DETERMINANTI

OD VTOR I TRET RED

(RE[ENI ZADA^I)

1
1.PRESMETUVAWE NA DETERMINANTI OD VTOR I TRET RED

1. Da se presmetaat determinantite:

1 −3 1+ 2 2− 3
a) b)
4 −1 2 + 3 1− 2

Re{enie:

1 −3
a) =1 ⋅ ( −1 ) − ( −3 ) ⋅ 4 = -1+12 =11
4 −1

1+ 2 2− 3
b) =(1+ 2 ) ⋅ ( 1 − 2 ) − ( 2 − 3 ) ⋅ ( 2 + 3 ) = 1 − 2 − ( 4 − 3 ) = −1 − 1 = −2
2 + 3 1− 2

x+3 5
2.Za koi vrednosti na h determinantata }e bide nula?
−1 x − 3
Re{enie:

x+3 5
= ( x + 3 )( x − 3 ) + 5 = x 2 − 9 + 5 = x 2 − 4 = 0
−1 x − 3

h2 – 4 = 0 ⇒ h2=4 ⇒ x = ±2

3. Da se presmetaat determinantite od treti red :

2 3 −1
a) 0 1 2 so razvivawe po prva redica
−2 4 1

1 a −b
b) − a 1 c so razvivawe po vtora kolona
b −c 1

a−b−c 2a 2a
v) 2b b−c−a 2b so razvivawe po treta redica
2c 2c c−a−b

2
 Re{enie:

2 3 −1
1 2 0 2 0 1
a) 0 1 2 =2 −3 + ( −1 ) = 2( 1 − 8 ) − 3( 0 + 4 ) − ( 0 + 2 ) = −14 − 12 − 2 = −28
4 1 −2 1 −2 4
−2 4 1

1 a −b
−a c 1 −b 1 −b
b) − a 1 c =−a + − ( −c ) = −a( −a − bc ) + ( 1 + b 2 ) + c( c − ab ) =
b 1 b 1 −a c
b −c 1
= a 2 + abc + 1 + b 2 + c 2 − abc = 1 + a 2 + b 2 + c 2

a−b−c 2a 2a
2a 2a a − b − c 2a a−b−c 2a
v) 2b b−c−a 2b = 2c − 2c + (c −a −b ) =
b − c − a 2b 2b 2b 2b b−c−a
2c 2c c−a−b

= 2c(4ab − 2ab + 2ac + 2a 2 ) − 2c(2ab − 2b 2 − 2bc − 4ab) + (c − a − b)(ab − b 2 − bc − ac + bc + c 2 − a 2 +

+ ab + ac − 4ab) = 2c(2ab + 2ac + 2a 2 ) − 2c(−2ab − 2b 2 − 2bc) + (c − a − b)(−2ab − b 2 + c 2 − a 2 ) =
= 4abc + 4ac 2 + 4a 2 c + 4abc + 4b 2 c + 4bc 2 − 2abc + 2a 2 b + 2ab 2 − b 2 c + ab 2 + b 3 + c 3 − ac 2 − bc 2 −
− a 2 c + a 3 + a 2 b = 6abc + 3ac 2 + 3a 2 c + 3b 2 c + 3bc 2 + 3a 2 b + 3ab 2 + b 3 + c 3 + a 3

4. So primena na Sarusovo pravilo da se presmetaat determinantite:

1 −2 3 a b b a−4 a −3 a−2
a) 1 0 − 1 b) a a b v) a −1 1 a
3 5 −2 a a a a2 a 3
a4

Re{enie:

1 −2 3 1 −2 3 1 −2
a) 1 0 −1 = 1 0 −1 1 0 =
3 5 −2 3 5 −2 3 5

= 1 ⋅ 0 ⋅ ( −2 ) + ( −2 ) ⋅ ( −1 ) ⋅ 3 + 3 ⋅ 1 ⋅ 5 − 3 ⋅ 0 ⋅ 3 − 1 ⋅ ( −1 ) ⋅ 5 − ( −2 ) ⋅ 1 ⋅ ( −2 ) = 0+6+15 – 0+5 – 4= 22

a b b a b b a b
b) a a b = a a b a a = a3 +ab2+a2b – a2b – a2b - a2b = a3+ab2-2a2b=a(a2-2ab+b2)=
a a a a a a a a

3
 = a(a-b)2

a−4 a −3 a−2 a−4 a −3 a − 2 a −4 a −3

v) a −1 1 a = a −1 1 a a −1 1 = a-4a4 +a-3aa2+a-2a-1a3 – a2a-2 – a3aa- 4–a4a-1a-3=
a2 a 3
a 4
a 2
a3 a4 a2 a3

=a0 + a0 + a0 - a0 - a0 - a0 = 1+1+1-1-1-1=0

5. Presmetuvaj}i ja determinantata po pravilo na triagolnik, da se najde h od

ravenkata:
x2 3 2
x −1 1 = 0
0 1 4
Re{enie:
x2 3 2
x − 1 1 = x 2 ⋅ ( −1 ) ⋅ 4 + 3 ⋅ 1 ⋅ 0 + x ⋅ 1 ⋅ 2 − 0 ⋅ ( −1 ) ⋅ 2 − 1 ⋅ 1 ⋅ x 2 − x ⋅ 3 ⋅ 4 = −4x 2 + 2x − x 2 − 12x =
0 1 4
= -5h2-10h=-5h(h+2)=0
h1=0 ; h2=-2

4
 2. SVOJSTVA NA DETERMINANTI OD VTOR I TRET RED

1.Primenuvaj}i gi svojstvata na determinantite, da se presmetaat slednite

determinanti:

1 1 1 1 1 1 1 1 1
a) 1 2 3 b) x y z v) x x2 x3
1 2 6 x2 y2 z2 x2 x4 x6
1 0 x +1 ax ay az
g) 1 2 ( x + 1 ) 2 d) a + x 2
2
a + y2
2
a + z2
2

1 3 ( x + 1 )3 1 1 1

Re{enie:

1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 2
a) 1 2 3 = 1 − 1 2 − 1 3 − 1 = 0 1 2 = = 5−2 = 3
1 5
1 2 6 1−1 2 −1 6 −1 0 1 5
1 1 1
y z x z x y
b) x y z =(razv. po I redica) = 2 2
− 2 2
+ 2 = (svojstvo 40)=
y z x z x y2
x2 y2 z2
1 1 1 1 1 1
= yz − xz + xy = yz(z-y)-xz(z-x)+xy(y-x)
y z x z x y

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 3 3
v) x x2 x =hh 1 x
3
x =h 1 − 1 x − 1 x − 1 = h 0 x − 1 x − 1 =
2 2 2

x2 x4 x6 1 x2 x4 1−1 x2 −1 x4 −1 0 x2 −1 x4 −1

1 1 1
1 x +1
= x ( x − 1)( x − 1) 0 1 x + 1 = x 3 ( x − 1)( x 2 − 1) = x 3 ( x − 1)( x 2 − 1)( x 2 + 1 − x − 1) =
3 2

1 x +1
2

0 1 x2 +1

= x 3 ( x − 1)( x − 1)( x + 1)( x 2 − x) = x 4 ( x − 1) 2 ( x + 1)( x − 1) = x 4 ( x − 1) 3 ( x + 1)

5
 1 0 x +1 1 0 1
⎛2 x +1 1 2⎞
2
g) 1 2 ( x + 1 ) = ( x + 1) 1 2 x + 1 = ( x + 1)⎜⎜ + ⎟=
⎟
⎝ 3 ( x + 1) 2
1 3 ⎠
1 3 ( x + 1 )3 1 3 ( x + 1) 2
⎛ 2 1 ⎞
= ( x + 1)⎜⎜ ( x + 1) + 3 − 2 ⎟⎟ = ( x + 1)[( x + 1)(2 x + 2 − 3) + 1] = ( x + 1)[( x + 1)(2 x − 1) + 1] =
⎝ 3 x +1 ⎠
( x + 1)(2 x + 2 x − x − 1 + 1) = ( x + 1)(2 x 2 + x) = x( x + 1)(2 x + 1)
2

ax ay az ax ay az ax ay az
d) a + x 2
2
a + y2
2 2 2
a + z = a2 a2 a2 + x2 y2 z2 =
1 1 1 1 1 1 1 1 1
x y z x y z
⎛ y z x z x y ⎞
a 1 1 1 + a x2
3
y2 z 2 = a 3 ⋅ 0 + a⎜⎜ 2 2
− 2 2
+ 2 ⎟=
⎟
⎝y z x z x y2 ⎠
1 1 1 1 1 1
⎛ 1 1 1 1 1 1⎞
= a⎜⎜ yz − xz + xy ⎟ = a[ yz ( z − y ) − xz ( z − x) + xy ( y − x)]
⎝ y z x z x y ⎟⎠

2.Da se doka`e :
x1 − a y1 − b 1 x1 y1 1
x2 − a y 2 − b 1 = x2 y2 1
x3 − a y 3 − b 1 x3 y3 1

Re{enie:
x1 − a y1 − b 1 x1 y1 − b 1 a y1 − b 1 x1 y1 1 x1 b 1 1 y1 − b 1
x2 − a y 2 − b 1 = x2 y2 − b 1 − a y 2 − b 1 = x2 y 2 1 − x2 b 1 − a 1 y2 − b 1 =
x3 − a y 3 − b 1 x3 y3 − b 1 a y 3 − b 1 x3 y 3 1 x3 b 1 1 y3 − b 1
x1 y1 1 x1 1 1 x1 y1 1
= x2 y2 1 − b x 2 1 1 − 0 = x 2 y2 1
x3 y3 1 x3 1 1 x3 y3 1

6
 3. PRIMENA NA DETERMINANTI OD VTOR I TRET RED ZA
RE[AVAWE SISTEMI LINEARNI RAVENKI

3.1 SISTEM OD DVE LINEARNI RAVENKI SO DVE NEPOZNATI

1. Da se re{at slednite sistemi od dve linearni ravenki so dve nepoznati:

x+ y =5 2x + 5 y = 8 3x − 2 y = 7
a) b) v)
2x + 2 y = 8 3 x + y = −1 6 x − 4 y = 14

Re{enie:

x+ y =5
a)
2x + 2 y = 8
1 1 5 1 1 5
D= = 2 − 2 = 0 , Dx = = 10 − 8 = 2 , D y = = 8 − 10 = −2
2 2 8 2 2 8
bidej}i D=0, a Dx ≠ 0 , sistemot nema re{enie.

2x + 5 y = 8
b)
3 x + y = −1
2 5 8 5 2 8
D= = 2 − 15 = −13 , D x = = 8 + 5 = 13 , D y = = −2 − 24 = −26
3 1 −1 1 3 −1
bidej}i D ≠ 0 sistemot ima edinstveno re{enie:

Dx 13 Dy − 26
x= = = −1 , y= = =2
D − 13 D − 13

3x − 2 y = 7
v)
6 x − 4 y = 14
3 −2 7 −2 3 7
D= = −12 + 12 = 0 , D x = = −28 + 28 = 0 , D y = = 42 − 42 = 0
6 −4 14 − 4 6 14
D = D x = D y = 0 , dvete ravenki od sistemot se proporcionalni, {to zna~i
sistemot mo`e da se pretstavi samo so edna ravenka:

3x − 7
3x-2y=7, zna~i: y =
2
⎛ 3x − 7 ⎞
Op{toto re{enie na sistemot mo`e da se pretstavi so parot ⎜ x, ⎟.
⎝ 2 ⎠
Sistemot ima beskone~no re{enija.

7
 2. Vo sistemot ravenki

( k + 2) x + ( k − 7 ) y = 7
4x − 5y = 8 + k

da se opredeli k t.{. toj da ima re{enie.

Re{enie:
k +2 k −7
D= = −5(k + 2) − 4(k − 7) = −5k − 10 − 4k + 28 = −9k + 18
4 −5
7 k −7
Dx = = −35 − (k − 7)(8 + k ) = −35 − 8k + 56 − k 2 + 7k = 21 − k − k 2
8+k −5
k+2 7
Dy = = (k + 2)(8 + k ) − 28 = 8k + 16 + k 2 + 2k − 28 = 10k + k 2 − 12
4 8+ k

Za k=2 determinantata na sistemot D =0, a Dx ≠ 0 , {to zna~i nema re{enie.

Za k ≠ 2 D ≠ 0 , {to zna~i sistemot ima edinstveno re{enie.

Zna~i, odgovorot e: k ≠ 2 .

3. Vo zavisnost od parametrite a i b da se diskutira za re{enieto na sistemot

ravenki:
ax + y = 2
x + 2y = b

a 1 2 1 a 2
Re{enie: D = = 2a − 1 , D x = = 4 − b , Dy = = ab − 2
1 2 b 2 1 b

1
10 D=2a-1, za D ≠ 0 ⇒ 2a − 1 ≠ 0 ⇒ a ≠ i sistemot ima edinstveno re{enie:
2
Dx 4−b Dy ab − 2
x= = ; y= =
D 2a − 1 D 2a − 1

20 Za a=1/2, b=4 ⇒ D = D x = D y = 0 i sistemot ima beskone~no re{enija. Vo ovoj

slu~aj dvete ravenki na sistemot se ednakvi i sistemot mo`e da se pretstavi samo so
ednata ravenka i od tamu da se izrazi ednata promenliva preku drugata:

x+2y = 4
x = 4-2y
Op{toto re{enie vo ovoj slu~aj mo`e da se pretstavi so parot: (4-2u, u)

8
30 Za a=1/2 i b ≠ 4 , sistemot nema re{enie, bidej}i D=0, a Dx ≠ 0 .

3.2 SISTEM OD TRI LINEARNI RAVENKI SO TRI NEPOZNATI

1. Da se re{at slednite sistemi od 3 linearni ravenki so 3 nepoznati:

x+ y+ z =6 x + 2 y − 4z = 1 x + 2 y + 3z = 8
a) x − y + 2 z = 5 b) 2 x + y − 5 z = −1 v) 2 x + 4 y + 6 z = 16
x + 2y − z = 2 x − y − z = −2 3 x + 6 y + 9 z = 24

2x + y + z = 4 x + y + z =1
g) 4 x + 2 y + 2 z = 5 d) 2 x − 3 y + 4 z = 6
6 x + 3 y + 3 z = 10 3x − 2 y + 5 z = 5

Re{enie:

x+ y+ z =6 1 1 1
a) x − y + 2 z = 5 D = 1 −1 2 = 1+ 2 + 2 +1− 4 +1 = 3
x + 2y − z = 2 1 2 −1

6 1 1 1 6 1
D x = 5 − 1 2 = 6 + 4 + 10 + 2 − 24 + 5 = 3 D y = 1 5 2 = −5 + 12 + 2 − 5 − 4 + 6 = 6
2 2 −1 1 2 −1

1 1 6
D z = 1 − 1 5 = −2 + 5 + 12 + 6 − 10 − 2 = 9
1 2 2

Bidej}i D ≠ 0 sistemot ima edinstveno re{enie koe se presmetuva po

Kramerovite formuli:

Dx 3 Dy 6 Dz 9
x= = =1 y= = =2 z= = =3
D 3 D 3 D 3

x + 2y − 4z = 1 1 2 −4
b) 2x + y − 5z = −1 D = 2 1 − 5 = −1 − 10 + 8 + 4 − 5 + 4 = 0
x − y − z = −2 1 −1 −1

9
 1 2 −4
D x = − 1 1 − 5 = −1 + 20 − 4 − 8 − 5 − 2 = 0
− 2 −1 −1
1 1 −4 1 2 1
D y = 2 − 1 − 5 = 1 − 5 + 16 − 4 − 10 + 2 = 0 D z = 2 1 − 1 = −2 − 2 − 2 − 1 − 1 + 8 = 0
1 − 2 −1 1 −1 − 2

1 2
Minorot M 33 = = 1 − 4 = −3 ≠ 0 {to zna~i tretata ravenka od sistemot e
2 1
linearna kombinacija od prvite dve, pa taa mo`e da se isfrli od sistemot i
sistemot mo`e da se pretstavi samo so prvite dve ravenki:

x + 2y − 4z = 1
2 x + y − 5 z = −1

Ovoj sistem mo`e da se re{i po nepoznatite h i u kako funkcii od z :

x + 2y = 1 + 4z
2 x + y = −1 + 5 z

1 2 1 + 4z 2
D' = = −3 D x' = = 1 + 4 z + 2 − 10 z = 3 − 6 z
2 1 − 1 + 5z 1
1 1 + 4z
D'y = = −1 + 5z − 2 − 8z = −3 − 3z
2 − 1 + 5z
D ' 3 − 6z D y' − 3 − 3z
x = x' = = −1 + 2 z y= = = 1+ z
D −3 D '
−3

Ako za z zadavame proizvolni vrednosti, dobivame beskone~no re{enija za

sstemot. Op{toto re{enie mo`e da se pretstavi so trojkata:

(− 1 + 2 z , 1 + z , z )
x + 2y + 3z = 8
v) 2x + 4y + 6z = 16
3x + 6y + 9z = 24

Ovde D=Dx=Dy=Dz=0, i site minori od vtor red vo determinantata na

sistemot se nuli, {to zna~i levite strani na ravenkite se so proporcionalni
koeficienti, a ako se zabele`i i desnite strani na ravenkite se proporcionalni so

10
istite koeficienti na proporcionalnost, t.e, ako ravenkite gi obele`ime so I, II,
III, toga{ va`i:

II = 2 ⋅ I, ΙΙΙ = 3 ⋅ Ι

Zna~i, site tri ravenki na sistemot se isti i sistemot mo`e da se pretstavi

so edna ravenka:
x + 2y + 3z = 8
Od ovde, ako se izrazi ednata nepoznata preku drugite dve, na pr.:

x=8-2y-3z

i za y i z ako zadavame proizvolni vrednosti, dobivame beskone~no re{enija na

sitemot. Op{toto re{enie mo`e da se pretstavi so trojkata:

(8-2y-3z, y, z).

2x + y + z = 4
g) 4 x + 2 y + 2 z = 5
6 x + 3 y + 3 z = 10

Ovde D=Dx=Dy=Dz=0, i site minori od vtor red vo determinantata na

sistemot se nuli, {to zna~i levite strani na ravenkite se ekvivalentni, no desnite
strani ne se , {to zna~i sistemot e protivre~en, zna~i, nema re{enie.

x + y + z =1 1 1 1
d) 2x − 3y + 4z = 6 D = 2 − 3 4 = −15 + 12 − 4 + 9 + 8 − 10 = 0
3x − 2 y + 5 z = 5 3 −2 5

1 1 1
D x = 6 − 3 4 = −15 + 20 − 12 + 15 + 8 − 30 = −14 ≠ 0
5 −2 5

Bidej}i D = 0 a D x ≠ 0 sistemot nema re{enie.

11
2. Vo zavisnost od parametarot m da se diskutira za re{enieto na sistemot
ravenki:
x − my + z = 4
2x + 3y − z = 3
2mx − y + z = 11
Re{enie:

1 −m 1
D= 2 3 − 1 = 3 + 2m 2 − 2 − 6m − 1 + 2m = 2m 2 − 4m = 2m( m − 2 )
2m − 1 1
4 −m 1
Dx = 3 3 − 1 = 12 + 11m − 3 − 33 − 4 + 3m = 14m − 28 = 14( m − 2 )
11 − 1 1
1 4 1
Dy = 2 3 − 1 = 3 − 8m + 22 − 6m + 11 − 8 = −14m + 28 = 14( 2 − m )
2m 11 1
1 −m 4
7
Dz = 2 3 3 = 33 − 6m 2 − 8 − 24m + 3 + 22m = −6m 2 − 2m + 28 = − 6( m − 2 )( m + )
3
2m − 1 11

Diskusija:

10 za m ≠ 0 i m ≠ 2 , D ≠ 0 i sistemot ima edinstveno re{enie, koe se nao|a

so Kramerovite formuli:
7
− 6( m − 2 )( m + )
D x 14( m − 2 ) 7 Dy 14( 2 − m ) − 7 Dz 3 = −3 − 7
x= = = ; y= = = ; z= =
D 2m( m − 2 ) m D 2m( m − 2 ) m D 2m( m − 2 ) m

−m 1 −2 1
20 za m=2 , D = D x = D y = D z = 0 . Minorot M31= = = −1 ≠ 0 ,
3 −1 3 −1
pa sistemot ima beskone~no re{enija. Op{toto re{enie mo`e da se najde od prvite
dve ravenki:
x − 2y + z = 4
2x + 3y − z = 3

− 2y + z = 4 − x −2 1 4−x 1
D' = = −1 D'y = = −4 + x − 3 + 2x = 3x − 7
3y − z = 3 − 2x 3 −1 3 − 2x − 1

12
 −2 4−x D'y D'z
D'z = = −6 + 4x − 12 + 3x = 7x − 18 , y = = 7 − 3x z= = 18 − 7 x
3 3 − 2x D' D'
Op{to re{enie: (h, 7-3h, 18-7h)

30 za m=0, D=0, D x ≠ 0 , pa sistemot nema re{enie.

3. Vo zavisnost od parametrite a i c da se diskutira za re{enieto na sistemot:

ax + y+z =4
x + cy + z = 3
x + 2cy + z = 4
Re{enie:

a 1 1
D= 1 c 1 = ac + 1 + 2c − c − 2ac − 1 = c − ac = c( 1 − a )
1 2c 1
4 1 1
D x = 3 c 1 = 4c + 4 + 6c − 4c − 8c − 3 = −2c + 1
4 2c 1

a 4 1
D y = 1 3 1 = 3a + 4 + 4 − 3 − 4a − 4 = 1 − a
1 4 1
a 1 4
D z = 1 c 3 = 4ac + 3 + 8c − 4c − 6ac − 4 = −2ac + 4c − 1
1 2c 4

Diskusija:

10 za c ≠ 0 i a ≠ 1 , D ≠ 0 i sistemot ima edinstveno re{enie.

20 za s=1/2 i a=1, D=Dx=Dy=Dz=0 sistemot ima beskone~no re{enija. Od
determinantata na sistemot postoi minor od vtor red razli~en od nula, na pr.
1 c 1 1/ 2
minorot M13= = = 1 / 2 i op{toto re{enie mo`e da se najde od
1 2c 1 1
poslednite dve ravenki na sistemot, izrazuvaj}i gi nepoznatite h i u preku z.
1
30 za a=1 i s ≠ , ili s=0 sistemot nema re{enie, bidej}i D=0, a Dx ≠ 0 .
2

13
SISTEM OD TRI HOMOGENI LINEARNI RAVENKI SO TRI NEPOZNATI

1. Da se opredeli re{enieto na homogeniot sistem ravenki:

3x + 2y − z = 0
a) 2x − y + 3z = 0 b)
x+ y− z =0
3x + 2y − z = 0
2x − y + 3z = 0
x + 3y − 4z = 0

Re{enie:

3x + 2y − z = 0 3 2 −1
a) 2x − y + 3z = 0 D = 2 −1 3 = 3 + 6 − 2 −1− 9 + 4 = 1 ≠ 0
x+ y− z =0 1 1 −1

Bidej}i D ≠ 0 , sistemot ima edinstveno nulto re{enie: x=y=z=0.

3x + 2y − z = 0 3 2 −1
b) 2x − y + 3z = 0 D = 2 − 1 3 = 12 + 6 − 6 − 1 − 27 + 16 = 0
x + 3y − 4z = 0 1 3 −4

Bidej}i D=0, sistemot ima beskone~no re{enija. Osven trivijalnoto, nulto

re{enie, ima i nenulti re{enija. Op{toto re{enie mo`e da se najde na sledniot
na~in: barame nenulti minor od vtor red od determinantata na sistemot, na pr.
3 2
M33= = −7 . Sistemot mo`e da se pretstavi samo so prvite dve ravenki (tretata
2 −1
ravenka e posledica od prvite dve i taa mo`e da se isfrli od sistemot):
3x + 2y − z = 0
2x − y + 3z = 0
Zna~i, sistemot se sveduva na dve homogeni ravenki so tri nepoznati, ~ie re{enie
se dobiva so formulite:

x = D1k , y = D 2k , z = D 3k

2 −1 −1 3 3 2
kade {to: D1 = = 5, D2 = = −11 , D3 = = −7
−1 3 3 2 2 −1

pa sleduva: x = 5k, y = -11k, z= -7k, kade {to k e proizvolno.

14
2. Za koja vrednost na parametarot a sistemot ravenki

y + 4z = 0
ax − y + z = 0
a 2 x + 3y + 2z = 0

ima nenulti re{enija, i da se najde op{toto re{enie.

0 1 4
Re{enie: D = a − 1 1 = a 2 + 12a + 4a 2 − 2a = 5a 2 + 10a = 5a( a + 2 )
a2 3 2
Za sistemot da ima nenulti re{enija treba D= 5a(a+2)= 0, zna~i: a= 0, ili a = -2.

Za a=0 se dobiva sistemot:

y + 4z = 0
−y+ z=0
3y + 2z = 0

Od kade se dobiva: y=z, 5z=0. Zna~i z=y=0. Op{toto re{enie mo`e da se pretstavi
so trojkata: (x,0,0), kade x prima proizvolni vrednosti.

Za a = -2 se dobiva sistemot:
y + 4z = 0
− 2x − y + z = 0
4x + 3y + 2z = 0

1 4
Za ovoj sistem minorot M31= = 5 ≠ 0 , pa sistemot mo`e da se pretstavi so
−1 1
prvite dve ravenki (tretata e posledica od prvite dve i taa mo`e da se isfrli):

y + 4z = 0
− 2x − y + z = 0
Ova e homogen sistem od dve ravenki so tri nepoznati ~ie re{enie e:

1 4 4 0 0 1
x= k = 5k , y= k = −8k , z= k = 2k
−1 1 1 −2 − 2 −1

kade k e proizvolno.

15