Sunteți pe pagina 1din 7

Esta charla está dirigida a ofrecer a los padres unas pautas básicas para mejorar la

comunicación y la relación con sus hijos durante la adolescencia.

 CARACTERÍSTICAS BÁSICAS DE LA ADOLESCENCIA.

¿Cómo soy y cómo me gustaría ser? Este es el gran interrogante al cual el niño a
partir de los 12 años, aproximadamente, empieza a buscar una respuesta.

La adolescencia es una etapa caracterizada por la búsqueda por parte del


niño/adolescente de una identidad personal, propia, separada de la de los demás,
que le prepare para dar respuesta a futuras obligaciones y responsabilidades. En esta
búsqueda de la propia identidad el niño va a estar muy influenciado por el grupo de
iguales, pues con él comparte dudas y preocupaciones.

Éste es un periodo en el que el joven necesita descubrirse a sí mismo, reflexionar,


volver la mirada hacia dentro, es por esto que desea permanecer tiempo a solas, se
encierra en su habitación, no sale de ella cuando hay visitas, prefiere pasear a solas…
es un tiempo que necesita para reflexionar, por ello debemos comprender este
repliegue y facilitarlo.

Otro cambio que se observa en el adolescente es la necesidad de diferenciarse de


sus padres y del niño que ha sido hasta hace poco. Esta nueva actitud se
manifestará en la adaptación de una jerga característica de su grupo de edad y en un
constante y drástico cambio de imagen. Estos cambios suelen ser un motivo de
conflicto entre padres e hijos, cuando en realidad son lógicos y necesarios para la
madurez.

Junto a estos cambios, el adolescente, que percibe el aumento de su musculatura y su


mayor control motriz, adquiere una atracción por el riesgo, por probar sus límites,
que se une con la necesidad de “exceso” que se manifiesta en llegar de madrugada,
consumir alcohol más allá de lo conveniente, etc.

Los padres comienzan a observar un montón de motivos para entrar en conflicto con
sus hijos, pero antes de liarla es necesario que tengamos en cuenta dos aspectos:

1. En primer lugar, conviene tener muy presentes que todos estos


comportamientos obedecen a los cambios que está experimentando su
cuerpo y su mente y, no a un interés especial del niño por fastidiarnos o
desafiarnos constantemente. Pensar esto no nos ahorrará el mal rato, pero es
algo que debemos tener presente en esos momentos de desesperación en los
que aparece la pregunta: ¿en qué me he equivocado? ¿qué he hecho mal?

1
2. En segundo lugar, conviene tener claro que los adolescentes, al igual que en
etapas anteriores, siguen necesitando reglas. A pesar de los gritos y
amenazas, los adolescentes son personas que no saben dónde están ni a
dónde van y, aunque les “moleste” la presencia de los padres, necesitan de ella
para sentirse seguros. La atracción por el riesgo, en momentos les asusta, se
debaten entre lo correcto y lo incorrecto; además, tienen que empezar a tomar
decisiones que van a determinar su futuro y su identidad personal (trabajo,
estudio, qué estudio…).

Por una parte, esto les gusta y les da una sensación de libertad, pero por
otra les asusta y necesitan que alguien les oriente, les diga qué es lo que
más le conviene y por qué. En pocos casos, el adolescente va a expresar esta
inquietud a sus padres de forma tranquila (debe ser él porque su vida es suya);
bien al contrario, lo que va a hacer es provocarlos para que ellos tomen la
decisión por él y le orienten.

El error de muchos padres es que frente a esta actitud agresiva de su hijo y el


miedo a que se pueda equivocar acaban imponiéndole lo que debe hacer y
entonces aparece el conflicto.

Lo que molesta al adolescente no es tanto el límite en sí como la imposición del


mismo. Reacción:
a) Ataca, se rebota, discute.
b) Hace lo que quiere a escondidas.

Reacción del adulto:


a) Lo deja por imposible y cede.
b) Le impone límites muy rígidos.

Vamos a ver cómo ayudar a reflexionar, cómo orientar al adolescente sin caer en la
imposición ni morir en el intento.

 PAUTAS BÁSICAS PARA COMUNICARSE CON UN ADOLESCENTE

1. ESCOGE EL LUGAR Y EL MOMENTO ADECUADOS.

 Si vas a criticar o pedir explicaciones espera a estar a solas con el


adolescente.

 Si vas a elogiarlo, será bueno que esté con su grupo u otras personas
significativas.

2
 Si ha comenzado una discusión y ves que se te escapa de las manos o que no
es el momento apropiado utiliza frases como “si no te importa podemos seguir
discutiendo esto en… más tarde”.

2. DÉJALE HABLAR Y ESCÚCHALE.

Es conveniente empezar las conversaciones con un adolescente escuchando,


escuchar significa:

a) Observar lo que le está diciendo y cómo lo está diciendo.


b) Asumir una postura activa, inclinándose hacia el interlocutor, colocando su
cuerpo frente al del que habla, evite cruzar las piernas o los brazos.
c) Mantenga un contacto ocular, mírelo a los ojos.
d) Realice gestos y produzca indicaciones verbales.
e) No interrumpa a su hijo, déjelo hablar.

3. EMPATIZA.

Empalizar significa ponerse en el lugar del otro y hacerle saber que le hemos
entendido, para ello, además de escuchar tal y como hemos indicado, iniciaremos la
conversación con el adolescente haciendo un breve resumen, utilizando las
palabras del adolescente, de lo que éste acaba de decir. Se utilizarán frases del
tipo: “si no te he entendido mal…”, “entonces lo que me quieres decir es…” y frases en
las de muestre que es consciente de cómo se siente: “pienso que estas enfadado!
Preocupado! Triste! “ entiendo lo que sientes”, ”noto que…”.

f) No iniciar la conversación con un juicio previo.


g) No empiece la conversación ofreciendo soluciones.

4. HAZLE SABER LO QUE PIENSAS Y LO QUE SIENTES.

Després d’empatitzar:

 Valorarem tot allò de positiu que ha dit l’adolescent: ”M’ha agradat…” “Estic
d’acord amb tú quan dius…”.

 Li farem saber el que pensem i el que sentim utilitzant missatges en primera


persona.

Parlem en primera persona:

3
 Mostrem els nostres sentiments: “Em preocupa…”. “M’espanta…”. “Estic
trist…”.

 Expliquem el motiu d’aquest sentiment: “… perquè…”.

 Li fem saber el que ens agradaria: “… m’agradaria…”.

En lloc de dir: “Sempre fas el que vols (arribar tard)”, digues: “He estat tota aquesta
estona molt preocupat perquè has arribat una hora tard. La propera vegada, així que
arribi l’hora acordada, truca’m i avisa’m”.

Per expressar el que pensem i el que sentim també convé evitar les negacions i les
preguntes.

Evitem les negacions:

 Digues el que vols, no el que no vols.

 Digues “vull” en lloc de “no vull”.

Evitem les preguntes:

 Les preguntes pressionen i assenyalen a l’altre amb el dit.

 Cal substituir-les per afirmacions.

En lloc de dir: “Com tornaràs a casa?”, digues: “M’agradaria saber si ja has pensat
com tornar a casa”.

En lloc de dir: “Per què has arribat tan tard?”, digues: “Estava preocupat per tu perquè
pensava que arribaries a casa a les cinc”.

Si som capaços d’utilitzar aquestes premises evitarem endinsar-nos en discussions


interminables sobre mil temes que no tenen res a veure amb el motiu que va iniciar la
discussió.

Si això passa, guanya l’adolescent. Ell imposa la seva autoritat.

5. LLEGAD A UN ACUERDO PARCIAL.

Con los adolescentes, en lugar de imponer hay que llegar acuerdos, parciales, si
les imponemos probablemente nos desafiarán. Por otra parte, negociar, implica
reflexionar, admitir errores, reconocer la parte de razón del otro… Negociar es ofrecer

4
un ejemplo positivo al adolescente sobre cómo resolver los problemas ya sean fuera o
dentro de casa.

Para ello es necesario ofrecer varias soluciones, dejando que sean ellos los que
decidan y adquieran el compromiso, la responsabilidad de cumplir, y mostrarle que
confiamos en que harán lo más correcto.

¿CÓMO PUEDEN LOS PADRES COMUNICAR ALGO QUE LES MOLESTA?

1) DEJAR CLARO, EN UNA FRASE, DE QUÉ ESTÁN HABLANDO.

 “He visto que vas en la moto de tu amigo sin casco”

2) DECIR CÓMO SE SIENTEN ANTE ESA SITUACIÓN EN PRIMERA


PERSONA.

 “Me da miedo. Me asusta pensar en la posibilidad de que tengáis un


accidente y os lesionéis gravemente”.

2) SEÑALAR LAS CONSECUENCIAS QUE LOS PADRES VEN.

 “Tenemos que encontrar una solución a esto si no quieres que te


prohibamos subir en la moto sin casco”.

4) DEJAR SENTADA SU IMPOTENCIA, AL TIEMPO QUE REVELAN A SUS


HIJOS LO QUE TIENEN QUE HACER.

 “Sé que no puedo controlarte pero me gustaría que utilizaras un casco,


que se lo pidieras a un amigo o te lo comprases”.

4) DEJAR CLARO AL CHICO QUE CONFÍAN EN QUE TOMARÁ LA DECISIÓN


MÁS ADECUADA Y QUE ELLOS ESTÁN DISPUESTOS A AYUDARLE SI
QUIERE.

 “Piénsalo. Seguro que tomas la mejor decisión. Si necesitas algo


hablamos”.

¿CÓMO NEGOCIAR CON UN ADOLESCENTE?

1) ANUNCIE CON TRES FRASES QUE NO LE SATISFACE LA SITUACIÓN,


QUE QUIERE QUE CAMBIE Y QUE QUIERE QUE LE AYUDE A
CAMBIARLA:

5
 Frase 1: Juan, no me gusta la forma en que se distribuye aquí el
trabajo.

 Frase 2: Quiero que cambie la situación para que sea más justa.

 Frase 3: Me gustaría que pensásemos en una solución.

2) INSISTA EN LA OFERTA DE NEGOCIACIÓN, SI NO HA HABIDO


RESPUESTA, CON FRASES EN PRIMERA PERSONA:

 Quiero algunas ideas sobre la forma de resolver este problema.

 Me gustaría que me echaras una mano en este tema.

 Me parecería bien que tú te encargaras de limpiar el salón y yo los


baños, ¿qué te parece?.

3) IGNORE LAS BARBARIDADES QUE PUEDA DECIR SU HIJO Y SIGA EN
SU EMPEÑO.

4) DEJE CLARO, UNA SOLA VEZ, QUÉ ES LO QUE LE PARECE JUSTO Y LO


QUE ESPERA:

 Creo que sería justo que pudiera contar con que tú te vas a encargar
todas las semanas del salón, y eso es lo que voy a hacer.

5) SI LLEGA EL ACUERDO, HAGA UN RESUMEN CLARO Y BREVE DE LO


QUE ESPERA:

 Yo haré los baños y cuento contigo para limpiar el salón.

6) SI SU HIJO BAJA LA GUARDIA, VUELVA A MOSTRARSE FIRME EN SUS


DESEOS:

 Me gustaría que el salón estuviera recogido.


 Quiero que hoy se me ayude.Yo haré los baños y cuento contigo para
limpiar el salón.

7) SI SU HIJO INSISTE EN EL MAL COMPORTAMIENTO DIRÍJASE A ÉL,


FRENTE A FRENTE Y, CON UN TONO CORTÉS, VUELVA A RECORDARLE,
A TRAVÉS DE UNA PREGUNTA, QUE ESTÁ DISPUESTO A INSISTIR Y A
DEFENDER SUS DERECHOS:

6
 Pedro, ¿querrás por favor limpiar el salón?

8) NIÉGUESE ENTRAR EN SU JUEGO DE DISCUSIONES Y EMPIECE A


RESPONDER UTILIZANDO LA FRASE DECLARATIVA EN TRES PARTES.

 Frase 1: Entiendo que …quieres hacerlo más tarde.


 Frase 2: y (exprese sus deseos) yo quiero una buena ayuda hoy
 Frase 3: Insistir en “lo justo”. Quiero contar con que cada miembro de la
familia hará su parte del trabajo.

S-ar putea să vă placă și