Sunteți pe pagina 1din 17

ISSN: 2179-4901

Proposição para Inclusão do Ensino da Ética e da Cidadania para os


Alunos das Escolas Públicas
Eixo 07 - Educação, comunicação, informação, direitos humanos e cidadania
Nelson Luiz de Andrade Lima1
Marco Antônio Barbosa Braga2

RESUMO
A sociedade e o setor público brasileiros vêm passando nas primeiras décadas do século
XXI por graves problemas relacionados à corrupção, elevados índices de violência, de
criminalidade e por danos ao meio ambiente. Todos estes fatores surgem a partir de
formas inadequadas de interação do cidadão brasileiro com seus semelhantes, seu
espaço e suas instituições que não se mostram adequadas a um estado democrático. É
certo que neste âmbito a questão educacional tem um peso relevante, principalmente no
que diz respeito às características existentes no processo de ensino e as escolhas
adotadas nas políticas educacionais em tempos recentes. Apesar de alguns tímidos
avanços obtidos, os indicadores ainda apontam grandes deficiências existentes nesta
área. O presente trabalho tem por objetivo retomar um tema que, por questões
ideológicas ou conjunturais, foi esquecido, mas que tem a possibilidade de trazer uma
contribuição para o enfrentamento destes problemas. A proposta se baseia na inserção
na rede pública dos ensinamentos de ética e cidadania, considerando-se uma discussão
sobre o tema a partir de uma visão ampla e moderna que venha a considerar as novas
necessidades e demandas da sociedade brasileira.
PALAVRAS-CHAVE: ética; cidadania; processo de ensino; políticas educacionais.

ABSTRACT
Brazilian society and the public sector have been experiencing serious problems related
to corruption, high levels of violence, crime and damage to the environment in the first
decades of the 21st century. All these factors arise from inadequate forms of interaction
of the Brazilian citizen with his or her peers, their space and their institutions that are
not adequate to a democratic state. It is true that in this context the educational question
has a relevant weight, especially with respect to the characteristics that exist in the
teaching process and the choices adopted in educational policies in recent times. Despite
some timid progress, the indicators still point to major shortcomings in this area. The
present work aims to retake a theme that, due to ideological or conjunctural issues, has
been forgotten, but that has the possibility to bring a contribution to the confrontation of
these problems. The proposal is based on the inclusion in the public network of the
teachings of ethics and citizenship, considering a discussion on the subject from a broad
and modern view that will consider the new needs and demands of Brazilian society.

KEYWORDS: ethics; citizenship; teaching process; educational policies.

1
Universidade Tiradentes-UNIT ; Mestre em Educação, GECES – Grupo de Pesquisa em Comunicação, Educação e
Sociedade; e-mail: profamchagas@gmail.com
2
Universidade Tiradentes-UNIT ; Doutor em Ciências da Comunicação-USP; GECES – Grupo de Pesquisa em
Comunicação, Educação e Sociedade; e-mail: nuneslinhares.ronaldo8@gmail.com

1
ISSN: 2179-4901

1 Introdução

Phasellus mi leo, sodales non auctor tempor, tincidunt sed sapien. Nam blandit,
massa euismod blandit sollicitudin, metus lacus convallis leo, non sollicitudin leo velit
vitae dui. “Praesent facilisis sapien in nisl […] lobortis ac congue risus ultricies. Sed
ultrices, enim semper dictum pulvinar, turpis mi blandit nibh, sit amet pretium nisl ante
et magna. [...] nullam vestibulum rutrum interdum”. (GASPAR, 2009, p. 01)
Chartier (1999), Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nam
molestie risus ut metus auctor sit amet porttitor mauris hendrerit. Donec non consectetur
dolor. Aenean semper augue at nisi congue a rhoncus urna iaculis. Morbi non justo sed
enim commodo suscipit.

Imagem 01: Maecenas accumsan, magna eu ultrices


Fonte: Pellentesque habitant, 2013

In ornare enim eget magna tincidunt non aliquet nulla ullamcorper. Donec
vehicula accumsan magna sed volutpat. Maecenas accumsan, magna eu ultrices
aliquam, nunc turpis porttitor mauris, ac tincidunt magna massa in leo. Vestibulum
accumsan, purus in rhoncus tempus, urna magna mattis eros, eu hendrerit ante quam vel
tortor. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac
turpis egestas. Nullam ac ipsum sapien. (GASPAR, 2009)

2
ISSN: 2179-4901

2 Revisão de literatura

In ornare enim eget magna tincidunt non aliquet nulla ullamcorper. Donec
vehicula accumsan magna sed volutpat. Chartier (1999 apud Carlos, 2007) Maecenas
accumsan, magna eu ultrices aliquam, nunc turpis porttitor mauris, ac tincidunt magna
massa in leo. Vestibulum accumsan, purus in rhoncus tempus, urna magna mattis eros,
eu hendrerit ante quam vel tortor.

2.1 Aliquam erat volutpat (tamanho 12 e negrito)

Sed odio nibh, mattis at luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut
dignissim tortor. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur
ridiculus mus. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere
cubilia Curae; Sed vulputate cursus vulputate. Maecenas vel nunc erat, non fringilla
libero.

Praesent nec lacus enim. Morbi diam mi, imperdiet id congue


convallis, rutrum vel tortor. Morbi vehicula nulla et mauris dictum id
vehicula purus sagittis. Aliquam erat volutpat. Sed odio nibh, mattis at
luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut dignissim tortor. Cum
sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur
ridiculus mus. (AMARAL, 2000, p. 86)

3 Justificativa

In ornare enim eget magna tincidunt non aliquet nulla ullamcorper. Donec
vehicula accumsan magna sed volutpat. Chartier (1999 apud Carlos, 2007) Maecenas
accumsan, magna eu ultrices aliquam, nunc turpis porttitor mauris, ac tincidunt magna
massa in leo. Vestibulum accumsan, purus in rhoncus tempus, urna magna mattis eros,
eu hendrerit ante quam vel tortor.

2.1 Aliquam erat volutpat (tamanho 12 e negrito)

3
ISSN: 2179-4901

Sed odio nibh, mattis at luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut
dignissim tortor. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur
ridiculus mus. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere
cubilia Curae; Sed vulputate cursus vulputate. Maecenas vel nunc erat, non fringilla
libero.

Praesent nec lacus enim. Morbi diam mi, imperdiet id congue


convallis, rutrum vel tortor. Morbi vehicula nulla et mauris dictum id
vehicula purus sagittis. Aliquam erat volutpat. Sed odio nibh, mattis at
luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut dignissim tortor. Cum
sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur r

4 Objetivos

In ornare enim eget magna tincidunt non aliquet nulla ullamcorper. Donec
vehicula accumsan magna sed volutpat. Chartier (1999 apud Carlos, 2007) Maecenas
accumsan, magna eu ultrices aliquam, nunc turpis porttitor mauris, ac tincidunt magna
massa in leo. Vestibulum accumsan, purus in rhoncus tempus, urna magna mattis eros,
eu hendrerit ante quam vel tortor.

2.1 Aliquam erat volutpat (tamanho 12 e negrito)

Sed odio nibh, mattis at luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut
dignissim tortor. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur
ridiculus mus. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere
cubilia Curae; Sed vulputate cursus vulputate. Maecenas vel nunc erat, non fringilla
libero.

Praesent nec lacus enim. Morbi diam mi, imperdiet id congue


convallis, rutrum vel tortor. Morbi vehicula nulla et mauris dictum id
vehicula purus sagittis. Aliquam erat volutpat. Sed odio nibh, mattis at
luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut dignissim tortor. Cum
sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur r

5 Metodologia

4
ISSN: 2179-4901

In ornare enim eget magna tincidunt non aliquet nulla ullamcorper. Donec
vehicula accumsan magna sed volutpat. Chartier (1999 apud Carlos, 2007) Maecenas
accumsan, magna eu ultrices aliquam, nunc turpis porttitor mauris, ac tincidunt magna
massa in leo. Vestibulum accumsan, purus in rhoncus tempus, urna magna mattis eros,
eu hendrerit ante quam vel tortor.

2.1 Aliquam erat volutpat (tamanho 12 e negrito)

Sed odio nibh, mattis at luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut
dignissim tortor. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur
ridiculus mus. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere
cubilia Curae; Sed vulputate cursus vulputate. Maecenas vel nunc erat, non fringilla
libero.

Praesent nec lacus enim. Morbi diam mi, imperdiet id congue


convallis, rutrum vel tortor. Morbi vehicula nulla et mauris dictum id
vehicula purus sagittis. Aliquam erat volutpat. Sed odio nibh, mattis at
luctus luctus, commodo elementum eros. Sed ut dignissim tortor. Cum
sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur r

6 Considerações Finais

Maecenas accumsan, magna eu ultrices aliquam, nunc turpis porttitor mauris,


ac tincidunt magna massa in leo. Vestibulum accumsan, purus in rhoncus tempus, urna
magna mattis eros, eu hendrerit ante quam vel tortor.

5
ISSN: 2179-4901

7 Referências

AMARAL, A. E. Maia do. 1000 Anos antes de Gutenberg. Cadernos de


Biblioteconomia Arquivística e Documentação Cadernos BAD, número 002. Associação
Portuguesa de Bibliotecários, Arquivistas e Documentalistas Lisboa, Portugal, 2000. p.
84-95. Disponível em:
<http://redalyc.uaemex.mx/redalyc/html/385/38505108/38505108_5.html>. Acessado
em: 01/05/2012.

BRAGANÇA, Aníbal. Porque foi, mesmo, revolucionária a invenção da tipografia? O


editor-impressor e a construção do mundo moderno. In: XXV Congresso Brasileiro de
Ciências da Comunicação - Salvador/BA, 1 a 5 setembro, 2002. Disponível em:
<http://www.intercom.org.br/papers/nacionais/2002/Congresso2002_Anais/2002_NP4b
raganca.pdf>. Acessado em: 04/06/2012.

CETIC.BR. Pesquisa TIC Domicílios 2011. 2012. Disponível em:


<http://cetic.br/usuarios/tic/2011-total-brasil/apresentacao-tic-domicilios-2011.pdf>.
Acessado em: 06 de julho de 2012.

CHARTIER, Roger. Os desafios da escrita. São Paulo: Unesp, 2002.

CHARTIER, Roger. A aventura do livro: do leitor ao navegador; tradução Reginaldo


de Moraes. São Paulo : UNESP/IMESP, 1999.

LÉVY, Pierre. As tecnologias da inteligência: o futuro do pensamento na era da


informática; tradução de Carlos Irineu da Costa. 2. ed. Rio de Janeiro: Ed. 34, 2010.

6
ISSN: 2179-4901

7
ISSN: 2179-4901

8
ISSN: 2179-4901

9
ISSN: 2179-4901

10
ISSN: 2179-4901

11
ISSN: 2179-4901

12
ISSN: 2179-4901

13
ISSN: 2179-4901

14
ISSN: 2179-4901

15
ISSN: 2179-4901

16
ISSN: 2179-4901

17

S-ar putea să vă placă și