Sunteți pe pagina 1din 13

Luz de noche

Poemario bilingüe
Amaxochitlajtoli ometlajtoli

Andrea Minao
Traductor: (agrega tu nombre completo)
Las estrellas te dirán

todos los secretos

que tú quieres escuchar,

cierra los ojos y

abre los oídos del corazón.

Sitlalimen mits ijlisen nochi

tlajtlatili tlen ta tijneki tijkakis,

xitsakua moixteyoljuan uan

xijtlapo yolnakastlakakilistli.

¿Sabes cuánto es 1 más 1?

son 2, pero también pueden ser 11.

Rompe las reglas de vez en cuando

olvida las matemáticas

deja volar la imaginación.

¿Tijmati keski se achi se?

Ya ome, pero nojkia uelij ejli matlaktli uan se.

Xijkotona amatlanauatilis sempatsin kejmaya

xijkelkaua tlapoualmatilistli

xijkauili ma patlani tsontekonemilistli

Si te puedo conceder un deseo,

¿qué pedirías?...

Tlaj ni uelij ni mitsmaka se nekilistli,

¿Tlen tijtlajtlaniskijya?
El pájaro está triste

pues ya no puede volar.

¡Ábrele la jaula!

dale libertad.

Tototl mokuesotok

ayokana uelij patlani.

¡Xijtlapouili teposkali!

Xijmaka tlamakixtilistli.

Chiquilla, chiquillo

no seas tonto

no guardes el secreto.

Cuéntale a mamá

lo que te pasa,

sus brazos son de azúcar

y te puede arrullar.

Kuekuetsin, kuekuetsin,

amo xi ejli se uiui amo xijkajakui tlajtlatili.

Xijkamoui monana tlen mitspanotijka,

inajnaualis ya tsopelkayotl uan uelij mitskochteka.

El sueño está repleto

de algodones de azúcar,

juguetes transparentes,

flores de sabores,

olores de colores,

zapatos voladores,

¡Vamos!
no tengas miedo de soñar.

Temikilistli tejmitok ika ichkatsopelkayomen, nalkisaajauilmen, ajuiyakaxochimen,


ajuiyakatlapalismen, patlanitekakmen, ¡Tijyauin! amo xijmajmaui tijtemikis.

Las flores perfumadas

son el regalo de la Tierra,

el canto de las aves

son el regalo de la Tierra,

las tardes de colores

son el regalo de la Tierra,

los perritos juguetones

son el regalo de la Tierra,

los frutos dulces y los limones

son el regalo de la Tierra,

el agua refrescante y la lluvia

son los regalos de la Tierra

todos son para ti,

la Tierra te los regala.

Xochiajuiyakatlalis

ya itlayokoli tlali,

uikajtotomen

ya itlayokoli tlali,

teotlaktlapalismen

ya itlayokoli tlali,

tlajkatsopelkayomen uan xoxokomen

ya itlayokoli tlali,

asesekatl uan

ya itlayokoli tlali,
nochi ika

taj tlali mitstlayokolia.

La mamá asna

ha perdido a su burrito,

el burrito se ha perdido sin querer,

él seguía una mariposa roja

y de su madre se alejó.

La mamá asna llora

pensando que puede anochecer,

el burrito no sabe regresar,

la mama asna no sabe qué hacer,

el canario lo ha visto todo

y al burrito ayuda a regresar

¡nada de seguir más mariposas!

Tejnan axno

kijkuapoloj ikoneaxno

koneaxno mokuapolojki axsankijnekiaya

ya kijtojkatiauiaya se papalotl chichiltik

uan ijnan uekajmekuenij.

Tejnan axno choka

moyolijlia uelij tlapoyaui,

uan koneaxno amo kijmati mokuapas

tejnan axno amo kijmati tlen kijchiuas,

kostototl nochi kiitstok

uan kijpaleuia koneaxno mokuapas

¡Axkeman sempa kijnintojkas papalomen!


Andar en bicicleta

camino a la aventura

pedaleando con energía

alcanzando las nubes de algodón

bebiendo el agua de la lluvia

tocarás el sol con los cabellos

pedalea y sigue derechito

no te canses nunca

de andar en bicicleta.

Nemis ipan teposkauayo

ojtokilis kampa uelij

tlalpantli ika miyak chikaualis

kiajasitij tsopelkamixmen onitijnemis atlaauetstilistli tijkitskis tonatin ika tsonkalmen, xijnentijnemi


uan xijtlajtsin axkeman xijsiaui tijnentijnemis ipan teposkauayo.

Una mañana de alegría

un pajarillo te quiere hablar,

escucha el canto mañanero.

La luz de la ventana

es la llama juguetona

que no quema y da calor.

Ya la noche se ha dormido

y los niños de su cama han salido.

Se pakilis ijnalok se tototsin kijneki mitskamouis, xijkaki kualkanuikatl.

Tlauilkalixpan ya mauiltijkatlitl tlen amo tejtlatia uan tejmaka tlajtotonilotl.

Youali kochkia uan konemen kisken ne inintlapech.


Si se te cae un diente

¡felicidades!

has pasado de ser un niño viejito

a un niño nuevo.

Si te has sentido triste

espera a que se te caiga un diente

el diente se lleva las tristezas con él.

Si te vuelves a sentir triste

no te preocupes otro diente se caerá.

Cuando ya tengas dientes nuevos

las tristezas ya no existirán.

Tlaj uetsij se motlankoch ¡Miyak pakilistli! Ya panok keman tij ejliayaj se okichpilueuetsin naman se
yankuik okichpil.

Tlaj tijmokuesokamachilia xi chia ma uetsij se motlankoch nopa tlankochtli iuan kijuikas


kuesolmen.

Tlaj sempa tijmokuesolkamachilis amo xijmotekipachoj seyok tlankochtli uetsis. Keman sempa
tijpias yankuik tlankochmen kuesolmen ayok onkas.

Los zapatos no te quedan

el piecito ya no quiere entrar

el niñito está creciendo

ahora sabe ya sumar.

Tekakmen amo mitskuin ikxitsin ayok kijneki kalakis okichpiltsin ya ueyixtijka naman ya ueliaj
tlapoua.

El cielo azul, azul, azulado

azulito el cielo tan bonito,

yo lo quiero ya mirar.

brinca y brinca un renacuajo

en los sueños de un arbolito


verde, verde, verdecito

un arbolito soñador.

¡Vamos a arrullar al arbolito

no se vaya a despertar!

-Dueeerme, dueeeerme

calladiiito, arboliiiito veeerde soñadooor-

Kamojiluikatl, kamojtik, kamojtik, kamojtik iluikatl tlauel yejyejtsin, naj nijneki nijtlachilisaj.

Tsikuini uan tsikuini se pechpejchin ipan itemikilis se kuauitsin xoxouik, xoxouik, xoxojtsin se
temikilis kuauitsin.

¡Tijyauin tijkochtejkajtin kuauitsin amo onisas!

_Xijkochi, xijkochi, xijmokauanijtok, xoxouik temikilis kuauitsin. (ojalá puedas alargar un poco las
palabras como imitando una canción)

El abrazo de la madre

el abrazo de cariño

el abrazo de calor

el abrazo a su hijo

el abrazo que quiero yo.

Tejnannajnaualis, iknelinajnaualis, tlajtotoninajnaualis, mokonenajnaualis, najnaualis tlen naj


nijneki.

¿Jugamos a gritar?

¡gritemos de alegría!

¡gritemos de emoción!

¡gritemos muy quedito!

¡gritemos con las manos!

¡gritemos con los pies!

¡gritemos enojados!

¡gritemos con los ojos!


¡gritemos corriendo!

¡gritemos de cabeza!

¡gritemos acostados!

¡gritemos porque si!

¡gritemos porque no!

¡grita ahora con los dedos!

este juego se acabó.

¿Tijmauiltian tijkuatsatsin?

¡Ma tijpakilis kuatsatsijkan!

¡Ma tijolinyotl kuatsatsijkan!

¡Ma tijmokauanijkaj kuatsatsijkan!

¡Ma tijkuatsatsijkan ika toma!

¡Ma tijkuatsatsijkan ika toikxi!

¡Ma tijkualankaj kuatsatsijkan!

¡Ma tijkuatsatsijkan ika toixteyoljuan!

¡Ma tijkuatsatsijkan tijmotlalotijnemin!

¡Ma tijkuatsatsijkan tijmachinkuaktoken!

¡Ma tijkuatsatsijkan tijmotektoken!

¡Ma tijkuatsatsijkan pampa kena!

¡Ma tijkuatsatsijkan pampa amo!

¡Xijkuatsasij naman ika majpilmen! Ni mauiltijli tlanki.

¿Has sentido la música?

La música nos dice cosas.

El violín toca triste o feliz

todo depende de su día,

la guitarra con 6 voces

no para de cantar.
Los instrumentos musicales

nos hacen cantar,

reír, bailar o llorar.

¿Tijmachili tlajtsotsontli?

Tlajtsotsontli tech ijlia tlamantli.

Violin tlajtsotsona kuesoli o pakilis nochi ejli itonal, mekaueuetl ika chikuase toskayomen amo
moketsa uika.

Tlajtsotsonalismen kijchiuan ma tij uikakan, tij uetskakan, tij mijtotijkan, o tij chokakan.

Un papalote de colores

le hace cosquillas al cielo

déjalo que vuele alto.

Si se rompe

siempre podrás hacer otro.

Se papalotl ika tlapalismen kijkekeloa iluikatl xijkauili ma patlani uejkapan.

Tlaj tlapani nochipa tij uelis seyok tijchiuas.

El caracol arrastra su casa,

la lleva a todos lados,

pero pesa mucho cargar una casa

por eso, camina lento.

Kuachalolo kijtajtasoa ikal, kampa uelij kijnemiltia, pero etikya miyak tlalanas se kali yeka, yolik
nemi.

Una montaña de chocolate

con zacate de chicle

y árboles de galleta.
Se chokolakuatitlamitl ika chilsakatl uan tsopelkuauimen. (cambiar dulces por la palabra pan,
árboles de pan)

La niña está greñuda

y no se peina

¿Por qué será

que no te peinas?

¿Acaso está enojada

con el cepillo?

o ¿quiere a sus cabellos

libres, como su risa?

Siuapil kuapachontik uan amo moxiljuia ¿Kenke atlak amo tijmoxiljuia? ¿Atlak tijmokualani ika
tsakauastli? o ¿Kijneki motsonkalxoyajtos ken iixuetskilis?

Hoy toca soñar con el mar,

un mar profundo y azul

que te lleva en el barco

de la felicidad.

No despiertes pronto,

la escuela puede esperar.

Naman ajsi tijtejmikisen ika ueyatl, se ueyatl uekatlantik uan kamojtik tlen mits uikaj ipan
pakilisakali.

Amo xiijsa niman, kaltlamachtilistli uelij mo chia.

Si el hombre feo te quiere hablar

¡no te dejes asustar!

grita fuerte y busca a tu mamá,

platica con la abuela,


ella entenderá

que te debe de cuidar.

Tlaj tlakatl amo yejyejtsin kijneki mitskamouis ¡Amo xijmajmaui! Xijkuatsasij chikauak uan xijtemo
monana, xijmokamoui ika mosisisnana, ya mits kuamachilis, kijpia mits kuitlauis.

La Luna está callada


los árboles susurran.
Los grillos festejan
llevando serenata
cri-cri cri-cri
se escuchan desde lejos
cri-cri cri-cri...
(el cri-cri queda igual)

Los pececillos del arroyo


se dejan llevar por la corriente
dibujan figuras en el agua.
Asómate y verás
las letras de tu nombre
¡No asustes a los peces!
Déjalos bailar.

Un colibrí azul nos quiere visitar


plantaremos flores para él
rosas, azucenas, margaritas.
Inmóvil en la flor,
pero volando
como un destello fugaz.
Se ha marchado,
tal vez mañana volverá.

El viento bebe
un perfume de colores.
Cada minuto crezco
bajo el cielo de espuma.
Mi sombra me acompaña
Le pondremos un nombre
¿Se llamará…?

¿Quién juega en la mesa de papel?


Ríen los garabatos mientras bailan.
¡Corriendo y saltando!
Sus brazos de cartón
¡Luchan y gritan!
Las letras mirando
entre las piedras.
Un juego de locos
al son de la canción.

El sol se mira en el espejo


¡Imagina que brillante es su reflejo!
Rayos rebeldes son sus cabellos
su cuerpo dorado como trigo
es un girasol gigante.

El gallo canta,
el agua calla.
La hormiga busca,
busca y busca
hasta que encuentra.
Tú no dejes de buscar,
sé como la hormiga.

Los libros dicen muchas cosas,


los libros cuentan muchos secretos.
Los libros pueden ser un gran amigo
tú puedes tener un libro,
Si no encuentras uno que te guste,
escribe el libro de tus sueños.

S-ar putea să vă placă și