Sunteți pe pagina 1din 25

Treinamento em

BrOffice.org Math
1
ndice
Entrada de Frmulas.....................................................................................................4
Criando uma equao com a caixa de dilogo Exemplos:............................................6
Formatao Especial.....................................................................................................7
Tipos de agrupamentos.................................................................................................8
Caracteres Especiais......................................................................................................9
Operadores Especiais..................................................................................................10
Vetor e Matriz.............................................................................................................11
Formatao..................................................................................................................12
Exemplos Avanados:.................................................................................................13
Tabela de Comandos:..................................................................................................14
Operadores Unrios/Binrios..........................................................................................14
Operadores Relacionais...................................................................................................15
Operadores de Conjuntos.................................................................................................16
Funes............................................................................................................................17
Operadores usados com as funes de limite (de e para).........................................18
Atributos..........................................................................................................................19
Atributos (continuao)...................................................................................................20
Outros..............................................................................................................................21
Agrupamentos..................................................................................................................22
Formatao......................................................................................................................23
Caracteres....................................................................................................................24
Alfabeto grego maisculo................................................................................................24
Alfabeto grego minsculo...............................................................................................24
Especiais..........................................................................................................................24
2
Viso Geral
A popularidade em torno do BrOffice.org aumentou a necessidade para um
compreensivo conjunto de tutoriais do tipo Como Fazer para auxiliar os usurios.
Informao de Direitos Autorais e Marca Registrada
Copyright 2003 Fred Saalbach.
permitida a cpia, distribuio e/ou modificao deste documento sob os termos
da Licena GNU, version 2.1. Todas as marcas registradas dentro deste guia
pertencem aos seus proprietrios legtimos.
Feedback
Envie quaisquer comentrios ou sugestes sobre este documento para
documentacao@openoffice.org
Consideraes
Este documento foi inspirado pelo de.OpenOffice.org Formula How-To de lngua
alem.
A diagramao est em conformidade com o Guia de Estilo do OpenOffice.org para
documentao norte-americana.
Histrico do Documento
Verso Data Descrio
0.1 05/06/2003 Verso inicial publicada para comentrio.
0.2 27/03/2004 Tabela Comandos, atributos (continuao) adicionada. Mostrando cores de fonte
e como mudar de fonte serif para sans serif. Fred Saalbach.
0.3 31/03/2004 Correes de menor importncia foram adicionadas. Ian Laurenson.
0.4 04/04/2004 Tabela de contedos revisada. Fred Saalbach.
12/06/2007 Traduzido para portugus. Andr Phuilipe.
3
Entrada de Frmulas
Viso geral do BrOffice.org Math
Barra de Menus
A barra de menus contm todas as funes de frmula.
Barra de Funes
A barra de funes fornece cones para funes bsicas como abrir arquivo,
salvar arquivo, copiar e colar.
4
Barra de Ferramentas
A barra de ferramentas dividida em duas partes. A parte da esquerda para o
ajustamento do tamanho da imagem na tela. A parte da direita contm um cone para
um cursor interativo e um cone para insero de caracteres especiais.
Caixa Seleo
A caixa Seleo fornece um mtodo de
escrever uma equao usando uma interface grfica
(GUI) similar a outros processadores de texto.
As duas linhas superiores contidas na caixa
Seleo so menus que chamam os botes de
comandos reais que ficam na parte inferior da
referida caixa. Os botes de comando so usados
para inserir o comando apropriado na posio do
cursor localizada na caixa de dilogo Comando.
Caixa de dilogo Comando
A caixa de dilogo comando mostra os comandos que criam a equao. A caixa
de dilogo pode ser editada diretamente.
5
Criando uma equao com a caixa de dilogo
Exemplos:
Para criar uma equao com o editor de equao, digite os comandos de
programao em seqncia lgica dentro da caixa de dilogo Comando. Os comandos
digitados so semelhantes aos comandos usados para gerar equaes no formato TeX
(um formato de edio cientfica).
Aqui esto alguns exemplos. Como voc pode ver simples digitar frmulas na
caixa de comando.
Entrada do Comando Frmula
1+1=2 1+1=2
Tabela 1 Exemplo, criao de equao, adio.
O prximo exemplo mostra como parnteses ( ) e chaves { } so usados. Os
parnteses so usados quando se quer mostrar agrupamentos na equao; as chaves so
usadas para agrupar os comandos, mas no mostr-los. Se chaves so necessrias na
equao, ento os comandos lbrace e rbrace so usados.
Entrada do Comando Frmula
(1+2) over (2+3)
1+2)
2+3)
{ 1+2 } over { 2+3 }
1+2
2+3
lbrace 1+2 rbrace over lbrace 2+3
rbrace
1+2
2+3
Tabela 2 Exemplo, criao de equao, adio, parnteses e chaves, diviso.
Aqui est mais um exemplo complicado.
Entrada do Comando Frmula
{{1 over 5} + 4} over {5+ {4+1} over {3+3+1}}
1
5
+4
5+
4+1
3+3+1
Tabela 3 Exemplo, complicado.
6
Formatao Especial
claro que h muitos outros tipos de agrupamentos que podem ser criados com
o BrOffice.org.
Exponenciao
Entrada do Comando Frmula
5^(1+3+3^2)
5
1+3+3
2
)
Tabela 4 Exemplo, exponenciao.
Subscrito
Entrada do Comando Frmula
H_2 O H
2
O
(1 over 2)_%alpha +4_3

1
2
)
o
+4
3
Tabela 5 Exemplo, subscrito.
Estendendo sobrescrito e subscrito
Entrada do Comando Frmula
Bi lsup{209}+fe lsup{58} toward
Mt lsup{266}lsub{109} +n lsup {1}
Bi
209
+ fe
58
- Mt
109
266
+ n
1
Tabela 6 Exemplo, explicando e estendendo sobrescrito e subscrito.
No ltimo exemplo, o 'Mt' carrega tanto o sobrescrito quanto o subscrito
aplicado. Isso requer somente a digitao de ambos os comandos, lsub e lsub, aps 'Mt'.
Subscrito/sobescrito centralizado
Entrada do Comando Frmula
+18 csup ( plus ) - (1+2+3+4) csub {minus} +18
plus)
1+2+3+4)
minus
Tabela 7 Exemplo, subscrito e sobrescrito centralizado.
Chave em cima e embaixo
Entrada do Comando Frmula
+ 18 underbrace plus - ( 1 + 2 + 3 + 4)
underbrace minus
+18

plus
1+2+3+4)

minus
+ 18 overbrace plus - ( 1 + 2 + 3 + 4) overbrace
minus +18
plus
1+2+3+4)
minus
Tabela 8 Exemplo, chave em cima e embaixo
7
Tipos de agrupamentos
Em quase todas as equaes vrios tipos de agrupamentos so exigidos. O
BrOffice.org Math permite o uso de diversos tipos de agrupamentos, que so:
{ } chaves: usada para agrupar partes de uma equao para propostas de
programao e no so mostradas na equao.
( ) parnteses: usado para agrupar partes de uma equao. Parnteses so
mostrados na equao.
[ ] colchetes: usado da mesma forma que os parnteses.
{ } chaves: como os caracteres do teclado { } so usados para comandos do
programa e no so mostrados na frmula resultante, assim, as chaves devem ser
digitadas como lbrace para '{' e rbrace para '}'.
O tamanho dos parnteses , colchetes e chaves podem ser controlados com os
comandos left e right.
Entrada do Comando Frmula
(1+2 - 2 cdot (2 over (2 - 1 ))) 1+22
2
21)
))
left (1+2-2 cdot left (2 over {2-1} right )
right )

1+22

2
21
))
left lbrace a^2+b^2=c^2 right rbrace
a
2
+b
2
=c
2

Tabela 9 Exemplo, parnteses, chaves e colchetes.


8
Caracteres Especiais
O BrOffice.org fornece um mtodo fcil para usar caracteres do alfabeto grego,
embora qualquer outro caractere nas fontes disponveis possam ser usados.
A letra Sigma aparece na barra de ferramentas quando o BrOffice.org Math est
ativo. Ele exibe a caixa de dilogo para caracteres especiais.
As letras gregas e outros smbolos podem ser fornecidos diretamente dentro da
caixa de Comando ao se digitar o nome do caractere especial precedido por %, por
exemplo, %SIGMA produz 2 e %mi produz u .
9
Operadores Especiais
Os exemplos seguintes mostram o uso de alguns operadores especiais.
Sinal de Integral
Entrada do Comando Frmula
int from {0} to {infinity} {a^2 over 3} = "?"

0

a
2
3
=?
Tabela 10 Exemplo, sinal de integral.
Caractere de Somatrio
Entrada do Comando Frmula
sgn (%sigma) cdot sum from {%SIGMA in
%PHI}{1 over {1 - aleph_%sigma^2}}
sgnc)

21
1
1
c
2
Tabela 11 Exemplo, caracter de somatrio.
Caractere de Produtrio
Entrada do Comando Frmula
prod from {i=1} to {i=100}{{ (x_i+1) cdot
x_i^3} over { x_i^2 -1 } } = "?"

i=1
i=100
x
i
+1)x
i
3
x
i
2
1
=?
5^(1+3+3^2)
5
1+3+3
2
)
Tabela 12 Exemplo, caracter de produtrio.
10
Vetor e Matriz
Vetores e Matrizes so criados pelos comandos stack e matrix, respectivamente.
Estes comandos so usados com o caractere jogo-da-velha # para indicar os elementos
que compem ou o vetor ou a matriz, e o jogo-da-velha duplo ## para indicar uma nova
linha. Um elemento vazio indicado pelas chaves {}.
Vetor
Vetores so formados usando o comando stack conforme exemplo na tabela
abaixo.
Entrada do Comando Frmula
left (stack {A # B # a+b=c } right )

A
B
a+b=c
)
left( stack {alignr 1 # 2 } right) + left( stack { 2 # 3 }
right) + left( stack { 3 # 1 } right)

1
2
)
+

2
3
)
+

3
1
)
Tabela 13 Exemplo, vetor.
Matriz
Matrizes so formadas usando o comando matrix conforme exemplo na tabela
abaixo.
Entrada do Comando Frmula
left( matrix { 1 # 2 ## 2 # 3 } right) = x

1 2
2 3
)
=x
abs matrix { a # b ## c # {} } = y

a b
c

=y
abs matrix { {1 over 2} # b ## c # d } = z

1
2
b
c d

=z
Tabela 14 Exemplo, matriz.
11
Formatao
H alguns comandos de formatao adicionais que esto disponveis no
BrOffice.org Math. Eles permitem ajustar o tamanho, cor e diagramao de sua
equao.
Tamanho
A instruo size muda o tamanho do texto na equao.
Entrada do Comando Frmula
size -2 { a+b} = size +10 {C}
a+b=C
Tabela 15 Exemplo, tamanho.
Cor
A instruo color muda a cor do texto na equao. As cores diponveis so
vermelho, azul, verde, amarelo, branco e preto (padro).
Entrada do Comando Frmula
color blue BrOffice.org BrOffice.org
left( matrix { { color red 1} # { color blue 2} ## {color
green 3} # 4 } right) = color black {x}
1 2
3 4
)
=x
Tabela 16 Exemplo, cor.
Diagramao
Vrios comandos para formatao de texto esto disponveis para mudar sua
diagramao (layout).
Entrada do Comando Frmula
bold {"BrOffice.org"} newline "Nova linha"
BrOffice.org
Nova linha
Tabela 17 Exemplo, diagramao.
Alinhamento
Os comandos de alinhamento esto disponveis para mudar a posio dos
elementos de uma equao.
Entrada do Comando Frmula
stack{ alignr a ={} # alignr b+c+d ={}}
stack{ alignl 12 # alignl b^2-2 }
a=
b+c+d=
12
b
2
2
5^(1+3+3^2)
5
1+3+3
2
)
Tabela 18 Exemplo, alinhamento.
12
Exemplos Avanados:
Agora veremos alguns exemplos mais elaborados na tabela a seguir.
Entrada do Comando Frmula
nroot {4} {nroot {3} {1 over 3+x^2} }
4
.
3
.
1
3
+x
2
ldline R_ %alpha rdline = left ldline matrix {sin
%alpha # -cos %alpha ## cos %alpha # sin
%alpha} right rdline
R
o
=

sin o coso
coso sin o

{partial over {partial t} x(t)}+a(x)=%lambda cdot
F(x,t)

t
xt )+a x)=\F x , t )
matrix {
a_11 # a_12 # dotsaxis #a_{"1m"} ##
a_21 # a_22 # dotsaxis # a_{"2m"} ##
dotsvert #dotsvert #dotsdown #dotsvert ##
a_{"n1"} # a_{"n2"} # dotsaxis #a_{"nm"}
}
a
11
a
12
a
1m
a
21
a
22
a
2m

a
n1
a
n2
a
nm
sqrt{1-x} = 1 - x over 2 - 1 over 2 x^2 over 4 -
dotslow
.1x=1
x
2

1
2
x
2
4
.
t= size +6 int from {r_0} to {r_t} size -8 {dr over
sqrt {2 over %my [E_cm - V(r)] - l^2 over
{%my^2 r^2} } }
t =

r
0
r
t
dr
.
2
my
| E
cm
V r )
l
2
my
2
r
2
left ( stack{n # k} right ) = fact n over {fact k cdot
fact (n-k)}
n
k
)
=
n!
k!nk)!
f(x) = left lbrace matrix {1# x in setZ ## 1 over x #
x in setQ ##0 # x in setR } right none
f x)=

1 x
1
x
x
0 x
[a;a_0,a_1,a_2,dotslow ] = a+{1 over {a_0+1 over
{a_1+{1 over {a_2+1 over dotslow}}}}}
| a ; a
0,
a
1,
a
2,
.=a+
1
a
0
+
1
a
1
+
1
a
2
+
1
.
Tabela 19 Exemplos mais elaborados.
13
Tabela de Comandos:
Operadores Unrios/Binrios
Operao Comando Resultado
Sinal + +1 +1
Sinal - -1 1
Sinal +/- +-1 !1
Sinal -/+ -+1 1
NO booleano neg a a
Adio + a + b a+b
Ponto de multiplicao a cdot b ab
Multiplicao (X) a times b ab
Multiplicao (*) a * b ab
E booleano a and b ab
Subtrao (-) a - b ab
Diviso (frao) a over b
a
b
Diviso (operando) a div b a-b
Diviso (barra) a / b a/ b
OU booleano a or b ab
Concatenao de smbolos a circ b a b
Tabela 1 Comandos, unrios e binrios. Relaes.
14
Operadores Relacionais
Operao Comando Resultado
igual a = b a=b
No igual a <> b ab
Aproximadamente a approx 2 a2
Divide a divides b ab
No divide a ndivides b ab
Menor que a < b ab
Maior que a > b a>b
Semelhante ou igual a a simeq b ab
Paralelo a parallel b ab
Ortogonal a a ortho b ab
Menor que ou igual a a leslant b a<b
Maior que ou igua a a geslant b ab
Semelhante a a sim b ab
Congruente a equiv b ab
Menor que ou igual a a <= b ab
Maior que ou igual a a >= b ab
Propocional a prop b ab
Em relao a a toward b a-b
Seta esquerda a dlarrow b ab
Seta esquerda e direita a dlrarrow b ab
Seta direita A drarrow b ab
Tabela 2 Comandos, relaes.
15
Operadores de Conjuntos
Operao Comando Resultado
Pertence (Est em) a in b ab
No pertence (No est em) a notin b ab
Contm a owns b ab
Conjunto vazio emptyset
Interseco a intersection b ab
Unio a union b ab
Diferena a setminus b a b
Quociente a slash b a/ b
Aleph aleph
Est contido em a subset b ab
Est contido ou igual a a subseteq b ab
Contm a supset b ab
Contm ou igual a a supseteq b ab
No est contido a nsubset b ab
No est contido ou no igual a a nsubseteq b ab
No contm a nsupset b ab
No contm ou igual a a nsupseteq b ab
Conjunto dos Nmeros Naturais setN
Conjunto dos Nmeros Inteiros setZ
Conjunto dos Nmeros Racionais setQ
Conjunto dos Nmeros Reais setR
Conjunto dos Nmeros Complexos setC
Tabela 3 Comandos, comjuntos de operadores.
16
Funes
Operao Comando Resultado
Exponencial func e^{a}
e
a
Logartmo Natural ln(a) ln a)
Funo Exponencial exp (a) expa)
Logartmo log (a) log a)
Potncia a^{b}
a
b
Seno sin (a) sin a)
Cosseno cos (a) cosa)
Tangente tan (a) tana)
Cotangente cot (a) cot a)
Raiz quadrada sqrt {a}
.a
Arco seno arcsin (a) arcsina)
Arco cosseno arccos (a) arccos a)
Arco tangente arctan (a) arctana)
Arco cotangente arccot (a) arccot b)
Raiz n-sima nroot {n} {a}
n
.a
Seno hiperblico sinh (a) sinh a)
Cosseno hiperblico cosh (a) cosha)
Tangente hiperblica tanh (a) tanh a)
Cotangente hiperblica coth (a) coth a)
Valor absoluto abs {a} a
Seno arco hiperblico arcsinh (a) arsinha)
Cosseno arco hiperblico arcosh (a) arcosha)
Tangente arco hiperblico artanh (a) artanha)
Cotangente arco hiperblico arcoth (a) arcotha)
Fatorial fact {a} a!
Tabela 4 Comandos, funo.
17
Operadores usados com as funes de limite (de e
para)
Operao Comando Resultado
Limite lim {a} lim a
Somatrio sum {a}

a
Produtrio prod {a}

a
Co-produtrio Coprod {a}

a
Limites de e para
(mostrados com integral)
int from {r_0} to {r_t} a

r
0
r
t
a
Integral int a

a
Integral dupla iint a

a
Integral tripla iiint a

a
Limite inferior mostrado com o smbolo
de somatrio
sum from {3} b

3
b
Integral de linha lint a

a
Integral de linha dupla llint a

a
Integral de linha tripla lllint a

a
Limite superior mostrado com o smbolo
de produtrio
prod to {3} r

3
r
Tabela 5 Comandos, operadores.
18
Atributos
Operao Comando Resultado
Acento agudo acute a a
Acento grave grave a ` a
Acento circunflexo invertido check a ` a
Arco aberto superior sobre um
caractere
breve a
a
Crculo circle a a
Seta de vetor vec a
a
Til tilde a
a
Acento circunflexo hat a a
Linha acima de bar a

a
Ponto dot a

a
Seta de vetor extensa widevec abc

abc
Til extenso widetilde abc

abc
Acento cincunflexo extenso widehat abc

abc
Ponto duplo ddot a

a
Linha acima overline abc abc
Linha abaixo de underline abc abc
Linha atravs de overstrike abc abc
Reticncias sobre um caractere dddot a

a
Transparente (til para obter um
espao de um dado tamanho)
phantom a
Fonte negrito bold BrOffice.org BrOffice.org
Fonte itlico
1
ital BrOffice.org BrOffice.org
Fonte redimensionvel Size 16 Br
Br
Tabela 6 Comandos, atributos.
1 Esse texto no cotado no um comando, considerado uma varivel. Variveis so, por padro,
italizadas.
19
Atributos (continuao)
Operao Comando Resultado
Prximo item em fonte sans serif
2
font sans BrOffice.org BrOffice.org
Prximo item em fonte serif font serif BrOffice.org BrOffice.org
Prximo item em fonte de tamanho
fixa
font fixed BrOffice.org
BrOffice.org
Tornar a cor do prximo texto ciano color cyan BrOffice.org Broffice.org
Tornar a cor do prximo texto
amarelo
color yellow BrOffice.org
BrOffice.org
Tornar a cor do prximo texto verde color green BrOffice.org BrOffice.org
Tornar a cor do prximo texto azul color blue BrOffice.org BrOffice.org
Tornar a cor do prximo texto branco color white BrOffice.org BrOffice.org
Tornar a cor do prximo texto
vermelho
color red BrOffice.org
BrOffice.org
Tornar a cor verde e retornar para a
cor preta padro
color green Br Office
BrOffice.org
Itens entre chaves para mudar a cor de
mais de um item
color green {Br Office}
BrOffice.org
Tabela 7 Comandos, atributos (continuao).
2 H trs fontes personalizadas, sans serif (sem kicks), serifs (com kicks) e tamanho fixo (no
proporcionais). Para mudar as fontes utilizadas por fontes customizadas e as fontes usadas por
variveis (texto sem cota), nmeros e funes, use Format > Caractere... > Fonte.
20
Outros
Operao Comando Resultado
Infinito infinity
Parcial partial
Nabla nabla
Existe exists
Para todo forall
Barra H hbar a a
Barra Lambda lambdabar
Parte real re
Parte imaginria im
Funo P ou Weierstrss p wp
Seta esquerda leftarrow -
Seta direita rightarrow -
Seta para cima uparrow !
Seta para baixo downarrow .
Pontos embaixo dotslow .
Pontos no meio dotsaxis
Pontos verticais dotsvert
Pontos diagonais subindo dostsup
Pontos diagonais descendo dotsdown
Tabela 8 Comandos, outros.
21
Agrupamentos
Operao Comando Resultado
Parnteses (a) a)
Colchetes [a] | a
Colchetes duplos ldbracket Br rdbracket Br
Barra vertical lline a rline a
Barra vertical em linha dupla ldline a rdline a
Chaves lbrace Br rbrace Br
Parnteses em ngulo langle Br rangle Br
Operador de parntes langle a mline b rangle ab
Grupo de chaves (usado para o controle
do programa)
{a} a
Parnteses escalveis (para tornar
parnteses escalveis adicione a palavra
left antes de um parntese esquerda
e right antes de um parntese
direita.
left ( stack {a # b # z} right )

a
b
z
)
Colchetes dimensionveis left [ stack {a # b # z} right ]
|
a
b
z

Colchetes duplos dimensionveis


left ldbracket c right
rdbracket
c
Barra vertical dimensionvel left lline a right rline a
Barra vertical em linha dupla
dimensionvel
left ldline d right rdline d
Chaves dimensionveis left lbrace e right rbrace e
Parnteses em ngulos dimensionveis left langle f right rangle f
Operador de parnteses dimensionveis
left langle g mline h right
rangle
gh
Chave acima dimensionvel
{A chave est em cima}
overbrace a
Achave estemcima
a
Chave embaixo dimensionvel
{A chave est
embaixo}underbarce b
Achave estembaixo

b
Tabela 9 Comandos, agrupamentos.
22
Formatao
Operao Comando Resultado
Sobrescrito esquerda H lsup {+2}
H
+2
Sobrescrito ao centro H csup{+2}
H
+2
Sobrescrito direita H^{+2}
H
+2
Subscrito esquerda H lsub {+2} H
+2
Subscrito ao centro H csub {+2}
H
+2
Subscrito direita H_{2}O H
2
O
Alinhar caractere
esquerda
(alignl(a))
BrOffice.org))
Alinhar caractere ao centro (alignc(a)) BrOffice.org))
Alinhar caractere direita (alignr(a)) BrOffice.org))
Pilha vertical de 2
elementos
binom{a}{b}
a
b
Pilha vertical, mais de dois
elementos
stack{a # b # z}
a
b
z
Pilha de matriz matrix{a # b ## c # d}
a b
c d
Arranjo matemtico
comum
matrix{a # "="b ## {} #
"="c}
a =b
=c
Nova linha newline
Brasil
BrOffice.org
Espao curto (acento grave) Br`Office Brasil BrOffice.org
Espao longo (til) Br~Office Brasil BrOffice.org
Tabela 10 Comandos, Formatao.
23
Caracteres
Alfabeto grego maisculo
%ALFA A %BETA B %QUI X %DELTA A
%EPSLON
E
%ETA H %GAMA I %IOTA I %K K
(CAPA)
%LAMBDA
A
%MI M %NI N
%MEGA
D
%MICRON
O
%FI !
%PI H %PSI 1 %RHO P %SIGMA 2 %TETA O
%PSILON
Y
%XI E %ZETA Z %TAU T
Alfabeto grego minsculo
%alfa o %beta %qui X %delta 6
%varepsilon
e
%eta n %gama y %iota t %capa %lambda \
%mi u %ni + %mega o %micron 6 %varphi u
%pi n %rho %sigma c %tau t %teta 0
%psilon %xi %zeta c %varpi u %varrho
%varsigma
c
%vartheta
Tabela 11 Caracteres gregos.
Especiais
%e %ngulo
%elemento

%Idntico
%semelemento %diferentede %ou %pormilhar
%estritamentemaiorque

%estritamentemenorque

%tendea - %Infinito
Tabela 12 Caracteres especiais.
24
Reviso
Rafael Peres Rubira
Contato
broffice@fc.unesp.br
www.fc.unesp.br/sti/broffice
25

S-ar putea să vă placă și