*

- - -
* •
* • .
* DISSERT. I. DE SCRIPTORIBUS GENERATIM. 34*
morientur: fed per eosdem mille annos infinitam multitudinem ge
nerabunt, Ö* erit fòboles eoruut fìméfa J Deo chara. Atqui il
lud procul dubio fieri non poterit, nifi matrimonia ineantur
legitima, cafta & immaculata. Tunc enim uti ipfe loquitur:
Omnis rerum matt/ra lætabitur, erepta 5° liberata dominio mali,
Ü* impietatis, &* fceleris , & erroris. Et certe quo tutius Ju
ftitia in orbe regnet: fub idem temptis primceps dæmonum catenis
vincietur, & erit in cuftodia, me quod malum adverfus populum
Dei noliatur. Fatetur quidem quosdam ex Gentibus, id eft
impios , & peccatis inquiinatos, eodem futuros tempore , fed
ad augendum cum Dei, tum fàn&orum vi&oriæ atque trium
phi decus & ornamentum: Gentes mom exftimguemttir omnino,
fed quædam relinqttentur in vi£foriam Dei, ut triumphettur 4 jtt -

Jfis, ac fubjugenttir perpetuæ fervituti. Quis autem & ubi com -

ftituendus fit tanti eorum triumphi locus? Civitas , inquit,

fimcfa co/ ftituetur in medio terræ, non alia certe quam Hiefufà
lem fànéta , in quâ ipfè conditor Deus cuiu juftis dominantibus
C07/17/10ret1/1^. ” -

Quantæ autem futuræ fint fan&orum deliciæ, ex his cog

nofces, quæ ipfe ibidem tradit, nullas amplius fore in mundo
tenebras." Ltina, vero, ut ejus verbis utamur, claritatem f0
lis accipiet, nec minuetur ulterius. Sol autem fepties tamto, quám
^unc eft, clarior fiet, terra vero aperiet fæcunditatem fuam, Ö*
uberrimas fruges Jpomte gemerabit, rupes montium mella fudabunt,
per rivos vima decurrent, Ü* flumina laéfe inumdabunt.... De
aique tumc fiemt illa, quae Poetæ aureis temporibus fúéfa effé, jam ,
Saturno regnante, dixerumt. Quod quidem ut planum faciat,
docet Poetas, quæ de aureo fæculo cecinerunt, eâ defumfiffe ex
ipfis Prophetarum, quæ tunc divulgata erant, oraculis. Sed
cum ii penitus ignorarent in more eorumdem Prophetarum il
lud fuiffe, ut fütura prædicentes, illa tamquam jàm ante a&ta
enuntiarent; hinc aureum fæculum jam a lóngo tempore elap
fum fuiffe fibi in animum falfo induxerunt. 7
Cæterum in hac millenarii Chrifti fàn&orumque regni tam
eleganti , tamque luculenta a La&tantio edita defcriptione, ni
- hil plane repérias neque de templi Hierofolymitahi inftaura * v
•* - *- a. Uu 3 tione, *
*
&.
 w

342 ÆRÆ CHRISTIANÆ SAECULI II.

tione, neque de ££; legis mofàicæ adimplendis, neque
de fàcrificiis & vi&bimis, juxta ejusdem legis ftatuta immolandis
& ma&andis: immo nec ulla omnino de hominibus, judaico*
more circumcidendis habetur mentio. Cur autem ea omnia,
·

ubi cætera etiam minutiora fufiffime defcribit, tam alto premat '
filentio, quæ alia poteft effe ratio; nifi quia legem mofaicam
a Chrifto ita abrogatam effe cenfebat; ut nulli amplius inte
grum fuerit eam deinceps obfervare, aut illius fàtisfacere.
, mandatis. -

-_ - Plures alios poffumus in medium producere fcriptores,

J;*• puta Methodium Epifcopum & Martyrem , atque alios, qui

i - de millenario Chrifti regno paucioribus verbis mentem aperue

runt fuam. Sed ea quæ ha&tenus ex præcipuis hujus fententiæ
patronis retulimus, quidquid ab aliis traditum eft, ita comple
&tuntur; ut plura congerere inutile fit,. & fuperfluum.
- - A R T I C U L U S III.

*• .
Quid de Millemariorum
• generatimopinionibus fènfèrint
de iis fèmper alii fcriptores, qui
loquuntur.
v - §. I.

Sententia 0rigenis.
Haétenus plures celeberrimosque audivimus, fententiam
fuam fuismet verbis explicantes, Chiliaftas. Jam autem operæ
pretium eft inveftigare fedulo, quid alii fcriptores de omnium ,
univerfim Millenariorum opinionibus prodiderint. Primus ve
ALib, 2. Pe- credentes,
riarch.
niat in medium Origenes,
fcripturas qui tradit
judaico quodam Chiliaftas, Chrifto quidem
fenfu intellexiffè, eos
que dele&tationi fuæ & libidini indulgentes, docuiffe exfpe&an
as per integrum illud mille annorum fpatium voluptates &'
luxurias corporis; ita ut manducandi & bibendi & omnia quæ
carnis funt, agendi nemini umquam defit facultas. Futuras.
… eo tempore nuptiarum conventiones, & filiorum procreatio- , -

- nes, dandosque omnibus hominibus deliciarum fuarum mini

ftros alienigenas. /Edificandam Hierufàlem, urbem terrenam,
s -- --
fe '

a.
 p

X. 1

* _•

|| || DISSERT. I. DE SCRIPTORIBUS GENERATIM. 343

flii, 13 fed pretiofis, quorum nomina proferebant, lapidibus. Secun
Ut im|ii; dum formam & difpofitiones Ê; mundi fore diverfàs digni
iii, fi tates, ordines, principes, reges. Qui vere, inquit, fervient -*

Emt. T$ Domino , manducabunt ö* bibent ; peccatores autem efurient & t

miíT' |. ' fitiemt , laetitiam agent juffi, impios mæror poffidebit. ` Sed hæc
Σm Mim l . quantum a La&antii, & aliorum, quos recenfuimus catholico
Mísim? rum Chiliaftarum opinione diffideant, nemo non videt. Hæc
B í: r itaque vana opinionum commenta ab iis, dumtaxat propugna- ·
, bantur, qui pravis erroribus fuis ab Ecclefia catholica defci- • -

: £?* i , verant. - -

eflê, g [ … - §. II. . — •

';* ] . . Sententia Hieronymi. _ -

sę | ' - •. -- - - - -• - - • . .
: „Tp* Hieronymus vero fcribit Millenarios Judaicam, quam Pa- • • ,
l. s . pias edidit, fequi miile annorum %vrsgoaiv, id eft traditionem. -

- Deinde eos Judaicam mille annorum fäbulam, & terrenum Sal

f , vatoris imperium Judaico errore fufeipere, atque afferere tunc De fcript.
- - * maximam fore opum abundantiam, ô°delicatos cibos, 5° craffitu- Eccle£ de Pa
fi, ; dinem corporis, phafidesque, ö* fürtos turtures, mulfum merum, É;. $:;
bulbos cibi, ö* vulvas, ö' aves phafidis, ô° attagemam, epularum $ízôéìïëï. . . .
| | delicias , nuptias , uxorum pulchritudinem , examima liberorum, % i; ÉÉ: •,

', ' terrenas voluptates, incredibiles delicias: ita ut negociatores in mille %j?.
: ammis effè defiftant, quid omnia mafcentur in omnibus locis. _ Tunc 33. iüj. T . -

j) i . • ' etiam de montibus 5 collibus juxta fàbulas Poetarum, ô Sturmi ■';;";;

gT£ aureum feculum, laétis rivo$ fluere, ô° de arborum foliis ftillare Ä,'É?
Τ1 mella puriffima, ö* cunéiarum rerum félicitatem. Ififuper vero ment, & in c.
Vè. cttfacfarum gentium fervitutem , rurfùsque bella, exercitus, ac s:;£?;
31 triam//phos , Ù* fuperatorum neces, fnortemque centenarii peccato- EZÉÉÉÉÉ”
)$• zis. Hanc autem de centenarii peccatoris morte opinionem eo- „;„:* *.
!• gem in commentario enodatius explicat: jam longâ futurae vitae **; $. ss.
Jpatia repromittunt; ut centum anhi reputentur ijifihtia: pecca- jìiiäi' v

tore7/2 atutem centefimo ætatis fua: anno moriturum); me videlicet

paratis opibus perfruatur , fèd ob peccatum malediéîum effe fé no
- £erat. Quodfi ita eft, ubi erit beatitudo perfèéta, quae peçcato vio
latur, atque corrumpitur, & peccatum imimitura mòrte punitur? .
• * - - Praedi

• • * * * * . •u*,