PROYECTO ANUAL DE LENGUA Y LITERATURA GUARANÌ

APONDE’A
 Mbo ‫ۥ‬epy Aponde ‫ۥ‬a

Planeamiento Anual

I- Jekuaaukarã
1- Mbo’ehao réra: Ary :
2- Mbo’hara réra:
3-Ñe’e ha ñe’e porãhaipyre: Guarani Aravo :
4- Mbo’esyry: 9º Aravo Oñembo’eha :

II- Aravo Jeipuru

1ª ETAPA 2ª ETAPA
Jasykõi 4 hs Jasytoteĩ 16 hs Setiembre 16 hs
Jasyapy 14 hs Jasypokõi 4 hs Octubre 4 hs
Jasyrundy 16 hs Jasypoapy 12 hs Noviembre 12 hs
Jasypo 16 hs
Total 50 hs Total 32 hs Total 32 hs
Dto. 5 hs Dto. 3 hs Dto. 3 hs
Total 45 hs Total 29 hs Total 29 hs

Mba’epepa ikatupyryetéva’era mitãrusu ha mitãkuña omohuãvo hikuái mbohapyha mbo’esyryaty, E.E.B. pegua.
Oñemomarandu ha oporomomarandu guaraníme oipurúvo umi ñe’ẽ oje’e ha ojehaíva. Umi ñe’ẽ niko ndaha’éi gueteri ipukuetereíva aĝakatu ndaha’éi avei mbykyetéva,
umíva oho pe ha’e oikuaameméva reheha, upéichante avei, umi mba’e oikuaa pyahútava ohóvo ha’evoi okakuaágui avei hína.
Mba’etépa oñeha’arõ temimbo’ekuéragui ohupyty ko mbo’esyrýpe.
Ko mbo’esyrýpe oñeha’ãrõ temimbo’ekuéragui tomoñe’ẽ ha toikũmbykuaa ha tohaikuaa avei opaichagua momarandu oguerekóva ñe’ẽ ha’e oipurúva ha umi oikuaa
pyahuva’ekue oñemomarandu haĝua opavavéva.
Upekuévo oikuaavéta guaraní ñe’ẽ retepy rehegua ha ikatútama omohypy’ũ porãve iñe’ẽ oñemomarandu ha oporomomarandu haĝua.
 MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA OÑEMBOHEKOKUAÁTA KO’Ã MBA’E IKATU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) MBO’EPY OJEPURU OJEHECHA
temáticas) (Actividades) HAĜUA TEMIMBO’ÉPA
IKATUPYRY
(Instrumento de
evaluación)
 Oikũmby kuaa  Oikũmby oje’éva ichupe oñembosarái, oipuru  Oñembosarái pe  Jehaipyre jejaporã Ñembosarái (Texto  Jajokuaa haĝua ñañembosarái  Kuatia rehe
haĝua mba’ e haĝua tembipuru ogapypegua ha oikuaa oje’ehaichaite ichupe. instructivo. Juegos). ``Aopyti’arigua``. oñeme’ẽta
ohendúva mba’éichapa ojapova’erã tembi’ukuéra ha  Oipuru tembipuru  Mba’yrumongu’i ha jepuru (Uso de la  Ja’e mba’éichapa ñañeñandu temimbo’épe
opaichagua mbà e. oje’ehaichaite ichupe. licuadora). ñañembosarái rire. hembiaporã ikatu
 Oikũmby mba’épa oje’ehína ichupe  Ojapo tembi’u  Pohã ñana jejapo (Receta de remedio).  Jajesareko ``Mba’yru mongu’i ha haĝuaicha
hogapypeguáre, imbo’ehaoreguáre ha ambue oje’ehaichaite ichupe.  Aporeko jekuaa haĝua (Técnica de jepuru``. ohechauka
ha’e oikóva rehe.  He’i máva rehepa presentación).  Ñambohovái oñeporandúva oikũmbyha
 Oikũmby mavamáva rehépa oñe’ẽve. oñeñe’ẽ ichupe.  Mombe’urã tavarandu (Cuento ñahenduva’ekuegui. ohendúva.
 Ohechakuaa mba’eichagua tekotevẽpa pe  He’i mba’e téma Folklórico).  Ñahendu pohã ñana ``py’a vaípe
oñeñe’ẽhahína jehaikuéra ohendúvape ha he’i rehepa oñeñe’ẽ pe  Ñe’ẽ herajojáva (Homónimos). ĝuarã`` jejapo.  Tembiapo aty.
máva ha’e oikuaavápepa ojogua upéva. ohendúvape.  Temiandu (Opinión)  Jaikuaa aporeko jekuaa haĝua –
 Oikũmby mba ‫ۥ‬etépa he’isehína pe ohendúvape,  He’i mba’emba’épa  Jehaipyre marandurã (Texto Ñahendu mombe’urã ``Peru
umi ñe’ẽ ikatúva he’ise mokõi térã hetave mba’e ikatu he’ise umi ñe’ẽ informativo). oikorõguare Pa’i ramo``ñambohovái
guaraníme omoñe’ẽva.  Tembirechauka (Argumentación). porandu hesegua ha upéi
 Ohechakuaa mba’e rehétepa ha ambue  He’i mba’épa ha’e ñamombe’u jaikuaaháicha.
mba’éguipa avei oñe’ẽhína umi ohendúva. ohechakuaa pe  Ja’emi ñe’ẽjoaju ojepuruhápe
 Ombojoja umi mba’e oikóva ohendúvape umi ohendúva rehe. ñe’ẽherajojavá.
mba’e rehe ha’e oñanduháicha oikóva ndive.  Omombe’u mba’érepa  Ñamombe’u ñane remiandu
 Omomba’e hapichakuéra remimo’ã ojoavýramo ha’e ombojoja upe ñamoñe’ẽ rire ``Ñane ñe’ẽ guaraní
jepe hemimo’ãgui. ohendúva oikóva Paraguái retã isasõ ramo guare``.
 Ohechakuaa mba ‫ۥ‬épepa ojoavy mba’eporã ha añetehápe hekovépe.  Ñamoñe’ẽ ``Tavaygua`` ha
mba’evai oñemombe úva jehaikuéra ohendúvape.  Omboysýi hendaitépe ñamombe’u mba’e iporã ha mba’e
 Ohechakuaa jehaikuéra ohendúva: iñe’ẽ oñe’ẽnguévo. vai ojapóva ñande táva
 Ojoapyha hekópe.  Oipuru umi ñe’ẽ mburuvicha.
 Oipuruha hekópe umi ñe e ombojoajúva omyesakã porãvetáva  Ñaikũmbyvévo ñe’ẽ tembirechauka
ambue ñe eme (upévare, upémaro, hemimombe’u. jajesareko ta’angáre ha ja’emi
upeichahágui).  He’i mba’e ñe’ẽpa tembirechauka hese.
 He’iha pe oñeha’ãróva ichugui. ombojoaju ambue ñe’ẽ,  Jaheka mba’épa ñaikotevẽ
 Oñemoñepyrũha pe marandu ojekuaávagui voi ha umi ohendúvape. jaiporavo haĝua táva myakãhára ha
oñemohypy’ũha ohóvo.  He’i mba’éichapa ja’e mbo’ehakotýpe.
oñepyrũ pe
ohendúvape.
 He’i mba’e mba’épa
oje’e ohóvo pe
ohendúvape.
MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA KO’Ã MBA’E IKATU OJEPURU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) OÑEMBOHEKOKUAÁTA OJEHECHA HAĜUA
temáticas) MBO’EPY TEMIMBO’ÉPA IKATUPYRY
(Actividades) (Instrumento de evaluación)

 Oñe’ekuaa  Ohechakuaa mba’éichapa  Ñe’enguéra  Omomaitei hapicha ijaveguápe.  Ñamoñe’e ñe ‫ۥ‬ẽnguéra  Ojejesarekóta temimbo’e
haĝua oporomomaiteiva’erã ojesarekohápe jajeguerohory ha  Omomaitei ikakuaaguãme. jajeguerohory ha jajokuaa rehe oñe’ẽpa
guaraníme avándipa oĩ ha mba’eichahápepa jajokuaa hagua  Omomaitei imitãvévape ichugui. hagua. ojejerurehaguéicha ichupe
ojojuhu hikuái. (Expresiones de  Omombe’u hembiapo opaite aravópe peteĩ ára pukukue.  Ñama’ẽ ta’angáre ha ha upéva oñemboguapýta
 He’i mba’e hembiapo ha’e ha cortesía y Datos  Omombe’u hogayguakuéra rembiapo opaite aravópe peteĩ ára ñamombe’u hóga ha kuatia rehe
hogayguakuéra opavave aravópe. Personales). pukukue. mbo’ehaópe oikóva rehe.  Ojejesarekóta temimbo’e
 Omohenda porã pe he’íva oikuaa  Mombe’u hóga ha  Omohenda porã iñe’ẽ oñe’ẽvo hapicha ijavegua ndive.  Ñamoha’anga mba ‫ۥ‬e jerure oñe’ẽpa hendaitépa.
rupi mavandipa ha mba’eichahápepa mbo’ehao oikóva  Omohenda hekopete iñe’ẽ oñomongeta haĝua hapicha ndive. mboehakotýpe.
oñe’ẽhína, ha avei mba’epahína rehe (Comentario  Omboysýi hendaitépe iñe’ẽ omombe’uvo hembiapo.  Ñañomongeta peteĩ
hembiapota. sobre las  Oñe’ẽ syryry guaraníme, opa’ã’ỹre. ñe’ẽngáre.
 Oñomongeta oipuruhápe ñe’ẽ actividades del  Ombohyapu porã iñe’ẽ.  Ja’e ambue ñe’ẽnga
oporandu haĝua imbo’ehaopeguáre hogar y del aikuaáva ha jahekave
 Oipuru umi ñe’ẽ omyesakã porãvetáva hemimombe’u.
ha ambuére, ha he’i haĝua colegio). ñaporanduhápe ñande
 Omoñepyrũ hendaitépe hemimombe’u.
mba’éichapa oñeĩ térã mba ‫ۥ‬épa  Ñomongueta rógape.
 Ombohete hendaitépe hemimombe’u
ojejapo (mávapa…moõpa… mba’ejerure  Ñañemongeta ko’ã
(Diálogo. Solicitud  Omohu’ã hendaitépe hemimombe’u
mávandipa…) Tavaygua jeroviapýre.
de permiso).  Omohu’ã hendaitépe hemimombe’u
 He’i mba ‫ۥ‬épa ojapo hogaygua ha  Ja ‫ۥ‬e mbaépa ñande jaikuaa
iñirunguéra ndive.  Ñane remiandu  Oipuru hekopete sintagma oñe’ẽvo.
tavaygua jeroviapyrégui.
 He ̀ i jey kũjererã, ñe’ẽpoty, purahéi guaraníre (El  Oikũmby mba ‫ۥ‬épa he´i jehaípe omoñe´ẽva.
 Ja ‫ۥ‬e Kujererã ha ñañeha ‫ۥ‬ã
ha hetave mba e. Guarani en nuestra  Ohechauka,hembiapo rupi oikũmbyhague mba’épa oje’e
ja’e pya ‫ۥ‬eve.
cultura). chupe,jehaípe,hembiaporã.
 Opurahéi guaraníme.  Ja ‫ۥ‬e umi ñe ‫ۥ‬ẽpoty
 Ñe’epotyje’e  He’i máva rehépa oñeñe’e pe jehaipyre omoñe’evape.
 Omombe’u oikũmbyháicha jaikuaáva.
opaichagua ohendúva térã (Declamación).  He´i mba’emba’epa ikatu he’ise umi ñe’ẽ omoñe’ẽva.
 Jahechauka ñande katupyry
omoñe’ẽva.  Ñoha’anga (Teatro).  He´i mba ‫ۥ‬épa heisehína upe jehaipyrépe.
ha jaipurúvo guarani
 Ombojoaju hemimo’ã oñe’ẽnguévo  Ñehendu  He´i mba ‫ۥ‬épa heisehína upe jehaipyrépe.
jajapóvo ñoha’ãnga.
omoñepyrũ, ombohete ha omohu’ ã (Audición).  He´i mba´épa he’i jehaípe ha ndaikatumoái araka´eve oiko
 Ñahendu “Che Paraguaýpe”
pe mba’ e omombe’ úva.  Purahéi guasu upeichaite.
ha ñamoĩ hekopete.
 Ohechauka iñe’ẽ rupi mba’éichagua (Himno Nacional).  Ombojoavy hemimo´ã hapicha remimo´ãgui pe omoñe
´ẽvagui.
 Ñahendu “Asunción del
jehaípa pe he’ivahína (omokangyve Paraguay”ha ñamoĩ
 Ohechauka ohecharamoha hapicha remimo´ã amoñe
téra omombareteve iñe’e, omomýi hekopete.
´ẽvagui.
hete, oñe’ẽ).  Japurahéi ñane reta purahéi
 Ohai hendaitépe umi taikuéra guaranimegua.
 Ohai hendaitépe pe muanduhẽ. guasu.
 Ohai hendaitépe umi tyapu tĩgua rechaukaha.
 Ombojoaju hendaitépe morfemakuéra guaranimegua.
 Ombojoaju hekopete ijehaipyre.
 Hesakã porã pe ijehaípe he ‫ۥ‬íva.
 Ojekuaa ijehai rehe oipuruha comilla ha paréntesis
tekotevẽhape.
 Ohai hendapete umi mokõi ñe´ẽ hèiséva peteĩ mba’ente.
 Ohai hendapete umi ñe´e ojuavyyevavoi he’isévape.
 Ohai hendaitépe umi ñe´ẽ ojojoguanungáva ijehai térã
hyapukuepe aĝa katu ojuavýva hèisévape.
MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA OÑEMBOHEKOKUAÁTA KO’Ã MBA’E IKATU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) MBO’EPY OJEPURU OJEHECHA
temáticas) (Actividades) HAĜUA TEMIMBO’ÉPA
IKATUPYRY
(Instrumento de
evaluación)
 Oikũmbykua  Oikũmby opaichagua jehaipyre oñeñe’ẽhápe  1-Marandu  Oikũmby mba’épa he’i jehaipyre  Ñamoñèẽ Marandu koaĝagua ha ja’é  Ojejesarekóta
a haĝua umi mba’e rehe ko’aĝa rupi herakuavéva. ko’aĝagua (Noticias omoñe’ẽva. mbaépe omyengovia. temimbo’e rehe
jehaipyre  Oikũmby omoñe’ẽva he’ihápe mba ‫ۥ‬éichapa de actualidad).  Ohechauka, hembiapo rupi, oikũmby  Ñambohovái porandukuéra marandu (R.S.A).
guaraníme. ñembosarái, ojapova’erã tembi’u, oiporuva’erã  Jehaipyre hague mba’épa oje’e chupe, jehaípe, reheguagui.  Temimbo’e
tembipuru ogapegua ha mba’éichapa jejaporãmbe’u – hembiaporã.  Jaheka peteĩ marandu kòaĝagua ha ohechaukáta kuatia
ojapova’erã opaichagua mba’e. Tembi’u’apo (Texto  He’i máva rehepa oñe’ẽ pe jehaipyre ñambohasa guaraníme. rehe ohaíva’ekue.
 Ohechakuaa mavamavaguipa oñe ñe ‫ۥ‬ẽ Instructivo. omoñe’ẽvape.  Ñamoñe’ẽ “Pastel Mandi’o”jejapo ha
opaichagua jehaipyre omoñe’ẽvape. Receta).  He’i mba’e mba’épa ikatu he’ise umi ñe’ẽ ñambohovái porandukuéra.
 Oikũmby mba’etépa he isehína opaichagua  Ñe’ẽporãhaipyre omoñe’ẽva.  Jahai mba’éichapa ha mba ‫ۥ‬épa
jehaipyre omoñe evape, umi ñe’e guaraníme guarani (Literatura  He’i mba’etépa he’isehína upe jehaipyrépe oñeikotevẽ jajapo haĝua ambue
ikatúva he ‫ ۥ‬ise heta mba’e. Guaraní). ikatúva oiko añetehápe. tembi ‫ۥ‬u.
 Oikũmby jehaipyrépe máva rehe oñeñe’eve.  Mombe’upy  He’i mba’épa he’i jehaipyré ha  Ñamoñèẽ mombe’upy “Karáu”ha
 Ombojoaju umi mba e ojuhúva jehai pyrépe ñe’ẽmyengoviáva ndaikatumo’ai araka’eve oiko upeichaite. ñahesa’ỹijo.
umi mba’e ha’e oikuaávavoi ndive. (Leyenda.  Ombojoavy hemimo’ã hapicha  Ñamoñe’ẽ mombe’upy “Tupãsy
 Oikũmby umi marandu oñemoĝuahẽva ichupe Referencias remimo’ãgui pe omoñe’ẽvagui. Ka’akupe” ñahesa’ỹijo.
kuatia rupive. endofóricas).  Ohechauka ohecharamoha hapicha  Ñamoñe’ẽ mombe’urã “Mburuvicha
 Omomba’e hapichakuéra remimo’ã  Mombe’urã remimo’ã omoñe’ẽvagui. Marangatu” ñahesa’ỹijo.
ojoavýramo jepe hemimo ‫ ۥ‬ãgui. ñehesa’ỹijo  Ñamoñe’ẽ morangu “Ka’i ha Aguara”
 Ohechakuaa umi mba’e jehaipyre retepýpe (Análisis de un ñahesa’ỹijo.
oĩva ohechakuaa kuévo: cuento).  Ñamoñe’ẽ ñe’ẽpoty temiandu
 Jehaipyre ojoapyha hekópe.  Morangu (Fábula). “Asunción del Paraguay” ha
 Jehaipyre he’iha pe oñeha’ãrõva ichugui.  Ñe’ẽpoty temiandu ñahesa’ỹijo.
 Umi ñe’ẽ térã ambue signokuéra (Poesía Lírica).  Ñamoñe’ẽ ñe’ẽpoty ñembyasyrã
oipytyvõva omoñe’ẽvape oikũmby haĝua  Ñe’ẽpoty “Jaheo” ha ñahesayijo.
pe jehaipyrépe he’íva. ñembyasyrã  Ñamoñe’ẽ ñe’ẽpoty tembiasakue
 Ohechakuaa mba’épa oiko jehaipyre (Poesía “ñande rekove” ha ñahesa ‫ۥ‬ỹijo.
omoñe’ẽvape ha mba’érepa oiko upéva. Dramática).  Ñamoñe ‫ۥ‬ẽ ñe’ẽpoty tavaygua
 Ombojoavy umi mba’e ikatúva oiko añetehápe  Ñe’epoty “Primero de marzo” ñahesa ‫ۥ‬ỹijo ha
umi ndaikatumo’ãigui oiko añetehápe. tembiasakue jaipe ‫ۥ‬a ñe ‫ۥ‬ẽpajoja.
 Ombojoavy umi mba’e haihára he’íva rehegua (Poesía
oikovaramoguáicha ha umi he’iva ha e Épica).
oimo’ãháicha.  Ñe’ẽpoty tavaygua
 Ombohesakã umi ñe’ẽ nahesakã porãíva térã (Poesía Popular).
oikuaa’ỹva oipuruhápe ñe’ẽryru  Ñe’ẽpahajoja
ñè’ẽhe’isejojáva ha he’isejoavýva. (Rima).
MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA OÑEMBOHEKOKUAÁTA KO’Ã MBA’E IKATU OJEPURU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) MBO’EPY OJEHECHA HAĜUA
temáticas) (Actividades) TEMIMBO’ÉPA IKATUPYRY
(Instrumento de evaluación)

 Ohaikuaa  Ohai omombe’uhápe hembiapo hogapýpe,  Jehai apopyrã (Texto Instructivo).  Ohai hendaitépe umi taikuéra  Ñamoñee “kumanda peky”.  Kuatia rehe oñeme’ẽta
haĝua imbo’ehaópe ha opavave tendápe.  Hembiapo hogapýpe ha iñirunguéra guaranimegua.  Jahai peteĩ tembi ‫ۥ‬u ojejapóva temimbo’épe hembiaporã
guaraníme.  Ohai mba’épa ojapo hogaygua, iñirunguéra ha ndive (Actividades del hogar y de su  Ohai hendaitépe pe kumanda pekýgui. ikatu haĝuaicha
ambue hapicha ikuaahára ndive. entorno). muanduhe.  Ñama ‫ۥ‬ẽ ta ‫ۥ‬angáre ha jahai hembiapo ohechauka oikũmbyha
 Omombe’u jey ohaikuévo mombe’ura, ñe’epoty ha  Ñe ‫ۥ‬ẽtéva (Verbos).  Ohai hendaitépe umi tyapu hogapýpe ha iñirunguéra ndive. omoñe’ẽva ha ohaíva.
mombe’u gua’u omoñe’eva terá ohendúva.  Ñe ‫ۥ‬ẽtéva moĩmbaha tῖgua rechaukaha.  Ñamoñe ‫ۥ‬ẽ ñe ‫ۥ‬ẽtéva ha jahai  Ojejesarekóta temimbo’e
 Ohai pora oñeikũmby porã haĝua he iséva. (Complementos del Verbo).  Ombojoaju hendaitépe ñomongueta jaipuruhápe ñe ‫ۥ‬ẽtéva. rehe oñe’ẽpa ha ohaípa
 Ohechakuaa mba’éichapa ojepuruva ‫ۥ‬erã umi  Muanduhe jepuru (Armonización morfemakuéra guaranimegua.  Jahai peteĩ haipyvo jaipuruhápe ñe ojejerurehaicha ichupe ha
ñe’etéva tekome ‫ ۥ‬ẽva. nasal, glotal y vocálica). upéva oñemboguapýta
 Ombojoaju hekopete ‫ۥ‬ẽtéva moĩmbaha.
 Oipuru hekopete umi ñe’ẽ omombe’úva mba’épa  Tero ha teroja (Sustantivos y kuatia rehe.
ijehaipyre.  Jahai ápe umi ñe ‫ۥ‬ẽ ojehaiguýva ha
ojejapo ha mba ‫ۥ‬é ichapa oñe’i. adjetivos).
 Hesakã porã pe ijehaípe ñehesa ‫ۥ‬ỹijo.
 Ohechakuaa mba’éichapa ojepuruva ‫ۥ‬erã umi  Ñe ‫ۥ‬ẽjoaju ñemohenda (Clasificación
ñe’etéva areales. de las oraciones).
heíva.  Jahai peteĩ moñe ‫ۥ‬ẽrã mbykymi
 Oipuru hekopete taikuéra guaranímegua.  Ñe ‫ۥ‬ẽ he ‫ۥ‬isejojáva (Sinónimos).
 Ojekuaa ijehai rehe oipuruha jaipuruhápe tero ha teroja.
 Oipuru hekopete umi ñe’ẽ oporombohérava.  Ñe ‫ۥ‬ẽ he ‫ۥ‬iseavýva (Antónimos).
comilla ha paréntesis  Jahai guaraníme tero ojeruréva ha
tekotevẽhápe. ñamoĩ teroja oikotevéva.
 Ohai hekopete muanduhe.  Ñe ‫ۥ‬ẽtekuaa jepuru ta ‫ۥ‬angahaípe
 Ohai hendapete umi mokõi  Jahai ñe ‫ۥ‬ẽjoaju ha ja ‫ۥ‬e mba
 Ohai hekopete umi ñe’ẽ oĩva ojuehegui ha mokõive (Aplicación de la gramática en las
descripciones). ñe’ẽ he’iséva peteῖ mba’énte. ‫ۥ‬éichagua.
ipúva ñane tĩ rupi.
 Ohai hekopete pe tĩgua rehechaukaha.  Marandu (Aviso).  Ohai hendapete umi ñe’ẽ  Jahai peteĩ mombe ‫ۥ‬urã mbykymi
 ojuavyetévavoi he’isévape. jaipuruhápe ñe ‫ۥ‬ẽheisejojáva.
 Ombojoaju hendaitépe umi morfema ñe’ẽrapo rehe. Marandumbyky (Memorando).
 Jerurehai (Solicitud).  Ohai hendaitépe umi ñe’ẽ  Jahai he ‫ۥ‬ise avýva umi ñe ‫ۥ‬ẽgui
 Oipuruha ñe’ẽ térã ambue taiñokuéra oipytyvõva
omoñe ‫ۥ‬ẽvape oikũmby haĝua pe jehaipyrépe he  Marandu ‫ۥ‬anga (Cartel. Afiche). ojojoguanungáva ijehai térã ojejeruréva.
hyapukuépe aĝa katu  Jahai jahecháva jaipuruhápe ñe
‫ۥ‬íva.  Kuatiapirapireñe ‫ۥ‬ẽ(Recibo).
 Oipuru ohaikuévo umi ñe’ẽme (upéva…jahechápa… ojuavýva he’isévape. ‫ۥ‬ẽtekuaa.
 Kuatiañe ‫ۥ‬ẽ (Carta).
yru…katu…peicha…avei).  Ta ‫ۥ‬angahai (Descripción)  Jahai marandu.
 Ohechauka ahaikuévo omoñepyrũha hembiapokue  Tembi ‫ۥ‬u paraguái jejapo (Receta de  Jahai marandumbyky.
oikuaamavavoigui ha omohypy’ũ ohóvo pe omba Comidas Típicas).  Jahai jerurehai.
‫ۥ‬emombe ‫ۥ‬uséva.  Jahai marandu ‫ۥ‬anga.
 Ñe ‫ۥ‬ẽpoty itérarehegua (Acróstico).
 Oipuru pora umi ñe’ẽ oñemoambuéva hetepýpe  Jahai pirapireñe ‫ۥ‬ẽ.
oĩgui ijypýpe peteĩ pu’ae ipu mbaretéva.  Ñe ‫ۥ‬ẽjovake (Entrevista).
 Ñe ‫ۥ‬ẽkõijepuru. Temiandu  Jahai kuatiañe ‫ۥ‬ẽ.
 Oipuru porã umi ñe’ẽ oñemoambuéva hetepýpe
oĩgui ijypýpe peteĩ pundie ahy ‫ۥ‬ogua ipu mbaretéva. (Bilinguismo. Opinión).
 Oipuru hekopete umi ñe’ẽ ohechaukáva moõpa oĩ  Ñe ‫ۥ‬ẽtéva Apopýva (Verbo Activo)
ha araka ‫ۥ‬épa oiko pe oje ‫ۥ‬éva.  Ñe ‫ۥ‬ẽtéva Tekome ‫ۥ‬ẽva (Verbo
 Oipuru porã umi ñe ‫ۥ‬ẽ ombojoajúva ambue ñe ‫ۥ‬ẽ atributivo).
opyta porã haĝua umíva oñondíve pe he ‫ۥ‬isévape.  Ñe ‫ۥ‬ẽ oporombohérava (Verbo
 Oipuru hekoitépe umi sintagma oĩhápe mba’épa Ecuativo)
oguereko ha máva mba ‫ۥ‬épa upéva.  Ta ‫ۥ‬anga (Retrato).
 Oipuru hekópe umi mokõi ñe ‫ۥ‬ẽ he ‫ۥ‬iséva peteĩ mba  Ñe ‫ۥ‬ẽpapára Paraguáigua (Poetas
‫ۥ‬énte. paraguayos).
 Oipuru hekoitépe umi ñe ‫ۥ‬ẽ ojuavyetéva voi he  Ñe ‫ۥ‬ẽpehetai jurugua ha tĩgua
‫ۥ‬isévape. (Partículas con palabras orales y
 Oipuru hekoitépe umi ñe’ẽ ojojoguanungáva ijehai nasales).
térã hyapukuépe aga katu ojuavýva he ‫ۥ‬isévape.  Ñe`ẽ joajura (Conectores)
 Oipuru hekopete umi ñe ‫ۥ‬ẽ ikatúva he ‫ۥ‬ise mokõi térã
hetave mba ‫ۥ‬e.
 Ombojoavy umi ñe ‫ۥ‬ẽ peteĩ mba ‫ۥ‬énte heiséva ha
umi ñe ‫ۥ‬ẽ ikatúva heta mba ‫ۥ‬e he ‫ۥ‬ise