Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
The Educational Decree of 1863 was an effort by Spain to reform the Philippine colonial
education system. The Decree established a complete system of education in the
archipelago—it required two elementary schools in each municipality (one for girls and
one for boys), standardized the curriculum, and established normal schools, thus
making systematized education available to the masses. In the nineteenth century,
educational opportunities opened to a segment of society previously kept under
control by the religious orders through a selective curriculum of rudimentary academics
and a heavy dose of catechism. The colonial logic was to create a cadre of clerks and
officials in service of the new, liberal colonial state, but the Educational Decree of 1863
had an impact that was the reverse of what Spain intended. The formal system of
education created in the Philippines under Spain, even when unevenly implemented,
provided Filipinos with the tools to function outside of colonial rule.
On December 20, 1863, Spain promulgated an educational decree for reforming the
educational system in the Philippines.
During the early Spanish occupation, education for the Filipino people centered on
religion and primarily for the elite, especially in the first years of Spanish colonization.
Prior to that, early Filipinos taught their children at home, focusing more on vocational
skills than academics. There were also tribal tutors, but there was no structured
educational system.
Hindi pa rin nawalan ng pag-asa ang mga repormista. Inilimbag ni Jose Rizal ang
mga nobela niyang Noli Me Tangere (1886) at El Filibusterismo(1891). Kahit na
ipinagbawal ng mga Kastila ang mga ito, marami sa mga Pilipino ang nakapagbasa
ng mga nasabing libro. Itinatag ni Graciano Lopez-Jaena ang La Solidaridad noong
1889 bilang bahagi ng Kilusang Propaganda. Nagtatag din si Rizal ng isang kilusan,
ang La Liga Filipina, noong 1892. Ngunit siya ay inaresto at ipinakulong sa Dapitan.
Nang malaman ang pagkaaresto ni Rizal, itinatag naman ni Andres Bonifacio
ang Katipunan, na naghahangad ng kalayaan. Nalaman ng mga Espanyol ang
tungkol sa Katipunan at maraming kasapi nito ang dinakip. Bilang tugon, nanawagan si
Bonifacio ng pakikipaglaban sa mga Kastila, sa Sigaw ng Balintawak noong ika-26 ng
Agosto, 1896.
Ang Tejeros Convention noong 1897, bumuo ang mga ilustrado ng isang
pamahalaang rebolusyonaryo bilang kapalit ng Katipunan at ihinalal si Emilio
Aguinaldo bilang pinuno nito. Nagkaroon ng pagkakahati sa loob ng Katipunan at
ipinaaresto si Bonifacio at ipinapatay ito noong ika-10 ng Mayo, sa taon ding iyon.
Nagkaroon ng isang kasunduan sa Biak-na-bato. Nagpunta sina Aguinaldo sa Hong
Kong, kapalit ng US$800,000 at pagtigil ng labanan. Nakipagkasundo sila sa Estados
Unidos upang labanan ang mga Espanyol.
Noong ika-25 ng Abril, 1898, idineklara ang Estados Unidos ng pakikidigma sa mga
Espanyol. Hinarang ng mga Pilipino ang Maynila upang kunin mula sa mga Espanyol.
Ipinahayag ni Aguinaldo ang kasarinlan ng Pilipinas noong ika-12 ng Hunyo, 1898 sa
Kawit, Cavite. Ngunit ang Espanya ay nakipagkasundo sa Estados Unidos sa
pagpapalit ng pamunuan sa Pilipinas. Nagkaroon ng huwad na labanan ng Maynila,
na kung saan ay “nasakop” ito ng mga Amerikano noong ika-13 ng Agosto, 1898.
Ibinenta ang Pilipinas, Guam, at Puerto Rico sa Estados Unidos sa halagang US$20
milyon noong ika-10 ng Disyembre, 1898 sa pamamagitan ng Kasunduan sa Paris.
Mahirap bigyan ang mga mayayamang uri ng bahagi sa rebolusyon dahil nais nilang
maprotektahan ang kanilang mga pag-aari. Sa mga kaguluhan, sila ang mawawalan
ng pinakamaraming pag-aari. Sa panahon ng Rebolusyon, sinuportahan nila ang
ibang mga Pilipino. Ngunit nang makita nila ang pagkakataon na magkaroon ng mga
katungkulan sa ilalim ng pamamahala ng mga Amerikano, nakipagkasundo sila na
tumigil sa pakikisali sa Rebolusyon. Hanggang ngayon ay mapapansin natin ang
pagkiling ng mga mayayamang uri sa status quo, na kung saan ay mananatili sa
kanilang pag-aari ang kanilang mga yaman.
Ani ni Guerrero, hindi pa tapos ang rebolusyon na nagsimula pa noong 1896. Ang
mga kabataang Pilipino ang tagapagmana ng Rebolusyong Pilipino sa panahon
ngayon.
Ayon kay Rizal sa kaniyang sanaysay na Ang Pilipinas sa Loob ng Sandaang Taon,
“dalawa lang ang patutunguhan ng Pilipinas: ang magpatuloy bilang sakop ng
Espanya, ngunit may higit na mga karapatan at kaluwagan, o kaya’y magpahayag ng
kanilang kasarinlan, pagkatapos magbubo ng dugo at maduguan naman ang
Espanya”.[3] Aniya, nangangailangan ang Pilipinas ng isang malayang pahayagan
dahil “ang isang bansa’y iginagalang sa hindi pagsang-ayon ni pagtatakip sa mga
pagmamalabis, kundi sa pagpaparusa’t hindi pagsang-ayon sa mga iyon”.
Nangangailangan din ang mga Pilipino ng mga kinatawan, na makakatulong sa
pamamahala. Kinakailangan din aniya na paunlarin ang pagtuturo at ang mahigpit at
madaling paggawad ng katarungan. Ang pagkakaloob ng mga katungkulan at mga
gawain ay dapat idaan sa pagsusulit; ang mga gawang isinali at ang mga pasiya ay
nararapat ilathala. Naghahangad din siya ng pagbabago sa pangangalakal,
pagsasaka, at iba pa.
Nakalipas na ang isandaang taon, ngunit ang mga hangarin ni Rizal noong ika-19
siglo ay nananatili pa rin magpahanggang-ngayon.
Noong 1970, inilathala ni Amado Guerrero (Jose Ma. Sison) ang kaniyang
akdang Philippine Society and Revolution (Lipunang Pilipino at Rebolusyon).
Inilalarawan niya rito ang pagkakapareho ng kalagayan ng mga mamamayan sa
panahon ng pananakop ng mga Kastila at sa kasalukuyang panahon. Ayon sa kaniya,
“ang Pilipinas ay isang semi-piyudal at semi-kolonyal na lipunan”.[2]
Ang mga mananakop na Kastila ay hinati ang Pilipinas sa mga encomienda. Ito ay
mga malalawak na lupain na iginagawad sa mga namumuno at sa mga prayle bilang
pabuya sa kanilang pagpapasunod sa mga katutubo. Ang
mga encomiendero (pinuno ng encomienda) ay naniningil ng buwis, nagtatag ng
mga sariling hukbo, at nang-alipin ng mga katutubo bilang manggagawa sa kanilang
mga lupain. Kanila ring ninanakaw ang mga karatig-lupain na pagmamay-ari ng
karaniwang mamamayan. Ang lipunan sa panahon na iyon ay pinamumunuan ng
mga panginoong maylupa, habang ang mga karaniwang mamamayan, malaya man
o hindi, ay naipasailalim sa kanilang kapangyarihan.
Ang mga burgis ay nahahati sa tatlong uri: mga comprador, ang panggitnang uri,
at ang petty na uri. Ang mga comprador ay ang pinakamayayaman at nananaig sa
kasalukuyang sistema ng pulitika sa bansa. Ang mga panggitna ay mga
mangangalakal na naghahangad ng “nationalist industrialization”. Kadalasan, sila’y
inaapi ng mga mas matataas na uri, ngunit ang iba nama’y nakikisama sa mga ito
dahil sila’y natatakot sa pananaig ng mga mas mabababang uri. Ang mga petty ay
ang pinakamababang uri at pinakamarami sa mga burgis. Kabilang sa kanila ang mga
guro, kabataang mag-aaral, atbp. Nahahati rin ito sa mataas, gitna, at mababang uri.
Ang mga magsasaka ay binubuo ng halos 75% ng mamamayang Pilipino. Sila ang
pinakamalaking bahagi ng ekonomiya ng bansa. Nahahati sila sa tatlong uri: mga
mayayaman, panggitna, at mahihirap. Ang mga manggagawa naman ay bumubuo
ng halos 15% ng mamamayang Pilipino. Sila ay kadalasang inaapi at binibigyan ng
mabibigat na trabaho para lumaki ang kita ng mga kumpanya, kaya lamang ay hindi
sapat ang kanilang mga natatanggap na suweldo.
Ayon kay Guerrero, rebolusyong agraryo ang kinakailangan upang sirain ang
imperyalismo at piyudalismo sa bansa. Aniya, ito ang sisira sa ugnayan ng imperyalismo
at piyudalismo at magtatanggal ng nito. Ngunit sa ngayon, hindi pa nakakamit ang
tunay na reporma sa lupa. Ang hangaring ipamahagi sa mga magsasaka ang lupa
mula sa mga may-ari nito ay hindi pa naisasakatuparan hanggang sa ngayon. Ang
“leasehold” agreement na kalimitang ginagawa ay pinipilit ang magsasaka na
gastusan ang halos lahat ng bayarin para sa pagsasaka. Hindi nito tinatanggal ang
paupa sa lupa, bagkus ay naiba lamang ang katawagan.