Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
NERACA ENERGI
Perhitungan ∆H3
Tref = T3 = 303,15 K
T3 T3
∆H3 = yC2 H5 OH,3 (∫Tref CpC2 H5 OH dT) +yH2 O,3 (∫Tref CpH2 O dT) +
T3
yC2H5OH,3(∫Tref CpC2H5OH dT)
303,15
∆H3 = 0,98 (∫303,15 (-325,137+4,14T -
303,15
0,014 T2 +1,704x10 T3 )dT) + 0,02 (∫303,15 18,2964+0,472118 T-
-5
303,15
1,339x10-3 T2 +1,314×10-6 T3 ) dT) + 0 (∫303,15 39,3869 + 0,88322T −
∆H3 = 0
Perhitungan ∆H4
T
∆H4 = (yC2H5OH × (∫T 4 (CPC2H5OH(liquid) ) dT + ∆HVL (T)C2H5OH )) +
ref
T4
(yH2 O × (∫T (CPH2 O(liquid) )dT + ∆HVL (T)H2 O )) + (𝑦(C2 H5 )2O ×
ref
T
(∫T 4 (CP((C2 H5 )2O (liquid) )dT + ∆HVL (T)C2 H4 ))
ref
424,95 -5
∆H4 = (0,98 (∫303,15 (-325,137+4,14T - 0,014 T 2 +1,704x10 T 3 )dT + 38047,1)) +
424,95
(0,02 (∫303,15 (18,2964 + 0,472118 T - 0,00134T2 + 1,314×10-6 T 3 )dT +
C-1
424,95
42322,7)) + (0 x (∫303,15 (39,3869 + 0,88322 T − 0,00284T 2 +
∆H4 =
Perhitungan 𝐇C2 H5 OH
Perhitungan Titik Didih C2 H5 OH pada 500 kPa
B
ln P sat = A-
T+C
3423,53
ln(500) =16,1952-
T-55,7152
Td = 398,734 K
Td
398,734
∫ Cp C2 H5 OH(cair) dT= ∫ (-325,137 + 4,138 T-1,4× 10-2 T2
303,15
T3
+1,7×10-5 T3 )dT
Td
4,14 2 2 1,4×10-2
+ (398,734 -303,15 )- (398,7343 -303,153 )
2 3
1,7×10-5
+ (398,7344 -303,154 )
4
= 13216,31 kj/kmol
T4
424,95
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT= ∫ (17,7+0,150T+8,951× 10-5 T2 -1,97×10-7 T3
398,734
Td
+8,32×10-11 T4 )dT
T4
0,15
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT=17,7(424,95- 398,734)+ (424,952 -398,7342 )
2
Td
C-2
8,951×10-5
+ (424,953 -398,7343 )
3
1,97×10-7
- (424,954 -398,7344 )
4
8,32×10-11
+ (424,955 -398,7345 )
5
= 2183,4457 kj/kmol
Perhitungan HVL C2 H5 OH
0,38
Tc -Tsat
b
∆HVL =∆HVL (T ) ( c b )
T -T
kj 516,26 − 398,734 0,38
=38577,3 ( )
kmol 516,26 − 351,4
= 33921,8 kj/kmol
HC2 H5 OH = 0,98 (13502,45 + 33921,8 +2183,4457) = 48615,54 kj/kmol
Perhitungan 𝐇𝐇𝟐 𝐎
Perhitungan Titik Didih H2O pada 500 kPa
B
ln P sat = A −
T+C
3985,44
ln(500) = 16,5362 -
T-38,9974
T = 425,124 K
Td
425,124
∫ Cp H2 O(cair) dT= ∫ (18,296 + 0,472 T- 1,3× 10-3 T2
303,15
T3
1,3×10-3
- (425,1243 -303,153 )
3
C-3
1,3×10-6
+ (425,1244 -303,154 )
4
= 7258,292 kJ/kmol
T4
424,95
∫ Cp H2 O(gas) dT= ∫ (34,05-9,7 ×10-3 T+ 3,3 × 10-5 T 2 -2,04 ×10-8 T 3
425,124
Td
3,3×10-5
+ (424,953 -425,1243 )
3
2,04 ×10-8
- (424,954 -425,1244 )
4
4,3 ×10-12
+ (424,955 -425,1245 )
5
= 900,9337 kJ/kmol
C-4
Perhitungan Laju Steam :
Pada umumnya, temperatur steam yang digunakan 20°C lebih tinggi dari
temperatur keluar aliran proses (Coulson edisi IV, halaman 661). Untuk
menentukan laju steam berikut data enthalpy yang dibutuhkan pada temperatur
443,15 K dan tekanan 792,3 kPa (smith, 2005).
Tabel C.1 Data enthalpy pada temperatur 439,15 K dan tekanan 718,31 kPa
HV (kJ/kg) HL (kJ/kg) λ (kJ/kg)
2767,1 719,1 2047,9
Q 2393165,221 kJ/jam
m= = = 1168,595 kg/jam
λ 2047,9 kJ/kg
F4 = 2023,68 kg/jam
C2H5OH = 43,105 kmol/jam
H2O = 2,26 kmol/jam
T4 = 424,95 K
P4 = 5 bar
F5 = 2023,68 kg/jam
C2H5OH = 2,155 kmol/jam
(C2H5)2O = 20,47 kmol/jam
H2O = 22,74 kmol/jam
T5 = 424,95 K
P5 = 5 bar
C-5
Perhitungan ∆Hro298,15
2C2 H5 OH → (C2 H5 )2 O+H2 O
∆Hro298,15 =∑∆Hfoproduk − ∑∆Hforeaktan
o
∆Hro298,15 =[∆Hf(C 2 H5 )2 O
+ ∆HfHo2 O ] – [∆HfCo2 H5 OH ]
= [(-234918,32+ (−252332,08)) kJ/kmol – (−241950,8 kJ/kmol)]
= -24446,24 kJ/kmol
Perhitungan ∆Hro424,95
418,5 418,5
∆Hro418,5=∆Hro298,15 + [−2 ∫418,5 CpC dT + 1 ∫418,5 Cp(C dT +
2 H5 OH 2 H5 )2O
418,5
1 ∫418,5 CpH dT]
2O
∆Hro424,95 = -24446,24 + 0
= -24446,24 kj/kmol
Perhitungan ∆H4
Tref = T4 = 424,95 K
∆H4 = 0
Perhitungan ∆H5
Tref = T5 = 424,95 K
∆H5 = 0
Q = − 500533.7082 kJ/jam
C-6
Perhitungan Laju Air Pendingin
Temperatur air pendingin yang masuk dan keluar reaktor adalah 30°C (303,15
K) dan 45°C (318,15 K) (Analysis, Synthesis, and Design of Chemical
Processes Fourth Edition. Turton, page 250). Sehingga :
318,15
∆Hair pendingin = ∫303,15 Cp H dT
2 O(l)
318,15
∆Hair pendingin = ∫303,15 [1,83×101 +4,72×10-1 T-1,34×10-3 T2 + 1,31×10-6 T3 ]dT
4,72×10-1
∆Hair pendingin = [1,83×101 (318,15-303,15)+ (318,152 -303,152 )-
2
1,34×10-3 3 3 1,31×10-6
(318,15 -303,15 )+ (318,154 -303,154 )]
3 4
∆Hair pendingin = 1127,4028 kJ/kmol
Q
mair pendingin = × BMair
∆Hair pendingin
249014,29 kJ/jam
mair pendingin = 1127,4028 kJ/kmol ×18 kg/kmol = 3975,737 kg/jam
Perhitungan ∆H6
Td T6
∆H6 =yC (∫ Cp gas C2 H5 OH dT-⋋C2 H5 OH+ ∫ Cp cair C2 H5 OH dT)
2 H5 OH
T5 Td
Td T6
+yH O
(∫ Cp gasH2 OdT -⋋H2 O + ∫ Cp cair H2 O dT)
2
T5 Td
C-7
Td T6
+y(C2H5)2O (∫ Cp gas (C2H5)2O dT- ⋋(C2H5)2O+ ∫ Cp cair (C2H5)2O dT)
T5 Td
Perhitungan H C2 H5 OH
Td
398,734
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT= ∫ (17,7+0,150T+8,951× 10-5 T2 -1,97×10-7 T3
424,95
T5
+8,32×10-11 T4 )dT
Td
0,15
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT=17,7(398,734- 424,95)+ (398,7342 -424,952 )
2
T5
8,951×10-5
+ (398,7343 -424,953 )
3
1,97×10-7
- (398,7344 -424,954 )
4
8,32×10-11
+ (398,7345 -424,955 )
5
= -2177,31 kj/kmol
T6
351,85
∫ Cp C2 H5 OH(cair) dT= ∫ (-325,137 + 4,138 T- 1,4× 10-2 T2
398,734
Td
1,4×10-2
- (351,853 -398,7343 )
3
1,7×10-5
+ (351,854 -398,7344 )
4
= -7174,457 kj/kmol
C-8
Perhitungan HVL C2 H5 OH
0,38
b Tc -Tsat
∆HVL =∆HVL (T ) ( c b )
T -T
kj 516,26-398,734 0,38
= 38577,3 ( )
kmol 516,26-351,4
= 33921,8095 kj/kmol
Perhitungan H H2O
Td
425,124
∫ Cp H2 O(gas) dT= ∫ (34,05- 9,7 ×10-3 T+ 3,3 × 10-5 T2 -2,04 ×10-8 T3
424,95
T5
3,3×10-5
+ (425,1243 -424,953 )
3
2,04 ×10-8
- (425,1244 -424,954 )
4
4,3 ×10-12
+ (425,1245 -424,955 )
5
= 5,995 kj/kmol
T6
351,85
∫ Cp H2 O(cair) dT= ∫ (18,296 + 0,472 T- 1,3× 10-3 T2 +1,3 ×10-6 T3 )dT
425,124
Td
T6
0,472
∫ Cp H2 O(cair) dT= 18,296 (351,85- 425,124)+ (351,852 -425,1242 )
2
Td
1,3×10-3
- (351,853 -425,1243 )
3
C-9
1,3×10-6
+ (351,85-425,1244 )
4
= - 5627,321 kj/kmol
Perhitungan HVL H2O
0,38
bTc -Tsat
∆HVL =∆HVL (T ) ( c b )
T -T
kj 647,3-425,124 0,38
= 40656,2 ( )
kmol 647,3-373,2
= 37537,587 kj/kmol
Perhitungan H(C2H5)2O
Td
361,735
∫ Cp (C2 H5 )2 O(gas) dT= ∫ (46,8 + 0,1 T+ 5,69 × 10-4 T2 -7,74×10-7 T3
424,95
T5
5,69 ×10-4
+ (361,7353 - 424,953 )
3
7,74 ×10-7
- (361,7354 - 424,954 )
4
3,03 ×10-10
+ (361,7355 - 424,955 )
5
= -8511,52 kj/kmol
T6
351,85
∫ Cp (C2 H5 )2 O(cair) dT= ∫ (39,4 + 0,88 T- 2,84 × 10-3 T2
361,735
Td
C - 10
T6
0,88
∫ Cp (C2 H5 )2 O(cair) dT= 39,4 (351,85- 361,735)+ (351,852 -361,7352 )
2
Td
2,84×10-3
- (351,853 -361,7353 )
3
4,18 ×10-6
+ (351,854 -361,7354 )
4
= -1809,699 kj/kmol
318,15
∆Hair pendingin = ∫303,15 [1,83×101 +4,72×10-1 T-1,34×10-3 T2 +
C - 11
1,31×10-6 T3 ]dT
4,72×10-1
∆Hair pendingin = [1,83×101 (318,15-303,15)+ (318,152 -303,152 )-
2
1,34×10-3 3 3 1,31×10-6
(318,15 -303,15 )+
3 4
(318,154 -303,154 )]
∆Hair pendingin = 1127,4028 kJ/kmol
Q
mair pendingin = × BMair
∆Hair pendingin
1467344,104 kJ/jam
mair pendingin = 1127,4028 kJ/kmol
× 18 kg/kmol = 23427,468 kg/jam
Tsat = 398,74 K
Diethyl Ether ((C2H5)2O)
2563,73
Tsat = + 39,371
14,168−ln 500
C - 12
Tsat = 361,715 K
Air (H2O)
3985,44
Tsat = + 38,997
16,536−ln 500
Tsat = 425,131 K
T = (y10
C H
×Tsat 10 sat
C2 H5 OH ) + (yH O ×TH2 O )
2 5 OH 2
T= (0,2×398,74 K) + (0,8×425,131 K)
T = 419,853 K
Ttrial,1 = 419,853 K
3423,53
Psat C2H5OH = exp (16,195- 419,853−55,715)
= 891,818 kPa
Psat
ki =
P
891,818
=
500
= 1,784
yi = ki . xi
= 1,784 . 0,2
= 0,357
C - 13
Perhitungan untuk komponen lain dilakukan dengan cara yang sama.
Berikut ini akumulasi hasil perhitungan tekanan jenuh tiap komponen pada
tekanan operasi 500 kPa.
Perhitungan ∆H7,b
Td T7,b
∆H7,𝐛 =yC (∫ Cp gas C2 H5 OH dT-⋋C2 H5 OH+ ∫ Cp cair C2 H5 OH dT)
2 H5 OH
T7,a Td
Td T7,b
+yH O
(∫ Cp gasH2 OdT -⋋H2 O + ∫ Cp cair H2 O dT)
2
T7,a Td
C - 14
Td
+y(C2H5)2O (∫ Cp gas (C2H5)2O dT - ⋋(C2H5)2O
T7,a
T7,b
+∫ Cp cair (C2H5)2O dT)
Td
PerhitunganHC2 H5 OH
Td
398,734
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT= ∫ (17,7+0,150T+8,951× 10-5 T2 -1,97×10-7 T3
366,85
T7,a
+8,32×10-11 T4 )dT
Td
0,15
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT=17,7(398,734- 366,85 )+ (398,7342 -366,852 )
2
T7,a
8,951×10-5
+ (398,7343 -366,853 )
3
1,97×10-7
- (398,7344 -366,854 )
4
8,32×10-11
+ (398,7345 -366,855 )
5
= 2510,895 kj/kmol
T7,b
356,85
∫ Cp C2 H5 OH(cair) dT= ∫ (-325,137 + 4,138 T- 1,4× 10-2 T2
398,734
Td
C - 15
Perhitungan HVL C2 H5 OH
0,38
b Tc -Tsat
∆HVL =∆HVL (T ) ( c b )
T -T
kj 516,26-398,734 0,38
= 38577,3 ( )
kmol 516,26-351,4
= 33921,809 kj/kmol
H C2 H5 OH = 0,0035 (2510,895– 33921,809 – 6487,7)
= - 132,645 kj/kmol
Perhitungan H H2O
Td
425,124
∫ Cp H2 O(gas) dT= ∫ (34,05- 9,7 ×10-3 T+ 3,3 × 10-5 T2 -2,04 ×10-8 T3
366,85
T7,a
9,7 ×10-3
- (425,1242 -366,852 )
2
3,3×10-5
+ (425,1243 -363,7233 )
3
2,04 ×10-8
- (425,1244 -366,854 )
4
4,3 ×10-12
+ (425,1245 -366,855 )
5
= 1995,2789 kj/kmol
T7,b
356,85
∫ Cp H2 O(cair) dT= ∫ (18,296 + 0,472 T- 1,3× 10-3 T2 +1,3 ×10-6 T3 )dT
425,124
Td
T7,b
C - 16
0,472
+ (356,852 - 425,1242 )
2
1,3×10-3
- (356,853 - 425,1243 )
3
1,3×10-6
+ (356,854 - 425,1244 )
4
= - 5247,5 kj/kmol
Perhitungan H(C2H5)2O
Td
361,735
∫ Cp (C2 H5 )2 O(gas) dT= ∫ (46,8 + 0,1 T+ 5,69 × 10-4 T2 -7,74×10-7 T3
366,85
T7,a
5,69 ×10-4
+ (361,7353 -366,853 )
3
7,74 ×10-7
- (361,7354 -366,854 )
4
3,03 ×10-10
+ (361,7355 -366,855 )
5
= -649,453 kj/kmol
C - 17
T7,b
356,85
∫ Cp (C2 H5 )2 O(cair) dT= ∫ (39,4 + 0,88 T- 2,84 × 10-3 T2
361,735
Td
2,84×10-3
- (356,853 -361,7353 )
3
4,18 ×10-6
+ (356,854 -361,7354 )
4
= -899,89 kj/kmol
C - 18
Perhitungan Laju Air Pendingin :
Temperatur air pendingin yang masuk dan keluar condensor adalah 30°C
(303,15 K) dan 45°C (318,15 K) (Analysis, Synthesis, and Design of Chemical
Processes Fourth Edition. Turton, page 250). Sehingga :
318,15
∆Hair pendingin = ∫303,15 Cp H dT
2 O(l)
318,15
∆Hair pendingin = ∫303,15 [1,83×101 +4,72×10-1 T-1,34×10-3 T2 + 1,31×10-6 T3 ]dT
4,72×10-1
∆Hair pendingin = [1,83×101 (318,15-303,15)+ (318,152 -303,152 )-
2
1,34×10-3 1,31×10-6
(318,153 -303,153 )+
3 4
(318,154 -303,154 )]
∆Hair pendingin = 1127,4028 kJ/kmol
Q
mair pendingin = × BMair
∆Hair pendingin
412496,8 kJ/jam
mair pendingin = × 18 kg/kmol = 6585,882 kg/jam
1127,4028 kJ/kmol
Perhitungan ∆H10,a
Tref = T10,a = 394,35 K
∆H10,a = 0
C - 19
Perhitungan ∆H10,b
Td T10,b
∆H𝟏𝟎,𝐛 =yC (∫ Cp cair C2 H5 OH dT+⋋C2 H5 OH+ ∫ Cp gas C2 H5 OH dT)
2 H5 OH
T10,a Td
Td T10,b
+yH (∫ Cp cairH2 OdT + ⋋H2 O + ∫ Cp gas H2 O dT)
2O
T10,a Td
Perhitungan H C2 H5 OH
T10,b
404,35
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT= ∫ (17,7+0,150T+8,951× 10-5 T2 -1,97×10-7 T3
398,734
Td
+8,32×10-11 T4 )dT
T10,b
0,15
∫ Cp C2 H5 OH(gas) dT=17,7(404,35- 398,734)+ (404,352 -398,7342 )
2
Td
8,951×10-5
+ (404,353 -398,7343 )
3
1,97×10-7
- (404,354 -398,7344 )
4
8,32×10-11
+ (404,355 -398,7345 )
5
= 457,96 kj/kmol
Td
398,734
∫ Cp C2 H5 OH(cair) dT= ∫ (-325,137 + 4,138 T- 1,4× 10-2 T2
394,35
T10,a
4,14
+ (398,7342 -394,352 )
2
C - 20
1,4×10-2
- (398,7343 -394,353 )
3
1,7×10-5
+ (398,7344 -394,354 )
4
= 752,635 kj/kmol
Perhitungan HVL C2 H5 OH
0,38
b Tc -Tsat
∆HVL =∆HVL (T ) ( c b )
T -T
kj 516,26-398,734 0,38
= 38577,3 ( )
kmol 516,26-351,4
= 33921,8 kj/kmol
H C2 H5 OH = 0,2 (752,635 + 33921,8 +457,96)
= 7026,48 kj/kmol
Perhitungan H H2O
T10,b
404,35
∫ Cp H2 O(gas) dT= ∫ (34,05- 9,7 ×10-3 T+ 3,3 × 10-5 T2 -2,04 ×10-8 T3
425,124
Td
3,3×10-5
+ (404,353 -425,1243 )
3
2,04 ×10-8
- (404,354 -425,1244 )
4
4,3 ×10-12
+ (404,355 -425,1245 )
5
= -714,41 kj/kmol
C - 21
Td
425,124
∫ Cp H2 O(cair) dT= ∫ (18,296 + 0,472 T- 1,3× 10-3 T2
394,35
T10,a
0,472
+ (425,1242 -394,352 )
2
1,3×10-3
- (425,1243 -394,353 )
3
1,3×10-6
+ (425,1244 -394,354 )
4
= 2382,1 kj/kmol
kj 647,3-425,124 0,38
= 40656,2 ( )
kmol 647,3-373,2
= 37537,58 kj/kmol
C - 22
Perhitungan Laju Steam :
Untuk menentukan laju steam berikut data enthalpy yang dibutuhkan pada
temperatur 427,15 K dan tekanan 529,73 kPa (smith, 2005).
Tabel C.4 Data enthalpy pada temperatur 427,15 K dan tekanan 529,73kPa
Q 1180399,13 kJ/jam
m= = = 561,934 kg/jam
λ 2100,6 kJ/kg
Perhitungan ∆H7
Tref = T7 = 356,85 K
∆H7 = 0
Perhitungan ∆H8
T8 T8
∆H𝟖 =yC (∫ Cp cair C2 H5 OH dT) +yH (∫ Cp cairH2 OdT)
2 H5 OH 2O
Tref Tref
T8
+y(C2H5)2O (∫ Cp cair (C2H5)2O dT)
Tref
C - 23
Perhitungan H C2 H5 OH
T8
303,15
∫ Cp C2 H5 OH(cair) dT= ∫ (-325,137 + 4,138 T- 1,4× 10-2 T2
356,85
Tref
1,4×10-2
- (303,153 -356,853 )
3
1,7×10-5
+ (303,154 -356,854 )
4
= - 6499 kj/kmol
H C2 H5 OH = 0,0035 (- 6499) = - 22,747 kj/kmol
Perhitungan H H2O
T8
303,15
∫ Cp H2 O(cair) dT= ∫ (18,296 + 0,472 T- 1,3× 10-3 T2
356,85
Tref
1,3×10-3
- (303,153 -356,853 )
3
1,3×10-6
+ (303,154 -356,854 )
4
= -3905,54 kj/kmol
C - 24
Perhitungan H (C2H5)2O
T8
303,15
∫ Cp (C2 H5 )2 O(cair) dT= ∫ (39,4 + 0,88 T- 2,84 × 10-3 T2
356,85
Tref
2,84×10-3
- (303,153 -356,853 )
3
4,18 ×10-6
+ (303,154 -356,854 )
4
= - 8926 kj/kmol
H(C2H5)2O = 0,995 (-8926) = - 8881,37 kj/kmol
∆H8 = H C2 H5 OH + H H2O+ H (C2H5)2O = - 8909,974 kj/kmol
C - 25
∆Hair pendingin = 1127,4028 kJ/kmol
Q
mair pendingin = × BMair
∆Hair pendingin
183670,201 kJ/jam
mair pendingin = × 18 kg/kmol = 2932,46 kg/jam
1127,4028 kJ/kmol
C - 26