Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
सम्प्रेर्ण गने:
वफषम सूची
क. आर्थिक ऐन, २०७५ य आर्थिक ऐन २०७४ को दपािाय सर्भऺा ...................................................................................2
४. साभाखजक संस्थाहरुराई राग्ने कय, जरयिाना,थऩ दस्तुय, शुल्क तथा ब्माज र्भधहा सम्फखधध वफशेष व्मिस्था (दपा
२३) ........................................................................................................................................................................ 17
४. कयको दामयाभा आउनेराई शुल्क तथा ब्माज र्भधहा हदइने (दपा २०).......................................................... 26
५. थऩ दस्तुय, शुल्क, ब्माज तथा जरयिाना र्भधहा हुने (दपा २१) ..................................................................... 27
६. र्शऺण संस्थारे संचारन गये को चभेना गृह य छारािास सेिा तथा र्धतोऩर दरार सेिाभा भूल्म अर्बफृवि कय र्भधहा
सम्फखधध वफशेष व्मिस्था (दपा २२) .......................................................................................................................... 27
भन्तब्म :
"आर्थिक ऐन, २०७५ को केहह झरकहरु तथा आर्थिक ऐन, २०७४ संगको तुरनात्भक विियण" राई रुहट यहहत
फनाउन प्रमास गरयएको छ तथाऩी कुनै बाषागत रुहट िा अशुिता बएभा ऺभा भाग्दछु . साथै उल्रेख बएका
विर्बधन प्राफधान/व्मिस्था हरु वफऻको सल्राह ऩश्चात भार अिरम्फन गनुि हुन अनुयोध गदि छु .
g]kfn ;/sf/sf] cfly{s jif{ @)&%÷)&^ sf] cy{ ;DaGwL k|:tfjnfO{ sfof{Gjog ug{sf] lgldQ /fh:j
;+sng ug]{, s/ 36fpg], a9fpg], 5'6 lbg] tyf /fh:j k|zf;g ;DaGwL k|rlnt sfg"gnfO{ ;+zf]wg ug{
jf~5gLo ePsf]n],;+3Lo ;+;bn] of] P]g agfPsf] 5 .
क. आसथषक ऐन, २०७५ य आसथषक ऐन २०७४ को दपािाय ससभऺा
आसथषक ऐन, २०७४ आसथषक ऐन, २०७५ ससभऺा रायम्प्ब हुने
सभम
दपा सिषषक दपा सिषषक
१ संखऺप्त नाभ य प्रायम्ब १ संखऺप्त नाभ य प्रायम्ब तुरुन्त
२ बधसाय भहसुर २ बधसाय भहसुर संशोधन य थऩ तुरुन्त
बएको
३ बधसाय सेिा दस्तुय ३ बधसाय सेिा दस्तुय संसोधन नबएको तुरुन्त
४ कृ वष सुधाय शुल्क ४ कृ वष सुधाय शुल्क संसोधन नबएको तुरुन्त
५ अधत शुल्क ५ अधत शुल्क संशोधन बएको तुरुन्त
६ भूल्म अर्बिृवि कय ६ भूल्म अर्बिृवि कय संशोधन बएको तुरुन्त
७ स्िास््म सेिा कय ७ स्िास््म सेिा जोखखभ साविकभा यहे को तुरुन्त
१३ चरर्चर विकास शुल्क १३ १२ चरर्चर विकास शुल्क संसोधन नबएको २०७५ सार
साउन १
गतेदेखख
१४ प्रदष
ू ण र्नमधरण शुल्क १४ १३ प्रदष
ू ण र्नमधरण शुल्क संसोधन नबएको २०७५ सार
साउन १
गतेदेखख
१५ टे र्रपोन स्िर्भत्ि शुल्क १५ १४ टे र्रपोन स्िर्भत्ि शुल्क संसोधन नबएको २०७५ सार
साउन १
गतेदेखख
१६ दयू संचाय सेिा दस्तुय १६ १५ दयू संचाय सेिा दस्तुय संसोधन नबएको २०७५ सार
साउन १
गतेदेखख
१७ क्मार्सनो योमल्टी १७ १६ क्मार्सनो योमल्टी संसोधन बएको २०७५ सार
साउन १
गतेदेखख
१८ िन ऩैदािाय शुल्क १८ १७ िन ऩैदािाय शुल्क संसोधन नबएको २०७५ सार
साउन १
गतेदेखख
१९ दय घटाउन, फढाउन िा १९ १८ दय घटाउन, फढाउन िा संसोधन बएको २०७५ सार
छुट हदन सक्ने छुट हदन सक्ने साउन १
गतेदेखख
२० प्रहिमा सयरीकयण िा २० १९ प्रहिमा सयरीकयण िा संसोधन नबएको २०७५ सार
फाधा अड्काउ पुकुिा फाधा अड्काउ पुकुिा साउन १
गनि सक्ने गनि सक्ने गतेदेखख
व्मिस्था नबएको २० कयको दामयाभा साविकभा सो तुरुन्त
आउनेराई शुल्क तथा व्मिस्था नयहे कोरे
व्माज र्भधहा हदइने मस फषि थवऩएको
व्मिस्था नबएको २१ थऩ दस्तुय, शुल्क, साविकभा सो तुरुन्त
ब्माज तथा जरयिाना व्मिस्था नयहे कोरे
र्भधहा हुने मस फषि थवऩएको
व्मिस्था नबएको २२ र्शऺण संस्थारे संचारन साविकभा सो तुरुन्त
गये को चभेना गृह य व्मिस्था नयहे कोरे
छारािास सेिा तथा मस फषि थवऩएको
र्धतोऩर दरार सेिाभा
भूल्म अर्बफृर्ध कय
र्भधहा सम्फखधध वफशेष
व्मिस्था
-@_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] lgDg cj:yfsf] lghL -@_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] lgDg cj:yfsf]
ejg M– lghL ejg M–
-s_ cljlR5Gg bz jif{ jf ;f]eGbf a9L cjlw -s_ cljlR5Gg bz jif{ jf ;f]eGbf a9L cjlw
:jfldTjdf /x]sf], / :jfldTjdf /x]sf], /
-v_ To:tf] JolQmn] cljlR5Gg jf k6s k6s -v_ To:tf] JolQmn] cljlR5Gg jf k6s k6s
u/L s'n bz jif{ jf bz jif{ eGbf a9L u/L s'n bz jif{ jf bz jif{ eGbf a9L
a;f]af; u/]sf], a;f]af; u/]sf],
a/fa/sf] hUuf jf Ps /f]kgL hUufdWo] h'g 36L If]qkmn a/fa/sf hUuf jf Ps /f]kgL
x'G5 To;nfO{ ;Demg' k5{ . hUufdWo] h'g 36L x'G5 To;nfO{ ;Demg' k5{ .
-#_ s'g} lxtflwsf/Lsf] cjsfz sf]ifdf /x]sf] -#_ s'g} lxtflwsf/Lsf] cjsfz sf]ifdf /x]sf]
lxt, lxt,
-$_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] tL; nfv ?k}ofFFeGbf -$_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] tL; bz nfv
sd d"Nodf lgM;u{ u/]sf] hUuf, 3/hUuf ?k}ofFFeGbf sd d"Nodf lgM;u{ u/]sf]
tyf lghL ejg, jf hUuf, 3/hUuf tyf lghL ejg, jf
-%_ tLg k':tfleq ePsf] vl/b, laqmL afx]s -%_ tLg k':tfleq ePsf] vl/b, laqmL afx]s
cGo lsl;dn] x:tfGt/0f u/L lgM;u{ u/]sf] cGo lsl;dn] x:tfGt/0f u/L lgM;u{
;DklQ . u/]sf] ;DklQ .
२(स) æef8fÆ æef8fÆ
eGgfn] 3/ axfn ;d]tsf d"t{ ;DklQsf] axfn eGgfn] 3/ axfn ;d]tsf d"t{ ;DklQsf]
tyf k§f cGtu{t ul/Psf lk|ldod nufotsf axfn tyf k§f cGtu{t ul/Psf lk|ldod
;a} e'QmfgL ;D´g'k5{ . nufotsf ;a} e'QmfgL ;D´g'k5{ . _
t/ ;f] zAbn] k|fs[lts ;|f]t afkt ePsf] t/ o; zJbn] k|fs[lts >f]t jfkt ePsf]
e'QmfgLnfO{ hgfpg] 5}g . e'QmfgL jf Psnf}6L kmd{ afx]ssf] k|fs[lts
JolQmn] 3/ axfn jfkt k|fKt u/]sf] /sdnfO{
hgfpg] 5}g .
४(४क) pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
b]xfosf cj:yf k"/f u/]sf bkmf # sf] v08 -s_ tfklg b]xfosf cj:yf k"/f u/]sf bkmf # sf]
adf]lhdsf] jfl;Gbf k|fs[lts JolQmn] s'g} cfo v08 -s_ adf]lhdsf] jfl;Gbf k|fs[lts
jif{df sf/f]af/sf] cfwf/df bflvnf ug'{ kg]{ s/ JolQmn] s'g} cfo jif{df sf/f]af/sf] cfwf/df
cg';"rL–! sf] bkmf ! sf] pkbkmf -!&_ df bflvnf ug'{ kg]{ s/ cg';"rL–! sf] bkmf ! sf]
tf]lsPsf] b/cg';f/ u0fgf ul/Psf] /sd a/fa/ pkbkmf -!&_ df tf]lsPsf] b/cg';f/ u0fgf
x'g]5 M– ul/Psf] /sd a/fa/ x'g]5 M–
-s_ ;f] cfo jif{df ;f] JolQmsf] g]kfndf >f]t -s_ ;f] cfo jif{df ;f] JolQmsf] g]kfndf >f]t
ePsf] Joj;foaf6 k|fKt cfodfq ePsf], ePsf] Joj;foaf6 k|fKt cfodfq ePsf],
-v_ bkmf %! adf]lhd cf}iflw pkrf/ vr{ jfkt -v_ bkmf %! adf]lhd cf}iflw pkrf/ vr{
s/ ldnfg ug{ bfjL gu/]sf], jfkt s/ ldnfg ug{ bfjL gu/]sf],
-u_ bkmf (# adf]lhd clu|d s/ s6[L bfjL -u_ bkmf (# adf]lhd clu|d s/ s6[L bfjL
gu/]sf], _ gu/]sf], _
-3_ Joj;fosf] sf/f]af/ jflif{s aL; nfv -v_ Joj;fosf] sf/f]af/ jflif{s aL; nfv
?k}ofFFeGbf a9L / krf; nfv ?k}ofFFeGbf 36L ?k}ofFFeGbf a9L / krf; nfv ?k}ofFFeGbf
ePsf], 36L ePsf],
-ª_ d"No clej[l4 s/df btf{ gePsf], / -u_ d"No clej[l4 s/df btf{ gePsf], /
-r_ lrlsT;s, Ol~hlgo/, n]vf k/LIfs, sfg"g -3_ lrlsT;s, Ol~hlgo/, n]vf k/LIfs,
Joj;foL, v]nf8L, snfsf/, k/fdz{bftf sfg"g Joj;foL, v]nf8L, snfsf/,
nufotsf k|fs[lts JolQmn] k|bfg ug]{ k/fdz{bftf nufotsf k|fs[lts JolQmn]
k/fdz{ tyf ljz]if1 ;]jf afktsf] cfo k|bfg ug]{ k/fdz{ tyf ljz]if1 ;]jf
gePsf] . afktsf] cfo gePsf] .
११(३)(क) s'g} JolQmnfO{ s'g} cfo jif{df ljz]if pBf]u / s'g} JolQmnfO{ s'g} cfo jif{df ljz]if pBf]u /
;"rgf k|ljlw pBf]uaf6 ePsf] cfodf ;"rgf k|ljlw pBf]uaf6 ePsf] cfodf
b]xfoadf]lhd s/ nufOg]5 M– b]xfoadf]lhd s/ nufOg]5 M–
dlxnf, blnt jf ckfËx¿dWo] slDtdf t]QL; t/, dlxnf, blnt jf ckfËx¿dWo] sDtLdf
k|ltztnfO{ ;d]t ;dfj]z u/L Ps ;o t]QL; k|ltztnfO{ ;d]t ;dfj]z u/L Ps ;o
hgfeGbf a9L g]kfnL gful/snfO{ jif{e/L k|ToIf hgfeGbf a9L g]kfnL gful/snfO{ jif{e/L
/f]huf/L lbPsf] ljz]if pBf]unfO{ pQm jif{sf] k|ToIf /f]huf/L lbPdf s/sf] c;L k|ltzt
cfodf nfUg] s/sf] c;L k|ltzt ltg'{kg]{ s/ /sddf yk bz k|ltzt 5'6 x'g]
११(३क)(ङ ljz]if pBf]u / ko{6g If]q;Fu ;DalGwt pBf]un] खाये ज बएको
cfkm\gf] ;l~rt d'gfkmfnfO{ ;f]xL pBf]usf] Ifdtf
) lj:tf/sf] nflu z]o/df kF'hLs/0f u/]sf]
cj:yfdf To:tf] kF'hLs/0fdf nfef+z ljt/0f
:j?k nfUg] nfef+z s/df zt k|ltzt .
११(३ख) k]6«f]lnod tyf k|fs[lts UofF; cGj]if0f tyf vlgh, k]6«f]lnod tyf k|fs[lts UofF; cGj]if0f
pTvgg ug]{ sf/f]af/ ug]{ JolQmn] ;Djt\ @)&% tyf pTvgg ug]{ sf/f]af/ ug]{ JolQmn] ;Djt\
;fn r}q dlxgf;Dd Jofkfl/s ¿kdf sf/f]af/ @)&% @)*) ;fn r}q dlxgf;Dd Jofkfl/s
;~rfng u/]df sf/f]af/ ;~rfng u/]sf] ldltn] ¿kdf sf/f]af/ ;~rfng u/]df sf/f]af/
klxnf] ;ft jif{;Dd k"/} cfos/ 5'6 kfpg]5 / ;~rfng u/]sf] ldltn] klxnf] ;ft jif{;Dd
To;kl5sf] tLg jif{;Dd krf; k|ltzt cfos/ k"/} cfos/ 5'6 kfpg]5 / To;kl5sf] tLg
5'6 kfpg]5 . _ jif{;Dd krf; k|ltzt cfos/ 5'6 kfpg]5 .
११(३ठ) नबएको ljz]if pBf]u / ko{6g If]q;Fu ;DalGwt
pBf]un] cfkm\gf] ;l~rt d'gfkmfnfO{ ;f]xL
pBf]usf] Ifdtf lj:tf/sf] nflu z]o/df
८९(३) -s_ jfo'ofg dd{t tyf cGo 7]Ssf jf s/f/df -s_ jfo'ofg dd{t tyf cGo 7]Ssf jf
kfFr k|ltzt, s/f/df kfFr k|ltzt,
-v_ u}/ afl;Gbf aLdf sDkgLnfO{ lk|ldod -v_ u}/ afl;Gbf aLdf sDkgLnfO{ lk|ldod
सम्प्रेषण गने : सस.ए. रविन याज काफ्रे, एप.सस.ए Page 9
आर्थिक ऐन, २०७५ आम फषष २०७५-२०७६
e'QmfgL ubf{ Ps bzdnj kfFr k|ltzt, e'QmfgL ubf{ jf u}/ afl;Gbf aLdf
sDkgLaf6 k'gaL{df jfkt k|fKt x'g]
lk|ldod /sdaf6 lbOg] sldzgdf Ps
bzdnj kfFr k|ltzt,
-u_ v08 -s_ jf -v_ df n]lvPb]lv afx]s -u_ v08 -s_ jf -v_ df n]lvPb]lv afx]s
ljefun] To:tf] afl;Gbf JolQmnfO{ lnlvt ljefun] To:tf] afl;Gbf JolQmnfO{
;"rgf lbPsf]df ;f] ;"rgfdf plNnlvt lnlvt ;"rgf lbPsf]df ;f] ;"rgfdf
b/df . plNnlvt b/df .
८९(३क) नबएको pkef]Qmf ;ldltdfkm{t sfd u/fpg] u/L
ul/Psf] krf; nfv ?k}ofFeGbf a9Lsf] e'QmfgL
/sddf Ps bzdna kfFr k|ltztsf b/n]
s/s§L ug'{ kg]{5 .
९२(१)(ज) a}7s eQf, k6s] ¿kdf cWofkg u/fP afktsf] k|lt a}7s aL; xhf/ ?k}ofF;Ddsf] a}7s eQf,
e'QmfgL, k6s] ¿kdf cWofkg u/fP jfkt, k|Zgkq
tof/ u/] jf pQ/ k'l:tsf hfFr u/] jfktsf]
e'QmfgL
९२(१)(ट) नबएको Psnf}6L kmd{ afx]ssf k|fs[lts JolQmsf]
;jf/L ;fwg jf 9'jfgL ;]jfsf] ef8f jfktsf]
e'QmfgL .
९५क(२) k|rlnt sfg"g adf]lhd btf{ eO{ lwtf]kqsf] k|rlnt sfg"g adf]lhd btf{ eO{ lwtf]kqsf]
vl/b laqmLsf] sf/f]af/ ug]{ afl;Gbf lgsfo vl/b laqmLsf] sf/f]af/ ug]{ afl;Gbf lgsfo
afx]s cGo s'g} JolQmnfO{ s'g} afl;Gbf lgsfodf afx]s cGo s'g} JolQmnfO{ s'g} afl;Gbf
/x]sf] lxtsf] lgM;u{af6 nfe x'g uPdf bkmf #& lgsfodf /x]sf] lxtsf] lgM;u{af6 nfe x'g
adf]lhd u0fgf ul/Psf] To:tf] nfedf b]xfo uPdf bkmf #& adf]lhd u0fgf ul/Psf] To:tf]
adf]lhd clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{5 M– nfedf b]xfo adf]lhd clu|d s/ c;'n ug'{
-s_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f ePsf] kg]{5 M–
lgsfosf] lxtsf] lgM;u{af6 k|fKt nfesf] -s_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f ePsf]
xsdf lwtf]kq ljlgdo ahf/sf] sfo{ ug]{ lgsfosf] lxtsf] lgM;u{af6 k|fKt nfesf]
lgsfon] afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf] xsdf xsdf lwtf]kq ljlgdo ahf/sf] sfo{ ug]{
nfe /sdsf] kfFr k|ltzt / cGosf] xsdf lgsfon] afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf]
nfe /sdsf] bz k|ltztsf b/n], xsdf nfe /sdsf] kfFr k|ltzt ;ft
bzdnj kfFr k|ltzt, cGosf afl;Gbf
lgsfosf] xsdf nfe /sdsf] bz
k|ltzt, / cGosf] xsdf nfe /sdsf]
kRrL; k|ltztsf b/n],
-v_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f gePsf] -v_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f gePsf]
lgsfosf] lxtsf] lgM;u{af6 k|fKt nfesf] lgsfosf] lxtsf] lgM;u{af6 k|fKt nfesf]
xsdf h'g lgsfosf] lxt lgM;u{ ePsf] xf] xsdf h'g lgsfosf] lxt lgM;u{ ePsf]
;f]xL lgsfon] afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf] xf] ;f]xL lgsfon] afl;Gbf k|fs[lts
xsdf nfe /sdsf] bz k|ltzt / cGosf] JolQmsf] xsdf nfe /sdsf] bz k|ltzt,
xsdf nfe /sdsf] kGw| k|ltztsf b/n], _ cGosf afl;Gbf lgsfosf] xsdf nfe
/sdsf] kGw| k|ltzt / cGosf] xsdf
nfe /sdsf] kRrL; k|ltztsf b/n],
सम्प्रेषण गने : सस.ए. रविन याज काफ्रे, एप.सस.ए Page 10
आर्थिक ऐन, २०७५ आम फषष २०७५-२०७६
-!_ ljefun] lnlvt ¿kdf cfb]z lbPdf jf -!_ ljefun] lnlvt ¿kdf cfb]z lbPdf jf
;fj{hlgs ¿kdf ;"rgf k|sflzt u/L cfb]z ;fj{hlgs ¿kdf ;"rgf k|sflzt u/L
lbPdf afx]s b]xfosf s'g} klg JolQmn] bkmf cfb]z lbPdf afx]s b]xfosf s'g} klg
(^ adf]lhd s'g} cfo jif{sf] cfo ljj/0f JolQmn] bkmf (^ adf]lhd s'g} cfo jif{sf]
k]z ug'{kg]{ 5}g M– cfo ljj/0f k]z ug'{kg]{ 5}g M–
-s_ To:tf] cfo jif{df bkmf # sf] v08 -s_ df -s_ To:tf] cfo jif{df bkmf # sf] v08 -s_
plNnlvt JolQmdWo] s/ ltg'{ gkg]{ s'g} df plNnlvt JolQmdWo] s/ ltg'{ gkg]{
JolQm, s'g} JolQm,
-v_ To:tf] cfo jif{df bkmf # sf] v08 -u_ df -v_ To:tf] cfo jif{df bkmf # sf] v08 -u_
plNnlvt JolQm, df plNnlvt JolQm,
-u_ To:tf] cfo jif{df bkmf $ sf] pkbkmf -#_ -u_ To:tf] cfo jif{df bkmf $ sf] pkbkmf -#_
cfslif{t x'g] s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQm, cfslif{t x'g] s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQm,
jf jf
-3_ cg';"rL–! sf] bkmf ! sf] pkbkmf -!#_ -3_ cg';"rL–! sf] bkmf ! sf] pkbkmf -!#_
adf]lhd s/ bflvnf ug]{ ;jf/L ;fwg wgL adf]lhd s/ bflvnf ug]{ ;jf/L ;fwg
k|fs[lts JolQm ePdf To:tf] k|fs[lts JolQm wgL Psnf}6L kmd{ afx]ssf] k|fs[lts
._ JolQm ePdf To:tf] k|fs[lts JolQm .
-v_ tLg nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L t/ -v_ tLg nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L t/
rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd s/of]Uo rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd
cfo ePdf v08 -s_ adf]lhd tLg nfv s/of]Uo cfo ePdf v08 -s_ adf]lhd
krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd tLg xhf/ kfFr;o tLg nfv krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd tLg
?k}ofFF / tLg nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf xhf/ kfFr;o ?k}ofFF / tLg nfv krf;
a9L s/of]Uo cfodf kGw| k|ltzt, xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo cfodf
kGw| bz k|ltzt,
-u_ rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L -u_ rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L
s/of]Uo cfo ePdf v08 -v_ adf]lhd s/of]Uo cfo ePdf v08 -v_ adf]lhd
rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd c7f/ rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd c7f/
xhf/ kfFr;o ?k}ofFF / rf/ nfv krf; xhf/ kfFr;o t]x| xhf/ kfFr;o ?k}ofFF
xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L ePsf] s/of]Uo / rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L
cfodf kRrL; k|ltzt, / s/of]Uo cfodf kRrL; aL; k|ltzt,
-3_ kRrL; nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/ of]Uo cfo -3_ kRrL; nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/ of]Uo
ePdf a9L ePhlt s/of]Uo cfosf] v08 cfo ePdf a9L ePhlt s/of]Uo
-u_ adf]lhd nfu]sf] s/sf] b/df yk cfosf] v08 -u_ adf]lhd nfu]sf]
rfnL; k|ltzt cltl/Qm s/ . _ s/sf] b/df yk rfnL; k|ltzt
cltl/Qm s/ .
t/ Psnf}6L kmd{ btf{ ePsf s/bftfsf] xsdf / t/ Psnf}6L kmd{ btf{ ePsf s/bftfsf] xsdf,
lgj[Qe/0f afktsf] cfodf v08 -s_ adf]lhdsf] lgj[Qe/0f afktsf] cfo / of]ubfgdf cfwfl/t
s/ nfUg] 5}g . _ lgj[Qe/0f sf]ifdf of]ubfg ug]{ k|fs[lts
JolQmsf] cfodf v08 -s_ adf]lhdsf] s/
nfUg] 5}g .
अनुसच
ू ी १ s'g} cfo jif{df P]gsf] bkmf %) adf]lhd 5gf}6 s'g} cfo jif{df P]gsf] bkmf %) adf]lhd
ug]{ s'g} bDkltsf] s/of]Uo cfodf pkbkmf -$_ 5gf}6 ug]{ s'g} bDkltsf] s/of]Uo cfodf
को दपा sf] clwgdf /xL b]xfo adf]lhdsf] b/df s/ pkbkmf -$_ sf] clwgdf /xL b]xfo adf]lhdsf]
nfUg]5 M– b/df s/ nfUg]5 M–
१(२)
-s_ rf/ nfv ?k}ofFF;Dd /f]huf/Lsf] s/of]Uo -s_ rf/ nfv ?k}ofFF;Dd /f]huf/Lsf] s/of]Uo
cfo ePdf Ps k|ltzt, cfo ePdf Ps k|ltzt,
-v_ rf/ nfv ?k}ofFFeGbf a9L t/ kfFr nfv -v_ rf/ nfv ?k}ofFFeGbf a9L t/ kfFr nfv
?k}ofFF;Ddsf] s/of]Uo cfo ePdf v08 -s_ ?k}ofFF;Ddsf] s/of]Uo cfo ePdf v08 -
adf]lhd rf/ nfv ?k}ofFF;Dd rf/ xhf/ s_ adf]lhd rf/ nfv ?k}ofFF;Dd rf/
?k}ofFF / rf/ nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo xhf/ ?k}ofFF / rf/ nfv ?k}ofFFeGbf a9L
cfodf kGw| k|ltzt, s/of]Uo cfodf kGw bz k|ltzt,
-u_ kfFr nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo cfo -u_ kfFr nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo cfo
ePdf v08 -v_ adf]lhd kfFr nfv ePdf v08 -v_ adf]lhd kfFr nfv
?k}ofFF;Dd pGgfO; xhf/ ?k}ofFF / kfFr ?k}ofFF;Dd pGgfO; xhf/ ?k}of rf}w
nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo cfodf xhf/ ?k}ofFF / kfFr nfv ?k}ofFFeGbf a9L
kRrL; k|ltzt, / s/of]Uo cfodf kRrL; aL; k|ltzt,
-3_ kRrL; nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/ of]Uo cfo -3_ kRrL; nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/ of]Uo
ePdf a9L ePhlt s/of]Uo cfosf] v08 - cfo ePdf a9L ePhlt s/of]Uo cfosf]
u_ adf]lhd nfu]sf] s/sf] b/df yk v08 -u_ adf]lhd nfu]sf] s/sf] b/df
rfnL; k|ltzt cltl/Qm s/ . yk rfnL; k|ltzt cltl/Qm s/ .
t/ Psnf}6L kmd{ btf{ ePsf s/bftfsf] xsdf / t/ Psnf}6L kmd{ btf{ ePsf s/bftfsf] xsdf,
lgj[Qe/0f afktsf] cfodf pk/f]Qm v08 -s_ lgj[Qe/0f afktsf] cfo / of]ubfgdf cfwfl/t
adf]lhdsf] s/ nfUg] 5}g . lgj[Qe/0f sf]ifdf of]ubfg ug]{ k|fs[lts
JolQmsf] cfodf v08 -s_ adf]lhdsf] s/
nfUg] 5}g .
अनुसच
ू ी १ pkbkmf -#_ sf] cwLgdf /xL b]xfosf JolQmnfO{ pkbkmf -#_ sf] cwLgdf /xL b]xfosf
b]xfo adf]lhd s/ nfUg]5 M– JolQmnfO{ b]xfo adf]lhd s/ nfUg]5 M–
को दपा
-s_ b]xfosf /sddWo] h'g a9L 5 To:tf] -s_ b]xfosf /sddWo] h'g a9L 5 To:tf]
१(४) /sddf To:tf]] k|fs[lts JolQm jf bDktLsf] /sddf To:tf]] k|fs[lts JolQm jf
To:tf] /sd dfq s/of]Uo cfo eP ;/x bDktLsf] To:tf] /sd dfq s/of]Uo cfo
dfgL o; cg';"rLsf] pkbkmf -!_ jf -@_ eP ;/x dfgL o; cg';"rLsf] pkbkmf -
adf]lhdsf] b/n] s/ nfUg]5 M– !_ jf -@_ adf]lhdsf] b/n] s/ nfUg]5 M–
-!_ To:tf] k|fs[lts JolQm jf bDktLsf] hDdf -!_ To:tf] k|fs[lts JolQm jf bDktLsf] hDdf
s/of]Uo cfoaf6 To:tf] nfesf] /sd 36fO{ s/of]Uo cfoaf6 To:tf] nfesf] /sd
afFsL x'g cfpg] /sd, 36fO{ afFsL x'g cfpg] /sd,
-@_ k|fs[lts JolQmsf] ;DaGwdf tLg nfv krf; -@_ k|fs[lts JolQmsf] ;DaGwdf tLg nfv
xhf/ ?k}ofFF jf bDktLsf] ;DaGwdf rf/ krf; xhf/ ?k}ofFF jf bDktLsf]
nfv ?k}ofFF . ;DaGwdf rf/ nfv ?k}ofFF .
-v_ To:tf] s/of]Uo cfosf] afFsL /sdaf6 bz -v_ To:tf] s/of]Uo cfosf] afFsL /sdaf6 bz
k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 . k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
t/, t/,
-!_ lgM;u{ ePsf] u}/ Jofj;flos s/of]Uo -!_ lgM;u{ ePsf] u}/ Jofj;flos s/of]Uo
;DklQ -hUuf tyf 3/hUuf_ sf] :jfldTj ;DklQ -hUuf tyf 3/hUuf_ sf] :jfldTj
kfFr jif{ jf kfFr aif{eGbf a9L ePsf] 5 kfFr jif{ jf kfFr aif{eGbf a9L ePsf] 5
eg] b'O{ bzdnj kfFr k|ltztsf b/n] s/ eg] b'O{ bzdnj kfFr k|ltztsf b/n]
nfUg]5 . s/ nfUg]5 .
-@_ lgM;u{ ePsf] u}/ Joj;flos s/of]Uo ;DklQ -@_ lgM;u{ ePsf] u}/ Joj;flos s/of]Uo
-hUuf tyf 3/hUuf_ sf] :jfldTj kfFr ;DklQ -hUuf tyf 3/hUuf_ sf] :jfldTj
jif{eGbf sd /x]sf] 5 eg] kfFr k|ltztsf kfFr jif{eGbf sd /x]sf] 5 eg] kfFr
b/n] s/ nfUg]5 . k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
-#_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f ePsf] -#_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f ePsf]
lgsfodf /x]sf] lxtsf] lgM;u{jf6 k|fKt lgsfodf /x]sf] lxtsf] lgM;u{jf6 k|fKt
nfesf] xsdf kfFr k|ltztsf] b/n] s/ nfesf] xsdf kfFr k|ltztsf ;ft
nfUg]5 . bzdnj kfFr k|ltztsf] b/n] s/
nfUg]5 .
सम्प्रेषण गने : सस.ए. रविन याज काफ्रे, एप.सस.ए Page 14
आर्थिक ऐन, २०७५ आम फषष २०७५-२०७६
अनुसच
ू ी १ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQmn] nufgL tfklg s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQmn] nufgL
को दपा aLdf u/]sf] /x]5 eg] To:tf] aLdf afkt e'QmfgL aLdf u/]sf] /x]5 eg] To:tf] aLdf afkt
u/]sf] jflif{s lk|ldod jf aL; xhf/ ?k}ofFFdf e'QmfgL u/]sf] jflif{s lk|ldod jf aL; xhf/
१(१२) h'g 36L x'G5 To:tf] /sd s/of]Uo cfoaf6 ?k}of kRrL; xhf/ ?k}ofFFdf h'g 36L x'G5
36fO{ afFsL /xg] /sddf dfq o; bkmf adf]lhd To:tf] /sd s/of]Uo cfoaf6 36fO{ afFsL /xg]
s/sf] u0fgf ul/g]5 . _ /sddf dfq o; bkmf adf]lhd s/sf] u0fgf
ul/g]5 .
अनुसच
ू ी १ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg ef8fsf ;jf/L ;fwg wgLx¿af6 b]xfo tfklg ef8fsf ;jf/L ;fwg wgLx¿af6
को दपा adf]lhdsf] jflif{s s/ c;'n ul/g]5 / ;jf/L oftfoft Joj:yf sfof{nodfkm{t ;jf/L ;fwg
;fwg wgL k|fs[lts JolQm ePdf To;/L lt/]sf] btf{ jf gjLs/0fsf avt b]xfo adf]lhdsf]
१(१३) s/ g} clGtd x'g]5 – jflif{s s/ c;'n ul/g]5 :
;jf/Lsf] lsl;d k|lt;jf/L ;fwgdf a'emfpg' kg]{ jflif{s ;jf/Lsf] lsl;d k|lt ;jf/L ;fwgdf a'emfpg' kg]{
s/ jflif{s s/
-s_ ldlga;, ldlg 6«s, 6«s / a; ?= #,))).– -!_ sf/, lhk, Eofg, dfOqmf] a;
-v_ sf/, lhk, Eofg, dfOqmf] a; ?= @,$)).– -s_ !#)) ;L=;L ;Dd ?= $,))).–
-u_ ly| x\jLn/, c6f] l/S;f, 6]Dkf] ?= !,%%).– -v_ !#)! b]lv @))) ;L=;L ;Dd ?= $,%)).–
-3_ 6«]S6/ / kfj/ l6n/ ?= !))).– _ -u_ @))! ;L=;L= b]lv @()) ;L=;L= ;Dd ?= %))).–
_
-3_ @()! ;L=;L= b]lv $))) ;L=;L= ;Dd ?= ^))).–
को दपा pBf]u ;~rfngdf ;+nUg /x]df o; bkmf pBf]u ;~rfngdf ;+nUg /x]df o; bkmf
adf]lhd s/sf] u0fgf ubf{ kRrL; k|ltzt s/ adf]lhd s/sf] u0fgf ubf{ kRrL; k|ltzt
१(१४) nfUg] s/of]Uo cfodf aL; k|ltztsf b/n] s/ tL; k|ltzt s/ nfUg] s/of]Uo cfodf aL;
nfUg]5 . k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
अनुसचू ी १ s'g} k|fs[lts JolQmsf] s'g} cfo jif{df s'g} k|fs[lts JolQmsf] s'g} cfo jif{df
lgsf;Laf6 ePsf] s/of]Uo cfodf s/sf] u0fgf lgsf;Laf6 ePsf] s/of]Uo cfodf s/sf]
को दपा ubf{ kRrL; k|ltzt s/ nfUg] s/ of]Uo cfodf u0fgf ubf{ aL; k|ltzt s/ nfUg] s/ of]Uo
kGw| k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 . cfodf kRrL; k|ltzt s/ kRrL; k|ltzt /
१(१५) tL; k|ltzt s/ nfUg] s/ of]Uo cfodf kGw|
k|ltztsf b/n] s/ krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 .
अनुसच
ू ी १ s'g} cfo jif{df s'g} a}+s, ljQLo ;+‚yf, ;fdfGo s'g} cfo jif{df s'g} a}+s, ljQLo ;+‚yf,
aLdf Joj;fo jf r'यf]6, lj+8L, l;ufय, vfg];"lt{, ;fdfGo aLdf Joj;fo, jf b"/ ;~rf/ /
को दपा v}gL, u'6vf, kfgd;nf, dlbयf, ljoयsf] OG6/g]6 ;]jf, d'b|f x:tfGt/0f -dlg 6«fG;km/_,
k"FhL ahf/ Joj;fo, lwtf]kq Joj;fo, dr]{G6
२(२) sयf]afयug]{ jf g]kfn k]6«f]lnod P]g, @)$) a}+lsË Joj;fo, sdf]l86L ˆo"r/ dfs]]{6,
adf]lhd k]6«f]lnod sfo{ ug]{ lgsfosf] sयof]Uo lwtf]kq / sdf]l86L bnfn Joj;fo, jf r'यf]6,
cfodf tL; k|ltztsf bयn] sय nfUg]5 lj+8L, l;ufय, vfg];"lt{, v}gL, 370u'6vf,
kfgd;nf, dlbयf, ljoयsf] sयf]afयug]{ jf
g]kfn k]6«f]lnod P]g, @)$) adf]lhd
k]6«f]lnod sfo{ ug]{ lgsfosf] sयof]Uo cfodf
tL; k|ltztsf bयn] sय nfUg]5 .
s'g} a:t' k'gM lgof{t eO{ s'g} a:t' k'gM lgof{t eO{ kl/jTo{
kl/jTo{ d'b|fdf clu|d ¿kdf d'b|fdf clu|d ¿kdf e'QmfgL k|fKt
e'QmfgL k|fKt ePdf ;DalGwt ePdf ;DalGwt JolQmn] vl/bdf lt/]sf]
JolQmn] vl/bdf lt/]sf] d"No d"No clej[l4 s/ afktsf] /sd
clej[l4 s/ afktsf] /sd lghnfO{ lkmtf{ lbOg]5 .
lghnfO{ lkmtf{ lbOg]5 .
t/ cg';"rL–! adf]lhd s/ lkmtf{
t/ cg';"rL–! adf]lhd s/ ;'ljwf lnPsf] s'g} j:t' lgof{t jf k'gM
lkmtf{ ;'ljwf lnPsf] s'g} j:t' lgof{t ubf{ o; bkmf adf]lhdsf] s/
lgof{t jf k'gM lgof{t ubf{ o; lkmtf{ ;'ljwf kfpg] 5}g .
bkmf adf]lhdsf] s/ lkmtf{
;'ljwf kfpg] 5}g .
२९(१)(छ२) sDKo"6/ lalnª ug{ :jLs[lt sDKo"6/ lalnª ljB'tLo aLhs hf/L
lnPsf] jf :jLs[lt glnPsf] ug{ :jLs[lt lnPsf] jf :jLs[lt
s/bftfn] tYofÍ d]6\g jf glnPsf] s/bftfn] tYofÍ d]6\g jf
;Rofpg ;lsg] ;ˆ6\j]o/ k|of]u ;Rofpg ;lsg] ;ˆ6\j]o/ k|of]u u/]sf]
u/]sf] kfOPdf kfFr nfv ?k}ofF kfOPdf kfFr nfv ?k}off .
फस्तु तथा
सेिाहरु
सभूह : छ
र्शऺा (घ)
अनुसच
ू ी १ वित्तीम सेिा, जीिन वफभा, वित्तीम सेिा, जीिन वफभा, ऩुनवफिभा सेिा,
ऩुनवफिभा सेिा, कृ वष फर्र वफभा, कृ वष फर्र वफभा, परपुर वफभा, भौरय
कय छुट हुने परपुर वफभा, भौरय वफभा, ऩशु वफभा, ऩशु वफभा, ऩंऺी वफभा, भत्स्म
फस्तु तथा वफभा, ऩंऺी वफभा, भत्स्म वफभा, वफभा, सभाशोधन गृह सेिा (Clearing
सभाशोधन गृह सेिा (Clearing House), भुद्रा हस्तान्तयण (भनी
सेिाहरु : House) . रान्सपय), ऩूंजी फजाय ब्मफसाम, सधतोऩर
अनुसच
ू ी १ जनसंख्मा तथा िाताियण g]kfndf ljB'tLo l/S;f pTkfbg ug]{
भधरारमको र्सपारयशभा सपा p2]Zon] btf{ ePsf pBf]un] cfkm\gf]
कय छुट हुने टे म्ऩोभा प्रमोग हुने हडऩ साइकर pTkfbg k|of]hgsf nflu k}ठf/L ug]{
ljB'tLo l/S;fdf k|of]u x'g] zLif{s
फस्तु तथा र्रड एर्सड ब्मारीहरु
*&=!$ cGtu{tsf kf{टk"hf{ / ;xfos
सेिाहरु : ;fdu|L .
(आ) अधम
फस्तु तथा
सेिाहरु ५
अनुसच
ू ी १ j}slNks pmhf{ k|j{द्दg s]Gb|sf] j}slNks pmhf{ k|j{द्दg s]Gb|sf]
l;kmfl/;df afof] UofF;, ;f}o{ l;kmfl/;df afof] UofF;, ;f}o{ zlQm /
कय छुट हुने zlQm / jfo' zlQmafट phf{ jfo' zlQmafट phf{ pTkfbg ug]{ ;+oGq
फस्तु तथा pTkfbg ug]{ ;+oGq tyf tyf pks/णfx¿ .
pks/णx¿, Pj+ pkzLif{s
सेिाहरु :
*%#(=%) df kg]{ ;f]nf/ lnड
(आ) अधम lडl; aQLx?, pkzLif{s
फस्तु तथा @()%=#@, &$!)=@!, &^)&=!(,
*$)#=!), *$)#=(),
सेिाहरु *$!@=*), *$!#=*!,
*$!(=!(, *$!(=#! /
६ *%!^=^) cGtu{t kg]{ ;f}o{ tfk
pmhf{ ;DaGwL pks/ण /
kfट{k"hf{x? / ;f]nf/ rfh{
sGट«f]n/ -pkzLif{s *%)$=$)_
.
अनुसच
ू ी १ ;nfO{ -sfठsf] sfहट dfq_, w'k िाये ज बएको
/ टाfo/–ट\o'a pBf]ux¿n]
कय छुट हुने
cfˆgf] pTkfbgsf] pQm ;fdfg
फस्तु तथा laqmL ubf{ pठfPsf] s/afट
सेिाहरु : vl/bdf lt/]sf] s/ घटfpFbf
afFsL a'emfpg' kg]{ b]lvPsf] s/
(आ) अधम a/fa/sf] /sd ljefun] tf]s]sf]
k|lqmof adf]lhd tL pBf]unfO{
फस्तु तथा
lkmtf{ lbOg]छ .
सेिाहरु १३
अनुसच
ू ी १ d}bf pBf]un] cfˆgf] pTkfbg - िाये ज बएको
d}bf_ laqmL ubf{ pठfPsf]
कय छुट हुने s/afट vl/bdf lt/]sf] s/
फस्तु तथा उठfpFbf afFsL a'emfpg' kg]{
सेिाहरु : b]lvPsf] s/ a/fa/sf] /sd
ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd
(आ) अधम kRrL; k|ltzt dfq lkmtf{
lbOg]छ .
फस्तु तथा
सेिाहरु १४
अनुसच
ू ी १ tf]/Lsf] t]n pTkfbg ug]{ :jb]zL िाये ज बएको
pBf]un] cfˆgf] pTkfbgsf]
कय छुट हुने tf]/Lsf] t]n / :jb]zdf pTkflbt
jg:ktL £o" / cGo k|zf]lwt
फस्तु तथा vfg]t]n pBf]un] d"No clej[lवि
सेिाहरु : s/df btf{ ePsf s/bftfx?nfO{
cfˆgf] pTkfbg laqmL ubf{
(आ) अधम pठfPsf] d"No clej[lवि s/df
फस्तु तथा rfnL; k|ltzt d"No clej[lवि
s/ cfGtl/s /fh:j ljefun]
सेिाहरु १५ tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd lkmtf{
lbOg]छ . o:tf] k|zf]lwt £o" jf
t]n cGo pBf]unfO{ jf ठु nf]
kl/dfण (Bullk) df cGo
JolQmnfO{ ljqmL u/]sf]df o:tf]
;'ljwf k|bfg ul/g] छै न . ;fy}
k|zf]lwt t]n k}ठf/L u/L ठु nf]
kl/dfण (Bullk) df cGo
pBf]unfO{ ljqmL ug]{ pBf]u /
pkef]Qmf Kofs]hdf KoflsË
(Refilling) u/L laqmL
ljt/ण ug]{ Kofs]lhË
pBf]ux¿n] ;d]t o:tf] ;'ljwf
kfpg] छ}gg\ .
अनुसच
ू ी १ b'Uw kbfy{sf] sf/f]af/ ug]{ िाये ज बएको
:jb]zL डे रय pBf]un] cfˆgf] s/
of]Uo pTkfbg laqmL ubf{
सम्प्रेषण गने : सस.ए. रविन याज काफ्रे, एप.सस.ए Page 22
आर्थिक ऐन, २०७५ आम फषष २०७५-२०७६
अनुसच
ू ी १ tfdf lkQnsf] kq'afट l;ट, िाये ज बएको
;s{n / ef‘डाfjt{g pTkfbg ug]{
कय छुट हुने
:jb]zL pBf]un] d"No clej[lवि
फस्तु तथा s/df btf{ ePsf s/bftfx¿nfO{
सेिाहरु : cfˆgf] pTkfbg laqmL ubf{
pठfPsf] d"No clej[lवि s/df
(आ) अधम kRrL; k|ltzt d"No clej[lवि
फस्तु तथा s/ cfGtl/s /fh:j ljefun]
tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd lkmtf{
सेिाहरु १८ lbOg]छ .
अनुसच
ू ी १ स्िb]zL skडf pBf]un] d"No िाये ज बएको
clej[lवि s/df btf{ ePsf
कय छुट हुने
s/bftf jf ;/sf/L lgsfonfO{
फस्तु तथा cfˆgf] pTkfbg laqmL ubf{
pठfPsf] d"No clej[lवि s/df
सेिाहरु :
;Q/L k|ltzt d"No clej[lवि
(आ) अधम s/ cfGtl/s /fh:j ljefun]
s_ o; ;DaGwL sfo{ljlw
cfGtl/s /fh:j
ljefuafग agfO{ nfu"
ul/g]छ
v_ plNnlvt j:t'x?sf]
pTkfbg k|lqmof, u['ण:t/,
pkef]Qmf d"Nodf k/]sf]
k|efj, To:tf
pBf]ux?nfO{ sRrf kbfy{
cfk"lt{ ug]{ ls;fgx?n]
k|fKt ug]{ d"No l:ylt,
ahf/ Joj:yf nufotsf
ljifodf cg'udg ;d]tsf]
sfo{ jflणfHo dGqfno,
pBf]u dGqfno /
cfGtl/s /fh:j ljefusf
kbflwsf/Lx? /x]sf]
;+oGqn] ug]{छ
u_ plNnlvt ;+oGqn] tf]lsP
adf]lhd cy{ dGqfnodf
k|ltj]bg k]z ug'{ kg]{छ
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] s/ k}7f/Lsf avt eG;f/ ljGb'df / :jb]zL pTkfbgsf
xsdf k|lti7fgaf6 lgisf;gsf avt c;'n pk/ ul/g] 5 .
-#_ :jf:Yo hf]lvd s/sf] lgodg / k|zf;g cfGtl/s /fh:j ljefun] lgwf{/0f u/]
adf]lhd x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ljb]zL d'b|fsf] ;6xL ;'ljwf pknAw u/fpg] a}+Í jf ljQLo
;+:yfn] lzIff ;]jf z'Ns afkt ;+sng u/]sf] /sd csf]{ dlxgfsf] kRrL; ut]leq
/fh:j vftfdf hDdf u/L ;f]sf] ljj/0f ;lxtsf] hfgsf/L ;DalGwt 7"nf s/bftf
sfof{no jf cfGtl/s /fh:j sfof{no jf s/bftf ;]jf sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .
-#_ lzIff ;]jf z'Nssf] k|zf;g cfGtl/s /fh:j ljefun] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
४. कयको दामयाभा आउनेराई िुल्क तथा ब्माज सभन्हा हदइने (दपा २०)
-!_ s'g} klg JolQmn] lautdf s/ nfUg] cfo cfh{g u/]sf] t/ To;/L cflh{t cfodf
s/ ga'emfPsf] eP To:tf JolQmn] :yfoL n]vf gDa/ lnO{ cfly{s jif{
@)&!÷)&@, @)&@÷)&# / @)&#÷)&$ sf] a'emfpg' kg]{ cfo ljj/0f / ;f]df
nfUg] s/ @)&% ;fn kf}if d;fGt;Dd a'emfPdf ;f] afkt nfUg] z'Ns tyf Aofh
ldGxf x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cfo ljj/0f / s/ a'emfPdf ;f]eGbf cl3sf cfly{s
jif{x?sf] cfo ljj/0f / ;f]df nfUg] s/, z'Ns tyf Aofh ldGxf x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ df tf]lsPsf] cjlwleq ljj/0f ;lxt s/ bflvnf gug]{ JolQmn] ltg'{
kg]{ s/, z'Ns tyf Jofh c;'n pk/ ul/g]5 .
-@_ ;Dat\ @)&$ ;fn c;f/ d;fGt;Ddsf] d"No clej[l4 s/ ljj/0f k]z gug]{ d"No
clej[l4 s/df btf{ ePsf s'g} klg s/bftfn] cfk"mn] a'emfpg' kg]{ s/ ljj/0f /
d"No clej[l4 s/ /sd ;Djt\ @)&% ;fn kf}if d;fGtleq a'emfPdf ;f]df nfUg]
hl/jfgf, yk b:t'/ / Aofh ldGxf x'g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ df plNnlvt cjlwleq d"No clej[l4 s/ ljj/0f k]z gug]{
s/bftfx?dWo] ;Dat\ @)&! ;fn c;f/;Ddsf] jf ;f] eGbf cl3b]lv s/ ljj/0f
k]z gug]{ s/bftfx?sf] btf{ vf/]h x'g]5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd btf{ vf/]h ePsf s/bftfn] k]z ug'{kg]{ s/ ljj/0f 9Lnf
k]z u/]sf] jf s/ ljj/0f g} k]z gu/]sf] sf/0fn] nfUg] hl/jfgf ldGxf x'g]5 .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] aSof}tf afx]s cGo s/ aSof}tf /x]sf s/bftfsf] To:tf]
aSof}tf /sdsf] clen]v sfod u/L c;'n pk/ ul/g]5 .
६. सिऺण संस्थारे संचारन गये को चभेना गृह य छारािास सेिा तथा सधतोऩर दरार
सेिाभा भूल्म असबफृवि कय सभन्हा सम्प्फजन्ध वफिेष व्मिस्था (दपा २२)
lghL If]qaf6 ;~rflnt lzIf0f ;+:yfn] ;f]xL ;+:yfsf] k|of]hgsf] nflu :jo+n] ;~rfng
u/]sf rd]gf u[x -SoflG6g_ / 5fqfjf; -xf]:6]n_ ;]jf tyf lwtf]kq bnfn ;]jfdf
ljutdf nfu]sf] d"No clej[l4 s/ / ;DalGwt sfof{noaf6 s/ lgwf{/0f eO{ ltg{
a'emfpg afFsL /x]sf] d"No clej[l4 s/ / ;f]df nfu]sf] hl/jfgf, yk b:t'/ / Jofh
ldGxf x'g]5 .
७. बन्साय ऐन, २०६४ भा संिोधन (दपा ३१)
दपा ऩुयानो व्मिस्था नमा व्मिस्था
८ dx;'n lgwf{/0fsf] cfwf/ ldltM dx;'n lgw{f/0fsf] cfwf/ ldltM
-!_ lgsf;L jf k}7f/L x'g] dfnj:t'sf] dx;'n lgsf;L jf k}7f/L x'g] dfnj:t'sf] dx;'n
;f] dfnj:t'sf] k|1fkgkq eG;f/ ;f] dfnj:t' eG;f/ sfo{fnoaf6 hfFrkf;
sfof{nodf btf{ ePsf] jf sDKo'6/ ug]{ ldltdf sfod /x]sf] dx;'n
k|0ffnLdfkm{t eG;f/ sfof{nodf k|fKt b/adf]lhd lgw{f/0f ul/g] 5 .
ePsf] ldltdf sfod /x]sf] dx;'n t/ s"6gLlts ;'ljwf, dx;'n ;'ljwf jf
b/adf]lhd lgwf{/0f ul/g] 5 . t/, cf+lzs jf k"0f{ dx;'n 5'6df k}7f/L ePsf
dfnj:t' eG;f/ sfof{nodf cfO{k'Ug' dfnj:t'sf] xsdf To:tf] dfnj:t'sf]
cufj} k|1fkgkq eG;f/ sfof{nodf btf{ dx;'n a'emfpg] ldltdf sfod /x]sf]
-!_ eG;f/ sfof{noaf6 hfFrkf; ePsf] -!_ eG;f/ sfof{noaf6 hfFrkf; ePsf]
dfnj:t' k}7f/Lstf{n] 3f]if0ff dfnj:t' lgsf;Lstf{ jf k}7f/Lstf{n]
u/]adf]lhdsf] dfnj:t' xf] jf xf]Og jf 3f]if0ff u/]adf]lhdsf] dfnj:t' xf] jf
k}7f/Lstf{n] u/]sf] 3f]if0ff cg'?k eP jf xf]Og jf lgsf;Lstf{ jf k}7f/Lstf{n]
gePsf] olsg ug{ dxflgb]{zs jf eG;f/ u/]sf] 3f]if0ff cg'?k eP jf gePsf]
clws[tn] s'g} k}7f/Lstf{sf] dfnj:t' olsg ug{ dxflgb]z { s jf eG;f/
vl/b, k}7f/L jf laqmL ;DaGwL vftf, k/LIfsn] s'g} lgsf;Lstf{ jf
;|]:tf clen]v jf cGo o:t} sfuhft, k}7f/Lstf{sf] dfnj:t' vl/b jf ljqmL,
a}Í clen]v, sDKo"6/ k|0ffnL nufot lgsf;L jf k}7f/L ;DaGwL vftf,
lghsf] Joj;fo;Fu ;DalGwt ;Dk"0f{ ;]|:tf clen]v jf cGo o:t} sfuhft,
clen]v k/LIf0f ug{ ;Sg]5 . j}Í clen]v, sDKo"6/ k|0ffnL nufot
lghsf] Joj;fo;Fu ;DalGwt ;Dk"0f{
clen]v k/LIf0f ug{ ;Sg]5 . To;/L
k/LIf0f ubf{ cfjZos b]v]df dx;'n
;d]t lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/LIf0f ubf{ -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/LIf0f ubf{
k}7f/Lstf{n] k}7f/L u/]sf dfnj:t' lghn] lgsf;Lstf{ jf k}7f/Lstf{n] lgsf;L
3f]if0ff u/]sf]eGbf leGg dfnj:t' jf k}7f/L u/]sf dfnj:t' lghn]
kfOPdf jf lghn] u/]sf] 3f]if0ff cg'?k 3f]if0ff u/]sf]eGbf leGg dfnj:t'
gePsf] b]lvPdf jf sf/f]jf/ d"No jf kfOPdf jf lghn] u/]sf] 3f]if0ff
dfnj:t'sf] kl/df0f 36L 3f]if0ff u/]sf] cg'?k gePsf] b]lvPdf jf sf/f]jf/
b]lvPdf / ;f] sf/0fn] 36L dx;'n c;"n d"No jf dfnj:t'sf] kl/df0f 36L
ePsf] b]lvPdf eG;f/ clws[tn] To;/L 3f]if0ff u/]sf] b]lvPdf / ;f] sf/0fn]
36L ePsf] d"No jf kl/df0fdf k}7f/L 36L dx;'n c;'n ePsf] b]lvPdf
x'Fbfsf avt nfUg] dx;'n lghaf6 eG;f/ k/LIfsn] To;/L 36L ePsf]
tTsfn c;"n u/L 36L sf/f]jf/ d"No jf d"No jf kl/df0fdf lgsf;L jf k}7f/L
kl/df0f 3f]if0ff u/]afkt lghnfO{ o; x'Fbfsf avt nfUg] dx;'n lghaf6
P]g adf]lhd sf/jfxL ug]{5 . t/ 36L tTsfn c;'n u/L 36L sf/f]jf/ d"No
sf/f]jf/ d"No 3f]if0ff u/]sf]df nfUg] jf kl/df0f 3f]if0ff u/]afkt lghnfO{
dx;'nsf] ztk|ltzt hl/jfgf ug]{5 .Æ o; P]g adf]lhd sf/jfxL ug]{5 .
t/ 36L sf/f]jf/ d"No 3f]if0ff u/]sf]df
nfUg] dx;'nsf] ztk|ltzt hl/jfgf
ug]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/LIf0f ubf{ -#_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/LIf0f ub{f
dfnj:t'sf] juL{s/0fsf] pkzLif{s km/s dfnj:t'sf] ju{Ls/0fsf] pkzLif{s
k/]sf] sf/0fn] sd dx;'n c;"n ePsf] km/s k/]sf] sf/0fn] sd dx;'n
b]lvPdf To:tf] sd dx;'n /sd / ;f] c;"n ePsf] b]lvPdf To:tf] sd
a/fj/sf] hl/jfgf /sd ;DalGwt dx;'n /sd / ;f] a/fj/sf] hl/jfgf
sfof{non] k}7f/Lstf{af6 tTsfn c;"n /sd eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f
ug]{5 . sfo{fnon] lgsf;Lstf{ jf
-#v_ o; bkmf adf]lhd k/LIf0f ubf{ hf/L -%_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/LIf0f ubf{
ul/Psf] Dofbdf pkl:yt gx'g] jf dfu hf/L ul/Psf Dofbdf pkl:yt gx'g]
ul/P adf]lhd lnvt k|df0f jf sfuhft jf dfu ul/Padf]lhd lnvt k|df0f
k]z gug]{ k}7f/Lstf{nfO{ dxflgb]{zs jf jf sfuhft k]z gug]{ lgsf;Lstf{ jf
eG;f/ clws[tn] bkmf %& sf] pkbkmf - k}7f/Lstf{nfO{ dxflgb]{zs jf eG;f/
!%s_ adf]lhd hl/jfgf u/L lghsf] k/LIfsn] bkmf %& sf] pkbkmf -!%s_
lgsf;L k}7f/L ;DaGwL sf/f]jf/ /f]Ssf adf]lhd hl/jfgf u/L lghsf] lgsf;L
u/L pknJw eP;Ddsf lnlvt k|df0f jf jf k}7f/L ;DaGwL sf/f]jf/ /f]Ssf u/L
sfuhftsf cfwf/df k/LIf0f ug{ ;Sg]5 pknJw eP;Ddsf lnlvt k|df0f jf
. t/ o; pkbkmf adf]lhd k/LIf0f sfuhftsf cfwf/df k/LIf0f ug{
ul/;s]kl5 ;f] k}7f/Lstf{sf ;DjGwdf ;Sg]5 .
kl5 yk k|df0f sfuhft k|fKt ePdf t/ o; pkbkmf adf]lhd k/LIf0f
To:tf k|df0f sfuhftsf cfwf/df o; ul/;s]kl5 ;f] lgsf;Lstf{ jf
bkmf adf]lhd k'gM k/LIf0f ug{ o; k}7f/Lstf{sf ;DaGwdf kl5 yk k|df0f
pkbkmfn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g . sfuhft k|fKt ePdf To:tf k|df0f
sfuhftsf cfwf/df o; bkmf
adf]lhd k'gM k/LIf0f ug{ o;
pkbkmfn] afwf k'¥ofPsf] dflgg]5}g .
-#u_ o; bkmf adf]lhd dx;'n lgwf{/0f ubf{ -^_ pkbkmf -@_ / -#_ adf]lhd hl/jfgf
;DalGwt JolQmnfO{ kGw| lbgsf] Dofb jf yk /sd c;"n ug]{ cfb]z lbg'
lbO{ ;kmfO{ k]z ug]{ df}sf lbg'kg]{5 . k"j{ ;DalGwt JolQmnfO{ kGw| lbgsf]
Dofb lbO{ ;kmfO{ k]z ug]{ df}sf lbg'
kg]{5 .
-#3_ o; bkmf adf]lhd lgwf{/0f ePsf] -&_ o; bkmf adf]lhd lgwf{/0f ePsf]
dx;'n tyf hl/jfgf jfktsf] /sd dx;'n tyf hl/jfgf afktsf] /sd
bflvnf ug]{ cfb]z k|fKt u/]sf] ldltn] bflvnf ug]{ cfb]z k|fKt u/]sf] ldltn]
k}+tL; lbgleq To:tf] cfb]z k|fKt ug]{ k}+tL; lbgleq To:tf] cfb]z k|fKt ug]{
JolQmn] ;f]xL cfb]zdf tf]lsPadf]lhdsf] JolQmn] ;f]xL cfb]zdf tf]lsP
/sd bflvnf ug'{ kg]{5 . ;f] cjlwleq adf]lhdsf] /sd bflvnf ug'{ kg]{5 .
bflvnf gu/]df To:tf] dx;'n tyf pQm cjlwleq bflvnf gu/]df To:tf]
hl/jfgf bflvnf ug]{ cfb]z ePsf] dx;'n tyf hl/jfgf bflvnf ug]{
ldltb]lv jflif{s kGw| k|ltztsf b/n] cfb]z ePsf] ldltb]lv jflif{s kGw|
Aofh ;d]t u0fgf u/L c;"npk/ ul/g]5 k|ltztsf b/n] Aofh ;d]t u0fgf
. u/L c;'npk/ ul/g]5 .
-#ª_ pkbkmf -#3_ adf]lhd ltg'{ a'emfpg' -*_ pkbkmf -&_ adf]lhd ltg{' a'emfpg'
kg]{ /sd gj'emfpg] k}7f/Lstf{sf] kg]{ /sd gj'emfpg] lgsf;Lstf{ jf
sf/f]jf/ tyf rn crn ;DklQ /f]Ssf k}7f/Lstf{sf] sf/f]jf/ tyf rn crn
u/L eG;f/ clws[tn] ;f]xL ;DklQaf6 ;DklQ /f]Ssf u/L eG;f/ k/LIfsn]
To:tf] /sd c;"npk/ ug]{5 . ;f]xL ;DklQaf6 To:tf] /sd
c;'npk/ ug]{5 .
-#r_ pkbkmf -#ª_ adf]lhd /sd c;'n x'g -(_ pkbkmf -*_ adf]lhd /sd c;'n
g;s]df To:tf] /sd ;/sf/L afFsL ;/x x'g g;s]df To:tf] /sd ;/sf/L
c;"npk/ ul/g]5 . afFsL ;/x c;'npk/ ul/g]5 .
४०(३) pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd kqmfp ul/Psf] pkbkmf -#_ df /x]sf] æeG;f/ clws[tÆ
JolQmnfO{ af6fsf] Dofbafx]s rf}aL; eGg] zJbsf] ;§f æd'2f x]g]{ clwsf/LÆ
306fleq eG;f/ clws[t;dIf k]z ug'{ kg]{5 eGg] zJbx? /flvPsf 5g\.
.
pkbkmf -#_ adf]lhd k]z x'g cfPsf] pkbkmf -#_ adf]lhd k]z x'g cfPsf]
४०(४) JolQmnfO{ eG;f/ clws[tn] t'?Gt sfg"gL JolQmnfO{ d'2f x]g]{ clwsf/Lsf] cg'dlt
sf/jfxL rnfpg' kg]{5 . To;/L sf/jfxL glnO{ rf}lj; 306f eGbf a9L cjlw;Dd
grnfO{ rf}aL; 306feGbf a9L cjlw;Dd lx/f;tdf /fVg kfOg]5}g .
lx/f;tdf /fVg kfOg] 5}g .
५७ -!_ s;}n] s'g} dfnj:t' rf]/L lgsf;L jf -!_ s;}n] s'g} dfnj:t' rf]/L lgsf;L jf
rf]/L k}7f/L u/]df jf ug]{ k|oTg u/]df jf rf]/L k}7f/L u/]df jf ug]{ k|oTg
vf; af6f]af6 dfq lgsf;L jf k}7f/L ug{ u/]df jf vf; af6f]af6 dfq lgsf;L
kfpg] u/L bkmf # adf]lhd af6f] jf k}7f/L ug{ kfpg] u/L bkmf #
tf]lsPsf]df To:tf] af6f] afx]s cGoqaf6 adf]lhd af6f] tf]lsPsf]df ;f] af6f]
lgsf;L jf k}7f/L u/]df jf ug]{ k|oTg afx]s cGoqaf6 lgsf;L jf k}7f/L
u/]df Ps s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] lauf] eP u/]df jf ug]{ k|oTg u/]df o; P]g
eG;f/ clws[tn] / Ps s/f]8 ?k}ofFeGbf adf]lhdsf] s;"/ u/]sf] dflgg]5 .
j9L] lauf] eP lhNnf cbfntn] To:tf]
dfnj:t' hkmt u/L ;f] dfnj:t'sf] lauf]
adf]lhd hl/jfgf / b]xfo adf]lhd s}b
ug{ ;Sg]5 M–
;Sg]5 .
-v_ kRrL; nfv ?k}ofFFeGbf a9L krf; nfv -v_ kRrL; nfv ?k}of“eGbf a9L krf;
?k}ofFF;Ddsf] lauf]df Ps dlxgfb]lv tLg nfv ?k}of“;Ddsf] lauf]df Ps
dlxgf;Dd, _ dlxgfb]lv tLg dlxgf;Dd,
-u_ krf; nfv ?k}ofFFeGbf a9L Ps s/f]8 -u_ krf; nfv ?k}of“eGbf a9L Ps
?k}ofF;Ddsf] lauf]df tLg dlxgfb]lv Ps s/f]8 ?k}of“;Ddsf] lauf]df tLg
jif{;Dd, dlxgfb]lv Ps jif{;Dd .
-3_ Ps s/f]8 ?k}ofFFeGbf a9L tLg s/f]8 -s_ Ps s/f]8 ?k}of“eGbf a9L tLg
?k}ofFF;Ddsf] lauf]df Ps jif{b]lv b'O{ s/f]8 ?k}of“;Ddsf] lauf]df Ps
jif{;Dd, jif{b]lv tLg jif{;Dd,
-ª_ tLg s/f]8 ?k}ofFFeGbf a9L lauf]df b'O{ -v_ tLg s/f]8 ?k}of“eGbf a9L lauf]df
jif{b]lv kfFr jif{;Dd . tLg jif{b]lv kf“r jif{;Dd .
५७क नबएको d'2f x]g]{ clwsf/L
bkmf %& sf] pkbkmf -!s_, -!v_ / -!u_
adf]lhdsf] d'2f eG;f/ clws[tn] /
pkbkmf -!3_ adf]lhdsf] d'2f lhNnf
cbfntn] z'? sf/jfxL / lsgf/f ug]{5 .
६०क नबएको g]kfn ;/sf/ jfbL x'g]M
o; P]gsf] bkmf %& sf] pkbkmf -!u_ / -
!3_ cGtu{tsf] d'2fdf g]kfn ;/sf/ jfbL
x'g]5 .
lgsf;L jf k}7f/L ug]{ JolQmn] lgsf;L jf -!_ lgsf;L jf k}7f/L ug]{ JolQmn] lgsf;L
k}7f/L ug]{ k|of]hgsf nflu ljefun] tf]s]sf] jf k}7f/L ug]{ k|of]hgsf nflu lgsf;L
ldltb]lv nfu" x'g] u/L ;+s]t gDj/ lng'kg]{5 jf k}7f/L ;+s]t gDj/ lng'kg]{5 .
cGo k}7f/L Ohfhtkq lnO{ k}7f/L ug{ kfOg] v/vhfgf Pj+ cGo k}7f/L Ohfhtkq
dfnj:t'x¿df b/aGbL adf]lhd g} dx;'n lnO{ k}7f/L ug{ kfOg] dfnj:t'x¿df
nfUg]5 . b/aGbL adf]lhd g} dx;'n nfUg]5 .
-@_ ;'g, ;'gsf uxgf / rfFbLdf b/jGbL -@_ ;'g, ;'gsf uxgf / rfFbLdf b/jGbL बएको
adf]lhdsf] b/ nfUg]5 . adf]lhdsf] b/ nfUg]5 .
-@_ ljb]zaf6 kms]{sf ofq'n] cfˆgf] ;fydf
NofPsf] ;'gdf b]xfo adf]lhd dx;'n
nfUg]5M
-s_ klxnf] %) u|fd;Dd k|lt bz u|fd
%@)).– ?k}ofF,
-v_ %) u|fd eGbf a9L yk %) u|fd;Dd
k|lt bz u|fd ^@)).– ?k}ofF,
dfly pNn]v ePeGbf a9L kl/df0fdf ;'g
k}7f/L u/]df a9L ePsf] kl/df0f hlt
hkmt ul/g]5 .
-#_ g]kfn /fhkqdf k|sflzt lghL u'06f, lem6L -#_ g]kfn /fhkqdf k|sflzt lghL u'06f, बएको
ef/L ;DaGwL ;"rgfdf plNnlvt 6]lnlehg lem6L ef/L ;DaGwL ;"rgfdf plNnlvt
dWo] Pn=;L=8L=, KnfHdf jf Pn=O=8L= 6]lnlehg dWo] Pn=;L=8L=, KnfHdf jf
6]lnlehgdf o; cg';"rLsf] bkmf @@ sf] Pn=O=8L= 6]lnlehgdf o; cg';"rLsf]
pkbkmf -!३_ adf]lhd dx;'n nfUg]5 . bkmf @@ sf] pkbkmf -!३_ -!२_
adf]lhd dx;'n nfUg]5 .
-s_o; P]g adf]lhd ltg{' kg]{ cGtMz'Ns -s_ o; P]g adf]lhd ltg{' kg]{ cGtMz'Ns
bafPdf, l5kfPdf jf 5n]df, bafPdf, l5kfPdf jf 5n]df,
-v_Ohfhtkq glnO{ cGtMz'Ns nfUg] j:t' -v_ Ohfhtkq glnO{ cGtMz'Ns nfUg]
pTkfbg jf k}7f/L u/]df, j:t' pTkfbg jf k}7f/L u/]df,
-u_s'g} JolQmn] ´'§f n]vf jf lst]{ sfuh -u_ s'g} JolQmn] ´'§f n]vf jf lst]{
tof/ u/L o; P]g ljk/Lt s'g} s;'/ sfuh tof/ u/L o; P]g ljk/Lt
u/]df, s'g} s;'/ u/]df,
-3_dlb/f, ljo/ jf r'/f]6 / cGo cGtMz'Ns -3_ -ª_ dlb/f, ljo/, r'/f]6 jf ;"tL{hGo
nfUg] j:t'sf] pTkfbg jf k}7f/Ldf k|of]u j:t' / cGo cGtMz'Ns nfUg] j:t'sf]
ul/g] cGtMz'Ns l6s6 gSsnL agfO{ pTkfbg jf k}7f/Ldf k|of]u ul/g]
k|of]u u/]df, pTkfbg u/]df jf cf];f/ cGtMz'Ns l6s6 gSsnL agfO{ k|of]u
k;f/ jf e08f/0f u/]df . u/]df, pTkfbg u/]df jf cf];f/
k;f/ jf e08f/0f u/]df .
:ki6Ls/0f M :ki6Ls/0f M
-!_ o; v08 adf]lhd ;hfo ug{ lauf] -!_ o; v08 adf]lhd ;hfo ug{ lauf]
sfod ubf{ To:tf] l6s6 k|of]u ePsf] jf sfod ubf{ To:tf] l6s6 k|of]u ePsf]
x'g;Sg] j:t'sf] zlQm, kl/df0f jf jf x'g;Sg] j:t'sf] zlQm, kl/df0f jf
cfsf/sf cfwf/df cGtMz'Ns nfUg] cfsf/sf cfwf/df cGtMz'Ns nfUg]
j:t'sf] d"No sfod u/L To;df nfUg] j:t'sf] d"No sfod u/L To;df nfUg]
cGtMz'Ns ;d]t hf]8L sfod ul/g]5 . cGtMz'Ns ;d]t hf]8L sfod ul/g]5 .
-s_ bkmf & sf] pkbkmf -$_ adf]lhd k'gM -s_ bkmf & sf] pkbkmf -$_ adf]lhd k'gM
d"No lgwf{/0f jf cltl/Qm d"No lgwf{/0f d"No lgwf{/0f jf cltl/Qm d"No
ePdf yk x'g] cGtMz'Ns /sdsf] zt lgwf{/0f ePdf yk x'g] cGtMz'Ns
k|ltzt /sd, /sdsf] zt k|ltzt /sd,
-v_ Ohfhtkq glnO{ cGtMz'Ns nfUg] j:t' -v_ Ohfhtkq glnO{ cGtMz'Ns nfUg]
jf ;]jf laqmL jf ;~ro u/]df kfFr j:t' jf ;]jf laqmL jf ;~ro u/]df
xhf/ ?k}ofFb]lv kGw| xhf/ ?k}ofF;Dd, kfFr xhf/ ?k}ofFb]lv kGw| xhf/
?k}ofF;Dd,
-u_ bkmf !)s= sf] Joj:yf pNn‹g u/]df -u_ bkmf !)s= sf] Joj:yf pNn‹g u/]df
nfUg] cGtMz'Nssf] k|ltlbg z"Go nfUg] cGtMz'Nssf] k|ltlbg z"Go
bzdnj z"Go kfFr k|ltzt jf k|lt bzdnj z"Go kfFr k|ltzt jf k|lt
ljj/0f Ps xhf/ ?k}ofFdWo] h'g a9L ljj/0f Ps xhf/ ?k}ofFdWo] h'g a9L
x'G5 ;f] /sd, _ x'G5 ;f] /sd,
-3_ bkmf !)v= sf] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] -3_ bkmf !)v= sf] pkbkmf -!_
n]vf cBfjlws g/fv]df bz xhf/ adf]lhdsf] n]vf cBfjlws g/fv]df
?k}ofFF / sf/f]af/sf] n]vf lg/LIf0f ug{ bz xhf/ ?k}ofFF / sf/f]af/sf] n]vf
glbPdf k6s}lkR5] kfFr xhf/ ?k}ofFF, lg/LIf0f ug{ glbPdf k6s}lkR5] kfFr
xhf/ ?k}ofFF,
-ª_ bkmf !)v= sf] pkbkmf -@_ pNn‹g -ª_ bkmf !)v= sf] pkbkmf -@_ pNn‹g
u/]df kfFr xhf/ ?k}ofFF, u/]df kfFr xhf/ ?k}ofFF,
-r_ bkmf !)v= sf] pkbkmf -#_ pNn‹g -r_ bkmf !)v= sf] pkbkmf -#_ pNn‹g
u/]df bz xhf/ ?k}ofFF, u/]df bz xhf/ ?k}ofFF,
-5_ bkmf !)3= sf] pkbkmf -#_ adf]lhdsf] -5_ bkmf !)3= sf] pkbkmf -#_
cg'udg ug]{ sfo{df afwf lj/f]w u/]df adf]lhdsf] cg'udg ug]{ sfo{df afwf
k6s} lkR5] kFfr xhf/ ?k}ofFF, lj/f]w u/]df k6s} lkR5] kFfr xhf/
?k}ofFF,
-h_ bkmf !)5= adf]lhd hfFr ubf{ -h_ bkmf !)5= adf]lhd hfFr ubf{
cNsf]xnsf] dfqf Ps k|ltzteGbf a9L cNsf]xnsf] dfqf Ps k|ltzteGbf
km/s ePdf /fh:j r'xfj6 ePsf] a9L km/s ePdf /fh:j r'xfj6
/sdsf] zt k|ltzt /sd, ePsf] /sdsf] zt k|ltzt /sd,
161
-em_ cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jfsf] -em_ cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jfsf]
pTkfbg k|ltnlAw tf]lsPsf]df To; pTkfbg k|ltnlAw tf]lsPsf]df To;
cg';f/sf] pTkfbg k|ltnlAw gk'u]df cg';f/sf] pTkfbg k|ltnlAw gk'u]df
yk x'g] cGtMz'Ns /sdsf] zt k|ltzt yk x'g] cGtMz'Ns /sdsf] zt
/sd, k|ltzt /sd,
-`_ bkmf $3= sf] pkbkmf -!_ sf] pNn‹g -`_ bkmf $3= sf] pkbkmf -!_ sf] pNn‹g
u/]df k6s} lkR5] bz xhf/ ?k}ofFF, u/]df k6s} lkR5] bz xhf/ ?k}ofFF,
-6_ :jod\ lgisfzg k|0ffnL cGtu{tsf j:t' -6_ :jod\ lgisfzg k|0ffnL cGtu{tsf
tyf ;]jfsf] laqmL ubf{ cGtMz'Ns c;'n j:t' tyf ;]jfsf] laqmL ubf{
gu/]df jf sd c;'n u/]df nfUg] cGtMz'Ns c;'n gu/]df jf sd
cGtMz'Ns c;'n u/L c;'n gePsf] jf c;'n u/]df nfUg] cGtMz'Ns c;'n
sd c;'n ePsf] cGtMz'Ns /sdsf] u/L c;'n gePsf] jf sd c;'n
zt k|ltzt /sd, ePsf] cGtMz'Ns /sdsf] zt k|ltzt
/sd,
-7_ bkmf #s= sf] pkbkmf -#_ sf] pNn‹g -7_ bkmf #s= sf] pkbkmf -#_ sf] pNn‹g
u/L cGtMz'Ns qm]l86 bfjL u/]df u/L cGtMz'Ns qm]l86 bfjL u/]df
To;/L qm]l86 bfaL u/]sf] cGtMz'Ns To;/L qm]l86 bfaL u/]sf] cGtMz'Ns
/sdsf]] zt k|ltzt /sd, /sdsf]] zt k|ltzt /sd,
-8_ bkmf $3= sf] pkbkmf -@_ sf] pNn‹g -8_ bkmf $3= sf] pkbkmf -@_ sf]
u/]df klxnf] k6ssf nflu bz xhf/ ?k}ofFF pNn‹g u/]df klxnf] k6ssf nflu
/ To;kl5 k|To]s k6ssf nflu aL; xhf/ bz xhf/ ?k}ofFF / To;kl5 k|To]s
?k}ofFF . k6ssf nflu aL; xhf/ ?k}ofFF .
-9_ o; bkmfdf pNn]v ul/Pb]lv afx]s of] -g_ o; bkmfdf pNn]v ul/Pb]lv afx]s
P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf]
pNn‹g u/]df k6s} lkR5] Ps xhf/ ?k}ofFF . lgod pNn‹g u/]df k6s} lkR5] bz
xhf/ ?k}ofF .Æ _
१६(५) s;'/;Fu k|ToIf jf k/f]If ¿kdf k|of]u x'g s;'/;Fu k|ToIf jf k/f]If ¿kdf k|of]u x'g
cfPsf] ef8f jt{g, j:t' jf ;]jf pTkfbg cfPsf] ef8f jt{g, j:t' jf ;]jf pTkfbg
ug{ k|of]u ul/Psf] Hofjn, d]lzg, pks/0f ug{ k|of]u ul/Psf] Hofjn, d]lzg,
/ ;jf/L ;fwg ;d]t hkmt x'g]5 . pks/0f / ;jf/L ;fwg ;d]t hkmt x'g]5
.
t/, To:tf] s;'/ ug]{ JolQmn] ;jf/L wgLsf] t/, To:tf] s;'/ ug]{ JolQmn] ;jf/L
cg'dlt lagf ;jf/L ;fwg To:tf] sfddf wgLsf] cg'dlt lagf ;jf/L ;fwg To:tf]
k|of]u u/]sf] ePdf To:tf] ;jf/L ;fwg sfddf k|of]u u/]sf] ePdf To:tf] ;jf/L
hkmt gu/L ;jf/L wgLnfO{ kRrL; xhf/ ;fwg hkmt gu/L ;jf/L wgLnfO{ kRrL;
?k}ofF hl/jfgf / ;jf/L rfnsnfO{ s;'/sf] xhf/ ?k}ofF hl/jfgf / ;jf/L rfnsnfO{
k|s[lt x]/L kGw| xhf/ ¿k}ofF;Dd hl/jfgf s;'/sf] k|s[lt x]/L kGw| xhf/ ¿k}ofF;Dd
jf tLg dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 hl/jfgf jf tLg dlxgf;Dd s}b jf b'j}
. ;hfo x'g]5 .
१६(६) -%_ pkbkmf -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] pkbkmf -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
eP tfklg ef8fsf] ;jf/Ldf btf{ u/L ;jf/L tfklg ef8fsf] ;jf/Ldf btf{ u/L ;jf/L
;fwgsf] dflnsn] g} k|of]u u/]sf] kfOPdf ;fwgsf] dflnsn] g} k|of]u u/]sf] kfOPdf
To:tf] ;jf/L hkmt x'g]5 . To:tf] ;jf/L hkmt x'g]5 .
१६(७) -@_ cGtMz'Ns clws[tn] pkbkmf -!_ df -@_ (७) cGtMz'Ns clws[tn]
plNnlvt b08 hl/jfgfsf cltl/Qm pkbkmf -!_ df plNnlvt
gAa] lbgdf ga9\g] u/L bkmf ( b08 hl/jfgfsf cltl/Qm
adf]lhd lbOPsf] Ohfhtkq lgnDag gAa] lbgdf ga9\g] u/L bkmf
;d]t ug{ ;Sg]5 . ( adf]lhd lbOPsf]
Ohfhtkq lgnDag ;d]t
ug{ ;Sg]5 .
१६(८) -#_ pkbkmf -!_ sf] v08 -s_, -v_, -u_ jf - -#_ (८) pkbkmf -!_ sf] v08 -s_, -v_,
3_ df n]lvPsf] s;'/sf] pBf]u jf
b'?T;fxg ug]{nfO{ d'Vo s;'/bf/nfO{ x'g] -u_ jf -3_ / -@_ df n]lvPsf]
;hfosf] cfwf ;hfo x'g]5 . _ s;'/sf] pBf]u jf b'?T;fxg
ug]{nfO{ d'Vo s;'/bf/nfO{ x'g]
;hfosf] cfwf ;hfo x'g]5 .
१६(९) नबएको cGtMz'Ns clws[tn] pkbkmf -!_ df
plNnlvt ;hfosf cltl/Qm bkmf (
adf]lhd lbOPsf] Ohfhtkq 5 dlxgf;Dd
lgnDag ug{ jf bkmf !) adf]lhd
Ohfhtkq /2 u/L To:tf] pBf]u jf
k|lti7fg btf{ vf/]h ug{ ;DjlGwt
lgsfodf n]lv k7fpg ;Sg]5 . _