75 3, II92 • -irremeabiliter: U2 4, 652 1 • -irrepere: 2911,577 2• -lrreprehensibilis:
3724, 4791 • - irretentibllia: 85 8 , 4768 , 568 3. - irretentive: 3571 - - irreversibiliter: 1901 , 5404. -
irrevocabllis: 4778. - irrevolutus, a, um: 1231· - irridens: 553. - irrisio : 55 8 •6, 6285. - irrogare:
1301 . - irruinaliter: 4224 . - isaias: 65, 525. - iter: I6o1, 5678. - iterare: 517 5, 6676. - itidem:
249 8, 3634, 457 2• 8, 6542• - Jaclens: 5751 • - jacobus: 1361 •5. - jactare: 161, 1271, 4321 • 5. - jactitare:
432'. - ja&:tura: 446'. - jac:tus : 31', 37', 206°. - jaculari : 429'· - jaspls : 631'. - jeric:ho : 629'.
- jerusalem: 135 5 • - jesse: 6295 • - Jesus : 268 • 4, 73 8, 925, 968, ror 4 • 5, 10)'11, 1053, ro61 • 6, 1095, n8 4 • 5,
5146, 515 1 •6, 5462 • 5, 5862 •5, 612 1, 613 1, 614\ 61711, 639 11, 6658 • 5 • - Joannes : 61 6, 1365 • -Job : 6 5, 6305 • -
fonathas: 213 6. - fosue: 52 5. - jubens: 131 2. - jubere: 5746. - jucunditas: 6492 , 665 1 . - judas:
2765 • - judex : 6305 • - judicans : 465, 1441 , 5593• - judicare : 273\ 443 1 , 4753, 541•. - fudicatus,
a, um: 1378 •", 3821. - judicium: 431, 681, IOI 1, 318 8, 348", 3762 • 5, 6228. - jugiter: 5141. - jugum:
17 8,485 1. - junctus, a, UID.: 2941, 3448, 5Il 3, 6381. - jungens: 263, 191 3 , 407", 503 1 . - jungere: 127',
151 8, 215 1, 265 8, 345', 385", 4971, 499 11, 5551, 568 1, 591 11, 621 1 • - junior : 48i', 488 11• - juram.entum :
588 3• 5, 632 8 • -jurare : 6325 • - jus: 208 1, 338 1, 3863, 52911, 5464, 577". - fusjurandum : 588 11, 6328 • -
juste: 546'. -justificare : 95'· - justificatio : 3183 • - justissimus, a, um : 434'·'·- justitla: 9'•',
4711' 2395, 3183 • 5, 415 1 ' 3 ' 5, 4334 ' 5, 434", 435 8, 43711 ' 8 ' 5, 4381, 4403, 441 8, 447\ 4481, 478". - Justus, a, um :
I611, 2395, 3183, 478 11, 6641 • 2 • 5 . - justus, i: 49811• 5 • - juvare: 2075. - juvenis: 487 2, 488 1. - juventus:
209', 487', 488'.- kataphasis : 57I'. - kataphaskeln : 571'.- kataphatlkal: 584'· -labefacere:
2Il 8 • - labes : 4464, 457'· .....:.. labescens : 252 1 • - Jabi : 161, 5Il 11• - labium : 2041 • -labor: 143 3,
664 4 ' 5• -laborans: 143 3 • -labrum: 2041 • -lac: 658 2 •4 • 5• -laedere: 633 9 • -laesio: 264,4 • 5, 664'·'.
-laesus, a, um: 4465. - laetari: 10011 • 3, 4398 ' 5 , 665 8 • -laetitia: 381 8 , 411 2 • 5 , 6493 • 5 , 6634 , 665 2 • 5 . -
lampas : 78 3, 793, 801 • 4, 6395 • - lanx : 172• - lapis : 48 8 , 436 5, 57oS, 592 4 • 6, 631 8 • 6 • -lapsus, a, um:
446 5 • - lapsus, us : 201, 2II 3, 3141, 422 4, 445 3, 4581 . - lar : 6548 • - large : 6592 • - largiens : 3228,
332\ 3803, 423 8, 433"• 6, 461', 649"· - largiri : 95 8 , II2 11, II31 ' 2, II48 • 4 , 173 3, 2425 , 317", 35711, 3721 , 3993,
40011 ' 5, 4278, 435 2, 467", 651 2, 6561 • -largissime: 5045, 6654 • - largissimus, a, um: 3125, 313 1, 378 4 • 5,
391 1 ' 5, 412 8 ' 6, 442 4 ' 6, 5041, 62.8 1, 6651 • -largitas: 525 1, 540\ 665 1 • ...:..largitio: 85 8,4404,441 1,453 4,4801,
522 8, 525 1, 535 11,539 1, 5401• 6 • -largitor: 46 8,2658 ,40011, 4o8 2 •5 • -largitrb:: 191 , 5I01 • -largus, a, um:
19\ 433', 453 3, 5261, 665 1• -larva: 5808 • -lassescere: 143'· -late: 363 4 • -latens: 1531, 2698, 3I5 3,
580', 581 1, 582 5• -latere: 153 8,2705, 3164, 3761 • 5, 4II 4, 4125, 435 8, 465 8, 58I 5, 6o61, 6351 - -latibulum:
5701 ' 6 • -latio: 4124 , 4753 • -latior: 64,11, 327', 328 1 , 34511, 3888 , 51711, 6~. -latissimus, a, um: 412 3,
4644 • -latitudo: 4643 • 5, 5908 • -latrare: 287 1 • -latratus, us: 2871. - latus, a, um: 303•, 5723 • 6 •
- laudabWs: 317•, 368 8, 38211, 383 5, 45o'. - laudans : 1411, 1274, 355 1, 6298 • -1audare: 148, 23 1, 38 4,
4oll, 421 , 43 8 , 493 • 4, 51 3, 53 2, 563 , 6o3 , 611 , 633 , 868 , 12o1, 1362 •8 , 1622, 265 3 ' 4, 3174, 31911; 325 3, 3326, 342 4,
~~~~~~~~~~~~~w\~~~~~~~
493 3, 495 3, 5278 ' 4, 531 11, 537 11.) 5461, 548 11, 6298 • -laudado: 18", 23 1 , 641, 1381 • 11, 321 3 • - laudadve : 23 1 •
-laudator ~ 136', 4423 • 4 • -laudatus, a, um: 233, 1371, 3271 , 37gt, 4828 • -laus: 141, 18 3 ·•, 224 •5, 2311,
56", 63", 8411, 1381, 3384, 555 8 •4 • - leaena : 587 5, 6306 • -lector: 567 5 • - legalis : 638 4 • - legaliter:
642'· -legere: 63'· -Iegislatio: 638'. -legitime: 6.¡2 4• -lentus, a, um: 566'. -leo: 286'•', 450',
631'. -levare; 3865 • -levis: 4¡1!, 892, 202", 421 5,4502 • -tez: 58, 61, 17 11, 548 • 4, 1423, 1503, 434", 485 1 •5,
529 8, 532 1, 638", 643 11' 8 • -libenter: 442"·- Uber, era, erum: 30', 348, 148 2, 1548, 22.3 4, 3126, ,3Ó9 8, 372',
en.VI NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
3891, 409 1, 413 1, 436 1• 5, # 1 4, 447 1, 458 1, 4741, 529 1, 5301, 5688, 5691, 6403 • -Jiber, ri: 1321 • -liberan&:
554 , 4444 ' 5 , 645f. -liberare 1 1733 , 2128 , 4428 , 446 1 • 11, 447\ 5171 , 577 1 • -Jiberatio; 47 3 • 11, 415 1 • 4 • 5, 445 1 ' 15 •
- Hberatus, a, um: 4126,413 1. - libere: 2503,312 8, 333", 3571, 455 1•", 568 3. - Hbido: 236'.- Ucltus,
a, um : 15 8 , r6", 99', 472 1 • - ligare: 638 1, 6445 • - Ugatio : 441 1 • - UHum : 631 11 • -linea : 542, 871 • 1 ,
rsgc, 192', 204 8 ~ 344 2' 8 ' 5 , 345 11. - Uneamentum: ro 2, 89 2. - linquens: 4o63, 5771 • - linquere: 8r 2,
441 1, 4998, 5678 • -liquere: 2073 • - llquidissimus, a, um: 5798 • -liquidius: rzgll, 2071 • -liquidus,
a, um: 103 1, 164\ 169', 177', :270 2, 316 4, 4098 , 505-t, 509 4, 568 3, 580•, 626 1, 651 1, 655 4, 657 2 • 5 • -lis: 513 2' 5 •
-litigativus, a, um: 6442• -litorarius, a, um: 126 11 • - litus: 125 11, 126 8 • - litterae: 18 2, 274 , 28 11,
93 1, 1201, 202 1, 462', 668 1. -litteratura: 2048 • -localis: 123 8 , 4754 • 15 • -locaHtas : 595'· -loc:aliter:
123 6 • -loc:are: 4101. -loc:atio : 151 1. -locatus, a, um: 342, 1081, 238 2, 325 2, 3508 , 381 2, 455 1 • 4, 458 1,
4731, 5384, 6o,•, 652 1 • - locus : 1231, 2491, 2692, 575 4 •6 , 587', 595 1, 6526 • - loc:udo : 139', 5841 , 625 8 -
- ~nge : 82 , 3634, 376 1 • - longin.quus, a, um : 2II 6, 253 15• - longitudo : 4644·11, 490 1• - longius :
1
3441, 345 2, 4888, 592 8. -loqui: 131, 9i'. - lubric:ans : 16 2, 201 • -lubricare: 285 1 • -tucas : s8'.-
JUC:eDS 1 168, 181, 373, 1258, 131 8, 1641 ' 15, 282\ 285 2, 565 8, 5798 , - Juc:ere 1 16 4, t8 2, 357 6, 358 1, 573 1 • -
lucerna: 788 . - lucldaUs: 1651 , 1761 , 4258 • -lucld.atio: 19', 304, u'f.- lucldificus, a, um: 301 •
-lucldior: 2071. -lucldissimus, a, um: 302, 31\ 1248 , 125 8 , 269', 282 1, 4o63 , s6s'. -luclduc:atus, us:
1528 • - Juclducere : 18 2 • - luclduc:tio : 1523 • - luc:idus, a, um : 93 8, 134', 1538, 1641. - luclgenus,
a, um: 6301 • -lucinominatic:e: 162 11 • -luc:ivocatio : 1728 • -luclvoce: 162 11 • -luc:ivoc:us, a, um :
172 8 • -luctans: 4401 • -luctatio: 1041•2 • -luctator: 431 2. - Juculentius: 330 2 • -Judeus: 429 2 •3 •
-ludibrium: :55 8, 4298 - -lumen: 811, 161, t8', 191, 278, 3011 ·", 384, 396, 45 3, 631, 691, 781, 794•5, 81 1, 95 1,
971 ' 5 , 1011 , II74, 1246, 1451 , 1621 , 1728 ' 4 ' 6, 173 1, 1741 • 4 • 15, 17f6, 206 11, 2694•15, 285 1 • 11 ' 11, 3576, 3581 , 382 6, 395 4 ' 6,
3961, 398 11 ' 1' 6, 421 3 •', 5751, 5858, 598", 6oo", 6o5 1 • \ 6o61•8, 645 1, 6644• - laminare : 191, 278, 78 8 • 6, 79a,
8ol• 4, 81 1, 971, 153 6, 16o4, IÓI 6, 4208, 4251 ' 15, 5741, 575 1, 6451 • -lum.inigenus, a, um: 6301 • -luminoBUS,
a, um: 1651 , 6356 . - luna: 16o', 161 15 . - Justrans: 5308 • -lustrado: 152a.- Jutum: 1568, 631 5 •
-Jux: J0 4, 384, 423 , 458 , 528 , 638 , 693 , 70\ 95 1, 101 1 , Il7 4, 1451 , 1621 , 1728 • 41, 173s, 1744, 26941, 2851 , 358 1,
395', 3961, 398 2 •8 •6, 598', 6oo", 6o5 1, 6o61. -luxuria: 2393 • -luxuriosus, a, um: 2394 ,2524. - machina:
496 11, 5o62. - machln.ans: 431', 633 8 . - mac:hinari: 653 1. - macula: 1074,4471 . - maculatus, a, um:
389', 4464, 447'· - maestitia : 6498 • - magis : 82 11, 2564 , 2575 , 258 2, 334a, 345 11. - magister: 52 11 , 751 ,
II73, !281, 1294, 1301, 1311 ' 2, J32 3, 1342, 136', 139 8, 381 3, 5242 •6, 6384. - magnifice: 2166, 5146. - magni-
fic:eutia: 453 1 ' 6, 4543 • - magnific:us, a, um: 453 1. - magnitudo : 111 , 478, 16o1, t661, 1951 •6, 2004 ,
217', 2494'', 4204, 433', 4502 ' 1, 4522 ' 8 ' 6, 453 1, 4541 ' 3 ' 5, 46o1, 507', 5491, 5951, 5981 • 6, 615'· - m.agnivoc:us,
a, um: 527'·- magnoperus, a, um: 453 1. - magnus, a, um.: 4204, 4491•8 ·', 4501, 4521•2 • 6, 572 15. -
majeatas: 6o93. - major: 771, 93', I U 1, 151 8, 1994, 256', 258 2, 3303, 521 8 , 586 1, Ó05 1 • 1•8 , 6xs".- male-
dic:ere: 4291,4358,6325 . - maledictio: 588 2•6, 632 3. - maledictum: 4291, 6321 . - malefic:are: 2432 ,
2442 • - malifactivus, a, um : 293 2 • - malific:are : 243 2, 24411, 261 4, 2771 , 2848 • - malignare : 231 41,
261', zB4.a. - m.aHda : 238 4, 239', 24011 ·6, 2891, 290'• 6, 291 1 •6, 295 4•6, 301 15, 302 6, 3201. - malum, i : 162 ,
145', 18I", 231', 2322•', 2331,1, 23411,1,&, 235s,a,s, 2368, 237a,a,&, 2382,4, 2458' 246t, 2Sg4, 2611,a,&, 262&, 26i·l,
272 1, 273", 275 2, 28015, 288 6, 2934, 2944, 295 2, 2976, 298 1, 299 1 •4 , 300", 3031 •4 •6, 3041 'a, 3091 ' 4, 313 1 •3, 316•,
3201, 4423 • - malus, a, um : 1821, 2728•4, 2778, 278 1, 28o', 28415, 2868 •1, 2898, 293 1, 3025, 4381, 66o4 • -
manans: 908, 131', 1551, 175\ 223 1, 453 1, 5221, 533"', 5394, 6301, 6578 - - manare: 155 3, 2141, 368'.-
manado: 620'.- mancipare: 2154. - manducabllis: 650"'.- manens: 151,·II38 , 233', 365 4 • 5, 38211,
4094,418 15, 457 1, 461 3 •6, 486'· 15, 4994, 575 8, sss•, 6o72, 6504, 653', 6541 ·"· 6, 6551 , 6563 ' 8 · - manenter: 151· -
DlBDentia: 3822 . - manere : 228, I901 •6, 233 1, 2558, 2748, 341 8, 4531, 4731 •6, 4746., 5o64, 5071, 547 1, 612",
6521 • - mauia : 5881, 5931• - manifestabWs : 322 3 •15• - mBDifestalis : 101 8 , !641 • - manifestaDa :
57 8, n9', !444, 2038, 3224' 1, 45o', 5254, 5765, 634'· -manifestare : 128, 151, 942,_ 121 8, 1446, !531 , 215a,
321 5 , sQ9', 5211 , 528•, sBr1, 5853, 61&, 6418 , 663•.- manifestado: 1&, 244, 3ot, 441, 702, 75", 13o11, 134',
135 2,2134,2221, 269'• 1, 3225, 5191• 6, 6u', 6121 •2, 6208,6358. - manlfeatadve: 23 1, 2741• -lllBDlfeatadvua,
a, um: 101 8, 121 8 •4, 1641, 3248, 3271 •1, 6481 •6 • -IDBDifestatorius, a, um: 121 8, 648 1. - manifestatas,
a, um : 78, 13 2, ~' 4922, 573'· - m.auifeste : 744, III', 262"", 4305, 435'· - manJt'eador: 203', 2071,
6373 • - manlfesdsslmus, a, um : 301, 1011, 6301• - m.auifestorius, a, um: 6301 • - m.anifestua,
a, um: 748, 89', 938 , 942, 1344, 164,1, 169", 1718, 2078, 262", 291 1, 3251 ' 6, 3768, 382', 4351, 4501, 4922, 573',
6II 1, 635 8, 6378, 64,2 2, 643a, 644', 6455, 6531. - mando: 781 •8, 1491 • 5, 1878 •1, 1941 ' 15, 4II 11, 4278 , 585', 6JO'•',
6548•6, 655 2 •8 •1. - mansivua, a, um: 382i.- DlBDBuetus, a, um: 2661 •6, 286'•'.- manuducens: I9I 41,
64,21, 6571, 6581 • - manuducere : 86, 684 •6, 1342, 191 5, 1921, 2066, 3625 • - mBDudu.ctio : 18', 204•', 68".
- manuductivus, a, um: 14•.- manuduc:tor: II7'·- manucluctus, a, um: 391 6. - manus: 531,
1244, 13441. - mare: 1268, 156111,6305. - maritimus, a, um: 1268. - masculus, a, um: 440".- mater:
213 5, 227'·- materia: 304, 98•, 10241, l2I 6, 1481 • 41, 231 1, 29! 41• 5, 292 1 •8 •4 •1, 293•, 2941·•·•·•, 2951 ' 1 'a' 15, 296'·'·'·',
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXLVII
372•, 3891 ' 11, 3901, 3991, 458 11, 595', 6163 • - materialis : 8t 4, 821, 1981, 231 11 • 6, 3891 • 5, 3991 •5 , 438 1, 4401 •",
595•, 6t6 11, 6341. - m.aterialiter: 98".- materiatus, a, um: 82 1 • - maternitas: 2044. - maternus,
a, um: 204"·G. - maturior: 1393. - matutinus, a, um : 213 2. - maxime: 1271 , 518 1 . - maximus,
a, um: 33711· - means: 3658, 455', 479 2. - meare: 4Q8', 421 3. - mechanicus, a, um: 631'.- media-
do: 354'·- medicare: 641 1. - medie: 643 1. - medietas: 35411 •6, 3571,468 1 . - medioc:ris: 1741. -
medius, a, um : 1895, 2476, 351 6, 3542, 3571 •6, 3661 •11, 468 1, 478 1, 493 1 • 5, 506 1 •5, sSz 8 • 6, 582 1, 598 6, 643 1-
- medalla: 4561 • 1. - mel: 658 2 •1, 6591. - meUor, ius: 7 1, 34"• 6 , 143', 1993 •', 2001 , 328'·', 3528 , 38611 •6 ,
578', 607', 661 1 • - membrum : 3465, 3862, 587'· - meminisse : 1381, 361 4 • - memorare : 22 4, 2248,
321 8 , 361 4, 6171 , 645 4. - memorado: s6t, 127 3. - memoratus, a, um: 76 1 . - memoria: 1273 • -
mendaciter: 3191 . - mendacium : 3191 • 5 • - mens : 71 • 4, 81 , n 1 • 3 • 4, 15 3, 163 , 173, 304, 31 1 • 11 • 3, 34 1 •", 35\
401 , 41 1 , 42', 463, 47", 491., 823, 948 , 95", 978, toS', 123 1 , 153', 158 11, 251 3 , 291 2 , 3071 , 3762, 3772, 385', 3863 ,
392 1 • 2• 5, 393 1 ' 3, 4069 • 6, 408 11, 463 1, 503 2 ' 4, 578 2, 5893 • 4, 594', 5973, 617 2, 643'· - mensa : 632 1 , 6393, 6505 •
- mensis : r6I 2 •15. - mensura: 91 ' 8, ro8 9 •5, 163 3 •"', 1668, 195 2 •5 , 2472, 332 3 •11 , 353"• 5, 3671 •6 , 4341, 4485,
4723,4903, 591 1 •5. - mensurare: 161 6, r66 11, 4472 •5, 490".- mensurado: 4341. - mensuratus, a, um:
93, 1741, 367 1 • 5, 4861 ,4941 . - mentalis: 38 3. - mentaliter: 92 5 . - mere: 5094 . - merere: 5328 , 621 1 •
- merito : 133 3, 338 11, 361 5 • - meritricius, a, um : 6341 • - meritum : 1424, 271 11 •3 •5, 4373 •4, 441 3 •3,
4801, 648 1. - merus, a, um: Sr•, 2463, 435 1, 503 3 , sos•, 509"·- meta: 264 . - metaUum: 57o'.-
metirl: 385 1, 44i'1, 4903 •3. - metonymia: 5873. - metuere: 2093 •4. - metus, us: 633 1 • 1. - metusia:
II2 3, 1551, 165 3, .248 8, 2591 , 292 1, 5004. - meus, a, um; 6S'.- micans: 1551 , 5755 . - migrare: 123 4,
473'· - millies : 517 1• - mina : 632 8• - minime : 1064, 1408, 355"'· - m.inimus, S, Um : I0$ 3, 164,1 ,
248 3 , 255", 572 3. - ministran&: 484"', 6653 . - miuistrare: 6638 •5 , 66~.- m.inor: 1343, 151 11, 1998 ,
2001, 2144, 216 1, 258 3, 449\ 455 1, 529*. - minorabilis : 1141, 423 1 •5 , 4583 •5, 5393 •3 • - minorare : II41,
453"'' 1. - minorado: 1611 ,148 11, 1951 , 445', 45o&, 598 11. - minoratus, a, um: 703, II41, 1481, I6o1, 1811 •8,
255 5, 453 3 • 5, 5401 • - minorUoquior: 5891 • - minuens : 704 • - minuere : 708 •4, II411, I6o1, I8I 8 , 423 11,
453", 458 1 • 8 , 5393 , 5401 . - minus: 108 3 , 2154 , 247', 256', 25'7', 2583, 2594, 288 1, 2903, 345 1 • 3, 4498 , 4548 ,
455 1 • 8, 4563. - minutior: 14411· - minutus, a, um: 3471 , 4543 . - mirabilis: 443 • 4 • 5, 55 1, 3193, 356 3,
496*, 515•, 5303 , 62l 4 , 637 1 , 6451 . - mirabiHter: 3gt, 1034 , II7 11, 128 11, 381 1, 655 8. - mirabilius: 471 8 •
.......;. miraculum : 322, 6t6 1 • - mirari : 91 11, 471 3, 6352 • - mirifice : 378', 572 8 • - miscens : 2251 • -
miacere: 2141 , 4988 , 647".- missus, a, um: 138'.- mittere: 5591 • - mixte: 824, 498 8. - mlxtlo:
8o8, 88•, 18? 5, 1951 , 229 2, 303 1 • 5, 308 2 , 4351 , 498 8 , 6691 • - mixtura : 303 2 , 426", 4982 , 502 2 • - mhtua,
a, um: 81 1 , 828 , n-¡2, 2464 •5 , 256 11 •5 , 25-t, 25!f• 5, 47611 . - mobWor: 451 5. - mobWs: 202, 1571, 221 1 ' 4,
2225 , 312 8 , 4362 • 4 • 11, 451 8 • 6 , 511 11, 627"· - modaHs : 475"'· - moderamen: 15 5 • - moderari : 173, 161".
- moderate: r6 1 , 184 . - moderado : 88 , 2742 . - moderatus, a, um: 164, r8 1, 1741 . - modeste:
171. - modestia: 8'.- modestus, a, um: 18!, 545. - modice: 171, 3451 • 3. - modic:us, a, um: 1741,
255 5 . - modulose: 1348 . - moles: 1024 ,4544 ,5951. - molestan&: 513", 595"'·- molestia: 2II 5, 212*,
26411, 265 1. - molestias: 2121. - molestus, a, um: 625 2• - moUens: 408 1. - moUri : 4293, 633 8 •
- molitio: 50611 . - molitus, a, um: 2711. - mollire: 440".- mollis: 89 11. - momentum. : 4861,
494 1. - monachus: 5561. - monadlc:us, a, um: 551 1. - monarc:hia: 772· - monarchic:us, a, um:
83'· - monas : 233 , 241 •5 , 263 3, 3433 ·", 3441, 488 1 • 5, 541 1, 5441, 551 4 • - monstrans : 487 3, 488 1, 5071 •1,
525"·- monstrare: 2153, 223 11, 528 8, 576', 585 2, 6161, 641 8. - monstratus, a, um: 492 1. - monstrum:
6251 , 6283 . - monstruositas: 6281. - monstruosus, a, um: 625 2. - mora: 1393. - morbus: 255 3•3 •11,
2901. - moriri: 413 2 •1. - mors: 148 3. - mortaUs: 435", 4361 •5. - mortuus, a, um: 62 2. - mos:
379", 3821 , 3842,3854,3861. - mosaicos, a, um: 638'.- motabWs: 1571. - motalis: 2291. - modo:
40•, 43 1, I6o3, 1888 •4, 1891 ' 3, 193 4, 1941 •8 • 11, 222 3, 2544, 278', 2968, 348 8, 4124, 423 1, 475 4 , 4771, 4861, 510'.
- modonalis: sn 1. - modvus, a, um: 1571, 221 8 •4 •5, 2292 •6, 5II 11 •6. - motor: 221 8. - motrix: 1571,
222 1, 511 2. - motus, a, um: 61 , 1174, 2663 • 5, 312 8, 365 4 •1 , 436 1 •"', 451 8 , 5105, 655 5, 663 1 . - motus, us:
2o', 40', 431 , I6o1 •3, 1842 •8 •4, 1891 • 2, 1941 •8 •4 •6, 253 11, 254"'• 0, 278"• 5, 28oB, 2968 •5, 348 8 •5, 3691, 3701, 372 11, 423 5,
436 3, 449 1 ·', 4751 ' ' , 4761 , 4771 , 4863, 510•, 595'· - movens : 18411 ' 5, 221 3 • 4, 2221 , 225 11, 229 3, 365"', 436',
451 8 , 465", 4751, 4848, 4941, 5101, 511 3, 627 1, 655 1 • - movere : 208, 1264, 173cr., 189", J97 3, 221 1 ' 2 ' 3, 253*,
312 1, 4II 1 •1 , 427 11, 4361, 474\ 475 3 •3, 4771, 4868 • 5, 5098 , 51oS•', 5168, 5988 , 655 1. - moyses : 611, 52 5, 1671 ' 1 ,
5743 •5 , 57T·- mulc:ere: 2181, #o".- muliebris: 631 2. - muUer: 213 2 • 6. - multifidus, a, um:
575 1· - multiformatio: 4668 • ~.lnultiformJs: 4504, 451 1, 461 4 •5, 462 1, 5041, 570", 6323, 634"·- multi-
formitas : 631'. - multifusus, a, um : 575'· - multigenl.tura : 378'. - multigenus, a, um : 466',
S04'·- multlloqulor: sfiB'.- multlloquus, a, um: 572'.- multlluminis: 77', 124', 125'·- muld-
motus, a, um : 5I3'·- multinomlnanter: 45'· - multlnomlnado : 56•. - multinomlnatus, a, um :
383'·- multinomials: 45 1,482°.- multlnomius, a, am: 482°.- muldpassibllitas: 6341 . - muld-
plez: 521, s6•, II2'• 1, 193 3, 378', 4424, 461', 4661, 6571. - multipUcans: 291, 85 1,4998. - multiplicare:
CXLVIII NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
85 5, 112", 113 2 ' 1, n6 3, 11711, 164', 3442, 3548, 535 1, 5361 • - muldplieado : 113"• 5, II63 •5, 4663 • - multi-
plicatus, ~ um : 708, II71, 193 8, 5442 • 5, 6348 • - multipllcltas : 295• - multipHclter: 85 11, 1125, 343 5,
3545, 4191 • 11, Sl7 3. - multipotens: 418 3 , 42l 8. - multirumiger, era, erum: 291 4. - muldsermonaUs:
572'.- multisonus, a, um: 574"·- multispeclis: 4621, 5704., 6328 . - multitudo: 148 , 41 1, 506, 1083,
II4', II5 1 ' 8 ' 4 ' 5J 124\ 139", l91 5J 195 3 '", 1961, 2II&,I, 249', 3441 ' 1J 363', 364",; 3891,4524 , 4961 ' 3 ' 5 J 538 8; 5421 ' 8 ' 6 •
- multiverbaHor : 5884 • - multivocatio : 778 • - multivoce : 45 4 • - multivocus, a, um : 45 2, 778,
383 1, 48:a 3, 574"· - multoties : 1381, 4894, 5171 • - multummodus, a, um : 513'· - multus, a, um :
45 2 •', II7•, S4I", 5422 ' 8 '', 543 1 • - mundanus, a, um : r8 8, 48 5, 82 4, 175 2, 2268 •5 • - mondare : r668 •5,
173 8 ' 6 , 5748 • 5. - mundatio: 152.8, 574"• 5. - mundatus, a, um: 3891. - munde: 2.701•5, 3891, 442.115 .
- mundialis: zz68. - mundlficadvus, a, um: 658'·'·- munditia: 1398, 389", 502.1, 5291•11, 531 1 • 11. -
mundus, a, um : 89', 1481, I778,s, 2268, 269', 3891,a,5, 409'•', 441', 45811•15, S09', 531"•15, 5738, 51St, 62621,11,
- mundus, 1:485, 117', 1648•', 1758,29411, 34i', 349', 351 1,4241,-5881 . - munerado: 1558,281 4,3308,
453 1, 622".- muniens: 4848. - munificus, a, um: 331 5. - munimen: 208 , 4281 . - munire: 427 3 ,
497•. - munitus, a, um : 704 , 5588 • - munus : 661, 728 , 845, Ss', 921, 98 8, 1148, 1228, 148', 155 8, 281 1,
313t, 3278, 328', 3308, 331 8, 338", 3428 , 357 8, 3621, 421 1, 423 8 ' 4, 4241, 4278 , 4531 ' 8, 4801, 515', 5358 •4 •6 , 6oS',
6224 , 6308, 651 8, 654"· - murmurare : 291 4 • - mutabllis : 264 8 •11, 4128 , 4361, 475 1. - mutabiHtas :
148', 2678, 3142 ' 6, 412 8, 490". - mutans : 4941, 515 8 • - mutare : t6o1, 282 1, 358 8, 4104, 4431 , 4441, 457 2 •
- mutatio : 308 , ll01, 1488 , 2678 , 3148 , 318 2, 4104, 412-1 , 458 1 , 466 11, 473 1 , 4758 •", 4901 , 508 11 • 3 , 512- 1 , 513 11,
5961 • - mutatus, a, um: 708 , 124", 232-3 , 2642, 2681, 272 8, 281 8 , 282 5 , 4848 • - mutuatus, a, um: 558'.
-mutuo: 79 3,2648. - mutus, a, um: 2861. - mutuus, a, um: 782, 151 8, 1871, 2144 •5, 2154, 225', 4248 •5,
426".- mysterium: 286, 522 •5, 538, 734, gol, 934, 101 8 , 1025, 1298, 131 8, 1348, 136 5 , 1388, 14d, 271 1 •4 , 3748,
3754 , 5661 •5, 5703, 6128, 6246 , Ó25 4, 6261 • 6, ÓJ46, 635 1 •5, 6368, 6374, 6388 •4 •5, 6398 •6, Ó501, - mysteS: 5662. -
mystice: 102 11, 1228, 1388,6391. - mysdcus, a, um: 441,538, 93', 1051 •6 , 1388, 46411 •6 , 486"• 5 , 565 1 •8, 5678 •5,
5708, 5779, 582.15, 62-s", 635 8, 63711•.., 6501, 6671, 668'. - nactus, a, um : 148", 2768 • - nadab : 5755• -
narrans: 58 1. - nascens: 188 8. - nasci: 948, 228", 287', 3oot, 3028, 4921 ,493 3, 531".- nascld.o: 243',
2441' 8, 2458 '"· -nado : so6'.- nadvus, a, um: s8o8, 6x68, 644". -natura: 74, 23', 26 2 , 271, 391, 6o8,
738, 768, 948, 98\ 10911 '5, no"'·', 1951, 2428, 272 5, 273 1, 27411, 2778, 2781, 2868, .2881•1 •.. •11, 2891 • 8 •8, 3001•8 •8,
30Ó8 , 3098 ' 5 , 332 5, 3461 •9, 358", 3721, 3748 ' 4 ' 5, 3751'8 ' 5, 376'", 436', 4488 , 46ol, 586 8, 6168, 6371, 641 11, 6558 ''".
- naturaenarratio : 1031. - naturalis : 226, no'"·', 1421, 169•, 225'• 6, 27411 •5, 2781, 2791, 281 11, 2825,
2866, 2875, 288 1•5, 2891•8 •5, zgo8• 6, 3035 , 352 5, 3588, 371 6, 46611, 4761•5, 48o8 •5, 4969 •5, so68 , SCYJ1, 511 5, 58o8,
641 1 • - naturaliter : 6o', 965, 2221, 235 5, 272 5, 328 5, 337 5, 33911, 341 1, 342 6, 372 1, 4362, 4488, 581 1, 655'·
- natus, a, um: 1488, 37211, 448', 6181 · ' · - navis: 125'•', 126a,a,s,- naviter: 1691. - nebula: 488 ,
1738 • - necessar:lus, a, um: 32-t, 205"', 24o', 2-941•8 •'"• 5, 2964 •5, 2971•11 •5, 5171• - necesse : 348, 2408, 524\
589'.- necessltas: 436'·', 6.¡o'.- necessltudo: 43'·- neetens: 4971,5041. - neo:d: 265'·- nefarle:
4399 • -nefandus, a, um: 6ol. -nefarlus, a, um: 6o1 • -nefas: 124 . - negans: l28, 5841. - negare:
59', 66', 403", 42B 5, 429t, 4301•5, 57l 1, 591 4 , 59211 •8, 6ol 3 •5 • - negati.o : 721, 77.., 781, 1591, 1861, 4301' 8 ' 6,
5541, 571 8 ' 6, 5721 ' 5, 519", s8o', s8x 2 •.., 5928, 597 5, 598 5, ÓOI 1·', 6o¡1, 6178 - - negadvus, a, um: 5545, 5841 •
- negllgenter: 1381. - negligentia :·17'·- negllgere: 14l'• 5, 1425 . - negotiari: 35'", 142... - nego..
tiatio : 541· - negodum : 23 11, 541•11, 1284 , 3184 • - nemo : 405 11 •8 • - nequaquam : 257 1• - nervus :
558'.- nesclens: 3928 , 432t, 5398. - nescientia: 4061. - nesclre: 431 1 , 438".- nescius, a, um: 539'·
- neutiquam: 257t, 2924. - nexus, a, um: 53 1. - nexus, us: 1958,4271 . - nihU: 398, 48 8, 7o', 1155,
2355, 236', 237', 242 1, 3086, 31011, 3Il'~ 3568 •5, 3765, 405 1, 421 6, 428 11, 471 5, sos•, 54&, 543 11 · - nimius,
a, um: 2l9'·- nitens: 1248. - nid: 18 9, 32s, 61 1, 6¡", 70", 834, 1168, 1261, 281 1, 3048 ''", 3768, 4241 - -
niddissimus, a, um: 269", 2821. - niddus, a, um: 894,938, 269'", 4(>98. - nitor: 1398, t8o'.- nobWs:
1038 , 1281. - nobiBssimus, a, um: 1301. - nocens: 4471. - noc:ere: 63~.- noclvus, a, um-: 2946 •
- nodus: 131 4 • - nolens : 203s, 3121, 392- 8, SS8 8 • - nolle : 3126, 3161 •5 • -nomen: 51, 121, 23', 358 ·',
361, 411, 438•", 44B,B,fo, 451,5, 48', 491,&, so'·', 52', 54a,a, 58', 711, 731, 83=, I4Sa, 1621, 322", 32611, 361', 383t,
405 5, 415", 4161,4178,451 4 , 527'• .., 5528 •4 , 5531,5864 , 6oo'. -nomiaabiBs: 4411, 3831•6, 551 8. - nominare:
25 1,361,45 11, s1•, sz'·', s6', 72", 951, 98 1, zzss, 283', 354', 392', 404.., 4081, 433', 4S01 , 4521, 478', soo•, 547''',
551 8 , 586". - nomiDado: 23 1•5, 361, Sl 8, 521 , 542, 568, 1209, 12-l 8, 1458 , 1621, 1728 , 321 8, 322", 323", 3248,
3271, 4161, 4178 , 451 .., 478', 4901, 5461, 555 1, s6o". - nominativas, a, um : 442, 449'"· - nominatus,
a, um: 45 1, 568 , 527"'· -norma: 541, 6g1, 637'.- nosc::ens: 396.., 3988•"', 4004, 401 8, 621 8 • - noscere:
St, 1378' 1381, 2991, 394'' 8, 3978 ' 8, 39911, 4009, 401 1 •', 4041 ' 8, 405 1, 4071, 412-1, 431 1, 432 8, 521 3, 579', S8o3,
6oo1, 6o¡ 8•', 62oc, 621 1 , 623 1. - nosclbills : 498', 5001, 5821, 6cY¡". - noster, tra, trum: no•, III 1• -
nostras: 1001. - notans: 696 . - notare: 4901. - nodo: 3411, 668 , 97", 2268,315 8, 316', 3969, 397", 3988,
4048 , 4098 , 41011, 4141, 4561, 5701, 6271, 6401. - nodonaHs: 695. - nodonaliter: 695. - nodor: 6378 ' 5 •
- notiasimus, a, um: 138". - nodtia: 33 1, 354, 94', 3974, 398', 4001 ' 1 ' 8, 401 1_, 4021 •4 , 4048, 4061, 4141,
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CXLIX
so3•, 5541, 568•, 573 2, 579', 6oS 1 •3, 6o6 1 •1 , 6071 •3 •4. - notos, a, um: roz 1, 1378, 138', 493 1. - novissime :
2481 , 554", 55611 . - novissimus, a, um: 263, r6z', 2293, 247', 248', 2491, 351:1,371 2,4201,5063, 554', sss',
5708, sSr", 588'', 590 2, 59I". - novitas : no 8 • 4, 4875, 616 11• - noviter : 131 2• - novus, a, um : 1108 •4,
14411 , 408 8, 4871 •6 , 488 2 , sW, 6r8', 6434 , 66'f. - nox: r6r 1 •'. -nubes : 48.a. - nudatus, a, um : 421 4 •
- nudus, a, um: 202 4, 6268 •5, 643''·- nullatenus: 30'7''·- nullus, a, um: 48 3, 307', 308 1, 405 11 •3, sos•.
- numen : 27", 38 8 , 608, l r8 1, 1 3-f, 384'. - numerabills : 549'. - numeralis : 4.568, 549'. - numerare :
721, 1558, r6t 8 •5, 342 1, 4908, 493 1 • - numeratus, a, um : 2805 • - numerus : 38 1, 163 4, r668, 343 3 •4 •5,
38I 1 ' 5J 452 4 ' 5, 4541, 4568, 4ggs, 5398, 541 1 ' 11, 5421 ' 4' 11, 5442 ' 11, 5494 ' 6 , 5502 ' 3 ' 11, 551 4, 598 1 ' 6 • - numquam :
2571, 3074, 4591· - nunc:upare : 522, 3524, 383 1 • - nuncupatus, a, um : 6o93 • - nuntialis : 1531 • -
nuntians: 153 3 • -nuntiare: 2691 •3 . - nusquam: 2571 ' 2, 2924,308 1 ,4591 . - nutans: 202 • -nutrlalis:
1571 , 295 8 , 37-¡3, 650", 6562 • - nutriens : 2953 • - nutrimentum : r66 5 , 3843, 657 5 • - nutrire : 166 2,
295 1 ' 11, 358 2 •5, 4271, 648".- nutritive: 65911. - nutritivos, a, um: 1571, 295 8 • 5, 3778, 427'·- nutritorius,
a, um: 37¡8, 6562 . - nutritus, a, um: 668 , 657"· -nutrix: 659 3 . - obaudire: 493 1 ,5573 . - obauditio:
5573. - obcaecare: 502 1. - obdormire: 632 11. - obducens: 6351. - obductus, a, um: 156 2, 285 1,
4624 , 6o68 , 6348 , 6423 . - obediens: 1438 . - obedire: 66¡8 . - oberrans: 223 4. - oberrare: 191 1 . -
obiens: 651 3. - objectio: 68 1 , 32911, 4295. - objectus, a, um: 225", 3173 , 329 1. - objicere: 67", 2073,
2841,327 3, 508 3, 513 1. - objurgare: 441. - oblectare: 1002 ,218 1, - oblique: 19ol• 5 , 1921 •6 . - obliquus,
a, um: 19411, 477"• 5, 5191 , 6324. - oblltterans: 201. - oblltus, a, um: 1381. - obllvio: 1381 , 315 5 •
- oblivisci: 1381. - oblivisclbilis: 315 8. - obmutescere: 591 2 . - obnoxios, a, um: 1oB, 273", 4581,
so6", 595 8 •4, 5961. - obruere: 4198,5023. -obrutus, a, um: 1568 . - obscoenitas: 2901. - obscoenus,
a, um: 212".- obscurans: 502!1,- obscurare: 2851•2, 4198,439 2, 580'.- obscure: 6u 3 . - obscurior:
2483. - obscurissimus, a, um: 5133,5663. - obscuritas: 748,901, 94", 1651, 4651 • 1, 552!1, 566 8. - obscu-
ros, S, um: 902, 103 8 ' 5, 1058, 128 5, 1472 ' 1, 2fY13, 2488, 253 3 ' 11, 3074' 11, 346"• 6, 4203, 421 1, 513 3 ' 6, 566 2•8 , 6o5 1,
611 2 '', 6253, 63'f, 638 3 • - observantia : 591, 3186 • -observare : 561, 1348, 276". -observado : 591 •2,
70".- observator: 71 1, 76 1. - obsistere: 3172. - obsoletus, a, um: 171 2. - obstare: 58o".- ob-
structus, a, um: 1563 . - obstruere: 2828 . - obtectus, a, um: 5823, 636 1 . - obtegere: 28".- ob-
temperan&: 143 8 • - obtendere: 4198. - obtenebrare: 285 1 •6. - obtentor: 2204. - obd.nens: 455 8•
- obtinere: 62", 1501 ,2281,2491 ,2581, 2768 •6 , 2922 , 3504, 3521, 4321. - obtingere: 248«,- obtrectare:
2081 . - obtueri: 168. - obtuudens: 5021 . - obtundere: 4193 . - obtusans: 502 2. - obtusior: 421 1 •
- obtusus, a, um: 147!1, 173•. - obtutus, us: X63, 5693. - occldens : 5742, 5901 . - occidere '1: 181 3 ,
577!1,- occludere: 2823, 5772. - occlusus, a, um: 2822 . - occulere: 583\ 6123 . - occultans: s8o".-
occultare : 566 3, 581 11, 591 1, 6o5 1 •2, 6o68, 6123 • - occultado : 94", 465 3, 552 2 • - oc:cultatus, a, um: 84,
s8o•, 5823, 583 1, 63s 1 • - occulte : 5663 • - occultitas : 94~, 465 2, 552 8• - occulto : 581 6 • - occultus,
a, um: 78,&, 12c, 14a,:;, I7a,s, 214, 22~~, 27", 44\ 752, 944,&, X53l,!l,a,ll, 26ga·"·', 27011, 324•, 3251, 3763••, 4562•',
4651 ' 11, 5522 ' 11, 554', 5662 , s8o«, 581 1, 583 11, 6o63, 6II 1•4, 612t, 625 3 ' 1, 6343•5, 635", 6361, 637 3, 6381 •3, 643 1 ' 1•
- occupare: 3573, 420".- occupatus, a, um: 1373, 216 1, 3341 , 5142, 5693. - occurrere: 2078, 5903 -
- oculatus, a, um : 5671 • - oculus : 163, 531 •5 , 1731 ' 6 , 1741, 325 5, 3472 •11, 42011, 421 11, 567\ 57611, 589'.
- offendens: 50~ 3 , s6o11. - ofl'endere: 265\ 667'·- offendiculum: 581 5 . - offerre: 83, 88 4, 2073,
533 1, 546", 5792. - officiens : 1244 , 58o•.- offl'cium: 993 , 283", 289", 4086, 4211, 6551 - - o:lfundere :
285 1 , 4853 • - offuscatus, a, um : 502 11 • - offusus, a, um : 6o68 • - omissus, a, um : 233 8, 557 3 • 3. -
omnibenignus, a, um: 1.2.28, 2473, 248 8. - omnicapax: 4841. - omnicastus, a, um: 30 1. - omni-
causa : 87". - omnicausaUs : 51 1 • - omnicreatrix : 529"· - omnifariam : 4128 • - omnifidus, a,
um : 391 1 • - omuifinis : 592. - omniformis : 378«. - omnigenus, a, um : 313 1, 378 4, 391 1 •1, 4424,
5041 , 5303 , 628 1, 66~ 1 • - omnimode : 355 3, 476 8• - omnimodus, a, um : 51 1, 249 1, 2601, 2908, 3131,
3741, 378", 3911, 442", 476 2, 5041 . - om.nlmundus, a, um: 1231 • - omnino : 144, 33 2, 2378' 6 ' 2478 '«,
266 1 , 2gol, 3081, 4023, 427", 428 2, 4371, 525 3 • - omnlparens : 2821, 382«. - omniperfectus, a, um :
1213. - omnipotens : 61.a, 375l,::s, 4281, 4328, 482l,a,c,ll, 4832, 4841,a,c, 4852· - omnipotentia : 416•. -
omnipotentialis: 168 3, 4281 ,482«, 483''", 4852. - omnipotentissimus, a, um: 483"·- omnipotend.vos,
a, um: 4824, 4834. - om:aisacer," era, crum: 6361. - om.nisacratissimus, a, um: 6391 . - omni-
aapiens: 91, 387•• 11. - omDisplendens : 164,1 . - omnltenens: 4821 • 3 •4, 4831 •4•5, 4841'3 •6, 485!1.- omni-
virtutalis: 375 1, 4328. - onus: 6168. - opera, ae: 741, 3851, 4371, 4884, 5171, 541P, 6371 • - operans:
201 3, 222"' 6, 307 3 ' 6, 407 1, 408 1, 455 4 • 6, 515 2, 627 2 •6, 654«. - operari : 91 3, 201 3 ' 1, 2993, 451 11, 4733 ' 11, 510",
sn'· 6 , 5151·', 6161, 638 2. - operado: 71, 32", 388, go3; 91 1 •", 95", 978, Ig63, 205 8 , 2061, 273 2•5, 275 8 ' 1, 277 2 ' 1,
2791 , 284"• 11, 2878, 301 2 ' 6, 3023 •11, 3096, 315 1, 3161, 3171 •1, 3893, 3941, 4343, 442 3 ' 6, 453 1, 461 1, 4764, 4778, 5392,
567", 61gl, 642', 655!1, -operativos, a, um: 2224, 243 3 , 2461, 308 3 , 455•, 4793 , 4961 • - operator: 4793 •
- operatrh. : 4961 • -operatus, a, um : 921, 6t8B. - operimentum : 573 8 • - operire : 6o68 • - opertus,
a, um: 1561, 5828. - opJfex: 171 3,3268,3322,451 1,4703,521 1, 631 8. - opificalls: 301 8. - opinabllls:
CL NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INT~RESSANTES
253 1. - opinaDa : 3761, 513', 569'.- oplD.arf.: 681, 129', 202.1, 212', 305'• 5, 431 8, 4321, 475 8, 528 1, 661".
- opinatio: 35 8.> 41 1, 177''·- opinatus, a, um: 462', 5171, 627'·- opinio: 353 ' 15, 41 1, 1772,2541 , 4048 •6,
4631, 5978 •6 , Ó442• - oportet : 81, 2501 • 2, 311', 328'; 359', 3768, 385 1, 4022, 4704 , 471 1, 488', 492 2, 5241,
5272 , 5481 , 5573 , 64411. - opponere: 241", 26o11. - opportunior: 3682. - opportunitas: 894 , 901 , I2i1,
1698, 47911, 4801, 4861, 4941, 636'. - opportuDlzare : 638 1 • - opportunus, a, um : 2498 • 6, 317', 4601,
4728, 571 1, 595 4 • - oppositus, a, um : 2401, 241', 3478, 365 1, 382 8, 4478, 458 5 • - oppugnare : 2392 • -
ops: 558 2 • 3. - optabills: 23011, 512 2. - optare:. 3061 , 315 1 , S6ia.- optatus, a, um: 4398 . - optime:
131 , 15 2, 311 2, 6o9'.- optim.us, a, um: 368, 461, 66 1, 7o•, 72~M, 75', 851, 91 8 , 105 2, 121 .., 1221•8, 124', 145\
1471 ; 1544 , 1851•8 • 4 , 186 8 • 8, 197 2 , 198 11, 20011, 221 4 , 22211, 223 8, 2298, 2344 , 235 8, 2478, 253 11, 2541•11, 257 1, 2661,
276a,s, 28zs,~o, 302", 325', 33oz, 36o', 38oa, 3851, 440', 457', 524a, 532.., 555", 572.., 584.., 586.., 6s61, 662s.
- opulentia : 615 8• - opulentlssimus, a, um. : 6151 • - opus : 278, 541, go8, 1341 , 318', 4133 , 4348. -
oraculum: 58, 78, 88, 643 8 . - orare: 121 11, 1226, 1276, 234t, 5671. - oratio : 81, 11 8, 358, 741, 121 1, 1221 ,
1231 , 1242 ' 5 , 127 11, 1394 , 204', 2051, 317 8, 482 8 . - orbicularis: 161 3 , 1903 , 475 4,4781. - orbis: 87\ t6o 2 ,
189 8, 1908, 191 1, 193\ 34411, 390"·- orbitas: 425 4. - ordinans: 4468. - ordinare: t6t 4 •11, 226 11, 395 11 ,.
434''11, 4446·- ordinate: 74"·- ordinario: ro811, I42a, 1521, 2551, 274&,5, 340&,6, 4031,&, 407a, 425s, 434s,s,
437', 5321•5, 6473 •11, 648 1 •6. - ordinatissim.us, a, um.: 403t, 5321. - ordinatus, a, um: 1065, 199", 212 2,
255 5, 3408••• 11, 5562. - ordiri: 127 2 • - ordo: 1¡'a, 271' 3, 721 , 74', 1081, 1504 , 15211, 16o2 •8, 19Ó5, 2275, 249\
255 2 •3 • 4, 2661, 28911, 2903, 340•, 3481, 4031 ' 8 , 4078 ' 5, 422..., 425 1' 8 ' 5, 4342, 435 2, 437.&,. 442.1, 4458 , 446'·', 469t,
471 2, 498 1, 5046, 5235 , 5292, 5321, 535 11 • 8, 547 11, 5503, 5953, 5981, 6481. - organum: 587"·- originalis:
547 11- - origo : 19 3 ' 8, 51•, 968 •11, 122 11, 1461, 2265, 242 11, 243 11, 2448 , 2461, 362 5, 586 5. - oriri : 181 8, r88 11,
220=, 228..., 291 1, 333 1 , 4921 , '6298 - - omans : 446'•.,• 5 • - ornare : 143, 23', 157~, 338', 383 1 , 4771 , 482',
4958· - ornatus, a, um : 4436· - ornatus, us : 17', 2275, 2921,5, 422', 4341,5, 52911, 5321,1, 535', s881,
631 11, 642=.- orthogramma: 2048 . - ortus, us: 148 8, 1663, %428, 243 8 •4 , 2441•11, 2458 •', 333 1 •11, 3492, 4778 ,
490', 6181 . - os : 6298, 651 2 . - ostendens : 144"', 2196, 50']1, 581 1, 6191. - ostendere: 61 , 15 8, 361 , 71 8 ,
941, 20']8, 2158, 3o61 •5, 3204 , 361 4 , 5091, 528 8, 573 8, 576', 585 11, 6638 • - OStensio : 6 1, 24', 1394, 404", 597 8•
- ostensus, a, um: 361,58 8, 67 1. - od.ose: 138 11. - odosus, a, um: 3078. - otium: 1381, 510•, 578 1 •
- pabulum.: 149'·- pacl6.calis: 507'·- pacl.ficans: 511 1 . - pacificare: 5092 , 5141. - paclfi.cus,
a, um. : 495 8 ' 6, 502', 5045, 5078 • 6, 5101, 5138 ' 11. - paclfl.uus, a, um : 514'· - pacifasivus, a, um : 5148 •
- paclfusus, a, um: 5148 • - paclmunerans: 265 8 • - pacl.munerus, a, um: 5101. - pactum : 35',
248'.- paenitentla; 632'.- paenitere: 632'.- palam: 320', 644'·- palpabllis: 577'·- palpans:
173 4. - palpare: 567'·- pandens: 5811. - panis: 668"·'·- par: 199", 2001 , 2148, 215"', 225 8, 3741,
413 2, 4801, 639"'.- parabola : 6392 •5 • -parabolice : 63911 • - paradigm.a : 784 , 1001, 321 1, 3598, 36o1,
361 1 ,4038 . - paradlgmalis: 197".- paradigmadcaUs: 184"·- parasanga: 472".- paratus, a, .um:
138'.- pardus: 63o'.- parens (pareo): 76'.- paren& (parlo): 72 1, 227'.- parere (pareo): 667'·
- parere (parlo): 52011, 628 6 . - pariena: 4428 , 6t62. - parles: 559'· - pariter: 2495, 344', 5391 . -
pars : 241, 88 1, 106 8 •5, 1148 •6, 1151 ' 5, 195 5, 235 8 • 4, 2391, 2984, 3901 , 4628·', 5421 ' 5, 545 1, 5484., 6o7", 6344 • -
partiaUs: 51"', 1291, 297", 29811 •..., 3273, 3991 - - partialitas: 545 5. - partialiter: 523"', 5581. - partibills:
292, 1171, 2II 8, 3888, 391 1•8, 3991, 496t, 6401. - particeps: 21 1, 31 1, 86 11, 11011, I15 2, Il91, 150", 1551' 2,
173 11, 1798, 185 8 '', 2161, 2481, 253 1•2 •8, 25411, 2568 , 2571'', 2921, 3108•11, 3301, 336 8, 338t, 34I:z, 342 1, 358', 392\
463 11, 491 2, 4938 , 50711, 522"', 5404 , 541 1 ' 8 , 542 2, 5438 , 5501 , 6xoz, 657ll,- particlpabills : 5261 • - partici-
pablliter: 86 1, 522'.- particlpalls: 523'.- particlpalitas: 88'. - participaliter: 522'·'· - parti•
clpans: 304, 51 5, 831 , 861 •s,a, 8811, 1791 • 5, 21611, 2468, 2828, 31o', 328"', 3302, 331 11, 3371 ' 8, 3394, 341 1' 8, 342 1 ' 4,
3591J 368', 453', 455 11J 4702J 4794 , 522.2 ' 4, 523"', 525 4J 5261, 5348J 535 1, 540"', 542s, 6101!, - participanter :
5221. - particlpanda : 1698. - participare: 86', III1 , ll5 1, 146', 155 8, tf541, 1651, 1798, t8S'1•'• 5, 2476,
248 1 • 1 •", 2491, 2501 , 2531 ' 11, 2541, 2568, 2571'"'' 1, 2785, 312 5, 3261 •6, 3285 , 33ol• 5, 336 11 •5 , 3374 ' 11, 3381•5, 3391,
341'' 5 J 3421 ' 5J 3538 ' 6J 358", 363", 3Ó41J 371 4J 4594 ) 46ot, 4728, 491 11 ' 5J 493 8, 5221 ' 8J 523 8, 526', 5328 , 535"', 541 1 ' 8 ' 6J
5438, ssot, 656 4. - participado: 221 , 51 5, 831, 861, gos, 94s,ll, 95 11, 96', 1128 , Il4', 1471, 1551 , 165 8 •8, 1698,
1791 ' 8 ' 5, 2488 ,2498 , 2501' 11, 2591' 2 ' 6, 268 8 • 5 , 2698 , 2921•5 , 2986, 31o', 323', 3305, 3371 ' 4 ' 5, 339"', 341 1 ' 11 ' 4 ' 5 , 3421 'll.•,s,
3505, 4521, 453 4,47211, 479"'' 5, 491 1, 4968 , 5004 , 507 8, 522"', 5261, 5328 , 5341, 535 1, 5365, 541 11, 6101, 647 1, 6641 •
- particl.padve: 5221 . - participativus, a, um.: 135"', 341'.- particlpatus, a, um: 861, 88 1, 341 2 ·"',
453', 455', 535'·- participium: 86', 94'·- particula 1 235', 3921 , 541', 545'·- particularlor: 327'·
- partk:ularls : 51 4, 11411, 129t, 2II 8, 2391 •2 •5, 251 6, 2885, 2974 ' 5, 298 11·'·"·', 3336, 3341, 341 5, 3461, 3721' 5,
388 1 •5, 41811 •5, sox 11 • 8, 5238 •4 •5, 525 1• - pardcularlter: 58"', 671, 2585, 337 5, 418 11, 5221, 523 4 ' 11, 525 11, 558 1 •
- pardculadm: 657"'·- partim: 584 ,671, 1595, 2572 ' 8, 2588 • 4. - partite: 3991 . - pard.tio: 221 , 16g8,
2071 , 596 2. - partitus, a, um: 241 , 291, 5I", ll71 , 129", 2U 8, 264,1 , 388', 391 1 , 3991 , 4791 , 4961 , 6348, 6402,
657'·- parturiens: 442', 616'.- parturitio: 426', 485'·- partus, us: .¡26', 485'·'·- parum: 3451 ·'·
- parvlloquium : 5901 • - parvipendere : 129'· - parvitaa : 165'• 195'·'· 45<>'·', 454'• 455'• 598'·'·
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CLI
- parvulus: 6598 . - parvus, a, um: 346", 44!i·', 4548 , 4551 ' 11 ' 8, 4568 . - pascens: s&.- pascere:
133 2. - passibilis: 4405, 6404. - passibUitas: 5965, 6285 . - passim: 4892. - passio: 304, 104•, 2403 •6 ,
3828, 4461 • 5, 513 8 •6, 595 8 ' 5, S961, 6341 •5, 640'.- passive: 1785. - passus, a, um.: no1, 201 4, 2175, 4II 4 ' 11,
445 5 , 662 5 . - pastinans: 62gl.- pastinare: 2o8 8 . - patefacere: 1532 , 327 3. - patefactio: 15'·-
patefactus, a, um: 13 1, 9411, 325 8. - patena; 171 8 , 325 8, 625 4, 6342, 651 2. - Pater: 125, 1911, 6r 11, 62 2 • 4 •6,
63t,a, 6St,z,s,4,s, 84~M.s, 9III,a,s, g6s, 97"·', 99t,s, xrss,s, SISa,r;, 5461,11, S661i, sSst,ll, S861i, 6zga, 63o', 632'. -
pater: 97 4 , 98 11 •8 , 992 , 227", 3765 , 5218 •11 , 59~, 6258 . - patera: 5311, 6242 . - patere: 948,291 1, 3026, 327",
4501 . - paterne: 4462. - paternitas: 25 1•6, 696, 97'' 6, 98 8 •6, 992 •6, 2044, 58S1' 6, 5998 •4 •6. - paternus,
a, 'um: 204", 4466. - pad: 15\ 61 8, 91 1, 2153, 2678 •6, 292 6, 293 8, 3176, 412 6~ 438 1, 4452 • 4, 448 11, 498\ 636 1,
638 2 ,6408. - patibWs: 64o".- patiens; 1048 , 1372, 1441,2038 ,216 4. - patrare: 618 8. - patria: 2044 • 6,
665 6. - patriarc:hatus: 974. - patriarchia: 97'·- patriprlnclpatus: 97"'·- patrius, a, um: 204'·
- patulus: 651 2• 6. - paucl: 22 1, 67 1, 105 2, 298 8, 5731. - pauclor: 5891. - pauclssimus, a, um: 57221,
573"· - paulodicus,. a, um : 5731. - paulus : II76, 1301•11, 1366, 216 1 • 2 •6, 381 6, 4291, 432 2 •6, 622t, 642 8,
6S71,6 • - pax: 26Sa,&, 4951,8,11, 496a, 4971,2,&, 498a,4, 5012,&, sosa,&, so6", 507&, so81,11, 5091,2,&, SI01,a,a, 5II1,8,1i,
Sl21•1 •6, 513 1, 5148 •6, .51S 2 ' 6 , 622•. - peccans : 270', 271 1' 6, 2968, 315 2 •6, 44S 6 • - peccare : 2826, 391'.
- peccator: 27o8•'.- peccatum: 2S7', 2966, 302 5, 3071•6, 31S 2 ' 6, 318 1,441 6,445 3, 6324. - pec:tus: 463 2 •6.
- peculiaris: 903, 14911, 4002. - pec:uliariter : I4S', 171 3 • ~ pejor, us : 16 2, 442 1, 443 2, S293, 66o". -
pellere: 1731, 3761. - peD.dens: 498, 821, 1248. - pendere, eo: 491, 1991, 33S1·', 368 8. - pendere, o:
26oB.- penetralis: 499'·- penetran&: 2041 , 408•, 4SS', 46S1 , 5742 , 5901. - penetrare: 144, 94", 1298 ,
142"', t661, 203 1, 2478, 389 11 , 4202, 421 1, 451', SOS 8, 5071, 5776, 636', 6448 ' 6, 6sl•. - penitus : 402 8, 428 1•8 •
- penuria : 278 1 • - per : 422, 194"', 197', 1998, 3671, 5471 • - perac:tus, a, um : 6128 • - peragens:
1901, 5328 • - peragere: 988 , Sil', 6SS 2· - perambulans : 2234, 651 8. - perambulare: 1031 • - per-
cellere: 1268. - percensere: 6171. - percepdbilis: 138"'.- percepdo: 378, 2068, 388 2, S03 8, 5548,
5773, S97"'· - perceptus, a, um : 945, SS8'. - perclpere : 94 , 86•, 1041, 141 8, I6S 1, 248 1, 3308 •11, 331 8 ,
364\ 3941, 4006, 4028 , 4041, 4201, 423 2, 471 1, 472 1, 4851, 576 11, 621 8 , 6458 , 6468 , 6566 • - perclpiens : 3S1,
701, 3261, 535'· - perclvilltans: 61~.- percludens: 282 1. - percoadunado : 222 8. - percognitus,
a, um: SSI 1. - percomplebms: Jo61. - percontinens: 4831· - percrepitans: 2042. - percurrena:
657 11. - percurrere: 6171 . - percussio: 630"'.- perc:ussus, a, um: 4468. - percutere: 441 ~ 1268 ·"'·
- pen:utiens : 431 4 • 11• - perdans : 2141 • - perdens : 2868 • - perdere : 2o1, 23S 1, 243 1, 2441, '272"',
2868, 440', sos•.- perdicere: 1404. - perdictus, a, um.: 6178. - perdifficllis: 429'·- perdiscere:
1041, l228, 1431, 5771 • -perdido : 2851 • - perditus, a, um : 201, 1768, 181 8 • - perducens : 228, 934,
191'. - perdueere : 1441, 294', 36o6, 3611, 4761, 5548 , 6421 • - perducdo : 20'. - perdurare : 1901,
4371, 453 8, 612 1. - pereffusus, a, um: 6291. - peregrinans: 1371. - peremanator: 220"'.- perennis:
182", 380 8, 426 1 • - pererrare: 5581 . - perexiguus, a, um: 248 8, 513 8. - perfectalis : 49', 106"', IS2 8,
1771, 1843, 197"', 6374 • - perfecte : 491, 2461 •5, 2905, 421 4~ 526 3• - perfectepotens : 4368 • - perfecte-
virtutalis : 4368 • - perfecdo : 21 1·11, 502 •6, lo6 4 •6, ro¡ 6, IS2 3 , 19S4 , 242", 2798 ' 6 , 28S4 ' 3 , 2861 , 2941, 3071 ,
3148 , 393 11, 3958, 4361, 44543 5401 ' 6, 638 8·4, 6441, 649'· - perfec:tior : 51 6, 134'· - perfecdssime : S23 6 •
- perfectissimus, a, um: 511, s8', 733 , 741, 121 11, 133 6, :r68 6, 247 1, 26o1, 4841, S38 1 •6, 6o¡8 · ' · - perfectitas:
S01, 13i1, 2798, 2861, 393 2, 649'.- perfective: 643 1. - perfecdvus, a, um: 49"', 1S28, 1771 •6 , 197', 637",
648 4 •5, 6594 •6 • - perfecto : 491 • - perfe(:toperari : 163 8, S401 • - perfectopere : 643 1• - perfectoperus,
a, um : 6484, 659"· - perfector : 22411, 487"· - perfectrix : 4961 , 659'. - perfectus, a, um : 7 6, 2J 1,
51 1'4 , S84, 598, 66', 81 8, 98 8, 998 •8, 1064, l071, 121 2 •8, 1325 , 1331 , 163', 198', 2424 , 2468 ,2473 , 259", 2(iol, 288 1,
2986, 3205, 3958, 4361•8, 4598 •6, 4841, 537", 5381•1, 5392, 5406, 6078 '', 635'·- perferre: 91 11, 44011. - perfi-
clens : 2X 1, 49", 98*, n6 1•5 , 1848, 1974, 446•, 483 1, 6r8 8, 6374, 659"· - ·perfieere : 21 1, 163'/1771 , 1901 ,
201 6, 2441, 277 1, 287'• 6, 2881, 289 4 • 6~ 358 1 •6, 4368 , SIS1, 5211, 5~·'~ 547", 6384 , 6431, 6484 , 654'· - per-
figuratus, a, um: 89 1. - performado: 641 1. - perfrui: 3301, 3928 , So61, 5311. - perfulgens: 5751 •
- perfunetorie: 138'.- perfusus, a, um: 306, 1324, 6571. - pergens: 363 1 , 4791, 5548, S9I 8, 666 1. -
pergere: 698, 213', 24711 , 4084 , 4161, 4SS 1·', sot· 11 1 6
, 537 , 554 • - pergubernare: 1711 - - perhibens:
413 1· - perhibere: 6201,6501 • -periculum: 4402 • -perimere: 272", 2741 ••. -perinductus, a, um:
4698. - perinidator: 52 1. - periodic:us, S, um: 1611. - perJre: 228, 290'• 6, 2988,4848 , 508"'.- perite:
128. - perida: 1041 . - peritus," a, ú.m: 456 , 1041 , 1322. - perHbenter: 442"'·- perloqui: 3248. -
perlueeu.a : 4621 • - perlucl.dissimus, a, um : 269'. - perlucldus, a, um : 31 1, 378, 93 8, 164,1, S798 •
- perlustrans: 1074, 4978 . - perm.anens: 208 , 89', l2611, 365', 4581 , 461 1 . - permanenter: 4671 . -
permanentia: 27411, 373 11, 4ll 2 • 6 , 427'·- permanere: 351 , 89', 2741 , 3731 ' 6 , 4731 , 486•, S021 , 5078 , 5098 ,
547s, 5854 , 5861. - permamdo : 3488 , 410 1•8 , 5861. - permansive: 473s.- permeabilis: t6o".- per-
meare: 1561, 421', 479"'·- permiaaus, a, um: 1431. - permlttens: 4238, 448 1, 4841. - permittere:
S6c, 201', 3096 ,4381, 441 1 , 4451, 4771, 4981 , 6448 . - permlxdo 1 82", 838 , 3031, 3081, 3101, - permlstua,
CLII NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
a, um : 791, 81 3, 88 1, 1171, 192 8, 2464 , 424', 4351 , 4481, 6191 • - permotus, a, um : 28 1, 388 , 6o8, 1044 ,
n8 1, 135 1,224 1. - permultus, a, um: 6171. - permutan&: 70', 4941. - permutare: 268 1,358 1, 410".
- permutatio : 1488, r6o', 26'] 2 • - permutatus, a, um: 28! 8, 282 1, 3142 • - pernegotiari: 35.., 1284 •
- pernicles: 243', z8o 40. - peroccultare: ssga..- perornatus, a, um: 44i', 532 1 , 5358 , 6461 . - per-
pendere: 6365. - perpessio: 4401. - perpessus, a, um: no•.- perpetrare: 305 1. - perpetuitas:
3691. - perpetuus, a, um: 661, I6I 1, 188 2, 1903, 281 5, 3694, 4364,461 3, 5391 ' 4, 6592. - perplasmans:
292, 629", 631 1 • - perplasmare : 53 3, 1028, 4511, 4628, 4871 • - perponens: 631 3 • - persalvans : 1061 ,
4351 , 4421,443 2, 5031 , 5101, 5II 2. - persalvare: 25 8, 258 1, 4251 ' 1, 4268 ·', 437", 5481, 639'·- persalvatua,
a, um: 414'·- perscribere: 61 1 , 6461. - perscrutans: 174. - perseminare: 368''.- persequens :
385\ -persequi :442 2,6171 • -perseverans: 373 2,441 2,656 2 • -perseveranter: 151. -perseverantia:
1498 , 3691, 655 2• - persistere : So6', 5093, 5861• - persolvere : 668 1. - persona : S', 244•5, 2611, 366,
576' 586, 596, 636' 641, 67", 69&, 731,766,781,11, 834,5, 843,5, 865, 90.,, 936, 1116, 1203,6, 3322,&, 5204,&, 545&, 5486,
585', 6306. - personalis: 67 6, 696, 73 6, 1206, 5846, 6306. - personaHter: 4706 • -personan& : 204111 •
- perspic:acissimus, a, um : 207 1. - perspicacius : 1293 • - perspicax : 130', 133 4, 1444. - perspicere :
92,2341, 291\ 3894, 582 4. - perspicue: II1 4, 5268. - perspicuus, a, Um: 281, 93 8, 262 4, 450\ 5804, 6444,
653 1. - persplendens: 302, 1758. - persplendidus, a, um: 3894. - perstare: 251 2, So6 4 , 652 1, 6541•
- perstrepens: 2042. - perstringere: 65 1, 1702, 265 1, 4204. - perstruens: 23 2. - persuaden&: 431 8 •
- persuadere: 91, 68 1 , 1421, 638 2. - persuasibllis: 61•6. - persuasorius, a, um: 61 . - persuasus,
a, um : 1433•6 • - pertendens : 5391• - pertendere : 3241. - pertentus, a, um : 343 2• - perterminatio :
33 4- - perterminatus, a, um: 352 3. - perterrere: 143 8. - pertimescere: 429z.- pertinens: 4351,
587 2, 643 8. - perdnere: 6']3, 2.28 3, 2423, 247', 2661, 3104, 31I 1, 312 15, 3231 •8 •', 3241, 4091, 453 2, 465 1, 5391,
653 2• - pertingens : 124', 1631 ' 6, 408', 455 4'6• - pertingere : 1661•6, 2474, 408 6, 420', sos', 5071 , 5391,
575 8, 6204, 653 2 • - pertractare: 354, 1284, 589 2• - pertractatus, a, um : 6692 • - pertransiens : 14',
163 11, r6s', 452'.- pertransire: 162 5, 4441, 5734, 6171, 6368, 667 8. - perturban&: 265 1. - perturbare:
2094, 4481 • 2, 5141•11. - perturbatio : 30", 2403, 5131 '', 595 3. - perturbatus, a, um: 2408, 502 8, 5142. -
pervadens : 4084, 4SS'· - pervadere : 455 1, S7S'· - pervagans : 303 4, 4651 • - pervariare : 645 2 • -
pervelatus, a, um : 5828 • - perveniens : 143 •4, 1244, ISO', 22211, 2241, 4084, 4793 • - pervenire : 192,
271, 29', 38', 1631, 420', 421 1 •8 , 427', 491 3J sos', 5758, 6121, 636", 6448, 653 8. - perverse: 3036, 3191. -
perversio : 3162, 318 2. - perversos, a, um: 16 2, 662 •6, 7o', 2021, 271 6. - perverteo.s: 207'.- perver--
tere z 231 4,312 2. - pervestigans: 4SS"·- pervius, a, um: 1231,2034 , 6361 . - pervolans: 2801. - per-
volare: 171 . - pes: Si1, 1021 • 6, 463 3 ' 6, 616 2 •8 • - pesslmus, a, um : 2534 ' 6, 271 4, 438 1 . - petere :·2341 ,
2361, 442"· -petra : 488, 1254, 1261 • 2 •3 •4 •6 • - petrus : 1361 •6, - phantasia : 358,6, 41 1 •6, 1778,6, 28o1 •6,
4044 • 6, 5978 •6, 6368 . - phantasticus, a, um: 636'.- philanthropia: 288, 73", 10911, 3734., 5148, 5581 . -
pbiJanthropos: 261, 9I 4 . - philippenses: 44'·- phllo: 2095. - phllosophans: 5561. - philosophia:
683, 141 2 •8 , 5561 , 5695. - philosophicus, a, um: 637'• 6. - philosophus: 361 1 •6, 3746,565 6,5706. - phre-
nesis: 661 1. - physiologia: 103 2· - pie: 84 , 131, 17\ 843, 4751 •11, 4771. - pietas: 121 2, 373'·- piger,
gra, grum: 307'.- plgere: 5591. - plgritans: I43'·- plgrltari: 559'·'.- plgritia: 143'·- placl-
biUs: 485 1. - placidus, a, um: 2663. - placitor: 408,215 3, 6362. - placltus, a, um: 236", 439\ 5121,
s6o'. -plaga : 431 4' 6. - plau.e : 22\ 74', 843, 89", ll1 4, 2381, 248 2, 43S', 662 2• -planeta : 16o8 •6. -
planior, ius : 203 8, 207 1 ' 2 '~. - planissimus, a, um: 2071 • -planta: 1571 ' 6, 331 6 , 3588 • 5, 371 1 • 6, 377 2 •6,
4246, 4271 ' 6, 6298, 631 2 • - plantare : 3588 • - plantarla : 371 8, 3778, 4241 , 4271 , 631 1 • - plantatim :
6298. - plantado:. 1688 •11, 483 4 • 6, 629 6. - plantatus, a, um: 964. - planus, a, um: 743, 898, 902, 134",
6378. - plasmare: 451 1 . - plasmado: 1ol, 628 1. - plasmatus, a, um: 1028, 57ot.- plectere: 271 1 • 1•
- plenarius, a, um: 249'·- plene: 247'· - plenlor, ius: 268', 3304, 5365. - plenissimus, a, um:
5338 , 539", 615 2, 66o1, 66t 2, 6624 . - plenitas: no2. - pleni.tudo: 946, 956, xo8', 1108 •6, II46, ns 1, u66,
1752 •6, 221 6, 2424 , 2706, 2942, 3346, 381 1, 4531 ·', 5141, sSs6, S86', 6IS 1, 66S 3 ·"· - pleuus, a, um : 25 4, 30S,
538 , 58", 93', 1088 ' 4 ' 6, ll3', 1148, liS', 164,1, 3792, 38t 1. - pluralitas; Il24. - piures: 541', 5428 ' 4 , 543 1 •
- plurificans : 85 2. - plurificare: II24 • - pluritas : 3891 • - poc:ulum : 538 , 6508, 652'. - poena:
271 1,4466. - pollere: 330'.- polHc:eri: 3244, 3748,491 11. - polludo: 5291 . - poDutus, a, um: 271 1 •8 ,
S13'· - ponderosus, a, um : 1026. - pondus : xoz', 3821, 454'• 6, 59S1 •6, 6162 • - ponens : 744, 591 8,
S921, 6ol 1. - ponere : 744, 1203, 212.1, 3051, 3951, 4498, 5191, 5441, S71 1, 581', 5928, 6o1 8 •6 • - pontifex:
13S 2, 1362 •8. - pontificlu.s, a, um: 288, 543· - popularis: 57S 6, 6448 •6. - populus: 1371. - porrector:
S391· - porrectus, a, um: 20", 124', 1254, 1561. - porrigens: 3731 , 461 8 . - porrlgere: 2.078 , 3238 '",
3241,421 8,4371,4701, sgo", 651 1 • -porta: 489'' 6 • -portan&: 629 2· - portado: 4128, 475 8•6 • -portatus,
a, um. : 303'. - pordo : 235 8•4 , 247 2, 2484• - posc:ere : 644", 667'· - posido : 781, 3826, 4288 •6, 4461,
571 1, 5721, 581 2 ' 8 •6, 5846, 591 8•6, 5921 •6, 6ol 1 •8•6. - positus, a, um: 173', 2164, 4172· - posse: 4304,431 1,
433'·- posaesaio: 529'•', 532'·'·- pouesoor' 6o61. - poulbW.: 33', 4201, 432', sor', sss•.- poul-
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE P ARTm. CLIII
bWtas: 86, 38', 641 11. - possidens: 111 1, 3308 ••, 3564, 4168. - possidere: 4396, 5861. - posterior, ius:
53 2 , 1786 . - posthabltus, a, um: 4o6 11. - postponere: 43911· - postremus, a, um: 351 1, 554', 5554 ,
5708, 581 4. - postulans: 558 3. - postulare: 32.1 8, 6661. - postulatus, a, um: 5672. - potare: 6326. -
potatus, a, um: 6321 . - poteus: 4'f, 711 , II41 , 131 3, 1368, 308 8 •5, 4203, 421 3, 4323 '"' 5, 459". 4691 633 1 •8,
6563 • - potentari: II91 , 228 1 . - potentatus, us: 432'.- potenter: 192 11, 4202, 440".- potentia:
71, 402, 46', 1368, 1968 , 245 8 •4 , 249', 2731 , 2758 , 31311, 3321, 34-8 11, 415', 4161, 4IT•3 •4, 418 1 •2 •8 •4, 4203 •6, 421',
4221 ' 2, 428 8, 432•, 433 2,463 41,495 8, 5983 •4, 6164 . - potentiaUtas: 1~ 6 .- potentiaHter: s8x 5. - potenti-
ficare: 420'.- potentificus, a, um: 4191. - potentissime: 38'.- potentissimus, a, um: 419', 537'•
sss'·', S848, 6S64 . - potendus: 4921, 571 1. - potestas: 61, 241, 341, 40a, 63 8, 1968, 249', 2551, 313 41, 3172,
348•, 35o•, 4201 ' 11, 421 4, 422 1' 8, 428', 43241, 433 1' 1 , 4368, 461', 465 1, 4772, 5I78 , 5301, 542 41 , 5871 , 6271 , 64lP.
- potio : 6502. - potior, ius: ISla, 2261, 3348, 3841, 492 1 • 2, 57I 2, 6602. - potiri: 4398, 5143. - potissi-
mus, a, um: 5372,592\6568 . - potitus, a, um: 2791 • -potus, us: 624a, 65oa, 652 4 •6 . - praeacceptalis:
352 • - praeac<:eptivus, a, um : 35a. - praeaccipere: 341, so', 51 1 ' 5, lo66 , 3341 •6, 3591 •5, 397'· 1, 3988 •6,
408 8 • 6, 4802 •5, 5458 •6 • - praeaccipiens : 357 2 •5, 3968 •5 • - praeadesse : 183 1• - praeaeternus, a, um :
335 1 · - praeambiens: 33', 511 ,3572 , 3g@.- praeambire: 3341 ,3591, 3988,4088 , 545 8. - praeappre-
hensivus, a, um : 35 2 •5 • - praeassumere: 4804. - praeattendens: 176 11. - praebens: 332 5, 4274.
- praebitio : 540 1. - praecedens: 1205 , 2224 , 4078, 4(ig8, 488 1. - praecedere: 1071, 361 1. - prae-
cellens: 3841 , 3858 , 4698 , 4841 , 531 8 , 6178 . - praecellentia: 5341 , 661 4, 662 4 . - praeceUere: 328 8 , 416 2,
5704, 6101, 653 4, 661 4• -1Jraecelsus, a, um: 615 1. - praeceps: 161,2801 . - praecepdo: 3818 . - prae-
Ceptor: 274, 52 1, 751, 103 8, ll78, 1281•11, 1294, 1301 , 1311 ' 2, 1342 ' 4, 1544, 381 8,413 1, 4874, 5242, 6384. - prae-
ceptum: 315 5. - praecipere: 548 . - praeclpiens: 1311· 1. - praecipuare: 99", 552 4. - praecipue:
13•, 261, so•, 1271, 145', 147aJ 223 2, 3573, 48o', SI81, 5541, 6148 • - praecipuus, a, um: 9 2, 338, 348, 394,
83 8, 91a, g6B, 97 4, 1081, 1141, 218 1, 2228, 3528, 3628, 3968, 4131, 4178, 533', 5848, 658 1, 6668 . - praecise;
7o&, 8r 5 , 47o'l.- praeelare: 1448, 55611. - praeclarissimus, a, um: 13011. - praeclarus, a, um: 701,
75 4, 851, rosa, 1121, 1421, 351', 441 1 • - prae<:ogitatus, a, um : 544'·'. - praecognitus, a, um : 1202 ,
- praecoUocare: 22ol• 5 . - praec:ollocatus, a, um: 6371. - praecomprehendens : 3968. - prae-
comprehendere: 3988, 545 8. - praeconceptio: 51 5. - praeconceptus, a, um: 544"·- praeconium:
65o'. - praeconstituere : 36o•. - praeeontinens : 33'• 356', 417'· - praecontinere : 363'. - prae-
corcUaHs : 585'·- praecurrens: 1598. - praecurrere: 575'·- praedefinire: s', 111 4, 3604 •5 • -
praede:finltio: 36o11 •8. - praed.efinitus, a, um: s', 515a• 5. - praedestinare: 360"• 6. - praedesti:nado:
360'·'·', 63o'. - praedestinatus, a, um : SIS'· - praedeterminare: III', 360'. - praedeterminatio :
3608. - praedeterminatus, a, um: s•. 515'·- praedicabllls: 77'·- praedic:ans: 386'.- praedicare:
23a, 461, 5111,a, 6o', 631,a, 77', 324a, 356'•', 378', 382', 393', 4081, 4321, 4414, 44411, 45os,4, 4521, 4712, 4771,
482 8, 485 8 , 491 4 , 531 11, 5378 • - praedicado : 3768 , 6508 • - praedicere : 3568 • - praedictus, a, um :
921 , 281 1 , 325a, 387', 471c, 4925, 5868, 6o98, 642 1. - praedltus, a, um : 1368, 147', 1542, 1798, 216 2, 2191,
308', 3128, .1292, 331 11,3564,418 8,4201, 423a, 482 3, 527", 5951, 645'.- praeellgellB: 1464. - praeemiD.ens:
175 3,615 3 . - praeeminentia: 331 1 . - praeeminere: 2272 •1 , 32gl, 33911. - praeens: 336'.- praeesse:
II9\ 3361, 338', 3391, 343 8, 3541, 3568, 364 1J 6573 • - praeessens : 336", 351 4, 353 11. - praeexcogitatus,
a, um: 544'·- praeexsistens: 201 8 •6, 2141 ' 1 , 222 4 ' 1 , 3358 , 3361•4•5, 351', 3532 •1 , 36o"• 6, 4QIY, 5464 , 661 5. -
praeexsistere: 331, 101 8, 183 1' 1, 3356, 339 2 ' 5, 3438, 3443, 3525, 3541, 3598, 3641, 365', 3781•', 4001 ' 5. - prae-
fectus, a, um: 22711. - praeferens: 1831, 26g1, 342 8, 4021. - praeferre: 241 , 8o1 , 99', 3371, 397', 43911,
487', 554'·- praefigurans: 291. - praefigurare: 349'·- praefiguratio : 644'. - praefiguratus,
S, um : 390'· - praefiDitus, a, um : 515°. - praefulgens : 37'• 565°, 566'. - praefulgidus, S, um 1
5798 · - praehabens: 464•6, lo68, 1761 •5, 1821, 1831, 338', 356', 4174' 1, 433 11 '1, 4608, 539"' 1. - praehabere:
lo611,a, 356', 3591, 363s,a, 36s••', 397"•~, 433s, 46o', 48o'· - praehonorare: 5541· - praehonorificare :
5541 • - praelnditus, S, um: 101 8 • - praelnesse: 101 8 •1 • - praeiD.teUectus, S, um : 51 4, 522 3, 544",
651 1 • - praeire : 3441, 361 1 • - praelaboratus, a, um : 641 2 • - praelatus, a, um : 20911• - praelucldus,
a, um :37',4208 . - praemachfnans: 641 1 . - praemissus, a, um: 1534,3428,403 8, 6348,6428. - prae-
mittere: 2305 , 3371 . - praeparamentum: 901 . - praeparans: 23 11, 6321 . - praeparare: 209 1. -
praepeditus, a, um: 5686 . - praeperfectus, a, um 1 1071 •0 , 395'.- praeponens: 342'·- pr-nere:
3371· - praepositus a, um: 226t, 3371, 6441 • - praepotens : 37511, 42011, 428 1, 4328, 4821•8, 4848, 485 11•
- praeprindpare 1 II9', 2281. - praepulc:her, c:hra, chrum: 567'·- praerogativare: 554'·- prae-
rogativus, a, um: 2'Io'.- praesaecularis: Io8'.- praeBBec:ulariter: 335'·- praesdens: SI'.-
praesclre : 12o'. - -scribere : 54'• ISO', 360', 637'. - praescriptio : 27', 142', 434'. - praescriptus,
a, um: 61. - praesens: 541, 122•~ 1231 , 127', 1281, 247', 3651 •1, 38311 •1, 4578,461 1,4768. - praesentare:
165', 2078· - praesentado: 264 •1. - praesentia: 301, 671, 171 8, 1771' 1, 2488, 2551 , 5054 •1, 5768. - prae-
lerYBl"e: 443'·- praeoeo 1 S6s".- praesldeDII 1 497'·- praesldium 1 7o', J68', 4381, 441 1, 577'·-
',,l
:::·
·.-.. ,
1
'!
s69', 6zs&, 6361. - profecdo: 1511 , 464.., 466'.- profectus, a, um: rsoa, 241 1, 2624 , 399•, 401 1 , 524··
- profereu.s: 46', 399'·- proferre: 228, Sol, 1084, II31 , Il61, 2324, 2344, 2351 , 2&¡1, 276 1, 2944 , 3268,
359', 361 1, 3963 , 3971 , 4181 •1 , 4191 , 47fí1, 4838 , 5531 , 6II2 , 639'.- proficere: 1748 . - proficlseens: zo"',
5071,&, 5548·- proficiscl: 9511, 2478, 2634, zss•, 298', 3178, 3441, 38'f, 3928, 423"', 4751, 535 ... - profi.teri:
324', 597'·- proflueDB: 95', 526', 6t6', 650', 6St'.- profluere: 387', 4801. - profunde: 218 5. -
profundens : 5148 , 6so2l' 65~. - profundior, ius : 133 6, 1446, 3825 , 525¡¡, 5896 • - profunditas : 1345 ,
4o6t., 46411, 465 1, 483&, 5706 • - profundum : I688, 4o64 , 4651, 483 4 • - profusio : Il42 , 175\ 433"', 525 1,
5261 • - profusissimus, a, um : 442". - profusos, a, u m : 51 .. , 6zsf, 651 1 •6 , 657'. - progenltus, a, um :
z66t, 3021 • - progignere : 295 4 - - progredi : 973, 19311 , 2183, 3441 , 3612 , 421 3, 461 2 , 4873 , 5042 , 50'f,
651 4 • - progrediens : 1925, 2241, 4883 • - progressio : 23 1, 75', 8st, 9T, ll22, II34 , 121 8 , 2228, 425',
4261, 464', 4764, 41'f·', 479', 4842, 4984 , 5391 • - progreuus, a, um: 4888 • - progressus, us: 231 , 851,
I194, 322 3 •4 , 3271, 3624, 425 4, 477'• 4. - prohiben& 1 1423 ' 4 ' 6, 271 1, 580".- prohibere: 271 3 , 581 5. - pro-
hibido: 455 1•6, 5804. - prolabi: 2846 , 4303 . - prolapsio: 211•, 271ji• 4 , 2831•2 , 2844 , 291 3 , 3141 •2 , 392•,
43ol• 2 •3 , 444', 458 1, 5II 1 , 5121. - prolapsus, a, um: 194 , 2ol, 2II 3 , 231 8 •6, 2851, 3142 , 4331, 5128. - pro-
lapsus, us:2851. -prolatus, a, um: 25 1 ,423 ,561 ,16811,4032 ,4191 ,4682 • -proUxior: 588'.- proH:xitas:
59d.- proHxus, a, um: 5726,5896. - proloqui: 331 • -promanans: 120S, 1503 , 1551. - promanado:
362 4. - promere: 6128, 63gl.- promereri: 219', 391 4, 532 3. - promiscue: 1204. - promiscuus,
a, um : 1923 , 3733 , 448 1• - promlssio : 632 4 •5 . - promissum : 632 4 • - promittens: 3246 • - promittere :
3243 ' 4, 3748 •6 , 491 3 . - promotio: 4796. - promovere: 2d', 1253 ; 1551- - promptu&, a, um: 521 1. -
promulgare: 1391. - promulgado: s8 . - pronuntiabiUs: 108 4. - pronundans: 621 8. - pronun-
dare: 128 , 121 8 , S2I 1 , 62g'.- pronuntiado: 139'·- pronundatus, S, um: 61 1 . - propagan&: 8S2 ,
378'. - propagare : 324', 378'. - propagado : t88', 378', 426', 585'· - propagatus, a, um 1 266'.
- propalan& : 25o'. - propalare : 20o', 2348, 639'. - propatulus, a, um : 376'. - propellere 1 287'.
- propeuslo: ¡6'.- praperare: 69'.- propheta: 521, 6o', 621 8 . - prophetiee: 62t'.- propiiiBDS 1
65o'. -propinare: 65o", 651'. - proplnqWUlll : 122'. - propinquare: 439'·- propinquior, ius:
132', 3288 , 331 3 •6 , 345'• 5, 4885, 5921 •5. - proplnquisaimus; a, um: S921. - propiuquus, a, um: 285',
33I 8, 592'. - propior: 3281 • - propidado : 1<>9'•'. - propidus, a, um : 26', 1<>9'. - proponens :
SS1 , 1351, 146', 342 11, 6S24 . - proponere: 4291 , 431 1 . - propordo: ~, lfi• 1, 283 , 3211 , 9611 , 133\ 1466,
ISS3 , 1748 'c, 1805, 183 5, 19S1 •6, 2391, 24i1, 25S 5, 2741 , 3621, 40S4 ' 6 , 443', 4441 ' 1 , 6471 • - proportlolllllia :
15 8, 831, 9gA, 239', 3621, S9o'.- propordonaliter: IS8, 321 , 1331, 1471 ' 11, ISS6 , 2471, 248', 3125, 3131 ' 1 · -
propordonatas, a, um : 831, S9Q1 • - proposido : 64z8 . - propositum: IIt11 , 3()61, 3072 , 321 3 • 4, 3241 ,
3921 • - propositus, a, um : 691, III 8, 153', 2~, 254•, 2961, 3041 , 3o6', 321 3; 3371' 5, 40311 ' 5, 4441 , 6341 ,
635', 642 5, 643', 644,1, 6475 , 6481 . - proprle: 121 ' 5, 321 , 38', 775 , 791 ' 1 , 93 5, 14g1', r8o1, 227'·', 2gol, 3II1 •5,
312 4, 315 5, 319', 3426, 3541 ' 4, 358', 361 6 ,. 368', 37211, 384•, 3855 , 3921 ' 4, 440S, 4528, 4631, 468', 4926, S042,
SO?", S21 2 ' 6, 5S36, 571 11, 64oZ, 66QII.- proprietas: 2'f, 486, 623 , 751, 771 , 83', 845, 946, 1465, 1476, IS21,
1¡61 , I8ol, 1871 •1 , 19sB, 3124 •6 , 3584 •5 , 368 5, 3841 •5, 4625, 4631, 49d', S042, SO'f' 6, S088 •5, S094 ' 5, SII 1 ' 6, S224 ' 6,
53o', 585 5, 6301, 64o'• 5, Ó4I 5, Ó43', 658'. - propriiuimus, a, um 1 38', 584°. - proprius, S, um: 9',
17 6, 258 •5, 2¡11, 321•6, 72', 731 , 744, 761 •1 , So', 846, 91 1 , 1471, 14~• 5 , ISI 1 , 1755 , 18o', 18,3', 1845, 202&, 227',
268 5, 2781 •5, 2844 •6, 285 4 •5, 2871, 2894 •6, 291 1, 2973, 30S6, 3II1, 312&• 5, 3141 •1 •5, 318 1 •6, 3S8', 361 8 , 3726, 3818 ,
391 3 •', 3996, 400S• 6, 401&, 4026, 4221, 4244 ' 6, 4251 ' 5, 4326, 4341 ' 6, 4373 ' 4 ' 5' 44o', 441&, 4422 ' 6, 4444 ' 5, 44S', 448',
4S22, 461a,a, 4~, 474a,a, 484', 490", 4921, 4931, S021,1, S03&, S071,t,a, S36&, 540····', S69', 581', 584•, 6161,
6361, 64,o2, 653 6, 6S41 •6, 6581 • - proprior, ius : 392', 4921, S71 1, 66o1 • - propter : 42 3, 1973, 1991 • -
prorogado: 264. - prorsus: 273,4021, 427', 4282,4371. - prosequens: 181, 38S1 . - prosequi: 387',
442', 495'·- prospiciens: 53o', 533'·- prospieere: 2oo', 225°, 3128, 476', 53o'.- protendens: 454'·
- protendere : 124&, 2474, 409\ 4S28, 63S', 641 1 • - protensus, a, um : 124'· - protervus, a, um :
28ol•6 . - protestari: 3614 . - protlnus: 5211 . - proveedor: 151 3 . - proveetiasimus, a, um: 1361,
162',. 2491•6, 35ol. - provec:tor : 2211 • - provectus, a, um : 134\ 2071 • - provehena : 2221 • -pro-
vehere : Il71, 1221, 1251, 1741, 2076, 3622 • - proveaiens : 1931, 2842, 36S8 , 4751, 4788, 4888 , S24', S261 ,
6SI', 6S4', 65gl.- pro"VeDire: 1503, IS42, 263&, 3028, 3441, 4o61, 423&, 4871, 499', S043, S071 , 6121. - pro-
veatuB, us: 3176, 36o1. - provictus, a, um: 4196. - provide: 2001, 283•, 46oc,_ 5361. - proviclen&:
1221 ,1906, 33S8 , 6468 . - providenter: 2ool, 283', 31~, 46o', S361.- provlclentla: 94, sea, S1 1 •1 ·', 1221,
1Sl 3 •1 •11, I87'•6, 1894 • 6, 214c•5, 21¡4, 22$1 • 6, 2331 •6, 283&, 309'•5, 31o1·', 3Il1 ' 1 ' 5, 312.1•1 • 5, 313\ 3:2&• 5, 3241 ,
32S1 ' 1 ' 6, 327'•', 3875, 46o&, 4763 •', 484', S101'6, 5151, 52S .. '5, S3o8·'· 6, 532 .. '1, 630S, 6468 •6, 6SI', 6S31 ' 11, 6S4&' 6 ,
655'·', 666'·'·- providentialio: 3r3', 655'·- providentissimus, a, um: 313', 476', 522'. -providere:
2001, 217'•6, 2834, 3II 8 •1, 3121 , 346', 4604, 4761 •1, 6Ss1 , 6561, 666'. - providus, a, um : 3131 , 3468 , 476',
651 1 , 655'·- provincia : :zo.¡•.- provisalla: 346', 476'.- provioio: 46<>". - provioive: 2oo', 283',
46o', S361 •1 • - provislvu., a, um : 3li 6, 3126, 3133, 3461, 476'• 1, 5225, 651 1, 6SS1 •1 • - provleoriue, a,
um 1 5222 . - provisus, a, um: 506 , SI', 311 1, 3131 •5, 5221 , 5331 . - provocare: 131c, zo6', 21~, 3625 •
- provocator: 221 8. - provolens: 2204, - proximior: 331 3, 3451. - proximus, a, um: SI4'·-
prudenter : 1308 • - prudenda : 1221 , 38o"•&, 381 1, 3871 •2 •11 • - PubUcus, a, um : 6so'. - pudic:e : 171 •
- pudicida: 239°. - pudicus, a, um: 239'·'·- puer: 429'·- puerllis: 636'·'· - pugilatus : 431'.
-pugna : ss•, 431 8 •4 •11, 443 3 •5, 632"., 6331 • -pugnan&: 23~, 264", 2652 •1, 431", 4431, SI'f'.- pugnare:
2408 , 2584 , 2608, 264~, 2973, 5148. - pugnator: 4321 • - puJcher, chra, chrum: 258 •6 , 461 •5, 632 , 721 ,
rxzt, 1451, X78t,a,a, I79a,c,&, xSot, xSrt,a, .., rSzt,a,a,li, t83t,a,a,t,&, I84t,r;, ISst,a,a,t,s, 186', 189&, r9Q', 194'·~,
l971 ' 15 J 2oo''6 , 22o&, 2:2-1 4, 2221, 2301, 2354, 2533, 2824•5, 2832, 2~, 33ol• 5, 4081, 441 11, 5251 •8 •5, 5294t 5324 ,
533', 567'·- pul<herrime: 4081. - pul<herrimus, a, um: ']0', 181'·', 457', 5671. - pulchrafacieus:
179'. - pulc:hre • 21o', 3n', 407', 4081 , 6so'. - pulclnilic:ans : 179', 408 1 • - pul<hriflcare : 18o'.
- pulchrifice: X78 1. - pulchrifi.cus, a, um: 1782, 17tjJ, 18051 •5, 5251 •5 • - pulchritudo : 254 , 632 •5, 72",
1f5o3, 1781 •51 •8 •5, 17!}'1•8 •4 •5, 1801 •2 •8 •4, 181 1, 1824 •5, 1838 •5, 18451 •1 , 2098, 221 6 , 27o'-•1 •5, 2~· 8 • 5 , 292 1 •~>, 307 1 •~>,
357 1 ' 11, 4341 ' 5 , 5244 ' 11, S2S1 •2 •1 , 581 1 , 635 1,6448 . - pullulaus: 964,2661 . - pullulare: 5853 •5 . - pullulado:
96', sss•.- pullus: 63<>'.- pulmentiflcus, a, um: 6321 . - pulsare: 126°.- pulvis: IS6'.- pun-
ctum: 871 ' 1, 1611 , 1905, 3448, 4266. - pUDibiJis: 3171 . - punire: 27o3• 4 •5, 271 11 •1, 317:1• 1. - pwütio:
271'.- pure: 266', 27o'l, 357', 3891, 4421 •1, 484", 6431 •6 . - purgabiHs: 658'.- purgans: 4421. - pur-
gare : 166', 173 8, 3021, 4642 •6 , 658". -purgado : 1281, 13tjJ, 15211 •8 •6, 389", 574"· - purgatissimus, a,
um: 34711 · - purgative: 643 1. - purgativus, a, um: 658~.- purgatus, a, um: 1231, 14851 , 3891, S68 5,
625'.- purificado: 5028, 5321, 574"·- purifi.catus, a, um: 1488 . - puritas: 13tjJ, 3898 •4 •6, 5028 , 5041 •5,
5291, 5321. - purua, a, um: 83", 894 , 938, 1335, 1778, 2468, 269", 271", 3891, 4098 , 441 4 , 4582 , 5021, 5096,
5598 , 57351, 5751, 6261 . - pusillanimitas: 1436 . - pusUlus, a, um: 4551 •8 •8, 4568.- putare: 1251, 202t,
2121, 3058 ' 11, 37611, 3971 , 4168 , 4628, 4758, 4923 , 5281, 569', 627'·- putatus, a, um: 2361, 2538 , 2541, 3741 ,
.37611,431 8. - quaerens: 391 1 • -quaerere: 448 •6, 143", 2096,4022 . - quaeaitus, a, um: 58'. -quaesdo:
6488 ' 1· - quaHtas: 4311, 157', 17cj-, 251 1, 284", 2878, 2923 ' 1 , 3574 ' 6, 4541 ,4568, 5951 •5 . - qualitercumque:
336'.- quandtao • 163', 454'•', 456'·', 595'·'.- quantus, a, um: I9S'·- quatere: 2o'.- quaternarius,
a, um: 20411 · - quatuor: 20411 •1. - quies: 381, 27¡11, 474', 4984, 5988, 6641, 665 4 •6. - c;iuiesceDS: 221 1 •
- quiescere : 128 , 4991 •1 , 5083 •1, SI04 •6 , 5988, 667".- quietado : 388 • - quietua, a, um : 3351 • - quodam-
modo: 258 8 ·", 333"·- quomodocumque: 3368. - quomodoHbet: 3368, 355 1 • - _quondam.: 26711 •
- quoddie: 41311. - quodes: 268t, 301 11 . - quotus, a, um: Igól.- radiare: 86 , - radiu: 81, 151 •1,
161 •8, 181, 3oll, 31 1 •1•1, 324 •1, 701, X251, 14711 •4 •1 , 161 4 •6, 164,4, 1658 •4 •1, l¡o", 1746, 1751, I761:J 18o3•8 •1, 2o6'••,
4o6•·', 42o', 523', 567', 568", 569', 575 1 •1. - radh: 358', 4833 , 629"· 1. - rapere: 218•.- rapiens: 4428 •
- raptus, a, um a 38 ... - ratlfi.CIIIlll : 53oll. - rad.o : 6', 74, 10.., II1 •4, 121, 344, 358, 40', 468, 664, 681,
721, 748, 91 1'1 , 92~, 951, ggl, 128t, 147.., ISS", 2524 , 286t, 3031 , 30711, 3ogll•6, 329", 33oB, 34611, 3771 , 383", 3951 ,
4081 •1, 4631 , 594.. •6, 5971 •4 , 6ool.- radocinans: 1468, 48oB.- radoclDar:l: 3241, 390", 422\ 594'·- rado-
dnado: 7\ II 8, 6374. - radonabiHs: 42.., 16gl, 1761, 3281•1. - radonabiHter: 283, x88', 1921 . - rad.o-
nalis : 71 ' 1, 42.., 1768, 1928 •6, 3121, 3241, 3283 •8 •6, 3291, 3301, 362\ 3731, 3773 ' 5, 4221 •6, 4631, 48oll•', 523 1 •
- radonaHtao : 390'. - radonaHter : 1921 • - ratus, a, um : 5301 • - reaccipere : 517'. - reaccipieus :
221'. - realis : 73•. - rebellare : 24oB. - recedens : 19", 238•, 252', 298', 3453 , 3734 •5 , 40611·6 , 5071 •5 •
- recedere : 2573 , 271 6, 3361 •6, 3446 , 4401 •6, 4445, 4451 , 6244 • - recensere : 6171 • - receptaculum :
1651 · - recepdo: 1261, 5778, - recepdvus, a, um: 6374. - receptus, a, um: 994. - recessio: 25811,
2831 • - recessus, us : 1688, 2581, 283 5 • - recl.pere : 29", 6'¡3, 685, 12oB, 166\ 3114 •6, 3131, 4232 , 4424 •6,
445 1, 469", 51¡8. - reclpiens : 741, 125', I3S', 20)1, 2278, 2701 , 3351 , 421 1, SS8&. - redprocare : 841,
469' · - reciprocado : 731 •1 , 469'. - reciprocus, a, um : 3821 • - reclr<:ulano : 229'. - recitare : 224'.
- reclinado : 664'•'. - reclinatus, a, um : 663'· - recollectivus, a, um : 228'. - reconciliBDS :
5158 •6 . - reconciUare: 5153. - rec:oiUti.tua, a, um: 124, 70S, xs611, 617*.- reconversio: 469... - recon-
vertere: 841. - recordari: 224', 361".- recreare: 658'.- recte: 51 1, 6gl, 848, 1011, 1331, 1894 •6,
8 3 4 5
Igo', 192', 213a, 31¡3• , 351 4, 3SS', 361 3 , 3761•6, 4031,4055, 435•, 532 , 546", SS@·', SS7 ' , 5725 a- rectifi.CIIDS:
189'.- rec:tlficare: 558', S6S'·- rectillneus, a, um: 204'.- rectisaimus, a, um: 66'.- rectitudo:
189", 1924., 3448 ,4251 ,5328. - recdus: 3928,4921,571 11. - rectas, a, um: 6611, 871 ' 2 , 99', 150\ 1894 , 192 4 •6 ,
8
204 ,205 1, 3052 •"•6, 3441,3521, 475'• 1, 47't• 1, Sigl, SS1"·- recubado: 6648 . - recubido: 665 8. - recubl-
tus, us : 664'. - reeumbere : 663', 66s'. - rec1aetus, a, um : 504'· - reddena : 626°. - reddere :
1281, 2321,2463,2621,2841,4371, 441a, 507s, 668 1. - redditus, a, um: 226 4 ~- redempdo: 471 •8_, 41S1 •f.,
445'''·- redieus. 218°, 373'·- redigens: 320'.- redigere: 24', 253', 496", 5471· - redimen&: ss•,
8
444 ' 6· - redimere: 4461. - redintegrare: 446'.- recUre: 4031, 4401. - reditus, us: 4261 , s861 •
- redivivus, S, um.: 3721 . - reducens: 4411, 2221 ,384\ 627".- reducere: 122s, 12511, 1551, 3621 , 5691 •
- reductio: 2121. - reductivus, a, um: 151s, 2221 . - reduetus, a, um: 20'.- redundaDa: 223\
sz6', 533', 6s9', 66<', 66z•. - reclWldaDtia • 454'· - redwadare ' 4541, sor, 539'· - reclupllcatio :
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTm, CLVII
5285. - refecd.o : 1494 ' 5, 4848 ' 1 • - refeUere: 3191 • - reterens: 3841 - - referre: s~, 641, 1374 , 1971 ,
zroJ, 3628,3754 ,416\5464 ,547\5571, S1rfA·- refertus, a, um: 6282 •8 , 664,8 . - reficere: 1332 . - refictio:
2o',- refigurBDS: ISo'.- refiguratus, S, um: 3908. - reftectens: 223 1, 229'•'.- reJlectere: rgo',
193 5, 483 4. - reflexe: I9Q1 • - reftexus, a, um: sSzli,- reflorere: 35811 •6, 649z,s.- reftorescere:
64~.- reftuens: 5141 . - reformans: zo2, 628 4. - reformare: 4466 , 635 4 , 641 4. - reformado: 196,
201 • ' . - reformatus, a, um: rso', 39o'•'.- refovere: 358'.- refragari: so!)'.- refragatlo: 365'·
- refug:iens: tel.- refugere: 291, 3638 , 4648, 4722 . - refulgens: 30S, 2703 . - refundere: 2276 , 5465•
- retusus, a, um : 6275 • - refutans : 363 8 • - regalis : 5348 • - regens : 471 , 527". - regere: sr',
2591,313\ 484".- regio: 665,• 5 • -regius, a, um: 5348. - regnans: 47\ 527.., 5281 ,5348. - regnator:
5274 ' 5• - regnum.: 49\ 4948 ' 5, 52811 ' 8 , 5291, 531 8 •5, 59gl• 6, 6631 •5, - regula: 541 ' 2 , 691 ' 2 , 7o'l• 3, 557'• 6. -
regustans: 1741. - reinclpiens: 3352. - reiterare: 2623 . - relabi: 162,4452. - relatio: 1994. - rele-
gens: 932 · - relictus, a, um: 391 2 , 6548 . - religio: 171 , 121 2, 1412 . - reUgiose: 843 , 439a, 4752. -
rellnquens : 81 2, 251 3 , 4o68 , 6244 , 6272 •5 • - relinquere : 123'1, 138", 1441, 2545, 3028 , 353 1, 4998, 5541,
555 4 , 5678, 5741 , 6543. - reliquus, a, um: 3028 , 331 3 , 4724. - relucens: 801. - relucere: 5664, 5778 •
- reluctans: 89'.- reluctari: 2978 . - remanere: 251 2 ,255 3 , 5861 . - remeans: 2241 ,2301 . - re-
meare: 1611. - remissio: 161,4462 . - remittere: 1321, 546".- remoratio: 5673. - remote: 145",
3572 - - remotio: 72 1, 5795. - remotior: 165 6, 2388 , 58gD, 5923, 5946. - remotissimus, a, um: 5664,
5945 • - remotus, a, um : 338 , 348 , 41 8 , 962 , 97", 108\ 1483 , 2II 4 , 218 1, 3466 , 3962, 4172 , 582", 6663 • -
removere: 99", 126", 127\ 15g', 173", zo6", 3583 , 366", 4II 1 , 5548,571 5 , 572 5 , 5822, 592", 594'·- remune-
rar! : 441 8 • - renovaUs : 6594 • - renovans : 2ot, 175 8 •5, 6594 • -renovare : 1663 •6, 2o6", 358 1 •5, 4271,
649'•'. - renovado : 2o'·'· - renovatlvus, a, um : 659'.- renovatrix : 659'·- renuens: 363'· -
renuere: 3633. - reor: 416'.- repandus, a, um: 6512 . - reparana: 4463. - reparare: 3588. -
reparatio: 9o'.- repausans: 1651. - repeDere: 1268 •", 1271 , 2871 • 6, 3191 , 3761 . - repente: 531",
6n 1 . - repercussibiUs: 89'.- repere: 1561. - reperire: 23 1,931,341 8 ,4551 ,5478, 59o'l.- repetens:
2278, 33511 · - repetere: 741 , 1294 , 1351, 51'f, 667'.- replasmans: 628".- replasmare: 635", Ó41 4 •
- replasmatio: 641 1 . - replens: 3631, 4461•8 , 530".- replere: 1061 , 172", 301 1 • 6 , 3025 , 3788 , 54o'l,
547'• 628', 649', 66S'·- repletlo: ns•, 514', 66o', 665'.- repletlvus, a, um: to6', 378'.- repletus,
a, um: 254, 30S, 635 8, 6648, 665 1• ....:.. repU.cans: 9311 , III 4 . - réplicare: 672 , 131 3 , 173', 4161, 5552 , 627",
648\ 667'·- repU.catio: 511 , 541, 551,4641 ,4658 , 556", 589\ 66ol.- reponens: 268, 5oo*.- reponere:
81, 65 4 , 21·o11, 3628 , 3952, 449', 5471 •6, 5571, 579".- reportare: 894. - repraesentans: 5888 . - reprae-
sentare: 1496, 2078, 4628 • - repraesentatio : 2076, 4gol!.- reprehenden&: 741. - reprehendere:
435'·- reprimere: 21o'.- reprobare: 439', 467'·- reprobatus, a, um: 439'.- reprobus, a, um:
441 6 . - repromittere: 324", 374"·- reptare: 1561.- repugnan&: 23gl, 2642 •", 2651 . - repugnanda:
2401 . - repugnare: 55", 2395 , 240"• 6 , 241 3 •", 2509 •8 , 26o', 281 8 , 297', 471", 5091 , 571".- repulslo : 632".
- repulsus, a, um: 632".- repurgare: 173 8,4642, 5748 . - repurgado: S74'·- requies: 29', 6648,
66s".- requiesc:ens: 328 . - requiescere: 328 , 388 , 66?'·- requietio: 388 . - .requirens: 3791 , 4582 •
- requirere: 2746,2944 • -requisitus, a, um: 427'·- res: 41 2, 72", 73 1,261 8,3101,3138. - resardens:
446'.- resarcire: 4461. - rescindere: 6o1. - rescribens: 62gl!.- resecans: 326. - reserans: 93'·
- reserare: 543 , 6'f, 13J2•6 , 4161, 55511 ' 6, 627'·- reseratio: 52,5411, 551 ' 5 , 46411 ' 5, 4658 ' 5, 555 6 , 556', 5891 ,
1
66o . - residuus, a, um: 331 3 , 472 4, 5372 . - resisten&: 681 , 898, 4SS"·- resolutio: 290'.- reaolutua,
a, um : 161 • - resonanda : 164,2, 2483, 2531 •5, 371 11 •6, 3921•6, 42oB• 5 • - resonare : z64,1 • - resonatio :
1642 ,2488,2533, 371 1 ,3921, 42oB.- respec:tus, us: 1242, 174"• 6, 444"·- respicere: 86, 91 , 691,701, 1978 ,
2341, 2541 ' 6, 2961 •6, 5898. - resptc:iens: 81 ,541, 2368 •6, 3048 •1 . - resplendens: 8oJ-, 27o'l, 389', 3906, 5328 •
- resplendere: 27ol,- responden&: 590".- respondere: 2811 , 4381, 5122 , 5191. - responsum:
52'.- respuens: 3.63'·', 649'.- respuere: 29'.- restare: 286', 3028 . - restaurare: 6S9'·- restin-
guere : 4261 • - resdtuens : 266; 2241 ' 251 1, 391 2, 4462 • - restituere : 268 , 2246 ' 5681 • - restitutio :
194, 1611 •5 , 21211, 4261• 6. - resdtudvus, a, um: 20'.- restitutus, a, um: 161 1. - resultan&: 2041 •
- resumens: 74\ 2278, 3351 • 6. - resurrectio: 19", 31 4 •6, 3765 . - resuscltans: 4462 . - retentus, a,
um: 86', 2122 . - reterminatio: 33'·- retinaculum: 5681. - retinens: 866, 125".- retinere: 4275,
536', 6I7'· - retrahens : 373'· - retrahere: 2&¡'.- retribualls: 124'. - retribuens : 434'· - retri-
huere: 4378 , 4412 •5. - retrusus, a, um: 941 . - reos: 2711 . - revelare: gl-•2 •5, 286 , 636'.- revelate:
5738 ' 6, 582'.- revelado: 21 6, 29', 526,731, 122 6,2275, 6121 •1. - revelatorius, a, um: 5741. - revelatus,
a, um: 93 8, 1231 . - revera: 3058 •5, 4391•1, 5801 . - reverens: 121 2 . - reverenter: 175. - reverentia:
8', 171'4 •6 , 1211 , 1412 , 5538 • 6. - reverentissimus, a, um: 5538. - revereri: 84. - reversio: 1611 , 4261 ,
5541· - revertens: 2301, 373'·- reverti: 1271,2231. - revivificadvus, a, um: 658'•6. - reviviecere:
3721 , 64-!f.- reviviscibilis: 6S8".- revocans: 19', 26'•8 •5, 1511 ,3741- - revocare: 55', 2241 . - revo-
cado: 19'•', :zol, 1611, 4261. - revocatua, a, um: 26', 1916,- revolanl: 171• - revolubiBtaa: 1611 •
.·
CLVIII
-
-
revolutio: 129\
revolvere : 6673 • -
NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉEESSANTES
151 4 . - 1
revolutus, a, um.: 123 , 224 , 23~· .- revolvens:
1 6
ux•,
ss', 429'· - rlte : lrj, 29', 556'.- rlxa: 2651 ·'. -roborare : 427', 649'·- robur: 7l 1 , 4321, 4401• -
rogans: SS82 , 6241, 6So3. - rogare: 2341, 4431 •5, sxe.- romphaea: 631 6 • -ros: 6581 •6 . - rota z
931 ,
230 •
rex : 471 ' 6, 3341 •6 , 527'• 5, 533&, 5351 •5, 6638 • - ridere: 429'• 5. - risus, us:
22911, 1 1\
.¡1
.,
•,
. ..
8¡1 . - rotunditas: 651 6 . - rotundus, a, um: 651 11 •6. - rubus: 6306 • .....:... rudens: 125'.- rudior:
625 8. - rudis 1 SS', I3I 2, 569', 57o',6259. - ruditas: l2rj.- rudus :!56'.- rugire: 631'.- rugltus:
631 5 • - ruina : 2Il 8 •c, 2794, 283\ 291 3 , 31411, 3188 , 3928, 4301 ' 11 ' 3, 4444, 512 1, 5961 • - runatus, a, um :
3191. - rutilare: 1921 ~- sacer, c:ra, crum: 153 4,2242, 271 8. - sacerclos: 1328 , 134\ 1351 , 13&', 271 1 •6 ,
5751 • - sacerdotaHs: 288, ss9'. - sacerperfector: 4sr. - sacramentum: 73', 1028, 271"• 6, 6n 1 ,
63oB, 638'.- sacrador, ius: zo•, 1041 , 3758, 4641 , 5888. - sacratissime: l37", 628 1. - sacradssimua,
a, um : 758, 2l 4, 271 41, 49241, 6361, 6391. - sacratus, a, um: 1341 • - sacre : 23 8 • - sacrecompositus,
a, um: 6342 . - sacrec:ontemplatio: 6341 . - sacredecenter: 15 41. - sacredoctus, a, um: 5241 . -
sacrefiguratus, a, um: 5888 • -sacreform.atus, a, um: 5888 . - sacreinitiatus, a, um: 1371 . - sacre-
perfector : 487'. - sacrescrlptio : 63o'. - sacrescrlptor : 2241 • - sacrldecenter : 644'. - sacrificare :
553'. - sacrlfidum : 598', 668'·'· - sacrlperfector : 224', 487 1 • - sacrlplasmatus, a, um : s88'.
- sacrisermonator: 2088 . - sacrologus: 2088. - sacrosanctus, a, um: 15341, 6281. - saecularis:
489"•4 , 4914 , 4928 •4 . - saec:ulariter: 36@.- saeculum: 451 ' 1 ' 6, 1088 •8, 163 4, 3328 •4 •6, 3331, 3341 •6, 3351 ' 8 ' 4 •6,
3366, 3383, 353 4, 3541, 3668 •4, 3671 , 37ol, 4254, 433 1, 4821 , 485 4, 4861 •8, 4884, 4gol•1 •8 , 491 1 •8 •4 •6, 4921 •8,
493 2 ' 8 •41, 4942 ' 8 ' 5, 5153, 5275, 588t, 5991. - saepe: 1381, 4894, 5171 · - saepenumero: 4894. - saepire:
208'. - saepius: 1381. - sal: 53"·- sallens: 630'.- salomon: 52', 631'.- saldm: 553'·- salu-
berrimus, a, um: !f.- salubriter: 2841, 3128, 442'·- salus: 471 , 415 1 •4, 441 8, 44211 •41, 443 1, 4448 , 461 1,
633 8, 6671. - salutallter: 2841 • - salutarls : 98 •6, 1241, 2958 , 4448 •8 • - salutifere: 2841 • - salvans :
25 4, lo61, 2798 •6, 435 1, 442i, 4448, 5031 •6, Sial•', 5II1 •6 • - salvare : 1o66, 2351 •6, 258 1, 281 1 , 2841 , 2876,
295", 3126 , 3364 •5 , 4251 ' 6 , 4264 •6 , 435', 4374 ' 6, 4428, 4485, 5481 •6, 63941• - salvado ; 47:a,G, 4151 •41 •6, 441 8 •6,
4421 • 4 •6, 4436,44411, 461 1 •6 , 6338, 66T.- salvative: 2841 . - salvadvua, a, um: !f, 2958 •6, 3128 . - salva-
torle: 4428 •6. - salvatorlus, a, um: 4448 •11. - aalvatrlx: 3128. - aalvatus, a, um.: 4451. - salvus,
S, UD1: 25 4 . - sanare Z SS88 •11. - B8DCte Z 154 , 17\ 238, 848 , 43!f'J 6431. - sanctecompositio Z 6343 . -
sanctlfi.cado : 47'·', 632'. - sanctlfi.c:ator : I34'· - sanc:tlficatus, a, um : 134'·.- sancdmonla :
531 8 . - sanctio: 561. - sancdsaimus, a, um: 2478, 3So2• 6, 4924, 553 8, 6361, 6391 . - sancdtas: 8", 271 5 ,
5283 •4 •11, 531 3 •5, 6368 •6, 6391 • - 8IUlC'tD8, a, um : 461• 5,. 551 , 924, 271 4, 4381 •8 •4 •1, 527 41' 6, 5334 ' 6, 5358, 6394,
64o', 663'·'·'•', 664'•'.- 8IIJIII1IIs: 102".- srmua, a, um: 376'.- BBpere: 325', 3286. - BBpiens: 25'·',
45 4, 461, 638, 71 4, 728, 3761, 38ol•5, 387•, 3gol, 3938, 4153 , 4311 , 6478, 64941• - saplend.a : 61·', 45.., 468 •6,
638 , 71", 728, 1588 •', 2o86, 2~, 323•, 3241, 32.51 '", 3268, 3281, 337"• 5, 3481, 38o'•4 •1, 381 1 •1 • 5, 3868 •4 •5, 38¡8• 4 •1,
390"•8, 391 41, 3921 • 41 •6, 393 1 •8 •1, 3984 •1, 406&•1 , 4088 •1, 4131, 4158, 501 1 , 516'• 5, 5651, 587\ sW, 625', 637", 64,1 4,
648', 649', 6501, 652', 6561, 657'•', 6591 , 668'·'·- sapieutifac:tlo: 85'.- upieai:ific:are: 95'·- sapien•
tificus, a, um : 95'· - sapientior, ius : 381'•'. - sapientiuimus, a, um : 8', 9', 387', 390', 649'· -
satagere: 928. - satians: 1724, 17741,6628 . - sadatus, a, um: 3o'.- satis= 671, 1031 , t4d, 3188, 319'.
- satisfacere: gt,68t, 1288 , 14X', 667'.- saxum: 12541, 12@.a.a.- seandere: 4~, 5038 •6 • -scapula:
538. - scaturlens: 661 . - scelestisai'mus, a, um: 2536 • -sc:elestus, a, um: zol, 271 8 •", 6361 • -scelus:
6o1 , 271 8, 5291. - sc:hema: 4648 . - sd.ens: 464,3921, 3968 • 41, 3981 •8 •4, 4321, 621 1 , 6238 . - sc:ienter: 128 •6,
42", 169\ 315', 647'· - sclentla : 74 •6, 13 8, 331 •4, 343 ' 8 '", 354, 381, 441, 464, 68•, 944, 1341 ' 1 , 139', 1411 •",
1428, 31511, 3164 , 3621 •8, 3871 ' 1 ' 8 , 388&, 393 41, 3948 , 396'•', 3988, 4001 ' 1 ' 8, 401 11 ' 6, 4041 ' 1' 4061, 4098, 41ol•8, 414\
5544,5688, s6g•, 5778,57941,5991, 6oo8, 6os•·•, 6o611 •8 , 6a¡ 4, 621 1 •4 , 62.28 , 627"·', 6361, 647', 6566 • -scientialis:
5778. - sclentialiter: 42··- sd.entifice: 128. - scientificua, a, um: 1041, 5778. - sclndere: 6o1 •
-adre: 138\299\3851 , 39'41 , 3g¡a••, m-, 401 1 ,4021 , 4Q@, 412.8 , 4311 , 437', 48gl, 5211 , 5448 , 57g41, sSol•l,
6oo1, 6of, 6206, 622.1. - sclsd.tari: 1426 . - aclte: 13o4l.- acopua: uiz, 3071 •1 . - scorla: 631 11. -
scribere: 3S4, 1441 , 62g'.- sc:rlptio: 1031, 1058 • 41, 1211, !281. - scriptul, a, um.: 8', 19', 2741, 938, 971,
U94, 1681, 199'A, 21o4, 318.., 5161. - scrlptura: 22•, 2.81, 31 8, 49', 631 , 68', ,at, 938, 1041 , 1411 ,2021 , 21o4,
211 1, 3184. - sc:rupulum·: 6251 . - acrutabiHs: 406".- ecrutari: 1426 ' 6. - acru.tatio: 176, 1041, 1434 •
- oculpere : 5806 • - ocuJptlU& : 570'. - SCUtum : 631 5 • - secare : I561 • - secedere : 44o', - seeer-
DeJUI : 400 • -
4
secera.ere : g4, 79", So', 1328 , 574", .S1s', 662.1 • - aeclusus, a, um : 5771 • - aecredo:
630', 666'.- secretior, ius 1 27o', 625'·- secretioslme: 5Tt·- seeretiuimus, a, um 1 7', 12•, I4'•
270S.- secretas, a, um: l41, 17', 21 4,274,338, 39', 434,758 ,944, gó.l, 97", 99 4, 1051, 1081 , II41 , 145•, 2181, /,'
251 4, 26o', 36ol, 3628, 366 4, 389", 396', 4091 , 416', 4178, 4248, SS24 , SS48, 6o1 4, 612.8, 62.58, 6351 ' 4 ' 1, 637"•1,
645'·', 653', 662'.- sectans 1761 • -oectator: 5s6'·'·- -darlo: 269'·'·- sec:wule 1269'.- - -
do: 269'.- sec:wulus, a, um: 1328 , I5I', 351', 407', 535'·- seeurltas: 2o'.- sedaDio: 32'.- sedare:
513'·'· - oedens. 4SI'. - oedes 1 41°, so', S3'· 7S'· 94'• 149', I87'• 220', 3o7'. 325'• 409". 4731• 474', 482',
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMillRE PARTIE. CLIX
4841, 4981 •1, 5123, 6304, 631", 6541 • - sedldo : SI01 •2 , 5131 • - seducere : 384•. - seductlo : 633 4 • -
seductus, a, um: 445 11 - - seduUtas: 1393· - segniter: 1611. - segregan&: 98, 55 8, sfl, 1081,417\ 4342 •6 •
- segregare : 9 4 , 136, 994 ' 11, 1264, 1323 , 145 4, 161 8, 2181, 251 1, 26o3• 6, 3664 •1 , 421 4, 5524, 5744, 575 1, 5776,
6f41, 653 1•', 66I"'.- segregate: 5o', 96', 1451, 147', 480', 64o'.- segregatim : 357'.- segregative:
2945, 4804 ' 11· - segregatus, a, um: 13", 14\ 333 ' 5 , 343 ' 11, 393 ' 4 ' 6, 41 8 •5, 492 •5, 962, 97 11 •5, 98 4 , 1075, I08 1, II41 ' 5,
148 2 , 2181 •1 •5, 236", 2SI", 294\ 3571, 3628, 3961 •5, 4163 •5, 4172 ' 5, 4282 •5, 441 4, 442 5, 459 11, 4804, 531 11, 533",
5345, 538 1 •11, 5525, 5548 •1, 575r;, 663 1, 6668 •1 • -sejungere: 410'.- selectos, a, um: 912 , 5751 . - semel:
531 4. - semis: 541 1 . - semotus, a, um: 348 , 9I 1 , 1488,251 8 , 366", 412".- semper: 1908 , 277"• 5, 2781 •6,
4125, 4571 , 4S!f, 486', 6551 • - sempermodo : 3691 , 372", 4231 • - sempermotus,. us : 423 1 • - sempiterne:
369", 6541. - sempiternus, a, um: 1481 , 1721 , 29911 , 352 4 , 36!1-·', 3'72 4 , 4231, 4368 •", 457', 48~· 11 .- sene-
ctus: 471 •1 , 48711 •11, 4881 . - senescens: 471,48711 . - senes:: 13oB, l328 , 488 1. - senilis: 1322 . - senior:
1021 , 1341 , 151 2,3372 ,3528 ,487 1 , 48St, 4968 · - senioraUs: 1328 , 1341 , 1361 , 162", 3372,3388 , 342"·- senio-
raHssimus, a, uni: 3502 . - senlorallter: 1308 . - sensatus, a, um: 170".- sensibiHs: 9", lol, 288 ,
78", lS68, I691, 170', 193", 1941, 205", 2068, 207', 3241 ' 5, 32S2 •5, 3295 , 33&•5 , 33I 5, 3574 •11, 3586, 3778, 3845 ,
391 5, 3942 •6, 395\ 401"• 5 , 4022 ' 6, 42011, 422 1 ' 11, 465"' 6, 48&• 5, 567", s8,a, 5941 •2 , 5958 '', 5963, 621 8 , 6421 - -
sensibiliter: 43 1 •1 , 1691 . - sensifi.care: 3465 • ~ Sensills: 1568 , 193", 205", 20@, 207', 357', 3942, 5941 •2,
5952 , 6268. - sensiUter: 431 . - sensitive: 1695. - sensitivus, a, um: 3241 , 3282, 3303 •4, 3778, 392 5,
422 1· - sensualis: 43 1, 1563 , 1691 , 3241, 3282 , 33oB•", 37-¡B, 3951, 4221 , 48oB, 595 8 - - sensuaHtas: 3305,
64011 . - sensas, a, um: 389".- sensus, us: 71 , 81 , 1ot•3 , II1 , 28", 311 , 3sa, 4oS, 43 1, 784, 948, toS', 1328 ,
1568 , 1691, 1968, 2058 •1 , 23&', 3261 •11, 3294 , 33oB••, 331 1, 338', 341 11, 3488 •5, 3574, 3768 •6, 3828, 3848, 3888 •6,
389', 391 4 , 3921 , 393 1, 3941 's, 401'·', 4028, 4048 •1, 408', 42oll•a, 4SoB, 5678, 57811, 5941 ' 11, 5951 ' 8, 5968, 5978,
6368 , 661 1 •3 . - sententia: IOI 1 , 17¡s, 37&, 41ot, 5541 , 617'.- sendens : 422 1, 4808. - sentire: 61 1,
3304 , 331 6, 3426, 3641 , 3941 , 422\ 44S", 5534 , s8'f, 6564. - seorsum: 40411, 4351· - separare: 69", 7911,
126', 176•, 1784, 271 5, 4171, 4396, 5561, 5746 •6, 57511 • - &eparadm : 4041 • - separado : Si', I9Ó1, 410",
439'.- separatrlx: 176'.- separatus, a, um: 13', 30', 5o', 4981, 538'.- sepulchrum: 135'.- se-
quena : 171 , ,ot, 761 , 132', IS08, I5I 1 , 38S 1, 407", 492', 535 8, Ó471 • - sequenter : 274, 3878 - - sequl :
296', 362t, 6oz 1. - semen: 1025, - seraphim: 1025. - serenus, a, um: 441 2 • -seriatim: 1296,2295,
5826 . - series: 49oll. - sermo: 7', 82, 10', II 8, 121, 198, 27', 34', 35 8, 4oll, 41 1, 6o', 621, 65 1, 66', 681,704,
742 , 761 , 92', 971, ll94, x68 1, xw, 2621, 303 1, 329', 3461 , S73 1, 597', 6oo3. - serpere: 1561. - servans:
25'• 5, 2958 , 4351, 4421, 5031 , 51ol, sn', 64~· - servare: zs•, 561, 7oS·", 71 1, 848 , Io61, 149", 208 1 •5, 2351,
2581 , 276'.&, 281 1 , 3364 , 3S29 , 3581 , 4251 , 437", 4451,448\ 474', 5101, Sll2 •3 , 548 1, S8@, 639'.- servadvus,
a, um: 448 1, 509', 5101, 658'• 5. - servatrb::: 911 '.3 , tS¡', 3128,4448,448 1, 5I01. - servatus, a, um: 271 ,
484', 632'. - sessio: 451 6, 473 1 •6 , 4741 •&, 482•• 1 , 4841 ' 5 • - sibilus: 3921, 4505 • - siccus, a, um: 102 6 •5 •
- sicsic: 65411 . - sideralls: I6o2. - sidereus, a, um: t6oll, 4258. - sidus: I6o8, 4253. - sigillum:
8711 •3 •6, 889 •3 •1 • - sipans : 4508, 48¡1.- signare: tOS, 3952, 4901, 528 8, 629"· - signifi.cana : 441, 2036,
205 1, 45o', 4871 ' 1, 5888, 5921 • - significare : 3475, 355'•', 3951 , 3971, 4621 , 487', 528', 5761, 6II3, 628!,
630', 6SX', 656°.- significarlo: SSS', 656'.- signilicative: 6281 •6 . - siJDilicativus, a, um: 53 1, 1641,
1721 , 4661 , 561 1, 5871 , 588 8, 5899, 624", 628 1, 637', 6682, 66!f, - signifi.catorius, a, um : 16g4, S762. -
siguificatus, a, um: 203 5, 2055. - signum: I01 , 288 , 292, 321 •1 , 691 , 871 ' 1 •8 , 882 •3 , III 1 , 1932 • 8 , 3448 , 39l 11,
429", 4501, 463", 465'• 6, 4661, 561 1, 5808, 58¡s, 5S~, 624', 626', 628 5, 6343, 635 8, 6368 •6, 6371 •8 •5, 6391, 6404 •6 ,
64,11 •5 , 6425 , 64511 •6, 6478 •1, 6481 , 651 8 , 65611, 6574 , 6671 ' 6, 6688 , 66g8 • - sUentium : t81 •6, 1531 •8, 2702 •8,
498 8 •4 •6 , 4991 •6, 5669, 5901,5988 . - silere: 4991 , sosa, 5104. - simills: 738, 921, 96', 132', 2ool, 26611, 34oll•5 ,
44~·'· 1, 451 1 •2, 466", 4671 •1 •8 , 4688 • 4, 4691 ' 2 ' 8 ' 6, 4701 ' 1 ' 8 '"' 5, 471 8, 4721 ' 5, 4798, 489', 5511 · - simillter: 312',
3638 , 4571 •8 , 470\ 47gB, 4898 , 6541 ' 1 • - simili.tudo : lol, 121 , 158 , 201 , 291 , 52', 771 , 998 , 1162, 1501, 169",
186"• 5, 2o61 , 26611 , 3149, 337''1, 34oll• 5, 3471, 361s, 3901 , 403 8, 451 1 ' 5, 467"•', 4681 •8 •"• 1 , 4699 •8 •6, 47ol•8 •4 •6 ,
471", 4728 , 5321 , 5988 • 6, 64,21 , 6521 • - simlHvirtutaHs : 451'. - simon : 375•, 3765 • - simples:: Io'• 5,
21 2 , 268 •", 321 •2 , 60t, 851, 1165 , 177', 1831 •6, 1928 •8 •1, 2024, 2048, 222-8 •6, 2291 •6, 2468 , 264.1 •6, 3275, 343 5, 34S 5,
346', 3578 , 36oll, 361 8 •5 , 363', ]S88 •5, 391 1, 3986,3996, 4091 ' 1 ' 8 ' 5, 4101 ' 1, 412•• 5 , 413 4, 4141 •1 , 4588 , 4628 •6J4,668 ,
4791 ' 6, 5028 '1i, 5042 ' 11, sos', 5Igl·', 53t 8 •4, S661, 5688, 5858 , 6278, 6348, 636', 64,08 •1, 657'· - simpUcior :
413'' 1· - simp.licl.ssimus, a, um: 4102, 413•, 4SS8 •5, SOS 5, 531 8 •1i, ~ simpllcl.tas : 21 8 •5, 234 •5, 299 •5, so6,
1126 , II56, 178', 2II 5, 3631 ' 6 , 3901, 3995, 4091 •11, 462•, 5256 , 535•• 6, 54Ó8 ' 5, 6368 •4 , 65711 • - simpUcl.ter :
~~~~~U1\~~~~31~3~~~~~~~~
36oA, 369', 3896, 45S8, 4596, 489', 4922 •1, 497', 5748 , 6ox', Ó4S2, Ó498, 6628 ' 5· - simplificare-: 21 11 , 4091 •
- simpBficatio : 5026 • - simpUfi.catus, a, um : 21 2 • - simplua, a, um : rot:, 328 , 1831 , 1931 , 2048 ,
2228 , 264,1, 3448, ]61 8, 3882, 40!f, 41oll, 5028, 62711, 636•, 64,oB, 6S74· - simul : 36•, 3568, 531 8 • • . - simu-
lacrum: 304', 45o', 513', 57o', 58o', 640', 64t', 642', 644'·- simulactus, a, um : 388 1 • -simulare :
43X'.- sincere: 27o'.- sillcerlasime: 35T·- silleerltas: 484', 5023 . - sillcerus, a, um: 1<1', 441',
CLX NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
505 4 , 531 4, 6362.- slnens: 328,21511,448 1,48411 . - sinere: 201 4 ,441 1 , 4451 •6 , 498 1 . - singillatim: 7g'J,
5468 , 54g2. - singularis : 13 4 , 238 ·', 291 , 398 , sz", 91 1 , 9_911, u6', Il91 , 131 8 , 1924, 1983 , 2004 , 202 1 , zn•,
2178, 2641 ' 11, 297', 298", 3598, 3628 , 388 1, 391 1, 399', 413 8,43311, 46o8, 4668, 48o", 501 8 , s4d, 543 3, 551 1, 584'· 1 ,
6ot 8 , 6148, 62oS, 6564. - singularitas: 238, 751, 543 6, 551 4. - singulariter: 151, II2 4, 18611 •6, 191 8, 1922 ,
343'·'·', 347", 357', 359', 36o'·', 363', 378', 467'·', 473', 543'·', 546', 549', 652'.- singu]adm: 1445, 388',
3986. - siDgulUS, S, Um: 152, 3124, 418 3,4244, 4794, - sinUS: 6298, - siSteDS: 323, 4468. - sistere:
513 4. - sitos, a, um: I22 3, 2201. - situs, us: 428 3 . - sobrie: 8 4. - sobrietas: 8 4,2155 , 385 6. - socla-
biHs : 2254 • ~ sociaUs : 2144 , 2254 • - sociaUter: 6_s4, 199"· - socladve : I99"· - societas : 15 8 , 882,
92\ l044, 13711, 183 4, 1874, 1994, 225 4, 241 1, 2492, 2501, 388 4, 4248, 458 1, 46o'' 8 , 4662, 4968, S068, 5071, 663"·
- sodus, a, um: 21 2, 1193 , 3742. - sol: 48 8 , 1401 •5 , 14()8 •6 , 1471•6 , 16o4, 161 4 , 1641 , 1658 , 1676 , 17011 •8•11,
1712 •3 •11, 3576 , 358 4, 3591 •2•5, 381 8 •6, 4206, 45011 • - solaris : 161 4 •5 , 1805 • - solemnis : 3828 • - solere :
9d', 591 8. - solera: 1041. - soUdior: 6t64, 65oll.- soUdus, a, um: 1326 , 1331 •11 , 6z64, 6S02•4 •5 , 6528 ,
655 4, 65611, 6571 , 6684. - soUum: 631'.- sollicitus, a, um: 5593 . - solus, a, um: 38 1 , 5811, 413 11, 4145 ,
4846. - salute: 3571. - saludo: 2908. - solutus, a, um: 348, 41 3, 1482 , 181 8, 3691, 3891, 441 11 ,4581,
473 11, 4741, S688 , 5691 , 6o1'.- solvens: 446 4, 4471 . - solvere: 4298 , 4648 , 5171. - somnic:ulans: 6322.
- SODlnO)eDtus, a, um: 632 11. - SOmDUS: 58811 •6, 66@• 11 •5, - SOIUUll: 1601, 2042,- sonitu&: 4204 •6•
- sonus: t6ol, 2024 •5 , 42ofí, 4216 , 5741· - sophia: 62, 6258, 649"·- sophisma: 632 4. - sophista: 318 4•
- sophisd.cus, a, um : 3184 •5 , 6321 • - sophos : 431 1 • - sors : 294, 155 2. - sortiri : 2483 , 3923 , 421 4•
- sordtus, a, um: ~-- spatium: 26 4, 454", 4861 , 4941 · - sped.alis : 51 4, 7611 •5, 1078, 1446, 311 3 ,
3525, 3981. - speeies :- 24', 982 , zo65, 10-¡ll••, 15oll, 1531, 1552, 2o611, 232 1, 2701 :~ 290', 292 1•11, 3194, 3564,3571,
3981, 4021, 44811 ' 8 ' 6, 4504, 4521, 4594, 4693 •6 , 477', 5021 , 5424 •1 , 5431•6 , 5445 , 545', 5944 , 61ot, 6462. - -spec:l-
facdtas: 158'.- specificaHs: I981. - specificare: IS7'·- speclficado: rs8'.- speclficatus, a, um 1
IO'i1• - speclficus, a, um : 107", 18oll, 230', 3194 • - spedosiasimus, a, um : 356". - specl.ositas :
1788, 2701. - apeclosus, a, um: 1781 . - spectabi.Us: 3961. - spectaculum: 301, 3211, 544 •6, 93 8 ·', 1052 ,
5673, 573 6, 6404, 6436, 645 1 . - spectans: 1411, 2368, 3048 . - speetare: 9', 10\ 69\ 25411 , 2961, 3791. -
speculamen: 3211, 10511, 645 1- - speculari: 33 11, 55 1 , 391 1, 45ot, 5776 . - speculado: 15 8, 3oB, 3211, III 2 ,
1422, 193', 236', 567', 576', 647". - speculadve : 576°. - speculator : 177'. - speculatus, a, um :
61¡2.- speculum: 26!f.ti,- aperare: 513 4. - spemere: 46711, 6448. - spes: 6II 1. - sphera: 15911 .
- spina: 5311. - spirans: 6291. - spirare: 846, 6296. - spiratio: 695, 9()5, 62811. - spirituaHs: 71,
9', 283, 30', 3211 ' 3, 388 •11 , 42"', 541 , 828 , 95', 9T·', 988 , 133', 147', 168', 1723•', 1732, 1744 , 1758, 1762• 4 , 1904,
1931, 2058 , zo61, zu', 226', 227', 324\ 3291 ' 2, 3491, 3'728 , 3761, 3772, 3891•8, 3901, 3941, 4221, 423 1, 48o',
5041·11, 56o", 576', 58511, 5871, 5991, 63oB, 6355 , 636', 6396 , 644,11 , 646', 658 1 . - spir:ltualiter: g8*·5 , 1923 ,
38gt, 6251, 64,611. - Spi.ritus (Sanctus): 611 •8, 6o'•5, 61 4 •5, 628 , 63'·6, 64-4 •5, 65'• 11, 73\ 846, 91 1 •8 •5 , 96'• 6, 984 ,
9911, II8 1, 1351, 5158 • 5, 546'• 6, 585 11 ' 5 , s86', 62~, 63o'.- spiritus, us: 158, 196 , 31 11 , 341, 388 , 474 , 4811 , 9811 ,
291 2 ,3298, 371 11,50311, 599'' 6, 6641•11. - splenclens: 168 , 181,522 , 8ot, 1641,3581,5328 . - splendere: 192s,
27o".- splendidatus, a, um: 391. - splendidissimus, a, um: 30S, 269', 282 1•11, 382', 4o68 , 42o'• 1 , 565',
566'.- splendidus, a, um: 1641 , ¡8o', 269'.- splenclificatus, a, um: 389'.- splendor: 8'·', •s',
164, 1811 •6, 20', 302, 528 , 783, 794, 1243, 125 8, 1551, 164', 165 6, 1661•11, 17oll, 1741, z8oJ, 189', 27o'•*, 42o', 5671,
630'•5 . - sponsa: 209', 63o', 6315 . - spontaneus, a, um: 58o'.- sponte: 508°• 0, 558'.- spurius,
a, um: 559'.- stabiJiens: 1891, 215 1, 41ol, 483!, Sto', 6522 . - stabilire: 83*, 2761, zg6', 2971, 358',
4263•5, 441 11 ,6382 • -stabills: I264 , 19211 , 27T, 3036 ,3821, 4094 •6 , 4II3 , 44~, 4734 , 477 4 ' 11, 48511 , 5Ioll·", 6so",
65211, 65611• 3, 657'.- stabilissimus, a, um: 473'·- stabJ.litas: 27', 41 1, 75 2, 7811, 948, 149'• 4, 16o8, z878,
2§)611, 3481, 3821•1 •6, 4094, 4741 •8, 65511 •8 . - stabiUter: 151, 457"', 47~·•, 65211 . - stabiHtus, a, um: 351,
1223, 35o', 458 1, 503 4. - etans: 2o', 1263, 365'· 1, 44&', 4SI 3 , 461', 5o6', 6271, 6SS1 ·', 6563•4. - stare: 2o',
5988 , 6551· - statera: 171 · - stateraU.s: 477"·- atado: 41 1' 5, 1884 •1, 1891, 1941 ' 1 •8 , 3488 •5 , 441 11 •5, 44911 •4 ,
4731, 47411,3,11, 4781,- statu.ens : 4468,5, 5Iol, 5542, 591'. - statuere : 2761, 36o•, 38611, 4261, 434', 4431,
4974, 50911, 571 1, 581', 5921•11 • - status : 29', 41 1, 431 , 84', II31, xsot, 1578, 1868, 1888 •4, 1941'1 •3•4, 21511,
255", 2571,2581, 259', 282", 301', 314s• 4, 3181, 3351'8, 337', 3391, 341'·', 3421'8, 3431, 3474, 348 8, 350', 351 8 ' 4,
3521'4, 3531•11 •2 •4, 3572, 3631, 3701, 3861, 411 4, 422', 4238, 427', 436', 441 11, 4491 •", 4731 , 4742 ' 8 ' 4, 4781, 49d'•',
49,a, 509', 5162, 519", 52I3, 63oC.- statutus, a, um: 2121, 3861. - steUa z 4811, 16oll• 8 •6, 4258, 45o".-
sterills: 201•. - sternere: SS4'·- sdmulus: 485s.- stirps: I571, 371 11, 377', 4241, 4271, 483 3, 629',
631 11. - stoechiosis: 1031 ., 1058 •', 1281 . - stoBditas: 1'-9'. -stolidus, a, um: 31gt.- strenuus, a, um:
240'.- otrepitus, us: 16o', 420'.- strlngere: 497".- etructura: 429'·- otudens: 429'·- studere:
7o', 928, 13811, 206", 429', 4388, 589'. - studiose : 1348, 1431 • - studiosus, a, um : 404 , 6361 , 637'. -
studium: 934 , 978 , 1046 , 13811, 1742, 4383, 4391•", 44-ol, 46o', 5585, 567'.- stulte: 513 4 •6. - stultitia:
129', 375 4, 3765, 383 4 •6, 42gll.- stultua, a, um: 2028, 2Iol, 3191, 381'• 11, 3868 •6. - suadena: 431 8 • -
ouadere : 68', 142'• 384', 637'.- oiUUiio: 633'·- oaaous, a, um: 143'·- oub: 5471· - subapprobatuo,
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CLXI
S, um : 43g9, - subaudf.re : 493 1, 5578 •1 • - IUbdite : 2474, 5561. - subditus, a, um : I71, 431, 1342 ,
151 2 , 189", 2144, 2161, 225 4, 3264 , 350•, 5293, 595"·- subducere: 158 , !82, So", 1222 , 1241 , 125 2, 1551, 1743 ,
2288 , 3622 , 5691 , 5898 • - subductus, a, um : 204 • - subeducere : So•. - subeffluxus, a, um : 4463 • -
subenarrare: 2242· - suberectus, a, um: 6SI 11 • - subesse: 6163 • - subemdstens: 53311 • -sub-
figurado: 53,361,598 ,71 3 , 93\ SIS', 5843,5868,5891. - subiens: 589"·- subinducere: IS03. - subire:
2
I0 3, 440 , 5743. - subinsinuans: 488 1. - subintroductus, a, um: 581 . - subito: 6u 1. - subjacens:
542"· - subjacere: 274... - subjecte: 247', 351 1 , ss62.- subjec:do: 6o21. - subjectum: 251 11, 2744 • 5,
542 4 •6 • - subjectus, a, um : 43\ 13411 , ISI 3, r8g•', 2144., 216 1, 225", 3264, 3504, 44311, 4971 •6, 57611 •3 •6, 595",
5961 , 64<>', 643'·'·- subjicere: ros•, 576'.- subjungens: 140'.- sublatlo: 581 1. - sublatus, a, um:
233 8, 371 3, 544\ 568', 5733 . - sub.Hmior, ius: 88, 161, 171, 348, 3811, Il64, 12411, 1253 •3 , 1328, 1421 •11 , 143 4,
158", 2261 , 328 5, 34711, 352 5 , 382 5, 40Ó1 , 534", 5544, 568', 5705, 576", 5898, 5901 - - subllmis : 406, 132\
226 1 , 3505, 5904 • - subllmissimus, a, um : 1628 , 5658 • - subllmitas : 1521 , 1594, 2138 , 573"·- subfi..
miter: 103 4, 6o¡11 . - submanifestans: 4881. - submissus, a, um: 57611.- submotus, a, um: 5822 •
- submovens: 2074. - subuixus, a, um: 273,281 1,6441. - subostendens: 488 1. - subrememorare:
321 8. - subsequens: 592 11. - subservire: 243 4 , 2448. - subsidium: 144\ 5778. - subsignare: 6428 •
- subsistator: 516", 5i7", 52311,52411 . - subsisten&: 28", 3411,41 4, 1791,201 8,255 4,3105,329\333 8,33411,
36011,3663, 49411, 541 4, 6541 . - subsistentia, ae: 41 8,494, 573, 73 3, 146\ 1863 , 3046,33211 , 388 1 ,6471 . - sub..
sistere: 38 1,423 , x68 1 •5, 21411,25211,2558 ,2766,291 1, 3043 ' 4 , 3144, 3293 , 3393 ' 5, 3495, 3501 •5, 3593, 365 2, 36911 ' 5,
37211, 4001, 4483, 473', 501 8, 5021, 5051, 5191, 6164 • - substans : 7911 • - substantia: 7', 81, lO", 122, 13 4,
14", 152, 173, 193,21 4,2211, 261, 28", 3411, 35 1, 363, 392, 4ol•11, 41 1 •8, 428, 49&, 578, 71"', 738 • 4, 904, 94t., 10211, 1073,
108', 1098, 1ll 1, 261 1 ' 8, 3021 , 304", 3o6', 307t., 3101, 313 8, 321 4, 322 1, 3932 , 52ol, 5$01, S8o2, 5948, 598", 61411 •
- substandaHficare: 2S!f.- substand.alis: 338 •5 , 4:f, 734 ,; II11 , 14611, 157', 1581 , 1868•6 , 3244 , 33211 ,
3596, 37oa, 38oa, 4226, 42711, 48o'• 5, 5195, 6I51. - substandalltas: 85"·- substantianter: 13', 393, 101 2 ,
102 6, II46, 1466, 251 4, 3565, 6131 . - substantiari: 904, 10211, 5862. - substantiatio: 85", 5228. - sub-
stantiatus, a, um: :roga, 612\ 6151 • " . - substantifactrix: 252, 325 ... - substantifactus, a, um: :roga.
- substand.fi.cans: 3625, 5226. - substandfi.care: 90&, 956, 2592, 36511 . - substandficado: 854 , 5228 •
- substantificativus, a, um: 3708 •6, 3808. - substandfi.c:ator: 3541, 451 2, 4708 •5, 4798 ' 5, 5164 •6, 517.. '6,
518 6, 52311 . - substantifi.catrb:: 3323 •5, 3546, 3875, 388 1, 3932 •5, 5235 , 5243 •5 . - substand.fic:atus, a, um:
10211. - substandfic:e: 101 11. - substand.fi.c:us, a, um: 2511 • 5, 953 , 3222 •8, 325", 332t, 354\ 36oll• 6, 362..,
370S, 451 11, 47ol. - &Ub&tare : 3333 . - substernens : 631 4 • - siJ.bsd.tuere: 2761, 314', 32911, 36511, 505 1 •
- substltutor: 334', 451', 47<i', 516', srf, 523'·- substltutrix: 47o', 524'·- substltutus, a, um:
255", 3668. - substractus, a, um: 371 8 • .:..._ substratus, a, um: 5763 . - subterminatio: 159".- sub..
tiBor : 14411 • - subtiHs : 471, 131 8, 1448, 45o2, 4548 •4 • - subtilltas : 4545 • - subtrahere : 81 1 , 2595,
3175, 441', 57o".- subtus: 6624. - subvectus, a, um: 9(55. - subvehens: 204. - subvehere: 15111,
21211 • - subvenire : 1446 , 55811 • 11 •5 • - suc:c:edens: 124", 6t611. - suc:c:essio : 18811 •8 •6 . - suc:cessivus,
a, um: 163 5. - suc:eessorius, a, um: 475"·- succinc:tissimus, a, um: 1291. - suc:c:umbens: 1611 ,
595"·- suc:c:ursus: 6671. - sudare: 1294. - sufficere: 140S, 5371, 5595 , 5605 . - sufficlens: 681 , 1283,
1368, 558 2, 5594, 6368 • - sufficlenter : 671, 10311 , 14o2, 3188, 3192, 515", 551'· - suf'fi.cientia : 32oa. -
suft'ragari: 5582. - suffultus, a, um: 441 1. - suggerere: 15o', 207'.- sumere: 26', 673, 864, 4001,
4478, 478". - summarius, a, um : 131 8, 133"· - summad.m : 221 , 641 •11, 65 1, 2508, 2988, 52o', 617'· -
sum.me : 65 1, 91 1 • - summitas : 123, 33", 41 11 , 77', 1243 , 1361, 1521, 1628, t68', 198 5, 2371 ' 5, 4575, 548',
5734 , 575 11, 5764, 5774, 6o2t, 6o8 1, 6o9', 6132, 618 1 , 62311 . - summopere: 241"·- summus, a, um: 7 2,
911, 144, 23 8, 1625, 1848, 198 8 , 4781, 5o61, 598 6• - sumptus, a, um : SI', 45311, 641 8 • - super : 348, 48",
1078, 32311 ' 4 , 3241 , 35611 , 4673 , 5948 · - superabundan&: 3735 , 43:f· - superabundantia : ls8 1 , 200",
202 1, 2178, 3304, 373\4201,4333,499... - superadimplere :.5671. - superadjec:tu.s, a, um: 58o'.-
superadjiciens : 342'· - superadunatus, a, um : 551 1 • - sliperllftl.uentia : 373'· - superamabilis :
485 1. - superambulare: 1031 . - superans: 81, 768 • 4, 77\ 1078, 1582 , 198", 3201 •2, 339\4031, 4l94 , 43311 ' 8,
452 4, 4841 • 4, 5001 •6, 5304, 5338, 5382, 5394, 5528, 5741, 5768, 6I64, 6223 • " . - superapparens: 152, 31 1 , 40Ó8 •
- superapparere : 151 •5, 22711 • - superappetibiHs : 528 • - superapprehendens : 3341 • - super-
arc:ane: 33 1. - superarc:ad.us, a, um: 753. - superare: 71, 86, xoC, U 11 •8 •6, 1,S, 284 , 351 ' 11, 44", 451, 484,
523, 823 , 87', 991, 1o8", II58 , Il91, 1371, 3223 , 32311 ' 4, 3241, 3291 ' 3, 33o'l, 331 8, 3S63, 363", 36511, 370', 378 2,
38111 , 3858 , 3958 , 403 8 , 4o611, 40~, 41611 , 418 4 • 6, 42oll, 42711, 432\ 4524 ,4541, 4581 , 45911, 4641 , 4678 , 4741 , soca,
524', 531 1 , 5341 '", 538', 54§f, 5522 , 554", 55611,56811, 57rY-, 5718 ,5736 ,5763, 577', 5782 ,5861, 589', 5got, 5921 ' 3,
5948, 601 8 , 602 1, 6o?11 •8 •", 6o8 1 •11, 6og', 6rol, 6132 , 615 1, 6182, 621 2 , 6233, 6451 . - superasc:endens: 5771 •
- superasc:endere: 573'·- supel-be: 161 . - superbeuignitas: 401 . - superbeuignus, a, um: 71 8 ,
771 , 121 4 , 1541 , 5243, 565 2, 6o8 4. - superbia: 2868 • 6. - superbonitas: 40\ 1541 . - superbonus, a, um:
71 8, 771, 121 4, 1541 , 5248 •6, 5658 •5, 5671, 6o84 • - superbus, a, um : 2863 • - superc:aelestis : 172, 31 2,
CLXII NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
341, 4811 •5, 82", 98\ 1724 •11, 3728, 416 4, 4171. - superclariasimus, a, um: 5663 •11. - mperclarus, a, um:
31 11 •6 , 37'. - supereoadunare : 49911, 5468 • - supercoadunate : 8511 • - supercoadunatus, a, um :
601, 3578, 507", 551 1 . - supercollocare: 821, 994 •6, 381 1 , 3942, 4733 •5, 534"·- supercollocatio: 75 8. -
supereollocatus, a, um: 341,451 ,991, xo811, 2382 ,32511 , 6o¡l1. - supercomprehensibiHs: ns'.- super-
constitutus, a, um : 175", 4543 • - superdealis : 71", 77\ 145", 52011, 565 1 .. - superdeitas: 55211 •8 •1 •
- superdeus, a, um : 71 .., 771, 1098 , Ii6', 145', 52o2• 5~ 5248 •11, s6s 1 •5, 6o8'. - superdivinus, a, um :
38", 145", 52o2. - supereffi.uens : 175 6, 533 4 • - supereffiuere : 4545, 65~. - superefl'undere : II23 •.
- superelevare: 4162. - superelevatus, a, um: 343,83 1 . - superemanans: 539"·- superemanare:
4541,6595. - superemanado: 373 11 .-supereminens: 72 1,83 1,91 11,991,1063, no8 , Il23, 1581 ••, 1625 , 1754 ,
228•, 2494 ,3201, 3223, 3428" 3703 , 3963 , 419", 4338 ,4523, 46o8 •4 , 5ool, 515 11,5304 , 531 1 ' 1 , 533 8, 538', 57o', 576•,
5943 , 6178 , 62ot, 6224 , 637\ 661•.- supereminenter: 41 3 , 182 11, 3253 , 3391 , 364', 3864 , 6os•.- superemi-
nenda: 963, tg@, 2.004, 3951 , 5341, 5941, 6ot•.- supereminendssimus, a, um: 91 4 , 1584 • - superemi-
nere: 10•, II 1, 87', 1761 , 3283 , 3291 , 3308,4038 , 4096, 4163, 4641 , 503 .., 5201, 5263, 5341 •", 538 8, 552.., 570", 573-~.,
5774, 6o63, 610t, 615&, 6208. - superenarrans: 58l,- superen&: 3568 ,5183 . - superenter: II3\ II41. -
superesse: 343, 251 1 •11, 338 4, 339 5. - superessentia: 273, 401 • - superessentialis : 72, 81, 10111, 11 4, 124,
13 4 , 151 , 24", 28", 324, 334 , 361 •3, 39111, 48\ 71 11, 72", 764, 821 , 831 , 84t, 91 1 , 9411, 971 , 1091 , not, xn 1 , II44,
ts!f, 1793, 237", 251 .., 321 4 , 3243, 3322, 35gB, 36o•, 4092, 4223 , 433 8, 457\ 5201 , 5221 , 5268, 5501 , 551 8 • 4, 5523,
565 1 , 568', sSot, 5824 , 586~, 6II 4 , 6141 •4, 6153, 620111, 6283 , 645 1 • - superessendalitas : 81, 3911, 763, 615 1 •
- superessendaliter : 13 11, 21 4 , 272, 33', 393 , 107•, 1091 , II3 1 , II41 •11, 1164 , 198 8, 23011, 251 4 , 3551 , 3562,
457\ 474\ 518 3 , 5464, 5473 , 5523 , 5693 , 5732 , 5802 , 6073 . - superexaltabilis: 6I73. - superexaltanter:
391 • - superexaltate =· 109t, 381a, 6553 • - superexaltatus, a, um : 291 , 528 , 1091 , no1 ·', 1321 , 1831 ,
3221 , 3858 , 5154 ,5263 , 5658 , 6163 , 6451 · - superexcedens: 132\ 32ot, 4031 ,4524,5768 . - superexcellens:
721 , ,s•, lll 1 , 1321, 142~, rssa.•, 1762, 1831, 2494 •5, 3221, 32611, 33gt, 3858 , 419.., 4528, 4841, soot, 531 1 •2 , 5333 ,
5388,5461, 636'.- superexcellenter: 103 4, II72, 1282, 1824,3252,36411,3864,5728,6161.- superexcellen-
da: 196', 395\ 396\ 403 4 , 4543, 507•, 529•, 5338 , 5341, 54oB, 5942, 59'7', 6ol 4. - superexc:ellend.stdm1111,
a, um: 5658. - superexceUere: 3288,3291, 33oB, 36611,4161,5268,5704. - superexcessus: 2374. - super-
expanden&: 531 3, 538•.- superexpandere: 175 4, 4()91 . - superezpansus, a, um.: 164,8 , 363 4. - super-
exsistens: 48 4, 3568 •5, 38o•• 5, 45915, 5ooB, 51·83 •5, 5528, 571 8 •5. - superezsistentia: 401 . - supereutans:
151 • -superexstanter: 128 • -superexstare: 994 . - superextendens: 328t, 3731,4521,465 1. - super-
extendere : 175". - superextensus, a, um : 363 4 • - superextentus, a, um : 1643, 3724 , 385 8, 4525,
4548 ' 5 , 465 1 • - superextollens : 1321 , 3221, 403 1 • - superexuberans : 158 4 • - superexuberanda :
2021, 2054. - superfi.nalis: 198 4. - superfinis: 198 11. - superfirDlBDS: 4461.- superfirmatus, a,
um: 4978 . - superflue: 129•, 1741 , 33o'.- superO.uitas: 330•.- superfluo: 12911. - superfluos,
a, um: 1412 , 205 4 •5, 2o61 , 667', 668 1. - superformis: 1078. - superfulgens: 357', 3581 , 46ot.- super-
fulgere: 174'·'·- superfulgidus, a, um: .¡2o', 5661 , 579'·- superfundens 1 1121 , 357'.- superfusus,
a, um : 1766 , 4528 •5 • - supergradlens : 107111• - supergredi : 4544 , 613 1 • - supergrediens : 3201 • 5,
452'· 5 , 4973 , 5771 . - supergressio : 591 1 . - superbabens: to68 , 111 11 , 1762 •5 , 3391 , 4l74 •5 , 4331 •6 , 46o',
53011 • - superbabere: 1o66. - superhumanus, a, um: 6148 . - superignotus, a, um: 33 3 •5, 37'• 5,
752 , 565 3 • 15 • - superillucens : 46ot, 566 4• - superlllustrans : 5664;. - super:lmmutabiHs : 4662 • -
superimplens : 5671 • - superincognitus, a, um : 33 8, 368 , 37', 75•, 5653 • - superinconversibills :
4662 •1 , - superincumbens : 531 3 • - superincumbere : 1761 •5 • - superinduc:tus, a, um : 731 • - super-
lneffabllis : 7S'· - superlneft'ablliter : 33'·'· - super:lnflnitu&, a, um : 419'·'· - superinfluens :
567'. - superiDitium : 198'. - superintellectualis : 93', 206', 386'. - ouperlntellectualiter : 93',
961, 5675, 5791 • - superintelHgenda : 661 4 • - superinverdb!Hs: 4661.- superior, lus : 71 •4, 81 •8,
II 1 , 128 , 161 , 21 4, 348 •", 351 , 368, 76 11, 771 , I001 , ISI 1 • 6, 1595, 1631 ' 5, 17611, 187 5, 1998 ' 4 ' 5, 200", 2261 , 2374 ,
-~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
3941, 4078 , 41611, 4331 ,4571 ,4608, 4681 , 5034 , 5048, 526', 5346 , 551 1 , 56~, 5683 ' 6, 571 6, 589', 5~, 5928, 6o1 4 ,
6o21, 6o8 4, 6og•, 6131 , 6154 , 6231, 64311 • - superire : 1031 . - superlrrlgare: 507'. - superjacene :
91 11, 2261 , 570S, 573•, sso•, 6o61. - superjacere: lo4', 87', 1761. - superlate: 41 8, 46', 201 8 , 3866, 6oS'·
- ouperlatio: 1581, 403•.- ouperlatlssimua, a, um: 464'.- euperlatua, a, um: 464'·- ouper-
Bquicliss:lmus, a, um : 5661. - superlucens : r68 , 31 1, 37', 1645 , 1765, 4068, 42.oB, 5658 , 566', 5798 •6 • -
ouperlucldallo ' s66'·'. - ouperlucldua, a, um : 565'' 566'. - ouperlumon • 176'. - ouperluminosua,
a, um: s66', 579'.- superluatraiUI: 3ST·- superlusuare: 3S8'.- oupermanans: 175', 373', 507',
5261 •6, 533'•', 5394 •5, 65gl.- supermanare: 4541, 5075- - supermanens: 663 1. - supermanifestat:
151 . - superm.aulfesdssimus, a, um: 15668 . - supermittens: 4851 . - supermlttere: 1478. - super-
multas, a, um : 41gB. - aupermund.ane : 188 , 241 • 15, 824 , 1491 • 6, 351 2 • 5 • - supermund.anus, a, um :
48 1, xso•, 1521, 17S'·', 2268 •5 , 3471, 3511 , 643'· - aupermundiaB.s : 481 , 828 , 1528, 1751 , 34i1, 351 11 • -
.
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIR. CLXIII
euperm.uacllaHter: !8', -241, 82', 1491, 351 1, 6431 ~:- aupematuraUs: 81, 23c,a, 291 •1, 1031, 1091, no1 ·'· 1,
1422 , 1831 •5, 5154 ' 1, 5268 , S6S1, 5681, 6161 , 620', 63o', 636•• 1, 645 1 ' 8 •11• - supernaturalitas : 7', 1091 ' 1,
12811 ,5261.- superaaturaliter: 391, I034 •a, I~•a, UoC•5 , 1171, 1281 , 381 8 •1, 569', 5728 •6, S8ol, 6162, 6SS8 ' 1 •
- superne: 341, 1251, 175.., 4541 •8. - SuperDOmiD.!IlbiUB: 361•11, soS, 528 •1, 551 8 •1. - aupernomiualis =
so'.- supernominatua, a, um: 361, 528. - aupernomlllia·: ssr•.- supernas, a, um: 81, I61, 581,
215', 589', s90'.- auperobaeurawa, a, um: 502'.- auperoptimus, a, um: l2r', 5651, 6o8'.- super-
ordlnare : r75'· - saperordiDatus, a, um : 454'· - superorigiuaHs : 2r•. - superoraatu&, a, um :
rsoc. - superperf~ a, um : 107\ 198..•1, 395", 53811 •1 • - superpleuitudo : no•, ns'·', 4531 •4 •6 ,
5331, 6IS1 • - superplenus, a, um : ros•, nos, ns•, 37rfJ·', 381 1, 453 1, 5331 ' 11, 5401 •11, 6IS3, 66o1, 661 1 •5,
662'.- superponere: toC, 87•~- superposltua, a, um :·91•, 1488,2261 ,5188 , 531 8 •6 , s70'• 5 , 5731 , 590",
6o62 , 663 5 • - superpoue : 418•. - mperpoteua : 4328 • ~ superpriD.dpaUs : 2I'•6 , 77', 198'·', 521',
6o9'. - aaperprlndpari : 228'. - auperpuicher, ehra, chram : r81', 567'·'· - superradonalis :
Il 3 • - superremotus, a, um : 831• - superrepleus : 5671 • - supersapiena : 7I', 387'• 11, 3~, 3938 •11,
415 2, 6494 •5 • - superacatens : 5261 • - supersegregatus, a, um: 83 1. - supersimplex; II26 , 3635 ,
522'.- superoimpBdter: 238'•'.- superoimpBficare: 409'.- superoimpllficatu&, a, um: 363'·
- superspedaHa: ro¡'.- aupenpeCUiari: sor'.- auperaplendens • r61 , 37', 523 •', 357', 4o6', 46o',
565'·', 566'·'·'. - superaplendere: r6', 174'.-aupersplendidlaaimus, a, um : 566'. - superaplendidus,
a, um: 42o', S65'·- auperstabillena: 99'·- auperstabillre • 8z', 381', 473', 534'·- superstabilltaa:
?S'·- superstabilltu.a, a, um : 341, 45 1, 2382, 325 1, 3941!1, 6o7"· - superstans: 35 1, 1o81. - superaub-
&istentia: 401. - supersub&istere: 359'·- superaubatantialis: 'f'·•·
6
, 81, :ro«, x1•, 12', 15 , 24•.a, 28 4 •5,
1
32'·5, 361,t,a, 39', 4d, 48'·•, 71•, 72', 76'·•, 821,a, 83'; 841·', 9I1, 94'·', 971•', 1091, uot,a, nrt·', I16', IS!f•5,
1798 •6, 2!8'· 1, 2374, 251 5, 321 4,, 3221, 3241 •4 •5, 3321 •5, 35011, 3598 ,· 36o'·•, 4QgB, 422'", 4332 •11, S2ol, 5216 , 5221 ,
526•, ssot· 5, ssr•·•·', s6s•·•, 568', 570', 58ot••, S8.z•, sB6'·", 6n', 6:r4'·•, 6r5', 628', 63o", 6451 •8, 646•. -
superaubatandaHsalmus, a, um: 39'·- aupersubatandaHtas: 7'•', 39', 76', r09', 321 1, 4091, 5261,
573 5, 6151. - supenubstandaliter: l3 4, 21 4, 271 ·~, 33', 39'•5, 96', I01 1 •1, lO?'·', I091 •1, xnt, 1131, li41 ·'·•,
n6', r86', t98'·', 222•, 230"• 1 , 2371 , 251', 339', 3Ss'• 1 , 356•, 45"f, 4741 '', s:rsa.a, 546•·•, 547'· 1, 552•••, 5681 ,
569'•', 573'• 58o'•', 6<r¡', 6r4'''· - aaperdmidus, a, um: 446'.- superaberana: 379'·- auperuniena:
379'.- superanire: 4!19', 546'.- auperuuite: 85'.- superunitu&, a, am • 6o1, 78', 357'''• 499', 507'·',
523 1, 5256, 5468 •1, SSI 1 •1. - superunus, a, um: 551 1. - superas, a, um: 8'.- supervacaneus, a, um:
129', 205', 667'. - supervacue : 129'. - aupervacu1111, a, um : :zo61. - supervectUB, a, um : 107',
577'·- aaperveniena • ro¡', 2471,·363 1, 435'•', 497'·', 577'·- aupervealre: 573'·- supervere: 6o6'.
- aupervlrtus : 432'.- aupervirtutalla : 432". - aupe.t vltaHo : 7r•, 378', 37!1'· - aupervivena : 7r•,
37o'•', 378'·', 37!1'·'·- auperrivus, .. um: 379'·- auppsr: 556'.- suppedltaJUI: 659'-- suppedi-
tare: 317', 408'•427'·- suppedltado: 665'.- aappedltatrb:: 649'.- auppetere: 3r7•.- supplena:
446'·'·'· - aupplere : 551'· - auppHdaHa : 317'· - suppHdum : 27r•, 3171 • - oupponens : 43r',
4351 · - aupponere: 224', 325f, 4311 , 5441 ' 1 . - aupportans: 446'•5 . - supposldvus, a, um: 5923. -
suppo&itorius, a, um : 576', 5921 • - suppositus, a, um 1 24', -S?@, 6o68 , 643'· - supra : 481 •11, 1071,
no•, IU 1 , n4•, 12,a, 230', 32~·', 3561, 36o', 467', 594'· - supracaelestis : 98 1, 172•, 4171• - supra-
emlnens : 97'· - aupraeasentiaBs : 237', 3;241, 3591, 4221, 4331, 4574 • - supraeasend.aHter : 35611,
547'. - aupraextendere : 452'. - auprahabere : ro6'. - saprajac:e.tl8 : 590'· - aupramundanuo,
a, um: 1751 . - supramuncUaUa: 6431 . - supranaturaUs: 5824,6451. - supraquam: 52ol.- supra-
substantia: 3551 . - IIUpJ'BBUbstaa.d.aHs: xo•, 72', 6n', 6141 , 62o•, 6288, 645'·- suprasubstantialitaa:
615 1 •8 • - supraau.bltaadaliter z 13', 251 4, S181 • - aupreme: 121 4, 3571, 5188 • - supremua, a, um:
7', 88 , 29', 32', 4ot, 831 , u@, 1361, 1631, 321', 415', 531 8, 588', s90'• 4. - surc:ulus : 629'· - aurd.us, a,
um: 421 1. - surrlplelg: 13ol. - auraum : 81, 171, 12511, IS41 , 1645,22.21,4361,5003, 5691,663 1. - sur-
su.m.aetlo : 2r:zl·1 • - sunamacdvaa, a, am t .151 1 • - aursumactua, a, um : .zo•. - sursumagens : lSl 1,
2221, 3841• - aursUJIUIIi : 1251, 1551, I931 ; 3621, 5691 • - auniiiiUUICCD8io : I74"· - sursumducena :
3841 - - suraumdad: 321, 64,1 1 . - aii1'BUDlintelldere: ']01 . - aursuminovere: 3588,4278 . - sursu.m-
ponena : 261 • - SUI'8UIIlpoaitua, a, am : 148', 663'-•. ......:. -.ursum:tendens : !68 • - au.raumtendere:
589'.- susoensere: 2r21 . - susceptlbilia: r35', 273'·'· -11118CCptio • 37', 1261, r5r 1, r88', 577', 644'·
- suscepdvus, a, um. : 2738 • - suaceptus, a, um : 35', 99', 4721, 558', 56o'. - ausdpere : 26', 89',
13,C, 2925, 3Il', 3131•1, 4001, 4231, 442', 445\ 44J8, 469", ·52-,*, S868, 637'·- susc:lpiCDB l 70", Io68, 13o',
203 1, 2701 ' 1, 3261, 33o', 421 1, 4794 •1, 53gi. - a1ilcltaDB : 4461 • - suadtare : 6', 621 •5, 358', 4271, SS41 •
- susc:ltado: 2121 •1. - audtadVIU; a, um :.zo'•1; 21~.- ausdtator: 2191 . - suspendere: 395. -
auspenaus, a, um : 1248 • - 8U8picari : 212'• 1, 416'; 4661''· - auspicio : 6441 •1 • - sustentare : 250\
258', 25g6.- sustiaeas: 1441, 6168 • - ausda.ere :·295 1, 3171 • - suatoUere : 2548 , 3588, 568'. - auua,
a, um: 577'·- ayUaba: 203•••, 205°•1. - a:rmboll"": 5881, 628'. ~ aymbollcua, a, um: 44'. 53'·',
CLXIV NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
172 • , 465 , 466 • , s6o', 561 , 587 • , sss•, 589'• , 624 • , 628 , 637 , 667', 668 , 66g1 ••. -
2 1 4 1 5 1 1 5 1 1 5 1 1 1
symbolum :
2911 •5, 321, 193 8 •5, 2076, 463", 46S', s6611, 6248, 626', 6361, 6371, 63!f, 64,11 , 6443 ,.6452 , Ó478, 6Sl 1, 653 1, 6671 -
- syncategorema: 695. - syntoma: 5961 • -ll)'rius: 1241 , - tabescens: x8t 8. - tabidus, a, um:
r8r 8. - tacltumitas: 181, 498', 4991 . - tadtus, a, um: 491 1,5662.- taedo: 881,5991. - tactos, us:
8 3 6 1 1 1 5 1 8 2 1
10 , 35 ' , 88 , 196'• , 347._, 395", 404 ' , 464 , 566•, 577 , 595 , 599 . - taeda: 79'. - tangere: 1205, 4643 ,
SS6'·', s66', sn•, S9S'·- tangibiUs: S99'·- tanglbiUtas : S9S'·- tautologia: I3S'·- tectum:
So'.- tec:tus, a, um: 6o63. - teleta: 638 ... - teletarcbia: 21 1. - temere: 6 o l , - temeritas: 6o1,
6
2l0 , 595 3. - temperameotum: 348".- temperana: 181, 239'·- tem.perantia: 83 •4, 22~, 2393, 426',
5021, 6691. - temperare: 678,$01 8. - temperate: 81, 171. - temperado: 188 1, 19511, 22~, 348', 4264,
5021 , 668''.- temperatua, a, um: sea, 239', 5031 . - temperies: 348', .p6'.- temperius: 3681 . -
tempestas : 1668 , 4941 • - tempeadvitas : 4861, 4941 • - temporaDa : 26'• 5, 161 3, 425', 4368 •4 •5, 437\
4395, 4405, 491 8 ·'· 11, 492', 5965 • - temporallter : 268 5, 3661 •1 , 491 11 • - temporaneua, a, um : 4368 ·"'.
- temporarios, a, um : 436'. - tempua : 264, 1041, 1081, 13gB, 1611 •1 •1, 1664, 268', 287'• 11, 288 1, 322 4,
3328 ·"'·', 3332 ' 6 , 335"', 336', 3668 •"'·', 417"', 4254, 4331 , 436"', 4371, 4821, 48Sc•6 , 4861 •'• 5, 488 1 •4, 4go1'• 8 •4 , 491 1 ·'·',
4923 •"', 4931•3 •8 •'• 5 , 4941 •5 , 5211, sW.- teD.aciter: 492'·- tenaculum: 125'.- tendeus: 20', 2156 . -
tendere: 978, 1595, 228 8, 323'·- tenebrae: 173"'•1, 2851 •1, 3981
4
·•·&,
s66•, 568', 5701,11, 6oo"'·', 6oS 1 , 6o6a,a,
612 . - tenebricosissimus, a, um: 566 . - tenebricosus, a, am: 307'·- tenebroae: 3981 . - tenebro-
8
573"' 1, 577", 5781 , 6o81, 61311 , 62111,62311 , 6363 ,6621. - transddens: 4441 · - transducere: 5591 . - trans-
ferre: 641 , 123", 268 1 , 3748 •6 , 3845 , 427•, 4441 , 5591 . - transfigurado: 3o'• 5. - transformado: 308 •
-transfretare: 1493 . - transfretado: 207 1. - transfu.ndens: 2475. - transfundere: 5591. - trans...
grediens : l6311 , 4441, 452", 573'· - transiens : 16311 ' 5, 165 4 •6 , 1895, rgot, 1928, 204\ 268\ 3861 , 444\
4524 •5, 6632 • - transiHens : 771:J 4o62 , sW, 5304 • - transilire : 452 4, 573'· - transire : 14 4, 21 3, 27 2,
123', 16311, 2685 , 321 11 , 3861 , 42-7", 4441 , 455 1 , 5058 , 561\ 6368 , 6448 , 64811 , 6671 . - transitivus, a, um:
x6o', 192 3. - transitorius, a, um: 1928 . - transitas, us: 1388 , 1605,203 1 , 66o3.- translabens: ISI".
- translataHs : I6o".- translatio: 2086 , 26711, 410•.- translativus, a, um : 1923. - translatus,
a, um: 5873. - transmittere: 149'·- transmoveri: 4734 - - transmutare: 3748. - transmutado:
1488, 2672•5, 4104•&,- transmutatus, a, Um: 2722•6. - transnominatio: 5873, - transponen&: 268 1•
- transponere : 3743 • - transpoaitio : 3743 • - transpositus, a, um : 2721 • - transumptio : 587 5 •
- transumptus, a, um: 625 5. - transvagativus, a, um: 16o".- transvenire: 123 4. - tremulans:
6574. - tremulus, a, um: 6S7"·- trepidare: 143'·- tres: 24", 1671,2825 ,4642 . - triadic:u.s, a, um:
551 1, S8S 1. - trias: 551 4. - tribuens: 243 1,332 1, 427",-5ooB, 533 1, 66s", 6661. - tribuere: SI, 281,29\
593 , 724, 145", 2102 , 243", 265 3, 305\ 3174, 3523 ' 4, 3952 , 3993, 417 1, 434\ 435 2 , 4371 ' 3, 441 3, 4498, 452', 5373,
547 1, sss 4, SS71, 5711•3 , 5792, 6SI 1. - tribus: 231.• 5, 281 5 ,373 1. - tribudo: 661,421 8,52911, 535 4- - tribu-
trix: 6494. - tributus, a, um: 981 , 1421,2148, 281 3. - triduum: 1672 •&,- Trinitas: 243 •5 , 364 •5 , 595 ,
63 6 , 665 , 67 5 , 76"• 6 , 91 5 , 120", 121 4 , 3So3·5 , 5476 , 5485 , 5503 • 4 •5 , 551 2 •5 , s65 1 ' 5 , 5851 . - trinitas: t671 ' 2 , 551•.
- trinus, a, um: 364 •6 , 4641, 551 2 , 5851 •5 . - tripartitus, a, um: 4642 . - tripersonalis: 24".- triplex:
194', 464'·'·- trishypostatus, a, um: 24'·- tristans: 649".- tristarl: Ioo'·'·'.- tristitia: Ioo'·',
5881 •5 , 6321, 6495. - tritus, a, um: 291".- tropologicus, a, um: 6445 • -tu: 61 8, 450".- tuba: 574',
575 1 • - tueri : 6\ 3581, 425 1, 427', 428t, 4421, 443\ 6491, 6584 • -tumor: 102", 5951· -tumultuare :
2094. - turba: 5751 . - turbare: 2094 , 4481 •5. - turbado: 595 3. - turbatus, a, um: 5021 , 513 4. -
turbidus, a, um : 5955 • - turbulentissime: 4988 • - turpis : 181 4 •0 , 1821 , 2103 • - turpltudo : 2901·5 •
- tutarl : 427', .p81 . - tutela: 4281. - tutilic:are: 497'·- tutus, a, um: 2ci', 664'·- tuus, a, um :
65 3. - typic:us, a, um: 6393, f54I 3, 6452 . - typus: 101 •1 , f542 1. - uber: 526I, 6651 . - uberior, ius:
1742 ,3302 . - uberrimus,a, um: 6651. -uberdm: 112s, 531 4. - ubicumque: 4892 . - ubllibet: 355 2 •
-ubique: 3553 • 5 , 365 2 • 5 , 489'.- u1na: 6292 . - ulterior, ius: 1743 ,385 3 . - ultimitas: 263 . - ultimus,
a, um : 1625 , 247', 248 3 , 351 1, 371 2 ' 5 , 420\ So61 , 554', 581'· 5 , 588', 5goa, 591 4 • - ultio : 631 5. - ultra:
122 ,348 ,4641 , sooB, 6624. - umbra: 2U 8 , 431 4,5133 . - umbratim: 431 4 . - umquam: 2671.-- UDctus,
a, um : 1324 • - uncia : 1031. - unialis : Il4z, ngt, 1924 , 2ll", 2641, 3821 , 391 1, 3994 , 409.., 411 2 , 4133 ,
460S, 4663, 543 3, 551 2 , s844 , 601 3, 6343 , 656".- unialitas: 77', 6SS 2- - UDialiter: ll2", 186Z, 1913 , 1921 ,
343'·', 36o', 363', 399', 467', 480', 54ci', 543', 546', 548', 549', 6521 . - unibonus, a, um: 36'.- unice:
1124, 343 3 ' 4, 363", 38gB, 3991, 5381, 540', 543", 546", 5488, 54!i'· - unicus, a, um: 233 , 322 , 511, 76', 1141,
177', 192', 2136, 24g2, 3581, 3591, 362 3 , 399", 407", 409", 4131, 4141, 5433 , S84", 6o1&. - unideus, a : 36'.
- uniens: so", 127 4, 177', 191 3 , 496'·", 5028 •4, 5041 , sos".- uulfactrix: 167', 2141- - unifac:tus, a, um:
241 • - UDificans : 11 3 •5 , sos".- unificare : 241 . - uni&.catrix : I I 3 • - unific:u.s, a, um : lJ 8 , 241 •5 ,
1671 •5, 177.,, 2141 •5, 225z, 2298, 46ol, sos•. - uniformis : 177", t82 3 , 190", 191 8 •6 , 1924, 211 1, 2745, 3581,
3892, 391 1 , 4663 •5, 4963 , 6S64 • - uniformitas : 2II 1, 411 8 • - uniformiter : 766, 865, 87&, n6", 1832 '&,
1~, 210 6, 230S, 2492 ' 5, 277 6, 3443, 3468, 347 8 ' 5, 3581, 360', 378 1 •5, 38911 '&, 4083 ' 5, 459 4 ' 5, 4745, 4896, 5381 ' 11,
5458 •5, 65211 . - will.ntelHgibWs: 663 4· - unio: 71, 234 , 243, 31 1, 381 •4, 391 •1 , 41z, 57z, 65", 741 , 751, 761 ' 3 ' 3,
~8~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
348", 359.,, 3623, 3853 , 4o63 , 4241, 4704, 498', 4998 , soot, 501•, 502•, 5043 , So6*, 5074 , sogt, 5128, 5511, 5681•
- uniprinceps : 764 • - uniprincipalis : 76*. - unire : 21 8, 24\ 795, 928 •5, 1275, 1841' 5, 3434 , 3451 ' 4 ' 6 ,
3466 , 3525, 3581 •&, 495', 4964 •5, 4971, 5033 ' 6, sog2·', 5444 , 5451 ' 5, 5745, 5775, 579\ 591 1 • - unispedalis :
182', 190'· - unlspeclaliter: 3448, 346', 359'. 459', 538'. - unispedatim: 183', 343'· - unispedis:
191 8 , 3581 • - uaitaa : 71, 111'1, 21 8, 238 ' 4 , 241 ' 3, 31 1 , 365, 3711, 38", 39z, 41 3, 572 , 6ol, 74', 751'3 , 761 ' 1 ' 8 , 775,
792 , 81 3 , 821 •11 , 83 1 •8, 844, 8S 1, 924, IOS 1, 112 4, nss, 119'"·1 •8 , 1231 , 131 8 , 1511 , 186", 19s•, 1964 , 2061, :2-11 4 ,
253 11,263 8,3221 , 34-d'., 3433 ·'· 5, 3441 •1 •5, 346•, 3484, 359', 362', 3ss•, 4o6', 42511, 470', 4883 ·', 4962 , 498', 499',
5001,501 4 , 502", 5048 , 5o68 •6, 507', SI28, 536', 54d·'· 1, 5411,5463, 5475, 5481 ·&, ssOS• 4 •5, 551 1 ' 4 ' 5, S681•2 , 5991 ,
631\ 6348 - - unite: S01, 6s4, 6!f, 85Z, 1128, 3438 , 347*, 4671, 48o".- uuitim: 6s•, 698 , 5481 . - unido :
71,5, 24'•', 311, 32', 37', 38", 3!f•11, 41a, 57z, 74', 7St,ll, 761,a,a, 781, 79a, 821,a, 831,a,ll, 84", 851, 92'•5, 93&, 1051'1,
1191 •5, 1233, 1511, 1864 •5, 195 4 •5, 1964, 2062 , 2531 , 32-211 •6 , 340'• 5, 3442 '&, 34\SZ, 348"• 5, 359"• 5, 3623, 3853, 386&,
4Q63•', 41I 5 , 470", 4981 ,4998 , 5001•5, 501 4 ' 1, 5024 •5, 5041, 5o68, 507•• 5, 5128 •5, 5688,578 5, 631 1' 1 ' - unidssime:
8s•.- unidve: sot, 6s", 693 •5, 1123 ' 5, 1145, 191 3, 1923, 3438, 3476 , 36o'_, 39911 ' 1 , 4-Bo"·', 5408 ' 5, 543", 54811 •
- unitivus, a, um: 375,381 , IJg'J, 131 8_, 1771 •4 , 211 4 •&, 2252 •5, 2291 •6, 2535_, 3912 , 41ol• 5, 4138 •5, 4663 •5, 495"• 5,
5021, 5513 , 60I 8, 6564 •1. - unitrb.: 1771•4, 502.1 . - unitus, a, um: 21 1., 321 , 3811, 571 , 6g•, 71 3 , 79'•", 86*,
CLXVI NOMENCLATURE DES FORMES LES PLUS INTÉRESSANTES
928, 941 , xn', 113', II71 , Il91, 1871, xsg•, I921 , 1931, zn', 34o&, 3448, 3865, 390', 391.1 ' 8, 411 8 •5, 4241, 499',
sox', 5031 ' 8 ' 5, SO"J', 545\5463 , 5776,5782 . - mdversallor: 32T·"·- universalis: SI', 6?1, 71 1 ,738 , 228"• 1,
298 5, 32.78 , 33711, 3885, 4188 •6. - universaUssimus, a, um: 4528 . - mdvenaBtas: 59', Io6t, 1958, 242",
sos•, 545'·- universaHter: 144, 261 , 351 •1 •5, 591 , 9Q4, 2005, 237', 258', 3365, 343", 399', 4028 , 4188, 421 11,
428 1 •2, 474 1,4768, 48o", 523', 525 11, 54o', 543', 6o1 1. - UDlverse: 591,4281,4371, 523«, 52511 . - uuiveraitas:
49\ 591 , to61 •6, zzo", 2946, 42411, 4968 , sosa, 5o61 , 5452 , 6421 • - universum : 2942 , 4241 , 4968, So62 • -
universus, a, um : 491 , 2288, 4241 . - univirtus : 5571 • - UDivlse : 2491 , 3478 , 3781, 38~.- univisus,
a, um: 177', 2II 1, 4668, 4968. - unus, a, um: n', 21 8 •", 24\ 36'·'·', 6o1 , 65 1 •3, II511, 249', 3651 ' 8 , 391 1 ,
4141, 461 1 , 5401 •6, 541''11, 5421 •3 •4, 5431 ' 3 , 5441.,a, 5451 ' 6, 5481 ' 8 ' 6, 549', 5501 ' 6 , 551 3 , 599',- ureD8; 100'• 5,
64611. - urere: loo'•'.- argens: 1311. - usiarclda: 3228. - uaquam: 2571•3, 267!, 292'·- usque•
quaque: 14'·- usura: 1564. - usurpare: 13o'.- usus: 10411, 139', 3Il 3 , 38211 • - utcumque: 3368 •
- utens: 543 , 69', 1768, 33o8, 463", 531 1. - uterus: 4633, 6284 . - uti: 32 1, 21011, 31.1 3 •5 . - utiUs: 3626 •
- utiUtas: 3II 3 •5. - utiliter: 5361. - vacans: 433 •4. - vacare: 31 1, 44", 528, 158t, 2o61, 277 :~ 401 1, 2
421 2 . - vacado: 121, 38 8, 95', 395 1,4011, 578 1:~ 579', S~·- vadllare: 2oS.- vacuitas: to', I2 1, 23':~
307 1 :~ 395 1, 499\ 5468, 5781, 5958 • - vacuus, a, um : JoB, 17', 203 5, 264', 291 3 , 3078 •'\ 30811, 567 1 :~ 643"· 5 •
- vadens: 2471 , 363 1 , 408 11, 451 4, 455 4 ' 11. - vadere: 6g8 , 1561, 3133, 408', 421 8, 4551· - vagans: 16o".
- vagari: 6578. - valens: 71 1, 143", 2038 , 3088, 42ot, 451', 511 1. - valendsslmus, a, um: 42oB.-
valere: 289', 4192 , 421'.-:- valetudo: 17411. - valldissimus, a, um: 5372 . - validos, a, um: 1263 ,
308'. - vallare : 208'. ~ valvae : 3So'. - vaneloqui : 129'. - vaneocere : 6oS'· - vanitao : l29'. -
vanus, a, um: 3ll', 431'~.- variabiUs: 4123 •11, 4361 •11, 6281 . - varlabiHtas: 490'·- varians: 4941 •11 •
- variar.l : t6&, 6585 • .....:... variado : 1488 •1 , 26¡1· 1, 3141 , 466'• 11, 4751, 490"'' 11 :~ 5131 ' 11, 5961 • - variatus,
a, um: :193 8, 2322 , 2641 , 281 3 . - varie: 51 5, 1251,3031 . - var:legare: 645'·- varlettis: 29', 748, 267',
391 1 •2 •11, 4128 ' 11, 5132, 5361. - variiformado : ~31 2 .- varios, a, um: 45', 743, 1931, 311 1, 391 11, 398',
4So', 461', 46s', S041 , S13', 631', 6ST· -vas : 631'. - vastiasimuo, a, um : 16o'. - vectio : 497'·-
vegetabiUs: 15711, 1666, 4225 , -vegetare: 3465. - vegetadvus, a, um: 3778. - vehemens: 218",
420'. - vehemenda : 21'7*. - vehemendua : 126'. - velamen : 283, 133', 5731 , 5822 , 628', Ó41 1 •4 •5 •
- velamentum.: 641 3 • - velans: 28'. -velare: 2811, s66':~ 6o&.- velate: 5738. - velatus, a, um:
28 3 , 5021 , 582 8. - velle: tOO\ 2ooá, 2771 , 3126. - velum.: 281, 5825 , 6341 :~ 6428 . - venatrix: 467'·-
venerabiHor : 4961 • - venerabiHs : 661, 5538 , s6J"I.- venerabiBsaimus, a, um: 1361 , 492', 5538 •
- venerablllter: 13o', S67'·- venerandiuimus, a, um: 492'.- venerandus, a, um: 136'.- vene-
ran& : 181 • - veneranter: 1308. - venerare: 51 3 , 1321 , 471 3 , 6261. - venerado : 174, 661, 14111,· 3621,
6264. - venerairb:: 8'. - veuia : 3171 • - veniens: tso", 247', 3631 , 5071, 6154 • - venire : 271, 321 8,
3653 , 537'·- venter: 4638 • 5, 6284. - venustas: 1802 . - venusdficus, a, um: 1781, 179'.- venustus,
a, um: 1788 . - veradBSim.us, a, um: g1 . - veraclter: 200', 2431 , 331', 4028 •5, 439\ 5553 , S801, 618'.
- verax: 62t, 681, 320'.- verbosos, a, um.: 5891 . - Verbum: 6ol•1 , 621, 651 •11, 73 1 :~ go5, 91 1 •5, 921,
1491, 1841, 300 5, 340 6, 360 5, 361 5, 365 6, 541 5, 545 5, S766, 591 1, 628", 637 5• - verbum : 6', n•, 358, 4ol,
4l 1 , 46•, 56', 95 1, 4o8t, 5731 · - vere: 261 •1, 36', 391 , 49''', 90', 1448, 331", 35oB, 4391 ' 3, W, 5801, 6o6t,
618 1 • - vereri : 2342 • - vergens: 3724, 4791,- vergere: 162 , 4431 . - verissime : 26 2 :~ 391 , 493 , 3502 ,
606 1. - verissimus, a, um: 91, 531 1 . - verltas: 61, 104 , 26', 31 1 , 321 , 4o'•', 45 3 ' 5, 56', 7oZ•3 , ZS03 , 3058,
3405, 374', 4098 ' 5, 4101 •5, 411 1 •3 , 412.1 ·', 4138, 4153 , 4361 •2 •3 , 519', SS3', S861, 59911 , 6oo', 625'· - verius :
392 8:~ 571 1 , 6t8'.- vemacule: 64,1 1 . - vernaculus, a, um: 62.61. - versans: 19o', 621 2 . - versari:
341 , 3342 , 391 1 :~ 4094 , 4661 , 561 1 , 575 8, 6o61 , 6zo'.- versatus, a, um: 4168, 6191. - versio : 187 :~ 475 8 •'. 8
- vertere: 4432 , 4682 . - verteX: 1361,2941, 5661. - verdcalis: 1361. - verus, a, um: 56", 621, 68 1 :~
91t, 295', 320', 38ot, 4131, 437', 4408, 6o61. - vesania: 375'·- vesdbulum: 1538, 35o'• 5 . - vestlgium:
148 •1 , 2488 , 371 3 , 392t, 42o', 47o', 5521, 576'.- vesdmentum: 631 5. - vestltua, a, um: 612 1. - vetan&:
142', s&o'. -vetare: 142'· -vetus: 471, 3741,4821 •3 , 4858 ,4871 , 493'·- vetustas: 171 2 , 3741 · - vexare:
4291 - -via: 45 1:~ 306', 325 11,4038 , 476":~ 504', 5525,6228. - viator: 281. - vibrans: 164,', 575 1· - vlc:inior,
ius: 3301, 331 1, 3458 . - vJcinus, a, um: 1223 , 1931 , 2471 ' 8, 301 1, 4888 . - vidasltudo: 187', 4791 · -
victima: 631 5, 668 4. - victor: 431 1, 4321. - videns: 43'·- videre: 141 , 18', 121 3, 1251, 1978,2361,
282', 2991 , 3os•, 420', S79', s8o1. - vigere: 323', 377'·- vigilare: 2871 . - vigilado: 588'.- vigilia:
5888, 6661 •'• 5. - viDa: 2gQ1 . - vincens 1 151, :zg'.- viDcere; 81, 104, 422, 324\ 330', 331 8:~ 42o', 431 1 ' 1 '
4721, SS2', 578', 6231. - vincuium 1427', 441 1. - vlndicabllio: 3171. - vlndicano: SS'·- vindicare:
558 , 13o', 383 1· - viDum : 6581 •4 •5, 668'.- violana: 56o'.- violare: 126', 130t, 2431 , 2441, 3121 . -
violatus, a, um: S59'·- violentia: 61 1 . - violendus: 126'.- vir: 1021 , xog', 141 1,. 227 5, 373 8:~ 381 8,
618 4, 631 1 • - virginalis : 102•. - virgineus, a, um : 1021 • -Virgo :· 1028 •5 , 6161 • - virgul:ta : 6294 •
- viriHs: lo21 , 440', 6291 . - viriD.ter: 1023 , 431 8 •4, W·'·- virlplasmatlo: 631 1 . - virtuosos, a,
um : 2405, 3121 • - virtus : 6'•8 , 71, n',. 24\ 33', 341,. 37', 4-o',. 46", 521, 54", 981 , 239', 24411, 24S", 249',
DES TRADUCTIONS LATINES DE LA PREMIERE PARTIE. CLXVII
250S, 2551 •6 , 2731 •1 , 275 1 ' 1, 2878 , 299', 3028 •8 , 3031 •1, 3121, 3134 •6, 3321, 346&, 3481, 38~, 4178 •6, 4181 •8 •4 •1,
421 8 ' 4, 4221 ' 1 ' 8, 4248, 4278, 4283, 4321 , 461 8 , 463', 4951 , 5178, 5424 , 5871, S98'·", 6271 • - virtutiftlc:tus, a,
um : 4198• - virtutificus, a, um ·: 4196• - vis, vires : 71, 88, 24.1, 304, 321, 334, 4C)'l, 464, 521, 6I 1, 71 1,
121 1, 1!}68, 2061, 2268, 2454, 25o!, 2551, 273 1, 2823 , 2878, 297", 3033 , 3178 , 3468, 3488, 372.1 , 3858, 3898, 4158 ,
4I7a, 4Iga,&, 421 .., 422t,t, 42it., 428a, 432', 436•, 46o', 463&, 4681, 495', 517a, S87t, 59ga,&, 6271·- vlsibiBor:
tzgs.- visibUis: J01, 164•, r6s", 294', 357•, 375 1, 385 1, 3961, 4621, 569', s?s', s761, 634•, 63s•, 643'.-
visio: 358 , 41 1, 44\ 938 , 1058 , 1331 •4, 135', 1361, 1778 •1, 2801, 3068 , 3921, 3981 •1 , 4044 , 4204,4296 , 461', 4621,
468 1, 4871 , 567', 579'·', 59T, 621 1 •1, 64,o', 15421 , 6451 ' 6 • - visitare : 1218 • - visitado : 135'. - viaus,
a, um: 521, 2121 , 253 8, 374'~ 3751, 5761, 5771 · - viaua, us: 141 , 395', 5798 • ' . - vita: 194 •5, 221 •6 , 4ol•',
41 1, 453 •5, 468 •11, SD'· 6, 62 1, 71', 721,95 1,961, 1004 •5, roS", 154', 157', I581 •6, 1698.,1951 ,2176,251 8,253 5, 2541 •8 •6,
265", 266\ 282", 307', 323'·'~ 3251 •8 ·"· 6, 3261 ' 11 •5, 327', 3291 ' 5, 331 1, 3355 , 3372 ' 5, 338 5, 3401 ' 5, 341', 348 1,
368 1 ' 11 ' 8 ' 4 ' 5, 369', 37011 '"' 5, 3711.'1 ' 8 •5, 372l,st,a, 5, 373 1 ' 8 ' 5, 3741 ' 5, 3751 ' 8 ' 5, 3778 ' 4 ' 5' 3781 ' 8 ' ' , 3791 ' 3 ' 5 , 38ol, 49511 ,
511 1 , 516*·'· 5 , 5173 • 5 , 518'• 6 , 5203 •5 , 521 8 •5 , 5871 , 5924 , 5948 , 598'· 6 , 64,ot, 6491 •6 , 664'· - vitaefecundus,
a, um: 6583 • - vitaegenerativus, a, um : 721 , 958 , 378 3 , 4263 , 52o', 658'. - vitaegenitrb::: 958 , 3783 •
- vitaegenus, a, um: 4263, 52ol, 6588 . - vitaeparens: 520'.- vitallor: 3793. - vitaHs: 431 , 621 ,
1571, I6911, 369', 3708 •4, 3771, 3781, 422 1, 426*, 644,1, 649'.- vitaütas: 8s'.- vitare: 4763. - vitiare:
231', 2321 , 2431, 2442, 261', 2848. - vitiatus, a, um: 447 1. - vitigena: 3783 • - vid.ositas: 2391. -
vitiosus, a, um : 2405 • - vid.um : 2384, 2391, 24o'• 5, 2891 , 290'· - vituperare : 6ol. - viveus : 714 ,
722, 1571 , 1581, 3234, 328 1 •5, 3291 •8, 34ot, 341 5, 368"·', 3691 ; 5 , 379', 4221 , S2o', 522', 6655. - vivere: roo'·',
2161, 2171,278 8, 282', 3285, 3425, 368', 369"•', 3711 , 377', 4221 , S2ol•8, 5984 •5. - vivificans: 628 , 37o', 379',
522 5, 6593 • -vivificare: 6211 •8 •5, 955 , ~56', 1631 •5 , 325 5 , 3465 , 3721 , 3771 •'· 0 , 3788 , 6588 . - vivificatio:
72', 85', 522'. - v:lvlficativus, a, um : 37o'·'·', 659'. - v:lvlficatrlx : 37o', 659'. - v:lvlficlgeaua, a,
um: 95 8· - vivificus, a, um: 43 1 ' 5, 62 1, 721, 958, 1691., 325', 369'·', 370', 379"~ 4221, 426', 52ot, 6441 •5,
6.¡g'•', 659'.- vocabulum: 361 , 4o', 2051 ,3546 , 416 1 , 417', 467', 5461 , 5546 , S6o', s8T·- VOCBDB: 18o'.
- vocare: t8ol, 3151, 415', 438', 4~· - voeatus, a, um: S68 . - volare: 171 • - volens: 202 .., 203 8,
232'~ 3928 • 5, 6631. - volucer: 5705. - voluntabWs: 3088. - voluntarie: 5581 • 5, - voluntarius, a, um:
316t, 3185 , 48o'• 5 , 485 1 •5 . - voluntas : 91', 146', 3064 •5 , 3o8', 3CJ9'i, 3IS1" 6 , 3161•6 , 36o'•11 , 4231 , 48o'.-
voluptas : 1ool, 437\ 5141 •1., 665 1 • - volutio : x6o'. - volvere : 223&, - votum : 1221, 4398, 56711 • -
vox: 2025,3641,5911 . - vu1garis: 211', 631&, 644,1 • -.vulgadssimus, a, um: 291 4. - vulgatus, a, um:
291•.- vulgua: 635'·- vultua: 531 , 177'·- zelabllis • 2l9'·', 439'.- zelans: 219"~, 4391. - ze1are:
438:1,- zelatu.a, S, um: 2198 . - zelotes: 2188 •4 •1, 2191 •1, - zelus: 1451 , 2124 , 2191 •1 •1 •c,- ZODB: 588 11•
BEATVS DIONYSIVS
CAELESTIS ALITIS TITVLO DECORATVS
L VMINE DIVINO PERFVSVS
MYSTICORVM ARCANA POTENTER
SAECVLIS REVELAVIT
e:,o'-IRCEs A
~ DELA ~
Q C
PENSEE
~ THÉOLOGIQVE~ ·
> DES txt
---- -~ ECOLES V.>
D'OCCIDENT
LE
EXTE LAT
PREMIERE PARTIE
***
DE DIEU
1
ITEPI 0EIQN ONOMATQN
DE DIVINIS NOMINIBUS
TRAITE DES NOMS DIVINS
fS. NVN AE W MAKAPIE META TAC SEO/\OriKAC VnOTVnWCEIC Enl THN TWN SEIWN ONOMATWN 6.
H. Nunc quidem, o beate, post theologicas deformationes, in divinorum nomi- H.
E. Nunc autem, o beate vir, post theologicos caracteres, in divinorum nominum replica- E.
S. Nunc autem, o beate, post theologicas hypotyposes, ad divinorum nominum resera- S.
R. Nunc autem, o beate, post theologicas subfigurationes, ad divinorum nominum re- R.
A. Nunc jam, vir Dei, post theologicarum hypotyposeon librum, ad explicanda, pro viri- A.
F. Post theologicarum figurationum librum, beate vir, nunc jam, ad divina nomina, pro F.
P. Nunc autem, beate vir, post theologicas institutiones, ad divz'norum nominum, pro P.
11· NUV . . . , W,. !J-(XX(XpLe,
- 07), , a "'
, , , , ,
!J-€'t(X 't~~ 20AOYLX~~ U1tO't"U'ItWa'€L~, é'ltl. 'tl¡v 't"WV Gelwv ovop.chwv a.vá- P.·
L. Nunc autem, beate vir, post theologicas insütutiones, ad divinorum nominum, pro L.
C. Modo, vir beate, post theologicas informationes, ad divinorum nominum expli- e.
D. Votre Béatitude le voit : apres les institutions théologiques, je vais, selon mes forces, me D.
8. ANAnTV=:IN WC E<I»IKTON METE/\EVCOMAI ECTW AE KAI NVN HMIN O TWN /\OriWN SECMOC nPO- 6.
H. num explanaüones transeo. Sit autem et nunc nobis sermonum promulgatio prae- H.
E. tionem, quantum licet, transeamus. Sit autem et nunc nobis eloquiorum lex praede- E.
S. tionem, sicut est possz'bile, transibo. Esto autem et nunc a nobis eloquiorum /ex prae- S.
R. serationem, ut possibile, veniam. Sit autem nunc nobz's eloquiorum lex praedeter- R.
A. bus, divina nomina transeamus. Sit autem modo quoque nobis ea ( quae semper) de- A.
F. viribus, explicanda me conferam. Esto nunc quoque nobis divinorum eloquiorum lex illa F.
P. virili parte, interpretationem veniam. Sit autem nunc quoque nobis illa divinorum scriptorum ante P.
p.. 1tTUew, @~ érpLX't'ÓV, !J-E't€AEÓaOI1(XL "Ea-rw oe xa.t vüv l¡p.i'v ó 't"WV 'Aoylwv Geap.o~ 1tpo0L- P.·
L. vi'rili parte, interpretaüonem veniam. Sit autem nunc quoque nobis illa divinorum scriptorum ante L.
C. cationem, pro virz'li, me conferam. Sit autem etiamnum nobis oraculorum sacra lex C.
D. mettre a expliquer les noms divins. Suivons, encore ici, la loi déja rnarquée de la Sainte D.
6 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
o. AIOPICMENOC TO THN AI\H0EIAN HMAC KATAAHCAC0AI TWN nePI 0EOV 1\EfOMENWN OVK o.
H. dejiniens : quod veritatem nobis colligari de a Deo dictis, non H.
E. finita : veritatem nos invem·re eorum quae de Deo dicta sunt, non in E.
S. definita : veritatem de Deo dictorum nos asseverare, non in per- S.
R. minata: verz"tatem nos asseverare de Deo dictorum, non in R.
A. finita lex : eorum quae de Deo dicuntur tueri veritatem, non in per- A.
F. praescripta : per quam eorum quae de Deo dicuntur veritatem asseveremus, non in per- F.
P. praescripta /ex : ut verz"tatem doceamus eorum quae de Deo dicuntur, non in per- P.
p.. wpLap.Évoc; : -co -cl¡v d'A-/¡9eLcxv T¡p.iic; xcx-ccxoeiacxa9cxL -:-wv 7tept 9eoü ).eyop.Évwv, oux iv p..
L. praescripta /ex : ut veritatem eorum quae de Deo dicuntur constringamus, non in per- L.
e. proposita : ut veritatem ostendamus eorum quae de Deo dicuntur, non in per- e.
D. Ecriture : la vérité de nos affirmations sur Dieu, nous ne la rivons pas aux dis- D.
6. KATA THN KPEITTONA THC KA0'HMAC 1\0riKHC KAI NOEPAC AVNAMEWC KAI ENEPrEIAC ENWCIN 6.
H. secundum meliorem nostrae rationalis et intelligibilis virtutis et operationis coadunationem. H.
E. secundum meliorem nostrae rationalis et intellectualis virtutis et operationis unitatem. E.
S. secundum meliorem nostrae rationabilis et intellectualis virtutis et operationú unüionem. S.
R. secundum meliorem ejus quae secundum nos rationalt"s et inte/lectualis virtutis et operationis unionem. R.
A. gimur praestantiori illa unione rationalis nostrae spiritualisque virtutis atque actionis. A.
F. unionem quamdam potentia et actz"one nostra tum rationali tum etiam intellectuali praestantiorem. F.
P. conjunctione ( et ut ita dicam, unione), quae sensum nostrum, mentemque et actionem multum superat. P.
p.. Xll't'il 't'7jv xpEL'L"'t'O'\IIl -r-{¡v x:x6' T¡p.~~ Aoy~x-tí~ xcxt voep~~ Ouv~p.ew~ xcxt ivepye(cx~ gvwow. p..
L. jungimur unitz"one quae sensum nostrum, mentemque et actionem multum superat. L.
C. secundum eam unionem quae vim omnem ac potentiam nostrae autratiocinationis aut intellectionis excedit. C.
D. une union plus forte que la puissance et la vigueur de notre esprit et intellect. D.
6. KA00/\0V rOirAPOVN OV TOJ\MHTEON ElnEIN OVTE MHN ENNOHCAI TI nEPI TIC VnEPOVCIOV KAI 6.
H. Prorsus igitur non ausum est nobis dicere neque excogitare quid de supersubstantiali et H.
E. Universaliter itaque non audendum dicere neque intelligere quid de superessentiali et E.
S. lgitur universaliter non est audendum dicere aliquid nec etiam cogitare de supersubstantiali S.
R. Universaliter igitur non est audendum dicere neque et intelligere aliquz'd de supersubstantiali R.
A. Nulla ergo ratione praesumendum est aliquid de supersubstantzali secretissimaque Deitate aut A.
F. Nulla igitur ratione audendum est aliquid de occulta Deitate, quae est superior quam essentia, F.
P. Omnino igitur non audendum est quidquam de summa abstrusaque Divinitate aut dicere P.
p.. KaGó'Aou -ro~yapouv oú -ro'Ap.-r¡•Éov e{'7tei"v ou1:e p.T¡v iwo-tíaa( 1:~ 7tEpt -rlí~ tmepouaiou xcxt p..
L. Omnino igitur non audendum est quidquam de summa abstrusaque Divinitate aut dicere L.
C. Universe igitur audendum non est neque dicere neque cogitare quidquam de supersubstantzali C.
D. 11 ne faut done a aucun prix oser dire ou penser de l'etre supérieur et secret de la D.
6. THC rAP VnEP 1\0rON KAI NOVN KAI OVCIAN AVTHC VnEPOV- 6.
H. Super sermonem enim et mentem et substantiam ejus super- H.
E. Ipsius enim super rationem et intelligentiam et essentiam E.
S. Nam supersubstantialem scz'entiam ignorantiae supersubstantialitatz"s suae, quae S.
R. Ejus enim quae super rationem et z'ntellectum et substantiam z'psius super- R.
A. Nam suprema divinaque scz'entia ignorationis illius, .sermonem omnem et sensum A.
F. !psi namque quod excelsius est essentia, scientiam quoque essentia superiorem, quae et igno- F.
P. Ignorationi enim summae ejus essentiae ac naturae, quae omnem P.
P.· T-tí~ y&p tm€p 'Aóyov xat voü..,. xcxt oúaiav aú-r-tí; Ó1tepou- p..
L. lgnorationi enz'm summae ejus essentiae ac naturae, quae omnem L.
C. Nam supernaturaHtatis z'psius z'ndemonstrabilitas, quae supra omnem rationem et C.
D. Car c'est a l'impuissance de connaitre cette essence supérieure, qui surpasse toute parole, tout D.
¡.;\)
·.?11
'!?.
8 PREMIERE PARTIE ; DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
.1
t.l. TOCOVTON Enl TO ANANTEC ANANEVONTAC OCON EAVTHN ENlllllWCIN H TWN 9EAPXIKWN fS:
H. tantum ad supernum erigentes, quantum seipsum dat theoricorum sermonum H.
E. in tantum sursum respicientes, quantum se infert divinorum eloquiorum E.
s. tantum ad superius respicientes, quantum thearchicorum eloquiorum rad,·us se ipsum S.
R. tantum ad supen·us aspicientes, quantum se ipsum indit thearchicorum eloquio- R.
A. tantumque fas est ad celsiora contendere, quantum se t'psum divinorum eloquiorum radius A.
F. eatenusque ad excelsa cont~ndere, quatenus praecipue divinorum verborum radius se F.
P. eatenusque ad supera contendere, quatenus divinorum scn'ptorum radius se P.
p.. -coaou-rov t'ltt 't'O ávcxv..-e~ civelveúov-rcx~, oaov Écxun\V €volowa~v ~ 't'WV Oecxpx~xwv P.·
L. eatenusque ad supera contendere, quatenus divinorum scn'ptorum radius se L.
e. tantum ad inaccessum illud lumen aspirando quantum se insinuaverit divinorum ille radius C.
D. a nous, de fixer des yeux le sommet, a mesure que la lumiere des saints oracles se D.
• ,,_
PREMIERE SECTION : DIEU SEUL SE CONNAIT ET SE NOMME. 9
6. C04»(A) KAI MH0ECTATH 0EOAOriA n10EC0AI KATA THN ANMOriAN EKACTOV T(A)N NO(A)N ANA- 6.
H. omnisapienti et verissima theologia satisfiéri, secundum analogiam uniuscujusque mentium H.
E. sapientissima et verissima theologz·a persuaderi, juxta analogiam uniuscujusque animorum E.
S. omnisapienti et verissimae theologiae credére, secundum proportionem uniuscujusque mentium S.
R. sapienti et veracissimae theologiae credere, secundum analogiam cujusque intellectuum R.
A. verissimaeque theologiae credendum est, pro cap tu animorum divina reve- A.
F. verissimaeque theologiae fides habenda est, pro mentís cujusque proportione reve- F.
P. simae verissz'maeque theologiae fides habenda est, profecto divina pro cujusque mentís captu P.
p.. aÓcpl¡l xcxt cH:r¡9acnCÍ'9J 9aoAoyL!f 1ta(6aa6cx~, xcx'tiX · n¡v á.v(J..Aoyia.v éxcía't'ou 't'W\1 vowv dvcxxoc- ·p..
L. simae verissimaeque theologiae fides habenda est, profecto divina pro cujusque mentís captu L.
e. mae verissimaeque theologiae credendum est, pro singularum captu mentium divina C.
D. toute sage et tres exacte parote de Dieu, les choses divines se manifestent et se font voir D.
6; EN C(A)CTIKH AIKAIOCVNH T(¡)N EN METP(A) THN AMETPIAN 0EOnPEn(A)C (A)C AX(A)PHTON AnOAI- ft
H. benignitate in salutarz· justitia eis in mensura immensitatem Deodecenter, sz'cut z'ncapabilem, discer- H.
E. justitia ab his quae in mensura sunt immensurabilitatem divinitus, tamquam illocalem, distin- E.
S. salutari justitia a mensuratis immensurationem, sicut incomprehensz'bt'lem, ut decet Deum segre- S.
R. tiva justitia eorum quae in mensura immensurabilitatem Deodecenter, ut incomprehensibilem, R.
A. tiam immensitatem, quippe quae incomprehensibilis, ab his quae sub mensuram cadunt quemad- A.
F .. vatricem ab his quae sub mensuram cadunt immensitatem ipsam, tamquam incomprehensibilem, qua F.
P. definita est justitia servatrt'ce, immensitatem, ut quae capi non possit, quemadmodum Deo dignum P.
p.. ev awa-.~x~ olxa.~oaúv'{l -:wv Év p.É'tplfl TI¡v cip.a-.p(a.v 6ao1tpa1twc; !!>e; cixwpY¡'tov d7toOtcxa-.aAAoú- p..
L. definita est justitia servatrice immensitatem, ut quae capi non possit, quemadmodum Deo dignum L.
C. salutari rebus mensuratis z'mmensitatem suam divino quodam decore, quod comprehendi nequeat, C.
D. mesure, salutaire aux etres limités, avec un art divin morcelle l'illimité, impossible a D.
fl. TOIC AIC0HTOIC eCTI TA NOHTA KAI TOIC eN n.MCel KAI TVnCU fl.
H. bilia sensibilibus sunt intelligibilia, et quibusdam in plasmatione et figura H.
E. plabilia sunt sensibilibus invz"sibz"lia, et his quae sunt in figmento et similitudine E.
,":,'. plabilia sunt a sensibilibus intelligibilz"a, et hz"s quae in compositz"one sunt et figura S.
R. plabilia sensibilibus sunt intelligibilia, et his quae in formatione et figura R.
A. cipere et inspicere nequeunt, et qui figmentis et figuris inhaerent A.
F. comprehendz" spectarive possunt, neque fictis figuratisque F.
P. sub sensum cadunt comprehendz" cernique possunt, nec ah iis quae fleta figurataque sunt P.
f-A-· 'tOLe; rxta9·1j-roic; ia-r~ 'ttX '\IO"tj't"CÍ, xrxt 'tOLe; Év 7tACÍa€~ xrxt 'tÚ7t<p f-A-·
L. sub sensum cadunt comprehendi cernique possunt, nec ah iis quae fleta figurataque sunt L.
C. sensum cadunt comprehendere et contemplan· non possumus, neque per ea quae typis et signis informantur C.
D. voit dans les @tres sensibles les. choses intellectuelles, dans les @tres fa~onnés et modelés D.
fl. TA Ani\A KAI ATVnCUTA TOIC Te KATA CCUMATCUN CXHMATA MEMOPCI>CU- fl.
H. simplz"cia et infigurata, et in quibusdam secundum corporum figuras H.
E. simpla et non simulata, et !ecundum corporum figuras forma- E.
S. simplicia et infigurabilia, et formatis secundum corporum figu- S.
R. simplicia et infigurabilia, et secundum corporum figuras forma- R.
A. ad simplicia figurisque vacua non aspirant, et quae secundum corporum lineamenta affor- A.
F. simplicia et infigurata, neque per corporum figuras forma- F.
P. simplicia et non figurata, nec ah iz"s quae corporeis figuris efficta P.
fJ-· 't~ á.7tAtX xcÚ chÚ7tW't"CX, 'tO!c; 't"€ XCX't"tX <TWfJ-CÍ'tW ~ az-l¡f-A-CX't"CX fJ-€fJ-OpCfW- fJ-·
L. simplicia et non figurata, nec ah iis quae corporeis figuris efficta L.
C. ea quae simplicia sunt et typis non signantur, neque per figuras corporum C.
D. les natures simples et sans contour, dans les objets formés suivant des Iignes prises D.
6. KATA TON AVTON THC AI\H0eiAC 1\0rON VnEPKEITAI TCUN OVCICUN H vneP- 6.
H. secundum ipsum veritatis sermonem superjacet substantiarum supersubstan- H.
E. juxta eamdem veritatis rationem superat essentias superessentialis E.
S. secundum eamdem veritatis rationem superponitur substantiis quae est S.
R. secundum eamdem veritatis rationem superponitur substantiis supersub- R.
A. attingunt, eadem quoque verz"tatis ratione supereminet substantiis omnibus super- A.
F. eadem veritatis ratz"one ipsa superessentialis infinitas omnes F.
P. potest, sic et essentias vincit ac superat quae ter- P.
f-A-· xrx-rtX -rov rxthov -rT¡c; d.A7)9drx.; ),óyov Ú7tÉpxeL't"()(L 't"W'\1 ouaú;)v ~ Ú7tep- f-A-·
L. potest, sic et essentias vincit ac superat quae ter- L.
C. possunt, eadem plane ratione veritatis supra substantias est illa suprasub- e.
o. c'est pour la m@me raison valable que les essences ne suffisent pas a dire I'In- D.
----------------------------
L. exprimí nequit; verbi, intelligentiae nominisque vacuitas et privatio, quae nullo modo est L.
C. effabilis ; ratione, intelligentia nomineque vacans, nullíus rei simili- C.
D. inexprimable ; 11 ne se dit pas, ne se con~oit pas, ne se nomme pas ; 11 n'existe en rien D.
6. ONTWN OVCA KAI AITION MEN TOV EINAI nACIN AVTO AE MH ON WC nACHC 6.
H. stentium existens; et causa quidem esse omnibus, ipsa autem non est, sicut omm's H.
E. quae sunt ens ; et causa/e quidem essendi omnibus, ipsa autem non on, ut omnis E.
S. stentium existens; et causa quidem essendi omm'bus, ipsum autem non existens, sicut su- S.
R. tium existens ; et causa quidem essendi omnibus, ipsa autem non ens, ut ultra R.
A. substantiarum est ; et, cum omnibus ut sint causa sit, ipsum non est, utpote omni A.
F. lum existentium est ; causa quz'dem omnibus ut sint, ipsa vero non est, tamquam omni F.
P. quo ea quae sunt ; causa quidem est cur sint omnia, sed z'psa non est, cum essentia P.
p.. 0\l'tW\1 OUaot, xa.t a.L'<t~ov p.sv <tou elva.t 7t~atv, a.u-ro os p.l¡ ó'v, w~ 7tcXG"'fl~ p..
L. quo ea quae sunt ,· causa quidem est cur sint omnia, sed ipsa non est, cum essentia L.
C. tudz'nem habens ; quae quidem causa est ut omm·a sint, ipsa· vero non est, ut quae quiescit C.
D. comme les @tres ; 11 est pour tous cause de leur @tre, Lui, qui n'est pas un @tre, comme étant D.
8. OVCIAC EnEKEINA KAI WC AN AVTH nEPI EAVTHC KVPI6>C KAI €niCTHTWC AnO~AINOITO 6.
H. substantia super ipsa, et tamquam z'psa de seipsa proprie superextanter pronuntiatur. H.
E. essentiae summitas, et utcumque ipsa de seipsa proprie et scienter manifestat. E.
S. per omnem substantiam, et sicut z'psum de seipso proprie et scienter enuntiet. S.
R. omnem substantiam, et ut utique ipsa de seipsa proprie et scientifice enuntiet. R.
A. essentia superius, et ut ipsum de se proprz'e periteque negantibus verbis enuntiat. A.
F. essentia superior, et tandem quemadmodum ipsa de se proprie sdteque pronuntiaverz't. F.
P. omm· sit superior, atque ut ipsa de se proprie ac scienter enuntiaverit. P.
p.. OU<rtotc; É7tÉXEt ya., xa.L W~ á.v a.u-rl¡ 7tEpL é:a.u'tlj~ xup(w~ Xott ~7tL<r't"fl'tW~ &7tO?ott\IOt'tO. ¡l.
L. omni sit superz'or atque ut ipsa de se proprie ac scienter enuntiaverz't. L.
e. extra omnia quae sunt, quemadmodum etiam ipsa de se proprie sciteque haec effari potest. c.
D. au deJa de tout @tre, ainsi qu'II le dit de Lui-m@me magistralement et savamment. D.
6. nEPI TAVTHC OVN 6>C EIPHTAI THC VnEPOVCIOV KAI KPV~IAC 9EIOTHTOC OV TOI\MH- 6.
H. De ista ergo (sicut dictum est) supersubstantiali et occulta Divinitate non ausum H.
E. De hac igitur ( ut dictum est) superessentiali et occulta Divinitate non au- E.
S. De hac igitur ( sicut dictum est) supersubstantiali et occulta Deitate non est S.
R. De hac igitur (ut dictum est) supersubstantiali et occulta Deitate .non auden- R.
A. De hac igitur ( ut dictum est) supersubstantiali secretissimaque Deitate neque dz'cere A.
F. De hac igitur secretz'ssima Deitate quae et essentiam antecel/it ( sicut dictum est) nec loqui F.
P. De hac igitur ( ut dictum est) essentia superiore et occulta Divinitate nejas P.
p.. Dept 'ta.Ú't"fl~ oov (w~ ELp"fl'tott) 'tlj~ Ú7tepoua[ou xa.t xpurp[a.~ OeÓ't"fl'tO~ ou 'toAp."fl· p..
L. De hac igitur ( ut dictum est) essentia superiore et occulta Divinitate nejas L.
C. De hac igitur (ut dictum est) supersubstantiali ac recondita Divinitate non est praesu- C.
D. Done (nous l'avons déja dit) de cette SUIJérieure et secrete Déité on ne peut D.
PREMIERE SECTION DIEU SEUL SE CONNAIT ET SE NOMME.
6. TEON EtnEIN OVTE MHN ENNOHCAI TI nAPA TW 9EIW4WC HMIN EK TWN IEPWN 6.
H.est dicere nobis neque excogitare quid nisi de divinitus nobis sacris sermo- H.
E. dendum dicere neque intelligere quz'd praeter divinitus nobz"s ex sacris elo- E.
S. audendum dicere. neque cogitare aliquid praeter z'lla quae divz"nitus nobz"s ex sanctis S.
R. dum dicere neque et intelligere aliquz'd praeter ea quae divinitus nobis ex sacris elo- R.
A. quidquam neque cogitare praesumendum est aliter quam sacra nobis eloquia pz'e admodum A.
F. nec cogitare quz'dquam audendum est praeter illa quae sacra eloquz·a nobis divine F.
P. est quidquam aut dici aut cogitari praeter ea quae divinitus nobis a scriptis P.
JJ-· 't'ÉOV et1tei'v OU're p.l¡v ewo1jaoc( 't'L 1tcxp& Ti% 6e~wowc; l¡p.'Lv ev Twv lepwv Ao- p..
L. est quidquam aut dz'cz' aut cogitari praeter ea quae dz"vinz"tus nobz"s a scriptis L.
C. mendum dicere sed neque cogitare quidpz'am praeter ea quae nobis divinitus sacris sunt C.
D. oser dire ni meme penser une chose que les sacrés oracles, d'une maniere divine, ne D.
6. AOrtWN EKnE«J)ACMENA KAI fAP WC AVTH nEPI EAVTHC EN TOIC AOrtOIC ArAeonPEnWC 6.
H.nibus ostensis. Etenim sicut ipsa de seipsa in sermonibus benigne decenter H.
E. quiis expressa. Etenz'm sic ipsa de semetipsa in eloquiis optime tra- E.
S. eloquiz's sunt expressa. Etenim sicut ipsa de seipsa in eloquiis ( ut decet bonam) S.
R. quiis sunt manifestata. Etenz"m ut ipsa de seipsa in eloquiis bonidecenter tra- R.
A.casteque tradiderunt. · Namque ut ipsa de se in sanctis litteris benignissime A.
F. admodum tradiderunt. Quemadmodum enim Divinitas in sacris lz'tteris benz'gne admodum F.
P. dz'vinis patefacta sunt. Ut enz"m ipsa de se z"n scriptura sancta benigne tra- P.
p.. ylwv Éx7terpa.ap.svot. Kcxt ydcp Wt; cxu-rh 1tept é:cx!J't'1it; ÉV 't'O~t; Aoy[o~t; aycx6o1tp!1tWt; p..
L. divinis patefacta sunt. Ut enim ipsa de se in scriptura sancta benigne tra- L.
C. eloquiis enuntiata. Nam ut ipsa de se in sacris litteris benigne tra- C.
D. nous auraient pas dévoilée. Comme la Divinité l'a déclaré d'elle-meme, de vive voix et D.
ti. TON AVTHN KAI AnEPII\HnTON VMNHKOTAC AMA KAI AN€:::€PAVNHTON AMA 6.
H.bilem eam et z·ncomprehensibilem hymnizantes, sed et z·nscrutabilem sz-mul et H.
E.lem eam et incomprehensibilem laudantes, sed inscrutabilem simul et E.
S. lem ipsam et incomprehensz'bilem laudavisse, sed et inscrutabilem simul et non S.
R.lem ipsam et incomprehensibilem laudantes, sed et inscrutabilem simul et R.
A. invist'bilem z'ncomprehensibilemque iaudasse, verum et inscrutabilem investiga- A.
F. solum tamquam invisibilem incomprehensibilemque, verum etiam inscrutabilem z'nvesti- F.
P. videri comprehendique nequeat laudibus ornarunt, sed etiam quod indagari et P.
p.. -rov a.u-r71v xa.i. chep(h¡'7t't'OV úp.v7jxÓ-ra..;, &J,).& xa.t dveeepEÚn¡'t'ov &p.a. p..
L. videri comprehendique nequeat laudibus ornarunt, sed etiam quod indagari et L.
C. visum nostrum captumque fugiat laudasse, verum etiam quod indagari ne- C.
D. de ce qu'on ne pourrait ni la voir ni la pénétrer, mais encore de ce qu'on ne peut ni la D.
tt KAI ANE:::JXIACTON ú>C OVK ONTOC IXNOVC 0Vl1€NOC Tú>N EnJ THN KPV$€IAN AVTHC 6.
H.investigabilem, tamquam non sü vestigii ullius et occultam ejus incomprehensibi- H.
E. investigabilem, tamquam non ente vestigio ullo in occultam ejus multitudi- E.
S. z'nvestigabilem, sicut non existente vestigio ullo eorum qui ad occultam z'psius S.
R. investigabilem, ut non existente vestigio neque uno ad occultam z'psius injini- R.
A.bilemque dz-xisse, quasi nullum exstet vestigium eorum quz' ad ejus secretissimam A.
F. gabilemque dixisse, quasi nullum exstet vestigium eorum qui ad occultam infinita- F.
P. investigari, quasi nullum exstet vestigium eorum qui ad ejus immenst·- P.
P.· xa.t dve~LXVLC1.a-'t'OV, !!>.; oúx OV't'O~ lzvou.; ouoevo.; 't'WV É1tL -r-l¡v xpucp!a.v a.uri¡.; P.·
L. invesügari, quasi nullum exstet vestigium eorum qui ad ejus immensi- L.
C. queat et investigari, nullo scilicet exstante vestigio quod ducat ad ejus secretis- C.
D. suivre ni trouver ses traces, puisqu'il n'y a aucun vestige de ceux qui ont été jusqu'au D. 1
·.';!¡
·.r!
6. AnEJPIAN /11€1\HI\VeOTú>N OV MHN AKOINú>NHTON ECTIN KA901\0V TArAeON KAI OV/1€NI .6. <;
H.litatem pertranseuntium. Non autem est bonum cum ullo existentium, H.
E. nem pervenientium. Non tamen communicabile est universaliter bonum ulli E.
S. infinitatem transierunt. Non tamen incommunicabile est universaliter bonum ulli S.
R. tatem pervenientium. Non tamen incommunicabile est universaliter per se bonum R.
A. infinitatem penetrarunt. Non tamen usquequaque summum illud bonum ulli substantiae A.
F. tem illius accesserint. V erumtamen summum illud bonum nullum alicubi existentium sui F.
P. tatem pervenerint. Non tamen summum bonum omnino cum re nitlla earum quae sunt P.
p.. d1teLp(a.v OLEA7jAu6ó-rwv. OU' ¡J-liV
\ IXXOLVWV7j'
' ' rOV ' e.;'t'~
, XIX 6OMU
1'\ 't'Clt.ya.
2 6'OV OUOEVL
·~ ' p..
L. tatem pervenerint. Non tamen summum bonum omnino cum re nulla earum quae sunt L.
C. simam infinitatem. Sed neque tamen eorum quae sunt quidquam ejus omnino boni C.
D. secret de son immensité. 11 n'est pourtant pas impossible au Souverain Bien de se com- D.
DEUXIEME SECTION : LES NOMS DE DIEU CHANTENT SES GRANDEURS. 15
6. TCUN ONTCUN AM' €el>' EAVTOV MONIMWC THN VnEPOVCION ll1PVCAN AKTINA 6.
H. sed in seipso singulariter supersubstantialem superextantem radium, H.
E. eorum quae sunt, sed in seipso manens superessentialem collocatum radium E.
S. existentium, sed in seipso sz'ngulariter supersubstantialem collocans radz'um, S.
R. neque uni entium, sed in seipso manenter supersubstantialem firmans radium, R.
A.communicabile non est, sed cum in seipso stabiliter supersubstantialem fixerz"t radium, A.
F. expers esse patitur, sed cum in seipso stabiliter superessentialem fixerit radz'um, F.
P. commum·cari non potest, sed cum seipso constanter divinum radium fixerz"t, P.
p.. 't"WY Óv't"WY, ,j.).)..' er¡' Éil.U't"OÜ p.ov(p.w¡; -:;l¡y Úm:poÚa~OY lopiJaotY OCX't"rvot, P.·
L. communicari non potest, sed constanter in seipso essentiam vincentem radium, L.
c.exsors exsistit, quía radz'um illum supersubstantz"alem sz'bi perseveranter z'nsitum, c.
D.muniquer aux etres. Non ; s'il conserve uniquement a part lui la lumiere supérieure, D.
6. nPOC THN €CI>IKTHN AVTOV 0€CUPIAN KAI KOINCUNIAN KAI OMOICUCIN ANATEIN€1 TOVC IEPOVC 6.
H. et ad licitam ejus theoriam et communionem et similitudinem subducit sacras mentes, H.
E. et ad possibilem sui contemplationem et societatem et similitudinem extendit sacros animas, E.
S.ad possibz"lem ipsius contemplationem et communionem et assimilationem extendit sanctas men- S.
R.ad possz'bilem ejus explanationem et commum'catz"onem et assimz"lationem extendit sacros intellec- R.
A.ipsius speculationem et societatem ac simiHtudinem, quantum assequi possunt, intendz't spiritus A.
F. ipsius contemplationem communionemque et similitudinem, quatenus assequz· possint, sacros intellectus F.
P. ad sui cognitionem communionemque ac similitudinem, quae esse potest, sanctas mentes exci- P.
p.. XIX~, 1tpoc;
' '
'i"fjV .l ' ' -
c;r¡~X't""Y¡V il.U't"OU IJeWpLotV XIX~ XOL VWVL!l.V Xil.L
('¡, ' ' ' ' óIJ-O~WaW
, ' ,
IXV!l.'1:€LV€L ' t~epouc;
't"OUc; ' ,
VOIX¡;, P.·
L. ad sui cognitionem commum'onemque ac simiHtudinem, quae esse potest, sanctas mentes exci- L.
C.non ad quantam fas est contemplationem ac communz'onem sz'milt'tudinemque sanctas mentes eve- c.
D. rttirant a sa connaissance, a son commerce et a sa ressemblance les saintes intelligences, D.
6. AM' EVCTAec..>C TE KAI AKI\INc..>C Enl THN AKTINA THN AVTOIC Enii\AMnOVCAN ANATEINOMENOVC 6.
H. sed constanter et z"ndeclinabiliter ad radium qui ipsi supersplendet sursum tendentes, H.
E. sed et beneponderate et erecte ad radium eis superlucentem extentos, E.
S. sed firme et indeclinabiliter ad radium ipsius supersplendentem extenduntur, S.
R. sed et benepassibiliter et indeclinabiliter ad radium ipsis splendentem extentos, R.
A. sed constanter ac firmiter nusquam obtutus declinando ad t"llucescentem sibi radium aciem z"ntendunt, A.
F. sed firmiter indecHnabiliterque ad illucescentem sibi radium aciem intendunt, F.
P. sed constanter et sine ulla inflexione in radium sibi lucentem aciem mentís intendunt, P.
p.. ci'AA' eÚa't"cxOw~ -.e xcxt cixA~vwr¡ e'ltt TI¡v cix-ri:"vcx 't"T¡v cxu-roi:"c; E'lt~Aáp.7touacxv civcx't"ewop.Évouc;, p..
L. sed constanter et sine ulla inflexione in radium sibi lucentem aciem mentís intendunt, L.
C. at constanter et irreflexis ocuHs illucenti radio obtueantur, C.
D. rnais qui, d'une maniere ferrne et stable regardant en haut vers le rayon qui les éclaire, D.
6. KAI Te..> CVMMETPc..> Tc..>N eEMITc..>N €1\1\AMLjJE(I)N EPc..>TJ MET EVI\ABEIAC .6.
H. et moderata licitorum splendorum cupiditate, cum H.
E. et commensurabili justarum illuminationum amore, cum.E.
S. et commensurato amore convenientium illuminationum, cum S.
R. et commensurato licitarum illuminationum amore, cum R.
A. atque amore congruo illustrationum divz"narum quas haun·re fas est, A.
F. et amore decentium illustrationum congruo, sacra F.
P. moderatoque illustrationum quae lucent amore, cum P.
p.. xcxt 't"ip aup.p.É't"p!f •wv Oep.~'t"wv eAJ..áp.4ewv lpw-r~, p.eo;' P.·
L. moderatoque illustrationum quae lucent amore, cum L.
C. nec non amore indultis sibi collustrationibus commenso, cum C.
D. et grice a leur arnour, devenu aussi grand que la Jurniere donnée, s'élevent cornrne sur des D.
DEUXIEME SECTION: LES NOMS DE DIEU CHANTENT SES GRANDEURS. 17
6. IEPAC CW<IlPONWC TE KAI OCIWC ANAnTEPOVMENOVC l"óvrorc enóMeNoi 6.
H. reverentia sacra pudice et sancte revolantes. Istts sequentes H.
E. reverentia sacra et temperate et sanete revelantes. 1psa sequentes E.
S. reverentia sancta et caste et sancte altius elevantur. Has sequentes S.
R. reverentia sacra et caste et sancte alis elevatos. His sequentes R.
A. sancta cum reverentia sobrie ac pie evolant. His igitur inhaerentes A.
F. cum reverentia temperate sancteque per sublimia pervolant. His ergo subditi F.
P. sacra reli"gione modiceque ac pie sursum volant. Has ergo divinas P.
p..e:uAcx~e:icx~ le:p~~ aw:ppóvw~ "re: xcú óaiw~ dvcx7t-re:poup.Évou~. Toú-ro~~ bó¡J.Evo~ P.·
L. sacra reli"gione modiceque ac pie sursum volant. Has ergo divi- L.
C. sacra quadam reverentia modeste sancteque sursum evolent. Eas ergo divinas C.
D. ailes vers Dieu avec une religieuse piété, dans la sagesse et la sainteté. Si nous suivons D.
tL TOIC E>EAPXIKOIC ZVrOIC 01 KAI TAC 01\AC .t:.IAKVBEPNWCI TWN VnEPOVPANIWN OVCIWN AriAC o.
H. thearchica statera, qui et totas pergubernant supercaelestium substantiarum sanctas H.
E. thearchica juga, quae etiam iotas gubernant supercaelestium essentiarum sanctas E.
S. thearchicas leges, quae et totos gubernant supercaelestium ordinum et substantiarum S.
R. thearchicis jugis, quae et iotas gubernant supercaelesrium ordinum sanctas ador- R.
A. divinis lancibus, quae iotas caelestium ordinum ac substantiarum dz"stinctiones A.
F. divinis lancibus, quae universos supercaelestium ordinum sanctos gubernant F.
P. lances secuti, quae etz"am sanctas omnes caelestium ordinum descriptiones P.
p.. -ro~~ 6e:cxpz~xoi"~ ~uyoL'¡;, ot xcxt "'~~ ó"Acx~ o~cxxu~e:pvwa~ -rwv Lnte:poupcxviwv ..-cX.ee:wv &y(cx¡; p..
L. nas lances secuti, quae etiam sanctas omnes caelestium ordinum descriptiones L.
C. lances imitantes, quae sanctas omnes ordinum caelestium distinctiones mode- C.
D. ces regles divines, modératrlces de tous les chreurs des @tres supracé- D.
Versions lat. - 2.
r8 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
6. HMIN EN TOIC IEPOIC 1\0riOIC AVrAC ANATEINOM€0A KAI nPOC AVTWN CI>WTArWrOV- 6.
H.dentes nobis in sacrz"s sermonibus subducimur, et ab ipsz"s luáduci- H.
E. in sacris eloquiis splendores intendamus, et ab i"psis z"n lucem E.
S. in sanctz"s eloquiis splendores extendimur, et ab ipsis z"llumina- S.
R. in sacris eloquiis splendores ·extendimur, et ab ipsis in lucem R.
A. ctis litteris haurimus, fulgores intendimur, atque ab hzs ad A.
F. sacris litteris nobis fulgent, splendores contendimus, atque ab eis ad F.
P. nobis in scriptura sancta lucent, nitimur; ab eisque ad divinas P.
p.. ·~p.i'v Év -.o~c; lepo~c; Áoyio~c; a.úy!Xc; civa.nwóp.e6a., xa.t npoc; a.u-.wv r.pw-.a.ywyoú- p..
L. nobis in scriptura sancta lucent, nüimur, ab eisque ad L.
C. e sanctis eloquiis ajjulgent, attendamus, quorum deinde luce ad C.
D. deurs qui nous viennent des lumieres des Saintes Écritures ; et ces oracles, par leurs splendeurs D.
6. KAI nPOC TAC IEPAC VMNOI\OriAC TVnOVMENOI nPOC TO KAI OPAN TA CVM- 6.
H. et ad sacras hymnologias figurantes, et ad videre mode- H.
E. et ad sacras hymnologias formati, ad videndum etiam com- E.
S. et ad sanctas hymnorum enunciationes figurati, et ad vz"dendum per S.
R. et ad sacras hymnologias figurati, ad et videre commen- R.
A. atque ad sacras laudationes effingimur, ad id ipsum ut etiam adspiciamus A.
F. atque ad laudationes sacras inde formati, ad hoc ipsum videlicet ut et divina F.
P. atque ad sacras laudatz"ones instüuti, ut et dz"vz"na lumina videa- P.
P.· xa.t npoc; -.c1.c; lepO:c; úp.voAoyia.c; -.unoúp.evo~, npoc; -ro xa.l. ópiiv -.a. P.·
L. atque ad sacras laudationes institutz~ ut et dz"vina lumina videa- L.
e. sacrisque laudum canticis formamur ad divina lumina, quae e.
D. et nous disposent, par les louanges memes du texte saint, tant a voir les clartés divines D.
DEUXIEME SECTION : LES NOMS DE DIEU CHANTENT SES GRANDllURS.
L. mus quae nobis pro captu nostro ab ipsis concessa sunt, et boni largz"tricem omnis L.
C. in iis ad captum nostrum conceduntur, contuenda, beneficumque prz"n- e.
D. que ces louanges nous apportent toutes faites a notre taille, qu'a bénir la source D.
tl. APXHN AnACHC IEPAC Cl>ú>TOCI>ANEIAC VMNEIN ú>C AVTH nEP. EAVTHC EN TOIC IEPOIC o.
H.cipatum omnz's sacrae lucidationz"s laudare, sicut ipsa de seipsa in sacris H.
E. omnis divinae apparitz'onis luminz's laudandum, sicut seipsum de seipso in E.
S. versae sanctae lumz"nis apparitionzs, quod donat bonum, sicut ipsum de seipso in san- S.
R. cipium omnz"s sacrae luds apparz'tionzs laudare, ut ipsum de seipso in sacrú R.
A. z'llustratz"onz"s, a quo omne pervenit bonum, celebremus, ut ipsa de se z'n sacris A.
F. principz'um totius illuminatz'onis rz'te laudemus, quemadmodum et ipsum de se in F.
P. sacrae z'llustrationis principium laudibus afficiamus, quemadmodum ipsum de se z'n P.
p.. dpzl¡v &1ttÍa-r¡c; lep~c; cpw-rocpcxveb;c; úp.vei'v, wc; -xúrl¡ rrept écxuñ¡c; ev -:-o~c; ~e:po~c; p..
L. sacrae illustrationis originem laudibus afficiamus, quemadmodum ipsa de se in L.
e. cipium omnis z"llustrationis collaudandum, prout ipsum de se z'n elo- C.
D. bienfaisante de toute sainte illumination avec des termes donnés par Elle a son D.
l.i. AOrJOIC nAPAAEAWKEN OJON OTJ nANTWN ECTJN AITJA KAJ APXH KAI OVCIA o.
H. sermonibus tradidit, utpote quía omnium est causa et initium et substantia H.
E. sacris eloqu#s tradidz"t, ut quía omnz'um est causa et principium et essentia et E.
S. ctz"s eloquüs tradidit, sicut quod omnium est causa et principium et substantia S.
R. eloquiis tradidz't, velut quoniam omm'um est causa et principium et substan- R.
A. eloquiis tradidü, puta quod sit omnium causa et initium et substantia A.
F. sacrz"s eloqu#s tradidit; tradz"dit autem haec : Deus est causa omnium atque principium F.
P. scrz'ptis dz'vz'nz"s tradidit, velut se esse causam omnium, principium, essentiam ac P.
p.. Ao·r~oLc; 1to:pcxUowxev, "t " l •
OL0\1 o·n 1tCX\I':"W\I e;cr-:-L\1
1
CXL', rLCX
,
XO:L' cxpxll
, '
XO:L' OIJ', JLCX XO:L
1 '
!J-·
L. scrz'ptz"s divinis tradidit, velut se esse causam omnium, principium, essentiam ac L.
C. quiz"s expressit, ut quod omnium sit causa et origo, essentiaque ac C.
D. sujet dans les Saintes Lettres ; comme ceux-ci par exemple : la cause et le principe, J'etre D.
6. KAI ZWH KAI TWN MEN AnOnJnTONTWN AVTHC ANAKAHCIC TE KAI ANACTACJC o.
H.et vita; et deddentium quidem ab ea revocatz'o et resurrectio; H.
E. vita; et quidem recidentium ·ab eo et revocatio et resurrectz'o; E.
S. et vita ; et decidentz'um ab ipsa revocatz'oque et resurrectz'o ; S.
R. tia et vita ,· et decidentium quz'dem ab ipsa et revocatio et resurrectio; R.
A. et vita; eos qui ab illa cadunt revocans atque erigens; A.
F. essentiaque et vita ; tum vero eorum quz· a Deo prolapsi sunt revocatz'o atque resurrectio; F.
P. vitam; et eorum quz'dem qui a se decidunt revocationem atque restitutionem; P.
¡.t. ?;wT¡· xcxt -:-wv p.sv d7t07tLrr-rÓv't'wv cxth7íc; dváxA1)aLc; n xo:t dvtÍa't'cxaL.;· P.·
L. vitam; et eorum quidem qui a se deddunt revocationem atque restitutionem; L.
C. vita; et a se dz"lapsorum revocatio ac resurrectio; c.
D. et la vie de tout ; le réappel et la résurrection de qui a pu tomber ; D.
20 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
ti. TWN !1€ nPOC TO TOV SEOEJllOVC nAPA<PSAPTJKON AnOAJCSHCANTWN ANAKAINIC- ti.
H. de divino autem ad corruptionem lubricantium revocatio et refor- H.
E. ad vera deiformitatis incorruptibile perditorum renovatio et refor- E.
S. eorum autem quae ad deiformis corruptivum prolapsa sunt revocatio et S.
R. eorum autem quae ad deiformis corruptivum delapsi sunt revocatio et R.
A. et qui ad id prolapsi sunt et z'n se divinam effigz'em corruperint renovans A.
F. eorum autem qui lapsu quodam divinam in se ejjigiem perdiderunt renovatio F.
P. eorum autem qui in id quod divinae similitudinis corrumpendae vim habet delapsi sunt, renova- P.
p.. -rwv Se 7tpo¡; -ro -rou 6sosLóo0¡; 7t~p~~a~p-rLxov &.7toALa-6'Tla-á:v-rw• &.v~xClLVLa-p.o¡; p..
L. eorum autem qui in id quod dz'vinae similitudinis corrumpendae vim habet delapsi sunt, L.
C. divinam vera in semetz'psis z'maginem oblitterantium renovatio ac refor- C.
D. la rénovation et la réforrnation de qui a pu glisser jusqu'a ce qui fait perdre la D.
o. MOC KAI ANAMOP<PWCJC TWN !1€ KATA TINA CAAON ANJEPON nAPAKI- o.
H. matio; ad quemdam autem motum scelestum ab eo amo- H.
E. matio,· juxtaque agitationem immundam mobi- E.
S. reformatio; eorum autem quae secundum quamdam commotionem im- S.
R. reformatio; eorum autem quae secundum quamdam commotz'onem exse- R.
A. ac reformans; quique impura aliqua agitatione quatiuntur, A.
F. atque reformatio ; rursus eorum qui profana quadam agz'tatione F.
P. tionem et (ut ita dicam) rejictionem; eorum vera qui immundo impuroque aliquo motu P.
p.. xcxt &.vcxp.óp~waLc; · -;wv oe X~'t'á: 't'L vz arD ov &vlspov 7tCXf17.XL- p..
L. renovationem et reformationem; eorum vera qui immundo impuroque aliquo motu L.
C. matio; necnon impuro motu nutantium C.
D. ressemblance divine ; le saint affermissement de qui est ébranlé D.
o. TON ArAeH META110TIC KAI AnAWC ElnEIN META H TWN ZWNTWN ZWH KAI 6.
H. benigna traditio, et, plane dicere, est viventium vita et essentz"um H.
E. est) optima traditio, et, simpliciter dicendum, viventium vz"ta et eorum quae E.
S. veniens) bona traditio, et, ut sz"mpUdter dicatur, viventium vita ~· existentium S.
R. fas) bona traditio, et, simpHdter dz"cere~ viventium vz"ta et entium R.
A. benigne participationem tradens, atque, ut pauds dixerim, viventium vz"ta ~· subsz"stentz"um- A.
F. est) benefica distributio, atque, ut summatim dixerim, vz·ventz"um vz"ta ; existen- F.
P. gnam partitz"onem, atque, ut summatim dz"cam, eorum quae vivunt vitam ~· eorum P.
p.. "tov) á.y~X0-1} p.e"trxoón~ · xiXt, &1tAW~ eC7te~v, ·~ "tWV ~WV't"WV ~w-1¡ · xrxt -rwv p..
L. communicatricem, atque, uf summatim ·dicam, eorum quae vivunt vz"tam ~· eorum L.
e. est) benefica communicatio, et, simpliciter dicendo, vüa viventium; essentz"a e.
D. tion bienfaisante du secret ; pour tout dire en un mot : la vie des vivants, et l'exis- D.
6. TWN ONTWN OVCIA nACHC ZWHC KAI OVCIAC APXH KAI AITIA AlA THN AVTIC 6.
H. substantia; omnis vitae et substantiae initium et causa~· per ejus H.
E. sunt essentía~· omnis vitae et essentz"ae principium et causa; per E.
S. substantz"a; omnis vitae et substantiae principz·um et causa~· propter S.
R. substantia; omnis .vz"tae et substantiae prindpium et causa; propter R.
A. que substantia; vitae omnis ac substantiae initium et causa; quod bonitate sua A.
F. tz"um existentia, omnis vitae esseniz"aeque principium atque causa ; oh propriam F.
P. quae sunt essentz"am ~· vitae omnis essentiaeque et principium et causam ~· pro benignz"tate sua P.
p.. ov-rwv ouairx. 1tiXar¡~ ~w-lí~ xrxt oúai!Xc; cipx-1} xrxt IXl'tiiX· OLIZ -¡-T¡v rxu't"í~ p..
L. quae sunt essentiam; vitae omnis essentiaeque et principium et causam ~· pro benignitate sua L.
e. entz"um ~· omnis vitae et essentiae principium ac causa; propter suam e.
D. tence des etres ; !'origine et la cause de toute vie, de toute existence, qui par sa seule D.
o. EIC TO EINAI TA ONTA nAPAKTIKHN KAI CVNOXIKHN ArAeOTHTA. TAVTA nPOC TWN 9EICUN 6.
H. ad esse quae sunt ductricem et conúnentricem benignitatem. Ista divinis ser- H.
E. suam ut sz"nt quae sunt activam continentem bonitatem. Haec autem a divi- E.
S. bonitatem ipsz"us quae et dedudt ad esse existentz'a et continet. Haec autem a divz"nis S.
R. ipsius in essentia adductivam et contentivam bonitatem. Haec a divinis elo- R.
A. cuneta quae sunt ut essent produxerit, atque universa contineat. Ista ex dz"vinorum eloquio- A.
F. bonitatem omnia ut essent perducentem atque conservantem. Haec tamquam z"nitz"ati ah F.
P. quae facit ut ea quae sunt z"n lucem proferantur et in vita maneant. Haec a dt"vinis P.
P.· eCe; 't"O ElvcxL 't!X OV"tiX 7t!Xp!XX'tLÚ¡v XIXt auvoxLx-l¡v ciy1X0Ó't"lj't!X. TIX1J"tiX 7tpoc; 'tWV Oelwv P.·
L. quae facit ut ea quae sunt in lucem proferantur et in vita maneant. Haec a divinis L.
C. bonitatem qua et universa producit ut sint, et continet ne pereant. Haec ex scripturis C.
D. bonté mene a l'etre et maintient dans l'i!tre tout ce qui est. VoHit ce que I'Écriture D.
6. AOrJWN MEMVHME9A KAI nACAN WC ElnEIN THN lEPAN TWN eEOAOrWN VMNOAO- 6.
H. monibus didicimus, et omnem (sic dicere) sacram theologorum hymnologz"am H.
E. nis eloquiis dididmus, et omnem (sz"c dicere) sacram theologorum hymnologiam E.
S. eloquiis memoramus, et ( ut sic dicatur) omnem sanctum theologorum hymnum S.
R. quiis edocti sumus, et omnem ( ut dicere) sacram theologorum hymnologiam R.
A. rum fontibus haurz·mus, inveniesque omnem ferme (ut z"ta dixerz"m) theologorum A.
F. eloquiis sacris accepimus, invenz"es autem universam (ut ita dixerim) sacram theologo- F.
P. libris didicimus, omnes etiam sanctas theologorum lau- P.
p.. 'Aoyiwv p.ep.u-l¡p.eOIX, xiXt miarxv (w<; e•:TI:e~v) 't"'~V tepav "twv Ow),óywv úp.vo'Aoyirxv p..
L. libris dididmus, omnes etiam sanctas theologorum lau- L.
e. divim"s didicimus, et (ut z"ta dicam) omnem fere sacram Scripturam C.
D. Sacrée nous apprend ; et vous trouverez, pour ainsi dire, que toutes les louanges données D.
DEUXIEME SECTION : LES NOMS DE DIEU CHANTENT SES GRANDEURS. 23
6. riAN EVPHCEIC nPOC TAC ArA00VPrOVC THC 0EAPXIAC nPOO.l10VC EKCbANTOPIKCUC KAI VM- 6.
H. invenies, ad beneficas thearchici processus, demonstrative et laudative H.
E. invenies, ad beneficas Divinitatis processiones, man~festative et laudative E.
S. invenies. ad bonos thearchiae processus, manifestative et laudative S.
R. invenies, ad beneficos thearchiae processus, manifestative et laudative R.
A. laudationem, ad beneficos Divinitatis progressus exponendos atque lau- A.
F. rum laudationem, ad beneficos summae Divinitatis progressus explanandos laudan- F.
P. des beneficis Divinitatis progressionibus explicandis atque laudandis P.
P.· ~úpf¡cm'>, 7t~O'> 't'cX'> ciya.Goupyou" rií'> a~a.pxla." 7tpoóóou~. EX'fiXV't'Ofl~XW'> xcá P.·
L. des beneficis Divinitatis progressionibus explicandis atque laudandis L.
C. reperies ad declarandum nobis Deum et ad laudandum eum, div:·na nomina for- C.
D. par les auteurs sacrés, deviennent des noms de Dieu, exprimant et chantant les D.
ti. NHTIKCUC TAC 0ECUNVMIAC l11ACKEVAZOVCAN 00EN EN nACH CXE.l10N TH 0€01\0riKH nPArMATEIA 6.
H. Dei nominationes perstruentem. Unde in omni fere theologica pragmatia H.
E. nominationes divinas praeparantem. Unde fere in omm· theo/ogica actz"one E.
S. Dei nominationes dividentem. Unde in omni fere theo/ogico negotio S.
R. divinas nominationes praeparantem. Unde in omni fere theo/ogí'co negotio R.
A. dandos divina effingere nomina. Quocirca in omnibus ferme sanctis libris A.
F. dosque appel/ationes divinas effingere. !taque in omni ferme theo/ogica tractatione F.
P. divina nomt"na invenies fingere. !taque in omnibus fere divinis libris P.
P.· Úp.Vl)'tLXW'> 't'cX'> a~wwp.LIX" O~IXCTXEU<i~OIJCTIXV. "OQ~y EV 7tlill'"{l crxeoov -~ a~o),oy~x~ 1tp1Xyp.a.niq. P.·
L. divina nomina invenies fingere. !taque in omnibus fere divinis librz·s L.
C. mare secundum divinae bonitatis emanationes. Hinc in omni ferme theologica tractatione c.
D. démarches bienfaisantes de la Divinité. Ainsi, presque chaque fois que Dieu est en question, D.
ti. THN 0EAPXIAN OPWMEN IEPCUC VMNOVMENHN CUC MONA.l1A MEN KAI ENA- ti.
H. thearchz"cam videmus sacre hymnizatam : sí'cut unitatem quidem et sz"ngula- H.
E. thearchicam videmus divinitus laudatam : ut monadem quidem et E.
S. thearchiam videmus sane te laudatam : sicut monadem quidem et uni- S.
R. thearchz"am videmus sacre laudatam : ut monada quz"dem et uni-R.
A. advertimus Divinitatem sancte praedicari: ut singularem quidem atque uni- A.
F. summam Divinitatem sancte celebratam videmus : ut monadem quidem et uni- F.
P. Divinitatem ipsam sacris laudibus ornari animadvertimus : ut monada quidem et uni- P.
p.. -rT¡v Gea.pxiiXv ópwp.ev t~pw" úp.voup.Évl)v. W'tr > fJ-OVIXQIX
'';:' !.. ,
p. 'EY XIX~' t;VIX- p..
L. Divinitatis principium sacris laudibus ornari animadvertz"mus : ut monada quidem et uní- L.
c. Divinitatem ipsam sancte col/audatam cernimus : ut monadem quidem ac uni- e.
D. nous voyons la Divinité dévotement célébrée : - soit, comme Monade et D.
&• .l1A l11A THN Anl\OTHTA KAI ENOTHTA THC VnEPCbVOVC AMEPIAC ti.
H. ritatem, per simplicitatem et coadunatz"onem amplae impartitionis, H.
E. unum, propter simplicitatem et unitatem supernaturalis impartibilitatis, E.
S. tatem, propter simplicitatem et unitatem supernaturalis impartibz"litatis, S.
R. tatem, propter simplz"dtatem et unionem supernatura/is z"mpartibilitatis, R.
A. cam, oh simplicitatem atque unitatem excellentis illius individui, A.
F. tatem, propter sz"mplz"citatem unitatemque impartibz"litatz"s ipsius naturam exsuperantis, F.
P. tatem, · propter simplicitatem vacuitatis partium singularis, P.
P.· oa., o~cX Ú¡'J &7tMtl)"tiX xa.t ÉvÓ"t"fl"tiX -ri¡" rhc~p'fuou" cip.~p[a.", P.·
L. tatem, propter sz"mplicitatem et unitatem vacuitatis partz"um supra naturam, L.
C. tatem, propter supernaturalis individui sui simplicitatem, c.
D. Unité, (a cause de la simplicité et unité d'une absence de parties sans exemple) D.
..'
PREMJERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
6. EnEIAH nANrA nPOC TO EINAI nAPHX9H AlA THN AVTHC OVCIOnOION ArAeOTHTA COCI>HN 6.
H. quia omnia ad esse ducta sunt per ejus substantifactricem benignitatem ~· sapien- H.
E. quoniam omnia ad esse adhibita sunt per ejus substantificam bonitatem; sapien- E.
S. quoniam omnia ad esse deducta sunt propter ipsius substantificam bonitatem _; sapien- S.
R. quía omnia ad esse adduxzt per ejus substantificam bonitatem; sapien- R.
A. quia omnia per substantificam ipsius bonitatem ut essent acceperunt; porro A.
F. cum omnia per bonitatem ejus effectrz"cem essentiae ut essent acceperunt ; tum vero F.
P. quod ab ejus bonitate, quae essentiae effectrix est, pro/ata sunt in lucem omnia ~· sa- P.
~' n oLa
~ , ' ' - OUO'L07tOL011
' ' aya\IO'tlj't'<X.
' l1,
fJ-· ,
E7tELo·r, '
7t<X11't'i1. '
7tpo~ 't'O, y
e:Lva~
,
1t<XP1lX111l 't'lj11 aun¡¡; aocp'hv P.·
L. quod ab ejus bonitate, quae essentz"ae effectrix est, pro/ata sunt in lucem omnia ; sa- L.
e. quod omnia per bonitatem ejus rerum effectricem sint producta ~· ut sapien- C.
D. paree que sa bonté eréatrice a donné l'existence a tout ; -soit,eomme D.
6. 11€ KAI KAI\HN OTI TA ONTA nANTA TA THC OIKEIAC CI>VCEú>C AnAPACI>9APTA 6.
H. tem autem et bonam, quia omnia quae sunt propriae naturae incorruptibilia per- .H.
E. tem vero et bonam, quia existentia omnia quae propria natura incorruptibilia E.
S. tem autem et pulchram, quoniam existentia omnia propriam naturam incorruptam S.
R. tem autem et bonam, quoniam entia omnia quae propriae naturae incorrupta R.
A. sapientem et pulchram, quía omnia quae sunt, et quae naturam suam inviolabilem A.
F. sapientem atque pulchram, quia quaecumque, ex eontm numero quae sunt, naturae suae propria F.
P. pientem et pulchram, quod quae sunt omnia, et naturae suae integra incorruptaque P.
p.. o€ xa:L XQ.A-/¡v,
r! ' " , ' -
O't"L 't'<X 01/'t"<X 7t<X11't'<X 't'<X 't"lj¡;
.l ,
O~XEL<X~
,
t¡lUO'EW~
, , l't.
<X1t<Xpcx.cp11a:p-rcx. p..
L. pientem et pulchram, quod quae sunt omnia, et naturae suae integra incorruptaque L.
C. tem quoque ac pulchram, quod res omnes, dum naturam suam servant incor- C.
D. sagesse et comme beauté, paree que, si tous les etres eonservent inaltérées leurs proprié- D.
6. ACVrXVTOV TWN OIKEIWN ll1PVCEWC KAI OCA AMA 9EOVPriKA CI>WTA TOIC 6.
H. confusa propriorum stabilitate. Et multa· alía Dei opera luminaria ser- H.
E. inconfusa propriorum collocatione. Et quaecumque alía deifica luminaria elo- E.
S. inconfusa propriorum collocatione. Et quaecumque alia deifica hemina juxta conse- S.
R. et inconfusa propriorum firmitate. Et quaecumque alía deifica lumina elo- R.
A. tabiliter atque inconfuse subnixus. Et quaeque alía deifica lumina sa- A.
F. tabilia prorsus et inconfusa conservans. Et quaecumque alia deifica lumina sa- F.
P. confusa suorum constantia. Ceteraque omnia divina lumina con- P.
p.. a.~uyx.úo:ou o:wv olxE~wv Lopú~Ew~. K~t o~~ a'A).~ Geoupy~x~ r¡w~~ ":0~<; P.·
L. confusa suorum constantia. Ceteraque .omnia divina lumina con- L.
C. bus suis prorsus integris et inconfusis. Haec aliaque quaelibet deifica lumina, quae C.
D. sans mélange, ce qu'Il possede en propre. De tant d'autres divines Iumieres, con- D.
6. M€N ANAAOfWC HMIN t.IA TWN IEPWN nAPAnETACMATWN THC TWN AOfJWN KAI 6.
H. quidem analogice nobis pro sacrorum velatorum sermonum et hierar- H.
E. quidem rationabiliter nobis per sacra velamina eloquiorum et hierar- E.
S. dem juxta proportionem nostram per sancta velamina, eloquiorum et hierar- S.
R. quidem et analogice nobis per sacra velamina, eloquiorum et hierar- R.
A. quidem pro captu nostro per sacra velamina, sanctarum litterarum sacer- A.
F. erudimur pro nostri z"ngenii facultate; cui sane indulgens benignitas sanctarum litterarum sacer- F.
P. quidem pro captu nostro, cum, quasi sacris velis, scripturae sanctae P.
p.. ¡úv &vcx'Aóyw¡; T¡p.~v OL& -:wv lspwv napane-:aap.chwv. ñj~ -.wv 'Aoy[wv xcxt p..
L. quidem pro captu nostro, cum, quasi sacris velis, scripturae sanctae L.
C. quidem pro captu nostro. dum, velaminibus quibusdam sacris, eloquiorum et C.
D. nous pouvons l'@tre aujourd'hui, a travers les saints voiles, dont l'Écriture ou les auteurs D.
ti. <I>VH KAI ACXHMATICTON An/\OTHTA TH nOIKI/\IA Tú>N MEPICTWN CVMBO/\WN n/\H9VOVCHC TE ti.
H.perexaltatam et infiguratam simplieitatem varietate di-oisorum symbolorum multiplieante et per- H.
E. naturalem et non figuratam simplieitatem varietate partitorum symbolorum et multiplicantis el E.
S. pernaturalem et infigurabilem simplicitatem varietate divisibilium signorum et multiplicante et S.
R. supernaturalem et infigurabilem simplicitatem varietate partibilium symbolorum et multipli- R.
A. supremam illam neque figurabilem simplicitatem dividuorum van:etate signorum multiplicat atque A.
F. celsam denique infigurabilemque simplicitatem signorum dividuorum varietate multiplicat et effin- F.
P. singularem figuraque earentem simplicitatem divz'duorum signorum varietate et distinguü et fin- P.
P.· rru7i x:xt OCil')(ljfl-ci.'t'Vl"t"OV fl.-;J,Ó7·r,o:a. 't"~ 'ltO~x~A(q. 't"WV p.<:p~cro:wv crup.6ó'Awv 'ltAl¡Ouvoúcn¡~ 't'E xa.t P.·
L. naturam vincentem figuraque carentem simplicitatem dividuorum signorum varietate et distinguit et L.
C. supernaturalem et quae figuras respuü simpHcitatem dividuorum sz'gnorum varietate multiplieat etC.
D. présenter souvent la simplicité méme, unique et saos dessin, sous une foule de symbol.es com- D.
o. KAI i.\IAn/\ATTOVCHC TOTE i.\E OTAN A<1>9APTOI KAI A9ANATOI rENWME9A KAI o.
H.plasmante; tune autem quando incorruptibiles et immorta/es erimus, H.
E. praefigurantis; eum autem incorruptibiles et immortales facti fuerimus, E.
S. componente,· tune autem quando incorruptibiles et immortales erimus, S.
R. cante;· tune enim quando incorruptibiles et immortales efficiemur, R.
A. effingit ; tune vero quando incorruptibiles immortalesque facti erimus, A.
F. gz't; at quando incorruptibiles immortalesque facti erimus, F.
P. git; cum autem immortales erimus, et ad sta-P.
p.. a~a.'lt'Aa....-,oúc;·'l~. ,
707€ o<:
"'
o...-a.v
" " CJ
a.rp•np't"o~ Jfl,
xa.~' a."Ja.v:x•o~ yo:vwp.o:
' 9a., xa.t p..
L. fingü; cum autem immortales erimus, et ad sta-L.
e. effingit ; at quando incorruptibz'les et immortales evaserimus, c.
D. posés de parties ; mais, lorsque nous serons devenus incorruptibles et immortels, en pos- D.
fS. KATA TO 1\0rJON ECOME0A THC MEN OPATHC AVTOV 0EOCI>ANJAC EN nANAr- 6.
H.(secundum sermonem) erimus, visibili quidem ejus divina apparitione in H.
E. (juxta eloquia) erimus, visibilis quidem ipsius divinae manifestationis in E.
S. ( secundum eloquium) erimus, visibz"li quidem ipsius Dei apparitione in castis- S.
R. (secundum eloquium) erimus, visibili quidem ipsius theophania in omnino R.
A. est) cum Domino erimus, visibili quidem ipsius divina praesentia castis- A.
F. est) cum Domino erimus, visibili quidem divinoque ipsius spectaculo per castis- F.
P. vina tradunt) cum Domino erimus, aspectabilis quidem ejus, ut ita dicam, apparitionis P.
P.· (xcnil. -ro Aóy~ov) ÉO"Óp.e6ct, TiiG; p.ev ópctTiiG; IXlhou 6eo~ctvelct~ év Tictvcfyvo~~ p..
L. vina tradunt) cum Domino erimus, aspectabilt"s quidem ejus Deiparitionis sanctis- L.
c.ptum est) cum Domino erimus, visibilis quidem ipsiusmet Dei apparitionis castis- C.
D. ture) pour toujours avec le Seigneur, nous verrons d'une maniere toute sainte sa manifestation D.
6. THC l1E NOHTHC AVTOV CI>WTOi10CJAC EN AnA0EJ KAI AVI\W TW NW METEXONTEC IS.
H. intelligibilis autem ejus lucidationis impassibili et immateriali mente participantes, H.
E. invisibilem autem ipsius illuminationem impassibili et immateriali z'ntellectu participantes, E.
S. intelligibili autem luminis datione illius impassibili et immateriali mente participantes, S.
R. z'ntelligibili autem ipsius luminz's datione z'n impassibili et immateriali intellectu participantes, R.
A. spiritualis ipsius et z'ntelligibilis lucís, mente perturbatione omni et materia libera, participes A.
F. telligibilis autem illuminationis ejus, intellectu a perturbatione materiaque separato, partici- F.
P. quae mente ac ratione intelligitur, mente quae et ab omni externa vi accipienda libera erit, et P.
p.. Tii<; OS VO'l}ÚÍ<; IXthou 'fW1:0000"(IX~ ÉV cX1tiX6E~ XIXt :iuAcp 1:lfl vi¡) p.E-rÉxovn¡;, p..
L. stratz'onz's quae mente ac ratione intelligitur, mente quae ab omni cupiditate et corporeo affectu L.
C. telligibilis vero ejus illustrationis participes secundum mentem passionibus materiaque caren- C.
D. notre esprit libre de toute passion, libre de toute matiere, recevra l'illumination spirituelle, D.
TROISIEME SECTION : DIEU EST PLUS QUE SES NOMS NE DISENT. 31
ti. AKTINWN ArNWCTOIC KAI MAKAPIAIC EniBOMIC EN 0EIOTEPA MIMHCEI TWN. VnEP- 6.
H. radiorum ignotis et beatis immissz'onibus, ad diviniora imitatione supercae- H.
E. radiorum ignotis et beatis experiinentis, z'n divinorum imitatione supercae- E.
S. immissionibus superclar.orum radiorum, in diviniore imitatione supercae- S.
R. tium radiorum ignotis et beatis appositionibus, in diviniore imitatione supercae- R.
A. rum incognitis et beatissz'mis jactibus erimus consortes, supercaelestes spiritus divinius A.
F. incognitis beatisque jactibus, compotes erimus, in diviniore videlicet supercaelestium F.
P. radiorum incognitis beatisque effusionibus, divina caelestium mentium P.
p.. cix,;(vwv á.yvwa,;o~c; xa.t p.otxa.pia.~<; É7t~6oAa.~<;, év 6e~o,;Ép~ p.Lp.-f¡aE•. 1:wv Ú7tEp- p..
L. radiorum incognitis beatisque effusionibus, divina caelestium mentium L.
C. unione quadam intelligentiam superante ipsi conjungemur, ad diviniorem supercaelestium intelli- C.
D. ment inconcevable de rayons plus-que-lumineux ; il en deviendra plus divin et comme D.
6. OVPANIWN NOWN EICArrEI\01 rAP WC H TWN 1\0fiWN AI\H0EIA IPHCIN ECOME0A KAI 6.
H.lestium mentium ; aequangeli enim ( sicut sermonum veritas inquit) efficiemur et filii H.
E.lestium animorum; sicut angeli enim (ut eloquiorum veritas ait) erimus et .filii E.
S. lestium metztium ~· nam aequales angelis erimus (ut veritas dicit eloquiorum) et filii S.
R. lestium intellectum ~· aequales angelis enim ( ut eloquiorum veritas ait) erimus et filii R.
A. imitando; erimus enim (ut ait veritas) aequales angelis et filii A.
F. mentium imitatione ; erimus enim ( ut divinorum eloquiorum veritas ait) aequales angelis F.
P. imitatione : erimus enim sicut angeli ( quemadmodum scripturae sanctae veritas ait) P.
P.· oupotviwv vowv· lacíyyel.oL y&p (wc; ·)¡ 1:WV Aoriwv ciÁT¡6eLcX f1JO"'.V) éaóp.e6!X XIX~ utot P.·
L. imitatione : erimus enim sicut angeli ( quemadmodum scripturae sanctae veritas ait) L.
C. gentiarum ·imitationem~· nam (ut eloquiorum veritas habet) aequales angelis erimus et filii C.
D. semblable aux anges, car (dit I'Écriture infaillible) nous égalerons les anges, nous serons D.
ts. VIOI eeov THC ANACTACEWC VIOI ONTEC NVN AE WC HMIN EIPIKTON 6.
H. Dei, resurrectionis filii exsistentes. Nunc autem (sicut nobis H.
E. Dei, filii resurrectionis sunt. N une autem ( ut nobis pos- E.
S. Dei, resurrectionis filii exsistentes. N une autem ( sicut nobis S.
R. Dei, resurrectionis jilii exsistentes. N une autem ( ut nobis pos- R.
A. Dei, cum simus resurrectionis filii. At enim (pro modulo A.
F. filiique Dei, quandoquidem resurrectionis fil# futuri simus. Nunc autem (pro in- F.
P. et Dei filii, ut qui futuri simus filii resurrectionis. Nunc vero ( quoad ejus fieri P.
p.. 6eou, ,;ii<; á.vota,;!Xaew<; ulot ovn<;. Nuv o€ (w<; T¡p.~v ÉfLXTÓv) P.·
L. et Dei filii, ut qui futuri simus filii resurrectionis. Nunc vero ( quoad ejus L.
C. Dei, quando erimus filii resurrectionis. Modo autem (ut C.
D. fils de Dieu, étant fils de résurrection. En cette vie il ne nous est possible D.
32 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DJVINS, CHAPITRE PREMIER).
6. OIK€101C M€N €1C TA 6€1A CVMBOAOIC XPWM€6A KAK TOVTWN AV01C EnJ 6.
H. licitum est) propriis ad divina symbolis utimur, et de ipsis iterum ad sim- H.
E. sibile) necessariis quidem in divina symbolis utimur, et ex ipsis iterum in E.
S. est possibile) propriis quidem ad divina signis utimur, et ex ipsis rursus ad S.
R. sibile) propriis quidem in divina symbolis utimur, et ex his rursus ad R.
A. nostro) in divinis rebus familiaribus nobis utimur signis, et ex eis rursus ad sim-A.
F. genü" viribus). congrue ad divina signis utimur, rursumque ex his ad simplicem F.
P. potest), proprie et accomodate in divinis rebus signis utimur, ex iisque rursum ad simplicem P.
p.. oCxdo~~ p.b et~ -rO: Ss~IX crup.ÓóÁo~~ xpwp.e6x, ,
XIXX ' ... CJ 1
'rOlJ'rW\1 1XlJ11~~ cm p..
1
L. fieri potest) propriis in divinis rebus signis utimur, ex iisque rursum ad simplicem L.
C. valemus) ad divina capienda signis utimur, quibus scilicet ad simpli- e.
D. d'aller aux choses divines que par l'usage de symboles propres, nous en• aidant pour nous D.
o. THN AnAHN KAI HNWMENHN TWN NOHTWN 0EAMATWN AAH0EIAN ANAAOrWC ANATEINOME0A 6.
H. plicem et coadunatam jntelligibilium spectaculorum veritatem analogice sursum ducimur, H.
E. simplam et unitam invisibilium contemplationum veritatem proportionaliter intendimus, E.
S. simplicem et unitam intelligibilium miraculorum veritatem proportionaliter extendimur, S.
R. simplicem et unitam intelligibilium speculaminum veritatem analogice extendimur, R.
A. plicem atque unitam spiritualium speculationum veritatem congrue nobis assurgimus, A.
F. unitamque intelligibilium spectaculorum veritatem modo quodam proportionis assurgimus, F.
P. et conjunctam spectaculorum quae animo cernuntur veritatem pro captu nostro nitimur, P.
p.. -r-{¡v &n/,7jv XIX~ "Í¡vwp.ÉYr¡v -rwv vo1¡-rwv Sexp.~-rwv dA-rí6e~~~~ dva.),óyw; dva.n~vóp.e6x, p..
L. et conjunctam spectaculorum quae animo cernuntur veritatem pro captu nostro nitimur, L.
C. cem et unicam illam intelligibilium spectaculorum veritatem pro captu nostro adducimur, C.
D. élever (a notre mode) jusqu'a la simple, jusqu'a l'unique vérité des vues spirituelles; D.
o. KAI META nACAN THN KAS HMAC TWN 0€0Eil1WN NOHCIN AnOnAVONTEC HMWN TAC 6.
H. et cum omnem erga nos divinorum intellectum, sinentes nostrorum intel- H.
E. et post omnem secundum nos Deiformium intelligentiam, requiescentes nostras intel- E.
S. et post omnem secundum nos Deiformium unitionem, sedantes no siras intel- S.
R. et post omnem quae secundum nos Deiformium intelligentiam, requiescere facientes nostras R.
A. et post omnem pro humano captu divinarum intelli'gentiam rerum, feriati spiritualibus A.
F. atque post omnem nostram divinorum intelligentiam, sistentes intellectuales F.
P. atque post nostram omnem divinarum rerum cognitionem, cum mentís nostrae P.
P.· x~xt p.e-rO: nicra.v TI-,v x~XG'·~p.ii~ -rwv Gcoe~bwv v6·r,cr~v, dnontXúovnc; t 1p.wv -rO:c; p..
L. atque post nostram omnem Deiformium angelorum cognz'tionem, cum mentís nostrae L.
C. et post omnem nostram rerum Deiformium intelligentiam, sedantes nostras intel- e.
D. puis, apres avoir con~u de tout notre pouvoir les choses divines, nous arretons l'effort de D.
-
TROISIEME SECTION : DIEU EST PLUS QUE SES NOMS NE DISENT. 33
6. ~lA TO nANTWN AVTHN E:::HPHMENHN EINAI KAI VnEPArNWCTON KAI nACWN MEN TWN OVCIW- 6.
H. eo omnium eam praecipuam esse et superignotam, et omnium sub- H.
E. propter quod ab omnibus ipse remotus sit et superincognitus, et omnium quidem es- E.
S. propter hoc quod ab omnibus ipse est segregatus et superignotus, et omnium quidem sub- S.
R. propter ab omnibus ipsum segregatum esse et superincognitum, et omnium quidem substantia- R.
A. quod sit exceptus ab omnibus et excellenter ignotus, et cum omnium A.
F. propterea quod est ab omnibus segregatus et emz'nenter ignotus, jam vero essen- F.
P. quod ab omnibus rebus secretus sit et incognitus, et cognitionum P.
~ ' 1~
p.. \ , ' ' , y
v ewcx~
o~cx -ro 'ltcxv-rwv CXU't""flY "''>"{lpr.p.ev·r1
' ( ,
xcx~ U'ltepcxyvwa-rov, xoct 'ltcxawv ph -rwv p..
L. quod ab omnibus rebus secretus sit et supra modum incognitus, et cognitionum qui- L.
C. eo quod sit omnibus exemptus et eminenter ignotus, ut qui simul omnes C.
D. tellement il est en marge de tout, et inaccessible a la science ; par avance il possede en D.
6. ~WN rNWCEWN KAI ~VNAMEWN TAC AnOnEPATWCEIC AMA KAI nACAC VnEPOVCIWC EN EAVTH 6.
H. stantialium scientiarum et virtutum perterminatione simul supersubstantialiter ipsam praeconti- H.
E. sentialium cognitionum et virtutum summitates simul et omnes superessentialiter in seipso prae- E.
S. stantialium cognitionum et virtutum terminationes simul et omnes supersubstantialiter in seipso S.
R. lium cognitionum et virtutum reterminatz'ones simul et omnis supersubstantialiter in se ipso R.
A. substantialium scientiarum atque virtutum fines simul omnes .in se irieffabili modo ante acce- A.
F. tialium omnium cognitionum atque virium superessentiali virtute simul fines omnes antici- F.
P. quidem quae essentiarum sunt atque facultatum fines universos per se singulari modo antici- P.
p.. OUCnWOWY jYWO"EWY XCXL OUYCÍp.EWY 'rcX~ ci'ltO'ltEfCX":WO"E~~ á.p.cx xcxt 'ltcXO"CX~ rJ'ltEfOUO"L(J)~ EY ÉCXU't"~ ¡..1..
L. dem quae essentiarum sunt atque facultatem fines simul universos in se singulari modo antici- L.
C. omnium cognitionum essentialium virtutumque terminationes superessentialiter in semetipso C.
D. soi, d'une maniere supérieuré et dans toute leur étendue, les ess·ences, les concepts, les D.
Verli011a lat. - 3·
34 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
.,'
6. nPOEIAHCS>VIAN nANTúlN .dE AnEPIAHMnTúl .dVNAMEI KAI TúlN VnEPOVPANiúlN NOúlN VnEPI- 6.
H.nentem, omnibus quoque incomprehensibili virtute supercaelestibus mentibus super- H.
E. ambientem, omnibus vero incomprehensibili virtute et supercaelestibus animis supercol- E.
S. praeaccepit, et super omnes caelestes mentes incomprehensibili virtute est col/oca- S.
R. praeaccipientem, omnibus autem incomprehensibili virtute et supercaelestibus intellectibus super- R.
A.perz't, omnibus etiam spiritibus angelicis eminet incomprehensibili virtute superne A.
F. pavit, atque incomprehensibili potestate supercaelestibus quoque mentibus altior F.
P. paverit, potestate autem quae comprehendi non potest, supra omnes etiam caelestes mentes P.
p.. 7tpOeLA'7)(j~Ui"ocv, '7tXY';'WY OE cX'7tep~ÁlÍ'7t't''fl ouvá.p.eL xocl 't'W'I tmepoupocviwv YOW'Y Ú7tepLOpu- p..
.:·,/
L. paverit, potestate autem quae comprehendi non potest, supra omnes etiam caelestes mentes L.
C. anticiparit, cunctis caelesit'bus intelligentiis eminentior incomprehensa virtute col- C.
D. vigueurs ; par sa qualité dont aucun n'a l'idée, il est m~me au-dessus des esprits D.
o . .dPVMENHN El rAP Al rNúlCEIC nACAI TúlN ONTú>N EICI KAI EJC TA ONTA o.
H. stabilitam. Si enim scientiae omnes exsistentium sunt, et exsistentia H.
E. locatum. Si enim scientiae omnes exsistentium sunt, et in ea quae E.
S. tus. Si enim cognitiones omnes exsistentium sunt, et si exsistentia S.
R. firmatum. Si enim cognitz'ones omnes entium sunt, et in entia ter- .R.
A. locatus. Si enim scientiae omnes rerum subsistentium sunt, atque in sub- .A.
F. exstat. Si enim cognitiones omnes tum entium sunt, tum etiam in F.
P. sit locatus. Si enim cognitiones scientiaeque omnes in iis quae sunt versantur, et in ea quae P.
p.. p.ÉY7)Y. El y<Xp ocl yvwcm~ '7t~aocL 't'WV Ónwv elat XOC~ e{¡; 'ta ÓY't'OC p..
L. sit locatus. Si enim cognitiones scientiaeque omnes in iis, quae sunt versantur, et in ea quae L.
C. locatus. Etenim cum notiones omnes sint entitatum, et ad entitates e.
n. angéliques. Car si toute connaissance a pour objet de l'~tre, et s'arr~te la D.
o. TO nEPAC EXOVCIN H nACHC OVCIAC EnEKEINA KAJ nACHC fNúlCEúlC ECTIN E:::HPHMENH o.
H.finem habent, omni substantiae superest illa et omni scientiae est praecipua. H.
E. sunt finem habent, ipsa omnium essentia summa, et ab omni scientia est remota. E.
S. finem habent, qui est super omnem substantiam, et ab omni cognitione est segregatus. S.
R. minum habent, qui ultra omnem substantiam, et ab omni est cognitione superelevatus. R.
A. stantias desinunt, qui substantiam excedit omnem, scientia quoque omni superior sit necesse est. A.
F. entia desinunt, qui omni essentia superior est, consequenter est ab omni cognitione semotus. F.
P. sunt desinunt, qui omni essentia superior est, ab omni etiam est cognitione solutus et líber. P.
P-. 't'O 1tÉpoc~ É:x.ouaw, -~ '7tcXa7)~ oúa(oc~ E'7tixe~ voc, xocl '7tcXG'7)~ yvwaew~¡ ia·nv €~~¡p-r¡p.Év7}. P-·
L. sunt desinunt, quz' omni essentia superior est, ab omni etiam est cognitione solutus et lz'ber. L.
e. terminentur, is qui omni entitate sublimior est, omnem quoque effugit cognitionem. c.
D. ou finit l'~tre, ce qui dépasse tout ~tre dépasse toute connaissance. D.
6. KAI MHN El KPEITTúlN ECTI nANTOC · AOrOV KAI nACHC rNúlCEWC KAI VnEP NOVN fí.
H. Et quin si melior est omni sermone et omni scientia, et super mentem H.
E. Et si melior est omni ratione et omni scientia, et super intellectum E.
S. Et quidem si melior est omni sermone et omni cognitione, et super mentem uni- S.
R. Et quidem si melior est omni ratione et omni cognitione, et super intellectum, R.
A. Atqui si sermone omni omnique scientia praestantior est, si supra intellectum A.
F. At vero si ipsa omnium causa est omni sermone cognitioneque praestantior, atque intellectu F.
P. Quod si ipse omni sermone superior est, omnique scientia et cognitione, si mentemP.
?· Kocl p.T¡v d xpdnwv €cr":t '7t~Y't'o~ Áóyou xoct '7tcXG''7)~ yvwaew~, xocl Ú'7tEP voüv p..
L. Quod si ipse omni sermone superior est, omnique scientia et cognitione, si mentem L.
. C. Ceterum si sermonem omnem cognitionemque transcendat, supraque C.
D. Que si ce rayon peut défier toute parole et toute connaissance, paree qu'il dépasse D.
QUATRIEME SECTION DIEU SANS NOM MÉRITE TOUS LES NOMS. 35
o. KA00AOV. KAI OVCJAN ll1PVTAI nANTWN MEN OVCA nEPIAHMnTIKH KAI CVNAHMnTIKH 6.
H.prorsus et substantiam stabilitus, omnibus quidem ut sit superstans et comprehensalis H.
E. universaliter et essentiam collocatur, omnium quidem cum sit acceptiva et comprehensiva E.
S'. versaliter et substantiam collocatur, omnium quidem exsistens circumapprehensivus et comprehen- S.
R. universaliter et substantiam collocatur, omnium quidem exsistens circumacceptivus et comprehen- R.
A. prorsus atque substantiam eminet, et percipiens circumambiat et comprehendat atque A.
F. universaliter essentiaque superior, quippe cum amplectatur, complectatur, anti- F.
P. omnz'no essentiamque superat, cum omnia quidem comprehendat et amplectatur P.
ll ''\
p.. 'K~I101\0U
> '
XOCL1 OUaLor.Y '""
LOflUTor.L, . '
'lt()(.'\ITWY 1
fl-EY ,.
OUaor. '\ 1
1t€pLI\l}'ltTLXl} .l(()(.L1 1
auYor.'ltT~Xl} Xor.L• aUI\-
'\
p..
L. omnino essentiamque superat, cum omnia quidem comprehendat et connectat, et con- L.
C. mentem sit et essentiam, ut qui omnia suo ambitu contineat, ac comple- C.
u. absolument l'intelligence et l'etre, embrassant, unissant et possédant toutes D.
ti. KAI nPOAHMnTIKH nACIN !1€ AVTO KA00AOV MHMnTOC KAI OVTE tí.
H. et praeacceptalis, ab omnibus ipsa omnino incomprehensibilis est, et H.
B. et praeapprehensiva, omnibus autem per se universaliter incomprehensibilis est, et ne- E.
s. sivus et praeapprehensivus, omnibus autem ipse universaliter est incomprehensibilis, et ne- S.
R. sivus et praeacceptivus, omnibus autem universaliter incomprehensibilis, et ne- R.
A. anticipet omnia, ipse tamen omnino incomprehensibilis permanet, et neque A.
F. cipet omnia, ipsaque a nullis usquam comprehendi possit, rursus si F.
P. atque anticipet, a nulla autem re, prorsus comprehendi posst't, ne- P.
~· Al}'ltTLxl¡ xor.t 1tpOAlj'ltTLX-i¡, 'ltiia•. o€ or.u-.b~ xor.flóAou liAl}'lt-.o~. xor.t 1u..
L. strz'ngat, atque anticipet, a nulla autem re prorsus comprehendi possit, neque L.
C. ctatur et anticipet, quin et omnem captum superet, cum neque C.
D. choses, sans qu'aucune ne l'enserre, sans D.
ti. AIC0HCJC AVTHC ECTIN 0Vl1E «<IANTACIA OVTE l10:::A OVTE ONOMA OVTE AOrOC OVT EnA«<IH 6.
H. neque sensus ejus est, neque visio, neque gloria, neque nomen, neque sermo, neque tactus,
H.
E. que sensus ejus est, neque phantasia, neque opinio, neque nomen, neque verbum, neque tac-
E.
S. que sensus ejus est, neque phantasia, neque opinio, neque nomen, neque sermo, neque tactus,
S.
R. que sensus ipsius est, neque imaginatio, neque opinio, neque nomen, neque ratio, neque tac-
R.
A. sensus ullus ejus est, neque imaginatio, neque opinatio, neque nomen, neque sermo, neque tac-
A.
F. neque sensus ipsius est ullus, nec imaginatio, nec opinio, neque nomen, neque sermo, nec tactus,
F.
P. que ejus sensus est ullus, neque visio, neque opinio, neque nomen, neque oratio, neque tac-
P.
, " {) ' - 1 " , " ~ 't: " " " ~ , " 1 ,
~· ou-.e otLaul}aLc; cxU'tl}<; t:'l'TLY, ou-.e rpocv-.cxaLcx, ou-re oo.,or., ou-.e ovop.cx, ou-.e ~~.oyo.;, oun t:'ltor.'fll• p..
L. ejus sensus est ullus, neque imaginatio, neque opinio, neque nomen, neque oratio, neque tac- L.
C. sub sensum cadat, neque ejus sit imaginatio, nec opz'natio, neque nomen, neque sermo, neque tactus, C.
D. qu'on puisse le sentir, le voir, le concevoir, le nommer, le dire, le toucher, D.
6. EIT€ EnJBOMC EIT€ nAPA/10XAC XPH <J)ANAI THC VnEPArNúlCTOV KAI Vn€P<J)ANOVC ArAeOTH- 6.
H. ( quas seu immissiones seu susceptiones oportet fari superignota et supersplendente benignitate) H.
E. ( quas sive speculativas sive acceptivas oportet dicere superincognitae et superlucentis bonitatis) E.
S. ( quas sive immissiones sive susceptiones oportet dicere superignotae et superclarae bonitatis) S.
R. ( quas sive appositiones sive susceptiones oportet dicere superincognitae et superluce.ntis bonitatis) R.
A. eas jactus dicere oportet sive perceptiones plus-quam-incognitae eminentissimaeque lucentis boni- A.
F. eas jactus dicere oportet sive perceptiones circa bonitatem plus-quam-ignotam atque praefulgen- F.
P. ( quae sive effusiones sive susceptioms plus-quam-incognitae et perlucidae bonitatis dici debent} P.
P.· (&~ eC-re É1tt6o'Ail.c; eCn 'ltapctooxa.~ XPla ?CÍvcn -rlic; Ó7tepayvwo--rou XIXL tJ'Itepcpavouc; ayct6Ó-:-tj'tOc;) P.·
L. sive effusiones sive susceptiones plus-quam-incognitae et perlucidae bonitatis dici debent seu cona- L.
C. plus-quam-ignota illa praelucidaque bonitate sive immissiones sive susceptiones appellandae C.
D. lent élancements, qu'elles s'appellent réceptions, a l'endroit de la plus-qu'incompréhensible et D.
6. MONOIC AVTOIC ENVnAPXOVCIN TOIC VnEP rNWCIN ArrEAJKHN H:::IWMENOIC AVTWN Arr€1\0IC o.
H. et solis eis sunt super scientiam angelicam di'gnis earum angelis, H.
E. et solis ipsis subsistunt super scientiam angelicam dignú suis angelis. E.
S. et solis ipsis inerunt qui super angelicam cognitionem digni habiti sunt ipsis angelis. S.
R. et solis ipsis insunt super cognitionem angelicam dignificatis ipsis angelis. R.
A. ipsis insunt, qui ex angelorum numero supra scientiae angeHcae modum his digni habiti sunt. A.
F. solisque angelis illis insunt, qui super cognitionis angelicae modum his digni habiti sunt. F.
P. atque in iis solis angelis insunt, qui praeter angelicam scientiam eis sunt digm· judicati. P.
P.· xott p.óvoL~ otthoi~ évu-mxpxouaL -roi'~ tnt€p yvwaw ri.y¡e:ALxT.v ~~Lwp.Évo~~ otthwv ri.y¡ÉAoL~. P.·
L. atque in iis solis angelis insunt, qui praeter angelicam scientiam eis sunt digni judicati. L.
C. solisque i/Hs insunt, quz' praeter angelicam cognitionem una cum angelis eas acceperunt. c.
D. ceux-la seuls, parmi les anges, qui, au-dela de la connaissance angélique, en auront été jugés dignes. D.
6. eneJ~H KATA nACHC NOEPAC €NEP'r€1AC ANOnAVCIN H TOIA~E rJrNETAI TWN ei( 6.
H. - quoniam secundum omnis intelligibilis operationis requietionem talis fit. ex divini- H.
E. --'- quoniam ·secundum omnem intellectualem operationis requiescunt talis cum fit deifi- E.
S. - quoniam secundum omnis intellectualis operationis quietem talis fit deifica- S.
R. - quía secTJndum omnis intellectualis operationis quietationem taUs aliqua fit deifica- R.
A. - quando per vacationem totius spiritualis operationis hujusmodi spirituum in Deum A.
F. - cum per totius intellectualis actionis vacationem ejusmodi unio mentium Deo F.
P. - quando post omnis mentís actionis cessatt'onem mentium divino numine per- P.
p.. E7tEL01¡ xot-ra. 1tá.a'1l~ voe:pii~ lve:pye:iot~ &7tÓ7totUaw j¡ -roLIÍOe: yl yve:-rotL 't'WV lx p..
L. - quando post omnis mentís actionú cessationem mentium divino numine per- L.
C. - siquidem per omnem mentalis operationis vacationem ejuscemodi deificatarum C.
D. - quand, apres tout repos de la recherche intellectuelle, les Ames déifiées ont D.
6. 0EOVMENWN NOWN nPOC TO VnEP0EN <llWC ENWCIC VMNOVCIN AVTO KVPICalTATA .diA 6.
H.factis mentibus ad supernum lumen coadunatio - hymnificant illud propria pro H.
E. catorum animorum ad summum lumen unitas - laudant ipsum potentissime E.
S. tarum mentium ~d supremum lumen initio - laudant ipsum proprie maxime S.
R. torum intellectuum ad superdivinum lumen unio - laudant per se propriissime R.
A. contendentium ad supremam Dei lucem peroenit unio - ipsam proprie ac decentis- A.
F. raptarum ad ipsum lumen excelsum confecta sit - consequenter lumen ipsum propria admo- F.
P. motarum ejusmodi fit cum divina luce· conjunctio - lucem ipsam maxime propriis laudi- P.
P.· 9eoup.Évwv YOWV 1tpO'i 'tO Ú1tÉp9e:ov cpw~ ÉvwaL~ - Úp.voÜaLv otÚ't"O xupLW't"ot't"ot oLa. P.·
L. motarum ejusmodi fit cum divina luce conjunctio - lucem ipsam maxime propriis laudi- L.
C. mentium ad supremum Dei lumen unio exsistit - laudant ipsum propriis- C.
D. cette communion a la plus-que-divine lumiere - ces ames chantent tres justement Dieu D.
QUATRIEME SECTION : DIEU SANS NOM MÉRITE TOUS LES NOMS. 39
fl. THC nANTWN TWN ONTWN AIPAIPECEWC TOVTO A/\H9WC KAJ VnEPIPVWC EMAMIP9ENTEC EK 6.
H. omni omnium exsistentium ablatione, hoc vere superexaltanter splendidati de H.
E. per omnium qUae sunt ablationem, et ex hoc vere et supernaturaliter illumi- E.
S. per ablationem a cunctis exsistentibus, hoc vere et supernaturaliter illuminatione S.
R. per omnium entium ablationem, hoc vere et supernaturaliter illuminati ex R.
A. sime omnium ablatione concelebrant, illud verissime et excellenter edocti ex A.
F. dum ratione per ablationem omnium celebrant, ad hoc ipsum vere mirabiliterque illumi- F.
P. bus afficiunt omnium quae sunt detractione, atque hoc ipsum vere mirabiliterque illu- P.
p.. rií'Ó 1tCÍ'\I't'WV -rwv Óv-rwv CÍCf~X~pÉaEw'Ó, -rou't'o ci.),7l6w'Ó xcú Ú1tepcpuw¡; éXAcxp.cp6év-rE'Ó Éx p..
L. bus afficiunt omnium quae sunt detractione, atque hoc ipsum vere mirabiliterque illu- L.
C. sime ex rerum omnium ablatione, hoc ex beatissima illa cum Deo unione supra C.
D. en écartant de Lui l'idée de tous les etres, vu que cette bienheureuse union a Dieu D.
tl. THC nPOC AVTO MAKAPIWTATHC ENWCEWC OTJ nANTWN MEN ECTJN TWN ONTWN 6.
H. Dei beatissima coadunatione, quía omnium quidem est exsistentium H.
E. nati ex beatissima cum ipso unitate, quia omnium quidem est quae sunt E.
S. docti ex beatissima ad ipsum unitione, quía omnium quidem exsistentium est S.
R. ea quae ad ipsum beatissima unione, quoniam omnium quidem est entium R.
A. beatissima ad eam lucem unione, ut illa quidem substantiarum omnium sitA.
F. nati ex beatissima ad ídem unione, quod videlicet rerum quidem omnium F.
P. strati a beatissima cum ea conjunctione, didicerunt lucem illam divinam causam quidem eorum P.
f"-· rij¡; 1tp0ió CXÚ't'O p.cxxcxp~W't'CÍ't'Tj¡; SVWaEw¡;, f'l , , ' -
O't'~ 1tCXY't'WV fJ-EY Ea't'~ 'tWV OV't'WV f"-·
>!
L. strati a beatissima cum ea conjunctione, didicerunt lucem illam divinam causam quidem eorum L.
e. natttram vere per illuminationem eruditae, ut Deus omnt'um quidem rerum causa C.
D. leur met en pleine Iumiere ce fait, qu'Il est la cause de tous les D.
o. OVTE úlC AOfON H AVNAMIN OVT€ úlC NOVN H ZúlHN H OVCIAN VMNHCAI SEMI- 6.
H. neque sicut sermonem aut virtutem, sicut mentem aut vitam aut substantiam hymnidicere H.
E. neque ut verbum aut virtutem, neque ut anima m aut vitam aut essentiam laudare E.
S. neque ut rationem aut virtutem, neque sicut mentem aut vitam aut substantiam S.
R. neque ut rationem aut virtutem, neque ut intellectum aut vitam aut substantiam R.
A. neque ut verbum aut virtutem, neque ut sensum aut vitam aut substantiam A.
F. neque ut rationem veZ potestatem, neque ut intellectum aut vitam veZ essentiam F.
P. nec ut verbum aut vim, neque ut mentem aut vitam vel essmtz"am fas est P.
~' y ' " , ll
P.· oun
"
w;
(
Aoyov
"'\, "
"1) ouvcx!.l.w, ou-re:
,
w;
t
vouv
- "
"1) ~w"')v "1)
1
oua~cxv
t -
!J!.I.V"')O"ot~ ue:p.~- p..
L. nec ut verbum aut vim, neque ut mentem aut vitam vel essentiam fas est L.
C. neque tamquam rationem aut potentiam, neque tamquam mentem aut substantiam aut vitam lau- C.
D. ne saurait @tre louée comme parole, ou puissance, ou esprit, ou vie, ou D.
6. TON OVAENI TúlN OCOI THC vnep nACAN AAHSEIAN AAHSEIAC EICIN . 6.
H. est licitum ulli de omnibus qui super omnem veritatem veritatis sunt placi- H.
E. est justum nulla mim eorum quaecumque super omnem veritatem sunt veritate E.
S. laudare possibz"le nulli eorum quotcumque sunt veritatz"s amatores, quae est super omnem S . .
R. Zaudare fas nulli eorum quotquot ejus quae super omnem veritatem veritatis sunt R.
A. laudare licet ulli ex his qui excedmtis omnem veritatem veritatis amatores A.
F. Zaudare fas est ulli ex his qui veritatis omni veritate superioris sunt ama- F.
P. laudare cuiquam eorum qui veritatis quae veritate omni superior est amatores sunt P.
p.. -rov ouoe:vt 'rWV OCTG~ rij; Ó1tep 7tliacxv cXA"~ae:~cxv d.A"')Oe:la:; datv epoca- P.·
L. Zaudare cuiquam eorum qui veritatis quae veritate omni superior est ama- L.
C. dibus celebrare fas est ulli qui veritatis quae supra omnem veritatem est sit studio- C.
D. essence, des qu'on recherche la vérlté supérleure a toute D.
o. ZC.UHC <I>ANTACIAC AO:::HC ONOMATOC /\OrOV AIANOIAC NOHCEC.UC OVCIAC CTACEWC IAPV- fS.
H. vitae, visionis, gloriae, nominis, verbi, mentís, intellectus, substantiae, status, stabz"litatis, H.
E. vita, phantasia, opinione, nomine, verbo, mente, intelligentia, essentia, statu, col/oca- E.
S. phantasia, opinz'one, nomine, verbo, deliberatione, intel/ectu, substantia, statione, S.
R. vita, imagznatione, opinione, nomine, · mente, intelligentia, substantia, statz"one, col- R.
A. imaginatione, opinatione, nomine, sermone, mente, intelligentz"a, substantz"a, statu, A.
F. imaginatione, opinione, nomine, sermone, cogitatione, intelligentia, essentia, statu, fir- F.
P. vita, visione, opinione, nomine, sermone, cogitatione, intelligentia, essentia, statu, fir- P.
~wlí~, cpav-raai:x~, OÓ~"l)~, ovó p.a-ro~, )..óyou, OLavo(a~, vo-l¡ae;w~,
' , , !~ ,
p.. ouaLa~, a-raaEw~, r.upu- p..
L. vita, visione, opinione, nomine, sermone, cogitatione, intelligentia, essentía, statu, fir- L.
C. imaginatz"one, opinione, nomine, sermone, cogitatione, intellz"gentia, substantia, statu, fun- C.
D. vie, représentation, pensée, nom, expression, concept, idée, essence, état, durée, D.
o. CEC.UC ENWCEWC nEPATOC AnEIPIAC AnANTWN OCA ONTA ECTIN VnEPO- fS.
H. cpadunationis, termini, incomprehensibilitatis, omniumque quae exsistentia sunt H.
E. tione, unitate, summitate, multitudine, omnibus quaecumque sunt exsistentia E.
S. col/ocatz'one, unitione, fine, infinitate, universis quaecumque exsistentia sunt S.
R. locatione, unione, termino, infinitate, omnibus quaecumque entia sunt super- R.
A. sede, unione, fine, infinitate, et his quae sunt omnibus eminen- A.
F. matione, unione, termino, infinz"tate, et universaliter ab omnibus quae in ordine entium F.
P. mitate, conjunctione, fine, infinitate, denique a rebus omnibus eximio P.
!. ' , , ~ ¡ •
p.. ae;w~, ÉvwaEw~, 1tépa-ro~, cX1tELp(a~, Q;1t(XY'tWY oaa 0'\l'ta t;O"'t. '\1 U1tEpo- fA-·
L. mitate, unitione, fine, infinitate, denique rebus omni- L.
C. datione, unione, fine, immensitate, denique oh omnibus quaecumque sunt C.
D. unité, borne, manque de limites, bref, aucune de nos réalités : elle est D.
6. nANTWN ECTIN TC.UN ONTWN AITIA THN ArA0APXIKHN THC 9EAPXIAC nPO- 6.
H. est omnium est exsistentium causa, benigneprincipalem Thearchiae provi- H.
E. omnium quae sunt est causa, optima-principalis Divinitatis provi- E.
S. omnium est exsistentium causa, boniprincipem. Thearchiae providen- S.
R. est essentium causa, bonarchicam Thearchiae providen- R.
A. omnium subsistentium causa, boni auctorem summae Divinitatis pro- A.
F. esse entium omnium causa est, haud ab re excelsae Deitatis providentiam bono- F.
P. eorum quae sunt causa est omnium, Divinitatis providentia quae boni princi- P.
p.. 1triv-rwv ia-rt -:wv Ónwv al·da, ~v &yaOapxLxT¡v -rlj~ 8eapxta~ p..
L. eorum quae sunt causa est omnium, Divinitatis providentia quae boni prin- L.
C. omnium causa est. providentia Dei (eorum qui dii dicuntur principis) quae C.
D. @tre la cause de tous les etres ; il faut done célébrer la source de tous Jes biens, la D.
PREMIÍlRE PARTIE : DE lHEU (DES NOMS DlVINS, CHAPITRE PREMIER).
ti. nEPI AVTHN nANTA KAI AVTHC ENEKA KAI AVTH ECTIN nPO nANTWN KAI TA nANTA 6.
H.per ipsam omnia et ipsa propter, et ipsa est ante omnz'a et omnia in H.
E. circa ipsam omnia et propter ipsam, et ipsa est ante omnia et omnz'a in ipsa E.
S. circa ipsam omnia et ipsius causa, et ipsa est ante omnia et omnia in ipsa S.
R, circa ipsum omnia et ipsius gratia, et ipsa est ante omnia et in ipsa R.
A. enim et ipsius causa sunt omnia, ipsaque est ante omnia et in ipsa cuneta A.
F. circa ipsam omnia atque ejus gratia, ipsaque est ante omnz'a et in ipsa cuneta F.
P. ipsam sunt omnia et ad eam ut finem referuntur, et ipsa omnia antiquitate vincit et omnia P.
' ).
fL· 7tEp1. otthl¡v 7tiÍV't'ot xot1. otu-r7jc; EVEXIX, xot~ !X.U't'T}, 1
~;;crn 7tpo' 7totv-;wv
, \
xot~
'
-;a;
,
7totV.'t'IX l
~>V fL·
L. ipsam sunt omnia et ad eam ut finem referuntur, et ipsa ormzia antiquitate vincit et omnia L.
C. ipsam sunt omnia et propter ipsam, et ipsa est ante omnia et in ipsa omnia C.
D. portent a Elle, tous sont en raison d'EIIe ; Elle-m@me est avant tous, et tous se sont D.
6. EN AVTH CVNECTHKEN KAI TW EINAI TAVTHN H T(,.)N 01\WN nAPAr(,.)rH KAI vnOCTACIC 6.
H. ipsa constant, et ipsa est omnium essentiarum deductio et substantia ; H.
E. constituta sunt, et ejus essentia omnium est ad esse deductio et substantia ; E.
S. constiterimt, et esse hanc est totorum deductio et substantia ; S.
R. consistunt, et esse hanc omnium adductio et hypostasis ; R.
A. consistunt, atque eo ipso quod est universa producta sunt atque subsistunt ; A.
F. consistunt, atque eo ipso quod est ipsa universa producta sunt atque subsistunt ~· F.
P. in ea constant, et eo i'pso quod est omnia in lucem pro/ata sunt ac constiterunt ; P.
p.. otó-tii auvÉcrt"7}XE, X!XL -rlj) elvot~ 't'otÚ't7}V 1¡ 't'WV 8"Awv 1totpotywy1¡ xot1. Ú7tÓcrt"ota~c;· fL·
L. in ea constant, et eo ipso quod est omnia in lucem pro/ata sunt ac constiterunt ; L.
e. consistunt' et esse eam producit omnia et facit ut exsistant ; c.
D. formés en Elle ; paree qu'EIIe est, tous sont devenus et tous demeurent; D.
-
QUATRIEME SECTION : DIEU SANS NOM MÉRITE TOUS LES NOMS. 43
ti. TA ¿e VCS>EIMENA TOVTWN AIC0HTIKWC KAI TA AMA KATA ZWTIKHN ll.
H. subdita autem eorum, sensibiliter, et alz'a, secundum vitalem motionem H.
E. subjecta vero hz's, sensibi/iter, et alia, secundum vitalem motum E.
S. istis autem subjecta, sensibiliter, et alía, secundum vivificum motum S.
R. injeriora autem his, sensiliter, et alia, secundum vitalem motum R.
A. his autem inferiora, sensibiliter, alia vero, vitalis ratione motus, aut A.
F. injeriora vero his, sensuali conditione, sequentia rursus, per vitalem motum, aut per aptitu- F.
P. quae autem his inferiora sunt, sensus judicio, aliaque, motu ·vitali, aut quia P.
fA·
\ ~'
't'OI: OE
' ,
!J~E 1.fAEVOI:
, ' (} -
't'O!J't'WV, OI:L0'1.17j't'LXWIO,
\ \ '!"\"' \
XOI:L 't'llt OI:AAOI:, XOI:'t'OI:
Y' '
I.,W't'~XflV
,
XLV7j- fA·
L. quae autem his inferiora sunt, setzsus judicio, aliaque, motu vitali, aut aptitudine ad L.
C. hisce inferiora, sensiliter, cetera vero, veZ per motum vitalem, C.
D. leurs inférieurs, l'aide des seos, a les autres, par le mouvement vital, D.
ll. KINHCIN H OVCIW¿H KAI EKTIKHN EniTH¿EibTHTA TOVTO rOVN EI¿QTEC 01 0€01\0rOI fi.
H. aut substantialem et continealem affectionem. Istud ergo videntes theologi, H.
E. et essentialem et conditionalem necessitudinem. Haec igitur scientes theologi, E.
S. aut substantialem et habitudinariam aptitudinem. Hoc igitur scientes theologi, S.
R. aut substantialem aut habitualem aptitudinem. Hoc igitur scientes theologz·, R.
A. per substantialem habitualemve aptitudinem. Ista denique non ignorantes theologi, A.
F. dinem quamdam essentialem et in quodam habitu consistentem. Hoc igitur scientes theologi, F.
P. essentiae aut statui accommodata est. Hoc enim theologi cum intelligerent, P.
P.· O'LV ~ ouau~o·r¡ XOI:t Éx't'Lxl¡v ~'ltL't'7jOELÓ't'7j't'IX. ToÜ't'O yoüv ELOÓ't'E¡;; ol Oeo'AóyoL, . P.·
L. existendum simpliciter et cum aliqua habitualt' qualitate. Hoc enim theologi cum intelligerent, L.
C. vel substantialem vel habitudinalem aptitudinem. Hoc igitur cum scirent theologi, C.
D. par leur disposition naturelle et constante. Les auteurs sacrés le savent bien ; D.
ti. ANc..>NVMON MEN WC OTAN $ACI THN 0€APXIAN AVTHN EN MIA TWN fl.
H. nominalem quidem_, sicut quando fari Thearchiam ipsam, in una H.
E. nominabilem quidem, ut cum aiunt Divinitatem ipsam, in una my- E.
S. nominabilem quidem, sicut quando dicunt Thearchiam ipsam, in una S.
R. nominatam quidem, ut quando dicunt Thearchiam ipsam, in una R.
A. carentem quidem nomine, cum Deum zpsum aiunt, in A.
F. carentem quidem nomine, quando supremam Divz'nitatem aiunt, zn una quadam secre- F.
P. vacantem quidem nomine, velut cum aiunt Divinitatem ipsam, in P.
p.. 'Avwvup.ov oé, ~V fAL~ fA·
' fl 1 ' IW\ 1 , 1
w¡;; o-r.xv ~OI:aL n¡v uea.pxLOI:V OI:U't'7jv,
L. vacantem quidem nomine, velut cum aiunt Divinitatem ipsam, in L:
e. quam nomine carentem, ut cum aiunt Deum ipsum, in una C.
D. tent Dieu comme « saos nom )) ; par exemple, ils rapportent que Dieu, au cours D.
44 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREliUER).
6. AnArOVCAN <!>ANAl KAI INA TI EPWTAC TO ONOMA MOV· KAI TOVTO ECTIN eAVMACTON 6.
H.dicere : « et cur interrogas nomen meum ? quod est admirabile ». H.
E. cens, dicere : « et ut quidem interrogas nomen meum ? et hoc est mirabile ». E.
S. abigentem, dicere : « et quare interrogas nomen meum? et hoc est mirabile >>. S.
R. abducentem, dicere : « et ut quid interrogas nomen meum? et hoc est admirabile ». R.
A. centem, dixisse : « cur de nomine meo interrogas ? quod est mirabile ». A.
F. deterrentem, dixisse : (( quz"dnam meum nomen interrogas? atqui et hoc est mirabile >>. F.
P. tem, dixisse : « cur quaeris nomen meum? quod est mirabile ». P.
p.. youaav, rpá.va.L -ró · xa.t rva. Ti spw-.a.~ -.o óvop.á. p.o:.~ ; xa.t -::oü-r' ean a~up.~a-róv. P.·
L. tem, dixisse : <( cur quaeris nomen meum? quod est mirabile ». L.
C. dixisse : quare interrogas de nomine meo? et hoc est admirabile >>.
(< c.
D. voici qui ajoute : « Que me demandez-vous mon nom ? iJ est chose étonnante ». D.
6. H OVXI TOVTO ONTú>C ECTI. TO 9AVMACTON ONOMA TO vneP nAN ONOMA TO ANW- 6.
H. Aut non istud ést vere admirabile nomen, quod est super omne nomen, innomina- H.
E. An non hoc vere est mirabile nomen, quod est super omne nomen, quod est inno- E.
S. Numquid autem non hoc vere est mirabile nomen, quod est super omne nomen, quod est S.
R. Aut nonne hoc vere est admirabile nomen super omne nomen, nomen innomina- R.
A. An vero istud non est mirabile nomen, quod est super omne nomen, quod est sine A.
F. At vero nonne est istud revera mirabile nomen, quod est super omne nomen, quod est F.
P. An non nomen hoc vere planeque mirabile est, quod omne nomen superat, quod vacat P.
''H ouy_L
, , 't'OU'- t"O O\l't'W~
,,
P.·
l '
.,a"t'L 't"O, n~.~a.up.a.a-rov
, ,
ovop.a., 't"O' ur.Ep
, , -
r.a.v » .
ovop.a., 't'O, ci. vwvu-
, p..
L. An non nomen hoc vere planeque mirabile est, quod omne nomen superat, quod vacat L.
c. An non est hoc vere nomen admirabile, quod est supra omne nomen, quod caret C.
D. N'est-n pas en elfet un nom qui puisse surprendre, ce nom qui domine tous les noms, qui D.
-....~~~..-------------------------------
QUATRIEME SECTION : DIEU SANS NOM MÉRITE TOUS LES NOMS. 45
6. NVMON TO nANTOC VnEPI.1PVMENON ONOMATOC ONOMAZOMENOV EITE EN TW AIWNI 6.
H. tum~ omni superstabilitum nomini nominato, sive in saeculo isto H.
E. minabile, quod omne supercollocatum nomini nominato~ sive in hoc saeculo E.
S. innominabile, quod est collocatum supe1· omne nomen quod nominatur, si·ve in saeculo S.
R. tum, omni supercollocatum nomini nominato, sive in saeculo hoc R.
A. nomine, quod omne exsuperat nomen quod nominatur, sive in hoc saeculo A.
F. innominabile, quod quidem omne nomen exsuperat quodcumque nominatur, sive in F.
P. nonn"ne, quod superat omne nomen quod nominatur~ sive in hoc saeculo P.
p.. p.ov, 'rO 7tiX'.I'rO¡; lntep~opúp.evov óvóp.:x":o¡; ovop.a.~op.Évou, Etn E'.l -rij) a.iwvL P.·
L. nomine, quod super omni nomine quod nominatur, sive in hoc saeculo sive in futuro tamquam L.
C. nomine, quod est collocatum super omne nomen quod nominatur, sive in hoc C.
D. n'a pas été dit, mais placé au dessus de tous les noms nommés dans le siecle présent D.
6. WC OTAN AV91C AVTHN EICArOVCIN <IJACKOVCAN ErCU EIMI O CUN H ZWH TO <IJWC O 9EOC H AI\H9EIA 6.
H. sicut quando iterum eam introducunt dicentem : ego sum qui sum, vita, lux, Deus, verz"tas, H.
E. ut cum iterum eam introducunt dicentem : ego sum ON, vita, lux, Deus, veritas, E.
S. sicut quando ipsam rursus inducunt dicentem : ego sum qui sum, vita, lumen, Deus, vert"tas, S.
R. ut quando rursus ipsam inducunt dicentem : ego sum qui sum, vita, lumen, Deus, veritas, R.
A. cum ipsum rursus inducunt dicentem : ego sum qui sum, vita, lux, Deus, veritas, A.
F. ubi Deum rursum dicentem inducunt : ego sum qui sum, vita, lumen, Deus, veritas, F.
P. velut cum rursus ipsam inducunt dicentem : ego sum qui est, vita, lux, Deus, veritas, P.
fA· w¡;
•
O'" tiXV auv~¡;
, Q
IX!J'' t"T¡V
' , ' ' ~ ' ~
e~aaywa~ cpaaxouaav· cyw c~p.L
ó wv,
, y '
-.wll, ' -
":O c¡¡w¡;,
ó IIEO<;,
Q ' •'1 Q
ll• ct:ll."ljVELIX,
1
P.·
L. velut cum rursus ipsam inducunt dicentem : ego sum qui sum, vita, lux, Deus, veritas, L.
C. ut cum ipsum Deum introducunt. dicentem : ego sum qui sum, vita, lux, Deus, veritas, c.
D. quand ils tui font dire par ailleurs : je suis Celui qui suis, la vie, la lumiere, Dieu, la vérité, D.
6. KAI OTAN AVTOI TON nANTWN AITION 01 9EOCO<IJOI nOI\VCUNVMWC EK nANTCUN TWN AITIA- 6.
H. et quando ipsam omnium causam theosofi multonominanter ex omnibus causalibus H.
E. et cum ipsi omnium causalem theosophi multivoce ex omnibus causativis lau- E.
S. et quando ipsi periti-Deitatt"s omnium causam multis nominibus ex multis causatis S.
R. et quando i'psi omnium causam Dei-sapientes multis nominibus causatz"s lau- R.
A. et cum ipsi divina sapientia illustres auctorem omnium ex creaturis omnibus multis nomini- A.
F. et cum divina sapientia praediti ipsam omnium causam varia denotatione ex creatis omni- F.
P. et cum iidem theologi omnium causam et auctorem multis nominibus ex effectis omnibus P.
p.. xa.~ ll-rav IXthot -.wv 1tiv-.wv at-nov ol 6eóaocpoL 1tOAuwvúp.w<; éx 1tcX'Y'tWV -.wv a.l":LIX'tWV p..
L. et cum iidem theologi omnium causam et auctorem multis nominibus ex effectis omnibus L.
c. et cum sapientes ipsum Deum omnium effectorem ab omnibus effectis lau- C.
D. et quand ces m@mes auteurs sacrés célebrent la Cause universelle par bien des noms em- D.
PlUiMIERl!. PARTili : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PRE.'\1IER).
6. E>EON E>EWN WC KVPION KVPIWN WC ArJWN ArJWN CUC AJWNION WC ONTA KAI 6.
H. orum, sicut Dominum dominantium, sicut Sanctum sanctorum, sicut aeternum, sicut exsisten- H.
E. deorum, ut Dominum dominorum, ut Sarlctum sanctorum, ut aeternum, ut exsistentem et E.
S. deorum, sicut Dominum dominorum, sicut Sanctum sanctorum, sicut aeternum, sicut exsistentem S.
R. deorum, ut Dominum dominorum, ut Sanctum sanctorum, ut aeternum, ut exsistentem et R.
A. deorum, ut Dominum dominorum, ut Sanctum sanctorum, ut aeternum, ut exsistentem, A.
F. deorum, Dominum dominorum, Sanctum sanctorum, ut aeternum, ut exsistentem, F.
P. deorum, ut Dominum dominorum, ut Sanctum sanctorum, ut aeternum, ut eum qui est, P.
!'-· 8eov aewv, w~ Kúp~oy xupiwv, w~ ·1\.y~oY &yiwv, w~ atwv~ov, w~ ov~a. ..cor.t 1'-·
L. deorum, ut Dominum dominorum, ut Sanctum sanctorum, ut aeternum, ut eum qui est, L.
C. deorum, ut Dominum dominorum, ut Sanctum sanctorum, ut aeternum, ut eum qui est, C.
D. Dieu des dieux, Seigneur . des Seigneurs, Saint des Saints, comme éternelle, comme existante, D.
6. WC AIWNWN AITION . WC ZWHC XOPHrON WC CO~IAN CUC NOVN (A)C AOfON (A)C .6.
.H. tem et saeculorum causam, sicut vitae datorem, sicut sapientiam, sicut mentem, sicut H .
.E. ut saeculorum causalem, ut vitae largitorem, ut sapientiam, ut intellectum, ut E .
.S. et sicut saeculorum causam, sicut vitae largitorem, sicut sapientiam, sicut mentem, sicut ratio- S .
R. ut saeculorum causam, ut vitae largitorem, ut sapientiam, ut intellectum, ut ratio- R.
A. ut saeculorum auctorem, ut indultorem vitae, ut sapientiam, ut mentem, ut verbum, ut A.
F'. ut causam saeculorum, ut auctorem vitae, sapientiam, intellectum, rationem, F'.
P. ut saeculorum auctorem, ut vitae largitorem, ut sapientiam, ut mentem, ut P.
1'-· w~ a.twvwv or.t-r~ov, w~ ~wlít; xop'llyóv, w¡¡ G'O!flor.v, w~ VOUY, w~ Aóyov, w~ 1'-·
L. ut saeculorum auctorem, ut vitae largitorem, ut sapientiam, ut mentem, ut verbum~ L.
C. ut auctorem saeculorum, ut largitorem vitae, ut sapientiam, ut mentem, ut verbum, .C.
D. comme cause des siecles, comme source de vie, comme sagesse, intelligence, concept, D.
6. rNWCTHN CUC nPOEXONTA nANTAC TOVC E>HCAVPOVC AnO nACHC fNWCECUC CUC llVNAMIN WC 6.
H. verbum, sicut scientem, sicut continentem omnes thesauros omnis scientiae, sicut virlu- H.
E. rationem, ut scientem, ut projerentem omnes thesauros ab omni scientia, ut virtu- E.
S. nem, sicut cognitorem, sicut praehabentem omnes thesauros universae cognitionis, sicut virtutem, S.
R. nem, ut cognitorem, ut praehabentem omnes thesauros omnis cognztionis, ut virtu- R. .... '¡
·, (.
A. scientem, ut thesauros omnes totius scientiae in se eminentissime habentem, ut vir-A.
F. cognitionem, ut thesauros totius cognitionis omnes anticipantem, ut F.
.P. verbum, ut cognitorem, ut in quo sunt thesauri omnis scientiae, ut vim, .P.
'
!'-· YVWO''t'7}Y,. •
Wií ' 1
tJ7tEpt>-;.(O'I't'(X ,
7tot'l't'lltt¡ '
't'OU¡¡ ll '
ll'l}G'IXUpouc; 1. ,
Cl.7tlltG"l}li ,
YVWG'EWt;, wt; Oúvor.P-LY, 1'-·
L. ut cognitorem, ut qui eminenter habet thesauros universae scientiae, ut vim, L.
C. ut cognitorem, ut super/ate habentem omnes thesauroi omnis scientiae, ut po-C.
D. comme CeJJe qui .sait et détient a part soi les trésors de toute science, comme Puis- D.
QUATRIEME SECTION : DIEU SANS NOM MÉRITE TOUS LES SOMS. 47
o. AVNACTHN CUC BACJAEA TCUN BACIAEVONTCUN WC nAMJON HMEPCUN CUC ArHPW 6.
H. tem, sicut potentem, sz'cut Regem regentium, sicut Veterem dierum, sicut insenescen- H.
E. tem, ut potenrem, ut Regem regnantium, ut Antiquum dierum, ut non-senescen- E.
S. sicut potentem, sicut Regem regnantium, sicut V eterem dierum, sicut sine sene- S.
R. tem, ut potentem, ut Regem regnantium, ut Antiquum dierum, ut insenescen- R.
A. tutem, ut potentem, ut Regem regum, ut Antiquum dierum, ut insenesci- A.
F. potentiam, potentem, Regem regum, Antiquum dierum, insenescibi- F.
p. ut potentem, ut Regem regnantium, ut Antiquum dierum, ut qui in senectutem com- P.
u.. wc; OU'\IcXaTI¡V, !!>e; BotatÁécx ';hl'\1 b.cxatAeUÓV'tWV, <!le; llcxÁcxtov l¡p.epwv, ti> e; d¡i¡pw p..
1
L. ut potentem, ut Regem regnantium, ut Antiquum dierum, ut qui in senectutem com- L.
C. ten#am, ut potentem, ut Regem regum, ut Antiquum dierum, ut non-sene- C.
D. sanee, comme Monarque, comme Roi des rois, comme 1'Anclen des jours, qui n'a ni D.
tí. KAI ANAMOICUTON CUC CCUTHPIAN CUC AIKAIOCVNHN CUC ArJACMON CUC AnOAV- o.
H. tem et immutabilem, sicut salutem, sicut justitiam, sicut sanctificationem, sicut H.
E. tem, ut immutabilem, ut salutem, ut justitiam, ut sanctificationem, ut redemp- E.
,)'. ctute et invariabilem, sz'cut salvationem, sicut justitiam, sicut sanctificationem, sicut S.
R. tem et inalterabilem, ut salutem, ut justitiam, ut sanctificationem, ut libera- R.
A. bilem et immutabilem, ut salutem, ut justitiam, ut sanctijicationem, ut redemp- .A.
F. lem, immutabilem, salutem, justitiam, sanctijicationem, redemptio- F.
P. pelli non potest, et immutabilem, ut salutem, ut justitiam, sanctificationem, redemptio- P.
«!>~ O"W't1}p~cxv, !!>e; OLXCXLOatJ'\11}\1, wc; áytcxap.óv, w~ tX7tOAÚ- P-·
1 ' '\'\ ,
/)-. XCXL CXVCXAAOLW';0'\1,
L. pelli non potest, et immutabilem~ ut salutem, ut justitiam, sanctificationem, redemptio- L.
C. scentem et immutabilem, ut salutem, ut justitiam, ut sanctificationem, ut redemp- C.
D. vieillesse ni changement, comme salad, justice, sanctification et rédemp- D.
tí. KAI re KAI EN NOOIC AVTON EINAI CI)ACI KAI EN IJIVXAIC KAI EN CWMACI KAI EN OVPANW 6.
H. Etiam in mentibus eum esse dicunt et animabus et corporibus, et in cae/o et in. H.
E. Atque et in animis eum esse aiunt .et in animabus et in corporibus, et in cae/o et in E.
S. Et quidem et in mentibus ipsum esse dicunt et in animabus et in corporibzts, et in cae/o et in S.
R. Et quidem in intellectibus ipsum esse aiunt et in animabus et in corporibus, et in caelo et in R.
A. Sed et in spiritibus ipsum esse aiunt et in animabus et in corporibus, et in cae/o et in A .
F. Jam vero et in mentibus esse Deum dicunt et in animis et in corporibus et in cae/o et in F.
P. Quin etiam in mentibus eum inesse dicunt et in animis atque in corporibus, et in cae/o esse atque P.
P-. Kcxi ¡e xcxt Év vóoLc; :xthov dvcxt paat xat év 'fuxaLc; xcxt Év awp.otaL, xcxt év oúpotvij> xcxt p..
L. Quin etiam in mentibus eum inesse dicunt et in animis atque in corporibus, et in cae/o esse atque L.
C. Atqui et in mentibus eum esse dicunt et in animis et corporibus, et in cae/o et in C.
D. lis ajoutent que Dieu se trouve dans les esprits, les Ames, les corps, au ciel et sur l·a D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
L. in terra, ac simul in seipso eumdem, in mundo esse, circum mundum, supra mundum, L.
C. terra, et simul in eodem eumdem, in mundo, circa-mundum, super mundum, C.
D. terre, tout a la fois le m@me en soi, parmi le monde, autour du monde, au-dessus du D.
6. N€~€1\HN AVTOI\190N KAJ nETPAN nANTA TA ONTA KAI OVAEN TCUN ONTWN 6.
H. nebulam, ipsum lapidem et petram, omniaque quae sunt, et nihil exsistentium. H.
E. nebulam, per seipsum lapidem, petram et omnia quae sunt, et nihil horum quae sunt. E.
S. nubem, ipsum lapidem et petram, omnia exsistentia, et nihil exsistentium. S.
R. nubem, per se lapidem et petram, omnia entia, et nullum entium. R.
A. nubem, ipsum lapidem et petram, omnia quae sunt, et nihil eorum quae sunt. A.
F. nubem, ipsum lapidem atque p&tr:zm, omnia quae sunt, nullum eorum quae sunt. F.
P. nebulam, ipsum Zapidem et petram, omnia esse quae sunt, et nihil eorum quae sunt. P.
p.. vecpÉh¡v. ClU'rÓAL6ov Xelt 1tÉ'rpotv, 7t&v-rot 'rCl Óv-ra, x~t ouoev 'rW'Y Óv-rwv.
P.·
L. nebulam, ipsum lapidem et petram, omnia esse quae sunt, et nihil eorum quae sunt. L.
C. nebulam, per se lapidem, petram, omnia quae sunt, et nihil eorum quae sunt. c.
D. et nuée, le roe m@me et la pierre, tout ce qui est, et rien de ce qui est. D.
6. OVTWC OVN TH nANTWN AJTJA KAI VnEP nANTA OVCH KAI TO ANCUNVMON E~APMO- 6.
H. Sic ergo omnium causae et superexsistenti et quod innominatum est H.
E. Sic igitur omnium causae et super omnia enti et innominabile aduna- E.
S. Ita igitur omnium causae et super omnia exsistenti, et innominabile con- S.
R. Sic igitur omnium causae et super omnia exsistenti et innominatum R.
A. In hunc ergo modum omnium causae quae supra omnia est et privatio nominis A.
F. Hac igitur ratione ipsa 1 omnium causam super omnia exsistentem tum privatio nominum, F.
P. Sic ergo causae omnium et quae omnia superat tum nomen nullum conve- P.
p.. O{h·w~ ouv -r~ 1t&v-rwv ClC'r:(Cf. xat Ó1tep 1t&v't1X ot'.ía~ XIXL TO dvwvu p.ov Écpap- p..
L. Sic ergo causae omnium et quae omnia superat tum nomen nullum conve- L.
C. Sic igitur ei qui omnium rerum causa est et supra omnia, congruit carere nomine, et con- C.
D. C'est ainsi que le Principe de tout, qui l'emporte sur tout @tre, mérite de n'avoir D.
QUATRIEME SECTION : DIEU SANS NOM MÉRITE TOUS LES NOMS. 49
6. C€1 KAI nANTA TA TWN ONTWN ONOMATA JNA AKPIBWC H TWN 0/\WN BACI/\EIA KAI 6.
H. conveniet et omnia exsistentium nomina, et ut caute omnium regnum et erga H.
E. bunt et omnia eorum quae sunt nomina, ut diligenter sit universorum regnum et E.
S. veniet et omnia exsistentium nomina, ut diligenter sit totorum regnum et S.
R. conveniet et omnia entium nomina, ut certe sit omnium regnum et circa R.
A. congruet et omnia subsistentium nomina, ut sit perfecto omnium regnum et circa A.
F. tum etiam rerum omnium nomina decent, ut universorum exacta ratione sit regnum atque F.
P. niet, tum eorum omnium quae sunt nomina, ut certe sit omnium regnum et cir- P.
fA-· fA-ÓO'i~ xcú 7tCÍ.v-.cx -.& 'tWV Óv'twv ovÓfA-cx-.cx, rvcx cixpdSw~ ~ 'twv ó'Awv ~cxa~Adcx xott fA-·
L. niet, tum omnia eorum quae sunt nomina, ut certe sit omnium regnum et cir- L.
C. gruunt rursus omnia rerum omnium nomina, ut sit perfecte 1·egnum unz'versitatis rerum C.
D. aucun nom et d'avoir tous les noms. Cela démontre clairement qu'Il est le Roi de tout, D.
6. KAI ECTIA KAI nPOC EAVTHN EniCTPEnTIKH KAI TAVTA HNCalMENc:..>C ACXETCalC 6.
H.et altrix, et ad se ipsam convertalis, et ipsa coadunata sunt innume- H.
E. et pascens, et ad se ipsam convertens, et haec adunans immensura- E.
S. día et cibus, et ad ipsam conversiva, et haec unitive et communi- S.
R. convivatorium, et ad se ipsam conversiva, et haec unite, invicte, R.
A. et domicilium, ét ad se ipsam convertens, atque ista conjuncte, incircum- A.
F. omnium atque sedes, et ad se ipsam cuneta convertens, sed agit haec omnia unite, F.
P. ac domicilium, eademque ad se conver:tens, atque haec conjuncte, invicte, P.
p.. Xot~' !>G"t~ot,
!.. , ' l • ' ..1 ,
XCX~ 7tpt~~ SCXUTI¡V c;7t~a1:pS7t'tLXlj, xcxt -.cxü,;cx 1¡vwp.ivw~, riax.f:r:w~. p..
L. ac domicilium, eademque ad se convertens, atque haec unite, circumscripte, et L.
e. ac domicilium, eademque ad se convertens, atque haec conjuncte, invicte, e.
D. garde et entretient pour tout ramener a soi, et produit tout ceci d'une maniere uni- D.
6. TA ONTA nP0€11\HcJ)E TAIC nANTEI\ECI THC MIAC AVTHC KAI nANAITIOV nPONOIAC 6.
H. exsistentia ~,omprehendit omnimodis unius ipsius et omnicausalis providen tiae benigni- H.
E'. sunt praeambiens perfectissimis unius suae et causalissimae providentiae boni- E'.
s. exsistentia praeaccepit perfectissimis unius et ejusdem et omnium causae providentiae S.
R. seipsa entia praeaccepit perfectissimis unius ipsius et omnium causae providentiae R.
A. seipsa comprehendit exactissima unius ipsius auctorisque omnium providentiae A.
F. in seipsa complectitur perfectissimis videlicet ipsius unius omniumque causae providentiae F.
P. in se anticipavit perfecta absolutaque unius suae providentiae, quae omnium est P.
P.· 't'OC ov't'a. n:poe.lA'l}rpe 't'a.Lt; n:a.vnAÉa.~ -:-7í¡; p.~iit; a.th-~¡; xa.t n:a.va.~'t'lou n:povola.¡; p..
L. in se anticipavit perfecta absolutaque unius suae providentiae, quae omnium est L.
C. se anticipavit perfectis bonitatis ipsius unicae et omnium effectricis provi- C.
o. en soi par avance tout @tre, daos la plus absolue bonté de sa prévision m@me, unique raison D.
6. ArA00THCI KAI EK TC.UN ONTC.UN AnANTC.UN ENAPMONIC.UC VMNEITAI KAI ONOMAZETAI r:í.
H.tatibus, et de exsistentibus omnibus harmonice hymnizatur et nominatur. H.
E. tatibus, et ex omnibus qui sunt harmonice laudatur et nominatur. E'.
S. bonitatibus, sed ex exsistentibus universis convenienter laudatur et nominatur. S.
R. bonitatibus, et ex entibus omnibus convenienter laudatur et nominatur. R.
A. bonitate, atque ex rebus omnibus convenientissime praedicatur ac denominatur. A.
F. beneficiis, quamobrem ex rebus omnibus congrua ratione laudatur atque nominatur. F.
P. causa, bonitate, ex iis etiam quae sunt omnibus recte laudatur atque nominatur. P.
p.. ciya.GÓ't''l}a~, xa.t Éx 't'WV Óv't'wv &1tciv-:rwv Éva.pp.ovi~t; óp.ve~'t'a.~ xott óvop.ci~eu~. p..
L. causa, bonitate, ex iis etiam quae sunt omnibus recte laudatur atque nominatur. L.
C. dentiae, et ab omnibus rebus apte laudatur et nominatur. e.
D. de tout; c'est done a juste titre que toutes choses peuvent servir a Le chanter,a Le nqmmer. D.
fS. AnO T(A)N nANTC.UN H T(A)N MEPIKC.UN nPONOIC.UN H TC.UN nPONOOVMENWN .6.
H. if,e omnibus partialibus providentiis aut praescientibus, H.
E. ~unt ab omnibus aut partitis providentiis aut projusis, E.
S. perfectis aut particularibus providentiis aut provisis, S.
R.~ perfectis aut particularibus providentiis aut praeintellectis, R.
A .lutis omnium seu singularibus providentiis seu ex his quae providentia aguntur, A.
F. ttniversalibus particularibusve aut ab his quae providentia divina reguntur, originem ducunt : F.
P. generalibus aut specialibus providentiis aut iis quibus consulitur sumpta sunt, P.
p.. lin:o 't'wv·1ta.V't'EAW'II ~ -:wv p.ep~l(wv 1t(Ovou"dv :Jí 't'WY n:povooup.Évw:Y, p..
L. generalibus aut specialibus providen¡iis aut iis quibus consulitur sumpta sunt, L.
C. dentiis universalibus aut particularibus aut ab iis quae providentiam capiunt ducuntur, C.
D. soit aux dons généraux ou particuliers de la Providence, soit a ses créatures, D.
---------------------...... ··¡
6. AMA KAI AnO TINC&>N EC60TE · eEJWN CI»ACMATC&>N EN TOIC IEPOIC ANAKTOPOIC H AM061 6.
H. sed et a quibusdam interdum divinorum dictorum, in sacro sanctis aut aliubi H.
E. sed et a quibusdam est quomodo divinis responsis, in sacris templis aut aliis E.
S. sed est quando a quibusdam apparitionibus divinz's, in sanctis templis aut S.
R. sed et a quibusdam est .quando divinis apparitionibus, in sacris templis aut R.
A. verum a quibusdam interdum visis, quae in sacris aedibus seu A.
F. sed etiam a divinis quibusdam interdum visis, quibus praeceptores sacrorum vel F.
P. verum etiam interdum a nonnullis divinis visis, quae in sacris basilicis P.
p.. ~"\ "\'
<I.II.II.CX ' ' '
~:~TE 11E~WY cpa.ap.a.-rWY,
" ll' !!
XCX~ CX1t0 'r~ 'YW'Y E0'\1
ll ' '
iv -roic¡ te:po'Lc; ci•¡cxx-rópo~c; ~ IÚ.Ao6i p..
L. verum etiam interdum a nonnullis divinis visis, quae in sacris basilicis L.
C. sed etiam a quibusdam divinis visis, quae aliquando in sacris templis aut C.
D. mais encore des noms indiqués par de célestes visions, qui, daos les temples sacrés ou D.
6. not TOVC MVCTAC H TOVC nPOct»HTAC KATAMMIIJANTC&>N KATAMAC KAMAC AITIAC TE KAI 6.
H,perinitiatores vel prophetas splendentibus. Secundum alias et alias causas ac H.
E. formis magistros. aut prophetas illuminantibus. Juxta alias et alias causas et E.
S. alibí magistros aut prophetas .illuminantibus. Secundum alias et alias et causas S.
R. alibí magistros aut prophetas illuminantibus. Secundum alias et alias et causas R.
A. alibí institutores seu prophetas illustrarunt. Aliis atque aliis ex causi's ac A.
F. prophetae in sacris aedibus aut alibí illuminati sunt. Ex a/iis et aliis causis atque F.
P. aut alibí doctores aut prophetas illustrarunt. Aliis atque aliis de causis et P.
\ , " ' , '"\ ,,,,
¡.t. 1tOtJ 't'OtJ.'i fJ-UO''rCX'i 7) 'rOtJ'i 1tfl0Cf7) 't'CX'i XCX'rCXII.CX fA-'rCX'Y'rWY. Kcx-r' IÚ.Áa.c; xa.t aH« e; a.l-ri«c; n xa.t p..
L. aut alibí doctores aut prophetas illustrarunt. Aliis atque aliis de causis et L.
c.Jorte alibí magistros mysteriorum vel prophetas illuminarunt. Ob multiplicem causam et C.
D. allleurs, ont éclairé les saints Docteurs et les Prophetes. C'est tel ou tel effet, telle ou telle D.
6. KAJ METACS»PENA KAI nTEPA KAI BPAXIONAC KAI OniC01A KAI nOl\AC VMNOVCJ CTE«<»ANOVC TE 6.
H. et scapulas et alas et brachia et terga et ·pedes hymnidicunt ,· coronas H.
E. et posteriora et pennas et brachia et dorsa et pedes laudant ; coronasque et E.
S. et spinas et alas et brachia et dorsa et pedes laudant ; et coronas S.
R. et spinas et· alas et• brachia et posteriores et pedes laudant; coronas- R.
A. scapulas et alas et brachia et posteriora et pedes laudant ; coronas quo- A.
F. scapulas, alas, brachia, humeros, pedes laudant; coronas quin F.
P. humeros, pennas, brachia, posteriora pedesque laudant ; coronas P.
P.· xa.t p.e-rcicppsvot xa.t 1t-repi% xa.L ~pa.x(ova.<; x:xt o1t(cr0La. xat 1tÓOa.~ óp.voÜcrL • G"tecpcívou~ -re p..
L. humeros, pennas, brachia, posteriora pedesque laudant ; coronas L.
c. scapulas, alas, brachia, posteriora et pedes laudant ; tum C.
D. ses épaules, ses afies, ses bras, son dos, ses pleds ; lis tui trouvent des D.
6. KAI 0C&>KOVC KAJ nOTHPJA KAI KPATHPAC AVTH KAI AJ\1\A ATTA MVCTIKA nEPinMTTOVCJ 6.
H.etiam et thronos et calices et crateras ejus et sales mysticos perplasmant; H.
E. thronos et ca/ices et crateras ejus et alía quaecumque mystica sunt, ei circumformant; E.
S. et thronos et calices et crateras ipsi et alia quaedam mystica circumponunt; S.
R. que et sedes et calices et crateras ipsi et alía quaedam mystica circumformant; R.
A, que et sedes et calices et crateras et alia quaedam id genus mystica illi applicant; A.
F. etiam, ·Sedes, pocula, pateras, et alía quaedam id genus mystica circa Deum fingunt ; F.
P. etiam, sedes, pocula, crateras ei et alía quaedam mysterii plena adhibent; P.
p.. xa.t Gwxou~ xa:t 1ton)pLa. xa.t xpa.ñipa.<; a.th-~ xa.t !I'A'Aa. .:h-ra. p.u<r'tLxa 1tSflL1tAciuoucrL · p..
L. etiam, sedes, pocula, crateras ei et alía quaedam mysterii plena adhibent ; L.
C. coronas, sedes, pocula, crateras et quaedam alia ei affigunt; C.
D. couronnes, des tbr6nes, des coupes, des caUces, e~ autres cboses plelnes de myst6res. D.
6. nEPI C&>N EN TH CVMBOI\IKH 9€01\0rtA KATA AVNAMJN EPOVMEN NVN A€ OCA THC 6.
H. de quibus in symbolica theologia secundum virtutem dicemus. Nunc autem 'quan- H.
E. de quibus in symbolica theologia secundum virtutem diximus. Nunc vero quae- E.
S. de quibus in symbolica contemplatione secundum virtutem dicemus. Nunc autem quae- S.
R. de quibus in symbolica theologia secundum potentiam dicemus. Nunc autem R.
A. de quibus in significativa theologia pro viribus disseremus. Nunc autem quae- A.
F. de quibus in significativa theologia pro ingenii facultate dicemus. Nunc autem quaecum- F.
P. de quibus in theologia quae in signis versatur pro virili parte disseremus. Nunc vero omnibus P.
p.. 1tept wv iv ñí 11up.6oALx~ Geo'Aoy(Cf xa.-r!X Oúva.p.w ipoüp.ev. Nüv ok 6aa. ñí~ p..
L. de quibus in theologia quae in signis versatur pro virili parte disseremus. Nunc vero omnibus L.
C. de quibus in symbolica theologia pro virili parte dicimus. Modo autem C.
D. j'en parleral, selon mes forces, dans la Tbéologle Symbolique. Tirant de la D.
54 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
6. nAPOVCHCECTI nPArMATEJAC EK TWN 1\0rlWN CVNArArONTEC KAI <UCnEP TJNJ KANONI TOJC 6.
H. tum praesentis est negotiationis de sermonibus congregantes, et sicut quadam regula H.
E. cumque praesentz's sunt actionis ex e/oquiis congregantes, et st"cut quadam regula his E.
S. cumque sunt praesentis negotii ex e/oquiis congregantes, et st"cut quodam S.
R. quae praesentis sunt negott"t" ex e/oquiz's congregantes, et quemadmodum quadam R.
A. (Jue sunt praesentt's operis de scripturis sanctis col/i'gentes, et his quae dicta sunt ve/uti norma A. '\•.
F. que ad praesens opus pertinent ex librt's theo/ogicis colligentes, atque his quae dicta sunt tamquam F.
P. quae hujus t'nstituti nostri sunt ex scripturis divinis co//ectis, iz's quae dt'ximus quasi P.
P.· mxpot.Ía·r¡~ ea'tt 7tp1Xyp.:x'ts[~X~ ex 't'W\1 Áoy[wv auvcxycxyóv-.s~, xa:t &a7tsp •~vl xcxvóvt ":oi'~ p..
L. quae hujus instituti nostri sunt ex scripturis divinis co//ectis, iz's quae di'ximus quasi L.
c. omnibus quae hujus instituti sunt ex e/oquiis divt"nt's collectis, iis quae dicta sunt c.
D. $alote Écrlture tout ce qu'IJ faut dire aujourd'hui, prenant ses termes D.
·-¡
6. EIPHMENOIC XPWMENOI KAJ nPOC AVTA CKOnOVNTEC Ent THN ANAn~JN TWN NOHT<UN eew- ti.
H. indictis utentes, et ad ipsam intendentes, in replicatt'onem intelligibilium Dei H.
E. quae dicta sunt utentes, et ad ea respicientes, ad resera#onem invisibilium divinorum E.
S. canone dictis utentes, et ad ipsa t"nspicientes, ad reserationem t"nte/Hgt"bt"lt"um Det· nomi- S.
R. regula dt"ctis utentes, et ad ipsam inspicientes, ad reserationem t"nte//igibt"lium dz'vinorum R.
A. quadam et linea utentes, atque ad ea aciem dt'rt"gentes, intel/igibi/ia divina nomina expli- A.
F. regula quadam utentes, ad quam aciem dirigamus, ad explicanda inte/Hgibt"lia Dei nomina F.
P. regula quadam, quam intueamur, utentes, ad spiritua/ia divina nomina expla- P.
P.· Elp'l}p.Évot~ zpwp.svr-~ x~ú 1tp0~ cxlh~ O'X07tOU\I't'E~, E7tt ñ)v avcímue.w 'tW\1 '\IO'l}'tW\1 6sw- P.·
L. regula quadam, quam t"ntueamur, utentes, ad spiritualia divina nomina expla- L.
C. quasi regula, quam intueamur, utentes, ad spiritua/ia Dei nomina reseranda C.
D. comme faisant loi,, tenant les yeux fixés sur eux, j'entreprends d'expliquer les noms im- D.
6. NVMIWN nPOEIWMEN KAI oneP A€1 KATA nACAN HMJN 0€01\0rJAN O IEPAPXIKOC E>ECMOC 6.
H. nominum procedamus ; et quod semper secundum omnem nobis theo/ogiam ht'erarchica H.
E. nominum proveniamus ; et quae quidem semper per omnem nobis theologiam hierarchica E.
S. flationum procedamus ; et quod semper secundum omnem theo/ogiam hierarchica ./ex S.
R. nominum procedamus ,· et quod semper secundum omnem nobt's theo/ogiam hierarchica R.
A. ~are pergamus ; et quod nobis semper in omnibus sacris e/oquiis sacra /ex A.
F. jam pergamus ; jam vero quod nobis in universa theo/ogz'a /ex sacra F.
P. banda veniamus; quodque semper nobis in omnt" disputatione, quae de Deo instituitur, pon- P.
p.. vup.~wv 7tpotwp.sv· XCXL 5r.:sp ast XCX't'cX 7tliacx\l ~p.iv 6soAoy[cxy Ó lspcxpz~xk 6sap.o; tJ-·
L. ~anda veniamus; quodque semper nobis z'n omni disputatione, quae de Deo instituitur, pon- L.
e. veniamus ; et quod in omni theologia /ex semper prae- e.
D. fllatériels de Dieu. Et, comme le veut la Hiérarchie chaque fois qu'on doit parler D.
6. 9Ca>ME9A TOIC AriOIC TA AriA KATA THN 9EIAN nAPAl10CIN ENil1PVONTEC KAI TWN AMVC- 6.
H. mus, sanctis sancta secundum divinam traditionem instabilientes, et ininitia- H.
E. namus, sanctis sancta secundum divinam traditionem collocantes, et indoctis E.
S. namus, in sanctis sancta secundum divinam tradz"tionem collocantes, et ipsa ab S.
R. mus, sanctis sancta secundum divinam traditionem collocantes, et ab indoctis R.
A. cemus, sancta sanctis ex traditione divina insinuantes, eaque a risu et illu- A.
F. beamus, sancta sanctis ex traditione divina dumtaxat insinuantes, eaque a risu F.
P. beamus, sanctis sancta, ut scripta divina tradunt, dantes et inserentes, eamque ab illorum P.
P.· &wp.aeiX. 't'oi:'¡; &yioL¡; 'ttX &yLIX XIX't'a TI¡v 6ai1Xv "lt1Xpcíooaw ~vLopúovn~, xa.l ~wv dp.u-11- p..
L. beamus, sanctis sancta, ut scripta divina tradunt, dantes et inserentes, eamque ab illorum L.
C. beamus, sanctis sancta, ut divina scripta tradunt, proponentes, a profano- C.
D. Dieu; traitons saintement ce qui est saint, suivant la sainte coutume, sans I'exposer D.
6. TCa>N AVTA rEAWTWN KAI .EMnAirMCa>N ~IPOVMENOI MAMON l1E AVTOVC EKEINOVC ElnEP 01\WC 6.
H. torum ipsas risibus et illusionibus eximentes, magis autem eos ipsos, si omnino H.
E. haec irridentibus et illudentibus auferentes, magis autem ipsos illos, si quidem E.
S. indoctorum risibus et delusionibus auferentes, magis autem ipsos illos, si totaliter S.
R. ipsa derisoribus et delusoribus segregantes, magis autem ipsos illos, siquidem totaliter R.
A. sione rudium hactenus atque infidelium vindicantes, immo illos ipsos, A.
F. illusioneque profanorum interim vindicantes, immo vero illos ipsos, si qui omnino F.
P. qui initiati non sunt rz"su ludibrioque vindicemus, aut eos potius, si qui sunt plane P.
p.. -:c.>v a.tha ys'Aw't'wv xiXt ip.1t1X~yp.wv ~~1XLpoúp.avoL, p.iiAAOV OE cxv-:ou¡; ixa(vou¡;' 6l1t6p 6Aw~; P.·
L. qui initiati non sunt risu -ludibrioque vindicemus, aut eos potius, si qui sunt plane L.
C. rum irrisionibus illusionibusque illa vindicemus, quin immo illos ipsos, si qui sint C.
D. aux rires et aux moqueries des gens profanes ; bien plus, 6tons a ces gens-la, s'il D.
S. EICI TOI01l1E TINEC AN9PCa>nOI THC Enl TOVTCa> 9EOMAXIAC AnOI\VTPOVMENOI COl MEN OVN 6.
H. sint tales ut quidam homines, in isto Dei compugnationibus liberantes. Tibi quidem istaH.
E. omnino sunt hujusmodi quidam homines, in hoc divina pugna redimentes. Te quidemE.
S. sunt tales quidam homines, ab impugnatione Dei in hoc liberantes. Igitur tibi quidem S.
R. sunt tales quidam homines, ab ea quae ad hoc Dei impugnatione redimentes. Tibi quidem igi- R.
A. si qui sunt istiusmodi homines, hoc errore liberantes. Te quidemA.
F. sunt tales, ab hoc errore quod divinis repugnant pro viribus liberantes. Te quidem F.
P. hujusmodi homines, a bello quod hac ex parte cum Deo gerunt liberemus. Tu qui- P ..
P.• Elat 't'(iLO(Oa 't'WEI; a-.6pW"ItOL, ñj¡; ~"ltL 't'OÚ':«¡> 6EOfJ-1XXÍ1X~ d"ltOAu't'poÚp.EVOL. l:ot p.ev ouv p..
L. hujusmodi homines, a bello quod hac ex parte cum Deo gerunt liberemus. Tu qui-L.
C. homines istiusmodi, a bello qtiod hac ex parte cum Deo gerunt revocemus. HaecC.
D. s'en rencontre encore, l'occasion de lutter contre Dieu sur ce point. Pour vous, cher D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE PREMIER).
6. TAVTA (f)VM;.AJ XPECt.lN Ct.l KM€ TJM09€€ KATA THN IEPCt.lTATHN V(f)HrHCIN KAI MHT€ PHTA 6.
H. custodire debitum est, o bone Timothee, secundum sacratissimam enarrationem, et neque H.
E. haec custodire oportet, o bone Timothee, juxta sacratissimam inductionem, et neque E.
S. haec custodire utz"le, o pulcher Timothee, secundum sanctissimam memorationem, et neque dici- S.
R. tur hoc custodire utile, o bone Timothee, secundum sacratissimam inductionem, et neque dici- R.
A. ista servare convenit, praeclare o Tz'mothee, juxta sacratissimam sanctionem, neque A.
F. i'sta conservare oportet, optime Timothee, juxta sacratissimam sanctionem, neque F.
P. dem haec observare debes, Timothee, ex sanctissima interpretatione, neque divinas res P.
P.· 'rCXU'riZ cpu'AáecxL xpewv, w xcx'A€ Ttp.ó6ee, xcx-r& -rl¡y tepw-:-á't'"t¡\1 Ú'f-/¡y"t¡aL\1, , ,., '
\
XCXL fL 7l't"E 1"' "t¡'rCX p.,
L. dem haec observare debes, Timothee, ex sanctissima interpretatione, neque divinas res L.
C. tibi servanda sunt, optime Timothee, juxta sacratissimam sanctionem, ne res C.
D. Timothée, il vous faut garder toutes ces choses suivant le saint conseil : ne dites et ne D.
6. MHTE EK(f)OPA TA 9EJA noJEJN EJC TOVC AMVHTOVC eMOJ .de l1Ct.lH o eeoc eeo- 6.
H. dictata neque pro/ata divina f acere ininitiatis ,· mihi autem det Deus H.
E. dicta neque pro/ata divz'na facere in indoctos; mihi autem det Deus E.
S. bilt'a neque exportabilia divina ad indoctos facere; mihz' autem det Deus, S.
R. bilia neque extra/ata divina /acere ad z'ndoctos ; mihi autem donet Deus R.
A.inter imperz'tos eloqui aut efferre divina; mihi autem Deus largz'ri digne- A.
F. ínter profanos eloqui aut efferre divina; mihi autem praestet Deus r#e, F.
P. vel divulgare iis qui int'tiati non sunt, ve/ enuntiare; mihi autem det Deus ut, pro Dei p.
P.· p.-1¡-re EX'fOpcx -r& 6eicx 1tOLELY el~ -ro u~ áp.u-1¡-.ov~ · ep.ot o€ ocj>71 ó Geb~ 6eo- p..
L. vel divulgare iis qui initiati non sunt, ve/ enuntiare ; mihi autem det Deus ut, pro Dei L.
C. divinas coram profanis efferas aut evulges ; mihi autem det Deus ut Divi- C~
D. manifestez aux profanes aucune chose divine ; pour moi, que Dieu m'accorde de chan- D.
6. nPEnCt.lC VMNHCAJ TAC THC. AKI\HTOV KAI AKATCt.lNOMACTOV 9EOTHTOC ArAeOVPrJKAC nOI\VCt.l- 6.
H.Deodecenter hymnidicere invqcatae et innominatae Divinitatis bonoperales multinominatio- H.
E. divinitus laudare.. non-vocatae et non-nominatae Divinitatis beneficas multas nominatio- E.
s. ut decet Deum, laudare invvcabilis et innominabilis Deitatis beneficas multas nominatio- S.
R.Deodecenter· laudare invocabilis et imzominabilis Deitatis beneficas multas nominatio- R.
A.tur ut congrue laudare possz'm benefica multiplicia nomina appellatione ac nomine carentis A.
F. ut divina decet, laudare benefica et multiplicia nomina Deitatis . appellatione nomineque F.
p,dignitate, multa variaque nomina Divinitatz's quae nec vocari potest nec nominari efferam P.
p.. 1tfE1tW~ Úp.vl¡acxL -r~~ 't'l¡~ cixA-/¡-rou xcxt a)(CX't"OYop.áa-rou 6eÓ'r71'rO~ ciycx6oupy:x~~ 1tOAuw- p..
L. dignitate, multa variaque nomina Divinitatis quae nec vocarz' potest nec nomznari efferam L.
c.nitatis, quae vocari nomz'narique non potest, multa variaque nomina, pro Dei dignitate, C.
D. ter comme 11 y a droit, sous tant de noms, les bienfaits du Tres Haut, qui esf sans nom D.
6. 0€01\0riAC KAI TIC H 0EIA ENWCIC KAI H SEIA AIAKPICIC THN 0EAPXIKHN 01\HN 6.
H.et quae est divina coadunatio et divina discretio. Thearchicam H.
E. logia, et quae divina unitas atque traditio. Divinam E.
S. logia, et quae est divina unitio et discretio. Thearchicam S.
R. theologia, et quae divina unio et discretio. Thearchicam R.
A. et quaenam sit divina conjunctio atque discretio. Divinam A.
F. logia, et quaenam sit divina unio et distinctio. Ipsa per se bonitas a F.
P. logia, et quae divina conjunc#o st't, quae separatio. Ipsa quz'dem bonitas P.
lo '\ ll.• ti ~
p.. 1
IJEOAOYLCX~, XCXL1 1
TL~
•
1'¡ IJEVX EVWO'L¡; XCXL1 oLcxxp
'
LO'L~. T'hv Gecx.px.LxT.v óA'tlv p..
L. logia, et quae divina conjunctio sit, quae separatio. 1psa quidem bonitas L.
c. theologia, et quae sit divina unio et distinctio. Ipsamet bonitas C.
D. soit qu'on distingue ; comment il y a unité et distinction en Lui. Quel qu'en soit le con- o.
6. VnAP:::IN O TI nOTE ECTIN H AVTOArA00THC ACI)OPIZOVCA KAI EKCI)AINOVCA nPOC TWN AOriWN 6.
H.tota_m substantiam quia aliquando est ipsa benigna segregans et demonstrans a sermonibus hym- H.
E. totam subsistentiam quía est per seipsam bonitas segregans et exprimens ab eloquiis lauda- E.
S. totam essentiam quodcumque est, per se bonitas determinans et manifestans ab eloquiis lauda- S.
R. totam essentiam quodcumque est, per se bonitas determinans et manifestans ab eloquiis lauda- R.
A.totam substantiam quidquid illa est, ipsa bonitas definire atque aperire a sacris eloquiis dici- A.
F. sacris celebratur tamquam definiens atque exprimens totam Deitatis supremae substantiam, quidquid F.
P. divinam totam essentiam, quidquid tandem sit, definiens atque enuntz'ans a scriptura sancta P.
p.. 611:cxp~w 8 't'L 1tO't'É ia..-w, l¡ (J.Ú't'ocxycx.GÓ'tl¡~ &cpopl~ovcroc xoct ixcpoclvovcr(J. 11:po¡; ..-(;)v 'Aoylwv p..
L. divinam totam essentiam, quidquid tandem sit, definiens atque enuntians a scriptura sancta L.
C. a sacris litteris celebratur totam essentiam divinam, quidquid tandem sit, definivisse atque C.
D. cept, les Saintes Lettres voient dans la Bonté m@me la caraetéristique et la notion de Ja nature D.
6. onOTAN CI»HCIN THN 0EAPXIAN AVTHN V<I»HrOVMENHN ElnEIN TI ME EPWTAC nEPI TOV ArA00V 6.
H. nisi quod inquit Thearchiam ipsam enarrantem dicere « Quid me interrogas de bono ? H.
E. cum ait Divinitatem ipsam subintroductam dicere «Quid me interrogas de bono? E.
S. quando dicit Thearchiam ipsam narrantem dicere ce Quid me interrogas de bono ? S.
R. quando ait Thearchiam ipsam superenarrantem dicere ce Quid me interrogas de bono ? R.
A. cum Deum ipsum ait exponendo dixisse «Quid me interrogas de bono ? nemo A.
F. quando supernum ipsum Deum ait exponendo di'xisse « Quz'd me interrogas de bono ? F.
P. cum ait Divinitatem z"psam narrantem dixisse «Quid me interrogas de bono? nemo P.
p.. ÓTtÓ-.cxv tpl)at -.7-,v 6ecxpxlav cxúTI¡v ÚcpY¡youp.ÉvY¡v elTtELV 11 T~ p.e Épw-.ii~ Ttept -.ou ciya~ou ; p..
L. cum ait Divinitatem ipsam narrantem dixisse ce Quid me interrogas de bono ? nemo L.
C. cum ipsummet Deum tradunt se designando dixisse <<Quid me interrogas de bono? C.
D. nous rapportent comment Dieu m@me leur sert de guide quand U a dit « En quoi m'appelez- D.
6.. OV MEPIKWC AM Enl THC OAHC KAI nANTEAOVC KAI OAOKAHPOV KAI nAHPOVC GEOTHTOC VnO 6.
H. non partim, sed in toto omniperfectae et integrae et plenae Divinitatis, a sermonibus H.
E. non partim, sed in tota et perfectissima et integra et plena DivinÜate, ab eloquiis E.
S. non partt'culariter, sed in tota et perfecta et integra et prima Deitate ab eloquiis S.
R. non particulariter, sed in tota ei omnino perfecta et integra et plena Deitate, ab eloquiis R.
A. non per partes, sed in tota ac perfecta atque. integra et plena Deitate, a scripturis sanctis A.
F. non divisim per partes, sed tota, perfecta, integra, plena Deitate, a sanctis eloquiis F.
P. non singillatim per partes, sed in tota, perfecta, integra plenaque Divinitate, a divinis P.
p.. ou p.ep~xw~, &.A).' ÉTtt ñi~ 8Al)~ xat Ttotvn'Aoü~ x1ú ó'Aox'A-I¡pou xcxt TtA-/¡pou~ 6EÓ'tl)To~, ÚTto p..
L. non singillatim per partes, sed in tota, perfecta, integra plenaque Divinitate a divinis L.
C. non in parte, sed in tota et perfecta et integra et plena Divinitate, a scripturis C.
D. dans I'Écriture cél~brent non une parcelle, mais la totalité, l'universalité, l'intégralité, la pié- D.
SIXIEME SECTION : LES NOMS COMMUNS AUX TROIS PERSONNES. 59
6. TWN i\OriWN VMNEIC9AI KAI nACAC AVTAC AMEPCUC AnOi\VTWC AnAPATHP.H- 6.
H. hymnificatur, et omnes ipsas, impartite, absolute et inobservate, H.
E. laudari, et omnes eas, impartibiliter, absolute, inobservate, E.
S. laudari, et omnes ipsas, simpliciter, absolute et inobservate, S.
R. laudari, et omnes ipsas, impartite, absolute, inobservate, R.
A. ceiebrantur, et omnes ipsae, individue absoluteque ac propter omnem A.
F. celebrari, ipsasque omnes, individue et absolute propter omnem discriminis obser- F.
P. scriptis laudari, eaque omnia, sine divisione, absolute, sine discriminis P.
f!· -r~v 'AoyCw1 óp.vei'a6a.~, xa.t mxaa.~ a.u-.cX~, cip.ap~~, ci1to'Aú-.w~, cimxpa.-.'llp-1¡- p..
L. scriptis iaudari, eaque omnia, sitze divisione, absolute, sine discriminis L.
e. sanctis iaudari, et ipsa omnia, imparticipate, absolute, sine observatione uilius C.
D. nitude de la Divinité ; tous, d'une maniere indivise, absolue, iden- D.
6. VnEMNHCAMEN El MH nEPI THC Oi\HC 9EOTHTOC CI>AJH TIC TOVTO EIPHC9AJ .BMC- 6.
H. monuimus, nisi de tota Deitate dicat quis hoc dicere, bias- H.
E. nuimus, si non de tota Divinitate dixerit, qui hoc dixit, bias- E.
S. ravimus, si non de tota Deitate dicat aliquis hoc dictum esse, et S.
R. memoravimus, si non de tota Deitate dicat quis hoc dt'ctum esse, bias- R.
A. monuimus, nisi quis hoc de tota Deitate accipiat dictum, bias- A.
F. admonuimus, nisi quis hoc de tota Deitate dictum confiteatur, scin- F.
P. admonuimus, si quis hoc in tota Divinitate dici negaverit, is P.
f-l· Ó1tEf!V-/¡aap.ev, e{ p.l) 1tEpt rijc; 6A'1)~ 0aÓ't'tl't0~ Cfa.l·r¡ 't~~ 't'OÜ'tO elp7ja6a.L, ~'Aa.a- P--
L. admonuimus, si quis hoc in tota Divinitate dici negaverit, is L.
C. minimus, nisi quis de tota Divinitate dicat hoc dictum esse, ne audet C.
D. tions Théologiques, prétendre que la Bonté n'est pas le fait de la Divinité entiere, c'est D.
60 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
6. OVN WC EnJ nACHC eeOTHTOC AVTO EKJ\HMnTEON KAI rAP AVTOC TE O ArAeOe~»VHC ECI»H 6.
H.sicut in omni Divinitate et in ipsum acceptum sit; etenim ipse etz"am, beneficus, inquit H.
E. igitur quomodo in omni Divinitate hoc accz"piendum; etenim ipsum, ex bono natum, ait E.
S. Dicendum igitur quod et z"psum, bonum natura, Verbum S.
R. igitur quod in omni Deitate ipsum assumendum ; etenim et ipsum, bonum naturaliter, dixit R.
A. dum itaque hoc de tota Deitate oportere accipi ; namque ut Verbum quoque ipsum, natura A.
F. dum i'gitur de tota Deitate hoc accipi oportere; nempe Verbum quoque ipsum, natura bo- F.
P. Dicendum est igitur, et Verbum t"psum, quod natura bonum P.
< .z 1 .z ) '
T
p.. OUV Wc¡ t;7tL 7tCXG'7jc¡ (lll€0't'7j'rOc¡ CXU't'O1 ¡;;)(
1 1 '
."'1}7t'r€0V" xcxt yap cxu-róc¡ n ó dycx6ocpuT¡'> lrp71 p..
L. dum igitur hoc de iota Deitate oportere accipi ; etenim et Verbum ipsum, quod natura L.
C. est i'gitur de tota Deitate hoc accipi oportere : etenim et Verbum ipsum, quod natura C.
D. atlfrmer que la Dfvhdté entfere mérfte ce nom. Aussf bien le Verbe en personne, essentfel- D.
6. 1\0roc ere.> ArAeoc EIMI KAI TIC TWN 9€01\HnTWN nPOII»HTCa>N VMNEI TO nNEVMA 6.
H. Sermo « Ego bonus sum » ; et quidam Deiacceptabilium prophetarum hymnidicz"t H.
E. Verbum « Ego• bonus sum »; et quidam Deo acceptabilium prophetarum laudat E.
S. dixit «Ego sum bonus » ~· et quidam Deo acceptorum prophetarum laudat S.
R. Verbum ce Ego bonus sum » ; et quidam Deo acceptorum prophetarum laudat R.
A. bonum, ait ce Ego bonus sum » ; et quidam ex prophetis divinitus ajjlatus praedicat A.
F. num << Ego, inquit, bonus sum » ; atque alz"us ex prophetis divinitus occupatus canit F.
P. est, dixisse « Ego sum bonus » ; et quemdam prophetam, qui numine divino permotus fuit, P.
p.. Aóyoc¡ << 'Eyw dytx9óc; elp.L >> • xcxl 't"L'> -r~v Oeo:Ai¡mwv nporp·r¡'t'~v Úp.ve~ -ro llveup.a p..
L. bonum est, dixit « Ego sum bonus >> ~· et quidam prophetarum, qui numine divz"no permotus fuit, L.
C. bonum est, ait « Ego bonus sum >> ; et quidam propheta divino numine ajjlatus laudat C.
D.lement bon, a dft « je sufs bon » ; et un prophete confesse, sous la .motfon dfvfne, que D.
6. KAI TO nNEVMA THC AJ\H0EIAC. TO ON O. nAPA TOV nATPOC EKnOPEVeTAI KAI El MH OJ\HN 6.
H. et « Spiritus veritatis, qui a Patre procedit » ? Et, nisi totam H.
E. et « Spiritus veritatis est~ qui a Patre procedir »? Et, si non totam E.
S. et « Spiritus veritaiis est, qui a Patre procedit »? Et, si non totam S.
R. et « Spiritus veritaiis qui est, qui a Patre procedít »? Et, si non totam R.
A. et illud « Spiritus veritatis qui est, qui a Patre procedit » ? Et, nisi totam A.
F. necnon et illud « Spiritus veritatís qui est, qui a Patre procedit » ? Atqui, nisi totam Dei- F.
P. et illud rWJJj_ritus veritatis, quí a Patre procedit » ? Et, nisi totam .P.
p.. xcxt 't'O << IlveÜfA-cx. 't'7J~ll9elcx.¡; 't'O óv, 8 1tcx.pll. 't'oÜ Ilcx't'po~ sx7topeÚe't'cx~ >l ; Kcx.t, e€ p.'h 8AllV p..
L. et illud << Spiritus veritatis, qui a Patre procedit » ? Et, nisi totam L.
C. et illud « Spiritus veritatis qui est, qui a Patre procedit » ? Et, nisi Divini- C.
D. a ceux-ci « L'Esprit de vérité qui est, qui procede du Pere » ? Si l'on n'admet D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
5. EINAI «<»ACIN THN ElEAPXIKHN ZCUHN O(A)C At\HEIHC O «<»HCAC IEPOC 1\0rOC CUCOEP O 5.
H.dicunt Thearchiam vitam, quomodo verax est qui dixit sacer Sermo H.
E. esse aiunt divinam vitam, quomodo verum erit quod dixit divinum Verbum E.
S. Thearchiam dicunt esse vitam, quomodo verum quod dixit sanctum V erbum S.
R. esse aiunt thearchiam vitam, qualiter verax dicens sacrum Verbum « Quem- R.
A. esse dicant vitalem vitam, quomodo verum est Verbum sacrum quod ait A.
F. tatem esse vitam dt"cant et vivificam, quonam modo verum est Verbum sacrum quod ait F.
P. Divinitatem vitam esse dederint, quomodo verum est sacrum Verbum quod dixit P.
p.. elva( rpaaL 't'ljV Qe~pztxl¡v ~wf¡v, 1tW~ i):r¡QT¡~ ó ~T¡aa~ lepo~ 'Aóyo~ << "Oa7tep ó p..
L. Divinitatem vitam esse dederint, quomodo verum est sacrum V erbum quod dixit L.
C. tatem totam dicant esse vitam, quomodo verum est sacrum Verbum quod ait C.
D. pas que toute la Déité est vie, comment jugera-t-on vrai le sacré Verbe qui dit « Comme D.
ts. OATHP ErEIPH TOVC NEKPOVC KAI ZCUOOOI€1 OVTCUC KAI O VIOC OVC El€1\€1 ZCUOOOIEI ti.
H.« Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vult vivificat » ? H.
E.<< Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, sic Filius quos vult vivificat » ? E.
S.<! Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vult vivificat » ? S.
R. admodum Pater suscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vult vivificat » ? R.
A.<< Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, ita et Filius quos vult vivificat » ? A.
F.<< Quemadmodum Pater suscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vult vivificat ,, ? F.
P.<< Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, ita Filius quos vult vivificat » ? P.
p.. Da..T¡p éye:ipeL 't'ouc; vexpou~ xal. ~wo7totei", o6·w~ xcxt ó rloc; oü~ OiAeL ~wo1tOLEL ll p..
L. << Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, ita Filius quos vult vivificat >J ? L.
C.<< Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, st"c et Filius quos vult vivificat ,, ? C.
D. le Pere ressuscite et vivilie les morts, ainsi le Fils accorde la vie comme i1 Lui plait » ? D.
ts. KAI OTI TO nNEVMA ECTIN TO ZCUOOOIOVN OTI A€ KAI THN KVPIAN EXEI T(A)N 0/\CAlN H f.S.
H. et quod « Spiritus est qui vivificat >J ? Quía autem et proprietatem habet universorum H.
E.. et quía « Spiritus est vivificans lJ? Quomodo 'Oero et dominationem habeat omnium E.
S. ei quod <; Spiritus Sanctus est qui vivificat >J? Quoniam autem et dominationem totorum habet S.
R. et quoniam << Spiritus est qui vivificat ,, ? Quoniam autem et dominationem habet omnium R.
A. et illud << Spiritus est qui vivificat >J ? Ceterum quía dominatum quoque omnium habeat A.
F. et illud << Spiritus est qui vivificat ,, ? Jam vero quía tota Deitas habeat omnz'um F.
P. et praeterea « Spiritus est qui vivificat J> ? Jam vero dominatum etiam totius mundi habet P.
P.· xat 6't'L (( 't'O llveíip.cí. Éa't'L 't'O ~W01t0LOUV )) ? "O't'L Se xcxl. ..T¡v xupe(cxv ezet 'tW11 IIAwv t¡ P.·
L. et praeterea « Spiritus est qui vivificat >>? Jam vero dominatum etiam totius mundi habet L.
C. et illud << Spiritus est qui vivificat J>? Quoniam quoque dominatum totius mundi tota Di- C.
D. et cecf « C'est l'Esprit qui accorde la vie ,, ? La Déité entiere est encore Seigneur de toutes D.
f.S. 0/\H · ElEOTHC OEPI MEN THC ElEOrONOV ElEOTHTOC H THC VIKHC OVAE EJnEIN ECTIN f.S.
H. tota Divinitas, de quidem Deigenitae Divinitate Filialitatis neque dicere est, ut H.
E. Divinitas iota, de quidem Deumgignente Deitate aut Genita nil dicendum est, ut E.
S. tota Deitas, de Deigena Deitate quidem aut Filiali neque dicere est, sicut S.
R. tota Deitas, de Deigena Deitate aut Filiali neque dicere est, ut existí- R.
A. tota Divinitas, de Patris quidem fecunda Deitate vel Filii dici non potest, utA.
F. dominatum, perspicere patet nempe de fecunda Patris Deitate vel Deitate Filii non facile nar- F.
P. tota Divinitas, ac de Deo quidem qui Deum genuit aut de Deo Filio ne dici quidem potest, P.
P.· 8A7l 6eÓ't''1\c;, 1tEpL p.E:v 't'~c; Oeoyóvou QeÓ't''l\'t'O~ 1/¡ -:Tic; ultxTíc; ouoe EL1tELV Éa't'LV, p..
L. tota Divinitas, ac de Deo quidem qui Deum genuit aut de Deo Filio ne dici quidem potest, L.
C. vinitas obtinet, de Deo quidem qui Deum genuit vel de Deo Filio ne dici quidem possit, C.
D. choses. Qu'il ~'agisse de Dieu le Pere, qu'il s'agisse de Dleu le Fils, je ne crofs pas D.
SIXIEME SECTION : LES NOMS COMMUNS AUX TROIS PERSONNES.
6. WC OIMAI nOCAXH THC 6€0/\0riAC Enl nATPOC KAI. VIOV t.IA6PVMETAI i"O 6.
H.puto, quantum theologia in Patre et Filio circumgeritur quod Domi- H.
E. aestimo, quoties in theologia in Patre et Filio divulgatur Domi- E.
S. arbitrar, in quot locis theologiae in Patre et .Filio frequentatur Domi- S.
R.mo, quoties a theologia in Patre et Filt"o frequentatur Domi- R.
A.reor, quam multis in locis divinarum scripturarum de Patre et Filio legitur A.
F. ratu est, ut arbitrar, quam multis theologiae locis praedicetur Dominus de Filio pariter F.
P. ut opinor, quot scripturae sanctae locis in Patre et Filio nomen Domini P.
'
p.. w~ T
otp.cxt, 1COCI'':1.:x.T¡ 'tli~ 9eoAo¡{rx~ E7tt llcx'tpo~ xcxt nou Otcx&puAAE~'tCXL 'tO P.·
L. ut opinor, quot scripturae sanctae locis in Patre et Filio nomen Domini L.
C. ut opinor, quot ·scripturae sanctae locis in Patre et Filio nomen << Dominus )) C.
D. qu'on puisse compter combien de fois les auteurs sacrés donnent au Pere et au Fils le titre D.
6. KVPIOC AMA KAI KVPIOC TO nNEVMA ECTIN KAI TO KAAON t.E KAl TO 6.
H.nus ; sed et Dominus Spiritus est. Et bonum autem et H.
E. nus; sed et Spiritus Dominus est. Et pulchrum autem E.
S. nus; sed et Dominus Spiritus est. Et pulchrum autem S.
R. nus ; sed et Dominus Spiritus est. Sed et bonum et R.
A.Dominus ,· sed et Dominus Spiritus est. Pulchritudo quoque A.
F. atque Patre ; Spiritus quin etiam Dominus est. Ipsum quoque pulchrum F.
P. celebretur; atqui Dominus est etiam Spiritus. Pulchrum quoque et P.
p.. Kúpto~ · a.na. xoct Kúpto~ 1:0 llveup.rl ea'tt. Kcxt 1:0 xcxAov os xcxt 1:0 p..
L. celebretur; atqui Dominus est etiam Spiritus. Pulchrum quoque et L.
C. celebretur; atqui Spiritus quoque Dominus est. Pulchrum etiam et C.
D. de << Seigneur » ; par ailleurs I'Esprit-Saint est également Seigneur. De m@me, la beauté, la D.
6. CO~ON
. Enl
. THC 0/\HC 6EOTHTOC VMNEITAI
H.sapiens in tota Divinitate hymnizatur; •
KAI TO ~CA>.C KAI TO :eeonOION KA1 TO
et lux, et deificum, et causa, et
6.
H.
E. et sapiens in tota Divinitate laudatur; et lumen, et deificum, et causa/e; E.
S. et sapiens in tota Deitate laudatur ,· et lumen, et deificum, et causa, et S.
R.sapiens in tota Deitate laudatur; et lumen, 'et deificum, et causa, et R.
A. et sapientia in Deitate celebratur ; et lux itidem, et deificum, et A.
F. atque sapiens in tota Deitate laudatur; lumen praeterea, potestasque deifica, similiter atque F.
P. sapiens in tota Divinitate laudatur ,· itemque lux, et quod Deus facit, ac P.
p.. aot¡ov e1tt 1:T¡~ 5AT¡~ 9eÓ't't¡'tO~ Úp.vEL't!XL' xcxt 'tO t¡w~ xcxt 't~ &Eo7totov xrxt 'tO p..
L. sapiens in tota Divinitate laudatur ; itemque l1JX, et quod Deus jacit, ac L.
C. sapiens de tota Divinitate praedicatur ; uti et lux, et id quod deum efficit, et e.
D. sagesse sont attribuées a toute la Déité. La lumiere, l'énergie divine, la causa- D.
6. AITION KAI nANTA OCA THC OAHC 9EAPXIAC ECTIN EIC nACAN ANArEI TA /\OrlA 6.
H.omnia quaecumque totius Thearchiae sunt, in omnem ducunt sermones thear- H.
E. et omnia quaecumque totius Divinitatis sunt, in omnem reducunt eloquia E.
S. omnia quaecumque totius Thearchiae sunt, ad omnem reducunt eloquia S.
R. omnia quaecumque totius Thearchiae sunt, in omnem reducunt eloquia R.
A. causa, et omnia quae totius Deitatis sunt, a sanctis litteris in totius Dei- A.
F. causa, cuneta summatim quae totius Deitatis supremae sunt, sacrae litterae in universam Dei- F.
P. causa, et omnia quae sunt totius Divinitatis, ad omnem divinam laudem P.
p.. IXL'
"
ttOV '
XCU 7CIX'1 \I'tCX oacx
, - !!"\
't'T¡~ .0/\T¡~
(j 1
lJECXpX,LIX~
z 1
t;CI''ttv, E'~ 1eiacxv clvá.¡Et 'ta.. Abytcx p..
L. causa, et omnia quae sunt totius Dz'vt'nitatis, ad omnem divinam laudem L.
C. causa, et quaecumque tandem sunt totius Divinitatis, ad omnem divinam laudem C.
D. Uté; et tout ce qui revient · a toute la Déité, deviennent dans I'Écriture des lou- D.
PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
6. A€ CAlC OTAN «<»AIH TIC TA nANTA AJAVTOV KAI EtC AVTON EKTICTAJ 6.
• et in ipso creata sunt », •
H. autem, sicut quando dicit quis « Omnia per ipsum .H.
E. vero, ut cum quidam ait « Omnia per ipsum et in ipso creata sunt », E.
S. autem, sicut quando dicunt « Omnia per ipsum et in ipso jacta sunt », S.
R. autem, ut quando ait quidam « Omnia per ipsum et in ipsum creata sunt », R.
A. vero, cum dixerit quispiam « Omnia per ipsum et in ipso condita sunt », A.
F. quasi distinctione quadam, ut quando dixerit quispiam « Omnia per ipsum atque in ipsum creata sunt», F.
P. autem et jusius, ut cum ait quidam « Omnia per ipsum et in ipso creata sunt »,
~, ( O'tel'\1
" , T'C1 'ttel'\l'tel
, ~ , ClU'tOU
, - XClL, E~~
, cr.U't'0'\1
, , EX't'L'l"'tClL ll,
,~
P.
fl'· oE, W~ ~C1L7j (( o~ P.·
L. autem et jusius, ut cum ait quidam « Omnia per ipsum et in ipso creata sunt », L.
C. vero, ut cum quidam ait « Omnia per ipsum et in ipso jacta sunt », c.
D. fait amplement, comme daos ces textes « Tout a été fait grice a Lui et en Lui », D.
6. KAI TA nANTA EN AVT(i) CVNECTHKEN KAI E::AnOCTEAEIC TO nNEVMA COV KAI KTIC9HCONTAJ 6.
H. et « Omnia in ipso constant », et « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». H.
E. et « Omnia in ipso constituta sunt », et « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». E.
S. et « Omnia in ipsum consistunt », et « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». S.
R. et « Omnia in ipso consistunt », et « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». R.
A. et «In ipso consistunt universa », et illud « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». .A.
F. et « In eo cuneta consistunt », rursus illud « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». F.
P. et illud « Omnia in ipso constant », et « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». .P.
p.. xat « T~ 'ltCÍncr. Év a1h<¡l auvÉa-'t7jXE », xat « 'E;a7tO'l"'tEAE~~ -.o Ilveüp.cí crou, xat X'tLcr6-/¡crov'taL >>. p..
L. et illud « Omnia in ipso constant », et « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». L.
C. et «In ipso cuneta consistunt », et « Emittes Spiritum tuum, et creabuntur ». C.
D. « Toutes choses sont établies sur Lui », «Vous donnerez votre Esprit, et ainsi Vous créerez »•. D.
SIXIEME SECTION LES NOMS COMMUNS AUX TROIS PERSONNES. 65
o. KAI INA CVMHB~HN CI>AIH TIC AVTOC O 0€APXIKOC €4>H. J\OrOC Ert.> KAI O nATHP o.
H. Et, ut summe dicit i'pse thearchicus Sermo « Ego et Pater unum H.
E. Et, ut breviter dicam quod ipsum divinum ait Verbum «Ego et Pater unum E.
S. Et, ut summatim dicat aliquis, z'psum thearchicum dixit Verbum «Ego et Pater S.
R. Et, ut comprehensive dicat quis, ipsum thearchicum dixit Verbum «Ego et Pater R.
A. Et, ut perstringam breviter, divinum ipsum ait Verbum <<Ego et Pater unum A.
F. Atque, ut summatim dicatur, Verbum ipsum supreme divinum inquit << Ego et Pater F.
P. Atque, ut aliquis summatim dicat, cum divinum Verbum ipsum dixit <<Ego et Pater P.
p.. Koct rvoc au'AAT¡~o"flv foci·t¡ ... ~~. octi't"oc; ó 6eocpx~xoc; ecp"fl Aóyoc; << 'Eyw xcxt ó lloc't"l}p p..
L. Atque, ut aliquis summatim dicat, cum divinum Verbum ipsum dixit <<Ego et Pater L.
C. Et, ut compendio quis dicat, ipsummet Dei Verbum ait <<Ego et Pater unum C.
D. Pour tout dire en un mot, le Verbe de Dieu Lui-m@me a dit « Mol et mon Pere, nous D.
o. EN ECMEN KAI nANTA OCA EX€1 O nATHP EMA ECTJN KAI nANTA o.
H.sumus », et << Omnia quae habet Pater, mea sunt », et << Omnia H.
B. sumus », et << Omnia quaecumque habet Pater, mea sunt », et « Omnia E.
S. unum sumus », et « Cuneta quaecumque habet Pater, mea sunt », et « Cuneta S.
R. unúm sumus », et « Omnia quaecumque habet Pater, rnea sunt », et « Omnia R.
-A. sumus », et « Omnia quae habet Pater, mea sunt », et « Omnia A.
F. unum sumus », et « Omnia quaecumque habet Pater, mea sunt », et quando sic Patrem alZo- F.
P. unum sumus », et « Omnia quaecumque habet Pater, mea sunt », et « Omnia P.
p.. E'l
" J.
~:;ap.Ev 11 , xoct « llrinoc Baoc lxe~ b Iloc't"l}p ép.ri ean 11, xoct « llániX p..
L; unum sumus », et « Orqnia quaecumque habet Pater, mea sunt JJ, et « Omnia L.
C. sumus », et « Quaecumque habet Pater, mea sunt JJ, et <• Omnia C.
D. ne sommes qu'un », et « Tout ce qu'a mon Pere, est a Mol », et « Tout ce que j'ai, D.
o. TA EMA CA ECTJN KAI TA CA EMA KAI AVE>JC OCA ECTJN TOV nATPOC 6.
H. mea sua sunt, et sua mea JJ ; et iterum, quanta sunt Patris H.
E. mea tua sunt, et tua mea sunt )) ; et iterum, quaecumque sunt E.
S. mea tua sunt, et tua mea JJ ,· et rursum, quaecumque sunt S.
R. mea tua sunt, et tua mea JJ; et rursus, quaecumque sunt Patris R.
A. mea tua sunt, et tua mea JJ; et rursus, quaecumque Patris.A.
F. quitur «Mea omnia tua sunt, atque tua sunt et mea JJ; praeterea, quaecumque Patris sunt atque F.·
P. mea tua sunt, et tua mea )) ; et rursus, omnia quae sunt Patris, .P.
p.. 't"ot, ~>p.ot
1 , z
acx, ~;;an, , , , , ,
XIX~ ';'IX acx Ep.ct. n •
, 1
'tl). , " -
xoc~ ottJ11~c;, oaoc ~>a't"~ 't"OU
noc.-poc;, p..
L. mea tua sunt, et tua mea )) ; et rursus, omnia quae sunt L.
C. mea tua sunt, et omnia tua mea sunt )) ; et rursum, quae sunt Patris etC.
D. Vous appartient ; ce que Vous avez, M'appartient » ; et derechef, tout ce qui est a son Pere D.
6. KAI AVTt.> Tt.> 0€APXJKt.> nNEVMATI KOINt.>NJKt.>C KAI HNc..:>MENc..:>C ANATIGHCJ TAC 6.
H. et /psi thearchico Spiritui communiter et coadunaliter disponunt: Dei H.
E. Patris et Ipsius, Spiritui 'Sancto communiter et unitim reponunt : divinas E.
S. Patris et Ipsius, thearchico Spiritui communicative et unitive attribuit : divinas S.
R. et Ipsius, Ipso thearchico Spiritui communicative et unite reponunt : divinas R.
A. et Ipsius, suni divino quoque Spiritui socialiter et conjuncte applicat, ut :A.
F. Filii, Spiritui quoque supreme divino communicabiliter uniteque attribuuntur : deificas F.
P. Ejus etiam szmt, omnia divino Spiritui communiter et conjuncte tribuit : divina P.
p.. xoct Athoü, 't"ij} Gecxpx~xij) Ilveúp.cx·n xo~vwv~xwc; xcxt -l¡vwp.Évwc; civoc't"i6"fla~· 't"ac; p..
L. Patris et Ipsius Filii, divino Spiritui communiter et conjuncte tribuit : divina L.
C. sua, Spiritui divino principali per communicationem unionemque attribuit : utpotedivinas C.
D. et a Luf, 11 l'attribue au Saint-Esprit d'une maniere commune, au m@me titre, eomme: o.
Versions Jat. - s.
66 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIÍ!ME),
6. 9EOVPriAC TO CEBAC THN nHrAJAN KAI ANEKI\EJnTON AITIAN KAI l1JANOMHN TWN ArAeOnPEnWN 6.
H.operationes et cultus, fontalem et indeficientem causam, et distributionem benidecororum mune- H.
E. operationes, honorem, fontem et non-deficientem causam, et distributionem optimarum E.
S. operationes, honorem, fontanam et indeficientem causam, et distributionem benignorum S.
R. operationes, venerabile, fontanam et indeficientem causam, et distributionem benidecentium R.
A.divinas operationes, venerationem, principalem et indeficientem causam, ac distributionem cae/es- A.
F. operationes, venerationem, fontanam indeficientemque causam, optimorum munerum distribu- F.
P. opera, venerationem, primam perpetuamque causam, optimorum donorum ac munerum tribu- P.
P.· Oeoupy(cx~. 'tO aép-x~. TI¡v '7t"rlycx(cxv xcxt dvéxAmnov CXL'tLCXY, xcxt o~cxvo¡.d)v 'tWY dycx9o1tp€1tWY P.·
L. opera, venerationem, primam perpetuamque causam, optimorum donorum ac munerum tribu- L.
c. operationes, venerationem, scaturientem et nunquam deficientem causam, atque distributionem c.
D. les «Euvres divines, la majesté, la fécondité premiere et perpétuelle, la collation des dons D.
6. nANTA TH 01\H 9EAPXIAI nPOCECTI KATA TON 9EOTEI\H 1\0rON TOVTCA>N OVN HMIN ti.
H. omnia toti Thearchiae adest secundum a Deo perfectum sermonem. Istorum ergo nos H.
E. omnia toti Divinitati adsunt secundum divinam perjectam rationem. His igitur a nobis, E.
S. nientia omniq. totz' Thearchiae insunt secundum perjectum in Deo verbum. Jgitur istis a nobis, S.
R. omnia toti Thearchiae adsunt secundum a Deo perjectum verbum. His igitur nobis, R.
A. omnia juxta exactissimam rationem toti Divinitati insunt. . His igitur, A.
F. Deo digna cerzsentur toti Divinitati insunt, ratione Divinitatis absolutissima. Cum igitur haec, .F.
P. digna sunt, in tota Divinitate insint, ratione absoluta Divinitatis. His igitur a nobis, P.
p.. mX.v-rcx 't~ 5A'{l OecxPX.iCf 1tpÓaean xcx'ta 'tOY 9eon),7¡ AÓ'(OY. ToÚ'tWY ouv T¡p.t'v P.·
L. digna sunt, in tota Divinitate insint, ratione absoluta Di•fJinitatis. His igitur a nobis, L.
.C. ratione perfectae Deitatis competunt, toti inesse Divinitati. Cum igitur haec c.
.D. appartient a toute la Déité, paree qu'EIIe est de tout point divine. Cette doctrine D.
SIXIEME SECTION : LES NOMS COMMUNS AUX TROIS PERSONNES. 67
o. BPAXECUC MEN EN TOVTOIC KAI MEPIKCUC EN AMOIC aE IKANCUC EK TCUN i\OriCUN ó.
H. pauto minus quidem in istis et partim, in aliis autem idonee, de sermo- H.
E. • breviter quidem in talibus et partim, in aliis <¿•ero sufficienter, ex elo- E.
S. breviter quidem in his et particulariter, in aliis autem sufficienter, ex eloquiis S.
R. breviter quidem in his et particulariter, z'n aliis autem sujficienter, ex eloquiz's R.
A. breviter hic et ex parte, aliis vero in locis satis, de scrip- A.
F. in praesentia quidem breviter atque ex parte, alibí vero suffidenter, sacrorum eloquiorum F.
P. paucis quidem hoc loco et ex parte, - aliis autem satis multz's, demons- P.
P.· ~pll.x:tw~ p.ev Év 't'OÚ't'O~<,; Xll.~ p.ep~xw~, Év (}.)..)o~~ o€ LXIl.VW<,;, Éx 't'WV 'Aoy(wv p..
L. paucis quidem hoc loco et ex parte, aliis autem satis multis, demons- L.
C. impraesentz'arum quidem breviter et ex parte, alibí vero quantum satis est, sacrorum eloquiorum C.
D. est, ici rapidement et chichement, ailleurs suffisamment, démontrée D.
o. aE TIC cf»AIH CVfXVCIN HMAC EN TOVTCU KATA THC 0EOnPEnOVC aiAIPECECUC EICAfEIN ó.
H. autem quis fatur confusionem nos in hoc adversus Deidecoram divisionem inducere, H.
E. autem quis dixerit conftfSionem nos in hoc contra divinam discretionem introducere, E.
S. autem quis dicat confusionem nos inducere in isto contra divisionem Deo convenientem, S.
R. quis autem dicat confusionem nos in hoc adversus Deodecentem divisionem inducere, R.
A. dixerit confusionem nos contra sacratissimam Personarum distinctionem hac ratione introducere~ A.
F. objecerit conjusionem nos hac ratione contra distinctionem Divint'tati convenientem z'ntroducere, F;
P. si quis hoc objiciat : nos ex hac parte conjusionem in Deo dignam distinctionem z'nducere, P.
¡.¡... oé 't'L<,; ~ai1) aúyxuaLv -l¡p.<i<; Év 't'OÚ't'C¡l Xll...~ '-r7j<,; Gso7tpE7tOUc; OL'XLpÉaew¡; sCa&.yéw, . P.·
L. si quis hoc objicia~ : nos ex hac parte confusionem contra Deo dignam distinctionem inducere, L.
C. objecerit nos isto modo contra distinctionem Divinitati competentem confusionem quamdam introducere, C.
D. quelqu'un dit que par la nous apportons la confusion quand iJ faut distinguer en Dieu, D.
68 PREMIERE PARTm : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
6. TON TOIONllE AOrON HMEIC OVTE AVTON OIOME0A n10EIN IKANON WC ECTIN AAH0HC 6.
H. talem sermonem nos neque ipsum opinamur sa#sfacere idoneum sicut est verax. H.
E. talem rationem nos neque ipsum aestimamus suadere sufficientem quomodo est verax. E.
S. talem sermonem nos non arbitramur ipsum persuadere sujjicientem quod est verus. S.
R. talem sermonem nos neque ipsum existimamus suadere sujjicientem quod est verax. R.
A. is, nostro judicio, se vera prosequi persuadere numquam poterit. A.
F. nos hunc arbitramur se vera dicere numquam persuasurum. F.
P. nos ne eum quidem ejusmodi orationem veram esse docere posse arbitramur. P.
P.· 't'OV 't'O~Óvoe Myov l¡p.e~~ oun IXU't'OV o'óp.eGoc 'ltdGew lxcxvóv, @'Ó ECT't'W d):r¡G-I¡'Ó. P.·
L. nos ne eum quidem ejusmodi orationem veram esse docere posse arbitramur. L.
C. nae is nostro judicio ejuscemodi objectionis veritatem probare numquam potertt. C.
D. sans nul doute nous pensons qu'il ne peut réussir a prouver la vérité de ce qu'il avance. D.
6. El MEN rAP ECTI TIC OAWC O T01C AOrJOIC ANTANICTAMENOC nOPPW nOV nANTWC ECTAI KAI 6.
H. Si enim est quis omnino sermonibus resistens, longe alibí perfecto erit H.
E. Si quidem enim est quis omnino eloquiis resistens, longe ibi universaliter erit E.
S. Si enim aliquis quidem est qui totaliter eloquiis resistat, longe omnino erit et a S.
R. Si quidem enim est aliquis totaliter eloquiis resistens, longe ibi omnino erit et ab ea R.
A. Nam si guidem est qui omnino sacris scripturis resistat, /onge omnino aberit et A. ·u
)
F. Si enim is est qui omnino sacris litteris resistat, a philosophia quoque nostra F. i
P. Nam si is quidem omnino divinis scriptis adversatur, procul et omni ex parte a nostra P.
p.. Ei p.ev y&p Éa't'( ·'t'~'Ó 5Aw'Ó ó 't'O~'Ó Aoylo~'Ó ocvTocv~a't'cíp.evo;, 7tÓppw 'ltOU nlivTw; ia-::a.~ xcxt p..
L. Nam si is quidem omnino divinis scriptis adversatur, procul et omni ex parte a nostra L.
C. N am si talis sit qui omnino sacris litteris resistat, a philosophia quoque nostra C.
D. Mais si quelqu'un repousse completement I'Écriture, il ne tiendra nul compte de D.
Et MEAEI nc.>c AN HMIN MEAHCEI THC Enl THN 0EOAOrJKHN EnJCTHMHN AVTOV XEIPArCiJriAC 6.
H. verit, quomodo ergo nos assimilabit ad theologicam disciplinam sua manuductione ? H.
E. rat, quomodo etiam a nobis curabit in theologicam scientiam suae manuductionis ? E.
S. quiis, quomodo nobis cura sit illius manuductionis ad theologicam scientiam ? S.
R. est, qualiter utique nobis cura ejus erit quae ad theologicam scientiam ipsius manuductionis ? R.
A. tia, quomodo nobis erit curae ipsum ad castissimorum eloquiorum scientiam adducere? A.
F. tia, quonam pacto nobis curae erit ad theologicam scientiam hunc adducere ? F.
P. ritur, quomodo nobis curae erit illius in divina scientia institutio ? P.
p.. p.ÉAE~, 1tw; &v l¡p.L'v p.eA-/¡ae~ -r'i¡~ ént TI¡v GeoAoytú¡v É'lt~a-r-l¡p.llv cxu-rou xe~pcxywylcx¡¡ ; p..
L. ritur, quomodo nobis curae erit illius in divina scientia institutio ? L.
C. tia, quomodo nobis curae erit ut i'psum ad scientiam theologicam manuducamus? C.
D. Lettres, comment permettra-t-il que nous le conduisions a la science de l'@tre divin ? D.
SIXIEME SECTION : LES NOMS COMMUNS AUX TROIS PERSONNES.
6. El AE EIC THN TWN J\OrJWN AJ\HE>EIAN AnOCKOnEI TOVTW KAI HMEIC KANWNI 6.
H. Si autem in sermonum veritate contemplatur, hoc et nos canone H.
E. Si autem in eloquiorum veritatem respicit, hac et nos regula E.
s. Si autem ad eloquiorum veritatem respicit, hoc et nos canone S.
R. Si autem in eloquiorum veritatem respicit, hac et nos regula R.
A. Sin vero scripturae sanctae veritatem intuetur, ista nos quoque A.
F. Sin autem sacrorum eloquiorum veritatem quasi signum spectat, hac et nos regula F.
P. Sin autem dz"vinorum scriptorum veritatem sibi habet propositam, nos quoque hac quasi P.
p.. El oe el¡; TI¡v 't'W\1 "Aoylwv ciÁ7¡6wxv oc1toaxom:L", 't'OÚ't'«p x«t 1¡p.eL"¡; xocvÓvL p..
L. Sin autem divinorum scriptorum veritatem sibi habet propositam, nos quoque hac quasi L.
C. Sin eloquiorum veritati attendat, nos ista quoque e.
D. Si au contraire iJ a égard a la vérité des Saintes Lettres, nous prendrons l'Écriture com- D.
6. KAI «<»WTI XPWMENOI nPOC THN AnOJ\OrtAN WC 0101 TE ECMEN AKJ\INWC fS.
H. et lumine utentes, ad apologiam ( sicut sumus) indec/inabiliter H.
E. et lumine utentes, ad apologiam ( quantum potentes sumus) recte E.
S. et lumine utentes, ad excusationem (sicut possumus) z"ndeclinabiliter S.
R. et lumine utentes, ad excusationem ( ut et possibiles sumus) indeclina- R.
A. regula et luce freti, ad rationem (pro viribus) reddendam nusquam A.
F.'luceque freti, ad rationem nostram (pro viribus) contra objecta reddendam inde- F.
P. norma et luce adhibita, constanter ad defendenda nostra (pro vz"rili parte) P.
p.. XtXt CfW't't xpwp.evOL, 7tpo¡; n 1v .X7toAoylocv («!>¡; otol TÉ Eap.ev) cix"ALvw¡; p..
L. norma et luce adhibita, constanter ad defendenda nostra (pro virili parte) L.
C. regula luceque freti, ad reddendam (pro viribus) rationem sine tergiversa- C.
D. me regle et comme lumiere ; (de notre mieux) nous ·frons droit a la D.
o. cvrxEIN AMEnOMENOVC AVTH KATA llVNAMIN Enl TAC 9EIAC MAPMAPVrAC ANA- 6.
H.fundere; sed, sequentes eam, (secundum virtutem) in divinos splendores sursumin- H.
E.dere; sed, sequentes, (juxta virtutem) divinos splendores respi- E.
S.dere; sed, sequen tes ipsam, ( secundum virtutem) ad divinos splendores convenit s.
R. dere; sed, sequentes ipsi, (secundum virtutem) ad divinos splendores res- R.
A. est :.· sed, ipsam sequendo, ( quantum vires suppetunt) ad divinae lucís radios aspirare A.
F. dere :.' sed, ipsam sequendo ( quantum vires suppetunt) ad divinos splendores nos con- F.
P. fundere :.· sed nos, ( eam pro virili parte secuti) ad divinos splendores contendere P.
p.. auyzE~'Y' &.AA.' É7top.ivouc; rx.u-;f,, xrx.'roc Oúvrx.p.~v É1tL 'roce; Oda.¡; p.rx.pp.a.puy?x.c; &.va.- p..
L. fund.ere; sed nos, ( eam pro virili parte secuti) ad divinos splendores contendere L.
C. dere; sed, scripturis insistendo, (pro virili) ad divinos esse splendores aspiran- e.
D. de distinguer, pour s'en tenir a I'Écriture, ef contempler, de notre mieux, l'irradiation D.
6. NEVEIN KAI rAP EKEI9EN TAC 9EIAC EKCI>ANTOPIAC nAPAI\ABONTEC CUCnEP TINA KANONA 6.
H. tendere. Etenim inde divinas demonstrationes accipientes tamquam quamdam regulam H.
E. cere. Et in divinas manifestationes aspicientes sicut quamdam regulam formosissimam E.
S. respicere. Etenim inde. divinas manifestationes assumentes sicut quemdam canonem S.
R. picere. · Etenim inde divinas manifestationes assumentes quemadmodum quamdam regulam R.
A. nos convenit. Et subinde ·divinas percipientes interpretationes veluti regulam quamdam prae- A.
F. ferre expedit. Jam vero nos illinc divinas explicationes suscipientes tamquam regulam quamdam F.
P. debemus. Illinc enim divinis interpretationibus acceptis quasi pulcherrima quadam P.
'
fl-· VEUE'~V. K'a~' ¡ap
' t;XELVEV
1 :-n '
-rae; A'
IJE~a¡; EXcpav-;op~oc¡; 7taprx.ACXt"OV'rE<;
Íl ' ' ' i "
.Wa7tEp 'tWa' XaVOVIX fl-· 1
fJ. KAMICTON AAH9EIAC TA EKEI KEIMENA CI>POVPEIN EN EAVTOIC AnAH9VNTA KAI AMICUTA 6.
H. optimam veritatis, quae ibi jacent custodire in ipsis, immultiplicata, et imminorata, H.
E. veritatis, ibi posita custodire in semetipsis, non-multiplicata, et non-tninorata, E.
S. veritatis optimum, ibi posita custodire in nobis ipsis, non-multiplicata, et non- S.
R. pulcherrimam veritatis, illic posita custodire in se ipsis, non-multiplicata, et non- R.
A. claram veritatis, quae ibi condita sunt servare in nobis ipsis, nihil addendo, nihil A.
F. veritatis pulcherrimam, quae ibi posita sunt nobis ipsis conservare .studemus, nec addentes quidquam, F.
P. veritatis regula, ea quae ibi posita sunt, non aucta, non imminuta, non denique mutata P.
p.. xci),A~a'rOV &.h,QEb:c;, -roc ExEi: xE(p.Evrx. q;poupEi:'v sv Éau·ro~c;, &.7tAi¡6uv-rrx., xa.t. d.p.EÜu-ra., p..
L. veritatis regula, ea quae ibi posita sunt, non aucta, non imminuta, non denique mutata L.
C. rimam accipimus, dum quae ibi sunt recondita, nihil addendo, nihil minuendo, nihil perver- C.
D. de vérité qui soit. Ce qu'elle tient en dép6t, nous enten4ons le conserver en nous, sans D.
Ei. KAI OCA THC KAT AVTHN ECTIN CIJII\AN9PCUniAC OVCICUJ>.H MVCTHPIA lt
H. et cuneta quae erga ipsam sunt humanitatis substantialia mysteria. H.
E. et quaecumque secundum nos ipsa sunt humanitatis essentialia mysteria. E.
S. et quaecumque secundum ipsam sunt benignitatis substantialia mysteria. S.
R. et quaecumque ejus quae secundum ipsam sunt philanthropiae substantialia mysterz'a. R.
A. et quaeque sunt assumptae carnis substantialia sacramenta. A.
F. substantialia mysteria sunt ad ipsam Jesu substantiam humanitatemque benignissimam pertinentia. F.
P. quaeque sunt Ejus humanitatis essentiae propria mysteria. · P.
p.. xctt 6arx 't'lj~ Xrx't'' ctú-:T¡v ia't'~ rr~).rxvGpw1tLct~ oua~WOll p.ua't"'Íp~rx. P.·
L. quaeque sunt Ejus benignitatis realia mysteria. L.
C. et quaecumque sunt mysteria substantialia humanitatis Ejus. C.
D. avec les grands mysteres que son amour des hommes lui a fait accomplir par elle. D.
74 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
6. XPH .d€ WC OIMAI MAMON ANAAABONTAC HMAC TON nANTeJ\H THC 6EIAC 6.
H. Oportet autem ( ut puto) magis reprehendentibus nos, omniperfectum divinae H.
E. Oportet autem (ut arbitrar) magis recipientes nos, perfectissimum divinae E.
S. Oportet autem (ut arbitrar) magis resumentes nos, perfectum divinae .et S.
R. Oportet autem ( ut existimo) magis resumentes nos, perfectum et divi- R.
A. Est autem { ut reor) conveniens ut, resumentes, exponamus perfectum A.
F. Operae pretium vera est ( ut arbitrar) ut, planius resumentes, perfectum divinae F.
P. Sed nobis videtur, altius repetendo, perfectus divinae et P.
p.. Xp"h oi (6>~ o~¡.tiX~), p.~AAov dviXAIX~ÓY'tiX~ -l¡p.~~. 'tOV 7t1XY'tEA7i >t7i; 9ela.~ p..
L. Sed nobis videtur, altius repetendo, perfectus divinae et L.
C. Arbitrar autem expedz're ut, nonnihil altius resumendo, perjectissimus ille divi- C.
D. 11 nous sernble a propos de revenir a la tAche, de faire voir cornrne il est en D.
6. ENrENHTAI J\OrOC TO MEN nOIKIJ\ON AnAN KAI ACA~EC AnANENOMENOC EV.diAKPITWC .dE KAI 6.
H.fit sermo, varium quidem omne et infandum sz'nens, bene discrete autem et H.
E. ingenita est ratio, varium quidem omne et non-manifestum relüzquens, bene discrete vera et E.
S. sermo, varium quidem omne et non-planum respuens, discrete autem et S.
R. omnis fiat sermo, varium quidem omne et immanijestum remittens, bene discrete autem et R.
A. atque conspicuus, varietatem omnem et obscuritatem fugiens, dum facile et A.
F. conspicuus, varietatem quidem omnem obscuritatemque devitans, distincte vera F.
P. et aperta fiat, ut varietatem quidem omnem et obscuritatem repudz'et, distincte autem et P.
p.. ~yyÉY"I}'tiX~ lóyo~, 'tO ¡.th 7tO~xO.ov &.7t1XV XIXL CXcriXíOE~ a7tiXYIXLYÓ¡.tEVO~, EÚOL1Xxpi>twc; oS: XIXL P.·
L. et aperta fiat, ut varietatem quidem omnem et obscuritatem repudiet, distincte autem et L.
C. sit aperta, ut varietatem quidem omnem et obscurüatem repudiet, distincte autem ac C.
D. a saisir : n'ayant rien de confus ni d'obscur, il traitera son D.
6. CA~WC KAI EVTAKTWC TA OIKEIA KATA .dVNAMIN OP06ETWN KAJ\OVCI rAP OnEP KAI EN 6.
H.plene et benordine propriis (secundum virtutem) terminum ponens. Vocant enim ( quod H.
E. manifeste et bene-ordinate propria (secundum virtutem) considerans. Vocant enim ( quod qui- E.
S. ordinate et plane propria (secundum virtutem) terminans. Vocant enim ( quod S.
R. manifeste et bene-ordinate propria (secundum virtutem) determinans. Vocant enim ( quod et in R.
A. manifeste atque ordinate quae sua sunt (pro viribus) ponit. Aiunt ( quod alibi A.
F. et manifeste et ordinate (pro viribus) propria digerens. Theologicae F.
P. plane ordineque propria (quoad ejus fieri potest) definiat. Appellant autem (id quod P.
p.. cr1X10w~ XIXL EÚ>tcix-:w~ >ta otxih (xiX'ta· OúviX¡.tLv) ópoae>twv. K1XAoÜcrL y~i..p (lí7tep XIXL iv p..
L. plane ordineque propn·a ( quoad ejus fieri potest) definiat. Appellant autem (id L.
C. plane ordineque quae propria sunt ( quoad ejus fieri potest) definiat. Theologicae C.
D. sujet avec la netteté, la clarté, la cohérence possibles. Out, (Je l'al dlt allleurs) D.
SEPTIEME SECTION : UNITÉS, DISTINCTIONS EN DIEU. 75
6. ETEPOIC ECI>HN 01 THC KA0 HMAC 0EOJ\OriKHC nAPAAOCEWC IEPOMVCTAI TAC .MEN ENWCEI.C TAC 6.
H. et in. aliis dixi) nostrae theologicae traditionis sacri initiatores coadunationes quidem in H.
E. dem et in aliis dixeram) nostrae theologicae traditionis sacri doctores unitates quidem di- E.
S. et in aliis dixi) nostrae theologicae traditionis sancti magistri unitiones quidem di- S.
R. al#s dixi) ejus quae secundum nos theologicae traditionis sacri doctores uniones quidem di- R.
A. etiam dz"xi) nostrae theologicae institutionis praeceptores sancti conjunctiones di- A.
F. traditionis nostrae praeceptores appe/lant ( ut alibí dixi) unitates quüiem di- F.
P. etiam aliis locis di'xi) sancti theologicae nostrae institutionis praeceptores conjunctiones quidem P.
P.· hipo~" ar.p-r¡v) ol 't7i'> lw.Q' 'hp.~'> 9eo1oy~x1ír; 7tcxpcxoócnwr; tepop.úa't'-x~ 't'ar; ¡ú:v svb>aeLr; 't'a'> p..
L. quod etiam aliis locis dixi) sancti theologicae nostrae tradüionis conjunctiones quidem L.
C. nostrae traditionis auctores (ut alibí dixi) vocant divinas quidem unio- C.
D. les précepteurs, de qui nous tenons la science du divin, appellent unités vis-a-vis de D.
fl. TAC ArAeOnPenetC THC eeAPXIAC nPOOAOVC TE KAI EKCI>ANCEIC KAI CI>ACI 6.
H. benidecoras Thearchiae processiones etiam et demonstrationes. Et fantur, H.
E. optimas Divinitatis et processiones et manifestationes. Et aiunt, E.
S. bonoconvenientes Thearchiae et processiones et manifestationes. Et dicunt, S.
R. benedecentes Thearchiae et processiones et manifestationes. Et dicunt, R.
A. benignissimos Deitatis processus expressionesque definiunt. Et autumant,A.
F. cant : beneficas supremae Divinitatis progressiones atque expressiones. Jam vero, e/oquio- F.
P. prietates : praec/aras Divinitatis progressiones atque patefactiones. Traduntque, P.
P.· -:&e; <iycx9o7tpE7tE!'> -;7jr; 8ecxpxicxc; 7tpoóoou" 't'E x:x1 exr.pcivaE~'>· . . Kcxl ~IXa'L, p.:.
L. prietates praec/aras Dz"vinitatis progressiones atque patejactiones. Traduntque, L.
c. beneficas Dei emanationes et manifestationes. Assignantque, C.
D. vis de Dieu : ses bienfaits, ses avances et démarches au dehors. De plus, appuyés D.
76 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
6. TOIC IEPOIC 1\0riOIC EnOMENOI KAJ THC EIPHMENHC ENWCE(,JC IAIA KAI AVf>IC 6.
H. sacros sermones sequentes, et dictae coadunatz"onis propria et iterum dis- H.
E. sacra eloquia sectantes, et dictae unitatis propria, et iterum E.
S. sancta eloquia sequentes, et dictae unitionis propria, et rursus S.
R. sacris eloquiis sequentes, et dictae unionis propria, et rursus R.
A. sanctis inhaerentes eloquiis, et memoratae conjunctionis seorsum, et discretionis A.
F. rum sacrorum observatores, tradunt unionis modo dictae propria quaedam, rursum- F.
P. divinis scriptis parentes, et conjunctionis quae exposita est propria, et rursus distinc- P.
p.. -roL"c; lspo~c; l.oyLo~c; htáp.svo~, xcxt Tiíc; stpllp.Én¡c; évwa-swc; to~cx, xcxt cxua~; p..
L. divinis scriptis parentes, et conjunctionis quae exposita est propria, et rursus distinc- L.
C. scripturis sacris insistendo, nonnulla dictae unioni propria, vicissimque C.
D. sur les Écritures, Us notent daos l'unité susdite certaines disparités, et de m~me daos D•
. 6. THC AIAKPICE(,JC EINAl TINAC IAIKAC KAI ENWCEIC KAI AIAKPICEIC OION Enl THC ENW.- 6.
H. cretionis esse quasdam proprias et coadunationes et discretiones. Utpote inchoat H.
E. discretionz"s esse quasdam speciales et unitates et discretiones. Ut in uní- E.
S. discretionis quasdam esse proprias et unitiones et discretiones. Sicut in uni- S.
R. dt"scretionis esse quasdam proprias et uniones et discretiones. Velut in unione R.
A. itidem, quasdam etiam et conjunctiones et discretiones proprias esse. Puta : in unione A.
F. que discretionis, proprias quasdam uniones atque discretiones. Velut in unione F.
P. tionis, proprias quasdam esse tum conjunctiones, tum distinctiones. Velut in ·divina conjunc- P.
P.· Tiíc; o~cxxp{aswo; dvcxi 'tWcxc; tO~x!Xc; xcxt É'\lwas~c; xcxt O~cxxplasLo;. O!ov €1tt Tiíc; hw- p..
L. tionis, proprias quasdam esse tum conjunctiones, tum distinctiones. Velut in divina conjunc- L.
C. distinctioni, proprias item suas copulationes ac distinctiones. Verbi gratia :in C.
D. la distinction Us marquent des parités et des disparités spéciales. Expliquons-nous. Daos l'u- D.
L. cipale superat, quod dici non potest, quod multis verbis exprimitur, ignoratio, L.
C. pt'um unitatis, ineffabilitas, multivocatio, indemonstra- C.
D. que ce qui unifie, le fait d'@tre ineffable, mais .d'avoir tant de noms, la qualité d'incon- D.
o. XPH <!»ANAl TWN ENAPXIKWN VnOCTACECUN MONH KAI lllPVCIC OAIKWC VnEPHNWMENH KAI OVllENI o.
H.sic oportet fari) principalium substantiarum manens stabilitas universaliter superunita et nz'hz"l H.
E. sic oportet dicere) principalium substantiarum mansio et collocatio universaliter superunz'ta et E.
S. principalium Personarum in se invicem (si ita oportet dicere) et collocatio totaliter super- S.
R. sic oportet dicere) principalium Hypostasum mansio et collocatio totaliter superunita, et nulli R.
A. in se invicem (si sic dicere expedit) mansio el sedes, integre et superexcellenti modo conjuncta, A.
F. cipii dominantium, (si dicere ita licet) mansio in se invicem atque sedes, integre supra modum F.
P. que Personarum, (si ita: dicendum est) aliarum in aliz's omnino conjuncta, et nulla cum parte P.
fl-· xpr, cpliv«L) .,;wy Éva.pz~xwv Ú'ltOG"'t"!iG"EWY p.ovl¡ XCX.L t'OpuG'L~, bALxWc; Ú7tEpT¡vWp.EV1j, xa.t OUOEVL p..
L. unarum (si ita dicendum est) in se invicem mansio et fundatio omnino supra modum unita, et L.
C. Seipsis (si ita loqui fas est) mutua mansio et collocatio, z'n totum supra quam copulata in unum, C.
D. immanence des divines Personnes l'une dans l'autre, au sein de l'unité la plus spécialement D.
o. INA AIC0HTOIC KAI OIKEIOIC XPHCWMAI nAPMEifMACIN ONTA EN OIKW ENI tí.
H. (ut sensibz'libus et propriis utar paradigmis) essentia in domo una, H.
E. ( ut sensibilibus et propriis utar exemplis) dum sunt in domo una, E'.
S. (ut sensibilibus et propriz's utar exemplis) exsistentia in domo una, S.
R. ( ut sensibilibus et propriis utamur exemplis) exsistentia in domo una, R.
A. (ut sensibilibus ac familiaribus utamur exemplis) in domo una cum sint, A.
F. ( ut sensibilibus propriisque utamur exemplis) in domo una cum sint, F.
P. ( ut exemplis quae sub sensum cadunt et aptis utar) quae in domo una sunt, P.
P.· (~va. cx.Ccr6T¡-roi'~ xa.~ o{xe¿OL~ zpf¡crwp.a.L 'lt«pa.oeiyp.otG'LV) Óv-ra. Év OLX(¡) iv[, P.·
L. ( ut exemplis quae sub sensum cadunt et aptis utar) quae in domo una sunt, L.
C. (ut exemplis sub sensum cadentibus et familiaribus utar) quae sunt in una domo, C.
D. nous fournissent de ceci un exemple sensible et banal. Elles sont dans une m~me salle ; D.
HUITIEME SECTION UNITÉ AVEC PARITÉ. 79
!S. KAI OM EN AMH/\OIC 0/\0IC ECTI KAI AKPIBH THN AMH/\úlN 6.
H. et tota in invicem totis sunt, et cautam ab invicem sicut sub- H.
E. ei tota in se invicem totis sunt, et diligentem a se invicem proprie E.
S. et toia in se invicem totis sunt, et diligentem habent ad se invicem S.
R. et toia in se invicem toiis sunt, et certam eam quae ab invicem proprie R.
A. et iota in totis mutuo suni, et integra tamen atque perfecta et A.
F. et iota in totis mutuo sunt. et sincera interim exactaque a se invi- F.
P. et tota inter se ac mutuo in totis sunt, integram certamque ínter se quae pro- P.
!A· xcú 8ArJ. iv a.n-¿loLr, 5),oLr, e'S-riv, &.xprJ.Ltpvlí xrJ.t ri.xpL~lí -rljv ci.1t' ri.ll+¡J.wv ¡t.
L. et tota ínter se ac mutuo in totis sunt, integram certamque inter se quae pro- L.
C. et tota sunt in se totis vicissim, non permixta ac per se exsistunt perfecte C.
D. elles se pénetrent absolument l'une l'autre ; sans se mélanger ni s'altérer, elles demeu- D.
ti. ENúlCEI AIAKEKPIMENA . KAI rOVN OPúlMEN EN OIKúl nOMúlN ENONTúlN 1\AMnTHPúlN 6.
H. nait'one discreta. Et ergo videmus in domo multarum exsistentium lampadarum, H.
E. tate discreta. Etenim videmus in domo multis unitatum lampadibus, E.
S. discreta. Et quidem videamus in domo multis exsistentibus luminaribus, S.
R. unione discreta. Et quidem videmus in domo multis exsistentibus luminaribus, R.
A. junctione discreta. Denique cernimus in domo plurimis tedis illustri, A.
F. unione inter se discreta. Quando in aula eadem lampades accensae sunt piures, F.
P. conjunctione distincta sint. Animadvertimus enim cum in eadem domo complures sunt faces, P.
p.. svwa-EL OLrJ.xexpLp.ÉvrJ.. Kcxt yoüv ópwp.ev iv ot'xcp 7tOAAwv ivóv't'wv ArJ.p.7t't'T¡pwv, P.·
L. conjunctione distincta sint. Animadvertimus enim cum in eadem domo complures sunt faces, L.
C. creta conjunctim. Siquidem in domo cernimus in qua multae lampades exsistunt, c.
D. distinguent en s'unissant. Nous voyons bien que daos une chambre ou Iuisent plusieurs flambeaux, D.
6. ANAMMnONTA KAI OVK AN TIC WC OIMAI ~WNAITO TO TOVA€ J\AMnTHPOC Cl)tllC AnO 6.
H. splendentz"a ; et nemo ( ut puto) potest ipsius lampadis lumen ab H.
E. tam relucentem ; et non etiam quis (ut arbitrar) poterit alicujus lampadis E.
S. resplendentia ~· et non aliquis (ut arbitrar) possit hujus lumz'naris lumen S.
R. resplendentia ; et non utique quis ( ut existimo) poterit hujus alicujus luminarz's R.
A. dividuumque praeferre; neque (reor) posset quispiam hujus facis lumen abA.
F. duum praeferentia ; neque posset ( ut arbitror) aliquis lampadis hujus lumen F.
P. distinetus est effundere; neminemque arbitrar posse hujus veZ il#us facis lumen discer- P.
p.. dva.ACÍp.1tO'Y't'IX • xa.t oux IJ..v 't'~~ (w~ o{p.a~) Oúva:~'t'o -:oí:íoe 't'oí:í hp.mi¡po~ 't'O cpw¡; ci1to p..
L. distinctus est effundere ; neminemque arbitrar posse hujus veZ illius facis lumen discer- L.
C. duumque proferre; neque quisquam (ut arbitror) potest um·us lampadis lumen C.
D. parfaitement homogene ; au point que nul (me semble-t-il) ne saurait distinguer, dans D.
6. TWN AM.WN €K TOV nANTA TA Cl)tllTA n€PI€XONTOC A€POC AIAKPINAI KAI IA€1N AN€V 0AT€POV 6.
H. aliis de omnia luminaria continente aere discernere, et videre sine alter- H.
E. lumen ab aliis ex omnia lumz'na continente aere discernere, et vülere sine altera parte E.
S. ab aliis ex aere omnia lumina continente discernere, et vz'dere sine altero S.
R. lumen ab aliis ex omnia lumina continente aere discernere, et videre sine altero R.
A. aliis ex aere lumina cuneta continente distinguere, et alterum sine altero A.
F. ab alii's ex aere cuneta lumina continente secernere, et alterum absque altero F.
P. nere aut dividere a ceteris ex aere qui arnbit omnia lumina, nec videre alterum P.
p.. ~wv !JJ..J.wv €x 't'OU 1tá'Y't1X. 't'¡z CfW't'IX m:p~ÉJ(O'Y'tO~ ciépo~ o~a.xpi'vaL, \ ''l' - ,
XIX-~ LoEW IX'YEU
9c:t't'~>fJOU
1
!J-·
L. nere aut di'videre a ceteris ex aere qui arnbit omnia lumina, nec videre alterum L.
C. ab aliarum ex aere cuneta lumina continente secernere, atque alterum absque C.
D. l'air ou se fondent les lumieres, entre telle lumiere et telle autre, ni voir une Iumiere sans D.
6. ENA TIC TWN nVPCWN vne~rArOI TOV AWMATIOV CVNe€A€VC€TAI KAI TO OIK€10N 6.
H. unam quis lampadarum subduxerit de domo, coibit et proprius H.
E. etiam quis unam ardentium subduxerit, coibit et proprium totum E.
S. unum aliquis luminarium educat a domo, coegredietur et proprium univer- S.
R. si unum quis luminarium subeducat a domo, coexibit et proprium universum R.
A. rum et, si quis facem unam tecto subducat, omnis quoque ipsius lux una A.
F. vero, si quis lampadem unam e medio tollat, lumen quoque proprium ejus totum abeuntem F.
P. etiam, si quis unam facem de domo detraxerit, simul proprium quoque ejus lumen P.
1: '1 ,
p.. eva 't'~~ i:'W'Y 1tupawv tmeeayci¡o~ 'tOU owp.a't'(ou,
1 1 , -
O'UV!~tEAEUO'E't'c:tL XIX~ 'tO O~XE~O'Y p..
L. etiam, si quis unam facem de domo detraxerit, simul proprium quoque ejus lumen L.
C. immo, si quis unam lampadem educat e domo; simul exibit totum proprz'um C.
D. si l'on vient a 6ter un tlambeau de la chambre, toute la Iumiere qui tui est propre se D.
HUITI:EME SECTION : UNITÉ AVEC PARITÉ.
5. EAVTOV TOIC ETEPOIC KATMEinON HN fAP AVTWN OnEP EellHN H OAWN nPOC o.
H.ipsa ceterz's derelinquens. Erat enim eorum (ut dixi) omnium ad H.
E. suimet alteris relinquens. Erat enim eorum ( quae quidem dixt') omnz'um E.
S. suiipsius aliis derelinquens. Erat enim ipsorum ( quod dz'xi) totorum S.
R.suiipsius alteris derelinquens. Erat enim ipsorum (quod dixi) totorum R.
A . ex suo ceteris linquet. Erat enim illic (ut dixi) omnium ad A.
F. ex suo ceteris aliquid linquens. Erat enim ( ut diximus) illic totorum ad F.
P. aliis aliquid de suo relinquet. Erat enim eorum ( ut dixi) totorum cum P.
:J.. élltJ't'OU 't'O~~ é't'ÉpoL~ XCl't'ClAE~1tOY. "''Hv yap ClU't'Wv (Ó1tep ecp7¡v) 1¡ ó),wv 1tpo~ p..
L. aliis aliquid de suo relinquet. Erat enz'm eorum (ut dixi) totorum cum L.
C. aliquid sui illis relinquens. Erat enim illorum (ut dixz') totorum ad C.
D.laissant non plus aucune parcelle de soi. Car (je l'ai dit) la parfaite compénétration du tout D.
t:. KAI TAVTA ONTOC EN CWMATI TW AEPI KAI e::: ENVAOV TOV 6.
H. Et ista, ut erant in corpore aerio, et ex mate- H.
E. Et hoc, exsistente in corpore, aere, et ex mate- E.
S. Et haec totaliter in corpore, aere, et ex mate- S.
R. Et haec universe in corpore, aere, et ex mate- R.
A. Idque, cum esset lumen in corpore, aere, et ex A.
F. Id quidem ita se habet, quamvis lumen sit in corpore aut aere, atque ex F.
P. Atque id, cum lumen sit in corpore, id est in aere, et ex P.
p.. Kcú 't'ClU'tCl, OY't'Wc; EY awp.Cl't'L, 'ti¡¡ ciép~. XClL E~ .evú),ov 't'OU p..
L. Atque id, cum lumen sit in corpore, id est in aere, et ex L.
C. Idque, cum esset lumen in corpore, id est aere, et ex C.
D. Que s'il en est ainsi quand la lumiere pénetre un corps, c'est-a-dire l'air, et procede D.
Versions lat. - 6.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
o. EXOVCIN AMirCa>C KAI VnEPKOCMICa>C ~IOACA>V OAA TA 9EOEI~H KAI VnEPOVPANIA c¡,(A)TA o.
H. immixte et supermundialiter per omnium omnia Deivisiora et supermundialia luminaria, H.
E. habent incommixtam et supermundane per tota Deiformia et supercaelestz'a lumina, E.
S. habent non mixte et supermundane tota per tota Deiformia et supercaelestia lumina, S.
R. habent immixte et supermundané per tota tota Deiformia et supercaelestia lumina, R.
A. permixte et supra mundanum modum tota in totis divina effigie praedita supercaelestia lumina, A.
F. divina et sup"ercaelestia lumina per tota ratione plus quam mundana sincere admodum possident, F.
P. sine permixtione ac singulari quadam ratione divina caelestiaque lumina tota in totis, P.
P.· exour:nv &.p.~yw¡; xcxt Ú7tepxoap.i.w¡; OL' OAWY ó?..cx -ra 6eoeL01i xcxt Ú7tEpoupá.YLCX rpw't"cx, P.·
L. sine permixtione ac singulari quadam ratione divina caelestiaque lumina tota in cotis, L.
C. permundiali ratione obtinint, dum lumina ista Deiformia supercaelestiaque se totis tota participant, C.
D. lumieres proches de Dieu et supracélestes s'unissent bien toutes a toutes, D.
NEUVIEME SECTION : UNITÉ, MAIS DISPARITÉ.
6. OVX HN E~HN MONON OTI KAI TAVTHN THN ENCUCIN AMirCUC IAPVTAI 6.
H. non qua,m dixi tantum, quia et ipsam coadunationem immixte stabilit H.
E. non quam dicebam solummodo, quia et hanc unitatem incommixtz'm collocat E.
S. non quam dixi tantum, quod secundum ipsam unz'tionem incommzxte et S.
R. non quam dixi solum, quoniam secundum ipsam unionem immixte R.
A. non ea quam dixi solum, quod secundum ipsam unionem quaelibet princi- A.
F. non solum quam modo dicebam, quia videlicet juxta ipsam unitatem divina quaelibet F.
P. non solum ea quam dúá, id est ipsa conjunctione sine ulla permixtione P.
P.· oúx f¡v ecp·r¡v p.óvov, O'tL xcx·t-' tXÚ't"l¡v nr~ €vwaLV lip.Lyw<; ropu't'CXL P.·
L. non solum ea quam dzxi, id est in ipsa unitione sine ulla permixtione ac confusione unam- L.
C. qua non tantum (ut dixi) secundum ipsam unz'onem quaelibet praeci- C.
D. en plus de celle que j'ai notée : non seulement chacune des divines Personnes D.
o. nHrH THC VnEPOVCIOV eEOTHTOC O nATHP OVK ONTOC VIOV TOV nATPOC OVA€ nATPOC TOV o.
H.fons supersubstantialis Divinitatis Pater, non exsistentis Filit' Patris, neque Patrz's H.
E. tem fons superessentialis Deitatis Pater, cum non sit Filius Pater, neque Pater E.
S. fons supersubstantialis Deitatis est Pater, nec Filius est Pater, nec Pater est S.
R. tem fons supersubstantialz's Deitatis Pater, non exsistente Filio Patre, neque Patre R.
A.fons supersubstantialis Deitatis est ..Pater, cum non sit Filius Pater, neque Pater Filius A.
F. peressentz'alis Deitatis fons solus est Pater, neque Pater est Filius, neque Filius est F.
P. Patrem fontem esse caelestis Divinitatis, ita ut non sit Pater Filius, nec Filius P.
p.. 1t'tly7¡ 't7í¡; Ú1tspoucriou 6só't"'¡o:o~ ó. Ila-ri¡p, . oúx Óv-ro~ YloU -ro U Ocx't'pÓ~, oúO€ llCL't'pOc; 1:oü p..
L. Patrem fontem esse caelestis Divinitatis, ita ut non sit Pater Filius, nec Filius L.
C. Pater fons sit z'n supersubstantiali Deitate, atque ita Pater non sit Filius, neque Filius sit C.
D. pere est la source de l'inconcevable Déité ; en cela le Pere n'est pas le Fils, ni le Fils n'est D.
o. VIOV CI>VAATTONTWN A€ TA OIKEIA T(a)N VMNWN EVAfWC EKACTH TWN 9€APXIKWN VnOCTACEWN tí.
H.Filii; conservantium autem propria hymnorum beneducte unicuique thearchicarum substantiarum. H.
E. Filius ; custodientibus propria laudibus recte unicuique divinarum substantiarum. E.
S. Filius; custodientibus hymnis propria religiose unicuique thearchicarum Personarum. S.
R. Filio; custodientibus autem propria laudibus sancte unicuique thearchicarum Hypostasum. R.
A. sz't ,· servant autem divinae laudes honestissime proprietates suas cuique divinarum Personarum. A.
F. Pater; sacri z'gitur hymni sua unicuique divinarum Personarum pie planeque conservant. F.
P. Pater; sed laudes sancte suas cuique Personae divinae proprietates conservent. P.
~· noü, ~uhnónwv os 't'tX o!KS~IX "C~V Óp.vwv sú:xyw~ ÉX<Í""9J 't'WV Os:xpxLxwv Ú1tOO''t'cXO'SWV. ~-
L. Pater ; sed laudes sancte suas cuique Personae divinae proprietates conservent. L.
C. Pater; .sed cuz'que divinarum Personarum propriae suae laudes inviolatae conserventur. C.
D. le Pere; les saints cantiques conservent sainternent achaque diyine Personne ses caractéristiques. D.
o. AVTAI MEN Al KATA THN .AcJ>9€fXTON ENWCIN TE KAI VnA~IN ENWCIC TE KAI tí.
H. Quae quidem: ipsae secundum ineffabilem coadunationem etiam et substantiam coadunatio H.
E. :Haec quidem secundum ineffabilem unitatem et subsistentiam unitas et dis- E.
S. Istae \quidem sunt secundum ineffabilem et unitionem et essentiam et unitiones et ,~'.
R. Haec quid,em quae sunt secundum ineffabilem et unionem et exsistentiam et uniones et R.
A. Istae ~uidem sunt juxta ineffabilem conjunctionem ac substantiam conjunctiones ac .A.
F. Haec quidem per ineffabilem unitatem atque exsistentiam uniones et discretiones F.
P. Atque haec quidem sunt conjunctione statuque qui exprz'mi non potest tum conjunctiones P.
fl· ··
,.. , f ' ' "'tr. t1 , t1
\ ,.. 1.
, AU't':XL p.sv IX~ XIX't':X 't''ljV 1XCf11EYX't'OV EVWO'L\1 'tE XIXL U1t:Xpi;LV ¡;;V(J)O'EL~ 't'S X:XL ~ ·
1 \
L. Atque hae quidem sunt secundum unitionem et exsistentiam quae exprimí non possunt tum unitiones L.
C. Hae quidem sunt uniones et distinctiones in illa ineffabili unione et C.
D. Telles sont les parités et les disparltés que connait l'unité et l'essence D.
DIXIEME SECTION ; DISTINCTION AVEC PARITÉ. 85
tí. KAI TOVTO KAI KOINON KAI HNWMENON KAI EN ECTIN TH 0/\H 9EOTHTI TO nACAN AVTHN 0/\HN 6.
H. Istud et commune et coadunatum et unum est toti Divinitati, omnem scilicet ipsam et H.
E. Et hoc etiam commune et unitum et unum est toti Deitati, omnem ipsam totam E.
S. Et hoc commune et unitum et unum est toti Deitati, omnem ipsam totam S.
R. Et hoc et commune et unitum et inest toti Deitati, omnem ipsam totam R.
A. Et istud commune et conjunctum atque unum est toti bonita#, quod ipsa omnis ac A.
F. Jam sane commune unitumque est et unum toti penitus Deitati, ipsam videlicet omnem F.
P. Atque hoc commune est conjunctumque atque unum toti Divinitati, eam totam cum uno- P.
p.. KCXL' orou-.o
- XOWOY' XCXL' "fi( YWfJ-E'JO'J
1
, XCXL' E:Y ca';~
r1 1. - ti) Cl '
~ O ,~ 11EO":'Ij't"L, -ro 1téiaay cxú-;1¡ Y OA Y¡ Y p..
L. Atque hoc commune est conjunctumque atque unum toti Divinitati, eam totam cum uno- L.
C. Et hoc commune et copulatum et unum est tori Divinitati, participari sci- C.
D. C'est encore toute la Déité qui, au meme titre et d'un meine acte, se communique D.
tí. VCI> EKACTOV TWN METEXONTWN METEXEC9AI KAI vn OVb.ENOC nAAIN OVb.ENI MEPEI 6.
H.totam uniuscujusque participantium participari, et sub nullíus iterum nulla parte,· H.
E. ah unoquoque participantz'um participari, et a nullo iterum nulla parte ; E.
S. ah unoquoque participantium participari, et a nullo nulla parte ; S.
R. ab unoquoque participantium partidpari, et a nullo rursus nulla parte; R.
A. tota ab unoquoque participante sumitur, et a nemine u/la ex parte percipitur ; A.
F. totamque ab unoquoque participante sumí, atque a nullo interim u/la ex parte percipi ; F.
P. quoque eorum qui ea participant communicari, et cum nemine ullam ejus partem ; P.
p.. úcp' t!x&.a:-rou -rwY p.e:Te:xóv-rwY p.t:•éxaaGcxL, xcxl. ú1t' oúot:Yo~ oú0<:YI. p.épeL · !L·
L. quoque eorum qui ea partidpint communicari, et cum nemine ullam ejus partem; L.
C.licet ipsam ab unoquoque participantium, et a nullo nulla parte; c.
D. entiere a chacun de ceux qui. l'obtlennent, sans que personne n'en garde une part ; D.
···················---------------------------
o. KASAnEP CHMEION EMMECú> KVKAOV nPOC nACú>N Tú>N EN Tú> KVKAú> nEPIKEIMENú>N 6.
H. quemadmodum signum in medio circuli ad omnium in circulo circumponentium recto- H.
E. sicut rota in medio circuli ab omnibus in circulo circumpositis rectis E.
S. quemadmodum punctum in medio circulo ab omnibus in circulo circumpositis S.
R. quemadmodum signum z'n medio circulo ab omnibus quae in circulo circumpositis R.
A. non secus ac centrum, punctum scilicet in medio circuli, ab omnibus circumpositis rectis A.
F. quemadmodum circuli centrum ab omnibus circumfusis rectis in circulo F.
P. quemadmodum orbis sive circuli centrum cum omnibus rectis lineis quae sunt in orbe P.
p.. xtl61X7tep cn¡p.e~ov Év p.Éa<¡> xúx'Aou 7tpo~ 7ttlawv -rwv iv -r«fi xux'A<¡> 7tEp~xe~p.Évwv p..
L. quemadmodum orbis sive circuli centrum cum omnibus rectis lineis quae sunt in orbe L.
C. sicut punctum centri in medio circuli et ab omnibus lineis rectis quae sunt in circulo circumpo- C.
D. tout comme le point central d'un cercle appartient a toutes les lignes droites qui partent de D.
6. eveEJú>N KAI ú>CnEP C<I>PArlllOC EKTVnú>MATA nOMA METEXEI THC APXETVnOV ti.
H.rum, et quemadmodum sigilli effigies multa participat primae ejjigiei H.
E. lz'neis, et sicut signo efformata multa partt'cipant principalis exempli E.
S. lineis, et sicut sigilli expressiones multae participant archetypo S.
R. rectis, et quemadmodum sigilli expressiones multae participan/ principali R.
A.lineis, ac veluti sigz'lli formationes plurimae primitivi si'gilli participes A.
F. lineis, atque veluti sigilli figuramenta plurima prz'ncipalis figurae participia F.
P. communicatur, atque eo modo quo signi expressae figurae multae aliquid habent commune cum P.
p.. eu9eLwv, xtlt t>am:p a'flptlyi'Oo~ éx-ru7twp.tl-ra. 1tOAAci p.e-réxe~ ñí~ d.pxETÚ1tou p..
L. communicatur, atque eo modo quo signi expressae figurae multae aliquid habent commune cum L.
C. sitae participatur, et sicut multae figurae sigilli expressae archetypum sigillum partici- C.
D. la circonférence, ou encore comme l'empreinte qui passe du premier sceau dans bien des D.
6. C<I>PArlllOC KAI EN EKACTú> Tú>N EKTVnú>MATú>N OJ\HC KAI TAVTHC OVCHC KAI EN 6.
H.sigilli, et in unaquaque effigierum tota et eadem ipsa exsistente, et in ne- H.
E. signo, et in unoquoque efformatorum toto et eodem exsistente, et in nullo E.
S. si'gillo, et in unaquaque expressionum toto et eodem exsistente, et in nulla S.
R. sigillo, et in unaquaque expressionum toto et eodem exsistente, et in nulla R.
A.sunt, et in singulis totum atque ídem est, et in A.
F. sunt, ubi et in singulis figuratt'onibus ídem totumque sigillum est, et in nullo F.
P. primo signo, cum in unaquaque figura expressa totum atque idem sz't, et in P.
p.. a'flptl¡L'Oo~, xa.t Év kxlia't'<¡> 't'W'I éx-ru7twp.rhwv 6A"f\ló xa.t 't'tlUñí~ oÚcn¡¡;, .
xa.~
' p..
ev
L. primo signo, cum in unaquaque figura expressa totum atque ídem sit, et in L.
C. pant, et in unaquaque figura sigilli expressa totum et idem sigillum est, et in nulla e.
D. corps scellés, se retrouvant en chacun d'eux toute entiere et la meme, sans laisser a D.
6. OVllENI KAT OVllEN MEPOC VnEPKEITAI llE KAJ TOVTú>N H THC nANAI- ti.
H.mine secundum nihil pars. Superjacet autem et istis omnicausae H.
E. &ecundum nullam partem. Superponitur autem his causalissimae E.
S. secundum nullam partem. Excedit autem et haec omnium causae S.
R. secundum nullam partem. Superponitur autem et his omnium causae R.
A.nulla u/la ex parte est. Supereminet his quoque auctoris omnium A.
F. u/la ex parte rursus exsistit. Supereminet autem haec incommunicabile F.
P. nulla u/la ex parte. Sed haec etiam superat in Divinitate quae omnium P.
!'-· ouoevt xa.-:' OUOE'\1 p.Épo~. 'r1tÉpxeL't'a.~ Oe xa.t 't'OÚ't'W'\1 1¡ 't'iíió 1t(X.'\IOI:L- !'-·
L. nu/la u/la ex parte. Sed haec etiam superat in Divz'nitate quae omnium L.
C.figura secundum ullam partem. Vincit autem haec exempla Divinitatis quae C.
D. aucun la moindre part de soi. Mais ces exemples ne montrent pas jusqu'a quel point la Cause D.
88 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
ll. AJ\1\HN TINA nPOC TA METEXONTA CVNMirH KOINCUNIAN KAITOI CI:IAIH TIC OVK ECTIN H 6.
H. ram quamdam ad participan tia commixt am communionem. Atquin dicit quis : non est H.
E. alía quaedam ad participata commixta societas. Et quz'dem dz'xerz't quis : non E.
S. alía quaedam ad partes commiscendi communio. Quamvis dicat aliquis : non ~st S.
R. aliquam ad participantz'a commixtam unz'onem. Et quidem dicat aliquis : non R.
A. aliqua ad ea quae participant commixta societas. Enimvero dixerit quispiam : sigillum A.
F. nec alía quaevis ad participantia permixta communio. Objiciet forte quispiam sz"gillum F.
P. alía cum it's quae ea participant confusa communio. At dicet quispiam signum in P.
p.. ~A"')V 't'LVtx 7tpo¡; 'ttx p.s'tÉX,oncx aup.p.Ljli XOLVWVLIXV. KIXL', t'OL ffGtL"', ) 'tL¡;' OUX
' ,, t
E<r":LV "1) p..
L. alia cum iis quae ea participan! confusa communio. At dicet quispz'am signum in L.
C. alía cum participantibus mixtionz"s communio. At dicet aliquis sigillum in C.
D. connait aucun mélange avec ceux qui l'ont en partage. Mais, dira quelqu'un, l'empreinte D.
ti. CCI:IPAriC EN 0/\0IC TOIC EKMArEIOIC 0/\H KAI AVTH TOVTOV llE OVX H CCI:IPAriC AITIA 6.
H. sigillum in totis effigiebus totum et ipsum. Istius autem non est sigillum causa : H.
E. est signum in· totis efformatis totum et ipsum. Ac per hoc non signum causa : E.
S. sigillum in totis expressionibus totum et idem. Hujus autem non sigillum est causa : S.
R. est sigz'llum in totis efformatis totum et z'dem. Hujus autem non s.igillum causa : R.
A. in omnibus .formationibus totum atque ídem non est. Atqui hujus rei non sigillum causa est : A.
F. nec z'dem nec totum in totis formationibus esse. Sed sigillum non est in causa : F.
P. totis expressis figuris non esse totum et idem. Hujus autem rei signum in causa non est : P.
p.. <rffp7yL<; ev OAOL<; "toi'¡; Éxp.cxysioL~ OA"') xcxl 'tCXU't'1Í. ToÚ'tOtJ OE oux. 1¡ arrpcxyt¡; cxC'tLcx· P··
L. totis expressis figuris non esse totum et idem. Hujus autem rei signum in causa non est : L.
C. totis expressis figuris non esse totum et ídem. Verum hujus rei non sigillum causa est : C.
D. n'est pas toute, ni la m@me~ en tout ce qui la porte. Réponse : le sceau n'y est pour rien : D.
6. nACAN rAP EAVTHN EKEINH KAI TAVTH KAI EKACTCU EnllllllCUCIN H llE TCUN METEXON- 6.
H. omnem enim ipsa illa et unicuique dat. Participa-.H.
E. omnem enim seipsam illa et eadem et unicuique indit. Ipsam quoque dif~ E.
S. omne enim seipsum illud et ídem unicuique ingerit. Sed partici- 5'.
R. omne enim seipsum illud et idem unicuique tradidit. Partici- R.
A. totum enim se illud atque idem unicuique insinuat. V erum parti- A.
F. illud namque se totum idemque imprimit unicuique. Dijjerentia F.
P. · totum enz'm seipsum illud atque ídem unicuique offert. Sed horum quae illo participant P.
p.. 7taa:lv y&p hu"tl¡v exeiv"') xcxl. "tcxu"tl¡v Éxcia"t<p E7tLO(owaw. 'H o€ •wv p.enx.óv- p..
L. totum enim seipsum illud atque idem unicuique ojjert. Sed horum quae illo participan! L.
c. totum enim sese illud atque idem unicuique commum'cat. Sed partici- C.
D. 11 se Iivre tout entier, et le m@me, a chacun. C'est la différence des ma- D.
DIXIEME SECTION : DISTINCTION AVEC PARITÉ. 89
ó. Tú>N AIA~OPOTHC ANOMOIA nOIEI TA AnOMOPfMATA THC MIAC KAI 01\HC KAI TAVTHC APXETV- 6.
H. torum autem dijjerentia insimz1ia facit extersoria unius et totius et ip'sius primae effigiei : H.
E. ferentiam participantium dissimz'litudo facit decolora/a uno et toto et eodem principali exemplo :E.
S. pantium diversitas dissimz'les facit expressiones unius et ejusdem et totius principalis formae : S.
R. pantium autem diversa di'ssimilia facit efformata ah una et tota et eadem archetypia : R.
A. cipantium differentia unius~ totius ejusdemque primitivae formae dissimiles reddit ejjigies : A.
F. vero participantz'um dissimiles unius totiusque et ejusdem exemplaris primi reddit effigies : F.
P. dissimilitudo et dijjerentia dissimz1es facit formas quae exprimuntur unius ejusdemque ac totius P.
p. -rwv ÓL~<popÓTI¡c; dvóp.wx 1tOLEL -r~ d7top.Óp'(p.a.-r~ -r7íc; p.Liic; xa.t Bh.c; xa.t -ra.t.h7jc; dpxe-ru- p..
L. dissimilitudo et dijjerentt'a dissimt'les facit formas quae exprimuntur unius ejusdemque ac totius L.
C. pantium dijjerentia unius, totius, ejusdemque primz'tivae formae dissimiles reddit effigies : C.
D. tieres a sceller qui cause la variété des empreintes dues a un sceau unique, complet et ideo- D.
e
1). ntAC OION El MEN AnAI\A KAI EKTVnú>TA H KAI 1\IA KAI AXAPAKTA o.
H. utputa si quidem mollia et perfigurata sint aut plana aut infigu- H.
E. et si quidem mol/ia et formabiHa aut etiam plana et configu- E.
S. sicut si mol/ia qut'dem sint et facile figurabilia et plana et immacu- S.
R. velut si quidem mol/ia et figurabiHa aut et plana et incaracteri- R.
A. ac si quidem subjecta sint mollia formatuque facilia et levia suscipiendisque linea- A.
F. si enim subjecta sint mollia formatuque facilia et levia figurisque F.
P. exemplaris velut si mol/ia sint et ad figurandum facilia leviaque ac figuris P.
p.' 1tla.c;. o!ov el p.E:v &meA~ xa.t eu-rÚTIW't'~ ~ xa.t Aei"a. xa.t IÍ')(á.pa.x-ra., p..
L. exemplaris : velut si mollia sint et ad figurandum facilia leviaque ac figuri's L.
c. ut si, verbi gratia, subjecta sint mollia formatuque facilia leviaque et infi- C.
D. tique : si les matieres sont molles, dociles, tendres et unies, D.
6. KA0APON e:::e1 KAI CA~EC KAI ENAnOMENONTA TON TVnON El AE TI THC EIPHMENHC 6.
H. mundam habebunt plane et permanentem figuram .; si autem quid dictae com- H.
E. puram habebunt et c/aram et consequentem formam ,· si vero quid dictae op- E.
S. mundam habebunt et planam permanentem figuram; si autem aliquid de dicta S.
R. puram habebunt et manifestam et immanentem figuram; si autem aliquid dictae R.
A. figuram nitidam et apertam permanentemque habitura sunt ; sin vero aliquid ex his quae A.
F. figuram certe puram et expressam permansuramque reportabunt; si quid vero ex his quae dixt'- F.
P. figuram certe habebunt et mundam et c/aram permanentem; quod si quid eorum quae com-P.
p.. xa.Ga.pov €eeL XtlL a-~<p7í xa.t €va.1top.évov-:a. -rov -rú1tov· et oé n 't7jc; elpT¡p.ÉV7¡c; p..
l.. figuram certe habebunt et mundam et c/aram permanentem; quod si quid eorum quae com- L.
C. figuram nitidam et apertam ac permanentem habitura. suni; sin autem aliquid dictae C.
D. elles donneront une empreinte nette, claire et permanent ; mais si l'une des dispositions D.
PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
ti. AVTOV 0€0VPrtAC ECTIN EKKPITA KAI e:::AIPETA TOVTOIC rAP O nATHP KAI TO nNEVMA KAT o.
H. operationis sunt electa et praecipua. /stis enim Pater et Spiritus in nullo H.
E. divina actione sunt discreta et summe miranda. His enim Pater et Spiritus Sanctus E.
S. contemplationz's sunt electa et semota. Istz's enim Pater et Spiritus ·secundum nullam S.
R. divinae operationis sunt selecta et electa. His enim Pater et Spiritus secundum nullam R.
A. i'psius assumptionis electa atque praecipua. His enim neque Pater neque Spi'ritus A.
F. factae jam humanae propria sunt atque praecipua. In his enim Pater et Spiritus nullam F.
P. ejus actionis praecipua sunt et singularia. Haec enim nulla ratione communia P.
p.. ocu-roü 6e:oupyloc~ é·ntv lxxpL-roc xoct éeoc!pe:-roc. Toú-roL~ yclr.p ó Iloc-r'hp xoct -ro Ilve:Üp.oc xoc-r' p..
L. ejus actionis praecipua sunt et singularia. H aec enim nulla ratione communia L.
C. actionis praecipua sunt et singularia. Haec enim nulla ratione communia C.
D. et souffert d'une maniere propre et réservée, le Pere et I'Esprit-Saint n'y D.
6. ov¿eNA KEKOINWNHK€ 1\0rON €1 MH nov TIC $AIH KATA THN ArAeOnPEnH KAI $11\AN- 6.
H. communicavit sermone, msi ubi quis dixerit secundum benignedecoram et H.
E. nihil communicare verbo, nisz' ibi quis dixerit secundum optimam et humanam E.
S. communicaverunt rationem, nz'si aliquis dicat secundum bono convenientem et beni- S.
R. communicaverunt rationem, nisi forte dicat quis secundum bonidecens et philan- R.
A. ulla ratione communicat, nisi forte quis asserat benignitate clementiaque et com- A.
F. habuere communionem, nisi forte quz's dixerit in benefica clementique voluntate circa as- F.
P. sunt Patris ac Spiritus, nisi forte quz's dicat consz"lii benigni atque humani P.
'~, , i ,
!J-• OtJoEVOC XEXOLVWV'fjXE: Aoyov, e:L p.-1¡ 7tOÚ 't"Lc; tpoc(T¡ xoc-;clr. -rT¡v &yoc6o7tpe:n7í xoct tpLAcÍv- p..
L. sunt Patris ac Spiritus, nisi forte quis dicat consilii benigni atque humani L.
C. sunt Patris ac Spiritus, nisi forte quis dicat consilii benigni atque humani C.
D. ayant aucune part, a moins que l'on ne dise qu'IIs ont eu m@me désir de faire o.
6. KAI ENOVN TW /\Ore.> KAI .6IAKPINEIN CnEV.60MEN WC AVTA TA 9EIA KAI HNWTAJ 6.
H. coadunare sermone et discernere festinamus, sicut ipsa divina et coadunantur H.
E. intelligere ratione et discernere festinamus, quomodo ea divina et uniuntur E.
S. et unire verbo et discernere studemus, sicut ipsa divina et unita sunt S.
R. et unire verbo et discernere studemus, ut ipsa divina et uniuntur et R.
A. et connectere et distinguere oratione studemus, sicuti divina ipsa et conjuncta perfec- A.
F. unire et discernere divina disserendo studemus, quemadmodum ipsa divina conjuncta F.
P. divina et conjungere studemus et dividere, ut divina ipsa et conjuncta et P.
p.. :xoct évoüv -r«jl 'Aóy«¡> :xoct OLocxpi\lc:Lv O"'tc:Úoop.c:v, 6>~ ocú-r~ ..~ Sc:L'oc xoct f}vw-rocL p..
L. divina et conjungere studemus et dividere, ut divina ipsa et conjuncta et L.
C. divinas sermone conjungere distinguereque satagimus, prout ipsae nimirum in se veZ unitae C.
D. marquer dans les choses divines l'unité et la distinction, en la maniere qu'elles-memes sont D.
6. KAI AIAKEKPITAI AMA TOVT(I)N MEN TWN AINWCE_(a)N TE KAJ .61AKPICEWN OCAC EN TOIC 1\0riOIC 6.
H. et discernuntur. Istarum quidem coadunationum et discretionum quantas in sermonibus H.
E. et discernuntur. Sed, harum quidem et unitatum et discretionum quascumque in elo- E.
S. et discreta. Sed, harum quidem et unitionum et discretionum quascumque in eloquit's S.
R. discernuntur. Sed, harum quidem unionum et discretionum quascumque in eloquiis R.
A. to et discreta sunt. V erum, enim harum nos conjunctionum ac discretionum quascumque t"n sanctis A.
F. sunt atque discreta. Sed, harum unionum atque discretionum rationes Deo dignas quascum- F.
P. divisa sunt. Sed, harum quidem et conjunctionum et distinctionum causas omnes quas in P.
\ ~ , 'A"AA& -.oú-rwv p.ev -rwv évwac:wv TE :xcxt OLaxp[ac:wv Baa~ lv -roL'¡; 'AoyioL¡; p..
p.. XIXL OLCX:XEX?LTCXL.
L. divisa sunt. Sed, harum quidem et conjunctionum et distinctionum causas omnes L.
C. sunt veZ distinctae. Sed, harum unionum ac distinctionum quascumque in eloquiis rationes C.
D. unies et distinctes. Quant aux raisons divines de ces unior~~ et distinctions, telles que D.
DOUZIEME SECTION : I.'INSUFFISANCE DE NOS CONCEPTS. 93
o. eeOnPenetC AJTJAC HVPHKAMEN EN TAIC 9EOJ\OrtKAIC VnOTVnú>CECIN l.c11A nePJ EKACTOV 11IA- 6.
H.Deidecoras causas invenimus, in theologicis effigiebus propria de unaquaque accipientes H.
B. quiis divinas causas invenimus, in theologicis caracteribus propria de unoquoque percipientes h.'.
S. Deo convenientes causas invenimus, zn theologicis hypotyposibus propria de unoquoque tractantes S.
R. Deodecentes causas invenimus, in theologicis subfigurationibus propria de unoquoque assimi- R.
A .litterz's Deo dignas invenimus causas, in theologicis institutionibus seorsum de singulis disse- A.
F. que in divinis eloquiis invenimus, in theologicis institutionibus propria seorsum de singulis dis- F.
P. divinis scriptz's Deo dignas reperz'mus, in theologicis institutionibus proprie de unaquaque ( ut P.
p.. OeoTipem:L'<; cd·diX<; e·)p·~x1Xp.ev, iv 't'IXL<; Oeo'AoyLxiXL<; ÚTIO't'UTIWO'EaLv t:ol~ Tiept Éxi:Ío-'t'ou OLIX- p..
L. quas in divinis scriptz's Deo dignas in theologicis institutionibus proprie de unaquaque ( ut L.
C. Deo consentaneas reperimus, in institutionibus theologicis, seorsum de singulis disseren- C.
D.I'Écriture nous les donne, nos Institutions Théologiques, les prenant une a une, en D.
IL J\ABONTEC ú>C ECI>JKTON e:::eeEMEeA TA MEN ANAJ\E:::ANTEC Tú> AJ\H9EI J\Orú> KAI ANA- t:.
H. (ut lz'citum) disposuimus : quaedam quidem colligentes vero sermone et rep/i- H.
E. ( quantum possibile) exposuimus ea quidem relegentes et vera ratione replican- B.
5'. ( sz'cut erat possibile) exposuimus : quaedam quidem revolventes vero sermone et rese- S.
R. /antes ( ut possibile) exposuimus : haec quidem enodantes vero sermone et reseran- R.
A. rentes ( ut lz'cuit) exposuimus : alia quidem vera ratione enodantes atque expli- A.
F. tinguentes (pro viribus) exposuimus : alia quidem vera ratione evo/ventes et explican- F.
P. potuimus) disserentes exposuimus : ita tamen ut alía quidem vera oratione versaverimus et ex- P.
p.. AIX()óvn<; ( w<; i~LX'tÓv) É~e0Ép.e01X • •2l p.ev cive'A!eocv't'e<; 't'lj) ci'Ar¡OeL' 'Aóy«p xiXt civiX- p..
L. potuimus) disserentes exposuimus : ita tamen ut alia quidem vera oratione versaverimus et ex- L.
C. tes, (uti potuimus) explicuimus partim quidem eas vera ratione enodando et expo- C.
D. ont traité comme il se peut : les unes ont été solidement fouillées et ex- D.
t:. nTV:::ANTEC KAI TON JEPON KAI TON ANEnt90J\ú>TON NOVN Ent TA CI>ANEPA Tú>N J\Ortú>N eEA- t:.
H.cantes, et sacram ac inturbatam mentem ad manijesta sermonum spectacula H.
E. tes, et sacrum et revelatum intellectum in manijesta eloquiorum spectacula E'.
S. rantes, et sanctum et revelatum intellectum in manifestas eloquiorum visiones S.
R. tes, et sacrum et imperturbatum intellectum ad manifestam eloquiorum speculamina R.
A. cantes, expiatumque et tranquillum animum perlucidis scripturarum intelligentiis A.
F. tes, atque ita sacrum tranquillumque intellectum ad perspicua sacrorum eloquiorum F.
P. planaverimus, sacramque ac nitidam mentem deduxerimus ad clara divinorum scriptorum P.
fl· 1t't'tJ;IX'\I't'Ec;, x!Xt 't'0'\1 tepov x<Xt 't'0'\1 civemOó'Aw't'ov voüv ÉTIL 't'Cl !f1XV2l 't'W'\1 ),oy(wv Oerí- p..
L. planaverimus, sacramque ac nitidam mentem deduxerimus ad clara divinorum scriptorum L.
C. nendo, atque ita purum ac tranquillum animum perquam lucidis eloquiorum contempla- C.
D. posées, les intelligences saintes et calmes ont été mises a m@me de saisir claire- D.
t:. MATA nPOCArArú>NTEC TOJC 11€ ú>C MVCTIKú>C KAJ KATA THN 9EIAN nAPA.l10CJN VnEP t.l.
H. adducentes, quaedam autem de mysticis et secundum divinam traditionem super H.
E. adducentes, his vero ut mysticis et secundum divinam traditionem super intel- E.
S. adducentes, quibusdam autem, sicut mysticis, secundum divinam traditionem super S.
R. adducentes, his autem, ut mysticis, et secundum divinam traditionem super intel- R.
A. admoventes, aliis vero, ut m)sticis, ex traditione divina supra intellectualem A.
F. spectacula perducentes, aliis autem, tamquam mysticis, ex traditione divina super intel- F.
P. spectacula, in alia autem ut mysteriis plena incubuerimus divino instituto, majore P.
}1-. !J-IX't'oc 7tpoo-1Xyocyóvn<;, 't'IJL<; OÉ, wc; fl-UO"t'~XOL<;, XIX't'Cl 't'T¡v Oeiocv 1tocpríooaL'\1 t~mep }1-.
L. spectacula, in alia autem ut mysteriis plena secundum divinam traditionem supra L.
e. tionibus admovendo ~· partim vero, ceu m)sticis, ex divina traditione supra intellectus C.
D. ment I'Écriture; les autres s'apprennent comme mystérieusement d'une instruction D.
94 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
o. nOTE ECTIN KATA THN OIKEIAN APXHN KAI IAPVCIN VnEP NOVN ECTIN KAI fl.
H.dem sunt secundum proprium principium et stabilitatem, super mentem est et omnem H.
E. sunt secundum proprium ·principium et fundamentum, super intellectum sunt et omnem E.
S. sunt secundum proprium principium et co/locationem, super mentem sunt et omnem S.
R. sunt secundum proprium princz"pium et collocatz"onem super intellectum sunt et omnem R.
A. cujusmodi in suo principio suaque sede sint, nullus sensus attingit, nulla sub- A.
F. seipsis exsistant secundum proprium prz'ncipium atque sedem, super inte//igentiam exstat, omnemque F.
P. qualiacumque sint principio suo atque sede, mentem omnemque essentiam P.
p.. 7tO't'É É<1't~ xiX-r~ ·d¡v otxEtav lipxT¡v xat ('Opu<I~ v, Ú7ti::p ''ouv É<I-r~ xClt p..
L. qualiacumque sint principio suo atque sede, mentem omnemque essentiam L.
e. in suo principio suaque sede propria exsistant, nu/lus sensus attingit' nulla natura e.
D. Dieu, leur principe et leur propre lieu, est chose qui domine tout esprit, toute D.
~. HTIC AKPIBCUC EMCIIEPHC ECTI TH nANTCUN e:::HPHMENH KATA nACAN VnEPOXHN f!.
H. quae caute interveniens est omnium praecipua secundum omnem excellentiam H.
E. quae diligenter sit simul remotae juxta omnem supereminentt'am cau- E.
S. quae diligenter comparabilis sit ab omnibus segregatae secundum omnem excessum S.
R. quae diligenter similis est ab omnibus segregatae secundum omnem excellentiam R.
A. quae per omnia similis sit causae illi, cunctis per omnem excellentiam A.
F. quae omnino sz'milis sit ipsi omnium causae, cuneta prorsus per omnem excellentiam F.
P. tiam, quae plane similis sit causae, quae ab omnibus omni praestantia secreta P.
p.. -7¡'t'~~ &xp~6w~ Ép.rpep-1¡~ Éa't'~ ~ 7tcív't"wv €~~fl1\!JÉv~ xoc't"& 1tiaocv Ú7tEpoxT¡v p..
L. tiam, · quae plane similis sit causae, quae ab omnibus omni praestantia secreta L.
C. sentiam, quae plane simiHs sit causae illi, quae cunctis per omnem excellentiam C.
D. qui soit pleinement conforme a la Cause qui domine tout etre, paree qu'elle excelle D.
tí. AITIA nAAIN OTI MEN ECTJN nHrAIA 9EOTHC O nATHP o fa€ . tl.
H. causa. Iterum, quía quidem est fontalis Divinitas Pater, Filius autem H.
E. sae. Iterum, quía quidem est fontalis Deitas Pater, Filius E.
S. causae. Rursus, quod Pater quidem est fontana Deitas, Filius autem S.
R. causae. Rursus, quoniam quidem est fontana Deitas Pater, Filius R.
A. eminenti. Rursus, quod prz'mordialis et fontana sit Deitas, Pater, Filius A.
F. superanti. /nsuper, Patrem quidem esse fontanam (ut ita dixerim) Deitatem, Filium F.
P. sit. Rursum, Patrem quidem esse (ut ita dz'cam) fontanam Divinitatem, Jesum autem P.
P.· OCL't"L~. llcD.~v, éh~ p.sv EO"'t"~ 7t"f¡yocicx 6só't"·fl~ ó llcxTI¡p, ó os p..
L. sit. Rursum, Patrem quidem esse (ut ita dicam) fontanam Divz'nitatem, Jesum autem L.
C. antecellit. Rursum, Patrem quidem esse originem in Divinis Jesum C.
D. de toutes fa~ons. De meme, que le Pere soit la Source en Dieu, que jésus et D.
tl. ·JHCOVC KAI TO nNEVMA THC eeorONOV 9EOTHTOC El OVTc..> XPH <IIANAI 81\ACTOI 9€041VTOI tl.
H. et Spi'ritus Deigenae Deitatis ( aut sz' istud oportet fari) germinationes a Deo germinatas. H.
E. autem et Spiritus Deigenitricis Deitatis (si sic oportet dicere) frutices Deogerminati, E.
S. et Spiritus . Sanctus Deigenae Deitatis (si ita oportet dicere) pullulationes divinae naturae, S.
R. autem et Spiritus Deigenae Deitatis (si sic oportet dicere) germinationes a Deo plantatae, R.
A. vero et Spiritus Sanctus fecundae Deitatis (si fas est dicere) germina plantata divinitus, A.
F. vero Spiritumque fecundae Deitatis (si modo ita licet loqui) germina divinitus pul/u/antia, F.
P. et Spiritum fecundae Divinitatis (si ita fas est loqui) gemmas seu germina a Deo prodeuntia, P.
p.. '11)~tOU~ xoct 't'O llvsüp.oc 't'1í~ 6soyóvolJ 6EÓ't"7j't"O<; (si o{hw )(p·~ rpcíw.<~) ~A(Xa't'ot 6sórptrco~, p..
L. et Spiritum fecundae Divinitatis (si ita fas est loqui) gemmas seu germina a Deo prodeuntia, L.
C. vero et Spiritum Sanctum quasi Dei prolem, ve/ (si dictu fas sit) quasi germina divina, C.
D. I'Esprit procedent de la Divine fécondité (si l'on peut dire) comme des bourgeons de seve divine, D.
DOUZIEME SECTION : L'INSUFFISANCE DE NOS CONCEPTS. 97
o. KAI OION AN0H KAI vnePOVCIA Cl>ú>TA nPOC Tú>N I€Pú>N 1\0flú>N nAP€11\HCI>AMEN 6.
H. et utputa flores et supersubstantialia luminaria a sacris sermonibus sumpsimus ; H.
E. et veluti flores et superessentialia lumina, ex mirabilibus eloquiis accepimus ; E.
S. et sicut flores et supersubstantt"alia lumina, a sanctis eloquús accepimus ,· S.
R. et velut flores et supersubstantz"alia lumina, a sacris eloquiis accepz"mus ; R.
A. et veluti flores ac supersubstantialia lumina, a scripturis sanctz"s accepimus ; A.
F. et quasi flores et supersubstantialia lumina, accepimus a sanctt"s eloqu#s ; F.
P. et quasi flores ac lumina quae essentia superiora sunt, a dz"vinis scriptis accepimus ; P.
p.. xcn' o~ov
.,. a.v
" 9"11 1
xa.~ U7tspou(na. cpw-ca.,
t 1 .....
7tpo~ -cwv ~epwv 'Aoy~wv 7trxpe~'A-í¡cpa:p.ev· P.·
L. et quasi flores ac lumina quae essentia superiora sunt, a divinis scriptis accepz"mus ,· L.
C. floresve ac lumina supersubstantialia exsistere, a scripturis sanctis accepimus ; c.
D. voire comme des fleurs et des lumieres incomparables, nous le savons par I'Écriture; D.
ti. Onú>C A€ TAVTA ECTIN OVT€ €Jn€1N OVT€ €NNOHCAI AVNATON AM AXPI 6.
H. quomodo autem ista sunt, nec dicere neque intelligere possibile est : sed H.
E. quomodo autem haec sunt, neque dicere neque intelligere possibile est : sedE.
S. quomodo autem haec sunt, neque dicere neque cogitare est possibile : sed usque S.
R. qualiter autem haec sunt, neque dicere neque z"ntelligere possibile : sed usque et R.
A. quonam vero modo zsta sint, neque eloqui neque intelligere possumus sedA.
F. sed qua ratione haec sint, nec loqui nec zntelligere possumus : hac- F.
P. qua autem ratz"one haec sint, nec dici nec cogitari potest : sed intra P.
P.· éí7tw'Ó ce
-ca.ihci Ea't"LV, ou-;e el7tELV ou-.e Évvo-fio-a.L ouva:-¡;Óv· ciAAcX p.ixpL p..
L. qua autem ratione haec sint, nec dici nec cogz"tari potest : sed intra L.
C. quonam autem pacto sese habeant, neque eloqui neque inte!Hgere valemus : cete- C.
D. mais quant a dire ou a comprendre le comment de ceci, il n'y faut pas songer : la vigueur D.
ti. KAI TOVTOV nACA THC KA0 HMAC NOEPAC €N€Pf€1AC H AVNAMIC OTI nACA 0€1A ti.
H. convenit et ista omnis ei quem erga nos est operationz·s virtus, quz·a omnis divina H.
E. usque ad hoc omnis nostrae intellectuali's actionz"s virtus, quía omnis divina E.
S. ad hoc omnis nostrae intellectualz"s operationis virtus est, quod omnis divina S.
R. ad hoc omnis ejus quae secundum nos z"ntellectualis operationis virtus, quía omnis divina R.
A. hactenus omnis nostri spiritualis operatio progreditur, quod divzna omnis A.
F. tenus vero nostra omnis intellectualis actio se extendit, ut videlicet excogitet omnem F.
P. hunc termznum omnis actionis mentís nostrae consistit progressio, ut intelligat divinam om- P.
p.. -coú-rou 7tiio-oc ñj'Ó xa:9' 1¡p.ii'Ó voepii~ ÉvepysLa:c; 1¡ Oúvocp.~~, " -
O'tL 7ttXO"t'X 9 , p..
E~t'X
L. hunc termznum omnis actionis mentís nostrae consistit progressio, ut intelligat divinam om- L.
C. rum hactenus omnis intellectus nostri studium eo tendit, ut intelligat quomodo divi- C.
D. et portée de notre intelligence se borne a reconnaitre que toute paternfté et D.
6. nATPIA KAI VIOTHC €K THC nANTú>N e::::HPHMENHC nATPIAPXEIAC KAI VIAPXEIAC ti.
H. paternitas aut filiatio, de omnibus praecipuis Patriprincipatus et Filiiprincipatus, H.
E. paternitas et filio/itas, ex omnium remota Paternitate principali et Filiolitate principali, E.
S. paternitas et filiatio, ex Patriarchia ab omnibus segregata et Filiarchia, S.
R. paternitas et filiatio, ex ea quae ab omnibus segregata Patriarchia et Filiarchia, R.
A. patris ac filii notio, ex transcendente omnia Patris ac Filii principatu, A.
F. patris ipsius ac filii rationem, ab ipsa ratione Patris Filiique prima omnibus eminente, F.
P. nem patris ac filii rationem, a prima et Patris et FiHi ratione quae ab omnibus secreta est, P.
p.. 7toc-.pL~ xa:t uló-r"t¡'Ó, ex -c1jc; 1tciv-cwv E~"{lp"flp.tv"fl~ 7toco;pLrxpxCocc; xa:t uta:pxL~~. p..
L. nem patris ac filii rationem, a prima et Patris et Filii ratione quae ab omnibus secreta est, L.
C. na omnis paternitas et jiliatio, ex supraeminenti omnium Patriarchatu Filiique principatu, c.
D. toute filiation d'ordre divin, découlant d'une Paternité et d'une Filiation hors pair, D.
Veraiona Iat. - 7·
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
o. AEAWPHTAI KAI HMIN KAI TAIC vnePOVPANIAIC AVNAMECIN e::: HC KAI 0€01 KAI o.
H. datur et nobz"s et supercae/estibus virtutibus, ex quibus et H.
E. derivata est et nobis et supercaelestibus virtutibus, ex qua et E.
S. data est et nobz"s et supercaelestibus virtutibus, ex qua et dz"i et S.
R. donata est et nobis et supercaelestibus virtutibus, ex qua et dii et R.
A. et nobis et caelestibus est indulta virtutibus, ex quo et dii et deorum A.
F. et nobis et virtutibus supercae/estibus esse tributam, ex qua quidem intellectus divinam ima- F.
P. et nobis donatam esse et naturis caelestibus, a qua et dii et deorum jil# P.
P.· OEOw¡:rrrra~ xat -~p.~Y xat 'trlLIO úmpouprxv(aLIO ouvcip.Eaw, te li10 xat 6Eot xat p..
L. et nobis donatam esse et naturis caelestibus, a qua et dii et deorum jilii L.
C. tam nobis quam supracaelestt"bus virtutibus indulta sit, ex qua jit ut etiam C.
D. est accordée aux hommes et aux Vertus célestes, les faisant etre et dire dieux, D.
o. AIMAH THC TOIACAE nATPOTHTOC KAI VIOTHTOC EKTEAOVMENHC TOVT ECTIN ACWMATWC o.
H. tualiter videlicet talem paternitatem et filialitatem perficiente, id est, incorporaliter et im- H.
E. ritualiter scilicet ta/i paternitate et jiliolitate perfecta, hoc est, incorporaHter, im- E.
S. ritualiter videlicet tali paternitate et filiatione perfecta, hoc est, incorporaliter, im- S.
R. ritualiter videlicet tali paternz"tate et filiatz"one perfecta, hoc est, incorporaliter, im- R.
A. sdlicet patri's ac filii spiritualiter exacto munere, id est, incorporaliter, non A.
F. delicet id patris jiliique munus spiritualz"ter ubique peragz"tur, id est, incorporea, imma- F.
P. scilicet spz"rituaH ratione hoc patrzs ac filii munus expletur, id est, sine corpore, P.
p.. Ol)Á.aol¡ ÜÍIO -roLiiaOE 7ta.-pÓ-rl)'t"OIO xat ulÓ't"l)'t"OIO éx'tEÁ.oup.iv·fl!O, -rou-r' Ea-r~v dawp.chw,., p..
L. scilicet spirituali ratione hoc patrzs ac jilii munus expletur, id est, sine corpore, L.
C. ejuscemodi paternitas ac jiliatio spiritualiter confertur, modo scilz"cet incorporeo, a ma- C.
D. qu'une telle paternité ou filiatlon est nécessairement spirituelle, se . réalise au dela du eorps, D.
6. nACHC nATPIAC KAI VIOTHTOC 9€1AC VnEPOXIKc.JC e:::HPHM€Nc.JN OV.6€ fAP €CTIN 6.
H. paternitatis et filialitatis deitatis superexcellenter eminentibus. Neque enim H.
E. omni paternitate et filiolitate divina supereminenter exaltatis. Neque enim estE.
S. ab omm· paternitate et filiatione divina excedendo segregatis. Neque enim S.
R. omni paternitate et filiatz"one divina superexcellenter segregatz"s. Neque enim R.
A. et patre et filio, divino Patris et Filii munere excellenter exceptis. N eque enim A.
F. Filio ab omni divino patris filiique officio eminenter exceptis. Neque enim F.
P. divina omni patris filiique ratione ac natura singulari modo secreti sunt. Neque enim P.
P.· 7tCÍa'7j~ 1t1X.'tp~a~ xat ulÓ't'"t¡'tO~ Ge!a~ Ú7tepox~xw<; É~~p7!p.Évwv. Ouoe yáp Éa-'t~V P.·
L. divina omni patris filiique ratione ac natura singulari modo secreti sunt. Neque enim L.
C. ab omnz' simili paternitate ac filiatione divina eminenter exempti. Non enim est perfecta etC.
D. nent supérieurement toutes nos paternités et ·filiations d'ordre divin. Oui, les effets D.
6. AKPIBHC €MCIJ€PIA TOIC AITIATOIC KAI TOIC AITlOIC AM €X€1 M€N TA AITIATA TAC TWN 6.
H. est cauta interventio causalibus et causz"s, sed htibent quidem causae H.
E. diligens similitudo causativis et causalibus, sed habent quidem causativa E.
S. est diligens comparatio causatis et causz·s, sed habent quidem causata S.
R. est recta similitudo causatis et causis, sed habent quidem causata R.
A. est exacta similitudo causalibus et causis, sed habent causalia quidem causarum A.
F. est effectibus ad causas simiUtudo perfecta, sed habent quidem effectus quas prae- F.
P. perfecta est ínter effecta et causas similz"tudo, sed effecta quidem causarum quas P.
p.. dxpLo7)<; Ép.rpÉpeLa 'tOL<; al'tLrt'tOL<¡ xat 'tOL<¡ a:L'tLO~<¡. &.}.).' ezeL p.ev 'tcX a!'tLa:'tOt 'tcX<¡ 'tWV p..
L. perfecta est ínter effecta et causas similitudo, sed effecta quidem causarum quas L.
C. absoluta similitudo eorum quae effecta sunt et causarum; quin potius habent quidem effecta cau- C.
D. n'ont pas toutes les excellences des causes ; les effets ont en eux, comme ils le D.
6. AJTic.JN €N.6€XOM€NAC €1KONAC AVfA .6€ TA AITIA Tc.JN AITIATc.JN e:::HPHTAI KAI vneP- 6.
H.causalium licitas imagines, ipsa autem causalia causis praecipuant, et super- H.
E. causalium receptas imagines, ea vera causalia causativis removentur et super- E.
S. causarum contingentes imagines, ipsae autem causae a causatis segregantur, et super- S.
R. causarum susceptas imagines, ipsae autem causae a causatis segregantur, et super- R.
A.pro viribus impressas imagines, causae vero ipsae a causalibus exceptae, A.
F. ferre possunt imagines causarum, ipsae vero causae segregatae ab effectibus, in se supe- F.
P. possunt praeferunt imagines, causae autem secretae sunt ab effectis, sunt- P.
p.. a{-r!wv · évoezop.Éva<¡ eixóva~, au•a os 'ta a:C'tLa 'tWV a{na'twv t;~p'll'taL, XrlL 1J7tEp· p.. 1 '
6. ll!.PVTAI KATA TON THC OIKEIAC APXHC 1\0fON KAI INA TOIC KAe HMAC XPHCOMAI nAPA· 6.
H. exstant secundum proprz"i principii verbum. Et, ut quae apud nos sunt utar pa- H.
E. collocantur juxta proprii principii rationem. Et, ut secundum nos utar exem- E.
S. collocamur secundum proprii principii rationem. Et, ut nostris utar exemplis, S.
R. collocantur secundum proprii principii rationem. Et, ut his quae secundum nos utamur R.
A. emicanc sui ratione principii. Atque, ut nostratibus utar exem- A.
F. rius exstant, ipsa vz"delicet sua ratione principii. Atque, ut exemplis nostris uta- F.
P. que prz"ncipt"i sui ratione superiores. Atque, ut exemplis nostris P.
p.. (opu't"ClL x-x't"~ 't"ov ...:;:,¡; oCxe(Cl~ &pz1j¡; "Aóyov. K(Xt rv~ 't"OL~ x~a· l¡p.éi~ zpl¡a-wp.~L 7t1Xp1X- P.·
L. que principii sui ratione superiores. Atque, ut exemplis nostris L.
C. ratione principatus sui supralocatae ac fundatae. Et, ut nostratibus exemplis C.
D. d'eux, a raison meme du r61e que joue la propre cause. Prenons des exemples quoti- D.
6. l!.EirMACIN HJ.!.ONAI KAI 1\VnAI 1\EfONTAI nOIHTIKAI TOV Hl!.ECeAI KAI 1\VnEICeAI 6.
H. radigmis, voluptates et tristitiae dicuntur factura/es velle et tristari, H.
E. plis, deliciae et tristitiae dicuntur effectivae delectandi et contristandi, E.
S. delectationes et tristitiae dicuntur effectivae delectandi et tristandi, S.
R. exemplz"s, delectationes et tristitiae dicuntur factivae ejus •.. R.
A. plis, voluptates et dolores, ut laetemur ac tristemur auctores esse dicuntur, A.
F. mur, voluptates et dolores efficere quidem dicuntur ut oblectemur atque doleamus, F.
P. utar, voluptates ac dolores facere dicuntur ut homines laetentur et doleant, P.
p.. odyp.~a-LV, +1oov!Xt xQ(t Áu7t~L ).ltyov't"~L 1tOL"'l't"Lx1Xl. -rou 7'¡oea-&1XL xQ(t Áu7tei"a-91XL,
P.·
L. utar, voluptates ac dolores facere dicuntur ut homines laetentur et doleant, L.
C. utar, voluptates ac dolores efficere dicuntur ut homines laetentur vel doleant, c.
D. diens : les voluptés et les douleurs, disons-nous, donnent aux hommes joies et peines, D.
6. AVTAI l!.E OVTE Hl!.ONTAI OVTE 1\VnOVNTAI KAI TO nVP eEPMAINON KAI 8.
H. ipsae autem neque volunt neque tristantur ; et ignis calejaciens et H.
E. ipsae veto neque delectantur neque contristantur; et ignis ca/idus et E.
S. ipsae autem neque delectantur neque tristantur; et ignis ca/ejaciens et S.
R. . .. delectantur neque tristantur ,· et ignis ca/efaciens et R.
A. cum tamen ipsa neque delectentur neque angantur; igni's quoque, cum calefaciat A.
F. ipsa vera neque laetantur neque moerentur ; atque et ignis, cum ca/ejaciat urat- F.
P. sed nec laetantur nec dolent ; ignis etiam, cum ca/efaciat et com- P.
P.· IXU'r.XL . o€ oün -~oov-r.:u OU't"S AU7tOUY't"IXL. XIXt 'rO 7tÜp 9Epp.1Xi"YOV XIXt IJ-·
L. sed nec laetantur nec dolent ; ignis etiam, cum ca/efaciat et com- L.
e. tamen ipsae nec laetantur nec dolent ; ignis etiam, cum ca/efaciat et com- C.
D. pourtant elles ne re~oivent elles-m@mes ni joies ni peines ; et le feu qui chauffe et qui D.
6. KAON OV 1\EfETAI KAECeAI KAI eePMAINECeAI KAI ZJiN El TIC CI>AIH THN AVTOZCalHN H 6.
H. incendens non dicitur incendi et calejieri. Et vivere si quis dixerit ipsam vitam, aut H.
E. urens non dicitur uri et ca/efieri. Et vivere si quis dicat per se ipsam vitam, et E.
S. urens non dicitur ca/efieri aut uri. Et vivere si qui's dicat per se vitam, aut S.
R. urens non dicitur uri et calefieri. Et vivere si quis dicat per se vitam, aut R.
A. et urat, neque uri neque calefieri dicitur. Et si quis vitam vivere, aut illumi- A.
F. que, neque uri lamen neque calefieri dici solet. Tum vero si quis dixerit ipsam vitam vivere, F.
P. burat, non tamen comburi et ca/efieri dicitur. Si quis ipsam vitam vivere confirmet, aut P.
p.. XQ(~OY ou AÉye't"IXL XIXLea-GIXL xat Gepp.1XLvea-9Q(L. K!Xt ~-T¡v et 'tL¡; t¡IXLl'¡ -rl¡v IXU-ro~w'hv ~ p..
L. burat, non tamen comburi et ca/efieri dicitur. Si quis ipsam vitam vivere confirmet, aut L.
C. burat, non tamen comburi et calefieri dicitur. Et si quis vitam ipsam vivere, aut illu- C.
D. bríile, n'est pas dit brUlé ni chauffé. Soutenir que la Vie est vivante, que la D.
DOUZIEME SECTION : L'INSUFFISANCE DE NOS CONCEPTS. IOI
6. c¡,c..>TIZ€C0AI TO AVTOc¡,c..>c OVK OP0WC EP€1 KATA TON EMON /\OrON €1 MH nov KA0 6.
H. illuminari ipsum-lumen, non recte dicet, secundum meum sermonem, nisi ubi secundum H.
E. illuminari per-se-ipsum-lumen, non recte dicet, secundum nostram rationem, nisi ubi juxta E.
S. illuminari per-se-lumen, non recte dicet, secundum meam rationem, nisi secundum S.
R. illuminari per-se-lumen, non recte dicet, secundum meam rationem, nisi forte secundum R.
A. nari lucem dicat, meo quidem judicio, non recte loquetur nisi forte per alium A.
F. vel lumen ipsum illuminari, meo quidem judicio, non recte loquetur nisi forte alía quadam F.
P. ipsam lucem illustrari, non recte dicet, mea quidem sententia, nisi forte haec P.
n
'Y'
fl-• CfW't'L~EO'V~L 't'O' CW't'OCfWc;,
, , oux op6wc; ÉpE~, x:x·dL "::0'1 Ép.ov AÓyov, ¡¡;{ p.l\ 7tOU xcx6' P.·
L. ipsam lucem illustrari, non recte dicet, mea quidem sententia, nisi forte haec L.
e. minari lucem dixerit, mea quidem sententia, non omnino recte locutus fuerit, nisi C.
D. Lumiere est éclairée, c'est pour moi parler de travers, a moins que ce ne soit une D.
6. ECTIN 1\0rW nANTI KAI AfNWCTOC NW nANTI KAI AVTW TW nPWTICTW TWN nPECBV- 6.
H. est omni verbo, et ignota mentí omni, et ipsi priori seniorum angelo- H.
B. est rationi omni, et incognita intellectui omni, et ipsi praestanti honorabilissimorum E.
S. fabilis est verbo omni, et ignota menti omni, et ipsi primo dignissimorum ange- S.
R. bilis est verbo omni, et incognita intellectui omni, et ipsi praestanti.honorabilissimorum R.
A. est sermone omni, et omni ignota intelligentiae, ipsi quoque antiquissimorum angelorum pri- A.
F. sus est omni sermoni, omnique ignotum intelligentiae, ipsi quoque antiquissimorum angelo- F.
P. tione explz"cari potest, et mentí omni est incognita, et ipsi primo angelo. P.
p.. ~;;a-r~
.1.
Aoy<¡> 7t1XV'r~' XIX~\ IXyvwa-ro;
"\' "
V<¡>
- '
7tiXV'r~, xiXl IXthéj> -réj> 7tpw":'La..-<¡> -rwv 7tpea6u- p..
L. tione explicari potest, et mentí ·omni est incognita, et ipsi primo angelo. L.
C. est sermonz' omni, nullique nota intelligentz"ae, etiam ipsi antiquissimorum angelo- e.
D. toute expression, échappe a tout esprit, serait-il le plus sage des plus élevés D.
6. ArNOOVMEN A€ onwc EK nAPE>ENIKWN AiMATWN ETEPW nAPA THN CI>VCIN E>E'CMCAl Al€- .6.
H. ignoramus quomodo de vz'rginalibus sanguinibus, altera de natura lege, perplasma- H.
E. ignoramus vero quomodo ex virginalibus sanguinibus, altera ultra naturam lege, formatus E.
S. ignoramus autem quomodo ex virgineis sanguinibus, altera praeter naturam lege, compositus S.
R. ignoratur autem qualiter ex virginalibus sanguinibus, altera praeter naturam lege, plas- R.
A. ignoramus autem quomodo ex virgineis sanguinibus, altero quam naturali jure, formatus A.
F. ignoramus autem quo pacto ex virgineis sanguinibus, lege quadam non naturali, formatus F.
P. sed ignoratur quomodo ex virginz's sanguz'ne, alia lege quam quae a natura praescribitur, formatus P.
P.· &.yvoOUfl-E'\1 oe 87tw~ EX 7t1Xp&ev~xwv IX~p.chwv hip<¡> 7t1Xp?t -rl¡v rpúa~v aeap.éj> B~E· fl-·
L. sed ignoratur quomodo ex virginis sanguine, alia lege quam quae a natura praescribitur, formatus L.
C. sed ignoratur quomodo ex vz'rginis sanguine, alia, quam naturae lege, sit efforma- C.
D. nous ignorons comment i1 est né daos le sein d'une Vierge, au deJa des lois natu- D.
6. nMTTETO KAI OnWC ABPOXOIC nOCIN CWMATIKON OrXON EXOVCI KAI VI\HC BAPOC 6.
H.tur, et quomodo inhumectis pedibus, corporalem tumorem habentibus ac materiae pondus, H.
E. est, et quomodo sz'ccis pedibus, corporalem molem habentibus et materiae gravitatem, E.
S. est, et quomodo siccis pedibus, corporale pondus habentibus et materiae gravitatem, S.
R. matus est, et qualiter siccis pedibus, corporalem molem habentibus et materiae pondus, R.
A.est, quove pacto siccis pedibus, corporale pondus habentibus materiaeque gravitatem, A.
F.fuerit, et quomodo sz'cds pedibus, corporale pondus materz'aeque gravitatem habentibus, F.
P. fictusque sit, quoque , modo
!!
sz'cds
,¡p ,
pedibus, qui
,
corporis ,
molem
,
et
,
materz'ae
,
pondus
".., A,
haberent, P.
fl-· 7tAC:h't'e-ro, XIX~ fJ7tW¡; 1Xt:~p0)(0~¡; 7t00"~ O"Wf'-IX'rLX0'\1 oyxov exoua~ xcn UA't¡; t"1Xpo;, fl-·
L. fictusque sit, quoque modo sicds pedibus, qui corporis molem et materiae pondus haberent, L.
C. tus, quove pacto siccis pedibus, qui corporis molem et materiae pondus haberent, c.
D. relles, comment i1 a pu a pied sec, malgré la masse du corps, la pesanteur de la matiere, D.
DOUZIEME SECTION ; L'INSUFFISANCE DE NOS CONCEPTS. 103
o. enenOP€VTO THN VrPAN KAI ACTATON OVCIAN KAI TA AMA OCA THC VnEP4>VOVC o.
H. superibat undam et instabilem substantiam, et alía multa superexcellentis H.
E. superambulavit humidam et instabilem essentiam, et alía quaecumque supernatu- E.
S. ambulavit humida et instabili substantia, et alía quaecumque sunt Jesu supernaturalis S.
R. ambulavit super humidam et instabilem substantiam, et alia quaecumque supernatu- R.
A. liquidam perambulavit instabilemque substantiam, et alía quaeque excellentem A.
F. liquidam instabilemque substantiam perambulaverit, aliaque perfecerit quotcumque supernatura- F.
P. in natura liquida et fiuxa ambulaverit, aliaque perfecerit quae praestantem P.
P.· E7tE7tÓfiEU't"O 't'l¡v úypixv xrxt clCT't"rJ.'t"0'\1 oüalav, xrxt -r& (J).). a oaa -r7jc; U7tEfi1'Uouc; P.·
L. in natura liquida et ftuxa ambulaverit, aliaque perjecerit quae praestantem L.
C. liquidam perambulaverit ftuxamque substantiam, aliaque perjecerit quae superna- C.
D. marcher sur l'élément liquide, sans consistance, et faire les actes propres a la com- D.
o. PHTAI KAI TW K/\INW KA9Hr€MONI KATA TAC 9€01\0riKAC AVTOV CTOIXEIWCEIC VMNHTAI o.
H. tur, et a glorioso praeceptore secundum theologicas ejus scriptiones hymnizantur valde H.
E. sunt, et glorioso duce secundum theologica sua obscura commenta laudantur valde E.
S. sunt, et a nobili duce in theologicis ipsius stoechiosibus laudata sunt valde super- S.
R. sunt, et inclyto duce secundum theologicas ipsius elementationes laudantur valde R.
A. et ah inclyto praecep'tore nostro in ipsius theologicis elementz"s celebrata sunt A.
F. mus, et inclytus praeceptor noster in theologicis elementis supra naturae modum F.
P. strata sunt, et valde celebrata a clarissimo praeceptore nostro in theologicz's suis P.
p.. fi"'\'t"CXL, xcxt -ríj> x'Aewíj> xcx6r1yep.ÓvL xrx't"ix 't"ac; 6eo'AoyLxcX.c; athou a-:oLXELwae~c; Üp.vr¡-raL p..
L. strata sunt, et va/de celebrata a clarissimo praeceptore nostro in theologicis suis L.
C. cata, et ab inclyto praeceptore nostro supra naturae modum valde celebrata sunt in theo- C.
D. ailleurs, et notre illustre maitre l'a chanté d'une maniere vraiment surhumaine dans ses D.
o. AJAN VnEP4>VWC AnEP EKEINOC EITE nPOC TWN IEPWN 9EO/\Ofú>N nAPEI/\HCI>EN o.
H. superexcellenter; quae, aut a sacris theologis sumpsit, H.
E. supernaturaliter; quae quidem ille, sive a sacris theologis accepit, E.
S. naturaliter ; quae ille, sive a sanctis theologis accepit, S.
R. supernaturaliter ; quae ille, sive a sanctis theologis assumpsit, R.
A. sublimiter penitus ; quae ille, sive a theologis sanctis accepz"t, A.
F. mirabiliter celebravit ; quae ipse, vel a theologis sanctis accepit, F.
P. institutionibus; quae ille, sive a sanctis theologis accepit, P.
p.. Airxv Ú7tEfi1lUWc; · chep éxsivoc;, el:-:e 7tpoc; 't"WV lepwv 6eo'Aóywv 7tapelA"'\~Ev, p..
L. institutionibus ,· quae ille, sive a sanctis theologis accepit, L.
C. logicis ipsius elementis; quae ille, partim a theologis sanctis accepit, e.
D. Principes Théologiques, soit qu'il emprunte ses mots aux écrivains sacrés, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
6. EITE KAI EK THC EnJCTHMONIKHC TWN AOriWN EPEVNHC CVNEWPAKEN EK nOMHC THC nePI 6.
H. aut de disciplinali sermonum scrutatione conspexit ex multa erga illa exerct"tatione H.
E. sive ex disciplinata eloquiorum inventione consideravit ex multa drca haec et exerd- E.
S. sive et ex perita eloquiorum perscrutatione conspexit et multa cz"rca ipsa luctatione S.
R. sive et ex scientifica eloquiorum perscrutatione conspexit ex multa circa ipsa et exerci- R.
A. sive etiam ex solerti scripturarum indagine comprehendit, tongo exercitio ac A.
F. vel artifidosa Htterarum sacrarum indagatione perspexit, jrequenti circa illas exercitatione F.
P. sive artificiosa scriptorum divinorum consideratione et z"ndagatt"one perspexit, multa in his exer- P.
p.. d1:s xat Éx '!:~¡; Émcr'l:1j!J-GV~X-fí~ 'l:WV Áoyi0v ÉpSlN1j~ cruvswpcxxsv, ÉX 1toJ.A7j~ 't7l~ 7tspt p..
L. sive artificiosa scriptorum divz"norum consideratione et indagatione perspexit, multa in his exer- L.
C. partim etiam ex solerti scripturarum indagatione tongo exercitio ac tempore C.
D. soit qu'il exprime les réflexions produites par une savante étude de la Sainte Écriture D.
ti. AVTA rVMNACIAC TE KAI TPIBHC EITE KAI EK TINOC EMVH9H 9EIOTEPAC EnlnNOIAC 6.
H. etiam et usu, aut et a quodam didicit diviniore inspiratione, H.
E. tatione et peritia, sive etiam ex quadam eruditus fit diviniore inspiratione, E. .,'
S. et contritione, sive etiam ex quadam doctus est diviniore inspiratione, S. ·¡
R. tatione et luctatione, sive et ex aliqua edoctus est diviniore z"nspiratione, R.
A. tempore, sive aliqua sacratz"ore perdidz"cit, A.
F. studioque diuturno, aut etiam diviniore quadam z"nspiratione percepit, F.
P. citatione diuturnoque usu, sive etz"am diviniore quodam instinctu et ajftatu hausit,
" , , z '6 6S~onpcx~
, z ,
P.
p.. cxt.h·& yup.vcxaicx~ n xcxt 'tp~Ó-fí¡;, S~'tS XCX~ SX 'tWO~ ~ó(A-U"fj "f¡ ¡;m7tVO~cx¡;,
P.·
L. citatz"one diuturnoque usu, sive etiam diviniore quodam instinctu et a,fflatu hausit, L.
C. comprehendit, partim etz"am diviniore quadam inspiratione hausit, c.
D. abondamment lue et relue, soit qu'il donne les lumieres obtenues d'une motion plus divlne, D.
•
DOUZIEME SECTION : L'INSUFFISANCE DE NOS CONCEPTS. 105
6. KAI INA TA nOMA KAI MAKAPIA 0€AMATA THC KPATICTHC EKEINOV .lliANOIAC EN EI\AXICTOIC nAPA- o.
H. Et ut multa ac beata spectacula optz"mae illius mentís in minímis commendemus, H.
E. Et ut multa et beata spectacula potentis illius íntelligentíae in minimís addamus, E.
S. Et ut multas et beatas visiones potentz"s illius deliberationis in minimís apponamus, S.
R. Et ut multa et beata speculamína praeclarae i!Hus mentís minimis tradamus, R.
A. Et ut plurimas beatissimasque intelligentias praeclarae ipsius mentís paucis apponamus, A.
F. Sed ut plurimas beatasque contemplationes excellentis ipsius intelligentíae paucissimis afie- F.
P. Atque ut multa et beata optimae illius mentís documenta paucis subjiciamus, P.
P.· Kcxt rva. 't'& '7tOAA& xcxl p.cxxiipLcx Ge&p.cx-rcx 'lí~ xpcx't"LO''t'l\~ EXELVOU OLCXVOLCX~ EV é'AcxxLa"t"OL~ 7tOCpcx- P.·
L. Atque ut multa et beata optimae illius mentís documenta paucis subjiciamus, L.
C. Atque ut plurima, eaque beatissíma, praeclarae illius mentís documenta paucis subjicia- C.
D. D'ailleurs, pour donner une idée des grandes et magnifiques pensées de cet esprit si remar· D.
6. 0WME0A TAAE n€PI TOV IHCOV <I>HCIN EN TAIC CVNHrMENAJC AVTf» 0€01\0riKAIC CTOIXEIWCECIN 6.
H. de ea quae erga Jesum sunt dicendum in collectis ab eo theologicis scriptionibus. H.
E. haec de Jesu ait in collectis ab eo theologicis obscuris commentis. E.
S. haec de Jesu dicit in congregatís ab ipso theologicis stoechiosibus. S.
R. haec de Jesu ait in collectis ipsi theologicis elementationibus. R.
A. haec de Jesu in collectis ab eo theologicis elementis ait. A.
F. ramus, haec de Jesu in theologicis elementis summatím collectis inquit. F.
P. haec de Jesu in theologicis elementis quae ab eo collecta sunt, dicit. P.
p.. Gwp.t:Gcx, -r&oz r.ept 't'OÜ 'lllaoiJ <¡'"flO'LV iv -rcx~~ auv·flyp.Éva.L~ a:thi¡) Gt:o'AoyLxcx~~ a't'OLXELwaecn. p..
L. haec de Jesu in theologicis elementis quae ab eo collecta sunt dicit. L.
C. mus, haec de Jesu in theologicis elementis a se collectis ait. C.
D. quable, voici ce qu'il dit de jésus daos les Principes Théologiques, recueillis par Iui-m@me. D.
o. CCA>ZOVCA KAI OVTE MEPOC OVTE 01\0N OVCA KAI 01\0N KAI MEPOC CA>C nAN o.
H. vans, et neque pars neque totum est, et totum et pars, sicut omne H.
E. vans, et neque pars neque totum est, et totum et pars, et omnem E.
S. vat, et neque pars est neque totum, et totum et pars, sicut S.
R. vans, et neque pars neque totum exsz'stens, et totum et pars, ut R.
A. vat, et neque pars neque totum est, et est pars et totum, ut quae A.
F. vat, neque pars neque totum est, rursusque et pars est et totum, utpote quae F.
P. tasque conserva( et neque pars est neque totum, et totum est atque pars, ut quae P.
P.· aw~oucrcx, XCXL' OU't'E
" '
p.spoc; "
OU't'€ rf"\
OAO'Y ,.
OUacx, xcxt fJAov xcxt p.époc;, wc; 1tiv p..
L. tasque conservat, et neque pars est neque totum, et totum est atque pars, ut quae L.
C. tes, et neque pars neque totum est, et est totum et pars, qua- C.
D. avec le tout. Saos etre ni partie ni tout, Elle est tout et partie, D.
o. KAI MEPOC KAI 01\0N EN EAVTH CVNHI\H<I>VIA KAI VnEPEXOVCA KAI nPOEXOVCA o.
H. et pars et totum in seipsa comprehendens est et supereminens et praehabens. H.
E. et partem et totum in semetipsa coambiens et supereminens et excellens. E.
S. omnem et partem et totum in seipsa coaccipiens et superhabens et praehabens. S.
R. omnem et partem et totum in seipsa suscipiens et superhabens et praehabens. R.
A. omne et partem et totum in seipsa comprehendat et excellenter habeat anteque habeat. A.
F. partem omnem et omne totum in seipsa comprehenderit et eminenter habeat atque praehabeat. F.
P. et partem omnem omneque totum in se comprehenderit et eis excellat et praestet. P.
p.. xa.t p.Époc; xa.t ffAov Év scxu't'f. auvsLA'l)~uL'a. xa.C Ú7tspéxouaa. xa.t 7tpoéxouacx. p..
L. et partem omnem omneque totum in se comprehenderit et eis excellat et praestet. L.
C. tenus omne et totum et partem in sez"psa comprehendit et suprahabet et antehabet. C.
D. en ce seos qu'Eile possede, domine et tient d'avance le tout et la partie~ D.
6. THC 01\HC OVCIAC AXPANTAIC €niBAT€VOVCA KAI Vn€POVCIOC AnACHC OVCIAC €EHPH- 6.
H. tia omnis substantiae inviolabilibus supervecta, et supersubstantialiter omnis substantiae H.
E. omnis essentiae incontaminatas supergradiens, et superessentialiter omni essentia E.
S. tia totis substantiis immaculate superveniens, et supersubstantialiter ab universa substantia S.
R. toti substantiae incontaminate superveniens, et supersubstantia/iter ab omni substantia R.
A. omnes substantias sine inquinatione perlustrans, ac supersubstantialiter ab omni excepta A.
F. totis procul a contagione essentiis insidens, atque super essentiam exstans, ab omni essentia F.
P. tota essentia sine maculae contagione insidens, et cum superior sit essentia, ab omni essentia P.
lt:
r·
• -
'tCXLc; ""
0Aot~c;- '
OUO'L'CXLc; a:zpa:v-rwc;
' , 1 e ,
t;1tLfJCX'tEUOUO'a:,
1 • ,!. , ' ,
XCXL U1tipOua~oc;, rx1tCX0''1¡c; OUO'LCXc; t;<,'{lp'll- ¡.1..
L. tota essentia sine maculae contagione insidens, et cum superior sit essentz'a, ah omni essentía L.
e. stantia totis substantiis insistens impollute, et ah omni substantia supra substantiam C.
D. nature qui pénetre sans souillure toute nature, une nature supérieure, bien distinguée de D.
108 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
6. MENH TAC 01\AC APXAC KAI TA:::EIC A~OPIZOVCA KAI nACHC APXHC KAI TA- 6.
H.praecipua. Omnes principatus et ordines segregans, et omni principatui et H.
E. remota. Tota principia et ordines determinans, et omni principio et ordini E.
S. segregata. Tota principia et ordines determinans, et super omnem principatum S.
R. segregata. Tota principia et ordines determinans, et omni principio et ordini R.
A. substantia. Principia omnia ordinesque disseparans, et supra omne principium A.
F. penitus absoluta. Universa principia ordinesque determinans, et super omne principium F.
P. secreta est. Principia omnia ordinesque definit, et principium omne atque P.
p.. p.ÉY"fl. T&~ oAI'1.~ dpx~X~ x1'1.l -.&~eL~ dq¡opi~oual'1., xcú 1tcicn¡~ cipxli~ xl'1.i. -.&- p..
L. secreta est. Principia omnia ordinesque definit, et principium omne atque L.
C. abstracta. Tota principia et ordines definiens, supra omne principium et om- C.
D. toute nature. C'est Elle qui constitue les tetes et les séries ; mais E11e est au dela des D.
6. :::EWC VnEPJaPVMENH KAI METPON ECTIN TWN ONTWN KAI AIWN KAI VnEP AIWNA 6.
H. ordini superstans. Et mensura est exsistentium et aevum ; et super aevum H.
E. supercollocata. Et mensura est eorum quae sunt et saeculum ; et super saecula E.
S. et ordinem collocata. Et mensura est exsistentium et aevum ; et super aevum S.
R. supercollocata. Et mensura est entium et saeculum ; et super saeculum R.
A. ordinemque Zocata. Mensura est rerum et saeculum ,· et supra saeculum A.
F. ordinemque Zocata. Mensura entium est et aevum ; atque super aevum F.
P. ordinem superat. Mensura est rerum omnium et aeternitas ; aeternitatemque et P.
p.. eswc; ÚnEpLOpup.ÉY"fl. K1'1.'L ¡.LE', t'pOY ~>O''t'L
z , >WY - "
OV't'WY, ' ,,
Xl'1.~ 1'1.LWY· X(Ú t11tep 1'1.LWYI'1. p..
L. ordinem superat. · Mensura est rerum omnium et aeternitas ; aeternitatemque et L.
C. nem ordinem collocata. Rerum est mensura saeculumque ; et supra saeculum e.
D. tetes et des séries. Elle mesure l'univers et sa durée ; mais Elle est hors de la D.
6. A"IITOV nPOC THC ACil0ErKTOV KENú>CEú>C AN\ OTI KAI ro nANTú>N KAJNú>N 6.
H. sua ineffabili exinanitione, ·· sed quia et omnium exinanitus exinani-11.
E. suam ab· ineffabili novitate, · .,.,,,, ·· sed quia et hoc omnium novorum maximum E.
S. ab ineffabili exinanitione, ; '. , ·,. sed quoniam et quod est omnibus novis S.
R. ab ineffabili exinanitione, sed quoniam et omnibus novis novum R.
A. in4fabili exinanitione perpessus, verum quia, quod est novitatum omnium super- A.
F. ineffabili exinanitione perpessus, sed etiam quia, quod novitatum omnium est F.
P. nitate perfectioneque sua a summa exinanitione, sed etiam quod, id quod eorum quae nova sunt P.
p.. cxú-.oÜ 1tpo¡¡ ñ¡¡¡ df0Éyx-.ou xevwaew¡¡, á.'AA' 8-.L xcxt 'tO 'ltCÍV'tiJ>V xcxwwv p..
L. nitate perfectioneque sua a summa exinanitione, sed. etiam · quod, id quod eorum quae nova sunt L.
C. ineffabili'· exinanitione perpessus, ·· ,:;.. ·.•:·.' . \ verum etiam quod novis omnibus mágis C.
D. tlssement, de son· infinle · plénltude, ). '. ' · ,,.. · · : mais) encore · paree que, par la plus neuve D.
6. EN TOIC KAT OVCIAN VnEPOVCIOC nANTA TA HMWN e::: HMWN VnEP HMAC 6.
H. in supersubstantialibus supersubstantialis, omnia nostra de nobis pro nobis H.
E. in quibus juxta essentiam superessentialis, omnia nostra ex nobis propter nos E.
S. in substantialibus supersubstantialiter, omnia nostra super nos S.
R. in his quae secundum substantiam supersubstantialiter, omnia nostra ex nobis supra nos R.
A. in his quae sunt nos trae substantiae, supersubstantialis, nostra omnia ex nobis et supra nos ex- A.
F. in his quae nostrae sunt essentiae, super essentiam, omnia nostra ex nobis et super nos pos-. F.
P. in iis quae essentiam attingunt, majar erat essentia. P.
p.. év 't'OL~ xcx't'' oua-{cxv Ú7tepoúa-~o~, 7tCÍv..-cx 't'il 'Í\p.wv é~ l¡p.wv Ú1tep T¡p.«c; p..
L. in iis quae essentiam attingunt, major erat essentia. L.
C. substantiamque, supra substantiae modum, participarit,nostra omnia ex nobis et supra nos ex- C.
D. m@me en ce que l'@tre nous apporte, 11 était inoui, possédant tout notre @tre, de nous, mais D.
6. VnEPEXWN TOVTCUN MEN OVN AAIC Enl AE TON TOV /\OrOV CKOnON nPOIWMEN 6.
H. superexcellens. Istud quidem idonee. In sermonis autem sensum procedamus, H.
E. superans. Hoc quidem sufjicienter. In rationis autem speculationem proveniamus, E.
S. habens. Igitur de istis quidem satis est. Ad Verbi autem intentionem procedamus, S.
R. superhabens. De his quidem igitur satis. Ad sermonis autem intentionem procedamus, R.
A. cellenter habens. Sed de his satis. Illuc jam unde coepit, recurrat oratio, A.
F. sidens exccllenter. Sed de his satis. Ad ipsum sermonis nostri signum jam pergamus, F.
P. Sed haec quidem hactenus. Ad propositum autem nobis sermonem veniamus, P.
p.. imepéx_wv. ToÚ't'hl'l p.h oih &AL~. 'E'ltt oe 't'Cl'l 't'OÜ A.óyou O"XO'ltOV 7tpotwp.sv, P.·
L. Sed haec quidem hactenus. Ad propositum autem nobis sermonem veniamus, L.
C. cellenter habens. Sed de his satis. Modo sermonis nostri scopum prosequamur, C.
D. mieux que nous. Restons-en la. Reprenons le fil du discours. D.
6. TA KOINA KAI HNWMENA THC AIAKPICECUC THC 6EIAC ONOMATA KATA. TO HMIN 6.
H. communia et coadunata discretionis Divinitatis scilicet nomina ( secundum H.
E. communia et unita discretionis divinae nomina ( secundum quod nobis E.
S. communia et unita discretionis divina nomina (secundum quod est nobis S.
R. communia et unita discretionis divina nomina ( secundum nobis pos- R.
A. et communia atque conjuncta divinae discretionis nomina (pro viribus) A.
F. communia conjunctaque divinae discretionis nomina (pro viribus) F.
P. ut communia et conjuncta dt"stinctionis divinae nomina (pro virili P.
p.. · 't'a xowa xcxt T¡vwp.É'Icx -;1¡~ o~cxxpLa-swc; ñ¡~ 6elcx~ civóp.cx't'oc (xoc't'a 't'o ~p.~v p..
L. ut communia et conjuncta distinctionis divinae nomina (pro virili L.
e. communia et unita divinae distinctionis nomina ( prout possumus) e.
D. Scrutons (de notre mieux) les noms qu'une distinction, spéciale il Dieu, mérite aux Trois D.
6. 6EAPXIAC nPOOf.OVC f.WPOVMENH rAP nACIN TOIC OVCI KAI VnEP- 15.
H. Thearchiae processiones : dans enim omnibus exsistentibus et H.
E. tatis processiones : donans enim omnibus quae sunt et super- E.
S. Thearchiae processiones : donans enim omnibus exsistentibus et super- S.
R. Thearchiae processus : donans enim omnibus exsistentibus et super- R.
A. benignissimos Deitatis : cum enim his quae sunt omnibus affatim bonorum A.
F. Deitatis processiones : cum enim omnibus quae sunt dum eminet F.
P. Divinitatz's progressiones : nam cum rebus omnibus largitur, magnaque P.
p.. 6ea.p)(Lr1.~ npoÓoou~· owpovp.É•n¡ y&p 7ti'1L 't"O~~ OUaL, Xri.L Únep- ¡t.
L. Divinitatis progressiones nam cum rebus omnibus largitur, magnaque L.
C. gnissimas Dei emanationes : dum emm rebus omnibus ubertim bonorum C.
D. démarches bienfaisantes de la Divinité. En effet, quand Dieu fait ses dons a tout @tre, laissant D.
6. TOIC OVCI KAI nAPAf€1 TAC 01\AC OVCIAC nOMAnMCIAZ€CE>Al Jl.€f€TAI TO EN ON €K€1NO 6.
H.sistentibus et ducit totas substantias, multiplicari dicitur illud quod unum est H.
.E. quae sunt et adducit totas substantias, multiplicari dicitur unum ON illud ex E .
S. tentibus et deducit totas substantias, multiplicari dicitur unum exsistens t'llud, S.
R. exsistentibus et adducit totas substantias, multiplicari dicitur unum ens il/ud, ea R.
A. largitur omnesque producit essentias, unum illud quod est multiplicari dicitur, .A.
\
F. sunt omnibus et omnes producit essentias, unum illud ens multiplicari dicitur F.
~.,, P. dat omnemque essentiam profert in lucem, multiplicari unum dicitur illud quod P.
p.. 't'OL<; oua~, xcxl 1tCXpliyeL -:ex¡; ó'Acx.; ouaL!X<;, 'ltOAAcx'lt),cxaLCÍ~eaOcxL Asye't'CXL• 't'O sv Bv exeLVO P.·
L. dat omnemque essentiam profert in lucem, multiplicari unum dicitur illud quod L.
C. tasque producit essentias, secundum illud unum quod est multiplicari C.
D. eréatures, et met au jour toutes les essenees, on dit que I'Un, qu'II est, se multiplie, du fait D.
6. TH e::: AVTOV nAPArWrH TWN nOMWN ONTWN M€NONTOC OVA€N HTTON €K€1NOV 06.
H.de ejus traductione multis exsistentibus; manente nihilominus illo, .H.
. E. se adductione multorum exsistentium ; quidem ente nihil minus i/lo, , . .E.
S. quía ex ipso multa exsistentia deducuntur ~· · mariet autem nihil minus illud, · .S.
R.quae ex ipso adductione multorum entium;. · quidem exsistente autem nihil minus illo, R.
A .multas ex se producendo substantias ; manet autem illud nihilominus, . .A.
.F. dum entia ex se multa producit ; manet i/le nihilominus, . F.
P. est, dum multa sunt ex ejus editione; ita tamen ut ille maneat, oPo
P.· 't'~ ee CXU't'OU 7tCXpcxywy~ 't'hl\1 7tOAAhlV ÓV't'W\1' fJ-S'\IOV't'O<; OE ouoev 1¡'t"t'OV exdvou, . P.·
L. est, dum multa sunt ex ejus editione ; ita tamen ut illud maneat, L.
C.dicitur, dum multas ex se producit entitates; . · ·. verumtamen' in se ipso manet, .C.
. D. qu'un si grand nombre tient de Lui l'existenee ; ·.: 11· n'en demeure.. pas moins le meme, .D •
6. KAI €NOC EN TW hJI.HE>VCMW KAI HNWM€NOV KATA THN nPOOAON KAI nJI.HPOVC EN TH AlA- . 6.
. H. et uno in multiplicatione, et coadunato secundum processum, et pleno in discre-.H•
E.·· et uno in mu/tiplicatione, et adunato juxta processionem, et plenum in discre- .E.
S. unum in multiplicatione, et unitum in processione, et plenum in discre- S.
. R. et uno in multiplicatione, et unito secundum processum, et pleno in discre-. R .
A. et in mu/tiplicatione unum, et in processu conjunctum, atque in discretione.A .
.F. in multiplicatione unus, , et in processione unitus,' · · et in discretione .F.
· P, · et .unus in mu/tiplicatione, ·. · et conjunctus in progressione ipsa,· ·. et, plenus perfectusque in· dis-. P.
·p.. xcxt ~VO<; · ev -rij>' 7tA7}9UafJ-(j>, xcxl ~VW!J-SYOU xcx-rex 't'l¡v 7tpÓooov; xcxl "'tA-/¡pou.; ~v 't'~ OLcx- . p..
. L. et unum in multiplicatione, et ·conjunctum in progressione ipsa, et plenum perfectumque in dis- .L•
. C. · in multiplicatione unus, et in emanatione unitus, atque in distinctione per-. e.
D.et un en ee. grand nombre, et unique en eette produetion, et plein en ce don au, D.
VeniODI lat. - 8.
II4 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
13. KAI TH AINIAIA TWN OAWN nPOCArWrH KAI TH AN€MTTWTW XVC€1 TWN AMIWTWN 6.
H. et uniali omnium traductione, et inimminuta effusione inimmutarum H.
E. et potenti totorum processione, et non-minorata fusione indiminutarum E.
S. et quod ab ipso unitive iota deducuntur, et quod non minoratur effusio non-minorabi- S.
R. et singulari totorum adductione, et imminorata fusione indíminutarum R.
A. et singulari productione omnium, atque indiminuta profusione ipsius índe- Á.
F. et unico actu producat omnia, atque indiminuta profusione índeficientia F.
P. tum singulari unaque rerum omnium procreatione, tum non imminuta ejjusione munerum suorum P.
P.· XiXL -::~ év~iXL!:f 't"WV ó'Awv 7tpocra.ywy~, xa.1 't"~ &vEAa.-:;:r@-::<¡> zúcre~ ":W'\1 &p.¡¡;~@-.wv P.·
L. tum singulari unaque rerum omnium procreatione, tum non imminuta ejjusione munerum suorum L.
e. tam singulari productione omnium, quam indiminuta suarum índeficíentíum pro- e.
D. tant par le mode unique dont 11 a tout produit, que par le pouvoir d'accorder, sans aucune D.
13. AVTOV M€TMOC€WN MM KAI €N WN KAI nANTI M€P€1 KAI OAW KAI 6.
H.ejus traductionum. Sed et unum est, et omni partí et tdti, et H.
E. sui traditionum. Sed et unum ON, et omni partí et toti, et E.
S. líum ipsius dístributíonum. Sed et unum exsistens, et omní partí et toti, et S.
R. ipsius traditionum. Sed et unum ens, et omní partí et toti, et R.
A.ficientium munerum. Sed et cum sit unum, omnique partí et toti, et uni et A.
F. ipsius munera largíatur. Atqui cum sz't unum, omniqw partí et toti, et uni et F.
P. quae plena manent. Quin etiam cum unum zpse sit, ac cum omní et parte et toto, P.
P.· a.u-::ou p.n·a.oÓcrEW'\1. . 'A).).lJ. ltiXL gy wv . . xa.1 7tiX'\I't"L p.ÉpE~ xcú liA<¡>, XIXL P.·
L. quae plena manent. Quin etíam cum unum ipse sit, ac cum omni et parte et tato, L.
C. fusione communicationum. Quin etiam cum quid unum ipse sit, omnique partí et totí, et uní et C.
D. perte, des dons sans fin. Comme 11 ~!lt I'Un, 11 donne de l'un aux parties D•
6. Nú>N .t.OK€1 M€N €1NAI KAI l\€r€TAI TOV €NOC 0€0V .t.IAKPICIC KAI noMAni\ACIACMOC 6.
H. tos, putatur quidem esse et dicitur unius Dei discretio et multiplicatio ; H.
E. rum, videtur quidem esse et dicitur unius Dei discretio et multiplicatio ; E.
S. tis, videtur quidem esse et dicitur unius Dei discretio et multiplicatio ; S.
R. rum, videtur quidem esse et dicitur unius Dei discretio et multiplicatio ; R.
A. dii, ac videtur esse quidem et dicitur unius Dei discretio et multiplicatio ; A.
F. tur, qua quidem in re videtur et dicitur Deus ipse unus discerní quodam modo atque multiplicari ,· F.
P. fiunt, videtur quidem esse ac dicitur unius Dei et divisio et multiplicatio ; P.
P.· vwv, OOXEL p.ev slvcx.t xr.d ÁÉys-rcx.L 't'OÜ evo¡; 6soü Ot!Íxptr.t¡; xcx.t 'ltOAAcx.nAcx.atcx.ap.ó¡;· ·P.·
L. fiunt, videtur quidem esse ac dicitur unius Dei et divisio et multiplicatio ; L.
C. fiunt, videtur quidem diciturque unius Dei divisio multiplicatioque ; c.
D. dieux, on eroit voir et on dit que le Dieu Un se sépare et se multiplie ; D.
6. ENNOHCAC O KOINOC HMú>N TOV KAeHrEMONOC Enl THN 0EIAN <Pú>TOAOCIAN XEIPArú>rOC 6.
H.c.onsiderans communis nostri et praeceptoris ad divinam. lucidationem manuductor, H.
E. intelligens communis noster et magistri in divinam illuminationem manuductor, E.
S. intellz"gens communis noster et ducis ad divinam illuminationem manuductor, S.
R. intelligens communis nostri et ducis ad divinam lucidationem manuductor, . R.
A.lexit communis et noster et nostri praeceptoris ad divinam illuminationem eximius ductor, A.
F. communis ille noster praeceptorisque nostri dux qui ad divinam z"lluminationem nos provexit, F.
P. lexisset communis noster ac praeceptoris nostri ad divinam illustrationem dux et princeps, P.
.p.. e'JtvoT¡acx.,. ó xowo~ "hp.wv XIXL "t"OU xcx.6"1\¡ep.Óvo,. E'ltL ':'lW 6elcx.v !fW"tOOOa'~IXV x_eLpcx.¡wyó!O, P.·
L. lexisset communis meus ac praeceptoris nostri atJ. divinam illustrationem dux et princeps, L.
C. intellexisset communis noster ac praeceptoris nostri ad divinam illustratior¡.em manuductor, C.
D. celtd qui nous a conduits par la main,motet moA précepteur,jusqu'au don de la Iumiere de Dieu, D.
o. TOIC IEPOIC AVTOV rPAMMACIN KAI rAP EJnEP EICIN AErOMENOI El€01 EITE EN OVPANW EIT€ EnJ 6.
H. in sacris suis litteris : Etenim quia sunt qui dictintur dii, sive in cae/o sive in H.
«
E. sacris suis litteris : « Nam etsi sunt qui dicantur dii, sive: in cae/o sive in E.
S. in sanctis litteris suis : « Etenim si sunt dicti dii, sive in cae/o sive in S.
R. sacris suis iprius libris : « Etenim siquidem sunt dicti dii, sive in cae/o sive in R.
A. ris divino Spiritu ajjlatus ait : « Nam siquidem sunt qui dicuntur dii, sive in cae/o sive in A.
F. suis divinitus ajjlatus ait : « Siquz"dem sunt quz· dicuntur dii, vel in caelo vel in F.
P. numine permotus ·scribit : « Nam etsi sint qui dicantur dii, sive in caelo sive in P.
fl-· 't"OL~ h:poL~ IXÚ't"oÜ yprip.p.O(cn · « K~Xt yap el7tep e~crt Aeyóp.evoL 6eo~, d-.e Év oúp~Xvíj> eC-.e. Ént p..
L. numine permotus scribit : « Nam etsi sint qui dz"cantur dii, sive in caelo sive in L.
C. numine ajjlatus scribit : « Nam etsi sunt qui dicantur dii, sive in cae/o sive in C.
D. daos ses sacrés écrits : « Oui, s'il y a des étres appelés dieux, soit au ciel soit sur D.
o. THC rHC WCnEPOVN EICI ElECI nOMOI KAI KVPIOI nOMOI AM HMIN EIC tí.
H.terra ( quemadmodum ergo sunt dii multi}, sed nobis H.
E. terra ( siquidem sunt dii multi et domini multi), sed nobis E.
S. terra ( sicut quidem sunt dii multi et domini multi), sed nobis S.
R. terra ( quemadmodum sunt dii multi et domini multi), sed unus R.
A. terra ( sicuti profecto sunt dii multi et domini multi), sed nobis A.
F. terra ( quemadmodum profecto sunt diz" multi et domini multi), unus tamen F.
P. terra ( siquidem sunt dii multi et domini multi), nobis tamen P.
P.· Y1l~ (wcrm:pouv elcrL 6EoL noAAot XIXL xÚpLoL noHol), áAA' 1}p.L"v ei:~ p..
L. terra ( siquidem sunt dii multi et domini multi), nobis tamen L.
C. terra (siquidem sunt dii multz" et domini multi), nobis tamen C.
D. terre (puisqu'il y a plusieurs dieux et plusieurs seigneurs), nous n'avons pourtant qu'un D.
tí. ElEOC O nATHP e::: OV TA nANTA KAI HMEIC EIC AVTON KAI EIC tí.
H.unus Deus, Pater, ex quo omnz"a et nos in ipso, et unus H.
E. unus Deus, Pater, ex quo omnia et nos in ipsum, et unus E.
S. quidem unus Deus, Pater, ex quo omnz·a et nos in z"pso, et unus S.
R.Deus pro nobz"s, Pater, ex quo omnia et nos in ipsum, et unus R.
A.unus Deus est, Pater, ex quo omnia et nos in ipso, et unus A.
F. nobis est Deus, Pater, ex quo omnia et nos ad ipsum, et unus F.
P. unus Deus, Pater, ex quo omnia et nos in ipsum, · et unus P.
fl-· 11\lEO<;,
,
u1 IJIX't"1}p,
' t:<;
zt: ,.
OU TIX' TCIX\ITIX
, 1 < - l , ,
XIX~ 1}fl-EL~ E~<; IXUTOV, x~Xt e!.; p..
L. unus Deus, Pater, ex quo omnia et nos in ipso, et unus L.
C. unus Deus, Pater, ex quo omnia et nos in ipso, et unus C.
D. seul Dieu, c'est le Pere de qui tout procede, pour qui nous sommes, et nous n'avons qu'un D.
o. KVPIOC IHCOVC XPITOC Al OV TA nANTA KAI HMEIC Al AVTOV KAI rAP EnJ TWN ElEIWN tí.
H.Dominus, Jesus Christus, per quem omnia et nos per ipstim >>. Etenim divinarum H.
E. Dominus, Jesus Chrz"stus, per quem omnia et nos per ipsum >>. Etenim in divinis E.
S. Dominus, Jesus Christus, per quem omnz·a et nos per ipsum >>. Etenim in divinis S.
R. Dominus, Jesus Christus, per quem omnia et nos per ipsum >>. Etenim in divinis R.
A.Domz"nus, Jesus Chrz"stus, per quem omnia et nos per ipsum >>. Porro et z"n A.
F. Dominus, Jesus Chrz"stus, per quem omnia et nos per ipsum >>. In rebus nempe F.
P. Dominu_s, Jesus Christus, per quem omnia et nos per ipsum )). Etenim in divinis P.
p.. Kúp~o.; '11}crou~ XpLcrTÓ<;, OL' oiJ ..-(x: TCrXV't"IX XIXL· -}¡p.e\.; oL' ~XÚ'toÜ >>. K~Xt y&p ent -.wv 6e!wv p..
L. Dominus, Jesus Christus, per quem omnia et nos per ipsum >>. Etenim in divinis L.
C.Dominus, Jesus Christus, per quem omnia et nos per ipsum ». Etenz"m z"n divinis C.
D. seul Seigneur, c'est jésus-Cbrist qui a tout fait, y compris nous ». De fait, quand Dfeu agit, D.
~,
' .
TREIZIEME SECTION : LES NOMS DE TOUTE LA TRINITÉ. II9
6. ECTIN HNWMENA KAI META THN TOV ENOC ANEK~OITHTON KAI ENIAIAN AIAKPICIN 6.
H. minus sunt coadunate, et cum una inegressa et uniali discretione. H.
E. sunt unitiva, etiam post unius irremeabilem et singularem discretionem. E.
S. sunt unita, et post unius inegressibilem et unitivam discretionem. S.
R. sunt unita, et post ab uno inegressibilem et singularem discretionem. R.
A. unius nusquam procedentem singularemque discretionem conjuncta divina sunt. A.
F. sunt unita post discretionem participem unitatis et ab í'pso uno minime discedentem. F.
P. conjunctae sunt etiam post unius non abeuntem singularemque divisionem. P.
~· Éa'tW T¡vw~évcx xcxt ~E't'tX TI¡'\/ 't'OÜ évo.:; &vexcpoh·fl't'OV xcxt l::v~cxicxv a~&xp~aw. ~·
L. unitae sunt etiam post unius non abeuntem singularemque divisionem. L.
C. etiam conjunctae sunt post unius non abeuntem singularemque distinctionem. C.
D. intactes, m@me quand l'Un s'est donné au dehors, sans perte et sans altération. D.
ft TAVTAC HMEIC TAC KOINAC KAI HNWMENAC THC 01\HC 6EIOTHTOC AIAKPICEIC 6.
H. Istas ergo nos communes et coadunatas totius Deitatis discretiones, H.
E. Has nos socias et unitas totius Deitatis discretiones, E.
S. Istas communes et unitas totius Deitatis discretiones, S.
R. Has nos communes et unitas totius Deitatis discretiones, R.
A. Istas nos communes atque conjunctas Deitatis totius distinctiones, A.
F. Has itaque nos communes unitasque totius Deitatis distinctiones, F.
P. Has nos communes conjunctasque totius Divinitatis divisiones, P.
~- TcxÚ't'CX~ ~~e~.:; 't'tX<; xow&.:; xcxt 7¡vw~évor..:; ñ¡c; líA"f\<; eeÓ"I:"f\'tOc; o~-xxplae~c;, ~·
L. Has nos communes unitasque totius Divinz"tatú divisiones, L.
c. Has itaque communes unitasque totius Divinitatis distinctiones, c.
D. Ce sont ces cominunications ;externes, communes et indivises, de la Divinité entiere, D.
6. EIT OVN ArAeOnPEnEIC nPOOAOVC EK Tc.>N EK~AINOVCc.>N AVTAC EN TOIC 1\0riOIC eEc.>NV- 6.
H. ídem benidecoras processiones, de manifestatorum eds in sermonibus Dei nominationum H.
E. st"ve decoras processiones, ex manifestantibus eas in eloquiis divinis nominibus E.
S. sive bono convenientes processiones, nos ex Dei nominationibus manifestantibus ipsas in eloquiis S.
R. in bonidecentes processus, ex manifestantibus ipsas in eloquiis Dei nominationi- R.
A. sive benignos processus, ex divinis nominibus eas in scripturis sanctis expo- A.
F. sive beneficas ex Deo processiones, ex divinis cognomentis declarantibus eas in sanctis F.
P. id est beneficos progressus, ex. divinis nominibus quae eas in divinis scriptis P.
IL· eú'ouv ci¡cx6o7tpe7tEL~ 7tpo9oou~, ex 't'WV EX?CXWOUC'WV CXÚ't"tX~ év 't'OLc; 'Ao¡lo~~ eewvu- ~·
L. id est beneficos progressus, ex divinis nominibus quae eas in divinis scriptis L.
C. sive beneficas emanationes, ex nominibus divinú quae illas in eloquiis declarant e.
D. ces productions par pure bonté, mises en reliéf par tous les noms de Dieu dans ·l'Écriture, D.
120 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DEUXIEME).
D. que nous voulons (de notre mieux) essayer de chanter ; apres avoir marqué (comme D.
o. €ctl HneP AN K€1TAI TWN El€APXJKWN VnOCTACEWN Ent THC 01\HC AVTHN €KI\HMctl- o.
H.in quacumque sit thearchicarum (Deiprincipalium) Personarum, in omnem eam excipi H.
E. in quacumque ponitur divinarum Personarum; in tota eam recipere E.
S. in quacumque ponitur thearchicarum Personarum, in tota ipsam accipi S.
R. in quacumque utique ponitur thearchicarum Hypostasum, in tota ipsam accipi R.
1··
A. in quacumque divinarum Personarum ponatur, absque observatione ulla A.
F. de quacumque divinarum Personarum dicatur, absque ulla distinctionis ob- F.
P. cuicumque divinarum Personarum impositum sit, in tota ipsa P.
p-. érp' fj1tep Ci.v xeL"-raL -rwv 6ecxpxLxwv 'l''ltoa't"áaewv, É'ltL 'r7j'~¡ 8Á7¡~¡ ath1-,v Éx);r¡rp- p..
L. cuicumque divinarum Personarum impositum sit, · in tota ipsa divina L.
C. . cuicumque divinarum Personarum impositum juerit, sine discrimine in tota e.
D. quelle que . soif la Divine Personne qui en ait la jouissance, doivent s'entendre, au D.
6. KE<IJAI\AION r' TIC H THC EVXHC .tNNAMIC KAI nEPI TOV MAKAPIOV 6.
H. Caput tertium. Quae est orationis virtus, et de beato Hie- H.
E. Caput tertium. Quae orationis virtus, et de beato Hie- E.
S. Caput tertium. Quae orationis virtus, et de beato Hie- S.
R. Caput tertium. Quae orationis virtus, et de beato Hie- R.
A. Caput tertium. Quae sit orationis virtus, de beato Hie- A.
F. Caput tertium. Quaenam Sit orationis vis, et de beato F.
P. Caput tertium. Quaenam sit vis orationis, et de beato P.
P.· Kecpcí'Aot~OV y'. T!c; 1¡ 't'~Cj euxiic; oúvotp.~c;' xoct '7tEpt 't'OÜ p.otxotp{ou P.·
L. Caput tertium. ' Quaenam sit vis orationis, et de beato L.
c. Caput tertium. Quae sit vis orationis, et de beato Hie- C.
D. Chapitre troisieme. Du fruit de la priere et du bienheureux Hiérothée, D.
6. I€P00€0V KAI nEPI EVAABEIAC KAI cvrrPA<IJHC 0€0AOrtKHC KAI nPc.>THN El l10K€1 THN nAN- 6.
H.rotheo, et de reverentia et conscriptione theologica. Et primum, si videtur, H.
E. rotheo, deque reverenti et conscripta theologia. Et primam, si videtur, perfectis- E.
S. rotheo, et de reverentia et tractatu theologico. Et primam, si videtur, per- S.
R. rotheo, et de reverentia et conscriptione theologica. Et primam, si videtur, omnino R.
A. rotheo, et de reverentia et conscriptz'one theologica. Ac primum quidem perfec- A.
F. Hierotheo, et de pietate et scriptione theologica. Principio, si placet, per- F.
P. Hierotheo, de religione et conscriptione theologica. Ac primum, si vide- P.
p.. 'lepo9éou, xcx.t rtept EUAotÓELocc; xcx.t auyypcx.cp7jc; 9eo'Aoy~x7jc;. Kott '7tfhlTI\'11,' et ooxE~, 't'l¡v '7tot'll· p..
L. Hierotheo, de religione et conscriptione theologica. Ac primum, si vide- L.
C. rotheo, de religione et conscriptione theologica. Ac primum, si videtur, C.
D. du respect \tes Saintes Lettres et du mode d'en écrire. En premier lieu considérons, si vous le D.
6. TIKHN TCUN 0/\CUN EAVTHC ArA00TATCUN nPONOICUN XPH rAP HMAC TAIC EVXAIC 6.
H. tricem omnium ejus benignissimorum providentium. Oportet enim nos orationibus H.
E. tivam omnium sui optimarum providentiarum. Oportet enim nos orationibus E.
S. tiva totarum providentiarum benigne ab ipsa donaturum. Oportet enz'm. nos oratz'onibus S.
R. vam totarum sui ipsius optimarum prudentiarum. Oportet enim nos orationi- R.
A. suas benignissime exponentem providentias. Oportet enim nos voHs imprimís A.
F. quasque suas providentias explicantem. Oportet enim nos votis z'mprimt's F.
P. omnem providentiam suam optimam explicat. Nos enim precibus primum P.
P.· -ropLXT¡V 'tWV OAWV ea.uñj~ dya.9w·d:twv 7tp0VOLWV. Xp'h y&p ·hp.~~ -ra.i:~ súxa.i:~ p..
L. omnem providentiam suam optimam explicat. Nos enim precibus primum L.
C. optimas quasque suas providentias explanat. Oportet enim nos primum oratio- C.
D. donne le sens de tous ses plans pleins de bonté. Nous devons commencer par prier, D.
6. KAI rAP AVTH MEN AnACI nAPECTIN OV nANTA !lE AVTH nAPECTIN 6.
H. Etenim ista quidem omnibus adstat, non omnia autem ei adstant. H.
E. · Etenim z"psa quidem omnibus adest, non omnz'a vera ei adsunt. E.
S. Etenim t"psa quidem universis adest, non autem omnia ipsi adsunt. S.
R. Etenim ipsa quidem omnibus adest, non omnia autem ipsi adsunt. R.
A. Nam ipsa quidem adest omnibus, non autem illi adsunt omnia. A.
F. , Illa enim omnibus adest, non tamen omnia illi adsunt. F.
p,, Etenim ipsa quidem omnibus praesens est, non tamen ei praesentia sunt omnia. P.
P.· Ka.t yap otÚn¡ p.ev &.7totaL 7t&pea-rw, oú 7táV'tot oe otÚ~ ltápEa'tL. P.·
L. Etenim ipsa quidem omnibus praesens est, non tamen ei praesentia sunt omnia. L.
c. Nam ipsa quidem praesens adest omnibus, non autem illi adsunt omnia. c.
D. Sans doute Elle est présente a tout, mais tout ne Lui est pas présent. D.
.,
'
QUATORZIEME SECTION : LA PRIERE REND THÉOLOGIEN. 123
6. TOT€ 4€ OTAN AVTHN €nJKAJ\OVM€E>A nANArNOIC MEN €VXAIC ANEnJE>OM.JTCU 4€ NCU KAI 6.
H. Quando autem eam invocamus omnimundis orationzous, inturbata mente, et ad divinam H.
E. Tune autem cum eam invocamus castissimis quidem orationibus, revoluto quoque animo et E.
S. Tune autem ipsam invocamus castissimis quidem orationibus et revelata mente et S.
R. Tune autem quando ipsam invocamus omnino castis quidem orationibus, z·rrevoluto autem intellectu, R.
A. Ubi vero ipsam castissimis precibus animoque purgato et pervio atque ad divinam A.
F. Quando vero illam castissimis precibus et intellectu tranquillo affectuque ad dz"vi- F.
P. Sed cum eam et sanetis precibus et tranquilla mente et apto ad divinam con- P.
P.· Tón o€ 8-:rt.v aú'tl¡v emxtx.'Ab>p.sea, 1trt.vá.yvo~c; p.Ev súzcx"i"c;, d.vE1tL6oAW'tC¡> oe víj>~ xcxt P.·
L. Sed cum eam et sanctis precibus et tranquilla mente et apto ad divinam con- L.
C. Sed cum eam sanctis precationibus et mente tranquilla et ad divinam unionem C.
D. C'est quand nous L'invoquons d'une priere pure, d'une ílme limpide, D.
6. AVTH rAP OVTE EN TOnCU ECTIN INA KAI AnO TINOC H e::: ETEPCUN EtC 6.
H. Ipsa enim neque localis est ut et a quodam, ad alia de aliis H.
E. Ipsa em·m neque in loco est ut et a quodam, aut ex aliis in E.
S. Ipsa enim neque z·n loco est ut et absit a quodam, aut ex aliis ad S.
R. Ipsa enim neque in loco est ut et absit ab ah"quo, aut ex alteris in R.
A. Ipsa namque neque in loco sz·c est ut usquam absz"t, seu ex aHis ad A.
F. Jam vero illa nec est in loco ut propterea absit ab ullo, aut ab aliis se ad F.
P.. Ea enim nec in loco ita est ut ab ullo absz·t, aut ex aliis ad P.
p.. ' ' j1Xp
AU";"Y\ ' OU're
,, t:;V
1. ,
't01t<f l ' fl ' ' -
t:;a";~V Wrt. XOI.L IX1t"{l •::woc;, ?1¡ eE k-rép wv s{e; p..
L. Ea enim nec in loco ita est ut ab ullo absz·t, aut ex aliis ad L.
C. Ipsa enim nec in loco ita est ut usquam absit, vel ex aliis ad C.
D. Elle n'est pas daos un lieu au point de manquer daos quelque autre, ou de sortir d'ici pour D.
6. ETEPA METABH AMA KAI TO EN nACIN TOIC OVCIN AVTHN EINAI l\€r€1N AnOI\€1- 6.
H.transveniat; sed in omnibus quae sunt eam esse desti- H.
E. alía transeat ; . sed in ommous exsistentibus eam esse dicere relin- E.
S. alía transeat ; sed et dicere in omnz·bus exsz·stentibus eam esse relinqui- S.
R. altera transeat ; sed et in omnibus exsistentibus ipsam esse dicere dejicit R.
A. alia migret ; immo etiam in rebus omnibus eam esse dzcere minus est quam utA.
F. alia transferat; immo etiam dicere hanc in rebus omnzous esse longe F.
P. alía migret ; quin etiam in iis quae sunt omnibus inesse dicere minus est quam ut ex P.
p.. enptx. p. e-ra()~. d.'A'Aa xat 'tO ev TCéi.crL ..-o"i"c; oucrw cxú'tl¡v ELVrt.~ AÉjELV d.1to'Asl- p..
L. alía migret ; quin etiam in iis quae sunt omnibus inesse dicere minus est quam ut ex L.
C. aHa migret ; quin immo dicere in omnibus rebus ipsam esse quid C.
D. se transporter la. Bien mieux, dire qu'Eile est en toutes choses, c'est rester D.
124 PREMIERE PARTIE ; DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TROISIEME).
6. nETAI THC VnE;P nANTA KAI nANT(A)N nEPIAHMnTIKHC AnEIPIAC HMAC OVN AVTOVC 6.
H. tuatur super omnia et omnium comprehensali infinitate. Nos ergo H.
E. quitur super omnia et omnium comprehensiva multitudinis. Nos igitur E.
S. tur ab infinitate, quae est super omnia et comprehendit omnia. Nos igitur S.
R. ab ea quae super omnia et omnium comprehensiva infinitate. Nos igitur R.
A. colligatur infinitas illa, quae super omnia est et cuneta comprehendit. !taque nos ipsos ad A.
F. deficit ab ipsa infinitate, quae et excedit et complectitur omnia. Quamobrem F.
P. eo infinitas, quae omnia superat complexuque suo omnia continet, colligatur. Nos igitur P.
p.. 1tE't":l~ ñi~ Ímep mxncx xcxt miv-rwv 1tEpLA1j1t'rLX7i~ CÍ1te:LpLcx~. 'H p. a~ ouv ex u-ro u~ P.·
L. eo infinitas, quae omnia superat complexuque suo omnia continet, c'olligatur. Nos igitur L.
C. minus est ejus infinitate, quae et excedit et continet universa. Nos ipsos itaque C.
D. en de~ de son infinité, qui domine et contient toutes choses. Élevons done D.
6. TAIC EVXAIC ANATEINOMEN em THN T(A)N 0€1(A)N KAI ArA0(A)N AKTIN(A)N VIJIHAOTEPAN ANANEVCIN 6.
H.ipsos orationibus subducamus in divinorum et benignorum radiorum excelsiorem erectionem. H.
E. ipsos orationibus extendamus in divinorum et optimorum radiorum excelsiorem respectum. E.
S. i'psos orationibus extendamus ad divinorum bonorum radiorum altiorem respectum. S.
R. ipsos orationibus extendimus ad divinorum et bonorum radiorum excelsiorem respectum. R.
A. celsiorem divinorum clarissimorumque radiorum contuitum orationibus in primis comparamus. :A.
F. nos í'psos ad divinorum salutariumque radiorum sublimiorem intuitum orationibus elevamus. F.
P. ipsos precibus ad altiorem divinorum benignorumque radiorum conspectum contendamus. P.
p.. -rcxt"~ e:uxcx'L~ civcxn(vwp.e:v é1tt -rl¡v -rwv 9e:Lwv xcxt ciycx9wv cix-r(vwv ú~r,Ao-répcxv civávwow. P.·
L. ipsos precibus ad altiorem divinorum benignorumque radiorum conspectum contendamus. L.
C. orationibus ad sublimiorem divinorum benignorumque radiorum contuitum comparemus. C.
D. nos mains, demandons une plus sublime contemplation des divins rayons de sa bonté. D.
6. nPOC TAC V"PHI\OTEPAC Tc..>N nOI\V~WTWN AKTINWN MAPMAPVrAC H c..>CnEP EIC NAVN €M- Ji.
H. ducimus ad altiores multiluminum radiorum splendores. ·Aut quemadmodum,. navem H.
E. cimur ad excelsiores lucidissimorum radz"orum claritates. Aut veltit,' in navi~.E.
S. mur ad altiores multorum luminum radiorum splendores. ..'.· Aut sicut, si:: navem as- S.
R. mur ad excelsiores multorum luminum radidrum splendores. Aut quemadmodum,. in. navem R.
A. sublimiores illustrium radiorum fulgores promovemur. Aut certe quemadmodum si, A.
F. siores radiorum varie lucentium splendores feliciter provehimur. Aut forte quemadmodum si, .F.
P. res magno lumine fulgentium radiorum splendores eveheremur. Aut quemadmodum si, con- P.
p.. 1tpo.; -rcl..; Ú«hAo-répoc.; -rwv 'ltoAucpb>-rwv cix-rivwv p.ocpp.ocpuyá.;. "H ~CT'ltsp e(.; vocüv _Ép.- p..
L. res magno lumine fulgentium radiorum splendores eveheremur. Aut · quemadmodum, si, con- L.
C. ad sublimiores radiorum illustrium fulgores eveheremur. . .· ·, Aut si, navim in- C.
D. lumieres de plus en plus hautes des rayons de tant de foyers. 1 De· mt!me, si montés dans.D.
6. BEBHKOTEC KAI ANT€XOM€NOI TWN €K TINOC nETPAC EIC HMAC €KTINOM€NWN niCMATWN .6.
H. introeuntes et retinentes nos ad quamdam petram a nobz"s extensis tenaculis, H.
E. ascendentes et recipientes ex quadam petra extentos funes, E.
S. cendissemus et teneremus quosdam funes ex quadam petra ad nos extensos, .S.
R. ascendentes et detinentes ex aliqua petra ad nos extentos funes, · ...,. .R.
A. navim ingressi, rudentes ex saxo quodam ad nos usque porrectos teneamus, \,, .A.
F. ingressi navem, funes ex petra quadam usque ad¡nos¡exte.ntos teneamus, \ ·· . '-'" ;F..
P. scensa navi, funes ex saxo aliquo ad nos''usque· porrectos teneremus,· \ \• .P.
.p.. 6s(h¡xónc;, xoct civ-rsxóp.svo~ -rwv éx ·two.; 'ltÉ-rpa:.; sk 'hj.Lii.;·· Éxuwop.évwv mtap.á-:wy, · : fL·
L. scensa navi, funes ex saxo aliquo ad nos' usque ·porrectos teneremus, · . . .· . . ' · ,V .J..
C. gressi, rudentes ex petra quadam ad nos usque porrectos teneremus,.\ .. '. c.
D. une barque, nous nous aidons d'une cord.e· fixée a un ro~her ,_::::,. D.
!26 PREMIERE PARTIE : DE DIEU' (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TROISIEME).
6. KAI OION HMIN EIC ANTIJ\HMIIIIN €K4€40M€NúlN OVK E<ll HMAC THN nETPAN AM HMAC AVTOVC 6.
H. utpote nobis in adjutorium datis, non ad nos petram, sed nos H.
E. et velut nobis in receptionem datos, non ad nos petram, sed nosmetipsos E.
S. et sicut nobis ad auxilium datos, non ad nos petram, sed nos S.
R. et velut nobis in susceptionem datos, non ad nos petram, sed nos R.
A. quippe quorum nitamur auxilio, non saXU1fl ad nos, sed nos A.
·F. quippe quorum nitamur auxilio, non petram quidem ad nos, sed nos F.
P. auxilii causa, non ad nos saxum, sed nos ipsos P.
p.. XIXL o!ov f¡p.i"v eC~ civ-:O..'lj~LV ÉxOLOop.évwv, oux tcp' t¡p.~~ -r-}¡v 1té-rp~v, el)..).' 'hp.~~ IXU-rou~ p..
L. auxilii causa, non ad nos saxum, sed nos ipsos L.
C. auxilit' causa, non ad nos petram, sed nos ipsos C.
D. et laneée pour nous seeourir, nous n'amenons pas le roe a nous, mais nous D.
6. Túl AJ\H9€1 KAI THN NAVN Enl THN nETPAN nPOCHrOMEN WCnEP KAI TO EMnAJ\IN El TIC THN 6.
H.ipsos verum et navem ad petram ducimus. Sicut et iterum, si quis litorariam H.
E. in veritate et navim ad petram adducimus. Sicut et hic in contrarium, si quis E.
S.-ipsos vere et navem ad petram adduceremus. Sicut e converso, si quis stans in S.
R. ipsos vere et navem ad petram adduximus. Quemadmodum et e converso, si R.
A.ipsos magis navimque ad saxum promovemus. Sicut e contra, si quis mariti- A.
F. potius navimque revera promovemus ad petram. Quemadmodum vicissim, si quis F.
P. revera et navim ad saxum traduceremus. Quemadmodum etiam rursus, P.
p.. -rij) CÍA7j6ei" xiXt -M-,v VIXUV É1tL -r-}¡v 7té'tp1Xv 7tpoaf¡yop.ev. "O-:r7tep XIXL 'tO ep.7t1XALV, e[ 'tL~ -r-}¡v P.·
L. revera et navim ad saxum traduceremus. Quemadmodum etiam rursus, L.
C. revera navimque ad petram traduceremus. Quemadmodum etiam rursus, si C.
D. nous approehons, avee la barque, effeetivement du roe. A l'inverse, si quelqu'un, de l'in- D.
tl. nAPAJ\IAN n€TPAN ECTWC Enl THC NHOC AnWCEITAI 4PAC€1 MEN OV6€N EIC THN ECTWCAN KAI .6.
H.petram stans in nave appositam repulerit, apprehendit quidem nihil et ab adstante et H.
E.juxta validam petram stans in navi repellatur, aget quidem nihil in stantem et immu- B.
S. navi impingat petram stante~ juxta mare, aget quidem nihil contra petram stantem S.
R. quis juxta littus petram, stans in navi, repellat, operabit · quidem nihil in stantem et im- R. '•
A. mum saxum, in navi stans, percellere pergat, nihil quidem stans et immobile saxum A.
F. stans in navi maritimum percutiat saxum, in illud tamquam immobile permanens F.
P. si quis stans in navi, maris saxum pulset, is nihil quidem saxum ut quod fixum sit et P.
p.. 7t1Xp1XAL1Xv ·,7té-rp1Xv éa-rw~ t1tt ñi~ v'ljo.; ci7twae-r1XL, opciaeL p.ev OUOEV ELfó -r-}¡v éa-:WO"IXV XIXL P.·
L. ·si quis stans in navi, maris saxum pulset, is nihil quidem saxum ut quod fixum sit et L.
e. quis stans in navi, maritimum saxum impellat, ' nequiquam saxum illud jixum et immo- C.
D. térieur d'une barque, veut r~pousser un roe, .il ne déplaeera pas le roeher stable D.
6. AKINHTON nETPAN EAVTON 4€ EKEINHC AnOXúlPHC€1 KAI OCúl MAMON AVTHN AnúlCHTAI .6.
H. :immobili petra se ipsum segregat ; et quanto magis eam appositam repulerit, H.
E. tabilem petram, se vero ipsum ab illa segregabit ; et quanto magis eam repulerit, tanto E.
S. et immobilem, sed se ipsum ab illa separabit ; et quanto amplius impinget, am- S.
R. 'mobilem petram, se ipsum autem ab illa removebit ; et quanto magis ipsam repellet, R.
A. 'violabit, sed sese potiuf· ab eo magis arcebit; quantoque in illud violentius impulerit,A~
F. nihil efficiet, . sed se ipsum potius arcebit a saxo ; et quanto vehementius contendet impel- F.
P. 'stabile violabit, sed se ipse ab illo repellet ; quoque vehementius illud percutiet, eo P.
p.. ·ctxLV'I'tOV• 7tihp1Xv;. éiXu-rov oe ~xe!vl).; ·ci7toxwp!aeL • xiXt 8a<¡> 'p.~nov IXu-r-}¡v CÍ'Itwae't'IXL, p..
L. :stabile violabit, sed se ipse ab· illo repellet ; quoque vehementius illud percutiet, eo L.
C. 'bile movebit, sed se ipse ab illo repelle/ ; quantoque vehementius illud impulerit, C.
D. :et fmmobile, mafs il s'éloignera du roeher ; et plus il l'aura repoussé, plus D.
QUATORZIEME SECTION LA PRIÍ!RE REND THÉOLOGIEN. 127
6. THN AnANTAXH nAPOVCAN KAI OVAAMH 4VNAMIN AM c..>C TAIC 0€1AIC MNHMAIC 6.
H.ubique exsistentem et nusquam deessentem virtutem, sed sicut_ divinis memoriis H.
E. ubique praesentem et nusquam vz'rtutem, sed ut diviniunemoriis et E.
S. ubz'que praesentem et nusquam virtutem, sed sicut divinis! memorationi- S.
R. ubique praesentem et nusquam virtutem, sed ut divinis memorationibus R.
A. nusquam praesentem virtutem attrahamus, sed ut memoria divinarum rerum A.
F. praesentem et nusquam addictam ad nos quandoque trahamus, verum ut divinis commemoratio- .F.
P. ubique praesentem et nusquam trahamus, sed ut divinis commemorationi- P.
p.. 'tljv &7tocv'tocx1í 7tocpoüaa.v xoct oúoa.p-7\ Oúva.p.w, á.).).' w<; -.a.i'<; 6e[a.~<; p. va(ci~<; p..
L. ubique praesentem et nusquam trahamus, sed ut divinis commemorationi- L.
C. nusquam praesentem virtutem attrahamus, sed ut divinis commemoratz'oni- C.
D. la Force, présente et partout et nulle part, mais paree que le souvenir de Dieu D.
6. KAI TOVTO 4E ICWC AnOAOrJAC ~ION OTI TOV. KAINOV KAElHrEMONOC HM(&)N 6.
H. Et istud fortasse apología dignum est : quia glorioso praeceptore nostro H.
E. Et hoc autem aequa defensione dignum : quía glorioso duce nostro Hiero- E.
S. Et hoc forsitan excusatione dignum : quod, cum nobilis dux noster S.
R. Sed et hoc forte excusatione dignum : quía, inclyto duce nostro Hie- R.
A. Atque hujus rei fortassis afferenda sit ratio, cur, cum eximius praeceptor noster A.
F. Purgatione forsan nobis opus est : cum enim inclytus praeceptor F.
P. Sed hoc fortasse defensionis indiget, quod, cum Hierotheus clarissimus P.
p.. Ka.L -roi:h·o os tcrw~ chro'Ao¡iot~ c1eLov, 8-rL tou x),mou xa.G11¡e:p.óvo~ ~p.biv p..
·L. Sed hoc fortasse defensionis indiget, quod, cum Hierotheus clarissimus L.
C. Atque hic fortasse nobis non immerito reddenda ratio $it, cur, cum eximius praeceptor C.
D. Maintenant, je dois peut-Stre me justifier. Mon éminent maitre Hiéro- D.
·. 6. ,MESA KAI rAP El MEN EKEINOC E:::HC· 4fEnPArMATEVCACElAI nACAC TAC ElEO/\OrJKAC nPAr- . 6.
H.mus. Etenim si quidem ille deinceps pernegotiari omnes theologicas pragmatias H.
E. mus. Etenim si quidem ille deinceps actitare omnes theologicas actiones dignum E.
·S. mus. ·.. Etenim si ille consequenter tractare omnia theologica negotia di'gnatus S.
R. mus. · · · .• Etenim: si quidem· ille deinctps<pertractare omnia theologica negotia digni- .R.
·:A.serimus. .. •.:.• '•' N'empe, enim;.isi, ille omnes 'theologicos tractatus·;áeinceps:explicare>oolf!:is-,A .
.;p~ ';í,us. · '"'·'··'''', .. ,,,,Jam fJero~:Sifille. omnia, theologica ordine deinceps!dispositordiger'ere F.
· P. ~us. · •Atqui; si ille quidem ordine, omnia quae ad theologiam pertinent tractare P.
·~- r.e&a.. Ka.hoL, ¡s;, sl fLE'\1 ixe~vo~ k;ii~ .oLa.7t¡)a.¡fLa.'t'~Úcra.cr9a.L 'ltCÍcr:a.~ -ra~ Oso'Ao¡~xa~ 1rpá¡- ~·
L. mus. - : ,·· Atqui, si ille quidem ordine omnia quae ad theologiam pertinent tráctar'e L.
C. scripserimus. Profecto, si consequinter• ille omnes tractatus theologicos' ordine digestos edere.G.
D. Dleu: • '" En vérité, si mon maltre· avait bien voulu parler de: tout ce qui: touche.D.
QUINZIEME SECTION DEUX DEGRÉS DE THÉOLOGIE. 129
fi. CUC H OnTIKCUTEPON EKEINOV KAI. 9EIOTEPON OIH9HNAI TAIC 9€0/\0rJAIC EniBAMEIN 60
H. sz"cut vist"biHor illo aut divinior opinari de theologiis immittere, H.
E. tamquam perspicacius illo et divinius arbitrando theoZogiis addere, E.
S. quod aut arbitraremur nos immittere theologiis perspicacius illo et divinius, S.
R. ut aut perspicacius ipso et divinius existimare theologiis apponere, R.
A. ut aut liquidius illo ac divinius arbitraremur eloquia ~acra penetrare posse, A.
F. ut perspicacius vel divinius quam ille theoZogica penetrare posse ·mysteria consideremus, F.
P. ut nos veZ diligentius illo vel divinius theologica assecuturos putaremus, P.
P.· .w'> ~ o'ltnxwnpov lxe[vou xat Ge~ónpov ol"'l67ívíx~ 't'ai'~ 6eol,oyia~'> E'lt~6cx'Aei'v, p.~
Venions lat. - 9·
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TROISIEME).
6. At.IKHCAI KAI t.lt.ACKMON KAI Clli/\ON ONTA KAI HMAC TOVC META nAV/\ON TON E>EION 6.
H.iniquare et magistrum et amicum exsistentem, qui nos post Paulum divinum H.
E.faciendo et in magistrum et amicum exsistentem, et nos post Paulum divinum E.
S. injuriam faceremus et magistro et amico exsistenti, et nos ex ejus eloquiis S.
R. injuste laedere doctorem et amicum exsistentem, et nos post Paulum divinum R.
A. trum nostrum et amicum violasse merito convinceremur, si nos post beatum Paulum A.
F. torem amicumque nostrum injuria auderemus afficere, et illius a quo post divum Paulum F.
P. magistrum amicumque violaremus, nosque qui post divinum Paulum P.
P.· (ÍO~';t1íaoc~ xoct o~ociaxoc'Aov xoct cpO,ov OV'tiX, xa:L -i)p.cic; -roUc; p.e'tCL IlcxUAov -rOv 6e~ov fA·
L. magistrum amicumque violaremus, nosque qui post divinum Paulum L.
C. amico et praeceptori nostro injuriam irrogare, ut ejus, a quo post divinum Paulum C.
D. tout !le faire tort a mon maitre et ami (a qui je dois, apres saint Paul, D.
6. EK. TCrJN ..EKEINOV 1\0riCrJV CTOIXEICrJE>ENTAC THN K/\INOTATHN AVTOV KAI E>ECrJPIAN KAI EKCIIAN- 6.
H.de illius sermonibus docuit, gloriosissimam ejus et theoriam et demonstra- H.
E. in illius eloquiis formati, gloriosissimam ejus et contemplationem et explana- E.
S. post divinum Paulum introducti, nobilissimam ipsius contemplationem et manifesta- S.
R. ~x ipsius eloquiis elementationes, gloriosissimam ipsius et contemplationem et expla- R.
A. ~lli'us eloquit"s imbutt" atque znstituti, i'psius celebeminam et zntelli'gentiam et expositionem A.
F. instituti sumus, praeclarissimam intelligentiam expositionemque F.
P. h illis scriptis instituii sumus, praeclarissimam ejus et scientz"am et interpreta- P.
p.. ~x 't'WV ,ÉxEÍvou ?-óy.wv o:"o~xe~w9Év'tocc;, TI¡v xA~WO'tcX't1jV octhou XIXL Oewplocv XIXL. excpocv- P.·
L. ~x illis scriptis instituti sumus, praeclarissimam ejus et scientiam et interpreta- L.
C. {mbuti sumus, praestantissimam scientiam et expositionem nobis C.
D. tout ce que je connais) en dérobant, a mon usage, ses sublimes D.
6. KAI EN €NI nOMA n€PI€1J\H~OTAC WC OION HMIN KAI OCOI KAS HMAC .t.l.t.ACKAJ\01 6.
H. et in uno multa comprehendens, · sicut ut puto et piures alii magistri H.
E. et in uno multa ambiens, prout possibile nobis et his quicumque sunt secundum nos E.
S. et in uno multa comprehendens, . praecipiens nobis et quicumque sunt secundum nos S.
R. et in uno multa comprehendentes, ut possibile nobis et quotquot secundum nos doctores R.
A. et quae in uno multa comprehenderent, praecipiens nobis idipsum studii prout possemus, et qui- A.
F. in uno videlicet plurima complectentes, praecipiens videlicet nobis F.
P. et quae uno multa complexa essent, quasi nobis atque iis omnibus qui ut nos praeceptores P.
P.· x<Xt év evt 'ltOAACt 7t€p~e~i-T¡cpÓ-;<Xc;, wc; o!ov ·~p.L'v, x:xt ocroL X<X6'7¡p.tic; OLOá.crx<XAO~ P.·
L. et quae uno multa complexa essent, tum ipse urgens prout possem atque ii omnes qui ut nos L.
C. quae in unum multa conglomerant, jussus sum, una cum collegis meis C.
D. ramassant mille choses en un mot, j'ai re~u l'ordre, ainsi que mes collegues, D.
6. KPINAI Te.> HMIN CVMM€TPW J\Orc.> TAC CVNOnTIKAC KAI AINIAIAC THC NO€PWTATHC IS.
H. nere nos commoderali sermone convisibiles et uniales intelli"gentissimi H.
E. nere nobis commensurabili sermone conspicuos et potentes intellectuali"ssimae E.
S. nere commensurato nobis sermone conspicaces et unitivas intellectualissimae S.
R. nere nobis commensurato sermone conspicuas et unitas intellectualissimae R.
A. cleare oratione nobis congrua pergamus brevia quaeque et singularia, quibus summi A.
F. atque distinguere nobis sermone congruo lucentia intus compendiosaque mysteria, a vir- F.
P. remus nobis consentanea accomodataque oratione subtiles ac singulares spiritualis illius viri facul- P.
p.. xpL'v<XL "t"<j) l¡p.L'v crup.p.É'rp<J> ),ÓY<J> "t"Ctc; cruvo1t-r~xCt.c; x<Xt ÉvL<X~:xc; "t"7ic; voepw"t"rí"t"·r1c; p..
L. guere nobis consentanea oratione summarias ac singulares maxime spiritualis L.
C. nostrum accommodato explanare atque digerere subtiles istas ac singulares conclusiones, in quibus C.
D. pour les mettre a notre portée, les raccourcis ou se traduit la singuliere force D.
6. TAN.t.POC €K€1NOV .t.VNAM€WC" CVN€J\I:::€1C KAI nOJ\J\AKIC HMAC KAI AVTOC €1C TOVTO nPO€TP€IJIAC 6.
H.viri illius virtutis collectiones. Multoties nos et ipse in istud hortatus es, H.
E. viri illius virtutis ambitus. Et saepe nos et tu ipse in hoc hortatus es, E.
S. virtutis illius viri convolutiones. Et multoties nos ipse ad hoc hortatus es, S.
R. viri illius virtutis complicationes. Et multoties nos et ipse in hoc provocasti, R.
A.illius viri spiritualis virtus eniteat. Ipse item saepenumero nos ad id hortatus es, A.
F. tute illius apprime intellectualia manantia. Praeterea et ipse ad idem saepe nos exhortatus es, F.
P. tatis dijjicultatum atque obscuritatum nodos. Tuque nos saepe etiam ad hoc studium hortatus es, P.
P.· "t"cXVOpoc;.. É"icE~YOU ouvríp.ewc; cruveJ.~~eLc;. Ka.t 'lto))dx~c; i}p.ac; xa.t a.Ú"t"oc; etc; 'rOU'rO 7tpoÉ-rpeo/a.c;, p..
L. illius viri facultatis glomerationes. Tuque nos saepe etiam ad hoc studium hortatus es, L.
C. maxime spiritualis tan ti viri virtus enituit. Quin et ipse tu quoque nos frequenter ad hoc hortatus es, C.
D. de pénétration d'un aussi grand esprit. Vous-mt\me m'avez souvent invité a le faire, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TROISIEME).
tl. KAI THN re BIBAON A\ITHN WC VnEPAIPOVCAN ANTAnOCTEIMC TAVTH TOI KAI HMEIC ó.
H. . et librum ipsum sicut superextollentem remisisti. Ob hoc et nos, H.
E. et librum ipsum ut superexaltatum remisisti. Propterea et nos E.
S. et lt'brum ipsum sicut superexcedentem remisisti. Ideo et nos S.
R. et quidem librum ipsum ut superexcellentem remisisti. Ideo et nos R.
A. librumque ipsum ut excellens quiddam remisisti. Eum igitur nos quoque, A.
F. librumque ipsum ut supra modum excellens quiddam remisisti. Quamobrem nos quoque F.
P. ac librum ipsum ut insignem remisisti. Hac quidem ex parte nos etiam P.
fL• Xllt -d¡v j'E ~LOAOV Xth'}.v W~ tntepct.LpOU<:rllV clV"Cct.'ltÉ<:r'rllAxll~. T 11Ú-r~ -roL xcxt T.p.e:~~ p.,
L. ac librum ipsum ut nimis sublimem remisisti. Hac quidem ex parte nos etiam L.
C. ipsumque librum ut perquam sublimem nobis remisisti. Quapropter nos quoque, C.
D. ~t m'avez renvoyé son livre comme une reuvre tres é~evée. Cette D.
tl. :··': ; ;,·w~:·. <, TOIC' Vn€P TOVG nOMOVC A<IIOPIZOMEN ' CalCnEP TINA A€VT€PA tl.
H.·, :~•,;. ··''.:;'.::··. · super multas segregamus secundum quosdam secundas H.
E; ' ' his qui super multas sunt segregamus . • veluti quaedam secunda E.
S. ' .. ·. . his ·qui sunt super multas determinamus .... sicut quaedam secunda S.
R. · his qui super multas segregamus quaedam quantum secunda R.
A. ·" · ·.··· iis assignamus qui celsiora capiunt veluti secunda sacra A.
F. his dumtiixat assignamus qui intelligentia ceteros antecellunt tamquam secunda quaedam elo- F.
P. .,·· iis''qui plerosque· superant secernimus · :. ·,:, · quasi altera scripta P.
p.. ; , :· :. · ·' : : · -ro~ Ó'ltep -ro u~ 'lto1'Aou~. dcpopl~op.e:v w<:r'ltep -rwa &ú-re:p,ll p..
L. 1 '.!.v.ú·,',···· iiS: qui plerosque superant. secerniriíus ' \ ·, quasi altera scripta L.
e;
D;
:
, ,
iis qui; sublt'miora capiunt. illum assignamus: ' ' ' '
, , au:X esprits súpérieurs1 ::::; F i 1 •
. ·: . alterasque e.
ses écrits me paraissent une second~ D.
tl. "OrlA . ' : · · KAI TWN SEOXPICTOON AKOJ\OVSA ' i ·.. :.l TOIC KAE> HMAC 46 tl~
1
H. sermones, et Deichristorum sequentia ,· de his quae erga nos sunt, H.
E. doquia, et Deounctos consequentem; hiS' autem qui secundum nos E.
S. qoquia, · . et christorum Dei sequentia;: his autem qui sunt secundum S.
R. e¡oquia,•· ; et divinorum· unctorum· sequentia'; his qui secundum nos aütem;· R•
A: Cfoqui'a;. n.• \.\·•u:. et eorum qui·a· Deo uncti sunt/sequbztia; ":•·>· his vero qui nobú similes 'sunt,-A·.
Pi quía .sacra, ·· apostolicam auctoritateriz proxime .· cónse'quétítia· ,~ ,, ·. : nos autem~ his qui nobis pro-,J F~
P. d,ivina,- , · et- iis qtli a Deo perfusi sunt consentanea ·; , , · .·,. iis autem qui nobis similes P,
P.· XóyL~;-;:: ,'.. ' 'Xllt >tWV' 9e:oxp!<:r-rwv lixó'AouQ~i•, ·;'' ,.;-, ·;.·:· "-co~; Xll9' T.p.li_~ oE: ¡.e:
1.~ divina:¡',¡ et iis qui a Deo peruncti. sunt consen'üz.nea; ''.', iis autem qui nobis sz"miles L~
C. it;ripturas, quae divinitus afllatorum scripta· proxi'me assequantur; · nos·.vero nostri similibus, C¡
[); ~crituie, et' suivent . de pres les reuvres1 des1 auteu,rs inspirés.; ' : · , a. ceux de notre taillep D~
,''.;
.,.
QUINZIEME SECTION : DEUX DEGRÉS DE THÉOLOGIE. 133
6. CllEPONTú>N /\Orú>N EniCTHMHN KAI EKMA0HCIN TOIC VCilEIMENOIC KA01EPú>TAIC KAI IEPú>- 6.
H. ducentium sermonum disci'plinam atque doctrinam, subditis consecrantibus et sacratis H.
E. ferentium verborum scientiam et disciplinam, minoribus devotis et sacratis E.
S. verborum ad hoc jerentium et disciplinam, subjectis sanctijicatoribus et sanctijicatis S.
R. ferentium sermonum scientiam et disciplinam, subjectis sanctijicatoribus et sanctificatis R.
A. quz' ad id manuducant, scientiam atque disciplinam, inferioris meriti praeceptoribus dz"scipulisque A.
F. ad id conducentium atque ejusmodi disciplinam, injerioris merz'ti praeceptoribus discipulisque F.
P. ~criptorum quae eo ferant atque disciplinam, injerioribus magistris discipulisque · sacrorum P.
p.. (pepóv-rwv Áóywv éma-r-l¡p.·flv xa:~ Éxp.IX91jaLv, · -ro~~ útpe~p.ÉvoL~ xa:9Lepw-ra:~; xzt lepw- p..
L. sermonum qui eo jerant atque disciplinam, injerioribus magistris discipulisque sacrorum L.
C. rium, ceu injerioris notae, scientiam ac disciplinam, initiantibus atque initiatis C.
D. ~t apprendre les textes préparatoires revient a la moyenne des maitres et D.
6; liiJENOIC APMOZEIN KAITOI KAI TOVTO HryJIN EnJTETHPHTAI /\JAN EMM€1\ú>C ú>CTETOIC AVTú> 15.
H. congruere. Atqui et istud a nobis observatur nimis intelligenter.•: tamqúam in zpso H.
B. convenire. /Atqui et hoc nobis observatum est valde modulosé .:.;•, ,, itaque ipso E.
S. convenire. · · a
Quamvis et hoc nobis observatum est valde studiose ': quod· discretis ab S.
Jt convenire. Quamvis et hoc' nobis observatum est valde studiose": útetabipsodivz"no R.
A. congruere. Atque z"d quoque, et quidem dz"ligenter, observavimus : ut, quae divinus A.
F. congruere. Enimvero diligentissime id observavimus :· ut, quae divinus F.
P. mysteriorum convenire. Quamquam hoc a nobis diligenter observatum est : ut, quae divz·nus P.
p.. lj,ÉvoL~ á.pp.ó~eLv. Kx~t"OL x:ú -rou-ro -f.p.~v Émn-r·~p·flt"II:L ).í.~v ip.p.e).w;· f:>a-:e -:o~; a:thi¡> p..
D. mysteriorum convenire. .. Quamquam hoc a nobis diligenter observatum est : ut, quae divinus L.
O. convenire:' Atqui et hoc a no,bis perquam studiose.: observatum est ne quidquam C.
[)¡, de·: leurs initiés.' . ·.. Aussi me suis-J~. gardé avec le (pltts' grand' soin' <·:- L< tte: ne jamais D.
6; .TG> 9Eiú> KA9HrEMOIIII KATA EK~ANCIN CACilH AIHVKPINHMENOIC MHA 0/\ú>C ErKEXEIPHKENAI nOTE 6:
H~ divino praeceptore secundum demonstrationeni1 planam de discretis nullatenus inchoare unquam, H.
E. divino duce juxta expressionem lucidam bene discretis nihil injungendum omnino unquam, E.
S. ipso divino duce secundum planam manifestationem nec totaliter manum apposuimus ·aliquando, S.
R. (luce secundum expositionem manifestam bene discretis neque totaliter manum apposuisse aliquando, R.
A .. me praeceptor aperta· expositione digessit nequaquam attingeremus; "'F. .. .... ' '•, A.
p, ille praeceptor plane<'nobis expressit, nunquam attinger,emus;·•n·, •'i •·;ii\·: F~
Pi. tdem. praeceptor ·aperta exposi#one distinxiss~t. ea¡ ~,Zq :;modo tractaremusi .. :/!/•\¡•.;,,: ,,. : · · P..
,i
¡t: lr<j)'. 9e(~¡> xa:9~yep.6v~· x~-r& ixcpcxvaLw a01:cp1i; oL~uxpw.,.·p.évoi~· ·p..,.o' ó?.w; 'éyxe')(ELp~xÉvo:L· 'lto-ré, ¡.t;
L (dem praeceptor. aperta •expositione distinxisset ea· nulla,; modo. tráctaremus;". ' ·' • L~
e, eorum quae divinus·ille praeceptor plane nobis expressit u/lo! modo attingeremus;<·· C:
It toucher aux points excellemment traités par l'homme de Dieu;. mon maitre, •.. , , .. ·. D.
QUINZIEME SECTION : DEUX. DEGRÉS DE THÉOLOGIE. 135
o. nPOC TAVTO/\OrJAN EIC THN TOV. nPOT€0€NTOC AVTüJ AOrJOV o.
H. ad tautologiam proponente eo sermonis H.
E. ad tautologiam in propositi ab eo eloqu# E.
S. ad eamdem proposüi ejusdem eloquii S.
R. ad tautologiam in eamdem propositi ab ipso eloquii R.
A. neu eadem diceremus ad id explanandum quod de scripturis fuisset ab eo A.
F. ne forte repeteremus eadem ad id exponendum quod in verborum divinorum explanatione fuisset F.
P. iisdem repetendis ad eamdem scripturae sanctae quae ab eo proposita esset P.
p.. 7tpo~ 'trJ.tn:oA.oyf.et.v ei~ rl)v a.url¡v -..ou 7tpon9énoc; a.u-..<¡> 'Ao¡f.ou p..
L. iisdem repetendis ad eamdem scripturae sanctae quae ab eo proposita esset L.
C. ne secundo eadem repeteremus quae ad scripturam aliquam elucidandam ípse C.
D. pour ne pas répéter l'exégese d'un passage expliqué par D.
6. HNIKA KAI HMEIC üJC OIEC0AI KAl AvTOC KAI nOMO! TüJN IEPüJN HMüJN AA€1\<PC:UN .· 6.
H. ( quando et nos, sicut memoramini, et ipse et multi sacrorum nostrorum fratrum, H.
B. ( quoniam et nos, ut aestimatur, et tu et multi sanctorum nostrorum fratrum, B.
S. ( quando et nos, ut nosti, et ipse et multi sanctorum nostrorum fratrum, S. )
R. ( quando et nos, ut nosti, et ipse et multi sacrorum jratrum, R.
A. ( cum et nos, ut nosti, et plerz'que ex sanctis fratribus nostris, A.
F. ( ut nos ti, nos simul et ipse multique sancti fratres nostri, F.
P. ( cum et nos, ut scz's, et tu, multi ex sanctis fratribus nostris, P.
p.. (·hvf.x-x xoct T¡p.e~c;, 6><; olo-9et., xoct ocu-:óc;, x-xt 7toAAol. -:wv tspwv T¡p.wv &.oeAcpwv, P.·
L. ( cum et nos, ut seis, et tu, multi ex sanctis fratribus nostris, L.
c. ( cum et nos, ut nosti, et ipse plurimz'que sanctorum fratrum nostrorum, c.
D. ( quand, vous vous en souvenez, avec vous et une foule de saints freres, D.
Enl THN 0€AN TOV ZüJAPXIKOV KAI 0€0AOXOV CüJMATOC CVN€/\HJ\V0AMEN ' 6.
H. ad vz'sionem vitae principis et Deisusceptz'bilis corporis convenimus, · H.
E. in visionem vitam z'nchoantis et Deum recipientis corporis convenimus, E.
S. convenimus ad visitationem corporis vitae prz'ncipis et quod Deum suscepit, S.
R. ad visionem vitae participativi et Deisusceptivi corporis convenimus, R.
A. ad contuendum corpus illud, quod auctorem vitae Deumque ceperat, convenissemus, A.
F. visuri corpus illud, quod vitae principem Deumque suscepit, · F.
P. corporis, quod auctorem vitae Deumque recepisset, videndi causa convenissemus, · P.
,.,.. . e'ltl. 'tY¡V 6hv 'tOU ~wet.pxLxoÜ XCI.L 6eooóxou O"W¡LCJ.'tO<; o-uveA·I\),úeocp.Ev' '-- . P.·
L. corporis, quod auctorem vitae Deumque recepisset, videndi causa convenissemus, L.
C. ad corpus illud, quod dedit principium vitae Deumque susceperat, contuendum venissemus, C.
D. nous nous sommes réunis pour voir le corps, source de la Vie, qui fut fait la demeure de Dieu; · D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TROISIEME).
6. TWN 9€01\0rWN AKPOTHC EITA EAOK€1 META THN SEAN VMNHCAI TOVC 6.
H. theologorum summitas, deinde visum fuit, post visionem, hymnidicere H.
E. theologorum summitas, deinde placuit, post visionem, laudare summos sacer- E.
S. theologorum summitas, postea visum est, post visionem, ut. universi S.
R. theologorum summitas, deinde videbatur, post visionem, laudare R.
A. theologorum columen, ubi post contuitum placuit, ut pontifices A.
F. theologorum culmen, illic ergo post contuitum placuit, ut pontífices F.
P. theologorum columen, placuissetque, eo viso, ab omnibus P.
P.· 't"WV GeoAóywv áxpÓ'n).;, e[-rtl. éoóxe~, p.e•<X 't"Tjv Gb:v, Úp.V~O'ot~ ":OU¡;; ¡.t.
L. theologorum seu apostolorum fastigium, placuissetque, eo viso, ab omnibus L.
C. summitas theologorum, placuissetque, post contuitum, antistitibus C.
D. et le plus grand des saints Docteurs, on décida, en vénérant ce corps, que chacun des ,o•
.6. éEAPXIKHC ACSENEIAC nANTWN EKPAT€1 META TOVC 9€01\0rOVC WC OICSA TWN AMWN 6.
H. infirmitatis,) quomodo ab omnibus tenebatur theologz's et, sicut sentís, alz'is H.
E. infirmitatis,) omnium dominabatur post theologos, ut cognoscis, aliorum sanctorum E.
S. infirmitatis,), omnes alios sanctos magistros post theo/ogos, ut nosti, S.
R. infirmitatis,) omnium dominabatur post theo/ogos, ut nosti, a/z'orum sacrorum R.
A. bonitatem,) ille denique, ut nosti, post apostolos, · omnibus a/iis /audatorz'bus A.
F. bonitatem,) Hierotheus autem alios omnes ibi doctores sacros, ut nosti, post ipsos theo- F.
P. nae imbecillitatis,) tum omnibus praestitit secundum theologos, ut seis, P.
tt\ 6ecxpx~xlí.; da9evelcx.;,) 1tcivtwv éxpche~ pna -.ou.; 9eoÁóyou.;, wc; o[aG:x., -rwv ,f)J,wv ¡.t.
L. nae imbecillitatis,) tum omnibus praestitit post apostolos, ut seis, aliis sacrorum L.
C. cillitatis bonitatem,) ipse post theo/ogos, ut nostz', ceteris omnibus sacris laudatoribus C.
D. devenu faible,) mon maitre obtint le premier rang, comme vous savez, derriere les D•.
QUINZIEME SECTION : DEUX DEGRÉS DE THÉOLOGIE. 137
f); TA VMNOVMENA KOINWNIAN nACXc..>N KAI nPOC nANTWN c..>N HKOVETO KAI EWPATO 6.
H.hymnizata communionem jlatiens, et ab omnibus a quibus audiebatur et videbatur, H.
E. laudata societatem jlatiens, et ab omnibus quibus auditus est et visus est, E.
S. laudata communionem jlatiens, et a cunctis a quibus audiebatur et videbatur, S.
R.laudata communionem jlatiens, et ab omnibus a quibus audiebatur et videbatur, R.
A.Zaudabat consortium jlatiens, ab omnibus denique a quibus audz"ebatur et vz"debatur, A.
F. laudabat communionem patiens, quamobrem ab omnibus qui audiebant eum atque videbant, F.
P. que eorum quae laudabuntur esset affectus, itaque ab omnibus qui eum audiebant et videbant, P.
p.. -c& úp.voúp.sv(l( xowwvi(l(v 7taa-xwv, x:xt 7tpoc; miv•wv wv ·~xoÚE-ro x(l(t Éwpci..-o, P.·
L. que eorum quae laudabantur esset affectus, itaque ab omnibus qui eum audiebant et videbant, L.
C.Zaudabat consortium patiens, denique ab omnibus a quibus audiebatur ac videbatur, c.
D. tage et pitissait ce qu'il chantait. Tous ceux qui l'écoutaient et le voyaient, D.
6. KAI ErJNWCKETO KAI OVK ErJNWCKETO · E>EOJ\HMnTOC EINAI KAI E>EIOC VMNOJ\OrOC KPI~ 6.
H. et cognoscebatur et non cognoscebatur, DeisuscejJtibilis esse et divinus hymnidz"cus est H.
E. et cognitus est et non cognitus est, Deo acceptabiHs est et divinus laudator E.
S. et cognoscebatur et non cognoscebatur, Deo accejltus est et dz"vinus laudator S.
R. et cognoscebatur et non cognoscebatur, Deo accejltus esse et dz"vinus hymnologus R.
A. et agnoscebatur et non agnoscebatur, affiatus Deo dz"vinusque laudator esse judicatus A.
F. sive cognoscerent ijlsum seu non cognoscerent, occupatus Deo divinusque laudator .est F.
P. atque noverant aut non noverant, divino numine affiatus esse divinusque laudator judi- P.
p.. x!Ú ey\¡vt.'>a-xe..-o XO(~ oux s¡LyvwaxE't"o, 6eó).1j7t"rOc; elvotL Gs~o~ ÚfJ.vo).ó¡o~ xpL- p..
L. atque noverant aut non noverant, divino numine ajfiatus esse divinusque laudator judi- L .
.C. tam a notis quam ignotis, divino numine ajfiatus divinusque plane laudator C.
D. · qu'ils le connussent ou non, le jugeaient un héraut divin sous l'influence de D.
6. KAI rAP El MH KAI EMAVTOV EriiA€1\EICMAI nOMAKIC OIAA nAPA COV KAI MEPH TINA TCAlN EN9€- 6.
H. Etením, nisi mei ipsius obliviscor, multoties scio apud te partes quasdam divinarum H.
E. Etenim, sz· non et a meipso eloquerer, saepe scio a te et partes quasdam divinarum E.
S. Etenim, si non et me ipsum oblitus sum, multoties novi a te et partes quasdam audiens S.
R. Etenim, si non et mei ipsius oblitus sum, multoties novi a te et partes qucisdam divinarum R.
A. N empe enim, nisi mei oblitus sum, scio me saepi'us partes quasdam laudationum A.
F. Jam vero, nisi mei oblitus sum, nemini me partes quasdam divinarum illarum F.
P. Nam, nisi mei etiam oblitus sum, scio me saepe abs te divz"narum quoque laudum P.
¡t. Kcxt yap el ¡tl¡ xcxl É¡tcxu-:ou ÉmAÉA'tlcrp.cx~, 'ltoAACÍx~c; olO~ 1tcxpa crou xcxt ¡tÉp'tl .. w?x -:wv lv9e- p..
L. · · Nam, nz'si mei etiam oblitus sum, scio me saepe abs te divinarum quoque laudum L.
C. Etenim, nisi me mei capz"at oblivio, nemini me saepius divinarum istarum laudationum C.
D. Oui, si ma mémoire t,~e me trompe, c'est de .vos le~res que j'ai appris, a ~aintes reprises, D.
&. TCrJN IEPCrJN AIAACKAI\CrJN KAI XPONOV TPIBH ~.. KAI· NOV KAéAPOTHTI fi.
H. sacrorum magistrorum; et temporis usu, · et mentís purgatione,- H.
E. sanctorum magistroriim, ·, · · · et temporis mora, ·et mentis·púritaie; · ·E.
S. magistrorum sanctotuin, e~ temporis tritione, · et mentís puriiate; · S.
R. sacrorum doctorum, ·, et temporis tritione, et intellectus puritate, R.
A. sanctorum doctorum eminebat, et maturíore aevo, et mundítía aními, A.
F. rum doctorum plurimos antecelleret, et diuturna docendí sedulitate, et puritate mentís, F.
P. sanctorum doctorum praestitit, ét temporis usu, et mentís nitore, P.
fA-· 't'Wv lspwv o~o:xo-x.d.wv, l!._IXL xpóvou "P~f)~' XIXL' voü x~Ocx.pón¡-..t, fA-·
L. sanctorum doctorum praestitit, '· . · .et temporís usu, ·· et mentís nítore, L.
c. doctores sanctas superabat, tum usu temporis, tum mentís puritate, · C.
D. heuré au· dessus de1 ses pairs, · ;,:. tant pat .la force de l'habitude, que par la clarté' de l'esprit, D.
6. OVTCU rAP HMEIC EAVTCUN CVNHC9HME9A KAI JCMEN c.>C OVTE IKANCU.C NOHCAI 6.
H. Sic enim nos de ipsis cognoscz'mus quemadmodum non idonee intelligere H.
E. Sic enim nosmetipsos constituimus et cognovimus ut neque sufficienter intellz"gere E.
S. Ita enim nobis ipsis consentimus et scimus quod neque suf]icz"enter intellz"gere S.
R. Sic enim nosmetipsos consentiemus et scimus quod neque slffficienter intelligere R.
A. Ita enim nobis sumus conscii nec ignoramus ut neque satis intelligere A.
F. Sic enim nobis consciz' sumus nec ignoramus nos nec intelligibilia quidem F.
P. Sic enim nobis ipsis conscii sumus atque scz"mus nos nec satis intelligere P.
p.. Ot'hw ¡(lp l)p.eL"; b.u't"wv auv'{laG}¡p.eGoc xa.t fap.e:v !!>; o\he txa.vw; vo7i a-a.L p.;
L. Sic enim nobis ipsz's conscii sumus atque scimus nos nec satis intelligere L.
C. Ita. enim nobz"s conscii sumus, z'mmo scimus nos rebus divinis e~
D. Eh J oui, je m.e connais, et je sais combien il me manque non seulement D.
6. TA NOHTA TCUN 9EICUN XCUPOVMEN OVTE c.>C APPHTA THC eeorNCUCIAC 15•
.H. intel/z"gibilia divinorum capimus, neque sicut arcana Dei scientiae H.
E. invz'sibilia divina capiamus, neque ut ineffabilia divinae cognitionis E.
S. intelligibilia divz'norum capimus, neque quae sunt dicibilia Dei cognitionis S.
R. intelligibilia divinorum capimus, neque ut ineffabilia Dei cognitionis R.
A. quaeque divinarum scripturarum intelligibilia possumu$, neque arcana divinae cognitionis A.
F. ipsa divinorum satz"s intelligere posse, veZ ineffabilia divinae cognitionis mysteria F.
P. divina quae ab animo et ratione cernuntur posse, neque mysteria divinae cognitionis, quae ex- P.
p.. 't"a V07J't"a -:wv 9e:(wv xwpolíp.ev, oun \ - p.;
" o"aoc 't"r:t.' ¡-}..1j";r:t. 't"1j;
L. divina quae ab animo et ratione cernuntur posse, neque mysteria divinae cognitionis, quae ex- L'.
C. intelligendis minime sufficere, · nedum, quod ine.ffabiles sint, C.
D. pour entendre le sens profond des choses de Dieu, · mais m@me pour exprimer et dire D.
Ei. 6€lúlN ANAPúlN EIC 6€01\0riKHN AI\H6€1AN EniCTHMHC OTI nANTúlC AN EIC TOVTO fS.
H. divinorum virorum ad theologicam veritatem disciplina) quía omnino utcumque in istud H.
E. divinorum virorum in theologicam veritatem scientia, quía omnino etiam in hocE.
S. a divinorum virorum scientia ad theologicam veritatem, quoniam ad hoc omnino propter S.
R. a divinorum virorum in theologicam veritatem scientia, quoniam omnino utique in hoc R.
A. in exponenda scripturarum veritate inferiores sumus, ad hoc enim prorsus A.
F. veritatem theologicam spectante, inferiores sumus, huc profecto F.
P. scientia quae in theologica veritate posita est vincimur, propterea quod eo abundantia quadam P.
p.. 6siwv dvopwv d¡; 6eoAo¡Lx.7¡v d.A1)6eLrxv ema•·~p.'ll!;, O':L 'ltCÍV'l:W¡; &v st¡; 1:oÜ-;o . oLa p..
L. scientia quae in theologica veritate posita est vincimur, propterea quod eo · abundantia quadam L.
C. a virorum divinorum facultate procul absimus, eo etiam C.
D. que les. bommes de Dieu ont de la vérité divine, je me sens pour cette vérité D.
Ei. AJA nEPJCCHN EVI\ABEIAN €1\HI\V6AM€N EIC TO MHAOI\úlC AKOVEIN H 1\ErEIN ·TI fS.
H. per superjluam venerationem venimus, nullo modo audire aut dicere quid H.
E. per abundantem timorem venimus, neque ·omnino audire et dicere quid E.
S. abundantem reverentiam venimus, ut neque totaliter audiamus aut dicamus aliquid S.
R. per abundantem reverentiam venimus, ut neque totaliter audire aut dicere aliquid R.
A. per abundantem reverentiam venimus, ut neque audire omnino neque dicere aliquid A.
F. reverentia summa nos adduxit, ut nec audire nec loqui de divina philosophia F.
P. religionis ac reverentiae deducti sumus, ut ne omnino quidem veZ audiremus vel diceremus P. ,
P..· 'ltEflLaaT,v eúAci6e~rxv EA'l}),ú6rxp.sv, ' · . sl~ -rb ¡.1:r¡OóAw¡; dxoúew 1¡. AÉ¡sw 't'L (J-.
L. religionis ac reverentiae deducti sumus_, ut ne omnino quidem veZ audiremus veZ diceremus L.
C. prae religionis abundantia deductisumus, ut de divina philosophia nihil veZ audire vel C.
D. un si réel profond respect, que je me refuserais pleinement a entendre ou a dire D.
. Ei. nEPI THC 6€1AC <1111\0CO<IIIAC El MH KATA NOVN €11\H<IIAMEN · ,:, 1>-1' c.>C· OVi XPH 6.
H. de divina philosophia, nisi secundum mentem ·assumpsimt~s '·· ····· · sicuf. ·n~ oportet 11,
E. de divina philosophia, si non secundum intellectum percepimus sic ·non oportet E.
S. de divina philosophia, nisi secundum mentem a"cceperimus . sicut non oportet S.
R. de divina ·philosophia, si non. secundum, intellectum acceperimus t~t non oportet R.
A. de philosophia divina auderemus, nisi id incidisset animo -non oportere A.
F. quidquam auderemus, .· nisi id prorsus incidisset animo non oportere F.
P. quidquam de divina philosophia, nisi intellexissemus · · ; . · ' non esse P.
p.. 'lt&pt ñí¡; 6e(~X~ tpLAoaotp(rx¡;, sl p.1¡ X~X'ta voüv< siA-/¡cpa:fLEY' : . ti>~ ou,XP"h 11-•
L. quidquam de: divina philosophia,' nisi intellexissemus · · •JV: non esse L.
C. loqui praesumeremii.s, ..· nisi intellexissemus . :' ;\ ~. non esse C.
o: un~ mot de·cette; divine sagesse, , sije ne compreqalsil·,q est .néceS.: 1),
Ei. THC ENAEXOMENHC TúlN 6€ÍúlN rNúlCEúlN AM€1\EIN ·: ' ·. ' KAJ. TOVTO HMAC Ei.
H. licitum divinarum scientiarum negligere. Et istud nobis H.
E. susceptionem divinarum cognitionum negligere. Et hoc nos E.
S. contingentem divinorum cognítionem negligere. , .- .. '.'·. Et hoc nobis S.
R. susceptam.•divinorum cognitionem negligere.; •;·,, '.1:: ';\·•:,. Ethocnós Ri
A. divinarum•.rerum scientiam {pro. captu ·nostro)' negligere. y .. ,1:. , ., Idque.A•
F. divinarum•. rerum cognitionem. ( quatenus-. 'ássequi licet) ·: nos/negligere.: Id autem' nobiS FJ•
P. divinarum.c rerum ( quae contingere possit) negligendam· scientiam. · Atque in ·hanc nos sen:. p¡
p.. ñí~ E)IO~OflÉVl)¡; 1:wv 6elwv yvwcrsw¡; ci¡uXsL"v~ . ,:, ; < :-:: . Kot~' ,''t'()lfrO
- llp.IX~
• ·- ~l,:.
L. divinarum: rerum ( quae contingere possit) negligendam <scientiam. Atque in ·hanc nos· sen- L~
C. rerum divinarum ( quam assequi possumusJ negligendam 1scientiam. . YAtque id e;\
D. saire de ne· pa& négliger la .mesure accesslble de connaissance di;vine. ·' ''':. '·:. . l)'allleurs. j'y D.
PRBMIERE PARTm DE DmU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TROISIEME).
6. A;VTH· Tú> N .·0€1ú>N 0€GMú>N . H APICTH H AIAT~IC TA M€N VnEP HMAC AnO<f>ACKOVCA 6.
H. ipsa divinarum legum est optima ordinatio quae super nos quidem sunt prohibens H.
E. ipsa divinarum legum egregia dispositio : ea quidem quae super nos depellens multum E.
S. ipsa divinarum legum optima dispositio : prohibens quidem ea quae sunt super nos S.
R. ipsa divinaru'!' legum optima dispositio : ea quidem quae super nos prohibens multum R.
A. quoque praestantissima: legum divinarum institutio : quae supra nos sunt inquirere A.
F. ipsa quoque optima legum institutio divinarum : quae supra nos sunt inquirere F.
P. etiam ipsa divinarum legum optima praescriptio quae ea. quidem quae supra nos sunt ne P.
P.· ~v-.h ..-w'!l . Odwv eeap.~v i¡ &pia-r1j OLtZ'tCl.~Lc;. 'ttX p.ev Ú1tep ·}rp.tic; OC1tOtpciO'XOUO'(X P.·
L. e#ám ipsa divinarum legum optima praescriptio quae ea quidem quae supra nos sunt ne L.
C. qu.oque praestantissima legum divinarum institutio : quae ut ea quae supra nos sunt curiosius C.
o. l'~xcellente ordonnan~ des prescriptions divines, qui, d'une . part, nous défendent de trop o.
6. KAI HMEIC nEJ00MENOI KAI nPOC THN EIPIKTHN TCUN 0EICUN EVPECIN MH AnOKAMNONTEC 6.
H.et nos obedientes, et ad licitam divinorum inventionem non deficientes H.
E. et nos suasi, et ad posnoilem divinorum inventionem laborantes E.
S. et nos persuasi, et ad possibilem divinorum inventionem non pigritantes S.
R. et nos persuasi, et ad posszoilein divinorum inventionem non pigritante:s R.
A. nos etiam obtemperantes, ad indaganda pro viribus divina nequaquam lassescimus A.
F. et nos persuasi, nec labore nec ignavia perterremur, quo minus divina pro facultate F.
P. etiam nos adducti,. cum labore aut ignavia ab inventione divinarum rerum, quae accidere P.
p.. Xott 'Í¡p.EL<; 7tE~9Óp.EVOL, xil.t 7tpo~ -r-hv éc¡;Lxri)v :-wv Ge.iwv e{írec:nv p.T¡ ci7toxil.p.Óne.; p..
L. etiam nos adducti, cum labore aut ignavia ab z"nventione divinarum rerum, quae accülere L.
C. adducti, neque labore neque ignavia a licita rerum divinarum C.
D. a ces. devoirs, . . . . nUa paresse ni l'effort a four:nir.n'ont pu me détounier de la.recherche D.
6. TAIC KATA MEPOC EKACTOV e:::ETACECJ'.: ·· ,·. TA CVNOnTJKWC EIPHMENA TW OVTWC IEPOeEW .!1.
H. cundum partem unamquamque, examinationibus quae copulative dicta vere Hierotheo H.
E. secundum' partes singt.llas interrogationzous quae praeclare dicta sunt vere ab Hierotheo E.
s; partiCularibus ·singulorum inquisitionibus '. . .·,, ea 'quae sunt dicta vere ab Hierotheo. conspicaciter S.
R. secundum·partem• unamquamqueinquisitionibus conspective dicta vere Hierotheo R.
A. per partes singulas appositiS disquisitionibus quae compendiase a vere Hierotheo sunt dicta A.
F. dam et per singula dispositis inquisitionibus discernentes et explicantes ea quae ab illo vere F.
P. dam partium singularum observationibus. ea quae breviter dicta sunt a revera Hierotheo P.
P.· 't!XLI¡ X!X't'OC p.Époc; EX:t.Cl':'OV e;n·cicrEO'~ 't'OC Cl'UV01t't~Xwc; elp1)p.Éva: 'ti¡) OVTW<; 'lepo6é<¡> P.·
L. dam partium singularum observationibus ·· ea quae. breviter• dicta sunt a revera Hierotheo L.
C; quibusdam singularum partium observationibus ea quae a vere Hierotheo subtili sane compendio C •
. D. qúelques. petites observations p~culieresi '.\{ J¡úi. morceUeraient• e.t·. détl4llleraient .ce: qu'un. vrai D.
',! .'.
SEIZIEME SECTION : POURQUOI DIEU PORTE LE NOM DE BON. 145
6. KE~AJ\AION A nEPI ArA00V ~c..>TOC KAJ\OV EPc..>TOC 6.
ti. EKCTACEc..>C ZHI\OV KAI OTI TO KAKON OVTE ON OVTE e::: ONTOC OVTE !l.
H. exstasi, zelo ; et quia malum nec est, nec de exsistente, neque H.
E. exltasi, zelo ; et quía malum neque ON, neque ex eo quod est, neque E.
S. exstasi, zelo; et quod malum neque exsistens, neque ex exsistente, neque S.
R. exstasi, zelo ; et quod malum neque ens, neque ex ente, neque R.
A. exstasi, zelo; et quod malum neque est, neque ex eo quod est, neque A.
F. exstasi, zelo ; quod malum neque est, neque ex eo quod est, neque F.
P. dimotione, aemulatione; et malum nec esse quidquam quod est, nec esse ex eo quod est, nec P.
" '!: , ,
u.. EX<HCÍaewc;, ~-~),ou·
1
xé/.~ éí·n '!O x:xxbv o.Jn: ov, OU't"E E~ OV't"O~, OUTE p..
L. dimotione, aemu/atione; et malum nec esse quidquam quod est, nec esse ex eo quod est, nec L.
C. exstasi, zelo; et quod malum neque .ens sit, neque ex entibus, neque e.
D. extase et zele ; et que le mal n'est pas un étre, n'est pas fait d'@tre et ne compt~ D.
ti. EN TOIC OVCIN EIEN AH OVN en AVTHN HAH Te..> 1\0rc..> THN ArA0t.>NVMIAN Xt.>Pc..>MEN !l.
H. in exsistentibus est. Age ergo in ipsam jam sermone benignominationem ingredimur, H.
E. in exsistentibus. Si commodum ergo in eam jam sermone divinam nominationem redeamus, E.
S. in exsistentibus.. Si oportet igitur jam sermone ad ipsam eamus boni nominationem, S.
R. in exsistentibus. Age utique igitur ad ipsam jam sermone boni nominationem incedamus, R.
A. inter substantias est. Age ergo ad ipsam jam boni appellationem pergamus explicandam, A.
F. ínter substantias est. Age igitur ad ipsam appellationem boni explicandam jam pergamus, F.
P. in iis _qua; sunt. Age ergo jam ad nomen boni nostra .veniat oratio, P.
p.. év -:o~c; oua~. E[ev ol¡ ouv É7t, :xú:-·}¡v ~o·r¡ 't'i¡J 'Aóyt¡> ·dw &y:x9wvup.i(lV zwpwp.ev, P.·
L. in iis quae sunt. Hactenus quidem haec dicta sint : jam ad nomen boni nostra veniat oratio, L.
C. in entibus. Age ergo jam ad ipsum nomen boni progrediamur, C.
D•.pa11 parmi 1~ @tres. Expliquons done maintenant le nom de bien, D.
•
PREMIERE .PARTm : DE DmTJ (DES· NOMS. DIVINS, CHAPITRE·QUATRIEAiE).
6. AVTHN CUC OIMAI THN 9EAPXIKHN VnA~IN ArAeOTHTA J\ErONTEC KAI OTI 6.
H... eam (sicut puto) thearchicam ·substantiam benignitatem dicentes, quiaH.
E. ipsam (ut arbitror) divinam subsistentiam bonitatem dicentes, et quía E.
S. ipsam ( sicut reor) thearchicam essentiam bonitatem dicentes, et quoniam S.
R. ipsam ( ut existimo) thearchicam exsistentiam bonitatem dicentes, et quoniam R.
A. ipsam (ut reor) substantiam divinam bonitatem appellantes, et quía, A.
F . . ipsam Divinitatis principem ( ut arbitror) exsistentiam bonitatem appellantes, quippe cum, F.
P. ipsam ( ut opinor) divinam essentiam bonitatem appellantes, quod P.
P.· IXIJ'1:1)Y W<; otp.IXL 't7¡V 9Eotf>XLX.fjV
, 1 (' ,. ) '' lJ'"ltQCf><,W , 90'1:1)1:1X Aé:jOV'l:E<;,
e lljll 1 ' 1
XIXL O":L P.·
L. ipsam ( ut opinor) divinam ess.mtiam bonitatem appellantes, quod L.
C. vocantes (ut arbitror) bo11¡.itatem ipsam essentiam divinam Divinitatis originem, et quía C.
D. . nommant Bonté, je crois, I'Essence divine Elle-m@me ; et le faisant D.
' ' i, ~
6. f.JATENEl THN ArAeoTHTA KAI rAP WCEJnEP O KAS HMAC HJ\IOC OV J\OrJZOMENOC ts.
H)xt~ndit benignitatem. Etenim quomodo erga nos sol, non cogitans H.
···.'
E. extendit bonitatem." Etenim sicut quidem qui secundum nos sol, ·. non cogitans E.
S. extendit bonitatem. Etenim sicut noster sol, non ratiocinans S.
R. extendit bonitatem. Etenim quemadmodum qui secundum nos . sol, non ratiocinans R.
A. praetendit bonitatem. Nam quemadmodum sol iste, non cogitatione A.
F. quae sunt diffundat. Nam quemadmodum hic sol nobis conspicuus, nec cogitatione F.
P. omnia bonitatem diffundat. Ut enim sol noster, . non cogitatione P.
p.. CLIXnive~. TI¡v dya:9ó'r1)-ra:. · K~Xt yocp wa1tep ó xa:9' 1¡~ci.; 1í),to.;, oú AoyL~ÓfJ.evo.; p..
L. omnia>' bonitatem diffundat. · Ut ·enim sol' noster, non cogitatione L.
O. porrigat. ,\, ,, '. "'. ' Quémadmodum ·'enim sol ille noster, non cogitatione C.
.D. lllunique a toqt·.etre·.·sa. bonté. ''"· • '.1: Tout comme .notre. soleil, saos y penser, sans D.
~~ H nPOAIPOVMENOC AMA AVTCU TCU EINAI cJ)CUTIZEI nANTA TA METEXEIN TOV cJ)CUTOC AVTOV KATA 6.
H. neque proponens, sed ipso quod est, illuminat omnia participari lucís ejus secundum H.
E. aut praeeligens, sed eo esse, illuminat omnia quae participare lumen ejus secundum E.
S. aut praeeligens, sed per ipsum esse, illuminat omnia participare lumen ipsius secundum S.
R. aut eligens, sed ipso esse, · illuminat omnia participare lumen ipsius secundum R.
;,A~ ~ut. ~lectione, sed· eo ·ip$o quod est, '·i},\1\'··· .,,,· illuminat omnia quae pro modo suo A.
F.. nec electione, sed eo ipso ·quod est, ··:·. ,,. illuminat 'omnia quae•pro modo suo F.
P. aut voluntate, sed' eo ipso ·quod est, omniti\ illustrat' qttae ejus lumen .P.
p. ~ 7tpoa:tpoúp.evo.;, dA'A' a:u-:-i¡) -.:<¡> dva:t, rpw-r~~EL 'ltciv-.:a: 'rcl p.~ÉXELV TOÜ cew..O~ IXU't'OÜ Xot't'& p.;.
L1 aut ~ vo1untate, sed eo ipso quod est, · . ·. , . omnia illustrat quae ej'us lumen D.
·C. aut voluntate, sed eo ipso quod est, illuminat universa quae quoquo modo O.
·D. te vouloir, simplement•' paree .qu'il est, ,, .:> ::; " ' ' ' . illuntine tout ~e· qui peut,. a. sa mesure, l).
•
: ;·.,
SEIZIEME SECTION : POURQUOI DIEU PORTE LE NOM DE BON. 147
ó. TON OIKEION AVNAMENA 1\0rpN OVTúl AH KAI TArA00N VnEP HI\ION ú>C VnEP ó.
H. proprium potentia sermonem, sic et bonum, super solem sicut super H.
E. propriam potentia sunt rationem, sic et optimum, super solem ut super E.
S. propriam rationem valentía, ita quidem et bonum, super solem sicut super S.
R. propriam potentia rationem, sic utique et per-se-bonum, super solem ut super R.
A. participationem lucís admittunt, ita et summum illud bonum, solem superans non secus A.
F. participationem lucis admittunt, sic et ipsum bonum, non aliter solem superans quam F.
P. pro modo suo capere possunt, sic etiam ipsum bonum, quod ita praestat soli P.
p.. -rov otxeí:ov ouvlip.ewx. "Aóyov, othw o-1} xrú -rdycx.Oóv, tnd:p 1\ALOV wc; Ú7tE(J p..
L. pro modo suo capere possunt, sic etiam ipsum bonum, quod ita praestat solí L.
C. lucís ejus sunt capacia, sic etiam ipsum bonum, quod non secus praestat soli e.
D. participer a la lumiere, .ainsi le. Souverain Bien, qui surpasse le soleil autant que D.
fl. AMVl1PAN EIKONA TO E:::HPHMENúlC APXETVnON AVTH TH VnAP:::EI nACI TOIC OVCI ó.
H. tenébrosam imaginem ut praecipue prima figura, ipsa substantia omnibus exsistentibus H.
E. obscuram imaginem excellenter principale exemplum, ipsa subsistentia omnibus exsistentibus E.
S. obscuram imaginem segregate archetypum, per ipsam essentiam omnibus exsistentibus S.
R. obscuram imaginem segrega/e archetypum, ipsa exsistentia omnibus exsistentibus R.
A. ac obtusam z'maginem primitiva excellenter forma, z'psa sua substantz'a omnibus quae sunt A.
F. exemplar primum exilem excellenter antecellit imaginem, ipsa sua exsistentia per ea quae sunt F.
P. ut prima species tenui obscuraeque imagini, per se ipsaque essentia sua iis quae sunt P.
p.. dp.uop&v eixóvct -ro lE~p1lp.Évwc; cipxi-ru7tov, cxú-r~ "~ ú1dpEeL 1teia-L -ro~c; oua-w p..
L. ut prima species tenui obscuraeque imagini, per se ·ipsaque essentia sua iis quae sunt L.
C. quam primaeva species imagini obscurae, ipsamet substantia sua rebus omnz'bus C.
D. l'archétype hors pair fait une de ses obscures images, par le simple fait d'@tre envoie D.
tl. ANAI\OrtuC EcJ)IHCI TAC THC 01\HC ArA00THTOC. AKTINAC l11A TAVTAC 6.
H. analogice appetit totius benignitatis radios.·· · Per ipsos enim.H.
E. proportionaliter supermittit totius bonitatis radios. Per quos E.
S. proportionOJiter immittit totius bonitatis radios. Propter ipsos. S.
R. analogice supermittit totius bonitatis radios. Propter hos. R.
A. (pro captu cujusque) totius bonitatis injicit radios. Eorum denique gratz'a.A.
F. omnia (pro sua cujusque capacita/e) bonitatis suae radios abunde diffundit. Per ipsos bonitatis. F.
P. omnibus (pro eorum captu) totius bonitatis radios emittit. His constiterunt omnes, P.
, '\'
p.. Cl.VCXJI.OjWct 1 1
t>CfL'f¡O"L \ - , ..'O'O'r'f¡'rO<; Cl.X'rLVrJ.<;.
'rete; 't"1j<; OA1jc; rJ.jCX '- A'
u.LI'J. 1
'rrJ.U-rot.; p..
L. omnibus (pro eorum captu) totius bonitatis radios emittit. His constiterunt omnes, L.
C. (pro cujusque captu) totius bonitatis suae radios affundit. . His constiterunt omnes. C.
D;. a tous~ les @tres, et avec ,proportion, les rayons du Bien Absolu~. , . Ces· rayons ont créé, D.
11. ·vnECTHCAN Al NOHTAI KAI NOEPAI nACAI KAI OVCIAI l1VNAMEIC KAI ENEPrEIAI ' 6.
H. substiterunt intelligibiles et intellectuales substantiae virtutes et operationes ,· 'H.
E. substitere invisibiles et intellectuales omnes et essentiae et virtutes et operationes; . E.
S. substiterunt intelligibiles et intellectuales omnes et substantiae et virtutes et operationes; S.
R. substiterunt intelligibiles et intellectuales omnes et substantiae ~~ virtutes et operationes ; R.
A. subsistunt intelligibiles omnes spiritualesque substantiae et virtutes atque operationes ; A.
F. divinae radios subsistunt omnes intelligibiles intellectualesque• essentiae et virtutes et actiones; F.
P. et··quae· ratione cernuntur, et quae mente praeditae sunt essentiae atque· 'virtutes et actiones;, p,
' , ! \ , ' - ' , , ' o:"'o , ' , ,
p.. U7tEO"TI¡O"ot:Y ot~ VO'f¡'t"Cl.L XCXL VOEpczL ·7t!XO"(I(L X(I(L OUO"L?.L XCXL OUVCX¡AELc; Xct~ EYEp"'(ELCXL • . p..
L. et quae ratione cernuntur, et quae mente praeditae sunt essentiae atque virtutes et actiones; , L.
C. intellectiles ac intelligentes substantiae et virtutes et operationes ; C.
D. dans l'ordre intelligible et l'ordre intelligent, les substances, les puissances et leurs opérations•. D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME.)
. lí. AJA TAVTAC EICI KAI Z(&)HN EXOVCIN THN ANEKJ\EinTON KAI AMJ(&)TON AnACHC CI>90PAC lí.
H. per ipsos sunt et vitam habent indejicientem et indiminutam, omni corruptione H.
E. per eos sunt et vitam habent non-deficientem et non-minoratam, omni corruptione E.
S. propter istos sunt et vivunt et vitam habent indeficientem et imminorabilem, ab universa corrup- S.
R. propter hos sunt et vitam habent indejicientem et imminoratam, ab universa R.
A. perque eos sunt et vivunt vitamque habent indeficientem et inviolabilem, corruptione omni A.
F. per eosdem sunt et vivunt vitamque indejicientem et indiminutam habent, ab omni videlicet F.
P. horum vi sunt vitamque habent sempiternam et quae imminui non potest, ab omni interitu, P.
P.· O '''
L()' ";IXU't'Otc; ' XOtL' Y
EL<iL ' "EXOU<rL 7f',V
">W'I)V ' ' 'OtVEXAEL7t't'OV
"\ XOtL' Otp.ELW't'OV,
'' L'
C1:7t~<J"1};
n - p..
<puopa:c;
L. horum vi sunt vitamque habent sempiternam ef quae imminui non potest, ab omui interitu, L.
e. horum virtute sunt vitamque habent sempiternam et indeficientem, ab omni corruptione e.
D. Par .eux. elles sont ; par eux elles ont la vie saos. fin et saos diminution, étant completement D.
lí. KAI 9ANATOV KAI VJ\HC KAI rENECE(&)C KA9APEVOVCAI KAI THC ACTATOV KAI 15. '... ,..;
6, AVTAIC €K€1E>€N ECTI KAI CVNOXH KAI CI>POVPA KAI €CTIACIC TúlN ArAE>úlN 6.
H~ eis. inde est et conjunctio et custodia et epulatio bonorum ; H.
E. eis inde est et continentia et custodia et refectio bonorum; E.
S. ipsis inde est et continentia et custodia et cibus bonorum ,· S.
R. ipsis inde est et continentia et custodia et convivatorium bonorum ,· R.
A.ftrmitas non aliunde est, inde continentur atque servantur, imk. illis bonorum refectio; · · ·· A.
p¡, atque inde continentur ·. custodiunturque, ·. domiciliumque illinc : habent pabulumque• bonorum ; : F.
pendet tum.firmitas, tum stabilitas,dum conservatio,dum bonorum pabulum ,· : ··· ,. P.
. «Ú't"«i:'; éxei&év h-.~ xot~ ~u·1oxh xott· t¡poo¡>z x:xt ér.dot. -rb>v .ciy«6wv· p..
' pendet tum firmitas, tum stabilitas, tum conservatio,; tum bonorum domicilium ,· L.
C; fi.rmitas bine et stabilitas et conservatio bonorumque pabulum pendet ; . . .· ,. . . . C.
DJ que! leur .vlertt leur, stabilité, leur durée, leur conservatlonitla jouissance, de -leurs biens ;. ' "· D.
·.·:
150 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. KAI AVTHC €<PI€M€NAI KAI TO €1NAI KAI TO €V €1NAI €XOVCIN KAl nPOC AVTHN 6.
H. et ipsam appetentes, et esse et bene esse habent, et ad ipsam H.
E. et ejus appetentes, et esse et bene esse habent, et ad eam E.
S' et ipsam desiderantes, et esse et bene esse habent, et ad ipsam S.
R. et ipsam appetentes, et esse et bene esse habent, et ad ipsam R.
A. ipsamque appetentes, et ut sint et bene sint habent, atque ad illam A.
F. atqui bonitatem ipsam amantes, ut et sint beneque sint inde sibi vindicant, atque ad illam F.
P: idque expetunt, statumque ac rectum integrumque statum habent, atque ad ejus simili- P.
P-· xcú cx.ú-r·~c; Écp~Ép.svcx.~ xcx.t -.b dva.~ xcx.t -.b EU E~VC1.~ ey_oua~, xa.t 7tpoc; cx.u-r-/¡v P-·
L. idque expetunt, statumque ac rectum integrumque statum habent, atque ad ejus simili- L.
C. · et dum illam appetunt, tam ut sint quam ut bene sint obtinent, nec non illi C.
D. soupirant apres cette bonté, elles obtiennent d'@tre, et d'@tre parfaites, d'@tre formées D.
6. KAI TAIC M€T AVTAC KOINWNOVCIN WC O 0€10C 0€CMOC V<PHr€1TAI TWN €1C AVTAC €K TArAeOV 6.
H.·. et per ipsos communicant (sicut·divina lex enarrat) in ipsas de benignitate H.
E. · et his quae post se sunt communictint (ut divina lex suggerit) in eas ex bono E.
S. et sequentibus communicant · ( sicut divina lex inducit) dona ad ipsas ex bono S.
R. et his qui post ipsos communicant (ut divina lex subinducit) in ipsas ex bono R.
A. · et ( ut divina lex dictat) inferioribus donorum quae ex summo bono proveniunt A.
F. atque (ut divina lex dictat) sequentibus donorum ex ipso bono provenientium F.
P. · et cum inferioribus (ut divina lex praescribit) munera quae ab ipso bono in ipsas profecta sunt P.
p.. . . . xrxt 'tcx.i:c; p.e":' cx.Ú":ac; xowwvoüa~v (wc; ó Oei:oc; Geap.oc; ÚCf7ljEÍ:-rrx~) ":W'i eCc; rxú-.&c; ex -rciyrxQoü p..
L. et cum inferioribus ( ut divina lex praescribit) munera quae ab ipso bono in ipsas profecta sunt L.
C. :·•. et (juxta legis dictamen) inferiores suos donorum ex summo bono promanantium C.
D~ ~· et (comme la loi divine l'ordonne) elles font part a leurs inférieures des dons de la Supr@me D.
6. Al nPOC TAC KPEITTOVC ANArC&lrJKAI TC&lN VcllEIMENC&lN 4VNAMEIC Al nEPI TA 4EVTEPA nPONOIAI 6.
H. ad meliores anagogicae subditarum virtutes, et erga secundas seniorum H.
E. ad meliores reductivae minorum virtutes, circa secunda providentiae E.
S. subjectarum ad meliores sursumagentes virtutes, circa secundas providentiae S.
R. ad meliores reductivae inferiorum virtutes, circa secunda providentiae R.
A. et quae inferiora superioribus jungunt subvehendo virtutes, iñde potiorum ad sequentia A.
F. virtutes etiam inferiora revocantes ad superiora, superiorum quin etiam ad infe- F.
P. facultates quibus inferiores ad superiores efferuntur, superiorum de inferioribus P.
p.. rlt 7tf0~ 't"Cl~ xpsinou~ aVClj'Wj'~Y.Cl~ 't'WV Ú'fE~p.ÉVWV ouv~p.er.~, · at 7tEp:. 1:& osúnprl 7tpÓvo~a~ p..
L. facultates quibus inferiores ad superiores efferuntur, superiorum de inferioribus L.
C. virtutes istae quibus inferiores adducuntur ad superiores, providentiae superiorum e.
D. leurs facultés d'élever aux supérieures les inférieures, les soins que les premieres D.
6. TC&lN nPECBVTEPC&lN Al TC&lN OIKEIC&lN EKACTHC 4VNAMEC&lN cllPOVPAI KAI nEPI AVTAC 6.
H. providentiae, et propriarum uniuscujusque virtutum custodiae, et apud illas H.
B. majorum, propriarum uniuscujusque virtutum custodiae, et circa eas E.
S. provectiorum, propriarum uniuscujusque virtutum custodiae, et circa seipsas S.
R. provectiorum, propriarum uniuscujusque virtutum custodiae, et circa ipsas R.
A. providentia multiplex, propriarum cujusque virtutum conservationes, mutui inseipsas A.
F. riora providentia multiplex, propriarum cujusque virium conservatio, immutabiles F.
P. providentiae, uniuscujusque virtutum suarum conservationes, et circum P.
p.. 't'Wv 7tpeaÓu't"Épwv, rll 't"WV o(xdwv exrla-:'1\c; ouv&p.ewc; cppouprli, xat 'ItEfL éauo;a~ p..
L. providentiae, uniuscujusque virtutum suarum conservationes, et circum L.
C. circa inferiores, cujuslibet virtutum suarum conservationes, et immutabiles C.
D. ont des secondes, la garde que chacune fait de sa puissance spéciale, les retours D.
6. AKPOTHTEC .KAI OCA AMA EIPHTAI nPOC HMc.>N EN T(l) nEPI Tc.>N Arr€1\IK(I)N 1.1110THT(I)N 6.
H.summitates, et quaecumque alia dicuntur apud nos in angelicis proprietatibus H.
E. sublimitates, et quaecumque alia dicta sunt a nobis in eo de angelicis proprietatibus E.
S. summitates, et quaecumque alia dicta sunt a nobis in tractatu de angelicis proprietatibus S.
R. summitates, et quaecumque alia dicta sunt a nobis in eo qui de angelicis proprietatibus R.
A. summitates, et quaeque alía a nobis in libris de angelicis proprietatibus atque ordinibus A.
F. amorem, et quotcumque alia dicta sunt a nobis in libro de proprietatibus et ordinibus F.
P. desideria, aliaque omnia quae a nobis in libro de angelorum proprietatibus et. ordinibus P.
p.. &.xpÓ:t1j't'<:¡;, x:x.t oaa. rD),a. Elp'Jl't'CXL 7tpÓc; 7,p.wv év 't'ij> 7tept 't'WV &.y¡ú~xwv LÓLOnl't'WV P.·
L. desideria, aliaque omnia quae a nobz"s in libro de angelorum proprietatibus et ordinibus L.
C. desideria, et quaecumque alia in tractatu de proprietatibus atque ordinibus angelorum a nobis C.
D. du bien, et tous autres avantages décrlts dans notre livre des Caractérlstiques et des D.
6. KAI T~Ec.>N AMA KAI OCA THC OVPANIAC IEPAPXIAC ECTIN Al Arrel\onpenelc 6.
H. et ordinibus ; sed et quantacumque caelestis hierarchiae sunt, angelidecorae H.
E. et ordinationibus; sed et quaecumque ipsius caelestis hierarchiae sunt, angelicae E.
S. et ordinibus; · sed et quaecumque caelestis hierarchiae sunt, angelis conve- S.
R. et ordinibus; sed et quaecumque caelestis hierarchiae sunt, angelidecentes R.
A. dicta meminz"mus; sed quaecumque caelestis hierarchiae sunt, angelis scilicet con- A.
F. angelorum ,· denique quaecumque caelestz"s hierarchiae propria sunt, ipsae scilicet pur- F.
P. dicta sunt ; quin etiam quae sunt caelestis hierarchiae omnia, · expiationes P.
p.. XCXL' 't'CX<,EWV"
'!: '"\ "\ \
CXM\CX XotL\ oaoc 't'1jc;
rf - ' ,
oup:x.v~otc;
! ,
~EpotpXL:tc;.
' ,
Eanv, a.l &.yyeA07tpE7tE~c; p..
L. dicta sunt ; quin etiam quae sunt caeleatis hierarchiae omnia, expiationes L.
C. sunt commemorata; quin immo etiam quae ad caelestem hierarchiam spectant, ut angelicae C.
D. Ordres Angéliques, sans oublier ce qui est dit dans la Hiérarchie Céleste : . les purifica- D.
,,:
SEIZIEME SECTION : POURQUOI DIEU PORTE LE NOM DE BON. 153
6. e::: HC KAI TO ArAeOEIAEC AVTAIC EACUPHeH KAI TO EKc¡,AJNEIN EN EAVTAIC 6.
H. ex qua et benivisum · eis datum est, , et demonstrare in ipsis H.
E. ex qua et Deiforme eis donatum est, et elucere in eis E.
S. · ex qua et boniforme ipsis donatum est, . et manifestare in i'psis S.
R. ex qua et bomforme ipsis donatum est; et manzfestare in se i'psis R.
A. ex qua etiam illis boni indulta species est, et a qua ut in se ipsis exprimerent A.
F. unde et illis boni índoles est indulta, munusque tributum quo occultam illam F.
P. a qua etiam boni species eis concessa est, a qua habent uf- in se abstrusam P.
P.· e;
1¡~· XtÚ 't'O &ya.9ou~e~ a.Ú-rixi:'~ Éowp-/¡97',, xxt -ro ÉxrpClLVEW Év Éa.U't'ClL~ p..
L. a qua ·etiam boni species eis concessa est, ·a qua habent ut in se abstrusam L.
C. ex qua etiam ipsamet forma bonitatis ipsis data est, concessumque ut latentem in ·se C.
D. De cette source elles re~oivent de ressembler a la Bonté, d'exprimer par D.
6. THC eEJAC CJrHC KAI OION c¡,CUTA. c¡,ANA TOV EN AAVTOJC ONTOC EPMHNEVTIKA ti.
H. divini. silentii;, ·:· et quasi·, luminaria demonstrabilia in occultis essentis et intemptabilia H.
E. divini silentii, ·,, . .. ,. · ._, :• ·. · et ut luminaria clara in abditis exsistentis in(erpretativá E.·
S. divini. silentii, :. · et sicut lumina clara interpretativa ejus quod est in adytis ptaepositos et S.
R. divini silentiz', · ,.. ·· • et velut lumina clara in adytis exsistentis interpreti:ztiva R.
A. enuntiantes, et prominentes quasi lucida lumina eum qui in adytis est interpretantia, A.
F. tium nuntiantes, et quasi conspicua quaedam lumina tamquam e 'l'estibulo b01'JUm ipsum in adytis F.
P. silentii interpretes, et tamquam lumina clara quae eum qui in ad.:vtis latet p.
p.. T~~ 9elx,; crLylí,;, Xrli. oiov. rpw-rx rpxv7. -roiJ Év cioú-roL~ ov-;-o~ Épp.·r¡veu•Lx~ p.~
L. silentii interpretes; et tamquam lumina clara quae eum qui .in adytis. latet. L'i
C. divini silentii, , · , et.·ta71Jqua,m,·clara, lumitu~r quae in adytislatentem C;
D~que Dieu;tait;;·•·, ,,,ul>~et·,en réfléchi,ssant,;.comme,~,re tres pun miroi.rs;)es traits d~ .. Qui D¡
6. nPOBEB/\HMENAC AJ\1\A, KAI MET. .EKEINOVC . ·TOVC IEP.OVC.t KAI ArJOVC I\IOAC 6;
H. prodentes. . , Sed, et ·post illas sacras et sanctas mentes, H•
E. praemissos. Sed et· post. illos sacros et sanctos íntellectus, E;
S. praemissos. Sed et post illas r;laras et admirabiles mentes, . S.
R. propositos. Sed et. post i/l(}s sacros et sanctos i'ntellectus, · .~ , Rl
A. sunt secuti sortem. .,. .<'i.í•·v. ,, . P'J,st.,ill()s, quoqul!: sa,c:rosan,ctos spiritus, . . . . , A·•. ~ .. '
'p¡ ~a,t~, sequentibus, dec(ara,tia; ,•.. · ·..,,·,·.Post sacrp,~i.i!,lo~, sa:~~~p~qu,e· inteflec(ús~·.··.~ i · .\•1, , •::·~ 1 . Fl
¡ p, IM~cant.~ '\1<'•'·' ;: .. :-· '· ']'(:.. /·: :. ,,.. Quin etiam secundum saqas. illas·, ~~\sanctas mentes, p;
'¡Al. 7tpo6s6);r¡p.évx,;. ,. . 'A).,),(x xcú p.s-r: .. S?<Eiyou~ -rou,;. lepoú,; xxt áyiou,; vóx~ • . ,. ·, , ¡.t•
Li indicant., · ·,.·,·;,· . , , .:.•···'\·: Quin etiam secundum·sacras illas et: sanctas mentes,·.···. ·¡•1r L;
Cl indicant. ··· ,, , · , .,.,. Praeterea post sacras istas sanctasque mentes, t/·.n:·(,,j·r C~
D~ ~abite 1~ lieu:• inaccessibte. ;, .. ::ry .~ . •. ·, Apres Jes ·esprits sacrosaints, ¡ :(:JU;< W:;~H . D.
154 PREMIBRE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. Al 4JVXAI KAI OCA 4JVXt.>N ArAGA AJA THN vnePArAGON ECTIN ArAGOTHTA 6.
H. · animae et quantacumque animarum benigna propter superbenignam sunt benignitatem : H.
E. animae et quaecumquae sunt animarum bona per summe optimam sunt bonitatem : E.
S. animae et quaecumque sunt bona animarum sunt propter superbonitatem bonam S.
R. animae et quaecumque animarum bona propter superbonam. sunt bonitatem : R.
A. animae et quaeque animorum bona per supreme bonam consistunt bonitatem : A.
F. animae omniaque animarum bona per ipsam consistunt bonitatem plus quam bonam : F.
P. sunt animi animorumque bona omnia bonitate quae bonum superat : P.
¡.c.. at o/uzat x~ú éha o/uzwv dya6& oL& -rl¡v tntsp&paóv Écrnv dy<X6ÓTI¡-rcx· ¡.c..
L. sunt animi animorumque bona omnia bonitate quae bonum superat : L.
C. animae quoque ac quaelibet animarum bona sunt per bonitatem illam quae omne bonum superat C.
D. . les imes et leurs biens propres viennent de la Bonté inouie : D.
6. Zt.>AC ' Al AVTc..>N c..>C ArAeWN' KA'GHrEMONc..>N ·Enl THN nAVTc..>N ArAGc..>N ArA6APXIAN 6.
H. vitas, per ipsas etiam, sicut pir benignos praeceptores, ad omnium benignorum benignum H~
E. vitas, per eas, ut optimas ductrices, in omnium optimorum bonitatem principalem E.
S. vitas, per ipsas, sicut bimos duces, ad omnium bonorum bonum principatum S.
R~ vitas, · : per ipsas; ut' bonos duces, cid omnium bonorum bonarchiam. R~
A.·• .~itas, ,·. \\ :'" ,Q.c perii/los., veluti· optimos ·duces;· ad bo7zorum· omnium principem bonitatem A.
p; aiptrant, inde quod per arigelos, tamquam bonos ''duces, revocantur'ad)'ipsam bonorum omniutn p.
P. contendere, · et ab eis, tamquam bonis ducibus, ad bonitatem omnium bonorum auctorem p,
¡.c.. ~wcic;' .: '. . OL' athwv wc; dycx6wv xcxOTjyE¡.tÓVW\1 É'ltt ..-f.,v 'ltcl\l'rWV dycx6wv dy:x6ocpxlav 1-'•
L. contendere, '• et ab · eis, tamquam bonis duct"bus; ad bonitatem omnium bonorum auctorem L;
e~ aspirare, ' ".,; , quorum ductu optimo ad bonorum omnium summum bonum Ci ..
D. angélique, et de pouvoir aller, aidées des anges comme de bons .guides': A· la Bonté~ l)j .··,
SEIZIEME SECTION :. POURQUOI DIEU PORTE LE NOM DE BON. 155
6. ANArEC0AI KAI TCUN EKEI0EN EKBAVZOMENCUN EMAMI!IECUN EN METOVCIA riNEC0AI KATA 6.
H. principatum subduci, et d.einde manantium splendorum in metusia jieri secundum H.
E. reduci, et inde emanantium üluminationum in participatione jieri secundum E.
S. sursumagi, et inde emanantium illuminationum in participatione jieri secundum S.
R. reduci, et illinc emanantium illuminationum in participatione· jieri secundum R.
A. promO'Deri, atque inde manantium fulgorum pro captu suo participes A.
F. principem bonitatem, splendorumque inde micantium pro modo suo compotes F.
P. deduci, participesque jieri pro captu· suo et illustrationum quae illinc P.
p.. d.vciyecrO:x~, xat -.wv ~xei'(Jev sxo),u~op.ivwv sAAcip.o/ewv év p.e-:oucr!Cf y!vecrO:x~ xa-:a P.·
L. deduci, participesque jieri pro captu suo et illustrationum quae illinc L.
e. promoveantur' atque ex eodem promanantium illuminationum pro captu suo C.
D. soprce de tout bien, pour obtenir, co~me elles· le peuvent, les clartés qui En D.
ti. THN Cct>CUN ANMOriAN KAI THC TOV ArA00EIAOVC'llt.lPEAC OCH AVNAMIC METEXEIN . 6.
H. propriam analogiam, et benivisae munerationis ut vi'rtus est participare; .· H.
E. summam analogiam, et Deiformitatis donationem ut virtus participare, '' · · E.
S. illorum- proportionem; et Deiformi dono secundum virtutem participare, S.
R. ipsarum analogiam, · et boniformi donatwne quanta virtus participare, · R.
A.jieri; · et deinde illis, insignis boni specie consortes, accedere ( quantum suppetunt A.
F. evadunt, · atque doni ipsius ad boni speciem pertinentis (pro viribus) participes F.
P. manant, , et munerum quae boni speciem prae se ferunt, · :. P.
p.. rl¡v crcpwv d.vaÁoyhv, XtxL -.líe; 'tOU &y:xOoe~oouc; owpeic; Ba-r¡ Oúvap.~c; p.e-.éxew, P.·
L. manant,·· et munerum quae boni speciem prae se ferunt, · · L.
C. participes evadant, donique boniformis quantam possunt sortem accipiant, C.
,O· viennent, pour partager, de toutes Jeurs forces, la grice d'imiter sa bonté, D.
ti. '.: KAI OCA MM nPOC HMCUN EN TOIC nEPI I!IVXAIC AnEP10MHTAI 8.
H. . ,';\'''
et omnia· alt'a quae a noPis de animabus numerantur. · · ·· H.
E.·,_., '··' · : · et·'quaeéumque alia·a·nobis·in his·qude sunt 'de anima enumérata sunt. · E.
S.·: . '•\ ··· et qúaecumque alia· a· nobis ih sermone de anima sunt' etiúmerata. S.
R . .. •·· ·· " et quaecumque alia a·-nobis in· his quae de anima enumerata sunt. R.
A. vires), ··· . et quaeque alía in iis quae de anima scripsimus enumeravimus. A.
F. fiunt, illinc denique '· quotcumque alia in his t¡Uae scripsimus de anima numeravimus. F.
P. ceteraque omnia quae in libris de animo diximus. P.
P.· xat 8cra á:A.Aa 7tpoc; 1)p.wv ev -roL'c; 7tEpt 4ux-iíc; d.7t·r,p!0p.T¡-ra~. · p..
L . .. · ·· · ceteraque omnia quae in libris de animo diximus. L.
c .. . · ',. et quaecumque alía in tractatu de anima sunt a nobis enumerata; C.
o.~::·<.· u ;:·r -_. ·:rn, ~¡~ ·• 'et tout. le reste énuméré: dans mon traité de J'Ame. ·-:.·'.' 1 '-' D.
6: 1 · MM KAI nEPr AVTWN El xPEI ct>ANAI TWN MorcuN I!IVXCUN H zcucuN OCA TON AEPA 6.
H. Sed et de ipsis (si oportet dicere) irrationabilibus animabus aut animalibus, de his quae aerem H.
E. Sed et de ipsis (si oportet dicere) irrationabilibus animabus aut animalt'bus, quaecumque aerem E.
S. Sed et de ipsis itrationabilibus animabUs aut animalibus (si oportet dicere}, quaecumque aera S.
R. Sed et de ipsis (si oportet dicere) irrationalibus animabus aut animalibus, quaecumque aera R.
A. ·Sed et de ipsis (si• dicere fas est) irrationabilibus animabus seu animalibus;· · vel quab aerem A.
,· }J• i ,iw·. Piaeterea si de• animabus: animalibusve irrationali/Jus· hic· loqui'licetr ,.. · ·quae' v'ef:aet'em P:
·'i/Ji.. Quod si de.• ipsisi etiam 'a'nimis: ratiimi$' expertibus: sive animali'bus' dicendum/est, 1'; · qu'ae aerd P.
' .!J..' ·• 'A).'A& x:xt 7tepl. au-:wv el xr1!· cpcfva~ -rwv tiÁóywv o/uxwv• 11¡. ~wwv, ocra •ov á.épa. P.~
D. Quod si de• ipsis'' etiam · animis rationi$ · expertibus sive ·itnimalibus · dicendum est, qt}ael' aera L.
· Co ' Porro· 'si: de.)inimabus quoque ratione carintibiis animalibusve loquendum; rjuae vel aerem C.
D. ' · S'il faut parltr<mainfenant 'des Amesdrraisonnables; des· animaux, ~' · qui par~ouient D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. TEMNEI KAI OCA Enl rHC BAINEI KAI OCA EIC rHN EKTETATAI KAI 6.
H. secant, seu quae in terra vadunt, quaeque per terram repunt, H.
E. secant, et quaecumque in terra gradiuntur, et quaecumque in terram extenduntur, et E.
S. secant, et quaecumque in terra vadunt, et quaecumque in terram extenduntur, et S.
R. dividunt, et quaecumque in terra vadunt, et quaecumque in terram extenduntur, et R.
A.findunt, veZ quae supra humum incedunt, et quae in terram porrecta sunt, et quae in A.
F. dividzm!, veZ per terram gradiuntur, veZ serpunt humi, 'lleZ in aquis F.
P. dividunt, quae in terra gradiuntur, quae in terram extenta serpunt, quae t'n aquis P.
' , z ' - (J. , \ , , - ' ,
p.. 't'Ep. VE~. XIX~ OCUJ. t;'ltL j7l~ t"iXWEL, XO:L O~a; EL<; j't¡V EX'rE't'iX't'::tL, xcú P.·
L. dividunt, quae in terra gradiuntur, quae in terram extenta serpunt, quae in aquis L.
C. tranant, terramve permeant, aut humi reptant, veZ C.
D. l'air, qui marchent sur terre, qui rampent au sol, quiD.
6. TA EN Vt.ACI THN ZWHN H AM<I>IBIWC MXONTA KAI OCA VnO rHN ENKEKAI\VMMENA 6.
H. quaeve in aquis vitam aquatice consecuta sunt, et quae szeb terra operta H.
E. in aquis vitam, aut in mari et in terra sortientia, et quaecumque sub terra cooperta E.
S. in aquis vitam, aut ambigue sortita, et quaecumqzte sub terra cooperta S.
R. quae in aquis vitam, aut ambigue sortita, et quaecumque sub terra cooperta R.
A. aquis vitam acceperunt, veZ quae in terris et in aquis vivunt, et quae sub terra adoperta et A.
F. vitam sortita sunt, aut in aqua vicissim atque terra, vel sub terra imita F.
P. vitam degunt, aut partim in aqua partim in terra, quae sub terra obducta P.
p.. -ra:' "'" "'='
z uo:xaL • ..,w"l)v
-r:·r,v y ' e•
" a:p.cpLoL(t)~
·r¡ • '\,.a:xov-ra:,
• xott oaot {mo y7ív iyxsxa:Aup.p.ivot P.·
L. vitam degunt, aut partim in aqua partim in terra, quae sub terra obducta L.
C. in aquis vz'tam agunt, aut amphibia sunt, veZ sub terra recondita C.
D. vivent dans l'eau, qui sont méme amphibies, qui sont cachés sous terre D.
fl. ZWHN: KAI TAVA nANTA AlA TArAeON EIJIVXWTAI KAI EZWWTAI 6.
H. vitam, · ista omnia per benignum animantur et vivificantur. H.
E. vitam, et haec omnia per optimum animantur et vivificantur. E.
S. vitam, et haec omnia propter bonum animata sunt et vivificata. s.
R. vftam, · et haec omnia propter per-se-bonum animantur et vivificantur. R.
A. ea omnia per ipsum bonum ut animarentur . et vivijicarentur sunt consecuta. A.
F. habent, haec, inquam, omnia insuper per ipsum bonum consecuta sunt ut animarentttr et viverent. F.
P. habent, ea etiam omnia a summo bono animata sunt et vitae usuram habuerunt. P.
P.· ~(t)'IÍV, xa:t 'T:(I(U'T:O: 7tcXV'T:a: OLOC -r:áya:&ov io/úxw-rcn xott e~b>(t)";a;L. P.·
L. habent, ea etiam bmnia a summo bono animata sunt et vitae usuram habuerunt. L.
c. stant, haec utique omnia etiam per eamaem bonitatem et animantur et vivificantur. c.
D· sible, tous· ees étres tiennent leur ime e.t Jeur vie de la· Bonté. o.
SEIZIEME SECTION : POURQUOI DmU PORTE LE NOM DE BON. 157
o. KAI c¡,VTA 11€ nANTA THN E>PEnTIKHN KAI KIVHTIKHN EXEI Zc.JHN EK TArAE>OV o.
H. Germinantia autem omnia nutrialem et mobilem habent vitam de benigno. H.
E. Et germina omnia nutritivam et motivam habent vitam ex optímo. E.
S. Et plantae omnes nutritivam et motivam habent vitam ex bono. S.
R. Sed et plantae omnes nutritivam 'et moti·vam habent vitam ex per-se-bono. R.
A. Plantae item omnes ex bono ipso nutritivam motabilemque vitam acceperunt. A.
F. Plantae item omnes vitam nutritivam motricemque ab ipso bono sortitae sunt. F.
P. Ea etiam omnia quae stirpibus nituntur ab ipso bono vitam habent qua aluntur et moventur loco. P.
p.. Ktú r¡u-¡,X os T.civ't<X ·d¡v Gpe'lt-;~x-l)v xa.i. XLV't¡-;Lx·f.v E'f._EL sw71v ix 'tciy:~.Ooi:í. P.·
L. Ea eti.zm omnia quae stirpibus nituntur ab ipso bono vitam habent qua aluntur et augentur. L.
C. Plantae similiter omnes ex eodem bono nutritivam motabilemque vitam habent. C.
D. Toutes les plantes re~oivent encore d'Elle leur vie de nutrltion et de croissance. D.
ti. KAI OCA H Al!JVXOC KAI AZCUOC OVCIA AlA TArAE>ON ECTIN KAI 111 AVTO ti.
H. Et cuneta inanimata et invitalis substantia per benignum est, et per ipsum H.
E. Et quaecumque sit inanimalis et non-vitalis essentia per optimum est, et per ipsum E.
S. Et quaecumque inanimata et non-vivens subst.zntia propter bonum est, et propter S.
R. Et quaecumque inanimata et sine vita substantia propter per-se-bonum est, et propter R.
A. Et quaeque est anima et vita destituta substantia per bonum ipsum est, per quod A.
F. Et quaecumque essentia animae vitaeque expers est per ipsum bonum est, atque per F.
P. Omnisque natura non animata nec vitae particeps ipsius boni benignitate exstat, et ab eo P.
p.. K<XL' ocr·t¡
" cx'l'uxoc;
",!1 x:t.L' a-.woc;
"Y • '
o:JcrL<X OLe>:
t:"'o' l't.'
-;cxycxuov
' .1.
¡;cr-;L, ~'
X!l.L o~ \ ' ' p..
CXU'tO
L. Omnisque natura non animata nec vitae particeps ipsius boni benignitate exstat, et ab eo L.
C. Denique substantia quaecumque anima vitaque caret per illud i'psum bonum exsistit, a quo etC.
D. La substance saos a~e et saos vie existe grace a la Bonté ; elle D.
ti, THC OVCic.JAOVC. E:::Ec.JC EI\AXEN El 11€ KAI VnEP nANTA TA ONTA ECTIN c.JCnEP ti.
H. substantialem habitum consecuta sunt. Si autem et super omnia quae sunt est (sicut H.
E. essentialem. habitum sortita. Si autem et super omnia exsistentia est ( quo modo E.
S. ipsum substantialem obtinuit habitum. Si autem et super omnia exsistentia est (sicut S.
R. ipsum substantialem habitum sortita est. Si autem et super omnia entia est ( qualitercumque est) R.
A. etiam substantialem accepit qualitatem. Si autem super omnia quae sunt est ( ut est profecto) A.
F. idem essentialem habitum reportabit. Si autem ipsum bonum est 514per omnia quae sunt F.
P. statum essentiae accepit. Quod si o.mnibus etiam quae sunt praestat (ti'cut P.
p.. 'tlíc; oucr~woouc; e;e:wc; ÉA~Xzev. EL os xcxt tmep 'ltciv>~X 'toc Óv-;(1. ECT"tLV (~cr'ltep p..
L. statum essentiae accepit. Quod si omnibus etiam quae sunt praestat ( sieút L.
C. statum suum substantialem obtinuit. Quod .fi autem supra res omnes sit ( uti C.
D. Lui doit son état substantiel.. . De. plus la Bonté meme étant ( comme Elle l'est réelle- D~
t. muC EN TAfA0W KAI AVTO EINAI TW ONTOC VnEPOVCIW KATA THN nANTWN Aq,AJPECIN 6.
H. quomodo sit in benigno ipso esse, essentis supersubstantiali secundum omnium ablationem. H.
E. quoquo modo in optimo esse, et hoc esse ente superessentiali juxta omnium ablationem. E.
S. aliquo modo in bono et ipsum esse, quod est vere supersubstantiale secundum ab omnibus ablationem. S.
R. aliqualiter in per-se-bono et ipsum esse, vere supersubstantiali secundum omnem ablationem. R.
A. quodammodo in bono, veraciter supersubstantiali per omnium ablationem, esse contendit. A.
F. dammodo ipsum quoque · in bono esse, essentia prorsus superiore per negationem quamdam omnia F.
P. quodammodo in summo bono esse, quod revera essentiae praestat omnium rerum negatione. P.
p.. 7tW<; év 'ráya6ij> xcú atho elvaL, Ti¡> ov-c-wc; thepouaiC¡l xa'!& -;T¡v miv-:wv dc.pa~pE'1LV. p..
L. quodammodo in summo bono esse, quod revera essentiae praestat omnium rerum negatione. L.
C. in bono, vere supersubstantiali per ·omnium ablationem, esse contendit. C.
1). maniere de recevoir de cette. Bonté, qui réellement dépasse toutes les essences, en n'étant D.
fí. AMlc.>TOV KAI OAc.>C ANAMOIWTOV TAVTHC €VPEIAC KAI Tc.>N A4JOcpc.>N fí.
H. z'mminorantis et omnino immutabilis magnitudinis, et non-crepabilis est H.
E. mz'norata et omnino immutabili eadem latitudine, et non-sonantium E.
S. non-minorabilis et totaliter invariabilis hujus substantiae, et sine sano S.
R. imminorabilis et totaliter inalterabilis hujus substantiae, et insonabilium R.
A. nec minui possit illa substantia neque omnino vart"ari, motuum quoque sine sono et stre- A.
F. quae nec augeri nec minui nec omnino variari potest, causa rursum ut celerrimus F.
P. quae nec crescere nec m:nui potest nec ulla ex parte mutarz·, atque etiam motuum qui sine sane P.
P.· á.p.w~-rou X!Xt oAw.; d.v!X),AOLW"rOU 'riX~TI¡<; OUCT~Cl<;' Xelt 'rW\1 ci4óc¡;wv p..
L. quae nec crescere nec minui potest nec ulla ex parte mutari, atque etiam motuum qui sine sano L.
C. lestis quae non augetur neque minuitur et penitus non variatur, et motuum caelestis C.
D. n'augmente ni ne diminue, mais reste totalement invariable, des mouvements de D.
fí. El OVTc.> XPH ~PANAl THC nANMEfE00VC OVPANOnOPIAC KINHCEc.>N KAI Tc.>N fí.
H. (si st'c oportet fari) omni magnitudine caelestigressa motionum, et stellarum H.
E. (si sic oportet dicere) maxima caelesti via motuum, et sideralium E.
S ..(si ita oportet dicere) maximae caelivolutionis motuum, et stellarum S.
R. ( st' sz'c oportet dicere) omnino maximae caelívolutionis motuum, et sidereorum R.
A. pitu suas agentium vices hujus (si sic dicere oportet) amplissimi caelestis itineris, sidereorumque A.
F. motus orbt"s immensi (ut ita dixerim) sine strepitu peragatur, hinc F.
P. in maximo caeli cursu feruntur, descriptionumque P.
P.· (d oíkw xr'h <:ptb!7L) -.i,~ 7tzp.p.eyÉGou.; r.nip:t'107tOpL1X<; XLvi¡crewv, xa.t -rwv p..
L. (quía ita loqui oportet) in maximo caeli cursu feruntur, descriptionumque L.
C. curriculi vastissimi non sonantium (si ita loqui oportet), et ordinum e.
D. cette si grande machine qui tourne (pour ainsi dire) saos bruit, de l'ordre, D.
fí. ACTPc.>c.>N T~Ec.>N KAI evnPEnEJc.>N KAI cpc.>Tc.>N KAI IAPVCEc.>N KAI THC ENIWN ACTE- lí.
H. ordz'num et decorum et lumtnarium et stabz'lt'tatum, et quarumdam stel- .H.
E, ordinum et decorositatum et luminum et collocationum, . .- et singularum stella- e.
S. ordinatz'onum et pulchritudtnum et luminum et collocationum, et quorumdam S.
R. ordinum et bene decentium et luminum et collocationum, et quarumdam stella- R.
A. ordinum decentiae et luminum atque stabilitatum non aliunde causa est; siderum etiam quo- A.
F. praeterea siderum ordines, decores, lumina, firmitates; hinc planeta- F.
P. stellarum atque pulchritudinum et luminum firmitatumque, ac quarumdam stellarum P.
p.. -&:cr-rp<!Jwv -r~~ewv xa.t eu7tpe7teLwv xa.t c¡;w-rwv xa.~ lopúcrewv, xa.t -r7¡.; Éviwv dcr-rÉ- p..
L. stellarum atque pulchritudinum et luminum firmitatumque, ac quarumdam stellarum L.
C. stellarum et pulchritudinum et luminum et t'nfixionum earum, · et multiplicis cursus C.
D. de la beauté, de 1~ clarté, de Ja .plaee .des'. étoiles,: ; ., , de la dfv.ersité. d.e D.
fí. Pc.>N METABATIKHC nOAVKINHCIAC KAI THC Tc.>N t.VO cpc.>CTHPc.>N OVC TA AOriA KAA€1 6.
H. larum translatali multa motione, et duorum luminarium ( quae sermones vocant Ji.
E. rum permeabilis multimodae motionis, et ejus quae est duorum luminarium ( quae eloquia vocant E.
S. astrorum transitivi multimotus, et duorum luminarium ( quae eloquia vocant S.
R. rum transvagativae multae motionis, et duorum luminarium ( quae eloquia v.ocant R.
A. rumdam ut multiplex gyret motus, duorumque Juminarium ( quae magna a· scriptura A.
F. rum 'permutatio mttltiplex; hinc solis ·et lunae , ( quae magna luminaria sacrae litterae F.
P. multiplicis motus quo transferuntur, duorumque luminum ( quae magna scripta di'Dina appellant) P.
p.. pwv p.e-r:tÓIX'tLxT¡.; 7to),uxLv·t¡cria..;, x:tt -.7¡¡;· -:wv Oúo cpwcr-.~pw'' (oÜ.; .a. H¡La. xa.~~t ~Jo:
L. mrtltz'plt'cis motus qua transferuntur, duorumque luminum ( quae magna scripta, divina appellant) L~
e. vagantis quorumdam siderum, et duorum luminarium ( quae scriptura vocat e.
D. la course.. des .étoiles errantes, du. périodique retour. a leurs points D•
SEIZIEME S:ECTION : POURQUOI DIEU PORTE LE NOM DE BON.
6. nAP HMIN HMEPAI KAI NVKTEC OPIZOMENAI KAI MHNEC KAI ENIAVTOI METPOVMENOI 6.
H. nobis dies et noctes terminatae sunt, et menses et anni mensurati, H.
E. quae apud nos dies et noctes terminatae, et menses et anni mensurati, E.
S. quae a nobis dies definiti et noctes, et menses et anni mensurati, S.
R. quae apud nos dies et noctes determinatae, et menses et anni mensurati, R.
A. cursu dies ndstri ac noctes peraguntur, mensesque concluduntur atque anni, et quae. tem-A.
F. sane restitutionibus apud nos dies et noctes mensesque et anni definiuntur, quae quidem F.
P. dies nostri et noctes definiti, mensesque et anni mensura comprehensi, P.
?· 1tap' 'Í¡p.tv "hp.ipa~ xat vúxn~ óp~~óp.eva~. xat ¡..tljve~ xat év~au-rot p.e-rpoúp.evo~, P.·
L. dies nostri et noctes definiti, mensesque et anni mensura comprehensi; L.
C. apud nos dies et noctes distinguuntur, et menses atque anni definiti, c.
D. nous marquent les jours et les nuits, comptent nos mois et nos ans, qui pré- D.
. 6. TAC TOV XPONOV KAI Tc.>N EN XPONc.> KVKAIKAC KINHCEIC AcbOPIZOVCI A€ KAI APIE>MOVCI KAI 8.
H. et quae in anno sunt circuiales motiones segregant et numerant etH.
E. temporis et eorum quae in tempore sunt circulares motus segregant et numerant et E.
S. circulares motiones temporis et eorum quae sunt in tempore determinan/ et numerant et S.
R. temporis et eorum quae in tempore circulares motus determinant et enumerant et R.
A. poris et eorum quae sunt in tempore orbiculares motus terminant, numerant, ordinant, continent, A.
F. definitiones reliquos orbiculares motus tam temporn quam temporalium determinant numerantque F.
P. temporis atque eorum quae in tempore fiunt conversiones et definiunt et numerant et P.
¡..t. 't"a~ -roÜ XfÓVou xat 't"WV Év XPÓV!¡l xux),txa~ xw-/¡cm~ CÍCfop(~oucn xai. dpt6p.oÜo-t xat p..
L. temporis atque eorum quae in tempore fiunt conversiones et definiunt et numer.ant et L.
C. ipsos motus temporis et eorum quae in tempore sunt circulo confectos distinguunt, numerant, C.
D. cisent, nombrent, ordonnent et contiennent les inouvements circulaires du temps et des choses D.
6. TATTOVCI KAI CVNEXOVCI TI AN TIC cbAIH nEPI AVTHC KA0 AVTHN THC HAIAKHC AKTINOC o.
H. constituunt et continent. Quicumque autem dixerit de ipso secundum ipsum solari radio ? H.
E. ordinant et continent. Quae si quú dixerit de ipso per se solari radio ? E.
S. ordinant et continent. Quid dicat quidem aliquis de ipso secundum se solari radio ? S.
R. ordinant et continent. Quid utique quú dicat de ipso secundum se ipsum solari radio ? R.
A. causa a bono ipso proficiscitur. Quid autem de ipso dicemus in se solari radio? A.
F. et ordinant atque continent. Quid autem de ipsa dicam secundum se luce solari ? F •.
P. moderantur et continent. Quid dicat aliquis de ipso per se solis radio? P.
p.. ~rinóuo-t xat o-uvéxouo-t. Tl o'civ 1-t¡; rpctt'1} Tt'ept aú't"'~¡; xcx6' aúr~v -rTi<; 1¡A.taxTí<; &x-.i'voc; -; ·. p..
L ..moderantur et continent. Quid dicat aliquis de ipso per se solis radio ? · L.;
C. ordinant et continent. Quid autem dicatur de ipsomet radio solis ? C.
D. qui sont dans le
temps. Et que dirons-nous du rayon solaire pris en lui-meme ? · D.
Venions lat. - u.
!62 PREMIERE PARTm : DE DmU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. EKcJ)AINOMENON úlC. rAP H THC nANTúlN enEKEINA 0EOTHC ArA00THC AnO TúlN 6.
H.demonstratum. Post haec enim omnia Divinitas, scilicet benignitas, de superion"bus H.
E. manifestata.· ·Sic enim omnium summitas divina bonitas, a sublimissimis E.
S. manifestatum. Sicut enim super omnia· exsistentis Deitatis bonitas, ·a supremis S.
R. manifestatum. Ut enim ultra omnia Deitatis bonitas, a supremis R.
A.primitiva forma. Sicut enim transcendentis omnia Deitatis bonitas a supremzs A.
F. impressum. Jpsa quidem transcendentis omnia Deitatis bonitas a supremis F.
P. expressum. Ut enim Divinitatis omnia superantis bonitas a summis P.
p.. éxpocwóp.evov. '!l~ y(J.p 1¡ -rTi~ miv..-wv E7tÉxewa. 9eón1 'to~ cíyot9ón¡~ CÍ7to 'tWY p..
L. expressum .. Ut enim DtVinitatis omnia superantis bonitas a summis L.
C.in'imagine. '" Sicut enim bonitas· Divinitatis quae supra omnia est a supremis· C.
D.l'archétype en sa copie. Comme. la· Bonté Divine, supérieure a toutes choses, pénetre toutes D.
6. ANúlTATúlN KAI nPECBVTATúlN OVCiúlN AXPI TúlN ECXATúlNi .t.IHK€1 KAI ETI 6.
H.et senioralibus substantiis usque ad novissima penetrat, adhuc H.
et
E. et maximts essentiis usque ad novissz·ma pervem·t, adhuc E.
et
S. et provectissimis substantiis usque ad ultimas transit, adhuc S.
et
R. et antiquissimis substantiis usque ad extremas pertransit, · adhuc R.
et.
A.antiquissimisque substantiis ad extremas usque pertingit, . et A.
·fl. antiquissimisque substantiis ad ínfimas usque pertingii,j \ 'Í?·' l atque intenm. F~
P. antiquissimisque naturis ad ultimas pertingit, atque etiam P. ',':•.
P.· cívw•á-rwv xcxt 7tpea6u..-ci•wv oÚaLWY ocxpL 'tWY éazci..-wv OL-/¡XeL,- XotL' E":'
., L fl-·
1,.. dignissimjsque naturis ad ultimas pertingit, atque etiam L.
(:.et provectissimis substantiis usque ad extremas pervadit, .· · ··. et adhuc C.
D. les substances, ·tes plus hautes et les plus précieuses comme les molos nobles, . sans cesser D.
SEIZmME SECnON : PO'ORQtJOI DmU PORTE LE NOM DI! BON. !63
6. VnEP nACAC ECTI MHT€ TWN ANW <1>0ANOVCWN AVTHC THN VnEPOXHN 6.
H.super omnes est, neque superioribus consequentibus ejus excellentiam, H.
E. super omnes est, neque his quae sursum sunt anticipantibus ejus excellentiam, E.
S. super omnes est, neque superioribus pertingentibus ad ipsius excessum, S.
R. super omnes est, neque supremis occupantibus ipsius superexcellentiam, R.
A.supra ómnes est, cum neque superiores ipsius attingant eminentiam, A.
F. exstat super omnes, dum neque superiores essentiae eminentiam ejus supergredz'untur, F.
P. omnibus praestat, ita ut nec superiores ad ejus praestantiam perveniant, P.
P.· ú1tep 'ltCxaot~ éa-r(, p.-1¡-re 't'wv civw rp6otvouawv otú-rlí~ ú·1v Ú7tepoxT¡v, P.·
L. omnibus praestat, ita ut nec supariores ad ejus praestantiam perveniant, L.
c.supra omnes est, ita ut neque superiores usque ad illius excellentiam pertingant, c.
D. d'etre au dessus d'elles, sans que les plus relevées atteignent son excellence, D.
S. MHT€ TWN KATW THN nEPIOXHN AIABAINOVCWN MI\A KAI <I>WTIZ€1 TA AVNAMENA fl.
H. neque inferioribus circuitum ejus pertranseuntibus ; sed et illuminat potentia H.
E. neque his quae deorsum sunt ambitum transgredientibus; sed et illuminat potentz"a E.
s. neque inferioribus ambitum transeuntibus; sed et illuminat illuminari valentía S.
R. neque infimis ambitum transgredientibus ; sed et illuminat potentia R.
A. neque inferiores quin ab ipsa contineantur effugiant ; sed illuminat quae lucem admittunt A.
F. neque inferiores quin ab ipsa contineantur effugiant .; sed et illuminat quaecumque lumen ~F.
P. nec inferiores complexum transeant ,· sed et omnia quae possunt illustrat P.
p.. p.-1¡-re 't'wv xcX..w 't'l¡v 'ltep~oxl}v o~ot6ocwouawv· &.A"Aoc XIXL fW'rL~e~ 'tOC ouv&.p.evot P.·
L. nec inferiores complexum transeant ; sed et omnia quae possunt illustrat L.
C. nec inferiores ejus ambitum pertranseant ; quin potius omnia quae illuminari C.
D. sans que les plus médiocres se dérobent a son inDuence, puisqu'EIIe éclaire, D.
fl. nANTA KAI AHMIOVPrH KAI ZWOI KAI CVNEX€1 KAI T€/\ECIOVPr€1 KAI METPON ECTI TWN fl.
IÍ. omnia et creat et viviji.cat et continet et perfectoperatur ; et mensura est H.
E. omnia et quae non sunt facit et vivijicat et continet et perji.cit; et mensura est E.
S. omnia et creat et viviji.cat et continet et perji.cit ; et mensura est S.
R. omnia .et condit et vivijicat et continet et perficit; et mensura est R.
A. omnia et creat atque vivijicat continetque ac perji.cit; mensuraque · subsisten- A.
F. admittere possunt et fabricat vivificatque atque continet et perficit omnia; rerum quoque omnium F.
p. et ejficit et vivificat et continet et perji.cit ; estque eorum quae sunt p.
p.. n.&.v-roc xoct o-r,p.~oupye~ xoct ~wo~ xoct au.véxe~ xoct n'Aea~oupye~· xoct p.é,.pov Éa'tt 't'WV p..
L. et efficit et vivijicat et continet et perficit ; · estque eorum quae sunt L.
C. possunt illuminat et creat et vitam dat et continet et perji.cit; et mensura est eorum C.
D. prodult, conserve et perfectionne quiconque en est capable, étant_ pour tous les D.
S. ONTWN KAI Ale.> N KAI API0MOC KAI TAEIC KAI nEPIOXH. KAI AITIA KAI T€1\0C OVTW AH KAI H THC fl.
H. exsistentium et aevum et numerus et ordo et circuitus et causa et finis; sic autem et H.
E. exsistentium et aeternitas et numerus et ardo et ambitus et causa et finis; sic et E.
S. exsistentium et aevum et numerus et ordo et ambitus et causa et ji.nis; ita quidem et S.
R. entium et saeculum et numerus et ardo et ambitus et causa et finis; sic utique et R.
A. tium est et saeculum et numerus et ardo et continentia et causa atque finis; ita perfecta A.
F. mensura est et aevum et numerus atque ardo, custodia causaque et finis; simili ferme F.
P. et mensura et aeternitas et numerus et ordo et complexus et causa et finis; sic etiam qui clara P.
p.. ÓV'twv xott oclhlv xoct tip~6p.o~ xoct 'toce~~ xoct 7tep~oxl¡ xoct ocl't(oc xoct 'tÉAo~ · o~'tw ol¡ xott 7¡ T7}~ p..
L. et mensura et aeternitas et numerus et ordo et complexus et causa et finis ; sic etiam qui clara L.
C. quae sunt et aevum et numerus et ordo et complexus et causa atque finis; sic etiam C.
D. etres la mesure, la durée, le nombre, l'ordre, le lieu, la cause, la fin ; ainsi, D.
PREMIERE PARTlE. : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
o. 0EIAC ArA00THTOC EMcllANHC EIKWN O MErAC OVTOC KAI OAOMMnHC KAI AEicllWTOC HAIOC 6.
H. divinae benignitatis manifestalis imago, magnus hic omnisplendens et semper lucens sol, H.
E. divinae bonitatis significativa imago, magnus hic et plenus luce et semper lumine sol, · E.
S. divinae bonitatis manifesta imago, magnus iste et totus splendens et semper lucens sol, S.
R. divinae bonitatis manifestativa imago, magnus iste est totaliter splendens et semper lucidus sol, R.
A. et liquida divinae bonitatis imago, magnus iste et perlucidus semperque lucens sol, A.
F. ratione evidens divinae bonitatis imago, magnus hic sol omnino semperque lucens, F.
P. expressaque dz.vinae bonitatis z"rnago est, magnus hic sol totus lucens ac semper splendidus, P.
p.. OdiXc; &.p.Oó-r·fl-roc; Ép.cp::~.v7)c; dxwv, ó p.é¡a.c; ou-roe; lWi óA.oA.a.p.7t7)c; XIXt &.dcpw-roc; "f¡ALO<;, P·.
L. expressaque divinae bonitatis imago est, magnus hic sol totus lucens ac semper splendidus, L.
C. imago expressa est divinae bonitatis, ingens iste et tatus splendidus ac semper lucens sol, C.
D. l'image créée de la divine Bonté, ce grand, tout lumineux et toujours éclatant soleil, D.
6. AVNATAI cllWTIZEI KAI VnEPHnAWMENON EXEI TO cllWC EIC nANTA E:::AnAWN TON OPATON 6.
H. possunt illuminat, et superexpansam habet lucem ad omnia, et ad omnem expandens visibilem H.
E. possunt illuminat, et superextentum habet lumen in omnia, expandens in visibilem E.
S. possunt illuminat, et superextentum habet lumen, ad omnem extendens viszoz"lem. S.
R. possunt illuminat, et superexpansum habet lumen, in omnem expa.ndens visibilem R.
A. possunt illuminat, habetque lucem eminenter expHcitam, expandens t'llam super omnem. A.
F. possunt illuminal, habetque lumen per omnia eminenter explicitum, et per amnem hunc visibilem F.
P. possunt collucet, habetque lumen per omnia diffusum, in omnem hunc mundum quem cernimU$ P.
P.· OÚVIX"r1XL cpw-ri~EL, XIXt ump"f\7t).wp.évov ezeL 1:0 cpwc; eic; Tiiv-ra. É~a.rc'Awv 'rOV Ópa.-rov P··
L. possunt collucet, habetque lumen per omnia diffusum, Ín omnem hunc mundum quem cernimus L.
C. possunt illuslrat, et lumen habet supra extensum, quod in universum mundum qui cernitur C.
D. peut l'accepter, et répand de haut sa lumiere sur tout, jetant sur tout le monde· D.
6. KOCMON ANW TE KAI KATW TAC TWN OIKEIWN AKTINWN AVrAC KAI El TI AVTWN 6.
H. mundwn sursum etiam et deorsum propriarum radiorum splendores. Et quod eorum H.
E. mundum sursumque et deorsum propriorum radiorum claritates. Et si quid eas E.
S. mundum el sursum et deorsum propriorum radiorum splendores. Et si aliquid ips~s ,)'.
R. mundum et superius et inferius prapriorum radiorum splendores. Et si quid ipsis R.
A. hunc visibilem mundum, supraque atque infra vibrans radias suas. Quos si quid est quo4 A.
F. mundum supra pariter atque infra radiarum suorum splendores expandit. Si quid vera relinquitur F.
P. radz'orum suorum splendorem explicans et sursum el deorsum. Ac si quid est quod eas P.
fl-· XÓ'Jp.ov avw 're XIX~ xci:tw -r&<; 'rWV olxeiwv :ix-rivwv a.t.í¡<ic;. Ka.t et 1:L a.thwv P.·
L. radiorum suo_rum splendorem explicans et sursum et deorsum. Ac si quid est quod eas L.
C. tum superiorem tum inferiarem splendore radiorum suorum multiplicat. Et si quid eum C.
o. visible, et plus haut et plus bas que lui, les feux de ses rayons. Que si qu.elqu•u._ D.
SEIZIEME SECTION : POURQUOI DIEU PORTE LE NOM DE BON.
6. OV METEX€1 TOVTO OV THC Al1PANEIAC H THC BPAXVTHTOC ECTIN THC <I>WTICTIKHC AVTOV 6.
JJ. non participat, istud non infirmitatis aut brevitatis est lucidalis ejus H.
H. non participat, hoc non infirmitatis aut brevitatis est illuminativae ejus dis- E.
5'. non participat, hoc non infirmitatis aut parvitatis est illuminativae ipsius dis- S.
R. non partici'pat, hoc non obscuritatis aut brevitatis est illuminativae hujus dis- R.
A. non hauriat, id non aut. imbecillitati aut brevitati lumi1wsae ipsius distributionis A.
F. lumzne destitutum, id sane nec debilitati nec parvitati luminosae distributionis esr F.
P. non participet, id ejus lurninis dzffusi tenuitati aut parvitati non est P.
¡.1.. ou p.s-rixs~, . -rou-ro ou -r·f¡¡; iop(lve~:x<; 7¡ -=-fi.; ~p:xxún,-ró:; 6""-.~ ,-~<; r¡:w,~n~x'f1 :; :xú1:oü p..
L. non participet, id ejus luminis diffusi tenuitati aut parvitati non est L.
C.. non participa!, non est in causa imbecillitas aut tenuitas facultatis C.
D. n'en re~oit pas, ce n'est pas que cet astre manquilt de donner sa lumiere ou en donnát D.
6, TWN OV MH EclliKNEITAI KATA TO THC OIKEIAC Alr/\HC VnEPBAMON MErEE>OC AMA KAI nPOC 15.
H. nón comprehendat secundum proprium splendorem ejus supereminens magnítudo. Sed et ad H.
E. non recípiatur secundum propriae clarítatís superexcellentem magnitudz"nem. Sed et ad E.
S. quod non pertingat secundum propríi splendoris excedentem magnitudinem. Sed ad S.
R. quae non attingat secundum proprií splendoris superexcellentem magnítudínem. Sed et ad R.
A. est quod ille non penetret excellentí lucís suae magnitudine. Sed ad ipsam A.
F. usquam est quod ob excellentem lucis propriae magnitudinem non attingat. Praeterea ad F.
P. sub cernendi sensum cadunt quo non immensa splendoris sui magnitudine penetret. Quin etiam ad P.
p.. -rwv oú p."h érp~xvs~,a:~ xa:-r& -::b ñi~ olxeia:¡; a:ty).ll~ únspoci)),ov p.éysGo¡;. 'A).).& XIXL npo~ p..
L. sub cernendi sensum cadunt quo non immensa splendon·s suí magnitudine penetret. Quin etiam ad L.
C. quae cerní possunt quo non pertingat sol ingenti vi splendoris sui. Quin etiam ad C.
D. visible n'échappe a la grandeur immense de sa propre splendeur. Le soleil D.
15. THN rENECIN TWN AICE>HTWN CWMATWN CVMBAMETAI KAI nPOC ZWHN AVTA KINEI KAI TPEcllEI 15.
H. generationem sensíbilium corporum commíttitur, et ad vitam ea movet et nutrit H.
E. generationem sensz"bilíum corporum committitur, et ad vítam ea movet et nutrit E.
S. generationem visibilium corporum confert, et ad vitam ipsa movet et nutrit S.
R. generationem sensibilit,tm corporum confert, et ad vitam ipsa movet et nutrit R.
A. quoque generationem sensibilium corporum confert, ípsaque ad vitam movet et nutrit A.
F. ipsam quoque sensibilium corporum generationem confert, eaque ad vitam movet nutritque F.
P. ortum eorum corporum quae sensu percipiuntur conducit, eaque et ad vitam excitat et alit P.
p.. -rl}v yévsaw -rwv aia-91}-::wv awp.ci..-wv aup.oliAAe't"CI~, xiXt 1tpo~ ~w"hv cúrcl. xtvsi: xiXt -.pérpet p..
L. ortum eorum corporum quae sensu percipiuntur conducit, eaque et ad vitam excitat et alit L.
C. ortum corporum sub sensum cadentium confert, et ea movet ad vitam, nutrit, C.
D. contribue a la génération des corps sensibles, a leur vie, nutrition, crois- D.
15. KAI AVEEI KAI TEI\EIOI KAI KAE>AIPEI KAI ANANEOI KAI METPON ECTIN KAI APIE>MOC WPWN HME- 15.
H. et' crescere facit et perficit et purgat et renovat ,· et mensura est et numerus horarum, H.
E. et auget et perficit et purgat et renovat; et mensura est et numerus horarum, E.
S. et auget et perficit et mundat et renovat; et mensura est et numerus horarum, S.
R. et auget et perficit et purgat et renovat ; et mensura est et numerus horarum, dierum R.
A. et auget et perficit purgatque et renovat; mensura quoque et numerus est horarum, A.
F. et auget, perficit, purgat, renovat ; mensura quoque et numerus horarum atque F.
P. et auget et absolvit et purgat et renovat; ac lumen mensura est atque numerus horarum, P.
P.· .xat au;e~ XIXL 't"EAE~O~ XCIL XIXGa:lpst xa:t dva:veo~· XIXL p.é-rpov ea-::t xat &p~Gp.o~ r!>pwv; f¡p.e· P.·
L. et auget et absolvit et purgat et renovat ; . ac lumen mensura est atque numerus horarum, L.
C. auget, perficit· et purgat ac renovat ~· · et mensura est ac numerus tempestatum C.
.D. sanee, perfection, santé et renaissance~ · La lumiere permet de mesurer et de D•
15. PWN KAI nANTOC TOV KAE> HMAC XPONOV TO cllWC AVTO rAP ECTIN TO cllWC €1 KAI TOTE 15.
H. dierum et omnis erga nos temporis lux ; ipsa enim est lux (si et tuneH.
E. dierum et secundum nos totius temporis lux; illa enim est lux ( etsi tune E.
S. dierum et omnis temporis nostri lumen; ipsum enim est illud lumen ( quamvis tune S.
R. et omnis quod secundum nos temporis lumen : ipsum enim est lumen ( etsi tune R.
A. dierum totiusque labentis temporis lu:Jc : ,,.. ipsa est enim ea lux (etsi tune A.
F. dierum totíusque nostris temporis est ipsum lumen ipsum namque lumen est (etsi tune adhuc F.
P. dierum totiusque nostri temporis : lux enim ea est ( etiamsi tum P.
.P.· pwv XIXL 1tCXV't"Oc; -roü XIXG' f¡p.a~ xpóvou 'rO rpw~· CCU't"O yáp ea't~ 'rO rpWc; (si xrxt 't"Ó"re P.·
L. dierum totiusque nostri temporis : lux enim ea út ( etiamsi tum forma certi L.
C. ac dierum et omnís nostri temporis ; hoc enim est z"llud lumen (tametsi tune non C.
D. compter les heures, les jours, tout notre temps ; car la lumiere, avant d'@tre completement D.
SEIZIEME SECTION : POURQUOI DffiU PORTE LE NOM DE BON.
ti, ACXHMATICTON HN OnEP O SEIOC E<llH MWVCHC KAI AVTHN EKEINHN OPICAI THN nPWTHN TWN 6.
H. in-figura erat), quam divinus dixit Moyses et illam ipsam statuit H.
E. imperfecta erai), quam quidem divinus dixit Moyses et ipsam illam terminasse primam secun- E.
S. informe erat), quod divinus dixit Moyses et quod ipsam determinavit primam S.
R. infiguratum erat), quod divinus dixit Moyses et ipsam illam formare primam earum quae secun-· R.
A. erat informis), ( quod et divinus Moyses ait) quae primam distinxz"t et definivit A.
F. erat infiguratum), quod dá,¡nus Moyses ait primam illam dierum nostrorum trinitatem F.
P. forma carebat), quam divinus ille Moyses primos etiam illos tres dies nostros definisse ac P.
P.· aax"llp.&.-rLO"'t"OV ~v), fJm:p ó Gsi'o~ ECf"l\ Mwa-fi~ XIXt IXU't"t'¡V éxs~V"I\V óp(a!XL TI¡v 'ltf'W'r"I\V 'rWV P.·
L. corporis carebat), quam divinus ille Moyses primos etiam illos tres dies nostros definisse ac L.
C. erat figuratum), quod dixit divinus Moyses distinxisse illud primum C.
D. formée, avait déja compté, comme le dit le divin Moise, meme D.
ti. KAS HMAC HMEPWN TPIA~A KAI WCnEP nANTA nPOC EAVTHN H ArASOTHC EniCTPE<Il€1 6.
H. nobis dierum trinitatem. Et quemadmodum omnia ad se ipsam benignitas convertit, H.
E. dum nos dierum trinitatem. Et sic quidem omnia ad semetipsam bonitas convertit, E.
S. nostrorum dierum trinitatem. Et sic omnia ad se ipsam bonitas convertit, S.
R. dum nos dierum trinitatem. Et quanto omnia ad se ipsam bonitas convertit, R.
A. dierum nostrm"Um trinitatem. Et sicuti omnia bonitas ad se convertit, A.
F. ab initio distinxisse. Bonitas ad se convertit omnia, F.
P. distinxisse commemorat. Atq~e ut omnia ad se convertit bonitas, P.
p.. x01:e· ·hp.~; 7¡p.spwv -rpL&.~IX. K~xt wa'ltsp 'ltáv't"a: 'ltpo<; eiXu't'}¡v .;¡ &y!Xeó'r"ll~ E'ltLa-rpécpsL,
P.·
L. distinxisse commemorat. Atque ut omnia ad se convertit bonitas, L.
C. dierum nostrorum triduum. Atque ut omnia bonitas ad se convertit, c.
D. nos trois premiers jours. Comme encore la Bonté Divine convertit tout a soi, D.
ti. KAI APXICVNArWrOC ECTI TWN ECKEAACMENWN WC ENAPXIKH KAI ENOnOIOC SEOTHC 6.
H. et princeps co:gregans est dissipatorum, sicut principalis et unifactrix Divinitas, H.
E. et principaliter congregatrix est dispersorum, ut principalis et unifica Deitas, E.
S. et princeps congregatrix est dispersorum, sicut principalis et unifica Deitas, S.
R. et principalis congregatrix est dispersorum, ut principiativa et unifica Deitas, R.
A. et quae dispersa sunt congregat, veluti unitatis auctor· atque unifica Deitas, A.
F. primaque ipsa bonitas dispersa omnia congregat, tamquam unitatis principium et unifica Deitas, F.
P. primaque ea colligit quae dispersa sunt, quasi unius principium unumque efficiens Divinitas, P.
P.· XIXt dpxLauv&.ywyó~ EO''t"L 't"WV Éaxsozap.Évwv, w; éva:pxLxi) XIXL EVO'ltOLO~ 6sÓ't"1j<;, P.·
L. primaque ea colligit quae dispersa sunt, quasi unius principium unumque efficiens Divinitas, L.
C. primaque quae dispersa sunt colligit, tamquam unifica Divinitas et principium unitatis, C.
D. ramasse excellemment _ce qui est dispersé paree qu'EIIe est Déité, tete et cause de l'union ; D.
6. KAt TArA00N ECTtN üiC TA AOrtA cJ)HCtN e::: OV TA nANTA VnECTH KAt ECTtN 6.
H. et benignum est (sicut sermones inquiunt) ex quo omnia substiterunt et sunt, H.
E. et optimum est (ut eloquia aiunt) ex quo omnia subsistunt et sunt, E.
S. et bonum est ( ut eloquia dicunt) ex quo omnia subsistunt et sunt, S.
R. et per-se-bonum ( ut eloquia aiunt) ex quo omnia subsistunt et sunt, R.
A. bonumque illud est ( ut sacra testantur eloquia) ex quo subsistunt omnia suntque, A.
F. bonumque ipsum est (ut sacra tradunt eloquia) ex quo subsistunt omnia, productaque F.
P. ac bonum est ( quemadmodum scripta divina tradunt) ex quo constiterunt omnia, et a quo_ P.
P.· xxt -r&yrxqóv E'T::W (w~ 'tCl "Aóy~(/. rp"l\cm) E~ olí 't"Cl 1t~v-.oc Ú1tÉO"'t"7) xxt ecr·nv, w~ P.·
L. ac bonum est ( quemadmodum scripta divina tradunt) ex quo constiterunt omnia, et a quo L.
C. bonumque illud est (ut scriptura sacra testatur) ex quo omnia constiterunt, et C.
D. vu que le Souverain Bien (au témoignage de I'Écriture) donne a toute créature la subsistance D.
6. (..)C e::: AtTtAC nANTEAOVC nAPHrMENA KAt ÉN ül TA nANTA CVNECTHKEN üiC EN nAN- 6.
. H. sicut ex causa perfecta deducta ; et in quo omnia consistunt, sicut in. H.
E. tamquam ex causa perfectissima adducta; et in .quo omnia constituta sunt, tamquam in E.
S. sicut ex causa perfecta deducta; et in qif.iO omnia consistunt, sicut in S.
R. ut ex causa omniperfecta adducta ; et in quo omnia consz"stunt, ut in R.
A. veluti ex absolutissima causa producta ; et in quo omnia constant ac veluti in A.
F. ·sunt z'nde velut a causa omnium perfectissima; et in quo omnia constant tamquam in F.
P. quasi causa perfecta in lucem prolata sunt; et in quo consistunt omnia quasi in P.
P.· eE rx!-.!rx~ 1trxvnAou~ 1tap·r¡yp.Évcr xoct ev ií> 'tOC miv-:oc cruvÉa-'t"7)XEV; w~ EV 1t(J.V· p..
L. quasi causa perfecta in lucem prolata sunt ; et in quo consistunt omnia quasi in L.
C. veluti a perfectissima causa producta sunt; et z"n qua corisz"stunt universa, tamquam in e.
D. et l'etre, est pour elle une cause tres parfaite, sert d'appui a toutes choses, est une D.
,,;:;
6. TOKPATOPtKül nV0MENt cJ)POVPOVMENA KA1 lltAKPATOVMENA KAt E1C O TA nANTA EntCTPEcJ)ETAt tí.
H.omnipotentiali fondo custodita et contenta; . quo omnza
et zn ~
convertuntur, quem-. H.
E. omnipotenti consulto custodita et comprehensa ,· et in quod omnia convertuntur, E.
S. omnipotenti plantatione custodita et contenta; et ad quod omnia convertuntur, S.
R. omnipotenti profundo custodita et contenta ; et in quod omnia convertuntur, quem- R.
A. omnipotente recessu praesidioque servantur; et ad quod omnia convertuntur, .A.
F. omnipotente fundamento penitus conservata; ad quod omnia convertuntur, F.
P.fundo quod capit omnia custodiantur atque capiantur; et ad quam omnia convertuntur, P.
. p.. -roxprx-rop~xtji 1tuGp.Év•. rppoupoup.evrx xrxt o~rxxprx-roúp.evrx· xrxt e!~ 8 -roc r.:~v-rrx E1t~cr'tpÉcpe-rrx~ •• p..
L. fundo quod capit omnia custodiantur atque capiantur ; et ad quam omnia convertuntur, L.
C-fundo cuneta continente custodita contentaque ,· et ad quod omnia, tamquam ad e.
D•.base. toute-puissante pour tenir et garder, devient le point de D.
6. KA0AnEP EtC OtKEtON EKACTA nEPAC KAI OV €cJ)I€TAt nANTA TA MEN NOEPA fl.
H. admodum z"n proprio uniuscujusque fine ; et cujus appetunt omnia, intelligibilia quidem H.
E. sicut in propriam singula summitatem; et .illud concupiscunt omnia, intellectualia quidem E.
S. quemadmodum ad proprium singula finem ; et quod desiderant omnia, intellectuaHa quidem S.
• R. admodum in proprium singula terminum;
A. veluti ad suum quaeque finem ;
et quod appetunt omnia,
et quod appetunt omnz"a,
intellectualia quidem
spiritualia quidem
R.
A.
F. tamquam ad suum quaeque finem; quod videlicet cuneta desiderant, intellectualia quidem F.
P. quasi ad suum quidque finem; · et quod omnia appetunt, ea quidem quae P.
.P.: xrxG<i1tEp EL~ olxELO>I há.cr-r~¡> 1tÉprx¡;· xott olí érpie-r11~ 1tá.v-rrx, -:oc ¡Úv voepoc p..
L. quasi ad suum ·quidque finem ; et quod omnia appetunt, ea quidem quae L.
C. finem quaeque suum, convertuntur ; quodque appetunt universa, spiritualia quidem e.
D. mire, la propre fin de tout, l'objet que tous. convoitent en connaissance de D.
SEIZIEME SECTION POURQUOI DIEU PORTE LE NOM DE BON. 169
6. TA t.E AZWA KAI MONON ONTA TH nPOC MONHN THN OVCIWt.H ME0E:::IN En!THt.EIOTHTI fi.
H. animalia autem et tantum exsistentia, ad solam substantialem partitionem opportunitate ,· · H.
E. inanimalia autem et tantummodo exsistentia, ad solam essentialem participationem opportunitate; E.
s·. carentia autem vita et tantum exsistentia, aptitudine ad solam substantiae participationem ; S.
R. quae autem sine anima et solum entia, ea quae ad solam substantialem participationem aptitudine; R.
A. et quae vita carent solumque sunt, sola aptitudine participandae substantiae; A.
F. sunt expertia vitae solaque sunt essentia praedita, sola quadam ad essentialem participan#am F.
P. expertia sunt et tantummodo statum habent, vi quadam qua ad solam essentiae communionem P.
¡.1.. 't'Ot oe ci~woc xor:t p.óvov ov-::oc -r~ 1tpo; p.óv·r¡v -rljv oúau::>o·ll p.éOef;w Ém't"'"f¡~E~Ón,'t'L' ¡.1..
L. expertia sunt et tantummodo statum habent, vi quadam qua ad solam essentiae communionem L.
C. quae vita carent ac tantummodo exsistunt, vi quadam ad solius essentiae participationem pro-:- C.
D. et, s'ils n'ont que l'~tre sans la vie, par la simple disposition a avoir un ~tre substantiel ; D.
fi. KATA TON AVTON THC EM<PANOVC EIKONOC AOrON KAI TO <PWC CVNArEI .6.
H. secundum ipsum demonstralis imagini's sermonem, et lumen congregat H.
E. secundum hanc signijicatoriae imaginis rationem, et lux congregát E.
S. secundum eamdem manifestae imaginis rationem, et lumen congrega! S.
R. secundum eamdem manifestae imaginis rationem, et lumen congregat R.
A. juxta eamdem liquidae imaginis rationem, lux quoque ad se cogit A.
F. aptitudine; eadem et evidentis imaginis ratione, lumen quoque congrega! F.
P. propensa sunt ; eadem clarae similitudinis ratione, lux etiam colligit P.
p.. xna -rov ocÚ-rov 't"1jc; ep.pocvouc; elxóvoc; :Aóyov, · xor:t 't'O pwc; auvá.ye~ .p..
L. apta sunt ; eadem clarae similitudinis ratione, lux etiam colli'git L.
C. pensa sunt · eadem clarissimae similitudinis ratione, lux quoque colligit e.
.D. ' ainsi, autant qu'une image visible le peut faire, la lumiere attire et. fait D.
170 PREMibE PARTIE : l>E DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRmME).
6. TOV KIN€1C0AI KAI ct>c.>TIZ€C0AI KAI 0€PMAIN€C0AI KAI 01\Ca>C CVN€X€C0AI nPOC TOV ct>c.>TOC 6.
H. 1110'Deri et illuminari et calefieri et omnino contineri a lumine appeif!1Ztia. · •H.
E. 1110'Dendi et illuminandi et calefaciendi et omnino comprehendendi a lumine appetentia. . E.
S. moveri aut sicut illuminari et calefieri et totaliter contineri a lumine concupiscentia. S.
R. mO'Oeri, illuminari et calefieri et totaliter contineri a lumine appetentia. R.
A. mO'Oeri et illuminari et calefieri atque omnino a luce contineri cupientia. A.
F. 11WDeri et illuminari atque calefieri et omnino ab ipso lumine contineri desiderantia. F.
P. cupiant aut sentire, illustrari, calefacere omninoque contineri. a lumine. P.
p.. -roü xwst"aGcxL xcxt C¡PW-r~ssa9C7.L xe1.t Gsp p.e1.i vEa9C7.L xe1.t 8Aw¡; cruvixscr9C7.L 7t:po¡¡ -ro u CfW'tO~ p..
L. cupiant aut sentire, illustrari, cale/acere omninoque contineri a lumine. L.
C. mO'Oeantur et illuminentur et calescant et denique ut contineantur et conserventur a luce. c.
D. se mouvoir, pour avoir lumiere et chaleur, pour etre baignées dans sa lumiere. D.
6. €ct>I€M€NA KAI OV AHnOV ct>HMI KATA TON THC nAAAIOTHTOC J\OrON OTI eeoc c.>N o 6.
H. Non autem aio secundum vetustatis sermonem, quía Deus erat H.
E. Et neque ibi dico juxta antiquitatis verbum, quía Deus est sol E.
S. Et non dico secundum antiquitatis rationem, quodDeusexsistens S.
R. Et neque quod aio secundum antiquitatis verbum, quoniam Deus ens R.
A. Neque id plane dixerim juxta obsoletam vetustatis rationem, ut Deus cum sitA.
F. Neque vero hoc in praesentia dico antiquorum sequens opinionem, putantium solem F.
P. N ec vero hoc dico antiquitatis fabulain secutus, solem qui Deus sit P.
p.. iC¡PLÉ p.evcx. Ke1.t oú o-/¡11:ou Cf7lp.t xcx-r& -rov -r7i¡; 7t:otAcxLÓ't7)-ro¡;· )..óyov, 8-rL Gso~ wv ó p..
L. Nec vera hoc dico antiquitatis jabulam secutus, solem qui Deus sit L.
c. Non hoc dico ut antiquitas existimabat quod sol sit Deus C.
D. Si je parle de la sorte ce n'est pas que je croie avec l'antiquité que le soleil est D.
6. HJ\IOC KAI AHMIOVPrOC TOVA€ TOV nANTOC . IAJc.>C· €nJTPOn€V€1 TON €Mct>ANH S.
H. sol et opifex et ob hoc... ··· proprie procurat· mimifestum H.
E. solusque ·et·Creator hujuscemodi universitatis, proprie· procti.rat maniféstuin E.
S. sol et creator hujus universitatis, ·' · proprie jrrocurat maniféstum S.
R. sol et conditor hujus universi, proprie procurat mundum R.
A. sol et mundanae machinae conditor, visibilem procurat peculiariter A.
F. esse Deum et opificem universi, et idcirco patentem hunc oculis mundum ratione F.
P. atque mundi hujus effector, · proprie mundum qui videtur P.
p.. ~ALO¡; xcxt o·t¡p.Loupyo¡¡ -roÜos -roÜ 7t:IX\I't"Ó~, toiw¡; im-.po7t:~Úst -rov ip.cpoc-ñi p..
L. atque mundi hujus· effector, · ··. , prOprie mundum qui· videtur L.
C. et auctor universi, qui hunc · mundutn quem cernimus proprie C.
D. Dleu, l'auteur de notre monde,· · a•:qui revlent· eni propre le soln• de l'unlvers D.
S. KOCMON AJ\1\ OTJ TA AOPATA TOV 0€0V AnO KTIC€c.>C KOCMOV TOIC nOJHMACJN .6.
H.mundum, sed quía invisibilia Dei a constitutione mundi per ea _quae jacta sunt H.
E. mundum, sed quía invisibilia Dei a creatura mundi factura E.
S. mundum, sed quía invisibilia ejus, videlicet Dei, a creatura mundi per ea quae jacta S.
, . .· R. manifestum, sed quoniam invisibilia Dei a creatione Tnundi' factis R.
· .. ·.·.·. 4· 'mundum, ·.sed quod invisibilia Dei a cr~atura mundi: per ea· quail jacta sunt A.
'pTopria 'gubernare, verum haec · ideo· :dixi ·'(pioniam· .· invisibilia! Dei a creatura' mundi "per ea qude F.
• 'gubernare, · ' · •;: sed invisibilia Dei a creatura mundi per ea quae jacta sunt P .
''\"\>!! ., ,, -n - ' . . t ' , , - ,
: ' fA:t XÓC7JLOV,: . ' ' '· '•::. rJ.AA u-.~· -.ex a.op<X't"CX -.ou 11SOU, ~7t:O X':LO"EWij; XOO"p.OU 't"OL¡;' 7t:OL7j~IXO"L f'-'•
..IJ. gubernare, : . . · sed invisibilia Dei a erJatura mundi .per ea ~jacta 'tUnt L .
.·'.e• gubernet; · sed potius quod invisibilia Dei ral·crea'tura miindi per ea quae jacta C.
·~'D. visible,,~ ','¡.· ., ·
mals bien paree queje sais que, depufs:Já création·du··monde,·ta con. D.
172 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. ct>WC NOHTON O ArA00C AErETAI AJA TO nANTA MEN VnEPOVPANION NOVN EMnJMnMNAI 6.
H. lux intelligibilis benignus dicitur, omnem supercaelestem mentem satians H.
E. lux invisibilis optimus dicitur, omnem quidem supercaelestem intellectum implendo E.
S. lumen intelligibile bonus dicitur, propter hoc quod omnem quidem supercaelestem mentem implet S.
R. lumen intelligibz1e qui bonus dicitur, propter omnem supercaelestem intellectum replere R.
A. telligibilis lux bonum ipsum dicitur, ,. quia omnem · supercaelestem spiritum spirituali A.
F. IUTJlen intelligibile nuncupatur, quoniam intellectum omnem supercaelestem lumine implet F.
P. bonum lucem mentís dici, quod mentem quidem caelestem omnem spirituali P.
P.' q¡wc; vol}-r:Ov ó dya~oc; 'Aéye•:xL, OLa -ro mina p.ev Ú1tepoupcivLov vot:ív Ép.1tLf!..1tAávaL p.·.
L. bonum lucem mentís dici, · quod mentem quidem caelestem or,nnem spirituali L.
C. qui bonus est lux intellectilis dicitur, quia omnem mentem supracaelestem implet lumine C.
D. Bon est dit. Lumiere intellectuelle, paree qu'll comble de lumiere intellectuelle tout esprit plus D.
DIX-SEPTIEME SECTION : L!! DIEU. BON_ ESl' APP~I,É _LUMIE~. !73
6. NOHTOV 41ú>TOC nACAN A€ ArNOIAN KAI nMNHN €1\AVNEIN EK nACú>N AIC 6.
H. intelligibili luce, omnem etiam ignorantiam et errorem eliminare solitus est ex omnibus in qui- H.
E. invisibili lumine, omnem vero ignorantiam et errorem abígendo ex omnibus quibuscumque E.
S. intelligibili lumíne, omnem autem ignorantiam et errorem expellit ab omníbus quibus S.
R. intelligibili lumine, omnem autem ignorantiam et errorem expellere ex omnibus quibus utique R.
A. impleat luce, omnemque ígnorantiam pellat erroremque abigat ex anímabus quibus sese A.
F. intelligibili, atque ex omnibus animabus quibus se ipsum infuderit ígnorantiam omnem F.
P. luce impleat, . omnem autem ignorationem erroremque ex omnibus animis quíbus P.
•J.. ·~O'Ij't'OU CfW't'Ó~, 'ltOCO'otV o€ cXjVOL:X.V XIXL 'ltAcXV"ffV eAaÚvsw ex 'ltotO'WV a!¡; P.·
L. luce Ímpleat, omnem autem ignorationem erroremque ex omníbus animis quibus L.
C. intellectili, omnem autem ignorantiam et errorem ex omnibus animis C.
D. baut que les cieux, paree qu'II dissipe toute l'ignorance et toute l'erreur des imes oil D.
6. AN errENHTAI l!JVXAIC KAI nACAIC AVTOC 41ú>TOC IEPOV METAAIAONAI KAI TOVC NOEPOVC 6.
H. buscumque fuerit anímabus, et omnibus ipse lucem sacram trtujere, . et intelligibiles H.
E. inest animabus,, et omnibus ipse .sacro lumine tradendo, et intellectuales E.
S. ingignitur animabus, : . et omnibus illis sanctum lumen,. tradit, et intellectuales S.
R. infit. animabus, et omníbus ipsis lumen: sacrum · tradere, et intellectuales R.
·A. insinuaverit omnibus, eisque sacrae lucís consortium tradat, spiritualesque A.
F. erroremque expellit, easque sacri luminís participes efficit, intellectuales F.
P. insítus sít expellat, eisque omníbus sacrum lum~_·.largíatur, e.t ex mentís P.
1'-· &v eyyÉV'l}'riX~ 4uxat~, xoct 1tCÍ.O'otLfó otÚ't'ilL<; cpw-ro<; lepoiJ. p.e';IXOLOÓ.VCXL, x~t ~ou~ voepo~~ ~·
L. ínsitus sit expellat, eisque omnibus sacrum lumen largiatur, et ex inentis L.
C. in quibus est ejicit, et ipsis omnibus lumen sanctum impertit, eorumque C.
D. 11 fait sa. demeure, en distribuant a toutes une Iumiere sacrée, en puriliant D.
tí. AVTú>N 0419MMOVC. AIJOKAE>AIPEIN ' THC nEPIKEIMENHC . AVTAIC EK THC. ArNOIAC, AX/\VOC tí.
)'¡
H. earum [oculos] (lepurgare.:.de adjacenti. eís ex. ígnorantia,.:caligine, · : . •,,·,:.,\1,:,,~\ .. . ·, ·.• ,. H.
,,., E. (ilarum. oculos repurgando .f#rP4mposita eis· e:x.;ignorantia; calígine;··,.· ;,...,•.. \\· .. . ..... : ''·. E.
¡';
S. ípsarum oculos mundat. a,'circumposi/a ípsis,faece ex ignorantía, · : · .• · S.
R. ipsarum oculos repurgare a .circumposita· ipsis. ex: ígnoran.tia nebula,· R.
A. illarum oculos purget obductamque ignorantíae caliginem. tergat, A.
F. harum oculos purgat obductamque ex ignorantia calíginem. discutit, F.
P. eorum oculís caliginem. quae eis ignoratíone offusa est:. depellat et discutiat, . P.
P.· IXÚ'rWV Ó90txAp.ou~ civtx~il~!X{psw -rli~ 1tEp~xe~p.Év·t¡~ IXÚ't'IXL~ ex 't'7j~. ciyvoioc¡; «x Aúo~. 1'-·
L. eor,um oculis caliginem quae eis ignoratíone offusa est. depellat et. discutiat~ • L.
C. oculos me11tales a calígine ex ignorantía circumfusa repurgat et¡/iberat, C.
D. Ie~:-Ye._xh.te Ieurs esprits de I'obscurité oil.Ies plonge l'ignorance~ . D.
6. KAI ANAK!NEIN. KAI ANAnTVCCEIN Tú> nOMú> BAPEI TOV C~OTOVC CVMMEMVKOTAC KAI META· 6.
H. et removere ac replicare multum gravem tenebrositatem palpantibus, et tradereH.
E. et removendo et replicando multa gravitate tenebras condensas, et tradendo E.
S. et movet et operit multa gravitate tenebrarum conclusos, et tradit S.
R. et removere et replicare multa gravitate tenebrae co~lusos, . et tra¡Iere R.
A. ,, .et ingerzti ~e~brarum pondere obtusos- a~Jerme ca~catos ;r~et at~ue excitet, tradatque illisA,
F. ·~·;.\1. (Jtqu~,.profundo tenebrarum pontlp-e,obtt4S!Js\.sus~t4.t.l~~!'h~tque Jn lucem, .· 1: .· ', prirnum]l.
·P. •.>.', .·\\'. ·" . excitetque et aperiat rnagno tenebrarum pondere contractos,· participesque P.
' PI· ,: x~t avotXLVEL:' xcxt avot'lt't'Úo-;rew 'r~. 'ltOAA<j> ~á.psL 'rOU O'~Ó-rou~ a-up.p.ep..uxÓ'ra¡;, ..., <!J xctL ¡lE~Cl~ !A~
L; w;·. , , excztetque et ap~at _magno, tenebrarum ponder~ contractos,. . . . participesque L~
·C. e\,. et excitat atque aperit multa gravitate tenebrarum ...cQif,pressos et claU$0S:. . ·. :... , datfJ*C.
D~ en. _éveillant et faisant ouvrir· ces: yeux q~'un gra~d poiJ~f de ténebres tlent elos, u peur l'~ro.
174 PREMmRB PARTm : DE DIEU (DES NOMS DMNS, CHAPITRB QUATRIEME).
15. AIAONAI nPúlTA MEN Alri\HC METPEIAC €ITA EKEINúlN úlCnEP AnOrEVCAMENúlN $úlTOC f),
S. OTI• HrAnHCAN noi\V /.,> ',,: KAr.A€1 ANATEINEIN AVTAC Enl TA nPOCúl KATA THN C$úlN fí.
H.éis, qui dilexerunt multum, , ,:•• ·· . et: semper subducere ipsas in anteriora secundum ipsorum H.
E. quia dilexerunt multum, . · ,,, , et semper· extendendo eas in ea qua'e ante sunt juxta suam E;
S. (_¡uoniam dilexerunt multum, ,., :\·. , ~t semper extendit ipsas ad anteritira secundum ipsarum S.
R.quoniam dilexerunt multum, ,\l..,. et semper extendere ipsas ad ea quae ante secundum ipsarum R.
A.quia dilexerunt multum, semperque ·eas in anteriora intendat quantum' aspirare ad ea A.
F. quoniam plurimum dilexerunt, atque ita· semper incendit ut gradatim · ultra· proficiant quatenus F.
P. quod multum dilexerint; . · ,·'. eosque semper ad ea quae ante sunt pro ea ratione quam P.
!1
¡t. u't'L 'f'ljCX.1t7jO"IXV
, "\, .
1t01\U,' XCX.L\ CX.' E'L IXVCX.'t'EL'YE~'\1
' , , \
CX.U' 1. '
t'IX¡; 1>1tL 't'IX' 1tpOaW XIX't'IX 't'T¡V a"Cf'WV
1 ' ' -
¡t.
L. quod multum dilexerint, eosque semper ad ea quae ante sunt pro ea ratione quam L.
e. quia dilexerunt multum, ' ac semper eas ulterius 'provehit proportione studii earum e. '
D. le mérite leur grand amour,. . . . , . ' et les porter toujours plus· haut a proportion de leur D.
fl. EIC ANANEVCIN ANAI\OrJAN ·. $úlC OVN NOHTON 1\ErETAI TO vnep nAN $úlC fí.
H.sursumascensionem et analogiam. · Lux ergo· intelligz'bilis dicitur quae sztper omne est lux H.
E. inspiciunt analogiam. · Lux igitur invisibilis dicitur super omnem lucem E.
S. ad respectum proportionem. lgitur lumen intelligibile dicitur quod est super o~ lumen S.
R. ad respectum analogiam. .· Lumen igitur intelligibile dicitur quod super omne lumen R.
A. pro captu suo possunt. . ·· · · Lux· igitur intelligibilis dicitur bonum z1lud omnem A.
·F~ surstim 1pro viribus se' attollere valent. 1psum ergo.< bDhiim·'i/Úmine. quovis-' ex,celsiúsl lumen .· intellígi- F.
P."ad, cdntentionem habent excitet. ·o Lux ·M-go mentis··dicitztr bonum quod lucem omnem P.
p.. ek ávcivEUcrLV rJ.vtXAo·r'a.v;,;.; ;., . . <l>w~ ouv vo'l\-:o~· Aéye-riXt -ro tmep 1tliY q¡wc; ¡¡..
L. mJ: cdntentionem habent excitet. , Lux ergo· spiritualis dicitur bonum quiJd lucem omnem L~ .
C. 'ail, aipiciendum sursum. Lumen igitur intellectile dicitur z1lud bonum quod ~st' 5upra C.
D. ¡ptltúde: a monter. :, · . Done le-' Bién ' qui domine toute lumi~re est dlt' Luml~re 1).
DIX-SEPT.Ibm SECTION : LE DmU BON EST APPEÚ LUMIRRE. 175
6. ArA00N CUC AKTJC nHrAIA KAI vnePBI\VZOVCA q,cuTOXVCIA 6.
H.benignum, sicut radius fontalis et supermanans lucis efjusioni, H.
E.optimum, ut radius fontalis et supermanans luminis effusio, E.
S. bonum, sicut radius jontanus et supermanans luminis effusio, S.
R.bonum, ut radius jontanus et superemanans luminis jusio, R.
A. superans lucem, ut principalis radius et exuberans efjusio lucís, A.
F. bile nuncupatur, tamquam fontana lux et exuberans projusio luminis, F.
P. superat, quod quasi radius fontis lucisque manans effusio, mentem P.
p.. &:ya.Oóv, w~ cbc-rt~ 1t'1ly«Ca. X:XL Ú1tepoAÚ~OtJO'CX rpw-roxuaCot,
P.·
L. superat, quod quasi radius fontis lucisque manans effusio, mentem L.
C. omne lumen, tamquam fons radiorum et effusio luminis inundans, c.
D. intellectuelle en tant que Rayon-source et effusion surabondante de la lumiere, D.
6. nANTA TON VnEPKOCMION KAI nEPIKOCMION KAI ENKOCMION NOVN €K TOV ni\HPCUMATOC AVTHC 6.
H. omnem supermundialem et ergamundialem et immundialem mentem de plenitudine sua H.
E. omnem supermundanum et circummundanum et immundanum intellectum ex plenitudine sua E.
S. omnem supermundanam et circamundanam et immundanam mentem ex plenitudine ipsius S.
R. omnem supermundanum et circamundanum et immundanum intellectum ex plenitudine ipsius R.
A. omnem veZ mundo praeeminentem vel circa mundum vel intra mundum agentem spiritum A.
F. intellectum omnem supermundanum, circamundanum, intermundanum, sua illuminans F.
P. omnem quae mundum superat, quae circum mundum est et quae in mundo versatur, ex sua ( ut P.
p.. 'lt(l'l't"Cl 't"OV Ú1tepxócrp.~ov xcxt 1tep~xóap.~ov xor.t eyxóap.~ov VOUY ex -.ou 1tA7jpW!IIX'"O~ cxúñi'i P.·
L. omnem quae mundum superat, quae circum mundum est et quae in mundo versatur, ex sua ( ut L.
C. omnem mentem supramundanam et circummundanam et mundanam ex plenitudine sua C.
D. qui éclaire de sa plénitude les esprits vivant au-dessus du monde, autour du monde ou dans D.
15. KATMAMnOVCA KAI TAC NOEPAC AVTCUN 01\AC ANANEAZOVCA AVNAMEIC 15.
H .Persplendens, \· .. ·· et intelligibiles earum totas eas renovans virtutes, H.
E. illuminans, . et intellectuales eorum totas renovans virtutes, E.
S. illuminans, et intellectuales ipsarum totas virtutes renovans, s.
R. illuminans, et intellectuales ipsorum totas renovans virtutes, R.
A. ex sua illustrans plenitudine, et spirituales ipsorum totas renovans vires, A.
F. plenitudine, totasque intellectuales horum vires renovans, F.
P. ita dicam) plen#udine illustret, omnesque mentís earum facultates renovet, P.
p.. xcx-.cxAclp.1touacx; XotL -.ele~ YOeprt'i aÚ-.wy IJ).cx~ cfvotYEcX~OUO'IX OtJYcXfJ-E~~, P.·
L. ita dicam) plenitudine illustret, omnesque mentís earum jacultates renovet, ·.' L.
C. illuminans, et totas earum jacultates intelligendi renovans, c.
D. le monde;. qui renouvelle a fond leurs faeultés intelleetuelles,· >. • ' Q.·.,
6. VnEPEXOVCA Te.> VnEPKEIC9AI KAI Anr.c.>C nACAN THC Cl>c.>TICTIKHC l1VNAMEWC THN KVPIAN 6.
H. eminens eo quod cunctis superjacet, et simpliciter omnem lucidalis virtutis proprietatem, H.
K superans superincumbendo, et simpliciter omnem illuminatricis virtutis dominationem, E.
_s·. comprehendens eo quod superjaceat, et simpliciter omnem illuminativae virtutis dominatz'onem, s.
R. superexcellens superponi, et simpliciter omnem illuminativae virtutis donationem, R.
A. excellens quod superemineat, prorsusque omnem illuminantis virtutis ditionem, A.
F. excedens eo quod desuper exsistat, et omnino, tamquam principium luminis super lumen, F.
P. praestet superiora tenendo, et uno nomine omnem vim rei quae lucem affert, quasi lucís P.
p.. ÍntepÉx_ou~rt. -r<jl Ú"ltepxe~~ert.~, xrt.l. &1tAW<; 1tiia-av rij.; t.fW-.~a--r~xii.; ouvcip.EW<; -r1¡v xupeia.v, p..
L. praestet superiora tenendo, et uno nomine omnem vim rei quae lucem affert, quasi lucis L.
C. cellens quatenus supra omnes stat, atque simpliciter omnem principatum illuminandi, tamquam C.
D. tous en dominant sur eux, qui d'une maniere complete, en tant que souveraine et D.
6. c.>C APXICI>WTOC KAI VnEPCI>c.>TOC EN EAVTH CVMABOVCA KAI VnEPEXOVCA KAI nPOCEXOVCA 6•
H. sicut princeps lumim"s et superlumen, z'n seipsa comprehendens et superexcellens et praeatten- H.
E. tamquam principalis lucís et plus quam lucís, in semetipsa comprehendens et superans et inten- E.
S. sicut principaliter lucens, et in seipsa coassumens et superhabens et praehabens, s.
R. ut archilucis et superlucis, in seipso comprehendens et superhabens et praehabens, R.
A. ut lucís princeps omnemque superans lucem, in se ipsa comprehendens et excellenter habens, A.
F. auctoritatem dominationemque omnem potestatis illuminantis in se complectens et excedens atque F.
P. principium et luce superius ac praestantius, z"n se comprehenderit, praestantiore modo habeat et P.
P.· w.; cípx_icpw-.o; xa1. Ú"ltÉpcpw-.oc;; h Éa.ur~ auA"Aa6oüaa xcú Ú1tEpÉx_ouaa. xa.t 1tpoÉxou~a., P.·
L. principium et luce superius ac praestantius, in se comprehenderit, praestantiore modo habeat et L.
C. princeps luminis et supra quam lumen, in se comprehensum habet et supra quam habet et prae- c.
D. supérieure Lumiere, possede et tient en soi, saos limites, des toujours, toute la faculté D.
6. '.
!
KAI TA NOEPA KAI ¡\QfiKA nANTA CVNAfOVCA KAI AOMH nOIOVCA 6.
H. dens, intelligz"bilia quoque et rationabilia omnia congregans et omne faciens. H.
E. 4ens, et intellectualia et rationalia omnia congregans et perdita faciens. E.
S. : et intellectualia et rationalia omnia congregans et indestructibilia faciens. S.
R. et rationalia et intellectualia omnia congregans et congregata faciens. R.
A. spiritualia atque rationalia omnia colligens et immortalia faciens. A.
F. antecedens, jam vero intellectualia rationaliaque omnia congregat atque conciliat. F.
P. prius habeat, eaque omnia quae mentem rationemque habent congregat atque colligat. P.
P.· xa.1. -.eX. voEpoc u1. -.oc ),oy~xoc 1tCÍ.v:a. auvcíyouaa. xrt.1. do"A"A7í "ltO~olíaa.. P.·
L. prius habeat, eaque omnia quae mentem rationemque habent congregat atque colligat. L.
C. Ftabet, atque omnia ratione et mente utentia congregat et in unum copulat. c.
D. 4'éclairer, qui réunit et groupe ensemble toutes les natures jouissant d'intelligence ou de raison. D.
6. ; KAI fAP c.>CnEP H AfNOIA l11AIPETIKH Tc.>N neni\ANHMENc.>N ECTJN OVTWC H TOV NOHTOV 6.
H. Etenim sicut ignorantia divisio errantium est, sic¡intelligz"bilis H. ·'
E. Etenz'm sicut ignorantia separatrix errantium est, zta invisibilis E.
S. Etenim sicut ignorantia divisiva est eorum qui in errorem ducti sunt, ita intelligibilis s.
R. Etenim quemadmodum ignorantia divisiva errantium est, sic intelligibiles R.
A. · · Nam sicut ignorantia eos qui seducti sunt separat, ita praesentia A.
F. '·' Nam quemadmodum ignorantia eos qui decepti sunt. dividit, sic ipsa intelligi- F.
P . .,. ·. Ut enim e~s qui decepti sunt divide-Te solet ignoratio, sic spiritualis P.
p.; ;._Ka.l. y&p ii>a"ltEfl 7¡ áyvo~a o~a.~pEnx1¡ "rhlv "ltE"ItAIXY"'lp.Évwv Éo--.¿v, othwc;; 7¡ "rOU VOT¡"rOÚ u..
L. Ut enim eos qui decepti sunt dividere solet i'gnoratio, sic spiritualis L.
C. ,. ,. . Etenzm sicut ignorantia errantes dirimit, sic C.
D. ·· Deo fait, comme l'ignorance divise ceux qui sont daos l'erreur, ainsi, des qu'elle parait, D.
DIX-SEPTIEME SECTION : LE DmU BON EST APPELÉ LUMIERE. 177
li. CIICalTOC nAPOVCIA CVNArCalrOC KAI €NCalTJKH TCalN CIICalTJZOM€NCalN €CTI KAI T€A€1CalTIKH 6.
H.luminis praesentia congregatrix et coadunatrix illuminatorum est, et perjectalis H.
E. luminis praesentia congregatrix et unitrix illuminatorum est, et perfectiva E.
S. luminis praesentia congregativa et unitiva est eorum qui illuminantur, et perfectiva S.
R. lucis praesentia congregativa et unitiva illuminatorum est, et perfectiva R.
A. intelligibilis lucis eos qui illuminantur colligit, conjungit, ac perjicit A.
F. bilis praesentia luminis eos qui illuminantur congregat, unit, perficit, F.
P. lucis praesentia vim habet colligendi conjungendique eos qui illustrantur, et perficiendi P.
P.· ~W't'Oc; 7totpoual.ot auvotywyoc; xat ÉvwT~xl¡ TWV cpw-.~~op.Évwv ÉaTi, x:Ú 'ttiAE~W't'~xl¡ p..
L. lucís praesentia vim habet colligendi conjungendique eos qui illustrantur, et perficiendi L.
e. adventus luminis congregat et copulat illuminatos, perficitque eos C.
D. la lumiere spirituelle rassemble et unifie les etres illuminés ; elle les parfait, et D.
6. KAI €TI €nJCTP€nTJKH nPOC TO ONTCalC ON AnO TCalN nOMCalN AO~CMATCalN €nJCTP€CIIOVCA 6.
H. adhuc et convertalis est ad verum ens a multis vanis gloriis convertens, H.
E. et adhuc conversiva ad vere ON ex multorum opinione vanorum convertens, E.
S. et adhuc conversiva ad vere exsistens a multis opinionibus convertens, S.
R. et adhuc conversiva ad vere ens a multis opinionibus convertens, R.
A. atque a multis erroneisque opinationibus ad id quod vere est convertit, A.
F. convertit quoque ad ipsum quod vere est ex opinionum diversitate, F.
P. convertendique ad id quod vere est a multis sententiis et opinionibus, .P.
P.· xat E't'L Éma'tpE7t't"Lx7} 7tpoc; 'tO 0\l't"Wc; ov, a7tO 't"W\1 7tOAAW\I oo~aap.chwv É7tLO"'t'pÉcpouaot, P.·
L. convertendique ad id quod vere est a multis sententiis et opinionibus, L.
C. et ad id quod 'Dere est convertit, a multis opinationibus eos revocans, C.
D. meme elle les attire a ce qui est en vérité, les dégageant d'avis sans nombre, .D.
6. ' TAC nOJKJMC OIIJ€1C H KVPICalT€PON €Jn€1N CIIANTACIAC €1C MIAN AAH0H KAJ KA0APAN KAI 6.
H. varias facies aut (propinquius est dicere) phantasias ad unam veram et puram et univisam H.
E. . ,.. , . : 'Darios vultus aut (potius dicendum) phantasias in unam veram et puram et uniformem E.
S. et .Varias- visiones aut (ut magis proprie dicatur) phantasias ad unam veram et mundam et uni- S.
R. et varias visiones aut ( proprie magis dicere) phantasias in unam veram et puram et uniformem R.
A. variasque visiones sive ( uJ rectius loquamur) phantasias in unam veram et liquidam A.
F. variasque visiones sive ( ut rectius loquamur) imaginationes in unam veram, puram, F.
P. variosque aspectus aut (ut magis proprie dicam) visiones in unam veram, puram, .P.
P.· xat 't'~c; 7tOLXiAac; o4eLc; ~ (xup~hl'tepov EL7tE~v) cpotn:xaúcc; e{c; p.i:xv ah¡Q7¡ xcxt xa&ap!Xv xat P.·
L. variosque aspectus aut (ut magis proprie dicam) visiones in unam ver:am, puram, L.
C. ac varios aspectus vel (ut magis proprie dicam) varia in unam veram et puram ac C.
D. . ramenant leurs multiples points ~e vue (a vrai dire : illusions) a la seule connaissance D.
tí. TOVTO TArA00N VMN€JTAJ nPOC T<UN I€P<UN 0€01\0r<UN KAI <UC KAJ\ON KAJ <UC KAJ\J\Oc¡: KAI ·6.
H. Jstud benignum hymnificatur a sacris theologis sicut bonum, sicut bonitas, H.
E. Hoc optimum laudatur a sacris theologis et ut bonum et ut pulchrum; et E.
S. Hoc bonum laudatur a sanctis theologis et sicut pulchritudo et sicut pulchrum, et s.
R. Hoc per-se-bonum laudatur a sacris theologis et ut pulchrum et ut pulchritudo, et R.
A. ·. Bonum praeterea istud ut pulchrum quoque a theologis sanctis praedicatur et ut pulchritudo, et, A.
F. Hoc ipsum bonum a sanctis theologis ut pulchrum et pulchritudo, item .ut F.
P. Hoc summum bonum laudatur a theologis et ut pulchrum et ut pulchritudo~ P.
p.. Toü"t"o 't'&.ya.Gov úp.veí:''t'a.~ 'ltpo~ 't'wv lepwv Geo'Aóywv xa.l 6>~ xoc'Acw xocL 6>~ · xá'A'Ao~, xW. P.·
L. Hoc summum bonum laudatur a theologis et ut pulchrum et ut pulchritudo, L.
C. Hoc item bonum laudatur a sacris theologis ut pulchrum et ut pulchritudo,. et C.
D. Les auteurs sacrés célebrent encore le Souverain Bien comme Beau et comme Beauté, comme. D.
tí. <UC ArAnH KAI <UC ArAnHTON KAI OCAI AJ\J\AI evnPeneJC €ICJ THC KAMOnOJOV KAI 6.
H. sicut dilectio, sicut dilectum, et quaecumque aliae decorae sunt benefactricis. et. H.
E. ut dilectio et ut .dilectissimum, et quaecumque ali'ae decentes sunt formificae et E.
S. sicut dilectio et sicut dili'gibile, et quaecumque aliae convenientes sunt pulchrificae et S.
R. ut dilectio et uf dilectum, et quaecumque aliae bene decentes sunt pulchrificae et R.
A. ut dilectio et ut dz'ligibile, et quaeque sunt aliae decentissi,mae speciei illius venustificae . A.
F. dilectio et diligendum laudatur, et quaecumque · aliae appellationes divinae pulchritudinem illam F.
P. ut amor et quod amandum est, et aliis divinis nominibus quae digna sunt pulchritudine P.
t , ' , ( ,
p.. w~ oc¡()('lt7¡ . xcu w~ aya.'ltl),0'\1, xa.t Baa.~ fJ.),).a,~ eu'ltpEm:í:'~ Eta~ ñí~ xa.AAO'ltOLOÜ :xocl P.·
L. ut amor et quod amandum est, et aliis divinis nominibus quae digna sunt pulchritudine L.
e. ut dilectio et ut dilectum, et quaecumque alia sunt divina nomina quibus ipse speciosus e.
D. ,Am!)ur et comme Bien-Aimé, sans parler de tant d'autres noms divins dignes. de" la D.
o. K€XAPICM€NHC <UPAIOTHTOC 0€<UNVMJAJ; ;fe.·:. '.Ji.),''·' , ;··::-.'; :. iJ i•i.< ;.: TO.·A€' KAJ\ON: KAI·'KAMOC . ti. ):
H .gratiosissimae · speciositatis Dei nominationes. · , ·' : · ·' · . ... Bonum. autem et ,.bonitas. H.
E.gratiosae speciositatis divinae nominationes> .,. · Bonum autem et pulchrum E.
S.gratiosae habitae pulchritudinis nominationes. , ,. " ,, '· Pulchrum autem et pulchritudo S.
R.gratiosae pulchritudinis divinae nominationes. Pulchrum autem et pulchritudo R.
A .pletiaeque gratiarum divinae appellationes. Porro pulchrum et pulchritudo A.
F. decent gratiosissimam et omnis pulchritudinis auctorem. · · , Pulchrum vero et pulchritudo F.
P.quae effectrix est pulchritudinis et venusta est.<;:. .... Pufchrum·autem et·.pulchritudo dividenda P.
p..xEx_a.p~'t'wp.évl)~ 6>pa.~Ó~TO~ Gewwp.ia.~. :•··~' .\• ' "\'.. ·· ,\ ,¿ •• :, To oe xa:Mv XIXL 1CcX),).o~ P.·
L. quae effectrix est pulchritudinis et venusta· est.\• · Pulchrum.~autem et pulchritudo dividenda L.
C. decor et· effector pulchritudinis decenter nominatur~··. ·, .·. . , ', ¡- ';·:·í'·:-' Pulchrum autem. et pulchritudo C .
. o.vraie Beauté embellissante et. toute gracieuse.:'} .....· ~u··,réste le'beau etda beauté:·ne sont D.
··.· '·.
DIX-HUITIÍ!ME SECTION : Dmu BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ. 179
6. Enl MEN :rc.>N ONTú>N AnANiú>N EIC METOXAC KAI MEIEXONTA AIAIPOVNIEC 6.
H.in exsistentibus omnibus in participationes et participantia dividentes, H.
E. in exsistentibus omnibus in participationes. et participantia dividentes, E.
S. in exsistentibus in participationes et participantia dividentes, S.
R. in entt"bus quz"dem intelligíbz"libus omnibus in participationes et participantia dividentes, R.
A. in subsistentibus omnibus in participationes participantiaque dividimus, A.
F. post Deum omnibus etiam intelligibilibus in.. participationes partiCipantiaque dividimus ; F.
P. quae sunt omnibus in qualitates quae recipiuntur et in ea quae .illas capiunt. dividentes, P.
p.. a!1tL p.Ev -rb>v óv-rwv &n:.Xnwv .ei~ p.e~ox&c; xctt p.e't'Ézov-rct otctLpoüv'l:ec;, . p..
L. quae sunt omnibus in qualitates quae recipz"untur et in ea quae .illas capz"unt dividentes, L.
C. in Qmnibus rebus in participationes et in .participantia dividentes, C.
D. dans tous ces ~tres nous distinguo~s les participations et les participants, D.
6. :vnePOVCION KAAON KAMOC MEN J\ErETAI . AlA THN An AVTOV nACi TOIC . 6.
H. substantiale autem bonum bonitas· quidem didtur propter ab eo omnibus H.
E. essentiale autem bonum pulchrum quidem dicitur , propter ab · eo omnibus E.
S .. substantiale vero pulchrum pulchritudo quidem didtur propter traditam ab ipso omnibus ex-- S.
R. substantiale vero pulchrum pulchritudo quidem dicitur · propter ab ipsQ omnibus R.
A.;supersubstantiale illud pulchrum pulchritudo quidem didtur proptet illam quam tradit A.
F.;superessentiale pulchrum pulchritudo quidem dicitur propter illam quam tebus omnibus F.
· P. J!Ukhrum essenti'as superat pulchritudo quidem dicitur ex pulchritudine ·quae ·ab eo cum- iis. P.
p.. ;Ú7tepoúatO'I ·X~Aov x&.AI..oc; p.ev AÉye-rct-1. . . . : . ' :: 2( ot& -rT¡v d'lt~ -~o-.ou 7tii<r-L tot~ p..
L. :pulchrum essentiái. superat pulchritudo quidem dicitur eX putchriiudine · quae ab 'eo, cum iis. L.
C ..pulchrum superessentia/e pulchritudo quidem appellatur ,Y . ' · ptoptér illam pu/chntudinem C.
· D.,le Beau inoui est nommé la Beauté - . .- . · a cause de la beauté. D.
r8o PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. OVCI METAAI60M€NHN OIKEic.>C EKACTc.> KAMONHN KAI c.>C THC nANTc.>N EVAP~OCTEIAC 6.
H. exsistentibus traditam proprie unicuique benignitatem; et sicut omnium habilitatis H.
E. exsistentibus traditam proprie unicuique pulchritudinem ; et velut omnium benecompactio.nis E.
s. sistentibus juxta proprietatem uniuscujusque pulchritudinem ; et sicut universorum consonantiae S.
R. exsistentibus traditam proprie unicuique pulchritudinem; et ut omnium consonantiae R.
A. subsistentibus omnibus (pro captu cujusque) pulchritudinem 3" et ut auctor omnium convenientiae A.
F. (pro suo cujusque modo) pulchritudinem tradit .; atque ut omnium concinnitaiis F.
p. quae sunt omnibus (pro captu cujusque) communicatur 3" et quod omnium concinnitatis et P.
u.. oua~ p.e-rcxo~oop.évT¡\1 OLXELW<; éxría-r«¡> xcx)).ov-f,v, xcxt wc; ñíc; 'ltliv-rwv eúcxpp.oa-riotc; P.·
L. quae sunt omnibus (pro captu cujusque) communicatur ; et quod omnium concinnitatis et L.
c. quam rebus omnibus pro cujusque modulo communicat ; in quantum est causa omnis pul- C.
D. qu'II donne a chacun suivant sa mesure ; Lui, qui est cause de .la bonne D.
6, KAI ArAAIAC AITION 6IKHN cSJc.>TOC ENACTPAnTON AnACI TAC KAMOnOJOVC THC 6.
H. splendidae causam, tamquam lumine fu/gens omnibus benefactrices H.
E. et claritatis causale, instar luminis fulminans simul omnibus pulchrificas E.
s. et claritatis causa, ad similitudinem luminis cum fulgore immittens universis pulchrificas S.
R. et fulgoris causa, ad similitudinem luminis coruscans omnibus pulchrificas R.
A. atque claritatis, lucis in morem, omnibu¡ specificas principalis sui radii A.
F. nitorisque causa, luminis videlicet instar, cunctis coruscans fontani radii sui deriva- F.
P. splendoris causa sit, quae, lucís instar, omnibus impertiat pulchritudinis effectrices P.
u.. xcxt ciy:Acxtcxc; IXLTtOV, oixT¡V fW"rO<; évcxa-rpCÍ'ItTOV &'ltcxat -rae; XIXAAO'ItOtouc; ñíc; P.·
L. splendoris causa sit, quae, lucís instar, omnibus cum fulgore immittat pulchritudi'}is L.
e. chritudinis ac venustatis, dum rebus omnibus pulchrificas fontalis sui radii distributiones C.
D. grice et de l'éclat de tous, jette a tous, comme fait une Iumiere, les dons embeiUssants du D.
fi, nHrAJAC AKTINOC AVTOV METAAOCEIC KAJ c.>C nANTA nPOC EAVTON KAAOVN 6.
H.fontalis radii ejus traditiones, et sicut ad omnia ipsum currens, H.
E. fontalis radii sui traditiones, et velut omnia ad se ipsum vocans, E.
s. fontani radii ipsius traditiones, et sicut omnia ad se ipsum vocans, S.
R. fontani radii ipst.'us traditiones, et ut omnia ad se ipsum vocans, R.
A. distributiones infulgens, et veluti ad se omnia vocans, unde etiam pulchritudo graeco A.
F. tiones omnia passim pulchra reddentes, et tamquam ad se omnia vocans, unde et a vacando pul- F.
P. primi radii e.ffusiones, quodque ad se calei (id est vocet) omnia, ex quo P.
P.· 'ltT¡ycx(cxc; dx-rL'voc; cxu-rou p.e-rcxoóaetc;, xcxt w¡; 1tCÍv-rcx 1tpoc; écxu-ro xcx:Aouv; í>Oev p..
L. e.ffectrices primi radi'i e.ffusiones, quodque ad se calei (id est vocet) omnia, ex quo L.
c. lucís in morem ajjlat, omniaque ad se calei (id est vocat), unde .et C.
D. Rayon-source, qui est Lui-m@me; 11 est encore dit la Beauté parce,·qu'll D.
fi. 00€N KAI KAMOC /\€rETAl KAI c.>C OAA EN 0/\0JC EIC TAVTO CVNArc.>N 6.
H. inde et bom"tas dicitur, et sicut omnia in omnibus ad id ipsum congregans. H.
E. inde et pulchrum dicitur, et velut tota in totis se congregans. E.
s. unde et callos dicitur, et sicu,t tota in totis congregans. S.
R. unde et pulchritudo dicitur, et ut tota in totis in idem congregans. ·,, R.
A. vocabulo callos a vacando dicitur, et ut tota in totis ad unum atque ídem colligens. A.
F. chritudo graece callos cognominatur, ac denique tota in totis in unum colligens, ..· . · F.
P. callos (id est pulchritudo) dicitur, et. tpta in totis in se colligat. P.
p.. x:xL xciMoc; :Aéye-rcx~,
••n~w· ~ ,, ,
xcx~ wc; fJAIX ¡¡y oAotc; e~c; -rcxu-ro auvcxyov. p..
L. callos (id est pulchritudo) dicitur, et tota in totis in se colligat. L.
c. callos (id est pulchritudo) dicitur, et tota in totis quasi in se colligit. C.
D. appelle tout a Soi-m@me, et pour Soi-m@me unit le tout des uns au t~ut des autre~ D.
DIX-HUITIEME SECTION DIEU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ. I8I
6. KAI AEI ON KATA TA AVTA KAI WCAVTWC KAI\ON KAI OVTE .ti.
H. et semper est secundum id ipsum et itidem bonum, et neque H.
E. et semper ON, secundum eadem et similiter bonum, neque E.
S., et semper exsistens secundum -eadem et similiter pulchrum, et neque S.
R., et semper ens · secundum eadem et similiter pulchrum, et neque R.
A. quod semper sit secundum eadem et eodem modo pulchrum, et neque A.
F. chrum, semperque et secundum eadem et eodem modo pulchrum, nec unquam F.
P.' sitque pulchtum quod eodem modo semper se habet ita ut : nec P.
P.· xtxt dat ov Xtx't'& 't'Ot txU't'Ot xat «!>atxÚ't'w.; xtxAÓv, xat o~n p..
L .. sitque pulchrum quod eodem modo semper se habet ita ut : nec L.
c. et tamquam semper exsistens secundum eadem et eodem modo pulchrum, neque C.
D. paree qu'll est toujours beau au m@me point de vue, au m@me degré ; 11 ne le devient D.
6. TOT€ A€ OV . OVA€ nPOC M€N TO KMON nPOC A€ TO AICXPON OVT€ €N0A M€N tí.
H. tune autem non, H.
E. tum vero non, neque ad haec quidem bonum, ad haec autem malum, neque ibi quidem, E.
S. quando autem non, neque ad hoc quidem pulchrum, ad aliud autem turpe, neque hic quidem, S.
R. tune autem non, neque ad hoc quidem pulchrum, ad hoc autem turpe, neque hic quidem, R.
A. alias non, neque ad aliud quidem pulchrum, ad aliud vero est foedum, neque hic quidem A.
F. vero nequaquam, nec ad hoc pulchrum, ad illud turpe, nechicquidemita, F.
P. illo non item, nec ad hoc quidem pulchrum sit, ad illud autem turpe, nec J.UOd hic qui- P.
\ ~' ,
p.. 't'O't'E oE 01), ouoe '1t?O~ p.ev 't'Ó, XCX.AÓ'Y, 'ltf>O~ OE: 't'Ó, cx.{&xpóv, OU't'€ svOcx. p.év, P.·
L. illo non ítem, nec ad hoc quidem pulchrum sit, ad illud autem turpe, nec quod hic qui- L.
C. alias vero non, neque ad hoc pulchrum, et ad illud inconcz"nnum, neque hic quidem e.
D. vant les heures ; 11 n'est pas beau et Jaid, suivant les cas ; 11 n'est pas D.
L. dem pulchrum sit, illic ·non ítem, nec quod aliquibus pulchrum sit, nonnullis autem non L.
C. i,ta, alibí vero aliter, nec ut aliis formosum, aliis vero deforme, C.
D. beau et laid .SU;ivant les lieux ; 11 n'est pas beau et laid au gré des gens. D.
tí. ! · AM t.>C AVTO KA0 EAVTO M€0 €AVTOV MON0€1A€C A€1 ON KMON 1 tí.
H. bonum, aliter ipso in idipso cum ipso unispeciale semper est bonum, H.
E. bonum, sed ut ipsum per ipsum cum ipso, uniforme semper on bonum, . E.
s. non pulchrum, sed sicut ipsum secundum se ipsum cum se ipso uniforme et semper exsistens pulchrum, S.
R. pulchrum, ef ut ipsum secundum se ipsum cum se ipso uniforme semper ens pulchrum, R.
A. sed ut i'psum in se ipso atque secum uniforme semper est pulchrum, A.
F. seil tamquam ipsum secundum se ipsum secum ipso uniforme semper exsistens pulchrum, F.
P. pulchrum, sed quod ipsum per se secum unius madi pulchrum sit semper,- P.
• >"1 "1, ' , ' (¡> ~ ' Cl' ~ - '1'' ' 1 ... "1 ,
p.. • , , ,.. CX.AA W~ CX.U't'O X:ll:ll t;CX.U't'O P,Eil t;CX.U"¡"01) P,O'YOELoE¡; CX.E~ OV XCX.AOV, ·. ,'· , p..
L. pulchrum, . . sed quod ipsum per se secum unius madi pulchrum sit semper, L.
C. sed ut ipsum secundum se,· atque secum uniforme, semper exsistens pulchrum, C.
D. 11 est ce qul en sol, de sol, par soi, est toujours aussi beau, D.
tí. KAI t.>C nANT<¡>C KMOV THN nHrAJAN KAI KAMONHN vnePOXIKt.>C EN EAVTt.l tí.
H. et iicut omnis boni fontalem et bonitatem supereminenter in se ipso H.
E. et ut o/nnis boni fontem et pulchritudinem supereminenter in semetipso E.
S. et siá,ut omnis pulchri fontanam pulchritudinem excedenter in ·se ipso S.
R. et ut oirznis pulchri fontanam pulchritudinem superexcellenter in se ipso R.
A. et ut pu'(chri omnis ·pr¡ncipalem pulchritudinem excellentissime in se ipso A.
F. · . : atque ut pulchri fontanam pulchritudinem in se ipso eminenter F.
P. quoáque :omnium quae pulchra sunt primam pulchritudinem ·eximie in se P.
p.. .• . . . . . xcx.t! w¡; 'ltCX.'\I't'O~ xcx.Aou 't'7¡v 'ltT¡yoclav xanov-}¡v U'ltEf>OJCLXWIO i.v éau't'~ P.·
L. quodque omnium quae pulchra sunt pulchrituditiem velut e perenni fonte manantem eximie in se L.
C. atque fontanam ~universi pulchri ·pulchritudinem in se ipso eminenter anticipans C.
D. .. . . . . ce qui rec~le éminemment en sol la beauté s.ource de toutes les D.
·',
DIX""HUITIEME SECTION : DIEU BON EST BEAU E'I LA BEAUTÉ.
tl, EK TOV KMOV TOVTOV nACI TOIC OVCI TO EINAI KATA TQN OIKEION /\OrON EKACTA KfoAA ti.
H. ·>Et de bono ipso omnibus exsistentibus sunt secundum proprium sermonem· unaquaeque bona, H.
E. ·Ex bono ipso omnibus e:fcsistentibus esse secundum propriam rationem singula quaeque bona', E.
S. · Ex pulchro isto omnibus exsistentibus est esse secundum propriam rationem singula pulchra, S.
R. Ex pulchro hoc omnzous exsistentz'bus esse secundum propn'am ratz"onem singula pulchra, R.
A. Ex hoc quoque pulchro iis qui sunt omnibus provenit ut sint pro modo suo pulchra singula, A.
F. Ex hoc ipso pulchro omnibus quae sunt inest ut pro modo suo sint pulchra, F.
P. Ab hoc ipso quod pulchrum est habent pro suo quidque captu ut pulchra sint omnia, P.
p.. 'Ex -:-oiJ xcxAou -roÚ't'ou Tiiia-~· -ro~c; oua-~ -ro ei:vcx~ xa:-r&: -rov o'xe~ov Aóyov lxa:a-'t'a: xa:A~, p..
L. Ab hoC ipso quod pulchrum est habent pro suo quidque· captu ut pulchra sint· omnia, L.
C, Ex hoc ipso pulchro rebus omnibus obtingit ut sint singula secundum propriam rationem pulchra, C.
D. De sa beauté tous les @tres ont re~u cl'@tre beaux, chác11ti a sa convenance ; , D.
6. KAI AlA TO KMON Al nANTCUN E<I>APMOrAJ KAI <1>1/\IAI KAI KOJji.Jc.>NIAI KAI Tú> KMCU 6.
H. · ·et propter bonum omnium congruentiae et amores et communiones, et bono H.
E. et per bonum omnium copulationes et societates et amicitiae, et bono E.
S. , et propter pulchrum omnium concordiae et amicitiae et communiones, et pulchro S.
R. : ·' · et· propter pulchrum omnium concordiae et amicitiae. et communicationes, et pulchro R.
A. :efficitque pulchrum istud rerum omnium congruentias• et: amicitias ac societates, pulchroque isto. A.
F. atljue propter ipsum pulchrum omnium congruentiae amicitiaeque et .communiones, . · F.
P. e,oque quod pulchrum .est cohaerentiae omnium contrahuntur, amicitiae, societates, atque eo quod p,
1'· 1 .)tat OLcl 't'O xcxAow al 1'tOCV't'WV bpa:pp.oycxt xa:t cp~A(a~ xcxt XOLVÍJ>VLa:~, .. xat _"t'ij> xcxA~ P''
L. B,oque quod pulchrum est cohaerentiae omnium contrahuntur, amicitiae, societates, atque eo quod L.
C. .¡~t f>!opter pulchrum sunt omnes congruentiae et amicitiae et co~unicationes, et per pulchrum C.
D. ! e'est la beauté qui cause toutes les conV'enances, amitiés, com~unications, . c'est la beauté D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS~ CHAPITRE QUATRIEME).
15. WC nOJHTIKON AITION KAI KJNOVN TA OM KAI CVNEXON TWN THC OJKEIAC KAMONHC 6.
H. sicut factoralis causa et movens omnia et continens propriae bonitatis cupidi- H.
E. velut factivum causa/e et movens omnia et continens ea propriae pulchritudinis E.
S. sicut effectiva causa et movens tota et continens amore propriae pulchritudi- S.
R. ut factiva causa et movens tota et continens propriae pulchritudinis R.
A. veluti effectiva causa et movens omnia et continens amore pulchritudinis pro- A.
F. ut causa efficiens et movens et continens universa, pulchritudinis videlicet sui ipsius F.
P. ut causa efficiens et motum affert rebus omnibus easque continet pulchritudinis suae P.
p.. w¡; '7t0~1j't"LXOY Of.L~~OY xa.t XLYOÜv 't"Ot ó'Aa xa.t auvézov -:ij> ,.:;¡¡; o!xELCl'" XClAAov7¡'" P.·
L. ut causa efficiens et motum affert rebus omnibus easque continet pulchritudinis suae L.
C. ut causa efficiens et movens et universa propriae pulchritudinis amore conti- C.
D. c'est une cause efficiente qui ébranle et modere toutes choses : toutes recherchent leur propre D.
15~ ~PW.TI: · KAI nEPAC nANTWN KAJ ArAnHTON ,., WC TEAIKON AITION TOV KMOV rAP ENEKA ~.
H.t'ate;) . . .. et finis omnium et dilectum~ · ·. . · sicut: perfectalis causa (propter bonum enim H.
E. amore, ,, et summum omnium. dilectissimum, velut perfectivum causale (propter bonum enim E.
S. nis,. · .. ·. · . · • et finis omnium, sicut finalis causa ( etenim pulchri causa S.
R. amore~ et terminus omnium et dilectum, ut perfectiva causa ( pulchri enim gratia R.
A.priae, finisque est omnium et diligibile, ut finalis causa (pulchri enim gratia A.
F. amore, est et ji.nis omnium cunetisque amabile, tamquam finis ( omnia enim F.
P. amore~ omniumque finis~ dignum est etiam amore, · ut. causa perji.ciens ( ejus enim quod pul- P.
"
fL· epw·n, XCU' 1tEpo:¡;
, ,
'ltiXV't"WY • , ,
XIX~ O:)'a1t1j':OY,_:
'
; ,;. w¡; "1 '
..'t"EMXOY. "
O:~'t"LOV
(
't"OIJ- Xai\OtJ
"1 -
yap
' !/
~>YEXCX p..
L. a,more, omniumque finis~ ,dignum est etiam, amore, ·o'<' ut, causa perji.ciens ( ejus enim quod pul- L.
C. nens,.,. et ut finis omnium atque id quod appetitur, tamquam· causa finalis (nam pulchri gratia C.
D. ~eauté. ·;,La JJeauté est la Qn,.. le: .vmu de: tous·; ·. elle est une cause finale : toutes choses D.
15. nANTA rJNETAI ·' :: KAI nAPA.dEJrMATJKON OTJ KAT AVTO nANTA ACI»OPIZETAI 15.
H. omnia fiunt), et paradigmaticalia (quía in ipso secundum ipsum omnia deliguntur). H.
E. omnia fiunt), et exemplabile (quia secundum omnia segregant). E.
S. cuneta fiunt), . et exemplaris (quoniam.secundum ipsum cuneta determinantur). S.
R. omnia jacta sunt) ~ et exempliji.catum ( quoniam secundum ipsum omnia determinantur). R.
A.omnia·:fiunth:'< j .· '"· ::·.:'\ . ·\.et~.exemplar,.:.(quia,.juxta id>.deji.niuntur-;omnia). . A.
F. pulchri gratia fiunt), exemplaris quoque caus~·.est ( omnia enim per pulchrum deji.niuntur). F~
P. chru,m est causafiunt omnia)~ ,., ., .:· et. exemplarisJqwd ex·eo omnia.deji.niantur).' P.
¡L; ·'ltCÍV't"a y(yve't"cx~),: xat 1tapaOE!)'fLa't"~xóy. (IJ't'L Xa't"' au-ro 'ltcXV't"a dT'opt~E't"aL.
p..
L, chrum est causa ji.unt omnia), , , , , . et exemplaris . ( quod ex eo omnia definiantur). . L.
C. cuneta fiunt), . . ' .· et exemplaris (quia secundum illud .omnia deji.niuntur). .. . C.
·,
.. .. ;·
D. sont pour que le beau soit ; et elle est. une. cause exemplaire : sut: son modele, toute11t taJilé. D•
DIX-HUITIEME SECTION : DIEU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ.
ti. AJO KAI TAVTON €CTI TArA0úl TO KAAON OTI TOV KMOV KAI ArA00V ti.
H. Ideo et de ipso benigno est bonum; quia boni et benigni secundum H.
E. Ideo et ipsum est optimo bonum ~· quía bonum et optimum juxta E.
S. Propter quod et ídem est bono pulchrum ~· quoniam bonum et pulchrum secun- S.
R. Propter quod et ídem est bono pulchrum; quoniam bonum et pulchrum R.
A.Quocirca pulchrum idem esse quod bonum perspicuum est; pulchrum enim et bonum A.
F. Quamobrem ídem est pulchrum ipsum atque bonum; quoniam omnia pulchrum pariter atque F.
P. !taque pulchrum ídem est quod bonum; quía pulchrum et bonum P.
p.. ~Lo xcxt 't'cxthóv Éan 't'á.ycxGij> 't'O x!l.AÓv· lhL 't'OU xoc'Aou xoct dyocGou p..
L. !taque pulchrum idem est quod bonum ; quía pulchrum et bonum L.
C. Quamobrem ídem est pulchrum atque bonum; quoniam omnia secundum omnem C.
D. En somme, il en est du beau comme du bon ; toutes choses demandent de D.
ti. KATA nACAN AITIAN nANTA €CI)J€TAI KAI OVK €CTI TI TúlN ONTúlN O MH M€TEX€1 ti.
H.omnem causam omnia appetunt, et non est quid exsistentium quod non participat H.
E. omnem causam omnia concupiscunt, et non. est quid exsistentium quod non participat E.
S. dum omnem causam cuneta desiderant, et non est aliquid exsistentium quod non participet S.
R. secundum omnem causam omnia appetunt, et non est aliquid entium quod non pulchro partici'pet R.
A.per omnes causas cuneta desiderant, neque est aliquid in substantiis rerum quod pulchri et A.
F. bonum secundum omnem causam appetunt, nec quidquam est in rerum ordine quod non sit pulchri F.
P. quavis de causa omnia expetunt, nec quidquam est eorum quae sunt quod boni et ejus P.
p.. xcx't'!X 'ltéiaocv CXL't'Í.cxv mÍ.v't'cx ÉcpÍ.s't'cxL, xcxf. oux EO"'t'L 't'L 1:wv · ov't'wv o p.l¡ p.s't'ÉXeL p..
L. qua'Dis de causa omnia expetunt, nec quidquam est eorum quae sunt quod boni et ejus L.
C. causam pulchrum et bonum appetunt, et nihil est in rerum natura quin pulchrum C.
D. toutes manieres et le beau et le bon, et il n'est pas un etre qui n'ait part D.
G. TOV KMOV KAI Ar A00V TOI\MHC€1 AE KAI TOVTO O 1\0rOC Eln€1N OTJ KAI TO G.
H. boni et benigni. Audebit autem et istud sermo dicere : quía et H.
E. bonum et pulchrum. Audebit autem et hoc . ratio dicere : quia et quod E.
S.pulchro et bono. Audebit autem et hoc dz'cere sermo : quod et S.
R. et bono. Audebit autem et hoc dicere ratio : quoniam et R.
A. boni non sit aliquatenus particeps. Et illud item dicere disserendo praesumimus : id quoque quod A.
F. bonique particeps. Audebimus quoque dicere : ipsum etiam F.
P. quod pulchrum est non jit particeps. N ec 'lJero hoc dubitabimus dicere : id etiam quod P.
p.. 't'ou xcx'Aou xoct á.yocGoü. To'Ap.l¡aeL oe
XClt 't'OU't'O Ei'ltELV ó 'Aóyo~. ÍÍ':L xcxt 't'O p..
L. quod pulchrum est non jit particeps. N ec 'lJero hoc dubitabimus dicere : id etiam quod L.
C. et bonum participet. Audebo etiam hoc dicere : quod C.
D. au beau et au bon. On osera meme soutenir ceci : le non-etre, D.
G. MH ON M€TEX€1 TOV KMOV KAI ArA00V TOTE rAP KAJ AVTO KAAON KAJ ArA00N
. 15.
H.quod non est participat boni et benigni; tune enim et ipsum bonum et benignum, H.
E. non ON participat bonum et optimum; tune enim et hoc bonum et optimum, E.
S. non exsistens participat pulchro et bono; tune enim et ipsum pulchrum et bonum, S.
R. non ens participat pulchro et bono ; tune enim et ipsum pulchrum et bonum, R.
A.non est pulchri et boni particeps esse; · tune enim et ipsum pulchrum est ac bonum, A.
F. non ens pulchri bonique campos exsistere; . nune _enim et ipsum est pulchrum atque bonum, F.
P. non est particeps esse pulchri et boni; tum enim denique est ipsum quod pulchrum est ac bonum, P.
p.. p.'h 6v p.e't'ÉXEL 't'OÜ xd.'Aoü x(J(t á.ycxGou' . 't'Ó't'E y!Xp XO(L e1tho XO(Aov xoct áycxGov p..
L. non est particeps esse pulchri et boni; · · tum enim denique est ipsum quod pulchrum est ac bonum, L.
C. non est pulchrum et bonum partici'pare; tune enim est ipsum pulchrum et bonum, C.
D. lui aussi, a sa part de beau et de bon ; puisqu 'il devient la Beauté· et Bonté supr@me D.
186 PREMIERii PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITiUi QUATRIEME).
6. TOVTO TO EN ArAE>ON KAI KAAON ENIKWC ECTI nANTWN TWN nOMt.lN KAAt.lN· 6.
H. Istud unum benignum et bonum unialiter est omnium multorum bonorum H.
E. Hoc unum bonum et optimum singulariter est omnium multorum bonorum E.
S. Hoc unum pulchrum et bonum singulariter est omnium multorum pulchrorum S.
R. Hoc unum bonum et pulchrum singulariter est omnium multorum pulchrorum R.
A. Istud unum bonum atque pulchrum omnium multorum pulchrorum ac bonorum A.
F. Hoc ipsum bonum unum atque pulchrum unice causa est multorum omnium pul- F.
P. laudibus. Hoc autem unum et bonum et pulchrum unius vi ac nomine omnium multorum et pul- P.
p.. ToÜ1:o 1:0 ev ci.ya6ov xat xoc'Aov Év~xw.; Écrn n&nwv 1:wv noAAwv xoc'Awv p..
L. laudibus. Hoc autem unum et bonum et pulchrum unius vi ac nomine omnium multorum et pul- L.
C. Denique hoc unum bonum et pulchrum singulariter est omnium multorum pulchrorum C.
D. Cette unique Bonté et Beauté est d'une maniere unique la cause des inttombrables D.
li. KAI ArAE>t.lN AITION €C TOVTOV nACAI TWN ONTúlN Al OVCIWAEIC VnAP=:EIC 6.
H. et benignorum causa ex ipso omnes essentiarum essentiales substantiae, H.
E. et optimorum causa/e : ex hoc omnium exsistentium essentiales subsistentiae, E.
S. et bonorum causa : ex hoc omnes exsistentium substantiales essentiae, S.
R. et bonorum causa : ex eodem omnes entium substantiales exsistentiae, R.
A. est singulariter causa ex hoc eorum quae sunt substantiales essentiae sunt, A.
F. chrorum atque bonorum : ex hoc omnes rerum essentiales subsistentiae, F.
P. chrorum causa est et bonorum : ex hoc sunt omnes rerum status qui essentiam attingunt, . P.
p.. xat á.ya6wv aC-.Lov· EX -roú-rou nao:raL 'rWV /fv-rwv al ouc:nwOEL~ ÚnrÍp~eL~,. .·P.·
L. chrorum causa. est et bonorum : ex hoc sunt omnes rerum status qui essentiam attingunt, L.
C. et bonorum causa : ex hoc rerum omnium substantiales exsistmtiae, C.
D. belles et bonnes choses. Elle a fait les modes d 'etre substantiels, D.
..... '.
DIX~HUITIEME SECTION : DIEU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ. 187
M<~ ~' ~ ... ' , . ~· ~-~~ ··~~~-~--__.. _ _ _ .....,._ .. - ........... _ _ _ _ --~--~-·-·- -~-- - - - --- - -- -
8. ec¡,APMOrAI KAI ACVrXvrOI c¡,II\IAI KAI APMONIAI TOV nANTOC Al EN Tt.l nANTI 6.
H.congruentias et inconfusi amores et harmonía omnis, in omni H.
E. compaginationes, et inconfusas amicitiae, et harmoniae universitatis, in universo E.
S. adaptationes et inconfusae amicitiae et harmoniae cunctae rei, in omni S.
R. concordiae et inconfusae amicitias et harmonias universi, et in universo R.
A. congruentiae inconfusasque amicitias et convenientias universi, et quae in mundo sunt A.
F. congruentias inconjusasque amicitias consonantiaeque universi, atque omnes in uni- F.
P. cohaerentiae ac non confusas concordias concentusque universi, temperationes P.
¡¡. lcpocp¡¡oyai xoct «aúy-xy•o~ cp~).loc~, xcú &p¡¡ovloc~ -roü 1tocv-ró;, ocl lv -.ij) 1t1XV.L ¡¡.
L. cohaerentiae ac non confusas concordiae concentusque univérsi, temperationes L.
C. congruentiae inconfusaeque amicitiae et consensiones universi, nec non rerum in hoc e.
D. convenance, leur concorde sans désordre, l'harmonie de tout l'univers, l'équilibre D.
6. Tt.lN rtNOMENt.lN Al CTACEIC nACAI KAI Al KINHC€19 Al Tt.lN NOt.lN Al Tt.lN IIIVXt.lN Al 8.
H.jactorum, ·.' . . . ·. .·. , ·. status omnes et motion~s mentium, animarum, H.
E. jaciendtirum, · · status omnes et motus :: alii intellect~al,ium, alii animarum, E.
S. eorum quas fiunt, stationes omnes et motus qui'fiunt mentium, qúi fiunt animarum, qui S.
R.jormatorum,. stationes omnes et motiones, .quas intellectuum, quae a'nimarum, R.
A. successiones, · status omnes atque motus spirituum, animarum, A.
F. fiunt perpetuas successiones, denique status omnes motusque mentium, animarum, F.
P. propagationes, status omnes atque motus mentium, animarum, P.
¡¡. -r:wv r~"op.Évwv; ocl a-r:áas~; 1tiiaoc~ xoct ocl xw-/¡a-eL; ocl -r:wv vowv, cxl -r:wv 4ux.wv, ocl ¡¡.
L. propagationes, status omnes atque motus mentium, animarum, L.
C. successiones, · status omnes motusque mentium, animarum, C.
· D. des, nouveaux venus, . tous les états et mouvements des esprits, des imes D.
8. Tt.lN Ct.lMATt.lN CTACIC rAP ECTI nACI KAI KINHOC TO VnEP nACAN CTACIN KAI nACAN 6.
H. corporum ; status enim est omntous et motus, quod super omnem statum et omnem H.
E. alii corporum; status enim et motus est omnibus, super omnem statum et motum E.
S. fiunt corporum; statio enim omnibus est et motus, quod est super omnem stationem et omnem S.
R. quae corporum\; statio enim est omnibus et motio, super omnem stationem et R.
A. corporum; : ;; ·.... ~tatus enim est omnibus ac· motus, quod super statum omnem omnemque A.
F. cprporum; , .:q,,·: :. status enim est omnibus atque· motus, quod omni statu motuque superiut F.
P. corporum ;· ' status enim· est omntous et motus, id quod superius prasstantiitsque statu omni P.
p.. -r:ídv aw¡¡á.-r:wv·.. , a-r:áa~;, ycíp· lan 1tiia-~ xot~ xlvl\a-~;, 'tO {mep 1tiia-ocv a--r:CÍa-Lv xoct 1tiia-ocv ¡¡.
L. corporum ,--,,. ·, · 1 status enim est omnibus et motus, id quod superius prasstantiusque statu omni L.
C. corporum; status enim est omnibus atque motus, quod omni statu motuque superiut C.
D. et. des corps. . Car l'état et le mouvement de tous dépend de Celui qui domine' tout état D.
DIX-HUITIEME SECTION : DmU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ.
f'.i. KINHCIN ENillPVON EKACTON EN TCAl EAVTOV J\OrCAl KAI KINOVN Enl THN OIKEIAN 6.
H. motum, stabiliens unumquodque in suo sermone, et movens in propriam H.
E. omnem, collocans unumquodque in suimet ratione, et mO'lJens in· proprium E.
S. motum, collocans unumquodque in ipsius ratione et mO'lJens ad divinum S.
R. motionem, collocans unumquodque in sui ipsius ratione, et movens ad propriam R.
A. motum, unumquodque in sui ipsius ratione firmat, et agit ad proprium A.
F. exstans, rem quamlibet in ratione propria firmat, et ad propriam dirigit F.
P. atque motu, in sua quidquid ratione confirmat, eique motum suum ac proprium et P.
P.· XLY7)0W, sv~opúov exa.cr-rov év -.¡;> éa.u-rou :Aóycp xctt x~ vouv ~7tt -rl¡v otxe(a.y p..
L. atque motu, in sua quidquid ratione confirma!, eique motum suum ac proprium et L.
C. exstans, rem quamlibet in propria ratione firmat, et ad propriam dirigit C.
D. ou mouvement, donne a chacun la, fixité qui lui revient ou le mouvement qu'll D.
fl. €NOVMENOI .TAIC ANAPXOIC KAI ATEJ\EVTHTOIC EJ\J\AMIIIECI TOV KAJ\OV KAJ ArAeOV 6.
H •. coadunati ininitiatis .et infinitis splendoribus boni et benigni ,; H.
E. uniti .norz-inchoan#bus et non:-terminatis illuminationibus boni et optimi; E.
S . .unitae sine principiis et interminabilibus illuminationibus pulchri et boni; S.
R. uniti inprincipiatis et interminatis illuminationi'bus pulchri et boni ,· R.
A. dum aeternis illis principio ac fine carentibus pulchri ac boni fulgoribus conjunguntur ; A.
F. dum pulchri bonique splendoribus principio et fine carentibus conjunguntur ; F.
P. cum pulchri ac boni illustrationibus principio ac fine carentibus conjunguntur; P.
p.. évoúp.evo~ -ra.L"~ dvápzo~~ xa.t d-reÁeu-r-1¡-ro~~ éAAtXp.o/ecr~ 'tou xa.Aou xa.t dya.6ou· p..
L. cum pulchri ac boni illustrationibus principio ac fine carenti'bus conjunguntur ; L.
C. dum principio fineque carentibus pukhri bonique splendoribus uniuntur; . . C.
D. quand ils se trouvent unis aux illuminations sans.commencement ni fin de l'ttre beau et bon; D.
15. KAT €VElEJAN llE. onOTAN nPOJACJN EJC THN TCAlN Vca»EJMENCAlN nPONOJAN €VElEJA TA nANTA 8.
H. secundum rectitudinem autem, quando procedunt ad subditorum providentiam, rectitudine omnia H.
E. z"n directum vero, quandocumque peroeniunt in subjectorum providentia, recta omnia E.
S. in directum autem, quando procedunt ad "subjectorum providentiam, recte omnia S.
R.. secundum rectam autem, quando procedunt in subjectorum prO'Didentiam, recta omnia R.
A. per rectam vero lineam, quando ad injeriorum prO'Didentiam prodeunt, recta omnia A .
.F. ..... rectq. ,vero linea, quando ad injerjorum prO'Didentiam prodeunt, recta omniaF.
·P. •. ··· .· : rec~a..autem, cum injerioribus consulendi causa prodeunt~ et recta omnia P.
p.. . XcX't~·. evOe~ll'\1. U, Ó7tÓ'tot'\l .7tpotwcr~'\l. e{~ -rl¡y ~c;)y ú~e~p.ÉYW'\1 7tpÓvOLot'Y, eU&e(~. 'rOC '7tiÍY't'ot P.·
L. . . •: ,, ,, . recta, autem, cum injerioribus consulendi causa prodeunt, et recta omnia L.
·.. C. directe autem; {¡uando ad iriferiorum providentiam procedunt, recte omnia C •
.D. , , ,, , . un mouvement direct, quand ils veillent: sur leurs inférieurs et r~glent tout D.
190 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. :MENOVCJN EN TAVTOTHTI : OEPI TO THC TAVTOTHTOC AITION KAAON KAI ArA90N ti.
;
H.mtinent in idipsum, · causa qua idipsum sunt, bonum et benignum, H.
E.,manent in z'mmutabilitate, . circa immutabilitatis causa/e, bonum et optimum, E.
S ..manent in identitate, circa identitatis causam, pulchrum et bonum, inde- S.
R.,manent in z'dentitate, circa identitatis causam, pulchrum et bonum, R.
A. nusquam · discedendo perdurknt, circa identitatis auctorem, ·pulchrum ac bonum, A.
F. a proprüi identitate disced~nt, videlicet circa pulchrum atque bonum, identz'tatis cau- F.
P. in eockm statu .perpetuo manent, . circum bonum et pulchrum, ejusdem status causam, P.
P.: ~ÉV?!Jp'L'\1 },y ."t:CX.U't'ÓTI¡'t'L, ¡ m:pt -.o 'rlÍc; 't'ClÚ't'Ó't'7j't'Oc; Cl['t'LOY XCX.AOV XClt ciyoc9ov tJ-·
L.jn eodem statu perpetuo manent, circum bonum et pulchrum, ejusdem status causam, L.
C.perpet71-0 man'ent; circum bonum et pulchrum, ejusdem status causam, C.
D.,sans en bouger, .daos leur premier état, tournant incessamment devant J'ttre beau et bon, D.
6. ~KATAAHKTWC OEPIXOPEVONTEC . 4NXHC .llE ·KINHCIC ECTI KVKAIKH MEN H EIC EAVTHN ti.
H.'intermz'nabiliter circumchorantes. Animae autem motus est circuialis quidem in se ipsam H.
E.'incessanter circumeantes. ~ · Animae autem motus circularis quidem est in semetz'psam E.
S.'~nenter circum chorum ·agentes. Animae autem motus est circularz's quidem ad se ipsam S.
R.fndesinenter circumeuntes. . Animae autem motio est circularis quidem in se ipsam R.
A.'indesinenter choraea:in ducentes. Porro animae quz'dem motus circularis est in se ipsam A.
F. ~am, indeficienter. chÓraeam agentes. Animae vero motus circularis quidem est ingressus F.
P.~emper se versantes. Animi autem motus qui in orbem circumque fertur est ejus ad P.
P.· iXxCl't'OCÁ'I)X't'Wc; nepLxopEÚo:Y't'Ec;. Wuxlíc; oe XLY'I}Cl'[c; tcr't'L XlJXALxl} p.ev ;¡. e{c; Éocu't"l¡v P.·
L. ·semper se versantes.. Animi autem motus qui in orbem circumque fertur est ejus ad L.
C.~emper se versantes. Animi autem motus orbicularis est ejus ab extraneis C.
D.¡qui cause Jeut fixité. L'ime a son mouvement circulaire quand elle rentre D.
6. EICO.llOC AnO TWN ~úl KAI TWN NOEPWN AVTHC .llVNAMEWN H ENOEI.llHC CVNEAI:::IC 6.
H;introiens de. joris, et intelligibilium ejus virtutum unispecialis conversio, H.
E. introitus ab his quae forz's sunt, et intellectualium suarum virtutum uniformis conversio, E.
S dntroitus ab . exterioribus, . · et intellectualium ipsius virtutum uniformis convolutio, S.
Rdngressus ab ,exterioribus, et intellectualium ipsius virtutum uniformis convolutio,- R.
A~ab. exterioribus omnibus~ · · spiritualiumque sui virium uniformis glomeratio, A.
F.:in. se ipsam ab .ext~is, atque intellectualium ejus virium glomeratio uniformis, F.
P:se .ab iis quae extra sunt introitus, mentisque ejus facultatum unius modi injlexio, P.
P.· eí'crooo; • .dn,o .'t'hll,l se(!).¡~ '.' •;( ' .. :... .'· xat -rwv voep~~ · Clth7íc; ouv&p.ewv l¡ ÉvoeL07i~ cruvD.L~~~. P.·
L.:se· ab iis quae extra sunt:introitus, - ·mentisque efus facultatum unius modi injlexio, L.
e ~t"n. .semetipsum introitus, spiritualiumque ipsius facultatum unimoda injlexio, c.
D~dlt. dehots. en · elle-.m~me, . quand le recueilJe.ment uniforme de ses facultés spirituelles D.
DIX-HUITIEME SECTION ; DIEU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ. 191
6. WCnEP EN TINI KVKAW TO AnMNEC AVTH AWPOVMENH KAI AnO TW.N !5.
H. quemadmodum in quodam circulo quod est inerrabile ejus dat et de H.
E.. sicut in quodam circulo inerrabile suum donans, et. a E.
S.. sicut in quodam circulo non errare ipsius largiens, et a S.
R. quemadmodum in quodam circulo inerrabile ipsi donans, et a R.
A. veluti in orbe quodam ei ut nusquam oberret largiens, eamque abA.
F. velut circulo quodam acta munus non erraticum ei largiens, eamque a F.
P. quae quasi in quodam circulo fixum et ab omni errore liberum motum ei tribuit, eumque a P.
P.·' &a7tep E\1 't"m xúÚ,<p 't"O &7t"hve; IXth~ owpoup.Év'l}, xl'1.t a1to -rwv p..
L. quae quasi in quodam circulo fixum et ab omni errore liberum motum ei tribuit, eumque a L.
C. quae quasi in circulo fixum et ab omni errore liberum motum ei tribuit, et a C.
D. la met comme dans un cercle a l'abri de toute faute, la retire D.
6. nOMWN TWN e:::weeN AVTHN €niCTPE<POVCA KAI CVNAfOVCA nPWTON €1C €AVTHN . !5.
H.multis exterioribus eam convertens, et congregans primum in se ipsam, H.
E.!fZultis quae sunt extrinsecus se convertens, et congregans primum in semetipsam, E.
S. multis exterioribus ipsam convertens, et congregans primum ad se ipsam, S.
R. multis quae. ab extrinsecus ipsam convertens, et congregans primum in se ipsam, · . R.
A.extimis erroribusque plurimis convertens, et colligens primum in se ipsam, A.
F. multis extrinsecus circumfusis divertens, atque colligens primo quidem in se ipsam, . F.
P. multis quae externa sunt convertit, et colligit primum ad se, P.
p.. ;~oAAwv Twv e~w6sv 1Xú-r1lv E7tLO"t"pécpoua1X, xcz:t auvá.¡oual'1. 7tpw-.ov ei; ÉIXu-rT¡v, p..
L. multis quae externa sunt convertit, et colligit primum ad se, L.
C.multis rebus extraneis ipsum convertit, ac colligit primum ad se, C.
D.,de la multitude des objets extérieurs, .et la ramene d'abord en soi, D.
. t: •.MJ- Ov.I"WC €nJ TO KMON KAI.AfASON X€1PArWrOVCA ! TO vnep nANTA TA ONTA KAI EN KAI !5.
H;. et sic in bonum et benignum manuducens, quod est ·super omnia quae sunt et unum H.
E.· et sic in bonum et optimum manuducta, : quod super omnia exsistentia et unum E.
S. et ita ad pulchrum et bonum manuducens, .quod est super omnia exsistentia et unum. S.
. R.' . et sic ad pulchrum et bonum manuducens, quod super omnia entia et unum et. R.
. A.'-·r. ·· atque.. ita ad pulchrum illud et bonum ducens, :quod super omnes substantias est unum. A .
:.'P.··(•\ .te.rtio hinc ad pulchrum bonumque perducens, . quod super omnia quae sunt est unum atque. P.
•··,'1P.-:¡.¡",•1Jtque ita demum ad pulchrum .ac bonum deducit, i quod magis quam omnia quae sunt et. P .
':! tf)i~~l'1.~~ OÚ't'wc; E1tt 't"O xix'Aov XIXt ayl'1.6ov X,ELfliXjWjOUO'IX, ! -.o ú1t~p 1tocv-.1'1. -roc óv-r«. xixt 2v xl'1.i. p..
·~.L¡t.¡ ..atque ita demum ad pulchrum ac bonum deducit, ! quod magis quam omnia quae sunt et . L.
t'C.\·atque ita demum ad pulchrum ac bdn.um manilducit, ! quod supra omnia quae sunt et unum. C .
. D.··.· '· et la conduit ain~i a l'ttre Beau et. Bon, , . q~i .domine tous les etres, demeure'.úá. D.
192 PREMIERB PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRB QUATRIEME).
6. TAVTON KAI ANAPXON KAI AT€J\€VTHTON €J\IK0€14t.lC 11€ lllVXH KINHTAI KA0 OCON 6.
H. et de ipso et sine initio et infinibile. Convertibiliter autem anima movetur quando H.
E. et idipsum et non-inchoans et non-finitum. Oblique vero anima mO'lJetur quantum E.
S. et idem et sine principio et interminabile. Oblique autem anima movetur in quantum S.
R. idem et imprincipiatum et interminatum. Oblique autem anima movetur secundum R.
A. atque idem, principioque et fine carens. Oblique vero mO'lJetur anima in quantum A.
F. ídem, neque principium habens neque finem. Oblique vero movetur anima quatenus divinis sub- F.
P. unum est et ídem, et principio caret et fine. Inftexo vero motu cietur animus quamdiu P.
p. ...ouhov xoct ?í.vrx.pxov xcxt cinAeÚT'l'"ov. 'EA~xoe~ow¡; oe l}uxl} x~ vei'-rrx.~ xrx.O' óacN p..
L. unum est et ídem, et principio caret et fine. lnftexo vero motu cietur animus quamdiu L.
C. et idem et sine principio et sine fine est. Oblique vero cietur animus quando C.
D. et le m@me, sans commencement ni fin. L'ime a son mouvement hélicoldal, quand la D.
6. AMA J\OriKt.lC KAI 111€:::041Kt.lC KAI OION CVNMIKTOIC KAI METABATIKAIC €N€Pr€1AIC 6•
. H. sed rationabiliter et decursaliter et quasi commixtis et translativis operatiom'bus. H.
E. sed rationaliter et investigiose et ut commixtis et transitoriis operatiom'bus. E.
S. sed rationabiliter et diffuse et sicut commixtis et transitivis operationibus. S.
R. sed rationabiliter et digressive et velut commixtis et transitoriis operationibus. R.
A. 'Oerum rationaliter et latius ac veluti promiscuis transitoriisque actionibus. A.
F. sorte, sed rationq.li discurrenteque conditione, transeuntibus scilicet actionibus atque permixtis. F.
P. modo, sed cogitando et praetereundo, quasi permixtis ftuxisque actionibus. P.
P.· aAAa Aor~xw<; XIXL a~eEoo~xw<;, XIXL otov aup.p.LX":O~~ xrx.t p.e-rrx.6rx.·nxrx.~<; EYEf"(ELIX~<;. P.·
L. sed cogitando et praetereundo, quasi permixtis ftuxisque actionibus. L.
C. sed cogitando et discurrendo quasi permixtis ftuxisque actionibus. C.
D. ~ais .par. discours et par détours, par une activité complexe et successive. D.
6. . THN KAT €V0€1AN 11€ OTAN OVK EIC EAVTHN EICIOVCA KAI ENIKH 6.
H: Secundum rectitudinem autem, quando non in se ipsam introiens et uniali H.
E. Per vero directum, quando non in semetipsam intrans et singulari E.
S. In directum autem, quando non ad se ipsam ingressa et singulari S.
R. Secundum rectam autem, quando non in se ipsam ingrediens et singulari R.
A.· Recta vero linea mO'lJetur, cum non in se ingrediens neque singulari A.
F. . . Linea vero recta mO'lJetur:, ·. quando non ingreditur in seipsam .nec intellectuali unifor- F.
P. Recta autem linea, cum non ad se ingreditur et unico P.
P.·. ·. . Tl¡v xoc9' eú9ei'av oé, O't"IXY oúx e{<; ÉoctnT¡y e!aLOÜO'IX xoct SYLX~ P.·
L.'. _ Recta autem linea,"l--. cum non ad se ingreditur et unico L.
C.· . Directe vero mO'lJetur, quando non ad se ipsum ingreditur neque singulari C.
D.:L'ime connait le. mouvement direct, quand, au lieu de rentrer en soi, ou d'aller du mouve- D.
DIX-HUITIEME SECTION : DIEU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ. I93
o. NOEPOTHTI KINOVMENH TOVTO rAP c.>C E<I>HN ECTI TO KATA KVKI\ON o.
H. intelligibz"litate movens ( istud enim est, sicut dixi, secundum circulum), H.
E. z'ntellectualitate mota ( hoc enim, ut dixi, est quod secundum cydum), E.
S. intellectualitate mota (hoc enim est, sicut dixi, secundum circulum), S.
R. intellectualitate mota (hoc enim, ut dixi, est quod secundum circulum), R.
A. spiritus effectu acta (hoc enim est, ut dixi, in orbem moveri), A.
F. mique proprietate movetur (hoc enim est, ut dixi, circuitum agere), F.
P. mentís motu detur (hoc enim est, ut dixi, in orbem drcumque ferri), P.
p.. voepÓTT¡"t~ XLVOUfJ-ÉYij (-rou-ro ycíp, wc; ecpr¡v, écr-rt 't"O X!X"t<X xÚxAov), P.·
L. mentís motu detur (hoc enim est, ut dixi, in orbem circumque ferri), L.
C. motu spiritali fertur (nam hic motus circularis est, ut dixi) C.
D. ment spirituel unissant, (ce qui, nous l'avons dit, serait le mouvement circulaire), D.
tl. AMA nPOC TA nEPI EAVTHN nPOEIOVCA KAI AnO Tc.>N e:::c.>eEN c.>CnEP Ano TINc.>N CVM- o.
H. sed ad ea quae erga ipsam sunt procedens, et de exterioribus, tamquam de quibusdam H.
E. sed ad ea circa se proveniens, et ab his extrinsecus tamquam a quibusdam E ..
S. sed ad ea quae sunt circa se zpsam progreditur, et ab exterioribus, sicut a quibusdam S.
R. sed ad ea quae circa se ipsam procedens, et ab exterioribus, quemadmodum a quibusdam R.
A. sed ad ea quae sunt circa se prodiens, · ab exterioribus, veluti a quibusdam A.
F. sed ad externa procedens, ab eis, velut a signis quibusdam F.
P. sed ad ea quae drcum eum sunt prodit, et ab iis quae extrinsecus z"ncidunt, quasi a signis P.
p.. &)J <X 7tpoc; -r:X 7tEpt buTI¡v 7tpo'ioucra., X!Xt cX7t0 -rwv e~w&ev, W(ITCEp cid -:wwv crup.- P.·
L. sed ad ea quae circum eum sunt prodit, et ab iis quae extrinsecus incidunt, quasi a signis L.
C. sed ad ea quae ipsi vicina sunt progreditur, et a rebus externis, non secus ac signis C.
D. elle se porte vers ce qui l'en.toure, se sert de ces choses extérieures comme D.
6. 801\CUN nenOIKII\MENCUN KAI nenAH0VCMENc.>N Enl TAC AnMC KAI HNc.>MENAC ANAfETAI 6.
H. symbolis variis et multiplicatis, ad simplices et coadunatas ducitur H.
E. symbolis variatis et multiplicatis, in simplas et unitas reducitur E.
S. signis variatís et multíplicatís, ad simplices et unitas sursum agitur S.
R. figuris variatis et multiplicatis, ad simplices et unitas reduci R.
A. signis variis ac multiplicibus, ad simplices atque conjunctas intelligentias A.
F. variis multiplicibusque, ad simplices et unitas contemplationes F.
P. quzousdam multis ac variis, ad ea quae simplicia conjunctaque sunt cogno- P.
p.. OÓAwv 7tE7tOLXLAp.Évwv xa.t 7tE7ti,r¡&ucrp.évwv, E7tt -rae; &7tAiic; xrxl. 1¡vwp.év!Xc; dváye-rcu p..
L. quibusdam multís ac variis, ad ea quae simplicia conjunctaque sunt cogno- L.
C. quibusdam variis ac multiplicibus, ad simplices et unitas contemplationes C.
D. de symboles variés et innombrables pour s'élever aux spectacles simples et D.
6. KINHC€c.JN KAI nOMúl nPOTEPON Tc.JN €KACTOV MONúlN KAI CTAC€c.JN KAI lt.PVC€c.JN 6.
H. motionum, et multo ante. uniuscujusque mansionum et statuum et terminationum, H.
E. motuum, et multo prius unoquoque mansionum et stationum et collocationum, E.
S. omni, et multo prius uniuscujusque mansionum et stationum et collocationum, S.
R. motionum, et multo prius uniuscujusque mansionum et stationum et collocationum, R.
A. motionum, et multo prius cujusque mansionum statuumque ac firmitatum, A.
F. sensibilium, multoque prius uniuscujusque mansionum et statuum atque firmitatum. F.
P. percipiuntur, ai; multo etiam prius uniuscujusque et mansionum et statuum et firmitatum, P.
p.. xw-/¡aEWV, xiXt 'ltOAAij> 1tpÓnpov ..-wv éxCÍ.'l"'tOU p.ovwv xiXt a't&aewv x~Xt topÚ'l"ewv p..
L. percipiuntur, ac multo etiam prius uniuscujusque et mansionum et statuum et firmitatum, L.
C. motionum, statuumque ac firmitatum, C.
D. se font dans le monde, et, beaucoup plus encore, des demeures, des états et des repos de tous, D.
6. AITION ECTI KAI CVNOXIKON KAI nePAC TO KMON KAI ArA60N KAI Vn€P nACAN CTACIN 6.
H. causa est et comprehensale et terminus bonum et benignum, et super omnem statum H.
E. causa/e est et continens et finis et bonum et optimum, et super omnem statum E.
S. causa est et contentiva et finis pulchrum et bonum, quod est super omnem sta- S.
R. causa est et contentum et terminus pulchrum et bonum, quod super omnem stationem R.
A. causa est et continens et finis pulchrum ipsum atque bonum, quod supra omnem statum om- A.
F. auctor est et conservator et finis ipsum bonum atque pulchrum, omni statu motuque F.
P. causa est et finis eaque continet pulchrum ac bonum, quod statum omnem et P.
p. o IX['nov Éa't"~ XIXt auvox ~xov XIXt 1tÉf1X~ 't"O XIXAOV XIXt riy1X6Óv' -ro Ú1tsp -;tli'l"IXV a-rciaw p..
L. causa est et finis eaque continet pulchrum ac bonum, quod statum omnem et L.
C. causa et conservatio et finis est bonum illud pulchrum, quod est supra statum C.·
D. la cause, le conservateur et le terme, c'est l'ttre beau et bon qui dépasse tout état et D.
6. KAI t.l OV KAI ele O KAI OV eNeKA KAI rAP e::; AVTOV KAI t.l AVTOV o.
H. et per eum et in eo et propter eum. Etenim ex ipso et per ipsum H.
E. et per ipsum et in ipsum et propter ipsum. Etenim ex ipso et per ipsum E.
S. et in quo et ad quod et cujus gratia. Etenim ex ipso et per ipsum S.
R. et in quo et in quod et cujus gratia. Etenim ex ipso et per ipsum R.
A. et, in quo et ad quod et cujus gratia sunt omnia. Ex ipso namque et per ipsum A.
F. et,.in quo et ad quod et cujus gratia haec omnia fiunt. Jam vero ex ipso atque per ipsum F.
P. et in quo atque in quod cujusque causa fit. Etenim et ex eo et .per ipsum P.
P.· xcxt Év éí> xcxt ELe; 8 XIXt oú EVSXI7.. K1Xt y&p E~ IXthov XIXt o~· cxthov P.·
L. et in quo atque in quod cujusque causa fit. Etenim et ex eo et per ipsum L.
C. status omnis ac motus exsistit; Etenim ex ipso et per ipsum· c.
D. fait en Lui, pour Lui, a. cause de Lui. Car c'est de Lui et grílce a Lui D.
DIX-HUITIEME SECTION : DIEU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ. 195
6. KAI OVCIA KAI Zc.>H nACA KAI NOV KAI ljJVXHC KAI nACHC <PVC€c.>C Al CMIKPOTHTEC Al 6.
H. et substan#a et vita omnis et mentís et animae et omnis naturae, minorationes, H.
E. et essentia et vita omnis et mentís et animae et omnis naturae, parvitates, E.
S. et substantia et vita omnis et mentis et animae et omnis naturae, S. parvitates,
R. et substantia et vita omnis intellectus et animae et omnis naturae, R. parvitates,
A. et substantia et vita omnis est, et sen~us et animae naturaeque omnis, A. decrementa,
F. essentia vitaque omnis intellectus et animae naturaeque exsistit, praeterea parvitates,
F.
P. omnis essentia ac vita est et mentís et animi et omnzs naturae, P. parvitates,
:.J.. xcú oúa[ot XIX~ ~w7¡ 1tio-1X xott voü xiXt o/uxlí.; xú 1t:Ía-r¡<; cpúaewc;, 1Xl o-p.LxpÓTI}n<;, 1Xl p..
L. omnis essentia ac vita est et mentís et animi et omnis naturae, parvitates, L.
C. et substantia et vita omnis et mentís et animae atque universae naturae, parvitates, C.
D. que viennent la substance et la vi e de 1'esprit, de 1'áme et de. tout etre, ce qui est moin- D.
tí. ICOTHTAIC Al M€rMIOTHT€C TA M€TPA nANTA KAI Al Tc.>N ONTc.>N ANAI\OriAI KAI APMONIAI 6.
H. aequalitates, magnitudines, mensurae omnes et essentiarum analogiae et harmoniae et H.
E. aequalitates, magnitudines, mensurae omnes et exsistentium corrationalitates et compactiones et E.
S. aequalitates, magnitudines, mensurae omnes, exsistentium proportiones et harmoniae et con- S.
R. aequalitates, magnitudines, mensurae omnes et entium analogiae et harmoniae et compre- R.
A. aequalitates, augmenta, mensurae omnes et proportiones reruni et congrúentiae et contem- A.
F. aequalitates, magnitudines, mensurae omnes, proportiones rerum, congruentiae, commix- F.
P. aequalitates, magnitudines, mensurae omnes, rerum proportiones, concentus, tempera- P.
:.J.. lo-Ó't"7j7E<;. IXt fJ-EYIXAELÓ'L""Ij-rEc,;, 't"a p.É'L"p'l. 7t:ÍV'L"IX XotL otl 'L"WV ÓV't"WV cXVIXAOy(IXL XIXt &pp.ov(IXL p..
L. aequalitates, magnitudines, mensurae omnes, rerum proportiones, concentus, tempera- L.
C. aequalitates, magnitudines, mensurae omnium et rerum proprietates et concentus et con- C.
D. dre, égal, ou plus grand, toutes les tailles, les rapports, harmonies, compositions des ·D.
6. KAI KPACEIC Al OAOTHTAIC TA M€PH nANTA €N KAI nAHSOC Al CVNA€C€1C Tc.>N M€Pc.>N o.
H. mixtiones, universalitates, partes omnes, unum et multitudo, et colligationes partium, H.
B. concretiones, universitates, partes, unum omne et multitudo, conjunctiones partium, E.
S. cretiones, totalitates, partes, omne unum et multitudo, · et conjunctiones partium, S.
R. hensiones, totalitates, partes, omne unum et multitudo, colligationes partium, R.
A. peramenta, integritates, partes, totum unum atque multitudo, colligationes partium, A.
F. tiones, integritates, partes, quodlibet unum, quaelibet multitudo, partium nexus, F.
P. tiones, tota, partes, unum omne ac multitudo, partium copulationes, omnis P.
t.J.. XIX~ xpci.o-EL<;, 1Xl ó),ón¡'t"e:c;, -re% p.ép·11, 1tiv ev xiX1. 1tA1jGoc;, 1Xl auvoéasLc; -rwv p.epwv, p..
L. tiones, tota, partes, unum omne ac multitudo, partium copulationes, omnis L.
e. cretiones, tota, partes, omne unum et multitudo, conjunctiones partium, C.
D. etres, les ensembles, les parties, l'unité pleine, la multitude, les. alliances· des parties, D.
6. OVCIA nACA AVNAMIC OACA ENEPrEIA nACA e:::IC nACA AIC0HCIC nAC /\OfOC nACA o.
H.substantia,-.omnis virtus, omnis operatio,. omnis. habitus, omnis sensus, tomnis sermo, omnis H.
1]. essentia,-·. omnis virtus, omnis operatio-,, omnis. ·habitus,, .p.\ 1.11 ;- ,., <r omnis; sensus~' omnis. ratio;'. omnis E:
S. substantia-; omnis .. virtus, omnis operatit?, omnis habitus, · · omnis sensus; · omne verbum;-: omne S.
R. substantia, omnis virtus, omnis operatio, omnis habitus, · '; omnis, sensus; omnis ratio;, omnis R.
A. substantia, omnis virtus, omnis operatio, omnis habitus, ·· . omnis. sensus; sermo omnis, omnis A.
F. essentia, quaevis potentia, omnis actio, omnis habitus,. ·. ·. tí . omnis sensus, ratio, F.
P. essentia, vis omnis, omnis actio, habitus. omnis, sensus omnis, omnis sermo, omnis P.
p. OUO"LJt, 'ltia:x .óúva.p.L~, 'ltaaa. evépysL:x, 'ltiaa. e~L<;, .. ·.; .''!tao-a. a.taG·r¡a~c;. 'Ita<; j,óyoc;, 'ltaaa. P.·
L. essentia,. vis omnis, omnis actio, habitus omnis, , . .:~~ ''-' sensus'-' o,mnis, omnis sermo, omnis L.
C. tia, .omnis facultas sive potestas, omnis actio,:.omnis., habitus, .., , omnis sensus, omnis' ratio,- omnis C.
.D. ~ssence, toute¡ puissance, toute. vigueur; toute,,,dispositio~¡¡, . tout. sens, tout. concept; ~oute .D.
6. NOHCIC nACA. enA41H nACA EniCTHMH nACA, ENWCIC; •:':i/'1:- KAI An/\WC nAN. ON EK, TOV KAI\OV 6.
H.intellectus, omnis tactus, omnis disciplina,· omnis · coadunatio, et simpliciter omne quod est de bono H.
E. intellectus, omnis illuminatio, omnis scientia;. omnis unitas, et simpliciter omne ON ex bono E.
S.factum, OT(Znis tactus, omnis scientia, omnis unitio, et simpliciter omne· exsistens ex S.
R. intellectus,. omnis tactus, omnis scientia, omnis. unio, .· et simpliciter. omne. ens ex pulchro .R..
A. intelligentia,, tactus omnis, omnis scientia,, omnis unio,,, /. •.',\·:'. simpliciterque omneu¡uod· ex. pulchro ..4...
F,. inte.lligentia,~ IOftus, scientia, u~io, ~ ·1·:.:1·<·, -.:)::;·;"){¡:ii~: ,<'•n i.· atque.: 1simpliciter,;;, quidquid: est' .: ex
P. rnentis notitia~ omnis tactus, omnis. scientia,, omnis conjiinctio, et, u11o nomine quidquid est· ex pul-
P.· VÓ"f\O"L~, 'lt-iO"~ én::xr¡-1¡, 1taaa. IÍ'ItLá-r-/¡p."f\, 'lta(T:X E\IWO"L~, : ' . . . ·. xa.i,. ~'lt),w<; ·. iiv' 0\1,. éx ,;ou xa.Aou
L. mentís notitia, omnis ta,ctus; .omnis scientía,· omnis.. conjunctio~ et• uno nomine· quidquid est ex pul"!".
C. intelligentia, omni$ tactus, omnis scientia, omnis copulatio, et•;simpliciter.. omne quod ex. pul...
D. pensée, tout contact, toute expérien!!e,. toute'. union ; ·, ·· en un mot,>. tout ¡ ce . qui vient du D•..
DIX-HUITIEME SECTION : DIEU BON EST BEAU ET LA BEAUTÉ. 197
6. KAI ArAeOV KAI EN TCU KMCU KAI ArAeCU ECTI KAI EIC TO KMON KAI ArAeON EnJCTPE4lETAI 6.
H. et benigno et in bono et in benigno est, et in honum et in henignum convertitur. H.
E. et optimo ei in bono et in optimo est, et in bonum et optimum convertitur. E.
S. pulchro et bono et in pulchro et bono est, et ad pulchrum et bonum convertitur. S.
R. et bono et in pulchro et bono est, et in pulchrum et bonum convertitur. R.
A. est et bono et in pulchro et bono, et ad pulchrum bonumque convertitur. A.
F. pulchro bonoque exsistit, et in pulchro bonoque consistit, et ad pulchrum bonumque convertitur. F.
P. chro ac bono et in pulchro bonoque est, atque ad pulchrum honumque rejertur. P.
¡;.. X()(L &.ycz9oü xcú sv -r<J) X<Xf.<J} X()(L :iycxO<J) Éo--:i, xczt el<; -ro xcx"Aov x<Xt riycz9ov €7no--rpécpe-rcx~. p..
L. chro ac bono et in pulchro bonoque est, atque ad pulchrum bonumque refertur. L.
C. chro et bono exsistit et in pulchro et bono est, et ad pulchrum et bonum convertitur. C.
D. Beau et du Bon demeure dans le Beau et le Bon, se rapporte au Beau et au Bon. D.
6. KAI nANTA OCA ECTIN KAI rJNETAI lliA TO KAAON KAI ArAeON ECTIN KAI rJNETAI 6.
H. Et omnia quaecumque sunt et fiunt per bonum et benignum sunt et fiunt, H.
E. Et omnia. quaecumque sunt et fiunt per honum et optimum sunt et fiunt, E.
S. Et omnia quaecumque sunt et fiunt propter pulchrum et bonum sunt, fiunt, S.
R. Et omnia quaecumque sunt et fiunt propter pulchrum et bonum sunt et fiunt, R.
A. Et omnia quaecumque sunt et fiunt ob pulchrum et bonum sunt et fiunt, A.
F. N empe quaecumque sunt et vivunt propter pulchrum bonumque sunt et fiunt, F.
P. Et quae sunt ac fiunt boni pulchrique causa et sunt et· fiunt omnia, P.
fl-· Kcxt 7ttXV'rCX 5o-ex éo--rt xcxt yLve-rcz~ o~& 'rO XCXAOV xcxt áyaGov EO"'rL xcxt YLVE'rCX~, P.·
L. Et quae sunt ac fiunt honi pulchrique causa et sunt et fiunt omnia, L.
C. Et quaecumque sunt et fiunt propter pulchrum et bonum sunt et fiunt, c.
D. Tout ce qui est ou va se faire existe ou va se faire grice au Bon et au Beau. D.
6. KAI nPOC AVTO nANTA OPA· KAI· Vn AVTOV KINEITAI KAI CVNEXETAI KAI AVTOV ENEKA 6.
H. : et ah ipso omnia videntur, · •.' , et ab, ipso• moventur et continentur; , et propter ipsum H.
E; · et ad hoc omnia vident, · · · ' et::· ab. ipso moventur et · continentur, ' et propter ipsum E.
S. et ád ipmm omnia inspiciunt, e{·ab.·ipso·maventur et.continentur;: ,, ' et ipsius gratia S.
R .. , et ad ipsum omnia respiciunt;. ,' et 'ab · ipso; moventur et continentur, et ipsius gratia R~
A; ipsumque aspiciunt omnia,; · ·.~· et ·ah ipso>'moventur; atque continentur, • et ipsius gratia A.
F. ad' ipsum enim omnia spectant, ab eodem· moventur et continentur, ·: praeterea ipsius gratia et F.
P. ipsumque. omnia intuentur, . et ab · eo moventur ac continentur, · ejusque causa P.
p.. xal. 1tp0<; aÚ-;o n:&v'-ra Óp~, XCXL ú1t' cxú-roü x~ve'L-:cx~ XCltL a-uvexe-ra~, XCltL otÚ-roiJ evexa. P.·
L. ipsumque: 'oinnia intuentur, :· et ab eo moventur ac. conti~tiir, ,,,\ ejusque causa L. ·
C. et cuneta in' ipsum intuentur, \ : et ab: eo moventurt~t"consmántur;, ' ·, et ipsius gratia C;
D~ Tout a:<Jeá yeux fixés sur. Lui. ·.~ d-í1 C'est Lid quhimeut•retl garde~ll'~~ ·: · "\' C'est< pour Lui; D~
1
6. KAI 41 AVTO KAI EN AVTCU ,·.:• nACA.APXH nAPAllEifMATIKH TEI\EIKH noiHTIKH. 6.
H. et per ipsum et in ipso : ,. '' . ·. omne initium paradigmale~· perfectale, factura/e, H.
E. et per ipsum et in t'pso omne, principium exemplativum, consummativum, intellectuale, E.
S. et propter ipsum et in ipso omne principium exemplare, finale, efficiens, S. .
R. et propter t'psum et in ipso · omne principium exemplijicativum;-' perjectivum, jactivum, R.
A. et per ipsum et in' ipso est ·•, principium.omne a quo exempza,dicuntur, principium consummans;A,
F; per· ipsummet, et in' eodem est '" '· •·'' omne•principium ·exempláre, perjiciens, efficiens; ,:. • ·F.
_et per t'psum atque in·eo•est omne princi:Pium quod,·exempli~"e-Xprimendi; perficiendi,1 faciendi vimP.
',1'
p,
fl-· XCXL a~· cxtho l(Cl(L ~V otú-ri¡J: ti' TtéiO"ot ripx7: 1t!Xp<XOe~yp:a-;tx1}, 'rSAe-rtx-1}, 1t0t1j'r~x·~. P.·
L. et per ipsum atque in eo>esi, •i'.··:·· ' omne principium exemplare; jinale;."efficiens,
1
L.
C. et propter ipsum et in ipso ·' omne principium exemplare,"finale, efficiens, C.
D. par· Lui. et en Lui ··, qu 'est to~te cause, exemplaire¡ final e,, efficiente, ' D~
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. nAN nePAC H INA CV/\1\ABc..>N €1nc..> nANTA TA ONTA €K TOV KAI\OV KAI ArAeOV 6.
H. omnis finis, (ut quae comprehendens dicam) omnia quae sunt de bono et benigno, H.
E. omne summum, aut ( ut comprehendens dicam) omnia quae sunt ex bono et optimo, E.
S. omnis finis, aut (ut comprehendens dz"cam) omnia exsistentia ex pulchro et bono, S.
R. omnis terminus; ( ut comprehendens dicam) omnia entia ex pulchro et bono, R.
A. omnis finis, sive ( ut perstringam breviter) omnia quaeque sunt ex pulchro et bono sunt, A.
F. unusquisque terminus, sive ( ut summatim dicam) quaecumque sunt ex pulchro sunt atque bono, F.
P. finis omnis, aut (ut summatim dicam) omnia quae sunt ex pulchro sunt et bono, P.
f'-· 7taV 7tÉflCl~, T¡ (fva rru)J..aowv si7tw) rcCÍ.V't!J. 't'b. o'na EX 'tOU xa),ou xat &yaGou, p..
L. finis omnis, aut (ut summatim dicam) omnia quae sunt ex pulchro sunt et bono, L.
C. omnis finis, et ( ut summatim dicam) omnia quae sunt ex pulchro et bono exsistunt, c.
D. et toute fin. Pour tout dire en un mot, tout ce qui est vient du Beau et du Bon, D.
6. OTI e::: AVTOV KAI .lil AVTOV KAI EN AVTW KAI EIC AVTON TA nANTA WC <PHCIN o.
H. quía ex ipso et per ipsum et in ipso omnia, ~'icut
sacer H.
E. quía ex ipso et per ipsum et in ipso et in ipsum sunt omnia, ut ait E.
S. quoniam ex ipso et per ipsum et in ipso et ad ipsum omnia, sicut dicit S.
R. quoniam ex ipso et per ipsum et in ipso et in ipsum omnia, ut ait R.
A. quia ex ipso et per ipsum et in ipso atque in ipsum omnia sunt, ut sacra tes- A.
F. quoniam ex ipso atque per ipsum et in ipso atque ad ipsum omnia pendent, quemadmodum sa- F.
P. quoniam ex z'pso, per ipsum et in z'pso atque in ipsum sunt omnia, ut divina P.
?. o'L é~ :xú,ou x:xt oL' :xú,ou x:xt Év whi¡> x:xt si<; :xú-;o -;& 1ttiv-;:x, W~ rp1¡o-LV p.·
L. quoniam ex ipso, per ipsum et in ipso atque in z'psum sunt omnia, ut divina L.
C. quoniam ex ipso et per ipsum et ad ipsum omnia, sicut ait C.
D. puisque tout est de Lui, par Lui, en Lui, pour Luí, comme le dit D.
6. O IEPOC 1\0rOC nACIN OVN ECTIN TO KAI\ON KAI ArAeON E<PETON KAI EPACTON 6.
H.inquit sermo. Omnibus ergo est bonum et benignum desideratum et concupitum H.
E. sacer sermo. Omnibus est igitur bonum et optimum concupiscibile et amabile E.
S. sanctus sermo. Omnibus igitur est pulchrum et bonum desiderabile et amabile S.
R. sacer sermo. Omnibus igitur est pulchrum et bonum appetibile et amabile R.
A. tantur eloquia. Omnibus igitur est pulchrum ac bonum desiderabile et amabile A.
F. crum testatur eloquium. Ipsum ergo pulchrum atque bonum est omnibus appetibile, amabile, F.
P. scripta tradunt. Est igitur id quod pulchrum est et bonum expetendum, amandum, dili- P.
¡J.. ó tspo~ :Aóyo<;. IIa.,w ouv éO"'rt ,b x:x:Aov x:xt áy:xGov écps,bv xa:t ép:xcHov ¡;..
L. scripta tradunt. Est igitur id quod pulchrum est et bonum expetendum, amandum, dili- L.
C. scriptura. Universis igitur pulchrum et bonum desiderabile et amabile est et ab C.
D. I'Écriture. Pour tous le Beau et Bon est désirable, souhaitable, D.
6. KAI AVTA EAVTWN EKACTA CVNEKTIKWC KAI nANTA TOV KAII.OV KAI ArAeOV 6.
H. et ipso ipsa unaquaeque consistunt, et omnia bonum et benignum H.
E. et kaec semetipsa singula quaeque connexe, et omnia bonum et optimum E.
S. et ipsa singula se ipsa contentive, et omnia pulckrum et bonum de- S.
R. et ipsa se ipsa singula contentive, et omnia pulckrum et bonum R.
A. et ipsa se amant singula suae ratione continentiae, et omnia, quaecumque faciunt et A.
F. et singula semetipsa se videlicet continendo, cuneta denique, quidquid agunt atque F.
P. et a se ipso quidque conservandi sui causa amatur, quaeque faciunt atque volunt, ejus quod pul- P.
;J.. Xelt alha ÉClU't"WV EX:X.tr't"Cl (fUVEX't"Lxwc;, XClL 7tCÍV't"Cl 't"OU XClAOÜ xal. &.yotGoü P.·
L. et a se ipso quidque conservandi sui causa amatur, quaeque faciunt atque volunt, ejus quod pul- L.
C. et singula se ipsa conservando se, et omnia, pulckrum et bonum C.
D•. et que chacun conserve avec amour sa place. C'est l'envie du Beau et du Bon qui D.
6. €cJ)I€MENA fiOIEI KAI BOVAETAI nANTA OCA nOI€1 KAI BOVAETAI nAPPHCIACETAJ AE KAI TOVTO 6.
H. appetentia facit et vult omnia quaecumque fecit et voluit. Confidet autem et istud H.
E. desiderantia fact"t et vult omnia quaecumque fact"t et vult. Audebit autem et koc E.
S. siderantiafaciunt et volunt omnia quaecumque faciunt et volunt. Confidit autem et koc S.
R. appetentia faciunt et volunt omnia quaecumque faciunt et volunt. Libere propalabit autem et R.
A. volunt, pulckri et boni desiderio et faciunt et volunt. Confidenter id quoque ven·s- A.
F. volunt, boni pulckrique desiderio faciunt atque volunt. Audebit et koc F.
P. ckrum est et bonum cupiditate ducta, et faciunt et volunt omnia. Audebit etiam koc P.
¡J.. StpLÉp.eva 1tOLEL Xell. ~oÚAE't"ClL rr&.v-.:-or. o~a. 7tOLEL xor.l. ~oú),E't"?.L. lla.pfl'1¡~LcX~E't"OCL OE XClL 't"OÜ':O fL ·
L. ckrum est et bonum cupiditate ducta, et faciunt et volunt omnia. Audebit etiam koc L.
C. expetendo faciunt et volunt quaecumque faciunt et volunt. Quin et koc vere C.
D. pousse a faire et a vouloir tout ce qu'on peut faire et vouloir. Pour @tre vrai, il faut D.
6. ElnEJN O AII.H9HC AOrOC OTI KAI AVTOC O nANTWN AITIOC Al ArAeOTHTOC VnEP- 6.
H. dicere verus sermo quia et ipsa omnium causa, per benignitatis superemi- H.
E. dicere vera ratio quia et ipse omnium causalis, per bonitatis excellen- E.
S. dicere verus sermo quod et ipse omnium causa, propter bonitatis exces- S.
R. koc dicere vera ratio quoniam et ipse qui omnium causa, propter bonitatis superabun- R.
A. sima ratione dicemus quod ipse quoque auctor omnium, pro bonitatis magnitu- A.
F. vera ratio dicere, ipsam omnium causam , propter bonitatis exube- F.
P. vera ratio dicere ipsum quoque rerum omnium auctorem, pro singulari bonita/e P.
p.. eL1re:tv b dA7¡6~¡; lóyoc; 0-r!. Xel~ aÚ't"O~ Ó 7t0CV'"o:"WV Cle't"LOc; oL' &.yel&Ó't""fl't"Oc; ímep- p.
L. vera ratio dicere ipsum quoque rerum omnium auctorem, pro singulari bonitate L.
C. audemus dicere quod ipse qui est omnium causa, propter excellentiam boni- C.
D. m@me oser dire que 1'Auteur de toutes choses, dans sa surabondante D.
DIX-NEUVIEME SECTION : DIEU BON EST L' AMOUR TOUT AIMABLE. 201
o. KAI ECTIN KAI O 0EIOC EPúlC AfA00C ArA00V AlA TO AfA00N AVTOC fAP AfA00EPfOC 6.
H. Est et divina cupiditas benigna benigni per benignum ; ipsa enim benopera H.
E. Et est eü'am divinus amor optimus et optimi per optimum ; ipse enim benefactor E.
S. Et est divinus amor bonus boni propter bonum ; ipse enim bonum operans S.
R. Et est et divinus amor bonus' boni propter bonum ; ipse enim bonioperator R.
A. Est etiam et divinus amor bonus et boni et propter bonum ; ipse enim auctor benejicus A.
F. Est profecto divinus amor bonus boni propter bonum ; ipse enim amor benejicus F.
P. Est etiam divinus amor et bonus et boni et boni causa ; ipse enim bonus auctor P.
r· K~t sa-r~ xat b GeLO<; spw.; ocy:xGo.; ocyaGoü OL2 -ro ocy~Góv· a:J-ro.; y&p ó dyaGoepyo.; p..
L. Est etiam divinus amor et bonus et boni et boni causa ; ipse enim bonus auctor L.
c. Et est divinus amor bonus boni propter bonum ; ipse enim amor divinus qui boni- C.
D. L'amour Divin est bon, aime le bon, pour le bon. Cet amour qui fait le D.
6. OVK EIACEN AVTON AfONON EN EAVTúl MENEIN EKINHC€N AE AVTO EIC TO nPAKTI- 6.
H. non sinit ipsum sterilem in ipso manere, movit autem ipsum ad agendum H.
E. non sinit ipsum infecundum in se ipso manere, movit autem ipsum in agendum E.
S. non dimisit ipsum sine germine in se ipso manere, movit autem ipsum ad operandum S.
R. non dimisit se ipsum infecundum in se ipso manere, movit autem se ipsum in operari R.
A. nequaquam ipsum in se ipso manere infecundum permisit, sed ipsum ad operandum movit A.
F. non permisit ipsum sine germine in se manere, sed ad agendum movit P.
P. non passus est ipsum in se sterilem et infecundum maneie, · · sed eum impulit ad tigendum P.
V·· ovx e[aaE'I a.u-rov !í.yovov ÉY eau'<j) p.Éve~v, . '·' ÉXLY'"fla"E oe av-rov El<; -ro 1tp~x-rL- P.·
L. non passus est ipsum in se sterilem et infecundum manere, sed eum impulit ad agendum D.
C. non sivz"t ipsum in se sine foetu manere, sed potius movit eum ad operandum C.
D. 11 n'a pas supporté que Dieu demeure en soi stérlle : · · il L'a poussé a exercer D.
202 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. K€V€C9AI KATA THN AnANTú>N rENHTIKHN Vn€PBOI\N KAI MH TIC HMAC OI€C9ú> 6.
H. secundum omnium facturalem superexuberantiam. Et ne quis opinetur H.
E, juxta omnium genitivam excellentiam. Et ne quis nos arbitretur E.
S. secundum omnium generativum excessum. Et non aliquis nos opinetur S.
R. secundum omnium generativam superabundantiam. Et nullus nos existimet praeter R.
A.per excellentiam cuneta gignentem. Et nemo nos arbitretur praeter A.
F. per excessum omnium genitorem. Nemo vero nos arbitretur praeter F.
P. singulari abundantia, quae est procreatrix omnium. Nec vero nos quisquam putet P.
P.· XEÚeaGaL xoc-r& nrv &mivt"W\1 ywr¡'t"LxT¡V Ún:EpÓoA;/¡v. Kat p:l¡ -rLc; 1¡p.cic; oléaGw p..
L. singulari abundantia, quae est procreatrix omnium. Nec vero nos quisquam putet L.
C. secundum excellentiam virtútis suae omnium rerum effectricis, Neque vero nos quisquam putet C.
D. l'éminente puissance qui a tout fait. Et que personne ne pense que D.
6. nAPA TA /\OrlA THN TOV €Pú>TOC Enú>NVMIAN nP€CB€V€1N €CTI M€N rAP AI\OrON 6.
H. contra glosa cupiditatis cognominationem colamus. Est enim irrationabile H.
E. contra eloquia amoris cognominationem honorificare. Est quidem enim irrationabile E.
S. praeter eloquia amoris nominationem commendare. Est enim irrationabile quidem S.
R. eloquia eam quae amoris cognominationem honorare. Est quidem · enim irrationabile R.
A. scripturae sacrae auctoritatem amoris cognomen introducertt. Est enim ( ut reor) perquam sane A.
P. sacrarum litterarum auctoritatem amoris nomen colere. . Est enim irrationabile F.
P. contra scripturae. sanctae auctoritatem amoris nomen celebrare. Est enim alienum P.
p.. napa 't"a AóyLa ~V 't"OU spw-roc; én:wvup.hv !tpEaÓsÚsLv. "EO"'t"L p.b yap á./,o¡ov p..
L. contra scripturae sanctae auctoritatem amoris nomen celebrare. Est enim alienum L.
C. contra scripturae auctoritatem amoris nomen celebrare. Est enim a ratione alienum C.
D. nous allons contre I'Écriture en célébrant le nom d'Amour. 11 n'est a mon avis D.
p. ú>C OIMAI KAI CKAION TO MH TH AVNAM€1 TOV CKOnOV nPOC€X€1N AI\I\A TAIC 1\E:::ECI 6.
H. ( ut puto) et d6Jlium ·, · · : -non virtuti sensus attendere, sed sermonibus. H.
E. ( ut arbitror) et: stultum: · non virtuti intentionis attendere, sed dictionibus. E.
S. et pravum ( ut arbitror) , non virtuti intentionis intendere, sed dictionibus. S.
R. ( ut existimo) ·et stultum . non virtuti intentionis intendere, sed dictionibus. R.
A. irrationabile atque perversum non vim inspicere ac sensum, sed affligi dictionibus. A.
F. ( ut reor) atque absurdum non vim ipsam instituti exspectare, sed dictionibus inhaerere. · P.
P. ( ut opinor) et absurdum non vim instituti attendere, sed verba. P.
p.. (wc; oL'p.aL) xat o;xaLov 't"O p.-1¡ •{; ouváp.EL 't"OU O"XO'TtOU npoaéxsw á.AAa -rai'c; AÉeEO"L. P.·
L. ( ut opinor) et absurdum non vim instituti attendere, sed verba. . L.
C; ( ut opinor) et. absurdum non vim ipsam instituti .attendere, sed verba. ·,. ' c.
D. ni raisonnable ni sage. :'· . ·. de: négliger la valeur de l'idée pour s'attacher aux mots. · · o.
6. · KAI TOVTO OVK €CTI Tú>N TA 9€1A NOEIN,€9€1\0NTú>N IAION AI\I\A Tú>N HXOVC LJJII\OVC 6.
H. Et hoc non est divina volentium intelligere proprium, sed sonos exiles H.
E. Et hoc non est divina intelligere volentium proprium, sed sonos leves rE.
S. Et hoc non est divina intelligere volentium proprium, sed sonos leves S.
R. Et hoc non est divina intelligere volentium proprium, sed sonos nudos R.
A. ldque fuerit hominum non plane divina intelligere. cupientium, sed simplices captantium A.
F. , · Nec vero hoc est hominum dz"vina volentium: intelligere, · sed sonos dumtaxat nudos F.
P. Neque hoc proprium est eorum qui divina intelligere cupiunt, sed eorum qui sonos nudos P.
p.. Kat -;oU't"O· oúx sa't"L -rwv -ra Gsi'a vosi'v éGsAóV't"wv tOLov, rlAAa -rwv 1íxouc; 4L),ouc; p..
L. Neque hoc proprium est eorum qui divina intellige1'6 cupiunt, sed eorum qui. sonos nudos L~
C. Neque hoc proprium est eorum qui res divinas intelligere cupiunt, sed sonos exiles C.
D. Ce n'est pas 18. le fait de qui veut concevoir les choses divines, mais de qui n'écoute que D•
. ·'.·
DIX-NEUVIÍ!ME SECTION : DIEU BON EST L' AMOUR TOUT AIMABLE. 203
6. €1CA€XOM€NWN <> KAI TOVTOVC AXPI TWN WTWN AAIABATOVC e:::weeN CVN€XONTWN o.
H. suscipientium, et usque ad aures istos transitus foris continentium, H.
E. recipientium, et hos usque ad aures transeuntes forinsecus continentium, E.
S. suscipientium, et istos usque ad aures intransibiles extra continentium, S.
R. suscipientium, et hos usque ad aures impertransibiles exterius continentium, R.
A. sanos, eosque aure tenus ita continentium ut ad intima nequaquam penetrare permittant, A.
F. aucupantium, eosque tantum ad aures observantium interiora nequaquam penetrare, F.
P. probant, eosque aure tenus non penetrantes extrinsecus continent, P.
¡;,.. Et¡;oExop.évwv, xcú -roú-rou¡; !J.xr~ TWV WTWV cXO~iXÓÓ:-rou¡; eEw6Ev aUVEXÓVTWV. ¡J..
L. probant, eosque aure tenus non penetrantes extrinsecus continf:nt, L.
C. aucupantur, eosdemque extrinsecus aure tenus admittunt, C.
D. des sons, et les maintient a l'extérieur sans leur permettre d'aller plus loin que les oreilles, O.
6. KAI OVK €9€1\0NTWN €1A€NAI TI M€N H TOIAA€ 1\E:::IC CHMAIN€1 nwc A€ AVTHN XPH KAI 6.
H. et nolentium scire quod hujusmodi signijicat glosula, et quomodo oporteat eam H.
E. et nolentium scire quid quidem talis dictio significet, quomodove jam oporteat et E.
S. et non volentium videre quid quidem haec talis dictio significat, quomodo autem ipsam ·oportet S.
R. et non volentium scire quid quidem talis aliqua dictio significat, qualiter autem .ipsam oportet R.
A. nec scire volentium quidnam istiusmodi significet verbum, et quomodo oporteat illud A.
F. neque nosse volentium quid potissimum talis significet dictio, et quemadmodum deceat eam F.
P. nec scire volunt quidnam hoc verbum declaret, ac quonam modo aliis P.
P-· xcú oúx s6EAÓv-rwv EtOÉViXL ":L p.sv 1¡ TO~Ó:OE 'AiEL!ó a7jp.iX!VEL, 7tW¡; o€ ~XÚ-r'l¡v XP~ xtÚ p..
L. nec scire volunt quidnam hoc verbum declaret, ac quonam modo aliis L.
e. neque scire volunt quid hujuscemodi dictio significet, et quonam modo aliis C.
D. paree qu'il n'éprouve aucun désir, soit de savoir le sens d'un mot, soit d'expliquer ce mot D.
6. MH AIABAINOVCAIC EIC TO THC IJIVXHC AVTú>N NOEPON AM e:::ú> nePI TA X€1/\H KAI TAC AKOAC 6.
H. non transeuntibus ad animae edrum intellectum, sed foris circa labia et aures H.
E. non ingredientibus in animae suae intellectuale, sed joris circa labia et auditus E.
S. non transeun.tibus ad animae eorum intellectuale, sed extra circa labia et auditus S.
R. non transeuntibus in animae sui ipsorum intellectuale, sed extra circa labia et auditus R.
A. neque animae suae intelligentiam penetrantibus, sed extra circum labia et aures A.
F. neque ad intellectualem vim animae penetrantibus, sed extrinsecus t;ircum labia auresque F.
P. quae in mentem eorum non penetrant, sed extra circum labra et aures P.
!A· !A-}. O~~ÓIXWOÚa~Lr; Elr; "O rijr; ~uzi¡r; IXlÍ'rWV voepÓv, a_).).' sew 'ltEPL --& zelA'l¡ XIXt --.xr; dxo&r; !A·
L. quae in mentem eorum non penetrant, sed extra circum labra et aures L.
C. quae illorum intel/ectum minime feriunt, sed extra circum labra et aures C.
D. qui n'atteignent pas l'intelligence de l'ime, résonnent a l'extérieur, sur les levres D.
6. AVTú>N t.IABOMBOVMENAIC ú>CnEP OVK E:::ON TON TECCAPA APIE>MON t.IA TOV t.IC t.VO 6.
H. eorum personantibus, tamquam . .. quaternarium numerum per bis duo H.
E. eorum percrepitantibus, ac si non liceat quatuor numerum per bis duo E.
S. ipsorum resultantibus, sicut non sit possibile quatuor numerum per bis duo S.
R. ipsorum percrepitantibus, quemadmodum non possibile quatuor numerum per bis duo R.
A. perstrepentibus, quasi non liceat quaternarium numerum per duo bi's A.
F. sonantibus~ perinde ac si- non liceat quaternarium ·numerum exprimere F.
P. eorum perstrepunt, . · · ·. · ·•· ·quasi non Jiceat quatuor per bis duo P.
11-· ctthwv o~ct6op.6ou¡J-Évct~r;, WO"'ltEp oux e~ov 'rO 'Y "Éaactpct dpLG!Aov OLa "oü Otr;· ot.o !A.
L. eorum perstrepunt, quasi non liceat quatuor per bis duo L. ,,,\
6. H THN MHTPJt.A' AlA THC nATPit.OC · '·' H €T€Pú>N TI Tú>N nOMOIC TOV /\OrOV 6.
H. aut maternam pro paterna~ ,, ,, . aut ceteris quibusdam multis verbiH.
E. aut maternitatem per paternitatem; 1'<' aut aliis quibusdam multis orationis E.
S. aut maternum solum per patriam, · aut aliquid aliud significantium S.
R. aut prO'Oi.nciam per patriam, aut ·altirum ·quid multis orationis R.
A. si-pe maternam humum per patriam exponere, seu ·aliud quodlibet ex his ·quaé iniplurimis A.
P. sivé- maternam.· humum per. patriam. declaráre, · , ., <'i· :1 '1)~1: aliud quodvi_s' eorum.' quae' in• pluribus F.
R. :aut: maternizm patri.am'; per eam. qu'aéi patris est;. :i i ·: auúdenique aliqitid >'aliudt eorum quae ·ídem P.
f'-' '9¡· -;T.v · fJ.'1l't'ftOcx OL& .-~r;;; 'lt~"p(oo~, , • · · · · ' '9¡ g"epóv --~: -.wv 1toAAoi':; "oo ).óyou p..
L •. aut. maternam patri.am;pir ·eam. quae patris est>· .. aut.-·denique aliquid>'aliudieorum quae·idem L.
C. aut maternum solum. per' patrium, · . aut aliud quodlibet ·per· id quod in plurimis C.
D. lieu .:dederre , natale' le : pays. de ·.\mes peres, ou d'exprimer toute autre chose en' se•· ser- D,;
DIX-NEUVIEME SECTION DmU BON EST L'AMOUR TOUT AIMABLE. 205
6. /\OrON OTI CTOIXEIOIC KAI CVMABAIC KAI 1\E:::ECI KAI rPA«I>AIC KAI /\OrOIC XPWM€0A 6.
H. sermonem, quia elementis et syllabis et glosulis et scripturis et sermonibus utimur H.
E. rationem, quia elementis et syllabis et dictionibus et scripturis et orationibus utimur E.
S. rationem, quia elementis et syllabis et dictionibus et lineis et orationibus utimur S.
R. rationem, quia elementis et syllabis et dictionibus et scriptis et orationibus utimur R.
A. rationem, quod elementis et syllabis et vocabulis et scripturis· et sermonibus utimur A.
F. considerare nos elementis, syllabis, dictionibus, scripturis, sermonibus uti F.
P. audiamus, nos elementis, syllabis, verbis, scriptis, sermonibus, P.
p.. :Aóyov O"t"~ O'"t"o~zeio~~ xa~ o-u'AAa6a~~ xa~ :AéEeo-~ xat yparp!Xi'~ X!Xt 'Aóyo~~ xpwp.e9a P.·
L. audiamus, nos elementis, syllabis, verbis, scriptis, sermonibus, L.
C. doceat, elementis, syllabis, dictionibus, scriptis verbisque nos uti C.
D. reconnaitre que nous devons, a cause des sens, nous servir de lettres, de syllabes, de mots D.
ti. AKTICIN> EniBAMH.. TAIO ANOMMATOIC EniBOI\AIC .. OTAN A€ O NOVC AlA TWN' AIC9HTWN 6.
.H. radios.· qus. immittif in ·inoculatis 1 inceptionibus~ •· ·. ;- 1• ' · ' Quando autem mens ·sensibilibus 1I.
.E. radiis 4esiderabilibus se. immittit invisibilibus theoriis. Cum vero anima per sensibilia E.
S. se; immittit, radiis non oculorum. immissionibus:. . · · ·· Quando autem mens per sensibilia S.
R. radiis apponit• invisibilibus appositionibus. Cum autem intellectus per sensibilia R.
A. radios luminum nequaquam sensibiliumjactibus hauserit. Cum vero mens nostra per sensibilia A.
F. attingit perceptionibus quibusdam expertibus oculorum. Quando vero mens per sensibilia F.
P. r4dios non;, oculorum emissionibus: assequitur. · · Cum vero mens rebus quae sensu perci- P.
P.: &x-r~cr~v· €moá.A'A~ -ra.~¡; civop.p.choLt; E7tL6o'Aa.L'<;. "0..-a.v os ó voÜ<; OL& -rwv aLcr61)-rwv p..
L. radios• rtonr oculorum'. ~issionibus assequitur. . Cum vero mens rebus quae sensu perci- L.
.C. rP.diis. exoculatis· quasi; jaetibus: se ingerit. ,.• •l 1,', ¡' . Quando autem mens per sensilia e.
.D. inltceessible; l~éelairent saos, rién offrir aux yeux. ·, Quand l'esprit veút s'élever a l'aide des D.
.6. TAIC AIC6HC€CIN OVA€ AVTAI Tú) N(,) nAPACTHCAJ TA· AICE>HTA KM(,.')C AVNHCONTAI 6.
'H.sensibus, ''-'· .>. ·:neque ipsi mentí ostendi.. sensibilia bene.poterunt. . H.
·E. sensibus, \ ~
:· neque ipsi·. animo assistere serw'bilia. bene·, poterunt. E.
.S. sensibus, neque ipsi praesentare menti serw'bilia.· bene.· poterunt. S.
R. senn'bus, neque. ipsi intellectui repraesentare sensibilia bene· poterunt. R.
A. sensibus, ne ipsi quidem animo rite suggerere sensibilia poterunt. A.
/F. occurrunt, ne ipsi quidem sensus sensibilia menti rite porrigere poterunt. F.
P. sensibus,. ne ipsi quidem ea quae sub sensum cadunt mentí recte offerre poterunt. P.
p.. 't(X~.; a.ta-07\crea-w, oúos a.úut -:<f. vcj> 1t:lpaa-riia-otL 'toc ala-&·fl't'a xotAw.; OIJV7\<1ona.t. p..
L. sensibus, ne ipsi quidem ea quae sub sensum cadunt menti recte offerre poterunt. L.
C. sunt minime liquent, tum utique sensus res sensiles mentí porrigere minime possunt. C.
D. indéc.is, " :1 :,; les seos ne pourront pas présenter. a ·1'esprit• convenablement ces choses .D.
o. KAI THPHCeJ ce nePJXAPAKc.:lCON AVTHN KAI V41c.:lCet ce TIMHCON AVTHN INA ce nePJMBH 6.
H. sam et servabit te, pastina eam et exaltabit te, honorífica eam. ut complectatur te », H.
E. et custodiet te, amplexare eam et exaltabit te, honora eam ut te comprehendat », E.
S. et servabit te, complexare ipsam et exaltabit te, honora ipsam ut te comprehendat », S.
R. et servabit te, circumfulta ipsam et exaltabit te, honora ipsam ut te comprehendat », R.
A. et servabit te, circumda illam tibi et exaltabit te, honora illam ut complectatur te », A.
F. et servabit te, valla te illa ·atque extollet te, honora illam ut te complectatur », F.
P. et servabit te, circumda tibi illam et extollet te, honora eam ·ut te amplectatur », P.
p.. XotL n¡p-í¡aE~ a-E, 1tEp~zotpáxwaov ott.iTI¡v xott úo/waE~ a-E, •[p.·r¡aov ott.i-r-Y¡v rvot a-E 1tEp~ACÍO'{l », p..
L. et servabit te, circumda tibi illam et extollet te, honora eam ut te amplectatur », L.
C. et custodiet te, sepe illam et extollet te, honora eam ut complectatur te », C.
D. elle te gardera, . environne-la, elle t'élevera, honore-la et elle t'embrassera ,,, D•
6. KAI OCA AMA KATA TAC ePc.:lTIKAC eeOJ\OrtAC VMNHTAI KAITOI e11o:::e 6.
H. et quaecumque alía secundum cupidiales theologias hymnizantur. 'Atqui placuit H.
E. et quaecumque alía secundum amatorias theologias laudantur. Et quidem visum est E.
S. et quaecumque alia in amativis theologiis laudantur. Quamvis visum fuit quibus- S.
R. et quaecumque alía secundum theologicas amationes laudantur. Et quidem visum est quibus- R.
A. et quaeque alía in sacris litteris amatoria celebrantur. Atqui visum estA.
F. et quotcumque alia a theologú ratione quadam amatoria celebrantur. Jam vero quibusdam F.
P. omniaque alía quae in scriptis divinis amatoria celebrantur. Atqui visum est quibusdam P.
P.· xott oaot ;¡),Aot X:X7tX ':tX<; Epc.>-r~xiX<; 6EoAoy[o-.¡;; Úp.vEi"-:ott. K:xh-o~ €oo~é P.·
L. omniaque alía quae in scriptis divinis amatoria celebrantur. Atqui visum est quibusdam L.
C. et quaecumque alía in amatoriis de Deo sermonibus celebrantur Atqui visum est quibusdam C.
D. et tant d'autres passages qui chantent l'amour de Dieu. Bien plus, certains D.
6. TICI Tc.:lN KAS HMc.:lN tePOJ\Orc.:lN KAI eetoTePON eJNAI TO TOV ePc.:lTOC ONOMA TOV 6.
H. quibusdam nostrorum sacrisermonatorum et divinius esse cupiditatis nomen H.
E. quibusdam nostris theologis et divinius esse nomen amoris quam E.
S. dam nostrorum sanctos sermones dicentium divinius esse amoris nomen nomine S.
R. dam eorum qui secundum nos sacrologorum divinius esse amoris nomen eo quod R.
A. plerúque ex tractatoribus nostris divinius esse amoris quam dilectionis A.
F. ex nostris sacrorum tractatoribus visum est amoris nomen dilectionis caritatiive nomine F.
P. ex nostris qui de divinis rebus disseruerunt amoris quam caritatis nomen etiam esse P.
p.. naL 't"wv xot6'~p.lic; lEpoAóywv xott 6ELÓnpov ELV:XL 't"O 't"OU epw-ro<; Óvop.:x 't"OU P.·
L. ex nostris qui de divinis rebus dúseruerunt amoris quam caritatis nomen etiam esse L.
C. nostris sacrarum scripturarum tractatoribus nomen amoris divinius esse quam nomen C.
D. de ·nos auteurs sacrés ont cru que le nom d'antour est plus divin que le nom meme D.
1
6. THC ArAnHC rPAcll€1 !1€ KAI O 0€10C lrNATIOC O €MOC €PWC €CTAVPWTAI 6.
H. caritatis ; scribit autem et divinus Ignatius « Mea cupiditas crucifixa est >>, H.
E. dilectionis ; scribit autem et divinus Ignatius « Meus amor. crucijixus est >>, E.
S. dilectionis; scribit autem et divinus Ignatius « Meus amor crucifixus est », S.
R. dilectioms ; scribit autem et divinus Ignatius << Meus amor crucifixus est », R.
A. nomen ; scribit enim et divinus Ignatius ce Amor meus crucijixus est », A.
F. divinius esse; scribit enim et divinus Ignatius ce Meus amor crucijixus est », atque zn ipsis in- F.
P. divinius; scribit autem et divus Ignatius « Meus amor cruci affixus est », P.
P.· -.1¡~ ciycim¡~· ypcicpe~ OE xcx.t b Ge~oc; 'lyvci.. wc; (( 'O sp.oc; epwc; Ecncx.Úpw..cx.L )) ' P.·
L. divinius ; scribit autem et divus Ignatius « Meus amor cruci affixus est », L.
C. dilectionis; scribit enim divinus Ignatius << Meus amor crucifixus est », c.
D. de dilection. Le divin Ignace a écrit : « Mon amour est crucifié », et parmi les au- D.
6. KAI EN TAIC nP0€1CArWrAIC TWN /\OriWN €VPHC€1C TINA /\ErONTA nEPI THC 0€1AC COclliAC 6.
H. et in praelatis sermonibus invenies quemdam dicentem de divina sapientia : H.
E. et in ipsis introductionibus eloquiorum invenies quemdam dicentem de divina sapientia : E.
S. et in introductionibus eloquiorum invenies quemdam dicentem de divina sapientia : S.
R. et in ipsis introductionibus eloquiorum invenies quemdam dicentem de divina sapientia : R.
A. et in primis scripturarum institutionibus quemdam de sapientia divina dixisse comperies A.
F. structionibus ad sacra ducentibus quemdam (id est, Philonem) de divina sapientia dicentem audies: F.
P. et in primis scripturae sanctae institutionibus invenies quemdam haec dicentem de divina sapientia : P.
p.. xcú év 't"CX.L~ 7tpowr(l¡w¡a.~c; -:-wv Aoyiwv eÚplÍa-EL~ 't"WiX AÉjO'I"Z 7tept 't"li~ Gibe; aocpicx.; · p..
L. et in primz's scripturae sanctae institutionibus invenies quemdam haec dicentem de divina sapientia : L.
C. et in iis quae aditum ad scripturam praeparant quemdam invénies de divina sapientia aientem : C.
D. teurs qui nous conduisent aux Écritures vous en trouverez un qui a dit de la divine Sagesse : D.
6. €PACTHC Er€NOMHN TOV KAMOVC AVTHC WCT€ TOVTO AH TO TOV €Pt.>TOC ·O NOMA MH 6.
H. ce Cupidus fui pulchritudinis ejus ». !taque istud cupiditatis nomen nonH.
E. ce Amator factus sum formae illius ». ·. Itaque·hoc,.amoris nomen ne E.
S. « Amator factus sum pulchritudinis ejus >J. Quare hoc. quidem amorí's nomen ne S.
R. « Amator factus sum pulchritudinis ipsius ». Ut et hoc·· utique··amoris nomen non R.
A. ce Amator factus sum formae illius ». · Non ergo metuamus hoc amoris A.
F. ce Amator equidem formae illius sum effectus ». Quamobrún nomen hoc amoris minime F.
P. ce Amator factus sum pulchritudinis ejus ». Non igitur hoc amoris nomen P.
p.. ce 'Epcx.a't"T¡<; é¡evÓp.T¡v -.oü xciÁAou<; aúri¡<; ». "QO"'t"e 't"OÜ't"o oT¡ 't"O 't"OU epw't"o<; Óvop.cx. p.T¡ p..
L. << Amator factus sum pulchritudinis ejus ». Non igitur hoc amoris nomen L.
C. « Amator factus sum formae illius ». Quare ne propter hoc nomen amoris C.
D. « je me suis épris de sa beauté ». Done, que ce nom d'amour 'n'inspire aucune D.
:,,,·
2!0 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS-DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME)
o. EMOI rAP AOKOVCIN 01 9€01\0rOI KOINON MEN HrEICSAI TO THC ArAnHC KAI TO TOV EPCUTOC 6.
H. mihi enim putantur theologi commune quidem enarrare caritatis et cupiditatis H.
E. mihi enim videntur theologi commune quidem dixisse dilectionis et amoris E.
S. mihi enim videntur theologi commune quidem ducere dileétionis et amoris S.
R. mihi enim videntur theologi commune quidem duxisse dilectionis et amoris R.
A. mihi enim videntur theologi commune quidem arbitrari dilectionis et amoris A.
F. mihi sane videntur theologi commune quidem arbitrari dilectionis amorisque F.
P. mihi enim videntur theologi commune quidem caritatis et amoris nomen P.
P.· ép.ot yocp ooxoÜaLV ot GeoAóyo~ xowov p.ev l)yE'i"a9a~ 't'O rii~ riyli1t·ljc; X!lt 'tO ";OU f:pw-.oc; p..
L. mihi enim videntur theologi commune quidem caritatis et amoris nomen L.
c. mihi enim videntur theologi existimasse quidem commune nomen esse amoris et C.
D. Pour mol, j'estime que les auteurs sacrés donnent le m~me seos aux noms « dilection >> et D.
6. ONOMA AlA TOVTO A€ TOIC SEIOIC MAMON ANASEINAI TOV ONTCUC EPCUTA 6.
H. nomen, propter hoc sed et divini magis exponere veram cupiditatem, H.
E. nomen, propterea autem. divinis magis referre amorem, E.
S. nomen, ·· .· , . . propter hoc divinis apponi verum amorem, S.
R. nomen, propter hoc autem divinis magis reponere verum amorem, R.
.A.'nomen, ceterum idcirco divinis magis verum amorem assignare;- A.
F. nomen, sed propterea divinis · amorem ipsum· verum potius assignare, F.
·P. existimare, · . sed. divinis verum/amorem tribuere potius, P.
p.. ó'vop.a, O~il. -roti'to OE ":OLe; Qéio~c; p.iiAAov ocw.t~ei"'\lcu 't'OV OV't'Wc; epw't'a, p..
L. existimare, sed divinis verum amorem tribuere potius, L.
C. dilectionis, sed attribuisse divinis scripturis verum amorem, C.
D. « amour », et que, s'ils attribuent plus volontiers. aux choses. divines le véritable amour, D.
6. TOV ONTCUC EPCUTOC . OVX vq,• HMCUN MONON AMA KAI nPOC TCUN 1\0riCUN 6.
H. vera cupiditas non a nobis tantum, sed et a sermonibus H.
E. vero amore .•.. , ,, non a nobis tantum, sed ab eloquiis E.
S. vero amore . ,·.,.~\'.:· ,_,;·;,.,,,,, ,,, non a nobis solum sed ab- eloquiis .S.
R. eo qui verum amorem- , . ;- . \\. .. . , · .; '· .•.\'·,>' ·' non; a· nobis solum, sed et ab.; eloquiis R.
A)cum verus amor, \•,. ·, .;¡; . . ·' ,,, , ....... .~.v.\",non.,a. nobis modo, verum et a scripturis..ll.
F. ''(quemadmodum · Divinitatem · decet) .. :-' · :\.,. ' . '·-. nOn: soluni: a: nobis, sed etiam· ·a divinis F. .
P. (pro Dei dignitate )-:., . .' ;,\ \
>\ ·,: non a. nobis modo, sed etiam a scriptis P.
P.· TOU Ó'\l't'W~ epW'tO~ .' ; ' oóz;~útpi(.l¡p.wv p.ó·iov:; •. dAAoc xai. 1tp0c; 't'WV Ahy(wv p.,
L. (pro Dei dignitate) ' ,-,. · ·'> •;,: • ' ( non a nobis modo, sed etiam a· scriptis 1l
C. (ut Deus decet) ·, '·, r · '· , ¡,·., <,;:,-(·;~r :' ·:\'.f... non a1 nobis solum, sed ab ipsis sanctis :C.
D. ~tre chanté d'une maniere digne de Dieu, .. ;;.;;¡· ,.·:··~:·.: et,.par:nous, et par les SaintesD.
DIX-NEUVIEME SECTION : DIEU BON EST L'AMOUR TOUT AIMABLE. 211
6. eec.>NVMIAC OIK€1c.>C €AVTOVC €ni TON M€PICTON KAI Cc.>MATOnP€r]H KAI AIHPH- 6.
H. quae Dei nominationis, proprium sed se ipsos ad partitum et a c;orporidecoro ad divisum H.
E. divinae nominationis, proprie ad semetipsos, partibile et corporale et dividuum E.
S. Dei nominationis, juxta familiaritatem suam ad divisibilem et corpori convenientem et S.
R. Dei nominationis, proprie sibi ipsis ad particularem et corporidecentem et divisum R.
A. in Deo appellationis, ., pro infirmitate sua ad dividuum et corporalem divisumque delapsae A.
F. capere mfnime potens, suo quodam amore ad particularem, corporeum atque divisum amorem F.
P. sibi: conciliare, ad dividuum, corporeum divisumque P.
p.. 9ewvu p. 'a~; · ·: olxe(w~ hu-.o~~ É'ltt -:ov p.ep~-nov xa.t a-wp.oc-::q7tpE7t7j xoct o~'{IPTl- u..
L. sibi conciliare, . ad dividuum, corporeum divisumque L.
C. nomen amoris signijicat, convenienter sibi ad amorem partibilem et corporeum atque distractum C.
D. donné a Dieu, suit sa pente et descend a l'amour divisé, corporel, D.
6. M€NON €:::01\ICE>HCAN c.>C OVK €CTIN AI\HE>HC .€Pc.>C AJ\1\A €1Ac.>I\ON H MAJ\1\0N €KnTc.>CIC 6.
H. elapsos, sicut non est vera cupiditas, ...... sed idolum, aut magis ruina H.
E. labefecerunt, · cum non sit verus amor, . :•'.' sed. umbra, a?Jt magis casus E.
S. divise prolapsae sunt, qui non est verus amor, . · . .'.,·sed idolum, aut magis casus S.
R. prolapsae sunt, · qui non est verus amor,· sed idolum, aut magis~ excidentia R.
A. amorem sunt, qui verus amor p~ofecto non es(; sed imago, potius seu magis a A.
F. est prolapsum, qui profecto non verus est amor, sed imago quaedam, vel potius F.
,P. delapsi sunt, qui verus non est amor, sed imago, aut potius P.
p.. p.Évov É~w),ia-9T¡a-:xv, w~ oinc EO''t'W áATj97}~ epwc;, áU' ELOw).ov, 7¡ p.iiAAov Ex~wa-~c; P.·
L. delapsi sunt, qui verus non est amor, · sed imago, aut potius L.
C. delapsum est, qui non est verus amor, sed imago, vel potius lapsus C.
D. partagé, qui n'est pas l~amour. authentique, mais un·.reflet, ou mieux·,.·: la perte D.
ó. TOV ONTc.>C €Pc.>TOC ANAXc.>PHTON rAP, €CTJ Túl· n/\HE>€1 TO €NIAION TOV 9€10V 6~
6. KAI ENOC EPCUTOC t.IO KAI CUC t.VCXEPECTEPON ONOMA TOIC nOMOIC t.OKOVN EnJ THC 6.
H. et unius cupiditatis. Ideo ( sicut difficilius nomen multis putatur) in divina H.
E. et unius amoris. Ideo ( et sic difficilius nomen multis putatum) in divina E.
S. et unius amoris. Propter ( quod et sic molestius nomen multis apparens) in divina S.
R. et unius amoris. Propter quod ( et ut difficilius nomen multis visum) in divina R.
A. atque unius amoris. Quocirca (u.t quod videatur multis ingratius nomen) in divina A.
F. comprehendi non potest. Quamobrem ( quod multis nomen videtur ingratius) in divina F.
P. tudine capi non potest. /taque (ut nomen quod molestius acerbiusque multis videtur ); in divina P.
P.· xa.t Évo¡; epw-.o¡;. Ó.~o (x:Ú wc; Óu:rxEpÉanpov 0'10p.a. -toi'¡; 1toAAoi'¡; oóxoÜv} É1tt 'rlÍió p..
L. tudine capi non potest. /taque ( ut nomen quod molestius acerbiusque multt"s videtur) in divina L.
C. et unius amoris. Quamobrem ( tamquam nomen quod vulgo videtur durius) ponitur in C.
D. divin, sans pareil. Voila pourquoi ce nom qui choque la multitude est dit de la D.
6. 9EIAC co.:¡,JAC TATTETAI KAI nPOC ANArWrHN AVTCUN KAI ANATACIN EIC THN TOV ONTOC EPCU- 6.
H. sapientia statutum, et anagogen eorum et retentam exsistentis cupiditatis H.
E. sapientia statuitur, et ad reductionem et eorum et restitutionem in veri amoris E.
S. sapientia ordinatum est, ad sursumactionem ipsorum et suscitationem ad veri amoris S.
R. sapientia ordinatur, ad reductionem ipsorum et extensionem in ejus qui vere amoris R.
A. sapientia ponitur, ad eos subvehendos atque intendendos ad veri amoris A.
F. sapientia ponitur, ad illos erigendos atque provehendos in amoris ipsius veri F.
P. sapientia ponitur, ad excitandos deducendosque eos ad veri amoris P.
p.. Oda.c; aotpia.¡; 'ttX't't'E't<X~, 1tpo¡; dva.ywy7,v a.thwv xa.t &.vtia-.¡x.aw ¡¡{¡; TI¡v 'tOU O'l'tW'ó epw- P.·
L. sapientia ponitur, ad excitandos deducendosque eos ad veri amoris L.
e. divina sapientia, ut vulgus ad cognitionem veri amoris elevetur et C.
D. Divine Sagesse, dans le dessein d'élever et de faire monter la masse a la notion de D.
6. TOC rNWCIN KAI CUCTE AnO/\V9HNAI THC En AVTCU t.VCXEPIAC e.:¡, HMCUN t.€ 6.
H. scientiam, tamquam dimitti ipsa facilitate. Unde et a nobis H.
E. notitiam, et ita ut absolvatur in ipso difficultas. A nobis autem E.
S. cognitionem, ct ut a molestia absolvantur quae in ipso est. In nobis autem S.
R. cognitionem, et ut absolví ab ea quae in ipso tlifficultate. In nobis autem R.
A. scientiam, et ut eo errare liberentur. In nobis autem A.
F. notitiam, atque ut inde minus amoris appellationi succenseant. Inter nos autem F.
P. notitiam, atque ut a verbi molestia liberentur. Ubi etiam P.
p.. 't'O¡; y'\lwaw, xa.t Wa'tE &.7tOAu07íva.~ -t7í¡; E1t' whlj) Óuaxepe(a.¡;. 'Ecp' 1¡p.wv oe P.·
L. notitiam, atque ut a verbi molestia liberentur. Ubi etiam L.
C. erigatur, et ab ea quam illi inesse concipit indecentia liberetur, Et in nobis C.
D.l'amour vrai, en corrigeant la fausse idée qu'elle en con~oit. Mais · s'agit-il de nous, D.
6. H ArAnHCIC COV En EME WC H ArAnHCIC TWN rVNAIKWN Enl TOIC OP0POIC TWN 0EIWN 6.
H. cupiditas tua super me sicut cupiditas mulierum ». In matutinis namque divinorum H.
E. dilectio tua super me sz'cut dilectt'o mulierum ». In elucescentibus divinis E.
S. dilectio tua super me sicut dilectio mulierum ll, Ab audientibus autem recte S.
R. dt'Zectio tua super me ut dilectio mulierum l>. In. recte divina R.
A. dilectio tua super me, sicut dilectio mulierum ». Et tamen apud eos qui divina recte A.
F. dilectio tua super me, sicut dilectio mulierum 1,, Apud illos tamen qui divina recte F.
P. agapesis, id est, amor tui in me, ut amor mulierum n. Illorum autem qui recte divina P.
P.· T¡ &y<Í1tT¡<r~¡; <TOU É1t ép.€ w¡; ·!¡ ocyci.1tT¡<r~~ 'tWV yuvcx~XW'I )) . 'E1tL '!O~~ opGw¡; 'tWV Ge(wv p..
1
L. agapesis, id est, amor tui in me, ut amor mulierum >l. Illorum autem qui recte divina L.
C. dilectio tua in me, sicut dilectio mulierum ». Quoniam apud eos qui divina recte C.
D. abattue sur moi, comme fait la dilection des femmes ». Ceux qui apprécient bien les choses D.
6. AKPOWMENOIC Enl THC AVTHC AVNAMEWC TATTETAI nPOC TWN IEPWN 0€0/\0rWN TO THC 6.
H. auditoribus in ipsa virtute constituitur apud sacros theologos H.
E. sublimitatibus in eadem virtute statuitur a sacris theologis E.
S. divina in eadem virtute recte ordinatur a sanctis theologis S.
R. audientibus in eadem virtute ordinatur a sacris theologis R.
A.audiunt id tantumdem valet neque a theologis differenter ponitur A.
F. audiunt nomen dilectionis amorisque a sacris theologis F.
P. accipiunt pro eodem ponuntur a sanctis theologis agapes et erotos, id est, P.
p.. dxpow p.ÉvoL¡; É1tt ...7í~ cxth7í~ ouvci.p.ew~ 'ttXTIE'tCX~ 1tpoo; 'tWV lepwv GeoAó¡wv 'tO ...-;;.; P.·
L. accipiunt pro eodem ponuntur a sanctis theologis agapes et erotos, id est, L.
C. audiunt sacri theologi nomen dilectionis et amoris adhibent C.
D. divines comprennent que les auteurs sacrés emploient daos le m@me seos D.
6. ArAnHC KAI TO TOV EPWTOC ONOMA KATA TAC 0EIAC EKcJ)ANTOPIAC KAI ECTIN TOVTO 6.
H. caritatis et cupiditatis nomen, secundum divinas demonstrationes. Et est istud H.
E. dilectionis et amoris nomen, secundum divinas manifestationes. Et est hocE.
S. dilectionis et amoris nomen, secundum divinas mamfestationes. Et est hoc S.
R. dilectionis et amoris nomen, secundum divinas manifestationes. . Et est hoc R.
A. dilectionis et amoris nomen, quando illi divina exponere pergunt. Estque hoc A.
F. in eadem potentia ponitur, ubi exprimere divina conantur. Est autem F.
P. caritatis et amoris nomina, ex divinis interpretationibus. Atque hoc amoris ver- P.
p.. &y<l1tT¡~ xcxt '!O 'toÜ epw'to~ Óvop.cx, xcx'toc 'tOC~ Gslcx¡; ÉxtpcxV'toplcxc;. Kcxt e<rn 'tOÜ'tO p..
L. caritatis et amoris nbmina, ex divinis interpretationibus. Atque hoc amoris ver- L.
C. ut eamdem vim habeant, secundum divinas elocutiones. Estque hoc C.
D. les mots « amour » et « dilection », lorsqu 'ils nous parlent de Dieu. lis· signifient D.
214 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. KAAC.U KAI ArAetu liJA TO KAAON KAI ArA00N nPOVC!lECTC.UCHC KAI EK TOV KAAOV KAI 6.
H. et benigno per bonum et benignum praesubsistentis, et de bono et benigno H.
E. et optimo per bonum et optimum ante substitutae, ex bono et optimo E.
S. et bono propter pulchrum et bonum praeexsistentis, et ex pulchro et bono S.
R. et bono propter pulchrum et bonum praeexsistentis, et ex pulchro et bono R.
A. pulchro et bono propter pulchrum et bonum antea subsistit, et ex pulchro et bono A.
F. quidem pulchro bonoque propter pulchrum bonumque primo consistens, deinde vero ex pulchro bono- F.
P. pulchro et bono propter pulchrum ac bonum ante constitit, atque ex bono ac P.
p.. x~),éj> xa.t cXya.Géj> o~& TO XGtAOV xa.l cíy!l.ijOV 7tpoürpea-TWO"T¡<;' xa.l Éx -ro:í X:XAOU xa.t p..
L. pulchro et bono propter pulchrum ac bonum ante constitit, atque ex bono ac L.
C. pulchro et bono per pulchrum et bonum praeexsistit, et ex pulchro et bono C.
D. vait d'avance dans le Beau et Bon paree qu'il est Beau et Bon, et qu'a donnée le Beau D.
6. ArAeOV lilA'' TO 'KMON KAI ArA00N EKliOlliMENHC KAI CVN€XOVCHC MENTA OMOTArH KATA THN 6.
1
6. KOINC.UNIKHN AMHAOVXIAN KINOVCHC liE TA nPtuTA nPOC THN TC.UN VellEIMENC.UN nPONOIAN 6.
H. communialem ordinem, moventis autem prima ad subditorum providentiam, H.
E. socialem vicissitudinem, moventis autem prima ad minorum providentiam, E.
S. communicativam alternam habitudinem, moventis ·aútem prima ad subjectorum providentiam, S.
R. communém ad invicem continentiam; moventis autemiprima. ad inferiorum providentiam, '· ·. · R.
A.·sociali invicem connexione,·. et• priora ad injeriorum firOvide'ntiam movet, ·1 A.
.F. alterna continet communióne, priora viro ad injeriorúfn' pravidentiam movet, · • •,, F.
.P. communi ínter se conjunctione, et superiora ad inferiorum proc:urationem impellit, • P.
p.. XOLVWV~x-T¡v riAAT¡Aouzlav, XLVOÚ<rll<;' oe .a 1tpWTGt 1tp0<; -r-T¡v TWV utpeLp.év(t)v 1tpÓvOLctV, ';·. ,. e..·
L. communi inter se conjunctione~ et superiora ad injeriorum procurationem impellit, ..,. ' L.
6~ KAI EKCTATIKOC O 6EIOC EPWC OVK AIWN EAVTWN EINAI TOVC EPACTAC 6.
H. et exstasialis divina cupiditas, non sinens suorum esse placentes tantum, H.
E. et exstaticus divinus amor, . non sinens se ipsos esse amantes, E.
S. jaciens exstasim divinus amor, non dimittens sui ipsorum esse amatores, S.
R. et exstasim jacz"ens divinus amor, non sinens sui ipsorum esse amatores, R.
A. sum exstasimque jaciens divinus amor, amatores sui juris esse non sinens, A.
F, divinus amor excessum efficit, dum amantes sui juris esse non sinit, F.
P. etiam de statu divinus amor, . nec suos esse amantes patitur, P.
P.· X!l.L EY.O"'t"!l.'t"LKO<; ó 6e~oc; ep!t!c;, oúx eb>v É,zu-:wv slv!l.L 1:ouc;. Ép<ZO"'t"ric;, p..
L. etiam de statu divinus amor, nec suos esse amantes patitur, L.
C, divinus amor exstaticus, qui non sinit esse suos eos qui sunt amatores, C.
D. l'amour divin ·est extatique. 11 ne veut pas que les amants appartiennent a eux-m@mes, D.
fi. AMA TWN EPWMENWN · . KAI 4Hl\OVCIN TA MEN VnEPTEPA THC nPO- 6.
H. sed et placitorum.. .. · .. \ Et manifestant : superna quidem H.
E. sed amandorum. ' · Et declarant : quidem superiora E.
S. sed amatorum. Et monstrant ·: quidem superiora S.
R. sed amatorum. Et ostendunt .- superiora quidem R.
A. sed in ea quae amant penitus transjerens. Idque indican! : superiora quidem quae A.
F. sed amatorum jubet exsistere. Idque declarant omnia nempe superiora F.
P. sed eorum etiam quae amantur. Quod declarant et superiora P.
¡.1.. á.'AM 't"WV epwp.É'IWV. K:xt O"flAOUa-L~ -:& ¡úv Ú7tÉpnpoc riíc; 7tpo- p.·
L. sed eorum etiam quae amantur. Quod declarant et superiora L.
C. sed eorum quos amant. Atque hoc declarant quidem superiora quae inje- e.
D. mais bien a ceux qu 'ils aiment. La. preuv~ en est que , ,· les. supérieurs sont D.
·,_\.
. . ;· ~·
' .
··;;.
216 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME). ,·•
,·
6. KAI TA V41EIMENA THC nPOC TA nPWTA 0EIOTEPAC EnJCTP041HC .AJO KAI nAVJ\OC 6.
H. et subdita ad prima diviniore conversione. Ideoque et Paulus H.
E. et minora ad prima diviniore conversione. Proinde et Paulus E.
S. et subjecta divinioris conversionis ad prima. Propter quod et Paulus S.
R. et subjecta ad prima divinioris conversionis. Propter quod et Paulus R.
A. inferiora porro, quía ad prima diviniore conversione contendunt. Idcirco et Paulus A.
F. inferiora denique divinae cuidam ad suprema conversioni se ipsa devovent. Quapropter et Paulus F.
P. et inferiora diviniore ad superiora conversione. /taque Paulus P.
p.. xr:ú -;a úrpe~p.évrz rií~ 1tpo,; 't"a 1tpw't"rz 9ew-;é¡;rz,; É'lt~a-'t"porp-lí~. ~~o xClt llrzü"Ao~ p..
L. et inferiora diviniore ad superiora conversione. /taque Paulus L.
C. et injeriora per diviniorem ad superiora conversionem. Unde divinus C.
D. l.es inférieurs sont tout a ce divin recours qu'ils ont aux supérieurs. Voila pourquoi le Grand D.
6. O MErAC EN KATOXH TOV 0EIOV rerONWC EPWTOC KAI EKCTATIKHC AVTOV .t.VNAMEWC 6.
H.magnus, in detentione dz"vinae factus cupiditatis, et exstasialis ejus virtutis H.
E. magnus, in excellentia divini factus amoris, et mente excedentem suam virtutem E.
S. magnus, in continentia dz"vini factus amoris, et virtutem ipsius exstasim facientem S.
R. magnus, in continentia divini factus amoris, et excessivam ipsius virtutem R.
A. ille magnus, cum divino amare flagraret, excessivae illius virtutis particeps A.
F. ille magnus, dz"vino amore jam occupatus, traductoriaque amoris hujus virtute F.
P. ille magnus, jam divino amore captus, praeditusque ejus vi quae hominem e statu P.
p.. Ó p.éyrz,;, Év XCl.'t"OX~ 't"OU 9dou yeyovw,; epw-ro~. xrz~ TI¡,; Éxa--rrz-;~x-lí~ rxÚ't"OU o:.~vcip.e!.}~ p..
L. ille magnus, jam divino amore captus, praeditusque ejus vi quae hominem e statu L.
C. Paulus, divino isto amore captus, et virtutis exstaticae particeps C.
D. Ap6tre, tout épris du divin amour, sous le coup de sa force D.
A.factus, sacro ore : ce Vivo (inquit) jam non ego, vivit vero in me A.
F. comprehensus, ore divinitus afflato proclamat : ce Vivo jam non ego, vivit autem in me F.
P. suo dimovet, divino ore : ce Vz"vo autem ( inquit) jam non ego, vivit vero in me P. . ~·· ".
p.. p.e't"e~AT¡tpw~. · év9é!¡l O""tóp.rz't"~ · << Zw syw (tp7la-[v) oúx ln, ~~- os Év Ép.ot p..
L. suo dimovet, divino ore : ce Vivo autem (inquit) jam non ego, vivit vero in me L.
C./~tus, .. divino ore ait:: cc Vivo ego, jam non ego, vivit vero in me C.
D. extatique,! dit'· ces divines paroles : « Ce n'est plus mohqui vis, mais c'est le Christ qui D.
6. KAI OV THN EAVTOV ZWN A/11\A THN TOV EPACTOV ZWN WC CellO~PA ArAnHTHN TOI\MHTEON 6.
H. et non sua vita sed concupiti sui vivere, sicut va/de dilecta. Audet H.
E. et non ipsam sui vivens sed ipsam amatoris vitam, ut nimis dilectissimam. Audendum E.
S. et non sui ipsius vivens sed amati vita, sicut valde diligibili. Audendum S.
R. et non eam quae sui ipsius vivens sed eam quae amati vitam, ut valde dilectam. Audendum R.
A. vivens et non suam sed amatoris vitam, ut valde diligibilem. Audebimus A.
F. vivensque jam vitam non suam sed amatoriam, tamquam prorsus amabilem. Audendum F.
P. degit non suam vitam sed amantis, tamquam valde diligendam. Audendum P.
P.· X(l(L otl -rhv hu-rou ~(~\1 &."AA& -:l¡v -rou epota-::ou ~wf¡v, w~ acpóopot ayQ('It"f¡'rf¡v. ToAfHl'rÉOv P.·
L. degit non suam vitam sed amanti~, tamquam valde diligendam. Audendum L.
C. et jam non vitam suam sed amati, tamquam vehementer dilectam vivens. Audendum C.
D. ne vivant plus de sa vi e propre mais de celle de 1' Aimé, infiniment plus chere. J 'ose encore D.
6. ~€ KAI TOVTO VnEP AI\H0EIAC ElnEIN OTI KAI O nANTCUN AITIOC TWN KAI\W_N KAI ArA0WN 6.
H. autem et istud pro veritate dicere quz"a et omnium causa, bonorum et benignorum H.
E. autem et hoc pro veritate dicere quia et omnium causalis, bonorum et optimorum E.
S. autem et hoc pro veritate dicere quod et ipse omnium causa, pulchro et bono S.
R. et hoc pro veritate dicere quia et ipse omnium causa, pulchro et bono R.
A. et id pro veritate loqui quod ipse quoque auctor omnium, pulchro et bono A.
F. quoque id insuper pro veritate loqui ipsum etiam omnium auctorem, pulchro bonoque F.
P. est etiam hoc pro veritate dicere ipsum quoque rerum omnium auctorem, honesto bonoque P.
P.· o€ XotL -roü-ro tmE:p r1),7}9dcx~ elm:L"v O'rL x~xt atl-.oc; b TICÍ.nwv otL-rLo~, 'tlj} XQ(Aij> xat rlyrx6<j) p..
L. est etiam hoc pro veritate dicere ipsum quoque rerum omnium auctorem, honesto bonoque L.
C. est hoc etiam pro veritate dicere quod ipsemet omnium auctor, pulchro et bono C.
D. dire, pour @tre vrai, que 1'Auteur de toutes choses, touché du bon et bel amour D.
6. THN nANTWN EPWTI ~1 VnEPBOI'\HN THC EPWTIKHC ArA00THTOC e:::ecuc AVTOV riNETAI 6.
H. cupiditate, propter exuberantiam cupidialis benignitatis, habitudinis ejus ji.t, H.
E. omnium amare, per excellentiam amatoriae bonitatis, habitudine sua ji.t, E.
S. omnium amare, per abundantiam amativae bonitatis, extra se ipsum ji.t, S.
R. omnium amore, propter superabundantiam amativae bonitatis, extra se ipsum ji.t, R.
A. amore omnium, pro amatoriae bonitatis magnitudine, extra se ji.t, A.
F. amore omnium, propter bonitatis amatoriae vehementiam, extra se prodire, F.
P. omnium amare ductum, pro singulari bonitate amatoria, extra se ji.eri, P.
p.. -rwv 7tC:Ív-rwv ep~tl'rL, OL' tmepóo"Al¡v -r-';íc; Épw-.Lx7¡c; &.ya9ón¡-roc; e;w eau-rou y~vE'riXL, P.·
L. omnium amore ductum, pro singulari bonz"tate amatoria, extra se fieri, L.
C. omnium amore, propter excellentiam summam amatoriae bonitatis extra se c.
D. de toutes ses reuvres, dans l'exces de sa bonté d'amour sort de Soi-m@me, , D.
6. KAI ArAnHC€1 KAI EPWTI 0€1\rETAI KAI EK TOV vneP nANTA KAI nANTWN EEHPHMENOV 6.
H. et dilectione et cupiditate amatur, et de eo per quem omnia et omnium praecipuo, H;
E. et dilectione et amore fovetur, et ex super omnia et omnibus remoto, E.
S. et dilectione et amare trahitur, et ex eo quod est super omnia et ab omnibus segregatur, S.
R, et dilectione et amare allicitur, et ex eo quod super omnia et ab omnibus segregato, R.
A. ac dilectione et amare mulcetur, et ex supremo illo statu quo supra omnia. et ab omnibus A.
F. et dilectione et amare quasi mulcetur, atque ex illo statu quo super omnia exstat ab omnibus F.
P. caritateque et amore deliniri, atque ex statu quo superat omnia et ab omnibus secretus est; P.
P.· xcxt dya.micm Y.IXL epw-r~ OD.ye-rot~, xa.t EY. 1:0U Ínter 'ltiV'l:ot xa.t 'ltclV'rWV ée~r'Ylfl-EVOU, P.·
L: caritateque · et amore deliniri, atque ex statu quo superat omnia et ab omnibus secretus est, L.
C. amore veluti delinitur et oblectatur, et cum sit supra omnia et ex omnibus exemptus, C.
D. l'amour, la dileetion le eharment. Lui qui est au dessus de tout, a grande distanee de tout, D.
6. ArASON €PWTA KAI WC nPOC ZHI\ON erePTIKON THC €Ci)€C€WC AVTOV THC 6;
H. tia bonam cupiditatem, et ad zelum elevatorem desiderii ejus H.
E. amorem, et ut ad zelum suscitatorem concupiscentiae suae E.
S. ad exsistentia, et sicut excitativum ad zelum desiderii ipsius S.
R. in bonum amorem, et ut ad zelum suscitativum desiderii ipsius R.
A. clementer amanda, et ut ad zelum excitantem amatorii ipsius A.
F. prorsus exuberantem, excitantemque ad amatorii desiderii sui F.
P. quae sunt amore praeditum; excitantemque ad studium amatorii ipsius P.
fL· ocyoc9ov epw-.oc, xocl W<; 7tpoc; s7í'Ao'l eyepnxov -;Tic; erpÉcrEW<; ocu-:ou •líe; fL.
L. quae sunt amore práeditum, excitantemque ad studz"um amatorii ipsius L.
C. amore teneatur, easque ad ipsius amatorii desiderii zelum C.
D. amour pour ce qui est, paree qu'II excite la jalousie d'un désir amoureux D.
6. AVTOZHI\WTWV KAI 01\WC TOV KAI\OV KAI ArASOV €CTI TO €PACION KAI O €PWC 6.
H. zelantes. Et omnino boni et benigni est cupidiale et cupiditas, H.
E. per semetipsa zelantibus. Et omnino bono et optimo est amabile et amor, E.
S. zelabilibus.. Et totaliter pulchri et boni est amabile et amor, S.
R. ipsizelabilium. Et totaliter pulchri et boni est amatum et amor, R.
A. eaque pariter illi in amore sint. Prorsusque pulchri et boni est ut sit amabile atque amor, A.
F. zelo quodam videtur affectus. Denique ipsum quod est amabile ipseque amor pulchri bonique est, F.
P. nimio amore prosequatur. Atque uno nomine quod amandum est atque amor pulchri est et P.
?· IXU't"cj) ~7¡AW't"WV. Kal {)).wc; ":"OU xoc),ou xat ciya9ou EO"":"L "t"O Épaa-.ov xocl ó spwc;, fl-·
L. nimio amore prosequatur. Atque. uno nomine quod amandum est atque amor pulchri est et L.
C. zelo afficiatur. Denique omnino pulchrum est et bonum quidquid amabile est et C.
D. provfdence. En somme, le Beau et Bon est aimable et amour ; D.
':•·
220 PREMIERE PARTm : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. KAI EN TW KAAW KAI ArAeW nPOIAPVTAI KAI AlA TO KAAON KAI ArA- 6.
H. in bono et benigno praestabilitur, et per bonum et benignum H.
E. et in bono et in optimo ante collocatur, et per bonum et optimum E.
S. et in pulchro et in bono praecollocatur, et propter pulchrum et bonum S.
R. et z"n pulchro et bono praecollocata, et propter pulchrum et bonum R.
A. et in pulchro ac bono sedem antea fixit, et pulchri et boni gratia A.
F. et in pulchro bonoque priorem habet sedem, exsistit efficiturque propter F.
P. boni, in bonoque et honesto situs est, ac honesti bonique causa P.
p.. xcú sv -ri¡) xe1.'Ai¡) xe1.t d¡e1.9i¡l 1tpotopu-re1.~, xa:t OLcX -ro xa:'Aov xa:t &ya:- p..
L. boni, in bonoque et honesto situs est, ac honesti bonique causa L.
C. amor, et in pulchro bonoque praecollocatur, et propter pulchrum et bonum C.
D. ces deux traits sont inclus dans l'idée de Beau et Bon, ils appartlennent en propre D.
6. AfWriKOC KAI KINHTIKOC TAVTH A€ ArAnHTON MEN KAI €PACTON AVTON KAAOVCIN 6.
H. productale et mobile. Ipsum autem eum dilectum et cupitum vocant, H.
E. processor et m{}'l)ens. Sic autem dilectum quidem et amatum eum vocant, E.
S. adductivus et motivus. Ita autem diligibilem quidem et amabilem ipsum vocant, S.
R. productivus et motivus. Sic autem dilectum quidem et amativum ipsum vocant, R.
A.provocator ac motor e.ft. Hinc diligz'bilem quidem ipsum atque amabilem vocant, A.
F. provector et motor. Hac utique ratione diligibilem ipsum nominant et amabilem, F.
P. productor et motor est. Eum autem hoc ipso caritate et amore dignum vocant, P.
p.. cxywytxo<; x~t xwl)-rtxó.;. T~ÚTfl oe &ycx'lt"lj't"OV p.ev xcxl éprt.a't"O'I ~U't"O Xrt.AOUO't'Y, !'-·
L. productor et motor est. Eum autem hoc ipso caritate et amore dignum vocant, L.
C. adducit et movet. Hoc autem ratione dilectum et amabilem eum vocant, C.
D. Soi-meme par Soi-meme. Les auteurs sacrés L'appellent done aimable et chérissable, D.
6. AMA KAI CUC ANArc.>rON 4VNAMIN ONTA E<P EAVTON TO MONON AVTO 41 EAVTO o.
H. simul et sursum ducalem virtutem exsistentem in se ipsum, solum ipsum per ipsum H.
E. simul et ut reducentem virtutem, eum qui est in semetipsum solum ipsum E.
S. simul et sicut quod est virtus sursum agens ad se ipsum, quod solum ipsum propter se ipsum S.
R. simul et ut reductivam virtutem exsistentem in se ipsum solum zpsum propter se ipsum R.
A. simul et ut provehens virtus ad se ipsum, quod solum ipsum per se A.
F. ejus moventem provehentemque ad se ipsum, quippe cum solum id sit per se ipsum F.
P. tum afferens et ad se deducens atque evehens, id quod solum ipsum per se P.
P-. &.¡;-ex xcxt w¡; á.vcxytdyov oúvcxpw oncx écp' ECXU'!ÓV' '!O p.óvov rt.Ú'!O o~· SCXU'!O P.·
L. tum afferens et ad se deducens atque evehens, id quod solum ipsum per se L.
C. motricem et sursum trahentem ad se, qui solus est ipsum per se C.
D. la forc~ qui pousse et tire a Sol, paree qu'll est seul, de Sol D.
ti. KAI\ON KAI ArA~ON KAI c.>CnEP EK<PANEIN ONTA EAVTOV 41 EAVTOV 6.
H. bonum et benignum, et. sicut demonstralem exsistentem sui ipsius per se ipsum, H.
E. per se ipsum bonum et optimum, et sic quidem edicendum exsistentem semetipso per semetipsum, E.
$. pulchrum et bonum est, sicut quod est manifestatio sui 'ipsius per se ipsum S.
R. pulchrum et bonum, et quemadmodum manifestationem exsistentem sui ipsius per se ipsum, R.
A. pulchrum ac bonum est, et veluti qui sit suimet per se ipsum expressio, A.
F. pulchru, atque bonum, item propter quamdam sui zpsius per se ipsum expressionem, F.
P. pulchium est ac bonum, quodque sit suz· ipsius per se .expressio, P.
p.. Xrt.AOV xcxl. &.y-xGóv' xal. r':>a-7tEfl EX1fC1.VG"L'I 0\1'!(1. écxu-roü o~· Érw-roü, P.·
L. pulchrum est ac bonum, quodque sit sui ipsius per se expressio, L.
C. pulchrum et bonum, et tamquam manifestationem sui ipsius per se ipsum, c.
D. et par Sol, beau et bon, étant comme l'expression de Soi-méme par Soi-méme, D.
o. KAI THC e:=:HPHMENHC ENWCECUC ArA9HN nP0040N KAI EPWTIKHN KINHCIN Ani\HN 6.
H. ; et praecipuae percoadunationis beni·gnum processum, et cupidialem motionem simplicem H.
E. .excel{e,tis 1r4nitatis, op#mam processionem, . et amatorum motum simplum E.
S. et segregatae unitio.11-.is bonus processus, et amativus motus: simplex S.
R. et excell~ntis unionis.. bonum processum, et amativum motum simplicem R.
4,. et exim~ae illius conjunctionis benignus processus, atque amatorius motus simplex A.
F.. eminentissimaeque unitatis benignam processionem, motumque amatoriúm simplicem F.
P. bonaque progressio summae. praecipuaeque conjunctionis, motusque simplex ad amorem impellens P.
¡;,. xrx.l. ~¡; .Ée~p7lp.Év7)~ évw.aE.w¡; &.ycxG·hv 7tpÓooov xcxl. épw-:•.xl¡v XLV"flG"Lv á1tÁ7jv ¡;-.
L. bonaque progressio. summae. praecipuaeque conjunctionis, motusque simplex ad amorem impellens L.
.c. . et, utb,~ignum. proce~sum eximiae illius unionis, et amatoriam motionem simplicem c.
· Q. ¡,·;::.·.·;::la, ca~~e bénie de l'excellente union, la simple et amoureuse motion. D.
t:. KAI TO. AT€/\€VTHTON €AVTOV KAI ANAPXON O 6€10C €PWC €NA€1KNVTAI AIACII€PONTWC 6.
H. infinita et ininitialis divina cupiditas ostenditur differenter. H.
E. infinitum se i"pso et carens principio divinus amor ostenditur differenter. E.
S. et interminabile sui ipsius et non habens principium divinus amor monstrat dijferenter. S.
R. et interminabile sui ipsius et imprincipiatum divinus amor ostendit differenter. R•
.A. quidem quod fine careat atque principio divinus amor excellenter ostendit. A.
F. sane munus suum fine principioque carens praecipue divinus amor ostendit. F.
P. et fine et principio se carere divinus amor eximie declarat. P.
fl-· xcxr. 'tO thÚ.EÚt'f¡'tO:V Élx.U'tOU xor1. ~vcxpzov ó Ge~o~ spw¡; evos!xvu'tCXL OLCX!fEpÓvTw¡;.' P.·
L. et fine et principio se carere divinus amor eximie declarat. L.
C. et fine et principio se carere divinus amor excellenter ostendit. C.
D. l'Amour Divin démontre excellemment qu'Il n'a ni fin ni origine. D.
o. KAI EIC TArAeON €N An/\AN€1 CVNE/\1:::€1 n€PinOP€VOM€NOC KAI €N TAVTCU KAI KATA 6.
H. et in inerrabilem terminationem perambulans, et in ipso et secundum H.
E. et in optimum inerrabili conversione circumiens, et in eodem et per E.
S. et ad bonum in non-errante convolutione circumambulans, et in eodem et secundum S.
R. in per-se-bonum et in inerrabili convolutione circumambulans, et in eodem et secundum R.
A. et ad bonum certa et nusquam aberrante glomeratione circuiens, et in eodem ac secundum A.
F. ad bonum revolutione quadam nequaquam errante se glomerans, et in eodem atque secundum P.
P. et in bonum conversione ab omni 'errare libera se volvit, atque in eodem loco eademque P.
p.. xcxt EL~ Táyor.6ov Év d7tAor.vE~ auvEHEEL 7tEpmopEuÓp.Evo~, xor.t év Tor.U't"!p xor.t xor.Ta fl-·
L. et in bonum ámversiime ab omni errare libera se volvit, atque in eodem loco eademque L.
C. et ad bonum indeclinabili conversione circumiens, in eodem et secundum C.
D. dans le Bon, pour le Bon, une révolution impeccable dans le meme état et suivant Je ·D.
1,," ,, 1 ' ¡." ~ &~,, ~ ' ~~ ~.~, • ' ' • ~h.,l¡,¡,~.~ ''~ ,t ,,,,r,, ·
- -- -· ~ -~--
.,"·.\! '\•.''
6. TO AVTO KAI nPOic.JN _A€1 KAI MENc.JN KAI AnOKA01CTAMENOC TAVTA KAI O KOINOC 6.
H. ipsum et procedens semper et manens et restituens. Ista et communis H.
E. idipsum et perveniens semper et manens et revolutus. Haec et communis E.
S. ídem, et procedens et manens semper et restitutus. Haec et nobilis S.
R. ídem, et procedens semper et manens et restitutus. Haec et inclytus R.
A. idem et procedens semper et manens ac remeans. Ista et inclytus A.
F. ídem progrediens semper et manens et denique restitutus. Haec inclytus quoque F.
P. ex parte et progreditur semper -et manet et restituitur. Haec etiam praeclarus P.
p.. -.b d.u-.o xoct 1tpoi:wv ciet xoct p.Évhlv xoct d.TCoxoc6~tr-.cip.evoc;. Tau-.a xat ó x"Aewo~ p..
L. ex parte et progreditur semper et manet et restituitur. Haec etiam praeclarus L.
C. ídem et procedens semper et manens et remeans. Haec etiam inclytus C.
D. m@me mode, 11 s'élance, demeure et .revient. Ces traits, notre illustre. D.
6. Eni0€1NAI Tc.J nEPI EPc.JTOC HMIN J\Orc.J IEP00€0V TOV Arlc.JTATOV EK· Tc.JN EPWTIKc.JN VMNc.JN 6.
H. supponere in de cupiditate nobis sermone. Hierothei sanctissimi de cupidialibus hymnis. .H.
E. imponere de amore nostro sermoni. Ex sanctissimi Hierothei amatoriis hymnis. E.
S. imponere sermoni de amore. ·Ex sanctissimi Hierothei amativis hymnis. S.
R. apponere eique de amore nostro sermoni. Hierothei sanctissimi ex sanctissimis.l hymnis. R.
A. nostro de amore· sermoni inserere. -, ,, ,Hierothei. sanctissimi ex amatoriis ·hymnis. . A.
P. apponere nostro de amore sermoni.' · . · .;-, Hierothei. sanctissimi ex amatoriis hymnis. F.
P. nostro de amore sermoni' attexere. Hierothei·. sarictissimi viri verba ex libro de amoris P.
P.· É'TCL~E~VOCL 'ti¡) TCEpL ephl•o¡; j¡p.wv "Aóy<¡>. 'lepo~Éou -.ou &¡Lhl"ici,;ou. EX 'tWV Éphl'tL~Wv {;p.vhlv. P.·
L. nostro de amore sermoni attexere. Hierothei: sanctissimi viri verba ex. libro .'de . amoris L.
C. huic nostro sermoni de amore attexere. Hierothei. sanctissimi, viri verba ex hymnis amatoriis .. C.
_D. tout ce que j'ai dit de l'amour. Texte 1 tiré. des Cantiques-;· d'Amour. du. tres saint.D.
DIX-NEUVIEME SECTION : DIEU BON EST L'AMOUR TOUT AIMABLE. 225
6. TON EPWTA EITE 0EION EITE ArrEAIKON EITE NOEPON EITE LVVXIKON EITE 6.
H. Cupiditatem seu divinam seu angelicam seu intellt"gibilem aut animalem aut H.
E. Amorem sive divinum sive angelicum sive intellectualem sive animalem sive E.
S. Amorem sive divinum sive angelicum sive intellectualem sive animalem sive S.
R. Amorem sive divinum sive angelicum sive intellectualem sive animalem sive R.
A. Amorem sive divinum sive angelicum sive spiritualem sive animalem sive A.
F. Amorem sive divinum sive angelicum sive intellectualem sive animalem sive F.
P. laudibus. Amorem sive divinum sive angelicum sive spiritualem sive (ut ita dicam) animalem P.
P.- Tov epw'ta EL7E &e~OV Ei7e r:J.yyeA~xov EL7E vospóv EL7E 4ux~xov EL'tE P.·
L. laudibus. Amorem sive divinum sive angelicum sive spiritualem sive (ut ita dicam) animalem L.
C. Amorem sive divinum sive angelicum sive spiritualem sive animalem sive C.
D. Hiérothée. « Que l'amour vienne de Dieu, de l'ange, de l'esprit, de l'ime, de la nature, quand D.
6. TA MEN lfnEPTEPA KINOVCAN Enl nPONOIAN. TWN KATAll.EECTEPWN TA ll.€ OMOCTOIXA nMIN 6.
H. superna quidem moventem ad. providentiam' inferiorum,· · conscripta iterum H.
E. , ". superiora; quidetrrmoventem in provt'dentiam tñferiorum, · · · · aequiformia iterúm E.
S. superiora quidem movenÚm' ad providentiam minia hábentium, · co'tirdinata autem rursus S.
R. superiora quidem moventem ad providentiam inferiorum, ··coordinata autem rursus R.
A. superiora quidem moventem ·ad injeriorum providentiam, aequalia vero rursus A.
F. superiora quidem moventem ad inferiorum ·providentiam, rursum quae sunt ejusdem F.
P. quae superiora quidem impellit ut inferioribus prospiciant et consulant, paria autem P.
P.• -.0: p.ev ímep-rep(l xwoua(lv ETI:~ "róvo~av 'twv· x(lta~EEa-.Épwv, -rx iie óp.óa-ro~xa TI:CÍ.A~v p..
L. quae superiora quidem impellit ut inferioribus prospiciant et ·consulant, paria autem L.
C. superiora quidem movent'em ad próvidentiam injeriorum'r · . · ea vera quae sunt ejusdem C.
D. qui J)ousse, les su~érieurs· a· prendre· soin des inférieürs, :" · · les égáux D.
o. ~MNWN EnEIAH TOVC EK TOV ENOC nOMOVC EPWTAC AIETA:::AMEN E:::HC EIPHKOTEC o.
H. hymnis. Quandoquidem de una multas cupiditates constituimus, deinceps dicamus H.
E. hymnis. Quoniam ex uno multas amores ordinavimus, et consequenter dixi- E.
S. hymnis. Quoniam ex uno multos amores ordinavimus, consequenter dicemus S.
R. hymnis. Quia ex uno multas amores ordinavimus, . deinceps dicentes R.
A. hymnis. Quoniam plurimos amores ex uno proftuentes disposuimus, diximusque deinceps A.
F. hymnis. Hactenus multos amores ex uno pendentes disposuimus, , diximusque deinceps F.
P. laudibus. Quando multos amores qui ex uno nati sunt descripsimus, cum deinceps dixi's- P.
P.· up.vwv. 'E1tELO'l) ";'OU~ Éx ";OU Évo.; 1to)),ou~ epw-rct.; OLE't'~.~Gtp.ev, é~·r1 ~ stp·r¡xón; p..
L. laudibus. Quando multas amores qui ex uno nati sunt descrz"psimus, cum deinceps dixis- L.
C. amator#s. Quoniam ex uno amores multos ordinavimus. ordine recensendo C.
D. Cantiques. << Nous avons done marqué plusieurs amours venant d'un seul, nous avons D.
o. OJAl MEN Al TWN ENKOCMIWN TE KAI VnEPKOCMIWN EPWTWN rNWCEIC TE KAI AVNAMEIC .· · ' 6.
H. quas mundialium et supermundz'alium cupiditatum scientias et virtutes, '"·.· '· .,.. .. ., H.
E. mus quales quidem eorum quae in mundo sunt et super mundi. alium amorum scientiae et 'Dirtutes, E.
S. quales quidem sunt mundanorum et _supermundanorum amorum cognitiones. et virtutes, S.
R. qua/es quidem et mundanorum et supermundanorum amorum et cognitiones et virtutes~ R.
A. cujusmodi sunt mundanorum eorumque qui supra mundum sunt amorum cognitiones ac virtutes, A.
F. quales sint notiones vz'resque amorum, tum mundanorum, tum superiorum, F.
P. semus quae sint amorum, et eorum qui in mundo sunt, et eorum qui in caelo, et cognitiones et vires, P.
p.. oiotL p.ev otL 7WV éyxoap.(wv 't'E X<Ú Ún:spxoap.iwv Épw't'WV Y'-Wael.; 7€ xott OuviYp.SL<;, p..
L. semus quae sz'nt amorum, et eorum qui in mundo sunt, et eorum qui in caelo, ~;t cognitiones et vires, L.
C. qua/es mundialium et supermundialium amorum. notiones ac virtutes exsisterent;. .. C.
D. distingué le sens et la portée de ceux qui. sont du monde,. de ceux qui le dépassent, D.
6. Ól AVTONOHTOI KAI EIOI TWN ONTWC EKEI KMWN EPWTWN vnEPEICACI KAI VMIN 6.
H .. et intellectus quos sane t'bi bonarum cupiditatum visum fuit illis, et nobis H.
E. per se intelligentes etsi qut· vere ibt' bonis amoribus superapparent, et E.
S. per se intelligibiles et divini exsistentz'bus ibi vere pulchris amoribus praeeminent, et a ·nobis S·
R. per se intelligibiles divini vere illic bonis amoribus supereminent et nobis R.
A. per se intelligibiles sunt ac divini pulchri ibz' veraciter amores antistant, et a nobis pro A.
F. exstant ipsi per se intelligibiles atque divini amorum ibi revera pulchrorum, a nobis pro F.
P. intelliguntur divinique amores qui ibi revera honesti sunt praestant ac superant, • et a nobis P.
p.. ol otv•ovÓ7¡-roL x~t fJeL'oL -.wv ó'v-rw.; €xe~ x~).wv épw•wv Úotepea--ria-•., x~t ·~flLV p..
L. intelliguntur divinique amare' qui ibi revera honesti sunt praestant ac superant, et a nobis L.
C. illi qui se ipsis intellectiles ac divini bonis qui illic vere sunt amoribus praefecti, et a nobis C.
D. les divins amours, intelligibles par sol, et réellement, ·ici, les beaux amours dont nous D.
6. OIKEIWC VMNHN TE. KAI NVN AV01C ANMABONTEC AnANTAC EIOTON ENA KAI CVNEnTVrMENON 6.
H. propri'e hymnizare ; · -.· et nunc iterum reacéipiei#es omnes ad unam et.· conréplicatam H.
E. hymnúm .proprie hymnizant ; et nunc · iterum recipientes omnes in unum et complicatum E.
S. prOprie laudati sunt ; ·.. nunc rursus resumentes universos ad unum et conclusum S.
R. próprie laudantur ; et nunc rursus resumentes omnes in unum et complicitum R.
A. vt"ribus propn'e sunt celebrati ; nunc rursus resumentes omnes in unum et conglobatum A.
F. viribus proprie sunt celebrati ; nunc iterum resumentes omnes in unum et conglobatum F.
P. proprie sunt apteque laudati; nunc etiam altt'us1 repelentes omnes in unum conjunctumque P.
i A, ti , , ,, ' ,
p.. otxeiwc; Üp.v·r,•~L,
T(l '
VUV otU•H<; otVotA~I"'O'I'tE<; · otototV';ot<; EL<; ';OV EVot XQ(~ O"UVSot-;uyp.e'JOV .fL·
L. proprie sunt apteque laudatt'; nunc ett'am altius; repelentes· omnes in unum conjunctumque L.
C. proprie laudati sunt, modo iterum altt'ui' repelentes omnes in unum conjunctumque C.
D. faisórt!f'précisément l'éloge. Ramenons maintenant touif ces amours a 1'amour unique et replié D.
S. ÉPWTA' KAI nANTWN AVTWN nATEPA CVN€1\I:::WMEN AMA KAI CVNArArWMEN AnO TWN nOMWN 6.
H. cupiditatem, et omnium eorum matrem convertemus simul et conducemus a multis, H.
E. amorem, et omnium ipsorum patrem convolvamus simul et congregemus ex multis, E.
S. amorem, et omnium ipsorimz patrem convolvamus simul et congregemus a multis, S.
R.amorem,. et omnium ipsorum patrem convolvamtis simur et congregemus a inultis, . R.
A. 4morem, . · · ·· ' ipsórum omnifim ·parentem' 'co//igamUS' siTnul f atqUe congregemUS<. ex,: mu/tis, ··Y' ' ·~ A.
F. amorem, . amorum ·_omnium patrem, colliganius simul atque congregemus ex multis, F.
P. iúnorem, · et eorum' omnium ·pareittem colligámus · simul et conferamus ex. multt's, , · P.
P.· epw...~,.'' xott ottiv1:wv ocú•wv ;c:x.1:ÉpQ( cruveA(~wp.ev. ip.j 'xott a-u·Jocyciywp.ev ár.o •wv otoAAwv, P.·
L. amorem, et eorum omnium parentem colligámus simul et conferamus ex multis, . L.
C. amorem,. et eorum··ómnium parentem colligamus· simul et conferamus ex multis, c.
D. sür~'sof f ·. recherchons · leur anc@tre commun, prenons-le a u milieu de ' t~us. D.
228 PREMIERE PARTffi : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
ti. nPCUTON €1C !NO CVNAIPOVNT€C AVTON €PCUTIKAC KA00AOV AVNAM€1C CUN EnJKPAT€1 ti.
H. et primum in duo coadunantes eum ct.tpidiales prorsus virtutes, quas continet H.
E. primo in duas compraehendentes eum amatorz"as universaliter virtutes, quarum potentatur E.
S. primum ad duas colligentes z"psum amativas universaliter virtutes, ex quibus superat S.
R. primum in duas congregantes ipsum amativas universaliter virtutes, in quibus superat R.
A. primum in duas omnz"no ipsorum contrahentes amatorias vires, ex quibus obtinet atque A.
F. primo quidem in duas cogentes amatorias vires universales, quas quidem omnes F.
P. primum in duas eorum amatorias omnino vires contrahentes, quibus omnibus praestat P.
p.. 7tpw-rov eic; oúo a-uv~~poÜv-rzc; ath·ov épw-r~x<Xc; :xaOó"Aou ouvcip.e~c;. wv É1t~xp~n~ p..
L. primum in duas eorum amatorias omnino vires contrahentes, quibus omnibus praestat L.
··.r
C. primum z"n duas eorum amatorias omnino vires contrahentes; quibus omnibus praestat C.
D. Réduisons premierement a deux toutes les sortes de vigueurs d'amour, que domine D.
6. KAI APX€1 nANTCUC H €K TOV nANTCUN En€K€1NA nANTOC €PCUTOC ACXETOC AITIA 6.
H. et praeprincipatur omnino de omnibus post illas omnis cupiditatis innumerabilis causa, H.
E. et principatur omnino ex omnz· summitate omnis amoris z"mmensurabz"lis causa, E.
S. et príncipatur omnino incomprehensibilis causa omnis amoris, ex eo qui est super omñia, S.
R. et praeprincipatur omnibus ex eo qui ultra omnia omnis amoris incomprehensibilis causa, R.
A. dominabitur omnibus causa illa absolutissima amoris omnis, omnia longe antecellens, A.
F. continet regitque absoluta totz"us amorz"s causa penes principium, omnia supéreminens, F.
P. et antecedit invicta amoris omnz"s causa, quod superior sit omnibus, P.
p.. XIÚ 7tpOX~'t"cipx S~ 7tcl\l'tWc; 7¡ SX ":OÜ 7t:ÍV7W'J É1tÉXe~ n 7t:X'Y't"O; epw-roc; ?J.crxe-roc; a t-ri~, p.·
L. et antecedit invicta amoris omnis causa, quod superior sit omnibus, L.
C. et an~ecellit incomprehensa illa omnis amoris causa, quod sz"t omnibus superior, C.
D. et commande de tout point la cause incomparable, unique, de tout amour, D.
6. ONTWN AnANTCUN OAIKOC €PWC TOV AVTOV €K TCUN AVTCUN €PCUTIKCUN VMNCUN ti.
H. hmnibus universalis cupiditas. Ipsius de ipsis cupidialibus hymnis. H.
E. omnibt.ts universalis amor. Ex sanctissimi Hierothei eisdem amatoriis hymnis. E.
S. universis totalis amor. Ex sanctissimi Hierothei eisdem amativis hymnis. S.
R. entibus totalis amor. R.
A. versus qui ex his quae sunt omnibus nascitur. Ejusdem ex ez"sdem amatoriis hymnis. A.
F. rerum omnit.tm amor. Ejusdem ex eisdem amatoriis hymnis. F.
P. ámor qui ex rebus omnibus oritur. Ejusdem verba ex amatoriis hymnis. P.
p.. ov-rwv á1tciv-rwv ó),~xo.:; Epwc;. Toü aú-roü é:x -rwvau-;wv €pw-=~:xwv Üp.v~.t)'Y. P.·
L. amor qui ex rebus omnibus oritur. Ejusdem verba ex amatoriis hymnis. L.
C. omnium totalis amor. Ejusdem ex iz"sdem hymnis amatoriis. c.
D. de tous les· genres d'@tres. » Paroles dú m@me auteur tirées des m@mes Cantiques. D.
·!
6. ArE ~H KAI TAVTAC nAAIN EIC EN CVNArArONTEC Elnt.lMEN OTI MIA TIC ECTIN AnAH 6.
H. Age jam et ipsas iierum ad unum conducentes, dicamus quía et una est simplex H.
E. Age nunc et has iterum in unum congregantes, dicamus quía una quaedam est simplex E.
S. Age igitur et istas ad unum rursus congregantes, dicemus quía una quaedam est simplex S.
R. Age utique et has rursus in unum congregantes, dicamus quia una quaedam est simplex R.
A. Age itaque et has rursus in unum colligentes, dicamus ut una quaedam est simplex A.
F. Age jam has iterum colligentes in unum, dicamus unam quamdam esse simplicemque F.
P. Age vero his rursum collectis, dicamus unam quamdam vim esse simplicem, P.
!'-· "Aye o1¡ X~L -rcx.únc.; r.::iúv eC.; €v auvcx.ycx.yóv-;ec; eiTtWf'-EV O't'L !'-~~ -rL.; EO"'!LV OC7tAli !'-·
L. Age vero his rursum collectis, dicamus unam quamdam vim esse simplicem, L.
C. Age vero his iterum in unum collectis, dicamus unam esse simplicem C.
D. « Continuons ; réduisons ces vigueurs a une. Disons qu'il n'est qu'une force simple : D.
6. rOVN Tt.lN ONTWN ECXATOV KAI An EKEINOV nAAIN EHC ~lA nANTt.lN EC TA ArA00N 6.
H. exsistentium novissimum, et de illo iterum dez"nceps per omnium est bonum, . · H.
E. exsistentium novissimum, et ab illo iterum consequenter per omnia usque optimum, E.
· S. extremum exsistentium, et ab illo rursus consequenter per. omnia ad bonum, ·: . S.
R. entium extremum, et ab z"llo rursus deinceps per omnia ·in per-se-bonum, R.
A. extremam usque substantiam, a qua rursus deinceps per omnia ad bonum ipsum, . A.
F. extremum universi, ab eoque rursum deinceps per omnia ad ipsum bonum, F.
P. extremum eorum quae sunt, atque ab illo rursum ordine per omnia ad bonum, P.
!A· 't"OU 't"WV OV't"WV eaxa't"OU, xr1i ciTe' Exe~vou 7tCÍ)~.r.v k;~~~ Or.& 7tci.v-;wv el~ 't'd:ya.9Ó'J, p..
L. extremum eorum quae sunt, atque ab illo rursum ordzne per omnia ad bonum, L.
C. extremum eorum quae exsistunt, et ab illo rursus consequenter per omnia ad bonum, C.
D. jusqu'au dernier des étres, et depuis ce dernier, par les autres, jusqu 'au Souverain Bien ; D.
6. E::: EAVTHC KAI ~1 EAVTHC KAI eq, EAVTHC EAVTHN ANAKVKAOVCA KAI EIC EAVTHN ,6.
H. ex ipsis et per ipsa et in ipsz"s se ipsam revolvens, et ea in se ipsam H.
E. ex se ipsa et per se ipsam et ad se ipsam se ipsam revolvens, et in se ipsam E.
S. ex eadem et per eamdem et in eadem se ipsam reflectens, et ad eamdem S.
R. ex se ipsa et per se ipsam et in se ipsam se ipsam recirculans, et in se ipsam R.
A. ex se ipsa et per se ipsam et in se ipsa se ipsam circuiens, atque in se ipsam A.
F. ex se ipsa et per se et in se ipsa semet zn circulum reflectentem, ati¡ue in se ipsam F.
P. ex se, per se et a se in. orbem reflectitur,¡:.,\:1\':v. ..:;,:·. . semperque,ad:.se P.
!'-· e~ buTij.; xcx.t OL' b:u-;T¡.; x~t ÉCf, huTij.; ocvxxuxA.oüaa.. xcx.t eC.; bu-r-hv !'-·
L. e:ic se, per se et in se ipsa ad se ipsam in orbem reflectitur,. ... , semperque ad .. s.e L.
C. ex se ipsa, per se ipsam et in se ipsa se ipsam revolventem; . . ·. et ad -se. ipsarf! C.
D. cette force venue d'elle-rnérne, va par elle-rnéme, se referrne· sur elle-rnérne ; toujours. et d.e la D.
230 PREMIERE PARTm : DE DffiU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. KAI ArAeON EPACTON KAI €~ EAVTON KAI ArAnHTON €~lETAl rAP AVTOV 6. ,.,.;
H. et benignum concupitum et desideratum et dilectum, ( appetit enim ejus H.
E. et optimum amabile et ad se ipsum et dilectum, ( appetit enim ipsum E.
S. et pulchrum et amabile et desiderabile et diligibile, ( desiderat enim ipsum S.
R. et bonum amabile et appetibile et delectabile, ( appetit enim ipsum R.
A. et bonum amabile est et desiderabile ac diligibile, ( desiderat enim ipsum A.
F. omnibus est an;zabile, desiderabile, diligendum, ( appetit enim ipsum id quoque quod non-ens F.
P. honestum amabile est, optabile atque diligendum, , ( expetit enim illud P.
p.. xcx.t ciycx.&ov ~prx~-rov x:xt ecpE-rov x:xt á.yrx1t1¡-róv, (Écp(E"t"Clt~ y&p ClttÍ't"OU p..
L. honestum amabile est, optabile atque diligendum, ( expetit enim illud L.
C. omnibus amabile et desz"derabile atque dilectum sit, ( desiderat enim illud etiam id quod C.
D. est pour tous désirable, enviable et chérissable, (puisque le non-tltre lui-mtlme le veut, D.
6. KAI TO MH ON úlC EIPHTAI KAI ~1/\0NEIK€1 nc.JC EN AVTúl EINAI KAI AVTO €CTI 6.
H. et quod non est, ut dicitur, et contendit quoquo modo in ipso esse, et ipsum est H.
E. et quod non est, ut dictum est, et contendit, quomodo in ipso esse, · et ipsum E.
S. et quod non est, ut dictum est, et certat aliquo modo in ipso esse, et ipsum est S.
R. et non-ens, ut dictum est, et contendit aliqualite~· in illo ipso esse, et ipsum est R.
A. et quod non est, ut antea diximus, et in ipso ferme esse contendit, ipsumque estA.
F. appellari solet, ut est dictum, contenditque quodammodo in ipso esse, ipsumque bonum est F.
P. etiam id quod non est, ut diximus, atque id ipsum est quod for- P.
' ~
fl-· XClt~ 'rO' fJ-"fle OY, t
W; ,,
E~p"'j't"Clt~,
'
Y.Clt~
) -
Cf~ ,ovE~XE~
,1.
'ltW; t>V '
CX.U' -
r«¡> .,.
ELYClt~, XOI:'.' CltU't"O
' '
Ea'r~ fJ-·
L. etiam id quod non est, ut diximus, atque id ipsum est quod for-- L.
C. non exsistit, ut dictum est, et aliquo modo in ipso esse contendit, quoniam ipsum est C.
D. nous l'avons dit, et souhaite en quelque sorte de se trouver, en tui, paree qu'il accorde. une D.
e
VINGTIEME SECTION DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ?
6. AErETAI KAI. ECTI ncuC H AAIMONIA nAHSVC OVK EclliETAI TOV KMOV 6.
H. dicitur et est), quomodo daemonialis multitudo non appetit bonum H.
E. dicitur et est), quomodo daemomiaca multitudo non appetit bonum E.
S. dicitur et est), quomodo daemonum multitudo non desiderat pukhrum S.
R. dicitur et est), qualiter daemonica multitudo non appetit pulchrum. R.
A. dicitur et est), quomodo daemonum turba pulchrum ac bonum A.
F. dicitur et exsistit), quonam pacto turba daemonum pulchrum bonumque F.
P. superiore et est et dicitur), cur multitudo daemonum bonum honestumque P.
p.. 'Aiye-rcx~ xcxt ea-.~), m;}¡; ·r, o~~p.ovb. 1tA1¡Gu<; o:Jx E'fie-.~~ -:oii x~),ou p..
L. superiore et est et dicitur ), cur multitudo daemonum bonum honestumque L.
C. dicztur et est), quomodo turba daemonum non expetit hoc pulchrum C.
D. un nom et une part d'etre), comment done la troupe des démons ne souhaite-t-elle pas le Beau D.
6. KAI ArASOV ' nPOCVAOC l!.E OVCA · KAI THC ArrEAIKHC nEPI THN EcllECIN TArASOV 6.
H. et benignum, furtiva autem ut sit ·· ab angelica erga desiderium boni id ipsum H.
E. et pulchrum, at materialis vero exsistens, et angelica erga appetitum optimi E.
S. et bonum, ·. inclinata autem ad materiam, et ab angelica identitate circa desiderium bóni S.
R. et bonum, : · ... materialis autem exsistens, · et ab angelica circa appetitum per:.se-boni R.
A. non desiderat, sed affixa materiae, et circa bonum expetendum angelica A.
F. non desiderat, sed materiae dedita, et ab angelica circa boni ipsius desiderium F.
P. non expetit, sed materiae addicta, et ab eodem statu quem angeli in boni appetitione P.
p..xcx:. dya.Gou, T.póauAo<; o€ oua~, x~t 't'"~<; dyye),~x-~<; m:p:. -..7-¡v ECf€'JW dpGoii 1'-·
L. non expetit, sed materiae addicta, et ab eodem statu quem angeli in bom appeMione L.
C. et bonum, sed affixa materiae, atque ab illo statu quem angeli in boni appetitione C.
D. et Bon, maisdemeure-t-elledanslamatiere, et par son abandon de la fixité qu'ont les auges D.
6. TAVTOTHTOC. AnonenTCUKVIA · -.' KAKCUN AnANTCUN AITIA KAI' EAVTH KAI TOIC MAOIC 6.
H. semper· essentia discessit, • 1 •, ¡),,,,., . , malo~m: ~iut!-z·_'causa, et-.sibi /psz~ e(aliis H.
E. stabilitate., recidens,: · . . "!' , ·. ::.':\·malis·ómnibus: causa; ·et sibi,-ipsz·, et aliis E.
S. prolapsa, .· ,_·,, . malorum universorum causai et sibi ipsi, et ·aliis ejficitur. S.
R. identitate decidens, ·. omnium malorum causa, et sibi ·ipsi, et áliis R.
A. identitate delapsa, malorum omnium causa, et sibi ipsi, et aliis quaeque malitiae A.
F. identitate delapsa, · malorum omnium causa, et sibi ipsi, et aliis quaecumque F.
P. obtinent· prolapsa, causa est malorum omnium, et sibi, et aliis P.
p.. "t'1U"t'ÓH1"t'O<; tX1t01tE1t"t'WlCIJLCX, xcxxwv &miv-.wv cxC-:i~. x~t hu-r'ij, xcú -roL<; &/J,o~<; -vive-roe~ p..
L. obtinent- prolapsa, causa est. maloru'm omnium, et sibi, ~~ aliis L.
c. obtinent ·prolapsa,-, ,•,. causa! est omnium· malorum, tam sibi, quam aliis c.
D~ daos- le. désit d..,: Bien : est-elle la cause de. tous · les maux, · tant pour soi-meme que· pour D.
6. OCA KAKVNECSAI AErETAI ; ·,. nc.>C l!.E OACUC EK TArASOV nAPAXSEN TO AAIMONION cllVAON 6.
H. quaeeumque malignari dicitur? Quomodo ergo prorsus de bono ducta est daémonialis tribus H.
E. quaecumque vitiantur dicuntur ? Quomodo autem omnino ex optimo generala daemoniaca gens E.
S. quaecumque mala fieri dicuntur? Quomodo autem totaliter ex bono deducta daemonum tribus S.
R. quaecumque male fieri dicuntur 2\ Qualiter autem to,taliter ex per-se-bono deducta daemonia tribus R~
A. dederunt manus esse.dicitur. ?.\:;/F.·.. QuQ. item, pacto, cum ex bónó deducta:sit- daemoniaca cohors~ A.
R depravata sunt dicitu~ e:Ü#iissi .? .: .~ .· -' \•:.•~ Qtiá. rursu~ '.m~do, .daemóniacá' 'gen!y .ex í' bonil. ', projecta} . F;
P. quae pervertí depravarújue:dicuntur? Aut. quomodo genus daemonum, quod a· bono; plane 'j,n lucem P.
¡.t. lhcx xcxxúvea&cx~ Hys-rcx~ ;.,ti\'· . llck !:L ó),i.>~ ex .;tciyixGou 7tzpizG€v -ro lhtp.óv~ov 1-ü).ov jJ..
L. quae pervertí depravarique· dicuntur..? Aut · quomodo ·gerzus daemonum, qúod a bono plane ·in lucém L.
C. quae pervertí depravariqúe: dicuntur? Aut qtiomodo genus daemonum ex omnino bono·, productum; C.
D. les:. autres qu'ón dé'clare pervertis? Comment meme la race des démons, faite par le Bietl~ D.
232 PREMIERE PARTffi : DE DffiU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. ECTI,N,~. . KAI. EK· TI NOC APXHC! VnECTH KAI EK tTINI •-TCUN ONTCUN ECTI .• , :": KAt ncuc O ArAE>OC 6•
H; lum,,?;.,;, · Et ex quo principio,. 'substitit: et' ex quibus exsistentibus est? •, ·, • 1 Et/quomodo1 benigmu H;
E. est l \ . Et. ex quo. principio subsistit,,. et ex quo exsistentium est ? Et quomodo optimus E.
S. lum ?· · Et ex. quo principi() constitit,. et in quo exsistentium est? Et quomodo bonus S.
R. est ? Et ex quo principio subsistit, et in quo entium est ? . Et qualiter bonus R.
A. lum (.,,. Et ex quo initio subsistit, et in qua substantiarum est? Et qua ratione ·qui summe A.
F. lum ?. , , Et ex quo initio substitit, et in qua rerum est ? ltem quomodo Deus ipse F.
P. est?. ., " Et quo ex principio constitit ? ·. Quomodo bonus P.
p.. ea--.( ; · Kcxt ex -.!vot; cipx1i'> Ú7tÉa--:"'). x:ú Év -rivL -r¿}v Óv-rwv Éa--:i ; Kat 1tWt; ó ciyaGo~ p. .
L. est. 2: \. · . . . · ,.. ,"' Et quo ex principio constitit ? . ·. Quomodo bonus L.
C. est2. ··.·· . Et: ex tp.~o,principio constitit,· et quanam in re exsistit? Et quomodo bonus C.
D. le mal ? , , :) 1: De. quel prlncipe ,vient-il;.: en. queH etre; réside-t-il ? ·
. - i,l, '
Comment le Souverain D.
e
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ? 233
6. KAI El e::: AMHC AITIAC TO KAKON TIC ETEPA TOIC OVCIN nAPA TArAE>ON AITIA 6.
H. Et si de altera causa malum est, quae altera est exsí'stentibus de bono causa ? H.
E. Et si ex alía causa malum, quae altera exsistentibus praeter optimum causa? E.
S. Et sz· ex alía causa est malum, quae alía est exsistentibus praeter bonum causa ? S.
R. Et si ex alía causa malum, quae altera exsistentibus praeter per-se-bonum causa ? R.
A. si alía ex causa ·dicitur malum, quaenam alia his quae sunt praeter summum bonum est causa i A.
F. Atqui, si ex alia causa malum trahitur, quaenam alia rebus causa est praeter ipsum bonum ? F.
P. Si ex alía causa est malum, quae alia eorum quae sunt praeter bonum causa est ? ' P.
P.·Kú E~ €; ci').);r,~ a.¿·da.~ -.6 x.a.xóv, -.(~ e-.€pa. -.o~~ olía-~ na.p&. -.&.ya.Obv a.hia. ; P.·
L. Si ex alía causa est malum, quae alia eorum quae sunt praeter bonum causa est ? L.
C. Quod si malum exsistat ex alt"a causa, quaenam alia rerum causa est praeter bonum? C.
D. releve d 'une autre cause, quelle est cette nouvelle cause des choses, qui est distincte du Bien ? D.
6. ANAIPOVMENON KAI nwc E<PIETAI TI TWN ONTWN AVTOV nAPA· TArA00N ' 6.
H. abnegatum ? . Et quomodo appetit quid exsistentium ejus de benigno ¡.:,:• <.-:· H.
E. interemptum ? Quomodo appetit quid exsistentium ipsum praeter optimum ? E.
S. desiructum ? --Et quomodo· aliquid exsistentium desiderat ipsum praeter bonum? S.
R. interemptum ? Et qualiter appetit aliquod entium ipsum propter per-se-bonum ? R.
A. tollitur ? Et quo pacto ipsum aliquid ex his quae sunt, bono ormsso, desiderat? A.
F. tollitur ? Et quo pacto aliquid ipsum dimisso bono, desiderat ? F.
P. tollitur ? Quomodo etiam aliquid eorum quae sunt praeter bonum illud appetit? P.
p.. áv<upoú p.zvov ; Kat nw; érpiHati -:~ 't"WV ov-.wv a..J-::oü ncxp&. -.&ya.6óv ; P.·
L. tollitur ? Quomodo etiam aliquid: eorum quae sunt praeter bonum illud appetit ? L.
C. penitus sublatum ? . , '-' Quomodo etiam eorum quae sunt quidpiam prae bono illud expetit? '· C.
D. n'est-il pas. emp@ché? Comment un @tre quelconque peut-il le préférer au Bien ? D.
6. HMEIC t.E AEICUCOMEN AVTON EIC THN TCUN nPArMATCUN MH9EIAN AnOBAEnEIN KAI nPCUTON re 6.
H. nos autem dignum faciemus eum ad rerum veritatem respicere. Et primum qui- H.
E. nos vero dignabimur apud rerum veritatem respicere. Et primum qui- E.
S. nos autem rogabimus ipsum ad rerum veritatem perspicere. Et primum qui- S.
R. nos autem dignificabimus ipsam in rerum veritatem respicere. Et primum qui- R.
A. at nos contra orabimus ut in rerum aspiciat veritatem. Ac primum qui- A.
F. nos autem admonebimus dubitantem ut rerum aspiciat veritatem. Atqui hoc pri- F.
P. nos autem ab eo petemus ut rerum veritatem aspiciat. Primumque P.
p.. , -
·t¡[AS'.~
, ,- .
ct;~W'l"Op.Cv
, ,
e:~c;
, -
-:--1)\1 t'W'J
.
-r:pctyp.ct't"h)'J
., , n
Cl.A"'fl'JS'-ct.V
• P.) ,
CX.7t0t-" \E7tELV.
K~',.. - . ¡e:
7tfW'tOV
u
OZ ClU'rO'J 1 -·
L. nos autem ab eo petemus ut rerum veritatem aspiciat. Primumque L.
C. nos autem eum rogabimus ut attendat veritati. Idque primum C.
D. nous souhaitons qu 'on accueille la vérité telle qu 'elle nous vient. Et d'abord D.
6. TCU ArA0úl TO nAPArEIN KAI CCUZEIN Túl A€ KAKCU TO <P0EIPEIN KAI AnOMVEIN OVAEN 6.
H. bono est deducere et salvare ; malo autem corrumpere et perdere) ; nihil H.
E. optimo adducere et salvare; malo vero corrumpere et perdere) ; nihil E.
S. est bono producere et salvare~· malo autem corrumpere et destruere) ~· nihil S.
R. bono adducere et salvare ; malo autem corrumpere et perdere) ; nihil R.
A. bono producere atque servare ; malo autem corrumpere ac perdere), nulla A.
F. boni est producere atque servare ; mali vero perdere atque dissolvere), projecto F.
P. boni est projerre in lucem, conservare ; mali autem interimere et perdere), nihil P.
p.. -=<i> &ya:&ij) na:p&yew xa:t crw~ELv· -rij) Óe xaxij) -ro cp6e~pew xcú cino),ÚEL'J), ouÓÉv P.·
L. boni est proferre in lucem, conservare ; mali autem interimere et perdere), nihil L.
C. boni est producere et conservare; mali autem corrumpere ac perdere), nihil C.
D. rellement, donne et conserve l'étre ; le mal, naturellement, le détruit et le perd), aucun O.
6. ECTI TCUN ONTCUN EK TOV KAKOV KAI OVA€ AVTO ECTAI TO KAKON EJnEP KAI EAVTCU KAKON EIH 6.
H. est exsistentium ex malo. Et neque ipsum est malum quod et de bono malum est. H.
E. est exsistentium ex malo. Et neque zpsum erit malum siquülem et sibi ipsi malum sit. E.
S. est exsistentium ex malo. Et neque ipsum erit quod malum est si et per se ipsum malum sit. S.
R. est entium ex malo, Et neque ipsum erit malum siquülem et se ipso malum sit. R.
A. igitur substantia ex malo est. Neque quidem ex malo ipsum erit malum siquidem sibi ipsi sit malum. A.
F. nullum exsistentz"um est ex maio. Atqui nec ipsum malum erit siquidem se ipso sit malum. F.
P. eorum quae sunt ex malo est. Ac ne ipsum quidem malum erit siquidem etiam sibi malo esset. P.
P.· bn ';ltl'l Óv--::wv ex 70U xzxou. Kz~ ouó~ au-ro €cr-raL 70 xaxov EinEp x~ú É::w-rij> xzxbv d-r¡. P.·
L. eorum quae sunt ex malo est. Ac ne ipsum quidem malum erit siquidem etiam sibi malo esset. L.
C. eorum quae sunt ex malo est. Ac ne ipsum quidem malum erit siquidem etiam sibi malum esset. C.
D. itre ne releve du mal. Le mal lui-méme ne serait pas, s'il était a lui-meme un mal. D.
6. KA0 HN 0/\CUC ECTI MOIPAN KAI El TA ONTA TOV KA/\OV KAI ArA00V 6.
H. qüemadmodum prorsus est, partem. Et si quae sunt boni et benigni H.
E. secundum quam omnino est, partem. Et si exsistentia bonum et optimum E.
S. partem, secundum quam totaliter est. Et si exsistentia pulchrum et bonum S.
R. boni, secu1ulum quam totaliter est, particulam. Et si enHa pulchrum et bonum R.
A. secundum quam subsistat, habebit portionem. Et si quae sunt pulchrum bonumque A.
F. per quam sit, habebit. Item si quaecumque sunt pulchrum bonumque F_.
P. qua plane est, habet. Et si ea quae sunt pulchrum sive honestum et bonum P.
p.. xza· T¡V 51 w~ éni, p.o~pzv. Koct e! ..& 0'1';(1. --;;ou )(7./,ou )(Z~ &.y('l.eiJu P.·
L. qua plane est, habet. Et si ea quae sunt pulchrum sive honestum et bonum L.
C. secundum quam omnino est, partem. Et si ea quae sunt pulckrum bonumque C.
D. de bien, celle qui lui permet d 'étre. Mais si tout étre désire le Beau et D.
PREMIERE PARTm : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. E<llJETAI KAI nANTA OCA nOJ€1 ll.IA TO ll.OKOVN ArAeON nOI€1 KAI nAC O Tú>N 6~·
6. ONTú>N CKOnOC APXHN EX€1 KAI T€1\0C TArA00N . 0Vll.€N rAP EJC THN TOV KAKOV 6.
H. exsistentium sensus initium habet et finem bonum (nihil enim ad mali naturam H.
E. exsistentium speculatio principium habet et finem optimum ( neque enim in mali naturam E.
S. exsz"stentium intentio principz"um habet et finem bonum (nihil enim ad mali naturam S.
R. entium intentio principium habet et finem per-se-bonum (nihil enim ad mali naturam R.
A. substantiae destinatio principium habet ac finem bonum illud ( neque enim quidquam mali naturam A.
F. rerum intentio bonum spectat ut principium atque finem (nihil enim mali naturam F.
P. institutum sibi habet bonum principz"um ac finem propositum (nihil enim mali naturam P.
p.. ó-.-::wv axo7to~ á.o"/r¡·; EXE~ xzt -:D.o'> -rdva.Oóv (ouÓEv y.Zp sic; ú,v -:olí xa.xoü P.·
L. institutum sibi habet bonum principium de
finem propositum (nihil enim mali naturam L.
C. rerum intentio tum principium tum finem bonum spectat (nihil enim mali naturam C.
D. démarche des @tres a pour principe et fin le Bien (vu que rien ne fait ses démarches D.
6. TA ONTA nANTA EK TArA00V KAI TO ArA00N EnEKEINA TWN ONTWN ECTI MEN EN 6.
H. exsistentia omnia de bono et bonum prae illa exsistentia, H.
E. exsistentia omnia ex optimo, et optimum summitas exsistentium, est quidem E.
S. exsistentz"a omnia ex bono, et bonum supra exsz"stentia, est quidem S.
R. entia omnia ex per-se-bono, et per-se-bonum ultra entia, est quidem R.
A. quae sunt omnia ex bona sunt, bonumque ipsum omnia superat, est quidem A.
F. quaecumque sunt ex ipso bono dependent, ipsumque bonum entibus est superius, siquidem in bono F.
P. ea quae sunt ex bono sunt omnia, bonumque ea quae sunt superat, est quidem P.
p.. -rO: ov-r~ 1trí.n~ ex -r&.ycx.Oou, xcx.~ 1:&.ycx.Oov é1t€xe~ '.lcx. 'l:l.lv ov-rwv, $-.;-;;¡ p.sv év p..
L. ea quae sunt ex bono sunt omnia, bonumque ea quae sunt superat, est quidem L.
C. res omnes ex bono sint, bonumque sit supra res ipsas, id quod C.
D. tous les @tres relevent du Bien, et si le Bien les domine tous, le non-l!tre D.
< TO M€N OVN ArAeON €CTAI KAI TOV AnMAlC ONTOC KAI TOV MH ONTOC nOMCAl nPOT€PON >
H. . . . exsistentis et non exsistentis multo prius H.
E. Hoc erit ergo optimum simpliciter et exsistente et non exsistente multo prius E.
S. lgz"tur bonum erit quidem et supersimpliciter exsistens et non exsistens multo prius S.
R. BonuTTt" quidem igitur erit et stTnpliciter ente et non ente multo prius R.
A. lgitur bonum quidem erit longe prius et eo quod simpliciter est et eo quod non est atque A.
F. Bonum itaque et ipso simplicz"ter ente et non ente multo prius F.
P. Bonum igitur erit et eo quod plane est et eo quod non est multo prius P.
P.· To p.€v ouv d.y:x6ov ia--c:r:J.~ x~Zt .-o0 &nAw; ov't"o; xocl. .-o0 p.-T, Óv't"oc; TIOAAij> Tip'hEpov p..
L .. Bonum igitur erit et eo quod plane est et eo quod non est multo prius L.
c. Bonum igitur erit et eo quod omnino est et eo quod non est multo prius C.
D. En somme, le Bien sera de beaucoup antérleur et supérleur a l'@tre simple D.
< Vn€PIAPVMENON TO A€ KAKON OVT€ €N TOIC OVCIN OVTE EN TOIC MH OVCIN >
H. superstabilitum est, malum autem neque substantiale, neque inexístens, H.
E. supercollocatum, malum vero neque in essentiali, neque z"n non exsistentibus est, E.
S. collocatum, malum autem neque in exsistentibus, neque in non exsistentibus, S.
R. supercollocatum, malum autem neque in entibus, neque in non entibus, R.
A. excellentius fixum, malum vero neque in his quae sunt est, neque in his quae non sunt, A.
F. in se ipso consistit, malum vero neque in his quae sunt, neque in his, quae non sunt exsistit, F.
P. et superius locatum, malum autem nec in iis est quae sunt, nec in iis quae nulla sunt, P.
P.· ÚTIEP~~pup.Évov, 1:0 o€ X?:XOV othE Év 't:O~c; ou•nv, OU't:c É'i .-oí:"~ ¡.á, ou~w. P.·
L. et superius locatum, malum autem nec in iis est quae sunt, nec in iis quae nulla sunt, L.
C. et superius locatum, malum autem nec in iis est quae sunt, nec in iis quae non sunt, c.
D. et au non-@tre, le mal ne sera ni @tre ni non-@tre, D.
< AMA KAI AVTOV TOV MH ONTOC MAMON ••• An€XON TArA00V ..• KAI ANOVCICAlT€PON >
H.· sed et ipso non exsistente est magis autem absistens bono et insubstantiale est. H.
E. sed et zpso non exsistente magis distat optimo et non-essentialius. E.
S. sed ab ipso non exsistente magis abst"stens quam a bono et alienum et magis non-substantia. S.
R. sed et hoc non ente magis recedens a per-se-bono et insubstantialius. R.
A. sed ipso quoque quod non est a bono alienius est malum multoque a substantia remotius. A.
F. sed ab ipso non-ente alienius est et distantius quam a bono minusque habet substantiae rationem. F.
P. sed eo etiam quod non est remotius est abestque plus a bono et minus est essentia. P.
p.. d.).).& xr:J.t llthoü 'toÜ p.71 Óv1:oc; p.iiHov 7.:rdzov -:::i.yr:J.6oü, dHó-::p~ov XClL dvou•:nw1:Epov. P.·
L. sed eo etiam quod non est remotius ·est abestque plus a bono et minus est essentia. L.
C. sed eo etiam quod non est remotius est a bono, tamip.lam alienum ac minus ens. c.
D. mais se trouvera beaucoup plus éloigné, distant et ditrérent du Bien que le: nori-@tre. D.
< nOeEN OVN ECTI TO KAKON €tn01 TIC· €1 rAP MH ECTI TO KAKON AP€TH KAI KAKIA >
H. Unde ergo est malum ? dicat quis. Si enim non est malum, virtus et malitia id H.
E. Unde ergo est malum? dicet quis. Si enim non est malum, virtus ac malitia E.
S. Unde igitur est malum? dicat aliquis. Si enim non est malum, virtus et malitia S.
R. Unde igitur est malum? dicai quis. Si enim .non est malum, virtus et malitia R.
A. Unde ergo malum est? 'dicet quisjnam. · · ··•· ,., •·(;\ ·~)Nisi'imim sitmalum, virtus et vitium A.
F. Dixerit ergo aliquis : undenam · ig#ur erit malum ? · Nisi enim malum sit; virtus ac vitium F.
P. Unde igitur est malum? dicet aliquis. Si enim malum non est, virtus et vitium P.
p.. l1ó6ev ouv Etr't:L -::o XClXÓV ; ELTcO~ --~~. E e y&p p.7, eO"'t:t .-o xtlxóv. dpe1:T. xr:J.t xr:J.xLIZ p..
L. Unde igitur est malum ? dieet aJiquis. · ' ·' Si enim malum non est, virtus et vitium L.
C. Unde igitur est malum? dicet aliquis. Si enim malum non est, virtus et vitium C.
D. Eh 1 d'ou vient done le mal? dira quelqu'un. Car si le mal n'est pas, la vertu et le vice ne D.
VINGTIEME SECTION : DmU EST BON, D'oir VmNT DONC LE MAL ? 239
< TAVTON KAI H nACA TH 01\H KAI H EN MEPEI >
H. ipsum sunt, d~~- d~~~
E. idem, et aut omnís omni, et aut in partibili E.
S. idem, et omnis toti, et particularis S.
R. idem, et omnis toti, et ea quae in parte R.
A. idem erit, omnisque virtus ipsum erit quod tota vitiositas, et quae particularis est A.
F. erit idem, universale videlicet vitium idem erit quod universa virtus, particulare similiter vitium F.
P. ídem sunt, et universa generalisque vt:rtus idem quod universum vz"tium, ac virtus quae ad partem P.
p.. 'ta.ú-:ov, x-xt 1¡ Tticra. '9j oA~, xa.~ 7¡ sv p.Épe~ p..
L. ídem sunt,. et universa generalisque vz"rtus idem quod universum vitium, ac virtus quae ad partem L.
C. idem sunt, proportüme scüicet totius ad totum, et partis C.
D. font qu 'un, ce qui est toute vertu vaut ce qui est tout vice, un degré de vertu D.
< _ , , KAJTOI ENANTIA Cúl«PPOCVNH KAJ AKOAACIA KAI I::.IKAIOCVNH KAI AI::.IKIA ' i<AJ OV >
H. · ; Atqui. adversarium est pudicitia et impudicitia, justitia et injustitt"a~ · · ·•·· t .. · · non il.
E. : , · · Et: quidem contrarium temperantia et intemperantt"a, et justitia• et; injustiiia, · ·.' .·.... , :et neque E;
S. ·.. · Et. quidem contrariae. sunt castitas et impudicitia, et justitia et ínjustitia, · et non S.
R. ,., · Et quidem· contraria castitas· et luxuria, et justitia et injustitia,: et nequaquam R.
A • . ·· Atqui contraria. castitatt" luxuria est, justitiaeque injustitia'; · neque A.
F. · Contraria projecto temperantiae intemperantia · est, justitiaeque injustitia, neque tamen F.
P. · Atqui contrariae sunt temperantia et intemperantt"a, justitia atque injustitia, nec vero P.
p.. Ka.i-ro~ . Évzv-ria. crwrppocrÚ""fl xa.~ dxo),a.cri:-1., xa.t íl~xa.~ocrúv·r¡ xa.t.' cií3~xta., ' xa.t ou ¡L
L. ·" . Atqui- contrariae sunt temperantt"a et intemperantt"a, justitt"a. atque injustitia, nec véro L.
C. . .; Atqui contraria sunt temperantia et intemper®,tia, justitia et inju¡titia, · neque vero C.
D. Pourtant, la .t,empérance est. contraire a 1'intempéran~e,' et la justice a 1'injustice, et cette D.
< I::.HnOV KATA TON I::.IKAION KAJ TON AI::.JKON «PHMI KAI TON''Cúl«PPONA KAI TON AKOAACTON >
H. autem secundum justum et injustum dico, et secundum pudicum et impudicum ; H.
E. alicubi secundum justum et injustum dico, et temperatum et intemperatum ,· E.
S. dico secundum justum et i'njustum, et eum qui est pudicus:(!t qui est impudicus; S.
R. circa justum et injustum dico, et castum et luxuriosum .,•. '·'\ uY\: . ! · · •· ·.·~ •. R.
A .profectQ, dixerim justum et injustum, .castum et luxuriosum'· ídem esse ; , . '' ·:' ,:.·. · · ' ·· A.
F. 4~cq }ustt(m hominem, e/linjustum; rursumque temperatum• atqúe, intemperatum ínvicem ''dis'sidere ;' ·''' '· F.
P. ~QS.~. dico. contrarias esse ex justo et injusto, ex temperante· eti intemperante; . ;.\n' • > ' .. >; · P.
!-'• Q7Í1tOlJ xa.-ra -;rn o¿xa.~ov xa.t -rov cio~xo·1 9"/lP.~• xa.t -rov. crr.lrppovri. ,xa.~ oo;ov .Xxó),a.O""tov· '' .. · · fl·
L~ eas dico· contrarias esse ex justo et injwto, ex temperante etfintemperante ; . · · "' ' · 1'-' ', L.
C. dico illas esse contrarias in quantum prodeunt a jwto et, injusto, et a temperante atque intemperante ; · C;
D. opposltion ne vient pas de ce que l'homme juste n'est pas injuste, ni le sage un' intempérant; . D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< AMA KAI nPO THC e:::c.> «MINOMENHC TOV ENAPETOV nPOC TON ANTIKEIMENON AIACTACEt.lC >
H. sed ante joris extrinsecus demonstrata strenua ad adversantem distantia ; H.
E. sed et ante joris manifestatam ejus qui est in virtute ad contrapositum distantiam; E.
S. sed et ante apparentem extra distantiam habentis virtutem ad oppositum; S.
R. sed et ante extra apparentem virtuti ad oppositum distantiam ; R.
A. verum et antequam joris appareat virtutis adversus improbitatem dissidentia; A.
F. verum etiam ante foris apparentem probi viri ad improbum discrepantiam ; F.
P. sed ante etiam repugnantiam quae extrinsecus ínter eum qui virtute praeditus est atque contrarium exsistit; P.
!-'-· ri_).),(x x~L 7tp6 ·~e; E~W rr~·.vop.Évr¡c; -roü Év~pÉ":"OU 7tpO; -rov ~V'rLxdp.svov ÓL:la"7ZO"Swc;· !-'-·
L. sed ante etiam repugnantiam quae extrinsecus ínter eum qui virtute praeditus est atque contrarium exsistit; L.
C. verum etiam prius quam viri probi ab ímprobo discrepantia joris appareat; C.
D. elle précede la démarche extérleure qui oppose vertueux et vicieux ; D.
< EN AVTH nOMt.l nPOTEPON TH lllVXH KA00AOV AIECTHKACI Tt.lN APETt.lN Al KAKIAI >
H. in ipsa multo prius anima omnino distaverunt a virtutibus malitiae, H.
E. in ipsa multo prius anima universaliter dest#erunt virtutibus malitiae, E.
S. in ipsa anima multo prius universaliter destitirunt a virtutibus malitiae, S.
R. in ipsa multo prius anima universaliter destiterunt a virtutibus malitz·ae, ' R.
A. in ipsa longe prius, anima prorsus distant a virtutibus vitia, A.
F. :' ,_, in ipso animo a, virtutibus. omnino vitia distant, · ', F.
P. multo prius in. ipso animo vitia a virtutibus omnino discrepant, P.
!-'-· Év w.h·f¡ 7to)J,cj> · 7tpÓ-rspoy 7f¡ 4uxf¡ x~Gó'Aou OLscr-n\x~aL -rc:>'J d.ps7W'I cú xr1.xbL, p..
L. multo prius in ipso animo vitia a virtutibus omnino discrepant, L.
c. jam in ipso animo a virtutibus vitia discrepant, C.
D. . auparavant; daos l'ime elle-milme, le vice est completement distinct de la vertu, D.
< KAI ni:'OC TON AOrON TA nA0Hi.CTACIAZEI KAI EK TOVTt.lN ANArXH AOVNAI TETt.l ArAet.l >
H. , et ad sermonem vitia jactitant...,,,, ,·. ,,, .., ., · , . : ,,,,,, . ;Et de istis::angustia est dare bono H.
E. · et rationi passiones insidiantur.· .,., Et ex his necessarium dare quid bono E.
S. et ad rationem passiones pugnant.. ·. • · Et ex istis necesse est dare quoddam ma- S.
R. · et ad rationen,t passz'ones contendunt., · Et ex his necessarium dare aliquid bono R.
A. perturbationesque contra rationem rebellant: : Atque. ex his necesse est· dare aliquod contrarium A.
F, . . et ratiPni. motus dissident perturbati. . PriJpterea necessarium est concedere malum aliquid esse F.
P. et cum ratif!ne discordant perturbationes. ·, .~,Ex· eoque necesse. est dari aliquod etiam malum P.
!-'-· xcxt 1tpoc; ':OV ).óyov ,a_ 1tá6·r¡' 0"7Cl.a-Lá~EL. ' :' K~t EX 'rOÚ't'WV tiwí.yx-r¡ oouva.[ 7L "ij> d.y~6ij> !-'-·
L. '·.· et cum. ratione 'discordant perturbationes. . . -:'>:·':IYEx: eoque necesse: est>dari aliquid etiam• malum L.
C, , , , e( a; ratione dissident· perturbationes. \ ,,. QuaP,.opter necessario :.concedendum est malum aliquod C.
D. et la raison suldt<l~laSsautsldes passi~ns,. i{I•·:;d;;,,•\'i 11 faut done reconnaitre quct le mal estD.
< KAKON ENANTION . OV. rAP EAVTt.l•.TArAeON ENANTION ' AM t.lC Ano MIAC APXHC >
H. malum adversarium. Non enim sibi ipsi bonum adversarium est, sed, sicut ab uno principio H.
E. malum contrarium. Non enim sibi ipsi bonum contrarium, sed; sicut ab uno principio E.
S. lum bono contrarium. Non enim sibi ipsi bonum contrarium, sed, sicut ab uno principio S.
~. malum contrarium. Non enim sibi ipsi per-se-bonum1 contrarium, · . sed,. ut ab uno principio R.
A.. bono malum• .· , Neque,,enim sibi·.ipsi·adversatur bonum,>q 1>';\.\'.' ·. sed;\velutii·ex,·'uno· initio.A.
i{ 'bono·, c.onitarl~; N e~" enim bonum•. sibimet,'repugnat; <.•,• ·• sed uni'!}ersum bonum, velut ex uno F•
P, bono contrarium. Neque· enim; sibi bonum contrarium est;. :,.,,sed;' ut ab. uno principio P.
!-'-· XO!XOV Év~v-.lov. O u yrxp bu-rij> "&.ya.6ov E'I:XV"iov. '{' d),).• w~ d.7to p.~i~ dpx.lic; P.•
L. bf)1lO contrarium. Neque enim sibi bonum· contrarium est, · · ,. sed,; ut ab uno principio L~
C. esse bono·contrarium. Neque enim sibi bonum contrarium est, sed ut ab uno principio C•
D. adversairei du. Bien. Le 1Bien: n 'est pas eontraire a soi ; ' issu d 'ún seul prlneipe- D~
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ?
< KAI ENOC EKrONON AITIOV KOINú>NIA KAI ENOTHTI KAI CI>IAIA XAIP€1 >
H. et unius cognatio causae, communione et coadunatione et amore gaudet. H.
E. et uno egenitum causali, societate et unitate et amicitia gaudet. E.
S. et genitum ah una causa, communione et unitate et amicitia gaudet. S.
R. et una jactum causa, communz'catione et unitate et amicitia gaudet. R.
A. unaque causa genitum, societate et conjunctione et amicitia gaudet. A.
F. principio ductum unaque causa genitum, communione quadam invicem et unione et amicitia gaudet. F.
P. unaque causa projectum, communione, conjunctione amicitiaque gaudet. P.
/A· xott Évoc; EX'(O'IOV otl-r:(ou, XO~VWVL!f Xott SvO'n}'tL xott c¡n),(!f zotipEL. P.·
L. unaque causa projectum, communione, conjunctione amicití'aque gaudet. L.
C. unaque causa projectum, communione, conjunctione amicitiaque gaudet. c.
D. et d'une seule cause, il se plait a la société, a l'union et a l'amitié. D.
< KAI OVIl€ TO EAATTON ArA90N Tú> MEIZONI ENANTION OVTE rAP >
H. Et neque minus bonum majori adversarium est, neque enim H.
E. Et neque minus bonum majori contrarium, neque enim E.
S. Et neque minus bonum majori est contrarium, neque enim S.
R. Et neque minus bonum majori contrarium, non enim R.
A. Et neque minus bonum majori contrarium est, quia nec A.
F. Neque rursus quod minus bonum est majori bono contrarium est dicendum, quía nec F.
P. Nec minus bonum majori est contrarium, neque enim id quod P.
P.· Kott ouóe 'tO eAa.'t'tOV &yotaov -rif> p.ELSOVL Évotv-;;iov' oÜ-re ycXp p..
L. Nec minus bonum majorz' est contrarium, neque enim id quod L.
C. Neque etiam minus bonum majori adversatur, quia neque C.
D. Un moindre bien n'est pas non plus le contraire d'un plus grand : un moins chaud D.
< TO HTTON 0EPMON H 4-'VXPON Tú> nAEIONI ENANTION ECTIN OVN >
H. minus calidum aut frigidum plurimo adversarium. Est ergoH.
E. minus calidum aut frigidum plurimo contrarium. Est ergo E.
S. minus calidum aut frigidum amplius exsistenti est contrarium. Est igitur S.
R. minus calidum aut jrigidum majori contrarium. Est igitur R.
A. minus calidum aut jrigidum amplius ca/ido adversatur aut frígido. Est igitur A.
F. minus calidum aut frigidum magis calido jrigidove repugnat. Malum igitur F.
P. minus est calidum aut jrz'gidum contrarium est ei quod magis est ejusmodi. Est igitur P.
P.· 'tO 1¡-r-;;ov aep p.ov ~ o/uxpov -r<j) 'ltAELOVL EVotV'tLOV. "Ea>w ouv p..
L. minus est calidum aut frigidum contrarium est ei quod magis est ejusmodi. Est igitur L.
C. id quod mt"nus calidum aut jrigidum est magis ca/ido frigidove contrariatur. Est igitur C.
D. ou moins froid n'est pas le contraire d'un plus chaud -ou plus froid. Le mal compte done D.
< EN TOIC OVCI KAI ON ECTI KAI ... TArASe.> TO KAKON >
H. in exsistente et ens est, et adversatur bono malum. H.
E. in exsistentibus et ON est, et opponitur bono malum. E.
S. in exsistentibus et exsistens est, et adversatur bono malum. S.
R. t"n exsistentibus et ens est, et contraponitur et aut contrariatur per-se-bono malum. R.
A. ínter substantias atque subsistit, oppositumque adversatur bono malum. A.
F. est in rebus atque est aliquid, et ita dumtaxat est oppositum contrariumque bono. F.
P. in ii's quae sunt et est aliquid, repugnatque bono malum. P.
p.. ÉY -ro~c; ouaL xa.t Óv ~'l''tL, xott dnL-réeeL'ta.L xott T¡va.n(w-ra.L ...d.ycx.a<j> -ro xa.xóv. p..
L. in iis quae sunt et es{ aliquid, repugnatque bono malum. L.
C. in rerum natura estque aliquid, et opponitur atque adversatur bono malum. C.
D. parmi les @tres, 11 est lui-m@me un itre, le mal devient l'ennemi et l'adversaire du Bien. D.
< KAI El ci>00PA ECTI TWN ONTWN , OVK EKBAMEI TOVTO TOV EINAI >·
H. Et si cdrruptio est exsistentium, non ejicit istud esse quod est H.
E. Et si corruptio est exsistentium, non expellit hoc esse E.
S. Et si corruptio est exsistentium, non excludit istud ah essentia S.
R. Et si corruptio est entium, non expellit hoc ah esse R.
A. · Et si corruptio substantiarum est, non id excludit a substantia A.
F. Ceterum si quis dixerit malum esse ipsum rerum interitum, non propterea convincet malum in rebus F.
P. Quod si interitus et quasi corruptela est eorum quae sunt, non tamen hoc exterminat malum ex eorum P.
P.· Kcd EL cpeopcX Ea't"~ 't'WV OV't'WV, oúx ex6&)).eL 't'OU't'O 't'OU elVCXL fL·
L. Quod si interitus et quasi corruptela est eorum quae sunt, non tamen hoc extermina/ malum ex eorum L.
C. ' Et esto corruptio sit rerum, non tamen hoc penitus exterminat malum C.
D. : Que si le mal semble @tre la corruption des @tres, cela n'emp@che pas qu'il D.
< H OVXI nOMAKIC H TOVA€ ci>00PA TOVA€ rJfNETAI fENECIC KAI ECTAI TO KAKON EIC >
H. Aut non multo magis illius corruptio illius vero erit generatio ? et est malum H.
E. Aut non saepe hujus corruptio hujus fit generatio ? et erit malum E. ·
S. , ·. Aut numquid multoties cujusdam corruptio alterius fit generatio? et erit malum S.
R. ·. • . : V el nonne multoties hujus alicujus fit generatio ?... et erit malum R.
A.'\\''>'''' ·An vero non saepe alterius. corruptio alterius generatio.fit ?, . · ·' ~· 1 'Í \ eritque. malum A.
:,:');~,
F; · ,,.,, Nonne saepe hujus interitus generatio.fit illius 1:. ... , atqui malum F. -;;'\
P. · An non saep'e hujus. rei interitus illius ortus est ? · ·. • pertinebitque.: malum . <:;:.'
P.
p.. "H oúzt 1tOAAcXXLIO T¡ 't'OUOE ~6opa -rouoe ¡+(VE'ta.~ yéveaLIO ; xoct Ea"t"a.L 't'O xocxov, ei10
¡.ti " , /i;
L. , An non saepe hujus. reí inten"tus illius ortus est.? perti'neb#que malum
L; · ';
C. . .. . An non frequenter unius corruptio alterius est generatio?. atqui malum
C.
D. N'arrive-t-il pas souvent que la corruption de ceci amene a l'@tre cela? Et voici que le mal D.
. \','¡
< THN TOV nANTOC cvMnJ\HPWCIN CVNTEJ\OVN · KAil TW OJ\W TO MH ATEJ\EC EINAI Al EAVTO > . _;:_:~lt}
H.ómnis completionem perficiens,, :- ·. . . ; et toto quod non perjectum _est per.: ipsum H. · '.?W
E. in universalitatzs. plenitudinem comperjectivum, et universo non quid imperjectum. esse propter.·se ipsum E; :j0if1l\4
S. ad omnis completionem conferens, , . : et toti non imperjectum esse per se ipsum S~ ';,;,:}:(({
R. in universali completionem conjerens, et. toti non imperjectum esse propter se ipsum R. · ' W:')
A. ad totius perjectionem conferens,, atque universo ne imperjectum sit per se ipsum A. ' :~(
F. ita conducet ad plenz'tudz"nem unz"versi, ipsi per se praestans ne sit F. ·'
P. ad totius ahsolutionem, et per se jaciet ut haec universitas. ne inchoata. P.,
p.. 't'}.v. -:ou 1toc•¡-ro'i aup.7tA-/¡pwaw ~uvn),ouv, · ;,ux.t -.e¡> 6A~¡> 'to p.·~ dn"Ae;. el~ou. ol.lau'to rn·:··'""'"'w.•
L. ad totius ahsolutionem, .. , , ;: ·'· . . et per se.. jaciet ut haec universitas'' ne inchoata.\
C. hoc modo ad universi plenitudinem, éonducet,.', , ae
. 1 per se faciet' ut· rerum1.universitas non· sitl
D. éoncourt a la· perfection de l'ensemble; '·.. . gr&c'e,afJui,.:cet ensemble~ aura de n'fue;.pas!
VINGTIEME SECTION ; DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ? 243
< nAPEXOMENON EP€1 11€ nPOC TAVTA O AAHE>HC 1\0rOC OTJ TO KAKON H KAKON >
H. tribuens. Dicit autem ad ista verus sermo : quza malum, si malum est, H.
E. praestitum. Dicit autem ad haec vera ratio : quia malum, si malum, E.
S. largiens. Dicit autem ad haec verus sermo : quod malum, secundum quod est S.
R. largiens. Dicit auLm ad haec vera ratio : quz'a malum, secundum quod R.
A. praestans. Dicit ad haec vera ratio : malum, qua parte est malum, A.
F. imperfectum. Ad haec autem vera ratio respondebit : malum, qua ratione malum est, F.
P. minusque perfecta sit. Ad haec autem respondebit vera ratio : malum, quatenus malum, P.
il'· 7t(Xpexóp.<:vov. 'Epe~ o€ 1tpo.; 'r(XUT(X ó d).:'lG-1¡.; "Aóyo.;, o--:L -.o xaxov ~ xocxov v-.
L. minusque perfecta sit. Ad haec autem respondebit vera ratio : malum, quatenus malum, L.
C. imperfecta. Ad haec autem vera ratio respondebit : malum, qua malum, e.
D. imparfait. On peut vraiment répondre a tout ceci que le mal, comme mal, D.
< OVI1€MIAN OVCIAN H rENECJN nOI€1 MONON 11€ KAKVN€1 KAI <1>0€1PEJ >
H. nullam substantiam aut genituram facit, tantum autem maleficat et corrumpz't H.
E. nullam essentiam aut generationem facit, solum vero vitiat et corrumpit E.
S. malum, nullam substantiam aut generationem facit, solum autem malum facit et corrumpit S.
R. malum, neque unam substantiam aut generationem facit, solum autem maliftcat et corrumpt't R.
A. nullam substantiam aut generationem facere, solumque violare atque corrumpere A.
F. nullam essentiam vel generatz'onem facere, solum vero depravare atque perdere F.
P. essentiam nullam aut originem efficer~, sed tantum depravare ,atque interimere P.-
r· OUOep.iav oúab.v 7¡ yévea~v 7tO~E~, p.Óvov oe xaxuveL xat c¡¡GdpeL p..
L. essentiam nullam aut originem efficere, sed tantum depravare atque zntmmere L.
C. nihil conferre ad essentiam aut rerum generationem, sed ( quantum in ipso est) C.
D. ne peut pas donner l'etre et ne mene pas a l'etre ; il ne fait que corrompre et détruire D.
< TIC AVTO EINAI 1\Er€1 KAI TH TOVTOV <I>E>OPA Tc.J ETEPCJJ .61110NAJ rENECJN >
H. quis illud esse dicit, et de istius corruptione alteri dare nascitionem, H.
E. quis ei esse tribuat, et hujus corruptione alteri dare generationem, E.
S. ipsum aliquis esse dicat, et hujus comJptione alii dare generationem, S.
R. quis ipsum dicat, et hujus corruptione alteri dari generationem, R.
A.generationis auctorem, quod alterius corruptione alteri generationem largiatur, A.
F. generationis dixerit auctorem, •propterea quod alterius pernicie praestet alteri genituram, F.
P. efficientem causam esse dixerit, · atque hujus rei interitu alteri ortum dare, P.
p.. -rk au--:o elvaL "AéyeL, · xat '9j -roú-rou <fGop~ -ri¡l hép<¡> OLOÓvaL yéveaLv, p..
L. efficientem causam esse dixerit, atque hujus reí interitu alteri ortum dare, L.
C. rerum generatt'oni subservire, dum alterius corruptione praestat alteri genituram, C.
D. mal contribue a donner l'etre paree que la corruption d'une chose est cause de la naissance d'une D.
244 PREMIERE PARTffi : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIÍ!ME).
< AM H MEN <1>00PA KAI KAKON 4>0EIPEI KAI KAKVNEI MONON rENECIC AE >
H. sed corruptio quidem et malum corrumpit et maleficat tantum, nascitio autem H.
E. sed corruptio quidem et malum corrumpit et vitiat tantum, generatio vero E.
S. sed et corruptio quidem et malum corrumpit et malum facit solum, generatio autem S.
R. · sed corruptio quidem et malum corrumpit et malificat solum, generatio autem R.
A. sed qua corruptio et malum est corrumpit ac violat solum, generatio vero A.
F. sed qua corruptio malumque est violare solum atque depravare, , generationem vero F.
P. sed quatenus quidem interitus et malum est tantum interimere atque depravare, ortum autem P.
p.. &.'AA' ~ p.f:v rp&op:X xcú xcxxov rp&eipe~ xcxt xnúve~ v-óvov, yévecr~c; oe p..
L. sed quatenus quidem interitus et malum est tantum interimere atque depravare, ortum autem L.
C. quía quatenus corrumpit malum est, nam ut sic tantum destruit ac depravat, cum generatio C.
D. que de ce chef il ne peut que corrompre et. détériorer, que produire l'etre D.
< KAI OVCIA AJA TO ArA00N rtrNETAI KAI ECTAI TO KAKON ci>00PA MEN Al. EAVTO rENECOVPrtON >
H.et· substant~ per benignum fit. Et est malum corruptio autem per se ipsum, generoperum H.
E. et ·essentia ·per bonum fiunt. Et erit malum corruptio quidem per se ipsum, genificum E.
S. et substantia. propter bonum·fit~: Et erit malum ·corruptio quidem propter se ipsum, . generativum S.
R. et substantia propter bonum fit. Et erit malum corruptio quidem propter se ipsum, generativum R.
A. atque substantia propter bonum fit. Et erit malum ex se quidem corruptio, generationis A.
F. essentiamque effici propter bonum. Atqui malum per se quidem erit interitus, auctor vero F.
P. atque essentiam boni causa fieri. . . Et esse malum interitum quidem per se, onginis autem P.
P.· xcxt ouala o~& -ro ci.ycx.&bv ylyve-rcx~. Kcxt ea-rcx~ -ro xcxxov. .:p&op& ¡úv o~'écxu-ró, yeveaoupy~ov p..
L. atque essentiam· boni causa fieri. . · · Et ess{!;malum interitum quidem per se, originz"s aute111 L.
C. et essentia per bonum.fiant. ,: Atque adeo malum ex ~e quidem erit· corruptio, subservit autem C.
D. et le donner~ est: réservé:~ au bien.· Ainsi·. le>.mai,Lde.,soi, corrompt ; : s'il men~ D.
< AE AJA TO ArAElON ··. · · KAI H MEN KAKON OVTE ON OVTE >
H. autem per bonum. Et si quidem malum neque est neque H.
E. vero per bonum. Et si quidem malum neque exsistens neque E.
S. autem propter bonum. Et secundum quod quidem est malum neque exsz"stens. est neque S.
R. autem propter bonum. . : · \: '-'' .. ;;-,e: Et secundum. quod quidem malum neque ens neque R.
,4.. autem,, efficiens· 'propter bonum. , .: ·0¡;c ,. Et qua partq.¡tn.tickrf. est malum nequersubstantz"a est neque A.
F. genetatiónis propter bonúm. .·... , :• , · · . Et qua quit4m ratione malum est neque est ens neque F.
P. auctorem propter bonum.····l .. Et quatenus quidem malum est neque illud esse, qui~ neque P.
P.· oe O~cX -ro ctycx&óv. ' . .\ Kcxt ~ p.Ev xcxxov OUT<: ov OUTE P.~
L. auctorem propter bonum. Et quatenus quidem malum est neque illud esse:· quidquam neque L.
C.generationi per id quod bonum est. • . , .. ,.... Adeoque qua malum\neque res est neque C.
D. a· l'etre;· c'est grice au .bien.-· ,, •.· ~ ; Le..~al, en tant qu'il est mauvais, n'est ni un etre D.
(
t,.,• ' " ','
VINGTIEME SECTION DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ? 245
< ONTú>N nOIHTIKON t.IA t.€ TO ArA00N KAI ON KAI ArAeON ON KAI ArAet.>N >
H. exsistentium facturale est ; propter bonum autem et est et bonum est et bonorum H.
E. exsistentium factivum ; per autem bonum et exszstens et bonum exsistens et bonorum E.
S. exsistentium effectivum ; propter bonum autem et exsistens et bonum exsistens et bonorum S.
R. entium factivum ; propter bonum autem et ens et bonum ens et bonorum R.
A. substantiarum efficiens; propter bonum autem et substantiam et bonum et bonorum A.
F. entium effectivum ; at propter bonum et ens est et bonum auctorque F.
P. bonorum causam efficientem esse; sed boni causa et esse et bonum esse et bonorum P.
p.. ov-rwv 7to~·r¡"t"~xóv. ()~~ Ós "1:0 &ya.6ov xa.t ov x:xt &ya.6ov o~ xct.t dya.&wv ¡J..
L. bonorum causam efficientem esse; sed boni causa et esse et bonum esse et bonorum L.
C. res producit, sed per bonum et res est et bonum C.
D. ni une cause d'etre ; c'est grice au bien qu'il y a de l'etre, de l'etre bon et une D.
< nOIHTIKON MAMON t.€ OVt.E ·rAP ECTAI TO AVTO KATA TO AVTO KAI ArA00N >
H.facturale. Magis enz"m neque est ipsum secundum ipsum et bonum H.
E. factivum. Magis autem neque enim erit idipsum secundum se ipsum et bonum E.
S. effectivum. Magis autem neque enim erit idem secundum idem et bonum S.
R. factivum. Magz"s autem neque erit idem secundum idem et bonum R.
A. efficiens erü. Immo vero neque erit idem in eodem et bonum A.
F. bonorum. Immo vero neque est quidquam secundum idem bonum F.
P. efficientem causam. Quin ne erü quidem idem eadem ex parte et bonum P.
P.· 71:0~1j"1:~Y.Óv. MiiA'Aov Ós OUOE yilp ECl""t"ct.~ -;o ct.U'l."O Xct.-r!l '1."0 ct.U'l."O xct.t dya.9ov P.·
L. efficientem causam. Quin ne erit quidem idem eadem ex parte et bonum L.
C. producitque bona. Quin immo non erit quidem idem eadem ex parte et bonum C.
D. cause de bons etres. Prenons-y garde : le meme objet ne peut pas etre, au meme point de vue, D.
< KAI KAKON OVt.E TOV AVTOV <1>00PA KAI rENECIC H AVTH KATA TO AVTO >
H. et malum, neque ejusdem corruptio et nascitio ipsa secundum se ipsam H.
E. et malum, neque ejusdem corruptz"o et generatio eadem secundum idipsum E.
S. et malum, neque ejusdem corruptzo et generatio eadem secundum idem S.
R. et malum, neque ejusdem corruptio et generatio eadem secundum idem R.
A. et malum, neque erit ejusdem corruptz"o et generatio eadem secundum idem A.
F. atque malum, neque rursus ejusdem est interitus et generatio idem, neque qua conditione malum F.
P. et malum, neque ejusdem interz"tus et ortus eadem ex parte P.
fJ-· xct.t Xct.XOV, oÚÓs 'l."OÜ ct.thoÜ g;9opa x:xt yévecr~~ Í¡ a.uTI¡ Y.ct."1:a '1."0 ct.tho p..
L. et malum, neque ejusdem interitus et ortus eadem ex parte L.
C. et malum, 1 neque eadem potentia sub eadem ratione corruptio C.
D. bon et mauvais, la corruption et la génération d'une meme chose ne viennent pas du meme acte D.
L. malum neque est neque bonum est, nec originis auctor est neque L.
C. malum neque est neque bonum est, neque generandi vim habet neque C.
D. le mal n'est ni ~tre, ni bon, il ne produit rien et ne cause D.
< ONTWN KAI ArA0úlN nOIHTIKON TO AE ArA00N EN OIC MEN AN TEAEWC errENHTAI >
H. exsistentium et bonorum factura/e est ; benignum autem in quibuscumque perfecte fuerit, H.
E. exsistentium et bonorum factt"vum ,· bonum autem quibuscumque perfecte inest, E.
S. exsistentium neque bonorum effectivum ,· bonum autem in quibus perfecte quidem ingignitur, S.
R. entium et bonorum factivum; bonum autem in quibus quidem utique perfecte infit, R.
A. substantiarum aut bonorum efficiens est; bonum vero quibuscumque se perfecte insinuaverit, A.
F. rerum auctor vel bonorum ; bonum vero quibus perfecte inest, F.
P. eorum quae sunt et bonum efficiens; bonum autem in quibuscumque perfecte insit, P.
~- OV"t"WV x~t áy~ewv 1t0L1j~Lxóv· ~(¡ OE áy~6ov Év o!c; ~Ev &_y nAéw¡; éyyÉVlj't"IXL, fJ..
L. eorum quae sunt et bonum efficiens ,· bonum autem in quibuscumque perfecte insit, L.
C. res neque bona facit; bonum autem quibuscumque perfecte inest, C.
D. ni ~tres ni bonnes choses ; c'est le bien qui peut rendre ceux qu'il pénetre a fond D.
< TEAEIA nOI!=l KAI AMlrH KAI OAOKAHPA ArA0A TA AE HTTON AVTOV METEXONTA >
H. perfecta facit et immixta et integra benigna. Minus autem ejus participantia H.
E. perfecta facit et pura et integra optima. Minus vero ipsum participantia E.
S. perfecta facit et immixta et integra bona. Quae autem minus ipso participant S.
R. perfecta facit et immixta et integra bona. Minus autem ipso participantia R.
A. perfecta facit et mera atque integra bona. Quae vero minus ipsi participant, A.
F. perfecta, pura, integra bona facit. Sed quae minus ipsum participant, F.
P. ea perfecta facit et szmplicia atque integra bona. Quae vero minus eo participant, P.
~- 't"EAEL~ 1tOLEi" x:Ú áp.Ly7) x:Ú ó),óxA1jp1X áyiX&&. Ta o€ 7inov ~thou ~E~Éxov't"rx. ~-
L. ea perfecta facit et simplicia atque integra bona. Quae vero minus eo participant, L.
C. eadem et perfecta et simplicia atque integra bona reddit. Quae vero minus ipsum participant, C.
D. parfaits, integres, completement bons. ·' .. Les: @tres qui n'ont qu'une part de bien D.
< KAI ATEAH ECTIN ArA0A KAI MEMlrMENA AlA THN 'EMEIIIIIN TOV ArA00V KAI OVK ECTI KA00AOV >
H. et imperfecta sunt bona et mixta propter defectionem boni. Et non est omnino H•
E. et imperfecta sunt bona et mixta per defectum boni. Et non est universaliter E·
S. et imperfecta sunt bona et mixta propter defectum boni. Et non est universaliter S·
R. et imperfecta sunt bona et mixta per defectum boni. Et non est universaliter R·
A.per defectum boni et imperfecta sunt et mixta bona. Neque est omnino A·
F. imperfecta bona sunt ac propter dejectum boni permixta.· · Omnino quidem F·
P. ea et minus perfecta sunt bona et permixta ·propter boni przvationem. Nec malum omnino p.
~· x~t d.nA1j ÉO"'t"LV áy~&21 xe>.t ~ep.Lyp.év~ OLa TI¡v éA).e~4w ~oü. áy~&oü. Krx.t oux sa~L xrx.6ó'Aou ~·
L. ea et minus perfecta sunt bona et permixta propter boni privationem. Nec malum omnino L.
C. imperfecta bona sunt et permixta propter boni privationem. Sed malum penitzls non .C.
D. restent imparfaitement bons et mélangés, a proportion du bien absent. · Et le mal n'est a D.
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE 'MAL ? 247
< TO KAKON OVT€ ArA00N OVT€ ArAeonOJON AN\A TO MAMON H HTTON Tú> ArAec.> >
H. malum neque benignum neque benignificum ; sed magis quod minus bono H.
E. malum neque bonum neque beneficum; sed quod magis aut minus bono E.
S. malum neque bonum neque faciens bonum; sed quod magis et minus bono S.
R. malum neque bonum neque beneficum ,· sed quod magis aut minus bono R.
A. malum neque bonum neque beneficum ; sed quod magis aut minus A.
F. malum non est ens neque bonum neque beneficum ; sed quod magis aut minus appropinquat bono F.
P. est aut bonum aut boni ejjiciens; sed quod magis aut minus bono P ..
p,.-ro xaxo\1 o\hs ciya9o\l olí-re ciya0o7to~Ó\I, r:J.ÁAa -ro p,aAAo\1 7¡ f¡-r-:o\1 -r<j) ciya.O<jl p..
L. est aut bonum aut boni efficiens ; sed quod magis aut mt"nus,· bono L.
C. est neque bonum neque beneficum est ; verum id quod magis ve/ minus C.
D. aucun titre chez eux soit bon soit cause de bon ; c'est ce qui est plus ou moins proche du bonD.
< nJ\HCIAZON ANAJ\Orc.>C ECTAI ArA00N en€Jn€P H AJA nANTú>N <I>OITú>CA nANTEJ\HC >
H. approximans analogice est benignum. Quía per omnia superveniens perfecta H.
E. prorimum proportionaliter erit bonum. Quoniam quidem ipsa per omnia veniens perfectissz"ma E.
S. appropiw.quat.·proportionaliter erit bonum. Quoniam quidem per universa vadens perfecta S.
R. appropinquat. analogice erit bonum. Quia per omnia incedens omnino perfecta R.
A. appropinquat bono pro modo suo erit bonum. Nam quae per omnia pergit perfecta A.
F. pro ipsa appropinquanti mensura fit bonum. Siquidem perfecta bonitas per omnia se F.
P. vicinUm est id proportione bonum erit. Quandoquidem perfecta bonitas quae per omnia P.
p.. nA·r¡a~.X~o\1 ci\la.l.óyw~ €ata~ ciyaOóv. 'Em:i7tep 1¡ ót& 1t.i\I":"W\I .cpo~ -.w&a. 1tanÚ1¡~ p..
L. vicinum est id proportione bonum erit. Quandoquidem ·perfecta bonitas quae per omnia L.
C. appropinquat bono pro sua portione bonum erit. Nam perfecta bonitas quae per oinnia se C.
D. qui cause a proportion le bon en eux. · Oui, la tres pañaite bonté de Dieu se répand D.
< ArA00THC. . .' OV MEKPI MONON Xú>P€1 Tú>N nEPI AVTHN nANArAec.>N OVCiú>N >
H. benignitas· ·" · non . tantum usque ad erga eam omnibenignas substanti'as, · · '· H.
E. bonitas·. .,.,, .,..,,,non. usqile solas implet.:circum. se· omnino) ciptimas essentias,:. · ,, ··:• E.
S. bonitas· non · usque ad · solas,, qUIJe circa 1 ipsatn·:Jsunt ·proficiscitur · sanctissiinas substantias, S.
R. bonitas non usque ad solas incedit easque circa ipsam omnino bonas substantias, R.
A. bonitas · . · non ad eas solum quae circa se sunt eximie bonas substantias penetrat, A.
F. dijjundens non solum ad illas quae sunt circa ipsam substantias optimas accedit, F.
P. dijjunditur non solum ad optimas essentias quae eam circumstant pervenit, P.
p,. r:í.y~Oón¡~ oú p.Ézp~ p.6\IO\I zwpei: 'tW\1 1tepL au"t1¡v 1tiX\11XY1XO¡;)\I OUCrLW\1, ¡J...
L. dijjunditur non solum ad optimas essentias quae eam circumstant pervenit, L.
c. dijjundit non solum ad z'llas .optt"mas quae ipsi vicinae· $unt essentias dimanat, c.
D. partout• : · ,· elle n'atteint pas seulement·les .t~utes bonnes.natures qui l'entourent, D.
<
.
€KT€1N€TAI A€ AXPI Tú>N ECXATú>N ; ·. · TAIC' M€Ní OJ\IKú>C nAPOVCA TAIC A€ V<I>€1M€Nú>C >
H. extenditUr autem usque\(uJ novissimas, quibuSdam universaliter astans, quibusdam autem subdite; H.
E. extenditur autem usque ad novissimas, his quidem universaliter adveniens, his autem mintis~ E.
S. sed extenditur usque ad ultimas, his quidem totaliter praesens, illis autem subjecte, S.
R. extenditur autem usque ad extremas, his quidem totaliter praesens, his autem subjecte; R.
A. verum ad extremas quoque·pertingit, '·. : . ', ·:.· : 'aliis, penitus praesens, aliis injeriore modo A.
F • ...., sed·. ad., extremas usque pro~dit,.\ ·. aliis quidem summopere praesens, aliis autem inferiore q~111 F.
1?. /1\':, sed 'etiam ad extremas periinet,, :' · , ~·.· ita• tamen, ut illis¡quidem: omnino praesens . sf:t:~:'~~~~~aút~,.P.
. P.• · Éx-rEi\IE"t:CXL í3s azp~ "rWY Éazá-rw\1, •· : . · · · -rcxt'~ !J..s:v .f¡l.~xw~ 1t7poüaa, -rai'~ oe. úcps~p.É\I~c;; p. .
L. ;. , sed; etiam ad extremas pertinet, ita tamen,uttillis,quidem omnino praesens sit;· his autern L.
C. · sed ad extremas usque protenditur, aliís quidem· se1 tota, praesens, aliis autem infenOri;'miJdo; C.
D.> elle s'étend aux plus éloignées; .... remplissant totalement les unes, d'autres a un degré.molndre' D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< AMAIC A€ ECXATWC WC EKACTON AVTHC METEXEIN AVNATAI TWN ONTWN >
H. aliis quoque 7W'Oissime, sz'cut unaquaeque ejus participare potest existentíum. H.
E. aliis vero novissime, ut unumquodque eam participare potest exsistentium. E.
S. aliís autem. extreme, sicut unumquodque exsistentium ipsa partiCipare potest. S.
R. aliís autem extreme, ut unumquodque ipsa participare potest entium. R.
A. atque aliis in fine, ut singula capere possunt. ! A.
F. conditione, aliis tandem ínfimo quodam pacto, quatenus singula percipere possunt. F.
}'. inferiori quodam modo, aliis vero extremo, ut quidque eorum quae sunt ejus potest esse particeps. P.
¡;-. tXAAcn~ oe saxá't"w~, W<; EXI:J.Cr't"0'\1 rxúñjt; ¡;-eTÉXEt'\1 OrJ'\IIX't"IXt 't"W'\1 0'\l't"W'\1. ~
L. inferiori quodam modo, aliis vera extremo, ut quidque eorum quae sunt ejus potest esse particeps. L.
C. atque aliis ínfimo, pro captu scilicet singulorum eorum autem quae exsz"stunt. c.
D. et les autres au moindre degré, dans la mesure propre a chaque etre. D.
< KAI TA MEN nANTH TOV ArA00V METEX€1 TA A€ MAMON KAI HTTON ECTEPHTAI >
H. Et quaedam quidem omnibenigni partícipant, quaedam autem magis aut minus carent, H.
E. Et quaedam quidem omnino bonum participant, quaedam vera magis et minus privantur, E.
S. Et haec omnino bono participant, illa autem magís et minus privantur,• S.
R. Et haec quidem omnino de bono participant, haec omnia magr"s et mínus privantur, R.
A. Atque alia omni'no participant bono, alia vera magr"s eo minusve privata sunt, A.
F. Jam vero alia bonum prorsus participant, alía vera magt"s minusve inde degenerant, F.
P. · Aliatpte bono plane partz"cipant, alia autem magis et mínus eo . privata sunt, P.
¡;-. Krxt Ta p.Ev 1rávn¡ Tou áyrxOou ~ETÉXEt, -ra o€ p.ciAAov xrxL f¡nov éa-rÉpT¡-rrxt, ~.
L. Aliaque bono plane participant, alia autem magis et minus eo privata sunt, L.
C. Alia quidem bonum plane participant, alía autem eo magis minusve privata sunt,. C.
D. Par suite les uns n'ont que du bien, d'autres en tiennent plus ou moins, D.
< TA A€ AMVAPOTEPAN EX€1 TOV ArA00V METOVCIAN . KAI AMOIC KATA ECXATON AnHXHMA >
H. , quaedam autem tenebrosiorem. habent benigni metusiam,, ,' · et aliis sicut ultimis discrepantious H.
E. quaedam .autem obscuriorem habent boni participati'onem, et aliis secundum novt"ssimam consonan:. E.
S. . .· alia autem habent boni obscuriorem participationem, et aliis secundum ulti1nam resonantíam S.
R. haec autem obscuriorem habent boní participationem, et alit"s . secundum extremam resona- R.
A. alia autem perexisuam habent participationem, . atque aliis extremo modo A.
F. sed alía tenuiorem boní praesentiam sortiuntur, alit"s denique vestigium boni F.
P. nonnulla vera .obscuram tenuemque hqbent boni communionem, et alía mínimum bono P.
~· 't":7. Os á~uopo't"Épa.v sx_Et 't"OU áyrx0ou ~E't"Ouairxv, )(!XL aA'Aott; XIX':& EO)(CX.':0'\1 IÍ:7t"Í¡XT¡~IX ~
L. nonnulla vero. obscuram tenuemque habent boni commun:ionem, et aliis mínima sui. parte L.
C. ,. alia vero,tenuíorem quamdam boni praesentiam sortiuntur, . , , .. aliis denique boni ultimum C.
D. · d'autres . en ont .une part assez peu claire, ·: ·,•. 'les autres, finalement, n'en con- D.
(
VINGTIEME SECTION : DmU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ? 249
< TA 0EIOTATA KAI nPECBVTATA THN TWN ECXATWN EXONTA TA:::JN nWC /1€ KAI ::>
H. ita divinissimis et honorificentissitms sicut novissimum hahentibus ordinem. Quomodo H.
E. divznissima et honorabiHssima novissimorum hahentia ordinem. Quomodo autem E.
S. quidem divinissima et provectissima extremorum hahentia ordinem. Quomodo autem S.
R. divinissima et honorabi/issima extremorum habentia ordinem. Qua/iter autem R.
A. quaeque et antiquzssima extremorum profecto tenerent ordinem. Et qui fieri A.
F. quae et antiquissima infimorum ordinem obtinerent. Quonam pacto F.
P. quae sunt divina maxime et prima eumdem ordinem et /ocum quem ultima obtinerent. Qui autem etiam P.
f'-· 't"Ot 9whn:x x:xt 7tpeaoÚ-:-:X't:X TI¡v 't"W\1 say_á:rwv ezov't:X 'trX~W. ll!;)<; OE x:xt f'-·
L. quae sunt divina maxime et prima eumdem ordinem et /ocum quem ultima obtinerent. Qui autem etiam L.
C. antiquissz"ma divinissimaque essent quae novzssimorum modo ordinem tenent. Quonam autem C.
D. les plus divines et les plus excellentes seraient au rang des plus petites. Et comrnent D.
< HN /1VNATON MONOEI/1WC nANTA METEXEIN TOV ArA00V MH nANTA ONTA >
H. est possibi/e univzse omnia participare boni, non omnia exsistentia H.
E. et esset possibi/e uniformiter omnia participare bonum, numquid omnia E.
S. et esset possibi/e uniformiter omnia participare bono, cum non omnia exszs- S.
R. et esset possibi/e unijormiter omnia participare bono, non omnia entia R.
A.potest ut uno modo omnia bona participaren!, cum non sint idonea A.
F. fieri poterat ut unica ratione singu/a bono participarent, quippe cum non om- F.
P. fieri posset ut in boni societatem uno modo venirent omnia, cum apta non sint P.
¡;... ·r,v ouv:x'tov f'-avoE~owc; 7tciv't:x f'-E't"Éze~v 'taü :xyor:Gaü, f'-7¡ 7tcXV'tcx. óv'tcx. P.·
L. fieri posset ut in boni societatem uno modo venirent omnia, cum apta non sint L.
C. pacto fieri poterat ut unijormiter omnia bonum participaren/, cum quaelibet ad om- C.
D. était-il possible que toutes choses eussent en soi la m@rne mesure de bien, quand toutes D.
< TAVTWC EIC THN 01\IKHN AVTOV ME0E:::JN EnlTHaEIA NVN AE TOVTO ECTI THC TOV >
H. itidem ad universalem ejus participationem congrua ? N une autem hoc est H.
E. exsistentia similiter in universalem ejus participationem opportuna? Nunc autem haec est E.
S. tentia eodem modo ad totalem ipsius participationem sint opportuna ? N une autem haec est S.
R. identitate in totalem ipsius participationem apta ? Nunc autem haec est ejus quae R.
A. omnia ad ejus participationem exactissimam provehi? At nunc ista estA.
F. nia sint ad exactam participationem ejus accomodata ? Nunc autem et haec F.
P. uno 'tnodo ad totam ejus communionem? Nunc autem haec est P.
p.. 'tcx.thwc; eCc; -¡T¡v ÓA~xl}v cx.Ú'toÜ p.i9E~~v É7t~'tljoe~:x ; Nuv ok 't"Ou't"Ó Éa't~ -¡7'¡¡; 'tou P.·
L. uno modo rad totam ejus communionem? Nunc autem haec est L.
C. nimodam boni participationem minime sint accomodata ? Nunc autem haec est C.
D. ne se pr@tent pas de rn@rne a une pleine possession du bien ? De plus la grandeur de la force D.
< ArA00V 11VNAMEWC TO VnEPBAJ\1\0N MErE00C OTI KAI TA ECTEPHMENA KAI THN EAVTOV CTEPHCIN >
H. benignae virtutis supereminens magnitudo, quía non carentes et ipsa carentes H.
E. boni virtutisque superexc(!llens magnitudo, quía et privata et suimet privationem E.
S. boni virtutzs excellens magnitudo, quod et privata et sui ipsius privationem S.
R. boni virtutis superexce/lens mu/titudo, quía et privata et sui ipsius privationem R.
A. excel/ens mágnitudo virtutis boni, quod ea quoque quae privata sunt et sui ipsius A.
F. penes bonum est magnitudo potestatis excedens, quod ipsa etiam quae privata et ipsam privationem F.
P. potentiae boni praestans magnitudo, quod et ea quae privata sunt et privationem sui P.
¡1.. ocycx.Gou ouvrí.p.ewc; ..b Ú7tepórí.AAov p.ÉyeGoc;, a..~ xor:t 'rOt ea-rep7jp.Évor: x:xt 't'l}v E:XU't"OU a...Ép'tjaL\1 P.·
L. potentiae boni praestans magnitudo, quod et ea quae privata sunt et privationem sui L.
C. potentiae boni praestans magnitudo, ut ea quoque quae sunt i//ius expertia quzn et ipsam C.
D. du Souverain Bien surabonde a ce point qu'elle fortifie les déficients D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
•
< nAPPHCIACAMENON ElnEIN TMH6H KAI TA MAXOMENA AVTW TH AVTOV .dVNAMEI KAI ECTI >
H. fidentem dicere et verum sermonem, et contendentia in id ipsum ipsius virtute et esse H.
E. fidum dicere verum, et pugnantia ei sua virtute et sunt E.
S. confidentem dicere vera, et adversantia ipsi ipsius 'lJirtute et sunt S.
R. libere propalantem dicere vera, et repugnantia ipsi ipsius virtute et sunt R.
A. dentius astipulari oportet veritati, etiam quae illi repugnant ipsius virtute et sunt A.
F~, si oportet vera audentz'us conjiteri, illa etiam quae· repugnant bono ipsa bpni virtute et exsistunt F.
P. dubitandum est verum fateri, ea etiam quae illi contraria sunt ejus vi et sunt P.
¡.1.. 1ta.pp7l~~a.~á.p.::.vr-v El1tE~Y -rctAT¡67¡, xa.l. -r~ p.a.xó ¡uva. au-ri¡> '9j a.u-roü ouvá.p.e~ xa.t eo-1:~ p..
L. dubitandum est verum fateri, ea etiam quae illi contraria sunt ejus vi et sunt L.
C. fidentius verum proferre liceat, illa etiam quae illi contraria sunt ejus vi et sunt C.
D. Jibrement dire toute la vérité, les @tres qui le combattent tiennent de sa propre force d'etre D.
< KAI MAXEC6AI .dVNATAI ·. MAMON .dE. INA CVMABWN ElnW TA ONTA nANTA KA6 OCON >
H. et contendere posmnt. Magis autem ( ut comprehendens· dicam )1 omnia exsistentia •. · secundumH.
E. et pugnare possunt. Magis ·autem. ( ut .comprehendens ·dicam) · omnia exsistentia · · quantum E.
S. et adversari possunt. Magis autem (ut comprehendens dicam) omnia exsistentia in quantum S.
R. et repugnar~ possunt. Magis autem (ut comprehendens dicam) entia omnia sunt in quantum R.
A. et repugnare possunf. Immo (ut brevius loquar) quae sunt omnia in quantum A.
F. et repugnare vafent. Ceterum (ut summatim dicam) quaecumque sunt qua ratione F.
P. et ,rep~gnare po~sunt. Aut potius (ut summatim dicam} ea quae sunt omnia quatenus P.
p.. XCl.L p.a.xe0'6a.L OIJYCl.'ror:. M&).).oy oe (fvor. ~IJAAor.6wv d1tw) TCÍ ó'v-ror. 7tCÍY'r!X xor.6' o~ov p..
L. et repugnare possunt. Aut potius (ut summatim dicam) ea quae sunt omnia · quatenus L.
C. et repugnare posszint. Aut potius (ut summatim dicam} ea quae· sunt omnia in quantum C.
D. et de le combattre. ' Bien plus. (poitr·. en finir) tous· les @tres dans la mesure D.
< ECTI KAI ArAeA ECTI KAI EK TArA60V KA60CON .dE ECTEPHTAI TOV ArAeOV >
H. est, et benigna sunt et de benigno secundum autem quod carent benigno, H.
E. sunt, et bona sunt et ex bono, quantum autem privantur bono, E.
S. sunt, et bona sunt et ex bono, in quantum autem privata sunt bono, S.
R. sunt, et bona . sunt. et ex. per-se-bono, secundum quantum autem pri.vata sunt per- R.
A. sunt, et. bona1 et éx, bono stint, .:·'<·'•'":•.·,·,. ~, , in quantum vero privata sunt bono, A.
F.· sunt, eadem·sunt et bmza'< 'exsistuntque·a bono, . '':•: •, ~··,:·.:: · qua vera destituta sunt a bono, F.
P. sunt, et bona: sunt .et,.a·. bono;· :\Nr. quatenus autem privata sunt bono, P.
p.. ea-r! xor.~ áyor.6ci t~n itor.l Éx ..C:ciya9ou ... xor.6óaov OE Éo--rÉpT¡'rCl!.L 'rOU, áya.6oÜ, p..
L. sunt, et bona sunt et a bono,·. quatenus autem privata sunt bono, L.
C. sunt, et bona et ex bono sunt, in quantum autem bono privata sunt, C.
D. m@me oit ils sont, sont bons et viennent du Bien, dans la mesure oit le Bien leur manque, D.
(
VINGTIEME SECTION DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ? 251
< OVTE ArAeA OVTE ONTA ECTIN Ent MEN fAP TCUN AMCUN EEECUN OION 6EPMOTHTOC >
H. neque entia sunt neque benigna. In aliis enim habitudinibus, caloris scilicet H.
E. neque exsistentia sunt neque bona. In aliis quidem enim habitudinibus, qualis est caliditatis E.
S. neque bona neque exsistentia sunt. N am in aliis quidem habz"tibus, sicut caliditate S.
R. se-bono, neque bona neque entia sunt. In aliis quidem enim habitibus, velut caliditate R.
A. neque bona sunt neque subsistunt. N am sub aliis quidem affectionibus subsistunt, puta calare A.
F. neque bona sunt neque subsistunt. Nempe in ceteris qualitatibus, velut in calare vel frigore, F.
P. nec bona sunt nec constant. Nam in ceteris quidem qualitatibus, ut in calare, P.
¡J.. oÜ-rE dyaG& oÜ-re ov-roc Écr-r~v. 'E71.l. p.b y&p "t"(;j\1 rJ.A.Awv e~EW\1, otov Gep[LÓ"t""r¡-ro~ ¡J..
L. nec bona sunt nec constant. Nam in ceteris quidem qualitatibus, ut in calare, L.
C. neque bona sunt neque exsistunt. In ceteris nempe qualitatibus, velut in calare C.
D. ils ne sont ni bons ni @tres. S'agit-il des autres qualités, comme le chaud D.
< H ljJVXPOTHTOC ECTI TA 6EPMAN6ENTA KAI AnOi\EtnOVCHC AVTA THC 6EPMOTHTOC >
H. aut frigoris, est calificiente et restituente ea sunt et calori ; H.
E. et frigiditatis, sunt caleficata et relinquente ea caliditate ; E.
S. aut frigiditate, sunt calefacta et derelinquente ipsa caliditate ; S.
R. aut frigiditate, sunt calefacta et relinquente ipsa caliditate ; R.
A. aut frigore, ut quae calefacta sunt perstant etiam ubi ea deseruerit calor ; A.
F. ita res se habet ut quae calefacta fuerint etiam superesse possint postquam calor illa deseruit ; F.
P. in frigore, ea quae calefacta sunt remanent etiam cum calor evanuit ; P.
¡J.. .,,ll ,L '
'1'uxpo-rTj-roc;, éa--rt -r& Gzpp.avGÉna xcú chtoAmtOÚO"Tjc; a.ú-r& Tiíc; Gepp.Ó-rTj-roc; · p..
L. in frigore, ea quae calefacta sunt remanent etiam cum calor evanuit ; L.
C. veZ frigore, illa quae calefacta fuerunt superesse quoque possunt postquam calor ea deseruit ; c.
D. et le froid, ce qui a été chaud demeure, meme quand la chaleur 1'abandonne, D.
< KAI ZCUHC KAI NOV nOMA TCUN ONTCUN AMOIPA KAI OVCIAC O eeoc >
H. et vitae et menti et multis exsistentium impartitionalibus; et substantiae Deus H.
E. et vitae et mentís multa exsistentium simul expertia sunt; et essentia Deus E.
S. et vitae et mentís exsistentium sunt expertia ; et a substantia Deus S.
R. et vitae et intellectus multa entium expertia; et a substantia Deus R.
A. et vitae ac sensus pleraque expertia sunt; et substantiam super- A.
F. pleraque etiam sunt quidem, tametsi vitae et intelligentiae sunt expertia; Deus quoque semotus. F.
P. multa etiam eorum quae sunt, cum vitae et mentís sunt expertia; Deusque ipse, cum ab P.
V· xa.t ~w7íc; xa.l. voti rco)J,& -rwv Óv-rwv &:p.o~pa.· xa.l. oJcri::t.c; ó Geoc; ¡.~- .
L. mu{ta etiam eorum quae sunt, cum vitae et mentís sunt expertia ; Deusque ipse, cum ab L. ·
C. plurimaeque res exsistunt 'cum vitae tum mentís expertes; quin et ipse Deus a sub- C.
D. et beaucoup sont, qui n'ont ni la vie ni l'intetngence ; Dieu n'a m@me pas D.
< EEHPHTAI KAI ECTIN VnEPOVCICUC KAI Ani\CUC ... MEN >
H.praestatur et superest substantialiter. Et simpliciter H.
E. exaltatur et est superessentialiter. Et simpliciter aliorum E.
S. segregatur et est supersubstantialis. Et simpliciter quidem S.
R. segregatur. et est supersubstantialis. Et simpliciter in aliis R.
A. emt'net Deus, et est supersubstantialiter. Atque simplt"citer in aliis A.
F ... est ab essentia, et superessentiali (ut ita dixerim) ratione consistit. Jam vera in ceteris F.
:P. essentia secretus sit, ratione quadam est quae superat rationem essentiae. Et in uno· nomine, in aliis P.
¡J.. ~e:, , " • ,
~;s~pTj-rot~ >e::t.~ Ecr-rw urcepoua~wc;. . K()(~' ocrcAwc;
• "\- ~;r.~
z , ,
p..
p.Ev
L. essintia secretus sit, ratione quadam est quae superat rationem essentiae. Et in uno nomine, in aliis L.
C. stantia secretus suprasubstantialiter tamen exsistit. · Et simpliciter C.
D. d'essence, pourtant il est au dela des essences.: D'un mot, toutes D.
252 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< TWN AMc.>N nANTWN KAI AnE/\90VCHC H MHAE ErrENOMENHC nANTH THC E:::EWC ECTI >
H. aliis omnibus et abeunte aut non faciente in omni habitudine exsis- H.
E. quidem omnium simul, abeunte ipsa quae non est ingenita omnino habitudine sunt E.
S. in universis aliis, · et abeunte et non ingenito omnino habitu, sunt S.
R. quidem omnibus, et abeunte aut neque ingenito omnino habitu, sunt R.
A. quidem omnibus, jam aliquando labescente neque omnino indito habitu, substan- A.
F. simpliciter omnz'bus, tum habitu quovis amisso, tum etiam non assumpto, sunt F.
P. quidem omnibus, etiam si habitus abierit aut si ne fuerit quidem omnino, res P.
¡1.. -rwv lí.)),w·, 'ltá:v-rwv, xcú &7teA6oúa..,¡<; 1¡ p:1¡0e éyye:vop.év·r¡.; mivTI¡ --:7¡.; e;ew<;, e<Ttt p..
L. quidem omnibus, etiam si habitus abierit aut si ne fuerit quidem omnino, res L.
C. in omnibus aliis, sive habitus amissus sit sive penitus non fuerit, res C.
D. les autres qualités, peuvent se perdre completement et n'etre plus du tout, les etres D.
< TA ONTA KAI Vcll1CTAC9AI TO AE KATA nANTA TPOnON TOV ArA90V ECTEPHMENON >
H. tentia sunt· aut subsistunt; et secundum omnem modum bono carens H.
E. exsistentia et subsistunt; quod vero per omnem modum bono privatum est E.
S. exsistentia et subsistere possunt; quod autem secundum omnem modum bono privatum est S.
R. entia et subsistere possunt ; secundum autem omnem modum bono. privatum, R.
A. tiae sunt et subsistere possunt ; quod autem per omnem modum bono privatum est, A.
F. tamen entia et subsistere valent ; quod autem a bono penitus destituitur, F.
P. ipsae sunt et constare possunt ; quod autem omni ex parte bono privatum est, P.
¡1.. -r<Z ov'trx xrxt úrpl<Ttxa6a~ oúvrx'f:cU · '!:O Os xn& 'ltci.v-rrx 7:pÓ7tov -rou ciyrx6ou Éa-rep·r¡p.Évov P.·
L. ipsae sunt et constare possunt ; quod autem omni ex parte bono privatum est, L.
C. tamen ipsae sunt et constare possunt ,· quod autem bono prorsus privatum est, c.
D. qui les avaient sont encore et subsistent; au contraire, si le bien fait totalement défaut, D.
< OVAAMH OVAAMWC OVTE HN OVTE ECTIN OVTE ECTAI OVTE EINAI AVNATAI OION >
H. in nullo neque erat neque est neque erit neque esse potest. Utputa H.
E. numquam neque erat neque est neque erit neque esse potest. Qua/e est E.
S. numquam ullo modo neque erat neque est neque erit neque esse potest. Sicut S.
R. numquam nequaquam neque erat neque est neque erit neque esse potest. Velut R.
A. nusquam nequaquam neque fuit neque est neque erit neque esse ·potest. V erbi A.
F. nimi'fum nec usquam nec ullo pacto ve! fuit vel est vel erit vel esse potest. Velut F.
P. id nusquam ullo modo fuit aut est aut erit vel esse potest. Velut P.
P.· oú~ap.1j oúoap.w<; OU't"E ~\1 OU't"E É<Tt'LV oÜn E<Tt'CX~ othe €~\IX~ oúvx-rot~. O!ov P.·
L. id nusquam ullo modo fuit aut est aut erit vel esse potest. Velut L.
C. id nusquam ullo pacto vel fuit ve/ est vel erit ve/ esse potest. Veluti C.
D. d'aucune mániere il n'y avait, ii n'y a, il n'y aura, il ne peut .y. avoir de l'etre. Par exem- D.
< O AKO/\ACTOC El KAI ECTEPHTAI TArA90V KATA THN MOrON EnJ9VMIAN EN TOVTW MEN >
H. impudicus si et caret bono secundum irrationale desiderium, in hoc quidem H.
E. incontinens, et si privetur bono juxta irrationabilem concupiscentiam, in hoc quidem E.
S. impudicus, quamvis privatus est bono secundum irrationabilem concupiscentiam, in hoc quz'dem S.
R. luxun·osus, etsi privatus per-se-bono secundum irrationabilem concupiscentiam, neque haec R.
A. gratia : impudicus, etsi per irrationabilem concupiscentiam bono privatus est, in eo quidem A.
F. intemperatus, etsi bono caret per concupiscentiam rationis expertem;·,.· •···:,;';'<'' atque per eamdem F.
P. intemperans, etsi privatus est bono cupiditate quae a r~tione aversa est,. neque in eo quidem P.
p.. ó dxóArxa-ro<; el xcú éa-rép-r¡'ta~ 7:dya6ou xa'f:a TI¡v &.?..oyov émOup.iav, f.v 'toÚ-r<t> p.ev p..
L. intemperans, etsi privatus est bono cupiditate quae a ratione aversa est, · neque in eo quidem L. '·
C. intemperans etsi per concupiscentiam irrationabilem bono privatus sit,: . eatenus tamen C .
D. pie : du fait de son désir irraisonnable l'intempérant se prive d'un bien, . '.; ' en cela D.
VINGTIEME SECTION : DffiU EST BON, D'Oú VIENT DONC LE MAL ? 253
< OVT€ €CTIN OVT€ ONTWN €nt0VM€1 M€T€X€1 d€ OMWC TAfA00V >
H. neque est neque exsistentium desiderat, participat autem boni H.
E. neque est neque exsistentia concupiscit, participat autem bonum E.
S. neque est neque exsistentia concupiscit, participat autem bono S.
R. neque est neque entia concupiscit, participat autem boni R.
A. non est neque concupiscit ea quae sunt, juxta tamen ipsam conjunctionis A.
F. neque est ipse quidem neque ulla quae revera sint concupiscit, interea tamen est boni particeps F.
P. est neque vere appetit, est tamen boni particeps P.
fl-· OtJ're tlCi'rLV OtJ":"E OV'rWV émQup.€~, p.e-rÉx_EL OE op.wc; -rliyoceoü X(l.-r' ¡J..
L. est neque vere appetit, est tamen boni particeps L.
C. non est neque quidquam concupiscit, sed simul boni particeps exsistit e.
D. il n 'a pas d'étre, et ne désire pas d 'étre ; toutefois il a une part de bien D.
< KAT AVTO TO THC €NWC€WC KAI cllli\IAC AMVdPON AnHXHMA KAI O 0VMOC A€ M€T€X€1 TArA00V >
H. secundum ipsam coadunationis et amoris obscuram dissonantiam. Et furor participat boni H.
E. secundum ipsam unitatis et amicitiae obscuram consonantiam. Et furor participat bonum E.
S. secundum ipsam unitionis et amicitiae obscuram resonantiam. Et furor quidem participat bono S.
R. secundum eamdem unionis et amicitiae obscuram resonationem. Et ira participat per-se-bono R.
A. atque amicitiae veZ tenuem .imaginem est particeps boni. Et ira ítem boni est particeps A.
F. per tenuem quamdam amicitiae et unionis imaginem. Ira quin etiam est boni campos F.
P. exigua quadam parte amicitiae et conjunctionis. Ira etiam boni est partz"ceps P.
P.· ocú-ro -::o Tiíc; Évt~crswc; xoct CjlLA~Q(" ocp.ubpov oc-rd¡x_T¡fl-'L. Koct ó eup.ac; oe p.e-rÉzeL -.&y(l.aou P.·
L. exigua quadam parte amicitiae et conjunctionis. Ira etiarn boni est particeps L.
C. secundum exilem quamdam partem amicitiae et conjunctionis. Ira tdiam boni particeps C.
D. en tant qu'il garde un signe tres pite d'union et d'amitié. La cotere comporte quetque bien D.
< KAT AVTO TO KIN€1C0AI KAI €clli€C0AI TA AOKOVNTA KAKA nPOC TO AOKOVN KMON ANOP00VN >
H. secundum moveri et appetere putata mala ad putatum bonum erigens H.
E. per se movendo et appetendo opinabilia mala ad opinabile bonum erigere E.
S. secundum ipsum moveri et desiderare apparentia mala ad apparens pulchrum redigere S.
R. secundum ipsum moveri appetere visa mala ad vzsum bonum dirigere R.
A. ex ipso motu qua appetit quae videntur mala ad id quod videatur bonum dirigere A.
F. quatenus movetur appetitque quae mala videntur ad id quod videtur honestum dirigere P.
P. hoc ipso quod movetur cupitque ea quae mala videntur ad id quod bonum videtur dirigere P.
p.. xoc-.' ocú-.o -.o xwe~creocL xoct écp(ecreoc~ -.a. ooxouncx xcxx& 1tpo10 -.o ooxouv xocA.ov dvopeouv p..
L. hoc ipso. quod movetur cupitque ea quae mala videntur ad id quod bonum videtur dirigere L.
C. hoc ipso quod movetur cupitque ea quae mala videntur ad id quod boni speciem prae se fert C.
D. en ce qu 'elle se dispose et appréte a rectifier et corriger suivant ce qui tui parait beau ce qui D.
< KAI €ntCTP€cll€1N KAI AVTOC O THC X€1PICTHC ZWHC €clli€M€NOC >
H. et convertere. Ipse intractabilis vitae appetens, H.
E. et convertere. Et ipse certantis vitae appetens, E.
S. et convertere. Et ipse pessimam vitam desiderans, S.
R. et convertere. Et ipse pessimam vitam appetens, R.
A. atque convertere. Et ipse qui deterrimam appetit vitam, A.
F. atque convertere. Atqui et ipse qui deterrimam vitam eligit, P.
P. et convertere. , Is quoque · qui deterrimae scelestissimaeque vitae cupiditate ducitur, P.
p.. xoct émcr-.pÉcpsLv. Koct QUÍ'toc; ó riíc; zeLpÚ."t"'l!O ~wi¡c;' ÉCfLÉp.evoc;, P.·
L. et convertere. Is quoque qui deterrimae scelestissimaeque vitae cupiditate ducitur, L.
C. dirigere et convertere. Quin et is quoque qui deterrimam vitam expetit, c.
D. tui semble mauvais. De meme, celui qui veut une vi e méchante, · 1 D.
254 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< úlC 0/\úlC ZúlHC €1J)J€M€NOC ••. THC APICTHC AVTúl AOKOVCHC KAT AVTO TO >
H. sicut totius vitae appetens secundum ipsum appetitum melioris ab eo putati, H.
E. tamquam totius vitae appetens et egregiae opinionis, et hoc appetere, E.
S. et optimam ipsi apparentem, secundum ipsum S.
R. et totaliter vitam appetens et optimam ipsz· visam, secundum ipsum R.
A. ut qui omnino vitam desideret, etiam quae sibi videatur optima, ex eo quod A.
F. propterea quod vitam desiderat et eam quid.em quae sibi videtur optima, ac simpliciter quod F.
P. ut qui omnino vitam expetat, etiam quae ei optima videatur, hoc ipso quod P.
P.· w~ {)),w~ ~w-~~ écp~ép.svo~. xa.~ TI¡c; &p~anjc; a.ú't<jj OOXOÚO"'Yj.;, xa.'t' a.ú'to 'to p..
L. ut qui omnino vitam expetat, etiam quae ei optima videatur, hoc ipso quod L. ·
C. ut qui omnino vitam cupiat, et quidem optimam ipsi vitam, eo ipso C.
D. comme de fait il désire une vie, et celle qu'il estime la meilleure, a raison meme de D.
< €1J)J€C0AI KAI ZúlHC €1J)J€C0AI KAI nPOC APICTHN ZúlHN AnOCKOn€1N M€T€X€1 TArAE>OV >
H. et ad optimam vitam inspectionem, participa! boni. H.
E. et vitam appetere, et ad egregiam vitam respicere, participat bonum. E.
S. desiderare, et ad optimam vitam respicere, participa! bono. S.
R. appetere et vitam appetere, et ad optimam vitam respicere, párticipat per-se-bono. R.
A. desz"derat vitamque desiderat, et ad optimam aspzcit vitam, boni est par#ceps. A.
F. appetit vitamque desiderat, vitamque optimam spectat ut finem, boni particeps judicandus est. F.
P. expetit vitamque appetit, et optimam vitam sibi propositam habet, boni est particeps. P.
p.. érp(ea6a.~ xa.t ~w-i¡.; e:r.pÚ::aO:x~, xa.t 1tpoc; &pLOTfjV. ~w-l¡v d."Itoaxo"Ite:~v, fl-E'tE)(.€~ 't&¡a.Oou. p..
L. expetit vitamque appetit, et optimam vitam sibi propositam habet, boni est particeps. L.
C. appetitu ut vitae appetitu qui et optimam vitam spectat, boni particeps exsistit. C.
D. son désir, de son désir de vie, de son vreu de la meilleure vie, conserve une part de bien. D.
< KAI €1 nANTH TAr AE>ON AN€1\HC OVT€ OVCIA €CTAI OVT€ ZúlH OVT€ €1J)€CIC >
H. · Et si in omni. bonum. assumis, · ' : · neque substantia neque vita -neque desiderium H.
E . .· · Et si omnino bonum consumpseris; · · neque essentia et neque vz"ta neque concupz"scentia E.
S. Et si omnino bonum az~feras, neque mbstantia erit neque vita neque desiderium S.
R. Et si omnino. bonum auferas, neque substantia erit neque vita neque appetitus R.
A. Et si omnino sustuleris bonum, . neque substantia erit neque vita neque desiderium A.
F. • Jam vero si bonum omnino sustuleris, nec erit essentia neque vita neque appetitus F.
P. Ac si plane omnique ex parte bonum sustuleris, nec essentia erit nec vita nec appetitus P.
p.. .Ka.t e' mÍv't1l 1:a¡a.Oov &vD,1l~. . othe ouala. Ea'ta.~ oü.-e ~w-1¡ oiÍ'te ecpsa~c; p..
L. Ac sfplane omnique ex parte bonum sustuleris, ', nec. essentia erit nec vita nec appetitus L.
C. .Denique si bonum penitus sustuleris, ·' · .. ·. neque essentia erit neque _vita appetitus C.
/ D.
<
·.· : Otez-vous•:
'•!:.'.
completement
.
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL ? 255
< OVK ECTI KAKOV AVNAMIC AM HTIONOC ArA00V nAPOVCIA KA0 OCON >
H. non est mali virtus, sed minoris benigni praesentia ; quemadmodum H.
E. non est mali virtus, sed minoris boni praesentia; quantum E.
S. non est mali virtus, sed minoris bonz" praesentia; in quantum S.
R. non est mali virtus, sed minoris boni praesentia; secundum quan- R.
A. non est mali virtus, sed minoris boni praesentia; sicuti A.
F. non est id quz'dem mali potestas, sed minoris boni praesentia ; quemadmodum F.
P. non est id vis mali, sed minoris boni praesentia ; quemadmodum P.
P.· oux ea'!:~ X<XXOU oúvap.~~. ci.)..)..' -~1:';0'10~ dya~o 7t!Xpoua¿a· xaG' oaov 11·.
L. non est id vis mali, sed minoris boni praesentia ; quemadtnodum L.
C. non est mali vis, sed minoris boni praesentiae ; sicut C.
D. la cause n'en est pas la puissance du mal, mais la présence d'un bien partiel ; tout comme D.
< rENHTAI OVTE H NOCOC AVTH VnOCTHCETAI MEN€1 AE KAI ECTIN H NOCOC >
H. fuerit, neque aegritudo ipsa subsistet ; manet autem et est aegritudo, H.
E. fieret, neque aegritudo ipsa subsisteret ; manet autem et est aegritudo, E.
S. fiat, neque morbus ipse subsiste/ ; manet autem et est morbus, S.
R. fiat, neque aegritudo ipsa subsisteret, manet autem et est aegritudo, R.
A. sit, neque morbus ipse subsiste/ ; manet autem et est morbus, A.
F. totus ordo desit, neque morbus ipse subsistet ; manet autem estque nonnihil morbus, F.
P. sit, ne. morbus quidem ipse cohaerebit ; sed remanet atque est morbus, P.
p.. yÉ\17¡1:0!~, oÚ't"E 1¡ vÓao~ au-r-1¡ Ú7t00"1:-/¡ae":"<X~ · p.Éve~ OE xat hnv 7¡ vóao~, P.·
L. sit, ne morbus quidem ipse cohaerebit ; sed remanet atque est morbus, L.
C. tota desit constitutio neque morbus ipse subsistet; morbus autem manet et exsistit, c.
D. était total, il n'y aurait m@me plus de maladie ; la maladie demeure et est, D.
< OVCIAN EXOVCA THN €1\AXICTHN TA:E:IN KAI EN AVTH nAPV~ICTAMENH >
H. substantiam habens mínimo ordine, in ipsa praesistente. H.
E. essentiam habens mínimum ordinem, et in se substitutum. E.
S. substantiam habens mínimum ordinem, et in ipso subsistens. S.
R. substantiam habens mínimum ordinem, et in eodem ipso subsistens. R.
A. substantiam habens mínimum ordinem, et in ipso fere subsistens. A.
F. quatenus essentiam habet et mínimum ordinem, in quo sane velut fundamento subsistit. F.
P. quod statum habet minimam constitutionem et ordinem,. atque in ea cohaeret. P.
P.· ouaiav ezouaa -r-hv O. azia1:7¡V TIÍ~~v •.· . . . X!Xt EV <XU't~ 7t!Xpuq;~a-rap.ev'fj. P.·
L. quod statum habet minimam constitutionem et ordinem, atque in ea coh~et. L.
C. in quantum et statum habet et minimam constitutionem, · in qua quodammodo cohaeret. c.
D. paree qu 'elle a éomme essence une ordonnance tres faible, qui lui permet d '@tre quelque ehose. D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< TO rAP nANTH AMOIPON TOV ArA00V OVT€ ON OVT€ EN TOIC OVCI >
H. Quod enim in omni imparticeps boni est neque est, neque in exsistentibus ; H.
E. _Quod enim omnino expers boni neque ON, neque in exsistentibus ; E.
S. Quod est enim omnino expers boni neque exsistens est, neque in exsistentibus ~· S.
R. Omnino enim expers bono, neque ens, neque in exsistentibus ; R.
A. N am quod est omnino expers boni ipsum neque est, neque ínter substantias est ; A.
F. Quod enim universi boni expers excogitatur neque est aliquid, nec in exsistentibus reperitur ; F.
P. Quod enim omnino expers est boni id neque aliquid
, ,est, ,,neque
,
in -iis ,est quae sunt ; P.
p.. To y&p 1tciv-nl cXp.o~pov -;olí ciycxGou OUTE OV OU":E EV TO~<; OUa-r. • P.·
L. Quod enim omnino expers est boni id neque aliquid est, neque in iis est quae sunt ~· L.
C. Quod enim boni expers est, id neque aliud est neque in iis quae sunt exsistit ; c.
D. Ce qui manque totalement de bien n'est pas, ne compte pas pour un etre; D.
< TO t.E MIKTON t.IA TO ArA00N EN TOIC OVCI KAI KATA TOVTO >
H. quod mixtum autem per bonum in exsistentibus, et secundum id H.
E. quod autem mixtum per bonum exsistentibus, ac per hocE.
S. quod autem est mixtum propter bonum est in exsistentibus, et secundum hoc S.
R. mixtum autem propter per-se-bonum in exsistentibus, et secundum hoc R.
A. quod autem mixtum est in rebus boni causa, secundum id quoque A.
F. quod autem mixtum est, id propter bonum est in ordine rerum, atque secundum hoc ipsum F.
P. quod autem mixtum est, propter bonum in iis est quae sunt, atque hoc ipso P.
P.· TO OE p.~XTOV o~?!. TO ciycxGov EV TO~<; oua-~. xcxt xcx-;21. -;ouro P.·
L. quod autem mixtum est, propter bonum in iis est quae sunt, atque hoc ipso L.
C. quod autem mixtum est id propter bonum est in rebus, et in tantum C.
D. ce qui est mixte, de par son bien compte pour un @tre, est parmi les @~es a la place D.
< EN TOIC OVCI KAI ON KA0 OCON TOV ArA00V METEXEI >
H. in exsistentibus, et est quantum boni participat. H.
E. in exsistentibus, et ON quantum bonum participat; !. ' E.
S. in exsistentibus, exsistens secundum quod ipso participat. S.
R. in exsistentibus, et ens secundum quantum bono participat. R.
A. ínter substantias est, atque subsistit in quantum est particeps boni. A.
F. reperitur in rebus, atque est ens quantum est boni particeps. F.
P. in iis quae sunt est, et aZiquid est quod boni est particeps. P.
p.. Év -;oÍ:;; OU(l"~. xcxt ov xcx6' oa-ov -;oü &ycx&ou p.e:-;éxe:~. P.·
L. in iis quae sunt est, et aliquid est quod boni est particeps. L.
C. in rebus exsistit, et est in quantum boni est particeps. c.
D. que tui mérite ce bien, paree qu'il est d'autant plus qu'il possede plus de bien. D.
1 < MAMON t.E TA ONTA nANTA KATA TOCOVTON ECTAI MAMON KAI HTTON KA0 OCON >
H. Magis autem exsistentia omnia secundum tantum fit majus et minus, quantumH.
E. Magis .autem exsistentia omnia tantum erunt magis et minus, et quantum E.
S. Magis autem exsistentia omnia in tantum erunt magis et minus, in quantum S.
R. Magis autem entia omnia secundum tantum erunt secundum magis et minus, secundum R.
A. Immo vero quae sunt omnia in tantum magis minusve erunt, in quantum A.
F. Immo vero quae sunt omnia eatenus magis minusve sunt, ··· ·· quatenus F.
P. · Aut potius eatenus erunt ea quae sunt omnia· magis veZ minus, >·. quatenus P.
p.. MiiAAov oe -;a oncx 7tCÍ'IITot xcx-;a -;oa-ou-;ov ea--;cx~ p.ii'A'Aov xcxt. ij-;-;ov, xct.G' éía-ov p..
L. Aut potius eatenus erunt ea quae sunt omnia magis veZ minus, quatenus L.
c.- Quin immo· ea quae sunt omnia in tantum magis minusve erunt, in quantum C.
D. Plus généralement, toutes. les choses qui ont l'@tre en possedent plus ou moins, suivant la D.
...
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 257
< TOV ArA00V METEX€1 KAI rAP EnJ TOV AVTO EINAI TO MH.AAMH >
H. boni participant. Etenim ipsum est, nullum H.
E. partici'pant optimum. Etenim in essendo per se ipsum, numquam E.
S. bono participant. Etenim in ipso esse, quod nusquam nullo S.
R. quantum bono participant. Etenim in per-se-esse, quod nunquam R.
A. ad boni consortium accedunt. Nam et in eo quod esse ipsum est, quod nusquam A.
F. et boni participia sunt. Jam vero et in eo quod esse ipsum dicitur, quod nec usquam nec ullo F.
P. bono participant. Nam quod ad ipsum etiam statum attinet, quod nusquam P.
p.. -roü &yaGoü p.s-réxsL. K~xl y&.p xaL e7tt -roü aú-ro slvaL, -ro p.7jÓa¡ili P.·
L. bono participant. Nam quod ad ipsum etiam statum attinet, quod nusquam L.
C. ad boni consortium accedunt. Nam quod ad ipsum statum attinet, si neutiquam C.
D. part qu'elles ont de bien. Car au point de vue de l'í!tre, ce qui n'est D.
< nH .A€ MH ON KA0 OCON MEN AnonenTúlK€ TOV A€1 ONTOC OVK ECTIN >
H. in quibusdam non·· est; ··, quantum quidem decidit a semper essente non est ; H.
E. ibi vero non ON, quantum quidem recedit ab eo quod semper est non est; E.
S. secundum aliquam autem non est, in quantum quidem ceci'dit a semper exsistente non est ; S.
R. quo autem non ens, secundum quantum quidem decidit a semper ente non est ; R.
A. alibí vero non eS"t, in quantum quidem ab eo quod semper est decidit, non est; A.
F. quodammodo vero non, nimirum et quantum ab eo deci'dit quod semper est, sane non F.
P. alibi autem non est, id quatenus ab eo quod semper est deflexit, non est ; P.
p.. 1t7i o€ p.-7¡ ov, xaG' ocrov p.sv oc7t07tÉ7t-rhlxs -roü cid ó'r.o<;, oúx ecr-rLv· ·p..
L. alibí autem non est, id quatenus ab eo quod semper est deflexit, non est ,· L.
c.' partim autlm non est, id quatenus ab eo quod semper est deflexit, non est ; C.
D. et partiellement en manque, n'existe pas dans la mesure oii il quitte l'í!tre permanent; D.
< KA0 OCON .A€ TOV EINAI MET€1/\H<P€ KATA TOCOVTON ECTI >
H. quantum autem esse accepit, secundum tantum est, H.
E. quantum autem ex esse accepit, tantum est, E.
S. in quantum autem esse participat, in tantum est, S.
R. •secundum quantum autem esse assumpsit, secundum tantum est, R.
A. inquantum vero ut esset accepit, in tantum est, · A.
F. exsistit ; quantum vero ipsius esse fit compos, tantum quoque consistit, atque et sim- F.
P. ' <\ .:1 ·. · · quatenus autem status est particeps, eatenus est, P.
,n, , ~' - 'l ') ' - , '
P.· Xot11 O<:rOV OE 't"OU EWIXL fJ-E't"EL ,·r¡rps, XIX't"IX ":OO'OU't"OV EO"t"L, P.·
L. · ··· quatenus autem status· est particeps, eatenus est, L.
c. in quantum vero status est particeps eatenus est, c.
D. par eontre, .dans la mesure oii il en a le bénéfiee, il existe vraiment, D.
< KAI TO 01\WC EINAI KAI TO MH ON AVTOV AIAKPATEITAI KAI AIACWZETAI >
H. et q7,4od omnino est et quod non est eo continetur et persolvatur. H.
E. et ei omnino esse et quod non ON ipso continetur et salvatur. E.
S. -et totaliter esse et non exsistens ipsius tenetur et salvatur. S.
R. et totaliter esse et non ens ipso continetur et salvatur. R.
A. et eo ipso id totum quidquid ipsius est et etiam quod ipsius non est tenetur atque servatur. A.
F. pliciter esse quod non ens censetur ah ipso quod semper penitusque est ens continetur atque servatur. F.
P. atque status ejus omnino statusque privatio et obtinetur et conservatur. P.
~ ~ y
p.. '
Xot~ 't"O' fl").
OAW~
..,.
E~Vot~
'
Xot~ 't"O' p.·r¡' OV
"
otU":OU
, - -
o~otxpot't"E~'t"ot~
\
Xot~
'
o~otaW-.E't"ot~.
P.·
L. _atque status ejus omnino statusque privatio et obtinetur et conservatur. L.
C. atque status ejus statusque privatio et obtinetur et conservatur. c.
D. la limite de son @tre et celle de son non-@tre sont acquises et gardées. D.
< KAI TO KAKON TO MEN nANTH TOV ArAEJOV AnOnEnTWKOC OVTE EN TOIC MAi\1\0N >
H. Et malum quidem de omni benigno recessum neque in majoribus H.
E. Et malum quod quidem est omnino a bono recessio, neque in magis E.
S. Et malum quod quidem omnino a bono cecidit, neque in magis S.
R. Et malum quod quidem omnino a bono decidens, neque in magis R.
A. Nempe malum id quidem quod bono penitus excidit, neque ínter magis A.
F. Ipsum quoque malum ita se habet ut quodt>decidit prorsus a bono, id neque inter magis F.
P. Malum etiam quod omni ex parte a bono defecit, neque in iis quae magis bona P.
p.. Kott -to xotxov 't"o p.Ev 7trXv't"·r¡ 't"oÜ &yot9oü &7to7tE1t't"wxó~, otÍ'tE f.v 't"o~~ p.iAAov p..
L. Malum etiam quod omni ex parte a bono defecit, neque in iis quae magis bona L.
C. Malum etiam quod omni ex parte a bono defecit, neque inter ea C.
D. Quant au mal, s'il est de tout polnt déchu du bien, il n'aura pas, ici D.
< nH AE OVK ArAeoN MAX€TAI M€N ArAeW TINI OVX 01\W AE >
H. in quibusdam non est benignum, compugnat quidem bono cuidam, non toti autem H.
E. ibi vero non bonum, pugnat quidem bono cuidam, non omni autem E.
S. secundum aliquam autem non bonum, adversatur quidem bono cuidam, non toti autem S.
R. quo autem non bonum, pugnatur quidem bono alicui, non toti autem R.
A. alibi non bonum est, adversatur quidem bono cuidam, ~on autem integro et ah- A.
F. quodammodo vero non bonum, .,,.. . ,, adversatur sane ·cuidam bono, nem autem F.
P. partim non est, id quillem alicui bono est contrarium, non tamen P.
P.· 1t7i oe oúx &yot~Óv, p.áXE't"otL p.ev ayot9<¡í >LVi, oúz 8A(¡> ~e p..
L. partim non est, id quidem alicui bono .est contrarium, n(Jn tamen L~
C. partim vero non bonum est, , , id alicui quidem bono adversatur, non tamen C.
D. sans @tre bon par la, il est contraire a quelque bien sans I'Stre a tout D.
/
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, ,D'ot) VIENT DONC LE MAL? 259
<TArAeW KPATEITAI AE KAI AVTO TH TOV ArAeOV METOVCIA >
H. bono ~· tenetur autem et ipsum benigni metusia, H.
E. bono ; tenetur autem et hoc boni participatione, E.
S. bono; tenetur autem et ipsum boni participatione, S.
R. per•se-bono ; continetur autem et ipsum boni participatione, R.
A. soluto bono ; teneturque et ipsum participatione boni, A.
F. toti bono; atqui et ipsum participatione quadam boni regitur atque continetur, nempe bonum F.
P. toti; sed tenetur etiam ipsum boni communione, P.
P.· 't"li¡a.G<jl: xpa.n~'t"a.L os xa.t a.u't"o -;~ 't"OU áya.6oü p.s-::ouaLq., P.·
L. toti;.. sed tenetur etiam ipsum boni communione, L.
C. toti bono ; . adeoque tenetur aliqua boni communione, c.
D. le bien ; il est gardé par la mesure de bien qui reste, D.
< KAI OVCIOI KAI THN EAVTOV CTEPHCIN TO ArAeON TH OJ\WC AVTOV Meee:::et >
H. ét substantialificat ejus privationem boni omni ejus participatione. H.
E. et substantificat et suimet privationem bonum tata sui participatione. E.
S. et substantificat ipsius privationem bonum totaliter ipsius participatione. S.
R. et substantificat et .sui\ ipsius· privationem per-se-bonum ea quae totaliter. ips,ius participatione. R.
A. substantiamque addit bonum ipsum etiam privationi suae aliqua participatione sui. A.
F. ipsum . sua. quadam participatione ipsam quoque sui privationem quadam quasi essentia donat. ·F.
P. statumque dat. bonum ipsum etiam privationi sui. absoluta sui communicatione. P.
P.· xa.t OUO'LO~ xa.t 't"Tt'\1 sa.U't"OÜ o--rÉp7jO'L'\I 't"O áya.Gov ~ 8Aw~ a.U't"OÜ ¡.tsGsesL.' p..
L._ statumque dat bonum ipsum etiam privationi. sui absoluta sui communicatione. L.
C. atque hoc modo bonum sui etiam privationi statum omnino dat per sui communicationem. C.
D. et le bien, par la part de lui-mi!me qu 'il donne, est cause que par ailleurs il manque. D.
< nANTH. rAP AnEJ\SONTOC. TOV .ArASOV OVT€ KASOJ\OV· TJ, ECTAI. ArA60N ()y:T€ MIKTON >
H . .'<\ •"'" Omni · enim, abeunte• benigno;, .. · . ·<.· .·, . . ..tJftq~ •·•.\ mt"beniCfU!."' ,neque mixtum H.
E. , ·,· 1:,<. Omnino• enim abeunte ba,to, ;. · neque.·tota#i~ quidem·. ftrit, bonu71)i·neque mixtum E.
S. · ,;, ;Omnino .. enim abeunte bono, neque uni'l)ers(lltter aliquid erit: b.cmtim. neque mixtum S.
R . .., ,·.. .Omnino enim abeunte bono, neque universaliter quid erit b®um neque mixtum R.
A.· Nam.si·bonum prorsus abscedat, ·. neque omnino bonum. eri.t neque mixtum A.
F. Profecto. si bonum prorsus abierit, nec erit universaliter bonum alt"quod neque mixtum quidquam F.
P. ,Si enim omnino amissum sit bonum, neque omnino quidquid bonum erit neque mixtum P.
¡.t. 'llcivnr. ¡cX.p IÍ7tsÁ9óv-ro~ -r'.lu á¡a.Goü, ou-::s .xa.GqÁo~ ' 't"L,' E!fTC1.L áya.6ov oun fJ-LK'r0'\1 1'-;
L. Si. enim omnino amissum sit bonum, neque omnino quidquid .bonum erit neque mixtum L.
C. "·' :Nam bono. pen#us exterminato, , neque omni~lO quidquam..bonum erit neque mixtum C.
D. :·í< .SiJot,tt·bien;f,ait défaut, .. · ~ • ;. . il , n 'y .,a uta. plus rien de bon, de mixte D~
< OVTE AVTOKAKON El rAP TO KAKON ATEJ\EC ECTIN ArASON AnOVCIA >
H. neque malum. Si enim malum notJ-finitum. est benignum, absente H.
E. neque per-se-malum. Si enim malum imperfectum est bonum, absentia E.
S. neque, ipsum malum. Si enim malum imperfectum .est bonum, absentia S.
R. neque, per-se-malum. . . Si enim malum imperfectum. est bonum, . , ,,, . absentia R.
A" neque•ipsum malum. .•.·. ~:, , ¡ Nam si malum imperfeptf4~\.est,bonum,. ·,.:•· , per universam A.
fl+ 'nequ'e;. ma~um. ipsum. Si;,,éntm ipsum quod dicitur malu.7JJ~.i(~t imperjl{ctum .bonu1!J, ,., ,: nimi714m,1 per F.
P. 'neque. ipsum malum. ··.Si enim malum est bonum inchoa!um: e~; minus perfectum:. .:.:\,, ,. profecto P.
, a.u-roxa.xov.
¡.c.., ou-:-e , ,. , . . . E'~ ycx.p
' -:-o, xo:xov
' a.-rSAS~
' '\, ea-rw
' ..?.. C''
~J:j(l,v0'\1 ,... ~· ,_ .,._: ., . ' ,
a.1to.ua~q. p..
L. 'nequil~ipsum.malum. \Si enim malum est bonum inchoatum et minus perjectum,. '''-:·." profecto L.
C.neque,ipsum.malum. \ Si enim malum sit quoddam~,bo/lum imperfectum,.,.,:.: ,.... \.•: .. propter C~
D. ni,m@me de·.mal.; ,, Si le mal en eflet.est,u~· bien. inachevé,., · ;.· :• l'absence com- D.
260 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< nANT€1\€1 TOV ArA00V KAI TO AT€1\EC KAI TO T€1\EION ArA00N AnECTAI KAI TOT€ MONON >
H. omni benigno et imperfectum et perfectum bonum aberit. Et tune tantum H.
E. perfectissima boni et imperfectum et perfectum bonum aberit. Et tune solum E.
S. perfecta boni, et imperfectum et perfectum bonum aberit. Et tune solum S.
R. perfecta boni, et imperfectum et perfectum bonum aberit. Et tune solum R.
A. absentiam boni, et imperfectum et perfectum aberit bonum. Tuncque solum A.
F. universam absentiam boni, et imperfectum et perfectum bonum aberit. Tune profecto dum- F.
P. absoluta boni absentia, et minus perfectum et perfectum bonum aberit. Tumque demum P.
P.· 7t!l.V-rEAEi" "tOU d.yOt6ou, X!l.t '1:0 d-rEAE; xcxt '1:0 'l:ÉAE~OV &y!l.Gov d.7tÉ<l"'l:CX~. Kcx~ 'l:Ó'l:S p.·,vov p..
L. absoluta boni absentia, et minus perfectum et perfectum bonum aberit. Tumque demum L.
C. omnimodam boni absentiam tam imperfectum quam perfectum bonum aberit. Tumque solum C.
D. plete de bien empeche absolument tout bien, parfait ou impañait. Le mal ne sera D.
< ECTAI KAI Ocll0HC€TAI TO' KAKON HNIKA TOIC MEN ECTI KAKON OIC HNANTIWTAI >
H. erit et videbitur malum, cum quibusdam est malum quibus adversatur, H.
E. erit et videbitur malum, quando his quidem est malum quibus opponitur, E.
S. erit et videbitur malum, quando istis quidem est malum quibus adversatur, S.
R. erit et videbitur malum, · quando his quidem est malum quibus contrariatur, R.
A~ erit atque apparebit malum, cum aliis quidem est malum quibus adversatur, A.
F. taxat erit apparebitque malum, 'quando aliis quidem erit malum quibus est contrarium, F.
P. erit m~lum ac videbitur, cum aliis quidem malum est quibus est contrarium, P.
p.. sart:~.~ xo:t oq;G·Aae'l:cx~ -ro xaxóv, · ·~v(x!l. 'tO~~ fi-E'J sa·n xcxxov o{~ ~vcxviiw'tcxL, P.·
L. erit malum ac videbitur, cum aliis quidem malum est quibus est contrarium, L.
C. erit et apparebit malum, quando aliis quidem malum est quibus est contrarium, c.
D. et ne se -verra que par le tort qu 'il fait a ceux pour qui ii est un mal, D.
< · TWN .t.€ c.>c ArA0WN e:::HPHTAI MAX€C0AI rAP AMHI\OIC TA AVTA >
H. ··,, · his ·enim sicut bonis pendit. Compugnare enim alterutris et ipsa quae H.
E. ·. · · his quidem tamquam bonis aufertur. Pugnare enim sibi invicem eadem E.
S. ·· ab istis autem sicut bonum segregatur; Adversari enim sibi invicem eadem S.
R. .· ·ah his· autem ut bonis dependet. Pugnare enim ad. invicem eadem R.
A. ahaliis vero tamquam bonis exceptum est. Pugnare enim ad invicem eadem A.
F. ah aliis autem pendebit distinctum tamquam bonis. Nequeunt enim eadem F.
P. ah aliis autem ut bonis secretum est. Fieri enim non potest ut eadem P.
p.. 'l:WV ÓE w~ &ycxGt>v .é~~P"fl'l:!l.L. Mcix.ea-Gcx~ y&p &).Af¡),oL~ ..& cxú..& p..
L. ab aliis autem ut bonis secretum est. Fieri enim non potest ut eadem L.
C. ab aliis autem• tamquam bonis segregatum est. Nequeunt enim eadem C.
D. · ou par contraste avec le bien. Les memes choses ne peuvent pas, en tant D.
.,.· ...
·,:.·
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 261
< TO KAKON AMA OVA€ EN TOIC OVCIN ECTI TO KAKON El rAP nANTA TA ONTA >
H. malum. Sed neque in exsistentibus est malum. Si enim omnia quae sunt H.
E. malum. Sed neque in exsistentibus est malum. Si enim omnia exsistentia E.
S. malum. Sed neque in exsistentibus est malum. Si enim omnia exsistentia S.
R. malum. Sed neque in exsistentibus est malum. Si enim omnia essentia R.
A. malum. Sed neque est in substantiis malum. N am si quae subsistunt omnia A.
F. sistens aliquod esse. Atqui nec in exsistentibus inest malum; Si enim haec omnia sunt F.
P. malum. Quin ne in iis quidem est quae sunt. Si enim quae sunt a bono P.
p.. "o xcx.xóv. 'A).),& ouo€ év "o~¡; OUIJ'LV ea.-~ '!:0 xcx.xóv. Ei yb.p 1t~v-¡;cx. 't"& ov~cx. p..
L. malum. Quin ne in iis quidem est quae sunt. ·Si enim quae sunt a bono L.
C. res aliqua. Quin ne rebus quidem inest malum. Nam si res omnes sint C.
D. un ~tre. Le mal n'est m@me pas dans les choses. Car si toutes choses proviennent D.
< EK TArAeOV KAI EN nACI TOIC OVCI KAI nANTA nEPIEX€1 TArAeON H OVK ECTAI >
H. de bono, et in omnibus exsistentibus et omnia continet bonum, aut non est H.
E. ex bono, et in omnibus exsistentibus bonum et omnia continet bonum, aut non erit E.
S. ex bono, et in omnibus exsistentibus et omnia continet bonum, aut non erit S.
R. ex per-se-bono, et in omnibus exsistentibus et omnia continet per-se-bonum, aut non. erit R.
A. ex bono sunt, et in omnibus substantiis est et omnia continet bonum, non igitur erit A.
F. ex bono, omnibusque bonum inest et continet omnia, nimirum in his F.
P. sunt omnia, et in omnibus quae sunt inest omniaque continet bonum, · aut non erit P.
¡.~.. ex 'tci.ycx.Oou, xcx.t év 1t.ia~ 't"OL<; oua~ xcx.t 1t~v-;cx. 1tEp~éxE~ 'taycx.Oóv, ~ oux ea'tcx.L p..
L. sunt omnia, et in omnibus quae sunt inest omniaque continet bonum, aut non erit L.
C. ex bono, omnibus insit bonum, omniaque contineat, malum utique vel C.
D. du bien, s'il y a du bien en toutes, et si le bien les contient toutes, ou le mal n'est D.
< KAI rAP OVA€ EN nVPI TO lllVXPON OVA€ TO KAKVN€C0AI TW KAI TO KAKON >
H. etenim neque in igne quid frigidum, neque malignari quid et malum H.
E. etenim neque in igne frigus, neque ille vitiatur eo et malum E.
S. etenim neque in igne frigidum, neque malum in eo fieri quod et malum S.
R. etenim neque in igne frigidum, neque malificari eo et malum R.
A. quippe neque in igne jrigidum est, neque. quidem erit malum eo ipso quod bonum A.
F. nam nec est in igne frigidum, nec malum in. he ~ullunf admitiere potest quod malum etiam F;
P. neque enim in igne frigus inest, nec depravari poterit id quod etiam malum P.
.p.. x:n' yczp OUoE
\ ,~, -V
~ ·'·
1tUpL' '!:0' yuzpov,
, . ouo€ '!:O xxxÚvEa0cx.~ 'ti¡J xcx.t -rO: xcx.xov ~·
L. neque enim in igne frigus inest, nec depravari poterit id quod etiam malum L.
e. neque enim in igne jrigus est, nec depravari poterit id quod etiam malum C.
D. pas plus que le froid dans le feu, pas plus que rendre mauvais n'aide a· rendre.· bon D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< e: AVTOV ATOnON KAI AAVNATON OV AVNATAI rAP WC H TWN 1\0rlc.lN >
H. ex ipso, ülicitum et impossibile. Non potest enim ( sicut sermonum H.
E. ex eo, inconsequens et impossibile. Non potest enim ( ut eloquiorum E.
S. ex ipso, inconveniens et impossibile. Non enim potest (sicut eloquiorum S.
R. ex ipso, inconveniens et impossibile. ·Non potest enim (ut eloquiorum R.
A. ex bono esse dicatur, ineptum simul id est' et impossibile. Neque enim potest A.
F. concedatur exsistere, absurdum id quidem et impossibile. Nam (ut sacrorum eloquiorum F.
P. ex eo· est, id absurdum est nec fieri potest. · Non enim potest P.
P.· l~ otu-rou' a-r07tOV XotL dOúvot-rov. . . Ou Oúvot-rott y&p (@.; ~ -rwv 'Aoyiwv P.·
L. ex eo est, id absurdum est nec fieri potest. Non enim potest L.
C. ex eo est, absurdum id est nec fieri potest. Non enim potest C.
D. et impossible d 'abord que le mal vienne du bien. 11 ne peut pas se faire D.
< AI\HSEIA c¡,HCI AENAPON ArASON KAPnOVC nONHPOVC nOIEIN OVAE MHN TO ANAnAI\IN €1 AE >
H. veritas.· dicit) arbor bona fructus malos jacere, neque' quin' quid reiteratur. Si autem H.
E. veritas• ait) arbor bona fructus malos facere, neque illud iterum. Si autem E.
S. veritas dicit) arbor bona fructus malos facere; neque quidem e converso. Si autem S.
R. fJeritas ·ait) arbor bona fructus malos jacere, neque quidem e converso. Si autem R.
A. ( ait veritas) arbor bona fructus malos facere, neque item e converso. Si autem A.
F. veritas inquit) non potest arbor bona fructus malos facere, vel mala bonos. Sin autem F.
P. (ut scripta divina tradunt) arbor bona fructus malos facere, nec contra. Si P.
p.. á'Af¡9eLii cp11a~) Oévopov ciya9ov xa:¡mou.; 7tOV1}po:i.; 7tOte~v, ouoe p.-f:v -ro liYii7totAw. E~ o€ P.·
L. ( ut scripta ·divina tradunt) arbor bona fructus malos facere, nec contra, Si L.
C. (ut scripturae veritas testatur) arbor bona malos fructus /acere, nec contra. ·, · Si C.
D. (I'Écriture le dit bien) qu'un bon arbre donne de 'mauvais fruits, et vice versa~ • Si le mal D.
< OVK e: AVTOV e::: A/\1\HC AH/\ONOTI APXHC KAI AITIAC >
H.non ex ipso, ex altero manijeste principio et causa. H.
1/ E. non ex ipso, ex alío clarum quía principio et causa. E.
S. non ex ipso, manifestum quod ex alío principio et causa. S.
R. non ex ipso, ex alio manifestum quia principio et causa. R.
A. ex ipso. non est, ex alío profecto principio et alía ex causa erit si est~" . · ...... A.
F. bono. malum ex se ipso :non inest, an ex alio forsan" tamquam principio causaque continget ? F.
P. ·ex'eo non est,,perspicuum est id·projectum esse ab alío principio atque caus~. ... • P.
P.· OU~· l~ otu-roü, éE «'AAT}~ 07lAOVÓ't~ cipiií~ xott CZL'rLotc;. ' .'. fA-·
¡' L. ·ex'ieo. non est,· peripicuum• est id projectum esse ab alío principio atque causa .. • " · ·'·.·, ' L.
C. ex eo non est, perspicuum est id projectum esse ab alío principio atque cat.isa. ·· · ·· ' C.
D. ne' vient pas du bien, nécessairement il a un autre principe, une autre · cause. · D.
VINGTIEME SECTION ; DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL?
< KAI fAP H TO KAKON eK TOV AfA00V eCTAI H TO AfA00N eK TOV KAKOV H el MH TOVTO >
H. Etenim aut malum de benigno erit aut benignum de malo, (si non est istud H.
E. Etenim aut malum ex bono erit, aut bonum ex malo, aut (si non hocE.
S. Etenim malum ex bono erit, aut bonum ex malo, aut (si non hoc est S.
R. Etenim ullum malum ex bono erit, aut bonum ex malo, aut (si non hoc R.
A. Nam aut malum ex bono erit, aut ex malo bonum, aut (si et idipsum A.
F. Jam vero veZ malum ex bono erit, veZ ex malo bonum, aut (si hoc est F.
P. Nam aut malum ex bono erit, aut bonum ex malo, aut certe (si hoc fieri P.
P.· Kott y&p 7¡ -ro XotXOV ex -roti rJ.yz6au Ea''rot~, 7¡ -;o &.yot6bv ex -rau XotXOU, ~ (el p.l¡ 't"OU'rO P.·
L. N am aut malum ex bono erit, aut bonum ex malo, aut certe (si hoc fieri L.
C. Nam aut malum ex bono erit, aut bonum ex malo, veZ si id fieri C.
D. Oui, ou le mal vient du bien, ou le bien vient du mal, ou, si ces hypotheses D.
< llVNATON e::: AJ\1\HC APXHC KAI AITIAC eCTAI KAI TO AfA00N KAI TO KAKON nACA rAP >
H. possibile) de altero principio et causa erit et benignum et malum. Omnis enim H.
E. possibile) ex alio principio et causa erit et bonum et malum. Omnis enim E.
S. possibile) ex alio principio et causa erit et bonum et malum. Omnis enim S.
R. possibile) ex alio principio et causa erit et bonum et malum. Omnis enim R.
A. possibile non est) ex alio initio et causa erit et bonum et malum. Nulla enim A.
F. impossibile) ex alio quodam principio causaque erit bonum pariter atque malum. Nulla enim F.
P. non potest) ex alio diversoque principio et causa tum bonum erit tum malum' Nulla enim P.
¡J.. ouvot-róv) É~ &),A"fj~ rJ.px1i~ xott otl•::iot~ Ea''rotL xzt -ro dyot6ov xott 't"O xot.xóv. ' llia"O( y&p p..
L. non potest) ex alío diversoque principz"o et causa tum bonum erit tum malum. Nulla enim L.
C. non potest, ex alio principz"o et causa exsistet tam bonum quam malum. Nulla enim C.
D. sont fausses, c'est un autre principe qui cause et le bien et le mal. On ne peut D.
< AVAC OVK APXH MONAC de eCTAI nACHC AVAllOC APXH KAITOI ATOnON >
H. dualitas non est principium, unitas autem est omnis dualitatis principz"um. Atqui illicitum H.
E. dyas non principium, monas autem erit totius dyadis principium. Et quidem incomequens E.
S. binarius non principium, unitas autem erit omnis binarii principium. Et quidem inconveniens S.
R. dÚalitas non principz"um, unitas autem erit omnis dualitatis principium. Et quidem inconveniens R.
A. dualitas· principium est, unitas vero dualitatis erit initium. Ac fieri non potest utA.
F. dualitas est principium, sed unitas ipsa est dualitatis omnis initium. T ametsi absurdum est F.
P. duo sunt principz"um, sed monas est principium duorum omnium. Atqui absurdum est. P.
P.· ou~~ oúx rJ.px-1¡, p.ov&~ os Ea'.otL 1tcXI1'7}~ ou:loo~ rJ.px-1¡. KothoL ¡f't"01t0\l p..
L. duo sunt principium, sed monas est principium duorum omnium. Atqui absurdum ·est L.
C. dualitas principz"at, sed unitas erit principium omnis dualitatis. Atqui absurdum quoque C.
D. ~tre principe a deux, toute dualité vient d'une seule cause. Or on ne peut ad- D.
< e::: eNOC KAI TOV AVTOV nANTeAWC eNANTIA nPOJeNAI KAI eJNAI >
H. est ex uno et eo ipso duo omnino adversantia prodire, et esse H.
E. ex uno et eodem duo omnino contraria provenire, et esse E.
S. ex uno et eodem duo perfecte contraria procedere, et esse S.
R. ab uno et eodem duo omnino perfecte contraria procedere, et esse R.
A. ex uno atque. eodem duo penitus contraria prodeant, et utA.
F. confiteri ex uno eodemque duo quaedam prorsus ínter se contraria proficisci, atque ita: F.
P. ab uno atque eodem duo et proficisci et esse contraria, P.
p.. t~ évo~ xot~ Tou · otú-roti Oúo 1totv-;elw~ ÉvotvTÍ.ot 7tpoi:É'IotL, XO(L e~vO(~ p..
L. ab uno atque eodem duo et proficisci et esse contraria, L.
C. est ex uno et eodem duo prorsus contraria proficisci, et exsistere C.
D. mettre qu 'un seul et m~me principe produise d~ux choses absolument contraires, ·1 comme. D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< KAI AVTHN THN APXHN OVX AnJ\HN KAI ENIAIAN MM MEPICTHN KAI AVOEIAH >
'
H. et ipsum principium non simplex et uniale,. sed partitum et bispeciem H.
E. et ipsum principium non simplum et singulare, sed partitum et biforme E.
S. et ipsum principium non simplex et singulare, sed divisibile et biforme S ..
/?.. et ipsum principium non simplex singulare, sed partitum et biforme R.
A. sit ipsum principium non simplex et singulare, sed divisum et praeferens dualitatem A.
F. ipsum quoque principium non esse simplex penitusque unum, sed divisum atque biforme F.
P. idemque principium non simplex atque unum esse, sed divisum atque duplex P.
fA· X«L au-.hv -.hv dpxl)v oux d-:tA1ív XO!:L ÉYLaiav, riAAa !J-EpLarl¡v xaL OUOEL01í fA·
L. idemque principium non simplex atque unum esse, sed divisum atque duplex L.
(J. idemque principium nec simplex nec unum esse, sed divisum ac duplex C.
D. si le m@me principe, au lieu d'@tre simple et unique, était partagé, a deux faces, D.
< KAI ENANTIAN EAVTH KAI HMOIWMENHN KAI MHN OVT€ AVO TW ONTWN ENANTIAC APXAC >
H. et. adversarium ipsum et mutatum.. Et quin neque duo exsistentium adversaria principia H.
E. et. contrarium in se ipsum et mutabile.. Jmmo vero neque duo exsistentium contraria principia E.
S. e(contrarium sibi ipsi et variatum. Et quidem neque duo exsistentium contraria principia S.
R. et,',contrarium sibi ipsi et alteratum. · Et quidem neque duo entia contraria principia R.
A. cwztrariumque sibi ipsi atque immutatum. Nempe neque duo rerum contraria principia A.
F. contrariu~ sibz'met atque repugnans. N eque rursum possibile est duo rerum F.
P. contrariumque sibi et immutatum. ·. Nec vero duo. eorurn quae sunt principia· contraria P.
p.. xat Év.av·dav éau-r~ xor:t T¡ÁAoLwp._ÉYytY. K(l(t ¡Ll:v oú-re Oúo -rwv óv-rwv Évor:v-ria~ ripzlx.r; p..
L. contrariumque sibi et immutatum. Nec vero duo eorum quae sunt principia contraria L.·
C. et sibi ipsi contrarium ac repugnans. Neque vero duo rerum principia contraria C.
D. contraire a sol et altérable. On ne saurait admettre non plus que les @tres viennent D.
< AVN,o\!.ON EINAI .·: • '·... KAI TAVTAC. EN AMHMIC KAI El\! .TW nANTI KAI >
!I.posSibile est, . . . ·:.,, · \,;\\ •........... , :,...,.! . .,,.,,, ,,..,.·,,, et ipsa..,in,'invicem·et in omni H.
E, possibile, . ·. • . , . ·; ·, ·, :::. · ··: et. ea. inter se invicem et in universo E.
/ S. possibile est esse,. et ista in· se invicem et in omni S.
R. possz'bile esse, .. ,· et haec in ad invicem et in omni et R.
A. esse possibile est, et ea in se mutuo et in· mundo A.
F. esse principia, . · et invicem et in universo contraria atque F.
P. esse possunt, eorumque alterum in .altero et utrumque in universo, ita ut etiam P.
p.. ouva-rov elvaLi ,· · xor:t. -.aú ;or:r; .ÉY dAAf¡Aor:Lr; xcxt Év -rij> 1t«Y'tL xat p..
~- esse possunt, 1 eorumque alterum in ·.altero . et utrumque in universo, ita ut etiam L.
e;.. ,,...: .. ,· ... · ·' · · , , . quae sibi mutuo et universo insint pugnare C.
D~ de· deux•. principes contraires, ·.;. renfermés l'un dans, l'autre, se retrouvant partqnt, et tou- D•
< MAXOMENAC El rAP TOVTO A09EIH .:· \'' i ECTAI KAI O eeoc OVK AnHMWN OVA€ EKTOC >
}[.compugnantia. Si enim hoc detur, erit et Deus non indemptus neque sine H.
E. pugnantia. Si enim hoc daretur, erit et Deus non innocens neque sine E.
S. adversantia. Si enim hoc datum sit, . ,, erit et Deus non sine laesione neque extra S.
(7.! R-,cqntrapugnantia. , Si .enim hoc detur, '··· \>H\1.).,\Ii\''"'' . erit·et Deus non'illaesus neque sine R.,
¡J.esse repugnantia. , Nam si. hoc detur, . erit Deus· quoque. non exsors dijjicultatis atque A.; .
P~ 'rebcnantia: Si eni;,1·i4_>:~~edatur, . . ¡,.oH:. nec:dJ~• ipse. a detrimento• molestiaqué pi-ocul F .. · ·
P. sint. repugnantia. Si enim hoc detur, primumne , Deus · quidem ipse incolumis · erit · vacuusque P.
!L: !J-IlXO~J-ÉVa~.. m ylx.p -roii'to oo9e!1}, - ' ':•(HEa-.aL xab ó Gek oúx: cimwwv ouoe ÉX'tO~ P.•.
L~ sint repugnantia. Si enim hoc detur, primumrur· Deus quidem ipse incolurms '· erit '· vacuusque L~
C. quoque ·possint. Si enim hoc detur, ' , · ,'~ ne, Deus quidem ipse incolumis erit vacuusque C,
D. jours. opposés.. , · S'U en était ainsi, · ' · ,Dieu 1in@me ne sei'ait .pas hors d'atteinte et sans D.
·, :
<' .·,
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'Oi.J VIENT DONC LE MAL?
< l.VCXEPEIAC €1n€P EIH TI ••. AVfüJ TO ENOXAOVN enEITA ECTAI nANTA ATAKTA >
H. difficultate, quía si est quid quod ipsum inquietet. Inde erunt omnia inordinabilia H.
E. rixa; si quidem si sit quid eum perturbans. Sequitur quod omnia erunt inor- E.
S. molestiam, si sit aliquid ipsi adversans. Postea erunt omnia inordinata S.
R. molestia, si quidem sit aliquid et ipsum conturbans. Deinde erunt omnia inordinata R.
A. molestiae, si quidem sit aliquid quod ipsum quoque perstringat. Deinde cuneta erunt inordinata A.
F. aberit, si quidem non desit quod ipsum quoque perturbet. Praeterea cuneta erunt inordi- F.
P. molestia, si quidem sit aliquid quod eum offendat. Deinde inordinata omnia erunt P.
¡J... oucrzepda:;;, s[7tsp EL'l) -rt xa:t a:thi¡) -ro E'IOX.A.ouv. "E7tsL-ra: Ea't'otL mívTa: ~'t"!l.X't"ot p..
L. molestia, si quidem sit aliquid quod eum offendat. Deinde inordinata omnia erunt L.
C. molestia, siquidem sit aliquid quod eum offendat. Deinde cuneta erunt inordinata C.
D. peine, quelque chose le generait. Tout serait .en désordre D.
< KAI A€1 MAXOMENA KAITOI q,IAIAC nACI TOIC OVCI TO ArAeON >
H.et semper compugnantia,. atqui amoris omnibus exsistentibus bonum H.
E. dinata et semper pugnantia, et quidem amicitiam omnibus exsistentibus bonum E.
S. et semper pugnantia, et quidem de amicitia omnibus exsistentibus bonum S.
R. et semper contra pugnantia, et quidem amicitia omnibus exsistentibus bonum R.
A. semperque pugnantia, cum certe bonum ipsum quae sunt omnia amicitiae. foedere A.
F. nata semperque pugnantia, atqui bonum ipsum amicitia quadam cuneta F.
P. semperque repugnantia, atqui bonum cum iis quae sunt omnibus amicitiam P.
¡1... xa:t &d p.a:x.óp.sva:, · . x!X.l-roL r¡~A.la:;; 7t~aL -ro~c; ouaL -ro áya:Oov p..
L. semperque repugnantia, atqui bonum cum iis quae sunt omnibus amicitiam L.
C. semperque pugnantia, atqui bonum cum rebus omnibus amicitiam C.
D. et _sans cesse en état de lutte, alors que le Bien fait régner la concorde D.
< METMI.düJCI KAI AVfOEIPHNH KAI EIPHNO.dCiJPOC VMNEITAI nPOC. TCiJN IEPCiJN >
H.dat, et ipse pax 'et pacimunerans hymnizatur a sacris H.
E. tradit, et per se pax e(·pacis. donans: laudatur a sacris E.
S. tribuit, ' et per se pax et. paéis· donator laudatur a sanctis S.
R. tradit,. et per se pax et.c pacis dator laudatur a sacris R.
A. copulaverit, ipsaque pax et pacis.largitor. celebratur a theologis A.
F. conciliat, a sanctisque theologis et pax et pacis auctor F.
P.jungit, idque ut pax et pacis largitor laudatur a sanctis P.
p.. p.E't"!l.OLOWaL, xrxL aú-roer.pl\v~ xcxl eip-r¡vóOwpoc; ÚftVELTcxr. 'ltpbc; ':'biv le:pWv p..
L.jungit; idque ut pax et pacis largitor laudatur a· sanetis L.
C.jungit, ideoque ut ipsa pax pacisque conciliatrix a theologis sanetis C.
D. entre tous, et que les auteurs inspirés le chantent comme la~Paix substantielle~· source de D.
< eeoAorüJN .diO KAI q,IM TArAeA KAI ENAPMONIA nANTA KAI MIAC >
H. theologis;. · Ideo et amantia benigna et harmonica omnia, et una H.
E. theologis. ·, Proinde et amica bona et compacta omnia, et una E.
S. theologis. Propter quod et amica bona et convenientia omnia, et unius S.
R. theologis. Propter quod et amica bona et concordia omnia, et unius R.
A. sanetis.,. Quocirca et bona omnia amicitiae nectuntur foedere nOique consentiunt, . una ex A.
F. appellatur. Quamobrem bona omnia sibi invicem amica: sunt< et · consona, '· ex una 'vita F.
·P. theologis.·' ·•.•.. ,. !taque bOno. ínter se. amicitia conjuncta sunt omnia: et consona, · ' atque· ah una P.
:1..·. OsoA.óywú r . á~b xa:t !flAa. :-r&ya:Oa:; xa:t lva:pp.ÓvLa: 1tána:, • xa:t 'p.L~c; fJ..·
L. theologis; : ,,,,, Ita4ite bona inter se amicitia conjuncta sunt omnia et consona, ' atque ah uná L.
C.laudatur:'. !taque bona omnia sibi invicem amica sunt et consona, tamquam ab C.
D. toutelpaix•. , ..~. Par elle, tous les. biens s'entendent et sont d'accord, · ':'·( viennent D.
"e;\
266 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< i• .. CUCT€ OVK EN eecu TO KAKON .. · · ' KAI TO KAKON OVK EN6€0N AJ\1\ OV!J.€ >
H. , ,.,:,,í; !taque. non deale• mazum; , ··. · · .,, et malum non deale. Sed nequeH.
E.· ,,·;.,:;·iltaque: non divinum malum;· · et malum non di'Dinum. Sed neque E.
S. · .· Quare non' in: Deo est' malum, et malum non est res mota a Deo. Sed neque S.
R. . Quare non in Deo inalum, et malum non dz'Dinum. Sed neque R.
A. !taque non est in Deo malum, et malum divinum non est. Sed neque A.
F. Quapropter 'malum neque est in Deo, neque divini commercii quidquam habet. Sed nec F.
P. Non. igitur in Deo est malum, nec cum Dz'vinz'tate ullum habet commercium. Quin ne ex P.
;1.. , ··'<~'Orie· oúx. ev· 8e4> 't'o xocxóv, xcxt 't'o xocxov oúx· evGeov. , 'A).A' oúoe fL·
L. l, ·:·.Non igitur. in Deo est' malum, nec· cum •Divinitate ullum habet commercium. Quin ne exL.
C. -:.> (:·Non igitur in. Deo malum est, neque. malum est quid divinum; Sed nec C.
D~ :JAinsi le: ~al:'n'est·.pas en· Dieu;:. , ::¡;u: n'est den· de dlvin.: 11 ne vient D.
···.
< €K eeov TO KAKON · €1 rAP'OVK ArA60C'· H ArAeOnOI€1 >
H. ex Deo malum ,· ·:i · · Si ·enim. non bonus, aut :benignificat H.
E. ex Deo malum ; si enim non bonus, aut bene facit E.
S. ex Deo est malum; aut enim non est· bonus, .· aut bona facit S.
R. ex. Deo malum; ( · .> · · aut enim non' bonus, ·. aut bonificat R.
A. est ex Deo m'alum ~:,..,~.. ,. ' , aut' enim bonusiiiOn"est, "' aut bona facit A.
·F. exi·Dea malum est ,·, aut eninz 'concedendum.·eiit:·:neum.mon esie bonum; aut, ·.-si proculdubio p,
P. Deo quidem est malut1{; · · ·. aut enim· bonui/1Úm est; .y•,\ "' · .,, · ·; aut bona facit P:
fL· ex ..8eou 't'O xocxóv·. '·;< ···:· •' ~tyap oúx rlyci6óc;,·· . ·. ;.,. '·' .:l!!. 7¡ ciyoc607tO~Et IL
L; 'Deo quidem est malum'j , ~ . aut enim~ bonus 1úm est, 1 ;';.,•,\. • · ·, .~ · ,\ '· aut bona facit L.
. C. éx, Deo malum est; ,. ,. '.'\' ·. aut enim bonus non est, .. ;. · vel bona jacit C.
D. pas1 non plus de Dieu; . ·, car, ou• Dieu n'est pas bon, · '' ou ce qu'II' fait D.
<.
VINGTIEME SECTION DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL?
< KAI Ar A0A nAPAr€1 KAI OV nOTE M€N KAI TINA >
H. et bona ducit, et non quidem umquam et usquam, H.
E. et bona adducit, et non aliquando quidem et quaedam, , . E.
S. et bona producit, et non aliquando quidem et quaedam, S.
R. et bona adducit, et non aliquando quidem et quaedam, R.
A. et bona producit, neque aliquando quidem atque aliqua, A.
F. bonus est, bene facit efficitque bona, neque tamen ita ut aliquando tantum aliqua bona faciat, F.
P. et bona in lucem profert, atque id non interdum et aliqua, P.
xo:t dyo:G& 7to:p&ysL,
!'-· xo:l. ou 7tO'l:S ¡úv xo:l. ·nv&, !'-·
L. et bona in lucem profert, atque id non interdum et aliqua, L.
C. bonaque producit, et non aliquando quidem et aliqua, C.
D. et cause est bon. 11 ne peut a une heure produire certaines choses bonnes D.
< EN TOVTc..> neJC€TAI KAI AMOic..>CIN KAI nEPI AVTO TO nANTe..> N·. 0€10TATON >
·~ H. in isto patietur et mutationem . :¡'.·. '· · :: :' :. · ·' et ipsum quod omnium, est divinissimum H.
E. in;: hoc· fddet' et mtltabilitatem : . \ .• ·.. · ; eb· circq.,.'se hoc ·est circi:Z. omnium{ divinis- E.
S. in hoc: patietur et: variationem •· ·, circa.~se·ipsum quád est omnium·,tt,ivinis- S.
R. in' hoc· pátletur et· alterationem . ·· 'et circa ipsum omnium divinÍ$,SÍmum R.
A.in hoc mutatidnein ac varietatem ,, etiam·circa id quod est omnium· augus- A.
F. conditione hujusmodi pateretur diversitatemque in se ipso circa id quod augustissimum est, F.
P. mutatio in eum cadet atque commutatio in id etiam quod ipsum est praestantis- P.
!'-· ~v TotÍ't"(¡l 7ts(d"e'fo:L xo:l. d'A'Aoiwaw xo:l. 7tEpl. o:u-.o -.b 7t&.v-.wv GsLó-.o:-.ov !'-·
L. mutatio· in 'eumcadet atque commutatio in.: id· etiam. quod ipsum ·est praestantis- L.
e. mutatio in) eutti: cadet atque commutatio -".'. )' ' ' ' 'etiam 'eirca id quod omnium divinis- e.
D. ~u~ chartgement,· de l'altération; · , en: cé! quUouche· au :plus' divin: dettoút, D.
< €CTAI O M€TABMJ\ú>N €K TArA00V 0€0C nOT€ M€N ú>N nOT€ A€ OVK CUN >
H. erit qui transfertur de bono Deus, quoties quidem ens, quoties quidem non ens. H.
E. erit transferens ex bono Deus, aliquando quod est, aliquando autem quod non. E.
S. erit transiens ex bono Deus, aliquando quidem exsistens, aliquando non exsistens. S.
R. erit transponens ex per-se-bono Deus, aliquando quidem ens, aliquando autem non ens. R.
A. erit quidem transiens ex bono Deus aliquando ens, aliquando vero non ens. A.
F. si permutetur ex bono Deus, aliquando quidem erit, aliquando vero non erit. F.
P. Deus etiam ex bono mutatus, aHas erit, alias non erit. P.
¡.!.. ea--;cu ó pncx.ÓocAAW\1 Éx -rocycx9ou 6e:ó~. 7tO'rE ¡úv wv, 7tO'tE Os oux W\1. ¡;..
L. Deus etiam ex bono mutatus, alias erit, alias non erit. L.
c.· si permutetur ex bono Deus, aliquando quidem erit, aliquando vero non erit. C.
D. Dieu, cessant d'@tre le Souverain Bien, aura ou n'aura pas son etre suivant les cas. D.
< KAI noTe MeN e:::e1 noTe Ae ovK e:::e1 OVK APA €K 0€0V TO KAKON >
H. et aliquando quidem habebit, aliquando autem non habebit. Non merito ex Deo malum, H. f
E. et aliquando quidem habebit, aliquando autem non habebit. Non igitur ex Deo malum, E.
S. et·aliquando quidem habebit, aliquando autem non habebit. Non igitur ex Deo malum, S.
R. et aliquando quidem habebit, aliquando autem non habebit. Non igitur ex Deo malum, R.
A. sicque aliquando habebit, aliquando vero non. Non igitur ex Deo malum est, A.
F. et alias id habebit, alias non habebit. Malum igitur nec est ex Deo, F.
P. et interdum habebit; interdum non habebit. Non igitur Deus auctor est mali, P.
¡.~... xcxt no-rs p.sv €;e:~. o:o-rs oe oúx €;e:L Oux apcx ex f>e:ou -ro xcxxóv, p..
L. · et interdum habebit, interdum non habebit. Non igitur Deus auctor est mali, L.
C. atque alias id habebit, alias non habebit. Malum igitur nec ex Deo, C.
D. tant6t 11 l'obtiendra, tant6t 11 ne l'obtiendra pas. Le mal ne vient done pas de Dleu ; D.
< OVT€ €N 0€ú> OVT€ AnAú>C OVT€ KATA XPONON MI\ OVT€ €N Arr€AOIC €CTI >
H. neque in Deo simpliciter, secundum tempus. Sed neque in angelis est H,
E. neque in D~o neque simpliciter neque secundum tempus. Sed neque in angelis estE.
S. neque in Deo neque simpliciter neque secundum tempus. Sed neque in angelis est S.
R. neque in Deo neque simpliciter neque secundum tempus. Sed neque in angelis est R.
A. neque in Deo neque simpliciter neque secundum tempus. Sed ne in angelis quidem estA.
F. nec in Deo neque simpliciter neque per tempus. Nec in angelis etiam F.
P. neque malum est in Deo nec omnino nec certo tempore. Quin ne in angelis quidem inest P.
¡J... oú-re: ÉY 6e:<j., OU"t"E &n'Aw~ OU"t"E X:lt"t"tX zpóvov. 'AA'A' OU"t"E E\1 dyyi'AoL~ Éa-rt 1'-·
L. neque malum est in Deo nec omnino nec certo tempore. Quin ne in angelis quidem inest L.
C. nec in Deo neque omnino neque certo tempore. Quin ne in angelis quidem inest C.
D. et JI n'est pas en Dieu, soit a demeure, soit pour un temps. 11 n'est pas non plus dans les D.
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 269
< TO KAKON El rAP E:::ArrEM€1 THN ArA00THTA THN 0EIAN O ArA00Elt.HC ArrEI\OC EKEINO c..JN >
H. malum. Si enim annuntiat benignitatem divinam benignivisus angelus, ipsum ens H.
E. malum. Si enim annuntiat bonitatem divinam Deiformis angelus, illud exsistens E.
S. malum. Si enim enuntiat bonitatem divinam boniformis angelus, illud exsistens S.
& malum. Si enim annuntiat bonitatem divinam boniformis angelus, illud exsistens R.
A. malum. Nam si enuntiat divinam bonitatem boni speciem praeferens angelus, illud A.
F. malum est. Si enim angelus speciem boni praeferens divinam exprimit bonitatem, exsistens vi- F.
P. malum. Si enim nuntiat divinam bonitatem benignus angelus, quoniam est P.
fA· 1:"0 XIXXÓ\1. Ei y&p eEayyéXÁe~ 1:l¡v ilyaGó-:·r,'t"IX 1:-l}v Geiav ó dyaGod)1¡c; !í.yye'Aoc;, bce~vó wv p..
L. malum. Si enim nuntiat divinam bonitatem benignus angelus, quoniam est L.
C. malum. Si enim bonus angelus divinam enuntiat bonitatem, idipsumexsis'- C.
D. anges. L'ange en effet annonce par sa bonté la toute divine bonté ; · il est D.
< TO ArrEMOMENON nPc..JTc..JC EIKúlN ECTI TOV 0EOV O Arr€1\0C CI)ANEPc..JCIC TOV >
H. annuntiatur prime, et imago est Dei angelus, el manifestatio H.
E. enuntiat primo, imago Dei est· angelus, manifesiatio E.
S. enuntiatum primo, imago Dei est angelus, manifestatio S.
R. annuntiatum primo, imago enim Dei angelus, manifestatio R.
A. est id quod enuntiatur primo, imago D~ est angelus, manifestatio A.
F. est in se primo illud quod exprimitur, certe imago Dei est angelus, et occulti F.
P. id quod nuntiatur, imago Dei est angelus, latentis P.
p.. 1:0 dyyeA"Aóp.evo·1 7tpw-::wc;, eCxwv eo-n ,oü 8eou ó óéyye"Aoc;, cpavÉpwGY.c; 't"oÜ p..
L. id quod nuntiatur, imago Dei est angelus, latentis L.
C. est id quod enuntiatur primo, certe angelus est imago Dei, et arcani C.
D. Celui qu'il nous annonce; il est vraiment l'image de Dieu, la manifestation de la D.
< AKH/\111c.:>TON EIC11EXOMENON 01\HN El ElEMIC ElnEIN THN CUPAIOTHTA THC AfAElOTVnOV >
H. immaculatum, · . suscipiens totam ( sicut fas est dicere) speciositatem benignae H.
E. incoinquinatum, · recipiens · totam (si justum dicere) speciositatem bene formatae E.
S. immaculatum, suscipiens totam· (si est conveniens dicere} pulchritudinem boniformis S.
R. incoinquinatum, suscipiens totam (si fas dicere) pulchritudinem boniformis R.
A. immaculatum, suscipiens in se totam (si fas est dicere} pulchritudinem divinae speciei praeclare A.
F. incontaminatum, totam in se suscipiens (si fas est dicere) pulchritudinem speciei ipsius figuraeque F.
P. non inquinatum, quo recipit universam (si fas est dictu) figurae divinae bonitatis P.
P.· d.x"I\ALO(J)'t"OV, elcroexóp.evov 8),"1\V (el Oép.~; €L'lt€LV) 't1\v wpoc~Ó't'"l\'rCX TI¡; &.ycxOo-rÚ'ltOU P.·
L. non inquinatum, quo recipit universam (si fas est dictu) figurae divinae bonitatis L.
C. intaminatum, totam in se recipiens (si dictu fas est) pulchritudinem boniformis C.
D. sans souillure, recevant (s'il se peut) en entier la splendeur de la Face divine, D.
~ 0EOEI11EIAC · KAI AMifCUC ANAI\AMnON EN EAVTc.:> KAElAnEP OION TE ECTI THN AfAElOTHTA >
H. Deivisionis, et immixte resplendens in ipso ( quemadmodum ut possibile est) benignitatem H.
E. Deiformitatis, et pure declarans in se ipso ( sicut possibile est) bonitatem E.
S. Deiformitatis; · et munde resplendere faciens in se ipso (quemadmodum possibile est) bonitatem S.
R. Deiformitatis, · · · ;,., immixte refulgens in se ipso (quemadmodum· possibile est) bonitatem R.
A. insignitae,·1'. ,;il' ··'·"'· et in se ipso sincere insinuans: (ut possibile' est) secretioris adytorum A.
F. divinae, ,< .t; .,,,. atque in se ipso sincere (quantum fieri potest) splendorel declarans secretissimi F.
P. pulchritudinem; · · atque simpliciter in se ( quantum potest) abstrusi silentii bonitatem P.
P.· 6eoe~oei>xc;,; xoct &p.~yw; &vocMp.~ov EV kocu-rijl (xocOcim:p o~ov -ré ecrn) ..l¡v' d.ycxOÓ-r"l\'t'CX P.·
L. pulchritudinem, · · · atque simplicitir · in se ( quantum potest) abstrusi. silentii bonitatem L.
C. Deiformitatis, ·· liquidoque ( quoad fieri potest} in semetipso resplendere faciens secretissimi C.
D. toute de bonté, et faisant resplendir chez sol (aussi parfaitement qu'il se peut) la bonté du D.
< THC EN A11VTOIC ClfHC .:·.:• OVK APA OV11E EN Aff€1\0IC ECTI TO KAKON AMA Te.:> KOI\AZEIN >
H. quaelin;·abditis. · \.':,Non ergo neque. in:angelis est malum. Sed in cruciando H.
E~ quod: est• in adytis. '-'·.Nqn igitur/neqt{el'Í'il angelfs est malum. nSed puniendo E.
S. silent#. quod est in adytis. ··Non igitur wÚJife in angelis est malum. Sed . eo:quod'jiuniunt S.
R. ejtis· qúi· in abditis silentii. · Non igitui· nullum1 angelis est malum. Sed· ipso;: punire R.
A. silentii. bonitatem. · . ,· · Ita ne(j~e in angelis est malum. . , . An vero. ideo sunt mali A .
F. illius,.si[entii bonitatem. ···!taque nec angelis quidem inest. malum~ Nisi forte ·quis dixerit F.
P. cum splendore inserit. ·.Non igitur ett'am in angelis est malum. At quod peccatores P.
p.. ñ'¡; Ev.: dOú-ro~; a~ylíc;. Oóx ápoc ·oóos ev .&.yyi'Ao~; ta-.t -ro xocxóv. 'AA'Ab.. -rijl xo'Aci~m p..
L. ium>' splendore inseri~. ·.. Non igitur. etiam in angelis est malum. At quod· peccatores L.
C. illius silentii bonitatem.' •• '> Atque adeoo'neque .angelis''inest malum. A t quod pecc'atores C.
D• Silence quirné) serlivre pas. ·. Le··mal n'est· dóne> pas d~ns les anges.... Ou seraient-ils mau- D.
Ji
< TOVC AMAPTANONTAC €1CIKAKOI i'·' · ·i.' ,,,: \'\ TOVTúl fOVN Te.:> /\Ore.:> KAI 01 Cc.:>~PONICTAI Tc.:>N >
H. peccantes sunt mali ? Isto igitur sermone ef compescentes H.
E. peccantes sunt mali ? · ' Hac ergo ratione et. compescentes E.
S. peccantes sunt mali l ·•. · · Hac igitur ratione et casti'gatores S.
R. peccantes sunt mali ? •., · ;.,· Hac igitur ratione et casti'gatores R.
~- quod puniant>peccatores? ·.·· ·.···· ·'·'' Ea ratione. ef¡ qui peccantes A.
. ,F~jjropterea: malos,,esse.r i]u!Jdipuniant peccatores? ,, ;"''\',t · .. Sed eadem ratione.'castigatores F.
P:·piiniant· mali ~nt?>~:k·( \(•0\w/t'!\/di\-,.,,~: ,. ..... :·. . •.·... ¡·~.·,,};'l.:r;\:. Ista ergo: ratione ii, qui#mproboS. P.
p.: -;-o•k .ri¡¡A.ocp-rcívóv~ixc;- ELaL · xocxóL' ;: .• ,!;·;. , :: .. ·. · ..~-J'oú-r<jl youv -rcj) 'Aóy<¡> xocVol a~<ppov~cr~at -rwv p:;
L;puniant.mali sunt.(,r:•{ ,'·::.;;:\,,,.,.·(, ... ,·,··: · · :.,. ( ,,.¡,.,.,.,,..,. . Ista ergo ratione ii:qui-~irnprobos L.
Cipuniant malimnt'?,.,,.,,,, .~n·.\:;.,~., ..,. · c,~>.•;·,.·.·, ::,\'';",•,;' Eadem profecio ratio,ne::ifm'ectores C.
D. vais1: du fait qu'ils; 'punissent les· pécheurs ?\ w: ' ' Mais alors sont maúvais1 cet:ix qui D•
':.:,
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL?
< nAHMM€1\0VNTCUN KAKOI KAI TCUN IEPECUN 01 TON BEBH/\ON TCUN 0€1CUN MVCTHPICUN AnEIPrONTEC >
H. delinquentium mali, etiam sacerdotes pollutum de divinis mysteriis expellentes. H.
E. delinquentium · sunt mali, et sacerdotum qui divinis mysteriis immundum prohibentes.· E.
S~peccantium sunt mali, et sacerdotes qui immundum a divinis abigunt mysteriis. S.
R. delí'nquentium mali, et sacerdotum qui immundum a divinis mysteriis abigentes. R.
A.plectunt mali erunt, et qui de sacris ordinibus profanos a divinis mysteriis arcent. A.
F. errantium mali erunt, similiter et sacerdotes illi qui profanos a divinis mysteriis arcent. F.
P. castigant sunt mali, et sacerdotes qui profanos arcent a divinis mysteriis. P.
p.. 7t):r.p.p.ÚOÚ1i't"W11 xa.xo[, xcú -:wv lepéwv ol 't"Ov ~UhiAov 't"Wv Ge:iwv p.ucrn·,p[wv ci7te[pyovu~¡. · fJ-·
L. castigant sunt mali, et sacerdotes qui profanos arcent a divinis mysteriis. L.
C. detinquentium mali erunt, sicut et sacerdotes qui profanum a mysteriis divinis arcent. c.
D. redressent les torts, meme les pretres qui éloignent des mysteres divins le profane. D.
<. KAITOI OVA€ TO KOMZEC0AI KAKON AMA TO A:::ION rENEC0AI KOMCECUC >
H. Atqui neque cruciari est malum, sed quid dignum fuerit cruciationis ; H.
E. Et quidem neque puniri malum, sed dignum jieri paena; E.
S. Et quidem neque puniri est malum, sed fieri paena dignum ; S.
R. Et quidem neque puniri malum, sed dignum fieri punitione ; R.
A. . Atqui plecti non malum est, sed dignum supplicio fieri; A.
F. Sed profecto non malum est meritis affici poenis, t"mmo fieri poenis dignum ; F.
P. Atqui non puniri est malum, sed dignum esse supplicio ,· P.
p.. · . K(x(ioL oúoe 't"o xoAci~e:crGa.L xa.xóv, ci).).?J. 't"O ci~L011 ye:vicrGa.L. xo'Acicre:w~¡· p..
L. Atqui non puniri est malum, sed dignum esse supplicio ; L.
C.. Atqui non malum est puniri, sed supplicii reum fieri ; . . C.
D. Certes, le mal n'est pas d'etre puni, mais de se rendre digne de la · peine ; D.
< .· OVA€ TO KAT A:::IAN AnEIPrEC0AI TCUN IEPCUN .. · AMA TO ENAI"H >
H. neque secundum dignitatem expellere sacris, sed quod· pollutum H.
E . .· ..: . .; ·,, ,,. \ .\\ neque stH;undum: dign#atern prohiberi sacris, .·.• . sed.: non·· sacrum E.
S. \·.•1~:·. ,;~.·\neque:secu.ndum dignitatem abigi a sanctis,. ,·. ied\inrJ14(tiatum S.
R. . . \','. ···· o.· ·':·.neque secundum dignitatem abigi a sacris, ,_,: .::• <': ..\ s'ed,inquinatum R.
A. ··.. '·'' , ... ' neque pro merito.sacris. arceri, ·sed scelestum A.
F. neque rursum inalum pro merito a sacris arceri, . sed contaminatum- proja.:. F.
P. \ .. · · ·.·· nec .a sacris pro meritis arceri, sed scelestum P.
p.. :. . . . . . ;.. oúoe 't"o . xa."' ci~(a.v ci7te(pyecr9a.L 't"wv te:pwv, d'A)..b. -.0 évcx.yli p..
L. · ·'· .... ,.~./,, '·''····· nec a sacris pro meritis arceri, . sed scelestum L.
c. uti, etiam aliquem; a. sacris propter demerita excludi minime malurn est, sed. sceleribus coinquinari c.
D•. :... te;; .mal •. n.'est: pas~. d ~.etre chass~. a' just~, titre>. dit ¡J~mpJe.¡,salnt,. ,·1 ;, ' , mais de devenir lmple~ D.
< KAI1 ANIEPON rENEC0AI KAI TCUN AXPANTCUN !ANEniTHAEION((O .. :,_) 1¡.~: .. AM OVTE 01 AAIMONEC >
H.et scelestum fuerit et intaminatis inopportunum. ;·, Sed neque daeinories H.
E. et non sanctum fieri et incontaminatis _inopportunum. · .· ::''' ,., r: .., Sed neque daemones E.
S. et non sanctum fieri et ad incontaminata. non idoneum.·. .:-·.·· Sed neque daemones S.
R. et ·exsecratum et incontaminatorum ineptum.. Sed neque daemones R.
A. et, profanum fieri et indignum qui ad sacramenta admittatur. Sed nequé 'daemones A •
.R numque•,evadere, .ideoque. nec. aptum qui ·admittatur. f:lll.pura. ',' .;·. . Neque rursus dtiemones. F;
. P. pr,ófanumque esse indt"gnumque iis quae ~anpta sunt.<,_·: ~~,i,i:\:·,·~:\, ,.¡;.t>''·'• · Verum ne dtiiinones P;
p.. ~~~tl~.~.Y!e:p.ov 'yEvécr9(1.L xa.t "wv 'cizpá.v't"wv.· ci'ie:m.l¡oe:LoVi;:;:::; ),;,,;, :;: ~~~~:v/i. , . . 'A'AA' oü-re ol :oa.l¡iove:~¡ P.·
L. profanumque esse indignumque iis quáe' sancta sunt .. ·. '· · •\ us•,\>· ··:,.. Verum ne dtie1nones L::
C.et . sacratissimis mysten"is indignum reddi pessimum. o:. ·> , . Sed,,neque daemones C.
D. profane~· incapable de volr les choses saintes. • . :-· · 1 , démons l eux-m@meúrie sont D.
272 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< CIIVC€1 KAKOI KAI rAP El CIIVC€1 KAKOJ OVTE EK TArA00V >
H. natura mali. Etenim, si natura mali, neque de bono H.
E. natura mali. Etenim, si natura mali, neque ex bono E.
S. sunt natura mali. Etenim, si natura mali, neque ex bono S.
R. natura mali. Etenim, si natura mali, neque ex per-se-bono R.
A. natura mali sunt. N am, si sunt per naturam mali, neque ex bono sunt A.
F. sunt natura mali. Alioquin, nec essent ex bono F.
P. quidem natura sunt mali. Si enim natura mali sunt, nec ex ipso bono sunt P.
p.. rpúaeL xrxxoC Krxt y&.p e! rpúaeL xrxxoi, oÜn ix 't'aycx9oü, p..
L. quidem natura sunt mali. Si enim natura mali sunt, nec ex ipso bono sunt L.
C. natura sua mali sunt. N am, si natura mali forent, neque ex bono essent C.
D. pas mauvais par nature. Car s 'ils 1'étaient, ils ne seraient pas l'reuvre du Bon, D.
< OVTE EN TOIC OVCIN OVTE MHN e::: ArA0ú>N METEBMON CIIVC€1 >
H. neque in exsistentibus, qui neque de benignis transmutati natura H.
E. neque in exsistentibus, neque ex bonis conversi natura E.
S. neque in exsistentibus, neque quidem ex bonis transmutati essent natura S.
R. neque in exsistentibus, neque quidem ex bonis transpositi sunt natura R.
A. neque inter substantias sunt, neque item ex bonis per naturam mutati A.
F. nec essent prorsus aliquid, atqui nec ex bonis natura mutati sunt in malos F.
P. nec in t"is quae sunt, nec vero ex bonis mutati sunt si natura P.
fL· Oll"t'e EV 't'OL~ OUO"LV,
" , - "T
oún p.l¡v é~ áyrx9wv p.s't'É6cx'Aov rpÚa-E Lp..
L. nec in iis quae sunt, nec vero ex bonis mutati sunt si natura L.
C. neque in natura rerum exsisterent, neque etiam ex bonis mutati si natura C.
D. ne compteraient pas parmi les @tres ; de bons, ils ne seraient pas devenus mauvais, s'ils D.
< KAI A€1 KAKOI ONTEC EnEITA EAVTOIC EICI KAKOI >
/ H. et semper mali exsistentes. Unde a se ipsis sunt mali autH.
E. et semper mali sunt. Sequitur : sibimet sunt mali E.
S. et semper mali exsistentes. Postea, igitur sibi ipsis sunt mali S.
R. et semper mali exsistentes. Deinde, sibi ipsis sunt mali R.
A. semperque mali sunt. Deinde, sibi an aliis A.
F. neque semper exstitere mali. Praeterea, utrum sibimet an aliis F.
P. semperque mali erant. Deinde, num sibi mali sunt P.
p.. xcxL deL xcxxot ó'ne~. "E7tEL":CX É:IXU't'Oi"~ Ela~ xcxxoL P.·
L. semperque mali erant. Deinde, num sibi mali sunt L.
C. semperque mali erant. Deinde, num sibi mali ·sunt C.
D. étaient mauvais par nature, des toujours. D'ailleurs, sont-ils mauvais pour eux? ou le sont-ils D.
< H ETEPOIC El MEN EAVTOIC KAI CII0€1POVÓN EAVTOVC El .C.€ AMOIC >
H. ab aliis ? Si
quidem a se ipsis, et corrumpunt se ipsos ; si autem ab aliis,H.
E. an aliis ? Si
quidem sibimet, an corrumpuntur se ipsos ,· si autem aliis, E.
S: aut aliis? Si
sibi ipsis quidem, et corrumpunt se ipsos; si autem aliis, S.
R. vel alteris ? Si
quidem sibi ipsis, et corrumpunt se ipsos ; si autem aliis, R.
A. sunt mali? Si quidem sibi, etiam se ipsos perdunt; si autem aliis,A.
F. mali sint ? Si forte sibi ipsis mali, se ipsos perdent ; sin autem aliis, quonam modo F.
P. an aliis ? Si sibi, se etiam ipsi interimunt et conficiunt ; si aliis, P.
p.. ?1¡ hépoL~; El p.ev hu't'oi"~, xcxt rp9eipoua-Lv É:cxu't'oú~· el oe cXAAOL~, p..
L. an aliis ? Si sibi, se etiam ipsi interimunt et conficiunt; si aliis, L.
C. an · aliis ? Si sibi, etiam se ipsi perimunt; sin aliis, C.
D. pour d'autres? Si c'est pour eux, ils se détruisent eux-memes; si c'est pour d'autres, D.
VINGTitME SECTION DIEU EST BON, D'OiJ VIENT DONC LE MAL? 273
< nc.>C cll0€1PONT€C H TI cll0€1PONT€C OVCIAN H AVNAMIN >
H. quomodo ..• corrumpentes sunt ? substantiam aut virtutem H.
E. quomodo corrumpuntur? aut quid corrumpunt ? essentiam an virtutem E.
S. quomodo corrumpentes ? aut quid corrumpentes? substantiam aut virtutem S.
R. qualiter corrumpentes ? aut quid corrumpentes ? substantiam aut virtutem R.
A. quomodo corrumpunt ? aut quid corrumpunt ? substantiam an virtutem A.
F. interimentes judicantur mali ? aut quid potissimum interimentes ? essentiamne an potentiam F.
P. quomodo interimunt? aut quid interimunt ? essentiamne an vim P.
p.. m;l<; cp6ELfO'Y"rE<; ; ~ -.i cp6eipov-tE.;; ouai~Xv 2(1 úuwx.p.~v p..
L. quomodo interimunt ? aut quid interimunt ? essentiamne an vim L.
C. quomodo interimunt? aut quid interimunt? essentiamne an potentiam C.
D. comment vont-ils détruire ? que peuvent-ils done détruire? l'essence, la puissance D.
< cll00PAC EnEITA OVA€ TOVTO nANTI KAI nANTH KAKON >
H. corruptionis ; deinde nec istud omnimodis et in omni malum est ; H.
E. corruptionis; sequitur : neque hoc omnzous et omnz'"no malum; · E.
S. corruptionis ; postea, neque hoc omnibus et omnino malum ; S.
R. corruptionis ; deinde, neque hoc omnium et omnino malum ; R.
A. corruptionem admittunt; deinde, ne istud quidem omnibus et omnino malum. est; A.
F. corruptioni sunt obnoxia ; deinde, ne id quidem Qmnibus et omnino malum est ; F.
P. interitus cadit ,· ,•,·:.' c.;, deinde,( ne hoc. quidem,· ~ivis et omnino malum est ; P.
p.. cp6opa.;. E7tE~'t"IX ouoe·· ..-oÜ"t"O 7tiXV'tL XIXt 7t!Í.v..-·r¡ XIXXÓv· p.;
L. interitus cadit; deinde, ne hoc quidem 'cuivis et omnino malum est; L.
C. corruptioni sunt obnoxia; . deinde, ne id quidem· ommbus et omnino malum est ,· c.
D. qui est sujet a corruption; puis, la corruption n'est-• pas' un mal ni pour tous ni en tout; D.
< AM OVA€ cJ)9€1PETAI TI TWN ONTWN KAE> O OVCIA KAI cJ)VCIC >
H. sed et neque corrumpitur qttid exsistentium velut substantia et natura, H.
E. sed neque con-umpitur quid exsistentium secundum quod essentia et natura, E.
S. sed neque corrumpitur aliquid exsistentium secundum quod est substantia et natura, S.
R. sed neque corrumpitur quid entium secundum quod substantia et natura, R.
A.:sed neque quidquam con-umpitur ex his quae sunt in quantum substantia et natura est, A.
F. jam vero neque quidquam eorum quae sunt perimitur quantum est essentia et natura, F.
P. nec vero quidquam eorum quae sunt interit quatenus essentia est et natura, . P.
fA'· lJ.).A' oúoe cpOel.pe-ra.i. ·~ -rwv ov-;wv xa.O' o oúaia. x~t CfÚa~~, P.·
L •. nec vero quidquam eorum quae sunt interit quatenus essentia est et natura, L.
c. nec vero quidquam eorum quae sunt interit quatenus essentia est et natura, c.
D. nul etre n'est corrompu en son essence ou sa nature, D.
< AMA TH EM€141€1 THC KATA cJ)VCIN T~EWC O THC APMONIAC KAI THC CVMMETPIAC AOrOC >
H. sed, defectione secundum naturam ordinis, harmoniae et moderationis sermo H.
E. sed, dejectu juxta naturam ordinis, hannoniae et commensurationis ratio E.
S. sed, defectu ordinationis quae ·est secundum naturam, harmoniae et commensurationis ratio S.
R. sed, defectione ejus qui secundum naturam ordinis, hannoniae et commensurationis ratio R.
A.·. , sed, defectu naturalis ordinis, congruentiae et commensurationis injinnatur ratio, A.
F. sed ipsa congruentiae commensurationisque · proportio, propter . ordinis naturalis dejectum, jam ita F.
P.1 1
sed, quia deest naturalz"~ constitutio, convenientiae apta(Jque compositionis. ratio, P.
P.• ! &).).& 't~ ÉAAELo/E~ -rTj~ x~-ra. cpúaw. -rci;ew'>, ¿ 'rTj~ &pp.ovia.~ xa.l. 'rTj~ aup.p.E't'pia.~ "Aóyo~ p..
L. ! sed, quia deest naturalis constitutio, convenientiae aptaeque compositionis ratio, L.
c. sed, defectu naturalis ordinis, congruentiae et compositionis ratio C.
D. c'est le défaut de l'ordre voulu par la nature, qui fait que l'harmonie et l'équilibre D.
< ·. H rAP nANTEAHC KAI THN cJ)ElOPAN KAI TO VnOKEIMENON ANEIAE >
H. omnímoda autem et quod subjacet interficit. H.
E. si enim perfecta et con-uptionem et subjectum interimeret: E:
S. etenim perfecta et corruptionem et subjectum destrueret. S.
R. omnino perfecta enim et con-uptionem\.et subjectum auferet. . R.
A. nam,, si perfecta esset, et corruptionem perimeret atque subjectum. ·u. ',.,.,, . · A.
F. si. enim. integra, .jQret; · et corruptionem ipsam, eti subjectum ejus e medio· tolleret. .·. ,,. , F.
P. 1 ·, : si enim · perfecta! esset., · profecto et. interitum · et: subjectum fundí tus tolleret. . ,. P.
p.. 7¡. y!Xp 'ltzv-;e).l¡~ xa.t -rl¡v ~Oopav. x!Xt -ro Ú'ltoxef.p.evov civei'Ae. p..
L, . . ·si enim\perfecta esset;·: profecto et interitum et subjectum funditus tolleret.· · L~
C. nam, .·si omnino. perfecta foret,. et con-uptionem ·ipsam•. et subjectum ejus e medio · tolleret. C.
D. :.: . 1 ¡, si elle l'était, elle supprimerait. la; corruption et son sujet. D.
VINGTIE.lVI.E SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 275
< KAI ECTAI H TOIAVTH CIJ00PA KAI EAVTHC CIJ00PA WCTE TO TOIOVTON >
H. Et erit talis corruptio etiam sui ipsius corruptio ; itaque tale H.
E. Et erit ipsa corruptio et suimet co"uptio ; itaque hujusmodi E.
S. Et erit talis corruptio et suimet corruptio; quare tale S.
R. Et erit talis corruptio et sui ipsius co"uptio ~· quare tale R.
A. Essetque hujusmodi co"uptt"o suimet quoque corruptio; atque istiusmodi A.
F. Essetque corruptio hujusmodi sui quoque ipsius interitus ; quamobrem quidquid malum dici F.
P. Essetque interitus ejusmodi sui etiam interitus ; itaque hoc P.
p.. Klll ecr'f:ll~ ~ -.wxún¡ cp6op!Z Xllt Éllu't'1¡~ rp6opci· Wü'f:E '1:0 "O~OU't'0\1 P.·
L. Essetque interitus ejusmodi sui etiam z'nteritus ~· itaque hoc L.
. C. Essetque talis corruptio sui quoque ipsius interitus ; ideoque etiam ut talis C.
D. Un tel degré de corruption ruinerait la corruption elle-m@me ; un si grand mal D.
< OV KAKON AN\ EMEinEC ArAeON TO rAP nANTH AMOIPON TOV ArA00V >
H. non malum, sed indignum bonum, quod enim omni imparticeps est boni H.
E. non malum, sed deficiens bonum, quod enim omnino expers boni E.
S. non malum, sed deficiens bonum, quod enim est expers omnino boni S.
R. non malum, sed deficiens bonum, omnino enim expers boni R.
A. non esset malum, sed deficiens bonum, nam quod omnino expers boni estA.
F. solet non est omnino malum, sed deficiens bonum, quod enim expers omnino boni F.
P. non .est. malum, sed bonum quod abest, quod enim pmnino expers est boni P.
fl-· OU XllXÓ\1, . rJ.).A' éAAEL1te~ áya6óv. , ~ To yap 1tocvT~ <Zp.oLpov -.ou áyll6ou p..
L. non est malum, sed bonum quod abest; , quod enim omnino expers est boni L.
C. non esset malum, sed deficiens bonum, nam quod omnino expers boni est C.
D. ne serait plus un mal, mais la perte de tout bien, puisque qui n'a nulle trace de bien D.
< OVT€ EN TOIC.OVCIN ECTAI·· KAI nEPI THC EIC AVNAMIN KAI ENEPrEIAN CIJ00PAC >
H. neque in exsistentibus est. Et de erga virtútem et operationem corruptione H.
E. neqile in exsistentibús erit. · · i '. ·: Et de. virtutis et actionis corruptione E.
S. neque in exSi'stentibus est. '·' Et de' corruptione 'Dirtútis et operationis S.
R. neque in exsz'Stentibus' erit~ . Et de ea' quae in ·'Dirtutem corruptione R.
A. neque inter ·substantias · erit. · Eadem et de corruptione 'Dirtutis atque · operationis A.
F. fingitur nec usquam quidem alz'quid erit. Eadem quoque de potentiae actionisque corruptela F.
P. ne in iis quidem quae sunt erit. Eadem est etiam et facultatis et actionis interitus P.
ooaw
p.. OlJ'l:E év 't'O~~ . EO''t'CX~. K~Xt 1tcpl rií~ E{~ Oúvlllp.W xcxt évépyc~cxv ~6opéi~ p..
L. ne z'n iis quidem· quaé sunt 'erit;. Eadem est etiam et facultatis et actionis interitus L.
c. ne quidem rel·erit>': Eademquei ratio' dé'· corruptela potentiae C.
D. ~·a aucunei'place parmi les @tres•. ,, Le mt\me- 'taisonnement vaut pour reiidre inconitptibles D.
< O AVTOC 1\0rOC · 1 €ITA nWC 01 EK 00V rENOMENor• MIMONEC EICI KA~OI >
H. idem sermo. ·' Deinde quomodo qui ex Deo facti daemones sunt mali, H.
E. eadem ratio. Deinde quomodo a Deo facti daemones sunt mali, E.
S. eadem ratio est. Deinde quomodo··a Deo jacti daemones sunt mali, S.
R. eadem ratio. Deinde, qualiter ex Deo facti daemones.: sunt mali, R.
A. ratio est. · ,· ·· Deinde, quonam modo daemones a Deo facti mali sunt, A.
F. ratio· est. · ·. ·1 •· ', '· • ' ' . •, · ¡ .' . :' ' Proinde, quona'm 'pacto daimones,· .ctim(a Deo. facti ·sint, mali-, sunt,· F.
P. ratio. ,::.,., >•.·<,Praeterea; 'quomodo daefnon'ésr'lJUz':ejJ(/cti·•sunt-'a 'Deo, malí siint, P.
p.. ó !XU't'O¡; Aóyo~. . ',i; . :·. Eha,: 1thl~. ol ex 8cou YEYÓp.EVO~ ocx(p.ové¡; E{O'L )((XXO!, P.·
L. ratio. ., '.•. '!Pf'aeterea; quomodo daemones, quz··effecti.sunt·'aiDeo; mali sunt, L.
C. et actionis. · · · ' . <' ' : Ptaeterea; quomodo daemones, qui effeeti sunt> a 'Deo, mali sunt, c.
D. la puissancer:et· l'action. De plus, comment les 'démons faits par Dieu peuvent-ils @tré mauvais,l D.
p·
< TO rAP ArA00N ArAeA nAPAr€1 KAI vc¡,ICTHCI · KAITOI AErONTAI KAKOI >
H. benignum enim benigna deducit et substantificat ? Atqui dicuntur mali, H.
E. bonum enim bona adducit et substituit ? Et quidem dicuntur mali, E.
S. etenim bonum bona producit et subsistere facit? Et quidem mali dicuntur, S.
R. bonum enim bona adducit et substituit ? Et quidem dicuntur mali, R.
A. bonum enim bona producit et statuit? At mali dicuntur, A.
F. nempe bonum bona producit et statuit ? V erumtamen malos appellari, F.
P. bonum enim bona profert in lucem facitque ut cohaereant ? Atqui mali dicuntur, P.
p.. -ro y~p &paov áyo:a~ 7t::t.pci.yo:~ xo:t úcrí.an,a~ ; ' K::t.í.'t"r.;~ J.iyov-ro:~ x::t.xoí., p..
L. bonum enim bona profert in lucem facitque ut cohaereant? Atqui mali dicuntur, L.
C. . bonum vero bona profert et stabilit ? V erum dicet aliquis, C.
D. quand le bon cause et donne du bon ? On dit pourtant qu 'ils sont mauvais, D.
< EICI. KAI ~rAeHN. EMXON OVCIAN AMA KA0 O OVK.EICIN. >
H. st,tnt:.Pt.. benignam consecuti sunt substantiatn); . sed quo. non. sunt,: •r: ,., H.
E. sunt; ,et optimam sortiebantur essentiam), sed secundum. quod non sunt E.
S. sun(,,ét. bonam obtinuerunt substantiam), sed secundum quod non ·sunt : S.
R. 's-tlnt-, (Jt. bonam.. sortiti. sunt. substantiam), sed secundum quod non sunt : R.
A. sunt bonamque sortiti substantiam), sed ex eo quod non sunt : A.
F. exsistunt. bonamque essentiam nacti sunt), .. ( immo qua ratione non sunt : F.
P. ex. bono nactique .sunt bonam essentiam), sed qua ex parte non sunt P.
P.· ELa~ ,xo:t ',cíyo:Ol¡v é'A::t.zov ouaí.o:v), cf).),2t xo:Q~. {) OÚX E(aÍ. V·, P.·
L. ex. bono nactique sunt bonam essentiam), sed qua ex parte non sunt . . L.
C. ~nt1 bonamque sortiti essentiam), . sed ex eo quod non sunt : . . •... c.
D~ Souvenlln... BJtin,. 11$· ont. re~u une b~nne nattJre), la cause .·en'·, est ce qu'ils .. n'ontr·: plus : D.
< EN TH nAVCEI THC Tú>N 0Eit.>N ArA0t.>N e:::ec..>C KAI ENEPrEIAC AMt.>C TE >
H. in desinitione divinorum bonorum habitudine scilieet et operatione ? !taque, H.
E. in cessatione divinorum bonorum habitudine et actione ? Sed itaque, E.
S. in carentia habitus et operationis divinorum bonorum? Et aliter, S.
R. in quiete a divinorum bonorum habitu et operatione ? Aliterque, R.
A. in vacatione divinorum bonorum habitus atque operatz"onis ? Praeterea, A.
F. in eo quod ab habitu actioneque eirea bona divina váeant ? Praeterea, F.
P. divina bona velle et perficere destiterunt? · Jam vero, P.
¡.1.. ev ~ 7t1XÚO"E~ Tií.; 't"WV 6elwv áya6wv e;ew~ xat ÉvEpjE~IX~ • "AAAw~ 't"E. p..
L. divina bona velle et perfieere destiterunt ? Jam vero, L.
C. divina bona velle et perficere destiterunt ? Alioquin, C.
D. l'incapacité d 'obtenir et de faire des choses divinement bonnes ? D'ailleurs, si les démons D.
< El cpVCEI KAKOI 01 t.AIMONEC AEI KAKOI KAITOI TO KAKON ACTATOIÍI ECTIN >
H. SÍ'' natura ma/i. daemones, semper mali; · aiqui malum instabile est. H.
E. si natura mali daemones,,sempér ma/i.,·.· et quidem malum instabile est. E.
S. si; natura'< inali· daemones,, semper· mali r et quidem malum iristabile est. S.
R. si natura mali daemones, semper mali; · · et quidem malum instabile est. · ·R.
A. si natura mali sunt daemones, semper ergo mali; atqui malum instabile est. A.
F. si natura mali sunt daemones, semper fuere mali ; tametsi malum est instabile. F.
P. si natura mali sunt daemones, semper sunt mali ; atqui malum non est stabile. P.
p.. }
E~
1
!fUO"Et XlXX O~/ti:"' ,,
O OIX~!J..OVE~, elE~ 1
XIXXO~. XIXL'1 ;"Ot 't"O' X7.Y.OV
• "11
rlO"'t"IX"t'OV eO"'t"LV. P.·
L. si natura mali sunt daemones, semper sunt mali; atqui malum non est stabile. L.
C. si natura mali essent daemones, semper fuissent mali; . atqui. malum instabile est. c.
D. sont par: nature· mauvais" ils< oilt toujouts: étéc mauvais;; orle matest né d'un changement. D.
< OVKOVN El AEI t.>CAVTt.>C EXOVCIN OV KAKOI TO rAP AEI TAVTON >
H. Ergo, si semper itidem habent, non mali; quod enim semper id ipsum H.
E. Ergo, si semper sic habent, non mali : quod enim semper id ipsum E.
S. lgitur, si semper eodem modo se habent, non malí : quod enim est semper ídem S.
R. . Igitur, si semper similiter habent, non mali : ' •· . , semper ením idem R.
A. !taque, si semper eodem modo se habent, non sunt mali' ... ,,.,,. ., "· · semper ením ídem esse A.
P. · Non igítur, si semper eodem modo se hábent, mali non sunt. ':·· ,: '. sempir· enim idem esse P.
P. ·Si igitur,·semper eodem in statu sunt, non sunt mali, .~. .·· · \(.' semper'<enim ídem esse P.
p.. .Ouxoüv, e{ cie! waaú-rw;. sx.oucrtv, ou xaxo(· .. :, · ,,. .. ' -ro ¡'&p &et -rauTov p..
L. · '·' " Si igitur semper eodem in státu sunt, non sunt mali;: ·'· · , · semper enim idem esse L.
C. ·,. Si itaque semper eodem modo se habent, non sunt·mali\:: nam eodem modo semper se C.
o. S~lls · onb été . toujours
. .
les m@mes~ ils · ne ,'sont pas ·mau'váis : :·. . , @tre toujours le írieme D.
),
'<.
278 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< TOV ArA00V lt.ION €1 t.€ OVK A€1 KAKOI OV ... >
H. boni proprium est. Si autem non semper mali, non naturales, H.
E. optimi proprium. Si autem non semper mali, non naturales, E.
S. boni est proprium. Si autem non semper mali, non natura mali, S.
R. boni proprium. Si autem non semper mali, non natura mali, R.
A. boni proprium est. Si autem non semper mali, non natura mali sunt, A.
F. boni proprium est. Si autem non semper exstitere mali, non sunt ipsa natura pravi, F.
P. boni est proprium. Si vero non semper mali sunt, non sunt mali natura, P.
p.. -rou &y~aoü ts~.~"· Et o€ oux dd xocxol, ou '~Úae~ xrxxol, p..
L. boni est proprium. Si vero non semper mali sunt, non sunt mali natura, L.
C. habere proprium est boni. Si autem non semper mali, neque natura mali sunt. C.
D. est réservé au bien. Si done ils ne sont pas depuis toujours mauvais, ils ne sont pas D.
< nANTH AMOIPOI TOV ArA00V KA0 O KAI €1CI KAI Zú>CI KAI NOOVCI >
H.in omni sunt imparticipes benigni, et sunt enim et vivunt et intelligunt H.
E. omnino expertes boni, secundum quod et sunt et vivunt et intelligunt E.
S. omnino expertes boni, sect.tndum quod el sunt et vivunt et intelligunt S.
f,
R. omnino expertes boni, secundum quod et sunt et vivunt et intelligunt R. 1
< KAI OJ\ú>C €CTI TIC .EN AVTOIC €$€C€ú>C KINHCIC KAKOI t.€ €1NAI J\€rONTAI t.IA TO AC0€N€1N >
H.et prorsus est quz·s in ipsis desiderii motus. Mali autem esse dicuntur propter infirman- H.
E. et omnino est quidam in eis concupiscentiae motus. Mali autem esse dicuntur propter quod in- E.
S. et totaliter quidam est in ipsis desiderii motus. Mali autem esse dicuntur propter hoc quod S.
R. et totaliter est quaedam in ipsis appetitus motio. Mali autem esse dicuntur propter infirma- R.
A.estque in eis quidam desiderii motus. Mali vero esse dicuntur quod A.
F. habentque nonnullum d<-siderii motum. ·. Pravi vero censentur quoniam F.
P. omniumque inest in eis motus quidam appetitus . . .:·,. ·. ·Mali autem ex eo dicuntur esse quod P.
fL· xrxt 6Aw~ éa-r! TL~ év GtU't'OL~ érpéaew~ xiv'l)aL~. Krxxot oe elvrxL 'Aéyov'trxL OLrt 1:0 &a-Gevei'v p..
L. omninoque inest in eis motus quidam appetitus. Mali autem ex eo dicuntur esse quod L.
C. illisque omnino inest quidam motus desiderii. Pravi autem dicuntur quatenus C.
D. maniere ont un vrai mouvement de désir. On dit qu'ils sont mauvals, paree qu'ils n'ont D.
'
.:
VINGTIEME SECTION DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 279
< nEPJ THN KATA c¡,VCJN ENEPrEJAN nAPATPOnH OVN ECTIN AVTOJC >
H. dum erga secundum naturam operationem . . · · Consternatio ergo eis est H.
E. firmantur circa naturalem operationem; Falsa ergo conversio est eis E.
S. infirmantur circa operationem secundum naturam. Aversio est igitur ipsis S.
R. ri circa eam quae secundum naturam operationem. Aversio igitur est ipsis R.
A. circa naturalem operationem infirmentur. Aversio itaque illis est A.
F. circa naturalem operationem sunt invalidi. His itaque malum est aversio F.
P. in naturali actione imbecilles sunt. Depravatio igitur eis P.
p.. 1tept TI¡v xa.'toc 'fÚaw ÉvÉp¡e~a.v. llcxpa.'tp01t1¡ ouv ea'tw a.u'to~c; p..
L. in naturali actione imbecilles sunt. Depravatio zgz"tur eis L.
C. in naturali actione sunt imbecilles. Depravatio igitur eis C.
D. plus la force d'agir comme. le veut leur nature. ·1' Leur mal vient de leur D.
< TO KAJ<,ON , KAI Tú>N nPOCHKONTWN AVTOIC EKBACIC KAJ AT€\EIA KAJ AT€1\EJA >
H.malum, attinent vero eis excessus, inconstructio, imperfectitas, H.
E. malum, , et a cognatis suis egressio et informitas et imperfectio E.
S. malum, et convenientium ipsis excessus et non consecutio. et imperfectio S.
R. malum, ,, . . .. et convenientium ipsis excessus et inordinatio et imperfectio R.
A. malum, .: .: quod exciderint potitique non sint Tl(].turalibús· bonis; 'imperjectioque A.
F. quaedam, excessusque et discessus ob quem bonis sibi convenientibus potiti non fuerint:, defectus; F.
P. malum est, et ab eis quae illis digna mnt discessus, repulsa,• cessatio P.
' P.· 't"O. X!l.XOV, x<Xt 't"WV 1tpoa-r¡xónwv cxthoí:"c; E'xócxaLc; xa.t .~nu~icx xa.t d.'t"ÉAE~<X p..
L. malum est, et ab eis quae illis digna sunt 4iscessus, repulsa, cessatio L.
C. malum est, rerumque illis convenientium desertio frustratioque atque imperfectio C.
D. déchéance, de la perte de leurs biens a eux, de leur appauvrissement, imperfection D.
< KAI AnOc¡,VrH KAI AnOnTú>CJC ',, .: AMWC<T~ ·.TJ TO EN ~AIMOCJ KAKON >
H. et effugatio et ruina. Sed tamquam quid in daemonz"bus malum ? H.
E. et fuga et casus. Itaque quid in daemonibUs malum ? · E.
S. et fuga et casus. Et aliter quid est in daemonibus malum? S.
R. et fuga et casus. Aliterque quid in daemonibus malum ? R.
A. eis. inditam·. perfectionem~ :: Ad haec· quidnam. _es_t in daemonibus malum ?. A.
P.fugfl.llue<et casus:,: . .. ... · Quid praeteiealin daemonz"bus malum est? ·· • · F.
P. de,clinatio,rprolap$io.
• , " , _.. , , ,."i'
·· .. :· ,;. Sed"A..,..,.
quod.aliud-.. · malum, • 1 esi ,
in daeirlónibus?
~·
, . . •• ,.,~.,
.. ·
" P•
.·. , ·,,
!A• X<XI. d.1tOl'Uj"l\ xa.~ "'1tOit't"Wa~¡;. ·· , . 1\1\Wc;.:-.'t"E·;. :n _'t"o, c.v. o~~r-oar.; xcxxqvt.. :·:··. · .1.\ p. .
. L. d'eclinatio, prolapsio. . ... ·, Sed quod. aliud malum est in_ daemonibus ?· · \. L.
C. et abactio et dilapsio.i>\',:.',,, . 1, •. : · ,. , • Quid. verdrpa~t~r.éa· malum ·;;;· daemoriibus?, , ·,\·· . \:: C.
D. assurait leur' ptopr~~ perfection. Quel · autre , m~d.(se, 1trouve . encoren dans les démons··,? D.
·,•¡ • ,, . '1 ·' •• ; . ,
,._,·.
280 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< 0VMOC AAOrOC ANOVC En10VMIA CI>ANTACIA nPOnETHC AMA TAVTA >
H. furor i"ationabilis, amens desiderium, phantasia proterva. Sed ista, H.
E. furor i"ationalis, amens concupiscentia, phantasia proterva. Sed haec, E.
S. furor i"ationalis, demens concupiscentia, phantasia proterva. Sed ista, S.
R. ira i"ationalis, amens concupiscentia, phantasia peroolans. Sed haec, R.
A.juror i"ationabilis, demens concupiscentia, imaginatio praeceps atque proterva. V erum ista, A.
F. furor i"ationalis, concupiscentia demens, imaginatio praeceps. V erum ista, F.
P. ira aversa a ratione, amens cupiditas, praeceps visio. Atque haec, P.
p.. 6up);c; cii.oyoc;, ocvouc; em6up.[cx, 'fCXV't'CXO'LCX 'ltflO'ltE"hc;. 'A')..).;,. -::x.u-:a, p..
L. ira aversa a ratione, amens cupiditas, praeceps visio. Atque haec, L.
C. furor i"ationalis, concupiscentia demens, imaginatio praeceps. Verum ista, C.
D. une colere insensée, une folle cupidité, une ostentation périlleuse ? Mais toutes ces D.
< OVAE AVTA KA0 AVTA KAKA KAI rAP ECI> ETEPú>N Zú>ú>N OVX H CXECIC TOVTú>N >
H.111f<1Ue. ipsa. in' se ipsa mala st¡tnt. . Etenim in ceteris animalibus, non ímpetus. istorum, H.
E. ~'f;e'haei:.secilndum se mala. Etenim in aliis animalibw, non motus talium, E.
S. ne~e ipsa ··secundum se ipsa mala. Etenim in aliis animalibus, non habitus horum, S.
R~ 'neque ipsa ·secundum se ipsa mala. · Etenim in alteris animalibus, non habitudo horum, R.
A. neque ipsa secundum se mala sunt. Namque in aliis animantibus, non ista habere, A.
F. neque ipsa secundum se mala sunt. Nam et si aliis animalibus, non haec quidem habere, F.
P. neqite ipsa per se sunt mala. Etenim in aliis animantibus, non haec habere, P.
P.· oúoe ixú-.(,. xa.e· CXÚ't'Ot XO()(cX,. Kcxt ¡&p er.p' hépwv ~wwv, oúx ~ azéaLc; 'tOÚ'twv, P.·
L.. neque ipsa per se sutit mala. Etenim in. aliis animantibus, non haec habere, L.
C. etiam zpsa· per se mala sunt. · ., Etenim in aliis animalibus, non istiusmodi affectio, C.
D. ni,d'elles-m@mes,
' .
foncierement
. . '
mauvaises
. •... , Chez les autres·
' ) .
vlvantSj;, ce n~est' point:·· leur D.
< AM H ANAIPECIC ECTI KAI C1>00PA Tú> Zú>ú> KAI KAKON H AE CXECIC >
H. sed interfectio . et corruptio animali est malum. Impetus autem H.
E. sed interemptio est et corruptio animali et malum. Habitus enim E.
S. sed ablatio et corruptio animali et malum. Habitus autem S.
R .. sed interemptio est et corruptio animali et malum. Habitudo autem R.
A. sed his carere potius corruptio est animantis et malum. Sicuti contra his A.
F. sed his carere ·. •,) pernicies est ani'(!'IQlium. atque maJ.um.. . Horum vero habi:... F.
P. ~e(t'iixstingui: . .. interitus· est animantium et malum. Si 'autem habean- P.
11: d).A'' ~ &vcxipeaic; Éa't'L xcxL r¡¡6opa -.¡¡> ~w<¡> xcxt: x:xxóv.1 · 'H oe axé-:r~c; 11·
L. sed exstingui . . 1. interitus est animantium iit malur.n. Si autem habean- L.
C. sed ejusdem privatio potius interitus exsistit animalium et malum. Ipsa vero affectio C.
D. prés~nce, mals leur manque, qul• esb pour. le vlvant1 et une perte et · un mal. Oui, leur présence D.
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 281
.< CWZ€1 KAI EINAI nOI€1 THN TAVTA EXOVCAN TOV ZWOV $VCIN OVK APA >
H. salvat et esse facit ipsa habentem animalis naturam. Non ergoH.
E. salvat et esse facit haec habentem animalis naturam. Non igitur E.
S. salvat et esse facit ista habentem animalis naturam. Non igitur S.
R. salvat et esse facit haec habentem animalis naturam. Non igitur R.
A. niti salvat et esse facit istis subnixam animantis naturam. Non itaque A.
F. tus servat esseque efficit animalis naturam haec habentem. Quamobrem F.
P. tur atque insint, conservant animalis naturam quae haec habeat facitque ut exstet. Non igitur P.
1'-· al~SE~ xocl. Elvoc~ 7tO~E~ -:7-,v -::xu':r. :J:zou-:¡-zv -.oLí <;;wou pÚ<r~v. Oúx ap:x p-.
L. tur atque insint, conservant animalis naturam quae haec habeat facitque ut exstet. Non igitur L.
C. per sua habitudinem servat ac constituit naturam animalis dum ista habet. Non itaque C.
D. assure et conserve la nature du vivant qui doit les avoir. Les démons D.
< OVK ECTI KAI OVK HMOIW9H TO .609EN AVTOIC 0/\0N ArASON A/\1\ AVTOI TOV >
H. non est. Et non mutatum est quod datum fuit illis totum bonum, sed ipsi H.
E. non est. Et non mutatum est datum eis totum bonum, sed ipsi E.
S. non est. Et non variatum est datum ipsis totum bonum, sed ipsi S.
R. non est. Et non alteratum est datum ipsis totum bonum, sed ipsi R.
A. non est. Neque immutatum est traditum illis totum bonum, sed ipsi A.
F. JZOn est. Neque bonum illis traditum totum est permutatum, sed ipsi F.
P. abest. Nec mutatum bonum universum quod eis tributum est, sed ipsi a toto P.
!'·· oux Ecr't"~. K:xt oúx T."A"Ao~wa·r¡ 'rO óoG€v otU"t"oi"¡; o),ov ri.y:x6óv, &"AA' a:ti-::ot 'tOÜ 1'-·
L. abest. Nec mutatum bonum universum quod eis tributum est, sed ipsi a toto L.
C. repugnat. Neque totum bonum quod illis concessum est penitus eversum est, sed ipsimet a toto C.
D. déchéance. 11. n 'y a pas eu perversion de tout le bien qu 'ils ont re~u, mais eux-mt!mes se D.
< A09€NTOC AnonenTWKACIN 0/\0V ArASOV KAI TAC A09EICAC AVTOIC Arr€1\IKAC .6WPEAC >
H. a dato deciderunt toto bono. Et datas illis angelicas munerationes H.
E. a dato ceciderunt toto bono. Et datas eis angelicas donationes E.
S. deciderunt a dato toto bono. Et data ipsis angelica dona S.
R. a dato deciderunt toto bono. Et datas ipsis angelicas donationes R.
A. dato sibi toto bono exciderunt. Neque indulta illis angelica munera A.
F. a toto bono sibi tradito exciderunt. Nec angelica munera his tributa F.
P. bono quod eis datum erat deflexerunt. Dataque eis angelica munera P.
¡1.. ooGév-:o¡; ri.7t07tE7t':Wxotcrw oA.ou ri.ycxGoü. Koct -ra¡; ooGelcroc¡; ocu-ro~¡; &¡'yehxa¡; owpea¡; 1'-·
L. bono quod eis datum erat deftexerunt. Dataque eis angelica munera L.
C. bono quod iis traditum erat exciderunt. Neque dicimus angelicas dotes quas acceperant C.
D. sont dépouillés de tout le bien donné. , Aussi nous prétendons que les dons angéliques, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
< OV MHnOT€ AVTAC HMOIWC0AI CIIAMEN AM EICI KAI OAOKAHPOI KAI nAM<MEIC EICI
H. non umquam ipsas mutari dicimus, · sed sunt integri et omniparentes, H.
E. numquam ipsas commotas fuisse dicimus, sed sunt et integri et clarissimi, E.
S. nequaquam ipsa mutata esse dicimus, sed sunt et integra et splendidissima, S.
R. nequaquam ipsas alteratas esse dicimus, sed sunt et, integrae et omnino lucentes sunt, R.
A. immutata dicimus, verum sunt et integra et lucidissima perstant, A.
F. aliquando permutata, sed integra sunt penitusque conspicua, F.
P. <nequaquam> mulata esse dicimus, sed sunt et integra et nitidissima, P.
f'-· oú p:/¡7ton: rzú;~c; 'Í¡AAo~wa-etZ~ rpcifl-E'Y, a:rx
Elat XtZL ó'Aóx):r¡poL XtZL 1totf1-rptZEL¡; ELaL, f'-·
L. <nequaquam> mutata esse dicimus, sed sunt et integra et nitidissima, L.
C. penitus umquam fuisse immutatas, :'sed etiamnum integras esse planeque conspicuas, C.
D. a. eux communiqués, n 'ont jamais été altérés, que les démons sont au contraire intacts et tout D.
< 4VNAM€1C '· c.JCT€ O EICI KAI EK TArA00V· EICI KAI ArA001 ~ /. ... '
> .. ,·
-H. virtutes. . Tamquam'quae·sunt·et ex benignoistÍnt et benign'i,· '.:.·.· '•' H.
E. ·:mitutes. !taque' tjuod< sunt; et'ex·optimo.lsunt· et ojJtimt'; · E.
S. ~irtutes. Quare quod: Sitnt et ex bono. sunt et boni, · .,,.:·."'.. S.
R.· vi~tutes.. Quare quod sunt· et· ex per-se-boño' sunt et boni, ·. · R.
A. intueriipossint: . ltaqu~ quod sunt et ex bono sunt et boni sunt, A.
l!.:jam occlitserint. Quapropter hoc ipso quod sunt ex'· bono· sunt aüjue boni, F.
P. sas obstruxirint. · · Ita ftt ut quod sunt et ex. bono sint et bonz, P.
¡J. .. ovvci¡.tEL¡;~ "Oa-re 8 ELO'L' XotL EX -r&.yrzOoü- e!a~ XtZL dyrzOol, P.·
L.· sas obstrux'erint. · 1ta jit uf. quod sunt et ·. ex• bono sint· ·et boni, · · L.
C. possent · intúeri.; . Quare· quod• sint et ex. bono·: sunt et boni, ' ·· · c.
D. 'de voir. le bien. Oui~·c•est du Souverain Bien qu~ils tiennenfd~avoir Ieur @tre,d'avoir leurs biens, D.
< KAI·TOV KAAOV KAI AfA00V ECIJIENTAI . ', ' ' TOV EINAI KAI ZHN KAI NOEIN' Tc.JN ONTWN >
H. · , . et boni et benigni appetunt, esse et vivere et intelligere ( exsistentium) H.
E. et bonum et optimum concupiscunt, (me et vivere et intelligere ( exsistentium) E.
S. · et pulchrum et bonum desiderant, esse et vivere et intelligere ( quae sunt exsistentia) S.
R. · et pulchrum et bonum appetunt, esse et vivere et intelligere ( entium) R.
A. ¡-. et. pulchrum bonumque deSiderant, ut ·Sint et vivant et intelligant ( quae sub~stunt) A.
P •. _y/et,'pulchrum· bonumque: desidéfant, dum 'vi2lelicet'ésse, viiJere, intelligere ( qiuze·quidem ex'sistentia F.
, .P:':úlpidchrumque. ac: bonum appetunt,· · '· ctim"statum, vitam;<'intelligentiam'>'{quae~·exstant) P.
·· f'-· ·: xcd ioü xrz'Aoü x~1: d·(otOou €rpienrzr. . • ; i · : · · -roü elvrz~ xrzt ~i¡v xrzL voeL'v (-rwv' ov::wv) p..
L. :··~ pulchromque a~ bonum appetunt, cit1ró{atum, vitam, ', 'intelligentiam : ( quaé 'eist(mt). L.
C. •,,. et pulchrum bonumque appetunt., ... · dum et esse et vivere et intelligere· ( quae; sunt) O.
D. . . dei ·d.ésirer le Beau et le Bien,· . · quand< ils:' désirent l'existence, la vfe, et\ l'inteiUgence D.
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL?
< €«!)1€M€NOI KAI TH CTEPHC€1 KAI AnOCI)VrH KAI AnOnTCUCEI TCUN nPOCHKONTCUN >
H. appetentes; et pri'Datione et fuga et ruina attinentium H.
E. appetentes ; et pri'Datione et fuga et casu connaturalibus E.
S. desiderantes ; et pri'Datione et recessione et casu a con'Denientibus S.
R. appetentes ; et pri'Datione et fuga et casu a con'Oenientibus R.
A. desiderantes; ceterum pri'Datione atque effugio prolapsioneque con'Denientium A.
F. sunt) desiderant ; sed pri'Datione quadam et fuga casuque a convenientibus F.
P. appetant; atque bonorum quae ipsis accomodata sunt et pri'Datione et declinatione P.
P.· ec¡aép.evw w.Ú "ii cr-rep~O'EL xoct cl'ltOCfUj~ xoct OC'ItO'It't'WO'E~ -:wv 1tpOcr1jXÓV't'WV P.·
L. appetant ; atque bonorum quae ipsis accomodata sunt et pri'Datione et declinatione L.
C. desiderant; atque bonorum ipsis congruentium pri'Datione et declinatione atque C.
D. (qui sont des· i!tres) ; mais c'est la privation, la suppression et la ruine de leurs biens respectifs, O.
< AVTOIC ArA0t.lN 1\ErONTAI KAKOI KAI EICI KAKOI KA0 O OVK EICI KAI TOV MH >
H. eis bonorum dicuntur . . . . . . mali sed non 'Delut qui exsistunt, sed qui non H.
E. sibi optimis dicuntur mali ; et sunt mali secundum quod non sunt, et quod non E.
S. ipsis bonis dicuntur mali; et sunt mali secundum quod non sunt, et non S.
R. ipsis bonis dicuntur mali ; et sunt mali secundum quod non sunt, et non R.
A. eis bonorum mali dicuntur; et sunt mali in quo non sunt,, et quod non A.
F. sibi bonis mali cognominantur ; suntque mali qua parte pulchri non sunt, et quod F.
P. et prolapsione sunt mali ; suntque mali quat:enus pulchri non sunt, et quod non P.
p.. ocÚ't'o~c; d.¡:x.Owv 'Aéyov't'ocL xocxoi · xoct eicrt xocxot xoc6' o oux' E{~(, xcú 't'OU p.T¡ p..
L. et prolapsz"one sunt mali ~· suntque mali qu'atenus pulchri non sunt, et quod nón L.
C. prolapsione mali nominantur ; suntque mali secundum id quod non sunt, dumque id C.
D. qui permet de les dire mauvais; ils sont mauvais grAce a ce qu'ils n'ont plus, et c'est en D.
< ONTOC > €CI)IEMENOI ,TOV KAKOV €«!)1€NTAI · AMA IIJVXAC TIC EINAI 1\ErEI KAKAC 6.
H. exsistentis· appetentes~ mali appetunt. Sed et animas quis dicit .esse malas. H.
E. est appetentes,{ malum appetunt.; ·>., Sed. animas quis esse; dicz"t malas. ; '. E.
S. exsistit desiderantes;\'malum desiderant. Sed animas dicit. aliquis. esse malas.. S.
R. ens appetentes,. malum appetunt~ ,· . Sed animas quis. esse dicat malas. . . R.
A. est appetentes,. malum· profecto desiderant. At animas quispiam esse dixerit malas. A.
.f. minime est appetentes, malum appetunt. At animas quispiam dixerit esse malas. F.
P. est appetentes, malum appetunt. . Verum animos aliquis malos. esse d_icit. P.
'<'p.. O'v..oc; ecpLéu.evoL, 't'ou. x.xxou ÉCPLev"OocL. 'A).).b. ~vzric; .'t'Lc;· elvocL 'Aé¡e~ xocxric;. p..
/ L. est appete'ntes, malum appetu~t. , V erum animos aliquis malos esse dicit. L.
C. quod, non est appetunt, malum appetunt. . Verum animas· quis malas dixerit. C.
D. voulant , du non-i!tre, 'qu'ils-' :v:eulent du mal. Mais, dit-:on; · les . Ames •' sont · mauvaises. D.
6. (•'.1
El MEN OTI CVNTEINONTAI KAKOIC nPONOHTIKt.lC 6.
H. Si quidem quia contenduntur: malis pro'Didenter H.
E. Si quidem quía contendunt malis prO'Dide E.
S. Si ideo quidem quía coassistunt malis prO'Disi'De S.
R. Si quidem quia confiunt malis pro'Disi'De R.
A. 1 Si quidem ideo quia;{Jtter,ulunt• in'Digilantque1 malis ut pro'Dideant A.
F. . •:· ", · .·Si. igitur quia conjunguntur malis quodam pro'Didentiae •conser'Dationisque' officio, F.
P. •.:;:.;·•. ' ·-'•;,.,\,,, " ,, ·.,•·;,,,,. . , ,•:::·-~·.. · .,. ., ,.,,_·::Si propterea quod. sunt• ante· in malis prO'Didentiae P.
P.· ¡ ,. . E' p.sv éhL cru¡¡(von:x.L xocxo!c; 1tpovolj·nxwc; ié p..
L. uó:<.~ .... 1"-'>\'•''i:.\.· ·· · ·:· .. ::•, 'Si propterea quod sunt ante in malis pro'Didentiae L.
c. '; . •.· . ,·•', · ·> > · Si quidem idcirco quod. malis pro'Dide C.
D. Si cette pensée est née • du fait que les Ames se trouvent . associées a, de . mécbantes ehoses D.
PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
':'.'
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL?
6. KAI AnOAIC0EICEI KAI. rAP KAI TON AEPA KAI TON nEPI HMAC ECKOTWC0AI <S»AMEN 6.
H. /ubricandum ? Etenim et aerem qui erga nos obscurari dicimus H.
E. et perditione ? Eienim et aerem ·hunc circa nos obscurari dicimus E.
S. et prolapsu ? Etenim et aerem qui est super nos obtenebrari S.
R. et prolapsu ? Etenim et aera eum qui circa nos obtenebrari dicimus R.
A. lapsione fruendi bonis suis ? Nam et circumfusum nobis aerem offundi tenebris dicimus A.
F. propriam delabuntur ? Jam vero circumfusum quoque nobis aerem obtenebrari dicimus F.
P. sed ab eis prolapsi sunt ? Etenim aera etiam qui nobis offusus est obductum tenebris esse dicimus P.
P.· xcú ocr.o"A~ae-ño-e~. KQ(L yap )(Q(L 't"0\1 cUpO( 't"0\1 r.ept t¡p.i<; EO"XO't"wa6Q(L ~Q(:J.E'J P-.
L. sed ab eis prolapsi sunt ? Etenim aera etiam qui nobis offusus est obductum tenebris esse dicimus L.
C. et aberrent a fine ? Quin et aerem hunc qui nobis ci1·cumjunditur luminis C.
D. et disparaitre ?. C'est ainsi qu'on dit ténébreux l'air au milieu duquel nous sommes, D.
8. AN€1\HC 0VMON KAI €n10VMIAN KAI TA AI\I\A OCA l\€r€TAI KAI OVK €CTIN Ani\WC fl.
H. interficis furorem et desiderium et alia, quaecumque dicuntur non est simpliciter H.
E. interimas furorem et concupiscentiam et alía, quaecumque dicuntur et non sunt simpliciter E.
S. auferas furorem et concupiscentiam et alía, quaecumque dicuntur et non sunt simplíciter S.
R. auferas iram et concupiscentiam et alía, quaecumque dicuntur et non sunt simpliciter R.
A. sustuleris iram et concupiscentiam et cetera, quae dicuntur et non sunt simpliciter A.
F. iram concupiscentíamque sustuleris et cetera, quae in eis, etsi mala dicuntur, non sunt tamen F.
P. iram sustuleris cupiditatemque ac omnia alía, quae··dicuntur nec sunt omnino P.
P.· dvD:t¡c; 6up.ov XIXL ém&up.iz\1 XIXL "rOCAAIX, Oall. AÉye:-riXL XIXL oux ea-rLV cX"ltJ.wc; P.· ',/,'
L. iram sustuleris cupiditatemque ac omnia alía, quae dicuntur nec sunt omnino L.
C. sustuleris furorem et concupiscentiam ceteraque, quae dicuntur sed non sunt simpliciter C.
D. 6tez la fureur, la convoitlse et autres choses qu'on dit mauvaises de leur nature, sa11,s pour- D. :J
'.'•
6. c!>00PA A€ ti>VCEWC AC0€NEIA KAI EMI4'1C TWN c!>VCIKWN e:::ec.>N KAI ENEPrEIWN 6.
H. corruptio autem naturae infirmitas et defectio naturalium habituum et operatt"onum H.
E. corruptio autem naturae infirmiüu et defectus naturalium habitudinum et operationum E.
S. ·. 'corruptio autem naturae est defectus et infirmitas naturalium habitudinum et virtutum S.
R. corruptio autem naturae z"nfirmitas et defectio naturalium habituum et operationum R.
A. naturae vero corruptio infirmitas est ac defectus naturalium qualitatum et operationum A.
F. · immo vero malum est naturae corruptio debilitasque et naturalium qualitatum et actionum F.
P. sed interitus naturae, imbecillitas privatioque et affectionum et actionum P.
p.. <p0op<X o€ cpÚaew~ da0éve•.:x Y.a.L e'A}eLo/'·~ -:wv cpuaLY.Wv e/;ewv Y.ctt évepysLWV p..
L. sed interitus naturae, imbecillitas privatioque et affectionum et actionum L.
C. sed ejus corruptio et imbecillitas et defectio cum naturalium affectionum tum actionum C.
D. le mal. vi~nt de· la nature corrompue : de l'affaiblissement, du défaut des qualités, activités D.
6. nAPA THC KA60J\OV <J)VCEWC OV!J.EN ECTIN AVTH TO ENANTION THC KA6 8.
H. ab omnímoda natura, nihil est ei .adversarium. In unoquoque H.
E. contra unittersalem naturam, nihil est ei· contrarium. Ejus autem E.
S. ab universali natura, nihz'l est ipsi contrarium. Particulari S.
R. ab. universali natura, nihil est ipsi contrarium. Et quae R.
A. alJ universali natura ducuntur, nihil est quod illi adversetur. Porro singulari A.
F. ab universali natura ducuntur, nihil est illi contrarium. Singulari vera F.
P. natura omnes proficiscuntur, nthil est ei contrarium. Unicuique P.
p.. n:otpa ..T¡,. xot6óAou cpúa-ew<;, oúoév sa-T~v otú't"f¡ "o ev~v't"Lov. Tf¡ xot6' p..
L. natura omnes proficiscuntur, nihz'l est ei contrarium. Unicuiqué L.
C. a natura universali, nihil jam est illi contrarium. Singulari C.
D. la nature prise. en son tout, rien n'est contraire il. la nature ainsi envisagée. S'agit-il d'une D.
6. ' AMA. TOVTO TI:! .~VC€1 KAIÚ)N •TO AAVNATEIN'.TA THC OIKEIAC CI:>VCEWC .eKTEJ\EIN 6~
H. sed hoc naturae malum, non valere. est agete• quae propria sunt naturae perficere. H. ··~··. i,
E. · ,_ sed hoc naturae malum,. non posse quae sunt propriae naturae perficere. E.
S. sed hoc est naturae malum,, impotentem_ esse ea quae sunt propriae 114turae perficere S.
R. sed hoc. naturae malum, non posse quae propriae naturae. perficere. R.
A. se4 hoc est .naturae. malum, quod naturae suae propria, nequit efficere. ., A.
F. . i4:. aute.m ~,dicitur ipsi naturae malum; . quod propriá, sibi' officia explere non. possit. \,- ' : ,1, F.'
P. 1e4}zqc¡_TI!,Z_t~ae .malum·.est,·, non p(JSSIJ,1eq,; quae\ naturae suae,..s.unt¡perficere;,,. '·· IV:'· . ;":
. dA"Aa ,-¡:o U}''? uTii ¡ .cpÚq-~~ ·. ?ca:xov' -ro &,oiJvaietv,~ 'tcX ·: Tij~ o{x'd~~ CfÚCTEW~ ixi-6A~~V. . ·' > : :P.:'·, •
sed hpc,_ t.icJ.tw~e._malum est, non posse. ea quae naturae ·suae¡.~t. perjicere. :·• ,. :. L~
C. sed ho,c. naturae, malu-m¡ est,: quoii eam impotem reddit-. explendi ea quae;; sunt\ naturae) propriq,( c.
D. maJ~.
·. 4lSt mauvais .
pour elle; ee qui 1'emptlclte de réaUser
' ., . padaitement
.. '
ee qui _revient.A.
.. ehaque na.t1tre,
- .D.
Venioua lat. -
,l
,.' '
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
' ~ : !'
o. €M€1'PIC €1AOVC KAI CT€PHCIC TA:::Ec.>C TOVTO A€ OV nANTH KAKON 6.
f ··' H. defectio est speciei et privatio ordinis ; istud autem non in omni est malum, H.
E. defectus formae et privatio ordinis ; hoc autem non omnino malum, E.
S. defectus formae et privatio ordinis; hoc autem non omnino malum, S.
R. defectz'o formae et privatio ordinis ; hoc autem non omnino malum, R.
:·'
'! A. defectus est speciei et privatio ordinis ~· hoc vero non usquequaque malum, A.
.,
F. defectus quidam est speciei ordinisque privatio ; id autem non omnino malum es't, F.
P. defet;tus est, hoc ordinis constitutionisque privatio; quod quidem non est omnino in malis, P.
p.. éXAeL~Lr; eL'oour; xoct a..-Ép1laLr; 'tcX;ewr; • 'tOÜ'tO Oe OU 1tcXV't1) XOCXÓV, p..
L. defectus est, hoc ordinis constitutionisque privatio ; quod quidem non est ·omnino in malis, D.
C. defectus quidam formae est ordinisque privatio ~· illud autem non usquequaque malum est, e.
D. sont absence de beauté et rupture d 'équilibre ; ce qui n'est pas un mal total, mais simple.;. D.
6. ÁM HTTON KAJ\ON ''· . · e1 rAP nANT€1\HC reNOITO 1\VCIC KAJ\ov KAI EIAOVC TA:::ec.>c ti.
·H. ~ed minus bonum::· ,,.,,. Si eni'm fi~ absolutio boni et ·speciei 'et ordini's, ·. H.
· E. jed minus bonum. >./ :, · Si enim omnino fiat solutio· boni etformae· et ordinis~ E.
S. sed. minus bonúm.' · Si enim perfecta fiat solutio 'pulchritudinis · et; fimnae et 'ordinis, ·· ·s.
R. ~ed minus: bon,;ifi. · Si enim perfecta omnino fieret solutio pulchritudinis et formae et ordinis, R.
A. sed minus pulchrum est. · · Nam, si fiat omnino pulchritudinis et speciei ordinisque solutio, A.
F. sed minus bonum. Alioqui, si· pulchritudinis specieique et ordinis integra solutio fiat, . · F.
P. sed minus pulchrum: ·Si enim plane pulchritudo, forma et constitutio naturalis deleantur, P.
. ¡J.~ ,á.).).' f¡'t'tov xcxA.óv. Er: y.Xp 1tocv'tei.:l-,r; yévoL'to ).úaLr; xciA.Aour; xtxt eL'Oouc; xoct ..ciee:wc;, P.·
D. sed minus pulchritm. · Si enim plane pulchritudo, forma et constitutio naturalis deleantur, ·. L.
;.,;.
e, sed minus 'pulchrum... · Nam, si:!ómnimoda pulchrjtudinís'etformae ordinisque: resolutio fiat, c.
D. :ment> illoins dé?beauté. . ·'' ·: S'il' y.i avait .·retrait' total' de <beaúté,' de' fotine, d'éqtdllbre, ; D.
5; · 'OIXHCETAI KAI AVTO·TO' Cc.>MA o,·,· OTI A€.0V4€ KAKIAC AITION IJIVXH TO Cc.>MA 6.
H. abibit et ipsum fOrpus; Quoniam ne(¡ue malitiae causa in · anima corpus, H.
E. peribit et ipsum corpus. Quia vero neque malitiae causa animae corpus, E.
S. peribit et ipsum corpus. Quoniam autem neque· malitiae causa est animae corpus, S.
R. . periret et ipsum corpus.,, Quoniam autem·:neque'malitiae causa animae corpus;'., ':R..
A>: péribit ipsum quoque corpus. ; · Quod autemtneque malitiae causa sit corpus animae, -::A.
: · ¡ F~.':'¡ , ipsum qUd_qUé corpui ambit; Praetereá ntqúi tiwpus'éssé vitiorum caiisam animo contingentium, ''(fr.
P. : éorpw etiam'ipsum interibit. ,··,.,. ddrfois>ailtetfírnon es$e·mazr•causam animo, ."': '?'fJ.
' fA.~.~ olx'Í)ae't;xL x&l·. cxu'tO 'tO a<dp.oc. "O..~· OS' ouoe:: X<XXtocc; ,<Xt'tLOV·'t~ ~ux~ 'tO a'tdfA.CX, (~·
. L: . corpus etiatif ípsum' interibit. ' Corpus·· tiutem: mm esse máli causam animo, tL.
C. ipsum quoque 'corpus interibit. Quod· autem corpus am"mae non'sit'· causa malitiae, .' i:.
D. le corps lu~meme disparaitrait. Le corps 'n'est pas non plus pour· l'inie eause'de· son mat·; :D.
1
VINGTIEME SECTION : D!EU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 291
o. KAI CWMACI KAKON .H .THC EE€WC TWN OIK€1WN ArA9WN AC9€N€1A KAI AnOnTWCIC· o.
H. et. corporibus malum, : habitudinis: propriorum bonorum infirmitas et ruina est. H.
E. e(,,t;orporfous malum,: \: ;;,habitudinis.propriprum bonoTJ,tm infirmitas et casus.· .. ,, ~"' E.
· S. 11t c.orpCJTibus ,malum, :· f: ,.,,..habitus propr.iorum·· b.onorum· infirmitas et casus. ~.' ·' :. . · S.
R. ~;t ,corpQl'ibus malum, , ·· . . ~:.,., habitus propriorum bonorum. infirmitas et casus. .·. ._,,.,, .·. ,, R.
A. et. c.orporibus malum, · ; .si,. infirmentur et excidant· bonorum suorum habitu.
1 ,·. A.
F. corporibusque malum, ., injirmitas videlicet. ad· bonum proprium. consequendum impos. atque casus. F.
P. et. animis et corporibus, imbecillitas propria áccomodataque bono, adipiscendi et ab eis prolapsio. P.
p.. aw
xcxt ,. p.ota~ xocxÓv, . 1¡ 't7jt; e;¡¡w¡; 'tWV o!XELWV ciyoc&wv aa6evE~ot xoct CÍ1tÓ1t'tWO"~t;. p..
L. et animis et corporibus, imbecillitas propria accomodataque bona adipiscendi et ab eis prolapsio. L.
C. malum, est, . '·' . · . si infirmentur et de bonorum suorum· statu deturbentur. ·.. ,. .1·.' C.
D. pour . (e~Jt_,cqrps, ,. .;; .
A\ ' '
yient, de:. l'afiaiblissement et de.' la perte de. leurs biens. respectifso,i
:' .' '
D.
6. , 1•i\'·. : AM OVA€ . T9·. nC>~V9f:'VJ\H90N. EN VJ\H TO K~ON wcq,ACI KA9 O VJ\H'.; ¡¡,·, :. :l 6.
H. Sed neque quod multirumigerum est. : in materia est malum ( sicut dicunt) v~lut informis materia ; H.
E. · · Sed neque multum murmurat : in• materia .. malum (ut aiunt) secundum quod materia;., · E.
S. Sed neque f!lultum vulgatum : in materia est. malum (sicut dicunt) secundum quod est materia; S.
R. Sed neque famosum :, in materia ( ut aiunt) malum secundum quod, materia 3" •.,. R.
A. . . Sed ne ,in materia vulgatissimum quidem est ( ut aiunt) malum in quantum materia est ,; , .. A.
F. Sed neque 7Jerum, est .. vulgalissimum illud :. malum videlicet in materia esse qua ratione. materia•; F.
P . .:iw Nec ve'r~ tritu.m,~,.et,;'f)ulga.t~m.: malumtin,materia est (ut aiunt).quatenu$. 1 materf4¡~t,,;,:,;':~; P.
· · · .. · f•'
p.. );1(< ' 'A••···
';A:' OV'o'~·,'t~·,:Jt9
· •· ··· ¡,U'.IflU/\ ~· UA'{l
c.. '');f\'tOY<,~Y
· "' ·..•·:0• XotlCOV
J •
Wt;.' fOCO"~') Xot a'.1.1l! U/\'1).'
(·, ·· "' ·• ·~i, ·.' ' ·· ·; . p..
L. ·:.. ,·. Nec vero tritum. et, vulgatum.: malum. Jn. matena est (ut azunt) quatenus matena est ; ... ;; L.
C. _,,;. ,.,,_- · Sed neque tritum, ilJU4. :t in. materia· malum (ut aiunt) quatenus materia est·;.< :-.·,., . ;-,;;: C.
D. ,l¡~·,mat n'est pas non plus (comme on le dit .communéfllent) dans la matiere en ta~t qll.ejelle·; D•
. '. .
. -'r 1•.•
292 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. KAI rAP KAI AVTH TOV KOCMOV KAI KAMOVC KAI EIAOVC EX€1 METOVCIAN €1 A€ 6.
H. etenim et ipsa ornatus et pulchritudinis et speciei habet metusiam. Si autem sine H.
E. etenim et ipsa ornatus et formae et speciei habet participationem. Si autem E.
S. etenim ipsa ornatus et pulchritudinis et formae habent participationem. Si autem extra S.
R. etenim et ipsa ornatus et pulchritudinis speciem neque participationem. Si autem extra R.
A. et ipsa enim ad ornatus et pulchritudinis et speciei accedit consortium. Si autem A.
F. haec enim ornatus et pulchritudinis specieique fit particeps. Si autem seorsum F.
P. etenim haec quoque tum ornatus, tum pulchritudinis, tum formae est particeps. Quod si, P.
P.· x:Ú y&p xcú ocú-.-~ 't"OU XÓa'p.ou XOCL xcí'AAou~ xcú E~Óou¡; EZEL p.e-.OU'Jiocv. E( oe ~~-
L. etenim haec quoque tum ornatus, tum pulchritudinis, tum formae est particeps. Quod si, L.
C. nam et ipsa pulchritudinis et ornatus formaeque fit particeps. Si autem seorsum C.
D. car elle aussi possede de l'ornement, de la beauté et de la forme. Si la matiere, D.
6. TOVTú)N EKTOC OVCA VAH KAé EAVTHN AnOIOC ECTIN KAI ANEIAEOC nt.>c nOIEI TI 6.
H. istis exsistens informis materia in se ipsa facturalis est et inspecifica, quomodo ergo agit quod H.
E. sine his dum sit materia secundum se sine delectatione est et informis, quomodo facit quid E.
S. hoc materia exsistens secundum se ipsam sine qualitate est et sine forma, quomodo facit aliquid S.
R. hoc exsistens materia secundum se ipsam sine qualitate est et informis, qualiter facit aliquid R.
A. extra haec materia exsistens in se ipsa qualitatem speciemque desiderat, quo pacto facit aliquid A.
F. ab his materia suapte natura qualitatem speciemque nullam habet, quonam modo materia F.
P. cum horum expers est materia, per se qualitate et forma carel, quomodo aliquid P.
p.. -.othwv éx-.o~ OU-Jot -~ ÜA:fl xoc~' huTI¡v <X1toLÓ~ É~L xoct dvdoeo<;, - -
1tW~ 1t0LEL ':"L p..
L. cum horum expers est materia, per se qualitate et forma caret, quomodo aliquid L.
e. ab his suapte natura materia qualitatem nullam speciemque obtinet, quonam pacto materia e.
D. de sa nature, n'avait ni qualité ni forme, comment ferait-elle D.
t:. nüJC H VAH KAKON €1 MEN rAP OVAAMH OVAAMüJC ECTIN OVTE 6.
H. quomodo informis materia malum ? Si quidem enim in nullo, neque H.
E. quomodo materia malum? Si quidem enim nihil. Non enim est neque E.
S. quomodo est materia malum ? Si enim nusquam quidem nullo modo est, neque S.
R. qualiter materia malum ? Si quidem enim nusquam nequaquam est, neque R.
A. quomodo malum est materia ? Nam, si quidem nusquam nulloque pacto est, neque A.
F. quonam pacto materia malum est ? ' . ··.·. Si enim., nec usquam nec ullo' modo est, · neque F.
P. quomodo materia malum est ? · Si enim• nusquam ullo modo est, nec P.
p.. m;)¡; 1¡ Ü);r¡ xocxóv ; ' Et. ¡üv y&p oúoap.7r oúoocp.w~ É~LV, . oÜn p..
L. quomodo materia malum est ? Si enim nusquam ullo modo est; ' nec L~
C. quonam modo materia malum sit? Si enim ·neutiquam nusquamque est, ·neque C.
D. la matiere pourrait-elle etre un mal ? Si elle n'est jamais chose quelconque, ·elle n'est D.
VINGTIEME SECTION DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 293
6. ArA90N OVT€ KAKON .. '.. ' El A€ ncuC ON TA A€ ONTA nANTA EK .6.
H. bonum est neque malum ; si ex eo quod est, ( exsistentia autem omnia de H.
E. bonum neque malum ; · si autem est quomodo, ( exsistentia oportet omnia ex E.
S. bonum neque malum est ; si autem exsistens, ( exsistentia autem omnia ex bono S.
R. bonum neque malum ; si autem aliqualiter ens, ( entia omnia ex per-se- R.
A. bonum profecto est neque malum; sin autem quomodolibet est, ( et quae sunt omnia ex bono A.
F. ·bonum est neque malum ; sin autem quomodolibet est, ( quae vero sunt omnia sunt ex F.
P. bonum est nec malum; si vero est alt"quid, ( quae autem sunt, · ex bono sunt P.
, t'.l.'
fl-· ayauov
, ,
OU't"S: xaxov· se oe 7tW~ ov, ('t"IX OE Óv't"a ' 1ttX'\I'ra EX r.
L. bonum est nec malum ; si vero est aliquid, ( quae autem sunt, ex bono sunt L.
C. bonum neque malum est ; sin vero quomodocumque est, ( omnia quae sunt ex bono C.
D. cbose ni bonne ni mauvaise ; si elle est quelque cbose, . (tout ce qui e~t) venant D.
6, TArAeOV KAI AVTH EK TOV AfA90V AN EIH KAI El TO ArAeON TOV KAKOV nOIHTIKON 6.
H. benigno) et ipsa de benigno est ; et si benignum mali est factura/e, H.
E. bono) et ipsa ex bono relinquitur ; et si bonum malifactivum sit, E.
S. sunt) et ipsa ex bono sit ; et, aut bonum mali est effectivum, S.
R. bono) et ipsa ex bono utique erit ; et, si bonum malifactivum, R.
A. sunt). et ipsa ex bono sit necesse est; et, aut bonum mali efficiens erit, , · A.
F. bono) ipsa quoque exsistet ex bono ; atque ita, vel ipsÚm bonum effector est mali, F.
P. omnia). ipsa etiam ex bono sit necesse est ; atque, aut bonum mali efficiens erit, P.
r· 't"aya9ou) . xoc1. (%thT¡ EX 't"OÜ &.ya9oü ih s:t"')· · xat· 1¡ 1:0 &yoc9bv 't"OÜ .l(ocxou 7tO~T¡'t"~xóv, 11-·
L. omnia) ipsa etiam ex bono sit necesse est ; atque, aut bonum mali efficiens erit, •;. L.
C. sunt) utique etiam ipsa ex bono erit; atque ita, vel bonum malum efficit, c.
D. du bien) elle-m@me aussi découle du bien ; et alors, ou le bien peut produire le mal, D.
6, · H TO KAKON c..>C EK TOV AfA90V, ON' AfA90N · · .H TO '.· KAKON · TOV ArA90V nOIHTIKON .6.
H.. , . aut malum,, #cut ex benigno, est. benignum, , . aut: malum. benigni facturale,.· H.
E.1.: . . · ma!t~-rrz,¡ut':ex. bono exsistens, est bonum~,,'.· ~:.·::- •,•\Laut malum.bonifactivum sit, ·•,•.'·. 1.•'"' E.
S. : · aut' widum,:,í sicut, ex bono exsistens; · est bonum, · . ,·, aut•.. malum boni · , est effectivuni, ,':< \. 1 '.' S.
R.: aut malum,. aut ex bono ens, bonum;'<· ,, :... . .:·· aut malum bonifactivum, ., :· R.
A. aut malum, quasi ex bono jit, bonum. erit, , aut malum erit ejji.ciens boni, A.
F. . aut malum, quatenus jit ex bono, bonum. erit, vel forte · malum effector erit boni, F.
P. aut malum bonum, ut quod sit. ex bono, aut malum boni efficiens, 1, . P.
p.. . · 1¡ -rb ~ocxóv, 61~ EX ..-oü ciya9ou ov, &yoc9óv, , 1¡ 'to: :xocxóv, . 't"oÜ áyoc9ou 7tO~"')'t'~xóv,.· 11-·
L. · aut- malum bonum, ut quod sit ex bono, , · .,·. aut,,malum boni. efficiens, ., ,.;, <! L.
c. vel certe.• mazum~ :' quatenus ex bono' est,' bonum Mit, ' ,' nisi.z forte malum bonum faciat, .
1 ' e.
.D. ii! ::~..oll.\l~¡mal,, détivJl"t. du bien,: t:sl bon,~ ,·; :d ou le mal peut. produire le\lden,,,. ~··• D.
1
6. ' H KAI·TO ArAeON c..>O EK·TOV KAKOVKAKON . ·'1· 1• H. /!.VO AV91C 6.
H. ~ aut benignum, ·sicut ex malo,\ malum; aut duo iteru111 H.
E. et bonum, ut ex malo, malum;•:: ·..:1 • · aut duo iteruw B.
S. aut bonum, sicut ex malo exsistens, est malum, aut duo rursus S.
R. aut et bonum, ut ex malo,· malum, · ·~~~~\· ¡·,.·r . aut duo rurn.u R.
A. sive etiain, bonum;. u( ex malo ductum,<ma/um erit, "' .:·. :.. aut duo rursus.·..eriwf.A.
F. 'lJel·- bonum, · quat~us;., IJS( ~ malo; eoade't1 malum, · : ' ·" · , ·. :, . aut dU!J rJ.n:SJ.lm. mp¡t F.. ·
P.. \' (aut(b()num;.'utrquod: ex'. malo sit,,:malum,. ;·,¡ y' ,,,. : ,·'' 'í .•• , , .:·aut. certel: duo. rur$1!-$
)\ ,.,., . 'TQ ,'
.P.
.fl-· li¡ xat, -.b, dya&óv,. <!>~, ~x· 't"ou xaxou,- xocxóv, · ·: • ' ; · ·: . "1) GUO• aU'f~.~ fl·
L. · ·.. aut bonum, ut quod ex.:: mazo. sitl malum,•. ·,, · , •·,'·''. {áu4 certe\duo.r:w~ L.
C. adeoque bonum, quaienus ex malo. est; malum sit, .., .vel iterum. dr«!/~t C.
D•. •:· ;>.~;" ou ~,le· bien, dérivant du mal, est, bon;, , .. ou le bien et le mal. sont eux-memes!' deux D.
1
15. CllACI THN VAHN nPOC CVMnAHPWCIN TOV nANTOC KOCMOV nc.>C H VAH 6.
H. riam dicunt informem materiam ad completionem omnis mundi, quomodo informis materia H.
E. riam dicunt materiae ad plenitudinem totius mundi, ·quomodo materia E.
S. riam dicunt materiam ad completionem omnis mundi, quomodo materia est S.
R. riam aiunt omnino materiam ad completionem omnis mundi, ·qualiter materia R.
A. materiam ad perfectionem mundz totius fuisse necessariam, quomodo erit materia A.
F. riam ad consummationem universi fuisse necessariam confitentur, quonam ·modo erit materia F.
P. ad totius. mundi expletionem absolutionemque necessariam esse dicant, qui malum est P.
p.. cpacn "71"". tJA7)V
\ \ "'~ '
7tpo.; ,
atJp.7t) .7Jpwaw 't"OtJ- 7trJ.V";O~
, '
xoap.ou,. 1tw.; ·h ü"A11 p..
L. ad totius mundi expletionem absolutionemque necessariam esse dicant, · · qui malum est L.
C. riam ad universi consummationem necessariam fuisse dicant,, quomodo materia C.
D. la matiere est nécessaire pour l'achevement de l'univers, comment pense-t-on qu 'elle D.
o. EK TOV KAKOV nAPArEI TINA nPOC rENECIN H nc.>C KAKON;TOV ArAEIOV AEOMENÓN
H. de malo ducit quaedam ad genituram ? aut, inalum boni indigens ?
E. ex malo adducit quaedam ad generationem ? aut quomi:Jdo malum optimo necessarium ?
S. ex malo deducit quaedam ad generationem? aut quomodo est malum quod est necessarium bono?
R. ex malo adducit quaedam ad generationem ? vel qualiter> malum bono indigens ?
A. ex ·malo aliqua ad generationem ducit? aut quomodo'>malum bono necessarium? ·
F. Deus ex· malo ad generationem ulla perducit ? aut ·quom'o'dor· malum est quod desiderat ·bonum ? ·
P~ "extmalo·· aliqua· in' lueem profert? aut quti lpattó)'malum est. id quod bi:Jnum requirit?
p.. ix' -rou· xcxxou 7tctpciye~ -rwoc 7tpo~ ¡ÉvEaLv; 7¡ 7tt~.;.>x:xxov. -ro· -rou d.ya9ou oeóp.evov; · p..·
L. ex malo· aliqua in· lucem profert? aut quo ·pacto malitm··est• id quod bonum requirit? L ·
C. aliqua ex malo gignat? aut quomodo malum sit id quod bono necessarium est; C.
D. fait-U sortir du mal un t\tre ? ou comment l'etre Bon 1 á-t-U' besofít d'uti' mal ? D.
VINGTIEJ\.'.E SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 295
6. <IIEVr€1 rAP THN TOV ArA00V CIIVCIN TO KAKON nWC 11€ rENNA KAI TP€<11€1 THN <IIVCIN 6.
H. fugat benigni naturam malum. Quomodo autem generat aut nutrit naturam H.
E. fugit enim optimi naturam malum. Quomodo autem gignit et nutrit naturam E.
S. fugit enim boni natura malum. Quomodo autem gignit et nutrit naturam S.
R. fugit enim boni naturam malum. Qualiter autem generat et nutrit naturam R.
A. fugit sane boni naturam malum. Quomodo ítem gignit ac nutrit naturam A.
F. nempe malum boni naturam fugit. Denique, si materia naturaliter mala est, quomodo F.
P. fugit enim boni naturam malum. Quomodo vero naturam et generat et alit P.
f'-· r.peúye~ ya.p ..-hv -roiJ &ya.OoiJ rpúaw -ro xa.xóv. llw~ o€ yevv~ xa.t -rpér.pe~ TI¡v r.púaw p..
L. fugit enim boni naturam malum. Quomodo vero naturam et generat et alit L.
C. nempe malttm boni naturam jugit. Quomodo vero materia naturam gignit C.
D. le mal s'éloigne de la nature du Bon. Ou comment la. matiere mauvaise produit-elle, D.
6. H VAH KAKH OVCA TO rAP KAKON KA0 O H KAKON OV/1€NOC €CTI rENHTI- 6.
H. informis materia ut fit mala ? malum enim, velut est malum, nullíus est genitale H.
E. materia mala exsistens? malum enim, secundum quod malum, nulli est genitivum E.
S. materia exsistens mala? etenim malum, secundum quod malum, est nullíus generativum S.
R. materia mala exsistens ? malum enim, secundum quod malum, nullíus est generativum R.
A. materia, si mala est ? malum enim, eo quo malum est, nullíus est gignens A.
F. naturam generat atque nutrit ? malum enim, qua ratione malum est, nihil generat F.
P. materia, si mala est? malum enim, hoc ipso quod malum est, nihil procreat P.
OUOevÓ; Éo--r~ VEW7l'r~XOV f'- .
f ,.., \ ,. ' ' , "" ,
p.. r1 UA7l xa.x71 oucra. ; -.~ ya.p xa.xov, ~ xa.xov,
L. materia, si mala est ? malum enim, hoc ipso quod malum est, nihil procreat L.
C. ac nutrit, si mala est? malum enim, qua parte malum est, nihil gignit e.
D. nourrit-elle la nature ? le mal, en tant que mal, ne produit rien, D.
6. OV nOIEIN KAKIAN €N IIIVXAIC €<11EAKEC0AI 11€ AVTAC nWC ECTAI TOVTO AAH0€C 6.
H. non facere malitiam in animabus, trahere autem ipsas, quomodo erit istud verum, H.
E. non /acere malitiam in animabus, attrahere vero eas, et quomodo erit hoc verum, E.
S. non /acere malitiam in animabus, attrahere autem ipsas, quomodo erit hoc verum, S.
R. non facere malitiam in animabus, attrahere autem ipsas, qualiter erit hoc verum, R.
A. in animabus malitiam non facere, verum eas attrahere, quomodo hoc verum erit, A.
F. ipsam in animabus pravitatem nullam facere, sedeas trahere, quonam · modo id verum erit, F.
P. non procreare malum in animis, sed eos trahere, quomodo hoc verum erit, P.
P.· ou ltOLE~V xa.x!a.v Év t]Juxa.~~ ér.péAxecr6a.t o€ a.ud.;, 'ltW; EO'-rctL 't'OU't'O dA7l0É;, p..
L. non procreare malum in animis, sed eos trahere, quomodo hoc verum erit, L.
C. bus malitiam non progignere, sed ad malitiam eas instigare, quonam modo id verum erit, C.
D. ne cause pas la maUce des imes, mais qu'elle les y attire, comment pareille.chose est-elle vraie, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. nOMA rAP AVTWN €1C TO ArA00N 8/\EnOVCI KAITOI nc.>c €r1N€TO TOVTO 6.
H. multae enim ipsarum in bonum respiciunt ? Et quomodo jactum istud, H.
E. multae enim suum in bonum respiciunt ? Et quidem quomodo fiat hoc, E.
S. multae enim ipsarum ad bonum adspiciunt ? Et quidem quomodo factum est hoc, S.
R. multae enim ipsarum in bonum respiciunt ? Et quidem qualiter fieret hoc, R.
A. plurimae namque ex his bonum intuentur ? At id qui fieri posset, A.
F. cum animae multae aciem suam ad bonum dirigant? Atqui quonam pacto id fieri potuisset, F.
P. multi enim eorum sibi habent propositum bonum? Quod qui tandem fieret, P.
p.. 1toA"ht y&p ~ú-rwv de; -;o &.ya.~ov ~Aé7toua~ ; Kaho~ 1tW(J; éyive-;o -roiho, p..
L. ·mtilti enim eorum sibi habent propositum bonum ? Quod qui tandem fieret, L.
C. cum. ex iis plurimae bonum spectent? Atqui quonam pacto id fieri potuisset, C.
D. puisque bien des imes visent au bien ? Comment done en serait-il ainsi, D.
fS. THC V/\HC nANTc.>C AVTA €1C TO KAKON €<1l€1\KOM€NHC c.>CT€ OVK e::: V/\HC 6.
H. materia omnino eas ad malum trahente? /taque non ex materia H.
E. materia omnino eas in malum attrahente ? /taque non ex materia E.
S. materia omnino ipsas ad malum attrahente ? Quare. non ex materia S.
R. materia omninó ipsas in malum attrahente ? Quare non ex materia R.
A. si eas materia ad malum prorsus attraheret? Non itaque ex materia A.
F. si eas ad malum materia prorsus attraheret ? Quamobrem malum in animabus F.
P. si eos materia omnino ad malum alliceret ? Non igitur ex materia P.
p.. Tij(J; ÜA7j(J; 7tct\ITW(J; aú.-&c; eic; -ro xa.xov ÉcpeAxop.éV1¡c; ; ''!.la-re oúx ¿e· üh,c; P.·
L. si eos materia omnino ad malum alliceret ? Non igitur ex materia L.
C. si ad malum eas materia prorsus inclinaret ? 1 Quamobrem malum in animabus C.
D. si la matiere les entrainait absolument au mal ? Non, le mal qui est daos les imes D.
6. <llACI TH V/\H nANTWC eneceAI KAI ANArKAIA H ACTATOC V/\H TOIC €<1l €AVTWN 6.
H. dum de informi materia omnino sequi, necessaria et instabilis maten"a in se ipsis H.
E. aiunt materiam omninode sequi, et necessariam instabilem materiam ex semetipsis E.
S. dicunt materiae esse omnino consequens, et necessaria est instabilis materia his qui in se ipsis S.
R. aiunt materiae omnino sequens, et necessaria instabilis materia in se ipsis R.
A. asserant omnino materiam sequi, estque necessaria .instabilis materia his quae in se ipsis A.
F. affirment omnino materiam sequi, . ,' atque (!Si' matena
instabilis· necessaria rebus in se ipsis F.
P. asserunt eos materiam sequi omnino, estque necessaria instabilis materia iis quae per se P.
¡.¡.. cpa.a~ -r~ ü).~ 7tciv"twc; S7tecr6ot~, · .XotL dvatyXottoc "Íl aa-ra.-ro(J; {l). 7l ·-ro~¡; écp' É:otu-rwv p..
L. asserunt eos materiam sequi omnino, estque necessaria instabilis 1materia· iis quae per se L.
C. eas omnino sequi materiam, atque' materiam illam instabilem iis esse necessariam C.
D.l~ matiere l'entraine absolument, et que cette: matiere si mobile est nécessaire aux imes D.
,'· 1
¡'' ...... ·
VINGTIEME SECTION DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 297
6. lt.PVC6AI MH t.VNAM€NOIC nc.>c TO KAKON ANArKAION 6.
H. stabilire non valentibus, quomodo ergo malum necessarium, H.
E. collocari non valentibus, quomodo malum necessarium, E.
S. collocari non possunt, quomodo malum est necessarium, S.
R. collocari non potentibus, qualiterque malum necessarium, R.
A. figi non valent, quomodo malum est necessarium, A.
F. consistere non valentibus, quonam pacto malum est necessarium, F.
P. consistere non possunt, quomodo aut malum necessarium est, P.
¡.1.. lopúa-eor:L fl-1¡ 0UVOCf1-ÉVOL<;, m;)¡; ..0 XXY.OV civocyxor:~OV, ¡.1..
L. consistere non possunt, quomodo aut malum necessarium est, L.
C. qui in semetipsis consistere non possunt, quanam ratione malum sit necessarium, C.
o. qui ne peuvent subsister toutes seules, comment admettra-t-on que le mal est chose nécessaire, o.
·'
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME) •
.. i¡
6. TO ArAElON EK THC MIAC KAI TH 01\HC AITIAC .·. TO KAKON EK nOMCA>N KAI MEPIKCA>N 6.
H. ... ex una et omni causa, malum ex multorum et partium H.
E. bonum ex una et tota causa est, malum ex multis et particularibus E.
S. bonum ex una et tota est causa, . malum autem ex multis et particularibus S.
R. bonum ex una et tota causa, malum autem ex multis et particularibus R.
A •.. ,~·. · bonum ex• una et tota causa, . · .'!'... : malum ex multis partieularibusque projiciscitur A .
.F. •,., bonum· ex, una totaque causa proficiscitur,,'.J/, ,. ,. 1 malum autem ex' multis· particularibu'sque ~·
P.;· · bonum ex una· integraque causa exsistit; •;, ..;>..;ma/um autem ex multis singularibusque P.
P.· 't'O á.yoc60v' ex ñj¡; p.~ci¡; xoct ñjc; 8).7¡.; OCL't'lcxc;, .·. 't'O oi XOCXO'Y ex 1tOAAhlV xatt p.sp~xwv P.·
L. .· bonum ·ex WJa integraque causa exsistit, , · ' ',. malum autem ex multis singularibusque IJ.
C. · · bonum ex una integraque causa exsistit, · malum autem ex multis partialibusque C.
D. le bien n•a· qu'une seule cause, qui est complete ; le mal a bien des causes,·· qui sont D.
· .. ,·
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 299
Oo APA H. IJIVXH Tú>N KAKú>N AITIA KAeAnEP TO nvP TOV 9EPMAINEIN KAI nANTA 6.
H. Ergo anima malorum causa, quemadmodum ignis est calefacere ? et quibus- H.
E. lgitur anima malorum causa, sicut ignis calefaciendi? et omnia E.
S. Utrum anima malorum est causa, quemadmodum ignis calefaciendi? et omnia S.
R. Utrum· anima malorum causa, quemadmodum ignis; ejus qui est calefacere? ·:· . . ·et omnia R.
A. '. '·'" Num ergo~anima malorum est causa, sieuti,calefaciendi ignis? · '·''• · ,,,-: et omnia A.
F. An · igitur. anima caiisa es/! malorum, quemadmodum · igniS calefaciendi prindpium ? · et omnia F.
p; ' . Num ánimtis ·caUsa est malorum, quemadmodum caloris ignis ? atque omnia P.
.. '. ·~
fl· : "Ap!X; -h 4ux.l} 'tW\1 xrxxwv rx(-:-Lrx, xrx.OcX7tEp: 'tO 7tUp 'tOU Oep¡..trxivew ; xrxt 7tcX\I'trl fl·
L. · Num animus causa est malorum, quemadmodum caloris ignis ? atque omnia L.
C. · ·. · · Num ergo anima malorum causa sit, sicut. ignis caloris ? atque omnia C.
D.: Mais·l'ime serait-elle cause. des maux, comme' le feu l'est de la ·chaleur? etremplif.;elle D.
VINGTIEME SECT~ON : DIEU Es_T BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 301
6. TAIC .6€ ENEPrEIAIC nOTMEN OVTú>C EX€1 nOTE .6€ OVTú>C €1 MEN CI)VC€1 6.
H. operationibus autem quoties sic se habet, quoties autem sic ? Si quidem natura H.
E. operationibus autem aliquando quidem sic habet, aliquando vero sic? Si quidem ex natura E.
S. operationibus autem aliquando quidem habet ita, aliquando autem non ita ? Si natura quidem S.
R. operationibus autem aliquando quidem sic habet, aliquando · autem sic ? Si quidem natura R.
A. operationes vero suas aliquando sic peragit, aliquando non sic? Nempe si per natu- A.
F. actionibus vero nunc quidem ita se habet, nunc vero non ita ? Quod si per naturam F.
P. actionibus autem alias ita affectus est, alias non ítem ? Si natura quidem P.
p.. 't'(J.~~ oe evspyda~c; 7tO't'e ¡úv othw~ EXE~, 7tOTE oe othw~ ; 'Et ¡úv ffÚcrs~ p..
L. actionibus autem alias ita affectus est, alias non item ? Si natura quidem L.
C. sed in actionibus suis alias quidem sic, alias vero aliter se habet? Si natura sua C.
D. pour produire des actions tant6t d'une sorte, tant6t d'urte autre ? Mais si c'est par na- D•
.~·
6. KAI TO EINAI AVTHC KAKON KAI noeeN AVTH TO EINAI EK THC .6HMIOVPriKHC 6.
H. et esse ejus malum, et unde ei? de opificali H.
E. et esse ,ejus. malum, , .: ~ et unde ei · esse ? ex creatrice E.
S. et esse ipsius est malum, . , .. ·.· ·. 'i et unde ipsa est esse ? nisi ex creativa S.
R. et esse ipsius malum; . · , , ·· . et unde ipsi esse ? . aut ex conditiioa R.
A. ram est animae mala substantia, unde illi substantia est ? an ex causa illa A.
F. mala. est anima essentiaque illius mala est, unde natura habet essentiam ? numquid ex bona F.
P. status etiam ejus est malus, sed unde statum habuit ? an a causa bona P.
- XotXOV,
p.. XIX~, 't'O' ¡¡;~,.'I(J.L IXUOY¡~
~ , \ 'll , - ' ,.
X(J.~ 7t0USV (J.U"t''{J ";O €LV().~; "ll ex Tii~ 07jp.LoupyLx1j~ p..
L. status ,etiam. ejus -est malus, sed unde statum habuit ? · an a causa bona L.
C. status etiam ejus. malus est, .··,. '-. · · Unde.· statum• habuit ?, ··: an ex causa bOniz e.
D. ture que: son· etre·, est, mauvais, , d.'oit• re~oit-eiJe. son ette ?r sera-ce du ) Souverain D.
6. KAI €1\1\EIIIIIC TOV ArAeOV EINAI Te.> N ArA e c.> N TO AITION €NI Te.> ArAec.> TO KA- 6.
H. et defectio boni esse. Bonorum causa. In quo bono malum H.
E. et defectus boni esse. Optimorum causa una. Si optimo malum E.
S. et defectum boni esse. Bonorum causa est una. Si- bono malum est S.
R. et defectio boni· esse; · Bonorum causa una.· ... · ... 'Si bono malum R.
' A. sit atque a bono· dejectio. Bonorum causa una est.
'- '''·'·Et,., si bón0 malúin A.
•' F. tatem quamdam dejectionemque a bono. "(,.,\Si· bonO malum est F.
Bonorum causa una est.
' P. atque privationem boni esse. Causa una est bonorum; Si; bono malum ést P.
p.. xrLt D.Aetcp~c; -rou áyrL6oü et'II!X.L. Twv riyrL6wv -ro rLCnov sv. · El -r<j> . áyrL6ij>· 'rO XIL- P.·
L. atque privationem boni esse. Causa una est bonorum. Si bono malum- est L.
C. tatem quamdam dejectionemque a bono. Bonorum causa una est. Si bono malum est C.
D. est décroissance et perte de bien. Le bien n'a qu'une seule cause. Le mal, enneini D.
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'Oir VIENT DONC LE MAL?
6. KON ENANTION TOV KAKOV TA AITIA nOMA OV MHN TA nOIHTIKA T(¡)N KAK(¡)N /\OrOI 6.
H. adversarium, mali causae multae, non quin factura/es malorum sermones H.
E. contrarium, mali causae multae, non quidem factivae malorum rationes E.
S. contrarium, mali causae sunt multae, non quidem quae efficiunt mala sunt rationes S.
R. contrarium, mali causae multae, non tamen factiva malorum rationes R.
A. contrarium, mali causae sunt plurimae, non tamen ejjicientes malorum rationes A.
F. contrarium, mali causae multae sunt, non tamen mala faciunt rationes F.
P. contrarium, mali causae erunt multae, non tamen ejjicientes sunt malorum rationes p.
P.· xov éwxv.r:ov, -rou xcxxou -ra cxt:-rr:cx 'lto'A'Aá, oú p."hv •a 'lto~1rnxa -rwv xcxxwv 'Aóyo~ 1.~..
L. contrarium, mali causae erunt multae, non tamen ejjicientes sun.t malorum rationes L.
C. contrarium, malorum causae multae sunt, non tamen .efficientes sunt malorum. rationes e.
D. du bien, vient, tui, de bien des causes, qui ne sont pas des formes ou forces capables de D.
6. KAI AVNAMEIC AM AAVNAMIA KAI AC0€N€1A KAI MI:::IC T(¡)N ANOMOJ(¡)N ACVMMETPOC 6.
H. et virtutes, sed imbecillitas et infirmitas et mixtio insimilitudinum immensurabilis : H.
E. et virtutes, sed impotentia et infirmitas et mixtura dissimilium immoderata : E.
S. et virtutes, sed impotentia et infirmitas et mixtio dissimilium non commensurabilis : S.
R. et virtutes, sed impotentia et infirmitas et mixtio dissimilium non commensurata : R.
A. atque virtutes, sed impotentia et infirmitas et dissimilium incongrua permixtio : A.
F. atque vires ullae, sed impotentia et infirmitas atque incongrua quaedam permixtio dissimilium : F.
P. atque facultates, sed imbecillitas, infirmitas et non apta dissimilium compositio : P.
P.· xcx~ ouvá¡.m~, d.).).' d.ouvcxp.ia. xcx~ d.aOéve~a. xa.~ p.r:e~.:; TW\1 d.vop.OLW\1 d.aúp.p.e-rpo.:;. P.·
L. atque facultates, sed imbecillitas, infirmitas et non apta dissimilium compositio : L.
C. ac facultates, sed·impotentia et infirmi,tas et incongrua quaedam permixtio rerum dissimilium : C.
D. faire les maux, mais qui sont impuissance, et faiblesse, et mélange confus de disparates : D.
6. KA!' AOPICTA i.. ' '• KAI EN AMOIC c¡,ePOMENA KAI TOVTOIC AnEIPOIC · · nANT(¡)N KAI T(¡)N 6.
H.et interminata, et (in) aliis ducta et ipsis infinitis. OmniumH.
E. et infinita, et in diversa ferentia et his multis. Omnibus E.
S. et interminata, et in aliis portata et istis infinitis. Omnium S.
R. et indeterminata, et in aliis lata et his infinitis. Omnium R.
A. et indeterminata, et in aliis aliter peroagantia, et ipsis quoque infinitis; ·.· Omnium A.
F. et indeterminata, et in aliis semper peroagantia, atque his· insuper infinitis. · " · · · · Malorum F.
P. et· incerta, ·:r in aliisque et in iis infinitis aliter 'feruntur~ · • ,.. · Malorum P.
p.. X(d cióp~nCX{ ' ' Xot~ ÉV aAAO~<; CfEpÓp.eva. xa.t TO~'t'O~<; fi'7tELpo~<;. llánwv xa.t -rwv ¡l.
L. et incerta,·" .,,, in aliisque, et•in iis infinitis aliter jeiuntur. · · · Malorum L.
C. et indeterminata, in aliis atque aliis, iisque infinitis, diversimode vagantur. Malorum C.
D. précision, portés de tous c6tés, et cela, sans répit. · Tous les maux D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
o. KAKWN APXH KAI T€1\0C ECTAI TO ArA00N TOV rAP ArAeOV ENEKA nANTA o.
H. et malorum initium et finis est benignum ; benigni enim causa omnia H.
E. etiam malis principium et finis erit bonum ; propter bonum enim omnia E.
S. et malorum principium et finis erit bonum; etenim boni gratia sunt omnia quaecumque bona S.
R. et malorum principium et finis erit bonum ; boni enim gratia omnia et quaecumque bona R.
A. etiam malorum initium et finis bonum erit; boni enim gratia omnia sunt et quaeque bona A.
F. omnz"um principium atque finis est bonum ; boni namque gratia omnia, tum bona, F.
P. etiam omnium principium et finis est bonum; boni enim causa sunt omnia, et quae bona sunt, P.
r· xcxxwv &px.-r. XIXL -réAoc; Er:niXL 'rO á.ycx6óv· 't"OU ycl.p d.ycx6ou EVEX!X '7t!Xv't!X xcxt 8a-cx d.ycx6cl. P.·
L. etiam omnium principium et finis est bonum ; boni enim causa sunt omnia, et quae bona sunt, L.
C. etiam omnium principium atque finis bonum est; boni enim causa sunt omnia et quae bona sunt C.
D. ont pour principe et fin le Bien ; le Bien est la raison de tout : tant des. biens, D.
o. KAI OCA ENANTIA KAI rAP KAI TAVTA nPATTOMEN TO ArA00N n000VNTEC OVAEIC rAP o.
H. et quaecumque adversaria : etenim et ipsa agimus benignum amantes, nemo · enim, H.
E. et quaecumque contraria : etenim et hoc agimus bonum desiderantes, nemo enim, E.
S. et quaecumque contraria : etenim ista facimus bonum desiderantes, nullus enim, S.
R. et quaecumque contraria : etenim ·et haec agimus bonum desiderantes, nullus enim, R.
A. et quaeque contraria : et haec enim appetitu boni aggredimur, nemo etenim, A.
F. tum contraria, fiunt nam et mala facimus, appetentes bonum, nullus enim, F.
P. et quae mala : quippe cum haec quoque boni desiderio agamus, nema enim, P.
p.. xcxt Ba-IX evcxv-riiX. XIXL ¡:X.p X!XL 'tiXU'tiX 1tpci:r't"Op.ev 't"O d.ycxGov 1tOÚOÜY'tec;, ouód; y&p P.·
L. et quae mala : quippe cum· haec quoque boni desiderio agamus, nemo enim, L.
C. et quae mala : quippe cum haec quoque boni desiderio agamus, nemo enim, C.
D. que de leurs contraires ; o'est en voulant du bien que nous faisons ou bien ou mal : nul n'a D.
o. EIC TO KAKON AnOB/\EnlolN nOI€1 A 001€1 AIO OVTE VnOCTACIN EX€1 TO KAKON o.
H. malum respiciens, jacit quae facit. Ideo neque substantiam habet malum, H.
E, malum respiciens, jacit quae jacit. Proinde neque substantiam habet malum, E.
S. ad:. malum respiciens, jacit quae jacit. Propter quod neque subsistentiam habet malum, S.
R. in· inalum respiciens, facit quae jacit. Propter quod neque hypostasim habet malum, R.
A. in malum intuens, .agit quae operatur. Idcirco neque substantia nititur malum, A.
F. malum spectans, quae facit aggreditur. Quapropter neque substantiam malum habet, F.
P. proposito sibi malo, facit quae jacit. !taque non cohaeret malum, P.
1J.. el<; -:o xiXxov d.1toÓAÉm.uv 1tOLE~ éi 1tOLE~. ~LO otÍ'te Ú1tÓa-'tcxa-w EXEL 't"O XIXXÓv, p..
L. propost'to st"bi malo, jacit quae facit. Idcirco. non subsistit maium, L.
. C. proposito. sibi malo, facit quae jacit. Quapropter neque substantia malum nititur, C.
D. en vue le t mal,.. quand U fait ce .qu'il fait. Le mal n'a . done pas d'existence en propre, D.
6. KAI OVK EAVTOV rJNOMENON Túl KAKúl TO EINAI E>ETEON KATA CVMBEBHKOC 6.
H. et non propter ipsum factum. Malo ponendum secundum contingendum H.
E. et non ex eo factum. Malo esse ponendum secundum accidens E.
S. et non sui ipsius factum. Malo esse ponendum est secundum accidens S.
R. et non sui ipsius factum. Malo esse secundum accidens R.
A. et non sui ipsius geritur. Malo secundum accidens est applicanda substantia A.
F. dumtaxat gratia perpetratur. Malum esse dicendum est per accidens F.
P. non sui, fiat. Ponendum est malum esse non per se P.
!'-· xa.t oúz Éa.u-rou r~vóp.evov. Tlj) xa.xij> -ro dva.~· Oe-réw xa.-ra aupJSe~T¡XO~ P.·
L. non sui, fiat. 'Ponendum est malum esse non per se L.
C. et non sui ipsius gratia geritur. Malo status tribuendus est per accidens C.
D. c'est en tant que bien, qu'il se fait. 11 faut reconnaitre au mal un Stre accidentel, et soutenu D.
fí. KAI Al AMO KAI OVK e::: APXHC OIKEIAC úlCT€ TO riNOMENON OPE>ON MEN EINAI 6.
H. per aliud, et non ex initio proprio : itaque factum rectum est quidem H.
E. et propter aliud, et non ex principio proprio itaque quod factum rectum quidem esse E.
S. et propter aliud, et non ex principio proprio quare, quod jit, rectum quidem esse S.
R. et propter aliud, et non ex principio proprio quare, factum, rectum quidem esse R.
·A. et propter aliud, non ex initio · proprio : ut quod, cum sit, rectum quidem esse A.
· F. atque propter aliud, nec ex principio proprio : itaque, cum agitur, forte rectum quidem esse F.
P. sed propter aliud, . ac non ex causa sua : itaque, cum sit, rectum illud quidem P.
p.. xa.t o~· rú."J.o,· xa.t oúx te
«px7í~ or:xe(a.~. wan -:o ywóp.evov ópOov p.~v e{va.~ p..
L. sed jiropter aliud, · ac non ex causa sua : itaque, cum sit, rectum illtid 'qziidem L.
C. et propter aliud, et non ex proprio principio : ut quod, dum jit, rectum quídem esse C.
D. par un autre, non par un principe propre. Le mal, quand on le fait, a l'apparence D.
6. AOKEIN OTI TOV ArAE>OV EINAI AOKEIN OTI TO ArAE>OV ENEKA riNETAI Túl ONTI 6.
H. putari, . quia benignum esse. pútatur quía propter benignum jit, • jactum H.
E. putandtmt, . , .·. quia ex bono esse1 putandum · · ··. quía propter bonum jit,· "· 'IJeritate E.
S. appar,t;t;e, ......1·... w .·. ·> .• ·.\ quoniam· boni gratia jit, · · ·,. .. revera S.
R. 'IJideri-,;i',. , ·., , .,. . ·. quía boni gratia jit, • ·. · · 'IJerjtate R .
A. 'IJideatur,,, ·,', . ' . ,. ·. quía boni gratia jit, :. revera A.
F. 'IJidetur,: .·.. ·· '. . f.), 'r· •.·. • quoniam boni gratia geritur, '· · re autem F.
P. 'IJidetur esse, . propterea quod boni causa agatur, · sed revera P.
1'-· ooxetv,.::' ,_., . ·.
~ \ ' o-r~ -roli ciy:x6ou gyexa. y!ve-ra.~, . -rij> Óv-r~ P.·
L. 'IJidetur esse, . propterea, quod. boni causa agatur, sed. revera L.
C. 'IJideatur, i.\1'/•·\ .,\.'..·quía boni:·gratia jit, .. . •re-o.era C.
D. d'«nc..bien; ~~est \en\ vuer: d'un bien qu,'on le·, fait; . J;;;certes, D•
\ \
,-~ ~'"~'·¡"'~~:;', ,..~ ' - - - ,.. ' -- • ~~ -• ~• ·~·-• •~• ~ ==- ~-= -- r --~-., •"-=~ -
6. TO riNOMENON OVKOVN TO KAKON nAPA THN OAON KAI nAPA TON CKOnON tl.
H. quod factum .. , Ergo malum contra víam, et contra intentionem, H.
E.factum. Non igitur malum est ex vía, neque ex visione, E.
s.Jactum. ' Igitur malum est praeter viam; •· et praeter intentionem, S.
R.factum. Igitur malum praeter víam, . et praeter intentionem, R.
A. quod agitur. I taque malum est praeter víam, · praeter intentionem, A.
F. quod agitur. Nonne igitur malum est praeter víam, praeter intentionem, F.
P. quod fiat. !taque malum deflexit de vía, est contra institutum et propositum, P.
~- -ro r~vóp.evov. Oúxouv -ro xor.xov rtapa ñ¡v óoov xat 1t1Xpa -rov axortov ~
L. quoii fiat. /taque malum dejlexit de vía, est contra institutum et propositum, L.
C. quod agitur. Malum itaque deflectit a vía, praeter intentionem, c.
D. qu'on obtient. Le mal est done sans voie, sans but, D.
H~
.
o. KAL nAPA THN . ISIVCIN KAI. nAPA· THN AITIAN KAI , nAPA ..THN APXHN KAI nAPA TO T€1\0C KAI
\',·;.et,: contra naturain,
E. (.' ~ . neque ex natura,.
S. ,, et. praeter naturam,
et contra causam, et contra .initium, .,
neque ex causa, neque ex, principio,
et praeter causam, et praeter principium,
· . ' ·. :. et contra finem, et H.
neque ex fine, neque E.
et praeter finem, et S.
ti.
f!~ nAPA TON OPON KAI nAPA THN BOVI\HCIN KAI nAPA THN VnOCTACIN CTEPHCIC APA ECTI e¡;'
H. contra terminum, et contra voluntatem, et contra Substantiam. Privatio igitur est H;
·E. ex termino, .neque ex· consilio, neque ex Substantia. Privatio igitur estE.
... S. paeter definitionem, et praeter voluntatem, et praeter substantiam. lgitur privatio est S. ·
R; ]>raeter terminum .et.1 praetir.. voluntatem. et praeter hypostasim. Privatio igitur. est ~¡
A~ P.raeter definitionetn; pr,aet~\'ooluntatem, praeter·; Substanti,am. 'Est igitur malum A~·
F. ~xtra terminum,. extra voluritatem, extra. substantiam l/l>;' , . !taque malum ·est p),
P. fz: termino,\·.a. volzmtate,. ab hypostasi dejlexit.. ·\\'.-'·:·\' \·.!. '¡·,~";-.~ /.~ Privatio igitur est p;,
p.. ;.;~Xpa -r:ov ópov x~Xl. rt~Xpa ñ¡v ~,c.úA·r,aw x~X~ rt~Xpa. -r-11v úrtócr.~Xa~v. ~-rÉp'lla~~ ap!X' ia-r:t p./.
L. if termino;· a voluntate, · ab hypostasi deflexit. ; , ·, , . Pn:vatio igitur' est L:
C. extra terminum, extra voluntatem, extra substtiritiam. , ,. : · Malum ergo e:
o. ~ans borne, sans. volonté, .sans existence~. Le · mal, en sonime; D~
,,
'}·'¡ '·
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL?
o. TO KAKON KAI EM€IIJ.IIC KAI AC0€N€1A KAI ACVMM€TPIA KAI AMAPTIA KAI ACKOnON 6.
H. malum et defectio, infirm#as et immoderantia et peccatum, . et non- H.
E. malum et defectus et infirmitas et immoderantia et peccatum, et inconspi- E.
S. malum et defectus et infirmitas et incommensuratio et peccatum, et Sine inten- S.
R. malum et defectio et infirmitas et commensuratio et peccatum, et sine inten- R.
A. privatio et defectio, infirmitas, inconvenientia atque frustratio, intentione, A.
·F. privatio, defectus, infirmitas, inconcinnitas, error, scopo, F.
P. malum, defectus, imbecillita~, aptae compositionis vacuitas, peccatum, vacuitas P.
p.. -:o xtx.xov xtx.l. s'AAeL4L~ xtx.l. &aGsvELtx. xtx.l. áaup.p.e'tpitx., xtx.l. &p.tx.p-:itx. xtx.l. ciaxo1tov p..
L. malum, defectus, imbecillitas, aptae compositionis vacuitas, peccatum, vacuitas L.
C. privatio est et defectus, et infirmitas et inconcinnt"tas et error. et frustratio e.
D. est une privation, un défaut, un manque de force, de mesure, de rectitude, : de but, D.
6. KAI AKAM€C KAI AZWN KAI ANOVN KAI AJ\OrON KAI AT€1\EC 6.
H. intentiale et indecorum, et invita/e et insensale et irrationale et imperfectum H.
E. cuum et informe et non vivens et non intelligens et irrationale et imperfectum E.
S.· tione et sine pulchritudine et sine vita et sine mente et sine ratione et imperfectum . et non-col- S.
R. tione et sine pulchritudine et sine vita et sine intellectu et irrationale et imperfectum R.
A. pulchritudine,. vita, sensu, ratione, perjectione A.
F. id est signo, pulchritudine, vita, intellectu, ratione, perjectione, F.
P. propositi, pulchritudinis, vitae, mentis, rationis, perfectionis, P.
p.. xal. d.xtx.AAE~ xtx.l. ~wov xtx.l. civouv, xtx.l. li.Aoyov, xtx.l. d.-.s'Ae.; p..
L. propositi, pulchritudinis, vitae, mentis, rationis, ·' perfectionis, L.
C. scopi; pulchritudinis, vitae, intellectus, rationis, perfectionis, C.
D. de beauté, de vie, d'esprit, de raison, de perfection, D.
6. KAI ANIAPVTON KAI ANAITION KAI AOPICTON KAI ArONON KAI APrON KAI AAPAN€C 6.
H. et instabilitum et incausale, et indefinitum et ingenitum et pigrum, et inefficax H.
E. et incollocatum et incausale, et infinitum et infecundum et pigrum, et infirmum E.
S. locatum. et sine causa, . et indefinitum et sine germine et vacuum, . et non-operans S.
R. et incollocatum et incausatum, et indeterminatum et infecundum et pigrum, et inoperatum R.
A. ac sede et causa privatum, indefinitum, infecundum, otiosum, imbecillum, A.
F. fundamento, causa destitutum, interminatum, sterile, iners, imbecillum, F.
P. sedis, quod causam non habet, quod interminatum est, quod sterile, ignavum, imbecillum, P.
p.. xa.l. civiopu·wv xtx.l. civtx.i nov xtx.l. d.ópLa-¡;ov xtx.l. ciyovov xa.t d.pyov xtx.l. d.optx.vec; p..
L. sedis,: quod causam non habet, quod interminatum est, quod sterile, ignavum, imbicillum, L.
C. fundamenti, causae, est interminatum, sterile, irters, imbecillum, C.
D. de fer,meté, de ~ause,: .,. de limite, de production,. d'action, d'activité, d'ordre, D.
6. KAI AT,AKTON KAI ANOMOION KAI An€1PON KAI CKOTINON KAI ANOVCION KAI AVTO MHAAMWC 6.
H. et inordtnatum et insimile, et ignavum et tenebrosum et insubstantiale, et ipsum nullatenus H.
E. et inordinatum et dissimile, et multum et tenebrosum et inessentiale, et hoc numquam E.
S. et inordinatum et dissimile, et infinitum et obscurum et sane substantia, et ipsum nullo modo S.
R; et inordinatum et dissimile, et infinitum et tenebrosum et insubstantiale, et per se nullo modo R.
A. inordinatum, dissimile, infinitum, tenebrosum carensque substantia, et ipsum nullo modo A.
F. confusum, dis#mile, . ·.,. ·, . infinitum, tenebrosum, essentia carens, ipsumque nullo modo F.
P. inordinatum, dissimile, infinitum, tenebricosum; expers essentiae, . quod denique P.
p.. x:Ú cX"::2X":OV,• XOCL d.v_ÓfLOLOV xtx.l. OC1teLpov xa.l. axonLvov: xtx.l. d.voÚaLov xtx.t. aú't'o P.ll~h:p.wc; P.·
L. inordinatum, dissimile, infinitum, tenebricosum, expei's essentiae, . quod denique L.
C. confusum, dissimile, infinitum, tenebrosum, statu caret, ipsumque nullo. piiéto C.
D. de ressemblance, de terme, de lumiere, de substance : . il n'est rien, d'aucune D.
' ' ,' ' 1 '
6. TH nPOC TO ArA00N Ml:::€1 TO rAP nANTI TOV ArA00V AMOIPON OVTE ECTIN TI 6.
H. ad bonum mixtione. Quod enim omnímodo est boni imparticeps neque est quid, H. .··'·
E. ad bonum ex mixtione. Quod enim omni bono expers neque est quid, E.
S. ad bonum mixtione. Quod enim omnino boni expers neque est aliquid, S.
R. ea quae ad bonum mixtione. Omnino enim boni expers neque est quid, R.
A. permixtione boni. Quod enim boni prorsus expers est neque est quidquam, neque A.
F. sola videlicet permixtione boni. Quod enim omnino bono vacuum est neque est aliquid, neque F.
P. sui cum bono permixtione. Quod enim plane expers est boni, id neque est aliquid, P.
fl-· -r~ 1tpo~ -ro &.p.Oov !l-L~EL. TO yrx.p 1tcl\l't"1j 't"OU &ycx9ou OC!l-o~pov oún ea-ri n, !l-·
L. sui cum bono permixtione. Quod ·enim plane expers est boni, id neque est aliquid, L.
C. permixtione boni. Quod enim boni prorsus expers est neque est quidquam, neque C.
D. en se melant au bien. Ce qui n'a pas du tout de bien n'est rien D.
6. 0\IT€ .c\VNATAI KAI rAP El TO Aí"A00N KAI ON ECTI KAI BOV.I\!"ITON KAI EV.c\VNAMON KAI .c\PACTHPION 6.
H. neque potest. Etenim si bonum ens est et velle et benevirtutale et efficax, H.
E. neque potest. Etenim ·si bonum et ens est et consultorium et benepotens et activum, E.
S. neque potest. Etenim si bonum et exsistens est et voluntate appetitum, et potens et activum, S.
R. neque potest. Etenim si bonum et ens est et voluntabile et faciens, potens et operativum, R.
A. quidquam potest. Nam profecto si bonum substantia est et consilio ac valentía et actione praeditum, A.
F. potest quidquam. Etenim si bonum est et exsistens et appetendum et validum atque efficax, F.
P. neque potest. Etenim si bonum ipsum est, si voluntate appetendum, si est valens, si efficax, P.
!l-· OtJ't"E Oúvcx-rcx~. Kcxr: yrx.p e{ 't"O &ycx&ov xcxt 0\1 EO''t"L xcxt ~OUAlj't"0\1 xat évOúvcx!l-0\1 xcxt opa.a-ri}pLov, ll-·
L. neque potest. Etenim si bonum ipsum est, si voluntate appetendum, si est valens, si efficax, L.
C. quidquam potest. Etenim si bonum est id quod est et appetendum et validum et efficax, C.
D. et ne peut rien. Car, si c'est le bien qui a l'etre; 'J'attrait, la force et la capacité, D.
6. KAI AVNAMEc.>C KAI ENEPrEIAC ECTEPHMENON OV nANTA nACIN KAI nANTH TA AVTA o.
H. et virtutis et operationis carens ? Non ubique et in omni ípsa H.
E. et virtute et operatione privatum ? Non omnia omnibus et omnino eadem E.
S. et operatione privatum ? Non omnia omnibus et omnino eadem S.
R. et virtute et operatione privatum ? Non omnia omnibus et omnino eadem R.
A. vírtute atque operatione privatum? Non omnia omnibus et prorsus eadem secun- A.
F. potentia, actione sit captum ? Non omnibus omnino eadem, ut secun- F.
P. et voluntate et potentia et actione ? .Non omnibus et omnino eadem eademque P.
.U·. xa.t ouwxp.ewc; xa.t evepye(a.c; €a-r€p'flp.Évov ; ,
OU' 7tCX.V'!CX. - ' , ' , '
7tCX.O'L XIX.~ 7ti1.V't'fl 'tiX. CX.U'tCY. p..
L. et voluntate et potentia et actione ? Non omnibus et omnino eadem eademque L.
C. et voluntate et potentia et actione? Non omnibus omnia et omnino eadem se- C.
D. de volonté, de faculté, d'activité ? D'ailleurs le mal n'est pas identiquement le meme D.
6. KATA TO AVTO KAKA AAIMONI KAKON TO nAPA TON ArA00EIAH NOVN EINAI 6.
H. secundum i psum mala daemoni autem malum, quia ab benignivisa mente est, H.
E. secundum idipsum mala : daemoni malum, contra deiformem intellectum esse, E.
S. secundum ídem mala : daemoni est malum, praeter boniformem intellectum esse, S.
R. secundum eadem mala : daemoni malum, praeter boniformem intellectum esse, R.
A. dum ídem mala sunt : verum daemoni malum est, quod boni specie insignem animum repulit, A.
F. dum ídem, mala sunt daemoni quidem malum est, quod intellectus ejus amisit ipsam boni formam, F.
P. ex parte sunt mala : daemoni malum est, quod a benigna mente deflexit, P.
p.. xa.-r~ -ro a.u-ro xa.xá· oa.(p.ov~ xa.xov -ro 1ta.p~ -rov O:ya.9oe~o~ voüv elva.~, p..
L. ex parte sunt mala : daemoni malum est, quod a deiformi mente dejlexit, L.
C. cundum idem mala sunt : daemoni malum est, quod a bona mente deflexerit, C.
D. pour tous et en tous cas : le mal pour le démon, c'est de n'avoir plus un bon esprit, D.
r-· ..
310 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. .' KAI €1 MH.A€N TCUN ONTCUN AM€TOXON TOV ArAeOV .KAKON .A€ H €M€IIJIIC:• TOV' ArAeOV 6.
H. <;_,. ,• ·' ~'· Et si nullum exsistentium imparticipaze, boni, malum. autem defectio boni, H.
E. ·. · . Et si nullum exsistentium non· partiéeps boni, malum ·autem defectus boni, E.
S.· ·· .· Et, si nullum exsistentium non particeps boni, malum autem defectus. boni, S.
R. \ '' ·, • ; Et si nihil entium non participan$ bono, malum autem 'defectio. boni~ · R.
A. Et si nihil in rebus exsistentibus boni participatione caret, malum vero est a bono defectio, A.
F. ·.•, Jairi, vero. si nihil in rebus boni participatióne caret, malum vero. est defectio quaedam a bono, F.
P. Quod si nihil 'est in rerum natura quod non sit boni particeps, malum ·a!-l_tem est defectus boni, P.
r· . ')! Ka.t d f'-1\ÓEY '":Wv OYTWY ·df'-É-rozov T:OU dya.Oou, XCXX0\1 os' .~;·D.'Ae·.~~c; -roü '&yix6olí, P.·
L. Qüod si nihil est in rerum natura quod non sit boni particeps, ; malum autem estrdejectus· boni,
C. ;<;Y.t:··.\1 ·'< • Qu~d si,nulla. res.sit expers boni;·:"'c:>!,, . . ,: malum·aUtem sii defectus. b~ni,
. Q. ,.,! Si:'done;:~ulcitre. ne manque absolument. dlnbieó, ,,, et: si1 le' mal est-une absencerde bien,
6. OV.A€N .A€ TCUN ONTCUN €CTEPHTAI KA90.1\0V TOV ArAeOV EN nACIN. TOIC OVCIN H 9€1A 6.
H. nihil autem exsistentium caret prorsus boni, in omnibits exsistentibus divina H.
E. nihil autem exsistentium privatur universaliter bono, in omnibus exsistentibus divina E.
S. nihil autem exsistentium privatur univetsaliter, bono, in. omnibus exsistentibus divina S.
R. ,'· 1• \ nihil autem ·entium prjva.~~m est universali bono, in omnibU$ exsistentibus' dt~ina R.
A.nihil. revera- in substantiis. ~ono, usquequaque, privatum. est, in· omnibus. quae subsistun(.t#-pina
F.' resque nulla' o~m prórsu's est exp~s, '" ·· . '"'i. jJrovidentia:divina ctdzcta. P.
P. 1 , '' nec res. ulla omnino bono caret, projecto ad ea quae: mnt omnia 'd#)ina P ..
!'-· ,,. ~ ouoe\1 oe -:wv ov~w\1 é~-.€p11-:a.~ xa.Gó'Aou -iolí &y~áou, :. · ,-i·év ·ncicrt.' -roL'c;::oucrw"l¡:;Oeirt
L. nec res ulla omnino bono caret, profecto ad ea quae sunt omnia ·diVina·
C. · , :. . ' cum nulta res omnino privata sit bono, . , in< rebus omnibu$ divi,.a· ·quoque C.
D. il reste qu'il n'estpas d'@tre absolument privé· de bien et que la.Provid~nce de Dieu1 s'éteud O~
•.,·,
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VmNT DONC LE MAL? 311
6. nPONOIA KAI OVAEN Tc.>N ONTc.>N AnPONOHTON AMA KAI TOIC rJNOMENOIC 6.
H. prooidentia, et nihil exsistentium imprO'Disum. Sed et factis H.
E. prO'Didentia, et nihil exsistentium non-provisum. Sed et factis E.
S. prO'Didentia, et nihil exsistentium non-provisum. Sed et factis S.
R. prO'Didentia, et nihil entium improvisum. Sed et factis R.
A.pr(}f}identia est, nihilque ex his non providentia agitur. Sed his quoque qui fiunt mali A.
F. comprehendit, nihilque providentiae gubernatione deseritur. Sed his quoque qui F.
P. prO'Didentia pertinet, nec res ulla effugit pr(}f}identiam. Quin etiam iis qui P.
¡.e 7tpÓvo~rz, xrzt oúoev 'tWV ov-;;hlv d7tpovÓ7¡'tOV. 'A"A"Aoc xat 'tOL~ ¡wop.Évo~~ p..
L. prO'Didentia pertinet, nec res ulla effugit providentiam. Quin etiam iis qui L.
C. prO'Didentia est, nec res ulla providentiam di'vinam effugit. Quin etiam iis qui C.
D. a tous les @tres, aucun d'eux ne Lui échappera. Bien plus, dans sa bonté, D.
6. AJO KAI• TON MATAION H KAI ONTc.>N nOMc.>N OVK AnOt.S:c.>MESA 1\0rON 01 XPHNAI cMCI 6.
H. Ideo vanum exsistentium multorum non recipimus· sermonem, qui oportere dicunt H.
E. Propter quod et fJanam aut disceptantem multorum non- recipimus rationem, qui oportere aiunt E.
S. Propter quod et vanam multorum non recipiemus rationem, qui oportere dicunt S.
R. Propter quod et vanam multorum non 'suscipimus rationem, · . qui oportere· aiunt R.
A. Ideo et absurdam plane multorum rationem non admittimus) qui asserunt· opór- Jf.
F. ··· · :: ·. Quapropter vanum• multorum .. sermonem1 nequaquatil.~· admittimus, · ,·...... ~~.'/)~.,, . . qúi'asserunt F.
P. · · !taque. inconsideTaium ·rJanumque multOníin i>erbuni·,.izon 1ptobabiinus, •· qui aiunt oportere P.
p.. . .1Lo xat -rov ~txctiov -rwv 'ltOAAwv·oúx d'ltooeeóp.e&a . "Aóyov, · ·. · \ ; <• ot·· xplíva( epa aL p.;
L. !taque inconsiderátum· rJanumque multOním verbum non 1probabimus, · qui aiunt oportere L .
c.. ' Quamobrem fJanum sermonem pluri1norum ne(}Uaquam· apftrobamus,·' . . quf aiu~r c.
D. C'est pourquoi nous n'admettons pas le vain sentimellt de plusieurs,·>:.; pour qui la ' Divfne D.
' ' '
~ ~--~- -- - --- -
6. THN nPONOIAN KAI AKONTAC HMAC Enl THN APETHN ArEIN TO r AP ~SEIPAI ~VCIN 6.
H. providentiam etiam nolentes nos ad virtutem duci. Quod enim est corrumpere H.
E. providentiam et invitos nos in virtutem ducere. Corrumpere enim naturam E.
S. providentiam et invitos nos ad virtutem agere. Etenim corrumpere naturam S.
R. provz'dentiam et no/entes nos ad virtutem ducere. Corrumpere enim naturam R.
A. tuisse providentiam invitos etiam nos ad virtutem ducere. Neque enim est providen- A.
F. divinam providentiam oportere nos ad virtutem veZ invitos impeliere. Non enim providentiae est F.
P. providentiam invitos etiam nos ad virtutem impeliere. Neque enim providentiae est P.
p.. 't"l'¡'l 7tpÓvow.v X!Xt rixov't"!X¡; ·r1p.i¡; E7tL ~v &pe't"1¡v riye~v. TO y~p r.p6e~p!X~ r.púaw p..
L. providentiam invitos etiam nos ad virtutem impeliere. Neque enz'm providentiae est L.
C. divinam providentiam nos veZ invitos ad virtutem debere impeliere. N am non est providentiae C.
D. Providence devrait nous entrainer a la vertu malgré nous-memes. Non, la Providence D.
o. KAI Tc.>N 01\WN KAI Tc.>N KAS EKACTON OMOic.>C Oi\W KAI EKACTc.> KAS OCON H Tc.>N 6.
H. et omnibus et unicuique similiter et omni et unicuique, quantum H.
E. et omnia et ea per singula similiter universo et unicuique, quantum E.
S. ut tota particularia juxta proprietatem totius et uniuscujusque, in quantum S,
.. R. et totorum et eorum qui secundum unumquodque propn'e toti et unicuique, secundum quantum R .
A. omnibus et singulis proprie, ut omnium A.
F. totisque et singulis quemadmodum illis atque his proprie convenit, quatenus eorum F.
P. et universos et singulos accomodate utrisque, quatenus eorum quae P.
fL· xcxt "WV ó'Awv XCXL 't"WV xcxS' ex-xa't"OV olxE~W~ OAI¡l xcxt ExcX<r't"!p, xcx6' oaov t¡ 't"WV p..
L. et universos et singulos accomodate utrisque, quatenus eorum quae L.
C. · et universis ac singulis modo quodam universo ac cuilibet proprio, in quantum eorum C.
D. Elle mene tous et chacun, d'une maniere adaptée a tous et a chacun, autant que la nature D.
\
j
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 313
6. nPONOOVMENúlN $VCIC EniAEXETAI TAC THC 0/\HC KAI nANTOAAnHC nPONOIAC EKAIAOMENAC 6.
H. provisorum natura suscipit totius providentiae datas H.
E. provisorum natura recipit totius largissimae providentiae editas E.
S. provisorum natura suscipit totius largissimae providentiae proportionaliter S.
R. provisorum natura suscipit totius et omnimodae providentiae attributas R.
A. singulorumque natura capit et totius ac universae providentiae A.
F. natura quibus providetur capere potest totius universalisque providentiae benefica munera F.
P. providentia reguntur natura capit universae providentiae beneficia P.
p.. 1tpovooup.Évwv cpÚa-Lc; É7tL~Éze-rtx.L -r&c; -r-fic; 8Á1jc; xtx.t 'lttx.nootx.~t; 1tpovoltx.c; sxoLoop.svtx.c; p..
L. providentia reguntur natura capit universae providentiae beneficia L.
C. quibus providetur natura capit universae atque omnigenae providentiae beneficia C.
D. de ceux dont elle a soin peut accueillir les biens que cette Providence universelle D.
6. KAI TO riN€C9AI TO KAKON KATA AVNAMIN AMA Al AC9€NEIAN KAI TOIC AAIMOCIN 6.
H. et fieri malum secundum virtutem sed pro infirmitate. Et in daemonibus, H.
E. et fieri malum secundum virtutem sed per infirmitatem. Et daemonibus, E.
S. et fieri malum non est secundum virtutem sed propter infirmitatem. Et daemonibus, S.
R. et ¡ieri malum non secundum virtutem sed propter infirmitatem. Et daemonibus, R.
A. et fieri malum non virtutis sed infirmitatis est. Atque daemonibus, A.
F. atqui et fieri malum non est potentiae sed impotentiae potius. Nempe daemonibus, F.
P. nec quod malum fit, hoc a potestate non proficiscitur sed ab imbecillitate. Ac daemonibus, P.
P.· xott -ro ylvea-SotL -ro XotXOV ou Xot"ra Oúvotp.LV cXAAcX OL' do-SÉvELotV. Kott -roi't; Oot!p.oai.v, p..
L. nec quod malum fit, hoc a potestate non proficiscitur sed ab imbecillitate. Ac daemoni~üs, L.
C. nec quod Tfltllum fit, hoc a potestate proficiscitur sed ab imbecillitate. Ac daemonih,Js, C.
D. il n'est pas produit par puissance, mais par infirmité. L'@tre m@mé· des~<d&- D.
314 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, C}fAPITRE QUATRIEME).
6. O MEN EICIN KAI EK TArAeOV KAI ArAeON TO A€ KAKON AVTOIC EK THC TúlN OIKEiúlN 6.
H. qui quidem sunt et de bono et bonum ; malum autem eis de propriis H.
E. quod quidem sunt et ex bono et bonum ; malum autem ipsis ex propriis E.
S. quod quidem sunt et ex bono est et bonum; malum autem est ipsis ex casu a propriis S.
R. quod quidem sunt et ex bono et bonum ; malum autem ipsis ex ea quae a propriis R.
A. quod sunt quidem et ex bono simul et bonum est ,· malum vero illis est a propriis bonis A.
F. hoc ipsum quod sunt et ex bono est atque bonum ,· malum vero his est quod a bonis propriis F.
P. id quidem quod sunt et ex bono est et bonum ; malum autem quod eis ex prolapsione P.
p.. 8 p.ev elaL xa:t ex -ráya:Goü xa:t áya:Góv· -ro o€ xa:xov a:tho~~ ex ..~~ -::wv oixe(wv p..
L. id quidem quod sunt et ex bono est et bonum ; malum autem quod eis ex prolapsione L.
C. id quidem quod sunt et ex bono est et bonum ; malum quod illis ex lapsu a propriis C.
D. mons, c'est un bien qu'ils re~oivent du Bien ; le mal qu'ils ont leur vient de ce qu'ils D.
6. ArAeWN Anorrrwcewc KAI AMOiúlCEIC H nEPI THN TAVTOTHTA KAI THN EIN 6.
H. bonis ruina, et mutationes erga id ipsum habitum, H.
E. bonis casu, et mutabilitates circaque similitudinem et habitum, E.
S. bonis, et variatio quae circa identitatem et habitum, S.
R. bonis decidentia, et alteratio quae circa identitatem et habitum, R.
A.prolapsio atque defectio, et immutatio identitatis atque habitus, A.
F. sint prolapsi, atque circa identitatem habitumque fuerint permutati, F.
P. a propriis bonis contigit, est et ejusdem status habitusque mutatio, P.
p.. áya:Gwv árrorr-rwaew~, xa:t &.A"Ao(waL~ 1¡ 7tEpt -rl)v -ra:thÓTij't"Cl xa:t -rl}v s~Lv, P.·
L. a propriis bonis contigit, est et ejusdem status habitusque mutatio, L.
C. bonis accidit, . · est ejusdem status habitusque mutatio, c.
D. n'ont pas gardé leurs biens ; s'ils n'ont pas conservé ce qu'ils étaient, ce qu'ils tenaient, D.
6. KAI• ECI>IENTAI:TOV ArA60V KAe:o·.TOV EINAI KAI ZHN KAI NOEIN;VCI>IENTAI ;,., 6.
H. ~ ' Et · appetunt boni prout esse et vivere et intelligere "subsistunt, · H. ·
E. Etappetunt bonum secundum quod et esse et vivere et intelligere'substituuntur, E.
S. Et desiderant bonum in quantum esse et vivere et intelligere desiderant, ... non S.
R. Et appetunt bonum secundum quod esse et vivere et intelligere appetunt, et si non R.
A. ·Atque appetunt bonum qua parte esse et vivere et intelligere appetunt, et non A . .
F . . 1,!:·.·· Appetunt illi quidem bonum dum esse, vivére, intelligere diligunt; rursumque non P. '
P. Expetunt. etiam bonum quatenus statum, vitam intelligentiamque expetunt, . et bonum non. ·
' • P.· ·' 1 ~OC ti. écp(ev'ra:L 't"OÜ áya:Ooü xa:O'. B 't"OÜ ELVClL \ xa:t' ~lív) )(OCL\VOELV ecp(ev-rcu, ' ' \\, '' ,' '• xa:i. xa:Oo ' '
B. ExpeGmt etiam bonum quaten'us exsistentiam, vitám intelligentiamque expetunt, ' ··. et bonum, non.·.
C. Exjietuni etiam bonum in quantum est 'esse, et vivere et intelligere desiderant, , .\, ,. et in quantum
D. C'est/ du bien qu'ils' désirent quand ils veulent' @tre, vivre et co..naitre, mais, quand ils ne sou- n.
VINGTI~ME SECTION DIEU EST BON, n'oi:J VIENT DONC LE MAL? 315
6. KAI OVK ECTAI TOVTO E41ECIC AMA THC ONT(i)C o.
H. et istud non est desiderium sed essentis H.
R a~ri~W~~~R
S. exsistens bonum desiderant, et non est hoc desiderium sed peccatum S.
R. appetunt bonum non ens appetunt, et non est hoc appetitus ejus qui vere R.
A. appetunt bonum dum quod non est appetunt, neque est istud appetitio sed verae A.
F. appetunt bonum dum quod non est desiderant, neque est istud appetere sed ab appetitione vera F.
P. expetunt q"uatenus id quod non est optant, neque hoc est appetitus sed veri appetitus P.
P·· OtJX ecpiEvt::lL 't'OÚ d:ya.Ooü 't'OÚ p.'h ov-::oc; €cpiEV't'IH, xa.t oux EO''n 't'OU't'O E'fEO'Lc; ,J.)),a ri¡c; OV't'Wc; P.·
L. expetunt quatenus id quod non est optant, neque hoc est appetitus sed veri appetitus L.
C. non expetunt bonum id quod non est expetunt, atqui non est hoc appetitus sed verae C.
D. haitent pas le bien, c'est du non-@tre qu'ils veulent, et ceci n'est plus du désir, c'est de l'absence o.
o, MHCTON TOV AfA60V fN(i)CJN H THN nOIHCIN EAC6ENOVNTAC KAI TOVC EIAOTAC 6.
H. ininerrabilem benigni scientiam aut facturam infirmantes, et scientes H.
. E. lafentem boni scientiam aut actionem injirmos, et scientes E.
S. cognitionem boni non obliviscibilem aut actionem infirmos exsistentes, et scientes S.
R. boni cognitionem aut factionem infirmantes, et scientes R.
· A. notionem haud ·eos latentem atque actionem injirmantur, et qui sciunt A.
F. notionem haud latentem vel circa effectionem se debiliter habent, et qui F.
P. l;Joni quae latere non potest aut in effectione imbecilles infirmique sunt, . atque eos qui P.
p.. tU'l\O"t'0'\1 't'OÜ ciya.Ooü. yvwaw ~ 't'-f¡v 1tOi7lcrL'Y e!;a.aOevoÜv't'cxc;, xa.t -ro ue; eloó-ra.c; p..
L. boni quae latere non potest aut in effectione imbedlles injirmique sunt, atque eos qui L.
C. quae latere non potest boni cognitionem aut actionem imbecilles sunt, quique sciunt C.
D. pas · la, force de. voir saos défaillance le bien et de le. faire ; ceux qui connaissent la D.
6. nEPI THN ntCTIN H THN ENEPrEIAN TOV ArA00V KAJ ABOVJ\HTON TICI TO CVNIENAI 6.
H. autem erga fidem et operationem boni, et non-voluntarium est quibusdam intelligere H.
E. autem circa fidem aut operationem boni, et imprudentiam quibusdam convenire E.
S. autem circa fidem aut operationem boni, et qui nolunt quidem intelligere S.
R. autem circa fidem aut operationem boni, et invoZuntabile quibus intelligere R.
A. circa fidem aut operationem boni, cum nolint quidam intelligere A.
F. sunt circa fidem aut operationem boni, jam vero noZunt quidam intelligere F.
P. infirmique sunt in fide bonique actione, nolunt etiam nonnulli intelligere P.
p.. m:pt -rl>,v ;r~a-·nv '(¡ TI¡v evépye~ocv -roiJ dyocGoiJ, xoct d6ou);r¡-róv -rLa-~ -ro auvLÉVI7.L p..
L. injirmique sunt in fide bonique actione, nolunt etiam nonnulli intelligere L.
e. sunt in fide vel operatione boni, quin etiam aliqui nolunt intelligere C.
D. de foi et de force pour le bien ; ceux qui n'ont pas voulu apprendre D.
6. TOV ArA0VNAI KATA THN nAPATPOnHN H THN AC0ENEIAN THC BOVJ\HCEWC KAI WC OJ\WC 6.
H. et benignificare secundum consternationem aut injirmitatem voluntatis. Et sicut omnino H.
E. benefaciendo per falsam conversionem aut injirmitatem voluntatis. Et sic omnino E.
S. ut bene agant secundum aversionem aut injirmitatem voZuntatis, Et totaZiter S.
R. bonificari secundum aversionem aut injirmitatem voluntatis. Et totaZiter R.
A. ut bene faciant ex perversione sive infirmitate voluntatis. Prorsusque A.
F. ut bene faciant propter quamdam perversionem ... F.
P. ut bene agant . propter depravationem aut imbecillitatem voluntatis. Atque, ut summatim P.
p.. -roiJ &yocGiJvcx~ X!X."ra ñ}v itctpcx-rpo~V '(¡ TI} V oca-9ÉVE~CXV ri'¡.; ~ou)J¡aEhl<;. Kcxt <l'Ahl¡; p..
L. ut bene agant propter depravationem aut imbecillitatem voZuntatis. Atque, ut summatim L.
C. ut bene faciant ex perversione vel debilitate voluntatis. Atque, universim, C.
D. pour bien faire du fait d'une volonté ou dépravée ou paresseuse. En somme, D.
ti. H THC €$€C€CUC H THC ENEPrEIAC TOV ArA00V KÁITOI $AIH TIC OV TIMCUPHTON 6.
H. aut desiderii aut operationis boni. Atqui dicit quis : non supplicialis H.
E. aut desiderii aut operationis boni. Et quidem dixerit quis : non vindicabile E.
S ..aut desiderii aut operationis boni. Et quidem dicat aliquis : non est punienda S.
R. aut appetitus aut operationis boni. Et quidem dicat aliquis : non punibile R.
A. vel appetitionis vel operationis boni. At dixerit quispiam : non puniri meretur A.
F. aut appetitionis aut actionis boni. Dixerit vera quispiam : infirmitatem F.
P. aut appetitus aut actionis boni. Sed dicet quispiam : infirmitati P.
fJ.· ~ ri¡c; ÉfÉcrewc; 1¡ 1:7\c; évepyEill<; 't'OU d.yllGou. KllhoL ~lli"l 't'Lc;· oú 't'L[J.WfJ"l't'Ov [J..
L. aut appetitus aut actionis boni. Sed dicet quispiam : infirmitati L.
C. sive naturae sive desiderii sive operationis boni. Atqui dixerit nonnemo : infirmitatem minime C.
D. soit de désir, soit de force pour le bien. Mais, dira quelqu'un, . la faiblesse n'est pas D•.
ti. KATA TA J\OriA TA nPOCHKONTA nACIN AnJ\CUC ' ¡> OVK enAINETON 6.
H. (secundum sermones) commoda omnibus simpliciter, non est laudabile H.
E. (juxta eloquia) ea quae sunt oportuna omnibus simpliciter, non laudabile E.
S. ( secundum eloquia) omnibus simpliciter convenientia, non est laudabile S·
R. ( secundum eloquia) convenientia omnibus simpliciter, ·. non laudabile R.
A. (juxta scripturae fidem) dat omnibus omnino congrua,:.····'·. laudandum non est A.
F. ( ut sacra eloquia docent) omnibus simpliciter. convenientia tribuit, non est ignoscendum F.
P. divi'na· scripta tradunt) unicuique omnino ,. ea· quae illi- accomodata·, sfint, :. laudanda, non.·est P.
P-· xcx1:a 't& :AóyLil, 't& 1tpoo-l¡xov1:oc 1tacrw &1t:Awc;, oux e'ltcxwe'tov tJ.·
L. divina scripta -tradunt) unicuique omnino ea quae illi · accomodata mnt, ·. r laudanda non: est · L.
C. (juxta scripturam) omnibus omnino convenientia largitur, .. · laudanda non sunt C.
D. a tous, dit I'Écriture, ce dont tous ont. besoin, · 1 :; '. • • on ne peut approuver
• _ D.
3I8 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE QUATRIEME).
6. KAI nAPATPOnH KAI AnO$VrH KAI AnOnT<UCIC AN\A TAVTA M€N HMIN 6.
H. et mutatio et fuga et ruina. Sed ista quidem nobis H.
E. et irrationabilis conversio et fuga et casus. Sed haec a nobis quidem in his E.
S. et aversio et fuga et casus. Sed haec quidem a nobis in his S.
R.~ et aversio et fuga et casus. Sed haec quidem nobis R.
A. et avertamur et effugiamus atque decidamus per ignaviam nostram. Sed haec A.
F. diverteritque et effugerit atque ceciderit. V erum haec F.
P. depravatio, declinatio et prolapsio. Verum haec quidem a nobis P.
p.. X(XL 7t:xp:x-rpo7t7) X:XL cX7tOCfUj7j x:xt ci'ltÓ'It'tWCTL~. 'A AA. oc 't:xu't:x p.ev T¡p.~v p..
L. depravatio, declinatio et prolapsio. Verum haec quidem a nobis L.
C. et perversio et fuga prolapsioque. V erum haec C.
D. pas plus que leur profanation, leur perle, leur destruction. En voila assez sur ce point : D.
6. €N TOIC n€PI AIKAIOV KAI El€10V AIKAI<UTHPIOV KATA AVNAMIN IKAN<UC €1P€1CEl<U 6.
H. de justa et divina justificatione ( secundum virtutem) idonee autem dicitur a nobis ; H.
E. quae sunt de justa et divina justificationis observantia satis ( secundum virtutem) dicta sunt ; E.
S. quae sunt de justitia et divina justitiae observantia ( secundum virtutem) sufficienter sunt dicta ; S.
R. in his · quae de justa et divina justitiae observantia ( secundum virtutem) sufficienter sunt dicta ; R.
A. in his quae scripsimus de justitia judicioque divino satis (pro viribus) dicta sunt 3" A.
F. in libris de justo divinoque judicio satis a nobis (pro viribus) sunt exposita ; F.
P. in libro de justo divinoque judicio satis (pro virili parte) dicta sunt; P.
p.. €v 'tO~~ 7tept O~X:XLOU x:xt Gdou s~x:x~wn¡p(ou (x:x-roc oúv:xp.w) lx:xvw~ elpT¡aGw P.·
L. in libro de justo divinoque judicio satis (pro virili parte) dicta sunt ; L.
e. in tractatu de justo divinoque judicio satis a nobis (pro virili) sunt exposita ; e.
" D. nous l'avons traité (autant que nous pouvions) dans le juste jugement de Dieu. D.
6. KAEl HN lEPAN nPArMATIAN H T<UN AOri<UN MHEl€1A TOVC C0$1CTIKOVC KAI MHEl€1AN 6.
H. secundum sacram pragmatiam sermonum veritas contra sophisticos et veritatem H.
E. secundum quod sacram actionem eloquiorum veritas sophisticas et veritatem E.
S. in quo sancto negotio eloquiorum veritas sophisticas et injustitiam S.
R. secundum quod sacrum negotium eloquiorum veritas sophisticas R.
A. quo in sacro opere scripturae veritas sophisticas et injustitiam A.
F. in qua quidem sacra disputatione divinorum eloquiorum veritas sermones sophisticos F.
P. in quo quidem sancto instituto scriptorum divinorum veritas sophistarum rationes P.
p.. x:xG' ~v lep:xv 7tp:xyp.:xn~:xv T¡ 'tWV 'Aoyiwv ci).T¡GeL:x 'tOU~ aOCfLanxou~ x:xt ciOLXLClV p..
L. in quo quidem sancto z"nstituto scriptorum divinorum veritas sophistarum rationes L.
C. in quo sacro tractatu veritas eloquiorum sophisticas rationes e.
O. , Dans cet ouvrage sacré, la vérlté des Écrltures a ruiné, comme folies, D.
VINGTIEME SECTION : DIEU EST BON, D'OU VIENT DONC LE MAL? 319
6. KAI lllEVAOC KATA TOV <:)EOV 1\A/\OVNTAC EnEPPArHCAN WC nAPA<bPONAC 1\0rOVC 6.
H. et mendacium adversus Deum loquentes quae runati sunt dissapientes sermones. H.
E. et falsitatem contra Deum loquentes infirmavit tamquam perverse sapientes rationes. E.
S. et mendacium contra Deum loquentes contrivit sicut insipientes rationes. s.
R. et mendacium de Deo loquentes contrivit ut insipientes sermones. R.
A. ac mendacium contra Deum loquentes rationes ut stolidas omnino confutavit et repulit. A.
F. inique mendadterque contra Deum loquentes tamquam delirantes confutavit et repulit. F.
P. et quae iniquitatem atque mendacium in Deum dicunt ut stultas refellit. P.
fl-. xat tJ¡eüoo¡; xa-r<X -roü 8eoü Aa),oüv-rac; &.7teppá.7t~a-e.v wc; 7taplirppovac; "Aóyouc;. f'-.
L. et quae iniquitatem atque mendacium in Deum dicunt ut stultas refellit. L.
C. quae injustitiam mendaciumque Deo impingunt tamquam plane impías et sto/idas elisit. C.
D. les motifs invoqués par les sophistes qui accusent Dieu et d'injustice et de mensonge. D.
6. AITION úlC TúlN KAKúlN ANAITION úlC nPONOIA KAI ArAEIOTHC nANT€J\HC KAI VnEPBAJ\J\OVCA 6.
H. causa, sicut malorum incausalitas, sicut providentia et benignitas universalis, et supereminens H.
E. causale, ut malorum non causale, ut providentia et bonitas universalis, et superans E.
S. causa, sicut malorum non causa, sicut providentia et donatrix boni perfecta, et supergrediens S.
R. causa, ut malorum non causa, ut providentia et bonitas perfecta, et superexcedens R.
A. causa, ut malorum non causa, ut providentia et absoluta bonitas, et quae sunt A.
F. causa, ut mali nullíus causa, ut providentia et bonitas universa, et quae sunt F.
P. causa, ut mali nullíus causa, ut providentia et bonitas perfecta, quaeque tam P.
W~ npÓvOLCl x~Ú ayCl6Ón¡~ 'ltClY't"EA'lÍ~,
,, ( - - ' 1
p.. :XL't"LOV, W~ 't"WV XClXWY ClYClL't"LOY, x<>:l Ú7tep6cí.Alouaa. p..
L. causa, ut malí nullíus causa, ut providentia et bonitas perfecta, quaeque tam L.
C. omnium, ut nullíus mali causa, ut providentia et bonitas absoluta, quaeque omnia C.
D. ne produit aucun mal, est Providence et toute Bonté, surpasse ce qui D.
6. TA ONTA KAI OVK ONTA KAI TA KAKA KAI THN EAVTHC CT€PHCIN 6.
H. exsistentia et non exsistentia, et mala et ípsius privationem bonam H.
E. exsistentía et non exsistentia, et mala et suam privationem bonam E.
S. exsistentia et non exsistentia, et mala secundum ipsius privationem ad bonum S.
R. entia et non entía, et mala et sui ípsius privationem R.
A. et quae non sunt omnia superans, et mala secundum boni privationem in bonum A.
F. et quae non sunt omnia supereminens, mala quoque et suí ipsius privationem quadam affi- F.
P. ea quae sunt quam quae non sunt superat, et mala bona facit suique P.
P.· 't"Ct OVO:Cl XCl~ 't"Ct oúx OVO:Cl, XClL -rilt x~xilt XClL -.T¡v ÉClun¡~ a't'ÉpT)an p..
L.· ea quae sunt quam quae non sunt superat, et mala bona facit suique L.
C. tam quae sunt quam quae non sunt superat, et mala suique privationem bona C.
D. est et ce qui n'est pas, tire le bien meme du mal et de l'absence de D.
6. ArAEIHN OVCAN nACIN €CI>€TON KAI €PACTON KAI ArAnHTON KAI OCA AJ\J\A 6~
"'
6. EN TOIC €MnPOCEI€N' O AJ\HEIHC An€4€1:::€N úlC' OIMAI J\OrOC
H.alía in initiis suis vérus ostendit · ( ut puto) sermo. · ·
E.alia in his palam vera ostendit (ut arbitror) ratio.
S.alía in prioribus verus sermo demonstravit.
R.alía in his quae antea verus ostendit sermo ( ut existimo). ·
A.alía. in superioribus verax ( ut reorf oratío demonstravit-~ ,
F.quaeé in superioribus verax ( ut arbitror) ratio: demonstravit~ . ,\. ., ;, .
'·' ! P.quáe·: supra vera démonstravit: ( ut.' mihi videtur) .orátiO~ 1·.',;\:!: ·., ·.·.
P.· ÉY' TOtG; ep.npocrOsv' ó dh¡Ol¡G; dnéosLesv (w~ otp.Clt) ).óyo~.
L~ quae• supra vera demonstravit ( ut mihí' videtur) oratio . . ; . .: :
C. alía in superioribuS verax ( uti reor) oratio demonstravit.
D. ntai'qué dans les pages· précédentes~ en plefnl accórd (ce semble) ave~ la vérité •
.. . .
~ '
VINGT ET UNIEME SECTION DIEU EST L'ETRE QUI PRODUIT TOUT ETRE. 321
6. METEITEON A€ NVN EnJ THN ONTWC OVCAN TOV ONTWC ONTOC 6€01\0riKHN 6.
H. Transeundum autem nunc in vere exsistentem vere essentis theologicam substantiae H.
E. Transeundum autem nunc in vere exsistentem vere entis theologicam essentiae E.
S. Transeundum autem est nunc ad vere exsistentem vere exsistentis Dei theologicam S.
R. Transeundum autem nunc ad vere exsistentem ad vere entis theologicam substantiae R.
A. Transeundum jam ad eminentissimam ejus qui vere est substantialem appellationemjuxta theologiae A.
F. Transeundum vero nunc est ad ipsam apud theologos entis ipsius vere exsz"stentem F.
P. Nunc ad divinum quod vere est ejus qui vere est nomen P.
P.· i\kn'tÉov óe vuv É7tL TI¡v Óvtw<; ouo-(l(v 'tOU Óv'tw<; Óv'to<; Oeo"Aoy~xl¡v p..
L. Nunc ad divinum quod vere est ejus qui vere est nomen L.
C~ Modo transeundum est ad theologicum nomen entis vere C.
D. 11 est temps de passer au nom divin de J'etre, nom possédé vraiment par qui D.
!l. • KAI rAP H TArA00V 0Ec.lNVMIA TAC OMC TOV nANTc.lN AITIOV nPOO.AOVC EK<IJAINOVCA;.
H. Etenim benigni Dei nominatio omnes omnium causae processus manifestans, ·. . . .
E. Etenim optimi divina nominatio tatas omnium causalis processiones manifestans,
S. Etenim boni Dei nominatio tatos causae omnium processus manifestans,
R.Etenim per-se-boni divina nominatio tatos omnium causae processus manifestans,
A.Nam boni quidem divina appellatio causae• omnium processus omnes exponens,. ., ,. , '·,
F.· ·.· . Divina saneiappellatio boni .: cunetas ipsius.~ omnium causae processiones explicans,.•:·· •
'P. . .~.>Etenim divinum:.boni1nomen>,. • ¡. universos. omnium: auctoris. progressus explicans, · · ·
p.. Kat yb.p. 1¡ 't'd.ya.ao~ Gewwp.(a. 't2x.~ 8'A~c; 'tOO 1tá.v't'wv a.hiou 1tpÓooou~ Éxrpa~voucra..; •. " ~"::
L ..· . .. Etenim·· divinum boni· nomen ... universos; omnium auctoris progressus. explicans, . . '" .,., ,\1.
C. : Si quidem nomen boni de Deo . · : dt;clarat omnes emanationes auctoris omnium, · ' ..... ·;:o,· \( .
D. Le nom divin de. Souverain Bien exprim\( toutes communications de la Cause., génér~le,; d)~: · ; ·
1
VINGT ET UNIEME SECTION : DIEU EST L'ftTRE QUI PRODUIT TOUT ftTRE.
6. : KAt VnEP TA ONTA KAt vnep TA OVK ONTA ECTtN H A€ TOV ONTOC EtC nANTA 6.
H. et super exsistentia .et super non exsistentia est. Si autem est in omnia H.
E. et super exsistentia et super non exsistentia est. Haec vero entis in omnia E.
S. et super exsistentia est. S.
R. . et super entia et super non entia est. ·. Quae autem entis in omnia R.
A. et super omnia quae sunt et quae non sunt eminet. A.
F. et super ea quae sunt ac super illa quae non sunt exsistit. Ipsius vero entis appellatio per omnia F.
P. atque ea quae. sunt et ea quae non sunt superat. Ejus autem quod est nomen ad ea quae P.
P.· xat t11tsp -ra ov-rrx, XClL Ún:ep -;-a oúx OV'rCl. écn:iv. ' ' ,' ,, 'H oe 'rOU o·do'Ó t:l'Ó n:c:iv-ra p..
L. atque ea quae sunt et ea quae no~ sunt superat. Ejus autem quod est nomen ad ea quae L.
C. estque supra ea quae sunt et supra ea quae non sunt. Nomen autem entis ad omnia C.
D. il domine ce qui est tout comme ce qui n'est pas. Le nom d'@tre suppose D.
'\
6. EtC nANTA TA ONTA EKTEtNETAt KAt VnEP TA ONTA' 'ECTtN' ·w A€ THC CO<IltAC
" /•;·;:::·; 6.
H.in omnia exsistentia extenditur, et superomnia'exsistentiai'est.· ., .. ,,,Sapientia etiam · H.
E. in omnia viventia extenditur, et super viventia est: · Ipsa dein sapientiae E.
S. ad omnia viventia extenditur, et super viventia est. . Sapientiae vero S.
R. in omnia vive11tia extenditur, et super viventia est. Quae• autem sapientiae R.
A. ad viventia, cuneta. porrigitur, · et supra. viventia est. ·.·.·: Sapientiat 1 'quoque appellatio . A.
F.· per\viventia'. ~uncia; diffunditur, ac super viventia\ viget),, .'.:: Sapientiae .tandem denominatio · ·F.
P. cid 'omnia ·qiide; $unt p'ertinet;: atque ·. o~ia quae vimtiit. 'túp~fl4~ li ·::!h)i::· SapieftÍiae rautem'>'V\': ·, · .. P.
P.· e:t'Ó n:CÍV'tiX 'rOC SWV't'Cl éx-re(ve't'Cl.L, ' xa:t tÍ1tepi -r& l;wncí EO"'tw·;•if;'·¡ ·,;/•i i,:. 'Ht oe:'.'ti¡c; aocpiac;:' . P:·
L. ad omni'a: quae sunt pertinet; , · ~tquei 'omnia quae· vivunt. super~t~ v. ;, : \;.i,. Sa)!ierztiae autem' ' · L.
C. ad · omnia viventia tenditur, ·'. · et supra· viventia ·est;•. ·· · NOmiizatio·.; Dei a sapientia · C.
D. fait:'appel al tous les vivants,. ·· et domine les· vivantS'.:' /,~., 1, • Le, nom. de Sagesse ;·.' 1 D.
' \ \(; ' ~ 1
i , • l ' ' ' ' 1 ' ' ' •' 1 r ~ , ' • '
1
''
- ------ - - - - - - -
'
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. EIC nANTA TA NOEPA KAI 1\0riKA KAI AIC0HTIKA EKTEINETAI KAI VnEP nANTA TAVTA ECTI 6.
H. in omnia intelligibilia et rationabilia et sensibilia extenditur, et super omnia ista est. H.
E. in omnia intellectualia et rationalia et sensualia extenditur, et super haec omnia est. E.
S. ad omnia intellectualia et rationalia et sensibilia extenditur, et super omnia ista est. S.
R. in omnia intellectualia et rationabilia et sensitiva extenditur, et super omnia haec est. R.
A. ad spiritualia omnia et rationalia sensibiliaque pertenditur, et super haec omnia est. A.
F. per omnia intellectualia rationaliaque et sensualia propagatur, et haec omnia superat. F.
P. ad omnia quae mentem rationem sensumque habent pertinet, vincitque eadem omnia. P.
p.. et.; ná\1-;ot 'tcX voep& xcx..t AoyLx& xotl. otia6·r,nx& éx-;eC\IE'totL,. XCIL Ú1tEf 7tcZ\I'tCl 'tCIÜ'tá ÉO"'tL. p..
L. ad omnia quae mentem rationem sensumque habent pertinet, vincitque eadem omnia. L.
C. porrigitur ad omnia quae intelligunt, quae ratiocinantur, quae sentiunt, et supra omnia ista est. C.
D. fait appel a tout ce qui pense, raisonne ou sent, il domine tout ceci. D.
6. TAVTAC OVN O 1\0rOC VMNEICAI n00EI TAC THC nPONOIAC EKc()ANTOPIKAC 0EúlNVMIAC 6.
H. Haec ergo sermo hymnizare amat providentiae demonstrales Dei nominationes ; H.
E. Has ergo ratio laudare desiderat providentiae manifestativas divinas nominationes; E.
S. Istas igitur providentiae manifestativas Dei nominationes sermo laudare desiderat; S.
R. Has igitur sermo laudare desiderat providentiae manifestativas divinas nominationes / R.
A. Has itaque laudare nostra cupit oratio, quae providentiam explicent divinas appellationes; A.
F. Has itaque sermo noster divinas appellationes, divinam providentiam explicantes, celebrare desiderat; F.
P. Haec igitur divina nomina, quae providentiam enuntiant, sermo noster laudare cupit 3• P.
-P.· TotÚ'tCI<; OU\1 Ó :Aóyo<; Úp.YiicrotL no6eL' 'tcX<; 't7i<; npo\loCCI<; Éxcpotv'topLx~<; 6ewwp.f.ot<;' P.·
L. Haec igitur divina nomina, quae providentiam enuntiant, sermo noster laudare cupit ; L.
C. Has igitur Dei nominationes, quae providentias Dei aperiunt, propositum est praedicare; C.
D. Cet ouvrage a done pour dessein de célébrer les noms divins qui donnent un aspect de la Providence; D.
fí. KAI COc()IAN ,THC AVTONVnEPOVCIOV 0EOTHTOC EnArr€1\1\ETAI THC VnEP nACAN ArAeOTHTA 6.
H. et sapientiam supersubstantiali Deitate annuntiatur, super omnem benignitatem H.
E. et sapientiam per se superessentialis Deitatis promittit, quae est super omnem bonitatem E.
S. et sapientiam per se substantialis Deitatis, quae est super omnem bonitatem S.
R. et sapientiam ipsius supersubstantialis Deitatis repromittit, super omnem bonitatem R.
A. ac sapientiam supersubstantialis ipsius Deitatis pollicetur eloqui, quae super bonitatem, A.
F. atque sapientiam superessentialis Deitatis ipsius, super omnem bonitatem, F.
P. se expressurum esse pollicetur, quae eadem omni essentia silperior est . ·' '· \. P.
P.· XCIL crocpf.ocv 'ti¡<; CIÚ'tOÜ7tEfOUO"tOU ee¿·n¡'tO<; ÉnCiyyÉAAE'tCIL, . ' ~<; Ú1tEfJ 7taO"CIV d.¡CI6ÓTI¡'tCI p..
L. se expressurum esse pollicetur, quae eadem omni essentia superior est ·'· L.
C. divinitatis bonitatem et essentiam et vitam et sapientiam, quae supra omnem bonitatem C.
D. de la Divinité, qui est elle-m~me inconcevable, .·... ·. qui demeure plus haut que toute D.
1
VINGT ET UNIEME SECTION : DIEU EST L'ETRE QUI PRODUIT TOUT ETRE.
6. KAI 0EOTHTA KAI OVCJAN KAI COCI>IAN KAI Zc..>HN EN AnOKPVCI>OIC c..>C TA 1\0JnA CI>HCIN 6.
H. et deitatem et substantiam et sapientiam et vitam in occultis ( sicut cetera, inquam) H.
E. et deitatem et essentiam et sapientiam et vitam in occultis ( ut eloquia dicunt) E.
S. et deitatem et substantiam et vitam et sapientiam in absconditis (sicut eloquia dicunt) S.
R. et deitatem et substantiam et vitam in absconditis ( ut eloquia aiunt) R.
A. deitatem et substantiam vitamque et sapientiam in occultis ( ut scriptura ait) A.
F. deitatem, essentiam, vitam, sapientiam in occultis ( ut eloquia tradunt) F.
~ a~m abstruso ( ut scripta divina tradunt) P.
P.· xor:t GsÓ't7¡'trx xrxt oua[rxv xrxt 0'09LCX\I xrxt swJÍv ev &noxpúrpo~c; (wc; -.oc A.óy~ci rpY¡a~v) p..
L. atque in abstruso ( ut scripta divina tradunt) L.
C. et divinitatem et essentiam et sapientiam et vitam in absconditis (ut eloquia tradunt) C.
D. bonté, divinité, essence, sagesse et vie, fixée daos le secret ( comme disent D.
',':·:
1 ~
~ J rt ¡ 'l'' ;U '' \ ' ~~~~·~ \áí~Í,, •"~< '• ~ i)
1
, 1 , 1 n ~ , 1 , , l
6. TWN OVCIAC KAI ZWHC KAI NOV KAI 1\0rOV KAI AIC0HCEWC MET€11\H<IIOTWN 6.
H. substantiae et vitae et mentís et verbi et sensus suscipientibus. H.
E. essentiae et vitae et intellectus et rationis et sensus percipientium. E.
S. his quae substantia et vita et ratione et sensu participant. S.
R. substantia et vita et intellectu et ratione et sensu participantium. R.
A. iis quae substantiae ac vitae et mentís et rationis et sensus capacia sunt. A.
F. omnibus quae essentiae, vitae, intelligentiae, rationz"s, sensus quoquo modo participant. F.
P. earum rerum omnium quae sunt essentiae, vitae, mentís, rationis, sensus compotes. P.
p.. TWV oúaicx~ xcxt ~w·~~ xcxt vou xcxL 'Aóyou xcxt cx~ae1¡aew~ p.ETELA"fl~ÓTWV. p..
L. earum rerum omnium quae sunt essentiae, vitae, mentís, rationis, sensus compotes. L.
C. iis quae substantiam et vitam et mentem et rationem et sensus participant. C.
D. pour ceux qui ont une part d'~tre, de vi e, de connaissance ·intellectuelle, raisonnable ou sensible. D.
6. OVK AMO .t.E EINAI TArA00N <IIHCIN KAI AMO TO ON KAI AMO THN ZWHN 6.
H. Non aliud autem esse bonum inquit et aliud ens et aliud vitam H.
E. Non aliud autem esse optimum dicit, et aliud ON, et aliud vitam E.
S. Non autem aliud esse bonum dicit, et aliud exsistens, et aliud vitam S.
R. Non aliud autem esse per-se-'bonum aiunt, et aliud ens, et aliud vitam R.
A. Non autem aliud esse bonum docet, aliudque quod est, et aliud vitam A.
F. Non tamen aliud esse bonum ipsum asserimus, aliud ipsum ens, aliud vitam F.
P. Sed non aliud esse ipsum bonum dicimus, aliud id _quod est, aliud vitam P.
p.. Oúx ri.')J,o oE: dv::r.L •<iycxeov cpr¡ai, xcxt G.A'Ao To o" 1 "') y ' '
XCXL CXA ,Q '1"11\1 .,W.Ij\1 p..
L. Sed non aliud esse ipsum bonum dicimus, aliud id quod est, aliud vitam L.
C. Non dicit haec nostra tractatio aliud esse bonum, et aliud ens, aliudque vitam C.
D. D'ailleurs il ne dit pas que le Bien est une chose, I':Í::tre une autre, la Vie ou la Sagesse D.
6. H THN CO<IIIAN OV.t.E nOMA TA AITIA KAI AMWN AMAC nAPAKTIKAC 0EOTHTAC 6.
H. aut sapientiam, neque piures' esse causas et aliis alias ductales deitates, H.
E. aut sapientiam, neque multa causalia et aliorum alias creatrices deitates, E.
S. aut sapientiam, neque multas. causas et aliorum alias productivas deitates, S.
R. aut sapientiam, neque multas causas et. aliorum alias adductivas deitates, R.
A. sive sapientiam, neque piures causas et aliorum alias effectrices deitates, A.
F. veZ sapientiam, neque multas esse causas deitatesque alias opifices aliorum, F.
P. aut ·sapientiam, nec multas causas aliasque aliorum divinitates quae res in lucem proferunt, P.
.
p.. Y¡" 'l""lj\1 O"O~LCXV,
' -.;uóE: noA'A& -:& cxt-:~cx XCXL !i.AAW\1 !J.')..J,cx~ ncxpcxxnxct~ eeÓTY¡TCX~. P.·
L. aut sapientiam, nec multas causas aliasque aliorum divinitates quae res in lucem proferunt, L.
C. et sapientiam, neque multas causas et· alias aliorum effectrices divinitates, C.
D. une autre, ni qu'il y a plusieurs Principes ou: plusieurs Déités, causes réciproques les unes D.
6. TAC OMC ArA0AC nPOOAOVC KAI TAC nAP HMCUN E~MNOVMENAC 0ECUNVMIAC 6.
H. omnes benignos processus, et a nobis hymnificatas Dei nominationes ; H.
E. totas optimas processiones, et a nobis laudatas divinas nominationes ; E.
S. omnes bonos processus, et a nobis laudatas Dei nominationes; S.
R. totos bonos processus, et a nobis laudatas divinas nominationes ; R.
A. bonos processus omnes, et eas quae celebrantur a nobis divinas appellationes; A.
F. bonos processus omnes, divinasque appellationes celebratas a nobis ; F.
P. progressus benignos omnes, divinaque a nobis laudata nomina ; P.
p.. •!l~ B'Aoc~ dyocG&~ 7tpoóoouc;, xoct ·:7.~ 7tocp' i)p.wv li~up.voup.évocc; Gewvup.Lcxc;. p..
L. progressus benignos omnes, divinaque a nobis laudata nomina ; , L.
C. universas bonas emanationes, et nominationes Dei a nobis laudatas; C.
D. unique cause tous les bons effets, et mérite tous les noms divins que nous avons chantés : D.
o. KAI THN MEN EINAI THC nANT€1\0VC TOV ENOC 0EOV nPONOIAC EK<MNTIKHN TAC A€ 6.
H. et esse quidem omnimodae unius Dei providentiae demonstrativam, eas autemH.
E. et esse quidem universalis unius Dei providentiae manifestativam, quasdam autem E.
S. et hanc quidem esse perfecte unius Dei providentiae manifestativam, quasdam autem S.
R. et hanc quidem esse omnino perfecte unius Dei providentiae manifestativam, has autem R.
A. et hanc quidem omnino unius Dei providentiae esse enuntiatricem, alias vero A.
F. et alía quidem appellatione universam unius Dei providentiam explicari, aliis vero F.
P. atque unum quidem generalem unius Dei providentiam declarare, alia autem P.
p.. xcxt -rl¡v p.ev dvcxL •1íc; 7t(Í'\I't"EAouc; -rou evo.; 8eoÜ 7tpovo(cx.; éxrpcxv·nxf¡v, -r&.; óe p..
L. atque unum quidem generalem unius Dei providentiam declarare;, alía autem L.
C. atque unam quidem esse quae totam providentiam unius Dei declarat, alias vero e.
D. et celui qui déclare la providence universelle du Dieu unique, et ceux qui font D.
6. AN0 OTOV TOV ONTOC THN ZCUHN KAI THC ZCUHC THN o.
H. pro isto, essente vitam et vitaH.
E. contra hoc, eodem exsistente excedente vitam et vita E.
S. quare, exsistente excedente vitam et vita S.
R. pro quo, ente vitae et vitam R.
A. cujus rei gratia, cum esse vitam, vitaque A.
F. piam hunc in modum : quidnam in causa est ut, cum ens quidem vita sit amplius, vitaque F.
J'. cur, cum essentia latius pateat quam vita, et vita P.
dvG' lhou, . -roü ó'v-:-oc; -r1¡v ~wl¡v xcxt -r1¡.; ~w7íc; -r1¡v p..
V.·
L. cur, cum essentia latius pateat quam vita, et vita L.
c. cur, cum ens quam vita, vitaque C.
D. d'oit vient qu'il y a plus d'@tre que de •, vie; D.
·~
1
' ' l 1 1
o. TúlN 1\0riKúlN 01 NOEC VnEPEXOVCI KAI nEPI 0EON EICI KAI MA/\1\0N AVTúl n/\HCIAZOVCI o.
H. rationabilibus mentes supereminent, et erga Deum sunt et magis ei approximant; H.
E. rationalia .intellectus supereminent, et circa Deum· sunt et ma.gt."s ei· appr.opinquant; E.
S. rationabilibus mentes excellunt, et circa Deum sunt et magis ipsi·'propinquant; S.
R. rationalibus intellectus superexcellunt, et circa Deum sunt et magi$. ipsi approximant ,· . R.
A. nalibus angelici spiritus praecellunt, et circa Deum sunt magis quae illi plus appropinquant ,· A.
F. nalibus vero ipsi similiter intellectus, qui et circa Deum versantur propinquioresque exsistunt ; F.
P. quae ratione utuntur 'lnentes praestant, ac circum Deum sunt eique propiores ; P.
p.. 'rWV "Aoy~xwv ol vóe~ Únepizoua-~, XIXL nept 8e:óv eia-~ xa;t p.iAAov rxth<jí nAT}a-~á~oua-~- p..
L. quae ratione utuntur mentes praestant, ac circum Deum sunt ·eique propiores ; L.
C. rationalibus ipsi spiritus antecellunt, et circa Deum versantur: illique magis. appropinquant; C.
D~ raisonnables aux natures. spirituelles, qui,. elles,· environnent Dieu et sont plus proches de Lui? . D.
6. 01 0€101 NOEC VnEP TA 1\0JnA ONTA KAI ZWCIN VnEP TA Al\1\A ZWNTA KAI NOOVCIN 6.
H. divinae·, mentes· super cetera essentia, et vivunt super alia viventia, et intelligunt H.
E .. divini animi super reliqua exsistentia, et vivunt super alía viventia, et intelligunt E.
S~ divitiaec mentei. súper reliqua . exsistentia, et vivunt super reliqua viventia, et intelligunt S.
R. divini\ intellectus super reliqua entia, et vivunt super alia viventia, et intelligunt R.
A. divini spiritus supra reliqua. quae subsistunt, et vivunt supra viventia reliqua, intelliguntque A.
F~. divini et sunt super· cetera quaecumque sunt, et vivunt super viventia cetera, et intelligunt F.
P. mentes et essentia cetera quae sunt superant, et vita alia quae vivunt antecedunt, et intelligentia P.
P.· ol Ge~oL:.vÓE9 Ú1tep "IZ AOL'ltiZ OV't"IX, xat ~waw imep 't"a aAAa ~WV't"IX, XIXL \IOOUO'L P.·
L. mentes et., essentia cetera quae sunt superant, et vita alia quae vivunt antecedunt, et intelligentia L.
C. spiritus. entitate· sua ceteris· entibus antecellant, excellentiusque vivant aliis viventibus, et intelligant C.
D. esprits,.onf..·um @tre· meilleur. que tout autre, ont une vie meilleure que tout autre, entendent et D.
6. KAI riNWCKOVCIN.VnEP AIC0HCIN 1 KAl 1\0rON ·,; '- • ·. KAI nAPA nANTA 6.
H~ et cognoscunt super sensum et sermonem; et de omnibus H.
E. et cognoscunt super sensum et rationem, ' et ultra omnia E.
S. et cognoscunt super sensum et rationem, ... · et plus quam omnia S.
R. et cognoscunt super sensum et rationem, et praeter omnia R.
A. et agnoscunt supra sensum supraque rationem, et super omnia A.
F. cognoscuntque super sensum atque rationem, ac prae ceteris omnibus F.
P. cognitioneque vincunt ea quae sensum ac rationem habent, '. ' · et praeter omnia. quae. P.
. : P.: xat,:ytv~~ouaw imep·. ataG71aw x~L lóyov,. \ ,,, ... , ' .: • . i xat 1tap& mi'v't"IX p.;
L. cognitioneque vincunt ea quae sensum ac rationem habent, ·'. ,.,. : '> ·í. ·' • et praeter omnia . quae. L'.
C. cognolcanti]ue supra sensum ac rationem, , ., . , · ... et prae cunctis entibus C.
D. m@me (connaissent. mieux'r que ne le permettent les sens et la raison;. · et, plus que tous les D.
1 '1'.·:·:'.
1
6. TA ONTA TOV KAI\OV KAI ArAeOV Eci>IENTAI KAI METEXOVCIN AVTOI MAMON 6.
H. quae sunt boni et benigni appetunt et participan/, ipsae magis H.
E. exsistentia bonum et optimum appetunt et participant, ipsi magis E.
S. exsistentia pulchrum et bonum desiderant et eo participan/, ipsae magis S.
R. entia pulchrum et bonum appetunt et participant, ipsi magis R.
A. quae sunt pulchrum ac bonum desiderant ac capiunt, ipsi magis A.
F. pulchrum bonumque desiderant atque participan/, nimirum ipsi magis F.
P. sunt id quod pulchrum est ac bonum expetunt ejusque sunt participes, projecto eae magis P.
p.. "'& ov'rrx 'roÜ xrx.),oü xor.:t &y(J.6ou ~rpLEV'r7.L XCXL fLE'rÉxouaw, otU'rOL p.<iAAÓV fL·
L. sunt id quod pulchrum est ac bonum expetunt ejusque sunt participes, profecto eae magis L.
C. pulchrum et bonum appetant, participen/que, hoc utique viciniores C.
D. étres, désirent le Beau et Bien, possedent le Beau et Bien, ces esprits sont plus D.
6. EICI nEPI TArAeON 01 nEPICCú>C AVTOV METEXONTEC KAI n/\EIOVC KAI MEIZOVC 6.
H. sunt erga benignum, quae superflue ejus participantes sunt, et piures et majares H.
E. sunt circa optimum, abundantius ipsius participantes, et piures et majares E.
S. sunt circa bonum, abundanter ipso participantes, et plura et majara S.
R. sunt circa per-se-bonum, abundantius ipsis participantes, et plus et majares R.
A. circa bonum sunt, ut qui eo uberius fruuntur, majaraque A.
F. versantur circa ipsum bonum, qui et hoc uberius perfruuntur, ac plura insuper et majara F.
P. pra_esto sunt Deo, quae abundanter eo participant, pluraque ac majara P.
p.. ELaL 7tEpt "a.ytl66v, ol 7tEp~aaw~ rx.Ú":"ou p.E-rÉxov-re~. ·, X(J.L 1tAdou~ xcx~ p.d~ou~ p..
L. praesto sunt Deo, quae abundanter eo participant, pluraque ac majara L.
C. bono sunt, quo luculentius illud participantes, piures etiam et ampliares C.
o. pres du Bien, paree qu'ils L'ont plus abondarnrnent et tiennent de Lui des dons D.
6. E::: AVTOV Aú>PEAC EI/\Hci>OTEC ú>CnEP KAI TA /\OinA Tú>N AIC9HTIKú>N VnEPEXEI 6.
H. ex ipso munerationes suscipientes ,· sicut et aliae sensualium supereminent, H.
E. ex eo donationes accipientes; sicut et. cetera sensualium superant, E.
S. ex ipso dona possidentes; sicut et rationalia sensibilibus excellunt, S.
R. ex ipso Deo donationes accipientes ; quemadmodum rationalia sensibilibus superexcellunt, R.
A. ex ipso dona percipiunt; sicuti et rationalia sensu praeditis eminent, A.
F. illinc munera perceperunt ; quemadmodum et rationalia solo sensu utentibus eminent, F.
P. ab eo acceperunt munera ; quemadmodum etiam ea quae ratione utuntur iis quae sensum P.
P.· ~~ cxthou owpe&~ ELA'l'\cpÓ-re¡¡. 1':la1tEp xcxt -:;,X 'AoyLx<X -rwv cx\ah.-rLxwv Ú7tep€xe~. p..
L. ab eo acceperunt munera ; quemadmodum etiam ea quae. ratione utuntur iis quae sensum L.
C. ab ipso dotes acceperunt; sicut etiam rationalia sensitivis antecellunt, C.
D. plus nornbreux et plus grands. ~ · ·, . Les étres raisonnables ,l'emportent sur les. sensibles, D.
6•. <:. ene1 ÁH KAI nePI TOVTú>N €JnOMEN : . : ·; .~EP€ TArA60N ú>C ONTú>C KAI 6.
H. Quoniam quidem et de istis diximus, :·,, duc benignum sicut vere est et H.
E. Quoniam quidem et de his ·diximus, · · age optimúm itt vere est et E.
S. Qttoniam autem et. de istis diximus, age bonum sicut vere exsistens et S.
R. Quia et de his diximus, . · age per-se-bonum ut bene ens et R.
A. Quoniam vero et,. de., his•, satis dictum est, . age .bonum ,ipsum ut veraciter ens et omnibus A.
F • ., Quoniarn_ verq.' de :'&,i.;<,s~t~s..dixz'mus, ·· age bonum iPsum~ ut vere ens
atque his. quae sunt: F•
P. ,•, •; ·,1 • !:f,uja. et~lf:m,, ,~e(#,,~ ;-l{i~'f';'f!~' ..';'·,. .. , ~· aee. ipP,m: b~uf!J ut .'.'l)er~ est atqf.re. \Jli.:, essenti~'.i P,•.
p.. · E1teL óe xa.L ¡,7tepL~SOtJ't"WV EL'l'op.e.v,:· . ·. í · · · !· .... ~· :!~:,;. ,;<:::::r¡epe "~Y.~Oóv:.w; óv-.wt'ov *~~:~ .·
L. . Quia etiam, ~/ his, diximus; •·· .... age ipsu~ bor,ium ut vere .est atque ut 'éssentiae, L:
C. Quoniam vero · ~ti~m . de· his. diSseruimus, ,,.,·agénd,jr/t.·· ~onum tamquam 'lJere exsistens, et, C.
D. . Mais. nous ávons déja· traité ceci. Chantons plutot le.. Souverilin Bien, ,en tant · qu·'~l ¡-~~ti D.
332 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. TúlN ONTúlN AnANTúlN OVCJOnOJON ANVMNHCúlMEN O toN OAOV TOV EINAI KATA AVNAMIN 6.
H. exsistentium omnium substantificum hymnizemus. Qui est omnis essentis secundum virtutem H.
E. exsistentium omnium substantificum laudemus. Qui totius esse secundum virtutem E.
S. exsistentium universorum substantificum laudemus. Quod totius esse secundum virtutem S~
R. entium omnium substantificum laudemus. Quod est totius esse secundum virtutem R.
A. quae sunt substantiam largiens laudare pergamus. Ipse qui est essentiae totius A.
F. omnibus essentiam tribuens jam laudemus. Ipse qui est totius esse per potentiam F.
P. omnium quae sunt auctorem causamque laudemus. Qui est universae totiusque essentiae potentia P.
¡J.. -rwv ó'v-rwv &mí.v-rwv ouaLonoLÓv, &vup.v-/¡awp.ev. 'O wv ó'Aou -rou dvcn x:x-r& Oúvocp.Lv p..
L. omnium quae sunt auctorem causamque laudemus. Qui est universae totiusque essentiae potentia L.
C. reritm omnium substantias efficiens laudemus. Qui est universae essentiae possibilis C.
D. l'ttre. véritable, qui donne l'étre a tout ce qui est. Celui qui est est la cause inconcevable D.
El. VnEPOVCJON ECTIN VnOCTATHC AITIA KAI ANMJOVPrOC ONTOC VnAP:::EúlC VnOCTACEúlC 6.
H. substantiale est subsistens causa, et opifex exsistentis, substantiae, subsistentiae, H.
E. superessentialem est subsistens causa, et creator exsistentis, subsistentiae, substantiae, E.
S. supersubstantialem est substantificatrix causa, et creatrix exsistentis, mentis, personae, S.
R. supersubstantiale et substantificatrix causa, et conditrix entis ·exsistentiae hypostasis, R.
A. supersubstantiali virtute júndatrix causa est, atque opifex exsistentis subsistentiae, substantiae, A.
F. essentia superiorem causa substantifica est, ' atque opifex entis, exsistentiae, substantiae, F.
P. quae· essentiam superat auctor est et causa, effectorque ejus quod est, ejus quod cohaeret, P.
p.. ÚnepoÚaLÓ~ E'l"'t'L ÚnoaT<hL~ oct-rioc, xoct 0'1\p.Loupyo~ ó'v-ro~, únap~ew~, imoa't'aaew.;, p..
L. quae essentiam superat auctor est et causa, effectorque ejus quod est, ejus quod cohaeret, L.
C. supernaturalis causa substantialis exsistit, et effector entis, exsistentiae, personae, C.
D. de toute la réalité possible de l'étre ; 11 est le créateur de l'étre, de l'existence, de l'hy- D.
.. ,,
VINGT ET UNIEME SECTION DIEU EST L'ETRE QUI PRODUIT' TOUT ETRE. 333
6. TOJC onwcovN ••• rJNOMENOIC 6.
H. ergo ... . .. factis. H.
E. utcumque ... ... factis. E.
S. quocumque modo exsistentibus, generatio quocumque modo genitis. S.
R. qualitercumque exsistentibus, generatio qualitercumque factis. R.
A. iis quae quomodolibet sunt, et generatio iis quae quomodocumque gignuntur. A.
F. his quae quomodolibet sunt, generatio his quae quoquo modo gignuntur. F.
P. eorum quae quoquo modo sunt, ortus eorum quae quomodocumque oriuntur. P.
P.· 't"O L~ Ó7tW croüv oucr~' jÉVEO"L~ 'rOL~ Ó7tWO"OUV ¡wop.ÉvoL~. p..
L. eorum quae quoquo modo sunt, ortus eorum quae quomodocumque oriuntur. L.
C. iis quae quoquomodo sunt, generatio quoquomodo genitis. C.
D. les choses, quelles qu'elles soient, la production de tout ce qui se produit en tout genre. D.
6. EK TOV ONTOC AIWN KAI OVCIA KAI ON KAI XPONOC KAI rENECIC KAI rJNOMENON 6.
H. Ex exsistente aevum et substantia et ens, et tempus et generatio et factum, H.
E. Ex ente aeternum et essentia et ens, et tempus et generatio et factum, E.
S. Ex exsistente est aevum et substantia et exsistens, et tempus et generatio et genitum, S.
R. Ex ente et substantia et ens, et tempus et generatio et factum, R.
A. Ex eo enim qui est saeculum est et essentia, et tempus et generatio et quod gignitur, A.
F. Nempe ex ipso qui est aeternitas et essentia atque ens, rursusque tempus et generatio et quod gignitur, F.
P. Ex eo enim qui est et aeternitas et essentia et quod est, et tempus et ortus et quod gignitur, P.
P.· 'Ex ':"OU OV't"O~ ClCWv x~xt IJÚcri'X xú ov. X(l(L zpóvo~ xat yévea:L~ xaL ywóp.evov, P.·
L. Ex eo enim qui est et aeternitas et essentia et quod est, et tempus et ortus et quod gignitur, L.
C. Ex eo qui est aevum et substantia et exsistentia, et tempus et generatio et quod gignitur, C.
D. Celui qui est donne la durée, l'essence et l'etre, le temps, la production et le produit, D.
6. WC EN EAVTúl KAI nEPI AVTON nANTOC TOV EINAI KAI ONTOC KAI V~ECTHKOTú>C KAI OVT€ HN 6.
H. sicut in ipso et ab ipso omni essente et exsistente et subsistente. Et neque erat H.
E. tamquam in semetipso et · circa se ipsum totius esse et entis substitutor. Et neque erat E.
S. sicut in, se ipso· et circa se ipsum omni esse et substantia et exsistente. Et neque erat S.
R. ut in ipso et circa ipsum omni esse et ente et subsistente. Et neque erat R.
A. ·. ut in quo et circa quem totum esse et ens subsistensque versetur. Et neque erat A.
F. quippe cum in ipso et circa ipsum esse atque ens omne subsistat. ' N eque erat F.
P. quod in eo et circum eum hoc totum esse et sit et constet. Idemque nec P.
P.· w~ S'Y ~tht¡> x~r. 7tt:pt whov 1t(X.'~':'Ot; 't"OU E~V~L l(~L OV't"Ot; x:xt Ú~EO''t'tjXCÍ'to;;. K~t otÍ't"e T¡v p..
L. quod in eo et circum eum hoc totum esse et sit et constet. ldemque nec L.
c. ut in quo et penes quem cujuslibet esse et sit et constet. Et in quo nec C.
D. pour dire qu'en Lui et pres de Lui subsistent tout l'@tre et tous les étres. 11 n'était D.
6. ov+e ecrAt i·
6. rAP €CTIN O AlúlN TúlN AlúlNúlN O vnAPXúlN nPO TúlN Alú)NúlN ANAJ\ABONT€C OVN €JnúlM€N OTI 6.
H .est saeculum saeculorum qui est ante saecula. Reincipientes ergo dicamus quía H.
E.est saeculum saeculorum subsistens ante saecula. Recipientes igitur dicamus quia E.
S.est aevum aevorum qui ~st ante saecula. Resumen/es igitur dicamus quia S.
R.est saeculum saeculorum exsistens ante saecula. Resumentes igitur dicamus quia R.
A.est saeculum saeculorum qui ante saecula est. Resumentes itaque dicamus ut A ..
F. est saeculum saeculorum qui est ante saecula. Resumentes itaque dicamus F.
P.saeculum saeculorum qui saecula antecedit. Altius ergo repelentes dicainus P.
f'-· yap écr·dv Ó IXtWV 't"WV IXtWVWV Ó Úmipxwv 7tf0 't'WV a:{Wvwv. 'Avor::Aa:6óvn~ ouv EL7twp.ev éb !'-·
L. saeculum. saeculorum qui saecula antecedit. Altius ergo repelentes dicamus L.
C.est aevum aevorum exsistens ante omne aevum. Altius itaque repelentes dicamus c.
D.le siecle des siecles, Lui qui devanee les siecles. Disons d'un mot que D.
6. nACIN TOIC OVCI KAI TOIC AlúlCI TO €1NAI . nAPA TOV nPONOONTOC 6.
H. omnibus exsistentibus et saeculis esse ah anteessente,. H.
E. • omnibus exsistentibus · et1 saeculis esse ex providente entis, E.
S.' omnibus:'e:isistentibus•et sdecUlis:est esse ···a·praeexsistente, S.
R. ·. · omnibtis exSistentitbus. ei saeculis esse ·· a praeexsistente, R.
A.' iis 'qüae sunt otnnibus et saeculis esse ah eo est qui ante est, A.
F. omnibus entibus saeculisque ut sint competere ah eo quod est, F.
P. statum ea quae sunt omnia et saecula sive aeternitatem omnem ah eo qui antea erat hahere, P.
p.. 1toccr~ -roí:'~ oucr~ xa:t -roí:'¡; a:lwcr~ 't'O elva:~ 7t1Xpa -rou npoóv-roc;, !'-·
L. exsistentiam ea quae sunt omnia et saecula sive aeternitatem omnem ah eo qui antea erat hahere, L.
C. · · · · rebus omnibus et aevis ipsum esse ah eo qui praeexsistit exsistere, c.
D. tous les etres et tous les siecles tiennent l'etre . , de Qui est avant eux, . D.
6. · KAI nAC M€N AlúlN KAI XPONOC e'E. AVTOV nANTOC A€ KAI AlúlNOC KAI XPONOV 6.
H. et ornne saeculum et. tempus per ipsum est. Omnis autem saeculi et temporis H.
E. et omne quidem saeculum et tempus ex ipso. Totius autem et saeculi et temporis E.
S. et omne quidem aevum et tempus ex ipso. Omnis autem et saeculi et temporis S.
R. et omne quidem saeculum et tempus ex ipso. Omnis autem et saeculi et temporis R.
A. et omne quidem saeculum ac tempus ex eo est. Omnis autem saeculi ac temporis A.
F. atqui otime aevum tempusque pendet ex ipso. · · ,,· Namque omnis aevi temporisque, .P,~
P.atque omnem quidem 'aiternitatem ac tempus ex eo esse. Omnis autem aeternitatis· atc¡Ue temporis.:YP.
!'-· ' xcú· .¡,;a~ 'p.ev a:twv: xa.t XflÓYO~.' i~ a.ú-.oü. . lla:no~ of xa:t a:lwvo~ xa:t xróvoi.i . !'-·
L.atque omnem··quidétiz'''aeternitatem a~ temptls ex eo' esse. Omnis autem aeternitatis atque tempOris L.
C. atque omne quiJem,,'divum ac\ teflzpus ex ipso.: Omnis vero aevi ac temporis C.
D. ··· · que sieclli' ef(' temps procedent de' LUi. · :u·: De tous· les gen res de siecles~ D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. KAI nANTA AVTOV METEXEI KAI OV.dENOC Tú>N ONTú>N AnOCTATEI KAI AVTOC ECTI nPO nAN- 6.
H. Et omnia ejus participant, et a nemine exsistentium distat. Et ipse est ante omnia, H.
E. Et omnia ipsum participant, et a nullo exsistentium recedit. Et ipse est ante omnia, E.
S. Et omnia ipso participant, et a nullo exsistentium recedit. Et ipse est ante omnia, S.
R. Et omnia ipso participan!, et a nullo entium recedit. Et ipse est ante omnia, R.
A. Omniaque ipso participant, et a nullo exsistente discedit. Ipseque est ante omnia, A.
F. Omnia illius participia sunt, ipsum a nullo exsistentium abest. Illud sane ante omnia F.
P. Baque participare omnia, nec ab eorum quae sunt ullo illum discedere. Eumdemque omnia anti- P.
P.· Ka~ 'ltrl\l't<X athou p.e'tÉxe~, xa.~ oúoevoc; 'tW\1 OV'tW\1 &noC"'t"<X'te~. Ka.1. a.Ú'tÓ~ éa-:~ npo 'ltrl\1- P.·
L. Baque participare omnia, nec ab eorum quae sunt ullo illum discedere. Eumdemque omnia anti- L.
C. Et cuneta ipsum participan!, et a nullo entium recedit. Et ipse est ante omnia, C.
D. Tout a re~u de Lui, nul etre ne Lui é~happe. 11 précede tout, D.
6. Tú>N KAI TA nANTA EN AVTú> CVNECTHKEN KAI AnJ\ú>C El TIC nú>COVN ECTIN 6.
H. et omnia in ipso constant. Et simpliciter ergo si quis H.
. . E. et omnia in se constituit. Et simpliciter, si quis utcumque est, E.
S. et omnia in ipso consistunt. Et simpliciter, si aliquid quocumque modo est, S.
R. et omnia in ipso constiterunt. Et .simpliciter, si quid qualitercumque est, R.
A. et omnia in ipso consistunt. Prorsusque, si quid quomodolibet est, A.
F. exstat, cuneta in ipso consistunt. Et omnino, quidquid quomodolibet exsistit, F.
P. quítate superare, et in eo constare omnia. Atque uno nomine, si quid quomodocumque est, P.
p.. -rwv, xa.t 'ta_ nriv'ta év a.ú-r<j> C"UVÉC"TI)XE. K:xt &n/..wc;, et -r~ ónwC"ouv ÉC"'t~v, P.·
L. quítate superare, et in eo constare omnia. Atque uno nomine, si quid quomodocumque est, L.
C. et universa in ipso consistunt. Et simpliciter, si quid quomodolibet exsistit, c.
D. 11 fait tout subsister par Soi-meme. Bref, quel que soit l'etre doué d'existence, D.
6, KAe AVTO. TO EINAI nPECBVTEPON TOV AVTOZCUHN EINAI KAI AVTOCO<I>IAN EINAI 6.
H. a se ipso esse senioralium ipsumvitam esse, et ipsumsapientiam esse, H.
E. per se esse maximum, per se vitam essendo, per-se-sapientiam essendo, E.
S. secundum se esse senius eo quod est per se vitam esse, et eo quod est per-se-sapientiam esse, S.
R. secundum ipsum esse antiquius eo quod per se vitam esse, et per-se-sapientiam esse, R.
A. per se esse antiquius quam ipsam vitam, · ipsamque sapientiam; A.
F. per se esse antiquius est quam ipsa per se vita, quam ipsa per se sapientia, F.
P. per. se esse antiquius ipsa vita, ipsa sapientia; P.
p.. xa.G' a.Ú'tO 'tO elva~ 7tpecrÓÚ'tepov 'tOÜ aÚ'to~wl¡v dva.~, xat aÚ'tocrocp(av elva~, p..
L. per se esse antiquius ipsa vita, ipsa sapientia, L.
C. per se esse antiquius quam esse per se vitam, et per se sapientiam, c.
D. il faut étre l'~tre meme avant d'étre la Vie méme, ou la Sagesse méme, D.
6. ·.,.;:.· ',, nPO nANTc.>N TOV EINAI METEXEIN'. MA/\1\0N t.€ KAI AVTA KAe AVTA 6.
H. quae ante omnia et omnium est participare possunt. Magis autem et ipsum esse in se ipso H.
E: · ante omnia esse participando. Magis et haec per se E.
S. ante omnia alia esse participan/. Magis autem et ipsa secundum se ipsa S.
R. ante omnia ipsa ipso esse participant. Magis autem et ipsa participan/ secundum R.
A.. ante haeo omnia ipso esse participan/. Immo et ipsa per se A.
F. , ,: ·,, . ,, ante·. haec. omnia ipsum esse participan/. Immo vere et omnia quae ipsa per se F.
P ..,\·:w.,,•.lante ipsa1omniastatus sunt compotes. · .. ;,,.,, ,. '·· Atque adeo ipsa etiamper se P.
P.· 1tf>O 'ltcXV'tWV a.Ú'tWV 'tOÜ elva~. p.e'téze~. '' MéiA),ov oE: xa.t aÚ'tCt xa.G' athoc !A-·
L. · . ante.• ipsa omnia. exsf-stentiae sunt compotes .. , •· Atque adeo ipsa etiam per se L.
C. , ante omnem · sui participationem participan/ esse. . Immo vero etiam ipsa secundum quae C.
D. avant d'avoir. ces qualités, ont ~'abord. part a. l'étre. . Bien plus, par elles-mémes, toutes ces D.
6. KAI OVAEN ECTIN OVCIA KAI AIWN TO AVTO EINAI nANTWN €1KOTWC 6.
H. Et nihil est substantia et aevum quod ipsum est. Omnium merito ergoH.
E. Et nihil est essentia, et saeculum id ipsum esse. Omnium merito E.
S. Et nihil est exsistens, cujus non sit substantia et aevum ipsum esse. Convenienter igitur S.
R. Et nihil est ens, cujus non est substantia et. saeculum per se esse. Omnibus igitur conve- R.
A. Nullumque ens est, cujus non sz"t substantia et saeculum ipsum per se esse. Merito igitur A.
F. Nullumque ens est, cujus non sit essentia atque aevum ipsum per se esse. Merito igitur F.
P. Nec quidquam est, cujus non ipse per se status essentia sit et aevum. Jure igitur ac merito P.
p.. Kcú oúoev ea't'LV ov,
oú p.-1¡ eanv oúaia xat aiwv -:o rxtho slvrxL.' llciv't'wv ouv s{xÓ't'W'O p..
L. Nec quidquam est, cujus non ipse per se exsistentia essentia sit et aevum. Jure igitur ac merito L.
C. Et nihil est, cujus ipsum per se esse non sit essentia et aevum, Cum sit igitur, C.
D. On ne trouve rien qui ne tienne de l'ttre par Soi l'essence et la durée. C'est done a bon droit D.
6. PAC TWN AI\J\WN AVTOV AWPEWN VMNEITAI KAI fAP TO nPOEINAI KAI VnEPEINAI nPOCEXWN 6.
H. aliis muneribus hymnizatur. Etenim praeesse et superesse excellens H.
E. aliorum sui bonorum laudatur. Etenim praeesse et superesse festinans E.
S. ex digniore aliorum donorum ejus~ Etenim praeesse et superesse praehabens S.
R. aliarum ipsius donationem laudatur. Etenim praeesse . . . praehabens R.
A. aliis ipsius donis celebratur. Etenim ipse, praeesse et superesse ante habens A.
F. bonorum suorum munere celebratur. Qua enim ratione ante est atque superest, F.
P. quod aliis antiquitate praestat laudibus ornatur. Nam, cum ipse priorem superioremque P.
p.. prxc; -.wv (x').).,wv athou OwpEWV Úp.ve~rxL. Kcú ¡<Xp -.o 7tpoe~vrxL xrxt Ú7tepei'votL 7tpoéxwv p..
L. quod aliis antiquitate praestat laudibus ornatur. Nam, cum ipse priorem superioremque L.
C. dono suo laudatur ut ens. Si quidem prius esse et excellentius esse cum C.
D. de cette perfection capitale entre toutes. Avant tout et par dessus tout son etre précede D.
VINGT ET UNIEME SECTION DIEU EST L'ETRE QUI PRODUIT TOUT ETRE. 339
6. TO Onc.:>COVN ON VnECTHCATO KAI rOVN Al APXAI Tc.:>N ONTc.:>N KAI nACAI TOV EINAI 6.
H. ens substitit. Ergo et principia exsistentium et omnes esseH."
E. quomodo ergo ON substitit. Et quidem principia exsistentium omnia, ipsius esse E.
S. que modo exsistens subsistere fecit. Et quidem principia exsistentium omnia-, esse S.
R. qualitercumque ens substituit. Et quidem principia entium omnia, ipso esse R.
A. modolibet est, ut subsisteret effecit. Enimvero et rerum principia omnia, ipsius 'esse A.
F. quomodolibet est produxit. Atqui et ipsa rerum principia omnia, per communem ip- F.
P. quoquo modo est constitit. Etenim principia eorum quae sunt omnia, statu P.
p.. 'to Ó1twa-ouv ov Ú1tea-'t-l¡a-a"o. Kat ¡ouv al d.pxat -.wv ó'v-rwv 1tiia-aL, 'tOU ELVIXL P.·
L. quoquo modo est constitit. Etenim principia eorum quae sunt omnia, exsistentia L.
C. cumque est, exsistere fecit. Atqui principia eorum quae sunt, omnia C.
D. toute 1a~on d'~tre. Tous les principes des ~tres ont part D.
o. APXHN $ANAl THN AVTOZWHN KAI TWN OMOIWN WC OMOIWN THN AVTOOMOIOTHTA 6.
H. initium fari ipiumvitam, et similium, sicut similium, ipsumsiTJlilitudinem, H.
E. principium dicere per-se-ipsam vitam, et similium, ut similium, per-se-ipsam similitudinem, E.
S. principium dicere per-se-vitam, et similium, sicut similium, per-'se-similitudinem, S.
R. principium dicere per-se-vitam, et similium, ut similium, per-se-similitudinem, R.
A. initium. qicere, et similium, ut similium, similitudinem ipsam, A.
F. ipsam per se vitam principium esse, et similium, ut similium, ipsam per se similitudinem, F.
P. principium dicere ipsam vitam, et similium, ut simjlium, ipsam sirm1itudinem, P.
p.. apx·~'l rpá.va.L -r-l}v a.u-ro~w-l¡v, xa.t -rwv óp.o!wv, wc; óp.olwv, TI¡v a.thoop.otón1't'a., p..
L. principium dicere ipsam vitam, et similium, ut similium, ipsam similitudinem, L.
C. principium dicere per se vitam, et similium, quatenus similia sunt, per se similitudinem, C.
D. des vivants, comme vivants, la ressemblance meme, le principe des semblables, comme D.
6. : ·, , ·,' ' • KAI TWN HNWMENWN WC · HNWMENWN THN AVTOENWCIN KAI TWN TETArM€NWN 6.
H. ·..· .·, . et' ..... coadunationem, . et constitutorum, H.
E. et .unitorum,• ut umtorum, per-se-ipsam unitatem, , ·'' et ordinatorum, E.
S. ..J • et unitorum, sicut unitorum; · per-se-unitionem, .. ~·., et ordinatorum, S.
R. et unitorum, ut unitorum, per-se-unionem, . ·' ;. et ordinatorum, R.
A. et conjunctorum, ipsam per se unionem~ . et ordinatorum, A.
F. atque unitorum, quatenus sunt unita, ipsam per se unitatem, ordinatorum quoque, F.
P. " conjunctorumque, ut conjunctorum, ipsam conjunctionem, · ac eorum• quae ordine P.
P.· XQ.L 'rW\1 "Íjvwp.evwv, wc; -~vwp.Évwv, -rl¡v a.thoévwcr-t'\1, xa.t 'rWY 't'e-ra.yp.Évwv, p..
L. conjunctorumque, ut conjunctorum, ipsam conjunctionem, ' ac eorum · quae ordine L.
C. '· · .1 et copulatorum, quatenus· copulata sunt, per se co:f!Jlationem, ·.. et ordinatorum, C.
D. sem)Jiables, l'union meme,, le· principe des unis,' comme¡ unis, · · l'ordrer: meine, D~
. '·•
VINGT ET UNIEME SECTION DIEU EST L'ETRE QUI PRODUIT TOUT ETRE. 341
6. AVTAC METEXOVCAC I<AI Te.> EINAI nPc.>TON MEN OVCAC ·EnEITA TOVA€ H TOVA€ 6.
H. eas participantes, et esse primum quidem essentes, inde istius aut istius H.
E. ea participantia, et eo esse primum quidem exsistentia, deinde hujus aut hujus E.
S. illas participantes, et ipso esse quidem primum exsistentes, postea hujus aut hujus S.
R. ipsas participantes, et esse primum quid exsistentes, deinde hujus alterius vel R.
4· esse participare, et eo ipso esse primum exsistentes, mox vero hujus aut illius A.
F. communiter esse participare, atque ipso simpliciter esse primum manere, deinde hujus vel illius F.
P. statu participare, ac primum eo ipso quod sunt manere, deinde hujus vel illius P.
¡J.. cxth·ex~ f-LE'tE')(.OÚ<Tcx~, xcxt -rij> elvcxL 7tpW't'OV f-LEVOÚ<T:x~, E7teL-rcx -rouos 1) -roüoe fA·
L. exsisteJZtiam participare, ac primum eo ipso quod sunt manere, deinde hujus vel illius L.
C. participare esse, et sic primum esse quod sunt, deinde hujus aut illius C.
D. re~u de l'@tre, avant tout subsister par l'~tre, ·. ·•. , pour @tre ensuite· prin- D.
6. APXAC OVCAC KAI Te.> METEXEIN Te.> EINAI KAI OVCAC KAI METEXOMENAC 6.
H. initia essentes, et participare esse et essentes participativas. H.
E. principia exsistentia, et participando eo esse exsistentia participata. E.
S. principia exsistentes, et participare esse et exsistentes et participatas. S.
R. hujus alterius principia exsistentes, et participare esse et exsistentes et participatas. R.
A. principia esse, et ipso esse participando et exsistere et participatas esse. A.
F. esse principia, et omnino per ipsam essentiae participationem exsistere · atque ·F.
P. esse principia; atque hoc ipso quod statu participan/ et esse et cum aliis P.
P-· ocpxex~ oÜ<Ta.~, xa.t 't'ij> f-LE't"ÉXELV 't"OÜ f:lvaL xa~ OÜ<Ta.~ xcxt f-LE't"EXOtJ.ÉVa.~. fA·
L. esse principia, atque hoc ipso quod exsistentia participant et esse et cum aliis L.
C. principia esse, et participando esse, exsistere et participari. C.
D. cipes soit de ceci soit de cela, et tenir de Jeur degré d'~tre ce qu'elles sont et · ce qu'elles D.
342 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
o. KAI EN AVTH KAI' AVTO TO EINAI KAI TWN ONTWN APXAI KAI TA ONTA nANTA o.
H. et in ipso et per ipsum esse, et exsistenfium initia, et exsistentia omnia, H.
E. et in ipsa et ipsum esse, et exsistentium principia, et exsistentia omnia, E.
S. et in ipsa et ipsum esse, et exsistentium principia, et exsistentia omnia, S.
R. et in ipsa et ipsum esse, et entium principia, et entia omnia, R.
A. et in ipsa et ipsum esse, et principia rerum, et quae sunt omnia, A.
F. bonitate atque in ea ipsum simpliciter esse, entiumque principia, atque entia omnia,. F.
P. atque in ea et ipse status, et eorum quae sunt principia, et ea quae sunt omnia, P.
P.· xcx.t év CXU'r~ X !XL ex u-ro -ro e~vcxt' xcxt !XL 'rhlV O'rrwv apzcx(, XIXL 't"Cl ÓV't"IX 1tclV'rci, P.·
J;.. atque in ea et ipsa exsistentia et eorum quae sunt principia, et ea quae sunt omnia, L.
C. et in ipsa ipsum per se esse, et rerum principia, et omnia quaecumque sunt, C.
D. et c'est en Elle que t•etre meme, les causes des etres, l'ensemble des etres, D.
o. KAI TA OnWCOVN Tt.l EINAI t.IAKPATOVMENA KAI TOVTO ACXETWC KAI CVN€1/\HMME- o.
H. , • • • esse pertenta sunt, et hoc innumerahiliter et convolute H.
E. et quae utcumque ah esse continentur, et hoc immensurate et convolute E.
S. et quae ·quocumque modo ah esse sunt contenta, et hoc incomprehensibiliter et conjuncte S.
R. · et · qualitercumque esse continentia, et haec irretentive et convolute R.
A. · et quae quomodocumque ah ipso esse sunt contenta, idque immensurate, involute A.
F. et quae quomodolibet passim ipsa essentia continentur, sunt, inquam, ibi haec absolute collectim- F.
P. et quae quomodocumque hoc ipso quod sunt continentur, atque id invicte, copulate, P.
p.. • xcxl. -ril lmwcroüv -rlj) elv!X.~ ótcxxpcx-roúp.evcx, X<XL -roü-ro cicrz€-rw~ ' XIXL cruvetA7jp.p.é- p..
L. et quae quomodocumque hoc ipso quod sunt continentur, atque id invicte, copulate, L.
C. et quae quomodocumque sunt, idque incomprehense et copulate C.
D. tout ce qui jouit d'un degré d'etre, existent d'une maniere libre, dégagée D.
o. NWC KAI ENIAIWC · KAI rAP EN MONAt.l nAC AP10MOC ENOEit.c.>C nPOVCI>ECTHKEN KAI EXEI 6.
.),
H. et unialiter~' · Etenim in unitate omnis numerus unispeciatim praesubsistit, •Yet habet H.
E. et unite.' · · ·. Etenim in monade omnis numerus antesubsistit, . ' et habet E.
S. et singulariter; · Etenim in unitate omnis numerus uniformt."ter praeexsistit, ' et hahet S.
R. et unitive. Etenim in monade omnis numerus uniformiter praeexsistit, et omnem R.
Á. atque uniee. ' ·· ·· Namque in monade· omnis numerus unijormiter praeest, hahetque A.
F. que et unite. Nempe in unitate numerus omnis praeest uniformiter, hahetque F.
P. conjuncte. In rhonade enim numerus omnis uno modo ·ante constat, continetque P.
p.. vwc; x<Xl. Évt<Xiwc;. Kcxl. yilp &v p.ovciot 7tiic; dptOp.o~ évoetowc; 1tpoücpécr-r7)xe·, . XIXL ezet P.:
L. conjuncte: · ·. ·. · ' · ···In monade enim numerus omnis uno modo· ante constat, continetque L.
C. ét singulariter: Si quidem in unitate omnis numérus uniformiter praeexstitit, habetque C.
D. et toute simple, · comme l'unité contient d'avance toad. nombre saos morcellement, · comme D.
o. nANTA' APIEiMON H MONAC EN EAVTH MONAXWC KAI nAC AP10MOC HNWTAI MEN 6.
H.omnem numerum unitas in se ipsa unialiter. Et omnis numerus coadunatur quidem H.
E. numerum omnem monas in semetipsa singulariter. Et omnis numerus uniiur quidem E.
S. omnem numerum unitas in se ipsa singulariter. Et omnis numerus unitur quidem S.
R. habet numerum monas in se ipsa universaliter. Et omnis numerus unitur quidem R.
A. monas omnetn• in se numerum unice. Et omnis numerus· complicatus quidem A.
F.tinit~;ioflinem ·in se numerum singulariter. • , .; Omnisque numerus··unitus, quidem est ··/!•
P. omneti;\'numerum1 monas ·in se imo·modo. . · . Et numerus omnis' conjunctus · est quidem ·P.
p.. 7ttÍ\I-rrx dptOp.ov · ii' p.ov&c; f.v erxu-r~ p.ovrxzw~. ·. Krxt 1réic; _ciptOp.oc; -fívw-rcxt p.ev P.,~
L. omnem'' numerum móizat in· te uno modo. Et numerus omnis · cdnjunctus est quidem ·• L:
C.unitas in se ipsa singulariter omnem numerum. Et omnis numerus in unum copulatus ··est et C.
D.l~unité possede en soi tout nombre saos division. · Daos l'unité tous les -'hambres' D.
344 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
o. EN TH MONAlil KA0 OCON líE THC MONAliOC nPOEICI KATA TOCOVTON liiAKPIN€TAI o.
H. in unitate j quantum autem únitate praeiit, secundum tantum discernitur H.
E. in monade j quantum autem monade provenit, tantum discernitur E.
S. in unitate; in quantum autem ab unitate procedit, zn tantum discernitur et in multi- S.
R. monade; secundum quantum autem ab unitate procedit, secundum tantum discernitur R.
A. in monade est; quantum vera a monade progreditur, tantum discernitur A.
F. in unitate j quatenus vera inde progreditur, eatenus. discernitur F.
P. in ~nade; sed quatenus a monade projiciscitur, eatenus distinguitur P.
p.. f.v -r'{í p.ovci:ov x:xO' fí<:rov oe -r·~~ p.ovci:ooc; 7tpóe~7~, X:Z't"cZ 'tO<:rOÜ'tOV O~C1.Xfl~'YE'tC1.~ p..
L. in monade j sed quatenus a monade proficiscitur, eatenus distinguitur L.
C. in unitate est j et quanto longius ab unitate procedit, tanto magis dividitur C.
D. sont unis ; plus ils s'éloignent de l'unité, plus ils sont divers D.
6. KAI nAH0VNETAI KAI EN KENTPW nACAI Al TOV KVK/\OV rPAMMAI KATA MIAN ENc..>CIN CVNV- 6.
H. et multiplicatur. Et in centro omnes circuli figurae secundum unam coadunationem H.
E. et multiplicatur. Et in centro omnes circuli lineae secundum primam unitatem E.
S. tudinem agitur. Et in centro omnes circuli lineae secundum unam unitionem S.
R. et multiplicatur. Et in centro omnes circuli lineae secundum unam unionem R.
A. et multiplicatur. Et in centro omnes circuli lineae in unitione A.
F. atque multiplicatur. In centro similiter omnes circuli lineae simul conjunctae F.
P. et crescit. In centro quoque omnes orbis lineae una conjunctione P.
p.. xcú 7tl•:r¡Gúve'ta.~. Ka.t Év xév-rp<¡> 1ticra.~ a.í. 'tOU xÚxAou yp:xp.p.:zt xa.'tOt p.LCY.Y Evwcrw cruvü- p..
L. et crescit. In centro quoque omnes orbis lineae una conjunctione L.
C. et multiplicatur. Et in centro omnes lineae circuli una copulatione simul C.
D. et nombreux. Toutes les ligues d'un m@me cercle ne font qu'un D.
o. <I>ECTHKACIN KAI nACAC EXEI TO CHMEION EN EAVTW TAC EV0EIAC ENOEiliWC HNWMENAC o.
H. consubstiterunt, et omnes habet signum in se ipso rectitudines unispecialiter coaduna/as H.
E. consubstitutae sunt, et omnes habet signum in semetipso simplas uniformiter unitas E.
S. coexstiterunt, et omnes habet signum in se ipso lineas uniformiter unitas S.
R. coexstiterunt, et omnes habet signum in se ipso rectas uniformiter unitas R.
A. praeexstiterunt, habetque punctum omnes in se ipso rectas. lineas unijormiter juncias A.
F. consistunt, ipsumque punctum habet omnes in se rectas lineas simul unitas F.
P. cohaerent, punctumque ipsum omnes habet in se rectas lineas uno modo conjunctas P.
p.. t.pEtr't"~xacr~, xa.t mY.cra.c; exe~ -ro crY¡p.ei'ov sv lw.u-riji 'tel.; euSdw; boe~owc; 'ljvwp.éva~ P.·
L. cohaerent, punctumque ipsum omnes habet in se rectas lineas uno modo conjunctaS L.
C. exsistunt, et punctum habet omnes rectas lineas uniformiter copulatas c.
D. daos le centr~ ; ce point possede en soi toutes ces ligues confondues et unies . D.
•';,' ¡•
VINGT ET UNIEME SECTION : DIEU EST L'ETRE QUI PRODUIT TOUT ETRE. 345
6. KAI AnAWC KA9 OCON TW KENTPW nAHCIAITEPAI EICI KATA TOCOVTON KAI AVTW 6.
H. et simpliciter, quantum centro proximiores sunt, secundum tantum et ipsi H.
E. et simpliciter, quanto centro proximiores sunt, tantum et ipsi et sibi E.
S. et simpliciter, in quantum centro sunt propinquiores, in tantum et ipsi et sibi S.
R. et simpliciter, secundum quantum centro propinquiores sunt, secundum tantum et ipsi R.
A. prorsusque, quanto centro viciniores sunt, tanto plus et illi et sibi A.
F. atque simpliciter, quantum centro viciniores sunt, tantum et ipsi et invicem F.
P. omninoque, qua propinquiores sunt centro, eo magis et cum eo et ínter P.
P.· xat &7tAW~, x~a· ocrov -rij> xiv-rp<p 7tJ,T¡crL~in:pa.i dcr•., Xl1.'t"11. 't"OCTOU't"OV X~L otU't"!p !J-·
' - 1 ' -
6. KAI AMHAAIC HNWNTAI KAI KA9 OCON AVTOV KATA TOCOVTON KAI AMHAWN 6.
H. et invicem coadunantur, et quantum ipso, secundum tantum et ab alterutris H.
E. invicem adunantur, et quantum eo, tantum et a se invicem E.
S. invicem uniuntur, et in quantum ab ipso procedunt, in tantum a se invicem S.
R. et ad invicem uniuntur, secundum quantum ab ipso, secundum tantum ab invicem R.
A. invicem junguntur, qua vera se ab illo dimovent magis, eo etiam ah invicem A.
F. sunt conjunctae, quantum rursus ab ipso discedunt, tantumdem discedere invicem F.
P. se conjunctae sunt, et qua plus ab eo distant, eo plus aliae ab aliis P.
P.· XO!L aAA'Í¡Aal.~ 7\vwv-ra.~, XO!L xaa· OCTOV au-:-ou Xl1.'t"a 't"OCTOU't"OV XI1.L &.).).f¡).wy p..
L. se conjunctae sunt, et qua plus ab eo distant, eo plus aliae ab aliis L.
C. se copulantur, et quanto magis a centro distant, tanto magis et ínter se C.
D. et l'une a l'autre ; plus on les regarde loin du centre, plus elles se trouvent loin l'une D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. AIECTHKACIN AMA KAI EN TH 01\H Tú>N 01\ú>N CI»VC€1 nANTEC 01 THC KA0 EKACTON 6.
H. distaverunt. Sed et in omni omnium natura omnes secundum unumquemque H.
E. distant. Sed et in tota omnium natura omnes secundum singula E.
S. discernuntur. Sed et in tota totorum natura omnes naturae uniuscujusque S.
R. destiterunt. Sed et in tota totorum natura omnes ejus quae secundum unum- R.
A.distant. Sed et in tota ipsa universorum natura omnes naturae cujusque A.
F. compelluntur. Praeterea in tota universorum natura omnes particulares uniuscujusque F.
P. absunt. Quin etiam in tota rerum omnium natura omnes. uniuscujusque P.
p.. o~ea-r+,xaaw. 'A).H xrú Év -r~ íí),"{l -rwv ó'Awv rpÚaE~ nriv-re<; ol ñi~ xot&' lxota-rov p..
L. absunt. Quin etiam in tota rerum omnium natura omnes uniuscujusque L.
C. distant, Imo et in tota natura universi rationes uniuscujusque C.
D. de l'autre. De plus, dans toute l'essence de tous les @tres toutes les propriétés D.
6. TWN ONTWN'í' Aci>H. KAr· AVTO\ TO EINAI KAI nANTA TA: OnúlCOVN ONTA
H. exsistentium,. et tactits ipsum esse et ad omnia quae sunt : H.
E. exsistentium;;. · ex· quo et. ipsum esse et omnia utcumque. exsistentia : E.
S. exsistentium, · a quo et ipium ·esse et omnia quocumque modo exsistentia : S.
R.entium, a quo e{ ipsum esse et omnia qualitercumque entia : R.
A.rerum, ex quo est et ipsum esse et omnia quae quomodolibet sunt: A.
F. rerum principium, , .. ' , a quo exsistit et· ipsum esse et omnia quomodolibet · exsistentia ." '' ·' · P.
P. SJ.tnt principium, ex quoet ipsestatus est et omnia qz,taé:quomodocumque.sunt:.. ,·. '.''·'''"'P.
p.: ;6l'k Óv-rwv;,:¡,"rir· · '' á.rp\ -Ji'i .xa.t··á.ú-ro ':'O EtVIXL''xa.t 1tcXii':'IX 'rcl' Ó1tWO"OO'Y•' ÓvTIX" "' p.:.
L~ sflnt prindpium, · ex quo. et ipsum esse es( et omnia q%tae· quomodocilmque sunt :. · · . , .[).
C. est · rerum, ·.: . a qucr tam ipsummet esse quam omnia quae quomodoiumque sunt :.. ·· C.
D. cipe des @tres , : c'est Lui' qul produit l'ftre et tous les @tres, quels qu'ils puissent '• ftte : D.
PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. nACA APXH nAN nEPAC nACA Zc.>H nACA A0ANACIA nACA CO~IA nACA TA::IC 6.
H. omne initium, omnis finis, omnis vita, omms immortalitas, omnis sapientia, omnis ordo, H.
E. omne principium, omnis finis, omnis vita, omnis immortalitas, omnis sapientia, omnis ordo, E.
S. omne principium, omnis finis, omnis vita, omnis immortalitas, omnis sapientia, omnis ordo, S.
R. omne principium, omnis terminus, omnis vita, omnis immortalitas, omnis sapientia, omnis ordo, R.
A. omne initium, omnis finis, omnis vita, immortalitas omnis, omnis sapientia, omnis ordo, A.
F. omne principium, omnis terminus, omnis vita, immortalitas omnis, omnis sapientia, totus ordo, F.
P. omne principium, omnis finis, vita omnis, omnis immortalitas, omnis sapient~a, omnis ordo, P.
¡.1.. 1tiicr:x á.pz-í¡, 1tiiv 1tÉpil.~ . 1tiicrcx. ~w·A. 1téiO'il. &.eil.Vil.O'LCX. 7tacrcx. crocpLcx., 1tiicrcx. 't'IÍeL~, P.·
L. omne principium, omnis finis, vita omnis, omnis immortalitas, omnis sapientia, omnis ordo, L.
C. omne principium, omnis finis, omnis vita, omnis immortalitas, omnis sapientia, omnis ordo, C.
D. tout commencement, toute fin, toute vie, toute immortalité, toute sagesse, tout ordre, D.
¡.
'·1
'¡ 6. nACA APMONIA nACA AVNAMIC nACA ~POVPA nACA IAPVCIC nACA 6.
l· H. omnis harmonía, omnis · virtus, omnis custodia, omnis stabilitas, omnis H.
\' E. omnis harmonía, omnis virtus, omnis custodia, omnis collocatio, omnis E.
S. omnis harmonia, omnis virtus, omnis custodia, omnis collocatio, omnis S.
J R.
A.
omnis harmonía,
harmonía omnis,
omnis virtus, omnzs custodia,
omnis virtus, omnis custodia,
omnis firmitas, omnis R.
firmitas omnis, omnis A.
·1¡:" F. omnis harmonía, umversa potestas, omnis custodia et conservatio, firmitas omnis, universa F.
,,¡ P. omnis concentus, omnis vis, omnis conservatio, . omnis firmitas, omnis P.
• JI
j p.. 1tiicra &pp.ovill. 1tiicrcx. Oúvcx.p.L~, 7tii'l"cx. cppoup& . • 1tiicrcx. r'OpuO"L~, 1tiiaa p..
'1: L. omnis concentus, omnis vis, omnis conservatio, omnis firmitas, omnis L.
¡ C. omnis congruentia, omnis potentia, omnis custodia, omne firmamentum, omnis C.
1
D. toute convenance, toute puissance, toute persévérance, toute stabilité, toute D.
6. AIANOMH nACA NOHCIC•. nAC AOrOC nA CA AIC0HCIC nACA e:=:tC' nACA CTACIC nACA KINHCIC 6.
H! distributio, omnis intellectus, omnis sermo, omnis senstis, omnis habitus, omnis. status, omnis motus, H.
• B. distributio, omnis intellectus, omnis ratio, omnis sensus, omnis habitus, ornnis: status, omnis motus, E.
S. distributio, o,US intellectus, omnis sermo, omnis sensus, omnis habitus, · omnis•• statio, ómnis motus, S.
R. distributio, omms, intellectus, omnis ratio; .omnis sensus, omnis habitus, omnis. statio, omnis motio, R.
A, distributio, omms intelligentia, omnis r.atio, omnis sensus, habitus .omnis, omnis status, omnis motus, A.
F, distributio, omnis intelligentia, omf!ÍS ratio, sensus omnis, omnis habitus, totus status, universus motus, F.
P. distributio, omnis intelligentia, ratio; sensus, habitus, omnis status et motus, P.
P.· 0Lcx.vop.1¡ 1tiacx. vÓ1'jO'L<:;, 7tii~ 'Aóyo~. 1taO'ot CX.LO'e1'ja'.~. 1t1XO'Cl eeL~ 1t:iO'ot O''t'IÍO'L~. 7tiiacx. XLV1'jO'L~ . P.·
. L •. 4istributio, ,: omnis. intelligentia, ratio~· sensus, habitus, omnis. status et motus, L.
Q. Ptn'J!Ulnsio, omnis intelligentia, omrzis ratio, omnis sensus, omnis kabitus, omnis status, omnis motus, C.
· D. durée,!, ¡, ¡, tQQ~e,idée, tou*dormide; ,~out $entiment; toute ressource, tout état,· toute. démarche, , D•
.· ... , :;: ..'
'\
6. ' nACA ENCa>CIC nACA .KPICIC · ' ; r• nACA ~IAIA: nACA. E~APMOrH nACA AIAKPICIC · 6.
. H, omnis coadunatio, omne. judicium, ' omnis amor,; omnis congruentia, omnis discretio., H.
E. omnis unitas, omne judicium, omnis amicitia, omnis compactio, omnis discretio, E.
S. omnis unitio, omnis concretio, omnis amicitia, omnis concordatio, omnis discretio, S.
R. omnis unio,. omnis completio, omnis amicitia,_ omr!is concordatio, omnis discretio:; /l.
A. omnis unio, temperamen.tum, omne, omnis amic#ia,, omnis continentia, discretio (Jmnis;· A·
P•.. \' omnis unio, temperies,.omnis,, quaelibet.,amic#ia; quaevis continentia, cuneta discretio;'quilibet¡ F.
. 'P.~ ámnis corrnexio,,, ormns.. temperatio; \¡, omnis :' 'atftiéi#a;~ qmnis, convenientia; . . omnis ·.d(visio.$7 f.
P.· 7tiiaot évwo:L~, .1.iiaa xpciaL~ ' ·. .·· . 7taaa., CfLAicx.,(,.aaot ecpocpp.oyl¡ 7téiO'CX. OLCÍ.XpLa(q;¡'p..
L. omnis conn.exio>:...omTZis temperatio, ·. omnis amicitia;t011'!flÍS .ámvenientia, . omnis dí'viswfiL.
C. omnis unio, omnis complexus,, omnis amicitia, omnis discrepantia, omnis distinctidl C.
D. toute unlo.n,. tout. mélange, , . . :· . tout~; amitié, tout agrément, 1• ·, toute séparatio,tf D.
VINGT ET UNIEME SECTION : DIEU EST L'ETRE QUI PRODUIT TOUT ETRE. 349
6. nAC OPOC KAI TA AMA OCA TW EINAI ONTA TA ONTA 6.
H. omnis terminus, et alía quaecumque exsistentia esse essentia H.
E. omnis terminus, et alia quaecumque ab esse exsistentia omnia E.
S. omnis definitio, et alia quaecumque per esse exsistentia exst'stentia S.
R. omnis definitio, et alia quaecumque ipso esse entia entia R.
A. omnis definitio, et alia quaeque ab ipso esse cum sint quae sunt A.
F. terminus, unaquaeque definitio, et reliqua quotcumque eo ipso quo ipsa sunt entia omnia entia suis F.
P. omnis terminus, ceteraque omnia hoc ipso quod sunt quae sunt P.
1'-. mic; opoc; xcxt -r:& lí.AAcx ocrcx "t'ij> slvcx~ OV't'CX -r:& OV't'CX P.·
L. omnis terminus, ceteraque omnia hoc ipso quod sunt quae sunt L.
C. omnis definitio, et cetera quaecumque essendo sunt entia universa C.
D. toute limite, et toutes les choses qui ont de l'etre : c'est Lui D.
6. KAI TWN I.IJVXWN KAI TOV nANTOC KOCMOV ci>VCIC KAI TA onWCOVN 6.
H. et animarum, et omnis mundi natura, et H.
E. et animarum, et totius mundi natura, et quae utcumque E.
S. et animarum, et omnis mundi naturae, et quocumque modo S.
R. et anímarum, et omnis mundí naturae, et qualitercumque R.
A. et animarum, totiusque mundi naturae, et quae quoquo pacto A.
F. animarum quoque substantiae, ac totius mundí natitrae, et quaecumque quomodolíbet P.
P. animarumque;. ac totius mundi naturae, et quae quoquoJ modo · P.. ·
p.. x~t cxl -r:wv 4ux1;)v xcxt cxl -r:oü 'ltotv•oc; xócrp.ou· CfÚcrs,.c;, XCXL 'ta ·Ó'ltWCrOUV . !'-~·
L. animarumque;i ac. totíus mundi naturae, et quae quoquo modo L.
C. anímarumque essentíáe, ac totius mundi naturae, et quaecumque· C.
D. les imes, tous les etres de l'univers, tout ce qui, d'une maniere quelconque, est D.
350 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. KAI rOVN Al nANArtAI KAI nPECBVTATAI AVNAMEIC ONTc.>C OVCAI KAI OION€1 6.
H. Ergo et sanctissimae et senioralissimae virtutes, vere essentes utputaH.
E. Et quidem igitur sanctissimae et praestantissimae virtutes, vere exsistentes, et velut E.
S. Et quidem sanctissimae et provectissimae virtutes, exsistentes, et sicut S.
R. Et quidem omnino sanctae et provectissimae virtutes, vere exsistentes, et velut R.
A. Denique sanctissimae illae antiquissimae virtutes, cum verissime sint, et velu# A.
F. Jam vero sanctissimae antiquissimaeque potestates angelicae, quae et verissime sint, et velut F.
P. Etenim sanctissimae anti'quúsimaeque virtutes, quae vere sunt essentiae, et quasi P.
P.· Kor:t yoüv IXL 'ltiXVIÍ.jLIXL xor:t 7tpEO'fíÚU'tiXL Ouvcip.ELIO' Óv-rwc; oucror:L, xor:t otov p..
L. Etenim sanctissimae antiquüsimaeque virtutes, quae vere sunt essentiae, et quasi L.
C. Denique sanctissimae illae anti'quissimaeque virtutes, quae vere sunt essentiae, et quodam- C.
D. Ainsi, les tres saints et tres dignes esprits, riches en @tre, placés D.
6. EN nPOSVPOIC THC VnEPOVCIOV TPIAAOC IAPVMENAI nPOC AVTHC KAI EN AVTH KAI TO EINAI 6.
H. in vestibulis supersubstantialis Trinitatis stabilitae, ab ipsa et in ipsa et esse H.
E. in vestibulis superessentialis Trinitatis stabilitae, ab ipsa et in ipsa et esse E.
S. in vestibulis supersubstantialis Trinitatis collocatae, ab ipsa et in ipsa et esse S.
R. in vestibulis supersubstantialis Trinitatis collocatae, ab ipsa et in ipsa et esse R.
A. in valvis supersubstantialis Trinitatis collocatae, ab ipsa et in ipsa ut sint A.
F. in vesttbulis superessentialis Trinitatis collocatae, ab ipsa simul atque in ipsa ut F.
P. in vestibulis divinae Trinitatis locatae, ab ea atque in ea et statum P.
p.. tv 7tpo6úpoL; TI¡; úm:poua(o:J Tpdoo10 lópup.Év(J.L, 7tpo; or:thT¡IO xor:t E'Y or:Ú't~ XOCL 'tO E~VIXL p..
L. in vestibulis divinae Trinitatis locatae, ab ea atque in ea et esse L.
C. modo in ipso vestíbulo superessentialis Trinitatis constitutae, ab ipsa quoque et in ipsa tum esse C.
D. comme sur le seuil de l'inconcevable Trinité, re~oivent d'Eile et en Elle l'@tre D.
6. KAI TA AAAA nANTA ONTA KATA TON AVTON AorON KAI TO EINAI 6.
H. Et alia omnia essentia, secundum ipsum sermonem, et esseH.
E. Et alia omnia exsistentia, per eamdem rationem, et esse E.
S. Et animae et alia omnia exsistentia, secundum eamdem rationem, et esse S.
R. Et animae et alia omnia entia, secundum eamdem rationem, et esse R.
A. Animae item et alia quaeque sunt omnia, eadem ratione, et ut essent A.
F. superiore. Proinde animae et cetera omnia, eadem conditione, et esse F.
P. Et animi et quae sunt omnia, eadem ratione, et statum P.
P.· KCXL' CXL• ·"
'fUXCXL' X!XL\ 'tCX' OC/1./I.CX
.,, 'ltCXV'tCX
• »
OV't"CX, X!X't"CX' 'tOV !W'tOV ,oyov,
o , ' ) •
xa.t 'tO elva.L p..
L. Et animi et quae sunt omnia, eadem ratione, et statum L.
c. Animae quoque ceteraeque omnes entitates, secundum eamdem rationem, tam esse C.
D. D'Elle encore les imes et tout le reste, dans les m@mes conditions, re~oivent D.
6. KAI TO EV EINAI EXEI KAI ECTI KAI €V ECTIN EK TOV nPOONTOC TO EINAI 6.
H. etbene ~sse habent. Et esse et bene esse de praeessente esse H.
E. etbene esse habent. Et sunt et bene sunt, ex anteente esse E.
S. etbene esse habent. Et sunt et bene sunt, et praeexsistente esse S.
R. eibene esse habent. Et sunt et bene sunt, et praeexsistente esse R.
A. etut bene essent acceperunt. Suntque et bene sunt, ab eo qui sunt ante estA.
F. etbene esse habent. Suntque et bene sunt, ex ipso bono ens F.
P. et
praeclarum statum habent. Suntque ac recte sunt, quod ab eo qui est ante P.
p.. xa.t 'tO EU EtVCXL EX.EL. Kcxt Ea'tL xcxt Éa'tLV' eu 'ex 'tOÜ 1tpOÓV'tOc; 'tO eLVCXL p..
L. et praedarum statum habent. Suntque ac recte sunt, quod ab eo qui est ante L.
C. quam bene esse habent. Et sunt et bene sunt, dum ab eo qui prius est C.
D. et d'@tre et d'@tre bien. Si les @tres sont et s'ils sont bien, c'est que l'ttre antérieur D.
352 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. KAI e::: AVTOV APXOMENA KAI EN AVTüJ <llPOVPOVMENA KAI EIC AVTON 6.
H. et ex ipso initiata, et in ipso custodita, et in ipsum H.
E. et ex ipso inchoata, et in ipso custodita, et in ipsum E.
S. · et ex ipso incipientia, et in ipso custodita, et ad ipsum S.
R. et ex ipso inchoata, et in ipso custodita, et in ipsum R.
A. · et cum ex ipso initium ceperint, in ipso servantur, atque in ipsum A.
F; ab ipso quidem exoriuntur; in eodem et conservantur, in ipsúm denique F.
P. . principiumque ab eodem habent, et in ipso custodiuntur, atque in ipsum P.
P.· XctL sE :lthou cipxóp.evct, XctL EV ctÚ'tij} cppoupoÚp.Evct, x.xt et:~ ctthov P.·
L. principiumque ab eodem habent, et in ipso custodiuntur, atque in ipsum L.
C. et ex ipso incipiunt, et in ipso conservantur, et ad ipsum C.
D. c'est qu'ils ont Ieur principe en Lui, c'est qu'ils se maintiennent de par Lui, c'est qu'ils , ob- D.
6. nEPATOVMENA ·, ,., ,• · ;,,., '" · KAI TA MEN nPECBEIA ·TOV 'EINAI NEMEI TAIC KPEITTOCIN 6.
H.perterminata . .qr,,,,,~,, :... , . ·• ..,., ¡ .1 , . . ·•. Et seniora quidem:'•essentis dat melioribus H.
E. consummata. ·, · : ·· • ·' ' '·· · ... . Et quidem honorabilissima· ipsius 'esse tribuit melioribus E.
S. terminata. . . ,, ,, · ., Et quasdam quidem dignitates ·essendi· distribuit melioribus S;
R. terminata. Et honorabilissima quidem ejus(JUe esse tri"búit melioribus . . . R.
A.finiuntur. Ac munera quidem ipsit.ls esse honorabilissima praestantioribus A.
F. finiuntur. ··. ·. Praecipua quidem ipsius esse munera excellentioribus essentiis ille F.
P. desinunt. .. · ., Ac primas quidem partes status praestantioribus essentiis ac naturis P.
p.. '7tEp~1:oÚp.evct. . · · .· Kat.. 1:!1· p.ev. npea&i"a -.oü' ei:'v~L •·vép.eL ·1:~í:"~ xpeinoaw p..
L. desinunt.·,. ·· · •: A e primas quidem partes exsistentiae praestantt'oribus· ·essentiis ac naturis L.
C. terminantur. , . ...... , .,,, \ .• ·.• , . ,. ,,,:•Ac: primas quidem ipsius: esse: distribt.iit·praestantioribus illis C.
1). tienne~t en. Lui· Ieur, fin. C'est Lui. quii1 donne' les plus extellents·>'clégrés;·d'ette''aux natures D.
6. TOV nPOONTOC KAI AVTOV ECTI TO EINAI KAI OVK AVTOC TO EINAI 6.
H. de praeessente, et ipsius esse est et . . . ipsum esse, H.
E. ex anteente, et ab ipso est esse et non ipse esse, E.
S. ex praeexsistente, et ipsius est esse et non ipse est esse, et in ipso est esse S.
R. ex praeexsistente, et ipsius est esse et non ipse ipsius esse, et in ipso est esse R.
A. est ducitur, et ipsius essentia est, non ipse essentiae, afque in ipso essen- A.
F. ente creatur, illius quoque est ipsum esse, neque vicissim, in illo rursum est F.
P. ante omnia, tum ejus est status, non ipse status, et in ipso est status, P.
P.· -ro u 1tpoóv-ro~, XQCL cxú-rou EO""r~ -ro elvcx~, X!XL oúx onh·o~ -rou ELY!X~, ' xcxl. É'Y cxú-rij> Éo--r~ p..
L. ante omnia, tum ejus est exsistentia, non ipse exsistentiae, et in ipso est L.
C. qui prius est, et ipsius est essentia et non ipse essentiae, et in ipso est C.
D. antérieur ; l'@tre est produit par Lui, qui n'est pas díi a l'@tre ; l'@tre est en Lui, D.
6. KAI ONTOC KAI AICUNOC KAI, nA~TCUN .>T:, ! ···',, OVCJOnOIOC APXH 0.
H. et essentis et saeculi, et. ornnium.,, substantificum. initiun¡¡.
E. et entis et saeculi et omnium . substantificum principiu11f3.
S. et ante. id quod exsistit et ante. aevum et. omnium substantijicator . e~ principiurtt;.
R. et ante ens et saeculum et _omne . , substantifu;um principiu"R.
A. et entis et. saeculi et omnium substantijicum principiurrn.
F. essentia,. immo entis e( aeternitatis omniumque prin.cipium efficaxp.
P. antecedat, sitque et ejus qtJOd 1.est, et aeternitatis et omniurn essentiae. efficiens principiunp.
ouaw1to~o~ ápz1p..
\ N \ -'.., . \ '
6. KAI M€COTHC KAI. T€A€VTH KAh~IA TOVTO .nPOC .TCUN A9r1CUN : O ONTCUC, IJPOCUN KATA6.
H. et medietas et finis. ,. Et ideo a sermonibus. ··. est ante, .ens secundun¡¡.
E. et medietas et consummatio. . ,. Et propter:ea ab eloqf!iis ipse vere a7Jte-ON juxtOfi.
S. ·· et med~tas ·.et finis. Et propter, hoc a!J e~oquiis qui vere prfWexsistit secundu1f!S.
R·. · et mediaiio .et finis. . . , Et pr,opter .hoc _flb.,,e,loq~iis ,,, · qui vere prae,est secundu"R..
A. et medium ac jinis est. ... Ideoque. in sa1J,(:tis1 litteris . qui vere ante est per;. ()mnerrn.
F. et medium atque finis. , , Sacr,a igitur, eloquia per omnem rer_um intelligen-p.
P. medium atque finis. 0/J. eam{¡ut¿ cq.usam; _g,s.criptis divipis is qui vere ~mus., est omnip.
¡.a.. xoct ¡.a.ecró-:-r1¡; xocl. -;sÁeu-r-1¡. Kocl. o~& 'L"OU'L"O.· :rtpoc;. _'L"Wy Ao¡(wv ó OY'rW~ 7tpowv XOC'r~.
L. medium atque jinis. Ob eamque causam a scrjptis divinis ts qui vere primus est Otnmf...
C. et medium et finis exsistat. Atque ideo ab eloquiis qui vere praeexsistit secundutr(J.
D. . le milieu et. la fin. Voila pourquoi ,le~. Écritur.es. . donp_ent a t•etre. Premien.
6. ¡ nACAN TCUN ONTCUN €nii'IIOIAN. nO,I\AAI]J\A~IAZ€TAI ·,) KAI TO HN en AVTOV KAI TO €CTI6.
H. ; omne. exsistentium. comment~m.:. 1fftt#i~lú;f!-tur. Et quod erat in ipso et quod esll.
E. ! omnem exsistentium intelligenti.am,\rmil#plicatur. Et quod erat in ipso et quod esfi.
S. :. omnem.ex,sistentium,, intentionern· rnultipJicatur:•:< , , 'r·''\·'· .Et ... era.t,.i.,.ipsp,,et .es~.·
R'. ; omnem. entium, intelligentiam• multip[icatur., •" , ]J( ~a.t. in ipso. _et ,esR.
A. •. rerum .multiplicatu.r.. intelligentiam•. , · · , . Atq~, _in ipso, et erat et esJ4..
F. ·. tiamd)ei superioris ente cogn~menta mzdtiplic(l,nt.·\·'• . De illo na71Up4e dicitur. et erat .et esf;.
P., eorum.qUQ.e,sunt.intelligetJtia multiplicatur: et.crescit. . Atqu~ ,in,eo erat, estp.
- - ,, , 1 "'\..... )
¡.A-• . 7t0C(TOCY 't'WY. OV'rWY E7tWO~OCY, 7>0J\/\OC7t ,ocq~OC'>E'\OC~ ••·.\' '· <,',
'Y '
c.. ix·/1., KOC~\ 'riJ' 'l}Y:
'T ,
,E7t
' , - '
•,OCU':'9)1c.XCX,~.
t ,
't'O, Ecr'rp..
L : eorum~ qua~. sunttintellig_.entia f!tultipf,fcq.tpr, et. crescjt.. ,, i . ,.\\'•'!'•' , . , , ,, At~, irz eo,.erat, e~tl...
c. 1 .ommu.m.d:m:um· quae.'.sunt1 cogitt;zti~m.:,m~#ipli,;a(~f'.·, ,<c\(j 'Jf.~.~~'J~~~· tn;oprie . fi!lt{bratrn, erat. et ,est:.
D~ ¡.Je~:,~wi•le.:. :qu¡¡.utés(, ~e. toute~¡J~~.Lso~,:sJ,iJ{~trf;~. ¡l .; \¡,: i>e Lui o}t;P.e...t vr-aAm~"t~~\tf\n*er qu'JJ '~~tD~
6. i KAI TO €CTAI KAI TO €r€N€TO KAI r1N€TAI KA,t.r.€NHC€TAI,KV~I~C,VI\IIIN €CTAI TAVTA rAP nANTA 6•
H • . et quod erit et quod factum est et fit et fiet proprie nostrum est; .. , · ista enim omnia
E. et quod erit et quod factum est et fit et fiet proprie laudatur ; haec enim omnia
S. et eri_t et1actumc est et fit et fiet propri_e. laudatur,; ,.. . . . ... , , istr;z._enim omnia
R ... et ent. etfactum.\est et jit et fiet¡pr,opne,.Jo,u,dat.t«•;v .. ·,, ··w· .. ,. . ,¡,;.. ;-¡,,·, ,1 hq.(tr; ·~m. .omnia
A. ,:.et qit, et,fit .etufiet pr:f!Prie,laudar.z.tur· ;, ,,, · v. :\•,¡\\\\·;,'; \ ... ;;:•.\\:·,:¡\,,·· . . · ~·,et#.m. ~9.
F. v:>.et¡_.erit,dtem· facturrz;est jitque,;·,et>,;fot .,;. ·. '((>,V;\•:i,\·¿~ '-'\ .~/¡, ,y,:,, )i'!::,. h\\1 (~.: .\\.~C.:,:gzi_m: . f',~fJ.
>
P. ;,,;.,rtJ,t,¡fiebat-, fit~·fiei proprie ?a.%44antur 1 ''.'.IÚ''!h0ini'1· ·.,"., v.\1'<.<'-~'•'>·, \:, ~-,,., )•::\ \).h.@r;.r,~'!,Z .. Omf~.Ja
' \ 1 '
1 ' ' 1 , \ , '. , . ., ( ' - - \ ,
¡.a.. ,, x.oc:.· -ru:· .t;;Q'Toc.r. xoc~ -:o eyev:-ro xocr..·, ')'W.E't'CY,~., xoc.~ \}~Y'l}.anoc~,.~vp~w~ u¡.a.-v~L't'otL-" : · -roc'!'FildY~P ,:rcocv:oc
L • .,.,.er:zt-,:jiebat,,fit,:fiet proprze la.udantur;v,úy;,:,.v;,\(( -,. ,.·~·-.,,,.,,.v;;•,,_:. \'.';·.::\'JI\?. 1,\h~~~.~~m~.,~~~~-i
C.,\.eherit,,jtemfactztm.est etfit,,ef:jiet;• . i';\!)',(\'.'V.l\( 1,\ \>•, ,·,;'}i\',\, \, ,1,\'\\','i:',:\';1,/.' >•. ~f·~m:.~a. •
1). ; . qu'lh est,diU~Il ser.a, .qu'll est ,d~ve.nu,¡ qq'Ili.de.vi~nt ,et;:.qJJ~~\, -eYl4l-Pdr~A ;: ~oqte,~-_ees. f9QDUies,
VINGT-DEUXIEME SECTION DIEU EST L'ETRE QUE TOUT ETRE IMITE. 355
6. TOIC 0EOnPenwc NOOVCI TO KATA nACAN AVTON EnJNOIAN 6.
]{. Deidecore intellectibus secundum omne commentum eunH.
E. divinitus intelligentibus secundum omnem excogitationem ipsurre.
S. ut decet Deum intelligentibus ipsum secundum omnem intentionem.S.
R. Deodecenter laudantibus secundum omnem intelligentiam ipsuffR..
A. iis qui convenienter intelligunt per omnem intelligentiam ipsufll4..
F. apud eos qui divina, ut decet, intelligunt Deum significan/ per omnetrF.
P. iis qui divine intelligunt eum omni intelligentia et cogitatione excellentiu![J.
P.· ":'OL~ 8E:01tf€1tW~ VOOUO"L -ro xa-rdt 1tiiaav athov E7tlvoLa!p..
L. iis qui divine intelligunt eum omni i'ntelligentia et cogitatione excellentiusL.
C., iis qui ut Deum decet intelligunt esse eum ·secundum omnem cogitatione11C.
D., a ceux qui ont le sens de ce qu'est Dieu, disent que de toutes fa~omo.
IS. : HH A€- OVK ECTIN AMA nANTA ECTIN WC nANTWN AITIOC fS.
H. . in .'quibusdam no.n est ; sed in omnia est, sicut omnium causa,
E. ibi autem no.n est ; sed omnia est, ut causalis omnium,
S. alicubi autem non est; sed omnia est, ut omnium causa,
R. quo autem no.n est ; sed omnia est, ut omnium causa,
A. , alicubi, non t~st; sed omnia est, ut omnium causa, . ;-u
F. . ibi vero·. et. aliter- minime ; . . . . ._, ... st~d est simpliciter, omnia,. ut. o.mnium, causa,
P. ,'.;., ..· , . : ;.·, ..-.,.'·'"\'·"·\ ,,, 1.':·,"-'¡'· , '\·'·--' _. \·;.,. i.\'.·.::.,.:,•c, ,..,_ "':sed, est;_onlnia,·. ut aue<tor., omnium,
p.. : m¡ .o& oux EO"'rLV" ' . ' ' MA~ .1táv-ra ea-rf.v, wc; 7tCÍV~WV IXL'rLOc;,
L . .,,:,.-,.... ,,, -.·.;,\ ):i,:,LIYI< ,,, \\·, ......... : :csed,est,omñia,.ut auctor omnium, ,_\-,,.·>.'>'-·
C. ,-.aliquo,'IJero non est; . \¡•·.' .. sed potius,,omnia est, ut omnium auctor, ,·:,.,¡\•.-,.,,•;,
D..... !(e. 1.n'itre ,, pas .. ~'une autre ; 11 . est .. de. tout~s-. fa~otis;...,tmnme cause: d~ toutes ~~~ons ; •
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. KAI EN AVTW nACAC APXAC nANTA CVMnEPACMATA nANTú>N Tú>N ONTWN CVN€1\ú>N 6.
6. KAI nPOEXú>N KAI VnEP TA nANTA ECTIN ú>C nPO nANTú>N VnEPOVCIWC 6.
H. et praecontinens, et super omnia est, sicut ante supersubstantialiter H.
E. et praehabens, et super omnia est, ut ante omnia superessentialiter E.
S. et praehabens, et Sf!Per omnia est, sicut ante omnia supersubstantialiter S.
R. et praehabens, et super omnia est, ut ante omnia supersubstantialiter R.
A. et antehabens, et super omnia est, ut qui ante omnia per substantiae eminentiam A.
F. et antehabens, et super omnia est, ut qui ante omnia praeest mirabili super F.
P. et ante omnia habens, idemque omnia superat, ut qui ante omnia praestantiore modo sit P.
p.. xat 1tpoéxwv, x.ú i.m€p Ta 1tci.vTa eo-Ti v, Wc; ...:po 1tci.V't'WV Ú1t€pOUO"LWc; f-L·
L. et ante omnia habens, idemque omnia superat, ut qui ante omnia praestantiore modo sit L.
C. et anticipans, et supra omnia est, utpote ante omnia supraessentialiter C.
D. et termes des choses; 11 domine tout, Lui qui avant toutes choses existe d'une D.
6. VnEPú>N !110 KAI nANTA AVTOV KAI AMA nANTA KATHrOPEITAI KAI OV!1€N ECTI 6.
H. praeest. Ideo et omnia ejus simul praedicuntur etnihil est H.
E. super-ON. Proinde et omnia de eo et simul praedicantur, etnihil estE.
S. superexsistens. Propter quod et omnia de ipso et simul praedicantur, etnihil est S.
R. superens. Propter quod et omnia de ipso et simul praedicantur, etnihil est R.
A. praeest. Idcirco et omnia ipsius sunt simulque praedicantur, etnihil estA.
F. essentiam ratione: Quamobrem de illo simul omnia praedicantur, neque est F.
P. quam essentia. ·!taque omnia de eo atque id simul dicuntur, nihilque est P.
p.. Ú1tEpÓ>v. ~Lo xat 1tlivTa athou xat &p.a xa-.T1¡opEi''t'aL, xat oúoév ÉO"TL p..
L. quam essentia. !taque omnia de eo atque id simul dicuntur, nihilque est L.
C. s.upraquam exsistens. Quamobrem omnia de ipso et simul dicuntur, nihilque est C.
D. maniere éminente. Aussi toutes qualités lui sont attribuées en m~me temps, mais 11 n'est rien D.
6. KAI E:HPHMENWC EN EAVTW nPOEIAHCilú>C KAI nACIN TO EINAI KATA MIAN KAI 6.
H. et praecipua in se ipso comprehendens, et omnibus esse secundum ur.tam et H.
E. et remole in semetipso praeambiens, et omnibus esse juxta primam et E.
S. et excellenter .in se ipso praeaccipiens, et omnibus esse secundum unam S.
R. et segregatim in se ipso praeaccipiens, et omnibus esse secundum unam et R.
A. et eminenter in se ante comprehendit, omnibusque esse per unam et supreme A.
F. praecipueque anticipans in se ipso, omnibus essendi munus per unam supremeque F.
P. ac praecipue in se occupavit, omnibusque statum una eademque P.
p... xcx.t S~~p"tlp.évwc; Év Écxu~~ 7tpOSLÁ7}r¡tWc;, xcxt 7t!ia'L '!0 elvcxr. X(l"t'Ct ttiav xat p..
L. ac praecipue in se occupavit, omnibúsque existentiam una eademque L.
C. et abstracte in se ipso anticipata habens, et omnibus largiendo ut sint secundum causam unam C.
o. en Soi d'une maniere absolue, saos pareille ; a tous 11 confere l'@tre, comme une cause D.
6. TAC TWN AIC0HTWN OVCIAC KAI nOIOTHTAC KAITOI nOMAC KAI AIACilOPOVC OVCAC 6.
H. sensibilium substantias et qualitates, atqui multas et dijferentes exsistentes, H.
E. sensibilium essentias et qualitates, et quidem multas et discretas exsistentes, E.
S. sensibilium substantias et qualitates, et quidem multas et differentes exsistentes, S.
R. sensibilium substantias et qualitates, quamvis multas et differentes exsistentes, .R.
A. sensibilium substantias et qualitates, permultas licet atque differentes, A.
F. essentias qualitatesque sensibilium, quamvis permultas atque differentes, F.
P. eorum quae sub sensum cadunt essentias et qualitates, quamquam multae sunt ac dissimiles, P.
p.. -rix.c:; 'tWV aia-91)-rwv oúa(rx¡; xrxt 1tO~Ó'tr¡-.rx<;, xrxhoL '!toA).&¡; xrxt o~rxcpópouc; ouarxc;, fL •
L. eorum quae sub sensum cadunt essentias et qualitates, quamquam multae sunt ac dissimiles,. L.
C. rerum sensilium substantias ac qualitates, quantumvis multae sint ac diversae, C.
D. malgré le nombre et la diversité des natures et des énergies qui forment le monde sensible, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
8. OMWC AVTOC EIC ú>N KAI MON0€1A€C EniMMnWN $ú>C ANAN€01 KAI TP€$€1 KAI $POVP€1 6.
H. tamen ipse unus ens et unispecie splendens lumen renovat et nutrit et custodit H.
E. tamen ipse unus ens et uniformis illuminans lux renovat. et nutrit et custodit E.
Stamen ipse unus exsistens et uniforme lucendo superfundens luTffen renovat et nutrit et custodit · S.
R. tamen unus ens et uniforme superfulgens lumen renovat et nutrit et custodit R.
A. ipse tamen unus cum sit et uniformem infundendo lucem renovat, nutrit, servat, A.
F. ipse tamen unus cum sit lumenque unicum superlustret renovat, nutrit, servat, F.
P. tamen ipse qui unus est aequabiliierque lumen fundit renovat, alit, tuetur, P.
¡;.. 8¡;-w~ OCÚ't'O~ ELt; wv xoct ¡;.ovoe~ob; ÉmArXfl-'ltWV cpwt; «vocveo~ xoc~ 't'pÉcpe~ xoct cppoupsL P.·
L. tamen ipse qui unus est aequabiliterque lumen fundit renovat, alit, tuetur, L.
Gimul ille cum sit unicus et uniformiter diffundat lumen suum, renovat et nutrit et servat c.
L\l'un coup, par lui seul, par les rayons d'une lumiere identique, recrée, nourrit, conserve, D.
6.KAI T€/\€101 KAI AIAKPINEI KAI ENOI KAI ANA0Mn€1 KAI rONIMA EINAI nOI€1 KAI Av=:€1 KAI E~TT€1 6.
lit perfioit et discernit et coaduriat et refovet et generantia esse facit et crescere et mutat H.
&t perficit et discernit et unit et refovet et fecunda esse facit et auget et mutat E.
Set perficit et discernit et unit et reflorere facit et germinabilia esse facit et auget et commutat S.
Rat perficit et discernit et unit et refovet et germinabilia esse facit et auget et commutat R.
Aperficit, discriminat, conjungit, refovet, fecundat, auget, immutat, A.
Fperficit, distinguit, colligit, refovet, fecundat, auget, permutat, F.
Pperficit, dividit, conjungit, fovet, fecunda reddit, auget, mutat, P.
¡;.xat 't'SAE~O~ xoct o~ocxplve~ xat EYOL xoct &n6:iA'ItS~ xoct yóv~p.oc elva~ 'ltO~SL xoct ocuEs~ xoct eEoc'AAár.st'. P.·
Lperficit, dividit, conjungit, fovet, fecunda reddit, auget, mutat, L.
Cat perficit et distinguit e{ unit et refovet et fecundat et auget et immutat c.
Dacheve, distingue, assemble, réchauffe, féconde, fait croitre; change, D.
o.KAI ENIAPV€1 KAI €K$V€1 KAI ANAKIN€1 KAI Zú>OI nANTA KAI TWN 0/\ú>N 6.
H.t stabilit et• germinificat et reparat et vivificat omnia, .·,. ·. et. omnium··, H.
',)1
D.chaéúne d'elles,: exactement co'inme i1 lui faut, a part au meme, unique · soleiJ¡. í':!lJ J' D. '.
VINGT-DEUXIEME SECTION : DIEU EST L'ÉTRE QUE TOUT ETRE •IMITE. 359
fi.KAI· TAC Tú>N nOMú>N METEXONTú>N O EIC Hi\IOC AITIAC EN EAVTúl MONOEIAú>C nPOEIAH~EN 6.
H. et multorum participantium unus sol causas in se ipso unispecialiter comprehendit, H.
E. et multorum participantium unus sol causas in se ipso uniformiter praeambit, E.
S. et multorum participantium unus sol causas in se ipso uniformiter praeaccepit, S.
R. et multorum participantium his unus sol causas in se ipso uniformiter praehabet, R.
A. plurimorumque participantium sol unus in se ipso causas ante uniformiter cepit, A.
F. atque ipse sol unus causas omnium ante haec uniformiter in se ipso comprehendit, F.
P. causasque multorum quae participant in se aequabiliter anticipatas habet, P.
¡J.. xat "t&c; "rWV 7tOAAwv p.E"rE"X,OV"rWV ó s!~ 1\'Awc; al"r~a~ év eau"ri¡) p.ovos~bw~ 7tpos~A'1\?E, P.·
L. causasque multorum quae participan! in se aequabiliter anticipatas habet, L.
C. et plurimorum se participantium causas sol unicus in se ipso uniformiter anticipavit, C.
D'lui, tout unique qu'il est, possede d'avance en soi sans distinction les forces de tous ceux qui D.
fi. nOMúl re MAJ\AON Enl rHC KAI AVTOV KAI nANTú>N AITIOC 6.
H. multo magis terrae et ipsius et omnium causa H.
E. multo magis super terrae et ipsius et omnium causalis E.
S. multo magis · in causa et ipsius et omnium S.
R. multo quidem magis in ea quae et ipsius et omnium causa · R.
A. multo magis in solis et omnium causa A·
F. multo sane magis t"n ipsa solis omniumque causa prius F.
P. certe majore ratione in ejus atque omnium causa prius P.
P.· 7tOAAi¡) ys p.<iAAov E7tt ñi~ xat a1.hou XClL 7ttiV"tW'\I al"t~Cl~ fl·
L. certe majore ratione in ejus atque omnium causa prius L.
c. potiori utique ratione in ipsiusmet solis ac rerum omnium causa C.
Dte~oivent de tui, a combien plus forte raison, Celui qui est la cause du soleil et du reste D.
6. KATA THN AnO OVCIAC EKBÁCIN nAPAAEirMATA. AE <PAMEN EINAI TOVC EN 9Eú> o.
H. secundum de substantia proventum. Paradigmata autem dicimus esse in Deo H.
E. juxta ab essentia egressionem. Paradigmata autem dicimus esse ipsas in Deo E.
S. secundum excessum a substantia. Exemplaria autem esse dicimus in Deo S.
R.secundum eam quae a substantia egressionem. Exemplaria quidem dicimus esse eas quae in Deo R.
A. secundum quod a substantia excedit. Exemplaria vero esse dicimus rationes in Deo A.
F. per excessum essentias eminentem. Exemplaria vero dicimus rationes in Deo F.
P. quod secretus sit ab essentiis. Exemplaria autem dicimus esse essentiae rerum P.
fl-· xa..-a .--l)v <Í'ltO oúaia.¡; i'x~a.ow. Ila.pa.oeiyp.a.-ra.ur¡a.tJ.e'l dva.L . -roo~ ev 8ei¡> p..
L. quod secretus sit ab essentiis. Exemplaria autem dicimus esse essentiae rerum L.
c. secundum excessum essentiae. Exemplaria vero dicimus esse .rationes in Deo C.
D. en se tenant hors de l'essence. Nous entendons par exemplaires les raisons qui D.
6. Tú> N ONTú>N OVCIOnOIOVC KAI ENIAiú>C nPOV<PECTú>TAC "OrOVC. OVC H 9€0/\0riA .6.
H.in exsistentium substantijicos et unialiter praesubsistentes sermones, quos theologia H.
E. exsistentium substantificas et uniformiter praetextas rationes, quas theologia E.
S. exsistentium rationes substantificas et singulariter praeexsistentes, quas theolagia S.
R.entium substantificas et unitivas praesubsistentes rationes, quas theologia R.
A.substantificas rerum et singulariter ante subsistentes, quas praedestinationes A.
F. substantificas rerum ante haec omnia singulariter exsistentes, quas theologia praedefini- F.
P. effectrices rationes quae in Deo conjunctae ante fuerunt, quas scripta divina P.
fl-· •wv ov-.:w.v oÚcrLO'ltOLOU~ xa.t EVLa.iwc; 1tpoür¡ecr-rw-rx~ Hyou~, oü~ 1¡ GeoAo¡ia. p..
L. effectrices rationes quae in Deo conjunctae ante fuerunt, quas scripta divina L.
C. substantificas rerum et unite praeexsistentes, quas divinus sermo C.
D. produisent les @tres et sont d'avance ett Dieu d'une riteme maniere. L'Écriture les appelle D.
o. nPOOPICMOVC KMEI . · KAI ,eEIA KAI ArAeA 9€1\HMATA Tú>N, .ONTú>N A<POPICTIKA ..6.
H.praedefinitiones vocat, · .· ., , · .. , , 1\>: , •. et, divinas et benignas voluntates ..• H.
E. praedestinationes vocat, · et divinas et-. aptimas. voluntates: exsistentium discretivas E.
S. praedefinitiones vocat, et divinas: et banas .voluntates exsistentium determinativas. S.
R. praedeterminationes vocat, . et divinas et bonas voluntates entium discretivas R.
A. theologia vacat, et banas divinasque. voluntates eorum quae sunt definitrices A.
fl,. tiones .. sive. praedestinationes vocat, et divinas bonasque valuntates rerum definitrices amnium F.
P. praedestinationes appellant, divinasque. ac banas voluntates quae canstituunt P.
p.. 7tpoopL~p.ou¡; xa.ÁeL', xa.t ~e La.' xa.t. dyaGa GeA-/¡p.a.•a. 't'WV ov-r:wv .·á.r¡opLcrnxa fl-·
L: praedestinationes appellant, . divinasque : ac . bonas .voluntates quae constituunt L.
o. vocat praedefinitiones,. ..et divinas: atque. banas valuntates rerum definitrices .C.
D. pré,déterminations, ;'·;· ou vouloirs divins· bienfaisants, qui décident .etl·produisent .. J).
6. /\€r€CE>AI TA €N TOJC OVCJN APXHrJKWT€PA nPO€JCI M€N OV AJA KVPIWN KAI nAN- 6.
H.dici in exsistentibus antiquiora, praeiit non quidem propriis H.
E. dici in exsistentibus antiquiora, provenit quidem non per propria E.
S. dici in exsis~entibus principaliora, procedit quidem non per propria S.
R. dicique in .exsistentibus principaliora, procedit quidem non propria R.
A.quae sunt ~n rebus magis principalía, . ,. . procedit quidem illi oratio non per propria A.
F. exemplaria dici quae in ordine rerum principaliora sunt, procedit quidem ejusmodi sermo non per F.
P. quae, in rebus ipsis principatum tenent referri, progreditur quidem non propriis P.
p.. AÉye.,-Oa.~. -.~· f.v •oL<; oua-w dpz'llyLxw-rEprx., rcp~ELa-~ ¡úv oú \ OLclt xup~wv xott rcrx.v- p..
L. principatum tenent dici exemplaria ad aliquid referri, progreditur quidem non propriis L.
C. quae sunt {n rebus principaliora, progreditur quidem, cum sic loquitur, C.
D. plaires dans les premiers de chaque groupe d'@tres, il ne s'exprime pas d'une maniere cor- D.
6. T€1\t.lN KAI An/\WN ONOMATWN O· 1\0rOC AVTW CVrXWPOVNTAC A€ KAI TOVTO OPE>WC /\€r€CE>AI · 6.
H.et. omnibus et simplit;ibus 1)0mi,U,bus,ser,1f)(J, est ei, , . indulgentes autem et istud recte dici, · H.
E. e~ perfecta et ,simpla no~na,.J:atio~ipsi,., . ,. . , ... concedentes autem et hoc recte dici, . E.
S. et perfecta et simplicia .nomina sermo.. illi, ·, · concedentibus autem et hoc recte dici, S.
R. et omnino perfecta et simplicia nomina. ratio ipsi, corzcedentes autem. et..hoc recte dici,. · . R.
A.et, absoluta et.simplicia nomina,· ceterum ut concedamus et hoc recte dici, A.
F. pr:opria et, perfecta simpliciaque nomina, . ceterum ut c0ncedamus ·hoc etiam recte dici, F.
P.generalibusque ac simplicibus verbis oratio,,. sed ut concedamus hoc etiam recte dici,. P.
P.· 'rEAWV xrx.t IXrcAWV óvop.á-rwv ó Aóyo" onhéj>, . a-uyzwpoÜ'I'rrt.IO ol:: xott -roü-ro opGw,. AÉyeaGrx.L, P.·
L. generalibusque ac simplicibus verbis oratio, sed ut concedamus hoc. etiam recte dici, L.
C. non per propria et perfecta et simplicia nomina, sed si concedamus etiam hoc. recte dici, ·. C.
D. recte, parfaite et juste:ku ,¡ · .,,_~ ·'1 , · · ·:·• mais, supposons qu'il ait raison·,. · ·· .D.
o.TOV nOPEVEC0AI OnJCt.> AVTt.>N MI\ INA AlA THC TOVTt.>N ANMOriKHC rNc..>CEt.>C 6.
Hambulare post ea )) sed ut ipsorum analogicalis scientia H.
Eexire post ea l) sed ut per haec proportionali scientia E.
S ut eas post illa l) sed ut per istorum proportionalem cognitionem S.
Rad ambulare post ipsa )) sed ut per horum analogicam cognitionem R.
A.,t post illa incederes & sed ut per rationalem horum scientiam A.
F ut post illa incederes l) verum ut per cognitionem horum proportionalem F.
Put ea sequereris l) sed ut horum accomodata et consentanea cognitione P.
?<roÜ 7topsúsa-9aL 07tLCTW ath·wv n &.'AA' fva bLOt ñi~ 't'OÚ't'wv &va"AoyLx1í~ yvwa-ew~ P.·
Lut ea sequereris )) sed ut horum accomodata et consentanea cognitione L.
Cut eas post illa )) sed ut per proportionem cognitionis horum c.
Dpour que vous restiez derriere elles ,,, mais pour que, profitant par analogie de leur science, D.
6. Enl THN nANTú>N AITIAN ú>C 0101 TE ECMEN ANAX0t.>MEN nANTA OVN fl.
H. in omnium causam ( sicut scimus) subducamur. Omnia ergo H.
E. in omnium causam ( quantum potentes sumus) ascendamus. Omnia ergo E.
S. ad omnium causam (sicut possumus) sursumagamur. lgitur omnia S.
R. ad omnium causam (ut et possibiles sumus) reducamur. Omnia igitur R.
A. ad omnium causam (prout possumus) provehamur. Omnia igitur A.
F. ad ipsam omnium causam gradatim (pro viribus) provehamur. Omnia igitur F.
P. ad rerum omnium causam (pro virili parte) evehamur. Quae igitur P.
p.. É1tt rl)v 7t&.nwv aL't'Lav (w~ o!oL 't'E €a-p.svl &vayGwp.ev. llciv't'~ ouv P.·
L. ad rerum omnium causam (pro virili parte) evehamur. Quae igitur L.
C. ad cognoscendam omnium causam (quoad possumus) adducamur. Quamobrem C.
Dnous nous élevions (comme nous pouvons) jusqu'a la Cause de toutes. 11 faut done attribuer D.
6.KAI AlA nANTU>N <POITU>CA KAI nANTA e::: EAVTHC TOV EINAI n/\HPOVCA KAI Ent nACI 6.
H. et omnia superveniens, et omnia ex ipso esse replens, et in omnibus H.
E. et per omnia veniens, et omnia ex se ipsa ut sint implens, et in omnibus E.
S. et per omnia vadens, et omnia ex ipsa essentia implens, et in omnibus S.
R. et per omnia incedens, et omnia ex ipsa ipso esse implens, et in omnibus R.
A. et per omnia pergens, et cuneta ex se ipsa essentia implens, atque in omnibus A.
F. perque omnia pergens, et universum per virtutem suam essentia complens, et in omnibus F.
P. et per omnia ambulat, statumque dat suis omnibus, atque omnibus P.
p. .xotL o~oc 'ltCÍ.V't'WV CfOL 't'Wa-ot, xott -.cí.v-rot e~ bu't'i¡<; 't'ou dvotL -.):rlpoua-:x, Xot L E'lt L 'ltota'L
' :J ' -
P.·
L. et per omnia ambulat, omniaque ex se ipsa essentia complet, atque omnibus L.
C. per omnia dimanat, et universa per semetipsam implet, et in rebus omnibus c.
D. il Se répand sur tout, par Soi remplit tout d'@tre, et Se complait D.
6.TOIC OVCIN ArAMOMENH nANTA MEN EN EAVTH nPOEXEI KATA MIAN An/\OTHTOC 6.
H.xsistentibus exultans. Omnia quidem in se ipso praecontinet, secundum unum simplicitatis H.
Eexsistentibus exultans. Omnia quidem in se ipsa superat, secundum primam simplicitatis E.
Sexsistentibus exultans. Omnia quidem in se ipsa praehabet, secundum unum simplicitatis S.
Rsxsistentibus exultans. Omnia quidem in se ipsa praehabet, secundum unam simplicitatis R.
A:juae sunt exultans. Omnia quidem in se ante complectitur, per unam simplicitatis A.
Fquae sunt exultans. Omnia prorsus anticipat in se ipsa, per unum simplicitatis F.
Pquae sunt delectatur. Omnia quidem in se ante habeat, una eademque singulari simplici- P.
p.-roi'<; oua-w &.yotAAop.év"'fl. llcí.v't'ot p.ev sv Éau't'~ 'ltpóexeL, xa't'a p.(cx.v ~'ltAÓ't'"'fl'tO<; P.·
Lquae sunt delectatur. Omnia quidem in se ante habeat, una eademque singulari simplici- L.
Cdelectatur. Omnia quidem in se praehabet, excellentia simplicitatis c.
Dan tous les @tres. D'avance 11 possede tout en Soi, dans une sublime simplicité, D.
6.KATA THN VnEPHn/\U>MENHN AVTHC AnEIPIAN KAI nPOC nANTU>C ENIKU>C METEXETAI 6,
llsecundum superextensam ejus injinitatem ; et omnino unialiter participatur, H.
Esecundum suam supersimplificatam multitudinem ; et ab omnibus singulariter participatur, E.
Ssecundum supersimplijicatam ipsius injinitatem ; et ab omnibus singulariter participatur, S.
Rsecundum supersimplijicatam ipsius injinitatem ; et ab omnibus singulariter participatur, R.
Asecundum superexpansam simplicem infinitatem suam ; atque ab omnibus unice participatur, A.
Fper injinitatem suam se super omnia dilatantem; ·· et unice participatur ab omnibus, F.
Psua infinitate quae longe lateque pertinet; · et cum omnibus uno modo communicetur, P.
P.xot't'a 't"'}¡v Ú1tepr,1tAwp.évT¡v otthlí<; IÍ.1tELpLotv· XotL 1tpoc; 1tCÍ.V'tWV ÉVLXWc; p.e't'ÉX.E'totL, ¡J..
Lsua injinitate quae longe lateque pertinet ; et cum omnibus uno modo communicetur, L.
Csecundum plusquam simplicem injinitatem suam ; et ab omnibus singulariter participatur, c.
Ddans son infinité, simple au supr@me degré ; aussi Est-il participé d'un coup par tous, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
6. KA9AnEP KAI cbCUNH MIA OVCA KAJ H AVTH nPOC nOMCUN AKOCUN CUC MIA METEXETAI 6.
H. quemadmodum et vox una exsistens et ipsa a multis auditibus sicut una participatur. H.
E. sicut et vox una exsistens et eadem a multis audientibus velut una participatur. E.
S. quemadmodum et vox una exsistens et eadem a multis auditibus sicut una participatur. S.
R. quemadmodum et vox una exsistens et eadem a multis auditibus ut una participatur. R.
A. quemadmodum et vox una cum sit atque eadem a multis auribus ut una percipitur. A.
F. quemadmodum et vox cum una eademque sit a multis interim tamquam una sentitur. F.
P. quemadmodum etiam una eademque vox a multis auribus ut una percipitur. P.
fl-· xocGchtsp xoc~ cpwvl¡ p.í.oc oua-Cl xCli. 7¡ ocú-;-1¡ 7tpoc; 'ltoAAwv cfxowv !!le; p.b. p.e-=éze-.oc~. p. ..
L. quemadmodum etiam una eademque vox a multis auribus ut una percipitur. L.
C. quemadmodum et vox cum una sit et eadem a multis quoque auribus ut una percipitur. C.
D. comme la voix, unique et la meme, est participée comme unique par une foule d'auditeurs. D.
.•.
'
J
fS. Tc.>N Ca>C ANTIKEIMENCa>N EN ENI rAP Ca>C nOMAKIC EIPHTAI,, fS.
H. refragationum. . . . ( sicut multoties dictum est) ·,. · H.
E. ut oppositorum. In uno enim (ut saepe dictum est) ... E.
S. sicut oppositorum. In uno enim (sicut multoties dictum est) S.
R. ut oppositorum. In uno enim ( ut multoties dictum est) R.
A. quae velut opposita sunt. In uno enim (ut saepe jam dictum est) A.
F. eminenter tamquam oppositorum. In uno enim ( ut saepe jam dictum est) F.
P. ut.... contraria.
( , ,
In uno enim (quemadmodum saepe · dictum est) P.
p.. -rwv wc; otV'rLXELp.evwv. 'Ev évt yap (wc; 'ltoAAáxLc; etp"f\-r«t) p..
L. ut contraria. In uno enim ( quemadmodum saepe dictum est) L.
· C. sicut oppositorum. In uno enim (ut saepe numero dictum est) C.
D. ment au dessus de tous ces contraires. Tout un qu'II est, on l'a dit bien souvent, D.
6. TA ONTA nANTA KAI nPOEXEI KAI VnECTHCEN nAPCa>N TOIC nACI KAI nANTAXOV 6.
H. exsistentia omnia et continet et substantificavit, praesistens omnt'bus et ubique. H.
E. exsistentia omnia et superat et substituit, praesens omnibus et ubique. E.
S .. exsistentia omnia et praehabet et subsistere facit, praesens omníbus et ubique. S.
R. entia omnia et praehabet et subsistit, praesens omnibus et ubique. R.
A. quae sunt omnia et ante habet et subsistere facit, omnibus et ubique praesens est. A.
F. .· res omnes anticipat atque efficit, praesens quidem omnibus ubique . F.
P. · .. · quae sunt omnia et ante habet et efficit, praesens est omnibus et ubique. P.
P.· 'ra Óvr:ot 'lt!ÍV't"ot Xott 1tpoÉxe~ Xott Ú7tÉcH"flO"€, 7totpwv 'rOL<;' 1tli<l"L xat 7t:XVt"a:xoü. P.·
L. quae sunt omnia et ante habet et ejjicit, praesens est omnibus et. ubique.' L.
c. omnia quae sunt praehabet et exsistere fecit, presens omnibus ubique. c.
D.Il possede d'avance et donne l'@tre a toutes choses. 11 est partout présent a tous. D.
6. KAI KATA EN KAI TO AVTO KAI KATA TO AVTO nAN KAI Enl nANTA nPOEICa>N 6.
H. , Et: secundúm>' unum et <id ipsum> et secundum' ipsum omne, '· •: · ' >'· 'et in 1 omnia ·prodiens, H.
E. ,• ,}lt- •secundum unum et id ipsúm et secundum id ip$um ottine, • ::' ·." et in omnia proolmiens, E.
S. .<·,·, Et setundum unum··et idem et secundum ídem 'omne;·r,•. :,·etiul'omnia·'ptoÚdens, S.
R. · · • Et secundum. unum· 'et idem et secundum ídem omne; ' · ·· . · et ad omnia• p'roeedens, R.
A. .. Et· secundum unum atque ídem et secundum ídem esse,: .. ·· et ad ·o111nla ·prodiens, A.
F. ..: >:Per unum atque idem, per ídem (ínquam) omne, • · :"·' et ad,.omnia prodiens, F.
P. . · .. ·, ·. ·' ... Atque id uno et eodem ac eodem toto, ad omnia ·venit, P.
P.· . 'Kat• Xott"a. -=o gy xoct 'rO ottho XotL Xot'ra 'rO otÚ-ro 'ltii'i, '·, .. .. ' XotL E7tL 7tiÍYrot' 'ltpo,wv P.·
L. · '• ·.: · .'h\• •h Atque id uno et eodem ac eodem toto, .>,;;·,·:···'··· · ad: orimia ~'Denit, L.
C. ,·:.'i:' .. · ·\·,', Secundum unum et. idem et secundum idem':·omne~i.'P:'',),~ .. •· H· )'\'A'<'•·; ,, 1kin> omnia'111lpans C.
~-· Sans multiplication;:. sans: chatigehtent' sans'· la l: trioiiidre• ' diminutiott, n; 1pénetre :., .toute5' rchoses D•
.!
\
6. KAI MENCa>N Ecb EAVTOV KAI ECTCUC KAI. KINOVMENOC kAJ; OVT · ECTCa>C 0Vré1 KINOVMENOC 6.
1
H. et manens in ·se ipso, et stans el' movens' , ·:. ·. ·, et> neque stans neque movens, H.
E. et manens in se ipso, et stans- et · motus, et neque. stans neque motus, E.
S. et manens in se ipso, et stans et motus, et neque stans neque ·motús, S.
R. et manens in se ipso, et stans et motus, et neque'•'stans neque motus,- R.
A. et manens in se ipso, et stans;· et se,·movens;' ·.· et'neque· stans: neque se movens, .A.
F. interea·permanená:in;se ipso, et consistens· atqutYse mof!en$, (l.~r'Ursils neque,·stttns 'n'eijúe motus, p.
P. et.:iw se.··manet; ··.'·•····:.,;\ '-'· ·' ·''-'" ? stát·et mov~tür, ,·: •{\; :\:_-),Í\\\.'·et>'túit><"stat'·tte~ ~7iunietiir,'\L .P.
p.'. xoct p.ÉvwY é!f' éocu-roü, i xoct éa--rw.; xczt xwoúp.svo~/ hca:t· oÜ~e .~irtW~ o~~e xwoú¡uvoc;, P.·
L. et· in: se.•manet, ·:. : .i · ··1•:· · stat et rlwvetur,.' '':<;. ·, '¡\\1\re{'neo''st'át néc 'movetur,' '\'
1
..
L
C.et in sermanens, ·' ,.,,., et stans et se móvens, ·. ·· et neque•~tans!'neque,.nW-oins,\:J c.
D. eti demeure en Lui-m@me, 11 se r·epose · et,. se déplace:' '· ·; sans ··art@t i ni irtouvement, .D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE CINQUIEME).
;'
6. ' OVT€ .APXHN €Xú>N H M€CON H T€A€VTHN OVT€. €N TINI. Tú>.N ONTWN.: ú>N 6.
H. neque initiuni. habens· aut medium aut finem; neque in quodam exsistentir-'m .. ensH.
E. neque principium habens aut medium aut finem ; neque in quodam exsistentium ens,JI.
S. neque principium habens aut medium aut finem ; neque in aliquo exsistentium,s.
R. neque principium habens aut medium aut finem ; neque in quodam entium ens:R.
A. neque initium habens aut medium vel finem ; neque in aliquo subsistentium estr1.
F. neque principium habens neque medium neque ·finem ; neque est in aliquo exsistentium,p,
P. nec principium habet aut medium aut finem ~· neque est tn aliquo eorum quae sunt,P.
»
!'-· OIJ'tE OCflX'l\Y exwv 7l f'-EO'OY 7l 't'S ,EU't"llY"
" , \ " " , " ) , 1
OU't'E E:Y 't'LYL 'tWY OY'tWY,p..
" " -
,,.Íí'. L. nec principium habet aut medium. aut finem ,· neque est in aliquo eorum quae sunt,r...
U·
q c. n.eque principium vel finem vel medium habens; nec est in quopiam eorum quae suntc.
D. saos début, saos. milieu, saos fin ; 11 n'est en aucun. @treD.
o. .110TI KAI AVTOAiúlN KAI TA ONTA KAI TA METPA TúlN: ONTúlN KAI TA METPOVMENA 6.
H. · quo circa et ilefJum et exsistentia et mensurae exsistentium et mensurata
E. .proinde et ipsum aeternum et exsistentia et mensurae exsistentium et mensurata
S. · propter quod et ipsum aevum et exsistentia et mensurae exsistentium et mensurata
R. quia et per se saeculum et entia et mensurae entium et mensurata
A. quía et ipsum saeculum et quaeque sunt et mensurae rerum et quaeque sub mensuras cadunt
F. quamobrem aeternitas ipsa resque omnes rerumque mensurae et quae sub mensuras cadunt
P. itaque aeternitas ipsa mensuraeque rerum omnium et quae sub mensuram cadunt
P.· o~Ó't"L Xll.L a:thoa:~W'\1 Xll.L 't&. Óvo:a: Xll.L 't&. p.é'tpa: 'tW'\1 Ó'\l'tW'\1 xa:t 't&. p.e'tpoú p.eva: p..
L. · · itaque aeternitas ipsa mensuraeque reTJ,tm omnium et quae sub mensuram cadunt .
C. · quía ipsum per se aevum et quae sunt et mensurae rerum et quae mensurantur
D. la durée et les etres, .·; · · les mesures et les mesurés D.
{ ·:· •\',·'
,·.. J' .•,,
·•··•· ( 1..
'\•,, ·.··.:.•,'''.
:• '¡
' ~ ', . . ' " . ', ' ' ' ' ·~ ., 1 '
~ .'. \ '.'
1 •1\
~· • ' 1
.~ ·;¡1 ·,(¡.~.tx~~·~-
.,
~~\1_;·.:~-lj\' .. i~,, \'· ~- '• •:\·. ~
'r'•·t·
:\\ \.f{x:-\:
\>·.~~:~\~(
, • :· \~ 1}
i
6. \e::: HC H AVTOZCUH KAL nACA Zc.>H KAI V$ HC €1C nANTA TO onc.>COVN Zc.>HC 6.
'·.
1 .,
VINGT-TROISIEME SECTION : DIEU EST LA VIE QUI DONNE TOUTE VIE.
6. TWN ArrEI\WN ZWH KAI H A9ANACIA KAI TO ANOI\E9PON AVTO THC ArrEI\IKHC AEIKINHCIAC o.
H. angelorum vita et immortalitas et inexitiabilitas ipsa angelicae sempermotionis H .
. E. angelorum vita et immortalitas et imperdibile ipsum angelicae sempermotionis E.
S. angelorum vita et immortalitas et ipsum non destructivum angelici sempiterni motus S.
R. angelorum vita et immortalitas et indestructibile ipsum angelicae sempiternae motionis R.
A. lium angelorum vita et immortalitas et constantia illa angelici sempiterni motus numquam A.
F. angelorum vita immortalitasque et perseverantia illa sempiternae motionis angelicae F.
P. angelorum vita et immortalitas aeternusque angelorum motus qui ab omni interitu solutus est P.
, '"\ y ' ' ' >11 '
~· 'rWV Ql:jjEAWV ~oWl'¡ XQI:L 1'¡ Ql:llQI:VQI:Q"LQI: xa.t -ro dvw:AeOpov a.1ho ñí~ &yye'ALx1'¡t; &eLxtvl'¡crLot~ ?·
L. angelorum vita et immortalitas aeternusque angelorum motus qui ab omni interitu solutus est L.
C. talitas immortalium angelorum et illa perpetuitas angelicae vitae quae omnem effugit C.
D. immortels, leur immortalité, la continuité m@me de leur activité sans tr@ve, D.
6. e::: AVTHC KAI Al AVTHN ECTIN KAI VCi)ECTHKEN AIO KAI ZWNTEC AEI 6.
H. ex ipsa et per ipsam est et subsistit. Ideo et viventes semper H.
E. ex i'psa et per ipsam est et subsistit. Idcirco et semper viventes E.
S. ex ipsa et propter ipsam et sunt et subsistunt. Propter quod et viventes semper S.
R. ex ipsa et per ipsam et est et subsistit. Propter quod et viventes semper R.
A. deficiens ex ipsa et per ipsam est atque subsistit. Quocirca viventes semper A.
F. ex ipsa perque ipsam est atque subsistit. Quamobrem viventes semper F.
P. ac líber tum ex ea tum per eam et est et cohaeret. [taque vivere semper P.
~· É~ a.ú-.1¡~ xa.t oL' aú-.T¡v X"-t SCI"'rL xa.~ ÚcpÉcr'rl'¡XE. ALa xa.t ~wv"et; d.et p..
L. ac liber tum ex ea tum per eam et est et cohaeret. [taque vivere semper L.
C. interitum ex ipsa et propter ipsam est et subsistit. Quamobrem semper viventes C.
D. sont et demeurent grice a Elle et pour Elle. On les dira : ici toujours vivants D.
6. KAI A9ANATOI 1\ErONTAI KAI OVK A9ANATOI nAAIN OTI MH nAP EAVTWN EXOVCI TO A9ANATOI EINAI o.
H. et immortales die11-ntur, et non immortales iterum, quia non a se ipsis habent immortales esse H.
E. (!t immortales dicuntur, et non immortales iterum, quía non a se ipsis habent immortaliter esse E.
S. et immortales dicuntur, et non immortales rursus, quoniam non a se ipsis habent immortales esse S.
R. et immortales dicuntur, et non immortales rursus, quía non a se ipsis habent immortales esse R.
A. immortalesque dicuntur, et rursum non immortales, quía non ex se habent ut immortales sint A.
F. immortalesque dicuntur, ac rursus non immortales, quoniam non ex se ipsis habent ut sint immortales F.
P. immortalesque dicuntur, rursusque non immortales, quod non a se immortalitatem P.
p.. xa.t &Ociva.-roL AÉyov-ra.L, xa.t oúx &Ociva.-roL '7tCÍ.AW, 6-n p.l¡ 1ta.p' Éa.U't'WV é:xouaL -ro &Ociva.-roL eLVaL p..
L. immortalesque dicuntur, rursusque non immortales, quod non a se immortalitatem L.
C. et immortales dicuntur, et rursus non immortales, quía non ex se habent ut immortales sint C.
D. et immortels, · et lA, non immortels, paree qu'ils n'ont pas d'eux-m@mes leur im- D.
15. KAI AIWNIWC ZHN AM EK THC ZWOnOIOV KAI nACHC ZWHC nOIHTIKHC 6.
H. et aeternaliter vivere, sed ex 'Divifica et omnis vitae facturali H.
E. et aeternaliter vivere, sed ex 'Divifica totius vitae factrice E.
S. et aeternaliter vivere, sed ex vivifica et omnis vitae effectiva S.
R. et aeternaliter vi'Dere, sed ex vivifica et omnis vitae factiva R.
A. et sempiterne vi'Dant, sed ex vivifica et vitae omnis efficiente A.
F. et aeterne vi'Dant, sed ex causa illa vivifica uni'Dersam vitam efficiente F.
P. aeternamque vitam habent, ·. sed a causa vitali et quae vitam omnem efficit P.
p.. xa.t a.lwviwt; ~1ív, &AA' Éx ñ¡c; ~W0'7t0LOU xott 1tCÍ.t;;7¡c; ~w1¡c; '7tOL1'¡'rLx1¡c; p..
L. aeternamque vitam habent, sed a causa vitali et quae vitam omnem efficit L.
C. et perpetuo vi'Dant, sed ex vivifica et omnis vitae effectrice C.
D. mortallté et leur vie perpétuelle ils les tiennent de la Cause vivifiante qui produit D.
6. KAI CVNOXIKHC AITIAC KAI c.>CnEP Enl TOV ONTOC J\EfOMEN OTI KAI TOV AVTOV EINAI 6.
H. et comprehensali causa. Et quemadmodum in ente dicimus quía et ipsius esse H.
E. et continuatrice causa. Et sicut in ente dicebamus quia et ejusdem esse E.
S. et contentiva causa. Et sicut in exsistente dicebamus quod et ipsius quod est per-se-esse S.
R. et contentiva causa. Et quemadmodum in ente dicimus quía et ipsius per-se-esse R.
A. atque continente causa. Et sicuti in ente dicebamus quod ipsius quoque esse ipsum A.
F. atque continente. Et quemadmodum in ente dicebamus ipsum quod est ente superius, appel- F.
P. ac continet. Atque ut id quod est dicebamus ipsius status esse P.
p.. x(ú a-uvox~xljc; otC't"~otc;. Kott ~a-7tep É7tL 't"OÜ r:i'·,'t"oc; D.iyop.ev éí-.L xott 't"OÜ otu't"oeL'vrx~ p..
L. ac continet. Atque ut id quod est dicebamus ipsius status esse L.
C. et conservatrice causa. Et sicut dicebamus de eo qui est esse aevum ipsius C.
D. et soutient toute vie. Comme nous disions de L'~tre qu'Il est la durée D.
o. ECTIN AITIWN OVTW KAI EN0Al1E nMIN OTI KAI THC AVTOZc.>HC ECTIN 6.
11. est causa, sic et hic iterum quia et ipsius vitae est H.
E. est causalis, sic et ibi iterum quia et per-se-ipsam vitae est E.
S. est aevum, ita et hic rursus quía et ipsius per-se-vitae S.
R. est causa, sic et hic rursus quia et per-se-vitae est R.
A. est saeculum, ita et hic rursus quod vitae ipsius quoque supereminens A.
F. !antes ipsius entis aeternitatem, ita nunc iterum ipsum quod est vita superius ipsam F.
P. aeternitatem, sic hoc loco rursus vitam vita omni superiorem P.
p.. EO"'tW rxCwv' 01hw xrxt évGcioe 1t~ALV rÍ't"L xott 't"ljc; rxu-.o~wljc; Éa--.Lv p..
L. aeternitatem, sic hoc loco rttrsus vitam vita omni superiorem L.
C. per se esse, sic etiam hic vita divina est per se vitae e.
D. de l'etre meme, nous disons derechef ici que c'est la Vie Divine, plus vie. que D.
o. KAI nACA ZWH KAI ZWTIKH KINHCIC EK THC Zc.>HC THC VnEP nACAN Zc.>HN 6.
H. Et omnis vita et vitalis motus de vita quae est super omnem vitam H.
E. Et omnis vita et vitalis motus ex vita ipsa quae est super omnem E.
S. Et omnis vita et vivificativus motus est ex vita quae est super omnem vitam S.
R. Et omnis vita et vivificativa motio ex vita ea quae super omnem vitam R.
A. Et vita omnis ac vitalis motus ex vita illa ducitur quae est supra omnem vitam A.
F. Omnis sane vita motusque vitalis ex illa vita procedit quae superat omnem vitam F.
P. Vita etiam omnis vitalisque motus a vita proficiscitur quae vitam omnem superat P.
p.. Kott 7ttia-ot ~w7¡ xott ~w·nx7¡ x[vr1a-Lc; Éx -rljc; ~w·r1 c; -rljc; Ú7tep 1taarxv ~w7¡v p..
L. Vita etiam omnis vitalisque motus a vita proficiscitur quae vitam omnem superat L.
C. Et omnis vita vitalisque motio est ex vita quae est supra omnem vitam C.
D. Toute vie, toute reuvre de vie vient de la Vie qui l'emporte sur toute vie, sur tout D.
'·.
• VINGT-TROISIEME SECTION : DIEU EST LA VIE QUI DONNE TOUTE VIE. 371
B. KAI nACAN APXHN nACHC Zú>HC e::: AVTHC KAI Al 4JVXAI TO ANú>./\€0PON €XOVCI KAI Zú>A B.
H. et omneinitium omnis vitae. Ex ipso et animae quod imperniciosum est habent. Et animalia H.
E. et omne
principium totius vitae. Ex ipsa animae imperdibile habent. Et animalia E.
S. et omne
principium omnis vitae. Ex ipsa et animae non destructibile habent. Et animalia S.
R. et omne
principium omnis vitae. Ex ipsa et animae indestructibile habent. Et animalia R.
A. et omnetotius vitae principium. Ex ipsa et animae immortalitatem habent. Et animantes A.
F. et omneomnis vitae principium. Ex illa praeterea immortalitatem habent animae. Ex illa animalia F.
P. et omne
totius vitae principium. Ab eadem quoque animi immortalitatem habent. Animantiaque P.
p.. x~t 1t~O"~Y cipxhv 1tcZ0"7!~ ~w7íc;. 'E~ otlh7í.:; xott otl 4ux.at "o civw'AeOpov ex.ouO"L. Kott ~wot p..
L. et omne totius vitae principium. Ab eadem quoque animi t"mmortalitatem habent. Ant"mantt'aque L.
C. et omne principium omnis vitae. Ex ipsa etiam animae habent quod non intereant. Et animantia C.
D. principe de toutes les vies. Les imes ont re~u d'Elle leur incorruptibilité. Tous les D.
6. nANTA KAI c¡,VTA KAT €CXATON AnHXHMA THC Zú>HC €XOVCI TO ZHN 6.
H. omnia et plantae et secundum novissimam dissonantiam animae habent vivere. H.
E. omnia et germina secundum novissimam consonantiam vitae habent vivere. E.
S. omnia et plantae secundum ultimam resonantiam vitae habent vivere. S.
R. omnia et plantae secundum extremam resonationem vitae habent vivere. . R.
A. omnes et plantae juxta extremam vitae harmoniam ut vivant acceperunt. A.
F. omnia vivunt, ex illa plantae per extremum vestigium vitae vivunt. F.
P. omnia et quae stirpibus nituntur ab extremo vitae spiritu vitam habent. P.
r· 1tcZY';Clt XotL ~u..b. xa"' EO"X.~"ov CÍ7t"AX.71P.ot -;·~.:; ~w7íc; ex.ouO"L -ro ~7ív. p..
L. omnia et quae stirpibus nituntur in extrema vitae parte vitam habent. L.
C. germinaque quod ultimo vitae gradu gaudeant. C.
D. animaux, toutes les plantes, au dernier degré de la vie, Lui doivent aussi de vivre. D.
6. nAAIN Zú>A riNETAI KAI t.ú>PHTAI MEN nPú>TA TH AVTOZú>H TO EINAI Zú>HN 6.
H. · animata fiunt. Et dat quidem prima ipsa-vita esse vitam, H.
E. iterum animalia fiunt. Et donat quidem primo per-se-ipsam vitae esse vitam, E.
S. rursus animilia fiunt. Et dat quidem prius per-se-vitae esse vitam, S.
R. rursus animalia fiunt. Et donat quidem primo per-se-vitae esse vitam, R.
A. rediviva fiunt. Ac largitur primum quidem ipsi per se vitae ut sit vita, A.
F. iterum reviviscunt. Ipsa vita dat quidem primum universae vitae hoc ipsum ut sit vita, F.
P. reviviscunt. Ac primum quidem vita ipsa et universae vitae dat ut sit vita, P.
p.. 1tciÁw ~wcx ylyve-r~L. Kcxt owpSL'rCXL p.ev 1tpw-rcx -rf. cxú-ro~wf. 'rO ELVCXL ~w-/¡v, P.·
L. reviviscunt. Ac primum quidem vita ipsa et universae vitae dat ut sit vita, L.
C. rursum vivijicantur. Et largitur primum quidem per se vitae esse vitam, c.
D. les voici qui revivent. Elle donne d'abord a la vie mSme d'Stre une vie ; D.
6. KAI nACH Zú>H KAI TH KM> EKACTA TO EINAI OIKEiú>C EKACTHN OEITAI n·E<IlVKEN 6.
H. et omni vitae et unicuique esse proprie et unicuique intelligitur nata. H.
E. et omni vitae et ab ea per singula esse proprie qua singula aestimatur natura subsistere. E.
S. et omni vitae et particulari esse proprie unamquamque quod esse naturaliter habet. · S.
R. et omni vitae et ei quae secundum singula esse proprie unaquaeque quae esse nata est. R.
A. et omni vitae et particulari ut sit unaquaeque id ipsum proprie quod esse a natura habet. A ..
F. ac rursus unicuique vitae ut sit proprie quaelibet quod naturaliter esse debuit. F.
P. et unicuique ut sit pro modo suo quod ut sit vim habet a natura; P.
p.. xcxt 1tcla"{l ~wr. xcxt x~Q' excxa-ror: -ro slvcxL oCxdw~ éxcian¡v 8 ElvcxL 1tÉcpuxs. p..
L. et unicuique ut sit pro modo suo quod ut sit vim habet a natura. L.
C. et omni vitae et cuique vitae esse unamquamque apte ad naturam suam. C.
D. · puis a toute vie et a chaque vie Elle donne I'Stre spécifique qui revient a chacune. · D.
6. KAI TAIC MEN VnEPOVPANIAIC Zú>AIC THN AV/\ON KAI 0€0€1t.H KAI ANAMOiú>TON A0ANACIAN 6.
J' H. · · Ef supercaelestibus quidem vitis · :. et immaterialé11f et Deivisam et immutabilem immortalitatem, H.
E.·· Et quidem supercaelestibus aniinis' immaterialem·'et• Deiformém et immutabilem immortalitatem, E.
S. ··· '> Et Súpercaelestibus •quidem vitis immaterialem · et Deiformém · et invariabilem · immortalitatem, S.
R. · Et supercaelestibus quidem vitis immaterialém et Deiformém et inalterabilem immortalitatem, R.
A. ·'Atque supercaelestibus quidem vitis spiritualem et divinam immutabilemque immortalitatem, A.
F. · · Atque supercaelestibus vitis · immaterialem et divinam immutabilemque immortalitatem, F.
P. Caelestibus etiam vitis materiae expertem, divinam immutabilemque immortalitatem P.
P.· Kcxt 'L"CXL~ p.ev Ú1tspoupcxvtcxL~ ~WCXL~ -ri)v aÜAOY xcxt GsoELO~ xcxt civcxAAOLWTOV &Gcxvctalcxv' P.·
L. Caelestibus etiam 'oitis · · materiae expertem, divinam· immutabileTiique immortalitatem L.
C .. ,.,¡,",, 'Caelestibus etiám vitis ·: · immaterialem ac'Deiformem et immutabilem'immortalitatem, C.
D. · Elhf donrte aux vi es ·supracélestes" ·· l'immatérlelle:,· divine, immuable imtnortalité, D.
6. TO €1NAI nAP AMHC AITIAC AM e::: AVTHC KAI TO €1NAI ZCUH KAI THN .AIAMONHN €X€1 6.
H. esse ab alia. causa, sed ex ipsa et esse vita et permanentiam habet. H.
E. esse ab alia causa, sed ex ipsa et esse vitam et permanentiam habet. E.
S. esse ab alia causa, sed ex ipsa et ·esse vitam et permanentiam habet. S.
R. esse ab alia causa, sed ex ipsa et esse vitam et permanentiam habet. R.
A. illa ab alia provenit causa, sed ex ipsa et quod sit vita et quod perseverans sit habet. A.
F. causa proven#, sed ex ipsa et quod sit vita et quod permaneat habet. F.
P. ut sit et. vita sit atque permaneat ab alia causa nisi ab ea habet. P.
p.. 't"O dvocL 'lta:p' dAAYj~ a{'t"ia:c;, iA.A' E~ aú..-~c; xoct 't"O elvaL ~wT¡ xocl. 't"l¡v OL~Xp.ov1¡v f:x.a p..
L. ut sit et vita sit atque permaneat ab alia causa nisi ab ea habet. L.
C. qupd sit et vita sit ac maneat ab illa causa nisi ab hac habet. C.
D. pas due a une cause étrangere : c'est de la Vie divine, qu'elle tient d'étre une vie et de durer. D.
6.' .ACUPOVM€NH .A€ KAI AN.APACI THN CUC CVMMIKTOIC €N.A€XOM€NHN€NHN Arr€,\0€1.AH ZCUHN 6.
H. Dans autem et viris, sicut commixtis licitum unire, angelivisam vitam ; H.
B. Donarzs autem et viris, ut commixtis .acceptabilem, subeuntem angelicam, vitam; E.
S. · ! , Dans autem et viris, sicut commixtis,. contingentem ad angelorum formam vitam; S.
R. Donans autem et viris, ut commixtis, susceptam (possibilem in nobis) angeliformem vitam ; R.
A. , Sed et viris quoque, ut promiscuis, ( quantum licuit) angelicam condonans vitam ; A.
F;. Hominibus insuper, velut compositis, ( quantum accipere licuit) vitam condonavit angelicam; F.
P. Atque etiam hominibus angelorum vitam largitur quam concreti ex multis partibus adipisci possunt; P.
P.· Awpoup.ÉVYj oe xocl. dvopriaL n.v 6>c; aup.p.LX't"OL~ evoexop.ÉVTIV d.¡¡eAO€L07i ~w-l¡v· P.·
L. Atque etiam hominibus angelorum vitam largitur quam .concreti ex multis partibus adipisci possunt; L.
C. · Dat insuper hominibus, licet compositis, vitam quae angelicam proxime attingit; C.
D. La Vie divine donne aux hommes compo!lé!>, .une.. vie. (daos la mesure possible) pareille a celle D.
r
~·.
374 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SIXIEME).
fl. KAI ANAKAI\OVMENH KAI TO AH E>EJOTEPON OTJ KAJ 0/\0VC HMAC IIIVXAC cJ)HMJ 6
H.et revocans. Et quod est divinior causa, . quia totos nos, animas dico H.
E. et revocans. Et hoc autem divinius,. quia et totos nos, animos dico E.
· S. et revocans. Et quod quidem est divinius, quia et totos nos, dico animas S
R.et revocans. Et quod utique divinius, quia et totos nos, an,imas aio R.
A.ad se revocat. Quod vero longe divinius est, nos totos, animas dico A.
F. et revocat. Quod autem longe divinius est, Deus ipse nos íntegros, animas (inquam) F.
P. et revocat. Quodque multo est divinius, nos etiam totos, animos ( dico) P.
~.x~t dv~x~Áou~Év~. K~t -:-o olj 9eLÓnpov, 8-:-L x~t BÁouc; T¡~<ic;, o/ux~c; (CfT¡!J-L) ¡J..
L. et revocat. Quodque multo est divinius, nos etiam totos, animos ( dico) L.
C. revocatque. Et quod divinius est, nos totos, animas dico C.
D. rappelle a Elle. · Chose encore plus divine : tout entiers, corps D.
6. MeTAE>ECJN ' ' nPArMA TH nAI\AJOTHTJ MEN JCWC nAPA cJ)VCIN AOKOVN . 1 ',
6.
H. transpositionem~ ·.· ..·. vetustati quidem jorsitan contra naturam putatum ; H.
E. transmutaturam. · · •' · • ·· · · · Re'm vetustati q'uidem aeque· contra naturam•'visám; E.
S. translaturam. ·· · ·. · Rem quidem antiquitati aequaliter praeter naturam apparentem ; S.
R. transponere.· . Rem antiquitati quidem forte praeter naturam visam ; R.
A. pollicetur. Quod veteribus quidem praeter naturam fortasse videatur ; A.
F. pollicetur. Mysterium profecto quod veteribus quidem praeter naturam forte videri possit, F.
P. esse promisit. Rem quae antiquitati quiciem contra naturam fortasse ·videatur; P.
~· pn~G}¡aew. . llpayp.a. >tií. 'lt~A~LÓ":"'f;TL ~EY LO'Wc; 'lt~p<X CfÚO'LY ooxouv· ~·
L; esse· promisit. ,•:',
'
'
Rem quae. antiquitati quidem contra ·naturam fortasse: ·vúJeatur ; ·
. .
L.
C. $e· promisit. ·, ,:. · ,. Id quod:'antiquitati quidim· contra naturam· esse videtur; c.
D. et\.immórtelle~· ,1," '' 1·: • Cela·put pataitre aux anciens· une· chose contre' nature:f:~: D.
6. EMOI AE KAI COl KAI: TH AI\HE>EIA ·• • ' KAI E>EION KAI VnEP cJ)VCIN 6.
H. mihi autem et· tibi et veritati, et divinum et super naturam. H.
E. mihi autem et tibi et veritati, et divinam et super naturam. E.
S. mihi autem et tibi et veritati, et divinam et super naturam apparentem. S.
R. mihi autem et tibi et veritati, · et divinam et super naturam. R.
A. · . · mihi vero tibique et ventati, . , ·'·. et divinum et supra naturam (ut est).. A~
F. ; ·: • mihi· autem et tibi; ipsique veritati,·.v·¡·.!', divinum atque super naturam. 11;.
). P. mihi: autem ao tibi ipsique veritati, · et divina et supra naturam. Pl
': ¡
,..,.. É!J-ot oe~e~t ao~ xa.l -.~· d):r}GtL~; . ' ··' · : · · . x~r. 6ei'ov xe1t tl'ltsp rpúaw. ¡p.:
L. mihi autem ac tibi ipsique veritati, ét divina et supra naturam. L)
C. mihi vero et tibi et veritati, · ' divinas res et supra naturam. e:
D. mais·' avec moi~ avec · la vérité, vous dites chose divine{plus haute 'qu·e·,.:nature. ,.<.<: D)
. : '·
VINGT-TROISIEME SECTION : DIEU EST LA VIE QUI DONNE TOUTE VIE. 375
6. VnEP $VCIN t.€ THN KA0 HMAC $HMI THN OPCUMENHN OV THN nANC0€NH 6.
H. Super naturam autem erga nos ( dico) visam, non omnivirtutalem H.
E. Super naturam autem eam quae secundum nos est ( dico) visibilem, non fortissimam E.
S. Super naturam autem secundum nos ( dico) visam, non omnipotentem S.
R. Super naturam eam quae secundum nos ( dico) conspectam, non omnino fortem R.
A. Supra naturam nostram ( dixerim) visibilem, non supra omnipotentem A.
F. Super naturam ( inquam) apud nos visibilem, non supra naturam illam F.
. P. Sed supra naturam nostram ( dico) quae videtur, non supra naturam rerum P.
¡L. 'f1tep 'fÚow oe -.T,v u&' 1¡p.i'> (!f"tlfl-~) -r-ljv ópwfJ-Év"flv, oú -r"hv 1t(lvcr6evT¡ IL.
L. Sed supra naturam nostram ( dico) quae videtur, non supra naturam rerum L.
C. Supra naturam nostram ( dico) quae videtur, non autem illam omnipoten- C.
D. j'entends : plus haute que la nature vue de nos yeux, non pas : que la nature D.
13. THC 0EIAC ZCUHC AVTH rAP CUC nACCUN OVCH TCUN ZCUCUN $VCEI 6.
H. divinae vitae. Ipsa enim, sicut omnium animalium exsistente natura H.
E. divinae vitae. !psi enim, velut omnium exsistenti vitarum naturae E.
S. divinae vitae. !psi enim, sicut omnium exsistenti vitarum naturae S.
R. divinae. !psi enim, ut omni exsistenti vitarum naturae R.
A. illi per se et divinae vitae aequalem. !psi quippe, ut quae sit vitarum omnium natura A.
F. omnipotentem vitae divinae. Apud quam sane, tamquam vitarum omnium naturam F.
P. omnium praepotentem divinae vitae. Ei enim, ut quae sit natura tum vitarum omnium P.
¡J.. -r7í'> 6eia." ~(u'ií'>· 'Au-r~ y&p. W'> 1ta.CTW\I oucr·~ 't"W\1 ~WW\1 cpÚcrE~ P.·
L. omnium praepotentem divinae vitae. Ei enim, ut quae sit natura tum vitarum omnium L.
C. tem vitae divinae. Huic enim, ut quae sit omnium vitarum et earum prae- C.
D. inliniment puissante de la Vie divine. Pour cette Vie, en tant que nature des vivants D.
6. nOPPCU SEIOV XCUPOV KAI THC CHC IEPAC t¡JVXHC AnEJ\H/\ACSCUCAN €1\AElEN rAP AVTON tí.
H. longe sunt a divino charo et a tua sacra anima abacti sint. Latuit enim hoc H.
E. longe divino loco et tua sacra anima abigantur. Latuit enim eum E.
S. longe a divino charo et tua sancta anima expellantur. Latuit enim ipsum S.
R. longe a divino charo et tua sacra anima expellantur. Latuit enim ipsum R.
A. procul a charo divino tuaque sancta anima pellantur. Fugit enim illum A.
F. a charo divino tuaque sancta anima longius arceantur. Latuit enim illum F.
P. procul a charo divino et a sancto animo tuo pellantur. lgnoravit ea (mea quidem P.
!'-· 7tÓppw 6dou xopou xc>:L Tií~ a7j; tepa¡; 4ux1í~ CÍ7tEA7}Acicr6wcrcxv. "E).cx6e yap cxu-rbv !'-·
L. procul a charo divino et a sancto animo tuo pellantur. lgnoravit ea (mea quidem L.
C. procul a divino coetu tuaque spirituali anima repellantur. Latebat enim ipsum C.
D. soient bannis du divin convent et de ton religieux esprit. 11 ne comprenait pas D.
6. CUC OIMAI KAI TAVTA C04lON OIOMENON EINAI TO MH t.EIN TON EV 4lPONOVNTA 6.
H. ( ut puto) et ista sapientem opinantem esse, non debere bene intelligentem H.
E. ( ut arbitrar) haec sapientem aestimatum esse, non opartere bene sapientem E.
S. (sicut arbitrar) et in istis sapientem putatum esse, non opartere bene scientem S.
R. ( ut existimo) et secundum haec sapientem axstimatum esse, non opartere bene sapientem R.
A. (puto) et quidem cum sapientem se existimaret, non oportere eum qui recte sentiat A.
F. ( ut arbitror) quamvis se sapientem existimaret, non opartere sanae mentís virum F;
P. sententia) atque id cum sapiens suo judicio esset, non oportere eum qui suae mentís sit P.
<
!'-· ( w¡; '
o~l'-cx~
) 1 - • ,, 'l
xcx~ -rcxu-rcx crocpov o~oP-EtOV E~VCXL, . -ro 1'-7¡ oe~v -::bv cppovouv-raeu !'-·
L. sententia) atque id cum sapiens suo judicio esset, non oportere eum qui suae mentís sit L.
C. ( uti puto) tametsi sibi sapiens videbatur, non oportere eum qui sanae mentís sit C.
D. (je pense), se croyant méme sage en sa faute, qu'un homme de bon sens ne doit pas D.
tí. Te.> nP04lANEI THC AIC9HCEWC /\Ore.> CVMMAXW XPHC9AI KATA THC nANTWN A4lANOVC AITIAC 6.
H. propatulo sensus sermone auxiliatare uti adversus omnia inapparentis causae. H.
E. praedicationi sensus ratione auxiliante uti contra omnium .occultam causam. E.
S. uti manifesta sensus ratione compugnante contra omnium occultam causam. S.
R. manifesta sensus ratione compugnante uti · adversus omnem immanifestam causam. R.
A. manifesta sensus ratione inniti adjutrice contra invisibilem omnium causam. A.
F. ratione quadam ex sensibus palam deducta niti contra occultam illam omnium causam. F.
P. evidenti sensus ratione adjutrice uti contra abstrusam rerum omnium causam. P.
1'-· -ri¡í 7tpocpcxvEL -.1¡~ cxlcr6·~crew~ AÓj!¡l crul'-1'-áX't' xp1ícr0cxL xcx-ra Tiíli 7táv-rwv cicpavou~ cxt-.¿cx¡;. 1'-·
L. evidenti sensus ratione adjutrice uti contra abstrusam rerum omnium causam. L.
C. evidenti sensus ratione adjutrice uti. contra abstrusam omnium causam. · C.
D. se servir des données visibles a nos seos, pour combattre la . Cause invisible de toutes choses. D.
tí. KAI TOVTO ECTIN PHTEON AVTO TO nAPA 4lVCIN .ElnEIN AVTH rAP OVt.EN 6.
H. Et istud est dictum ipsum : quod contra naturam ·dicere, ipsa enim nihil H.
E. Et hoc ipsum est dicendum : hoc contra naturam dicere, ipsi enim nihil E.
S. Ei hoc est dicendum ipsi : praeter naturam dicere, ipsi enim nihil S.
R. Hoc est dicendum ipsi : praeter naturam dicere, ipsi enim nihil R.
A. Et hoc est quod ei dicendum : id esse praeter naturam dicere, ipsi enim nihil A.
F. Et hoc ei dicendum est : esse praeter, naturam dicere, illi enim nihil F.
P. Atque hoc ei dicendum est ·.:.·.-.,. ~>.' id·esse; contra naturam dicere, ei enim nihil P.
,.,.. Kcxt -rou•Ó Écrn p71-rÉov cxthi¡í · 'tO 7tcxpa cpúcrw EL7tELV, cxu~ ya.p ouo~v fL·
L., Atque hoc ei dicendum est : id esse contra naturam dicere, ., ,J; ei, enim nihil L.
c.. Atque hoc ei dicendum est : id esse contra naturam dicere, ·. . ei enim nihil C.
i
D. 11 faut done lui répondre : « ton. langage. est contre). nature ; rien ne s'oppose D.
1:'
J• i
'l'
;!~;
.;1, .
·J·,.·.
L
~· '·.
VINGT-TROISIEME SECTION : DffiU EST LA VIE QUI DONNE TOUTE VIE. 377
ó. eNANTION e::: AVTHC ZWOVTAI KAI nePI0AJ\n€TAI KAI ZWA nANTA o.
H. adversarii habet. Ex ipsa 'l.Jivificantur et foventur animalia omnia H.
E. contrarium. Ex ipsa vivfficantur et circumfoventur animalia omnia E.
S. est contrarium. Ex ipsa vivijicantur et circumfoventur et animalia omnia S.
R. contrarium. Ex ipsa vivificantur et circumfoventur et animalia omnia R.
A. contrarium est. Ex ipsa vivificantur et confoventur et animantes cunctae A.
F. est contrarium. Ex prima enim vita vivificantur atque foventur animalia omnia F.
P. est contrarium. Eadem vitalia fiunt ac foventur et animantia omnia P.
p.. eviXY'rLOV. 'Ee cxuñí; ~WOÚ'riXL XIXL 7tEpL&cXA7tE'riXL xcxt ~WIX 7tcXY'riX p..
L. est contrarium. Eadem vitalia fiunt ac foventur et am·mantia omnia L.
C. est contrarium. Ab ipsa vivificantur et foventur universa tam animalia C.
D. a pareille Cause. » C'est encore Elle qui donne avec la vie ses soins aux animaux D.
6. eiTe AIC0HTIKHN eiTe epenTIKHN KAI AV:::HTIKHN eiTe OnOIAN noTe ZWHN H ZWHC APXHN 6.
H. sive sensualem sive nutrialem et augmentalem, sive qualemcumque vitam aut vitae initium H.
E. sive sensualem sive nutritivam et auctivam, sive qualemcumque vitam aut vitae princi- E.
S. sive sensibilem et augmentativam, sive qualemcumque vitam aut vitae princi- S •
.R. sive sensitivam et augmentativam, sive qualemcumque vitam aut vitae princi- R.
A. sive sensitivam sive nutritivam sive vegetativam, sive quamlibet vitam aut vitae initium A.
F. sive sensualem sive nutritoriam seu auctricem, sive qualemcumque vitam veZ vitae princi- F.
P. sive eam quae sensus sive eam qua alimur et crescimus, sive quamvis aliam vitam aut vitae fontem P.
P.· EL'rE cxla6T¡-rLxl¡v Et:-e 6pE7tnxl¡v xcxt cxueT¡'rLX~Y, EL'rE Ó7tOLcxY 7tO'rS ~wl¡v '(¡ ~w1i~ &pxl:v P.·
L. sive eam quae sensus sive eam qua alimur et crescimus, sive quamvis aliam vitam aut vitae fontem L.
C. sive sensitivam sive nutritivam et auctricem, sive qualemcumque tandem vitam vel vitae C.
D. sensible, nutritive ou végétative, de vie a un degré quelconque, ou de prin- D.
6. H ZWHC OVCIAN e::: AVTHC KAI ZH KAI ZWCI THC vneP nACAN ZWHN 6.
H. aut vitae substantiam, ex ipsa vivit et vivificatur quae est super omnem vitam. H.
E. pium aut vitae essentiam, ex ipsa vivit et vivunt quae super omnem vitam. E.
S. pium aut vitae substantiam, ex ipsa et vivunt et vivificant quae est super omnem vitam. S.
R. pium aut substantiam, ex ipsa et vivit et vivificat ea quae super omnem vitam. R.
A. aut vitae substantiam, ex ipsa et vivit et vivificat quae supra omnem vitam est. A.
F. pium veZ essentiam vitae, ex ipsa vivit atque vivificat quae omnem supereminet vitam. F.
P. ac principium aut vitae essentiam, · ea vivit et vivificat quae vitae omni antecellit. P.
P.· '(¡ ~w1i~ OUG'LIXY, ee cxuñí~ XIXL ~-;¡ XIXL ~WO~ -:T¡; Ú7tsp 7téiG'IXY ~w-l¡v. P.·
L. ac principium aut vitae essentiam, · ea vivit et vivificat quae vitae omni antecellit. L.
C. principium vel vitae essentiam, · ex ipsa et vivit et viget supra omnem vitam. C.
D. cipe de vie, ou de maniere de vi e, c'est Elle qui donne et de vivre et de vivilier, Elle qui domine D.
PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SIXIEME).
6. El rAP VnEP ZCUHC KAI ZCUAPXIKH ZCUH KAI nACHC ZCUHC ECTIN AITIA 6.
H. si enim super vitam et vitae princeps vita et omnis vitae causa H.
E. si enim plus quam vita et vitarum principalis vita et omnis vitae est causa E.
S. etenim supervivens et princeps vitae vita et omnis est causa S.
R. supervitalis enim et vitae principativa vita et omnis vitae est causa R.
A. .nam· vita illa suprema et principalis et vitae omnis est auctor A.
F. vita enim illa omni vita superior omnisque vitae principium non solum vitam universam F.
P. vita enim quae vitam superat vitaeque est principium \ tum vitae omnis causa est P.
'P.· 1¡ y&p ÚnÉp~wo.; xa.l. ~wa.px•.xl¡ ~w7¡ xa.l. n&a-r¡.; ~w-1¡.; Éa-rLV a.hL~ p..
L. vita enim ·quae vitam superat vitaeque est principium tum vitae omnis causa est L.
'c•. , nam supraquam vitalis et vitae principialis vita et omnis vitae causa est C.
D. uniforme : car c'est la Vie plus que vivante, la Vie au premier chef, qui est cause de toute vie, D.
6. KAl,ZCUOrONOC KAI AnonAHPCUTIKH KAI l.IAIPETIKH ZCUH KAI· EK nACHC ZCUHC VMNHTAIA 6.
H. et\:'oitigena ,. · '·•' ? et,repletiva· et·· divisionalis- vita:-.:. ·· .· Et· ex ·omni vita hymnizata H.
E. et,fJitae,.genitrix, ''·'-- ·,· et' rejJletiva: et 'discretiva vita.· ' ,. ·· Ex omni•:vita laudatur E.
S. et.vitae.generativtA: .. , •.et,·adimpleti-pa·et.divisiva vitae.·.·· ·· Et ex·omniest laudanda S.
R. et. 'Úitae. generativa·.: · · · ···. et repletiva et divisa vitae. · · .· Et ex omni vita laudanda R.
A. et,fecundat , . ·, · .· et replet, et dividit vitam. ·.·. • Et omni ex vita praedicanda A.
F. procreat sed fecundat et implet atque distribuit. Quamobrem ex omni vita celebranda F.
P. tum1'ÓÍ_tam propagat .· . . . complet atque dividit~. , . Í; . , , Estque ex omni vita· laudanda P.
p.. x.x_t..--~woyóvoc; : xa.l. d.non),7lpW't'Lxl¡ xa._l. OLa.LpE-rLXlJ :'~wY¡c;~ Ka.l. ex n&a-r¡c; ~wT,c; Ú¡tV7)'t'Éa. p..
L. tum\ vitam- propagat , :•,1:- '· ;, i;omple~ at~.t dividit; •· ·; •:.\'<':: . Estque ·ex omni·. vita. laudanda L.
e~ adeoque vivijicat.rP!.,•, . .\ et>.completratque>distinguit vitam. \e ·•v. "Et-·ex omni viúlcpraedicanda C.
o·. prod,uitdawie,¡·,,w:;\: ;,, . c:~mble• de 1vie;·imesure la. vte./ct.¡f: ·Ir !outesi les vies 'doivent chanter D•.
6. KATA THN nOAVrCUNIAN TCUN nACCUN ZCUCUN'' •\/: .··, CUC nANTOl.AnH KAI nACA ZCUH 6.
H. secundum multigenituram omnium vitarum '· ·. : · sicut omnigena et ab omni vita H.
E. secundum multiplicem generationem omnium vitarum ut largisaima et omnis vita E.
S. secundum multam fecunditatem omnium vitarum sicut largissima et omnis vita S.
R. secundum. multam generationem omnium vitarum ·.· ·· ut omnímoda et·. omnis· vita R.
A. est. pro· omnium,fecunditate. vitarum. · ' , '' ''"Jf' ·;:; ; . ut omnigena ·ofnmsque: vitae. il•.:. ,::·-}¡;.!,
F. est.;•propter:fecundit~tem suam. vitai' omnes••mirijice1 p'r'opagantem · undé· tamtjuam omnifor~' P~ ·.:::';'d)'~\$/'
P. propter. omnium ·vitarum propagationem· et fecunditatem ··''-'·'·' ut universa omnist]Ud 'vitO: P. j'(~J:
¡.1.. xa."ta ·-rl¡v noAuyóvLa.~;: -rwv· na.awv ~wwv. ;., : ' . b>c; na.•r:·ooa.n-T,. xa.!. nría~l" ~w~ !A; · :.:.:;.\:ii)
L. própter. omnium vitarum propagationem et fecunditatem .1.'' ut universa. 'el · ab ó~ ·'Pit~ D. • .·:::i:){i
C.juxtafecundam vitarum omnium·propagationem . · : ,.,. unde' ttúmjuam··omnigena O. :.'·:·
D. la .vi e· féconde de toutes les. vi es: . . i: h ·,¡ 1" , , • ·; :. ' -: · . •. • comm& 1 revftant ' toute •lorme~o D.
'::,
380 PREMIERE PARTIE ; DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTIEME).
o. nJCTECUC q,epe ~E El ~OKEI THN ArA0HN KAI AICUNIAN ZCUHN KAI CUC coq,HN 6.
H. et fide. N une autem (si videtur) benignam et aeternalem vitam sapientem H. et sicut
E. et fide. Fer autem (si videtur) optimam et aeternam vitam sapientem E. et ut
S. fide. Age autem (si videtur) bonam et aeternam vitam sapientem S. et sicut
R. fide. Age autem (si videtur) veram et aeternam vitam sapientem R. ut
A. fide. Age vero ipsam (si placet) veram perennemque vitam sapientem A. et ut
F. fide. Age vero bonam illam aeternamque vitam (si placet) sapientem F.tamquam
P. fide. Age vero (si videtur) veram aeternamque vitam sapientem P. et ut
f'-· 1tLO"'t"EW<;
o <I>ipe oe (el ooxei) TI¡v ciyotOl;v XotL otlwvLotV sw'hv XOtL W<; a-otp'hv P.·
· L. jide. Age vero (si videtur) veram aeternamque vitam et ut sapientem L.
· C. fide. Age porro ipsam (si placet) veram aeternamque vitam etiam ut sapientem C.
D. de la fol. Maintenant (s'il vous convient) la véritable Vie éternelle doit étre chantée comme sage D.
6. KAI VnEP nACAN CQq,JAN KAI CVNECIN VnEPOVCAN OV rAP MONON O 0EOC 6.
H. et super omnem sapientiam et intellectum superexsistentem non enim tantum Deus H.
E. et super omnem sapientiam et intellectum superexsistentem non enim solummodo Deus E.
S. et super omnem sapientiam et prudentiam superexsistentem : non enim tantum Deus S.
R. super omnem sapientiam et intelligentiam superexsistentem : non enim solum Deus R.
A. et supra omnem sapientiam intelligentiamque longe emineñtem : non enim solum A.
F. et super omnem sapientiam intelligentiamque eminentem Deus enim non solum F.
P. et omni sapientia intelligentiaque supeiiorem · : non enim solum Deus P.
p.. xott Ú1tep 1t<ia-otv a-otp(a.v xott a-úvea-Lv Ú7teroua-a.v· oú yap p.óvov ó eso<; p..
L. et omni sapientia intelligentiaque superiorem : non enim solum Deus L.
C. supraque omnem sapientiam et intelligentiam eminentem non enim Deus tantum C.
D. comme surpassant toute sagesse et intelligence : car Dieu n'est pas seulement D.
VINGT-QUATRIEME SECTION : DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE.
6. vnePnJ\HPHC €CTI COcbiAC KAI THC CVN€C€WC AVTOV OVK €CTIN API0MOC 6.
H. plenus est sapientiae, et intellectus ejus non est numerus, H.
E. plus-quam-plenitudo est sapientiae, et intelligentiae ejus non est numerus, E.
S. est superplenus sapientia, et prudentiae ipsius non est numerus, S.
R. superplenus est sapientia, et intellectionis ipsius non est numerus, R.
A. est sapientia exuberans Deus, et sapientiae ejus non est numerus, A.
F. exuberat sapientia, sapientiaeque ejus non est numerus, F.
P. praeter modum plenus est sapientiae, et intelligentiae ejus non est numerus, P.
p.. tmep7t);l¡pll~ Ea"t"t aocpia.c; xa.t ñj~ auvÉaew~ a.Ú't"OÜ oúx ea't"LY dpL&p.ó~, P.·
L. praeter modum plenus est sapientiae, et intelligentiae ejus non est numerus, L.
C. supraquam plenus sapientia exsistit, et intelligentiae ejus non est numerus, c.
D. débordant de sagesse, et d'une intelligence qui défie tout calcul, D.
!l. AMA KAI nANTOC J\OrOV KAI NOV KAI COcbiAC Vn€PIAPVTAI KAI TOVTO Vn€PcbVWC IS.
H. sed et omni verbo et menti et sapientiae superstabilitur. Et istud superexaltate H.
E. sed et omni rationi et intellectui et sapientiae supercollocatur. Et hoc excellenter E.
S. sed super omnem rationem et mentein et sapientiam supercollocatur. Et hoc supernaturaliter S.
R. sed et omni rationi et intellectui et sapientiae supercollocatur. Et hoc supernaturaliter R.
A. sed et supra sermonem omnem et mentem et sapientiam locatus eminet. Intellexit hoc mirabiliter A.
F. sed omnem rationem et intellectum sapientiamque excedit. ldque mirabiliter F.
P. verum etiam omnem rationem, intelligentiam ac sapientiam superat. Quod cum eximie P.
P.· &"J.:Aa. xa.t 7ta.v't"o~ ),ó¡ou xa.t voü xa.t aocpia.c; Ó7tepiopu't"a.L. Ka.t 't"OU't"o Ó7tepcpuw~ p..
L. verum etiam omnem rationem, intelligentiam ac sapientiam superat. Quod cum eximie L.
C. sed supra omnem rationem et mentem et sapientiam collocatur. Idque supernaturaliter C.
D. 11 est plus haut que toute parole, toute pensée, toute sagesse. Ce que voyant D.
6. €NNOHCAC O 0€10C ONTWC ANHP O KOINOC HMWN KAI TOV KA0Hr€MONOC HJ\IOC 6.
H.considerans divinus vere vir, communis nostrae praeceptionis proprius, H.
E. intelligens divinus vere vir, communis nostra et magistri laetitia, E.
S. intendens divinus vere vir, communis nostri et ducis sol, S.
R. intelligens divinus vere vir, et communis nostri et ducis sol, R.
A. profecto divinus vir, communis noster nostrique praeceptoris sol, A.
F. intelligens vir ille revera divinus, communisque noster nostrique praeceptoris sol, F.
P. intellexisset divinus vere vir, communis noster ac praeceptoris sol, P.
P.· evvoT¡aa.c; ó Oei'oc; OV't"W~ dvT¡p, ó XOLvoc; 1¡p.wv xa.t 't"OU xa.Ol}jEp.Óvo~ f¡ALO~, P.·
L. intellexisset divinus vere vir, communis meus ac praeceptoris sol, L.
C. intelligens vir plane divinus, communis ille noster nostrique praeceptoris sol, c.
D. excellemment, l'homme véritablement divin qui est notre commun soleil, a mon maitre et a mol, D.
6. OTI nACA AN0PCa>niNH AIANOIA ni\ANH TIC ECTIN KPINOMENH nPOC TO CTA0€PON 6.
H. quia omnis humana mens error quidam est, judicata ad stabile H.
E. quia omní's humana deliberatio error quidam est, judicata ad pondus et E.
S. quoniam omnis humana deliberatio error quidam est, judicata ad stabile S.
R. quía omnis humana deliberatio error quidem est, judicata ad firmum et per- R.
A. quia humana mens omnis error quidam est, firmitati et stabilitati .divinarum A.
F. quia omnis humana cogitatio error quidam est, ad firmitatem stabilitatemque divinarum F.
P. quod omnis humana cogitatio error est quidam, si cum divinarum absolutissimarumque P.
p.. 6't~ 1taa-o: &.vOpw1tivr¡ Q~rivo~o: 1tACÍ.VT¡ -.ic; ia--.~, xpwop.Évll 1tpoc; -.o a-'to:Oepov p..
L. quod omnis humana cogitatio error est quidam, si cum divinarum absolutissimarumque L.
C. quod omnis humana cogitatio error quidam sit, si cum divinarum absolutissimarumque C.
D. paree que toute vue humaine est une maniere d'erreur, pour qui la compare au robuste, D.
6. KAI MONHMON TWN 0€1WN KAI TEAEIOTATWN NOHCEWN AM OTI KAI CVNH0€C ECTI 6.
H. et uniale divinorum et perfectissimorum intellectuum, sed quía et usus est H.
E. manentiam divinarum et perfectissimarum intelligentiarum, sed quia et consuetudo est E.
S. et manens divinorum et perfectissimorum intellectuum, sed quoniam consuetum est S.
R. mansivum divinarum et perfectissimarum intelligentiarum, sed quia et consuetum est R.
A. exactissimarumque intelligentiarum comparata, verum quid etiam solemne A.
F. perfectissimarumque intelligentiarum comparata, verum etiam quid theologorum F.
P. intelligentiarum firmitate stabilitateque comparetur, sed etiam quod est hoc in more P.
p.. xo:t p.óv~p.ov 'tWV OElwv xo:t 'tEAew:ri'twv voT¡a-ewv, &.).'A' 6-;~ xo:t a-ÚvT¡0Éc; la-n p..
L. intelligentiarum jirmitate stabilitateque comparetur, sed etiam quod est hoc in more L.
C. intelligentiarum firmitate stabilitateque comparetur, verum etiam quía solemne C.
D. au solide des pensées divines absolument achevées, mais encore paree qu'il . est habituel D.
i
VINGT-QUATRIEME SECTION DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE.
6. KAI ANEIXNIACTON TOVTúl AH Túl TPOnúl KAI· NVN, • O . 9EIOC AnOCTOJ\OC fl.
H. et, in-'Oestigabilem. Isto. autem-.modo ·et. nunc¡,, r· di'Vintl$· apostolus H.
E. et. non.:.investigabilem.·.... • · 1 ·Eodem,.modo-et nunc-,.:, ·····1•'·· di'Vinf!S apostolus E.
S. et. non-investigabilem. Hoc. modo igitur et .nunc , · divinus apostolus S.
R. et, non-investigabilem•. Et, hoc· utique modo et nunc divinus apostolus R.
A. atque investigabilem dicunt. Hoc. modo nunc quoque · .·. divinus apostolus A.
F.· -ét,. nusquam investigabilem asserunt. Hac utique ratione in praesentia divinus apostolus F.
P. investigabilem.-.•. •: .\, Hoc igitur• modo etiam. nunc divinus apostolus P.
p.. xcxt cX~E~LXV(IXO"'r:OV. Toú-r:~¡> oT¡ -r:ij)i .-r:pÓ:n:~¡> XIXL vüv ' ( O; Oe~o¡; cX7tÓO"'r:oAo¡; P.·
L. investigabilem. ·: , ,. · · Hoc igitur: modo,· etiam ·nunc. , : · .. divinus apostolus L.
C. el<. investigabilem . .1 ·. ••.' .. , · Hoc igitur,( mQdQ etiamnum.• •· . . .· divinus apostolus C.
D. a¡saisir,.et a:su~vre.- e;:·: ,, C.'est. de·Ja, . meme maniere ,qu'ici ... ; :·le divin.ApQtre D.
tl. VMNCAI 1\ETETAI MúlPIAN eeov . TO <IIAINOMENON EN AVTH nAPAI\OrON KAI ATOnON': ;,· 6.
H. hyTTÍnizare dicitur stultitiam Dei, quod apparet in ipsa irrationabile et illicitum;.- •.. . ,, H.
E. laudasse dicitur stultitiam Dei, quod apparei in ea contra rationem et inconsequens, E.
S. laudare dicitur. stultitiam Dei, quod apparet in ipsa praeter rationem et inconveniens, S.
R.laudare dicitur stultitiam Dei, praeter rationem et conveniens,' ·1 •• 1, ••• •,,, : n. lt
A.stultitiam Dei laudare perhibetur, quod in ea irrationabile. indignumque videtur,.·. ··, \;.q A.
F. stultitiam\·Dei dicitui1 celebrarei:l'•\ quod. vülelicet in ea pr,aeter.: rationem modumque ,appar.~(W:r 1l. ·
P. stultitiam· Dei laudare dicitúr,, .,,.J dum id quod in ea rationi)contrarium ei absurdum;.mdeiy,r, :P.
p.. ú¡iv7íO"cxL AÉye-r:IXL· p.wp(av 8eoü, -r:o 1f11.Lvóp.evov t!v cx1.h%~ :n:cxpá'Aoyov. xcxt ci.-r:o:n:ov," · ~ i'' .;s: ~.
L. stultitiam Dei· laudare• dicitür, . · dum id quod in ea rationi.· cóntrarium et absurdum, videt~ L.
C. stultitiam Dei laudare dicitur:, · dum··id. quod in ea rationi.rtontrarium et absurdum.'llidetyJ) ·c.
D. est1 eensé, louer la folie,,divine ce qui parait ·en; elle d'extravagant et, d'iilsenséih' ;1·>. D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTIEME).
6. :' '· KAI Tú> CVNTPOcj)ú> TCilN AIC9HC€ú>N ENIMOMENOI KAI TOIC KAe HMAC 6.
H.·,.~....,· .. · • , · et quo escali sensuum alentes, · . i et nostra H •
. E. ·• .. ·
et cum nutrimento sensuum• adunati, et his quae sunt- secundum nos E.
S. :: et rationi connuiritae sensibus injixi, . . et: nostris di'Oina S.
' "R. .' et connutrito sensibus injixi, : et his. quae secundum nos R.
A.. famíliaribusque in'Oersemur sensibus, divina nostris A.
F. ·· atque ea virtute conjidi'llfUS quae una cum sensibus alitur, divina nostris F.
P.·,· sensuumque famíliaritate et consuetudine implicamur, atque divina cum, nostris P.
p.. . . · · xoct -ri¡)' aunpÓcp!p 't"hlV· rx.úr&-l¡aewv eveLAoúp.evoL, xrx.t -ro~c; xrx.O' 71p.ac; 't'a Oet"a. p..
L.·,., . ·. . ,,.,. .:- ·,
sénsuumq'lie familiaritate. et· consuetudine implicamur, atque divina· cum nostris L.
C. ·¡,}¡\i;v, "> · · .. ·. · . familiaribusque nobis ·sensibus:inhaereamus, atque divina.cum re~ nostris C.
D.:clép~ssent, ,·quand no~s· nous arietons aui.·:données de.,ito$ sens pour comparer aux; nitres D.
6. NOVN THN MEN EXEIN .t.VNAMIN EIC TO NOEIN .t.l HC TA NOHTA BJ\En€1 6.
H. habere virtutem ad intelligendum per quam intellecta videt, H.
E. habere quidem virtutem ad intelligendum per quam invisibilia videt, E.
S. habere quidem virtutem ad intelligendum per quam intelligibilia inspicit, S.
R. nos intellectum habere quidem virtutem ad intelligere per quam intelligibilia conspicit, R.
A. partim habere intelligendi virtutem per quam intelligibilia aspicit, A.
F. tum partim quidem habere intelligendi virtutem per quam intelligibilia ·cernit, F.
P. vim quidem ad intelligendum habere qua ea quae intelliguntur cernit, P.
p.. vouv ~v p.ev E-zew Oúvap.w ELG; -r:o voeL'v oL' f¡G; Ta vo.,.,-r& ~).éne~, p..
L. vim quidem ad intelligendum habere qua ea quae intelliguntur cernit, L.
C. nostram pollere vi intelligendi qua res intellectiles contueatur, c.
D. a une faculté de comprendre qui tui permet de voir tes choses intellectuelles, D.
6. THN .t.€ ENWCIN VnEPAIPOVCAN THN .t.€ $VCIN .t.l HC CVNAnTETAI nPOC TA en EKEINA 6.
H; coadunatüinem 'quiderri superextentam · naturam autem per quam copulatur in illa H.
E. · unitate'iM.ue siiperexaltatam naturamque per quam convertitur ·ad ·'sumrria E.
S. unitionem '··a:útem ·excedentem mentis' naturam · per quam conjungitur ·ad · ea' quae sunt s;
R. •.· unionem autem superexcéllentem intellectus 'naturam . per quam convertitur ad ulteriora R.
A. partim unionem mentís naturae praecellentem per quam his quae su'nf supra A.
F. partim vero unionem quamdam excelsiorem intelligentia per quam his quae· super intellectum sunt F.
P. sed conjunctionem· praeterea mentís natura· superiorem qua cum iis quae ipsam superant P.
P.· . ~1¡y OE gv·wa~v' tntepalpoua-av -r:l¡v TOU \lO U .'fÚO'L\1 ' . o~· f¡G; a'U\IcX'lt't"ETCXL npo,c; 't'a E'ICÉXEL\ICX fi.
L. sed· conjunctiimim' 'praeterea mentís natura superiorem quq cum .iis quae ·ipsam. superant L.
C. tamen · ,istam: unionem riaturam ipsius longe· superare.·,, . , . . . · · ·''(~qua ·rebus se su'perioribüs CL
D. il' y·· a; au; dess'us de ta rtature de cet esprit, l'unioh , . , qui · le hauss~· aux objets supérieürs D~ ·
o. KPEITTON rAP EINAI 0€0V KAI M€/I.H EAVTWN OVTW rAP ECTAI TA 0€1A .t.OTA o.
H. Et meliores esse et membra eorum, sic enim erunt divina data H.
E. Melius est enim esse Dei et membra eorum, sic enim erunt divina data E.
S. Melius est enim esse Dei et non nostri ipsorum, ita enim erunt divina data S.
R. Melius enim esse Dei et non nostri ipsorum, sic enim erunt divina data R.
A. Praestat enim Dei esse quam juris nostri, sic denique tradi divina nobis poterunt A.
F. Praestat enim esse Dei quam nostri juris, ita demum divina nobis tradi poterunt F.
P. Praestat enim nos Dei esse quam nostros, ita enim demum divina nobis tradentur P.
p.. KpeL'nov y&p elva:t 8eou xa:t p.T¡ hu-:wv, othw ¡&p la-ra:t -roc 6eLa: oo-r& p..
L. Praestat enim nos Dei esse quam nostros, ita enim demum divina nobis tradentur L.
C. Si quidem longe praestat nos Dei esse quam nostros, sic enim divina nobis dari poterunt C.
D. Oui, il nous est meilleur d'étre a Dieu qu'a nous-mémes : les choses divines seront données D.
6. TOIC META 0€0V riNOMENOIC TAVTHN OVN THN AAOrON KAI ANOVN KAI MWPAN CO~IAN 6.
H. cum Deo factis. Istam irrationalem et amentem et stultam sapientiam H.
E. cum Deo futuris. Hanc igitur irrationalem et mente carentem et stultam sapientiam E.
S. cum Deo factis. Hanc igitur irrationabilem et amentem et stultam sapientiam S.
R. cum Deo effectis. Hanc igitur irrationalem et sine intellectu et stultam sapientiam R.
A. si cum Deo fuerimus. Hanc itaque irrationabilem et amentem stultamque sapientiam A.
F. si cum ipso Deo juerimus. Hanc igitur irrationalem et amentem stultamque sapientiam F.
P. si cum Deo simus. Hanc ergo rationis et mentis expertem stultamque sapientiam P.
p.. -roL'~ p.e-rcl. 8eoü yLVop.Évot~. Ta:Ún¡v ouv Tt¡v &?.oyov xa:t lí.vouv xa:t p.wpocv aoc¡;{av p..
L. si cum Deo simus. Hanc ergo rationis et mentis expertem stultamque sapientiam L.
C. si cum Deo juerimus conjuncti. Hanc igitur rationis expertem et amentem atque fatuam sapien- C.
D. des que nous serons avec Dieu. Et done pour louer éminemment la Sagesse insensée, D.
1' 1
6. VnEPOXIKWC VMNOVNTEC ElnWMEN OTI nANTOC ECTI NOV KAI !I.OrOV KAI nACHC CO~IAC 6.
H. superexcellenter hymnizantes, dicemus quia omnis est mentís et verbi et omnis sapientiae H.
E. supereminenter laudantes, dicimus quia totius est animi et rationis et totius sapientiae E.
S. excedenter laudantes, dicimus quod omnis est mentis et rationis et omnis sapientiae S.
R. superexcellenter laudantes, dicamus quia omnis est intellectus et rationis et omnis sapientiae R.
A. eminentia singulari praedicantes, dicamus omnis sensus et rationis omnisque sapientiae A.
',•!
F. eminenter celebrantes, dicamus omnis intellectus, rationis omnisque sapientiae F.
P. praeter modum laudantes, eam omnis mentís, rationis, sapientiae P.
p.. Ú7tepoxu~Wc; úp.voÜv'tec;, et'TCWf-LE\1 O'tt. 7tiXV't'0~ ÉCTt"t. 'iOÜ xoct Aóyou xcx1 rc:iaT,c; aor.pietc; p..
L. praeter modum laudantes, eam omnis mentis, rationis, sapientiae L.
C. tiam super/ate laudantes, dicamus omnis mentis et rationis omnisque sapientiae C.
D. déraisonnable et folle, disons qu'elle produit toute pensée, toute raison, D.
VINGT-QUATRIEME SECTION : DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE.
o. KAI CVNECEWC AITIA KAI AVTH ECTI nACA BOV/\H KAI nAP AVTHC nACA o.
H. et intellectus causa, et ipsius est omne consilium, et apud ipsam omnis H.
E. et intellectus causa, et ipsa est omne consilium, et ah ipsa omnis E.
S. et prudentiae causa, et ipsa est omne consilium, et ah ipsa est omnis S.
R. et intelligentiae causa, et ipsius est omne ,consilium, et ab ipsa omnis R.
A. et intelligentiae auctorem esse, ipsius esse omne consilium, atque ab ipsa omnem A.
F. et intelligentiae causam esse, ipsamque esse omne consilium, ab ipsa cognitionem F.
P. et intelligentiae causam esse dicamus, eamque esse omne consilium, et ab ea scientiam omnem P.
f'-· ut O'UVÉO'EW<; IX~'t~IX, XIX~ IXUri¡<; Éa'tL néiaiX ~ou'Af¡, XIXt n1Xp' 1Xth7j¡; néiaiX p..
L. et intelligentiae causam esse dicamus, eamque esse omne consilium, et ah ea scientiam omnem L.
C. et intelligentiae causam esse, et ipsius esse omne consilium, et ab ea omnem C.
D. toute sagesse et toute intelligence, que tout conseil Lui appartient, que d'Elle procede toute D.
6. rNWCIC KAI CVNECIC KAI EN AVTH nANTEC 01 0HCAVPOI THC COclliAC KAI THC 6.
H. scientia et intellectus, et in ipsa omnes thesauri sunt sapientiae H.
E. scientia et intelligentia, et in ipsa omnes thesauri sapientiae E.
S· cognitio et prudentia, et in ipsa sunt omnes thesauri sapientiae S.
R. cognitio et intelligentia, et in ipsa omnes thesauri sapientiae R.
A. scientiam intelligentiamque profluere, et in ipsa omnes esse thesauros sapientiae A.
F. intelligentiamque omnem exsistere, in ea omnes cognitionis sapientiaeque F.
P. intelligentiamque proficisci, atque in ea omnes thesauros scientiae et sapientiae P.
P.· ¡vwaL<; xiXt aúveaL<;, XIX~ Év 1Xu1:·f¡ nli.vn.; ot 61}a;1Xupot .TI¡.; aóep~«<; xiXt TI¡.; p..
L. intelligentiamque proficisci, atque in ea omnes thesauros scientiae et sapientiae L.
C. scientiam et intelligentiam proficisci, et in ea omnes thesauros sapientiae C.
D. science et toute intelligence, qu'en Elle se trouvent cachés tous les trésors de la Sagesse D.
6. KAI THC 01\HC KAI THC KA6 €KACTON €CTIN VnOCTATIC e::: AVTHC Al NOHTAI KAI NO€PAI 6.
H. et totius et uniuscujusque est subsistentiae factrix. Ex ipsa intelligentes et intellectae H.
E. totius et ejus quae per singula est substantia. Ex ipsa invisibiles et intellectuales E.
S. et totius et pO:rticularis est subsiantificatrix. Ex ipsa intelligibiles et intellectuales S.
R. et totius et ejus quae per unumquodque est substantificatrix. Ex ipsa intelligibiles et intellectuales R.
A. et totam et particularem subsistere facit. - Ex ea intelligibiles angelicorum A.
F. et totam universaliter et quamlibet procreat singulatim. Ex ipsa profecto intelligibiles F.
P. et universae et uniuscujusque est procreatrix. Ab ea angelicarum mentium, quae P.
P.· XIX~ ñjc; 0):1\c; xat ñjc; xa6' gXIXa-tÓY sa·nv U1tOa-r&:nc;. 'El; 1Xth·7íc; a! VOT¡'riXL XIXL voepa.t P.·
L. et universae et uniuscujusque est procreatrix. Ab ea angelicarum mef}tium, quae L.
C. et totius sapientiae universalis et singularis ejjectrix. Ex ea intellectiles ac intelligentes C.
D. toute la sagesse~ chaque mesure de sagesse. C'est d'elle que les puissances intel- D.
6. TCUN Arr€1\IKCUN NOCUN AVNAM€1C TAC AnMC KAI MAKAPIAC €XOVCI NOHC€1C 6.
H. angelicarum mentium virtutes simplices et beatos habent intellectus, H.
H. angelicorum animorum m"rtutes simplas et beatas habent intelligentias, E.
S. angelicorum mentium virtutes· simplices et beatos habent intellectus, S.
R. angelicorúm ·intellectuum virtutes simplices et beatas habent intelligentias, R.
A. spirituum intellectúalesque ví'rtutes simplz'ces et beatas intelligentias habent, A.
F. intellectualesque angelicarum mentium vires simplices ac beatas intelligentias habent, F.
P. mente intelliguntur et mentis sunt, facultates simplices beatasque mentís perceptiones, P.
p.. 'rWV ciyyeALXWY vowv Ouvcfp.eLc; -rae; &7t),ac; xxt, p.a.:xaplw; Ej(OUa•. vo-/¡aeL<;, p..
L. mente. intelliguntur et mentís mnt; facultates simplices beatasque mintis perceptiones, L.
C. angelicarum mentium virtutes simplices ac beatas habent intelligentias, C.
D. Ílgibles et lntellectuelles des esprlts angéliques tiennent leurs conceptions simples et béatifiantes ; D.
\:'.
6. OVK €N MEPICTOIC H AnO M€PICTCUN ' H AIC6HC€CUN H 1\0rCUN AIE:::OAIKCUN 6.
'
H. i ·· · non in partitis aut de partitis .: sensibus aut sermonibtis decursalibus H.
E. f non in·partitis aut a partitis,, · :~
aut sensibus aut rationibus artificialibus E.
S. · non in divisibilibus aut a divisibilibus, aut sensibus aut sermonibus dijjusis S.
R. non in partibilibus aut a partibilibus aut sensibus aut rationibus egressivis R.
A. ·· • non in divisibilibus aut a divisibilibus sive sensibus sive verbis latioribus A.
F. · ·· nec in aliquibUs divisibilibus nec a divisibilibus sive sensibus sive rationibus discurrentibus F.
P. quae non in dividuis aut ex dividuis vel sensibus vel rationibus fusis P.
p.. oúx sv p.spLa-ro~c; ~ ci1to p.epLa-rwv ~ aia6-/¡acwv ~ ),óywv OLei;CJ?hxwv p..
L. quae non. in dividuiS aut ex dividuis · · · · vel sensibus vel rationibus fusis L.
C. . . . dum non
dividuis aut e dividuis ·. ,. vel sensibus veZ diffusis rationibus ratin- C.
D~ ~e n'est pas
daris les composés ni grice' aux composés, griee aux sens et discours · complexes, D.
6. CVNArOVCAI THN 6€1AN rNCUCIN OVA€ VnO TINOC KOINOV nPOC TAVTA CVMn€PIEXO- 6.
H. congregantes divinam scientiam, neque a quodam communi ad ista contentae sunt. H.
E. colligentes divinam scientiam, neque a quodam communi ad haec comprehensae. E.
S. congregantes divinam cognitionem, neque ab aliquo communi ad ista simulactae. S.
R. congregantes divinam cognitionem, neque ab aliquo communi ad haec contentae. R.
A. . divinam colligentes scientiam; •. . •.: , dum · neque consortio ad haec ·ipsa agglutinantur. A.
F. · cogniijonem di-Dinam colligunt, · nec ab alii¡uó communi ad ista simul comprehenduntur; F.
P. ·· : · divinam scientiam comparant, · · nei¡ue~(alicú_jus: sócietate et quaSi contigione cum · his P.
p.. . auvcfyouaiXL ..-l¡v 6s(av yvwaw, ouoe> ú1tó, -::woc; XOLYOÜ 7tpoc; -ra.U't'X_ aup.mpLE)(Ó· p..
L. \ ·, 1•. ·. • ·, áivinam scientiam comparant, neque i aliciljus ·. sodétate et quaSi contagione cum his Li
C. cinando di'Dinam colligunt scientiam, · ' .·: nec iisdem communiter adhaerent. C.
D. .· ; ;; qu'ils recueillent leur théologie : lis n'utilisent rlen de ce qul ressem,le a ceci. ó.
VINGT-QUATRIEME SECTION : DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE.
1
!l. AVACUC ENOEillCUC TA NOHTA TCUN 0EICUN NOOVCI 6.
H. immaterialiter, univise intellecta divinorum intelligunt. H.
E. immaterialiter, uniformiter invisibilia divinorum intelligunt. E.
S. immaterialiter, uniformiter intelligibilia divinorum intelligunt. S.
R. immaterialiter et uniformiter intelligibilia divinorum intelligunt. R.
A. et extra materiam uniceque intelligibilia divina penetrant. A.
F. immaterialiter, uniformiter intelligibilia intelligunt divinorum. F.
P. sine materia, aequabiliter ea quae in divinis intelligenda sunt intelligunt. P.
p.. ciu"Aw.;, évosLow.; -.a. vo1j-ra -rwv Gsiwv voouaL. P.·
L. sine materia, aequabiliter ea quae in divinis intelligenda sunt intelligunt. L.
C. a materia secreto atque uniformi modo ea capiunt quae in divinis intelligi possunt. · c.
o. ment, immatériellement, d'une seule vue, qu'ils saisissent le saisissable des choses dlvlnes. D.
6. KAI ECTIN AVTAIC H NOEPA KAI ENEPrEIA TH AMirEI KAI AXPANTCU tl.
H.· . · ·. Et est ipsis intelligibilis operatio immixta et intaminata H.
E. · Et est in eis intellectualis operatio ,. • · ' ·' clara et incontaminata E.
S. Et est ipsis intellectualis virtus et operatio munda et immaculata S.
R. Et est ipsis intellectualis virtus et operatio immixta et immaculata R.
A. Estque in eis spiritualis virtus et operatio impermixta et immaculata A.
F. Est sane in ipsis intellectualis virtus et actio per imj)ermixtam incommutabilemque F.
P. Eisque est mentís vis et actio quam puritas q7-~ae nihil admixtum nihilque P.
P.· Ka.1. Éa·nv a.ú-ra.i".; "h vosp& Oúva.p.Lt; XIXt ÉvépysLa. ' ' ,; ' . ~ ocp.Lysi:" xa.t ocxp&:v-r~¡> p..
L. · Eisque est mentís vis et actio quam puritas quae nihil · admixtum nihilque L.
C. · Estque illis vis spiritualis atque operatio impermixta et immaculata C.
D. . La puissimce. et l'activité de leur intelligence, . toutes brillantes d'une pureté sans mélange D.
6. KAI IJIVXAI TO AOriKON EXOVCI AJE:::OAJKCUC MEN KAI KVKACU nEPI THN TCUN ONTCUN 6.
H.et animae rationale habent, decursaliter quidem et circuitu de exsistentibus H.
E. et animae rationale habent, late artijiciose quidem et circulariter circa E.
S. et animae rationale habent, diffusive quidem et circulo circa exsistentium S.
R. et animae rationale habent, egressive quidem et. circulo circa entium R.
A.et animae ratiocinandi vim habent, · .1 , discursione et longo ambitu ad terum A.
F. rationalem per divinam sapientiam habint, ..; · · · rerum veritatem circulari quodam discursi,t F.
P. 'animi vim ratiocinandi. habent, · . ac fuse quidem et in orbem in rerum P.
P.· xott o/uxa:t "t"O AoytX0\1 sxouat, ' '' ,. ' OteEootxwc; fLE\1 xa:t XÚXAI¡> '1tepl TI¡v "t"W\1 óv-rwv P.~·
L. animi vim ratiocinattdt habent, ,. · ac fuse quidem et in orbem in reruin L.
C. animae ratiocinandi vim obtinent,. quae dum per digressus quosdam et per ambages rerum C.
D. les imes tiennent le discours éoinplexe ; si elles font comme le tour de la vérité D.
VINGT-QUATRIEME SECTION : DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE. 391
6. AI\H0EIAN nEPinOPEVOMENAI KAI Túl MEPICTúl KAI Túl nANTOAAnúl THC nOIKII\IAC 6.
H. ad veritatem ambulantes, et de partito omnigeno varietatis H.
E. exsistentium veritatem deambulantes, et partibili et copioso varietatis E.
S. veritatem circumeuntes, et divisibili et largissimo varietatis S.
R. veritatem circumambulantes, et partibilium et omnimodorum varietate R.
A. veritatem annitentes, atque in eo singularibus illis spiritibus inferiores quod A.
F. quaerentes, atque in eo quidem unitis mentibus illis inferiores quod F.
P. veritate versantur, atque hoc ipso singularibus illis mentibus inferiores sunt P.
fJ-· tf).T¡Qe~IXV 1tEpL7t0pEUÓfJ-EVIXL, xa.t -rlj) fl.EpLa'l:¡j) xat 't"<j> 1t1XV't"001Xm]} 't"-i¡'> 'ltOLXLA(IX'> fJ-·
L. veritate versantur, atque hoc ipso singularibus illis mentibus inferiores sunt L.
C. investigant veritatem, propter divisam et omnifidam varietatem non parum C.
D. des essences, si la multiplicité avec ses parties et ses formes prouve que D.
6. KAI E~IKTON A:::IOVMENAI AMA KAI TAC AIC0HC€1C AVTAC OVK AN TIC AMAPTOI 6.
H.et licitum est) se dignas facientes. Sed et sensus ipsos non quicumque peccabit H.
E. et possibile est) dignae factae. Sed et sensus ipsos non fortassis quis peccat E.
S. proprium et possibile) dignae habitae. Sed et aliquid non peccet ab intentione dicens sensus S.
R. proprium et possibile) dignificatae. Sed et sensus ipsos non utique quis peccet R.
A.ad id aspirare) illustrari promerentur. Ac sensus ipsos quoque si quis sapientiae aliqua ex parte A.
F. conveniunt) assequuntur. Si quis praeterea sensus etiam ipsos esse F.
P. conceditur) assequuntur. Quin etiam si quis dixerit. sensus ipsos. sapientiae P.
z , ) ,¡: 1
fJ-· XIXt ~>CfLX't'OV a...LOUfJ-EVC1.L.
, , 'A"~"~'· 1 n 1 , , , , •• 1
1\I>D. XC1.L 't'C1.'> . CX.Lavl)aEL'> IXIJ't'C1.'> OIJ'lt C1.V 't"L'> ap.a.p;toL p. •
. L. conceditur) assequuntur. Quin etiam si quis dixerit senius ipsos sapientiae L.
C. congruit) intelligentias aemulantur. Quin et. sensus ipsos si quis sapientiae C.
D.et comme elles peuvent le faire). D'ailleurs, celui-lii ne se trompera pas, qui dira que D.
.,.
'!¡
!¡ ',· PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTIEME).
!
392
6. KAI nACHC KAI NOV nANTOC KAI AOrOV KAI AIC0HCEúlC nACHC H 0EIA COciJIA 6.
H. et omnis et mentís omnis et verbi et sensus omnis divina sapientia H.
E. et totius et omnis animi et rationis et sensus omnis divina sapientia E.
S. et omnis et mentís omnis et rationis et sensus omnis divina sapientia S.
R. et omnis et intellectus omnis et rationis et omnis sensus divina sapientia R.
A. et omnis mentís et omnis ratz"onis ac sensus omnis divina sapientia A.
F. et intelligentiae omnis rationisque et sensus cujuslibet divinam sapientiam F.
P. et universae mentisque omnis ac rationis et sensus omnis divinam sapientiam P.
¡.~-. xa.t nc7.cn'1 ~ xa.t voü na.v1:oc; xa.l "Aóyou xa.t a.ic;67Ícrewc; ncf.cr·r¡c; "h 6da. O"Otfl {.a, !.1- .
L. et universae mentisque omnis ac rationis et sensus omnis divinam sapientiam L.
C. atque omnis etiam mentís, rationis ac sensus divina sapientia C.
D. de toute pensée, de toute raison et connaissance sensible, la Sagesse de Dieu méme D.
6. KAI APXH KAI AITIA KAI VnOCTATIC KAI T€1\EiúlCIC KAI c!JPOVPA KAI nEPAC EIPHTAI 6.
H. et initium et causa et substantia et perfectitas et custodia et finis dicitur, H.
E. et principium et causa et substantia et consummatio et custodia et fint"s dicitur, E.
S. et principium est et causa et substantijicatrix et perfectio et custodia et finis dicta est, S.
R. et principium et causa et hypostasis et perfectio et custodia et terminus dicta est, R.
A. et initium et causa sit et substantia et perfectio et custodia et finis dicta sit, A.
F. esse principium et causam institutoremque et perfectionem et conservationem atque terminum supra F.
P. principium esse, causam, procreatricem, perfectionem, custodem finemque diximus, P.
!.1-· xa.t dpzlj xa.t a.l1:í.a. xa.t Ú7tOO"'t'ch~c; xa.t 't"EAdwcr~c; xa.t cppoup& xa.t nÉpa.~ etp111:a.~. p..
L. principiutn esse, causam, · procreatricem, perfectionem, custodem finemque diximus, L.
C. principium et causa et procreatrix et perfectio et custodia et terminatio dicta est, C.
D. est le principe, la cause, le soutien, la perfection, l'appui, le terme, D.
fi.~POT€1\EIW KAI TON ANACIIH KAI AOPATON rNOCIION TW CIIWTI TW AnPOCITW fi.
H:\Jtperperfecto, et intactum et invisibile et caligosum lumine inaccessibili H.
E. anteperfecto, et intactam et invisibilem caliginem lucí inaccessibili E.
S. praeperfectus, et impalpabilem et invisibilem caliginem lumini inaccessibili S.
R. praeperfecto, et impalpabilem et invisibilem caliginem lumini inaccessibili R.
A. duratione, et intangibilem invisibilemque caliginem i"naccesst"bili lucí A.
F. exstat, et intangibilem invisibilemque caliginem inaccessibili lucí F.
P. antecellit, atque caliginem quae tractari cernique non potest -•lucí ad quam aditus non patet P.
p.. 7tpO'tEAEL<¡>, xrxt civrxrplí xrxt cióprx,;ov yvórpov , - ··1 ,;(j) rpw,;l. ,;Cj> a7tpoah<¡> P.·
L. antecellit, atque caliginem quae tractari cernique non potest · lucí ad quam aditus non patet L.
C. praeperfecto, et caliginem quae tactum visumque fugiat lucí inaccessae accomodamus c.
O. la perfection, qu'II est ténebres insaisissables, impénétrables, Celui qui est Lumiere Inaccessible D.
">·.·
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTIEME).
6. TH nANTWN e:::HPHMENH rNWCEI KATA THN nANTWN AITIAN EN EAVTW THN nANTWN EIAHCIN ti
H. omnium praecipua scientia, secundum omnium causam in se ipsa omnium scientiam R
E. omnihus remota scientia, juxta omnium causam in se ipso omnium scientiam E
S. ah omnihus segregata cognitione, secundum omnium causam in se ipsa omnium scientiam S
R. ah omnihus segregata cognitione, secundum omnium causam in se ipso omnium scientiam R
A. cunctis supereminente scientia, secundum omnium causam omnium in se notionem A
F. cunctis emz"nente cognitione, per ipsam omnium causam in se ipso intelligentiam omnium F
P. scientia quae secreta est ah omnihus, quod per causam rerum omnium in se omnium rerum scien- P
p.. -r~ 1táv-rwv É~"{lp·r1 p.Év"{l yvwcm, xcx.-:~ TI¡v 1táv-;wv cx.Lo;Í.cx.v f:v Écx.tJ-ri¡l o¡l¡v 1ttXV"t"wv E~7law p.
L. scientia quae secreta est ah· omnihus, quod per causam rerum omnium in se omnium rerum scien- L
C. cognitione quadam eminenti, qua secundum ipsammet omnium causam in se omnium cogni- C
D. naissance absolument a part : étant la cause de tout, il possede d'avance en Lui-meme D
6. KAI nANTA TA AMA EN.ó.00EN KAI An AVTHC INA OVTWC ElnW THC APXHC El.ó.WC 6.
H. et omniá alía interius et de se ipsa (ut sic dicam) initium videns, H.
E. et omnia alía ah intus et ah eo ( ut sic dicam) principio sciens, E.
S. et cuneta alia intus et ah ipso (ut ita dicam) principio sciens, S.
R. et omnia alía ab intus et ah ipso ( ut sic dicam) principio sciens, R.
A. et alía omnia in intimis et ah ipso· (ut sic loquar) initio noscens, A.
F. ceteraque omnia ex intimis suis. ah·. ipso \ ( ut, ita loquar) exordio noscens, F.
P. et quae .sunt omnia ex se atque ah ipso.r (ut ita dicam) initio cognita haheret, P.
P.· x~t 1tctV'rCl. ..~ !D.ACJ. svooGsv xoct d1t' athi¡.; ¡fv' oÜTW'ó eC~w) "t"1í'ó dpzi¡~ ELOW'ó,
P.·
L. et quae sunt omnia ex se atque ah ipso · ( ut ita dicam) initio cognita haberet, L.
c. ceteraque omnia intus et ah ipso (u"t ita dicam) exordio noscens, c.
D.ll connait tous les autres etres par l'intime,< dans leur principe meme, peut-on dire, D.
VINGT-QUATRIEME SECTION : DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE. 397
6. KAI EIC OVCIAN Arc.>N KAI TOVTO OIMAI nAPAll.IAONAI TO 1\0riON OnOTAN ~HCIN 6.
H. et in substantiam deducens. Et istud puto tradere sermonem quando inquit: H.
E. et in essentiam ducens. Et hoc arbitrar tradere eloquium cum ait: E.
S. et ad substantiam agens. Et hoc arbitrar tradere eloquium quando dicit : S.
R. et in substantiam ducens. Et hoc existimo tradere eloquium quando ait : R.
A. atque ad substantiam ducens. Et hoc arbitrar id'significare quod dicitur: A.
F. ad essentiamque producens. Idque arbitrar sacrum eloquium significare dicens : F.
P. in lucemque proferret. Idque divina scripta tradere existimo cum aiunt: P.
p.. xzl Ei.; ouaLzv. lJ.ywv. Kzl -rou-ro oLp.a.~ 7tzpllo~Oóvíu 'to AÓ¡LOv Ó7tÓ-rllv tp7la[v· p..
L. in lucemque proferret. Idque divina scripta tradere" existimo cum aiunt: L.
C. et in rerum naturam proferens. Idque arbitrar scripturam significare cum ait: C.
D. puis les amene a l'existence. Tel est, me semble-t-il, ce que I'Écriture signifie par ce nom : D.
6. O EIAc.>C TA nANTA nPJN rENECEc.>C AVTc.>N OV fAP EK Tc.>N ONTc.>N TA ONTA 11.
H. << Qui scit omnia ante generationem eorum ». Non enim ex exsistentibus exsisténtia H.
E. . << Sciens omnia ante generationem eorum 1>. Non enim ex exsistentibus exsistentia E.
S. << Qui scit omnia antequam fiant ipsa 1>. Non enim ex. exsistentibus exsistentia S.
R. << Qui scit omnia ante generationem · ipsorum 1>. Non enim· ex exsistentibus entia R.
A. (< Qui novit omnia antequam fiant 1>. Non enim ex iis quae sunt ea quidem A.
F. << Qui novit omnia antequam fierent 1>. Intellectus enim divinus non res ipsas F.
P. << Qui novit omnia antequam fierent 1>. . Neque enim ea quae sunt ex iis. quae P.
p.. « '0 etow; -r&. 1tCÍ.v-c~ 7tpLv yevéaewc; zthwv n. Ou rxp h 'rWV ov-rwv -r& ov-;z P.·
L. << Qui novit omnia antequam fierent ». Neque enim ea quae sunt ei iis quae L.
C. << Qui novit omnia priusquam fiant 1>. Non enim ex rebus ipsis res C.
D. « Celui qui sait toutes choses avant Jeur existence »· Ce ne sont pas les étres qui apprennent D.
6. MAN0ANc.>N OIAEN O. 0EIOC NOVC AMe::: AVTOV KAI EN' AVTc.> KAT AITIAN 11.
H. diséens, scif divina mens ;· sed ex ipsa et in ipsa,. secundum causam, ·· ··· ,. H.
E. discens~ novit animus divinus ,· sed ex se et ·.in •se,' secundum causam, · E.
S. discens; novit divina mens; sed ex ipsa et in ipsa; secundum causam, ., . S.
R. discens, novit divinus intellectus ; secundum ex ipso et in ipso, secundum causam, R.
A. discens, divina mens novit ;· sed ex se et in se, secundum ázusam, . A.
F. novit ex ipsis ; sed ex se ipso atque in se, per causam, F.
P. sunt discens, novit divina mens; sed ex se et in se, per causam, . P.
P.· p.zv6á.vwv, olOev b SaLO<; vouc;. &.A}.' É~ a.thou x~l év a.ú-rq>, xz-r' a.l-ri-:x.v; P.·
L. sunt discens, novit divina mens ; sed ex: se et in se, per ·causam, ·. ·. . L.
C. discens, novit eas divina mens; · sed ex se ipsa et in se ipsa, secundum causam, · , . c.
D. ce. qu'ils sont a la Pensée Divine; c'est pa~::EIIe-méme; en Elle-mé~e; dans leur· cause; D.
11. THN nANTú>N EIAHCIN KAI rNc.>CIN KAI OVCIAN nPOEXEI KAI nPOCVNEII\H!1)EN 6.
H. omnium scientiam et cognitionem et substantiam praehabet et comprehendit, H.
E. omnium scientiam et cognitionem et essentiam praefert et antecoambivit, E.
S. omnium scientiam et cognitionem et substantiam praehabet et praeaccepit, S.
R. ómnium scientiam cognitionem et substatitiam praehabet et praeaccepit, R.
A. , omnium notionem ef scientiam atque substantiam. anticipat et. ·ante. comprehendit, A.
F. ·.;·.\·.,omnium notitiam, cognitionem. essentiamque. anticipaf et . e:icellenti ratio7ze, comprehendit,.·N.~f¡ F;
P. rerum omnium cognitionem,. scientiam essentiamque.< anticipatam et•· ante: éomprehensfl.m habet, P.
p.. -rl¡v 1t~~-rwv eto1¡aw xllt '('lwaw x-:x.t ouaillv 7tpoéze~ xzt 7tpoa!Jvdh,cpev, p..
L. rerum omtiium cog1Íitionem,. scientiam esséntiamque. 'anticipatam et ante; comprehensam habet, L.
C. , omnium scientiam et notionem et essentiam praehabet et ante comprehendit, · ·" C.
D. , qu'Eile ·possede et contient d'avanée; teut type,: leur· notion, leur essence,: · ·' D.
398 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTIEME).
6. OV KAT IA€AN €KACTOIC €niBAMc.>N AMA KATA MIAN THC AITIAC n€PIOXHN 6
H. non secundum specialem unicuique immittens, sed secundum unam causae continentiam H
E. non secundum speciem singula contemplans, sed secundum unam causae circumstantiam E
S. non secundum 'Disionem singulis se immittens, sed secundum unam causae continentiam S
R. non secundum ideam singulis apponens, sed secundum unam causae continentiam R
A. non singula ex cujusque specie ducens, sed secundum unicam causae complexionem A
F. non distractus in singula, sed per unam causae comprehensionem F
P. non quod per speciem singula consideret, sed quod uno causae complexu P
P.· ou xiX-r' elOÉIXv éxáa-ro~c; S7t~6rD.Awv, d)),?J. xot-r-7. p.~otv -:T¡c; IXL'tÍIX~ 7tspwxl¡v p.
L. non quod per speciem singula consideret, sed quod uno causae comple'xu L
C. non singulis secundum cujusque speciem intendens, sed secundum unicam causae complexionem C
D. n'ayant pas a considérer chacun en son modele, rnais voyant tout et ayant tout dans le D
6. TA nANTA €1Ac.>C KAI CVN€Xc.>N c.>Cn€P KAI TO <Pc.>C KAT AITIAN €N €AVTc.> (
H. omnia sciims et continens. Quemadmodum et lux secundum causam, in ipsa, B
E. omnia sciens et continens. Sicut et lux secundum causam, in se ipsa, E
S. omnia sciens et continens. Sicut et lumen secundum causam, per semetipsum, S
R. omnia sciens et continens. Quemadmodum et lumen secundum causam, in semetipso, J..
A. omnia sciens et continens. Sicuti et lux, secundum causam, in se ipsa, ¿
F. omnia sciens atque continens. Quemadmodum et lumen, per causam, in ipso, 1
P. omnia sciat et contineat. Quemadmodum etiam lux, per causam, in se, tenebrarum noti- · 1
p.. -.a. 1tciv-r1X st:owc; x:xt auvF:x.wv. "Dam;p XIXt 'rO rpwc;, XIX't"' IXL'rLIXV, ev áiXU't"i¡), ¡.
L. omnia sciat et contineat. · Quemadmodum etiam lux,' per causam, in se, tenebrarum noti- 1
C. cuneta sciens et continens. Sicut et lux, secundum causam, (
D. seul contenu de la Cause. Tout cornme la Lurniere porte en Soi, sous la raison de cause, 1
6. THN €1AHCIN TOV CKOTOVC nP0€1/\H<PEN OVK AM00€N €1Ac.>C TO CKOTOC H Ano <Pc.>TOC
H. scientiam tenebrarum praecomprehendit, non aliter 'Didens tenebras nisi de lumine. 1
E. cognitionem tenebrarum· praeambi'Dit, · non aliunde 'Didens tenebras quam a lumine. J
S. ienebrarum praeaccepit' 'Disionem; . · ...· ,. non aliunde 'Didens tenebras quam a lumine . .
R. scientiam tenebrose: praeaccepit;, non aliunde sciens tenebras ·quam a lumine. j
A. tenebrarum .scientiam perambit,. non aliunde quam. ex luce. tenebras noscens. ¿
F. notitiam tenebrarum anticipat, · non aliunde tenebras praeterquam ex pr:opria claritate
P. tiam anticipatam et injormatam habet, quod non aliunde quam ex luce tenebras norit.
p.. -rl¡v sC0'1)aLV -ro u axó-rou~ 7tpoe0."l\Cf'EV, oux aAAo6sv si3w; -ro axÓ-:oc; ~ d1to -:o u cpw-rÓc;.
L. tiam anticipatam et informatam habet. quod non aliunde quam ex luce tenebras norit.
C. ~enebrarum notionem anticipat, · . non aliunde quam ex luce tenebras noscens. •
D~ la notion des ténebres, :: . , ., . 1, ' ne i tenant que:· de la hirniere sa notion des ténebres. :
/o. KAI rAP €1 KATA MIAN AITIAN O 0€0C nACI TOIC OVCI TOV EINAI M€TAAI.t.WCI KATA THN AVTHN 6.
H. Etenim si secundum unam causam Deus omnibus exsistentibus esse tradidit, secundum ipsam H.
E. Etenim si secundum unam causam Deus omnibus exsistentibus esse tradit, secundum eamdem E.
S. Etenim si secundum unam causam Deus omnibus exsistentibus esse tradit, secundum eamdem S.
R. Etenim si secundum unam causam Deus omnibus exsistentibus esse tribuit, secundum ipsam R.
A. Nam si secundum unam causam Deus omnibus esse impartit, una eadem A.
F. Nempe si per unam causam Deus essentiam omnibus impartit, per eamdem F.
P. Si enim una causa Deus rebus omnibus statum largitur, eadem etiam P.
P.· Kcxt yap EL Xot't'a p.icxv otL't'LotV ó 8eo<; 1tii'J"L 't'O~¡; OUO"L 't'OÜ elvcx.L p.E't'CXOLOWO"L, X:7't'a TI¡V otLÍTI¡V P.·
L. Si enim una causa Deus rebus omnibus esse largitur, eadem etiam L.
C. Nam si secundum unam causam Deus omnibus esse impertit, secundum eamdem C.
D. Car si Dieu est la cause unique qui donne aux cboses leur etre, c'est daos cette D.
:-.~ ~~
<1 400 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTIEME).
'l 1
\
.·1\· 6. KAI EN AVTCiJ nPOVci>ECTHKOTA KAI OVK EK TCiJN ONTCiJN 1\HIIlETAI THN AVTCiJN rNCiJCIN
1
H. et in ipso praesubstantifacta. Et non ex exsistentibus accipiet ipsorum scientiam; 1
E. et in ipso antesubstituta. Et non ex exsistentibus accipiet eorum scientiam ; 1
S. et quae in ipso praeexstiterunt. Et non ex exsistentibus sumet ipsorum cognitionem ;
R. et in ipso praesubsistentia. Et non ex entibus suscipiet ipsorum cognitionem ; 1
A. et in ipso ante subsistant. N eque ex his quae sunt eorum capiet notionem ; r
F. et in ipso ante subsistan/. Neque igitur ex rebus rerum accipiet notionem; J
P. et in se ante constantia. Nec ab iis quae sunt ipsorum notitiam· accipiet ~· 1
p.. xat év éau-r<j.> 7tpoücpean¡xó-ra. Kat oux ex -rwv Óv-:wv 'Af¡4e-raL -rl¡v au-rwv yvwaw· ¡-
L. et in se ante constantia. N ec ab iis quae sunt zpsorum notitiam accipiet ; 1
C. et in se ipso ante praeexsistentia. Et non ex rebus rerum accipiet notionem ; (
D. en Lui qu'elles étaient d'avance. Ce ne sera point des étres qu'II recevra leur connaissance ; l
6. OVK OPAC 0€0C ll11AN EX€1 THN EAVTOV rNCiJCIN ETEPAN 11€ THN KOINHN t
H. Nonne videns quía Deus propriam habet suam scientiam, · alteram autem communem h
E. Non videns Deus propriam habet sui scientiam, · alteram autem comm'unem 1:.
S. Non igitur Deus propriam habet sui ipsius cognitionem, aliam autem communem .S
R. Non igitur Deus propriam habet sui ipsius cognitionem, alteram autem communem R
A. Non habet itaque Deus peculiar:em scientiam sui, aliam vero communem A
F. Deus igitur non aliam quidem sui, aliam vero F
P. Non igitur propriam sui notitiam Deus habet, aliam autem quae communiter F
:.:•
P.· Oux &:pa ó 8eo¡; Cob:v ÉXEL -rl¡v éau't'ou yvwaLv, hÉpav os -rl¡v xoL v~ p.
L. Non igitur propriam sui notitiam Deus ·habet; aliam autem quae communiter L
c. Non habet itaque Deus peculiarem scientiam sui, · aliam vero communem e
D. Dieu n'a done pas une science spéciale. pour· Se connaitre, ·et une · autre générale D
6. CXO/\H nov TA An AVTHC KAI c.>N €CTIN AITIA ArNOHC€1 TAVTH rOVN 6.
H. vacatio est usquam ut ea quae ex ipsa sunt et quorum est causa ignoret ? Ista ergo H.
E. collocatio ubi eorum quae ab ipsa sunt et quorum est causa ignorantiae? Hac. igitur E.
S. vacat alicubi si ea quae sunt ab ipsa et quorum est causa ignoraverit ? Ita igitur S.
R. vacatione alicubi ea quae ab ipsa et quorum est causa ignorabit ? Sic Deus R.
A. qua tandem ratione quae ab se sunt et quorum est causa ignorabit ? Hac itaque A.
F. quonam pacto cogitari potest quae ab ipsa sunt quorumve ipsa causa est ignorare ? Hac igitur F.
P. nullo prorsus modo ea quae a se profecta sunt et quorum causa est ignorabit. Hac ergo P.
P.· oxo'A~ 1t0U -.a. á1t' a.t.h'r.~ xa.t wv EO"'rW a.C-rla. áyvof.,ae~ ; T a.u't"{l youv p..
L. nullo prorsus modo ea quae a se profecta sunt et quorum causa est ignorabit. Hac ergo L.
C. nullo modo ea quae ab ipsa et quorum causa est ignorabit. Hac igitur C.
D. connaitrait avec peine ses reuvres et ce dont Elle est cause ? Dieu connait D.
11. KAI rAP KAI TOVC Arr€1\0VC €1A€NAI $HCIN TA /\OrlA TA €nt THC rHC 6.
H. , · Etenim et angelos scire dicunt sermones quae· sunt terrae,-. . : · ·,1. H.
E. ,.· '\'. Etenim· angelos·. seire;·_aiunt eloqüia quae; sunt. super terrain,~-:,·,•: '.>.o'>\ ',:, E.
S. '." .:;. Etenim et angelos··scire dicunt·eloquia ea·quae sunt in terra; '· . S.
R. Etenim et angelos scire aiunt• eloquia · quae in terra; · >' · R.
A. '. Namque et angelos ea scire quae in terra súnt scriptura testatur; ·.· A.
F. ' Jam vero et · angelos sacra eloquia tradunt ·terrena cognoscere, · F.
P. Etenim angelos quoque scripta divina ea quae in terra fiunt scire tradunt, P.
p.. Ka.t yap xa.t 'T:ou~ áyyé'Aou~ eloéva.L cpllat ... a. 'Aóy~a. ..a. e1ti. ñíc; yíic;, P.·
L. Etenim angelos ·quoque seripta divina ea qua~:- in, terra fiunt scire tradunt, L.
C. ·, .·:. Etenim angelos quoque scriptura testatur.rea• s,ct."re, quae in terra sunt, -... c.
D~ Aussl bien;' l'ÉCrlture nous dlt que . les Vanges connhlssent' ce · qui se, passe: sur terre, D.
"·
.1 F.
P.
intellectus sui quodammodo jam divini virtutem naturamque contemplentur.
divinam speciem praeferentis 'OÍ atque natura.
Inter haec F.
Hoc autem loco P
p..':'OU OeoELOOUt; vou Oúva.p.w xa.t cpÚaL v. 'E'Itt o€ ':'tJÚ':'OLIO p..
L. divinam speciem praeferentis vi atque natura. Hoc autem loco L.
C. virtutem ac naturam mentis Deiformis. Praeterea C
D. que comportent la force et la trempe d'un esprit fait a l'image de Dieu. Cherchons mainte- D.
6. ZHTHCAI XPH nWC HMEIC 6EON riNWCKOMEN OVf.E NOHTON OVt.E AIC6HTON 6.
H. quaerere oportet quomodo nos Deum cognoscamus, neque intelligibilem neque sensibilem H.
E. quaerere oportet quomodo nos Deum cognoscimus, neque intelligiblem neque sensibilem E.
S. inquirere oportet quomodo nos cognoscimus Deum, neque intelli'gibilem neque sensibilem S.
R. quaerere oportet qualiter nos Deum cognoscimus, neque intelligibilem neque sensibilem R.
A. quaerendum quomodo nos Deum scimus, qui neque intelligibilis neque sensibilis A.
F. quaerendum est quomodo nos cognoscamus Deum, cum neque intelligibilis sit neque sensibilis · F.
P. quaerendum est quomodo nos Dei notitiam habeamus, cum nec animo cernatur nec sub sensum cadat P
P.· ~7l'r7íaa.L xp7) 'ltW~ 'Í}¡AELt; 8eov ywwaxop.ev, ' oúoe VOT¡'rOV oúoe a.La67}'r0V . p.
L. quaerendum est quomodo nos Dei notitiam habeamus, cum nec animo cernatur nec sub sensum cadat L.
C. quaerendum est quomodo nos Deum cognoscamus, qui neque sensu percipitur nec intelligentia C
·o. nant quelle connaissance nous obtenons d'un Dieu, qui échappe a I'intelligence et aux sens, D.
tí. OVf.E TI KA60J\OV TWN ONTWN ONTA , MHnOTE OVN AJ\H6EC ElnEIN tí
H. neque quid prorsus exsistentium essentem. Non umquam ergo vere est dicere H.
E . . neque quid universaliter. exsistentium exsistentem.· Nunquid aliquqndo igitur verum est dicere E
S. neque aliquid universaliter · exsistentium exsistentém. . Nunquid igitur verum est dicere S
R. ' neque quid universaliter entium exsistentem. · Ne fort~ igitur; verum dicere R
A. neque omnino quidquam intelligibilium est. · Porte id veraciter dicemus: A.
F. neque omnino aliquid exsistentium. Forte vero id revera dicemus: F.
P. nec sit quidquam penitus eorum quae sunt. V ere fortassis hoc dicetur : p
p.. OÚOE 'rL .xa.6ÓAOU 'rWY 0\l'rWY 0\l'rot. M'Í¡'ItO'rE ouv dA-7}6€,. et'ltEL\1 p.
L; nec sit quidquam penitus eorum quae sunt•.. V ere fortassis hoc dicetur : L.
C; et nihil, omnino est ex iis. quae sunt.. , ·' ·, ' . ·, . . An. non potius. vere dicatur c.
D. . .< l qui n'est,rien de ce qui.lJl~.I~etre~'' , , :. , Done, je pense. qu'il, serait vrai . de dir.e ., o.
tí. OTI 6EON riNWCKOMEN OVK EK THC. AVTOV. $VC€WC ' · ··, ··., ·.,- ArNWCTON rA~·TOVTO. tí
H. quía Deum cognoscimus siquidem non de ejus natura, ignotum enim est istud H.
E. · · quía Deum cognoscimus non ex natura sua, · · incognoscibile enim hoc E
S. quoniam Deum cognoscimus non ex natura ipsius, ignotum enim est hoc S
R. · quía Deum cognoscimus non ex ipsius natura, incognoscibile enim hoc et .om- R
A. nos. Deum non ex ipsius natura cognoscere, id nempe ignotum ,estA
P • .u· .., '.nos Deum non ex ipsiils natura cognoscere, <, hoc, enim est ignotum(F
P. N·.~·:Dei·nos habere notitiam;non ex ipsius.natt~ra;'. .,.. ·, ,.,,.,.,.,: .. est enim incognitaJP
p.. ·,· 6-rL: 8eov.yLvwaxop.ev oúx Éx -.7¡c; a.ú-rou cpúa•(J)"';•· <Xyv~~>a':'ov ytip -.óüj~~~
L. · ·.· Déi nos habere notitiam non ex ipsius natura, , . , . est. enim incognitqi L
C . .··· · quod Deum non cognoscimus ex natura ejus, · · id enim quod natura ejus est incognitum est(C
o. que nous connalssons Dleu~ mais non en sa nature, · ,.,. qul resteJncqnpaissable;(P.
,¡, ; •·''
..
....__
VINGT-QUATRIEME SECTION DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE.
6. KAI nANTA J\OrON KAI NOVN VnEPAIPON AJ\J\ EK THC nANTú>N Tú>N ONTú>N AIATA:::Ec.>C 6.
H. et omne verbum et mentem superextollens. Sed de omnium exsistentium ordinatione, H.
E. et omnem rationem et intellectum superans. Sed ex omnium exsistentium ordinatione, E.
S. et omnem rationem et mentem excedens. Sed ex omnium totorum ordinatione, S.
R. nem rationem et intellectum superexcedens. Sed ex omnium entium ordinatione, R.
A. omnemque superat rationem ac sensum. Sed ex creaturaruin omnium ordinatissima dispositione, A.
F. omnemque rationem intelligentiamque excedit. Sed ex ipsa rerum omnium ordinatissima dispositione, F.
P. omnemque rationem mentemque superat. Sed ex rerum omnium descriptione, P.
p.. xa.t 'ltciv..-a. Áóyov xa.~ voüv tl'lte:pa.~pov. 'AAA' éx TI¡.; 'ltciv..-wv -rwv onwv OLoc-r&;e:wo;, P.·
L. omnemque rationem mentemque superat. Sed ex rerum omnium descriptione, L.
C. et omnem rationem ac mentem superat. Sed ex ordine omnium rerum, c.
D. défie toute parole, toute pensée. C'est l'arrangement de tous les etres, D.
fS. e::: AVTOV nPOBEBJ\HMENHC KAI EIKONAC TINAC KAI OMOiú>MATA Tú>N ElEiú>N AVTOV 6.
H. ex ipso praemissa, imagines quasdam et similitudines divinorum ejus H.
E. ex ipso praetenta, et imagines quasdam et similitudines divínorum ejus E.
S. sicut ex ipso proposita, et imagines quasdam et assimilationes divínorum ipsius S·
R. ut ex ipso proposita, et imagines quasdam et similitudines divinorum ipsius R.
A. ut ab ipso producta, et imagines quasdam ac similitudines divinorum t"psius A.
F. ut ab ipso producta, et imagines quasdam similitudinesque divínorum ipsius F.
P. ut quae ab eo prolata sit in lucem, et imagines quasdam similitudinesque divinorum ejus P.
p.. wo; e; ocu·mu 'ltpofJe:fJÁ"l}p.évllo;, xoct e{xóvao; "tLV&o; xoct óp.oLwp.oc-roc -rwv 6e(wv oct.hou p..
L. ut quae ab eo prolata sit in lucem, et imagines quasdam similitudinesque divínorum ejus L.
C. tamquam ab ipso proposito, et imagines quasdam ac similitudines exemplarium ejus C.
D. en tant qu'il est l'ouvrage de Dieu, en tant qu'il montre_ certaines images et expressions D.
fS, nAPAAEirMATú>N EXOVCHC EIC TO EnEKEINA nANTú>N OAW KAI TA:::El KATA AVNAMIN 6.
H. paradigmatum habente, in ipsa ideo omnium vía et ordine ( secundum vírtutem) H.
E. paradigmatum habente, in summum omnium via et ordine (secundum vírtutem) E.
S. exemplarium habente, ad illud quod est supra omnia via et ordine (secundum vírtutem) S.
R. exemplorum .lzabente, in quod ultra omnia vía et ordine ( secundum vírtutem) R.
A. exemplarium prae se ferente, ad id quod omnia transcendit vía et ordine (pro víribus) A·
F. exemplarium prae se ferente, ad illud quod omnia supereminet via ordineque (pro viribus) F.
P. exemplarium in se contineat, ad id quod omnia superat vía et ordine (pro vírili parte) P.
P.· 'lt!XpOCOELjp.&-rwv éxoúcn¡o;, elt; "tO E'ltÉXEL-.a 'ltciV't"W'I óoij> xat "t&eeL (xa-r& Oúvocp.w) P.·
L. exemplarium in se contineat, ad id quod omnia superat vía et ordine (pro virili parte) L.
C. divínorum in se habente, ad cognoscendum illud summum bonum et omnium bonorum finem vía C.
D. des divins exemplaires, qui est une voie et disposition pour nous élever (suivant nos forces) D.
o. KAJ XWPJC nANTCUN KAJ AJA rNWC€WC 0€0C rJNWCK€TAJ KAJ AJA ArNWCJAC
H. et sine omnibus. Et de scientia Deus cognoscitur et de ignorantia. l;
E. et sine omnibus. Et per scientiam Deus cognoscitur et per inscientiam. 1
' .. S. et sine omnibus. Et per cognitionem Deus cognoscitur et per ignorantiam. ,(
: 1 ' ~: R. et sine omnibus. Et per cognitionem Deus cognoscitur et per ignorantiam. }
i ..
: '
A. et seorsum ab omnibus. Et per scientiam et per ignorationem noscitur Deus. /'
F. seorsumque ab omnibus. Et per cognitionem et per ignorationem Deus ipse percipitur. 1
P. et sine omnibus. Scientiaque Deus cognoscitur et ignoratione. 1
p.. xctt x.wpt~ 'l.tciv't'wv. Kctt oLb. ¡vw-:rew~ ó 8eo~ ¡Lvwaxe't'IXL xctt OL~ &yvwalct~. f·
L. et sine omnibus. Scientiaque Deus cognoscitur et ignoratione. 1
C. et separatim ab omnibus. Et per cognitionem Deus cognoscitur ac per ignorationem. (
D. sans qu'aucun ne Le dise. Dieu est connu par connaissance en m@me temps que par ignorance. 1
6. KAJ €CTIN AVTOV KAJ NOHCIC KAI 1\0rOC KAI €n1CTHMH KAI enAci>H KAI AIC0HCIC KAI AO:::A
H. Et est ejus et intellectus et sermo et disciplina, et tactus et sensus et gloria 1
E. Et est ejus et intelligentia et ratio ét scientia, et tactus et sensus et opinio 1
S. Et est ipsius et intellectus et sermo et scientia, et tactus et sensus et opinio :
R. Et est ipsius intellectus et ratio et scientia, et tactus et sensus et opinio 1
A. Estque illius et intelligentia et ratio et notio, et tactus et sensus et opinio .1:
F. Atque est ipsius intelligentia, ratio, scientia, tactus, sensus, opinio, 1
P. Estque ejus et notitia et ratio et scientia, et tactus et sensus et opinio 1
p.. Kctt ea't'L\1 ctthoü XIXL vó·r,aL~ XIXL Áó¡o~ XIXL É1tLa't'7\p.1}, xa.t €7ta.cp7) xa;t ata6'l)a~c; xat Oó~CL r
L. Estque éjtis et notitia et ratio et scientia, , .·. ·· et tactus et sensus et opinio 1
C. Et est de eo cognitio, ratio et scientia, ·. et tactus et sensus et opinio (
D. On peut avoir, a son endroit, pensée, parole, science, contact, sentiment, opinion, l
6. KAJ ci>ANTACIA KAI ONOMA KAI TA AMA nANTA KAI OVT€ NO€JTAI OVT€1\€TAI OVA€ ONOMAZ€TAI
H. et ostensio et nomen et alia omnia, et neque intelligitur neque dicitur neque nominatur. 1
E. et phantasia et nomen et alia omnia, et neque intelligitur neque dicitur neque nominatur. 1
S. et phantasia et nomen et alia omnia, et neque intelligitur neque dicitur neque nominatur. ,
R. et phantasia et nomen et alía omnia, et neque intelligitur neque dicitur neque nominatur. 1
A. et imaginatio et nomén et alia omnia, et neque intelligitur neque dicitur neque nominatur. "
F. imaginatio, nomen ceteraque omnia, rursus nec intelligitur neque dicitur nei nominatur.
P. et' 'Disio et nomen et cetera omnia, et neque intelligitur neque dicitur neque nominatur.
P.· xix~ Cf1X\I't'1Xalct XIXL ovop.ct XIXL -rci ([)..),rf. 1tc:i\l't'IX, XIXL oihe voEL't'IXL <Jthe AÉ"(E't'IXL oihe ovo p.ci~E't'IXL.
L. et 'Disio et nomen et cetera omnia, · et neque intelligitur neque nominatur. J
C. et cogitatio et nomen et alia omnia, et neque intelligitur neque dicitur neque nominatur. (
D. représentation, dénomlnatlon et le reste ; pourtant, 11 n'est ni con~u, ni dit, ni nommé. 1
VINGT-QUATRIÍUvlE SECTION : DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE.
ó. .KAI OVK €CTIN TI TWN ONTWN OVA€ EN TINI TWN ONTWN riNWCK€TAI KAI EN nACI ó.
H. Et non est quid exsistentium, neque in aliquo exsistentium cognoscitur, et in omnibus H.
E. Et non est quid exsistentium, neque in quodam exsistentium cognoscitur, et in omnibus E.
S. Et non est aliquid exsistentt'um, neque in aliquo exsistentium cognosct"tur, et in omnibus S.
R. Et non est aliquid entium, neque in aliquo entium cognoscitur, et in omnibus R.
A. Neque est aliquid eorum quae sunt, neque in aliqua creatura cognoscitur, et in omnibus A.
F. Nec est aliquid eorum quae sunt, neque apprehenditur in aliquo exsistentium, item in omnibus F.
P. Non etiam est aliquid eorum quae sunt, nec in quoquam eorum quae sunt noscitur, et in omnibus P.
,u.. Kott otix ecn~ -n 'i:WV OV'i:WV, oti8€ ev ~~V~ 'tWV OV'i:WV r~vwaXe'tot~, xott EV 1tOCO"~ P··
L. Non etiam est aliquid eorum quae sunt, nec in quoquam eorum quae sunt noscitur, et in omnibus L.
C. Nec est aliquid eorum quae sunt, nec in aliquo eorum quae sunt cognoscitur, et in omnibus C.
D. 11 n'est aucun des @tres, 11 n'est connu dans aucun @tre, mais 11 est tout D.
ó. nANTA €CTIN KAI EN OVA€NI OVA€N KAI €K nANTWN nACIN r1NWCK€TAI KAI e::: OVA€- 6.
H. omnia est et in nemine nihil, et ex omnibus ab omnibus cognoscitur et ex nemine H.
E. omnia est et in nullo nullum, et ex omnibus in omnibus cognoscitur·~ et ex nullo E.
S. omnia est et in nullo nihil, et ex omnibus cunctis cognoscitur et ex nullo S.
R. omnia est et in nullo nihil, et ex omnibus omnibus cognoscitur et ex nullo R.
A. omnia est atque in nihilo nihil, et ex omnibus cunctis agnoscitur et ex nullo A.
F. omnia est et in nullo nullum, praeterea ex omnibus cognoscitur ab omnibus et ex nullo F.
P. est omnia atque nihil in quoquam, omnibusque ex omnibus cognoscitur et ex nulla re P.
p.. 1tciv-:-ot Éa..-t xott Év otioc:vt otioév, xott Éx miv1:wv 1toca~ yww.,-xe'tot~ xotl. é~ otioe- p..
L. est omnia atque nihil in quoquam, omnibusque ex omnibus cognoscitur et ex nulla re L.
C. omnia est et nihil in ullo, et ex omnibus ab omnibus cognoscitur et a nullo C.
D. en tous, et n'est rien dans aucun. Tout Le déclare a tous, et rien ne Le D.
6, NOC OVA€NI KAI TAVTA OP0WC nEPI 0€0V /\€f0M€N KAI €K TWN ONTWN 6.
¡¡, a nullo. Et ista recte de Deo dicimus: et exsistentibus H.
E. in nullo. Et haec recte de Deo dicimus : et exsistentibus E.
S. nulli. Etenim et haec recte de Deo dicimus: et ex exsistentibus S.
R. nulli. Etenim et haec recte de Deo dicimus : et ex entibus R.
A. nemini. Enimvero et ista de Deo rectissime dicimus: et ex substantiis A.
F. nulli. Etenim ista quoque recte de Deo dicimus : Deusque rite F.
P. nemini. Haec enim etiam recte de Deo dicimus: atque ex iis quae P.
fJ.. vo<; ouoevi. Kott y&p ..-otü..-ot opOw<; 1tc:pt 8c:oü ).éyop.ev· xott Éx ~wv óv..-wv p..
L. nemini. Haec enim etiam recte de Deo dicimus: atque ex iis quae L.
C. ex ulla re. Utique de Deo ista recte dicimus : et ex omnibus C.
D. dit a personne. Nous avons done raison d'affirmer de Dieu ces deux choses : tout ce qui est D.
6. KATA THN VnEP NOVN ENWCIN OTAN O NOVC TWN ONTWN nANTWN AnOCTAC 8.
H. secundum super mentem coadunationem, quando mens, ab exsistentibus omnibus rece- H.
E. secundum super animum unitatem, cum animus, exsistentibus omnibus recedens, E.
S. secundum unitionem super mentem, quando mens, ab aliis omnibus recedens, S.
R. secundum eam quae super intellectum unionem, quando intellectus, ab omnibus entibus rece- R.
A. in conjunctione illa quae superat sensum, quando mens, omnia alía transiliens, A.
F. secundum unionem intellectu sublimiorem, quando mens, rebus omnibus posthabitis, F.
.,. ~ ·,' ' P. per conjunctionem quae mentem omnem superat, quando mens ipsa, a rebus omnibus abducta P.
p.. xa.'t'a TI¡v Ú1tep vouv gvwa-w, fha.v ó voü~, 't'wY Ónwv 'ltcXV't'WV ri'ltoa-'t'ci~, ¡;
L. per conjunctionem quae mentem omnem superat, quando mens ipsa, a rebus omnibus abducta L
C. secundum illam quae supra intellectum est unionem, quando mens, a rebus omnibus recedens, C
D. dans l'union qui domine l'esprit : lorsque l'esprit, quittant toutes choses, D
/
VINGT-QUATRIEME SECTION : DIEU EST LA SAGESSE ET LA SCIENCE.
6. KAITOI KAI EK nANTWN oneP E«<IHN AVTH rNWCTEON AVTH rAP ECTIN 6.
H. Atqui ex omnibus ( ut dixi) ipse cognoscendus est; ipse est enim, H.
E. Et quidem et ex omnibus (quod quidem dixi) ipsa cognoscenda; ipsa est enim, E.
S. Et quidem et ex omnibus ( quod dixi) ipsa est cognoscenda; ipsa enim est, S.
R. Et quidem et ex omnibus ( quod quidem dixi) ipsam cognoscendum; ipsa enim est, R.
A. Et ex omnibus quidem ( ut dixi) ipsa noscenda est ; ipsa enim est, A.
F. Jam ut ex omnibus etiam ( sicut dixi) Deum investigare fas est; ipse enim, F.
P. Quin ett'am ex omnibus ( ut dixi) ea cognoscenda est ~· haec enim, ut scripta P.
¡1. · Ka.ho~ xa.t Éx 'lttÍv-rwv (O'ltep Etp'f\v) a.úTI¡v yvwcrt"Éov· IXlJ'r'f\ y!Xp Scrt'L p..
L. Quin etiam ex omnibus ( ut dixi) ea cognoscenda est ~· haec enim, ut scripta L.
C. Attamen (ut dixi) ex iis quoque omnibus est agnoscenda; quoniam ipsa, e.
D. Pourtant (comme je l'ai dit) tout doit faire connaitre cette Sagesse, puisqu'EIIe est, D.
o, KAI THC AI\VTOV THC nANTWN E«<IAPMOrHC KAI T~EWC AITIA KAI A€1 TA T€1\H TWN nPO- 6.
H. et absolutae omnium congruentiae et ordinis causa, et semper fines priorum H.
E. et insolubilis omnium congruentiae et ordinationis causa,· et semper fines priorum E.
S. et indissolubilis omnium concordationis et ordinis causa, et semper fines priorum S.
R. et indissolubilis omnium concordiae · et ordinis causa, et semper fines priorum R.
A. ipsiusque omnium indissolubilis convenientiae atque ordinis causa, semper priorum fines A.
F. contextumque et ordinem rerum invicem indissolubilem ubique conservat, quatenus superiorum fines F.
P. estque causa indissolubilis cohaerentiae et ordinis omnium, finesque priorum P.
¡1.. xa.t ñ¡~ d..AÚ-rou -rwv 'ltá'Y't'W'Y écpa.pp.oyli~ xa.t 't'IÍ~ew~ otL't'~ot, , xa.~. &e~ -rclt 't'ÉA'f\ 't'WY 7tpo- P··
L. estque causa indissolubilis cohaerentiae et ordinis omnium, .. . , finesque priorum L.
C. et indissolubilis rerum omnium cimnexionis ordinisque causa, ~ .... , .semperque fines praeceden- C.
D. cause. leur dlsposition et valeur invariable, ., , joint sans cesse 1~ .fin D.
6. TEPWN CVNAnTOVCA TAIC APXAIC TWN .6€VTEPWN KAI THN MIAN TOV nANTOC CVMnNOIAN 6.
H. coadunans initiis secundorum, et unam rei omnis conspirationem H.
E. connectens principiis secundorum, et unam um'versitatis conspirantiam E.
S. conjungens principiis secundorum, et unam om~is conspirationem S.
R. connectens principiis. secundorum, et unam universi conspiratt'onem R.
A. sequentium initt'is jungens,. , unamque mundi conspirationem A.
F. sequentt'um.principiis ubique coarctat, .. atque 'iia 'U~(lm: harmonicamque universi' con-:- F.
P. cum sequentium principiis semper connectit, · · et unam universi conspirationem P.
p.. 1:épwv cruvamoucrot -ra.í:'~ .&pxa.í:'~ 1:wv oeu1:épwv, . 'XIXL -rl¡:o' · p.ÍotY, .'t:OU 'lttXY't:O~; aÚ P.- iYOLIX'\1 p.·
L. cum sequentt'um principiis semper connectit, et unam universi conspirationem L.
C. tium cum principiis sequentittm connectit,, unicamque totius universi ,e~ordiam C.
D. des premleres au début des suivantes, et de tout ••univers fait une seule symph_onie D.
í .
.:]\·'
•¡,
:.! PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTIEME).
¡,
., .
!• 6. KAI APMONIAN KAMIEPrOVCA 1\0rOC AE O 9EOC VMNEITAI nPOC TúlN IEPúlN 1\0rlúlN 6.
H. et harmoniam bene operantem. Verbum autem Deus hymnizatur a sacris sermonibus, H.
1
{
E. et harmoniam pulchram faciens. Ratio vero Deus laudatur a sacris eloquiis, E
¡· '
S. et harmoniam pulchre operans. Ratio autem Deus laudatur a sanctis eloquiis, S.
~ ., R. et harmoniam pulchrificans. Ratio autem Deus laudatur a sacris eloquiis, R
A. et congruentiam decentissime moliens. Ratio quoque Deus dicitur in sanctis litteris, A.
F. spirationem pulcherrime fabricat. Ratio vero Deus a sacris eloquiis nominatur, F
P. concentumque pulcherrime ejji.cit. Ratio autem Deus cum laude appellatur a scriptis divinis, p
¡J... xiXt &pp.oYtiXY XIXAA~ep.yoücriX. Aóyo¡; oE: ó 8eor; Úp.YEL't'IX~ 'ltflO~ 't'WY tspwv Aoyl.wv, p.
L. concentumque pulcherrime efficit. V erbum autem Deus cum laude appellatur a scriptis divinis, L
C. et consonantiam concinnat. Deus etiam ratio praedicatur a scripturis, C
D. et harmonie tres belle. L'Écriture Sainte célebre encore Dieu comme Parole; D.
ti. OV MONON OTI KAI 1\0rOV KAINOV KAI COcllJAC ECTI XOPHrOC 6
''.: H. non tantum quia et verbi novi et sapientiae est dator, H
E. non solum quia et rationis et intellectus et sapientiae est largitor, E
S. non tantum quoniam et rationis et mentis et sapientiae est largitor, S
R. non solum quia et rationis et intellectus et sapientiae indultor est, R
A. non modo quia et rationis et sensus et sapientiae est largitor, A
,.; F. non solum quia rationis et mentis sapientiaeque auctor est, F
,'..;,. P. non solum propterea quod et rationem et mentem et sapientiam suppeditet, P
"!
¡J... ou p.óvov 8-r~ XIXL Aóyou XIXL voü XIXL crorplcxr; EO"'t'L xop"1\yÓ¡;, p.
L. non solum propterea quod et verbum seu rationem et mentem et sapientiam suppeditet, L
C. . non solum quía rationis et mentis et sapientiae largitor est, C
D. non seulement paree qu'll est le distributeur de la parole, de la pensée, de la sagesse, D
ti. KAI OTI AJA OANT(ÍJN XúlPEI AllKNOVMENOC úlC TA /\OrlA cllHCIN AXPI TOV nANTúlN T€1\0VC
H. et quía per omnia capit, · penetrans ( sicut sermones inquiunt} usque ad omnium jitiem; h
E. et quia per omnia implet; perveniens ( ut eloquia aiunt) usque ad omnium finem; l
S. et quoniam per omnia vadit, pertingens (ut eloquia dicunt) usque ad finem omnium ;" .S
R. et quia per omnia incedit, attingens ( ut eloquia aiunt) usque ad omnium jinem r··,. · F.
A.' et quia per omnia·pergit, penetrans (ut scriptum est) usque ad omnium jinem;-··'· · A
F. et quoniam per singula discurrmdo dispensat usque ad omnium finem ( ut sacra testantur eloquia) ; }
P. ·· quodque per omnia vadat, pertingens (ut scriptum est} usque ad finem omnium,-,.•r•.,, .J
P.· xai.. lhL OLa Ttá~wv XWflEL, o~"(xvoúp.svo¡; (w¡; Ta Aóy~á f"1\0"~Y) áxp~ TOÜ 'lt!ÍY't'Wll d'Aoo~· p.
L. quodque per omnia vadat, pertingens (ut seriptum est} usque ad finem ·omnium;· ,.. L
C. et quia per omnla meat, . · pervadens ( ut ait scriptura) usque ad finem omnium ; ·' C
D. paree qu'll est présent a tout etre, paree qu'll pénetre (dit I'Écriture) juqu'au bout de tout etre; D
VINGT-CINQUIEME SECTION : DIEU EST LA PAROLE QUI FAIT FOI. 409
6. KAI nPO re TOVTWN Enl nACHC Ani\OTHTOC O 0EIOC VnEPHni\WTAI 1\0rOC KAI nANTWN ECTI 6.
H. et ante ista omni simplicitate divinum superexpanditur verbum, et omnium est H.
E. et ante quidem haec in omni simplicitate divina supersimplijicatur ratio, et ab omnibus estE.
S. et ante haec quoniam super omnem simplicitatem divina simplijicatur ratio, et ab omnibus est S.
R. et ante haec quidem quía omni simplicitati divina supersimplijicatur ratio, et ab omnibus est R.
A. et supra haec etiam quia supra simplicitatem omnem divina expanditur ratio, estque ab omnibus A.
F. atque praeterea quoniam divina ratio super omnem simplicitatem se protendit, et ab omnibus F.
P. et in primis quod divina ratio id ad omne quod simplex est pertineat, secretaque sit P.
p.. xrxt 7tfÓ ye 'tothwv 8'tL 7tcXO""fl~ &7tAÓ't"fl'tO'ó Ó Oe~o~ Ú7tep1\7tl.W't::t.L 'Aóyoc;, xrxl 'ltcX\I'tW\1 ea'tlv ¡1..
L. et in primis quod divina ratio z'd ad omne quod simplex est pertineat, secretaque sit L.
C. et potissimum quía ratio Dei supra omnem simplicitatem simplex est, et ab omnibus C.
D. et, plus encore, paree que la Parole Divine va plus loin que toute simplicité, sa nature inouie o.
6. H Ani\H KAI ONTWC OVCA AJ\H0EIA nEPI HN WC KA0APAN KAI Ani\ANH TWN 01\WN rNWCIN 6.
H. simplex et vere exsistens veritas, per quod, sicut puram et inerrabilem universorum scientiam, H.
E. SÍl/IJ?}a et vere exsistens veritas, circa quam, ut puram et non-errantem omnium scientiam, E.
S. plex et exsistens exsistentis veritas, circa quam, sicut mundam et non-erroneam totorum cognitio- S.
R. simplex et vere exsistens veritas, circa quam, ut puram et inerrabilem totorum cognitionem, R.
A. simplex vereque subsistens veritas, circa quam, ut liquidam et nusquam aberrantem scientiam A.
F. plex vereque exsistens veritas, circa quam, ut puram et nusquam aberrantem universorum F.
P. simplex est et quae vere est veritas, in qua, ut nítida et ab omni errore so/uta ac libera omnium P.
p.. 1) &1tA7i xrxt ov'twc; ouarx cf).-/¡QeLrx, 1tEfL f¡v, w~ xrxOrxpocv xrxt cf1thvT¡ twv {l.'Awv yvwo-Lv, p..
L. simplex est et quae vere est veritas, in qua, ut nítida et ab omni errore soluta ac libera omnium L.
C. simplex est ac vere exsistens veritas, circa quam, ut puram et infallibilem universorum notionem, C.
D. simple et vrainient subsistante, Elle est la pure et infaillible connaissance de toutes choses, D.
i,
,¡"
i' 410 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE SEPTil!ME).
6. H .6€ ArNOIA METABOI\HC AEI KAI THC e::: EAVTOV TW ArNOOVNTI .61AIPECEWC AITIA 6.
H. . inscientia autem translationis semper et ipsam ignoranti divisionis causa, H.
¡'.;
E. ignorantia vero transmutationis semper et ex se ipso ignoranti separationis causa, E.
S. ignorantia autem est semper transmutationis causa et divisionis ignoranti ex se ipso, S.
R. ignorantia autem transmutationis semper et ejus quae ex ipso ignoranti divisionis causa, R.
A. ignorantia vero mutationis semper et ex se ignoranti suae divisionis est auctor, A.
F. ignorantia vero permutat semper ignorantemque a se ipso sejungit, F.
P. ignoratio autem mutationis semper. causa: es[; ej,que. qui ignarus est sui divisionis ac distractionis, :P.
¡J..! . ·. · ,· ' ~ os ayvoLa p.s'tcx6o'AT¡~ &ei. xat ..7¡~ é; hU'tOU -r(j) &yvoOUY'tL OLatpÉaeCiJ~ cx{-;!ci, 'P.·
L. ignoratio autem mutationis semper causa est eique qui ignarus est sui divisionis ac distTactionis, L.
C. ignoratio vero ignoranti causa est ut semper mutet atque a se ipso discrepet, .C.
D. alors que l'ignorance est cause, pour l'ignorant, de perpétuel changement et ll'inconstance avec . D.
VINGT-CINQUIEME SECTION : DIEU EST LA PAROLE QUI FAIT FOl. 411
6. THC KATA TON AAH9H nJCTIN ECTIAC e~ H TO MONIMON e:::e1 THC AKINHTOV KAI AME- o.
H.cujus epulationis secundum veram fidem, uniale habebit immobili et intranslata H.
E. eam quae est secundum veram fidem laetitia, in qua mansionem habebit stabili et intrans- E.
S. a causa quae est secundum veram fidem, in qua permanentiam habebit immobilis et intrans- S.
R. ab ea quae secundum fidem communicatione, in qua mansionem habebit immobilis et intrans- R.
A. a verae jidei auctore, in quo constantiam immobilis atque immutabilis A.
F. verae fidei firmamento vel causa dimovet, in qua sane constantiam immobilis immutabilisque F.
P. a verae jidei domo, in qua immobilis immutabilisque conjunctionis P.
¡;.. "t7i¡; XIX'toc .n¡v ciÁ'l)Q·r, 7t{G''tLV ea-r(a:¡;, éq/ t 'tO ¡.tÓvLp.ov É~EL -::7i¡; cixw7\-rou xott d.p.e- ¡.1..
L. a verae jidei domo. in qua immobilis immutabilisque conjunctionis L.
C. a verae jidei fundamento dimovebit, in quo constantiam habebit immobilis et im- C.
D. cette base solide de la foi véritable, qui tui donnera de rester ferme, sans Dottement D.
6 TABOAOV TAVTOTHTOC €V rAP OIAEN O nPOC THN AA9EIAN €Nt.l9EIC OnOV EX€1 6.
H. in id ipsum permansione. Bene enim scit quis ad veritatem coadunatus ubi se habeat, H.
E. mutabili uniformitate. Etenim scit ad veritatem unitus ubi habet, E.
S. mutabilis identitatis. Bene enim novit qui veritati unitus est quam bene habet, S.
R. m~tabilis identitatis. Bene enim novit ad vert.'tatem unitus quam bene habet, R.
A .identitatis habebit. Novit enim penitus is qui veritati conjunctus est quam bene se habeat, A.
F. identitas habebit. Qui enim veritati conjunctus est, quam bene se habeat profecto novit, F.
P. habebit constantiam. Probe enim intelligit se bene animo esse constitutum, is qui cum veritate P.
P·. 'totÓÓAOU 'l:IXÚ'l:Ó't'l)'tO¡;. E,.U "(IXfl
\ OLoE'Y
~ ó 7tf01ó
\ ':'l)'Y
\ C.'),'l)IJELotV
'Cl • Cl \
EVWIIEL¡; 1!
on EU,. E"f.EL,
"
!.l.
L. habebit constantiam. Probe enim intelligit se bene animo esse constitutum, is qui cum veritate L.
C. mutabilis identitatis. Probe namque novit quisquis unitus est veritati quam bene se habeat, C.
D. ni changement. Celui-la en etfet qui s'est uni au vrai, sait fort bien qu'il est saln D.
6. MAINOMENON ·. · AMA THC ACTATOV KAI AMOIWTHC nEPI THN nANTOAAnH THC nMNHC 6.
H •.insanientem, . ··. . , . sed ab. ins.ta!Jili. et mutabili errare erga, omnigenam varietatem H.
E. insanientem, :. · · ·. ,.. "'· ., sed instabilitate et mutabilitate circa largissimum erroris E.
S. furentem, sed. ab instabili· et variabili portatione circa largissimam erroris S.
R. insanientem, · · sed ab instabili et alterata circa omnimodam erroris R.
A. insanire, sed ab instabili ac variabili circa latissimam erroris A.
F. furentem, . sed ab instabili omnifariamque. variabili errore F.
P. (ut- illi putant), sed ab instabili mutabilique in omrii genere et varietate erroris P.
¡J.. 1'-IXWÓ!'-evov, rJ.)).(x_ 't"ÍÍ~ cX<r't'cl't'OU )(IXL. &.AAoLw't'l¡~ 1tept 't'l¡v 1t1XV;t'001X1tl¡ 't'l¡~ 1tAáv7¡¡; p..
L. (ut- illi putant), sed ab. instabili mutabilique in omni genere et varietate erroris L.
C. insanire, . . . . .. sed ab. instabili mutabilique omnimode er:rantis varietatis C.
D.(comme (ln,,le; dit), mais;,qu'U, n~atplus,.a prendre, les ~voies diverses. et oppo.sées de l'erreur D.
6. nOIKI/\IAN ct»OPAN AlA THC AnEI/\HC KAI A€1 KATA TA AVTA KAI WCAVTWC EXOVCHC A/\H0EIAC 6.
H.et mutationem, simplici et semper secundum eadem et itidem habente veritate H.
E. varium ambitum, per immobilem et semper secundum eadem et sic habentem veritatem E.
S. varietatem, · per simplicem et semper secundum eadem et eodem modo habentem veritatem S.
R. varietatem latione, per simplicem et semper. secundum eadem et sic habentem veritatem R.
A. varietatem motu, per simplicem et semper secundum eaflem et eodem modo s~.. habentem veritatem A.
F. semotum, propter ipsam .veritatem · simplicem. semperque secundum eadem et eodem modo F.
P. motu, ·. : .. . .... · ,.. · . , , '·. , per. veritatem quae semper eodem modo se ~abet P.
p.. 'ltOLXLJ.LOC'I cpopa¡;' ' OL!l. 't"ÍÍ" IÍ'ltAl¡¡; xoct cfet X<X't'cX 't'OO., aú-r(x_ J;toct wcrocÚ't'Wió exoúcr·r¡¡; &h.Gdcx~ P.·
L. motu, : \' · ..,, •. , . , .. ,.,,, · per, veritatem quae semper, eodem modo se- habet L.
C. motione, per. simplicem circa. eadem semper et eodem modo se habentem veritatem C.
D•. aux !pille faces depuis qu'il tie.nt. la vérité:, toute simple, toujours au m@me degré iden.tique D.
VINGT-CINQUIEME SECTION : DIEU EST LA PAROLE QUI FAIT FOl. 413
6. HA€V0€PWM€NON OVTW rOVN 01 THC KA0 HMAC 0€0CO<PIAC APXHriKOI KA0Hr€MON€C 1),
6. KAI AOrc.l nANTH KAI EPrW TH ENIAIA AlA TWN XPICTIANWN AAHeOrNWCIA TO nACWN 6.
H. et verbo omni et opere uniali Chrístianorum verae scientiae, omnium H.
E. et verbo. omnino et opere unicae propter Christianos verae scientiae, hoc est omnium E.
S. et verbo omni et opere et unitivae Chrístianorum verae Dei cognitioni, omnibus S.
R. et verbo omni et opere unitivae Chrístianorum veritati et cognitioni, omnibus R.
A. et verbo et omni opere singularí Chrístianorum veraeque sdentiae, omnz'bus A.
F. omni sermone simul et opere pro singularí Christianorum veritatis cognitione, hanc videlicet F.
P. et verbo et re veram unamque Christianorum disdplinam ac scientiam omnium P.
P.· X'X~ }óy<t> 7tiXY...~ XIX~ spy<p -.·~ EYLIXL!f -.wv XPL<r-.LIX'\ohlY &)•.,..Ooyvw<rL!f, -.o 7t'Xawv p..
L. et verbo et re veram unamque Christianorum disdplinam ac sdentiam omnium L.
C. et sermone et opere singularem illam christiatiae veritatis agnitionem, omnium C.
D. paroles et par leurs reuvres que la connaissance unique des vérités chrétiennes est, parmi D.
:¡
.\
VINGT-SIXII3ME SECTION DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE. 415
6. C€c.>C EN c.> KAI nEPI ANICOTHTOC AM eneiAH THN 9€1AN AI\HE>OTHTA KAI Vn€PCO<PON 6.
H. et de inaequalitate. , Sed quoniam divinam veritatem et supersapientem H.
E. in quo et de inaequalitate. Sed quoniam divinam veritatem et plus-quam-sapientem E.
S. in quo et de inaequalitate. Sed quoniam divinam veritatem et supersapientem S.
R. in quo et de inaequalitate. Sed quía divinam veritatem et supersapientem R .
A. in quo et de aequalitate et inaequalitate. . V erum enim quoniam dimnam veritatem supremamque A.
F. ubi etiam de inaequalitate. Verum quoniam divinam veritatem ipsamque supra modum F.
P. in quo etiam de inaequalitate. Sed quoniam divinam veritatem ·sapientiamque omni P.
p.. ·aehl; • i.v ~ xcxt 1tept &.v~aÓ't'T¡'t'O~. 'A).).' E7te~o7¡ 't'7¡v 6dav &.)..7¡6Ó't'T¡'t'C1. xoct Ú7tÉpaorpov p..
L. in quo etiam de inaequalitate. Sed quoniam dimnam veritatem sapientiamque omni L.
C. ubi etiam de inaequalitate. Sed cum divinam veritatem ac supraquam sapientem C.
D. ption ; et m@me de l'inégalité. Puisque la divine Vérité et la Sagesse D.
6. CO<PIAN KAI c.>C AVNAMIN VMNOVCI KAI c.>C AIKAIOCVNHN 01. 9€0/\0rOI 6.
H. sapientiam sicut virtutem hymnidicunt ~t sicut justitiam theologi, H.
E. sapientiam et ut virtutem laudant. et ut justitiam theologi, E.
S. sapientiam et sicut virtutem laudant et sicut justitiam theologi, S.
R. sapientiam et ut virtutem laudant et ut justitiam theologi, R.
A. sapientiam ut virtutem theologi celebran/ et ut justitiam, A.
F. sapientiae sapientiam theologi etiam ut potentiam et justitiam, F.
P. sapientia superiorem etiam ut mm laudant atque ut justitiam theologi, P.
p.. ,.orp!cxv XCXL W~ OtJ'YCXfl-L'\1 Úp.YOUa~ xal W~ O~l(CX~O~Ú'\17¡'\1 ol 6eoAóyo~, p..
L. sapientia superiorem etiam ut vim laudant ·atque ut justitiam theologi, L.
C. sapientiam , ut potentiam quoque et justitiam theologi collaudent, C.
D. bien. plu~t, que sage est louée par . les. áuteurs sacrés comme Puissance et. justice, D.
6. KAI CúlTHPIAN AVTHN AnOKAI\OVCIN KAI AnOI\VTPúlCIN <PEPE KAI TAVTAC c.>C €<PIKTON HMIN 6.
H. et salutem eam vocant et redemptionem, duc et ipsas ( ut licitum est nobis) H.
E. et salutem ipsam vocant et redemptionem, age et haec ( quantum possibile nobis) E.
S. et sicut salvationem et sicut liberationem, age et istas Dei nominationes S.
R. et ut salutem, ipsam vocant et liberationem~ age et has (ut possibile nobis) R.
A.. salutem quoque ipsam, et\ redemptionem appellant, . , . ,, age ista (pro viribus) A.
F. . , salutemque et,;redempti~m appellant, , > , age ista quoque cogn01[lenta F.
P. · salutemque· eam appellant et redemptionem, age haec quoque divina nomina P.
p.. xcxt aw•7¡plcxv cxl}ri¡v &.11:oxcx'AouaL xcxt ci7toAÚ't'pwaLv, rpÉpe xcxt 't'aÚ't'a~ (w~ ~CfLX't'~'\1 ~p.iv) p..
L. salutemque eam appellant et redemptionem, age haec quoque d~mna. nomina ~·
C. necnon ipsam quoque salutem ac redemptionem vocent, agedum etiam haec Dei nomina C.
D. ou dénommée par eux Salut et Rédemption, poursuivons, expliquons (comme nous D.
PREÍ\UERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
ti. nACHC EHPHTAI KAI VnEPEXEI THC OnWC nOTE KAI OVCHC KAI EniNOOVMENHC t.VNAMEWC 6.
H. omnis praecellit et supereminet (quin quoque et essentis et excogitatae) ·virtutis, H.
E. omnem excellit et superat (utcumque exsistentem et excogitatam) virtutem, E.
S. ab omni ( quocumque modo et exsistente et cogitata) vt"rtute segregata est et superat, S.
R. omnem superelevat et superexcellit ( qualitercumque et inexsistenti et intellectae) virtuti, R.
A. virtute omni ( quomodolibet aut est aut intelligitur) eminentissime superior sit, A
·,
F. omnipotentia ( quomodolibet veZ sit veZ cogitetur) eminentt"ssime superiorem esse F.
P. secretam esse omnique superiorem ac praestantt"orem ( quae quomodocumque et sit et cogitetur ), P
P.· 1t:icn¡~ eE~pT¡"tOCL xoct l11tepéze~ Tii~ (81tw~ 1tO"tE X(J.L oÜcn¡¡; xoct E1tWooup.évt¡~) ouv:Xp.ew~, p.
L. secretam esse omnique superiorem ac praestantiorem ( quae quomodocumque et sit et cogitetur), L
C. potentiam feratur et omnem potentiam ( quomodocumque est et excogitatur) exsuperet, C
D. domine et laisse loin derriere Elle toute puissance existante et m@me imaginable, D
ti. OVK OIMAI TINA TWN EN TOIC 0EIOIC 1\0riOIC ENTE0PAMMENWN ArNOEIN t
H. non suspicor quemquam in divinis sermonibus enutritum ignorare. H
E. non arbitror quemquam in divinis eloquiis possidentium intellectum ignorare. E
S. non arbitror aliquem in divinis eloquiis conversatorum ignorare. .S
R. non existimo alt"quem in divinis eloquiis conversatorum ignorare. R
A. neminem reor qui divinis litteris sit inversatus ignorare. A
F. neminem reor qui in divinis litteris versatus fuerit ignorare. }
P. neminem eorum qui in scn"ptis divinis versati sunt ignorare existt"mo. 1-
p.. oux · olp.cx~ "tWcX -rbiv ev -ro~¡; Ge!oL¡; Aoy(oL~ évnOpocp.p.évwv &.yvoei'v. p.
L. neminem eorum qui in scriptis divinis versati sunt ignorare existimo. L
C. non puto ullum ex iis qui in scripturis divinis alti sunt et educati ignorare. C
D. personne de ceux qui sont versés dans l'étude des Saintes Écritures ne le niera, je pense. D
ti. nOJ\1\AKOV rAP H 0€01\0riA KAI THN KVPIAN AVTHN KAI AVTWN TWN VnEPOVPANIWN •
H. Multoties enim theologia et dominationem ipsam ipsarum supercaelestium 1
E. Ubique enim theologia et dominam ipsam et ipsis supercaelestibus 1
S. Multoties enim theologia et dominationem ipsi et _ipsarum caelestium .'
R. In multis locis enim theologia et dominationem ipsam et ab ipsis supercaelestibus 1
A. Plun"mis enim in locis scriptura sacra etiam dominationem illi virtutum quoque caelestium •
F. Plurimis enim locis theologia divinae potentiae dominationem potestatum 1
P. Multis enim locis scriptura sancta ei caelestium etiam j
p.. llo'A'Aocxoü jtXp 1¡ Oeo'Aoy(oc xoct -r"hv xupe!ocv wh~ X(J.L cxu"tblV -rbiv Ú1tEpoupocv!wv :
L. Multis enim locis scriptura sancta ei caelestium etiam 1
C. Multis enim in locis scriptura et dominationem ipsam esse tradit et ab ipsis (
D. Bien souvent I'Écriture confere a Dieu une Souveraineté hors pair ·SUr les 1
VINGT-SIXIEME SECTION DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE.
6. THN t.VNAMWNVMIAN EKAABWMEN 1\Erc.>MEN TOINVN OTI t.VNAMIC ECTIN O 0EOC 6.-
H. virtutis nominationem accipimus? Dicimus igitur quía virtus est Deus, H.
E. virtutis vocabulum acci'pimus ? Dicamus igitur quia vz"rtus est Deus, E.
S. virtutis nominationem accipiamus ? Dicimus igitur quod virtus est Deus, S.
R. vz"rtutis nominationem accipimus? Dicamus igitur quía virtus est Deus, R.
A. virtutis accipimus nomen ? Dicamus ergo quoniam virtus est Deus, A.
F. potentiae virtutisve nomen accipimus ? Dicamus igitur Deum esse potentiam, F.
P. tutis sive potentiae nomen intelligemus? Dicamus ergo Deum esse vim ac potentiam, P.
p.. -;l¡v ouvotp.wvup.L!X.V éx),cióo~p.Ev ; .\éyop.ev "t"OL'JUV {)"!~ ~Úvotp.ic; ea-·:w Ó 8cóc;, P.·
L. tutis sive potentiae nomen intelligemus ? Dicamus ergo Deum esse vim ac potentiam, L.
C. nomen potentiae accipiemus ? Dicimus igitur Deum esse potentiam, c.
D. nous eette valeur de Puissanee ? , Voici done : nous maintenons que Dieu est Puissanee, D.
P. omnis auctor sit, et omnia vi quae ftecti circumscribique non potest in lucem proferat, P
fJ·· OUVCÍ.p.EW~ ~L't"~O~, xoct 1tCÍV":OC XOC>tX OÚVZ[J-LV axA~'t"OV xoct a1tEp~Óp~o-'t"OV 1t~pciywv, ~-
L. omnis auctor sit, et omnia vi quae ftecti circumscribique non potest in lucem proferat, L
C. potentiae auctor, et ut omnia inftexibili et incircumscripta potentia producens, e
D. de toute puissance, produisant tout par sa puissance inaltérable et infinie, D
.,
6. KAI WC AVTOV TOV €1NAI b.VNAMIN H THN OAHN H THN KA0 €KACTON AITIOC WN 6
·;:,:.
:, '•' H. et ab eo esse virtutem aut totam aut unamquamque et causa et ens, H
' E. et ut se essendi virtutem sive totam sive singulas quasque causalis et ens, E
',.,
,t S. et sicut ipsius quod est esse virtutem aut totam aut particularem causa exsistens, S
R. et ut ipsius esse virtutem autem totam quae secundum unumquodque causa exsistens, R
'' A. et sicut ejus quae est virtus sive universalis sive particularis causa efficiens, A
;ll¡¡
F. causaque est et ipsa virtus sive universaliter sive particulariter exsistat, F
P. atque ipsius potentiae sive universae sive uniuscujusque auctor, P
u..
1
x~:. ~; lllholí 't"OU dvll~ oúvocp.w 7¡ ú,v ó}:r¡v 7¡ 't·}¡v xoc6' EXOCO"'t"OV OCL't"LO<; wv, p.
'· f L. atque ipsius potentiae sive universae sive uniuscujusque auctor, L
c. et ut auctor ipsius esse potentiae tam universalis quam cujusque particularis, .C
D. paree qu'Il cause l'@tre m@me de toute puissance et de chacune, D
ti. AMA KAI TW Vn€P nACAN KAI THN AVTOb.VNAMIN €1NAI KAI TW Vn€Pb.VNAC0AI 6
H. sed et super omnem et ipsam-virtutem esse, et posse H
E. . sed et super omnem et per-se-ipsam virtutem essendo, et superando E
S. sed et eo quod est super omnem et ipsam per-se-virtutem, et eo quod superpotest S
R. sed et in super omnem et per-se-virtutem esse, et in superposse R
A. verum et quod supra·. omnem et ipsam quoque virtutem sit, et quod excellentissime A
F. 'sed· etiam quoniam ipsam virtutem' universam,' eminenter excedit,·. · potestque super ipsum F
.¡:
P. sed etiam quod omnem quoque vim ipsam · multum superet, quodque possit · P
·i p.. &).).U. x:xt "ii> :'mE:p 1tia11v xoct rl¡v ati't"ooúvcxp.w Elv~n, . ." x11t t"ij> Ú11:epoúvcxa6cxL p.
" L. sed etiam quod omnem quoque vim ipsam multum superet, quodque possit L
C. sed etiam supra omnem potentiam et supra ipsam per se potentiam exsistendo, et quod desuper C
D. mais aussi en primant toute puissanee et la puissanee mime, ayant en Sol la force D
VINGT-SIXIEME SECTION : DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE.
6. KAI AnEIPAKEIC AnEIPOVC TúlN OVCúlN AVNAMEúlN ETEPAC nAPArArEIN KAI Túl MH AN nOTE 6.
H. et infinite infinitas ab exsistentibus virtutibus alias deducere, . et quascumque non H.
E. et multipliciter multis exsistentibus virtutibus alias adducendo, et non etiam aliquan- E.
S. et infinite infinitas alía! ab exsistentibus virtutibus producere, et eo quod numquam S.
R. et indeficienter infinitas ab exsistentibus virtutibus alteras adducere, et in non utique ali- R.
A. possit et infinite infinitas praeter eas quae sunt alias proferre virtutes, eo quod nullo modo A.
F. potentiae modum infinite infinitas praeter eas quae sunt alias proferre potentias, ipsaeque vires F.
P. etiam infinite infinitas alias potentias praeter eas quae sunt in lucem proferre, nec umquam P.
¡.1... xcxt cX7tE~páx,.c; cX7tELpou~ -cwv oúawv ouvi.p.ewv hépcx~ 7tcxpcxy:xyeí:'v, X <X~ ':~ p.1) ?iv 1tO'tE ¡.;..
L. etiam infinite infinitas alias potentias praeter eas quae sunt in lucem proferre, nec umquam L.
C. possit innumerabiliter infinitas alias potentias producere, et quod infinitae C.
D. supreme de faire a l'infini des puissances nouvelles innombrables, saos que ces vertus D.
15. AVNH0HNAI TAC AnEIPOVC KAI en AnEIPON nAPArOMENAC AVNAMEIC THN VnEPAnEIPON 6.
H. posse infinitas in infinitum ductas virtutes superinfinitam H.
E. do valendo multas et in multum productas virtutes supermultam E.
S. possunt infinitae et in infinitum productae virtutes superinfinitam S.
R. quando posse infinitas adductas virtutes superinfinitam R.
A. possint veZ infinite vel in infinitum productae virtutes supreme infinitam A.
F. inde productae, etiam si in infinitum prodeant infinitae, nequeunr effectionem plus quam F.
P. potentiae infinitae et infinite prolatae in lucem possint effectionem potentiarum P.
P-· OUv7jG7ívcx~ -cO:~ CÍ7teipou~ xcxt é7t' tX7tE~pov 7t::>:pcx¡'op.Évot<; ouwip.e~c; TI¡v tmepá1te~pov p..
L. potentiae infinitae et infinite prolatae in lucem possint effectionem potentiarum L.
C. infinito numero productae potentiae numquam queant supraquam infinitam C.
D. innombrables, produites a l'infini, puissent jamais émousser l'activité D.
6. TúlN KAI ArN'úlCTúlN KAI. ANEniNOHTúl THC nANTA VnEPEXOVCHC AVTOV AVNAMEúlC 6.
H. et ignotarum et inexcogitatarum omnia supereminente sua virtute, H.
E. et incognitorum et superinvisíbilíum omnia superante ejus virtute, E.
S. ineffabilis et ignota et incogitabilis est cuneta excedens ipsius virtus, S.
R. et incognito et non z'ntelligibili omnia superexcellenti ipsz'us virtutis, R.
A. ineloquibili et incognito atque inexcogitabili modo supereminentis omnía virtutis suae, A.
F. virtus ejus omnia superans nec exprimí neque cognosci neque excogitari potest, F.
P. verbis exprimí nec cognosci nec cogitari intellígive possit ejus quae omnibus antecellit potentia, P.
P.· 't'f> xcxt &yvwa-ccp XIXL cXVE7tWO~'t'f> ..~e; 1tCÍV't'CX imepezoúaT¡c; otÚ-rou ouváp.ew<;, P.·
L. verbis exprimí nec cognosci nec cogitari intelligive possit ejus quae omníbus antecellit potentia, L.
C. et incognoscibilis et inexcogitabilis sit omnia transcendens ejus potentia, C.
D. son ineffable, inconcevable et incompréhensible puissance qui domine tout, D.
420 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
o. TWN AnHXMATWN AVTHC CVNEXEI KAI AIAKPATEI KAeAnEP KAI Enl TWN KAT AIC0HCIN 6.
t ;· •'
H. dissonantium ejus comprehendit et continet. Quemadmodum et in secundum H.
E. consonantium sibi comprehendit et superat. Sic et in his quae secundum E.
S. resonantiarum í'psius continet et fortiter tenet. Quemadmodum et in possibilibus S.
R. resonationum ipsius continet et potenter armigerat. . Quemadmodum et in his quae R.
A. substantias continet ac potenter firmat. Sicuti et in iis quae sensuum A:
F. vestigiorum suorum praepotenti continet potestate. Quemadmodum cernimus et in rebus quae F.
;,··. P•. ejus partes quae percí'pi non possunt continet ac vincit. Quemadmodum etiam in iis quae valentía P.
p.. -rwv OC7LflX"'lf1-<X-rwv a:v-r7¡<; auvÉXEL x:xt ó~np:xn~. K:x&ci<tE? xrxt Ént -:-wv xrx-r' rx¿a&-r¡crLv p..
if·:
\ L. vestigiorum suorum continet ac omnino conservat. Quemadmodum etiam in iis quae valentía L.
C. quoque terminos continet penetratque. Sicut in iis quae sensum va/de C.
D. fortement jusqu'aux moindres points faibles. Témoin ce qui arrive D.
tL OPACEWN 4>0ANEI KAI TOVC MErA/\OVC 4>ACIN TWN lJ.I04>WN KAI EIC TAC MH /\IAN 6.
H. visiones pertingunt, et ·magnos sonorum dicunt non va/de H.
E. 'l'Ísiones anticipant, et magnitudines dicunt sonituum in non va/de E.
S. visiones perveniunt, . , et magnos sonos dicunt ad auditus non valde S.
R. visiones occupant, ·et. magnos aiunt. sonorum et in non va/de R.
A. quoque acies penetrare, · majoresque. crepitus. aiunt o::, in aures quoque A.
F; quoque acies penetrant, ·> • ferunf. etiam ingentes' sonitus ,· , ·, · in aures quoque F.
P. etiam aspectus perveniunt,. feruntque magnos ac vehem~tes sonos in aures etiam P.
fl-· bprÍ.aEW'I T&civE~. x:x t ..-o u<; p.ey:i,Áou<; rprxcrt · -rwv o/órpw·, x:x~ eC<; -r~<; p.7¡ Hrx•1 p..
L. etiam aspectus perveniunt, feruntque magnos ac vehementes sonos in ·aures etiam L.
C. jacultates perstringere, et ingentes aiunt.· strepitus· · ' , audiendi quoque C.
D. aux vues les plus basses, et on affirme que les grands bruits · .. parviennent D.
VINGT-SIXIEME SECTION : DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE. 421
6. KAI OVAEN ECTI TWN ONTWN O nANT€1\WC A<PHPHTAI TO EXEIN TINA AVNAMIN AM H 6.
H. et nihil est exsistentium quod omnino segregetur habere quamdam virtutem_. Sed aut H.
E. et nihil est exsistentium quod omnino privetur habere quamdam virtutem. Sed aut E.
S. et ni! est exsistentium cui perfecte ablatum sit habere quamdam virtutem. Sed aut S.
R. et nihil est entium cui omnino auferetur habere aliquam virtutem. Sed ve/ R.
A. et nihil est in rebus quod non sit virtuti alicui percipiendae idoneum. . Sed.~aut A.
F. neque quidquam est in, rebus quod non .aliquam sortiri potentiam valeat. Sed:::·v~l F.
P. nec quidquam est in natura rerum quod\ vim aliquam penitus habere non possit. Sed· aut. P.
p.. xoc~ .oÚOÉv Éa-:~. -:<:lv Óv;wv.. O- 1tocv-:eAwc; d.cp~p-r1 -;oc~ ,¡¡ ·ezew -:wfi oÚvocp.w. 'A).,)Z.. To p..
L. nec quidquam est in natura rerum quod vim aliquam penitus habere non possit. Sed•. aut L.
C. niki/que eorum quae. sunt sic omnino nudatum est quin aliquam potestatem hab¡¡at., · Quin· potius C.
D. nul @tre n'est completement privé d'un degré de puissance. La puissance D.
\
' '
~~
'
. .
..-
\ < ' " ' \ 1 ' \
....,.,.,.,.-,...,.
' ' ' p ~
-
" '
6. nAPA THC vnePOVCIOV AVNAMEc..lC e::: AVTHC EICIN Al 0€0€1A€1C Tc..lN ArrE/\IKc..lN 6.
H. apud supersubstantialem virtutem. Ex ipsa enim sunt Deivisae angeZicorum H.
E. a superessentiali virtute. Ex qua sunt Detjormes angelicarum E.
S. a supersubstantiali virtute. Ex ipsa sunt Deiformes angelicorum S.
R. a supersubstantiali virtute. Ex qua sunt Deiformes angelicarum R.
A. a supersubstantiali virtute consequitur. Ex ipsa sunt altissimae angelicarum A.
F. ab illa quae super essentiam est potestate. Ex ipsa sunt divinae angelicorum F.
P. a vi quae omnem essentiam superat. Ex eadem sunt dt'vinae vzrtutes angelicarum P.
p.. 1to:pa ñi~ imepoucriou Óuvá.p.ew~. 'E~ o:th·~~ eicrw al &eoeLÓE~~ 't"WV &.y¡eA.~xwv p..
L. a vi quae omnem essentiam superat. Ex eadem sunt divinae virtutes angelicarum L.
C. ab ipsa supraessentiali potentia. Ex ipsa sunt Deiformes angelicorum C.
D. de la Puissance inconcevable. C'est d'Etle que viennent les puissances déiformes D.
6. AIAKOCMc..lN AVNAMEIC e::: AVTHC KAI TO EINAI AMETAnTc..lTWC EXOVCI KAI nACAC 6.
H.ornatuum virtutes. Ex zpsa et quod est ei irruinaZiter habent, et omnes H.
E. dispositionum virtutes. Ex ipsa et esse incasuaZiter habent, et omnes E.
S. ornatuum virtutes. Ex ipsa et esse intransmutabiliter habent, et omnes S.
R. adornationum virtutes. Ex ipsa et esse t'ntranscasualt'ter habent, et omnes R.
A.distinctionum virtutes. Ex ipsa ut et st'nt sine Zapsu habent, omnesque A.
F. ordinum potestates. Nam ex illa et esse habent procul a lapsu, omnesque F.
P. descnptt'onum. Ab ea et statum immutabilem habent, et omnes P.
f-t· o~o:xócrp.wv ouvcip.e·.~. 'EE o:th7,~ xo:t --;o dvo:~ &.p.e't"o:1t't"W't"W~ ex_ouo-L, xo:t 1t!Í.cro:~ f-t·
L. descriptionum. Ab ea exsistentiam immutabilem habent, et omnes L.
C. ordinum potentiae. Ex ipsa quoque habent statum t'mmutabt'lem, necnon omnes C.
D. des groupements angéliques. C'est d'Etle qu'ils tiennent leur @tre incorruptible, toute l'activité D.
;¡·:
1' \ '• ~
;l;:,;,
j ~
,{,,·
r :.· '
,¡.
1·'~ '
VINGT-SIXIEME SECTION : DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE. 423
6. AVTWN TAC NOEPAC KAI A0ANATOVC AEIKINHCIAC KAI TO APPEnEC AVTO KAI THN ANEMT- ó.
H. earum intelligibiles et immortales sempermotiones, et indeclinabile ab ipso et imminutum H.
E. suos intellectuales et immortales sempermotus, et fortitudinem ipsam et indirm:nutum E.
S. ipsorum intenectuales et immortales sempiternos motus, et fortitudinem ipsam et non-minorabile S.
R. ipsorum intellectuales et immortales sempermotiones, et infiexibile ipsum et imminorabile R.
A. spirituales suos atque immortales sempiternos motus, ipsamque constantiam bonique A.
F. suas intellectuales et immortales sempiternasque motiones, indeclinabilemque constantiam et incon- F.
P. mentís atque immortales aeternosque motu~, ipsamque constantiam et boni cupiditatem P.
p.. octhwv 'ta~ voep&c; x~xt &.Qoc•JIÍ:to:;¡; &.e•.xw·r,o-i.:l;, xoct -:o &.ppe1tkc; octh·o x:lt ·á,v dveA!Í.-;- fJ..
L. mentis atque immortales aeternosque motus, ipsamque constantz"am et boni cupiditatem L.
C. suas spirituales et immortales motiones, ipsamque constantiam bonique appetitum C.
D. perpétuelte de Ieilrs natures spiritueltes immorteltes, teur fixité et teur désir inattérable D.
6. AVTHC A<I>IEICHC AVTOIC TO AVNAC0AI KAI EINAI TAVTA KAI E<I>IEC0AI A€1 AEI EINAI 6.
H. ipsa dimittente eis, posse et esse ista et appeti semper semper esse, H.
E. ipsa permittente eis, posse et esse haec et appeter"e semper esse, E.
S. ipsa immittente ipsis, posse et esse ista et desiderare quod semper est, S.
R. ipsa permittente ipsis, posse et esse haec . . . R.
A. ipsa illis largiente, ut possint et ista sint et semper esse desz'derent, A.
F. ipsa videlicet illis largiente, ut et possint et sint haec ipsa et semper esse desz'derent, F.
P. cujus concessu ac munere et possunt et haec sunt et statum semper expetunt, P.
p... octh·7¡c; Ér.p~ei.o-·r¡~ octhoi:'~, -;Ó othoccrGoc~ xcxt -;o e~voc~ 1:ocÜ1:oc xcú Ér.pi.eo-6!7.1. &.d elvov., p..
L. cujus concessu ac munere et possunt et haec sunt et semper esse expetunt, L.
C. cujus munere habent ut et possint et sint haec ipsa semperque esse desiderent, C.
D. (paree qu'Elte le Ieur accorde) de pouvoir etre ce qu'ils sont en désirant l'etre toujours, D.
6. KAI AVTO TO !\VNAC0AI €<1>1€C0AI TOV !\VNAC0AI AEI nPOCEICI !\€ TA THC ANEK/\EinOV !\VNAMEWC 6.
H. et ipsum posse appeti posse semper. Adsunt autem et indefectae virtutis H.
E. et hoc posse appetere posse semper. Proveniunt autem haec infiexibili virtute E.
S. et ipsum posse desiderare quod semper possint. Procedunt autem ea quae sunt indeficientis S.
R. . .. et appetere posse semper. Procedunt autem ea quae indefidentis virtutis K
A. ipsumque desiderare posse ut semper possint. Procedunt ipsius indeficientis virtutis effectus A.
F. ipsumque posse desiderare semper posse. Munera praeterea indeficientis virtutis illius F.
P. et semper posse cupere possunt. Proficiscuntur autem inexhaustae virtutis P.
p.. KOC~ octho 1:0 OúvMGoc~ épi.eo-Goc~ -:oü &.ú oúvoco-&(1.~. Lipóe~o-~ os -:!-t. -;·(,~ OCVEXAEL1t':OU ouvocp.ew~ P.·
L. et. possunt cupere semper posse. Proficiscuntur autem inexhaustae virtutis L.
C. et id ipsum posse desiderare semper possint. Porro indeficientis istius potentiae munera C.
D. et m@me de pouvoir désirer de te pouvoir toujours. Cette Puissance inépuisabte donne D.
,¡:
.1··
··.~ PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
6. KAI EIC. AN0PWnOVC KAI ZWA KAI <PVTA KAI THN 01\HN o
H. in homines, et animalia et plantaría et totam H.
E. et in homines, et animalia et germina ét totam E
S. virtutis et ad homines, et ad animalia et plantas et totam S
R. et in homines, et animalia et plantas et totam R
A. ad homines quoque, et animantes et arbores totamque A
F. ad homines quoque procedunt, animaliaque et arbores et 'totam F
P. munera ad homines, ad animantia, ad ea qf!ae stirpibus nituntur, ad omnem denique P
p.. xcú ei~ &v6p(:mou~, x1xt ~w~ x:zt cpu•~ Xtl~~ -;~r,v Ol·r,'l p.
L. munera ad homines, ad animantia, ad ea quae stirpibus nituntur, ad omnem denique L.
C. in homines quoque dimanant, et in animalia et plantas totamque e
D. également aux hommes, aux animaux, aux plantes, a tout )'ensemble D.
J. •, ·•
R. universam naturam.
A. mundi naturam.
F. universam naturam.
Et fortifica/ unita
Et conjuncta corroborat
Quae quidem munera quaecumque in unz'onem conveniunt corroborat
R
A
F
P. naturam hujus universitatis. Confirmatque ea quae conjuncta et concreta sunt P
p.. -roti 1t:zv-ro¡; cpúow. Kct~. Óuv:zp.o~ •& 1-¡vwp.éva p.
L. naturam hujus universitatis. Confirmatque ea quae conjuncta et concreta sunl L.
C. naturam universi. Corroborat enim illa quae unita sunt C.
: ~
.i;:
:. ; D. de l'univers. Elle donne aux @tres unis la force D
'. ;,,· .
. •:¡
,''
. !. o. , nPOC THN A/\1\H/\WN cp.JI\IAN KAI KOINWNJAN KAI TA AIAKEKPIMENA . '·. · 6
·_¡:,\.
. :~ (' . H. ad alterutrum amorem et; communionem, et discreta; ., ·.,. H.
,E. ad inter,se invicem•amicitiam et societatem, et discreta;" , . <:r.. ·.·E.
S. ad .sui invicem· amicitiam. et communionem, et discreta, . ,. ,. ·' S.
R. ad eam quae ad invicem amicitiam et communicationem, et. discreta,. ·· . , · , · · R.
A. ad amicitiam mutuam ac societatem. Et quae discreta sunt •. ·. A.
F. ad mutuam amicitiam atque societatem. Rursum quae discreta sunt virtute donat F.
P. ad mutuam amidtiam et societatem 3" quae autem secreta divisaque sunt, P.
P.! 1tflO~ ú·1v. d.AA:/¡Áwv rp~),i:zv XIX:. xowwv~:zv, . , XIXL -r& OL:zxexp~p.Évci, : p..
L. ad mu.tuam amicitiam et societatem; · ,, ' · ·. quae autem· secreta· divisaque. sunt,, L.
, c. ad mutuam amfcitiam ac communioizem,. ' '.' ' ' ' , , ' et quae distincta' sunt, ," , . c.
·. D•. , ,,,,, .d~uqe¡amitié et d'une alliance·?nn~tuelle~·; \;;. ,'\• •::~: .,., Aux:: natures qui s'opposent; .r i D.
¡) •: •
'\
6. . · ..· · '. nPOC TO. EINAI KATA TON OIKEION EKACTA• /\OrO N KAI OPON ACVrXVTA KAI ACVN<PVPTA ' 6.
H. . .. ad esse secundum· proprium singula qu~que sermonem et terminum inconfusa et incommixta. H.
E. ad esse secundum propriam singula quaeque rationem et terminum inconfusa et imperturbata. E.
S. . ad hoc quae sint singula secundum propriam rationem et definitionem inconfusa et incommixta. S.
R. ad esse secundum propriam singula rationem et terminum et inconfusa d incommixta. R.
A. ut, sint singula juxta rationem, propriam ac dejinitionem inconfusa atque iinpermixta· cus(odit. A.
,F, Per:~· quam-. ut unaquaeque secundum rati.o,nem., pr,op'fiqmtsint atque terminum7 neque ·confusa1prorsui)F.
: •'.
'P• . ,.. · . ,' ..... , '·. ut sint pro suo. 'quz'dque' modo': atque,' termino, et non confusa et non permixta.,IP.
p.. . 1tpo~ -ro elviXt· xct•IX. -rov olxei'ov éxaO"t'IX· "Aóyov xctt Bpov &aúyxu•ct• X'l.L &aÚp.<fup-r«.: ~·
L. ' . , '' .. . ut sint pro suo• quidque modo atque. termino·· et non confusa et non permixta. }L.
, C. ut secundum suam quaeque ratz"onem ac dejinitionem. impermixta quoque'< et inconfusa consistant. C.
· D. Elle. donne. de demeurer bien• .nettes et bien· distinctes suivant': le· pliui i et les limites' qui¡Jes' D.
\:·,,
VINGT-SIXIEME SECTION : DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE.
o. KAI TAC TOV nANTOC TA:::EIC KAI EVL¡JHMOCVNAC EIC TO EIKEION ArA00N .61ACWZEI o.
H. Et omnis rei ordines et rectitudines in proprium benignum persalvat. H.
E. Et universitatis ordines et cumulationes in proprium optimum persalvat. E.
S. Et omnis rei ordines et directiones ad bonum proprium salvat. S.
R. Et universi ordines et directiones in proprium bonum salvat. R.
A. Mundique ordines et dispositiones in proprio conserva/ bono. A.
F. neque commixta. Denique mundi ordines directionesque ad proprium bonum ubique conserva/. F.
P. Mundi ordines atque descriptiones in bono suo conservat. P.
¡;.. K~•. ·d..; -;oiJ TC~v-;o.; 't"z;s••.; x~t sú9up.oo-ún.; e:\c; -;o oi.ce~ov iycxGov o~~a-w~E~. ¡;..
L. Mundi ordines atque descriptiones in bono suo conservat. L.
c. Necnon universi hujus ordines ac directiones in bono proprio conserva/. C.
D. caractérisent. 1Elle garde en vue de teur bien propre tes rangs et tes étans de toutes les choses. D.
fl. KAI TAC A0ANATOVC TWN ArrEAIKWN ENA.6WN ZWAC AAWBHTOVC .6IA$VMTTEI o.
H. Et immortales angelicarum unitatum vitas immaculatas persalvat, H.
E. Et immortales angelicarum unitatum vitas immaculatas custodit, E.
S. Et immortales angelicarum unitatum vitas immaculatas custodit, S.
R. Et immortales angelicarum unitatum vz"tas indeterioratas custodit, R.
A. Atque immortales angelicarum unitatum vitas inviolabiles servat, A.
F. Divina potestas immortales angelicarum unitatum vitas conservat inviolabiles, F.
P. Immortales angelicarum conjunctionum vitas salvas et integras tuetur, P.
fl·· K~~ 't"7.c; d.Gcxvchouc; -;wv iyye).~xwv .biowv ~w&c; d.Awó·h't"ouc; Ór.cxrpuAz't"'t"E~, P.·
L. Immortales angelicarum conjunctionum vitas salvas et integras tuetur, L.
c. Atque immortales angelicarum unitatum vitas inviolabiles servat, c.
D. Elle conserve en leur intégrité les vies incorruptibles des simples substances angéliques, D.
o. KAI TAC OVPANIAC KAI $WTICTIKAC KAI ACTPWOVC OVCIAC . KAI TA:::EIC ANAMOIWTOVC 6.
H. et caelestes ac lucida/es stellarum substantias et ordines immutabiles. H.
E. et caelestes et illuminatrices et sidereas essentias et ordinationes immutabiles. E.
S. et caelestes et illuminativas et stellares substantias et ordines invariabiles. S.
R. et caelestes et illuminativas et sidereas substantias et ordines inalteratas. R.
A. et caelestes luminarium siderumque substantias atque ordines immutabiles. A.
F. coelorumque et luminum et sidei'um substantias et ordines efficit immutabiles. F.
P. coelorumque ac luminum et stellarum naturas atque ordines immutabiles. P.
't ' .... .. ,
¡J.. '
X :X~
' ' ,
't"IX<; Ot1p1XVLIX<; ,
X !X~
'
tpW(f't"'f¡p~x!lt;;
, , 1
XIXL IXa''t"p!¡>Otlt;; ' ,
OUa'~!l<;
'
X:JI:L 't"IX<;e~c; :JCVIXAAoLW't"Otlt;;. ¡;..
L. coelorumque ac luminum et stellarum naturas atque ordines immutabiles. L.
c. _et caelestium luminum siderumque substantias atque ordines immutabiles. c.
D. et dans leur fixité les corps célestes, lumineux ou stellaires, et leurs distances. D.
6. KAI TON AIWNA 4VNAC0AI EINAI nOIEI KAI TAC TOV XPONOV nEPI€1\I:::EIC t.IAKPIN€1 MEN 6.
H. Et aevum posse esse facit. Et temporis conversiones H. discernit quidem
E. Et saeculum posse esse facit. Et temporis ambitus E. discernit quidem
S. Et aevum posse esse facit. Et temporis circumvolutiones S. discernit quidem
R. Et saeculum posse esse facit. Et temporis circumvolutiones R. discernit quidem
A. Ac saeculum ut esse posst't indulget. Temporum quoque orbitas A. progressu
F. Auctor est aeternitatis et temporis. Temporales quoque circuitus F. progressionibus quidem
P. Facitque ut possit esse aeternitas. Temporisque conversiones P. dividit quidem
¡1.. 1\cx~ -rov cxtwv:JC Oúvcxa-9cxL dv2L TCOLE~. K~xt 't'&t;; -;oÜ xpóvoo 7tepLsAí.EeLc; bLnp'í.vEL p.b P.·
L. Facitque ut possit esse aeternitas. T emporisque conversiones dividit quidem L.
C. Saeculaque ut esse possint indulget. Temporum quoque circumvolutiones progressibus quidem C.
D. Elle donne naissance au siecle.· Les révolutions du temps, Elle les distingue par. D.
>,'
6. TAIC nPOOAOIC CVNAr€1 A€ TAIC AnOKATACTACECIN KAI TAC TOV nVPOC AVNAM€1C ACBECTOVC nOI€1 6.
H. processionibus, congrega/ autem restitutionibus. Et ignis virtutes inextinguibiles facit, H.
·''
E. processionibus, colligit vera reversionibus. Et ignis virtutes inextinguibiles facit, E.
' S. processibus, congregat autem restitulionibus. Et ignis virtutes inextinguibiles facit, S.
R. processibus, congrega/ autem restitutionibus. Et ignis virtutes inextinguibiles facit, R.
A. distinguit, et reditu colligit, Ignisque vires inexstinguibiles facit, A.
F. distinguit, restitutionibus vera colligit. Vires ignis reddit inexstinguibiles, F.
P. progressionibus, colligit aulem revocationibus. Facit ut et vis ignis restingui non possit, P.
p.. 'tOt~~ npoóoo~~' auvtiyeL o€ 'ta~c; rX'itOXIl.":iY.O"'táaea~. Kal 'til~ ":OU nupoc; ouváp.eLc; zaÓÉO"":OU<; 'itOLE~, P.·
L. progressionibus, colligit autem revocationibus. Facit ut vis ignis restingui non possz"t, L.
C. distinguit, ' redilibus vero colligit. Et ignis vires inexstinctas facit, C.
D. l'écoulement et les ramasse par le renouvellement. Par Elle les énergies du feu dévorent toujours; D.
6. K Al TAC TOV Vt..ATOC EniPPOAC ANEKI\InTOVC KAI THN AEPIAN XVCIN OPIZ€1 KAI THN rHN 6.
1
H. et aquae affiuentias indeficientes, et aeriam effusionem statuit, et terram H.
E. et aquae ftuenta non-deficienlia, et aeream effusionem terminat, et terram E.
S. et aquae inftuxiones indeficientes, et aeream effusionem termz"nat, et terram S.
R. et aquae inftuxiones indeficienles, et aeream fusionem terminal, et terram R.
A. et aquarum ftuenta perennia, aeream quoque fusionem terminal, el lerram A.
P. et aquarum ftuenta perennia, aeream quoque fusionem terminal, super nihil F.
P. et aquae ftuxiones exhauriri, aeris diffusionem determinat, terram P.
P.· XX~ .
":?:~ 'tOU- "o
U ot'tO~ l::', itLPP Ootc; , ). .
IY.'II::X E~7t70U<;, xat -¡;l}v d.epiav xúaw ópi~e~, wxl ~v y1ív p..
L. el aquae ftuxiones exhauriri, aeris diffusionem determinat, terram L.
c. necnon aquae ftuenta perennia, aeriam quoque fusionem terminal, atque terram C.
D. les cours d'eau ne s'arretent jamais, la masse de l'air a sa limtte, la terre D.
6. KAI THN EN A/\1\H/\OIC TWN CTOIXEIWN APMONIAN KAI KPACIN ACVfXVTON KAI At..IAIP€TON AnOCWZ€1 6.
H. et in invicem elementorum harmoniam et temperantiam inconfusam et indivisam persalvat, H.
E. et in se ínvícem elementorum harmoniam et temperantiam ínconfusam et ínseparabilem salvat, E.
S. et elementorum in se invicem harmoniam et concretionem inconfusam et indivisibilem salvat, S.
R. et eam quae ad invicem elementorum harmoniam et complexionem inconfusam et indivisam salvat, R.
A. elementorumque congruentiam et temperantiam inconfusam atque individuam servat, A.
F. · · mutuam elementorum harmoniam mixturamque inconfusam atque individuam servat, F.
P. mutuum elementorum conce'ntum temperationemque ah omni confusione ac divisione liberam conservat, P.
1 p.. xoct 't71v 'Év &.).).-l¡).oL~ 1:wv a'to•.ze~wv &pp.oviav xotl xpciaw d.aúrx.u-¡;ov XOt~ d.o~aipe'tov d.noaw~eL, ¡i.
''
¡
L. mutuum elementorum concentum temperationemque ah omni confusione ac divisione liberam conservat, L.
!
C. quin et elementorum ínter se congruentiam atque temperiem inconfusam et indivisam servat, C.
D.la paix et le mélange des éléments entre eux demeurent sans confusion et sans altératlon, D.
VINGT-SIXIEME SECTION : DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE. 427
6. KAI THN 4JVXHC KAI Cú>MATOC CVNt.ECIN CVNEXEI KAI TAC Tú>N «PVTWN 9PEnTIKAC 6.
H. et animae et corporis colligationem continet, et plantariorum nutria/es H.
E. et animi et corporis copulam continet, et germinum nutritivas E.
S. et animae et corporis conjunctionem continet, et plantarum nutritivas S.
R. et animae et corporis colligationem continet, et plantarum nutritivas R.
A. et animae ac corporis continet nexum, arborum quoque virtutes quibus nutriuntur A.
F. animae praeterea corporisque nexum continet, vires arborum quibus nutriuntur F.
P. animi etiam corporisque vinculum continet, ac eorum quae terra ex se fundit alendi P.
p.. xa:i. Ú¡v 4ux·~<; xcÚ crwp.a:'to<; crÚvoe:cr~v crUVÉXE~, xoct -:&<; -rwv CfU't"WV 6pe'lt't~x~c; p..
L. animi etiam corporisque vinculum continet, ac eorum quae terra ex se fundit alendi L.
C. atque animae et corporis nexum continet, stirpiumque altrices C.
D. la liaison de l'ame et du corps tient bon, les forces de nutrition et de croissance D.
6. KAI Av=:HTIKAC AVNAMEIC ANAKINEI KAI t.IAKPATEI TAC OVCIWAEIC Tú>N 0/\ú>N t.VNAMEIC 6.
H. et augmentales virtutes renovat, et continet substantiales omnium virtutes, H.
E. et auctivas virtutes movet, et superat essentiales omnium virtutes, E.
S. et augmentativas virtutes sursummovet, et fortiter tenet substantiales totorum virtutes, S.
R. et augmentativas virtutes movet, et tenet substantiales universorum virtutes, R.
A. et crescunt movet, substantialesque omnium roborat vires, A.
F. et crescunt movet et suscitat, essentialesque denique vires omnium roborat, F.
P. crescendique facultates excitat, vimque omnium quae essentiam attingit tenet, P.
p.. xoct ocúE"r}nxb.<; ouwfp.e:~<; <ÍviXXL'IE~, xotL O~ocxpotnL Ú<; OUO'~WOE~<; 't"W'I OAW\1 ouvcip.s~<;,
P.·
L. crescendique facultates excitat, vimque omnium quae essentiam attingit tenet, L.
C. auctricesque vires suscitat, necnon essentiales rerum omnium facultates, c.
D. des plantes s'exercent, les énergies qui soutiennent l'~tre de tous sont sauves, D.
6. KAI TH TOV nANTOC MIA/\VTON MONHN AC«PAI\IZETAI KAI THN 9Eú>CIN AVTH l.ú>PEITAI 6.
· H. et omnis rei indissolutam mansionem munit. Et dealem ipsa dat, H.
E. et universitatis insolubilem mansionem munit. Et deificationem ipsa donat, E.
S. et omnis rei indissolubilem mansionem firmat. Et deificationem ipsam donat, S.
R. et universi indissolubilem mansionem firmat. Et deificationem ipsam dat, R.
A. et mundi indissolubilem constantiam tutatur. Deificumque ipsum statum condonat, A.
F. universum conserva! indz"ssolutum. Deificum largitur munus, F.
P. ac mundi indissolubilem constantiam tuetur. Divinum statum donat, P.
p.. xz;....T¡v 'toÜ -¡¡:ocno<; &o~ciAu'tov p.ovT¡v &-:rrpa:"Ai~e:-ra:L. Kocl. -.1-¡v 9éwcrw a:Ú't"T¡V owpe:~'riXL, P.·
L. ac mundi indissolubilem constantiam tuetur. Divinumque ipsum statum donat, L.
C. et indissolubilem totius universi tuetur mansionem. Quin et ipsqm quoque deificationem praestat, C.
D. la stabilité nécessaire de l'ensemble est ferme. , C'est Elle qui réalise la déification, D.
6. ECTIN KAElOt\OV TWN ONTWN THN nANTOKPATOPJKHN AC<IlMEIAN KAI nEPIOXHN THC El€1AC
H. est penitus exsistentium omnipotentiali cautela et circuitu divinae l
E. est universaliter exsistentium omnipotenti munimine et circumstantia divinae ,
S. est universaliter exsistentium ab omnipotentis firmitate et ambitu divinae ,
R. est universaliter entium ab omnipotente firmitate et continentia divinae 1
A. in substantiis est quod ipsius omnipotens divina virtus non tutetur ~
F. est usquam quam omnipotens virtus et conservatio Dei ~
P. est omnino eorum quae sunt quod non praepotens rerum omnium Dei vis tueatur "
JJ.. Éa•~ xrx6ó).ou •wv ovo:r,n o:·'r.v r.:'Zyxprx-:-op•.x-r,v &a-'fli/ E•.7.v x'Z;. 7tep~oz-r:' -.71c; ~E¿'Zt; f
L. est omnino eorum quae sunt quod non praepotens rerum omnium Dei vis tueatur j
C. est in universum quod omnipotentis tutela et conversatione divinae (
D. absolument rien n'est privé de la garde et de la force pleine de vigueur 1
6. OVT€ ECTJN TIC AVTOV nANT€/\WC El€CIC KAJTOJ <llHCIN Et\VMAC O MArOC ·
H. neque est quaecumque ejus omnino positio. Atqui (inquit Elymas magus) l.
1'
E. neque aliqua ejus omnimode positio. Et quidem ( ait Elymas magus) 1
S. neque erit aliqua ipsius omnino positio. · Et quidem ( ait Elymas magus) ~
. ~· R. neque quid est neque est aliqua ipsius omnino positio. Et quidem ( ait Elymas magus) [.,
:'
A. neque aliquid est neque est penitus ipsius ulla positio. Atqui (inquit Elymas magus) A
F. neque est aliquid neque prorsus est ejus u/la positio. Atqui ( inquit Elymas magus) 1
..
, ,.
P. neque aliquid est neque .est u/la penitus ejus eminentia. Quid si ( inquit Elymas magus) praepotens 1
u.. oÜo:e ,¡ ·Éanv, oÜ":E ia•¡ •·.e; 'Zthou 7t'Zvn'Awc; ~Éa~;. Ka¡•o~ (q;-r1 a~v 'E),úp.ac; ó p.liyoc;) ¡..;
l. -neque aliquid est neque est u/la penitus ejus eminentia. Quid si ( inquit Elymas magus) praepotens 1
C. quidquam est nec est funditus ulliJS ejus situs. Atqui ( inquit Elymas magus) (
D. n'est rien, sa place ne se rencontre nulle part. Pourtant (dit Elymas le magicien), r
6. El nANTOt.VNAMOC ECTIN O El€0C nc.>C /\€rETAl TI MH t.VNACElAI nPOC TOV KAEl VMAC El€0/\0rOV
H. si omnipotens est Deus, quomodo dicitur quid non posse ? et nostrum theologum b
E. si omnipotens est Deus, quomodo dicitur aliquid non posse a quo nostro theologo ? 1
S. si omnipotens est Deus, quomodo dicitur alz'quid non posse a nostro theologo ? ~
R. si omnipotens est Deus, qualiter dicitur aliquid non posse ab eo qui secundum nos theologo ? ¡,
A. si est omnipotens Deus, quomodo a vestro theologo aliquid non posse dicitur ? /;
F. si est omnium potens Deus, quonam modo a theologo vestro aliquid non posse dicitur ? 1
P. rerum omnium est Deus,. quomodo aliquid non posse a theologo vestro dicitur ? 1
p.. d 7trxnooúvap.óc; .krw ó 8eóc;, o.:wc; AÉyE"t'!X~ .t ¡á, O'.Ív:za6or:t o.:po:; "t'O!J x'Z&' úp.<ic; 6eo),óyou ; fl
L. rerum omnium est Deus, quomodo aliquid non posse a theologo vestro dicitur ? 1
C. si omnipotens est Deus, quomodo a theologo vestro aliquid non posse dicitur ? C
D. si' Dleu est tout-puissant, comment votre auteur inspiré dit-il qu'II ne peut une chose? [
VINGT-SIXI:EME SECTION : DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE. 429
6. J\OIAOPEITAI Túl E>Eiúl nAVJ\úl <PHCANTI MH AVNACE>Al TON E>EON EAVTON APNHCACE>AJ 6.
H. calumniatur divinum Paulum dicentem non posse Deum se ipsum negare. H.
E. maledicitur divino Paulo dicenti non posse Deum se ipsum negare. E.
S. improperat autem divino Paulo qui dixit Deum non posse negare se ipsum. S.
R. conviciatur autem divino Paulo dicenti non posse Deum se ipsum negare. R.
A. beatum insimulans Paulum qui ait Deum se ipsum negare non posse. A.
F. divinum hic insimulat Paulum dicentem Deum negare se ipsum non posse. F.
P. maledictis autem vexat divinum Paulum qui ait Deum se ipsum negare non posse. P.
p.. ).oLoope~..-ocL oe -rci) ~d1¡1 IlocÚAI¡I cp·r¡aocv-rL p.·~ oÚvoc.a&ocL -;ov 8eov socu-rov cl.pv·Aaoc.a6ocL. p..
L. maledictis autem vexat divinum Paulum qui ait Deum se ipsum negare non posse. L.
C. insimulat autem divinum Paulum dicentem non pos:r,e Deum semetipsum 71egare. C.
D. Élymas blime le divin Paul d'avouer que Dieu ne pourra pas Se nier Soi-m@me. D.
6. AE>VPONTúlN OJKOAOMHMATA KAI Enl 4'AMMOV KAJ ACE>EN€1 KATAJ\VEJN enJXEIPúlN · KAI WCnEP fS.
H.ludentium aedificationes super arenam imbecilles destruere inchoans,.. " . , 1._ et sicut H.
E. ludentium aedijicia· super arimam et injirma solvere tentans;;.,, ... ,;·.- . _, .. . et veluti E.
S. effrenorum· ·aedijicationes supra arenam et infirmas dissolvere. moliens, .~', · .... :, · et sicut S.
Ro ludibrio facientum aedijicia et in arena et infirma dissolvere tentans, , et_ q~e7nadmo- R.
A. ludentium structuras et supra arenam fúndatas et infirmas evertere moliar, ·. . . atque hujus A.
F. ludentium structuras in arena fabricatas infirmasque evertere moliar, _. atque hujus F.
P. ludentibus, qui· aedijicia et in arena constructa et infirma coner evertere, . . - studeamque P.
'Íl , , ~ , • , ,,1
\ r
f-t· OC11Up0'J"WV .. O•.xol\op.·f\fJ-OC";IX• XOC~ t:m 'focp.p.ou ' n -
' .. , ' -
X:X\ OC'!J•J~V'fl XOC'rOC!-UELV <:-¡;;Lp~L',(!UV, ·
' "
XOCL W?"1tep f-t·
L. ludentibus, qui}, aedijicia et in arena constructa et infirma coner evertere, ._ . studeamque L.
e. puerorum' structuras aren~ceas et infirmas evertere m!!li.ar' :. e .. r:: ' ,-. : •' atque, ad. huj~ e.
D. de·,~renverser/ de faible¡¡, ¡paiso~nettes faites daos' le, saJ»Ie ¡par des . e~faJits,:; ._.u 1,. , , de J~ peine D.
A. non potest, et non esse non est. · ·. \ Ut sic dixerim: · et non posse A.
F. nequit, neque est in eo non esse. Ut ita dixerim: et non posse p;.,
P. non potest, neque id est quod non est. Ut aliquis dicat: ac non posse P~
p.. ov Oúvcx-rcxL, xcxt -ro ¡J.7¡ elvcxL ovx EO"t'LV. 'Oc; rlv -rLc; cpcxiT1' 't'O p.7¡ f.úv1X<r61XL p..
L. non potest, neque id est quod non est. Ut aliquis dicat: ipsum non posse L.
C. Deui nequit, neque potest non esse. Ac si quis dicat, non potest C.
D. d'etre, 11 n'est pas le non-etre. C'est comme si l'on dlsalt : Dieu ne peut pas ne pas o.
VINGT-SIXIEME SECTION : DIEU EST UNE PUISSANCE INFINIE. 431
6. OV AVNATAI KAI TO MH EIAENAI KATA CTEPHCIN OVK OIAEN oneP O COCIIOC 6.
H. nec posse, et quod nescire secundum privationem nescit. Quod. sapiens H.
E. non potest, et nescire secundum privationem nescit. Quod quz'dam sophos E.
S. non potest, et non scire secundum privationem non novit. Quod sapz'ens S.
R. non potest, et non scire secundum privationem non novit. Quod. sapiens R.
A. non potest, et non nosse secundum privationem non novit. Id sapz'ens A.
F. non potest, et non cognoscere secundum privationem non novit. Quod quidem sapiens ille F.
P. non potest, atque non intelligere per privationem non potest. Quod cum sapiéns iste P.
p.. oú Oúvrx-:at, x~t 'i:O !l.T¡ ei~Évot~ Xot'i:i% a"tÉp"fl aw oú~ olOev. ''01tep ó aocpoc; !l.·
L. non potest, atque i'psum non cognoscere per privationem non cognoscit. Quod cum sapz'ens iste L.
C. non posse, et nescire nescit per privationem. Hoc sapz'ens ille C.
D. pouvoir,•. Dieu ne sait pas le non-savoir par déficience. Notre prétendu sage D.
6. OVK ENNOHCAC MIMEITAI TOVC TWN A01\HTWN AnEIPONIKAC 01 nOMAKIC AC0€N€1C EINAI 6.
H. non est intelligens, imitatur athletarum infinitos victores, qui multoties imbecilles exsis- H.
E. non intelligens, imitatur certantium imperitos luctatores, qui saepe infirmos esse E.
S. non intelligens,. imitatur pugilum inexpertos, · qui multoties infirmos esse S.
R. non intelli'gens, imitatur athletarum inexpertos victores, qui multoties infirmos esse R.
A. non· intellexit, imitaturque athletas imperitos, qui saepe imbecillos A.
F. non· animadvertens, athletas imitatur imperitos, qui saepe adversarios,· suos F.
P. non intellexerit, . ; imitatur athletas vincendi imperitos, qui, cum saepe adversarios P.
!l.. oux s~vo-l¡cro:c;' .. fl.~fl.Ei''tot~ -;ouc; -.b>v 1.0):r1-.wv á.'lte~povixac;, ot 'lto)J,c:íx~c; &cr6evei'c; elvot~ !l.·
L. non intellexerit, imitatur athletas vincendi imperitos, quz', cum saepe adversarios L.
C. non intelligens, athletas imperitos imitatur, qui saepenumero imbecilles C.
D. n'a pas saisi cela. 11 fait comme ces atbletes sans victoire, qui se donnent d'habitude D.
6. TOVC ANTAfWNICTAC Vn00€M€NOI KATA TO AOKOVN EAVTOIC' KAI nPOC AnANTAC EAVTOVC 6.
li.tentes certatores•supponentes, ·· , sectindum putatum ipsis et ad omnes se ipsos H.
E. contracertantes opinando, '·'·' · ·.,' secunduin• quod ipsis videtur.iet ad omtiei.,eos E.
S. adversarios' supponentes, secundum (¡uod videtur sibi z'psis et contra absentes illos viriliter S.
R. contracertantes supponentes, secundum quod videtur sibi ipsis et contra absentes ipsos viriliter R.
A. sí'bi adversarios esse suadentes, contraque absentes ipsos ·fortiter A.
P. imbecilles,'·esse sibi persuaden/es, atque contra absentes ipsos fortiter, velut F.
P. judicio suo imbecillos esse finxerunt, et cum eis adumbrata pugna P.
!Jo· 'tOUc;' rXV'totj'(J)V~a'tatc; Ínto6ÉfJ-EVO~, Y.ot'tOt -.o OO~OÜV Éau"toi'c; xott 1tpoc; á.'ltÓV'totc; otthouc; fJ-·
L. judz'cio suo imbecillos esse finxerunt, , et cum eis adumbrata pugna L.
C. sibi ·adver.sarios :. proponunt, '· · et dum videntur sibi cum absentíbus. illis C.
D. des; advef!!ait'es\ cbétifs, ' '· . ·t '! simulent une· attaque .vigoureus~ contre .de· tels D.
6. OIONTAI TWN ANTinAAWN AVTWN KEKPATHKENAI KAI ANAKHPVTTOVCIN EAVTOVC OVTE EIAOTEC 6.
H. possibile pugnatores eorum tenere, se praedicant, neque scientes H.
E. aestimant contraluctantium suorum dominari, et se ipsos praedicant, nescientes E.
S. opinantur adversarios ipsos obtinuisse, et praedicant se ipsos, neque scientes S.
R. existimant contraluctatores ipsos superasse, et praedicant se ipsos, neque scientes R.
A. adversarios ipsos superasse arbitrantur, seque victores buccinantur, cum neque A.
F. superavisse adversarios opinantur, seque victores jactant, cum neque F.
P. adversarios suos se vicisse arbitrantur, seque praedicant, cum ne vires P.
p.. otov't'cu 't'W'Y &.v-;L 7ttÍAwv a.Ú't'W'Y xexpa.n¡xÉva.L; xa.l iv~Xx·t¡pÚ,'t'ouaLv bu't'oÚ;, olín eloónc; p..
L. adversarios suos se vicisse arbitrantur, seque praedicant, cum ne vires L.
C. existimant se ipsos adversarios suos superasse, seseque jam victores jactitant, j cum robur C.
D. pensent avoir terrassé l'ennemi, et déja se proclament vainqueurs de ceux dont D.
6. KAI nACI TOIC OVCIN TO AVNACeAI EINAI KAI TOA€ EINAI KATA nEPIOVCIAN VnEPBAMOVCHC fS.
H. et omnibus exsistentibus posse esse et esse autem secundum copiam supereminentis H.
E. et omnibus exsistentibus posse esse et esse secundum magnitudinem superantis E.
S. et omnibus exsistentibus posse esse et hoc esse secundum abundantiam excedentis S.
R. et omnibus exsistentibus posse et hoc aliquid esse secundum superabundantiam super- R.
A. qui iis quae sunt omnibus ut esse possint et hoc sint . excellentz's A.
F. qui his quae sunt omnibus ut esse possint et ut hoc sint propter excellentis F.
P. et iis quae sunt omnibus ut et possint esse et hoc ve! illud sint summa P.
~· xcx.t 1t~aL "t"oi:"c; ouaL "o Oúvcx.a9cx.L dvcx.L xcx.t "t"Óoe E[wxL xcx."t"a mpou'l"lcx.v Ú'ltEpbcx.AAoÚaT,c; ~·
L. et iis quae sunt omnibus ut et possint esse et hoc vel illud sint summae abundantia L.
C. omnibusque rebus tam ut esse possint quam ut sint secundum affluentiam superabun- C.
D. donnant a tous les @tres de pouvoir @tre, puis d'@tre tels, par l'abondance d'une puissance D.
6. úlC nACI TA KAT A::IAN AnON€MúlN VMNEITAI KAI €VM€TPIAN KAI KAMOC 6.
H. quae sunt secundum dignitatem attribuens hymnizatur, et bonam mensuram et pulchritudinem H.
E. quae sunt secundum dignitatem distribuens laudatur, et mensurationem et forma"" E.
S. sicut omnibus secundum dignitatem distribuens, et commensurationem et pulchritudinem S.
R. omnibus quae secundum dignitatem distn"buens laudatur, et commensurationem et pulchritudinem R.
A. ut omnibus secundum mérita retribuens dicitur, mensuramque et pulchritudinem A.
F. ut sua cuique pro dignitate distribuens, modumque et pulchritudinem F.
P. quod sua cuique pro dignitate tribuat, quod modum, pulchritudinem, P.
p.. W'ó nliaL -.a. xa::-' d~LIXV dnovép.wv úp.vEL't"IXL, xct.t ·eup.e-rp!ct.v xct.t xcí.XAoc; ¡;..
L. quod sua cuique pro dignitate tribuat, quod modum, pulchritudinem, L.
C. quod omnibus, ut dignum est, tribuat, et congruentem modum et pulchritudinem C.
D. paree qu'Il donne a tout @tre son bien, et mesure a chacun son degré, D.
6. KAI EVTA:::IAN KAI AIAKOCMHCIN KAI nACAC AIANOIAC KAI TA:::EIC A<POPIZúlN EKACTúl 6.
H. et bonum ordinem et ornatum et omnes mentes et ordines segregans unicuique, H.
E. et ordinationem et disputationem et omnes virtutes et ordines segregans unicuique, E.
S. et bonam ordinationem et ornatum et omnes distributiones et ordines segregans unicuique, S.
R. et bonam ordinationem et adornationem et omnes distributiones et ordines dividens unicut"que, R.
A. et ordinem ac dispositionem omnesque distributiones atque ordinationes singulis segregans, A.
F. et ordinem et ornatum, omnes praeterea distributiones dispositionesque definiens unicuique, F.
P. ordinem, ornatum omnesque distinctiones et ordines um'cuique defim"at, P.
P.· XIXt eu-:-ocEiocv XIXt O~IXXÓ'l'fJ-'fjO"LV xct.t 1trXact.c; b~ocvop.Ct.c; xct.t -:-cí.EeLc; d!fop{~wv ÉxrX'l''t!p P.·
L. ordinem, ornatum, omnesque distinctiones et ordines unicuique definiat, L.
C. et compositionem ordim's et dispost"tionem et omnibus dispertiat et singulis ordines praestituat, C.
D. sa beauté, sa place, son rang, (bref : toutes les valeurs, tous les r6les), D.
6. !(.ATA TON ONTúlC ONTA AIKAiúlTATON OPON KAI nACI THC AVTúlN EKACTúlN AVTOnPAriAC 6.
H. secundu,m. vere ~xsistentem justissimum terminum .. Et omnibus eorum szngulorum quorumque ipsius H.
E. juxta ve:re exst'stentem justissimum · terminum. Et .omnibus eorum singulorum per-se-ipsam- E.
S. securuium vere exsistentem justissimam definitionem. Et omnibus propriae operationis ipsor'!-m S.
R. secundum vere exsistentem justissimum terminum. Et omnibus ejus quae ipsorum st"ngulorum R.
A. juxta verisst"mam ac justissimam definitionem. Et omnibus quibusque proprii operis A.
F. secundum ipsum terminum revera justissimum. Singulis quoque ut suum quaeque opus agant F.
P. termino qui vere aequissimus est. Et omnibus suae cuique actionis P.
¡e xa.-:-Ct. •ov Óv-rwc; óv...a. OLXct.LÓ'toc-rov 8pov, Ka.t nciaL ri\c; ct.U't"WV ÉxCÍ.O"";Wll ct.Ó'tonpayia.c; p..
L .. termin,o qui vere aequissimus est. Et omnibus suae cuique actionis L.
C. secun,du~ veram .et justissimam praescriptionem. Et omnibus suae cujusque actionis C.
D. suiv~~t 1~ plus exacte etla plus juste loi. . :Ains• est-11 l'auteur de. l'ceuvre p.-opre D.
6. KAI nANTA AnO nANTc.:>N AMHrH KAI ACVM<IlVPTA t\IACc.:>ZOVCA EKACTc.:> nPOCHKONTA 6.
H. et omnia ah omnibus immixta et incommisculata persalvans, unicuique pertinentem H.
E. et omnia ah omnibus clara et inconfusa salvans, unicuique cognata E.
S. et omnia ah omnibus immixta et non-confusa salvat, omnibus exsistentibus S.
R. et omnia ah omnibus immixta et incommassata salvans, quae unicuique R.
A. et omnia ex omnibus mera atque impermixta custodiens, iis quae sunt omnibus A.
F. custodit praeterea singula seorsum a singulis non confusa, singulis denique F.
P. omniaque non confusa ínter se nec permixta custodiens, iis quae sunt omnibus P.
~· xrxi. 1tá.v-rrx cho 1tá.v-rwv ci~~¡'ii xrxi. &<rú~cpup-rrx o~rx<rw~ou<rrx, .a. exá.<r't"C¡> 7tpo<rl\xov..-rx ~·
L. omm'aque non confusa inter se nec permixta custodiens, iis quae sunt omnibus L.
c. omniaque ab omnium mixtione et confusione libera servans, cuique convenientia e.
D. les conserve sans mélange et sans confusion des unes avec les autres, accorde a tous D.
6. nACI TOIC OVCI t\WPEITAI KATA THN EKACTc.:> Tc.:>N ONTc.:>N En!BAMOVCAN ~JAN 6.
H. omnibus exsisten#bus dat secundum unicuique exsistentium contingentem ordinem. H.
E. omnibus exsistentibus donat secundum unicuique exsistentium insitam dignitatem. E.
S. convenientia unicuique donat secundum dignitatem unicuique exsistentium supervenientem. S.
R. convenientia omnibus exsistentibus donat secundum unicuique entium supponentem dignitatem. R.
A. congrua cuique largitur pro singulorum meritis. A.
F. quod cuique convenit largitur pro dignitate. F.
P. quod cuique accommodatum est tribuit pro ea quae unumquodque eorum quae sunt attingit dignitate. P.
~· 7ti<r~· -roí:~ olí<r~ Ott>peí:'..-rx~ xrx-::a -rl}v éxá.<r-rcp -rwv ov-;wv bcttíá.)J,ou<rrxv d.~{rxy. ~·
L. quod cuique accommodatum est tribuit pro ea quae unumquodque eorum quae 'sunt at#ngit dignitate. L.
C. rebus omnibus tribuit prout cujusque congruit dignitati. C.
D. les @tres les dons particuliers que le rang de chacun requiert. D.
6. EAVTc.:>N At\IKIAN ENAPrH KATAIJIHCiliZOMENOI ' 't • · .· CllACI rAP OCilii\EIN ENEJNAI TOIC 6.
H. eos evidenti injustitia computantes Dicunt enim debere inesse H.
E. suam injustitiam in ape,rto condemnanÚs. Aiunt enim debere inesse E.
S. sui ipsorum injustitiam manifeste condemnantes. Dicunt enim debere inesse S.
R. sui ipsorum injustitiam manifestam condemnati. Aiunt enim se debere inesse R.
A. suam injustitiam apertissime damnant. Aiunt enim immortalitatem inesse A.
F. suam injustitiam proculdubio da"mnant. Aiunt enim· immortalitatem F.
P. injusti#ae plane condemnare ignorant:.- Aiunt enim in mortalibus inesse P.
p.. hu-rwv &otx{rxv tvrxpyií xrx't't:x.~"tlcpL~Óp.evot. cJ>rx<rt ¡ap ocpeLAEt'Y ÉVEL'Yt:x.L -roL<; p..
L. injustitiae ·plane, ·condemnare ignorant. Aiunt enim in mortalibus inesse L.
C. suam ipsi injustitiam manifesto damnant. Aiunt enim mortalibus debere C.
D. nous ·donnent la preuve de leur injustice évidtmte. lis· prétendent en effet qu·e les 1 mortels D.
PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
6. THN TAVTOTHTA KAI TA T€1\EIOAVNAMA TOIC AC0ENECIN KAI AIAIA EINAI li.
H. id ipsum esse, et ·perfectevirtutalia imbecillibus ; et sempiterna esse H.
E. immutabilitatem, et perfectepotentia infirmis ; et aeterna esse E.
S. identitatem, et infirmis esse perfecte potentia; et temporalibus esse S.
R. identitatem, et perfectepotentia infirmis ; et sempiterna esse R.
A. identitatem, et infirmis quae perfectae virtutis sunt adesse oportere; ítem sempiterna esse A.
F. identitatem, debilibus vim adultam ; ítem quae temporalia F.
P. tur eumdem statum, m iis quae imbecillia fragiliaque sunt vim perfectam; aeterna esse P.
}J-. 't7¡ V 'rOf.t.hó-r·t¡-rOf., xCt.~ 'ta -:e),e~oóúvCt.p.Ct. -roLe; &a6evÉa~ · xCt.~ a.to~Ct. e~vCt.~ p..
L. tur eumdem statum, m iis quae imbecillia fragiliaque sunt vim perfectam ; aeterna esse L.
C. identitatem, et imbecillibus perficiendi potestatem; ítem ea quae tempo- C.
D. inaltérables, les faibles parfaitement forts, les temporafres D.
L. quae ad tempus durant, immutabilia et immobilia ea quae natura moventur, aeternas esse L.
C. ranea sunt esse perpetua, et immutabilia quae a natura moventur, et temporaneas C.
D. sans aucune fin, les instables par nature inaltérables, les plaisirs D.
VINGT-SEPTIEME SECTION DIEU EST LA JUSTICE SANS REPROCHE. 437
6. TAC €niKAIPOVC Hi10NAC AIWNIAC KAI 01\WC TA AMWN A/\1\0IC €niAIAOACI 6.
H. temporales voluntates aeternas ; et prorsus omnia omnibus porrexerunt. . H.
E. temporales delicias aeternas ; et omnino quae sunt aliorum aliis porrigunt. E.
S. temporales delectationes esse aeternas; et totaliter ea quae sunt aliorum aliis attribuunt. S.
R. temporales delectationes sempiternas ; et totaliter quae aliorum aliis attribuunt. R.
A. voluptates oportere esse aeternas ; et omnino quae aliorum sunt aliis reddunt. A.
F. voluptates aeternas ; et omnino attribuunt aliis quae sunt aliorum. F.
P. voluptates quae ad tempus durant ; omninoque alia aliis tribuunt. P.
p.. 't'at;; e-::~xoc{pout;; l¡oovac; oclwv{occ; · xoct o),wc; -r&. ~1./,wv ;n.o~c; d'lto?hoóoca~. P.·
L. voluptates quae ad tempus durant ; omninoque alia aliis tribuunt. L.
C. voluptates aeternum perdurare; atque universe illa quae aliorum aliis attribuunt. c.
D. passagers constants ; oui, ils veulent pour les uns les qualités des autres. D.
6. AI\H0H AIKAIOCVNHN OTI nACIN AnONEM€1 TA OIK€1A KATA THN €KACTOV TWN ONTWN 6.
H. veram justitiam quía omnibus assignat propria seiundum uniuscujusque exsistentium H.
E. veram justitiam quia omnibus retribuit propria secundum uniuscujusque · exsistentium E.
S. veram justitiam et quía omnibus attribuit propria. secundum. uniuscujusque exsz'stentium S.
R. veram justitiam quia omnibus distribuit propria secundum unicuique entium R.
A. veram esse justitiam quod omnibus quae sua sunt tribuit pro singulorum A.
F. veram esse justitiam quod omnibus quae sua sunt pro dignitate cujusque P.
P. veram esse justitiam quod sua omnibus et accommodata tribuit pro cujusque P.
p.. ci);'IQlí O~XIlLOO'Ú'Y7\V O't~ TI<i<r~V cXTCOVÉp.E~ -r&. O~XELIX. Xll't'cl 't''f¡V EX~O''t'OU 'tWV OV't'(J)V P.·
L. veram esse justitiam quod sua omnibus et accommodata tribuit pro cujusque L.
C. veram esse justitiam .-..... , ·quod· omnibus quae sua sunt tribuat pro merito C.
D. une vraie justice , ··en ce qu'Elle donne a cbaque @tre ce que veut D"
6. A:::IAN KAI €KACTOV ci»VCIN €ni THC OIK€1AC AIACWZ€1 TA.:::€WC KAI AVNAM€WC 6.
H. dignitatem, et uniuscujusque naturam in propria persalvat dignitate et virtute. H.
E. dignitatem, et uniuscujusque naturam in propria salvat ordinatione et virtute. E.
S. dignitatem, et uniuscujusque naturam in proprio salvat ordine et virtute. S.
R. dignitatem, et uniuscujusque naturam in proprio salvat ordine et virtute. R.
A. merito, et cujusque. naturam in suo ordine servat atque vz'rtute; A.
F. tribuit, singulorumque naturam in ordine proprio suaque facultate conservat~ . · .·. n~' , P.
P. dignitate, ac uniuscujusque naturam in suo ordine vique conservat.• . '' P.
p.. i~i:Xv, x<Xt ..T¡v EX~O"t'OU cpÚO'LV E'ltt ri¡c; oixeicxc;·. O~IX.O'Wt;;EL "';;X~EWt;; xoct ouv~p.ewt;;. ' • ; :•. p..
L. dignitate, ac uniuscujusque naturam in suo ordine vique conservat. .. •:,.,Ú~'i·~ L.
C. singulorum, atque naturam cujusque in ordine proprio potentiaque custodiat.,·. • · ,..,. C.
D. son état, en ce qu'Elle conserve a cbaque nature 1a p1ace et la puissance voulues. D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
6. AM ElnOI AN TIC OVK ECTI AIKAIOCVNHC ANAPAC OCIOVC EN ABOH0HTOIC vno TWN q¡AVAWN ó.
H. Sed dicit quiscumque· : non est justitiae viros sanctas inauxiliatos et a pravis H.
E. Si quis dixerit : non est fustitiae forsan agentes sanctas inter non-adjutos a deludentibus E.
S. Si dicat aliquis : non est justitiae homines sanctas dimittere non-adjutos a pravis S.
R. Sed dicat utique quis : non est justitiae viros sanctas dimitiere inadjutos a pravis R.
A. At dixerit quispiam non esse justitiae quod viri sancti sine adjutorio dimittantur a pessi- A.
F. At vero dixerz't quispiam non esse justitiae permitiere viros sanctas ab improbis sz"ne praesidio F.
P. Sed dicet aliquis non esse justitiae et aequitatis pati sanctas viras sine auxilio a malis P.
P.· 'AA.A" E~'ltO~ rJ.v 'tLt; oux Eri'tL o~x~~ocrÚ'i'r¡<; avopct.t; ócrlou.; E~V &fío·r,6·t\-:ou.; U1t0 'tWV tpct.ÚAW'I P.·
L. Sed dicet aliquis non esse justitiae et aequitatis pati sanctas viras sine auxilio a malis L.
C. At dixerit aliquis : non est justitiae permitiere viras sanctas auxilio destitutos a pessimis C.
D. Mais, dira quelqu'un, il n'est pas juste de laisser des hommes saints sans défense, quand D.
ó. TA Enl rHC vno TWN nPOCVAWN ZHAOVMENA TOV 0EIOV nANTWC fl.
H. quae in terra sunt a compilatoribus aemulata, a divina omnino H.
E. in terra a materialibus zelando, divino penitus E.
S. quidem ea quae super terram, ab inhaerentibus máteriae zelata, a divino omnino S.
R. quae in terra a materialibus, a Dei omnino R.
A. in studio sunt diligunt hi quos sanctas appellas, divino amare A.
F. si terrena diligunt quibus homines terreni student, a divino amare F. .,
P. cara habent ea quae in terra sunt, quibus terreni homines student, illos plane amisisse P.
p.. -t&. é11:t ¡1í.; Ú1to -twv 1tpoavA.wv ~l)Aoúp.evct., -=oü 6eiou 1tiÍ.V'tW<; p..
L. cara habent ea quae in terra sunt, quibus terreni homines student, illos plane amisisse L.
C. terrena diligunt quae ab amatoribus rerum materialim ambiuntur, veZ hoc ipso jam a divino C.
D. tionnent les biens d'ici-bas autant que les hommes terre a terre, ils ont vraiment perdu D.
6. ONT(A)N EPOVCIN €Vct>PENEC9AI XPH TOVC TIN(A)N Ect>IEMENOVC HNIKA T(A)N Ect>ET(A)N TVrXANOVCIN 6.
H. amatores dicuntur, laetari oportet eorum appetentes cum desideratum consequuntur ; H.
E. arñant, laetari oportet horum appetitores quando appetita assequuntur ; E.
S. amant, laetari convenit quaedam desiderantes q14ando desiderabilia consequuntur ; S.
R. amant, laetari oportet quaedam appetentes quando desiderabilibus potiuntur ; R.
A. amant, laetari convenit eos qui aliqua cupiunt quando fruuntur optatis ; A.
F. amant, gratulari oportet eos qui aliqua cupiunt quando potiuntur optatis ; F.
P. amant, laetari debent ii qui aliqua expetunt cum ea quae cupiebant assequuntur ; P.
¡1... o\mtlV Épwcr~, eúq¡pilt'IEcrGot~ x.p7, 't"OU<; nvwv É'f~E[J-ÉVOU~ Y¡Vixrt. 't"W'I éq¡e:-rwv -ruyzrí.voucr~v· fl-·
L. amant, laetari debent ii qui aliqua expetunt cum ea quae cupiebant assequuntur ; L.
C. amarent, gauderent utique quod voti compotes fieri possint ; c.
D. les vraies réalités, la loi est que ceux qui désirent un bien soient enchantés de le tenir ; D..
6. t.lCT€ MH0€C €1n€1N OTI TOVTO MAMON €CTI THC 0€1AC t.IKAIOCVNHC lt.ION 6.
H. /taque vere est dicere quia istud magis est divinae justitiae proprium, H.
E. !taque verum est dicere quia hoc magis est divinae justitiae proprium, E.
S. Quare verum est dicere quia hoc divinae justitiae magis est proprium, S.
R. Qualiter verum dicere quia hoc magis est divinae justitiae proprium, R.
A. /taque, ut verum dixerim, hoc magis est divinae justitiae proprium, A.
F. Quamobrem hoc dictu verius : hoc potius esse divinae justitiae proprium, F.
P. /taque hoc vere dici potest: potius esse divinae justitiae proprium, P.
p.. "Qan &.l.."f\Ge.; eln:e~v, O'C~ -roÜ'to p.a.AAóv €a't'L -;~.; 9eiac; 0Lxo:t.oaÚvl}c; tOt.ov, P.·
L. /taque hoc vere dici potest: potius esse divinae justitiae proprium, L.
C. /taque hoc vere dici. potest : divinae justitiae magis congruere, c.
D. 11 est done vrai de dire que la justice de Dieu joue proprement son r61e D.
6. TO MH 0€/\EIN KAI AnOMV€1N Tt.lN APICTt.lN THN APP€NOTHTA TAIC Tt.lN V/\1- 6.
H. non velle dimitiere egregiorum virilitatem materialium H.
E. nolle perdere potenter agentium jortitudinem materialium E.
S. non mollire et destruere optimorum animositatem materialium S.
R. non allicere et perdere optimorum virilitatem materialium R.
A. nequaquam emollire atque enervare optimorum quorumcumque masculum sensum largitione A.
F. nequaquam mulcere atque enervare virilem optimorum quorumque animum largitionibus F.
P. non demulcere et dissolvere virilem optimi cujusque animum terrenorum bono- P.
P.· -ro p."h Gél..ym xa.t ci1toi..Aúew 't"WV clflla't"wv -r-}¡v d.ppevÓ'r"f\-ra. 't"CXL<; 't"WV ÚAL· p..
L. non demulcere et dissolvere virilem optimi cujusque animum terrenorum bono- L.
C. ut numquam patiatur proborum virorum virile robur enervari atque emolliri rerum materia- C.
D. quand Elle. n'amollit pas, quand Elle ne détruit pas la vigueur des meilleurs par l'octroi D.
VINGT-HUITIEME SECTION : DIEU EST SALUT ET RÉDEMPTION. 441
6. AM eNJ4PVeJN AVTOVC eN TH KMH KAI AMeJAHKTúl CTACeJ KAI AnONeMeJN AVTOIC TOIOVTOIC 6.
H. sed stabilire eos in bona et insimulata statione, et assignare eos tales H.
E. collocare eos in bona et irreprehensibili statione, et retribuere his talibus exsistentibus E.
S. sed collocare ipsos in pulchra et inftexibili statione, et attribuere ipsis talibus S.
R. sed firmare ipsos in bona et serena statione, et distribuere ipsis talibus R.
A. sed illos z"n praeclaro inftexibilique statu solidare, eisque cum sint hujusmodi A.
F. sed illos in statu potius honesto et injlexibili solidare, eisque cum sint tales F.
P. sed confirmare eos in praeclaro immutabilique statu, eisque qui ejusmodi sint P.
t'-· 7.A.A' ÉVLOpÚELV atkou.; E'l ... ~ xa),~ x~t dfAELAtX't"'fl a-..-lia-sr., xzt dnoVÉfAELV auToi.; "tOLOÚ"toLc; t'-·
L. sed confirmare eos in praeclaro immutabilique statu, eisque qui ejusmodi sint L.
C. in praeclaro illo et inconcusso statu solidare, nec non perseverantes C.
D. quand Elle les affermit dans leur condition belle et stabte, quand Elle accorde a de telles gens D.
6. TúlN 01\úlN VMNeJTAI THN 141AN EKACTOV KAI KA6APAN AnO TúlN AMúlN OVCIAN 6.
H. omnium hymnizatur, propriam unicuique et puram ab aliis substantiam H.
E. omnium laudatur, propriam uniuscujusque et puram ab aliis essentiam E.
S. totorum laudatur, propriam uniuscujusque et mundam ab aliis substantiam S.
R. universorum laudatur, propriam uniuscujusque et puram ab aliis substantiam R.
A. omnium praedicatur, propriam cujusque et sinceram ab aliis substantiam A.
F. omnium praedicatur, propriam cujusque segregatamque ab alienis essentiam F.
P. omnium salus laudatur, quod suam cujusque et ab aliis · solutam ac liberam essentiam P.
fA· -cwv llAwv ÓfAVELTaL, "t"~V lolav éxáa"TOU xat xcx.Oap&v d1to 'CWV IIAA.wv oua-lav t'-·
L. omnium salus laudatur, quod suam cujusque et ab aliz"s solutam ac liberam essentiam L.
C. omnium salus celebratur, quod propriam cujusque rei puram ab aliis essentiam C.
D. le Salut de tous, paree que la nature et la place attribuées a chacun se conservent D.
442 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
6. KAI TA:::IN AnOCCa>ZOVCA KAI rtJVI\ATTOVCA KAI Ca>TIA KA0APCa>C OVCA THC EN TOIC 6.
H. et ordinem persalvans et custodiens, et quid munde exsistens in H.
E. et ordinem salvans et custodiens, et foetida purgans in ·E.
S. et ordinem salvans et custodiens, et causa munde exsistens in S.
R. et ordinem salvans et custodiens, et causa pure exsistens ejus quae in R.
A. et ordinem servans atque custodiens, causaque pure exsistens A.
F. et ordinem servans atque custodiens, causaque pure exsistens ut actionem F.
P. atque ordinem conservet atque tueatur, causaque sit P.
r· XCÚ 't"ci~W OC'11:011W~OUO'(l. XaL tpuAci":'t"OUO'CX, XCX.L (l.~":LCX. xx&a.p~~ ouaa rij~ ÉV 'tO~¡; fl-·
L. atque ordinem conservet atque tueatur, causaque sit L.
C. ordinemque conservet ac tueatur, nec non vera causa sít ut actíonem quaeque C.
D. et se gardent sans aucun compromis, grice a Elle, qui est pour tous la cause tres pure D.
6. 0/\0IC IAIOnPAriAC El A€ TIC THN CCa>THPIAN VMNOIH KAI Ca>C EK TCa>N XEIPONCa>N 6.
H. omnibus propriae actionis. Si autem quis salutem hymnizaverit, sicut de pejoribus H.
E. omnibus propriae actionis. Si qut's autem salutem laudaverit, et sic ex malis omnibus E.
S. totis propriae operatíonis. Si autem aliquis salvationem laudet, et sicut ex prioribus S.
R. univer.sis propriae actionis. Si autem quis salutem laudet, et ut ex deterioribus R.
A. propriae in quibusque actionis. Si quis vera salutem laudet, ut etiam ne a deterioribus A.
F. propriam qualibet persequantur. Si quis praeterea salutem laudet, quatenus a deterioribus F.
P. suae cujusque rei actionis. Si quis vera salutem etiam laudet, quod omnia a deterioribus P.
fJ-. .o'Ao~~ lo~or.:pa.yicx~. El Oé 't"~¡; 't"l¡v awn¡p{a.v úp.voh'¡, xa.t w¡; éx 't"WV )(.E~póvwv r·
L. suae cujusque reí actionis. Si quis vera salutem etiam laudet, quod omnia a deterioribus L.
C. suam unz'versa prosequantur. Si quz's vera salutem laudet, quatenus a rebus deterioribus C.
D. de leur activité spéciale. Si quelqu'un célebre ce Salut, comme préservant de tout D.
6. TAC 01\AC Ca>C "fiKTOVCAN ANAPnAZOVCAN nANTCa>C nov KAI TOVTON VMINTON VMNCa>AON 15.
H. tatas velut parientem rapientem omnino ibi, et ipsum hymnidicum H.
E. omnes velut partun'entem eripz"entem omnino ibz', et hunc laudabilem laudatorem E.
S. tata salvatorie abripz"entem omnino alicubi, et hunc nos laudatorem S.
R. universa salvatorie eripientem omnino alicubi, et hunc nos hymnicinum R.
A. quidem abstineat cuneta salvando rapientem, et hunc ipsi laudatorem A.
F. singula eripit conservando, hunc ipsi laudatorem F.
P. conservando liberet et eripiat, hunc etiam nos laudatorem P.
~· 't'& IJA.oc a-wa-rr.xbi~ &vocp7tCÍ~ouacxv ncxvTW~ 7tOU, x(l.t "mi"t"ov t 1fJ-eL¡; 't"ov ÚfJ-vc¡>Oov fl-·
L. conservando liberet et eripiat, hunc etiam nos laudatorem L.
C. cuneta salubn'ter defendit, hunc nos tamquam C.
D. dommage · tout @tre avec complet succes, · ·, nous accueillerons cette louange comme D.
ó. KAI ACTACIACTA KAI APPEnH nPOC TA XEIPúl AIACúlZOVCAN KAI nANTA ci>POVPOVCAN 6.
H. et ininstabilia et indeclinabilia ad deteriora persalvantem, et omnia custodientem H.
E. et stabilia et infiexibilia ad subjecta salvantem, et omnia custodientem non- E.
S. et non-pugnantia et fortia contra pejora salvat, et omnia custodit non- S.
R. et impugnabilz'a et t'nfiexibilia ad deteriora salvantem, et omnia custodientem R.
A. neque dissidentia et nusquam defiectentia ad deteriora praeservet, custodiatque omnia A.
F. neque dissidentia et nusquam ad deterius defiectentia servet, custodiatque omnia F.
P. nec secum discordent nec in deterius pejusque vertantur, et omnia sine t'nimicitiis P.
p.. xa.l. &a--;;a.a-~ocona. xa.i. ocppm7i np6c; 't'IZ zeipw o~::~.crwsoucra.v, x::~.i. nOC'J't::l. 'fpoupoücr::~.v p..
L. nec secum discordent nec in deterius pejusque vertantur, et omnia sine inimicitiis L.
e~ et inconcussa servat ut in deterius numquam vergant, et inexpugnata C.
D. la discorde, le glissement vers la déchéance, tes conserve sans lutte D.
6. AMAXA KAI AnOAEMHTA TOIC EAVTúlN EKACTA 1\0rOIC AIAKOCMOVMENA KAI nACAN 6.
H. inrixata et impugnata eorum et singula quaeque sermonibus perornata, et omnem H.
E. pugnantia et non-bellantia suisque singula quaeque rationibus disposita, et omnem E.
S. pugnantia et non-bellantia singula sui ipsorum rationibus ornata, et omnem S.
R. sine pugna et sine bello sui ipsorum singula ratiom'bus adornata, et omnem R.
A. sine pugna et bello singula suis rationibus ordinibusque distincta, et inaequalitatem A.
F. procul a pugna et bello singula suis distincta rationibus exornata, omnemque quoque in- F.
P. et bello custodiat suis cuique rationibus descripta, omnemque P.
P.· xp.a.za. xa.t OC'ltOAÉp.1j-r::l. -ro~c; Éot:J'tWV EXIXO''t::l. 'Aóyo~c; O~IXXOO'fl-OÚp.evx, x::~.i. naO' lXV fl-.
L. et bello custodiat suis cuique rationibus descripta, omnemque L.
C. invictaque custodit suis quaeque ratt'onibus distincta, omnem C.
D. et sans guerre, orne chacun de sa propre forme, garde chacun D.
ti. ANICOTHTA KAI AMOTPIOnPAriAN €K TúlN 01\úlN e:::OPIZOVCAN KAI TAC ANMOriAC ti.
H. inaequalitatem et alienam actionem ex omnibus exsiliantem, et analogías H.
E. inaequalitatem et extraneam actionem ex omnibus exterminantem, et corrationalitates E.
S. inaequalitatem et alienam operationem ex totis exterminat, et proportiones S.
R. inaequalitatem et alienam actionem ex universis exterminantem, et analogías R.
A. omnem et alienam actionem ex omnibus eliminet, et cujusque A.
F. aequalitatem et actionem se circa aliena versantem ex cunctis eHminet, proportionesque cujusque F.
P. inaequalitatem et alienam actionem ex omnium finibus exterminat, et suum cujusque P.
f'-· d.v~O'Ó't1j't!X x::~.i. ocAAo-rp~onp(Xyr:a.v éx -rwv OAWV eEop(soucra.v, X!Xt -rae; lfviXAO"¡"LIX<; fl-·
L. inaequalitatem et alienam actionem ex omnium finibus exterminat, et suum cujusque L.
C. inaequalitatem et alienam actionem ah universis eliminans, atque cujuslibet C.
D. de toute diminution, de toute reuvre étrangere, et fixe a chacun D.
444 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
6. EnEI KAI TAVTHN CWTHPIAN OVK AnO CKOnOV TIC VMNHCOI THC IEPAC 0€0/\0riAC 6.
H. Quia et ipsam salutem intentione salutari non hymnizabit quis ex sacra theologia, H.
E. · Deinde et hanc salutem non ab respectu quis laudarit sacrae theologiae, E.
S. Quoniam et ita salvationem aliquis laudabit non longe ab intentione sanctae theologiae, S.
R. Quoniam et hanc salutem non ab intentione quis laudabit sanctae theologiae, R.
A. V erum enim profecto et hanc salutem non praeter intentionem scripturae sanctae praedicare A.
F. Hanc quoque salutem non praeter intentionem sacrae theologiae quispiam celebrabit tamquam F.
P. Nec vero hanc salutem extra institutum sacrae theologiae laudaverit, P.
p.. 'E1td x:xt 't':XU'r"flV -.l¡v aw-r"flpiav oúx tho axo1toÜ -.~<; úp.v~ao~ 't'7i<; tspci<; Oso),oyia<; p..
L. Nec vero flanc salutem extra institutum sacrae theologiae laudaverit, L.
C. Quin et hanc salutem nequaquam praeter sacrae theologiae propositum laudare quis posuit, C.
D. Et c'est se conformer aux dires des écrivains sacrés que d'accorder a ce Salut la louange D.
6. KAI KA0 OCON El KAI TI nPOC TO nJ\HMMEJ\EC KAI ATAKTON AnOC<PAJ\EIH tí.
H. et quando si quid ad delictum et inordinabile fallitur, H.
E. et quantum si quid ad delictum aut inordinatum deceptum fit, E.
S. et in quantum et aliquid ad peccatum et inordinatum fallatur, S.
R. et secundum quantum si et quid ad delictum et inordinatum jallatur, R.
A. ex eo item quod et si quid deliquerint et ab ordine suo aberraverint, A.
F. rursus ex eo quod etiam si quid deliquerit atque extra ordinem praevaricatum fuerit, F.
P. et quatenus si quid in errorem lapsum sit et ab ordine deftexerit, P.
¡;.. XotL xotG' OO"OV ¡;;{ XotL 't"t 1tpoc; 'rO 1tA7\p.p.EAE<; xctt ~'t"O:X't"OV cX1tOacpct),ElT¡, P.·
L. et quatenus si quid in errorem lapsum sit et ab ordine deftexerit, L.
c. et si quid peccatum sit ac praeter ordinem erratum, c.
D. et que, si l'un d'eux tombe dans l'erreur et le désordre, D.
6. KAI MIWCIN TINA nA001 THC TWN OIKEIWN ArA0WN TEJ\EIOTHTOC KAI TOVTO 6.
H. et diminutionem quamdam patitur propriorum bonorum perfectionis, et istud H.
E. et diminutionem quamdam patiatur propriorum bonorum perjectionis, et hoc E.
S. et minorationem quamdam patiatur perjectionis propriorum bonorum, et hoc S.
R. et minorationem quamdam patiatur ejus quae propriorum bonorum perfectionis, et hoc R.
A. et imminutionem aliquam perjectionis bonorum suorum passa juerint, hac etiam A.
F. perfectionisque propriorum bonorum passum juerit detrimentum, . · hoc insuper F.
P. diminutionemque cumuli bonorum suorum senserit, · id etiam P.
P.· xctt p.eiwaiv -.~·~ct 1t~Got -.-~<; 'rwv oixei.wv dy«Gwv nAetÓ't"7\'t"O<;, XctL 't"OÜ't"O p..
L. diminutionemque cumuli bonorum suorum senserit, id etiam L.
c. ex quo bonorum suorum aliquod detrimentum passa sit perjectio, illico quoque C.
D. ou déchoit quelque peu de la pleine tenue de ses biens, Dleu le tire D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE HUITIEME).
6. TO'If nA90VC KAI THC AAPANIAC KAI THC CTEPHCEc.>C AnOI\VTPOVTAI nAHPOVCA TO ENAEEC 6.
H. a· passione et segnitia et privatione ab ea redimitur, replens quod est indigum, H.
E. a passione et inertia et privatione redimit, implens indigentiam, · E.
S. a passione et infirmitate et privatione liberat, implens minus habens, S.
R. a passione et imbecillitate et privatione liberat, implens indigens, R.
A. in parte a passione et imbecillitate ac privatione redimit, implens quod deest, A.
F. a passione et imbecillitate privationeque redimit, indigentiam implens, F.
P. a detrimento, ab imbecillitate, a privatione redimit, id quod deest supplens, P.
p.. -.ou 1táúou¡; xcd -.-~¡; dopcxve(cxc; xcxt -r7¡¡; a-.epi)aew¡; d7to'Au-rpou-.cx~, 7tA'1}pouacx -r:o évoe.éc;, P.·
L. a detrimento, ab imbecillitate, a privatione redimit, id quod deest supplens, L.
C. jacturam illam et imbecillitatem privationemque resarcit, id quod deest supplens, c.
D. ~e C!!tte peine, de cette faiblesse et de ce manque, comblant le déficit, D.
6. KAI nATPIKú>C THN ATONIAN VnEPEIAOVCA KAI ANICTc.>CA TOV KAKOV MAI\ON AE ICTc.>CA 6.
H. et paterne defectionem despiciens, et exsurgens a malo, magis autem stans H.
E. et paterne infirmitatem despiciens, et restituens a malo, magis autem statuens E.
S. et paterne injirmitatem supportans, ~ et suscitans a malo, magis autem statuens S.
R. et paterne .infirmitatem superfirmans, et resuscitans a malo, magis autem statuens R.
A. et 'paterno affectu infirmitatem supplens, atque a malo erigens, immo in pulchro A.
F. , affectuque paterno firmans infirmitatem, erigensque a malo, immo vero in bono pulchrove F.
P. paternoque studio imbecillitatem firmans, et a malo excitans, ', aut potius in bono P.
p.. xa.t 7tot-rp~xwc; -.-r,v chov(cxv Ú7tEfdoouacx, xcxt áv~o:nwacx -.olí xcxxou, p.ci'A'Aov oe ta--.wacx p..
L. paternoque studio imbecillitatem firmans, et a malo excitans, aut potius in bono L.
C. ac paterne remissionem donans, et e malo erigens, immo potius in bono C.
D. affermissant paternellement l'infirme, . le relevant de son mal, le soutenant surtout D.
6. TI·W .AT,I\::IAN 'AVTOV .l.<Al., AK,OCMIAN · KAI. 01\0IV'\HPON• AnOTEI\OVCA KAI nANTc.>N AnOI\VOVCA 6~
H. ejus et inordinationem, · , · et integrum perjiciens, et de ·omnibus absolvens H~
E. inordinatum ejus et inornatum, , et integritatem perficiens,. ét omnium solvens E.
S. i1J,0Tdinationem ipsius et inornatum, et integrum perjiciens,'., . ' et ah omnibus maculatis S. .
R. inordinationem. ipsius et inornat:u~;. et integrum perjiciens:, ·, · et ab, omnibus absolvens R~ ·.;
A .. irz,.#lo atque positionis exornanS~····\ .': ,•;.•,;,>, integruf!iqÜ'el perficiens, '.• . ·' ' et ab· omnibus absolvens A• ,;:.;:.:
F ' Ord •nem •<!...
",.,.,.,,, ;z.: est. ex'ornat
. \ . ' ' .,·
>, ;\¡'',;·.;)>\;\'·\·,;,•. ·.· . '.'.·,'iperfi,..tq'u'.·.·
'' "• ..... ad,,'•nteorum,'•,'·
1'.
..., . O . •\\
' . <.•··: .. ¡ U<
_¡e¿...,:me'
Hl ntisque omn,;btis
• e~.''.,i,{·J;,~,'¡,;\.0
' ,.
P. e,t,.deforme disponens, et ornans,.·\v ,;,., ,.. ita ut integNim. absolvat,•· : ·' · ;··'-. , et ab ~mni, /abe p¡:·.}¡(J.;i?
p.: 't-l¡'ldÍ-r:Cl;(cxv cxt.hoiJ xcxt d)(oap.(cxy; . , . . · ¡ x~t ó'AóxAl}pov. tbo-.e'Aouaa;. , xat· :n:cxnwv ot7toAuouacx P.'·.: \'.\:
L. e.t,Aeforme disponens et ornans,. '·' . ita ut integrum absolvat~ ,,., ., .. et ab omni /abe L~. <;·.!,!.:
C. i~pr:dinatum .erat et difforme,, · '·· , ita ut redintegret omnino, ,,. · ·, ,. , v. · et ab omni /abe C. . ·,,
D. s~Ji désordr~ et déreglement, ,, . j lui .-endant: toute sa perfection, .i ':,. ,· . , effa~ant o:
'·' ,.
VINGT-HUITI:EME SECTION : DJEU EST SALUT ET RÉDEMPTION. 447
6. TWN 1\E/\WBHMENWN A/\1\A nEPI MENTOl TOVTWN KAI nEPI lliKAIOCVNHC EIPHTAI KA0 HN 6.
H. vitiatis. Sed hoc quidem et de justitia dicitur, quandoH.
E. maculas. Sed de his quidem et de justitia dictum est, secundum E.
S. solvens. Sed de istis quidem et de justitia dictum est, secundum S.
R. nocentibus. Sed de his quidem et de justitia dictum est, secundum R.
A. inconcinnitatibus. Sed de his quidem et de justitia dictum est, secundumA.
F. prorsus absolvit. Ceterum de his quidem et de justitia dictum est, quae F.
P. liberum dimittat. Sed de his quidem dictum est ac de justitia, quae P.
p.. 'tWV Áe),w(ír¡p.Évwv. 'A).).(x 1tept p.kv Tmhwv X7:L 1tept otxcx.wcrÚv1)c; ELpr¡Tcx.~, xcx.6' ~v p..
L. liberum dimittat. Sed de his quidam dictum est ac de justitia, quae L.
C. lz"beret. H oc quidem de his dictum ac de justitia, quae C.
D. en lui tout dommage. Mais nous avons déja parlé de tout ceci et de la justice qui mesure D.
6. H nANTWN ICOTHC METPEITAI KAI OPIZETAI KAI nACA ANICOTHC H KATA fí.
H. omnium aequalitas mensuratur et terminatur, et omnis inaequalitas secundum H.
E. quam omnium aequitas mensuratur et terminatur, et omnis iniquitas quae est E.
S. quam omnium aequalitas mensuratur et definitur, et omnis inaequalitas quae est secundum S.
R. quain omnium aequalitas mensuratur et determinatur, et omnis inaequalitas quae secundum R.
A. quam omnium aequalitas emetitur atque terminatur, omnisque inaequalitas quae secundum A.
F. omnem aequalitatem metitur et terminal, omnemque inaequalitatem F.
P. oinnium aequalitatem dimetitur et definit,: omnemque inaequalitatem P.
p.. ·{¡ 1t<Í.Y"t"WV !crÓ-:1jc; !J-E'tpE~'tot~ XtxL ÓpL~E'totL, xcx.l micra. &vtcrón¡c; 7¡ xcx.-:a p..
L. omnium aequalitatem dimetitur et definit, omnemque inaequalitatem L.
C. omnium aequalitatem dimetitur et definit, omnemque inaequalitatem quae secundum C.
D. et décide l'égalité de tout, qui chasse toute lnégalité D.
:,1
•':.1
VINGT,-NEU.VIEME SEGTION ; DIEU EST GRAND :ET DIEU.. EST .P.ETIT.< 449
6. KAI TO' M€fA KAI. TO MIKPON ANAT€0€1TAI Túl nANTúlN AITiúl KAI TO TAVTON KAI TO €T€PON 6.
H. et. magnum. et minus reponitur omnium causae, · et id ipsum et alterum, ·•·. · ·. H.
E. et
magnum:.et parvum ponitur in omnium caúsali, , et id ipsum et alterum, ,·. E.
S. et, magnum·:·et parvum attributum ~st omnium causae, · et idem et alterum,, . S.
R. et, magnum et parvum reponitur. omnium causae, et ídem et diversum, · R.
A. et magnum et parvum á.uctori omnium applicatur, idemque et alterum, A.
P. magnum et parvum causae omnium attribuitur, idemque et alterum, P.
P. magnum et, P'arvum omnium auctori tribuitur, idemque et aliud, P.
P.· x:xt 'tO 'ré,y~. ~oct ''to p.~xpov OCVOC'tÉ9E~'tOC~ 'téji 7t&.V't(I)V Cl''t(!p, xoct 'to -;octhov xocl. 'to e'tspov, P.·
L. magnum• et:•frtirvum omnium auctori tribuitur, . . .. • · · idemque et aliud, . . , . L.
C. etiam\ ~tim ::~t parvtim attribuitur omnium auctori, . .'·•:· '· et, idem et aliud, ·,;,•.·•,•. c.
D. de. tout,~:¡~b.ol!es. porte les noms de. Grand, de Petit; :.• ..
• ' j ; ' : • ~( ' ' • .' ' ' ) ' ·, ' ·, ' • • ' • • : ' '
r:>¡,de .MSme,et d'Autreji•,:•.':, ·.D.~
o. KAI TO. OMOION. KAI TO ANOMOION KAI H CTACIC KAI H KINHCIC ~€P€ KAI TOVTúlN. TúlN eew-'' 6.
H. et 'simile. et insimile, et status et motus, duc. et ista Deinominationum H.
E. et simile et dissimile, . , et status et motus, da et his divinis nominativis B •.
S. et simile et dissimile, et status et motus, age et horum insignium quibus S.
R. . et simile et dissimile, et statio et motus: age et horum Deinominatorum R.
A. . sim;le· quoque ac, dissimile, et status et motus, age et haéc nomintfm A .•
P.. . sim;lf.,·f'UDUS atqU~:. dissimile, status quin etiam atque motus, age et haec divinatüm ll.
P.·, ;\'\'i,\•' ·•\\:si71Jile;·'dis$fifn.ié'/ i:, ...
1 · · .,\ status e~'::.'motus/)\, ' . . age haec etiam' di:om~m:J»¡. ·
p.. xocl. i'b 6¡J.ó~ov xGtt 'tO d,vóp.o~ov, xoct -)¡ <rr&.a~IO · xoct ·h x(Vlla~IO. · fÉpe xoci 'tOÚ'tw~ 'twv Gew..:: ¡A.~
L. ':simile, dissimile,. , ·, • i status: et motus,. , . . age haec etiam divinorum D.
C. ... et..siínile et dissimile, •·.· . et status et motus, agedum qu~que haec divinorum C;
D. ·Hi:: de·.i»arell et de Diflérent, ,,o d'Immobile et de Mu,.· étudions¡ a présent D~
6. NVMIKWN AfAJ\MATWN OCA HMIN EKc¡,ANH 0EWPHCOMEN MEfAC MEN OVN O 0EOC fS·.
H. simulacra (quantum nobis manifesta sunt) contemplemur. Magnus quidem Deus H~
'1
E. agalmatis quaecumque nobis manifesta sunt contemplabimur. Magnus igitur Deus E~
S. Deus nominatur quaecumque sunt nobis manifesta contemplemur. Igitur magnus quidem S.
R. agalmatum quaecumque nobis manifesta speculemur. Magnus quidem igitur R.
A. divinorum signa liquide ( quantum possumus) speculemur. Magnus itaque Deus A.
P. appellationum signa ( quotcumque nobis perspicua fuerint) contemplemur. Deus igitur magnus F.
P. nominum signa ( quae nobis clara erunt) videamus. Magnus quidem Deus P.
p.. vup.LW'I ciycxAp.1hwv (8o-a -~p.;:-v ép.~cxvlí) Oewp-~awp.ev. Méycx<; ¡úv ouv b 8eo<; tJ-,·
L. nominum signa ( quae nobis clara erunt) videamus. Magnus quidem Deus L.
C. nominum simulacra ( quatenus nobis patent) intueamur. Magnus quidem Deus C.
D. la valeur de ces divins noms (autant qu'elle se laisse voir). L'Écriture dit D.
L. <<Tu autem ídem ipse es>>; et alius· ac diversuJ,,\ ut cum multarum figurarum acformarum
C. <e Tu autem idem ipse es » ; et alius ac diversus; ut CU1fl multat'Um figurarum·. ·ac formarum
D. « Vous @tes le Mime )) ; qu'll est Autre;' · ' quand ette~·se 1sert. pour. Le dépeindre
VINGT-NEUVIÍ!ME SECTION DIEU EST GRAND ET DIEU EST PETIT. 451
6. KAI OMOIOTHTOC vnOCTATHC KAI ANOMOIOC nACIN WC OVK ONTOC AVTW TOV OMOIOV ·Ó.
H. et similitudinis substantificus ; et insimilis omnibus, et sicut nemine exsistente ei simili; H.
E. et similitudinis substitutor ; et dissimilis omnibus, ut non ente ei similis ; E.
S. et similitudinis substantijicator; et dissimilis omnibus, sicut quod non sit ipsi simili ; S.
R. et similitudinis · hypostasis ~· et dissimilis omnibus, ut non exsistente ipsi simili ,· R.
A. et similitudinis opifex ; et dissimilis omnibus, ut cui similis non sit; A.
F. et similitudinis auctor ; rursus ut dissimilis omnibus, quippe cum nullus sit illi similis ; F.
P. ac similitudinis conditor ·; et dissimilis omnibus, ut cui non sit similis; P.
Xct.L OfJ-OLÓ't'T¡'t'O~ Ú'ltOO"'t"li't'1ji;.
!.1.· x01:t· &.vó p.oto~ 1tiiaw, t:_¡~ o{Jx OV't'O~ Ot:U't'ijl ·'t'OU ÓfÁo(ou· f'-·
L. ac similitudinis · conditor ; et dissimilis omnibus, ut cui non sit similis ; L.
C. ac similitudinis conditor; et dissimilis omnibus, ut cui non sit similis ; C.
D. des pareils ·et de la parlté ; qu'll n'a aucun pareil, paree que nuletre ne Lui ressemble; D.
íí. KÁI' ·ecrwc KAI KINHTOC KAI WC KASHMENOC EIC TON AIWNA KAI KINOVMENOC ·6.
H. · et sicut stans et mobilis et sicut sedens in saecula ; et movens, H.
E. · et s._tans et movens et ·ut sedens in aeternum ; et motus, E.
S. et stans et immobilis et sedens in saecula; et motus, S.
R. et stans et immobilis et ut sedens in saeculum ; et motus, R.
A. · et stans atque immobilis et sedens in aeternum; et mobilis, A.
F. · denique ut stans et immobilis atque sedens in aeternum ; vicissimque mobilis, F.
P. stans etiam et immobilis sedensque in saeculum; ac mobilis, P.
p.. . '~ ~ xa.t Éa't'w~ xa). dx!vT¡'t'O~ x01:t xa6·hp.svo~ s~~ -rov alwva · xa.t XL VOÚ f-lE'JO~, f-l·
L. · ·· '1 ' stans etiam et immobilis sedensque in saeculum ; ac mobilis, L.
C.,:,. . . ,. ' stans etiam et immobilis ac sedens in saeculum; et mobilis, C.
D. ··'' ' · 'qu'll est stable, immobite, en repos pour l'éternité, mais aussi qu'Il se meut, quand D.
6:. OPOC TWN 1\0riWN VMNOVNTAI MErAC MEN OVN O 6€0C ONOMAZETAI KATA 9.
H. a sermonibus hymnizantur. Magnus ergo Deus nominatur, secundum H.
E. ah eloquiis laudantur. Magnus igitur Deus nominatur, secundum E.
S. ah eloquiis laudantur. Igitur magnus quidem Deus nominatur, secundum S.
R. ah eloquiis laudantur. Magnus quidem igitur Deus nominatur, secundum R.
A. a sacris praedicantur eloquiis. Magnus quidem appellatur Deus, juxta A.
F. a sacris eloquiis celebrantur. Deus itaque magnus appellatur, juxta F.
P. et a scriptis divinis laudantur. Ac magnus quidem Deus dicitur,: tum P.
P.· 7tpoc; 'tWV ).o¡iwv Úp.vouv-.tX~. MéytXc; f!-EY ouv ,. á tieóc; ovop.ci~e-rd.~, X,iX'tOt P.·
L. et a scriptis divinis laudantur. Ac magnus quidem Deus dicitur, tum L.
e. a scripturis celebrantur. Ac magnus quidem Deus appellatur, .secundum C.
D. sont décernés par les Saintes Lettres. Dieu est done appelé Grand, d'abord, a C8U$e D.
.6. TON TOnON nEPIEXON nANTA API6MON Vn€PBAI\I\ON nACAN· .An€1PIAN AIABAI.NON
· VINGT-NEUVIEME SECTION :. D.fEtf. EST .. GRAN'(): ET DIEU; .·EST P.ETI1\ . 453
KAl KATA TO vnePni\HPEC AVTOV KAI MErAJ\OVPrON KAI TAC ;).
H. secundum superplenum et magnoperum ejus, et fontales H.
E. et sccundum superplenitudinem suam et magnam operationem, et manantes E.
S. et secundum súperplenum ipsius et magnificum, et fontana S.
R. et secundum superplenum ipsius et magnificum, et fontanas R.
A. et per ipsius plenitudinis exuberantiam, principaliaque A.
F. magnus quoque dicitur per virtutem suam exuberantem atque magnificam, perque ipsius F,
P. tum ex summa vi actionisque magnitudine, ac muneribus P.
¡J.4 xcú xa.-.!X -:o Ú'ltEp'ltATipe<; a.u'tou xat p.eyaAoupyóv, x.x1. 'tOe<; ¡;_ .
L. tum ex summa vi actionisque magnitudine, ac muneribus L.
c. et juxta supraquam plenitudinem suam ac magmjicentiam, fontalesque C.
D. puis, a cause de sa surab(lndance, de sa magnificence, des bienfaits D.
i). nHrAIAC AVTOV t.WPEAC KA0 OCON AVTAI nPOC nANTWN METEXOMENAI ();
H. ipsius munerationes, quantum ad effusionem pertinet ipsae omnibus participatae H.
E. suas. donationes, et quantum ipsae ab omnibus participatae E.
S. ipsius dona, in quantum ipsa ab omnibus pa_rticipata S.
R. ipsius donationes, secundum quantum ipsae ab omnibus participatae R.
A. ipsius dona, qua parte ipsa ab omnibus participata A.
F. dona velut e fonte manantia, quatenus haec ab omnibus sumpta F.
P. quae ex ipso quasi fonte manant, quatenus cum omnibus P.
¡;_. 'lt"t¡'(a(a<; a.thou O(J)pE(Í<;, xtt.6' OlrOV tt.U..tt.L 1tp0<; 'ltCÍV't(J)V fl-E'tE')(Ó¡J-EVtt.~ p..
L. quae ex ipso quasi fonte manant, 'quatenus cum omnibus L.
, C. suas distributiones, quatenus hae omnibus C.
D•. dont 11 est la Source, dont tous peuven~ @tre comblés, D.
8. KAI THN AVTHN EXOVCIN VnEPni\HPWTHTA KAI 1 OVK . EMTTOVNTAI TAIC METEXOVCAJC fi.
H. et ipsam habent superplenitudinem, et non minuuntur a participantibus, H.
E. et eamdem habent superplenitudinem, et non minuuntur participationibus, E.
S. et eamdem habent superplenitudinem, et non minorantur participationibus, S.
R. et ipsam habent superplenitudinem, et non minorantur participationibus, R.
A. eamdemque habent plenitudinis exuberantiam, neque participationibus minuuntur, A.
F. eamdemque servant plenitudinis exuberantiam, neque ·largitionibus minuuntur, F;
P, eamdemque habent. plenitudinis exuberantiam,·.·. nec communionibus minuuntur, P.
r• 'xa.i. 't'l¡v tt.u't71v sxouaw Ú'ltEp'ltA-r¡pÓ'tlli-tt.i · .. xa.~ >.oox.: éAtt.'t':OUV'ttt.~ 'ttt.i';; p.e•ox_tt.i'<;, r:
L. eamdemque habent. plenitudinis exuberantiam, neé communionibus minuuntur, L.
C. et eamdem habent súpr'a quam plenitudinem, neque participationibus minuuntur, c.
D. aussi surabondants ; le partage ne les amoindrlt pas, D.
454 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE NBUVIEME).
6. A/\1\A KAI MA/\1\0N VnEPBI\VZOVCI TO Mereeoc TOVTO KAI AnEIPON ECTI KAI AnOION o.
H. sed et magis supermanant. Magnitudo et istud est infinitum et infectum H.
E. sed et magis supermanant. Magnitudo haec et multa est et informabilis E.
S. sed et magis supermanant. Magnitudo haec et infinita est et sine quantitate S.
R. sed et magis superemanant. Magnitudo haec et infinita et sine quantitate et sirie R.
A. sed magis ac magis exundant. Magnitudo haec et infinita est et quantitate caretA.
F. sed magis etiam atque magis exundant. Magnitudo haec et infinita est atque quantitate co,ret F.
P. sed potius etiam redundan/ et superant. Magnitudo haec tum infinita est, tum quantitate vacat P.
p.. dA))x xzt p.iAAov Úm::péD,ú~ou:n. To. p.iys6oc; -rm)·ro xcxi llltE~pÓ'I Éan .x~t cX7tOaov !1.·
L. sed potius etiam redundan/ et superan/. Magnitudo haec tum infinita est, tum quantitate vacat L.
C. quin immo magis redundan/. Haec magnitudo et infinita est et quantitatis C.
D. bien mieux : il les fait déborder. La Grandeur divine. est sans borne, sans mesure, D.
ó. KAI VnEPTETAfMENHN THC AnEPII\HMnTOV MEfAI\IOTHTOC XVCIN CMIKPON 11€ KAI HTOI J\EnTON 6.
H. et superconstitutam incomprehensibilis magnitudinis effusionem. ..·;:.Minus. autem sive:mle H.
E. et superordinatam inacceptabilis magnitudinis effusionem. · Parvum autem~ sive minutum E.
S. et superextentam infinite acceptae magnitudinis effusionem. Parvum aute1n i.d est subtile S.
R. et superextentam incomprehensibilis magnitudinis fusionem .. · Parvum autem .et si quidem R.
A. et superne expansam incomprehensibilis magnitudinis redundantiam. Parvum vero ·siiJe, te~ A.
F. se protendentem incomprehensibilis amplitudinis ipsius naturam. Parvum vero ·YJi!l tenu¡; F.
P. extenta natura. magnitudinis quae comprehendi non potest sumitur. .· Parvum · autem. V¿el _miitut'tfin P.
(-l· XlxL Ú7tep-:na¡.tÉVT¡V riíc; d7tEp~l-~7t":"OU p.s¡~AELÓ-:-·r,-:-oc; XÚO"W. . !:lÚl(pOV OS: -tí-ro~: .lETI'r0\1 fJ-.
L. extenta natura magnitudinis quae comprehendi non potest sumitur. Parvum autem· 'Qel miirut;pn L.
C. et supra quam extensam magnificentiae non comprehensae. : Parvum veró sive.·sUótile C.
D. par rien, le don· qui en est fait. est· sans' limite eh:débordant. L'on dWaussi .de; Dieu 'qu;ll D.
o. ·· .-- OVAAMOV fAP EVPHCEIC THN TOV CMIKPOV EIAEAN AME0EKTON OVTWC OVN 6.
H. nusquam invenies minoris speciem imparticipatam. Sic ergo H.
B. nusquam enim invenies parvi formam non-participans. Sic igitur E.
S. nusquam enim invenies parvi formam non-participatam. Ita igitur S.
R. nequaquam enim invenies eam quae parvi· speciem imparticipatam. Sic igitur R.
A. nusquam enim invenies pusilli speciem imparticipatam. Ita igitur A.
'· F. nusquam enim invenies non participatam ideam parvi. Sic igitur F.
P. obtinens; nusquam enim parvi formam non communicatam invenies. Sic ergo P.
P.· ' -.. ·. - ·- .otio«p.T.· Y~? eupf¡ae~~ 't'T¡v 1:'oiJ• ap.~xpou {oéa.v dp.éijEX't'OV.' O{hw~ ouv p..
L. obtinens; . ·. nusquam enim parvi formam non communicatam invenies. Sic ergo L.
C. numquam enim formam parvi reperies non participatam. Sic igitur C.
D. du petit ; vous ne trouverez pas un cas ou la forme du petit n'ait pas été donnée. Si done D.
6. Enl 0EOV TO CMIKPON .EKI\HMnTEON úlC Enl nANTA KAI AlA nANTWN 6.
H_. in Deo minus accipiendum; sz'cut in omnia et. per omnia H.
E. in Deo parvum accipiendum est,, · velut in omnia' et per omnia E.
S. in ·Deo parvum est accipiendum, sicut ad omnia- et per omnia S.
R. in Deo parvum assumendum, . ut super omnia et per omnia R.
A: in Deo pusillum accipiendum, ·. · .· ut quod in omnia et per oinnia A.
F; penes Deum accipiendum est' quod appellatur parvum, tamquam in omnia et per omnia, F.
P. in Deo parvi nomen accipiendum est, ut quod in omnia et per omnia P.
¡.t. E7tt ~EOÜ -.o ap.~xpov ÉXA'Ij1t.1:'ÉO'J, ·w.; É1tt n:.á.v1:a. X(l(t OLrX 7tCÍV1:'WV p..
L: in Deo parvi· nomen accipiendum est; · , ut quod in omnia et per omnia L.
C. in Deo accipiendum est· parvum, · . . ut in omnia et per: omnia C.
D~ Dieu est appelé Petit, c'est pour> le fait- qut; ·':-.•\ '·'- 1 Dieu se rend et fait son reuvre en toutes D;
S: .L\N.EMflO'AI:eTCAlC 'XúlPOVN KAI ENEPfEC .·i KAI' AIIKNOVMENON AXPI MEPICMOV 4JVXHC TE 6.
H. inimpedite capiens et operativúm, <l et penetrans usque ad divisionem
animae H.
E. firmiter· ·locatum et operans, <let pervestigans usque ad divisionem
animae E.
S. sine impedimento vadens et operans, <l et pertingens usque ad divisionem
animae S.
R~ non..,impedite incedens et operail.s, « et pertingens usque ad divisionem
animae R.
A. sine impedimento pérgat et operetur, , · <<, atque pertingat usque ad divisionem
animae A.
F:. nullo resis.tente; pergeris . atquer agens, <l atque profecto pertingens usque adí divisionem
anirrzae;. F,
P. liber~ gradiatur, efficax. sit;·. •.. ':, · • <l atque pertingat usque anima~· P.
ad divisionem
¡.e:. cf.Yep.1toOia-rw¡;;.· zwpriüv · Xl¡tt :Évepymiv, )(()(~ ot~xvoúp.evov a.x.p~ p.e:pt~p.oiJ 4ux-ii~ ;t'e p..
Lí. libere gradiatur, efficflX; sit, -· · ·· , . (l atque pertingat usque ad divisionem animae. L.
C; expedite means et opérani, · « et pervadens usque ad divisionein animae C.
D~ ~hoses, daos toutes choses sans entraves, « qu'll atteint. jpsqu'au point ou l'ime se, sépare D~
PRBMIÍ!RE PARTIE : DE DIEtF(DES 'NOMS DIVINS) CHAPITRE NEUVIEME).
t;; KAPAIAC MAMON 11€ TWN ONTWN AnANTWN OV rAP ECTI KTICIC ACJ)ANHC 6;
H. cordis )), quin potius exsistentium omnium : << non enim est creatura invisibilis H.
E. cordis )), magis autem exsistentium omnium : non enim est creatura non-apparens E.
<<
S. cordis )), magis autem exsistentium universorum : << non enim est creaturu occulta S.
R. cordis )), magis autem entium omnium : << non enim est creatura non-apparens R.
A·. cordis )), immo eorum quae sunt omnium : « non enim est creatura invisibilis ii'.
p; cordis )), immo vero discretor omnium : << non enim est creatura invisibilis F;.
p, cordis' )), aut potius ea quae suni omnia: << non enim est creatura invisibilis P.
!J.· xapoia~ n, !J.i'AAov oe xat óv-rwv &7t&.v-rwv· << OÚ yacp ÉCI"t"L X't"LCI'L~ dtpav-1¡~ p..
L. cordis )>, 1 aut potius ea quae sunt omnia : << non enim est creatura invisibilis L:
e~ cordis )), immo omnium quae sunt : << non enim est creatura u/la invisibilis C.
D~ du creur », qui plus est : discernant toutes choses : « car fl n'est pas de créature qui échappe D.
.
6~ . ENWnJON AVTOV TO CMIKPON OnOCON ECTI KAI 1\nH/\IKON ··' ' 62
11~ in conspectu ejus )). Et minus in tantum est in quantum ··H:
E: in· conspectu ejus )). .· Parvum tantum est et quantum . · E~
S. in conspectu ejus >>. Hoc parvum sine quantitate est et sine numero et incompre- S.
R. in conspectu ipsius >>. Hoc parvúm sine quantitate est et sine numero, · ·R;
A. in conspectu ejus ». Hoc itaque pusillum et quantitate caret et qualitate, A.
F; in conspectu ejus >>. Hoc utique parvum sine quantitate et numerali qualitate est, p;
P. in. conspectu ejus >>. Parvum hoc quantitatis et qualitatis est expers, P.
¡i, ÉVhl7ttOV aÚ-roÜ ll . Tou-ro -ro a¡J.LXfOV a1toaóv ia-rL xai d~ALxov, !J.·
L: in conspectu ejus >>. \ Parvum hoc quantitatis et qualitatis est· expers, L.
e: in; conspectu ejús )) .. · Hoc parvum 'est sine quantitate, sine qualitate, c.
Ó~ a.' Sa VUel ))~',',;,,¡:'!•• '.'U' · ·. Ce,Petit-est sans quantité; sans quauté, ,•: ..,. ·'·· , D~
o: AllliON ATPEOTON E<ll EAVTOV MENON AEI KATA TAVTA KAI CA>CAVTCA>C ¡¡..
H. sempiternum, immutabile, in se ipso manens, semper secundum se ipsum et itidemH.
E. aeternum, inconvertt"bile, in se ipso manens, semper secundum eadem et similiter E.
S. aeternum, et inconversibile, in se ipso manens, semper secundum eadem et eodem modo S.
R. aeternum, inversibile, in se ipso manens, semper secundum eadem et similiter R.
A. aeternum est, invertibile, in se ipso manens, semper secundum eadem et eodemA.
F. sempiternus, inconvertibilis, in se ipso manens, semper secundum eadem et eodem modo F.
P ..quam essentia, quod mutari non potest, quod in se manet, quo,d semper eodem modo P .
..!·""'
fJ-· a;~O~O'Y, "
IX':flE7t':O'\I, "Cfl
.1. ' !.
&>IXtJ't"OtJ- fJ-E'YO'Y,
, > ' \ ' ' \ '
IXE~ XIX"t"IX "t"IX IXU':IX XIX~ hl.a"IXtJ':(J)Ij fJ-·
11: ,
L. quam essentt"a, quod mutari non potest, quod in se manet, quod semper eodem modo L.
C. aeternum, inconvertibile, in semetipso manens, secundum eadem semper et eodem modo C.
D. éternel ; invariable, constant avec Soi-mi!me ; identique en. tout D.
&; EXCA>N OACIN CA>CAVTCA>C OAPON KAI AVTO KAe EAVTO ACII EAVTOV 6.
H. habens, omnibus itidem praesens, et id ipsum, in se ipso, de se ipso H.
E. habens, omnibus similiter praesens, et id ipsum, per se ipsum, a se ipso E.
S. habens, omnibus eodem modo praesens, et ipsum, secundum se ipsum, in se ipso S.
R. habens, omnibus similiter praesens, et ipsum, secundum ipsum, in se ipso R.
A. se habens modo, omnibus eodem modo praesens, ipsumque, secundum se ipsum, in se ipso A.
F. se habens, omnibus eodem modo praesens, ipsum secundum se ipsum et in se ipso F.
P. se habet, quod omnibus eodem modo praesens est, atque ipsum per se et in se ipso P.
u.. ezov, 1tocaw waaú-r(J),. 7t1Xpóv, xat 'XÚ-ro XIX O' hu-.o icp' hu-:ou p..
L. se. habet, quod omnibus eodem modo praesens est, atque ipsum per se et in se ipso L.
C. se habens, omnibus aeque praesens, atque ipsum per se et in se ipso C.
D. et pour tout ; pareillement présent a toutes choses ; fixé Lui-m@me, pour Lui-m@me, par Lui- D.
i$. CTA9EPCA>C TE KAI AXPANTCA>C EN TOIC KAMICTOIC OEPACI THC OEPIOVCIOV TAVTOTHTOC ~
H. stabiliter et inviolabiliter in optt"mis finibus substantiae id ipsum essentia H.
E. firmiter et incontaminate in formosissimis summis magna immutabilitate et naturali E.
S. firme et incontaminate in optimis finibus abundantis identitatis S.
R. stabi/iter et incontaminate et in optimis terminis abundantis identitatis R.
A. firmiter et intemerate in pu/cherrimis excellentis identitatis finibus A.
F. firmiter et intemeraie in pu/cherrimis superessentialis id~titatis finibus F.
P. constanter atque sine /abe in pulcherrimis finibus unius ejusdemque naturae quae essen- P.
fL· a"t"IX0EfWii xat azpá'Y"t"(J)Ii Év ':O~Ii xaAA~a-rO~Ii 1tipaa~ -.1j,. Ú7tepouaiou -:aÚ'tÓ':1j>Oii p..
L. constanter atque sine /abe in pulcherrimis finibus unius ejusdemque naturae quae essen- L.
e. firmiier et intemerate in pulcherrimis supraessentialis suae identitatis finibus C.
D. mt!me d'une maniere stable et pure, . dans les splendides domaines d'une identité D.
458 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE NEUVIEME).
6. :·;-, · .•: · KAJ:' AEI•. ·QN i,J. KAI•. AVTOTEAECON KAI TAVTO ON KAe EAVTO ·, ·' · 6.
H. ·,-;, · ·' · et semper ens• est, · et ipsum perfectum ens est, et id ipsum ens est in se ipsum, · H.
E•.. '·'· et semper-•ens,.\·,.,.:.\ .. .. ,·et ipsum: perfectum ens,- ·, ' · et id ipsum ens· per. ·se.. ipsum,., E.
S. •.·. ,., ¡ et. semper- exsistenS,'',\\1, et-·per se perfectum exsistens, et idem exsistens secundum. se ipsum, S.
R. ': . et semper· ens, · ·. et: per se perfectum ens, et idem ens secundum se ipsum, R.
A. · · semperque sit, .···. · et in. se. perfectum sit, atque idem sit ·secundum se ipsum, A.
F. ·, · .... semperque exsistens, et ex se ipso perfectum, idemque exsistens per se. ipsum, F.
P. ·. -' ·· et semper sit, .· ac · per se sit perfectum,. idemque per .se, P.
tL~ ·~--~· ~1'.-.:··.·:-:.'... xai.:: ·del. 0-t/,.·· . :.::.··~·¿; ··. ,·; x"/.,pétho-re'Aec; ov, xot~ -r:x.tho•1 ov x~:.:·eot:KrÓ,;.:.-~···:· p..
L. :.• :: · ·: et semper sit, ac per se sit perfectum,\: ·' . . ·, ". idemque .per se, ,. L.
C.,., •·, et· semper . exsistens;· · et .per· se perfectum, atque idem\secundum: se,, C.
D•. püisqu'lkest de1 tout: temps, est de, Soi-m@me parfait1:, , -, · ¡';·~<·Soi:l ctemeure·· Le <mame,-'""' D.
IS. KAI!.Vcl!'' EAVTOVi MONOEillWC · KAI. TAVTOEillWC 1 A~OP~ZOM€NON KAI TO TAVTON. e:: 'f;AVTOV 6.
H. ·. . 1-. et sub ipso unispecialiter et ipsospecialiter segregatum, et seipsum de se·:ipso H.
E. et a se z"pso unzformiter et aequzformiter segregatum, · et idipsum ex. se ipso E.
S. et a se ipso uniformiter et identitatis forma determinatum, et ídem ·ex eodem S.
R. . a se ipso uniformiter et identiformiter segregatum, et idem ex se ipso R.
A. · · .·atque · a se ipso uniformiter eademque specie determinatum, , '· idemque illud ex· se ipso A.
F. : . .. · et ex se: ipso. uniformiter eademque ratione determinatum; ,, . · •. ·, omnibus participare potentifw_s f.
P.··.:·. :>,' •. :\·,¡o_·Út•·at~el uiw• eodemque.modo definitum· sit,•.· ·, · ··+ atque id quod idem est. eic•,Jie P.
¡.¡.. ;: ~> \; xlit .úf.·:·Éotu:tou· p.ovoe~om~. xixt 'rotthoe~ow~· ciq¡ap~'óp.evovi ¡ xat -ro: ',;otÚ-rov é~ \éw.rrou P.·
L. '.·, · :, ·, .-, e/ya, Se! UnO eodemqite' modO definifum SÍt,. ·.
> '· ', atque id quod ídem. est. ex ,.ae L.
C. ' · ·atque a se. ipso; uniformiter. et eadem specie determinatum, atque illud idem etiam e.
D. :w~. constitué par· Soi-m@me d'une seule, et m@me maniere-;.. .. ·¡ : ·produisant,' de·, som fonds, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS~ CHAPITRE NEUVIEME).
f-,. nACI TOIC METEXEIN EniTHAEIOIC EniMMnON KAI TA ETEPA TOJC ETEPOIC i-,.
¡¡-. CVNTATTON nEPIOVCIA KAI AITIA TAVTOTHTOC EN eAVTW KAI TA ENANTIA 1:;.
H. substantia et causa essentiae id ipsum, in se ipso et contraria H.
E. gnitudo et causa naturalis immutabilis societatis, in se ipso et contraria E.
S. abundantia et causa identitatis, in se ipso et contraria S.
·R. abundantia et causa identitatis, in se ipso et contraria R.
A. copia identitatis et causa, in se ipso etiam contraria A.
F. copia identitatis et causa, in se ipso quin etiam contraria F.
P. ejusdem naturae abundantia atque causa, , et in se etiam contraria P. ·
¡.1.. auv-rcinov n:ep~ouaLoc xoct oc'-rioc -rocthóorT1-ro.:;, iv ÉOCU"t"(j'> xoct -r<X EVOCV'rLOC ro
L. ejusdem naturae abundantia atque causa, et in se etiam contraria L.
C. et causa alía aliis coordinans, et identidem in semetipso ea quae inter se con- C.
D. par la vertu et l'abondance de son identité, possédant d'avance en Soi-m@me, et de la m@me D.
6. TAVTWC nPOEXWN' KATA THN MIAN KAI ENIKHN THC OJ\HC TAVTOTHTOC 6.
H. idipso praehabens secundum unam et unialem totius essentiae id ipsum H.
E. similiter supereminens secundum unam et singularem totius naturalis immutabilis societatis E.
S. eodem _modo praehabens secundum unam et singularem totius identitatis S.
R. identidem praehabens secundum unam et singularem totius identitatis R.
A. eodem modo ante habens secundum unam atque unicam totius identitatis A.
F. eodem ·modo anticipans per unam unificamque totius identitatis F.
P. eodem modo anticipata habeat una totius ejusdem naturae causa quae superior sit et 'Dim unum P.
r· 'rotU'rW~ n:poF:x.ov xoc-ra rl¡v p.iotv xoct év~xl¡v ..T¡~ OAT¡~ "tOCU't"Ó"t"T¡'rOIO fA-·
L. eodem modo anticipata habeat una totius ejusdem naturae causa quae superior sit et 'Dim unum L.
C. traria sunt S-uperhabens secundum unam atque unicam causam eminentem C.
D. maniere, les natures opposées, paree qu'll est la seule et unique cause:¡ supérieurement capabte, D.
6. nAPECTI" KAI nANTA EN nACIN AlA THN nANTWN CWTHPIAN rJNETAI MEN WN €4» EAVTOV 8.
H. assistit, et omnia in omnibus propter omnium salutem fit, est autem in se ipso H.
E. adest, et omnia in omnibus propter omnium salutem fit, ex se ipso E.
S. adest, et omnia in omnibus propter omnium fit salvationem, manens. ·i11 se ipso S.
R. adest, et omnia in omnibus propter omnium salutem fit, manens in se ipso R.
A. adest, et omnia in omnibus pro omnium salute fit, in se ipso A.
F. adest, omniaque propter omnium salutem evadit in omnibus, manens interim in se F.
P. praesens est, omniaque in omnibus salutis omnium causa fit, ita ut in se ipso P.
¡.¡.. 7tÓ:pean, xott 1tÓ:V't"ot ev 1tCXO"~ o~a rl-,v 1tCÍV't"WV awn¡pLotV yi¡ve>ot~, ¡;.évov i!p' Élltu-.oú ¡.¡..
L. praesens ese, omniaque in omnibus salutis omnium causa fit, ita ut in se ipso L.
C. adest, et propter omnium conservationem fit omnia in omnibus, dum in semetipso C.
D. a tous, · et Se fait tout en tous pour te salut de tous, alors meme qu'll D.
6. KAI AnAVCTON €CTHKWC KAI EAVTON EnJAIAOVC AKAITW AVNAM€1 OPOC EK9EWCIN 6.
H. et indesinentem stans, et se ipsum porrigens est virtuti cOntinentibus .H.
.E. et incessabilem stans, et se ipsum porrigens injlexibili virtute E.
S. et impausabilem stans, et se ip&um donans, indeclinabili virtute, S.
R. et impausabilem stans, et se ipsum donans, indeclinabili: virtute, R.
A. operationem stans, et se ipsum, virtute nusquam indeclinante, ad eos qui con'Óersi sunt A.
~- indeficientemque consistens, atque se ipsum, indeclinabili potestate, tradens ad eos qui.in se ipsum F.
P. perpetua cohaereat, seque ipse, vi immutabili et invicta, ad deos efficiendos eos P.
f1-. Xott cX'ltotUO"'t"OV éan¡xwi;, xott hu-rov E7t~ihoou,. dxAL-r(¡> ouvci11-e~ 7tpo~; éx&éwa~:Y ¡.¡..
L. perpetua cohaereat, seque ipse, _vi immutabili et invicta, ad deos efficiendos eos L.
C. rationem sibi ipsi adhaerens, virtute quadam indeficiente semet ipse tradit, ad divinam jormam C.
D. et inlassable, 11 se- maintient, . et 11 se donne avec une force inépuisable D.
13. TCA>N EnECTPAMMENWN KAI THN ETEPOTHTA TCUN nOJKIJ\WN. TOV 9EOV KA TAC 6.
H. ad auspicationem. Et aliud exsistentiam . . . secundum variarum figurarum H.
E. ad deificationem conversorum. Et alteritatem variarum Dei per E.
S. ad deijicationem conversorum. Et alteritatem variarum figurarum Dei secundum S.
R. ad deificationem conversorum. Et alteritatem variarum Dei secundum R.
A. in Deum assumendos largiens. Alreritatem quoque variarum Dei juxta A.
F. conversi sunt Divinitate donandos. . ,. .. ,, . Praeterea alteritatem variarum Dei per F.
P. qui conversi sunt tradat. · V ariarum autem Dei per multíplices visione$ P.
)lo. 't"WV É7tenpot¡A-¡A-ÉVWV. Kot~ i'-l¡v .E-repÓ't"T1-ra 't'wv 1to~xiÁwv -roü 8eoü xa-rOr. -rcic; !L·
L. qui conversi sunt tradat. V ariarum autem Dei per multíplices visiones L.
C. conversis imprimendam. Variarum autem. Dei secundum multiformes visiones C.
D. pour déifter tes convertis •. La varlété des formes que Dieu prend en ses nombreuses D. ·
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE NEUVIEME).
'.'
TRENTIEME SECTION : DIEU EST LE MEME ET DIEU EST AUTRE.
ll. TH KATA IIJVXHN OIKEIWC . KAI KE<MI\HN MEN TON NOVN AVXENA AE .THIII AO:EAN 6.
H. proprie secundum animam et caput quidem mentem, cervicem autem gloriam, JI.
h:. quae. est sQcundum animam proprie et caput quidem animum, cervicem autem opinionem, E.
S. secundum proprietatem animae : et caput quidem mentem, collum autem opinionem, S.
R. ei quae secundum animam proprie et caput quidem intellectum, collum autem opinionem, R.
A. animae non discedendo : et caput quidem intelligentiam, cervicem vero opinionem, A.
F. ipsius individuae competit et caput qut'dem intellectum, cervicem vero opinionem, F.
P. animi privarioni : et caput qut'dem mentem, cervicem autem opinionem, P.
~ ·t:
p.. -rf¡ ;XIX't'~ ~t~X"hv o6tdw;· xo.:~ xsrotA'I\V .p.sv ":ov vouv,
, "''.' \ ' -
a.uy.evrx. qe 'm'-~ .o.l)~(l,v,
" , 1,'\
[J..
'
6. ,:rACTEPA.AETHN:Eni0VMIAN. . CI(€1\H AE KAI nOAAC THN <PVCIN €1\ErOMEN TOIC TWN MEPWN 1).
H. · · uterum etiam. desiderium, crura au(etfl. et pedes naturam dicimus, partiutfl nominibus H.
E. ventrem .autem concupiscentiam, , ~~r~ flute~:et peqes.r¡a~ram diceremus, partí~ nominibus E.
S. ventrerrz aÚÍ~m concupiscentiam, crura autem .et pedes>natur.am dicer:emus, partium. nominibus S.
R. ventrem, aute.m·.concupi'scentiam, crura aute,Tfl et pedes· nq.turam. diceremus, .· partium nominibus R.
A. :': ._ventrem cupiditatem,. ~'. ·• crura. ét, Pl!des rzaturam- .'f#ceremus, nominibus partium A.
P. · -ventrem vero. concupiscentiam, ch.tra denique pedesque . naturam. nominaremus, nominibus partium F.
P. · · , .v~trem cupiditatem, crura et pedes naturam diceremus, . partium nominibus P.
p.. , · ¡a.cniprx. oe ,TI:¡v e1t~9up.~otv, . <nc.ÉAl}. oe .
x.a.t. ;tÓO,IIt<;·.:r-l!v. ~ÚP'~v li"Aéyop.ev, ":oic; -rwv p.epb'w p. .
L. ,ventrem .eupiditatem,. .crura et pedes··naturan:t. d:iceremus;.:.. par:tium nomini/nfs L ..
C. ventrem, perir cupiditate_m, . crura denique ..ac pedes- ,natura1(l 1 ,4,ice.r~mus, .. istarum partium C.
D. ·.: le :v~ntr~;;,ta; co.nvoitise, . , ·< L¡le~ .. jambe~.llt:~J~~- pl~~~)a'nahü·é,., ;:.; l,,<.n les;noms. !le~ D.
o. Enl TOV nANTú>N EnEKEINA THN eTEPOTHTA Tú>N MOP~ú>N KAI Tú>N CXHMATú>N IEPAIC 6.
H. sub quo omnia sunt alteriratem formarum et figurarum sacris ac Deumdecentibus H.
E. #t omnium summa, alteritatem formarum et figurarum sacris et di'Oinis E.
S. in eo qui est super omnia, alteritatem formarum et figurarum sanctis et DeoconfJenientibus S.
R. in eo qui ultra omnia, alteritatem formarum et figurarum sacris et Deodecentibus R.
A. in eo qui sitpereminet omnibus, alteritatem formarum atque figurarum piis et Deo congruis A.
F. in eo qui omnia supereminet, formarum figurarumque difJersitatem piis Deoque dignis F.
P. in eo qui omnia superat, formarum figurarumque dissimilitudo sanctis Deoque dignis P.
fl'. snt 1:ou- ':tcinwv s1eÉxe~ vcx, rl¡v hepÓ't'7}'tCX -;wv p.opJlwv xtx!. -.wv crx,7lp.rí-:rwv lEpcxr<; p..
L. in eo qui omnia superat, . formarum figurarumque dissimilitudo sanctis Deoque dignis L.
C. in eo qui omnibus eminet, difJersitas illa formarum atque figurarum sacris quibusdam ac Deo C.
D. qui' n1 a · pas de paren, la variété des formes et des figures exigera-t-elle des commen- D.
6. KAI . eeonPEnECI KAI MVCTIKAIC ANAn~ECIN ANAKA9AIPEC9AI XPH KAI H BOV/\H TA TPITTA 6.
H. et mysticis replicationibus repurgare oportet. Et si fJis ad trinas H.
E. et mystitis replicationibus solfJere oportet. Consilium trina K
S. et mysticis reserationibus purgare confJenit. Et si vis triplices S.
R. et mysticis resera#onibus repurgare oportet. Et si vis triplices R.
A. sacratioribusque explanationibus ut purgemus oportet. Et si fJelis triplices A.
F. mysticisque interpretationibus purgare debemus. Praeterea si fJelis triplices F.
P. ac mysticis interpretationibus a nobis explicanda. Quod si vis tres P.
P.· xcxt 0Eo1tpE1tÉa~ xcxt p.ua..-~XCXL<; cX'\ICX'lt'tÚEEaw dv~xcxOcxipEaOcx~ X.P'Íl· K!X~\ E~, rOU
P. '). \ \
E~ 'tCX 'tpt't'tCX p..
L. ac mysticis interpretationibus a nobis explicanda. Quod si fJis tres L.
C. congruis mysticisque explanationibus anagogice est describenda. Et si tripartitas C.
D. taires saints, dignes de Dleu, et de sens profond. Veut-on trouver en Dieu D.
6. TWN Cú>MÁTú>N CXHMATA·Tc.>é ANACbH i<AI ACXHMATICTú>· eec.> nEPIAI!Iú> ni\ATOC MEN 9EION 6.
H, corporibtu figuras intacto· et infigurabili Deo attingam, ~- ' , latitudinem quidem H.
E~ corpórutit' schemata intacto ú: non'-figuráto Deq 'circumliga'Oit,•, •. :: ' latitudinem· quidem E.
S. corporum figuras impalpabili et infigurabili ·.Deo drcumponere, · . , latitudo quidem S.
R. coi-porum figuras impalpabili et infigurabili Deo adaptare, · ' . latitudinem quidem R.
A.figuras corporum ei qui tactum figuramque refugit Deo applica'l'e, latitudo divina A.
-F. corporum figuras ·ei qui tactum figuramque refugit Deo accommodare, latitudo quidem F.
P. corporum figuras -Deo qui nec tractari nec figurari potest attribuere, latitudo · quidem P.
p.. -rw~ q-w¡.tchc.>v crx,'Ílp.cx'tcx 1:4'> dvcxcpeí;' xcxt da-,(7l!J-CX'tLa't'C¡l 8Eij> 7tEp~á~cx,, 1tAC:Í1:o<; p.sv Q~~ov p..
L. coipinum figuras Deo qui nec· tractari nec ·figurari potest' attribu'ere,. · latitudo quidem L.
C. corporis figuras ipsi Deo qui· tangi ac figurari1 nequit átmbuere fJolueris, divina quidem C.
O. qui n'a ni: sí.trface ni contours les trois dimensions- ·de; tóut corps, · la latgeur en Dieu D.
6. PHTEON THN VnEPEVPEIAN Enl nANTA TOV 9EOV'nPOOAON · • · i' 'MHKOC AE THN 6.
l:i: TCUN ETEPOICUN CXHMATCUN KAI AMOPCIICUN ANA~ll'VEECUC ' ' · · TAC ACCUMATOVC E>ECUNVMIAC 6.
H. de ceterarum figurarum et formarum replicatione, et commisculatione incorporeas' Deinomi- H.
E. ex .alterarum figurarum· et informium replicatione, · . ., eas quidem incorporales divinas E.
S. ex reseratione figurarum et formarum alteritatis, incorporales Deinominatidnes S.
R. ex alterarum figurarum et formarum reseratiotze, incorporeas Deinominationes R.
A. dum variis formis ac figuris exponendis insistimus, incorporalia divina nomina A.
F. formifque explicandiS insistimus, imprudentes interim incorporeas divinorum appellationes F.
P. dissirmliumque et figurarum et formarum interpretatione, incorporea Dei nomina cum iis P.
fl-· -:wv hepoiwv 0'')(1\Whwv xcxt p.oprpwv &vcxmú~ewc;, xat dawp.ci"t"ouc; Oewvup.!cxc; 1-'·
L. dissimiliumijue: et figurarum et formarum interpretatiime, . incorporea Dei nomina cum iis L.
e. dum . variis .jiguris formisque explicandis insistimus, divinarum rerum. incorporeas appella- C.
D. daos l'fnté,Prétation des étranges figures et symbolesr pour né pas mettre sur le mime rang o;
AMA TON ENIAION AVTOV nOI\Vni\ACIACMON · . KAI TAC I\IIONOEI4EIC TI:IC Enl nANTA 6.·
H. · i.,.,,,: .: sed unialem ejus. mul#plicationem , , , . · et- univisos in omnia H.
E.. .:\· ,. sed singulare ipsius.. multiplex, "'·· , , et. uniformes in omnia mu/tae. E.
S. sed unitivam\ipsius. muliiplicem formationem, .. · . et uniformes mu[táf!,fecunditatis S.
R. sed unitivam ipsius ,nultiformationem, et uniformes ejus quae super' omnia .mu.ltae R,
A. sed multiplicationem í'psius singularem, atque uniforme$ ad omnia fecunditatis A.
F. sed singularem ipsius multiplicationem, atque uniformes per omnia fecunditatis F.
P. . sed. ejus ex uno multiplicationem, . .. aequabilesque fecunditatis P.
P.•, .. d).).(J. -rov evta~OY·. athou 7tOAU7tAaa~aap.óv, ' ' ; ; ,. ' .'~a;, ..~<; [J-QYOE~qsi'¡¡ ñíc;' E7tt 7ttXY'tiX ¡..c..
L.!, .·,.'¡',' sed. ejus ex uno· multipl'icationem,·. ~~.,\·:· ,.,. ,'.:': . ,;¡;_·· {;.;-.' .. :....
.l aequabilesque(fecunditatis. L~
C;. ·:.\,'-;,·/St;d potius multiplicationem·sjngularem,·. •\¡\¡ ·i(•,!l "',' .\\;\Ú ,:,,.,.' •., •. : ~t. emanatio/Jes\simplices. c.
D~ ma.is celle;Jl'Jtne\uui~é· capa~le. de . se¡muitipli~r par le&1·.~9.ns;.unJ.formes de· la! F:~condlté> qlli D•
6~ nOI\VrONIAC nP0040VC OI\IIOION .4E TON'. eEON El. MEN EIC TAVTON e1n01 TIC
H. multigenos processus. ·· Similem autem Deum si quis in id ipsum dixerit, . H.
E. fecunditatis processus. Similem autem Deum si quidem unum. et id ipsum · dixerit . q~is, E.
S. ad omnia processiones. Similem autem Deum si dicat aliquis quidem ut eumdem, · S;
R. generationis processus, Similem autem Deum si quidem ut·. eumdem dic.at,. quis, ... ·:\, 1 'R:.
A. divínae processus.,. · ·,. Enim'Dero similem JJ~m ·.si. .ita quispiam acceperit;t:<; ·
P .. divi~ae.' processU,s;: .: ;. ; Si quis 'I}~mdtq.¡,_#milem .dixerit: ut . idem,~(i,'{. ¡:, ;,
P; ad omnia profectíones.:. · Similem·porr'o.l)eum:·si.quis ut eumdém.dicaty' , './'·:;<i J
p.. 7to'AuyovL«<; 1t.poóoov~i ' "Op.o~ov o6 -rbv 8soy al p,sy,_ ~~ TIXthbv eC7tQ~ 'tt~,·
L. ad.omnia profectiones.::. Similem porro. Deum si' quis, ut:.eumdem dicat,..
c. adromnia. :,. Similem vero. D¡rnm si quis dicat ut eumdemj,lL ,.,,, '::n\
D. produit tous les @tres. SLquelqu'un; dit· Paren au lieu de dire Le m.ime., "'1'i,:1 ¿ 1. o~·
TRENTE ET UNIEME SECTION : DIBU EST PAREIL ET DIBU DIFFERE.
6. TH KATA t.VNAMIN MECEI TWN VnEP nANTA· KAI OPON KAI J\OrON KAI ECTIN H THC 9EIAC 6 ..
H. secundurn virtutern rnediarn et super omnia et terrninurn et verburn. Et divinae H.
E. rnedietate eorurn quae sunt super ornnern et visionern et rationern. Et est divinae E.
S. et deflnitionern et rationern convertuntur secundurn virtutem irnitatione. Et est divinae S.
R. imitatione eurnque super ornnern et terrninurn et ·rationern. Et est divinae R.
A. pro viribus qui supra deflnitionern ornnern ac rationern est. Et est divinae A.
F. irnitatione ad ipsurn (inquarn) omni termino rationeque superiorern. Est autern sirnilitudinis F.
P. superiorern conversi sunt, irnitatione quarn adhibere possunt. Est etiarn divinae P.
él· -c-~ XIX't"rt OúviXélW él~él-l¡aeL -c-ov ímep 'ltcXVTIX xiXt 8pov xo:t ).óyov. Ko: l. EO'TW 7¡ ñ¡~ ~E~IX~ u..
L. superiorern conversi sunt, irnitatione quarn adhibere possunt. Est etiarn divinae '
L.
C. ornnern terrninurn ac rationern pro viribus irnitantur, A tque haec est divinae C.
D. autant que faire se peut, Celui qui dépasse toute limite. et. raison. · La divine ressemblance D.
S. ·.. ista igitur dicer¡;: convenit similia. Deo, et ea, seeundurn . irnaginern divinarn S.
R. hoe igitur dteendum similia Deo, et seeundum. divinarn · imaginern R.
A. : , , , haee. denique Deo similia dieenda sunt, et ad divinarn imaginern A.
F. haee igitur .dieenda sunt similia Deo, atque ad divinarn imaginern F.
P• haee quidem Deo similia dieenda sunt, et ad divinam irnaginern P:
él· ·· · •.· . 'riXV't"IX youv fl'f)"'.ÉOV 8p.OLIX 't"<f} 6e(j>, xo:t xo:Trt &eiiXv etxcivo: p..
L. 1 •. : ., .• , Jzaee quidem, Deo similia dicenda sunt, et ad divinarn imaginern L.
c. , · ista igitur.. Deo similia dieenda sunt, · . ··• ut ad ejus imaginem C.
D~ si bien1· qu'U¡ laut; dire qu'elles sonL semb,Iab,Ie~. a Die.. , ·. 11 laites sur ''hnage, d,e Dieu D.
6,· KAt. OI\I!OIWCIN , · • ., OVt.E rAP AVTOIC TON 9EON OMOION OTI MHAE AN9PWnOC &,,
H. et similitudinern, non eis Deurn sirnilern, quia neque horno H.
E, et similitudinern, non enim ipsis Deurn sirnilern, quía neque horno E.
S. et assirnilationern, neque enirn ipsis Deum esse sirnilem, quoniarn neque S.
R. et similitudinern, , . neque enirn ipsis Deurn similern, quía· neque horno R.
A. ac similitudinem fleta, ·. non autem illis similis, dicendus est Df!US~ 1 , .• , quía neque horno A. .
p~, similitudinemque expressa, neque, tamen illis similem fas est, Deum1 dieere, quía nee. horno quidem F~, ·,.
P:. simil#udinemque. fleta,··~·. . · ·,1 neque,,enirn eis Deus sirnilis dieendu~ 1 est~-; '\¡·
qi#!J.d ~· homo quidern PI!·
P.· XIXL Óf!-OtWO'W,. ouoe yap o:thoi'~ -rov . 8eo'\l 8p.o~oy,, ~~ ·. •:·.
•:< ~:rL !J-'I)Qe ti'116fW1tO~ él· ..
L .. sirnilitudinernque fleta,, • , quod ne, horno. quidem L~.
neque enirn eis Deus sirnilis dieendus;'ést, .· .
C. ac ~militudinern efficta,. non autem Deus 'iis similis dieendus.· est;. quía ne quidem horno C.'
D. et.i. sa ressemblance, mais ajouter que_l)ieu. ne leur ressemble, pás, que 'l'~omme·•.mem~ DJ
TRENTE ET .UNIEME SECTION.: DIEU EST PAREIL· ET DIEU DIFFERE,
o. KAI OMOIA AVTA AMHAOJC EINAI KAI 'ANTICTPECbEIN Eeb EKATEPA THN OMOIOTHTA 6.
H. et similia ipsa in invicem esse, et convertere z'n alterutra similitudinem, H.
E. similia haec ínter se esse, et convertí in alterutra similitudinem, E.
S. et similia ipsa sibz' invicem esse, et convertere ad alterutra similitudinem, S.
R. et similia ipsa ad invicem esse, et convertere ad alterutra similitúdinem, R.
A. et' ipsa sibi invicem esse similia, et ad utraque potest similitudo convertí, A.
F. invicem similia diez', ut similitudo vidssim convertat utrinque, F.
P. · et, ínter se similia sint, et utrinque reciprocetur similitud_o, P.
p.. xcx.t op.oLcx. cx.Ú'ti% IÍAA:/¡AoL<; E[vcx.~, xcx.t ivJLa-'tpÉcpEw éq/ Éx~'tEpcx. rl¡v óp.otÓTI¡'to:, p..
L. · ' , . et ínter se similia sint, et utrinqúe reciprocetur similitudo, L.
c. quidem sibz' invicem esse similia, et ad utraque potest ista similitudo reciprocari, C.
D. @tre pareils entre eux ; on peut les comparer successivement les uns aux autres ; D.
6. ' KAI. EINAJ AM<I»CU AMHAOJC OMOIA KATA nPOHrOVMENON OMOIOV EIAOC Enl A€ TOV AITIOV 6.
H; et esse• utraque alterutris similiá · secundum praecellentem similitudinis speciem. In catisa autem H.
E. · et esse· ambo sibi in.vicem similia- secundum praecedentem similis spedem. In cauiali enim E.
S. -· ·· et esse ambo. sibi invicem, sz'milia. secundum praecedentem similiS speciein. . In causa. autem S.
R. et· esse ambo ad invicem similia secundum perinductum similis speciem. ·In cau~a autem R.
A. . · . ut sint invicem ambo similia secundum principalem similzs speciem. · · In causa vero A.
F. ut sint invicem ambo similia secundum principa/em similis ipsius speciem. Ubi vero hoc quidem F.
P. · · et sint ambo similia aeque ex principali specie. In causa enim P.
p.. xcx.L elvcx.L ap.rpw riÁÁf¡AOLt; op.wz. xot'ti% 1tpo71yoúp.evov Óp.otou ei'Oo~. 'E1tl. oe 'tOU cx.l'ttou p..
L. ·. ·. · · '., et sint ambo similia aeque ex principali specie. In causa enim L.
C. · · út sint· ambo invicem similia secundum prindpalem speciem simi/itudiniS .. · In causa, vero C.
D. leur. parité réciproque1 ~ pour base. une. forme. semblable qui les domine. Entre la Cause D.
6. OMOIOTHTOC METEXOVCI TOV EINAI OMOIOIC O 6€0C AITIOC riNETAI KAI ECTI KAI. AVTH THC o.
H. similitudinis participantibus. esse similia Deus caUsa fit. Et est ipse ipsius H.
E. similitudine paTticipantibus essendi similia Deus causa fit. Et est et ipsa E.
S. sz"militudine paTticipantibus Deus fit causa qua sint similia. Et eTit et ipsius S.
R. similitudine paTticipantibus ejus quae est esse similia Deus causa fit. Et est et ipsa R.
A. similitudt"nem admittunt Deus auctor est. Est autem ipsius A.
F. similitudinem paTticipantibus causa Deus ipse est ut invicem sint similia. Immo et ipse est F.
P. cuT similia sint omnia quibuscum similitudo est communicata. . ldemque est etiam P.
fJ-· ÓIJ-O~Ó't"tj'tOc; p-e-rÉx_oua~ ~oii stvcx~ Óp-o[o~c; Ó 8eoc; cxC-r~oc; j'Lj'VE'tCX\. . Kcx~ ea'l:L XCX~ a.Uñic; ·'ri¡c; P.·
L. cuT similia sint omnia quibuscum similitudo est communicata. Idemque est etiam L.
C. cuT similia sint omnia quibuscum similitudo est communicata. Idemque est etiam C.
D. pareils tous ceux qui ont ressemblance avec Lui ; 11 est la cause D.
6. AVTOMOIOTHTOC VnOCTATHC KAI TO EN nACIN OMOION ' IXN€1 TIN€1 THC 6€1AC 6.
H. similititdinis substantificus, et quod in omnibus simile· est . vestigiis quibusdam divi- H.
E. per se ipsam similitudinis substitutrix, et in omnibus simile ··· vestiglo quodam divinae E.
S. substantijicatoT similitudinis, et quod est in omnibus simile vestigio quodam divinae S.
R. per se similitudinis substitutrix, et in omnibus simile vestigio quodam divinae R.
A. quoque suae st'militudinis opzfex, et quod es~ in omnibus simile vestigio quodam divinae A.
F. ipsius per se similitudinis auctoT, quodve in quibuslibet simile est vestigio quodam simili- F.
P. ipsius similitudinis condt"toT, et quod in omnibus est simile id simile est vestigio P.
p-. a.ú-roop.o~Ó't"lj~oc; {moa-rá~·fjc;, xoct -ro Év '!t~a~ v 5p.o~ov · i:x_ve~ -rwt· 'ti¡ e; Ge[cxc; p-.
L. ipsius similitudinis conditoT, et quod in omnibus est simile id simile est vestigio L.
e. ipsius similitudinis auctor' et quidquid est in omnibus simile vestigio quodam C.
D. de la ressemblance m@Qle ; tous, ceux.• qui sont pareils ·, le sont par un vestige D.
6. OMOIOTHTOC OMOION ECTI KAI THN ENWCIN AVTWN CVNni\HPOI KAI. TI 6€1 6.
H. nae similitudinis simile est, et coadunationem eoTum complet. Et quid
opoTtet H.
E. simz'lt'tudinis simile est, et unitatem eorum complet. Et quid
opoTtet E.
S. similitudinis est simile, et unitionem ipsoTum complet. Et quid
opoTtet S.
R. similitudinis simile est, et unionem ipsorum complet. Et quid
opoTtet R.
A. simt"litudznis simz7e- est, eorumque conjunctionem complet. Et quid A.
F. tudinis divinae fit simile, unionemque eorum ipse complet. Sed quidnam ultra F.
P. quodam divinae similitudinis; · . • · · ' · · eorumque explet conjunctionem. Sed quid P.
~- Ó!J.OLÓ't7)~oc; 5¡Lo~óv Éa-rL, xa.t 't'l¡v svwaw a.ú-rwv aU¡J-7t):r¡poL · · · Kcxt -.[ oe\' ~;
L. quodam divinae similitudinis, eorumque explet conjunctionem. Sed 'quid L.
C. divinae similitudinis simile exsistit, et eorumdem conjunctionem explet. Sed quoTmm e;
D. de ressemblance a Dieu, et c'est en ce vestige que leur union a lieu. Mais pourquoi D.
,\ :_.
('
TRENTE ET UNIEME SECTION : DIEU EST PAREIL ET DIEU DIFFERE. 47 1
6. nEPI TOVTOV AErEIN AVTH rAP H · SEOAOriA ITO ANOMOION AVTON EINAI 6.
H. de hoc dicere? 1psa enim theologia insimilem eum esse H.
E. de hoc dicere ? · 1psa enim theología dissimilem eum esse E.
S. ·de isto dicere? 1psa enim theologia dissimilem ipsum esse S.
R. de hoc dicere ? Et ipsa enim theologia dissimile ipsum esse R.
A. de· hoc dicere oportet ? 1psa nempe theologia ipsum esse A.
F. loqui de hoc oportet ? 1psa nempe theologia Deum esse ipsum F.
P. de hoc dicendum est? Theologia enim ipsa, id est, scriptura divina, eum dissimilem esse P.
p.. mpt ~ t:othou :).iyew ; Aú-rr1 jtXp Y¡ 6eoAoyia. -:0 tfVÓf!OtOY a;ÚT0V· e:lva~ p..
L. de hoc ditendum est ? Theologia enim ipsa, id est, scriptura divina, eum dissimilem esse L.
C. haec dicuntur? Nam et ipsamet scriptura dicit Deum esse C.
D. en· parler encore? L'Écriture elle-meme · ·· · reconnait que Dieu D.
ft OVKVENANTIO<l· O'!AOrOC TH nPOC AVTON OMOIOTHTIH,¡:' .•.:.: ··. ;,n:·,,\ '': '''· TA rAP'AVTA 1).
H. no'n contrarius sermo ad eum simílitudini; ipsa enim H.
E. non· ··est contraria ratio 'ad ipsum similitudini ; eadem enim E.
S. non est contrarius sermo ~similatíoni ad ipsum; etenim eadem S.
R. non contraria ratio ei quae ad ipsum similitudini ; ipsa enim R.
A. non· adversatur istud propositae divinae similitudini/:·. 1' ·,:• nam eademA.
P. ad1Jersátur: .similitudini rerum ad Deum jam praedictae .: !· \,\: •,'!· eadem:eit~11f P.
P, sittíilitudini qúa,' res' ei Similes' dicuntur. haec nostra· ad:oersatur 1 oratio ·;• "·, · , ·.. , · ,j•..•:·:•,: )'.¡' eadem 1 enmz P •
. !' ~ ; .!. '\,. • •• , - • , • ' • ' ' ' .• , l.
¡.e; oux• ~>Y«V"tto~ u ,;oyo;: -cy¡: 7tpo~ au-:ov op.o~o-r:r¡-rt. . · ' ' • ·• .'.· . .: · ,'' :· -ror. y«¡r:,«u-ra. fL:
L. si1liilitudini 'quit' res ei similes dicuntur haec nostra··adveisa~ut>· oratio•;!n>~·,.·: . ,,,.,..¡ . eadem/enim L.
C. nequaquam is ejus similftudini repugna/; .,_, ""'''''-· · · ·•·.·•·· nam'.e~C.
D. de· contraire aux paroles.:dites1 plus· haut sur. la: ressemblance,. avee• Dieu.: les.: memes' ehoses D.
472 PREMIERE PARTIE DE DIEU· (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE NEUVIEME).
6. EN EAVTc.> TON EIEON KAI EN AKINHTc.> TAVTOTHTI MONIMc.>C nenHrENAI ·KAI 13.
H. in se ipso Deum, et de immobili id ipsum unialiter infigere H.
E. in se ipso, et immobili naturali immutabilitate omnimode fixum esse E.
S. in se ipso ipse Deus, et immobili identitate singulariter est fixus S.
R. in se ipso Deum, et immobili identitate permansive figi R.
A. in se ipso Deus manet, in sua immobili identitate stabiliter fixus A.
F. in se ipso permanet, in sua immobili identitate firmiter et accommodatissime F.
P. in se manere, et constanter in una eademque natura quae sit immobilis fixum esse P.
f.l· ev éllu't<i) -rov 8eóv, Xil~ Év &xw/¡-rt¡> -ra.thÓ't'T¡'tL ¡.tovip.wc; 7tem¡yéviL xett &pa.p~'twc; f.l·
L. in se manere, et constanter in una eademque natura quae sit immobilis fixum esse L.
C. Deum in se ipso, et in eodem statu immobili firme fixum et supra quam fundatum C.
D. en Lui-m@me ; IJ est solidement arr@té et fermement fixé dans son immuable D.
o. VnEPIAPVC9AI KAI TO KATA TA AVTA KAI nEPI TO AVTO KAI c.>CAVTc.>C ENEPrEI 6.
H. et superstabilire, et de secundum ipsum et erga ipsum et itidem operan·, H.
E. et supercollocari, secundum eadem et circa id ipsum et similiter operari~ E.
S. et supercollocatus, et quidem secundum eadem et circa ídem et eodem modo operatur, S.
R. et supercollocari, et secundum eadem et circa idem et similiter operari, R.
A. atque fundatus, secundumque eadem et circa eadem eodemque modo operatur, A.
F. collocatus, et quoniam secundum eadem et circa idem eodemque modo semper agit, F.
P. ac firmiter locatum, eodemque modo et in eodem agere, P.
P.· Ú7teptopva01XL, x:Ú 'rO X<X':cX ':eX OCtÍ't"cX XIX~ 7tEpt 'rO IXtho XIX~ waa.Ú'tW<; evepye~'l, P.·
L. ac firmiter locatum, eodemque modo et in eodem agere, L.
C. esse stabiliter, et secundum eadem et circa idem ipsum et similiter operari, c.
D. identité ; 11 opere de la m@me fa~on les m@mes choses sur le m@me sujet; ' D.
11. KAI "KATA TO AMETACTATON AVTON e::: AVTOV nANTc.>C VnAPXEIN KAI KATA TO· AMETAKINHTON 6.
H. et quod est stabile secundum ipsum . . . H.
E. et secundum stabilissimum ipsu~ ex se ipso omnino subsistere, et secundum id ipsum intransmutabilem E.
S. et secundum hoc quod ipse intransmutabilis est ex se ipso omnino, et quod non potest ipse in contrarium S.
R. et secundum intransmutabile ipsum . . . R.
A. penitusque subsistit, nusquam ex se ipso migrando, et mutatione omni A.
F. nusquam ex se ipso migrans . . . F.
P. atque per id quod ipsum immutabile est ab omni sui mutatione solutum esse, et per id quod ipsum immo-: P.
p.. XIXt XIX't'cX 't'O &p.e-rá.a-riX'tOV ctthov ee éiXtJ't"OU 7tCÍV't"W~ Ú7tiÍ:fl)(EW > xott Xct't"i 'tO &p.e-riXX~Vf¡':O'I p..
L. atque per id quod ipsum immutabile est et quod ipsum immobile est ab omni sui mutatione ac motu L.
e. et omnino esse a se ipso immutabilem et non posse transmoveri, e.
D. son immobJiité L'emp@che absolument de sortir de Lui-m@me ;. l'absence de tout mouvement D.
474 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE NEUVIEME).
6. KM AVTOC' rAP ECTIN O THC nANTúlN CTACEúlC KAI EllPAC AITIOC O VnEP nACAN EllPAN 6.
H. ipse enim est omnium status et stabilitatis causa, qui est super omnem H.
E. etenim ipse est omnium stationis et aedificationis causalis, qui est super aedificationem E.
S.'·.· ipse enim e5t omnium ~tationis et sedis causa, qui est super omnem sedem S.
R.">"' · ··· i'pse enim est stationis et sedis causa, qui super omnem sedem R.
A.'·. ipse enim est omnium status ac sessionis auctor, qui supra sessionem omnem A.
F. ipse enim est omnium status et :/irmitatis auctor, qui super omnem sedem F.
P. is enim omnium et status et sessionis auctor est, qui omni sessioni atque P.
p.. rx0-:k yrip sa~v ó TI¡c; ..triv-:wv a-rriaewc; xcú lop:~.~ atnoc;, b Ú7tEp 1tiia(Xv. eoprxv p..
L. is enim omnium et status et sessionis auctor est, qui omni sessioni atque L.
c. ipse enim est omni's status et sessioni's auctor, qui supra sessionem omnem C.
o. . car Dieu est cause de tout arr@t et de toute immobilité, dominant tout arr@t, D.
6. KAI CTACIN · ·. · . ·: • ' :' KAI .EN EAVTúl nANTA CVNECTHKEN EK THC TúlN OIKEiúlN ArA6WN 6.
H. stabilitatem ,. et statum, · et ipso omnia const#erunt, de propriorum bonorum H.
E. omnem. et statiónem,'> ·'•. et in· sedpso omnia constituit, ex propriorum bonorum E.
S. et stationem, et in ipso cuneta consistunt, ex propriorum bonorum S.
R. et stationem; · ·: et in ipso omnia consiiterunt, · ex ea quae propriorum bonorum R.
A. ac statum est, · et in ipso consistunt omnia, atque a bonorum suorum A.
F. statumijue · exsistit, · atque in ipso consistunt omnia, et inde a bonorum suorum F.
P. statui antecellit, in eoque omnia constant, dum ex suorum bonorum P.
p..xrxt a-::iaw;.:: :·.· · ·· : xrx~ · E'l aú-rij> 'ltriv-rrx::auvéanixev; éx TI¡~ -.w·1 olxe(ti>v ci¡aGwv p..
L. statui antecellit, , in eoque omnia constant, dum . ex suorum boniJrum L.
c. ac statum ·e:xsistit~ ,',', .~, > \/ et ·in ipso cuneta consistunt;-'·' -,:,· dum in bonorum suorum C.
D. toute!iínmobilité ;-;: :-' · toutes choses' sont stables elr Lui, c'est Lui qui les conserve D.
o. KAI EnJ nANTA nPOIONTA KAI KINOVMENON CI)ACIN TON AKINHTON OV 0EOnPt:¡:nWC 6.
H. in omnia procedentem et moventem dicunt immobilem? Deodecenter H.
E. et in omnia provenientem et mutabilem dicunt immutabilem? nonne divinitus E.
S. et ad omnia procedentem et motum dicunt immobilem? nam ut decet Deum S.
R. et ad omnia procedentem et motum aiunt eum qui immobilis ? rJOnne Deodecenter R.
A. hunc procedere ad omnia et moveri theologi dicunt qui est immobilis? nonne id quoque pie A.
F. ad omnia procedere theologi tradunt et moveri eum qui est immobilis ? no'!ne et hoc qua ratione F.
P. et ad omnia proficisci et moveri dicunt eum qui est immobilis? an non hoc quoque P.
p.. xa:l É1tl· r.&v-:a: 7tpo'ióv-:a: xa:\ x~vo:ip.evóv cpa:a~ -:ov ixLV"ff'tOV ; ou ~eo7tpe7t!;)¡; p..
L. et ad omnia proficisci et moveri · dicunt eum qui est immobilis ? an non hoc quoque L.
C. tradunt eum qui immobilis est ad universa procedere. ac moveri? nonne id etiam ratione C.
D. nous disent que l'lmmobile se porte et va a toutes les eh oses? Ne faut-il pas entendre D.
o. AMA TO EIC OVCIAN ArEIN TON 6€0N KAI CVNEXEIN TA nANTA KAI nANTOIWC 3.
H. sed secundum quod in substantiam ducere est Deum et continere omnia, et omnimodis H.
E. sed in essentiam ducere Deum et continere omnia, et universaliter E.
S. sed eo quod ad substantiam agat Deus et contineat omnia, et totaliter S.
. R. sed in substantiam ducere Deum et continere omnia, et omnimodae R.
A. sed ex eo quod ad substantiam perducat Deus et cuneta contineat, et modt's omnibus omnium A.
F. sed quía Deus ad essentiam cuneta perducit et continet, omnibus modis F.
P. sed quod · Deus in lucem proferat et contineat omnia, omnibusque prospicit P.
p.. é.AAa -:o d~ OUO'L:XV liyew 'tÓV eeov x.xt o-uvÉ:x_ew -:a mív:.et.. Xet.~ 7tet.V'";OLW~ fL·
L. ~ed quod Deus in Zucem proferat et contineat omnia, omnibusque prospicit L.
C. sed secundum quod Deus omnia in rerum naturam producit continetque, atque omnibus modis C.
D. mais en produisant et conservant tout, en pourvoyant a tout D.
.... KAI TAIC Enl TA ONTA nANTA nPONOHTIKAIC nPOOAOIC KAI ENEPrEIAIC. 6.
H. et in exsistentia omnia provisalibus processibus et operationibus. H.
E. et in exsistentia omnia providis processionibus et operationibus. E.
S. et ad exsistentia omnia provisivis processibus et operationibus. S.
R. et his quae adentia omnia prow'sivis processibus et operationibus. R.
A. providentissimis suis ad ea quae sunt processibus atque operationibus. A.
F. absolutus, providentissimis per omnia proc~ssibus actionibusque cuneta ubique dispensans. F.
P. tum providentiae suae progressionibus tum actionibus. P.
1-'-· xet.t . -:aL'¡; E7t.. -;oc ov-:a 1tliV'tOC 1tflOVO'fi•Lxet.f:~ 7tpoÓ~OL~ x:xl. évepyeiet.L~. 1-'-·
L .. tum providentiae suae progressionibus tum actionibus. L.
c. idque omnibus providentiae w'is et operatz'onibus. c.
D. et que ses providences, ses bienfaits et ses .reuvres n'oublient aucun · @tre. D.
TRENTE-DEUXIEME SECTION : DIEU EST IMMOBILE ET DIEU VA. 477
•
AMA KAI KINHCIC 0EOV TOV AKINHTOV 0EOnPEnWC TW 1\0rW CVrXWPHTEON VMNHCAI EL·
H. Sed motus Dei immoti Deodecenter sermoni indulgendum est hymnizare. H.
E. Sed et motus Dei immutabilis divinitus ratione /audare conceáendum. E.
S. Sed et motus Dei immobilis ut decet Deum /audare sermone permittitur. S.
R. Sed et motiones Dei immobilis Deodecenter rationem concedendum laudare. R.
A. Sed et motus immobilis Dei digne et pie /audari conVJeniet. A.
F. Sed et immobilis Dei motus ut Deum decet permittendum est celebrare. F.
P. Quin etiarn motus Dei qui moveri non potest ut Deo dignum est licitum esse debet laudibus ornare. P.
~- 'A)..).fx. xat xwl}ae:L; 8e:ou 't'ou ixw·~'t'ou 9wn:pe:w<; 't'i¡l ),óy<¡l a:.~yxwp"l't'Éov úp:vljaa~. ~
L. Quin etiam motus Dei qui mO'Oeri non potest ut Deo dignum est licitum esse debet laudibus ornare. L.
C. Quin et immobilis Dei motus ratione quadam Deo convenienti possit praedicari. C.
D. 11 faut done reconnaitre qu'on peut chanter avec des accents dignes de Dieu les mouvements de D.
6.· KAI THN AnAPErK/\HTON nPOOAON TWN ENEPrEIWN KAI THN e::: AVTOV TWN' 0/\WN EL
H. .. et injlexibilem processum· operationum, et ex• ipso omnium H;
E. .. et· irrevocabilis- processio · operationum, . et ex ipso omnium: E.
S. 1
et·injlexibilem processum operationum,
• ::: ·. et ex ipso toiorum S.
R. et irrevocabilem processum. operation'um, :et ea quae. ex ipso• universorum R.
A. processumque actionum nusquam inclinantem, · · et quae ex eo prodit :omnium A.
F. processumque actionum nusquam dejlexum, omniumque · genet'ationem ex el? constanter F.
P. immutabi/is actionum progressio, ortusque rerum omnium qui ab ea P.
p... x~t TI)v &napiyx"A~:rov ·npóooov 't'wl! Éve:pye:~biv, . xal:. rl¡v Ée otÚ't'OU >rwv 8),~v p.'.
L. . i. im'mutabilis actionum progressio, ortt.lsqüe' rerum omnium qui ab, ea\ L.'
C. 1 et, indec/inabt1i progressu operationum, '· '~- • \ >)\' '/.·' ¡;' .:;>itúJque:. qui ·' eXI ipso:. es/.' rerum. C:
D. ,., etil~invariable émanation de . ses• activités,,,_,: .iHa:, inani~re: d'ont· toutes< choses vlennent D~
6. nEPIEXONTA KAI nEPIEXOMENA CVNEXEIN KAI THN €1C AVTON TWN An AVTOV 6~
H. circumtenet er circumtenta comprehendit, et ad ipsum ab ipso H.
E. continentia et continenda continet, et in id ipsum ab ipso E.
S. circumdantia. et circumdata continere, et conversionem ad ipsum S.
R. continentia, et eam quae t'n ipsum ab t"pso R.
A. atque extrema quae ambiunt atque ambiuntur, et eorum quae ab ipso processerunt A.·
F. quae continent et quae continentur t"pse complectt'tur, et quoniam quaecumque ab ipso F.
P. quae continent et. continentur complexus, atque eorum qui ab ipso P.
p.. 7tep~é:zovw. xcxt 7tEptezóp.svcx O'uviz<.w, ' ' , , ' - , ' o:u-rou
xcx~ .,.,.,v e~~ o:u-rov -rwv ot7t
' - P.·.
L. quae continent et continentur complexus, atque eorum qui ab ipso L.
C. atque extremorum quae continent atque continentur, et de illorum quae ab ·ipso C.
D. et les extrémités, tous les contenants et les contenus ; ou encore, le retour a Dh~u D.
6.• H·. THN THC diKAIOCVNHC. eeWNVMIAN enrtTOV ICOV MMBANOI PHTEON ICON 6~;
H. aut justitiae Deinominationem in aequali accipit, ·. dicendum aequalem H;
E. ipsam justt'tt'ae divinam nominationem in aequo accipial, . · dicendum aequum E.
S. Dei nominationem ejusdem autem justitt'ae in aequali sumat; dicendum est aequakm. S.
R~ aut eam quae justitiae divinam nominationem in aequali accipiat, dicendum. aequalem.. RJ
. tl. 'lJel•. justt'tiae/;divinam appellationem in aequo (lccipiat, . . . . . " . . ' : . \ dicéndum aequu11(•.4~
F~ vel justitt'ae:-divinam appellationem accipiat pro. aequaH,- ' • · . ·· dicendum est ·aeqitaletíf/P,~
P. aut justitiae< no,en. qito scripta divina utuntur pro•. aequali .accipiat, dicendum est aequu111. '!!~
p..'i¡·.-rr}¡v. rii~:o~xot~oaúvl¡<;:,&ewwp.Lotv É7tL -roü ~aou Aotp.61ivot;:.,,,,,:-::.\,, : pT1-rÉov ·tao~: 1-'~
. L; aut justitiae nomen. quo scn"pta divina utuntur pro aequali. accipiat, .... •· dicendum est aequunt. L.'
C. et quo nominatur, justus in nomine divino quo nominatur aequalis accipiat, dicendum est Deum C~·
D. et ·c La Justice » ont la valeur.\dU:·nom « Égal »., ... . .: ..,.'~ · . · U faut dire que. Diedl DJ
TRENTE-TROISIEME SECTION : EN QUEL SENS DIEU SERAIT-II. ÉGAL. 479
6. TON 9€0N OV MONON WC EIC AMEPH KAI AnAPErKAHTON AMA KAI WC f..
H. Deum non tantum in impartita indeclinabilem, sed et sicut H.
E. Deum non solum ut in non-partitum et irreprehensibilem, sed etiam ut E.
S. esse Deum non solum sicut simplicem et indeclinabilem, sed et sicut S.
R. Deum non solum ut impartibilem et indeclinabilem, . sed ut R.
A. esse Deum non modo ut individuum et nullam in partem vergentem, sed utA.
F. esse Deum non modo tamquam individuum et nusquam declinantem, sed quoniam F.
P. esse Deum non solum quod partibus non constet nec usquam defiectat, verum etiam P.
p.. -;i;w 8EÓV OU p.Óvov Wi; ci¡J.Ep7i XZ~ cimxpz¡xJ,L'":OV,
........ \. ,:··.
t:J.ANX .. X~~ w.; p..
L. esse Deum non solum quod partibus non constet nec usquam dejlectat, verum etiam L.
C. esse aequalem non solum ut expertem partium et qui a recto declinare non possit, sed ut c.·
D. est egal, non seulement paree qu'll est sans parties et sans mutations, mais aussi D.
6. Enl nANTA KAI .6IA nANTWN €<1> ICHC .6IA<POITWNTA KAI WC THC AVTOICOTHTOC o.
H. in omnia et per omnia in aequali pervenientem, et sicut ipsius aequalitatis H.
E. in omnia et per omnia ex aequitate pervenientem, et ut per se ipsam aequalitatis E.
S. ad omnia et per omnia aequaliter procedentem, et sicut ipsius per se aequalitatis S.
R. ad omnia et per omnia aequaliter procedentem, et ut per se aequalitatis R.
A. ad omnia et per omnia aeque pergentem, atque ut ipsius ac per se aequalitatis A.
F. ad omnia atque per omnia aeque pergit, ipsius per se aequalitatis F.
P. quod ad omnia et per omnia aeque perveniat, et quod ipsius aequalitatis P.
P.· ¿7ct 'ltcXVU xa.t. OL& r.:iv-rwv, er.' ta-·fjc; ÓLa.rroL-rwv-rz, xzt wc; 'rT1c; a.u-ro~a-ó-:·1)-ro.; p..
L. quod ad omnia et per omnia aeque perveniat, et quod ipsius aequalita#s L.
C. in omnia et per omnia aequaliter meantem, et ut per se aequalitatis C.
D. paree qu'll va également a tout, a travers tout, paree qu'll est t•egalité m@me D.
6.- XWPHCIN, KAI THN TWN METAAAMBANONTWN €<1> ICHC METOXH~ . .KATA THN EKACTWN 6.
H. capacitatem, et accipientium aequalis participationem secundum singulorum H.
E. capacitatem,. et accipientium ex aequitate participationem secundum singulorum E.
S. ambulationem, et suscipientium aequalem participationem secundum singulorum S.
R. incessionem, et eam quae suscipientium aequaliter participationem secundum singulorum R:
A.permeent,. et ut participantia pro cujusque captu aequa ratione 4·
P. comwigrent, et quae participant aequa c01:ulitio/U!. participent pro cujusque P;
P. progr.essionem, , et eorum quae participan/ aequalem communionem pro cap!u P.
t. , .
!-'· xwp1¡aw,. XZL, '
't'/1V
..
TWV "\ 1! ,
fJ-E'":a.Aa.p.oO!VOV"t"WV ' '
E'lt. ,
~crt)c;
'
: p.e-rox·r;v ·xa.-;a.\ 'r1¡V
'
IIX«<r'rWV fl-·
L. progressionem, · et eorum quae participan/ aequalem communionem pro captt.t. L.
e. i~cessum, et participationem aequaliter participantium ut quodque eorum. C.
D. entre eux, et, chez ceux qui re~oivent de Lui, une participation pareille dan~ ,.1!1 ;mesure D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE NEUVIEME).
6. EniTHAEIOTHTA KAI THN ICHN KAT A:=:IAN Enl nANTA NENEMHMENHN AOCIN
H. commoditatem, et aequalem secundum dignitatem in omnia distribualem dationem, H.
R. opportunitatem, et aequitatem secundum dignitatem in· omnia distributum donum, E.
S. opportunitatem, et aequalem secundum dignitatem ad omnia distributam donationem, S.
R. aptitudinem, et aequalem secundum dignitatem ad omnia divinitus intellectam dationem, R.
A. participen!, et aeque pro meritis ad omnia divina proftuant munera, A.
F. videlicet facultate, et aeque pro dignitate ad omnia distributio fiat, P.
P. cujusque, et parem largitionem quae cuique fit pro dignitate, P.
1-1-· E1t~'t'7jOSLÓ"tT¡'t'~, x~t 't"l¡v ra7j11 1((1.'t'. á~i~v S7tt 7tCÍV"t'~ VE11E!J-7l!J-ÉV7j\l oÓaLv, 1-1-·
L. cujusque, et parem largitionem quae cuique fit pro dignitate, L.
C. aptum est, et aequalem in omnia pro cujusque dignitate distributionem, C.
D. propre a chacun, une m@me faveur pour tous, comme le permet cbaque dignité ; D.
El. e:=:HPHMENWC KAI ENIAIWC EN EAVTW nP0€11\HIPENAI KATA THN vnEP fi.
H. praecipue et unialiter in ipso praehaberi, secundum super H.
E. excellenter et universaliter in se ipso anticipando, secundum super E.
S. segregate et unitive in se ipso, secundum virtutem S.
R. segregative et unitive in se ipso · praeassumere, secundum eam R~
A. eximio et singulari modo in se ipso ante comprehenderit, virtute illa · A·.
P. eminenter el' unice in· se ipso''fo'orsus ánticipavit, per virtutem P~
P. tatis, praecipue et conjuncte in se anticipatam habet, vi et potentia p;
P.· e.;~p7lp.Évw~ x~t evL~{w¡; f.v é~u't'ij> '7tposLA'l}ffÉvat, x~'t'& ..t¡v~ ó1rep P.·
L. tatis, praecipue et ·conjuncte in se anticipatam habet, vi et potentia L.
c. . exempte et unite in se ipso anticipavit, secundum virtutem C.
D. est par avance contenue en Dfeu d'une' mani~re supérieure· et simple, selon la facuHé' D11
TRENTE-TROISIEME SECTION : EN QUEL SENS DIEU SERAIT-IL ÉGAL.
'· .,
'
\•
'11 . : . · , ••
.,:>
'·· \ '.,·.
'1•'
' ..\
',.•.•:,•,,
' . '-,.'
\ /. ·, ~. \
., ~ ' .'
TRENTE-QUATRIEME SECTION : DIEU EST APPELÉ LE TOUT-PUISSANT.
6. KAI APPArEC EN AVTH TO nAN AnoT€1\0VCAN KAI e::: EAVTHC TA 01\A fi.
H. et sine crepatione exsistentem et in ipso omnia perficientem, et ex ipso omnia, H.
E. et firmum in se omne perficiens, et ex se ipso omnia, E.
S. et firmum in se ipsa omne perficiens, et ex se ipsa tota, S.
R. et indisruptum in se ipsa universum perficientem, et ex se ipsa universa, R.
A. et hoc omne indisruptum atque indissolutum in se ipsa perficiens, et ex se, A.
F. universumque infractum in se ipsa perficiens, haec rursus ex se ipsa universa, F.
P. et universum in se indissolubile absolvit, et ex se omnia, P.
P-. x(J.t &.pp(J.yec, év €(J. u'~ 'to 7tiiv &7to'ts).oua(J.v, x(J.t ée
huriíc; -;a {)).(J., p..
L. et universum in se indissolubile absolvit, et ex se omnia, L.
C. et universum insolubile in se ipsa praestans, et ex se, C.
D. qui rend le monde indissoluble, paree qu'll tire de Soi tous les D.
6. KA0AnEP EK PIZHC nANTOKPATOPIKHC nPoAroVCAN KAI EIC AVTHN TA nANTA KA0AnEP EIC 6.
H. quemadmodum de radice omnipotentiali producentem, et in ipsum omnia, quemadmodum H.
E. sicut ex radice omnia tenenti ducens, et in se ipsam omnia, velut in consultum E.
S. quemadmodum ex radice omnitenente producens, et ad se ipsam omnia, quemadmodum S.
R. quemadmodum ex radice omnipotenti producentem, et in ipsam omnia, quemadmodum R.
A. veluti ex omnipotente radice, cuneta producens, atque ad -se, ut A.
F. tamquam ex radice omnitenente, producit, et in se ipsam, velut F.
P. quasi ex stirpe quae omnia teneat, in lucem projert, et ad se, ut ad P.
P-· X(J.6ci7tsp Éx pí.~·r,c; 7t(J.V'':OXp(J.'tOpLxi¡c,, 7tpociyourr(J.v, x(J.t ele; É(J.u't1w -ra 7tcXV't(J. x(J.6ci7tsp sCc; p..
L. quasi ex stirpe quae omnia teneat, in lucem profert, et ad se, ut ad L.
C. veluti ex omnitenente radice, cuneta producens, atque ad se, tamquam C.
D. @tres, comme d'une racine riche de toutes choses, paree qu'II ramene a Soi les @tres, D.
6, AC<IIMIZOMENHN KAI OVK EWCAN AVTA €Kn€CONTA €AVTHC WC €K nANT€J\OVC €CTIAC KINOVMENA 6.
H. munientem, et non sinentem ipsa decidentia ipso, sicut ex omni progressione H.
E. muniens, et non sinens ea cadentia se ipsa, ut ex perfectissima refectione E.
S. firmans, et non dimittens ipsa decidentia a se ipsa, sicut ex essentia perfecta S.
R. firmatam, et non permittentem ipsa decidentia a se ipsa, ut ex perfecta R.
A. communiens, neque sinens ea ab se cadere, ne tamquam exactissimo domicilio A.
F. communit, neque sinit illa haec se ipsa cadere, ne forte tamquam perfectissimo firmamento F.
P. munit, · nec sinit ea ab se, tamquam perfecta domo delapsa, agitatione P.
~· d~r_p~).~~o~Év·r1 v, XC7.t oúx éwa-~v ~ú,& O~<:xnecrÓnC7. é~u-=·r.~' w; Éx 0.:(1.'1•eAou.; é.~l~~ x~vou~eva. ~·
L. munit, nec sinit ea ah se, tamquam perfectissimo fundamento delapsa, agitatione L.
C. communiens, neque sinens ea sibi excidere, ne tamquam perfecta domo C.
D. qu'IJ tient, n'en laisse aueun L'abandonner pour s'en aller périr loin de la demeure D.
6. KAI TAC f/\VKEIAC WAEINAC TOV 0€10V KAI nANTOKPATOPIKOV AV/\OV TOV 6.
H. et dulces parturitiones diflinae et omnipotentalis et immaterialis H.
E. et dulces partus diflini et omnipotentis et immaterialis E.
S. et dulces partus diflini et omnipotentis et indissolubilis S.
R. et dulces parturitiones diflini et omnipotentis et stabilis R.
A. dulcesque partus diflini et omnipotentis ac tranquillissimi A.
F. stimulosque dulces diflini et omnitenentis insolubilisque erga F.
P. eisque dulces partus diflini ac praepotentis rerum omnium et indissolubilis P.
P.· xat ...&:; yAuxd:x:; woL'va:; -:oü Oe[ou x:xt 1tiXY':oxpa"topLxou xtit &AÚ"tou ¡;..
L. eisque dulces partus diflini ac praepotentis rerum omnium et indissolubilis L.
c. et dulces parturitiones amoris diflini et omnitenentis et insolubilis C.
D. et tes fruits déleetables que produit le divin amour de sa propre Bonté, amour a qui rien D.
6. THC ArA00THTOC AVTHC EPWTOC HMEPWN A€ nMAIOC O 0€0C VMNEITAI AlA TO nANTWN 6.
H. benignitatis ejus cupiditatis. Dierum autem fJetus Deus hymnizatur, pro eo quod est H.
E. bonitatis ipsius amoris. Dierum autem antiquus laudatur Deus, proprer hoc E.
S. amoris ipsius bonitatis. Dierum autem antiquus laudatur Deus, propter hoc S.
R. bonitatis. Dierum autem antiquus Deus laudatur, propter omnium R.
A. suae bonitatis amoris insinuans. Antiquus fJero dierum Deus praedicatur, quod A.
F. bonitatem suam amoris incutiens. Antiquus fJero dierum Deus praedicatur, quoniam F.
P. bonitatis suae amoris offundat. Antiquus autem dierum Deus dicitur, quod omnium P.
[J., "t·fi:; áp9Ón¡"t0~ au-:-7¡:; epw"to:;. 'Hp.epwv 0e 1ttXÁ:xLo:; Ó 8eo:; Úp.vEL"tl% ~L& "rO 1t!lY":WV p..
1. ,
L. bonitatis suae amoris immittat. Antiquus autem dierum Deus dicitur, quod omnium L.
C. ipsius bonitatis. Laudatur autem Deus ab antiquitate dierum, quia C.
D. ne résiste et que personne n'éteint. Dieu est loué eomme 1'Ancien des jours, paree qu'JI est D.
6. AVTON EINAI KAI AIWNA KAI XPONON KAI nPO HMEPWN KAI nPO AIWNOC KAI XPONOV 6.
H. eum dicere esse et saeculum et tempus, et ante dies et ante saeculum et tempus. H.
E. quod omnium ipse sit et aeternum et rempus, et ante dies et ante aeternum et rempus. E.
S. quod omnium ipse est et aefJum et tempus, et ante dies et ante aevum et tempora. S.
R. ipsum esse et saeculum et tempus, et anre dies et ante saeculum et tempus. R.
A. sit ipse omnium et saeculum et tempus, et ante dies et ante saeculum ac tempus. A.
F. ipse sit aefJum omnium atque tempus, et ante dies et aefJum atque tempus. F.
P. sit et aeternitás
y \
et
, -
tempus,
• ,
quodque dies, aeternitatem atque tempus antecesserit. P.
XIXL 1tpo ·hp.apwv XIX~ 1tpo ?.iwvo:; Y.iXL xpóvou.
J 1
6. KAITOI KAI XPONON KAI HMEPAN KAI KAIPON KAI AIWNA eeOnPEnWC AVTON 6.
H. Atqui et tempus et diem et anni tempus et saeculum Deodecenter eumH.
E. Et quidem tempus et diem et spatium temporis et aeternum divinitus eum esse E.
S. Et quidem et tempus et diem et quartam partem anni et aevum ut decet Deum ipsum S.
R. Et quidem et tempus et diem ·et tempus mensuratum et saeculum Deodecenter ipsum R.
A. Quamvis et tempus et diem et momentum et saeculum eum convenientissime appellare A.
F. Tametsi tempus quoque et diem opportunitatemque et aevum, qua ratione Deum decet, eum F.
P. Atque etiam temporis, diei, opportunitatis er aeternitatis nomine ex Dei dignitate P.
P.· K~hoL x:Ú XP¿'YO'Y XIX~ ·hp.ip~11 X!XL XiXLpov X!XL ~cwviX 6eo7tpenw~ IXth·ov p..
L. Atque etiam temporis, diei, opportunitatis et aeternitatis nomine ex Dei dignitate L.
c. Et quidem tempus et dies et tempestivitas appellandus est ipse, C.
D. 11 faut L'appeler le temps, le jour, la période ou le siecle, autant qu'un Dieu D.
6. KAI XPONOV KAI HMEPWN AITION AJO KAI EN TAIC IEPAIC TWN MVCTIKWN 6.
H. et temporis dierum causam. Ideo et in sacris mysticarum H.
E. et temporis et dierum causalem. Proinde et in sacris mysticarum E.
S. et temporzs et dierum causam. Propter quod et in sanctis mysticarum S.
R. et temporis et dierum causam. Propter quod et in sacris mysticarum R.
A. et temporis ac dierum auctor. · 'Quocirca et in sacris mysticarum A.
F. et temporis ac dierum causa. Qúamobrem et in sacris mysticartlm F:
P. temporis dierumque auctor sit. !taque in sacris mysticarum P.
P.· xcú zpóvou XIXL -Y¡p.s:pwv IXL'rLOV. ~LO XIXL év -r!Xi:~ lep!Xi:'~ -rwv p:ua-.ixwv p.':
L. temporis dierumque auctor sit. !taque in sacris mysticartim L.
C. et temporis et dierum. Quamobrem etiam in sacris mysticarum C.
D. cause du siecle, du temps, des jours. D'ou vient que dans les saintes visions qui laissent D~
TRENTE-CINQUIEME SECTION : DIET,J EST NOMMÉ L' ANClEN DES JOURS.
6; OPACEWN eeoq,ANIAIC KAI nOJ\IOC KAI NEOC nMTTETAI TOV MEN nPECBVTEPOV 6.
H. visionum Deiapparitionibus et canus et novus perplasmatur. Seniore quidem et antiquum H.
E. visionum Theophaniis et ve tus et novus formatur. Seniore quidem antiquum E.
S. Deivisionum apparitionibus et canus et novus componitur. Seniore quidem significante. anti.,. S.
R. visionum divinis apparitionibus et antiquus et novus formatur. Seniore quidem antiquum R.
A. visionum apparitionibus et antiquus et novus effingitur. Seniore quidem antiquitatem A.
F. visionum apparitionibus antiquus novusque effingitur. Ubi antiquior quidem priorem illum F.
P. visionum apparitionibus antiquus novusque fingitur. Quorum prior quidem veter:em P.
¡J.. ópiaewv Oeocpa.'IEioc~¡; XIX~ 7tO),{'.l¡; X:XL vÉo¡; 7tAi't''t'E't'IX~. Tou ¡J.Ev 7tpo-.Épou fl-·
L. visionum apparitionibus antiquus novusque fingitur. Quorum prior quidem veterem L.
C. visionum apparitionibus et antiquus et novus fingitur. Quorum prior quidem veterem C.
D. mystérieusement voir Dieu Dieu parait vieux et jeune. Le premier cas rappelle qu'II est D.
6. TON APXAION KAI ONTA An APXHC TOV NEWTEPOV A€ TON ArHPW CHMAINONTOC · 6.
H. et exsistentem ab initio, juvene autem insenescentem significante, H.
E. et exsistentem a principio, juniore vero non-senescentem significante, E.
S. quum et a principio exsistentem, juniore autem sine senectute, S.
R. et. exsistentem a principio, juniore autem non-senescentem significanre, R.
A. ejus qui ab initio est, juniore autem insenescibilitatem signante ipsius, A.
F. et a principio exsistentem significat, junior autem insenibilem praefert, F.
P. et eum qui est ab initio, junior autem eum qui in senectutem compelli non.potest significat, P.
¡J.. -;ov á.pz1X~O'v XIXL OV't'iX d.7t' dpz7í~. 't'OU vew-.Épou Óe 'r¿V á.y7\pw G""ll[J.IXLVO't'O~, fl-·
L. et eum qui est ab initio, junior autem eum qui in senectutem compelli non potest significat, L.
C. et eum qui est ab initio, junior autem insenescibilem significat, C.
D. 1'Anclen, qu'II est des l'origine; le second, qu'll ne vieillit pas; D.
o. nAMq,OIN·. TO E>: APXHC ·AlA' nANTWN • AXPI;. TEJ\OVC AVTON nPOEIENAI . AIAACKONTAI ·. 6.
H. . .. · utroque quod ab initio omnia usque ad finem per eum esse discuntur, ·· ·:•.• , H.
E. · clarissime a principio per omnia usque ad finem eum provenire docente,' . .. , E.
S. aut ambobus docentibus ipsum a principio usque ad finem per omnia procedere, · · S.
R. .aut ambobus ex principio per omnia usque ad finem ipsum procedere docentibus, R.
A. utrisque vero eum ab initio, ad finem usque per cuneta procedere monstrantibus, A.
F. forte vero ambo nos docent Deum ab initio usqu.e ad finem per¡ cuneta procedere, F.
P. aut utrumque eum ab initio ad· finem per omnia progredi docet, . . P.
?· '{¡. IÍ.[J.CfO~V -:o é~ dpxii<; o~!Y.. 7t0CV't'WV 5.zp~ -;ÉA'.lU<; IXU'rOV 7tf'.lLÉViX~ OL~a.axÓv't'WV, ~-
L. • · aut utrumque eum ab initio ad finem per. omnia progredi docet, , · L.
C. . . , . aut utrumqt4e eum ab initio ad finem per omnia progredi declarat, .C.
D. ·wu•, .. • les deux¡ ensemble nous disent qu~,II atteint tout du début a J~ fin; D.
o. EK T(a) 1\0rJ(a)N EIAENAI KAI rAP OV TA nANTH KAI AnOI\VT(a)C ArENHTA KAJ ONT(a)C AIAIA o.
H. de sermonibus scire. Etenim non in omni et absolute non-jacta et vere sempiterna H.
E. ex eloquiis scire. Etenim non quae sunt omnino et absolute ingenita et vere aeterna E.
S. ex eloquiis 'lJ'idere. Etenim non omnino et absolute ingenita et vere aeterna S.
R. ex eloquiis scire. Etenim non omnino et absolute non-jacta et vere aeterna R.
A. ex sacris litteris di'scere. Non enim omnino et absolute ingenita sunt ac vere aeterna A.
F. ex sacris litteris discere. Non solum enim aeterna dicuntur illa quae omnino absoluteque incognita F.
P. esse existimo. Etenim non ea quae plane et absolute ingenita sunt et revera sempiterna P.
¡;.. Éx 't'WV Aoylwv e~osvor:L. K-x~ y&p ou -r& nliv't'7) xor:i. cí.no),Ú't'w<; cí.yÉ·n¡u xor:i. ov't'w¡; &.tóLor: p..
L. esse existimo. Etenim non ea quae plane et absolute ingenita sunt et revera sempiterna L.
C. sacris addiscamus. Neque enim omnino et absolute sunt ingenita vereque sempiterna C.
D. et a l'éternité. Ce qui n'est pas absolument saos commencement ni réellement D.
6. TH TOV AIWNOC enWNVMIA XAPAKTHPIZEI KAI THN 0/\HN AE AVSIC ECS OTE o.
H. saeculi cognominatione conscribit. Et totam iterum aliquando H.
E. aeterni· cognominatione characterizat. Et totum iterum est quando E.
S. aevi nominatione figurat. Et totam rursus S.
R. saeculi cognominatione characterizat. Sed et totam rursus est quando ejus quod R.
A. saeculi appellatione signantur. Et tota rursus interdum A.
F. aeternitatis appellatione signantur. Nonnumquam vero totum F.
P. {id est : aeternitatis) nomine designant et notant. Interdum rursus totam P.
¡J.. -.~ -;oi) cx.!wvo¡; l-rtwvup.~~ x.cx.p(Xx-;·r¡pi~eL. Kcx.~ -.-l¡v ó'Ar¡v oe ctu6Lt; ia6' 8-re p..
L. (id est : aeternz"tatis) nomine deszgnant et notant. Interdum rursus totam L.
C. aeternitatis appellatione significan!. ut cum universam e o
6. KAI IAIOTHC AIWNOC ECTI TO APXAION KAI ANAMOIWTON KAI TO KAS 0/\0N TO EINAI METPEIN 6.
.fl. próprietas saeculi est quod antiquum et immutabile et quod in totum est numerare. H.
E; j>roprietas aeterni est antiquum et immutabile et· universale esse metiendo. E ..
S. et proprietas aevi est antiquum et invariabile et totum secundum totum metiri. S.
R. et proprietas saeculi est antiquum et inalterabile et secundum wtum esse mensurare. R.
A. proprietas est antiquum et immutabile et totum impartibiliter secundumque totum esse metiens. A.
F. proprietas aevi est antiquum et immutabile atque secundum totum ipsum quod dicitur esse metiri. F.
P. propn"etas est tempons antiquum esse ac immutabile et statum rerum totum metiri. P.
,tJ.. J:C.~Xt loLÓ't"r1<; cx.{wvó<; ~an -.o rlpx.cx.~ov xcx.t dvcx./,'Aof.w-.ov· x(Xt 'tO xcx.6ó'Aou 'tO eLviXL p.e'tpei:'v. p..
L. proprietas est temporis antiquum esse ac immutabile et statum rerum totum metiri.. L.
. ,
~ . C.· antiquum. esse et immutabz"le, totumque rerum statum mensurare proprium est aeternitatis. . C ..
D. l'é.ernel: a· en, propre d'etre anclen, invariable, de·mesurer entierement l'étre. ·D.
6. KAI AMOT€ AMc.JC EXONTA AJO KAI HMAC €N9AA€ KATA XPONON OPIZOM€NOVC 6.
H. et aliud aliter habentem. 1deo et nos hic secundum tempus definitos, H.
E. et aliud aliter habens. Proinde et nos hic secundum tempus terminatos, E.
S. et aliquando aliter se habet. Propter quod et nos hic secundum tempus terminatos, S.
R. et alias aliter habens. Propter quod et nos hic secundum tempus terminatos, R.
A. et alias aliter se habet. Idcirco nos quoque quibus est id definitum tempus, A.
F. aliasque se aliter habens. Quamobrem nos quoque in hac vita tempore definitos, F.
P. et aHas aliter se habet. /taque nos quos hic tempus definit ac circumscribit, P.
:J.. xzt aA'Aon cD-Aw~ ezovr:a.. a~o xoct 7¡p.a¡; év9tfoe xzr:<X zpóvov óp~~op.évou¡;, ¡1..
L. et alias aliter se habet. /taque nos quos hic tempus definit ac circumscribit, L.
C. quodque alias aliter se habet. Atque ita nos quos hic tempus definit et circumscribit, C.
D. d'une maniere a l'autre. Aussi, alors mi!me que sur terre nous sommes limités par le temps, D.
6. Alc.JNOC M€9~1N H 9€0AOriA CI»HCIN HNIKA TOV A4»9APTOV KAI A€1 c.JCAVTc.JC 6.
H. saeculi participationem theologia dicit, cum incorruptibilis et semper itidem H.
E. aeterni participationem theologia dicit, cum incorruptibile et semper sicsic E.
S. aevo participaturos theologia dicit, quando incorruptibile et semper eodem modo S.
R. saeculi participationem theologia dicit, cum incorruptibile et semper similiter R.
A. saeculi fore participes theologia pollicetur, quando incorruptibile et eodem modo A.
F. aevi quoque fore participes theologia promittit, quando incorruptibz1e eodemque modo F.
P. aeternitatem consecuturos esse scripta divina tradunt, cum ad aeternitatem quae non interit P.
p.. odwvo¡; p.e9é~m 7¡ 9eoAoyC:x q¡1lai v, ·hvixot -rou &q¡9rfp-rou xcú &ú waocúr:w¡; p..
L. aeternitatem consecuturos esse scripta divina tradunt, cum ad aeternitatem quae non interit L.
C. aeternz'tatem consecuturos esse scriptura tradit, cum ad aeternitatem quae non interit C.
D. I'Écriture nous affirme que nous aurons l'éternité, paree que nous obtiendrons l'état de l'@tre D.
6. KAI EN XPONOIC Alc.JN AO!AZ€TAI KAI Alc.JNIOC XPONOC €1 KAI MAMON 6.•
H. in temporibus saeculum glorificatur, et saeculare tempus, si et magis Ji.
E. in temporibus aeternum glorificatur, et aeternum tempus, et si magis E.
S. et temporale aevum glorificatur, et aeternum tempus, quamvis S.
R. et temporale saeculum glorificatur, et saeculare tempus, et si magis R.
A. saeculum scriptura concelebrat, et saeculare tempus, quamquamA. ·
F. aevum scriptura. praedicat, et aeternum:~ tempui;·~·<·-~)\.- ·,,. · etsi scimus F.
P. saeculum) in teinpore esse dicunt, et tempus aionion (id est : aetenium), quamquam scimus ab P.
p.- xoct f.¡J.povoc; a.Cwv oo~ci~e-roct¡ XOH' OC.hlYtO¡;
~' '
XflOYO~, ' . ' ·. . _. ... - · E~, Xoct' ¡A.OCI\.1\.0V
-'\ '\ p..
L. saeculum) in tempore esse dicunt, et tempus aionion (id est · : aeternum), quamqnam scimus ab L.
C. aevum temporale celebratur, et aeternum tempus, ' , tametsi C.
D. l'éternité est temporelle et le temps éternel, nous savons. bien D.
492 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DIXIEME).
6. T(a) . X PO N(a) KAI •AErOMENA. KAI· AHI\OVMENA · XPH. TOirAPOVN OVX Anl\(a)C CVNAIAIA 9€(.,) 6.
H. et tempore et dicta et manifestata. Oportet ergo non simpliciter coaeternalia Deo H.
E. sunt tempore dz'cta et. declarata sunt. Oportet itaque non simpliciter. coaeterna Deo E.
S. tempore et.· dicta; et. monstrata. . ,.,, Oportet autem non simpliciter coaeterna Deo S.
R. tempore et dicta et manifesta. Oportet·.igitur non simpliciter .coaeterna Deo R.
A. temporis ·appellatione et dici et íntelligi. ·. Non' itaque simpliciter Deo qui ante saecula A.
F. versantur· tempore designari atque declarari. • Quamobrem non simpliciter coaeterna Deo F.
P. temporis nomine declarari. Non igitur omnino ejusdem aeternitatis esse cujus P.
p.. -r«j. x.póvcp · xrxt ),e:yóp.e:v<l. xrxt OljAoÚp.evrx. Xp1¡ -roL¡rxpoüv oux &1tAW~ auvrxiOLCl 8e:ijl p..
L. temport's nomine declarari. Non z'gitur omnino ejusdem aeternitatis ~sse cujus L.
C. potius per tempus efferri et declarari. Oportet igitur non simpliciter arbitrari .C.
D. devenus plut6t le nom de temporels. 11 faut done bien savoir qu'elle ne dit pas D.
¡:1. lTOIC CEnT(a)TATOIC AE 1\0riOIC AnAPATPEnTOIC enoMENOVC AIWNIA MEN, KAI :ENXPONA' KATA 6.
H. sacratt'ssimo autem sermone immutabilibus sequentes, aeterna quidem et temporalia H.
E. pretiosissima autem eloquia inconversibilia sequentes, aeterna quidem et temporalia E.
S. sequentes autem venerandissima eloquia inconversibiliter, aeterna quidam et sine tempore S.
R . .··.: venerabilissimis autem.eloquiis. invertibiliter consequentes, ~-saecularia quidem et·.te.mporalia R.
A. W•í-'\' .. ·. sed sacratissimis eloquit'sdenaciter inhaerendo, saecularia, quidem ac:temporalia. A.
P. · · .., . sed a sacratissimis eloqui.is·nusquam, dt'scedentes, . · · ;· ,., \•:\aeterna· et•'temporalia p, ·
P. sed sanctissima di'Dina. scripta constanter.· secuti;é.r• ,\\>\; aeterna. quidem et quae sunt P.
p.. ,· 't'O~~ O'E1t't'O't'á't'ot~ oi AOjLOLc; cX1trxp:x-rpÉ1tc.>~ O'UVE1top.évou~. . . ~'wwic 'p.ev XClL i.yx.po.v<l._ XCl'ta IJ.~ ·.' ..
L. sed sanctissima divina scriptura constanter.'· secuti,,. · . :·.·· : aeterna quidem et quae sunt L .. '
C. sed potius sequentes incorrupte scripturas•. maxime, venerandas, oportet1.aeterna quidem:et qu~ C; ;· ·
D. . n. faut suivre san¡¡: broncher la. tres Sainte Éeriture, .:.. , prendre;.« étemels » D.
TRENTE-SIXIEME SECTION : DU TEMPS ET DE L'ÉTERNITÉ DANS L'ÉCRITURE, 493
6. úlC nPO XPONOV KAI VnEP XPONON KAI AMOIOVNTA KAIPOVC KAI XPONOVC 6.
H.sicut ante tempus et super tempus, et mutantem anni tempora et omnia tempora, H.
E. et ut ante tempus et plusquam tempus, et moventem spatia temporum et tempora, E.
S. sicut ante tempus et super tempus, et ·variantem quatuor partes anni et tempora, S.
R. ut ante tempus et super tempus, et variantem tempora mensurata et tempora, R.
A. ut qui ante tempus et supra tempus sit, et momenta immutet et tempora, A.
F. tamquam ante tempus et super tempus, permutantemque opportunitates tempestatesve et tempora, F.
P. quod tempus antecedat et tempus superet, mutetque et opportunitates et tempora, P.
fL· w~ 7tpo zpóvou x:xi. Únep xpóvov, x:xt dAAo~OUV't"O: xo:~pou~ x:xt xpóvou~, fL·
L. quod tempus antecedat et tempus superet, mutetque et opportunitaies et tempora, L.
C. tamquam ante tempus et supra tempus, et ut variantem tempestivitates et tempora, c.
D. paree qu'll précede, dépasse le temps, paree qu'll fait sueeéder les. saisons et les temps, D.
6. KAI AV01C nPO AlúlNúlN VnAPXONTA KA0 OCON KAI nPO AlúlNOC ECTI 6.
H. et iterum ante saecula exsistentem, quandoquidem et ante saeculum est H.
E. et iterum ante aeterna subsistentem, quantum et ante aeternum est E.
S. et rursus ante saecula exsistentem, in quantum ante aevum est S.
R. et rursus ante saecula exsi"stentem, secundum quantum et ante saeculum est R.
A. et ante item saecula subsistat, quía et ante saeculum A.
F. rursusque ante aeternitates exsistentem, quoniam et ante aevum est F.
P.ac rursus quod aeternitates ac saecula antecedat, quatenus et ante saeculum est P.
fL· x:xt :xua~~ 7tp0 :X~\IWV Ú7tcipzo\l't":X, x:xG' a~ov x:xt 7tpo :xiwvó~ é~-.~ p..
L. ac rursus quod aeternitates ac saecula antecedat, quatenus et ante saeculum est L.
c. et rursus ut ante saecula exsistentem, quatenus est ante saeculum C.
D. paree qu'II domine m@me les éternités du fait qu'II préeede D.
6. KAI VnEP AlúlNA KAI H BACII\EIA AVTOV BACII\EIA nANTúlN TúlN AlúlNúlN 6.
H.et super saeculum, et regnum ejus regnum omnium saeculorum. H.
E. et plusquam azternum, et regnum ejus regnum omnium saeculorum. E.
S. et super aevum, et regnum ipsius regnum omnium saeculorum, amen. S.
R. et super saeculum, et regnum ipsius regnum omnium saeculorum, amen. R.
A. et supra saeculum est, ejusque regnum, regnum omnium saeculorum, amen. A.
F. et super aevum, regnumque ejus est regnum omnium saeculorum. F.
P. et saeculum superat, et regnum ejus regnum omnium saeculorum, amen. P.
-~ ~:x~~AeL:x :xthou ~:x~~lei:x 7tcinwv -rwv :xl6>vwv, . dp.-l¡v. P.·
1
P.· x:xt Ú7tep odwv:x, x:x~
'¡
~ \
'':.:
'
)
6. AVTH' rAP'·ECTIN· H nANTt\IN ENt\ITIKH KAI THC AnANTt\IN 1 OMONOIAC TE -KAI CVMct>VIAC rENHTIKH Ei.
H. Ipsa est enim omnium coadunatrix, et omnium concordiae et condisciplinationis factrix H.
E. Ipsa est enim omnium adunatrix, et omnium consensus et connaturalitatis genitrix E.
S. Ipsa enim est omnium unitiva~ et universorum et consensus et connaturalitatis generativa S.
R. Ipsa enim est omnium unitiva~ et omnium et consensus et connaturalitatis generativa R.
A. Haec, est. mim .quae· cuneta connectit, . ·•· concordiamque omnium atque. consensum gignit A.
p. ,¡: Haec'énim: estrqude 'Omnia,unit,'", · cunt;torumqUe concordiam ·conspira#dnemque gigni~ ..:f.•
P. ¡Ea enim est· quae · omnia conjungit, · 'atqu~. ínter omnia 'concordiam cormexioniinqUt ~i''gignit f.
¡L ,Aú'tT\' ycip éO.nv 7¡ 1t·ci~-rt.>;; é:vw-r~xf¡, r·
X(XL. 't"i\<; á:1tclV'tWV Óp.ovo(oc~ .'tE. x~i;; aup.rputa~, jEVVTj':t~-1¡ .
L . . ' Ea enim est quae omnia conjungit, atque ínter omnia coTicordiam conñexione1nque et·gignit 11J.
c. ilaec enim est· quae: cu'ncta conjungit, . Et. universorum concordiam .ac connexionem' gigtiit c.
D. Car c'est Elle.· quf\ réunit" tout, qui' établit et falt régner.l l'aeéord · ou~: Je· éoneoürs D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
o. KAI AnEPrACTIKH AIO KAI nANTA AVTHC ec¡,IETAI , TO MEPICTON AVTúlN nAH90C o.
H. et perfectrix. Ideo et omnia ejus appetunt, partitam eorum multitudinem H.
E. et operatrix. Proinde et omnia ipsam appetunt, partibilem eorum multitudinem E.
S. et operativa. Propter quod et omnia ipsam desiderant, divisibilem ipsorum multitudinem S.
R. et operativa. Propter quod et omnia ipsam appetunt, partitam ipsorum multitudinem R.
A. et efficit. Cujus rei gratia ipsam quoque desiderant omnia, ut quae divisibilem ipsorum A.
F. et efficz"t. Quamobrem hanc appetunt omnia, quippe cum haec partibilem F.
P. et absolvit. !taque eam omnia expetunt, quod dividuam ipsorum P.
¡;.. Y.(Lt d.7tepy(La--:LÚ,. áLO Y.(LL 7tCXv':ot otúri¡c; S(L;~E':otL, -:o ¡J.epL·nov aú-rwv 7t);1i6oc; p..
L. et absolvic. !taque eam omnia exp~tunt, quod dividuam ipsorum L.
C. efficitque. Quare etiam ipsam expetunt universa, ut eorum divisam multitudinem C.
D. universel. Voila pourquoi tous veulent la Paix,, qui fait d'une multitude de parts D.
o. EniCTPec¡,oVCHC EIC THN OAHN ENOTHTA KAI TO EMc¡,VAION TOV nANTOC nOAEMON o.·
H. convertentis in totam coadunationem, et intestinum omnis praelium H.
E. convertentem in totam unitatem, et civile universitatis bellum E.
S. convertentem ad totam unitatem, et naturale omnis rei bellum S.
R. convertentem in totam unitatem, et connatum universi bellum R.
A. multitudinem ad totam convertit unitatem, intestinumque mundanae. machinae bellum · A.
F. horum multitudinem ad totam convertat .unitatem, , et intestinum universi bellum F.
P. multitudinem ad totam conjunctionem traducat, intestinumque bellum hujus universitatis P.
p.. E7tLO""t"pecpoÚ0'7jc; eic; Ú¡v ÓAT¡v ÉvÓ-r-r¡•cx, xat -rov €p.cpÚALov •ou 7totv-:oc; 1tÓAep.ov P.·
L. multitudinem ad totam conjunctionem traducat, intestinumque bellum hujus universitatis L.
C. ad integram quamdam redigat unitatem, atque intestinum bellum universi c.
D. un tout complet, .. et de la lutte intime de l'univers D.
6. , • ; ·.. ENOVC:::HC EIC. OII/IOEIAH CVNOit<EIAN .·, · '.i i' TH METOXH•, THC 9€1AC•. EIPHNHC ; •. .. nPecev~ 6.
H.\coatiunan#s ad. univisam cohabitationem .. :;,·,\ ,•.::Particip,atio,e divinae pacis, · ·, seniores H.
E~ .adunantem, in aequiformem cohabitationem. ., .. , Participatione divinae pacis, · primores E.
S. ; unientem. ad conformen cohabitationem.· , · · Participatione divinae pacis,: ,.,.., ·. digniores S.
R . . unientem in uniformem cohabitationem. · ,, ..· Participatione. divinae pacis, . , venerabiliores R.
A. · quo foedere mirabili congruat, efficit. · Divinae participatione. pacis,. anciquiores A.
F. foedere concordi devinciat. Praeterea divinae pacis participatione, .. : conciliantium F.
P. ad ejus~m generis domicilium conjungit. Divinae pacis, communione ac societate, ,• primae P.
p. .. ~ ,· , ·, ÉvQÚa-·t¡c;. ele; óp.oeLo1i. a-uvoLxLotv. . . .· .·. T~ p.e-roxñ·, .•líe; 6e(ac; eipi¡v-r¡c;,. ~L youv 7tpe.,.6ú- P.·
L., 'ad·. ejusdem generis domicilium· conjung#~· l)i~nae paeiS:<:t;Ómrnunione ac societate, , .. primae L.~
C. ad·cf»Zcard~'f!'!. .,ind~cat cd1!11f1orationem>..;. Q,Pn et.divinae.. pacis.participatione,. ..i ·. , primae C.
1
,
D. l'unhm: d~u~, peuph:.oitHous, s~entendent. ·),. C~est. &, Ietm part,,cle, Paix divine ... ,,·¡ quedes. pr~ D•.
6. TEPAI TúlN · CVNAfúlfúlN · AVNAMEúlN AVTAJ·, TE nPOC EAVTAC KAI nPOC · AAAHMC. ENOVNTAI 6.
H. congregatarum virtutum ipsae ad se ipsas et ad invicem coadunantur, H.
E. congregatarum virtutum ipsae et ad se ipsas et ad se invicem uniuntur, E.
S. congregativarum virtutum et ipsae ad se ipsas et ad alias invicem uniuntur, S.
,,·.·.
R. congregativarum virt:utum ·.. ·. . " et ipsae ad se ipsas et ad invicem uniuntur,.. · · ·
A. unientium . virtutum ·.· 1'.>.:.1>·, .... '··'w.et.ipsae ad se ipsas e,t,ad invicem;conjunguntur,
F. paÚstatum antiquiores . ·, , · , ·>. tum ipsae Singulae ad. se ipsas· et invicem conveniunt~
P. virtutes conciliatricés .. et secum ipsae: et·..inter se conjunguntur,. ·.·.,,. ... ,
p.. -;EpotL 'rWV at..ivotyw¡wv Ouváp.EWV . · ottha( -re 7tpoc; éiu:t:afó• xcxt 7tpoc;, a:J.A·~Aac; évouv>tcxL,. ,· l
L. 'llirtutes conciliatrices, .. . ., , ,.. . et secum ipsae· et ínter se conjung~ntur,. ··.
O. virtutes conciliatrices., .;, , .. .. . . et' secum ipsae et ínter. se conjunguntur;·<. i\ ( •. ': ;
D. mieres des forces. d'union 1.' ,, , . . doivent d'etre unies chez,.elles,. entre elles, ', . .:
'
:
o. nPOC EAvrA KAI nPOC AMHM · KAI nPOC THN MIAN KAI nANTEAH THC nANTú>N EIPHNHC APXHN o.
H. etiam ad se ipsas et ad invicem, et ad unam et omnimodam omnium pacis principem n~
E. ad se ipsa et ad se invicem, et ad unum et perfectum omnium pacis principium E.
S. ad se ipsa et ad alia invicem, et ad unum et perfectum omnium principium pacis S.
R~ ad se ipsa et ad in'IJÍcem, et ad unum et perfectum omnium pacis principium R.
A. ipsa et ad se et ad invicem, et ad unum atque perfectum omnium pacis initium auctoremque A.
F. gregant ut ad se ipsa et invicem, et ad unum. perfectum. universalis omnium pacis conveniunt. · F.
P. secum tum ínter se conjungunt, tum cum uno· eoque perfecto omnium pacis principio P.
p.. 7tpo~ bu't"& xiXt 7tpo~ áAA.7l),IX, xiXl 7tpo¡; TI¡v p.i1Xv xat 7tiXv't"eA7í 't"7¡~ 7tocv't"wv dpf¡v·fl¡; cipxhv p. .
.L. secum tum ínter se conjungunt, tum cum uno eoque perfecto omnium pacis principio L.
C. secum tum ínter se conjungunt, tum cum uno eoque perfecto omnium pacis principio C.
D. chez etles, entre elles, et avec la seule, l'universelle, Source et Cause de la paix D.
o. AITIAN •' ' • HTIC AMEPú>C EniBEBHKVIA TOIC OAOIC ·-:::.. i:. • ·
. · : .~d>.' wcneP o:
H.causam. · .·, Quae impartite ·supergrediens omnibus, quemadmodum ·u.··
· . , . · .. ·
E. et causam. Quae impartibiliter superfirmata totis, :· ' · velut E.
S. et' causam ... . Quae simpliciter superveniens totis, sicut S .
R. et · causam; · ·" · Quae impa'rtiabiliter .superfirmata universis, quemadmodum R.
A. stringuntur. Haec itidem non per · partes cuneta perlustrans quae divisa sunt, veluti A.
F. auctorem . . Qui sane universis. individue praesidens, veluti F.
P. et auctore. · . · ' ··· ·· Qui ad omnia individue cum venit, quasi claustris· P;
p.. xoct cxl'tlotv •. "H't"L~· &repw~ É1tLDED7!xu\a 't"o~~ OA.oL~ :\' wa1tep 't"Lal p..
L. et, auctore.• ,.•, . Qui ad omnia individu~ cum venit, quasi claustris Li
C; et-·auctore. 1 . : • · • ·,: • i ·, " Qui· ·ad omnia individu~ cum venit,
1 quasi clau#ris. C•
D~ pour1 tous~ ' / '! >· Cette.' Cause, présentei aitous en: son entier, i'¡ ;. comme'¡ a l'aide D~ ·
6/ TICI KA19POIC Tú>N AIEIPHMENú>N CVMnlnTIKOIC TA' nANTA OPIZ€1 KAI nEPATOI KAI AC~AAIZETAI ' ft'
H. quibusdam· clavibus divisorum concidentibus omnia statuit- et terminal et communit, /1;
E. quibusdam claustris divisorum convenientibus omnia terminal et consummat et tutificat, E.
S. quibusdam vectibus divisorum conclusivis ,·omnia definit, terminat et firmat, •,\ · · S.
R. quibusdam<claustris; divisorum concidentibus ·.. ·.· .,,. omnia finit et· terminat et firmat, · · ·. :-~ ·,·Rt
A. vectibustquibusdam\'astringentio/Js conciliat~·!;•;: · . · finit> terminat atqu'e• communit, · · ''\•,' '·~·-:
K claw'trii· quibusdam::divisa nectentibus·· ,. onmia definit ··et determi~at atque>éommunit;"· ~.lP;
P. ac septis quibusdam quae· divisa quae sunt copulant :· · . omnia· definit, deterrmnat et: munit, :\1 ·:'·1 t ',i f'..
p.. xA.eiOpoL¡; _'t"wv OLl!PllfLéYWY• aiJp.'lt't"uxnxoLt; , · . >'; 't"cX' 'ltCÍYTIX ópl~eL xat r.epCÍ'tot XIXL daq>rxAl~n·iL}' :r(M;·
L. ac septis quibusdam quae divisa quae sunt copulant . · .. omnia ·definit, determinat et munit;:·:,\YN<· :·L:
C. ac septis quibusdam quae divisa quae sunt copulant . ,,' ,. omnia definit, deterininat et munit; ),..\>/i .·c.
D. de. barrieres maintenant les dispersés;.: ' . , , · , borne, termine, affermit toutes· choses/Hí, ;. D;
J
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
o. KAI OVK €A AI€P€9€NTA XV9HNAI nPOC TO An€1PON KAI AOPICTON ATAKTA KAI ANVAPt.lTA o.
H. et non sinit divisa effundi ad innumerabile et infinitum, inordinata et inaquosa, H.
E. et non sinit separata fundí ad multum et infinitum, inordinata et incollocata, E.
S. et non sinit divisa effundi ad interminatum et infinitum, inordinata et non-collocata, S.
R. et non sinit divisa fundí ad infinitum et interminatum, inordinata et incollocata, R.
A. nec permittit divisa in infinitum interminatumque diffundi, neque inordinata et sede A.
F. neque sinit divisa ad infinitum interminatumque diffundi, alioqui ordine firmitateque F.
P. nec ea quae divisa sunt infinite et in immensum fundí patitur, sine ordine, sine firmitate P.
¡.l. xott oux é~ O~(;(~peGev-riX zuG·/,vz~ 7tpo<; '";O cX7tE•.pov XIX •• d.óp~a-rov'
.,
(;(70tX"r~ X(;(~
,
, ~v~opu-rot,
·~
~e
L. nec ea quae divisa sunt infinite et in immensum fundí patitur, sine ordine, sine firmitate L.
c. neque perrm:ttü divisa in infinitum s1:ne termino diffundi, neque inordinata et sede e.
D. ne les tolere pas isolées, sans traits, sans caracteres, 1sans hiérarchie, sans point D.
o KAI €PHMA 9€0V r1NOM€NA KAI THC €AVTt.lN €Nt.lC€t.lC E:::IONTA KAI €N AMH/\OIC o.
H. et deserta Dei jacta, et ipsorum coadunatione exeuntia, et alterutris H.
E. et deserta Deo jacta, et sua unitate exeuntia, et inter se invicem E.
S. et deserta a Deo jacta, et ab unitione sui ipsorum exeuntia, et in se invicem S.
R. et deserta a Deo jacta, et a sui ipsorum unione exeuntia, et ad invicem R.
A. carentia, Deoque destituta, . suique egressa unitatem, invicem A.
F. carentia, et tamquam Deo destituta~ un#atem propriam amissura, et invicem F.
P. ac sede, a Deo deserta, et a conjunctione sua dimota, confusaque P.
P.· X(;(t ep·t¡p.(;( 8EOiJ ¡'~¡'VÓ¡J-EV(;(, 1w.~ rl¡c; b•J-rwv bwaew<; é~~ov-rot, x:xl. Év d.).);~i.o~<; p..
L. ac sede, a Deo deserta, et a conjunctione sua dimota, confusaque L.
e. carentia, Deoque destituta, suam unüatem egressa, sibi invicem e.
D. d'attache, sans relation a Dieu, ayant perdu leur unité intime, pour· se confondre D.
....
o nAMMirt.lC CVMc¡,VPOM€NA '',,'¡'
1,',; n€PI M€N OVN AVTHC. O TI nOT€ €CTI THC 9€1AC o. •.l...
..... '·
H. in\omni 'mixte commiscentid. ,,,, . ·.. Deeis.ergo quidem (quía quando quod est) divinae H.
E. turbÜlentissime confusa. ':, ·, . •. ·.:\'De· hac érgo (quae est),'divina. E.
S. omni 'mixtione cdnspersa. . . . Igitur de ipsa quidem divina pace ( quodcumqu~ est) S.
R. omnino mixte commassata. . '•. De hac quz'dem igitur ( quaecumque 'est) ·divina. R.
A. confuse misceri. De ipsa· ergo (quidquid tandem est) divina A.
F. omnibus mixturae modis penitus confundenda. De ipsa igitur ( quidquid tandem illa est) divina F.
P. alia. cum aliis. .,,, . , . Ac ipsa quidem divina pax et P.
p.. 7tctp.p.~yw<; aup.c¡;upóp.e·,(¡(. p.~v: otiv etu-:7¡c; (o ..-~ 7to-ré écr-r~) ..-:lí~· Oei(;(<; p..
L; alía: cum aliis. ,: · . '>:,,;;·,: . >:. Ac ipsa quidem divina pax ~t. L, ·
C; confuse misceTi: . . ,, :;,:,:i?De)ipsa igitur divina pace ac-.silentio C.
D. par. le niéiange ·des unes avec les autres. , ,· Mainteiilnit; · comment · cette paix et .cettej tran• D•
o. €ÍPHNHC KAI HCVXIAC HN ·o. I€POC 1ovcroc .Ac¡,eer:::IAN_, KA/\€1 KAI €ni nACAN riNt.lCKO- 6.
H. pacis et taciturnitatis ( quam sacer Justus insonantiam vocat et in omnem cognitum H.
E. pace et silentio ( quam sacer Justus ineloquibilitatem vocat · et in omnem cognitam E.
S. et silentio ( et quod sanctus Justus ineffabilitatem vocat et ad. omnem cognitum S.
R. pace et quiete ( quam sacer Justus ineffabilitatem vocat et ad omnem. cognitum R;
i. A . pace, quiete et, silentio ( quam , sanctus. JUstus ineloquibilitate'm. vocat . :.··(!t. a,d¡ .omnem noscibilem.. .
P. pfice, ét quiete,: , \',:' ·,.. . ( quam sanctus ·Justus silbztium vocat' .. ;·1 '· .;: ét'.'s'e'cliiidum cogitabilem,'
P. tranquillitas ( quidsit) ..· ( quam sanctus Justus silentium appellat .. " et ad omnem progressionem
).l. E.Lfl'Í)V7¡<; xiÚ 1)o:ux_iot~ (·1¡v Ó lepoc; 'loüa-roc; .t.irpOeyetiXv XctAei;., xctL• i7ti, -.:tiia-ctv ¡~yvwaxo-:- !!-•
L. tranquillitas (quid sit) ( quam sanctus JUstus silentium appella( ét ad omnem progressionem L.
c. {quidnam tandem sit) ( quam sanctus Justus vocat insonantiám et 'immobilitatem ad omnem. e~
D. quillité divine : · , ' ··. (que saint. juste nomme silence· 1,, · . , et:immobilité pour toute 1>~
TRENTE-SEPTIEME SECTION : DIEU EST LA PAIX DE TOUS LES ~TRES. 499
ti. MENHN nPOOt.ON AKINHCIAN OnCUC TE HPEMEI KAI ICVXIAN ArEl KAI oncuc 6.
H. processum immobilitatem), quatenus quiescit et taciturnitatem ducit, et quia H.
E. processionem immobilitatem), et ut silet et silentium ducit, et ut E.
S. processum immobilitatem), et quomodo quiescit et silentz'um agit, et quomodo S.
R. processum immobilitatem), et qualiter quiescit et silentium agit, et qualiter R.
A. processum immobilitatem), quo pacto quiescat agatque silentium, utque A.
F. processum quemlibet immobilitatem), quo pacto quiescat et quasi silentium agat, et quomodo F.
P. quae cognoscitur vacuitatem motus), quo modo quiescat, et quo P.
,
¡;.. p.EvT¡V , ~
n:poouov , ' )
cxx~ v·f'¡a-~cxv . On:W~ TE -i¡pEp.E~ xcxt ·'r¡a-uy_~cxv ocyE~, xo.1 01tw; {J..
L. quae cognoscitur vacuitatem motus), quo modo quiescat, et quo L.
C. emanationem quae cognoscitur ), et quomodo Deus quiescat et sz"leat, et quomodo e.
D. démarche connue), peut-elle etre paisible et tranquille ; comment est- Elle D.
6. EN EAVTH KAI EICCU EAVTHC ECTIN KAI nPOC EAVTHN 01\HN 01\H VnEPHNCUTAI KAI OVTE 6.
H. in se ipsa et aequalis sui est, et ad ipsam totam tota supercoadunatur, H. et neque
E. in se ipsa et intra se ipsam est, et ad se ipsam totam tata superunitur, E. et neque
S. in se ipsa et intra se ipsam est, et ad se ipsam totam tota superunita est, S. et neque
R. in se ipsa et intra se ipsam est, et ad se ipsam totam tota superunitur, R. et neque
A. in se et intra se sit, et tota ad se totam eminenti ratione jungatur, A. et neque
F. in se ipsa et intra se ipsam sit, et tota ad se totam eminenti ratione jungatur, F. ac neque
P. in se ac intra se sit, atque secum 'tota conjuncta sit, P. nec cum
u. Év Écxu·6;,, xcxt ELO"W ECXU't"f110 éa-n,
1. xcxt n:po~ cxu-rT¡v OAT¡V OA"f'¡ Ún:EpT¡VW'rCX~, xcxt OU'tE ¡;..
L. in se ac intra se, sit, atque tota in se tota eminenti ratione unita sit, nec cum L.
C. in se et intra se sit, et totus secum sit supra quam unitus, et nec C.
D. chez Elle et en Elle-meme, unie toute entiere a tout ce qu'Elle est; comment D.
6. EIC EAVTHN EICIOVCA KAI noMAni\ACIAZOVCA EAVTHN AnOAEinEI THC EAVTHC ENCUCIN 6.
H. in se ipsam introiens et multiplicans se ipsam destz"tuit suam unitatem, H.
E. in se ipsam intrans et multiplicans se ipsam deserit suam unitatem, E.
S. ad se ipsam ingrediens et multiplicans se ipsam derelinquit sui ipsius unitionem, S.
R. in se ipsam ingrediens et multiplicans se ipsam derelinquit sui ipsius unionem, R.
A. dum in se ingreditur seque multiplicat suam linquit unionem, A.
F. dum se ipsam ingreditur seque multiplica! suam relinquit unionem, F.
P. in se ingreditur seque amplificat suam deserat conjunctionem, P.
¡;.. EllO Écxu-;T¡v eCa-~olia-cx xcxt n:o).).cxn:Ácxa-~á~oua-cx Écxu-:-~v cin:oAein:e~ ..-7j.; b:u-r7j,. Evwa-~v, ¡;..
L. in se ingreditur seque amplificat suam deserat conjunctionem, . L.
C. in se ingrediens et se ipse multiplicans deserat unionem, C.
D. entre-t-Elle en Soi-meme et Se multiplie-t-Elle Elle-meme saos cesser d'etre une avec Soi, D.
6. AMA KAI nPOEICIN Enl nANTA ENt.ON onH MENOVCA f.l vnEPBOI\HN 6.
H. sed et antefert in omnia, penetralia manens supra modum H.
E. sed et provenit in omnia, intus ibi manens, per excellentiam E.
S. sed et procedit ad omnia, intus tota manens, per excessum S.
R. sed et procedit ad omnia, intus tota manens, propter surabundantiam R.
A. sed et procedit ad omnia, tota intrinsecus manens, per excellentiam A.
F. sed et procedit ad omnia, intus tota manens, propter excessum F.
P. sed prodeat ad omnia, manens intus tota, singulari P.
p.. a).),(x xcxt n:pÓE~O"W iln:t ,;(, n:CÍV'tct, evoov oÁT¡ p.Évoua-cx, o~· Ún:epoo),.Y¡v P.·
L. sed prodeat ad omnia, manens intus tota, singularz· L.
C. quin potius ad omnia egreditur, totus intus manens, propter excellentiam C.
D. pouvant Se donner a toute chose en restant toute avec Elle-meme a cause de l'excellence D.
J
6. THC nANTA Vn€P€XOVCHC €NWC€WC OVT€ €1n€1N OVT€ €NNOHCAI TINI TWN ONTWN OVT€ El€MITON 6.
H. per omnia supereminente unitate, neque dicere neque excogitare cuidam .exsistentium fas H.
E. omnia superantis unitatis, neque dicere neque intelligere cuidam exsistentium fas est E.
S. omnia superantis unitionis, neque dicere neque cogitare alicui exsisten#um neque est fas S.
R. omnia superexcellentis unionis, neque dicere · neque intelligere alicui entium neque fas R.
A. cuneta superantis unionz"s, neque dicere cuiquam neque cogitare neque fas estA.
F. unionis omnia superantis, neque dicere neque cogitare alicui exsistentium fas est F.
P. quae omnia superat conjunctione, nec dicere nec cogitare aut intelligere cuiquam licet P.
,, ' - '1 , - 1 - ,, " ll ,
¡;.. Tijc; 1tciv-ca. tmspexoú(n¡c; hwtrswc;. OU-:6 6~7tE~'Y OU't"E E'Y'YOTja"lt.~ 't"W~ 't"W'J O'Y't"WV OU't"E IJEfU":O'Y fJ-·
L. quae omnia superat conjunctione, nec dicere nec cogitare aut intelligere cuiquam licet L.
C. unionis omnia superantis, neque dicere neque cogitare ulli eorum qui sunt fas est C.
D. de son union qui domine tout, personne n'a le droit ni la force de le dire D.
6. KAI nPWTON re TOVTO PHTEON OTI THC AVTOEIPHNHC KAI THC 01\HC KAI THC 6.
H. Et primum hoc dicendum quía ipsius pacis et totius H.
E. Et primum quidem hoc dicendum quía per-se-ipsam pacis et totius et E.
S. Et prímum quidem hoc est dicendum quia ipsam per-se-pacem et totam S.
R. Et primum quídem hoc dicendum quia per-se-pacis et totius et ejus quae secun- R.
A. Ac primum quidem id dicendum quod ípsius per se pacis et uníversae et A.
F. Primo quídem dicendum quod pax divina ipsius per se pacis et uníversae F.
P. Ac primum quídem hoc dicendum est divinam pacem ipsius _pacis tum universae tum P.
P.· K1Xt npw't'ÓV ye 't'OU"rO fJT¡'t'Éov on --~~ cx.thOELp-f¡v·tj¡; xcx.t •Ti<; OAT¡<; XIXL -rTi<; p..
L. Ac primum quidem hoc dicendum est divinam pacem ípsius pacis tum universae tum L.
C. Ac primum quz'dem hoc dz'cendum est ut cum per se pacis tum unz'versalis ac partícu- C.
D. La premiere chose a dire est que Dieu est l'auteur de la paix par elle-meme, de la paix D.
6. KAS EKACTON ECTIN VnOCTACIC KAI OTI nANTA nPOC AMHM CVNKEPANNVCI 6.
H. et ur.z#uscujusque est substantía, • et quía omnía ad invicem commiscet H.
E. pef ''1-tnumquodque est substantia.,, . et quia omnia ad se ínvicem contemperat .. , E.
S. partícularem subsistere facit, '. et quod omnía ad se ínvicem concreta facit · S.
R. dum unumquodque est hypostasis, et quia omnía ad invícem contemperat · ·· R.
A. partícularis illa est auctor, omniaque ad invicem temperat atque commiscet A.
F. particularisve pacis est auctor, et omnia contempera! invicem et éommiscet F.
P. sz'ngularis esse procreatrieem, omniaque inter se temperat P.
p.. X!X.Q~ EXIiCr't"ÓV Écr't'W Únoi-:-CÍ't'L<;, XCX.L O:;L TICÍV~CX.' npo~ rfA).T¡),':I. auyxepcivvu~n p..
L. singularis ésse· procreatricem, . . . omniai¡ue inter se temperat L.
C. laris1pacis• effector sit ipse Deus, ···et'u{omnia intir se mutuo commi'sceat·• .,, · ·.. C.
D. générale~ ;,,des: paix' particulieres, qu'lt tempere ' les rapports mutuels dé. toutes les eh oses, D.
L. · ···. non confusa 'eorum conjunctione, ' qua sine divísione et intervallo ·L.
C. mznzme confusa ipsorum inter se mutuo conjunctione, qua conjunctione cohaerentia. sine divisfone C.
D. par une union sans confusion · capable de:. réunir· sans mélaiige D.
502 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
6. THC ENúlTIKHC AKPIBEIAC KAI KA0APOTHTOC MIAN OVN TINA KAI AnJ\HN 6.
H. coadunatrids cautelae et purificationis. Unam ergo quamdam et simplicem H.
E. unitricis diligentiae et puritatis. Unam igitur quamdam et simplam E.
S. aliquid unitivae diligentiae · et purz"tatis. Unam igitur quamdam et simplicem S.
R. aliquid unitivae diligentiae et puritatis. Unam igitur quamdam et simplicem R.
A. illius diligentiae ac puritatis offendentia. Unam igitur quamdam ac simplicem A.
F. exactae summae illius sinceritatis omnia invicem unientis. Unam igitur quamdam simplicemque F.
P. et obruant certae sanctaeque conjunctionis. Unam igitur ac simplicem P.
P.· 't:L 't'"~c; EVW't:Lxi¡c; &xpLÓEiac; xat xa6apÓcfl't"O.;. Micx:v auv 't"WCX: xoc!. ~mA.T¡v P.·
L. et obruant certae sanctaeque conjunctionis. Unam igitur ac simplicem L.
C. ac puritatem nihil interrumpit. Unam igitur eamque simplicem naturam C.
D. et la pureté du lien. Considérons l'unique et simple nature D_.
6. THC EIPHNIKHC ENúlCEúlC 0EúlPHCOMEN Ci)VCIN ENOVCAN AnANTAC AVTH KAI EAVTOIC 6.
H. pacijicae coadunationis contemplabimur naturam, coadunantem omnes in se ipsa et in se ipsis H.
E. pacijicae unitatis contemplabimur naturam, copulantem omnes sibi et sibimetipsis E.
S. pacijicae unitionis contemplemur naturam, unientem universa sibi ipsi et illis ipsis S.
R. pacijicae unionis contemplabimur naturam, unientem omnia sibi ipsi et sibi ipsis R.
A. pacijicae conjunctionis intueamur naturam, sibi et .eis atque invicem A.
F. naturam unionis pacz"jicae contemplemur, cuneta sibi ipsi et sibi ipsis F.
P. c011junctionis pacis naturam videamus, quae omnia sibi ipsi ac sibi ipsis P.
p.. Tiíc; Elp"flVLxT¡c; EVWO"EWc; 6ew¡niawp.Ev CfÚO"LV, EVOUO"CX:V Cl'ltCX:V';"OC ECXU';"~ XOCL ECXU't"OLc; p..
' - (1 ' - ' ' -
L. c011junctionis pacis naturam· videamus, quae omnia sibi ipsi ac sibi ipsis L.
e. pacijicae unionis contemplemur' sibi ipsi et illis ipsis atque i'nvicem C.
D. de cette union de paix, qui unit toutes choses a Soi-m@me, a elles- D.
TRENTE-SEPTIEME SECTION : DIEU EST LA PAIX DE TOUS LES ETRES.
6. TAIC NOHCECIN EAVTWN ENOVNTAI KAI TOIC NOOVMENOIC KAI AV01C Enl 6.
H. intelligentis earum, coadunmztur et intellectis, et iterum ad ignotam H.
E. intellectibus suis, uniuntur et intelligentibus, et iterum in incognitum E.
S. intellectibus suis, uniuntur et unitis, et rursum ad ignotam S.
R. intelligentiis sui ipsorum, uniuntur et intellectis, et rursus ad cognitum R.
A. intelligentiis inserti, his quoque quae intelligunt conjunguntur, rursusque ad incognitam A.
F. intelligentiis uniti, rebus quoque intellectis se conjungunt, rursusque ad incognitum F.
P. et perceptionibus, conjunguntur etiam cum iis quae intelliguntur, rursusque ascendunt P.
~·
-
';::1-'• ..;
,
'IO'tlae.a~'J
' -
E!XU't'WV, l::•,ouv-ra\ xat -roL~ vooup.Évo~~. Y.:J.;, ocUO~~ E'lt:. ¡;..
L. et perceptionibus, conjunguntur etiam cum iis quae intelliguntur, rursusque ascendunt L.
C. cum intelligentiis, tum rebus intellectis conjunguntur, atque denuo scandunt C.
D. propres pensées, le sont a ce a quoi ils pensent, et s'élevent D.
6. THN ArNWCTON ANABAINOVCI TWN VnEP NOVN IAPVMENWN CVNA~HN Al HN Al IJIVXAI TOVC 6.
H. ascendunt super mentem stabilitorum coadunationem. Per quam animae H.
E. ascendunt super animum collocatorum contactum. Per quam animae E.
S. ascendunt super mentem collocatorum conjunctionem. Propter quam animae S.
R. ascendunt super intellectum collocatorum contactum. Propter quam animae R.
A. scandunt eorum quae mentí supereminent conjunctionem. Per quam animae A.
F. scandunt eorum quae super mentem sunt contactum. ,, ·' · Per divinam pacem animae F.
P. ad incognitam eorum quae mente superiora sunt conjunctionem. Hac animi P.
¡;.. -r·~v !LyvwO"-::ov zvoc(:;oc~vou'l'~ -rwv tm€p vouv topup.Évwv O"tJvoccpT¡v. rf1 ' '
1..1~ T¡V oc~ 'fuza~ -rou~ p..
,\ ' 11:\ '
6. nANTOAAnOVC AVTú>N 1\0rOVC ENNOOVCAI KAI nPOC MIAN NOEPAN CVNArOVCAI KA0APOTHTA 6.
H. omnigenos earum sermones intelligentes, et in unam intelligibilem congregantes puritatem, H.
E. largissimas suas rationes intelligentes, et ad unam intellectualem congregatae puritatem, E.
S. largissimas ipsarum rationes unientes, et ad unam intellectualem congregantes puritatem, S.
R. omnímodas ipsarum rationes unientes, et ad unam intellectualem congregantes puritatem, R.
A. varias suas nectentes rationes, atque ad unam spiritualem puritatem congregantes, A.
F. multiformes rationes suas cogentes, ad unamque puritatem intellectualem congregantes, F.
P. suas omnium generum rationes conjungentes, et ad unam mentís puritatem colligentes, P.
/ P.· na.v-roocx·1t?u~ cxthwv ).óyou.~ é:voüa-a.:, xa.t npo~ p.[cxv voepb a-uvciyoua-cx~ xcx6cxpÓ-n¡'rcx, P.·
L. suas qmnzum generum ratzones conJungentes, et ad unam mentís puritatem colligentes, L.
C. multigenas suas rationes connectendo, ad quamdam spiritalem puritatem redactae, c.
D. a une Ieurs conceptions multiples, se recueillant daos la seule pureté de l'esprit, D.
1 6. nPOBAINOVCIN OIKElú>C EAVTAIC OAúl KAI TA:::EJ AJA THC AVI\OV KAI AMEPOVC 6.
H. progrediuntur proprie se ipsis via et ordine immaterialis et impartibilis H.
E. progrediuntitr propria sibi via et ordine per immaterialem et impartibilem E.
S. proveniunt juxta proprietatem suam via et ordine per immaterialem et simplicem S.
R. proveniunt proprie sui ipsius via et ordine per immaterialem et impartibilem R.
A. procedunt sibi congrua via atque ordine per spiritualem individuamque A.
F. procedunt proprio sibi modo, via· et ordine per immaterialem impartibilemque F.
P. progrediuntur congruenter sibi via et ordine per materiae expertem individuamque P.
P.· npoocx[voua-w olxdw~ hu-ra.L"~ óoi¡) xa.t -rci~e~ ' o~~ -rlí~ &u'Aou xa.t, &p.epou~ p..
L. progrediuntur congruenter sibi via et ordine per materiae expertem individuamque L.
C. procedunt sibi propria via et ordine per immaterialem atque indivisam C.
D. avancent daos le chemin et l'ordre qui leur conviennent, par une intelligence immatérielle D.
' ..:.·
6. Al HN H MIA KAI AAIAI\VTOC nANTú>N CVMni\OKH KATA THN 0EIAN AVTHC 6.
H. Per quam unus et insolutus omnium complexus secundum divinam ejus H.
E. Per quam una et insolubilis omnium complicatio secundum divinam ejus E.
S. Propter quam una et indissolubilis omnium complexio secundum divinam sui ipsius S.
R. · Propter quam una et indissolubilis omnium complexio secundum divinam ipsius R.
A. · · Ob quá'!l una omnium indissolubilisque connexio juxta divinam ipsius A. ...
F. \.i'\\;··Per. divinam! pacem unus indissolubilisque contextus, omnium · juxta · divinam harmoniam P:~·,:.\::;;·;
P.· .;nac denique una atque ea indissolubilis omnium coagmentatio divino ejus .P; (¡:;;:,\(
p.: · . . t:u' ~v 7¡·. ~[a. xcxt &o~ci'Au-ro~ 1tCÍv-rwv a-up."Jti,ox-}¡ . xcx-r~ -r-}¡v 6e[cxv cxu"tli~ P.·. iH
L .. , ; Hac denique una atque ea indissolubilis omnium coagmetztatio. divino ejus L. :
C. Per hanc una omnium et indissolubilis connexio juxta divinam ipsius C.
D. Par Elle encore, la connexion unique, indissoluble, des @tres ' .' · se réalise suivant D.
',· .·
TRENTE-SEPTIEME SECTION : DIEU EST LA PAIX DE TOUS LES ETRES.
6. AIHK€1. rAP. THC nANT€1\0VC EIPHNHC 01\0THC Enl nANTA TA ONTA o.;KATA 6.
H.. . Penetrat etiam omnimodae.'• pacis. uníversalitas. in omnia .exsistentia . ·.· · secundum H.
E. Pervenit eni'Tfl perfectissimae, pacis .universitas,· in\ omnia .· exsistentia , .. $e.t;undu1fl E.
S. · .• ·,, T.ransit enim. perfectae tQtalitatis, pax ad omnia· exsistentia secundum S.
R. Pertingit, enim perfet;tae pacis, totalitas fUi omnia entia se(:undum R.
A. continett~,r. Nimirum perfectae pacis integritas ad ea quae sunt omnia penetrat , . -perA.
F. continetur. Perfectae pacis integritas, omnia penetrat secundum F.
P. · Penetrat enim perfectae pacis. integritas ad ea quae sunt omnia simplici P.
p.. · .1L7\xeL ·r&p ~ , rii~ r.:a.vn.AoÜ~ eCpT¡vt¡~ óÁó-:·l}c; É.r.:t 1tliv:¡a. ·: -.& ov-ra. -xa.-.& p..
L. · . Pen~trat~enim perfectae. pacis integritas ad ea. quae sunt omnia simplici .L.
C. ]ntegritas. nimirum perfectae pacis¡ .ad ea qua,e,. sun( omnia pertingit '" ,,-.... ,;·.:,,per;C.
..D. . :ci·.', , d\i '.':..,Car)a;,.Paix \.to.-t~ entiere, va: 1\:·.J~intime, de.>.tous les @tres .. · par, la présence D•
,,.,.
·.•
6. THN Ani\OVCTATHN AVT.HC KAI AMJrH THC ENOnOJOV AVNAMEWC.nAPOVCIAN . ENOVCA nANTA ·.:.• 6.
H. simplicissimam suam et immixtam coadunifactricis, virtutis praesentiam, coadunans omnia, H.
E. simplicissimum ejus et clarum unijicae virtutis, adventum, .. ·.: · unificans omnia, E.
S. simplicissimam ipsius et immixtam unificae virtutis praesentiam, unien$ omnia; s.
R. simplicissimam ipsius et immixtam unificae virtutis praesentiam, uniens'· omnia, · ·; ·,:. ·. R.
A. simplicissima'f' ipsius et meram unificae virtutis, praesentiam,.., .> .:· ·'\·., "· conjungens. omnia; \': A.
F. simplicissimam·, sin,ceraTfliJ.ue, virtutis. ,'unijicae jrraesentiam,: ::\\:¡\.\1 : :.Uflien~ .;~r,·c·~rr.~>~Y
, 1. 'F.··
·P. maxime 1 et, liquidO. {fo.tentiae suae · u'nius effectrids praesentia, .. conjungens· omnia;h P.
¡J.. TI¡v ·&'7tAOUa'tli't'I)Y a.úrii:; xa.~ ~P,Lj'li .::ñíc;' EV()'7t:OLOÜ ouvlip,e(J):;. 1t11.pouaia.v, .. É~Q~<Ta.,, '7t:OCV't~, ::. ·. P.·
L. maxime et liquida p(Jtentiae suae ·uniu$. effectricis praesentiá, conjungens omnia; · L.
e. simplicissimam suam meramque virtutis unificae praesentiam, omnia. conjungens,,\ c.
, D. tres simple, inco.-ruptible,. de sa force· unifiante;" : , , : .. elle unit tous J~!! etres, D.
506 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
6. KAI CVNll.€0VCA TA AKPA ll.IA TWN M€CWN TOIC AKPOIC KATA MIAN OMOcJ)VH o.
H. et colligans summa per media summis secundum unum condisciplinatione H.
E. et conjungens summa per media sutnmis per unam connaturalem E.
S. et conjungens extrema per media extremis secundum unam connaturalem S.
R. et colligans extrema per media extremis secundum unam connaturalem R.
A. et extremis extrema per media connectens per unam quidem cognatam A.
F. atque connectens per media cum extremis extrema per unam cognatam F.
P. colligansque extrema per media cum extremis conjuncta una eaque cognata P.
~-· x~t auvoéotJa:l. 't"Ct ~xocx. o~,Z -:-t~'J p.éawv -::o~; ocxoo~~ xcx.'t"a p.b.v Óp.OCfUT1 p..
L. colligansque extre~a per media cum extremi; conjuncta una eaque cognata L.
/ C. et extremis extrema per media connectens secundum unicam connaturalem C.
D. joint par ceux du milieu ceux qui sont aux extremes en les liant tous ensemble d'une amitié D•
•
6. CVZ€VNVM€NA cJ)JAIAN KAI TO AnOMV€1N AVTHC ll.WPOVM€NH KAI TAIC €CXATAIC TOV nANTOC 6.
H. conjuncta amorem. Et frui se tribuens et novissimis etiam omnis rei deter- H.
E. conjugata amicitiam. Perfrui se donans etiam novz'ssimis universitatis E.
S. conjuncta amicitiam. Et frui ipsa donáns et extremis omnis rei S.
R. conjugata amidtz'am. Et perfrui ipsa donans et uliimis universz· R.
A. amidtiam copulata. Atque ultimis quoque mundanae machinae molitionibus ut se fruantur A.
F. amidtiam conjugata. Atque ultimis quoque universi determinationibus ut se fruantur F.
P. amidtia. Eadem se dat fruendam etiam ultimis universi P.
¡1.. au~wyvúp.en cp•./,i:zv. 1\::d -::o d.7to),cx.úw.~ cx.ú-::T¡'Ó owpoup.iv'l1 x~ú 't'cxí;'::; éazá::a~.; -::ou 7tcx.v't"o::; p..
L. amidtia. Eadem se dat fruendam etiam ultimis universi L.
C. amicitiam coagulata. Quin et sui quoque veZ extremis totius universi terminis fruendi C.
D. de parenté. C'est ainsi qu'EIIe se communique aux plus lointaines régions D.
6. AnOn€PATWC€CI KAI nANTA OMOrNHCIA nOIOVCA TAIC €NOTHCI TAIC TAVTOTHCI TAIC €NWC€CI 6.
H. minationibus, et omnia consincera fadens coadunationibus, id-ipsum-existentibus, copulationibus, H.
E. extremitatibus, et omnia cognata faciens unitatibus naturalibus, immutabilibus sodetatibus, adu- E.
S. terminationibus, et omnia consentientia fadens unitatibus, identitatibus, unitionibus, S.
R. terminationibus, et omnia consentientia fadens unitatibus, identitatibus, unionibus, R.
A. indulgens, cognataque efficiens omnia unitatibus, identitatibus, z'nsitionz'bus, A.
F. indulgens, omniaque unitatibus, identitatibus, unionibus, congregationibus F.
P. finibus, omniaque unitatibus, rebus iisdem, conjunctionibus et P.
:1.. i7t07tEfCX.'t"WaEa~, xcx.L 7tCX.'J'::"7. óp.óywx 7tO~ouaa -::!X~<; évó-::·r,a•., 't":x~.; -::cxÚ't"Ón1 a~, 't'cx.~'Ó bwaea~, p..
L. finibus, omniaque unitatibus, rebus iisdem, conjunctionibus et L.
C. copiam facit, omnia consodans unitatibus, identitatibus, unionibus, C.
D. de l'univers, et les associe toutes ensemble par les unités, identités, réunions D.
6. TAIC CVNArWrAIC All.IAIP€TWC ll.HMll.H THC 0€1AC €1PHNHC €CTWCHC KAI €NI 6.
H. congregationibus, indivise videlicet divina pace stante, et uno H.
E. nationibus, congregationibus, inseparabiliter divina scilicet pace stante, et ab uno E.
S. congregationibus, indivisibiliter videlicet divina pace stante, et in uno S.
R. aggregationibus, indivise videlicet divina pace stante, et in uno R.
A. collectionibus, quandoquidem divina pax nulli divisioni perstat obnoxia, et in uno A.
F. cognata prorsus effiéiens, dum videlicet divina pax nulli divisioni perstat obnoxia, et in uno F.
P. collectionibus cognata efficit, cum interim divina pax individua manet, atque in uno P.
p.. -::ex.~~ auvcxywycxL::;, d.o~cx~pé't'w::; o·t¡'Acxol-1 ·ri¡c; Ge(cx.::; sip-/¡vT¡<; Éa't"WaT¡'Ó, xcx.:. E.v évt ¡1..
L. collectionibus cognata efficit, cum inten'm divina pax individua manet, atque in uno L.
C. congregationibus, dum sdlicet divina pax indivulsa persistit, et in uno C.
D. et groupements ; cependant, cette Paix divine ne se morcellera pas ; Elle demeure D.
TRENTE-SEPTIEME SECTION : DIEU EST LA PAIX DE TOUS LES ETRES.
6. nANTA AEIKNVOVCHC KAI AlA nANTú>N CJ)01Tú>CH KAI THC OIKEIAC TAVTOTHTOC OVK €:E:ICTAM€NHC 6.
H. omnia ostendente, et per omnia veniente, et de propria id-ipsum-exsistentia non exeunte. H.
E. omnia ostendente, et per omnia veniens, et propria naturali et immutabili societate veniens. E.
S. omnia monstrante, et per omnia proficiscente, et a propria identitate non recedente. S.
R. omnia ostendente, et per omnia incedente, et a propria identitate non exeunte. R.
A. indicat omnia, et per omnia pergit, et nusquam a propria identitate discedit. A.
F. omnza indicat, atque per omnia procedens, nusquam a propria identitate discedit. F.
P. omnza ostendit, et per omnia penetrat, nec naturam suam exuit. P.
p.. 7tCÍ.v::-ct te:~xvuoúa·r1 'i, x~t oLO: 'it:Í.nwv CfOL-rwa-·r¡<;, x~~ -;·f.o; o~xei~~ 't"O(i.h-Ón¡-roo; oux e~tcr-rO(p.ÉvT¡<;. P.·
L. omnia ostendit, et per omnia penetrat, nec naturam suam exuit. L.
C. cuneta demonstrat, et ad omnia per#ngit, et a propria nusquam identitate recedit. c.
D. une en marquant tout, en se livrant a tout Elle ne répudie pas sa propre identité. D.
6. nPOEICI rAP €ni nANTA KAI METAAIAú>CI nACIN OIK€1ú>C AVTOIC EAVTHC 6.
H. Procedit enim in omnia, et dat omnibus quod proprium est ipsis sui ipsius, H.
E. Provenit enim in omnia, et tradit omnibus proprie ex se ipsa, E.
S. Procedit enim ad omnia, et tradit omnibus se ipsam juxta ipsorum proprietatem, S.
R. Procedit enim ad omnia, et tradit omnibus proprie sibi ipsis se ipsam, R.
A. Sane ad cuneta procedit, suique participatz"onem ·amnibus tradit pro singulorum modo, A.
F. Pergit enim per omnia, singulaque pro suo quaeque modo sui muneris participia F.
P. Progreditur enim ad omnia, seque cum omnibus pro captu suo communicat, P.
p.. OpósLa-L '(~p É'it~ 'itcXV't"O(, xú p.s...-O(o05wa-L 'itia-Lv oi.xs[wo; O(Ú't"o~o; b:u...-lí .. , p..
L. Progreditur enim ad omnia, seque cum omnibus pro captu suo communicat, L.
C. Nam ad omnia procedit, suique participationem omnibus indulget secundum cujusquam C.
D. De fait, Elle visite tous les etres, Elle se livre a chacun daos la mesure convenable, D.
6. Al VnEPOXHN €Nú>C€ú>C 01\H nPOC 01\.HN KAI KA0 01\HN EAVTHN Vn€P€1Nú>M€NHN 6.
H. propter excellentiam unitatis tota ad totam et secundum totam se ipsam supercoadunatam. H.
E. per excellentiam unitatis tota ad totam et per totam se ipsam superunitam. E.
S. propter excessum unitionis tata ad totam et secundum totam se ipsam superunita. S.
R. propter superexcellentiam unionis tota ad totam secundum totam se ipsam superunita. R.
A. per unionis excellentiam tota ad totam et per totam se ipsam supreme conjuncta. A.
F. interim per uniiatis excessum tota ad totam ac per se totam sibimet excellenter unita. F.
P. conjunctionis praestantia tota cum tota ac per se totam secum conjuncta. P.
¡J.. bL' Ú1tepoz-f¡v Évwa-ewo; OAT¡ 7tpÓ .. o),·r¡v X!l.t x!Z.&' OA'flV écxu-.7¡v Úmp·r¡vwp.év'fl. ¡J..
L. conjunctionis praestantia tota cum tota ac per se totam secum conjuncta. L.
C. per excessum unz'onz's tota ad totam etz'am secundum se ipsam totam desuper unita. C.
D. moins, par une union plus haute, toute entiere unie a Soi-meme selon tout ce qu'EIIe est. D.
508 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIErvlE).
6. €T€POTHTI KAI iiAKPIC€1 XAIP€1 . KAI OVK AN nOT€ €XONTA HP€M€1N €9€.1\HCOI 6.
H. cetero et discretione gaudent, et non .umquam habentia quiescere volunt? H.
E. alteritate et discretione gaudent, et numquam aliquando habentem silere voluerint? E.
S. alteritate et discretione gaudent, et non aliquando velint sponte quiescere? S.
R. alteritate et discretione gaudent, et non utique aliquando sponte quiescere volunt? R.
A. alteritate ac discretione gaudent, neque sponte quiescere volunt? A.
F. alteritate discretioneque gaudeant, neque sponte quiescere velint ? F.
P. mutatione et divisione gaudent, nec umquam sponte volunt quiescere ? P.
P.· é-;epÓ't'l}'tL xtJ.t OLocxpiae~ xocipeL, xocl. oúx !i.v 1tO'tE éxónoc ·;.pep.ei"v eGe"AY¡aoL ; P.·
L. mutatione et divisione gaudent, nec umquam sponte volunt quiescere ? L.
C. diversitate ac distinctione gaudeant, neque umquam sponte sua velint quiescere? C.
D. un charme a la disparité et a la division, et d'elles-m@mes ne veulent pas se tenir en repos ? D.
6. KAI €1 M€N ET€POTHTA KAI t.IAKPICIN O TAVTA·I\ErWN <J)HCI THN EKACTOV TWN ONTWN lt.IOTHTA 6.
H. Si quidem ceterum et discretionem ista dicens. dixerit uniuscujusque exsistentium proprietatem, H.
E. Et si quidem alteritatem et discretionem qui hoc:dicit ait uniuscujusque exsistentium proprietatem, E.
S. Et si quidem dicens haec dicit alteritatem et discretionem uniuscujusque exsistentium proprietatem, S.
R. Et si quidem alteritatem et discretionem dicens hoc ait eam quae uniuscujusque est entium proprietatem, R.
A. Atqui si alteritatem ac discretionem qui hic loquitur cujusque rei proprietatem dicit, A.
F. Atqui si alteritatem discretionemque qui sic objicit suam cujusque rei proprietatem dicit, F.
P. Si mutationem quidem et divisionem qui haec objicit dicat uniuscujusque eorum quae sunt proprietatem, P.
¡.1.. Kocl. e~ ¡úv hepÓ'tT¡'tCl xoct OLcixpLa~v ó. 'tClÜ'toc ).éy!t>v cpl¡at· 'tl¡v éxcia"tou 'twv ov'twv io~Ó':"T¡'toc, ¡;..
L. Si mutationem quidem et divisionem qui haec objic# dicat uniuscujusque eorum quae sunt proprietatem, L.
c. 'Atqui si .fiiversitatem atque distinctionem qui•,sic:loquitur: cujusque' rei proprietatem esse asserat, c.
D. · ·; Si; celui ·quf: tient· ce propos 1 appelle; disparité, et · division l'originalité des @tres, D.
6. KAI OTI TAVTHN OVt.E EN TWN ONTWN ON OnEP ECTIN EEl€1\01 nOT€ AnOMV€1N · · 6.
H. · et quia nullum exsistentium ( ipsum est quod est) volet umquam absolvere, H.
E. et quía hanc exsistentium nullum ON ( quod quidem est) velit aliquando perdere, E.
S. et quía hanc neque unum exsistentium exsistens ( quod est) velit aliquando perdere, , S.
R. et quía hanc neque unum entium ens (quod est) .velit aliquando perdere, · :., •·:,1:· R.
A. cum · hanc · et eorum qu~·, sunt .\ ne•, unum. quidem ( quod exsistens. estJ;' umquam perire· ·velit, A.
F. quodve hanc nullum· eorum quae sunt ( idipsum ·quod est exsistens )>· umquam• perire· velit';\ · F;
P. atque eam nihil eorum quae sunt (quidquid ipsum sit) umquam velle amittere, ·. ,,,~ P.
¡J.. xoci. 8'tt 'tClÚ'tTj~ oúoe EV 'tW'I OV'tWV. OV· (81tep· Éa'tLV} eÜÉAEL 1tO'te CÍ1tOAAÚE~V¡ ·, , ·. . ¡J.;
L. atque eam nihil eorum quae sunt (quidquid ipsum sit) umquam velle amittere;· · L;
e' ' cum res nulla ( dum in suo statu permanet) 'eam perire velit,' '' ' e:
D. et prétend qu'aucun @tre (saos exception) n'entend perdre sa propriété, 1 .•. D•
. . ..-:.'·
TRENTE-SEPTIEME SECTION : DIEU EST LA PAIX DE TOUS LES ETRES.
6. OVK AN OVA€ HMEIC nPOC TOVTO ANTI4»HCOM€N MI\A KAI TAVTHN EIPHNHC €4»€CIN 6.
H. utcumque neque nos ad istud contradicemus ; et ipsum pacis desiderium H.
E. non fortassis neque nos ad hoc contradicemus ; sed hunc pacis appetitum E.
S. non quidem neque nos ad hoc contradicemus; sed et hoc pacis desiderium esse S.
R. non utique neque nos ad hoc contradicemus ; sed et hoc pacis desiderium R.
A. ne nos quidem id refragabimur; verum idipsum quoque pacis desiderium esse A.
F. ne nos quidem id refragabimur ; sed id quvque esse pacis desiderz'um F.
P. ne nos quidem repugnabimus; sed hunc pacis appetitum P.
p.. oux &v ouae 7}p.si:"c; 7tpoc; -rou-:o tXv";Ltp-~a-o¡wr &).)..&. xo:t -;o;Ún¡v dp-l¡v·r.c; E(!IEO"LV u.
L. ne nos quidem repugnabimus ; sed hunc pacis appeiitum L.
C. nos illi minime repugnabimus ; sed id ipsum quoque pacis desiderium esse C.
1 D. nous n'y contredirons nullement; mais nous affirmerons que c'est la désirer D.
6. KAI ECTIN KAI THC KA0 EKACTON AMlrOVC IAIOTHTOC H nANT€1\HC EIPHNH 6.
H. Et est uniuscujusque immixtae proprietatis perfecta pax H.
E. Et est per unumquodque incommixta proprietate perfectissima pax E.
S. Et est et mundae singulorum proprietatis perfecta pax S.
R. Et est et ejus quae secundum unumquodque immixtae proprietatis perfecta pax R.
A. Enimvero perfecta illa et cuneta perficiens pax mere atque impermixte per singula proprietatis custos A.
F. · Jam vero pax illa perfecta suam cujusque meram proprietatem F.
P. Est etiam perfecta pax uniuscujusque liquidae proprietatis P.
p.. Kotl. sa-~n xott rijc; xa.e' éxa.a-..-ov ci.p.Lyouc; loLÓn¡-ro,. 7¡ 1ta.vnA7¡c; dp-1¡'11) ¡.¡..
L. Est etiam perfecta pax uniuscujusque liquidae proprietatis L.
C. Et est perfecta illa pax uniuscujusque proprietatis impermixtae C.
D. La paix parfaite est m@me gardienne du caractere inaliénable D.
510 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
6. nPOC TOCAVTA KAI nPOC AMHII.A AIACWZOVCA KAI nANTA EN CTA9EPA KAI AK/\ITW AVNAMEI 6.
H. ad tanta et ad invicem persalvans, et omnia stabili et indeclinabili virtute H.
E. et ad tanta et ad se invicem salvans, et omnia in fortitudine et injlexibili virtute E.
S. et ad se ipsa et ad se invicem salvans, et omnia in stabili et indeclinabili virtute S.
R. et ad se ipsa et ad invicem salvans, et omnia in stabili et indeclinabili virtute R.
A. et ad se ipsa et ad invicem servans, cunctaque stabili et constante virtute A.
F. tam ad .se ipsam quam ad alia servans, cunctaque stabili et nusquám declinante potentia F.
P. integra ah omni discordia et confusione, et omnia stabili jirmaque potentia P.
¡;.. -r.po.; 't"E Éa.u-rO: xa.t -r.po<; ?J..)..);r¡Aa. OL<lO"(~~ouaa.' xa.t miv-ra. Év a-;a.Oe:p~ xa.t dxAL-r<¡> Óuvrip.EL ¡;..
L. z'ntegra ab omni discordia et confusz'one, et omnia stabili firmaque potentia L.
C. sine seditione et confusione custodiens, atque omnia stabili et nusquam declinante potentia C.
D. et en accord avec eux ou avec les autres ; c'est sa puissance solide, inébranlable, D.
6. nPOC THN EAVTWN EIPHNHN KAI AKINHCIAN ICTWCA KAI El TA KINOVMENA nANTA 6.
H. ad ipsorum pacem et immobilitatem constans. Et si· moventia omnia H.
E. ad suam pacem et tranquillitatem statuens. . Deinde mota omnia E.
S. ad sui ipsorum pacem et immobilitatem statuens. . Et si mota omnia S.
R. ad sui ipsorum pacem e¡; immobilitatem statuens. Et si mota omnz'a R.
A. ad propriam ipsorum pacem atque immobilem constantiam figens. N empe enim si quae moventur omnia A.
F. ad ipsorum pacem immobilz'tatemque stabiliens. Quod si quaecumque moventur F.
P. ad suam ipsorum pacem et tranquillitatem corroborat. Quod si ea quae moventur omnia P.
¡;.. 7tpo<; -:-71v hu<twv e:~p-l¡n¡v xa.t dxw7}aia.v la-rwaa.. Ka.t e:r: 't"cl XLVOUfJ-EV<l 'ltrXV'!Ot ¡;..
L. ad suam ipsorum pacem et tranquillitatem corroborat. Quod si ea quae moventur omnia L.
C. ad ipsorum pacem immobilitatemque stabiliens.' · · ..··Si cuneta porro quae moventur c.
D. qui les affermit tous daos leur paix.• et leúr fixité. ··~· ·: · Si• les· @tres en mouvement D.
6. MH HPEMEIN AI\M KINEIC9AI AEI THN EAVTWN KINHCIN E9E/\OI KAI TOVTO ECI)ECIC ECTI 6.
H. non· quiescere sed moveri semper ad ipsorum motz'onem volunt, et istud desiderium est H.
E. non silere sed moveri semper eorum motu vult, et hic appetitus est E.
S. non quz'escere sed moveri semper ipsorum motu velit~ et hoc desiderium est S.
R. non quiescere sed moveri semper sui ipsorum motione volunt, et hoc appetitus est R.
A. non feriari otioque torpere sed operari semper pro e0rum motu. cupiunt, id profecto A.
F. non quiescere quidem. sed suo semper motu· moveri· cupiunt, rursus F.
P. non quiescere sed cieri semper suo motu cupiunt, hoc etiam P.·
¡;.. ¡;.7& ~pe:p.e:i'v dAAa xwe:raOa.L de:t <t7&v Éa.U'!WV XL'\17}G'W i6é),o~, xa.t 'tOU'tO Ecpe:ai:; Ea'!L p.,
L. non quiescere sed cieri semper suo motu cupiunt, hoc etiam L';
C. minime quiescere sed cie_ri semper suo motu velint, veZ is ipse movendz· se C.
D. ne veulent pas de repos mais un perpétuel déplacement, c'est une forme D.
TRENTE-SEPTIEME SECTION DIEU EST LA PAIX DE TOUS LES tTRES. 511
6. THC 0EIAC TWN 01\WN EIPHNHC THC nANTA EcJ) EAVTWN AMETAnTWTA o.
H. divinae omnium pacis, omnia in se ipsis incasualia H.
E. divinae omnium pacis, omnia in se ipsis incasualia E.
S. totorum divinae pacis, omnia in se ipsis cadere non valentía S.
R. divinae universorum pacis, omnia in se ipsis intranscasualia R.
A. divinae omnium pacis desiderium est, quae omnia in se ipsis ne possint A.
F. divinae omnium pacis desiderium est, quae quidem omnia in se ipsis servat F.
P. divinae omnium pacis est appetitus, quae omnia in se integra a prolapsione P.
fJ-· ri¡c; 6Eicxc; -:wv ffAwv Elp·~v·r¡c;. ri¡c; 7t!iv-tcx e:p' bU":WV CÍO~CÍ.7t':W':O.: fJ-.
L. divinae omnium pacis est appetitus, quae omnia in se integra a prolapsione L.
C. appetitus ad divinam illam pacem universalem pertinet, . quae omnia in se ipsis ne elabantur C.
( D. de souhaiter la paix divine voulue de tous, qui garde saos déchéance tous les D.
6. AJACWZOVCHC KAJ THN nANTW!i! TWN KINOVMENWN IAIOTHTA KAI KINHTIKHN ZWHN o.
H. persalvantis, et omnium moventium proprietatem et motionalem vitam H.
E. salvantis, et omnium motorum proprietatem et motivam vitam E.
S. salvantis, et omnium motorum proprietatem et motivam vitam immo- S.
R. salvantis, et omnium motorum proprietatem et motivam vitam R.
A. cadere servat, et cunctorum quae moventur proprietatem ac mobilem vitam A.
F. ne forte labantur, et omnium quaecumque moventur proprietatem motricemque vitam F.
P. custodit, et omnium quae moventur proprietatem motfjcemque vitam P.
p.. o~.xaw~oúcn¡c;, x.x~ •T¡v 7tCÍ.V'r!!l'J ":WV xwoup.Évwv io~ó•·,.-.cx xa:~ x~v"f¡'r~Ú¡v ~wT¡v p..
L. custodit, et omnium quae moventur proprietatem motricemque vitam L.
C. servat, atque omnium eorum quae moventur proprietatem motricemque vitam C.
D. ~tres il leur rang; qui maintient immuable et hors d'atteinte le trait propre des mobiles : D.
1
1
512 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
o. THN KAT €KnTc..>CIN €1PHNHC €T€POTHTA l\€rú>N ICXVPIZ€TAI MH €1NAI nACIN €PACTHN o.
H. secundum ruinam pacis ceterum dicens, confirmat non esse omnibus placitam H.
E. secundum casum pacis alteritatem dt'cens, confirmat non esse omnibus amabilem E.
S. secundum casum a pace alteritatem dicens, conatur probare non esse omnibus amabilem S.
R. secundum casum a pace alteritatem dicens, conatur non esse omnibus amabilem R.
A. alteritatem ex pacis prolapsione venientem dicat, asseratque non esse amabilem omnibus A.
F. quispiam ruinam ab omni pace prorsus accipiat, affirmetque pacem non esse cunctis F.
P. mutationem dicens a pace prolapsionem, confirmet non esse omnibus pacem P.
p.. "tT¡V x~·t-' SX'lt"twaw sipi¡v7¡.; hepÓ't"T¡"tCX. AÉ¡wv, iaxup~SS"t~L p.l¡ 'lttiaLv Elvcx.L Época'l:'l¡v ¡J..
L. mutationem dicens a pace prolapsionem, confirme/ non esse omnibus pacem L.
( C. quis diversitatem a pace prolapsionem asserens, confirmet pacem non esse omnibus C.
D. la variété est une perte de la paix pour mieux conclure que tous ne désirent pas D.
6. THN €1PHNHN MAI\ICTA M€N OVA€N €CTIN Tú>N ONTú>N AnO nACHC o.
H.pacem, magis quidem . . . est existentium omni H. ab
E. pacem, magis quidem nihil exsistentium esse omni E.quod ab
S. pacem, maxime quidem · nihil est exsistentium omni S.quod ab
R. pacem, maxime quidem nihil est entium omni R.quod ab
A.pacem, maxime quidem nihil est omni A. quod
F. optabilem, potissimum hoc asserimus nihil usquam esse omni F.quod ab
P. expetendam; maxime quidem · nihil est in natura rerum omni P.quod ab
p.. "tT;v dpi¡v·t¡v, p.C:ÍALa'L'cx. ¡úv oúOév Éan -.wv ov1:wv o 'ltcXCI'T¡\; P.·
L. expetendam, maxime quidem · nihil est in natura rerum quod ab omni L.
C. amabilem, respondendum potissimum nihil in natura rerum exsz'stere quod omni C.
D. la paix, on a plus vite fait de répondre qu'il n'y a pas un @tre . qui manque D.
6. TOVC EPICI KAI 9VMOIC KAI AMOICUCECI KAI ACTACIAIC XAIPONTAC KAI 0\ÍTOI 6.
H. contentionibus et furoribus et mutationibus et instabilitatibus gaudentes, et isti H.
E. contentionibus et furoribus et alienationibus et instabilitatibus gaudentes, et ipsi E.
S. qui litibus et furoribus et variationibus et instabilitatibus gaudent, et isti S.
_ R. litibus et furoribus et varietatibus et instabilitatibus gaudentes, et isti R.
A. qui litibus et furoribus et mutationibus atque instabilitatibus gaudent, illi quoque A.
F. qui litibus et furoribus mutationibusque et instabilitatibus delectantur, respondendum F.
P. qui contentiom'bus, furoribus, mutationibus seditionibusque·· delectantur, hi quoque P.
¡¡.. - -rouc; ip~a~· xa.t ~UfJ-OLc¡ xoct dAAo~waea~ xoct dxoc-roca"roca~ocic¡ xoc(pov-rocc;, xoct oú-ro~ f'-·
L. qui contentionil:-us, furoribus, mutationibus seditionibusqúe delectantur, hi quoque L.
C. qui litibus et furoribus, mutationibusque et instabilitatibus delectantur, verum et illi C.
D. qui se plaisent aux querelles, emportements, boulevers.ements et troubles, je dis que mime D.
6. ENO.XAOVMéNOI nOAVKINHTCUN KAI TAVTA ICTAN ANEnlcTHIÍIIONCUC €c¡,JEMENOI KAI OIOMENOI ·6.
H. molestantes multimota et ista stare indisciplinaliter appetentes; et opinantes H.
E. turbati multum mobilibus et eas sistere indisciplinate appetentes, et aestimantes E.
S. multum moventibus impugnati et istas sedare stulte desiderantes, et arbitrantes S.
R. perturbati multummodis et has sistere indisciplinate appetentes, et existimantes -R.
A. variis aguntur ·. · ·· quas imperite desiderant sistere, et arbitrantur A.
F. agitantibus perturbantur · quos imperite sedare desiderant; -· ·sperant{J1le F.
P. perturbatiónibus 'agitati · eas inscienter sedare a cohibere· cup~unt, seque in pace P.
f'-· é'IIOXAOÚ¡.tsYOL 'ltOAUX~V~'r{J)V x«~ -rocü-ra. la-r~v dve'lt~a't'7lp.Óv«i><; ér¡m~p.evof.;· xoct o~¡ieYoL -p..
L. perturbationibus agitati eas inscienter sedare et cohibere cupiunt, seque in '[lace L.
C. variis aguntur ·' · quas imperite sedare desiderant, et arbitrantitr C.
D. de bien/ deS' fa~ons, ils veulent les apaiser d'une maniere inhabile, croyant D.
6, OVT€ €AVTOIC OVT€ AN\H/\OIC OVT€. Arr€1\0IC ; ·: AMA. KAI EAVTOIC.· TA.· ~EIA e.
H. neque nobis ipsis neque ad invt'cem neque angelis, s~d et de ipsis secundum 'l)irtutem H.
E. neque nobis ipsis neque invicem neque angelis, · sed et ipsis divina E.
S. /acere neque nobis ipsis neque aliz"s neque angelis, sed et cum ipst's divina S.
R. neque nobis ipsis neque ad invicem neque angelis, . sed et ipsis divina R.
A. neque nobz"scum neque ad invicem neque adversus angelos, ; sed cum ipsis, potius divina A.
P. neque nobiscum neque invicem neque cum angelis, .. '·' "' -'-· :sed una cum ipsis potius ·. difii1_U!. P.
P. nobiscum· nec ínter nos nec cum angelis, , '· · sed una cum. · ipsi.s divina P.
p.. oún éoctJ-ro~.; oún d}.)..f¡)..qLc; oún a.néAoLc;. · . · '*"X"A~ .x.1i~ :·.ocv-:J;o~Nt.<i.': ·!kie ~.
.L. nobiscum nec ínter nos nec cum angelis, : sed una cum. ipsis.: difJtnq i. .
C. cum nobis ipsis sive cum proximis sive cum angelis;· \ :.- . quibus potius pro vin'li cooperandum est C.
D. contre nous, entre nous, avec les anges, mais a travailler avee .tous D.
TRENTE-SEPTIEME SECTION DIEU EST LA PAIX DE TOUS LES ETRES •
6. KAI A/\1\0T€ MOV Al EniCTOI\HC enveov TI nOTE APA Ci)HMI TO AVTO. EINAI 6.
H. autem et iterum me per epistolam interrogasti quid sit quando ne aio ipsum esse, H.
E. et aliud me per epistolam interrogabas quid forsan quando dico per-se-ipsum · esse, E.
S. et alibi per epistolam me interrogasti quid forte dicam per-se-esse, S.
R. alias me per epistolam interrogasti quid aliquando ergo per-se-esse, R. .,
A. quando alias quoque me per epistolam rogasti quidnam esse putarem ipsum esse, A.
F..alias quoque me per epistolam 'interrogasti quidnarn esse dicerem ipsum per se esse, P.
P. me aliquando per epistolam interrogasti quidnam dicam statum ipsum, P.
!L· xoct oc~'Ao-rÉ p.ou o~' t:c~cr'toA7j~ é1tú6ou . -.r: 1ton <Xprx Cf'TlP.t -ro .quho elv~~. p..
L. me altquando per eptstolam znterrogastt quidnam dicam exsistentiam ipsam, L.
c. alias me per epistolam interrogasti quid appellem per se esse, C.
D. vous m'avez .une fois interrogé par lettre sur le sens que je donne a l'@tr~ m@me, D.
6. l'lú>C TON 9€0N 110T€ MEN AVTON Zú>HN Ci)HMI l'lOT€ A€ TH AVTOZú>HC Vl'lOCTATHN 8.·,,
H. quomodo Deum quando quidem eum vitam inquam, quando autem ipsius vitae subsistatorem, H.
E. quomodo Deum aliquando quidem ipsum vitam dico, aliquando fJero per-se-ipslus vitae substitutorem,
S. quomodo Deum aliquando quidem per-se-vitam dico, aliquando autem per-se-vitaesubstantificatorem,
R)¡ualiter. Deum quandoque quidem per-se-vitam aio, quandoque autem per-se-vitae substitutorem,
A.¡ . quod aliquandq, Deum ipsa,,d~xerim·\vitq,m,,,aliquando. vitae ipsiU!1 auctorem; ·.
P. ' quod aliquando Deum dixerim · ipsam YJitam, aliquando vitae ipsiU$ auctorem,
P., cur.l)eum interdum vitam,ipsam esse dicam, interdum fJitae ipsius conditorem;· .··
!L· 1tw<; -rov 8eov 1to-re ¡LEY ocv-ro~wl)v tpllp.~. 7tO'rE oe, -:líe;. ocu-ro~w7ic; Ú7to~~'r:/lY,i 1
L. cur Deum interdum vitam ipsam esse' dicam, intetdum vitae ipsius .conditorem, ·,
C. quomodo Deum aliquando quidem .fJero per se vitam, aliquando fJero effectorem per ..se,1 vitae,
D. de ce que j'appelle Dieu tantOt la Vi e meme et tantOt la e.ause de la Vi e mfme, ,; :; ,1•
.
TRENTE-HUITIEME SECTION : L'ftTRE MftME, LA VIE MftME, LA SAGESSE MEME. 517
6. ANArKAION WHSHN lEPE TOV SEOV ANSPWne KAI TAVTHC CE THC Ecp. HMIN ,l\nOPIAC AnOI\VCAJ 6.
H. necessarium opinatus sum, sacer Dei homo, et ista nos te dubitatione absolvere. H.
E. necessarium aestimavimus, sancte Dei homo, et hac te in nobis dubitatione solvere. E.
S. necessarium arbitratus sum, sancte Dei vir, et ah hac dubitatione in nobis te absolvere. S.
R. necessarium existimavi, sacer Dei homo, et ab hac te quae in nobis dubitatione absolvere. R.
A. operae pretium existimavi, sancte vir Dei, hac te de nobis concepta haesitatione liberare. A.
F. operae pretium existimavi, sancte vir Dei, ab hac. quoque de nobis concepta dubitatione te solvere. F.
P. equidem te, sancte vir Dei, ab hac dubitatione cui causam dedimus necessario duximus explicandum. P.
/ p.. civayxai"ov «j>l¡Ollv, le?E 't'OV 8eou avOpwote, xcxt 't'CXÚ't'l}<; a-s ñj.; écp' Í¡p.~v ciotop(cx~ á11:oAÜa-rl~. p..
L. equidem te, sancte vir Dei, ab hac dubitatione cuí causam dedimus necessario duximus explicandum. L.
C. necessarium esse arbitratus sum, homo Dei sancte, ah hac dubitatione, quoad possim, te liberare. C.
D. je me crois obligé, grand serviteur de Dieu, a expliquer ce qui vous gine dans mes paroles. D.
6. KAI nPCUTON MEN INA TA MVPJOI\EKTA KAJ NVN ANAI\ABWMEN OVK ECTIN 6.
H. Et primum quidem, ut decies millies dicta et nunc reaccipiamus, non H.
E. Et primum quidem, ut multoties dicta et nunc recipiamus, non est E.
S. Et primum quidem, ut multipliciter dicta et nunc assumamus, non est S.
R. Et primum quidem, ut multoties dicta et nunc assumamus, non est R.
A. Ac primum quidem, ut quae alias latius diximus nunc quoque paucis repetamus, non sibi A.
F. Ac primum quidem, ut quae saepe jam diximus nunc etiam repetamus, non est ínter se F.
P. Ac primum quidem, ut ea quae millies dicta sunt nunc quoque repetamus, non pugnantia P.
P.· Kcxi. 7tflbl't'OV ~EV; rvcx .~ p.up~OASX't'CX xcxt vuv cX\IIXAcXÓwp.sv, ' oux Ea"t'L\1 P.·
L. Ac primum quidem, ut ea quae millies dicta sunt nunc quoque repetamus, non pugnantia L.
C. Ac primum quidem, ut nunc repetamus quae millies dicta sunt, non pugnant C.
D. Premlerement, je rappelle un avis mille fois formulé : on peut sans D.
6. EK TWN ONTWN KAI MAAICTA EK TWN ,nPWTWC ONTWN WC AITJOC nANTWN_ TWfl!.. ONTWt,J .. 6.
H. ex exsistentibus et maxime de primum exsisten_tibus, sicut causa omnium exsistentium, H.
E. enim ex exsistentibus et maxime ex primum exsistentibus, ut causalis omnium exsistentium, E.
S. ex exsistentibus et maxime ex primo exsistentibus, sicut causa omnium ex.sistentium, S.
R. ex his quae vere et maxime ex his quae primo entibus, ut causa om~ium entium, .· R.
A. ex his quae sunt et ex his maxime quae primo sunt condita, ut omnium quae sunt auctor, A.
F. ex his quae sunt praecipue vero ex illis quae. primo sunt, tamquam omnium causa, F.
P. ex iis quae sunt ac maxime ex iis quae primo loco sunt, ut causa omnium quae ·sunt:, P.
' - ,,
fl-, EX 't"WV OV't"WV x:Ú p-ciA~a-r:x éx -rwv 7tpw-rwc; ov-rwv, wc; oci',;:~o;; 1tcXV>wv -rwy.·.ó'v-rwv,. p-.
L. ex iis quae sunt ac maxime ex iis quae primo loco sunt, ut causa omnium quae sunt, L.
C. ex iis quae sunt et maxime ex iis quae prima sunt, tamquam causa omnium quae _sunt, C.
D. des créatures, surtout des principales, que 1'Auteur de toute créature 1).
6. AJ\A EV0V KAI Ani\HN lliACA«PHCIN EXON OV fAP OVCIAN TINA 0EIAN o.
H. sed Tectum et simplicem declaTationem habens. Non enim essentiam quamdam divinam H.
E. sed Tectum et simplicem declaTationem habet. Non enim essentiam quamdam divinam E.
S. sed Tectum et simplicem habens manifestationem. Non enim substantiam quamdam divinam S.
R. sed Tectum et simplicem manifestationem habens. Non enim substantiam quamdam divinam R.
A. , sed rectum simplicemque habet explanationem. Neque enim substantiam aliquam divinam seu A.
F. sed rectum simplicemque interpTetationem habet. Non enim substantiam quamdam divinam F.
P. sed··rectum simplicemque habet. explicationem. Nam nec essentiam quamdam divina71J. P.
'""'
p.. , . IXII.h' '11' · , 1. """' , ~
E.lJIJt)." XIX~ ,a"'tll.'f¡Y 'r"fjV o~IXCT!XCf'l)CT~V ezov.
• , O' , , , , 11, ·
,U ycxp OUCT~IXV· ':L'\ICl ~a~IX'\1 p..
L. · sed· rectum simplicemque habet explicationem. Nam nec essentiam quamdam · divinam L.
C. ·sed Tectum et simplicem habens explanationem. Non enim substantiam quamdam divina7ít C.
D. . c'est chose aisée, facile a expliquer. Nous ne déclarons pas que l'i!tre m@me D.
6. H;AFfEAIKHI'I ·etNAI «PAMEN TO AVTO EINAI TOV EINAI TA ONTA nANTA AITJAN 6..
H. aut~ angelicam• esse dicimus quod ipsum esse est, exsistens exsistentium omnium causa : · H.
.E. autl'angelicam•:·e-sse.didmus per.-se-ipsam essenl;io essendi quae sunt omnia:causam ::'•''···'' E.
S. aut¡·ang'eliázm ·esse. dicimus per-se-esse i quod est. causa quod. sint omnia : · ,.,., • -S.
R. aut: áfzgelicam ésse. dicimus per-se-esse ejus quae• esi esse entia omnia éaüsam ': ,,,, ., · R •
.A. angelicam· esse dicim'us ip_sum atque peT se esse, quod quidem causa est ut sint quae. sunt, omnia': · A.
F. ve/. angelicam· esse volumus ipsum esse, .. .·· velut causam ut sint quae. sunt omnia: F.
P. aut> a'ngelicam esse dicimus exsistentiam ipsam., quae causa· sit cur sint quae sunt omnia : -P.
" .... t; ' "\._ ,, .• .,. , , ' ' ,. ... ... ' 1', . , ' }'
¡J.. 1¡.'1Xj(Eli:Cl'l)V,':St'l/Cl~ l«'fJ.SY 'rO IXU'rO EL'\IIX~, 'rOU EL'\IIX~ '·'rO!•' !)V't't1 "'tiX'\I't'IX, IX~n«V' · ;; · . 1 ¡J..
L. aut•:·. fi:'ngeli~am\ esse dicimus · exsistentiam ipsam, quae causa! sit:1 cur · sint quae sunt omnia : '.) L.
C. aut~afigelicamfesse dicimus illud peT se esse, .·.,quaé sil· ca~a> Ut sin~.,omnia quae sún~<;',:_.. C.
,D. ést-!;u,P,e,'¡-su~stance di vine Jou:·. ang6.1ique,' •J 11 t-;, ,): 1 /~ quil cause (l'ex.istenc~ de: tout· ~~te(:':;·,, ;,; : D.
H,":·::\·:c,'-,. 1·:_,>:;.-, tantum enim de exsistente omni'a exsistentia et' de ipso esse .H.
E. ,,. '··'· ·solummodo ·enim.· essendi o,;Jn~ quae sunt ipsum esse ,.· ··.·· ·E.
S. solum enim quod sint exsistentia omnia et ipsum esse S.
R. solum enim hoc esse omnia entia et ipsum esse · · R.
A . .'~.·.: '¡.1,1/J. . , ,··, • verum ipsum quoque esse A.
F. ,,'.'!1'~'\~.v.·>: . :. solurf! namque· ut sint quaecumque· sunt itemque. ut sit hoc ipsum peT se esie, .· . 'p,·
1
;.: '. :. • so1us emm
. cuT·
. nnt. quae1 .$un
i t' ., . . ..
·; omnza, status zpse.->'1 · " . . ,,
'"1·J·,J,) ,-. ~ , ·. ' ·,.', P~.
! f"ÓV!l'Í·.¡apl-róü~·elvcxt '"'tcí'll'ra· -r.'a óv-ra ·xcxt'\aq-rO.•:-tb,:érva.v ,-: ,, · •'·ti·: 11·
L .... ,·,,·,:· .>.i..t.'··· , so/a_ enim CUT sint qt,tae .sunt omnia exsistentia ipsa:.> , L.
c. solum, ·enim ut · sint · omnia quae sunt et ipsum·· per · se:' essé; c.
.-;.:. \ I'exlstenee· de. tout·,@tre;· y eornprls· eeUe de l'@tre m@riie -D•
520 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
6. AJ\H9Ca>C KAI KVPJCa>C ElnEIN OVTE AVTOI HAEJCAN OVK ONTAC OVTE 01 6.
H. vere proprie dicere neque ipsi sciveru non essentes, neque H.
E. ( vere et proprie dicendum) neque ipsi formaverunt non exsistentes, neque E.
S. (vere et proprie dicendum) neque ipsi sciverunt non exsistentes, neque S.
R. 'Qere. et proprie dicere neque ipsi sciverunt seu utique non existentes, neque R.
A. (ut vere proprieque dixerimus) neque ipsi noverunt quippe qui non sunt, neque A.
F. ( ut vere proprieque dixerim) neque ipsi noverunt quippe qui non sunt, neque F.
P. quidem vere ac proprie dicere nec ipsi potuerunt
p.. (ti"b10<d¡; xiXt xupt!J>~ ·etTCeLv) o.Úi-e IXu-rot}íoe~crocv .'
L. quidem vere ac. proprie dicere nec ipsi potuerunt
non exstantes,
· · oux ó'v-riXc;,
non exstantes,
\ OIJ'tE
nec P.
" O• p..
· nec L.
.
C. vere et proprie dicere nec ipsi sciverunt quippe cum non essent, nec eorum patres C.
D. ne pouvaient pas plus prouver t'existence de ces @tres irréels, que ne l'avaient pu D.
6. /: ¡ ;: APXIKCa>C MEN KAJ 9EEIKCa>C KAI AITIATIKCa>C ·, '' '' ·. ·' THN MIAN nANTCa>N' VnEPAPXION 6.
H. principaliter quidem et dealiter et causaliter unum omnium superprincipale H.
E. principaliter quidem et deiformiter et causaliter unum omnium superprincipale E.
S. et divine et. causaliter unum omnium superprincipale S.
R. principaliter quidem et divine et causative unum omnium superprincipale R.
A. principaliter quidem ac divine et secundum causam .. . unum principia·:cuncta excellens A.
F. principaliter · quidem et ,divine,, et secundum causam unum·· illud principium :causamque :· omnium F.
P. ~~,.,·;;primo quidem ac diVino modo causaeque. 'lJi,: ., ·. . ,;.,•primuf~!:omnium\Principium P.
p.. :. >l'.·dpz~x<d~ p.ev 'ouv·xiXt. Oet:x<d~¡ xat «l-r~anx6k· · ·, ,,;·,:; .. rl¡v· p.f«\i '!'ét!v-r6l:v ÚTCep«pz~ov p..
L. primo quidem ac. divino modo causaeque vi· ··•· · · ''' primum ·omnium· principium L.
c. principaliter qilidem et divine et efficienter ' '·' ' ' ' ' unum omnizim• printipium c.
D. · au sens originel diviti, causal, ::•. , · ,, ·". sont· I'uniquelOrlgine D.
522 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE ONZIEME).
6. 1~'' WN,TA,ONTA' OIKEic..>C EAVTOJC METEXONTAf'.-\¡;;.' '·.: KAI ONTA KAI ZG>NTA KAl€N9€A 6.
H . .· · :- · ens exsistentes proprie ipsis participante · essentem. et mventem H.
E. ·,': · · quas exsistentia proprie sibimetipsis participan/ · et exsistentia et viventia et divina E.
S . .,; ... quibus exsistentia juxta proprietatem suam participantia et exsistentia et viventia et divina S.
R. ,._ quibus entia proprie sibi ipsis participantia , ! 1 et· entia et viventia · et divina R.
A. ú•;,\\' ·.. quibus. dum congruo sibi modo creata participant. , , ·. ,.. et exsistentia et viventia et divina A.
P. :• ·!quorum, t/:UTf". omn~a:. pro.·su.o quaeque· modo, participitil.sunt· . nimirum et entia et.viveiitia et·di~ p, .·.'.
p~ ~'i'·l·O'!~quibus.
.
cum, ea;,, quae · suni·
.
pro captu suo•
'
pariicipant!í.C:
"
\· · .:. · .. ,¡,, et, 'esse;. et~ .¡Jivere,·et:l.divina
' y- . w ll
.ti.;':i
. ·' .
-·
,1
p.. ·::':•,:;;.'c.· ·:<. b>v t~ Q~-~«1 o(~eiwc; hu-r:oí:c; p.e-;éxovo;«-· .!·:!.;::h ,·o: ;r..1l(i1L' OY't'a:·Xrx~•.;wv-ra:·x;x~rtvuea: ¡.t'. : '
L. in•.:·>r quibus cum ea, qu/ie,:;sunt pro captu súo pa'rticipant· ., . . ·.'·:·::. •\tef esse:. et; vivere et: divina [); :, . ·.
C . .:. . ;,_\·quoru.m participationem ut quae cuique convenit habent. · ·substantiam haben.tia: ,et· viventia O.
D. e~u~ qui po,sse.dent. ces facultés de la manier' qui leur e~t propr~ devieilne~t dés @tres~; des vivants O.
· .. ¡,
TRENTE-HUITIEME SECTION L'ETRE M~ME, LA VIE MEME, LA SAGESSE MEME.
6. KA.I 6CTI. KAI 1\ErETAI .. :·.,' KAI TA AMA úlCAVTúlC . .' 1110 6.
H. esse et dici, et alia itídem. Ideo H.
E. sunt et dícuntur, et alía simíliter. Proinde E.
S. et sunt et dicuntur, et alía similíter. Propter quod S.
R. et ~unt et dícuntur, et alía símilíter. Propter quod R.
A. et sunt et merito praedícantur, et eodem item modo alia. Quocirca A.
F. vína sunt atque dícuntur, . ceteraque similiter. Quamobrem F.
P. esse dicuntur, . · aliaque eodem modo. /taque P.
r· x«t,ea-r~ wú ~éy.E-r.a~, xa.t -r&. oc'X/..a. !daa.Ú't'Wt;. . ~ to p..
L. esse dicuntur, aliaq~e· ~~d~m. modo. /taque L.
C. et divina sunt et dicuntur, et similiter in aliis. Quamobrem C.
D. et des dieux,. ils ont ctroit a ces noins; et a d'autres dans des cas. semblables. Le Souverain D.
6. KAI TI 4€1 nEPI TOVTWN 1\ErEIN onov re TINEC TWN 9EIWN HMWN o.
H. Et quid oportet de istis dicere ? cum quidem quidam divinorum nostrorum H.
E. Et quid oportet de his dicere ? quando quidam divinorum nostrorum E.
S. Et quid oportet de istis dicere ? quando quidem divinorum quidam nostrorum S.
R. Et quid oportet de his dicere? quando quidem quidam divinorum nostrorum R.
A. Et quid me plura de his dicere necesse est ? quandoquidem nonnulli ex nostris divinis A.
F. Quid autem de his plura dicere me oportet ? quandoquidem nonnulli ex divinis F.
P. Sed quid attinet de his plura dicere ? cum nonnulli ex divinis P.
¡;.. Kxt -rt oei' 1tEpt -roú-.wv AÉys•.v ; Ó1tou yé -rm~ -.b>v 6s(wv +¡¡twv p..
L. Sed quid attinet de his plura dicere ? cum nonnulli ex di'Dinis L.
C. Sed quid attinet de his dicere? si quidem nonnu/H ex nostris divinis C.
D. Mais faut-il en parler ? quand certafns de nos diVtns D.
L. qui bonitatem omnem ac divinitatem superat; cum aiunt bonitatem ipsam et divinitatem esse '
C. supraquam bonam et supraquam divinam, per se bonitatem · ac divinitatem dicentes esse
D. · Celui qüi domine la bonté et la déité, ·appellent bonté meme ou divinité meme
/
6. VRO T<a>N ONT(.;)N EK 0EOV TOV AMééEKTOV flPOIOVCAC· Aci»00N<a> XVC€1 f).
H. sub exsistentibus ex Dei imparticipantis procedentes-. ubera fusione JI.
E. ab exsistentibus a Deo non-participante provenientes copiosa fusione E.
S. ab exsistentibus ex Deo imparticipabili procedentes copiosa effusione S.
R. ab entibus ex Deo impartibili procedentes copiosa fusione R.
A. indicantia ex Deo nequaquam participabili profusione copiosa procedentes A.
F. rebus participatas ex imparticipabili Deo abundanti profusione procedentes ac largiter F.
P. communicantur profecta a Deo qui communicari non potest larga profusione P.
f~
fJ- • U7t0
,. . <- ,,
t'.WV QV't'WV ~x 8eoiJ- t'óV dp;&9éx-rou, 1tpo~oÚaix~ _acp9óve¡> XÚO"EL ,u..
L. communicantur profecta a Deo qui communicari non potest larga profusione L.
C. sunt participatas a Deo qui est extra sut· partt'cipatümem larga effust'one dimanantes C.
D. aux @tres, sortant avec surabondance et comme d'une source intarissable du Oieu D.
f.í. KAI VnEPBI\VZOVCAC·- INA AKPIB<a>C O nANT<a>N ArfiOC EnEKEINA H nANT<a>N f.i.
H. et supermanantes~ ut caute dicatur ex omnium et super omnia causa, H.
E. et superscatentes, ut diligens omnium causalis summitas omnium, E.
S. et superemanantes, ut diligenter omm'um causa sit supra omnia, S.
R. et superemanantes, ut diligenter omnium causa sit ultra omnia, R.
A. atque emanantes, ut qui auctor est omm'um ultra omnia profecto sü, A.
F. emanantes, ut qui est omnium causa exactissima ratione sit super omnia, F.
P. ~e redundantia, ut auctor omm'um omnia perspicue superet, P.
¡J- • x~t tJ1tep6Au~OÚaa(¡, fva cixpL6w¡; Ó1'ittX\Ít'WV a.t''t~O( · é1tÉXELVCX ~
'7ttXV't'hlV, 1'-·
L. ac redundantia, ut auctor omnium omnia perspicue superet, L.
C. ac profluentes, ut qui est causa omnium perfecte sit ultra omnia, ·C.
D. qui ne se partage pas, si bien que Celui qui cause tout reste parfaitement en marge de tout, o.
·.;._ >·-
15. T-t.>N- KA0 O'rtOIAN noTe· OVCIAN KAI ci»VCIN
H. cuicumque regi secundum qualemcumque substantiatn et naturam.
E. ea quae sunt secundum qualemcumque essentiam et naturam.
S. exsistentia secundum quamcumque substantiam et naturam.
R. quae secundum qualemque substantiam et naturam.
A. quae substantiae ac naturae quomodocumque partieipant.
F. penitus antecellat.
P. iis quae quavis essentia et natura continentur antecellat.
1'-· ~~--?C~ft- órto,av -ttv& :tco-rk :eúdl!«v x¡xt cpó&tv:,-'
L. ii's quae quavis essentia et natura continentur antecellat.
C. cumque substantiae et naturae n'nt, antecellat. ·
o. :quel ,qu'en soJt, te mode d'etre, quelle qu1en soit la nature. .!
TRENTE-NEUVIEME SECTION : LE SAINT DES SAINTS, LE ROI DES ROIS. 527
6. KVPJON KVPIWN eEOV 9EúlN AM. EnEill.H KAI nEPI TOVTúlN OCA EtnEIN El!.El 6.
H.Domino dominorum. Quoniam autem et de istis quanta dicere oportuit H.·
E. Domino dominorum, Deo deorum. Sed quoniam quidem de his quaecumque dicere oportebat E.
S. Domino dominorum, Deo deorum. Sed quonz'am et de istis quaecumque dicere oportebat S.
. R. Domino dominorum, Deo deorum. Sed quía et de his quaecumque oportuit R.
A. Domino dominorum, Deo deorum. V erum enimvero quoniam quaecumque de his dicenda erant A.
F. /)omino dominorum, Deo deorum. Quoniam vera quae de his dicenda erant F.
P. Domino dominorum, Deo deorum. Quoniam autem ea quae de his etiam dicenda erant P.
fl-· Kup[ov.:l(upiwv, · 8eou 6swv. 'AA)..' E1mol¡ l(Cll 7tEpt -rothwv 8cre1 E~1téiv aoet P.·
L. Domino dominorum, Deo deorum. Quoniam autem ea quae de his etiam dicenda erant L.
C.l)omino dominantium, /)eo deorum. Quonz'am vera ea quae de his dicenda erant c.
D. ~es seigneurs, ~u Dieu des (lieux. Les explications nécessaires sur ce point D.
6. ~nEIPúlNVMO!II KAI úlC AriO N AflúlN , .. KAI BACIAEA TúlN :BACII\EVONTúlN KAI 'BACJA€VONTA 6.
H. nominatum, sicut Sanctum sanctorum et Regem regentium et regnantem in H.
E. magnivocus, ut Sanctus sanctorum et Rex regnantium et regnans in E.
S. tzominum, et sicut Sanctum sanciorum ~egem regnanti'um et regnatorem S.
R. infinitivocum, et ut Sanctum sanctotum et ut 'R.egem regnantium et. regnantem R.
A. praeditum, et ut Sanctum sanctorum et Regem regum et regnantem in A·.
P. praeditum, ut Sanctum sanctortl,m ut Regem regum, ut regnantem P.
P. (audandus ést . ut Sanctus sanctoru'm ; ut Rex regnantium et regnans P.
p.. ~1tE~pb>vup.o'll"•. 1<
XCX~ W~
"A· i. ' .
.tl.)'~OY a.y~!.t>;Y , .. ,l(Cll B~crLAÉCl 't'W~ .-BCicn'A-euÓv't'WY xat ~tx<nlé¡j()yút fJ-.
L. laz@andus est ut Sanctus sanctorum ut Rex regnantium et ·regnans L.
C. laudandus est, ut Sanctus sanctoru'm ~ . ut Rex regum ut in aeternum C.
D. saos nombre comme Saint des saints, comme Roi des rois, qui regne depuis toujours, D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DOUZIEME).
6. TON AI(A)NA KAI . en AI(A)NA KAI· ETI KAI (A)C KVPION T(A)N KVPI(A)N KAI eeON T(A)N ee(A)N 6.
H.saeculum et in aeternum et ultra, et sicut Dominum dominorum et Deum deorum. H.
E. saecula et super saecula et adhuc, et ut Dominus dominorum et Deus deorum. E.
S. saeculorum et in saecula et adhuc, ut Dominum dominorum et Deum deorum. S.
R. saeculum et in saeculum et adhuc, et ut Dominum dominorum et ut Deum deorum. R.
A. saeculum et in aeternum et ultra, et Dominum dominorum Deumque deorum. A.
F. aeternum et in aeternum et ultra, "\ Dominum dominorum Deum deorum. F.
P. in saeculum, in aeternum et ultra, ut Dominus dominorum et Deus deorum. P.
fl-· TOV .exlwvex xext en' exlwvcx xcxt s·n, xcxt wc; Kúp~ov .-.wv xuplwv xcxt 8sov TWY 6ewv. fl-·
L. in saeculum, in aeternum et ultra, ut Dominus dominorum et Deus deorum. L.
C. regnans et ultra, et ut Dominus dominorum et Deus deorum. C.
D. pour toujours, et encore, comme Seigneur des seigneurs, co.mme Dieu des· dieux. D.
6. TC.O lllni\ACIACM(A) T(A)N ONTCilN AriOTHC MeN OVN eCTIN (A)C KAe HMAC Elnellll 6.
H. duplicatione. exsistentium. Sanctitas quidem ergo est ( sicut erga nos est dicere) H.
E. duplicatione exsistentium. Sanctitas igitur est ( quantum secundum nos dicendum) E.
S. duplicatione nominum. lgitur sanctitas quidem est ( ut secundum nos dicatur) · S.
R. duplicatione nominum. . Sanctitas quidem igitur est ( secundum nos dicere) R.
A. tiominum significare velit. !taque sanctitas quidem est · ( ut secundum· nos loqua~) · A.
F. dum haec nomina geminant. Sanctitas quidem est ( ut secundum nostra loqua""") . p;
P. diVina geminatione nominum.•: Sanctitas quidem est ( ut nostra ratiime dicam et sentintia) · P. .'
. t.•·.. '1'1' • - , ~ l
P.· -rcp Ot'ltÁ!xrn~crp.ijl TWY OYOflmY •. 'Ay~ó'Ó¡~-~ ~SY OUY enw ··.· . :-' '·'·•~wc; XotQ ·'ll¡J.cxc; e~uw. ··" '''"'
L. divina geminatione nominum~• Sanctitas quidem est ( ut nostra ratione dicairz et sententia)
C. illorum ommum geminati'onem. Sanctitas iiítur e,st . ( ut more nostro ;zoquar)
D. en· redoublant ces noms. La sainteté· don~ (autant .qu'on en peut. dire) ·' 1; D.
TRENTE NEUVIEME SECTION LE SAINT DES SAINTS, LE ROI DES ROIS.
6. BACI/\EIA A H nANTOC OPOVC KAI KOCMOV KAI 0ECMOV KAI TA:::Ec..JC AIANEMHCEIC 6.
H. Regnum autem, omnis termini et mundi et legis et ordinis distributio. H.
E. Regnum autem est omnis fmis et ornatus et legis et ordinis distributio. E.
S. Regnum autem, omnis finis et ornatus et legis et ordinis distributio. S.
R. Regnum autem, omnis termini et ornatus et legis et ordinis dz'stribuiio. R.
A. Po"o regnum est omnis termini et ornatus legisque et juris ordinis distributio. · A.
F. Regnum vero est omnis termini ornatusque et juris et ordinis distributio. F.
P. Regnum autem, omnis termini, ornatus, juTis ordinisque tributió. P.
p.. os,
, B!Xi7~Ae:ia.. ~ 7t!Xv-ro; lípou x!Xt xóap.ou x!Xt 6e:ap.oiJ xcxt -rcieew~ OL!XYÉ¡.n1a-~~ •
P.·
L. Regnum autem, omnis termini, ornatus, juris ordinisque tributio. L.
C. . Regnum autem est omnis termini ac mundi et legis et ordinz's distributio. c.
D. La toyauté implique la distribution des fonctions, des rangs, des droits, des places. D.
KVPIOTHC A€. OVX H Tc..JN XEIPONc..JN VnEPOXH MONON AMA KAL nACA 6.
H. ·· .... ,. · · Dominatio vera, non pejorum eminentia tantum, sed et omnis H.
E. .· · · · · Dominatus. vera,. non 'subditorum excellentia tantum, sed et ómni's E.
S. ·.. ,,\Dominatio. autem,. non pejorum excessus tantum, sed et. ómnzs. s.
R. ·. '. Doininatio autem; • non deteriorum superexcellentia solum, sed et ómnis R.
A. ·· . Dominatio vera, non· modo ínter deteriores eminentia, verum omni'S A.
F. Dominatio autem, non modo adversum deteriora eminentia quaedam, sed omnis F.
P. · Dominatus vero, non solum in inferiores praestantia, sed omnis P.
¡.¡.. Kup~ón¡; &; oúx ~· -rwv xs~póvwv ú7tepox1J p.óvov, á.AA~ xrxt 1tliaa. p..
L. ·. · . Dominatus vero, non .. solum in inferiores praestantia, sed omnis L~
C. ,. : · · ·. ; Dpminatio·. vero, non minorum tantum excellentia, , . verum. étiam c.
D. J':/excellence :'du/seigneur• est plus qu'une supériorité en face des inférieurs, elle .el!t D~ ·
' · ...
!S. T(.i)N KAJ\(.i)N'<TE· KAI ArA0c..JN· H nANT€1\HC KAI'. nANKTHCIA' ·•. :,t· 'KAI AI\H9HC. KAI AMETAnTú>TOC lt
.H. bfirzorúm etiam et benignorum omnímoda et omnicreatrix et vera et incasualis H •
E. et bonorum et optimorum perfectissima et omnimod(!- possessio et ver;a et immu,tabilis E.
S, et pulchrorum et bonorum perfecta omnímoda possessio et vera et áuiere non valens S.
R. et ·p1,4lchrorum et bonorum perfecta omnímoda possessio et vera. et intranscasualis R.
A. t¡Uoque honéstorum ac bonorum perfecta possessio.. . verafue indemutábilis. A.
F. quoqite honestorum. atque.·~m.perfecta possessio . . ,,,, •.·',\veraqt,e et iTIU'ilutabf.l~, F.
P. etiam¡'et,pulchrorum,, et bofiorum perfecta posses.sio ,;.,. ·. '•·.,,,..•v:,J.··
-';
. veraqu·ei'ac
J. '
·cer.t~·
",,.
P• .
p.. -r~v:· x:xÁrov: .-r~ ·. x!X~ ciya6mv·. t1 ·1ta.vre~i¡~ ..1tay.icn¡aia ~;· ciX7¡6l¡¡; ','«L· cip.e:-rCÍ.'lt't:!/)1-:o¡; p..
L. eiiam 'et pulchrofum; et bonorum perfecta possessio .. peraque., ac-; cer~a L.
C. omnium decori4m ·. ac bonorum completa possessio est et vl;ra et, ~nconéussa e,
D. une enttere et·. pleine possessfon de toutes les quaUtés, i . pour tout de bqn, saos 1 ch'an~.~ o:
Venicma Jat, - 34·
•
530 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DOUZIEME).
6. KAil CVNEXOVCA KAL. EAVTHC: AnQnAHPOVCA KAH VflEPEXOVCA nANTA; ..TA\ >THC: ,nPONOJAC,. AVT'HC 1),
•
TRENTE;.NEUVIEME SECTION : LE SAINT DES SAINTS, LE ROl DES ROIS. 531
6. AnOMVONTA TAVTA MEN OVN nANTA Enl THC VnEPBAMOVCHC AITJAC AnOAVTWC 6.
H. delectantia. Ista ergo in superexcellenti causa absolute H.
E. fruentia. Haec igitur in supereminente omnibus causa absolute E.
S. utentia. Igitur haec quidem in causa excedente omnia absolute S.
R. fruentia. H aec quidem igitur omnia in ea quae omnia superexcellit causa absolute R.
A. utuntur. Haec igitur in supereminente omnibus causa absolute A.
F. perfruuntur. Haec igitur in causa omnibus eminente absolute F.
P. fruuntur antecellens. Atque haec quidem in causa quae omnia superat absolute P.
p.. d:lio).cxÚ9'\n"CX. T~u-.cx ¡AEY ouv é1tl ,..;¡~ miv-r~ imepó~A"Aoúo-11 ~ cxi-r~cxc; ci1toAÚ-rw~ p..
L. fruuntur antecellens. Atque haec quidem in causa quae omnia superat absolute L.
C. fruuntur. Haec itaque omnia de causa illa transcendentali absolute C.
D. de son. empire~ 11 faut absolument donner ces titres a la Cause supérieure D.
6. KAI BACII\EIAN: vnePKEIMENHN · ' KAI Ani\OVCTATHN. 9€0THTA KAI rAP €::: ÁVTHC EN ENI 6.
H. et regnum superexj)andens' . · · et verissimam Deitatem : · etenim ex z'psa in uno H.
E. et regnum.supériniUmbensli.'\ ·'··. '• simplicissima Deitas : '··· •· 'etenim ex ipsa· in uno E~
S. et regnum• superf/ositum ,. '' :,)'.'et•'amplissimam Deitatem : · · etenim ex ipsa in uno S.
R. .·.: /et:> regnulh superpositum ,: ·.-, et simplicissimam Deitatem : ete'n·im ·ex· ipsa in uno R~
A. regnumque supremum ·', et simplicissimam Deitatem : ex ipsd enim continuo A.
F. ' regnumque praecellens · et simplicissimam Deitatem : ex se ipsa enim in uno F.
P. et regnum:'excellentissimum maximeque simplex Divinitas : ex ea enim simul P;
P.· xcxt fjcxcr~AElrtY, Ó1tepxstp.ÉvT¡'\I
1
·. ~(Xt iX1tAOUO"rCÍ"t'7jY 8eón¡-.cx. . XCXL 1'~P ée cxuri\~ év évt p..
L; et regnum ·. excellentissimum . maximeque simplex Divinitas : ex ea enim simul L.
C. • et regtium. omnium supremum · simplicissimamque Deitatem ·: si quidem ex ipsa sitigulariter (;;
· D. qu'EIIe ,e8t! RelireJsans -:'pareille, :qg'Ene··'est(la!.fres· pure Déité : :' c'est. Ellt('qtd' a próduft O~
tt !<Al A9POIDC 'EKnE~VKEN KAI AIANENEMHTAI . nACA AMii"HC AKPIB€1A nACHC 11\IKPINOVC a:
H. J!l summe ·impetit et distribuitur omnis immixta cautela omnis·. sincerae H.
E. et cumulate nascitur. et distribuitur omnis clara diligentia totius sincerae E.
S. collective subsistit et distributa est omnis munda diligentia omnis· clarae S.
R. et repente nata est et distributa est omnis immixta certitudo omnis sincerae R.
A. ac .repente ·exort({' ·est et distributa · omnis, ·mera ·diligentia i totius· 'sincerae A~-
F. similltJUS exorta est· et: distributa ,,,.,._,·c.·. ,,·.. :·v omnis' absolutürmera totius-· stiic'ef'ae F~
P. ac semel•: nata:'estrac\dismbuta:¡· ,;·,.\,''.!.';·•.'·. ',¡\;·: ·.' ..' '.' omnis· simple:fc ui'liversae' ác'itncerae P.
p.. xcx~ ciOpd~ ~ éxilcpuxe xcxi: o~cxvevÉp.11-row:: 1::. : ·:-: · ·· • • •. ··'lticrex ·cfp.ty-1¡~ cilCp(Ge~oi 1tCÍa"r1 ~ 11i"A~~pwoü~ p..
L. aé semel nata est.-ac1,disíributa . .:·•)_...,,. ,,, • . omnis simplex universae ac st'ncerae L.
c. et ubertim'e,.anavit: atque:diffusa est .. ,......... ,, . ' ,. '.'/:• ···:omnis mera perfectio totius Sincirae e~
D~ et· distribaé. d'unl c'óup;; en bloc, : ;i.t . : . ,. toute· la: perfection' saos• mélange d'u'ne ·pur~té D.
532 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DOUZIEME).
L. inaequalitatem ac non aptam compositionem exterminat, gaudetque uno eodemque apte recteque L.
C. et inaequalitatem ac disproportionem extermina!, et ad bene ordinatam identitatem C.
D. disconvenance ni gaucherie ni disproportion ; Elle jouit de leur équilibre harmonieux, D.
i
/.:'
w
534 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DOUZIEME).
L. non sunt ejusmodi ea quae sancta sunt aut di'DÍna aut quae dominantur aut quae regia potestate L.
C. non sunt talia sancta vel di'OÍna vel dominantia C.
D. ces qualités de ceux qui sont saints, divins, seigneurs D.
6. ArJOVC A€ KAI BACIAEIC KAI KVPIOVC KAI 6EOVC KM€1 TA AOrJA TAC EN EXACTOIC 6.
H. Sanctas autem et reges et dominas et deos vocant sermones in singulis H.
E. Sanctas autem et reges et dominas et deos vocant eloquia ipsas in singulis E.
S. Sanctas autem et reges et dominas et deos vocant eloquia in singulis S.
R. Sanctas autem et reges et dominas et deos vocant eloquia eas quae in singulis R.
A. Sanctas autem et reges et dominas et deos scripturae appellant quae in singulis A.
F. Sanctas autem et reges et dominas atque deos sacrae litierae nominant gradus eos qui in singulis F.
P. Sanctas vero et reges dominosque ac deos' scripta divina appellant . gradus et ordines P.
P.· 'Ayr:ouc; oe xa.l. ~(l(JLAerc; xa.l. xupr:ouc; xa.l. 9eouc; xa.AEL 'rcX AÓyLcx . -rae; Év éxáa-roLc; P.·
L. Sanctas vero et reges dominosque ac deos scripta divina appellant gradus et ordines L.
C. Sanctas vero et reges dominosque ac deos scripturae appellant principaliores C.
D. D'ailleurs I'Écriture appelle saints, rois, souverains et dieux les premiers dignitaires D.
6. M€TMAMBANOVCAI THN THC EKEINtrJN AIAAOCEtrJC AnAOTHTA nEPI TAC EAVTtrJN AIACIIOPAC 6.
H. accipientes ipsorum largitionis simplicitatem erga eorum dijjerentias H.
E. accipientes illarum distributionis simplicitatem circa suas dijjerentias E.
S. accipientes illorum distributionis simplicitatem circa sui ipsorum dijjerentias S.
R. donationes accipientes eam quae illarum distributionis simplicitatem circa sui ipsorum dijjeren- R.
A. munera distributionis illarum simplicitatem circa suas A.
F. munera · traditionis illorum simplicitatem juxta suas F.
P. projiciscuntur accipientes tributionis divisionisque illorum simplicitatem in suis distinctionibus P.
p. p.e-rcxAa.p.6ávoucra.L nw riíc; Éxelvwv OLcxOÓaewc; cX1tAÓ'r71'rCl 1tEpl. -r&c; hu-rwv o~a.cpopac; P.·
L. projiciscuntur accipientes tributionis divisionisque illorum simplicitatem in suis distinctionibus L.
e. participan! eorumdem distributionum simplicitatem in suis distinctionibus C.
D. venus de Dieu, et peuvent multiplier, comme le veut leur diverslté, ce que les supé- D.
PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE DOUZII3ME).
t¡
'(
QUARANTIEME SECTION : DIEU EST PARFAIT ET DIEU EST UN. 537
6. K€CI)AJ\AION Ir TOCAVTA KAI nEPI TOVT(A)N 6.
H. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Tanta de his. H.
E. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Tanta et de his, E.
S. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Tanta et de istis. S.
R. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Tanta et de his. R.
A. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Ista et de his dicta sufficiunt. A.
F. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Haec de his dicta sufficiant. F.
P. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Ac de his quidem hactenus. P.
r· KecpáÁocLov 11" Ilept nÁelou xoct évó~. ToaocÜ't'oc x~~ 1tept -.oú-.wv. 1-'-·
L. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Ac de his quidem hactenus. L.
c. Caput tertiumdecimum. De perfecto et uno. Atque ista de his dicta sint. C.
D. Chapitre treizieme. Du parfait et de l'un. En voih\ assez sur ces noms•. o.
6. KAI rAP H 9€0/IOriA TOV nANT(A)N AITIOV KAI nANTA KAI AMA nANTA KATHrQP€1 KAI (A)C 6.
H. Etenim theologia omnium causam et omnia et simul omnia dicit, et sicut H.
E. Etenim theologia de omnium causa et omnia et simul omnia praedicat, . ,'. ·,. et ut E.
S. Etenim theologia de omnium causa et omnia et simul omnia. praedicat,.. .. . .· et sicut S.
R. Etenim theologia de omnium causa et omnia et simul omnia praedicat; ... ·. et ut R.
A. De auctore sane omnium scriptura divina et omnia et simul omnia. praedicat, et ut A.
F. Jam vero theologia de illo omnium principio omnia et simul omnia praedicat, ipsumque ut F.
P. Scripta enim divina de auctore omnium et omnia dicunt et simul omnia, eumque ut P.
¡J.. Koct r«p 7¡ Geo),oyloc 'tOÜ 'ltcXV'tW\1 ocl·t:Lou xcú 'ltcXV..IX xoct &IJ-IX 'ltCÍ'Y'tiX X<X.'tl}poyei', •. xoct 6>~ 1-'-·
L. Scriptura enim divina de auctore omnium et omnia dicit et simul omnia, eumque ut L.
C. Etenim theologia rerum omnium auctori cum omnia tum simul· omnia tribuit, et ipsum ut C.
D. Car la Sainte Écriture fait remonter d'un co«p tout~s qua~tés~ a .leur: Auteur quand ·elle Le D.
6. T€fltSION AVTON KAI (A)C EN AIIJVMN€1 T€fi€10N MEN OVN ECTIN ·: OV MONOIII 6;;
H. perfectum eum et sicut unum hymnizat. Perfectum ergo est non tantum H.
E. perfectum solum et ut unum laudat. Perfectum quidem ergo non solum ut E.
S. perfectum ipsum et sicut unum laudat. Igitur perfectum quidem est non solum S.
R. perfectum ipsum et unum laudat. Perfectum quidem est non solum R.
A. perfectum ipsum et ut unum celebrat. Perjectum quidem igitur est non solum ut in se. ipso A.
F. perjectum celebrat atque unum. Perfectum quidem ... non modo. ut F.
P. perfectum unumque laudant. Perfectus quidem est · • ,• \cl\¡:',1'.>'. non solum quod. P..
-.éAeL0\1 al.n:o .xa:t w~ €v &vu¡J-vei'.
¡J.. TéAEL0\1 ¡J-E\1 OU\1 icrrw ·- oú ¡.tóv,óv p..
L. perjectum unumque laudat. Perfectus quidem est . ·. non. solum, quod, L.
C. perjectum et ut unum laudat. Perfectus itaque est . . , non, tanturn C.
D. glorifie comme Parfait et comme Un. 11 est parfait, ; non· seulement paree qu'll est D.
1
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TREIZIEME).
R: 1' secundum omnium' superexcellens, · et omnem quidem infinitatem termináns, omni 1 autem Jt·
A. ex eo quod supereminet omnibuS, · · omnemque terminat infinitatem, ·. ef supra A:
P. ex eo quod omnia superat, omnemque definit infinitatem, ac super F.'·
P. ut qui omnibus antecel{at, · ac omnem quidem infinitatem determine!, et ultra P.',, ·
fJ.· : (·) . XIX'rtX 'tO 7tCÍ'\I'thl'Y, 'Ó7tepixo~, •· \' xat 7tcXa'IX'\I fJ.EII ci7tetpL1X'Y bpí.~ov,,' . 'lt,av-rot; oe p.; .
L. ..... . ut qui omnibus antecellat, ac omnem quidem infinitatem determine!, · · . et ultra L.
C.• ''-> :'-<isecundum omnium excessum; atque• omnem quidem infinitatem definiens, ·.-, Sftpra C.
D.·: ·;>J :·tul 1 qui surpasse. toute 'chose;.Jl:) . : u.•nbc)rne· tout1;ce·~qui; est salis limite/• ·: •:\.,·•déborde' D.~
o. AMA KAJ AIATEINON Enl nANTA AMA KAI VnEP nANTA TAJC ANEKI\InTOIC EntAOCECI 6.
H. sed pertendens in omnia simul et super omnia indejicientibus porrectoribus H.
E. sed extentum in omnia simul et super omnia non-dejicientibus augmentis E.
S. sed extendens se ad omnia simul et super omnia indejicientibus immissionibus S.
R. sed extendens ad omnia simul et super omnia indejicientibus additamentis R.
A. sed pertingit ad omnia simul et super omnia indejicientibus largitionibus A.
F. sed pertingit ad omnia simul atque super omnia indejicientibus actionibus F.
P. sed ad omnia et ultra omnia pertineat perpetuis progressionibus p.
¡;.. &AA~ l(O(L O~O('r€~11011 É7tL 7tCXV'rO( &p.O( l(O(L Ú7tEp 7tCÍ.V'rO( 'rO(i'~ &vexAd7t-rotC: . É7t~oóaeat l-".
L. sed ad omnia et ultra omnia pertineat perpetuis progressionibus L.
C. sed ad omnia pariter et supra omnia pertingens indejicientibus largitionibus C.
D. parvenant d'un eoup a toutes ehoses et au deJa de toutes ehoses par ses eontinuelles donatlons D.
.
6. KAI A€1 T€1\EION · · WC nANTA 6.
H. et semper perfectum, et sicut indiminutum, · et sicut omnia H.
E. et semper·perfectum, · et• ut. indiminutum, et omnia E.
S. et semper. perfectum, et sicut non-minorabile, sicut omnia S.
R. et semper perfectum, et ut imminorabile, · ut omnia R.
A. ens semperque perfectum, et ut imminui nescium, quippe ut in se ipsi> A.
F. ens incrementum semperque perfectum, ut nesciens decrementum, quippe cum F.
P. semperque suis omnibus numeris sit absolutus, quodque minui non possit, ut qui . omnia
~ ., . P.
p.. xa;t. &et · -réAELOv, xa;t-· wc;~ ·&p:eiw-rov,' • . ' "; W<; 7t1XV'rot' p..
L. semperque. suis. omnibus numeris sit absolutus, quodque minui; non possit, . ·. ut qui omnia L.
c. incrementum semperque perfectus sit, nec/minui possit, ·'.¡ .;, \ ···... · .... :-,,. omtlia C.
D. eroitre,tétanf, depuis· toujours au terme; ··: paree qu'U ne· peut· déeroitre:, •· · ayant· d'avance D.
6. EN EAVTW nPOEXON . : . KAI VnEPBI\VZON KATA MJAN THN AnAVCTON KAT AVTHN 6.
H. in se ipso praehabens et manans secilndum unam indesinentem et secundum ipsam H.
E. in se ipso superans et supermanans secundum unam et incessabilem ·per se E.
s.· in se ipso praehabens et supermanans secundum unam impausabilem et eamdem S.
R. in se ipso praehabens et superemanans secundum unam impausabilem et eamdem R.
A. omnia antea excellenter habens at~ue exuberans· secundum unam· indesi'nentem et eamdem plenissi- A.
F. in se ipso anticipef' omnia. 1•· ,, prorsu's exuberans p'er unam indesinentem.'eamdemque F.
P. i'n se. 'anticipata habeat. i :. · ,, ·1· et redundet una ét eadem perpetua ·atque cumulata P.
p.. év éor.u-ríj> ,7tpoéxov ·. '-'' :'. · ... xor.t Ú7tepGAú~ov xor.-r<X p.Cor.v· ..-}}v a7t!Xt~a-rov Xor.t: T«u-t'l¡v p..
L. in se 'anticipa/a habeab ·. .,. )·, · · et redunde/ una et eadem perpetua•·atque ·cumulata L.
c. in se ipso praehabens et exuberans una et eadent mcessabili c.
D. en Sol toutes ehoses, ·.•; ·· et eomme les· déversant par une suraboridaitee intarlssable; D
540 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TREIZIEME).
6. 1\EreTAI , / KAI HMICV EN KAI TPITON KAI AEKATON. EN.'. OVTW nANTA KAI nANTWN TO MOPI~ 6.
H.dicitur, et dimidium unum, et tertium et decimum unum, sic omnia et omnium pars H.
E. dicitur, et semis unum, et tertium et decimum unum; sic omnia et omnium pars E.
S. dicitur, et dimidium unum,, et tertium et decimum unum, ita omnia et omnium pars S.
R. dicitur, · . et .dimidium unum, et tertium et decimum unum, · . sic omnia et omnium partícula R.
-A. decas, dimidium unum, et tertium et decimum unum, sic omnia et omnis omniuni parti- A.
F. denarius, et dimidium unum, et tertium et decimum unum, · sic omnia omniumque partes F.
P. dicitur, et dimidium unum, tertia pars et decima unum; sic omnia omniumque partícula P.
p.. AÉ¡e-t:OtL' : Xllll -f\p.Lau ey, xctt- 't'phov xa:l OÉX:X'";O'Y fY;'• olJ·pJ) 1tiÍ'Y't0t X<Ú 1t1ÍV't(J)V p.Óf>LO~ P.·
L. dicitur, et dimidium unum, tertia pars et decima unum, sic" omnia omniumque partícula L.
C. dicitur, et dimidium unum, unaque. tertia decimaque, similiter etiam omnia et quaelibet C.
D. dix. aussi, et de m@me la moitié, le tiers ou le dizieme), ainsi toutes choses:et leurs parties D.
'--)
!), TA ONTA•·\¡ • c.y · . KAI OVK· ECTLTO nANT(i)N,"AJTION EN-,>,-:· ., TWN! nOMWN''EN: . ., :·! 6.
H.1xsistentia.' Et non est omnium causa unum multorum unum, H.
E. exsistentia. · · Et non est omnium causa unum multis unum, ·· • E.
S. exsistentia. Et non. est quod omnium est caúsa unum multorum unum, · S.
R. entia. ,. Ei non est omnium causa unum. multorum.unum,- · · R.
A. ~ubsistentia.- . " Neque enim' unum illud omnium< causa · ;, :J,, unum ex plUribus-·'·w·; ·4>
F. l ·- ','N\ '\ Ipsum 'DeTO unu11t'quod.omni~m causajudicatur non est aliquid'e•pluribus unum, _ P.
P. ~uae/sUn~··omnia• ,•·,Nec uhum:illud;qudd:estjcausa:omnium.-. · unum-·est:?ile!multis;'-; ...,.-,, i•. •)B·
u.,
4,)
-lrilt
!
Óv'ta,} ·- ·- -; ' Kal1 oux Ea"t'~ 't'b·.1t!ÍVttt>v;i'at'•hov 2v:-J
' . •
.; 't'W'-4• 7tOAA6;vi·,Kv:(:):· .,;;
; ' .' '
··j:t: .
Ll quae sunt omnia . . ·· Nec unum illud quod est· causa omniumo·.> .. ; ' . unumtest de< multis;;v,"\' · :_L;
c. quaecumque sunt. Neque:'Ddro unum illud quod est omnium 'causa,_,,,_ unum quid-1est exíplunbus;\~·~·~1 'tC.
D• exlstent~ '·, '-! ,j: · , , LlUn: qul: est éause de toutes les ehoses¡, n'est pas un. un falt de plusleúrs~ ' D.
/
6. OPICTKON . : . . OVIl.€ rAP ECTI nAHeOC AMETOXON TH TOV ENOC AMA TOMEN 6.
H. est termina/e. Non enim est multitudo imparticeps unius, sed multa quidem H.
E. terminal. Neque enim est multitudo non-participans quid unius, sed hoc quidem E.
S. determinans. Neque enim est multitudo non-participans uno, sed ea quae sunt S.
R. terminatum. N eque enim est multitudo non-participans sic uno, sed quae quidem R.
A. definitivum. · Neque enim est multitudo quae unius sit expers, sed id quidem A.
F. nemque definit. Nulla enim multitudo est quae non particeps sit unius, sed id quidem quod F.
P. determinat.. Neque enim est multitudo quae non sit. unius particeps; sed id quidem P.
p. .. ópLO"tLxóv.•; . Oúo€ y&.p eá-t-L 1tA7iGo~ &.p.hoxóv 1t1l -roÜ évóc;; . \ . ' ·rJ.Hci. -ro p.Ev p..
L. determinat. Neque enim est multitudo quae non sit unius particeps, sed id quidém L.
C. definit. · Neque enim umquam multitudo expers est unius, sed ea qttae C.
D. les multitudes. Car U n'est point de multitude qui n'ait sa part de l'un ; ce que composent D.
!i. noMA· TOIC MEPECIN 1'·. • ..EN <TW. ·. OJ\W 1KAI TO nOMA TOIC CVMBEBHKOCIN 6.
H. par#bus. , "'·'· in toto, , et multa accidentibus . · H.
. E. mulfo.>'Pa:rtibus . . o,.unum toto, et hoc multa accidentibus;;~"'•'·'\ E.
S • .multa)'pf:lrtibus .,, , , sunt unum · toto, 1 et quae sunt multa accit/entibus · .,, S.
R. multa.:pQrtibus , ·,·unum. toto, et quae multa acciden:tibus. ·; •1;~ R.
A, quod plur.a partibus est .. unum est: tato, : et quod plura· accidentibus · .. ;,.¡ A.
F. seeundum. 1 partes est ·pzura est totum unum, quod plura est- accidentibus · · :1.· F~
P. quod multa est partibus · · .·. toto. unum est, et quod multa est accidentibus · . P.
p.. 1t;o).).ck 1~li!~~ p.épecnv ¡ ev:-rij) líA~¡>, xott -ro 1toAAa ..-o~~.aup.6e61jXÓO"LYI.\'' p..
L. quod mt,t/t.(f est1 partibus . toto ~num:.est,., rl.•,,'\:•: et quod multa· est accidentibus•. '.'·'., L~
c. s~nt mt4ta,:partibus ' . , ,~ •. ;sunt, qúid,. unZ{.m, tl!to,: ·,;, '> ei quae' sunt multa accidentibtis,·: : C1 · · :•
', '•,'
/
6. TOV ENQC.•, .. ¡ ,-.:: · ,TQV,E;:N Tú> KATú> nAI\ITA:.ENU~.(a,)·,, ·,,,:.;,,• nANTA KAI 01\A.JlANTA .6.
H. unius, , . . , .. · , , . aut. in detn;su"! o~ia. u~iali . ''·' 1 t·. o~~a e.t to~a_. omn,~a .H.
E. u~ius, ..... ,.. ,.. .,.•. deorsum...ornma St_ngu,lara_terh;\ o,;;. 1: •.• , ·:-,, omma et. totq, pmnta E.
S. ~no, . . ., · ,quod in eo, quod est' singular.e• secundum·. omnia omnia et tota Omnia S.
R. uno,·,_ in· secundum omnia singulari. . : _ ·:.. omnia et. tota omnia R.
A.]it; particeps, .. ..... ejus scilicet quod singulare per omnia omnia et tota omnia A.
F. bmnino expers, quippe, cum. ipsum unum natura sua penitus. unica .omnia atque tota F.
P. fit _partjceps, quippe quod hoc ipso quod est omni ex parte singulare omnia et quae tota sunt P.
p.. 'fOU ~y_o¡¡,.,, . : . -róÜ ey, >ti¡) xcx-roc ,.áy-ra: ~vLx(j) , _ _. , ,. TtCÍv't'cx xcd. fD,cx. ~CÍVJ~ p.-
L. fi.t.. par,tjceps, .. quippe, quod hoc ipso quod est o,ni e~ pflrte, singulare · omnia et quae t(Jta. sunt L.
C.participet unum .. : , .. in illo quod per omnia.unicum e.stu:·. ·... ,; 1 , et omnia etiam tota C.
D. ~e I'Un,.u: !\ií>. qui,. paree qu'il est:un.iqJt~ en. toute~ma~ierei:H: contient tou~~~tle":.ch_o~~s, .o.
6. ~AI·:-.:-A. ANTIK~MENA KAI EI\IIAI~~ .CVN€11\H~OTOC:i·. '/·· .. ,. '·' KAI··ANEV. JIIIEN TOV ,6.
H. et opposita et unialiter. comprehendentis. · ,, ·. Et. sine uno. quidem H.
E. et opposita universaliter comprehendentis. Et quidem sine uno E.
S. et opposita et singulariter coaccepit. Et sine urw quidem S.
R. et opposita et unit,ive comprehendente. et. quidem sine uno R.
A. e#0rm adversanti.a ,; ·.. 1. • singula.riter .. ~oque·, pQapprehendit. .·, , E t. sine· unq.. f}t'Í~f!Z _A.
!!~ ~#aT!l.inter~.se oppo'sita_, ¡ singularite,:ánts,·. co'ffljW,e/leruJal,._,,, 1•1), ,,,.,,, - P:r:aet"~a>~sque P..
· P~ ~(¡ t;a,ztrar'ia· ,·, · singula'ri etiam modo,~·ant~ ·in, s_e.: co.tf1Prehen4e!il) 4eo #ne,:;u~JQ quidem f..
P.· l'~~ 't'rt ci,v't"~l's.ip:sva: í xat É_)ILiitiw¡¡, n:poe'All~Q~• ..... ,· -,) :..:. ,Kat (¿.v~u. p.ev 't'OÜ p..
L. ~t. cOntraria. singulan etiam modo,·.ante_:inse. co,f¡prehendefit. ¡1.c.·sine uno quidem L.
C. universa. et opposita · .unice. anticipavit,' .,.,,,,._- ,, .. Ac sine. unq1 quidem C .
.D. les touts .et Ie.-rs ~ontraires , <· d'une maniere .absoluJt!ent 'Qlle.-., ,. 1 :. • .,, • Sans I'Un D.
544 PREMIERF PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TREIZIEME).
6. ENOC OVK ECTAl ni\H90C . ANEV AE ni\H90VC ECTAI TO EN tüC KAI MONAC nPó nANTOC 6.
H. non est multitudo, sine multitudine autem est unum, sicut et unitas ante omnem H.
E. non erit multitudo, sine autem multitudine erit unum, ·sicut et monas ante· omnem E.
S. non erit multitudo, sine multitudine vero erit unum, sicut et unitas ante omnem S.
R. non erit multitudo, sine multitudine autem erit unum, ut et unitas ante omnem R.
A. multitudo non est, erit vero unum sine multitudine, sicuti et monadem ante omnem A.
F. uno quidem multitudo non est, erit autem sub/ata multitudine unum, quemadmodum et unitas F.
P. multitudo non erit, unum tamen erit sine multitudine, ut etiam monas omnem P.
f!-· ho¡; oúx a~~a.L 1tA7¡6o¡;, -- liveu os -.ou 7tA7}6ou¡; eara.L -.o ev, w¡; xa..t f!-OV~~~ 7tpo 'lia..vrot; 1-'-·
L. multitudo non erit, unum tamen erit sine multitudine, ut etiam monas omnem L.
C. non erit multitudo, sed sine multitudine erit unum, sicut et unitas ante omnem C.
D. il n'y a pas de multitude, mais I'Un sera sans multitud e; l'unité précede bien D.
TA nANTA ECTAI T(a) 01\W EN · . AMtüC TE KAI TOVTO ICTEON OTi :> ti.
· H. qú'zs •supponit, omnia est in ioto unum. Sed· et istud sciendum quía · · )' ]f.
E. 'qu¡'s'posuerit, omnia erunt toto unum.· ·: Sed ittujue et hoc cognoscendum quía E.
S. aliqúis supponat, omnia erunt in toto unum. Aliter et hoc sciendum quía
1
S.
R. quis supponat, ·' · omnia erunt totó unum. Et id praeterea sciendum quod · ·" R.
A. quis ponat, · erunt omnia · toto unum. · Et aliter et hoc sciendúm est quoniam . A.
F. quis supponát, ' erurtt ómnia · toto unum. · Ani'madvertendurn id interea · · F.
P. esse ponat, toto u11Um erunt omnia. · Praeterea hoc quoque intelligendum est P.
1-'-. _-.t~ ú11:ó6o~ -.o, · . , · . . -.a 7tCÍv-.a. aa-.a.L -rij'> 8A.~- ev ,;_ :,:'· : ·" AAAt»¡; n xa.t -;o u-ro (a-.éov. ik't · 1-'-.
L. esse ponat, · toto unum erunt, omma. ·:. 1•• • Praetereá hoc quoque· intelligenlfum est L.
C.mtit suppowerit, ·.. omnia erunti'n:toto>·qutd•unumN 1 ;--Jllud praeterea sciendúm ut' ... ·.· C.
n. toutes &;:to1ltes' elles·ne feraient1 coífiplet'e'ment fiu,!Ún! F L U faut entóte savoir que U'. JJ.
o. TOEN OVTE 01\0THC OVTE MOPION OVTE AMO OVAEN Tú>N ONTú>N ECTAI 6.
H. unum, neque universalitas, neque pars, neque aliud aliquid exsistentium erit. H.
E. unum, neque universitas, neque pars, neque aliquid aliud exsistentium erit. E.
S. unum, · neque totalitas, neque pars, neque aliud quid exsistentium erit. S.
R. unum, neque totalitas, neque partícula, neque aliud nil entium erit. R.
A. tollas, neque totum erit. neque pars aliqua, neque aliud quz"ilquam in rebus. A.
F. unum, neque forma totius erit, neque pars ulla, neque quidquam erit in rebus. F.
P. sustulerz·s, nec totum, nec partem, nec aliquid aliud eorum quae sunt futurum. P.
p.. 1:0 ~v, oün óJ,Ó'l:"f¡.; ' OÜ'l:E p.ÓpLOV, oÜ'l:E (f).J,o OUOEV 'l:WV ov-:wv EO"'l:rJ:L.
P.·
L. sustuleris, nec totum, nec partem,- nec aliquid aliud eorum quae sunt futurum. L.
C. unitatem, neque totalitas, neque partícula, neque aliud quidpiam in rebus erit. c.
D. l'un, i1 n'y a plus de tout, ni de partie, ni rien de ce qui est. D.
6. VMNEI TH TOV ENOC Enc.>NVMIA KAI EIC E>EOC O nATHP KAI EIC KVPIOC 6.
H. hymnizat unius cognomínatione. Et unus Deus Pater, et unus Dominus H.
E. laudat unius vocabulo. Et unus Deus Pater, et unus Dominus E.
S. laudat unius nominatione. Et unus Deus Pater, et unus Dominus S.
R. laudat unius cognominatione. Et unus Deus et Pater, et unus Dominus R.
A. unius appellatione concelebrant, Et unus Deus ac Pater, et unus Dominus A.
F. unius appellatione concelebra/. Unus itaque Deus et Pater, et unus Dominus F.
P. laudat et appellat unius nomine. Unusque Deus et Pater, ac unus Dominus P.
P.· Úp.vt:L 't~ 't"OU evo~ Émuwp.[~. Koct si~ 8eo~ ó Iloc'tf¡p, xoct er~ KúpLo~ P.·
L. laudat et appellat unius nomine. Unusque Deus et Pater, ac unus Dominus L.
C. sub unius appellatione laudat. Atque hoc modo unus est Deus et Pater, et unus Dominus C.
D. re~oit comme louange le nom d'Unique. Le Pere est l'unique Dieu, jésus-Christ est l'unique D.
6. IHCOVC XPICTOC EN AE KAI AVTO TO nNEVMA AlA THN VnEPBAMOVCAN THC 0/\HC 6.
H. Jesus Christus, unus autem et ipse Spiritus superexcellentem totius H.
E. Jesus Christus, unus autem et ipse Spiritus per superexcellentem totius E.
S. Jesus Christus, et unus et ídem Spiritus propter excedentem totius S.
R. Jesus Christus, et unus ídem Spiritus propter superexcellentem totius R.
A. Jesus Christus, et unus atque ídem Spiritus per excellens totius divinae unitatis A.
F. Jesus Christus, et unus atque ídem Spiritus propter excellens totius divinae unitatis F.
P. Jesus Christus, unusque etiam Spiritus Sanctus dicitur ex praestanti totius P.
P.· 'hjaOU~ Xp!O"to~, xoct ev Koct -ro ocÚ't"O Ilveup.<X OL& 't-}¡v Ú7tsp6cí),'Aouaocv ñj~ ó'A·Il~ p..
L. Jesus Christus, unusque etiam Spiritus Sanctus dicitur ex praestanti totius L.
C. Jesus Christus, atque unus idemque Spiritus per supraquam abundantem totius C.
D. Seigneur, I'Esprit est unique et le m@me tant est suréminente l'indivisibilité D.
6. KAI nPOCECTIN VnEPOVCic.>C · AIO KAI nANTA En AVTHN ENAIKc.JC ANAnEMnETAI .6.
H. et adest supersubstantialiter. Ideo et omnia in ipsam juste offeruntur H.
E. et adest superessentialiter. Proinde et omnia in ipsam juste remittuntur E.
S. et praesunt supersubstantialiter. Propter quod et omnia ad ipsam juste remittuntur S.
R. et praesunt supersubstantialiter. Propter quod et omnia ad ipsam juste remittuntur .R.
A. et ante supersubstantialiter compréhensa. Quocirca et omnia ipsam juste referuntur A.
P. et supersubstantialiter ante comprehensa. Quapropter et omnia ad istam juste et unice admodum F.
P. et ante eximie insunt. ;,\ · " ,. !taque ad eam ·recte referuntur :P.
p.. x<Xt 1tflÓat:O"tW Ú7tt:poua(w~. . · ~Lo x<Xt 'lt:Ív-r<X E'lt' <XÚ-rl¡v Évolxw~ dv<X'ltÉfJ-'ltE'totL .p..
L. et ante eximie insunt. !taque ad eam recte rejeruntur .L•
.C. et praeexsistentia supra substantiam. Quapropter etiam ad ipsam omnia jure merito C •
.D. et prée:xistent d'une maniere inouie. Aussi toutes cboses Lui sont a bon droit rendues ,D.
1
QUARANTIEME SECTION : DIEU EST PARFAIT ET DIEU EST UN.
547
6. KAI ANAT10€TAI V~ HC KAI e::: HC KAI t.l HC KAI EN H KAI EIC HN nANTA ECTI 6.
H. et disponuntur, sub ipsa et ex ipsa et per ipsam et a qua et in qua omnia sunt H.
E. et referuntur, sub qua et ex qua et per quam et in qua et in quam omnia sunt E.
S. et reponuntur, a qua et ex qua et per quam et in qua et ad quam omnia sunt S.
R. et reponuntur, a qua et ex qua et per quam et in qua et in quam omnia sunt R.
A. atque rediguntur, a qua et ex qua et per quam et in qua et ad quam omnia sunt A.
F. referuntur atque rediguntur, a qua et ex qua et per quam et in qua et ad quam omnia sunt F.
P. eique tribuuntur omnia, a qua, ex qua, per quam et in qua sunt omnia P.
~ ' 7}<;
~
1
UT 7}<; X!Xt E<, X~~ t;'\1 "fl X!Xt E~<; 7}'\1
p.. X~~ IXVIX'nllE"':IXt,
' 'C'J. r 'C ,:t
'
r¡<; X!Xt' Ot
"" ' ' Z "" ' ? t\
71;0:'\l't'IX .,;crt"t
' Z '
p..
L. eique tribuuntur. omnia, a qua, ex qua, per quam et in qua sunt omnia L.
C. referuntur eique attribuuntur, a qua et ex qua et per quam et in qua et ad quam omnia sunt C.
D. et rapportées, comme a Celle grice a qui, selon qui, par qui, en qui, pour qui, toutes choses D.
· fS. 1().&\ <VnACA H 0€0THC VnEPOVCiú>C ONOMAZETAI · KAI ECTI TOV0. onep ECTIN KAI TEAEIOVTAI fS.
H.' omnis Divinitas supersubstantialiter nominatur, . et est hoc quod est et perficitur H.
·E. quod omnis Deitas superessentialiter nominatur, et est hoc quod quidem est et perjicit_ E.
S. quod omnis Deitas supersubstantialiter nominatur, et sit hoc quod est et perjiciatur S.
R. quod omnis Deitas supersubstantialiter nominatur, · et est hoc quod est et perficitur. R.
A. quod omnis Divinitas supersubstantialiter nominatur, sit id quod est et perjiciatur,'A.
F. quod Deitas omnis superessentialiter. nominatur, et. sit< hoc. ipsum quod. est et perjiciatur. F.
P. "ei; {juó·'omnis Divinitas nominatur, ~,·.,¡,,.,,: ·..... · ,:.•, ,., , ; \.,.,·.-.et sit id quod:,est. et absolvatur P.
P.· :,e~ o· o 'ltéiao: Y¡ Osó't'7}c; Ú1tEpoualwc;· ovop.ci~E't'Clt, xocL icrrt -.oü9' omp éa·d xo:L nAetoÜÍ'oct. p..
L. ex quo omnis Divinitas nominatur, .. :. . . et sit. id quod. est et absolvatur L.
c.- quod. omnis Divinitas supraessentialiter nominatur, et sit id quod esi et perjiciatur ·C.
D. titre ·suressentiel de· la' Dlvinité entiere, .··, · . ne donne tout ce qu'il est, ne complete et D.
PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TREIZIEME).
6. KAI .AIACWZETAI KAI XPH KAI HMAC AnO TWN nOMWN Ent TOEN .AVNAMEI THC 0EEIKHC o.
H. et persalvatur. · Et oportet etiam nos, de multis ad unum virtute dealis H.
E. et salvat. Et oportet nos, ex mul#s in unum virtute divin~ E.
S. et salvetur. Et oportet et nos, a multis ad unum virtute dimnae S.
R. et salvatur. Et oportet et nos, a multis ad unum virtute divinae R.
A. atque servetur. Et expedit ut nos quoque, a multi's ad unum virtute divinae A.
F. atque servetur. Operaepretium est nos quoque, a multis ad unum divinae F.
P. et custodiatur; Nos etiam debemus, a multitudine ad unum divinae P.
p.. ~cú ó~acrw~<:-ra~. Ka/. xpl) xcá ·~p.~¡;, cl7t0 'rWV 7tOAAWV E7tf. ':O ev "f¡ óuvcip.E~ Tlí~ Gú·x.;;,. P.·
L. et custodiatur. Nos etiam debemus, a multitudine ad unum divinae L.
C. ac conservetur. Oportet itaque et nos, a multis ad unum virtute divinae C.
D. ne garde l'@tre. Nous aussi, nous devons par la vertu de l'unité divine revenir D.
6. KAI Oi\WN nANTWN KAI AMA KAI nPO nANTWN KAI VnEP nANTA KAI ENIKWC AITION 6.
H. ergo totorum et omnium et simul et ante omnia et super omnia et unialiter causa est, H.
E. et universorum omnium et simul et ante omnia et super omnia et singulariter causa, E.
S. est et totorum omniuni et simul et ante omnia et super omnia et singulariter causa, S.
R. et totorum omnium et simul et ante omnia et super omnia et singulariter est causale, R.
A. et totorum omnium simul et ante omnia et super omnia singulariterque est causa, A.
F. atque totorum et omnium simul et ante omnia et super omnia unice causa est, F.
P. et totorum omnium et simul et ante omnia et super omnia et singillatim causa est, P.
p.. x:xL oÚiJV 7t7.v-rwv ut &.p.:x x:xt 7tpo miv"C"W'Y x:xt Ú7tep 7t7.v-;:x x:xt Év~xw<; :x[·nov, p..
L. et totorum omnium et simul et ante omnia et super omnia et singillatim causa est, L.
C. et totorum omnium et simul ante omnia et supra etiam omnia unice causam, . C.
D. tous les individus et .Jes groupes d'un coup, avant tout, par dessus tout, d'un mode unique, D.
L. quandoquidem unum id quod inest in iis quae sunt numeri rationern habet, numerus autem L.
C. si quidem quod est unum iis quae sunt annumeratur, numerus enim C.
D. puisque l'un substantiel est au nombre des étres . et que le nombre D.
550 PREMIERE PARTIE DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TREIZIEME).
6. KAI nANTA API0MON OPIZEI KAI AVTO ECTI TO ENOC AP19MOV KAI nANTOC ONTOC 6.
H. et omnem numerum terminat; et ípsum est quod unius · numeri et omnis essentís H.
E. et omnem numerum terminal; et ipsum est ab uno numeri omnis exsistentis E.
S. et omnem numerum terminat; et. ipsum est unius et numeri et omnis exsistentís S.
R. et omnem numerum terminat; et ipsum est unius et numeri et omnis exsistentis R.
A. et omnem nttmerum terminat; ípsumque est et unius et numeri et quae sunt ommum A.
F. et numerum omnem terminat : ipsumque est et unius et numeri omnísque entis F.
P. numerum etiam omnem definit; idemque est et unius et numeri et omnis naturae P.
p.. XIXL 7ttÍV'r1X lifL0p.ov Ófi~EL • XIXL IXUTÓ EO"'rL XIXL évo<; xocf d.pLOp.ou xoct 7t1Xv-roc; óv-roc; · P.· • ::
L. numerum ett"am omnem definit; ídemque est et unius et numeri et omnís naturae L. ··~·.
6. APXH KAI AITIA KAI API9MOC KAI TA:::IC . AIO KAI ENAC VMNOVMENH KAI TPIAC 6.
H. initium et causa et numerus et ordo. ,., Ideo et unitas,hymnizata et Trinitas H.
E. principium et causa et nttmerus et ordo. •ldci'rco et·: unitas laudatur et Trinítas E.
S. principium et causa et numerus et ordo. Propter quod et unitas laudata et Trinitas S.·
R. principium et causa et numerus et ordo. Propter quod ·et unitas laudata et Trinitas R,
A. principium et causa et numerus et ordo. ldcírco et unitatt"s ac Trinítatis appellatione celebratur A.
F. principium et causa et numerus atque ordo. Quamobrem ipsa super omnia Deítas quae quídem F.
P. principium, causa, numerus et ordo. !taque Divinitas quae omnia superat unitatis P.
P.· &rz-h .x:xt IXÍ'rLIX XIXL &rLOp.o<; x:xt -rtÍ~L<;. ~LO XIXL p.ov&c; úp.voup.É·nl XIXL TpL&<; P.·
L. principium, causa, numerus et ordo . .·. !taque Dívinitas quae omnía superat unitatis L.
C. pn:ncipium et causa et numerus et ordo. Qúamobrem et unitas quaé laudatur et Trinitas O~
D.Je prlncipej la cause, le nombre et I'ordre. C'est pourquoi I'Unité et la Trlnité ¡célébrée, D. ·
6. H VnEP nANTA 0€0THC OVK ECTIN OVt.€ MONAC OVt.E TPIAC H nPOC HMCrJN H AMOV ~ ·.
H.quae super omnia est Divinitas, non est neque unítas neque trinitas aut apud nos aut a nobis H~
E. super omnía Deitas, non est neque unitas neque trinitas aut a nobis aut alío E.
S. quae est super omnia Deitas, non est neque unítas neque trinitas quae a nobis aut ab alio S.
R. quae super omnia Deitas, non est neque.·unitas neque trinitas aut. a nobis aut alio R.
A. quae est super on:mia Deitas, neque unitas.' neque trinitas aut. a¡ nobis aut a qu()'{)ÍS alío 4. · . ,. .
F. et·'ut unitas et Trinitas• celebratur, : · ·: "· · nec·. unitas nec trinitas est a nobis veZ ab· ullo F~, · :;,'(
P. 'el-' Trinitatis nomine celebrata,' non est ut unitas · et trinítas aut a nobis aut ab aliquo álio P.' :' :;,: :
p.. ~ Ó7tsp· 1ttÍv-roc 8eón¡c;, oux sao;Lv oúos p.ov~c; oúos -rrL&<; 1(¡ 7tfOc; 'i¡p.wv 1(¡ li'A'Aou .¡.¡.:: ·..· ·
· L. et Trinitatis nomine ·celebrata:, · non es t. ut. unitas et trinítas aut a nobís aut. ab a#quo alfo' n~ ' .. ·
C. quae est Divinítas supra omm·a, · . non· est unitas neque trím'tas a nobis aut alio quopiam O/' ·
D. c'est-a-dire la Divinité absolue, · n'est pas ·cette unité et trinité dont l'homme D':
QUARANTIEME SECTION DIEU EST PARFAIT ET DIEU EST UN. 55!
6. TINOC Tú)N ONTú)N AJ€rNt.)CM€NH AM €1 KAI TO Vn€PHNú)N€NON AVTHC 6.
H. aut alio cuidam existentium percognita. Sed si et supercoadunatum ejus H.
B. quodam exsistentium cognita. Sed etsi superadunatum ejus B.
S. quodam exsistentium sit cognita. Sed ut superunum ipsius S.
R. aliquo entium cognita. Sed ut superunitum ipsius R.
A. cognita est. V erum ut et ineffabilem ipsius unionem A.
F. cognita. V erum ut ipsum unione superius unum F.
P. eorum quae sunt cognita. Sed ut etiam singularem ejus unionem et conjunctionem P.
P.· 'tWO~ -r¿}v OV't"W'\1 a~eyvwo-p.Év7j. 'A).)...a rvcx. X(lt -t-o Ú'ltEp7jvWp.Évov cx.uñj~ p..
L. eorum quae sunt cognita. Sed ut etiam singularem ejus unionem et conjunctionem L.
C. eorum quae sunt cogm'ta. Sed ut quod in ipsa est supraquam in unum copulatum C.
D. ou quelque autre a l'idée~ Nous entendons bien célébrer l'Un extraordinaire D.
6. e:::Ar€1 THN Vn€P nANTA KAI /\OrON KAI NOVN KPV<PIOTHTA THC vneP nANTA 6.
H. educit super omnia et verbum et mentem occultitatem super omnia H.
E. educit super omnia et verbum et inteZZectum in obscuritatem super omne E.
S. educit exsistens super omnem et rationem et mentem occuZtum superdeitatis S.
R. educit eam quae super omnem et rationem et intelligentiam occultationem ejus quae super omnem R.
A. aperit arcanum illud quod sermonem omnem et intelligentz"am superat summae Dez"tatis A.
F. aperit arcanum illud quod super omnem rationem intellectumque exsistit arcanum, F.
P. enuntiat arcanum illud quod rationem omnem mentemque vincit summae Divinitatis P.
p.. €~ciyeL -r-}¡v tntsp 1tcina. xa.t ).óyov xa.t vo:Jv xpuc¡nó,r1-ra. ~e; ú'ltep Ticiv-ra. P.·
L. enuntiat arcanum illud quod rationem omnem mentemque vincit summae Divinitatis L.
C. expZicat arcanum illud omnem rationem et mentem superans superdeitatis C.
D. qui fasse voir le secret impossible a traduire, impossible a sonder, le secret D.
6. · KAI. CVMcl>WNHCOMEN AN KAN TOVT(A) ~TQIC.: EIEQJ\OrQIC · · THC AE TWN nPArMATWN r AJ\H0EIAC 6.
H. Et consonamus saltim in istud theologis,.... , rerum autem. veritate H.
E. · Et consonabimus forsan in hoc theologis; . rerum autem veritate E.
S. . Et concordabimus quidem in hoc theologis, . .: .. a. rerum autem· veritate S.
R. · Et consona'(Jimus utique et in: hi~~.theologis, . a. rerúm aut~m v~ritatfl R.
A.,., ~, .. ,, In quo tamen a f}Jeologis no,n dissen.timus!.\H ·e>' , '· ,. licet. mu.ltum a r;erum: veritate A.
•';.
F.,,.,,,,,'-, In quo quz"dcm·..a,.theologis minime,dissentimui,· ,,,.,.,_,.,.. ,,,,:J\o,\' ab ipsa,·i.támencrirum veritflte F.
P. In quo etsi ídem quod theologi sentimu~,,,. · tamm,,ab, ipsa .rerum veritate .P.
P.· Ka\. crup.<pwv'fÍcroLp.E\1 ;,.~.·x&v. 'tOÚ7<¡> "OL<;' 6e.oA¿jOLc;, :-t¡c; oe ,(;}y 7tpctyp.&,wv &).~~~i.a'~ P.·
L. . . In quo etsi ídem quod theologi senserimus,. tamen: ab, ipsa· rerum veritate L.
C.;• .. ,,,·.,,Jn quo quidem cumtheologzs convt:nimus,.:·.. . sed ab,ips.a·.rerum:veritate C.
D. En quoi nous sommes d'accord avec les auteuts inspirés, mais nous. demeutons ,bien.!.~n·, de~l D.
·.\\
6. AnOJ\EJc¡,eoCOME0A t.IO KAI AVTOI THN t.IA Tú>N AnQc¡,ACEú>N ANOt.ON nPOTETIMHKACIN 6.
H. destituimur. Ideo et ipsi per sententiarum ascensionem praerogativaverunt, H.
E. relinquemur. ldcirco et ipsi per depulsiones invium praehonorificaverunt, E.
S. deficiemus. Propter quod et ipsi per negationes ascensum praehonorQIDerunt, S.
R. derelinquimur. Propter quod et ipsi eam quae per abnegationes reversionem praehonoraverunt, R.
A. destituamur. Idcirco ipsi quoque ascensum qui fit per negationes praetulerunt, A.
F. deficimus. Quamobrem ipsi quoque ascensum illum qui per negationes efficitur praetulerunt, F.
P. aberramus. [taque ipsi ascensum qui per negationes fit anteposuerunt, P.
p.. CÍ'ltOAE~Cf67ja-Óp.e6Cl. Jl~o xlit Clll't'Ot 'rT,V O~tX 'rWV CÍ'ltOCfi:Íaewv cXVOOOV 'ltpo-re-r~p.f¡x~aw, P.·
L. aberrabimus. [taque ipsi ascensum qui per negationes fit anteposuerunt, L.
C. multum deficimus. Quamobrem ipsi quoque ascensum illum per negationes praetulerunt, c.
D. de la pure vérité. Aussi voyons-nous ces auteurs préférer la voie des négations D.
6. ú>C EEICTú>CAN THN IIJVXHN Tú>N EAVTHC CVMc¡,VJ\ú>N KAI t.IA nACú>N Tú>N 0Eiú>N 6.
H. sicut exsistentem animam de ejus contribulibus, et per omnes divinos H.
E. sic excedente anima suis cognationibus, et per omnes divinas intelli- E.
S. sicut exsuscitantes animam ab his quae sunt ipsi connaturalia, et per omnes divinos S.
R. ut statuentes animam extra sui ipsius contribulia, et per omnes divinas in- R.
A. utpote animam a cognatis sibi avertentem, et per omnes divinas in- A.
F. utpote qui animam a rebus sibi cognatis avertat, ac per divinas omnes F.
P. ut qui animum a sibi cognatis familiaribusque rebus abducat, et per divinas omnes notitias atque P.
P.· w~ eE~a-rwa-otv -r'h'l o/ux.'hv -rwv éelU'C~ aup.cpÚAWV, XCl~ o~& 'ltotawv -rwv 6elwv p..
L. ut qui animum a sibi cognatis familiaribusque rebus abducat, et per divinas omnes notitias atque L.
C. ut qui animam a cognatis rebus avocans, ad omnes divinas intelli- C.
D. qui sépare l'ime de pensées a sa taille, lui fait traverser ces idées D.
6. J\OrON KAI rNc.>CIN en ECXATú>N t.E Tú>N OJ\ú>N AVTO CVNAnTOVCAN KA0 OCON 6.
H. sermonem et scientiam, novissime autem omnium ipsum copulantem sicut H.
E. verbum et scientiam, novissimorumque omnium ipsum contingente quantum E.
S. rationem et omnem cognitionem, in ultimis autem totorum ipsi conjungentem in quantum S.
R. rationem et cognitionem, in extremis autem omnium ipsi conjungentem secundum quan- R.
A. sermonem atque scientiam, postremo autem omnium ipsi conjungentem quantum A.
F. cognitionemque exsistit, in extremo denique 1.fniversorum ·ipst' conjungat quantum F.
P. nemque ac scientiam superat, ad extremum autem ei illum conjungat quatenus P.
p.. Aóyov xelt yvwaw, S'lt' eaz.~-rwv OE 't'WV lD.wv otth·ij> auvi:Í'lt-.OUO"ClV xot6' Óaov p..
L. nemque ac scientiam superat. ad extremum autem ei illum conjungat quatenus L.
C. ac cognitione sublimius exsistit, nosque Deo tamdem conjungit quantum nimirum C.
D. toute parole, tout concept, et finalement l'unit a Dieu !• autant qu'il est D.
QUARANTIEME SECTION : DIEU EST PARFAIT ET DIEU EST UN. 555
o. KAI HMIN EKEINCU CVNAnTEC0AI t.VNATON TAVTAC HMEIC TAC NOHTAC 0ECUNVMIAC 6.
H. et nobis ipsum copulari possibile est. Istas nos intelligibiles Deinominationes H.
E. et nobis illud contingere possibile est. Has nos intellectuales divinas nominationes E.
S. nobis illi conjungi est possibile. Has nos intelligibiles Deisignificatiónes S.
R. tum et nobis illi possibile conjungi. Has nos intelligibiles Deinominationes R.
A. et nobis illi jungi fas est. Istas nos intelligibiles divinas appellationes A.
F. et nobis illi conjungi fas eSt. Has itaque nos intelligibiles appellationes Dei F.
P. nos etiam illi conjungi possumus. Haec nos divina nomina quae ratione intelliguntur P.
p.. xot~ ·}¡p.~v Éxe~vcp cru-d1t't"Ecr9~~ OIJ'Jot•Óv. T:xÚ't"ot~ ·~p.e~~ 1:cic; vo-l¡1::x; Ge(t~YtJp.;.otc; p..
L. nos etiam illi conjungi possumus. Haec nos divina nomina quae ratione intelliguntur L.
C. cum ex nostra tum ex ipsius parte fieri potest. Haec nos divina nomina quae ratione intelli'guntur C.
D. possible a notre @tre de s'unir au sien. Tels sont les noms intelligibles de Dieu, D.
6. AnOI\EinOM€NOI · ' TOVTO fAP AI\H0CUC KAI Arf€1\01 41AI€N OVA€ THC KAT Aff€1\0VC 6.
H. destituentes " ·· · (hoc enim vére et angelifantur) neque secundum angelos H.
E. deficientes · (hoc ·enim et vere angeli dixerint) neque juxia angelos E.
S. deficientes . (hoc enim vere et angeli dicant) neque a laude ipsarum S.
R. derelicti (hoc enim vere et angeli dieent) neque ab ea quae secundum angelos R.
A. id munus exsecuti (id enim veraciter et de se angeli dicerent), neque quidem angelicas A.
F. inferiores · (id enim vere angeli quoque confitentur), neque solum angelicis F.
P. impares (hoc enim vere etiam angeli dicant), aut laudibus quas ei angeli P.
p.. d1toAemóp.e:vo~ (-.ou-.o y~p dAr¡Gw~ x:xt ciyyeAo~ ~ot~ev), oúoe ..-~e; xoc•rí. dyyiAouc; p..
L. impares (hoc enim vere etiam angeli dicant), aut laudibus quas ei aiigeli L.
C. congrue '{hoc enim etiam angelz" vere dixerint), sed neque paribus laudibus quibus C.
D. pas le sujet · ;·:. ( celles des anges seraient dans 'ce ·cas), mais elles n'égalent ni celles D.
6. AVTCUN VMNCUt.IAC. KAI TCUN €CXATCUN fAP AnOt.EOVCIN 01 KPATICTOI TCUN nAP HMIN 6.
H. earum hymnodia ( et novissimi's enim destituuntur optimi quique nostrorum H.
E. ex earum hymnodia ( et novissimis enim relinquuntur potentissimi apud E.
S. ab angelis (nam apud nos potentissimi theologi mitius habent quam illorum S.
R. ipsarum hymnodia ( et ab extremis enim deficiunt potentissimi eorum qui apud R.
A.laudes assecúti ( quandoquidem extremis etiam angeli's praestantissimi theologi nostri sint A.
F. laudibus impares · ' .· ·' .· · : (siquidem 'el- summi apud·nos theologi ab extremis ang~lis P.
P. ttibuant ( etenim postrem# ·concedant clari'ssimi P.
p.. IXU't"W'I Úp.vcpoia.c; (xoct 't"WV ecrx&.-.wv Y~P cX1tOOÉOIJcr~v ol xprÍ-'tL'TtO~ 't"WY 1totp' ;hp.~v P.·
L. tribuant ( etenim postremis concedant clarissimi L.
C. ab angelis celebratur (si quidem praestantissimi quoque theologi nostri veZ nOvissimis etiam ange!i's C.
D. des anges · · (dont les derniers sont plus capables que nos maitres D.
556 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS : CHAPITRE TREIZIEME).
6. 0€01\0rc..>N OVT€ MHN AVTú>N Tú>N 0€01\0rc..>N OVA€ TúlN AVTúlN ACKHTú>N 6.
11. theologoru~J, neque quin' ipsis theologis neque ipsoru~ institutoru~ 11.
B. nos theologoru~), · neque quülem eoru~ theologoru~ neque eoru~ philosophantiu~ B.
S. extremi), neque a laude philosophantiu~ illis S.
R. nos theologoru~), neque quide~ ipsoru~ theologorum neque ipsoru~ ~onachoru~ R.
A. t"nferiores), neque theologis ipsis aut ipsoru~ philosophia~ assequentibus A.
F. separantur), neque solu~ theologis ipsis aut ipsoru~ sectatoribus veZ auditoribus F.
P. nostri theologi), aut theologts ipsis aut eoru~ auditoribus P.
p.. 6eolóywv), oún p.7¡v rxu-;wv -rwv &eo/-óywv ouoe cWv .rxu-;wv &ax"lj-rWv p..
L. nostri theologi), aut theologis ipsis aut · eoru~ auditorz'bus L.
C. cedunt), veru~ etia~ theologzs . eoru~que asseclis C.
D. ~n doctrine divine), ni celles de ces auteurs sacrés, ni celles de leurs auditeurs D.
6. KAI' V$€JM€Nú>C úlCT€ El MEN OP0úlC EXOI. TA €1PHM€.NA KAI úlC KA0 HMAC·, 6.
11. ef subdite:>', ..· · !taque si quide,;;, recte se habent quae dicta sunt, '· et sicut secundu~ nos 11.
B. ,et\ subjecte. · .\ ,' !taque si recte quidem se habent quae dicta sunt, et quantu~ juxta nos est B.
S. et. subjecte. ,..,;, : · ,... Quare si recte se quide~· habenf. dicta; ·: e: .: et .sicut secundum. nos·. S. _, .... ,
R. et subjecte. ;·:, .. · Q~are si quz'dc~ recte habeant quae dz'cta sunt, et ut secundu~ nos R.
A. inferiores su~us. ,, . !taque si quide~: rite ista dixi~us, ,. · et pro. ~odulo nostro A.
F. inaequales;. · Qua~obre~ si recte. dicta sunt a no~is, . proque nostro ordine F.
P. órdinis. !taque si praeclare quide~ habent quae· dicta sunt, ac pro loco et ordine nosrro P.
P.· xrxt·'úc¡;e~p.évw~. • , "Qan El p.h ,óp6w~ ex.o·. -.& ELp"l\p.Éva.,, X.J.t 6>; XCl.6~ l¡p.ii~ P.·
L. ordinis; ,- . !taque si praeclare quide~ habe'f1,t ·, quae: dicta sunt, ac pro loco et ordine nostro L.
C. supera~ur. ·· • ltaque'si quidem,recte-ista dict~:sint,.'¡ · et pro ~odulo nostro c.
D. d~ f notre rartg~:: Pourtanti, si cet ouyrage, a ,quelque; e,hose de bon, . .·.si, ~ potre m~sure, D.
6. · · " El A€ TAVTA H OVK OP0<UC H ATEA<UC EX€1 . · KAI THC MH0€1AC H 01\IKWC 6.
H. Si autem ipsa aut non recte aut imperfecte se habent, et a veritate universaliter H.
E. · Si autem haec aut non recte aut imperfecte se habent, et veritate aut universaliter E.
S. Si autem z·sta aut non recte aut imperfecte se habent, et a veritate aut totaliter S.
R. Si autem haec aut non recte aut imperfecte habent, et a veritate aut totaliter R.
A.. Porro si haec aut minus recte aut minus plene diximus, et a veritate seu in toto A.
F. :At vero si haec vel minus recte aut minus sufficienter se habent, et ab ipsa veritate veZ omnino F.
P. sz·n haec aut non recta sunt aut inchoata · sunt, et a veritate vel omnino P.
p..: E{ oe 't'IXÜ't"~ .?~¡ o~x opGwc; ?1¡ d.'t"e'Awc; ex.e~; XIXt ñ¡c; d.h,Qehc; ?1¡ ó).Lxwc; p..
L. : Sin haec aut non recta sunt aut inchoata sunt, et a verz"tate veZ omnino L.
C. .Sin vero haec ·veZ minus recta veZ imperfecta sunt, et a veritate vel omnino C.
D.. Si notre explication. est mauvaise ou insuffisante, si . nous avons ble~sé la vérité D.
558 PREMIERE PARTIE : DE DIEU (DES NOMS DIVINS, CHAPITRE TREIZIEME).
o. ArNOOVNTA KAI M€TAAOVNAI /\OrOV Tc.l MA0€1N A€0M€Nc.l KAI enAMVNAI Tc.l MH AVTAPKH 6.
.)
H. ignorantem, · et dare sermoni docere postulantt", et admz"niculari non satis H.
E. ignorantem, et tradere verbo deprecanti discere, et suffragari non suffidentem E.
S. ignorantem; et tradere rationes dt"scere indigenti, et subvenire sufficientem S.
R. ignorantem, et tradere rationem dt"scere t"ndigenti, et subvenire non sufficientem R.
A. ignorantem, sdentiamque tradere discere cupienti, atque ferre opem non satis A.
F. t"gnorantem, rationesque tradere discere cupienti, opemque ferre non satis F.
P. corrigere, sdentiamque tradere roganti ut doceatur, et non satis per se munito P.
fA· &-yvooüv-rot, xa.t p.e>cxOoÜvcx~ ).óyou 'ttp rcxOei"v osop.Év~¡>, x:~.t · É7tct.[J-Ü'Icx~ T<j> p.-Y¡ cxthcipx1\ p..
L. corrigere, sdentiamque tradere roganti ut doceatur, et non satt"s per se munito L.
C. ignorantem, rationesque suggerere discere cupienti. et ex se insuffidentt" C.
D. sans le vouloir, d'accorder la doctrine a qui désire s'instruire, de secourir qui n'en peut D.
6. AVNAMIN EXONTI KAI IACAC0AI TON OVK €0€/\0NTA APPc.lCT€1N KAI TA MEN .6.
H. virtutem habenti, et sanare nolentem aegrotare, et quae quidem H.
E. virtutem habenti, et sanare nolentem aegrotare, et quaedam quidem E.
S. virtutem non habenti, et sanare aegrotare nolentem, et haec quidem S.
R. virtutem habenti, et sanare non volentem aegrotare, et haec quidem R.
A. nervorum habenti, et eurare nolentem aegrotare, ' et alia quidem A.
F. per se valenti, et curare hominem aegrotare nolentem, et alia quidem F.
P. subvenire, curareque aegrotare nolentem, et alia quidem P.
p.. OtJ\/CXfJ-~\1- EXOVT~, xcxt tcxatXa0tX~ T0\1 oux éOé'AontX dppwa'tE~v, · xéXt ..-oc p.ev fA·
L. subvenire, curareque aegrotare nolentem, et alia quidem L.
C. opem ferre, · · curareque nolentem aegrotare, atque alia quidem C.
D. mais, ' : · · de guérir qui ne veut pas @tre malade. Les lumieres acquises par D. . '/
6. KAt HMEtC OVAENA Tt.lN nAPAAOE>ENTt.lN HMtN tEPAPXtKt.lN AOrt.lN EtC EAVTOVC CVN- 6.
H. et nos nemo de traditis nobis hierarchicis sermonibus ad se H.
E. et nos nihil traditorum nobis hierarchicorum verborum in nosmetipsos E.
S. et nos nullum traditorum nobis hierarchicorum sermonum ad nos ipsos S.
R. et nos neque unam traditarum nobis hierarcht'carum rationum in nosmetipsos R.
A. ut nos quoque nihil ex traditis nobis sacerdotalibus rationibus intra nos ipsos A.
F. admodum nos quoque nihil ex traditis nobis rationibus sacris intra nos t'psos F.
P. ut seis, rationem nullam earum quae nobis de sacris traditae sunt intra pn'vatos P.
p.. x'lt l¡p.ei:'~ oúoiv'l 't'WV na:pa:oo~É,muv 1¡p.i:'v leptlpx~xwv A.óywv ek hu1:ou~ a-uv- p..
L. ut seis, rationem nullam earum quae nobis de sacris traditae sunt intra privatos L.
C. neque nos ipsi quidquam rationum hierarchicarum nobis concreditarum intra nosmetipsos C.
D. que nous ne gardons pour nous-m@me aucun des enseignements formulés D.
< ECTEtMMEN AAM ANOE>EVTOVC AVTOVC KAt VMtN KAt ETEPOtC >
H. comparavit, sed velut spurios ipsos judicantes vobis et ceteris H.
E. cantraximus, sed sollicitos nos et vobis et aliis E.
S. contraximus, sed sursum currentes ipsos et vobis et aliis S.
R. contraximus, sed sursum currentes ipsas et vobis et alteris R.
A. continuimus, sed integras illas atque in nullo vio/atas et tibi et sanctis A.
P. continuerimus, sed illas nullo modo contaminatas tam vobis quam ceteris sacris F.
P. parietes continuimus, sed eas veras atque incorruptas et tecum et cum aliis P.
p.. ea-n0.Clp.EY, dA.A.& dvoGeú-rou~ ClÚ-;ou~ x~t úp.i:'v xa:t hipoL~ p..
L. parietes contt'nuimus, sed eas veras atque incorruptas et tecum et cum aliis L.
C. continuimus, verum ·illas omnt'no puras cum vobis tum ceteris C.
o. par nos premiers maitres ; sans en den altérer, a vous, a tous les D.
< IKANOI KAI OIC 1\ErETAI AKOVEIN KAT OV4EN THN nAPAt.OCIN >
H. idonei· quibus et dicitur audire, secundum nihil traditionem H.
E. idonei et quibus dicuntur audire, in nulla traditione injuriam E.
S. dicere et quibus dicitur audire, secundum nihil traditioni injuriam S.
R. sufficientes et quibus dicitur audire, secundum nihil traditionem R.
A. sufficiemus et hi quibus dicitur idonei erunt ad audiendum, in nullo ·traditionem A.
F. sufficiemus et idonei fuerint auditores, nusquam traditiones majorum F.
P. poterimus et ii quibus dicetur audire, nec injuriam iis quae tradita P.
' ,. ) , , , , , ..... , , ·~
f'-· lxa.vot xa.~ o~c; ,e¡•e•a.~ a.xou::.w, xz-r ouoev ·n¡v, 7ta.pa.ooa~v P.·
L. poterimus et ii quibus dicetur audire, nec injuriam iis quae tradita L.
C. nostra et aliorum intelligendi facultate, in re nulla traditionem C.
D. parler et que les auditeurs sont prets a nous entendre ; nous voulons rendre intacte toute D.
J
< At.IKOVNTEC El MH' APA nPOC THN NOHCIN H THN EK<IlPACIN AVTúlN AC0€NHCOM€N
>
H. iniquantes nisi ne ad intellectionem aut expressionem eorum infirmaverimus. H.
E. facientes si non forsitan ad intelligentiam aut expositionem eorum infirmemur. E.
S. facientes nisi forsitan ad intelligentiam aut expositionem ipsorum infirmemur. S.
R. injustificantes nisi forsitan ad intelligentiam aut expositionem ipsarum infirmati sumus. R.
A. vio/antes nisi forte ad intelligendum aut eloquendum infirmiores erimus. A.
F. contaminantes nisi forte ad intelligentiam explicationemque ipsorum infirmiores erimus . . F.
P. accepimus faciemus msi jorte et"s intelligendá aut exponendis impares erimus. P.
p.. ciÓ~xrJÜvnc; el p.-1¡ apa. 7tpoc; -;7¡v vó·r¡aw 7¡ -r-}¡v sxtppa.aw a.ucwv cia&ev·f,aop.tv. P.·
L. accepimus jaciemus nisi forte eis intelligendis aut exponendis impares erimus. L.
C. violantes nisi forte veZ ad eloquendum vel ad intelligendum imbecilliores exstitimus. c.
D. la doctrine re~ue : l'erreur (si elle arrive) vient de notre impuissance a bien saisir ou a bien dire. D.
< ' ' A/\1\A TAVTA MEN onH Túl 0€úl <llii\ON' TAVTW€X€Túl TE KAI I\ErEC0úl KAI ECTúl AH >
H.•~· .Sed~ista quidem (in Deo ad.amorem)ipsohabeantur et dicantur; · .•. •. . et·;sitH.
E. ,. \ v Sed: haec quidem :(peto Deo amicum) hanó habeat et dicat; et.' sit1 nunc E.
S. ·' Sed haec quidem ( qualiter Deo erit· amicum) ita et habeantur et dicantur; et>sit quidem S.
R. Sed haec quidem ( qualiter Deo. amicum) ita et habeant et dicant; et• sit u tique R. ·
A. · · . , Verum ista quid~m ( ut Deo placitum erit )• explicabuntur; · erit autem A. ·
F. Sed haec tandem ( ut Deo placet) ita prorsus se habeant atque dicantur; hic. vera· sit F.
P. · Sed haec quidem ( ut Deo gratum erit). ita et habeant et dicta sint; atque. hu~ P.
P.· 'A)J.a., .-ra.uca. p.ev (01t'tl •<!> 8eijl <fLAO'I), •a.u~ exé•w\'.re xzt ).eyiaOw· xat EO''tW 01¡ P.·
L. · '.'.·Sed haec quidem (ut Deo gratum erit)o #a et.habean{ et dicta sint; .. •.:·.é ·.o atque\ hunc L; . ··
C, .. , ,., :. . Sed haec. quidem .(ut Deo placet). si01habéantret. dicta sint; ,<.'.".·:1\:rsicque Cl ... ·
D. Ce qui est fait·, et. dit n'a d~ valeur qu'autant: que::lDieu.· y trouve son: compte• T:'i.<¡ ·Sur ~e~ O'~ <~
< TOVTO TAIC NOHTAIC 0€úlNVMIAIC :TO KA0 HMAC nePAC · · .:::\':'.\' . enrt.e >·
H. istud intelligibt7ibus Deinominationibus (quid erga nos est) finzs. In symbolicam y._
E. hic intellectis divinis vocabulis ( sect,tndum nos) finis, · quoniam symbolicam E.
S. iste intelligibilibus Deinominationibus ( secundum nos) finis. Ad symbolicam S.
R. iste intelligibilibus divinis nominationibus ( secundum nos) terminus. Ad symbolicam R.
A. iste spiritualium D~ nominationum ( quantum ad susceptum opus pertinet) fims. Transiln'TT)us A.
P; intelligibilium · appellation'um Dei (pro instituto' modoqué:. nostro) 'jinis . .•' · · ' ·;·¡;Deinceps Pi :
P. habeant a nobis finem et terminum. divina nomina quae animo intelliguntur. Ad theologiam P~
fA-· iou·co -ra.~c;. VO'Ij'tC1.Lc; 9eWWfA-la.Lc; (-ro X(l.Q' 'Í'IfA-~c;) •1tÉp:xc;. : · : :·· : :\ . · 'E1t~· oe ¡.t: .
L. habeant a nobis finem et terminum divina nomina quae animo intelliguntur. Ad theologiam L~ · ·
C: ·( quod: ad nos pertinet) hic finis nominibus' Dei quae mens• excogitavit. •• ·.. · , ; Ad~symbolicam C~ ·.
D. nous terminons notre· exégese des noms Jntelligibles .de Dieu. Je yais eomq~enéer, D•·:: . ··
·:·· ·.·'·
QUARANTIEME SECTION : DIEU EST PARFAIT ET DIEU EST UN.