Std10 Tamil

jÄæÕ ghlüä
ghlüÖFG
( brpíç - ciueil )
jiytß
Kidtß ,uh.F.ehF
,uh.F.ehF,
ggÔjhÛ tFÕò (jÄæÔJiwÔjiytß - Xpî
khÃyÑfäÿÇ / brÜid),
kid vÙ.169/ á®juÜbjU/
mpahî FoÆUÕò/ brÜid - 600 029.
nkyhpthsßfç
Kidtß bj.PhdRÚjuÛ Kidtß .brh.kfhnjtÜ

(KÜdhç Kjätß/ njßîÃiyÔ jÄæ ÉÇîiuahsß/
gÓiraÕgÜ fäÿÇ/ brÜid), rß âahfuhaß fäÿÇ/
fiyafÛ/149/ ó†fhÓ rhiy/ tÙzhuÕng£il/
mÙzhefß nkÖF ÉÇthÑfÛ/ brÜid - 600021.
¤Ùlhik xU ghtÓbraä
brÜid - 600101.
¤Ùlhik xU bgU†FÖwÛ
üyháÇaßfç
¤Ùlhik kÅjÔ jÜikaÖw braä
òytß ,.nfhkâ ehafÛ
ehafÛ, òytß r. kfhÈ†fÛ
kfhÈ†fÛ/
KJfiyÔ jÄHháÇaß, jiyikaháÇaß/
muR kfËß nkÅiyÕgçË, muR caßÃiyÕgçË/
ÉäÈthÑfÛ, fÇrtaä/
brÜid - 600 049. jØir kht£lÛ.
òytß kÂnkfiy ghyjÙlhíjÛ òytß Jiu.âäyhÜ

KJfiyÔ jÄHháÇaß/ 6-5. ghuâefß/
muR kfËßnkÅiyÕgçË/ áÜdhsÕg£o/
NisnkL/ âÙLÑfä kht£lÛ.
brÜid - 600 094/
jÄæeh£LÕ
ghlüä fHfÛ
fäÿÇÓ rhiy/ brÜid - 600 006
úR£Vl TôPp
úR£V ¸Rm
YkúR UôRWm!
_] LQ U] A§SôVL _V úa ^ý_Xôm, ^ýTXôm UXV_ ÊRXôm
TôWR TôdV ®RôRô ^vV vVôUXôm UôRWm
TgNôT ³kÕ Ï_WôR UWôhPô
§Wô®P EjLX TeLô
^ýlW wúVôjvSô ×X¡R Vôª¿m
®k§V ¶UôNX VØ]ô LeLô
EfNX _X§ RWeLô ×pX Ï^ýªR jÚm R[ ú^ô©¿m
RY ÑT SôúU _ôúL
RY ÑT B£^ UôúL ^ýaô³¿m, ^ýUÕW Tôµ¿m
Lôúa RY _V LôRô
^ýLRôm, YWRôm, UôRWm!
_] LQ UeL[ RôVL _V úa
TôWR TôdV ®RôRô YkúR UôRWm!
_V úa _V úa _V úa YkúR UôRWm!
_V _V _V _V úa!
-Te¡m Nk§W NôhPo´
NôhPo´.
- ULôL® CWÅkWSôR Rôáo
Rôáo.
Eß§ùUô¯
SôhÓl Ti - ùTôÚs ‘Ck§Vô G]Õ SôÓ. Ck§Vo Aû]YÚm G]Õ EPu©\l×Ls.
G]Õ SôhûP Sôu ùT¬Õm úS£d¡ú\u. CkSôh¥u
Ck§Vj RôúV! UdL°u CuT ÕuTeLû[d L¦d¡u\
TZmùTÚûUdLôLÜm TuØL UW×f £\l©tLôLÜm Sôu
¿úV GpXôÚûPV U]j§Ûm Bh£ ùNn¡\ôn..
ùTÚªRmAûP¡ú\u. CkSôh¥u ùTÚûUdÏj RÏkÕ ®[e¡P
ü §ÚlùTVo TgNôûTÙm, £kÕûYÙm, áofNWjûRÙm, Gußm TôÓTÓúYu.
UWôh¥VjûRÙm, §Wô®PjûRÙm, J¬NôûYÙm,
YeLô[jûRÙm Es[d ¡[of£ AûPVf ùNn¡\Õ.
GuàûPV ùTtú\ôo, B£¬VoLs, G]dÏ YV§p
êjúRôoAû]YûWÙm U§lúTu. GpXô¬PØm Au×m U¬VôûRÙm
ü §ÚlùTVo ®k§V, CUVUûXj ùRôPoL°p LôhÓúYu.
G§ùWô-d¡\Õ; VØû], LeûL BßL°u
Cuù]ô-«p Juß¡\Õ; Ck§Vd LPXûXL[ôp
YQeLlTÓ¡\Õ.
Gu Sôh¥tÏm Gu UdLÞdÏm EûZj§P Øû]kÕ ¨túTu.
AYoLs SXØm Y[Øm ùTßY§úXRôu Gußm U¡rf£ LôiúTu
AûY ü]Úû[ úYiÓ¡u\]; ü ×LûZl TWÜ¡u\].
Ck§Vô®u CuT ÕuTeLû[d L¦d¡u\ RôúV! E]dÏ

ùYt±! ùYt±! ùYt±!
III IV
úR£V JÚûUlTôhÓ Eß§ùUô¯
ùTôÚ[PdLm
‘Sôh¥u E¬ûU YôrûYÙm, JÚûUlTôhûPÙm ùNnÙs
úT¦dLôjÕ YÛlTÓjRf ùNVtTÓúYu’ Guß
Gi TôPm TdLm
E[UôW Sôu Eß§ áß¡uú\u.
1 YôrjÕl TÏ§
‘JÚúTôÕm YuØû\ûV SôúPu’ Gußm‘NUVm,
(A) Cû\YôrjÕ 1
ùUô¯, YhPôWm ØR-VûY LôWQUôL GÝm
(B) ùUô¯YôrjÕ 4
úYßTôÓLÞdÏm éNpLÞdÏm Hû]V AW£Vp-
ùTôÚ[ôRôWd Ïû\TôÓLÞdÏm AûU§ ùS±«Ûm 2. A\ÜûWl TÏ§
AW£Vp AûUl©u Y¯«Ûm üß ¾oÜ LôiúTu’ (A) §ÚdÏ\s 8
Gußm Sôu úUÛm Eß§V°d¡uú\u. (B) §¬LÓLm 25
3 ùRôPo¨ûXf ùNnÙh TÏ§
RªrjRôn YôrjÕ (A) £XlT§LôWm 31
(B) LmTWôUôVQm 43
¿WôÚe LPÛÓjR ¨XUPkûRd ùL¯ùXôÝÏm (C) CWhN¦V Vôj§¬Lm 56
ºWôÚm YR]ùU]j §LrTWRd LiPª§p
4 ùUô¯ ùTVol×l TôPpLs
ùRdLQØm A§t£\kR §Wô®PSp §ÚSôÓm Ys[júRôs TôPpLs 67
RdL£ß ©û\ÖRÛm R¬jRSßk §XLØúU!
Aj§XL YôNû]úTôp Aû]jÕXÏm CuTØ\ 5. TpÑûYlTôPpLs
(A) ×\Sôòß 71
Gj§ûNÙm ×LrUQdL CÚkRùTÚk RªZQeúL!
(B) ÏßkùRôûL 76
RªZQeúL! (C) Sk§d LXmTLm 79
Eu º¬[ûUj §\m®VkÕ (D) Ït\ôXd Ï\Yg£ 82
ùNVpU\kÕ YôrjÕÕúU! (E) Á]ôh£VmûU ©sû[j Rªr 86
YôrjÕÕúU! (F) LôY¥f£kÕ 91
YôrjÕÕúU! 6. UßUXof£l TôPpLs
(A) J°oRÚ SôÓ 94
- Uú]ôuU½Vm ùT.ÑkRWm©sû[ (B) EXL JtßûU 97
(C) ®iÁu áhPm 100
(D) AkRWj§p úUûP AûUjRôo 104
(E) Ñtßl×\f ãZûXd Lôj§ÓúYôm! 107
V VI
7. Y¯TôhÓlTôPt TÏ§
(A) £YùTÚUôu 110
(B) §ÚUôp 113
(C) ×jRo 116 U]lTôPl TÏ§ A¥Ls
(D) AÚLúRYu 118
(E) CúVÑSôRo 121 1. Cû\YôrjÕ 4
(F) º\ôl×WôQm 124
2. ùUô¯YôrjÕ (1, 2 ) 8
EûWSûP 3. §ÚdÏ\s (×Lr, FdLØûPûU) 40
1. ùRô¯pÖhTj ùRôûXúSôdÏ 129 4. §¬LÓLm (1) 4

úURÏ Ï¥VWÑjRûXYo.PôdPo.H.©.ú_.AlÕp LXôm.
2. C[ûU ®ÚkÕ 136 5. £XlT§LôWm ( A¥ 1-12 ) 12
RªrjùRu\p §Ú.®.L.
3. AWNûYl ×XYoLs 144 6. LmTWôUôVQm ( 5,11 ) 8
RªrjRôjRô PôdPo.E.úY.Nô.
4. ReûLdÏ 151 7. CWhN¦V Vôj§¬Lm (3) 4
PôdPo.Ø.Y.
5. ùNnkSu± U\Yôf ùNmUp 157 8. ×\Sôòß 7
TW-.§Ú.Ñ. NiØLÑkRWm.
6. CYoRôu ùT¬Vôo 164 9. EXL JtßûU (1) 8
RôUûWj§Ú. ùS.Õ.ÑkRW Y¥úYp
7. RªZu - A±®Vp Øuú]ô¥ 172 10. ®iÁu áhPm (1) 8
ùLôiPp Ñ. ULôúRYu
8. Uû]«Vp 179
PôdPo CWô_mUôs úRYRôv
9. º\ôl×WôQm 188 ùUôjRm - 103
§Ú.úL.Gm.úL.AlÕpLôRo
10. ×Lr TôPfùNôu] ×pXo (SôPLm) 196
§Ú.J[ûY.¥.úL.NiØLm
VII VIII
brpíç
1 . thæÔJÕ gFâ
MáÇaÕ bgUkÑfns!
brpíç gFâiaÑ fÖãÑFÛ bghGJ ¡æÑfhQÛ/ bkhÊÑ bjhl†FÛ braä ,Ånj Ãiwîw/ ,iwia thæÔâÔ bjhl†Fjä
F¿Ñnfhçfç ÃiwntWÛ KiwÆä fÖãÑFkhW mÜòlÜ kuò. ,iwÑFÛ/ <Üw jhpÑFÛ xÕghf kâÔJ tz†fÔjÑfJ jhp
ntÙL»nwhÛ. bkhÊahFÛ. vdnt ,iwiaíÛ/ m¿î tsßÓáÑF cÖw fUÉahpÔ âfGÛ
jhp bkhÊiaíÛ thæÔJÛ ghÑfç ,åthæÔJÕ gFâíç ,lÛ
brpíSÑFÇa bkhÊÑF¿Ñnfhçfç : bgÖWçsd.
1. brpíSÑFÇa Xiria m¿aÓ brpjä. (m) ,iwthæÔJ

2. brpíSÑFÇa XirnahL brpíisÕgoÑfÓ brpjä.
3. brpíËYçs brhÖfisÕ ãÇÔJÕ goÑfÓ brpjä ehblyhÛ tsu eäFu bthÊa
4. brpíis mÜtaÕgLÔj ( bfhÙL T£l ) m¿ÚJ bfhçsÓ Phdkh be¿bayhÚ jiHÑf
brpjä.
Mltß kfËß mÜãÅä âisÑFÛ
5. brpíËä cçs bghU£ br¿î thpÚj brhÖfis m¿ÚJ
mwbe¿ X†Fjä ntÙLÛ;
bfhçsÓ brpjä.
›bld xUtß xUtiu ÉLÔJ
6. brpíËÜ Ritahd gFâfis m¿ÚJ bfhçsÓ brpjä.
btWÕgJ ntjid ntÙlh
7. brhäyh£áÔ âwid m¿aÓ brpjä.
8. mUØbrhÖfËÜ bghUç m¿aÓ brpjä. njlUÛ bghUns bjptnk ,aÖifÓ
9. brpíËä mikÚj vJifia m¿aÓ brpjä. brätnk âUtUç brpna.
10. brpíËä mikÚj nkhidia m¿aÓ brpjä.
11. brpíËä mikÚj mÂia m¿aÓ brpjä. - âU.É.fÈahzRÚjudhß
12. brpíËÜ ghtifia m¿aÓ brpjä. üÖF¿Õò
13. brpíËÜ bghUç czßÓáÑF VÖw Fuä VÖwÔ jhæîlÜ
goÔjiy m¿aÓ brpjä. ,Õghlä âU.É.f. mtßfç ,aÖ¿a `bghJiknt£lä` vÜDÛ
14. rÇahf xÈÑf ,ayhj brhÖfSÑFÕ gÆÖá mËÔjä. üÈä/ ,aÖifbe¿ vÜDÛ jiyÕãä ,lÛbgÖWçsJ. `bjpt ÃÓraÛ`
15. brpíËä tUÛ brhÖfSÑFÛ bjhlßfSÑFÛ ,yÑfzÑ Kjyhf `nghÖ¿ ` <whf cçs 44 jiyÕòfËä/ 427 bghJikÕ ghÑfisÑ
F¿Õò m¿aÓ brpjä. bfhÙL ,Úüä mikÚJçsJ.
16. mÂahYÛ - XirahYÛ - fUÔjhYÛ xÔj ãw ghläfis
m¿aÓ brpjä. MáÇaß F¿Õò
nkÖF¿Ôj F¿ÑnfhçfnshL/ MáÇaß jÛ EÙkhÙ jÄæÔbjÜwä vÜW nghÖwÕgLÛ âU.É.f. mtßfç brÜidia
EiHòyÔâÖnfÖgîÛ khzhÑfßjÛ bfhçâwDÑF VÖgîÛ mLÔJçs `JçsÛ` vÜDÛ CÇä ãwÚjtß. ,tß jÚijahß ÉUjhÓrydhß,
nkYÛ F¿ÑnfhçfisÕ bgUÑ»Ñ bfhçsyhÛ. jhahß áÜdÛikahß Mthß. ,tUila KÜndhß âUth%iuÓ
1
rhßÚnjhuhtß. vdnt/ mtß âUth%ß ÉUjhÓrydhß kfÜ fÈahz ÉLÔJ - ÉL + Ô +Ô + c
RÚjuÜ vÜW F¿ÕãlÕg£lhß. mjÜ RUÑfnk âU.É.f.vÜgjhFÛ. ÉL - gFâ; Ô - rÚâ ; Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy;
âU.É.f. mtßfç áwÚj jÄæÕgÖWÛ bgUÛòyikíÛ cilatß. c - ÉidbaÓr ÉFâ.
,tUila mH»a jÄæeil midtuhYÛ nghÖwÕgL»ÜwJ. ,tß eh£L
ÉLjiyÑFÛ bjhÊyhsß eyDÑFÛ bgÙfç KÜndÖwÔâÖFÛ mauhJ gÆÖá ÉdhÑfç
ciHÔjtß. kÅj thæÑifíÛ fhÚâaofSÛ/ bgÙÂÜ bgUik/ jÄæÔ
bjÜwä/ cÇik nt£if/ KUfÜ mäyJ mHF Kjyhd I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
gy mÇa üäfisÕ gilÔJçshß.
1. âU.É.f. mtßfËÜ bgÖnwhß ahtß ?
mUØbrhÖbghUç 2. âU.É.f. mtßfç gilÔj üäfSç ehÜ»idÑ TWf.
3. VÜ mwbe¿ X†Fjä ntÙLÛ ?
eäFuî - tWik; Mltß - MÙfç; njlUÛ - njLjÖfÇa; 4. vJ ntjid vÜW âU.É.f. T¿íçshß ?
›L - úUôhNm.
II. MWtÇfSÑF Äfhkä ÉilvGJf.
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä
1. âU.É.f. gÖ¿Ñ F¿Õò tiuf.
ehblyhÛ - ehL + vyhÛ 2. âU.É.f. ntÙLtd ahit ?
eäFubthÊa - eäFuî + xÊa
›bld - ›L + vd III. òwtaÉdh
mUÛbghUç - mUik + bghUç brhäiyíÛ bghUisíÛ bghUÔJf.
âUtUç - âU + mUç eäFuî MÙfç
Mltß JÜgÛ
,yÑfzÑF¿Õò ntjid brätÛ
tWik
khbe¿ - cÇÓbrhÖbwhlß
mUÛbghUç - gÙòÔbjhif IV. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
jiHÑf - ùTVùWfNm
rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.
gFgj cWÕãyÑfzÛ (m) f£L vÜgJ ------------- ( jis/ jiy )
(M) §isÔjä vÜgJ-------------- ( jiHÔjä/ jisÔjä)
jiHÑf - jiH + Ñ+ Ñ+ m (,) PhdÛ vÜDÛ brhä m --- î vÜDÛ bghUç jUÛ. (Ç/¿)
jiH - gFâ; Ñ-rÚâ ; Ñ - vâßfhy
,ilÃiy m - ùTVùWfN ÉFâ .
2 3
(M ) bkhÊthæÔJ mUØbrhÖbghUç
fiybaÜw flYÑFÑ fiufÙl òizahÛ; òiz - bjÕgÛ ; kiyíÓábahË - FÜ¿ÜnkÈ£l ÉsÑF; ÃfuÖw
ÃiybfhÙl m¿îÑF ÃfuÖw JizahÛ; xÕgÖw; miyg£lkdÛ - fy†F»Üw kdÛ; gÂjÚj - bjhÙL
miyg£l kdâÖF mikâÑF tÊahÛ; brpj; kiwtÖw - bjËîÛ vËikíÛ bfhÙl.
kiyíÓá xËaÜd kiwtÖw bkhÊahÛ.
bjhlßfisÕãÇÔj¿jä
bfhäyhik bghpahik vDÄåÉ uÙoä
väyheä ywKÖWÛ ,ilÃÖwä fÙL ÃfuÖw - Ãfß + mÖw
brhäyhYÛ brayhYÛ kdjhYÛ bjhGnjhß xËaÜd - xË + mÜd
eänyhßfç gÂjÚj jÄæthæf ehSÛ. kiwtÖw - kiwî + mÖw
eäywÛ - eÜik + mwÛ
- ehkÑfä fÉPß . bt. ,uhkÈ†fdhß. ,åÉuÙL - ,å + ,uÙL
üÖF¿Õò
,yÑfzÑF¿Õò
,Õghläfç èhkÑfä fÉPß ghläfç` vÜDÛ üÈä ,lÛ
bgÖWçsd. mÚüÈä bjptÔâUkyß/ jÄæÔnjÜkyß/ fhÚâ kyß/ njáa kiyíÓá - MwhÛ ntÖWikÔbjhif
kyß/ rKjha kyß/ bgÇnahß òfæ kyß/ âUehç kyß/ áWfhÕãa kyß/ kiyíÓáxË - VHhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ clÜbjhÑf bjhif
,ir kyß/ m¿îiu kyß/ gäRit kyß vÜDÛ jiyÕòfËÜ ¡æ/ fÉPß bfhäyhik/ bghpahik - vâßkiwÔ bjhÊÖbgaßfç
,aÖ¿a ghläfç mikÚJçsd. `jÄæÔ njÜkyß ` vÜDÛ jiyÕãä eäywÛ - gÙòÔbjhif
,åÉUghläfSÛ ,lÛbgÖWçsd. brhäyhYÛ brayhYÛ - vÙQÛik
bjhGnjhß - ÉidahyizíÛ bgaß
MáÇaß F¿Õò thæf - Éa†nfhç ÉidKÖW
fiufÙl - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif
ehkÑfä fÉPß vÜW midtuhYÛ nghÖwÕgLÛ bt.,uhk kdâÖF - kdÔâÖF vÜgjÜ bjhFÔjä ÉfhuÛ
È†fdhß mtßfç ehkÑfä kht£lÛ nkhf}Çä bt†f£uhkÜ vDÛ - vÜDÛ vÜgjÜ bjhFÔjä ÉfhuÛ
vÜghßÑFÛ/ mÛkÂ mÛkhSÑFÛ 19.10.1888 ,ä kfdhfÔnjhÜ¿dhß.
,tß KÔjÄæ ÉÔjfß; XÉaÑfiyÆä täytß; ÉLjiyÕnghÇä gFgj cWÕãyÑfzÛ
g†FbfhÙL cÕòÓrÔâahÑ»ufÔâä <Lg£LÓ áiwÔjÙlid
milÚjtß. jÄHfÓr£l nkyit cWÕãduhfîÛ/ jÄHf muáÜ Kjä fÙl - fhÙ + £ + m
muritÑ fÉPuhfîÛ És†»atß. eLtzuR `gÔkó\Ü ` ÉUjËÔJ fhÙ - gFâ; `fÙ` vdÑFW»aJ ÉfhuÛ
,tiuÕ bgUikÕgLÔâíçsJ. ,tß 24.8.1972 ,ä kiwÚjhß. £ - ,wÚjfhy ,ilÃiy; m - bgabuÓr ÉFâ.
4 5
bfhÙl - bfhç +£ + m
,. bjÕgÛ vÜDÛ bghUç jUÛ brhä ---------- ( òid/ òiz )
bfhç - gFâ ; `ç` `Ù` vÜwhdJ ÉfhuÛ;
£ - ,wÚjfhy ,ilÃiy ; m - bgabuÓr ÉFâ.
2. (m) ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs nkhidiaÓ
jÚj - jh + Ô ( Ú ) + Ô +m
jh - gFâ; `j ` vdÑ FW»aJ ÉfhuÛ; Ô - rÚâ. R£Lf.
`Ú` vÜwhdJÉfhuÛ; Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy; “fiybaÜw flYÑFÑ fiufÙl òizahÛ ;
m - bgabuÓr ÉFâ. ÃiybfhÙl m¿îÑF ÃfuÖw JizahÛ ;``
thæf - thæ + f
thæ - gFâ; f- Éa†nfhçÉidKÖWÉFâ; (M) ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs vJifiaÓ
ÃÖwä - Ãä + jä. R£Lf.
Ãä - gFâ ; jä - bjhÊÖbgaß ÉFâ “brhäyhYÛ brayhYÛ kdjhYÛ bjhGnjhß
eänyhßfç gÂjÚj jÄæthæf ehSÛ.``
gÆÖá ÉdhÑfç
(,) ,ÕghlämofËä tÚJçs ,iaòÔbjhiliaÓ
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. R£Lf.
“miyg£l kdâÖF mikâÑF tÊahÛ;
1. ,uhkÈ†fdhÇÜ bgÖnwhß ahtß ?
kiyíÓá xËaÜd kiwtÖw bkhÊahÛ.``
2. ehkÑfä fÉPß Hu áiwÔjÙlid milÚjhß ?
3. ehkÑfä fÉPß t»Ôj gjÉfç ahit ?
4. fÉPUÑF eLtzuR brpj áwÕò ahJ ?
5. våÉuÙoä väyh mw†fSÛ cçsd ?
II. MWtÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
1. ehkÑfä fÉPß - F¿Õò tiuf

2. jÄÊÜ áwÕòfis ÉsÑFf
3. fÉPß jÄiH våthW thæÔJ»whß ?
III. bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç
1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.

m. ÉsÑfhä bgWtJ ................. ( xË. xÊ )
M. cçsÛ vÜgjidÑ F¿Ñf ------- ( kzÛ/ kdÛ ) vÜw
brhäiyÕ gaÜgLÔJtß.
6
7
8. tirbaÜg itaÔjhßÑ bfäyhÛ ,irbaÜDÛ
vÓrÛ bgwhm ÉoÜ.
2 . mwîiuÕ gFâ
9. tirÆyh tÙgaÜ FÜWÛ ,irÆyh
khÚjß jÛ kd khRfisÕnghÑ»Ó/ brÛik be¿Æä thæÚJ/ ,Ûik ahÑif bghWÔj ÃyÛ.
kWikÕ gaÜfis milaÓ rhÜnwhßfç mUËa eäYiufns
mwîiufshFÛ. måîiufisÔ jh†» ÃÖFÛ üäfç 10. tirbahÊa thæthnu thæthß ,irbahÊa
mw,yÑ»a†fshFÛ. thæthnu thHh jtß.
måtw ,yÑ»a†fSç âUÑFwç/ âÇfLfÛ M»a üäfËÈUÚJ
bjÇÚbjLÑfÕbgÖw ghläfç ,ÕgFâÆä ,lÛ btFshik ( mâfhuÛ . 31 )
bgÖWçsd.
1. bräÈlÔJÑ fhÕghÜ ád†fhÕghÜ mäÈlÔJÑ
( m ) âUÑFwç fhÑ»bdÜ fhthÑfh byÜ.
òfæ ( mâfhuÛ . 24 ) 2. bräyh ,lÔJÓ ádÚ¤J bräÈlÔJÛ

,äyjÅÜ ¤a ãw.
1 <j Èirgl thæjä mJtäy
öâa Ääiy cÆßÑF. 3. kwÔjä btFËia ahßkh£LÚ ¤a
ãwÔjä mjdhÜ tUÛ.
2. ciuÕgh UiuÕgit baäyhÛ ,uÕghßÑbfhÜ
‰thßnkä ÃÖFÛ òfæ. 4. eifíÛ ctifí† bfhäYØ ádÔâÜ
gifíÛ csnth ãw.
3. xÜwh cyfÔ JaßÚj òfHäyhÖ
bghÜwhJ ÃÖgbjhÜ ¿ä. 5. jÜidÔjhÜ fhÑ»Ü ád†fhÑf fhthÑfhä
jÜidna bfhäYØ ádÛ.
4. Ãytiu ªçòfæ MÖ¿Ü òytiuÕ
nghÖwhJ òÔnj SyF. 6. ádbkÜDØ nrßÚjhiuÑ bfhäÈ ,dbkÜDÛ
VkÕ òiziaÓ RLÛ.
5. eÔjÛnghä nfLÛ csjhFØ rhÑfhLÛ
ÉÔjfßÑ fäyhä mÇJ. 7. ádÔijÕ bghUbsÜW bfhÙltÜ nfL
ÃyÔjiwÚjhÜ ifãiHah jÖW.
6. njhÜ¿Ü òfbHhL njhÜWf m~âyhß
njhÜwÈÜ njhÜwhik eÜW.
8. ,zbuÇ njhptÜd ,Üdh brÆDÛ
7. òfægl thHhjhß jÚnehthß jÛik òzÇÜ btFshik eÜW.
,fæthiu neht bjtÜ. 9
8
9. cçËa bjäyhÛ clbdpJÛ cçsÔjhä 10. fhyhæ fsÇÜ eÇaL† fÙzØrh
cçshÜ btFË baÅÜ. ntyhç KfÔj fËW.
10. ,wÚjhß ,wÚjh uidaß ádÔijÔ CÑfKilik ( mâfhu Û . 60 )

JwÚjhß JwÚjhß Jiz.
1. cilaß vdÕgLt öÑfk~ âäyhß
,ld¿jä ( mâfhuÛ.50) cila Jilanuh kÖW.
1. bjhl†fÖf våÉidíÛ vçsÖf KÖWÛ 2. cçs Kilik cilik bghUSilik

,l†fÙl ãÜdä yJ. ÃäyhJ ª†» ÉLÛ.
2. KuÙnrßÚj bkhpÛã dtßÑFÛ muÙnrßÚjhÛ 3. MÑfÛ ,HÚnjbkÜ wäyhthß CÑfÛ

MÑfÛ gyîÚ jUÛ. xUtÚjÛ ifÔJil ahß.
3. MÖwhUÛ MÖ¿ mLg ,ld¿ÚJ 4. MÑfÛ mjßÉdhpÓ bräYÛ mirÉyh

nghÖwhßfÙ nghÖ¿Ó brÆÜ. CÑf Kilah DiH.
5. btçsÔ jida kyßª£lÛ khÚjßjÛ

4. vÙÂahß vÙzÛ ,HÕgß ,ld¿ÚJ
cçsÔ jida Jaßî.
JÜÅahß JÜÅÓ brÆÜ.
6. cçSt bjäyhÛ caßîçsä kÖwJ
5. beLÛòdYç btäYÛ Kjiy mLÛòdÈÜ
jçËDÚ jçshik ªßÔJ.
ª†»Ü mjidÕ ãw.
7. áijÉlÔ bjhäfhß cunthß òijaÛãÖ
6. flnyhlh fhätä beLÚnjß flnyhLÛ
g£LÕgh ^ÜW† fËW.
ehthíÛ Xlh ÃyÔJ.
8. cçsÛ ,yhjtß vpjhß cyfÔJ
7. mØrhik aäyhä JizntÙlh vØrhik tçËaÛ vÜDØ brUÑF.
vÙÂ ÆlÔjhÖ brÆÜ.
9. gÇaJ Tß†nfh£l jhÆDÛ ahid
8. áWgilahÜ bräÈlØ nrÇÜ cWgilahÜ bt%cÛ òÈjhÑ F¿Ü.
CÑfÛ mÊÚJ ÉLÛ.
10. cubkhUtÖ Fçs btWÑifa~ âäyhß
9. áiweyDØ ¢UÛ ,ybuÅDÛ khÚjß kukÑf shjny ntW.
ciwÃyÔnjh blh£l yÇJ. - âUtçStß.
10 11
òfæ ÉÔjfßÑfäyhä = ÉÔjfßÑF + mäyhä
7. jÚnehthß - jÛ + nehthß
,äywÔâÜ tGthjhßÑF ,ÛikÕ gadh» ,åîy»ÜfÙ nehtbjtÜ - nehtJ + vtÜ
mÊahkä ÃÖgJ òfHhFÛ. <if/ fäÉ/ ›uÛ KjÈa fhuz†fshä 8. tirbaÜg- tir + vÜg
òfæ tUbkÅDÛ/ <ifahä tUÛ òfnH áwÚjjhfÑ fUjÕgL»wJ. itaÔjhßÑbfäyhÛ - itaÔjhßÑF + väyhÛ
1 Kjä 3 Koa cçs Fw£ghÑfËä òfHJ áwÕòÛ/ 4/ 5 Fw£ghÑfËä 9. tÙgaÜ - tÙik + gaÜ
òfGilahß vpJÛ nkÜikíÛ/ 6 Kjä 9 Koa cçs Fw£ghÑfËä òfæ 10. tirbahÊa - tir + xÊa
,äyhuJ jhæîÛ TwÕg£Lçsd. 10 MÛ Fw£ghÉä òfægl thæjä.
òfÊÜ¿ thæjÈÜ Ãiw Fiw Øû\úV TwÕbgÖWçsd. ,yÑfzÑF¿Õò
( ghlä vÙ )
mUØbrhÖbghUç 1. <jä/ thæjä - `mä` <ÖW Éa†nfhç ÉidKÖWfç
2. ciuÕghß/ ,uÕghß/ <thß - ÉidahyizíÛ bgaßfç
1. ,irgl - òfGÙlhf; CâaÛ - gaÜ 3. xÜwh
xÜwhÕ òfæ - <Wbf£l vâßkiwÕ bgabuÓrÛ
2. ciuÕghß - òfænthß; ciuÕgit - òfæÚJ ngRgit/ 4. ªçòfæ - ÉidÔbjhif
òfæÚJ ghLgit; ,uÕghß - ãÓir nf£ghß 6. njhÜWf - Éa†nfhç ÉidKÖW
3. xÜwh - xÕãäyhj; bghÜwhJ - mÊahJ njhÜwhik - vâßkiwÔ bjhÊÖbgaß
4. Ãytiu - Ãyîy»ä; òytß - PhÅfç; òfæ - MFbgaß
òÔnjç cyF - njtUyfÛ 7. thHhjhß - vâßkiw ÉidahizíÛ bgaß.
5. ÉÔjfß - âwikíilnahß; eÔjÛ - MÑfÛ; rhÑfhL - ,wÕò 8. bgwhm - ,irÃiwasbgil ( brpíËirasbgil )
6. njhÜ¿Ü - kÑfshpÕ ãwÑ»Ü; njhÜwÈÜ - ãwÔjÈÜ; 9. tÙgaÜ - gÙòÔbjhif
òfbHhL - òfGÑFÑ fhuzkh»a FzÔbjhL tirÆyh tÙgaÜ/ ,irÆyh ahÑif - <Wbf£l
7. òfægl - òfGÙlhf; jÛnehthß - jÛik nehthjtuhp vâßkiwÕbgabuÓr†fç
8. tir - gÊ; ,ir - òfæ; vÓrÛ - mÊahkä vØáÃÖgJ 10. thæthß - ÉidahyizíÛ bgaß
9. tÙgaÜ - tskhd ÉisÓrä; FÜWÛ - FiwíÛ
10. tirbahÊa - gÊ cÙlhfhkä; ,irbahÊa - òfGÙlhfhkä gFgj cWÕãyÑfzÛ
( ghlä vÙ )
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä 3. caßÚj - caß + Ô ( Ú ) +Ô + m
( ghlä vÙ ) caß - gFâ; Ô - rÚâ; `Ú` vÜwhdJ ÉfhuÛ;
1. mJtäyöâaÛ = mJ + mäyJ + CâaÛ Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy; m- bgabuÓrÉFâ.
2. ,uÕghßÑbfhÜ‰thß = ,uÕghßÑF + xÜW + <thß bghÜwhJ - bghÜW + M +Ô +c
3. cyfÔJaßÚj = cyfÔJ + caßÚj bghÜW - gFâ; M- vâßkiw,ilÃiy;
ÃÖgbjhÜ¿ä = ÃÖgJ + xÜW + ,ä Ô - vGÔJÕngW; c - ÉidbaÓr ÉFâ.
4. òÔnjSyF = òÔnjç + cyF 6. njhÜWf - njhÜW +f
5. csjhFÛ - csJ + MFÛ njhÜW-gFâ; f- Éa†nfhçÉidKÖWÉFâ.
12 13
6. ,dbkÜDÛ - ,dÛ + vÜDÛ
btFshik
7. ÃyÔjiwÚjhÜ - ÃyÔJ + miwÚjhÜ
8. ,zbuÇ - ,zß + vÇ
ãwß«J ád†bfhçtjÖFÑ fhuzÄUÕãDÛ ád†bfhçsh
njhptÜd - njhpî + mÜd
âUÔjä. 1 MÛ Fw£ghÉä btFshikÑF ,lKÛ/ 2 Kjä 4 Koa cçs
9. cçËabjäyhÛ - cçËaJ + väyhÛ
Fw£ghÑfËä btFËaJ ¤†FÛ; 5 Kjä 7 Koa cçs Fw£ghÑfËä
clbdpJÛ - clÜ + vpJÛ
btFÙlhßÑF tUÛ ¤†FÛ/ 8 MÛ Fw£ghÉä btFshikaJ eÜikíÛ/
10. ,wÚjhuidaß - ,wÚjhß + midaß
9 MÛ Fw£ghÉä btFshjhßÑF tUÛ eÜikíÛ/ 10 MÛ Fw£ghÉä
ád†bfhçthß/ ádÔijÔ JwÚjhß M»a ,Utß gaDÛ TwÕg£Lçsd.
,yÑfzÑF¿Õò
( ghlä vÙ )
mUØbrhÖbghUç 1. bräÈlÛ - ÉidÔbjhif
fhÕghÜ - ÉidahyizíÛ bgaß
1. bräÈlÔJ - jÜádÛ gÈÑFÄlÔJ; fhÕghÜ - ádÛ vHhkä ád†fhÕghÜ - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif
jLÕgtÜ ; fhÑ»Ü vÜ ? - jLÔjhä vÜd ?; fhthÑfhä vÜ - 2. bräyh ,lÔJ - <Wbf£l vâßkiwÕbgabuÓrÛ
jLÑfhbjhÊÚjhä vÜd ( xU gaDÛ ,äiy ). bräÈlÛ - ÉidÔbjhif
2. bräyh ,lÔJ - jÜidÑ fh£oYÛ tÈahÇlÔJ;bräÈlÔJÛ 3. kwÔjä - ` jä` <ÖW Éa†nfhç ÉidKÖW
- jÜidÑ fh£oYÛ vËahÇlÔJÛ ; mjÅÜ ¤a -ARû]dLôh¥Ûm 4. íÛ ctifíÛ
eifíÛ íÛ - vÙQÛik
¾V] gifíÛ csnthnth - vâßkiw XfhuÛ
5. ád
ád†fhÑf - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif
3. ¤aãwÔjä - ¤ad väyhÛ csthjä. 6. nrßÚjhiu - ÉidahyizíÛ bgaß.
4. eif - Kf kyßÓá; ctif - mf kyßÓá. 7. bfhÙltÜ - ÉidahyizíÛ bgaß
5. fhthÑfhä - fhthdhÆÜ. nfL - KjÅiy âÇÚj bjhÊÖbgaß
6. nrßÚjhiuÑbfhäÈ - beUÕò ; ,dÛ - ,dkhdtß; cWâ ÃyÔjiwÚjhÜ - VHhÛ ntÖWikÔbjhif
gaÑ»Üw brhÖfisÓ brhäYthß; VkÛ - ghJfhtä; òiz 10. ,wÚjhß/ JwÚjhß - ÉidahyizíÛ bgaßfç
bjÕgÛ; RLÛ - mÊÑFÛ; bghUç - FzÛ.
7. ãiHahj - jÕghj. gFgj cWÕãyÑfzÛ
8. ,zbuÇ - gyRliuíila bgUbeUÕò; òzÇÜ - TLkhÆÜ (ghlä vÙ)
9. cçËaJ - fUâaJ; cçshÜ - ÃidahÜ. 7. miwÚjhÜ - miw + Ô ( Ú ) + Ô + MÜ
10. ,wÚjhß - msîflÚj ádÛ bfhÙltß; ,wÚjhuidaß - miw - gFâ ; Ô - rÚâ. `Ú ` vÜwhdJÉfhuÛ;
,wÚjtnuhL xÕgß; JwÚjhß - ádÔijÔ JwÚjtß; JwÚjhß - Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy; MÜ - MÙghä
JwÉ ( ›LbgÖwhß vÜgUÛ csß ). ÉidKÖW ÉFâ
10. ,wÚjhß - ,w + Ô ( Ú ) + Ô + Mß
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä ,w - gFâ ; Ô - rÚâ . `Ú ` vÜwhdJ ÉfhuÛ ;
( ghlä vÙ ) Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy ; Mß - gyßghä
1. fhÑ»bdÜ - fhÑ»Ü + vÜ ÉidKÖW ÉFâ.
2. ,äyjÅÜ - ,ä + mjÅÜ 15
14
,ld¿jä 6. beLÚnjß - gÙòÔbjhif/
7. mØrhik/ vØrhik - vâßkiwÔbjhÊÖbgaßfç
gifnkÖ bräYÛ murÜ jhÜ btäYtjÖnfÖw ,lÔâid 8. áWgil - gÙòÔbjhif; gilcilahÜ - ,uÙlhÛ
m¿ÚJ bräYjä ntÖWikÔbjhif ; cWgil - cÇÓbrhäbjhlß
1 Kjä 4 Koa cçs Fw£ghÑfËä giftß muÂÜ òwÔâUÕghß 9. ciwÃyÛ - ÉidÔbjhif
mjÖfhÛ ,lk¿jYÛ/ 5 Kjä 7 Koa cçs Fw£ghÑfshä Éid brpjÖfhÛ njhL x£lä - cUò kaÑfÛ.( VHhÛ ntÖWikÕ bghUis
ÃyÔnjhL
,ld¿jYÛ/ 8 Kjä 10 Koa cçs Fw£ghÑfËä giftiuÓ _ÜwÜ ntÖWik cUòjUtjhä cUò kaÑfkhFÛ )
rhßjyhfh ,lDÛ/ rhßÚJÊÕgLÛ ,GÑFÛ TwÕg£Lçsd. 10. Mæfsß - ÉidÔbjhif
ntyhç - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ clÜbjhÑfÔbjhif
mUØbrhÖbghUç ntyhç KfÔj - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ
( ghlä vÙ ) clÜbjhÑfÔbjhif
1. vçsÖf - ,fHÖf ; KÖWÛ ,lÛ - giftiu tisÑFÄlÛ. ØLm - BÏùTVo (RkRm)
2. KuÙnrßÚj - khWgh£nlhL Toa; bkhpÛò - tÈik
3. MÖwhß - tÈikaÖwtß; mLg - btätß; nghÖwhß - giftß; gFgj cWÕãyÑfzÛ
nghÖ¿ - ( jÛik ) ghJfhÔJ. ( ghlä vÙ )
4. ,ld¿ÚJ JÜÅahß - ( gifbtätjÖnfÖw) ,lÔâid m¿ÚJ 1. bjhl†fÖf - bjhl†F +mä+ f
måÉlÛ brÜW nrßÚj murß; JÜÅ - ( muizÕ ) bghUÚâ; bjhl†F - gFâ; mä - vâßkiw ,ilÃiy
vÙÂahß - ( btätjhf vÙÂa ) giftß. f - Éa†nfhç ÉidKÖW ÉFâ.
5. beLÛòdä - MHkhd ªßÃiy; mLÛ - btäYÛ; ãw - vçsÖf - vç + mä + f
ãwcÆßfç. vç - gFâ; mä - vâßkiw ,ilÃiy
6. fhätä - tÈa fhäfisíila ; ehthp - fÕgä f - Éa†nfhç ÉidKÖW ÉFâ.
7. vØrhik vÙÂ - ( giftiu btäYÛ tÊfisbaäyhÛ ) 3. mLg - mL + g
KGikíÛ vÙÂ; mØrhik - kdÔâÙik. mL - gFâ; g - gyßghä ÉidKÖW ÉFâ
ùRôPoLû[l ©¬jR±Rp: 4. ,HÕgß - ,H +Õ +Õ +mß
áWgil - áWik + gil ,H - gFâ; Õ - rÚâ; Õ - vâßfhy ,ilÃiy
,ybuÅDÛ - ,yß + vÅDÛ mß - gyßghä ÉidKÖW ÉFâ.
x£lyÇJ - x£lä + mÇJ 6. Xlh - XL + M + M
XL - gFâ; M - vâßkiw,ilÃiy
,yÑfzÑF¿Õò òzßÚJ bf£lJ ; M- gyÉÜghä
( ghlä vÙ ) ÉidKÖW ÉFâ.
1. bjhl†fÖf/ vçsÖf - vâßkiw Éa†nfhç ÉidKÖWfç 8. mÊÚJ - mÊ + Ô ( Ú ) + Ô + c
3. MÖwhß - vâßkiw ÉidahyizíÛ bgaß mÊ - gFâ; Ô - rÚâ. ` Ú ` vÜwhdJ ÉfhuÛ
mLg - gyßghä ÉidKÖW; ,lÜ - <ÖWÕnghÈ Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy; c - ÉidbaÓr
4. vÙÂahß/ JÜÅahß - ÉidahyizíÛ bgaßfç ÉFâ.
5. beLÛòdä - gÙòÔbjhif
16
17
CÑfKilik ,yÑfzÑF¿Õò
( ghlä vÙ )
kdÓnrhßÉÜ¿f brayhÖWtjÜ fÙ kd vGÓá cilÔjhjä 1. nuh - vâßkiw XfhuÛ
cilanuh
4. mirÉyh CÑfÛ - <Wbf£l vâßkiwÕbgabuÓrÛ
1 Kjä 4 Koa cçs Fw£ghÑfËä CÑfÛ áwÚjbjÜgJÛ/ 5 Kjä 5. kyß
kyßª£lÛ - ùTôÚ[ôÏbgaß
7 Koa cçs Fw£ghÑfËä CÑf KilahuJ caßÓáíÛ/ 8 Kjä 10 Koa kyßª£lÛ - MwhÛ ntÖWikÔ bjhif
cçs Fw£ghÑfËä CÑfÄäyhjhuJ ,ÊîÛ TwÕg£Lçsd. 6. cçsä - `mä` <ÖW Éa†nfhç ÉidKÖW
8. ,yhjtß - ,äyhjtß vÜgjÜ bjhFÔjä ÉfhuÛ
mUØbrhÖbghUç 9. bt%cÛ - ,ir Ãiwasbgil
( ghlä vÙ ) 10. Tß†nfhL - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ
1. cilaJ - bgÖ¿UÑFÛ bghUç; cilanuh - cilaß clÜbjhÑf bjhif
Mthnuh ? ( Mfhß ).
3. MÑfÛ - ifÕbghUç/ mäyhthß - JÜgÔjhä nrhßtilahß;
xUtÚjÛ - ÃiybgÖw; ifÔJilahß - cilikahfÕ bgÖnwhß.
4. mjß - tÊ. mirÉyh - ( JÜgÛ KjÈatÖwhä ) jsuhj gFgj cWÕãyÑfzÛ
5. btçsÛ - ªß; cçsÛ - CÑfÛ. ( ghlä vÙ )
6. jçËDÛ - ifTlhÉ£lhYÛ. 3. ,HÚnjÛ - ,H + Ô ( Ú ) +Ô + VÛ
7. áijÉlÔJ - ( jhÛ fUâa caßÓáÑFÓ ) njhäÉtÚj ,lÔJ; ,H - gFâ; Ô - rÚâ. `Ú` vÜwhdJ ÉfhuÛ;
xäfhß - kdÚjsuhß; cunthß - kd tÈikíilnahß; Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy; VÛ - jÜikÕ
òijaÛò - mÛòÑf£L;ghL- bgUik; CÜWÛ-ÃiyÃWÔJÛ gÜik ÉidKÖW ÉFâ.
8. tçËaÛ - tÙik cilnaÛ. 8. vpjhß - vpJ + M + Mß
9. gÇaJ - bgÇa clÛãdJ; nfhL - ahidÔjÚjÛ vpJ - gFâ; M - vâßkiw ,ilÃiy
bt%cÛ - mØRÛ. òzßÚJ bf£lJ; Mß - gyßghä ÉidKÖW
10. cuÛ - âÙÂa m¿î; cçs btWÑif - CÑfÄFâ. ÉFâ.
bjhlßfisÕãÇÔj¿jä
( ghlä vÙ ) âUÑFwËä gÆÜW tUÛ mÂfç
1. m~âäyhß - m~J + ,äyhß
cilaJilanuh - cilaJ + cilanuh 1. `` ádbkÜDÛ ... RLÛ `` - Vfnjr cUtfÛ
2. bghUSilik - bghUç + cilik 2. `` ádÔij ... ifãiHah jÖW `` - ctik
3. ,HÚnjbkÜW - ,HÚnjÛ + vÜW 3. `` beLÛ òdYç... ãw `` - ã¿JbkhÊjä
4. CÑfKilahÜ - CÑfÛ + cilahÜ 4. `` flnyhlh ... ÃyÔJ `` - ã¿J bkhÊjä
5. btçsÔjida - btçsm + mÔJ + mida 5. `` fhyhæ ... fËW `` - ã¿J bkhÊjä
6. caßîçsä - caßî +cçsä 6. ``cçsÛ ... ÉLÛ `` - brhäãÜtUÃiy
7. gh^ÜWÛ - ghL + CÜWÛ 19
10. cubkhUtÖF -cuÛ + xUtÜ + F
18
7. `` btçsÔ jida... caßî `` - vLÔJÑfh£Ltik mikÚJ mtÖ¿Ö»ilna `mJnghy ` vÜDÛ ctik cUò kiwÚJ
8. `` áijÉlÔ ( J ) ... fËW `` - vLÔJÑfh£Ltik tUtJ vLÔJÑfh£LtikaÂahFÛ.
9. `` gÇaJ ... òÈjhÑ F¿Ü `` - ã¿J bkhÊjä
10. `` cubkhUtÖ ( F )... ntW `` - ntÖWikaÂ 6.ntÖWikaÂ
mÂfç - ÉsÑfÛ brpíËä KÜdß ,UbghUçfSÑ»ilna cçs xÕòikiaÑ

T¿/ ãÜdß mtÖiw ntWgLÔâÑ fh£LtJ ntÖWikaÂahFÛ.
1. Vfnjr cUtf mÂ ( bghJÔ jÜikahä xÜWgLjä - áwÕghä ntWgLjä )
,uÙL bghUçfSç xÜwid k£LÛ cUtfÛ brpJ mjbdhL
bjhlßòila kÖbwhÜiw cUtfÛ brpahkä É£LÉLtJ Vfnjr mÂiaÓ R£o ÉsÑFf.
cUtf mÂahFÛ.
`` gÇaJ Tß†nfh£l jhÆDÛ ahid
2. ctikaÂ bt%cÛ òÈjhÑ F¿Ü ``
gÙò/ bjhÊä/ gaÜ vÜgd fhuzkhf xÕòikíila
mÂ R£lä
bghUçfis xÕã£LÓbrhätJ ctikaÂahFÛ.
,ÑFw£ghÉä ã¿JbkhÊjyÂ mikÚJçsJ.
3. ã¿JbkhÊjyÂ
ã¿JbkhÊjyÂÆÜ ,yÑfzÛ
fÉPÜ jhÜ TwÑfUâa fUÔâid btËÕgilahfÑ
Twhkä/ mjÖF xÕghd ntbwhU fUÔijÑ T¿ mjÜ_yÛ jhÜ TwÑ
fÉPÜ jhÜ TwÑfUâa fUÔâid btËÕgilahfÑ
fUâaijÑ F¿Õghä czßÔJtJ ã¿JbkhÊjä vÜDÛ mÂahFÛ.
Twhkä mjÖF xÕghd ntbwhU fUÔijÑ T¿/ mjÜ_yÛ jhÜ
( ã¿J - kÖbwhÜW; bkhÊjä - TWjä )( mäyJ )
TwÑfUâaijÑ F¿Õghä czßÔJtJ ã¿J bkhÊjä mÂ MFÛ.
fÉPÜ ctkhdÔijÑ T¿ ctnkaÔijÑ F¿Õghä bgw
itÕgJ ã¿JbkhÊjyÂahFÛ. ã¿JbkhÊjä mÂÑF x£lÂ/
ctikÕnghÈ mÂ/ Etyh EtÖáaÂ vd ntW bgaßfSÛ cÙL.
ÉsÑfÛ
4. ãÜtU ÃiyaÂ Xß murÜ clätÈikiaíÛ/ gilÑ fUÉfisíÛ

brhäãÜtUÃiy/ bghUç ãÜtUÃiy/ brhÖbghUç ãÜtU ÄFâahfÕ bgÖ¿UÕãDÛ/ CÑfÄäyhjtdhp ,UÕãÜ/ mtidÑ
Ãiy vd/ ãÜtUÃiyaÂ _ÜW tifÕgLÛ. brpíËä KÜdß tÚj fh£oYÛ clä tÈikíÛ/ nghßÑ fUÉfSÛ FiwthfÕ bgÖWçs
xU brhä ntWg£l bghUËä ãÜdUÛ gyKiw tUtJ brhä CÑfKilahÅlÛ njhäÉíWthÜ vÜW TwÑfUâa tçStß
ãÜtUÃiy vÜWÛ/ xnu bghUç jUÛ gy brhÖfç bjhlßÚJ tUtJ mjid btËÕgilahfÑ TwÉäiy. mjÖF xÕghfÕ bgÇa
bghUç ãÜtUÃiy vÜWÛ/ xU brhä xnu bghUËä gyKiw cliyíÛ/ Tßikahd nfh£ilíÛ cila ahid CÑfÄÜikahä
bjhlßÚJ tUtJ brhÖbghUç ãÜtUÃiy vÜWÛ tH†fÕgLÛ. jÜidÑ fh£oYÛ cUÉä ÄfÓ á¿a òÈahä jhÑfÕgLÛnghJ
mØRÛ vÜw fUÔijÑ T¿/ jhÛ TwÑfUâa fUÔijÑ F¿Õghä
5. vLÔJÑfh£LtikaÂ bgwitÔJçshß. Mjyhä ,ÑFw£ghÉä mikÚJçs mÂ
brpíËä ctik xU bjhluhfîÛ/ bghUç xU bjhluhfîÛ ã¿JbkhÊjyÂahFÛ
ã¿JbkhÊjyÂahFÛ.
20 21
gÆÖá ÉdhÑfç 8. giftß muÂÜ òwÔâUÕghß mjÖFÇa ,ld¿jä gÖ¿ tçStß
TWtbjÜd ?
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 9. Éid brptjÖFÇa ,ld¿jä gÖ¿Ñ Fwç TWtdtÖiw
ÉsÑFf.
1. âUtçStß thæÚj fhyÛ gÖ¿Ñ TWf.
2. âUtçStßÑFÇa ntW bgaßfç ahit ? III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
3. âUÑFwSÑF tH†FÛ ntW bgaßfç ahit ?
4. cÆUÑF CâakhÆUÕgJ ahJ ? ,irgl thæjä vÜgJ ahJ ? 1. òfGilahß vpJÛ nkÜikíÛ mJ ,äyhjhuJ jhæÉidíÛ
5. cyfÔJ ,wthJ ÃÖgJ vJ ? ÉsÑ» tiuf.
6. ahß njhÜwÈÜ njhÜwhik eÜW ? 2. ádÔâÜ ,aäigíÛ mjid cilikahfÑ bfhçthßÑF
7. vÚÃyÔâä Éisíç eÜW ? tUÛ ¤†»idíÛ bjhFÔbjGJf.
8. thæthß/ thHhjtß ahtß? 3. ,ld¿jä gÖ¿ tçStß TWÛ fUÔJfisÔ bjhFÔJÔ jUf.
4. CÑfnk áwÚjbjÜgjidíÛ/ mjid cilahuJ caßÓáiaíÛ
9. våÉlÔJÓ ádÔijÑ fhÔjä ntÙLÛ ?
ÉsÑ» vGJf.
10. ádÛ vtÖiwÑ bfhäYÛ ?
11. jÜidÔ JÜgÔâÅÜWÛ fhÔJÑbfhçs ÃidÕgtÜ ahJ brpjä IV . òwtaÉdh
ntÙLÛ ? VÜ ?
12. cçËabjäyhÛ bgWtJ vÕnghJ ? ctikiaÕ bghUbshL bghUÔJf.
13. tÈikÆäyhjtUÛ btätß - vÕbghGJ ? `ÃyÔjiwÚjhÜ ifãiHah jÖW `
14. vÕbghGJ mØrhikaäyhä JizntÙlh ?
15. xUtDÑF ÃiyÔj cilik vJ ?VÜ ? V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
16. MÑfÛ ahÇlÛ tÊnf£LÓ brÜwilíÛ ?
17. `cçSt bjäyhÛ caßîçsä ` - VÜ ? 1. ka†bfhÈÕãiHÆidÔ jÉßÔbjGJf.
18. kuÔâÖF xÕghdtÜ ahß ? mtDÑFÛ kuÔâÖFÛ cçs ntWghL
vÜd? (m) cÆß ÉLjä vÜDÛ bghUçjUÛ brhä -------vÜgjhFÛ.
( ,wÔjä/ ,uÔjä )
II. MWtÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. (M) beUÕò vÜDÛ bghUç jUÛ brhä nrßÚjhiuÑ -----------
(bfhäÈ / bfhçË )
(,) tir vÜDÛ brhäÈÜ bghUç -------------- ( gÈ / gÊ )
1. òfÊÜ áwÕãidÑ TWf.
2. òfGilahß vpJÛ nkÜikia ÉsÑFf. 2. ¡æÑfhQÛ Fw£ghÑfisÓ ¢ßãÇÔJ vGJf.
3. òfæ ,äyhjhuJ jhæÉidÑ TWf.
4. ádÔâÜ ¤†»id ÉsÑFf. (m) <jÈirgl thæjä mJtäy öâa
5. ád†bfhçthßÑF tUÛ ¤†»id ÉsÑFf. Ääiy cÆßÑF.
6. giftiuÓ rhßjyhfh ,lÔâidíÛ/ rhßÚJÊgLÛ ,GÑifíÛ (M) beLÛòdYç btäYÛ Kjiy mLÛòdÈÜ
TWf? ª†»Ü mjidÕ ãw.
7. CÑfKilahuJ caßÉidÑ TWf.
23
22
3. ¡æÑfhQÛ Fw£ghÑfËä cçs nkhidiaÓ R£Lf. ( M ) âÇfLfÛ
A) cçËa bjäyhÛ clbdpJÛ cçsÔjhä áwÚj brät†fç
cçshÜ btFË baÅÜ.
ãwßjÜidÕ ngQ†fhä ehzYÛ ngzhß
B) fhyhæ fsÇÜ eÇaL† fÙzØrh âwÜntW T¿Ö bghiwíÛ - mwÉidiaÑ
ntyhç KfÔj fËW. fhuhÙik nghy bthGFjYÛ ,Û_ÜWÛ
1. CuhÙik baÜDØ brUÑF.
4. ¡æÑfhQÛ FwËä cçs vJifiaÓ R£Lf.
eäÉidiaÑ f£L† fÆW
eifíÛ ctifíÛ bfhäYØ ádÔâÜ
gifíÛ csnth ãw. jhd† bfhLÑFÚ jifikí khdÔjhß
FÖw† foÚj bthGÑfKÚ - bjÖbwdÕ
gäbghU ©†»a áÚijíÛ ,Û_ÜWÛ
2. eäÉid ahßÑF† fÆW.
brätÔij mÊÑFÛ gilfç
jÜid ÉaÚJ jUÑfYÚ jhæÉÜ¿Ñ

bfhÜnd btFË bgUÑfYÛ - KÜÅa
gäbghUç bt~FØ áWikíÛ ,Û_ÜWØ
3. brät KilÑFÛ gil.
eufÛ bräthß
MÖwhid ahÖbwÜ wiyÕghD kÜãÜ¿

naÖwhßÑ »iat fuÕghDÛ - TÖwÛ
tuîÙik áÚâah jhDÄÛ _tß
4. ÃuaÔJÓ brÜW›æ thß .
- eäyhjdhß.
24 25
üÖF¿Õò 4. MÖwhid - ( jhÜ brpíÛgo T¿a braiy ) brpaÔ âwikaÖw
(Vtyhsid); MÖWvÜW - brpvÜWVÉ; miyÕghDÛ
,Úüä gâbdÙ ¡æÑfzÑF üäfSç xÜwhFÛ. âÇ +fLfÛ . tUÔJ»ÜwtDÛ; VÖwhßÑF - ( jÜÅlÔâä tÚJ ) ,uÚjhßÑF;
âÇ - _ÜW. fLfÛ - fhukhd bghUç. RÑF/ ÄsF/ âÕãÈM»a ,iat - (bfhLÕgjÖF) ,iríÛ bghUis; fuÕghDÛ - kiwÕgtDÛ;
_ÜWÛ âÇfLfÛ vdÕgLÛ. ,Û_Üwhyha kUÚJ xUtß clä nehia TÖwÛ - akÜ; tuî cÙik - tUjyJ cÙikia ( ,wÕò tUÛ vÜw
khÖ¿ eyÔijÔ jUtJ nghä xåbthU gh£oYÛ mikÚJçs KÛ_ÜW cÙikia ); brÜW - clä mÖWª†»; ÃuaÔJ - eufÔâä; ›æthß -
bghUSÛ csnehah»a m¿ahik KjÈatÖiwÕ nghÑ» ,ÜgÛ brÜwilthß.
brptd thFÛ. ,Úüä fhÕòÓ brpíç c£gl 101 btÙghÑfisÑ
bfhÙlJ. 1800 MÙLf£FKÜ ,aÖwÕg£lJ. bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä
MáÇaß F¿Õò 1. fhuhÙik - fhß + MÙik; CuhÙik - Cß +MÙik

2. gäbghU©†»a - gy + bghUç + ª†»a ;
âÇfLfÔâÜ MáÇaß eäyhjdhß Mthß. ,ÚüÖF mtß ,aÖ¿a eäÉid - eÜik +Éid.
flîç thæÔJÕ ghlÈÈUÚJ mtß itzt rkaÔijÓ rhßÚjtß vÜgJ 3 jhæÉÜ¿ - jhæî + ,Ü¿ ; gäbghUç - gy + bghUç;
òydh»ÜwJ. mtiuÕ gÖ¿a ãw brpâfç bjÇÚây. brätKilÑFÛ - brätÛ + cilÑFÛ.
4. MÖbwÜwiyÕghDÛ - MÖW + vÜW + miyÕghDÛ;
mUØbrhÖbghUç tuîÙik - tuî + cÙik.
1. ngQ†fhä - ÉUÛãÕòfGÄlÔJ; ngzhß - ÉUÛghjtuhp; ,yÑfzÑF¿Õò

âwÜ- jFâia; ntW T¿Ü - ,fÊÜ; bghiwíÛ - ( mjidÕ ) (ghlävÙ)
bghWÔjYÛ; mwÉidia - cjÉbrpjiy; fhß - nkfÛ; MÙik 1. ngzhß âwÜ ntW T¿Ü - KÖbwÓrÛ
nghy - ( gaÜ fUjhkä) kiH bghÊjä nghy; (xGfYÛ); Cß - ( ãwß âwÜ - <ÖWÕnghÈ
nkÖg£L ) bräY»Üw; MÙik vÜDÛ - MÙik vÜ»Üw; MÙik - bjhÊÖbgaß
brUÑF - brätÛ. fhß - gÙghFbgaß ; mwÉid - gÙòÔbjhif
Cß MÙik - ÉidÔbjhif
2. jifikíÛ - gÙòÛ; khdÔjhß - gÊÑF ehQjYilahuJ; brUÑF - fhÇathFbgaß (brätÛvÜDÛ fhuzÔJÑFMjyhä)
foÚj - ªÑ»a; bjÖbwd - bjËa ( cÙikahf); ª†»a - xÊÚj; 2. bghUç ª†»a - IÚjhÛ ntÖWikÔbjhif
áÚijíÛ -vÙzKÛ; eäÉid - mwÔâÜ gaid ; MßÑFÛ - 4. MÖwhÜ/ VÖwhß - ÉidahyizíÛ bgaßfç
( ª†fhjgo ) f£L»Üw.
gFgj cWÕãyÑfzÛ
3. jUÑfYÛ - brUÑF miljYÛ; jhæÉÜ¿ - mlÑfÄäyhkä;
bfhÜnd - ›zhf; KÜÅa - fUâa; bt~FÛ - ÉUÛò»Üw 1. ngzhß - ngÙ + M + Mß
áWikíÛ - áWikÔ jÜikíÛ; cilÑFÛ - mÊÑFÛ; gil- fUÉ. ngÙ - gFâ ; M - vâßkiw ,ilÃiy òzßÚJ
bf£lJ; Mß - gyßghä ÉidKÖW ÉFâ.
26 27
2. foÚj - fo +Ô ( Ú ) +Ô + m III. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
fo - gFâ; Ô - rÚâ. `Ú` vÜwhdJ ÉfhuÛ;
Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy.; m - bgabuÓr ÉFâ. 1. nfho£l ,l†fËä rÇahd vGÔij vLÔJ vGJf.
3. ª†»a - ª†F +, ( Ü ) + p +m
ª†F - gFâ ; ,Ü - ,wÚjfhy ,ilÃiy. (m) `` ,Û _ÜWÛ Cuh ---- ik baÜDÛ br ---- ÑF
dfuÛbf£LÕ òzßÚjJ ; p - clÛgL bkp ; ( Ü/ Ù ) (U/W)
m - bgabuÓr ÉFâ. (M) jh---ÉÜ¿Ñ bfhÜnd btFËbg--- ÑfYÛ
4. ›æthß - ›æ + å +Mß (æ/ç) ( W/ U )
›æ - gFâ; å - vâßfhy ,ilÃiy ; Mß - gyßghä (,) _tßÃ--- aÔJÓ brÜW ›--- thß
ÉidKÖW ÉFâ. ( u/ w ) ( ç/ æ )
gÆÖá ÉdhÑfç 2.rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.
I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. (m) âÇfLfÛ ------------ mikÚj üä
1. eäyhjdhß - F¿Õò tiuf. 1) btÙghÑfshä 2) MáÇaÕghÑfshä

2. ãwß jÜidÕ òfG†fhä ahJ brpjä ntÙLÛ ? 3) tØáÕghÑfshä.
3. bghWÔjä vÕnghJ ÃfH ntÙLÛ ?
4. áWikahfÑ bfhçsÔ jÑfJ vJ ? (M) âÇfLfÔij ,aÖ¿atß---------------------
5. ahiu tUÔjyhfhJ ?
6. vjidÑ fuÔjä TlhJ ? 1) fhÇahrhÜ 2) eäyhjdhß
7. vjidÓ áÚâÔjä ntÙLÛ ? 3) ehfdhß 4) fÂnkijahß
II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. (,) ãwß eÛik ÉUÛã nkÜikÕgLÔJÄlÔJ---------------
1. âÇfLfÛ - F¿Õò tiuf. 1) k»æÓáaila ntÙLÛ 2) gÇrËÑf ntÙLÛ

2. Cß MÙikÑFÇa brät†fç ahit ? 3) ehQjä ntÙLÛ 4) VÖf ntÙLÛ
3. mwÕgaidÑ f£L†fÆwhf vtÖiwÑ T¿íçshß ?
4. brätÔij mÊÑFÛ gilfç ahit ? (<) ãwß eÛik ÉUÛghkä gÊÔJiuÑFÛ nghJ-----------
5. euF bräthß ahtß ?.
1) jhÑf ntÙLÛ 2) tUÚj ntÙLÛ
3) ehKÛ gÊÔJiuÑf ntÙLÛ
4) bghWÔJÑbfhçs ntÙLÛ.
28 29
3. ¡æÑfhQÛ brpíËä cçs mo vJifÓ ¢ßfis
vLÔbjGâvJiffisÓ R£Lf.
3. bjhlßÃiyÓ brpí£gFâ
`` ãwßjÜidÕ ngQ†fhä ehzYÛ ngzhß
âwÜntW T¿Ö bghiwíÛ - mwÉidiaÑ
áy Ãfæîfisnah/ fijÕgFâfisnah gy ghläfshä bghUç
fhuhÙik nghy bthGFjYÛ ,Û_ÜWÛ
bjhlßÓáílÜ brhäyÕbgWÛ ,yÑ»atif`bjhlßÃiyÓ brpíç`
CuhÙik baÜDØ brUÑF ``
vdÕgLÛ.
,ÕgFâÆä áyÕgâfhuÛ/ fÛguhkhazÛ/ ,u£rÂa ahÔâÇfÛ
IV . bkhÊÔâwÜ tsß bjhlßgÆÖá
M»a _ÜW bjhlßÃiyÓbrpíç gFâfç cçsd.
(m) mfuhâÆÜ JizbfhÙL ¡æÑfhQÛ brhÖfçjUÛ

bghUçfis m¿f. (m) áyÕgâfhuÛ
âU/ brUÑF/ gil.
òfhßÑ fhÙlÛ
k†fy thæÔJÕ ghlä
ghlÔbjhlßò
nruÜ br†F£LtÜ kiyts†fhz tÚjhÜ. mtDlÜ

,s†nfhtofSÛ tÚâUÚjhß. mtßfç j†»ÆUÚj ,lÔâÖF kiythæ
kÑfç tÚJ/ `èh†fç thGÛ kiyÆä xU nt†if kuÔâÜ ¡æ xU bgÙ
bjptÔijÕ ghßÔnjhÛ. mJgÖ¿Ô j†fËlÛ Tw ÉUÛò»ÜnwhÛ `` vÜW
T¿Ô jhÛ fÙl fh£áiaÔ bjÇÉÔjdß. m†F clÅUÚj bgUÛòytUÛ
kJiuÆä thæÚjtUkhd rhÔjdhß/ ``måtuyhÖiw ehÜ m¿ntÜ ``
vÜW T¿/ nfhtyÜ fÙz» tuyhÖiwÓ RUÑfkhf bkhÊÚjhß. mjidÑ
nf£l ,s†nfhtofç ``,Ñ fijiaÓ áyÕgâfhuÛ vÜDÛ bgauhä
eh£LJÛ ahÛXß gh£LilÓ brpíç `` vÜW T¿dhß. mJnf£l rhÔjdhß/
``mofç ªnu mUSf``vÜW ,aÛãdhß. rhÔjdhÇÜ ntÙLnfhis VÖW/
,s†nfhtofç ,aÖ¿dhß vÜgß.
áyÕgâfhuÛ/ jÄÊä njhÜ¿a Kjä fhÕãaÛ. KjÈä

njhÜ¿aikahä áyÕgâfhuÛ Kjä fhÕãaÛ vÜDÛ áwÕòÕ bgaß
bgÖwJ. nkYÛ FokÑfisÕ gÖ¿Ñ TWtjdhä FokÑfç fhÕãaÛ
vdÕgLÛ. ,aä / ,ir/ ehlfÔ jÄiH ÉsÑFtjdhä mJ KÔjÄæÑ
30 31
fhÕãakhFÛ. ehlf mikÕãidÑ bfhÙL És†Ftjdhä â†fisÕ nghÖWJÛ â†fisÕ nghÖWJÛ
áyÕgâfhuÔij ehlfÑfhÕãaÛ vÜgß. áyÕgâfhuKÛ kÂnkfiyíÛ bfh†fyßjhßÓ brÜÅ FËßbtÙ FilnghÜ¿å
,u£ilÑ fhÕãa†fç vdÕgLÛ. m†fÙ cyfËÔj yhÜ.
áyÛãÜ fijÔjiyÉ fÙz»/ nrhHeh£oä ãwÚJ/ nfhtyid PhÆW nghÖWJÛ PhÆW nghÖWJÛ
kzÚJ òfhß efÇä thæÚjhç. ãwF mtç jÜ fztbdhL ghÙoa ehL 5 fhÉÇ ehlÜ â»Çnghä bghÖnfh£L
nrßÚjhç. m†F mtid ,HÚjhç. m†»UÚJ nru ehL brÜwhç. m†F nkU tyÚâÇj yhÜ
thdtß jÛbkhL fztidÑfÙlhç. m†FÑ fÙz» bjptkhdhç.
khkiH nghÖWJÛ khkiH nghÖWJÛ
áyÕgâfhuÛ nru/ nrhH/ ghÙoa ehLfËÜ tsÛ/ muáaä/ ÉHh/ ehkªß ntÈ cy»Ö ftdËnghä
,ir/ gÙghL KjyhdtÖiwÔ jÜdfÔnj bfhÙl fsØáakhfÔ nkäÃÜW jhÜRuÔj yhÜ.
âfæ»wJ. ,Úüiy `` beØir mçSØ áyÕgâfhuÛ`` vÜW ghuâahß
òfæÚJ ghoíçshß. 10 óÛòfhß nghÖWJÛ óÛòfhß nghÖWJÛ
›†Fªß ntÈ cy»Ö ftÜFyÔnjh
ghlÓRUÑfÛ nlh†»Õ guÚbjhGf yhÜ.
áyÕgâfhuÛ k†fy thæÔJÕ ghlÈä â†fç/ PhÆW/ kiH/ òfhß M†F/

M»atÖiw ,s†nfhtofç thæÔJ»whß. ,tÖiwÕ nghÖWtjÜ _yÛ bghâÆ yhÆDÛ ,ka khÆDÛ
nrhHdJ òfiH ,s†nfhtofç ÉsÑF»whß. 15 gâbaG t¿ahÕ gH†Fo bfœ,a
bghJtW áwÕãÜ òfhnu ahÆDÛ
òfhß efÇä/ kiHiaÕ nghy tH†FÛ bfhilíçs† bfhÙl eLÑ»Ü¿ Ãiy,a vÜg jäyij
khehpfÜ vÜgtÜ thæÚjhÜ. mtDila kfç fÙz». fÙz»/ xLÑf† Twhß caßÚnjhß cÙikÆÜ
bghÜbdhËíila mH»a bfho nghÜwtç. nkYÛ ,tSila totÛ KoÔj nfçÉ KGJzßÚ njhnu.
brÚjhkiuÆä mkßÚJçs âUkfËÜ totÛ nghÜwJ. 20 mjdhä/
ehfªç efbuhL ehfeh ljbdhL
òfhß efÇä thæÚj bgUtÂfÜ khrhÔJthÜ. mtÜ nghfªç òfækÜDÛ òfhßef uJjÜÅä
,UÃâÑ»HtÜ vÜDÛ áwÕòÕ bgaß bgÖw bgUØbrätdhthÜ. mtÜ khfthÜ ÃfßtÙif khehpfÜ FyÑbfhÛgß
kfÜ bgaß nfhtyÜ. nfhtyÜ/ thdshÉa òfGilatÜ. kfËuhä <ifthÜ bfhoaÜdhç <uhwhÙ lfitahç
` bråntç ` vÜW ghuh£lÕ bgÖw mHFilatÜ. khehpfDÛ/ 25 mtSÚjhÜ/
khrhÔJthDÛ jÛ kÑfSÑF kzKoÔJ itÑf vÙÂdß. mÑfhy nghâyhß âUÉdhç òfGil tobtÜWÛ
tHÑfÕgo/ ahid «J bgÙfis mkßÔâ/ nfhtyÜ fÙz» âUkzÓ ¤âyh tl«ÅÜ âwÄtç âwbkÜWÛ
brpâia khefßÑF m¿ÉÔjdß. khjuhß bjhGnjÔj ta†»a bgU†FzÔJÑ
fhjyhç bgaßkÜDÛ fÙz»baÜ ghçkÜndh !
32 33
30 M†F/ _ÜW F¿Ñnfhçfç
bgUÃy KGjhSÛ bgUkfÜ jiyitÔj
muáaä ãiHÔnjhßÑF mwÛ TÖwhFÛ
xUjÅÑ Fofnsh LaßÚnjh†F brätÔjhÜ
tUÃâ ãwßÑfhßÔJ khrhÔJ thbdÜghÜ ciurhä gÔâÅia caßÚnjhß VÔJtß
,UÃâÑ »HtÜkfÜ <bu£lhÙ lfitahÜ/ CæÉid cUÔJ tÚJ C£LÛ
35 mtDÚjhÜ/
kÙnjpÔj òfÊdhÜ kâKf klthßjÛ vÜDÛ ,Û_ÜW F¿ÑnfhçfisíÛ áyÕgâfhuÛ czßÔJ»wJ.
gÙnjpÔj bkhÊÆdhß MaÔJÕ ghuh£oÑ
fÙnlÔJÛ bråntbsÜ ¿irnghÑ»Ñ fhjyhä mikÕò
bfhÙnlÔJÛ »HikahÜ nfhtybdÜ ghÜkÜndh ;
40 mtiu/ áyÕgâfhuÛ òfhßÑfhÙlÛ/ kJiuÑfhÙlÛ/ tØáÑfhÙlÛ
vÜDÛ _ÜW fhÙl†fisÑ bfhÙlJ. òfhßÑfhÙlÔâä gÔJÑ
,UbgU† FutUÛ xUbgU ehshä
kztÂ fhz k»æÚjdß k»æÚJÊ fhijfç/ kJiuÑfhÙlÔâä gâÜ_ÜW fhijfç/ tØáÑ fhÙlÔâä
ahid vUÔjÔJ mÂÆiHahß nkÈ®, VG fhijfç MfÓ áyÕgâfhuÔâä KÕgJ fhijfç cçsd. fhij
vÜgJ fijbghâÚj ghlä MFÛ.
khefßÑ ¡Újhß kzÛ.
- ,s†nfhtofç
áyÛãÖF mUÛgj ciuaháÇaß üä KGikÑFÛ F¿Õòiu
üÖF¿Õò vGâíçshß. moahßÑF eäyhß ÉÇthf ciu vGâíçshß. Mdhä üä
KGikÑFÛ ,äiy. jÄæÔjhÔjh c.nt.rhÄehj Iaß ciuÑ
mwÛ/ bghUç/ ,ÜgÛ/ ›L vÜDÛ ehÖbghUçfisíÛ ghLÛ F¿ÕòfSlÜ eÜF gâÕãÔJçshß. e.K.nt†flrhÄ eh£lhß üä
KGikÑFÛ bjËthf ciu vGâíçshß. bgUkiHÕòytß bgh.nt.
ngÇyÑ»aÛ bgU†fhÕãaÛvdÕgLÛ. áyÕgâfhuÛ/ kÂnkfiy/
¢tfáÚjhkÂ/ tisahgâ/ FÙlynfá M»ait måtifiaÓ nrhkRÚjudhß ciu jÖfhy ciu. òÈôßnfáfÜ vGâa fij jGÉa
rhßÚjit. mtÖWç áyÕgâfhuÛ KjÜikahf itÔJ vÙzÕgLÛ bghÊÕòiu vËa eil bfhÙlJ. ,ÑfhyÔâä m¿Pß gyß
áyÕgâfhuÔâÖFÔ bjËîiu vGâíçsdß.
áwÕòilaJ.
bgaßÑfhuzÛ MáÇaß F¿Õò
,s†nfhtofËÜ jÚij ,katuÛgÜ beLØnruyhjÜ ; jhp

áyÛò vÜDÛ mÂ/ fij mâfÇÑf VJthdJ. vdnt/ áyÛò +
mâfhuÛ = áyÕgâfhuÛ vdÕ bgaßbgÖwJ. taÈÜ tuÛò/ tuÕghdJ. eÖnrhiz. nruÜ br†F£LtÜ ,tUÑF mÙzÜ. ,isatuhd
`,s†nfhnt ehlhçthß` vÜW fÂaÜ T¿a fUÔJfisÕ bghpÕãÑFÛ
tuÛò + XuÛ = tuÕnghuÛ MdJ nghÜW áyÛò + mâfhuÛ =
áyÕgâfhuÛ MdJ. bghU£L ,s†nfh ,sikÆnyna Jwî óÙL FzthÆä nfh£lÔâä
j†»dhß. ,s†nfhtofç muáaä ntWghL fUjhjtß ; rka
ntWghLfisíÛ fUjhj JwÉ . ,tß 1800 MÙLfSÑF KÜ thæÚjtß
vÜW m¿Pß TWtß.
34 35
mUØbrhÖbghUç 29. kÙnjpÔjòfæ - cyfshÉa òfæ/ ÃiwÚj òfæ
klthß - kfËß
1. â†fç - Ãyî. nghÖWJÛ - tz†FnthÛ 30. gÙnjpÔj - ,iriabtÜw/ MaÛ - T£lÛ
2. bfh†F myß jhß - óÚjhJ guÚj khiy/ brÜÅ - nrhHÜ 31. bråntç - KUfÜ/
nrhHßfËÜ g£lÕbgaß. 32. »HikahÜ - bgUikÑF cÇatÜ / ,ir - òfæ
3. m†fÙ - mH»a ,lÛ 33. Futß - bgÖnwhß/ MßÔJ - tH†»/ ãwßÑfhßÔJ - ãwUÑF tH†»
4. â»Ç - MizÓrÑfuÛ. 34. kztÂ - kzÑnfhyÛ
5. nkU - nkUkiy/ ,kakiy 35. ahid vUÔjÛ - ahidÆÜ ãlÇ/ ,®, - ,UÔâ
6. mËÔjä - fhÔjä vUÔjÛ - ãlÇ/ fGÔJ
7. nfhL - kiy cÓá ( áfuÛ ) 36. <ÚjhßkzÛ - âUkzÓ brpâia m¿ÉÔjdß
8. fhÉÇ ehlÜ - nrhH kÜdÜ 37. bgUkfÜ - nrhH kÜdÜ ( fÇfhyÜ )
9. âÇjä - RÖWjä 38. jiyitÔj - jiyikahfÑ bfhÙl
10. ehkªß - mÓrÔijÔ jU»Üw flä/ mËnghä - mUçnghä
11. jhÜ - kiHiaÑ F¿ÑFÛ
12. RuÔjä - bgpjä bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä
13. óÛòfhß - fhÉÇÕóÛg£odÛ
14. ›†Fªß - bgh†F ªß bfh†fyßjhß - bfh†F + myß + jhß
15. M†F - Mjyhä/ btÙFil - btÙik + Fil
16. xGfyhÜ - És†Ftjhä m†fÙ - mÛ + fÙ
17. bghâÆä - bghâifkiy cyfËÔjyhÜ - cyF + mËÔjyhÜ
18. gâbaGt¿ahÕ gH†Fo - mÚefÇÅÜW ª†fhJ bjhÜW bghÖnfh£LnkU - bghÜ + nfhL + nkU
bjh£L mÕgFâÆä thæ»Üw kÑfç/ bfœ,a - bghUÚâa/ mtdË - mtÜ + mË
19. bghJtWáwÕò - ÃfuÖw áwÕò gH†Fo - gHik + Fo
20. eLÑ»Ü¿ - mÓrÄäyhkä/ Ãiy,a - ÃiybgÖw bghJtW - bghJik + mW
21. xLÑfÛ - Koî tÙif - tÙik + if
22. ehfªçefß - ehfUyfÛ/ ehfehL - njtUyfÛ. ¤âyh - ¤J + ,yh
23. khfthÜ - ÉÙnkfÛ/ bfhÛgß- bfhÛò ( fÙz» ) <uhwhÙL - ,uÙL + MW + MÙL
24. khehpfÜ - flä thÂfÜ nghâyhß - nghJ + ,ä + Mß
25. <if - bghÜ/ <ifthÜbfho - bghÖbfho/ thÜ = xË tobtÜWÛ - toî + vÜWÛ
bghUÚâa/ mfit - taJ. bgU†FzÛ - bgUik + FzÛ
26. nghâyhß âU - nghâä ( jhkiu ) ÃiwÚj âUkfç ãwßÑfhßÔJ - ãwßÑF + MßÔJ
( Mß - thæ»Üw ) toî - cUî <bu£lhÙL - ,uÙL + v£L + MÙL ( ,uÙL - <ß )
27. tl«Ü - tlÑ»Yçs ÉÙ«Ü - rhÈ/ mUÚjâ bråntç - brÛik + ntç
28. ta†»a - És†»a/ bfhÙnlÔJÛ - bfhÙL + VÔJÛ
36 37
bgUehç - bgUik + ehç gFgj cWÕãyÑfzÛ
kztÂ - kzÛ + mÂ
mÂÆiHahß - mÂ + ,iHahß. nghÖWJÛ - nghÖW + JÛ
nghÖW-gFâ; JÛ-csÕgh£LÔjÜikÕ
gÜikÉidKÖW ÉFâ
,yÑfzÑF¿Õò
mËÔjä - mË + Ô + jä
mË - gFâ; Ô- rÚâ; jä- bjhÊÖ bgaß ÉFâ
nghÖWJÛ - csÕgh£LÔ jÜikÕ gÜik
Twhß - TW + ( M) + Mß
ÉidKÖW
TW- gFâ; M-vâßkiw ,ilÃiy òzßÚJ
jhßÓbrÜÅ - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ
bf£lJ; Mß-gyßghä ÉidKÖW ÉFâ
clÜbjhÑf bjhif
KoÔj - Ko + Ô + Ô + m
btÙFil - gÙòÔbjhif
Ko- gFâ; Ô -rÚâ; Ô- ,wÚjfhy ,ilÃiy;
cyfËÔjä - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif
m - bgabuÓr ÉFâ
khkiH - cÇÓbrhÖbwhlß
czßÚnjhß - czß + Ô( Ú ) + Ô + Mß
ªßntÈ - cUtfÛ czß - gFâ;Ô ( Ú ) - rÚâ / ` Ú ` vÜwhdJ
DÛ ,kakhÆDÛ
bghâÆyhÆDÛ DÛ - vÙQÛik ÉfhuÛ ; Ô- ,wÚjfhy ,ilÃiy; Mß - gyß
m¿ahÕ gH†Fo - <Wbf£l vâßkiwÕbgabuÓrÛ ghä ÉidKÖWÉFâ. MfhuÛ XfhukhdJ
gH†Fo - gÙòÔbjhif caßÚJ - caß + Ô ( Ú ) +Ô +c
bfœ,a - brhäÈirasbgil caß - gFâ; Ô ( Ú ) - rÚâ / ` Ú ` vÜwhdJ
Ãiy,a - brhäÈirasbgil ÉfhuÛ; Ô-,wÚjfhy ,ilÃiy;
tÙif - gÙòÔbjhif c - ÉidbaÓr ÉFâ
bfhÛgß - <ÖWÕnghÈ ; ctkthFbgaß k»æÚjdß - k»æ + Ô ( Ú ) + Ô + mÜ + mß
¤âyh tl«Ü - <Wbf£l vâßkiwÕbgabuÓrÛ k»æ - gFâ; Ô ( Ú ) - rÚâ; Ô- ,wÚjfhy
bgUÃyÛ/ bgUkfÜ - gÙòÔbjhiffç ,ilÃiy; mÜ - rhÇia; mß-gyßghä
xUjÅ - xUbghU£gÜbkhÊ ÉidKÖW ÉFâ
tUÃâ - ÉidÔbjhif
,UÃâ - gÙòÔbjhif gÆÖá ÉdhÑfç
kâKfÛ - ctikÔbjhif
bråntç/ bgU†Futß- gÙòÔbjhiffç I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä ÉilvGJf
ahidvUÔjÛ - MwhÛ ntÖWikÔbjhif
,®, - brhäÈirasbgil 1. bgU†fhÕãaÔâÖFÇa ,yÑfzÛ ahJ ?
khefß - cÇÓbrhÖbwhlß 2. jÄÊYçs bgU†fhÕãa†fis vGJf.
3. áyÕgâfhuÔâÖF tH†FÛ ntW áwÕòÕbgaßfç ahit ?
4. áyÛò czßÔJÛ _ÜW ªâfisÑ F¿ÕãLf.
38 39
5. áyÕgâfhuÔâYçs fhÙl†fËÜ bgaßfisíÛ mtÖ¿Yçs 2. bghUÔJf.
fhijfËÜ vÙÂÑifiaíÛ vGJf (m) ehL jiyefß
6. áyÕgâfhuÛ - bgaßÑfhuzÔij vGJf.
7. ,s†nfhtofç â†fisíÛ PhÆÖiwíÛ v†‡dÛ ghÙoaehL tØá
nghÖ¿íçshß ? nrhH ehL fhØá
8. kiHiaíÛ òfhiuíÛ ,s†nfhtofç nghÖWtJ VÜ ? nru ehL òfhß
9. fÙz»ÆÜ jÚij bgaß ahJ ? vÔjifatß mtß ? bjhÙil ehL kJiu
10. nghâyhß âUÉdhç - ÉsÑFf. beäiy
11. kÙnjpÔj òfÊdhÜ - ÉsÑFf.
12. âUkzÓ brpâia m¿ÉÔjJ våthW ? (M ) fhÙlÛ fhijfç
II . MWtÇfSÑF Äfhkä ÉilbaGJf òfhßÑfhÙlÛ 13 fhijfç

kJiuÑfhÙlÛ 10 fhijfç
1. áyÕgâfhuÛ gÖ¿Ñ F¿Õò tiuf. tØáÑfhÙlÛ 7 fhijfç
2. ,s†nfhtofisÕ gÖ¿Ñ F¿ÕbgGJf. 17 fhijfç
3. fÙz»ia ,s†nfhtofç våthW m¿KfÕgLÔJ»whß ?
4. òfhß efuÔâÜ áwÕig ÉtÇÑf. 3. ctikiaÓ R£o ÉsÑFf.
5. ,s†nfhtofç nfhtyid våthW m¿KfÕgLÔJ»whß ?
bfh†fyßjhßÓ brÜÅ FËßbtÙ FilnghÜ¿å
III. gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. A†fÙ cyfËÔj yhÜ
1. áyÕgâfhu thæÔâÜ ¢ßikia ÉsÑ» vGJf. V . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç

2. k†fythæÔJÕghlyhä bjÇatUÛ fÙz»/ nfhtyÜ gÙò
eyÜfis ÉsÑ» vGJf. 1 . ¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs vJifiaÓ
R£Lf.
IV . òwta ÉdhÑfç
`` khkiH nghÖWJÛ khkiH nghÖWJÛ
1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf. ehkªß ntÈ cy»Ö ftdËnghä``
(m) áyÕgâfhuÔâÜ ciuaháÇaßfSç xUtß------------ 2 . ¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs

1) gÇnkyHfß 2) eÓádhßÑ»Åahß 3) moahßÑF eäyhß nkhidiaÓR£Lf.
(M) ` beØir mçSØáyÕgâfhuÛ` vÜß ghoatß------------- ehfªç efbuhL ehfeh ljbdhL

1) ghuâjhrÜ 2) ghuâahß 3) fÉkÂ nghfªç òfækÜDÛ òfhßef uJjÜÅä
40
41
3.nfho£l ,l†fËä rÇahd vGÔij vLÔbjGJf.
(m) ,Ubg--† F--tUÛ xUbgU ehsh---

( M ) fÛguhkhazÛ
( U/ W ) ( w/ u ) ( ç /ä )
RÚju fhÙlÛ
(M) ah-- vUÔjÔJ m--ÆiHahß nkÈ®,
( id/ iz ) ( Å/ Â ) fh£áÕglyÛ
fijÔbjhlßò
nfhry eh£il MÙl nguurÜ jrujÜ. mtDÑF Kjä

kfdhfÕãwÚjtÜ ,uhkÜ. gujÜ/ ,yÑFtÜ/ rÔJUÑfÜ M»atß
,uhkDÑFÕ ãÜãwÚjtßfç.
jrujÅÜ Kjä kidÉ nfhriyÑFÕ ãwÚjtÜ ,uhkÜ ; gujÜ/

ifnfÆ kfÜ ; ,yÑFtDÛ rÔJUÑfDÛ RkÔâiuÆÜ kÑfç/ mtßfç
ehätUÛ fäÉÕ gÆÖáíÛ/ Éä gÆÖáíÛ bgÖWÓ áwÚJ És†»dß.
mtßfSç ,uhkÜ rdf kÜdÅÜ kfshf tsßÚj ¢ijia kzÚjhÜ.
mtDÑFÔ jrujÜ g£lÛ N£l VÖghL brpjhÜ. kÚjiuÆÜ NæÓáahä
kdÛ kh¿a ifnfÆ/ jrujÅlÛ jhÜ KÜò bgÖw ,U tu†fisÕ
gaÜgLÔâ/ gujÜ ehlhsîÛ ,uhkÜ fhnlfîÛ tÊbrpjhç.
,uhkDÛ ¢ijíÛ ,yÑFtDÛ fhnl»dß. tdÔâä thGÛ

fhyÔâä ¢ij jÅna ,UÚj bghGJ ,uhtzÜ mtisÑ ftßÚJ
brÜW ,y†if khefÇYçs mnrhf tdÔâä áiwitÔjhÜ.
,uhkDÛ ,yÑFtDÛ ¢ijiaÑ fhzhJ JÜòÖwdß. ¢ijiaÔ

njo miyÚjdß. »£»Úijia milÚJ RÑ»®tÜ mDkÜ
M»atUila e£igÕ bgÖwdß. rlhíÉÜ mÙzÜ rÛghâ T¿a
brpâÆdhä ¢ij ,y†ifÆä ,UÕgij ,uhkÜ m¿ÚjhÜ. ¢ijÆÜ
,UÕig m¿ÚJtUÛ bghU£L/ mDkÜ ,y†if brÜwhÜ. m†FÕ gy
,l†fËä njoa ãwF mnrhftdÔâä ¢ij ,UÔjiyÑfÙL
k»æÚjhÜ.
42 43
fijÓ RUÑfÛ 4 _tif cyifíÛ KiwÆÜ ªÑ»a
ghÉjÜ DÆßbfhçthÜ ,iHÔj gÙãjhä
,uhkhazÔâä IÚjhtJ fhÙlkhf mikÚjJ RÚju fhÙlÛ. Mtnj mutizÔ JÆÈÜ ª†»a
RÚju fhÙlÔâä ¢ijíila âUnkÅ mHFÛ/ Fz eyÜfSÛ njtnd mtÅtç fkyÓ bräÉna !
TwÕgL»Üwd. nkYÛ ,uhkDila mHF TwÕgLtbjhL mDkDila
m¿î/ âwik M»aitíÛ TwÕgL»Üwd.RÚju fhÙlÔJÑ fh£áÕ mDkÜ k»æjä
glyÔâä mnrhf tdÔâä ¢ijia mDkÜ njoa ÃfæÓáfSÛ/ m†F
muÑ»aÇilÓ ¢ijg£l ,ÜdäfSÛ mDkÜ ¢ijiaÑ fÙl fh£áíÛ 5 ›od jÜwwÜ ahDÛ ›fnyÜ
ÉsÑfÕgL»Üwd. mDkÜ mnrhf tdÔâä ¢ijiaÕ gyÉl†fËä njodÜ fÙldÜ njÉ navdh
njodhÜ. m†FÑ fhtÈUÚj muÑ»aß ö†FÛ neuÔâä ›lzÜ kfç ModÜ ghodÜ MÙLÛ <ÙLÛghpÚ
âÇril vÜgtç ¢ijÆlÛ jhÜfÙl eÜÅÄÔj†fisÑ T¿dhç. njhodÜ cyhÉdÜ ctifÔnjÜ cÙlhÜ.
mÚneuÛ mDkÜ ¢ijiaÑ fÙlhÜ; ``,tç¢ijna vÜWbjËÚjhÜ.
mDkÜ ¢ijiaÑ fÙl k»æÓáÆä ModhÜ/ ghodhÜ/ m†FÛ ,†FÛ 6 khRÙl kÂadhç ta†F bt†fâßÔ
XodhÜ. mtÜ ¢ijÆÜ nkÜik fÙL ÉaÚjhÜ. mÕnghJ ,uhtzÜ njRÙl â†fSÛ vÜdÔ njpÚJshç
m†F tÚjhÜ. fhRÙl TÚjyhç fÖòÛ fhjYÛ
VRÙl âäiyahä mwÔâÖ ¡WÙnlh ?.
mDkÜ ¢ijiaÑ fhQjä
7 òidfHä ,uhftÜ bghÖò aÔijnah ?
1 ÉÇkiHÑ Fy†»ÊÔ bjhËU ÄÜbddÑ tÅijaß âyfÔâÜ kdÔâÜ khÙignah ?
fUÃwÔ juÑ»aß FGÉÖ fÙldÜ tidfHä murÇÜ tÙik ÄÑ»LÛ
FUÃwÔ bjhUjÅÑ bfhÙlä CÊahÜ rdfßjÛ FyÔijnah ? ahijÓ rhÖWnfÜ ?
,UÃwÔ JÖwbtÖ »iaÚj fhÚjÔij
8 njtUÛ ãiHÔâyß bjpt ntâaß
¢ijna vÜW JÂjä VtUÛ ãiHÔâyß mwKÛ <¿Üwhä!
ahtâ† »ÅÓbraä mÇa bjÛãuhÖF?
2 flÑfUÛ muÑ»aß fhtä RÖWshç MtvÜ moikíÛ ãiHÕãÜ whknuh!
klÑbfho ¢ijahÛ khj nubfhyhÛ
fläJiz beoajÜ fÙÂÜ ªßÕbgUÚ 9 nfÊyhç ÃiwÆiw ¡Ùl jhbkÅÜ/
jlÔâil ,UÚjnjhß mÜdÔ jÜikahç. MÊahÜ KÅbtDÛ MÊ «Ñbfhs
CÊÆÜ ,WâtÚ JWbkÜ WÜÅndÜ;
3 vçsUÛ cUÉÜeä ,yÑf z†fSÛ thÊa cy»Å tuÛãä ehbsyhÛ !
tçsäjÜ DiubahL khW bfhÙoy
fçsthç muÑfdÑ fkyÑ fÙzdhß
cçSiw cÆÇid xËÔJ itÔjth.
44 45
10 bt†fdä KG»íÛ òyÜfç ›Ñ»íÛ üÖ F¿Õò
E†Ft/ mUÚJt. ªÑ» nehÖgtß
v†Fsß ? FyÔâätÚ âäÈÜ khÙòil thÜ«» KÅtß tlbkhÊÆä vGâa ,uhkhazÔijÔ jGÉ/
e†ifaß kdÔjtÛ eÉyÖ ghynjh ? fÛgß jÄÊä vGâdhß. thÜ«» ,uhkhazÛ Kjäüä ; fÛguhkhazÛ
tÊüä. ,uhk + madÛ = ,uhkDila tuyhÖiwÑ TWtJ vÜgJ
11 ngznehÖ wJkidÕ ãwÉ ! bgÙiknghä bghUç. fÛguhkhazÛ / fÛguJ ,uhkhazÛ vdîÛ/ fÛguhä
ehznehÖ WaßÚjJ ! e†if njhÜwyhä ,aÖwÕg£l ,uhkhazÛ vdîÛ ÉÇÔJÑ TwyhÛ.
khznehÖ ‰Ùotç ,UÚj thbwäyhÛ ,uhk + madÛ = ,uhkhazÛ . ,J tlbrhÖ òzßÓá. ufuÛ
fhznehÖ ¿ydtÜ fkyÑ fÙfshä ! jÄæÓbrhäÈÜ Kjä vGÔjhfhJ. Mifahä/ ,yÑfz ÉâÕgo
,fuÔij KjÈä nrßÔJ/ ,uhkhazÛ vdÑ F¿ÑfÕgL»wJ. fÛgUÛ
12 KÅgtß/ muÑ»aß. KiwÆÜ ª†»dhß uhkÜ/ uhftÜ/ uhtzÜ vd tUÄl†fËä jÄæ KiwÕgo ,uhkÜ/
,Å mtç jhdyh âahUÛ ,äiyahä ,uhftÜ/ ,uhtzÜ vÜnw vGâdhß. fÛgß jhÛ ,aÖ¿a üYÑF
jÅikíÛ. bgÙikíÛ. jtKÛ ,Üdnj ,uhkhtjhuÛ vÜW bgaÇ£lhß. mtjhuÛ vÜw tlbrhäYÑF/
tÅijaßÑ fhfeä ywÔâÜ khÙbgyhÛ. `nkÈUÚJ tÚjJ` vÜW bghUç.
tlbkhÊÆÜ ,yÑfzÕgo ÃiybkhÊ ,WâÆä m - ,UÚJ/
13 jUknk fhÔjnjh ? rdfÜ eäÉidÑ tUbkhÊ Kjä vGÔJÛ m - ,UÚjhä/ mit ,uÙLÛ bf£L M -
fUknk fhÔjnjh ? fÖãÜ fhtnyh ? njhÜWÛ. mjÜgo/ ,uhk + madÛ = ,uhkhazÛ M»aJ.
mUikna ! mUikna ! ahÇ jhÖWthß?
xUikna vÛkndhßÑ FiuÑfÖ ghynjh ? fÛguhkhazÛ MWfhÙl†fisÑ bfhÙlJ. mit: ghyfhÙlÛ/
mnahÔâah fhÙlÛ. MuÙa fhÙlÛ/ »£»Újh fhÙlÛ/ RÚju fhÙlÛ.
14 brätnkh mJttß ¤ik nahÉJ íÔj fhÙlÛ. fijÆÜ ãÜbjhlßÓáahf cÔju fhÙlÔij x£lÑTÔjß
mäYeÜ gfYÃÜ wkuß M£brpthß ! vGâdhß.
xäYnkh xUtßÑ¡ JWfÙ ahâÅ ? fhÙlÛ vÜgJ fijÆÜ bgUÛ ãÇitÑF¿ÑFÛ. glyÛ vÜgJ
btäYnkh ¤Éid mwÔij bkpÛikahä ? áWãÇitÑF¿ÑFÛ.
fÛguhkhazÛ/ bgU†fhÕãaÔâÖFÇa ,yÑfz†fis
,uhtzÜ njhÜWjä KGikahfÕ bgÖwJ; fÉÓRit ÃiwÚJ És†FtJ;
bghUsikâahYÛ/ mÂ mikthYÛ eilahYÛ caßÚjJ.
15 vÜ¿it ,idad vÙÂ. tÙzthÜ
bghÜ¿Â beLkuÕ bghJÛgß òÑftÜ MáÇaß F¿Õò
ÃÜwdÜ ; måtÊ. ÃfæÚj bjÜbdÅä
JÜWóØ nrhiythp muÑfÜ njhÜ¿dhÜ. fÛgß njuGÚöÇä ãwÚjtß. ehif kht£lÔâä kÆyhLJiwÑF
- fÛgß mÙikÆä måñß cçsJ. fÛgÔâÜ ¡æÑ »lÚjjdhä fÛgß vÜWÛ/
ifÆä fÛò itÔâUÚjjdhä fÛgß vÜWÛ TWtJ bghUÚjh. fÛgÔâä
46 47
( öÂä ) njhÜ¿atß euá†f _ßÔâ; fÛgß vÜw bgaß euá†fÔijÑ 8. ãiHÔâyß - jtW brpâyß / VtUÛ - vtUÛ.
F¿ÑFÛ. vdnt/ mÕbgaß fÛgUÑF ,lÕg£lJ vÜgß xU rhuhß. fÛgß mnuh - mirÓbrhä/ Mt - M m ( Mfh ) ÉaÕòÑF¿Õò
fhyÔâÖF KÜDÛ ãÜDÛ ,Õbgaß bgÖwtß thæÚjjÖFÇa rhÜWfç 9. nfÊyhç - xÕãyhjtç / ¡ÙlJ - áijîÖwJ/ Ãiw - fÖò/
cçsd. fÛgUila jÚij bgaß MâÔjÜ vÜW xU gHÛghlä TW»wJ. MÊahÜ - MizÓrÑfuÔij cilatÜ ( âUkhä - ,uhkÜ )
âUtGÚöUÑF tlnkÖnf fâuhk†fyÔâÜ gÑfÔâä CÊÆÜ ,Wâ - ,WâÑfhyÛ/
âUbtÙbzpeäÿß vÜDÛ bgaUila Cß ,UÚjJ. måñÇä KÅî - ádÛ/ cÜÅndÜ - ÃidÚnjÜ.
thæÚj bgUÃyÑ»Hhß rilaÕg tçsä. mtß fÛgiuÕ òuÚj òutyß. 10. bt†fdä - btÕgÄÑf¤ / òyÜfç ›Ñ» - ( IÛ ) bgh¿fis
fÛgß 12 MÛ üÖwhÙoÜ ãÖgFâÆä thæÚjtß vd ,yÑ»a/ mlÑ»/ E†Ft - cÙQtd. mUÚJt - gUFtd
fäbt£LÓ rhÜWfshä m¿ayhÛ. 9 MÛ üÖwhÙL vÜW fUJthUÛ 11. nehÖwJ - jtÛ brpjJ / nehÖW - jtÄUÚJ
cÙL. rlnfhguÚjhâ/ VbuGgJ/ ruRtâ mÚjhâ/ âUÑif tHÑfÛ. khz - áwÕghf / <ÙL - ,†F
M»a üäfisíÛ fÛgß ,aÖ¿dhß. ra†bfhÙlhß/ x£lÑTÔjß/ 12. KÅgtß - ¢Wgtß
KjÈatß fÛgß thæÚj fhyÔâä thæÚj òytßfç . fUkÛ - braä / ahß,J MÖWthß - ãwß ahß ,jidÓ brpthß/
``fäÉÆä bgÇaß fÛgß/ `` fÛgÜ ›£LÑ f£LÔ j¿íÛ fÉghLÛ `` ciuÑ fÖghynjh - brhäy Koínkh ?
``ÉUÔjbkDÛ xÙghÉä caßfÛgÜ``. ,Ôbjhlßfshä fÛgUila 13. mä - ,uî / eÜ gfä - eäy gfä
bgUikia m¿ayhÛ. 14. mkuß - njtß/ xäYnkh - jFnkh/ cWfÙ - JÜgÛ
tÙzÛ - mHF/ thÜ - bgUik/ bghÜ¿Â - bghÈîÄÑf/
mUØbrhÖbghUç 15. òÑftÜ - òFÚjtÜ/ beLkuÛ - caßÚj kuÛ
(TôPp Gi) bghJÛgß - ( bghJÛò ) nrhiy/ JÜW - br¿î / beUÑfÛ.
1. kiHÑFyÛ - K»ä T£lÛ/
FU ÃwÛ - xËbghUÚâa ÃwÛ/ bfhÙlä - fhßK»ä / bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä
,UÃwÛ - mfÜwbeØR/
2. klÑbfho - bgÙ ( ¢ij ) / fläJiz - flämsî/ 1. »ÊÔbjhËUÛ - »ÊÔJ + xËUÛ
flÑfUÛ - flÔjÖfÇa / fUÃwÔjuÑ»aß - fUik + ÃwÔJ + muÑ»aß
jlÛ - ªßÃiy/ mÜdÔjÜikaç - mÜdÛ nghÜwtç ÃwÔJ - ÃwÛ + mÔJ
3. thsuÑfÙ - bfhoa muÑfÜ vÖ»iaÚj - vä + F + ,iaÚj
4. mutiz - ghÛòbkÔij/ fkyÓ bräÉ - âUkfç ( ¢ij ) 2. flÖWiz - flä + Jiz /
jhkiu kyÇä ,UÕgtç
5. ›odJ - mÊÚjJ/ ›fnyÜ - mÊnaÜ/ vdh - vÜW 3. mU KUÉdä - mUik + cUÉÜ + eä
6. khRÙl - mGÑFÕgoÚj/ ta†F - És†F»w eäÈyÑfzÛ - eÜik + ,yÑfzÛ
njRÙl - xËbghUÚâa. fhRÙl - mGÑFÕgoÚj fkyÑfÙzdhß - fkyÛ + fÙzÜ + Mß
VRÙl - gÊÕòila/ <W - mÊî 4. mutiz - muî + miz
7. fHä - Mltß mÂíÛ jÙil; òaÛ - njhç. njtndatÜ - njtnd + mtÜ
tÅijaß - kfËß 5. ›odjÜwwÜ = ›odJ + mÜW + mwÜ
48 49
6. khRÙl - khR +cÙl / 6. bt†fâß - gÙòÔbjhif/
bt†fâß - btÛik + fâß cshç - cçshç vÜgjÜ ,ilÑFiw
mwÔJÑ¡WÙnlh - mwÔJÑF + <W +cÙnlh òÛ fhjY
fÖò YÛ - vÙQÛik
mwÔJÑF - mwÛ + mÔJ + F nlh ?
cÙnlh - vâßkiw xfhuÛ
7. bghÖòaÛ - bghÜ + òaÛ 7. òidfHä/ tidfHä - ÉidÔbjhiffç
8. ahtâ†»ÅÓbraä - ahtJ + ,†F +,Å+ braä fHä ,uhftÜ - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ
9. nfÊyhs - nfæ + ,yhç gaDÛ clÜ bjhÑfbjhif
cWbkÜWÜÅndÜ - cWÛ + vÜW + cÜÅndÜ bghÖòaÛ - ctikÔbjhif
10. bt†fdä - btÛik + fdä 8. VtUÛ - vtUÛ vÜgjÜ ª£läÉfhuÛ
kdÔjtÛ - kdÛ + jtÛ Mt - ( M m ) ÉaÕòÑF¿Õò/
13. eäÉid - eÜik + Éid Mä/ mnuh - mir
14. mJttß - mJ + mtß 9. ,yhç - ,äyhç vÜgjÜ ,ilÑFiw
xUtßÑ¡JWfÙ - xUtßÑF + <J + cWfÙ KÅbtDÛ MÊ - cUtfÛ ( MÊ - flä )
15. bghÜ¿Â - bghÜ + âÂ/ thÊa - Éa†nfhç ÉidKÖW/
beLkuÛ - beLik + kuÛ/ 10. bt†fdä - gÙòÔbjhif
óØnrhiy - ó + nrhiy. òyÜfç ›Ñ»íÛ - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif/
kdÔjtÛ - _ÜwDUòÛ gaDÛ
,yÑfzÑ F¿Õò clÜbjhÑfbjhif
(TôPp Gi) 11. fkyÑfÙfç - ctikÔbjhif
1. ÉÇ kiH - ÉidÔbjhif . 12. ª†»dhß KÅgtß - KÖbwÓrÛ
fUÃwÛ - gÙòÔbjhif íÛ
jÅikíÛ
íÛ/bgÙikíÛíÛ
íÛ/
FUÃwÛ - cÇÓbrhÖbwhlß KÛ
jtKÛ - vÙQÛik
( FU - cÇÓbrhä ) 13. mUikna mUikna - mLÑFÔbjhlß
2. bgUÚjlÛ - gÙòÔbjhif nkh
14. xäYnkh nkh
nkh/ btäYnkh - vâßkiw Xfhu†fç
3. eäÈyÑfzÛ - gÙòÔbjhif 15. beLkuÛ - gÙòÔbjhif
itÔjth - itÔjthW vÜgjÜ bghJÛgß - <ÖWÕnghÈ
<ÖWÑFiw
4. bfhçthÜ - thÜ<ÖW ÉidbaÓrÛ gFgj cWÕãyÑfzÛ
mutiz - cUtfÛ/ (ghlävÙ)
nd
njtnd
nd/ bräÉna - njÖnwfhu†fç 1. fÙldÜ - fhÙ + £ + mÜ + mÜ
5. njodÜ fÙldÜ - KÖbwÓrÛ fhÙ - gFâ ; fhÙ - fÙ MdJ ÉfhuÛ;
ctifÔnjÜ - cUtfÛ £ - ,wÚjfhy ,ilÃiy; mÜ- rhÇia;
mÜ - MÙghä glßÑif ÉidKÖWÉFâ/
MÙLÛ <ÙLÛ - KuÙbjhil
50
51
cÖw - cW + m/ gÆÖá ÉdhÑfç
cW - gFâ; m - bgabuÓr ÉFâ ; gFâ
xÖW ,u£oÔJ ,wÚjfhyÛ fh£oaJ I . _ÜWtÇfSÑF Äfhkä ÉiljUf.
3.bfhÙoy - bfhç ( Ù ) + £ +,ä + m
bfhç - gFâ; £ - ,wÚjfhy ,ilÃiy; 1. fÛguhkhazÔâÜ Kjä üä ahJ ?
,ä - vâßkiw ,ilÃiy ; 2. fÛgß jhÛ ,aÖ¿a üYÑF ,£lbgaß ahJ ?
m - gyÉÜghä ÉidKÖW ÉFâ. 3. fÛgUila Cß ahJ ?
4.ªÑ»a - ªÑF + , ( Ü ) + p + m 4. fÛgß ,aÖ¿a ,uhkhazÔâYçs fhÙl†fis vGJf.
ªÑF - gFâ; , ( Ü ) -,wÚjfhy 5. fÛgß fhyÔJÕòytß áyiuÑ F¿ÕãLf.
,ilÃiy. `dfuÛ` bf£lJ; 6. mDkÜ fÙl ¢ijÆÜ Ãiy ahJ ?
p - clÛgLbkp; m - bgabuÓr ÉFâ 7. muÑ»aß fhtÈä ,UÚj ¢ij våthW JaUÖwhç ?
5.ModÜ - ML +( ,Ü ) +mÜ. 8. ` ¢ijna ` vdÔ bjËÚj mDkÅÜ k»æÓáiaÑ fÛgß
ML - gFâ ; ,Ü -,wÚjfhy ,ilÃiy våthW T¿íçshß ?
mÜ - MÙghä Éid KÖWÉFâ. 9. ` mwÔJÑF <W ,äiy ` vd mDkÜ TwÑfhuzÛ ahJ ?
7. rhÖWnfÜ - rhÖW + Ñ + VÜ 10. ,uhkdJ ádÔâÜ jÜik vÔjifaJ ?
rhÖW - gFâ; Ñ - vâßfhy ,ilÃiy; 11. fhz ` nehÖ¿yÜ mtÜ fkyÑ fÙfshä ` - ÉsÑFf.
VÜ - jÜik xUik Éid KÖWÉFâ. 12. ,uhtzÜ njhÜ¿a nrhiy vÔjifaJ ?
mÂR£Ljä : 13. ›od jÜwwÜ ahDÛ ›fnyÜ - bghUç TWf.
(ghlä vÙ)
1. ÉÇkiHÑ Fy†»ÊÔ bjhËU ÄÜbddÑ II . MW tÇfSÑF Äfhkä ÉiljUf.
fUÃwÔ juÑ»aß FGÉä fÙldÜ
-EYûUV¦ AûUkÕs[Õ, 1. ,uhkhazÛ - brhÖ bghUç ÉsÑfÚjUf.
6. khRÙl kÂadhç ta†F bt†fâß ......... 2. fÛgß - bgÚûU gÖ¿ m¿ÚjtÖiw vGJf.
mwÔJÑ ¡WÙnlh ? 3. `,tç ¢ij jhÜ ` vd mDkÜ JÂÚj Kiwia ÉsÑ» vGJf.
4. ¢ijiaÑ fÙl mDkÜ k»æÓáia ÉtÇÑf.
áwÕòÕbghUç/ bghJÕbghUshä ÉsÑfÕg£lJ. vdnt/ 5. ` ahijÓ rhÖWnfÜ ` - ,Ô bjhlßÕbghUis ÉsÑFf.
ntÖWÕbghUç itÕgÂ mikÚjJ. 6. `¢ijÆÜ kdÔjtnk áwÚjJ ` vd mDkÜ ÉaÚJ
T¿aikÑfhd fhuzÔij vGJf.
9. MÊahÜ KÅbtDÛ MÊ «Ñbfhs 7. `vÛnghÜwtßfshä ciuÑf ,ayhJ` vd mDkÜ TWtjÜ
E£gÔij ÉtÇÑf.
ádÛ vDÛ flä. ádÛ ntW/ flä ntwhfÑ Twhkä ádnk 8. jÜDila moikÔâwÛ jtWilajÜW vd mDkÜ VÜ
flyhf cUtfÕgLÔjÕg£lJ. vdnt. cUtf mÂahFÛ. T¿dhÜ ?
52 53
III. gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä ÉiljUf. 4. ctikia ÉsÑ»Õ bghUbshL bghUÔJf.
1. mnrhftdÔâä mDkÜ ¢ijiaÑ fÙL/ JÂÚJ/ k»æÚj `` ÉÇkiHÑ Fy†»ÊÔ bjhËUÛ ÄÜbdd``
tuyhÖiwÔ bjhFÔbjGJf.
2. mDkÜ/ ¢ijÆÜ âwÜfis ÉaÚJ bkhÊÚjtÖiwÔ V. bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç
bjhFÔbjGJf.
3. mDkÜ mwbe¿fis czßÚjtÜ vÜgjidÑ fÛguhkhazÛ 1.¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs nkhidiaÓR£Lf.
bfhÙL ÉsÑFf.
4. fÛgß/ mDkÜ thÆyhf ciuÔj mwbe¿fç ahit ? ``flÑfUÛ muÑ»aß fhtä RÖWshç
klÑbfho ¢ijahÛ khj nubfhyhÛ``
IV. òwta ÉdhÑfç
2.¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs vJif û V Ó R£Lf.
1. ,lØR£oÕ bghUç ÉsÑfÛ jUf.
(m) `` njtUÛ ãiHÔâyß bjpt ntâaß
(m) ``btäYnkh ¤Éid mwÔij bkpmikahä`` VtUÛ ãiHÔâyß mwKÛ <¿Üwhä ?``
(M) ``MtvÜ moikíÛ ãiHÕãÜ whknuh?``
(M) ``KÅgtß muÑ»aß KiwÆÜ ª†»dhß
2. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf. ,Åmtç jhdyh âahUÛ ,äiyahä``
(m) fÛguhkhazÔâYçs fhÙl†fç---------- 3.nfho£l ,l†fËä rÇahd vGÔJfis vLÔbjGJf.

1) IÚJ 2) VG 3 ) MW
(m) ``ÉÇk---Ñ Fy†»--Ô bjhËUÛ``
(M) fÛgß ,aÖ¿a üäfSç xÜW ------------- ( iy/ iH ) (Ê/ Ë)
1) eÇÉUÔjÛ 2) ruRtâ mÚjhâ 3) _tUyh (M) ``njtnd mt--tç fk--Ó bräÉna``
(Å/Â) ( y/ s )
(,) fÛgiuÕ òuÚj tçsä----------------
1) Fkz tçsä 2) rilaÕg tçsä 3)ghÇ tçsä VI . bkhÊÔâwÜ tsßbjhlßgÆÖá
3. bghUÔJf. `bgÙ ` - vÜDÛ bghUç jUÛ IÚJ brhÖfis mfuhâÆÜ

brhä bghUç JizbfhÙL vGJf.
bghJÛgß ,uî
òaÛ ádÛ
KÅî nrhiy
mä ›L
njhç
54 55
(,) ,u£rÂa ahÔâÇfÛ bfhiyahËfç`FÜwhj ernuaÜ ôjUÑFÑ FyntÚjÜ ` vÜW
áYitÆä vGâdß. VsdÛ ngádß. ãwF mtßfç ,naRÉÜ
clÈÈUÚj cilfisÑ fisÚJ mtÖiwÔ j†fSÑFç g†»£LÑ
,u£rÂa rÇjÕ glyÛ bfhÙldß. nkYÛ ,Êbrhä ngádß. mÕbghGJ ,lÕòwÔJÔ bjh†»a
âUlDÛ ,ÊÔJÕngádhÜ. Mdhä/ tyÕòwÔJÓ áYitÆä bjh†»a
áYitÕ ghL âUÚâa âUlÜ `` kuzÔ¤ßÕgilÚj ãwFÛ ª âUÚjÉäiyna!
eÖwtid ,fHhnj / ,tÇlÔJ vÜd FÖw† fÙlhp `` vÜW foÚJ
ghlÔ bjhlßò
T¿dhÜ. mtÜ ›LngW bgWÛ F¿Ñnfhç bfhÙlhÜ. ãwF _tUÑFÛ
jÙlid ÃiwntÖwÕg£lJ.
njtFkhudh»a ,naRbgUkhÜ bgÔjynfÄä kÇaÜidÑF
kfdhfÕãwÚjhß. FHÚij ,naRit/ VnuhJ kÜdÅÜ bfhLik
ôjßfç ,naRehjiuÓ áYitÆä miwjä
ÆÈUÚJ fhÕghÖWÛbghU£LÔ/ jÚijah»a nrhrÕòÛ jhp
kÇaÜidíÛ FHÚijbahL v»ÕJÑFÓ brÜwdß. VnuhJÉÜ
<ÙoÅahÜ òfätbjÜd ? vÛbgUkhÜ âUnkÅ
kuzÔâÖFÕãÜdß mtßfç ,RnuYÑFÕ gÑfÔâYçs ehrnuÔâÖF
¤Ùodhß ; áYitbahL nrßÔâdhß; br†ifÆYÛ
tÚjdß. ,naR/ ônja tdÔâÈUÚj òÅj nahthÅlÛ`Phd èehdÛ `
fhÙlFnr toÆYÛbtå ÉUÕghÂ flhÉdhß;
bgÖwhß. mtß gäntW mÖòj†fçòÇÚjhß; kÑfSÑF PhdÔij
ªÙláY itiabaLÔJ ÃWÔâdhß Ãy†¡ÙL. 1
C£odhß. mtß gÜÅU ¢lßfisÑ bfhÙoUÚjhß. gÜÅU ¢lßfSÑFÛ
m¿îiuíÛ f£lisíÛ tH†»dhß.
FÖwthËfËÜ eLnt ,naRehjß
,naRÉÜ òfæ nkYÛ nkYÛ guÉaJ. bghwhikbfhÙltßfËÜ
NæÓáÆä áÑ»a ôjhR vDÛ ¢lß ,naRitÑ fh£oÑbfhLÔjhß. ,naR/
kÖ¿uÙL âUliuíÛ tyÕòwÔJÛ ,lÕòwÔJÛ
ônja kuòfis «¿dhß vÜW bghpÑ FÖwÛ rh£o/ ãyhÔJ kÜdÜ
brÖwbkhL FUnrÖ¿Ñ bfhiykhÑfç brabyhÊaÓ
kuzjÙlid ÉâÔjhÜ. bfhiyahËfç ,naRÉÜ njhçfËä
brhÖwkiwÔ âUtrdÛ JyÑfKwÓ RUâKjä
áYitiaÓ RkÔâÔ JÜòWÔâ/ fäthÇkiyÑFÓ bfhÙL nrßÔjdß.
FÖwth ËfnshL eLÃÜwhß FURÄir. 2
áYitÕghL - ÃfæÓáÓ RUÑfÛ
,Üdh brpjhßÑFÛ ,Åant brpjä
ôjßfç ,naRehjiuÓ áYitÆä miwÚJ bfhäy Koî
jÜdÇa âUnkÅ rijÕòÙL jÉÕbgpâÕ
brpjdß. mtßfç ,naRÉÜ njhËä áYitiaÓ RkÔâdß. vUrnyÛ
gÜdÇa gyghL gLÛnghJÛ gÇÚbjÚjhp !
efuÔbjU tÊÆä mtiuÕ gythW JÜòWÔâ/ fäthÇ kiyÑFÑbfhÙL
,Üdbjd m¿»äyhß jhÛbrpt âtßãiHia
brÜwdß. mtßfç ,naRitÓ áYitÆä miwÚjdß. áYitÆä
kÜÅíbkÜ bwÊÖfÅthp kyßÚjhßeÛ mUç tçsä. 3
miwaÕg£l ,U âUlßfSÑ»ilÆä VRÉÜ áYitia e£ldß.
giftß áYitÆä miwÚj nghJÛ/ ``vÜ jÚijna/ ,tßfç
jh†fç brptJ jtW vÜgjid m¿ahkä ,åthW brp»whßfç.
,tßfSila FÖwÔij kÜÅÔjUç›uhf `` vÜW ,iwkfÜ
ntÙodhß.
56 57
cÙikÑ »¿Ôjtß
kÖbwhU âUlÜ TWjä
,Ôjifa ,UÛbghiwíÛ kdeyKÛ ,iaÚjtnu
mL†bfhiyPß bghU£lkyÜ
ÉÔjfDÑ foÔbjhGÛgß vdÔjFbkpÑ »¿èjtßkÖ
mf†fÅÚj mU£owKÛ
¿Ôjifa FzÄyUÛ »¿èjtbuÜ ¿irbgWjä
bfL†bfhoaß czÉÜ¿Ñ
brÔjtiuÔ JØádtß vdîiuÑFÛ ¢ßikÔjhä. 4
»sÚjgÊ bkhÊÓbrUÑFÛ
eL†»íÆß eÈnrhuÜ
cyf ,u£rfß ,naRehjß
eÓRkdÔ âaÖifínkhßÚ
bjhL†FÆßkÖ bwhUnrhuÜ
¡ÙoUÕò KisíliyÑ »ÊÔJUÉ tijÕòÙL
csÛbghWÑfh JiuÑ»ÜwhÜ. 9
khÙLgLÛ nghâtßÑF kÜÅíbkÜ WiuÔjbkhÊ
<Ùotnu cy»DÑnfhß ,u£rfbuÜ bwLÔJiuÑFÛ;
` bfhoa ghtÔâÜ gaid milÚnjhÛ! ` vdä
ntÙLnkh ,ÅÓrhÜWÛ ,ijÉLÔJ ntbwhÜnw? 5.
`vØRwh kuzÔ¤ßÕ ãiaÚJHÚJÛ ViHª
ôjßfç ,ÊbrhÖfisÓ áYitÆä vGJjä
mØRth aiynaÆå tkaÔJÛ mkyDÑFÛ
eØrida ekÑ¡J neßÚjJbkp eLÃiyik
kÜwhLÛ mU£¢t trdÔij tÜkwnthß
ÉØáahÛ ÉisÔjbfhL ÉidÕgaid mil»ÜnwhÛ ! 10
xÜwhfÕ bghUçbrpahß cilfisÚJ g†»£lhß;
`FÜwhj ernuaÜ ôjUÑFÑ FyntÚjÜ/`
`FÖwÄtÇlÔJsnjä/ TWâ ` vdä
vÜwhf oakhd vGÔâ£lhß áYitÄir. 6.
`kÖ¿jid czuhJ tÜbdØnrhp! khrQfh
ôjßfç ,naRehjiu ,fæÚJiuÔjä
eÖwtid ,fGtJ eÜiknah? eÜikayhÖ
FÖwÄt ÇlÔJsnjÖ TWâ/`vÜ wwÑfoÚJ
nflzî jiytbuhL bfGÄagä ôjßfSÛ
bjÖbwdî£ FiHÚJiuÔjhÜ {ttÊÔ jiyÃÜwhÜ 11
khlzÉ fhÑFeUÛ tÊtUòÜ kdÔjtUÛ
ghlzÉ tUÚJek gukRj idÕgÊÔJÔ
,uÙlhÛ âUlÜ nkh£rÕ gjÉiana ,yÑfhfÑ
ölz†fç gyngáÔ JÂÚJòwÑ fÂÔâfæÚjhß 7
bfhçSjä
âUlbdhUtÜ ,naRehjiuÕ gÊÔjä
cçsehÙ KGJkw KPÖ¿ahÑ »idíHÑFÛ
fçsÅtÜ vÅDkdÛ fÙl¿Új rÔâaÔijÔ
tz†fhj KuÙfGÚjß täYUÑ»Ö fodK‰,Ñ
bjçËJlÜ btËÕgLÔâÓ áÚijíilÚ JsÚâUÛãÑ
Fz†fhzhÑ bfhLkdÔjhß T¿a¤ bkhÊbahÜnwh !
bfhçisÆlÔ JÂÚjhÅÔ âathæitÑ F¿Ñnfho. 12.
mz†fhUÛ FURkuÔ jiwíÙl bthUâU£LÕ
ãz†fhzhp ,fæÚjJîÛ ãjÖ¿aJ bgUkhid 8
- vÓ. V. »U£odÕãçis.
58 59
üÖ F¿Õò mUØbrhÖbghUç
,u£rÂa ahÔâÇfÛ vÜgjÜ bghUç ( cÆß/ jÜidÑ fhÑf 1. <ÙL - ,åÉlÛ/ òfätJ - brhätJ
ntÙo ) ,iwtid nehÑ»Ó bräYÛ gazÛ vÜgJ . MÜk <nlÖwÔij fhÙlF - fhzÔjÑf / nrto - brÛikahd mo
ÉUÛògtß vÜgJÛ bghUÚJÛ. ,UÕghÂ- ,UÛòMÂ;flhÉdhß - moÔjhß/ ¡ÙL - njhÙo
#hÜgÜaÜ vDÛ òfæ bgÖw M†»y üyháÇaß ,aÖ¿a ` 2. brÖwÛ - ádÛ/ FUR - áYit/ brhÖw - brhÜd
ãä»ÇÛè ònuh»uè ` vDÛ üiyÔjGÉ/ bAÜ¿ Mägß£L JyÑfÛ - ÉsÑfÛ/
»U£odÕãçis tÊüyhfÔ jÄÊä ,u£rÂa ahÔâÇfÛ vDÛ RUâKjä - kiwKjätuh»a ,naRehjß.
bgaÇä ,aÖ¿dhß. 3. rijÕòÙL - áijÑfÕg£L/ gÜdÇa - brhätjÖfÇa/
gyghL - gyJÜgÛ/ vÚjhp - vÛjÚijna/ vÊä - mHF.
mikÕò 4. ,UÛbghiw - bgUÛbghWik/ ÉÔjfÜ - MÙltDÑF/
bjhGÛgß - moikbrpthß/ ,irbgWjä - òfæbgWjä/
,u£rÂaahÔâÇfÛ bgU†fhÕãakhFÛ. ,Úüä MâgUtÛ/ JØádtß - ö†»atß ( cw†»atß )
FkhuÕgUtÛ/ Ãjhd gUtÛ/ MuÂagUtÛ/ ,u£rÂa gUtÛ vDÛ 5. tijÕòÙL - JÜgkilÚJ/ ,u£rfß - fhÕgtß
IÚJ gUt†fshä MdJ. ,ÚüÈÜ fÙ 3800 brpíçfç cçsd. ,Úüä ¡ÙL - ãsÚJ ; khÙLgLÛ - JÜgÛ cWÛnghJ ;
,naRbgUkhDila tuyhÖiwÔ bjËthfÑ TW»wJ. ,ÚüÈYçs ,UÕòKis - MÂEÅ
brpíçfç fÛgÜ fÉnghy ,ÜgÛ gaÕgd ; bghU£br¿îilad. 6. kÜwhLÛ - ÄfntÙLjä/ MfoaÛ - VsdÛ
7. nflzî - bfLjiy beU†»a/ bfGÄa - ( T£lkhf ) Toa/
MáÇaß F¿Õò khlzÉ - gÑfÔâä beU†»/
ghlzÉ - JÜgkilÚJ; ölz†fç - ,Êî ciu
,u£rÂaahÔâÇf üyháÇaß vÓ.V.»U£odÕãçis gukRjÜ - njtFkhuÜ ( ,naRehjß )
âUbeäntÈ kht£lÔâYçs fiuÆUÕò vDÛ CÇä/ 1827 VÕãuä 23 8. KuÙfGÚjß - giftuhd Kulß/
MÛ ehç ãwÚjhß. ,tUila jÚij r†fuehuhazÕ ãçis täYUÑ»Ü fodÛ c‰, - tÈa ,UÛãDÛ fLikíÖw
bgUÛòytuhf És†»dhß; mÜidahß bgaß bjpteha» mÛkhç. kdKilatßfsh»/
,tßfç bu£oahg£oÆä thæÚjtßfç. ãwF fiuÆUÕò brÜW mz†fhUÛ - mÓrÛÄFÚj/
thæÚj »U£odÕãçis/ KÕgjhtJ mfitÆä jÛ bgaiu vÓ.V. 9. mLÛ - bfhäYÛ/ mkyÜ - öatÜ ( ,naR )
»U£odÕãçis vd itÔJÑbfhÙlhß. »sÚj - T¿a/ nrhuÜ - âUlÜ/ XßÚJ - czßÚJ
»U£odÕãçis jÚijÆlÛ jÄÊyÑ»a†fisíÛ khÂÑf 10. vØRwh - ÉLÔJÑbfhçs ,ayhj/ ,iaÚJ - milÚJ/
thrfÔnjtÇlÛ ,yÑfz†fisíÛ/ ãytzÓ nrhâlÇlÛ tlbkhÊ ViH- _lÜ/ eØrida -eØRnghÜw; ÉØá - flÚJ
iaíÛ fÖwhß. rhaßòuÛ gçËÆä jÄHháÇauhfÕ gÂahÖ¿dhß. 11. eÖwtid -eäy jtÔij cilatid ( ,naR bgUkhid )
,u£rÂa rka ÃßzaÛ/ ,u£rÂa kndhfuÛ/ ,u£rÂaÑFwç vÜDÛ {ttÊ - ›LbgWbe¿ ( nkh£rtÊ )
üäfisíÛ ,aÖ¿dhß. »¿ÔjtÑ fÛgß vdÕ òfHÕbgÖw bgU†fÉPß/ 12. kwÛ cPÖ¿ - ¤ikbrpJ/ MÑ»id - jÙlid
1900 ãÕãutÇ 3 MÛ ehç ,aÖif vpâdhß. ÃÔâathæî - Ãiyahd ›LngW.
F¿Ñnfho - F¿ahÑ bfhÙL
60 61
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä ,yÑfzÑF¿Õò
1. <ÙoÅahÜ - <ÙL +,Å + ahÜ. 1. vÛbgUkhÜ - ehÜfhÛ ntÖWikÔbjhif

fhÙlF - fhÙ + jF/ br†if/ nrto/
nrto - brÛik + mo btåÉUÕò - gÙòÔbjhiffç
btåÉUÕghÂ - btÛik + ,UÛò + MÂ ,UÕò - tÈÔjäÉfhuÛ
2. kÖ¿uÙL - kÖW + ,uÙL/ Ãy†¡ÙL - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif
FUnrÖ¿ - FUR + VÖ¿ 2. âUliuííÛ - ,wÚjJ jœ,a vÓrîÛik
3. jÜdÇa - jÜ + mÇa/ FUnrÖ¿ - VHhÛ ntÖWikÔbjhif
vÚjhp - vÛ +jÚjhp/ brhÖw - brhÜd vÜgjÜ tÈÔjä
4. ,Ôjifa - ,+ jifa/ ÉfhuÛ/
kdeyÛ - kdÛ +eyÛ 3. vÚjhp - vÛ jÚijna vÜgjÜ k%c
5. ,UÕòKis - ,UÛò + Kis/ fÅthp - ctikÔbjhif/
<Ùotnu - <ÙL +,tnu mUçtçsä - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ
6. g†»£lhß - g†F + ,£lhß / gaDÛ clÜbjhÑfbjhif.
vGÔâ£lhß - vGÔJ + ,£lhß 4. FzÄyhß
Äyhß - ,yhß/ ,äyhß vÜgjÜ
7. nflzî - nfL + mzî/ ,ilÑFiw.
gäôjß - gy + ôjß/ 5. ntÙLnkh ? - vâßkiw XfhuÛ
òÜkdÔjß - òÜik + kdÔjß nw
ntbwhÜnw - ÉdhÕbghUç VfhuÛ
8. täYUÑ»Ü - tÜik + cUÑF +,Ü 6. tÜkwtß - gÙòÔbjhif
bfhLkdÛ - bfhLik + kdÛ cilfisÚJ - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif/
9. mU£owÛ - mUç + âwÛ/ 7. tUòÜkdÛ - ÉidÔbjhif/
XßÚbjhL†FÛ - XßÚJ + xL†FÛ òÜkdÛ - gÙòÔbjhif/
10. ,iaÚJHÚJÛ - ,iaÚJ + cHÚJÛ 8. täYUÑF/ bfhLkdÛ - gÙòÔbjhiffç
ekÑ¡J - ekÑF + <J/ ¤bkhÊ - gÙòÔbjhif
bfhLÉid - bfhLik + Éid/ K‰,
fodK‰, - brhäÈirasbgil
11. kÖ¿jid - kÖW + ,jid/ 9. gÊbkhÊ/ - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ
tÜbeØnrhp - tÜik + beØR + Xp ( Mp )/ gaDÛ clÜbjhÑfbjhif
khrQfh - khR + mQfh/ eÈnrhuÜ/ xL†FÆß - ÉidÔbjhifç/
eÖwtÜ - eÜik + jtÜ eÓR - tÈÔjä ÉfhuÛ
12. ehÙKGJÛ - ehç + KGJÛ/ eÓRkdÛ - ctikÔbjhif
kwKPÖ¿ - kwÛ +cPÖ¿. 10. vØRwh kuzÛ - <Wbf£lvâßkiwÕbgabuÓrÛ
bfhLÉid - gÙòÔbjhif
ÉidÕgaÜ - MwhÛntÖWikÔbjhif
62 63
11. tÜbeØR/ eÖwtÜ - gÙòÔbjhiffç/ 3. »U£odÕãçis vGâa ntW üäfç ahit ?
mQfh
mQfh/ eÖwtÜ - <Wbf£l vâßkiwÕ bgabuÓrÛ 4. bfhiyahËfËÜ bfhLØbraäfç ahit ?
TWâ - KÜÅiy xUik ÉidKÖW 5. bfhiy khÑfç ,naRit v†‡dÛ ÃWÔâdß ?
6. giftßÑFÛ ,u†FÛ gÙòilatß eÛ ,naR vÜgjid
gFgj cWÕãyÑfzÛ ÉsÑFf.
7. cÙikÑ »¿ÔjtUÑF cÇa ,yÑfzÛ ahJ?
1. ¤Ùodhß - ¤ÙL + ,Ü + Mß 8. ,naR cyf 'u£rfß ` vÜgijÑ fh£LtjÖfhd rhÜW ahJ?
¤ÙL -gFâ; ,Ü - ,wÚjfhy ,ilÃiy 9. ôjßfç áYit Äir vGâaJ ahJ ?
Mß - gyßghä ÉidKÖW ÉFâ
2. flhÉdhß - flhî +,Ü + Mß II. MW tÇfSÑF Äfhkä ÉilvGJf.
flhî- gFâ ; ,Ü - ,wÚjfhy ,ilÃiy;
Mß- gyßghä ÉidKÖW ÉFâ 1. ,u£rÂa ahÔâÇf üyháÇaß gÖ¿Ñ F¿ÕbgGJf.
3. ÃWÔâdhß - ÃWÔJ + ,Ü + Mß 2. »U£odÕãçis/ VRehjÇÜ áYitÕghL gÖ¿ tUÚâÑ
ÃWÔJ - gFâ ; ,Ü - ,wÚjfhy ,ilÃiy ; T¿ait ahit ?
Mß - gyßghä ÉidKÖW ÉFâ 3. âUÚâa âUlÜ kÖbwhU âUlÅlÛ T¿atÖiw vGJf.
4. VÖ¿ - VÖW + ,. 4. ,uÙlhÛ âUlÅÜ ,yÑF ahJ - ÉsÑFf.
VÖW - gFâ ; , - ÉidbaÓrÉFâ
5. ÃÜwhß - Ãä ( Ü )+Ö+ Mß III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf
Ãä ( Ü) - gFâ ; ä - Ü MdJ ÉfhuÛ
Ö - ,wÚjfhy ,ilÃiy;Mß - gyßghä 1. bfhoatßfËÜ ¤ÓbraäfisíÛ/ ,naRehjÇÜ mUç
ÉidKÖW ÉFâ âwidíÛ bjhFÔbjGJf.
6. gÇÚJ - gÇ + Ô ( Ú ) + Ô + c 2. áYitÕghL vÜDÛ gFâÆYçs fUÔJfisÔ bjhFÔbjGJf.
gÇ - gFâ ; Ô(Ú) - rÚâ. Ú MdJ ÉfhuÛ;
Ô - ,wÚjfhy,ilÃiy ; c - ÉidbaÓrÉFâ IV. òwta ÉdhÑfç
7. brpahß - brp + p + ( M ) + Mß/ 1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJvGJf.
brp - gFâ; p - rÚâ ; M- vâßkiw
(m) ,u£rÂa ahÔâÇfÔâä cçs gUt†fç-----------
,ilÃiy òzßÚJ bf£lJ; Mß- gyßghä
1._ÜW 2. ehÜF 3. IÚJ
ÉidKÖW ÉFâ
(M) `»¿ÔjtÑfÛgß`vÜW òfHÕgLgtß----------
gÆÖá ÉdhÑfç 1.vÓ.V.»U£odÕãçis 2.ntjehafÛãçis
3.r†fuehuhazÕãçis
I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
2. `` eØrida ekÑ¡J neßÚjJbkp`` ahß ahÇlÛ T¿aJ?
1. ,u£rÂa ahÔâÇfÛ - bghUç vGJf.

2. ,u£rÂa ahÔâÇf üyikÕig vGJf.
64 65
3 . ,lØR£oÕ bghUç ÉsÑfÛ jUf.
(m) ``vÚjhp ,Üdbjd m¿»äyhß jhÛbrptJ`` 4 . bkhÊ bgaßÕòÕ ghläfç

(M) ``FÖwÛ ,tÇlÔJ csnjÖ TWâ``
4.bghUÔJf. jÄæ ,yÑ»aÛ nghÜnw ãwbkhÊ ,yÑ»a†fSÛ Rit íilad.

brhä bghUç mÓRitiaÕ bgÖW k»ætjÖF bkhÊbgaßÕòÕ ghlÖgFâ cjîÛ.
FUR V[dÛ ` ãw eh£L eäy¿Pß rhÔâu†fç jÄæ bkhÊÆä bgaßÔjä ntÙLÛ `
vÜDÛ czßîÑFÛ/ ` brÚjÄiHÓ brGÚjÄHhÑFjä ntÙLÛ ` vÜDÛ
bjhGÛgß eÙgß
fUÔJÑFÛ muÙ nrßÕgJ ,ÕgFâÆÜ nehÑfkhFÛ. ,ÕgFâÆä
nrhuÜ bjhÙlß
BfoaÛ âUlÜ kiyahsÑ fÉPuhd tçsÔnjhËÜ ghläfç fÉPß JiwtÅÜ
bkhÊbgaßÕghf mikÚJçsd.
áYit
V .bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç
1. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs vJifiaÓ tçsÔnjhç ghläfç
R£Lf.
vÙÂyh îÆßfç thH
(m) ``tz†fhj KuÙfGÚjß täYUÑ»Ö fodK‰,Ñ ,lÚjUÛ/ gazØ nrßÚj
Fz†fhzhÑ bfhLkdÔjhß T¿a¤ bkhÊbahÜnwh !`` âÙÂa ehthpÑ T£lÛ
âÇÚâLÛ vÅDÛ njhÖwÛ
(M) ``kÖ¿jid czuhJ tÜbdØnrhp ! khrQfh cÙÂfæ khÖw ÄÜ¿
eÖwtid ,fGtJ eÜiknah ? eÜikayhÖ`` cçsth bwÜWÛ ÃÜW
fÙQWÛ flÈÜ fh£á
2.nfho£l ,l†fËä rÇahd vGÔijÔ njßÚbjLÔJ fÉÜÄF fh£á aÛkh !
vGJf.
thÜkiH brhÇÚj nghJÛ
(m) mL†bfh---Pß bghU£lk----Ü mf†fÅÚj`` tsUjä ,äiy kÖW
(is/iy ) ( y/s ) thÜK»ä twÙL ntÅä
(M) FÜwhj er----aÜ ôj---ÑFÑ FyntÚjÜ th£oa bghGJÛ nrhßÚJ
( nu/ nw) ( U/W) jhÜFiwÚ âÊjä ,äyhÔ
3.¡æÑfhQÛ bjhifÓbrhÖfis ÉÇÔbjGJf. jifikÆÜ/ flbyÚ ehSÛ
vLÔJÑfh£L :- _ntÚjß - nru/ nrhH/ ghÙoaß. nkÜikÆÜ nkÜik bfhÙLÛ
IÚâiz/ KÑfhyÛ/ ehÖ¿ir/ <buÓrÛ És†»LÛ Éfhu ÄÜ¿ !
VI. bkhÊÔâwÜ tsßbjhlßgÆÖá

taä - vÜDÛ bghUç jUÛ _ÜW brhÖfis mfuhâÆÜ
JizbahL vGJf.
66 67
vÙÂyh ,uÔâ d†fç bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä
,jDns ãwÚj nghJÛ
òÙÂaÔ âUÉ dhisÕ ÃÖgâäiy - ÃÖgJ + ,äiy; cyfhSÛ - cyF + MSÛ ;
òjäÉahpÕ bgÖw nghJÛ cÙÂfæ - cç + Ãfæ ; eÙQtâäiy - eÙQtJ + ,äiy ;
eÙQt âäiy beØrÛ fiu«nj¿ - fiu + «J + V¿; FiwÚâÊjä - FiwÚJ + ,Êjä.
jUÑbfDÛ bghäyhÕ gÙò
kÙzfÑ fiu« nj¿ ,yÑfzÑ F¿Õò
tuÛãidÑ flÕg âäiy !
vÙÂyh cÆßfç - <Wbf£l vâßkiwÕbgabuÓrÛ;
- fÉPß JiwtÜ ÃfækhÖwÛ- ÉidÔbjhif ; thukiH/ thÜK»ä - VHhÛ ntÖWik
üÖF¿Õò cUòÛ gaDÛ clÜbjhÑf bjhiffç.
kiyahsÑ fÉPuhd tçsÔnjhç ,aÖ¿íçs `rÚâunrdÜ gFgj cWÕãyÑfzÛ

flÖgazÛ` vÜw fhÉaÔâÜ v£lhtJ rUÑfÔâYçs _ÜW ghläfç
,†F ,lÛ bgÖWçsd. brhÇÚj - brhÇ + Ô( Ú) + Ô + m
brhÇ - gFâ ; Ô - rÚâ `Ú` MdJ ÉfhuÛ ;
MáÇaß F¿Õò Ô -,wÚjfhy ,ilÃiy; m - bgabuÓr ÉFâ.
nrhßÚJ - nrhß + Ô ( Ú) + Ô + c
tçsÔnjhç ehuhaz nkdÜ ( 1878 - 1958 ) kiyahs bkhÊÆä nrhß - gFâ ; Ô - rÚâ ` Ú ` MdJ ÉfhuÛ ; Ô - ,wÚj
VwÔjhH vGgJ üäfis ,aÖ¿íçshß. ,tß fÉijfç `rh»Ôâa fhy ,ilÃiy ; c - ÉidbaÓr ÉFâ.
kØrÇ` vÜw jiyÕãä bjhFÕò üyhf btËtÚJçsd. kiyahsÑ ãwÚj - ãw + Ô ( Ú ) + Ô + m
fÉij cy»ä kWkyßÓáiaÔ njhÖWÉÔj fÉPßfSç tçsÔnjhç ãw - gFâ ; Ô rÚâ `Ú` MdJ ÉfhuÛ ; Ô - ,wÚjfhy
F¿ÕãlÔ jÑftßMthß. ,tß nfusÑ`fjÑfËiaÕ` guÕg ciHÔjnjhL/ ,ilÃiy ; m - bgabuÓr ÉFâ.
cyfÕ òfæ bgÖw ` nfus fyh kÙlyÛ` vÜDÛ fiyÓr†fÔijíÛ bgÖw - bgW + m
ÃWÉdhß. fÉPß JiwtÜ tçsÔnjhç ghläfisÔ jÄHhÑfÛ bgW - gFâ; gFâ xÖW ,u£oÔJ ,wÚjfhyÛ
brpJçshß. ,tß ,aÖbgaß fÚjrhÄ. áwÚj vGÔjhsß ; ehlf MáÇaß;; fh£oaJ ; m - bgabuÓr ÉFâ.
fÉPß. midÔâÚâa thbdhÈÆÜ brÜid Ãiya ,aÑFeuhfÕ
gÂahÖ¿ Xpî bgÖwtß. gÆÖá ÉdhÑfç
mUØbrhÖbghUç I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
ehthp - fÕgä ; fÉÜ - mHF ; K»ä - nkfÛ ; ÉfhuÛ - khÖwÛ; 1. flÈÜ fÉÜÄF fh£á ahJ ?
âUÉdhç - brätÔâÜ jiyÉ ( ,yÑFÄ ) ; jUÑF - brUÑF; 2. flä òjäÉahp ahiuÕ bgÖWçsJ ?
eÙQtJ - beU†FtJ.
68 69
II. MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 5. gäRitÕ ghläfç
1. tçsÔnjhç - F¿Õò tiuf. ,yÑ»a†fç gy. mit jUÛ RitfSÛ gythFÛ. gäntW
2. flÈÜ nkÜikÔ jÜikfç ahit ? RitjUÛ ghläfisÕ gäntW ,yÑ»a†fËÈUÚJ vLÔJÔ bjhFÔJ
tH†FÛ gFâ/ gäRitÕghlä gFâahFÛ. ,ÕgFâÆä/ IÚJ ,yÑ»a†
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. fËÈUÚJ vLÑfÕbgÖw IÚJghläfç ,lÛ bgÖWçsd.
flä gÖ¿Ñ fÉPß tçsÔnjhç TWtd ahit ? ( m ) òweh}W
IV . òwta Édh MuÛ jhæÚj mÂ»sß khßãÜ

jhçnjhp jlÑifÔ jifkhÙ tGâ
rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf. täiy kÜw ªeaÚ jËÔjä
njÖwhp bgUk bghpna vÜWÛ
tçsÔnjhç ghliy bkhÊbgaßÔjtß ahß ?
fhpádÛ jÉuhJ fläCßò vGjUÛ
(m) fÉkÂ(M) fhkuhrÜ (,) JiwtÜ
PhÆW midiaÃÜ giftßÑFÔ
â†fç midia vÛk ndhßÑnf.
V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
- ghÙoaÜ eÜkhwid kJiuÑ TythÂfÜ
1. ¡æÑfhQÛ brpíç mo « p cçs nkhidiaÓ R£Lf.
¢ÔjiyÓ rhÔjdhß ghoaJ.
fÙQWÛ flÈÜ fh£á âiz : ghlhÙâiz

fÉÜÄF fh£á aÛkh! Jiw : óit Ãiy
2. ¡æÑfhQÛ brpíçmofËä cçs vJifiaÓ R£Lf. üÖF¿Õò
jhÜFiwÚ âÊjä ,äyhÔ òwÛ + ehÜF + üW - òweh}W. ,J òwÛ gÖ¿a eh}W ghläfËÜ
jifikÆÜ/ flbyÚ ehSÛ bjhFÕò. Mjyhä òweh}W vÜW tH†fÕbgW»wJ. ` òwÛ vÜgJ kwÛ
nkÜikÆÜ nkÜik bfhÙLÛ brpjYÛ mwÛ brpjYÛ MFÛ. mtÖwhÜ Ma gaÜ òwÔjhßÑFÕ
òydhjÈÜ òwÛ vdÕg£lJ` vdÔ bjhäfhÕãa ciuaháÇaß
És†»LÛ Éfhu ÄÜ¿ !
,sÛóuzß ÉsÑF»whß.
,ÚüÈä cçs ghläfç gäntW fhy†fËä gäntW ,l†fËä
3. ¡æÑfhQÛ brhÖfSÑF ,UbghUç T¿ mtÖ¿Ü thæÚj òytßfshYÛ kÜdßfshYÛ ghlÕbgÖwit ahFÛ. ,Úüä v£LÔ
bghUç És†FkhW thÑ»a†fËä mikÔJ bjhif üäfSç xÜW. òweh}ÖWÕ ghläfç _yÛ gÙila jÄHf
vGJf. kÜdßfËÜ mw czßî/ ›uÛ/ bfhil / M£áÓ áwÕò/ fäÉÕ bgUik
eif / ,ir / go / â†fç/ âiu. KjyhdtÖiwíÛ òytßfËÜ bgUik/ kÑfSila ehfÇfÛ/
70 71
gÙghL KjyhdtÖiwÕ gÖ¿íÛ m¿a Ko»ÜwJ. ,ÚüÈÜ eaÚJ - ÉUÕgÔJlÜ ; njÖwhp - ( bghpikia ) m¿ahjtÜ; fhpádÛ-
áwÕòÑfUâ/ ,âYçs áy ghläfis Í.í.nghÕ vÜDÛ m¿Pß tUÔJÛ ádÛ ; fläCßò - flÈÈUÚJ njhÜ¿ ; PhÆW -
M†»yÔâä bkhÊbgaßÔJçshß. fâutÜ ; â†fç - rÚâuÜ; Cßò - »sßÚJ.
MáÇaß F¿Õò bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä

eaÚjËÔjä - eaÚJ + mËÔjä
,ÕghliyÕ ghoatß kJiuÑ TythÂfÜ ¢ÔjiyÓrhÔjdhß.
,tß ¢Ôjiy vÜDÛ CÇä ãwÚJ kJiuÆä TythÂfÛ brpJ ,yÑfzÑF¿Õò
thæÚjtß vÜgß. mfeh}Ö¿YÛ FWÚbjhifÆYÛ ,tß ghoa
ghläfç cçsd. njhpjlÑif - ÉidÔbjhif ; jlÑif - cÇÓbrhä bjhlß ;
täiy/ njÖwhp/ midia - KÜÅiy xUik ÉidKÖWfç;
âiz bgUk - mÙik ÉË; fhpádÛ- ÉidÔbjhif ; Cßò - brpò
vÜDÛ thpgh£L ÉidbaÓrÛ.
ghlhÙâiz. ,J ghL + MÙ + âiz - vdÕ ãÇÚJ/ ghlÕgLÛ
MÙkfÅÜ xGfyhWfisÕ òfætJ vÜDÛ bghUç jUtjhFÛ. gFgj cWÕãyÑfzÛ
Xß murÅÜ òfæ/ bfhil / ›uÛ/ MÖwä Kjyhd gÙòfisÕ
òfæÚJ ghLtJ ghlhÙâiz MFÛ. ,ÕghlÈä ghÙoa kÜdÜ jhæÚj - jhæ + Ô ( Ú ) + Ô + m
eÜkhwÅÜ ›uÛ/ bfhil/ gÙò KjÈad òfHÕgLtjhä/ ,J ghlhÙ jhæ - gFâ ; Ô - rÚâ / ( Ú ) MdJ ÉfhuÛ ;
âizÆÜghÖg£lJ vdyhÛ. Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy ; m - bgabuÓr ÉFâ.
njÖwhp - njW + (úRtß G] B¡VÕ) M + Mp
Jiw njW - gFâ ; M - vâßkiw ,ilÃiy òzßÚJ
bf£lJ ; Mp - KÜÅiy xUik ÉidKÖW
,Õghlä óitÃiy vÜDÛ JiwÆÜghÖg£lJ. “ kÅjiuÔ ÉFâ.
njtnuhL ctÄÔJÑ TWjä óitÃiy `` vdÕgLÛ. jÉuhJ - jÉß + M + Ô + c
kÜdÜ eÜkhwid PhÆÖnwhLÛ â†fnshLÛ ctÄÔjikahä jÉß - gFâ ; M - vâßkiw ,ilÃiy ;
,Õghlä óitÃiyÔJiw MÆÖW. Ô - vGÔJÕngW ; c - ÉidbaÓr ÉFâ.
mUØbrhÖbghUç T«t£ ®]ôdLs

I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil jUf .
MuÛ - khiy; jhæÚj - bjh†F»Üw; mÂ»sß - mHF ÄFÚj; 1. ghlhÙâiz - ÉsÑFf.
jhçnjhp jlÑif - KH†fhiyÔ bjhLksîÛ ªÙl bgÇa iffis 2. ghlÕgFâÆYçs òweh}ÖWÕ ghlä ahuhä ahß «J
cila tGâ; njhp - bghUÚâa ( bjhLÛ msî ªÙl ) ; jhç - ghlÕg£LçsJ ?
KH†fhä; jlÑif - bgÇa if ; jifkhÙ - bgUik bghUÚâa; 3. óitÃiy - Jiw ÉsÑfÛ jUf.
tGâ - ghÙoakÜdÜ ; täiy - täytÜ ; kÜw - bjËthf; 4. eÜkhwÜ giftßÑFÛ ghtyßÑFÛ vÔjifnahÜ ?
72 73
5. ghÙoaÜ eÜkhwÅÜ njhÖwÕbghÈÉidÕ òytß våthW 3. ¡æÑfhQÛ brhÖfËÈUÚJ mHF vÜDÛ bghUç jUÛ
tUÂÑ»Üwhß ? ,uÙL brhÖfis vLÔbjGJf.
II . MW tÇfSÑF Äfhkä ÉiljUf. vÊä / gRik/ mÂ/ rhuä
1. òweh}W - üÖF¿ÕòÔ jUf. 4. ¡æÑfhQÛ brhÖfËÈUÚJ NÇaÜ vÜDÛ bghUç jUÛ

,uÙL brhÖfis vLÔbjGJf.
2. ¢ÔjiyÓrhÔjdhiuÕ gÖ¿Ñ F¿ÕòÔ jUf.
3. ghÙoaÜ eÜkhwÅÜ áwÕòfshfÓ ¢ÔjiyÓrhÔjdhß TWtd
â†fç / btpnahÜ/ kâ / PhÆW.
ahit ?
III . òwta ÉdhÑfç

1. òweh}W vÜDÛ bjhliuÕ ãÇÑFÛ Kiw

(m) òw + eh}W (M ) òweh + üW (, ) òwÛ + ehÜF+üW
2. òweh}ÖWÕ ghläfç áytÖiw M†»yÔâä bkhÊ

bgaßÔjtß...................
(m ) Í.í.nghÕ (M) ›ukhKÅtß
(, ) àuhè ghâÇahß
IV. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
1. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs nkhidiaÓ R£Lf.
MuÚ jhæÚj mÂ»sß khßãÜ

jhçnjhp jlÑifj jifkhÙ tGâ
2. rÇahd xÈÕòila vGÔij vGJf.
(m ) jhçnjhp jlÑifj jifkh-----( Ü ‚ Ù )

t----â ( S ‚ Y ‚ G )
(M ) fhpá..........Û jÉ........Jflä Cßò vGjUÛ
( d ‚ z) ( wh ‚ uh)
74 75
(M) FWÚbjhif mUØbrhÖbghUç
F¿ØáÔâiz - njhÊ TÖW ntuä - _†»ä; ntßÑnfh£ gyÉÜ - ntÇä gHÔij cila gyh
kuÔâÜ; rhuä ehl - kiyeh£LÔ jiytnd! áWnfhL - á¿a bfhÛò;
ntuä ntÈ ntßÑnfh£ gyÉÜ ö†Fjä - bjh†Fjä; bråÉia ahF - âUkzÛ brptjÖFçs
rhuä ehl bråÉia ahFkâ ÃiyiaÕ bgWthahf / bråÉ - (âUkzÛ brpJbfhçtjÖF) VÖw
ahu~ j¿Úâá ndhnu rhuÖ gUtÛ ( fhyÛ ); jt - ÄfîÛ; fhkÛ - fhknehp; tiuîflhaJ -
áWnfh£LÕ bgUÛgHÚ ö†» ah†»tç âUkzÛ brpJbfhçs tÖòWÔâaJ.
cÆßjtÓ á¿J fhknkh bgÇnj.
- fãyß brhÖfisÕ ãÇÔj¿jä
( ,uîÑF¿ tÚJ ª†FÛ jiykfidÔ njhÊ vâßÕg£L tiuî ntßÑnfh£ gyÉÜ - ntß + nfhç + gyÉÜ
flhaJ). ahu~j¿Úâándhß - ahß + m~J + m¿Úâándhß
ö†»ah†»tç - ö†»ah†F + ,tç
üÖF¿Õò
,yÑfzÑF¿Õòfç
FWik + bjhif - FWÚbjhif. ,Úüä FW»a vÙÂÑif íçs
mofshä mikÚj ghläfËÜ bjhFâ. Mjyhä FWÚ bjhif ehl - mÙik ÉË ; áWnfhL/ bgUÛgHÛ - gÙòÔ bjhiffç;
vÜdÕg£lJ. ,jDç ehÜfo Kjä v£L mo tiu cçs mftÖghÑfç kâ - kâ . KÜÅiy mir ; jt
MFkâ jtÓá¿J- cÇÓbrhä bjhlß.
,lÛbgWÛ. ,Úüä r†f ,yÑ»a†fSç `v£LÔbjhif ` üäfSç xÜW.
,Úüä mfÕbghUç gÖ¿a üyhFÛ. ,âä flîç thæÔJlÜ 402 gÆÖá ÉdhÑfç
ghläfç cçsd. ,Õghläfç 205 òytßfshä ghlÕbgÖWçsd.
FWÚbjhifÕ ghläfç thÆyhfÕ gÙila jÄækÑfËÜ I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
mfthæÑif/ gHÑf tHÑfÛ/ bgÙoßbgUik/ ,äyw xGÑfÛ
KjÈatÖiw m¿a Ko»wJ. 1. FWÚbjhif - áW F¿Õò vGJf.
2. òytß fãyß gÖ¿Ó áWF¿Õò vGJf.
MáÇaßF¿Õò 3. FWÚbjhif thÆyhf ehÛ m¿a tUtd ahit ?
ghlÕgFâÆYçs FWÚbjhifÕ ghliyÕ ghoatß fãyß. ,tß II MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
ghÇ kÜdDÑFÛ òytß guzUÑFÛ beU†»a eÙgß. ,tß F¿ØáÔ
âizia tUÂÔJÕ ghLtâä täytß. ,tUila ghläfËä e£ò/ 1. njhÊ TWtd ahit ?
bfhil/ eÜ¿ kwthik vÜDÛ gÙòfç áwÕãÔJÑ TwÕbgÖWçsd. 2. áWnfh£LÕ bgUÛgHÛ ö†»ah†F - ctikia ÉsÑ»Õ
bghUbshL bghUÔJf.
76 77
III . òwta ÉdhÑfç (,) eÚâÑ fyÛgfÛ
1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf. <£L òfæeÚâ ghzª v†ifaßjÛ

›£oUÚJ ghl ÉoasîÛ - fh£oyGÛ
(m) FWÚbjhifÆYçs ghläfËÜ vÙÂÑif ............... ngbaÜwh sÜid ãwßeÇbaÜ whßnjhÊ
ehbaÜwhç ªbaÜnwÜ ehÜ.
1) 402 2) 502 3) 602
üÖF¿Õò
M) fãyß ......................... tUÂÔJÕ ghLtâä täytß.
gäyt kÜdÜ _ÜwhÛ eÚâtßkidÕ gh£LilÔ jiytdhfÑ
1 ) F¿ØáÔâizia 2) KäiyÔâizia bfhÙL ghlÕbgÖw fyÛgfÛ MjÈÜ èÚâÑ fyÛgfÛ ` vdÕbgaß bgÖwJ.
3) kUjÔâizia ,Úüä ,aÖwÕg£l fhyÛ ».ã. 9 MÛ üÖwhÙL. fyÛgf üäfËä ,Jnt
Kjä üä. ,jÜ MáÇaß bgaß bjÇaÉäiy. ekÑFÕ ghlkhf tÚJçs
2. ¡æÑfhQÛ brpíçmofËYçs vJifiaÓ R£Lf. ,Õghlä eÚâÑfyÛgfÔâä jÅÕghlyhf mikÚJçsJ. ,J jiyÉ
TÖwhf cçsJ.
ntuä ntÈ ntßÑnfh£ gyÉÜ
rhuä ehl bråÉia ahFkâ fyÛgf ,yÑfzÛ
fyÛgfÛ vÜgJ 96 tifÓ áÖ¿yÑ»a†fSç xÜW. gytifÕ

bghUçfisÕ gÖ¿Õ gytifÕ ghläfisÑ fyÚJ ,aÖwÕbgWÛ üä
fyÛgfÛ MFÛ. fyÛ + gfÛ. fyÛ - 12 ; gfÛ - 6 ; 12 + 6 = 18 gâbd£L
cWÕòfisÑ bfhÙljdhä ( òwtFÕò/ mÛkhid/ fhß/ Crä/ ,u†fä/ kwÛ/
jiH/ jtÛ/ áÔJ/ ghÙ/ ifÑ»is/ öJ/ tÙL/ FwÛ/fhyÛ/ khj†»/
fË/ rÛãujÛ ) ` fyÛgfÛ ` vÜDÛ bgaßtÚjJ vÜWÛ TWtß.
mUØbrhÖbghUç
<£L òfæ - ( nrßÔJÔ ) bjhFÔj òfæ ; eÚâ - eÚâtßkÕ gäytÜ;

ghz - ghzh ; v†ifaß - vÛ ReûLVo ; ÉoasîÛ - ÉoíÛtiu.
›£oUÚJ - ›L + ,UÚJ ; ÉoasîÛ - Éo + msîÛ ; fh£oyGÛ -

fh£oä + mGÛ ; ngbaÜwhç - ngp +
78 79
vÜwhç; eÇbaÜwhç - eÇ + vÜwhç; ehbaÜwhç - ehp + vÜwhç ; IV . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
ªbaÜnwÜ - ª + vÜnwÜ.
1. VÖw brhäiy vLÔbjGJf.
,yÑfzÑF¿Õò
(m) <£L ---- eÚâ ( òfä/ òfæ )
<£Lòfæ - ÉidÔbjhif ; ghz - mÙik ÉË. (M ) fh£oä --- ngp ( mGÛ/ mSÛ )
gÆÖá ÉdhÑfç 2 . ¡æÑfhQÛ brpíç mo «Ûs[ nkhidiaÓ R£Lf.
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. ›£oUÚJ ghl ÉoasîÛ
1. ghzÜ v†FÕ ghodhÜ ? våtsî neuÛ ghodhÜ ? 3. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs vJifiaÓ R£Lf.
2. ghzÅÜ gh£ilÑ nf£L mÜidíÛ njhÊíÛ ahJ T¿dß ?
ngbaÜwh sÜid ãwßeÇbaÜ whßnjhÊ
II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. ehbaÜwhç ªbaÜnwÜ ehÜ.
1. eÚâÑ fyÛgfÛ - üÖF¿Õò vGJf.

2. ReûLVo ghzidÕ gÖ¿Ñ T¿ad ahit ?
III . òwtaÉdhÑfç
1. eÚâÑ fyÛgfÛ ,aÖwÕbgÖw fhyÛ
(m ) ».ã 2 MÛ üÖwhÙL (M ) ».ã 9 MÛ üÖwhÙL

(, ) ».ã.17 MÛ üÖwhÙL.
2 ) fyÛgf cWÕòfç
m ) MW M) gÜÅuÙL ,) gâbd£L.
80 81
(<) FÖwhyÑ FwtØá TwÕgLtJ âUÑFÖwhyÑ FwtØá. mJ âUÑFÖwhyehjiuÕ gh£LilÔ
jiytuhfÑ bfhÙL ghlÕg£lJ. eÛ ghlÕgFâ âÇTl kiythæ FwÔâ/
FwÔâ kiytsÛ Twä âÇTlkiyÆÜ tsÛ TWtjhf mikÚJçsJ.
fÆiybaDÛ tlkiyÑFÔ bjÖFkiy mÛnk MáÇaß F¿Õò

fdfkfh nkUbtd ÃÖFkiy mÛnk
rÆykiy bjÜkiyÑF tlÑFkiy mÛnk âUÑFÖwhyÑ FwtØáia ,aÖ¿atß âÇTl,uhrÕgÑ fÉuhaß.
rfykiy íÚjdÑFç mlÑFkiy mÛnk ,tß âUÑFÖwhyÔâÖFÕ gÑfÔâYçs nkyfuÛ vÜDÛ CÇä ãwÚjtß.
tÆuKlÜ khÂÑfÛ Éisíkiy mÛnk ,tß âUÑFÖwhyÔjyòuhzÛ/ âUÑFÖwhyÕãçisÔjÄæ/ âUÑFÖwhyÑ
thÜ,uÉ KiHfçbjhWÛ EiHíkiy mÛnk nfhit Kjyhd gyüäfis ,aÖ¿íçshß. ,tßfhyÛ 18 MÛ üÖwhÙL.
JÆYktß ÉÊÕgh» m»ybk†FÛ njLÛ
J†fßâÇ Tlkiy v†fçkiy mÛnk. mUØbrhÖbghUç
bfhäÈkiy vdÑ»isa bräÈkiy mÛnk fÆiy - âUÑfÆiykiy ; fdfÛ - j†fÛ ; nkU - ,kakiy;
bfhGeDÑFÑ fhÂkiy gHÃkiy mÛnk rÆykiy - átirykiy ; rfyÛ - midÔJÛ; ,uÉ - NÇaÜ ; KiHfç
väYyîÛ ÉÚijkiy vÚijkiy mÛnk - Fiffç; JÆYÛ - cw†FÛ ; m»yÛ - cyfÛ ; J†fß - nkÜikahdtß;
,kakiy vÜDila jikaÜkiy mÛnk vä - NÇaÜ ; bfhGeÜ - fztÜ ; fhÂ - cÇik; ÉÚij kiy - ÉÚâa
brhäyÇa rhÄkiy khÄkiy mÛnk kiy ; vÚij - vÛ jÚij ; jikaÜ - mÙzÜ; brä - nkfÛ ;
njhÊkiy ehØádh£L ntçÉkiy mÛnk bräÈd†fç - K»äT£l m / nkfÔâuç; KHî -
bräÈd†fç KHîbfh£l kÆÈd†fç MLÛ kÔjsÛ ( m ) giw; âÇTlkiy - âUÑFÖwhy kiy.
âÇTl kiyba†fç brätkiy mÛnk.
- âÇTl ,uhrÕgÑ fÉuhaß.
üÖF¿Õò fÆiybaDÛ - fÆiy + vDÛ; tlkiy - tlÑF + kiy; fdfkfh
nkU - fdfÛ + kfh +nkU; bjÜkiy - bjÖF + kiy; Éisíkiy -
bjhÙûÖwhW tifÓ áÖ¿yÑ»a†fSç xÜW FwtØá. Fwtß FyÕ ÉisíÛ + kiy; tÆuKlÜ - tÆuÛ + clÜ; JÆYktß - JÆYÛ +
bgÙbzhUÔâ/ fhjä taÕg£l bgÙbzhUÔâÑF MoÕghoÑ F¿brhäYÛ mtß; m»ybk†FÛ - m»yÛ + v†FÛ; vdÑ»isa - vdÑF + ,isa;
KiwÆä gh£LilÔ jiytidÕ òfGÛ KiwÆä ,åÉyÑ»aÛ mikíÛ. ÉÚij kiy - ÉÚâaÛ + kiy; brhäyÇa - brhä + mÇa; ehØádh£L
mtç F¿brhäyÔ bjhl†FKÜ j†fç FybjptÔij tz†Fthç; - ehØáä + eh£L; bräÈd†fç - brä + ,d†fç; kiyba†fç -
kiytsÛ TWthç; FyÕbgUik TWthç; ãÜdßÑ fhjä taÕg£l kiy + v†fç .
mÕbgÙÂÜ ifghßÔJÑ F¿brhäÈÕ gÇáäbgÖWÔ jÜ ,UÕãlÛ «çthç.
,Ôjifa ,yÑfzÔJÑF£g£LÕ ,yÑfzÑF¿Õò
ghlÕbgWtJ FwtØá ,yÑ»aÛ.
thÜ,uÉ - VHhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ clÜ bjhÑfbjhif;
FwtØá ,yÑ»a†fç gy cs ; mÑFwtØáfSç áwÚjjhfÑ
vÚij - vÛ jÚij vÜgjÜ k%c.
82
83
gFgj cWÕãyÑfzÛ IV . òwta ÉdhÑfç
ÃÖFÛ - Ãä ( Ö ) + Ñ + cÛ 1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.
Ãä - gFâ; ä Ö MdJ ÉfhuÛ;
Ñ - ¨Lrfhy ,ilÃiy; cÛ bgabuÓrÉFâ. (m) âÇTl kiy vÜgJ
ÉisíÛ - Éis + cÛ 1) nt†fl kiy 2) kUjkiy 3 ) âUÑFÖwhy kiy
Éis - gFâ ; cÛ - vâßfhyÛ fh£LÛ bgabuÓr
ÉFâ. (M) âÇTl kiytsÔijÑ T¿atç
bfh£l - bfh£L + m 1) njhÊ 2) khÄ 3) FwÔâ
bfh£L - gFâ ; m - ÉidbaÓr ÉFâ.
V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
gÆÖá ÉdhÑfç
1. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs nkhidiaÓ
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. R£Lf.
1. âÇTl kiyÆä Éistd ahit ? rÆykiy bjÜkiyÑF tlÑFkiy mÛnk

2. FwtØáÕghlÈä F¿ÕãlÕbgÖWçs kiyfSç ehÜ»idÑ rfykiy íÚjdÑFç mlÑFkiy mÛnk
TWf.
3. FwÔâ/ jikaDÑF cÇa kiyahf vjidÑ F¿ÕãL»whç ? 2. ¡æÑfhQÛ brpíç mo « p cçs vJifiaÓ R£Lf.
4. brhäYjÖF mÇa kiy vJ ? mJ ahUÑFÇaJ ?
bfhäÈkiy vdÑ»isa bräÈkiy mÛnk
II. MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
3. VÖw brhäiy vLÔbjGJf.
1. FwtØá - üÖF¿Õò vGJf.
2. FwÔâ vÚbjÚj kiyfisÔ jÜ cwÉdß kiyfshfÑ (m) fÆiy vÜDÛ tl........ÑFÔ bjÖ»YçsJ âÇTlkiy
fh£L»whç ? ( kiy / kiH )
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. (M) thÅä NÇaÜ .................... tU»whÜ. ( tsÛ / tyÛ )
FwÔâ TWÛ FÖwhy kiytsÔijÔ bjhFÔJ vGJf. 4. xU bghUç jUÛ ,U brhÖfis vLÔJ vGJf.
nkU / bfhäÈ/ gHÃ/ ,kaÛ
84 85
(c) «dh£áaÛik ãçisÔ jÄæ flîsiunah muriunah kÑfS£ áwÚjtßfisnah FHÚijahf
itÔJ/ mÑFHÚijÆÜ tsßÓáiaÕ gÔJÕgUt†fshf tFÔJÑ
tUifÕgUtÛ bfhÙL/ gUtÔâÖFÕ gÔJÕghläfç ›jÛ 100 MáÇa ÉUÔjÕ ghläfç
gho KoÕgJ/ “ãçisÔjÄæ`` vÜDÛ ,yÑ»akhFÛ. ,J MÙghä
ãçisÔjÄæ/bgÙghä ãçisÔjÄæ vd ,UtifÕgLÛ.
bjhLÑFÛ flîç gHÛghlä
fhÕò/ br†¡iu/ jhä/ rÕghÂ/ KÔjÛ/ tUif/ mÛòÈ/ áÖ¿ä/
bjhilÆÜ gand! eiwgGÔj
áWgiw/ áWnjß M»a gÔJÛ MÙghä ãçisÔ jÄGÑFÇa gUt†fç.
JiwÔ¤Ú jÄÊÜ xGFeWØ
bgÙghä ãçisÔjÄHhÆÜ/ MÙghä ãçisÔjÄæÕ
Ritna! mfÚijÑ »H†if/ afæÚ
gUt†fËä ,Wâ _ÜwDÑF khÖwhf mÛkhid/ ªuhlä/ Crä M»a
_ÜWÛ tUÛ.
bjLÑFÛ bjhGÛgß csÑnfhÆÖ
ghlÕgFâÆä cçsJ tUifÕ gUtÕghlä. tUifÕgUt khtJ/
nfÖWÛ ÉsÑnf! tsßáika
jsßeilÆ£L tUÛ gUtÛ. ,J FHÚijÆÜ gÜÅuÙlhÛ â†fËä
,kaÕ bghUÕãä ÉisahLÛ
ÃfætJ.
,sbkÜ ãona! v¿ju†fÛ.
MáÇaß F¿Õò
cLÑFÛ òtdÛ flÚJÃÜw
xUtÜ âUîç sÔâyHF
«dh£áaÛik ãçisÔjÄiH ,aÖ¿atß FkuFUguß. ,tß
xGf vGâÕ ghßÔâUÑFÛ
âUbeäntÈ kht£lÔâYçs $itFÙlÛ vÜDÛ CÇä ãwÚjtß.
cÆnuh Éank! kJfuÛthp
,tß bgÖnwhß rÙKfáfhkÂÑ fÉuhaß ; átfhkRÚjÇ mÛikahß. ,tß
IÚJ taJtiu ngRÛ âwÛ ,äyhâUÚJ/ ãÜ âUÓbrÚöß KUfÜ
kLÑFÛ FHÖfh nlÚJÄs
mUshä ngRÛ âwÛ bgÖwhbuÜgß. ,tß fhyÛ 17 MÛ üÖwhÙL.
tØáÑ bfhona ! tUfnt !
,tÇaÖ¿a ãw üäfç / «dh£áaÛik FwÛ/ «dh£áaÛik ,u£il
kyaÔ JtrÜ bgÖwbgU
kÂkhiy/ ªâbe¿ÉsÑfÛ/ kJiuÑ fyÛgfÛ/ fÚjß fÈbtÙgh/
thænt ! tUf ! tUfnt !
KÔJÑFkhurhÄ ãçisÔjÄæ/ âUth%ß ehÜkÂ khiy/ ájÛgu
- FkuFUguß
KÛkÂÑnfhit/ ájÛguÓ brpí£nfhit KjyhditahFÛ.
“«dh£áaÛik ãçisÔjÄiH kJiuÑ nfhÉÈä mu†nfÖwÛ
üÖF¿Õò
brpíÛ bghGJ/ bjhLÑFÛ flî£ gHÛghlä/ vÜW bjhl†FÛ ,Õ
ghlYÑFÕ bghUçeaÛ TWÛ rkaÛ mÜid «dh£ána bgÙFHÚij
,J/ kJiuaÛgâÆä ,UÚJ mUsh£á brpíÛ mÜid
totÔâä tÚJ FkuFUguUÑF kÂkhiyiaÕ gÇrËÔjhß `` vdÓ ( fßz
«dh£áiaÕ gh£LilÔjiyÉahfÑ bfhÙL ghlÕbgÖw ãçisÔjÄæ;
guÛgiu ) brÉtÊÓ brpâbahÜW TW»wJ.
Mjyhä/ kJiu «dh£áaÛik ãçisÔ jÄæ vd tH†fÕbgW»ÜwJ.
mUØbrhÖbghUç
ãçisÔjÄæ ,yÑfzÛ
flî£ gHÛghlä - ntjÛ; bjhil - khiy ; eiw - njÜ ; ¤ÚjÄæ-
ãçisÔjÄæ vÜgJ 96 tifÓ áÖ¿yÑ»a†fSç xÜW.
( ¤Û + jÄæ ) ,Åikahd jÄæ ; mfÚij - brUÑF/ MztÛ;
86 87
bjhGÛgß - moahß ; áikaÛ - cÓá ; ,kaÕ bghUÕò - ,kakiy; cLÑFÛ- cL + Ñ + Ñ + cÛ
ão - bgÙ ahid; v¿ju†fÛ - ›RÛ miy (MFbgauhfÑ fliyÑ cL - gFâ ; Ñ - rÚâ ; Ñ - ,ilÃiy ; cÛ - bgabuÓr
F¿ÑFÛ); òtdÛ - ÃyîyfÛ; xUtÜ - átbgUkhÜ; cÆnuhÉaÛ - ÉFâ;
cÆßbgÖbwGÚj XÉaÛ; kJfuÛ - nj‹; kLÑFÛ - cÙQÛ; ( bjhLÑFÛ/ vLÑFÛ/ kLÑFÛ vÜgdîÛ ,åthnw mikíÛ )
FHÖfhL- (FHyh»a fhL) TÚjä; kyaÔJtrÜ - kyaÔJtr T«t£ ®]ôdLs
ghÙoa kÜdÜ. I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä 1. ãçisÔjÄæ - ,yÑfzÛ TWf.

2. MÙghä ãçisÔjÄGÑFÇa gÔJÕgUt†fç ahit ?
gHÛghlä - gHik + ghlä 3. bgÙghä ãçisÔjÄGÑFÇa ,Wâ _ÜW gUt†fis
¤ÚjÄæ - ¤Û + jÄæ vGJf.
eWØRit- eWik + Rit
4. tUifÕgUtÛ - ÉsÑFf.
»H†ifafæÚbjLÑFÛ - »H†if + mfæÚJ + vLÑFÛ
5. FkuFUguß ghoa üäfSç ehÜ»Ü bgaß TWf.
nfhÆÖnfÖWÛ - nfhÆÖF + VÖWÛ
âUîçsÔâyHF - âU + cçsÔâä + mHF;
II. MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
cÆnuhÉank - cÆß + XÉank
FHÖfhnlÚJÄs - FHä + fhL + VÚJÛ + ,s
1. FkuFUguiuÕ gÖ¿Ó áWF¿Õò vGJf.
,yÑfzÑF¿Õòfç 2. FkuFUguß «dh£áia våthbwäyhÛ ÉËÑ»whß ?
gHÛghlä/ ¤ÚjÄæ/ eWØRit / bkÜão / bgUthæî - gÙòÔ III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
bjhiffç; mfÚijÑ»H†F/ csÑnfhÆä/ cÆnuhÉaÛ/ FHÖfhL -
cUtf†fç ; ,kaÕbghUÕò - ,Ubgabuh£LÕ gÙòÔbjhif ; Fku FUguß «dh£áaÛikÆid våthW áwÕãÔJçshß ?
v¿ju†fÛ - ÉidÔbjhif.
gFgj cWÕãyÑfzÛ
gGÔj - gG + Ô + Ô + m
gG - gFâ ; Ô -rÚâ ; Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy ; (m) áÖ¿yÑ»a tif ......................
m - bgabuÓr ÉFâ.
mfæÚJ - mfæ + Ô ( Ú ) + Ô + c 1) mWgÔJehÜF 2) bjhÙûÖwhW 3) vÙgÔjhW.
mfæ - gFâ; Ô - rÚâ ( Ú MdJ ÉfhuÛ ) ;
Ô - ,wÚjfhy,ilÃiy ; c - ÉidbaÓr ÉFâ. (M) fÚjß fÈ btÙghit ,aÖ¿atß.....................................................
VÖWÛ - VÖW + cÛ
VÖW - gFâ ; cÛ - bgabuÓr ÉFâ( ÉFâ fhyÛ 1). FkuFUguß 2) âÇTluhrÕgß 3) fÓáaÕgß
fh£L»wJ).
88 89
2. bghUÔJf ( C ) fhtoÓáÚJ
brhä bghUç
bjhil nj‹ fGFkiy efß tsÛ
eiw âiu
ão khiy bjçSjÄ GÑFjî ¢yÜ - Jâ
kJfuÛ njÜ brÕòÛ mÙzh kiyÑfD TyÜ - tsß
bgÙ ahid brÊaß òfæ ÉisÔj
fGFk iytsÔijÔ njnd
V . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç brhäY ntnd
1. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs nkhidiaÓ btçËkiy xÔjgy nkil - Ko

R£Lf. «âÅny f£Lbfho ahil - mÚj
btpatÜe lÔâ tUÛ
“ ,kaÕ bghUÕãä ÉisahLÛ Jpa,u jÕgÇíÛ ÉyFÛ
,sbkÜ ãona! `` go ,yFÛ
“ kyaÔ JtrÜ bgÖwbgU KÔjÄænrß ÉÔJtrdÑ T£lÛ - fiy

thænt ! tUf ! tUfnt! `` KÖ¿YÛ c zßÚâL†bfhÙ lh£lÛ - beØáä
KÜD»Üw nghJbjhWÛ
2. rÇahd brhäiyÔ njßÚbjLÔJ vGJf. bjÜkiyÆä nkîFW KÅÑFÛ
mÓrÛ brÅÑFÛ.
(m) ``kiy` vÜDÛ bghUçjUÛ brhä .................................
( bghWÕò ‚ bghUÕò ) - mÙzhkiy bu£oahß.
(M) ` TÚjä ` vÜDÛ bghUç jUÛ brhä .................................... üÖF¿Õò
( FHä ‚ Fsä )
(,) ` njÜ ` - vÜDÛ bghUç jUÛ brhä ............................... ` áÚJ ` vÜgJ gh ,d†fSç xÜW. fhto vLÔJÓ bräYÛ nghJ
( eiu ‚ eiw ) ghlÕbgÖw áÚJÕgh£L. Mjyhä fhtoÓ áÚJ vÜWÛ bgaß bgÖWçsJ.
mÙzhkiy bu£oahß fhtoÓ áÚJ/ ,uhkhazÔ âUÕòfæÑ fhtoÓ
3. ¡æÑfhQÛ ctikÔbjhlßfis cUtf†fshf áÚJ/ kÆyÛ átRÕãukÂaß brÚjÄæÓ áÚJ/ âUÕngh%ß KUfÜ
khÖWf. fhtoÓ áÚJ vdÑ fhtoÓáÚJfç gy cçsd. mtÖWç eÛ ghlÕgFâ/
vLÔJÑfh£L : kyßÑfÙ - fÙkyß brÜÅFsÛ mÙzhkiy bu£oahß fhtoÓ áÚJ MFÛ. ,J fGFkiy
( ctik ) ( cUtfÛ ) KUfÕbgUkhÜ«J ghlÕbgÖwjhFÛ. fhtoÓ áÚJÕ ghläfSç
KjÜikahdJ ,ÚjÑ fhtoÓáÚnjahFÛ.
kyuo/ jhkiuKfÛ/ njÜjÄæ/ FKjthp.
90 91
MáÇaß F¿Õò brhäYntÜ - brhä + ä + c +å + VÜ
brhä - gFâ; ä - rÚâ; c -rhÇia ; å - vâßfhy
,ÚjÑ fhtoÓáÚij ,aÖ¿atß mÙzhkiy bu£oahß. ,tß ,ilÃiy; VÜ - jÜik xUik ÉidKÖW
âUbeäntÈ kht£lÔâYçs brÜÅFsÛ vÜDÛ CÇä 1861,ä ãwÚjhß. ÉFâ.
bgÖnwhß brÜdtbu£oahß; Xî mÛkhç. mÙzhkiyÑ fÉuh#Ü vÜW
òfHÕgLÛ ,tß ›iuaÚjhâ/ r†fuÜnfhÉä âÇgÚjhâ/ fUit KÛkÂÑ gÆÖá ÉdhÑfç
nfhit/ ¢£LÑfÉ Kjyhd gy áÖ¿yÑ»a†fis I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
,aÖ¿íçshß.
1. fhtoÓáÚJ - bgaßd fhuzÛ TWf.
mUØbrhÖbghUç 2. ªÉß m¿Új fhtoÓáÚJ üä _ÜwÜ bgaß vGJf.
3. mÙzhkiy bu£oahß ,aÖ¿a ãw üäfç ahit ?
¢yÜ - xGÑfkhdtÜ; JâbrÕòÛ - òfæÚJghLÛ ghläfisÕ 4. FWKÅÑF mÓrÛ ãwÑfÑ fhuzÛ ahJ ?
ghLÛ; mDTyÜ - cjîgtÜ ( eÜikbrpgtÜ ) ; brÊaß - ghÙoa
kÜdß; njnd- njÜnghÜw ,Åa bkhÊngRÛ bgÙnz! btçËkiy II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
- ,ka kiy; Ko«âÅä - cÓáÆä; btpatÜ - NÇaÜ; Jpa - öa 1. fGFkiyÆÜ tsÔijÑ fhtoÓáÚJ våthW TW»wJ ?
mHfhd ; ,ujÛ - njß; gÇ - Fâiu ; ,yFÛ - njhÜWÛ (És†FÛ );
2. mÙzhkiybu£oahÇÜ fÖgidtsÔijÓ rhÜWlÜ ÉsÑFf.
ÉjÕtrdÛ - òyikbgÖw kÑfç; KÜD»Üw - ÃidÑ»Üw; bjÜkiy
- bjÜ âirÆYçs bghâakiy; FWKÅ - mfÔâaß;
III . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç
brÅÑFÛ - ãwÑFÛ.
1. ÉLbgÖw vGÔij milÕòÑF¿ÑFçËUÚJ
vLÔbjGJf.
(m) f--F kiytsÔij
(G‚S‚Y)
jÄGÑFjî - jÄGÑF + cjî ; mÙzhkiyÑfDTyÜ - mÙzh
kiyÑF + mDTyÜ ; KÔjÄæ - _ÜW + jÄæ ( ,aä/ ,ir/ ehlfÛ ).
(M) F -- KÅÑFÛ mÓrÛ br -- ÑFÛ
(U‚W) (Â‚Å)
,yÑfzÑ F¿Õòfç (,) ,ujÕg - - íÛ ÉyFÛT¥ ,-- FÛ
(Ç‚¿) (s‚y)
tsßbrÊaß - ÉidÔbjhif; kiytsÛ - MwhÛ ntÖWikÔ
bjhif; KÔjÄæ - gÙòÔbjhif; nrßÉÔtÛ - ÉidÔbjhif. 2. ¡æÑfhQÛ ãwbkhÊÓbrhÖfSÑF VÖw jÄæÓbrhÖfç
vGJf.
gFgj cWÕãyÑfzÛ mDTyÜ/ ,ujÛ/ #dÛ/ brÅÑFÛ.
ÉisÔj - Éis+ Ô+Ô+m 3. bjhifÓ brhÖfis ÉÇÔJ vGJf.

Éis - gFâ; Ô- rÚâ; Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy ( v. L ) KÔjÄæ - ,aä/ ,ir/ ehlfÛ.
m - bgabuÓr ÉFâ. ,Uâiz ; _ntÚjß/ ehÜkiw/ IÚâyÑfzÛ/ mWRit.
92 93
6 . kWkyßÓáÕ ghläfç 11. 9. 1921. áwÕò - njáaÑfÉ vÜW miHÑfÕg£lhß. ãw gÂfç - `
`RnjrÄÔâuÜ ` ehËjÊÜ cjÉ MáÇaß/ ` ,Úâah ` vÜDÛ thu ,jÊÜ
giHikÆä nt%Ü¿Õ òJikÆä njhÖwÛ bgWtjid cjÉ MáÇaß/ ¡ij bkhÊbgaßÕò/ fÙzÜ gh£L/ FÆä gh£L/
`kWkyßÓá` vÜgß. mjhtJ ` Kjä kyßÓáÑFÕ ãÜdßÔ njhÜWÛ kyßÓá ` ghØrhÈ rgjÛ M»a òJikÑ fhÉa†fisÕ gilÔjtß.
vÜgJ bjhlßÕbghUç. ,yÑ»aÛ brÊÔJ tsßÚJ ãÜdßÔ bjhpî fÙL/
âir khWg£L ÉLtJÙL. ãÜdß m¿thÖwä ÄÑf gilÕghËfç mUØbrhÖbghUç
mÕgiHikÆÜ brÊÕigíÛ òJikÆÜ xËiaíÛ fyÚJ fUÔjhYÛ
nehÑfhYÛ tothYÛ òâjhfÕ gilÕgd `kWkyßÓá òjätß - FHÚijfç/ kÑfç; ghß - cyF; âyfÛ - bgh£L; khätiu
,yÑ»aÛ`vdÕgLÛ.giHikÆny òJÃidî ghpÚbjGjyhä - bgUikÄF kiy; ,UÛ - bgÇa ( ,kakiy ) ; âiu - miy; öÔâiu
ÉistJ kWkyßÓá ,yÑ»akhFÛ. - öamiy; òdäfç - ªßÃiyfç ; bghÊäfç-
nrhiyfç; cÜdjÛ - caßÚj.
( m ) xËßjU ehL
ghujÕ óÄ gHÛbgUÛ óÄ
ªujÜ òjätß ; ,Ú ÃidtfÖ wh¤ß ! gHÛbgUÛóÄ - gHik + bgUik + óÄ
ghuj ehL ghßÑbfyhÛ âyfÛ ªujÜ - ªß + mjÜ
ªujÜ òjätß ; ,Ú ÃidtfÖ wh¤ß ! ÃidtfÖwh¤ß - Ãidî +mfÖwh¤ß
thdf K£L Äkakhä tiuíÛ ghßÑbfyhÛ - ghßÑF + vyhÛ
Vida âirfË ÈUÚâiuÑ flYÛ ,izÆyh - ,iz + ,yh.
,ÜdUÛbghÊä - ,Åik + mUik + bghÊä
fhÔâL ehL ! f†ifíØ áÚJîÛ
öÔâiu aKidíØ RidfSÛ òdäfSÛ
,yÑfzÑF¿Õò
,ÜdUÛ bghÊäfSÛ ,izÆyh
ts†fSÛ
bgUÛóÄ - gÙòÔbjhif
cÜdj kiyfSÛ xËßjU ehL !
âiudflä - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ
clÜ bjhÑfbjhif
- RÕãukÂa ghuâahß.
SÛ òdäfSÛ
RidfSÛ SÛ - vÙQÛik
üÖF¿Õò
,izÆyh ts†fç - <Wbf£l vâßkiwÕbgabuÓrÛ
ghuâahß fÉijfËä ` njáa ¡j†fç ` vÜw gFâÆä rÔugâ

gFgj cWÕãyÑfzÛ
áthÍ vÜw jiyÕãÜ ¡æ ,Õghlä mikÚJçsJ.
mfÖwh¤ß - mfÖW + M +Ô + <ß.
MáÇaß F¿Õò mfÖW - gFâ ; M - vâßkiw ,ilÃiy;
Ô - vGÔJÕngW; <ß - KÜÅiyÕgÜik
bgaß - á.RÕãukÂa ghuâahß. Cß - öÔJÑFo kht£lÔ âYçs ÉidKÖW ÉFâ.
v£laòuÛ. bgÖnwhß - áÜdÓrhÄ/ ,yÑFÄ mÛikahß. fhyÛ 11. 12. 1882-
95
94
gÆÖá ÉdhÑfç ( M ) cyf xÖWik
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. jÜbgÙL jÜãçis nrhW ›L
rÛghÔaÛ ,itíÙL jhDÙ blÜnghÜ
1. ghujóÄ vÔjifa óÄ ? áÜdbjhU fLFnghä cçs† bfhÙnlhÜ
2. ghuj eh£LÑF väiyfshf mikÚJ fhÔâLtd vit ? bjUthßÑFÛ gadÖw á¿a ›zÜ !
fÜdylh vÜ áÖùß vÜngh DçsÛ
II. MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. fLFÑF neß_Ôj Jtiu íçsÛ
bjhÜidíçsÛ xÜWÙL jdJ eh£LÓ
1. ghuâahß - F¿Õò tiuf. RjÚjuÔjhä ãweh£ilÔ JÜò WÔjä!
2. ghuj eh£il xËßjU ehL vdÕ ghuâahß TwÑfhuz†fç ahit?
Míj†fç gÇfÇÕghß/ mikâ fhÕghß
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä ÉiljUf. mtutßjÛ ›Lefß ehL fhÑf
thaoíÛ ifaoíÛ tsuÓ brpthß !
ghuâahß TWÛ ghujÕóÄÆÜ bgUikfisÔ bjhFÔJ vGJf. khÛãØR cçsÔâÜ gaDÛ fÙnlhÛ !
öaîçsÛ mÜòçsÛ bgÇa cçsÛ
IV . òwtaÉdhÑfç bjhäYyf kÑfbsäyhÛ ` xÜnw ` vÜDÛ
rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf. jhíçsÛ jÅyÜnwh ,ÜgÛ ! M†nf
rÙilÆäiy jÜdyÚjhÜ ¤ßÚj jhny.
(m ) ghuj ehL ghßÑbfyhÛ âyfÛ vÜwtß ---------
1) ghuâjhrÜ 2) ghuâahß 3)thÂjhrÜ - ghntÚjß ghuâjhrÜ.
(M ) bghÊä vÜgjÜ bghUç ---------- üÖF¿Õò
1) Rid 2) kiy 3) nrhiy.
,Õghlä ghuâjhrÜ fÉijfç - ` òâa cyfÛ ` vÜDÛ
V . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖá bjhFâÆä cyf xÖWik vÜDÛ jiyÕãÜ ¡æ mikÚJçsJ.
1. ¡æÑfhQÛ brpíç moÆä cçs nkhidiaÓ R£Lf. MáÇaß F¿Õò
ghuj ehL ghßÑbfyhÛ âyfÛ ghuâjhrÅÜ ,aÖbgaß RÕòuÔâdÛ . 29. 4. 1891 ,ä òJitÆä
ãwÚjhß. bgÖnwhß fdfrig - ,yÑFÄ. ghuâahUlÜ bjhlßò bfhÙL
2. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs vJifiaÓ R£Lf. mtÇlÛ bfhÙl mÜghä jÜ bgaiuÕ ` ghuâjhrÜ ` vd khÖ¿Ñ bfhÙlhß.
ghuâahß brhäy/ `v†bf†FÑ fhÂDÛ rÑâalh` vÜW bjhl†FÛ ghliy
,ÜdUÛ bghÊäfSÛ ,izÆyh ts†fSÛ KjÜ Kjä ghoatß. ghntÚjß vdîÛ òu£áÑ fÉPß vdîÛ kÑfshä
cÜdj kiyfSÛ xËßjU ehL ! nghÖwÕg£ltß. FLÛgÉsÑF/ ,UÙl ›L/ jÄÊaÑfÛ/
96 97
fÙnlhÛ - fhÙ + £ + XÛ.
ghÙoaÜ gÇR/ mH»Ü áÇÕò KjÈa gäntW üäfisíÛ vÙzÖw
jÅÕghläfisíÛ ,aÖ¿íçshß. ,tß 21.4.1964 mÜW ,aÖif vpâdhß. fhÙ - gFâ; ` fÙ `vdÑ FW»aJ ÉfhuÛ;
£ - ,wÚjfhy ,ilÃiy; XÛ - jÜikÕgÜik
mUØbrhÖbghUç ÉidKÖW ÉFâ.
bgÙL - kidÉ ; rÛghÔâaÛ - ( ciHÔJÕbgWÛ ) CâaÛ; ›zÜ-

gÆÖá ÉdhÑfç
gadÖwtÜ ; fÜdä - fUÛò; JÜòWÔjä - JÜgÚjUÛ braäfis
mâfkhfÓ brpjä; bjhÜid - ,iyÑfyÛ (XiyÑ»ÙzÛ)/ gÇfÇÕghß I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
- ghJfhÕgtß; bjhäYyfÛ -
1. `fLFnghä cçs†bfhÙnlhÜ` vÜW ghuâjhrÜ ahiuÑ
giHikahd ,åîyfÛ.
F¿ÕãL»whß ?
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä 2. ` bjhÜidíçsÛ ` - vJ ?.
,itíÙL - ,it + cÙL; jhDÙblÜnghÜ - jhÜ + II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.

cÙL + vÜnghÜ; áÜdbjhU - áÜdJ + xU ; gadÖw - gaÜ + mÖw;
1. khÛãØR cçsÔjhÇÜ braäfç ahit ?
fÜdylh - fÜdä + mlh ; JtiuíçsÛ - Jtiu + cçsÛ; xÜWÙL-
xÜW + cÙL ; mtutß - mtß + mtß; thao - thp + mo ; ifao - if 2. jhíçsÔâÜ ,aäòfç ahit?
+ mo/ mÜòçsÛ - mÜò + cçsÛ; bjhäYyfÛ-bjhÜik + cyfÛ;
III. gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
kÑfbsäyhÛ - kÑfç + väyhÛ; jhíçsÛ - jhp + cçsÛ;
rÙilÆäiy - rÙil + ,äiy; jÜdyÛ - jÜ + eyÛ.
ghuâjhrÜ cyf xÖWik gÖ¿Ñ TWÛ fUÔJfisÔ bjhFÔJ
,yÑfzÑF¿Õò vGJf.
IV .bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖá

jÜãçis - ehÜfhÛ ntÖWikÔbjhif; bjhÜidíçsÛ/
JtiuíçsÛ - ctikÔbjhiffç; mtutß - mLÑFÔbjhlß;
íÛ ifaoíÛ
thaoíÛ íÛ - vÙQÛik; bjhäYyfÛ - gÙòÔbjhif; ¡æÑfhQÛ brpíç mo « p cçs vJifiaÓ R£Lf.
fhÕghß - ÉidahyizíÛ bgaß.
jubgÙL jÜãçis nrhW ›L
gFgj cWÕãyÑfzÛ
fhÕghß - fh + Õ+ Õ+ Mß
fh - gFâ; Õ - rÚâ; Õ - vâßfhy ,ilÃiy;
Mß - gyßghä ÉFâ.
98 99
(,) ÉÙ«Ü T£lÛ mUØbrhÖbghUç
br†fânuhÜ kiyÆilÆä brÛik njÑFÛ brÛik - átÚj ÃwÛ; njÑFÛ - ÃiwÑFÛ; ò£fç - gwitfç;
brobfhofç bghÜóÑFÛ; âUÛòÛ ò£fç ; ikÆU£L - iknghÜw ,U£L; fÇa,Uç ; ¡æÔâir - »HÑFÔâir
k†»tUÛ xËÑbfânu nkÖF thÅä bjhLthdÛ - mothdÛ / óÄiaÔ bjhLtJ nghä njhÖwkËÕgJ;
ikÆU£LÑ ifÚª£LÛ; thdÛ óÔJÔ ÉÙ«Ü - e£rÔâuÛ; â†fç - khjÛ; ntÚjß- murß; jl†fÙ - bgÇa
bjh†F»Üw ¥ßÑfÛóÕ nghyÑ fÙKÜ fÙ ; xËÑfä - xËÄÑf ituÑfä;cpÔâ£l - ,lÛbgWÛ(gâÔJçs);
CÇ£l - CÇny VÖ¿itÔj.
bjhLthÅä ¡æÔâirÆä xËÆä k†»
m†bfhÜWÛ ,†bfhÜWÛ KÜdßÔ njhÜ¿
mLÔjbeho thÜÃiwíÛ ÉÙ«Ü T£lÛ!
br†fânuhÜ - brÛik + fânuhÜ ; kiyÆilÆä - kiy +
ijÔâ†fç FsÛóÔj ónth ÉÙ«Ü!
,ilÆä; xËÑbfânu - xËÑF +vânu ; ikÆU£L - ik + ,U£L;
jÄæntÚjß btËÆ£l áÜdÑ fhnrh!
ifÚª£LÛ - if + ª£LÛ; ¡æÔâir - »HÑF + âir ; ,†bfhÜWÛ -
ikÔjl†fÙ klkhjß câßÔJÕ ãÜdß ,†F+ xÜWÛ; ijÔâ†fç - ij + â†fç/ ikÔjl†fÙ - ik + jl +
khiyÑFÔ njßÚbjLÑFÛ KäiyÕ ónth ! fÙ; njßÚbjLÑFÛ - njßÚJ + vLÑFÛ; g£lhil - g£L + Mil;
ijÔâ£l g£lhil KÔnjh ! ¤£oÔ CÇ£l - Cß + ,£l.
juÕg£l xËÑfänyh ! rÇifÓ nriy
cpÔâ£l bghoÕónth! bjhiyÉä njhÜWÛ ,yÑfzÑF¿Õò
CÇ£l ÄÜÉsÑnfh ÉÙ«Ü T£lÛ ?
bjhLthdÛ - ÉidÔbjhif
- thÂ jhrÜ. br†fânuhÜ - gÙòÔbjhif
üÖF¿Õò brobfhofç - cÛikÔbjhif
m†bfhÜWÛ ,†bfhÜWÛ - KuÙbjhil
`›Ù«Ü T£lÛ` - vÜDÛ ,Õghlä/ thÂjhrÜ ,aÖ¿a ijÔâ†fç - ,Ubgabuh£LÕ gÙòÔbjhif
vÊä ÉUÔjÛ vÜDÛ üÈÈUÚJ vLÑfÕg£lJ. jl†fÙ - cÇÓbrhÖbwhlß ;
xËÑfä - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ clÜbjhÑfbjhif.
MáÇaß F¿Õò
gFgj cWÕãyÑfzÛ
bgaß thÂjhrÜ. ,aÖbgaß vÔâuhRY. bgÖnwhß mu†fÔ
âUÑfhK/ JsáaÛkhç. òJitia mLÔj ÉäÈa}Çä 22.7.1915 mÜW bjh†F»Üw - bjh†F + »ÜW + m
ãwÚjhß. FHÚij ,yÑ»aÛ/ bfho Käiy/ vÊnyhÉaÛ cçË£lit bjh†F - gFâ; »ÜW - Ãfæfhy ,ilÃiy;
,tß ,aÖ¿a üäfshFÛ. òu£áÑfÉPß ghuâjhrÅÜ khztß. jÄæ/ m - bgabuÓr ÉFâ.
bjY†F/ M†»yÛ/ ãbuØR M»a bkhÊfis m¿Újtß. 7. 8. 1974 mÜW câßÔJ - câß + Ô +Ô +c
,aÖif vpâdhß. câß - gFâ; Ô - rÚâ; Ô - ,wÚjfhy
,ilÃiy; c- ÉidbaÓr ÉFâ.
100 101
gÆÖá ÉdhÑfç V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
1. ¡æÑfhQÛ brpíç moÆä cçs vJifiaÓ R£Lf.
m†bfhÜWÛ ,†bfhÜWÛ KÜdßÔ njhÜ¿
1. nkÖFthÅä ikÆU£LÑ ifÚª£LÛnghJ Ãfætd ahit ?
2. ¥ßÑfÛóit vjÖF ctÄÑ»whß? 2. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä nkhidiaÓ R£Lf.
II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. m†bfhÜWÛ ,†bfhÜWÛ KÜdßÔ njhÜ¿

mLÔj beho thÜÃiwíÛ ÉÙ«Ü T£lÛ!.
1. thÂjhrÜ - F¿Õò tiuf.
2. ÉÙ«Ü T£lÔâÖFÑ fh£lÕg£l ctikfisÔ bjhFÔJ vGJf. 3. bghUÔJf.
brhä bghUç
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. â†fç e£rÔâuÛ
ntÚjß khjß
`ÉÙ«Ü T£lÛ` vÜDÚ jiyÕãä thÂjhrÜ T¿íçsd ÉÙ«Ü MfhaÛ
tÖiwÔ bjhFÔJ vGJf thdÛ khjÛ
murß
IV . òwtaÉdhÑfç
(m ) jÄæntÚjß btËÆ£l áÜdÑfhR------

1) Ãyî 2) ÉÙ«Ü 3) br†fânuhÜ
(M ) ikÆU£LÑ ifÚª£LÛ---
1) nkÖF thÅä 2) bjhLthÅä 3) ¡æÔâirÆä.
2. ,UbghUç jUÛ xU brhäiy vLÔbjGâ mjÜ

bghUç jUf.
ik/ â†fç/ khiy.
102 103
(< ) mÚjuÔâä nkil mikÔjhß òidÚjhß - brpjhß (jahÇÔjhß); mQ - EÙÂa (MÖwiy
cçslÑ»a) Jfç; khDlÛ - kÅj ,dÛ; fËbtçsÛ - k»æÓáÕ
mÚjuÔâä nkil mikÔjhß - m†nf bgUÑF.
mDÕãa ÄÜÉirahÖ brpâ m¿thß !
jÚâuÔjhä MFt JÙnlh ? - PhdÔ bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä
jÔJt†fç fÖWÔjUÛ ÉÚijfËdhä
kÚâuÛnghä brpJ KoÔjhß - ,Û PhdÔjÔJt†fç - PhdÛ + jÔJt†fç
kÙQy»Ü bghÖfdit ÉÙÂä toÔjhß ! MFtJÙnlh - MFtJ + cÙnlh
rÚâuidÕ gÖ¿ajÜ¿ - mijÔ kÙQy»Ü - kÙ + cy»Ü; bghÖfdit - bghÜ + fdit
jhÙL»Üw TÙLfSÛ <ÙL òidÚjhß ! gÖ¿ajÜ¿ - gÖ¿aJ + mÜ¿
nguÙl†fç - bgUik + mÙl†fç; ÉÙQyfÛ - ÉÙ + cyfÛ
MÖwäjUÛ mQãsÚjhß - mÚj btÖ¿Ñbfho - btÖ¿ + bfho; fËbtçsÛ - fË + btçsÛ.
MÖwÈdhÖ nguÙl†fç ahîÛ msÚjhß !
nghÖw tUÛbraä ,izÚjhß - ,Õ ,yÑfzÑF¿Õò
óÄbahL ÉÙQyif xÜWãizÔjhß !
khÖwtUÛ braäfsÛkh - mit mQãsÚjhß - ,uÙlhÛ ntÖWikÔbjhif
khDlÔâÜ rhjidahä btÖ¿Ñ bfhoia nguÙl†fç - gÙòÔbjhif
VÖwtUÛ braäfsÛkh - ,it vÙz vÙz - mLÑFÔ bjhlß
vÙz vÙzÑ fËbtçsÛ tsUjÛkh ! fËbtçsÛ - cUtfÛ
- fÉPß jÄæxË. gÆÖá ÉdhÑfç

MáÇaß F¿Õò
,ÕghlÈÜ MáÇaß jÄæ xË. ,tß ,aÖbgaß É#au†fÛ.
bgÖnwhß áÜidah eÆdhß - br†nfÂ mÛkhç. Cß - ghÙoÓnrÇ. 1. m¿Éaä m¿Pß brpjit vit ?
fhyÛ 1924 - 1965. ,aÖ¿a ãw üäfç/ RÙzÕgÜ»Ëfç/ ›uhÆ 2. ãsÚjhß/ msÚjhß vtÖiw?
(FW†fhÉa†fç) vÜgd.
II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
mUØbrhÖbghUç
1. m¿Éaä m¿Pßfç kÚâuÛnghä brpJ KoÔj braäfç
mÚjuÔâä - MfhaÔâä; ÄÜÉir - ÄÜMÖwä ; jÚâuÔjhä - ahit ?
NæÓáahä; PhdÔjÔJt†fç - m¿thä m¿aÕgLÛ cÙikfç; 2. btÖ¿Ñbfhoia VÖwtUÛ braäfshfÑ fÉPß jÄæ xË
ÉÚij - ÉaÕòÑFÇa cÙikfç; ÉÙ - MfhaÛ; toÔjhß - brpJ vtÖiwÑ F¿ÕãL»whß?
KoÔjhß (edthÑ»dhß) ; TÙL - braÖifÑnfhç; <ÙL - ,†F;
104 105
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. ( c ) RÖWÕòwÓ NHiyÑ fhÔâLnthÛ !
‘ mÚjuÔâä nkil mikÔjhß` vÜw jiyÕãä cçs RÖWÕ òwÔijÕ ghJfhÔnj

fÉijfËä bjÇÉÑfÕg£l fUÔJfisÔ bjhFÔJ vGJf. öpik ahf itÔâUÕnghÛ !
btÖ¿l ÄÜ¿Ñ FÉÔJ itÑFÛ
IV. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç ntÙlhÑ FÕigiaÔ jÉßÔâLnthÛ !
bjhÖWÛ »UÄfç nruhkä/
1. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs nkhidiaÓ R£Lf. bjhäiyfç mjdhä bjhluhkä/
KÖWÛ kháid xÊÔâLnthÛ ;
‘mÚjuÔâä nkil mikÔjhß - m†nf
KidÚnj midtUÛ braägLnthÛ !
mDÕãa ÄÜÉirahÖ brpâ m¿thß!`
›âÆä rhiyÆä thfd†fç

2.¡æÑfhQÛ brpíç mofËä vJifiaÓ R£Lf.
btËÆLÛ òifahä cläey†fç
‘MÖwäjUÛ mQãsÚjhß - mÚj ghâÑ FÛÃiy cÙlhFÛ
MÖwÈdhÖ nguÙl†fç ahîÛ msÚjhß!` guÕò »Üw xÈahny
fhâÅä ,iuÓriy VÖgLÔJÛ !
3. nfho£l ,l†fËä rÇahd vGÔij vLÔJ vGJf. ftdKÛ ájWÛ m¿ÚâLnthÛ !
nkâÅ ÆäRÖ WÕòwÔij
(m) ‘kÙ---y»Ü bgh---fdit ÉÙÂätoÔjhß ` nkÜik ahfnt itÔâUÕnghÛ !
( D/Q) ( ß/ Ö)
- ó†nfhtÜ.
(M) ‘vÙz vÙzÑ f---btçsÛ t---UjÛkh` üÖF¿Õò
(È/ Ë) ( y/ s)
‘ó†nfhtÜ fÉijfç` vÜDÛ bjhFÕãä ,Õghlä
,lÛ bgÖWçsJ.
MáÇaß F¿Õò
,aÖbgaß- òêguhé. òidbgaß - ó†nfhtÜ. fÉthzß/

fÉkhkÂ vÜDÛ ÉUJfisÕbgÖWçshß. jÄæehL muR elÔâa
ghntÚjß üÖwhÙL ÉHhÉä/ áwÚj fÉPUÑfhd gÇR bgÖWçshß.
106 107
mUØbrhÖbghUç II. MWtÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
btÖ¿lÛ - fhÈÆlÛ; KÖWÛ - KGtJÛ ; khR - öpikÑnfL; 1. RÖWÕòwÔij khRglhkä fhÑf KidÚJ midtUÛ brpa
KidÚJ - <Lg£L ; ghâÑFÛ - bfLÑFÛ; nkâÅ - cyfÛ. ntÙLtd vit ?
2. RÖWÕòw nkÜik ,äiybaÅä VÖgLÛ ,Üdäfç ahit ?
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
öpikahf - öpik + Mf ‘ RÖWÕòwÓ NHiyÑ fhÔâLnthÛ ` vÜDÚ jiyÕãä fÉPß

btÖ¿lÄÜ¿ - btWik + ,lÛ + ,Ü¿ ó†nfhtÜ F¿ÕãLÛ fUÔJfisÔ bjhFÔJ vGJf.
,yÑfzÑF¿Õò IV . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖá
btÖ¿lÛ - gÙòÔbjhif 1. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs nkhidiaÓ R£Lf.

ntÙlhÑ FÕig - <Wbf£l vâßkiwÕbgabuÓrÛ
(m ) nkâÅ ÆäRÖ WÕòwÔij
gFgj cWÕãyÑfzÛ nkÜik ahfnt itÔâUÕnghÛ !
(M) KÖWÛ kháid xÊÔâLnthÛ
xÊÔâLnthÛ - xÊÔâL + å +XÛ. KidÚnj midtUÛ braägLnthÛ !
xÊÔâL - gFâ/ å - vâßfhy ,ilÃiy.
XÛ - jÜikÕgÜik ÉidKÖWÉFâ. 2. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs vJifiaÓR£Lf.
guÕò»Üw - guÕò + »ÜW + m.
guÕò - gFâ; »ÜW - Ãfæfhy ,ilÃiy; bjhÖWÛ »UÄfç nruhkä/
m - bgabuÓrÉFâ. bjhäiyfç mjdhä bjhluhkä/
KÖWÛ kháid xÊÔâLnthÛ
gÆÖá ÉdhÑfç KidÚnj midtUÛ braägLnthÛ !
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 3. bghUÔJf.

ghlä bghUç ghlä MáÇaß
1. RÖWÕòwÔijÑ fhÑf vjidÔ jÉßÔâLnthÛ vdÑ fÉPß xËßjU ehL jÄæ xË
ó†nfhtÜ F¿ÕãL»Üwhß ? cyf xÖWik thÂjhrÜ
2. bjhÖWÛ »UÄÔ bjhäiyÆÈUÚJ jÕg/ KÖWÛ xÊÑf ÉÙ«Ü T£lÛ ghuâjhrÜ
ntÙoaJ vJ ? RÖWÕòwÓ NHä ó†nfhtÜ
ghuâahß.
108 109
7. tÊgh£LÕ ghlÖgFâ rÛgÚjUÑFÔ njhÂòuÔ njhÜwä/ MSila ãçis vÜDÛ ntWgy
bgaßfSÛ cÙL. ,sikÕgUtÔânyna ,iwtdhä M£bfhçsÕ
tÊghL vÜgjÖFÕ ‘ ãÜgÖ¿ xGFjä` vÜgJ bghUç. g£l ,tß 384 âUÕgâf†fËä VwÔjhH 4158 ghläfç ghoíçshß.
( ‘tÊgL` vÜw brhäÈÈUÚJ ‘tÊghL` vÜw brhä cÙlhÆÖW) mjhtJ
jÜdhä tÊglÕgLÛ ,iwtÅÜ mUçbe¿fisÕãÜgÖ¿ mUØbrhÖbghUç
xGFjyhFÛ.
átbgUkhÜ/ âUkhä/ ×jRo. mUfnjtÜ/ ,naRehjß M»nahiuÕ eäytÙzÛ - eäygoahf ; itfYÛ - ehç njhWÛ ( thGÛ
gÖ¿Ùm º\ôl×WôQj§-ÚkÕ JÚ TôPÛm ,ÕgFâÆä bfhLÑfÕ bgÖWçsd. ehbsäyhÛ); eäy~JWÛ - eäy tsÔijíila ; bgUÚjif -
,Õghläfç ,irnahL gho k»ætjÖF VÖòilad. átbgUkhÜ; eäyfâÑF - eÖngÖ¿ÖF (nkh£rÔâÖF); ahJnkhß
FiwÉiy - vÚj xÜ¿YÛ Fiwî thuhJ; bgÙ - cikaÛik.
(m ) átbgUkhÜ
kÙÂäeäy tÙzÛ thHyhÛ itfYÛ
vÙÂäeäy fâÑ» ahJnkhß FiwÉiyÑ fâÑ»ahJnkhß - fâÑF + ahJÛ + Xß
fÙÂäeä y~JWÛ fGky tsefßÕ FiwÉiy - Fiwî + ,äiy
bgÙÂäeä yhbshLÛ bgUÚjif ,UÚjnj eäy~JWÛ - eÜik + m~J + cWÛ
- âUPhdrÛgÚjß. ,yÑfzÑF¿Õò
üÖF¿Õò eäy tÙzÛ- F¿ÕòÕbgabuÓrÛ

,iy - ,äiy vÜgjÜ ,ilÑFiw
nj + thuÛ = njthuÛ . nj - flîç ; thuÛ - gÙzhßÚj ghlä. bgUÚjif - gÙòÔbjhif
mjhtJ flîSÑFÓ N£lÕg£l brhäkhiy vÜgJ fUÔJ. irtÔ tsefß - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ clÜ bjhÑf bjhif
âUKiwfç gÜÅuÙlDç Kjä VGÛ njthuÛ vdÕbgaß bgWÛ.
mtÖiwÕ ghoa òytßfç âUPhdrÛgÚjß/ âUehîÑfurß/ RÚjuß Mtß. gÆÖá ÉdhÑfç
mÛ_tß ghoa njthuÔâä ,Õghlä 282 MÛ gâfkhd âUÑfGkyÛ
vÜDÛ gâfÔâä cçsJ. ,jidÕ ghoatß âUPhdrÛgÚjß . I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
MáÇaß F¿Õò 1. njthuÛ - bgaßÑfhuzÛ TWf.

2. âUPhdrÛgÚjß - F¿Õò tiuf.
irtÛ guÕòÛ gÂÆä <Lg£l rka d Futß ehätUç
F¿ÕãlÔjÑftß âUPhdrÛgÚjß. ,tß nrhH eh£oä cçs ¢ßfhÊÆä II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
ãwÚjtß. jÚijahß átghj ,Ujaß ; jhahß gftâahß. ,tßjÛ _ÜwhÛ
mfitÆä cikaÛik jÚj PhdÕghä cÙl fij ehl¿íÛ. fGky tsefßÕ bgUÚjifia PhdrÛgÚjß v†‡dÛ nghÖW»Üwhß ?
110 111
III . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç (M) âUkhä
1. rÇahd Éilia vLÔJ vGJf. FÜwÛ VÚâÑ FËßkiZ fhÔjtÜ

mÜW PhyÛ msÚj ãuhÜguÜ
(m) áwÕghd ,aäòila xUtiuÕ ----------------- vdÑ brÜW nrßâU nt†fl khkiy
F¿ÕãLtß. xÜW nkbjhH eÛÉid Xínk
( bgWÚjif / bgUÚjif ) - eÛkhæthß.
(M) bgÙfËÖ áwÚJ És†Fgtiu ....................................... vÜW üÖF¿Õò

F¿ÕãLtß.
( eäyhç / eäyhæ ) Mæthßfç gÜÅUtß Mtß. mtßfç itztÛ tsßÔj
bgUkÑfç Mtß. itztÛ tsßÔj mÚj MæthßfËÜ ghläfis
(,) óÄÑF kÖbwhU bgaß .............................. ( kÜ/ kÙ ) ehjKÅ vÜgtß bjhFÔjhß. mÔbjhif üiy ehyhÆu âåÉaÕ ãugÚjÛ
vÜgß. mjÖFÔ âuhÉl ntjÛ/ jÄæ ntjÛ vÜw ntW bgaßfSÛ cÙL.
2. ,lÛ R£oÕbghUç ÉsÑFf. gÜÅU MæthßfSç xUtß eÛkhæthß. mtß
ghoa âUthpbkhÊÆä tÚJçsJ ,Õ ghlä.
`` fÙÂäeä y~JWÛ fGky tsefß ``
MáÇaß F¿Õò
3. ¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs vJifiaÓ R£Lf.
Mæthßfç gÜÅUtUç jiyáwÚjtuhfÕ nghÖwÕgLgtß
kÙÂäeäy tÙzÛ thHyhÛ itfYÛ eÛkhæthß. mtß ghÙoeh£LÔ âUÑFUTÇä ãwÚjtß. måñß
vÙÂäeäy fâÑ» ahJnkhß FiwÉiy âUbeäntÈ kht£lÔâä cçsJ. ,ÜW måñß MæthßâUefÇ vÜW
F¿ÑfÕgL»wJ. ,tuJ bgÖnwhß fhÇ; cilae†if. eÛkhæthÇÜ
,aÖbgaß khwÜ vÜgjhFÛ. âUÉUÔjÛ/ âUtháÇaÛ/ bgÇa
âUtÚjhâ/ âUthpbkhÊ M»ad ,tßjÛ gilÕòfshFÛ.
mUØbrhÖbghUç
FÜwÛ - kiy ( nfhtßÔjd kiy ); PhyÛ - cyfÛ; ãuhÜ -

väyhtÖ¿ÖFÛ nkyhd jiytß ( ÉêQ ); guÜ - flîç; nt†flÛ-
âUnt†fl kiy ( âUÕgâ ); XíÛ - xÊíÛ ( ª†FÛ ).
112 113
òuhzÓbrpâ brÜW - brä + Ö + c
FÜwÛ VÚâaik brä - gFâ; Ö - ,wÚjfhy ,ilÃiy/ c - ÉidbaÓr
ÉFâ.
,ÚâuÜ bgUkiH bghÊÚjnghJ MaßfisíÛ MÃiufisíÛ
fhÕghÖWÛ bghU£L/ fÙzãuhÜ nfhtßÔjd kiyiaÑ FilahfÕ gÆÖá ÉdhÑfç
ãoÔjhÜ.
PhyÛ msÚjik I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
thkd mtjhuÔâä âUkhä khtÈÓrÑfutßÔâÆlÛ _Üwo 1. ehyhÆu âåÉaÕ ãugÚjÛ - F¿Õò tiuf.
kÙntÙoÕ bgÖW cyifÔ jÛ ,uÙloahä msÚJ KoÔJ _ÜwhtJ 2. eÛkhæthÇÜ gilÕòfç ahit ?
moia mtdJ jiy«J itÔJ/ óÄÑFç MæÔâdhß. mtÜ
brhßÑfnyhfÛ brÜwhÜ vÜgJ òuhzÓbrpâahFÛ. II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä 1. âUnt†flÔJ ,iwtid eÛkhæthß v†‡dÛ nghÖ¿íçshß?

2. FÜwÛ VÚâÑ FËßkiH fhÔj òuhzÓbrpâia ÉtÇ.
nt†flkhkiy - nt†flÛ + kh + kiy
III. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
,yÑfzÑF¿Õò
1. rÇahd Éilia vLÔJ vGJf.
FÜwÛ VÚâ/ PhyÛ msÚj - ,uÙlhÛ ntÖWikÔ bjhiffç
VÚâ - ÉidbaÓrÛ (m) âUkhä _Üwoahä cyif ......................................
FËßkiH - ÉidÔbjhif ( msÚjhß/ myÚjhß )
fhÔjtÜ/ msÚjãuhÜ -ÉidahyizíÛ bgaßfç (M) FÜwÛ vÜDÛ brhä jUÛ bghUç .......................................
kh kiy - cÇÓbrhä bjhlß ( kiy/ kiH )
eÛ Éid - MwhÛ ntÖWikÔ bjhif
Xínk - VfhuÛ ( njÖwÛ ) ; bjËîÕbghUisÔ jUÛ. 2. ,lÛ R£oÕ bghUç ÉsÑfÛ jUf.
gFgj cWÕãyÑfzÛ `` xÜW nkbjhH eÛÉid Xínk ``
VÚâ - VÚJ + , 3. ¡æÑfhQÛ brpíç moÆä cçs nkhidiaÓ

VÚJ - gFâ ; , - ÉidbaÓr ÉFâ. R£Lf.
fhÔj - fh + Ô + Ô + m
fh - gFâ; Ô - rÚâ; Ô - ,wÚjfhy ,ilÃiy; FÜwÛ VÚâÑ FËßkiH fhÔjtÜ
m - bgabuÓr ÉFâ.
114
115
(,) òÔjß gFgj cWÕãyÑfzÛ
KÜwhÜ bgUikÑfÙ ÃÜwhÜ KobtpJ fhWÛ ÃÜwhÜ - Ãä + Ö + MÜ

eÜnw ÃidÚjhÜ; Fznk bkhÊÚjhÜ jdÑbfÜ (W) Ãä - gFâ; ä` Ü` vÜwhdJ ÉfhuÛ; Ö - ,wÚj fhy
xÜwhSÛ cçshÜ; ãwßÑnf cWâÑ FHÚjhÜ ,ilÃiy; MÜ - MÙghä ÉidKÖW ÉFâ.
mÜnw ,iwtÜ mtÜwhç ruz†fç mÜnw. cçshÜ - cç + ç + M+ MÜ
- ehjFÔjdhß. cç - gFâ; ç - rÚâ; M - vâßkiw ,ilÃiy
üÖF¿Õò òzßÚJ bf£lJ; MÜ - MÙghä ÉidKÖW ÉFâ.
cHÚjhÜ - cH+ Ô ( Ú ) Ô +MÜ
cH - gFâ; Ô - rÚâ ; `Ú` vÜwhdJ ÉfhuÛ; Ô - ,wÚj
,Õghlä/ IÛbgU†fhÕãa†fSç xÜwhd FÙlynfá vÜDÛ
fhy,ilÃiy; MÜ - MÙghä ÉidKÖW ÉFâ.
üÈä cçsJ. ,Úüä KGikahfÑ »ilÑfÉäiy. gh£LilÔ
jiyÉahd FÙlynfá rkz rkaÔâÈUÚJ rhÇòÔjß vÜgtuhä
gÆÖáÉdhÑfç
òÔjrkaÔijÔ jGÉdhç. mtSila tuyhÖiw ,Úüä TW»ÜwJ.
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf .
MáÇaß F¿Õò
1.òÔjß vjÜfÙ KÜÅÜwhß? vjid ÃidÚjhß?
2.òÔjß vij bkhÊÚjhß? vjÖF cHÚjhß?
,Õghliy ,aÖ¿atß ehjFÔjdhß. ,tß ,aÖ¿a
FÙlynfáÆä ,Õghlä cçsJ. ,tiuÕ gÖ¿ ntW brpâfç vitíÛ
II .MWtÇfSÑF Äfhkä ÉiljUf.
»ilÔây.
ehj FÔjdhß TW»Üw òÔjÇÜ áwÕòfç ahit?
mUØbrhÖbghUç
III. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
bgUikÑfÙ - braÖfÇa bgÇa braäfisÓ brptjÜ fÙ; 1.¡æÑfhQÛ brpíç mofËä cçs vJifiaÓ R£Lf.
FzÛ - eÖgÙò; cçshÜ - ÃidahÜ; cWâ - eÜik;
cHÚjhÜ - tUÚâíiHÔjhÜ; ruzÛ - milÑfyÛ. KÜwhÜ bgUikÑfÙ ÃÜwhÜ KobtpJ fhWÛ
eÜnw ÃidÚjhÜ; Fznk bkhÊÚjhÜ jdÑbfÜ (W)
2.nfho£l ,lÔâä rÇahd vGÔij vLÔJ vGJf.
KobtpJfhWÛ - Koî + vpJfhWÛ; jdÑbfÜW - jdÑF + vÜW; mÜnw ,---tÜ mtÜwhç ru--†fç mÜnw
cWâÑFHÚjhÜ - cWâÑF + cHÚjhÜ; mtÜwhç - mtÜ + jhç. ( iu/iw) (d/z )
,yÑfzÑF¿Õò IV. bkhÊÔâwÜ tsßbjhlßgÆÖá

,iwtÜ - vÜDÛ bghUçjUÛ _ÜW brhÖfis mfuhâÆÜ
ÃÜwhÜ/ ÃidÚjhÜ/ bkhÊÚjhÜ/ cçshÜ/ cHÚjhÜ/ - JizbfhÙL vGJf.
ÉidKÖWfç. mtÜwhç - MwhÛ ntÖWikÔbjhif 117
116
( < ) mUfnjtÜ
brÚjhkiu - brÛik + jhkiu
kÚjhÃyÛ tÚjirÕg vd th†F - vd + M†F
btÙrhkiu òilbgaßjuÓ kdbkhÊbkp - kdÛ + bkhÊ + bkp
brÚjhkiu ehçkyßÄir
vdth†F ,yÑfzÑF¿Õò
,ÅâÜ xJ†»a ,iwtid
kdbkhÊ bkpfËÜ tz†FJÛ k»æÚnj btÙrhkiu/brÚjhkiu - gÙòÔbjhiffç
xJ†»a ,iwtÜ - bgabuÓrÔbjhlß
kdbkhÊbkp - cÛikÔbjhif
- rkz KÅtß.
tz†FJÛ - jÜikÕ gÜik ÉidKÖW
üÖF¿Õò
gFgj cWÕãyÑfzÛ
âUÕghkhiy - âU + gh + khiy. âU- nkÜik/ caßî
(nkyhd mUfnjtÜ); gh - ghlä; khiy - khiy . mjhtJ ,iwtÜ
tz†FJÛ - tz†F + JÛ
òfiHÕ ghLÛ ghläfshä bjhFÑfÕg£l khiyvÜgJ,jÜbghUç.
tz†F - gFâ ; JÛ - jÜikÕ gÜik
,jidÕghoatßrkzKÅtß.mtßbgaßbjÇaÉäiy.,ÚüÈYçs
ÉidKÖW ÉFâ.
ghläfç gy ahÕgU†fyÑfhÇif vÜDÛ ,yÑfz üÈä nkÖnfhç
k»æÚJ - k»æ + Ô (Ú) + Ô + c
ghläfshfÑ fh£lÕbgÖWçsd. âUÕghkhiy vÜDÛ üÈä ,Õghlä
k»æ - gFâ ; Ô - rÚâ ` Ú ` MdJ ÉfhuÛ;
jÅÕghläfç vÜDÛ bjhFÕãä ,lÛbgÖWçsJ.
Ô - ,ilÃiy ; c - ÉidbaÓr ÉFâ.
mUØbrhÖbghUç
gÆÖá ÉdhÑfç
kÚj + mÃyÛ = kÚjhÃyÛ - bkäÈafhÖW ; kÚjhÃyÛ - bjÜwä ;
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
mirÕg - ›r ; rhkiu - Éá¿ ; òil bgaßju - m†FÛ ,†Fkhp
mira ; ehçkyß - mÜwyßÚj kyß ; kyßÄir - kyÇÜ«J; kdÛ
1. âUÕghkhiy - bgaßÑfhuzÛ TWf.
bkhÊbkp - cçsÛ/ brhä/ clä ; ,iwtÜ - mUfÜ.
2. âUÕghkhiyÕ ghläfç nkÖnfhshfÑ fh£lÕbgÖWçs
bjÜwä tÚJ mirÕg/ btÙ rhkiufç m†FÄ†FÛ
,yÑfz üä vJ ?
mira/ mÜwyßÚj brÚjhkiu kyß«J ,Åjhf ›Ö¿UÑFÛ mUf
njtid kdbkhÊbkpfshä k»æÚJ tz†FnthÛ vÜgJ bghUç.
mUfnjtidÓ rkz KÅtß v†‡dÛ òfæÚJçshß ?
tÚjirÕg - tÚJ + mirÕg

btÙrhkiu - btÙik + rhkiu
118 119
III . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖá ( c ) ,naR ehjß
1. nfho£l ,l†fis ÃuÕòf. nrhjid JÜgÛ vÛikÔ
bjhluhJ fhtä bfhç›ß !
(m) rkzß nghÖWÛ bjptÛ m---fÜ
JaßjUÛ myif khÑfç
(U/ W )
bjhlßÚbjik tUÔJÛ nghJ
(M) óÑfËä ,UÕgJ k---Û
(d/ z) mtÇl ÄUÚJ vÛik
MÙlth fhÕghp nghÖ¿ !
2. ¡æÑfhQÛ brpíç moÆä cçs nkhidiaÓ R£Lf. - fÙzjhrÜ.
üÖF¿Õò
,ÅâÜ xJ†»a ,iwtid.
,Õghlä mofç ,naR fhÉaÛ vÜDÛ üÈÈUÚJ vLÑfÕ
g£litahFÛ. ÉÉÈa üÈÜ ( igãç) xU gFâahd eÖbrpâ ,naR
fhÉaÛ vÜDÛ fhÉatoÉä gilÑfÕg£LçsJ. mU£RidahÛ
,naR ehjÇÜ thæîÛ thÑFÛ midtiuíÛ brÜwila ntÙLÛ vÜw
nehÑ»ä ,J ghlÕg£LçsJ.
,naR »¿èJÉÜ òÅj thæit IÚJ ghf†fËä 149
mâfhu†fËä ,Úüä áÔâÇÑ»ÜwJ. nkÖgo ghlä _ÜwhÛ ghfÔâä
kiyÕbghÊî vÜDÛ mâfhuÔâä ,lÛbgÖWçsJ.
MáÇaß F¿Õò
,UgjhÛ üÖwhÙoÜ bgU†fÉPßfSç xUtß fÙzjhrÜ.

átf†if kht£lÛ áWTläg£o vÜDÛ CÇä ãwÚjtß. bgÖnwhß;
rhÔjÕgÜ - Érhyh£á . ,aÖbgaß KÔijah.
üÖWÑfzÑfhd âiuÕgl†fSÑFÕ ghläfç vGâÕ òfæ
bgÖwtß. bjÜwä/ Käiy/ fÙzjhrÜ Kjyhd gy ,jæfis
elÔâatß. kh†fÅ/ M£ldÔâ MâkÚâ M»a FW†fhÉa† fisíÛ
¤£oíçshß. nrukhÜ fhjÈ/ nty†FoÔâUÉHh Kjyhd ehtäfisíÛ
gilÔJçshß. mtÖWç nrukhÜ fhjÈ rh»Ôâa mfhlÄ gÇR bgÖwJ.
,tß mßÔjKçs ,ÚJkjÛ vÜDÛ jiyÕãä gÔJ üäfç vGâíçshß.
,J nghÖwÔjÑf MÜÄfÕ gilÕghFÛ. gÜKf MÖwä bfhÙl ,tß
jdJ thæÑif tuyhÖiw tdthrÛ/ kdthrÛ vÜDÛ ,U bjhFâfshf
btËÆ£Lçshß.
120
121
mUØbrhÖbghUç III. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
myif - ngp 1.,lÛ R£oÕbghUç ÉsÑfÛ jUf.
bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä `` nrhjid JÜgÛ vÛikÔ

bjhluhJ fhtä bfhç›ß! ``
bjhlßÚbjik - bjhlßÚJ + v( Û ) ik
,yÑfzÑF¿Õò
` MÙlth fhÕghp ` vÜgâä MÙlth vÜgJ ...................
bfhç›ß - Vtä gÜik ÉidKÖW ( ÉÊ / ÉË)
JaßjUÛ - ,uÙlhÛ ntÖWikÔ bjhif
fhÕghp - Vtä xUik ÉidKÖW
gFgj cWÕãyÑfzÛ
fhÕghp - fh + Õ + Õ + Mp
fh - gFâ; - Õ - rÚâ ; Õ vâßfhy ,ilÃiy ;
Mp - KÜÅiy xUik ÉidKÖW ÉFâ.
gÆÖá ÉdhÑfç
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
1. ,naR fhÉaÔâÜ Kjä üä vJ ?

2. rh»Ôâa mfhlÄ ÉUJ bgÖw fÙzjhrÅÜ ehtä vJ ?
1. fÉPß fÙzjhrÜ F¿ÔJÓ áW F¿Õò tiuf.

2. ,naR »¿èJ ,iwtÅlÛ ntÙLtd ahit ?
122 123
(C ) º\ôl×WôQm muÙkidÆä thâä btÜwhß. v£laòu muritÕ òytuhfîÛ thæÚjhß.
tçsä ¢jÑfhâÆÜ ntÙLnfhSÑF ,z†f/ ckWÕ òytß ,ÑfhÕãaÛ
ehÅyÛ guÕòØ nrhâ ghodhß. üä KoíÛKÜng tçsä ¢jÑfhâ ,wÚJÉ£ljhä
ehafÑ flîç jÛik mòäfháÛ kiuÑfhaß MjuÉä ,Úüä vGâ KoÑfÕbgÖwJ.
thdfÔ âUÚj nrhâ
tÚJrÚ âÔj njnghÖ mUØbrhÖbghUç
fhdkß JÙlÓ br†f£
fiyÃyhÔ jtG ÄahÑif ehÅyÛ - óÄ ( kÙQyfÛ ); nrhâ - xË; ehafÜ - jiytÜ;
ehafÑflîç jÛik - FUKfÛkJ (rä) mtßfis; thdfÛ -
<dÄä bròw ŒätÚ
ÉÙQyfÛ; fhÜ - kdÛ ( fhL ); mkß - bghUÚâ,UÔjä;j†» ,UÔjä;
âiwatÜ ryhKØ brhÜdhß.
JÙlÛ - KfÛ; fhdkß JÙlÓ br†fÙ - kzÛ j†»a KfÔijíÛ átÚj
fÙfisíÛ cila (bròwŒä); bròwŒä - thdtßfËÜ jiytß; <dÄä
- ckWÕòytß.
- FÖwkÖw; fiyÃyh - xËÑfâß fisíila Ãyh; ahÑif - clÛò;
üÖF¿Õò
fiyÃyhÔ jtGÛ ahÑif - xË jtGÛ clÛò ( KG Ãyînghä xË
âfGÛ clÛò vÜgJ bghUç); NXôm - YôrjÕ.
¢whÕòuhzÛ - ¢wh + òuhzÛ . ¢wÔ vÜDÛ muòÓbrhä ¢wh vdÔ
âÇÚjJ. ¢wÔ vÜDÛ brhä/ tuyhW vdÕ bghUçgLÛ. òuhzÛ vÜgJ
giHikiaÑ F¿ÑFÛ. muòbkhÊÆä mikÚj eãfç ehafÔâÜ
,yÑfzÑF¿Õò
tuyhÖiw mobahÖ¿ ,Ó ¢whÕòuhzÛ jÄÊyÑ»a kuãÖnfÖg
ehÅyÛ - gÙòÔbjhif
vGjÕbgÖwJ.
guÕòØ nrhâ - bgabuÓrÔ bjhlß
mÙzä eãfç ehafÔâÜ thæit mHFwÕ ghLÛ ,Úüä
ehafÑ flîç - cUtfÛ
,èyhÄa ,yÑ»a†fSç jiyáwÚjjhfÑ fUjÕgL»ÜwJ.
thdfÔâUÚj - VHhÛ ntÖWikÔ bjhif
ÉyhjÔJÑfhÙlÛ/ EòåtÔJÑ fhÙlÛ/ Ï{wÔJÑ fhÙlÛ vÜDÛ
br†fÙ - gÙòÔbjhif
_ÜW fhÙl†fSÛ 92 gly†fSÛ bfhÙlJ ,Úüä.
fiyÃyh - ,uÙlhÛ ntÖWik cUòÛ gaDÛ clÜbjhÑfbjhif
ghlÕgFâ eLÑfhÙlkhd EòåtÔJÑfhÙlÔâä eãÕ g£lÛ
jtGÛ ahÑif - bgabuÓrÔ bjhlß
bgÖw glyÔâä ,lÛbgÖWçsJ. Eòåth vÜDÛ muòÓ brhäYÑFÔ
ahÑif - fhuzÕbgaß
¤ßÑf jÇrdÛ vÜgJ bghUshFÛ.
MáÇaß F¿Õò gFgj cWÕãyÑfzÛ
brhÜdhß - brhä + ,Ü + Mß
ckWÕòytß ».ã. gândHhÛ üÖwhÙoÜ ãÖgFâÆä öÔJÑFo
brhä - gFâ ; ,Ü - ,wÚjfhy ,ilÃiy
kht£lÔâYçs ehfyhòuÔâä ãwÚjtß. jÚijahß bgaß brpF
,fuÛbf£lJ; Mß - gyßghä ÉidKÖW ÉFâ.
KfÛkJ mÈahß. ckWÕòytß v£laòuÛ foifKÔJÕ òytÇlÛ
tÚJ- th + Ô ( Ú ) + Ô + c
jÄæ fÖwhß. thiythÇâ vÜDÛ tleh£LÕ òytid v£laòuÛ
th - gFâ ‘t` vdÑ FW»aJ ÉfhuÛ;
124 125
Ô - rÚâ `Ú` MdJ ÉfhuÛ ; Ô - ,wÚjfhy IV. bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá
,ilÃiy;
c - ÉidbaÓr ÉFâ. 1. rÇahd Éilia vLÔJ vGJf.
,UÚj - ,U + Ô (Ú ) + Ô + m
,U - gFâ ; Ô - rÚâ `Ú`MdJ ÉfhuÛ ; Ô - ,wÚjfhy (m) ehÜF tifahd Ãy†fisÑ bfhÙl óÄia ...............................
,ilÃiy ; m - bgabuÓr ÉFâ. vÜgß. ( ehÃyÛ / ehÅyÛ )
gÆÖá ÉdhÑfç (M) Ãyh xËiaÑ ........................ ( fiy / fis ) vÜgß.
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 2. ¡æÑfhQÛ brpíç mo « p cçs nkhidiaÓ R£Lf.
1. ¢whÕòuhzÛ - ,Ô bjhlßÕbghUis vGJf. ehÅyÛ guÕòØ nrhâ

2. ¢whÕòuhzÔâÜ _ÜW fhÙl†fç ahit ? ehafÑ flîç jÛik
3. ¢whÕòuhzÛ vGâ KoÑf ckWÕòytUÑF cjÉatßfç
ahß ahß ?
bròwŒä KfkJ eãfisÓ rÚâÔjik v†‡dÛ fh£lÕbgÖWçsJ ?
III . òwta ÉdhÑfç
1. ctikia ÉsÑ»Õ bghUbshL bghUÔJf.
thdfÔ âUÚj nrhâ

tÚJrÚ âÔj njnghä
2. bghUÔJf.
MáÇaß üä
eÛkhæthß njthuÛ
rkz KÅtß ¢whÕòuhzÛ
ckWÕòytß âUthpbkhÊ
fÙzjhrÜ âUÕghkhiy
,naRfhÉaÛ 127
126
ciueil
MáÇaÕ bgUkÑfns!
ciueilÕ ghl†fisÑ fÖãÑFÛ bghGJ/ xåbthU 1 . bjhÊä E£gÔ bjhiy nehÑF
ghlÔâÖFÛ cÇa ghlÕbghUç F¿ÑnfhçfnshL/ ¡æÑfhQÛ
bkhÊÑ F¿Ñnfhçfç ÃiwntWÛ KiwÆä fÖãÑFkhW
nkjF FoauRÔjiytß
mÜòlÜntÙL»nwhÛ.
lhÑlß.V.ã.n#. mÕJäfyhÛ
ciueilÕ ghl†fSÑfhd bkhÊÑF¿Ñnfhçfç :
,ÚâahÉÜ njitfç ÄfÔ bjËthdit. 2010 MÛ
1. ghlÕgFâiaÑ nf£L mjÜ ikaÑ fUÔij m¿aÓ
MÙoÖF KÜdjhfnt eh£oä gy nfho #d†fËÜ tWik
brpjä.
xÊÑfÕgl ntÙLÛ. midtUÑFÛ RfhjhuÛ/ midtUÑFÛ
2. ghlÕgFâiaÑ nf£L mjÜ RUÑfÔij m¿aÓ
áwÚj fäÉ/ fiyfç midtUÑFÛ ntiy thpÕò vd
brpjä.
midÔJÛ áwÑfîÛ eÛ eh£il Ãfu VÖWkâahsß jFâÑF
3. ghlÔijÑ nf£LÑ F¿ÕbgLÑFÛ âwid tsßjjä.
caßÔjîÛ njrÕ ghJfhÕãä jÜÅiwî bgÖW tU†fhyÔâä
4. rÇahd xÈÕnghL goÑFÛ âwÜ tsßÔjä.
,Új midÔJÔ JiwfËYÛ FÜwh tsKlÜ áwÚnjh†fÕ
5. ÃWÔjÖF¿fis kdÔJ£bfhÙL goÑFÛ âwid
nghâa âwikfç ahîÛ bgUÑfîÛ ntÙLÛ. ,Ô njitfç
tsßÔjä.
midÔijíÛ ,Úâah miltJ våÉjÛ ? ,Új ,yÑ»id
6. bghUç czßîÑnfÖgÑ Fuä VÖwÔjhæîlÜ goÑFÛ
nehÑ»a tÊKiwfisÕ g£oaÈLtnj ,ÚâahÉÜ cçtsÔ
âwid tsßÔjä.
âwikfisÑ fÂÕgjÖF KÜdjhf ehÛ brpa ntÙoa Kjä
7. ghlÕgFâÆä tUÛ òâa brhÖfËÜ bghUç m¿aÓ
gÂ.
brpjä.
8. brhÖfsØáaÔijÕ bgUÑFjä.
cçtsÔ âwik vÜgJ vÜd ? RUÑfkhfÓ brhäyÕ
9. ghlÕgFâÆä tUÛ mÇa brhÖbwhlßfis m¿aÓ
nghdhä F¿Õã£l áy tsÔ JiwfËä áwÚj KoîfisíÛ
brpjä.
ÉisîfisíÛ FW»a fhyf£lÔâDç mila ,aYÛ msîÑF
10. ghlÕgFâÆä tUÛ kuòÔ bjhlßfis m¿aÓ brpjä.
ekÑFç ,UÑFÛ/ ekÑnf cÇÔjhd áy tÈikfç vÜW TwyhÛ.
11. ghlÕgFâÆä tUÛ gHbkhÊfis m¿aÓ brpjä.
vÚjbthU F¿Õã£l ,lÔâä thGÛ vÚj xU F¿Õã£l kÑfç
12. ghlÕgFâÆä tUÛ nkÖnfhçfis m¿aÓ brajä.
T£lKÛ vÚjbthU NHÈYÛ jh†fç ÉUÛãaij
13. ghlÕgFâÆä tUÛ thÑ»a tiffis m¿aÓ brpjä.
ÉUÛãathnw ÃiwntÖw ,aYÛ vÜgnj ,ÚjÕ gFÕghpÉÜ
14 ghlÕgFâÆä tUÛ ãwbkhÊÓ brhÖfSÑF VÖw jÄæÓ
,Wâ Koî. MÆDÛ/ mnj kdÔâ£gKÛ KaÖáíÛ ,UÑF
brhÖfis m¿aÓ brpjä.
khdhä/ mâfÛ cfÚj NæÃiyÆdhnyhmDgtÔâdhnyh nkYÛ
15. ghlÔ bjhlßghd üäfisÕ goÑFÛ MßtÔijÔ
áwÕghfÓ brpJ KoÑfÑToa ntW F¿Õã£l áy É\a†fSÛ
öÙLjä.
cÙL. mÕòwÛ vÜd ? ,itna xU eh£oÜ cçtsÔ âwikfç.
16. mUØbrhÖfËÜ bghUs¿a mfu KjÈiaÕ ghßÑFÛ
gHÑfÔijÔ öÙLjä.
128 129
,ÚâahÉÖF cçtsÔ âwikfç ,UÑ»Üwdth ghf†fËä j†»Õ gÂòÇÚJ tU»Üwdß. mtßfç midtUnk
vÜgâä Tl ,ÜDÛ vÙzÖw Éthj†fç; ahnuh bjÇÉÔj ,ÚâaÔ bjhÊä E£gÕ gÆyf ` †fËä ( Indian Institute of Technol-
fUÔJfËÜ ãÜdÂÆä vGÚjit áy; Vidait ogy ) mäyJ mÔjifa bgUikÄF ÃWtd†fËä fäÉ
MntrÔJlÜ Toa FÖwÓrh£Lfç. ,jÖFÑ fhuzÛ ,Úâah gÆÜwtßfç mäyß. mtßfç ,ÚâahÉÜ rhjhuz `
gäntW ãuhÚâa†fç bfhÙlnjhß guÚj ehL. gyjuÕg£l ÃWtd†fËÈUÚJ tÚjtßfns. mtßfËä kUÔJtß/
gy†fSÛ gy›d†fSÛ ,jÖF cÙL. gäntW ,dkÑfSÛ bgh¿Æayß/ bjhÊäE£gthâaß/ jhâaß/ XÉaß/ vGÔjhsß/
,†F thæ»Üwdß . áwÚj fäÉíÛ gÆÖáíÛ btËíyf ,jHhsß/ fzÑFÕgâthsß/ fzÑfß/ MáÇaß kÖWÛ gäntW
mDgtKÛ g£l¿îÛ ÄFÚjtßfç áyß. mnj ntisÆä/ gjÉ t»ÕgtßfSÛ ãw CÊaßfSÛ ml†Ftß. r«gÔâä
ruhrÇÑ fäÉthpÕòfSÛ rhjhuzÕ gÂ mDgtKÛ cila ,ÚâaÑ fÂÕbgh¿ bkÜbghUç mÖòjÛ ÃfæÔâatßfç
miuFiwÕ ghÑ»arhÈfSÛ gyß ,UÑ»Üwdß. j†fç väyhUnk rhjhuz ` ,sÛbgÙfç/ Mltßfç. mtßfshä
mÜwhlÕ ãiHÕòÑnf mäyhLÛ JßghÑ»arhÈfSÛ cçsdß. ruskhf M†»yÔâä ngrÑTl ,ayhkä ,UÑfyhÛ; vÜwhYÛ
,tßfËlÛ âwikfSÛFiwî.thpÕòfSÛÄfÓ brhÖgÛ. cyfshÉa thÂfÕngh£oÆä caßÚJ ÃÖfÕ nghâa msîÑFÑ
,JnghÜw ãuÓáidfËä áÑFÙL ehÛ _ÓRÔâzw fÂÕbgh¿ ,a†FÛ ÉâKiwÑ ifnaLfis tháÔJÑ
ntÙoaâäiy. ,†F miuFiwÕ ghÑ»arhÈfSnk òâa fÂÕbgh¿fis ,aÑFtâä ÃòzÔJtÛ bgw mtßfshä
bjhÊä E£g†fisíÛ âwikfisíÛ mtÖiwÓ Ko»wJ.
braägLÔJÛ KiwfisíÛ vËâä cçth†»ÑbfhçSÛ âwÜ
cilatßfshfÔjhÜ ,UÑ»whßfç vÜ»wJ xU MÑfÕóßtÑ ,âÈUÚJ bjçsÔ bjËthFÛ xU cÙik/ ,ÚâahÉÜ
fUÔnjh£lÛ.ehL ÉLjiyailÚj MuÛgÑ kÅjts MjhuÛ eÛ jiyaha cçtsÔ âwikfËä xÜwhFÛ
fhyf£l†fËÜnghJ eÛbghUshjhuÔâä vGÚj mântf vÜgJ. ,ÚâahÉÜ gyÛ ,Jnt. âwikaÖwtDÑFÕ gÆÖá
tsßÓáÑF eÛKlÜ ãwÚj âwikna fhuzÛ. eÛ eh£odß òâa tH†»íÛ âwikrhÈÑF nkYÛ âwikfç C£oíÛ/
ntshÙ eilKiwfis m¿ÚJ bfhÙldß. gyß goÔjtßfSÑFÑ TLjä rthyhd òâa NæÃiy cUthÑ»íÛ
bjhÊÖrhiyfç kÖWÛ btåntW bghJ eyÓnritfËä ntshÙik/ bjhÊäJiw kÖWÛ nritÕãÇîfËä bghUshjhuÓ
gÂahÖwîÛ fÖWÑbfhÙldß. e›dÕgLÔjÕg£l fäÉ braägh£oÖFÇa tofhäfç mikÔJÔ juîÛ KoÚjhä
mtßfSÑFÕ òâa mQFKiwfisíÛ m¿itíÛ ,yFthf ,Úâaßfç jÛ ,yÑFfisÓ brÜwiltnjhL k£LÛ mäyhkä/
cçth†»Ñbfhçs cjÉÖW. bgÙfËilÑ fäÉa¿ÉÜik mtÖiw btÜW cÜdj caßîÛ miltß. bjhÊäE£gÔ
mÓr_£LÛ ÃiyÆä ,UÚjhYÛTl/ bghUshjhuÓ bjhiynehÑF` Mtz†fç kÅj MÖwäts mÂfç cUthÑf
braäghLfËÜ òâa tot†fSÑnfÖgÕ gy JiwrhßÚj tif brp»Üwd. eh£oÜ mLÔJtUÛ vâßfhy eltoÑif
bgUÛghÜik kfËß j†fis clDÑFlÜ gÙgLÔâÑ fSÑfhd moÕgil ,Jnt. ,Ôjifa kÅj MÖwäts
bfhÙldß vÜgnj cÙik. mÂtFÕng eÛikÕ bghUshjhuÓ rhjidfSÑF ,£LÓ
bräYÛ.
eÛ eh£oÜ kfÔjhd bjhÊäE£g/ bjhÊäJiwÓ
rhjidfç gyîÛ MÆuÑfzÑfhd ,sÛbgÙfç/ Mltß jÛ ,ÚâaßfËlÛ vijíÛ vËâä òÇÚJ bfhçSÛ âwik
fLÛ KaÖáÆdhä ÃfæÚjit. mtßfç eh£oÜ btåntW ,UÑ»wJ. mtßfSç gyUÛ jÜKidÕòÛ ngh£o
ghf†fËä rhjhuz ` gçËÑTl†fËYÛ fäÿÇfËYÛ gÆÜwtßfç. kdÕghÜikíÛ cilatßfshfîÛ ,UÑ»whßfç. ,Új
,ÚâaÕ óß›fÛ bfhÙl gy ,y£rÛ ngß cy»Ü gäntW
131
130
kdÕghÜikiaÑ f£LÑnfhÕghfîÛ MÑfÕóßtkhfîÛ khÖwÕ mUØbrhÖbghUç
nghâa tÊKiwfç ,ÜW eÛÄil ,äiy. ehÛ F¿ÑnfhshÑ»Ñ
bfhçsntÙLtJ mijÔjhÜ. ,ÚâahÉÜ ,Új {thjhu cçtsÔ âwik - ekÑFç ,UÑFÛ tÈikfç; ãuhÚâa†fç -
tsÔijna _yjdkhÑfÑ Toa gy â£lÑ TWfis eÛ eh£oÖF£g£l gFâfç/ ghÑ»arhÈfç - eÖngW bgÖwtßfç/ brhÖgÛ
bjhiynehÑF KÜitÑ»wJ. vÅDÛ ntshÙ cznth - Fiwî/ ãuÓáid - áÑfä/ mäyhLÛ - JÜòWÛ/ óß›fÛ - ÄfÕgH†
bghUçfnsh cÆÇÔ bjhÊäE£gnkh nghßÉôfÔ bjhÊäJiwnah fhyÚbjh£LthGÛ ; jhâaß - brÉÈaß/ ÃòzÔJtÛ - bjhÊä âwik/
vJîÛ Mf£LÛ/ xåbthU JiwÑnfÖgîÛ jÅÔjÅÔ â£lÑTWfç rthä - täyik/ tofhä - thpÕò/ ,yÑF - F¿Ñnfhç; {thjhuÛ -
ehÛ tÈíWÔj ntÙo tUÛ. ,†FÓ r_f/ bghUshjhuÔ njitfç moÕgil/ cÆßÔJiz/ nghßÉôfÛ - gil mikÕòKiw
kÖWÛ rÛgÚjÕg£l bjhÊä E£g†fËÜ áÑfäfç ,uÙLnk
fUÔâä bfhçsÕgLÛ.bgUÛghyhdit Äf mâf msÉä gÆÖá ÉdhÑfç
fhzÕgL»Üwd. v~F kÖWÛ mYÄÅaÔ jhJtiffç ,†F VuhsÛ.
ehÛ KGikahfÕ gaÜgLÔâÑ bfhçsÉäiy vÜwhYÛ mâra I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
cnyhfkhd il£lhÅaÛ kÖWÛ gy móßt kÙjhJÑfç ( rare earth
material ) ,†FÕ bgUksÉä cçsd. ,ÜDÛ gäntW ts†fSÛ 1. ,ÚâahÉÜ njitfbsd mÕJäfyhÛF¿Õã£Lçsit ahit?
MÖwä _y†fSÛ bghâÚJ »lÑFÛ ªÙl beLÛ flÖfiu eÛ 2. cçtsÔ âwik vÜgJ vÜd ?
eh£oä ,UÑ»wJ. ÃyÔjo ts†fisÑ TLjyhfÓ brytÊÔJ 3. vtiuÕ ghÑ»arhÈfç vÜW FoauRÔjiytß F¿ÕãL»whß?
tU»nwhÛ. ,itna eÛ vâßfhyÔ njitÑFÇa MÖwä _y†fç. 4. miuFiwÕ ghÑ»arhÈfbsd mÕJäfyhÛ vtiuÑ
Mjyhä nkÖbfhÙL eÛ eh£oÜ flyo ts†fis ,ÜDÛ F¿ÕãL»whß ?
Ãiwant Muha ntÙo cçsJ. 5. JßÕghÑ»arhÈfç vÜW F¿ÕãlÕgLnthß ahtß ?
6. eÛ eh£oÜ bjhÊäJiwÓ rhjidfç vÔjifatuhä ÃfæÚjd?
,tÖWlÜ thæÑif ts†fSÑF cfÚj ÄfÓáwÚj moÔjsÛ 7. kÅj MÖwäts mÂtFÕghfÑ fUjÕgLtd vit ?
,†»UÑ»wJ ; br¿thd gäYÆßÕ bgUÑfÛ ( bio - diversity )/ 8. ehÛ vjidÑ F¿ÑnfhshfÑ bfhçs ntÙLÛ vd mÕJäfyhÛ
njitahd NÇa btËÓrÛ/ ,Új cy»Ü EÙkhâÇ totÛ vÜW F¿ÕãL»whß?
F¿ÕãLÛ msîÑF MßoÑ FËßÕãunjrÛ bjh£L btÕg 9. ,ÚâahÉä Vuhskhf cçs jhJ tiffç ahit ?
kÙlyÕ gRikÑ fhLfç/ jÇRÕghiyfçtiuntshÙÉtrhaÔâÖF 10. ,ÚâahÉÜ tUlhÚju kiH msî F¿ÔJ lhÑlß mÕJäfyhÛ
VÖw gyjuÕg£l gUtÓNHä/ âwÛglÔ njÑ» itÑf KoahJ bjÇÉÕgd ahit?
nghdhYÛ/ FiwÉÜ¿Õ bghÊÚJ jçSÛ kiHtsÛ ,it
midÔJÛ ,†FÙL. ÉsÑ»Ñ TWtjhdhä/ eÛ eh£oä bgpíÛ II . MW tÇfSÑF Äfhkä ÉilvGJf.
tUlhÚâu kiHÕbghÊit ,ÚâaÕ guÕgsî KGtJÛ ÃuÕãdhä
xU «£lß cauÛ tUkhÛ. mJîÛ måtsitíÛ njÑ» itÑf 1. ,ÚâahÉÜ cçtsÔ âwikfisÑ fÂÕgjÖFKÜ ehÛ brpa
KoÚjhä k£LÛ ! ,ÚâahÉÜ bjhÊäE£gÔ bjhiynehÑF 2020 `` ntÙoa KjägÂia vGJf.
mjÜ ,aÖif ts MjhuÔâYÛ kÅj MÖwäts moÕgilÆYÛ/ 2. xU eh£oÜ cçtsÔ âwikfç ahit ?
cçtsÔ âwikfshYÛ cUthÑfÕg£lJ. 3. mÕJäfyhÛ eÛ kÑfis våthW _tifÕgLÔJ»whß?
132 133
4. rhjhuzÕ gçËÑTl†fËYÛ fäÿÇfËYÛ goÔjtßfç 2. rÚâÕãiHfis ªÑ» vGJf.
ÃfæÔâa rhjidfshf mÕJäfyhÛ F¿ÕãLtd ahit ?
5. ,Úâaßfç jÛ ,yÑFfis miltnjhL cÜdj caßî bghUshjhu braäghLfËÜ òâa tot†fSÑnfÖw gyJiw
mila mÕJäfyhÛ TWtdtÖiw vGJf. rhßÚj bgUÛghÜik kfËß j†fis clDÑFlÜ gÙgLÔâ
6. ,Úâa eh£oÜ ,aÖifÔ jhJ/ fÅk tsÛ gÖ¿ ÉsÑFf. bfhÙldß vÜgnj cÙik.
7. thæÑif ts†fSÑF cfÚj moÔjskhf ,ÚâahÉä ,UÕgd
ahit ? 3. ¡æÑfhQÛ ãwbkhÊÓ brhÖfSÑnfÖw jÄæÓ brhÖfis
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. vLÔbjGJf.
1. FoauRÔjiytÇÜ ghßitÆä ghÑ»arhÈfç/ RfhjhuÛ/ njrÛ/ mDgtÛ/ MntrÛ/ ghÑ»arhÈ/ jhâaß/ nrit.
JßghÑ»arhÈfç/ miuFiwÕ ghÑ»arhÈfshfÑ
fUjÕgLgtßfç ahß? ahß? 4. ¡æÑfhQÛ bjhlßfç våtifiaÓ rhßÚjit ?
2. ,Úâa kfËß /Mltß gÖ¿Ñ FoauRÔjiytß
bfhçSÛ (m) cçtsÔ âwik vÜgJ vÜd
bgUÄjÔijÔbjhFÔJ vGJf. (M) bjhÊäE£gÔ bjhiynehÑF Mtz†fç kÅj
3. ,ÚâahÉÜ ,aÖif tsÛ thæÑif gÖ¿Ñ FoauRÔ jiytÇÜ MÖwäts mÂfç cUthÑf tif brp»Üwd.
fUÔJfisÔ bjhFÔJ vGJf.
5. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fËä cçs ãiHfis ªÑ» vGJf.
IV . òwtaÉdh
(m) v~F kÖWÛ mYÄÅaÔ jhJtiffç ,†F VuhsÛcçsJ.
(M) fÂÕbgh¿ bkÜbghUç mÖòjÔij ÉisÉÑ»Üwd.
(m) 2010 MÛ MÙoÖF KÜdjhfnt ,ÚâahÉÈUÚJ
6.thÑ»aÔâä mikÔJ vGJf.
xÊÑfÕgl ntÙoaJ-------------
1) fäyhik 2) tWik jÜÅiwî/ áwÚnjh†f/ miuFiw/ mQFKiw/
3) ntiyÆäyhÔ âÙlh£lÛ f£LÑnfhÕghf
(M) bghUshjhuÓ rhjidfSÑF ,£LÓ brätJ -------
1) kÅj MÖwä tsÛ 2) fÂÕbgh¿ ÃòzÔJtÛ VI bkhÊÔâwÜ tsß bjhlßgÆÖá
3) ,aÖif tsÛ
(,) eÛ eh£oä ,ÜDÛ Muha ntÙoa ts†fç-------- ¡æÑfhQÛ m¿Éaä fiyÓbrhÖfisÕ nghy nkYÛ gÔJÕòâa
1) fÅkts†fç 2) kÙjhJÑfç 3) flyo ts†fç fiyÓbrhÖfisÔ bjhFÔJ vGJf.
V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá (m) fÂÅ (M) bkÜbghUç

1. ¡æÑfhQÛ Éil tUkhW VÖw Édh mikÔâLf. (,) gäYÆßÕ bgUÑfÛ.
,ÚâaÑ fÂÕbgh¿ bkÜbghUç mÖòjÛ ÃfæÔâatßfç
väyhUnk rhjhuz ,sÛbgÙfç/ Mltßfç.
135
134
VblLÔJÕ goÔjä k£LÛ fäÉahfhJ. bjhÊÖgÆÖáíÛ
fäÉÆÜghÖ g£lnj. ,ÚehËä fäÉ vÜgJ bghUsÖWÑ
2. ,sik ÉUÚJ »lÑ»wJ. F¿Õã£l ghl†fis be£LUÓbrpJ/ g®£irÆä
nj¿Õ g£lÛ bgÖW/ xU bjhÊÈä EiHtjÖFÑ fäÉ xU
- jÄæÔbjÜwä âU.É.f. fUÉahfÑ bfhçsÕg£L tU»wJ. ehsilÉä mÑfäÉÑFÛ
fäÉ thæÉÖFÛ bjhlßãäyh bjhÊ»wJ. ,J fäÉahFkh ?
,sikÆÖ fä` vÜgJ xsitahß mKjbkhÊ. ,sik
fäÉÑFÇaJ. ,sikiaÑ fäÉÑFÕ gaÜgLÔJjny bghUÔjÛ. ` M†»yÛ gÆwny fäÉÑfHF ` vÜW áyß fUJ»whß.
mjidÕ ãwtÖ¿ÖFÕ gaÜgLÔJjä bghUÔjkÜW. tÆÖWÕ mÕgÆÖáíilahnu fÖwtbuÜWÛ áyß brhä»whß. M†»yÛ
ãiHÕò eh£lnk/ bghUÔjkÖw xÜ¿ä kÑfisÕ òFÔJ»wJ. gÆwyhfhJ vÜW ahÜ xUnghJØ brhänyÜ ; cyfbkhÊahfÕ
tÆÖWÕ ãiHÕòÑbfdÑ fäÉ gÆänthß nghf/ kÖiwnahß VÜ guÉt%cÛ mÛbkhÊÕgÆÖá ,isPßÑ»UÔjä ntÙLÛ
fäÉ gÆyä ntÙLÛ?` vÜDÛ vÙzÛ ,sikiaÕ ghæ vÜWØ brhäntÜ. Mdhä M†»yÔânyna fäÉa¿îÙL ;
gLÔJ»wJ; gyiuÑ fäÉa¿Éäyhj fatuhÑF»wJ. mJnt thæÉÖF cpí be¿ fh£LtJ ` vÜgd nghÜw TÖWfç
,åbtÙzÛ eh£ilÉ£lfyä ntÙLÛ. ,ÑFiwgh£ilÕ VÖWÑbfhçSÚjifad mäy.
nghÑfnt f£lhaÕ goÕò Kiw tÈíWÔjÕg£L tU»wJ.
M†»yÛ vÜgJ xU eh£LbkhÊ. mÛbkhÊÕ
r£lÛ tÚjãÜidÑ f£lhaÕ goÕãä jiyÆLtJ gÆÖáÆnyna fäÉa¿îÙL vÜW fUJtJ m¿ahik.
m¿îilikahfhJ. r£lÄäyhehËä f£lhaÑ fäÉbgw fäÉa¿it vÛbkhÊ thÆyhfîÛ bgwyhÛ. fäÉa¿ÉÖF
Kaätnj m¿îilik. kÑfç ,ÛKaÖáÆä jiyÕgLtnuä Äf `,ÛbkhÊ mÛbkhÊ ` vÜD† f£LÕghL ,äiy. b#ßkÅ/ ãuhÜè
vËâä btÖ¿ bgWthßfç vÜgâä v£LizíÛ IaÄäiy. KjÈa eh£oYçnshß jÔjÛ jhpbkhÊ ÉLÔJ/ M†»yÛ goÔjh
,ÛKaÖáÆä ÉiuÚJ jiyÕgLkhW rnfhjußfis fäÉa¿î bgW»whß ? òJitÑfÙ cçs jÄæ kÑfç M†»yÛ
ntÙL»nwÜ. fäÉa¿Éäyhj kÑfËäiy` vÜW cyf† fÖwh/ nkäeh£LÔ jÔJt†fis czß»whßfç. âUtçStß/
fUJkhW ª†fç ciHÕ¥ßfbsÜW cWâahf eÛò»nwÜ. c†fç ,s†nfh mofç/ fÛgß/ nrÑ»Hhß KjÈnahß M†»yÛ gÆÜwh
ciHÕghä ÉisíÛ gaidÑ fhQÛ kÖwtUÛ c†fç cyfÛ nghÖWÛ fhÉa†fis vGâdß ? Mfnt/ ` xU eh£L
moÓRt£ilÕ gÖ¿ elÑf vGtß. ehsilÉä ehnl fäÉeyÛ bkhÊna fäÉÑFilaJ` vÜW bfhçs ,aÖifÆä vÚÃaâíÛ
bgWÛ. fäÉ m¿thä eh£oYçs gyâwÑ FiwghLfç xÊíÛ. ,äiybaÜgij czßf. mtutß jÔjÛ jhpbkhÊÆnyna
FiwghLf£FÑ fhuzÛ nghâa fäÉa¿ÉÜikaÜ¿ fäÉ bgwyhÛ.
ntbwÜid ?
ehÛ jÄæ kÑfç. ehÛ ekJ jhpbkhÊ thÆyhfÑ fäÉ
m¿î ÉsÑfÔJÑFÛ xGÑfÔJÑFÛ ,Üd ãwtÖ¿ÖFÛ bgwny áwÕò. mJnt ,aÖif Kiw. nghâa XpîÛ neuKÛ
bghJthíçs fäÉílÜ/ ãÜid thæÉÖbfd/ ntW gy thpÕòÛ ,UÕãÜ ntW gy bkhÊfisíÛ gÆyyhÛ. jÄÊä
fäÉÔJiwfSç/ jÔjÛ ,aäòÑ»iaÚj VjhÆDÛ xÜiwÑ mÑfiy ,äiyna ; ,Ñfiy ,äiyna; áwÕghf ÉØPhdÛ`
fÂÔJÑbfhÙL/ mâä áwÚj òyik bgw ,isPß Kaäthuhf. vÜDÛ m¿îÑfiy ,äiyna/ `` vÜW áyß TÑFuÈL»whß.
,ÕnghJ - áwÕòÑ fäÉ/ thæÉÖFÕ bgUÚJiz brpíÛ. M†»yÔâä Kjä üäfshfth väyhÑfiyfSÛ
136 137
ãwÚjd vÜgij mÚj mÜgßfç cÜDthßfshf. ntW bgÖnw ¤uä ntÙLÛ. ,åt¿îÑ Fiwthä ehL Äf ,ÊÚj
bkhÊfËÈUÚJÛ M†»y m¿Pß jÛ bkhÊÆä gy fiyfisÕ ÃiyíÖ¿UÑ»wJ. ,åÉÊÃiyiaÕ nghÑf ntÙLtJ c†fç
bgaßÔbjGâíçsdß. ,JfhWÛ cy»ä fhzÕg£Lçs flik.
òJikfbsäyhtÖiwíÛ M†»nyaß k£Lkh fÙldß ?
,äiy; ,äiy. áy ãuØRÑfhußfshä fhzÕg£ld; áy òwîyf MuhpÓáÑF `ÉØPhdÛ` bfhGbfhÛò nghÜwJ.
b#ßkhÅauhä fhzÕg£ld ; kÖWØáy btåntW eh£oduhä eÛ KÜndhß fÙl gy cÙikfç ÉØPhd muÂÜ¿ ,ÚehËä
fhzÕg£ld. M†»nyaUØ áy fÙLçsdß. cy»ä gy cWâ bgwä mÇJ. ,Ñfhy cyfÔnjhL cwî bfhçSjÖFÛ
,l†fËä gy E£g†fç fhzÕglä ,aäò. mtÖiwÑ fhQÛ ÉØPhdÛ njit. MjÈÜ/ ÉØPhdÛ vÜDÛ m¿îÑfiy
m¿Piu ` måtÚ eh£lhß / måtÛ bkhÊÆdß ` vÜW fUJjä ,isPUy»ä gutä ntÙLÛ.
TlhJ. M†fh†nf m¿Pß fÙl cÙikfç kÜgijÑFÇad.
mtÖiw ehL/ bkhÊ vÜDÛ áiwfËÈLtâYÛ áwÚj klik thæÉÖFÇa ,ÜgÔJiwfSç fhÉa ,ÜgKÛ xÜW.
ã¿bjhÜ¿äiy. måîÙikfis mtutß jÔjÛ bkhÊÆny mijÔ jiyahaJ vÜWÛ TwyhÛ. thÈgßfns ! ehÛ jÄHßfç.
bgaßÔJ m¿î bgwä ntÙLÛ. måtÊÆnyna cyfÛ ehÛ gh£oÜgÔij Efu ntÙLnkä ehÛ ahÙLÓ bräyä
,a†»tU»wJ. ntÙLÛ? jÄæ ,yÑ»a†fËilaÜnwh? ,ÕbghGJ
jÄÊyÑ»a†fç jÄæ ,isPuhä bgÇJÛ goÑfÕgL»Üwdth ?
måtÛbkhÊÑnf áwÕghf És†FÛ üäfSKÙL. ,äiyna. vdnt/ ,isPß thæÉä xU bgUÛ ,ÜgÔij
mtÖiw bkhÊbgaßÕgjhä gaÜ ÉisahJ. mit ah? ,HÕgtuh»whß.
mitna fhÉa†fç vÜgd. fhÉa†fç våbtÛ bkhÊÆä
njhÜ¿dnth måtÛ bkhÊahsßÑnf mtÖ¿ÜfyÚj ,ÜgÛ jÄÊä gh£^W† fhÕãa†fç ,äiynah ? gyÕ gy
njhÜWÛ. måÉÜgÛ bkhÊbgaßÕãä cWjyÇJ. fhÉa†fç ,UÑ»Üwd. ,aÖif XÉaÛ gÔJÕgh£L ; ,aÖif ,ÜgÑfyÛ
nghf/ kÖwÑ fiyfbsäyhÛ cy»Yçs midtßÑFÛ bghJ fÈÔbjhif; ,aÖif thæÉäyÛ âUÑFwç ; ,aÖif ,Üg
cilik. thæî Ãiya†fç áyÕgâfhuKÛ kÂnkfiyíÛ; ,aÖifÔ
jtÛ áÚjhkÂ; ,aÖifÕ gÇzhkÛ fÛguhkhazÛ; ,aÖif
xU eh£oÜ KÜndÖwÛ mÚeh£oÜ bkhÊ ÃiyiaÕ mÜò bgÇaòuhzÛ; ,aÖif ,iwíiwíç njthu/ âUthrf/
bghWÔnj ÃÖFÛ. ekJ jhpbkhÊÆÜ bjhÜik/ áwÕò âUthpbkhÊfç. ,ÔjÄæÑ fUñy†fis cÜd cÜd cçsÔ
KjÈatÖiw ÉÇÔJiuÑf ntÙLtâäiy. gäyhÆuÛ bjGÛ ,Üg mÜigÓ brhäyhä brhäyä ,ayhJ. m~J mEgt
MÙLf£L KÜdnu bgUÛ bgU†fhÕãa†fis mÂÚjtç ÃfæÓáÆä cWtJ. ,isPßfns ! jÄæ ,isPßfns ! bgwÖfÇa
eÛ jÄHÜid. måtsKila jÄÊä vÑfiyia EiHÔjä ,Üg eh£oä ãwÑFÛ ngW bgÖ¿UÑ»‰ßfç; jÄæ ,ÜgÔâDÛ
KoahJ? áwÚj ,ÜgÛ ,åîy»YÙnlh ? ` ahk¿Új bkhÊfËny
jÄæbkhÊnghä ,Åjhtbj†F† fhnzhÛ ` vd t%cÛ jÄiH/
cyf thæÉÖF ÄfÄf ,Ü¿aikahjJ ÉØPhdÛ vÜDÛ jÄæÕghuâia nehÑF†fç; jÄæÑ fhÉa†fisÕ goí†fç;
m¿îÑfiy. clÖTW/ clnyhÛòKiw/ ójbgsâfÛ/ ÄÜrhuÛ/ ,ÜgÛ EfU†fç.
eÛikÓ NæÚJçs brobfho/ gwit/ Éy†F KjÈatÖ¿Åaä/
nfhËaÑfÛ/ fÂjÛ/ mfÔâiz KjÈad thæÉÖF ntÙLkh?
ntÙlhth ? ,ÚehËä ,itfisÕ gÖ¿a bghJ m¿ûYl
139
138
mUØbrhÖbghUç 9. gh£^W†fhÕãa†fËÜ bgUikfisÔ âU.É.f. våthW
òidÚJiuÑ»whß ?
gÆwä - fÖwä; jiyÕgLtnuä - KÖgLtnuä; v£LizíÛ - 10. jÄæ ,isPßfSÑFÔ âU.É.f.vÔjifa ntÙLnfhis
vçssîÛ ( á¿jsîÛ ); ãÜidthæî - ãÖfhy thæî; cpíbe¿ - ÉLÑ»whß?
ãiHÑFÛ tÊ; TÖWfç - brhätd; cÜDthßfshf -
ÃidÔJÕghßÕghßfshf; bgaßÔJ - bkhÊbgaßÔJ; kÜgij - III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä ÉilvGJf.
kÑfç,dÛ; cWjä - miljä; ah - ahit; bgsâfÛ - ,aäãaä;
cÜd cÜd - ÃidÑf ÃidÑf. 1. midtUÛ fäÉ bgwntÙLÛ vÜgijÔ jÄæÔbjÜwä
âU.É.f. våthW ÉsÑF»whß ?
gÆÖá ÉdhÑfç 2. `jhpbkhÊÆnyna fäÉ bgwyhÛ ` vÜgijÔ âU.É.f. våthW
ÃWî»whß ?
I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 3. `jÄÊä m¿îÑfiyahÛ ÉØPhdÛ ,äiy` vÜghßÑFÔ
âU.É.f. TWÛ gâä vÜd ?
1. f£lhaÕgoÕò gÖ¿Ô âU.É.f. ahJ TW»whß ? 4. `jÄæ ,ÜgÔâYÛ áwÚj ,ÜgÛ ,åîy»YÙnlh` vÜW
2. kÑfç vÛKaÖáÆä jiyÕgl ntÙLbkdÔ âU.É.f ÉiH»whß ? âU.É.f. våthW bgUÄjÛ bfhç»whß ?
3. jhpbkhÊÑfäÉ gÖ¿a âU.É.f.ÉÜ fUÔJ ahJ ?
4. bkhÊbgaßÕò gÖ¿Ô âU.É.f. TWtbjÜd ? IV . òwta Édh
5. âU.É.f . `bfhG bfhÛò ` vÜW vjidÑ F¿ÕãL»whß ? bghUÔJf.
,aÖif XÉaÛ bgÇaòuhzÛ
II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. ,aÖif ,ÜgÑfyÛ âUÑFwç
,aÖif thæÉäyÛ fÈÔbjhif
1 vÔjifa vÙzÛ eh£ilÉ£L mfyä ntÙLbkdÔ âU.É.f. ,aÖif mÜò áÚjhkÂ
TW»whß ? gÔJÕgh£L
2. fäÉ m¿ÉÜ áwÕòfç ahit ?
3. thæîrhß fäÉ gÖ¿Ô âU.É.f. ahJ TW»whß ? V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
4. ,ÑfhyÑ fäÉ gÖ¿Ô âU.É.f. ÉÜ fUÔJ ahJ ? 1. ¡æÑfhQÛ gÔâÆä cçs rÚâÕãiHfis ªÑFf.
5. `M†»yÑfäÉ gÆwny fäÉÑfHF` vÜgijÔ âU.É.f.våthW ``tÆÖWãiHÕò eh£lnk/ bghUÔjkÖw xÜ¿ä kÑfis
kWÑ»whß ? òFÔJ»wJ. tÆÖWãiHÕòÑbfd fäÉ gÆänthß nghf/ kÖiwnahß VÜ
6. `fäÉa¿î bgWtjÖF bkhÊÑf£LÕghL ,äiy ` vÜgijÔ fäÉ gÆwä ntÙLÛ vÜDÛ vÙzÛ ,sikia ghægLÔJ»wJ.
âU.É.f. våthW ÉsÑF»whß ?
7. vÔjifa m¿îÑFiwthä ehL Äf ,ÊÚj ÃiyíÖ¿UÑ»wJ 2. ¡æÑfhQÛ bjhlÇä fhzÕbgWÛ xUik gÜikÕ
vdÔ âU.É.f. ftiyÕgL»whß ? ãiHia ªÑFf.
8. thæÉÖFÇa ,ÜgÔJiwfç gÖ¿Ô âU.É.f. ahJ TW»whß ? ``M†»yÔânyna fäÉa¿îÙL ; mJnt thæÉÖF cpíbe¿
fh£LtJ` vÜgd nghÜw TÖWfç VÖWÑbfhçsÔ jifad mÜW ``
140 141
3. ¡æÑfhQÛ ãwbkhÊÓbrhÖfSÑF VÖw jÄæÓbrhÖfis VI. bkhÊÔâwÜ tsßbjhlßgÆÖáfç
vGJf.
¡æÑfhQÛ ghliy/ MáÇaß goÔJÑfh£o khzhÑfiuÑ
ÉØPhdÛ/ g®£ir/ bgsâfÛ/ Ãaâ/ thÈgß. fUÔöÜ¿Ñ nf£fÓbrpf. ãÜ/ khztßfËlÛ áW áW ÉdhÑfisÑ nf£L
Éil TwÓbrpJ mtßjÛ nf£lä âwid m¿ÚJ bfhçf.
4. ¡æÑfhQÛ Éilfç tUkhW VÖw ÉdhÔbjhlßfç
mikÑf. ``ntjÔij `kiwüä` vÜWÛ
ÉthfÔij `kÜwä` vÜWÛ
(m ) `` ,sik fäÉÑFÇaJ ``. rhjÔij `btØnrh` bwÜWÛ
(M) ``ÉØPhdÛ vÜDÛ m¿îÑfiy ,isPUy»ä rgjÔij `Miz` vÜWÛ
gutntÙLÛ. `` khjÔijÔ `â†fç` vÜWÛ
(,) ``xU eh£oÜ KÜndÖwÛ mÚeh£oÜ bkhÊÃiyiaÕ kiwkiy eÛbrhä yhÑ»Ó
bghWÔnj mikíÛ `` nrhâÔj bghÜnd nghYÛ
öabrÚ jÄæüä jÚjhß ``
5. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ?
- fÉPß . Rujh
(m) ` ,sikÆä fä ` vÜgJ xsitahß mKj bkhÊ
(M) jÄÊä gh£^W†fhÕãa†fç ,äiynah
6. nfho£l ,l†fisÔ jFÚj brhÖfshä ÃuÕòf.
(m) fhÉa†fçnghf kÖwÑ fiyfbsäyhÛ cy»Yçs

midtUÑFÛ-------------
(M) bjhÊÖgÆÖáíÛ --------------------------g£lnj.
(,) òwîyf MuhpÓáÑF-----------------------nghÜwJ.
7. njitahd ,l†fËä cÇa ÃWÔjÖF¿fis ,Lf.
jÄæ ,isPßfns bgwÖfÇa ,Üg eh£oä ãwÑFÛ ngW

bgÖ¿UÑ»‰ßfç jÄæ ,ÜgÔâYÛ áwÚj ,ÜgÛ ,åîy»YÙnlh
8. thÑ»aÔâä mikÔJ vGJf.
jiyÕãLjä/ ehsilÉä/ ,Ü¿aikahjJ/ bfhGbfhÛò/ bgwÖfÇa

142 143
mÄßj fÉuhaß ,uFehj nrJgâÆÜ«J xUJiwÑnfhit
3 . muritÕ òytßfç bahÜW ghodhß. xUJiwÑnfhitbaÜgJ mfÕbghUSÑFÇa
JiwfSç VnjDÛ xU Jiwiana bghUshf itÔJ üW
brpí£fshnyDÛ nkÖg£l brpí£fshnyDÛ ghlÕgLtJ.
jÄæÔjhÔjh ` lhÑlß c..nt.rh.
mÚj tifÆä ntWgy üäfç ,UÕãDÛ xUJiwÑnfhit
baÜW bghJtifahÖ T¿Ü ahtUÛ ,uFehj nrJgâ xUJiwÑ
eÛKila eh£oÜfÙ giHa fhyÔâä fäÉ tsßÓá nfhitbaÜnw bfhçSÛ jiyik mjÖF ,UÚJ tU»wJ.
miltjÖF KÑ»a d fhuzkhf ,UÚjtßfç òytßfç.
mtßfSila thæÑifÑFÇa rhjd†fis tH†»/ mtßfSÑF ehÂÑfÙòijÔjä` vÜDÛ xnu Jiwia
CÑfkËÔJ tÚjtßfç kÜdßfSÛ #«ÜjhßfSÛ ãuòÑfSÛ itÔJÑbfhÙL xåbthU brpíËYÛ btåntW fÖgidia
Mthßfç. ,Úeh£oä ,UÚj nru nrhH ghÙoaßfSÛ FWÃy mikÔJ eh}W brpí£fç gho mÄßj fÉuhaß mÕãugÚjÔij
kÜdßfSÛ j†fç j†fç Mèjhd†fËÖ gy òytßfisÑ KoÔjhß. mjÜ ,Åikia murUÛ muriuÓ rhßÚnjhUÛ
T£o MjÇÔJ/ mÕòytßfshä jÄæ üÖbgUÑfKÛ jÛ òfæ òytßfSÛ m¿ÚJ ,ÜòÖwdß.
tsßÓáíÛ cÙlhfÓ brpjdß. òytuhÖ òfHÕ bgWjiyna
áwÚj kâÕghfÑ fUâdß. òytuhÖ ghlÕbgwhÉoÜ mJ áwÚj üäfis mu†nfÖWjä giHa fhy tHÑfÛ.
thæÑifÕ gaid ,HÚjJ nghyhFÛ vÜnw mtßfç mu†nfÖwÛ xU bgÇa âUÉHhitÕnghy eilbgWÛ. mÄßj
vÙÂdß. fÉuhaUila ãugÚjKÛ mu†nfÖwÕgl ntÙLbkÜgJ
òytß bgUkÑfSila ÉUÕgkhf ,UÚjJ. murß mJ ÄfÓ
brÜw üÖwhÙLtiuÆä #«Üjhßfç jÄæÑfÉPßfis áwÕghf eilbgWtjÖFÇa fhÇa†fisÓ brpíÛgo
eÜF MjÇÔJ tÚjdß; áy klhâgâfSÛ m†‡dnk brpjdß. kÚâÇfSÑF cÔjuÉ£lhß.
xåbthU #«ÅÜ rÇÔâuÔijíÛ MuhpÚJ ghßÔjhä gy
òytßfç jÄæeh£oä thæÚJ jÄæ üäfis ,aÖ¿ajÖF mÚj cçqÇÈUÚJÛ btËôßfËÈUÚJÛ gyß mu†nfÖw
#«ÜfËä ,UÚj jiytßfSila cgfhunk KÑ»akhd ÉHhÉÖF tÚâUÚjdß. gy fdthÜfSÛ òytßfSÛ ToÆUÚj
fhuzbkÜgJ bjÇatUÛ. òytßfSÑFÕ gytifÕ gÇáäfSÛ kfhrigÆä nfhitÆÜ mu†nfÖwÛ bjhl†fÕg£lJ. murß
»uhk†fSÛ mtßfç mËÔjdß vÜgjÖFÇa Mjhu†fç gy jÛ ,UÑifÆä ›Ö¿UÚjhß. xåbthU brpíshfÑ T¿
,UÑ»Üwd. mÄßj fÉuhaß bghUç brhäÈ tÚjhß. xåbthU brpíSÛ
MdîlÜ murß bghÜdhÖ brpaÕg£l nj†fhbahÜiwÕ
,uhkehjòuÔâä cçs murßfsh»a nrJgâ kÜdßfç/ òytUÑFÕ gÇrhf cU£otÚjhß. áy brpí£fç MÆd. ãÜò
jÄæ tsßÑFÛ guÛgiuiaÓ rhßÚjtßfç ; mtßfSç ,uFehj xU brpíisÓ brhÜdnghJ ahtUÛ mjÜbghU£ áwÕãny
nrJgâ vÜgtß xUtß. mtß òytß ghLÛ òfGilnahuhf <Lg£lhßfç. kÖiwÓ brpí£fisÑ fh£oYÛ fÉuhaUila
És†»dhß. âwik mâä mâfkhf btËÕg£lJ. mjidÑT¿ KoÔjîlÜ
murß tHÑfÛnghä bghÜ nj†fhbahÜiw cU£odhß.
,uFehj nrJgâ jÄæeaÛ m¿ÚJ ghuh£LÛ tçsä. mÕbghGJ mU»ä ,UÚj òytß xUtß/ ,ÚjÓ brpíç ÄfîÛ
mÄßj fÉuhaß/ mdÚj fÉuhaß/ rßÑfiuÕ òytß/ råthJÕ mUikahdJ. ,ij kfhuhrh mtßfç eÜwhf cilÔJÕ ghßÔJ
òytß KjÈatßfç mÛkÜdUila mÜãä tsßÚjtßfns. ,jÜ áwÕig czuntÙLÛ `` vÜwhß.
145
144
mijÑnf£l murß/ ehÛ eÜwhf ,jÜ Ritia fÉuhaUÑFÕ gÇrhf mËÔjhß. murUila rhJÇaÔijíÛ
czßÚnjhÛ. ,jÖF cU£oa nj†fhiaíÛ cilÔJÕ ghßÔjhä tçsÜikiaíÛ òytßfç ghuh£odhßfç. mdÚj fÉuhaß
mJ bjÇatUÛ `` vÜwhß. kh}iuíÛ fiyôiuíÛ xU†nf jkÑF cÇadthÑ»Ñ
bfhÙlhß.
clnd mÚjÕbghÜ nj†fhia cilÔJÕ ghßÔjhßfç.
mjDçns khÂÑfÕ guäfç ,UÚjd. murß tÇira¿ÚJ òytßfSç ngh£o tÚJ É£lhä mÕbghGJ btËtUÛ
gÇrËÑFÛ âwÔij ahtUÛ m¿ÚJ ÉaÚJ k»æÚJ ÄfîÛ ünyh brpínsh áwÚjjhf ,UÑFÛ. ,jid m¿Új nrJgâ murß/
ghuh£odß. ãwF mu†nfÖwÛ ,ÅJ Ãiwnt¿aJ. ,uÙL òytßfSÑFç ngh£o ÉisÉÔJÑ fiy ÉnehjÛ
fhÙghß. mÚjÕ ngh£oahä kd ntWghL cÙlhfhjgo ghßÔJÑ
mjÜãÜ murß jÛ«J mÕãugÚjÔijÕ ghoajÖfhfÓ bfhçthß. ,WâÆä ,UrhuhUÑFÛ VÖwgo gÇrËÔJ k»æÉÕghß.
rkèjhdÔâYçs bghÜdh†fhä vÜDÛ tsÕgÛ ÄÑf »uhkÔij mÚj MèjhdÔâä ,UÚj rßÑfiuÕ òytß/ råthJÕ
mÄßj fÉuhaUÑF tH†»dhß. mJKjä mtUÑFÕ òytbuÜDÛ ,UtÇilnaíÛ ,Ôjifa thjÛ elÕgJÙL. `
bghÜdh†fhä mÄßj fÉuhabuÜw bganu tH†fyhÆÖW. rßÑfiu bjhÙilk£LÛ ; råthJ fÙlk£LÛ ` vÜDÛ gHbkhÊ
bahÜW måÉU òytßfç rÛgÚjkhf tH†» tU»wJ.
,uFehj nrJgâ ntÚjUila MèjhdÔâä ,UÚj mdÚj
fÉuhaUÛ áwÚj òytß. mtß mÄßjfÉuhaUÑF cwÉdß; cwÉdßfsh»a mÄßjfÉuhaUÛ mdÚj fÉuhaUÛ
jÄæÓ brpí£fis ÉiuÉnyna ghlÑToatß. kJiuÕ gâÖWÕ xUKiw xU fÉijÕnghÇä <Lg£lhßfç. F¿Ôj fhy
gÔjÚjhâ vÜw üiyÕ ghoatß mtnu. mÕòytß jÛ muriuÕ tiuaiwÑFç ,UtUÛ tÙzbkhÜiwÕ ghl ntÙLbkÜWÛ
ghuh£oÕ gy brpí£fis ,aÖ¿dhß. áy ãugÚj†fisÕ mâä ,Üd ,Üd thßÔijfSÛ ,Üd ,Üd bghUSÛ ,Üd
ghoÆUÔjYÛ TLÛ. Mdhä mit ,ÕnghJ »ilÑfÉäiy. ,Üd KiwÆä mika ntÙLbkÜWÛ ahß KjÈä gho
ghthzß jÛikÕ ghkhiyfshÖ òidaÕ òida mtßfSÑFÕ KoÑ»Üwhnuh mtß kÖwtÇÜ fhij mWÔJÉLtbjÜWÛ
gÇR gy tH†» MjÇÔJÕ ghJfhÔJ tÚj nrJgâ ntÚjß/ mdÚj tiuaiw brpJ bfhÙlhßfç. murß KÜÅiyÆä ,J
fÉuhaUÑF kh}ß vÜwnjhß Ciu tH†»dhß. mJ eäy eilbgÖwJ.
tsÕgKilaJ.
,UtUÛ tÙzÛ ghlÔ bjhl†»dß. mÄßj fÉuhaß
kh}iuÕ bgÖw fÉuhaß Äf k»æÚJ/ kfhuhrh mtßfç tÙzÛ gho vGâ KoÔJ itÔJÉ£lhß. mÕnghJ mdÚj
gy fiyfisÔ jÛÄlÛ bfhÙL khid vdÑF tH†»dhßfç `` fÉuhaß ,Wâ tÇia vGâÑbfhÙoUÚjhß. mÄßjdhß ifÆä
vÜW rhJÇakhfÑ T¿dhß. fiya¿î cçstuhdikahnyna njh£oia vLÔJÑbfhÙL. `` ,tnu njhÖwhß ; ,ÜDÛ
,ÚjÕ gÇR tH†»dhbuÜw fUÔJÑbfhÙL ,†‡dÛ T¿dhß. tÙzÔij KoÑfÉäiy ; ,tß fhij mWÔJÉLntÜ `` vÜW
mdÚjdhiu mQ»dhß. mjÖFç mdÚjdhß tÙzÔij
,Új thÑ»aÔâny/ murß gy MÙkhÜfis itÔJÑ KoÔJÉ£L/ igÔâank! fhâUÚjhyäynth mWÑf KoíÛ?
bfhÙL vdÑF xU bgÙkhidaËÔjhß `` vÜWÛ xU bghUç mdÚjDÑFÑ fhJ VJ ? `` vÜW rhJÇakhfÑ nf£lhß.
bjhÅÑ»ÜwJ. mJ nf£l murß/ c†fç khDÑFÑ fiyíÛ
jU»ÜnwÜ vÜW brhäÈÑ fiyôß `vÜwnjhß CiuíÛ
146 147
mdÚjÜ vÜgJ MânrldJ bgaß. ghÛòÑFÑ fÙnz II. MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
fhjhf cjîtbjÜWÛ mjÖFÔ jÅna fhâäiybaÜWÛ
brhäthßfç. mdÚjDÑFÑ fhJ VbjÜw thÑ»aÛ/ 1. gÙilÔ jÄæ kÜdßfç áwÚj kâÕghf vjidÑ fUâdß?
MânrlDÑFÑ fhâäiy baÜw bghUisÔ njhÖwÓ brpjJ. 2. fÉuhaUÑFÓ nrJgâ ntÚjß fiyôiuÕgÇrËÑfÑ fhuzÛ ahJ?
mdÚjdhß jhÛ njhÖwjhfÓ brhäÈÑbfhçshkä rhJÇakhf 3. `rßÑfiu bjhÙilk£LÛ ; råthJ fÙlk£LÛ ` vÜDÛ
,†‡dÛ nf£fnt ahtUÛ bfhäbyÜW eifÔjhßfç. mÄßj gHbkhÊ ÉsÑFÛ fUÔij ÉsÑFf.
fÉuhaß njh£oiaÑ ¡nH ngh£LÉ£lhß. fhij mWÑf 4. tÙzÛ gÖ¿Ó áWF¿Õò tiuf.
ntÙLbkÜgJ mtß fUÔjÜW.
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
murß mdÚj fÉuhauJ ngÓádhä ftuÕg£lhß.
mÕngÓRÑfhfÔ jÅna gÇR tH†fÕg£lJ. `` mdÚj fÉuhaß 1. mÄßj fÉuhaÇÜ xU JiwÑnfhit mu†nfÖw ÃfæÓáfisÔ
gh£LÑFÛ gÇR bgWthß. ngÓRÑFÛ gÇR bgWthß `` vÜW bjhFÔJ vGJf.
òytßfç ngáÑbfhÙldß. 2. mdÚj fÉuhaß gh£LÑFÛ ngÓRÑFÛ gÇR bgÖw ÃfæÓáiaÔ
bjhFÔJ vGJf.
mUØbrhÖbghUç
IV . òwta Édh
FWÃykÜdß - áÖwurß; MèjhdÛ - murit; klhâgâ -
mwÃiyaÔjiytß; nfhit - mfÔJiwÓ áÖ¿yÑ»a†fSç xÜW; 1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.
ehÂÑfÙ òijÔjä - Kjä KiwahfÔ jiytidÓ rÚâÑFÛ jiyÉ
bt£fÔâdhä fÙfisÕ bghÔâÑbfhçSjä/ mu†nfÖWjä - nkil (m) xU JiwÑnfhit vÜgJ
VÖwä; m¿Pßfç/ òytßfç/ rhÜnwhßfç Toa mitÆä jÛ 1) mfÔJiwÓ áÖ¿yÑ»aÛ 2) ányil
gilÕòÔ âwikiaÑ fh£o VÖãidíÛ/ ghuh£ilíÛ bgWjä; guä- 3) mÚjhâ 4) fyÛgfÛ
( cçË£l ) kÂfç; tÇir - jFâ ; gâÖWÕgÔjÚjhâ - mÚjhâÔ
bjhilÆä ghlÕbgWÛ üWghläfisÑ bfhÙl áÖ¿yÑ»aÛ; fiy- (M) MÙkhÜ vÜDÛ bghUç jUÛ brhä
MÙkhÜ / fäÉÑfiy. 1) fiH 2) fis 3 ) fiy
gÆÖá ÉdhÑfç V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 1 ¡æÑfhQÛ gÔâÆä cçs rÚâÕãiHfis ªÑFf.
1. ,uFehj nrJgâÆÜ mÜãä tsßÚj òytßfç ahtß ? mÚj bghÜ nj†fhia cilÔJ ghßÔjhßfç. mjDçns khÂÑf
2. xUJiwÑnfhit - ÉsÑFf. guäfç ,UÚjd. murß tÇira¿ÚJÕ gÇrËÑFÛ âwÔij
3. mu†nfÖwÛ gÖ¿Ó áWF¿Õò vGJf. ahtUÛ m¿ÚJ ÉaÚJ k»æÚJ ÄfîÛ ghuh£odß.
4. fiy - ,UbghUç T¿ ÉsÑFf.
148 149
2. ¡æÑfhQÛ bjhlÇä fhzÕbgWÛ xUik gÜikÕ
ãiHia ªÑFf.
4. j†ifÑF
ghÛòÑFÑ fÙnz fhjhf cjî»Üwd. lhÑlß K. t.
3. ¡æÑfhQÛ ãwbkhÊÓbrhÖfSÑF VÖw mÜòçs j†if/

jÄæÓbrhÖfis vGJf. cÜ òâa thæÑif eäygona elÚJ tU»wJ vÜW
mÛkhîÛ mÕghîÛ tÚJ brhÜdJ nf£LÕ bgUk»æÓá
m)rÇÔâuÛ/ M). cgfhuÛ ,) ãugÚjÛ milÚnjÜ. vdÑF cÜidÕ gÖ¿ eÛãÑif cÙL. ,sik
<) kÚâÇ c) cÔjuî C) kfhuh#h ÆÈUÚnj ª m¿îÛ âwikíÛ mÜòÛ gÂîÛ cçs bgÙzhf
v) rhJÇaÛ
És†»aijÑ fÙoUÑ»nwÜ mäyth? mtÖiwÑ
fÙoUÕgjhä/ cÜ vâß fhyÛ eäygo És†FÛ vÜDÛ
eÛãÑif vdÑF cÙL. MÆDÛ áäyiuÕ ãothjKÛ FWÛòÛ
4.¡æÑfhQÛ Éilfç tUkhW VÖw
bfhÙL ª ›£oä bjhäiy bfhLÔj eh£fisíÛ ehÜ
ÉdhÔbjhlßfçmikÑf
ÉdhÔbjhlßfçmikÑf.
kwÑfÉäiy. mÕnghbjäyhÛ mÛkh cÜidÑ foÚJ brhÜd
brhÖfSÛ itJ ciuÔj ciufSÛ ehÜ nf£oUÑ»nwÜ
m) ,uFehj nrJgâ jÄæeaÛ m¿ÚJ ghuh£LÛ tçsä.
mäyth ? mtÖiw ciuÔj mÜidÆÜ thahä ,ÜW cÜ
M) mu†nfÖwÛ xU bgÇa âUÉHhitÕ nghy eilbgWÛ.
,äthæÑifiaÕ gÖ¿Õ òfGiufSÛ nf£»nwÜ vÜwhä/ ehÜ
,) mdÚjÜ vÜgJ MânrldJ bgaß.
bgUik bfhçshâUÑf Koíkh ? mH»YÛ âwikÆYÛ bgaß
bgÖw vÜ j†if/ ,ÜW jÜ òâa thæÑifÆä mÜòÛ gÂîÛ
5.¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ?
mÂfyÜfshfÕ óÙL És†F»whç vÜW nfçÉíÖW vÜ
cçsÛ bgUÄjÛ bfhÙlJ. thæf cÜ eÖgÙòfç !
m) áwÚj üäfis mu†nfÖWjä giHa fhy tHÑfÛ
M) mdÚjDÑFÑ fhJ VJ ,åthW ctif ÃiwÚj cçsÔnjhLjhÜ ãÜtUÛ
m¿îiufis vGJ»nwÜ. m¿îiufç vGJtijÑ fÙlJÛ/
6. njitahd ,l†fËä cÇa ÃWÔjÖF¿fis ,Lf. cÜÅlÔâä Vnjh FiwfÙL vGândÜ vÜnwh nfçÉÕg£L
vGândÜ vÜnwh vÙÂÉl ntÙlhÛ. FiwÆUÚjhäjhÜ
kh}iuÕ bgÖw fÉuhaß Äf k»æÚJ kfhuhrh mtßfç m¿îiu TwntÙLÛ vÜgâäiy. Fiw neuhkÈUÑf ntÙLÛ
gyfiyfisÔ jÛÄlÛ bfhÙL khid vdÑF tH†»dhßfç vÜW vÜWÛ m¿îiu Tw ntÙLÛ mäyth? mÚj tifÆäjhÜ
rhJÇakhfÑ T¿dhß vÜ flikiaÓ brpa KÜ tU»nwÜ. vÔjidnah goÑ»Üwhp
; nf£»Üwhp; ,tÖiwíÛ go; nf£LÑbfhç. xpî ,UÑFÛ
7. thÑ»aÔâä mikÔJ vGJf. nghJ vÙÂÕghß. xU brÛk¿ahL KÜnd brÜW
,lßÕg£lhä/ ãÜnd tUÛ MLfç mjidÑ fÙL xÜWÛ
m ) ›Ö¿UÚjhß M ) tÇira¿ÚJ ,) ftuÕg£lhß âUÚJtâäiy ; gadiltâäiy. KÜnd brÜwJ ÉGÚj
gçsÔânyna väyhÛbrÜW ÉGkhÛ. kÅjuh»a ehÛ VÜ
150
mÕgo ÉH ntÙLÛ?
151
Mifahä kÖwtßfËÜ thæÑifÆä cçs FiwfisíÛ tsßÚJçs eäy gÙigÑ fhÕgJjhÜ - c†fç flik vÜgij
vÙÂÕghßÕgJ/ eÛik ehÛ fhÔJÑbfhçtjÖF ÄfîÛ gaÜ eÜwhf czßÚJbfhç.
gLÛ. cÙikahf MuhpÚjhä/ ,Õgo nenu thæÑifiaÑ fÖgJ
jhÜ caßÚj fäÉ. ,åthW thæÑifia nenu fÖgjÖFÕ òâjhfÕ gHFÛnghJ bgUÛghnyhß eÜwhfÕ gHfKoíÛ.
gaÜgLÛ fhuzÔjhäjhÜ``bgÇnahßfËÜ thæÑif mâä xÜWÛ áwÕò ,äiy; âwik ,äiy. òâa khztß
tuyhWfisÕgo/ caßÚj òytßfËÜ fhÉa†fisÕ go/ áwÚj xG†fhf elÚJbfhçtß. òâa MáÇaß ghLg£LÑ fÖWÑ
czßÉdß vGâa fijfisÕ go `` vÜW cdÑF moÑfo bfhLÕghß. òâa ÉahghÇ eäy ruÑF ÉÖghß. òâa ntiyÑfhÇ
brhäÈÆUÑ»nwÜ. ,Ånkä mtÖiw Élhkä go vÜW eÜwhf ciHÕghç. òâa ghäfhuÜ eäy ghä jUthÜ. òâa e£òÛ
tÖòWÔJ»nwÜ. mjdhä ÉisíÛ eÜikfç våtsnth cÙL. ,Åikahf És†FÛ. mâä xU áwÕòÛ ,äiy. ,ÚjÕ òJikia
eÛik m¿ahkny eÛ kdÛ mÚjÕ bgÇnahßfç elÚj be¿Æä vçË eifahLtJ nghä M†»yÔâä xU gHbkhÊ ,UÕgJ
<Lg£L elÑFÛ. eÛik m¿ahkny eÛ thæÑif brÛikahf cdÑF eÜF bjÇíÛ. ` òâa JilÕgÛ eÜwhfÕ bgUÑFÛ ` vÜDÛ
mikÚJÉLÛ. mÚjÕ gHbkhÊ ntoÑifahf ,UÚjhYÛ fUÔJ cilaJjhÜ.
mjÖF khwhf/ våtsî gHik Md nghâYÛ áwÕòÑ FÜwhkä
,s†nfh vGâa fÙz»ÆÜ fhÉaÔijÕ go; gyKiw go; xËÉLÛ thæÑifjhÜ eäy thæÑif. kÖiwaJ bghÜ KyhÛ
vÜWÛ go . »ôÇ mÛikahÇÜ tuyhÖiwíÛ fèöÇgh fhÚâÆÜ óáa bghUç nghä bjhlÑfÔâä k£Lnk eäy xË ›R»ÜwJ.
tuyhÖiwíÛ âUÛgÔ âUÛgÕ go. ,it nghÜwtÖiw nkÜ cÙikahd bghÜdhä brpaÕg£l bghUç xU ehSÛ mÕgo
nkYÛ goÔJÑbfhÙoU. MfhJ mäyth ? gHfÕ gHf/ njaÔ nja mJ FÜwh xË ›RÛ
mäyth? mJ nghä thGÛ thæÑifna eäytßfËÜ
eäytß e£ò tsßãiwnghä tsUÛ vÜ»whß âUtçStß. F¿Ñnfhshf ,UÑf ntÙLÛ.
c†fç mÜghd ,äthæÑif tsßãiwnghä tsu ntÙLÛ
vÜW ÉUÛò»nwÜ. mJ vÜ thæÔJjÈä ,äiy; ª†fç thGÛ gHikÕg£l ãwFÛ És†FtJjhÜ áwÕò e£ò vÜDÛ
KiwÆä ,UÑ»wJ. fUÔnjhL âUtçStß e£igÕ gÖ¿íÛ e£ghuhpjiyÕ gÖ¿íÛ
gÔJÕgÔJÑ Fwshp ÉsÑ»a ãwF/ gHik vÜW jÅna xU gFâ
e£òÑfhfÕ bgÇnahß brhÜd mÔjidíÛ fztÜ kidÉ TWtij ª nghÖ¿Ñ ftÅÑf ntÙLÛ. mjÖFÕ ãwFjhÜ
thæÑifÑFÛ bghUÚJÛ. ehyoahÇä xU gh£LÕ áwÕãäyhj ¤ e£ò/ Tlh e£ò vÜgitfisÕgÖ¿ mtß
goÔâUÑ»nwÜ. mâä jÑfhÇÜ e£ò xU fUÛigÑ FUÔâÈUÚJ ÉsÑF»Üwhß. gHikÕg£l ãwFÛ kháÜ¿ És†FÛ e£ig
motiuÆä âÜwhÖ nghÜwJ vÜW TwÕg£oUÑ»wJ; mjhtJ mtß ``mÜãÜ tÊ tÚj nfÙik`` vÜw mHfhd bjhluhä
tu tu ,Åik ÄFÚJ bfhÙL nghFkhÛ. Mdhä jfhjtÇÜ e£ò F¿ÕãL»Üwhß. mÚjÔ bjhliu ÃidÑFÛnghJÛ brhäYÛ
neßkhwhf ,Åik FiwÚJ bfhÙL nghFkhÛ; KjÈä nghJÛ nf£FÛnghJÛ âUtçStÇÜ jÄæ - mDgt
moÑ fUÛigÑ foÔJÔ âÜW FUÔJ tiuÆä âÜgJ nghÜwjhÛ. m¿ÉÈUÚJ kyßÚj mÚj m¿îiuÔ jÄæ - vÜ beØáä
fhuzÛ vÜd ? mtutß gÙòjhÜ. mJnghy ª†fç eäy ,ÅÑ»ÜwJ.
gÙòilatßfshf És†»dhä/ nfhbyLÔJ CÜWÛ »HtDÛ vÜ m¿îiu thæÔJiu ,uÙLÛ xÜWjhÜ. c†fç
»HÉíkhf KJikíÖw fhyÔâYÛ c†fç mÜãÜ áwÕò tsßÚJ thæÑif mÜãÜ tÊ tÚj nfÙik`` ahf És†Ftjhf.
bfhÙnl nghFÛ. Mfnt eäy gÙig tsßÕgJjhÜ - mÜòçs mÙzÜ
tstÜ.
152 153
mUØbrhÖbghUç 2. e£òÑFÑ fUÛig ctikahfÓ brhÜd ,yÑ»aÛ ............
(m) âÇfLfÛ (M) gHbkhÊ
foÚJ - ádÚJ; óÙL - mÂÚJ; ctif - k»æÓá; jÑfhß - (,) ehyoahß (<) âUÑFwç
eÖgÙòilahß; ruÑF - bghUç; vçË - ,fæÚJ; kháÜ¿ - FÖwÄÜ¿;
nfÙik - e£ò. V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
gÆÖá ÉdhÑfç 1. ¡æÑfhQÛ gÔâÆä cçs rÚâÕãiHfis ªÑFf.
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. bgÇnahßfËÜ thæÑif tuyhWfis go/ caßÚjÕ òytßfËÜ
fhÉa†fis go/ áwÚj czßÉdß vGâa fijfis go
1. m¿îiu TWjä gÖ¿ K.t. mtßfËÜ fUÔJ ahJ ?
2. brÛk¿ M£il ctikahfÑ bfhÙL K.t. TWÛ fUÔJ ahJ? 2. ¡æÑfhQÛ Éilfç mikíkhW VÖw ÉdhÔbjhlßfç
3. K.t. mtßfSila beØáä ,ÅÕgJ vJ ? mikÑf.
II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. (m) thæÑifiaÑ fÖgJjhÜ caßÚj fäÉ .

(M) ,äthæÑif tsßãiwnghä tsuntÙLÛ.
1. j†ifÆÜ thæÉä vtÖiwÑ fÙL K.t. bgUÄjÛ bfhç»whß ?
2. vtÖiw nkÜnkYÛ goÑf ntÙLÛ vd K.t. ÉUÛò»whß ? 3. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ?
3. ,äthæÑif vÕgo tsu ntÙLÛ vd K.t. thæÔJ»whß?
(m) eäy gÙigÑ fhÕgJjhÜ c†fç flik vÜgij eÜwhf
czßÚJbfhç.
(M) âUtçStß e£ig `` mÜãÜ tÊ tÚj nfÙik`` vÜw
1. vjid caßÚj fäÉ vd K.t. tFÔJiuÑ»whß ?
mHfhd bjhluhä F¿ÕãL»Üwhß.
2. våbttÖiwÕ goÑFkhW K.t . bjhFÔJiuÑ»whß ?
3. e£igíÛ fztÜ kidÉ thæÑifiaíÛ K.t. våthW
4. njitahd ,l†fËä cÇa ÃWÔjÖF¿fis ,Lf.
bghUÔâÑ fh£L»whß ?
4. òJik / gHik - ,it gÖ¿ K.t. mtßfËÜ fUÔJfisÔ
,s†nfh vGâa fÙz»ÆÜ fhÉaÔijÕ go gyKiw go vÜWÛ
bjhFÔJ vGJf.
go »ôÇ mÛikahÇÜ tuyhÖiwíÛ fèöÇgh fhÚâÆÜ tuyhÖiwíÛ
âUÛgÔ âUÛgÕ go
1 ,s†nfhÉÜ fhÉaÕbgÙkÂ--------------------
bgUÄjÛ/ brÛikahf/ âUÛgÔâUÛg/ neßkhwhf/
(m) fèöÇghp (M) »ôÇmÛikahß (,) fÙz»
vçËeifahLjä
154 155
VI . bkhÊÔâwÜ tsßbjhlß gÆÖá
1. `tsßãiwnghä`/ `moÑfUÛigÑfoÔJÔ âÜW FUÔJtiuÆä 5.brpÚeÜ¿ kwthÓ brÛkä

brätJnghä ` - ,it nghÜW e£òÑFÑ TwÕgLÛ ntW ,uÙL
ctikfç vGJf. - guÈ âU.R.rÙKfRÚjuÛ /ã.V./ã.vä.
2. ¡æÑfhQÛ ghlyofis MáÇaß goÔJÑfh£o/ jhpÔâU eh£LÑFÛ jhpbkhÊah»a jÄæbkhÊÑFÛ

khzhÑfiuÑ fUÔöÜ¿Ñ nf£fÓ brpf. ãÜ/ jiyáwÚj bjhÙlhÖ¿Õ ójîliy ªÔJÕ òfGlÛbgpâa
khzhÑfÇlÛ áWáWÉdhÑfis vGÕã ÉilTwÓbrpJ âU.t.c.ájÛguÛ ãçis/ ö†»ÑbfhÙoUÚj jÄæ
mtßjÛnf£lä âwid m¿ÚJ bfhçf. kÑfËilÆä xU òÔjÕ òâa czßÓáia/ eh£LÕgÖiw/ RÔjÓ
RnjáaÔij/ mÜÅaÔJÂ ÉyÑif/ xÖWikia cÙlhÑ»a
``Vdlh jÛã/ jaÑfÛ? vGthp! jiytßfSç jiyáwÚjtß.
gH†fij ngáÕ gaÅiy! òâjhpÓ
braÕgL bghUisÓ áÚijÆä ÃWÔJ! ájÛgudhß xU tHÑf¿Pß; ›u thæÑif elhÔâa ›uß ;
eÜikia ehL ; ehLcÜ eh£il! áwÚj jÄæÕ òytß; ngÓáä bgU ehtyß ; KjÜ Kjä fÕgä
cÙikiaÔ jGîª cÜidÔ âUÔâÕ X£oa cÔjkß; rhâ rka†flÚj njr gÑjß ; brpÚeÜ¿ kwthÓ
ãwiuÔ âUÔJ ngQ bghJeyÛ! brÛkä.
RaeyÛ jidÓRL! ÃiditÓ RÔjÛbrp!
áWik ªÑF! áÚâÑfÕ gHF! mÔjifa bgUik thpÚj ájÛgudhß/ jhpÔ âUeh£oÜ
_iyÆä »lÚJ Kl†»aJ nghJÛ! âUÕgÂÆä KÖWÚJwÚj KÅtßnghy Rfnghf†fisÔ JwÚJ/
btËna òwÕgL ! ÉÊfisÔ âwÚnj bjhÙlhÖ¿Õ gy MÙLfç áiwÆä jtÛ »lÚjhß.
MÊiaÑ ftÅ; miyfËÜ vGÓánfç! mÙondhßÑF thÇ thÇ mËÑFÛ mÜdhUila brÛik rhÜw
thid nehÑF! tiuia nehÑF! âUÑfu†fç áiwÆä brÑ»GÑFÛ bgUikia milÚjd. mtß
öpik ÉisíÛ njh£lkhp cÜid ,Úeh£oÜ ÉLjiyÑfhfÕ g£l väiyaÖw ,Üdäfç
MÑFª! mªâiaÕ nghÑF! rÔâa midÔJÛ ,ÑfhyÔJ kÑfç kdÔâä eh£LÕgÖiwíÛ âahf
brh%gÛ fh£L! RjÚâu khpel czßÓáiaíÛ áwÚj MntrÔijíÛ CÖbwLÔJÕ gâaÓ
vjÖFÛ mØrhkä VWnghä el! el! brpíÛ vÜgâä ahbjhU IaKÄäiy. RU†fÑ T¿Ü ekJ
ájÛgudhiu mÑfhyÔâä jÄækÑfç bjÜdh£LÔ âyfß vÜW
- fÉPß.«uh
T¿aJ rhyîÛ bghUÔjnkahFÛ. kiy mirÚjhYÛ mirahj
kdÔjtuh»a âyfKÅtuJ muáaä bfhçifiaÔjhÜ
ãÜgÖ¿tÚjhß ájÛgudhß vÜgJÛ F¿ÕãlÔjÑfjhFÛ.
“ nf£lhßÕ ãÂÑFÛ jifathpÑ nfshUÛ
nt£g bkhÊtjhØ brhä ``
vÜDÛ tçStß thÑF/ ájÛgudhuJ thÑF tÜikÑFÓ
rhÜwhf ÃÖFÛ.
156
157
ájÛgudhß muáaÈä <Lg£L/ gy T£l†fËä âUthsß á.j.MWKfÛ ãçis mtßfSÛ ehDÛ ntW áyUÛ
brhÖbghÊ thÖWthß. mÚjÑ fhyÔâä ájÛgudhuJ öÔJÑFoÆä ehthpÓ r†f eÖgÂÆä <Lg£oUÚnjhÛ.
brhÖbghÊî ,äyhj T£lÔijÑ fhÙgjÇJ. ájÛgudhß öÔJÑFoÑFÓ ájÛgudhß tÚjîlÜ jkJ ,uÙlhtJ
ngÓáä bgU ehtyß. mtuJ fçs†fglÖw/ Mntr ÄFÚj òjätUÑFÕ bgaÇLÛ É\akhpÔ jÜ fUÔij btËÆ£lhß.
ngÓRfç nf£nghß mÜ¿/ nfshjhiuíÛ ãÂÑfÓ brpíÛ `` ehÜ fäfÔjhîÑFÛ Ø ÛghpÑFÛ nghÆUÚj fhyÔâä
ghÜikíilait. vdÑfhfÔ öÔJÑFoÆä eô thpÓ r†fÔJÑFÔ bjhÙlhÖ¿a
eänyhÜ á.j.MWKfÛ ãçis mtßfç bgaiuna vÜ
ájÛgudhUÑFÔ âUÑFwËä ,uÙL mâfhu†fËä ikÚjDÑF tH†» miHÑfÕngh»nwÜ`` vÜW T¿ MWKfÛ
väiyaÖw MßtÛ. mit ``MçÉid cilik/`` ``brpÚeÜ¿ vÜDÛ bgauhä miHÔJ/ jdJ vÜWÛ kwth eÜ¿ÑFÓ
m¿jä`` MFÛ. cyfÔâä kÑfshä Mfhj fhÇaÛ xÜWÄäiy rhÜwhfÓ braÈÖ fh£oÕnghÚjhß.
baÜDÛ nfh£gh£oä âlkhd eÛãÑif cilatß.
CiHíÛ cÕgÑfÛ fhÙgß ciyÉÜ¿Ô ,ÜDÛ ájÛgudhß nfhitÓ áiwÑnfh£lÔâä ,UÚj
jhHh JPÖW gtß. fhyÔâä mÜdhUÑF MßtÛ ÃiwÚj JiztuhfÆUÚJ cjÉ
vÜw Fwis kÑfSÑF xåbthU T£lÔâYÛ czßÓáílÜ òÇÚj cÔjkß/ tHÑf¿Puhd âUthsß á.nf.RÕãukÂa
vLÔJ ciuÕghß. mjÖFÓ rhÜwhf kwÈia btÜw khßÑfÙlÜ KjÈahß vÜDÛ áwÚj jÄæ m¿Puhtß. gy tifahYÛ
rÇjÔijÑ TWthß. `jÄæ kÑfç vÑfhuzÔijÆ£LÛ jkÑF jÄGÑF mÇa bjhÙlhÖ¿ tUÛ mÜdhÇÜ bgaiuÔ jkJ
xUtß brpj eÜ¿ia kwÑfyhfhJ. brpÚeÜ¿ kwÚj kÑf£FÑ _ÜwhtJ FkhuDÑFÓ N£oÔ jkJ eÜ¿iaÓ
fGthnaÆäiy`baÜW T¿/ mjÖFÓ rhÜwhf brYÔJthuhÆdß. vÜ ,isPß guÈ R.beäiyaÕgß/
`` vÚeÜ¿ bfhÜwhßÑFÛ cpîÙlhÛ cpÉäiy ájÛgudhß nfhitÓáiwÆä jt†»lÚj fhyÔâä m†FÓbrÜW
brpÚeÜ¿ bfhÜw kfÖF `` nfhit tHÑf¿Pß Mjuî bfhÙL ájÛgudhUÑF cjÉ
vÜDÛ áwÚj Fwis vLÔJÑfh£lhf ,irÕghß. òÇÚJÛ mtß ntÙLnfh£go ájÛgudhß jkJ thæÑif
tuyhÖiw mftyhfÕ gho/ beäiyaÕgUÑF mËÔjijíÛ
ájÛgudhUÑF clYÛ cÆUkhÆUÚjJ öÔJÑFo Rnjá ,†FÑ F¿Õ©lhkÈUÑf KoaÉäiy.
ehthpÓ r†fÛ. mÚj ehthpÓ r†fÔij ÃWÉ mjÜ mikÓruh
ÆUÚJ mäYÛgfYÛ xäYÛ tifahä XahJ ciHÔJÔ áwÚj tHÑf¿PuhÆUÚj ájÛgudhß/ áiwÑnfh£lÛ brÜW
bjhÙlhÖ¿tUÛ fhyÔâä fÕgä th†» tUtjÖfhfÓ âUÛãa ãÜ mÑfhyÔâa muáaä r£lÛ/ ájÛgudhiu «ÙLÛ
ájÛgudhß gÛghpÑFÓ bräy ntÙoajhÆUÚjJ. ájÛgudhß tHÑf¿Pß gjÉia t»ÕgjÖF xU K£LÑf£ilahf ,UÚjJ.
ØÛghpÑFÑ fäfÔjh khßÑfkhfÓ brÜwhß. mjhtJ 1906/ orÛgß
ájÛgudhß «ÙLÛ tHÑf¿Pß gjÉia mËÑFkhW
khjÔâä fäfÔjh khefuÔâä fh†»uè kfhrigÑ T£lÛ
murh†fÔjhÇlÛ mDkâ nfhÇanghJ cjÉ brpjtßfËä
eilbgÖwJ. mUÛ bgU†»Htß jhjhghp besnuhÍ jiyik
xUtß brÜid caßju kÜwÔJ ªâgâahÆUÚj ,.vÓ.thyè vÛ.V.
t»Ôj/ mÚjÔ âahf òU\ßfç ÃiwÚj âUÑT£lÔâÖF ,tß
I.Ì.vè. Mtß. mÜdhuJ bgaiuÔ jÜ filá ikÚjDÑF
xU ãuâÃâahfÓ brÜ¿UÚjhß.
thšètuÜ vÜDÛ bgauhä tH†» jkJ eÜ¿iaÓ brYÔâdhß.
ãÜdß fäfÔjhÉÈUÚJ brÜW fÕgä th†»Ñ bfhÙL ,Új thyè JiukfdhßjhÜ öÔJÑFoÆä T£L ªâgâahÆUÚJ
1907/ nk khjÔâä ájÛgudhß öÔJÑFo âUÛã tÚjhß. mJtiu ªâ brYÔâatß. mtuJ ` nfhß£ ` oYçs »ÇÄdä tHÑFfËä
158 159
ájÛgudhß vâÇÕgÑfÛ tÑ¡yhfÔ njhÜ¿ thJbrpJ tHÑf¿Pß mUØbrhÖbghUç
gjÉÆä täYeß vdÕ bgaßbgÖwhß.
jiyáwÚj - KjÜik thpÚj ; ójîlä - IÚJ gUÕbghUç fshä
ªâgâ thyè JiukfdhUÑFÓ ájÛgudhuJ bgU†FzÛ ( ÉÙ/ kÙ/ beUÕò/ ªß/ fhÖW ) Md clä; RÔj RnjáaÛ - KGikíÛ
bgÇJÛ bjÇíÛ. ájÛgudhß «ÙLÛ tHÑf¿Pß gjÉia cçeh£onyna cUthd bghUç; brpÚeÜ¿ - ãwßbrpj eÜik;
miltjÖFÕ bgÇJÛ cjÉahÆUÚjtßfËä fhyÛ brÜw RfnghfÛ - eäÈÜgÛ; ,ÜgÕngW; mÙondhß - jÜid ehotÚnjhß;
rß.vè.FkhuRthÄ bu£oahUÛ xUtß. ,Új khfhz rhyîÛ - ÄfîÛ; kwÈ - vkÜ ; ehthp - fÕgä ; khßÑfÛ- tÊ;
kÚâÇahÆUÚj mtß/ beäiy ÍäyhÉä murh†f ãuâÃâ - cWÕãdß; ,isPß - jÛã; mftä - mftÖgh (ehätif ahd
tHÑf¿PuhÆUÚJ áwÚj bräthÑFÕ bgÖ¿UÚjhß. ájÛgudhuJ ghÑfSç xÜW ); K£LÑf£il - jil; caßju kÜwÛ- caßªâ kÜwÛ;
brÛik rhÜw FzÔijÕgÖ¿ mtß/ xU nahÑ»ajhgÔâuÛ »ÇÄdä - FÖwÉaä; thJbrpJ - tHÑfho; nahÑ»ajh gÔâuÛ -
mËÔjJÛ F¿ÕãlÔjÑfjhFÛ. eÖrhÜ¿jæ; Íäyh - kht£lÛ; ehkfuzÛ - bgaßN£LÛ rl†F;
PhgfhßÔjÛ - ÃidîÓáÜdÛ; thrf rhiy - goÕgfÛ (üyfÛ).
jÉu/ ájÛgudhß áiwÆÈUÚj fhyÔJÛ btËtÚj
ãÜdUÛ gytÊfËYÛ cjÉ òÇÚjtßfËä bjÜ gÆÖá ÉdhÑfç
MÕãÇÑfhÉYçs jØir Íäyh âäiyahothá/ âU.ntâaÕgÕ
ãçis vÜgtß F¿ÕãlÔ jÑftuhtß. mtß/ fhyÔâä brpj I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
eÜ¿ÑfhfÓ ájÛgudhß jkJ kfç xUtUÑF ntjtäÈ vÜDÛ
bgaiu tH†»Ô jkJ eÜ¿iaÓ brYÔâÕ òfæ bgÖwhß. jkJ 1. ö†»ÑbfhÙoUÚj jÄækÑfËilÆä ájÛgudhß
eÙgß beäiy PhdáfhkÂ KjÈahß jkÑFÔ jÄæ fÖWÑ cÙlhÑ»a czßîfis vGJf.
bfhLÔjjÜ PhgfhßÔjkhf _Ôj FkhÇÑF PhdtäÈ vÜW 2. ájÛgudhÇÜ thÑF tÜikÑFÓ rhÜW jUf.
ehkfuzÛ brpjhß. 3. âUÑFwËYçs vÚj vÚj mâfhu†fËä t.c.á mtßfSÑF
MßtÛ mâfÛ ?
,Ôjifa brpeÜ¿ kwthj brÛkä ájÛgudhUÑF 4. xåbthU T£lÔâYÛ t.c.á. vLÔJiuÑFÛ âUÑFwç vJ ?
PhgfßÔjkhfÔ jÄæ eh£oä m†FÛ ,†FkhfÓ áy thrf 5. brpÚeÜ¿ kwthikÑF t.c.á. vLÔJÑfh£LÛ âUÑFwç ahJ?
rhiyfSÛ kÙlgKÛ brÜidÆä xU áiyíÛ mikÔJÔ jÄæ 6. t.c.á. mtßfSÑFÔ jÄæeh£oYçs ÃidîÓ áÜd†fç ahit?
kÑfç xU á¿jsÉä j†fç eÜ¿iaÑ fh£oíçsdß. ájÛgudhß
bgUikÑF ,Ôjifa áÜd†fç á¿jsî† fhzhJ. II. MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
ájÛgudhß thæÑif tuyhW Tl ,Jtiu ÉÇthd 1. t.c.á. mtßfËÜ gÙòeyÜfis vGJf.

KiwÆä btËtuÉäiy. ,Új kdÑ Fiwî kiwÚJ/ ehbl†FÛ 2. t.c.á. brhÖbghÊî vÔjifaJ? ÉsÑFf.
ájÛgudhÇÜ bgaUÛ òfGÛ czßîÛ cÖrhfKÛ guîÛ tÙzÛ 3. ájÛgudhß jÜ CWiPôm kfDÑF vtß bgaiuÓ N£odhß ? VÜ ?
jÄæ kÑfç ghLgl ntÙLÛ vÜW ãuhßÔâÑ»ÜnwÜ. 4. nfhit tHÑf¿PUÑF t.c.á. våthW eÜ¿ brYÔâdhß ?
5. Rnjá ehthpÓ r†fÛ - F¿ÕbgGJf.
160 161
6. thyè vÜgtß ahß ? mtßÑFÛ ájÛgudhßÑFÛ ,UÚj 2 ¡æÑfhQÛ ãwbkhÊÓ brhÖfSÑF VÖw jÄæÓ brhÖfis
bjhlßãid ÉsÑFf. vGJf.
7. ntjtäÈ/ PhdtäÈ vdÕbgaß N£oaikÑfhd RfnghfÛ/ fu†fç/ ãuâÃâ/ nfhß£/ nahÑ»ajhgÔâuÛ/
fhuz†fis ÉtÇ. »ÇÄdä/ PhgfhßÔjÛ
III . gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 3 ¡æÑfhQÛ Éilfç tUkhW ÉdhÔbjhlßfç vGJf.
1. t.c.á. mtßfËÜ âUÑFwç <LghLÛ òyikíÛ gÖ¿Ô (m) kiy mirÚjhYÛ mirahj kdÔjtuhd âyfiu t.c.á
bjhFÔJ vGJf. ãÜgÖ¿dhß.
2. t.c.á . mtßfËÜ brpÚeÜ¿ kwthÕ gÙãid ÉsÑ» vGJf. (M) ájÛgudhUÑFÔ âUÑFwËä väiyaÖw MßtKila
3. ájÛgudhÇÜ eh£LÉLjiyÔ bjhÙL gÖ¿ ÉsÑFf. ,uÙL mâfhu†fç MçÉid cilik/ brpÚeÜ¿a¿jä
(,) t.c.ájÛgudhUÑF clYÛ cÆUkhÆUÚjJ öÔJÑFo
IV . òwta Édh Rnjá ehthpÓ r†fÛ.
1. bghUÔJf. 4. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ?
nkdhç mikÓrß t.c.ájÛgudhß (m) ájÛgudhß brpÚeÜ¿ kwthÓ brÛkä

fÕgnyh£oa jÄHÜ âyfß
(M) ájÛgudhß thæÑif tuyhW Tl ÉÇthf tuÉäiyna !
fh†»uè njáa jiytß thyè
KÜdhç ªâgâ guÈ.R. beäiyaÕgß
rß.vè.FkhurhÄ 5. ¡æÑfhQÛ thÑ»aÔâä cçs ãiHia ªÑ» vGJf.
2. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf. (m) t.c.á. mtßfËÜ brÛik rhÜw âUÑfu†fç áiwÆä
brÑ»GÑFÛ bgUikia milÚjJ.
(m) t.c.á mtßfSÑF «ÙLÛ tHÑf¿Pß gjÉ »ilÑf (M) t.c.á. mtßfËÜ ÃidîÓ áÜd†fshfÓ áy thrf
cjÉatß------- rhiyfSÛ kÙlg†fSÛ cçsJ.
1) á.nf.RÕãukÂadhß 2) guÈ R.beäiyaÕgß
3) thyèJiu
(M) 1906 MÛ MÙL ÃfæÚj fäfÔjh fh†»uè kheh£oÖFÔ 6. ¡æÑfhQÛ kuòÔ bjhlßfisÓ brhÚj thÑ»a†fËä
jiyik t»Ôjtß. mikÔJvGJf.
1) jhjhghpbesnuhÍ 2) mÜÅbgrÜ£mÛikahß (m) jiyáwÚj (M) K£LÑf£il
3) âyfß
VI . bkhÊÔâwÜ tsß bjhlß gÆÖá
V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
1. ¡æÑfhQÛ bjhlßfËYçs rÚâÕãiHfisÔ
mäYÛ gfYÛ / ngUÛ òfGÛ/ òÔjÕòâa/ fçs†fglÖw
âUÔJf.
- ,it nghÜw gÔJ ,izÓbrhÖfisÔ bjhFÔJ vGJf.
mÚj fhyÔâä ájÛgudhuJ brhÖbghÊî ,äyhjÑ T£lÔijfhÙgjÇJ.
162 163
<nuh£oä bjhl†»aJ. <nuhL efuh£áÔ jiytuhf
KisÔjJ. nkYÛ ,UgÔbj£LÑ »isfshfÑ »isÔjJ.
6. ,tßjhÜ bgÇahß väyhtÖ¿YÛ <.bt.uhkrhÄ jÛKila jÅ KÔâiuiaÕ
jhkiuÔâU. be.J.RÚjutontä
bgh¿Ôjhß.
,kakiy ; ,jÜ bghUç vÜd ? gÅkiy vÜW <nuh£LÑFÑ fhÉÇ MÖ¿ÈUÚJ Foªß bfhÙLtUÛ
bghUç. gÅkiy xÜwh ? ,äiy/ áy ,UÕãDÛ ,ÚâahÉÜ â£lÔij ÃiwntÖ¿a bgUik <.bt.uh. - îÑFÇajhFÛ.
tlÑbfäiyahf caßÚJ ÃÖFÛ kiyÔ bjhliuna gÅkiy - <nuh£LÑ filÔbjUÉä/ gy filÑfhußfç/ bghJ ÃyÔij
,kakiy vÜwiHÑ»nwhÛ. MÑ»uÄÔJ ,UÚjhßfç. ntÙoatßfshÆÖnw vÜW ja†fhkä/
gif tsUnk vÜW mØrhkä cWâahf ÃÜW MÑ»uÄÕòfis
mnjnghä cy»ä bgUØ áÚjidahsßfç áyß; bgUØ vLÑfitÔJÔ bjUit mfyÕgLÔâa mÇkh <.bt.uhkrhÄ
rhjidahsßfç áyß. ,tßfSç ` bgÇahß ` vÜwhä bgÇahß Mthß.
<.bt.uhkrhÄiaÔjhÜ F¿ÑFÛ.
<nuh£LÓ á†fÛ - <.bt.uh. - ÉÜ jÅÓáwÕòfç áy.
,kaÛ vij Ãidî gLÔJ»wJ? cauÔij - ªsÔij - mitahtd cÇikÑfhfÕ nghuhLÛ jÜik ; bghJeyÕ
mfyÔij. mÕòwÛ ? vÙzÖw nguhWfËÜ RuÕig. mnj nghuh£l†fSÑfhf vijíÛ âahfØ brpa KidíÛ nghÑF ;
nghÜW bgÇahß vÜDÛ brhä vij ÃidîÑFÑ rÈÕãÜik; ,ilawhj ciHÕò; mØrhik/ ,itaidÔâÖFÛ
bfhÙLtU»wJ? ªÙl bghJÔ bjhÙil; ,izaÖw bghJÔ kÂKoahf - väyhiuíÛ kâÑFÛ gÙò.
bjhÙil. mJ ªÙlJ k£Lkh ? caßÚjJÛ MFÛ.
cÇik nt£if/ bgÇahnuhL ãwÚjJ. rkÔJt czßîÛ
bgÇahß jÜ rhâÑfhfÕ ghLglÉäiy. jÜ clÜ ãwÚjnj. ,åÉuÙL eäYzßîfSÛ <.bt.uh. îÑFÕ òâa
kht£lÔâÖfhfÕ ghLglÉäiy. kÑfç ,dÔ bjhÙlhf mJ òu£áfukhd fÙnzh£lÔijÔ jÚjd. áWtdhf ,UÚjnghnj
caßÚJ ÃÜwJ. muáaä bjhÙL/ rKjhaÔbjhÙL/ bghUËaä rhâÑ f£LÕghLfisÔ jfßÔjtß <.bt.uhkrhÄ mtßfç.
òu£áÔ bjhÙL vd mJ mfÜW És†»aJ. bgÇatßfç f£lisÑF khwhf/ väyhÓ rhâahß ›LfËYÛ ªß
mUÚjîÛ czî cÙzîÛ jiyÕg£lhß.
MÆuÛ MÆuÛ MÙLfshf - guÚj ÃyÕguÕig
tsÕgLÔJtJ ,kaÛ tH†FÛ MWfç. kÑfç ,dÔâä cÇiknt£if <.bt.uhkrhÄiaÑ fh†»uáä nrßÔjJ.
mªâia vâßÑf/ RuÙliy xÊÑf/ kÑfç xUikÕgh£il mÕnghija fh†»uR/ fhÚâahß jiyikÆä ,a†»ÖW. mtß
tsßÑf/ fitÑ Fjthj fÖgidfËÈUÚJ ÉLgl/ rkÔJtÔij jiyikÆäjhÜ måÉaÑfÛ kÑfç ,aÑfkhfÔ jiHÑfÔ
- rkjßkÔijÕ bjhl†»aJ.
gÆÇl itÑf cjîtd bgÇahÇÜ ¢ÇafUÔJfç.
<.bt.uhkrhÄ VÖWÑbfhÙl bfhçifÑFÔ jÛik
bgÇahÇÜ bjhÙL v†nf ? - vÕgoÔ bjhl†»ÖW KGikahf xÕgilÔJÉLÛ ,aäãdß. mtß fh†»uRÑfhuuhfÑ
?vÕgo ghpÚjJ ? vÜbdÜd brpjJ ?. fhÚâaÔij VÖWÑbfhÙlhß. cÙikahd fhÚâathâahf
És†»dhß.
164 165
fhÚâahß fh£oa xÔJiHahikia ÉÊÕghfÑ IüW bjÜid ku†fis bt£oÓ rhpÑfÓ brpjhß. ehÖgJ
filÕãoÔjhß. tHÑF kÜwØ bräy kWÔjhß. flÜ gÔâu†fç MÙLfç gyÜ juÑToa ku†fis bt£l itÔjhß. vÜnd
_yÛ tuntÙoa IÛgjhÆuÛ %ghpfis ,HÑf neÇLtijÕ mtUila âahfÛ !
gÖ¿íÛ bghU£ gLÔjhJ/ tHÑfhl kWÔjhß.
fjiu cÖgÔâ brpjä/ mÂjä fhÚâaÔ â£l†fËä
kJÉyÑF fhÚâaÔ â£l†fËä xÜW. mJtiuÆYÛ xÜW. ,âYÛ mtß bkpÛkwÚJ <Lg£lhß. ¢khÜ ›£LÕ
mjÖFÕ ãwFÛ kJ mUÚjhjtß <.bt.uhkrhÄ. bgÙfç ãçisah»a mtß fjß mÂÚjhß. ›£oYçs midtiuíÛ
fçSÑfil k¿aYÑF tÚjJ KjÜ Kjyhf <nuh£oäjhÜ mÂaitÔjhß. jÛ jhahß - vÙgJ taJ _jh£o
ÃfæÚjJ. áÜdÔjhaÛkhisÙm mÂa itÔjhß.
<.bt.uhkrhÄahÇÜ kidÉ ehfÛikahUÛ j†if mtnu fjß _£ilfis VÖ¿ÑbfhÙL g£o

fÙzÛkhîÛ fçSÑfil k¿aYÑFÓ brÜwhßfç. <nuh£oä bjh£onjhWÛ brÜW ÉÖgid brpjhß. mjdhä kÑfËilna
bräthÑF ÄFÚj FLÛgÔijÓ nrßÚj ,U mÛikahßfç fjß mÂjä bgU»aJ. cÖgÔâíÛ tsßÚjJ. jÄæ eh£oä
KÜtÚjJ vÙzÖw bgÙfSÑF vGÓáô£oÖW. MÆuÑ fjiuÕguÕãaâä/
fzÑfhdtßfç mtßfnshL nrßÚJ bfhÙlhßfç. tsßÔjâä mtUila g†F ÄfÕ bgÇaJ.
mâfhutßÑfÛ ,ij vâßghßÑfÉäiy. Xß CÇä k£LÛ ¤Ùlhik/ ,ÚâahÉÜ jÅnehp; bghäyhj nehp;
MÆuÑfzÑfhd bgÙfisÑ ifJ brpaÑToa fäbeØrÛ <uhÆuÛ MÙLfshfÔ bjhlUÛ nehp; nfhoÑfzÑfhdtßfis
mÜiwa mâfhÇfSÑF ,äiy. vdnt/ brÜidÆYçs nkä Éy†FfisÕ nghä elÔJÛ bfhLik; mtßfSÑF moÕgil
mâfhÇfSÑFÔ jftä bfhLÔjhßfç. cÇikfis kWÔJÉ£l jtwhd Kiw; thpÕòfns bfhlhj
RuÙlä KiwÆÜ nfhu cUtÛ.
KÜ mDkâ bgÖW <nuh£oä ngh£oUÚj jil
Mizia vLÔJÉ£lhßfç. ,jÖF KÜ 144 jil MiziaÑ ,UÑf ,UÑiffç kWÔJÉ£lnjhL FËÑf - FoÑf ªUÛ
fhyÛ KotjÖFç v†FÛ vLÔjâäiy. mÚjÕ òu£áiaÑ bfhlhj/ tÜKiw ¤ÙlhikahFÛ. mjÜ mokuÛ rhâ
fÙltß <.bt.uhkrhÄ. ntÖWik vÜDÛ Kç kukhFÛ.
jÅthæÑifÆä áÑfdÑfhuuh»a <.bt.uhkrhÄ/ bghJÔ ,Úâa ehL jGÉa ,ÑbfhLikiaÕ òÔjUÑFÕãÜ

bjhÙilÕ bghWÔjk£oä jhu ô skhd âah». mtUila xÊÑf KaÜw bgUÚjiytÚm ,äiy. xÊÑf KaÜw ngÇaÑfØÛ
bjÜdÚ njhÕãä fç ,wÑFÛ cÇik VÖfdnt ,äiy.
FÔRifÑFÉlÕg£oUÚjJ.
RuÙl tÚj M†»nyaiuíÛ Äu£o ,Úeh£oÜ
,HÕò<L bgÖWÑbfhÙL FÔjifiaÑ ifÉLÛgo kuòfËä/ gHÑf tHÑf†fËä mtßfç jiyÆLtâäiy
<.bt.uhkrhÄ brhÜdhß. mâfhÇfç neßkhwhf tÖòWÔâdhßfç. vÜDÛ thÑFWâiaíÛ ,Úâa eh£oÜ nk£LÑFoÆdß
vdnt FÔjifÑfhuß <.bt.uhkrhÄÆÜ ngÓirÑ nf£fÉäiy. ,Ú bgÖWÉ£lhßfç.
beUÑfoia mtß vÕgoÓ rkhËÔjhß ? ,unthL ,uthf
167
166
vdnt/ rhâ VÖwÔjhæîÑ bfhLikfSÛ ¤Ùlhik/ 9. ,Úâa eh£oÜ nk£LÑFoÆdß M†»nyaÇlÛ bgÖwjhfÑ
beU†fhik/ clÅUÚJ cÙzhik/ fythik M»a ¤a TwÕgLÛ thÑFWâ ahJ ?
kuòfSÛ bfho f£oÕ gwÚjd. ,it brÔjhYÛ ÉLtâäiy. 10. bfhof£oÕ gwÚj ¤a kuòfç ahit ?
RLfh£oYÛ ,Lfh£oYÛ rhâÕãÇîfËÜ moÕgilÆä
jÅÔjÅ RLfhLfç/ ,LfhLfç ,UÚjd ; ,UÑ»Üwd. kjÛ II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
kh¿dhYÛ ,ÚnehpÉLtâäiy.
1. ,kakiyiaíÛ bgÇahiuíÛ be.J.R. våthW xÕãL»whß ?
,Új nehia monahL xÊÑfÕ ghLg£ltß <.bt.uhkrhÄ 2. bgÇahÇÜ bjhÙL v†nf bjhl†»aJ ? vÜd brpjJ ?
Mthß. khztÕ gUtÔânyna rhâ ntßfis cilÔbj¿Újtß 3. bgÇahnuhL ãwÚj ,uÙL eäYzßîfis ÉsÑFf.
bgÇahß. 4. fjßÔ â£lÔâä bgÇahUila g†»id vGJf.
5. ,ÚâahÉÜ jÅnehp vJ? mjÜ nfhu totÔijÔ âU.RÚju
mUØbrhÖbghUç tontY våthW ÉsÑF»whß?
6. rhâ VÖwÔjhæîÑ bfhLik vJtiuÆYÛ cçsd ?
RuÕig - CÖiw; fitÑF - braägh£oÖF( eilKiwÑF); 7. bgÇahÇÜ jÅÓáwÕòfshf be.J.R. F¿ÕãLtd ahit ?
rkÔJtÛ- rkjßkÛ; MÑ»uÄÕò - tÈÚJ gÖWjä; mÇkh - á†fÛ;
jiyÕg£lhß - <Lg£lhß; fhÚâaÛ - fhÚâaofËÜ bfhçif; mâfhu III. gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
tßÑfÛ - mâfhuÛ brpíÛ ãÇÉdß.
1. ,kakiy/ mâä RuÑFÛ MWfç M»atÖnwhL bgÇahiu
gÆÖá ÉdhÑfç xÕã£L be.J.R. ciuÑFÛ brpâfisÔ bjhFÔJ vGJf.
2. bgÇahÇÜ kJÉyÑFÔ bjhÙL gÖ¿Ô bjhFÔJ vGJf.
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil jUf. 3. rhâ ntÖWikiaíÛ ¤ÙlhikÑ bfhLikiaíÛ xÊÔjâä
bgÇahÇÜ g†F gÖ¿Ô bjhFÔJ vGJf.
1. `,kaÛ` vÜgJ be.J.R. ÉÖF vtÖiw ÃidîgLÔJ»wJ?
2. `bgÇahß` vÜDÛ brhä vjid ÃidîÑFÑ bfhÙLtU»wJ? IV. òwtaÉdhÑfç
3. bgÇahÇÜ ¢Ça fUÔJfç vtÖiwÕ gÆÇl cjî»Üwd ? 1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.
4. <nuhL efuh£áÔ jiytuhf ,UÚjnghJ bgÇahß brpj
gÂfç ahit ? (m) fhÚâahß fh£oa ---------- nghuh£lÔijÕ bgÇahß
5. fhÚâahÇÜ xÔJiHahik ,aÑfÔij <.bt.uh. våthW VÖW ÉÊÕghfÑ filÕãoÔjhß
elÔâdhß ? 1) xÔJiHahik 2) cÕòÑfhpÓRjä
6. fçSÑfil k¿aÈä KjÜKjyhf tÚj bgÙkÂfç ahtß ? 3) mÚÃaÕbghUç òwÑfÂÕò
7. `mÚjÕ òu£áiaÑ fÙltß <.bt.uh` vÜDÛ bjhlÇä vÚjÕ
òu£áiaÑ fÙljhf be.J.R. TW»whß ? (M) `kÂKo ` vdÕ nghÖwÕgLÛ bgÇahÇÜ gÙò -----------
8. jÛ bjÜdÚnjhÕãä fç ,wÑFtJ gÖ¿a áÑfiy <.bt.uh. 1. ciHÕò 2. mØrhik 3. väyhiuíÛ kâÔjä
våthW ¤ßÔjhß ?
169
168
V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá CDUfÕ ghLtâä C¿LÚnjÜ thÇÆYÛ
VÖwªßÕ gh£oÜ ,irÆÅYÛ beäÈoÑFÛ
1.¡æÑfhQÛ Éil mikíkhW VÖw ÉdhÔbjhlß nfhÖbwhoahß FÑFFbtdÑ bfhØRÛ xÈÆÅYÛ
mikÔâLf. RÙz ÄoÕghßjØ RitÄFÚj gÙfËYÛ
gÙiz klthß gHFgy gh£oÅYÛ
(m) bgÇahß vÜwhä <.bt.,uhkrhÄiaÔjhÜ F¿ÑFÛ. t£lÄ£LÕ bgÙfç tisÑfu†fç jhbkhÈÑfÑ
(M) khztÕ gUtÔânyna rhâ ntßfis cilÔbj¿Újtß
bfh£o ÆirÔâLnkhß T£lKjÕ gh£oÅYÛ
bgÇahß.
ntÆÜ FHnyhL ›izKjyh kÅjß
2. rÚâÕãiHÆÜ¿ vGJf. thÆÅY† ifahYÛ tháÑFÛ gäfUÉ
eh£oÅY† fh£oÅYÛ ehbsäyhÛ eÜbwhÈÑFÛ
<nuh£Lá†fÛ - <.bt.uhÉÜ jÅáwÕòfç áy. mitahtd: gh£oÅYÛ beØirÕ g¿bfhLÔnjÜ...``
cÇikÑfhf nghuhLÛ jÜik ; bghJey nghuh£l†fSÑfhf
vijíÛ âahfØ brpjä. ( ghuâahß / FÆägh£L )
3. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ?
(m) ,kaÛ vij ÃidîgLÔJ»wJ.

(M) cÇiknt£if bgÇahnuhL ãwÚjJ.
(,) vÜnd mtUila âahfÛ.
vÙzÖw/ fitÑFjthj/ ÉÊÕghf/ KjÜKjyhf/

,unthouthf/ bkpÛkwÚJ/ VÖwÔjhæî
VI. bkhÊÔâwÜ tsß bjhlßgÆÖá
¡æÑfhQÛ brpí£gFâia/ MáÇaß goÔJÑfh£o/

khzhÑfiu/ Fuä VÖwÔjhæîlDÛ xÈ mGÔjÔJlDÛ
goÑfÓ brpf.
`` fhdÕ gwit fyfbyDÛ XirÆYÛ

fhÖW ku†fËilÑ fh£LÛ ,irfËYÛ
MÖWª nuhir mUÉ bahÈÆÅYÛ
ªyÕ bgU† flbyÚ neuKnk jhÅirÑFÛ
XyÔ âilna câÑFÛ ,irÆÅYÛ
khDlÕ bgÙfç tsUbkhU fhjÈdhä
171
170
vLÔJÑ T¿íçshß. ,aäghf ÃfæÚJ tUtij ahUÛ vËâä
khÖ¿Él KoahJ vÜw fUÔij tÈíWÔj ÉUÛãa mtß/
7. jÄHÜ - m¿Éaä KÜndho ªßÕbghUËÜ ,ÚjÓ RU†fh ,aäig/
bfhÙlä R.kfhnjtÜ
R.kfhnjtÜ/ vÛ.V./ã.vèÌ `` MH mKÑ» KfÑ»DÛ Mæfläªß
ehÊ KfthJ ehäehÊ - njhÊ !
m¿Éaä vÜw brhäiyÑ nf£FÛnghbjäyhÛ nkä ÃâíÛ fztDÛ neßgoDÛ jÔjÛ
ehLjhÜ eÛ ÃidîÑF tU»ÜwJ. m¿Éaä m¿Pßfç vÜwhä ÉâÆÜ gand gaÜ ``
fÈÈnahîÛ Ãô£lDnk eÛ fÙKÜ tÚJ ÃÖ»Üwdß.
Mdhä ,tßfç fÙldthfÕ ngrÕgLÛ gy cÙikfis vÜw ghlÈä ÉsÑfkhf btËÆL»Üwhß! nkYÛ`Mæflä
,tßfç ãwÕgjÖFÕ gy üÖwhÙLf£F KÜdnu jÄHßfç ªß `/ `MH mKÑFjä ` M»a bjhlßfç m¿Éaä E£gÛ
m¿ÚâUÚjdß vÜw cÙikia cyfÛ ,ÜWtiu m¿ahk thpÚjit. ªUÑF mGÔjÛ ( pressure ) cÙL. ehÛ
ÈUÑ»ÜwJ.VÜ/ eÛÄä gyU†Tl m¿ahknyna ,UÑ»ÜnwhÛ. våtsîÑbfåtsî MHÔâä _æ»Ó brä»Ünwhnkh/
måtsîÑfåtsî mJ ÄFâahf eÛik mGÔJÛ. MHÔijÕ
ghèfYÛ xsitahUÛ bghWÔJ mGÔjÛ mâfkhFÛ. ,åîÙikÆidíÛ ghèfny
( pascal ) fÙL T¿ajhf m¿Éaä VLfç ngR»Üwd. Mdhä
bghUçfis mit fhzÕgLÛ cUt ÃiyÑF ( State of exist- nkny fÙl xsitahß ghlÈÜ `Mæflä ªß `/ MH mKÑ»
ence ) VÖgÔ âÙbghUç ( Solid ) / ªßÕbghUç ( liquid ) / KfÑ»DÛ ` vÜw bjhlßfç `MHÔijÕ bghWÔJ mGÔjÛ
MÉÕbghUç ( gas ) vÜW ãÇÔJÕ ngR»nwhÛ. âÙbghUSÑFÛ mâfkh»wJ` vÜw cÙikia eÜF btËÕgLÔJ»Üwd
MÉÕbghUSÑFÛ ,äyhj áy áwÚj ,aäòfç ªßÕbghUSÑ mäynth ?
»UÕgij ,Üiwa m¿Éaä ekÑF m¿îWÔJ»wJ. bghJthfÔ
âÙbghUisíÛ MÉÕbghUisíÛ mGÔjÔâdhä (pressure ) fÈÈnahîÑF KÜ fãyß
msÉä RU†FÛgo brpayhÛ. mÇá/ cÄ/ jÉL nghÜw
bghUçfis mGÔâ msÚJ/ xU goia KÑfhÖ goahfÑ xËiaÑ nfh£lÛ ( Refraction ) milaÓbrptjdhä bjhiy
fh£lyhÛ. mnj nghÜW Xß cijgÚâä ( foot- ball ) ,aäghf mJ ÉYçs bghUËÜ cUtÔij mÙikÆä tÚJ njhÜWÛgo
bfhçtijÕ nghÜW _ÜW kl†F msÉÖF ntÙLkhdhYÛ brpayhÛ vÜW fÙltß fÈÈnah vÜW brhä»nwhÛ. ›£oÜ
fhÖ¿id milÔJ itÑfyhÛ ! Mdhä våtsîjhÜ mGÔâ nkäkhlÔâä ,UÚj fÈÈnah xU ehç jkJ _ÑFÑ
msÚjhYÛ/ xU goghiynah vÙbzianah mäyJ ªiunah fÙzhoiaÑ fHÖ¿Ô JilÔJÉ£LÔ öá nghpÉ£ljh vÜW
FiwÔJ msÚJ fh£l KoahJ! ,âÈUÚJ mGÔjÔâdhä ªßÕ m¿tjÖfhf/ xËtUÛ tÊÆä caßÔâÕãoÔJÕ ghßÔjhß. m~J
bghUçfç ( liquids ) msÉä RU†Ftâäiy vÜgJ És†F»wJ. ,uÙlhf koÑFÛ mikÕòlÜ Toa fÙzhoahjyhä/ mtß
,åÉaäig ªßÕbghUËÜ RU†fh ,aäò ( non- compressibility of koÔJ itÔâUÚj ÃiyÆä mjÜ xU Éäiy kÖbwhU Éäiy
liquids ) vÜW m¿Éaä F¿ÕãL»wJ. ,åîÙikiaÑ «J bghUÚâ ,UÚjJ. vÜd ÉaÕò! bjhiyÉä cçs xU
fÙLãoÔjtß/ ».ã.17 MÛ üÖwhÙoä thæÚj ghèfä ( Pascal ) nfhòuÔâÜ cUtÛ á¿ajhf mtß fÙzhoÆä tÚJ bjÇÚjJ !
vÜW brhätß. Mdhä ,nj cÙikiaÑ fÛgß fhyÔâä ( 12 MÛ ,uÙL fÙzho ÉäiyfSÑFÔ ( Lenses ) bjhiyÉYçs
üÖwhÙoä ) jÄæeh£oä thæÚJ tÚj xsitahß mHfhf
172 173
bghUçfis mU»ä bfhÙL tUÛ MÖwä ,UÕgij m¿ÚJ ifahÙL ghßÑ»Üwdß! ,UtUÑFÛ ,ilÆä mtß vGÕãa
bfhÙlhß! clnd <aÑFHhp xÜ¿Ü ,U nfhoÆYÛ ,U gË†FÓ Rtß xËÑF tÊÉLÛ; Mdhä xÈiaÔ jLÔJ
fÙzho ÉäiyfisÕ bghUÔâÔ jkJ bjhiy nehÑ»ia ( Tel- ÃWÔâÉLÛ! cjaFkuÜ kÂnkfiyiaÕ ghßÔjhÜ;
escope ) cUthÑ» ÉÙÂaÈä bgUÛ òu£áiaÓ brpJÉ£lhß! kÂnkfiyíÛ cjaFkuidÕ ghßÔjhç. Mdhä cja FkuÜ
Mdhä fÈÈnah fÙl ,nj fh£áia ›£L nkäkhoíÛ/ ngáa Mßt bkhÊfç kÂnkfiyÆÜ brÉÆidÓ nruÉäiy.
_ÑFÑfÙzhoíÛ ,äyhkä ».ã. ,uÙlhÛ üÖwhÙlsÉnyna kÂnkfiy ngáÆUÚjhYÛ/ cjaFkuÜ nf£oUÑfkh£lhÜ.
xU jÄHÜ fÙL T¿íçshÜ vÜwhä mjid xÕòÑbfhçs
,ÜW cyfÛ KÜtUkh? tçStÇÜ á¿a Fw£ghÑfç bgÇa fÙQÑF tÊitÔJÑ fhJÑFÔ âiuÆLÛ ,åtH»a
bghUçfisÔ jÛkfÔnj bfhÙL fh£L»Üwd. ,jÖF ctik kÙlgÔijÓ rhÔjdhß/ `` ÉËÕò miw nghfhJ bkpÕòwÔ
njoÓbrÜwhÜ xU jÄHÜ ; brÜw tÊÆny á¿abjhU òä ; mjÜ â^cÛgËÑfiw kÙlgÛ `` vÜW brhäY»Üwhß. rhÔjdhß VÜ
jiyÆä âidÆDÛ á¿ajhf ªßÔJË ! beLÚbjhiyÉny xU ,ÚjÕ gË†FÓ nrhjidÆä ,w†»dhß? ,~J ,ÜWÛ òytßÑFÕ
gidkuÛ/ thDau X†» tsÛbgw tsßÚJ ÃÖ»wJ! Mdhä vÜd òÇahjbjhU òâuhf ,UÑ»ÜwJ! ,jÖF Éil ,ÕgoÔjhÜ Tw
ÉaÕò! bgÇa gidkuÔâÜ cUtÛ våtsî mUikahf mÚjÓ KoíÛ. rhÔjdhß tçStß tÊ ÃÖgtß; tçStß bkhÊíÛ
á¿a ªßÔJËÆny bjÇ»wJ! ,Új mÇa fh£áiana tçStÇÜ bghUisaÜ¿/ mtß bkhÊiaíÛ bghÜndnghä vLÔJÕ
FwisÕ bgUikÕgLÔJÛ ctikahf mikÔjhÜ mÔjÄHÜ! nghÖWgtß ; tçStß XÇlÔâä xËiaíÛ xÈiaíÛ
gÖ¿abjhU bfhçifia ÄfîÛ JÂÚJ T¿ÆUÑ»Üwhß.
`` âidasî nghjhÓ áWòäªß ªÙl
gidasî fh£LÛ goÔjhä - kidasF ` fÙbzhL fÙÂiz nehÑbfhÑ»Ü thpÓbrhÖfç
tçisÑ(F) cw†FÛ tsehl ! tçStßbrp vÜd gaD Äy `
btçisÑ Fw£gh ÉÇ ``
( âUtçSt khiy - fãyß ) vÜgnj mJ! ,åîÙikiana rhÔjdhß nrhjidtÊahf ÃWt
fÙQÑF tÊ ! fhJÑFÔ âiu ! KÖg£lhß! fÙQÛ fÙQÛ cwthl É£lhß. thpÓbrhä
gaÅäyhJ nghFÛgo gË†FÓRtiu vGÕã tÊ ailÔjhß. M!
xË/ xÈ vÜw brhÖfSÑF ,ilÆä xÖWik ,UÕgJ kÂnkfiy - cjaFkuÜ fhjä jilg£L ÉlÉäiy ; thpÓ
nghynt mtÖ¿Ü ,aäãYÛ gy xÖWikfç ,UÑ»Üwd! brhÖfç gadÖWÕ nghd ÃiyÆYÛ mJ tsunt brpjJ;
áwÕghf/ ,uÙLÛ/ miy miyahf mirÚJ guî»Üwd. tçStß bfhçif jÑf nrhjid _yÛ m¿Éaä moÕgilÆä
,UÕãDÛ/ xËÑF tÊÉLÛ áybghUçfç/ xÈia Vndh jLÔJ ÃWtÕg£LÉ£lJ!
ÃWÔâÉL»Üwd. ,åîÙik ,ÜW Tl eÛÄägyUÑFÔ
bjÇahJ! fÙzhoÑfjî tÊahf miwÆDç ,UÕgtiuÕ rhÔjdhß Éisî
ghßÔjJÛ bgaß brhäÈ mtiu miHÑ»nwhÛ. Mdhä eÛ ngÓR
mtß fhJÑF v£Ltâäiy vÜgij ehÛ ãwFjhÜ m¿ÚJ gË†FÕ bghUËä xË CLUîÛ jÜikiaÓ rhÔjdhß
bfhç»nwhÛ! Mdhä / xË / xÈ gÖ¿a ,åîÙikia eÜF fÙlhß ; mÕgo CLUîÛ nghJ/ xËÆÜ ÃwÛ khWgLtij
czßÚj rhÔjdhß/ kÂnkfiyiaíÛ cjaFkuidíÛ m¿Pß á.É.,uhkÜ fÙlhß! ,jidna m¿Éaä bkhÊÆä
ãÇÔJitÑf mJtiu vtUÛ ifahshj xU òJKiwiaÑ TwntÙLkhdhä/ gË†FÕbghUËÜ tÊna xË òFÚJ
174 175
btËtUÛbghGJ xËÆÜ miy ªsÔâä ( Wave lenth ) khÖwÛ 2. fãyß våthW fÈÈnahîÑF KÜndho M»whß ?
VÖgL»ÜwJ vÜW ,uhkÜ fÙL T¿dhß. ,jidna ehÛ ` ,uhkÜ 3. xÈ/xË gÖ¿a cÙikiaÓ rhÔjdhß våthW ÉsÑF»whß ?
Éisî ` ( Raman`s Effect ) vÜW brhäY»ÜnwhÛ. cÙikÆä
,uhkÜ ÉisÉÖF moÕgilahf ,UÚjJ ` rhÔjdhß Éisî ` IV . òwta ÉdhÑfç
(Sathanar`s Effect ) vÜgJ bjÇ»ÜwjÜnwh?
1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf
vGJf.
mUØbrhÖbghUç
(m) `ªßÕbghUËÜ RU†fh ,aäò` vÜDÛ m¿Éaä cÙikiaÑ
ehÊ - gÙila KfÔjä msitÕ bgaß; neßgLjä - thpÔjä; fÙLãoÔjtß ------------------
thDw - thidÔbjhLÛ goahf; kidasF - ›£oä tsUÛ nfhÊ; 1) Ãô£lÜ 2) fÈÈnah 3) ghèfä
tçisÕgh£L - cyÑifÕgh£L; btçis - btÙgh; gËÑfiw - (M) fãyß fÙl m¿Éaä cÙikia czßÔJÛ fãyß ghlä
gË†fhä M»a miw. mikÚj bjhFÕò
1) âUtçStkhiy 2) btÙghkhiy
gÆÖá ÉdhÑfç 3) bgÙkâkhiy.
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
1. m¿Éaä m¿Pßfç vÜwîlÜ eÛ fÙKÜ ÃÖnghß ahtß ? 1. ¡æÑfhQÛ Éil mikíkhW VÖw ÉdhÔbjhlß mikÑf
mikÑf.
2. bghUçfËÜ _ÜW cUt Ãiyfç ahit ?
3. xsitahß ghlÈä ,lÛbgÖWçs m¿Éaä E£gÛ thpÚj (m) rhÔjdhß tçStß tÊ ÃÖgtß
bjhlßfç ahit ? (M) ,uhkÜ ÉisÉÖF moÕgilahf ,UÚjJ rhÔjdhß Éisî.
4. fÈÈnah fÙl cÙik ahJ ?
5. rhÔjdhß brhäY»Üw gËÑfiw kÙlgÔâÜ áwÕò ahJ ? 2. rÚâÕãiHÆÜ¿ vGJf.
6. `,uhkÜ Éisî ` - ÉsÑFf.
jkJ _ÑFfÙzhoia fHÖ¿ JilÔJ É£L öá nghp É£ljh
vÜw m¿tjÖfhf xËtUÛ tÊÆä caßÔâ ghßÔjhß.
1. `ªßÕbghUËÜ RU†fh ,aäò ` - ÉsÑFf.

3. ¡æÑfhQÛ gFâÑF VÖw ,l†fËä ÃWÔjÖF¿Æ£L vGJf.
2. fÈÈnah fÙl m¿Éaä cÙikÑF vÚjÓNHä moÕgil
ahf mikÚjJ ?
beLÚbjhiyÉny xU gidkuÛ thDw X†» tsÛbgw tsßÚJ
3. ,uhkÜ ÉisîÑF moÕgilahf mikÚjJ vJ ? vÕgo ?
ÃÖ»wJ Mdhä vÜd ÉaÕò bgÇa gidkuÔâÜ cUtÛ våtsî
mUikahf mÚjÓ á¿a ªßÔJËÆny bjÇ»ÜwJ
1. `xsitahnu ghèfYÑF KÜndho ` vÜgij ÉsÑFf.

176 177
4. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ? 8. kidÆaä
(m) ªUÑF mGÔjÛ cÙL. - lhÑlß ,uh#Ûkhç njtjhè
njtjhè/
(M) rhÔjdhß VÜ ,ÚjÕ gË†FÓ nrhjidÆä ,w†»dhß. vÛ.vèÌ/vÛ.V./ ã.vÓ.o.
5. ¡æÑfhQÛ thÑ»aÔâä cçs ãiHfis ªÑ» vGJf. ,ÜW ekJ eh£LÑ fäÉÔâ£l†fËä MuÛgÕgçËÑ
Tl†fËÈUÚJ/ caßjuÕg£l†fç jUÛ gäfiyÑfHfÛ
(m) m¿Éaä m¿Pßfç m¿ÚâUÚjhß. tiuÆä/ kid thæÑif ÉØPhdÛ mäyJ kidÆaä vÜw
(M) xÈ/xË vÜw brhÖfSÑ»ilÆä xÖWik ,UÑ»Üwd. JiwÑF KÑ»a ,lÛ bfhLÑfÕg£LçsJ. m»y ,Úâa
caßÃiyÕgçËÑfäÉÑ FGÉdß brpj gÇîiufËÜ ngÇä/
6. ¡æÑfhQÛ bjhlÇä milÕòÑFç bfhLÑfÕg£Lçs väyhÕ bgÙfç gçËÑTl†fËYÛ kidÆaiyÕ ghlkhÑf
ÉidÕgFâiaÕ bghUÔjkhd ÉidbaÓrkhÑ» vGJf. VÖghLfç elÚJ bfhÙoUÑ»Üwd. Mfnt/ kidÆaä vÜgJ
vÜd vÜWÛ/mjÜ bghUç/ jÔJtÛ/ fäÉÆä mjÜ ,lÛ
(m) ,åîÙikiaÓ rhÔjdhß nrhjid tÊahf --------- cçshß. KjÈad gÖ¿íÛ ehÛ MuhantÙoaJ mtáaÛ.
( ÃWî )
(M) cjaFkuDÛ kÂnkfiyíÛ---------- k»æÚjdß. mÔJiwiaÕgÖ¿Õ nghâa m¿îÛ mDgtKÛ eÛ eh£oä
( ngR ) ,äyhjgoahä/ mijÕgÖ¿Ô jtwhd fUÔJfç Ãyî»Üwd.
``btWØrikaYÛ ijaYÚjhdh kidÑfiy! mtÖiwíÛ/
VI . bkhÊÔâwÜ tsßbjhlßgÆÖá FHÚij tsßÕigÕ gÖ¿íÛ bjÇÚJ bfhçStjÖF VÜ xU
fäÿÇÑFÓ bräy ntÙLÛ? eÛ jhpkhßfSÛ gh£okhßfSÛ
¡æÑfhQÛ gÔâia/ MáÇaß goÔJÑfh£o/ khzhÑfiuÑ òÔjfÛ/MáÇaß ghlrhiyfç ,äyhkny/ jhkhfnt g£l¿ÚJÛ
nf£fÓ brpf; måthnw goÑfÓbrpf. bgÙÂÜ EÙz¿î tÊahfîÛ ,tÖiw czßÚJbfhÙL
,äywÔij ,ÅJ elÔâ/ ekJ gÙgh£il tsßÔJ ÃiyÑfÓ
`èhätifÕ gilfËä VÖwKÛ njhÖwKÛ thpÚjJ ahidÕgil. brpaÉäiyah? `` vÜw nfçÉfç vG»Üwd.
brUÑfsÔâä ›WbfhÙL btÛnghß ÉisÕgJÛ khÖwhßÑFÇa khl
kâäfisÔ jhÑ»Ô jhÑ»Ô jfßÕgJÛ ahidÕgilna. mÕgil›uß bjhÜW bjh£L kÅj ehf®fÛ bjhl†»a fhyÔâÈUÚJ/
ahidah£fç vÜWÛ FØrukäyß vÜWÛ F¿ÑfÕbgÖwdß. tÈik rhÜw r_f eyÔâÖFÛ tsßÓáÑFÛ bgUikÑFÛ ,ÜgÔâÖFÛ
mH»a ahid/ g£lÔJ ahid vÜW bgaßbgÖwJ. caßÚjnkÅíÛ moÕgilíÛ MjhuKkhp,UÚJ tÚâUÕgd ›LÛ mjÜ
X†»a eilíÛ áwÚjbfhÛòÛ guÚj moíÛ á¿a fÙQÛ brÚÃw thíÛ FLÛgKnk. ›nl nfhÆä; mâä ciwíÛ jhna fÙfÙl
cila ahidna mÕgjÉÑF cÇajhÆÖW. murÜ eh£ilÓ RÖ¿Õ bjptÛ. kÅjDÑFçs eÖgÙòfbsäyhÛ jhÆlÄUÚJÛ mtç
ghßÑfÕ òwÕgLÛ bghGJÛ gilbaLÑFÛ bghGJÛ g£lÔJ ahid jUÛ NæÃiyÆÈUÚJÛ tU»Üwd. âahfÛ/ rnfhjuÔJtÛ/
«nj¿ÓbräthÜ. mtÜ bfho jh†FÛ jFâíÛ mjÖnf cÙL.`` mÜò/ mwÛ/ bghWik/ mUç/ m¿î/ gÖWfç M»a caßÚj
Fz†fç FLÛgÔâä ãwÑ»Üwd. FLÛgÔâÜ FÔJÉsÑF/
- lhÑlß. uh.ã.nrJÕãçis. mizahj xË bgÙ. mÜWÛ ,ÜWÛ bgÙÂÜ vÙzKÛ
178 179
bgÙikÆÜ bräthÑFÛ ›£oÜ fÙnz cçsd. eÛ eh£L bgÇJÛ gaÜ glÉäiy vÜgij czßÚJ/ bgÙfç
mwkfËß/ kidkh£áahäjhÜ k£lÖw MÖwä bgÖW/ mÜghä T£lbkhÜW T£o/ `mbkÇÑf kidÆaä r†fÛ ` vÜw khbgU
mÇa braäfç MÖ¿dhßfç. ,åîÙikiaÔ bjptÕ òytUÛ ÃiyaÔâÖFÑ fhänfhç ÃWÉdhß. ekJ eh£oä/ 1932 MÛ
` mÜòÛ mwDÛ cilÔjhÆÜ ,äthæÑif MÙoä/ midÔâÚâa bgÙfç r†fÔâÜ KaÖáahä/ oäÈ
gÙòÛ gaDÛ mJ. ` khefuÔâä kidÆaä fÖãÕgjÖfhfnt nyo ,ßÉÜ fäÿÇ
vÜDÛ Fwshä cynfhUÑF czßÔâÆUÑ»Üwhß. ÃWtÕg£lJ. gy MÙLfSÑFÕ ãÜdß 1952 MÛ MÙoä/
brÜidÆä ÃfæÚj T£lÔâä ,Úâa kidÆaä r†fÛ
,åtsî gHikíÛ bgUikíÛ thpÚj ›£LÑfiyia/ ÃWtÕbgÖwJ. ,ÜW brÜid c£gl Vuhskhd caßjuÕ
,ÜW m¿Éaä KiwÆä/ ekJ fäÉ Ãiya†fËä fÖãÑf gçËfËYÛ kidÆaä nrßÑfÕg£LçsJ.
ntÙoa ,Ü¿aikahik vÜd ? ntfkhf KÜnd¿ÓbräYÛ
,Üiwa ehf®f btçsÔâä ›£L thæÑifÆÜ moÕgilfshd kidÆaä vÜgJ FLÛg thæÑifÑF ,Ü¿aikahj
tÊghL/ gÑâ/ âahfÛ KjÈa mU†Fz†fç mog£L fäÉia mËÕgJ. ›LÛ FLÛgKÚjhÜ xU eh£oÜ
xJÑfÕglhtÙzÛ ghJfhÑfÕgl ntÙLÛ. ekJ MÖwäfshÛ. xU eh£oÜ KÜndÖwÔij msÕgJ FLÛg
gÙgh£oYÛ MÜkthæÑifÆYKçs caßÚj bfhçiffis thæÑif. thæÑifÆÜ F¿Ñnfhçfis mikÕgJ ›L. MÜk
moÕgilahfÑ bfhÙL MÙikiaíÛ MÖwiyíÛ mËÑFÛ thæÑifiaÔ jUtJ mjÜ NæÃiy. vâ o fhy k u dßfshd
xU fäÉÔâ£lÛ mika ntÙLÛ. kh¿ÑbfhÙnl tUÛ FHÚijfis tsßÔJ MshÑFtJ ›L; vÜWÛ khwhj
thæÑifÔ juÛ/ fäÉ Ãiy/ kÅj cç nghÑFfç/ r_f thæÑif ,ÜgÔijíÛ áijÑf Koahj FzÔijíÛ mËÕgJ ,äyÛ. jÅ
KjÈatÖWÑF VÖwhÖ nghy ›£LÑ FLÛgKÛ khWgL»wJ. kÅjDila thæÑifÑFÛ r_f thæÑifÑFÛ ,Ü¿aikahÕ
giHa kuòfç/ f£LÕghLfç/ flikfç KjÈait gy/ gy TWfisÑbfhÙl FLÛgÔijÓ ¢ßbgw elÔjÑ fÖãÕgJ
òJikÕbgÙfËÜ thæÑifÆä ,lÛ bgWt R Ö»äiy. kidÆaä. fäÉÆÜ nehÑf†fËä áwÚjitahd r_f czßÓá/
ÄÜrhuÛ/ bgh¿fç / òJÕnghÑFtuÔJ trâfç/ btËeh£LÕ xGÑfÛ/ kd Ãiwî/ RfÛ/ xG†fhd FLÛg thæÑif/ bjhÊä
gÙghL/ KÜãÜ ghßÔâuhj òâa czîfç/ Milfç/ âwik/ Xpî neuÔij tsÛglÕ gaÜgLÔJjä
bghÛikfç/ cçsÔâÜ cÙikfç/ bghUshjhuÛ M»ait M»atÖiwbaäyhÛ moÕgilahfÑ bfhÙlJ kidÆaä.
FLÛg thæÑifÑFÑ fäÉÆÜ njitiaÑ fh£L»Üwd. Mfnt/ kidÆaYÛ fäÉíÛ xÜnwahFÛ.
,ÑfhyÔâä gy bgÙfç r_f eyÔâÖfhfîÛ jÛ
njitfSÑfhfîÛ ›£oÖF btËna ntiy brpa ntÙoa thæÑifÆÜ caßÚj ,Ügnk kidÆaÈÜ F¿Ñnfhç.
Ãiyik VÖg£oUÑ»wJ. kÑfç M£áÆä/ muáaÈä mijÕ bgWtjÖfhf mJ gy fiyfç/ m¿Éaä M»atÖ¿Ü
bgÙfSÑF Vuhskhd thpÕòÑ »ilÔâUÑ»ÜwJ. ,Ôjid m¿itÕ gaÜgLÔâ/ kÅjÕnghÑifÓ rÇtu tFÑ»wJ.
khWjäfisíÛ gaÜgLÛ KiwÆä rkhËÑfÕ thæÑifÑ F¿ÑnfhisÔ jÚJ/ mÑF¿ÑnfhisÔ bjËthÑ»/
bgÙfSÑF kidÆaÖfäÉ Äf Äf ntÙlÖghyJ. mij mila tÊfh£o/ kÅj cçsÔijÕ
gÙgLÔâÑFLÛgÔij kyuitÔJ/ r_fÔij tdÕòWÔJ»wJ.
kidÆaä/ fäÉÔ JiwÆä xU KÑ»aÕ ghlkhfÓ Mfnt/ mJ vÑfhyÔâYÛ vÔnjrÔâdUÑFÛ MÙ/ bgÙ/
r«gÔâäjhÜ ,lÛ bgÖwJ. 1908 MÛ MÙoä mbkÇÑfhÉä ,isnahß. Kânahß M»a gyjuÕg£ltßfSÑFÛ gaÜgLÛ
lhÑlß.ÇÓrß£è vÜw mÛikahßjhÛ/ bghUçüä JiwÆä brätkhtJlÜ/ kÑfç eyÔijna KjÈä itÕgjhä/ fäÉÑF
bgUÛòyik milÚâUÚJÛ/ mJ jÛ FLÛg thæÑifÑFÕ cÆßeho nghyh»wJ.
181
180
czî/ cil/ ›L/ gzÛ/ clä tsßÓá/ cläeyÛ/ FHÚijfç ›£ilÕ òâjhfÑ f£Ltjhdhä clä eyÛ/ btËÓrÛ/
tsßÕò/ nehÆä ghJfhÕò/ mHF brpjä/ r_fÑ flikfç M»a elkh£l trâ/ mHF/ bjhÊä KjÈatÖiw kdÔâä bfhÙL
gy JiwfisÑ bfhÙlJ kidÆaä. mJ ,ir/ tuyhW/fiyaHF/ mijÑ f£LtJ eäyJ. VÖfdnt f£oajh»ä ›£il trâÑnfÖg
gÙghL/ ,iwtÊghL M»atÖiw moÕgilahfÑ bfhÙL/ xG†F brpJbfhçtJ/ ›£oÖFÛ gzÔâÖFÛ gÙgh£LÑFÛ
›£lHifíÛ fÖãÑ»ÜwJ ; ``bjÜòyÔjhß/ bjptÛ/ ÉUÚJ/ VÖw rhkhÜfç/ nkir/ ehÖfhÈ KjÈad th†FtJ/ mHFÑFÛ
xÑfä/ jhÜ vÜwh†F IÛòyÔjhW XÛgä jiy `` vÜw flikfisÑ czîÔnjitÑFÛ VÖgÔ njh£lÛ nghLtJ KjÈad ftÅÑfÕ
bfhÙlJ. nkÖfÙltÖiwÑ fÖãÕgjÖF m¿Éaä,Ü¿aikahjJ. glntÙLÛ. ›£LÕ bghUËaä/ tuîÑFÔ jÑf bryî brptJ/
czî/ cil/ ›£LÕbghUshjhuÛ/ clä eyÛ M»atÖiw eÜF vâß fhyÔâÖFÕ bghUç nrßÔJ itÕgJ/ ›£ilÔ âwikahf
m¿ÚJ MuhptjÖfhf mtÖ¿ÖF moÕgilahd m¿Éaäfç/ elÔâÕ gyÉjÓ áÑfd KiwfisÑ fÙLãoÔJÑ ifahÙL
bghUËaäfç/ cÆß clÖTÖ¿aäfç/ csÉaä/ fiy/ f£llÉaä ngÇÜgÛ bgWtJ nghÜwtÖiwÑ ftÅÑf ntÙLÛ.
KjÈad väyhÛ kidÆaä fäÉÔâ£l†fËä áwÚjit. ,Új ` mwÜ<DÛ ,ÜgKÛ <DÛ âwd¿ÚJ
m¿ÉaÖfiyfshä Md moÕgilÆÜnkä/ kidÆaä Jiwfshd ¤âÜ¿ tÚj bghUç `
czî/cil/ ›L/ cläeyÛ. FHÚij tsßÕò/ r_fÕgÖWfç vÜgjÖF ,yÑfhf kidkh£áia mikÑf ntÙLÛ.
M»ait mikÑfÕg£Lçsd.
eyÔijÕgÖ¿ ehÛ goÑf ntÙLtJ ÄfîçsJ. clä
czîÔ JiwÆä/ m¿Éaä KiwÆä czÉÜ jÜik/ eyKÛ cs eyKÛ xÜnwhblhÜW ,iaÚJ bghUÚâait.
bghUËiaòÑ TWfç/ njitfç/ clä tsßÓáÑnfÖw czîfç/ eyKçs clÈäjhÜ eyKçs cçsÛ mikíÛ. Mfnt/ eyÔijÓ
nehíÖWÊ vÜd njit vÜgdtÖiwÔ bjÇÚJbfhçsntÙLÛ. rhßÚj gHÑf tHÑf†fç/ bfhçiffç/ cÙQÛ czî/ FoÑFÛ
bghU£ FiwthYÛ m¿îÑ FiwthYÛ czîÑ FiwthYÛ jÙ©ß/ ciwíÛ ,lÛ/ mÂíÛ Mil/ nehpÑFÑ fhuzkhd
nehpfç ekJ eh£oä ÄÑFçsd. mtÖiw v†‡dÛ jÉßÕgJ? mQÑfç mtÖiwÔ jÉßÑFÛ Kiwfç/ nehíÖwnghJ
»ilÑFÛ czitÓ áwÚj tifÆä gaÜgLÔJtJ v†‡dÛ? vLÔJÑbfhçs ntÙoa ghJfhÕò eltoÑiffç/ nehíÖwhiuÕ
czîÑF clÈä VÖgLÛ bghUËiaò khWjäfç vÜd guhkÇÑFÛ Kiwfç M»ait áwÕghfÑ ftÅÑf ntÙLgit.
vÜgdtÖiwíÛ m¿jä ntÙLÛ.
tU†fhy kÜdßfshd eÛ FHÚijfç ›uÔJlÜ/
`ciliaÕ gÖ¿Ñ fäÿÇÆä goÕgjÖF vÜd ,UÑ»wJ? MÙikílÜ/ cÙikílÜ tsu/ ,sikÆnyna mtßfSÑF
vÜW ÃidÑfyhÛ. cilÆÜ jÜik/ mjÜ bghUËiaòÑ TWfç/ eäy NæÃiyia ›£oä ehÛ mikÔJÔ ju ntÙLÛ. FHÚijfç
Fz†fç/ berî/ ÃwÔâÜ tÜik/ RU†FtJ ªçtJ/ gyÉjkhd clä/ cçs tsßÓáÆYçs gUt†fç/ khWjäfç/ mtßfSÑF
g£L/ fÛgË/ braÖifÕg£L/ gUÔâ/ ÈdÜ KjÈa JÂfËÜ VÖw czî/ cil/ ciwÉlÛ/ eäy gHÑf†fç/ Éisah£L/ fäÉ
Ãiwfç/ Fiwfç/ cilia mikÕgJ/ ijÕgJ/ mÚjÚj taâdUÑF M»atÖiw vÕgoÔ jUtJ vÜgd gÖ¿Ñ FHÚij tsßÕòÔ
VÖw cilfis mikÕgJ/ eyÔâÖFÛ k»æÓáÑFÛ taâÖFÛ JiwÆä m¿î òf£l ntÙLÛ.
j£gbtÕgÔâÖFÛ mHFÑFÛ jFÚjgo cLÔJtJ/ cilfisÕ
ngQtJ/ mtÖiwÓ áwÚj KiwÆä JitÕgJ/ cyßÔJtJ/ bg£o ` <Üw bghGâÖ bgÇJtÑFÛ jÜkfidÓ
nghLtJ/ fÛgË/ g£L KjÈatÖiwÕ óÓáfç mÇÑfh tÙzÛ rhÜnwhÜ vdÑnf£l jhp `
ghJfhÕgJ/ »ÊÚj JÂfisÔ ijÕgJ KjÈad m¿a ` jÚij kfÖfhÖWÛ eÜ¿/ mitaÔJ
ntÙoaitahÛ. KÚâ ,UÕgÓ braä. `
182 183
vÜw âUÑFwçfç FHÚijfis tsßÕgâä cçs flikfisÑ gÆÖá ÉdhÑfç
fh£L»Üwd mäyth ?
I _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
kÅjÜ vÜWnk jÅahf thH KoahJ. cyLÔnjhL xÔJ/
xÜwhfÑ T£LwîlÜ fhÇa†fisÓ brpa/ gHf fäÉ 1. ›LÛ FLÛgKÛ vtÖ¿ÖF MjhukhÆUÚJ tÚjd ?.
Ãiya†fç 2. FLÛgÔâä ãwÑFÛ caßÚj Fz†fç ahit ?.
cjt ntÙLÛ. 3. òJikÕ bgÙfËÜ thæÑifÆä ,lÛbgwhjit vit ?.
4. mbkÇÑf kidÆaä r†fÛ ahuhä bjhl†fÕg£lJ? VÜ ?.
FLÛg thæÑifÆä VÖgLÛ njitfç midÔijíÛ 5. kidÆaä vtÖiw moÕgilahfÑ bfhÙlJ ?.
âwÛglÓ rkhËÑfÔ jÑf MÖwiyíÛ âwikiaíÛ kidÆaä 6. m¿Éaä fiyfshyhd moÕgilÆÜnkä mikÑfÕg£lit
tÊahfÕ bgwKoíÛ. vit ?
` ,äybjÜ ,äytç khÙghdhä ? cçsbjÜ 7. òâjhf ›Lf£LÛnghJ kdÔâÖbfhçs ntÙLtd vit ?
,äytç khzhÑ fil ?` 8. ›£LÕ bghUçfç/ njh£lÛ M»aitgÖ¿ kidÆaä
bjÇÉÕgit ahit?
vÜw bghÜDiuia ,ÑfhyÔâä cWâÕgLÔjîÛ 9. kidkh£áia vÑFwSÑF ,yÑfhf mikÑf ntÙLÛ?
bgÙikiaÑ fhÑfîÛ cjî»wJ kidÆaÖ fäÉ. 10. FHÚij tsßÕòÔ JiwÆä m¿a ntÙLtd ahit?
kÅjid MÑFtJÛ mÊÕgJÛ mtÜ NæÃiy. mjid II. MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
MÑfKiwÆä mikÔJÔ jUtJ bgÙÂÜ bgU†flik.
FHÚij tsßtjÖFÛ mÜò mUÛã kyßtjÖFÛ KJikÆä 1. kidÆaä fäÉ gÖ¿a jtwhd fUÔJfç ahit ?
XpîÛ ,ÜgKÛ »ilÕgjÖFÛ bjpt mÜòÛ gÙghLÛ áwÚJ 2. ›nl nfhÆä ; jhna fÙ fÙl bjptÛ - ÉsÑFf.
X†FtjÖFÛ ›nl áwÚj ,lÛ. mij mHFlÜ itÔJÕ 3. kid«aä fäÉÆÜ ,Ü¿aikahikia vGJf.
ghJfhÑf kidÆaÖfäÉ ,Ü¿aikahjJ. 4. FLÛg thæÑifÑFÑ fäÉÆÜ njitiaÑ fh£Ltd ahit ?
5. kidÆaä fäÉÔ â£l†fËä áwÚjit vit ?
mUØbrhÖbghUç 6. czîÔ JiwÆä m¿Éaä KiwÆä m¿a ntÙLtd ahit?
7. clä eyÛ gÖ¿ ,uh#Ûkhç njtjhè TWtdtÖiw vGJf.
kidÆaä - FLÛgthæÑif ,aä; gÇîiu - Mjuî bkhÊ; 8. bgÙÂÜ bgU†flikahf kidÆaä bjÇÉÕgit ahit?
g£l¿ÚJÛ - mDgtÔjhä m¿ÚJÛ; FGÉdß - T£lÔjhß; kuòfç -
gHÑftHÑf†fç; fhänfhç - moÕgil; F¿Ñnfhç - nehÑfÛ; cÆß/ III. gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
clÖTÖ¿aäfç - cÆiuÕgÖ¿íÛ/ clä mikÕigÕ gÖ¿íÛ TWÛ üä;
nehíÖWÊ - nehp tÚjÉlÔJ; ngQtJ - nghÖWtJ; 1. bgÙfSÑF kidÆaä fäÉ Äf ntÙlÖghyJ vÜgjid
mitaÔJ - rigÆä ÉsÑFf.
2. kidÆaYÛ fäÉíÛ xÜnw - ÉsÑFf.
3. kidÆaÈä czî/ cil/ ›L M»atÖ¿Ü g†»idÔ
bjhFÔJ vGJf.
184 185
4. cläeyÛ/ FHÚij tsßÕò M»ait gÖ¿ ,uh#Ûkhç njtjhè 4. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ?
TWtdtÖiw vGJf.
(m ) btWØ rikaYÛ ijaYÚjhnd kidÑfiy
IV . òwta Édh (M )ciliaÕ gÖ¿Ñ fäÿÇÆä goÕgjÖF vÜd ,UÑ»wJ .
1. bghUÔJf.
5.njitahd ,l†fËä ÃWÔjÖ F¿fis ,Lf.
(m ) mÙzh gäfiyÑ fHfÛ kJiu
(M ) ghuâjhrÜ gäfiyÑ fHfÛ nfhit btWØrikaYÛ ijaYÚjhdô kidÑfiy mtÖiwíÛ FHÚij
(, ) fhkuhrß gäfiyÑ fHfÛ brÜid tsßÕigÕ gÖ¿íÛ bjÇÚJ bfhçtjÖF VÜ fäÿÇÑFÓ bräy ntÙLÛ
(< ) kidÆaä gäfiyÑ fHfÛ fhØáòuÛ vÜw nfçÉ vG»ÜwJ.
âUÓá
2. cÇa ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf. 6. ¡æÑfhQÛ brhÖfSç ,UbghUç jUÛ VnjDÛ
mbkÇÑf kidÆaä r†fÔâÖFÑ fhänfhç ÃWÉatß x U
(m) mÜÅbgrÜ£ mÛikahß brhäiy vGâ/ mjÜ ,UbghUç vGJf.
(M) lhÑlß. ÇÓrß£è mÛikahß
(,) nkÇ»ôÇ mÛikahß. go/ üä/ ghß/ fiy
V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç 7. thÑ»aÔâä mikÔJ vGJf.

1 rÚâÕ ãiHfisÔ âUÔJf.
bjhÜW bjh£L/ k£lÖw/ cÆßeho/ xÜnwhblhÜW/
mij bgWtjÖfhf gy fiyfç/ m¿Éaä M»atÖ¿Ü
gHÑftHÑf†fç.
m¿it gaÜgLÔâ/ kÅj nghÑif rÇtu tFÑ»wJ.
2 ¡æÑfhQÛ bjhlßfËYçs xUik/ gÜikÕ ãiHfis

ªÑFf.
(m ) kidÆaä/ fäÉÔJiwÆä xU ghlkhfÓ r«gÔâäjhÜ

,lÛbgÖwd.
(M ) âUÑFwç FHÚijfis tsßÕgâä cçs flikfisÑ
fh£L»wJ.
3 . ¡æÑfhQÛ Éilfç tUkhW ÉdhÔbjhlßfç

mikÑf.
(m ) kidÆaä vÜgJ FLÛg thæÑifÑF ,Ü¿aikahj
fäÉia mËÕgJ.
(M ) thæÑifÆÜ caßÚj ,Ügnk kidÆaÈÜ F¿Ñnfhç.
186 187
mÓáWtÜ mlÑfKÛ xLÑfKÛ bfhÙL gÇîlDÛ
MßtÔJlDÛ MáÇaßghä fÖgd fÖWÑ nf£gd nf£LÑ
9. ¢whÕòuhzÛ
fhisÕ gUtÛ vpâdhß. fçskÖw ngÓRÛ fyfyÔj áÇÕòÛ
JçË ÉisahLÛ RWRWÕòÛ cilatdhp És†»dhÜ.
- âU.nf.vÛ.nf. mÕJä fhjß
mtÅlÛ ÉÔijÆÜ ÉÔJfç nt%Ü¿ KisÔJÑ
»isÔâUÚjd.
fiytsKÛ fäÉtsKÛ kiytsKÛ ÃytsKÛ
mÑfhiy/ thiythÇâ vÜw òytÜ tlÑ»UÚJ tÚjhÜ.
ÃuÛãaJ âUbeäntÈÓ¢ik. ,âä v£laòuÛ vÜDÛ xU
mtÜ tlbkhÊÆYÛ bjÜbkhÊÆYÛ täytÜ; kÚâuKÛ
ghisaÕg£L cÙL. mjÜ kÜdßfç ehaÑfß FyÔâdß. jÛ
jÚâuKÛ bjÇÚj khahÉ ; jÄæ eh£oYçs
jhpbkhÊ bjY†F bkhÊahp ,UÚJÛ/ mtßfç beL»YÛ
muritfSÑbfäyhÛ brÜW m†Fçs jÄæÕ òytßfis
áwÚj jÄæ mÜgßfshíÛ mãkhÅfshíÛ âfæÚJ
thJÑfiHÔJ btÜw bgUÄjÔnjhLÛ ÉUJfnshLÛ
tÚâUÑ»Üwdß. ghtyiuíÛ ehtyiuíÛ bghÜDÛ J»YÛ
v£laòuÔâÖF tÚjhÜ; `ÉÔijiaÓ nrhâÔJ btFkâ jUf `
bfhLÔJÕ nghÖ¿dß.
vd muriu ntÙodhÜ. murUÛ ,irÚjhß; Éthj ehisÑ
F¿Õã£LÔ jÛ mitÑfsÕ òytß KÔJÕãçisÑFÓ brhäÈ
».ã.gândHhÛ üÖwhÙoÜ ãÖgFâÆä v£lÕg
mDÕãdhß.
kÜdÇÜ rigÆä jiyikÔ jÄæÕòytuhfÑ foif
KÔJÕãçis vÜw bgÇahß ,UÚjhß. mtuJ ãçisÕ bgaß
mÜW KÔJÕãçisatßfç cläeÈîbfhÙL
`KÔJ ` vÜgJ. mtß fsÔößÑ nfh£lÔâYçs `foif` vÜw
Ru†fÙL ghíÛ gLÑifíkhdhß. `thiythÇâílÜ thâLÛ
jÄæÓr†fÔâä fÖwtß. Mfnt/ mtß foif KÔJÕãçis
ehËä ,Õgo ahÆÖnw! ` vd cçqw tUÚâdhß; jÛ khdÔâÖnf
vÜW miHÑfÕg£lhß. ‘ foif` vÜgJ FyÕbgaß vÜW
<dÛ tÚJ É£ljhf vÙÂ vÙÂ V†»dhß; jÛ gÑfÔnj
TWthUÛ csß. KÔJÕãçis ,yÑfz ,yÑ»a†fisÑ frlwÑ
mkßÚâUÚj khztÜ ckWÉlÛ jÛ mtyÃiyiaÑT¿ csÛ
fÖWÔ njßÚjtß; m¿nthL âwikíÛ MÖwnyhL mDgtKÛ
behÚjhß. khztß kdÔâä mÕbghGJ Xß vÙzÛ vGÚjJ.
thpÚjtß; v£lÕg ógâ «J gy rhJÇakhd jÅÑfÉijfç
MáÇaß rhßghfÓ rigÑFÓ brÜW jhÛ VÜ thâlyhfhJ
ghoatß. rKÔâu ÉyhrÛ/ fhkur kØrÇ vÜw üäfSÛ ,tß
vÜgnj mJ. mtß clnd MáÇaÇlÛ gÂîlÜ mDkâ
,aÖ¿aitna.
nf£lhß. ` ,s†fÜW gak¿ahJ ` vÜgJ nghyÔ JÂîlÜ
ngáa khztuJ Kf ÉyhrÔijíÛ mtß fÙfËny njhÜWÛ
KÔJÕãçisatßfç fhyÔâä v£laòuÔâä nrF
cWâiaíÛ fÙl òytß/ `` nghp th mÕgh `` vÜW M¢ßtâÔJÔ
KjÈahß vÜw xU KèšÛ tÂfß thæÚJ tÚjhß. mtß mÔjß/
jÛ gäyÑ»nyna ckWit mDÕãitÔjhß. mÜiwa
òDF/ råthJ/ CJtßÔâ KjÈa kzÕbghUçfis ÉÖFÛ
ÉthjÔâÜ Koî ahtiuíÛ ÉaÕãä MæÔâaJ. ckW
tÂfß. murUÛ mtÇlÛ thridÕ gÙl†fis th†» tÚjhß.
btÜwhß. murß mitÆnyna ckWitÑ f£oÔ jGÉ
muritÆä mÂbadÔ âfæÚj ãçisatßfSÑFÛ
MÈ†fdÛ brpjhß; gäyÑFÛ gâdhW
tÂfUÑFÛ VÖg£l m¿KfÛ ehsilÉä MæÚj e£ghf
thç ›uUÛ ,ÜDÛ gy ÉUJfSÛ gÇrhfÔ jÚjhß.
kyßÚjJ.
btÖ¿nahL âUÛãa ckW MáÇaiu tz†» mÜiwa
nrF KjÈahß ckW vÜw âUehkÛ bfhÙl jÛ mUik
ÃfæÓáfis ÉtÇÔjhß. ãçisatßfËÜ MdÚjÔâÖF väiy
kfidÕ ãçisatßfËlÛ jÄæ fÖFÛgo VÖghL brpjhß.
Æäiy. mtß k»æÓáÕ bgUÑ»ä MæÚJ/ `` mÕgh ! vÜ khdÛ
188 189
fhÔj khztÜ ª. cÜ òfæ ,Å tsßãiwnghä tsu£LÛ `` vÜW òyikíÛ ,RyhÄaÕ gÙghLÛ bgÖw xUtiu mtuhä
T¿ M¢ßtâÔjhß; jkÑFÛ KJik tÚJÉ£ljhä/ murÇlÛ ngá/ fÙLãoÑf ,ayÉäiy. jÛ áÚijÆä câÔj brÛgÂ
ckWitna jÛKila ,lÔâä ÃaÄÑFÛgo VÖghL brpjhß. ÃiwntWÛ fhyKÛ tUnkh `` vd mtß fy†»dhß.
mJKjä ckWÕ òytnu mitÆä jiyikÕ òytuhp ,UÚJ
gäyhÙLfç bjhÙlhÖ¿dhß. mtß ÃidÔj fhyÛ tÚjJ. mtß xUKiw mur fhÇakhf
v£ilaòuÛ tÚjhß. m†F murUila mÔjhÂÕ òytuhp
mÕnghJ ¡iHÑfiu vÜw efÇä ¢jÑfhâ vÜw bgUtçsä ›Ö¿UÚj ckWÕ òytiuÑ fÙlhß. jÄÊä jFâbgÖWÔ jiyikÕ
,UÚjhß. bfhilíÛ e£òÛ jiaíÛ mtUila ,aäghd òytuhpÔ âfGÛ ckWitÑ fÙlJÛ/ mtuJ ,jaÔâä cw†»Ñ
gÙòfç. mtß thpikíÛ öpikíÛ tÙikíÛ âÙikíÛ »lÚj vÙzÛ ÉÊÔJÑbfhÙlJ. Mdhä mjDlÜ Xß VÑfKÛ
xU†nf bgÖwtß. CßeLnt cçs CÖWÕnghy mtuJ guÚj bjhlßÚJ vGÚjJ. jÄænkijah»a ckW/ ,RyhÄa ,yÑ»a
brätÛ òytßÑFÛ ,utyßÑFÛ gaÜg£lJ. thÂfÔjhä tÚj PhdÛ bfhÙltuhf ,äiy. ,ÑFiwiaÔ jÉßÕgjÖfhfÓ
bghUisbaäyhÛ tÙikahä mçË ›áa mÕòutyiuÓ ¢jÑfhâ xU tÊfÙlhß; jÛ FUîÛ muã bkhÊÆä mGÔjkhd
NæÚJ òytß FHhÛ thæÚjJ. ghÙoÔâaÛ cilatUÛ ¡HÑfiuÆä thæÚJtÚjtUkhd
brpFrjÑfÔJäyh mtßfç KfkJ eãÆÜ rÇjÔij ,RyhÄaÑ
òytß bgUkÑfËÜ T£LwthYÛ ,ÜwÄæ »uÚj†fËÈUÚJ âu£oÔjUtbjÜWÛ mij ,ÜwÄæÑ
,yÑ»a†fisÑ nf£L kdÛ gÙg£ljhYÛ ,aÖifahfnt fÉijfshf ckW ,aÖ¿Ô juntÙLÛ vÜWÛ VÖghL brpa
vGÚj jÄæÕgÖwhYÛ cÚjÕg£l ¢jÑfhâ òâa ,yÑ»a†fisÕ ÃidÔjhß. v£lÕg kÜdÇÜ mDkâ bgÖW ckWÕòytiuÑ
òidaÓbrpJ jÄæÔjhpÑFÓ rkßÕãÔJ k»H ntÙLÛ vÜw ¡HÑfiuÑF miHÔJ tÚjhß. òytÇÜ ciliaíÛ
MßtÛ bfhÙlhß. mÜ¿UÚj jÄæ ,yÑ»a†fç väyhÛ bgÇJÛ njhÖwÔijíÛ ghßÔJÉ£L/ rjÑfÔJäyh mtßfç``,tß eã
òuhz†fshfîÛ xU rkaÓ rhßòiladthfînk ,UÚjd. ehjÇÜ tuyhÖiwÕ ghltäy gÙò bgÖwtnuh! `` vd KjÈä
jÄiHÔ jhpbkhÊahfÑ bfhÙl KèÈÛfç mÕòuhz†fËÜ Ia†bfhÙlhß. vÅDÛ ,WâÆä mtUÑF cjÉòÇa ,irÚjhß.
fÉijÓ RitÆä ÄFâahp <LghL bfhÙlbghGâYÛ/ fijÕ rÇjÛ âu£lÔ jkÑF Xpî »ilÑfhikahä gu†»Õng£ilÆä
nghÑif xÕòtJ ,ayhJ nghÆÖW. KèÈÛfËÜ rÇÔâu†fSÛ ,UÚj jÛ khztß KfÛkJ eÆdhßbyÕig vÜgtÇlÛ òytiu
rkaÑ fUÔJfSÛ muò bkhÊÆnyna ,UÚjikahä mÛbkhÊ mDÕãdhß. byÕig mtßfSÛ jÛ MrhÅÜ MizÑ»z†»Ó
m¿ahj jÄæ KèÈÛfç/ jÛ rkaÔijÕ gÖ¿nah rkahÓrhÇahß ¢whÓ rÇÔâuÔijÔ âu£oÔjÚjhß. ckW mijÓ brØbrhÖ
gÖ¿nah neuoahp m¿ÚJbfhçs ,lÄäyhkä jÉÔjdß. fÉijahfÓ ¢ßbgw mikÑfyhdhß.
mjdhä mDêlhd†fËÜ ÃakÛ jtw MuÛãÔjJ. EÙz¿îÛ
ÉÇÚj mDgtKÛ cçs ¢jÑfhâ/ jÄÊä ,RyhÄaÓ r£l†fSÛ ÃiyaÖw ,åîy»ä kÅj vÙz†fç Ãiy bgWtJ VJ?
fUÔJfSÛ ,aÖwÕg£lhbyhÊaÑ fGthp ,äiybadÑ xÜiw ÃidÔjhä kÖbwhÜW KÜÅÖFÛ; Ãidahj xÜW
fÙlhß. mÔJlÜ ,RyhÄa vÊä ey†fisÔ jÄGÑF m¿KfÛ ÃfÊDÛ ÃfGÛ. ¢whÕòuhzÔijÓ brÚjÄÊä ,aÖWÉÔJÔ jÛ
brpJ jÄæ ,yÑ»a tsßÓáÑF cjtntÙLÛ vÜw MßtKÛ MÔJk jhgÔijÔ ¤ßÑf ÃidÔj ¢jÑfhâia ,iwtÜ jÜghä
mtUÑF ,UÚjJ.``mÚj mÜòÕ gÂiaÓ brptjÖFÔ Jiz VÖWÑ bfhÙlhÜ. ¢jÑfhâ ,wÚJ É£lhß vdÑ nf£l
òÇgtß/ muã bkhÊÆÜ ,yÑ»a ,yÑfzÛ bjÇÚjtuhíÛ ckWÕòytß bfhGbfhÛgÖw bfhonghyÔ JtÙLnghdhß ;
jÄÊYÛnjßÚjÉÔJthdhíÛ,UÑfntÙLÛ. ,UbkhÊÕ ifaÖWÑ fj¿Ñ fy†»dhß; ,ÅÕ òuhzÔij KoÔJ
mu†nfÖWtJ mUikÆYÛ mUik vd mijÇaÛ milÚjhß.
190 191
vâßghuhj cjÉ òytUÑFÑ »ilÔjJ. gÆÖá ÉdhÑfç
gu†»Õng£ilÆä fdthdhfîÛ jdthdhfîÛ âfæÚjtUÛ/
cnrÜ iedhß vÜgtÇÜ òÔâuUkhd mòäfh¢Û kiuÑfhaß I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
vÜgtß òytiuÕ nghÖ¿Õ ghJfhÑf KÜtÚjhß; ckWitÔ jÛ
,äyÔJÑnf miHÔJÓbrÜwhß; ntÙoa bghUSjÉ 1. âUbeäntÈÓ ¢ikÆÜ áwÕò ahJ ?
tH†»dhß; òuhz mu†nfÖwÔJÑF Mtd brptjhfÑT¿/ 2. foifKÔJÕòytß ,aÖ¿a üäfç ahit ?
MWjä mËÔjhß; m†‡dnk mu†nfÖwKÛ brpÉÔjhß. 3. thiythÇâ vÔjF áwÕòÑF cÇatÜ ?
4. ¢jÑfhâ ,wÚJ É£lhß vdÑnf£l ckWÕòytÇÜ Ãiy ahJ?
mòäfh¢Û brpj ngUjÉiaÕ òytß kwÚâyß ; jhÛ 5. ¢whÕòuhzÛ v†F/ vtß cjÉahä mu†nfÖwÕg£lJ ?
ghoa ¢whÉä VwÔjhH üW ghläfSÑF xU ghlä ›jÛ itÔJ/
mòä fh¢ÄÜ tÙikiaíÛ xÙikiaíÛ thæÔâíçshß ; II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
,yÑ»aÛ cçssîÛ ,ÜwÄæ cçssîÛ mòäfh¢ÄÜ òfæ
mÊahJ ÃÖFÛgo mkuÔJtÛ jÚjhß. brpahkÖ brpj cjÉÑF 1. `,s†fÜW gak¿ahJ ` vÜgjÖnfÖg ckW braäg£lij
itafKÛ thdfKÛ <lhFkh ? ÉsÑFf.
2. ckW våthW mitÕòytuhdhß ?
mUØbrhÖbghUç 3. ¢jÑfhâÆÜ áwÚj gÙòfç ahit ?
4. ckWÕ òytÇÜ eÜ¿ kwthÕ gÙãid ÉsÑFf.
ghisaÕg£L - ghisaÑfhuß vÜDÛ FWÃykÜdß M£áÆä
,UÚj ÃyÕgFâ; mãkhÅfç - gÖwhsßfç; ghtyß - brpíç III. gâidÚJ tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.
,aÖWgtß; ehtyß - ngÓRtÜikíilatß; J»ä - Mil; gÇî - mÜò;
thJ - brhÖnghß; <dÛ -FiwghL; mtyÛ - JauÛ; jia - ,uÑfÛ; 1. ¢jÑfhâÆÜ áÚijÆä câÔj brÛgÂ ahJ? mÕgÂ
òutyß - tçsä; rkßÕãÔJ - fhÂÑifahÑ»; rkahÓrhÇ - ÃiwntwÑ fhy† flÚjJ VÜ ?
rkaÕbgÇahßfç; rkaÑFUÑfç; mDêlhd†fç/ ÃakÛ - 2. ckWÕòytß ¢whÕòuhzÔijÓ brØbrhÖ fÉijahf mikÔj
rkaeilKiw xGÑfÛ; tÙik - bfhilÔ jÜik; cÚjÕg£l - ÃfæÓáiaÔ bjhFÔJ vGJf.
jçsÕg£l; <LghL - gÖW; fGthp - gÇfhuÛ; mkuÔJtÛ - mÊahj
bjptÔjÜik; xÙik - òfæ; mÔjhÂ - murit; ¢wh - °uÔ vÜDÛ IV . òwtaÉdhÑfç
muò bkhÊÆÜ âÇò/ `thæÑif tuyhW` vÜgJ bghUç; bfhG bfhÛò rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.
- glßtjÖF VÖw kuÑbfhÛò; brÛgÂ - eÖbraä; ghÙoÔâaÛ - òyik;
nkij - TßÔj m¿ÉdÜ; ifaÖW - brptj¿ahJ; kiuÑfhaß - (m) v£lÕg kÜdÇÜ rigÆä jiyikÔ jÄæÕòytuhp ,UÚjtß
kuÑfyuhaß vÜgjÜ k%c/ fÕgä thÂfÛ brpgtß. 1) nrFKjÈahß 2) thiythÇâ 3) foifKÔJÕãçis
(M) ckWÕòytiuÕ nghÖ¿Õ ghJfhÑf KÜtÚj òutyß

1) thiythÇâ 2) mòäfh¢Û kiuÑfhaß 3) .cnrÜ eÆdhß.
192
193
V . bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖá âUÉsÑF kâaHfÜ Ãyî br†nfhä
1. ¡æÑfhQÛ Éil mikíkhW VÖw ÉdhÔbjhlß mikÔâLf. njdUÉ mUsÕgÜ njhif ghÇ
kUÑbfhGÚJ bghÜtÙzÜ mäÈ tçsä
fiytsKÛ fäÉ tsKÛ kiytsKÛ ÃytsKÛ ÃuÛãaJ käÈif khtstÜ fhntÇ á†fÛ
âUbeäntÈÓ ¢ik fUÛòbgUÚ jifKÔJÕ gÚjä nrÚjÜ
faÖfÙÂ fhÔjKÔJ ›Ç kÜdÜ
2. rÚâÕãiHÆÜ¿ vGJf. KUfhÔjhç òfnHÚâ nj‹ khdÜ
KÔjÛkh jÄæthzÜ jhahß ntyÜ
v£lÕg kÜdÇÜ rigÆä jiyik jÄæ òytuhp foif
KÔJÕãçis vÜw bgÇahß ,UÚjhß. mHfÛik MstÚjhÜ ntÅä bjÜwä
MuKJ jÄæÔbjhÙlÜ ,yÚij bghÜntä
3. ¡æÑfhQÛ thÑ»aÔâä mikÚJçs ãiHfis ªÑ» vGJf. kiHKÔJ kÜdßkÜdÜ jÔij v£o
kÂaÛik bghÜKonj dhW bjÜdÜ
ckWÉlÛ ÉÔijÆÜ ÉÔJfç nt%Ü¿ KisÔJÑ »isÔâUÚjJ. bkhÊauá ,sÚâiuaÜ òÜid eÜdÜ
KÔJeif khtuR KjÈ nahiu
4. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ? miHÔjhßfç tUbfÜnw eyØbrp jhßfç
mÂmÂahp midtUnk c£brÜ whßfç``
(m) kÜdßfç/ ghtyiuíÛ ehtyiuíÛ bghÜDÛ J»YÛ
bfhLÔJÕnghÖ¿dß. - ghuâjhrÜ/ fÙz» òu£áÑfhÕãaÛ.
(M) ÃiyaÖw ,åîy»ä kÅj vÙz†fç ÃiybgWtJ VJ
VI bkhÊÔâwÜ tsßbjhlßgÆÖá
¡æÑfhQÛ brpí£ gFâia/ MáÇaß goÔJÑ fh£o/

khzhÑfiu/ Fuä VÖwÔ jhæîlDÛ xÈ mGÔjÔJlDÛ goÑfÓ
brpf.
`` mÜguá MzHF fÜdä bghÜdÜ

ML kÆä m¿tHfÜ mÜdÛ eäyhÜ
bjÜdHF jÄHÕgÜ KÔJ Käiy
njÜbkhÊahç kwtßkÂ â†fçbrätÜ
bghÜndhil bghÜdÕgÜ »çis nruÜ
òÔjKJ jÄHuR j†fÛ nrhHÜ
,ÜgÔnjÜ ,stHfÜ xsit ntÚjÜ
,U†nfhntç tant†if väÈ eäÈ
194 195
brpaÔja†f ntÙoaâäiy. bghUç
tÊahfthtJ ekÑFÕ òfæ tu£Lnk.
10.òfæ ghlÓ brhÜd òäyß MSila : ( vâßÕòwÛ ) ,Új tÊahfÔjhÜ xsitahß
tUtjhfÓ brhÜdhßfç. nf£LÔjhÜ
- âU.xsit o.nf.rÙKfÛ . ghßÕnghnk. ehÛ bfhLÑFÛ bghÖfhRfç
frÑFnkh ?
( jÄHfÔâny xU áÖùß; CiuaLÔJ ku†fslßÚj rhiy; rhiy mÛgy : ( brUÑFlÜ ) tu£LÛ; tu£LÛ. ghoÕ
tÊna ,Utß ngáÑbfhÙnl tU»Üwdß; ,UtUÛ bgUÛ ãiHÕgtç jhnd ! ghßÔJÑbfhçnthÛ.
brätßfç. xUtÇÜ bgaß mÛgyÔjhoahß; kÖwtß MSila ( xsitÕ ãuh£oahß bjhiyÉä tÚJbfhÙoUÑ»whß )
ãçis vdÕgLthß. ) MSila : ( mLÔjtß KJ»ny j£o ) mtçjhidah...
mtns jhÜ.
mÛgy : Vidah ! xsitahß eÛKila CUÑF mÛgy : ( cÖWnehÑ» ) ahß ?
tÚâUÑ»whuhnk ? ... ckÑF... MSila : bjÇaÉäiyah ?mnjh tU»whns »HÉ...
MSila : MkhÛ ; ehDÛ nfçÉÕg£nlÜ. ifÆä nfhÿÜ¿a tÙzÛ.
mÛgy : mtß MæÚj òyik cilatß vÜWÛ mÛgy : ( cÖWnehÑ» / VsdÓ áÇÕòlÜ) ó! ,tçjhdh ?
bjpÉfÑ fÉauá vÜWÛ brhäÈÑ ehÜ vÜdnth Vnjh btÜW vÙÂ É£nlÜ.
bfhçS»whßfns/cÙikahÆUÑFnkh ? ,Új _ÜW fhä _jh£oah fÉauá ?.
MSila : MkhÛ; mÕgoÔjhÜ m¿îilnahß brhäÈÑ MSila : ngrhkÈUikah. Cß bkÓR»wnj !
bfhÙlhßfç. ( xsitahß tU»whß; ,UtUÛ mr£LÓ áÇÕòlÜ if TÕã
mÛgy : mÚj xsitahß thahä ghoÕ òfæ bgWtJ tz†F»Üwdß. )
ÃuÛgîÛ áwÕò vÜW vänyhUÛ ,UtUÛ : thU†fç. tzÑfÛ. j†fç tUifiaÔjhÜ
msÑ»whßfns! mJîÛ... vâßghßÔJÑbfhÙL ÃÖ»nwhÛ.
MSila : bkp jhidah. xsitahß vËâä vtiuíÛ xsit : ( mÜòlÜ ) mÕgoah ?
òfæÚJ ghLtnj ,äiyahÛ. mÛgy : MkhÛ.
mÛgy : ( Vsdkhf ) M! m~bjäyhÛ btWÛ òuËahf xsit : ,ÚjÑ »HÉahä Mf ntÙoaJ vÜdnth ?.
,UÑFikah. kLit kiyahÑ»Ñ fij MSila : xÜWÄäiy... ,tß vÜDila eÙgß. ,Új
f£LtJkÑfç ,aäòjhnd! ekÑFÔ bjÇahjh CÇä ÄfÕbgÇa brätß.
vÜd? bghUSÑFÕ ghlhj òytß ,ÚjÕ mÛgy : ( ,ilk¿ÔJ ) ,tUÛ ,Új CÇä ÄFÚj
óîy»ä cÙlh?xU áy bghÖfhRfis bräthÑF cçstßjhÜ. CÇä ghâ
É£bl¿Újhä cs¿É£LÕ ngh»whç... ,tUilaJ vÜW itÔJÑbfhçS†fnsÜ.
MSila : bkpjhÜ ; bkpjhÜ. vdÑFÛ mtç thahä MSila : ,tiuÕ òfæÚJ j†fç âUthahä xU ghlä
òfæ bgw ntÙLbkÜW MirjhÜ.VbdÜwhä/ ghl ntÙLbkÜW MirÕgL»whß.
kÑfç xsitahiuÕ òfæ»whßfç! xsitahß xsit : ( FWeifílÜ ) ghlyh ?
eÛikÕ òfæÚjhä ekJ kâÕò caUÛ ghU†fç! mÛgy : MkhÛ.mtUÑFÛ ,Új Mir cÙL. òfæÚJ
mÛgy : cÙikjhÜ. ,jÖfhfÓ á¿J bghU£bryî
196 197
ghodhä mÚjÕ òfGiuÑnfÖwgo xsit : nghf£LÛ ; eäy gÙQlÜ ghzßfç ,irÑFÛ
bghÖfhRfSÛ jUnthÛ. kfu ahÊÜ ,Åa xÈiaahtJ nf£L
xsit : vijÕ gÖ¿Õ ghLtJ ? k»æÚjJÙlh ?
MSila : mnl! v†fSila ÃytsÔijíÛ clä MSila : ( btWÕòlÜ ) ,iriaÑ nf£f vkÑF neuÛ
tsÔijíÛ nghÖ¿Õ òfæÚJ ,uÙL ghlä VjÛkh ?
ghoÉ£LÕ ngh†fnsÜ. mÛgy : ( bkJthf ) eÙgnu ! kfu ahæ vÜwhä vÜd ?
mÛgy : xnu ghlÈä ,UtiuíÛ ,izÔJÕ ghodhYÛ MSila : ( bkJthf ) bjÇÚjtßnghä ngRikah.
rÇjhÜ... vÜd eÙgnu / ekÑFçjhÜ vâYnk mÛgy : X... kfu ahHh ? mjÖbfäyhÛ ekÑF XpntJ;
ntWghL »ilahnj ! ( fÙ áÄ£L»whß ) xÊntJ ?
MSila : mJîÛ rÇjhÜ ; mÕgona ghlyhÛ.bfhLÕgij xsit : ( ,uÑfÔJlÜ ) mllh ! ,ir nfshj brÉfsh
,UtUkhfÕ g†Fngh£LÑbfhLÔJÉL»nwhÛ. ,it! ,ir Efuhj brÉf£F vÜghlä
xsit : j†fç bgaß ? ,ÅÑfhnj! rÇ/ ,UÑf£LÛ ; jÛ vËa Ãiyia
MSila : MSila ãçis ,Åa jÄHhä vLÔJÓbrhäYÛ òytUÑF
mÛgy : vÜbgaß mÛgyÔjhoahß. VjhtJ bghUç tH†»ÆUÑ»‰uh ?
xsit : ( òÇÚJ bfhÙltßnghä ) X ! j†fç ,UtiuÕ ( brätß ,UtUÛ xUtiu xUtß ghßÑ»Üwdß.)
gÖ¿íÛ CÇä nfçÉÕg£nlÜ. MSila : ( mr£LÓ áÇÕòlÜ ) òytß ahUÛ v†fisÔ
mÛgy : ( bgUÄjÔJlÜ ) nfçÉÕg£Oßfsh ! ,ÚjÕ
njotUtnjÆäiy.
gFâÆä eÛikÕgÖ¿Ô bjÇahjtßfns
mÛgy : mÕgo tÚjhYÛ eh†fç bfhLÕgâäiy.
»ilahnj.
v†fisÕ òfæÚJ ghodhäjhnd VjhtJ
MSila : m~bjÕgo ,UÑf KoíÛ ? ekJ òfæ ehl¿Új
bfhLÑf KoíÛ ? jÜ›L/ thrä/ jÜkidÉ/
jäyth ? ( xsitia nehÑ» ) v†nf/ ghliyÔ
kÑfç vÜW ,Õgona xÕghÇ itÑFÛ ViHÕ
bjhl†F†fç.
òytßfSÑF v†fËlÛ vÜd ntiy ?
xsit : ( KWtä njhÜw ) ,njh ghL»nwÜ.
xsit : ( fÅîlÜ ) Inah ! jÄGÑF ,u†fhj cçskh!
ghLtjÖFÇa bghUç ntÙLkäyth ? mijÔ
jhÜ... Tßntä ãoahÑ iffç! ,ÜÅir EfuhÓ
mÛgy : ( Éiuthf ,LÕãÈUÚJ xU KoÕãidvLÔJ) brÉfç ! ¤ÚjÄGÑ»u†fh cçs†fç !
,njhbghUç. ghoKoÔjJÛ bgÖWÑ ,UtUÛ : mjdhbyÜd ?
bfhçS†fç. xsit : ( FWeif njhÜw ) mjdhä vÜd ...!
( ,UtUÛ btÖ¿ÑfËÕòlÜ fÙáÄ£oÑbfhç»Üwdß) tÈikÆäiy; ,irÓRitÆäiy ; jÄæÓ
xsit : ( mikâílÜ ) ªÉß ,U›UÛ Tßntä jh†»Õ RitÆäiy ; ,uÑfÄäiy . ,ÚÃiyÆä
nghßÑfsÔâny ÃÜW ntHÔij vâßÔJÔ jhÑ» EÛikÕgÖ¿ ehÛ òfæghlntÙLbkÜW
btÖ¿ fÙlJÙlh ? òyÛò»Ü‰ßfç !
MSila : fskh ? MSila : vJ ,äyhÉ£lhä vÜdÛkh ? bghUç
mÛgy : mij eh†fç fÙzhäTlÑ fÙlâäiy. ,UÑ»wjh ,äiyah v†fËlÛ? c†fSÑF
MSila : fhz KaÜwJÄäiy.
198 199
ntÙoaJ mJjhnd? vÜd eÙgnu ngrhkä cO,ß; cÙ©,ß; bfhO,ß; bfhçŸ,ß;
,UÑ»‰ß? XthÑ fhdÔJ caßkuÛ gGÔj
mÛgy : c†fSÑF våtsî ntÙLkhdhYÛ bghUç JåthÑ fÅbadÔ njhÜ¿a ªnu ! ``
jU»nwhÛ mÛkh. ghL†fç.
xsit : gh£oÖF ª†fç bghUç juyhÛ. ghlÕ ( ghoÑbfhÙnl xsitahß ngh»whß . brätß ,UtUÛ
gLtjÖFÇa bghUç mäyth vdÑFntÙLÛ? ÉaÕng tothp ÉÊÔjgo kuÛnghä ÃÖ»Üwdß. )
m~J cÛÄlÛ ,UÚJ »ilÑfÉäiyna !
MSila : ,njh bghUç . üW bghÖfhRfç. ghLÛ. mÛgy : Xp ! vÜidah ? eÛik ªÙl kuÛ vÜW brhäÈ
mÛgy : ,njh bghUç. MÆuÛ bghÖfhRfç . ghoaîlÜ É£LÕngh»whns ! »HÉ...
vLÔJÑbfhçS†fç. MSila : vÕgonah ekÑbfÜW xU ghlä xsitÆÜ
xsit : ( VsdkhfÓ áÇÔJ ) bghUç ,UÑ»wJ. Mdhä thÆÈUÚJ btËtÚjjh/ ,äiyah?
mJ kÖwtßÑFÕ gaÜgLtâäiyna. mÜgßfns EÛik ehÜ mJjhnd ehÛ ÉUÛãaJ ? gh£LÛ ghodhç;
vÕgoÕ ghLntÜ ? ahidfç koíÛ fsÔij ª›ß fÙzhY† bghUSÛ «ÚjJ; thUÛ nghnthÛ .
fÙlâäiy; fäYÛ kuKÛ TlÑ fáÚJUFÛ ,Åa ahÊÜ ( ,UtUÛ ngh»Üwdß. )
,irÆÜgÔâid ªÉß EfßÚjâäiy. òytßfËÜ òyÛgYÑFÛ
,u†»aâäiy. jÄæÓRit bjÇahJ EkÑF; czÉÜ RitjhÜ
bjÇíÛ; vÜd brptJ! Mdhä bghUç ,UÑ»wJ... MÛ; mUØbrhÖbghUç
beLÚbjhiyÉny cçs ªÙlbjhU kuÔâä vtUÑFÛ v£lhj
cÓáÑbfhÛãny eÜwhfÕ gGÔJÔ bjh†F»wJ xU fÅ. mjdhä òuË - f£LÑfij ( tjÚâ )/ kL - á¿a ªßÃiy; bkÓR»wJ -
ahUÑF vÜd gaÜ ? ( ,UtUÛ âifÑ»whßfç ) mÜgßfns ! ghuh£L»wJ; ,ilk¿ÔJ - FWÑ»£L; bgUÄjÛ - jÖbgUik;
KÕbgU ntÚjuh»a nru/ nrhH/ ghÙoaiuÕ nghÖ¿Õ ghoa thp; KWtä- òÜáÇÕò; ntHÛ - ahid; ghzß - ahæ tháÔJÕ ghoÕ gÇáä
mtßjÛ ,s†nfhÑfisÕ ghoÕòfæÚj thp; tçsäfis bgÖW thæÚj gÙila fiyPß; kfuahæ - «ÜtotÔâä
thæÔâa thp ; mwÕbgÇnahUÑF mf†FiHÚJ ghoa thp; ,Új brpaÕbgÖw euÛòÑ fUÉ; Efßjä - mDgÉÔjä; ¤ÚjÄæ - ( ¤Û +
thahä xÜWÑFÛ cjthj EÛikíÛ ghlth ? jÄæ ) ,Åikahd jÄæ; FWeif- òÜáÇÕò; ,s†nfhÑfç -
,stuRfç; mfÛ FiHÚJ - cçsÛ be»æÚJ; nfhit - ( nfh + I )
`` _tß nfhitíÛ _És† nfhitíÛ kÜdiu; ghLbfÜ - ghLntÜ; gDtä - brpíç üä; fËWgL - MÙ
ghoa vÜwÜ gDtä thahä ahidfç ,wÚJ »lÑFÛ; br†fsÛ - brÚÃwkhd nghßÑfsÛ;
` vÛikíÛ ghLf ! ` vÜwÅß. EÛikÆ†F btËWgL - tÆuÛ ghpÚj kuÔjhä brpaÕglhj; nj‰ß -
v†‡dÛ ghLbfÜ ahnd ?... bjËakh£Oß; cOß - cLÑf kh£Oß; bfhOß - bfhLÑf kh£Oß ; Xth -
fËWgL br†fsÛ fÙÂÖ fh©ß ; xÊahj; Jåth - cÙzÕglhj.
btËWgL eäÈahæ ÉUÛãÑ nfŸß;
òytß thpÓbrhä òyÛgYÑ »u†¡ß;
mÉÓRit aäyJ jÄæÓRit nj‰ß ;
200 201
gÆÖá ÉdhÑfç IV bkhÊÔâwÜ tsßgÆÖáfç
I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. 1. ¡æÑfhQÛ gFâÆä cçs rÚâÕãiHfis ªÑ» vGJf.
1. òfæghlÓbrhÜd òäyßfshfÑ F¿ÕãlÕgLnthß ahtß ? kLit kiyahÑ» fij f£LtJ kÑfç ,aäò jhnd ! ekÑF
2. mÛgyÔjhoahß/ xsitahiuÕgÖ¿Õ ãwß TWtjhfÑ bjÇahjh vÜd? bghUSÑF ghlhj òytß ,Új óîy»ä cÙlh ?
T¿abjÜd ?
3. brätßfç xsitahÇlÛ ntÙoaJ vÜd ? 2. ¡æÑfhQÛ thÑ»a†fç våtif thÑ»a†fç ?
4. vijÕgÖ¿Õ ghLtJ vÜW nf£l xsitahUÑFÓ brätßfç
T¿a Éil ahJ ? (m) kfuahæ vÜwhä vÜd
5. ahÊir nf£lâäiy vÜw mÛgyÔjhoahÇlÛ xsitahß (M) Inah jÄGÑF ,u†fhj cskh
,uÑfÔJlÜ T¿aJ vÜd ?
6. òytßfisÕgÖ¿Ó brätÚjßfç VsdkhfÑ T¿ait ahit? 3. ¡æÑfhQÛ ciuahläfisÓ brpâahf khÖWf.
7. ghlÕgLtjÖFÇa jFâ brätÚjßfËlÛ ,äiy vÜgj¿ÚJ
FWeif njhÜw xsitahß ahJ T¿dhß ? (m) brätß ,UtUÛ : ( xsitahiu nehÑ» ) thU†fç.
8. bghUç - vÜgjÜ ,UbghUç eaÛ jUf. tzÑfÛ. j†fç tUifiaÔjhÜ
vâßghßÔJÑ bfhÙL ÃÖ»nwhÛ.
(M) xsit : ªÉß ,U›UÛ Tßntä jh†»Õ nghßÑ
1. xsitahß vËâä vtiuíÛ òfæÚJ ghLtâäiy vÜW T¿a fsÔâny ÃÜW ntHÔij vâßÔJÔ
MSilaãçisÑF mÛgyÔjhoahß VsdkhfÑ T¿a jhÑ» btÖ¿ fÙlJÙlh?
kWÕòiu ahJ ?
2. mÛgyÔjhoahß m¿ÉÖFiwghLilatß vÜgjÖF ,U 4. ¡æÑfhQÛ gÔâÆä njitahd ,l†fËä rÇahd
rhÜWfç jUf. ÃWÔjÖF¿fis ,£L ÉsÑFf.
3. xsitahß jÛ thp ahßahiuÕ ghoajhfÑ T¿ÕbgUikÕ
gL»whß ? mllh ,ir nfshj brÉfsh ,it ,ir Efuhj brÉf£F
vÜghlä ,ÅÑfhnj rÇ ,UÑf£LÛ
5. ¡æÑfhQÛ brhÖfSÑF/ ,UbghUç jÚJ mtÖiwÔ jÅÔjÅ
1. xsitahUÑFÛ brätßfSÑFÄilna ÃfæÚj thÑ»a†fËä mikÔJ vGJf.
ciuahliyÓ RUÑ» tiuf.
2. òäyßfis xsitahß òfæÚJ ghlhikÑF cÇa fhuzÔij bkp/ bghUç / eif/ khiy.
ÉsÑFf.
202 203
2. ÏU¬úVôÓ YP®UVj ùRôÚùUô¯ûYj ÕXLôiP úNWXôRtÏj
V. ùUô¯j§\u Y[o ùRôPo T«t£Ls
§LùZô° Oô«tßf úNôZuUL Çu\ ûUkRu ùLôeLoùNe L[múYhÓd
1. ¸rdLôÔm EûWSûPl TÏ§Lû[ B£¬Vo T¥jÕd LeûLl úToVôtßd LûWúTô¡V ùNeÏhÓYu £]g ùNÚd¡ Yg£ÙsYk§ÚkR
Lôh¥ UôQôdLûW AqYôú\ T¥dLf ùNnL. LôûX YPYô¬V Uu]WôeúLôo UPYWûX UôûXãh¥ ÙPàû\kR ®ÚdûLRu²
ùXôuß ùUô¯SûL«]Wônj ùRu\ªr SôPôÞm úYkRo ùNÚúYhÓl
" NkR]Øm NiTLØm úRUôÜm ¾mTXÜm B£²Ùm AúNôLØm ×Luù\ÝkÕ ªu\YÝ ªUVùSt±«p ®[eÏ ®t×- LVpùTô±jRSô
úLôeÏm úYeûLÙm ÏWYØm ®¬kÕ, SôLØm §XLØm S\Üm Sk§Ùm ù[múTôÛ Ø¥Uu]Ãe ¡pûXúTôÛ ùUu\YôojûR VeÏYôÝUôRYoYk
UôR®Ùm Up-ûLÙm ùU[YùXôÓ UQm LUrkÕ, Tô§¬Ùm TôûY R±ÜßjR ®PjRôeL ÔÚs¡u\ U¦YhûPd Ï¦pùLôiÓ ÕWkRÕúTô
OôZÛm ûTeùLôuû\ùVôÓ ©¦V®rkÕ, ùTô¬l×uÏm ×u]ôLØm -UV UôpYûWd LtLPÜ[ô ùUu\ YôojûR «PkÕWlT Yô¬VSôhPW úNôh¥
ØÚdùLôÓ ØûL £\kÕ, YiPû\kÕ, úR]ôokÕ, Y¬dÏ«pLs VYoØ¥jRûX VQeLô¡V úT¬UVd LtÑUj§l ùTVokÕúTôkÕ SVkR
CûNTôP, RiùRu\p CûP®Wônj R²VYûW Ø²Ü ùNnÙm ùTô¯XÕ ùLôsûL«t LeûLlúTo Vôt±ÚkÕ SeûLRuû] ¿olTÓj§ ....
SÓYi, JÚ Uô¦dLf ùNnÏu±uúUp, ®Ñm× ÕûPjÕl TÑmùTôu
éjÕ YiÓ ÕûYlTj RiúRu Õ°lTúRôo ùY±Ùß SßUXo úYeûL -EûWlTôhÓUûP
LiPôs; LiÓ ùT¬VúRôo LôRp L°áokÕ, Ru ùNmUXof º\¥úUp
£Xm× ¡PkÕ £Xm× ×ûPlT, AmUXW¦d ùLômTo SûP LtTùR]
SPkÕ ùNuß, Sû\ ®¬ úYeûL SôiUXo ùLônRôs; ùLônR CPjÕ,
UWLR U¦ ®°mTÓjR Uô¦dLfÑû] UÚe¡]úRôo UôR® Yp-
3. ×LrTôPf ùNôu]×pXo Guàm SôPLjûRf £ß LûRVôL GÝ§
UiPTjÕl úTôÕ úYnkR éSôß ùLôÝ¨Zt¸rd L¥dÏÚdLj§
YÚL
YÚL..
ùLô¥l©¥jÕj RLÓTÓ TÑmùTôu £LWeL°u ØLÓ ùRôÓjÕ Oôuß
YkÕ C¯RÚm AÚ®, ùTôu ùLô¯jÕ U¦YWu± Uô¦dLjùRôÓ
4. CkSôPLj§û] UôQôdLo S¥jÕl TZÏL
TZÏL..
Y«WØk§ A¦¡[WÚ® BPLl Tôû\úUp A§oÏWp ØW£u
Li¦WhP, YiÓm úRàm Vôr ØWX, Y¬dÏ«Ûm ¡°Ùm TôP,
RiRôÕ R®Ñ TPl úTôojRúRôo T°dÏlTôû\ U¦j RXjÕªûN,
¿X BXYhPm ®¬jRôtúTôXj Ru úLôXd LXôYm ùLô[ ®¬jÕ,
Øû[«[Oô«tß C[ùY«p G±lT, Ko C[U«p BÓYÕ úSôd¡
ü\ôs. "
- L[®Vp EûW
204
205
ùUô¯dÏ ØRtLôWQUôn ®[eÏYRôp CûY
ØRùXÝjÕLs Guß YZeLlTÓ¡u\],
Uôj§ûW
CXdLQm GÝjÕLs JÈdLlTÓm LôX A[ÜdÏ Uôj§ûW Guß
ùTVo, Sôm CVpTôLd Li¦ûUlTRtÏ BÏm úSWm
ØRtTÏ§ ApXÕ ûLùSô¥lTRtÏ BÏm úSWm JÚ Uôj§ûW BÏm,
I. GÝjÕ GÝj§u Nô¬ûV JÈdÏmúTôÕ KûN C²ûUdLôLÜm
G°ûUdLôLÜm Nô¬ûV úNokÕ JÈdLlTÓm, LWm. LôWm.
A) Øu YÏl×L°p Lt\Yt±u ÑÚdLm Lôu. ALWm GuT] GÝj§u Nô¬ûVLs BÏm,
UôQôdLúW! TjRôm YÏl×l TôPj§hPj§uT¥ GÝjÕLs ùTßm Nô¬ûVLs Ï±jÕl ©u]od
CXdLQm LtLl ×ÏmØu. Øu YÏl×L°p Lt\ LôiúTôm,
GÝj§XdLQl TÏ§ûV ¨û]Ü áokÕ ùRôPokÕ ùNpL, E«ùWÝjÕLs - 12
ûTkRªr CXdLQm IkÕ YûL, AûY: Ï±p ùS¥p
A - B
1, GÝjÕ C - D
2, ùNôp E - F
G - H
3, ùTôÚs - I(C)
J - K
4, Vôl×
- J[(E)
5, A¦ GuT]YôÏm,
E«ùWÝjÕL°p Ïß¡V KûNÙûPV GÝjÕLs
ØRùXÝjÕ Ï±ùXÝjÕ ApXÕ Ïtù\ÝjÕ Gußm ¿iP KûNÙûPV
GÝjÕLs ùS¥p GÝjÕ ApXÕ ùShùPÝjÕ Gußm
"A@ ØRp "J[@ YûWÙs[ Tu²WiÓ YZeLlTÓm, Ï±ùXÝjÕLs JqùYôuû\Ùm JÚ
E«ùWÝjÕLÞm "d@ ØRp "u@ YûWÙs[ T§ù]hÓ Uôj§ûW úSWj§Ûm ùShùPÝjÕLs JqùYôuû\Ùm
ùUnùVÝjÕLÞm B¡V ØlTÕm ØRùXÝjÕLs CWiÓ Uôj§ûW úSWj§Ûm JÈdL úYiÓm,
G]lTÓm,
Ï±ùXÝjÕLs Ntß ¿iÓ J Èj ú R
"E«Úm EPm×Uôm ØlTÕ ØRúX@ ùShùPÝjÕL[ôL Uôß¡u\], G]úY JqùYôÚ
-Suòp 59 ùShùPÝj§tÏm ARtÏ¬V Ï±ùXÝjÕ C]ùYÝjRôÏm,
I. J[ B¡V CÚ ùShùPÝjÕLÞdÏm R²úV
ùUô¯dÏ E«o úTôu\ûY E«ùWÝjÕLs, EPp Ïtù\Ýj§uûUVôp ILôWj§tÏ CLWØm. J[LôWj§tÏ
úTôu\ûY ùUnùVÝjÕLs, CûY 216 E«o ELWØm C]dÏ±ùXÝjRôLd ùLôs[lTÓm, E«od
ùUnùVÝjÕLs úRôu\ A¥lTûPVôn Es[], CqYôß Ïtù\ÝjÕLs LWm. LôWm. Lôu. B¡V êuß
Nô¬ûVLû[Ùm ùTßm,
1 2
G,Lô, ùUnùVÝjÕL°p YuûUVô] KûNÙûPVûY
ALWm YpÈ]ùUußm. ùUuûUVô] KûNÙûPVûY ùUpÈ]m
ALôWm A Gußm. AûY CWi¥tÏm CûPlThP KûNÙûPVûY
A*Lôu CûP«]ùUußm YZeLlTÓm, AYtû\ Øû\úV
YpùXÝjÕ. ùUpùXÝjÕ. CûPùVÝjÕ Guße áßYo,
E«o ùShùPÝjÕLs LôWm Guàm Nô¬ûV ùTßm JqùYôÚ YpÈ] GÝj§tÏm ARû]VÓjÕ YÚm
I J[ B¡V CWiÓ ùShùPÝjÕLÞm. LôWm Guàm ùUpÈ] GÝjÕ C]ùYÝjRôÏm,
Nô¬ûV ùTßYÕPu Lôu Nô¬ûVÙm ùTßm,
G,Lô, d GuTRtLÏ C]m e
G,Lô, BLôWm - B f GuTRtÏ C]m g
ILôWm. ILôu - I ùUnùVÝjÕLs ALWm Guàm Nô¬ûV ùTßm,
J[LôWm. J[Lôu - J[ L
G,Lô d + ALWm = (d+A)LWm = LLWm
ùUnùVÝjÕLs 18
L N P R T \ - YpÈ]m ùUnùVÝjÕLs JqùYôußm AûW Uôj§ûW
úSWj§p J-l×ûPV],
M O Q S U ] - ùUpÈ]m
V W X Y Z [ - CûP«]m NôoùTÝjÕLs - 10
1, E«oùUn 6 Ït±VÈLWm
d 2, BnRm 7, ILôWd ÏßdLm
e 3, E«W[ùTûP 8, J[LôWd ÏßdLm
f 4, Jt\[ùTûP 9, ULWdÏßdLm
ùUpÈ]m
YpÈ]m 5, Ït±VÛLWm 10, BnRdÏßdLm

g
h G]f NôoùTÝjÕ TjÕ YûLlTÓm. CûY
i ØRùXÝjÕLû[f NôokÕ YÚRXôàm. ØRùXÝjÕL°u
j §¬×. ®LôWjRôp ©\jRXôàm NôoùTÝjÕL[ô«],
k
1, E«oùUn
l
m Ko E«ùWÝjÕm JÚ ùUnùVÝjÕm úNokÕ ©\dLd
CûP«]m
n á¥V GÝjÕ E«oùUnùVÝjRôÏm, JqùYôÚ

o E«ùWÝjÕm T§ù]hÓ ùUnùVÝjÕLú[ôÓm
p R²jR²úV úNoYRôp 216 E«oùUnùVÝjÕLs
©\d¡u\],
q
r 18 ùUnùVÝjÕLú[ôÓ E«odÏ±p IkÕm R²jR²úV
s úNoYRôp (18x5) 90 E«oùUnd Ï±p GÝjÕLs ©\dÏm,
t 18 ùUnùVÝjÕLú[ôÓ E«oùShùPÝjÕLs HÝm
u R²jR²úV úNoYRôp (18x7) 126 E«oùUn ùS¥p
GÝjÕLs ©\dÏm,
3 4
6 Yp-] ùUnùVÝjÕLú[ôÓm E«odÏtù\ÝjÕLs 2, BnRm
IkÕm R²jR²úV úNoYRôp (6x5) 30 Yp-] E«oùUnd
Ï±p GÝjÕLÞm, E«o ùShùPÝjÕLs HÝm êuß ×s°L[ôL GÝRlTÓm BnR GÝj§tÏ
A*úL]m. R²¨ûX. ×s°. Jtß Guàm úYß ùTVoLÞm
R²jR²úV úNoYRôp (6x7) 42 Yp-] E«oùUn ùS¥p
EiÓ, CqùYÝjRô]Õ R]dÏØu]o JÚ
GÝjÕLÞm úRôußm, Ï ± ù X Ý j û R Ù m © u ] o J Ú Y p È] E « o ù U n
ùUpùXÝjÕLs BßPu E«odÏ±p IkÕm GÝjûRÙm ùTtú\ EfN¬dLlTÓm,
R²jR²úV úNoYRôp ( 6x5 ) 30 ùUpÈ] E«oùUnd G,Lô, A*Õ - "A@ Ï±p "Õ@ - YpÈ] E«oùUn
Ï±p GÝjÕLs úRôußm; E«o ùS¥p HÝm R²jR²úV G*Ï - "G@ - Ï±p "Ï@ - YpÈ] ùUn,
úNoYRôp (6x7) 42 ùUpÈ] E«oùUn ùS¥p GÝjÕLs 3, E«W[ùTûP
úRôußm,
E«o + A[ùTûP = E«W[ùTûP, A[ùTûP
6 CûP«] ùUnùVÝjÕLÞPu E«odÏ±p IkÕm GuTRtÏ ¿iÓ J-jRp GuTÕ ùTôÚs,
R²jR²úV úNoYRôp ( 6x 5) 30 CûP«] E«oùUndÏ±p E«ùWÝjÕL°p ùShùPÝjÕLs HÝm RUdÏ¬V
GÝjÕLÞm. E«oùS¥p HÝm R²jR²úV AYtßPu CWiÓ Uôj§ûW«ÈÚkÕ ¿iÓ J-lTRtÏ E«W[ùTûP
úNoYRôp ( 6x7) 42 CûP«] E«oùUn ùS¥p GÝjÕLs Guß ùTVo, ùUô¯ ØRp. CûP. LûP B¡V êuß
úRôußm, CPeL°Ûm E«oùS¥p A[ùTÓdÏm, Ko E«oùS¥p
A[ùTÓlTûRd LôhÓRtÏ ARû]VÓjÕ
Ko GÝjûRl TôojRÜPu AÕ E«Wô«u Ï±Xô? AqùYÝj§tÏ C]Uô] Ï±p GÝjÕ GÝRlTÓm,
ùS¥Xô? GuTûRÙm ùUnVô«u Gq®]m GuTûRÙm
E«oùUnVô«u C]jûR A±YúRôÓ Ï±Xô? ùS¥Xô? G,Lô,
GuTûRÙm A±Ùm §\û] UôQYoLs Y[ojÕd 1, KJRp úYiÓm - ØRp
ùLôs[p úYiÓm, 2, ùLÓlTçEmùLhPôodÏf NôoYôn - CûP
3, SpX TPôA Tû\ - LûP
E«oùUnùVÝjÕdLû[l ©¬jÕl TôojRôp ØRÈp E«W[ùTûPVô]Õ (A) CûN¨û\V[ùTûP ApXÕ
ùUnÙm AÓjÕ E«Úm CÚdÏm, ùNnÙ°ûNV[ùTûP. (B) Cu²ûNV[ùTûP (C)
G,Lô, L = d + A ùNôpÈûNV[ùTûP G] êuß YûLlTÓm,
CRû] ùUnÙ«o Guß áßRúX Øû\ùV²àm A) CûN ¨û\V[ùTûP

C§p úNok§ÚdÏm E«ùWÝj§u RûXûUÙm £\l×e ùNnÙ°p KûN Ïû[ÙªPjÕ Ïû\kR KûNûV
LÚ§ E«oùUn Guß YZeLlTÓ¡u\Õ, ¨û\Ü ùNnRtÏ A[ùTÓlTÕ CûN
¨û\V[ùTûPVôÏm,
E«oùUnùVÝjÕLs AYt±p úNok§ÚdÏm
E«ùWÝj§u Uôj§ûWV[úY JÈdLlTÓm, ÑÚeLd á±u G,Lô, ""E\ôAod ÏßúSôn EûWlTôn@@
E«oùUnd Ï±p JÚ Uôj§ûW; E«o ùUn ùS¥p CWiÓ B) Cu²ûNV[ùTûP
Uôj§ûW
ùNnÙ°p KûN Ïû\VôR®PjÕm KûN
G,Lô d + A = L -1 Uôj§ûW C²ûUdLôLd Ï±p ùS¥Xôn Uô± A[ùTÓlTÕ
d + B = Lô - 2 Uôj§ûW Cu²ûNV[ùTûPVôÏm,
5 6
G,Lô ""ùLÓlTçEm ùLhPôodÏf NôoYôn@@ 5, Ït±VÛLWm
ùLÓlTçEm - Ï±p ùS¥Xôn Uô± A[ùTÓjRÕ,
ÏßûU + CVp + ELWm = Ït±VÛLWm
(Ï±l× : ùNnÙ°p KûN Ïû\Rp. Ïû\VôûU Ï±jÕ
Vôl©XdLQj§p Ñh¥ ®[dLlTÓm) ÏßûU - Ïß¡V; CVp - CûN (KûN) ELWm - E
Guàm GÝjÕ,
C) ùNôpÈ
ÈûNV[ùTûP
J Ú U ô j § û W V [ Ü J Èd L ú Y i ¥ V E L W m
ùNnÙ°p KûN Ïû\VôR CPjÕm ùTVof ùNôpûX AûWUôj§ûWV[YôLd Ïû\kùRôÈlTÕ Ït±VÛLWUôÏm,
®û]ùVfNf ùNôpXôL UôtßYRtÏ A[ùTÓlTÕ
d. f. h. j l t Guàm Yp-] GÝjÕLÞPu
ùNôpÈûNV[ùTûP
ELWmúNokRôp Ï. Ñ. Ó. Õ. ×. ß Guàm Bß GÝjÕLs
G,Lô, ""EW]ûNC Es[m ÕûQVôLf ùNu\ôo@@ úRôußm, CkR Bß GÝjÕL°p Juß R² ùS¥ÛPú]ô
TX GÝjÕdLû[j ùRôPokÕ Cß§«úXô YkRôp
C§p SûN (®ÚlTm) Guàm ùTVofùNôp
AqùYÝj§Ûs[ ELWm AûWUôj§ûWV[úY JÈdÏm,
A[ùTÓjRRôp "®Úm©@ Guàm ùTôÚsRÚm
®û]ùVfNf ùNôpXôL Uô±VÕ, 1, LôÑ
CûNùL¥u ùUô¯ ØRp CûPLûP ¨ûX ùS¥p C§p R² ùS¥ÛPu. Yp-] ùUnúVôÓ (f) úNokR
A[ùTÝm AYt\Yt ±]dÏ±p Ï±úV, ELWm (Ñ) YkÕs[Õ, AqÜLWm AûW Uôj§ûWV[úY
- Suòp 91 JÈdÏm; AÕ ØÝ A[®p J-lT§pûX,
4, Jt\[ùTûP 2, TkÕ
Jtß + A[ùTûP = Jt\[ùTûP C§p TX GÝjÕdLû[j ùRôPokÕ Cß§«p YpÈ]

ùUnÙPu (j) úNokR ELWm (Õ) YkÕs[Õ, CqÜLWØm
Jtù\ÝjÕ R]dÏ¬V AûWUôj§ûW«-ÚkÕ AûWUôj§ûWV[úY JÈdÏm, "Tkj@ Guß J°d¡uú\ôm,
¿iùPô-jRp, CqYôß Ïû\kÕ JÈdÏm ELWúU Ït±VÛLWUôÏm,
ùNnÙ°p KûN Ïû\ÙªPjÕ ARû] ¨û\Ü ùNnV CXdLQm
ùUnùVÝjÕL°p e g i k m u q n p s GuT]Üm
BnRØm ùUô¯dÏ CûP LûP B¡V CPeL°p R² ùS¥ÛPú]ô. TX GÝjÕdLû[j ùRôPokÕ
Ï±t¸Ým Ï±-ûQ«u ¸Ým A[ùTÓdÏm CRû] ùNôpÛdÏ Cß§«p YpÈ] ùUnúVôÓ úNokÕ YÚm
Jt\[ùTûP ùVuTo, Jtù\ÝjÕ A[ùTÓjÕs[ûRd ELWm R]dÏ¬V JÚ Uôj§ûW«-ÚkÕ Ïû\kÕ AûW
LôhP AqùYÝj§û]VÓjÕ AúR GÝjÕ GÝRlTÓm, Uôj§ûWV[úY JÈdÏm ARû]d Ït±VÛLWùUuTo,
G,Lô, Ït±VÛLWj§u YûL

1, ùY*Ï Yôod¡pûX - Ï±t¸r CûP Ït±VÛLWm ARu AVùXÝjûR úSôdL
2, Lii LÚ®û[ - Ï±t ¸rdLûP 1, ùS¥tù\ôPod Ït±VÛLWm, 2, BnRj ùRôPo
3, LXeeÏ ùSgNªpûX - Ï±ÈûQd¸r CûP Ït±VÛLWm, 3, E«oùRôPod Ït±VÛLWm 4, Yuù\ôPo
4, UPee LXkR Uuú] - Ï±ÈûQd ¸rdLûP
7 8
Ït±VÛLWm, 5, ùUuù\ôPod Ït±VÛLWm 6, CûPj CXdLQm
ùRôPod Ït±VÛLWm G] Bß YûLlTÓm,
1, SôÓ - ùS¥tù\ôPo - Dt\Vp GÝjÕ R² ùS¥p ¨ûXùUô¯«u Dtù\ÝjÕ Ït±VÛLWUôL CÚkÕ
2, G*Ï - BnRj ùRôPo - Dt\Vp GÝjÕ BnRm YÚùUô¯«u ØRùXÝjÕ VLWUôL CÚkRôp
3, YWÏ (o+A) - E«oùRôPo - Dt\Vp GÝjÕ E«o AûY«WiÓm ×QÚmùTôÝÕ ¨ûXùUô¯ Dt±Ûs[
4, TjÕ - Yuù\ôPo - Dt\Vp GÝjÕ Yp-] ùUn Ït±VÛLWm CLWUôLj §¬Ùm, AqYôß §¬kR CLWØm
5, TkÕ - ùUuù\ôPo - Dt\Vp GÝjÕ ùUp-] ùUn ªVô Guàm Øu²ûXVûNf ùNôpÈp "ª@ -p Es[
6, Uôo× - CûPjùRôPo - Dt\Vp GÝjÕ CûP«] CLWØm AûW Uôj§ûWV[úY JÈdÏm, AqYôß
ùUn, Ïû\kùRôÈdÏm CLWm Ït±VÈLWUôÏm,
C
(Ï±l× : JÚ ùNôpÈu Cß§«p Ï. Ñ. Ó. Õ. ×. ß (d + E)
Guàm Bß GÝjÕL°p Juß CÚl©u ARtÏ G,Lô 1, ùLôdÏ + VôÕ ? = ùLôd¡VôÕ
Øuàs[ GÝjÕLû[d LY²ÙeLs, R² ùS¥ùXÝjÕ 2, úLs + ªVô = úLiªVô
CÚkRôÛm úYßTX GÝjÕdLs CÚkRôÛm Cß§«Ûs[
ELWm Ït±VÛLWúU) B) ILôW. J[LôW. ULW BnRd ÏßdLeLs
AÓjÕ. Ït±V-LWjûRl ×¬kÕ ùLôs[Üm ×Qof£ 7 ILôWd ÏßdLm

®§Ls. Vôl©XdLQm CYtû\d LtLÜm Ït±VÛLWjûR ILôWm + ÏßdLm = ILôWdÏßdLm, ILôWm R]dÏ¬V
IVU\ A±kÕ ùLôsYÕ Cu±VûUVôRRôÏm, CWiÓ U ô j § û W « ÈÚ k Õ Ïû\kÕ Ju\ûW
6, Ït±V-LWm Uôj§ûWVôLÜm JÚ Uôj§ûWVôLÜm JÈlTÕ ILôWd
ÏßdLUôÏm,
ÏßûU + CVp + CLWm = Ït±VÈLWm Ïß¡V
KûNÙûPV CLWm, CLWm R]dÏ¬V JÚ Uôj§ûW«ÈÚkÕ ILôWm Ruû]f Ñh¥d áßmúTôÕ UhÓúU CWiÓ
AûW Uôj§ûWVôLd Ïû\kùRô-lTÕ Ït±VÈLWUôÏm, Uôj§ûWV[Ü JÈdÏm ILôWm ùUô¯dÏ ØRp CûP.
LûP B¡V CPeL°p YÚmùTôÝÕ. ùUô¯dÏ ØRÈp
SôÓ + VôÕ Ju\ûW Uôj§ûWV[Üm. Hû]V CPeL°p JÚ
C Uôj§ûWV[Üm J Èd Ï m , ILôWm CqYôß
(h + E) Ïû\kùRôÈlTúR ILôWd ÏßdLUôÏm,
SôÓ + VôÕ ? Sô¥VôÕ, G,Lô
úUtLiP GÓjÕdLôh¥p SôÓ GuTÕ ¨ûX ùUô¯; IkÕ - ILôWm ùUô¯dÏ ØR-p 1½ Uôj§ûW
VôÕ? GuTÕ YÚùUô¯, ¨ûXùUô¯«u Cß§ GÝjÕ Yû[Vp - ILôWm ùUô¯dÏ CûP«p 1 Uôj§ûW
Ït±VÛLWm, YÚùUô¯«u ØRùXÝjÕ VLWm, YûX - ILôWm ùUô¯dÏd LûP«p 1 Uôj§ûW
AûY«WiÓm úNÚmúTôÕ Ït±VÛLWm CLWUôL 8, J[LôWd ÏßdLm
Uôß¡u\Õ, AqYôß Uô±V CLWm AûW Uôj§ûW A[úY
J-dÏm, úUÛm. ªVô Guàm Ø u ² û½X J[LôWm ILôWjûRlúTôX ARû]f
AûNfùNôp-Ûs[ CLWØm Ïû\kùRôÈdÏm CqYôß Ñh¥dáßmúTôÕ UhÓúU CWiÓ Uôj§ûWV[Ü JÈdÏm
Ïû\kùRôÈdÏm CLWm Ït±V-LWUôÏm, ùUô¯dÏ ØRÈp YÚmùTôÝÕ Ju\ûW Uôj§ûW A[úY
9 10
J-dÏm AÕúY J[LôWd ÏßdLUôÏm, J[LôWm ùUô¯dÏ ""X[Åt ±ûV©]ôm BnRm A*Ïm@@
CûP«Ûm LûP«Ûm YôWôÕ,
G,Lô, -Suòp 97
J[ûY - ùUô¯dÏ ØRÈp Ju\ûW Uôj§ûW E«oùUn BnRm E«W[ ùTôt\[
T*¡V CE I J[ U*Lôu
""RtÑh P[ùTô¯ Imê Y¯Ùm R²¨ûX TjÕm NôoùTÝj RôÏm
ûSÙm J[Üm ØRp At \ôÏm,@@
-Suòp 95 -Suòp 60
9, ULWdÏßdLm T«t£
ULWm + ÏßdLm = ULWdÏßdLm, "m@ Guàm GÝjÕ 1, ILôWd ÏßdLUôYÕ VôÕ? NôußPu ®[dÏL,
R]dÏ¬V AûW Uôj§ûW«ÈÚkÕ Lôp Uôj§ûWVôLd 2, J[LôWd ÏßdLm GuTÕ VôÕ? GÓjÕdLôhÓj RÚL,
Ïû\kùRôÈlTÕ ULWd ÏßdLUôÏm, ùNnÙ°p "úTôÛm 3, ULWdÏßdLjûR GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
UÚÞm@ B¡V ùNôtL°p Dt\Vp GÝjÕdL°Ûs[ 4, BnRd ÏßdLUôYÕ VôÕ? ®[dÏL,
ELWeLs ùLhÓl úTôpm UÚsm Gu\ô¡l úTôum, 5, J[PRm. RûXULu. égúNôûX. IYo T*ß°
UÚim Guß §¬Ùm, AqYôß §¬kR ]LW. QLWeL°u úUtLiP ùNôtL°p Ïû\kùRôÈdÏm GÝjÕdLû[f ÑhÓL,
Øu Es[ ULWm AûW Uôj§ûW«ÈÚkÕ Ïû\kÕ Lôp
Uôj§ûW A[úY JÈdÏm,
RÚm Y[Yu YÚm Yi¥ B¡V ùRôPoL°p ¨ûX
ùUô¯Ât±p ULWØm YÚùUô¯ ØRÈp YLWØm Es[],
CÕ úTôp ¨ûXùUô¯Ât±p ULWm CÚkÕ YLW ØRp
ùUô¯úVôÓ ×QÚmúTôÕ ¨ûXùUô¯Ât±Ûs[ ULWm
Ï û \ k Õ L ô p U ô j § û W V [ ú Y J Èd Ï m , C q Y ô ß
Ïû\kùRôÈdÏm ULWm ULWdÏßdLm G]lTÓm,
"Q] Øuàm Y*Lôu ªûNÙUôd ÏßÏm@
-Suòp 96
10, BnRd ÏßdLm
BnRm + ÏßdLm = BnRd ÏßdLm BnR GÝjÕ
R]dÏ¬V AûWUôj§ûW«ÈÚkR Lôp Uôj§ûWVôLd
Ïû\kùRôÈlTÕ BnRd ÏßdLUôÏm,
Lp + ¾Õ = L*ÈÕ
Øs + ¾Õ = Ø*¼Õ
úUtLiP GÓjÕdLôhÓL°p ¨ûXùUô¯«p R²d
Ï±Èu ¸r YÚm XLWØm [LWØm RLW ØRu ùUô¯úVôÓ
×QÚmùTôÝÕ BnRUôL Uô±Ùs[], AqYôß Uô±V
B n R m A û W U ô j § û W « ÈÚ k Õ Ï û \ k Õ L ô p
Uôj§ûWV[Ü JÈdÏm, AÕúY BnRd ÏßdLUôÏm,
11 12
R²ùUô¯
JÚ ùNôp R²jÕ üß RuùTôÚû[ÙQojÕYÕ
R²ùUô¯VôÏm,
G,Lô, U²Ru. ¨Xm
II- ùNôp ùRôPoùUô¯
Ko GÝjÕ R²jÕ üú\ô TX GÝjÕLs ùRôPokÕ JußdÏ úUtThP ùNôtLs ùRôPokÕ üß CWiÓ
üú\ô ùTôÚs RÚYÕ ùNôp G]lTÓm, TRm. ùUô¯. ØR-V TX ùTôÚû[ÙQojÕYÕ ùRôPo ùUô¯VôÏm,
¡[® GuT]Üm ùNôp Guàm ùTôÚs RÚm G,Lô, ¨XeLPjRôu. NôXf£\kRÕ,
ùNôtLú[VôÏm,
ùTôÕùUô¯
úTô. Li. UWm
JÚ ùNôp R²jÕ üß JÚ ùTôÚû[Ùm AfùNôpúX
ùNôpXô]Õ ùTVofùNôp. ®û]fùNôp. ùRôPokÕ üß TX ùTôÚû[Ùm RkÕ R²ùUô¯dÏm
CûPfùNôp. E¬fùNôp G] SôuÏ YûLlTÓm, ùRôPoùUô¯dÏm ùTôÕYôn AûUYÕ
ùTôÕùUô¯VôÏm,
(A) ùTVofùNôp G,Lô GhÓ
Ju\u ùTVûW EQojÕm ùNôp ùTVofùNôp BÏm, RôUûW
ùTôÚs. CPm. LôXm. £û] (Eßl×) ÏQm (Ti×)
ùRô¯p Guàm B\u A¥lTûP«p ùTVofùNôtLs GhÓ GuTÕ R²jÕ üß Ko GiûQÙm
AfùNôpúX Gs+Õ Guß ©¬kÕ üß Gsû[ Ei
úRôußm, AR]ôp ùTVofùNôp AßYûLlTÓm, Guß úYß ùTôÚû[Ùm RÚ¡u\Õ,
(ùTôÚs. CPm. LôXm. £û]. ÏQm. ùRô¯p RôUûW GuTÕ R²jÕ üß RôUûW UXûWÙm AÕúY
GuT]Ytû\l ùTôÚ[ô§ Bß Gußm ùTôÚs ØRXôß Rô + UûW Guß ©¬kÕ üß RôÜ¡u\ Uôu Gu\
Gußm áßYo (B§ -ØRp) ùTôÚû[Ùm RÚ¡u\Õ, CqYôß YÚY] ùTôÕùUô¯
G,Lô, "JÚùUô¯ JÚùTôÚ[ ]Yôm ùRôPoùUô¯
ùTôÚhùTVo : U²Ru. TÑ. U«p. ×jRLm TXùTôÚ[]ùTôÕ CÚûUÙm HtT],@
- Suòp 260
CPlùTVo : RgûN. ùNuû]. §i¥Y]m.
ùSpûX T«t£
LôXlùTVo : U¦. Sôs. UôRm. BiÓ 1, ùNôpXôYÕ VôÕ? ùNôp Guàm ùTôÚs RÚm úYß
ùNôtLû[d áßL,
£û]lùTVo : ûL. Lôp. RûX. Li
2, ùTVof ùNôpXôYÕ VôÕ? AÕ GYt±u A¥lTûP«p
Ti×lùTVo : ¿[m. ùYiûU. C²ûU. YhPm úRôußm?
ùRô¯tùTVo : T¥jRp. GÝÕRp. EiQp. E\eÏRp 3, ùUô¯ GjRû] YûLlTÓm? AûY VôûY?
4, R²ùUô¯ GuTÕ VôÕ?
(B) êYûL ùUô¯ 5, ùRôPo ùUô¯ GuTÕ VôÕ?
6, ùTôÕùUô¯ûV ®[dÏL,
ùUô¯VôYÕ R²ùUô¯. ùRôPoùUô¯. ùTôÕ ùUô¯
ûYûL. TXûL - CûY ùTôÕ ùUô¯VôUôß VôeM]m?
G] êuß YûLlTÓm (ùUô¯ = ùNôp)
13 14
(C) ®û]fùNôp ""ùNnTYu LÚ® ¨Xm ùNVp LôXm
ùNnùTôÚs Bßm RÚYÕ ®û]úV@@
®û]
Suòp - 320
Øtß GfNm
Ï±l× ®û]Øtß
ùTôÚs. CPm. LôXm. £û]. ÏQm ùRô¯p Guàm
ùR¬¨ûX Ï±l× ùTôÚ[ô§ B\u A¥lTûP«p úRôu±. ùNnTYu. LÚ®.
®û]Øtß ®û]Øtß ¨Xm. ùNVp. LôXm. ùNnùTôÚs Guàm B\às
ùNnTY]ô¡V LÚjRôûY UhÓm ®[dÏYÕ Ï±l×
ùTVùWfNm ®û]ùVfNm ®û]Øt\ôÏm, Ï±l× -û]Øtß LôXjûR
ùY°lTûPVôL EQojRôÕ, Ï±l©]ôp Rôu EQojÕm,
ùR¬¨ûXl Ï±l×l ùR¬¨ûX Ï±l×
ùTVùWfNm ùTVùWfNm ®û]ùVfNm ®û]ùVfNm G,Lô, ùTôu]u - ùTôÚs
BìWu - CPm
JÚ ùTôÚ°u ®û]ûV (ùNVûX) EQojÕYÕ B§ûWVôu - LôXm
®û]fùNôpXôÏm, Ø¥ÜùTt\ ®û]fùNôp Øtß LiQu - £û]
G]Üm Ø¥ÜùT\ôR ®û]fùNôp GfNm G]Üm ùTVo L¬Vu - ÏQm
ùTßm, SûPVu - ùRô¯p
Øtß ®û]VôYÕ ùR¬¨ûX ®û]Øtß Ï±l× ®[dLm
®û]Øtß G] CÚYûLlTÓm, AYu ùTôu]u, CjùRôP¬p ùTôu]u GuTÕ
ùTôuû]ÙûPVu Guß ùTôÚs RÚYRôp ùTôu
ùR¬¨ûX ®û]Øtß Guàm ùTôÚ°u A¥lTûP«p úRôu± ARû]l
ùTt±ÚdÏm LÚjRôûY EQojÕ¡u\Õ, CfùNôp
G,Lô, G¯XW£ UôûX ùRôÓjRôs, LôXjûR ùY°lTûPVôL EQojR®pûX, TiÓ
C§p G¯XW£ GuTÕ ®û]ûV (ùNVûX)f ùNnÙm ùTôuû]ÙûPVYu. Cuß ùTôuû]ÙûPVYu Guß
LÚjRô, ùRôÓjRôs GuTÕ LÚjRô®u ùNVûX HúRàm JÚ Ï±l©]ôp Rôu LôXjûR ÙQojÕm,
EQojÕm ùR¬¨ûX ®û]Øtß, CfùNôp--ÚkÕ
ùNnTYu (LÚjRô) - G¯XW£ ""ùTôÚs ØRp B±àm úRôt±Øu B\às
¨Xm - AYs CÚl©Pm ®û] ØRp Uôj§ûW ®[dLp®û]d Ï±lúT@@
LÚ® - Sôo. é. ûL - Suòôp 321
ùNVp - ùRôÓjRp
LôXm - C\kR LôXm HYp ®û]Øtß
ùNnùTôÚs - UôûX Øu²ûX«PjRôûW HÜRt ùTôÚ°p YÚm
GuT]Ytû\ A±VØ¥Ùm, ®û]Øtß HYp ®û] Øt\ôÏm, CÕ G§oLôXm LôhÓm
CqYôß ùNnTYu. LÚ®. ¨Xm. ùNVp. LôXm. JÚûU TuûU EQojÕm,
ùNnùTôÚs Guàm Bû\Ùm EQojÕYÕ ùR¬¨ûX ùNnYôn - HYp JÚûU
®û]Øt\ôÏm, CYtßs £X Ïû\kÕm YÚm, B]ôp ùNnÅo - HYp TuûU
LôXjûRj ùR°YôLd LôhÓm, ùNuªu - HYp TuûU
15 16
®VeúLôs ®û]Øtß GfNm
L. CV. CVo Guàm ®Ï§Lû[l ùTtß YôrjÕRp. Ø¥Ü ùT\ôR ®û]fùNôp GfNm G]lTÓm, AqùYfNm
ûYRp. ®§jRp. úYiPp B¡V ùTôÚsL°p YÚm ùTVùWfNm. ®û]ùVfNm G] CÚYûLlTÓm,
®û]ØtßLs ®VeúLôs ®û]ØtßL[ôÏm, ®VeúLôs
®û]ØtßLs ê®PeL°Ûm ImTôpL°Ûm YÚm ùTVùWfNm
G,Lô, YôrL - YôrjÕRp ùTVofùNôpûX Htßj ùRôPolùTôÚs Ø¥Ü
J¯L - ûYRp ùTßm GfN®û]fùNôp ùTVùWfNUôÏm, AlùTVùWfNm
ùNpL - ®§jRp ùR¬¨ûXl ùTVùWfNm. Ï±l×l ùTVùWfNm G]
DL - úYiPp CÚYûLlTÓm,
Yô¯V. Yô¯Vo - YôrjÕRp
ùR¬¨ûXl ùTVùWfNm
EPuTôÓm G§oUû\Ùm T¥jR UôQYu
T¥d¡u\ UôQYu
Aû]jÕ ®û]ØtßLÞm EPuTôhÓl ùTôÚ°Ûm
T¥dÏm UôQYu
YÚm; G§oUû\l ùTôÚ°Ûm YÚm, ùRô¯p ¨LrYûRd
LôhÓYÕ EPuTôhÓ ®û]Øt\ôÏm, ùRô¯p CjùRôPoL°p T¥jR T¥d¡u\ T¥dÏm Guàm
¨LZôûUûVd LôhÓYÕ G§oUû\ ®û]Øt\ôÏm, ùNôtLs ùTôÚs Ø¥Ü ùT\®pûX, AûY Øû\úV
ØdLôXjûRÙm T¥jRp ùNVûXÙm EQoj§üß
G,Lô UôQYu Guàm ùTVofùNôpûXd ùLôiÓ
EPuTôÓ G§oUû\ Ø¥kÕs[], CqYôß LôXjûRÙm ùNVûXûVÙm
ùR¬¨ûX®û]Øtß - ùRôÓjRôu- ùRôÓj§Xu EQoj§ üß ùNnTYu. LÚ®. ¨Xm. ùNVp LôXm
HYp ®û]Øtß - ùNpÅo - ùNpXô¾o ùNnùTôÚs Guàm AßYûLl ùTôÚh ùTVÚs
®VeúLôs ®û]Øtß - ùNôpÛL - ùNôpXtL Ju\û]d ùLôiÓ Ø¥Ùm GfNfùNôp
ùR¬¨ûXlùTVùWfNUôÏm, ùTVûWd ùLôiÓ Ø¥Ùm
T«t£ GfNm ùTVùWfNm GuT,.
1, ®û]fùNôp Gu\ôp Gu]? GjRû] YûLlTÓm?
2, Øtß Gu\ôp Gu]? GjRû] YûLlTÓm? ùNnR. ùNn¡u\ ùNnÙm GuT] Øû\úV
3, ùR¬¨ûX ®û]Øtû\ GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL, ØdLôXj§tÏm E¬V ùTVùWfN YônTôÓL[ôÏm,,
4, Ï±l× ®û]Øtû\ GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL, "ùNnR ùNn¡u\ ùNnÙùUu Tôh¥t
5, HYp ®û]Øtû\ ®[dÏL, LôXØe ùNVÛk úRôu± TôùXôÓ
6, ®VeúLôs ®û]Øtß GqùYlùTôÚ°p YÚm? GÓjÕdLôhÓLs ùNnY Rô§ AßùTôÚh ùTVÚm
RÚL,
GgN ¨tTÕ ùTVùWf NmúU@
7, EPuTôhÓ ®û]Øtß. G§oUû\ ®û]Øtß ®[dÏL,
-Suòp 340
2, Ï±l×l ùTVùWfNm
LôXjûRúVô. ùNVûXúVô EQojRôUp Ti©û]
UhÓm EQoj§ üß ùTVofùNôpûXd ùLôiÓ Ø¥Ùm
GfNf ùNôp Ï±l×l ùTVùWfNUôÏm,
17 18
G,Lô, SpX UôQYu 4, Lôæf ùNu\ôu - ùNnë
AZ¡V UXo 5, T£jùR] EiPôu - ùNnùR]
SpX AZ¡V Guàm ùNôtLs LôXjûRúVô ¨LrLôX ®û]ùVfN YônTôÓ
ùNVûXúVô EQojRôUp Ti©û] UhÓm EQoj§
ùNV GuTùRôußúU ¨LrLôXj§tÏ¬V ®û]ùVfN
üß. ùTVof ùNôpûXd ùLôiÓ Ø¥kÕs[], CûY
YônTôPôÏm, CqùYfNm G§oLôXjûRÙm LôhÓm,
LôXjûRd Ï±lTôpRôu EQojÕm,
G,Lô,
®û]ùVfNm 1, UûZ ùTnVôl T«o Y[o¡u\Õ, - ¨LrLôXm
2, EiQf ùNpYôu - G§oLôXm
Ø¥Ü ùT\ôR GfN ®û]fùNôp JÚ ®û] Øt±û]
Htßj ùRôPol ùTôÚs Ø¥Ü ùTßUô«u AqùYfN G§oLôX ®û]ùVfN YônTôÓLs
®û] ®û]ùVfNm G]lTÓm, AÕ ùR¬¨ûX
®û]ùVfNm. Ï±l× ®û]ùVfNm G] CÚYûLlTÓm, ùN«u. ùNn«V. ùNn«Vo.Yôu. Tôu. TôdÏ Guàm
Bßm G§oLôX ®û]ùVfN YônTôÓL[ôÏm,
2, ùR¬¨ûX ®û]ùVfNm 1, E¦u E«o YôZXôm - ùN«u
T¥jÕj úR±]ôu 2, Ei¦V ùLôiPôu - ùNn«V
T¥dLf ùNp¡\ôu 3, Lô¦Vo YkRôo - ùNn«Vo
T¥l©u úRof£VûPYôu, 4, ùLôpYôu YkRôo - Yôu
5, AûXlTôu ©±Õ«ûW
CjùRôPoL°p T¥jÕ. T¥dL. T¥l©u Guàm
VôdLÛe Ït\m - Tôu
ùNôtLs Øû\úV ØdLôXjûRÙm T¥jRp ùNVûXÙm
6, ùNpYk RÚTôdÏf ùNu\ôu- TôdÏ
EQoj§l ùTôÚs Ø¥Ü ùT\ôf ùNôtL[ôn üß.
AÓjÕ YÚm úR±]ôu, ùNp¡u\ôu, úRof£VûPYôu ùNnÕ ùNn× ùNnVôf ùNnëf
B¡V ®û]ØtßLs Htßl ùTôÚs Ø¥Ü ùTß¡u\], ùNnùR]f ùNVf ùN«u ùNn«V ùNn«Vo
CqYôß LôXjûRÙm ùNVûXÙm EQoj§ üß Utù\ôÚ YôuTôu Tôd¡] ®û]ùVf Nm©\
®û] Øtû\dùLôiÓ Ø¥Ùm GfN ®û]f ùNôp IkùRôu\ôßm ØdLôÛm Øû\RÚm,
ùR¬¨ûX ®û]ùVfNm G]lTÓm, ®û]ûVd ùLôiÓ - Suòp 342
Ø¥Ùm GfNm ®û]ùVfNm GuT,
Ï±l× ®û]ùVfNm
(D) ®û]ùVfN YônTôÓLs
ùUpX SPkRôu
êuß LôXeLÞdÏm E¬V ®û]ùVfN YônTôÓLs ùNpYm Cu± Yô¥]ôu,
YûWVû\ ùNnVlThÓss[], AûY YÚUôß
CjùRôPoL°Ûs[ ùUpX. Cu± Guàm GfN
C\kRLôX ®û]ùVfN YônTôÓLs ®û]fùNôtLs LôXjûR ùY°lTûPVôL EQojRôUp
ùNnÕ. ùNn×.ùNnVô. ùNnë. ùNnùR] GuT] Ti©u A¥lTûP«p ùTôÚû[ EQoj§ üß
IkÕm C\kRLôXj§tÏ¬V ®û]ùVfN YônTôÓLs BÏm, Utù\ôÚ ®û] Øtû\d ùLôiÓ Ø¥kÕs[], CqYôß
G,Lô, 1 SPkÕ YkRôu - ùNnÕ LôXjûR ùY°lTûPVôL EQojRôUp Ti©u
2, EiÔ× YkRôu - ùNn× A¥lTûP«p ùTôÚÞQoj§ Utù\ôÚ ®û] Øtû\d
3, ùTônVôd ùLôÓdÏm - ùNnVô ùLôiÓ Ø¥Ùm GfN ®û]. Ï±l× ®û]ùVfNUôÏm,
19 20
(E) Øtù\fNm
K¥]u ÅrkRôu
T¥jR]u úR±]ôu
CjùRôPoLÞs K¥]u GuTÕ K¥ Guàm
®û]ùVfNl ùTôÚ°Ûm T¥jR]u GuTÕ T¥jÕ
Guàm ®û]ùVfNl ùTôÚ°Ûm YkÕ Utù\ôÚ
®û]Øtû\d ùLôiÓ Ø¥kÕs[], CqYôß JÚ
®û]Øtßf ùNôp ®û]ùVfNl ùTôÚ°p YkR Utù\ôÚ
®û] Øt\jûR ùLôiÓ Ø¥YÕ Øtù\fNUôÏm,
Øt\ôL CÚdÏm ùNôp GfNl ùTôÚ°p YZeÏYÕ
Øtù\fNUôÏm,
T«t£
1, GfNm Gu\ôp Gu]? GjRû] YûLlTÓm?
2, ùTVùWfNm Gu\ôp Gu]? A*Õ GjRû] YûLlTÓm?
3, ùR¬¨ûXl ùTVùWfNjûR GÓjÕdLôhÓj RkÕ
®[dÏL,
4, ùTVùWfN YônTôÓLs VôûY?
5, Ï±l×l ùTVùWfNjûR ®[dÏL,
6, ®û]ùVfNùUu\ôp Gu]? GjRû] YûLlTÓm?
7, ùR¬¨ûX ®û]ùVfNjûR GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
8, C\kRLôX ®û]ùVfN YônlTôÓLs VôûY?
9, ¨LrLôX®û]ùVfN YônTôÓ VôÕ? AÕ úYß GkRd
LôXjûR LôhÓm?
10, G§oLôX ®û]ùVfN YônTôÓLs VôûY?
11, Ï±l× ®û]ùVfNjûR ®[dÏL,
12, Øtù\fNjûR GÓjÕdLôhÓj RkÕ ®[dÏL,
21
III. ùTôÕ
(A) YZô ¨ûX
CXdLQ Øû\lT¥ úTÑRÛm GÝÕRÛm YZô¨ûX
BÏm, YZô¨ûX GuTRtÏ "CXdLQl©ûZVt\ Øû\@
GuTÕ ùTôÚ[ôÏm, (YÝ - ©ûZ)
(B) YÝ
CXdLQ Øû\«u±l úTÑRÛm GÝÕRÛm
YÝYôÏm, §ûQYÝ. TôpYÝ. CPYÝ. LôXYÝ
®]ôYÝ. ®ûPYÝ. UWÜ YÝ G] HÝ YûLlTÓm,
G,Lô,
1, úLôlùTÚkúR® YkRÕ,
úLôlùTÚkúR® Guàm EVo§ûQlùTVo YkRÕ
Guàm A*±ûQ ®û]ùLôiÓ Ø¥kRRôp
§ûQYÝYô«tß,
2, ùNpYu YkRôu
BiTôtùTVo. ùTiTôp ®û]ùLôiÓ Ø¥kRRôp
Tôp YÝYô«tß,
3, ¿ YkRôu
Øu²ûXl ùTVo TPodûL ®û]ùLôiÓ
Ø¥kRRôp CPYÝYô«tß,
4, úStß YÚYôu
úStß Guàm C\kRLôXlùTVúWôÓ YÚYôu G]
G§oLôX ®û] UVeÏYRôp LôX YÝYôÏm,
5, JÚ ®WûXd Lôh¥f £±úRô? ùT¬úRô? G]
®]ôÜYÕ ®]ôYÝYôÏm, CWiÓ ®WpLû[d
Lôh¥]ôpRôu Jl©hÓf £±ùRuú\ô ùT¬ùRuú\ô
á\®VÛm BRXôp CÕ ®]ôYÝYô«tß,
21 22
6, ThÓdúLôhûPdÏ Y¯ VôÕ? 2, úRoÜd áPj§p G°ûUVô] ®]ôjRôû[ LiP
Guàm ®]ô®tÏd ùLôhûPlTôdÏ ¡úXô ImTÕ UôQYu? ""Vôu úRof£VûPkÕ®húPu@@ G]d
EìTôn Guß ®ûP áßYÕ ®ûP YÝ, ®]ô®túLt\ áßYÕ. ùR°Üd LôWQUôL G§odLôXm
®ûP«uûUVôp ®ûPYÝYô«tß, C\kRLôXUô«tß, CûY LôXYÝYûU§VôÏm,
7, Ï«p LjÕm UW× YÝYûU§
GuTÕ UW× YÝ, Ï«p áÜm GuTúR UWTôR-u
""LjÕe Ï«úXôûN Gu\u Lô§p ®Z úYiÓm,@@
LjÕm Guß áßYÕ YÝYô«tß,
- TôW§
§ûQúV Tô-Pm ùTôÝÕ ®]ôCû\
UWTôm HÝm UVe¡]ôm YÝúY@ Ï«p áÜm GuTúR UW×, Ï«p LjÕm GuTÕ UW×
- Suòp 375, YÝ, TôW§ áÜm Ï«úXôûN Guß á\ôUp LjÕe
Ï«úXôûN Guß á±«ÚlTÕ UW× YÝYô«àm, AYo
(C) YÝYûU§ ULôL®VôRXôp AÕ UW×YÝYûU§VôLd
CXdLQ Øû\«u± AûUkRúRàm JÚ LôWQeLÚ§ ùLôs[lTÓ¡u\Õ,
CXdLQ ØûPVûRlúTôX HtßdùLôsYÕ (D) Ï±l×m ùY°lTûPÙm
YÝYûU§VôÏm,
1, RûX«p ÑUkÕ ùNu\ôu
§ûQYÝYûU§Ùm Tôp YÝYûU§Ùm
C§p RûX GuTÕ ùY°TûPVôL Ru ùTôÚ[ô¡V
EYl×. EVoÜ. £\l×. £]m LôWQUôLj §û] YÝÜm
EPÛßlûTd Ï±d¡u\Õ,
Tôp YØÜm YÝYûU§VôL Htßd ùLôs[lTÓm,
1, JÚ TÑ®û] ""Gu AmûU YkRôs@@ GuTÕ §ûQ 2, RûXdÏ èß EìTôn ùLôÓ,
YÝYô«àm EYl©u LôWQUôL C§p RûX GuTÕ BÏ ùTVWôn üß Ï±lTôp
YÝYûU§Vô«tß, RûXûV EûPV Bû[d Ï±d¡u\Õ,
2, ùNpYu YkRôo, - C§p BiTôt ùTVo TXoTôp CqYôß ùY°lTûPVôLj Ru ùTôÚû[ EQojÕm
®û]ùLôiÓ Ø¥YRôp TôpYÝYô«àm EVo®u ùNôtLû[ ùY°lTûPf ùNôp Guàm Ï±lTôp
LôWQUôL YÝYûU§Vô«tß, ùTôÚs RÚm, ùNôtLû[d Ï±l×f ùNôp Gußm áßYo,
CP YÝYûU§
Ï±l×f ùNôtLs
LiQu GuTôu Ruû]l Tt± ©\¬Pm áßmúTôÕ
CkRd LiQu JÚ SôÞm ùTôn á\UôhPôu G]j Juù\ô¯ùTôÕf ùNôp. ®LôWfùNôp. RÏ§
RuûUûVl TPodûLVônd áßYÕ CPYÝYûU§VôÏm, YZdÏfùNôp. BÏùTVo. AuùUô¯jùRôûL. ®û]d
Ï±l×f ùNôp. ØRtÏ±l×fùNôp. ùRôûLd Ï±l×f
LôX YÝYûU§ ùNôp CûY úTôu\ ©\ Ï±l×f ùNôtLÞm Ï±lTôp
1, Åh¥às EiTôù]ôÚYu AYu SiTu ×\júR CÚ§ûQ ImTôt ùTôÚû[Ùm RÚm ùNôtL[ôm,
ü\ûZdL AYu "YkúRu@ Guß áßYÕ ®ûWÜ Ï±l×f ùNôp ApXôR]ùYpXôm ùY°lTûPVôLl
LôWQUôL G§oLôXm C\kRLôXUô«tß ùTôÚÞQojÕm ùY°lTûPf ùNôtL[ôÏm,
23 24
(E) Juù\ô¯l ùTôÕfùNôp ""AûN¨ûXùTôÚs¨ûX CûN¨û\d ùLôÚùNôp
CWiÓ êuß Sôu ùLpûX Øû\ AÓdÏm,@@
EVo§ûQL°Ûm A*±ûQ«Ûm BiTôÛdÏm
ùTiTôÛdÏm ùTôÕYô] ùNôtLs EiÓ, AûY -Suòp 395
Ï±lTôp JÚ TôûX ®Xd¡ JÚ TôûXf ÑhÓm ARtÏ
(G) CWhûPd ¡[®
Juù\ô¯ùTôÕfùNôp Guß ùTVo,
¡[® - ùNôp
G,Lô, 1, B«Wm UdLs úTôodL[m ùNu\ôo,
2 B«Wm UdLs LÚÜ«ojR]o, ©¬dLØ¥VôÕ CWhûPfùNôtL[ôn úNokÕ JÚ
RuûUlThÓüß ®û]dÏ AûPùUô¯Vônd
CjùRôPoL°p UdLs GuTÕ EVo§ûQ
Ï±l×lùTôÚs EQoj§ YÚYÕ CWhûPd¡[®VôÏm,
BiTôûXÙm. ùTiTôûXÙm Ï±dÏm ùTôÕfùNôp.
úTôodL[m ùNu\]o Guàm Ï±lTôp ùTiTôûX CWhûPd¡[® CWhûPf ùNôpXôLúY YÚm,
®Xd¡ BiTôûXÙm LÚÜ«ojR]o Guàm Ï±lTôp
BiTôûX ®Xd¡lùTiTôûXÙm EQojÕ¡u\], ©¬jRôp ùTôÚs RWôÕ,
1, CmUôÓ Tôp L\dÏm G,Lô, 1, ¿o NXNX G] K¥tß

2, CmUôÓ YVÈp EÝm 2, UWm UP UP G] Ø¬kRÕ,
CYtßs UôÓ GuTÕ A*±ûQ BiTôÛdÏm ""CWhûPd ¡[® CWh¥t©¬k §ûNVô?

ùTiTôÛdÏm ùTôÕYô] ùNôpXôÏm, - Suòp 296
Tôp L\dÏm Guàm Ï±lTôp BiTôûX ®Xd¡l (H) JÚ ùTôÚh TuùUô¯

ùTiTôûXÙm YV-p EÝm Guàm Ï±lTôp ùTôÚh £\l×dLôL JÚ ùTôÚû[d Ï±dLl TX
ùTiTôûX ®Xd¡ BiTôûXÙm ÑhÓ¡u\Õ, ùNôtLs YÚYÕ JÚ ùTôÚhTuùUô¯VôÏm,
""Juù\ô¯ ùTôÕf ùNôp ®LôWm RÏ§ G,Lô, 1, ÁªûN Oô«ß
BÏùTVo Au ùUô¯®û]d Ï±lúT 2, Ke¡ EVokR UWm
ØRpùRôûL Ï±lúTô ¥u] ©\Üm
Ï±l©u RÚùUô¯ ApX] ùY°lTûP,@@ CYtßs Á. ªûN B¡V CÚùNôtLÞm úUp Guàm
JúW ùTôÚû[ EQojÕY] Je¡. EVokR GuT]
-Suòp 269 CWiÓm EVWUô] Guàm JúWùTôÚû[j RÚY],
(F) AÓdÏj ùRôPo
""JÚ ùTôÚhTuùUô¯ £\l©²u YZô@@
®ûWÜ.ùYÏ°. U¡rf£ AfNm. AYXm ØR-V - Suòp 298
ùTôÚs ¨ûXdÏm,ùNnÙ°p CûN ¨û\jRtÏm JÚ ùNôp
CWiÓ. êuß. SôuÏ Øû\ AÓd¡ YÚRp AÓdÏj (I) ®]ô YûL
ùRôPWôÏm, Juû\l Tt± A±kÕ ùLôs[ JÚYûW JÚYo
G,Lô, ®]ôÜ¡u\]o AqYôß ®]ôÜm ®]ô. A±®]ô.
YôrL! YôrL! - EYûL A±V®]ô. IV®]ô. ùLô[p ®]ô. ùLôûP®]ô. HYp
Tôm×! Tôm×! - AfNm ®]ô G] BßYûLlTÓm, 26
25
1, A±®]ô 6, HYp ®]ô
RmA±úYôÓ ©\o A±ûY Jl©hÓl TôolTRtÏm JÚ ùNVûXf ùNnÙUôß HÜRtùTôÚhÓ
©\o A±ûY A[kR±VÜm A±VôRYodÏ EiûUl ®]ôYlTÓm ®]ô HYp ®]ôYôÏm, B£¬Vo
ùTôÚû[ EQojRÜm Rôm A±kR JÚ ùTôÚs Tt±l UôQY²Pm ""ClTôPûX U]lTôPm ùNnÕ ®hPôVô?@@
©\¬Pm ®]ôÜYÕ A±®]ô BÏm, Guß ®]ôÜRp HYp®]ô BÏm, UôQYu U]lTôPm
G,Lô, ùNnV®pûX Guß á±]ôp AYû] U]lTôPm
ClTôPt ùTôÚs VôÕ? G] B£¬Vo UôQY¬Pm ùNnÙmT¥ HYÜm U]lTôPm ùNnÕ ®húPu Guß
®]ôÜRp. AYu A±ûY A[kR±VÜm. EiûUl á±]ôp ""TôodLôUp GÝ§dLôhÓ@@ Guß HYÜm
ùTôÚû[ AYàdÏ EQojRÜUôR-u Cq®]ô ®]ô®]ôWôR-u CÕ HYp ®]ôYô«tß,
A±®]ôYô«tß,
""A±Y±VôûU IÙ\pùLô[p ùLôûP
2, A±Vô ®]ô HYp RÚm®]ô Bßm CÝdLôo,@@
ClTôPt ùTôÚs VôÕ? Gu UôQYu B£¬V¬Pm (K) ®ûP YûL
®]ôRp,
®]ôYlTÓm ®]ôdLÞdÏd á\lTÓm ®ûPLs
UôQYu Rôu A±VôR ùTôÚû[ A±kÕ ùLôs[ GhÓ YûLlTÓm, AûY ÑhÓ®ûP. Uû\®ûP.
®]ôÜRp A±Vô ®]ôYôÏm, úSo®ûP. HYp®ûP ®]ôùY§o ®]ôRp ®ûP.
3, IV ®]ô Et\ÕûWjRp ®ûP. EßYÕ á\p®ûP. C]ùUô¯ ®ûP
GuT]YôÏm,
ùRôûX®p úRôußYÕ GÚúRô? TÑúYô?
G,Lô, RgûNdÏ Y¯VôÕ? Guàm ®]ô®tÏ ""CÕ@@
CÕúYô AÕúYô G] IÙtßj Ru IVjûRlúTôd¡d
GuTÕ ÑhÓ®ûP, Ñh¥d á\Xôp ÑhÓ ®ûPVô«tß,
ùLôs[ ®]ôÜYRôp IV ®]ôYôÏm,
""LûPdÏ ùNuß YÚYôVô? Guàm ®]ô®tÏ
4, ùLô[p ®]ô ""ùNpúXu@@ GuTÕ Uû\®ûP
Ju\û]l ùTtßdùLôsÞm ùTôÚhÓl ©\¬Pm ""ùNpúYu@@ GuTÕ úSo®ûP
®]ôÜm ®]ô ùLô[p ®]ôYôÏm, TjRôm YÏl× ""¿úV ùNp@@ GuTÕ HYp ®ûP
UôQYu ×jRLd LûPdÏf ùNuß ""TjRôm YÏl×j ""Vôú]ô ùNpúYu@@ GuTÕ ®]ôùY§o ®]ôRp
Rªrl ×jRLm Es[úRô?@@ Guß ®]ôÜYÕ ùLô[p ®ûP,
®]ôYôÏm,
""Lôp YÈd¡u\Õ@@ GuTÕ Et\Õ EûWjRp ®ûP,
5, ùLôûP ®]ô ""Lôp YÈdÏm@@ GuTÕ EßYÕ á\p ®ûP,
CpXôRYodÏ JÚ ùTôÚû[dùLôÓjRtùTôÚhÓ ""LôpTkRôhPm ®û[VôÓYôVô?@@ Guàm ®]ô®tÏ
®]ôÜYÕ ùLôûP ®]ôYôÏm,
ûLlTkRôhPm ®û[VôÓúYu Guß áßYÕ C]ùUô¯
×XY¬Pm ùTôÚs CpûXúVô? Guß Uu]u ®ûP,
×XY¬Pm ®]ôÜRp ùLôûP ®]ôYôÏm,
LhÓ. Uû\. úSo. B¡V êuß ®ûPLÞm úSW¥
ùLôÓjRtùTôÚhÓ ®]ÜYRôp ùLôûP ®]ôYô«tß,
®ûPL[ôL AûUTûYVôÏm,
27 28
HYp. ®]ôùY§o ®]ôRp. Et\ÕûWjRp. 22, ""LûPdÏf ùNuß YÚYôVô?@@ Cq®]ô®tÏd á\dá¥V Uû\.
EßYÕá\p. CuùUô¯ B¡V IkÕ ®ûPLÞm úSo. HYp. ®]ôùY§o®]ôRp. Et\ÕûWjRp. EßYÕ á\p
®]ôdLÞdÏ¬V ®ûPûVd Ï±lTôÛQokÕY]YôÏm, ®ûPLû[d áßL,
""LhÓ Uû\úSo HYp ®]ôRp 23, C]ùUô¯ ®ûP Gu\ôp Gu]?
Et\ ÕûWRp EßYÕ á\p 24, ®]ô®tÏ úSW¥ ®ûPL[ôL AûUÙm ®ûPYûLLs VôûY?
C]ùUô¯ Gàm Gi Cû\Ùs Cß§ 25, ®]ô®tÏd Ï±lTôÛQojÕm ®ûPL[ôL AûUÙm ®ûP
¨X®V IkÕm AlùTôÚiûU«u úSoT@@ YûLLs VôûY?
T«t£
1, YZô¨ûX Gu\ôp Gu]?
2, YÝ Gu\ôp Gu]? GjRû] YûLlTÓm? VôûY
3, GÝYûL YÝdLû[Ùm GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
4, YÝYûU§ Gu\ôp Gu]?
5, §ûQYÝYûU§ûVf ÑhÓL,
6, Tôp YÝYûU§ Gu\ôp Gu]?
7, CPYÝYûU§ Gu\ôp Gu]?
8, LôXYÝYûU§ Gu\ôp Gu]?
9, UW× YÝûU§ûV GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
10, Ï±l× ùUô¯ Gu\ôp Gu]?
11, Ï±l× ùUô¯Ls VôûY?
12, Juù\ô¯fùTôÕfùNôp Gu\ôp Gu]? GÓjÕdLôhÓPu
®[dÏL,
13, AÓdÏj ùRôPo Gu\ôp Gu]? GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
14, CWhûPd¡[®ûV GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
15, JÚ ùTôÚh TuùUô¯ Gu\ôp Gu]? GÓjÕdLôhÓjRÚL,
16, ®]ô GjRû] YûLlTÓm? AûY VôûY?
17, A±®]ô Gu\ôp Gu]? ARu úSôdLeLû[f ÑhÓL,
18, IV®]ô Gu\ôp Gu]?
19. ùLô[p ®]ô. ùLôûP ®]ô - CYtû\ ®[dÏL,
20, HYp ®]ôûY GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
21, ®ûP GjRû] YûLlTÓm? VôûY?
29 30
IV. ×Qof£ ®§: "Øtßm Atß JúWô Y¯@
""E«oY¬u EdÏ\s ùUn®húPôÓm
¨ûXùUô¯«u Dßm YÚùUô¯«u ØRÛm úNÚYÕ
VqY¬u CnVôm ØtßUtù\ôúWô Y¯@@
×Qof£VôÏm, AqYôß úNÚmùTôÝÕ Gq®R
Suòp 164
Uôt\ªu± CVpTôLl ×QoYÕ CVp× ×Qof£ùVußm
Uôt\m HtThÓl ×QoYÕ ®LôWl ×Qof£ Gußm EdÏ\s - Ït±VÛLWm; VqY¬u - VLWm Y¬u;
á\lTÓm, CnVôm - CLWUôm. Øtßm - ØtßLWØm; Atß -
Ït±VÛLWm úTôX ùUn®húPôÓm
(A) Ït±VÛLWl ×Qof£
1, ùS¥tù\ôPod Ït±VÛLWm E«ojùRôPod
1, ¨ûXùUô¯«u Dtù\ÝjÕ Ït±VÛLWUôL CÚkÕ Ït±VÛLWm B¡VYtßs PLWjûRÙm \LWjûRÙm
YÚùUô¯«u ØRùXÝjÕ E«WôL CÚl©u Aq®Ú FokÕ YÚm Ït±VÛLWeLs YÚùUô¯úVôÓ
ùNôtLÞm úNÚmùTôÝÕ ¨ûXùUô¯ Dtßd ×QÚmùTôÝÕ AûY FokÕ YÚm Juß CWh¥jÕl
Ït±VÛLWm Rôu FokÕ YkR YpÈ] ùUnûV ×QÚm,
®hÓl©¬kÕ Uû\Ùm, 1, SôÓ (h+E) +Ttß = SôhÓ + Ttß = SôhÓlTtß
2, Y«ß (t+E) + YÈ = Y«tßYÈ
h+E)
SôÓ + GpXôm = SôÓ + GpXôm = Sôh + GpXôm ""ùS¥úXô Ó«oj ùRôPod ÏtßLWeLÞs
P\ùYôt ±WhÓm úYtßûU ªLúY@@
©u "EPpúUp E«oYkÕ Ju\YÕ@ CVpúT Guàm
®§lT¥ ¨ûXùUô¯ Cß§ ùUnÙPu YÚùUô¯ ØRp -Suòp 183
E«úW±l ×QÚm (B) §ûNlùTVol ×Qof£
Sô(h+G)pXôm = SôùPpXôm §ûNlùTVoLú[ôÓ §ûNlùTVoLú[ô ©\
®§: @E«oY¬u EdÏ\s ùUn®húPôÓm@ ùNôtLú[ô YkÕ ×QÚmúTôÕ
1, ¨ûXùUô¯«u Cß§«Ûs[ E«oùUnùVÝjÕm (Ï)
2, ¨ûXùUô¯ Dtßd Ït±VÛLWm VLW ØRu ùUô¯úVôÓ
LLW Jtßm (d) ¿e¡l ×QÚm
×QÚmúTôÕm CLWUôLj §¬Ùm,
YPdÏ + ¡ZdÏ = YP¡ZdÏ
SôÓ + VôÕ ? = SôÓ (h+E) +VôÕ = Sô¥VôÕ
2, ¨ûXùUô¯«ß§ E«oùUn ¿e¡V©u \LWm (t)
4, ¨ûXùUô¯Âtß ØtßLWØm £X®PeL°p E«o ]LWUôLúYô (u) XLWôUôLúYô (p) §¬kÕm ×QÚm,
ØRuùUô¯úVôÓ ×QÚmúTôÕ Ït±VÛLWm úTôp. u
Rôu H±YÚm ùUnûV ®ÓjÕ Uû\Ùm ùRtÏ + úUtÏ = ùRt + úUtÏ ùRuúUtÏ
©u¨ûXùUô¯ Dtß ùUnÙPu YÚùUô¯ ØR-Ûs[ p
E«o úNokÕ ×QÚm, úUtÏ + SôÓ = úUt+SôÓ =úUpSôÓ,
T§Ü + Gi; T§Ü(q+E) + Gi = T§ (q+G) i = ""§ûNúVôÓ §ûNÙm ©\Üm úN¬u

T§ùYi ¨ûXÂt ß«oùUn LqùYôtß ¿eLÛm
\LWm ]XYôj §¬RÛm Bm©\@@
-Suòp - 186,
31 32
(C) Ti×l ×Qof£ EPpúUp E«o YkÕ JußYÕ CVpúT GuTRôp
ùNmûU. £ßûU. úNnûU. ¾ûU. ùYmûU. ×ÕûU. ùYt±ûX G]Yô«tß,
ùUuûU. úUuûU. §iûU. EiûU SuûU GuT]Üm 6, Øu²u\ ùUn §¬Rp
CYtßdÏ G§ofùNôtLÞm ×QÚmùTôÝÕ £X Øu]o ¨tLd á¥V ùUnùVÝjÕj §¬kÕ ×QÚm,
Uôt\eL[ûPkÕ ×QÚm, ùNmûU + Rªr
1, DßúTôRp DßúTôRp ùNm + Rªr
Dtù\ÝjÕ ùLhÓl ×QÚm Øu²u\ ULWm SLWUônj §¬kÕ ùNk+Rªr
LÓûU + SûP = LÓSûP 7, C]ªLp
2, CûPÙLWm CnVôRp YÚùUô¯ ØRÈp Es[ YpÈ]j§tÏ C]Uô]
CûP«Ûs[ ELWm CLWUôLj §¬kÕ ×QÚm ùUpÈ]m ªÏkÕ ×QÚm,
LÚûU + Au LÚûU + ákRp
o+E C
DßùLhPÕ = LÚ + ákRp
LÚ + Au = L¬ Au
YÚùUô¯ ØRÈp Es[ LLWj§tÏ
VLW EÓmTÓùUn ùTtß = Lo (C+A) u = L¬Vu
C]Uô] MLWm ªdLÕ LÚe + ákRp = LÚeákRp
Guß ×QÚm
""DßúTôRp CûPÙLWm CnVôRp
3, B§ ¿Pp (B§ - ØRp)
ØRùXÝjÕ ¿iÓ ×QÚm, B§¿Pp A¥VLWm IVôRp
TÑûU + AûP Ruù]ôt ±WhPp Øu²u\ ùUn§¬Rp
Dß ùLhPÕ TÑ + AûP C]ªLp Cû]VÜm Ti©t ¡VpúT@@
B§ ¿iPÕ TôÑ + AûP = Suòp 136
E«oY¬u EdÏ\s ùUn®húPô¥VÕ = Tôf + AûP (D) ULWDtßl ×Qof£
EPpúUp E«o YkÕ JußYÕ CVpúT GuTRôp =
TôNûP, ULWDtßf ùNôtLs YÚùUô¯úVôÓ ×QÚmúTôÕ
4, A¥VLWm IVôRp; SÓü\ E«oùUn "Ñ@ ùLhPÕ, Cß§ ULWmùLhÓ E«Ãß úTôX üß E«o ØRp
ùUô¯úVôÓ EPmTÓùUn ùTtß ×QÚm,
TÑûU + Rªr
ûT + Rªr (A¥ ALWm I BRÛm G,Lô,
SÓü\ E«oùUnùLPÛm C]m ªLÛm)
UWm + A¥ (ULWm ùLhÓ) UW +A¥
ØRÈÛs[ RLWj§tÏ C]Uô] ùUp-]m "k@ ªÏkÕ
ûT+k Rªr = ûTkRªr B«tß (EPmTÓ ùUn ùTtß UWq + A¥
5, Ruù]ôt±WhPp EPpúUp E«o YkÕ JußY§VpúT ®§lT¥
Dß ùLhP©u Dt\Vp GÝj§u Jtß CWh¥jÕl UW (q+A)¥ = UWY¥ Guß ×QÚm,
×QÚm,
ùYßûU + CûX 2, ULWDß ùLhÓ YÚùUô¯ ØRÈp Es[ YpùXÝjÕ
ùYß+ CûX - Dß ùLhPÕ, ªdÏm ×QÚm,
ùYtt(E) + CûX - E ùUn®hÓ JPj Ruù]ôtß UWm + Lôp = Dß ùLhÓ UW + Lôp Gu\ô¡l ©u
CWh¥jRÕ, YÚùUô¯ ØRÈp Es[ LLWJtß
33 34
""CVp©àm ®§«àm ü\ E«o Øu LNRT ªÏm@@
Guàm ®§lT¥ UW + Lôp = UWdLôp Guß ×QÚm,
3, ULWDß YÚùUô¯ ØRÈÛs[ YpÈ]j§tÏ C]Uô]
ùUpÈ]UôLj §¬kÕ ×QÚm,
LôXm + LPkRÕ = LôXeLPkRÕ,
ULWDß YÚùUô¯ ØRÈÛs[ LLWj§tÏ C]Uô]
MLWUôLj §¬kÕ ×QokRÕ,
"UqÅ ù\ôt\¯j Õ«Ã ù\ôlTÜm
YuûUd ¡]Uôj §¬TÜm BÏm,@
Suòp -219
T«t£
1, SÓd¡u± - ©¬jùRÝ§l ×Qof£ ®§ áßL,
2, ùLôd¡VôÕ - ©¬jÕdLôh¥ GqYôß ×QokRÕ Guß GÝÕL,
3, Y«tß Y- - ©¬jÕdLôh¥V ×Qof£ ®§ áßL,
4, §ûNlùTVo ×Qof£ûV ®[dÏL,
5, YP¡ZdÏ - GqYôß ×QokRÕ?
6,ùRuúUtÏ. úUpSôÓ CûY GqYôß ×QoSR]?
7, ûUÂtßl Ti×l ùTVoLs Rm YÚùUô¯úVôÓ GqùYqYôß
×QÚm?
8, ûTeár - GqYôß ×QokRÕ?
9, TôNûP - ×Qof£ ®§ áßL,
10, ùYt±ûX - ©¬jÕl ×Qof£ ®§ áßL,
11 ULW Dtßf ùNôtLs Rm YÚùUô¯úVôÓ GqùYqYôß ×QÚm?
12, UWfNhPm - ©¬jÕl ×Qof£ ®§ áßL,
35 36
V. ùTôÚs
Sm CXd¡VeLÞdÏl TôÓùTôÚsL[ôL AûUY]
ALlùTôÚsLÞm ×\lùTôÚsLÞUôm, AYtßs
ALlùTôÚ[ôYÕ JjR Au×ûPV RûXYàm RûX®Ùm
RôúU RmØs ÖLÚm CuTjûRl Tt±l ©\odÏd
á\®VXôRRôn AYoRm ALjRôúXúV EQWd
á¥VRôR-u "ALm@ G]lThPÕ, Es[jÕ EQoYôp
AàT®dÏm CuTm,
×\lùTôÚ[ôYÕ ×\jRôodÏd á\d á¥VRônAûUkR
A\m. ùTôÚs B¡V]lTt±d áßYÕ,
(A) ALlùTôÚs
ALlùTôÚs Tt±V JÝdLúU ALj§ûQVôÏm,
§ûQ GuTRtÏ JÝdLm GuTÕ ùTôÚs, Ï±g£
ØpûX. UÚRm. ùSnRp. TôûX ûLd¡û[. ùTÚk§ûQ
G] ALj§ûQLs HÝYûLlTÓm, AYtßs Ï±g£.
ØpûX. UÚRm. ùSnRp. TôûX GuT] ""Au©u
Ik§ûQ@@ G] YZeLlTÓm, ALlùTôÚÞdÏ¬V
ùTôÚsLs ØRtùTôÚs. LÚlùTôÚs. E¬lùTôÚs
GuT]YôÏm,
ØRtùTôÚs
¨XØm ùTôÝÕm G] ØRtùTôÚs CÚYûLlTÓm,
¨Xm
Ï±g£ - UûXÙm UôûXNôokR CPØm
ØpûX - LôÓm LôhûPf NôokR CPØm
UÚRm - YVÛm YVpNôokR CPØm
ùSnRp - LPÛm LPp NôokR CPØm
TôûX - Y\iP ÑWØm ÑWgNôokR CPØm
ùTôÝÕ
ùTÚmùTôÝÕ. £ßùTôÝÕ G]lùTôÝÕ
CÚYûLlTÓm,
35 36
ùTÚmùTôÝÕ
Y-«ZkR Vôû].
G«]o. G«t±Vo.
LôoLôXm. Ï°oLôXm. ØuT²dLôXm. ©uT²dLôXm.
CÚlûT. KûU.
ãû\VôPXôp
YÚm ùTôÚs
C[úY²tLôXm. ØÕúY²tLôXm G]l ùTÚmùTôÝÕ
ÏWYm. Tô§¬
¨ûWLYoRp
×\ô. TÚkÕ
TôûXlTi
Yt±Vû].
TôûX Vôr
BßYûLlTÓm,
Y¯lT±
LôoLôXm - BY¦. ×WhPô£
ÕodûL
Ïßm×
¡Qß
TôûX
Ï°oLôXm - IlT£. Lôoj§ûL
× -
Õ¥
ØuT²dLôXm - UôoL¯. ûR
©uT²dLôXm - Uô£. TeÏ²
C[úY²tLôXm - £j§ûW. ûYLô£
Th¥]m. TôdLm
El× ®û[jRp
×uû]. OôZp
RôûZ. ùSnRp
Áu. El×dÏl
ØÕúY²tLôXm - B². B¥
ùTt\ ùTôÚs
ÁuúLôhTû\
TWRo. TWj§Vo
ØRûX. Ñ\ô
Áu ©¥jRp
UQt¡Qß
ùSnRpTi
®[¬ Vôr
LPtLôLm
£ßùTôÝÕ
EYodL¯
úNolTu.
YÚQu
ùSnRp
LôûX. SiTLp. HtTôÓ. UôûX. VôUm. ûYLû\ G]f
£ßùTôÝÕ BßYûLlTÓm, JqùYôÚ £ßùTôÝÕm
SôuÏ U¦ úSWm (TjÕ Sô¯ûL) ùLôiPRôÏm,
LÚlùTôÚs AhPYû]
LôûX - LôûX 6 U¦ ØRp 10 U¦ YûW
ùNeLÝ¿o. RôUûW
UQØZô. ùSpY¬
EZYo. EZj§Vo
SôûW. ¿odúLô¯
SiTLp - 10 U¦ ØRp 2 U¦ YûW
GÚûU. ¿oSôn
Lôg£. UÚRm
Lû[ T±jRp
Uû]d¡Qß
úTìo. êço
HtTôÓ - 2 U¦ ØRp 6 U¦ YûW
ùYiùQp
ùSpX¬Rp
UÚRlTi
UôûX - 6 U¦ ØRp CWÜ 10 U¦ YûW
UÚR Vôr
ùNkùSp.
ùTônûL
FW]u.
Ck§Wu
Au]m
VôUm - CWÜ 10 U¦ ØRp 2 U¦ YûW
UÚRm
¡ûQ
ûYLû\ - CWÜ 2 U¦ ØRp LôûX 6 U¦ YûW
GtTôÓ = Gp + TôÓ
Gp - L§WYu
ØpûX. úRôu±
BVo. Bnf£Vo.
ùLôuû\. LôVô
TôÓ - NôÙm úSWm (Uû\Ùm úSWm)
LôhÓdúLô¯.
HßúLôhTû\
¨ûW úUnRp.
Hß RÝÜRp.
ØpûXlTi
ØpûX Vôr
YWÏ. NôûU.
ØVp. Uôu
§ûQÙm ùTôÝÕm
Tô¥. úN¬
úRôu\p
LôhPôß
§ÚUôp
ØpûX
§ûQ ùTÚmùTôÝÕ £ßùTôÝÕ
U«p
Ï±g£ Ï°oLôXm VôUm
ØuT²dLôXm
UûXùSp. §û]
×-. LW¥. £MLm
Ï±g£. LôkRu
ùYtTu, Ï\Yo.
ØpûX LôoLôXm UôûX
A¡p. úYeûL
Ï±g£l Ti
úRù]ÓjRp.
UÚRm BßùTÚmùTôÝÕLÞm ûYLû\
Ï±g£ Vôr
¡ZeLLrRp
ùRôiPLm
¡°. U«p
AÚ® ¿o.
ùSnRp BßùTÚmùTôÝÕLÞm HtTôÓ
Ï\j§Vo
Ñû] ¿o
LÚlùTôÚs Ï±g£
ØÚLu
£ßÏ¥
TôûX C[úY²p ØÕúY²p SiTLp
©uT²
LÚlùTôÚs
ùRnYm
®XeÏ
ùRô¯p
JqùYôÚ ¨Xj§tÏm E¬V ùRnYm. UdLs. T\ûY. EQÜ
T\ûY
UdLs
Tû\
Ti
®XeÏ. Fo. ¿o. é. UWm. EQÜ. Tû\. Vôr. Ti. ùRô¯p
UWm
Vôr
Fo
¿o
é
GuT] Ak¨Xj§tÏ¬V LÚlùTôÚsL[ôÏm,
37 38
T«t£ (B) ×\lùTôÚsLs
1, ALlùTôÚs. ×\lùTôÚs - ®[dÏL, A\m. ùTôÚs. ÅÓ Tt±Ùm. Lp®. ÅWm ùLôûP.
×Lr ØRÈV] Tt±Ùm áßYÕ ×\lùTôÚ[ôÏm,
2, ALj§ûQLs GjRû] YûLlTÓm? AûY VôûY?
ùYh£. LWkûR. Yg£. Lôg£. ùSôf£. E¯ûO. ÕmûT.
3, Au©u Ik§ûQLs VôûY? YôûL. TôPôi. ùTôÕ®Vp ûLd¡û[. ùTÚk§ûQ
4, ALlùTôÚÞdÏ¬V ØlùTôÚsLs VôûY? G]l ×\j§ûQLs Tu²WiÓ YûLlTÓm,
5, ØRtùTôÚs GuTÕ VôÕ? 1, ùYh£j§ûQ
6, ¨XUô¡V ØRtùTôÚs GjRû] YûLlTÓm? ®[dÏL, TûLSôh¥u ÁÕ úTôo ùRôÓdL ®Úm×m AWNu
AkSôh¥Ûs[ TÑdáhPeLÞdÏl úTôWôp ÕuTm
7, ùTÚmùTôÝÕ GjRû] YûLlTÓm? AûY VôûY? úSWdáPôÕ GuTRtLôLl úTôo ùRôPeÏØu Ru
8, £ßùTôÝÕ GjRû] YûLlTÓm? AûY VôûY? ÅWoLû[ Aàl©l TûL Sôh¥Ûs[ TÑdáhPeLû[d
LYokÕ YWfùNnYôu, AqYôß ¨ûWLYWf ùNpÛm
9, Ï±g£dÏ¬V £ßùTôÝÕ ùTôÚmùTôÝÕLû[ GÝÕ,
ÅWoLs ùYh£léûYf ã¥f ùNpYo, AÕúY ùYh£j
10, ØpûXdÏ¬V £ßùTôÝÕ ùTÚmùTôÝÕLû[ GÝÕL, §ûQVôÏm,
11, UÚRm. ùSnRÛdÏ¬V £ßùTôÝÕ ùTÚmùTôÝÕLû[ GÝÕL, 2, LWkûRj §ûQ
12, TôûXdÏ¬V ùTÚmùTôÝÕ £ßùTôÝÕLû[ GÝÕL, ùYh£ ÅWoL[ôp LYokÕ ùNpXlTÓm Rm SôhÓ
B²ûWLû[ ÁhLf ùNpúYôo LWkûRl éûYf
13, LÚlùTôÚsLs VôûY?
ã¥fùNuß ÁhTo,,, AÕ LWkûRj §ûQVôÏm,
14, JqùYôÚ §ûQdÏm E¬V LÚlùTôÚsLs SôuLû]d áßL, 3, YOó£j §ûQ
UiQôûNVôp TûLYo SôhûPd ûLlTt\d LÚ§l
úTôÚdÏfùNpÛm AWNu Yg£léûYf ã¥f ùNpYôu,
AÕ Yg£j §ûQVôÏm,
4, Lôg£j §ûQ
Ko AWNu Ru Sôh¥u ÁÕ úTôoÏ±jÕ YkR
Uôt\WNú]ôÓ G§oùNuß úTôo×¬Rp
Lôg£j§ûQVôÏm, AYu Lôg£léûYf ã¥f
ùNpYôu,
5, ùSôf£j §ûQ
TûLVWN]ôp ØtßûL«PlThP Rm U§ûX
AmU§ÛdÏ¬V AWNu Es°ÚkúR ùY°úV CÚdÏm
TûLYùWôÓ. ùTôÚÕ AmU§ûXd LôlTRôÏm, U§p
LôdÏm ÅWo ùSôf£léûYf ãÓYo,
39 40
6, E¯ûOj §ûQ T«t£
Uôt\WN²u úLôhûPûV Sôt×\Øg ãrkÕ ùTôÚÕ 1, ×\j§ûQLs GjRû] YûLlTÓm? VôûY?
Ru TûPLÞPu ARàh ×ÏkÕ ARû]l ûLlTtßRp
E¯ûOj§ûQVôÏm, AqÅWo E¯ûOl éfãÓYo, 2, ùYh£. LWkûRj §ûQLû[ ®[dÏL,
úLôhûPûV ØtßûL«ÓRp E¯ûOVôÏm,
3, Yg£. Lôg£j §ûQLû[ ®[dÏL,
7, ÕmûTj§ûQ
TûL úYkRo CÚYÚm RjRm TûPLÞPu Ru]Xm 4, ùSôf£. E¯ûOj §ûQLû[ ®[dÏL,
LÚRôÕ ùYt± Juû\úV LÚ§ FdLjúRôÓ úTô¬Pp 5, ÕmûTj §ûQVôYÕ VôÕ?
ÕmûTj §ûQVôÏm, CRtÏj ÕmûTl éûYf ãÓRp
UW×, 6, YôûL ãÓYôo VôYo?
8, YôûLj§ûQ 7, TôPôi §ûQûV ®[dÏL,
úTô¬Óm úYkRÚs ùYt± ùTßTYu YôûLléûYf
ã¥U¡rYôu, CÕ YôûLj §ûQVôÏm, 8, ùTôÕ®Vp §ûQûV ®[dÏL,
9, TôPôi §ûQ
JÚ Uu]²u ×Lr. YÈûU. ùLôûP. CWdLm
ØRÈVYtû\l ×LrRp TôPôi §ûQVôÏm,
10, ùTôÕ®Vp §ûQ
ùYh£ ØRp TôPôi D\ôL Es[
×\j§ûQdùLpXôm ùTôÕYôL Es[]Üm AYtßs
á\lTPôR]Üm B¡V ùNn§Lû[d áßYÕ ùTôÕ®Vp
§ûQVôÏm,
11, ûL¡û[j §ûQ
ûLd¡û[ GuTÕ JÚRûXdLôUm, CÕ BiTôt
átß. ùTiTôt átß G] CÚYûLlTÓm,
12, ùTÚk§ûQ
ùTÚk§ûQVôYÕ ùTôÚkRôdLôUm, CÕÜm BiTôt
átß. ùTiTôt átß G] CÚYûLlTÓm,
""ùYh£ ¨ûWLYoRp ÁhPp LWkûRVôm
YhLôo úUpùNpYÕ Yg£Vôm - EhLô(Õ)
G§ìu\p Lôg£ G«pLôjRp ùSôf£
AÕYû[jR XôÏm E¯ûO - A§Wl
ùTôÚYÕ ÕmûTVôm úTôoL[jÕ ªdLôo
ùNÚùYu ßÕYôûL Vôm,@@
41 42
ºoLû[ AûN©¬dLjùRôPeÏmúTôÕ AYt±u ØRp
GÝjÕ. Ï±XôL CÚl©u ARtÏ AÓjR GÝjûRÙm
úNojÕl ©¬jRp úYiÓm,
G,Lô, YÚYôu -C§p Y Guàm Ï±p GÝjÕ ØR-p
VI Vôl× Es[Õ, BRXôp ARtÏ AÓjR GÝjûRÙm úNojÕ YÚ
G]l©¬jRp úYiÓm,
(A) ùNnÙs Eßl×Ls (¨û]Ü áoRp)
ØRp GÝjÕ ùS¥ùXÝjRô«u ARû] UhÓm
Vôl× GuTRtÏl ×XYoL[ôp ùNnVlùTßm R²úV ©¬dLúYiÓm,
ùNnÙs GuTÕ ùTôÚs, ùNnÙs CVtßRtÏ¬V
CXdLQm Vôl©XdLQUôÏm, G,Lô, úTô]ôu - C§p úTô ùS¥ùXÝjÕ, BRXôp
úTô G]l ©¬jRp úYiÓm, Cq®Ú YûL«Ûm
VôjRp. - ùNnRp. LhÓRp ©¬dÏmúTôÕ AYtû\VÓjÕ ùUnùVÝjÕLs CÚl©u
GÝjÕ. AûN. ºo. Rû[. A¥. ùRôûP GuT] AYtû\Ùm úNojÕl ©¬jRp úYiÓm,
Vôl©u Eßl×Ls BÏm, G,Lô, YkRôu - ØRp GÝjÕ Ï±p, AÓjÕ ùUnûVÙm
1, GÝjÕ úNojÕ ©¬jÕsú[ôm - Yk
ØRùXÝjÕm NôoùTÝjÕm B¡V GÝjÕLs, Y[okRôu - ØRp GÝjÕ Ï±p, ARû] AÓjÕ [
Gu\ Ï±ûXÙm úNojÕl ©¬dLúYiÓm, B]ôp
AûN AYtû\ AÓjÕùUnùVÝjÕLs CÚlTRôp
AûN GÝjRôXô]Õ AûN, AûNVôXôYÕ ºo. ùUnùVÝjÕLû[Ùm úNojÕl ©¬jÕsú[ôm - Y[o
ºoLû[ AûNjÕ (JÈjÕ)l TôodÏmúTôÕ JÈVô]Õ CûRlúTôXúY ùS¥p GÝjÕLû[AÓjÕ ùUn
N e ù L ô È. º r d û L ù V ô È ú T ô u ß ù R ô P o f £ V ô L CÚl©àm AYtú\ôÓ ùUnûVÙm úNojúR ©¬jRp
YÚY§pûX, CûPÂÓ ThúP YÚm, KûN GÕYûW ùNuß úYiÓm,
CûPV\ÜTÓ¡u\úRô AÕYûWÙs[Õ KWûNVôÏm,
ùNu\ôu. YÚ¡\ôu B¡V ùNôtLû[ EfN¬jÕl G,Lô, Lôi/Tôu - C§p ØRp GÝjÕ ùS¥p, AÓjÕ
TôÚeLs, ùUn CÚlTRôp ARû]Ùm úNojÕl ©¬jRp úYiÓm,
ùNu/\ôu CqYôß ©¬jR©u. ©¬dLlThP AûN«p
Jtù\ÝjÕLû[ ¿d¡ Gg£V GÝjÕLû[ Gi¦l
YÚ/¡\ôu TôodLúYiÓm, KùWÝjÕ CÚkRôp úSWûN Guàm
G] KûN CûPÂÓThÓ YÚm CqYôß A±VlTÓm CWiùPÝjÕ CÚkRôp ¨ûWVûN Gußm Ï±jRp
AûNVô]Õ úSWûN. ¨ûWVûN G] CÚYûLlTÓm, úSWûN úYiÓm,
Jtù\ÝjûR ¿d¡ KùWÝjÕm. ¨ûWVûN Jtù\ÝjûR 2, AûN
¿d¡ CWiÓ GÝjÕLÞm ùTßm,
1, úSWûN
AûN©¬jR±Rp
Ï±p R²jÕm. Ï±p Jt\ÓjÕm. ùS¥p R²jÕm
ºoLû[ J-jÕlTôojÕ AûNLû[l ©¬jR±Vl
T«t£ ªÏ§Ùm úRûY, ¸rLôÔm G°V Øû\ûVl ùS¥p Jt\ÓjÕm YÚY] úSWûNVôÏm,
©uTt±]ôp AûNLû[ G°RôLl ©¬jR±VXôm,
43 44
G,Lô, êYûNfºo 8
úSo úSo 1, úSo úSo úSo - úRUôeLôn
1, ùNôp / L 2, ¨ûW úSo úSo - ×°UôeLôn Lônfºo
ùNôp - Ï±p Jt\ÓjÕ YkR úSWûN 3, ¨ûW ¨ûW úSo - LÚ®[eLôn ùYiºo
L- Ï±p R²jÕ YkR úSWûN 4, úSo ¨ûW úSo - á®[eLôn ùYiTôÜ¬fºo
5, úSo úSo ¨ûW - úRUôeL²
úSo úSo 6, ¨ûW úSo ¨ûW - ×°UôeL² L²fºo
2, úTô / ]ôu 7, ¨ûW ¨ûW ¨ûW - LÚ®[eL² Yg£Ü¬fºo
úTô - ùS¥p R²jÕ YkR úSWûN 8, úSo ¨ûW ¨ûW - á®[eL²
]ôu - ùS¥p Jt\ÓjÕ YkR úSWûN
4, Rû[
2 ¨ûWVûN 1, Uô Øu úSo - úSùWôu\ô£¬VjRû[
2, ®[ Øu ¨ûW - ¨ûWùVôu\ô£¬Vj Rû[
Ï±-ûQ R²jÕm. Ï±-ûQ Jt\ÓjÕm. Ï±pùS¥p 3, Uô Øu ¨ûW -
R²jÕm. Ï±p ùS¥p Jt\ÓjÕm YÚY] ¨ûWVûNVôÏm, ®[ Øu úSo - CVtºo ùYiPû[
TX - Ï±-ûQ R²jÕ YkR ¨ûWVûN 4, Lôn Øu úSo - ùYiºo ùYiPû[
UXo - Ï±-ûQ Jt\ÓjÕ YkR ¨ûWVûN 5, Lôn Øu ¨ûW - LÈjRû[
TXô - Ï±p ùS¥p R²jÕ YkR ¨ûWVûN 6, L² Øu ¨ûW - Ju±V Yg£jRû[
LXôm - Ï±p ùS¥p Jt\ÓjÕ YkR ¨ûWVûN 7, L² Øu úSo - Ju\ôR Yg£jRû[
3, ºo 5, A¥
1, CÚºW¥ - Ï\[¥
AûNVôXôYÕ ºo; KWûNfºo ØRp SôuLûNfºo YûW 2, ØfºW¥ - £kR¥
Es[], 3, SôtºW¥ - A[Y¥ ApXÕ úSW¥
KWûNfºo 2 4, IgºW¥ - ùS¥X¥
ºo - YônTôÓ 5, IgºW¥ - ùS¥X¥
úSo - Sôs 6, Bßºo ØRp - L¯ùS¥X¥
¨ûW - UXo
DWûNfºo 4 ùYiTô®u Dtßf ºo
úSo - Sôs
ºo YônTôÓ ¨ûW - UXo
úSo úSo - úRUô CVtºo úSo× - (úSo. úSo) - LôÑ CRû] "úSo×@ AûN GuTo
¨ûW úSo - ×°Uô Uôfºo B£¬VÜ¬fºo ¨ûW× (¨ûW úSo) -©\l× CRû] ¨ûW× AûN GuTo,
¨ûW ¨ûW - LÚ®[m ALYÛ¬fºo ùYiTô®u Dt\¥ DtßfºûW. DWûNf ºWôLd
úSo ¨ûW - á®[m ®[fºo ùLôs[dáPôÕ, ùYiTô®u Dt\¥V¥«u Dtßfºo úSo
úSo Gu±Úl©u úRUô Guú\ô ¨ûW úSo Gu±Úl©u
×°Uô Guú\ô YônTôÓ áßRp áPôÕ, AYtßdÏd
LôÑ. ©\l× Guú\ YônTôÓ á\úYiÓm GuTûR
45 46
U\Yô¾o, LôÑ. ©\l× B¡V CÚºoLÞm Ït±VÛLWjûR G,Lô,
Cß§VôL EûPV]YôL CÚjRp úYiÓm, ØtßLWm ùYs[j Rû]V UXo¿hPm UôkRoRm
YÚYÕ £\l©uß Gu\ôÛm Htßd ùLôs[lTÓm, LôÑ. Es[j Rû]V ÕVoÜ,
©\l× B¡V CWiÓm Ït±VÛLWjûR Cß§VôLl
ùTt±ÚkRûUVôp TiûPV CXdLQ èXôo AYtû\ CÕ JÚ ®LtTjRôu YkR Ï\s ùYiTô,
KWûNf ºoL[ôLd ùLôiÓ úSo×. ¨ûW× Guß YônTôÓ
á±]ôo, £ûR®Pj ùRôpLôo EWúYôo ×ûRVm©t
TôYûL ThÓlTô åuße L°ß,
ùYiTô. B£¬VlTô. L-lTô. Yg£lTô G] SôuÏ
2,úS¬ûN ùYiTô
YûLlTÓm,
ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ SôuL¥Lû[d
(B) ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQm ùLôiPRôn CWiPôU¥«²ß§«p ØRp ùRôûPd
1, KûN: úLt\R²fùNôp ùTtß. ØRÈWiP¥Ùm JÚ ®LtTUôÙm
ùYiTô ùNlTúXôûN ùTtßYÚm, LûP CWiP¥Ùm JÚ ®LtTUôÙm YÚYÕm SôuL¥Ùm
2, A¥: JÚ ®LtTUôL YÚYÕm úS¬ûN ùYiTôYôÏm
Dt\¥ £kR¥VôLÜm. Hû]V¥Ls A[Y¥VôLÜm “A¬V YûW¸iÓ LôhÓYôo VôúW
YÚm, ùT¬V YûWY«We ùLôiÓ - ùR¬«t
L¬V YûW¨ûXVôo LônkRôùXu ùNnYôo
3, ºo: ùT¬V YûWY«We ùLôiÓ”.
CVtºÚm ùYiºÚm YÚm úYtßf ºoLs YôWô,
4, Rû[ CÕ SôuL¥Ùm JÚ ®LtTjRôu YkR úS¬ûN
CVtºo ùYiPû[Ùm. ùYiºo ùYiPû[Ùm ùYiTô,
YÚm; úYtßj Rû[Ls ®WYô, Ruû] ®VkÕ RÚdLÛm Rôr®u±d
ùLôuú] ùYÏ° ùTÚdLÛm - Øu²V
5, Ø¥Ü:
TpùTôÚs ùY*g £ßûUÙm Cmêußg
Dt\¥«u Dtßfºo Sôs. UXo. LôÑ. ©\l× Guàm
ùNpY ØûPdÏm TûP
YônTôÓLÞs Ju\û]d ùLôiÓ Ø¥Ùm,
C Õ Ø R ÈW i P ¥ Ù m J Ú ® L t T U ô Ù m . L û P
ùYiTô®u YûL CWiP¥Ùm JÚ ®LtTUôÙm YkR úS¬ûN ùYiTô,
Ï\s ùYiTô. úS¬ûN ùYiTô. Cu²ûN ùYiTô.
3, Cu²ûN ùYiTô
T*ù\ôûP ùYiTô. úS¬ûNf £k§Vp ùYiTô.
ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ SôuL¥Lû[d
Cu²ûNf £k§Vp ùYiTô G] ùYiTô Bß
ùLôiPRônj R²fùNôpÈu± JÚ ®LtTjRôàm. TX
YûLlTÓm,
®LtTjRôàm YÚYÕm. CWiPôU¥«u Cß§«p
1, Ï\s ùYiTô R²fùNôp ùTtß êuß ®LtTjRôp YÚYÕm
ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ CWiÓ êu\ôU¥«u Cß§«p R²fùNôp ùTtß CWiÓ
A¥Lû[d ùLôiPRôn JÚ ®LtTjRôàm CÚ ®LtTjRôu YÚYÕm Cu²ûN ùYiTôYôÏm,
®LtTjRôàm YÚYÕ Ï\s ùYiTôYôÏm,
47 48
G,Lô CÕ CWiPôU¥«u Cß§«p R²fùNôp ùTtß
ûYLÛm ûYLp YWdLiÓ U*ÕQWôo CWiÓ ®LtTjRôu YkR úS¬ûNf £k§Vp
ûYLÛm ûYLûX ûYÏùUu ±u×ßYo ùYiTôYôÏm,
ûYLÛm ûYLt\m YôrSôs úUpûYÏRp
ûYLûX ûYjÕQWô Rôo, 6, Cu²ûNf £k§Vp ùYiTô
R²fùNôp Cu± SôuL¥Ùm JÚ ®LtTjRôu YkR ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ êu\¥Lû[d
Cu²ûN ùYiTô, ùLôiPRônj R²fùNôpÈu±. JÚ ®LtTjRôàm TX
Rô]e ùLôÓdÏk RûLûUÙ Uô]jRôo ®LtTjRôàm YÚYÕ Cu²ûNf £k§Vp ùYiTôYôÏm,
Ït\e L¥kR ùYôÝdLØ - ùRt\]l
G,Lô,
TpùTôÚ ½e¡V £kûRÙm Cmêußm
Sp®û] VôodÏe L«ß, Sß¿X ùSnRÛe ùLôh¥Ùk ¾i¥l
©\SôhÓl ùTi¥o Ø¥Sôßm Tô¬
CÕ CWiPôU¥«u Cß§«p R²fùNôp ùTtß A\SôhÓl ùTi¥ W¥
êuß ®LtTjRôu YkR Cu²ûN ùYiTô, CÕ R²fùNôpÈu± JÚ ®LtTjRôu YkR Cu²ûNf
4, T*ù\ôûP ùYiTô £k§Vp ùYiTôYôÏm,
ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ IkÕ A¥ØRp
Tu²WiÓ A¥Ls YûW ùTtß YÚYÕ T*ù\ôûP
(C) AX¡hÓ YônTôÓm Rû[Ùm áßRp
ùYiTôYôÏm, ùYiTô®p CVtºÚm ùYiºÚm UhÓúU YÚm,
""úNtßdLôp ¿Xg ùNÚùYu\ úYkRuúYp CVtºo ùYiPû[Ùm ùYiºo ùYiPû[Ùm UhÓúU
átß\r ùUônm©t TL¯ ùTôÚLVp YÚm, úYtßj Rû[Ls YôWô, Dt\¥«u Dtßf ºo Sôs.
úRôt\k ùRô¯pY¥Ü RmØs RÓUôt\m UXo. LôÑ, ©\l× Guàm YônlTôhPàs Juû\d
úYtßûU «u±úV ùVôjR] UôYPo ùLôiÓ Ø¥Ùm, CYtû\ E[jÕs ùLôiÓ úUúX
BtßdLô Xôh¥Vo Li,@@ AûN©¬jR±Rp Guàm RûXl©p á±V Øû\«p
©¬jÕ A±úYôm,
CÕ IkR¥Vôu JÚ ®LtTjRôu YkÕ T*ù\ôûP
ùYiTô, á®[eLôn úRUô ×°UôeLôn á®[eLôn
5, úS¬ûNf £k§Vp ùYiTô úSo ¨ûW úSo úSoúSo ¨ûW úSo úSo úSo ¨ûW úSo
ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ úS¬ûN ùNp/ÈPj/Õd Lôl/Tôu £]e/Lôl/Tôu Aq/®Pj/Rd
ùYiTôûYl úTôX CWiPôU¥«u Cß§«p
R²fùNôp ùTtß JÚ ®LtTjRôàm CÚ ®LtTjRôàm
á®[m úRUôeLôn Sôs
êu\¥Lû[ÙûPVRôn YÚYÕ úS¬ûNf £k§Vp
ùYiTôYôÏm, úSo ¨ûW úSo úSo úSo úSo
G,Lô,
Lôd/¡ù]u Lô/Yôd/Lô ùXu
A±kRôû] Hj§ V±Yôe L±kÕ
£\kRôodÏfùNqY àûWlT - £\kRôo
£\kRûU VôWônkÕ ùLôiÓ
49 50
Rû[ Ï\[ô£¬VlTô ¨ûXUi¥X B£¬VlTô A¥U±Ui¥X
B£¬VlTô G] SôuÏ YûLlTÓm,
1-2 LônØu úSo - ùYiºo ùYiPû[ 1, úS¬ûNVô£¬VlTô
2-3 UôØu ¨ûW - CVtºo ùYiPû[
B£¬VlTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ Dt\VX¥
3-4 Lôn Øu úSo - ùYiºo ùYiPû[ £kR¥VôLÜm Hû]V¥Ls A[Y¥L[ôLÜm YÚYÕ
4-5 Lôn Øu úSo - ùYiºo ùYiPû[ úS¬ûNVô£¬VlTôYôÏm,
5-6 ®[m Øu úSo - CVtºo ùYiPû[ G,Lô,
6-7 Lôn Øu úSo - ùYiºo ùYiPû[ ""SôPô ùLôuú\ô LôPô ùLôuú\ô
AYXô ùLôuú\ô ªûNVô ùLôuú\ô
7 úSo - Sôs Guàm YônTôh¥p ¨û\Üt\Õ, GqY¯ SpXY WôPYo
AqY¯ SpûX Yô¯V ¨Xú]@@
B£¬VlTô
2, CûQdÏ\[ô£¬VlTô
(D) B£¬VlTô®u ùTôÕ CXdLQm B£¬VlTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ ØRX¥Ùm
1, KûN Dt\¥Ùm A[Y¥L[ôLÜm CûPV¥Ls CWiÓm TXÜm
Ï\[¥Vôàm £kR¥Vôàm YÚY] CûQd
B£¬VlTô ALYúXôûN ùTtß YÚm
Ï\[ô£¬VlTô BÏm,
2, A¥
G,Lô,
A[Y¥Lû[d ùLôiPÕ, ¿¬u RiûUÙm ¾«u ùYmûUÙm
3, ºo NôWf NôokÕ
¾Wj ¾Úm
CVtºo T«ußm AVtºo ®W®Ùm YÚm,
NôWp SôPu úLiûU
LÚ®[eL². á®[eL² B¡V CÚ Yg£Ù¬f ºoLÞm NôWf NôWf NôokÕ
YôWô, ¾Wj ¾Wj ¾oùTôp XôúR,
4, Rû[ 3, ¨ûXUi¥X B£¬VlTô
B£¬VjRû[ T«ußm ©\Rû[ LXkÕm YÚm,
B£¬VlTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ GpXô
5, Ø¥Ü A¥LÞm A[Y¥L[ôn YÚYÕ ¨ûXUi¥X B£¬VlTô
Dt\¥«u Dtßfºo "H@ LôWj§p Ø¥YÕ £\l×ûPjÕ; BÏm, ClTô "Gu@ Guàm AûNf ùNôpXôp Ø¥YÕ
©\ DßLû[d ùLôiÓm Ø¥Ùm, £\l×ûPjÕ ©\ YûLVôàm Ø¥VÜm ùTßm,
6, £ßûU. ùTÚûU G,Lô,
Tôh¥u A[Ü êu\¥f £ßûUÙm TôÓúYôu ""Cû[úVôo ãPôo Yû[úVôo ùLônVôo
Es[dLÚj§][Ü ùTÚûUÙe ùLôiPÕ, Sp-Vôr UÚl©u ùUpX Yôe¡l
TôQu ãPôu Tô¥² V¦Vôs
B£¬VlTô®u YûL BiûU úRôu\ BPYod LPkR
YpúYt NôjRu UônkR ©uû\
B£¬VlTôYô]Õ úS¬ûNVô£¬lTô. CûQd
ØpûXÙm éj§óúVô JpûXëo SôhúP@@
51 52
4, A¥U± Ui¥X B£¬VlTô
B£¬VlTô®u ùTôÕ CXdLQjúRôÓ AûUkÕ
GpXô A¥Ùm ØRp. SÓ. Cß§VôL Uôt± EfN¬l©àm
KûNÙm ùTôÚÞm Uô\ôÕ YÚYÕ A¥U± Ui¥X
B£¬VlTô BÏm,
G,Lô,
""ÏWp Tm©V £ßLôu Vôú\
ãWW UL°o BWQe ¡]úW
YôWp G²ú] Vô]g ÑYúX
NôWp SôP ¿YW Xôú\,@@
ClTôPp A¥Lû[ GqYôß Uôt± J-l©àm
TôP-u KûNÙm ùTôÚÞm Uô\ô,
T«t£
1, Tô GjRû] YûLlTÓm?
2, ùYiTô®u ùTôÕ CXdLQm VôÕ?
3, ùYiTô®u YûLLs VôûY?
4, Ï\s ùYiTô®u CXdLQm VôÕ?
5, úS¬ûN ùYiTô®u CXdLQm VôÕ?
6, Cu²ûN ùYiTô®u CXdLQm VôÕ?
7, T*ù\ôûP ùYiTô®u CXdLQm VôÕ?
8, úS¬ûNf £k§Vp ùYiTô. Cu²ûN £k§Vp ùYiTô
B¡VYt±u CXdLQjûR ®[dÏL,
9, B£¬VlTô GjRû] YûLlTÓm?
10, úS¬ûNVô£¬VlTô®u CXdLQm GÝÕL,
11, CûQdÏ\[ô£¬VlTô®u CXdLQjûR GÝÕL,
12, ¨ûXUi¥X B£¬VlTô®u CXdLQjûR GÝÕL,
13, A¥U± Ui¥X B£¬VlTô Gu\ôp Gu]?
GÓjÕdLôhÓj RÚL,
53 54
VII. A¦
A¦ GuTRtÏ AZÏ GuTÕ ùTôÚs - ùNnÙ°p
AûUkÕ ¡PdÏm ùNôpXZÏ. ùTôÚ[ZÏ ØR-VYtû\
YûWVßjÕd áßYÕ A¦ CXdLQUôÏm,
(A) ©uYÚ¨ûXV¦
ùNnÙ°p Øu]o YkR ùNôpÛm ùTôÚÞm TX Øû\
©u]Úm YÚYÕ ©uYÚ¨ûXV¦VôÏm, AÕ
ùNôp©uYÚ¨ûX.ùTôÚs ©uYÚ¨ûX. ùNôpùTôÚs
©uYÚ¨ûX G] êuß YûLlTÓm,
1, ùNôp ©uYÚ¨ûXV¦
ùNnÙ°p Øu]o YkRùNôp úYßùTôÚ°p ©u]Úm
TXØû\ YÚYÕ ùNôp©uYÚ¨ûX A¦VôÏm,
G,Lô,
Es[ ØûPûU EûPûU ùTôÚÞûPûU
¨pXôÕ ¿e¡ ®Óm,
CdÏ\hTô®p "EûPûU@ Guàm ùNôp ùTt±ÚjRp
EûPV ùTôÚs G] úYßThP ùTôÚ°p TX Øû\
YkÕs[Rôp CÕ ùNôp©uYÚ¨ûX A¦VôÏm,
2, ùTôÚs ©uYÚ¨ûXV¦
ùNnÙ°p JúW ùTôÚs RÚm TX ùNôtLs YÚYÕ
ùTôÚs ©uYÚ¨ûX A¦VôÏm,
G,Lô,
""A®rkR] úRôu± VXokR] LôVô
ùS¡rkR] úSoØûL ØpûX - U¡rk§Rr
®iP] ùLôuû\ ®¬kR LÚ®û[
ùLôiP] LôkRs ÏûX@
ClTôP-p UXoRp Guàm ùTôÚs RWdá¥V
A®rRp. AXoRp. ùS¡rRp. ®s[p. ®¬Rp B¡V TX
ùNôtLs YkÕs[ûUVôp CÕ ùTôÚs ©uYÚ¨ûX
A¦VôÏm,
53 54
3, ùNôtùTôÚs ©uYÚ¨ûX 1, ×LrYÕ úTôXl T¯jRp
ùNnÙ°p Øu]o YkR ùNôp AúR ùTôÚ°p TX úRYo Aû]Vo LVYo AYÚkRôm
Øû\ YÚYÕ ùNôtùTôÚs ©uYÚ¨ûX A¦VôÏm, úUY] ùNnùRôÝL Xôu
""GpXô ®[dÏm ®[dLpX Nôuú\ôodÏl ®[dLm
ùTônVô ®[dúL ®[dÏ@@ LVYoLs RmU]m ®Úm×m ùNVpLû[j
RÓlTô¬u±f ùNnÕ Ø¥lTRôp Rôm ®Úm×m
C§p ®[dÏ Guàm ùNôp JúW ùTôÚ°p TX Øû\
YkÕs[Rôp CÕ ùNôtùTôÚs ©uYÚ¨ûX A¦VôÏm, ùNVpLû[f ùNnÙm úRYoLÞdÏ JlTô]YoLs GuTÕ
CdÏ\hTô®u ùTôÚs,
(B) RtÏ±lúTt\ A¦
LVYoLs úRYoLÞdÏ JlTô]YoLs Guß
Ru + Ï±l× + Ht\m = RtÏ±lúTt\m ×LZlTÓYÕ úTôXj úRôu±àm úRYoLs EVokR
ùNVpLû[úV ùNnYo; LVYoLs C¯kR ùNVpLû[úV
Ï±l× - U]dLÚjÕ
ùNnYo GuTÕ Ï±lTôp ùT\lTÓRXôp CÕ
CVpTôL ¨LÝm ¨Lrf£«u ÁÕ L®Ou RuLÚjûR LVYoLû[l ×LrYÕ úTôXl T¯jRXôÏm,
Ht±dáßYÕ RtÏ±lúTt\Y¦VôÏm,
2, T¯lTÕ úTôXl ×LrRp
G,Lô,
""Tô¬ Tô¬ Guß TX Hj§
""úTôÚZk ùRÓjR BùW«p ùSÓeùLô¥ JÚYt ×LrYo ùNkSôl ×XYo
YôWp GuT]úTôp U±jÕd ûLLôhP@@ Tô¬ JÚYà UpXu
£XlT§LôWm Uô¬Ù Øi¼i ÓXÏ×Wl TÕúY@
®[dLm ®[dLm
Lôt±p ùLô¥Ls AûNRp CVpTô] ¨LZf£VôÏm, ×XYo TXÚm Tô¬ JÚYû]úV ×Lr¡u\]o, Tô¬
úLôYXàm LiQ¡Ùm UÕûWSLÚs ×ÏmúTôÕ JÚYu UhÓUô ûLmUôß LÚRôUp ùLôÓd¡u\ôu
U§tÑY¬p Es[ ùLô¥Ls AûNkÕ ùLôi¥Úd¡u\], Uô¬ÙmRôu ûLmUôß LÚRôUp ùLôÓjÕ CqÜXLm
AYoLs UÕûW SLÚs YkRôp úLôYXu ×Wd¡u\Õ GuTÕ ClTôPt ùTôÚs, CÕ Tô¬ûV
ùLôûXlTÓYôu. LiQ¡ ùTÚkÕVÚZlTôs Guß LÚ§ CLrYÕ úTôXj úRôu±àm Tô¬dÏ ¨LWôLd
U§tÑY¬Ûs[ ùLô¥Ls "YôWô¾o@ Guß RÓjÕd ùLôÓlTô¬pûX Guß ×LZkRRôÏm,
ûLVûNlTRôLd L®Oo áß¡\ôo, Lôt±p ùLô¥VûNÙm D) CWhÓ\ùUô¯RX¦
CVpTô] ¨LZf£«u ÁÕ L®Oo Ru LÚjûR Ht±d
á±Ùs[ûUVôp CÕ RtÏ±lúTt\ A¦VôÏm, JÚ ùNôpúXô. ùNôtú\ôPúWô CÚ ùTôÚsTP YÚYÕ
CWhÓ\ ùUô¯RX¦VôÏm, CRû]f £úXûPV¦ GuTo,
(C) YgNl ×Lrf£V¦ JÚ ùNôp ©¬TPôUp R²jÕüß TX ùTôÚs RÚYÕ
Ju\û]l ×LrYÕ úTôXl T¯jRÛm T¯lTÕ ùNmùUô¯f £úXûP Gußm ùNôtù\ôPo TX YûLVôLl
úTôXl ×LrRÛm YgNl ×Lrf£ A¦VôÏm, CqY¦ ©¬dLlThÓl TX ùTôÚsLû[j RÚYÕ ©¬ùUô¯f
CúXNY¦«u TôtTÓm, £úXûP Gußm ùTVo ùTßm,
55 56
1, ùNmùUô¯f£úXôûP
G,Lô
Yg£úVu Gu\YuRu FÚûWjRôu VôàUYu
Yg£Vôu GuTR]ôp YônúSokúRu - Yg£Vôu
Yg£úVu Yg£úVu GußûWjÕm Yg£jRôu
Yg£Vôn Yg£Vôo úLô,
ClTôPÛs Yg£úVu Guàm ùNôp Sôu
Yg£UôSLûWf úNokRYu Guß JÚ ùTôÚÞm Yg£dL
UôhúPu Guß JÚ ùTôÚÞm RÚ¡u\Õ,
Yg£Vôu Guàm ùNôp Yg£UôSLûWf NôokRYu
Guàm ùTôÚû[Ùm Yg£dLUôhPôu Guàm
ùTôÚû[Ùm RÚ¡u\Õ, CqYôß JúW ùNôp ©¬TPôUp
üß TXùTôÚs RÚYRôp CÕ ùNmùUô¯f
£úXûPVôÏm,
2, ©¬ùUô¯f £úXûP
""BYÛPu TôYXÚm BßLôp Yi¥]Øm
LôYXûWf ãÝe LûXûNúV@@
ClTôPp A¥L°p Es[ LôYXo Gu\ ùNôp
©¬TPôUp üß Uu]û]Ùm. AfùNôpúX Lô + AXo
Guß ©¬kÕ üß úNôûX«u Li Es[ UXûWÙm
Ï±lTRôp CÕ ©¬úUô¯f£úXûPVôÏm,
T«t£
1, ©uYÚ¨ûXV¦ GjRû] YûLlTÓm? VôûY?
2, ùNôtùTôÚs©uYÚ¨ûXV¦ûV GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
3, RtÏ±úTt\ A¦ûV GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
4, YgNl ×LZf£V¦ Gu\ôp Gu]? AÕ GjRû] YûLlTÓm?
5, YgNl ×LZf£V¦ GqY¦«u TôtTÓm?
6, ×LrYÕ úTôXl T¯jRûXÙm T¯lTÕ úTôXl ×LrRûXÙm
GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏL,
7, CWhÓ\ ùUô¯RX¦ Gu\ôp Gu]? AÕ GjRû] YûLlTÓm?
8, ùNmùUô¯f£úXûPûV ®[dÏL,
9, ©¬ùUô¯f £úXûPûV GÓjÕdLôhÓPu ®[dÏ,
57 58
CWiPôm TÏ§
ùUô¯lT«t£
JÚYo Rm LÚjûR ùY°«Pd LÚ®VôL AûUYÕ
ùUô¯, AmùUô¯ûVl ©ûZ«u±lúTN. GÝR.
TûPlTôt\ûX Y[ojÕdùLôs[ ùUô¯lT«t£
Cu±VûUVôRÕ, RônùUô¯Vôm RªrùUô¯«p
UôQYoLs RdL ×XûU ùT\ Y¯LôhÓ¡\Õ, ClT«t£
ùUô¯ûV GjRÏØû\L°p Gq®PeL°p ûLVô[
úYiÓm GuTRtLôLd ¸rLôÔm T«t£Ls
RWlThÓs[],
1, Yôd¡V YûLLs
2, ùRôûLf ùNôtLû[ ®¬jùRÝÕRp
3, EYûU. EÚYL Uôt\m
4, EYûULû[ Yôd¡Vj§p AûUjRp
5, UW×j ùRôPoLû[ Yôd¡Vj§p AûUjRp
6, YpÈ]m ªÏm CPeLs. ªLô CPeLs
7, TZùUô¯Lû[ Yôd¡Vj§p AûUjRp
8, ¨ßjRtÏ±Ls
9, ©\ùUô¯fùNôtLû[ ¿d¡ GÝÕRp
10, WLW \LWf ùNôtL°u úYßTôÓLs
11, QLW ]LWf ùNôtL°u úYßTôÓLs
12, XLW. [LW ZLWf ùNôtL°u úYßTôÓLs
13, YÝEf ùNôp §ÚjRm
14, A) CÚ ùTôÚs RÚm ùNôtLs
B) JÚ ùTôÚs RÚm TX ùNôtLs
57 58
ùNn®û]Yôd¡Vj§p GÝYôVôL CÚlTÕ
15, GÓjÕdLôhÓ ®iQlTm. L¥ReLs. LhÓûWLs, ùNVlTôhÓ®û] Yôd¡Vj§p ùNVlTÓùTôÚ[ôL Uô±
AûUYûRd LôiL)
16, YWúYt×ûW
3, EPuTôhÓ Yôd¡Vm : ùNVp ApXÕ ùRô¯p
17, ùNnÙs ùTôÚÞQo§\u ¨LrYûRj ùR¬®lTÕ,
18, JÈUW×. ®û]UW×
3, G§oUû\ Yôd¡Vm : ùNVp ApXÕ ùRô¯p
1, Yôd¡V YûLLs ¨LZôûUûVj ùR¬®lTÕ,
1, ùNn®û] : GÝYôn. ùNVlTÓùTôÚs. TV²ûX GÓjÕdLôhÓ

Gu\ Y¬ûN«p Yôd¡Vm AûURp úYiÓm,
ùNVlTÓùTôÚú[ôÓ I Gu\ CWiPôm úYtßûU EPuTôÓ G§oUû\
EÚûTf úNodL úYiÓm,
(I-EÚ× Uû\kÕm. ùY°lThÓm YÚm) Lp®ùNpYjûR Lp® ùNpYjûR
Aû]YÚm úTôtßYo úTôt\ôRYo GYÚm CXo
2, ùNVlTôhÓ®û]: ùNVlTÓùTôÚs. GÝYôn.
TV²ûX Gu\ Y¬ûN«p Yôd¡Vm AûURp úYiÓm, ÏÓmTj RûX®dÏl ùTôßl©pXôR
GÝYôúVôÓ Bp Gu\ êu\ôm úYtßûU EÚûTf ùTôßl× Es[Õ, ÏÓmTjRûX® CXs
úNodL úYiÓm, TV²ûXúVôÓ TÓ. ThPÕ Gàm
ùNôtLû[f úNodLúYiÓm (TÓ-ÕûQ ®û]) G§oUû\ EPuTôÓ
§ÚYsÞYûWl §ÚYsÞYûW Aû]YÚm
GÓjÕdLôhÓ :
úTôt\ôRYo CXo úTôtßYo
ùNn®û] ùNVlTôhÓ®û]
B£¬VoLÞdÏ Gußm B£¬VoLÞdÏ Gußm
UôQYoLs YÏlûTj YÏl×. UôQYoL[ôp
ùNpYôdÏ CpXôUp ùNpYôdÏ EiÓ
çnûU ùNnR]o çnûU ùNnVlThPÕ,
CpûX,
B£¬Vo CXdLQm CXdLQm. B£¬VWôp
Lt©jRôo Lt©dLlThPÕ,
5, Ru®û] : GÝYôn. Rôú] JÚ ùNVûXf ùNnRp,
6, ©\®û] : GÝYôn. JÚ ùNVûXl ©\ûWd ùLôiÓ
ùNVlTôhÓ ®û] ùNn®û] ùNn®jRp,
SôtLôÈ RfN]ôp RfNu SôtLôÈûVf
GÓjÕdLôhÓ:
ùNnVlThPÕ ùNnRôu
Ru®û] ©\®û]
SôhÓlTtß SôPLd SôPLd LûXOoLs
ùNpYu TôPm Lt\ôu ùNpYu TôPm Lt©jRôu
LûXOoL[ôp SôhÓlTtû\ Y[ojR]oóó
éeúLôûR ùTômûU éeúLôûR ùTômûU
Y[odLlThPÕ,
ùNnRôs ùNn®jRôs
59 60
©\®û] Ru®û] 9, ùNn§ Yôd¡Vm : JÚ ùNn§ûVj ùR°YôLj ùR¬®dÏm
Yôd¡Vm,
§Új§]ôu §Úk§]ôu G-Ó
EÚh¥]ôu EÚiPôu UôQYoLs £\kR Øû\«p úRoÜ GÝ§]o,
Ei©jRôs EiPôs Ï¥VWÑj RûXYo ùNuû]dÏ YÚûL RkRôo,
BhÓ®jRôo B¥]ôo
Lôi©jRôo LiPôu 10, EQof£ Yôd¡Vm : U¡rf£. ÕuTm. ®Vl× úTôu\
EÝ®jRôo EÝRôo Es[jÕ EQoÜLs ùY°lTÓUôß AûUYÕ,
G,Ó,
7, úSodátß : JÚYo á±VûR AYo á±VT¥úV B! Yô]jÕ ®iÁuLsóó Guú] AZÏ!
áßYÕ, úUtúLôs Ï±ÂÓ CPmùTßm, RuûU. IúVô! úTW±Ooóó AiQô Uû\kRôúW!
Øu²ûXl ùTVoLs CPm ùTßm,
8, AVtátß : JÚYo á±VûR AlT¥úV á\ôUp 11, LhPû[ Yôd¡Vm : ®ûZÜ. úYiÓúLôs. YôrjRp.
AVXôo áßYÕ úTôp áßY§p úUtùLôs Ï±ÂÓ CPm ûYRp B¡VYtßs Juû\j ùR¬®dÏm Yôd¡Vm,
ùT\ôÕ, RuûU. Øu²ûXl ùTVoLs TPodûLl G-Ó
ùTV¬p Uô± AûUÙm, UôQYoLs ºÚûP«p Ts°dÏ YÚL
Aû]YÚm RônùUô¯ûVl úTôtßL,
úSodátß AVtátß 12, ®]ô Yôd¡Vm : ®]ôl ùTôÚs RÚm Yôd¡Vm
G-Ó
"Sôû[Sôu UÕûW UßSôs Rôu UÕûW
ÏZkûRdÏ Gu] ùR¬Ùm?
ùNpúYu@ Guß ùNpYRôL SuUô\u
EiûUdÏ A¯®pûX ApXYô?
SuUô\u á±]ôu, á±]ôu
"Sôu ×jRLm ùLôiÓ ùNp® úRô¯«Pm Rôu 13, R²Yôd¡Vm : Ko GÝYôn ApXÕ JußdÏ úUtThP
YÚ¡ú\u@ Guß ùNp® ×jRLm ùLôiÓ YÚYRôLd GÝYôn JÚ TV²ûXûVd ùLôiÓ Ø¥Ùm,
úRô¯«Pm á±]ôs, á±]ôs,
§Ú, ®,L, ùTiLû[l úTôt±]ôo,
úSodátß AVtátß LmTu. YsÞYu. C[eúLô B¡úVôo CVtûLûVl
úTôt±]ôoó,
CûNVô£¬Vo. CûNVô£¬Vo "UôQYoLú[
UôQYoL°Pm ¿eLs SôsúRôßm Tô¥l 14, ùRôPoYôd¡Vm : R²Yôd¡VeLs TX ùRôPokÕ
SôsúRôßm Tô¥l TZLúYiÓm@ Gu\ôo, YÚm, Ko GÝYôn TX TV²ûXLû[l ùTtß YÚm,
TZÏmT¥ á±]ôo,
AûUfNu AWN²Pm AûUfNu "AWúN! ¿eLs AWNu ×XYûWd LiPôu; AYûW YWúYt\ôu;
ùNeúLôp YÝYôÕ Bh£ ùNeúLôp YÝYôÕ Bh£ T¬Ñ YZe¡]ôu,
ùNnV úYiÓm@ Gu\ôu ùNnVúYiÓm@ Gu\ôu
61 62
15, LXûY Yôd¡Vm: JÚ ØRuûU Yôd¡Vm JÚ 2, ùRôûLfóó ùNôtLû[ ®¬jÕ GÝÕRp
ÕûQYôd¡VjÕPu úNokÕm JußdÏ úUtThP ÕûQ
Yôd¡VeLÞPu úNokÕm YÚm, ùRôûL ®¬
Vôo Lp®fùNpYm ùTß¡\ôoLú[ô AYoLs 1, CÚ§û] (EVo§ûQ. A*±ûQ
Yôr®p Y[mùTßYo, ALj§ûQ. ×\j§ûQ)
T«t£ 2, CWhûPd Lôl©Vm £XlT§LôWm. U¦úULûX

1, ùNn®û] Yôd¡VUôL UôtßL-UûZ¿o UdL[ôp
úNªdLlThPÕ, 3, DùWfNm ùTVùWfNm. ®û]ùVfNm
2, ùNVlTôhÓ ®û] Yôd¡VUôL UôtßL: L²ùUô¯ LhÓûW
GÝ§]ôs, 4, ØjRªr CVp. CûN. SôPLm
3, EPuThÓ Yôd¡VUôL UôtßL, LôUWôNûW A±VôRYoóó GYÚm
5, ØdL² Uô. TXô. YôûZ
CXo,
4, G§oUû\ Yôd¡VUôL UôtßL - StùNVpLû[ Aû]YÚm
úTôtßYo, 6, Sô²Xm Ï±g£. ØpûX. UÚRm.
5, Ru®û] Yôd¡VUôL UôtßL - UôR® SP]m Lt©jRôs, ùSnRp
6, ©\®û] Yôd¡VUôL UôtßL - Uô\u UôhûP Kh¥]ôu
7, úSodát\ôL UôtßL - RkûR UL²Pm SuÏ T¥dÏmT¥ 7, SôtTûP Vôû]lTûP. úRolTûP
á±]ôo, Ï§ûWlTûP. LôXôhTûP
8, AVtát\ôL UôtßL - ØRXô°. ùRô¯Xô°«Pm. "úSoûUVôL
EûZdLúYiÓm@ Guß á±]ôo, 8, Im×XuLs ÑûY. J°. Fß. KûN
9, ùNn§ Yôd¡VUôL UôtßL - SôsúRôßm EPtT«t£ ùNnL, Sôt\m
10, ®]ôYôd¡VUôL UôtßL - §ÚYsÞYo £ûX AZLôL Es[Õ,
11, LhPû[ Yôd¡VUôL UôtßL - JqùYôÚ SôÞm
ùNn§jRôû[lóó T¥dL úYiÓm,
9, AßÑûY C²l×. LNl×. ×°l×
12, EQof£ Yôd¡VUôL UôtßL - K®Vm ªL AZLôL Es[Õ, EYol×. Lôol×. ÕYol×
13, R²Yôd¡VUôL UôtßL - Lôk§V¥Ls. AVWôÕ
úTôWô¥]ûUVôp ÑRkRWm ùTtßj RkRôo, 10, H¯ûN ÏWpóó. ÕjRm. ûLd¡û[.
14, ùRôPoYôd¡VUôL UôtßL - Sm©. "AVWôÕ T¥jRRôp EûZ. C°. ®[¬. RôWm
Ts°«p ØRp UôQY]ôLj §LrkRôu,
13, LXûY Yôd¡VUôL UôtßL - LkRu LÓûUVôL EûZjRôu: AR]ôp 11, GhÓj ùRôûL St±ûQ. ÏßkùRôûL
ùTôÚs Dh¥]ôu, IeÏßèß. T§tßlTjÕ.
T¬TôPp. L-jùRôûL.
ALSôòß. ×\Sôòß
12, SYWj§]eLs UWLRm. Uô¦dLm. ØjÕ.

ûYWm. ûYå¬Vm.
úLôúURLm. ¿Xm. TY[m.
×hTWôLm,
63 64
13 TjÕlTôhÓ §ÚØÚLôtßlTûP
ùTôÚSWôtßlTûP 3, EYûU EÚYL Uôt\m
£ßTôQôtßlTûP EYûU EÚYLm
ùTÚmTôQôtßlTûP UXW¥ A¥UXo
ØpûXlTôhÓ UXodLi LiUXo
UÕûWdLôg£ úRuùUô¯ ùUô¯kúRu
ùSÓSpYôûP RôUûWØLm ØLjRôUûW
Ï±g£lTôhÓ UXodûL ûLUXo
Th¥]l TôûX ÏØRYôn YônÏØRm
UûXTÓLPôm
EÚYLm EYûU
T«t£ RôsUXo UXokRôs
¸rdLôÔm ùRôûLf ùNôtLû[ ®¬jùRÝÕL, ×Vm ùTôu ùTôt×Vm
1, ØdLôXmóó RªZuû] Auû]jRªr
2, êúYkRo ùUô¯jRôn RônùUô¯
3, SôtÏQm ùUô¯VØÕ AØRùUô¯
4, Ik§XdLQm
5, AßNUVm T«t£
6, H¯ûN 1, ¸rLôÔm EYûULû[ EÚYLeL[ôL UôtßL,
7, GiÏQeLs U§ØLm
8, JuTôu ÑûY, LVp®¯
L²Yôn
2, ¸rLôÔm EÚYLeLû[ EYûUL[ôL UôtßL,
ÏZtLôÓ
RªZuû]
ùUô¯VØÕ,
65 66
4, EYûULû[ Yôd¡Vj§p AûUjRp UW×j ùRôPoLû[ Yôd¡Vj§p AûUjRp
1, B£¬Vo Lt©jR CXdLQm TÑUWjRô¦ úTôp Gu
U]j§p T§kRÕ, 1, ùRôô¯Xô°L°u Y«t±X¥dÏm ØRXô°Ls
CdLôXj§p Ïû\kÕ®hP]o,
2, Auû] ùRWNô®u×Lr Ïu±uúU-hP ®[dÏlúTôX
J°ÅÑ¡u\Õ, 2, RªZoL°Pm ®ÚkúRômTp Ti×. YôûZV¥
YôûZVôn Y[okÕ YÚ¡\Õ,
3, AùU¬dL Ui¦p ®úYLô]kRo Bt±V
ùNôtùTô¯Ü. NodLûWlTkR-p úRuUûZ 3, AÓléÕm ùTiLÞdÏl T¥lùTRtÏ Guàm
ùTô¯kRÕúTôX AûUkRÕ, êPlTZdLm Cuß UûXúV± ®hPÕ,
4, ØVt£ CpXôRYoLÞdÏf ùNôp¡u\ A±ÜûW 4, §ÚUQm GuTÕ B«WeLôXjÕl T«o,

LP-p LûWjR ùTÚeLôVm úTôXl TV]t\Õ, 5, EûZlûT U§VôRYu EQÜdÏj Rô[m úTôÓYôu,
5, éÜPuúNokR SôÚmó UQlTÕúTôp Gu

ùUô¯Vô£¬V¬PU TôPm T¥jR Sôu ùUô¯l×XûU T«t£
ùTtßl ×LZûPkúRu, ¸rdLôÔm UW×j ùRôPoLû[ Yôd¡Vj§p AûUjÕ GÝÕL,
1, L«ß §¬d¡\ôu 9, RûXÏ²Ü
T«t£ 2, L¬ é£]ôu 10, ØLm ×ûRjRôs
¸rLôÔm EYûULû[ Yôd¡Vj§p AûUjÕ GÝÕL,
3, ØRûXdLi½o 11,, LiÕûPl×
1, Es[eûL ùSp-dL² úTôX
2, AÓjRÕ LôhÓm T°eÏ úTôX 4, BLôVj RôUûW 12, ûL Ke¡VÕ
3, RôûVdLiP úNûVl úTôX 5, AYWNdÏÓdûL 13, CWhûP SôdÏ
4, UûZLiP T«oúTôX 6, ØÕ¡p Ïj§®hPôu 14, RûX®¬jRôÓRp
5, A¥Vt\ UWmúTôX
7, SôdÏ¿[m 15, A§of£ ûYj§Vm
8, Y«tù\¬fNpóó 16, Ú£LiP éû]
67 68
Ri½o + Tôû] = Ri½olTôû]
6(A) YpÈ]m ªÏm CPeLs UWm + TXûL = UWlTXûL
NhûP + Õ¦ = NhûPjÕ¦
1, AkR. CkR. GkR. AlT¥. ClT¥. GlT¥ Guàm ®¯ + ×]p = ®¯l×]p
ùNôtL°u ©u YpÈ]m ªÏm,
AkR + úRôhPm = AkRj úRôhPm 6, KùWÝjÕf ùNôtLs £XYt±u ©u YpÈ]m ªÏm,
CkR + ¡Qß = CkRd¡Qß ûR + TôûY = ûRlTôûY
¾ + ÑPo = ¾fÑPo
GkR + ùRô¯p = GkRjùRô¯p
AlT¥ + ùNnRôu = AlT¥fùNnRôu 7, DßùLhP G§oUû\l ùTVùWfNj§u ©u YpÈ]m
ClT¥ + á±]ôu = ClT¥d á±]ôu ªÏm,
GlT¥ + TôolTôn = GlT¥lTôolTôn? KPô + ×- = KPôl×-
Yû[Vô + ùNeúLôp = Yû[VôfùNeúLôp
2, CWiPôm úYtßûU. SôuLôm úYtßûU ®¬L°p 8, Yuù\ôPod Ït±VÛLWj§u ©u YpÈ]m ªÏm,

YpÈ]m ªÏm,
TjÕ + TôhÓ = TjÕlTôhÓ
ùTôÚû[ + úR¥]ôu = ùTôÚû[j úR¥]ôu
GhÓ + ùRôûL = GhÓjùRôûL
×jRLjûR + T¥jRôu = ×jRLjûRl T¥jRôu
FÚdÏ + ùNu\ôu = FÚdÏf ùNu\ôu
9, Øt±VÛLWf ùNôtL°u ©u YpÈ]m ªÏm
úRôZàdÏ + ùLôÓ = úRôZàdÏd ùLôÓ
§Ú+Ï\s= §ÚdÏ\s
ùTôÕ + ùNôjÕ
3, Bn. úTôn Guàm ®û]ùVfNeL°u©u YpÈ]m
ªÏm,
10, E«Ãtßl ùNôtL°u ©u YpÈ]m ªÏm
T¥lTRôn + ùNôu]ôu = T¥lTRônfùNôu]ôu
UûZ + LôXm = UûZdLôXm
úTôn + úNokRôu = úTônfúNôkRôu
T² + Õ° = T²jÕ°
4, NôX. RY Guàm E¬fùNôtL°u ©u YpÈ]m ªÏm, (B) YpÈ]m ªLô CPeLs

NôX + úT£]ôu = NôXlúT£]ôu
1, ®û]jùRôûL«p YpÈ]m ªLôÕ,
RY + £±Õ = RYf£±Õ
®¬ + ÑPo = ®¬ÑPo
Tôn + ×- = Tôn×-
5, CWiÓ. êuß. SôuÏ. IkRôm úYtßûU EÚ×m
2, EmûUj ùRôûL«p YpÈ]m ªLôÕ
TVàm EPuùRôdL ùRôûLL°u ©u YpÈ]m ªÏm,
Lôn + L²õõ = LônL²
69 70
Rôn + RkûR = RônóóRkûR GÕ + T\kRÕ = GÕ T\kRÕ?
VôÕ + RkRôo = VôÕRkRôo?
3, CWiPôm úYtßûUj ùRôûL«p YÈ ªLôÕ
Rªr + Lt\ôo = RªrLt\ôo
LûR + ùNôu]ôo = LûRùNôu]ôo C) Nk§l©ûZ ¿dLm
YpÈ]m ªÏm CPeLs. ªLô CPeLs CYtû\
4, ®VeúLôs ®û]ØtßdÏl©u YpÈ]m ªLôÕ, EQokÕ ©u Nk§l©ûZ«u± GÝÕYRtÏl T«t£
LtL + LNP\ = LtLLNP\ ùT\úYiÓm, E¬V CPeL°p Yp-]ùUnûV ChÓm
YôrL + Rªr = YôrLRªr úRûYVt\ CPeL°p Yp-]ùUnûV ChÓm. úRûYVt\
CPeL°p YpÈ]ùUnûV ¿d¡Ùm GÝÕYúR ClT«t£
5, ®°jùRôP¬p YÈªLôÕ BÏm,
LiQô + TôÓ = LiQôTôÓ
AiQô + úLs = AiQôúLs T«t£
1, E¬V CPeL°p YpÈ] ùUnûV ChÓ GÝÕL,
6, AjRû]. CjRû]. GjRû] Guàm ùNôtLÞdÏl
""CVtûL Auû]«u TûPl×ùTôÚsLs TXYtßs
©u YpÈ]m ªLôÕ,
LôQôR]Ytû\ LiP±Ùm úYhûL ùLôiPôu
AjRû] + TZeLs = AjRû] TZeLs
U²Ru úYhûL«u ®û[Yôn úRôu±V]úY
CjRû] + ûTLs = CjRû] ûTLs
®gOô]m, EXûL Tt± A±Ùm A±Ü. Ruû]
GjRû] + LônLs = GjRû] LônLs
ãrkÕs[Ytû\ Tt± A±Ùm A±Ü. Ruû]Tt±
EQÚm A±Ü B¡V Cmêuû\Ùm JÚeúL Sôm
7, CWhûPd¡[®«Ûm AÓdÏj ùRôP¬Ûm YpÈ]m
®gOô]m Guß á\Xôm,@@
ªLôÕ,
LX + LX = LXLX
2, ú R û Y V t \ C P e L ° p YkÕs[ Y p È]
Tôm× + Tôm× = Tôm× Tôm×
ùUnûV ¿d¡ GÝÕL,
8, AûY. CûY Guàm ÑhÓf ùNôtL°u ©u YpÈ]m ""Øuù]ôÚd LôXj§p Ko EZYu CÚkRôu, AYàdÏf
ªLôÕ, £±Õ ¨XØm JÚ ÅÓm £X BÓ UôÓLÞm CÚkR],
AûY + ùNu\] = AûYùNu\] AYàdÏ êußl©sû[Ls CÚkR]o, AYu
CûY + ùNnR] = CûYùNnR] LÓûUVô] EûZlTô°, ØÕûU YkR ©u× AY]ôp
Øu× úTôX EûZdL Ø¥V®pûX, Ru ©sû[Lû[
9, AÕ. CÕ Guàm ÑhÓL°u ©u YpÈ]m ªLôÕ AûZjRôu, Øu× úTôXd ¡Qt±-ÚkÕ Ri½o
AÕ + T\kRÕ = AÕT\kRÕ Cû\dLúYô ¨XjûR EZúYô. BÓUôÓLû[
CÕ + L¥jRÕ = CÕL¥jRÕ úUndLúYô R]dÏf Nd§«pûX Gußf ùNôu]ôu@@,
10, GÕ. VôÕ Guàm ®]ôfùNôtL°u ©u YpÈ]m
ªLôÕ,
71 72
7, TZùUô¯Lû[ Yôd¡Vj§p AûUjRp 8, ¨ßjRtÏ±Ls
1, B£¬Vo Lt©dÏmúTôúR IVeLû[d úLhÓjùR°Rp T¥jRp§\u ØÝûUVûPV T¥dÏmúTôÕ
Lôtßs[úTôúR çt±d ùLôs GuTRtÏ JlTôÏm, ùTôÚÞQoÜdúLtT ¨ßjRúYi¥V CPeL°p
2, £\kR UôQYû] ùY°SôÓ AàlT. RûXûUVô£¬Vo ¨ßj§Ùm. EQoÜLs ùY°lTP úYi¥V CPeóL°p
GÓjÕd ùLôiP ØVt£. ÑPo ®[dLô«àm AYtû\ ùY°lTÓj§Ùm T¥dLúYiÓm, CRtÏj
çiÓúLôp Juß úYiÓm GuTûR EQojÕ¡\Õ, ÕûQ×¬Y] Ï±Lú[, CdÏ±Lû[l TVuTÓj§l
T¥dÏmúTôÕ. ùR°YôLl ùTôÚÞQokÕ. T¥lTYoLÞm
3, LôYpÕû\ A§Lô¬ TXo SPUôÓm CPj§Ûm
úLhTYoLÞm TVuùTß¡u\]o,
§ÚPû]d ûLúVôÓ ©¥jRôo, ALj§u AZÏ
ØLj§p ùR¬ÙUpXôYô? 1, Lôt×s° (.)
4, A[ÜdÏªg£]ôp AØRØm SgÑ GuTRtúLtT ùTôÚsLû[ GiÔªPeL°Ûm. ®°Øuàm
EQoÜLs GpûX Áßm úTôÕ ùY±jR]m
®û]ùVfNeLhÏl©uàm. úUtúLôhÏ±LÞdÏ Øuàm.
©\lùTÓd¡\Õ,
BRXôp. BLúY ØRÈV ùNôtLÞdÏl ©uàm Lôt×s°
5, ÑYûW ûYjÕjRôu £j§Wm YûWVúYiÓm GuTûR CPúYiÓm,
EQojR UÚjÕYo. úSôVô°Pm ""EPp SXú].
Aû]jÕ SXuLÞdÏm A¥lTûP@@ Gu¡\ôo, 2, AûWl×s° (;)
T«t£ KúW GÝYô«p TX Yôd¡VeLs ùRôPokÕ YÚ¡u\
CPeL°Ûm. JúW GÝYôndÏ¬V EPuTôhÓd LÚjÕm
¸rLôÔm TZùUô¯Lû[ Yôd¡Vj§p AûUjÕ GÝÕL,
G§oUû\d LÚjÕm ùRôPokÕ YÚ¡u\ CPeL°Ûm
1, ®û[Ùm T«o Øû[«úXúV ùR¬Ùm AûWl×s° CPúYiÓm,
2, El©hPYûW Es[[Üm ¨û],
3, ØdLôt×s° (:)
3, £ßÕÚm×m TpÏjR ERÜm,
Es RûXl× AûUdÏmúTôÕ. JÚYo átû\
4, ×- T£jRôÛm ×pûXj §u]ôÕ,
®[dÏªPjÕm ØdLôt×s° CPúYiÓm,
5, úSôVt\ YôrúY Ïû\Yt\ ùNpYm
4, Øtßl×s°
6, ùRôh¥p TZdLm ÑÓLôÓ UhÓm,
7, EÝRYu LQdÏl TôojRôp EZdÏd áP ªgNôÕ, Yôd¡V Ø¥®Ûm ØLY¬Cß§«Ûm
ùNôtÑÚdLj§Ûm Øtßl×s° CPúYiÓm,
8, ùNdL[Ü ùTôu CÚkRôÛm ùNÕd¡j§u\ôp GjRû] Sôs YÚm?
9, ùSôßeLj §u\ôp èß YVÕ, 5, ®]ôdÏ± (?)

10, A¥úUp A¥ ûYjRôp AmªÙm SLÚm, ®]ôl ùTôÚû[jRÚm Yôd¡Vj§u Cß§«p
®]ôdÏ± CPpúYiÓm,
73 74
6, ®Vôl×dÏ± (!) 9. ©\ùUô¯f ùNôtLû[ ¿d¡ GÝÕRp
®Vl×. AYXm ØRXô] EQof£Lû[d LôhÓ¡u\ ©\ùUô¯fùNôtLs Rªrf ùNôtLs
Yôd¡VeLÞdÏl ©uàm. YWúYt\p. YôrjRp. ûYRp
1, Uôêp YZdLm
B¡V ùTôÚsLû[j ùR¬®d¡u\ Yôd¡VeLÞdÏl
©uàm ®Vl×d Ï± CPúYiÓm, 2, SôxPô LôûX EQÜ
3, WjÕ ¿dLm
7, Jtû\ úUtúLôs Ï± (")
4, ûTNp ùNn ¾okÕ ûY
HúRàm Juû\d Ï±l©hÓf ùNôpXúYi¥V 5, _]eLs UdLs
CPeL°Ûm. £\l×d LôWQm LÚ§ HúRàm JÚ 6, ´pXô UôYhPm
ùNôpûX ApXÕ ùRôPûWd Ï±jÕd LôhÓ¡u\
7, L_ô]ô LÚîXm
CPeL°Ûm Jtû\ úUtúLôs Ï± CPúYiÓm,
8, NodLôo AWÑ
8, CWhûP úUtúLôs Ï± ("" @@) 9, AUp SûPØû\
Ruátû\ Y-ÙßjR. Ru²àm £\kúRôo á±VYtû\ 10, ETk¨VôNm NUVf ùNôtùTô¯Ü
GÓjRôÞ¡u\ CPeL°Ûm. ©\oátû\d 11, TkÕªjWo Ñt\m. Sh×
áßªPeL°Ûm CWhûP úUtúLôs Ï± CPúYiÓm, 12, BºoY§jRp YôrjÕRp
T«t£ 13, T_û] áhÓ Y¯TôÓ
¸rdLôÔm TÏ§Lû[l T¥jÕ. úRûYVô] CPeL°p 14, SUvLôWm YQdLm
Ht\ ¨ßjRt Ï±Lû[ CÓL, 15, úLôx¥ áhPm
16, ÏUôvRô GÝjRo
1, C[ûU«p Lp GuTÕ J[ûYVôo AØRùUô¯ C[ûU
Lp®dÏ¬VÕ C[ûUûVd Lp®dÏl TVuTÓjÕRúX 17, Nm©WRôVm UW×
ùTôÚjRm AûRl ©\Yt±tÏl TVuTÓjÕRp 18, RôÛLô BÀÑ YhPôh£Vo AÛYXLm
ùTôÚjRUuß Y«tßl ©ûZl× SôhPúU 19. T_ôo LûPjùRÚ
ùTôÚjRUt\ Ju±p UdLû[l ×ÏjÕ¡\Õ Y«tß 20, Ej§úVôLm AÛYp
©ûZl×d ùL]d Lp® T«púYôo úTôL Utû\úVôo
Hu Lp® T«Xp TXûWd Lp®V±®pXôR T«t£
LVYWôdÏ¡\Õ CqùYiQm SôhûP ®hPLXp ¸rLôÔm ©\ùUô¯f ùNôtLÞdÏ Ht\ RªrfùNôtLs
úYiÓm CdÏû\TôhûPl úTôdLúY LhPôVl GÝÕL,
T¥l× Øû\ YÈÙßjRlThÓ YÚ¡\Õ, 1, A©ú`Lm 6, úTôvh BÀv
2, ùNkRªúZ E«úW SßkúRú] 2, Bv§ 7, úTôÄv vúPù
ùNV-û] êf£û] E]dL°júRú] 3, Ej§úVôLvRo 8, AéoYm
4, ®`Vm 9, NôRm
Guß TôúYkRo EQof£ ùTôeL ØZeÏ¡\ôo Guú]
AYoRm ùUô¯ÙQoÜ, 5, aôvPp 10, £Tô¬Ñ
75 76
10, WLW \LWf ùNôtL°u úYßTôÓLs 11, QLW ]LWf ùNôtL°u úYßTôÓLs
1, AWm - JÚ LÚ® 11,, EWÜ - Y-ûU 1, UQm - YôNû]
2, A\m - RÚUm 12, E\Ü - Ñt\m 2, U]m - Es[m
3, A¬ - ùYhÓ 13, EÚ - Y¥Ym 3, YiûU - DûL
4, A± - ùR¬kÕ ùLôs 14, Eß - ªÏ§ 4, YuûU - Eß§
5, BW - ¨û\V 15, EûW - ùNôp 5. RiûU - Ï°of£
6, B\ - R¦V 16, Eû\ - ê¥ 6, RuûU - CVp×
7, CW - CWl× 17, FW - SLW 7, T¦ - ùRô¯p
8, C\ - C\l× 18, F\ - ÑWdL 8, T² - Ï°o
9, CûW - ¾². EQÜ 19, G¬ - ¾ 9, Fi - úNôß
10, Cû\ - LPÜs 20, G± - ÅÑ 10, Fu - UôªNm
T«t£
¸rLôÔm ùNôtLÞdÏl ùTôÚs GÝÕL, T«t£
1, H¬ 11, L¬ Q-] úYßTôÓ EQokÕ ¸rLôÔm ùNôtLÞdÏl
2, H± 12 L± ùTôÚs GÝÕL,
3, JÚ 13, ÏÚÚ 1, AiQm
4, Jß 14 ÏßÏ 2, Au]m
5, ÏWeÏ 15, úLôWp 3, LiQu
6, Ï\eÏ 11, úLô\p 4, Lu]u,
7, ÏWûY 17, ùNÚ 5, L¦
8, Ï\ûY 18, ùNß 6, L²
9, LÚl× 19, TWûY 7, R¦
10, Lßl× 20, T\ûY 8, R²
9, UûQ
10, Uû]
11, Ui
12, Uu
77 78
12, XLW [LW ZLWf ùNôtL°u úY\TôÓLs T«t£
1, Yôp - ®Xe¡u Eßl× 1, X. [. Z úYßTôÓ EQokÕ ¸rLôÔm ùNôtLÞdÏl
ùTôÚs GÝÕL,
2, Yôs - LÚ®
1, ÏXm - 11, Ï¯ -
3, Yôr - E«úWô¥Ú
2, Ï[m - 12, Rû[ -
4, Rôp - SôdÏ
3, JÈ - 13, RûZ -
5, Rôs - §ÚY¥
4, J° - 14, Y° -
6, Rôr - RôrlTôs
5, J¯ - 15 Y¯ -
7, Bp - BXUWm
6, ¡[® - 16 YÈ -
8, Bs - STo. R²U²Ru 7, ¡Z® - 17 Yô° -
9, Br - êrÏ 8, Ï[® - 18, Yô¯ -
10, AZÏ - AXeLôWm. A¦ 9, ÏZ® - 19, YXm -
10. Ï° - 20. Y[m -
11,, A[Ï - LôhÓdúLô¯
12, AXÏ - A[ûYdáß
2, ¸rLôÔm ùNôtLÞdÏl ùTôÚs RÚL,
13, Cû[ - ùUÈRp (G,Lô,) AZÏ - Y]l×. é - UXo
14, CûX - Øt±V R°o ÏZ®. AWÜ. Ei¥. LXm. L§WYu. ¨Xm UûX. ùSÚl×
15, CûZ - èp
3, ¸rLôÔm ùNôtLÞdÏ CÚùTôÚs RÚL,
16, EXÜ - §¬Rp
§Ú. A¦. UQm. ¡û[. ûR. L°. SôÓ. UôûX. ØVp. Uô
17, E[Ü - úYÜ
18, EZÜ - T«ojùRô¯p
19, Eû[ - úNôß
20, EûZ - Uôu
21, Gs - GiùQn ®jÕ
22, Gp - L§WYu
23, L° - U¡rf£
24, L¯ - úLôp
79 80
13, YÝEfùNôp §ÚjRm T«t£
¸rLôÔm YÝEf ùNôtLû[j §Új§ GÝÕL,
YÝEfùNôp §ÚjRm
1, CPÕTdLm 11, RXdLô¦
1, E£o E«o 2, LVß 12, Ø¯jRôu
2, FW¦ FÚ¦ 3, £XÜ 13, BjReLûW
4, ×gûN 14 ÑYj§p
3, JÚYs JÚj§
5, SôLÃLm 15 AÚYôUû]
4, LPLôp LûPdLôp 6, Õ°o 16, RYdLû[
5, ÏPdáÈ Ï¥dáÈ 7, ØVt£jRôo 17, LiQôXm
8, CÚmTp 18, LôYô
6, ØVt£jRôo ØVu\ôo 9, LôjÕ 19, ùLôWeÏ
7, YiQôj§léf£ YiQjÕléf£ 10, TôYdLôn 11, úRôlT]ôo
8, ùYuÉo ùYk¿o
9, GiûQ GiùQn
10, £Ll× £Yl×
11, RôYôWm RôrYWm
12, ×iQôdÏ ©iQôdÏ
13, úLôoûY úLôûY
14, YXÕTdLm YXlTdLm
15, úTWu ùTVWu
16, úTj§ ùTVoj§
17, RXLô¦ RûXVûQ
18, úYoûY ®VoûY
19, ºVdLôn £ûLdLôn
20, ÑYt±p ÑY¬p
81 82
14, A) JÚ ùNôp RÚm CÚ ùTôÚs 15, GÓjÕdLôhÓ ®iQlTeLs. L¥ReLs.
1, Tôo - EXLm. Lôi LhÓûWLs
2, CûN - ×Lr. TôhÓ. C²V J- ùUô¯lT«t£«p §\uùTt\ÜPu. L¥Rm GÝÕm
T«t£ LhÓûW GÝÕm T«t£.YWúYt×ûW SpÏm T«t£.
3, Sôi - ùYhLlTÓ. L«ß
ùNnÙs ùTôÚÞQo §\u T«t£ ØRÈV TpúYß
4, ùUn - EPp. ùUnùVÝjÕ T«t£Lû[ úUtùLôiÓ. ùUô¯lTôPm Lt\Ru ØÝl
5, §ûW - AûX. §ûWfºûX TVû]Ùm ùT\úYiÓm Guß Ï±dúLôÞPu
GÓjÕdLôhPôLf £X LhÓûWLÞm L¥ReLÞm
6, Uû\ - úYRm. Uû\jÕ ûY ùLôÓdLlThÓs[], úUÛm YWúYt×ûW SpÏm
7, ©¥ - ùTiVôû]. ©¥jÕdùLôs T«t£Ùm. ùNnÙm ùTôÚÞQo§\u T«t£Ùm
RWlThÓs[],
8, T¥ - TôPm T¥. T¥dLhÓ
9, §eLs - Nk§Wu. UôRm
(A) áhÓ ®iQlTm
10, YÈ - YÈûU. úSôÜ
B) JÚ ùTôÚs RÚm TX ùNôtLs
Aàl×So
(JÚ ùTôÚs TuùUô¯)
úR®SLo UdLs.
1, ã¬Vu - Oô«ß. L§WYu. TLúXôu. T¬§ ùTôuUûX.
§Úf£ UôYhm.
2, YVp - LZ². TZ]m. ùNn
3, ùSÚl× - ¾. A]p. L]p ùTßSo
AgNXLj RûXYo
4, RYß - UôÑ. Ït\m. ©ûZ RûXûU AgNXLm
5, ¡° - RjûR. ÑLm. ¡sû[ §Úf£,
6, ùTi - SeûL. Y²ûR. UeûL

U§l©tÏ¬V IVô.
7, LPp - TWûY. Øk¿o
ùTôÚs : GeLs TÏ§«p AgNp ùTh¥ AûUdL
8, ùNôp - TRm. ùUô¯. ¡[® úYiÓúLôs,
9, ÏZkûR - ULÜ. ÏZ®. úNn IVô.
10, ùNnÙs - Tô. L®ûR. Vôl× SôeLs Y£jÕ YÚ¡u\ úR®SLo EÚYô¡l
83 84
TjRôiÓLs B¡u\], ClTÏ§«p H\jRôZ Aßèß G§¬p Es[Õ, CÚ×\Øm ªLlùT¬V Ts[eLú[ôÓ á¥V
ÅÓLs Es[], GeLÞs ùTÚmTôuûUúVôo SôtTR¥ NôûXûVdLPkÕRôu AYWYo Ï¥«Úl©tÏf
ùY°ëoL°-ÚkÕ CkSL¬p Ï¥úV±VYoLs Ce¡ÚkÕ ùNpX úYiÓm, NôûXûVf Nôok§Úd¡u\ Ts[eL°p.
Ts°LÞdÏm. Lpí¬LÞdÏm AÛYXLeLÞdÏm
SôsúRôßm UÚjÕYUû]. EQÜ®Ó§ Utßm
TXoùNuß YÚ¡u\]o, úYûXj úR¥ ®iQlTm
ùTôÕdL¯l©PeL°-ÚkÕ ÏlûTLû[d ùLôiÓYkÕ
ùNnúYôÚm. ùNôkR FÚdÏNd L¥Rm GÝÕúYôÚm
TpYûL ¨ßY]eLú[ôÓ L¥Rj ùRôPo× ùLôsúYôÚm ùLôhÓYúRôÓ L¯Ü¿ûWÙm Ft± YÚ¡u\]o, CR]ôp
CeÏs[]o, Ñtßl×f ãZp UôNûPkÕs[Õ,
L¥RjûR AgNp ùTh¥«p úNodL êuß ¡úXô çnûUt\ Lôt\ôÛm. ùLôÑjùRôpûXVôÛm UdL°u
ÁhPo ùRôûXÜ ùNpX úYi¥«ÚlTRôp SôeLs ªÏkR EPpSXm Tô§dLlThÓs[Õ, G]úY. ÏlûTLû[Ùm
ÕuTj§tÏ B[ô¡ú\ôm, úR®SLo UdL[ô¡V SôeLs L¯Ü¿ûWÙm UdLs Ï¥«Úl×l TÏ§«p ùLôhPô§ÚdL
L¥ReLû[f úNodL YN§VôL GeLs SL¬p EP]¥VôL EP]¥ SPY¥dûL GÓdÏUôß úYiÓ¡ú\ôm,
AgNpùTh¥ Juß ûYdL BY] ùNnÙUôß Au×Pu
úYiÓ¡ú\ôm,
ClT¥dÏ ClT¥dÏ
úR® SLo. ReLs EiûUÙs[ NUV×Wm SLo. ReLs EiûUÙs[
7,4,04, úR®SLo UdLs 6,2,04, NUV×Wm SLoUdLs
(B) ×Lôod L¥Rm (C) SiTàdÏ L¥Rm

ùNuû].
Aàl×So 22-3-04,
NUV×Wm SLo UdLs.
úTôìo. Au×s[ SiTàdÏ.
ùNuû] - 600 116,
SXm, SXúU SôÞm ®û[V®Úm© Au×Pu
ùTßSo GÝÕ¡ú\u, ¿ ªLf£\kR U§lùTiLs ùTtß
FWôh£ Ju±Vj RûXYo SpùXôÝdLjÕPu Ts°«p ØRp UôQY]ôLj §LrYÕ
úTôìo Ï±jÕ Sm SiToLÞm Sôàm Uh¥Xô U¡rf£
ùNuû] - 600 116, AûP¡ú\ôm, LPûUÙQoÜm. ®Pô ØVt£ÙúU E]dÏ
U§l©tÏ¬V IVô. ùYt±ûVj úR¥jRkÕs[], T¥l©p UhÓªu±l
úTfNôt\p. GÝjRôt\p. CûNVôt\p B¡VYt±Ûm ¿
SôeLs Ï¥«ÚdÏm NUV×Wm SLo. úTôìo H¬dÏ £\l©Pm ùTtß ®[eÏ¡\ôn GuTR±kÕ U¡r¡ú\u,
85 86
GpXôYt±tÏm úUXôL G¯pªÏ £eLlé¬p (D) LôXjûR ùYpÛm L¦²
SûPùT\®Úd¡u\ Rªr CXd¡Vd LûX ®Zô®p
ØuàûW
TeúLtL. Sm RªZL AWÑ Euû]j úRoÜ ùNn§ÚlTÕ
¡ûPjRtL¬V YônlùTuú\ LÚÕ¡ú\u, A±®V-u At×Rl TûPlTô] L¦² Cuß U²R
êû[ûVÙm ®g£®hPÕ, Li Cu±VûUVôR Ko Eßl×
ùNôpY[Øm. ÏWp Y[Øm ùLôiP ¿. JÚ £\kR GuúTôm, L¦² Li¦àm úUXôLf ùNVpTÓ¡\Õ,
UôQYu, Eu]ôp UôQYÚXÏdÏm RªrSôhÓdÏm
LPkRLôXj RLYpLû[j Ruàs RdLûYjÕm ¨LrLôXj
ùTÚûUúNÚm GuT§p Gs[[Üm IVªpûX,
RLYpLû[ AqYlúTôÕ ùLôÓjÕm YÚeLôXjÕdÏ
ùY°SôhÓl TVQjûR úUtùLôsÞm ¿ ùYt±Lû[d
Ï®jÕYW G]Õ U]UôokR YôrjÕdLs, úYi¥VYtû\ EÚYôd¡Ùm L¦² ùNVpTÓYRôp
ClT¥dÏ ØdLôXjûRÙm AÕ RuàsùLôiÓ ®[eÏ¡\Õ
Au×s[ SiTu G]Xôm,
Uô, ÏQºXu úRôt\m
ØLY¬
A,C[gùN¯Vu L¦² Øuú]ô¥ G]lTÓYÕ "AúTdv@ G]lTÓm.
50. ùTôu² SLo. º]oL°u A±®Vp NôR]UôÏm, ªu]Ôd L¦²ûV
RgûN 613 007, PôdPo BXu Gm, å¬e 1824 Bm BiÓ LiÓ©¥jRôo,
T«t£ aôoYoÓ TpLûXd LZLl úTWô£¬Vo PôdPo
úaôYuh RtúTôûRV L¦²ûV. 1944 Bm BiÓ
1, ¿®o Y£dÏm TÏ§«-ÚkÕ ùY°«p ùNußYWl LiÓ©¥jRôo, B]ôp ãlTo L¦²ûV 1976 Bm BiÓ
úTÚkÕ YN§ AûUjÕj RWúYi¥. AùU¬dLWô] Yô]úP^v EÚYûUjRôo,
úTôdÏYWjÕdLZL úUXôiûU CVdÏSÚdÏ
®iQlTm GÝÕL, At×Rm
2, Öm Ï¥«Úl×l TÏ§«p Es[ TÝÕThP NôûXLû[f A±®Vp. L¦Rm. UÚjÕYm. Y¦L®Vp G]

ºWûUdL úYi¥ SLWôh£ BûQVÚdÏd L¥Rm Aû]jÕj Õû\L°Ûm TVuTÓm¨ûX L¦²dÏ Es[Õ,
Juß GÝÕL, èß ªp-Vu LQdÏLû[f N¬TôodÏm A[®tÏd
3, ¿ LiÓL°jR A±®«Vp LiLôh£ Ï±jÕ L¦² Y[okÕs[Õ, Uôt\ CVXôR Sô¯ûL ¨ªPm.
SiTàdÏ JÚ L¥Rm GÝÕL, U¦. Sôs. YôWm. YÚPm Hu BÙs CûYLû[ùVpXôm
Ruàs APd¡ CqÜXûLúV ûLdùLôsÞm §\u
L¦²dÏ EiÓ,
LQd¡P CVXôRYtû\Ùm LQd¡Óm L¦².
HÜLûQLû[Ùm ùNVtûLd úLôsLû[Ùm K¬Pj§p
CÚkRT¥úV LhÓlTÓjÕm §\uùLôiÓs[Õ,
(ùShùYôod) CûQVm Y¯VôL (C,ùU«p) ªu AgNp
87 88
AàlTÜm. úS¬p EûWVôPÜm TVuTÓm CkRd L¦² HtTÓm, CWNôV]d L¯ÜL[ôp Ri½o UôÑTÓYûRd
CqÜXûLd ûLdÏs APd¡®hPÕ Gu\ôp ªûLVôLôÕ, LiáPôLl Tôod¡ú\ôm, ùRô¯tNôûXL°-ÚkÕ
ùY°YÚm ¾V YôÙdLs A¯®tÏ Y¯ YÏd¡u\],
L¦²«u £\lT±kÕ RªZL AWÑ. "Rªr CûQVl
TpLûXdLZLm@ Juû\ EÚYôd¡Ùs[Õ, EXL UdLs ®ZôdL°p TVuTÓjÕ¡u\ JÈùTÚd¡«u JÈVôp
Rªr ùUô¯ûV A±kÕ ùLôs[ "úWôUû]vÓ@ Gu\ UdLs U]Øm ùN®Ùm ùT¬Õm Tô§dLlTÓ¡u\Õ,
®ûNlTXûLûV EiPôd¡Ùs[Õ, ÏlûTLû[d LiP LiP CPeL°p ùLôhÓYRôp
U²R C]j§tÏm LôpSûPLÞdÏm UWm
Ø¥ÜûW
ùN¥ùLô¥LÞdÏm Tô§l× HtTP Yônl× HtTÓ¡\Õ,
Aû]jÕl Ts°L°Ûm L¦²d Lp® RWUôLd ÏlûTLû[ G¬lTRôp HtTÓm ×ûL UWQj§tÏm
Lt©dLlTÓ¡\Õ, L¦² YôrdûL«u ®j§Ó¡\Õ,
E«oSô¥Vô¡®hPÕ, L¦²²ûV BdL úYûXLÞdÏl
TVuTÓj§ YôrdûLûV Y[ØûPVRôdÏúYôm, NØRôVm ºoùT\ úYi¥u U²Ru ºoùT\ úYiÓm,
R²U²Ru Rô²ÚdÏm CPjûRj çnûUVôdÏYRôp
U²R NØRôVúU YôrÜ ùTß¡\Õ, Lôtû\j
(E) Ñtßf ãZp TôÕLôl× çnûUVôdÏm RuûU UWeLÞdÏ EiÓ, G]úY
ÅÓLû[Ùm NôûXLû[Ùm úNôûXLs ¨û\kR
ØuàûW TÏ§L[ôdL úYiÓm, Ï[m. H¬. Bß. LPp. úTôu\
U²R YôrÜ CVtûLúVôÓ CûQk§Úl©u CVtûLf ùNpYeLû[d LôdL AYt±u LûWLsúRôßm
Y[mùTßm; CpûXúVp CÚiÓúTôÏm, Cuû\V EX¡p UWeLs Y[odL úYiÓm,
TXÕû\L°Ûm Øuú]t\m LiP SôÓLs Ñtßl×\f Y[Úm T«oYûLLs UÚkÕ Uôj§ûWLs. Ï¥¿o.
ãZ-p LY]m ùNÛjRôR LôWQjRôp ×Õl×Õ TRlTÓjRlTÓm Tô]eLs EQÜ YûLLs B¡VYt±p
úSônLÞdÏm éLmTeLÞdÏm CûWVô¡d ¡PdÏm AYX Es[ éf£dùLôp-Ls éf£ UÚkÕLs úTôu\ úY§«Vp
¨ûX«p Es[], CuTØm ÕuTØm CVtûL«u ¨V§ ùTôÚhL°u B§dLjûRd LhÓlTÓjR úYiÓm,
GußQokÕ. Ñt\m SXm ùT\. Ñtßl×\m Y[mùT\. CûYLÞdÏl T§XôL CVtûL EWeLs. ê-ûLLs.
BY] ùNnVúYiÓm, U²R YôrÜ SXØ\ AûUVf ®Xe¡]eL°] L¯ÜLs úTôu\ CVtûL NôokR
Ñtßl×\f ãZûXl TôÕLôjRp úYiÓm, U²R C]j§u ùTôÚsLû[l TVuTÓjR úYiÓm, Lôt\ôûXLs
YôrÜ Øû\L[ôp ÑtßfãZp Tô§l× HtTÓ¡\Õ, Lôtß. ã¬VNd§ B¡VYtû\ GeÏm TVuTÓjR úYiÓm,
¨Xm. ¿o. JÈ. J° B¡VYt±p TXYûLL°Ûm Tô§l× ÑtßfãZp TôÕLôl©û] Yôù]ôÈ. ùRôûXdLôh£.
¨Lr¡u\Õ, Åh¥p NûUVXû\ ØRp L¯Yû\ YûW úR£VUôQYoTûP. NôWQo CVdLm B¡V
HtTÓm çnûU«uûU ùRÚdLÞdÏm ùNuß AûUl×L°u Yô«XôL UdLÞdÏd Lt©dL úYiÓm,
Aû]YÚdÏm ¾e¡ûZd¡u\Õ,
Ø¥ÜûW
ùRô¯tNôûXLs Ht\ CPeL°p AûUdLôÕ GeÏ VôÕm FúW! VôYÚm úL°o Gu\ YôdÏ ¨ûXùT\
úYiÓUô]ôÛm AûUlTRôp Ï¥«Úl×l TÏ§Ls úSôd¡V §ûNùVpXôm SôUu± úY±pûX Gu\
Tô§dLlTÓ¡u\], ùRô¯tNôûXL°p Au\ôPm U]lTdÏYm HtTP úYiÓm, ÅÓ Y[mùT±u SôÓ Y[m
89 90
ùTßm, SôÓ Y[m ùT±u CqÜXLm SXmùTßm, UûZ¿o úNªl×
SôùUpXôm EXLjúRôÓ JhP JÝ¡ "Vôu@. "G]Õ@ Gu\
UûZ¿o ÅQô¡®PôUp ¨XjÕdÏs ARû]f
Ïß¡V U]m ®ÓjÕ. "Sôm@ "SUÕ@ Gu\ TWkRU]m ùLôiÓ ùNÛj§f úNªlTûR UûZ¿o úNL¬l× Gu¡u\]o,
ÑtßfãZûXl TôÕLôjÕ Ht\m ùTßúYôm, ¨XjR¥ ¿o Ïû\YûRd RÓdLÜm. ¿o Y[jûRl
ùTÚdLÜm. ¿¬u RWjûR EVojRÜm. LPúXôWl TÏ§L°p
LPp¿o ¨XlTÏ§«u LûWûVd Rôi¥ Eh×ÏYûRj
(F) UûZ¿o úNªl× RÓdLÜm ¨XjR¥ ¿ûWf úNªd¡ú\ôm, TdÏYUôLf
ØuàûW úNªjÕ. £dL]UôLf ùNXÜ ùNnYÕ A±YôokR
ùNVXôÏm,
ùRnYl×XYo "¿¬u± AûUVôÕ EXÏ@ Gu\ôo.
úNªdÏm Øû\
£XlT§LôWm RkR C[eúLôY¥Ls ""UôUûZ úTôtßÕm.
UôUûZ úTôtßÕm@@ Gu\ôo CqYôß ¿¬u T«¬Óm Øû\Lû[ Uôt±Ùm TôN] Y¯Øû\Lû[
Uôt±Ùm ¿ûWl TVuTÓjÕ¡u\ Øû\«û]Ùm Uôt±l
Cu±VûUVôûUûVÙm ¿oRÚ¡u\ UûZ«u £\l©û]Ùm
ùT¬V A[®p ¿ûWf úNªdLXôm, H¬. Ï[eLû[ Ht\
Rªrl×XYoLs LôXkúRôßm úTôt± YkÕs[ôo,
Øû\«p TôÕLôjÕ ¿oY¯Lû[ AûPdLôUp. TWYXôL
Aû]YÚdÏm A¥lTûPj úRûY Ri½o Guß ùTn¡u\ UûZ¿o ØÝYÕm ¿o¨ûXLû[ YkRûPV
ùNôpÛYÕ ªûL«pXôR EiûU, úUÛm JÚ BY] ùNnVúYiÓm, ÅÓL°p UûZ¿ûWf úNªlTRtÏf
úNªl×j ùRôh¥Lû[ AûUjÕ ÅhûPf Ñt±Ùs[
Sôh¥àûPV YÈûUÙm ùTÚûUÙm áP ¿o Y[jRôp
TÏ§Lû[ ùUÝ¡V R[UôL Uôt\ôUp UQtTôeLôLúYô
L¦dLlTÓ¡\Õ, CRtÏ Uôtß GuTÕ CpXôR CVpTô] ¨XlTWlTôLúYô ®hÓ ®ÓRp úYiÓm,
LôWQjRôp Ri½ûW Sôm JÚ RôndÏ JlTôLd á\Xôm, Uô¥«p ®Ý¡u\ UûZ¿ûWd ÏZônLs êXm
K¬Pj§p UdLs YôZj ùRôPeÏYÕm YôrûYj RûWlTÏ§dÏd ùLôiÓ YkÕ ¡QtßdÏm
ùRôPÚYÕm AeÏs[ ¿o YN§ûVd ùLôiÓRôu Guß ÅhÓfÑYÚdÏm CûP«Ûs[ ¨XlTÏ§L°p JÚ
ùNôu]ôp AÕ ªûLVôLôÕ, ùRôh¥ AûUjÕf úNªdL úYiÓm, ¡QßLs CópXô
ÅÓL°p £ßLôpYôn êXm Y¥LhÓm ùRôh¥dÏs
Ri½ÚdÏ BRôWm UûZ¿ûWlTônf£. Ae¡ÚkÕ L£Ü¿od ÏZôn Yô«XôLd
ÏZônd¡QtßdÏs ùNÛj§f úNªdLXôm,
Ï¥¿o CpûXùVu\ôp Ï¥«Úl×Ls CpûX,
¿¬pXôR úTôÕRôu Cu]Ûm CPm ùTVÚRÛm TVuLs
¨Lr¡u\], R®d¡\ UdLÞdÏ ªLÜm úRûYlTÓYÕ ùTnR UûZ¿ûWj RÏ§Vô] Y¯L°p úRd¡ ûYjÕl
Ri½úW, Rô«t£\kRùRôÚ úLô«Ûm CpûX GuTÕ TôÕLôlTRôp ¿oY[jûRl ùTÚdLXôm, CVtûL
úTôXj Ri½¬àm £\kùRôÚ E«odLôl×m CpûX Y[eLû[l ùTÚd¡. ÑtßfãZp TôÕLôlûTÙm
G]Xôm, UôÑdLhÓlTôhûPÙm ùT\Xôm, Y°UiPX KúNôu
91 92
Tô§dLôRYôß LôdLXôm, AûPUûZ«]ôp ×\SLol (G) YWúYt×ûW
TÏRL°Ûm ¡WôUl×\l TÏ§L°Ûm UûZ¿o ùYs[Uônl
ùTÚ¡ ÅQôYûRj RÓdLXôm, "Cuû\V úNªl× Ts° ùTôu®Zô®tÏ YÚûLRkÕs[ úURÏ Ï¥VWÑj
Sôû[Vj úRûY@ GuTRtúLtT. TÚYUûZVô]Õ RûXYo PôdPo H,©,ú_, AlÕpLXôm AYoLÞdÏ
ùTnVôÕ ùTôndÏmúTôÕ HtTÓ¡u\ Ri½o Au×Pu A°dÏm YWúYt×ûW
RhÓlTôhûPÙm RûX®¬jRôÓ¡u\ TgNjûRÙm
UûZ¿o úNL¬lTôp DÓLhP CVÛm, Ck§Vj Rô«u CRVúU!
Ø¥ÜûW: YÚL! YÚL! ReLs YÚûLVôp GeLs Ts° ùTÚûU

ùTß¡\Õ, éjÕd ÏÛeÏm úNôûXLû[d ùLôiP
Sm TôWR SôÓ TZm ùTÚm SôÓ, CkSôh¥p CUVm
ClTs°«u BiÓ ®Zô®p Gj§dÏm ×LrUQm
ØRp ÏU¬ YûW Yt\ô Y[m ÑWdÏm úTWôßLs Auß
ùRôhÓ Cuß YûW K¥dùLôi¥Úd¡u\], úNodÏm RôeLs EûWVôtßYÕ, ¡ûPjRtL¬V ùTÚm
CRtùLpXôm LôWQUôL AûUYÕ UûZúV E«¬u úT\ôÏm, RôeLû[ CÚLWm Ï®jÕ YQe¡ YÚL!
Eû\®Pm EPp; UûZ¿¬u Eû\®Pm ¨Xm@ G]úY YÚLùY] YWúYt¡ú\ôm,
¨XjR¥ ¿ûWl TôÕLôjÕf úNªjÕ ûYlTRu Yô«XôL
×§VúRôo EXÏ LôÔm EjRUúW!
¿iP LôXj§tÏj Ri½olTt\ôdÏû\ûVf
NUô°dLXôm GuTÕ ùYs°ûPUûX, Ls[e LTPUt\ Es[m ùLôiP At×R ®[dúL
"®i¦u UûZjÕ° Ui¦u E«ojÕ°@ GuTûR ùNôpXôÛm. ùNVXôÛm. ÅÓm. SôÓm. Y[m ùTtß EnV
EQokÕ JqùYôÚYÚm AWÑPu úNokÕ UûZ¿o Y¯YÏdÏm EeLs §\m GeLs YôrûLdÏ EWUôÏm,
úNªl©p DÓThPôp SôÓ SXm ùTßm. SpX Y[m ùTßm, Ts°f£ßYo ØRp TôUW UdLs YûW Es[
Aû]Y¬PjÕm ¿®o LôhÓm T¬Üm. Au×m TôN
T«t£
EQoÜm GeLû[ ùUn£ÈodL ûYd¡u\], R²U²Ru
¸rLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp Uô±]ôp CqÜXLm Uôßm Gu\ RjÕYjûR
LhÓûW GÝÕ, GÓjÕûWdÏm HkRúX! ReLs Y¯«p üß ×§VúRôo
1, ã¬V Nd§«u TVuLs EX¡p YôrúYôm! Y[oúYôm G] Eß§ ùLôs¡ú\ôm,
2, TÑûU ×Wh£«p Sm TeÏ AÚkRªÝm A±®VÛm Lt\ AÚgùNpYúU!
3, £dL]Øm úNªl×m YÚL! YÚL! A±®Vp NôRû]Ls TX TûPjR SôeLs
4. RLYp ùRô¯p ÖhT Y[of£ §ÚdÏ\û] GeÏm GÓjÕûWdÏm TôeLôp UdLs
NØRôVm GÝf£VûP¡\Õ, ×jÕQof£ ùTß¡\Õ,
5 A±®Vp BdLm, RªrjRôn Du\ RY®[dLô] ReL[ôp U²Ru ®VjRÏ
Uôt\m LiPôu; ÅÓm SôÓm Uôt\m LiP]: EXLm
JtßûU ùTß¡\ùRuTÕ Es[eûL ùSpÈdL² RôeLs
TpXôiÓ TpXôiÓ Tôo ×Lr YôZ úYiÓm G]
93 94
Yôrj§j ReLû[ YÚL YÚLùY] ÁiÓm YWúYtß (H) ùNnÙs ùTôÚÞûW §\u
U¡r¡ú\ôm,
×§V EXÏ ùNnúYôm
ùNuû]. CeM]m
×§VúRôo EXLm ùNnúYôm - ùLhP
9,1,04, Ts° CXd¡V Uu\j§]o
úTô¬Óm EXLjûR úYúWôÓ NônlúTôm
T«t£
ùTôÕEûPûUdùLôsûL §ûNùVhÓm úNolúTôm
1, Öm Ts°. CXd¡V Uu\ ¨û\Ü ®Zô®tÏ YÚûL
×²RúUô PûR GeLs E«ùWuß LôlúTôm,
RÚm Ts° Lp® CVdÏSo AYoLÞdÏ YWúYt×ûW
GÝÕL, CRVùUpXôm Au× S§«²p Sû]lúTôm
2, Öm ¡WôUj§tÏ YÚûL RÚm UÚjÕYÚdÏ YWúYt×ûW "CÕG]ùR@ uà úUôo ùLôÓûUûVj R®olúTôm
Juß YZeÏL,
EQoùYàm L]-ûP AVo®û] G¬lúTôm
"JÚ ùTôÚsR²@ Gàm U²RûWf £¬lúTôm
CVp ùTôÚs TVuRW Ußj§¥p T£lúTôm
DYÕiPôm G²p Aû]YÚm ×£lúTôm,
- TôW§RôNu
®]ôdLs
1, GRû] úYúWôÓ NôndL úYiÓm?
2, §ûNùVhÓm úNodL úYi¥V ùLôsûL VôÕ?
3, R®odL úYi¥V ùLôÓûU VôÕ?
4, GR²ûP. GRû] G¬dL úYiÓm?
5, T£lúTôm. ×£lúTôm G] L®Oo ®[dÏm LÚjÕ
VôÕ?
®ûPLs
1,, TûLÙQoÜPu úTô¬Ó¡u\ EXûL A¥úVôÓ
NôndLúYiÓm,
2, ùTôÕÜûPûUd ùLôsûLúV §ûNùVhÓm
úNodLúYi¥V ùLôsûLVôÏm,
95 96
3, "Sôu@ "G]Õ@ Guàm ùLôÓûUVô] EQoúY J- UW×
R®odLúYi¥V ùLôÓûU BÏm,
BkûR AXßm Sôn ÏûWdÏm
4, A±ùYàm ùSÚl×R²p úNômTûX G¬dLúYiÓm, áûL ÏZßm S¬ Fû[«Óm
5, CVtûLVô]Õ ùTôÚs RW UßdÏmúTôÕ T£lúTôm LôLm LûWÙm ×È EßØm
Gußm. ùTôÚsRÚmúTôÕ ×£lúTôm Gußm L®Oo U«p ALÜm £eLm ØZeÏm
®[dÏ¡\ôo, Ï«p áÜm GÚÕ GdLô[ªÓm
2, ¸rLôÔm ùNnÙû[l T¥jÕl ùTôÚQokÕ ©uYÚm úLô¯ ùLôdL¬dÏm Vôû] ©°ßm
®]ôdLÞdÏ ®ûP GÝÕ, ¡° úTÑm Ï§ûW Lû]dÏm
§\lTùRu\ôp U]dLRûYj §\dL úYiÓm; YiÓ ØWÛm G- ¸f£Óm
úRnlTùRu\ôp ùLôÓûULû[j úRndL úYiÓm; ×\ô ÏàÏm BÓ LjÕm
úNYp áÜm ÏWeÏ AXl×m
Õ\lTùRu\ôp ¾ûULû[j Õ\dL úYiÓm;
®û] UW×
ùRôûXlTùu\ôp ÀûPLû[j ùRôûXdL úYiÓm;
úNôß EiPôu Tôn ©u²]o
U\lTùRu\ôp ãrf£ ùNnV U\dL úYiÓm;
ØßdÏj §u\ôu BûP ùSnRôo
U¥YùRu\ôp úNômTôpRôu U¥V úYiÓm; Tôp TÚ¡]ôu ÑYo GÝl©]ôo
T\lTùRu\ôp A±VôûU T\dL úYiÓm; Ri½o Ï¥jRôu UWm ùYh¥]ôo
T¥lTùRu\ôp YsÞYûWl T¥dL úYiÓm; é T±jRôs Eª LÚd¡]ôu
UôûX ùRôÓjRôs Uôj§ûW ®Ýe¡]ôs
-BXkço Ï, úUôL]WeLu
J®Vm ×û]kRôs Am× GnRôo
®]ôdLs áûP ØûPkRôo ùNnÙs CVt±]ôo,
1, GRû]j §\dL úYiÓm?
2, Õ\dL úYiÓY] GûY?
3, GÕ U¥V úYiÓm?
4, GÕ T\dL úYiÓm?
5, GRû]l T¥dL úYiÓm?
97 98
Ñl×dÏh¥«u RôVôo Lôl©l ùTô¥ AûWlT§p
AYàdÏ JÚ WL£Vm ùNôpÈj Rk§ÚkRôs, AqYôß
ÕûQlTôPm AûWjR Lôl©lùTô¥ûVl úTôhÓ C\d¡V Lôl© ªÏ
ÑûYÙûPVRôL CÚdÏm, Ñl×dÏh¥ NúTNu LmùT²«p
(£ßLûRLs) ÏUôvRôYôLf úNôkR RßYô«p JÚSôs. NúTNnVo
Ñl×dÏh¥ ÅhÓd Lôl© Nôl©hPôo,
êu\ôm TÏ§
""EeLs ÅhÓd Lôl©ûVl úTôp Sôu GeúLÙm
1, NúTNu Lôl© Nôl©hPúR ¡ûPVôÕ Gu\ôo,@@
- Wô_ô´ ""YßlT§p HRôYÕ R² Øû\Vô ApXÕ Lôl©d

ùLôhûP EVokR YûLVô? CpûX. Lôl© Y¥lT§p
NúTNu Lôl© Gu\ôp JÚ LôXj§p Wô_Rô² NôUoj§Vm HúRàUô?@@ Guù\pXôm NúTNnVo.
ùVpXôm ©W£jRm, ùYsû[dLôWoLs áP AûRj úR¥ Ñl×dÏh¥«u RôVôûWd úLhÓ ®Nô¬jRôo, AYs
YôeÏYôoLs. SmUYoLû[l Tt±úVô ùNôpX ®YWjûRf ùNôpXôUp ""AkR WL£Vm Ñl×dÏh¥dÏj
úYi¥VúR CpûX, ""ùLôhûP Yôe¡ GqY[Ü ùR¬Ùm Gu\ôs,@@
_ôd¡WûRVôL Åh¥úXúV YßjÕlùTô¥ Ti¦]ôÛm.
PlTôÜdÏs úTôhÓ ê¥V NúTNu Lôl©l ùTô¥dÏf ""CÕ SmT BÀ£p Lôl© AûWdÏm úTôÕ ùNnV
NUô]UôLôÕ@@ Guß U«Xôléo. §VôLWôV SL¬Ûs[ Ø¥ÙúUô?@@ Guß úLhPôo, ""BLô. ùNnVXôm@@ Gu\ôs
GpXôl ùT¬V Uà`ôs ÅhÓl ùTiÓLÞm Ñl×dÏh¥«u RôVôo,
ùNôpÛYôoLs,
ARu ©\Ï NúTNnV¬u úYiÓúLô°uT¥
1922 Bm YÚ`j§p NúTNnVo Lôl© ®VôTôWjûR BûX«p Lôl©lùTô¥ AûWdÏmúTôÕ VôÚdÏm
BWm©jRôo, CWiÓ YÚ`m. LxPªpXôUp LôXúbTm ùR¬VôRT¥ Ñl×dÏh¥ úTônf ùNnVúYi¥VûRf
ùNnYúR L¥]UôL CÚkRÕ, 1928 Bm YÚ`m UôofÑ ùNnYôu, WL£Vm NúTNnVÚdÏd áPj ùR¬VôÕ, JÚ
UôRj§p Ñl×dÏh¥ NúTNnV¬Pm ÏUôvRôYôLf £ß PlTô®p Ru Åh¥ÈÚkÕ HúRô ùLôiÓ YkÕ
úNokRôu, AÕØRp NúTNu Lôl©dÏ SpX A§o`Pm, AûWdÏm ùLôhûP«p úNod¡\ôu GuTÕUhÓm
Bß UôRj§tÏs ®VôTôWm ØmUPeÏ B«tß, ARu©u ùR¬Ùm, AÕ Gu]ùYuß AYo úLhLd áPôÕ, CÕ
U[U[ùYuß H±tß, CÕ NúTNnVÚdúL ®VlTôL AYoLÞdÏs HtTôÓ,
CÚkRÕ, GpXôm Ñl×dÏh¥«u A§oxPm Guß.
AY²Pj§p AYÚdÏ A[Ü LPkR A©Uô]m, NmT[m ®VôTôWm ùYÏ úYLUôL Y[okRÕ, ùLôsû[ XôTm,
YÚ`j§p CWiÓ RPûY EVoj§]ôo, ùNuû]«p ØRpRW ®VôT¬LÞdÏs NúTNnVÚm
úYiPôùUu\ôÛm AYàdÏ A[ÜdÏ ªg£f JÚYWônd LÚRlThPôo, ®VôTôWf NeLeL°Ûm. ùT¬V
ùN[L¬VeLs ùNnÕ ùLôÓjÕ YkRôo. Ñl×dÏh¥«u U²RoLÞûPV ¡[l×L°Ûm. NúTNnVo JÚ ùUmTWôL
ReûLdÏ. ùNXÜ GpXôm RôúU ùNnÕ SpX CPj§p GÓdLlThPôo,
LÈVôQm Ø¥jÕ ûYjRôo, AYû]j RmØPu JÚ
áhPô° Guú\ Tô®jÕ YkRôo, ùYßm ÏUôvRôYôL WL£VjûR A±V £X NUVm NúTNnVo ©WVjR]l
GiQ®pûX, ThPôo, B]ôp. Ñl×dÏh¥«Pm AYu RôVôo NTRm
99 100
Yôe¡«ÚkRôs, VôÚdÏm NúTNnVÚdÏd áPf ®VôT¬Ùm Lôl© AûWdÏm Vk§Wf NôUôuLû[l Tt±
ùNôpY§pûX Guß Nj§Vm ùNn§ÚkRT¥Vôp AYu ®Nô¬jÕd ùLôi¥ÚkRRôL úYù\ôÚ SiTo
ùNôpX®pûX; NúTNnVÚm Yt×ßjR®pûX, NúTNnV¬Pm ©WvRô©jRôo, NúTNnVÚdÏf NkúRLm
1936 Bm YÚ`j§p NúTNnVÚdÏ GpXôf ùNXÜm Fo´RUô«tß, ®VôTôWm CqY[Ü ØmØWUôL SPkÕ
úTôn UôRm CWiPô«Wm ìTôn YÚUô]m ¡ûPjÕ YÚYÕm. RuàûPV ùNpYôdÏm AkRvÕm. Lôl©l
YkRÕ, Ñl×dÏh¥dÏ UôRm CÚètû\mTÕ ìTôn ùTô¥«u WL£VØm AY²Pm Rôú] CÚd¡\Õ?
NmT[m NúTNnVÚûPV úUôhPôo Yi¥«p Ñl×dÏh¥ GpXôúU Ñl×dÏh¥«u ûL«p ApXYô CÚd¡\Õ?
ÅhÓdÏl úTôYôu, Ñl×dÏh¥«Pm ªdL Au× CRtÏ Gu] ùNn¡\Õ Guß NúTNnVÚdÏd LYûX
A§L¬jRÕ, YWYW Ñl×dÏh¥«²Pm Ko AojRUt\
TôWôh¥ YkR TûZV SiToLÞdùLpXôm ClúTôÕ
ùYßl×m úLôTØm EiPô¡. Y[okÕ ùLôiúP
AYu úUp ùTô\ôûU BWmTUô«tß, CpXôR
úTô«tß, Sm úYûXdLôWoLs GpúXôÚm
Ït\ùUpXôm AY²Pm LiPôoLs, NúTNnVÚdÏm
Ñl×dÏh¥ûVjRôu G_Uô]]ôL U§d¡\ôoLs, RmûU
Ñl×dÏh¥dÏm CûP«p ®úWôRm EiÓ TiQl
U§dL®pûX Guß AYÚdÏj úRôu\ BWm©jRÕ,
TôojRôoLs, B]ôp. AÕ Ø¥V®pûX, YWYW
ÏUôvRôYô] Ñl×dÏh¥«Pm G_Uô]ÚdÏ JÚ®Rl
AYoLÞdÏs Sm©dûLÙm ©¬VØm Y[okÕ ùLôiúP ùTô\ôûU EiPô«tß,
úTô«],
""Gu] Ñl×dÏh¥. úYûXdLôWoLÞdÏ HRôYÕ
CqYôß CWiÓ YÚ`m ùNu\Õ, JÚ Sôs ù N ô p Èd ù L ô s [ ú Y i ¥ V R ô « Ú k R ô p G u ² P m
NúTNnVÚm UW ®VôTô¬ JÚYÚm úT£d ùNôpYûR ®hÓ Eu²Pm Hu ©WôÕùNn¡\ôoLs? Eu
ùLôi¥ÚkRôoLs, £TôoûN Sôu Jl×dùLôs[ Ø¥VôÕ,@@ Gu\ôo, JÚ
""EeLs ®VôTôWùUpXôm Su\ônjRôu SPd¡\Õ, úYûXdLôWu ®`VUôL CkRl úTfÑ. ClT¥úV TX
B]ôp. EeLs Uôú]_o Ñl×¡ÚxQnVo R²VôL JÚ NkRolTeL°p úS¬hPÕ,
Lôl© ®VôTôWm BWm©dLl úTô¡\ô \ôúU. AÕ Hu?@@ JÚ Sôs Ñl×dÏh¥. ""Sôu JÚ UôRm KnÜ GÓjÕd
Gu\ôo UW®VôTô¬, "" AqYôß ©WvRôTm JußªpûX@@ ùLôs[ Gi¦«Úd¡ú\u, Al×Nôª AnVo
Vôo ùNôu]ôoLs Guß úLhPôo NúTNnVo, §ÚYôìÚdÏ YkÕ£X Sôs CÚdLf ùNôpÈ YÚ¡\ôo,
G]dÏ ÄÜ ùLôÓdL úYiÓm@@ Gu\ôu,
""AYúW £X¬Pm úT£«Úd¡\ôo@@ Gu\ôo UWdLûP
ù_VWôUSôPôo, ""Ø¥VôÕ@@ Gu\ôo NúTNnVo,
""AlT¥ ùVôußm LôúQôúU-CÚkRôp Gu²Pm CùRu] CqY[Ü Sôs Gu²Pm ©¬VUôL CÚkRYo
ùNôpÈ«ÚlTôúW!@@ Gu\ôo NúTNnVo, JÚ LôWQØªu± CqY[Ü L¥]UôLÜm ùYßlTôLÜm
CÚd¡\ôo Guß Ñl×dÏh¥dÏ Jußm ®[eL®pûX,
""CpûX. Sôu ÑmUô ùNôpX®pûX, ®Nô¬jÕl
HúRô ùLhP §ûN Ru _ôRLj§p HtTh¥Úd¡\Õ Guß
TôÚeLs@@ Gu\ôo ù_VWôU SôPôo, ¨û]jÕ. Ru úYûXûV UhÓm YZdLlT¥ ùNnÕ
©\Ï JÚ Sôs Ñl×dÏh¥Ùm ®ÑYSôR Wôq Guß LkÕ YkRôÛm. U]f Nôk§Vt\Y]ôL SôhLû[d L¯jÕ
YkRôu,
101 102
©\Ï EPm©p úSôn LiPÕ, UÚkÕ Nôl©hP§p CÚdÏUô? Guß ùNôpXj ùRôPe¡]ôoLs, ùUôjRj§p
ùNôvRUôL®pûX, LhPôVm CWiÓ UôRm KnÜ Ñl×dÏh¥ úYûX«ÈÚkÕ ¿e¡V IkRôß UôReLÞdÏs
GÓjÕdùLôs[ úYiÓm Guß ûYj§VoLs NúTNnVo ®VôTôWm Ïû\kÕ ®hPÕ,
ùNôu]ôoLs,
Ñl×dÏP¥«u SiTo ®ÑYRôRWôq Ñl×d Ïh¥ûVj
NúTNnVûWd úLhPRtÏd Lôl©l ùTô¥«p ùNnÕ RuáPf úNWf ùNôu]ôo, úNokÕ ®VôTôWj§p Tô§
YÚm WL£Vm ùNôu]ôùXô¯V ÄÜ ùLôÓdL Ø¥VôÕ XôTm Ñl×d Ïh¥ GÓjÕd ùLôs[Xôm, GpXôf ùNXÜm
Guß Lh¥lTônf ùNôpÈ ®hPôo, Ru ùTôßl× Guß ùNôu]ôo, NúTNnVúW Ruû]j
""Wô´SôUô ùNnÕ ®Ó, HúRô SmU A§o`Pm CqY[Ü §ÚmTd ál©ÓYôo Guß K¬WiÓ UôRm Ñl×dÏh¥
Sôs SPkRÕ, SpX Sôs YkR ©\Ï RôúU ®VôTôWm Lôj§ÚkRôu, ©\Ï ®ÑYSôRWô®u HtTôhûP
£u]RôL BWôm©dLXôm, ùRnYm ®hPT¥ BLhÓm,@@ Kl×dùLôiÓ úYûX ÕYd¡]ôu,
Guß RôVôo ùTô¥«u WL£VjûRf NúTNnVÚdÏf NôÕYô«ÚkR Ñl×dÏh¥dÏ ClùTôÝÕ JÚ ×Õ
ùNôpX úYiPôm Guß Li¥lTônj RÓjÕ®hPôs, Bj§Wm ©\kRÕ, GlT¥VôYÕ NúTNnVÚdÏl ×j§
Ñl×dÏh¥«u Wô´SôUôûYf NúTNnVÚm Ae¸L¬jÕ, Lt©dL úYiÓùUu\ GiQm Ñl×dÏh¥«u U]jûRl
AYû] úYûX«ÚkRÕ ¿d¡ ®hPôo, ©¥jÕd ùLôiPÕ, NúTNu Lôl©dÏl úTôh¥VôL.
ùLôgN Sôs YûW«p NúTNnV¬u ®VôTôWm "SúPNu Lôl©@ Guß GÕûLVôLl ùTV¬hÓ. WL£Vd
CR]ôp Ïû\V®pûX, PlTô®uúUp T§VlThP LXlûT JußdÏ Juû\ûWVôLd LXkÕ. AúR SPWô_o
SPWô_o TPj§u ùL[WYØm. Lôl©dùLôhûP«u TPj§u CPÕ LôûX YXÕ LôXôd¡ ®ÑYSôRWô®u
CVtûLd ÏQØm. TûZV ùTVÚm úNokÕ ®VôTôWjûR LmùT²«u Lôl©lùTô¥ EiPôdLlThPÕ,
Rôe¡úV YkRÕ,
ÑßÑßlTô] Hù_iÓLs úNokRôoLs, ®VôTôWm
""Lôl© Gu] ùLôgNm UhPm Cu²dÏ?@@ Guß úYLUôL Øuú]±tß, ®ÑYSôRWôÜm HWô[UôLf ùNnÕ
VôúWàm JÚYo ùNôpÛYôo, YkRôo, AYo Ñl×dÏh¥dÏ EtNôLm Fh¥. NúTNnVo
úT¬p AYàdÏs úLôTm R ¦ V ô U ÈÚ d L .
""HúRô Y¥LhÓm Õ¦«p ©NÏ. ApXÕ PlTô
GpXô®Rj§Ûm úYûX ùNnÕ YkRôo,
§\kÕ ûYjÕ YôNû] úTôn®h¥ÚdLXôm, AúR NúTNu
Lôl©Rôu@@ Guß Åh¥p ùNôpÛYôoLs, ©\Ï NúTNnVo ûadúLôoh¥p YZdÏj ùRôÓjRôo,
PlTôdL°u Y¥Ym. ùTVo. TPm GpXôm Sm Lôl©l
JÚ UôRm CWiÓ UôRUô]©u. ""úYiÓùUuß
ùTô¥ PlTôdL°u EÚYúU, CR]ôp _]eLs HUôkÕ
ÏUôvRô Ñl×¡Ú`ûQVoRu ØRXô°dÏ ®úWôRUôLj
Ru ®VôTôWm ùLhÓ ®hPÕ Guß RûP EjRWÜdÏm
§iûQl ©WNôWmùNnÕ YÚ¡\ôo, AYo úYûX«-ÚkÕ
SxP DÓdÏm. ûadúLôoh¥p YZdÏ JÚ YÚ`m
¿dLlThPR]ôp Lôl©lùTô¥ ùLhÓ®ÓUô?@@ Guß
SPkRÕ, Ø¥®p NúTNnVo ù_«jRôo, úLôoh¥p ¾ol×d
NúTNnVÚûPV SiToLs ©WNôWm ùNnÕ YkRôoLs,
ùLôÓjR §]m NúTNnVÚdÏd LÓgÑWm, ¾olûTlTt±f
£Xo Åh¥úXúV ùLôhûP YßjÕl ùTô¥ ùNnVÜm NUôNôWm ùR¬kR NkúRô`j§p. TÓj§ÚkRYo GÝkÕ
BWm©jÕ. Gu]Yô]ôÛm Åh¥p YßjR Uô§¬ úUôhPôo Yi¥«p H±. KhÓ¡\Yu AlúTôÕ
103 104
CÚdL®pûX. RôúU Yd¸p ÅhÓdÏ Kh¥d ùLôiÓ AûPkRôoLs, B]ôp. Lôl©lùTô¥ WL£Vm GlT¥úVô
úTô]ôo, _l§ SPY¥dûLLû[ EPú] BWm©dLf ùY°Vôn ®hPÕ,
ùNnRôo@, £RmTWm úLô«Èp ùT¬V A©ú`Lm SPdLÜm
FùWpXôm ""CkRf NúTNu Lôl©l ùTô¥ ºdLônl
HtTôÓ ùNnRôo, ùTô¥ LXlTôúU?@@ Guß úTN BWm©jRôoLs, ""JÚ
Ñl×dÏh¥«u RôVôo. EXLúU L®ZjÕ ®hPRôLj PlTô®p Lôp TeÏ ºdLônlùTô¥ VôúU@@ Guß
Õ V W d L P Èp B r k R ô s , @ @ T L Y ú ] . ¿ R ô u C k R ùLôpÈd ùLôiPôoLs, ©\Ï. ""NúTNu Lôl©@@ ""SúPNu
Lôl©@@ CWiÓúU _]eLÞdÏl ©¥dL®pûX, PlTôl
NúTNnVûWd ùLôiÓ úTôLúYiÓm, Gu ULû]d
ùTô¥ úTôhÓf ùNnR Lôl©ûVd Ï¥jRYoLs úRNj§p
ùLÓjR AYû] ¿Rôu TôojÕdùLôs[ úYiÓm. DNú]!@@
TX ®R AùN[L¬VeLs LôQ BWU©jR], £XÚdÏ
Guß Ru CxP úRYûRûV úYi¥dùLôiPôs,
Y«tßf £dLp EiPô«tß, £Xo úT§Vô«tß
úYi¥d ùLôiPT¥úV ¾ol× B] GhPôYÕ Sôs Gu\ôoLs, £Xo Ï¥jRÜPu Yôk§ áP
NúTNnVo. PôdPoLs G§oTôojRRtÏ Uô\ôL UôWûPjÕ GÓjÕ®hPôoLs, CRu ®û[YôLl ùT¬V U²RoLs
C\kÕúTô]ôo,£RmTWj§p A©ú`Lm SPdL®pûX, GpúXôÚm Åh¥úXúV ùLôhûP YßjÕl ùTô¥ TiQ
BWm©jÕ ®hPôoLs, EiûU«p. Ñl×dÏh¥
"ûad úLôohÓj ¾ol©u E«o NúTNnVo E«ÚPu úNojÕYkRÕ JÚ PlTô Lôl©l ùTô¥dÏ JÚ £ß
A§okÕ úTô«tß, ®NYSôRWôq LmùT²Vôo úRdLWi¥ ºdLônl ùTô¥Rôu, CqY[Ü Sôs
RmùTô¥ûV Gq®Rd ÏkRLØªu± C² ®tLXôm@ Guß Su\ô«ÚkRùRuß Ï¥jRYoLÞdÏ ClúTôÕ Hú]ô
®ÑYSôRWô®u Yd¸pLs ®VôTôWf NhPjûR ®[d¡f AûRj RôeLØ¥V®pûX, êû[«p EiPôÏm
ùNôu]ôoLs, R®W PlTô®u úUÛs[ SPWô_o TPjûR GiQeLÞdÏ ATôW Nd§ EiÓ, CûRÙm ùNnÙm;
Lô°eL UojR]UôL Uôt±®hPôp BhúNTû] Øtßm CRtÏ úUúXÙm ùNnÙm!
¾okÕ®Óm Guß Yd¸pLs ùNôu]ôoLs, T«t£
CûRdúLhÓ ""IúVô YZdÏm Gu TdLm ¸rLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
¾olTô]©uàm ÅQô«tú\@@ Guß AX±tß LhÓûW GÝÕL,
NúTNnV¬u B®,
1, NúTNu Lôl©«u Y[of£ CWL£Vm,
""AX±l TV²pûX ûUkRô@@ Gu\Õ §ÚêXo ÏWp,
2, Ñl×dÏh¥ ®XÏYRtLô] ãZp,
APlTi¦ ûYjRôo. A¥£ûX EiPôo; 3, SúPNu Lôl© Y[of£Ùm Årf£Ùm,
UPdùLô¥ VôùWôÓ UjRQm ùLôiPôo
CPlTdL úUCû\ ùSôkRúR Gu\ôo.
¡PdLl TÓjRôo ¡PkùRô¯k RôúW,
Yd¸pLs ùNôu] A©l©WôVm úLhP ®ÑYSôR
WôÜdÏm Ñl×dÏh¥dÏm A[ÜLPkR B]kRm
EiPô«tß, EXLjûRúV UßT¥Ùm ù_«jRRôL U¡rf£
105 106
ùLôi¥ÚkRÕ, "" TôojRôVô Eu ULû]. Euû]l
úTôXúY ©\k§Úd¡\ôu!@@ Guß TÑ Ru LiL[ôp úT£V
úTfûN AÕ ×¬kÕ ùLôs[ôUp CpûX,
Lôû[dLuß J¥Vô¥j §¬kÕ ®hÓj Ru Rô«u
2, RônlTÑ AÚ¡p YkÕ ü\Õ, ARu úRôZ]ô] ÏUWàm
LußdÏh¥«u LÝjûRd Lh¥dùLôiÓ TÑ®u AÚ¡p
- A¡Xu YkRôu, TÑ CÚYûWÙm Uô± Uô±lTôojRÕ, CWiÓ
ÏZkûRLÞúU Ru ÏZkûRLs GuTÕ úTôp SôdLôp
ThPQjÕl TôpLôWu UôPNôª«u ÅhÓ TÑUôÓ
ÏUWû]Ùm Lußd Ïh¥ûVÙm Uô± Uô±jRP®d
JÚ Lôû[d LußdÏj RôVô¡ CÚkRÕ, TÑÜdÏ CÕ
ùLôÓjRÕ,
CWiPôYÕ Dtß, ØRÈp ©\kR ¡Pô¬d Luß Y[okÕ
ùT¬Rô¡ GeúLô ûLUô±l úTôn®hPÕ, ClúTôÕ CÕ JÚ YûL«p TôodLlúTô]ôp ÏUWàm Rônl TÑ®u
CWiPôYÕ ÏZkûR; BiÏZkûR AÕAeÏªeÏm ÏZkûRRôu, UôPNôª«u Uû]® AYû]l
Õs°d Ï§jÕ B]kRUôL ®û[Vô¥d ùLôi¥ÚkRÕ, ùTtß®hPôú[ R®W. AY²Pm ©sû[ûV
Y[olTRtÏl Tôp CpûX, TÑ®u TôpRôu ClúTôÕ
RônlTÑÜdÏl ùTÚûU RôeL®pûX, U¥ ¨û\Vl AYàûPV úRLj§p KÓm CWjRm,
Tôp ÑWk§ÚkÕmáP. AûRd Ï¥dLôUp. ClT¥ Øh¥
CWiÓ êuß SôhLs ùNu\],
úUô§dùLôiÓ GkRl ©sû[VôYÕ ®û[Vô¥j §¬ÙUô?
Lôû[d LußdÏh¥dÏd LÝjÕf Ne¡ÈúVôÓ
ºmTôûXd L\kÕ ®tL Ø¥VôÕ GuTRôp UôPNôªÙm YônléhPô] áûPÙm ¡ûPjRÕ, ¨û]jR úSWj§p
Lußd Ïh¥ûVl ©¥jÕd Lh¥ ûYdL®pûX, Ï¥jRôp Tôp Ï¥dL Ø¥V®pûX,
Ï¥jÕ®hÓl úTôLhÓúU Gu¡\ RôWô[m,
Tôp L\dÏm úSWj§p UhÓm LußdÏh¥ûV
LußdÏh¥úLô ¨û]jRúTôùRXXôm Ï¥jÕd A®rjÕ®Óm UôPNôª N¬VôLl Tôp LWkÕ ARu
ùLôs[XôúU Gu\ JÚ AXh£Vm, YôndÏ YÚm úSWj§p AûR CÝjÕl ©¥jÕd Lh¥
®hÓd L\dLj ùRôPe¡®ÓYôu, AYu L\kÕ
ARtÏ JÚ úRôZàm ¡ûPjR®hPôu; UôPNôª«u
Ø¥jÕ®hÓ A®rjÕ ®ÓmúTôúRô U¥«p JÚ
ULu ÏUWu, ØRXô°«u ULàm RuULàm Ju\ônd ùNôhÓlTôp áPÁRªÚdLôÕ,
ÏXÜYûRd LiP RônlTÑ. ùTÚûUúVôÓ AûRj Ru
ÕûQYàdÏf Ñh¥d LôhÓYRtÏ AÓjR ÅhÓl TdLm Lußd Ïh¥ Øh¥l TôodÏm; úUô§lTôodÏm LR±l
§Úm©VÕ, TôodÏm, CkRj Õ¥lûTd LôÔm AÓjR ÅhÓd
Lôû[úVô Ru A¥j ùRôiûP«-ÚkÕ ÏWp GÝl×m;
AÓjR ÅhÓ Lôû[Rôu AkRl TÑÜdÏj ÕûQ; ÏßdúL ¨tÏm ÑY¬p Ru ùLôm×Lû[ AÕ úUôÕYÕm
ARu ÏZkûRL°u RLlTu, EiÓ,
AkRf ùNYûXd Lôû[Ùm AlúTôÕ Õs°d Ï§dÏm RônlTÑÜdúLô CkR úYRû]Lû[j RôeLúY
Ru LußdÏh¥ûVjRôu úY¥dûL TôojÕd Ø¥Y§pûX, AR]ôp Gu] ùNnVØ¥Ùm?
107 108
Lußd Ïh¥«u Lu]eL¬V ùTÚ®¯Ls CWiÓm AûRj RÓlTRtÏ GkRf NhPØªpûX@ Guß AYu
J° CZkÕ YkR], AR]ôp Õs[Üm Ø¥V®pûX; Uû\ØLUôL ETúRNm ùNnÕ®hÓd ¡[m© ®hPôu,
Ï§dLÜm Ø¥V®pûX, R[R[ùYuß NûRl ©¥lúTôÓ
JÚ YôWm áPj RôeL®pûX, JÚ Sôs LôûX«p
CÚdLúYi¥V úU²«p GÛm×d áÓ
Lußd Ïh¥«u ØLj§p DdLs ùUônjR], AûR
×\lTPjùRôPe¡VÕ,
GeúLôúVô CÝjÕd ùLôiÓ úTôn®hPôu UôPNôª,
Luß RôûV HdLjúRôÓ TôodÏm; Rôn HdLjúRôÓ £X §]eLÞdÏs[ôLúY RônlTÑÜdÏ Øu]ôp JÚ
Luû\l TôodÏm, CWiûPûVÙm úNojÕl TôodÏm ûYdúLôp AûPjR Lußd Ïh¥ûVd ùLôiÓ YkÕ
AÓjR ÅhÓd Lôû[úVô. êfÑ®ÓYRtÏl T§XôL ¨ßj§]ôu AkRl TôpLôWu,
ùSÚl×d L]ûXd LdÏm,
TÑ®u U¥Ùm Tôp ÑWkRÕ; LiL°p ¿Úm Y¯kRÕ;
CkRf NUVj§pRôu JÚSôs UôPNôª Y¯«p AÕ LR±V LR\ÛdÏ. ÑYÚdÏ AlTôp ü\ Lôû[UôÓm
úTônd ùLôi¥ÚkR Utù\ôÚ TôpLôWû]d ál©hÓ G§ùWôÈ ùLôÓjRÕ,
AYú]ôÓ HúRô úTfÑd ùLôÓjRôu, AkRl TôpLôW²u
úRô°Ûm JÚ LußdÏh¥ CÚkRÕ, B]ôp AÕ ûRlùTôeLp YkRÕ, U²RoLs Nôl©hP UßSôs
E«¬pXôR LußÏh¥, úRôûX E¬jÕ Esú[ UôhÓdLôLÜm ùTôeLp ûYjRôoLs,
ûYdúLôûXj §¦jÕ. HúRô Ïf£Lû[ ûYjÕd Lh¥ AÓjR ÅhÓd Lôû[dÏ ARu ùNôkRdLôWu ùLôm×
úNô[d ùLôpûXùTômûU úTôp JÚ EÚYjûR º®®hÓ. AXeLôWeLs ùNnÕ ûYjÕ. AûRj Rh¥d
ûYjÕdùLôi¥ÚkRôu AYu, ùLôÓjÕ Fo Ñt\ Aàl© ûYjRôu, ¡WôUj§p AÕ
""UôPNôª! ¡Pô¬d LiÔdÏh¥Vô CÚkRôÛm CÚkRúTôÕ UgÑ®Wh¥p LXkÕ ùLôiÓ FûWúV
TWYô«pûX, Y[ojRôÛm Sôû[dÏl Tôp ùLôÓdÏm, L§ LXd¡V Lôû[, ThPQj§tÏ YkR ©\Ï
SpX ®ûXdÏ VôÚm úLhPôÛm ùLôÓj§PXôm, CûR AlT¥ùVpXôm Jußm SPdL®pûX, TôW Yi¥
YfÑd¡hÓ Gu] ùNnVl úTôú\?@@ Gu] CÝlTúRôÓ N¬,
ùNnV\ÕuàRôu G]dÏm ×¬VúX, JÚ Sôû[dÏ CÕúY AkRd Lôû[UôhÓdÏ UgÑ ®WhÓ ¨û]Ü YkÕ
JÚ T¥lTôûXd Ï¥f£Óm úTôúX CÚdÏ!@@ ®hPÕ, AkR ¨û]úYôÓ ÑYÚdLlTôp ü\ TÑûY
UôPNôª«u úTfûNj Õ°áP SmTôR AkRl Gh¥lTôojRÕ, TÑ R]dùL§¬p ûYjR ùTôeLûX
TôpLôWu LXLXùYuß £¬jRôu, ""ùNn ùNn Sôu GûRf ØRÈp ØLokÕ TôojÕd Li½o Y¥jRÕ; ©\Ï Ru
ùNnúRú]ô AûRjRôu ¿Ùm ùNnÕ¡hÓYoú\! Õ¦gÑ ùLôm×L[ôp AkRl Tôj§WjûRúV úUô§d ¸úZ EÚh¥
ùNn! Cuàm JÚ YôWm ClT¥úV ùNn¾u]ô Ru]ôúX ®hPÕ,
GpXôm N¬Vôl úTôÏm!@@ UôPNôªdÏ Jußm ×¬V®pûX AÚ¡p ü\
ùNôpÈ®hÓf £¬jÕd ùLôiúP AYu úTôn AYàûPV ULàdÏm Jußm ×¬V®pûX, UôPNôª
®hPôu, U²RoLû[Ùm N¬. ªÚLeLû[Ùm N¬. Y«t±p TÑ®u LÝj§p AuúTôÓ Rh¥dùLôÓjÕl TôojRôu,
A¥jÕl Th¥²úTôhÓ AÔAÔYôLd ùLôu\ôp. ARu ØLj§p ùUÕYôLj Rh¥d ùLôÓjRôu, UßT¥Ùm
109 110
NôlTôhÓl Tôj§WjûR GÓjÕ ARu AÚ¡p ùLôiÓ "U²R@]ô] UôPNôªdÏ GÕÜúU ×¬V®pûX! UôÓLs
YkRôu, ×¬kÕùLôiÓ Li½o Y¥jR],
CkR úYû[LÞd¡ûP«p AYàûPV ULu ÏUWu T«t£

Ntß ®X¡l úTôn ®û[Vô¥VûR AYu ¸rdLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
LY²dL®pûX, LhÓûW GÝÕL,
§¼ùWuß HúRô KÚ TWlTWlTô] NjRm úLhPÕ, 1, LußdÏh¥«u AZÏm ARu Ø¥Üm,
SôÛLôp TônfN-p ùRÚúY A§Úm KûNÙPu AÓjR
2, TÑ®u ùNVÛm LûR EQojÕm ¿§Ùm,
ÅhÓd Lôû[ AeúL YkÕùLôi¥ÚkRÕ, º® ®hP
ùLôm×Ls ªu]p ¸tßLû[lúTôp J°okR], LiL°p
ùSÚl×l ùTô±Ls T\kR],
RûWûVd Ïj§d ¡[± JqùYôÚ ùLôm©Ûm
JqùYôÚ ©¥ UiûQf ÑUkÕùLôiÓ. AÕ AÓjR
TônfNÛdÏ UôPNôª«u ULu ÏUôWû]d Ï± ûYjRÕ,
UôPNôª ùYPùYPjÕl úTô]ôu, ULû]d
LôlTôt\l úTô]ôp Ruû]d LôlTôt±d
ùLôs[Ø¥VôÕ Gu\ TVm YkÕ®hPÕ AYàdÏ, ÏûX
SÓdLj§p HúRôúRô E[±dádÏWÈhPôu,
ùSô¥lùTôÝ§p Guù]u]úYô SPkÕ ®hPÕ,
RônlTÑ Øû[d L«tû\ AßjÕdùLôiÓ. SôÛ Lôp
TônfN-p úTônd ÏUWàdÏm Lôû[ UôhÓdÏm
CûP«p ü\Õ, Lôû[Uôh¥u ùLôm×Ls ARu
LÝj§p TônkR], ÏßdúL ®ÝkR TÑûYd LiPÜPu
Lôû[«u ºt\m TÑ®u TdLm §Úm©VÕ, AÕ AX±V
AX\Èp ""ùLôûXdÏd ùLôûX! T¯dÏl T¯@@ Gu\
BúYNm ÏØ±VÕ,
RônlTÑÜm T§ÛdÏ AûRl TôojÕd LR±VÕ, ""º! ¿
Gu].U²Rû]l úTôp úLYXUôn SPkÕ ùLôs¡\ôn?
ÏUWàm GuTôp Ï¥jÕ Y[okRYu!,,,, E]dÏ Hu
CqY[Ü ùY± YkÕ®hPÕ?@@ Gu\ Bj§WjúRôÓ LR±VÕ,
111 112
AùRpXôm ùLôÓdL\jÕdÏ CpúX, LmùT²úX«ÚkÕ
JiúQ JiÔjRôu Aàl©f£ÚdLô. LûP«úX YfÑd
LÔmà AR]ôúX AûRd ùLôÓdLlTPôÕ, ùLôÓjR
LmùT²dLôWu úLôfÑdÏYôuà ùNôpÈÓjÕ, Sôu
3, Nj§VUô! Al×\m úLdLúY CpùX, B]ô. §]Øm TôojÕiúP
ùWômT Sô¯ ¨lúTu, úSj§dÏ Gu] BfÑ ùR¬ÙUô?
- §, _ô]¡WôUu ØRXô° CÚdLôÚ TôÚ, Ïl×Nôª SôVdLo. SôUm
úTôhÓiÓ AmûU YÓêg£Vô. ùYj§ûX úTôhÓiúP
""CÕ HÕPô LôXiPo?@@ CÚlTôúW. ûYdLÓdLu úTôhÓiÓ?@@
""SôuRôiPô Yôe¡iÓ YkúRu,,, UiùQiùQnd ""ÏiPô!@@
LûP SôVdLo ¡húPÚkÕ,@@
""BUôm. AYúW úSj§dÏf NôVeLôXm EdLôk§ÚkRôo,
""ùWômT Su]ôÚdÏPô, Gu] ®ûXPô CÕ?@@ Sôu TôjÕiúP ü²i¥ÚkúRu, AYo ùWômT
SpXYoPô! AYo Gu] ùNgNôo ùR¬ÙUô? Hn Rm©!@@
""®ûXdÏd ùLôÓdLUôhPô CkRd LôXiPûW.
uà ál©hPôo, ¡hPl úTôú]u, ¿ VôÚ?@u]ôo "^l
ùR¬gNYôÞdÏ Uôj§Wm C]ôUôLd ùLôÓlTô,@@
¬´vRo úL, Kn ÑkRWm ©sû[@uú]u, GjR]ôYÕ
""EeLlTôÜdÏj ùR¬ÙUô AYûW?"" T¥d¡ú\?u]ôo? "Tvh TôWm@ uà ùNôuú]u,
"GÕdÏLôL ùYßUú] ùYßUú] CeúL YkÕ
""GeLlTôÜdÏj ùR¬g£ÚkRô _]Y¬ UôNúU ¨dLú\u]ôo?@ AkRd LôXiPûWl TôdL\ÕdLôL
Yôe¡«ÚdL UôhPôWô?@@ SôuRôu AkRd LûP YôNpúX ¨dLú\uú]u, AÕ E]dÏ úYÔUô? uà úLhPôo,
üàiÓ §]Øm TôojÕiúP«ÚlúTu, AkRd AYo "JuúQ JiÔRôu LmùT²«úXokÕ
¡Ú`Qo £¬jR êg£Vô ×pXôeÏZp Yô£d¡\ôoTôÚ; Aàl©fNô[úU! AûRd ùLôÓjRôd
LôÕ ùWiûPÙm çd¡iÓ AkRl TÑeLuàdÏh¥ AûRd úLôfÑlTô[ôúUuú]u, "Vôo ùNôu]ô AlT¥
úLhÓiÓ ¨d¡ÕTôo. GqY[Ü AZLô«ÚdÏ Tôj§Vô! E]dÏ?uà úLhPôo, ""AkR ÏUôvRô UôUô
¨j§Vm Ts°d áPj§úXÚkÕ YWlúTôùRpXôm AûRl ùNôu]ôo"à ùNôuú]u, EPú] AYo Gu]
TôjÕiúP ü²i¥ÚlúTu, AeúL JÚ Ti¦]ôo ùR¬ÙUô? "LQdÏl©sú[!@ ál©hPôo,
LQdÏl©sû[ CÚdÏ TôÚ, JpÈVô. ÏÓª Yf£iÓ. "Hu?@à AÕ êdÏd LiQô¥ûV êdÏ Ö²«úX
EoÚuà êg£ûV Yf£iÓ. KQôu Uô§¬! _þu UôRm Yf£iÓ ¨ªokÕ TôjÕÕ, "JÚ LôoûP GÓjÕ CkRd
LôXiPûWd ùLôÓjÕh\ÕdÏ EjRWÜ úTôPÔmà
Ts°dáPm §\kÕ EPú] "UôUô UôUô. AkRd LôXiPûW
Cu²dúL LmùT²dÏ GÝ§lúTôÓeL, EPú]
G]dÏj RúW[ô?@uà úLhúPu, AÕ "TjÕ ìTô@ Pô
Aoù_uPô BoPo úTôPf ùNôpXÔm ùR¬ÙUô? Guß
®ûX Lô§úX ùTu£ûX Yf£iÓ. êdÏ Ö²«úX
S ô n d L o ù N ô u ] ô o , A Y ú W ù N ô p Èl © h P ô o ,
LiQô¥ûV SÝ® ®ÝkÕP\ôlúTôXl úTôhÓiÓ Gu]ùNnYÕ? AÕ NÃuàÓjÕ,
¨ªkÕ TôjÕf ùNôpÈjÕ. JÚ ìTô RúWuú]u,
UôhúPu àÓjÕ, §]Øm úLhÓiúP CÚkúRu, ""AkRd LôXiPûW GÓjÕ ClT¥dùLôÓeL@@ u]ôo
113 114
SôVdLo, AÕ GÓjÕd ùLôÓjRÕ, AYo ûL«úX AûR ""¿ ùNn®Vô?@@
Yôe¡, "Rm©. E]dLôL vùT`Xô BoPo úTôhÓPf
""Sôu JiÔ ùNôpú\u; AÕ Uô§¬ ¿ ùNnV±Vô?@@
ùNôpú\u, CkRô GÓjÕd¡hÓl úTô, _ôd¡WûRVô
"" Gu]@@
YfÑdL@uà ùNôu]ôo. N¬ UôUô@uà Sôu GÓjÕd¡hÓ
YkÕhúPu, GqY[Ü SpXYo TôjRVô? ""Gu]uà ùNôpúXu@@
Cuù]ôÚjRo]ôd ùLôÓlTô[ô? G]dLôL Aoù_uPô
""¿ ùNnúYuà ùNôpÛ,@@
BoPo Yôe¡d¡ú\uà ùNôu]ôo,@@
""Gu]uà ùNôu]ôjRôú]Pô ùR¬Ùm,@@
""BoPo YWôhPô?@@
""¿ ùNn®Vô. Uôh¥Vô?@@
""Yk§Óm. CpXôhPô Øu]ô¥úV ùLôÓlTôWô?@@ CÕ
GqY[Ü AZLô CÚdÏ TôÚPô! CkR EsÞ ClT Gu] ""úTôPô@@
ú_ôWô CÚdÏ Tôj§Vô! AkRd ¡ÚxQo EPmûTl ""AlTu]ô Sôu úTôú\u. úTô,@@
Tôj§Vô. T[T[ T[T[uà! RûX«úX Tôo. U«púRôûL!
ùS_m U«púRôûL Uô§¬ CpúX! CûRl TôojÕd¡iúP ""BUôiPô. ¿ EPú] úLôfÑdLú\. Gu]
¨dLÔm úTôX CÚdÏPô G]dÏ! Nôl©PlTPôÕ; Ts°d ùNnVÔmà ùNôpúXu,@@
áPm úTôLlTPôÕ; çeLlTPôÕ; Wôj§¬áP ûXhûPl ""ùNnúYuà ùNôpÛ@@
úTôhÓiÓ CûRl TôjÕdùLôiúP ¨dLÔm,@@
""N¬Pô. ùNnVú\u,@@
""Hn U¦ JuTÕ A¥d¡\ÕPô, Lôl© GÝRúY
""¨fNVUôf ùNnVú\uà ùNôpÛ@@
CpÈúV!@@
""¨fNVUôf ùNnVú\u,@@
""BUôiPô IûVúVô,,, ¡Ó¡Óuà GÝRÔm,@@
""NjVUôf ùNnVú\uà ùNôpÛ@@
""Cu²dÏ GÝjÕ Su]ôúY CpúXPô, AYNW
AYNWUô GÝ§]ô ClT¥jRôu, ¿ TPm TPmà ""NjVUôf ùNnVú\u,@@
LôXiPûWl TôojÕiúP üàhúP; N¬. Sôu
""Gu Es[eûL«úX A¥fÑ êÔ RPûY Nôª
úTônhÓ YWhÓUô?@@
Nôh£Vô. NjVUôfùNnVú\uà ùNôpÛ@@
""N¬@@
""Nôª Nôh£ NjVUôf ùNnVú\u, NjVUôf
""úTôn Ï°d¡\jÕdÏd áP Sô¯ CpûX, ùNnVú\u. NjVUôf ùNnVú\u, úTôÕUô?@@
""BUômPô. NhÓà úTô,@@ ""Al×\m UôhúPuà ùNôpXlTPôÕ,@@
""Hn WUQô!"" ""CpùX@@
""Gu]?@@ ""ùNôpXhÓUô?@@
115 116
""ùNôpúYu,@@ ""Hu. Gu]jÕdÏ?@@
""AkRd LôXiPûW G]dÏd ùLôÓjÕÓ,@@ ""Em ©sû[ CÚdLôu, TôÚ¥ _PTWRo, AûR
HfÑl©hPôu AkRl TV,@@
""CûRVô. CkRd LôXiPûWVô!@@
""Gu]?@@
""BUôm@@
""ìmùX EdLôkÕ úLhÓiúP CÚkúRu, Gu]úUô.
úSj§dÏ Wôj§¬ Rôú]Pô Yôe¡iÓ YkúRu
"NjVUôf ùNnVú\uà ùNôpÛ; Nj§VUôf ùNnVú\uà
Cuù]ôÚ LôXiPo RúWú], CûR®P Su]ô CÚdÏm,@@
ùNôpÛ"uà AkRl TV CYû]d úLhÓiúP CÚkRôu,
""G]dÏ CÕRôu úYÔm,@@ CÕÜm ùNnVú\uà ùNôpÈjÕ, AkRd LôXiPûW
Yôe¡iÓ úTôn®hPôu, AkRlTV,@@
""Gu]Pô ¿?@@
""GûR? úSj§dÏ Yôe¡iÓ YkRôú]? AûRVô?@@
""Gu]úUô NjVUôd ùLôÓdLú\uà Nôª Nôh£Vôf
ùNôu²úV, ""BUôm@@
""AÕdLô CûRf ùLôÓdLfùNôp±úV,@@ ""IûVúVô! ÕûPLô-! Su]ô CÚkÕúR! HiPô
""Nj§Vm Ti¦l©hPô GûRd úLhPôÛm ùLôÓjúR AûR? Hu ®Ñm© ®Ñm© AZú\ ùLôÓjÕhÓ?@@
ùLôÓdLÔm. AÕÜmNôª Nôh£f ùNôpÈ«ÚdúL,@@ N¬ AZôúR HuùLôÓjúR?@@
""N¬Pô. RúWu,@@ KiÔùNôpúYu ùNnV±Vô ùNnV±Vôuà

úLhPôu, Nj§VUôfùNnVÔmà ùNôu]ôu, Al×\m
"",,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, @@ AkRd LôXiPo úYÔmà úLhÓhPôu,@@
""CkRô?@@ ""UôhúPuà ùNôp\ÕdÏ Gu]?@@
""N¬ Sôu. úTô«hÓ YWhÓUô?@@ ""Nj§Vm Ti¦]l×\m GlT¥ UôhúPe¡\Rôm?
""KÓ¥. JÓ CkRl TVÛdÏ CÚd¡\ NôUoj§VjûRl ""¿ GlT¥Pô ùTôûZdLlúTôú\! R¬jWúU! AZLôl
TôÚ KÓ¥. KÓ. ál©Ó AkRl TVûX@@ T°fÑà CÚkRúR! AûRlúTônd ùLôÓj§h¥úV
""VôûW@@ AlTôûYd úLhLôùU ùLôÓdL UôhúPuà
ùNôp\ÕdùLu],@@
""G§ojR ÅhÓl TVûX¥; ál©úPu, Al×\m
úT£dLXôm, N¬. Sôu ál©Pú\u, GúX £u]ô¦. "",,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,@@
CgNY¬Vô CpûXVô Hn KP\ûRl TôúWu,@@ ""Gu]Pô Ø¯d¡ú\?@@
""Hu §Úm© YkÕhúPs?@@ ""AYu Rôú]¥ Yôe¡iÓ Yk§ÚdLôu, ÑRkRW
""ÅhÓdÏsú[ K¥lúTô«hPôu,@@ Tôj§VUôd ùLôÓj§hPôu,
117 118
""ùLôÓjÕhÓ AÝÕiÓ ¨pÛ,@@ "",,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,@@
""AkRl TV AlT¥ Ti¦®hPôi¥ AYû], B¦ ""Gu] úTNôùU ¨dLú\? CúR Uô§¬ AYu ®jûRûV
A\gNôlúTôùXu]ô Nj§Vm Yôe¡l©hPôu, C²úU. AYu¡húP Lôª, AYu ¡húPÙm Nj§Vm Yôe¡iÓ
ùTôûZd¡\ ©sû[u]ô Yd¸p ÏUôvRô LúQNu AkRd LôXiPûWj §Úl© Yôe¡iÓ YkÕPÔm
©sû[ Uô§¬ ©\kÕ YWÔm, Øu]ô¥! JiÔ Gu]?@@
ùNôpú\u ùNn®Vôu]ôu, CYu Gu]. Gu]uà "",,,,,,,,,,,,,,,,,,,,@@
RûX¸úZ ü]ôu, AkRlTV ùNôpX UôhúPuàhPôu,
"Gu] úTNUôhúPeLú\?@@
Al×\m úLôfÑdL BWm©fNôu, CYu NUôRô]m
ùNôu]ôu CYû], CÕ Ti¦jÕ LûP£«úX ""GlT¥lTô YôeL\Õ?@@
A¥U¥«úX ûLûVl úTôhÓhPôu AkRl TV GqY[Ü ""AYu úLhPôl úTôXúY. NjVUôf ùNnVú\uà
Av§YôWm! GqY[Ü À¥ûL! CÕ ùLôÓjÕhÓ AZ\Õ! ùNôpXf ùNôpÈ AûRd úLhÓ Yôe¡iÓ Yô,
G]dÏ BfN¬VUô«ÚdÏ,@@ YkRôjRôu BfÑ CpXôhPôf úNôß ¡ûPVôÕ,
""HiPô. UôhúPuà ùNôpX\jÕdùLu]? CÕdÏ ""LôXiPûW CgN Uôh¥l©h¥VôPô £u]ô¦?@@
Yô«pûXúV CkRl©sû[dÏ,@@
""CkR CPj§úX Uôh¥]ô Su]ô CÚdúLôpÈúVô?
""ûL«úX êÔRWm NjVUôf ùNnVú\uà A¥fÑd
""Su]ô CÚdÏ,,,,,@@
ùLôÓjúRu, G]dÏ AûRúLdLl úTô\ôuà ùR¬ÙUô?@@
""BUômUô. WUQuRômUô CkRd LôXiPûW
""AÕdÏjRôuAqY[Ü LxPlThÓ AûR Yôe¡iÓ CYuRômUô G]dÏdùLôÓjRôu,@@
Yk§Vô?@@
""HiPô, ¿Rôu ùLôÓj§Vô?@@
""AkRl ×sû[dÏjRôu AûRd úLdL U]Ñ YkÕÕ
""BUôm Uôª,@@
TôÚeLú[u! H AmUô¥! AlTu. B« ©sû[ GpXôm
JiûQl TôjRôlúTôX JiÔ CÚdÏ, G¬fNp. ""£u]ô½, ¡¯fÑl©PôùU _ôd¡WûRVô YfÑdúLô,@@
AãûV. ©\j§Vôo TiPj§úX BûN GpXôjûRÙm
""N¬mUô,,,,, Hn YôPô, YôNpúX úTôn
©sû[ AlT¥úV Yôe¡i¥ÚdLôu,@@ ®û[VôÓúYôm,@@
""Sôu ál©Pú\u, GlT¥ KP\ôu ùR¬ÙúUô AkRl ""Hn AkRd LuàdÏh¥ GlT¥d LôûRj çd¡iÓ
TV! JÚ ùSô¥«úX ÅhÓdÏsú[ Uû\g ÑhPôu!@@ ¨dL\Õ Tôo,@@
""TiPm úTô«ÓjúR. AÕdÏ Gu] Y¯ ClúTô? ""BUôm@@
""Hn WUQô. ¿ Rôu Yôe¡iÓ YWÔm AûRj ""ùUôÝ ùUôÝuà GlT¥ CÚdÏ Tôo AÕ,@@
§Úl©,@@ ""BUôm,,,,,,,, úTôúYôUô?@@
119 120
""CÚPô úTôúYôm,@@ ""Gu]uà ùNôpÛ@@
""Al×\m Sô¯Vô«Óm. CÚh¥l úTô«Óm,@@ ""¿ RúWuà ùNôpÛ@@
""úT\Õu]ô ClTúY úTôn ®û[Vô¥hÓ YkÕPÔm, ""Ø¥gNôj RúWu@@
Wôj§¬ GhÓ U¦dÏ YWlTPôÕ! ùR¬V\RôPô?@@
""AlT¥u]ô?@@
""NÃmUô. Tôj§VôPô. NhÓuà YôPô. Al×\m
""G]dÏj RW Ø¥gNôjRôu@@
Sô¯Vô«ÓjÕ]ô GeLmUô A¥lTô,@@
""E]dÏ Ø¥Ùm@@
""N¬@@
""Gu]. ùNôpúXu,@@
""Gu] ®û[VôPXôm@@
""¨fNVUôj RWúuà ùNôpÛ,@@
""HRôYÕ ®û[VôPXômPô,@@
""Ø¥gNô ¨fNVUôj RúWu@@
""HRôYÕu]ô?@@
""NjVUô,@@
""HRôYÕ ®û[VôÓúYôm,@@
""Ø¥gNôf NjVUôj RúWu,@@
""Hu. E]dÏ EPm× N¬Vô CpûX?@@
""YkÕ. YkÕ ¿ JÚ WlTo Yf£ÚdúL TôÚ. ùTu£p
""AùRpXôm JiÔm CpûX,@@ U£ WiûPÙm A¯dÏúU AûRd ùLôÓl©Vô?@@
""©uú] Hu. Gu]úUôùTôúX CÚdúL?@@ ""AlTôPô. CRôú]! Gu]PôlTôuà TôjúRu, úYß
""JiÔªpûX,,,,,,,,,,, Cu²dÏ ®û[VôP GûRúVô úLdLlúTô\uà ùSû]fÑhúPu,@@ Gu]?@@
YôiPôúU,@@ ""E]dÏ ClTúY úYÔUô?@@
""Hu?@@ ""ClTúY YôiPôm ®û[Vô¥ Ø¥gNl×\m Eu
""ÑmUôjRôu@@ ÅhÓdÏ YkÕ Yôe¡dLú\u,
@@©uú] ®û[VôPôúU Gu] TiQ\Õ?@@ ""ClTúY CÚdÏ hWôVo ûT«úX, CúRô Tôj§Vô,
CkRô GÓjÕdúLô, Al×\m JiÔm úLdLlTPôÕ,,
""Sôu JiÔ ùNôpú\u, úLdL±Vô?@@
""CpùX@@
""Gu]?@@
""GeúLúP. LôXiPo?@@
""Sôu JiÔ úLlúTu RÚ®Vô?@@
""Tôj§VôlTô. £u]ô¦ ¡húP«ÚkÕ CkR WlTûW
""Gu]?@@ Yôe¡iÓ YkÕhúPu, CÕ U£ûVdáP A¯dÏmTô,
""RúWuà ùNôpÛ@@ Jv§ WlTo!@@
121 122
""LôXiPo úLh¥Vô?@@ ""TúXPô £eLm,,,,,, N¬ úTô,@@
""CpûX@@ "" Hn VôÚ Esú[. CgN YôúVu,@@
""Hu?@@ ""Gu]@@
""GlT¥lTô úLdL\Õ?@@ CgN Yô,@@
""AYu úLhP Uô§¬úV úLdL\Õ,@@ ÏZkûR GeúL?@@
""YôiPômTô@@ ""Nôl©Pf ùNuú]u, ùLôpûX«úX úTô«ÚdLôu

ûLLôp AXmT@@
""Gu]Pô YôiPôm,@@
""CûRl TôÚ. Em ©sû[ NôUoj§VjûR.
""G]dÏl TVUô«ÚdÏ,@@ G§Wô[ôjÕl TVp¡húP«ÚkÕ CûR NôUoj§VUô
Yôe¡iÓ YkÕhPô]ôm! ùNôpÈd¡\ôu,@@
""Gu] TVm?@
""CÕ Gu] WlTWô?@@
""úLdL\ÕdÏ,@@
""U£ A¯d¡\Rôm ùWômT Jv§eL\ôu, LôXiPÚdÏl
""GûRd úLdL\ÕdÏ.@@ ©W§,@@
""AûRjRômTô. LôXiPûW,@@ ""¿eL Hu LôXiPo LôXiPoà SfN¬d¡ú\s
AYû]?@@
""Hu?@@
""CpúX¥ CkR Uô§¬ ùRnYeLs[ôm CkRl éªúX
""ùLôÓjRl×\m GlT¼lTô úLdL\Õ?@ Hi¥ ©\d¡\ÕLs? CÕ ùLh¥dLôW EXL UôfúN
""Gu]?@@ AÕdÏuà ùNôpú\u,@@
""CkR WlTo Jv§ WlTo AlTô. CÕ ClTd ""EeL U]Ñ Cuàm TXUôLjRôu CÚdÏ, LiûQj
ÕûPfÑdÏeúLô YôeúLô Nôl©P, YVNô]ôj Rô]ô
¡ûPdLúY CpùX,@@
×j§ YWôÕ,@@
""CûRjRôu úLh¥Vô?@@
T«t£
""BUôm,@@
¸rdLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
""AûRd úLdLÈVô?@@ LhÓûW GÝÕL,
""AÕ G]dÏ YôiPômTô, G]dÏ AÕ ©¥dLùX,@@ 1, ¡ÚxQu TPØs[ LôXiPûW WUQu ùTt\ YWXôß,
""HiPô?@@ 2, WU¦u Ti× SXuLs,
""Gu]úUô ©¥dLùX,@@
123 124
ASôY£VUô] LôXRôURm B«tß, AkR CWiÓ
FoLÞdÏm YN§VôL FûW Jh¥ JÚ TôXm CÚkRôp
GqY[úYô SuûUVôL CÚdÏùUuß GpúXôÚm
®Úm©]ôoLs. NêLj ùRôiPu ùTôu]mTXm CkR
4, ×§V TôXm ®ÚlTjûR Y[ojRôu,
IkRôiÓj §hPm. NêL Y[of£j §hPm. ¡WôU
- Sô, TôojRNôW§
SXj §hPm Guß Guù]u]úYô §hPeLs
NêLj ùRôiPu ùTôu]mTXm SôVôL AûXkRôu. úTôh¥Úd¡\ôoLú[. ARtùLpXôm CWiÓ Fo
AûXVô®hPôp Ø¥ÙUô? GÓjÕd ùLôi¥ÚlTÕ UdL°Pm ûLùVÝjÕ Yôe¡ ®iQlTm Aàl©]ôu
GjRû] ùT¬V Lô¬Vm? GqY[Ü ùT¬V ùTôßl×? ùTôu]mTXm, TôXjÕdÏ Av§YôWdLp úTôÓYRtÏ
ùRôiÓ ùNnYÕm. ùTôÕd Lô¬VeLÞdLôL AûXYÕm JÚ Uk§¬. TôXm Ø¥kR©u AûRj §\kÕ ûYlTRtÏ
RôuAY]ôpùNnV Ø¥kR ÑXTUô] Lô¬VeLs, CûR úYù\ôÚ Uk§¬ Guß YÚYûRf ùNn§jRôsL°p ¨û\V
ClT¥f ùNôpYûRd Lôh¥Ûm. ùTôÕj T¥j§Úd¡\ôu ùTôu]mTXm, ReLs Fol TôXjûRÙm
ùRôiÓLÞdLôL AûXVôUÛm TôÓTPôUÛm CÚdL
HRôYÕ JÚ §hPj§u¸r GÓjÕdùLôiÓ AWNôeLjRôo
Ø¥VôR BhL°p AYàm JÚYu Guß ùNôu]ôp
Ø¥jÕ ûYlTôoLs Guß ùTôu]mTXm LÚ§]ôu,
N¬VôL CÚdÏm, AYu NoY NôRôWQUôL HûZ
U²RuRôu, TQjûR Yô¬ YZeL AY]ôp Ø¥VôÕ, B]ôp AWNôeLjRôÚdÏd ÏÚ®lTh¥dÏl TôXmúTôP
B]ôp EûZlûT YZeL Ø¥Ùm, AkR EûZl× Guàm ØVpYûR®Pl ùT¬V úYûXLs GpXôm CÚkR],
Ïû\VôR ¨§ûVf NêLl T¦dÏm. ùTôÕd ÏÚ®lTh¥dÏl TôXm úTôPô®hPôp ClúTôÕ Jußm
Lô¬VeLÞdÏm ùNXY¯jÕd ùLôi¥ÚkRôu Ï¥ØÝ¡l úTôn®PôÕ@ Guß úTNôUp CÚkÕ
ùTôu]mTXm, ®hPôoLs, GjRû]úVô EsSôhÓ. ùY°SôhÓl
©WfNû]Lû[f NUô°dL úYi¥V ¾®WUô] AW£Vp
YPdÏd LûW«p Es[ FûWÙm ùRtÏd LûW«p
ãr¨ûX«p. ÏÚ®lTh¥«u TôXjûRl Tt± ¨û]Ü
Es[ FûWÙm Ko Bß ÏßdúL TônkÕ ©¬jÕd
ûYjÕd ùLôsYúR úLYXUpXYô? G]úY
ùLôi¥ÚkRÕ, £±V BßRôu, YÚPj§p GhÓ
ÏÚ®lTh¥«Ûm ARu G§odLûW«Ûm Es[ UdLû[j
UôReLÞdÏ UQpRôu KÓm, Gg£V SôuÏ UôReL°úXô
R®Wd "ÏÚ®l Th¥lTôXm@ Tt± úYù\YÚm ¨û]Ü
CÚLûWÙm Á±d LÓûUVôLj Ri½o TôÙm, CkR
ûYjÕd ùLôs[ UßjÕ ®hPôoLs,
BtßdÏf N¬Vô] TôXm CpXôUp AdLûW
FodLôWoLÞm. CdLûW FodLôWoLÞm ÕuTlThÓd AùRtùLu] ùNnYÕ? AWNôeLj§ÈÚlTYoLÞdÏd
ùLôi¥ÚkR]o, GYú]ô úNôZ AWNu LôXj§p Lh¥] LiPûRùVpXôm ¨û]Ü ûYjÕdùLôiÓ §¬V
TûZV LpTôXm Juß F¬ÈÚkÕ ùYÏ çWj§dÏ ®X¡l Ø¥ÙUô? RôeLs AWNôed§p CÚlTúR £X NUVeL°p
TjRôYÕ ûUÈúXô. T§û]kRôYÕ ûUÈúXô CÚkRÕ, U\kÕ®Ó¡\úR AYoLÞdÏ, "BLúY ÏÚ®lTh¥Ùm ARu
LûWúVôWUôLúY AkRl TôXm YûW úTônfÑt± Yû[jÕ TôXØm GdúLÓ ùLhÓlúTô]ôp Gu]?@@ Guß
AdLûW AûPVXôúU Gu\ôp. Ñtß Y¯ LôWQUôL ®hÓ®hPôoLs,
125 126
B]ôp ÏÚ®lTh¥ Yô£Ls AlT¥ ®ÓYRtÏj HùZhÓ UôReL°p TôXm Ø¥kRÕ, ªLÜm
RVôWô«pûX,AkRl Th¥dLôhÓ U²RoL°Pm EûZl× SpXYWô] ÏÚ®lTh¥l TgNôVjÕjRûXYûWd ùLôiÓ
CÚkRÕ, RuUô]m CÚkRÕ, ReLû[Ùm. ReLs Fol FWôo EûZlTôp EÚYô] AkRl TôXjûRj §\kÕ
TôXjûRÙm Tt±j ReL°Pm KhÓ Yôe¡dùLôiÓ ûYdLf ùNnRôu ùRôiPu ùTôu]mTXm, GpúXôÚm
TR®dÏl úTô]YoLú[ U\kRûR. AYoLs ùTôu]mTXj§u EûZlûTl TôWôh¥]ôoLs;
Uu²jÕjRôu ùRôûXdL úYi¥«ÚkRÕ, Uu²l× ùLôiPô¥]ôoLs,
Gu¡\ TWvTW TXÅ]m CpXô®hPôp CkR EXLmRôu
®YNôVjûRúV ùRô¯XôLd ùLôiP CWiÓ Fo
Guû\dúLô EÚlThÓj úR±«ÚdÏúU! GjRû]úVô
UdLÞm AkRl TôXm EiPô]Rôp HtThP SuûUûV
AúVôd¡VoLû[ùVpXôm ÑXTUôLl ×i¦V
AÖT®jRôoLs, Ho éh¥V EZÜ UôÓLs. LhûP
TôYeL°u úTo ùNôpÈ Uu²jÕ®hÓd Ïh¥fÑYWônl
Yi¥Ls. ûYdúLôp Yi¥Ls GpXôm TôXj§u
úTônd ùLôi¥Úd¡\ ùTÚûU CkRl TôWR Sôh¥tÏl
Y¯VôL YkÕ úTôndùLôi¥ÚkR], CÚ FoL°u E\Üm
×§Rô Gu]?
TZdLØm TôXjRôp ùSÚe¡tß, CWiÓ Fo UdLÞm
ÏÚ®lTh¥l ùTÚUdLÞm. AYoL°u Au×dÏ¬V ®YNô«Ls BRXôp. TôXm Yi¥L°u úTôdÏ YWÜdÏ
NêLj ùRôiP]ô¡V ùTôu]mTXØm Cß§VôL JÚ ªLÜm TVàs[RôLÜm. Cu±VûUVôRRôLÜm CÚkRÕ,
¾oUô]jÕdÏ YkRôoLs, ReLs FûWl Tt± AdLû\Ùm.
ÏÚ®lTh¥dÏ AlTôÛs[ ©WúRNm úYß
¨û]Üm CpXôR AWNôeLjûR Sm©l TVu CpûX,
UôLôQjûRf úNokRÕ, AeúL UÕ®XdÏ CpûX, Ï§ûWl
JÚúYû[ AWNôeLjÕdÏR ReLÞûPV Bh£«u ¸úZ
TkRVm EiÓ, G]úY Ï¥lTRtÏm. Ï§ûWl TkRVjÕdÏm
ÏÚ®lTh¥ Guß JÚ ¡WôUm CÚlTúR U\kÕ
TjÕ ûUp Ñt±f úNôZ AWNu LôXjÕ LpTôXm Y¯VôLl
úTô«ÚdLXôm, G]úY ReLs FolTôXjûRj RôeLú[
úTôndùLôi¥ÚkR TQdLôWoLs AÕ Ñtß Y¯ Guß
AûUjÕd ùLôsYÕ Gu\ §PUô] Ø¥ÜdÏ YkRôoLs,
LÚ§ ClúTôùRpXôm ÏÚ®lTh¥l TôXm Y¯VôLl
AkR Ø¥ÜdÏ YÚUôß AYoLÞdÏ FdLØm. EtNôLØm
úTôLjùRôPe¡]ôoLs, NêLj ùRôiPu
A°jRYu ùTôu]mTXmRôu!
ùTôu]mTXØm FolùTôÕUdLÞm Lh¥] TôXm.
Fol T d L j § ÈÚ k R LÚeLp Ï u ± ÈÚ k Õ HúRô ÑV úRûYdLôLf ÑÚe¡V A[®p
TôXjÕdLô] LtLs EûPdLlThP], FolùTôÕ®p LhPlTh¥ÚkRÕ,
JÚ ùT¬V ÑiQôm×d Lô[Yôn úTôhÓd LôûW
Ød¡VUôL ¡WôU UdL°u úRûYûV EQokÕ EZÜ
¿t±]ôoLs, £X AY£VUô] ùNXÜLÞdLôL CWiÓ
UôÓLÞm. LhûPYi¥LÞm. ûYdúLôp TôW Yi¥LÞm.
Fol ùTôÕ UdL°PªÚkÕm ùTôu]mTXm JÚ ¨§
úTôYRtLôLd LhPlThP AkRl TôXj§p ClúTôÕ
Yãp ùNn§ÚkRôu, ARtLôLjRôu AYu SôVôL
LôoLÞm. Xô¬LÞm úTôLj ùRôPe¡®hPRôp ¡WôU
AûXkÕ TôÓThPôu Guß ùRôPdLj§p Ï±l©húPôm,
UdLs CûPëß AÖT®jR]o, LhûP Yi¥LÞm.
CWiÓ ¡WôUjÕ UdLÞm ReLs úYûX úSWm úTôL
UôÓLÞm. FúP ÖûZV úSWúU Cu± AkRl TdLªÚkÕm.
Gg£V úSWùUpXôm TôXjÕdLôL EûZjR]o, Bi.
CkRl TdLªÚkÕm. Xô¬LÞm LôoLÞm ùUônjR],
ùTi. Cû[Oo. Ø§úVôo úYßTô¥u± GpúXôÚm
Lôj§ÚkRYu ùTiPôh¥ûV úStßYkRYu ùLôiÓ
TôXjÕdLôLl TôÓThP]o,
127 128
úTô]ôu GuTÕ úTôp FodLôWoLs úTôhP TôXm. Bd¡WU§jÕd ùLôs¡u\], CWiÓ ¡WôUjÕ Yi¥LÞm
FodLôWoLÞdÏl TVuTPôUp LôodLôWoLÞdÏl úTôL Ø¥Y§pûX, SôeLs EûZjRRu TVu ÅQôYûR
TVuTPj ùRôPe¡®hPÕ, JÚSôs Ï§ûWl GeL[ôp Uu²dL Ø¥V®pûX, CWiÓ êuß
TkRVjÕdÏl úTôn®hÓj §Úm©V Th¥]jÕl SôhLÞdÏ Øu CkRl TôXj§p JÚ LhûP Yi¥dLôWu
TQdLôWo JÚYo ¨û\Vd Ï¥jÕ®hÓl úTôûRúVôÓ Lô¬p SÑe¡ C\kÕ úTô]ôu, C²Ùm Ï¥LôWoLÞdÏm
ªLl ùT¬V "©ëd@ Lô¬p YkRôo, Lôo ÏÚ®lTh¥l Ï§ûWl TkRV ùY±VoLÞdÏm. CkRl ×²RUô] TôXm
TôXj§p YÚmúTôÕ JÚ LhûP Yi¥«p úUô§. TVuTÓYûR SôeLs AàU§dLj RVôWô«pûX,@@
Yi¥dLôWu ¸úZ Lôo NdLWj§]¥«p ®ÝkÕ SÑe¡
""SôuùNuv! Sôu Vôo ùR¬ÙUô? Gu²Pm CqY[Ü
C\kÕúTô]ôu, CkRf NmTYm ÏÚ®lTh¥dLôWoL°u
§ªWôLlúTÑ¡\ôúV? Sôu ÑhÓ ®WûX Bh¥]ôp CkR
LiLû[j §\kRÕ, UßSôs ØRp AkRl TôXj§p
SôhûP BÞm AjRû] Uk§¬LÞm K¥ YkÕ ûLLh¥
LôoLû[Ùm. Xô¬Lû[Ùm ®ÓY§pûX G] FodLôWoLs
¨tTôoLs, ùR¬ÙUô E]dÏ?@@
GpúXôÚØó úNokÕ U±Vp ùNnRôoLs,
AÕ G]dÏ ùR¬VúYi¥V AY£VªpûX IVô!
Ï§ûWl TkRVjûRÙm. Ï¥ûVÙm ¨û]jÕdùLôiÓ
ClúTôÕ ¿eLs CkRl TôXj§u Y¯VôLl úTôL
BYúXôÓ ÏÚ®lTh¥l TôXjûR úSôd¡ YkR LôoLs
Ø¥VôÕ, YQdLm, §Úm©f ùNpXXôm, ¿eLs@@ Guß
U±VÈu LôWQUôL HUôt\júRôÓ §Úm©l úTô«],
úTfûN Ø¥jRôu ùTôu]mTXm,
TôXjÕdÏs ÖûZ¡\ CPj§p NêLj ùRôiPu
AYû] Øû\jÕ®hÓd Lô¬p úTôn H±dùLôiÓ
ùTôu]mTXm. Cuàm SôûXkÕ úTûWf úNojÕd
§Úm©]ôo AYo,
ùLôiÓ ÖûZV CPªu±d ûLúLôjÕ ü\ôu, JÚ
ùT¬V LôodLôWoAYoLÞûPV U±VûXl U±Vp ùRôPokÕ SPkRÕ, LhûP Yi¥Lû[Ùm EZÜ
ùTôÚhTÓjRôUp C\e¡ álTôÓ úTôhPôo, UôÓLû[Ùm Rôu TôXj§p úTôL®hPôoLs,
""CÕ Eu AlTu ÅhÓl TôXªpûX, ¿ Vôo U±Vp LôoLû[Ùm Xô¬Lû[Ùm úTôL®P®pûX, ARtLôLd
ùNnYRtÏ? AjRû] ""ª²vPûWÙm@@ G]dÏj ùR¬Ùm, LôoLôWoLû[Ùm Xô¬dLôWoLû[Ùm
JÚ Y¬ GÝ§l úTôhPôp EeLû[ùVpXôm Es[ ùLôÓûUTÓjR®pûX, ""CkRf £ß TôXm ¡WôU UdL°u
Rs°®ÓYôoLs,@@ SXàdLôL SôeLs úTôhPÕ, RVÜ ùNnÕ CûR SôeLs
EeLÞdÏ ®PôU ÈÚlTRtLôL Uu²ÙeLs, £±Õ
ùTôu]mTXm AYÚûPV úTfûNd úLhÓd úLôTm ùRôûXÜ úTô]ôp LpTôXm Ju±Úd¡\Õ, AÕ
AûPV®pûX, AûU§VôLúY AYÚdÏl T§p AWNôeLjÕdÏf ùNôkRUô] ùTôÕl TôXm, AûR
ùNôu]ôu, ""IVô! CÕ Fo UdL°u EûZlTôp EÚYô] ETúVôLlTÓjÕeLs, CeúL YWô¾oLs,@@ Guß T¦YôLf
TôXm, LhûPYi¥LÞm. EZÜ UôÓLÞm ùNôpÈ §Úl© Aàl©]ôoLs,
úTôYRtLôLjRôu HûZ ®YNô«L[ô¡V SôeLs CkRl
TôXjûR Lh¥ú]ôm, CkRl TôXjûRd LhÓYRtLôL Lôo ûYj§ÚlTYoLs GpXôm TiLôWoLs TQm
AWNôeLm Lôp ûTNô GeLÞdÏjRW®pûX, ClúTôúRô ûYj§ÚlTYoLs GpXôm AWNôeLjÕdÏ úYi¥V
GkúSWØm LôoLÞm. Xô¬LÞm CkRl TôXjûR YoLs, úLYXm JÚ Th¥dLôhÓl TôXj§p úTôL
129 130
Ø¥VôÕ Gu\ôp ÑmUô CÚlTôoL[ô? AYoL[ôp ¨û]Ütßd Li§\kÕ TôojRúTôÕ TôXj§p LôoLÞm.
BLôRÕm EiúPô? CÚkR CPj§-ÚkRT¥úV Xô¬LÞm ÑLUôLl úTôndùLôi¥ÚkR],
ª²vPúWôÓm@ "ûaúYv Lª`]úWôÓm ùPÈúTô²p ""CkR EÚlTPôR NêLjÕdÏ CÕ Uô§¬l TôXeLs
úT£]ôoLs, AkRl Th¥dLôhPôuLs ùNnÙm Cuß úRûY CpûX, HûZLÞdÏm ¨VôVjÕdÏm
"Ad¡WUjûR@ GÓjÕdá±]ôoLs, SÓ®ÈÚd¡\ çWjûR CûQdL ØRÈp JÚ ×§V TôXm
ARu ®û[Ü? ,,,, UßSôs ÏÚ®lTh¥ TôXj§p úTôPúYiÓm, AûRd LpXôÛm. LôûWVôÛm úTôP
Ø¥VôúR!@@ Guß ØÔØÔjÕdùLôiúP GÝkÕ
"ûaúYv ARô¬¥@ úVôÓ á¥V ®[mTWl TXûL Juß
Rs[ô¥ SPkRôu AYu,
ùRôe¡VÕ,
CkRlTôXj§u Y¯VôL LôoLs. Xô¬Ls R®W T«t£
LhûPYi¥Ls úTôLdáPôÕ, CÕ AWNôeL EjRWÜ ¸rdLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬dLÞdÏ
ÁßTYoLs Ri¥dLlTÓYôoLs, ªLôUp LhÓûW GÝÕL,
ClT¥dÏ 1, ÏÚ®lTh¥l TôXØm ùTôu]mTXØm,
Lª`]o 2, ""Lû\Vôu ×tù\ÓdL LÚSôLm Ï¥YkRÕ@@
AWNôeL ûaúYv CXôLô, ClTZùUô¯ûVd ùLôiÓ CdLûRûV BnL,
NêLj ùRôiPu ùTôu]mTXØm FodLôWoLÞm

U±VûX ¨ßjR®pûX, AWNôeL EjRWûYÙm G§ojÕ
U±Vp ùNnR]o,
ÑmUô CÚlTôoL[ô AWNôeLjRôo? Yi¥ Yi¥VôL
Xô¬ ¨û\V vùT`p ¬Noq úTôÄ^ôo YkÕ
C\e¡]ôoLs, A¥Rôu. EûRRôu. A¥ EûRdÏl TVkÕ
ùTÚmTôúXôo U±VûXd ûL®hÓ K¥ ®hP]o,
ùTôu]mTXØm Cuàm CWiÓ êuß BhLÞm
U±VûX ¨ßjRúY CpûX,
""CkRl TôXm GeLs ©\l×¬ûU, CûR ®hÓd
ùLôÓdLUôhúPôm, GeLs EûZl× GeLÞdúL ùNôkRm,@@
Guß úLô`ªhPôu ùTôu]mTXm,
""úTôÓPô AYu UiûP«úX,@@ ØWhÓ úTôÄvLôWu
JÚjRu AYû] A¥jRôu,
U i û P « ÈÚ k Õ Ï Ú § J Ý L d ¸ ú Z Å r k R ô u
ùTôu]mTXm, ©WdûO RY±VÕ, UßT¥ AYu Ru
131 132
Ø¥VôUp ¨mUôiÓ SôVdLÚm úTWdLôÞm JÚ
UWjR¥«p EhLôokRôoLs, úTWdLôû[l TôojÕ.
""úTWdLôs. Gu]¥ ùNôpú\? ûTVuLs ùNôjûRl
©¬dLÔmà BûNlTÓ\ôeL[ôm, ¿ HÕm úL[®l
5, LônfNUWm ThPôVô? BûNlTÓ\ôeL[ôm, ¿ HÕm úLs®l
ThPôVô? Gu\ôo ¨mUôiÓ,
- ¡ Wô_SôWôVQu ""C§úX Gu] CÚdÏ? GlT CÚkRôÛm AYe¡hP
¨mUôiÓ SôVdLo YVNô°, úTWdLôs AYo Uû]®, JlTûPdL úYi¥V TôWmRôú], ©¬fÑdùLôÓj§P
úYi¥VÕ Rôú]? SUdÏm YVNô¡l úTôfÑ, ¡hQô.
AkR CÚY¬u Ø¥Ü LôXjûRl Tt±V LûR CÕ,
WôUôuà EhLôokÕ Nôl©PúYi¥V LôXj§úX Hu
¨mUôiÓ SôVdLo ùT¬V NmNô¬, GmTÕ HdLo LÚNd ClT¥ úXôúXôuà AûXgÑ §¬VÔm@@ Gu\ôs
LôÓ, úTWdLôs,
SôÛúNô¥ EZÜ UôÓ, ùRôÝ¨û\V LôpSûPf úTWdLôs ùNôu] ©\Ï AlÀp HÕ?
ùNpYeLs, ¨û\gN ùYs[ôûUd Ï¥«ÚdÏm ÅÓ éoÅL UßSôs ûTVuLs SôÛ úTûWÙm YWfùNôu]ôoLs,
ÅÓ úTôL êÔLôW ÅÓLs, ¨mUôiÓ SôVdLo, TôLl ©¬®û] Tt± AYoL°Pm
úT£]ôo, AYoLÞm N¬ Guß RûXVôh¥]ôoLs,
¨mUôiÓ SôVdLÚdÏm úTWdLôÞdÏm ùUôjRm 8
©sû[Ls, 4 BmT[l©sû[Ls. 4 ùTômT[l ©sû[Ls, ""N¬ AlT ¿eL Uj§VvRo JÚYûWd áh¥ YôÚeLs@@
ùTômT[l ©sû[Lû[ SpX CPjÕX Lh¥d Gu\ôo ùT¬VYo,
ùLôÓj§ÚdÏ, Bm©[l ©sû[Ls SôÛ úTÚdÏm SpX ""¿eL TôojÕ GlT¥f ùNnRôÛm N¬RômT. ¿eL Gu]
CPj§úX ùTi GÓj§ÚdÏ, ¨mUôiÓ SôVdLÚdÏm JÚ Li¦X ùYiùQÙm. JÚ Li¦p ÑiQôm×Uô
úTWdLôÞdÏm ©sû[Ls úUp ùLôsû[l ©¬Vm, ûYdLlúTôÈeL@@ Gu\ôoLs ûTVuLs,
úTWdLôs YôdLlThÓ YÚmúTôÕ 100 TÜu SûLúVôÓ ""AlT¥ CpúXPô úLôh¥l TV×sû[L[ô! TôLm
YkRôs, AkRd LôXj§úX èß TÜu]ô ÑmUôYô? ©¬d¡\ ÕiQô Uj§VvRo JÚjRo LhPôVm úYÔm,
ùTômT[l ©sû[LÞdÏl úTôhPÕ úTôL Á§ûVl úTô« VôûWVôYÕ JÚjRûWd áh¥d¡hÓ YôeL Gu\ôo
úTWl ©sû[LÞdÏm úTôhPôfÑ, ùT¬VYo,
Sô[ûP®p ùNôjûRl ©¬dLÔm ùNôjûRl ûTVuLs SôpYÚm Tôû\lTh¥ LkRNôª SôVdLûWd

©¬dLÔm Guß £±ÑLÞdÏj úRôu\ BWm©jRÕ, áh¥ YkRôoLs, Tôû\lTh¥ SôVdLo GpúXôÚdÏm
B]ôp ùNôjûRl ©¬fÑd ùLôÓeL Guß úSW¥VôL ùTôÕYô]Yo, Fol ùT¬V UàNu, ùRtÏ YPdÏ úTôn
YÚm UàNu, ®TWm ùR¬kRYo,
AlTôûYd úLhL ûTVuLÞdÏl TVm, GlT¥úVô CkR
®NVm ùT¬VY¬u LôÕLÞdÏ Gh¥VÕ, JÚ Sôs TÚj§d Tôû\lTh¥ SôVdLo YkRôo, ""YôeL Tôû\lTh¥
LôhÓdÏlúTôn®hÓj §Úm×m úTôÕ AÛl×jRôeL Uôl[!@@ Guß £¬jRlT¥ ¨mUôiÓ SôVdLo YWúYt\ôo,
133 134
Tôû\lTh¥ SôVdLo ùRôÝYj§úXúV EhLôokÕ AkRd LôXj§p 12 ùYs°d LôÑLÞdÏ JÚ TÜu
ùLôiPôo, ÅhÓdÏs EhLôokRô ùYj§ûX Gf£ ÕlT ReLm YôeLXôm, ùUôjRm 2000 LôÑLs CÚkR],
Gk§¬fÑ Gk§¬fÑ ùY°úV YWÔm, ùRôÝYmRôu N¬, LôÑLû[Ùm N¬NUUôLl T¡okRôoLs, LôÑLû[
ULuLÞdÏl T¡okÕ ùLôÓdÏm úTôÕ ¨mUôiÓ
úTWdLô Lôl©j Ri¦ ùLôiÓ YkRôs, Lôl©
SôVdL¬u ØLjûRl TôodLÔúU, UàNu ØLj§úX JúW
Ï¥jR ©u× Tôû\lTh¥ SôVdLo ùYt±ûX úTôhPôo,
NkúRôNm,
¨mUôiÓ ùUpXl ûTVuL°u BûNLû[f ùNôu]ôo,
""SmU AlTô Uô§¬ CkR F¬úX VôÚ ©sû[LÞdÏ
""Guû]d¡ CÚkRôÛm AûRf ùNg£P úYi¥VÕ
ClT¥l T¡okÕ ùLôÓj§ÚdLôeL@@ Guß ©sû[Ls
Rôú]@@ Guß JjÕdùLôiPôo Tôû\lTh¥ SôVdLo,
ùTÚûUVôL ¨û]jÕd ùLôiPôoLs,
Åh¥ÈÚkÕ TÚj§. YjRp. UpÈ. Rô²VeLs EhTP
""ùTôpXôR ¡ZYÚ! CÕ Uô§¬ Cuàm Gm×hÓl
ùUôjR ùNôjÕm SôuÏ TôLeL[ôLl ©¬LdlThP],
TQjûR GeùLeúL ×ûRf£ Yf£ÚdLôúWô?@@ Guß
GpXôm YôndLQdLôLúY N¬ Rôú] Guß úLhPôo
GpúXôÚm ¨û]jRôoLs,
Tôû\lTh¥, ûTVuLs ReLs Uû]®UôoL°Pm
ùNuß LXkÕ úT£]ôoLs, ©u× YkÕ N¬ Gu\ôoLs, Tôû\lTh¥ LYûXlThPôo,
SôuÏ TôLeL[ôLl ©¬dLlThP ùNôjÕdLs ÕiÓf ""ClúTô CkRd ¡ZYo Ti¦VÕ YmTô] úYûX,
ºhÓdL°p GÝRlThP], AYtû\l Tôû\lTh¥ ûTVuLÞdÏ HtùL]úY úTôÕUô] A[Ü ùLôÓj§ÚdÏ,
SôVdLo ÑÚh¥d ÏÛd¡l úTôhPôo, Cû[VYu ØR-p YjRp. TÚj§. EÞkÕ. UpÈ ØRp ùLôiÓ AqY[Üm
JÚ ºhûP GÓjRôu, ©\Ï JqùYôÚjRWô YkÕ ºhÓ ùLôÓjRôfÑ, ClT úTô« CYÚ Hu TQjûRÙm T¡okÕ
GÓjRôoLs, ºh¥p GÝRlThÓs[ ùNôjÕdLs ùLôÓdLÔm, úSôdLôÓ. NôÜu]ô ©WúVôN]lTÓúU@@
GÓjRYodÏ, Guß Tôû\lTh¥ ¨û]jÕd ùLôiPôo,
JqùYôÚYÚdÏm JqùYôÚ ÅÓ Guß ©¬dLlThPÕ, ¨mUôiÓ. Tôû\lTh¥ûVl TôojÕf ùNôu]ôo, ""
JqùYôÚ Åh¥Ûm JÚ YN§Ùm CÚkRÕ, YN§dÏû\Üm CjRû] Sôs ©sû[Ls Gu ûLûV G§oTôojÕ
CÚkRÕ, UÚULsLs LiLÞdÏ YN§d Ïû\úY CÚkRôeL, C² Sôu AYeL ûLûV G§oTôojÕ
ùT¬RôLlThPÕ, éoÅL ÅÓ AiQàdÏd ¡ûPjRÕ, CÚdLÔm,@@ Guß ùNôu]ôo,
AiQu úVôLdLôWu Guß Rm©LÞdÏl ThPÕ,
©\Ï ©sû[Lû[l TôojÕf ùNôu]ôo, ""TôÚeLlTô!
Y«jùR¬fNp ùRôPe¡®hPÕ,
CÚd¡\Õ GpXôjûRÙm EeLÞdÏd ùLôÓjRôfÑ AmUô
TôLl ©¬®û] JÚY¯VôL Ø¥kRÕ Guß úTôh¥Úd¡\ LmUp. Sôu úTôh¥Úd¡\ ùYs°
Tôû\lTh¥ SôVdLo ¨û]jÕd ùLôiPôo, CkR AWQôdL«ß UhÓmRôu ªfNm, C² GeLÞdùLu]?
úSWj§p ¨mUôiÓ SôVdLo ®ß®ß Guß éoÅL êÔ úYû[dLg£. Lh¥d¡PjÕ¦. RûXdÏ GiùQn
ÅhÓdÏs úTô]ôo, ùYeLXjRYûX Juû\j çdL Guß £¬jÕdùLôiúP ùNôu]ôo ¨mUôiÓ SôVdLo,
Ø¥VôUp çd¡ YkRôo, Tôû\lTh¥ SôVdLÚdÏ
¨mUôiÓ SôVdLÚm úTWdLôÞm JqùYôÚ UôRØm
Øu]ôp RYûXûVd LÜjÕj Rh¥]ôo, SôQVeLs
JÚ ULu Åh¥p CÚlTÕ Guß Ø¥Yô]Õ,
®ÝkR], GpXôm ùYs°d LôÑLs, ùYsû[dLôWu
LôXjÕ ùYs°dLôÑLs,
135 136
ØRp RPûY GkRl ©WfNû]Ùm CpûX, SôÛ AYÚdÏm AÕRôu N¬ Guß ThPÕ, N¬ Gu\ôo
Åh¥Ûm SpX LY²l×, Sô[ôL Sô[ôL ¨ûXûU ¨mUôiÓ, CWiÓ Sôs L¯jÕ SÓÜs[ ULs YkRôs,
úUôNUô]Õ, AlTô AmUôÜdÏl ©¥fN TXLôWm TiPùUpXôm
ùLôiPôkÕ RkRôs, AYoLs ¨ûXûUûVd LiÓ
êuß úYû[f NôlTôÓ CWiÓ úYû[ B]Õ, Li½o ®hPôs, úTôÏm úTôÕ AlTô AmUô ûL«p
CWiÓ úYû[d Lôl© JÚ úYû[ B]Õ, úTWdLôs ùLôgNm TQm ùLôÓjÕ, ""¨û]d¡\R Yôe¡j §uàeL!@@
©¬VUônl úTôÓm ùYt±ûXÙm ¨ßjRlThPÕ, AÓjR Guß ùNôpÈ ®hÓl úTô]ôs,
AÓjR UôReL°p RûXdÏ GiùQÙm úTôfÑ, EÓ
UôjÕj Õ¦ Ïû\gNôfÑ, FûW®hÓl úTôL ¨û]f£d¡hÓ CÚkR AYeLÞdÏ
CkRl TQm ER®VôL CÚkRÕ, ULs ùLôÓjR TQjûR
Y V N ô ° L s C Ú Y Ú m ù U Èk Õ ú T ô ] ô o L s , ûYjÕd ùLôiÓ JÚ Sôs A§LôûX YVNô°Ls
EPmùTpXôm YeÏ Yj§l úTôfÑ CWiÓ úTÚm NôVm CÚYÚm úLô®pTh¥ ×\lThÓl úTô]ôoLs,
úTô] LkRp Õ¦ úTôX B«lúTô«hPôeL, ùR¬kRYoLs Li¦p TPôUp TVkÕ TVkÕ SPkRôoLs,
LmUûXÙm ùYs° AWQôd L«tû\Ùm ®t\ôoLs
GiùQn úRndLôRRôp RûX AhÓl ©¥jÕ
NôªûVd Ïm©hÓ W«úX± UÕûWdÏl úTô]ôoLs,
©Ñ©ÑùYuß B¡lúTô]Õ, RôeL Ø¥VôUp úTWdLôs
FodÏ[j§p úTônd L°UiûQj RûX«p úRnjÕ UÕûW W«púY vúPN²p LQdÏ YZd¡pXôÕ
Ï°jÕ YkRôs, áhPm, Gu] ùNn«\Õ, GeL úTô\Õuà ùR¬VôU
CWiÓ úTÚm EhLôokÕ CÚkRôeL,
Auß TôojÕ. RtùNVXônf £u] ULs AlTô
AmUôûYl TôojÕl úTôL YkRôs, YkRYs ¨ûXûUûVl AkRd áhPj§úXÙm úTWdLô¡húP JÚ £u]
×¬kÕ ùLôiPôs, úLôTjúRôÓm BeLôWjúRôÓm ÏZkûR YkÕ Jh¥d¡hPÕ, úTWdLô ÏZkûRûV
AiQuLû[Ùm U§²Lû[Ùm §h¥j ¾ojRôs, AûQf£hPôs, ÏZkûR«u ÏÓmTm CWôúUvYWm
úTôÏÕ, GeL úTô\Õuà ùR¬VôU Ø¯f£hÓ CÚkR
¨mUôiÓ SôVdLÚm úTWdLôÞm Ï²kR CYeLÞm WôúUvYWm úT«PXômà Ø¥Ü Ti¦
RûX¨ªWôUp Li½o Y¥jRôoLs, Ruú]ôÓ ×\lThÓl úTô]ôeL,
YkÕ®ÓmT¥ ULs AmUô AlTôûYd úLhPôs, ùLôgN
úSWm ùT¬VYo úTN®pûX, ©\Ï ùNôu]ôo, W«p úTWdLôû[d ÏÛd¡d ÏÛd¡j RôXôh¥VÕ
úTWdLôs W«Èp çe¡]ôs, ""GlúTolThP ÏÓmTj§p
""NmUkRLôWeL ÅhÓX úTôn CÚd¡\Õ SpXÕ CpX ©\kR ùTôiÔ! ClT¥ B«hPúR@@uà úTWdLôû[l
AmUô! ¿ ¨mU§Vô FÚdÏl úTômUô!@@ Gu\ôo TôojÕ ¨mUôiÓ ¨û]jRôo, ¨û]dLÜm AYÚdÏd Li
LXe¡VÕ,
Auß CWÜ YVNô°Ls CWiÓ úTÚdÏm çdLm
YWûX, BRWÜ CpXôR ¨ûXûV ¨û]fÑ ¨û]fÑ CYoLs LiLôQôUp úTô] NUôfNôWm ØR-p
LXd¡]ôeL, úTWdLôs ¨mUôiÓ SôVdL¬u Lô§p FÚdÏj ùR¬kÕ ®hPÕ, ©\ÏRôu ©sû[LÞdÏj
ùUÕYôLd úLhPôs, ""GeúLVôYÕ LiLôQôR ùR¬kRÕ, ©sû[Ls U]Ñ TRßfÑ, Gu] CÚkRôÛm
CPjÕdÏl úTô«ÚúYôUô?@@ ùTt\ Rôn RLlTu CpûXVô,
137 138
UÚUdLUôoLs "GeL]VôYÕ ¡PdÏm@à G¬fNúXôÓ T«t£
ùNôu]eL,
¸rLôÔm RûXl×dL°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
JÚ Sôs JÚ ùNn§ LôhÓj ¾ úTôp YkRÕ, ""¡QjÕX LhÓûW GÝÕL,
JÚ RôjRôÜm Tôh¥Ùm ùTôQUô UpXôdL 1, TôLl©¬®û]dÏ Øu]Úm ©u]Úm Es[ ¨mUôiÓ
ùURdÏ\ôeL[ôm! SôVdL¬u YôrdûL,
GpúXôÚmó K¥lúTônl TôojRôeL, B]ô CYeL 2, "ùTjR U]m ©jÕ ©sû[ U]m LpÛ@ Gu\
CpX, TZùUô¯ûV CdLûR ùLôiÓ ®[dÏL,
©sû[Ls ùLôgN Sôs Rôn RLlTû] K¥ B¥j

úR¥]ôoLs, JÚ RLYÛm ¡ûPdLûX, ¨mUôiÓ
SôVdLÚm úTWdLôÞm LiLôQôUp úTôn SôûXgÑ
YÚNUôfÑ, FÚ U\kÕ úTôfÑ,
JÚ Sôs úSj§dLPu ùNÛjR Tôû\lTh¥ SôVdLo
WôúUvYWm úTô]ôo, Nôª Ïm©ÓYRtLôLd úLô®ÛdÏl
úTô]ôo, úLô®p Yô«-p CWiÓ TdLj§Ûm
©fûNdLôWeL EhLôok§ÚkRôML, Tôû\lTh¥ SôVdLo
RtùNVXôj §Úm©l TôojRôo, §ûLfÑ üàhPôo,
GeúLúVô TôojR ØLUô CÚdúLuà LY²fNôo,
TR±lúTô]ôo, AkRl ©fûNdLôWoLs Y¬ûN«p
¨mUôiÓ SôVdLÚm úTWdLôÞm CÚkRôeL, ùWiÓ úTo
RûXÙm ùUôhûP úTôh¥ÚdÏ, Tôû\lTh¥VôX RôeL
Ø¥VX, RûX«X RûX«X A¥fÑd¡hPôo "úLôuà@
AÝRôo,
YVNô°Ls CÚYÚm AZ®pûX, Li¦p CÚkÕ
JÚ ùTôhÓd Li½o YWûX, ¨mUôiÓ SôVdLo
Tôû\lTh¥ SôVdLûW Øu]l ©u]j ùR¬VôR
Bû[lTôolTÕ úTôp TôojRôo,
úTWdLôÞdÏl Tôû\lTh¥ SôVdLûW AûPVô[m
ùR¬kRÕ, YôûVj §\kÕ JúW JÚ YôojûR UhÓm
úT£]ôs,
""Gm©sû[eL GpXôÚm SpXô CÚdLôeL[ô?@@
139 140
ClúTôÕ Lôoj§úLVu *l[ôh Yôe¡ ®hPôu.
AûPVôßdÏ AÚúL CPm, RtLôX Tô¦ ÅÓ,
YôxúT³u. úU]ôhÓ YûL *l[`Üh, ÑYÚdÏs
AûUkR "YôohúWôl@. LiÔdÏj ùR¬VôR ªu CûQl×
6, ùNôkR ÅÓ ¸^ÚdÏ YN§. ªd³. ¡ûWiPoLÞdÏj RVôWôn
NôdùLhÓLs Guß GpXôm EiÓ, ×§V LôX²«u
-Bo, ãPôU¦
SôL¬Lf ãZp _u]pLû[j §\kRôp ""Ø¥ûVl ©njÕd
AWiUû] Uô§¬ ÅÓ GuTôoLú[. AÕúTôu\ ùLôiÓ úTô¡\@@ LPtLôtß, Lôoj§úLVû] ®PÜm
®NôXUô] ÅÓ, ùT¬V ùT¬V Aû\Ls CWiÓ LhÓ, AYàûPV "¼u Hw@ ùTi ú_ô§dÏ Cuàm A§L
Øt\m áPm RôrYôWm Guß §]m JÚ LpVôQm U¡rf£ EtNôLm,
ùNnVXôm, Hu. AYo ùT¬V ùTiÔdÏ ¨_UôLúY
""AlTôPô. C²úU ùYdLlTPôU Gu
CkR Åh¥p ûYjÕjRôu LpVôQm SPkRÕ,
*ùTWihû^ùVpXôm ÅhÓdÏ CuûYh TiQXôm@@
AWiUû] B]ôp úYù\ôÚY¬u AWiUû] Gu\ôs,
®hÓl úTôÏm LôXm YkÕ®hPÕ, ùNôkRdLôWu úTôLf SôLWô_uRôu úNôokÕ LôQlThPôo, Rm Aû\«p
ùNôpÈ®hPôu, ©WûU ©¥jRôtúTôp EhLôok§ÚkRôo, ©sû[
A Y u G l ú T ô ú R ô ú T ô L f ù N ô p È« Ú l T ô u , ùNôkRUôn ÅÓ YôeÏ¡\ôu Gu\ U¡rf£. ùTÚûU
Lôoj§úLVu ""Sôu ùNôkRUô *l[ôh YôeLlúTôú\u GpXôm, B]ôp ÅÓ Gu\ ùNôp-p EPàdÏPu U]£p
Nôo, Yôe¡]Õm AeL úTô«ÓúYôm, ºd¡WúU T§kRÕ, AYÚdÏl TZ¡V ÅhÓ CXdLQmRôu, ùT¬Ñ
HtTôPô«Óm, AÕYûW ùLôgNm ùTôßjÕdÏeL, ùT¬Nôn ¨û\V Aû\Ls, ®NôXUô] Eû\®Pm, LôXôW
YôPûL úYÔm]ôÛm úNojÕj RúWu,@@ Guß úT£ ÅhÓdÏs CWiÓ Ñtß SPkÕ YkRôúX úRLlT«t£
LPkR IkÕ UôReL[ôL B«Wm ìTôn YôPûL RkÕ ¡ûPjÕ®Ó¡\ ®vRôWm,
ùLôi¥ÚkRôu, CjRû] ùT¬V ÅhÓdÏ CkR Sô°p Tôp Lônf£d Ï¥dL EtNôLUônd ÏÓmTj§u úWôÓ
B«Wm ìTôn áP ©fûNdLôÑRôu, B]ôp. TûZV ùNu\ AußRôu VRôojRm ØLj§p Aû\kRÕ, *l[ôh
YhPôWm "Tôx ùXôdLô-¥@ CpûX, LhPPØm "ûaRo GuTRu AojRm AYÚdÏ UhÓm ùR¬VôRô? *l[ôhÓm
LôX@jÕ YûL, BLúY. ØuûT ®Pd áÓRXô] Økèß ÅÓRôu Gu\ôÛm CWiÓdÏm Es[ úYßTôÓ
ìTôûV ÅhÓdLôWo Jl×dùLôiÓ "YônRô@ Rk§ÚkRôo, LiáPôn TôodÏm YûW Hu EQo®p T§YôL®pûX?
úUÛm. Cd ÏÓmTjÕdÏ ùYÏ LôXm TZdLlThPYo,
CÕ "CÚ TÓdûLVû\ *l[ôh, T§]ôÛdÏl TjR¥
ÅhûPj RûWUhPUôd¡ AeÏ AÓdÏ Uô¥d Lh¥Pm
Aû\Ls, SÓ®p ARtÏf Ntß £±V A[®p ùTôÕ aôp,
Lh¥ JqùYôÚ R[jûRÙm êYô«Wm. SôXô«Wm Gu\
AeÏ AÓd¡ AXeL¬dL UÚULÞm. úTj§Ùm ¨û\V
YôPûL«p LmùT²LÞdÏ ®Ó¡\ §hPjûRf £±Õ
SôL¬Ll TÕûULs YôeLl úTô¡\ôoLs, Cuàm úNôTô
LôXm CYoLÞdÏj Rs°lúTôP CûNkRôo, ùNhÓm ¥,®Ùm úYß CÚd¡\Õ, TjÕl úTûW
141 142
úNokRôtúTôX EhLôWûYjÕ CûXúTôP CPm JÚ LôXj§p CeúL ¨û\V UàèL ×Ze¡
¡ûPVôÕ, JÚ êû[«p ùT¬V AiPô®u A[Üm CÚdLôeL, ùR¬ÙUô? EeLmUô E«úWôÓ CÚkRlT;
Y¥YØm ùLôiP. LôÕ ûYjR. ©jRû[j ùRôh¥«p E]dÏm Eu AdLô. ReLf£LÞdÏm LpVôQUô L\ÕdÏ
ÏúWôhPuv ûYdL úYiÓùUuß úTj§ ¾oUô]Uônf Øk§; SmU çWjÕ E\ÜdLôWeLsXôm CeúL YkÕ Re¡l
ùNôpÈ®hPôs, ClúTôùRpXôm AÕRôu *Tô`]ôm, T¥f£ ¡h¥ÚkR LôXjÕX,@@
£úS¡§Lû[ ÅhÓdÏ AûZdLd á¥VYoL[ôdÏm
RÏ§L°p AkR AiPôj ùRôh¥Ùm Juß Guß ""AkR LôXùUpXôm Ø¥gÑ úTôfÑlTô; ClT CkR
úRôu±VÕ, úTj§dÏ Ko Aû\, Utù\ôuß ULàdÏm ÅhX SôU SôÛ úToRôuà GjRû] Yôh¥
UÚULÞdÏm Øu]ôp CÚkR £u] YWôkRô®u OôTLlTÓjRÔm? Øk§ ×Ze¡] CPj§p ØdLôpYô£
Øû]«p UWj RÓlTôp AYÚdÏ Ko Aû\ EÚYôd¡d ClúTô SUdÏj úRûY«pXôU RhÓØhÓ NôUôuLs
ùLôÓdL Lôoj§úLVu Gi¦«ÚkRôu, úTôhÓl éh¥ Yf£ÚdúLôm, ÅÓ "úaô@uà CÚdÏ,
¿eL Ji¥ B[ôn EeL ìªp LUXôÜm Sôàm Cuù]ôÚ
""GlTÜm úTôp EeLÞdÏuà JÚ R² ìm CÚdÏm ìªp ú_ô§ êQôYÕ êû[«p JÚjRûWùVôÚjRo
AlTô, AeúL ¿eL T¥d¡\úRô. KnùYÓd¡\úRô GpXôm úR¥d¡hÓ LiQôêf£ BPXôm, AjRû] LôÈ CPm,@@
ùNnVXôm, Åh¥p Vôo YkRôÛm úTô]ôÛm EeLÞdÏj
ùRôkRWÜ CÚdLôÕ, EeL lûWY³dÏ CûPgNp CpûX, ""CqY[Ü NôUôuLÞm AkR *l[ôh¥p GlT¥d
¿eL[ôn CxPl ThPô UjRYeLú[ôÓ LXkÕdLXôm, ùLôsÞm?@@
Wôj§¬«p UhÓm TôÕLôlTôn Esú[ ú_ô§ ìªp
""CqY[Ü NôUôuLû[Ùm Vôo AeL GÓjÕhÓl
TÓjÕdÏeL,@@
úTôLl úTô\ôeL?@@
ULu SpXYu, AYÚdÏ úYi¥VûRùVpXôm
SôLWô_u §Ód¡hPôo,
LY²jÕf ùNn¡\Yu,
""éh¥ Yf£Úd¡\ NôUôù]pXôm
""AùRpXôm N¬Rôu Lôoj§, B]ô,,,,,@@ Guß SôLWô_u
SUdÏjúRûYlTPôRlTô! TûZV UWfNôUôuLs
CÝd¡\ôo, Tôp Lônf£d Ï¥jÕ®hÓ ÅÓ §Úm©V
Ls°lùTh¥Ls. Lh¥pLs. VôÚdLôàm ùLôÓjÕPXôm,
Auß UôûX,
CpúX ®jÕPXm,@@
""Gu] B]ô?@
""VôÚ YôeÏYôeL[ôm. TZeLôX ¡WôUúTôàm
""ùWômT £u] CPUô«ÚdúLPô!@@ EûPgÑúTô] FgNlTXûLÙm Uô§¬Vô]
Lôoj§úLVu ×ÚYeLs ®Vl©p EVokR], NôUôuLû[?@@ Gu\ôs UÚULs CûP«p,
Gu]lTô £u]Õ? SôU CÚdL\Õ SôúX úTo, ""N¬Vônf ùNôuú] LUXô, CR TôÚeLlTô,
Sôû[dúL ú_ô§ LpVôQUô¡l úTônhPôp êÔ CùRpXôm ÑmUô CPjûR AûPfÑd¡hÓjç£
úToRôu, SmU úRûYLÞdÏ AkR *l[ôh úTôRôRô? úNojÕd¡hÓ CÚdL\ ASôY£Vl ùTôÚsLsRôu, SmU
ClT CkR ÅhÓX Tô§ CPm éh¥jRôú] ¡PdÏÕ?@@ *To²fNûWÙm Rôu TôÚeL, Vôû] Vôû]Vô
143 144
úNôTôdLÞm ÀúWôdLÞm! CûRùVpXôm Xô¬ YfÑ UoúW Sôu CeúLúV CÚdLÔmà ùNôpXúX Lôoj§!
LmùT²dÏ Aàl©f£hÓ úXNô. G°ûUVô. B]ô AqY[Ü £u] *l[ôh úYQômàRôu ùNôpú\u,
SôL¬LUô] úNôTô ùNh Yôe¡ SmU *l[ôh aôpX ùLôgNm RôW[Uôn CPm CÚdLôlX TôúWu,,,,, Cuàm
úTôPl úTôú\u, SôÛ ÀúWô ûYdL Ø¥V\ôlTX,,,,,,@@
""ÀúWô,,,,,, ÀúWôdLû[ÙUô úTôhÓPl úTôú\?@@ ""CkR *l[ôhÓdúL G]dÏ AgÑ XhNm BLl
Gu\úTôÕ SôLWô_u ÏWp úXNôn SÓe¡VÕ, úTôÏÕ ùR¬ÙUô? aÜv úXôu Yôe¡«ÚdúLú]. AûRl
©uú]? CjRû] ÀúWôdLÞdÏ AeL CPm GÕ? Tj§ GjRû]úVô LYûX, CjRû]Ùm Rôi¥ HúRô
CkR ÅhÓX ìêdÏ SôÛ ÀúWô. ØdLôpYô£ éh¥úV SmU ULu ùNôkR ÅÓ YôeLú\uà TôWôhPj
¡PdÏÕ, Nô® GeúLuà áPj ùR¬VôÕ, GkRd ùR¬Vôh¥Ùm Ïû\ ùNôpX SpXôj ùR¬ÙÕ,@@
LôXj§úXô VôúWô ETúVô¡fNô ClúTô Gu]lTô? SmU ""úLôfÑdLôúRPô! Sôu AÕdÏf ùNôpXúX,,,,, H
úRûYdÏ JÚ LôhùWw ÀúWô. Cuàm JiÔ CÚkRô Lôoj§! Lôoj§!@@
úTôÕm, EeLÞdÏl T¥d¡\§p BûN, AR]ôp EeL
×vRLeLÞdÏ JÚ £u] ÀúWô, UjRT¥ ÀúWô GÕdÏ? AYo áYd áY AYu §Úm©l TôWôUp GÝkÕ
×Õ úUôvRo LhPPj§p ©ph-Cu YôohúWôh CÚdÏ, ùNu\ôu,
NûUVôp ìªp ©ph-Cu ù`plLs CÚdÏ, úY\ GÕdÏ
úN. CkR AlTô! JqùYôÚ ÏÓmTj§p ©sû[
ÀúWô,@@
AlTû] ASôRWYônj ùRÚ®p ®hÓ®Ó¡\ôu, Sôu
SôLWô_u £±Õ úSWm RûXÏ²kÕ úTNô§ÚkRôo, AlT¥Vô? GqY[Ü AdLû\úVôÓ TôojÕd ùLôs¡ú\u,
§¼ùWuß ùNôu]ôo, ""CpXPô Lôoj§. CjRû] ØZeLôp êhÓ YÈVôp T¥ H\ £WUlTPlúTô¡\ôúW
NôUôuLû[Ùm çWl úTôhÓP\Õ N¬uà úRôQúX Guß ¡ùW[ih *lú[ô¬p CPm Yôe¡«Úd¡ú\u,
AkR *l[ôh úYQôm,,,,,,@@ CjRû]dÏm Uô¥«pRôu Cuàm SpX Lôtß, ùRÚ
""ùWômT AZLô«ÚdÏlTô. úLôYôlúW¥q CûWfNpL[ôp ùRôpûX CpûX, úN! ùTt\
ùNôû^h¥«p ØRp ùRôûL ùP[u úTùUuh RLlT]ô«ÚkRôÛm ùLôgNm Su±ÙQoÜ úYiÓm,,,,,@@
ùNgÑTôùXpXôm Lônf£d Ï¥f£hÓ YkRl×\m. SôLWô_u ü\ CPj§p ùYÏ úSWj§p ùYÏ úSWm
TôZûPgN ÅÓ Uô§¬ CkRl ùT¬V CPjûRd Lh¥d LpXôn CÚkRôo, Lôoj§ úLô©jÕd ùLôiÓ ®hPôu,
¡hÓ BÙÑdÏm ¡PdLÔmàRôu EeLÞdÏ BûNVô? C² GÕÜm ùNôpY§p TV²pûX,
G]dÏ AkRj RiPû] ùLôÓdLô¾eL?
AYo ùUpXj Rm Aû\dÏ SPkRôo, AYÚûPV
""CpúXPô. Sôu AlT¥ ùNôpXúX,,,,,@@ ©Wj§úVL Aû\, GlTÜm úTôp EeLÞdÏuà JÚ R²
""¿eL CÚdLÔmà ùNôu]ôÛm ÅhÓdLôWo C²úU ìm CÚdÏm@@ Gu\ôú]. CkR Aû\Ùm AkR UWjRÓl×m
ùTôßdLUôhPôo, ØlTjúRôWôm úR§ SôU ¡[m©l ùTôkÕm Ju\ô?
úTô]ÕúU JiQôkúR§ LôûX«p UmØh¥
êdÏd LiQô¥ûVj çd¡®hÓd ùLôiÓ Aû\ûVf
LPlTôûWúVôP CeL YôNpX BÞeL YkÕ ¨dLl
Ñt± AYo TôoûYûV ùUpX ùNÛj§]ôo,CkRlTdLm
úTô\ôeL,@@
êuß,AkRlTdLm êuß ÀúWôdLs, ùT¬VûY,
145 146
JqùYôu±Ûm ØhP ØhPl ×jRLeLs, TtTX ùTôÚs ©¥jRûY Guß £X EiÓ. §ÚmTj §ÚmTl T¥dL úYß
Tt±, Rªr. Be¡Xm YPùUô¯, £X. BiÓdLQdLônj ùRôPlTPôUúXúV ÀúWôÜdÏs
ç£ T¥kÕ TÝlTô¡d ùLôiÓ YÚYÕm EiÓ, ARtLôL
GjRû] LôXUônf úNojRûY! BiÓLs Ju\ô AYtû\j Õ\kÕ®P Ø¥ÙUô? CkR èpLs Aû]jÕm
CWiPô! SôtTÕ BiÓLs úNL¬l×, AYo YôrkR SôhL°u Nôh£, AYo U]¨û\®u vçX
AûPVô[m, T¥dLôR úSWeL°p áP AYt±u
C[ûUl TÚYj§-ÚkúR Øû[®hP BûN
©u]¦«p ùU[]Uôn EhLôokÕ ùLôi¥ÚdÏm úTôÕ
Ej§úVôL LôXj§p ¨û\Ü LôQ BWm©jRÕ, CÚm×f
ùNôkR Åh¥p CÚlTÕ úTôu\ CRm ÑWd¡\Õ,
NôUôuLs ¨ßY]m Ju±p CÚTj§WiÓ YV§p
úYûXdÏf úNokRúTôÕ UôRf NmT[m CÚètû\mTÕ JÚ £u] ÀúWôÜdÏs APeÏm Aû\dÏjRôú]
ìTôn, A§p èß ìTôûVl ×jRLm YôeLùYuß GÓjÕ AàU§ ùLôÓd¡\ôu, ªg£l úTô]ôp èß ×jRLeLs
úRßUô? ètû\mTÕ? CÚè\ô? GYtû\j úRokùRÓlTÕ
ûYjÕ ®ÓYôo, ªfNj§p Ko Bs A§L £WUªu± YôZ
GYtû\ùVpXôm ®ÓYÕ? Eu EPm©u AeLeL°p
Ø¥kRÕ AkRd LôXj§p, GkR ùSÚdL¥«Ûm AkRl TjÕ
CWiùPôuß ûYjÕd ùLôiÓ Ut\ûRùVpXôm ùYh¥
ìTôûVj ùRôhP§pûX,AÕ ×jRLeLÞdLôL UhÓúU, G± Gu\ôp Gu] T§p ùNôpX? ÑiÓ®WúXVô]ôÛm
©u]ôp ¨ûXûUÙm. NmT[Øm EVW EVW ×jRLlTQØm ùYh¥®P U]m YÚUô?
EVokRÕ, ""®ûX CWiÓ AQô@@ Guß Af£hP
RhÓØhÓ NôUôuLs úTôXÜm, TZeLôXd Lh¥p
Es[eûLV[Ü RX ×WôQeL°-ÚkÕ ClúTôÕ CWiÓ
úNôTôdLs úTôXÜm CYtû\ ASôY£Vm Guß
UôRm Øu× ×jRLd LiLôh£«p CWiÓ TôLeL°p
çd¡lúTôÓYRô?
Ck§V YWXôtß èp ètù\ÝTÕ YûW
B«WjûRkètßdÏm úUtThP ×jRLeLs AYûW úTj§«Pm ×jRL BûNûV Y[odL AYo TXRWm
Sh×Pu TôojÕd ùLôiÓ CkR ÀúWôdL°p ¨t¡u\], ØVu\ÕiÓ, B]ôp AYoLÞdÏj ùRôûXdLôh£
TôolT§-ÚkR BoYm ×jRLm T¥lT§p CpûX,
JqùYôÚ ÀúWô®àsÞm ×jRLeLû[d LiL[ôp ""CqY[Ü ùT¬V ×vRLjûR Vôo RôjRô EdLôokÕ
ùLôg£j RP®]ôo, ©\Ï §\kÕ ûLL[ôp RP®]ôo, T¥lTôeL? úTôo, CkRd LûRûVjRôu ®ß®ßlTôL
ùRôhÓf ºWôh¥]ôo, ©,©,£,«p £u] º¬VXônd Lôh¥]ôeLú[@@ GuTôu,
YiQl TPeLû[d Lôh¥f ÑûYëhPl TôojRôp
úRûYVô]ôp JÚúYû[ úNôßiÓ AYWôp YôZ ""CûR®P RjìTUô CkRd LôhÓ ªÚLeLû[l Tj§ JÚ
Ø¥Ùm, CWiúP BûPLû[ Uôt± Uôt± EÓj§d PôÏùUiP¬ YkÕúR ¥®,«X!@@ GuTôs,
ùLôiÓ YôZ Ø¥Ùm, ùTôkÕ Aû\dÏs NkúRôxUôn
RûXØû\ CûPùY° GuTÕ CÕRô]ô? ApXÕ
YôZ Ø¥Ùm, B]ôp CkRl ×jRLeLs CpXôUp SôuRôu CkR ù_h ÙLj§p YôZúY RÏ§Vt\Y]ô¡
YôrYÕ,,,,,,? ®hPú]ô? Sôàm ç£ T¥kÕ TÝlTô¡,,,,,,,@@
CûY VôYtû\ÙúU Øû\ ûYjÕd ùLôiÓ Juß ×jRLeLû[j ùRôhÓj RP®V ®WpLs SÓe¡],
®PôUp §ÚmTj §ÚmTl T¥d¡\ôo GuT§pûX, ªLÜm, LiL°p DWm §ûN L®jRÕ,
147 148
Gu] ùNnYôu Gu ×jRLeLû[? HRôYÕ ""LUXô. PôdPÚdÏ úTôu Ti¦ AlTôÜdÏ ®¯l×
ûXlW¬dLôYÕ SuùLôûPVônj RÚYô]ô ApXÕ Yk§¥fÑuà ùNôpÛ,@@
¡úXô®tÏ CqY[ùYuß úTWm úT£ úTlToLôW²Pm,,,,,,
G]dÏ,,, ClúTôÕ RkûRÙm ULàm UhÓúU,
ØÚLô! ""Gu] BfÑ Lôoj§?@@ AYo ÏWp AYo LôÕdúL
EsÞdÏs ùU[]Uôn Ko AX\p ùY¥jRÕ, LiØu ®j§VôNUôn ùU-kÕ JÈjRÕ, VôúWô Ge¡ÚkúRô
CÚs ãZ BWm©jRÕ ùR¬Ùm. EPp RûWûVj ùRôhPÕ úTÑYÕúTôp,
ùR¬VôÕ, ""LÓûUVô] LônfNplTô, èjÕSôÛ ¥¡¬, Li
UeLp UôeLXôn. LÚYû[VeL[ôn. Li¦às §\dLôU UVdLm, êÔ Sô[ôfÑ, TVkúR úTônhúPôm,,,
HúRô ÑZt£Ls, EWdLd LjÕYÕúTôp CÚkRÕ, Ø¥Yt\ PôdPo SpXô CÚdLÔm,@@
Ts[j§u CÚ°p ùU[]Uôn êrÏYÕ úTôXÜm êuß SôhLs, ÁiÓm LôXiPo úUp LiLs
CÚkRÕ, CÕ UL²u ØLmRôú]? B]ôp AûPVôß ¨û]ÜLs ùUpXl ×WiÓ ùLôÓjR], ÅhûPd Lô-
*l[ôh ApXYô CkR ØLjúRôÓ £¬d¡\Õ? Cuù]ôÚ ùNnV Cuàm JuTúR SôhLs,,,, LiLÞdÏs El×
TdLm AÝûLùVôÈ. ÀúWôdL°ÈÚkRô? ûLLôpLû[ Eßj§VÕ,
EûRjÕd ùLôs¡\ AûU§«uûU, ÁiÓm CÚs,
""UVdLj§p HúRúRô úT£ÉeLlTô.@@ AYu ÏW-Ûm
ÁiÓm UeLXôn J° FÓÚYp, ùYs[j§p £±Õ
ØLj§Ûm CWdLm ÏWp RôrkRÕ, ""Gu¡hP ØRpXúV
£±Rôn ¿fNp úTôhÓ êfÑ YôeL JÚYôß ùUpXj
ùY°lTûPVôLf ùNôpÈ CÚdLd áPôRô?@@
RûXûV ¿oUhPj§tÏ úUp çd¡ ¨ªokRúTôÕ G§úW
CÚkR ØLm JÚ LQm Ue¡d ÏZm©l ©\Ï ùR°kRÕ, Lôoj§ AYo ×\eûL SWm×Lû[ ùUpX ¿®d
ùLôÓjRôu,
""AlTô LiûQ ®¯f£hPôo!
""LYûXlTPô¾eL, EeLs AjRû] ×vRLeLÞm
LiLû[ UXoj§]ôo, ClúTôÕRôu çeLl úTônd SmúUôP YÚm, GlT¥úVô Sôu YfÑd ùLôÓdLú\u,@@
Li ®¯jRÕúTôp CÚkRÕ, B]ôp ÑYod LôXiP¬p
êuß RôsLs ¡¯dLlTh¥ÚkR], ùY°Vû\«p UÚULs PôdPÚdÏ ùP-úTôu
ùNnÙm ÏWp úLhPÕ,
""AlTô@@
T«t£
Lôoj§Rôu G§¬p. LiLû[ AûNjRúTôÕ TdLjÕ
úUû_úUp HúRôúRô Tôh¥pLs, UÚkÕLs, ¸rdLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
LhÓûW GÝÕL,
""ClúTô GlT¥lTô CÚdÏ?@@
1, SôLWô_àm ×jRLeLs ÁÕ AYÚdÏs[ BoYØm,
Lôoj§úLVu ûL AYo ùSt±«p T¥kRÕ, ""AlTôPô.
_ýWm C\e¡«ÚdÏ,@@ 2, Lôoj§úLV²u Tu× SXuLs,
UÚUL°u ØLm SôtLô-VÚ¡p AYu ©u]ôp

úRôu±VÕ, ×u]ûLÙPu,
149 150
ùNu\ôs, NkÕ CûPùY°«p Lô- Yô°úV CÚØû\
TdLjÕf ÑY¬p C¥jRÕ, NkÕ JÚ Åh¥u Øt\j§p
Ø¥kRÕ, AkR CÚh¥Ûm AeÏ P_u LQd¡p
RYûXLÞm. Yô°LÞm TWj§ ûYjRÕ ùR¬kRÕ,
7, ®¥YRtÏs,,,, ÑYúWôWUôLl T§jÕ ûYj§ÚkR Ri½o Tm× AÚúL
SôuûLkÕ BiLs CÚkRôoLs, A§p JÚYo
-AúNôLªj§Wu TeL_jûRl TôojÕ. ""C²úU CeúL YWô¾eLuà úTô]
TeL_jÕdÏ ØjÕûY GÝl×YRtÏ úYRû]VôLj RPûYúVô ùNôuú]ú]?@@ Gu\ôo,
Rôu CÚkRÕ, JußdÏs Ju\ôL SôuÏ ©[ôv¥d
""Cu²dÏ UhÓm RVÜ TiÔeL, Sôû[dÏ úYú\
Yô°Lû[ GÓjÕ YkÕ YôNpT¥«p ûYjRôs, C²Ùm
RôU§dL Ø¥VôÕ Guß ¾oUô²jÕ ""ØjÕ. ØjÕ@@ Guß CPjÕdÏl úTôú\u,@@ Guß TeL_m ùNôu]ôs,
AûZjRôs, ""CeúL Åh¥úX CÚd¡\YeLÞdúL Ri¦ TjRúX,
ØjÕ TÓdûL«p AûNkÕ ùLôÓjRôu. ""ØjÕ. ÑmUô ÑmUô YkÕ áhPm á¥]ô?@@
GÝk§Ú, Gu LiúQôp-úVô.@@ Gu\ôs, AqY[Ü
""TdùLhûP ûYf£hÓ ùY°úV ¨pÛeL, Ri¦
CÚh¥Ûm AYu JÚØû\ Li ®¯jÕl TôojRÕ
AYÞdÏj ùR¬kRÕ, YkRô Esú[ YkÕdLXôm,@@
""CÕdÏsú[ Ri¦ Yk§ÚdLôÕmUô@@. Guß ØjÕ TeL_m Yô°Lû[ JÚ êûX«p ûYjÕ®hÓ ÁiÓm
ùNôu]ôu, NôûXdÏ YkRôs, ShP SÓ¨£«p AlT¥f
NôûXúVôWUôL ¨tTÕ AYÞdÏ ANôRôWQUôLj
""YkÕÓmPô. LiÔ, ùRÚdLôWô GpXôm úTô«hPô,
ClúTôúY úTô]ôjRôu CWiÓ U¦dLôYÕ Ri¦ úRôu\ôUp úTôn UôRdLQd¡p B«tß, ¡QßL°p
©¥fÑiÓ YkÕ ùLôgNm LiQNWXôm,@@ Ri½o CpXôUp ¡PlTÕ NôRôWQUôL CÚkRÕ, ÏZônj
Ri½o JÚ Sôs ®hÓ JÚ Sôs YÚYRôLl úTfÑ,
""¿ úTôn TdùLhûP ûYfÑhÓ YômUô, Sôu CúRô
B]ôp ÅhÓd ÏZô«p YWôÕ, GeúL YÚ¡\ùRuß
YkÕPú\u,@@
úR¥l©¥jÕ AÕ YÚm CÚU¦ úSWj§p TWTWdL
TeL_m YôNp LRûYj Rô°PôUp ùYßUú] HWô[Uô]YúWôÓ úRûYVt\ ÕúY`m Y[ojÕ. CÚ
Nôj§®hÓj ùRÚÜdÏ YkRôs, JÚ ùRÚ ®[dÏm G¬VôÕ,
Tôj§WeL°p YiPÛm Y¥NÛUôLj Ri½o ©¥jÕ
úTô]ôÛm. ÅhûP ®P ùYhP ùY°«p Li Su\ôLj
GÓjÕ YkRôp. CÚ SôhLÞdÏ AûRf NûUVÛdÏm
ùR¬kRÕ, ®ß ®ßlTôLl TX EÚYeLs YkÕ úTônd
ûYjÕd ùLôiÓ Ï¥ Ri½WôLÜm ùLôh¥dùLôs[
ùLôi¥ÚkR],
úYiÓm, Cu±WÜ CeÏ JÚY¯VôLf NUô°jRôp Sôû[
TeL_m NôûXûVd LPkÕ. G§oNô¬«p ê¥d¡PkR UßSôs ClT¥ SÓjùRÚ®p AûXV U]ûRj §PlTÓj§d
TX LûPLs SÓúY Uû\kÕ ¡PkR JÚ ÏßLXô] NkÕdÏf ùLôiPôp úTôÕm,
151 152
SûPTôû R K W d L p - Û m C u à m T X o L ô j Õ d ÏZkûRÙm JÚ Sôs ®hÓ JÚ Sôs çeLd Ltßd
¡PkRôoLs, AeóÏ NôRôWQUôLd ¡PdÏm AÑjRj§p ùLôs[®pûX,
TLp ùY°fNj§p ¨tLdáP AÚYÚlTô«ÚdÏm
TeL_m Ri½oj RYûXÙPu JÚ ùYiLXl
ùRô[ùRôùYuß JÚ NhûP«p JÝeLôLl Tôû]ûVÙm çd¡d ùLôiÓ ÁiÓm ùRÚÜdÏ YkRôs,
ùTôjRôuáPl úTôPôUp ØjÕ YkÕ úNokRôu, TeL_m GûR Sm© CÚh¥p ÏZkûRûVj R²úV ®hÓ®hÓ
ØjÕûYj Ruú]ôÓ úNojÕ AûQjÕd ùLôiPôs, ÅhûPÙm Rô°PôUp úTô¡ú\ôm? LQYu
""ÏZkûR çe¡iÓ CÚdLô[ô? Guß úLhPôs, F ¬ ÈÚ k R ô Û m CpXôÕ úTô]ôÛm CÕYûW
""Sôu TôodLúXmUô, B]ô AY AZúX.@@ Guß ØjÕ Ri½ÚdLôL AYu Cuù]ôÚYo ÅhÓd ùLôpûX«p
ùNôu]ôu, ¨tLl úTôL®pûX, B]ôp ÅhÓdÏm ÏZkûRdÏUôYÕ
LôYXôL CÚdLXôm,
""LRûYf Nôj§iÓRôú] Yk§ÚdúL?@@
Iv ùPlúTô LôYpLôWu. ""Hn GeúL úTôú\?@@
""BUôm,@@ Gu\ôu, TeL_m CÓl©-ÚkÕ Lôp ìTôn £pXûW
""¿ CeúLúV ¨pÛ, Sôu RYûXûV GÓjÕiÓ GÓjRôs, AYuAûRd LY²VôÕ úTôX ""úTômUô, úTô,
IvùPlúTôúX JÚ RPûY Ri¦ ©¥f£iÓ úTô, úTô, Cu²dÏ JjRûW Esú[ ®PØ¥VôÕ, úTô
Yk§Pú\u@@, úTô úTô!@@ Gu\ôu, AeÏ á¥«ÚkR áhPm AY²Pm
AkRd LÓûUûV EiÓ Ti¦«ÚdL úYiÓm, AûRl
""CeúL Ri¦ YkÕÓjRô?@@
ùTôÚhTÓjRôUp GpXô YVÕdLôWoLÞm AY²Pm
""Cu]m YWúX, ÅhÓdLôWo ClúTôRôu TmûT ùLg£d ùLôi¥ÚkRôoLs, TeL_Øm AYs TeÏdÏs.
Uôh¥iÓ CÚdLô,@@ ""Cu²dÏ JÚSôs UhÓeL.@@ Gu\ôs, JÚSôs UhÓm
JÚSôs UhÓm Guú\ GqY[Ü SôhL[ô¡ ®hP]?
TeL_m NôûXûVd LPdL®ÚkRYs NhùPuß
Cuàm GqY[Ü SôhLs ClT¥?
ü\ôs, ANôj§V úYLj§p JÚ Xô¬ AYû[d LPkÕ
ùNuß Uû\kRÕ, AûR AÓjÕ Cuàm JÚ LôÚm ØjÕ AYû[j úR¥ YkÕ®hPôu, ""Cuàm êÔ
úUôhPôo ûNd¡Þm T\kÕ ùNu\], úTo ©¥fNl×\m SmTRômUô.@@ Gu\ôu,
TeL_m ØjÕûYd LYûXúVôÓ §Úm©l TôojRôs, SôÛ TdùLhÓm N¬Vô CÚdLô,@@
©\Ï AYs ÅhÓdÏ KhPØm SûPÙUôLl úTô]ôs,
ùRÚ®p AlúTôÕRôu VôúWô ûLYi¥«p Ge¡ÚkúRô ""CÚdúL@@
Ri½o ©¥jÕdùLôiÓ úTô«Úd¡\ôoLs, £k§V ""¿ CeúL ¨pÛ, Sôu úTôn Ri¦ A¥fÑ ûYfÑhÓ
Ri½o ùRÚ SÓ®p ThûPVôLdúLô¥h¥ÚkRÕ, Euû]d ál©Pú\u,@@
úTôhP TÓdûLdÏf NmTkRúU CpXôUôp NmTô ""CkR ùYeLXl Tôû]ûV HmUô GÓjÕiÓ YkúR?
RûW«p çe¡d ùLôi¥ÚkRôs, TeL_m AYû[j C§úX Ri¦Ùm ùWômTd ùLôs[úX. çdL\Õm
çdL®pûX, TÓdûL«p ¡PjÕmúTôÕ ÏZkûR ®¯jÕd
LxPUô«ÚdúL?@@
ùLôiPôp Gu] ùNnYÕ? ùT¬VYoLû[l úTôXd
153 154
""Gu] TiQ\ÕPô? ùT¬V AÓdÏúX úSj§dÏj CWiPôm AÓdÏ ¨Wm×YRtÏs AkR AmUôÞdÏl
Õ¦ AX£] Ri¦ûVf úNjÕ ûYf£ÚdúLu,@@ ùT¬RôL úUp êfÑ ¸r êfÑ YôeLj ùRôPe¡VÕ, Tm×
ØjÕ®Pm RYûXûVÙm ùYiLXl Tôû]ûVÙm A¥lT§Ûm ûL RÓUô±VÕ, ""Sôu A¥d¡ú\u, ¿eL
JlTûPjÕ®hÓl TeL_m Yô°Lû[ ûYj§ÚkR Tôj§WjûR SLojÕeL@@ Guß ùNôp-l TeL_m Tml
ÅhÓdÏ ®ûWkRôs, AeÏ ClúTôÕ ANôj§Vd ÏmTp ©¥ûV Yôe¡d ùLôiPôs, TmûTf ÑY¬p T§jÕ
úNok§ÚkRÕ, ""ClúTô YkÕhÓ GeúL Es[ úTôú\. ûYj§ÚkRôp JúW TdLUôL JúW ûL«pRôu A¥dL
SôeLs[ôm E]dÏ Uà_ôsL[ôLj ùR¬VÈVô?@@ Guß Ø¥Ùm, ¨Rô]UôL A¥jRôúX JÚ Tôj§Wj§tÏs ûL
JÚ ¡Z® TeL_jûRj RÓjRôs, ""Tuù]iÓ U¦dúL Nû[jÕ ®Óm,
Sôu YkÕ Tôj§Wm ûYf£ÚdúLu,@@ TeL_m AkR AmUô°u Tôj§WeLs Aû]j§tÏm
¡Z® NkúRLjÕPu TeL_jûRl TôojRôs, TeL_m Ri½o A¥jÕj RkÕ®hÓj Ru Yô°ûV SLoj§
AkRd ÏmTÈp AkRd ÏßLXô] NkÕdÏs Øuú]±f ûYjRôu, AeÏ ü±ÚkR JÚYo. ""JÚjRúW AiPô
ùNu\ôs, AiPôYj Ri¦ GÓjÕlúTô]ô. UjRYeL Gu]
TiÔYôeL?@@ Guß ùNôu]ôo, êf£û\jR TeL_m.
AkRf NôûX«p Ri½o YkR IkRôß ÅÓL°p. AkR ""CÕRôu GuàÕ ØRpTôj§Wm@@ Gu\ôs,
JÚ ÅhÓ Tm©pRôu £±Õ A§LUôL YÚm, BRXôp
AkR STo ""úVôq NkRô]m! CeúL Gu] úLs®
Ri½o ©¥dL YÚTYoLÞm AeÏRôu A§Lm, Tm×
úLlTôÚ VôÚªpúX? CkRl ùTômTû[eL ClT¥
AÚúL ü\YoLÞPu TeL_Øm Øi¥V¥jÕd ùLôiÓ
JúWV¥Vô TmûTl ©¥fÑ Yû[f£h¥ÚdLôeLú[!
Ru Øû\dÏd Lôj§ÚkRôs, Ri½o Cuàm £±Õ úSWúU
®ÓeLmUô, SôeLÞm Ri¦ ©¥dLjRôu U¦dL¦dLô
YÚm Gu\ EQo®p JÚYo RY\ôUp Tm×l ©¥ûV
üàh¥ÚdúLôm.@@ Gu\ôo,
AWdLjR]UôL CVd¡d ùLôi¥ÚkRôoLs, JqùYôÚ
A¥Ùm NmUh¥V¥ úTôX JÈùVôÝl©d ùLôi¥ÚkRÕ, Ri½o ¨Wm©V AÓdÏLû[ GÓjÕl úTônd
TeL_jÕdÏ ØkûRV CPj§p Tôj§Wm ûYj§ÚkR ùLôi¥ÚkR AmUô°Pm TeL_m. ""¿eLRôuAYo¡húP
AmUôs. RûXlûT CÝjÕf ùNôÚ¡d ùLôiÓ RVôWôL ùNôpÛeLmUô.@@ Gu\ôs,
CÚkRôs, AYsØû\ YkRÕm TeL_úU AkR
AkR AmUôs AkR ST¬Pm. ""AÜeL Cuàm
AmUôÞûPV RYûXûVl TmT¥«p SLoj§ ûYjRôs,
©¥dLúY«pXlTô.@@ Gu\ôs,
AkRj RYûX GuTûR®P úYß ùTVo HRôYÕ Rôu
ùNôpXúYiÓm, AÕ ¨Wm©]ôp GlT¥ SLojÕYÕ Guß ""BUôm. CÕX áhÓ,@@
JÚ LQm TeL_jÕdÏl TVm GÝkRÕ, TôYm. AkR
TeL_j§u úRôú[ LZiÓ®Óm úTôX CÚkRÕ,
AmUôs Åh¥p GqY[Ü SToLú[ô? B]ôp JÚYoáP
Cuàm êuß Yô°Ls A¥jRôL úYiÓm, ùLôiÓ
AYÞdÏj ÕûQ YW®pûX,
YkRYt±p ØÝdLj Ri½o GÓjÕd ùLôiÓ
RYûX Tô§ ¨Wm©VúTôúR AkR AmUôs §Úm©j úTô]ôpáP. CWiPôm Sôs UôûX«p GpXôm N¬VôLd
§Úm©l TôojR YiQm CÚkRôs, RYûXdÏl ©\Ï Lû[V Ø¥VôÕ, N h ù P u ß V ô W ô Y Õ F ¬ - Ú k Õ
Cuàm SôuÏ ùT¬V AÓdÏLs, ARu ©\Ï TeL_j§u YkÕ®hPôp. ØLm LÝ®dùLôs[ JÚ ùNm×j Ri½o
Øû\, 155 156
RWØ¥VôÕ, UßSôs ÑjRUô] úYx¥ ×PûY úYiÓm TeL_jÕdÏ A¥Y«t±p ÑÇùWuß JÚØû\ YÈjRÕ,
Gu\ôp Õ¦ Sû]jÕ EXojR Ø¥VôÕ, úTô] RPûYÙm ClT¥jRôu YÈ YkÕ. ùRÚ®úXúV
ÑÚiÓ ®Ýk§ÚkRôs, NmTô ©\kRÜPú] AY[Õ LQYu
TeL_m AYÞdÏ OôTLªÚkR úRôj§WeLû[
BvTj§¬«p ûLùVÝjÕl úTôhÓd ùLôÓjRôu,
U]ÕdÏs ùNôp-dùLôiÓ. TmûT A¥jRYiQm
BTúWù B]úTôÕ ùT¬V ùRôkRWÜ CÚdL®pûX,
CÚkRôs, JÚØû\ áP JÚ úRôj§WjûRdáP ØÝdLf
B]ôp ClúTôÕ CWiÓ YÚPeLs L¯jÕ YÈYWj
ùNôpX Ø¥V®pûX, AeÏ ®WÈÓdÏdÏ CPªpXôUp
ùRôPe¡«Úd¡\Õ, ùT¬Rô¡lúTônlTÓjR TÓdûLVôLj
¨û\k§ÚkR UdLÞm Tôj§WeLÞm. AYÚûPV Li¦p Rs°®Pd áPôÕ,
ªL CúXNô] ¨ZXôLj ùRuThPÕ úTôXj
úRôjó§WeLÞm. JúW ÏZlTUô] Ï®VXôL YkÕ LûP£ Yô° A¥jÕ®hÓj çdLUôhPôUp AûRf
úTôndùLôi¥ÚkR], XÈRô NLvW SôUj§p ùN[kRoV £±Õ £±RôôL SLoj§d ùLôiÓ ØjÕÜm SûPTôûRdÏ
XL¬, SÓúY ¡ÚxôQôxPLm, ©jÕdÏ° ØÚLRôv T_u YkÕ úNokRôu, AYàdÏm Y«tû\ YÈdÏm, ùao²Vô
TôhÓ, AmUô! AmUô! AmUô! Guß ùNôp-lúTô] YÚ`úU BTúWù ùNnV
úYiÓùUuß PôdPo ùNôu]ôo, ùNôu]Yo
TeL_jÕdÏ AmUôùYuß Lj§VûZdLdáP TVØßj§f ùNôpÈ«ÚkRôp JÚ úYû[ EPú] HRôYÕ
Ø¥VôÕúTôXj úRôu±tß, AYÞûPV ûL HúRô ùNnÕ CÚdLXôm, TeL_m ØjÕûY AûQjÕd
R²lThÓl úTô]Õ úTôX H± C\e¡d ùLôi¥ÚkRÕ, ùLôiPôs, ""¿ úTôPô ÅhÓdÏ, Sôu JqùYôiQô
Uôo× GqY[Ü L]jRúRô AkR A[Ü U]Õ Lô-VôL ùLôiÓ YkÕPú\u.@@ Gu\ôs,
CÚkRÕ, AYs AYú[ CpûX, AYs úYß VôúWô, úYß
VôúWô Guß ùNôpYÕáPj RYß, úYß HúRô, ""Iv ùPlúTôúX Nô®j§¬¡húP ùNôpÈhÓ
Yk§ÚdúLu, AûRÙm A¥fÑhÓl úTôú\mUô,@@ Guß
êu\ôYÕ Yô° A¥dÏmúTôÕ ØjÕ YkÕ ®hPôu, ØjÕ ùNôu]ôu,
Iv ùPlúTô®p Gu] B«tß Guß úLhLdáP
Ø¥VôUp Tm×l©¥ûVl TeL_m ØjÕ®Pm ùLôÓjRôs, ""úYiPômPô. LiQô. CÕ úTôßm, GlT¥VôYÕ
AYu JÚ ûLVôp A¥dL Ø¥VôUp CÚ ûLL[ôÛm TôojÕdLXôm,@@
©¥ûVl ©¥jÕd ùLôiÓ JqùYôÚ Øû\Ùm Ru ØÝ ""AlúTô AeúL úTônd LôÈ Tôj§WjûR GÓjÕiÓ
EPûXÙm EVoj§ A¥jRôu, úTôLhÓUô,@@
TeL_m JqùYôÚ Yô°VôLj çd¡f NôûX ""CpûX. ¿ ÅhÓdÏl úTô. Sôu GÓjÕiÓ Yú\u,@@
SûPTôûR«p ùLôiÓ úTôn ûYjRôs, AeúL Cu]m
TeL_m JqùYôÚ Yô°VôLf NôûXûVd LPkÕ
GqY[úYô úTo Ri½o ©¥jRÕm ©¥dLôRÕUôLl
Uß×\ªÚkR SûPTôûR«p ùLôiÓúTôn ûYjRôs,
Tôj§WeLû[Ùm Yô°Lû[Ùm ûYj§ÚkRôoLs, BiLs
AeúL JÚ LußdÏh¥ AY[ÚúL YkÕ ""úTô úTô.@@ Guß
ûNd¡sL°p GlT¥ ùVpXôúUô ÏPeLû[Ùm
®Wh¥]ôs, AÕ SLWôUp AeúLúV ü\Õ, AÓjR Yô°
RYûXLû[Ùm Lh¥j ùRôeL ®hÓdùLôiÓ AûXkÕ
GÓjÕYW AYs SLokRÜPu. AÕ ¨fNVm Ri½¬p
ùLôi¥ÚkRôoLs, FúW ùY± ©¥jRÕ úTôp ÏZônj
YôûV ûYjÕ®Óm,
Ri½ÚdÏ AûX TônkÕ ùLôi¥ÚkRÕ,
157 158
TeL_m UßT¥Ùm AkRd LußdÏh¥ûV ®WhP
ØVu\ôs, GkRj ÕúY`m TôWôhPôUp. AÕ ùNô±kÕ
ùLôÓdL YôLôLj RûXûV EVoj§VÕ,
""N¬ Ï¥.@@ Guß TeL_m ùNôu]ôs, NôûX Uß
×\j§p ûYj§ÚkR CRW TdùLhÓLû[ GÓjÕ YW
®ûWkRôs, Sôû[ UßSôs CkRA[Ü Ri½WôYÕ
¡ûPdÏUô Guß ùR¬VôÕ, B]ôp Cuû\VlúTôÕ
CúRôÓ Ø¥kÕ ®hPÕ, ®¥V Cuàm ùYÏúSWm
CÚkÕeáP,
T«t£
¸rdLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
LhÓûW GÝÕL,
1, Ri½ÚdÏj R®d¡u\ TeL_j§u ¨ûX,
2, TeL_j§u ÏQSXuLs,
159 160
8- AlTôÜ LQd¡p 35 ìTôn
-©WTgNu
AlTlTô,,,,,, SpXúYû[ úTÚk§p LûP£
CPUô]ôÛm _u]p KWUôL G]dÏ CÚdûL
¡ûPjÕ®hPÕ, CkR Bß U¦ Yi¥ûVj RY\ ®hÓ
®PdáPôÕ Guß J¥ Yk§ÚkúRu, N¬VôLl TjÕ
U¦dÏ F¬pùLôiÓ úTônf úNojÕ ®ÓYôo KhÓSo,
AÓjR SôûXkÕ ¨ªPj§p ÅÓ, AmUô çe¡«ÚdL
UôhPôs, ALôXj§p úTôn AmUôûY. CkR YVNô]
LôXj§p GÝl©jùRôpûXlTÓjR úYiPôúU!
úTÚk§p CPm úR¥ U²RoLÞm. U²RoLû[j úR¥
BúWôd¡Vm RÚm TZeLs. UßSôs LôûX«úXúV
XhNô§T§VôdÏ¡\ XôhP¬ ºhÓLs. JÚ ìTôn ®ûX«p
ÅhÓdÏ YkÕ Be¡X Oô]jûR YZeÏ¡\ ×jRLeLs
GpXôÚm YkÕ Lj§®hÓl úTônd ùLôi¥ÚkRôoLs,
Yi¥ ×\lTÓ¡\ úSWj§p Gu G§¬p SÓYV§]WôL
JÚYo YkÕ üß Gu TdLj§p Lô-VôL CÚkR CPj§p
EhLôWXôUô áPôRô GuTÕ úTôp Guû]l TôojRôo,
""EdLôÚeLú[u.@@ Gu\Yôß Gu EPmûTf ÑÚd¡d
ùLôiÓ. AYo EhLôW CPm RkúRu,
AUokRôo, ImTûR Jh¥V YVÕ, Áu ØsLû[l
úTôX JÚ YôWjRô¥., RûXÙm ùYÞj§ÚkRÕ, TÝjÕl
úTô] JÚ ¨\j§p NhûPÙmúYh¥Ùm, TpXôiÓLÞdÏ
ØuVôúWôJÚ ùNpYàdÏm ùNp®dÏm SûPùTt\
§ÚUQj§uúTôÕ YZeLl ùTt\. NôVmúTô] ûT«p
Ru EûPûULû[ ûYj§ÚkRôo,
159 160
""Nôo,,,,, Nôo Gu¡hP CkR èß ìTôn úSôhûPj
TôojR Uôj§Wj§p "SôuùWômT ùN[d¡Vm@ Guàm
R®W úY\ £pXûWúV CpûXúV Nôo,,,,,,@@ Gu\ôo
£X ØLeLs, AlT¥ Jußm úUôNªpûX §Úl§Rôu ùT¬VYo T¬RôTUôL,
Guàm £X ØLeLs, ""ùWômTf NeLPm@ Guàm £X
ØLeLs, Gu TdLj§p CÚkRYo ØLm êu\ôm WLjûRf ""AÕdÏ Sôu GiQnV Ti\Õ? TvÑdÏ Yo\ BÞ.
úNokRRôL G]dÏlThPÕ, AYÚPu úTNúYiÓm úTôp úSôhûP Uôj§d¡hÓ YW YôQôUô? RômTWjÕX
CÚkRÕ, C\e¡Ó, ÑmUô úT_ôo TiQôR,@@
Yi¥ K¥d ùLôi¥ÚkRÕ, ùT¬VYo Guû]l T¬RôTUôLl TôojRôo,
""GÕ YûWdÏm úTôÈeL?@@ Guú\u, Sôu AYÚdÏf ºhÓ GÓjÕd ùLôÓjúRu,
""×ÕfúN¬dÏ Nôo@@ Gu\ôo AYo ùNôp-®hÓ. SUdÏ ""UôUiåoX Yi¥ ¨tÏm; Uôj§d ÏÓjÕPú\u
×ÕfúN¬RôeL ùNôkR FÚ.@@ Gu\ôo, Nôo,,,,@@
""G]dÏjRôu@@ ""N¬,@@
""×ÕfúN¬«p GeúLeL?@@ ¨mU§VôLf NônkÕ EhLôokÕ ùLôiPôo, ""ùWômT

Su±eL@ Gu\ôo,
TvvPôiÓdÏl TdLj§úXúV,@@
""FÚX Gu] TiÈeL?@@
""G]dÏ Øj§Vôp úThûPeL; Tv vPôiÓ úXkÕ
ùWiÓ ûUp SPkÕ úTôYÔm, ¬d`ô®úX úTô]ô "" Ñ m U ô j R ô e L C Ú d ú L u , E e L Þ d Ï j ù R ¬ g
£ÚdÏúU, Ju\ûW YÚÙô ê¥d ¡Pd¡\ BûXj
ùWiÓ ìTô úLhTôu,@@
ùRô¯Xô°eL, Sôàm BWmTjÕX AiûP ANpúX LPu
Yi¥ TpXôYWjûR ùSÚe¡d ùLôi¥ÚkRúTôÕ Yôe¡d LôXjûRj Rs°ú]u, Al×\m AiPô
SPkÕSo Gu²Pm YkRo, Sôu LôûNd ùLôÓjÕf ºhÓ ÏiPôû] ®jÕ APÏ YfÑj §uú]ôm, Al×\m Gu].
Yôe¡d ùLôiúPu, ùT¬VYo. Õ¦lûTdÏs CÚkÕ VôNLm YôeLôR Ïû\Rôu, Sôu SpXô CÚdL\lúTô Gu
JÚ £u]l ToûN GÓjÕ. A§-ÚkÕ Jtû\ èß Uf£]u BßØLjûR Sôu Rôu T¥dL YfúNu, LpVôQm
ìTônjRôû[ GÓjÕ SPjÕS¬Pm ùLôÓjRôo, Ti¦ YfúNu, ClúTô ThPQj§úX. ùN[¬VUô
CÚdLôu, HRôYÕ ÏÓjÕ ERÜlTôuà L¥Rô£
""HnVô. AjRû] úTÚm èßm ImTÕUô ùLôÓjRô
GÝ§ú]u, T§Û CpÄeL ©sû[ Ïh¥eL ØLjûRl
Sôu £pXûWdÏ GeúL úTúYu? ¿eLú[ TôÚeL Nôo.@@
TôodL Ø¥VpÄeL Yi¥ H±húPu, JÚ YôWUô
Guß ûTûV Gu²Pm Lôh¥]ôo, BùYuß §\kR
ThPQjÕX BßØLm Åh¥úXRôu CÚkúRu, Gu]ôX
ARu YôndÏs èßm ImTÕUôLúY CÚkRÕ,
Ø¥gÑÕ CÕRôuà èß ìTôn ÏÓjRôu, AYu
""úVôq,,, ùT¬VYúW. £pXûWVô Tuù]iÓ ìTô ùTi_ô§ PÜu TvÑdÏuà JÚ ìTô ùLôÓjÕfÑ
GmTÕ ûTNô CÚkRô ÏÓ, CpúXu]ô RômTWjÕX Yôe¡d¡hÓl úTôú\u, JÚ YôWm TjÕ SôÞ Lg£
C\e¡Ó,@@ Guß ùNôp-®hÓj Ru CPj§p úTôn Ï¥dLXôúU,@@ Gu\ôo,
AUokÕùLôiPôo,
161 162
""UôUiå¬p C\e¡ CWÜ EQÜ Ø¥júRôm, ùT¬VYo Sôu YÚYRôLf ùNôp- ®ûP ùTtú\u, ÅhûP
©pÛdÏ èß ìTôûV ¿h¥]ôo@@, úSôd¡ SPdûL«p CÕ A§LlT¥úVô Guß G]dÏj
""£pXûW CpúX Nôo,@@ Gu\ôo L\ôWôL. LpXô®p úRôu±VÕ, Gu RLlT]ôÚdÏ AßTRôm LpVôQm SPdL
CÚkRYo, CÚkRÕ, AYÚdÏ úYh¥ ÕiÓm. AmUôÜdÏl ×PûYÙm
YôeL úYiÓm, ¨fNVm CÚTjûRkÕ ìTôn ÕiÓ®Ým,
""TWYô«pûX@@ Guß Sôú] AYÚdÏm úNojÕl TQm
ùLôÓjúRu, ùY°úV JÚ £LùWhûP Yôe¡ Tt\ UßSôú[ Gu]ôp Øj§Vôp úThûPdÏ úTôL
ûYjÕd ùLôiúPu, ""¿eL,,,,,,@@ Guú\u, Ø¥V®pûX, CWiPôm Sôs G]dÏ AkRl TdLj§p
""©¥d¡\ÕRôeL,@@ úYûX CÚkRÕ, úYûXûV Ø¥jÕd ùLôiúPu,
AlTôÜûYl TôodLl úTôLXôm Guß úRôu±VÕ,
AYÚdÏm Juû\ Yôe¡d ùLôÓjúRu, áfNlThPôo TdLj§pRôu U¦dáiÓ CÚkÕm G]dÏs JÚ RVdLm,
©\Ï ×ûLjRôo,
TôYm LxPlTÓ¡\Yo AlTôÜ, CkRl TQjÕdLôLjRôu
Yi¥ Fo úTônf úNôkÕ SôeLs C\e¡VÜPu YÚ¡\ôu Guß ¨û]jÕd ùLôiPôp Su\ôL CÚdLôúR,
""Nôo,,,,, YôeL. TZm YôeLXôm, AeúLúV úSôhûP Uôj§ Gu]ôp CÚTjûRkÕ ìTôn ×Wh¥d ùLôs[ Ø¥Ùm
EeLÞdÏm ùLôÓjÕPú\u,@@ Gu\ôo, AYÚdÏ AÕ ùTÚm ùRôûLVô«tú\,
Tv vPôi¥u ùY°«ÈÚdÏm TZdLûPdÏl G]dÏ AYûWÙm AYo ÏZkûRLû[Ùm TôodL
úTôú]ôm, AYo CWiÓ Bl©sLÞm ùLôgNm Lßl×j
úYiÓm úTôp CÚkRÕ, úTôú]u, U¦dáiÓ
§WôhûNÙm Yôe¡]ôo, úSôhûP ¿h¥]ôo,
Õ[£VmUu úLô®p AlTôÜ ÅhûPf ÑXTUôLúY
""Cu]ô ùT¬VYúW. ClTjRôu Sôû[dÏf NWdÏl LiÓ©¥dL Ø¥kRÕ,
úTôP LpXô®úX CÚkÕ TQjûRl éWô ÕûPfÑd
ùLôÓjÕhÓ Yoú\u; ClTl úTô« èß ìTôûVd ùRÚ®p GpXôm áûWÅÓLs AlTôÜÜûPVÕm JÚ
ÏÓdLú\.@@ Gu\ôo LûPdLôWo, £u]eáûW ÅÓ EûPkR LRÜ. Ui §iûQ,
ùT¬VYo TZjûRj §ÚmTd ùLôÓdL ØVXúY Sôu ""AlTôÜ Nôo,,,,,,@@
""TWYô«pûX,,,, ÅhúX ÏZkûRLÞdÏd ùLôiÓúTônd
ÏÓeL,@@ Guß á±®hÓl TZjÕdÏm LôÑ ùLôÓjúRu, ""VôÚ?@@
R²VôL AY¬Pm JÚ IkÕ ìTônj Rôû[d ùLôÓjÕ. ÑUôo SôtTÕ YVÕ U§dLjRdL AmUôs RûXûV
Yi¥ Yf£d¡hÓ úTôeL.@@ Guú\u,
ùY°úV ¿h¥]ôo,
AYo Gu ûLûVl ©¥jÕd ùLôiPôo,
""AlTôÜ CÚdLôeL[ô?@
Nôo,,,,,,,, ùWômT ETLôWm Ti¦«Úd¸eL, AY£Vm
Sôû[dÏ ¿eL SmU ÅhÓdÏ YWÔm, Øj§Vôp úThûP ""¿eL VôÚ?@@
U¦dáiÓ CÚd¡púX AÕdÏl TdLj§úX Õ[£VmUu ""Sôu CkR FÚRôu, ùUhWôv úTônhÓ Yo\lúTô
úLô®p ùRÚ. AlTôÜuà ùNôu]ôp ÅhûPd
AlTôÜûYl TZdLm, ÅhÓdÏ YWf ùNôu]ôo, ARôu,@@
LôhÓYôeL, AY£Vm YWÔm.@@ Gu\ôo,
163 164
""EdLôÚeL Yo\ úSWmRôu,@@ ""CpÄeL@@. Guú\u,
Sôu AkR Ui §iûQ«p AUokúRu, AkR AmUôs ""CÚeL. YkÕÓm,,,, Yo\ úSWmRôu. Gu\ôu,
Esú[ §Úl©. ""ùNpYWôÑ@@ Guß VôûWúVô ál©hPôs, Sôu AkRl ùTiLû[Ùm ûTVû]Ùm TôojúRu,
JÚ ûTVu Lôp NhûP UhÓm A¦kRYu YkRôu, T£. ØLj§p ùY°lTûPVôLj ùR¬kRÕ, ùYßjÕl úTôn
Ïf£VôLd ûLLs, ûLlThPôp ¡¯Ùm BûPLs Ju\ûW
""AlTô NôWôVd LûP«p CÚlTôÚ, VôÚ YÚPl T£ Rôe¡d ùLôiÓ Y[o¡\ ÏZkûRLs,
Yk§ÚdLôeLuà ùNôp-d áh¥d¡hÓ Yô,@@
GeL°Pm TjÕ ìTôn CÚkRÕ,
""BUôeL ûL«X Gu Rm© ùLôÓjRàl©] TQm
""BßØLm G]dÏj ùR¬gNYoRôeL. AkRlTdLm
ùLôgNm CÚdÏ, AÕ ¾o\ UhÓm AkR BÞ AeLjRôu
úTôÉeLu]ô AdLôûYl úTô«ÚlTôÚu]ôÚ, ARôu
¡PdÏm,@@ Gu\ôs. ªLf NôRôWQUôL, YkúRu,@@ Guß ®hÓ. AkRl TjÕ ìTôûV GÓjÕl
ûTVu Guû]j §Úm©j §Úm©l TôojRYôß ûTV²Pm ùLôÓjúRu,
SPkRôu, ûTVu AmUôûYl TôojRôu,
""BßØLm ùLôÓjRàl©] TQjûR EeL¡húP ""GÕdÏeL?@@ Gu\ôu AYu,

AYo RWpûXVô?@@ BßØLmRôeL ùLôÓdLf ùNôu]ôÚ,,, Yôe¡dLf
ùNôpÛeL.@@ Guú\u,
""Rm© AmTÕ ìYô ùLôÓjRô]ôm, CÚYjûRgN
Gu¡hP ùLôÓjÕfÑ, Á§ûV AÕ YfÑ¡ÓfÑ TôYm,,,,, AYs RûX AûNjRÕm ûTVu Yôe¡d ùLôiPôu,
SpXô NmTô§fÑ SpXô ùNXÜ TiQ Uàù Sôu GÝkúRu,
ÑmUô¡Pu]ô Gu] GiÔm?@@ Gu\ôs AYs, ""Rm©ûV
EeLÞdÏj ùR¬ÙeL[ô? ""Sôû[dÏ YôeLú[u, AûR Åh¥úXúV CÚdLf
ùNôpú\u,
""Fm,@@
""N¬@@ Guß á± SPkúRu,
Es°ÚkÕ CWiÓ ùTiLs Guû] Gh¥l Sôû[dÏ Sôu YWlúTôY§pûX Guß G]dÏs Sôu
TôojRôoLs, ÑUôo CÚTÕm T§û]kÕUô] ùTiLs, ùNôpÈd ùLôiúPu,
TZeLôXjÕl úTôhúPôdLs Uô§¬ ¨\m CZkÕ
T«t£
CÚkRôoLs, ùTiLÞdÏ AlTô _ôûP,
¸rLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
""AlTô AeúL CpúXmUô.@@ Gu\Yôß ûTVu LhÓûW GÝÕL,
YkRôu,
1, úTÚkÕ TVQj§u ¨LrÜL[ôL B£¬Vo ©WTgNu
""EeLÞdÏ AYÚ HRôYÕ TQm RWÔeL[ô?@@ ùR¬®jÕs[ûY,
Gu\ôs AkR AmUôs,
2, ""AlTôÜ LQd¡p 35 ìTôn,@@
165 166
ClT CYÚ U§dLUôhPôo, Hu]ô G]dÏ Ej§úVôLm
CpûX, Sôû[dúL JÚ ùT¬V LmùT²«úX ùLªvhPô.
ùU¥Lp ùWlWùNu úP¥Yô,,,,, Xôl A³vùPiPô,,,,
LôúXw ùPUôuvh úWhPWô,,,,,,,
L]ÜLs ®¬kR], BûN«p F±V Gf£úX G]dÏ
9, úYûX(û[) YkÕ®hPÕ, ÏÞdúLôv-¥ A°jRÕ, EtNôLUôL vúP`û] ®hÓ
ùY°úV YkúRu,
-HoYô¥ Gv, CWôRô¡ÚxQu AúPVlTô,,,, GqY[Ü ùT¬V SLWm! Ys°ëo
"HRôYÕ JÚ ùT¬V LmùT²«p ùLªvPôLf ùRlTj §Ú®ZôYuß YÚ¡\ áhPm CeúL NôRôWQ
úNWXôm, CpûXùVu\ôp ùLªLp A]-vPôLl SôsL°p áP CÚd¡\úR, ÏWeÏLs úTôX CkR U²Rd
úTôLXôm, AÕÜm ¡ûPdLô®hPôp ùU¥Lp áhPm Rôu Gu]Uôn TvL°Ûm. W«pL°Ûm ùRôt±d
ùWlWùôNuúP¥q ApXÕ Xôl A³vùPvh, ùLôiÓ úTô¡\Õ? GjRû] LûPLs,,,,,, GjRû]
EÚlT¥VôL GkR úYûXÙm AûUVô®hPôp CÚdLúY YôL]eLs,,,, GjRû] WLeLs!
CÚd¡\Õ, HRôYÕ JÚ Lpí¬«p ùLªvP¬ BiLs,,,,, ùTiLs! CkRl ùTiL°pRôu GjRû]
ùPUôuvhúWhPo Ej§úVôLm,@@ ¨\eLs?
ClT¥jRôu ¨û]jÕd ùLôiÓ ùNuû] YkÕ ""Aªg£dLûWdÏ GkR Tv úTôÏÕ Nôo?@@
úNokúRu, ùSpûX Gdv©Wû^ ®hÓ C\e¡V Guû]
YWúYtL GÝméo W«X¥dÏ VôÚúU YW®pûX, ""27. 27H@@
CjRû]dÏm ùTôuû]Vô UôUôÜdÏd L¥Rm Aªg£LûWdÏ YkRô¡®hPÕ, C² AÓjR úYûX
GÝ§«ÚkúRu, Li¥lTôL vúP`àdÏ LiûQVôf ùNh¥ ùRÚûYd LiÓ©¥dL úYiÓm,
YWúYiÓùUuß,
úSWôLl úTôn. ÀfNôeûL TdLm Lh Ti¦
ùTôuû]Vô UôUô úYß VôÚUpXo; Gu AmUô®u úNôjÕdûL TdLm §Úm©. AlTôX úSWôl úTôn
EPu©\l×, Cuàm ùSÚdLUôLf ùNôpYRô]ôp ùYt±ûXl TôdÏ LûPL°p úLhÓ AûXkÕ AÛjÕ.
GuàûPV ùNôkR AdLô®u LQYo AYoLs Åh¥p Lû[kÕ Cß§VôL Tvû^ ®hÓ C\e¡V CPj§tÏl
Re¡«ÚkÕ Rôu úYûX úRP úYiÓm, TdLj§úXúV LiûQVôf ùNh¥j ùRÚ. LiûQVôj
""Gu]eL FoúXkÕ Cu²dÏ WÏ Yo\ôu, ùRÚYôLd Li¦p ThPÕ,
vúP`àdÏl úTôn áh¥hÓ YôeL,,,,,@@ Gu±ÚlTôs CkRj ùRÚ®p C² AkR JuTRôm SmTo,
AdLô,
LR®XdLeLs LhÓlTô¥pXôUp GeùLeúLô CÚdL.
""BUô CYu ùT¬V CYu, ºûU«úXokÕ Yo\ôu, ªÏkR ÏZlTjúRôÓ §¬kÕ ùLôi¥ÚkR ùLôgN úSWj§p
CYû]l úTôn vúPùúX LôjÕ üß UôûX úTôhÓ AdLôúY G§¬p YkRôs,
YWúYtLÔUôdÏm, AhWvRôu ûL«úX CÚdúL, êúR®
úR¥l©¥fÑ YkÕ úNÚm,@@ ClT¥j Rh¥d L¯j§ÚlTôo ""WÏ,,,,, ClTjRôu Yo±Vô?,,,,,, FoX AmUô
UôUô, AYûWj ùR¬VôRô G]dÏ? AlTùYpXôm ùNôLUô CÚdLôL[ô?@@
167 168
""m@@,,,,,,, G]dÏ úLôTm A§Lm úTN®pûX, ØLm ¨û\V Yk§ÚdLôL. B]ôÛm AlTô ùWômT
EmùUuß CÚd¡\Õ, LxPlTP\ôL,,,, YVNô«Óf£pûXVô,,,,@@
""Euû]l TôodL\ÕdÏjRôu UôUô vúP`àdÏl Bm,,,, Sôu Ej§úVôLjÕdÏl úTôn®hPôp,,,,,,

×\lThPôL, B]ô ×\lThP úSWj§úX ùLªvh,,,, ùLªLp A]-vh,, ùU¥Lp
AÚmTôdLj§úXokÕ JÚjRo YkÕ YôNdLôp úTôPÔmà ùWlWùNuúP¥q Xôl A³vùPuh,,,,,,, LôúXw
AYNWUôL áh¥hÓl úTônhPôo, ùPUôuvhúWhPo Guß ÁiÓm L]ÜLs ®¬kR],
""AR]ôùXu] TWYô«púX. SôuRôu Tj§WUôL AÓjR Sôs LôôûX WôÏ LôXm. GULiPm ¿eLXôL
YkÕhúPú],,,,,@@ JÚ SpX úSWm G§úW Vôo YÚ¡\ôo Guß TôojÕ AdLô
Guû] ùY°úV Aàl© ûYjRôs, C² úYûX úRP
úT£dùLôiúP YkRYu JÚ Ï¥ûNdÏ Øu]ôp
ú Y i Ó m F ¬ ÈÚ k Õ Y Ú m ú T ô ú R ù N u û ] « p
ü\ôu,
Ej§úVôLm TôodÏm £X Ys°ëodLôWoL°u
""Ï²gÑlúTô WÏ,,,,,@@ ØLY¬Lû[d Ï±jÕ ûYj§ÚkúRu,
CÕYô CYoLs CÚd¡\ ÅÓ! SmTo JuTÕ, JÚ ""ØÚLu AiQôf£ vúPh Tôed ùah BÀ³úX
TeL[ôYôL CpXôUtúTô]ôp TWYô«pûX CÚdLôL, ØRpúX AÜLû[l úTôn TôÚ, TX ùT¬V
Ïû\kRThNm J¬Ú Aû\Ls ùLôiP JÚ KhÓ CPeLsúX AÜLÞdÏl TZdLm CÚdÏm, AÜL U]Ñ
ÅPôLYôYÕ CÚdÏùUuß ¨û]jÕd ùLôi¥ÚkúRu, YfNô E]dÏ JÚ SpXúYûX Yôe¡d ùLôÓdL Ø¥Ùm,@@
Ï¥ûNVôL CÚd¡\úR,,,,,, CmùTô³ù úTôhP Uô§¬ AlTôRôu CûR
RûX«p ÑUkÕ YkÕ áûPûV C\d¡ ûYjRôp AdLô, GjRû]Øû\ ùNôp-«ÚlTôo, ØÚLu NôoYô°Pm
Rôu ØR-p ùNuú\u,
UôUô®u ThPû\«-ÚkÕ UWCûZl×j çû[ As°d
ùLôiÓ Yk§ÚkRôs, ç£Ùm çÞUô] AkR UWjçs ""GpXôm N¬Rôu Sm©,,,,,, CeúL GiTj§WiPôm
ùS¥ TdLj§p CÚkR áYj§u UQjúRôÓ áhP¦ YÚ`m T§gYeLÞdúL ClTjRôu Gml[ôn ùUih
AûUjÕd ùLôiPÕ, GdvúNg£úXokÕ CiPo®ë LôoÓ YWjùRôPe¡«ÚdÏ,
¿ Gu]Pôu]ô úTô] UôNm Tôv Ti¦hÓ YkÕ
""AdLô C§úXVô CÚdúL! CÕdÏ YôPûL ÅúP EPú]úV úYûX úYÔe¡±úV,,,!
¡ûPdÏm, AÕ N¬ AlTôÜdÏ úYûX SPdLô?@@
""AiQôf£,,, Tôe¡úX Ø¥VúXu]ô TWYô«púX,,,
""300 ìTô. SmT FoX 300 ìTôndÏ JÚ ùT¬V UfÑ HRôYÕ JÚ ©ûWúYh LmùT²«úXVôYÕ,,,@@
ÅúP ¡ûPdÏm, AÕ N¬. AlTôÜdÏ úYûX SPdLô?@@
""TôodLú\u,,, B]ôp Guû] UhÓm Sm©h¥ÚdLôU
BUôdLô,,,, SmUîo ØÚLu úLô®p úRo ¬lúTo ¿Ùm hûW Ti¦h¥Ú,,,,@@
úYûX SPk§h¥ÚdÏ, AlTôRôu AûR HjÕf
Tv³p ÅÓ §Úm©d ùLôi¥ÚkRúTôÕ £²Uô®p
ùNn§h¥ÚdLôL, ùYhåo¦UôPj§úXokÕ WR úYûXdLôL
169 170
YÚ¡\ ©[ôx úTd Uô§¬ UßT¥Ùm AlTô YkRôo, UôhPôu, AÜLû[ Åh¥úX úTônl TôÚúXuà
ùNuû]«p Sôu AY£Vm TôodL úYi¥V SToLs ùNôu]ô ë²Vu BÀ³úX AÕÜm ùRô¯Xô[oLs
Th¥V-p AÓjR ùTVûW ¨û]ÜdÏdùLôiÓ YkRôo, Uj§«úX úTônl Tôoj§ÚdúL, AÜeL Øu]ôX AÜL
©[ôxúTd AlTô, AlT¥jRôu úTÑYôL R²Vôl úTô«ÚkRô Lô¬Vm
""SmT ùT¬V ÅhÓ Wô_ô£e AmTjçoX JÚ TZUô¡«ÚdÏm, Lô¬VjûRd ùLÓj§h¥úVúX,
LmùT²«úX ë²Vu RûXYo, úYûX ¡ûPdLôU Fo E]dùLpXôm GeúL úYûX ¡ûPdLl úTôÏÕ?@@
Ñj§h¥ÚkR AkRj Rm© GlT¥úVô ClT¥ùVôÚ ùT¬V UôUô G¬kÕ ®ÝkRôo, CÕ úSÚdÏ úSo Cuàm
¨ûXdÏ Yk§ÚdLôL, AÜL ¨û]fNô E]dLôL AeúL AdLô®Pm Guù]u]ùYpXôm §h¥]ôúWô? AdLôÜm
JÚ úYLu³ûVúV EiPôdL Ø¥Ùm,,,,,@@ ClúTôùRpXôm A¥dL¥ ×j§U§Ls ùNôpXj ùRôPe¡
ØÚLu AiQôf£ ùNôu]Õ úTôX. AYûW UhÓúU ®hPôs,
Hu Sm©dùLôi¥ÚdL úYiÓm, Sôàm ØVt£ ùNnV
SôsLs £X SLok§ÚdÏm AdLô ClúTôÕ ×§Rôn
úYiÓUpXYô! AmTjço Tvû^l ©¥júRu,
JÚ NeLPjûR EÚYôd¡ ®hPôs. ""WÏ. AúRô TôÚ!
Wô_ô£eûLl TôodL,,,,,,
EeL UôUô R²Vô TXûLûV CûZf£h¥ÚdLôL,
""Rm© ¿,,,, SmT WôUNôª BfNô¬úVôP êjR áPUôP ùLôgNm JjRôûN TiQdáPôRô?@@ Guß
ULuRôú],,,,@@ ùNôpÛm úTôùRpXôm Jl×dÏd ùLôgNm CûZjÕ
Guû]f NhùPuß AûPVô[m LiÓ ùLôiÓ ®hÓ SÝ®d ùLôsúYu, ©,Gv,³,. ùLªvP¬.
AuúTôÓ YWúYt\Rôp AYûWl Tt±V U¬VôûR ûaùNLuh ¡[ôv RfÑ úYûX ùNnYRô,,,,,,!
Guàs ®ûXYô£Vô]Õ, U¡Zf£l ©WYôLj§p Sm©dûL ""T¥fNYu TôhûPd ùLÓjRôu GÝ§]Yu HhûPd
Õ°o®hPÕ, YkR ®`VjûRf ùNôp- Ø¥júRu, ùLÓjRôu, CYu YkÕ ùWiÓ UôNUôfÑ. Cuàm JÚ
""ùRô¯tNeLj RûXYu]ô úYûXdÏ YkRYeLú[ôP Ej§úVôLjûRj úR¥dL Yd¡púX, Sôù]u] CYû]
SXû]d LY²d¡\Yu Rôú]ùVô¯V úYûXdÏl úTôL Uô§¬Vô T¥f£ÚdúLu, ûLùVÝjÕ áPl úTôPj
HtTôÓ Ti\ Gml[ônùUih GdvúNgf CpúX, ùR¬VôÕ, ùUhWô^ýdÏ YkÕ C\e¡] UßSôú[ úYûX
Guû]d úLhPô JqùYôÚ Cû[OàdÏm Ruú]ôP ¡ûPf£hÓÕ,AlTúY §]Øm 20 ìTô NmTô§lúTu,
ùNôkRd Lô-úX ¨d¡\ Õ¦fNÛm §\ûUÙm YWÔmRôu
ùNôpúYu, CkR £Tô¬ÑLsúX G]dÏ Sm©dûLÙm UôUô YÚjRlTÓYRôL AdLô á±]ôs,
¡ûPVôÕ, ®ÚlTØm ¡ûPVôÕ,@@ ""ùUhWô^ýdÏ YkR UßSôú[ úYûX ¡ûPd¡\ÕdÏ
ùT¬V ÅhÓ Wô_ô£e JÚ úTÚûWûVúV ¨Lrj§ Sôù]u] RfÑ úYûXdLô Yk§ÚdúLu? BÀv
Aàl© ûYjÕ ®hPôo, AYûWl TôodLl úTô] Ej§úVôLm AÕ ùUÕYôLd ¡ûPfNôÛm GÓjR
YûL«p Tu. ¥Tu ùNXÜdLôLj RiPf ùNXÜ GÓl©úX SôXô«Wm ìTôndÏd Ïû\VôR NmT[m
ØlTjúRÝ ìTôn ImTÕ LôÑ, ¡ûPdÏm@@,
""Euû]l úTôX JÚ áØhûP GYàm CÚdL ""BUô. B«WjûR Sm©¡hÓ AûW ìTôndÏd áP
©WúVô_]ªpXôU ÑjR\ÕRôu ªfNm,AßTÕ LôÑ
171 172
ùLôÓjÕd LYo YôeLÔm]ô áP Cuù]ôÚjRo UôûX«p ÅÓ §Úm©V UôUô ®Nô¬jRôo, CkRf
ûLûVj Rôú] Sm©d¡h¥ÚdúL,,,,@@ RiPfúNôtû\ GeL ×sú[ LôúQôm? Ïl×Nôª BfNô¬
Aàl©] TVÛdÏ úYûX Yf£hÓ úTô«ÚkúRu, úYûX
AdLô ClT¥f ùNôu]Õ ùLôs°d LhûPVôX Gu Ø¥g£úRô NmT[m ùLôÓj Rôú]ô ùR¬VúX, ùLôgNm
LiLû[j ùRôhPÕúTôXf ÑhPÕ, G]dÏm GuàûPV ANk§ÚkRô AûRÙm ùNXY¯f£hÓ YkÕ Al°úLù
©,Gv,³ ûaùNLuh ¡[ô^ýdÏm CûRd Lôh¥Ûm AàlTf ùNXYô«Óf£uà ùNôpÛYôu,@@
ùT¬V AYU¬VôûR úYù\ÕÜm CÚdL Ø¥VôÕ,
YNÜLû[ Øt±ÛUôL YZe¡ Ø¥dL®pûX,
CYùWu] ûLSôhÓ. CYo¡hP C²úU Np-dLôÑ UôUôÜdÏ Øu]ôp ©WNu]Uôú]u,
áPd úLhLd áPôÕ, Ø¥kRôp,,,,, Li¥lTôL Ø¥Ùm, ""Gu] UôUô ùNôuÉeL,,,, RiPfúNô\ô,,,, CÕYûW
CYo Åh¥p Nôl©Ó¡\ NôlTôhÓdÏm HRôYÕ TQjûR AlT¥úV CÚkÕhúPu, C²úU AlT¥ «púX, CkRôeL
ùLôÓjÕ ®PúYiÓm, C§úX AmTÕ ìTô CÚdÏ, CWiÓ Sôs NôlTôÓ
úTôÓeL,,,,,
""WÏ G]dÏ úSWUôfÑ Sôu úYûXdÏl ×\lTÓú\u,
EeLdLô Åh¥úX CpúX GdúUôo BvTj§¬dÏl ""GúX WÏ. Ïl×Nôª BfNô¬ Aàl©V TVÛdÏd
úTô«ÚdLô, Cu²dÏ ¿ GeúLÙm úTôL úYiPôm, ùLôÓjR á-ûV ¿úV Yf£d¡hP¥Vô,,,,,?
úTô]ôÛm Gu] úYûXVô ¡ûPf£Pl úTôÜÕ, ""BUô. SôuRôu Yf£d¡húPu, úYûXûV AYu
AiQôSLoúXokÕ SmU Ïl×Nôª BfNô¬ JÚ ûTVû] ùNnÕ á- Yôe¡]ô Gu]? Sôu ùNnÕ Yôe¡]ô Gu]?
AàlT\Rôf ùNôp-«ÚkRôo, AkRl ûTVu YkRôu]ô EeLÞdÏ úYûXRôú] Ø¥VÔm? úT]ôÜm. RôÞm
§iûQ«úX ¡PdL\ TXûLLû[ùVpXôm CûZfÑl G]dÏj RWôR úYûXûV CkR CZl×°Ùm UhPlTXûLÙm
úTôPfùNôpÛ NôVeLôXm Sôu Yo\ÕdÏ úXhPônhPô RWXôªpûXVô,,,,? CkRôeL Gu NmT[m,,,,,@@
CkRô,,,, CkR AmTÕ ìTô NmT[jûR AYàdÏ ùLôÓjÕ
CÚTÕ ìTôûV UôUô®Pm ¿h¥VúTôÕ TZdL
Aàl©Ó, EeLlTôÜdÏd LÓRô£ úTôh¥Vô]ô
ªpXôR úYûXûVf ùNn§ÚkR Gu é®WpLs £YkÕ
ùNXÜdÏ ùLôgNm TQmúLhÓ Yôe¡ Yf£dúLô, ®ûX CÚlTûRl TôojÕ AdLô®u LiL°p ¿o AÚm©VÕ,
©¥dL Ø¥VúX ¿Ùm ùLôgNm TQm ùLôÓj§Vô]ôRôu A§p YÚjRªÏkR A[ÜdÏl ùTÚªRØm CÚkRÕ,
NôlTôhÓf ùNXûYf RôdÏl©¥dLXôm,,,,,, ClT¥f
ùNôuú]uà EeL AdLô¡húP ùNôp-j ClúTôÕ úYûX«pXôl ThPRô¬L°u
Gi¦dûL«p Juß Ïû\kÕ ®hPÕ,
ùRôûXf£PôúRúX,,,,,,@@
T«t£
AdLô ®h¥úX CpXôRûRl TVuTÓj§ ùLôiÓ
AYoLú[ôÓ Sô²ÚlTûRl TôWùUuß Ñh¥dLôh¥V ¸rdLôÔm RûXl×L°p SôtTjûRkÕ Y¬LÞdÏ ªLôUp
UôUôf N²Vu AmTÕ ìTôûVd ûL«p §¦jÕ ®hÓ LhÓûW GÝÕL,
ùY°úV±VÕ, G]dÏ AYUô]UôLl úTô«tß, CWiÓ 1, WÏúYûX úR¥V ®Rm
êuß UôReL[ôL CYoLs Åh¥p Nôl©hP EQÜ
RiPf úNôßRôu, AûR AYoLú[ Ñh¥d Lôh¥V ©\Ï,,, 2, úYûX (û[) YkÕ ®hPÕ - CdLûRj RûXl©u
C²úUp Nôl©hPôp ÏUh¥d ùLôiPpXYô YÚm? ùTôÚjRûRj ®[dÏL,
173 174
DNô² êûX«X ùRuYPXô ùTôh¥ úTôX îÓ,
úNûYV ®hÓ YkÕ ûL«X CÚkR LôN. LôÑuà TôdLôU
As° G\f£ ®hÓhPôÚ, úTôhP UWd LuàeL TXu
ùLôÓdLeLôh¥Ùm ùWômTjRôu Ø¯ ©§e¡l
úTô«hPôÚ, CûPCûPúV ¸ûWuàm ùUô[Yôuàm
10, UiQôûN UÚ°LhûPuàm úTôhÓ NUô°fNôÚ, JÚ TjÕ YÚ`m
AYÚ ThPl TôhPf ùNôpÈUô[ôÕ,
- úNôûX ÑkRWùTÚUôs
"Hu ThPô[jÕ UôUô ùLôiPôkR LôNùVpXôm
CkRôl úTôfÑ AkRôl úTôfÑuà êÔUôNUô LiQ ê¥d¡hÓ UiÔX ùLôh¥ ûYd¡ÈeLú[
CÝRÕl ×Óf£d¡hÓd ùLPdÏm ThPô[jRôÚdÏ ùTiPôh¥l ×sû[eL úNôß §eL úYQôUô@uà
Cuàm ùRdL úTônf úNW úSWm LôXm YoXe¡\ úTfÑ úLhP AdLô UYu ¡hPdL ""AP. úTôPô. SôXgNô
Rôu Fo N]jÕdÏ ùTjÕ Yf£ÚdúLu, £eLd Ïh¥l úTôX JÚ BmT[l
ThPô[jRôÚ VôÚuà úLhPô úSj§dÏ LiÔ TV,@@
Ø¯fÑl ×s[eáP AûPVô[m Lôh¥l×Óm, AYúWôP úRôlT Ñj§ YkRôd áP AYu úNôjR SôÛ úTÚ
úTWfùNôu] ùUôRj RûXØû\ BNôªeLÞdÏd ÏP §eLXôme¡\ ùS]l×Rôu úLô®kRm×sû[dÏ,
NhÓuà ùSû]l× YWôÕ, áPúY úRôléhÓdLôW
úLô®kRm ×s[uà AûPVô[jRd Ï±l×hPôjRôu "Gu]ô UàNu,,, UûZ«XÙm T²«XÙm üà
UhÓlTÓm, NmTôj§Vm Tu² ùLôiPôkR LôN ûL«X Yf£¡hÓ.
APdLUô ÅhPdLh¥ ùWiPôm úTÚdÏj ùR¬VôU
AYÚ ThPô[jRÜhÓ YkÕ ùWiÓ UôUôeLUô SßÜNô YôZj ùR¬VôR UàNu, Vôû]dÏ úLôUu
B«hÓ AYúWôPThPô[jÕf úNûYûVl TôWôh¥. Lh¥]lúTôX FûW Yû[f£ úLôhPm úTôÓ\ôWôm
LùXdPÚ ùLôÓjRÕ êÔUô ×gûN ùTô\múTôdÏ AûR úRôhPm, JPmTl úTôhÓj ùRi¥f£d¡\Õ úY\,@
JhP]ôl úTôp CÚkRô ùWiÓUô ùSXjûRÙm úNjÕ
AûPfNôl úTôX Yôe¡dúLô- úY- YfNRl TôjR ThPô[j§p §uà EiÓ Y[kR EPm×, CeÏ YkÕ
N]eL ùRLf£jRôu üàf£, LûWVàmà CÚdÏmúTôÕ,,, RûXùVÝjR VôÚ Uôj§
AûUdL Ø¥Ùm?
CkR FÚdÏsú[úV CmUô ùT¬V ùSXjÕdÏ
úY-dLhÓ]úR CYÚRôu YPYiPl TdLj§p CÚYÕ ùTjRl ×s[ Lg£ FjRôhPôÛm Yf£
A¥ ®hP§p ùRô\Ü, ùXeÏNô Ri½ Gû\d¡\ôl Y[jRl×s[ úNôß úTôhÓl ×Óe¡\ YônùNXÜ
úTôX LWiÓX úUôhPôÚ, úLô®kRm ×sû[Ùm APd¡l×Óe¡\Õ ùSNUôLúY
AûUg£lúTô«hÓ,
ThPmThPUô ©¬f£ Uô. TXô. NlúTôhPôuàm
áPúY SôWjûRÙm GÛªfûNÙUô ThPjRf Ñj§ HLUô çe¡ Ø¯fNôl úTôÕm AYúWôÓ LiÔX úRôl×
ùRu]m×s[, H,,,,lTô úLô®kRm×s[ Gl×¥ ùVpXôm Rôu YkÕ ¨dÏm T°fÑuà GÝk§ÚfNôÚu]ô JqùYôÚ
U]ÑdÏs[ Y¬fÑd¡hÓ ThPô[j §-ÚkÕ YkRôúWô UWjûRÙm TôjÕhÓ YkRôRôu Auû]V ùTôÝÕ
AfNô AlT¥úV úRôhPm AûUg£l úTô«hÓ, SpXùTôÝRô úTô«ÚdÏe¡\ EQoÜ YÚm,
175 176
ûL««p CÚkR LôùNpXm YpÛNô LûWg£l Gu] Ï°lTôh¥ ùRdL Aàl© ûYdLÔm AlT.
úTô]Õm ùLôgNUô Yo\ ùTuù TQjR Yf£d¡hÓ Rl×RôûWúVô,,,, ThPô[jRôuà VôWôfÑm hWm ùNhÓ
úRôl×dÏ úUgùNXÜl Tôd¡\ÕdÏm ÏÓmTjR ùLôiPôkÕ ûYdL YkRô ®hÓl×PôúR, TôYm SmU
LY²f£d¡\ÕdÏm ùWômTRôu ApXô¥l úTô«hPôÚ, úRôhPj§p Ï¥Vô ùLPd¡\ _kÕdLù[pXôm
EûZl×dÏ HjRôlúTôX NôlTôÓ N¬Vô«pXôU úTô«hÓ, £u]©u]Uô úTô«Óm@,,,,
AR]ôX EPm×X SôÞdÏ SôÞ úRg£d¡hÓ YkÕhÓ,
ClT¥jRôu ùTôiPôh¥d¡húP JÚ èß
CÚkRôÛm U]Ñ UhÓm G]lTUô B«PôU ÑßÑßlTôúY
RPYVôfÑm ùNôp-ÚlTôÚ,
CÚdÏ,
"AÕdùLu]ôeL,,, CkR GPjR VôÚ úTjÕ
UWùUpXôm ¡û[f£ RiÓ EÚiÓ UjR[m áh¥
GÓjÕd¡hÓl úTôYl úTô\ôeL; JiúQ JiÔ
ÏkRô² LQdLô B]Õm úRôl×dÏs[ YkÕ TôdÏm
LiúQ LiÔuà CÚd¡\ ×s[ CkR BûNVdáPYô
úTôúR Ruú]ôP U]LxPùUpXôm U\kÕ úTô« Rôu
ùSû\úYj§ ûYdLôUl úTôYôu? Guú]ôP LiÔ
Ñj§ YÚYôÚ, GkR úSWØm LôdLô. LÚ®LÞm TfûNd
Øu]ôX EeLÞdÏj §Úl§Vô ùNg£ Aàl©
¡°uàm áPúY A¦pLÞm JiQ¥ UiQ¥ úNkÕ
Yf£hÓjRôu Sôàm EeLl ©u]ôúXúV YkÕ
ùLôhPôm A¥f£d¡hÓ ùLPdÏeL, AÕX U]Ñ
úNjÕdÏúYeL,,,,!
ùS¡rkÕ úTô« AÕL[ôúY B«ÓYôÚ, YôûPúVô
ùRu\úXô NRô GkúSWØm,,, £Û£Ûà Ef£ EÚU úSWj§p AYúWôP ùTôiPôh¥ ùWjR]jûRÙm ÑmUô
UhÓm AlT¥ ClT¥uà LÚl× úRLj§p úNl× úRU ùNôpXdáPôÕ,×Ú`ú]ôP U]N Jj§GÓjRôl úTôX
TPjRôlúTôX ùY«Û ®Ý\úRôP N¬, AúRôP U]Ñm. AYúWôP LiÔX JÚ çÑ ®ÝkRhPôp
áP AÕ LiÔ LXe¡l úTô«Óm, GkúSWØm ×ÚNu
ùRô\Y Jh¥]ôlúTX ¨d¡\ SôXg£ Uô UWeLú[ôP
UàNu Lh¥ AûQdL Ø¥VôR TXôUWØm £m× £mTô ùSgÑdÏsú[úV ØPe¡d ùLPdÏàe¡\§X AkR
¨d¡\ RgNôîo ùLônVôÜm ©u² TPkÕ ¨d¡\ AkR êRôh¥dÏ Ï§ùLôs[ôR BûN,
ùSZúXôhPj§p Btß UQp A¥f£ ùLPdÏm, ®¥V TjÕ YÚ` LôX Yôr®X GjRû]úVô HjRm
LÚdLpX úTô]ô AkR UQpX TÓjÕ ùTô\s\ ùNôLm G\dLjRl TôjÕhPôÚ úLô®kRm×s[, CÚkRôÛm
CÚdúL AÕ AXô§Vô]Õ, ùWjR]m BûNlThPôÛm JiÔm ÅQôl úTô«PôÕ
GkúSWØm AlT¥úV LiÏj§l TômTôhPm Rôu, úTôhPÕ GpXôm TXû]d ùLôÓdL BWm©f ÑhÓ
GpûX«X üà éjÕlúTô] LiÔ CR Tôd¡\fúN UôÜm TXôÜm NlúTôhPôÜm JiÔ Uôj§ JiÔ
U]Õ Ï°kÕRôu úTôn ""H! ùWj]m,,,, CeL Yô¥,, Lôf£ ÏÛeLôÜm AÕL[ T±f£ LôÑ TiÔ\§XÙm
ùWômTRôu úLô¦dLôúR, Tôd¡\YeL ùNôpÛ\ÕdÏ ùWjR]m ùLh¥dLô¬Rôu, AÕdLôY A¡ÓT¡Ó Ti¦
Gu]ô¥ CÚdÏ?@@ ùTôiPôh¥d¡hP G[g£ÓYôÚ, NmTôj§Vm ùNnV úYiPôme¡\§XÙm LÚdLôjRôu
CÚkRôo úLô®kRm×s[,
Au²V UàNYôPûúV YWôR AkR GPj§pRôu
AYÚm AYÚ NmNôWØm, CkRô Tôo ùWjR]m! CkR CqY[Ü CÚkÕm UYu N¬Vô T¥f£dLôUô
CPj§XjRôu Guú]ôP E«Ú úTôÔm, CeL Yf£Rôu úTô«hPôú]e¡\ LYûXÙm JÚ TdLm CpXôU CpX,
177 178
AúRôP«pXôU úLô®kRm×s[. úRôhPm "AjRôf£! WôNôj§Ùm JiQ TjRôd¡\§X ûLLô¬. JÚ
úTôhPúSWj§p ùS]fN ùS]l×dÏ HjRôlúTôX UYu ×s° úTôhÓd ùLôÓjÕPPô GhÓf £j§Wm
úRôhPjR Ak§Nk§ Ñj§ YkRôdáP úRYXôm, úTôÓ\Y[ôfúN,,,uà Rm© ùTôiPôh¥ ùNôu]Õ
BVôdLôWÕd¡hP §pÛØpÛl úT£ LôÑTQjR Cu²dÏ LiQôúXúV Tôd¡\ô ùWj§]m,
L\kÕ¡hÓ Uô]ôYô¬Vô ùNXÜ Ti¦d¡hÓ ¨d¡\R
"FWfÑj§d¡hÓ ü] ThPô[jÕdLôWo UY]ô
ùSû]dÏmúTôÕ Cl×¥ JÚ ×s[ SUdÏ úYQôm¡\
CÕ,,,,uà Tôd¡\ N]eL YônùTô[kÕ ¨d¡\ôl úTôX
ùS]lúT YkÕhÓ,
Uô±l úTô«hPôu, GpXôm ùTôiPôh¥ YkR úSWm,
ùTôiPôh¥. UYu úUX ELW Yf£ÚdÏmúTôÕ CYÚ AY LØdLôUô úTôhP RXYô¦ Uk§Wj§p AYu
HRôfÑm HßdÏ Uô\ô SPkÕ AYu JiÔd LPdL SpXôúY AYú[ôP Ji¥l úTô«hPu,
JiÔ ùNg£hPô FÚ YôVjRôu êP Ø¥ÙUô?
ClùTpXôm AlTôÚdÏuà úYûX JiÔm
úTôYhÓm AÕ RûXùVÝjÕ Gl×¥ CÚdúLô ARlT¥
ûYd¡\Õ CpX, GpXôj§Ùm ÑTô`ýúY TôjÕd¡\ôu,
SPdLhÓme¡\ ùYßlúTôÓRôu UY] ûLLÝ®hPôo,
AYÚ ®¥V LÚdLpX GÝk§¬fNô úRôhPjR
XmTô¥l ×sû[VôjRôu úTôn®hPôu, AÕdLôY úLô-d¡hÓ ¨d¡\Õ, LôdLô ÏÚ®L A¦ÛLú[ôP
AYû] ÑmUô ®hÓP Ø¥ÙeL[ô? JÚ LôpLhÓ ùLôiPôhPjR TôjÕ W£f£d¡hÓ ¨d¡\ÕRôu
úTôhÓpXôeL Guú]ôP Rm© UY YkRôu]ô AY] ùTÚm×¥Vô] ùTôÝÕúTôdLô B«hÓ,
YNdLh¥ JÚ Y¯dÏ ùLôiPôkÕÓYô Cl×¥ RjRô¬Vô
úLô®kRm×s[ UàN]ô ùTô\lùTÓjRÕdÏ ùTô\jR
¨d¡\Yu GeLôfÑm úTôn ùTôiÓúYô NLYôNm
SôhúPôP UiQ LôYkÕ TiQuà T§û]g£ YÚ`m
YfÑd¡hPô Al×\m ùY°úV RûX LôhP Ø¥VôÕuà
EûZfNôf£, Á§dLôXjR ÏÓmTjÕdÏuà EûZf£ CmUô
ùTôiPôh¥f ùNôu]Õm N¬uà Rôu ThÓf£, SôXô
TdLØm úVô£f£l TôjÕhÓ Ruú]ôP UfNôu ùT¬V úRôlT EiPôd¡Vôf£,,,, ÁRm YôZlúTôW
UYú]úV Lh¥ YfNôo, LôXj§p úTWl ×sû[Lû[j çd¡ ùYû[Vô¥d¡hÓ
CÚd¡\R®P úY\ GiQôe¡\ é¬l×Rôu AYÚdÏ,
ùWj§]m ùNôu]T¥úV UÚUYl×¥dÏs[
£d¡hPôu ÑTô`ý, úTWl×sû[eLÞm LiÔdÏ ENWUô
B«hPôeLu]ô Al×\m Gu] ùNn«\Õe¡\ JÚ®R
Gu¡hP HßÏj§ Uô®[dÏ UôÜ úTôhPôl úTôX LYûXÙm R[of£Ùm ×¥f£d¡hÓ,
AYd¡hP Ø¥ÙUô?uà UYû]Ùm UÚUYû[Ùm úNjÕ
YfúN ùNôp-ÚdLô, RûXfNô] úTWu ùTô\kR ûLúVôP TXôUWjÕ KWUô ùLôh¥d ùLPdÏm UQpX
GPfN]ô úTj§Ùm ùTô\kÕhÓ, AlTô¥uà Nôg£ TÓjRôo, Cu²dÏuà HLUô
R®hÓd ÏÚ®L YkÕ úNk§ÚdÏ, CjRû] Sô[ô TôodL
ThPô[jRôo ùTôiPôh¥ ùNôpÛ\Õ èjÕdÏ Öß Ø¥VôR ×Õ §àNô] T\ûYúVôP LôdLô ÏÚ®LÞm
ùSNUô]ôÛm ùSNm, UYu Cl×¥ JúW¥Vô ÏßdÏ ùSÓdÏUô T\kÕ ùWômTjRôu NjRm
§Úk§l×ÓYôM¡\Õ AYWôX ùS]f£dáPl TôdL úTôhÓd¡hÓ CÚdÏeL, AkR ®¥V LÚdLpX £Û
Ø¥«X, LôÑ TQj§XÙm ùWômT Ï±Vô úTô«hPôu, £Ûuà A¥d¡\ LôjÕdÏm AÕdÏm U]ÑdÏs[ CRUô
179 180
CÚkÕf£, Cl×¥ TÓdÏ\Õ,AYÚdÏ AX§Vô] ÑLmRôu, VôÚVôúWô Yo\Õm úTô\Õm CÚdÏeL, Å,H,K, áP
CÚkRôÛm AÕ ùWh¥lTô B«hÓ, úSj§dÏ YkÕ R²Vô úT£hÓl úTô\ôÚ, ×Ú`àm
ùTôiPôh¥ÙUô ÏÑÏÑuà úT£d¡\ôeL,,,@
ThPô]j§-ÚkÕ JÚ ÄÜdÏ YkRlT CkR
ùWj§]jRd LiQôXm Lh¥]Õ, JÚjR ØLm JÚjRÚdÏ ùWjR]m ùNôpÛmúTôÕ úLô®kRm×s[ Yôn
T¥g£l úTôYeLôh¥Ùm AYNWLôXØuà LôWQm ùRô\dLX. AYÚm TôjÕm TôdLôÕ úTôXRôú] CÚdLôo,
Lôh¥ JÚ UôN ÄÜ ùLôû\f£ EPú] YkÕ úNokÕP
""Gu]ôeL Sôu TôhÓdÏ,,,,@@
RôTÛ YkRÕm ùTô\lThÓ KÓ]Õ, UßT¥ GlTl úTôn
ùWjR]jÕ êg£Vl Tôd¡\Õuà NRô LôXØm L]Ü ""N¬Rôu úTô±Vô ùLQjÕj Ri¦V ùYs[m
LiÓd¡hÓ CÚkRÕ, Al×\m ùWiÓ YÚ`m L¯f£ ùLôiÓl úTô\lT TôjÕdLXôm, CkRô Tôd¡V ¿
êÔ UôN Ä®X YkRÕ, ùTôiPôh¥ ØÝYôU Ï¥@@uà ùWjR]jÕd ¡hP úXôhPôûYd ùLôÓjRôo,
CÚdLôu]Õm AY úYß LôX UôNj§p ¡hPdL CÚdL
§Ó§l×uà ÅhÓ YôNpX JÚ Ël YkÕ üàf£
Ø¥«Xe¡\ LYûXúVôP §ÚmTl úTô]Õ, GpXôj§Ùm
Å,H,K, NoúYVúWôP SôÛg£ úTW AûZf£d¡hÓ
ùSû]f£l TôjÕ¡hÓ £pÛ£pXô ùR¬Ù\ Uô]jRl
G\e¡]ôo, ÑTô^ý ùY°úV YkÕ AûZf£d¡hÓ
TôojÕd¡hÓ CÚkRôo, úNY ùRô\j§d¡hÓ YkR JÚ
úTô\ôu, úLô®kRm×s[ U]Ñ Gu] HúRôuà
ùTôhP AÕd¡hP UNeLôU T\kÕ AYûW Rôi¥ KÓf£
A¥f£d¡hÓ ùLPdÏ,
fúN,,,,, uà ®ùWh¥j §Úm×]ô ùWjR]m, ÑdÏUp-
Lôl©úVôP ¨d¡\Rô. Ñs[ôlTô GÝk§hPôÚ, ""ùWjR]m! ÑTô^ý HRôfÑm ùNôu]ô]?@@
""úTWlTVX çd¡hÓ YkRôu]ô?@@ ""CpX,,,,, B]ô,,,@@ Guß CÝjRYs. ""AYú] SmUd
Yo\ BÙR éû_ Au²dÏ LôuùYiÓ vápX ¡hP Yo\ô@à ùNôp-. ×s[êgûNl TôjÕd¡hÓ
úNdL úTôÜRôm, AÕdLôL ClTúY UÚUYlùTiÔ GÝkRôs,
GÝjÕf ùNôp-d ùLôÓjÕd¡hÓ CÚdÏ,@@
NoYVúWôP YkR BÞeL Ne¡-V ©¬fÑ A[dL
""AÕdÏm BYjÕ YkÕhPô? AgÑ YVNôYhÓuà BWm©fÑÕeL, AYúWôP U]£X úUXúUX ÏZlTm
ùNôu]ô Gu]ô êÔ YVÑdÏsú[úV HtThÓf£,
úNo§ÚdLÔUôm, UYkRôu UÚUY[j §h¥ ùNôp-d
ùLôÓdLf ùNôpÈ«ÚdÏ@@ uà úXôhPô®p ùLôiPôkR UYu H§oùLôiÓ YW YW Gu]ôf ùNôpXl
Ri¦Vd ùLôÓjÕhÓ AYo LôX¥«p AYÞm úTô\ôú]e¡\ G§oTôol× ùSgÑdÏs ãhP TWl©hÓ,
EdLôkRôs, ""Gu]ôPô Rm©!,,,,@@
GûRúVô ùNôp YkRYs §QßYÕ úTôp ùR¬gNÕm. ""SpX úN§VôRômUô,,,, ARôu AlTôûYÙm EuûUÙm
""Gu]ô RÓUôß\?@@ úNjúR,,,,,,,,@@
ùNôpÛúYôúUô úYiPôUe¡\ úVôNû]úVôP UYú]ôP À¥ûL AÝjRUô úTôYÜm AYWôp

""SôXg£ Sô[ô UYu ÅhÓX EdLôWX Tôj§eL[ô AàUô²dL Ø¥V®pûX,
181 182
""GÕdÏlTô Yk§Úd¡\YeL SmU úRôhPjR ""CÕ Gu]ôlTô úLs®?@@
A[kÕ¡hÓ,,,,,,,?@@
AR]ôu NoYVoeL Yk§ÚdLôeL A[kÕ ©[ôhPô
""AlTô,,,,,, SmU ÅhPf Ñj§ AmTÕ Ï¯V JÕd¡d ©¬f£ úWôhÓdÏ A[kÕ JÕd¡l×ÓYôeL, Al×\m
¡hÓ ÁRjR XmTô TjÕ XhN ìYô ùYûXdÏ YÚÕlTô, úWôhÓX A¥TÓ\ UWeL[ ClT ùYh¥ GÓjÕl
AYeL Yôe¡ ©[ôhÓl úTôP úTô\eL[ôm, R²Vô ×ÓYôeL. AÕdÏl©u]ôX ©[ôhP Yôe¡]YeL TôÓ,
JÚ SLWôúY EÚYôdLl úTô\ôeL[ôm, AÕdÏ CkR ©[ôhP YôeLl úTô\ YeL GpúXôÚm ×ÕNô
"ThPô[jRôo@ SLÚuú] úTÚ ûYdLl úTô\eL[ôm, LùXhPÚ B©ÊX úYûXl Tôd¡\YeLRôu ùTÚm
ùWôdLUôL TjÕ XhNjúRôP TjÕ U¦dùLpXôm ùTÚm ÅPô Lh¥l ×ÓYôeL, SUdÏ SpX Rôú]lTô,
YkÕÓ\ôeL, Sôu GpXôm úT£ Ø¥f£húPu, Cu²dúL A]ôk§Wj§X Åhó ó P d Lh¥d¡hÓ CÚd¡\ ùS]lúT
TjRWm Ti¦d ùLôÓjÕÓàmTô,,,,@@ CpXôU TVªpXôU CÚdLXôm TôÚeL, ClT SmU FÚ
×Õ UôYhPUô BYôhPô SmU BÙÑX CYq[Ül ùT¬V
""Gu]Pô Tô®,,,,, Gu LiÔ Øu]ôúXúV ùTjR
ìYôV LiQôXd áPl TôdL Ø¥ÙUô?
AlTôY ùYûX úT£]ôl úTôX. úRôhPjR ùYûX
úT£d¡hÓ YkÕdúL, CÕ ùTôuà ùYû[«\ éªPô. RûXúUX LôdLô ÏÚ®L BXl T\kÕd¡hÓ
Gu] JÚ YôojR úLh¥Vô?@@ LjÕfÑeL, ×ÕNô YkR JÚ JÚ T\ûY ®úSôRUô
Nu]Uô] ÏW-p Lj§fÑ UôUWj§-ÚkÕ JÚ
ùWj§]m ùLô§jÕl úTô]ôs,
ùSôi¥Vô] LôdLô ÏgÑ ùTôjÕiÔ ®ÝkRÕ, AR
""AmUô Sôu JiÔm Ï¥f£húPô áj§Vô çdL YkR JÚ LôdLô TVkÕ ¡hP Yo\Õm úTô\ÕUô,,
ÅhÓdúLô úTô«hÓ YkÕ ùYûX úT£PX, Sôm
®¥VLÚdLpX GÝk§¬dÏmúTôÕ Cu²V ùTôÝÕX
ùTôÝÕdÏm úXôúXôuà üà TXû] GÓjÕ
CjR] YÚÙô ×sû[L[ Y[od¡\ôl úTôX Fh¥
AgÑdÏUô TjÕdÏUô ®jÕ UôRm ùWiPô«WjÕl
Y[jÕ BiÓ AàT®fN CkRj úRôl©-ÚkÕ
TôôdL Eu] CÝ Gu] CÝuà ¨dL úYi¥«ÚdÏ,,,
Au²VlThÓl úTôlúTôú\ômuà ùS]fÑdáPl
ùWôdLUô Yo\ TjÕ XhNjR Yôe¡ Al×¥úV AlTô
Tôd¡X. U]ÑdÏss §dÏuà CÚkÕf£.
úToúXúV úTe¡úX úTôPl úTôú\u, ANpX ÏiÓ
ûR¬VlTÓj§¡hPôÚ, ùTôiPôh¥ ùWj§]jÕdÏm
U¦ ùLô\Ü CpXôU UôNôUôNm JiQôm úR§
BßRp ùNôp- úRj§ ®hPôo,
Tuù]iPô«Wm ìYô LQdÏdÏ YkÕÓm, Sôu SpXô
CÚdLàuà ùSû]f£u]ô CR ùNg£jRôu BYÔm,,,,@@ ®¥gN HùZhÓ Sô¯dÏs[ TjRWm Ti¦d
ùLôÓjÕ YpÛNô TjÕ XhNjR úTe¡X úTôhÓhÓ
úLô®kRm×sû[dÏ BjRWUô BjRWm ClT AûR
LôÚúX ÅhÓdÏ YÚmúTôÕ. HLUô CÚkR úRôlT êÔ
UYu ¡hPdL LôhPjRôu Ø¥ÙUô? AÕÜm N¬Vô]
ThPUô ©¬f£ÚkRôeL, Ju]ôm ùRÚ ùWiPôm
ùLôd¡l¥ úTôhÓ CÝjÕhPôu,
ùRÚuà AhûP«p GÝ§õ Yf£hPôeL, úWôhÓdÏ
ùLôgNm NUô°f£d¡hÓ ""GpXôm N¬lTô,,,@ CkR JÕd¡] GPj§XÚkR UWeLs TjÕ BÞeL ùYh¥d
UWeLs GpXôm,,,?@@ ¡hÓ CÚkRôeL,
183 184
UWmùLôs[ôR ©ó g Nô CÚkR TôX UWjR ùYh¥ ""CkRô TôÚ ùWjR]m! CkR GPj§XRôu Guú]ôP
®hÓ Y¬L«jRl úTôhÓ CÝjÕj RsÞmúTôÕ E«Ú úTôYÔm CeóL Yf£Rôu Gu] Ï°lTôh¥ ùRdL
LôÚúXÚkÕ G\e¡]ôÚ úLô®kRm×s[... Al×¥úV Aàl© ûYdLÔm,,,,@ AYo ùNôp-d
Õ¥f£l úTôn K¥VôWÜm, ùLôi¥ÚkRùRpXôm ¨û]ÜdÏ YÚmúTôÕ ùUuû]
ûLùVÝjÕl úTôhP ûU LôVeLôh¥Ùm TXô UWjÕ AûPjRÕ,
ùYh¥f Nôf£h¥eL[ôPô Tô®VXô@uà Lj§d ¡hÓ AYÚ BûNlThPR ùNnVØ¥VôR Tô®Vô
KÓmúTôÕ CjRû] Sô[ô AYoTÓjÕl ùTô\iP AkR B«húPú], AYÚ LiÔdÏ Øu]ôúXúV AkR
UQp úUX RgNôîo ùLônVô UWjRl úTôhÓ UiÔX A¥GÓjÕ ûYdL Ø¥VôU úTô«húP,,,,uà
AØd¡d¡hÓ ùTôúRouà ®ÝkRÕ,
ùNôp- JjRd ÏW-p JlTô¬ ûYjÕ AÝÕ
úLô®kRm×sû[dÏ ©WûU Rh¥ Al©¥úV úTôn ùLôi¥ÚkRôo,
JÚ ùRu] UWjûRd Lh¥l×¥f£ NôgNôo,
Cl×¥úV JÚ Sôs ùWiÓ Sôs CpX êÔ UôNUô
""lTô,,,, lTô@uà AYúWôP UYu K¥lúTôn Rôe¡l úLôUôÜX ùLPdÏm ThPô[jRôÚdÏLL NôÜ GlT
×¥f£ EdLôW ûYdÏmúTôÕ Yô«-ÚkÕ "Yô¿@ FjR GlTuàRôu,,,,,
N¬g£hPôÚ, Rôu BPôhPôÛm NûR BÓmTôeLú[.
AkR Sô¯«p ÑTôx Al×¥úV B¥jRôu úTô«hPôu, E\ÜN]eL YkÕ TôjÕhÓ ARAÕ TeÏdÏ
WjR]jûRÙm ÑTôû`Ùm LiÓd¡hÓeL
ÑTôx BvTj§¬dÏ úTôÏmúTôÕ SôU Rôu
AlTôÜdÏ GU]ô YkÕhúPômà FÚ EXLm ThPô[jRôúWôP áPl ùTô\dLXiQôÛm "Rm©
ùNôpÛúUe¡\ LYûXRôu, ,,, Rm©@ uà Ñj§d¡hÓ CÚkR BXeÏ¥ AdLôLôWÕ
""Nô¬ ªvPo ÑTôx EeLs AlTôÜdÏ êû[«X Rôu ùWjR]jÕdÏ TdLj ùRôûQVô CÚdÏ,
Es[ EÚ SWm× ùR±f£ÚdÏ, CuàúU GÕÜm ùNnV AlT AlT YkÕ RûXV Lôh¥d¡hÓ CÚdÏm
Ø¥VôÕ, ÅhÓX ùLôiÓúTôn Yf£d¡eL, EeL
ùWjR]júRôP Rm©dLôWu GpXôúWôP ùUôLjûRÙm
U]Nôk§dLôYjRôu Sôu ClT ùNnV\ UÚjÕYm.
Cl×¥úV CÚkÕ êf£ APe¡l úTô«Óm, AÕ GlTuà TôjÕd¡hÓ. ""AjRôàdÏ UiQôNRôu ùLPkÕ EÑW
N¬Vôf ùNôpX Ø¥VôÕ,,,,@@ PôdPo ûL®¬f£hPôo, CÝjÕl×Óf£d¡hÓ ùLPdÏ,,, Gu] AjRôf£
ù]]d¡ÈeL?@@uà U]£X "Ui@Q Yf£d¡hÓ Rôu
ÅÓ YkR SôsXÚkÕ ùWj§]m UhÓm úNôß úLhPôo,
Ri¦«pXôU ùLPkÕ AÝÕùLôi¥ÚkRôs,
"",,,Cl×¥ ùLPd¡\YeLÞdÏ AYeL U]£X CÚd¡\R
"¿ Cl×¥úV Au]m Ri¦«pXôU AÝÕd¡hÓ
LûWf£ FjR\ÕRôu AiQàdÏ@@uà ùNôpÛm úTôÕ
ùLPkRô AYÚdÏ SpXôYô CÚkÕP úTôÜÕ?uà Yo\
ùNôpÛdLôúY úNôjR LûWf£d ùLôÓdLf ùNôp- ùUu²V AûPjRÕ,
Ï¥f£hÓRôu E«W ×Óf£d¡hÓ ×Úù ¡hPdLúY ""AR Sôú],,,@@ uàd¡hÓ GÝk§ÚfN ThPô[jRôúWô
ùLPdL\ô, Uf£]ôÚ úRôhPjúRôP úLô¥dÏlúTôn ×¥×¥ UiQô
GÓjRôkÕ LXkÕ JÚ ×¥V LûWf£,,,
185 186
Rm©dLôWú] ØuàdÏ üà AûRf ùNnÙmúTôÕ,,
"Rm©@ uà ×Úù úUX ®ÝkÕ ®ÝkÕ AÝRôs WjR]m,
ThPô[dLôWo Yô«X UiÔLûWNp G\e¡] JÚ
Sô¯dóóùLpXôm JÚ ®dLúXôÓ êf£ ü±ÚkRÕ,
T«t£
¸rdLôÔm RûXl×L°p SôtTjó ó û RkÕ Y¬LÞdÏ
ªLôUp LhÓûW GÝÕL,
1, ThPô[jRôo úRôhPm Y[ojR ®Rm,
2, UiQôûN - ùTVol ùTôÚjRjûR BnL,
3, ThPô[jRôo UL²u Ti×Ls,
187

Std10 Tamil

Încărcat de

Informații document

Titlu original

Drepturi de autor

Formate disponibile

Partajați acest document

Partajați sau inserați document

Opțiuni de partajare

Vi se pare util acest document?

Este necorespunzător acest conținut?

Drepturi de autor:

Formate disponibile

Std10 Tamil

Încărcat de

Drepturi de autor:

Formate disponibile

jÄæÕ ghlüä

Kidtß bj.PhdRÚjuÛ Kidtß .brh.kfhnjtÜ

òytß kÂnkfiy ghyjÙlhíjÛ òytß Jiu.âäyhÜ

Ck§Vô®u CuT ÕuTeLû[d L¦d¡u\ RôúV! E]dÏ

EûWSûP 3. §ÚdÏ\s (×Lr, FdLØûPûU) 40

1. ùRô¯pÖhTj ùRôûXúSôdÏ 129 4. §¬LÓLm (1) 4

1. brpíSÑFÇa Xiria m¿aÓ brpjä. (m) ,iwthæÔJ

II. MWtÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.

1. ehkÑfä fÉPß - F¿Õò tiuf

III. bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç

1. rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.

òfæ ( mâfhuÛ . 24 ) 2. bräyh ,lÔJÓ ádÚ¤J bräÈlÔJÛ

10. ,wÚjhß ,wÚjh uidaß ádÔijÔ CÑfKilik ( mâfhu Û . 60 )

1. bjhl†fÖf våÉidíÛ vçsÖf KÖWÛ 2. cçs Kilik cilik bghUSilik

2. KuÙnrßÚj bkhpÛã dtßÑFÛ muÙnrßÚjhÛ 3. MÑfÛ ,HÚnjbkÜ wäyhthß CÑfÛ

3. MÖwhUÛ MÖ¿ mLg ,ld¿ÚJ 4. MÑfÛ mjßÉdhpÓ bräYÛ mirÉyh

5. btçsÔ jida kyßª£lÛ khÚjßjÛ

mÂfç - ÉsÑfÛ brpíËä KÜdß ,UbghUçfSÑ»ilna cçs xÕòikiaÑ

4. ãÜtU ÃiyaÂ Xß murÜ clätÈikiaíÛ/ gilÑ fUÉfisíÛ

brätÔij mÊÑFÛ gilfç

jÜid ÉaÚJ jUÑfYÚ jhæÉÜ¿Ñ

MÖwhid ahÖbwÜ wiyÕghD kÜãÜ¿

MáÇaß F¿Õò 1. fhuhÙik - fhß + MÙik; CuhÙik - Cß +MÙik

1. ngQ†fhä - ÉUÛãÕòfGÄlÔJ; ngzhß - ÉUÛghjtuhp; ,yÑfzÑF¿Õò

gÆÖá ÉdhÑfç 2.rÇahd ÉiliaÔ njßÚbjLÔJ vGJf.

I. _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. (m) âÇfLfÛ ------------ mikÚj üä

1. eäyhjdhß - F¿Õò tiuf. 1) btÙghÑfshä 2) MáÇaÕghÑfshä

II . MW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf. (,) ãwß eÛik ÉUÛã nkÜikÕgLÔJÄlÔJ---------------

1. âÇfLfÛ - F¿Õò tiuf. 1) k»æÓáaila ntÙLÛ 2) gÇrËÑf ntÙLÛ

(m) mfuhâÆÜ JizbfhÙL ¡æÑfhQÛ brhÖfçjUÛ

nruÜ br†F£LtÜ kiyts†fhz tÚjhÜ. mtDlÜ

áyÕgâfhuÛ/ jÄÊä njhÜ¿a Kjä fhÕãaÛ. KjÈä

áyÕgâfhuÛ k†fy thæÔJÕ ghlÈä â†fç/ PhÆW/ kiH/ òfhß M†F/

bgaßÑfhuzÛ MáÇaß F¿Õò

,s†nfhtofËÜ jÚij ,katuÛgÜ beLØnruyhjÜ ; jhp

II . MWtÇfSÑF Äfhkä ÉilbaGJf òfhßÑfhÙlÛ 13 fhijfç

1. áyÕgâfhu thæÔâÜ ¢ßikia ÉsÑ» vGJf. V . bkhÊÔâwÜ tsß gÆÖáfç

(m) áyÕgâfhuÔâÜ ciuaháÇaßfSç xUtß------------ 2 . ¡æÑfhQÛ brpíç mofËYçs

(M) ` beØir mçSØáyÕgâfhuÛ` vÜß ghoatß------------- ehfªç efbuhL ehfeh ljbdhL

(m) ,Ubg--† F--tUÛ xUbgU ehsh---

nfhry eh£il MÙl nguurÜ jrujÜ. mtDÑF Kjä

jrujÅÜ Kjä kidÉ nfhriyÑFÕ ãwÚjtÜ ,uhkÜ ; gujÜ/

,uhkDÛ ¢ijíÛ ,yÑFtDÛ fhnl»dß. tdÔâä thGÛ

,uhkDÛ ,yÑFtDÛ ¢ijiaÑ fhzhJ JÜòÖwdß. ¢ijiaÔ

(m) fÛguhkhazÔâYçs fhÙl†fç---------- 3.nfho£l ,l†fËä rÇahd vGÔJfis vLÔbjGJf.

3. bghUÔJf. `bgÙ ` - vÜDÛ bghUç jUÛ IÚJ brhÖfis mfuhâÆÜ

1. <ÙoÅahÜ - <ÙL +,Å + ahÜ. 1. vÛbgUkhÜ - ehÜfhÛ ntÖWikÔbjhif

1. ,u£rÂa ahÔâÇfÛ - bghUç vGJf.

(m) ``vÚjhp ,Üdbjd m¿»äyhß jhÛbrptJ`` 4 . bkhÊ bgaßÕòÕ ghläfç

4.bghUÔJf. jÄæ ,yÑ»aÛ nghÜnw ãwbkhÊ ,yÑ»a†fSÛ Rit íilad.

VI. bkhÊÔâwÜ tsßbjhlßgÆÖá

kiyahsÑ fÉPuhd tçsÔnjhç ,aÖ¿íçs `rÚâunrdÜ gFgj cWÕãyÑfzÛ

mUØbrhÖbghUç I . _ÜW tÇfSÑF Äfhkä Éil vGJf.

flä gÖ¿Ñ fÉPß tçsÔnjhç TWtd ahit ? ( m ) òweh}W

IV . òwta Édh MuÛ jhæÚj mÂ»sß khßãÜ

fÙQWÛ flÈÜ fh£á âiz : ghlhÙâiz

2. ¡æÑfhQÛ brpíçmofËä cçs vJifiaÓ R£Lf. üÖF¿Õò

MáÇaß F¿Õò bjhlßfisÕ ãÇÔj¿jä

mUØbrhÖbghUç T«t£ ®]ôdLs

II . MW tÇfSÑF Äfhkä ÉiljUf. vÊä / gRik/ mÂ/ rhuä

1. òweh}W - üÖF¿ÕòÔ jUf. 4. ¡æÑfhQÛ brhÖfËÈUÚJ NÇaÜ vÜDÛ bghUç jUÛ

III . òwta ÉdhÑfç

1. òweh}W vÜDÛ bjhliuÕ ãÇÑFÛ Kiw