A.

Loading , discharge
1. Loading
„ The duties of the shipowner
The shipowner ‘s duty is to send the ship to the
agreed or in absence of special agreement , to the
usual place of loading. He must the give notice to
the charterer that the ship is ready to load. If he
fails to do so ,and delay in commencing to load is
thereby caused, the charterer will not be
responsible , as he is not bound to look out for the
ship.
1. Loading
„ The duties of the charterer
1. He must procure a cargo .
2. He must bring it alongside the vessel .
3. He must load a full and complete cargo.
4. He must load in the time stipulated.
2. Discharge
•Naming the port of discharge
In the case of a general ship the port of discharge is
stated in the bill of lading , but where the ship is
chartered , two cases arise which must be carefully
distinguished:

1. Where the port is agreed on and named in the

charter party . The obligation to go to the port
named is absolute
•Naming the port of discharge
Where the port is not named in the charter party
In this case the charterer must name a safe port * .
If the charterer names a port which is not safe ,
the shipowner is discharged from liability to unload
there ; he can earn the freight by delivering at
the nearest port.

* A “safe port ”means a port which a vessel can get

laden as she is and at which she can lay and
discharge , always afloat .
B. Laytime , demurrage and despatch
money
„ “LAYTIME" shall mean the period of time agreed
between the parties during which the owner will
make and keep the vessel available for loading or
discharging without payment additional to the
freight. .(VOYLAYRULES 93)

„ "LAYTIME " : Sözcüğü geminin , taraflar arasında

yükleme / boşaltma için anlaşmaya vardıkları zaman süresi
olup , bu süre için gemi sahibi kiracıdan yükleme veya
boşaltma için navlun dışında başka bir ücret talep
etmeyecektir anlamına gelmektedir.
When does laytime commence ?
„ Laytime , cannot commence to run until three
conditions have been satisfied :
1. That the vessel has arrived (legally )
2. That NOR has been tendered
3. The vessel is in all respects ready to load(or
discharge )
 1. Arrived ship
„ The vessel must reach the agreed
destination before she can be considered as
an arrived ship.

The said vessel shall proceed The said vessel shall

to X town proceed to berth 2 at the
free port of X town.

Port Charter Party Berth Charter Party

2.NOR (Notice of readiness )
„ NOR shall mean the notice to charterer , shipper ,
receiver or other peson as required by the
charterparty that the vessel has arrived at the port
or berth , as the case may be , and is ready to load
or discharge .(VOYLAYRULES 93)

„ NOR deyimi , çarterpartiye göre taşıtana ,

yükletene veya alıcıya ya da bir başkasına ,
geminin yükleme -ya da boşaltma - liman ya da
rıhtımına vardığının bildirilmesini anlatır.
NOR (Notice of readiness )
„ Hazırlık ihbarı taşıyan ya da temsilcisi tarafından
yapılmaktadır , uygulamada bu görevi kaptan ya da
geminin o limandaki acentesi tarafından
gerçekleştirmektedir.

„ Tek yanlı bir irade açıklaması olan hazırlık ihbarı

,yükletene / taşıtana ulaşmakla hukuksal sonuç
doğurur.

„ Hazırlık bildirimi bir şekle bağlı değildir ancak

uygulamada ileride çıkması olası ihtilaflarda doğacak
kanıt sorunu dolayısıyla yazılı olarak yapılmaktadır.
NOR ne zaman verilebilir?
„ NOR yalnızca çalışma saatleri içerisinde verilebilir ,
ancak bazı navlun sözleşmelerinde NOR ‘un her
zaman verilebileceğine ilişkin hüküm bulunmaktadır.

„ Çalışma saatleri kavramı ,resmi olarak çalışma saati

olarak kabul edilmiş dönemleri kapsamaktadır.

„ Türkiye ‘de tatillerle ilgili düzenlemeler 2429 sayılı

Ulusal Bayram ve Genel Tatiller hakkında Kanun ile
394 sayılı Hafta Tatili Kanununda yer almaktadır.2429
sayılı kanuna göre hafta tatili Cumartesi 13.00 ile
Pazar 24.00 arasındaki 35 saattir.
Does laytime commence immediately all
three of these conditions are met ?
„ This depends on the express wording of the
charterparty.

Ex: The Gencon 94 Clause 6 provides that if NOR is

tendered before noon , laytime will commence at 13.00
hours . If given after noon within office hours , laytime
will commence at 06.00 on the next morning day.
Starya süresinin belirlenmesi
„ TTK starya süresinin belirleniş tarzı yükleme limanı
bakımından Md. 1031 ‘de , boşaltma bakımından da
Md. 1053’te düzenlenmektedir. Her iki maddenin
arasında fark bulunmamaktadır.
Starya süresi öncelikle taraflar aralarında anlaşmak suretiyle
çarter sözleşmesinde belirleyeceklerdir.
Çarter sözleşmesinde starya süresi belirlenmemişse
kriter olarak göz önüne alınacak hususlar liman
nizamlarıdır.
 Liman teamülleri
Liman teamülleri de yetersiz kaldığı takdirde starya süresi
halin icaplarına göre tespit olunacaktır.
How is laytime calculated?
„ Fixed time : The length of the time allowed can be
agreed as a fixed number of days.
Ex:”Five running days allowed for loading “
Ex: “Cargo to be loaded at the average rate of x
thousand tonnes on basis of six available working
hatches pro rata , weather working day of 24
consecutive hours”
„ Time not fixed
Ex: “Liner terms with customary quick despatch”
“ as fast as the vessel can receive “
How is laytime calculated?
„ Reversible time
Unless otherwise agreed , the calculation for
demurrage / despatch are drawn up seperately for
loading and discahrging.
The main principle of separate calculations for
loading and discharging is often aside by special
agreement in the charter party.this can be done by
using following ;
Ex:“Time allowed for loading and discharging , eight
days altogether “
“Three days for loading and five days for discharging ,
loading and discharging times to be reversible .”
 VOYLAYRULES 93
„ "PER HATCH PER DAY" shall mean that the laytime is
to be calculated by dividing (A), the quantity of
cargo, by (B), the result of multiplying the agreed
daily rate per hatch by the number of the vessel's
hatches. Thus:
Quantity of cargo
Laytime = ------------------------------------- =Days
Daily rate X Number of Hatches
„ Astarya günlerinin (A) 'nın , yük miktarının , (B)'ye
, günlük miktarın ambar ağzı adedi çarpımı
sonucuna , bölünmesi suretiyle hesaplanacağı
anlamına gelmektedir. .
VOYLAYRULES 93
„ "WEATHER WORKING DAY" (WWD) or "WEATHER
WORKING DAY OF 24HOURS" or "WEATHER
WORKING DAY OF 24 CONSECUTIVE HOURS" shall
mean a working day of 24 consecutive hours
except for any time when weather prevents the
loading or discharging of the vessel or would have
prevented it, had work been in progress.

„ Geminin yüklenmesi veya boşaltılmasının hava

muhalefeti nedeniyle engellendiği zaman dilimi
hariç tutulmak suretiyle ardışık 24 saatlik çalışma
günü anlamına gelmektedir.
„ "WEATHER PERMITTING" (WP) shall mean that any
time when weather prevents the loading or
discharging of the vessel shall not count as laytime.

„ Hava koşullarının geminin yüklenme ve

boşaltılmasını engellediği zaman dilimi astarya
günleri olarak sayılmayacaktır anlamına gelmektedir.
Excepted periods from laytime
ÝExamples of commonly excepted periods
are ;
„ bad weather

„ strikes

„ time spent shifting from one loading berth

to another.The ship is under navigation
and thus time spent in that way should not
and does not count against the charterer.
 What is demurrage ?
„ "DEMURRAGE" shall mean an agreed amount
payable to the owner in respect of delay to the
vessel beyond the laytime, for which the owner is
not responsible. Demurrage shall not be subject to
laytime exceptions. (VOYLAYRULES 93)

„ "DEMURRAGE " :Gemi sahibinin yükleme ya da

boşaltmadan sorumlu olmadığı durumlarda ,astarya
günlerinin bitiminden sonra oluşacak gecikmeler
nedeniyle gemi sahibine ödenecek parayı ifade
etmektedir.
Demurrage
„ The rate of demurrage is fixed , agreed between
owner and the charterer at the time of the
concluding of the charterparty and the rate is
stated in the charterparty.
„ Demurrage runs continuously from the point when
laytime expires.Laytime exceptions do not interrupt
the running of demurrage. This is typified by the
often used expression “ once in demurrage , always
on demurrage”
SÜRASTARYA SÜRESİ BELİRLENİRKEN MALIN MI YOKSA GEMİNİN
Mİ
BEKLEME SÜRESİ GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULACAKTIR ?
" Mahkemece , iddia , savunma , dosyadaki yazılı kanıtlar ve bilirkişi
raporuna göre , taraflar arasındaki çarter sözleşmesi , uyarınca
davacı taşıyana ait Emre II gemisinin boşaltma için verdiği
Mudanya Limanındaki sürastarya süresinin 10 gün ,4 saat , 50
dakika , sürastarya ücretinin ise , x dolar olduğu , konişmentonun
25. maddesindeki atıf klozu ile 16.11.1991 tarihli Ç/P 'nin bütün
hükümlerinin konişmento bakımından da geçerli olduğu , bu
nedenle Ç/P' deki FIO şartı gereği olarak boşaltma işinin
gönderilene ait olduğu , gönderilen malı teslim almakla navlun
teferruatından olan tüm giderleri ve sürastarya ücretini ödemekle
yükümlü olduğunu taşıyan yükün satışı için icra takibinden geçen
sürenin de sürastarya süresine katılmasına istemiş ise de ,
sürastarya süresinin malın değil , geminin bekleme süresi esas
alınarak tespit edilmesi gerektiğinden davacının buna ilişkin
isteği yerinde görülmemiştir......”(Yargıtay 11.H.D.1996/8745E.,1997/2157K.)
Damages for detention
„ The shipowner is entitled to sue for ‘damages
for detention ‘ if;
1. The lay day have expired and demurrage has
not been provided for,or
2. The time for loading or discharge is not
agreed , and a reasonable time for loading or
discharge has expired,or
3. Demurrage is only paid for an agreed number
of days and a futher delay takes place.
What is despatch money?
„ This is in a sense opposite to demurrage.
It is reward money pad to a charterer for
completing loading / discharging earlier
than the expiry of laytime .

„ The rate for despatch money is by custom

one - half the agreed demurrage rate and
this may not be specially provided for in the
charterparty.
Time sheet ?
„ Geminin yüklenmesinde/ boşaltılmasında geçen
zamanı , navlun sözleşmesine bu konu ile ilgili
olarak konulmuş kurallara ve hükümlere göre
değerlendirmek ve böylece yükleme süresinin aşılıp
aşılmadığını saptamak amacıyla yapılan çizelgeye
time sheet (zaman çizelgesi ) denir.

„ Time sheet yapılırken sözleşmedeki yükleme ve

boşaltma ile ilgili hükümler ile geminin yükleme /
boşaltılmasına ilişkin olaylar gözönünde
tutulmaktadır.
Time sheet yapılırken dikkat edilmesi gereken
hususlar şunlardır.
„ Demir yerine ya da limana varış tarihi ve saati ,
„ Yükleme yerine varış tarihi ve saati ,
„ Hazırlık ihbarı ile kanıtlandığı gibi geminin yükleme ya da boşaltmaya her
bakımdan hazır olduğunu kanıtlayan tarih ve saati ,
„ Aradaki anlaşmaya göre hazırlık ihbarının verildiği tarih ve saat
„ Hazırlık ihbarının kiracılar ya da ilgililer tarafından alındığı tarih ve saat ,
„ Yükleme / boşaltmanın fiilen başladığı tarih ve saat ,
„ Yükleme / boşaltmanın yapıldığı tarih ve saatler ,
„ Aradaki anlaşmaya göre zamanın sayılmaya başladığı tarih ve saat ,
„ Aradaki sözleşmeye göre yükleme / boşaltma miktarı ,
„ Çalışılmayan günlerin açıklaması,
„ Yüklenen , boşaltılan yükün günlük ve toplam miktarları ,
„ Aradaki anlaşmaya göre toplam yükleme / boşaltma günleri ,
„ Yükleme / boşaltmanın tamamlandığı tarih ve saat .
 Statement of facts ?
*NOR’un verilmesi ve kabulu ,
*Yüklemenin başlaması ve bitmesi ,
*Yüklemenin durmasına ilişkin bilgiler ,
*Hava durumu ,
*Varsa grev hakkında bilgi ,
*Olmuşsa kazalar hakkında bilgi (vinç arızası ,kırılması ,sapan
kopması )
„ Geminin yükleme ve boşaltılması aşamasında
meydana gelen başlıca olayların belirtildiği
tutanaktır.
„ Statement of fact kaptan ve yükleten / gönderilen
temsilcisi tarafından imzalanmaktadır.