Concluzie

DОşТă КЮЭТsЦЮХă ОsЭОă oă ЭЮХЛЮrКrОă МoЦpХОб ă РrКЯ ,ă МopТТТă МЮă КЮЭТsЦă poЭă oЛ ТnОă НОprТnНОrТ,ăă
КЛТХТЭ Тă МКrОă ХО-Кră pОrЦТЭОă s ă ьşТă НОsП şoКrОă ОбТsЭОnЭКă ьnă МКНrЮХă soМТКХ.ă PrТnă ТnМХЮНОrОКă ьnă МТМХЮХă
psТСoЭОrКpОЮЭТМă şТă ОНЮМК ТonКХă КНОМЯКЭ,ă prТnă sКЭТsПКМ ТКă nОЯoТХoră ТnНТЯТНЮКХОă şТă КsТРЮrКrОКă
sОrЯТМТТХorăНОăsprТУТnăsoМТКХ,ăьnăЦКТăЦЮХЭОăМКгЮrТăКЦăpЮЭОКăoЛ ТnОărОгЮХЭКЭОăЦКТăЦЮХЭăМКăopЭТЦТsЭОă
privind nivelul de adaptare a acestor persoane.

Bibliografie
1. Leaf, R., McEachin, J. Ghid de terapie ABA. Strategii de modificare a
МoЦporЭКЦОnЭЮХЮТăМopТТХorăКЮЭТşЭТ.ăBЮМЮrОşЭТ:ăFronЭТОrК,ă2010.
2. PООЭОrs,ăT.ăAЮЭТsЦЮХ.ăTОorТОăşТăТnЭОrЯОn ТОăОНЮМК ТonКХ .ăIКşТ:ăPoХТroЦ,ă2009.
3. Lovaas, I. O. Teaching Developmentally Disabled Children: The ME Book. United
States of America: PRO-ED, 1981.
4. Lovaas, I. O. Teachind individuals with Developmental Delays: Basic Intervention
Techniques. Applied Behavioral Analysis (ABA), United States of America,1993.

MECANISMEăNEUROBIOLOGICEăÎNăCOMPORTAMENTULăSUICIDAR
IЧРКăDОХТЯ,ăIШЧăCШşМТuР
Catedra PsiСТКЭrТО,ănКrМoХoРТОăşТăpsТСoХoРТОăЦОНТМКХ ăUSMFă„NТМoХКОăTОsЭОЦТ КnЮ”

Summary
Neurobiological mechanisms of the suicide-like behaviour
The present work is a trial to study the neurobiological substances of the suicide-like
behaviour based on the data from the modern literature. As a result of this study, suicide is
considered as a problem with a topical bio-psychosocial resonance. The work illustrates some
peculiarities such as monoaminergic, immune, serotoninergic, lipid and other system functions in
a person displaying a suicide-like behavior.

Rezumat
LЮМrКrОКăprОгОnЭ ăОsЭОăoăьnМОrМКrОăНОăКăsЭЮНТКăsЮЛsЭrКЭЮХănОЮroЛТoХoРТМăКХăМoЦporЭКЦОnЭЮХЮТă
sЮТМТНКră ьnă ЛКгКă НКЭОХoră ХТЭОrКЭЮrТТă МonЭОЦporКnО.ă Înă rОгЮХЭКЭЮХă КМОsЭЮТă sЭЮНТЮ,ă sЮТМТНЮХă ОsЭОă
rОПХОМЭКЭă НrОpЭă oă proЛХОЦ ă МЮă rОгonКn ă ЛТopsТСosoМТХ ă КМЭЮКХ .ă Înă ХЮcrare sunt elucidate unele
pКrЭТМЮХКrТЭ ТăКХОăПЮnМ Тon rТТăsТsЭОЦОХor,ăsОroЭonТnОrРТМО,ăЦonoКЦТnОrРТМО,ăТЦЮnО,ăХТpТНТМО,ăОЭМ.ă
la persoanele care manifestau comportament suicidar.

Actualitatea
SЮТМТНЮХăКăПosЭăşТăr ЦсnОăЮnКăНТnЭrОăМОХОăЦКТăКМЮЭОăproЛХОЦОăКХОăЮЦКnТЭ ТТ.ăAsЭ гТ,ăsЮТМТНЮХă
ОsЭОărОМЮnosМЮЭăНrОpЭăЮnКăНТnЭrОăprТnМТpКХОХОăМКЮгОăКХОăХОЭКХТЭ ТТăpopЮХК ТОТăьnăЭoЭăspК ТЮХăЭОrОsЭrЮ,ă
rОprОгОnЭсnНă oă proЛХОЦ ă НОosОЛТЭă НОă КМЭЮКХ ,ă МЮă rОгonКn ă ЛТo-psiho-soМТКХ .ă AnЮКХă МoЦТЭă
suicide circa 1/2 milion persoane,- НКЭОăsЭКЭТsЭТМОăoПТМТКХО,ăМКrОănЮărОПХОМЭ ăsТЭЮК ТКărОКХ ăьnăКМОsЭă
НoЦОnТЮ,ă НОoКrОМОă nЮă ЭoКЭОă КМ ТЮnТХОă КЮЭoКРrОsТЯОă МЮă Мon ТnЮЭă sЮТМТНКră poЭă ПТă ьnrОРТsЭrКЭОă Д18Ж.ă
SЮТМТНЮХă МonsЭТЭЮТОă oă ХКЭЮr ă Кă КРrОsТЯТЭ ТТă ЮЦКnО,ă Юnă КМЭă НОă НОМoЦpОnsКrОă Кă ЮnОТă pОrsonКХТЭ Тă
sОnsТЛТХОă ХКă sТЭЮК ТТă psТСoЭrКЮЦКЭТгКnЭО,ă РОnОrКЭОă НОă НТПОrТЭОă МТrМЮЦsЭКn Оă psТСosoМТКХО,ă МКrОă sОă
sЮprКpЮnăpОăoăЯЮХnОrКЛТХТЭКЭОăьnn sМЮЭ ăьnăsОnsЮХăКЮЭoКnТСТХ rТТ.ăSЮТМТНЮХănЮăОsЭОăьnЭoЭНОКЮnКăЮnă
sТЦpЭoЦăНОăpКЭoХoРТОăЦТnЭКХ ă(НОănТЯОХЮХăЮnОТăЭЮХЛЮr rТăpsТСТМОăsКЮăpsТСoЭТМО)ăsКЮăЮnărОгЮХЭКЭăКХă
НТгКrЦonТОТăМКrКМЭОrТКХО.ăEХăpoКЭОăКp rОКăşТă ХКăpОrsoКnОХОăs n ЭoКsОăьnă КspОМЭă НОăПЮnМ ТonКХТЭКЭОă
psТСТМ .ă EsЭОă ТЦporЭКnЭă s ă ЦОn Тon Ц,ă М ă МoЦpКrКЭТЯă МЮă Юnă НОМОnТЮă ьnă ЮrЦ ,ă rКЭКă sЮТМТНЮХЮТă
practic s-a dublat, sТЭЮсnНЮ-sОă pОă ХoМЮХă МТnМТă ьnă sЭrЮМЭЮrКă ЦorЭКХТЭ ТТă ЮЦКnО.ă ConМoЦТЭОnЭă sОă
657
oЛsОrЯ ă oă „ьnЭТnОrТrО”ă Кă sЮТМТНЮХЮТ,ă КНТМ ă sЮТМТНОă ХКă МopТТă ьnă ЯсrsЭ ă НОă 10-14 ani, fenomen rar
ьnrОРТsЭrКЭă КnЭОrТor.ă InМТНОn Кă sЮТМТНЮХЮТă МrОşЭОă oНКЭ ă МЮă ЯсrsЭКă МronoХoРТМ ă Кă sЮЛТectului uman,
КЭТnРсnНăЦКбТЦЮЦЮХăХКăЯсrsЭКăНОă65-85 ani.
IЦporЭКn Кă sЮТМТНЮХЮТă НОЯТnОă ЦКУor ă ХКă ЯсrsЭКă НОă 30ă НОă КnТ,ă НОoКrОМОă ХКă pОrsoКnОХОă НОă
КМОКsЭ ăЯсrsЭ ăОХăОsЭОăprТЦКăМКЮг ăНОăЦorЭКХТЭКЭОăprОЦКЭЮr ,- 20%ăpОnЭrЮăsОбЮХăЦКsМЮХТnăşТă15%ă
pentru cel feminină(DТОбЭrКă1998).ăConПorЦăsЭКЭТsЭТМТТăЦonНТКХОăЛ rЛК ТТăМoЦТЭăsЮТМТНОăНОă2-3 ori
ЦКТă ПrОМЯОnЭ,ă МoЦpКrКЭТЯă МЮă ПОЦОТХО,ă МКrОă ХКă rсnНЮХă s Юă s ЯсrşОsМă НОă 3ă orТă ЦКТă ПrОМЯОnЭă
pКrКsЮТМТНО,ăПКpЭăМОăНТМЭОКг ănОМОsТЭКЭОКăНОăКăКМorНКăoăКЭОn ТОăsporТЭ ăsЮТМТНОn ТХorăКНЮХ ТăЭТnОrТăНОă
sОбăЦКsМЮХТn.ăOărКЭ ăМrОsМЮЭ ăКăМoЦporЭКЦОnЭЮХЮТăКЮЭoРrОsТЯăОsЭОăьnrОРТsЭrКЭ ăХКăpОrsoКnОХОăМКrОă
КЮă Юnă ЦoНă НОă ЯТК ă nООМСТХТЛrКЭ,ă КММОХОrКЭ,ă МКrКМЭОrТгКЭă НОă ЭОnsТonКrОă psТСТМ ,ă sЮprКsoХТМТЭКrОă
ТnЭОХОМЭЮКХ ,ănОrОspОМЭКrОКăТРТОnОТăsТsЭОЦЮХЮТănОrЯos,ăproЛХОЦОăpoХТЭТМО,ăşoЦКУ,ăНroРoНОpОnНОn О,ă
ЭoКЭОă МorОХсnНă МЮă sЭrОsЮХă МronТМ,ă НОprОsТК,ă КnбТОЭКЭОК,ă КЭКМЮrТХОă НОă pКnТМ ,ă ОЭМă şТ,ă ОЯТНОnЭ,ă МЮă
sЮТМТНЮХ.ăAМЭЮКХЦОnЭО,ăsoМТОЭКЭОКăКМorН ăКЭОn ТОăТnsЮПТМТОnЭ ăproЛХОЦОТăsЮТМТНЮХЮТ,ăМКrОăКНОsОorТ,ă
НЮp ăМЮЦăs-КăsЮЛХТnТКЭăКnЭОrТor,ănЮăьnЭoЭНОКЮnК,ărОprОгТnЭ ăМonsОМТn ОХОăЮnorăЭЮХЛЮr rТăpsТСТМОăşТă
НОМТănЮăОsЭОăoăproЛХОЦ ăНoКrăКăЦОНТМТХor,ăМТăКăьnЭrОРТТăЮЦКnТЭ ТТ.
EsЭОă rОРrОЭКЛТХă şТă ПКpЭЮХă М ,ă КsЭ гТă ЦКТă prОНoЦТn ă ПrТМКă НОă psТСТКЭrТО,ă ТКră noТă sЮnЭОЦă ьnă
mileniul ЭrОТ,ărОМЮnosМЮЭăХКănТЯОХăЦonНТКХăМКăЦТХОnТЮăКХăsЭrОsЮХЮТ.ăÎnăКМОХКşТăЭТЦp,ăОбТsЭ ăНoЯОгТă
МОrЭОărОПОrТЭoКrОăХКăЭrКnsЦТsТЮnОКăăОrОНТЭКr ăКăprОНТspoгТ ТОТăЛТoХoРТМОăХКăsЮТМТН,ăКНТМ ăьnăЦОНТЮХă
nosЭrЮăsЮnЭăpОrsoКnОăЦКТăsОnsТЛТХОăХКăsЭrОs,ăМЮăМКpКМТЭ ТăКНКpЭТЯОăЦКТărОНЮsО,ăОЭМ,ăМКrОăьnăКnЮЦТЭОă
sТЭЮК ТТă МОăproЯoКМ ăoăЭОnsТonКrОăpsТСТМ ,ăpoЭă МoЦТЭОăsЮТМТНЮХ.ăFКМЭorТТă НОărТsМăЦКУorăьnăsОnsă НОă
sЮТМТНăsЮnЭ:ăЭЮХЛЮr rТХОăpsТСТМО,ăЦКХКНТТХОăsoЦКЭТМОăРrКЯО,ăКХМooХТsЦЮХ,ăНroРoНОpОnНОn ОХО,ăsЭrОsЮХă
МronТМ,ăОЭМ.ăCОrМОЭ rТХОăОПОМЭЮКЭОăpОăРОЦОnТăЯorЛОsМăНОsprОăОбТsЭОn КăЮnorăЦОМКnТsЦОăОrОНТЭКrОă
КХОăМoЦporЭКЦОnЭЮХЮТăsЮТМТНКr.ăProЛКЛТХТЭКЭОКăМoЦТЭОrТТăsЮТМТНЮХЮТăХКăРОЦОnТТăСoЦoгТРo ТăОsЭОăНОă
20ă orТă ЦКТă ЦКrО,ă МoЦpКrКЭТЯă МЮă РОЦОnТТă СОЭОroгТРo Т.ă LКă prТЦТТă НОsМОnНОn Тă КТă sЮТМТНОn ТХor,ă
rТsМЮХă pКrКsЮТМТНОХorăşТă sЮТМТНЮХЮТă proprТЮ-zis este de 4 ori mai mare, comparativ cu persoanele
П r ăsОЦnТПТМК ТОăОrОНТЭКr ăьnăКМОsЭăsОns.ăД3,ă4,ă16Ж.ă
Înă ХКn ЮХă p rТn Т-copii probabilitatea transmisiunii ereditare a comportamentului suicidar
este de 12-18%,ăsОЦnКХОКг ăBrОnНăD.A.ăьnăКnЮХă1996.ăCОХОăЦОn ТonКЭОăКnЭОrТorăТЦpЮnăЮnăşТrăНОă
ьnЭrОЛ rТă ОЯТНОnЭО,ă МКrОă sОă rОПОr ă ХК:ă ТЦporЭКn Кă КnКЦnОsЭТМЮХЮТă ПКЦТХТКХ;ă pКrЭТМЮХКrТЭ ТХoră
ОНЮМК ТonКХО;ă pКrЭТМЮХКrТЭ ТХoră prОЦorЛТНОă КХОă pОrsonКХТЭ ТТ;ă sОnsТЛТХТЭ ТТă psТСoХoРТМОă Кă
sЮЛТОМЭЮХЮТă ЮЦКn;ă ПКМЭorТХoră ОrОНТЭКrТ,ă ОЭМ.ă ьnă НТКРnosЭТМКrОКă şТă prОЯОnТrОКă МoЦporЭКЦОnЭЮХЮТă
suicidar.
SЮТМТНЮХă ОsЭОă МonsТНОrКЭă КsЭ гТă НrОpЭă КЮЭoКnТСТХКrОă ТnЭОn ТonКЭ ,ă МЮă ПТnКХă ХОЭКХ,ă ПТТnНă
МКrКМЭОrТsЭТМă ОбМХЮsТЯă ПТТn ОТă ЮЦКnО.ă CoЦporЭКЦОnЭЮХă sЮТМТНКră ОsЭОă prОгОnЭă ьnă ЭoКЭОă ОpoМТХОă şТă
МЮХЭЮrТХОăoЦОnТrТТ.ăSЮТМТНОn ТТăКНОsОorТăКЮăЭr ТrТăОЦo ТonКХОăТnЭОnsОăşТăКprОМТКг ăsТЭЮК ТКăpОrsonКХ ,ă
НrОpЭăЮnКăХТpsТЭ ăНОăsoХЮ ТonКrО.ăMЮХ ТăНТnЭrОăОТăsЮПОr ăНОăЭЮХЛЮr rТăpsТСТМО,ăьnăspОМТКХăsЮЛăПorЦКă
unoră sЭ rТă НОprОsТЯО,ă КprОМТТnНă ЯТТЭorЮХă ьnă МЮХorТă ЯКРТ,ă НОă pОă poгТ ТТă pОsТЦТsЭО,ă МonsТНОrсnН,ă М ă
ЯТК КăОsЭОăХТpsТЭ ăНОăsОns,ăМ ănЮăЦОrТЭКăs ăЭr ТКsМ .ă

Obiectivele
ТnсnНă МonЭă НОă НКЭОХОă ОбpЮsОă КnЭОrТor,ă ьnă ХЮМrКrОКă prОгОnЭ ă nО-КЦă propЮsă s ă sЭЮНТОЦă
mecanismОХОă nОЮroЛТoХoРТМОă КХОă МoЦporЭКЦОnЭЮХЮТă sЮТМТНКră ОбpЮsОă ьnă ХТЭОrКЭЮrКă ЦoНОrn ă sЮЛă
forma unor ipoteze conceptuale.

RОzuХtКtОăşТăНТsМu ТТă
CКЮгОХОă МoЦporЭКЦОnЭЮХЮТă sЮТМТНКră sЮnЭă ПoКrЭОă НТЯОrsО,ă МoЦpХОбОă şТă ЦЮХЭТpХО.ă EХОă poЭă ПТă
ОбpХТМКЭОăНОăpОăpoгТ ТТănОЮroЛТoХoРТМО,ăРОnОЭТМО,ăpsТСoХoРТМО,ăsoМТКХО,ăОЭМ.ăÎnăЯТгТЮnОКăМonМОpЭОХoră
nОЮroЛТoХoРТМО,ăsЮТМТНЮХăОsЭОăМonsТНОrКЭăЮnărОгЮХЭКЭăКХăМoОгТЮnТТăПКМЭorТХorăНОăorТРТnОăЛТoХoРТМ ăşТă
КnЭropopsТСosoМТКХ ăД14,ă15,ă19Ж.ă

658
 PКrКНТРЦОХОă şЭТТn ТПТМОă МonЭОЦporКnО,ă ОХЮМТНОКг comportamentul suicidar ca ceva
НОЭОrЦТnКЭă НОă ПЮnМ ТКă НТПОrТЭoră sТsЭОЦОă НОă nОЮroЦОНТК ТО,ă nОЮroЭrКnsЦТsТОă şТă nОЮroЦoНЮХКrОă
МОrОЛrКХОă Д14Ж.ă DТnЭrОă ОХО,ă poЭă ПТă ОЯТНОn ТКЭОă МОХОă sОroЭonТnОrРТМО,ă ЦonoКЦТnОrРТМО,ă ХТpТНТМО,ă
ТЦЮnО,ă ОЭМ.ă MОНТК ТКă ЦonoКЦТnОrРТМ ă şi ansamblul cortico-hipotalamo-hipofizar (CHH)
rОprОгТnЭ ă КМОХОă sТsЭОЦОă ПЮnМ ТonКХО,ă МОă sЭКЮă ХКă ЛКгКă rОКХТг rТТă rОКМ ТТХoră КНКpЭТЯОă ХКă НТssЭrОs.ă
SТsЭОЦЮХă sОroЭonТnОrРТМă НО ТnОă ПЮnМ ТКă НОă МonЭroХă Кă ТЦpЮХsТЮnТХoră КРrОsТЯОă şТă МonМoЦТЭОnЭă ОsЭОă
КnЭrОnКЭă ьnă ПorЦКrОКăНОprОsТОТ;ă sТsЭОЦЮХă ТЦЮnăьnăМorОХКrОăМЮăЦОЭКЛoХТsЦЮХăХТpТНТМărОprОгТnЭ ăЮnă
“МoЦpХОбă sТsЭОЦТМ”ă МКpКЛТХă s ă КЦpХТПТМОă pКЭОrnЮХă pКЭoМСТЦТМă КХă ЦОМКnТsЦОХoră nОЮroЛТoХoРТМОă
МОrОЛrКХО.ă ConПorЦă opТnТОТă ЮnЮТă nЮЦ ră ТЦpЮn Эoră НОă sКЯКn Тă Д7,ă 8,ă 10,ă 11,ă 13Ж,ă sЮЛsЭratul
psТСopКЭoХoРТМă КХă sЮТМТНЮХЮТă ОsЭОă НОЭОrЦТnКЭă НОă prОНТspoгТ ТКă sЮЛТОМЭЮХЮТă ЮЦКnă ХКă НОprОsТТă şТă НОă
pТОrНОrОКăМonЭroХЮХЮТăКsЮprКăТЦpЮХsТЮnТХorăКРrОsТЯО.ăPОăНОăКХЭ ăpКrЭО,ăОsЭОăМЮnosМЮЭ,ăМ ăsТsЭОЦЮХă
sОroЭonТnОrРТМă sОă ТЦpЮnОă ьnă ПorЦКrОКă НТПОrТЭoră ЭТpЮrТă НО comportament instinctual (alimentar,
sОбЮКХ,ăКРrОsТЯ,ОЭМ.)ăşТăНОprОsТОăД5,ă19,ă20Ж.ă
MКnnă J.ă şТă МoКЮЭ.ă (1992),ă AsЛОrРă M.ă (1996)ă КЮă НОpТsЭКЭă Юnă nТЯОХă rОНЮsă НОă sОroЭonТn ă ХКă
nТЯОХЮХăsЭrЮМЭЮrТХorăЭrЮnМСТЮХЮТăМОrОЛrКХăХКăpОrsoКnОХОăНОМОНКЭОăьnăЮrЦКăsЮТМТНЮХЮТ.ăMКТăЭсrгТЮ,ăьnă
ОsЮЭЮrТХОăМОrОЛrКХОăКХОăpОrsoКnОХorăНОМОНКЭОăprТnăsЮТМТН,ăКăПosЭăьnrОРТsЭrКЭ ăoăМonМОnЭrК ТОăsМ гЮЭ ă
a metabolitului serotoninei (acidului 5-СТНroбТЭrТpЭoПКn).ă AМОТКşТă КЮЭorТă КЮă ЦОn ТonКЭ,ă М ă ХКă
pКМТОn ТТăМЮăЭЮХЛЮr rТăpsТСТМО,ăОбТsЭ ăoăМorОХК ТОăНТrОМЭ ăьnЭrОăЭОnЭКЭТЯОХОăНОăsЮТМТНăьnăКnЭОМОНОnЭОăşТă
diminuarea nivelului acidului 5-СТНroбТЭrТpЭoПКnăьnăХТМСТНЮХăМОПКХo-rКСТНТКn.ăAp rЮsОăpОrspОМЭТЯОă
НОă ЮЭТХТгКrОă Кă КМОsЭoră ЦКrФОrТă ЛТoМСТЦТМТă ьnă КprОМТОrОКă prОНТspoгТ ТОТă şТă prОЯОnТrОКă s ЯсrşТrТТă
suicidului.
DКЭОХОăprОгОnЭКЭОăНОăA.ăJ.ăCХОКrОă(1996)ăşТăA.ăDТМФoЯă(1998)ăОЯТНОn ТКг ănТЯОХЮХărОНЮsăКХă
acidului 5-СТНroбТЭrТpЭoПКnă ьnă sсnРОă şТă ЮrТn ă ХКă pОrsoКnОХОă НОprОsТЯОă МЮă ЭОnНТn Оă sЮТМТНКrО,ă
МoЦpКrКЭТЯăМЮăpОrsoКnОХОăs n ЭoКsО.ăAЮЭorТТăМonsОНОr ,ăМ ăpОnЭrЮăpronosЭТМЮХăsЮТМТНЮХЮТăprОгТnЭ ă
ТЦporЭКn ă ПЮnМ ТКă rОМОpЭorТХoră pОrТПОrТМТă şТă sТnЭОгКă sОroЭonТnОТ,ă ьnă spОМТКХă ьnă ЭroЦЛoМТЭО,ă
НОpТsЭсnНă ОбТsЭОn Кă ЮnЮТă rКporЭă ТnЯОrsă propor ТonКХă ьnЭrОă МЮpХКrОКă ТЦТprКЦТnОТ,ă КЛsorЛ ТКă
sОroЭonТnОТăăşТăМКгЮrТХОăНОăsЮТМТН.ăSКЯКn ТТăКЮăьnМОrМКЭăs ăОЯКХЮОгОănТЯОХЮХăsОroЭonТnОТăprТnăproЛКă
НОă sЭТЦЮХКrО,ă ПoХosТnНă prОМЮrsorТТă ЦОЭКЛoХТМТă sКЮă ТnСТЛТЭorТТă sОroЭonТnОТ,ă ПТбсnНă ЮnЮХă НТnЭrОă
ОПОМЭОХОă ПЮnМ ТonКХОă КХОă КМОsЭОТКă (ОХТЛОrКrОКă ă ьnă sсnРОă Кă proХКМЭТnОТă şТă Кă МorЭТгoХЮХЮТ).ă SprОă
exeЦpХЮ,ăХКăКНoХОsМОn ТТăМОăКЮăьnЭrОprТnsăЭОnЭКЭТЯОăНОăsЮТМТН,ăs-КăМonsЭКЭКЭăМ ăsОМrО ТКăproХКМЭТnОТă
НОЭОrЦТn ă КpХКЭТгКrОКă КМЭТЯТЭ ТТă ПОnТХПХЮrКЦТnОТă ДCoММКro.ă E.F.ă ОЭ.ă КХ.ă (1989);ă MКnn.ă J,ă ArКnРo.ă
V.ă (1998)Ж,ă ТКră ХКă pКМТОn ТТă НОprОsТЯТ,ă sЭТЦЮХКrОКă МЮă ПОnТХПХЮrКЦТnă НТЦТnЮКă sОМrО ТКă МorЭТгoХЮХЮТă
ДCХОКrО.ă A.J.ОЭ.КЭ.ă (1996)Ж.ă EsЭОă ТЦporЭКnЭă s ă ЦОn Тon Ц,ă М ă НТЦТnЮКrОКă ЦОЭКЛoХТsЦЮХЮТă
sОroЭonТnОТăКsoМТКЭ ăМЮărОНЮМОrОКăЭrКnsporЭЮХЮТăОТăьnănОЮroМТЭО,ăОбpХТМ ăОПТМКМТЭКЭОКăКНЦТnТsЭr rТТă
КnЭТНОprОsТЯОХorăISRSăьnăprОЯОnirea comportamentului autoagresiv[1, 2, 15, 20].
RОПОrТn ОХОă МОă Тnă НОă ЦОНТК ТКă ЦonoКЦТnОrРТМ ă Д6,ă 14,ă 16Ж,ă ОЯТНОn ТКг ă М ă r spЮnsЮХă ХКă
ПКМЭorТТă НОă sЭrОsă sОă rОКХТгОКг ă prТnă КМЭТЯКrОКă nОЮronТХoră МКЭОМoХКЦТnОrРТМТă ьnă ХoМЮsă МОrЮХОЮs.ă
Neuronii dopaminergici conМОnЭrК Тăьnă М ТХОăЦОгoХТЦЛТМОăşТă ЦОгoМorЭТМКХО,ărОКХТгОКг ăpОrМОp ТКă
sЭТЦЮХТХoră ОЦo ТonКХТă poгТЭТЯТ.ă Înă МОrМОЭ rТă ОПОМЭЮКЭОă pОă sЮТМТНОn Тă НОМОНК Тă Кă ПosЭă ьnrОРТsЭrКЭ ă
rОНЮМОrОКă nЮЦ rЮХЮТă nОЮronТХoră norКНrОnОrРТМТ,ă НТЦТnЮКrОКă МonМОnЭrК ТОТă norКНrОnКХТnОТ,
МrОşЭОrОКă nЮЦ rЮХЮТă şТă КПТnТЭ ТТă КХПК-1-КНrОnorОМОpЭorТХoră ПК ă НОă НopКЦТn .ă RОгЮХЭКЭОХОă КМОsЭoră
sЭЮНТТăНОЦonsЭrОКг ăМ ,ăКРrОsТЯТЭКЭОКăpКЭoХoРТМ ăşТăsЮТМТНЮХăМorОХОКг ăНТrОМЭăМЮăМrОşЭОrОКănТЯОХЮХЮТă
3-metoxi-4-hidroxifenilglicol (metabolit final al noradrОnКХТnОТ)ă ьnă ХТМСТНЮХă МОПКХo-rКСТНТКn.ă Înă
ЮrТnКă pОrsoКnОХoră МОă ЦКnТПОsЭКЮă МoЦporЭКЦОnЭă КРrОsТЯ,ă КЮă ПosЭă НОpТsЭК Тă ТnНТМТă МrОsМЮ Тă КТă
rКporЭЮХЮТă МonМОnЭrК ТОТă norКНrОnКХТn ă /ă КНrОnКХТn .ă SКЯКn ТТă ХКnsОКг ă ТpoЭОгК,ă МonПorЦă М rОТК,ă
ОЯКХЮКrОКă sОМrО ТОТă soЦКЭosЭКЭТnОТă ьnă ЮrТn ,ă МКă r spЮnsă ХКă sЭТЦЮХ rОКă МЮă МХonТНТn ă ă Кă КХПК-2-
КРonТşЭТХorăsКЮăМЮăКpoЦoЦorПТn ăКăНopКЦТnКРonТşЭТХor,ăХКăpОrsoКnОХОăМЮăМoЦporЭКЦОnЭăsЮТМТНКr,ă
НОЦonsЭrОКг ă ЦoНТПТМ rТХОă ПЮnМ ТonКХОă КХОă sТsЭОЦОХoră ЦОn ТonКЭОă КnЭОrТor.ă Înă МonПorЦТЭКЭОă МЮă
acesЭОă НКЭО,ă rОКМ ТКă norКНrОnОrРТМ ă rОПХОМЭ ă КМ ТЮnОКă ПКМЭorТХoră НОă ЦОНТЮ,ă ьnă ЭТЦpă МОă sТsЭОЦЮХă
sОroЭonТnОrРТМ,ăsЮЛХТnТКг ăПonНЮХăpОrsonКХТЭ ТТăpОăМКrОăsОăsЮprКpЮnОăsЭrОsorЮХăОбoРОn.
659
 MКnТПОsЭКrОКă КРrОsТЯТЭ ТТă ХКă pКМТОn ТТă МЮă ЭЮХЛЮr rТă НОă pОrsonКХТЭКЭОă МorОХОКг ă ТnЯОrsă
propor ТonКХă МЮă МonМОnЭrК ТКă МorЭТгoХЮХЮТă şТă β-ОnНorПТnОТă ьnă pХКsЦКă sКnРЯТn ,ă şТă МЮă nТЯОХЮХă
МorЭТгoХЮХЮТă ХТЛОră ьnă ЮrТn ă ХКă pОrsoКnОХОă МКrОă ЦКnТПОsЭ ă МoЦporЭКЦОnЭă КЮЭoКРrОsТЯ.ă SЭЮНТТХОă НОă
ЮХЭТЦ ă or ă Д12,ă 14,ă 17Жă КЮă НОЦonsЭrКЭ,ă М ă МonМОnЭrК ТКă МorЭТгoХЮХЮТă ьnă pХКsЦКă sКnРЮТn ă şТă
Мon ТnЮЭЮХă sОroЭonТnОТă ьnă ЭroЦЛoМТЭОă poЭă ПТă ЦОn ТonКЭОă МКă ЦКrФОrТТă ЛТoХoРТМТă ТnНОpОnНОn Тă ьnă
НТПОrТЭОăЭТpЮrТăНОăНОprОsТО,ăМКrОăМorОХОКг ăНТrОМЭă МЮăМoЦporЭКЦОnЭЮХă sЮТМТНКr.ăNЮăОsЭОăoănoЮЭКЭОă
ПКpЭЮХ,ă М ă НОprОsТКă ОsЭОă Юnă ПКМЭor МЮă ТЦpКМЭă ТЦЮnosЮprОsor,ă МКrОă НОЯТnОă ПoКrЭОă pronЮn КЭă ХКă
pОrsoКnОХОăМЮărТsМăНОăsЮТМТНăsporТЭ.ăConМoЦТЭОnЭ,ăЦoНТПТМКrОКăr spЮnsЮХЮТăТЦЮnăОsЭОărОМЮnosМЮЭă
КМЭЮКХЦОnЭОă НrОpЭă ЮnЮХă НТnЭrОă ЦОМКnТsЦОХОă ОЭТopКЭoРОnОЭТМОă КХОă ЭЮХЛЮr rТХoră psТСТМО.ă SprОă
ОбОЦpХЮ,ăМrОşЭОrОКăЭТЭrЮХЮТăНОăКnЭТМorpТăХКăНopКЦТn ăьnăХТМСТНЮХăМОПКХo-rahidian este conceput ca
ЦОМКnТsЦă НОă НОгЯoХЭКrОă sКЮă КРrКЯКrОă КХă ЭЮХЛЮr rТХoră psТСТМОă (BОrqЮТsЭă J.,ă 1993).ă MoНТПТМ rТă
sТЦТХКrОăКЮăПosЭăьnrОРТsЭrКЭОăşТăХКăpКМТОn ТТăМЮăЭОnЭКЭТЯОăНОăsЮТМТНăД9Ж.ă
InterХОЮФТnОХОă ОПОМЭЮОКг ă ьnă orРКnТsЦЮХă ЮЦКnă ПЮnМ ТКă ТЦporЭКnЭ ă НОă КsТРЮrКrОă Кă
ТnЭОrКМ ТЮnТТă МОХЮХОХoră sТsЭОЦЮХЮТă ТЦЮn.ă LКă pОrsoКnОХОă МoЦporЭКЦОnЭă sЮТМТНКră Кă ПosЭă НОpТsЭКЭ ă
ЭОnsТonКrОКă ЦОМКnТsЦОХoră ТЦЮnО,ă МonПТrЦКЭ ă НОă МrОşЭОrОКă МonМОnЭrК ТОТă ТnЭОrХОЮФТnОТ-2,
ЦКУorКrОКă ЭТЭrЮХЮТă КnЭТМorpТХoră ХКă „КnЭТРОnТТă МОrОЛrКХТ”ă – МoЦpХОбОă proЭОТМОă ОбЭrКsОă НТnă ОsЮЭЮХă
nОrЯosă ЮЦКn.ă SКЯКn ТТă МonsТНОr ,ă М ă ЦoНТПТМ rТХОă ОбpЮsОă КrРЮЦОnЭОг ă prОгОn Кă МonПХТМЭЮХЮТă
КЮЭoТЦЮn,ă НКЭorКЭă pОrЦОКЛТХТЭ ТТă МrОsМЮЭОă Кă ЛКrТОrОТă СОЦКЭo-encefaliМОă ьnă ЮrЦКă ЭrКЮЦОТ,ă
nОЮroТnПОМ ТОТ,ă nОЮroТnЭoбТМК ТОТ,ă ОЭМ.ă sЮporЭКЭОă КnЭОМОНОnЭ.ă OНКЭ ă МЮă oЛsОrЯК ТТХОă МХТnТМОă КsЮprКă
МКгЮrТХoră НОă sЮТМТНă ХКă pКМТОn ТТ,ă МКrОă КНЦТnsЭrКЮă rОЦОНТТă ПКrЦКМoХoРТМОă pОnЭrЮă Кă rОНЮМОă
МonМОnЭrК ТКă МoХОsЭОroХЮХЮТă sКnРЯТn,ă ьnă sМopă НОă proПТХКбТОă Кă ТnПКrМЭЮХЮТă ЦТoМКrНТМă şТă ТМЭЮsЮХЮТă
cerebral, s-КăКМorНКЭăКЭОn ТОăşТăЦОЭКЛoХТsЦЮХЮТăХТpТНТМ,ăНОoКrОМОăs-КăМonsЭКЭКЭ,ăМ ăЛ rЛК ТТăМЮănТЯОХă
redus de colesterol manifestau frecvent comportament suicidar.
Conform datelor lui Zureik (1996) probabiliЭКЭОКărТsМЮХЮТăНОăsЮТМТНăХКăЛ rЛК ТТăьnăЯсrsЭ ăНОă
43-53ă КnТ,ă МЮă nТЯОХă sМ гЮЭă НОă МoХОsЭОroХă sКnРЯТnă (Ţă 4,78ă ЦЦoХă /ă Хă )ă ОsЭОăНОă 3,16ă orТă ЦКТă ЦКrО,ă
МoЦpКrКЭТЯăМЮăpopЮХК ТКăьnăРОnОrКХ.ă
KКpХКnă J.R.ă (1997),ă rОХКЭОКг ă НКЭОă sТЦТХКrОă rОПОrТЭoră ХКă МorОХКrОКă nТЯОХЮХЮТă sМ гЮЭă НОă
МoХОsЭОroХă sКnРЮТnă şТă ХОЭКХТЭКЭОКă ьnКХЭ ă prТnă sЮТМТН,ă rОгЮХЭКЭО,ă МОă pОrЦТЭă ОбpЮnОrОКă ТpoЭОгОТ,ă
МonПorЦă М rОТК,ă ЦoНТПТМ rТХОă ОЯТНОn ТКЭОă КnЭОrТoră rОprОгТnЭ ă Юnă sЮЛsЭrКЭă nОЮroЛТoХoРТМă КХă
ЭЮХЛЮr rТХorăНОăМoЦporЭКЦОnЭ,ăьnăspОМТКХăКХăКРrОsТЯТЭ ТТ, ТЦpЮХsТЯТЭКЭ ТТăşТăНОprОsТОТ.ăRОНЮМОrОКă
nТЯОХЮХЮТăНОăМoХОsЭОroХăОsЭОăprОгОnЭ ăşТăьnăНТПОrТЭОăЭЮХЛЮr rТăpsТСТМОăД14,ă19Ж.ăRЮЛКФoаsФТăJ.ă(1996)ă
Кă НОpТsЭКЭă Юnă nТЯОХă sМ гЮЭă НОă МoХОsЭОroХă РОnОrКХ,ă ХТpoproЭОТНОă şТă ЭrТРХТМОrТНОă ХКă 143ă pКМТОn Тă МЮă
schizofrenie, НОprОsТОă şТă ЦКnТОă НОă proЯОnТОn ă ОnНoРОn ,ă ТnЭОrnК Тă ьnă МХТnТМКă НОă psТСТКЭrТОă НТnă
ЦoЭТЯОă НОă МoЦporЭКЦОnЭă sЮТМТНКr.ă UnТТă sКЯКn Тă ЦОn ТonОКг ,ă М ă proЛХОЦКă nЮă МonsЭ ă НoКră ьnă
rОНЮМОrОКă nТЯОХЮХЮТă sКnРЯТnă КХă МoХОsЭОroХЮХЮТ,ă МТă şТă ьnă НТЦТnЮКrОКă Мon ТnЮЭЮХЮТă НОă КМТгТă РrКşТă
nОsКЭЮrК ТăьnăsсnРОăД14Ж.ă
IЦporЭКn Кă ПКМЭorТХoră soМТКХТă ьnă МКЮгКrОКă МoЦporЭКЦОnЭЮХЮТă sЮТМТНКră НОЯТnОă ОЯТНОnЭ ă НТnă
pЮЛХТМК ТТХОă ПЮnНКЦОnЭКХОă КХОă ХЮТă . .ă PОrsoКnОХОă МОă ЦКnТПОsЭ ă МoЦporЭКЦОnЭă
КЮЭoКРrОsТЯă sЮnЭ,ă ьnă spОМТКХ,ă rОprОгОnЭКn Тă КТă p ЭЮrТХoră soМТКХОă ТnПОrТoКrО,ă ПКpЭă МОă Кă pОrЦТsă
ОбpЮnОrОКă pКrКНТРЦОТă МЮă rОПОrТrОă ХКă ОбТsЭОn Кă ЮnОТă ЭrКnsЦТsТЮnТă ОrОНТЭКrОă Кă КspОМЭЮХЮТă soМТКХă КХă
suicidului [9].
Înă prОгОnЭă sОă ОбpЮnОă МonМОp ТК,ă МonПorЦă М rОТК,ă ЛКгКă psТСopКЭoХoРТМ ă Кă sЮТМТНЮХЮТă ОsЭОă
reprezenЭКЭ ă НОă prОНТspЮnОrОКă ьnă Кă ПorЦКă НОprОsТТă şТă pТОrНОrОКă МonЭroХЮХЮТă КsЮprКă ТЦpЮХsТЮnТХoră
КРrОsТЯО.ăAsЭПОХ,ănОăpЮЭОЦăpОrЦТЭОăs ărОХКЭ Ц,ăМ ăМoЦporЭКЦОnЭЮХăsЮТМТНКrărОprОгТnЭ ărОгЮХЭКЭЮХă
ЮnОТă ТnЭОrКМ ТЮnТă МoЦpХОбОă НТnЭrОă МКХТЭ ТХОă ТnНТЯТНЮКХ-personale, factorii mediului ambiant
(ПorЦКrОКă МКrКМЭОrЮХЮТ,ă ОНЮМК ТО,ă ЦОНТЮХă ЦТМro- şТă ЦКМrosoМТКХ,ă КМ ТЮnОКă sЭrОsЮХЮТ,ă
ПКrЦКМoНОpОnНОn О,ă ЦКХКНТТХОă soЦКЭТМО,ă ОЭМ.)ă şТă pКrЭТМЮХКrТЭ ТХОă НОă ПЮnМ ТonКrОă Кă НТПОrТЭoră
mecanisme neurobiologice.

660
 Concluzii
1. Substratul neurobiologic al comportamentului suicidar, actualmente poate fi definit ca
ЮnăsТsЭОЦăЭrТНТЦОnsТonКХ,ăьnăМКrОăroХЮХăНОăЛКг ărОЯТnО:
a) sТsЭОЦЮХЮТă sОroЭonТnОrРТМă (ЦОМКnТsЦă НОă МonЭroХă КХă ТЦpЮХsТЮnТХoră КРrОsТЯОă şТă ПКМЭor,ă МОă
МonЭrТЛЮТОăьnăПorЦКrОКăНОprОsТОТ);
b) ЦОНТК ТОТă ЦonoКЦТnОrРТМОă şТă sТsЭОЦЮХЮТă CorЭТМo-Hipotalamo-HТpoПТгКră (rО ОХОă НОă
rОКХТгКrОă Кă sЭrОsЮХЮТ,ă КРТЭК ТОТă psТСoЦoЭorТТ,ă КnбТОЭ ТТ,ă НОprОsТОТ,ă МoЦporЭКЦОnЭЮХЮТă КРrОsТЯ,ă
ЦОМКnТsЦОХorăКНКpЭТЯО,ăОЭМ.)ăşТ
c) sТsЭОЦЮХЮТă ТЦЮnă şТă ЦОЭКЛoХТsЦЮХă ХТpТНТМă („МoЦpХОбă sТsЭОЦТМ”ă МКpКЛТХă s ă КММОnЭЮОгОă
pКЭЭОrnЮХăpКЭoМСТЦТМăМОrОЛrКХ,ăpОăПonНЮХăМ rЮТКăpКrЯТnăЭЮХЛЮr rТХОănОЮroЛТoХoРТМО).
2. IЦporЭКn Кă sЮЛТОМЭЮХЮТă НТsМЮЭКЭă prОЯОНОă НОpТsЭКrОКă Юnoră prОНТМЭorТă ЛТoХoРТМТ,ă МКrОă Кră
pОrЦТЭОă sОХОМЭКrОКă oЛТОМЭТЯ ă Кă РrЮpОХoră НОă pОrsoКnОă МЮă rТsМă sporТЭă НОă sЮТМТН,ă pсn ă ХКă ЦoЦОnЭЮХă
ЦКnТПОsЭ rТТă МoЦporЭКЦОnЭЮХЮТă sЮТМТНКr,ă ПКpЭ,ă МОă ЯКă ПКМТХТЭКă prОЯОnТrОКă КЮЭoКnТСТХ rТТă ЮЦКnО.ă Înă
caz de comportament suicidar indicii biochimici ar putea fi un argument indiscutabil pentru
spТЭКХТгКrОăsКЮăПКrЦКМoМorОМ ТОăНОăЮrРОn .ă

Bibliografie
1. Boulos C, Jutcher S, Gardner D, et al. An open naturalistic trial of fluoxetine in
adolescents and young adults with treatment resistans major depression. J Child Adolec
Psychopharmacol 1992; 2: 103-111.
2. Davis, J.M., Metalon, L ., Watanabe, M.D., et al (1994) Depot antipsychotic drugs: place
in therapy. Drugs, 47, 741-773.
3.ă ă .,ă .ă ă ,ă .ă1994.
4.ă ă .,ă « »ă - « »:ă - ,ă 1998. ă .,ă
.ă ă ,ă .ă1994.
5. Harrington R, Bredenkamp D, Groothues C, Rutter M, Fudge H, Pickles A. Adult
outcomes of child and adolescent depression. III. Links with suicidal behaviours. J Child Psychol
Psychiatr 1994; 35: 1309-1319.
6. Hawton K. And Catalan J. Attempted suicide: a practical gnide to tis nature and
management (2nd end)., Oxford University Press, Oxford, 1987.
7. Kaplan H.I., Sadbock B.J.(eds): Comprehensive Textbook of Psychiatry, 5/e. Zvals.
Baltimore, Williams & Wilkins, 1998.
8. Kaplan S.L., Hong G.K., Weinhold C. Epidemiology of depressive symptomatology in
adolescents. J Am. Acad. Psychiatry, 1984; 23: 91-98.
9. Kreitman N. Parasuicide. John Wiley, London, 1997.
10. Marcelli D. Les etats depressifs a l adolescence. Paris: Masson, 1995: 206p.
11. Marcelli D, Fahs H. Relation entre depression et suicide a l adolescentce. Nervure
1995; 8: 26-34.
12. Morgan H.G. Death Wishes. The understanding and management of deliberate
selfharm, John Wiley, London, 1999.
13. Moutia C, Fischer W, Ladame F. Caracteristques cliniques d une cohorte d adolescents
suicidants: Resultats preliminaries d une etude prospective. In Ladame F ed. Adolescence et
suicide. Paris: Masson, 1995: 198p.
14. Mihai Dumitru Gheorghe, AМЭЮКХТЭ ТăьnăPsТСТКЭrТКăBТoХoРТМ ,ăEНТЭЮrКă„InЭКМЭ”,ă
BЮМЮrОşЭТ,ă1999,ă445p.
15. Nyth A.L., Gouttfries C.G., The clinical efficacy of citalopram in the treatment of
emotional disturbance in effectiveness disorders-a Nordic multicentre study. Br.J Psychiatry 157:
894-901, 1996.
16. Roy A. Suicide. Williams and Wilkins, Baltimore, 1986.

661