Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
https://books.google.com
.
г..7 _ г- if..
.. .. Z
. .m
.‚зж'кфяишм т- ‚
»lfbfvwmíl
è
l. A ‘
ч—
l
«A
ï
‚ь
„ь.
гадит
ъ‘
_-.-_«`V,„>«-r‘7.:g,v~.f«- »y д. -
v\
r
wl. Кишмиш;
гл E дум—[г .L
zgß; Ь”
ВЧ
‚жида.
я I’t
»o
Ч“ u*
...
‘д D -ql
шцшщвщщю @A щам
ёёё “Еёёёё
ATE A ILHÀA DE CHYPRE.
DIRIGIDO
21 Eînìnîw he (Espanha
ЕЁЁЁЁЕЁЁЁЕ EE ЕЁЁЁЁЁЁ.
гадит гамм
СОЪП’ОЗТО POR
^ ММ”.
'dw “Wil i
\. (Je
8 5922
LIBRARY.
LISBOA: 134,92.
-<—ОЁ0—>
TYPOGRAFIA DE A. S. COELHO.
——<:›‚ил/‚фюфиф/чф/пглифюгфю,’‚юф—
l ‚в.
‚ `чд.
a о ‘A
«bf
'
_ _ 'nrw-:0
ŕ "
“ki
r’ Ч?
d#
Il. fwn’- . g
u(¿\.a.£..'l
l l ‘ *l
ì l.'0\ f. _
ЕМ?“ ь `
.9 ‘щ I." HJ.' ‚з Í’ ` '
uq 9 J I. «Fg-
_ ‚в,
‘i ‚г „ь... ‹.
z? . f 'l .
lo.; I`w _ _n ‚т »q ,I п ‚1 "_.‚‘ч
. . n. h Ь i I u. v
n . ` ß в ‘и
. n а-.. -- о . a .i
’-‘_. аи- d _.-. з _-— ¢ _nina "' а ._‘ . .' "--_'_.ь'з:
Y ` `~
n\ `ч j
‘ ц ч
. ` ‘д ‘ \_, z \"\‹_‚ ="
l n' .
'v (Pnl ’f f* i. f. 1. ‘u’ .°‚а. _ 'i t.
i‘r\.¢\vJ t t ' С'у' ’l ` 11'.' а I и. .
. „г. «J v- Y'»v‘n¢‘_’ ‘'.v
ч д“,
‹ l: С 1"»(~1
f ' _' A , ’
оl.’ l` ‘ ‘1"" ‘I {Т
ь о. ‹ .
› IY',
1'; ' l
.ti f.t Н ‘
a'. u
‚Рта ì l
I \`
.. \ Y
JL )v' L11», ь ‚0
l' lì) "l "Ivi
f ‘ I
. ` *_ . D
l . ` ` " u’ с.‘ I
‘ъа - ‘i ‘
` QA’ .7' I 7
_
:d ’
î, ""¢1\-
‘ `~ " ъ
.‘~.
"
s» ‘ '. " ‘
в Ü 'f —
""".
*Y ч _n
`
. l "" Й "
l i __ ‘_ 10—— -— ц-ь— с—м
.
‘ ‚ „Г _ I (\ I _J i ‚с ` _
4v.' к, п ' к..- L с .L
l \
«n »- .
ï' l r ‘ »
‚ .‘ u í Хм: ‚ЧП ¿pui 1 ' в ~'и .vf
f 9 о .
° ""\\‚"""."›'\ \'\" \„\'\."\.\""\\’*` *TMm*
. . ъ
l
l \
.l
` " .L
‚1
‘_
Н
`
I’
L.
и Ll. "
\ :.`|(
\ il. g
"v
’
\‘ `
‘ ' I
Ё“. _,
"
I
’ L
`
-v д .L i .g l . " If ."l lfm «11;
...i \ 1 ф: . ‚ “'1 счзаг
I s
Mi альт) in.:
шиши; ММ“
э gägäêß
Odese vender este Liuro por cem reis em papel. Em
Lisboa a П‘. de Nouembro de 161!.
L 'j'lß-P
` £1', ‘
‘ и п «I '~ =~ гъ .u f.; «..m 113:; ч.
„ю. „ ‚‚ г азы .N grauados д . „и; agr'auados ...
3g i `7: ¢o mostrar'E .Y I l' n’. ,nl-‘Én :n .u "
"
«юза та com. в l
i' .zin ` " Í'. f"t А“ Ã.' '
а: сои'зёз? S
` ` ,u
.,‘ .‹ п...
и ч l
i z,1., _il dal ь \__.)g .., ,lddh ,z l; _." Al’.
.v . ‘1.0 ‚ч —„е de toda;,§:_. ¿,.n .1 'e {сдан Y.. L. ¿_ И s
65 м ' «vermos-` › « ‘- =‘~'verŕŕos "'-' М! l ‘f
116
1Q9' 1 З _‘ “"e'uwseusVî
."3'1" l Largeìrpe ` w Làù'gueírhé“
em seus "`
’ ‚ .. Г `
d' mum». Í::=.:;¢','» :H ‘Unai 011 1.-., v ‘ .Ip
‚
0 шт!. на.
‚ъ
ищи.‚с пила
_
е. 12ml
° '„
»L11 n
~ д ‘ f
f .-'f а ш кыш}! wie* 1: I.; rim; 't ‘a r.- ‚Ф Н! 2-.3 «nu и'пд'п п ъ ш-э! вы ч? ‹›'2.
' ' ^ ï ' ~ « .I - * . ‘ . °»; '
¿._bG „ътмдйзй вы; !.:-.›) ь »x ›._ 4H» “111- 53.18! 41, [ха-этил u'le ч?)
‚На! Ы; vidi' эй: .bfi Н: „на! ¿uffi ‘5, штат 5 или: и im
É
e д
sumumssmu шииты.
l
›s
\
`-'1
çäo da Cidade Sancta de Hierusalem, e como
nella visitey o Sanctissimo _Sepu/ichro de CHRLSTO
nosso Senhor , eno deuotissimó MonteCaluario,
о lugar onde espirou: e no Vale de iosaphat о
glorioso Sepulchro da Virgem МАША nossa 58—
nhora. @Sagrado Můte Syon ‚ e Oliuete: e na.
Cidade Bethlem , о Sacramssimo Presepi() ., ohde
'Deos quis nascer. О Sancte =rio Iordäo em .que o
Senhor foy baptizado. О deserto em que tene a
Sacha Corentena. As montanhas de Iudea, ра—
tria do grande Baptista; e se conta por extëso,
tudo o que ha, assi dëtro., como fora da SâctaCi
dade , e mais terra de Promissaö.
Na terceyra parte, trato, como desembarquey
segůda vez em Chypre , e hindo depois a (Jan
dia , 0u Creta., vi nella о möte Ida. Daqui fuy
dar na Ilha Zante, ena de Zafalonia, donde par
ti pera Corfù , ou Gulphô. Entrey о mar Adria
tico, _e tocando Veneza vim а Ottranto, atra~
uessev parte de Italia , atê que oheguey aNapO
les. Da qual embaroando pera Espanha, fny dar
em Sardenha., e depois com força de tempestade,
nas Ilhas Baleares , ou de Malhorca, e vendo luy
ça., tomey porto em Denia, fuy a Gandia, en
trey em Valença de Avragäo .‚ da qual caminhey
` рог terra alè acorte de Madrid , em que me de~
tiue poucos dias, sendo nelles com muyta cha
ridade, e animo alegre, festejado, e recebido
de todos os Principes , e Senhores ‚’ que nella es» ~
tauäo. Atè que iinalmente cheguey` a este Rey
no de Portugal, onde com lagrimas de alegria
acrecëtando as do nosso Tejo desembarquey em
Lisboa minha patria, da qual auia seis annos que
partira. Ora jul ay se sò ‚о nomear tantos Rey
nos, terras, е rouincias: nauegartam diuersos
_8
GARE'EQLQ ЕЕЕШЩЕЕФ.
*Q*
l` MPERANDO
MagesladenodelEstado da Indiavnosso
Rey Phelippe а Catholica»
Senhor '`
.Segundo deste nome: e sendo Vice Rey `
nella Dom Martini Afonso de Castro. Partirâo de
Goa pera Portugal, hùa sesta foira trinta do mes
de Dezembro em o anno de mil seiscentos e cinco д"; ‘
duas nàos; A Ca itayna nossa Señora de Betam
chor Capítà'o Mòr ras Telles de Menezes., e a nào
Sam Iacinto Capitào Pero da Sylua de Menezes ,
dos quaes o ViceRey se veyo despedir a bordo
dellas , mandando dar a cada hum , o Regimem
to , e ordern conforme à que _sua Magestade lhe
tinha dado , e aos Pillotos , e Oliiciaes das nàos
aprestar todas as cousas neoessarias , como era
' fazer aparelhos lestes, cortar as amarras, desfral
'dar velas 5 largando primeiro Sam Iacinto a сшаз
deira ‚ сот tanta alegria, e aluoroço, quanta de“~
pois com tristeza, e pezar soube colhcla. Doutra
parte a Capitayna fazia o mesmo , inda que com
mais vagar. Auendo a bordo muytas ,embarca
фея de amigos , e parentes', que de nòs se vi
...10...
nhâo despedir; cuja saudade acrecentaua о tocar
da frauta, e charamella, a que doutra arte
respondiäo as do Capitäo Mor do Malauar om
Nuno Aluares Pereira, meneando о brando vento
nas Gales ‚ е Nauios, 03 gallardos pendöes, е es
tandartes, Ycuja vista tanto acrecentaua a magoa
em todos7 quanto a despedida em tam largo apar
tamento , era suliìciente pera 0 causar: e assi а
Уоизаз de sentidas lagrimas , e amorosos abracós,
que amigos .‚ е parentes nos dauâo , dando a а
viagem nos partimos hůa lnenhaä, tâo cedo do
dia, quam tarde do tempo. Parece que assi como
se foy perdendo a diligencia com que as auiauäo, ‘
е mandauäo ‚ assi se veo adiautando a facilidade
cum que agora se perdem ‚ е acabâo. g'
Ао primeiro dia de Ашю-Вош- (ее este nome
саЬе àquelle que em perdicöes, traballios, е des
uenturas quasi todo se passou) nos entraräo os
ventosfgeraes em popa , com os quaes caminha
mos atè 03 treze de Ianeiro', e neste dia cahio
ао mar às dez horas da шеи-Над, hum menino d6
dez armos filho do Sotapilloto indo a nào muy deS
pedida, donde nasceo em todos lam grande der»
confiance da vida, quanto foy о cuidado de Deo:
nossoSeniior ein о -liurar da morte; о que todos
atrebuimos a inilagre` grandissimo, porque ves
tido, e calçado , nadou mais de duas horas com
hů'as contas que leuaua ao pescoço: foy pola bar
quinha tomado, e na nào com grandissimo yaluob
roço de todos recebido ‚ como se de лоно nasce
1'31 8 сот razäo ,r que .como 0 mar »seja lili tras»
lado da morte , podemos dizer de nouo resurgir
quem nelle sabe n50 morren O-Capitâo Môr pas
sados aquelles primaires diam-(em -que os-homens
descansarào dosjrabalhos lda einbaiïcaqâo) orde:
-_.|]_.
nou Capitães de vigia, pera que de noite a quar
tos , os tiuessem , como cousa no mar muy ordi
naria. O primeiro foy Dom Pedro Souto Mayor
com seus soldados nomeados: О segundo Fran
cisco Correa da Costa: O terceiro Martim da'
Cunha Deça: ‚О quarto Diogo Florim', repare
tindo por elles toda. а gente necessaria pera este
ministeria_ .
- Vinha. a nào tambem prouida de todas as
Cousas, assi pera a alma, como pera as mais, que
com verdade se pode aflirmal'-, auer muytos an
nos , da India não partir outra semelhante , que
leuasse noue Reli 'i0sos, hum da Companhia de
I Esvs, que era o šadre Preposito Francisco Viey
ra, e osmais de Sam Francisco, sendo hum del‹
,les o Pad re Frey Miguel de Sam Boauentura Cus
todio , e, Commissaer Gèral que acabara ser de
toda а India', e o Padre Frey Manoel de Monte
Oliuete , todos tres Mestres em Sancta Theolov'
gia, Frey Hieronymo de Sam Pedro Prègador, e
eu , -e os mais. Vinha mais o Inquisidor Antonio
de Barros., que na India doze annos o fora , de
cujo procedimento, e authoridade, se teue mu) ta
satisfação, e .podera ser .bom encarecimento desta
perdição , logo em este principio. contar а con
uersà'o da vida que) fez , depois de escapar com
ella, se o conta-r, t'aes particularidades., não
fora cousa alhea de meu intento. Vinhão tam
bem шипов fidalgos e pessoas nobres ‚ de muy
honrado termo, e modestia, sem que ouuesse
escandalo, ou difl'erença мёда, nem inda na gente
eommüa, e do conuès: sendo os officiaes da nào
tambem criados, .e entëdidos que o menos em
que о parecião, era nas cousas de sua obrigação,
que certo lhe podia ter enuejahüa Republica muy
_|cg_
concertada. Os Religiosos tomarão à sua conta.
cantarem todos os dias as Ladaynhas, prègar aos
Domingos , e dias Sanctos ‚ auendo nelles .‚ е ao
Sabbado sempre Missa”, aceytando hum delles ,
ser enfermeyro de toda a'Nùo, obrigandose os
nobres , e tidalgos dar o gasto pera os enfermos
cada hum seu dia; olficio que com tam grande
amor , e charidade exercitauão ‚ quanto о louuor
que se lhes pode dar, lica sendo curto à medida.
de seu merecimento. Outro ensinando no conuês,
todas as tardes a negros ., e brancos a Doutrina
Chrislaà' , o que com grande edificação se fazia.
E jà pode ser tiuesse esta gente milhor criação ,é
e exercicio na nào , do que tiuerâ'o em terra em
casa de seus Senhores, (l) que em todo lugar
busca Deos mayo pera saluar os homës ‚ quando
da nossa parte ha disposição pera recebelo. Ale- ›
gres hiamos (se em quem nauega о temeroso mar
pode caber alegria) quando aos dezasete do mes
de Ianeiro da gauea a grandes brados, come
çou a gritar hum Marinheiro , terra., terra, esta
era a do deserto , а. qual a todos logo se foy des
cobrindo , em altura de sete graos , e dous ter
ços da banda do Norte. E aos vinte dous do
mesmo passamos a linha; e aos vinte oyto cahio
ao mar Manoel da Sylua., que sem a nào espe
rar por elle se meteo nella saluandose a nado.
Aos quatro de Feuereyro tiuemos vista da Ilha
dovAroo que esta dez legoas ao mar da terra fir
me, em dez graos e meo, a qual cuydo que vem
apontada em poucas cartas de marear. Pelo que
os Pilotos vigiem sobre ella por ser terra baixa,
e him coroa de area muy pequena, aqual julga
(I) mi. as. V Ч”?
_
'l3
räo todos ser о Cabo delgado no'q se ëganm
räo. Este erro ‚ е 1103303 peccados ‚ forâo 0 prin
4cipio de toda nossla perdiçâo ;` acrecëtâdose a
ella, auer jà alguns dias que chouia. grossainen
te, sem em todosvse poder tomar, com 0 А311°01ад
bio aaltura do Sol; e assi caminhamos tè os noue
do mes, em que nos achamos em doze- graos, da
bandado Sul, vendo esta tarde ambas as nàos ,
ue sempre juntas atêqui vielnos, as Illias do
omaro , das quaes Íizerâo terra lirme ‚ е costa
de Mocambique: e posto que näo -faltaräo, alguna
homens ‚ que as conllecerà'o, como foy о Contra
niestre Francisco da Sylueira, e Francisco Lob. ~
to, ambos na> arte do mar muy expertos, e ре
ritos , е outros', com Vtudo nâo valeo seu dito,
porque doutra parte lho contrariou , quem sô
creo nasceo pera ter' contrarios; e como hum
erro seja inuite doutros, socedeo que ao outro día,
fomos sempre caminhando'à vista destas Ilhas
das quaes estauamos afastados seis legoas, sem
nunca as conhecermos. O segundo erro foy que
cuydamos sempre as agoas, correrem pera aterra,
da Vqual nos afastauamos , quanto podíamos, sem
do elo contrario que tirauäo »pera 0 шаг, е Illia
de ïam Lourenço sem cahirmos neste en ano.
A >nào Sam Iacinto conheceo as Il as, e
assi se foy cozendo com ellas , quanto pode , de
sorte7 que sem perigo as passou; e sabendo а '
gente della i] nos hiamos perder, ja mais nos
quiseräo dar sin'al ‚ ou auiso .‚ сот algüa peça de
artelharia dando por escusa sem empacho, que
leuauäo o conuès`muy empachado. Verdade веда
que amaynaräo as velas de gauea ambas, e fer»
raräo a ceugadeira; mas `ludo isto näo baston ,
регионе ao outro dia , que forâo doze de Feuer'
...14...
rei-ro , tres ‘h'oras andadas da Ynoite deixassemos
de ir encalhar na Ilha de Sam Lourenço, indo
com vento em popa largas todas as velas. Тao соп
fiados hiamos todos no gouerno da náo, quanto
descuydados dos reuezes da fortuna ‚ passando a
попе èö varias historias , e contos do passanten»
po; quando hum dos que vigiauäo na proa , соа
, meçou a gritar ‚ olà que vulquam he aquelle nerf. »
gro que aparece? О Contramestre а queml o co-,
raçâo nam aquietaua , que sempre nos casos
aduersos elle he o primeiro correo ., mandou logo
а mural' a ceuadeyra., e traquete. А tempo que
o Пете tinha ja tocado а primeira. vez. О Piloto
a grâdes brados disse: Сасса filhos pela banda
de bòbordo : que näo foy pequena aduertëeia
naquelle tempo , pois об ella virou a nào а proa.
ao mar , q ñcando em contrario ‚ impossiuel fora
sahir ella dalli nunca. Porem na volta que deu ,
foy em tain pouco fundo que o näo teue pera па
dar; saltou forja о lerne ‚ ficando sempre com а
рота aparecendo em cima dagoa, que foygran
dissima merce de Deos.fO mar que andaua grose
so, foy arrolando а nào pera а terra de tal sorte',
que quando o Mestre boton prumo, achou que
estimamos atollados em hù' lamarào, em tres bra~
ças de fundo menos dous рантов. -Dous dias de
pois da perdiçäo, soubemos estar em altura de
quinze graos , e dous terços ‚ junto aA hü porto ,_
que na Carla de Merear se diz (ЕЩЁ; е os da.
terra lhe chamäo enseada de Equileno ‚ па qual
està hum rio de boa largura, а quem nòs cha~
` mamos do resgate ‚ е no meyo delle hun Ilheta’
а que chamâlo Boèny , e nella hum Rey de dous`
mil v'assallos, todos Mouros, que por viuerem
mais seguros ‚ е quietos da gente da Шла q saöA
seus inimigos , se acolheräo à uelle como cou
то, ou Castello, distante de oa 900. legoas.
Desenganados todos de estarmos encalhados7 в
ее velas desfmldandose em väo, se comeqou a.
romper o Ceo сот gritos , е а ferir os ares com
_alaridos , quaes pode julgar facilmente ‚ quem-ja.
se vio em semelhantes perigos. Que suspiros, vo~
zes, e lagrimas aqui seriam? I-.luns maldeziâo ao
primeiro que tentou nauegar о brauo mar; ои
tros com hüa mal formada voz, pediam confissäo,
е а Deos perdäo-7 е outros а quem o frio suòr
hia. cobrindo', nem animo7 nem forças tinhäo
pera pedilo. 0 Capitâo que neste passo onâo per
deo , mandou cortar 0 masto grande ‚ о que con;
muyta diligencia se fez ‚ е tanto que a enxarcea
foy ~desfeyta. de hüa banda, logo elle cahio da
outrai-7 a cuja pancada tam grande foy а grita
que o 4mundo nos pareceo se acabaua, e consu
mia. A noite esteue sempre resplandecente, e
clara ‚ näo com os rayos da Lû'a, mas com os
infernaes ‚ е medonhos relampagos em que ella
osempre
fio daardeo , engrossando
chunat,4 por outra,
quanto pella hüa parte
rriostanto
ba
nhauäo as'lagrimas mais , е mais sem descansa
rem 5 е assi perdidos, е afflictos lançamos a primei
га anchora, cö а mais triste çalamea que creo ja
mais por todo о espaçoso Occeano se ouuiria: e
пёс sey certo se cahio nelle ‚ ou em nossos cora
çöes que tam pesados , едёгаиабозюэ sentimos
naquella hora. A amarre em breúe tempo se шеи,
e cortou , porque о masto grande que ficou ao
longo della, а desfez em vmil pedaços. A pos esta
lançamos outra sobre que estiuemos atè pela me
nhaa; gastando a noite em baptizar escrauos,
que inda näo erâo Christäos ‚ е em confessar os
_1G__
Sacerdotes toda a gente da nào, segundo que
cada hum milhor podia: esperando cada hora
pela derradeyra da vida, e querendo hum conso
lar ao outro , no meyo da consolação ambos cho
rauão. Porem о que mais era pera sentir, (se
naquella hora ouuera ter sentido) ver hum pay
.abraçado com duas tenras crianças hum menino
de cinco annos, e hùa menina de quatro, cadahü
delles debayxo de seu braço, chorando todos tres
tam rijamente que não auia pessoa, que nelles
posesse os olhos, que se lhes não arrazessem dagoa.
As lagrimas do pay banhauà'o os filhos . е o cho
ro, e magoa delles lhas dobrauito. Mas como 0_
remedio principal em tanta tribulação, estaua
so nas mãos de Deos, e no trabalho das nos
sas, ordenouse despejar a nào, não vperdoando
а peças de ouro , e prata: antes cada hum bus
caua as suas pera serem as primeiras, com tanta
vontade como quando as embarcarao; nem era
pera estranhar que em fim cõtra morte , e amor ,
tudo perde sua valia. Vendo Dom Ioao de Mon
royo fidalgo passageyro, as velas rotas; o mas
to cortado ‚ o leme fora , as amarras quebradas ,
as anchoras perdidas , e a. esperança da vida sô
posta na de Deos , que a sostinha; e a he de
todos y se foy a popa da nào , donde a altas v0
zes disse: alegria , alegria irmãos meus , e que
1rendo mais dizer sentimos que suluçaua; mas
esforçandose com a vgz tornou dizendo. Agora
virão os Padres nesta nào aVirgem nossa Senho
ra da Concepção, e como que desejaua ir auante
com a pratica , conhecemos que a falla , se
lhe pegara na garganta. Porem no tempo, que
a magoa lhe atou a lingoa, nesse mesmo, o con
tentamento espiritual nosabrio a nôs os olhos,
pera а feitos fontes., sayssern delles viuas lagri
mas, recrescendo geralmente cõ ellas, tanto ani
mo, .einesforço em todos; que_ya não auia quem
temesse a morte. Desta maneira passamos todos
aquella noite que tam triste 0 foy pera‘nbs , tè
que vindo o dia tiuemos vista da terra , (пицца!
estariamos apartados pouco mais de moya' legoa;
sendo tanto o choro em todos, que nos não dana.
lugar pera hauel'lnos. Tanto q foy conhecida, ser
a Ilha'ildeISam Lourenço., e não a de Ioâ'o da
Nona,
nauào, nem 0 bayxo
4se deu ordem da
aosIndia que alguns
Capitães imagi
daA vigia pera
que elles com toda aimais gente, repartidos de
noyte ‚Чае de'dia despejassem a nào у'е aos Reli
giosos que tiuessem а cargo, vigiar o fogo como
cousa no mar de mais importancia 0 q cõ gran
de tento se fazia .‚ рог ser o mayor perigo que
nelle Ipode auer. Por outra parte 0 Condestable
com seus bolnbardeyros, o Mestre cos marinhey
ros, oGual-diâo com os grumetes se ocupauão to
dos, ora em huns., ora noutros ollicios: gastando
neste comino trabalho catorze dias, e noytes,
alijando sempre sem descansar; e inda que na.
Quaresma despensarâo os Confessores no comer
da carne ‚ porque tão cansados andauão todos,
que algù'as vezes socedia, o fidalgo com o negro
tirarem ambos pelo fardo ‚ e faltandolhe as for
ças cahirem juntamente. О mesmo fazião tam
bem osyFrades., hüs cortando com machados,
outros acarretando fato: »e não ha que duuidar
senão (“j se a este grande expectaculo fora pre
sente о Propheta (I) Hieremias, com типа ra
zão dissera. Lembrayuos Senhor o que nos асоц—
(l) Hier. c. à.
-wlß-f
tcceo ‚ consideray Padre Eterno estefnosso de
semparo, os seruos mà'dando sobre nos, e os за?
eerdotcs gemendo. Mas tornädo aenào, El ba
tendo estaria continuamente; mandou о Capitâo
Môr ao Condestable decesse ao poräo, e visse se
por ventura fazia algůa agee., que segundons
grandes pancadas que dana’7 cada horaresperag
uamos -abrirse pelo meyo: Acompanliey 0 Соп-`
destable ‚ е Martini da Cunha Deea , que neste
trancelse mostrou sempre caualleyro esforçado, Y
e mancebo orgulloso: e vimos que pela Miseri
cordia de Dees , nem abrio ‚ nem fez .nunca hü
palmo dagoa.. Esta noua).demos ao Capitäo, e
companheyros , e dando gracas а nosso Senhor ‚
fomos por diante alijando, àfmòr pressa ,‚ е cuy
dado,` earezäo tinhamos, poisnelle estatua tanto `
nessoy remedioîcerto, quanto no descuydo a ruy-Y
па, e. perdiçâo. Н „1 t ».„t-.W- „из. ‚лап
~ т .‚ „522160 ‚шЬ‘ц-Ч ' - Т ¿nea тез
„д . . f5" ‚; ь f ‘, “L ' „up ,_l . ‚ад ‘ f. ‘.",1
_, . -2., р 31. I ‚
‘ if l Y" ‘ì ‘_ .A l. :i
‚ - о; ‚ ‚ д :r i. ì i. .
4 4; п ~ 1 я ` J
‘2 I " х . ‚ г‘ -13
..„- :
\ \ ' вниз;
‚ \ ß ‘ 7. `1
е .. 1”.:
л ‚ i я ‚я
идущим тешите.
-›
Aparelhase o Capíláo pera terra, „до соп
certar os barcos; chega hum Embay
mador à гада.
. . *a* ` .1
u . l _f д, _ ‚д
«NNNva Англии црщрццннаиптцмпинмммиупмммтли
` .
,i .Y ` . o . , ‘Д ' l ‘Í ' I _. ' z l
@nemesio mammie. ¿ì
« f и ,` . ‚ . I ,n
-
заем afaärfäfffaìe¿î
Ansi. ln fracl.. de l lunus. А:
1) Ф ‚ ‚замы.
n.3(
2 к: ——
...ç im _...
do ее olhos ‘no Ceo ,~ e `as rrnâos erguidasslûh
endito sejaes Dees meu , pois (N1-estando .enea-¿ß
lla-ados em terra, 'ate o fudo'nosvfalta. Mas mal
entender), serë tudo merces derDeos , e inuíe'n4
qäosdo Ceo, so pera obusczxrmos." Poroutra par?
te andaua: a barqninha ,com seys nnarin'heyros;,
buscando 111311211191111'111111, pensimadehumfai'»
reelle', que` todos viames ,were chegar a terra a
tounarllingoa , a ‘qual achou':,f :liraseòtanlo fisco
quenporsnna dos penados em que .as ondasrquei
brauam :„,an'élou saltando com .bcmrìtrabalho ,ados
queV lnell n fihiäo Lute „цветет шеущдееЪее perigos
sebirnoieunteaira; 4na-qualtoparäo »cern tres Ne»
que-.andauäo mahiseando», ps'quaes 315111111
, кошеегпше ърегё'шпгаг Á'ccusa al'gùa. disseniio
erfrisuaìlingoa ser aquella a-llh'a' de PembaßSa
bidi) al'verdadedos nossosgse viel-ao a môr pressa
para nonax() batel а estetempoja tinhaïtfclnado
i'undoviqfueì era allpiquendo arrecife , отсвета
флаееаед ©ОЦ$ЗЮСРЪОЖЮЁЦЦЁ1 , e marauillrosa. Е
фещце chegando a nao muy to a‘l.erra, ermpoSr
-Siuel'fdar ¿nella (da quales-tariarnos apartados dous
:Comprimentosida nac) ст himnosv ealr-'i-nnobayxo,
que' todosŕcuydanäofauia , »e "pera onde nos pa
319680 `¿Vas agoast sòyeorfrizrm infiernos volta ao
_mar-g nabqunllv-«imos- a..harquinha remarse com
«tanta velocidade’,f:que logo ._iulganios едва boa
<moua nos :traziag porquelliúm dos î] nellavinhâq,
rdenquando-„emiquandm.faziaf: sinal¥ q еерегае- -
фетиш Assi- о liz-cines. решенное-11 trinca» alè qu@
_,@hèlgulldobmais parte .gzritïararn a' grandesnozes.,
тешите; 1е111 ЕРщи ba, е arribcm \ 001111 al -nao que esta
(1112411 {щади Pembalnlgue agora lìùaeondiçain
{выпады le liminaoeraqäo" :piadoso , iq Vfesta: ,jle con
,Lwllzmiml to@ aqui A_seria l, А gardecemo's a Веденные
z ' ‘Н
r; ‘
,4
a
n.' ~ 1’ H
п'
ч. я. _ д f.
«mkb» ‘ ‘ “Vifjbwv'v” гм! {Чаща 1 °.
J
„уйдёмГуж;ы.`м5353@1 #giu ` à ., ,fin .lil 5.., 125!" y
oäeïúq штуки“ ФЮЁХYa #n “Ш“ “д‘ю‘бчёйё f5“ ~i
.ï ‘_1 k "' ц " ‚А ~,_-A A" l" .Ifahß ..‹ “_ 1 n à' ‘
{Гамак домнойдыню w ¿pixel @om чаны“ ё
‚'-‚‹ ` '3*'. A .L . .— A1. д о‘ A _ l ¢ . l! `\ _ _ . ‚- N
джемом? Ё“ 'hlx ‘if "* 5" *î- .*~ -.
.:.'¢' i( .„ьь.
The; 5s“ тк— "
of Матвей $1* ь а?“ „ ’Ys-1i@
‚4.15 *fl-tgl@‘,- wai(fiek-".410
er“ I z к‚хЪ,~ .- “шк
‘° *s ‘ .„ д
“7-
_» ‘A»Í¿\ì` i' ‘ _ с `г Í u . ~ 4 ‘fl _Y l* ` `‚' Д‘ .n o; .` ‘A ‘v .ŕ"‘ L'» щ _ 'i
i
ogaràîmêimaaßqagqp ¿ - ma Mosman-1:1.- mi' wigs@ _ ‚ ff"
.‚._"‚ ~ " N.' 'L А. "af "C ¿ дев: .. " A ` ‚_ Y f à“ 'u ig. ‘v_’
l
@f m^‘f-“¿§f;uf.axîëa ‘Ф `д7 ï i .n'
-‘ ‘ °
f* ‘
*umm › ‘i A i
l ._ .I 1_4-
4 З A-
e“ .jŕìr'jg г .
es w
cammeobasename.; _ -
Ване venía mais larga das Иди: , tomamos Ртом
que nos (cua а DIombaça onde achamos norms
л da наг) Sam lacínŕo.
часа
А i s'rrvEMos
em quantoemtemos
Pemba 6. serà
tëpo dias,bom
nos contarY
quaes
noemen@ enano.
следам: a Pate .' Recebemnos os Reg/s da Ilka ,
e do mais que aquí passamos.
«FQ-«h»
(l) D. Hîe'ro-nymo.
(2) Alex-an.. I. l. de morì. c. 8.
(З) Sella. с.16. ‘ ' " ` "
(4) Heredot. 6: Valeri Max. in suo пацан: de Morte.
д
"NNNNNNNNNNNN„NNNNNNNNNNNNNNIINNNNIINNNNNÑ
050110000 summum.
Везение“: Атм , ‚с o Mar Кого, 4com
outras paríicularz'dades.
'vd-9*» '
@nemmeno on'mvo.
ŕ.
«QQ»
-—84. --_
cripturá diz (Не Gigantes auia па terra ,We (I)
Flauio Ioseph , que inda ticauafgeraçäo de Gi
gantes , os quaes se conheciäo por а grandeza dos
corpos, e estatura. Е (2) Ioâo Lucido afíirma que
Adâ foy o mayor homem de corpo , que no mun
do ouue. Е Noè tambem foy Gigante. Na Sè
da Cidade Valença tiue em minhas mâos hum
dente queyxal de Sam Christouà'o7 tumanho como
hum punho , fora outras reliquias El em seu lugar
direy. As Historias modernas, nos däo testemunho
das Amazonas, molheres Valerosissimas nas аг—
mas ("1 ouue у assi па Seithia7 em Tartaria,i‘co
mo na Ethiopia, em Affricaddas quaes escreue
räo infinitos Aulhores 7 como diz (3) Pero Mexia
em sua varia historia. Edos Pigmeos, dizem al»l
gůsg que os Armarios, que agora vemos proce
dë dellss. lMas averdade he ‚ que ao presente
senâo achäo destas cousas , algůa que proceda de
mais que, Ex abundantía aut dçfectu materiœ,
que por esta via nâo nego auellas ‚ o que cada
hora exprimë'lzimos em partos täo estranhos, ("ì
116s causâo admiraçâo, como se podem ver, emo
liuro Vclmimado (4) Philosophia secreta. Dey todo
este desuio ‚ рощ hůa das'cousas de q {ну mais
perguutado foy desta: e com isto cuydo ter
satisfeyto aos curiosos. Tornando'a Affrica7 о
primeiro',l que nella prègou а Fè de CHRis'ro,
foy o Eunucllo da Raynha ,Candacelqú bapti
zou 0 Apostolo S. Phelipe. 0s Keys ï; nella ha
mais poderosos ‚ saö o Emperador-dos Abexins.
«uw
n f.; —- т
Bothero. Frev Ioäo dos Sanctos , e'outros?v em
os quaes se pode-ni ver consas dignas de notar.
Passado Oiìcabo 'de Guarclafuy atranessames o
mar Roxo .‚ aquë es Meuros clianiäo BaharQuei
zum, 81011121- dizer mar fechado; Outros sino>
Arabico, ou Estreyto de Mecca., no qual ‘delle
pera dentro , nao ha trouoadas grt trauessòes ,k ou'
tormentas. Esteljaz entre a costaide Affrica na
Ethyopia , e aArabia felice , que tica na Asia:
di-uidi-ndo com_‘suas agoas , estas duas partes do
mundo, Asia, e Aff'rica; ticando na sua entrada
dous cabos, hum na Ethyopia, que he 0 de
Guardafuy; e outro na Arabia , que he 011e Far
taque: auendo de hun: ао out ro sessentalegoas,
e esta he a largura na sua entrada; `e quinhëtas
de oemprìdo , couem a saber- tyrcento alè оЕвт
treyto ‚ e quatrocëlas delle a Cidade SuèsA onde
se acaba. As portas, a quë os Mouros chamäo
Babel Mandel estâo em altura de deze graos,e
dous terços, as quaes nâo saö outra cousa mais,
que dnas pötas de terra, hija q vay da parte de
Al'friça-‘chamada Rosbel, e outra` que vein da
Arabia ‚ por 1101116 Ara: ficando nîo meyoidestas
pontas atr-auessada a Illia Mium , entre a qual,
e a terra tir-me da Asia , corre 1111 canal Fitern de
fundo doze bragas ‚ e de largo boa meya legoa.
Outro tica da outra banda. de Africa lar-_
go tres legoas, e alto vintefrtres bragas: mas
nem poristo he rnelhor , porque desta parte , nâo
ha, portos seguros Ё; as náos possâo tomar {фото
osha da outra. .He bom conselho cometer 0 Es
trUytO 00m tëpo feyto de dia, e sem,sarraçâo.
Das ‚(продав регащёъго se alarga o mar pela
п ' .,.f
i“, m4-
38 :r:
l’cmponi'o"Mela, (l) Aristoteles, e outros.:l Mas'œ)
Quinto CursioA lie de contrariaopiniâo, _e diz que
chamarse roxo , procede Ados 'Egyptios que 'nelle
se; afogai'äo', quando liiam no alcance dos ñlhos
tie-Israel , о que aconteceo aos dezanoue де Mar
iço do anno da criaçäo do müdo де dous mil qua'
посещен, е cincoenta '‚ е quatre., como diz (3)
Mig'iíel Zapulho no seu Sůinario da terra Säct'a.
‘Do Io'äof де Castro ViceRey que foy da India",
em seus (4) Commentarios ,i no Capitolo que esL
creueo do Mar Roxo, no tempo que se foy armar
'caualleyro ao Monte Sinay; diz?) a'cor roxa дее—
1ё'шаг, ргоседе да muyta copia де coral, que nasi»
'ce emseu fdndo. Outros dizem que nasinuerna
das do Inu'erno , os muytos rios que neste Estrey
to‘se'inetem , depois de passare ‚ por terras bar
'rentas
>‘ter 0 taldanome.
cor vermelhas,
A meu ver ou roxas,(Ё oagregado
cuydoi, lhe Гниет
_ y‘‘ 89' а: .
‚ЗпЭ‘П'Ну ab sin". f.' . ‘.fff mn'
Ц rîcom mals _selscentosfcarrosde :fardelagerngy
Ао longo dats Is'uas ribeyra's, е quasi no'meyo
. ‚ . - г . '. . ' .J
deste-mar, està о Portq dal Cidade Mechawchaî
mado Giralda.
Petreal делите
tem _os Mourosna legoas
Cidade rra _Arabia
Medina., hun?
sepulchro,
com ou вешу
1çIedi'as de ca_vxa'que nosnares
‚ па qual se> sustenta
allirmäoî'foy Asepulf4
tadoz afoma, nem euduuiŕdoidlsto, porquebeur
era, ,que а humïam grande, e infernal' mi;
шт @Sammies qualY что falso lades»
AlisioCadamusto
terra lire faltasse ,ef-,o
confessa
nam quena
recolhesseP
vio'à'inůzäsïv'èô
" 55403
zes. no .terceer liuro da (f2) historia 'Igui'çfue`z¢V
ca, sehtrata algůag vezes nella. Da cayxa nf tefy
nho en `duuida ‚ rnas da ossada Deos sabe~ o
que foy della. No tim deste mar està oMonte
Sinay ‚ е nelle >or inäos dos Anjos em '_hů famo
so Sepulchro colocados î Yos ossos defs. ‘ Gather-ivi
na Virgem , е Martyr; е parece que entre estas
tam entes sepulturas ‚ `ас11а арй'аропзйаегае
cam ‚ parte ‚ que todo osabenî'eastucia
mundane“ 'se (irma n0 ai" ,` e he pura` Vaydadeà
еда outra', que sò he
pienciailChristaä, a sciencia
solida, daisaluaçäo ,i eßsa
elirme; pois "на
mesmo lùgar ‘aos tresde,Mayo do anno referido,
,oolnosdiz (El) Zapulho,` foy ondeìg Senhor deu a
>Leyí ‹‚, ‚е Mandamentos a sen amigo , (4):Моу$еа;
Ачиёдррае leuantou . _a (à) serpenteld'e 13e-tal 5 ,pet
‚га que ps feridos ‚ que nella posesseiili os olhos*g
. н
.› Г „ 1..1..
1` ‚ l л. I
\
i' а
едгшеее еще; Il.: .
ъ
я." ` . .- ,ì
u V
с "'l
l
f- - ни:
в ' ` "_i l Í `. w( . '
~"`
- » ‘ _ ‹ Ъ ‘ ‘ i
. . minimos ja tä~desejosos de. tomarlporto
' ` em terra, como enfastiados' dos .largos
‘ enfadamentos do mar. Antes de lança»
mos ferro., chegou anôs hùa embarcaçâo pequ'ev
_na, eA nella seys homens Arabios , os quaes nos
vinhäo -auisar, em а 1ц9аг апсЬогаззешовв‚ „que
parece terem isto por custumeL-.porque como o
vëto com mais furia 3- combate aquella Ilha , pros
curam os nauegantes, tomar remanços quietos-,
onde cömais seguridade possam descansar. Com e1~
les vivnha hum :Capitäo do Xeq'ue _Goùernador да
»-Ilha, que sempre heo Principe ñlho del Rey de
-Caxem ,~ elija ella he. Saudaräonos сё виазеог—
.tezi'as ,1 'o q com outrasrsemelhà'tes lh'es agardece
mos: 'tomamos oPorto do C,oco da .banda do
Mar Roxo , е emcompanhia-do.Capitäo ,., desemf
barcamos todos os Portugueses“, Yeu д е meu сош—
panheyro , e o Piloto, e juntos foinos _a^.`ÄTdéä;
que estalla perm., Entramos ,em casado’ @api'täfß
que era alta, е sobradada ,` na qgalîricjs ,ogni
l
@Aglïßùû ШЩЩЩШФ.
*e*
“но!!! "мадмьдгдимид,„091:минмннннмннннннлм11аонмн”
«ß»- ~
ь
-—l’20-—
mus. Esta moeda , е as nossas patacas de Espa
ña, vale em todo mundo, e em particularan
taca, quanto mais lôge anda de Espanha , tato
mayor preço tè .‚ o que não sabemosde algüa ou
tra moeda. He notauel a renda da Alfandega des
ta Cidade , porque todas as cousas , que passão
da Europa pera Asia , ou pelo contrario: de Гоп
çado resistem nella. Em especial a compra dos
caualos rende notauelmente , os quites não pas
sâo a India sem ordem de Ormus. Hum pouco
fora da Cidade , esta а fortaleza que el Rey Dô
Ioâo terceyro (leste nome, mãdou fazer tam inex—
pugnauel , e forte ., como ao Capitão de honra ,
e proueito. Nella residem continuamente, qui
nhentos Portugueses de paga ‚ cõ sua praca dar
mas, e corpo de guarda. Dentro nella ha tres
cisternas muy grandes, das quaes senão gasta.
mais que cm tempo de cerco, e extrema. neces
sidade, e por- esta causa, estão sempre quasi
cheas. Тет mais duas casas cm que fazem pol
пота, e sessenta peças grossas de artelharia de
bronze.I sete baluartes , e outros tantos sinos de
vigia a qual fazem de noyte a quartos os Portu
gueses. He toda cercada pela bada da terra, com
hùa caua larga. e funda cõ sua ponte leuadiça.
Em entrado pela porta da Fortaleza. aprimeira
cousa que vunos, he a ymagcm, e figura de
Afonso de Albuquerque que Deos tenha em glo
ria, com hùa barba q lhe da pela cinta, como
elle a trazia bè differente das (le agora , em que
os hemês as mudarão pera 0 topete da cabeça., e
com razão, porque aque he tam lcue., bem he
que lhe ponhà'o algum pezo. Esta mesma figura.
vemos em Goa, e Malaca, cujas tres Cidades .,
qa: saõ as chaues da India ‚ elle tomou aos Mou
‚,`
_ml
ros: comopodem ver, os que lerem seus( _i)Com
mentarios, e as mais Cronicas da India.v En vi
muytos hom-ès tir-arem o chapeo aesta`ymagem,
como se foral а de hum Sancte , e .com muyta. ra
zäo por certo. . . ‚
Тет а Cidade cinco Igrejas, duas Mesqui:
tas de Mouros, com hum soberbo Alcoräo que
quasi tica no ,meyo della , e hüa Asnoga de Iu
deus ,. e ja que faley nelles contarey hùa mara-.
uilha das notaueis do můdo, а qual foy ver hum
Iudeu de naçäo, о qual me mostrarán os вен.
giosos de Sancto .Agostinho, que criou a seus
peytos hum til-ho, como se fora- sua mäy.
Bern sey quanto auenturo o creditorcom es
ta marauilha, mas leäo os escrupulosos, (2) Frey
Ioäo dos Sanctos' na vsuaEthyopia Oriental, na
qual -diz ter visto em Sofala hum Cafre родно
ше Pedro, que por morte de sua. molher sus-_
tentou hüa menina ka seus peitos petto de hum
anno; (a) Gabriel Rebelio no seu tratado de
Maluco diz ter'visto na mesma fortaleza hum
Bode dar del mamar а algüs cabritos, os quaes
agasalhaua, como se fora suamäy delles. Os
moradores da terra naturaes, que saö Mouros.
guardäo a sect-a de Майнца; Estes tem seus
cimiterios, ou sepulturas fora da Cidade, onde
se vem algùas de grandeza, e magestade. Indo
velas por curiosidade hůdia, achamos hum Mou-`
ro com muytos cäes que о seguiam, aos quaes
andaua lançando de comer em certassepulturas,
que deuia ser pela alma do defuncto, que em
т
(1)
(Qt FVide cömëtaria
loan. Aldefonsí
â. Sanct. li. l. с.de16.
Albuquerq.
Ц
(3) Gabi'. Rehel..1. p. cap. lO, ".1.
> —- lli-2 »
cada qual dellas jazia. Estranheylhe dar aquelle
mitimente 21 câes, estando 111611101 em pregado ces
pobres. A .iste respendee , que es pobres sabiam
pedir esmola, e nunca falteua quem lhes lizesse
algum bem: e es càles а conta de sere'm taes, nem
11168 faziäe bem, nem elles esabiäe pedir. Apes
iste côteu hum milagre, que Dees lizera 60111
hüa Mmm vellu ‚ inde pele deserte, de Egypte
pera
qual Medina., а visitar deserte
foy sebir (laquelle 0 corpolem
de Corpo,
Malloma.
6 211О
ma 210 Ceo, por 111121 obra de charidade , que com
hum cîie vsara, а qual elle depeis centeu cem
vez hummm., а gente (16 hun Gafilla que passen
610 lugar ende este ease acöteceo. Bem me lem
1:16 ler esta mesma Historia em (l) Vicente Ree
ca, naJ sun. Turquezca. Mas а contes de cäes ‚
bem he que sò elles 1116 dem credito. Com tudo
näe deyxey (16 notar esta. ellaridade indiscïreta,
vende а роиса que ha entre algues Clu'istâos ,
de quem com razzîe pedera formar minhas quey
xas; uns porque fazelle7 serà hir'ìfera. de meu
institute 5 ы plisszirey _atlante , cö 21 mag-ea , que ou
tros de meu habito Щ bem passäe. Alem deste
eimiterie, se leuzinta hù'e serra ‚ toda de vieyres
dalmagm, enxefre, sal, 6 einza: bem 110 alto
della està. hïia Ermida ‚ 611611121с121 nossa Senheru
(121 Penna, cuje neme 1116 peseräe pela muyta
Semellläen que tem cem а (16 Sintra. »rf
Inde eu, e meu cempnnheyro hum Sabba
de por nessa deuaçâo dizer Missa nella g nos cer
'h'licou 0 Ermitäe ., (que està à conta des Padres
.Agostinhesysentir cada. hum anne, leuantarse,
@un л
n a
(1) Vicente Roccia, 1. са. 12. i ‘l
ь- 12: -- Q
'e abaixarse'íàqiíeila Igreja algüa. cousa: e' а mi
são dcue ser por czrusa (laquelle sal ,Q e enxofre.,
e vievros em certas conjunções de Lùa спасшем;
'e mingourem , como as mares no 'tempo' (lagoas
viu'as; Depois de пощаде as cousas, que eram d'i-lr
gnus deoserem. 'Demos ordem pera =aflnossajmrg
tida; о que 'sabido do pono com hù'a 'liberal
vontade. e animo charidoso, se offereceo pera
quanto nos fosse necessario; Em especial о Са—
pitão Dom Pedro Coutinho, que enlani era, nos
deu hùa esmola tam grande па contia. como pe
quena na völade, e desejo. О mesmo fez el Rey'
de Ormus ‚ е os irmãos da Misericordia, e to
dos os Portugueses, e 0 Capitam dos Gentios.
Mas (le todos 0 que mais se uuêtejou , foi 0 ir
mão de S. FRANCISCO Antonio Dalcaceua, e
sua molher, e familia. Porque todas as vezes q
hiamos а sua casa , que foram menos doque sua
deuação merecia, nos beijzmâ'o os рёв, quemui
tas vezes hião suados , ou empozulos , têdose por
indignos de porê sua. bocano'lmbito: qual ou
tra(l)D0na Iacoba de sele Solios , Matrona Ro
mana. se ouue na morte (lo Seraphico Padre
Sam FRANCISCO;
Nem Deos nosso tal aqui toda
Senhor, que esta
das casa parecia.
alturas eml
que mora, olha sempre semelhantes actos de
charidade, lhes dilatou a paga а sua deuação:
porque nos dias que em Ormus estiuemos, lhes
leuou pera a gloria a, premissa de seus filhos ,que
não chegaua а anno, e meyo, vestido no nos
so habito, o qual eu, e meu companheiro leua
mos а sepultar , e este foy o pl'imeyro, que os
ЁАЕЩ‘ЕФЬФ Eûëß.
*e*
~ .liso ~
os Iudeus, e Mouros , ou Turcos , рог-пепЬиш
modo sofrem ,. ou 'consentenm Mas em seu lugar'
vsäo os Hebreos do Testamento Velho , e Ley
queDeos deuA a Moyses , inda que muyta parte
dellaentendida, como elles querem ,- e nao co
mo депеш; a qual costui'näo ter escripta na sua
lingoa Hebrea, em dnas cartas de pergaminho
muy grandes, melidas em hùs cayxöes feytos а
modo de roda de freyras ‚ enrollados em hùas co
lumnasyde' pao delgadas , por scnào cortar, со
mo-eu vi na Шт de Gulpho, onde elles nào Га!
täo. Os que seguem a secta de Майнца tè o Alco
то, que saö)hù's liuros quea Instancia de Moa
Vuia se compuseräo em Damasco , sendo elle (1)
НгШГа', ou'Califa, que (como diz Theatro de
Principes) significa Reytor., ou Emperador: Vin
.do a nosso primeiro intëto os Gentios ., ou Banea
Lnes7 Баб gëte mais acommodada com а, razào.,
e de melhor natural.f que todas as outras naçöes
»cinñleis ;. mangos de condicàïo; grandes chatins,ou
(mercaderes 7 em cuyo trato tem por timbre ‚ fa
lar sempre verdade, cousa de Ё] muyto se pre
zâìo. Nos oflicios machanicos saö perfeytissimos ,
na ley obseruätissimos. Nilo comem carne em toda
a vida, nem шато cousa viua, inda que seja bicho
>peconhento, e que lhes faca mal ‚ ou danoalgü.
Com todos tem paz ‚ näo trazem armas ‚ nem pe
¿leijam cö nacäo algùa, nam tem Rey aque par
ticularmente obedeçzîo. Säo tam compassiuos de
condiçäo ‚ que se o mar anda brauo .‚ botamlhe
cousas delcomer sô.a lim de que se abrande, e
amanse. Saö grandes peregrinos , e fazem os seus
Iosins, ou padres ponitencias tam excessiuas., e
f. - Í I ‚ 'MII l
и ‘t А ""1
Д: ‘l '_' ' .`
L l l l
_, \ ц‘_ ¢
*Liu д l ’ ` , l _) я ".
l .
„и s 1 ч ._
I' 1 ‘1 l ‘ р
L. ‘ ты! ‘x -l . l, ‘ я
'.11 . " .| :i l '
ц. l u v ‘ t’ .
l' I ŕ f' . ' n.. "Y "u »
‘ l
,glp-v.
esenseae nanna@ j l
.'.i'i
lo:
-—14‹8-
”ад.”‚димммцмли:щ„дикции-индииипм1гигрл‘нлнмнннм
3 _ . . « . у м -
. _ 'x 1- *V ' q g ‚ , ч, y
-= -QAEE'QQEQQ QA'ÉQEEE.
-1. ‚ ‚ ' ` . i
am.—
(l) Mach. c. l. Y
(Q) Mich. Zapul. in _suo Sůma. hist. c. Il.
(3) Plut. in vita Alexandri. gj., v_ _ . *
”155——
i lèr
Idos semelhäles
Authores, cousas, nâotralà'o
que dellas liquë nomearey
sem os nomefq
aqu;
ps @entre nôs, dem ter nonies de verdadeyn'
ros, como saö halorino Zeno Patricio, Ашд;
brosio Contarino, Frey Ioäo de Pineda, Paulo
Iouio , Luys Ioäo, e Ioäo de Leäo-,a Pontifical,
' е Imperial, a Carolea, 0 Tharcagnota, as his«
' lorias Turquescas .‚ е outros muitos que eu по—
mear-a, se 0 Sol queja se hia'pondo mederalu
gar, e os companheiros me nam chamaräo,per~a
nos fazermas presles , por quanto ordenauäo pan
.tirmos â meya noyte , pera` ao outro dia entrar..
mos em Xyras com tempo: e assi foy q lcuadœ
deste aluoroço chegamos a ter vista da Cidade
às. tres horas da tarde. Mas antes que nella en
tremos, quero auisar que esta näo he aquellaXy¢
ras., chamada antiguamële Persepoly , que Су—
ro fundou junto à ribeyra de Brindimiro,` faze'nf,
doa Imperial, e cabeca. de todooReyno, da qual
se dezia, que quando Xyras era Xyras» o grrì
‚Сауго era sua Aldea, que he sinal que foy hùa
das nolaueis do můdo: a qual a instancia de hüa
dama (que deuia de o serbes» pouce) a mandou
(como diz (I) Plutarcho), queymar Alexandre“
Magno; qual outraHerod-iades se ouue com Нед,
rodes na ymerle dogrande Baptista. Da qual ao
presentenäo'ha mais que hüs pedaçosde parede»
chea de musgo, е humidade, em que parece ixnda
agora lamentare. sua desastrada-sorte. Osquaes
ñcäodesta em que agora vou entrando, aparta-y
dos doze legoas. Cujo sitio he no meyo de tres
serras , duas que lhe ficäo de cada ilharga, е а
outra na cabiceyra: assentada em hum rociolau
(1) Plut. in vim Alekandri. Y
*156
go, grade, e igual. E quem mellior oquiser еп—
tender, Yvirese. pera o Oriente »e estendida а mäo
direita, largue ol dedo polegar, do queY fica.
junto aïelle, e entre elles ponha a Cidade. A
qual chamaräo Xyras 'em .lembrança , e memoria»
da'antigua. Assi como a hia entrando , lhe no
tauasuas particularidades. E lëbrame que os
muros eräo todos de taypa, Ьаухоз, е роисо
grossos , e em partes quebrados. Delles perto de
meya legoa em hum tezo vi о castello com 0n
ze torres tà fracas como-elles, e certo que me# per
suadfi о. castello, e muros estare maispor se di
{се-г чае os tinha: do que pera defensäo da terra.
Fora as Mesquitas pequenas que saöl muytas,
tem' ¿Cidade catorze muy sumptuosas, das
quäëtìïtr-es saö de
Al-‘lchofräesA tam estranha
altos grandeza
nas' paredes (Elf , saöA
comlaura
seus
das amodode enxadresA muy curiosas) como bai
хоз; pelas torpeza, ï] d'elles cada dia Ise pre
goâo,
hüa das e boas
ensinäo.
Ide Iulguey aquella pouoaçäo
toda a Persia. Nellaha ‚` treрог
`zemilfogos, e cincomil homësl de canale, й
nestaspartes saö muitos , baratos , e excelëtes..
Tem duas praças menos curiosas que as de
' Lara, mas muyto mais ricas', e abundantes , de
todas as cousas n'ecessarias. Iunto> dellas est_äo
quatro cas-as, chamadasgna sua lingoa Carban
çaràs ,~ tam grädes como mosteiros , em que se
aposenta todo о forasteiroi de' qu'alquer -naçäo д
4oil-.estado"ique seja; Hum delles, queïfoy~ o em
que' moramosi tem cento edoze casas, com -suas
varandas”, e embayxo estrebarfias ‘pera 'quinhe'n
tas" caualgaduras , e «hum pateo ~ fermosissimo ,
no mayo ..delle,.„ hüa fonte-'pereaaldagoa muy
Ъоа. Tanto q nelle entramos, veyo.lo.go va jus
\ l
#-157
tica ~pezar quanto fato, e fazëda traziamos., е
guardado em hůas logeas. , pelo mesmo pezo o
tornarào a entregar, qnàdo partimos, sem lena-f'
rë delle direito algum ‚ nem pedirem hü sò
real. Meu companheiro admirado tanto da li#
beralidade»7 como lidelidade destes Monroe me
disse. Pode ser ё] ауа terrade Christâos, onde
se nam faça outro tanto, Os outros tres Car
bancaràs, saö mayores девиз; mas porque care»
сё da fonte, trabalhäo os mercaderes por terö,
neste seus aposentos, por iicarem mais Vezi
nhos (lo paco em q mora oGouernador chamafI
do Alnerdichäo„o qual ao presente andaua cöo»
Sophi no cäpo côtra о Turco: e em seu lugarï
presidía seu ûlho Oehaä moçode vinte актов,
ao qual mandey pedirlicëca pera ov'isitar,conf,
sa cm F1 elle mostrou leuar particular gesto. A
primeira cousa E] vi enträdo no paco, l'orâduasf
peças de artelharia, e em hüa.dellas, as qui'n
nas rcaes de Portugal. Estal foy a `que» toma-
rào .es de Lara no Baiiclel,-como tica dito no capi-f
tolo deze. Por hüa parte me alegrev, em ver
as armasv deste Reyno, täo longe delle, .er por.
outra me entristeceo vellas ein ypoder de in»
tieis. Em lim fuy bem recebido de todos 3` ve de#
pois de lhe dar larga conta` de minha там
como eu customaua fazer nas terras em que me.
detinha; meldespedi delle, offerecendose a to»Y
шаг: sobre sua `cabega minhas consas, e sô'lhe’.
решат näo estar seu pay presente, pera me feste-z ~
jar , como elle deseiauaz, e poraqui outros eem"r
primentos em que. nam conuem gastar о tempo..
Sò me pedio que dalir a dous dias, >me quisessez
achar presente à audië'eia real, que elle auia dei
fazer. no ‘terreer do paço T como tinha porìccsf'f
—— 158 -—
гите. А terça feyra me'fuypôr em hli'a varaJ
da, na qual des с] sabia lo Sol, atè porespaço de'
hüa hora , se tangerâo muytos atabales , e Шот—
betas , com tanta desordë que parecia hüa confu~
säo, cujo rumor se ouuio por toda a Cidade , e
elle seruio de chamar о pouo ‘a audiencia. Logo
se armou hum ricordocel, e tudo preparado veyo 0*
Gouernador, acöpanhado de todos ‘ os grandes,
os quaes se foräo assentando , segundo 'seus
graos, е dignidades , como conuinha a cada;>
hum. Isto fcyto'sah'io hum Elephante, aparatzv
do сё panos de brocado., com as limbrias , e стр
dilhos cheas de campaynhas de preda.,> fazendo
hum experto som. О Nayre que vinha nelle , se
chegou a Ochaä onde о fez ajiolhar ,k e dar tres
l pliés berros, como чает reconheeia senho~
río , e lhe fazia sala ,. e сонетах: Daqui se foy
pera hum canto , onde sempre esteue bayland'o.
Apos elle sahirâo tres Tigres, hum delles bran
oo , e de’ corpo disforme, os dous melados , e mais
pequenos , presos por cadeas de ferro , os quaes
apresentou a seu senllor', quem os trazia; .Fízerâo
lhe sinal que se afastasse ; е aos porte)7 ros de maça,
ordenasse'ìn a gente que era infinita. `Едете do
'Geuernador, mas afastados vhum pouce delle se
poserà'o todos os que traziâo negocios .q auiar ‚
е despachar, tudo escripto: .porque ’ ali nâo he
lícito a pessoa algüa. abrir a boca pera falar pa
laura. A primeira sorte de gente г] sedespachou,
foräo asrmolheres , e depois os pobres, eujos pa
f peis 0 Ochaam todos leo, e depoìs o_s дана а
quatre Cacises., que seruiäo como de Desembar
gadores , homens velhos , e 'veneraueìs em'suas
pessoas: os quaes dauäo sua reposta, segundo
lhes parecia, е o Gouernador a contirmaua` de
if>s>`
seu nome. Desta sorte forâo todos ouuidos, e
despachados, sem por isso se leuar cousa algùa aosl
requerentes: os quaes nâoeram muytos, poresta '
laudiencia gèral se fazer duas vezes na semana,
que he à terça feyra , esabbado, em que as de
mandas nëo ¿tem lugar de serem largas: porque
dada a sentëça näo ha mais agrauar, nem ap
pellaçâo della. Em quäto estas cousas se faziam
mandaram dentro em liüa ccua como sepultura
por fogo a hůa fogueyra, em Ei fizeräo meter os
pès a tres liomës , spor. auer sospeytas que erâo
Iadröes. Cö estes tratos dauâo cs tristes tam gran-_
des gritos , q nam auia pessoa que delles senam
doesse. О que confessarâo eu o nâo sey , mas sò
dou {ё que os leuarâo arrastrando, por terem os
pès pellados do fogo. Depois destes entrou hum
d'esasvtrado , carregado de ferros, oqual fora acha
do. com о furto nas mâos. Este diante (1060110:
nador foy estirado no châo, echamadooElepham
te pòs sobre elle os pès , e mäos por tanto espa
90 ‚ atè q 0 matou. Os Tigres estauâo a la mi
ra , quebrando as cadeas por chegarem, e dando
sobre elle,à vista de todoo pouo, oespedaçanäo,e
corneram , dandolhexem si mesmos ao miserauel
corpo sepultura, e a alma aos infernos, com a
morte destemoñno se acabou aquelle expectacu
lo, e recolhendose todos , teue tim a audiencia..
ч
~160—
с
eeemene emmm.
Da mais que ozu/ey cim Xyras, e' das calidades
do. Elaja/lante, 'e pedra Ваши.
4+0».
` t
‘ ‘ 11
'l
»1624
rado, e graue, e em lim quemr offvisse, facil«
mente entenderia ser homë de tomo, e consi«
deraçäo. Por lingoa trazia hum umoço arrene
gado. Abraçoume quasi pelos рёв, e eu a е1—
le, e cögos ollios norchäo me disse, que 0 lia
bito fj me vialhe parecia muy bem .‚ е que capti
uo delle , edo termo î] eu tiuera 0 Domingo pas
sado cö 0 lith do Gouernador, a que elle esti
нега presente , o tizeräo tanto meu at'eycoado,
que entendia faria treyçâo ao amor, se _com
aquellas mostras delle me nño viesse visitar.
Agardecilhe quanto em, mim-foy esta boa appa
rencia , e depois de gastarmos largo tempo-,i em
cousas que delle procurei saber que depois con
tarey: se recolheo prolnetëdome, que ao outro
dia à tarde tornaria, pera com elle, e meu
companheiro hirmos ver a horta del Rey ,que es
>rtaua dous tiros de espingarda fora da Cidade.
Partido o c_rmil'âo, trauamos todos pratica sobre
0 Е1ер1шп1ё, e por mejiparecer serâ„aos leyto
res cousa agradauel tocar algûas calidades,e pro
priedades suas, as contarey , porq saö ellas taes,
e tà'o notaueis, que todos teräoo tempo, por bë
empregado em sabellas. (l) Eliane», falandò deste
faniinal, allirma ser 0 mayor de corpo, forças,e
destincto natural, que na terra se sabe',1 de com
prido të cinco couados , de altura noue ,1de gros
sura quinze. О couro do corpo he grosso, aspe
го ‚ clico de verrugas , e de tâ pouco cabello, que
parece pellado. A cor de cinza escura , que ofaz
parecer muy feo. A cabeça he grandissima, e
¿as orelhas saö compridas tres palmes, largas hum
e meyo, asiquaes Inoue, e abana de contino.
(1) ЕПапиз, с. 31. ‚Ш L
163~
Na vtesta .que he notauel,A tê quasi sua força em
tantaque com ella lança ao mar as mais das cm*
harcaçöes. -Os olhos saö viuos , mas pequenos ,~ о
о11даг_›зогга[е11‘о солю ‹1е porco , a boca façamhglf
sa , е nella vdous dentes , que lhe saë fora scys ‚7
ou sete palmes , os quaes nam muda. em toda а.
vida, nem os tem as Aliàs, ou femeas, mas sò
os Elephäles machos, estes за'б de Marüm ‚ рог
maisique .F.uchsio aporÍie-'nam no auer» no' mun
do proprio „е тканевую, пет- eu tenho рез—ай“
me deter em „prou-1r »engano täo! claro e mami
festo`a~u tromba q Albe' вех-не de naris, .të de сот
ргйшето quatro couados., а qual junto `da boca.
he grossa, e quäto mais della se арт-Шее vay
adelgaçando, como cano de alambique., em cu~
jo remate .tem dous .buraco's, q saô as ventas do
na-ris , е пе11а leua , -e tras ‚ todo о seruiço..ataue
` d-o hùa corda .em que o leua nos dëtes, que mui*
tasf-vezes hcïhüa Ápeca; de artelharia, ou outro se
melhante pezo. О pescoço tem `muy curlo em
tanto que Senam sabe bem onde começa, nunca»
ba, о ventre he muy largo, е as costas тат],
tas, que todo о mais corpo , e cabeça. Nà'o lh@
falta vnas mâos, e рёв conjuntura algüa os quaes
fsaö. redondos , grosses , е disformes em tanto que
:Ilonssento dclles të gross-Ura de quatro palmos ‚
.em cada hum tem cinco dedos, па parleql1<:»x'es»h
‚рше à sola dopèycö Suas vnhas destinclzas e
.apartadas hùas das outras; е indu que (l) Paulo
AGn'gncta. as louue de medicinais, nâosabemosqö
_ludo qu_e atè hoje se Гаеаща India, ou Ethyopia
caso algum dellas. (2)Sanc_toTl1f-mgxslquua muy
аж .4L
:i'- vp: i
(l) Liber 3. с. ll. el. 13. 'wlm (из?) в f'vlfißfl'
‘-— 171 ‘1
amor., e não pnlauras: saõ as deste Rey, pera
com todos os Chrislãos que caminhão., e pas
sâo por suas terras lacs, que,tcm«.l'uandado,.que
nenhum Christão pague direyto de fazenda, qual
quer que ella for , nem lhe seja olhada , ou vista,
seu', os».pos$ão
nem inda que prender sem ex eresso
tenhâ'o mortes mandado
homem, lque
certo não ha mais encarecimêto, nem mostras
de verdade ro amor, permita oSenhor Deosdar
lhe muito* Ъ seu, pera que. inda'vejamos, se:
a Persia outra Espanha na Christandade , como
ja о foy em algum tempo.
: .
I l i ‚- l ’ о
LEE-i i 'J l' l ' i" 56 'll'.:ß 1," "у" lil! “и: L_'
.
дм) .': '
Nhynnwuv»Munkrrnúuińńhuunwblnbvńuùnmnnńnnwavnu
zr.- ' ;.',¿:Ã.)'i¿-.,¿i~ «1112.,5'
'-'/"’ , 1131411.) „n“ Ё" ï»ì'l. ‘) ‚Л. ~
(ч
_ {омытое отмыв;
ил _i.. ._ i,~'.» »':i a' .1.a 1 .
т
"ì)r„ ‘à_l‘r‘":‘): ßr.
‘i-.i'z-ii ° зп-Х .Ã'i
Partimos de Xyras , следите: щ Вотищшсодо
‚мы: _i -: >virus que'passamosiíè Lam.y ›
магам? ни: i х.:.
*a*
@AEE'QQÈQD EELASE'EE.
«Inmo
»Il х ŕ! ‚я n1 :Lì ’ì
‘i '_x' \
А TÍ" :nl P . x ’§
С ` ‘ r `l »î .. "t
fwïgn д , A) u u“, а“ ь‚.‘‚.!1`ч;
l L к . i ` l il .‚ l J.,S| ì Uf l }
а ‘ 'n
` l " " ‚ ц . ' 1' .
` Iona, с. 1_ et Q. . . __ _I
(Q) .
los. de aunq. 11.. 9. с. 11, -. ._A l
-196~
1V'.A j ' . _f.\ .1‘\1’«_|\ ‘n f.
p
„мимики-нм NIJNIINNIINIINNnNNNNN NNI'N'INNAANMIINNM
J,
@gamme uusesfïue.
'Dd antígú'idarle, sitio , egrandesa' Je Бай/дота,
по tempo amigo, ¿presente ‚ e vsua -"
` - Torre. '
(1) Неге. 1. 3.
02)- Ieau. Bot. in sua relat. verb. l. 3. пищевик.
pto circ. fmë. л
il' ‚—
ч— 197 ——
щита; site; lilo campofld'a .Mesepetamia, «da
qual-fala o (1)> Sagrado Texte, que he выгнет
а; agora esten. (в) Ветоноде пафф’СЬаМео, ie.
Chrenista , que foy desta Cidade d'iz, диетах)
to queesinais altos mentes, epinacelos de Arme
nia comeearäe a se descobrir em o Diluuie , foy
Noè com sua Nae , eu Area tomar perte em hr1
vdelles a quem es Chaldees .chamarâo Gordieô, e
es Hebreos Ararath, por o rio Araxes com sua
.corrente os regar , -cuje neme tomen de hůa {i
lha de Noè chamada Araxa. diz mais que
inda em seu tëpe se celhiäe. pedaçes .da .arca,es
quaes se estimauäe »come cousa milagrosa: .de
que tambem däe testemunlie (З) Iesephe «em
suas antiguidades , (‚ц-е Hieronyme Eg ypcie nas
`que escreuee de Phenicia. Tate .o primeiro
mareante, e Pilote demunde, Adesembarco-u com
sua gëte, .que por iedos erâo eyte pesseas, a
.primeira ceusa em ("1 Se ocupa/rae foy fazer ao
pe de mente hüas choupanas em que pedessem
morar liures das injurias do tempo, as quaes
por elle adiante se fer-ao multiplicado em. tä
teì numero, _juntamente com os descendëtes,
que entenderâo em lienralas об titolo de- Ci»
dade por serë as primeiras depeis de diluvio,
>come fizerâo, .e se chameu Saga Albina, q si
gnifica., come diz (à) Ioâo Annie-.y lugar de за—
orificio, em memoria de .que ali)el`ferecee 0555
cte velhe »Noè cm cenhecimente da sober-ana
«(9.4 ' í 1 . .I
i‘iamgmw ’ щадит
Estou em Вам/[ома а Norm, conic о que nella
' ' vi, е notey alè partir.
.. ._ x 1; д ~7.,.. ‚ _ M
> ESTAVRADA Bubylonia , por o Пата Ма—
; j hameth; dali a poucosannos viel-ão os
-- v Tartaros sobre ella, dos quaes recebeo
hum assath tã notauel , que inda que :de todo
a não destruy'mm , -cõ tudo ficou muy perdida ,
e acabada. A0 presente tem' seus muros em -cir
cuyto, hüa legoa nã muy grande; os quaes saõ
rossos noue palmos, altos cincoenta, e mais
da banda de fora , que de dêlro, nelles ha noue
baluartes, cincuenta torres, e hum castello em que
mora о Sultão Бака, ou Vice Rey: não contan
do outro, muyto mais' forte, q està (la 'outra
parte alem do rio Tigris bem defrõte da Cidade,
na qual, e em toda amais pouoação.,l auerà, bem
cento е vinte peças de al'telharia entre grandes,
e pequenas: e quinze mil homês de pè, que ‚ро
dem tomar-armas , e quatro mil de caualo, en
tre Turcos, e Arabios. Tem mais цыган-Офиге
tas em Сшила quaes se fechão todos os dias.
antes que anoyteça, cö outras de pao chapeafi
FWM
‚ a: £09
dasã ¿cubertas todas аё ferro, e' do mesmo наб
as das Fortalezas. Quasi todas as ruas saõ de tal
modo ordenadas, 'q no principio , e fim dellas,
se rematào com postigos que cada noyte se fe
chão .‚ Iassi por causa dos'ladrões ‚ como pelos xa‹
ques'č] os imigos custumão dar cada hora nes
tas partes; Das portas a principal fica ao meyo
dia: por ella custumão 'entrar os que vem do
Oriente , --como eu tambem enti-ey , а 'segunda
està ao Ponente, e se chama а da роте,” porq'
em sahindo della , damos na ribeira do реухе , e
logo na ponte do rio. A tercoi 'a fica ao Norte z.
e se chama а porta de Magdum ‚ е sobre ella es'
tà o Castelo ., е casa do Baxâ. A quarta ao Orien
te, esta se diz а porta do meyo, na qualha m'e
nos concurso, por cuyo respeyto se fecha hüaho
ra antes de se* poer o'Sol; nas quaes ha decô'li
no presidio de soldadesca com seus Capitães Ge
nizaros. Tem mais dous postigos ao logo do rio,
e estes sòs se custumão fechar com hüa, ou duas
horas da noyte. Todo o corpo da Cidade serà pou
co mayor que Sanctarem cõ а ribeyl'a, contando
tambem a Babylonia, hum pedaço da Cidade que
està alë do rio Tigris em que morarão tè mil al
mas, que quasi responde а Cassilh'asfm Lisboa,
inda que fica” mais perto , pois toda а distancia,
serà. poùco mais F] hum tiro de pedra. A roda.
dos muros vay hüa сапа larga Cincoenta palmos,
e funda braça e moya ,m'a qual està sempre chea.
dagoa. A terra que della se tirou ,q'flançarão 'ao
longo do muro ‚ da bãda de dentro , e esta he а
razão , porqueldesta parte saõ menos altos que'
de fora. (1) А historia Pontifical falando na vin
(1) Hist. Pst. in'e. р. 1. в. c. 927. §. Q. 'l o к
1-1
_exo
da do Emperador Selimäe , quâde tornen da Per--J
sia victorioso, diz que entrou om Babylonia (a
quem (.hama mayor do mundo sende ella qual eu
a tenllo aqui. pintada.) e que hùa das ceusas `em
que о Turco тезы-011 mais cententamente, eale
`gria: foy em ver Suas ertas, ejardins, e sa
bemos muy Ьё que do anno 1030. а esta parte.,
Däe foy а Cidade mais destruida , dado que fos
se eereada. Pelo que entende, que e Author foy
mal informado. Ао menos eu ein vinte tantes
dias , que nella estiue nam vi hùa de que possa
aqui fazer meneäo; nem cousa pera notar mais
6] а pente, na qual meu cöpanheyre, e euf„, al.
gůas vezes nos hiames assentar , nem fora des
mures da parte da Cidade ha casa , nem erta,
mais que algùas peucas palmeyras. Verdade se
ja Q em barcos ‚ acede de fera toda a fruy ta , e
ertaliea necessaria, mas iste he de muy longe ,_
enam proprie da terra. Diz mais a Pentifieal qe
lìufrates развала pele meye da Cidade indo del
la o§te legeas, como ja tenhe dite.> ‚
Dentro em Bagdat ha quinze Alchoreen
grandissimes., e costosos eem suas Мезс11111аз;‚
em hija das quaes assiste e seu Califa mer que1
representa entre elles , e Ei em Roma'enesso Su
mePontitice. О trajo de todos he muy luzido,.e
limpie.1 në he muyte peis,eò`correm naMAlfandt-ìfv
ga desta Cidade es mais .fines panos de ttodonLe"ì
нате, cujos direites nâo passäe de cinee ‘port’
cento, e pera que com mais cemmedidade seganj
temV as mercaderías na terra : asmais das ruas ser-,
uem de Bazares ‚ е. praeas, lnas quaes ha feyra
gèral todos es dias , em que senâe paga eeusa al~)
gua a etlieial de justiea., e se vende tudea lVIeu.~q
ro, e Iudeu cö muyta liberdade, e desengane.
ы
м— 6211.---Y
Hüa tarde vimos passar pela ponteoSullam Ma-L
llameth ‚ homem louro7 olhos verdes, as feyeâes
delgadas _, idade corëta annos , е no gesto mais
afìdalgado de quantos co elle hiam. Na cabeça.
barrete de cramesi lnurado, e nelle por дающа
nia. hum cgtello pequeno de lio douro (ё deuia ser
sua deuisa,) e por cima hůa finissima {овса de se
da, e liofde prata, е entre ella hum penacho de
ayrones , que lhe respondía doutra parte ao cu
telo', sobre os mais> vestidos, hüa шепота de
veludo verde laurado chea de {Наташе сот ño
de pl'ata7e botöes douro tà grandes como nozes,
e ao pescoço hum rosayro de grosses, е finos alam
bres: а tiracolo hum'alfange com terços douro,
e baynha de prata, e а do punhzil do mesmo fey
tio, por sinto hùa fiuella mais larga. que relho
сб pedras de muyto prego, e estima. Acompa
nhauäno quatro mil homësV de pê que hiäo naven
guardia; e Ьё junto delle seis Genizaros а сапа
10 com outros tätos à destra , паз cabeqas leua
uäo mitras de агате, е еш cada him pedras {Ь
nissimas , e entre estes , е o Baxà vintehomens
despidos de meyo corpo acima , os quaes estimäo
sobre todos de mais valentes; e esl'orçados ‚ in
da queden os julguey por os mais necios , е раг—
uos. Logo о Vice Rey em hum caualo alazam
bem aparatado, e detras delle vinte moços en
feytados., e mais atras quinhentos liomës à gi
neta.,ra,quem seguia a retaguarda com muyta.
bagajem. .Quando entëdi quevinha pela ponte .‚
disseA avm-eu companheiro ("1 nos fossemos, таз.
os Turcos- que começauäo aV passar o näo con
sentirâo, e porque entëderào temermos algüa des
cortesia, licaräo dous acompanhandonos pero mais
quielaçäo.' ' Ao tempo que o-Baxâ-nos yem parelhou,
и я;
-QIQ
lhe fizemos а reuerencia deuida, à qual elle se
inclinou , e sorrindose disse. Que he isto , Sam
Francisco em Bagdat? venha embora. Destas pa
lauras näo entendemos mais que as de nosso Pa
dre , e о nome da Cidade ‚ as mais nos explica
râo , рощ as disse na lingoa Тurquesea. vBë nov
meyo da Cidade , e defronte das casas em que»
morauamos .‚ ern o alto de hùa parede vi pinta«
do hum home a Portugueza, no modo Ff andäo
na India, e doutra parte hüv Anjo com hum со
ро de vin-ho na mâo , e даю delle hum Leam ‚ а
quë cercauäo duas cobras ‚ emais acima em hum
concauo como nicho ‚ estaua aligurada hù-zx mäo
tudo pintado. О negocio he, öl dizem elles, ter dado»
Ale hüa palmada , e ficarlhe a mà'o debuxada ао
natural, е рог esta doudice, que elles tem por
milagre, ardem neste lugar , a que chamäo Pa
nyaly todas as noitesA coréta- vellas de cebo. Näo’
me marauilhey-ver i-sto , porque a primeira idofy
latria que no mundo ouue foy . nesta Cidade;` е
como o Antechristo ha лазает nella., como diz
S. loam em seu` (l) Apocalypse. Oque tambem
aflìrma (2) Landulpho de Saxonia, e o tras (3)
Bras Viegas ., pode muy bem ser nasca nesta ca.
за, е aquella mäo sima como de relogio, pera`
quando> Deos for seruido. О que de ludo sô me
Inarauilhaua era о Turco, PersianoT Gentio,
Arabio, Iudeu, Greg-o,y e Armenio, zombarem
huns das leys ‚ е sectas dos outros , е todos con-v
formare ser а dos Christäos mais verdadeyra, е?
bem ordenada,I que cadahüa das outras. Mas por-l
‚ ‚
(1) Teb. c. 7.
(9) Неге. 1. 1.
(3) Strab. 1i. 16. 311110 Geograp.
(4) Icann. à Тагс. 1. 8.
~_ "1314 -—
(1) Dan. с. 6.
(9) Lateres coctos igni. Gene. C. 11.
uar a nona a Estambor (que assi chamäo os Tur
cos a Constantinopla. Sentido o Grâo Turc-o de
_täe netauel afronta , mandou entre poder mayor,
e porque seu caminho por onde elles vinliâo era о
nesso: se ordenen tomassemos outro diferente , e
com а eeasiäo desta volta , a tiuemos pera ver
lnos a torre de Babel, a qual està fora do cami
nho ordinario oyte legeas , e quädo es que esti
ueräo em Babilonia dizë que а viräo, ha se en
tender q faläe Corcofa_i„?{ fica «à-vistatda Ci
dade , e näo da propria de Babel. Depois de vis
tas estas ceusas, se ordenen nessa vinda, pera.
a Cidade Aleppo ein cöpanhia de hüa Cañlla
de duas mil almas, e mil e quatrecentes Ca
mellos, e eytocentas caualgaduras, em q vi
nhàïo quasi todas :as naçöes do Oriente. Allirma'
uâe es Piletosizdo deserto, y aber mnyte tempo ,
vque deBagdatfnäo partira tam grande Catilla'à
a razäe era por causa d'oaleuentamentode BaXrì,
porque tanto que ha guerras, lego os caminhos
se empedem. Peste tude em ordë nos partimos
liůa quarta feyra, e a sexta seguinte Vimos а
torre de Babel, e ao Sabbade e `lngar'döde es
teue а (1) Cidade Mexeta, ejuuto della hüa gran
de Mesquita'ende esta enterrado. ovcorpo de Ale
lgenre de M'afoma ,"‘e hum dos mais notaueis in
terpretes de sua secta. A este denemos em cer
to mode todos os Christäos muyto; porqueA elle
he a cansa, e erigem de todas as guerras que
os Reys da Persia tem com es Turcos , sobre a
declaraçîio de sua secta. A qual veremos mais
largamente no capitolo seguinte, antes `de pasà
sar o rio Eufrates, que inda daqui tica duas
legoas e meya.
(l) Vide Antoniů Tëfeir. с.
-QQO
@ABE'EQBQQ ‘ШЫ'ЩЩ.
*Q*
Шеи
_AM-4.
goa. Tè que finalmente se vem entregar >por se
te bragos, ao Mediterraneo, vergonhoso..dtï:,v o
näo receber о largo Occeano. Quem lèríoyLiurQ
do (1) Exodo, nelle acliarà., que оное tempo,
em que о Nilo se conuerteo em sangue, do que
he testen-)unha (2) Ioseph, ein suas antiguidades.
Nelle acöteceo aquelle marauilhosoliui'amento de
Moyses , que sendo menino foy aehado ein hum
cesto, _e Tlieniura _fillia de Pharaô, o, entregou ’ -
а (ах-121111 sua propria inây „sem ,saber q _o -era ,
cousa de que a may do meninoleuou muytogos
горох lhe sahir atraea conforme ao intento com
que a ordenara , porl esta causa _sejeharnonngë
ses, q significa liur-e das agoa's.; _Nelle nasce Q
temeroso _animal Crocodilo, „e posto _digâo
alguns,.»nâo auer quem o possa matar, euydo
que. se enganäo ,.. porque eu vi vhum morto em. a
Cidade Valëça, le este alguë о matou. Hum 131—
с111п1ао ha neste rio, chamado Endros , que sem»
74_re `anda euuolto na lama ‚до qual entrandoIJ ре
1:1 boca do Crocodile, l-liedeee ao ventre ,' ,onf
de. lhe come todoßo interior _atè que о mataëde
sorte ,. que а criaçäo, evida de hum , ließ-_cow
r'upçâo-, e morte do outro. Rega este notauelrio.,
maisde mil e dozentas legoasde terra,_noqual
espaço se lhe ajuntam outros шнуров; e o que
maißhe, vque quando osontros em lull-1.o,e А gos-`
tn_leuäonnenos
naturali, altura agoa, entäo.‚ sae
de catorze elle ¿foraeouados,
ou Íq1r._inae de seu
daarmee vnuunnows.
Passamos "ri Ещё-тез, с/ьеуатоз Aleppo, aira
шло o Меж/[имама , desembarco
‘ ст Chypre.
. ’ дна?
.*`
-Qóß-d
Aldeas , е lugares habitados. Aos oyto de Feilea
reer` entramos em Escandarona , ou Alexädreta,
gue ludo he hüa cousa ‚ onde achzxmos a nao Се
rina а ponto de partir.- Aqui achey Mosteyro
dla; nossa Ordem em que me detiuo hü sò día, е
ao oulro _demos as vellas .pera Chipre.l .Mas ст
mo os juyzos de Deos saò' profundissimos ,- е.а саг
расшайе denosso entendimento insuHìc-ienœ pera'
os театрах. Embarcados todos ао .segundo día
da víagem, toldouse о tempo, louan'taräose os
mares, сгесео а furia dos ventos, de modo qu@r
todos tomemos, algum dano помпы. Nisto >de
сео do Ceo 4hůa Sota de fog-o, e dà nomeyo
da пао cö lâvo grande estrenado, que ima-ginaräof
muylos so posera fogo а агЕеШагйа. Estando ате—
morisados, com i510 пойте] prodigio; dà hùa`
pedrade corisco на vella grande, _que ja пива
ъошааа, que por Cinemania,- е tres partes aras~
gou >lod-a, cahindo muyia gente no con ues chea de
modo, е temor,e tres homës abrazados, com que `.
se leuantou [до grande grita .,. que а, 111211105 mi;
I'eceoA sor ahogado ,o1 jguyzo final. Aqui cha.;> '
hůs pou-cos, pera _dizel'mos as Ladaynhas., “è”
quercndoaœ сошесдаг, dà outra no moyo da. nao,
deyxalndo no mesmo estado outras tres pessoas.
Entendi que а conñssâo era а que rollouaua ou
uirso ‚ е с11ашапс10 адйа parte aos'que а pedif
rào ‚ veyo' outro rayo de fogo, que correo loda`
а naosem fazcr’mal algum. Cento esete homësA
hìamos nella, dos quaesv hum era Gentio, e-ou- -
ltro Тш'со; а estes pedi quisessem atentar., co~
mo Dèos Apor este. meyo os chamaua, репа os
o_s saluant; е рогачцй outras cousas quaesß
Es'pirlto Банан? те ensinaua ‚к de шапейга que os>
ditosos hcmnës se h'zeräo Chribtâos ‚ е hum se cha
к -‚—
1-" —-
se
«@»Mwweaseeieeeeeeeeewœ
EÈÈÈÈÈÈÈ ЁЁЁЁЁЁЁЁЁЁЁЁЁ
~2. .i -; ‹ "ip l. ' _
il i _"
Í.
'l