Sunteți pe pagina 1din 13

‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫آمالگام آلیاژ جیوه با یک یا چند فلز دیگر است‪ .‬برای تهیه آمالگام دندانی‪ 1‬جیوه ی مایع با ذرات جامد آلیاژی از نقره ‪ ،‬قلع و مس ترکیب می‬
‫شود‪ .‬البته ممکن است از بعضی فلزات دیگر مثل پاالدیم‪ ،‬پالتین ‪،‬روی و حتی ایندیم نیز استفاده شود‪ .‬نکته ای که باید به آن توجه شود‪ ،‬تفاوت‬
‫بین آمالگام دندانی و آلیاژ آمالگام ‪2‬است‪( .‬آمالگام دندانی از ترکیب جیوه مایع با ذرات آلیاژ آمالگام یجاد می شود‪).‬‬

‫بیش از ‪ 150‬سال است که آمالگام به عنوان ماده ترمیمی در دندانپزشکی استفاده می شود هنوز هم یکی از موفق ترین مواد ترمیمی است‪.‬‬

‫مزایای آمالگام عبارتند از ‪:‬‬

‫‪ .1‬استحکام باال‪ :‬مستحکم ترین ماده ترمیمی در دندانپزشکی است‪.‬‬


‫‪ .2‬استفاده آسان‪ :‬استفاده از ان نسبت به کامپوزیت بسیار آسان تر است کامپوزیت در شروع استفاده یکسری ‪ adhesive‬ها و ‪bonding‬‬
‫ها میخواهد و حساسیت کار باالیی دارد‪.‬‬
‫‪ .3‬مقرون به صرفه ‪ :‬آمالگام نسبت به کامپوزیتها و سرامیک ها و سایر مواد ترمیمی قیمت کمتری دارد‪( .‬تنها ماده گران موجود در آن نقره‬
‫است)‬
‫‪ .4‬خوردگی‪ :3‬آمالگام آلیاژ و بنابراین مستعد خوردگی است ‪ .‬خوردگی برای ماده ترمیمی جزو معایب است ولی موقعی که خوردگی ایجاد‬
‫میشود یکسری یونهای فلزی از آمالگام آزاد می شود که فاصله بین آمالگام و نسج دندان را پر میکند‪ .‬به این مواد ‪corrosion by-‬‬
‫‪ products‬میگویند‬
‫‪ :Insensitive .5‬از لحاظ کار ترمیمی دندان حساسیت کار باالیی ندارد‪.‬‬
‫‪ :Insoluble .6‬در مایع دهانی حل نمیشود‪.‬‬
‫‪ :Good longevity .7‬طول عمر بسیار باالیی دارد‪( .‬البته اگر دندانپزشک مراحل کار را درست امجام دهد‪).‬‬

‫اما آمالگام معایبی نیز دارد ‪:‬‬

‫‪ .1‬زیبایی کمتر‪ :‬رنگ فلزی نازیبایی دارد که با عث می شود برای دندان های قدامی و پره مولر ها استفاده نشود‪ .‬ولی بهترین ماده برای پر‬
‫کردن دندان های مولر آمالگام است‪.‬‬
‫‪ .2‬خطرات زیستی ‪:‬حدود ‪20‬یا‪30‬سال پیش سمیت جیوه مطرح شد و گفته می شد جیوه آمالگام سبب بروز انواع بیماری ها میشود و استفاده‬
‫در دهان بیمار خطرناک است ‪ .‬اما امروزه این باور رد شده است‪ .‬ولی همچنان دفع اصولی جیوه به علت آلودگی آب و محیط زیست مشکل‬
‫است‪.‬‬
‫‪ :High thermal conductivity .3‬آمالگام فلز و هادی حرارت است‪ ،‬پس می تواند حرارت را به پالپ دندان منتقل کند و سبب حساسیت‬
‫و درد و التهاب در بیماران شود‪ .‬برای همین در حفراتی که عمیق هستند و نزدیک پالپ هستند کف بندی میکنیم ( ‪ base liner‬میگذاریم‬
‫) سپس روی آن آمالگام میگذاریم که مستقیم حرارت را به پالپ منتقل نکند‪.‬‬
‫‪ :Galvanic effect .4‬در محیطی که حاوی الکترولیت باشد (مثل بزاق) بین دو فلز ناهمجنس جریان الکتریکی به وجود می آید که به آن‬
‫اثر گالوانیک گویند‪ .‬در دهان اگر آمالگام در مجاورت یک روکش فلزی که از جنس فلز دیگری است قرار بگیرد جریان گالوانیک برقرار‬
‫میشود و درد شدیدی را در پی دارد‪ .‬مثال اگر فویل ساندویچ در تماس با آمالگام قرار بگیرد‪ .‬در واکنش الکتروشیمیایی بین آلومینیوم و‬
‫آمالگام‪ ،‬آمالگام به عنوان آند عمل می کند‪.‬‬
‫‪ .5‬چسبیدن ‪ :‬آمالگام ماده ای است که برخالف کامپوزیت اتصال فیزیکی یا شیمیایی با نسج دندان برقرار نمیکند فقط باید حفره پوسیده‬
‫دندان را بتراشیم تا آمالگام و حفره دندان از لحاظ مکانیکی گیر کنند‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬


‫‪Dental amalgam‬‬ ‫‪Amalgam alloy‬‬ ‫‪corrosion‬‬

‫‪1‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫‪ :Destructive .6‬گاهی برای برقراری اتصال مکانیکی باید حفره دندان را به مقدار زیادی بتراشیم گاهی حتی الزم است نسج سالم دندان‬
‫هم تراشیده شود که این تخریب کننده است‪ .‬اما برای کامپوزیت فقط قسمت پوسیده را میتراشیم و اصول خاص تراش مثل آمالگام را ندارد‪.‬‬
‫‪ .7‬خوردگی و خزش‪ :1‬این دو ویژگی که مربوط به فلزات است باعث تخریب لبه ای آمالگام‪ 2‬میشود (‪)marginal breakdown‬‬

‫تاریخچه آلیاژهای آمالگام‬


‫سالهاست که آمالگام به عنوان ماده ترمیمی در دندانپزشکی کاربرد دارد‪ .‬تا قبل از ‪ 1900‬ترکیبات مختلفی امتحان شدند اما تعداد بسیار کمی‬
‫از آن ها در محیط دهان نتیجه ی خوبی نشان دادند‪ .‬تا اینکه در حدود سال ‪ 1900‬دانشمندان توانستند ترکیبی از نقره و قلع را با نسبت ‪ 3‬به‬
‫یک (‪ )Ag3Sn‬آزمایش کنند که مقدار کمی مس و روی نیز داشت‪ .‬این ترکیب نتایج موفقیت آمیزی در دهان داشت‪ .‬اما پس از مدتی یافتند که‬
‫یکی از مشکالتش استعداد باالی آن در شکستگی لبه ی آمالگام بود که به آن ‪ marginal fracture‬می گویند‪ .‬پس از تحقیق مشخص شد‬
‫که دلیل این مشکل حضور فاز قلع‪-‬جیوه است که در آمالگام ایجاد می شود که ضعیف ترین فاز موجود در آمالگام است‪ .‬در سال ‪ 1962‬آلیاژ‬
‫آمالگام جدیدی با هدف استحکام بیشتر تولید شد که ‪ dispersed alloy‬یا ‪ admixed alloy‬نام دارد که درصد مس آنها زیاد شد‪ .‬به طور‬
‫غیر منتظره و تصادفی در این نوع آلیاژ افزودن مس باعث حذف تشکیل فاز قلع‪-‬جیوه شد و در نتیجه آمالگام جدید ‪marginal fracture‬‬
‫بسیار کمتری داشت‪ .‬حدود ‪ 10‬سال بعد آلیاژ جدیدی به نام ‪ Tytin‬عرضه شد‪ .‬ویژگی مشترک ‪ Tytin‬و نسل قبل این بود که هر دو مس کافی‬
‫داشتند تا بتواند فاز ضعیف قلع‪-‬جیوه را حذف کنند‪ .‬به این آلیاژ ها ‪ high copper alloy‬می گویند‪ .‬اما مورد اولی که اشاره شد )‪(Ag3Sn‬‬
‫مسش کافی نیست در نتیجه ‪ low copper alloy‬نام میگیرد و در آن فاز ضعیف قلع‪-‬جیوه شکل میگیرد‪.‬‬

‫ترکیب آمالگام دندانی‬


‫همانطور که اشاره شد آمالگام دندانی از مخلوط شدن جیوه مایع با ذرات جامد آلیاژ آمالگام ایجاد می شود‪ .‬آلیاژ آمالگام ترکیبی از نقره‪ ،‬قلع (این‬
‫دو بیشتر از همه هستند) و مس است که می تواند در مقادیر کمتر پاالدیم‪ ،‬پالتین‪ ،‬ایندیم یا روی هم داشته باشد‪.‬‬

‫آلیاژ های آمالگامی که بیش از ‪ 0.01%‬روی دارند ‪ zinc containing ،‬و آنهایی که کمتر از ‪ %0.01‬روی دارند‪ non-zinc ،‬نام دارند‪ .‬در گذشته‬
‫روی باعث میشد که فرایندهای ساخت آمالگام در کارخانه خیلی راحت تر شود آمالگام در کارخانه ها ابتدا به صورت ‪ ingot‬هایی ساخته میشود‬
‫و اگر روی در آمالگام باشد ‪ ingot‬های تمیزی تهیه میکردند و همه مراحل تولیدش به طور کلی بهتر انجام شود و شکننده بودن آمالگام‬
‫کاهش پیدا کند‪(.‬آمالگام با اینکه آلیاژ فلزات است اما بنا بر منحنی ‪ stress-strain‬ماده شکننده محسوب میشود و استحکام کششی پایینی‬
‫دارد‪ ).‬در آمالگامهای قدیمی که حاوی روی بودند مشاهده کردند که اگر دندان را خوب ایزوله نکرده باشیم و در حین ‪ set‬شدن‪ ،‬ترمیم آمالگام‬
‫با بزاق بیمار آلوده شود‪ ،‬آمالگام بالفاصله دچار انبساط تاخیری‪ 3‬میشود‪ .‬دلیل لین انبساط خروج گاز هیدروژنی است که بر اثر واکنش روی با آب‬
‫ایجاد می شود ‪:‬‬

‫)𝑔(‪𝑍𝑛 + 𝐻2𝑂 → 𝑍𝑛𝑂 + 𝐻2‬‬

‫این انبساط تاخیری به دندان فشار می آورد و باعث ایجاد ترک و گاهی شکستگی دندان میشود بنابراین در آمالگام های امروزی روی را حذف‬
‫کردند و از تکنیکهای دیگری برای راحت تر کردن فرایند تولید ‪ ingot‬های تمیز استفاده میکنند‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬


‫‪creep‬‬ ‫‪Marginal breakdown‬‬ ‫‪delayed expansion‬‬

‫‪2‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫‪ ‬افزودن زینک به آمالگام خواص فیزیکی آن را بهبود می بخشد و‪ survival rate‬آمالگام های زینک دار بیشتر است به شرطی که حین‬
‫انجام فرایند دندان کامال ایزوله باشد‪.‬‬

‫آ لیاژ آمالگام (همانطور که در تاریخچه گفته شد) انواع متفاوتی دارد‪ .‬یکی از طبقه بندی ها بر اساس داشتن یا نداشتن روی بود که گفته شد‪ .‬اما‬
‫تقسیم بندی اصلی بر اساس درصد وزنی مس است که به ‪ 2‬دسته تقسیم می شود ‪:‬‬

‫‪ :Conventional or low copper amalgam .1‬درصد مس پایینی دارند (حدود ‪ 6‬درصد وزنی) که در ترمیم خیلی موفق نیست‬
‫و به علت خزش و خوردگی زیاد و تخریب لبه ای شدید امروزه تولید نمی شوند‪.‬‬
‫‪ :High copper amalgam .2‬درصد وزنی مس ‪ 4 -2‬برابر شده و خزش و خوردگی و تخریب لبه ای کاهش یافته‪ .‬امروزه ازین نوع‬
‫آلیاژ امالگام استفاده می شود‪.‬‬

‫عالوه بر دسته بندی آلیاژ ها از نظر ترکیبشان ‪ ،‬آن ها را از نظر شکل ذرات جامدشان نیز می توان طبقه بند ی کرد که در ‪ 3‬دسته قرار می‬
‫گیرد ‪:‬‬

‫‪ : Spherical .1‬ذرات کروی‬


‫‪ : Lathe-cut or irregular .2‬ذرات با شکل نامنظم‬
‫‪ :Admixed or dispersed .3‬که هر دونوع ذرات کروی و ‪ lathe-cut‬را دارد‪ .‬در آلیاژ ‪ admixed‬درصد مس باال را در ذرات کروی‬
‫وارد می کنند‪ .‬دقت کنیم که آلیاژ ‪ conventional‬با ذرات ‪ admixed‬وجود ندارد‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫آمالگام‬: ‫مواد دندانی‬

:‫حال آلیاژ آمالگام را بر اساس ترکیب و شکل ذرات تقسیم بندی میکنیم‬

.‫ تشکیل شده است‬Ag3Sn ‫ آلیاژ با درصد مس پایین است که از ذرات کروی‬،‫برای مثال دسته اول‬

Spherical Ag3Sn
Low Copper or
conventional :
Cu≤5% Lathe-cut
(irregular) Ag3Sn

Lathe-cut
amalgam alloy
(irregular)
unicompostional

Spherical
High Copper:
13%<Cu<30%
Lathe-cut Ag3Sn
admixed + Spherical Ag4Cu
(disspersed
phase) Lathe-cut
AgSnCu +
Spherical AgSnCu

‫ سطح تماس‬lathe cut ‫ چون ذرات‬.‫ امروزه فقط به شکل کروی ایجاد می شوند‬unicompositional high copper ‫ آلیاژ های‬
.‫زیادی دارند و برای چسبیدن به هم به جیوه ی بیشتری نیازمندند‬

4
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫مزایای آلیاژ ‪ ( dispersed phase‬ادعای شرکت ها) ‪:‬‬

‫‪ .1‬به استحکام نهاییشان سریع تر میرسند‬


‫‪ .2‬پک کردنشان در حفره آسان تر است‬
‫‪ .3‬کار کردن با انها و شکل دادن شیار ها روی سطح اکلوزال برای اینکه شبیه دندان شود آسانتر است‬
‫‪ .4‬میزان کمتر جیوه برای ‪ wet‬کردن الزم است‬
‫‪ .5‬در برابر کروژن استحکام بیشتری دارند‬

‫امروزه درواقع دو نوع امالگام خوب و قابل استفاده داریم‪.admixed high copper , unicompositional spherical high copper :‬‬
‫اما کدام بهتر است ؟‬

‫این دو از لحاظ موفقیت کار کلینیکی هیچ تفاوتی با هم ندارند ولی اگر آمالگام ‪ spherical‬استفاده کنید شاید بتوانید همان جلسه پرداختش‬
‫کنید و این مزیت است اما از لحاظ استحکام و‪ ...‬مثل همند و اگر دیدید روی آمالگام نوشته اسفریکال بدانید که باید ان را به وسیله کندانسور‬
‫سایز بزرگ روی حفره پک کنیم‪ .‬در کل قانون آمالگام این است که بعد از یک جلسه یا حداقل ‪ 24‬ساعت آن را پرداخت کنید تا استحکام کافی‬
‫را به دست آورده باشد اما اگر واجب بود در آمالگام اسفریکال بعد از ‪15-30‬دقیقه میتوانید پرداخت کنید (یعنی اسفریکال زودتر از ادمیکس‬
‫استحکامش را به دست می آورد ولی استحکام نهایی هر دو یکی است)‬

‫‪ ‬افزودن طال و پاالدیم در مقادیر بسیار کم باعث بهبود خواص آمالگام می شود‪.‬‬
‫‪ ‬درصد قلع باید بین ‪%26-30‬باشد اگر از این اندازه بیشتر یا کمتر شود باعث میشود تغییرات ابعادی غیر دلخواهی ایجاد شود و خواص‬
‫آن به هم بریزد‪ ( .‬زیرا اگر قلع در این بازه نباشد باعث کاهش فاز ‪ )Ag3Sn ( γ‬می شود که فاز اصلی آمالگام است‪ .‬مثال اگر درصد‬
‫قلع کمتر از ‪ %26‬باشد فاز ‪ (Ag4Sn) β‬تشکیل می شود‪.‬‬

‫در آن زمان که گفتند جیوه توکسیک است بعضی کارخانه ها درصد جیوه را کم کردند‪ .‬به این منظور اندیم مذاب را به جیوه اضافه کردند ‪ .‬در‬
‫نتیجه مایعی که میخواهند به پودر اضافه کنند جیوه کمتری داشت‪ .‬در آن زمان بعضی کارخانه ها حتی جیوه را حذف کردند و ‪gallium‬‬
‫‪ base amalgam‬ها را تولید کردند ولی اینها هیچ کدام موفق نبودند حتما باید جیوه در آمالگام حضور داشته باشد تا خواص مربوطه را داشته‬
‫باشد‪.‬‬

‫خواص آمالگام های ایندیم دار ‪:‬‬

‫‪ .1‬هنگام ست شدن آمالگام مقداری جیوه آزاد میشود که در آمالگام های ایندیم دار جیوه کمتر آزاد می شود‪.‬‬
‫‪ .2‬همینطور شکنندگی آمالگام هم بهتر شد اما از موقعی که سمیت جیوه آمالگام رد شد کمتر کارخانه ای ایندیوم را اضافه میکند و اضافه‬
‫کردن ایندیوم به جیوه اقتصادی نیست‪.‬‬
‫‪ .3‬کاهش خزش‬
‫‪ .4‬دارای استحکام فشاری اولیه پایینی هستند ولی استحکام نهایی باالتری دارند‪.‬‬

‫طرز تهیه آلیاژ آمالگام با ذرات ‪lathe cut‬‬

‫‪5‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫کارخانه ها برای اینکه ذرات ‪ lathe cut‬را تهیه کنند پس از حرارت دادن پودر آمالگام وذوب شدن‪ ،‬آن را دریکسری قالب هایی میریزند تا به‬
‫شکل ‪( ingot‬شمش) در بیایند‪ .‬سپس ‪ ingot‬به آرامی سرد میشود و در نتیجه آن یکسری فازها داخل آمالگام به وجود می آیدکه عبارتند از‬
‫‪:‬‬

‫فاز گاما (‪Ag3Sn : )γ‬‬

‫فاز اپسیلون (‪Cu3Sn:)ε‬‬

‫فاز اتاپرایم (‪Cu6Sn5:)ή‬‬

‫فاز بتا (‪Ag4Sn:)β‬‬

‫بعد از این که‪ ingot‬کامل سرد و خنک شد آن را معموال بین ‪6-8‬ساعت در دمای ‪ 400‬حرارت می دهند تا فاز اصلی آمالگام که فاز گاما است‬
‫به طور همگن در آلیاژ آمالگام پخش شود‪ .‬این حرارت همچنین باعث میشود ‪ stress relaxation‬ایجاد شود و استرسها از اینگات آمالگام آزاد‬
‫میشود‪ .‬بعدها این اینگاتها را با سوهان های مختلفی میتراشند برای همین به آن ها ‪ lathe cut‬میگویند و سپس از طریق الک هایی که سایزهای‬
‫آن مختلف است ‪ :‬الک میکنند تا سایز پارتیکل مورد نظر را به دست آورند‪.‬‬

‫‪ ‬آمالگام های ‪ high copper lathe cut‬از طریق اسپری آلیاژ مذاب در آب تحت فشار باال ایجاد می شود‪.‬‬

‫طرز تهیه آلیاژ آمالگام با ذرات ‪spherical‬‬


‫طی فرایند ‪ atomization‬همه عناصر فلزی آلیاژ آمالگام را با هم را حرارت میدهند تا ذوب شود و آلیاژ ذوب شده سپس تحت فشار گاز خنثی‬
‫ای که محفظه قرار دارد توسط نازلهای خیلی کوچک و ظریف بیرون می آید و به یک محفظه بزرگتری میریزد‪ .‬در آن محفظه فرآیند سرد شدن‬
‫رخ میدهد‪ .‬حال بسته به تفاوت ‪ surface energy‬آلیاژ ذوب شده وگاز خنثی شکل آلیاژ می تواند کروی با قطر های مختلف یا نا منظم شود‪.‬‬
‫اما اکثرا شکل آلیاژ سرد شده به صورت توپ درمی آید‪.‬‬

‫‪Trituration‬‬
‫فرایند مخلوط شدن پودر آلیاژ آمالگام با جیوه مایع ‪ trituration‬نام داردکه هم باعث مخلوط شدن مواد اولیه می شود و هم الیه اکسیدی که‬
‫روی سطح ذرات آلیاژ تشکیل شده بود را بر می دارد‪ .‬این فرایند در دستگاهی به نام ‪ amalgamator‬انجام می شود ‪ .‬حال به بررسی واکنش‬
‫های شیمایی این فرایند می پردازیم ‪:‬‬

‫واکنش شیمیایی آمالگام ‪: low copper‬‬

‫طی این فرایند جیوه در بین ذرات آلیاژ آمالگام نفوذ می کند و با نقره و قلع واکنش می دهد‪ .‬حاصل این واکنش ها فاز ‪ (Ag2Hg3) γ1‬و فاز‬
‫‪ )Sn7-8Hg( γ2‬می باشد‪ .‬در ابتدای فرایند مخلوط نرم و تراکم پذیر است اما هر چه فاز های ‪ γ1‬و ‪ γ2‬بیشتر تشکیل می شوند آمالگام سخت‬
‫تر می شود‪ .‬مدت زمان بین پایان فرایند ‪ trituration‬تا زمانیکه آمالگام آنقدر سخت شود که نشود با ان کار کرد‪ working time ،‬نام دارد‪.‬‬
‫مقدار جیوه مایع را طوری انتخاب می کنند که برای واکنش با کل آلیاژ آمالگام کافی نباشد‪ ،‬در نتیجه مقداری از فاز ‪ )Ag3Sn( γ‬به صورت‬

‫‪6‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫واکنش نداده باقی می ماند که این برای ما مطلوب است چون فاز ‪ γ‬مستحکم ترین فاز آمالگام است‪ .‬واکنش کلی برای آمالگام ‪low copper‬‬
‫بدین صورت است‪:‬‬

‫)𝑛𝑆‪𝛾 (𝐴𝑔3𝑆𝑛) + 𝐻𝑔 → 𝛾1 (𝐴𝑔2𝐻𝑔3) + 𝛾2 (𝑆𝑛7 − 8𝐻𝑔) + 𝑢𝑛𝑟𝑒𝑎𝑐𝑡𝑒𝑑 𝛾 (𝐴𝑔3‬‬

‫در نهایت مقدار این فاز ها ‪ γ1 > γ > γ2‬می باشد‪ .‬دقت کنیم که فاز ‪ γ1‬باعث نگهداری ذرات آلیاژ کنار هم می شود اما فاز ‪ γ2‬باعث ضعف‬
‫ساختمان آمالگام و مستعد خزش و خوردگی است‪.‬به همین دلیل در ترمیم ها ی آمالگامی ‪ low copper‬احتمال ‪ marginal fracture‬و‬
‫پوسیدگی ثانویه زیر ترمیم بیشتر است‪.‬‬

‫ترتیب استحکام فاز های آمالگام ‪γ > γ1 > γ2 :‬‬

‫واکنش های ‪: high copper alloys trituration‬‬

‫در آمالگام های ‪ high copper‬افزودن مس باعث حذف فاز ‪ γ2‬و درنتیجه بهبود خواص آماالگام می شود‪.‬‬

‫واکنش های شیمایی ‪admixed high copper amalgam‬‬

‫این آلیاژ آمالگام حاوی ذرات ‪ Ag3Sn‬و ‪ ( AgCu‬که به آن ‪ eutectic‬هم گفته می شود) است‪ .‬جیوه با نقره موجود در ذرات ‪ Ag3Sn‬واکنش‬
‫می دهد و فاز اصلی ‪ γ1‬را می سازد‪ .‬سپس قلع آزاد شده با جیوه می تواند فاز ‪ γ2‬را ایجاد کند و اما به علت وجود ذرات ‪ eutectic‬که مس‬
‫باالیی دارند ‪ ،‬مس با فاز ‪ γ2‬واکنش می دهد و فاز اتا پرایم )‪ ή (𝐶𝑢6𝑆𝑛5‬ساخته می شود‪ .‬در نتیجه فاز ‪ γ2‬حذف می شود‪.‬‬

‫𝑢𝑐 ‪𝛾 (𝐴𝑔3𝑆𝑛) + 𝐴𝑔 − 𝐶𝑢 + 𝐻𝑔 → 𝛾1 (𝐴𝑔2𝐻𝑔3) + ή (𝐶𝑢6𝑆𝑛5) + 𝑢𝑛𝑟𝑒𝑎𝑐𝑡𝑒𝑑 𝛾 + 𝑢𝑛𝑟𝑒𝑎𝑐𝑡𝑒𝑑 𝐴𝑔 −‬‬

‫دقت کنیم آمالگام های ‪ high copper‬فاز ‪ γ2‬ندارند‪.‬‬

‫واکنش های ‪unicompositional high copper amalgam‬‬

‫در این آلیاژ ها در ابتدا مس در فازی به نام ‪ (Cu3Sn) ε‬وجود دارد که ذرات فاز ‪ ε‬به طور همگن در بین ذرات فاز ‪ γ‬پخش شده‪ .‬پس از‬
‫مخلوط شدن با جیوه ‪ ،‬فاز ‪ γ1‬و ‪ Cu6Sn5‬ایجاد می شود‪ .‬واکنش در حلقه ای دور ذرات کروی رخ می دهد ‪.‬‬

‫𝜀 𝑑𝑒𝑡𝑐𝑎𝑒𝑟𝑛𝑢 ‪𝛾 (𝐴𝑔3𝑆𝑛) + 𝜀 (𝐶𝑢3𝑆𝑛) + 𝐻𝑔 → 𝛾1 (𝐴𝑔3𝐻𝑔3) + ή (𝐶𝑢6𝑆𝑛5) + 𝑢𝑛𝑟𝑒𝑎𝑐𝑡𝑒𝑑 𝛾 +‬‬

‫دقت کنیم که باز فاز ‪ γ2‬حذف می شود و در محصوالت نهایی واکنش دیده نمی شود‪ .‬در آمالگام های ‪ unicompositional‬نسبت به‬
‫‪ ، admixed‬میزان تشکیل فاز ‪ unreacted γ‬کمتر است اما فاز ‪ γ1‬و ‪ ή‬بیشتر ایجاد می شوند‪.‬‬

‫دستگاه ‪amalgamator‬‬
‫فرایند ‪ trituration‬در در دستگاهی به نام ‪ amalgamator‬انجام می شود ‪.‬‬

‫در قدیم دستگاه های بزرگ آمالگاماتور پودر و مایع کاربرد داشتند‪ .‬که در آن هادر یک محفظه پودر آلیاژ آمالگام قرار می گرفت و در محفظه‬
‫دیگر هم جیوه‪ .‬ولی این آمالگاماتورها خیلی زیاد جیوه به محیط اطراف یعنی به فضای کار کلینیک یا مطب پخش میکردند که متاسفانه در‬
‫کشور ما این طور آمالگاماتورها از لحاظ قانونی ممنوعیت و محدودیتی رویشان نیست ولی در کشورهای پیشرفته سالها است که استفاده از‬

‫‪7‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫آمالگاماتور پودر و مایع ممنوع شده است ‪.‬این آمالگاماتور ها به علت محفظه بزرگی که داشتند می توانستند آمالگام مورد نیاز برای چندین دندان‬
‫را همزمان آماده کنند‪.‬‬

‫امروزه فقط آمالگاماتور کپسولی است که دارای غشایی است که یک طرف آن جیوه مایع است و طرف دیگر آن پودر آلیاژ‪ .‬موقعی که در دستگاه‬
‫آمالگاماتور قرار میگیرد این غشا پاره میشود و پودر و مایع در دستگاه تکان داده شده و مخلوط میشوند مایع جیوه ‪ diffuse‬میشود و انتشار‬
‫پیدا میکند به داخل پارتیکلهای پودر آلیاژ آمالگام و واکنشهای ‪ amalgamation‬انجام میشود‪ .‬در این فرآیند ‪ amalgamation‬یا‬
‫‪ trituration‬واکنش یا سرعت مخلوط شدن در دستگاه خیلی مهم است اکثر دستگاه ها در کلینیک دقیق و درست نیستند برای همین مواد‬
‫نهایی نمیتوانند خواص درستی از خود نشان بدهند‪ .‬این کپسول های کوچک سایزهای مختلفی دارد بسته به اینکه حفره شما چقدر باشد چه‬
‫مقدار آمالگام نیاز دارید که حفره دندان را پر کنید ‪ pack‬کنید‪ .‬وسط کپسول یک پوسته و جدار بسیار نازکی است که یک طرف این غشای جدا‬
‫کننده‪ ،‬مایع جیوه است و یک طرف دیگرش پودر آلیاژ آمالگام است داخل دستگاه یک یک حفره ی نگهدارنده (‪ )holder‬وجود دارد که کپسول‬
‫داخل ان قرار می گیرد و به صورت حرکات هوریزنتال و افقی شروع به چرخش می کند و با این چرخاندن پوسته پاره می شود و میکس شدن‬
‫پودر آلیاژ و جیوه داخل کپسول رخ می دهد‪ .‬و فرایند آمالگامیشن رخ بدهد‪ .‬و معموال این آمالگام های نسل جدید دیگر دور سرعتشان ثابت‬
‫است یعنی دور سرعت ‪ 4500‬یا ‪ rpm 5000‬در واقع خود سازنده کارخانه تولیدکننده ست می کند زمانش ولی دست آپریتور است یعنی شما‬
‫زمان ست ‪ .‬می کنید‪ .‬و این زمان بسته به نوع آمالگامی که استفاده می کنید باید حتما براساس دستورالعمل کارخانه باشد این طوری نباشد که‬
‫یک آمارگان را استفاده می کنیم رویش نوشته آمالگامیشن ‪ 10‬ثانیه باشد بعدامالگام را عوض می کنید دیگر نروید دستورالعمل کارخانه بعدی‬
‫را بخوانید هر کارخانه ای زمان ترایتوریشن خاص امالگام خودش را توصیه کرده است براساس هر سیستمی که استفاده می کنید زمان در این‬
‫دستگاه ست می شود‪ .‬حاال ده ثانیه هشت ثانیه ‪ 12‬ثانیه معموال در این رنج ها است‪ .‬زمان ست می شود و این چرخش این هولدر دستگاه‬
‫آمالگاماتور که بخواهد پوسته پاره شود و ترایتوریشن اتفاق بیافتد انجام می شود‪ .‬این مرحله خیلی مهم است‪ .‬اگر زمان کم باشد اصال آمالگام‬
‫ست شده نهایی خواص مخصوص را نخواهد داشت و برعکس بعضی ها فکر می کنند اگر ترایتوریشن تایم را باال ببرند شاید بهتر باشد به هیچ‬
‫عنوان نه کمتر و نه بیشتر‪ .‬فقط باید طبق دستورالعمل کارخانه زمان معین داشته باشیم‪ .‬چون امالگام نهایی ما از لحاظ خواص فیزیکی مکانیکی‬
‫افت شدیدی می کند و ترمیم شما درمان شما دچار مشکل می شود ‪.‬‬

‫_____________________________________________________________________________________‬

‫ساختار آمالگام ست شده زیر میکروسکوپ‬

‫در فرایند ترایتوریشن مقدار جیوه مایعی که استفاده می شود کمتر از مقدار مورد نیاز برای تکمیل واکنش است‪ .‬در نتیجه آمالگام ست شده‬
‫همواره دارای ذرات آلیاژ واکنش نداده است که توسط محصوالت واکنش احاطه شده اند‪ .‬این واکنش از نوع واکنش سطحی است (واکنش در‬
‫سطح ذرات انجام می شود)‪ .‬محصوالت واکنش به عنوان یک ماتریکس ذرات آلیاژ واکنش نداده را به هم می چسبانند‪ .‬تکمیل این واکنش بین‬
‫چند روز تا چند هفته طول می کشد‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫تصویر ‪ A‬مربوط به آمالگام ‪ ،low copper‬تصویر ‪ B‬آمالگام ‪ high copper admixed‬و تصویر ‪ C‬آمالگام ‪high copper‬‬
‫‪ unicompositional‬است‪ .‬در تصاویر نقره به رنگ آبی‪ ،‬مس به رنگ‬
‫قرمز و قلع به رنگ سبز است‪ .‬بنابراین فاز ماتریکسی که در هر ‪ 3‬تصویر‬
‫میبینیم فاز ‪ γ1‬است‪ .‬فاز سبز ‪ γ2‬تنها در تصویر ‪low copper‬‬
‫‪ amalgam‬دیده می شود‪ .‬رنگ نارنجی فاز ‪ ή‬در تصویر ‪ A‬خیلی کم اما‬
‫در ‪ B‬و ‪ C‬بیشتر است‪ .‬در ‪ B‬مشاهده می شود که منشا مس در ذرات کروی‬
‫آلیاژ (‪ )silver-copper eutectic‬است که فاز ‪ ή‬به شکل تیغه هایی‬
‫تشکیل شده‪ .‬در تصویر ‪ C‬منشا مس ‪ Cu3Sn‬اضافی است که به ذرات‬
‫‪ Ag3Sn‬اضافه کردیم و میبینیم که فاز ‪ ή‬تشکیل شده‪.‬‬

‫_____________________________________________________________________________________‬

‫خواص فیزیکی آمالگام‬


‫‪ :ANSI/ADA specification No.1‬شامل استاندارهایی برای کیفیت آمالگام دندانی است‪:‬‬

‫استحکام فشاری‪ 1 :1‬ساعت بعد ست شدن باید حداقل ‪ 80 MPa‬و ‪ 24‬ساعت بعد ست شدن باید حداقل ‪ 300 MPa‬باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2‬‬
‫خزش ‪ :‬حداکثر خزش مجاز ‪ %1‬است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تغییرات ابعادی‪ :‬تغییرات ابعادی بین ‪ 5‬دقیقه و ‪ 24‬ساعت باید بین ‪ -15 µm/cm‬تا ‪ +20 µm/cm‬باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫در جدول زیر خصوصیات آمالگام های مختلف را مقایسه می کنیم‪:‬‬

‫درصد جیوه مخلوط‪:‬‬

‫‪ ‬به طور کلی ذرات نامنظم سطح بیشتری نسبت به ذرات کروی دارند‪ ،‬در نتیجه به جیوه بیشتری نیازمندند تا سطحشان را خیس کند‪ .‬پس‬
‫در آمالگام های با ذرات نامنظم درصد جیوه بیشتر و استحکام آن ها کمتر است‪.‬‬

‫استحکام فشاری‪:3‬‬

‫‪ ‬آمالگام در برابر فشار‪ 4‬استحکام زیادی دارد ولی استحکامش در برابر کشش‪ 5‬و ‪ shear‬بسیار کمتر است‪ .‬بنابراین حین ایجاد حفره برای‬
‫ترمیم آمالگام باید سعی کرد که استرس کشش و ‪ shear‬کاهش یابد‪.‬‬

‫همانطور که در جدول میبینیم استحکام فشاری آمالگام را یکبار بعد ‪ 1‬ساعت (‪ )early compressive strength‬و بار دیگر بعد ‪ 7‬روز اندازه‬
‫میگیرند‪.‬‬

‫‪ ‬استحکام فشاری بعد ‪ 1‬ساعت‪ :‬برای ‪ high copper unicompositional‬از همه بیشتر )‪ (250 MPa‬و برای ‪low copper lathe-‬‬
‫‪ cut‬از همه کمتر است )‪. (45 MPa‬‬
‫‪ ‬استحکام فشاری بعد ‪ 7‬روز‪ :‬دوباره برای ‪ high copper unicompositional‬از همه بیشتر است‪ .‬ولی در کل اختالف کمی با هم دارند‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬


‫‪Compressive strength‬‬ ‫‪Compressive strength‬‬ ‫‪tension‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪creep‬‬ ‫‪compression‬‬

‫‪9‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫نکته مهم در ترمیم اینست که باید آمالگام را الیه الیه در حفره گذاشت و پس از گذاشتن هر الیه با کندانسور آن را فشار دهیم تا جیوه اضافه از‬
‫آن الیه بیرون بیاید و سپس جیوه اضافه را با دستمال مخصوصی بر داریم‪ .‬اگر این جیوه اضافه در آمالگام باقی بماند به تدریج با فاز ‪ γ‬واکنش‬
‫می دهد و استحکام آمالگام را پایین می آورد‪.‬‬

‫استحکام کششی‪:1‬‬

‫در کل استحکام کششی آمالگام خیلی کمتر از استحکام فشاری آن است‪ .‬بنابراین در طراحی حفره برای آمالگام باید آن را طوری ایجاد کنیم که‬
‫استرس کششی‪ ( 2‬و همچنین‪ ) shear stress‬آن کمتر شود‪.‬‬

‫‪ ‬استحکام کششی بعد ‪ 15‬دقیقه‪ :‬برای ‪ high copper unicompositional‬از بقیه به طور قابل مالحظه ای بیشتر است‪.‬‬
‫‪ ‬استحکام کششی بعد ‪ 7‬روز‪ :‬برای آمالگام های مختلف تفاوتی چندانی ندارد‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Tensile strength‬‬ ‫‪Tensile stress‬‬

‫‪10‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫‪ Flexural Strength‬یا ‪( transverse strength‬استحکام خمشی) ‪:‬‬

‫روش اندازه گیری استحکام خمشی را در شکل مقابل میبینید که نیرو وارده‬
‫باعث خم شدن جسم می شود‪.‬در عمل خمش الیه ی باالی جسم تحت استرس‬
‫فشاری و الیه پایینی جسم تحت استرس کششی است‪.‬‬

‫نتایج این تست با استحکام کششی مرتبط است‪ ،‬با این تفاوت که انجام آن‬
‫راحتتر است‪.‬‬

‫‪:Elastic modulus‬‬

‫‪ Elastic modulus ‬آمالگام (‪ )40-60 GPa‬بیشتر از کامپوزیت های رزینی (‪ )5-20 GPa‬است‪.‬‬
‫‪ ‬آلیاژ های ‪ high copper‬سفت تر از آلیاژ های ‪ low copper‬هستند و بنابراین ‪ elastic modulus‬بیشتری دارند‪.‬‬

‫خزش‪:‬‬

‫خزش عبارت است از تغییر شکل غیر االستیک مواد تحت نیروهای استرسی در طول زمان‪ .‬معموال خزش هنگامی رخ می دهد که ماده در دمای‬
‫نزدیک به نقطه ذوبش استفاده شود‪ .‬خزش مربوط به خواص ویسکواالستیک مواد است‪.‬‬

‫‪ ‬عالوه بر ماهیت ماده ‪ ،‬دمای محیط نیز بر میزان خزش موثر است‪.‬‬
‫‪ ‬اگر نسبت دمایی که فلز در آن استفاده می شود به نقطه ذوبش بیشتر از ‪ 0.5‬باشد‪ ،‬آن فلز در معرض خزش قرار دارد‪ .‬مثال نقطه ذوب فاز‬
‫اصلی ماتریکس آمالگام )‪ 400 K (γ1‬است‪ .‬با توجه به این که دمای دهان ‪ 310 K‬است این نسبت ‪ 0.8‬می شود‪ .‬پس آمالگام در دهان‬
‫انسان در معرض خزش است‪.‬‬
‫‪ ‬خزش آمالگام های ‪ high copper‬کمتر از ‪ low copper‬است‪ .‬پس ‪ marginal breakdown‬در آمالگام های ‪ high copper‬کمتر‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬بین آمالگام های ‪ ، high copper‬نوع ‪ ،unicompositional‬خزش کمتری از ‪ admixed‬دارد‪.‬‬
‫‪ ‬همانطور که گفته شد حداکثر مقدار مجاز خزش برای آمالگام امروزه ‪ 1%‬است‪.‬‬
‫‪ ‬آمالگام های که خزش بیشتر از ‪ %1‬دارند‪ ،‬دارای فاز ‪ (Sn7-8Hg) γ2‬هستند درحالیکه آنهایی که خزششان کمتر از ‪ %1‬است‪ ،‬فاقد فاز‬
‫‪ γ2‬هستند‪.‬‬
‫‪ ‬بین آمالگام هایی که کمتر از ‪ 1%‬خزش دارند (مثل ‪ high copper unicompositional‬و ‪ )high copper admixed‬از نظر‬
‫کلینیکی تفاوتی ندارند و از نظر خزش بر هم برتری ندارند‪.‬‬
‫‪ ‬بیشترین ها فاز هایی که مستعد خزشند به ترتیب عبارتند از ‪ γ2‬و سپس ‪γ1‬‬

‫برای اندازه گیری میزان خزش یک نمونه استوانه ای آمالگام را در دمای ‪ 37‬درجه سلسیوس تحت استرس ثابت ‪ 36 MPa‬به مدت‪ 1‬تا ‪ 4‬ساعت‬
‫قرار می دهند‪ .‬با تغییر ابعاد آن می توان خزش را بصورت درصد گزارش داد‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫تغییرات ابعادی‬

‫آمالگام های مدرن که در آمالگاماتور مخلوط می شوند در کل تغییر ابعاد منفی دارند‪ .‬تغییر ابعاد در دو مرحله رخ می دهد‪ .‬مرحله اول که با‬
‫انقباض‪ 1‬روبه روییم بر اثر انحالل ذرات آلیاژ در جیوه است‪ .‬اما در مرحله دوم انبساط‪ 2‬ایجاد می شود که به علت تشکیل فاز ‪ γ1‬در واکنش بین‬
‫جیوه با نقره است‪ .‬برایند خالص این دو مرحله به سمت انقباض است‪( .‬حدود ‪ 20‬میکرون)‬

‫‪ ‬آمالگام های دارای روی بر اثر آلوده شدن به آب در حین ترایتوریشن انبساط تاخیری می شود‪.‬‬
‫‪ ‬بیشترین تغییر ابعادی برای ‪ low copper lathe cut‬و کمترین تغییر ابعادی برای ‪ high copper admixed‬است‪.‬‬
‫‪ ‬تغییر ابعاد استاندارد آمالگام بین ‪ -15 µm/cm‬تا ‪ +20 µm/cm‬است‪.‬‬

‫آمالگام به دندان نمی چسبد در نتیجه بر اثر تغییر ابعاد فضای خالی بین آمالگام و دندان ایجاد می شود‪ .‬هنگامی که حفره را برای ترمیم آمالگام‬
‫آماده میکنند ممکن است به توبول های عاجی برسند و مایع درون توبول در ارتباط با پالپ قرار دارد‪ .‬در نتیجه فضای خالی که بر اثر تغییر ابعاد‬
‫آمالگام ایجاد می شود موجب می شودمایع پالپی از طریق توبول های عاج به بیرون بریزد و این باعث حساسیت دندان می شود‪ .‬هر چه فضای‬
‫خالی ایجاد شده بیشتر شود احتمال بروز حساسیت دندان بیشتر است‪.‬‬

‫‪ ‬یکی از روش های پیشگیری از حساسیت های دندانی بعد دندانپزشکی ‪ ،‬پر کردن توبول های عاجی با ‪ film-forming agents‬مانند‬
‫‪ dentin bonding agents‬است‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫خوردگی‬

‫خوردگی عبارت است از تخریب تدریجی یک فلز توسط واکنش شیمایی یا الکتروشیمیایی با محیط‬

‫‪ ‬خوردگی آمالگام به میزان کم می تواند باعث پر شدن فاصله بین دندان و ترمیم شود‪ .‬اما خوردگی زیاد اثرات بدی دارد‪.‬‬

‫نتایج خوردگی ‪:‬‬

‫افزایش تخلخل‬ ‫‪o‬‬


‫کاهش ‪marginal integrity‬‬ ‫‪o‬‬
‫از دست دادن استحکام‬ ‫‪o‬‬
‫آزاد شدن محصوالت فلزی خوردگی به محیط دهان مثل ‪ Cu2O،Sn4(OH)6Cl2 ،SnO2 ،SnO‬و ‪ ...‬که می تواند حساسیت زا یا سمی‬ ‫‪o‬‬
‫باشند‪.‬‬

‫ترتیب مقاومت در برابر خوردگی فاز ها در حالت خالصشان ( نه در ترکیب با یکدیگر) ‪:‬‬

‫)‪𝐴𝑔2𝐻𝑔3 (γ1) > 𝐴𝑔3𝑆𝑛 (γ) > 𝐴𝑔3𝐶𝑢2 > 𝐶𝑢3𝑆𝑛 (ε) > 𝐶𝑢6𝑆𝑛5 (ή) > 𝑆𝑛7 − 8𝐻𝑔 (γ2‬‬

‫‪ ‬مقدار های جزئی از قلع‪ ،‬نقره و مس که ممکن است در فاز های مختلف آمالگام حل شده باشند‪ ،‬بر مقاومتشان نسبت به خوردگی موثر‬
‫است‪ .‬مثال در فاز )‪ Ag2Hg3 (γ1‬معموال مقدار جزئی قلع حل شده است‪ .‬هر چه میزان این قلع بیشتر باشد مقاومت کمتری نسبت به‬
‫خوردگی دارد‪.‬‬
‫میزان قلع محلول در فاز ‪ γ1‬در آمالگام های ‪ low copper‬بیشتر از ‪ high copper‬است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬


‫‪contraction‬‬ ‫‪expansion‬‬ ‫‪corrosion‬‬

‫‪12‬‬
‫دکتر هوشمند‬ ‫مواد دندانی ‪:‬آمالگام‬

‫‪ ‬به طور کلی محصوالت فرایند خوردگی آمالگام‪ :‬اکسیدها‪ ،‬کلریدها و جیوه است‪.‬‬
‫‪ ‬در آمالگام های ‪ low copper‬فاز )‪ Sn7-8Hg (γ2‬مستعد ترین فاز به خوردگی است که به علت ساختار شبکه ای آن می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬بر اثر خوردگی فاز ‪ ، γ2‬قلع اکسی کلرید (‪ )Sn4(OH)6Cl‬و جیوه ایجاد می شود‪ .‬جیوه آزاد شده می تواند با فاز مستحکم ‪ γ‬واکنش دهد‬
‫و فاز های ‪ γ1‬و ‪ γ2‬بیشتری ایجاد کند‪ .‬در نتیجه این اتفاقات آمالگام متخلخل می شود و استحکامش کاهش می یابد‪.‬‬
‫‪ ‬آمالگام های ‪ high copper‬فاز ‪ γ2‬ندارند بنابراین مستعدترین فاز آن ها به خوردگی فاز ‪ ή‬است )‪.(Cu6Sn5‬‬
‫‪ ‬محصول خوردگی فاز ‪ ή‬ماده ی ‪ CuCl3Cu(OH)2‬است‪.‬‬
‫‪ ‬بافر فسفات بازدارنده ی خوردگی است بنابراین بزاق می تواند تا حدودی از آمالگام در برابر خوردگی محافظت کند‪.‬‬

‫تغییر ترکیب آمالگام در طی زمان ‪:‬‬

‫‪ ‬در طی زمان ترکیب هر فاز آمالگام تغییر نمی کند‪ .‬اما توزیع فاز ها تغییر میکند‪.‬‬
‫‪ ‬در آمالگام های ‪ low copper‬به تدریج فاز های ‪ γ1 ،γ‬و ‪ γ2‬کاهش می یابد اما ‪ β1‬و قلع‪-‬کلرید زیاد می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬در آمالگام های ‪ high copper admixed‬به تدریج ‪ γ1‬کاهش و ‪ β1‬افزایش می یابد‪.‬‬

‫تارنیش سطحی تغییر رنگ سطحی آمالگام بر اثر اکسیداسیون است که با پالیش دوباره رنگ نقره ای آمالگام بر میگردد‪.‬‬

‫‪ ‬تارنیش سطحی در آمالگام های ‪ low copper‬بیشتر مربوط به ‪ γ‬و ‪ γ1‬است در حالیکه در آمالگام های ‪ high copper‬بیشتر با‬
‫فاز های غنی از مس (‪ ή‬و ‪ )silver-copper eutectic‬ارتباط دارد‪.‬‬

‫‪13‬‬

S-ar putea să vă placă și