Sunteți pe pagina 1din 10
34 INSTITUCIONES EDUCATIVAS + {De qué modo comprender, en el caso de cada escucla, ef efecto de su particular sfntesis de las instituciones generals”? + {De qué modo ayudar a que los miembros de Jas escuelas puedan uebrar sus formas habituales de enfrentar las dificullades, renunciar fa las imégenes idealizadas de la funciém educativa y potenciar su capacidad para hacerse cargo del mejoramiento, de Ia calidad det servicio que ofrecen? + Cudl €s la secuencia, el movimiento cfclico o Ia transicién que es posible esperar entre el impacto de tn cambio brusco de condiciones y la iniciaci6n de un cambio institucional que provoque modificacio- ines sustantivas en Tos niveles de calidad? * {Qué compromiso interno provoca ese proceso respecto de los ‘vinculos que los sujetos han establecido con sus instituciones de perteneiicia? +Y¥ on este sentido, jqué niveles de desorganizacién, conflicto ¥ angustia hay que estar disponibles pars contener? + ,Cusles son las estrategias de prevenci6n que es posible usar para que Jos cambios no acareen sintomatologfas institucionales, grupales © individuales graves? + {Cémo es posible hacer todo esto con bajos recursos? 2. COMPONENTES CONSTITUTIVOS DE LAS INSTITUCIONES EDUCATIVAS DEFINICIONES: LAS INSTITUCIONES Y LO INSTITUCIONAL La literatura vinculada a los enfoques institucionales ofece uo panorama diversificado de tratamiento y definicién de la clase de fenémenos que se deben incluir bajo el témmino “institucién”, En cocasiones, la profusion de significados y connotaciones es tan amplia io el abandono del vocablo. Esta propuesta no ha prosperado, entonces ‘es insoslayable comenzar cada trabajo en el rea actarando la acepcién En gran cantidad de obras ¢ informes, el término se utiliza como sindnimo de establecimiento, definido como la concreciGn material y la versién singular de una norma universal abstracta” Los desarrollos recientes han Tamado la atenci6n sobre dos hechos vinculados al mundo de la institucién en cualquiera de sus definiciones. En ambos, se sefiala la existencia de les instituciones en el nivel simbético de la vida social, a través de representaciones y diferentes |e miliza ls eninos “amin” y “penecidn™ so scsi con qe los to resulta de las précticas de aynda,asesoramiento,interveaciGn (segta ls corsia- ‘implomentadas en el establecimiento, en su dindinica manifesta y latecte, “poet “vasana “sory soueng Mompuos » ap mpSojos4ee 90 n8 to wONPUUA| GOAT TASS 99 BOETEIUASErM BUM IEG IBA FO 5 rns noo owos wunOs eq -cmormnos|qeso yo Teomeqe ered wate ensanm sourerjdum opuena aqiazad as o1gs sesuad & zepuesdios ap pepmaisod Bl aq! swefMaN vonpuseME ey enb uo spam ej o "vjanose | ap BIouaisIKe UI B A soluDoOp so] ep PepLOIN? B v OWTETSUORSORO (© ugioeqoide op wusignous erouear om opezinn so £ wires afezpuaide jo owos opow yy “Tedui8 dams je uoTearasqo Basena Souraptianxa Is vayzotape os o19s “ofizipaaucie Tap sopeNTTOTE 0 AOpuIOOSIP ‘oyo9F9 ns £ soo Woo o2ed o BIuaraduroo Wo odrusqns un v erouoUDzTod eB] aan 13 amos onb erouapiouy EY TRuosradionar onqUIE 12 vaxeqe ‘oanafqo Onsana opens ea 2s o79s afezzpuards ns ue oNN9 | A OpHE -oquoo Jp aistaar anb (euesua anb Te < yp anue) oanoeye ClawIpauONT op 10[eA [qj “SouoMIQNET ap PEpIoydN HUT wyacar UIs BlOp “19 e aU “feroypre aquosunams as apuaide sub sqeuorseziewSi0 “qedeul “Jeuosredrayar Te Sof B (WapIo OUISH [9 wo) OpuDxor sou reraigoia “pEprumusos vf & attant0D cb jEqoTs pepets0s *T« ‘seameisodxo A seunou ‘sear “Soul aL onb £ vanwonpa norseztue8i0 wy attanuod ond [EIS pypruNUICD Ef + ‘uoujSu0 end jonuos £ uprsanp “epuse oD sossoosd so] & sodns3 soso uosnjout os aptop uo souorseznEsz0 Sef = ‘sepia axgos uokaguy moo semoy soy £ sopeuosiadiony sauonar sesa WEEE 28 aptop us soedas8 ssomeut sey ap omuortreuoroung A emoNNs9 Fi + ‘sosonaxd soso ezynoryoa anb soaTeoyTUsIS ,,sONO,, UoOD souOTDE[a! ap BUEN B+ “pees oda ns op eunauostp as £ exodsoomr orefins un reno ye 0d oseoosd 9 + condure spor of vise Sgr Of apsap “eAresqo sourapod uprseonpa #1 sourEpt seis 9p cousoye JO pepEEyo woo wnen ojo! Ssouspua veld OF SOnO so Uo ach soygeen ap upresodo e aKOt us SOAILALULSNOD SALNBNOK HOD aurotape & ‘selorzanue Soy ap atuarayip orpmasa ta oMpey Top PrpIfoqdu03 K-aowexont ap jeanr un augos ugwouste vf RUE ONGUP UpED “ypuaue8 joi208 of & youoron2nBio 0} “jodsB 0] ‘pouosieduaris of ‘orpraypua 0] 2p upioeiado ef ‘aquoy [9p peprear vf uo “warp anb ey se ‘ophuss ois0-uo epeztina spur groeatpioadsa F “ourtumy ou=MILEy Opor ‘ua peprfojdmroo ap Soxquily Ssiu=IayIp ap efowarsixe By 22908 TepIOTE e ‘uapuen svorojoorsd £ soyepoos seroue(o sey “soperaued som. Ug “yeworomnsar uprserado bf op Uf v “IS wo sauOIOMNSM se] 9p UO!RIepIsUOD H{ ap sTsUIEL -s200H PAB] SOU SISHPUE Jap C00} fe ‘owedar ap od undfe meo0so.d red peprear v[ Wo aUDarat —ose> oNsan we OWoo— sO sopRUOID -ninsar senbojua sof ap oa[duso yo wieto anb spuoqu js opueny “(ap memnoysuen ap 0 saonsano 9) arweAnansur of coud andurars sepreyersuaapdtaoo ap mamica upioriedo ey ue 1p PORBUEp ef 2p BOIDExDpISUC Pi 8 cOndgTeIp vista ap ond J opipeuE Ey aonb ,*susoouny seysrTenoromAsu saqUEEOD sv; op auTAoAd spsa¥n op sUOdE ONO [| A yeamon wx K upiedeased zeiedo £2]81005 3 SNSTITUCIONES EDUCATIVAS fracaso escolar el sujeto cumple el “mandato” s ‘social que se resiste a la integracién, o vba prenunciado por su pertenen: la, s6lo se advierte si ubicamos al sujeto en ambitos sociales mais amplios. que origina Ia e ccién de los gn nes por su dimensiéa situacional ¢ histérica, y la que proviene de realidad material en su doble carfcter de condicién ¢ instramento. EI andllisis de estos hechos, en la medida en que nos vemos ‘compelidos a encontrar relaciones de sentido, ba aportado a lo largo del tiemapo informacion sobre ciertas recurrencias de significad studios institucionales, en particular y segiin las corrientes te te Ja atencién sobre dos ejes de significaciéa que aparecen reiterad: mente en los materiales: los conjuntos de las significaciones psicoemo- cionales y de las significaciones politicas. El primero esté vinculado a significaciones provenicntes del mundo intemo de los sujetos que se activan en la interaccién segin sus condiciones materiales y 01 2 EI segundo esté relacionado con siguific vubicacién del sujeto en Is trama relacional d significado. La presencia de Io institucional —el conjunto de representaciones y concepciones que expresan Ia operacisn de las normas y la penctra- Cién de los establecimientos relevantes para Jos individuos— da Gs72y, Castadis (1978) COMPONENTES CONSTITUTIVOS 23 ambos tipos y, por consiguiente, como micleo explicativo de los procesos de permanencia y cambio en Ios diferentes 4 jionales y politicas tienden a ligarse wwe conscientes— que resisten la sobre tablas” de ambos tipos de significado se vincula de prohibiciones y sanciones relacionadas con la proteccién de estilos sociales € mnales y con el riesgo que representa la Tiberacién En Ia intimidad de todas las formas de agrupaci6n y en Ja de los individuos parece existir el conflicto provocado por la tendencia a encubrir 0 develar las significaciones, que han sido objeto de represién psivoaectiva o sociopolitica humano que ‘oncreto Ia dialéctica icto 0, dicho de entre las tendencias a proteger y a cambiar lo. establecido Nos ocuparemos brevemente del modo como las instituciones se convierten en dimensién inconsciente del comportamiento de los individuos y juegan en su intimidad la dialéctica aludida. BL OBJETO DE ANALISIS ¥ SU ENFOQUE El andlisis de un establecimiemo escolar puede realizarse con diferentes propésitos. La exposiciGn que sigue refiere a un modelo disefiado con el propésito de mejorar ia comprension de los kechos que urren dentro de los establecimientos y en las relaciones de é508 con su contexto. El supnesto del que partimos considera, para cada establecimiento saldnipur aigos sourmunfexd souspog -esardxo os 1p ap spavn v aonb iseroutsorpr vy & ofmse |2 aigos ontatusIsov00 auodns peuoomnsut “1 upysuardios ey] ‘escxoamE enb opmyasar jo ves anb wiombpny ‘qusRMDEUED ep UOIONAMISED A joRUCD 2p SevepHTEpOUT + ‘sopepiiqesuodse: £ z9ped ep uotonqmstp 9p sapepeTepour « ssopmuoroula £ sarwmeyut ORONO Op SSpEP!EPOL « a Te “ofeqen Te SepETACLTA { Tetoadso wo “peprfear ef TeBzal K mqrorad ap somIOy « “sappunioy Sofoay Sol ua UOIooRIAUE a fsauojsouraiur sey e 4 curarxe of soaorsena crengeaa ‘reuonsed “uptose 2p seaneuiare seqord exed sowed x092q ‘“sopepiseoee mTuryep ‘semaqgasd owoo sapermoup set searneld ‘ran -souturp exed seomogn :sopritnorp sey 8 o1vaxy ‘sopor9 “(feuoronanstt uoroezTeII0s 9p osacoad ja ue reziTeuszum: 2s) sosAsap Soy UE[OTIUOD anb sauediyuTt ‘agrase vp MeIUaHO enb sojepour ‘seatusg -uproomposd ap sopaure 0 ep toroduiosep ey ua anrameaorse1ade ximpour jp opesAsar eq s rEETOSTGUISS Fop LISO|OOPt 2] woknMsuE9 onb soUoFsdsouoD 9p ormfuoD [> uD sorMsuIEpURy SRS OP ‘upyperodzosuy py wo £ qeuosompsu OfepoUT Je SOBsex soso ap ,epeue, | Uo aonpen as odaian ye ve UoIseprfosuoD ng “sesoo set ap . Je! wepio,, un ap uotsesdun x zexoued vaunted X sersmsu0> oui0> umjussard 2s anb sofser 2p 21298 vun 9p sitionsast09 upiseIn1su09 3] 8 & seonpo sea somtezeyip ua semayqord saajoser ap opow jap ‘iouasinsar ¥] & epafy TeaoTonstH earano ep oxdsou09 Tap weSeNUCD Uy se ‘opour o1a19 oct * sonsodse sof op Piton> 2ep ezed TATDs vIMoORd ons ap exdoouc9 veraigoia ‘Sauofodaouoo senrey> saueruett eHSTEUI opunut {9 Uoo asreuCTDetar “ ‘soongquns X soreuisyaur sonereEnc: uezaeope anb ue seyoueystnons seyjonbe ie ‘SORLINE!ZENOO S3LNANOS~OO uo sopeymsar ouroo Goworoung —opdenafo 30d“; jp wor298 wl ap sawwarpuodzpu spur wavered 2nl otoe ef 2p opeyinsas “soses soqpnMT UD “ues souoLaTpUCS ca0> soredse so] ab ugiotm grensou vansadsiad wis, e1008 upIoesOTeA op suany £ sompUELE ‘ep eeanad ap popres ns wa £ 8 us samo Sia Bf ap oAFRANS FR MENUS, SOpHMSE! $6] 2p PURTESS B] Ap FIGINUOD BONA =A, xr so] &-varm BY ap Zoeue omorusndumns 2 semndase & sopeunsap soyienbe :seury Soy e SopEINITA ypord sof woXnyouy “oooquus £ TeuareEM! sojeara uproonposd wf ap sopeatep soreigo n soxsodse w "npnye red wsn 98, sopaynsar, ouMmp! To =ITeuITEUOTONAATOD “SSUODID “oo Seso op sopeaLap owioa wasarede enb sojadse sono soyjanbe & omprasa mo otetUoEDs Jo ASITNIOUE Uoqap Soparpnsas wIOFaTED EL UL ‘ugrovuTuniajap 9p UolaRar eungye yp GoD adayqeiss anb ‘orpmisa ua ouauipuey Te sewucrstxoaad sowedse soyerbe spor —up!> “emis wun epep— sopmnjour uepanb ssuoroypuos vposoyes BL a, 2p ojwarardemo ‘erouaiod suo omo> sopennsar & ops “suorop0D “| suoeone Jatin | OZR eyniuyonas SaNOISALSS! we a INSTITUCIONES EDUCATIVAS. aspectos. Nuestro enfoque suando, por fo menos, contemplemos en forma sis ‘in de dos subpregun- tas, Una relacionada con el sentido que el hecho tiene en el estable- cimiento particular que lo produce. La otra vinculada con la cacion del hecho a la luz de los s atraviesan Dicho de un modo ms simple: la comprensién de un bajo rendintiento en los estudiantes no tiene el mismo significado en una escuela del semidesierto santiaguefio que en la de una villa de emer- gencia Ievantada como resultado del cierre de fabricas aledafias en una zona urbana, Por otra parte, la explicacién de ese bajo rendimiento develara [a operacién de significados que slo se enticnden a Ia Iuz —por ejemplo— de Ia incidencia de las normas vigentes acerca de la diferenciaciOn racial y social, 0 de las vinculadas a las exigencias y requisitos de aprobacién de los trabajos escolares, o de las relacionadas con el habito de apoyar a los estudiantes en sus trabajos con profesores particulares, o aun de Jas que definen el interés politico que tiene un determinado tipo de poblacién sobre otro. Si este planteo resulta claro, serd evidente que el objeto de andlisis que propongo es siempre fa relacién enire el itucional como n determinado aspecto En general, la meiodologfa de andl . 105 evar a precisar, por Jo menos y con diferentes grados de isticacion, +a descripcién detallada de la situaci6n que se convierte en problema y se procura analizar, sa caracterizaci6n de las instituciones que se ponen en juego, “Ta formulacién de hipstesis que expliquen la relaciGn entre el pro- blema y su contexto. Creo que es obvio Hamar Ia atencién sobre la dificultad de captar el estilo instimcional de un establecimiento. Suponc haberse acereado con suficiente profundidad a su idiosincrasia y nos plantea dificultades adicionales. El conocimiento de un establecimiento institucional puede produ- cirse a través de varios caminos: Ia observacién ditecta de su vida ia informaciGn que proporcionan sus documen- tos y su personal, el estadio de los registios y datos que control ‘COMPONENTES CONSTITUTIVOS a su tarea, el andlisis de sus resultados. Estas son slo algunas de las vias disponibles. Sin embargo, el procedimiento no es tan simple si en nuestra expeciativa esti avanzar sobre la mera descripcién de lo formal y thanifiesto, para adentrarnos en el nivel de las significaciones y los “no dichos” institucionales. El acceso al conccimiento de’ lo institucional en esos niveles —especialmente en los que tienen que ver con tas dimensiones socio- politicas y psicoafectivas de 12 vida del establecimiento— se veré obstaculizado por lo menos por tres tipos de dificultades: + La negaci6n y resistencia a conocer. Consciente 0 obtener informacién— produciniin diferentes ocultamientos para ptoteger el stata quo institucional. +Los efectos de la propia implicacién no controlada. Seamos 0 20 membros dea institucién estareimos comprometidos emocionalmen- te con ella. Inevitablemente y por su misma indole, el material ins- titucional conmueve muestras propias imdgenes y vinculos institu- cionales. +La complejidad provoceda por la multisignificacién de los hechos. La comprensién del material institucional exige un minucioso tabajo de descodificacisn en ef que la problemdtica mas importante se plantea con respecto a la confiabilidad de 1a interpretaciéa. Los analizadores Me detendré sélo en los recursos disponibles para cnfrentar el tercer tipo de dificultad. Disponemos para el andlisis de lo institucional de una herramienta El concepto —que proviene de las ciencias exactas y naturales— s utilizado en las reas institucional y psicol6gica para designar tanto yma Un ua Sopesexdxe £ sopesoyea pou uh = OpEMOUTA oreKczd Une ‘souossed ap owmfuso un soqueramedmnbs £ saaopeyesut woo peuoret oedss un. yepos wuosied & opunur 2p cuoBuo roua apsnd ox owamms9|qs9 1p ss7en9 Soy as ‘SooIEpq SoARNINSUOD SeIteMOduIOD soUREIPIStAD soa1spq sapuauodiio9 Soy “ofeqess jap wimpy esa e [ND So EoNPMIAS UOSeIASAR ELM onb oars ‘sammouodamos sosa sopor se> ap opeiqed souray ek anbuow -oppmpsuy pepemSuss& peppusp op salopeopy ooo wouwifand Rs snrape 2p sourmen 18 ezieny enieiafp uaieinbpe anb osd ‘ordtound jo spsep soimaseud upise onb sereuodos somite seouoine swUEMEDSTp sous:pog ‘oduan jap OBE OTe A woIsepUNS Rs apsop OssTed -npe omaqmsa{qese un e Tegedwose somepod anh sommduedag OALLYOAGE OININIDETEVESS 9 5G SODISY SALNBNOSWOD S07 3G VGVOLIIANIS NO VENSSTIE VNA ‘SIIAE ap Cex onb no;esNsosur T] op sopurNser sound Te OTO -Bs9p s0Keur Y09 sINJoUE grEINDOAd soIUNd JesK9 £ opunsas [2 UT “eoHUEUTp ¥s2 ep seromeysuaon sey memionnso anb souorsypuos sey 2p ugtoezypemund ey « ‘commputp ojuanmeuoiouny nS 9p wiuono sep cepand enb somone: soy ap upiodrosep ef = SOALLALUSNOD SBLNBNOAHOD _mnunsdco ep cre{Qo [2 Woo uo!onyASHT opOREIZeIGENSS Ln ep so;sodsu ss1uaraRTp 2190s sv29! souTam@jouzesap aris an sopearedy SOT Us soaquratur sowosd sns aeuan owermaiqnsa 199 anb oqanapsouoa Je £ erouatiadye ef woo otusmesuad onsone ‘9p WofeEOTUOD ef FLAG Sp OPOUT SoMIaTEATOSMS Om “yeUOTIUDAIOD egqoeainsoatt op oudsIp un 9p onuap wey as OWuOIUr [2 open uNY ofegen ap vonapad cmos euorommnsat sist -uoxdmoo rezoye ered epenoope spur Yyzojoporsut = ‘onuarta1s0U0, pp us ajqustadsipar osed un sa soaqinamz sns woo A motonmnsut Bf e seuafe Seno Woo souoromardiat 2 stsai9dry ap uoTEMOsWOD eT “sojdnqpur sopatias soy 2p onty 9p ou “sopeuepio & sopezzteut op sures eqap yexnx'zoucs warens> JP PUOLOMNSHH Of op SISHTPUE fa Tey -sapesnEDOUOM O seTeuOTOOONpTUN searonbso So] vary 1382 Wo UOANS ON ‘OW OUTST un ep sopeoy, -judis sopuaiopp So; £ uproospencon ey seidaoe uagqep sisupuE fe vand jumdeouos casts ap usans sou onb saperpuaiayer semonbs> so] ‘sarpjnonred soomprstyozoos £ sapes F 1s SNS ap Zn] IV OFOd SISOS Bsa JOd SEpEJaaap FaU0s> -vorjmudis op euren ey ta “(owaruuToerqeise Top eISEIOMISOIDL vl wsexds2 ‘enb & oanoejoo ord comp so onb offanbe ep sow sopo: ep zpezur | 9p sISanuys ¥]) sa2I28 $0] SOpor ap wSTA 9p ond Jo opsep “(ELE -uunwoo & JouolsezTHeSI0 ‘Tedred “Taosiodrarny ‘jenpraIpay) morsaxixa ap sonqirp so] Sopo! Ua sopeZrTeuE 295 uaqap ‘relnonId TeMoIOMAST [peprear eun 9p woLeMIS EpEd “soIwp ap o1M{ueD © oGoeH BED ‘oyaormmrsouea ap odn aiso we peprTgrToD andj mezusoye 9p pepriqisod wy sezueye sopnusar sono sounsTy ojepoun un ‘2989z97"p opout aC] “TEUOTONINSMT BISEIOUSOIP! B 2p SO3Ses upjaxop “wEpNr OWoD sopETIOY ‘2b sono OWI ORL 2I9BI =; nualian UOLoMINsur Eun ap Epla ¥] Ue SoTEMIOME SOPEIePISTOD SOD} S¥ALYONGS SBNOIONIZSNI 46 INGTITUCIONES EDUCATIVAS una tarea global que vehiculizn el logro de los fines y suse alguna anizaci6n que segulsn las relaciones entre numnanos y los componentes materiales comprometidos ci special espacio geogréfico, en un ‘particular tiempo hist6rico y en el nivel simbstico de una singular trama de relaciones sociales. La operacién del tiempo: resultados y cultura institucional En nuestro modelo teérico, la interaccién de los componentes @ lo lago del tiempo arroja como rest una serie de érica, llamamos on fines sisteméticos podemos hacer tna entin implifica- productos culturales, segxin diferentes grados de complejidad ¥ distancia respecto de las condiciones bésicas, El primer nivel de complejidad reriales. Resultan de las distintas tareas o son requeridos Yy malos alumnos y docentes; sobre las ‘cuadas; sobre la importancia de los difere COMPONENTES CONSTTTUTIVOS ” papel formative de diferentes relacio nejores formas de aprender y ensefiar, eteétera. {Las concepeiones y los conocimientos pueden estar integrados 0 disooiados, sogin la capacidad de los miembros para conceptualizar la fcoién, derivar leyes de la prictica y rectificar concepcioues, El segundo nivel de complajidad El modelo institucional, Derivado en parte de los modelos ge- nerales, recibe y expresa las caracteristicas elaboradas en la historia propia del estabiecimiento, y los niveles de las formas de funcionamnien- to deseadas. Incluye: yuestos acerca del modo como se dan los procesos implicados en ea institucional (ensefianza y aprendizaje); definiciéa de, modos de sér y actuar en distintos roles elaborados en funcién de los supuestos anteriores y del modo como se coacibe el implicados: area en térmninas de poder-auronomfa en términos de tipo de comuni- ds Lobrot, M., Padagogta tnstrucio~ igificecin pricosocial de Tx organi= -rjsogned ue Sovoysloap ap wioy 9] & per uo ovedinesop |» sond semuojonantuy eusiae so) ap wisbaz}sa 3] uD opeonsep oded am isaoo 104 “enb 7 “ar Jam [a Ga wensn as aydeureanooso smb soy onb uorsoRns spur myoRET ‘nowon 4 vaten wumsimu ns v uaotoned anb Somoip OW soseons ap [ATM K ‘SopenoroMpSUT SONDIP Ot Sof =P ‘ond we opeaS fo zeta sirarad £ penororanstt 1¢3 ppoib osn ofa susaayap Se] op OfopU ey 3308 nap swotoxodoxd eordOT ns opaUas oss UE] “OW: diwoo op sayjoytp weynsar say anb sossans so] ¥ sopeonTual seulise exed ugned un avaqo wofsonnsuos isa ‘soyalne SOT BIE ssoratgo Fon tx9y ns ap grbuod te que sns op vonoquuTs vrouwaBaxd Bf 9 soseur woo reideo ayssad f feof “194 un up sstanos as A serepang soto) +p] 40d sepeoosord sistio seaiseons Uoretaqosex 9s onb wo wiouvTE ef OP ‘youoronayst 1p) ¥y wexeByyuos anb ‘weBznf ‘ngpored “sesey ap onse Te 97408 Ban ap oyunfuco Ja £ ouoromsysur zjeaou ef Ue weserdxa 98 ob sjsHOKMOAM sns A SOOLONSTY SOI > SOpNAISIOLA set ‘oRLO [2 a1q08 somsiSar ap oytnfuo> Jo serge asa uoUaTy “p,[eloadse sopezesIO sopod un noo sefajdatos seoygquits souoysonpord wenioju09 sauo%rl suasaidar A sanorodaoaoe sey ap seule ‘o1un{uoo ase ep on¥aC or SOALLALLLSNCO SEINSNCANOD ‘anb sen sep too uproejas ts ons pepifear y] 8 croak: ow) souorseuye snp anus wpouanusnoa ey aod out -emoord ‘sopryasar £ ofopots seurp:82} & sousisos ep spmnapy “onb oyant -doo an wemionnse onbiod oper axqos o2ad ‘oongroth soKeat uauen onbiod ‘sea rownxt ao “peprfaydwos [ep sey ep weromosofip 28 souorsryuesaxdar f sauolodasuoo seisy, 9 zonf 0 ‘opayndip o ‘opeuis eny sgndsep aub ya comune 3 yp ‘oanatgaco spur soisanp J 0 ‘efanasa RL OAM en emsaear Jofaur |p ‘Soremonred seuosied o soysoy ap anst#as jo uesaidve anb seyoaby 1100 ~-ojdunafa sod ‘onsoem fo— sa[ziauad sedalyuny sxy @euyquI0> anb —sqynauoduios sajuarayip sus A DoroManstt Bj ep Pa‘eat— souotorucs ardor seiso 2p owsnftos Un zeloose cyworaHIIeTqEISe UpED Ud AISI sareuoromnsur saoowooer wred roptiazdiaoa we oulyop £ svopl sesa v eued pupae “spurape emmonasy oeanpa 6) 2p sosaons soy warainbpe anb sops2irmsis ap ajgesaedsrput ooroquets “oor oni senoronydasaudo: su soqea 4 wromeodimt vy asqos ‘wir wo ‘ees iso onb pp oysedsar amyur op peprsays sgesuodsar ne 808 a OUD Jalloy Bp SOSH SOL A wlaNDsa Fl oD £2 qpded jo aiqos ‘onoxtesap op sapepy-auqosd sng & mean So] 23908 seep! ap ouas Bun serod:e0ur B apuaLE SOpIUELOD “soyeuoromyjstt Sope|asat not ap aycont ‘owlos euorouny yeuorex 9 SHS G9 JOE ut poptuopi wy ap sopaparfe waesz0 28 amb vy reniuss vioumrodcar noo soarede souorseuesardar op PEDIS [3p ‘anmac ‘opomr ano 9p 308 uapond ou sesoo sep anb Je U2 jeIMBE wapIO [Un 2p UOISRy 1] sepyjosto2 ered sovorrdeouco se] emUatDandtHoD on sajusnoduioo saamaroytp sns tofomAsur e[ ap voraan soufoTysosoxdas « {san0FoIpUOS sese ua ‘soqqusod sazofauz so) & soon soy aos saqeaorommnsuy sopermsax sor anb : puoo sey w vysendsar op euLOy ofr vf $2 pers 1b eAtsop a8 ordewmopr anb se] fp ‘ofenpuaade fe & ejanose vj “ugrovorpe eT 9p ¥aTBaE Soxto;oHf20N00 « sakura esaxdxe 2199 (an souoysenmasaxdar i sauoyodaouos ‘onb ose 2 & ojapoer yo uxt S¥AlwONda SBNOIONUILSNI & x0 INGTITUCIONES EDUCATIVAS. novela institucional, y ¢) 1a definicién de lo que va siendo segiin queda visto en las recumencias de la accién que conforman su estilo. En hima instancis, puede ser vista como el micleo protector de Ja idiosincrasia y el reducto més profundo de la defensa contra la irrapci6n de estimulos que atentan contra el statu quo." IDENTIDAD INSTITUCIONAL. LA PRESERVACION DE LA IDIOSINCRASIA La operacién del tiempo sobre la interacci6n de los componentes baisicos muestra, por un lado, le progresive construceién de niveles cada vez més complejos de Ja cultura institacional. ticas que lo . Estas caracteristicas invariantes conforman su identidad institacional Gikin y Schvarstein, 1989). Estos autores cousideran componentes do Ja identidad de las ‘organizaciones aquellos aspectos cuya modificacion significa la apa- ricisn de otra organizaci6n: tiempo, tamafio, localizacién, tipo de producto, ciclo de vide del producto o set costo-beneficio, relaciones con ovras institu entomo, necesidades $0 Sefiaian también Ta exi como ia capacidad institucional para mantener las invari a la idontidad, a pesar de los cambios del ambiente (produciendo adaptaciones y reestrncturaciones), Es posible ver los diferentes componentes de la cultura institucional, como garantes de esta autonomia por su funciGn de filtro 0 tamiz a los estimulos disruptivos. Esta idea ha sido ya presentada en el capitulo anterior. Bastaré aqui una presentacién sintética para completar el sentido de los componentes bisicos y derivados de los establecimientos educativos. jo que presta, relaci6n mes, influencia sobre el a afectan, definen, ricsciones, Invariancia y cambio, Bustos Altes, Paidés, 1983. COMPONENTES CONSTITUTIVOS si «La recurrencia en el tiempo de determinadas caracteristicas ‘va configurando tna serie de constancias dindmicas que hemos Uamado estilo institucional. Operativaments, el estilo puede considerarse el resultado institucional condensa la cultura del establecimiento y funciona como mediador entre condiciones y resultados. Esto significa que un resultado cualquiera no deriva en forme directa de cicttas condiciones. Por ejemplo, cl bajo rendimiento de los alumnos de une escuela no deriva directamente de sus pobres recursos fo de la baja estimulaci6n social e intelectual que han recibido. Las condiciones, en su influencia, sufren la intermediacisn del es tucional, de modo que las mismas condiciones son terpretadas, valoradas y respondidas de formas, a veces. diametral- mente opuestas, en establecimientos diferentes. El estilo institucional representa, por otra parte, 1s mejor respuesta que os miembros del establecimiento han podido dar a las contradic constitutivas de su funcionamicnto. Por eso, ¢s fuertemente defendido y se convierte en objeto preferencial de vinculacién. +Las producciones culturales que ubicamos en el segundo nivel protegen el estilo y, con él, la forma singular de cumplir con Ios fines La existencia de un modelo institucional se hace evidente al obser- vador en el andlisis de los criterios en los que la gente basa sus cultural sofisticada que permite 1 fijar una selecci6n de aquellos que puedan o no ser tolerades en su Tiene crucial importancia en la recepciéa de imovaciones que tienden. a afectar los niveles instrumentales de Ja acciéa. En términos generales, la ideologia institucional preserva el modelo y Ie realidad que éste expresa de cuestionamientos wotencia. Protege, ademds, el tipo de transacciones que ficciones constitutivas y demandas parad6jicas del ambiente. {get "sepma ‘sey Sobeng tpucronmin Mood & menSmooreg “f sOBETE , auodoxd youornsacu nyBoonsd K auarBryoosg e190 TS we 398 ATG savoweanour sus £ soyooy 501 Te mpnje ened ecinn 06 ,LORNEUTp,, OUNEIN [9 “TPIOOS & egiojooisd ey op ovarian {a a> susureropuodard & ou! “sospons Sof ap 19DaNNODK Ja “SauO}oe! us op ‘squmuoduy sys of nos uppreues wapraid £ eoISol uoLoNnsHOD ns uO sopedene urpanb sarpenous sowse ‘Teoued ug “[pi00s vyzopooisd vl op ‘odureo Jap ORUAp OsmND0I 2189 9p OSU [ap OOISFIO Ta $9 TMs] Op BHO By Biaisoa ‘jeyaim pepyear X sodtuB ‘seuosred anua sowwermtaoat soy e uorsaidxa sep ered ezzeny op vapt ef © wapnoe enb seyemcoo -uoo semonbso rentiooua pemuiqey £9 OSE 0160 Ty “SOUSTHOUEY So] =P somErumsp Sof 2p Ya owo> oIpmsa Te asap opend aeIquIE, Bj jse-sommenuosdg “opeurmusiep yeindurm aiico an 2 0 od 083ey 01 2 ossooxd ep sor ‘a9 owerameuoiuny ep dorods “so[eaorsransur somammaanose Sof ap upIzeand¥e BL ‘ered afepioge ap soda saitatayip & xipnye A reaymBis apond osu 23851 ssoqoes $0 uvgozmesep as oes opour ye pape wed ,sonupENp,, outa Jap oyt9N -21} uofouzyan vy ensonur ayqiodsyp exwzsoy e] 9p TOTAAL eT ‘TWNOIDALISNE OINIMIAOHY A CLOTTENCD “NOTSNAZ T¥NOTON.ITLSNT OLNETAWN' ap sorsadse woo auens SUE HOZeGER FL sonposd 86 [RUOISMINSM pepuaps B] aIqos UOLoenesadar vj 2p SOBSET soy ua —syuaurejgeqoid— onb zejedes © senjos owmmuodenr sq .SoPUOIMBSUT SORT, SOL Z MuEsBPICT ae suey] a" (ou © jeuopuctuy wemp -odusos sose ap oquormeuoronny jo ercosaad eine sTe Svalsyonas SaNoronLisH zs

S-ar putea să vă placă și