Sunteți pe pagina 1din 9

CATULLI CARMINA

LUDI SCAENICI
(1943)
Carl Orff (Munich 1895 -Munich 1982)

Dramatis Personae Personajes


Catullus Catulo
Lesbia Amiga de Catulo
Caelus Amigo de Catulo
Ipsitilla Meretriz
Ammiana Meretriz
Amatores Amantes
Meretrices Meretrices
Iuvenes Jóvenes
Senis Ancianos

Coro
( a la izquierda los muchachos, a la derecha las muchachas, en el centro los viejos)
Pueri, Puellae Muchachos, Muchachas
Eis aiona! ¡Para siempre!
Eis aiona! Eis aiona!
tui sum! Tuyo soy
Eis aiona! Eis aiona!
tui sum! tuyo soy!
o mea vita, oh, vida mía,
Eis aiona! Eis aiona!
tui sum, tuyo soy,
eis aiona! eis aiona

Pueri Muchachos
Tu mihi cara Tú, querida
mi cara amicula mi querida amiga
corculum es eres mi cariño

Puellae Muchachas
corculum es! cariño!

Pueri Muchachos
Tu mihi corculum, ¡Cariño mío,
tu mihi corculum! cariño mío!

Puellae Muchachas
corcule, corcule ¡cariño, cariño
dic mi, dic mi, dime, dime
te me amare que me amas!

Pueri Muchachos
O tui oculi, Oh, tus ojos
ocelli lucidi, joyas brillantes,
fulgurant, efferunt fulguran, me reflejan
me velut specula. como espejos.

Puellae Muchachas
specula, specula, espejos, espejos,
tu mihi specula ¿tus espejos?

Pueri Muchachos
O tua blandula Oh, tus tiernos
blanda, blandicula, tiernos, tiernecitos,
blanda, blandicula, tiernos, tiernecitos,
tua labella. tus labios.

Puellae Muchachas
Cave, cave, Cuidado, cuidado,
cave, cavete! ten cuidado!

Pueri Muchachos
ad ludum prolectant. invitan a jugar.

Puellae Muchachas
Cave, cave, Cuidado, cuidado
cave, cavete! ten cuidado!

Pueri Muchachos
O tua lingula Oh tu lengüecita,
lingula, lingula, tu lengüecita,
usque perniciter vibra rápida e inquieta
vibrans ut vipera. como una víbora.

Puellae Muchachas
Cave, cave, Cuidado,
cave, cavete, ten cuidado,
cave meam viperam cuidado con mi víbora
cave meam viperam, cuidado con mi víbora,
nisi te mordet. o te muerde

Pueri Muchachos
Morde me! ¡Muérdeme!

Puellae Muchachas
Basia me! ¡Bésame!

Pueri Muchachos
Morde me ¡Muérdeme!

Puellae Muchachas
Basia me! ¡Bésame!

Pueri Muchachos
Morde me! ¡Muérdeme!

Puellae Muchachas
Basia me, ¡Bésame!
basia me, ¡Bésame!
basia me! ¡Bésame!

Pueri, Puellae Muchachos, Muchachas


Ah!! ¡Ah!

Pueri Muchachos
Tu es Venus, Tú eres Venus
Tu es Venus, Tú eres Venus,
Venus es! eres Venus!

Puellae Muchachas
O me felicem, ¡Feliz de mí!
o me felicem. ¡Feliz de mí!

Pueri Muchachos
In te, En ti
in te, en ti
in te habitant en ti habitan
omnia gaudia, todas las alegrías,
omnes dulcedines, todos los placeres,
omnis voluptas. todos los gozos.

In te, En ti,
in te, en ti,
in tuo amplexu en tus abrazos,
in tuo ingente amplexu en tus grandes abrazos,
tota est, está todo,
tota est, está todo,
mihi vita. mi vida.

Puellae Muchachas
O me felicem!! ¡Feliz de mí!

Pueri, Puellae Muchachos, Muchachas


Eis aiona! ¡Para siempre!
Eis aiona! ¡Para siempre!
Eis aiona! ¡Para siempre!

Senis Viejos(mordaces)
"Eis aiona! "¡Para siempre,
Eis aiona! para siempre,
Eis aiona!" para siempre!"

O res ridicula! ¡Ridiculeces!


O res ridicula! ¡Ridiculeces!
inmensa stultitia. Tontería inmensa.

Nihil durare potest Nada puede durar


tempore perpetuo. un tiempo perpetuo.
Cum bene Sol nituit, Cuando el Sol brilla bien,
redditur Oceano. es reflejado por Océano.
Decrescit Phoebe, Decrece Febe (Luna),
quam modo plena fuit, después que estuvo llena,
Venerum feritas saepe La fiereza de Venus se hace,
fit aura levis. a menudo, un soplo leve.

"Tempus, tempus, "Tiempo,


tempus amoris no es tiempo
cubiculum de amores
non est." y alcoba"

Sublata lucerna Apagada la lámpara


nulla est fides, no hay confianza,
perfida omnia sunt. todas las cosas son pérfidas.

O vos brutos, ¡Oh, brutos,


vos stupidos estúpidos,
vos stolidos! necios!

Senex Un Viejo
"Lanternari, ¡El de la linterna,
tene scalam!" sujeta la escalera!

Senis Viejos
Audite, audite, Oíd,
audite ac videte!: oíd y ved!:
"Catulli carmina "Canciones de Catulo"
Catulli carmina "Canciones de Catulo"
Catulli carmina". "Canciones de Catulo"

Pueri, Puellae Muchachos, Muchachas


Audiamus!! ¡Oigamos!
ACTUS I ACTO I

(Catulo junto a una columna)

Odi et amo, quare id faciam, Odio y amo, tal vez preguntes


fortasse requiris. por qué lo hago.
Nescio, No lo sé, pero siento
sed fieri sentio et excrucior. que soy torturado y transformado.

(entra Lesbia)

Lesbia, Catulo Lesbia, Catulo


Vivamus mea Lesbia, atque amemus, ¡Vivamos, Lesbia mía y amémonos,
rumoresque y que los rumores
senum severiorum de los viejos ceñudos
omnes unius aestimemus assis!. no nos importen nada!.

Soles occidere et redire possunt: Los soles pueden ponerse y salir:


nobis cum semel para nosotros,
occidit brevis lux, una vez que cae la breve luz,
nox est perpetua una dormienda. la noche es eterna para dormir.

Da mi basia mille, deinde centum, Dame mil besos, luego cien,


dein mille altera, luego otros mil,
dein secunda centum, luego otros cien,
deinde usque altera mille, luego otros mil más,
deinde centum. y luego cien.

Dein, cum milia Luego, cuando llevemos


multa fecerimus, muchos miles,
conturbabimus illa, confundámoslos todos,
ne sciamus, para que no los sepamos,
aut ne quis malus invidere possit, y ningún malvado pueda aojarnos
cum tantum sciat esse basiorum. al saber cuántos besos han sido.

(Lesbia y Catulo, sentados junto


a la columna)

Ille mi par esse deo videtur, Me parece que es como un dios,


ille, si fas est, me parece, si es posible,
superare divos, que supera a los dioses
qui sedens adversus identidem te aquel que, sentado frente a ti,
spectat et audit puede contemplarte y oírte
dulce ridentem, misero quod omnis riendo dulcemente, dicha que priva
eripit sensus mihi: nam simul te, a mi alma de todos los sentidos,
Lesbia, aspexi, porque apenas te veo,
nihil est super mi. Lesbia, no hay nada sobre mí.

Lingua sed torpet, Mi lengua se para,


tenuis sub artus un fuego sutil corre
flamma demanat, bajo mis miembros,
sonitu suopte con un sonido extraño
tintinant aures, me tiemblan los oídos,
gemina et teguntur lumina nocte. y una noche doble cubre mis ojos.

(Catulo duerme en el regazo


de Lesbia)

Otium, Catulle, El ocio, Catulo, te es molesto:


tibi molestum est: el ocio crea en ti demasiados
otio exsultas arrebatos de excitación,
nimiumque gestis, el ocio, antes que a ti,
otium et reges prius perdió a reyes
et beatas perdidit urbes. y a ciudades felices.

(Entran los amantes. Lesbia deja a


Catulo durmiendo. Lesbia baila en
la taberna para los amantes. Entra
Celio. Catulo despierta)

Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa, Celio, nuestra Lesbia,


illa Lesbia, aquella Lesbia,
quam Catullus unam plus quam se esa Lesbia, a la que Catulo amó
atque suos amavit omnes, mas que a sí mismo y a los suyos,
nunc in quadriviis et angiportis ahora en plazuelas y callejones
glubit magnanimi despelleja a los descendientes
Remi nepotes. del magnánimo Remo.

Nulli se dicit mulier Con nadie más que conmigo


mea nubere malle quam mihi, dice mi amada que se uniría,
non si se ni aunque Júpiter mismo
Iuppiter ipse petat. se lo pidiera.
Dicit: sed mulier cupido Eso dice: pero lo que dice
quod dicit amanti, la mujer enamorada a un amante
in vento et rapida conviene escribirlo en el viento
scribere oportet aqua. y en el agua rápida.

(Catulo y Celio salen).


Senis
"Placet, placet, placet, Los viejos
optime, optime, optime!". Estupendo!
Muy bueno, muy bueno!

ACTUS II ACTO II

(Es de noche. Catulo duerme en la


calle ante la casa de Lesbia.
Soñando, ve a través de la casa, a
Lesbia y a él mismo abrazados en
el lecho)

Iucundum, mea vita, Me prometes, vida mía,


mihi proponis amorem que este nuestro recíproco amor
hunc nostrum inter ha de ser feliz y perpetuo.
nos perpetuumque fore. Grandes Dioses,
Di magni, haced que sea capaz
facite ut vere promittere possit, de mantener su promesa
atque id sincere dicat y que lo diga sinceramente
et ex animo, y de corazón,
ut liceat nobis para que podamos prolongar
tota perducere vita por toda la vida
aeternum hoc sanctae el imperecedero lazo
foedus amicitiae. de un amor santo.

"dormi, dormi, "Duerme, duerme,


dormi ancora". ahora duerme"

(Lesbia acaricia a un amigo)

Escena Lasciva

(Catulo reconoce en sí mismo


a Celio. Catulo despierta;
la casa cubierta en tinieblas)

Catulo Catulo
O mea Lesbia! ¡Oh, mi Lesbia!
Desine de quoquam Deja de querer hacer el bien
quicquam bene velle a nadie en lo más insignificante,
mereri aut aliquem fieri y no pienses que persona alguna
posse putare pium. es capaz de mostrarse agradecida.
Omnia sunt ingrata, Todo es ingratitud,
nihil fecisse benigne, de nada sirve obrar bien,
nil, por el contrario, trae fastidio,
immo etiam taedet y lo que es peor, perjuicios.
obestque magis; Tal me sucede a mí,
ut mihi, quem nemo que nadie me persigue
gravius nec acerbius urget, con más rabia y encarnizamiento
quam modo qui me unum que el hombre que hasta hace poco
atque unicum me consideró como
amicum habuit. su sólo y único amigo.

Senis Viejos (aplaudiendo)


"Placet, placet, placet, ¡Bien, bien, muy bien!
optime, optime, optime". ¡Bravo, bravo ,bravo!

ACTUS III ACTO III

(Hay luz. Catulo está


junto a la columna)

Catulo Catulo
Odi et amo, Odio y amo,
quare id faciam, tal vez preguntes por qué lo hago.
fortasse requiris. No lo sé,
Nescio, sed fieri sentio pero siento que así me sucede
et excrucior. y me tortura.

(Ipsitila, hermosa muchachita,


aparece en la ventana y Catulo,
apasionado, le escribe una carta.)

Amabo, mea dulcis Ipsitilla, Yo te ruego, mi dulce Ipsitila,


meae deliciae, mis delicias y mi encanto,
mei lepores, que me invites
iube ad te veniam meridiatum. a echar la siesta contigo.
Et si iusseris, Y si me invitas, da órdenes
illud adiuvato, para que nadie
ne quis liminis eche el cerrojo de la puerta,
obseret tabellam, y a ti no se te ocurra salir fuera.
neu tibi lubeat foras abire. Quédate en casa y prepárate
Sed domi maneas paresque nobis para que disfrutemos
novem continuas fututiones. de nueve coitos seguidos.
Verum si quid ages, Si en verdad estás dispuesta,
statim iubeto: invítame inmediatamente:
nam pransus iaceo Pues cuando después de comer
et satur supinus me tiendo boca arriba
pertundo tunicamque palliumque. atravieso la túnica y el manto.

(Entra Ameana, joven corrompida,


que choca con Catulo)

Ammiana, puella defututa Ameana, joven corrompida


tota milia me decem poposcit, me ha pedido diez mil sestercios,
ista turpiculo puella naso, esa joven de nariz fea,
decoctoris amica Formiani. amiga del manirroto de Formio.
propinqui, Parientes a cuyo cargo
quibus est puella curae, está la joven, llamad a los amigos
amicos medicosque convocate: y a los médicos:
non est sana puella, la muchacha no está en sus cabales,
nec rogare qualis sit: no preguntéis que le ocurre:
solide est imaginosa. padece alucinaciones.

(Catulo aparta a Ameana.


Entre amantes y meretrices
que pasan, Catulo implora
a Lesbia una y otra vez.)

Miser Catulle, Desgraciado Catulo,


desinas ineptire, deja de hacer tonterías,
et quod vides perisse y lo que ves que ha muerto,
perditum ducas. dalo por perdido.
Fulsere quondam candidi Brillaron para ti,
tibi soles, en otro tiempo, días luminosos,
cum ventitabas cuando a menudo acudías
quo puella ducebat a donde te llevaba una jovencita,
amata nobis quantum amada por nosotros como
amabitur nulla. jamás será ninguna.
Ibi illa multa Allí tenían lugar entonces,
cum iocosa fiebant, aquellos innumerables goces
quae tu volebas que tú deseabas y ella no rechazaba.
nec puella nolebat, Cierto es que brillaron para ti
Fulsere vere candidi días luminosos.
tibi soles. Mas ahora, ella no quiere:
Nunc iam illa non vult: también tú, aun no pudiendo,
tu quoque impotens noli, deja de querer,
nec quae fugit sectare, y no corras tras la que te huye,
nec miser vive, ni vivas desgraciado,
sed obstinata mente perfer, sino obstinadamente resiste
obdura. y no cedas.
Vale puella! ¡Adiós muchacha!
Iam Catullus obdurat, Ahora Catulo se ha endurecido,
nec te requiret no te buscará ni te suplicará
nec rogabit invitam: para que le rechaces:
at tu dolebis, Pero tú llorarás cuando
cum rogaberis nulla. no te ruegue más.
Scelesta, vae te! ¡Desgraciada, ay de ti!
Quae tibi manet vita! ¡Qué vida te espera!
Quis nunc te adibit? ¿Quién se te acechará ahora?
Cui videberis bella? ¿A quién parecerás hermosa?
Quem nunc amabis? ¿A quién amarás ahora?
Cuius esse diceris? ¿De quién dirás que eres?
Quem basiabis? ¿A quién besarás?
Cui labella mordebis? ¿Qué labios morderás?.
At tu, Catulle, Pero tú, Catulo,
destinatus obdura. como te has propuesto,
mantente firme.

(Catulo corre titubeante entre los


amantes. Entran Celio y Lesbia)

Lesbia Lesbia
Catulo! ¡Catulo!

Catulo Catulo:
Lesbia! ¡Lesbia!

(La rechaza)

Nulla potest mulier Ninguna mujer puede decir


tantum se dicere que ha sido amada tan sinceramente,
amatam vere, como lo has sido tú por mí,
quantum a me Lesbia Lesbia mía.
amata mea est. Ningún pacto de amor fue jamás
Nulla fides ullo respetado con tanta fidelidad
fuit umquam foedere tanta, como yo, por mi parte,
quanta in amore he mostrado en mi amor hacia ti.
tuo ex parte reperta mea est. A tal punto se ha reducido mi alma
Nunc est mens deducta tua, por tu culpa, Lesbia mía,
mea Lesbia, y tanto se ha arruinado
culpa atque ita ella misma por su fidelidad,
se officio perdidit ipsa suo, que ya no puede quererte,
ut iam nec bene velle aunque te volvieras
queat tibi, la mejor de todas,
si optima fias, ni dejar de desearte,
nec desistere amare, aunque por todos los medios
omnia si facias. lo intentaras.

(Lesbia huye a su casa.)

Concluye este juego escénico.

CORO

(Los jóvenes, ya de día,


excitados por este espectáculo,
son de nuevo consumidos mutuamente
por la pasión)

Pueri, Puellae Muchachos, Muchachas


Eis aiona! íPara siempre!
Eis aiona! Eis aiona!
tui sum! Tuyo soy

Senis Viejos
Oi me!! ¡Basta ya!
Pueri, Puellae Muchachos y Muchachas
Eis aiona! Eis aiona!
Ascendite faces!! Levantad las caras!!
Io! ¡Io!

S-ar putea să vă placă și