Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
18
28
34
47
64
70
77
85
94
99
107
00
I.
piedra ilosofal
II.
átomos
4
(actualmente
falso)
3
(actual-
átomo mente falso)
(actualmente válido)
1897
1906
α
Budín de Pasas
-
-
-
- - 1 un sistema pla-
- netario en miniatura
-
- 2
-
99 99
3
+ = -
4 10-10
• Perrín - Nagoaka (1903). 10-14
Núcleo
• Ernest Rutherford (1911).
+ -
1909 1911
Primer postulado:
Segundo postulado:
Tercer postulado:
4 +
Cuarto postulado: +
++
+
4 -
Ejemplos:
→ = 17 → = 19
+
= 17 = 19
+
Ejemplos:
→ = 12 → = 14
• Zona extranuclear. 99 99 +
=6 +
=6
0 0
=6 =8
ION
99 98 0 018 0 002
+ + +
=1 =1 =1
- - -
=1 =1 =1
0 0 0
=0 =1 =2
2 2 2
+ -
= b. Isóbaros:
REPRESENTACIÓN DE UN ÁTOMO
24 2
+
= 24 +
=2
= 31 = 30
-
= -
12
4 2
26 24
= 28 = 28
Ejemplos:
1 PRINCIPIOS EN LOS QUE SE BASA LA TEORÍA
ATÓMICA MODERNA
Isótopo Nombre A Z n0
1. Principio dual de la materia (1924).
12
6 12 12 6 6
13
6 13 13 6 7
14
6 14 14 6 8
Sharp
0
Ejemplo:
60
Z Z
2 # 10-2
y y
x x
Resolución: Px Py
= 60 = 2 # 10-2 1
Z
y
6 63 # 10-34 x
λ= # 10-34
^2 # 10-2h ^60h
= = Pz
3
3. Estados cuantizados de energía.
=4,+2
espec i
=2, +1
Número Número
Subnivel
máximo de máximo de
(, )
orbitales electrones
Clases de orbitales:
0 1 2
1 3 6
2
2 10
1 3 7 14
4 9 18
6 2
4 9
6 1
NÚMEROS CUÁNTICOS
1
2 ,
3 ,
4
6
7
2
=2
2
=
=
Ejemplos:
2 2 4 1 +3 Número
cuántico Principal Secundario Magnético Spin
o electrónico
3 3 9 1 +3 + Azimutal (*)
Caracteris.
4 4 16 1 + 3 + +7
, ,
REGLA DE HUND 1 2 3 4 0 1 2 3 -, 0 1 1
+ -
6 7 -1 +, 2 2
principio de la
máxima multiplicidad
2, + 1 2
2 4
, 4 13 =3 2 16
→
4 23 =3 2 26
, →
, , →
, , →
DISTRIBUCIÓN ELECTRÓNICA
Aufbauen
1 2 3 4 6 7
2 2 2 2 2 2 2
10 10 10 10
14 14
ER = n + ,
2 8 18 32 32 18 8
Propiedades
de- 2 8 18 32 0 72 98
generados
1 2
1 22 6
3 23 6
4 23 10
3 6 2
4 10 6
6 24 14 10
6 6
7 2 14
6 10
7 6
+,
Ejemplo
Ejemplos:
Orbital n , n+, = 16
3 3 2 1 2 3 1 2 2 22 6
3 23 4
3
4 4 0 4
2 2 2
6 6 1 7
6 4 2 4
3 3
3 2 3 2
3
10
7 18
2 6
= 29
1 2 3 4
4
2 2 2 2 7
= 64
6 6
9 2 2 6 2 6 2 10 6 2 10 6 2
1 2 2 3 3 4 3 4 4 6 47 1
2 2 6 2 6 1 10
1 2 2 3 3 4 3 6 24 7 1
4 13 10
6
14
4 28
7 8
14
= 42 2
1 2 3 4 2
8
2 2 6
2 2 2 2 2 1 2 1 2 2
10 2
6 6 6 2 2 3
10 4
2 2 6 2 6 2 10 6 1
1 2 2 3 3 4 3 4 4
1
1
4
2
22
+2 2
γ
1 2 3 4 4 -1
+1
2 2 2 2 6 1
6 6
Resolución:
γ
2 2 6 2 6 0 2
1 2 2 3 3 4 3 `
3
0 2 2
4 3 3
α β γ
+3
26 α
1 2 3 4 4 β
2 2 2 2 7 γ
6 6 Resolución:
α
6
β
γ
2 2 6 2 6 0
1 2 2 3 3 4 3 `
4
0
4 3 3
EJERCICIOS RESUELTOS
1
238
92
222
86 → -1 + +01 β
Resolución: Resolución:
238
92 → 2-01 β + 238
94
-----
238
94 → `
4 + α→
197
+
79
+
Resolución:
Resolución:
4
4 197 1
2 2 6 2 6 2 10 6 2 10 6 2
+ 2 α→ 79 +0
1 2 2 3 3 4 3 4 4 6 4 14 10
6
+ 4 = 198 & = 194
+ 2 = 79 & = 77
1 31 + = 194 + 77 = 271
` 32 10
-3
6
Resolución:
Resolución: , =-3 ,
,= 3
λ = 7000 ,= 3 4
=
λ
` =4
3 # 1010
= 6 63 # 10 -27
f p
7000 # 10-8
EJERCICIOS PROPUESTOS 1
= 2 84 # 10-12
7 1
6 # 10 -2
Resolución:
=
λ
3 # 1010
= 6 63 # 10-27 f p
6 # 10-2 # 10-8
= 3 31 # 10-7
8
23
β- 23 9 9
C 10 000
236 23 23 239 231
92 93 91 94 90
Resolución: 2
β-
23
92
" -01 β + 2393
9
α
3
3 31
70 112
9 48
118
31 +
32 -
31 +
39 -
0
0 0
32 -
39 31 -
39
0
39 +
31
68 64 0
4 46 +
60 0
46 48 44
10
46 60 46 46 80
60 106 60 92 22
46 106
18 19 20
21 22
24
11 13 0 11
0
16 +
16
32
26 +
23
26
6
9
42 12
2 3
42 39 36 13
33 30
27 2 4
7 62 78
96 4
13
10 +7 31 -3
2 1
16 22 26
27 32 2
16
8 30
18
14 +2
-2
Claves
1 9 13 17
2 6 10 14 18
14 16 18
3 7 11 1 19
20 22
4 8 12 16 20
1
8
26
+2
30 EJERCICIOS PROPUESTOS 2
24 26 28 1
30 32
39
16 19
42 2
19 20 21
22 24
17
40 40 4 +3 46
18 20 21 22
2
+3
6
8
3 3
18
48
133
6
112 122 131 3 3
133 141 3 -
6
6 -
3
19 36 42
3 -
6
33 36 42 6 -
3
7 78 3 6
1
20 +3
4
28 4
2 +1
28 30 31 19 30 19 36 19 40
32 3 18 36 10 36
14 11
98 18 20
72
2 3 4
6
4 3 3
6 +3
10 2 4
12
2 2 6
1 2 2
2 2 6 2 1
1 2 2 3 3
2 2 3
31 33 3
1 2 2 37 40
2 2 1
1 2 2
2 2 6 2 6 1
1 2 2 3 3 4 13
33
7 +3
16 70
66
coni
17 27 37 2 9 2 10
4 3 4 3
47 7
2 10 2 9
4 4
8 8 4 13 10
37
14
4
2 7 6 7 10 6
4 3 4 3 4
6 2 6 1
4 4 41 43 4
47 1
9
3 10 1
200
48 -
0 -
6 -
60
3 -
4 -
3 4
10 2 1
1 2
2 2
2 6
3 2
3 2 16
180
14
47 68 89
6 92
17
4 4 14 2 4 14 3 2 14 3 2
3 6 28 4 8 14 3
18 = 40 = 17
30 34
= 47 = 49
10 =
6
61 28 13
Claves
1 9 13 17
32 8
2 6 10 14 18
19 3 7 11 1 19
4 4 8 12 16 20
• Chancourtois (1862).
16
8 8
• Mendeléiev (1869):
2 2 2 2 2
Ejemplo:
2 1 2
1 3 3 2 4 3
3 4
Semimetales o metaloides. 3 4
2. Bloques.
Elementos representativos
s2
Ejemplo:
2 4
16 3 3
2 6
26 4 3
3. Grupos.
Nota:
9
a. Subgrupo A. 1
1 10
-1
elementos
•
representativos 4
= - 1
1
-1
Ejemplos: •
2 6 7 8
12 3 3
2 -
&
2 10 4
34 4 3 4
-
6 &
1
2 1
2 2
2 3
c. Subgrupos de tierras raras.
2 4
2
elemen-
2 6
tos de transición interna;
1 2
6 = 7
= 71
b. Subgrupo B.
7 = 89
elementos de transición = 103
-
Ejemplo:
+
2
63 4 6 47→
Ejemplos:
6
2 2
22 4 3 →
2
63 4 6 46 1
→
2 3
41 4 →
lash
1 -
lash
FAMILIAS REPRESENTATIVAS
Metales alcalinos (IA)
- Halógenos (VIIA)
formador de sales
2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2
-1
2
0 02
PROPIEDADES PERIÓDICAS
1. Carácter metálico (CM).
0
+ → +1
+1 -
Ejemplo:
0
+ 1 → +1
+1 -
1
3. Radio atómico (RA). + 2 → +2
+1 -
2 2 1
Propiedades:
5. Ainidad electrónica (AE).
1 1
Ejemplo: +2
1 1 -2
6. Electronegatividad (EN).
Ejemplo: 12
+2
2 13
+3
1932
Ejemplo: +6
1 +4
1 +2
=40
44
Ejemplo: -1
1 -3
1 1,008
1 1,008 2 4,003
72 H 2,1
1 1 1,312
72 H 2,1 21
21 He 2,4
1 1,312 2,372
3 6,941 4 9,012 5 10,81 6 12,01 7 14,01 8 15,999 9 18,998 10 20,179
2 60
1
Li 1,0 241
0,52 2
Be 1,5
0,899
B 23
23 2,0 12
0,801 1,2
C 2,5 40
1,086
40 N 3,0 142
1402
142 O 3,5 142
1,314
322 F 4,0 29
1,681
29 Ne 4,4
2,081
11 22,989 12 24,305 13 26,981 14 28,086 15 30,973 16 32,06 17 35,453 18 38,946
4 47
1
K 0,8 156
0,419 2
Ca 1,0 –
0,59
1,3 8 1,4 51
Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga
0,631 0,656
1,8 64
0,65
1,6 –
0,653
1,5 24
0,717
1,8 68
0,759
1,8 111
0,758
1,8 123
0,737
1,9 –
0,745
1,6 36
0,906
1,6 116
0,579
Ge
0,762
77
1,8 77 As
0,947
194
2,6 194 Se0,941
194
2,4 323 Br 1,140
39
2,8 39 Kr 3,0
1,351
37 85,467 38 87,62 39 88,906 40 91,22 41 92,906 42 95,94 43 99 44 101,07 45 102,905 46 106,4 47 107,868 48 112,40 49 114,82 50 118,69 51 121,75 52 127,60 53 126,904 54 131,3
6 45
1
Cs 0,7 52
0,376 2
Ba 0,9 48
0,503
1,1 -– 1,3 31
La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg TI
0,538 0,675
1,4 79
0,761
1,5 14
0,77
1,7 106
0,78
1,9 151
0,84
1,9 206
0,878
1,8 222
0,87
1,8 –
0,89
1,7 48
1,007
1,8 101
0,589
Pb 1,9 101
0,716
Bi 1,9 173
0,703
Po0,812
270
2,0 270 At 2,2 40
0,920
40 Rn –
1,037
87 223 88 226,025 89 227 104 260 105 – 106 – 107 – 108 – 109 – 110 – 111 – 112 – 113 – 114 – 115 – 116 – 117 – 118 –
7 44
1
Fr 0,7 –
0,384 2
Ra 0,9 –
0,519
Ac 1,1 –
0,49
– –
–
– –
–
– –
–
– –
–
– –
–
– –
– –
–
–
– – – –
–
– –
–
– –
–
– –
–
– –
– –
– –
–
www.editorialsanmarcos.com
58 140,12 59 140,907 60 144,24 61 147 62 150,35 63 151,96 64 157,25 65 158,925 66 162,50 67 164,93 68 167,26 69 168,934 70 173,04 71 173,17
48
6 Ce Pr Nd 1,1 48 1,1 48 1,1 48 1,1 48 1,1 48 1,1 48
Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu 1,1 48 1,1 48 1,1 48 1,1 48 1,1 48 1,1 48 1,0 48 1,7
0,528 0,523 0,53 0,536 0,543 0,547 0,592 0,564 0,572 0,581 0,589 0,597 0,603 0,640
90 252,038 91 231,035 92 236,029 93 237,04 94 242 95 243 96 247 97 247 98 251 99 254 100 253 101 256 102 254 103 257
– 1,2 – 1,3 – 1,5 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,3 – 1,5
EJERCICIOS RESUELTOS
1 41 6 4 1 4
1
4 41
6 1
6
Resolución:
Resolución:
2
6 4 14 2 1
= 7 6
6
6
` =7 `
2 11 12
6 36 38 2 6
30
4
Resolución:
2
Resolución: = 12 3
coni = 38 2
2
= 6 6
30 1 2 2 2 2 63 2 3 6 4 2 3 10
` EJERCICIOS PROPUESTOS
3 -3
1
Resolución:
-3 2 6
coni
-3 2 3
4 7
7 8
16
3
3
3 4 4
9
3
12 14 1 18 33
9 16 17
10
6
20 34
11
7 47
+1
4 6
12
1
4 6
11
17
13
6
0 1 2 3 4 18
14
19
1 20
2 26 27 28 29
16
Claves
1 9 13 17
19
2 6 10 14 18
31
3 7 11 1 19
7 3 4 8 12 16 20
4 6
ESTRUCTURA DE LEWIS 3
Ejemplos:
Ejemplo: 2 2 4
=2 1 +
16 +
46 = 32
-2
4
=1 6 +
2 3
2 4
46 +
2 = 32
+1
4
=1 +
41 -1 =8
-
3 3 =
2
44 - 32
2 4 = =6
2
Ejemplos 2 6 2
2 4
2
-
Ejemplos:
2 4 .
=2 2 +1 8 +
48 = 44
6
2
=1 8 +2 8 = 24 2 4
Ejemplos:
-
Sustancias Polaridad Condición
.
+-
2
2 2 3
3 2 2
+-
+-
δ+ δ-
Enlaces de Hidrógeno.
enlaces puentes de hidrógeno
Mezcla de
compuestos
apolares
4 -161 3 -33 4
4 -111 8 3 -88 0
4 -90 0 3 - 0
(VIA) (VIIA)
Pto. ebullición (°C) Pto. ebullición (°C)
2 100 19 6
2 -61 8 -83 7
-42 0 -67 0 fuerzas de dispersión fuerzas di-
2
polo-dipolo inducido
2 -2 0 -36 0
EJERCICIOS RESUELTOS
1 = 21
Ejemplo:
Resolución:
+δ
-δ
+δ
2 2 6 2 6 2 1
= 21 1 2 2 3 3 4 3
+δ
-δ +δ
+δ +δ
2
3
+δ
2
+δ -δ
-δ +δ
+δ
2 4
1 2 3 4 6
Ejemplo: =1 =8 =7 =6 =9 = 3 =
Resolución:
2 6 6 3 3 3
Resolución:
Resolución:
8 =7
6 6
= 10
4 Resolución:
= 10 &
Resolución:
EJERCICIOS PROPUESTOS
3 2
Resolución:
6
2
14
Resolución:
7 -
1 1 -
3
-
` +
4
9
2 2
3 3
10
2 - + +2 - +2 -
+ - + -2
11 2
2
2
2
12
a k
6 +
4
2 4
2 2 2
13
14
8
1 2 1 2 2 2 2 6 3 23 4
1 22 22 63 2
18
3 4
1
19 2
3 2 2
4 2 2
16
08 3 20 2 3
10
10
17
Claves
1 9 13 17
2 6 10 14 18
3 7 11 1 19
4 8 12 16 20
valentia
Nota:
valencia = |EO|
1 2 " +1 3 -4 -3 -2 -1 0
" +1 +2 +4 + +6 +7
" +2 +2 +3 +4 +
" +2 +3 +1 +2 +3
" +1 +3 +1
" +2 +4
" +3
!3 !4 !3 -2 -1
+1 +2 +
+3 +4
I. Funciones oxigenadas.
• Regla 1.
• Regla 2.
+1
-1
• Regla 3.
-2
1
+2
• Regla 4.
R^ h= 0
• Regla 5.
FUNCIÓN QUÍMICA
Ejemplos:
1
2 6
3 7
4
mono
Nota:
a. Sistema stock:
b. Sistema IUPAC:
uro
+ - + -
" "
3
Ejemplos:
• Sistema stock:
+3 -2
" 2 3
+1 -2
" 2 1
• Sistema común:
6
oso ico
1 2 3 4 FUNCIÓN HIDRURO
+ "
+1
Notación:
1 2 3 4 3 2 1 -
+ +1
"
I. Hidruros metálicos.
a. Hidruros especiales.
+ "
-3 -4 -3
-1
Notación:
+ -1 Grupo IIIA:
+ "
-3 +1
+ " 3
2 6
Grupo IVA:
Nomenclatura. -4
+ +1
" 4
-4 +1
+ " 4
Grupo VA:
-3 +1
+ " 3
-3 +1
+ " 3
Ejemplos: -3
+ +1
" 3
+1 -1 -3 +1
+ " + " 3
+2 -1
+ " 2
+3 -1
+ " 3 b. Anigenuros y haluros de hidrógeno.
-2 -1
+ "
Nomenclatura:
ácidos hidrácidos
Nomenclatura:
anhídridos
+ "
2 "
2 " Notación:
" + -2
" 2
FUNCIÓN ÓXIDO
Nomenclatura:
+ "
I. óxidos básicos.
Ejemplos:
+2 +4 +6
+4 -2
" 2 4 " 2
+1 +3 + +7
+ " +7 -2
" 2 7
Notación: 2
+ -2
" 2
2 3
Nomenclatura:
2 + 2 "
Forma práctica:
-1
"
II. Ácidos oxácidos.
1 + 2 "
2
Nomenclatura:
3
+1 -1 a. Simple.
"
1 +1 2 "
+2 -1
" 2
Ejemplos:
+3 -1 1 +2 +4 +6
" 3
+4 -2
" 2 + 2 " 2 3
FUNCIÓN ÁCIDO
2 +1 +3 +
+ -2
" 2 + 2 " 2 2 6 " 3
1 b. Polihidratado.
2 1 2 3
3
+ 2 "
+1
+2
+3
Elemento +1
+2
Preijo
ico
+1
+1
Ejemplos:
+2
1 " +2 +4 +6
+4 -2
"2 2 + 2 " 2 2
onio
+1
2 " +1 +3 + +7
+7 -2
" +3 " " +1 +1
2 7 2 62 10 3 3 + " 4
+1 +1
3 + " 4
3 " +1 +3 +5 +1 +1
3 + " 4
+ -2
" 2 +3 2 " 6 2 6 " 3 4 +1 +1
3+ " 4
II. Aniónicos.
1. Radicales neutros.
I. Catiónicos.
Nomenclatura Ejemplos:
+1
-2 -2
Ácido Radical neutro 3 4 4
+1
-1 -1
3 3 2 3
Ejemplos:
+1
-2 -2
2 4 4
+1
-1 +1
-1 -1 -1
2
+1
-1 -1
2 2
+1 -3
-3
3 FUNCIÓN SAL
+1
-1 -1
+1
-2 2-
2
ácido-base
2. Radicales ácidos.
1. Reacción de neutralización
+ " + 2
Nomenclatura:
Ejemplo:
H que quedan Preijo
1 3 + " 3 + 2
2. Reacción de corrosión
+ " + 2
Forma práctica:
2 4 + " 4+ 2 + +2
"
2 4 4
+2
3 4+ " 2 4 3
+1
3 4+ " 3 4
2. Sal haloidea.
Forma práctica
c m +c m
+ -
"6 @ 6 @
+ " + 2
NOMENCLATURA
Nomenclatura
" " 2 2
2
Sales neutras:
Ejemplos:
+1
Ejemplos: - -1
+2 -1
+ " 2
2 4 + 2 " 2 4 2 " 4 + 2
+1
-2 -2
2
+2 -2
+ "
3 4+ 2" 3 4 2+ 2
EJERCICIOS RESUELTOS
1
-2
4
Resolución:
2 +3 2 " 6 2 8 " 3 4
3 4 + " 3 4 + 2 4
-2
" + 4 -2 = -2 & =+6
jhsf
2 clasii Resolución:
2
2 +3 2 " 6 2 8 " 3 4
Resolución:
"
EJERCICIOS PROPUESTOS
2 "
3 1
2 4 3
2 4
Resolución: 2
+1 -1
+ 3 " 3 3 2
` 2 2 3
Resolución: 3
Formulando:
^ +1 +4 +
h + 9^ h-3 1^ h-1C
-4
"^ h4 9^ h4 ^ hC + "
+ "
2 3 3
+ "
+ "
+1 + "
Resolución:
4
2 3 3
2
3
2 7 2 3 2 3
+1 2
+ 3 " 2 3 3 2 7
2 3
3 4
6 7
3 4 6
2 2 7
- -
-
4
12 3
Bi
7
3
13
3
6 7
8 8 9
14
2 4
3 2 6
9
3 4 2
2 3 2
2 3 2 2 4 3
2 3 1 2 3
2 4
16
10 2
2 3 3
3
11
17
-2
4
-3 2 3
4
4
-2
2 2 4 3
20
18
2 4 4 4 4
4 2 9 2 2 7
2 3 4
6 7
Claves
19 1 9 13 17
2 6 10 14 18
3 7 11 1 19
11 21 10 23 11 23
4 8 12 16 20
12 22 11 2
+ + + "
4 2
2 2 Ejemplos:
2 +3 2 "2 3
+ + 2 2 + 2 "2 2
4 2 2 2
2 + 2 "2
da
1 " + + +
Ejemplos:
4 +2 2 " 2 +2 2 Pirólisis:
T
2 3 " 3 2 +2
SIGNIFICADO DE UNA ECUACIÓN QUÍMICA
Fotólisis:
3 2 2 2 2 2 2 2 $2 2 + 2
Electrólisis:
2 2 + 2
EVIDENCIAS DE QUE OCURRE UNA REACCIÓN
QUÍMICA 3. Reacciones de sustitución o desplaza-
miento simple.
T = -
+ " +
Energía de activación (Ea).
2 + 2 "2 + 2
2 2 2 2 2 2 2
+ 2
0
4. Reacciones de doble desplazamiento, do-
-390
ble descomposición o metátesis. 2
Energía de activación:
= 100 - 0 = 100
+ " +
Complejo activado:
= 100
3 + 2 " 3 +
3 8+ 2 " 3 2+4 2 +
8 + 12 2 " 8 3+
2. Reacciones irreversibles.
Ejemplos:
3 " + 2
Ejemplos: + " + +
3 2 3 2
2 3 8 +7 2 "2 +2 2 +2 +8 2 +
8 + 12 2 "8 3 + IV. Por la variación del estado de oxidación
1. Reacciones redox.
Ejemplos:
9 0 - -
-2 -2
+2
2 -1
2
+
900 4 2
6+ -1 -
+7 -3 -8 -
+
10
2 + 2
Reducción.
Energía de activación:
Ejemplos:
= 9 0 - 10 = 940 - -
+ 0 +2
+7 +2
2
2 -1
Complejo activado:
+3 - +4 -
=9 0 +6 +3 +6 +2
Nota:
• Reacciones de descomposición agente oxidante
• Reacciones de sustitución simple.
1. Reacciones reversibles.
0 +1 + -2 +4 -2 +2 -2 +1 -2
+ 3 $ 2 + + 2
+1 -2 0 +1 -1 0
2 + 2 $ +
3
2
+
1
T +
b) Redox intramolecular.
3 $ + 2
0 +1 -2 +1 +1 + -2 +1 -1 +1 -2
2 + $ 3 + + 2
+1 -1 +1 -2 +1 -2 +1 +1 -1
+ 2 $ +
Ejemplos:
3 4 + " 3 4 2 + 2
3 4 +3 " 3 4 2 + 2
2 3 4 +3 " 3 4 2 + 2
Ejemplo:
2 3 4 +3 " 3 4 2 +3 2
+1 +6 -2 -3 +1 +1 + -2 0 +1 -2
2. Método de coeicientes indeterminados. 4 2 4 +3 3 " 3 3 + 4 +7 2
Ejemplo:
+6 +6 -
0
4
+ 2 " + 3 + 2
-
-3 -8 +
3
-
= 24
= + 1
=3 + 2 4. Método de ion - electrón.
=2 3
2 = + 4
Medio ácido.
3 =1 & =2
2 =13
1 = 3 Medio básico.
4 =1
=6 =3 = =1 =3
EJERCICIOS RESUELTOS
6
1
2 3 + 2 "
2 + 2
E 3 + 22
Resolución:
Resolución:
2 3 + 2 "2
T = -22
1+ +2=6 & =3
EJERCICIOS PROPUESTOS
2
26
1
2 + 2 " 2 +2 + 2
Resolución:
2 + 3 +1 2 " 2 +2 +2 2
+ 3 + 1 + 1 + 2 = 26 & 6 = 24
& =4
3 2
2
2 + 2 " 2
Resolución: 2+ 2 " 2 3
2 + 2 " 2
3+ " + 3
3
2 + 2
" 2+ 2 3+ " 4
2
` 3
4 3 + 2 " + + 2 3+ 2 4 " 2 4 + 3
2 + 3 " + 3
Resolución: + " 2 + 2
2 4 + 2 " +
4
+ 3 2 " 2 + 3
+1 -2 -1 -2 +1 -2
4
2 3 +3 2 " 3 +2 +4 2
4+ 2 " 2 + 2
+ -2 0 +2
3 -
#2 2 + 2 " 3
2 -
#3
" + 2
2 + 2 " 2
` 2 + " + 2
11
2 4 2 3 2 2 3
2 2 3
12
2 3+ " + 2
2 + " + 2
2 + " + 2
6
2 4 2
3 3 13
2
7 2 + 3 " 2 + 2 + 4
7 12
14 1
14
8 +
3 + 4 + 4 " 2 2 8 + 3 2 + 2
+ 2 " + 2
2 4 12
3 4
10
6 7
9 1
4 + " 2 + + 2 + 2
+ 2 " 2
3" + 2
3 8+ 2 " + 2 20 26 10
30 3
2 + " +
16
+ " + 2
+2 +3
+ 2 " +
10
+2
3+ 2 " 2 +
+2
17 19 18
16 12
+ 3 " 3 + 2
3 4 6 7
13 10 6
2
20
18
3 + 2 " 2 + + 2
+ " + 2 14 12 8
3+ 2 " 2 4 10 1
2+ 2 " 2
Claves
1 9 13 17
3 " + 2
2 6 10 14 18
3 7 11 1 19
4 8 12 16 20
1
1 12
12
6 = 1 66 # 10
- 27
= 1 66 # 10
- 24
Masa o peso molecular (M).
12
1 16
= 2 2 4 & = 1 2 + 32 1 + 16 4 = 98
Ejemplo:
1 32 16
109
1 8079 # 10-2
Masa o peso fórmula (PF).
Resolución:
1
1 8079 # 10-2 f 27 p = 108 91 Ejemplo:
1 66 # 10-
1 3 & = 40 1 + 12 1+ 16 3 = 100
109 108 91 40 12 16
2 2 4 3 & = 6 2 + 32 3 + 16 12 = 400
6 32 16
Observación: = =
Ejemplo:
Ejemplos:
2 = 18 & 1
1 2 = 44 &1 2 = 44
18
6 023#1023 2 3 = 17 &1 3 = 17
6 023#1023
Ejemplo: 3 3
6 023#1023
1
= =
Observación:
1
Átomo gramo (at-g).
Ejemplos: Ejemplo:
1 = 40 & 1 = 40 1 3 4
3 4
6 023#1023
3 1 4 8
2 = 6 & 1 = 6 3 31 64 98
3 1 4 8
23
6 023#10
3 1 4 8
100 3
=1 = 760 = 101 3 20 3
=0 = 273
=c m #3=06
20
&
100
Volumen molar normal (Vm).
22 4 3 4 4
= 22 4 Resolución:
4 = 12 + 4 1 = 16 & 1 4 = 16
Ejemplos:
16 6 023 # 1023
1 2 1 2 22 4 2
4
2 1 2 22 4 1 2 112
2 & = c 4 m # 6 023 # 1023
16
= 1 0 7 # 1023
4 1
= 3 4 2 = 31
= 40
Resolución:
EJERCICIOS RESUELTOS 1 2
3 4 2
1 3 4 2
1 2 4092 # 102
1
& = # 2 = 30
1
=
Resolución: 224
& 2 = 40
Resolución:
= + 2 16 = 87 1 2 = 87
1 40
224
87 "2 " 2 6 023 # 1023
23
2 4092 # 10
2 & 224 # 1 ` = 6
40
2
= 1740 = 1 74
6
2 20
600 40
3 = 40 = 12
= 108 =3
= 16
143 108
40 600
240
& = # 108 = 180 62
143
2 = 32 = # 100
2
Ejemplos:
" 2 = 44
1 2
2
= 12 = # 100
2 1 12
2
2
1 - 12 Entonces:
= 12 #100 = 27 27
44
1 2 32
2 1 22 = #100 = 72 73
44
18 2
16 1 21
FÓRMULA EMPÍRICA (FE)
2
1 2
1
2 Ejemplos:
21 =2
2 2
Formula empírica Fórmula molecular
22 =4
6 6
Observación:
2 6 12 6
Paso 1:
=
=
Ejemplo:
Paso 2:
42
=8 7 = 14 3
Paso 3:
8 7
Paso 1: = = =71
12
14 3
Ejemplo: = = = 14 3
1
6 8 71
8 68 34 73 Paso 2: = =1
71
14 3
= =2 & 2 = 14
71
1 =
6 8
= = =14 = 42 = 3 & = 2 3= 3 6
39 14
8 68 `
= = = 0 72 3 6
12
34 73
= = = 2 17
16 EJERCICIOS RESUELTOS
2 OS
1
14 0 72 2 17
= =2 = =1
0 72 0 72 62
= 12 # 16 92
Resolución:
& ` = 4 61
44
2
2 = 2 1 + 16 = 18
2 = 12 + 2 16 = 44
2 18 2
12 44 2
3 46 2
62 2
& = 2 # 3 46 ` = 0 38
12 6 2 18
& = # = 1 70
44
4 61 0 38
1 70 2 17
= = =1
12 0 38
100 La fórmula
0 38 0 38 es CH
100 = = =1
& = # 1 70 = 3 267 1 0 38
2 17
2 2 +2
EJERCICIOS PROPUESTOS
= 12 =1 1
2 + +8 2 " 2 + +1 2 2
16 = 2 + +1 ` = 1 000
= 200
12
3 97 4 97 47
& 12 = 12 + 12 1 = 72 6 39 3 6
72 100 3 2
12
& = 12 # 100 ` = 16 6
72 32 64 84
90 80
3
16 92 4
2 3 46 2 2 0
9 1 84
Resolución:
= 32 = 16 =1
4 46 72 6 23
= 12 + 2 16 = 44 17 2 0
2
12 44 2 1 3
3
16 92 2 11 3
23
3 2
4 # 10 -2
3 28 # 10
2
207 4
= 12 = 32 = 16
0 4
3 2 320 280
6 +2 -2
242 176
32
78 104 14 2 2 3
39 2 0 180 86 7
80 112
7 02
12 270 40 722
918 10 8
22 42 48 1
44 64 3 4 380
8 3 7 # 10 19 = 63 = 31 = 16
2 1 2 3
4
2 37 40
42 48 16
9
780 19
63
= 63 260 2
91 197
23 2 70 414 207
00 63 9 238
8 00
10 17
18
3 = 40 = 12 = 16
2 # 10 -12
3 # 10 -1
2 # 10-17 6 # 10-19 18 2 16 80
4 # 10-22 9 42 12 0
11 4 # 1022 18
39 2 79
3 4 2
13 26 39
42 2
= 40 = 31 = 16
12
3 4 9
880
13 18
2
12 20 24 19
30 40 2 4 2
19 83 20 67 17 6
12 00 16 0
1 2
Claves
13 20 1 9 13 17
2 6 10 14 18
20 3 7 11 1 19
12 4 8 12 16 20
= 238
Ejemplo:
2 2 + 2 " 2 2
2 1 2
4 32 36
LEYES PONDERALES
2 2 2
= =
2 1 2
2 2 2
= =
1 8 9
4 = 16 2 = 32
2 = 44 2 = 18
4 + 2 2 " 2 + 2 2
16 64 44 36
80 80
R =R Ejemplo:
2 2 3
= =
1 3 2
2 2 3
= =
1 3 2
3 3
RELACIONES ESTEQUIOMÉTRICAS
1. Relación masa masa.
Ejemplo:
2
12 2 2
2 2 2+ 2 "4 2 +2 2
12 2
= & = 30
2 6 = 30 = 32 2 2 2
2 2 6 + 7 2 " 4 2 +6 2
3. Relación masa-volumen:
60 224
72 =1 =0
2
72 2
Ejemplo:
= & = 268 8
60 224 2 3
3 2
4 2
REACTIVO LIMITANTE
4 2
& 24
= 2 =
3
2 3
REACTIVO EN EXCESO
4 + 3 2 "2 2 3
4 96
FORMA DE CALCULAR EL REACTIVO LIMITANTE
2
Y EL REACTIVO EN EXCESO
2
= & = 120
4 96 2
T
3 + 2
Ejemplo: 80
= # 1 000 = 800
3
100
2 4 +2 " 2 4 +2 2
100 3 " 6
100 2 4 100
800 3 "
800
= & = 448
100 6
2 4+ 2 " 2 4 +2 2
2 4
98 2 4" 36 2
100 2 4" 2
100
= 2
& = 36 72
98 36 2
Rendimiento teórico (RT).
PUREZA DE REACTIVOS
= #100
Ejemplo: 2 3 "2 + 3 2
7 2 122 3 22 4
112
448
& = 112 # 2 112
^ h
3 22 4
7 = # 100
448 & = 408 3
& =3 84
EJERCICIOS RESUELTOS 20
80 408 3 80
1 240
2 4 90 100
3
Resolución: 100
& = # 408 3
80
3 + 2 " 2 4 & = 10 4
80 98
3
240 600 2
240
& = # 98 = 294
80 2 + 2 " 2 3 + 2
2+ 2 " 3
3 + 2 " 2 4
294 90
& Resolución:
90 100
2 4
100 4 2 + 11 2 "2 2 3 +8 2
+ & = # 294
90 2 + " 2
2 2 3
2
2 80
4 2 " 8 2 4
112
4 120 8 98
600
3 + 2
600
Resolución: & = # 8 98 = 980
4 120
1 4
200 300 00
2 400 600
1 2 10 8
20 60
2 120 140 60
0 80 170
9
2 0 100 177
30 40
2 + + 3 " 2 3 +
3 = 118
11 4 1 2
3 1
14 19 6 28 10 20
21 29 4
40
4 46
20 100 12
0 1 0
= 23 = 16 =1
11 2
18 9 4 121
4 36
2 + 2 " 2 3 + 2
4
2 12 11 121 88
1 1 3 2
2 2 4 3 6 12
4 8 10 0 2 30
2
6
+ 2 " + 3
80 10 71 40 71
0 60 71 19 29
320 3
13 0
40
=6 = 32 = 16 2 2 27
7 224 14
80 2 127 2
3
18 36
2 18 0 12
1
27
7 62 71 2 + 2 " 2 3 + 2
96 43
19 2 83 47 41 6
1 40 80 23
9 19
100 2 100
2
+ 2 4 " 4 + 2
70 20 30 12
1 0 2 12
100
16 2 4 112
1 2 12
2+ 2 " 2 3 + 2
20
2+ 2 " 3
2
3+ 2 " 2 4 100
2 46 1 63 2 96 0
4 32 6 32 300 12 12
180 100
17
1 2 3 20
Claves
1 9 13 17
2 6 10 14 18
3 7 11 1 19
7 47 4 2 600
4 8 12 16 20
79 800
CONCEPTO DE GAS 22
gas
Expansión:
• Difusión:
2
• Efusión:
2 2
2
2
PROPIEDADES GENERALES DE LOS GASES
Gas real.
2 1 1 2 2
= =
1 2
Gas ideal.
1 2
TEORÍA CINÉTICA O MOLECULAR DE LOS GASES = =
1 1 2 2
2. Procesos restringidos.
2
= 1 1 = 2 2
• Ley de Charles.
3
=
2
2 1 2
= =
= 1 38 # 10-23 1 2
3
=
2 1 2
= =
= 8 31 1 2
& =
=R = 1 + 2 + 3 + +
"
= 0 082 "
"
"
" Volumen parcial (Vi):
= 62 4
"
"
=83 "
=R = 1 + 2 + 3 + +
"
^ 2h =
2 3
2 =
=
1 2 = & = #
=
1 2
1. Ley de Dalton.
R =1 & 1 + 2 + =1
2. Identidad de Avogadro
= = = # 100
= 1 + 2 3 1 97 10
1 2+ 3+
127
` 2 = 1 421
= & =
2 2 " 1 2 =3 1
4
1= 2 1 2
LEY DE DIFUSIÓN GASEOSA (THOMAS GRAHAM) 3
2 2
2 1
1
2 1
= =
Resolución:
1 1 2 2
=
1 2
3
= 3c m = 4
& 1 1 1 2
& 1 4
=
4 2 2 3
3 2
3 304 -23
24
Resolución:
1 1 2 2
=
Ejemplo: 1 2
2 = 28 2 = 71 304 2 4 760 3
& =
= 44 2 0 2
2 2
2 & 2= 00
2
Resolución:
123
27 10
= 3
Resolución:
c m
1
1 = α
1- 1
2 = #f p β
α ' β
4
10 16 91 84
= & 2 =37
2 1 6-1
68 27 30
= - 70 24
=37 -1=27 2
100 2
11 79 # 1022 3 93 # 1022
EJERCICIOS PROPUESTOS
11 79 # 1023 0 01
6 3 # 1022
1
6 10
2 300 00
1 01 61
0 61 07
7 41 4 2 84 2 22 4
44 8 70 8
37 20
= 29 14 340 2
17
467 74 476 74 41 100
07 74 491 34
340 330 80
8 32
370 307
24 6
20 2
1 10
14 37
700
247 480 207 760
227 237
200 240 2 0
9 3 27 31
2 27 20
0 36 16 4 912
2 47
2 177
02 0 04
1140
0 21 20
28
39 40 42
10 1 27 4 49
10
02 127 17
1 0 160 7
80 277 7
600 27
11 100 273 46
40 2 2730 460
0
18 3
270 1080 4 2
8 3 40 6 3
1100
3
12 00 27 1
6 82 10 4
12 16 4
2700 2427 2427
1200 900 19
13 30 30 2 2 4 37
1990
192 12 3
2 2 70 84
30 2 20
1
Claves
1 9 13 17
20 2 6 10 14 18
3 7 11 1 19
4 8 12 16 20
DISPERSIONES
21 m
fase dispersa
2. Coloides.
fase dispersante
micelas
efecto Tyndall
1. Suspensiones.
1 1 11 m
SISTEMAS COLOIDALES
FASE FASE
SISTEMA EJEMPLOS
DISPERSA DISPERSANTE
spray
3. Soluciones
11
COMPONENTES DE LA SOLUCIÓN
• Soluto (Sto). Ejemplo
2 2 3
2
3 2 4
• Solvente (Ste). 2
Ejemplos:
100
4
^ h=
100 2
Solución molecular.
Ejemplo:
12 22 11 "
+
+
+
+ 2
6 12 6 + 2
+ 2
+ 2
2 2 + 2
2 2
+1
1 -1 • Porcentaje en volumen (%V)
1+ 1-
100
=
= +
Solución concentrada.
Ejemplo:
2 2 3
3 2 2 100
Solución saturada.
Ejemplo:
1
100 1
= # 100 =
= +
3. Molalidad (m).
= 1
&
=
Ejemplo: 1
Ejemplo:
196 2 4 800
02 400
2
= =2 =2 2
08
2 2 2 4
+
2
400 = 400 =04
10 # # 0
=
1 2
2. Normalidad (N).
= =
Ejemplo:
= #θ
0
θ 6 2
Ejemplos:
4 & θ=1 ` =4 1 =
6 2 0 2
4
2 4
1
Resolución:
= = & = 1 1
98 2 4 " 98
1 + 2 =
" 100
1 1 + 2 2 = & = 100
Ejemplo:
2 4 3 02
= & =
100 3
= = 4 34
1 84
3 2 4
4 02 2
1
2 3
Resolución:
4 2 + 02 3 = 3 = #θ
θ = 1 & 3= 3
` = 1 72
1 = 2
EJERCICIOS 1 = 2
EJERCICIOS RESUELTOS & 4 2 = 1 2+
8=3+1
1 =33 2
00
19 6 4 2 1 4
2
Resolución: 2 2
= Resolución:
= & = #
19 6
02 2 2 12 2 2
98
& = =
0 0
= 1 4 2 =38
=04
= & = #
2 2 4
3
1 84 98 = 38 46 = 177 1
2 10 20
200 3 3 40
40 68 4 37 8 01
73 3 2 6
2 02 3
3 10 4 12
70
2 2
11 6 80
49 30 4 6
18 32 7 12
4 6 4 18 1 10 2 2
4
10 12 7
64 84 24 12 2 4
44 1 0 04
2 10 64 11 64 1 0
3
18 3 13
1 2 4 13
6 7 1
1 409
6
2 2 7 8
2 6 3 7 30 7
3 6 4
37 28
2
14
7 6 4
2 16 3
4 2 6
200
46 2 62
96 8 34
13 77
69 7
8 1 21 08
90 18 3 1 12
2 72 32 19
38 47
120 120
16 3 6 2 4 2
1
30 70
40 60
18 3 37
42 0 0
3 7
17 3 2 2 7
2 1
20 9
0 809
1 0 30
17 6 3 09 7
09 2 3 8 46
6 0
18 27
4 03 Claves
1 9 13 17
2 6 10 14 18
120 200 180 3 7 11 1 19
140 160 4 8 12 16 20
-
Molecularidad:
T6 @
=
T
+ Reacción elemental:
6 @ -6 @
& =
- = &
c6 @ = m
T - + +
T =
+
jhsf
3
2
+ 1
T +
= =
2. Tamaño de partícula
choques efectivos
10
5. Acción de catalizadores:
10-13
Ejemplo:
6 12 6 2 2 +2 2
EQUILIBRIO QUÍMICO
2 3 2
TIPOS DE CATALIZADOR + ? +
• Catalizador positivo:
+ " +
TIPOS DE CATÁLISIS
• Catálisis homogénea:
Ejemplo:
equilibrio químico
2 4
3 + 2 3 2 +
CARACTERÍSTICAS DEL EQUILIBRIO QUÍMICO
2
• Catálisis heterogénea:
Ejemplo:
2 2 + 2 2 4
• Catálisis enzimática:
• Mayor que 1;
• Igual a 1;
+ ? +
= 1 = 2
1 = 2
^ h^ h
1 6 @ =
^ h^ h
= & =
2 6 @
6 @ 6 @
= RELACIÓN ENTRE Kp y Kc:
6 @ 6 @
T
=
T
coei
Observación:
6 @
Etapa 1: + ? & 1 =
6 @6 @
6 @6 @
Etapa 2: ? + & 2 =
TIPOS DE EQUILIBRIO QUÍMICO 6 @
1. Equilibrio homogéneo. Reacción total:
6 @6 @
+ ? + & =
6 @6 @
Ejemplo:
2 +3 2 ?2 3
PRINCIPIO DE LE CHATELIER
^ h
2 2
6 3@ 3
= =
^ h^ h
3 3
6 2 @6 2@ 2 2
T = 2 - 3 + 1 = -2 ` = -2
2. Equilibrio heterogéneo.
Ejemplo:
4 +6 2 ?4 3
4
6 3@ 1 1
= =
^ h6
6
= 6
6 2@ 6 4@ 6 2@ 2
T = 0 - 6 + 0 = -6 ` = -6
Ejemplo:
6 @6 @
? + & 1 =
6 @
6 @
+ ? & 2=
6 @6 @
EJERCICIOS RESUELTOS
1 `
4 1
2 + 2 "2 2 1
02
400
3
+ E2
Resolución:
2 Resolución:
= 2
3
+ E 2
3 2 3 1 1
m c m &
2
= c 2
= c m f 2
p
3 3 02 02
= #9 2
#3 08 08 202
2
α = 27 & 27 6 2
@ ^0 4h2
^0 8h^0 8h
= =
6 @6 @
2
& =02
1 0
2 4 01 2
2 4 E2 2
Resolución: 2
03
`
0 22
3
2 4
04
04 2 4
Resolución:
2 4 E 2 2
Resolución: 0 01
0 01+2
03
6 2@
2
^0 3h2
= 0 22
^0 - 0 1h
& = =
6 2 4@
4
`
3 8 1 + 2 20 ? 2 + 2
3 8 1 + 2 90 ? 2 + 2
EJERCICIOS PROPUESTOS
6
1 2 3
4
2 2 " 2 +
9 3
4 27
4
+ 2 ? 2 80
+ 2 ? 2 100 7
"
1 0 # 10-2
= 3 # 10 -3 -1
3
3 0 # 10 3 0 # 10- 3 0 # 102
3 0 # 10-1 3 0 # 10-2
2 4
2 2 2 + 2 8 2 "
01
0 02 -1
2 2 2 + 2
20 -1 -1
02 -1 -1
20 02 ^ h
-1 -1 2
2
=1 =
^ h
10 -1
3
2
^ h
3
9 + 2 ? 2 2
=
2
0 03 0 12
0 02 0 06
8 10
14 327
12 1
3 + ? + 2
10 0
=1 =
2 + 2 ?2 2
6 3@
= 2 =
3 6 @
27 9 1 6 @6 2@
=
21 33 6 3@
11 1
2+ 2 ? 3
2 2 ? + 2
08
2 3 1
3
0 2 1
08 24 16
1 3
02 01
12 16 727
900
+ 2 4 ? 4 + + 2 ? 2
= 0 082 41 0 041
82 1
2
=
17 27
2 ? 2 4
13 2 4
=2 =8 2
01 02 0
2 +3 2 ?2 +2 2 03 08
6 @2 6 2@
2
6 2@
2
18
= =
2 2
6 @ 6 2@
3
6 2@ 2 4 ?2 2
=02
1 2 3 + 92 ? 3 + 2
4
2 + 2 ?2 +94
19 + 2 + 131 ? + 2
2 3 ?1 2 +3 2
Claves
3
1 9 13 17
2 6 10 14 18
3 7 11 1 19
4 8 12 16 20
Ácido +
Base
1 + 2 1 + 2
Anfoterismo.
+1
Ejemplo:
Características de las bases -1
2 3
100
4 2 2 2 2 2 4 2 3
TEORÍA DE ARRHENIUS
+ -
3 " + 3
Base.
-
- +
" +
Ejemplos:
+ -1
TEORÍA DE BRONSTED Y LOWRY + 2 ? 3 +
+1 6 3
+
@6 -1
@
=
6 @6 2 @
C6 @
-1
9
+
3
2 =
6 @
+1 -1
3 + 2 ? 4 +
2 ? +1
+ -1
4 C6 @
+1 -1 10 -7
10 -7
9
=
6 3 @6 2 @
+1 -1
=
4 C6 @
+1 -1
9
2 =
3
2 = 10-7 10-7 = 10-14
+1 -1
= 10-14
4 C6 @
+1 -1
9
=
6 3@
+ = 14
POTENCIAL DE HIDRÓGENO (pH) +1
= 10 -7
& =7
+1
+1
3 Escala de pH
=- +
& +1
= 10-
0 7 14
Ejemplos:
+1
= 10-2 & =2 INDICADORES COLORIMÉTRICOS ÁCIDO - BASE
+1
= 10-6 & =6
3
+1
= 10-3 & =3
=- -1
& -1
= 10-
Ejemplos:
-1
= 10-1 & =1
-1
= 10- & =
NEUTRALIZACIÓN Resolución:
=
` 3
=
= - +
3 + 2 E 3 +
-
Resolución:
=
+ E -
+
-
2
3 2 3
- -
` 2 3
2 3
3
+ -
3 + 2 E 4 +
Resolución:
+
4
-
3
3
-3 - +
4 4
-
` 2
3
3
+ -
3 3 3 3 2 3 + 2 E 3 + 3
+ E 3 +
+ -2 10
3 2 3
3
3
+
3
11
6
+ -
3 + 3 E 4+ 2
3
-
2
+
4 12 0 001
+
3 4 3
- -
4 2 2 11 3
4 1
13
7
+ -
0 01
2 + 2 E 3 +
2 1 12
13 14
+ -
3
14
+ - =2
= 3
1 # 102 1 # 10-2 1 # 1012
1 # 10-12 1 # 109
1 01
30 02
8
0 30 00
300 1 0
16
= + - 0 3
= 40
20 30 00
9 300 1 0
Claves
1 9 13
+ 2 6 10 14
3 7 11 1
7
4 8 12 16
7
ELECTROQUÍMICA
Ánodo;
Cátodo;
ELECTRÓLISIS Observación:
ELEMENTOS DE LA ELECTRÓLISIS
• Celda o cuba electrolítica.
++
--
• Electrólitos.
Ejemplos:
• Electrólisis del cloruro de sodio fundido.
+1 -1
2 -1
" 2+2
-
• Electrodos. -1
+2 -
"2
2 +1
+2 -
"2 + 2
-
-+
- -
- +
+ - + -
12 22 11 +1 2
-
-
+ -
-1
2 " 2 +2 -
-1 Observaciones:
-1
2 2 +2 -
" 2 +2
-1 -1
2 2 +2 " 2 + 2 + 2
-1
APLICACIÓN INDUSTRIAL DE LA ELECTRÓLISIS:
-1
(blister)
- +
4
e-
e-
99
Galvanoplastía.
- +
+
2
2
LEYES DE FARADAY
-
Primera ley.
-1
Observaciones:
1 faraday = 96 00 coulombs = 6 023 # 1023 -
2
coulombs
= #
2
+1
2 2 ? 2 + 4 +4 -
= = =
-1 0
2 2 +2 -
? 2 +2
Segunda ley. - -
- +
- +
+ - 1 +
1 +
+
" + -
= = =
+ -
+ "
Consideraciones:
1 1 faraday + +
1 + ? +
2 1 coulomb
1 DIAGRAMA DE CELDA
3 1 faraday 6 023#1023
PILAS ELECTROQUÍMICAS
+ +
Pila de Daniell.
4
4
11
- -
- +
4 4
+2 +2
1 1 Semirreacción ε° (V)
-1
2 +2 -
"2 +1 36
POTENCIAL DE UNA CELDA GALVÁNICA
-1
2 +2 -
"2 +1 07
+1
+ -
" +0 80
-1
Potencial estándar o normal de electrodo. 2 +2 -
"2 +0 3
+2
+2 -
" +0 34
1
1 2 2 +1
+2 -
" 0 00
2
Electrodo de hidróge- +2
+2 -
" -0 14
no 2 1
+2
1 +2 -
" -0 28
2
+2
+2 -
" -0 44
+2
+2 -
" -0 76
- -
+3
+3 -
" -1 66
+2
+2 -
" -2 87
2 +
1
Potencial estándar o normal de una celda.
-
1 4
1
ε =ε +ε
2
1 ε
ε
Observación:
1
-2
2 +4 +
+ +2 -
"
4 +2 2
-2
2
+ 2 + 4 +
+2 4
"
2 4 +2 2
2 12 6
+2
" +2 -
2 +
4
+2 2 +2 -
" 2 3 +
2 3 + 2
+2 +
4
+2 2 " 2 3 + 38
2 3 + 2 + 2 3
4 2
2 4
4
Resolución: 96
1 4 1
96 00 1 Resolución:
# 90 4 2
90 96 00 1
& # = # 96 00
27 #
3
^9 6 h^3 600h 63
96 000
= = 3 61 & =
96 00
#
2
3600
= 11 43
2
3
18 2
30 30
Resolución:
18 2 1 faraday = 96 00 coulombs
2 16
Resolución:
1
96 00 1 2
96 00
# 2 2 = #3 0
30 # 60
& # = 2 # 96 00 = 32 70
1
193 000 1 6
= = 64 333 3 #
3 3600
690
= 17 87 96
3 Resolución:
13 4 1
96 00 1
0 = 63 #
Resolución:
96 690 23
2
= #
96 00 1
134 =1 87
1 = = = 67 2
θ 2
1 7
faradays
96 00 1 2 0 02 2
# 13 4
Resolución: 10 2
01 02
2 =
2
3
& 2
= 0 02 # 71 & 2
= 1 77 4
faradays
4
1 1 2 +2
+2 -
"
1 77
2 3 4
1 77 6
& = #1 = 0 0
3
4
8 2 60 6
2 4
=6
Resolución:
1 2 # 1024 3 4 # 1010 2 2 # 1010
1
2 4 # 101 1 8 # 10
96 00 1
#
3
40 000 coulombs
2 # 10- 60 40 40
& = #
96 00 2
100 102 103
4
= 3 109 # 10 104 10
6
23 3 # 1024
f p = 4 68 # 1018
6 023 # 10
3 109 # 10 -4
40
2 2 -4 -
" 2 +4 +1
EJERCICIOS PROPUESTOS 20 40 80
160 110
1
7
2 3
1000
= 27 72
4 = 2
+3
+3 -
"
33 6 70 11 13
36 16 7 20 1
00 300 400
200 600 8
3
2 4
10 8 4
= 108
+1
+1 -
" = 108 = 63
93 1 9 31 7
7 89 81
13
10
14
11
1
Claves
1 9 13
12 2 6 10 14
3 7 11 1
4 8 12
2
4
EL CARBONO
2 3
Representación: 6
2 3 3 3
=6 -
=6 +
=6
12 13 14
6 6 6
2 2 2
Coniguración electrónica: 1 2 2
1828 Periodo: 2 Grupo:
Familia:
Valencias: 2 4 4
Primera ecuación
4 + " 2 2 FORMAS DEL CARBONO
1. Cristalizadas (alotrópicas)
Segunda ecuación a. Naturales
Diamante.
2+2 3+2 2 "2 2 2 + 2
Elementos organógenos.
Elementos biogenésicos.
Graito.
22 3 1
b. Artiiciales
Fullerenos. 60 70 76
— —
— —
σ
— — —
2. Amorfos.
— —
— —
σ
— — —
a. Naturales π
Antracita.
96 calor i
Hulla.
π
σ
86
π
Lignito. 60
Turba.
9
3. Autosaturación.
2. Artiiciales
Negro animal.
Negro de humo.
a. Cadena saturada.
Carbón activado.
— —
2. Covalencia.
TIPOS DE FÓRMULAS
• Fórmula global.
Ejemplo: 3 8
4. Hibridización. Ejemplo: 3 - 2 - 3
3
2
HIDROCARBUROS
3 2 2 2 2
Tipos de carbono
en una cadena carbonada • Petróleo.
rei
N de carbonos N.° de hidrógenos
Carbono
al cual va unido que posee
• Gas natural. 60 90
1 3
2 2
3 1
• Carbón.
4 0
4
Nota.
7 8 1 1
9 10
2
11 12
13 1 2 -2
20 21 2 -4
30 40
Trit et racont 43 Pent at et racont 45
Pent acont 50 Hect 100
HIDROCARBUROS ACÍCLICOS
3 2 2 3 3 2 3
2 +2-2 +4
—
Estructura. - 3— — 3 3 2 2 3
3
2 +2
1
4+ "
=2" 2 6 " Conformación eclipsada
3 3
=3" 3 8 " 3 2 3 3
= 4 " 4 10 " 3 2 2 3 3 3
= " 12 " 3 2 2 2 3
3
3 3
3 Conformación alternada
3
3 3 3 3
3
3
3
3 3
OBTENCIÓN DE ALCANOS
Hidrogenación de alquenos.
3
Ejemplo:
2= 2 + 2 " 3 3
PROPIEDADES FÍSICAS
Síntesis de Wurtz.
1 4 Ejemplo:
17 2 3 +2 " 3 3 +2
18
2 6
4 10
REACCIONES QUÍMICAS DE LOS ALCANOS
Reacción de sustitución.
Ejemplos:
4+ 2 3 +
Ejemplo:
1 2 3 4
3 2 3 2
3
3 2 3 + 2 3 3 +
2-
Nota. Nota.
2 2
Reacción de combustión.
Ejemplos:
1 2 3 4
3 2 3 2 3
3 3
Combustión completa
4+2 2" 2 +2 2
3
Combustión incompleta 4 3 2 1
2 2 3
12 + 7 2 " 2 +3 +6 3 2 3
2 2
3 3
Cracking o pirólisis.
10 22 " 3 8 + 7 14
Ejemplos:
3 2
8 7 6 4 3 2 1
3 2 2 2 3
Ejemplos:
3 3
3
3 4 6
2 3
3
3
3
Ejemplo:
3 4
3 2 2 3
2
2 3
3 3
6 7 3
1 3
3 3
3 2 2
3
3 2 3
2 3 1
8 7 6 4 3 2 1
=2" 2 4 " 2 2
3 2 2 2 3 =3" 3 6 " 2 3
3 2
=4" 4 8" 2 2 3
3 6 = " 10 " 2 2 2 3
p
3 2 2 2 3 -
3 2 4 3 -
2 4
16
Ejemplo:
2= 2 + " 3 2
OBTENCIÓN DE ALQUENOS
• Deshidratación de alcoholes. 2 2 2
3 = 2 + " 3 3
Ejemplo:
2 4
3 2 2 3 = 2 + 2 2
• Deshidrogenación de alcanos.
3- = 2+ 3 2 2
1
Ejemplo:
• Hidratación.
3 3 " 2= 2 + 2
2 4
PROPIEDADES QUÍMICAS
3 = 2 + 2 " 3 3
2
p
= +
Regla de Markovnikov. 3 2 2 3 2 2
• Reacciones de combustión.
• Oxidación de alquenos.
• Halogenación. 2 2
4
= + + " + +
Ejemplo: 2 2 4 2 2 2 2
2= 3 + 2 " 2 3
• Ozonólisis.
1 2 3 = 2 + 3 " 3 + + 2
• Polimerización.
• Hidrohalogenación.
Fórmula general:
2 -2
=3" 3 4" / 3
4 2
=4" 4 6" / 2 3
= " 8" / 2 2 3
PROPIEDADES FÍSICAS
4 3 2 1
2 4
3 2
1
6 2 3
16
7 3
4 1 3
OBTENCIÓN DE ALQUINOS
• Deshidrogenación de alquenos
Ejemplo:
3 = 2 3 / + 2
1 2 3 4 6 7 8 9
= = =
2 2 2 2 2
• Reacción de alquilación.
1 3 8
6 4 3 2 1
2 2 2
Ejemplo:
3
3 / + 3 3 / 3 +
3 1
2 2
/ +2 2 / + 2
2 2
2 2 + 2 " 2 + 2
2 2 + 2 " + 2 + 2
• Oxidación de alquinos.
PROPIEDADES QUÍMICAS
4
/ 4 + 4 + 2 " + + 2 +
• Ozonólisis.
p
/ 2 3 + 3 " + 2 3 + 2
/ 3 + " / 3 + 2
/ 3 + 2 " 2 = 3
• Halogenación.
/ 3 + 2 " = 3
4 3 2 1
3
1 2
3
• Hidrohalogenación. 3 1
3
/ + " = 2
8 7 6 4 3 2 1
3
1 3 6
• Hidratación
/ 3 + 2 " 3 3
9 8 7 6 4 3 2 1
/ 3 + 2 2 3 / 2 2 / 2 /
2 1 4 8
1
3
3 1
3
ALQUENINOS 3 2
3 2 2
3 2 2 2
2 +2-2 -4
3
2
3
Ejemplo: 3 2
1 2 3 4
3
2 = /
1 3 3
Ejemplos: 2 =
/
2= 2 / 3
2 = 2
1 2 3 4 6
1 4
COMPUESTO CÍCLICOS
3 = /
4 3 2 1
3 1
ALICÍCLICOS
6 4 3 2 1
2
Cicloalcanos.
3
3 1
Cicloalquenos.
Cicloalquinos.
NOMENCLATURA
3 4
` `
6
6
Para el ciclopentano
Para el ciclohexano
Temp. Temp.
de de Densidad
Nombre Fórmula relativa
fusión ebullición
°C °C
3 6 -127 7 -33 3 0 689
40
4 8 -90 2 +12 9 0 703
1 2 4 1 22 1 10 -93 8 49 3 0 74
6 12 +6 80 7 0 779
9 18 11 178 08 0
6 - 08 4
ramii 30 60
PROPIEDADES QUÍMICAS
1 14 3 1
+ 2 " 2 2 2
+ 2 " 2 2 2 2
3 1
+ " 3 2 2
OBTENCIÓN DE CICLOALCANOS
+ 2 3 2 3
80 120
N
+ 2 3 2 2 3
180 ºC
2 N
2 + 2 3 2 2 2 3
2 + 2 + 2
300 ºC
2 2 Observación.
3 6
PROPIEDADES FÍSICAS
10
+ 2
+
36
Ejemplos:
61
6 -
π 6 -
π 6 -
π
22
2 14 -
π
12 -
π
8 -
π
Observación:
Ejemplo:
-
+ 4 -
p
`
+
-
2 -
p `
- 2
+
6 -
p
`
+
-
4 -
p
`
BENCENO Disustituidos.
1 1 1
182 6 2 6 2 6 2
3 3 3
CARACTERÍSTICAS DEL BENCENO 4 4 4
1 2 1 3 1 4
186 - - -
Ejemplos:
1 3
3 2
4 2
Observaciónes:
para
orto
2
6 6 6 12 Polisustituidos
80 1
0 879
2 2
6 6
2
PRINCIPALES DERIVADOS DEL BENCENO 246
Monosustituidos.
3 = 2
1234 6
3
+ 2 +
2 4
+ 3 + 2
34
PROPIEDADES FÍSICAS
3
+ 2 4
+ 2
3 +
+ 3
COMPUESTOS HETEROCÍCLICOS
+ 80 1 0 879 Ejemplo:
-9 110 6 0 866
-94 136 2 0 866
- -2 144 4 0 896
- -47 139 1 0 881
- -13 138 4 08 4
+99 1 92 0 861
-96 1 24 0 862
3 - -
- -
- -
CLASIFICACIÓN DE ALCOHOLES
a. Según posición del grupo hidroxilo en el
carbono
Fórmula
Alcoholes Ejemplos
general
FUCIONES OXIGENADAS
3 2
Cuadro de reconocimiento
Fórmula Grupo
Función Ejemplo
general funcional
—O —H 3 3
3
—O —
3 3
3 3
O 2
—C
H 3
b. Por el número de OH
1. Monoles.
C O
3 3 Ejemplos:
3
O
—C 3 2
3
O —H
2. Dioles.
O
—C 3 3
O— Ejemplos:
2 2
Nomenclatura de alcoholes
Sistema común:
Ejemplos:
3 2 2 Sistema IUPAC:
Ejemplos:
Común IUPAC
3
OBTENCIÓN DE ALCOHOLES
3 2
300 300
3 2 2 2 + 2 3
2 3
3 2 3 2
2 2
6 12 6 2 + 2
2 2
1
3
-3-
+
" - = +
2 2 2 3 2
- + " - + 2
Ejemplo:
3 + " 3 + 2
• Deshidratación de alcoholes
+
-
$ = + 2
Ejemplo:
3 2 2 " 3 = 2+ 2
+ " + 2
Ejemplo:
3 + 3 " 3 3+ 2 PROPIEDADES FÍSICAS DE LOS ÉTERES
Observación:
Sistema común:
Ejemplo:
3 - + 2 " 3 - - 2 +
-
Sistema IUPAC:
2 4
2 - - - + 2
Ejemplos:
3 2
Ejemplo:
3 2 2 3 2 4
2 3 3 - - 3 + 2
2 4
- - +2 $ - + - + 2
Nomenclatura de aldehídos
Sistema común:
Ejemplos:
Común IUPAC + 2
2 2 7
&
3 2
2
40
PROPIEDADES QUÍMICAS DE LOS ALDEHÍDOS
• Oxidación.
3 22 4 4
3 = 2
Ejemplo:
2
4
3 2 3 2
+
Ejemplo: + 2
2 2 7
2
3 3
3
Sistema IUPAC:
Ejemplos: Ejemplo:
3 3
3
3 3 3
• Reducción.
+
4
3 2 3 2
2
3 Ejemplo:
4
3 2 3 2
2
PROPIEDADES FÍSICAS DE LAS CETONAS
Observación:
+2
-
4
- - 2 +2 + 2
Ejemplo:
NOMENCLATURA DE LOS ÁCIDOS CARBOXÍLICOS +2
4
+
3 2 3 2
Sistema IUPAC:
PROPIEDADES QUÍMICAS
- +
Ejemplos: E +
"
3 2 "
Sistema común
2
Estructura Nombre común
Reducción a alcoholes
4
3 -
3 2
Ejemplo:
3 2 2 4
3 3
3 2 3
3 2 4
Formación de sales
3 2 6
- + " + 2
3 2 8
Ejemplo:
3 2 10 3 2 + " 3 2 + 2
3 2 12
ÁCIDOS SUPERIORES O GRASOS
3 2 14
3 2 16 2 12
14 16 17 18
PROPIEDADES FÍSICAS
2 12 "* 11 23
3 - 2 10 -
1 " 10 2
"
"*
11 2
13 27
10 14
3 2 12
COMPUESTOS HETEROFUNCIONALES
16 "* 1 31
3 2 12
17 "* 16 33
3 2 1
18 "* 17 3
3 2 16
Grupo principal.
REACCIÓN DE ESTERIFICACIÓN
1
+ E +
+
+ + 2
NOMENCLATURA
3 + 3 E 3 3 + 2 2
1 2
Ejemplo: 1
3 + 6 6 " 3 6 + 2
Saponiicación.
2
+ " +
Tabla 1
. -
- -
.
. - - - -
- - - -
. -
-
. - -
- -
. - - 2 -
- - 2 -
. - -
- - -
. -
- -
. - - -
(C) - -
.
- - -
.
- - -
.
- - -
.
- 2 -
. = -
= - - -
.
- - -
.
- - -
.
- - -
Tabla 2 4
FUNCIÓN AMINA
3
4
- -
Estructura y clasiicación.
Tipos de aminas
1 - " - 2
- " - -
Representación de un compuesto heterofun-
cional a partir de su nombre sistemático
- " - -
1
Nomenclatura.
1
2 Ejemplos:
3 7
3
- "
Ejemplos:
3 7
2- 3
- 2 2 - 3
3- 2 - 2 - - 3
3
- 2
3- 2 - - 3
Ejemplos: 3
2 3
2- 2- 2-
4 3 2 1 β
4
3- 2 - - 2 -
4 3 2 1
2 1
2
3- - 2 - Ejemplos:
4 3 2 1
3
3 3
2 2
3- - - 2 - 3
1 2 3 4 2
2 3 2 4 6
3
1
2
3
Propiedades
2
1 2 3 4
3 - - 2 - 2
4 2
Ejemplos:
- " - - -
-
14 1
Nomenclatura.
Ejemplo:
- 3
- 3
FUNCIÓN AMIDA
- 2 - 3 "
- - - "
- - 2 2 2 3
2- 3
Estructura y clasiicación.
Propiedades:
- - 2
- -
acilo 2 - - 2
Tipos de amidas
- -
- " - - 2
- " - - 2
ISOMERÍA
isos: meros:
- /
Nomenclatura.
- Tipos de isómeros.
-
Ejemplos:
3 - 2 - / "
ISOMERÍA ESTRUCTURAL
3 - 2 - / " 2
Clases de isomería estructural
2
1. Isomería de cadena.
— —
— — "
Propiedades:
14
-4
=2 +1 4 # #7
-4
=2 + -6 7 # 1 10
2= - /
Ejemplos:
12
-4
=2 +1=2+1
=3
3 - 2 - 2 - 2 - 3 "
3
/
3 - - 2 - 3 "
+ 3 - - 3 "
3- / +2 2 " 3 + 3 3
6 14 2 2 2
= 26 - 4 + 1 = 22 + 1 2
=
2
3 - - 2 2 - 3 " 2
3 3
3 - 2 - 2 1
3 - - - 3 " 2 3 3 8
3 - - 2 3
3
3 - - - 3 " 2 2
3 - 2 -
3
3 8
3 3 - - 3
3- 2- - 2- 3 "3
3 - 2 -
2. Isomería de posición.
3 6 2
3 - - 3
ESTEREOISOMERÍA
3 8
3 - 2 - 2 " 1
3 - - 3 " 2
Clases de estereoisomería
4 9 Isomería geometría.
3 - 2 - 2 - 2 "1
3 - 2 - - 3 " 2
3 3 3
Isómero cis.
+ 2 +1 2 " 2 -2 + 2
Teoría orgánica.
Isómero trans.
Ejemplos:
3 3 3
2 2
ESTADO NATURAL
2 2
PETRÓLEO Petróleo
petrum oleum
o
erad
glom
Gases Con
Petróleo
PROPIEDADES GENERALES
07
09
TEORÍAS DE SU ORIGEN
Teoría inorgánica.
Composición.
2 2
Destilación fraccionada.
Perforación.
420 4 0
Explotación.
40
Residuos de destilación.
fuel oil
REFINACIÓN DEL CRUDO
PRINCIPALES DERIVADOS
700 000
Tratamientos previos.
Cadenas
Fracción Temperatura Usos
carbonadas
40 1 4 3 8
40 70 6
70 100
100 120 6 10
120 180
180 270 11 1
270 360 16 20
360 20
360 12 1
360 20 30
360
360
Componente Porcentaje
4 $ 80
2 6 $ 13 2 2 4
3 8 $ 3
4 10 $ 1
$ 3
Escala de octanaje.
3- - 2- - 3 100
3
3 8
4 10
gas
propano. Gasolina de 84 octanos.
84
GASOLINA 16
10 • Gasolina de 95 octanos.
6 7 8
9
70 180
Variación de octanaje.
3 - 2 - 3 0
3 - 2 4 - 3 2
3
2 42
3 - - 2 3- 3
3
2 93
3 - 2 3
3 3
2 2 4 3 - - 2- - 3 100
106
3
Tolueno Aromát ico 120
2. Cracking catalítico
1. En cadenas lineales 430
400 14 34
&
2 2 3
2. En cadenas ramiicadas 2 3
&
3. A nivel de hidrocarburos
400
18 38 8 18 + 10 26
2 2
Observación:
cracking
2 4
90 + 10 3 3 3 3
3 - - 3 + 3 - = 2 " 3 - - 2 - - 3
Observaciones:
d. Isomerización.
90
2 3
84 8 18 8 18
b. Cracking.
e. Gasolina aromática.
2 3 3 4
cracking
1. Cracking térmico
3 3
470 10 2 3
+3
20 0 2
3
2 3 2 3
3 4
PETROQUÍMICA EN EL PERÚ
ECOLOGÍA
identii
CONTAMINACIÓN QUÍMICA
90
a. Monóxido de carbono.
2 4
2
3
b. óxidos de nitrógeno.
2
2 4
2
2 2 3
2 2
2
2
smog smoke
c. óxidos de azufre. fog
2
3
smog 2
19 2 4000
• Estratósfera. 1
d. Freones.
40
20
Editorial • Ionósfera.
4000
40
EL OZONO
3
2
2
1 Litósfera.
2 Hidrósfera.
3 Atmósfera.
3 + " 2 +
• Tropósfera. 1 + 3" + 2
+ " + 2
1
Exceso de ozono. 3
EL EFECTO INVERNADERO
2
12 14 2
1600
10090984344