Makinat Hidraulike

Tema 4: Turbinat hidraulike

Altin DORRI
OBJEKTIVAT

Perkufizimi dhe klasifikimi turbinave hidraulike

Parametrat karakteristike te turbinave

Turbinat hidraulike aktive (Pelton)

Turbinat hidraulike reaktive (Frensis & Kaplan)

Rregullimi turbinave hidraulike

 Perkufizimi
Turbinat hidraulike jane makina hidraulike qe transformojne energjine potenciale dhe
kinetike te fluidit ne energji mekanike (energjia e fluidit = ngarkese). Perdoren ne HEC-e
ku krijohen disnivele deri 1800m.
Elementet kryesore konstruktive jane:
- Distributori ne hyrje (vendoset ne stator per te drejtuar rrymen e ujit)
- Rrotori (pjesa e levizshme, ne periferi lopatat ku transformohet Eujit → Emek)
- Difuzori ne dalje
Klasifikimi dhe perdorimi
Tipet kryesore

Pelton
Francis
Kaplan
 Madhesite karakteristike te turbinave
Karakteristikat kryesore qe perdoren per vleresimin e nje turbine jane:
- Prurja ne vellim Q [m3/sek]
- Ngarkesa neto ose e perdorshme hu [m] perftuar nga disniveli Δz=zm - zv
- Fuqia e dobishme Pu [W] merret ne dalje te bushtit turbines
- Shpejtesia e rrotullimit te bushtit n [rrot/sek] ose shpejtesia kendore ω =2πn [rad/sek]
- Rendimenti pergjithshem i turbines ηT mer parasysh faktin qe jo gjithe fuqia e ujit
konvertohet ne fuqi mekanike ne bosht.
- Diametri maksimal i rrotorit D [m]
- Mometi perdredhes M = P/ω [N*m]
Ku:
Fuqia e dobishme Pu = ηT∙Q∙ρ∙g∙hu
Rendimenti pergjithshem: ηT = 0.85÷0.94
Rendimenti hidraulik: ηh = 0.88÷0.96
Rendimenti volumetrik: ηh ≈ 1
Rendimenti mekanik: ηh = 0.96÷0.99
Pra humbjet me te medha jane ato hidraulike, ndaj kane vemendjen me te madhe.
Rendimenti Impiantit = ηT∙ ηtubacionit
Kurbat karakteristike
Turbinat aktive (Pelton)
Turbinat aktive (Pelton)
Turbinat aktive (Pelton)
Turbinat aktive (trekendeshat e shpejtesive)
Turbinat aktive (trekendeshat e shpejtesive)
Trekendeshat e shpejtesive
Rendimenti dhe humbjet
Turbinat reaktive (Frensis)
Turbinat me reaksion

(a) Francis radiale

(b) Francis mixe

(c) Kaplan mixe

(d) Kaplan axiale

Turbinat reaktive (Frensis)
Turbinat reaktive (Fransis)
Trekendeshat e shpejtesive ne turbine Francis
Turbinat reaktive aksiale (Kaplan)
Turbinat reaktive aksiale (Kaplan)
 Turbinat reaktive (pozicioni)

A – Pika e sip lire rezervuarit siperm

B – Pika montimit turbines
C – Pika e sip lire rezervuarit poshtem
 Turbinat reaktive
(puna dhe humbjet)
ku:

Renia e dobishme hu jepet:

 Rregullimi turbinave

Ne turbinate me reaksion rregullimi behet permes ndryshimit te prurjes, duke

rrotulluar lopatat shperndarese, qe ndryshojne seksionin e kalimit midis
lopatave
 Kavitacioni ne turbina
Edhe tek turbinate kerkohet evitimi kavitacionit. Ne turbinate me reaksion pika
me presion me te ulet eshte ne shpinen e lopates ne afersi te daljes, ku
shpejtesia eshte e madhe. Faktori kritik eshte distance Zsc mes daljes se rrotorit
dhe siperfaqes lire kanalit te shkarkimit. Edhe ketu perdoret parametri Thoma.
Ku:
pa – presioni atmosferik
pav – presioni avullimit
ρ – densiteti ujit
Zsc – lartesia e seksionit te daljes
rrotorit mbi sip. e lire
h – renia e dobishme (hu)

Ne tabela jepet vlera lejuar e σ*

dhe prej saj llogaritet Zsc