CREATIEF

SAMENWERKEN
JAARVERSLAG 2009
GEWOON INHOUD

SAMENWERKEN
IS NIET GOED 05
VOORWOORD

GENOEG ALS
06
BESTUUR EN
MEDEWERKERS

HET OM DE 09
MISSIE EN VISIE

PROBLEMATIEK
10
ACTIVITEITEN
15

VAN ZWERFJON- NETWERK-, ADVIES-

EN LOBBYACTIVITEITEN

GEREN GAAT
16
ZICHTBAARHEID
20
FINANCIERING
[ Kees van Anken ] .... voorzitter Stichting Zwerfjongeren Nederland
21
AMBITIES
 VOORWOORD
CREATIEF SAMENWERKEN
Gewoon samenwerken is niet goed genoeg als het om de
problematiek van zwerfjongeren gaat. Te vaak blijft dat
bij praten en vergaderen. Je zult er samen de schouders
onder moeten zetten en over de grenzen van je eigen
organisatie kijken en al je creativiteit benutten om tot
betere oplossingen te komen.
Het onderwerp zwerfjongeren kan duidelijk op belangstelling
rekenen. Nu zwerfjongeren meer in beeld zijn, groeit de be-
hoefte bij deze jongeren zelf om mee te denken en te beslissen
over hun eigen situatie. SZN ondersteunt en stimuleert deze
ontwikkeling. Onder andere door ze zorgvuldig aan de media te
koppelen en door programma’s te ontwikkelen waarin zwerfjon-
geren de kans hebben om uit te wisselen met lotgenoten en ze te
verbinden aan de professionals die hen kunnen begeleiden en
ondersteunen.
SZN zelf beweegt zich tussen deze twee werelden. Die van de
jongeren zelf en de verantwoordelijke partijen en zal in de toe-
komst meer en meer stimuleren dat deze jong volwassenen het
heft in eigen hand nemen en hun eigen belangen behartigen
4 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN
Een landelijke organisatie die opkomt voor de belangen van
zwerfjongeren is helaas nog steeds nodig. Tot op heden zijn er te
weinig goede opvangplekken en is er nog te vaak onduidelijk-
heid wie waar voor verantwoordelijk is.
De campagne ‘Je hele hebben en houen in een tas’ laat zien hoe
jongeren van plek tot plek zwerven en welke levensverhalen ze
met zich mee dragen.
Aan het gesjouw van plek naar plek kan een einde komen. Hoe?
Door creatief samenwerken. We zouden niet met z’n allen moeten
wachten tot de wet- en regelgeving is aangepast. Daarom roep
ik iedereen op om verder te kijken dan alleen zijn eigen werkter-
rein en een bijdrage te leveren aan creatief samenwerken. Opdat
deze jongeren de kansen krijgen om hun eigen toekomst op te
bouwen.
Mede namens bestuur en medewerkers van SZN dank ik hierbij
onze samenwerkingspartners, fondsen en donateurs voor het in
ons gestelde vertrouwen!
[Kees van Anken ] .... voorzitter Stichting Zwerfjongeren Nederland
SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 5
BESTUUR EN MEDEWERKERS
VOORZITTER
KEES VAN ANKEN
Kees van Anken is voorzitter van de Raad van Bestuur van
Stichting Zienn, maatschappelijke ondersteuning en opvang in
Friesland, Groningen en Drenthe. Sinds 1991 is Kees van Anken
in verschillende bestuurlijke rollen in de maatschappelijke
opvang werkzaam. Voorheen was Kees actief in interim-ma-
nagement, managementtrainingen en consultancy en ruim 8 jaar
werkzaam als organisatieadviseur voor volkshuisvestingsorga-
nisaties, welzijninstellingen en (lokale) overheden. Vanaf 1994
is hij betrokken bij de belangenbehartiging van zwerfjongeren
en het verbeteren van opvang en begeleidingsmogelijkheden.
Kees van Anken is tevens bestuurslid van Kamers met Kansen
Nederland en lid van de RvT van AOC Friesland.
PENNINGMEESTER
WIM LUBBEN
Kijk eens om je heen. Het zou best kunnen dat er een dak- en
thuisloze jongere in je blikveld staat. Zonder dat je het weet.
Dat is op zich al reden genoeg om je eens af te vragen hoe je
hem of haar kan helpen.
Wim Lubben is Partneraandeelhouder Mazars Accountants en
Belastingadviseurs.
SECRETARIS
WESSEL BOSSE
Het is beschamend dat in een rijk westers land als Nederland
deze problematiek nog bestaat en ook nog eens onder­belicht
is. Als de regering het niet doet, moeten particulieren en
bedrijven deze jongeren helpen!
Wessel Bosse is notaris in Amsterdam en heeft een eigen kantoor
onder naam BNCL (Bosse Notaris Corporate Law). Hij is gespeci-
aliseerd in internationaal vennootschapsrecht.
BESTUURSLID
JOLANDA VAN KESSEL
Zwerfjongeren een eerste stap te laten zetten richting onder­-
wijs, dat is een sprong ten bate van hun toekomst. Ik zou wen-
sen dat we die eerste stap voor elkaar krijgen.
Jolanda van Kessel heeft 20 jaar onderwijs- en leidinggevende
ervaring binnen het MBO, de Volwasseneneducatie en het VO.
Momenteel is ze directeur GWO&O (gezondheidszorg, welzijn,
onderwijs & opvoeding) bij ROC de Leijgraaf.
6 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN
VICE VOORZITTER
KATHALIJNE BUITENWEG
Jongeren hebben vertrouwen en respect nodig, maar worden
vaak met wantrouwen bejegend. Dat geldt des te meer voor
zwerfjongeren. Om hen te helpen is meer nodig dan zorg en
eten. Het vergt respect en de wil te luisteren naar wat ze zelf
nodig hebben.
Kathalijne Buitenweg is 10 jaar Europarlementariër voor Groen-
Links geweest en voorzitter voor het nationale verkiezings-
programma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2010.
Inmiddels heeft zij de politiek verlaten voor de wetenschap en
is docent en promovenda aan de Universiteit van Amsterdam.
Daarnaast maakt zij zich sterk voor vrouwenrechten, als voorzit-
ter van het proefprocessenfonds Clara Wichmann en voor het
belang van cultuureducatie voor jongeren.
Algemeen
In 2009 hebbende volgende personeels- en bestuurswijzigingen
plaatsgevonden. Frans Tielrooij droeg het voorzitterschap over
aan Kees van Anken. Voorts is het bestuur versterkt met Groen-
Links-politica Kathalijne Buitenweg. Hella Masuger, reeds enkele
jaren werkzaam bij SZN als projectmanager, is na het vertrek van
Yolant Vermeulen een half jaar waarnemend directeur geweest.
Vanaf december 2009 is zij directeur van de stichting. Het team
is uitgebreid met Trudi Barth, redacteur/community manager
Zwerfnet.
In 2009 was de bezetting als volgt:
Hella Masuger...... directeur
Anna Kogut............ manager communicatie/PR
Tasso Heijnen........ manager marketing/fondsenwerving
Ella Buitenman...... office manager
Trudi Barth............ webredacteur/community manager Zwerfnet
SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 7
 MISSIE EN VISIE
AANDACHT VOOR ZWERFJONGEREN
Er is een ongekend aantal zwerfjongeren in Nederland.
De schattingen lopen uiteen van 6000 tot zelfs het dubbe-
le. Zo er al beleid is rond zwerfjongeren kenmerkt zich dit
door een enorme versnippering. Deze jongeren hebben
te maken met verschillende beleidsterreinen en vallen
hierdoor én door gebrekkige wet- en regelgeving vaak
tussen wal en schip. SZN streeft naar een gecoördineerde
aanpak en samenwerking ten einde te komen tot effec-
tieve ketens en een samenhangende hulpverlening.
Als belangenbehartiger van alle zwerfjongeren in Nederland
benadert en stimuleert SZN alle verantwoordelijke partijen om
zich in te zetten voor elke zwerfjongere een passende opvang-
plek, begeleiding en een toekomstperspectief te realiseren.
Vanuit deze visie en missie richt Stichting Zwerfjongeren Neder-
land zich op de volgende doelen:
Aandacht vragen voor en voorlichting geven over het
onderwerp zwerfjongeren
SZN doet dit door middel van bewustmakingcampagnes zowel
bij het algemene publiek, als bij beleidsmakers.
8 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN
Kennisuitwisseling en kennisverbreding
SZN wil een platform zijn voor kennisuitwisseling over actuele
ontwikkelingen en nieuws uit het veld middels de online com-
munitywebsite www.zwerfnet.nl. Expertiseopbouw en - uitwisse-
ling vinden ook plaats door samenwerking met het onderwijs, via
netwerkcontacten met professionals en via deelname aan bijeen-
komsten met experts, zoals hulpverleners en onderzoekers.
Stimuleren van nieuwe initiatieven
Met het project Take Off (zie ook verder) zet SZN zich in om in
het gehele land kleinschalige woonvoorzieningen voor zwerfjon-
geren van de grond te krijgen. Ook organiseert SZN ‘De Altijd
Onderwegprijs’, een stimuleringsaward met een geldbedrag als
beloning voor het beste project dat zwerfjongeren vooruit helpt.
SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 9
ACTIVITEITEN
ZWERFNET
VOOR
PROFESSIONELS
RONDOM
ZWERFJONGEREN
TAKE OFF
KLEINSCHALIG
WOONCONCEPT
Take Off is een wonen-leren-werken concept voor
zwerfjongeren. De jongeren wonen in kleinschalig ver-
band samen (3 tot 7 jongeren per woonunit). Zij krijgen
ambulante hulp. Uniek is dat woningcorporaties een
prominente rol innemen. Behalve dat deze een woning
leveren , zorgen ze er ook voor dat de jongeren werker-
varing kunnen opdoen, bijvoorbeeld door werkzaam­
heden te verrichten bij een aannemer of schoonmaak-
bedrijf.
Wij leveren binnen het samenwerkingsverband van Aedes,
Federatie Opvang en SZN beleidsadvies en communicatieve
ondersteuning om deze woonprojecten op te zetten. Dit houdt
in het bezoeken van verschillende projecten door het land,
nieuwe contacten leggen met instellingen of corporaties, het
uitwerken van beleidsteksten en het houden van voorlichtings-
gesprekken en/of het geven van workshops. Op de website
www.takeoffjongeren.nl worden informatie, mooie voorbeel-
den van bestaande projecten en voorbeelddocumenten zoals
contracten gebundeld. Aan het eind van 2009 zijn er 9 projec-
ten in het land opgezet en zijn er 7 projecten in wording.
10 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN
In 2009 werd de webportal/communitysite Zwerfnet
(www.zwerfnet.nl) verder uitgebouwd als platform voor
verschillende groepen professionals die werken aan op-
lossingen: hulpverleners, gemeenten woningbouwcorpo-
raties etc. SZN heeft de vinger aan de pols van de nieuw-
ste ontwikkelingen in het veld (praktijk) en verspreidt via
Zwerfnet de informatie over de succesvolle initiatieven
onder geïnteresseerden en belanghebbenden
Heel belangrijk blijkt het zichtbaar maken van projecten en de
communicatie over wat elders al bedacht en succesvol is. SZN is
met deze activiteit de enige partij die dit doet. Daarnaast wil SZN
via Zwerfnet een actief netwerk creëren van mensen die zich
in willen zetten voor zwerfjongeren (community-feeling). Eind
december 2009 telt Zwerfnet 446 Zwerfnetters en 322 zwerfjon-
gerenprojecten, van klein tot groot. Ook jongeren vinden de weg
naar Zwerfnet.
Na een aantal jaren gefungeerd te hebben als ‘verzamelbak’ van
alle relevante informatie voor professionals, wordt de website
Zwerfnet nu verder ontwikkeld. SZN wil een actieve uitwisseling
van kennis en informatie stimuleren en daarom wordt Zwerfnet
omgebouwd tot een community-site. Om dit te realiseren ontvan-
gen we nog tot 2011 financiële ondersteuning van het SKANfonds.
CONGRES
ZWERF­JONGEREN
IN BEELD
Op 4 juni is het congres ‘Zwerfjongeren in Beeld’ ge-
organiseerd. Dit is gebeurd op initiatief van de Fede-
ratie Opvang in nauwe samenwerking met MOVISIE,
SGBO, de Ministeries van Jeugd &Gezin en Volksge-
zondheid, Welzijn en Sport, SZN en het Onderzoeks-
centrum maatschappelijke zorg van UMC St Radboud.
Het congres is door ruim 250 professionals bezocht. Naast
programma-inbreng zorgde SZN voor de presentatie van
een aantal korte filmportretten waarin zwerfjongeren zelf
een toelichting geven op hun situatie. De opnames werden
gemaakt door Filmschool van IrisZorg. Tijdens het plenaire
programma presenteerde SZN Zwerfnet. Ook verzorgde SZN
in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam en
Bureau Hiemstra en de Vries de workshop ‘Schuldhulpver­
lening aan dakloze jongeren’. De verslagen van alle work-
shops zijn te vinden op Zwerfnet.
Aan het eind van 2009 zijn er 9 projecten in het land opgezet
en zijn er 7 projecten in wording.
Bezoekers van Zwerfnet kunnen nu zelf actief deelnemen aan
het Zwerf-netwerk door een profiel aan te maken en de informa-
tie van hun organisatie en/of project op de site te plaatsen. Met
behulp van Google-maps is het mogelijk te zien wie er per regio
werkzaam zijn.
Geregistreerde leden (Zwerfnetters) kunnen contact met elkaar
zoeken om kennis, ervaring en informatie te delen. Ze kunnen
elkaar toevoegen aan hun contactenlijst en niet-geregistreerde
personen uitnodigen om ook lid te worden. Daarnaast is het
mogelijk reacties te plaatsen bij organisaties of projecten van an-
deren. De community maakt het mogelijk de hulp aan jongeren
te organiseren en in kaart te brengen.
Behalve een stijging van het aantal bezoekers zien wij in 2009
elke maand een groei van het aantal leden (geregistreerde
bezoekers met een profiel op Zwerfnet). Eind 2009 bereikt het
ledenaantal bijna de 500. Ook jongeren vinden de weg naar
Zwerfnet. Eind 2009 zijn dit er rond de 50 (10% van totaal be-
stand!) en dit aantal blijft groeien. Zoals uit de grafiek blijkt, heeft
Zwerfnet in januari een vliegende start. Door onze Zwerfnet pro-
motiecampagne weten wij begin januari bijna 300 bezoekers per
dag te trekken. De tijd dat bezoekers op Zwerfnet blijven is net
ZWERFJONGEREN MET SCHULDEN
INVENTARISATIE VAN
KNELPUNTEN
Schulden zijn een van de grootste problemen voor zwerf-
jongeren. Omdat er weinig bekend is over schuldhulp aan
zwerfjongeren heeft SZN de Hogeschool van Amsterdam
gevraagd om een veldonderzoek te doen naar schuldhulp-
verlening aan zwerfjongeren. Dat onderzoek is uitge-
voerd in 4 grote steden en 6 centrumgemeenten.
De belangrijkste bevindingen waren:
• Schuldeisers werken vaak niet mee.
• Boetes moeten afgelost zijn voordat schuldhulpverlening start.
• Schuldhulpverlening houdt geen rekening met de situatie
van de cliënt.
• Bereidwilligheid jongere is vaak beperkt.
• Ook al sta je op een wachtlijst, de schulden worden toch hoger.
• Kennis, inzicht en samenwerking ontbreken nogal eens bij
gemeentelijke schuldhulpverlening.
Enkele adviezen in het rapport:
• L aat de jongere die aan zijn schulden wil werken,
niet wachten.
onder de 3 minuten. Dit is te verklaren doordat veel bezoekers
Zwerfnet kort bekijken om het laatste nieuws op het gebied over
zwerfjongeren te checken. Statistieken en getallen zijn natuurlijk
veel verder te nuanceren. Daarom blijven we de webstatistieken
regelmatig checken, zodat we eventuele aanpassingen kunnen
doen.
Breed draagvlak
De vernieuwde versie van Zwerfnet is begin 2009 via een in-
ternetcampagne geïntroduceerd en gepromoot met de slogan:
‘Zwerfnet, voor professionals rondom zwerfjongeren‘. Aan de
campagne hebben de volgende ambassadeurs mee­gewerkt:
Jeroen de Glas..........Voorzitter FNV jong
Samira Bouchibti......Tweede Kamerlid PvdA
Jantine Kriens............Wethouder Rotterdam
Jaques Wallage.........Burgemeester Groningen
Frans Tielrooij...........Oud voorzitter SZN
Jenny de Jeu ..............Ondersteuner cliëntenraad
Sabine Uitslag...........Tweede Kamerlid CDA
Saskia Stuiveling......President van de Algemene Rekenkamer
Marijke Vos...............Wethouder Amsterdam
• Werk laagdrempelig en maak gebruik van een specifieke, op
zwerfjongeren gerichte hulpverleningsmethodiek.
• Pak de problemen van zwerfjongeren integraal aan en zorg
voor regie
• Gemeente, neem de schulden van de zwerfjongeren -onder
voorwaarden- over
• Zorg voor stopzetting van rente en invorderingsmaatregelen
zodra de zwerfjongere aan het hulpverleningstraject begint
• Landelijke politiek; regel een aantal zaken
Het definitieve rapport ‘Zwerfjongeren met schulden’ is te vinden
op zwerfnet: www.zwerfnet.nl
SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 11
DE ALTIJD
ONDERWEGPRIJS

Met veel plezier en voldoening kijkt SZN terug op de 5e

editie van de uitreiking van De Altijd Onderwegprijs op
3 december 2009 in Rotterdam. Er waren maar liefst 256
bezoekers uit het hele land. Het evenement is deze keer
georganiseerd in nauwe samenwerking met de Gemeente
Rotterdam. De uitreiking van De Altijd Onderwegprijs
biedt de gelegenheid om op een positieve manier aan-
dacht te vragen voor goede projecten voor zwerfjongeren,
ruimte te bieden voor uitwisseling van informatie en het
landelijke netwerk te versterken.

De Rotterdamse aanpak van de zwerfjongerenproblematiek

kreeg ruime aandacht door deze onderwerp te maken van het in
de ochtend georganiseerde minicongres ‘Wat zijn de successen
en waar liggen de uitdagingen voor Rotterdam?’

In de middag konden de deelnemers kiezen uit een gevarieerd

programma van diverse workshops bestemd voor professionals,
maar ook voor de jongeren zelf. Tevens was er de gelegen-
heid om enkele Rotterdamse instellingen voor zwerfjongeren te
bezoeken.

Debattraining zwerfjongeren
Voor de eerste maal organiseerde SZN in samenwerking met de
Nationale Jeugdraad een debattraining waaraan zo’n 40 zwerf-
jongeren deelnamen. Aansluitend gingen deze jongeren het
debat aan met aanwezige deskundigen, ambtenaren en politici.
De opzet was een groot succes.

Een korte impressie hiervan, overgenomen uit SZN

Magazine december 2009:
Workshop Discussiëren
Zwerfjongeren in debat met politici, beleidsmakers
en hulpverleners

Het kabinet kan qua discussiëren een voorbeeld

aan ons nemen!

Gelukkig werden de zwerfjongeren niet zomaar voor de getrain-

de politici geworpen. Eerst kregen zij een workshop in debat-
teren. ‘Denk altijd aan de afkorting LSD’, zegt workshopleidster
Carrie van der Kroon. Een aantal meiden gniffelt om deze afkor-
ting, terwijl een andere jongere een scherpe opmerking plaatst:
‘Ja, drugs passen wel bij ons imago’ Carrie gaat onverstoorbaar
verder met de uitleg: ‘Het staat voor Luisteren, Samenvatten en
Doorvragen. Op die manier kan je de tegenstander vastzetten’

De jongeren zijn goed op dreef en beginnen warm te lopen voor

het uiteindelijke Lagerhuisdebat. Één van hen is Aron. Hij discus-
sieert erop los met opmerkingen als ‘minder probleemgericht
denken, meer oplossingsgericht denken.’ Zijn vriend Dani, met
zijn Brabantse tongval, zet tijdens de workshop ook zijn beste
beentje voor. ‘Wat de regering anders moet doen? Niet zoveel
geld in eigen zak steken en meer samenwerken!’ De twee zijn na
de oefendiscussie tevreden en klaar voor het echte debat: ‘Het
kabinet kan qua discussiëren een voorbeeld aan ons nemen’,
lachen zij.

12 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN Famke van In2YourPlace.kom! SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 13

De winnaar van De Altijd Onderwegprijs
In2Yourplace.kom! van het RIBW Heuvelland en Maasvallei uit
Maastricht is de gelukkige winnaar van De Altijd Onderwegprijs
2009. Dit project wint daarmee de felbegeerde cheque van €
10.000. Onder de genomineerden worden twee cheques van €
1.000 verdeeld. HKH Prinses Máxima is de eerste die de hoofd-
prijswinnaars feliciteerde. Zij sprak ook met de andere genomi-
neerden: PAJA (participatie audit, Amsterdam), U2BHeard (jon-
gerenparticipatie, Utrecht), David Lau (jongerenvilla, Rotterdam)
In2Yourplace.kom! is een cursus die bij het RIBW Heuvelland en
Maasvallei al bestond voor volwassenen. Famke, Björn, Maikel
en Gijs, zelf ex-zwerfjongeren ontwikkelden samen met Cisca
van der Meijs (Housing Accommodations, RIBW) een cursus voor
zwerfjongeren om ze te ondersteunen om weer zelfstandig te
functioneren in de maatschappij. In deze cursus helpen en onder-
steunen jongeren elkaar om keuzes te maken, weer een sociaal
netwerk op te bouwen, bij terugval in oude gewoonten elkaar een
hart onder de riem te steken. Een echte ‘peer to peer’ aanpak.
Bezoek HKH Prinses Máxima
Als kroon op de dag werd De Altijd Onderwegprijs uitgereikt in
bijzijn van HKH Prinses Máxima. Ze was er niet alleen om samen
14 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN
met Burgemeester Aboutaleb onze campagne ‘je hele hebben en
houen in een tas’ te openen, maar ging ook na de prijsuitreiking
in gesprek met de jongeren.
Partner van De Altijd Onderwegprijs
De Altijd Onderwegprijs is een initiatief van SZN en Het Maag-
denhuis. Bij de start 5 jaar geleden is afgesproken de prijs 5 maal
uit te reiken. Na een evaluatie door de initiatiefnemers is besloten
om de samenwerking voort te zetten, maar nu in een tweejaar-
lijkse cyclus. Bij de oproep voor inzendingen zal de nadruk nog
meer komen te liggen op bottom-up projecten, die vernieuwend
zijn en waarbij jongerenparticipatie voorop staat.
Jury
De jury bestond dit jaar uit: Pauline Naber (lector Leefwerelden
van Jeugd, Hogeschool INHolland), Rina Beers (beleidsmedewer-
ker Federatie Opvang) en Marise Voskens (Rechter, rechtbank
Amsterdam). Ook mochten we Martine Tobé van het Jeugd-
welzijnsberaad als nieuw jurylid verwelkomen. Zij is door haar
werk met jongeren in de jeugdzorg heel goed op de hoogte van
jongereninspraak in jeugdinstellingen.
Het plan was om in 2009 voor het eerst zwerfjongeren zelf bij de
jury te betrekken. Dat is helaas niet gelukt.
NETWERK, ADVIES
EN LOBBY ACTIVITEITEN
In 2009 heeft SZN diverse malen advieswerk voor derden maken naar een verbeterde aanpak. In de stuurgroep zal onder
verricht. Hieronder enkele van verschillende commissies andere aandacht besteed worden aan de kwaliteit van de eerste
en werkgroepen waaraan input is geleverd. opvang en het verbeteren van integrale diagnostiek. Ook wordt
een ontwikkelteam samengesteld dat zich bezig gaat houden met
Hoorzitting Ministerie SZW over de Wet WIJ: persoonsgerichte aanpak zwerfjongeren.
Op 18 februari 2009 zijn wij uitgenodigd voor een rondetafelge-
sprek van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkge- Expertmeeting
legenheid van de Tweede Kamer over het wetsvoorstel Bevor- Het Verwey-Jonker Instituut voert in opdracht van het program-
dering duurzame arbeidsinschakeling jongeren tot 27 jaar (Wet maministerie Jeugd en Gezin een onderzoek uit naar mogelijke
Investeren in Jongeren) Afgekort: de wet WIJ. knelpunten in de zorg aan jongeren van 16 tot 23 jaar. SZN nam in
SZN heeft in dit gesprek gepleit voor de groep zwerfjongeren 2009 deel aan de expertmeeting ten behoeve van dit onderzoek .
een uitzondering te maken op de wet WIJ: Door de invoering van
de wet WIJ lopen met name jongeren in het zwerf- en opvangcir- Landelijk Overleg Ketencoördinatoren Zwerfjongeren
cuit het gevaar niet langer voor een uitkering in aanmerking te Stichting Zwerfjongeren Nederland organiseert sinds 2006 een
komen. In veel gemeenten is nog geen rekening gehouden met overleg met sleutelfiguren van de grote steden. Deze ketenco-
niet-gemotiveerde, soms onvindbare jongeren zonder startkwa- ördinatoren uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en
lificaties met grote afstand tot de arbeidsmarkt. Het risico bestaat Nijmegen zien elkaar 4 tot 5 maal per jaar en wisselen dan uitge-
dat deze jongeren pas als laatste bij de invoering van de wet WIJ breid informatie uit.
in beeld komen en er opnieuw een gat in de opvang, begeleiding
en hulpverlening ontstaat. Het is belangrijk direct aanvullende De waardering voor dit overleg is groot. Het is een goede plek
maatregelen voor dergelijke jongeren te treffen. om discussie te voeren over knelpunten en oplossingen die er
in de verschillende steden met betrekking tot de problematiek
Algemeen Overleg Maatschappelijke opvang / zwerfjonge- van de zwerfjongeren zijn. Enkele onderwerpen die aan de orde
ren met leden van de Tweede Kamer kwamen: zwerfjongeren en schulden, nazorg voor jongeren na
Op 3 juni 2009 woonde SZN de hoorzitting Maatschappelijke Op- detentie, bespreken van en feedback leveren aan nieuw onder-
vang en Zwerfjongeren bij van de Vaste Commissie voor VWS. zoek, Opvang Jonge Moeders, onderzoek RAAK: sociale netwer-
SZN heeft hier samen met de Federatie Opvang een oproep ge- ken van zwerfjongeren, cliëntenparticipatie, definitie onderzoek
daan voor een Masterplan Zwerfjongeren, waarin alle betrokken VWS, bemoeizorg etc. SZN filtert uit deze lokale en stedelijke
partijen deelnemen en die vervolgens op alle bestuurlijke lagen onderwerpen de onderwerpen die ook landelijk van belang kun-
wordt ingezet: Rijk, Provincie en Gemeenten. nen zijn en zorgt er vervolgens voor deze op de juiste plekken
aan de orde te stellen.
Bestuurlijk Overleg Zwerfjongeren
SZN heeft in de zomer van 2009 deelgenomen aan de ambtelijke
voorbereiding van het bestuurlijk overleg zwerfjongeren. Hieruit
is het volgende voornemen voortgekomen:
Op 21 september jongstleden hebben de Staatssecretaris van
VWS en de Minister voor Jeugd en Gezin met de VNG, het IPO,
de Federatie Opvang, de MO-groep en de Stichting Zwerfjonge-
ren Nederland afgesproken dat de betrokken partijen de proble-
matiek van zwerfjongeren gezamenlijk en daarmee effectiever
gaan aanpakken. Dit vanuit een breed gevoel van urgentie.
Ambitie daarbij is ‘geen zwerfjongere meer op straat’. Om deze
ambitie te bereiken zal worden aangesloten bij de gemeentelijke
Stedelijke Kompassen. Onder regie van gemeenten zullen alle
partijen een bijdrage leveren waarvoor een ieder zijn verant-
woordelijkheid draagt. In de Stedelijke Kompassen staan een
persoonsgerichte aanpak en ketenbenadering centraal. Winst
voor de aanpak van zwerfjongerenproblematiek zit onder andere
in de ‘warme overdracht’ tussen sectoren. Verder zullen binnen
de Stedelijke Kompassen nadere afspraken worden gemaakt
over onderwijs, huisvesting en de GGZ- en LVG-sectoren. De
Staatssecretaris en de Minister zullen dit proces ondersteunen.
Naar aanleiding van dit overleg is een projektleider aangesteld
en is de stuurgroep zwerfjongeren gevormd waar SZN aan deel-
neemt. De projektleider zal de behoeften van gemeenten in kaart
te brengen en met een voorstel komen hoe ze stappen kunnen
SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 15
ZICHTBAARHEID
SZN besteedt zowel veel aandacht aan het inhoud
geven van haar eigen media, als aan het voldoen
aan verzoeken van ‘buiten’, van pers en andere
media zoals radio en tv.
Eigen media: betere herkenbaarheid
In 2009 heeft een aantal communicatiemiddelen een flinke re­­­­-
styling ondergaan. Doel hiervan is om de zwerfjongeren­pro­
blematiek beter voor het voetlicht te krijgen. De ‘Zwerfberichten’
heten voortaan SZN Magazine.
Tegelijkertijd is een meerjarige campagne ‘Je hele hebben en
houen in een tas’ gestart. Het beeld van de tas wordt het nieuwe
beeldmerk van SZN. Voor de campagne zijn ook kaarten, posters
en brochures gedrukt. Ook is er een website (www.tassencam-
pagne.nl) gemaakt. Tenslotte wordt de campagne ondersteund
met exposities.
Speciaal voor de jubileumuitgave van De Altijd Onderwegprijs is
een website (www.altijdonderwegprijs.nl) gemaakt om de inzen-
ders van extra aandacht te voorzien. SZN heeft van de inzendin-
gen een videoclip laten maken. Zo kregen de inzenders tegelij-
kertijd een promotiemiddel voor hun project in handen van SZN.
16 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN
Publiciteit
Voor alle activiteiten, ook waarin SZN als partner meedoet (zie
Congres 2009), verzorgt SZN haar eigen publiciteit. Dit gebeurt
door persmailings aan perscontacten, waarvan het aantal door
de jaren heen aanzienlijk gegroeid is, alsook aan haar uitgebrei-
de netwerk van stakeholders.
Zo blijft iedereen optimaal op de hoogte, zowel de reeds geïn-
teresseerden/deelhebbenden aan de problematiek, als ook de
pers die de verbinding vormt naar het algemene publiek.
SZN zal altijd een actieve persbenadering voeren en er naar
streven om met zekere regelmaat in een aantal landelijke media
te verschijnen.
Op www.zwerfjongeren.nl is een uitgebreid media-overzicht
te vinden, maar hieronder een kleine selectie uit de berichten
in de media in 2009:
• Algemeen Dagblad: artikel n.a.v. rapport Algemene Reken­kamer
• Radio 1: interview met voorzitter Kees van Anken over de
situatie van zwerfjongeren in Nederland.
• EO, Blauw Bloed: item over HKH Prinses Máxima die de uitrei-
king van De Altijd Onderwegprijs bezoekt en zwerfjongeren
een hart onder de riem steekt.
• SBS6, Hart van Nederland: Verslag van de uitreiking van
De Altijd Onderwegprijs en interview met inzenders
Eva en Jet van U2Bheard
Werkwijze
De pers weet SZN te vinden als onafhankelijke belangenbeharti-
ger. Daarom hanteert SZN de volgende werkwijze als er vragen
vanuit de media komen.
SZN:
• brengt de informatiebehoefte in kaart van de betreffende jour-
nalist/redacteur;
• verzorgt en verzamelt de informatie ;
• bemiddelt naar expert of deskundige contactpersoon voor
interviews door SZN netwerk;
• zorgt voor accurate en effectieve bemiddeling tussen journa-
list/programmamaker en een (ex-) zwerfjongere;
• reikt materiaal aan of wijst op andere bronnen, om een zo rijk
mogelijk ‘plaatje’ te maken;
• beeld en video: SZN wijst op eerdere verslagen in de media of
op haar eigen media/producties.
Sinds 2008 is er een merkbare stijging in de aandacht voor
zwerfjongeren. SZN wordt steeds meer door landelijke pers be-
naderd, die steeds ‘langere’ stukken of reportages produceren.
In verband met deze tijdintensieve stukken probeert SZN steeds
meer toe te werken naar een situatie waar er voor elke regionale
vraag ook een regionaal contactpersoon wordt gevonden in haar
netwerk voor desbetreffende media.
Acties
Om het algemene publiek te bereiken en bewust te maken dat
in een welvarend land als Nederland toch duizenden jongeren
doelloos van plek naar plek zwerven, probeert SZN het thema
zoveel mogelijk in de media te krijgen. Dit doen wij door ludieke
acties (zie bij Le Trottoir), maar ook door aan te haken bij ver-
schillende (jongeren)evenementen of door partnerships aan te
gaan met het bedrijfsleven. In 2009 heeft SZN dit onderwerp op
verschillende manieren onder de aandacht gebracht.
Campagne ´Je hele hebben en houen in een tas´
HKH Prinses Máxima geeft het startsein voor onze nieuwe cam-
pagne ’Je hele hebben en houen in een tas’.
Tijdens de uitreiking van De Altijd Onderwegprijs op 3 decem-
ber 2009 is aan haar door een jongere, die weet wat het is om
met zijn hele hebben en houen in een tas onderweg te zijn, een
tas overhandigd. Hiermee is de campagne geopend; een opmaat
SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 17
naar ons programma zwerfjongerenversterking. Met dit pro-
gramma wil SZN gemeenten aansporen beleid te ontwikkelen
voor deze doelgroep, waarin zij zwerfjongeren laten participe-
ren.
Le Trottoir: Slaap op de stoep
Aan het einde van 2009 introduceerde SNURK Beddengoed
het vervolg op Le Clochard: Le Trottoir, een hoeslaken met de
opdruk van een stoep. Evenals het dekbedovertrek Le Clochard
gaat ook van het hoeslaken een deel van opbrengst naar SZN.
Het ‘zwerfjongeren’ beddengoed is ondermeer te bezichtigen
op de Woonbeurs 2009 en een expositie in de Nieuwe Kerk in
Amsterdam. Verder wordt de webshop (http://www.le-clochard.
com) gebruiksvriendelijker en trekt zowel Le Clochard als Le
Trottoir media-aandacht, waardoor ook de thematiek breed
belicht blijft.
Samenwerking Douwe Egberts/Sodexho
Rond Kerst 2009 konden studenten en medewerkers van hoge-
scholen en universiteiten een kopje koffie doneren aan ‘Ellen’,
symbool voor de 6000 zwerfjongeren in Nederland. Deze actie
heeft ruime aandacht gekregen in de media en leidde tot ver-
hoogde aandacht onder jongeren.
18 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN
Sporten voor zwerfjongeren
Het grootste ‘fundraising event’ van SZN in 2009 is ’Sporten voor
zwerfjongeren’. Dit is een werknemersactie bij alle Achmea-
merken, zoals Interpolis, FBTO, Agis zorgverzekeringen, etc., die
SZN samen met enkele topmanagers van Achmea organiseert
in de Health Centers. Het doel waarnaar wij streefden en dat we
behaalden was een win-win-win situatie: Achmea managers or-
ganiseren een succesvol event in het kader van een Management
Development Traject; Health centers proberen meer bedrijfspor-
ters binnen te krijgen en SZN krijgt aandacht en inkomsten
Het evenement heeft enkele vaste donateurs opgeleverd, inkom-
sten via de verkoop van sportkaarten en is een aanleiding om
een aanvraag in te dienen bij de Eureko Achmea Foundation.
Door een sterke promotiecampagne in alle kantoren van Achmea
weet SZN in de slipstream van het evenement Achmeanen nog
op een andere manier te binden: met Kerst kunnen werknemers
(een deel van) hun kerstpakket doneren aan SZN via ‘Plui-
men’een cadeaubon concept) . Ook geven enkele medewerkers
zich op als vrijwilliger voor hand- en spandiensten.
zwerfbed in Achmea-hoofdkantoor, Zeist
Paddle Round the Buoy
In juni 2009 was SZN een van de benificiënten van een benefie-
tevenement ‘Paddle Round the Buoy’ voor surfers. Naast bewust-
wording bij een nieuwe doelgroep, via het evenement maar ook
via surf media, heeft de collecte 1 600,– opgeleverd.
Kunstveiling Lokal Heroz
De Rotterdamse kledingwinkel Lokal Heroz organiseerde rond
Kerst een kunstveiling waarmee een mooi geldbedrag is opge-
haald.
‘Kalkoen aan’ met Fakkelbrigade
SMS-actie rond kersttijd
Voor onze SMS-actie ‘Kalkoen aan’ heeft SZN in 2009 het beken-
de hiphop collectief de Fakkelbrigade weten te strikken. Deze
groep is vooral onder jongeren razend populair. Het enthousias­
me van deze artiesten zorgt voor aandacht op tv, internet en
tijdens hun optredens.
SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 19
 FINANCIERING AMBITIES
VOOR DE TOEKOMST

Fondsen
Dit jaar ontving SZN financiële ondersteuning van het VSBfonds,
het SKANfonds, Stichting DOEN, Gemeente Rotterdam en enkele
kleinere en anonieme fondsen of stichtingen. Over het algemeen
wordt het steeds moeilijker fondsen te interesseren voor het
onderwerp zwerfjongeren. Dit heeft SZN doen besluiten om voor
onze projecten een beroep te doen op de overheid. Daarnaast
wil SZN andere fondsen bereiken door meer projectmatig te
gaan werken. Beide processen zijn eind 2009 ingezet.
Donateurs
Naast de inkomsten van de grotere fondsen zoekt SZN steun bij
kleinere fondsen en via donaties van particulieren en bedrij-
ven. SZN ontving in 2009 nog geen steun van de overheid en
blijft daarom op zoek naar innovatieve wijzen om inkomsten te
werven. SZN beschikt over een ANBI (Algemeen Nut Beogende
Instelling) verklaring en giften aan SZN zijn fiscaal aftrekbaar.
Met ingang van 1 januari 2009 heeft SZN de mogelijkheid gere-
aliseerd om vaste donateur te worden middels het afgeven van
een automatische incasso. Hierover wordt in SZN magazine en
op de website gecommuniceerd. Op de website is hiervoor een
aparte donatiebutton geïnstalleerd.
Sponsors
Een belangrijke manier van kostenbesparing is bedrijven werk-
zaamheden of producten geheel of gedeeltelijk te laten sponso-
ren.
Bedrijven die ons sponsoren:
• Hensel Hosting: geheel gratis zorgt dit internetbedrijf voor de
hosting van de website www.zwerfjongeren.nl. Ook nieuwe
domeinnamen registreren zij gratis .
• Drukkerij Leijten: deze Amsterdamse kwaliteitsdrukkerij
verzorgt het drukwerk al vanaf het begin van oprichting tegen
kostprijs. Ook denkt Leijten vanuit haar expertise actief mee
hoe kosten te besparen.
• Webtic: dit bedrijf verzorgt tegen gereduceerd tarief mailings
en de technische kant van de website www.zwerfjongeren.nl.
• Bitman: dit webbureau ontwikkelde tegen een gereduceerde
prijs de community site Zwerfnet.
SZN wil ook in de komende jaren een bijdrage leveren
aan het verbeteren van de positie van zwerfjongeren in
Nederland en het bevorderen van hun participatie aan de
maatschappij. Hiervoor ontwikkelt SZN in 2009 en 2010
het programma zwerfjongerenversterking.
Dit programma is eind 2009 van start gegaan en loopt tot 2012.
Jongeren worden door hun bijdrage mederegisseur van hun
eigen belangenbehartiging. Het programma draait om ver-
sterking van de eigen betrokkenheid. Het uiteindelijke doel is
een integrale aanpak van het probleem met voldoende opvang,
ondersteuning en begeleiding voor de doelgroep.
Dit programma bevat vier onderdelen:
Landelijk platform zwerfjongeren United Voices
Een onafhankelijk landelijk platform waar zwerfjongeren de kans
hebben elkaar te ontmoeten en zelf initiatieven te nemen.
Cliëntparticipatie instellingen
Opzetten van een stimuleringspunt voor instellingen om
participatie van zwerfjongeren te bevorderen.
Voorlichting
De campagne ‘Je hele hebben en houen in een tas’ is een vlieg-
wiel om breed draagvlak voor de problematiek te creëren.
Uitingen van de campagne bestaan uit een rondreizende
expositie, ansichtkaarten, jongerendebat en de website
www.tassencampagne.nl.
Netwerkversterking
Organiseren van netwerkbijeenkomsten van jongeren, professio-
nals en andere betrokken partijen.
Zwerfnet
Na 2009 wordt verder gewerkt aan groei en verbreding. Het
aantal actieve ‘zwerfnetters’ moet groeien en daarom gaan we op
zoek naar verbreding door o.a. gemeenten actiever te betrekken
en zwerfnet in te zetten om nog actiever kennis te delen.

BALANS
BALANSPER PER3131DECEMBER
DECEMBER2009
2009 STAAT
STAATVANVANBATEN
BATENEN ENLASTEN
LASTEN2009
2009
bedragen
bedragen**1.000
1.000 bedragen
bedragen**1.000
1.000
Materiële
Materiëlevaste
vasteactiva
activa 33 Bijdragen
Bijdragenfondsen
fondsen 110
110
Vorderingen
Vorderingen 61
61 Giften
Giftenen
enoverige
overigebijdragen
bijdragen 32
32
Liquide
Liquidemiddelen
middelen 70
70 Overige
Overigeopbrengsten
opbrengsten 145
145
134
134 Totaal
Totaalbaten
baten 287
287

Stichtingsvermogen
Stichtingsvermogen 50
50 Projecten/ondersteuningen
Projecten/ondersteuningen 121
121
Bestemmingsreserve
Bestemmingsreserve 39
39 Personeelskosten
Personeelskosten 273
273
Kortlopende
Kortlopendeschulden
schulden 45
45 Overige
Overigekosten
kosten 57
57
134
134 Totaal
Totaallasten
lasten 451
451
Tekort
Tekort(gedekt
(gedektuit
uiteigen
eigenvermogen)
vermogen) 164
164

Cijfers zijn ontleend aan de jaarrekening van 2009.

Deze jaar­rekening is gecontroleerd door een registeraccountant
en voorzien van een goedgekeurde verklaring.

20 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 21

 COLOFON

Dit jaarverslag 2009 wordt uitgegeven door

Stichting Zwerfjongeren Nederland.

Stichting Zwerfjongeren Nederland

bezoekadres
Wibautstraat 150
1091 GR Amsterdam

postadres
Postbus 95301
1090 HH Amsterdam

telefoon
020 4940515

e-mail
info@zwerfjongeren.nl

website
www.zwerfjongeren.nl
www.zwerfnet.nl
www.tassencampagne.nl
www.altijdonderwegprijs.nl

Geregistreerd bij de Kamer van Koophandel onder num-

mer 41209184.

gironummer 4500.400

samenstelling en redactie
Tasso Heijnen en Hella Masuger

grafische vormgeving
Studio Rik

druk
Leijten Drukkerij, Amsterdam

22 …… SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN SZN /// CREATIEF SAMENWERKEN …… 23

GIRO 4500.400

Stichting Zwerfjongeren Nederland www.zwerfjongeren.nl