Sunteți pe pagina 1din 9

§ 3.

Tabelul derivatelor funcţiilor elementare-partea I

Nr. Funcţia Dom. Formula Funcţia Formula


crt. de de compusă de
derivab. derivare derivare
1. f : � �, � c'  0
f ( x)  c , c  �
2. f : � �, � x' 1 u u'
f ( x)  x
3. f : �*  �, �* 1 1
( )'   2
1 1 u'
( )'   2
1 x x u u u
f ( x)  (u  0)
x
3’. f : �\{a}  �, 1 1
( )'  
1 �\{a} xa ( x  a) 2
f ( x)  ,
xa
a  �*
4. f :[0, )  [0, ) , (0, ) 1 u u'
( x)'  ( u)' 
f ( x)  x 2 x (u  0) 2 u
5. f : � �, � ( x n ) '  n  x n 1 un (u n ) '  n  u n 1  u '
f ( x)  xn , n  � (n  �* )
6. f : (0, )  (0, ) , (0, ) ( x ) '    x 1 u (u ) '    u 1  u '
f ( x )  x ,   � (  �, u  0)
7. f : � (0, ) , � (e x ) '  e x eu ( eu ) '  eu  u '
f ( x)  e x
7’. f : � (0, ) , � (a x ) '  a x  ln a au (a u ) '  a u  u ' ln a
f ( x)  a x ,
a  (0,1)  (1, )
8. f : (0, )  �, (0, ) 1 ln u u'
(ln x) '  (ln u ) ' 
f ( x)  ln x x (u  0) u
8’. f : (0, )  �, (0, ) 1 log a u u'
(log a x ) '  (log a u ) ' 
f ( x)  log a x , x  ln a (u  0) u  ln a
a  (0,1)  (1, )
Tabelul derivatelor funcţiilor elementare-partea a-II-a

Nr. Funcţia Dom. Formula Funcţia Formula


crt. de de compusă de
derivab. derivare derivare
9. f : � �, � (sin x) '  cos x sin u (sin u ) '  u '  cos u
f ( x )  sin x
10. f : � �, � (cos x) '   sin x cos u (cos u ) '  u '  sin u
f ( x)  cos x
11. f : D  �, D 1 tgu u'
(tgx ) '  (tgu ) ' 
 cos 2 x cos 2 u
D  �\{(2k  1)  | k  �}
2
f ( x)  tgx
12. f : D  �, D 1 ctgu u '
(ctgx) '  (ctgu ) ' 
D  �\{k | k  �} sin 2 x sin 2 u
f ( x)  ctgx
13.   (1, 1) 1 arcsin u u'
f :[ 1, 1]  [ , ], (arcsin x) '  (arcsin u ) ' 
2 2 1  x2 1 u2
f ( x )  arcsin x
14. f :[ 1, 1]  [0,  ] , (1, 1) 1 arccos u u '
(arccos x) '  (arccos u ) ' 
f ( x)  arccos x 1  x2 1 u2
15.   � 1 arctgu u'
f : � ( , ), (arctgx ) '  (arctgu ) ' 
2 2 1  x2 1 u2
f ( x)  arctgx
16. f : � (0,  ) , � 1 arcctgu u '
(arcctgx) '  (arcctgu ) ' 
f ( x )  arcctgx 1  x2 1 u2
Tabelul primitivelor imediate - partea I
Nr. Funcţia Integrala
Crt.
nedefinită
f : � �,
1.
f ( x)  0
 0dx  C
f : � �,
2.
f ( x)  1
 1 dx   dx  x +C

3. f : I  �, I  �* , 1 dx
 x  dx   x
 ln | x | +C
1
f ( x) 
x
4. f : � �, x n1
 x  dx 
n
C
f ( x)  x n , n  � n 1
4’. f : I  �, I  (0, ) ,  x 1
f ( x )  x ,  x  dx   1
C
  �\{1}
5. f : I  �, I  �\{a}, a  �* , 1 dx
 x  a  dx   x  a  ln | x  a | + C
1
f ( x)  ,
xa

6. f : � �, 1
1 x 2
1
 dx  arctgx + C
f ( x)  2
x 1

Tabelul primitivelor imediate - partea a-II-a


Nr. Funcţia Integrala
Crt.
nedefinită
6’. f : � �, a  �* 1 1 x
1
x 2
a 2
 dx   arctg + C
a a
f ( x)  2
x  a2
7. f : I  �, I  �\{ a} , a  �* 1 1 xa
1
x 2
a 2
 dx 
2a
 ln
xa
+C
f ( x)  2
x  a2
8. f : I  �, I  �* , 1 1
1
 x 2  dx   x  C
f ( x)  2
x
f : � (0, ) ,
9. e
x
 dx  e x  C
f ( x)  e x
10. f : � (0, ) , ax
 a  dx  ln a  C
x
f ( x)  a x ,
a  (0,1)  (1, )
11. f : � �, a  � 1
1  2
x a 2
 dx  ln( x  x 2  a 2 ) 
f ( x) 
x  a2
2
C
12. f : I  �, I  ( , a )  (a, ) , 1
a  �*
 2
x a 2
 dx  ln x  x 2  a 2 

f ( x) 
1 C
x2  a2
13. f : (1, 1)  �, 1
1  1  x2
 dx  arcsin x  C
f ( x) 
1  x2
14. f : (a,  a )  �, a  �* 1 x
1
 a2  x2
 dx  arcsin 
a C
f ( x) 
a  x2
2

f : � �,
15.
f ( x)  sin x
 sin x  dx   cos x  C
f : � �,
16.
f ( x )  cos x
 cos x  dx  sin x  C

17. f : I  �, I  �\{k | k  �} , 1
1  sin 2 x  dx  ctgx  C
f ( x) 
sin 2 x
18.  1
f : I  �, I  �\{(2 K  1) 
2
| k  �} ,  cos 2 x  dx  tgx  C
1
f ( x) 
cos 2 x

§ 2. Calculul direct al unor integrale nedefinite

Ne propunem, în continuare, să vedem cum se foloseşte tabelul de mai


sus.
Să se calculeze următoarele integrale nedefinite:

Exerciţii rezolvate.
x 21
R 1 )  x 2  dx  +C , x� ( În formula 4’) am luat
2 1
  2)

R 2 )  (5 x  3x  7)  dx   5x  dx   3x  dx   7  dx 
2 2
(vezi relaţia 1), Teorema
II.9.)
 5 x 2  dx  3 x  dx  7  dx  (vezi relaţia 2), Teorema
II.9.)
3 2
 ( 5 x  C)  ( 3 x  C) + ( 7x + C) 
3 2
3 2
 5 x  3 x  7x + C  C + C  
3 2
3 2
 5 x  3 x  7x + C ; x  �
3 2
2
2 1
x3
 x 2  dx  
3
R3 ) x3 dx  +C , x  �;
2
1
3
19 24
4 4 19 1
3 x5 x5
x  x 4 dx   dx   x  dx  
3 5 3
x  x5 5 x5  dx   x  �;
R4 ) 19 24 + C ,
1
5 5
1 1 1 x
R5) x 2
9
 dx   2 2  dx  arctg + C ,
x 3 3 3
x  �;

( În formula 6’) am luat


a  3)
1 1 1 1
R6 )  9x 2
1
 dx  
1
 dx  
9 x2  1
 dx 
9( x 2  )
9 9
1 1 11 x
   dx  arctg
9 x2  1 9 1 1 +C, x  �;
2
3 3 3

1 1 1 x 5
R7 )  x 2  25  dx   x 2  52  dx  2  5 ln x  5 +C, x  �, x  5 ;

( În formula 7) am luat
a 5)

1 1
R8)  2
x  16
 dx  
x 42 2
 dx  ln x  x 2  42 + C , x  (, 4)  (4, ) ;

( În formula 12) am luat


a  4)

1 1 1 1 1 1
R9 )  9x 1 2
 dx  
1
 dx  
3 1
 dx 
3 1
 dx 
9( x 2  ) ( x2  ) (x2  2 )
9 9 3

1 1
= ln( x  x 2  ) + C, x  �;
3 32

1 sin 2 x  cos 2 x
R 10 )  sin 2 x cos 2 x  sin 2 x cos2 x  dx 
 dx 

sin 2 x cos 2 x
=  dx   sin 2 x cos 2 x  dx 
sin 2 x cos 2 x

1 1
=  cos2 x  dx   sin 2 x  dx =
= tgx  ctgx + C , x I, I  D , I interval din domeniul
1
de definiţie al funcţiei f(x) = 2
sin x cos 2 x
Exerciţii propuse.
3
8 x2
E 1 )  (3x5  5 x3  9 x  2  )  dx E 2 )  (3x  )  dx
x x45

x3 1 5
E3)  2  5 x  dx E 4 )  ( x 2  )  dx
x
1 1
E5) ( E 6 )  (e  3 2 )  dx
x
 5sin x  3cos x)  dx
1  4x2 x

TEMĂ
1. Calculaţi
1 � 3 3� 1 � 3 3�
I) a) � dx ; x ��  , �, b) � dx ; x � � , �
16 x 9
2
� 4 4� 9  4x 2
� 2 2�
1 �2 3 �
c) � 2 dx ; x ��, d) � � 3 � dx ; x  0 .
2x 1 �x x�
II) . Să se determine a, b, c �� astfel încât funcţia F să fie o primitivă a lui f în
cazul în care
�1 � 1
f , F : � , ��� �, f ( x )  ( 5 x  4 ) 4  x , F ( x )  ( ax 2  bx  c ) 4  x
�2 � 2
� 1
� , x �0
2. Să se arate că funcţia f : �� � , f ( x )  � x 2  1 admite primitive şi să se
� 2x  1 , x  0

determine o primitivă a sa.

3. Calculaţi
1 � 5 5� 1
I) a) �25  16 x 2 dx ; x �� ,
� 4 4�
� , b) � 3x 2  2
dx ; x ��

1 � 3 3� �5 2 �
c) � 2 dx ; x ��  , �, d) � �  dx ; x  0 .

4x  9 �2 2� �x3
x�
II) Să se determine a, b, c �� astfel încât funcţia F să fie o primitivă a lui f în cazul
în care
� 3�
f ,F :��, �� �, f ( x )  x 3  2 x , F ( x )  ( ax 2  bx  c ) 3  2 x
� 2�
�1
� , x �2
�x 2  1
4. Să se arate că funcţia f : �� � , f ( x )  � admite primitive şi să se
�  x , x  2
� 6
determine o primitivă a sa.

�5 x  3 ,x <2
5. Fie funcţia f : �� �, f ( x )  � 2 .
�3 x  4 x  3 , x �2
a. Să se arate că f admite primitive pe �.
b. Să se determine primitiva F a lui f pe �, cu proprietatea că
F ( 0 )  F ( 3)  2011 .

6.Arătaţi că funcţia f : �� �
� sin x
� , x �0
f ( x)  � x nu admite primitive.

� 0 , x =0

3.Să se calculeze integralele :


� 4 5 � 1
a) �� 4 x  6 x2  4 �dx, x  0 b) � 2 dx, x ��
� x� 25 x  4
1 � 2 2� 1
c) � 2 dx, x �� , � d) � dx, x �( 3,3)
9x  4 � 3 3� 9  x2

sin 2 x ��
e) �cos x dx, x ��
0, �.
� 2�

7.Să se determine a, b, c �� astfel încât funcţia F să fie o primitivă a lui f în cazul în


� 3�
care f , F : ��, �� �, f ( x )  x 3  2 x , F ( x )  ( ax 2  bx  c ) 3  2 x
� 2�
8.Arătaţi că funcţia f : �� �
� tgx
� , x �0
f ( x)  � x nu admite primitive.

� 2 , x =0

9.Să se calculeze integralele :


� 4 5 � 1 �1 1�
a) �
�2 x  7 x2  3 � dx, x  0 b) � 2 dx, x ��  , � c)
� x� 4x 1 � 2 2�
1 1
�25  x 2 dx, x �( 5,5) d) � 2
16 x  9
dx, x ��

2
� x x� ��
e) �
�sin  cos �dx, x ��
0, �.
� 2 2� � 2�

S-ar putea să vă placă și