Sunteți pe pagina 1din 480

Digitized by tiie Internet Arciiive

in 2011 witii funding from


University of Toronto

Iittp://www.arcliive.org/details/p2sanctiaureliiau10augu
PATllOLOGIiE CtlRSUS GOMPLETUS
SKU RIRLIOTIIKCA LNIVERSAI-IS. INTKGKA. LMFORMIS, COMMODA, OKCONOMICA,

0]IML]i SS. IV\TRlH,l)OCTOKLH SCHinORLllOLL ECCLLSIiSTICOIIDI,


SIVE LAiIM)KlM, SIVE Glt/ECORU.M,
QUi Aii .Evo M'osmijco M) .€r.\ri:ii lyyocEyrii ui .AiVjV. \tu>\ luto lArisis,
ET .Al) COycll.ll FL0RE\Tiyi TEMfOIH AiViV. 14:19; 1'ltO Glt.ECIS FLOItVEIiUNT :

RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QUJE KXSTITKRIi MONUMENTORUM CATHOLIG^ TRADITIONI.^^ PKR QUINDKf.lM PRIORA
ECCLKSI.E S.ECULA ,

JIIXTA KDITIONES ACCUB.ITISSI.M.^S, INTEB SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PEliyUAM DILIGENTEB
CASTIGATA DISSERTATIONIBUS. COMMENTARIIR, VABIlSgiE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLI STRATA OUNIBUS OPKBIBUS
; :

POST AMPLISSIMAS ElllTIONES QU/K TBIBUS XOVISSIMIS 3.ECULIS DEBENTUB ABSOLUTAS DETECTIB. AUCTA INDI- ;

CIBUS OBDIN.MIIIS Vi:L ETIAM ANALYTICIS. SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTOBES ALICUJUS MOMENTI SUBSEQUKNTIBUS,
DONATA, CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM BITE DISPOSITIS, NECNON ET Tl lULIS SINGULARUM PAGINABUM
MARGINEU SUPEBIOBEM DIS INGUENTIRUS SURJECTAMQUE MATEBIAM SIONIEICANTIBUS, AIIOBNATA
I
OPERIBUS ;

CUW DUBIIS. TUM APOCBYPHIS, AI IQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAH
POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ;

UDCKNTIS LT QlADliAOINTA 1.\DI<;1B(.IS SI.B OMM BESPECTK, SCILICET, ALPllAEETb.O, CllBOXOLOGICO, ANALYTICO, ANALOQICO,
STATISTICO, SYXTIIETICO, LTC, OPER.\, H ES ET .\UCTORES EXHIBEXTIRI S, ITA LT XOX SOLUM SIUDIOSO, SED
NEGOTIIS IMPI.ICATO, ET Sl FORTE SIXT, PIGBIS ETIAM ET IMPEBITIS PATLAXT OMXES SS. PATBES, LOCl PLETATA ;

SED PR.€SEBTIM DIOBLS IMMENSIS ET GLXEEAI.IBLS INDICIBLS, ALTERO SCII.ICET RERUM, QLO COXSULTO,
QUIIIQIID XOX SOLUM TVLIS TAI.ISVE PATEB, VERUM F.TIAM INl SQMSniE PATBUM, ABSQUE I LLA EXCEP-
TIONE, IX QUODLIBET THEMA SCIIIPSERIT, UXO INTUITU COXSPICIATUR A l.TEBO SCIUPTUR.i45; ;

S.\CR^. KX QIO LECTORI COMPERIBE SIT OBVIUM QUINAM P.ITBES ET IX QIIBLS OPrKLM
SIOBUM LOCIS SIXGCLOS SIX'irLORL^ LinBOBUM SCRIPTUR/E VERSVS, A PBIMO GENESEOS
VSQLE AD XOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMUEXT.A.TI SINT :

BDniO ACOUI.ATISSIMA, C.t;TERlSQUE OMXIBUS FACILE AXTEPOXENDA, Sl PEBPEXDAXTUB CHARACTEBUM XITIDITAS CHABT.C
QUALITAS, IXTECniT.lS TEXTUS, COBRECTIONIS PERFECTIO, OPEBUM RECUSORUM TUM VARIETAS TL M XUMERUS, FORMA
VOLUMIXUM PERQUAM COUMODA SIBIQIE IN TOTO PATBOLOGI/E DECUBSU GONSTANTER SIMILIS, PBETII EXIGUITAS,
PR.€SEBTIMQrE ISTA COLI.ECTIO UXA, METIIODICA ET CHRONOLOGIC-A, SEXCENTORUM FBAGMEXTORUM OPUSCU-
LORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPAnSORUM. VEL ETIAM IXEDITORUM PRIMUM AUTEM IN XOSTRA BIBLIOTHECA,
KX 0PERIBU5 ET MSS. AD OMXES .«TATES, LOCOS, LINGUAS FOBMASQUE PERTINEXTIBUS, COAOINATOBUM.
ET EX IXNUUEBIS OPKRIBUS TBAOITIOXEM C.ITHOLICAM CONFLANTIBUS, OPUS UNICUM MIBABILITEB EFFICIEXTIUM.

SERIES L.\TINA,
IX [)l'.\ PRODKIJNT P.VTRHS, DOCTORES SCRIPTORESQnE ECCLESLE L.\TIN.E
A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III.

ACCURANTE J.-P. MIGNE,


Bibliothecie Cleri iiniiersse,

SIVE CLRSUU.M COMPLETOKUM IN SINGULOS SCIENTI.E ECC LE S I A ST 1 C .E RAUUS KDITORE.

PATBOLnGIA, AD INSTAR IPSIUS ECCLESI/E, IN DUAS PABTES DIVIDITUB, ALIAM XEMPE LATIXAM, ALIAM GB^CO-LATINAM,
A.MB.C PABTES JAM INTECBE EXABAT.t; SUXT. LATIXA, 222 VOLUMIXIBUS .MOI.E SUA STAXS. 1110 FBAXCIS VENIT GBiECA :

DUPL1CI EDITIOXE TVPIS MAXDATA EST. PBIOR GB.CCUM TEXTIH UNA CUM VEHSIONE LATINA LATERALI COMPLECTITUB,
ET 104 VOLUMINA IX 109 TOMIS, PRO PRIMA SERIE NON EXCEDIT. POSTERIOR VERSIONEU LATIXAM TANTUM EXHIBET.
IDEOQUE INTBA 55 VOLUMINA RETIXETUB. SECUXDA SERIES GB.EC0-LAT1NA AD 58 VOLUMINA TANTUM ATTINGIT DUM ;

HUJUS VERSIO MERE LATINA 29 VOLU.MINIHUS EST ABSOLUTA. UNUMQUODQUE VOLrMEN GB^CO-LATINUM 8, VNUMQrODQUE
MERE LATIXUM 5 FRAXCIS SOLUMMODO EMITUB UTBOBIQUE VEBO, IT PRETII HLJUS BEXEFICIO FBUATUR EMPTOB,
:

COLLECTIONEM IXTEGRAM. SIVE LATIXAM. SIVE GHjECAM COMPABET NECESSE ERIT; SEGUS ENIM CUJUSQUE V0LUMIXI9
AMPLITUDIXESI NECXON ET DIFFICULTATES VARIA PKETIA .EQUABUXT. IDEO, SI QVIS TAXTUM EMAT LICET IXTEGRE, SED
SEOBSIM, COLLEr.TIOXEM GR/ECO-LATIX AM, VEL EAMDEM EX GR^CO LATIXE VERSAM, TUM QUODQUE VOLUMEN PRO 9 VEL
PR0 6fRAXCIS SOLUM OBTIXEBIT. IST.B COXDITIONES POSTEBIOHI PATROLOGI^ LVTIX.E SERIEI, PATRES AB IXXOCEXTIO III
AD CONCILIUM TRIDEXTIXUM EXIIIBEXTI, APPLICABUXTUR. PATROLOGIA Qr.« MAXUSCRIPTIS IX BIBLIOTHECIS ORBIS
UNIVERSl QUIESCEXTIBUS CONSTABIT, XECNOX P.\TBOLOGIA 0RIEXT.\L1S, COXDITIOXIBUS SPECIALIBUS SUBJICIEXTUR. ET
IN TKMPOBE SUO AiXNUNTIABUNTUB. Sl TEMPUS EAS TYPIS MAXDANDl XOBIS NON DEFUEBIT.

PATROLOGIjE latin.e tomus xlv.

S. AURELIUS AUGUSTINUS

EXCUDKR.VrUR ET VENIT APUD .i.-P. MIONE, EDITOREM,


IN VIA DICTA THIliMn. OLIM D\i)IBOISE. PROPF PORTAM LLTETI.E P.VRISIORUM VULGO
lyE^.SFEB NOMINATAM, SEU PETIT-}IOyTIWU(rE, NUNC VERO INTR V MCHNI.V PARISINA

1863
: ' :

^(^^5
AVIS IMmRTA.NT.
-.r'- SeBi.t'in i~ rir- tcfst les (POTries »a-.1(»s=ii« ^? TJTDiire s« foBt
(SBS (O!
' alMi^mfs mt f 'ia]>|>«r a («
Ckthrt mact: taaCM -

-" 1»«^ f« k> 5 4111 «o sorteM


r -1 1 iK-i;»
4ns <reT<«riB«ats qn'aocoM pradeae*
: :i:>d U
SiMMf*<ifa« 4a CZ^y/ sera
roar ce qii'i! t a a e«persr oa a
(nio4r
'* '•^ eM <J^!T qni ai»! «^ ry^nii-

:bica
rorrt

< TT|K<papki« aiaiit ibrce rE<fitear tle

rjv- - - ••.
v c> M- rii r i -r 1 . r> .-ijtTa^ a Boiodic priz, onatre Toioaes
>/- ft 4f fVW«r»r fureai tire» a^ec U
OMTKTtioa iBSofilisacte do«a«e oaas les iapri-
"^ ?; '.
' ' '.^: xr.ii»!«sL : i'. i r *)f. :^>aib:Y 'rjiiitresTtoimaes. apnarteaaat adiTCfses
.'

'^'
- '
ekH^aes. les aMcaniqocs oat
-^ips
attcado qoe le laxejarerail daos
•.'
-iz.\ > t<.vi5 .f* rapports. Oaaat aU cofTectioa. il est
- •.t:a: <*•

aMseaae «a OMiteaiponuae. Et c oa eal en s«raii-«l


iaa» aaca»f e4it>c«
- :es AtfieaMS q*e •<>«» ««fcis»*»? po«r arTirer a parper ms eptta res de
f
oifMi dax!. )«s Meilleures aaiM«&. est de ae iM iijei ^«e daax (preaTes
<:>de. sxR» avoir preyarr «• nea le Baaasoii 4e rootcar.
^rij.n<st f«»;j.{i»e itaiMfTaMe. Aa iBorea de tttmcHmn UaBckissous
.-apkiqae (st sauspilie poar lesfaules. o«eoa»e«c« par ptoparer capi i foa U
<;. !.>«. 0« bi CKsaitc e« preaMfc cpevoTe anr h oapw ai«si iveparee. 0« lit
c. .:< ^^1
fse maiaicr*. ais e« «i>llatio«BaDl axer prcaioc. On bit it oie ckosc en ticfte, e« colU- U U
-.•lc. Os «c-i ' a,-mt t» qaanc. <a colUt»T«ant aT«r tierK. 0« reaooTcIle lm t ofi- U Um
<
> «« « . «« (»! > i qoarte. l>> «iciflitiMatfnits cu pcar b«t 4e vc>ir si aaooaa 4et Umcs
U
siip«al«rs aa fcar eaa par <
.rs. sar aarcc des eprean^ «'a #chappe a SS. les iMiinjti sar lc
•artav ct le antil. Aprt-^ -^f^ : a^ «.-idres e«iMtcs osatiiUoe Ta: :-«. ea debors 4e pccyaratioa ' « U
<i-4«s$«s wiicaaee. TM«t aar rei-isMa. ei SMnat il c« Tic«l 4eaz ' - r^^ diche Le cfiekage «fcre. par
(w.^ ^ t L :'!-.< «« iTMiaat iawifeilisee:. 0« f>:: >t<-' ._* ooaTclleleElincd^biiatdcrc-
f--
aae «oaveUe retiSMa. (< tit; «o apres oes iaaoBihi ililf 1 prKaotioas.
>r< (W C1.ICTS 4e Hrter H *: ea pias (raal BMabre ^ae daiB Tia^-ciaq -

i«;rj.:r.f- ^£r.k-'.:! r^. 'seacc Uoocracliea ; r.;<..u-l-:..e aalaat qoi li niMpiiiili i« liaiBi ini*silliari
-

tOt ac r««te ^oc le da < eafia. hie« ^ae ra«(rtae« passe paraitre Hwraire, reiactiwdc ehtiim par
• • f-' < ^- > U
pl«»art des Bdnieaii des AlAtrrt Ci*fc*f»fart Uisseat biea loia i «ii i i i
^ictias akilWa M
WilfMiiiia << des .ntliitec.. Jesait» ^elaa «« Sif iBi. Qae
f'4es fMfles dc lears «ditieas aTcr eellcs det aMres qai lcor oanospaadeat. ec

f , .^ !* OiAtA.a<n fae rhnTaiseanMalil r <st oae malile.


aats aaiaeals. phs preoooapet da seas de» tcTtes qoc 4* U
p.-- —
- .• -^ zt |««**sEMB, li<aiebt. aaa oe ^«c i » ij«l aitl l«* «pcvaws. aBis oe
.

t\:*t -.flti^ft»:* s«pp*(a>i a«x faatcs de TeditiMa. De aUs l*s KiatidiLliai. ooaBe Ut
paitie tt pu^ i aphiqpa «I a'elaal
~
dcnal s> ^
rMto.-rs. s«T d<s mkBesnit^ («aae prepeeaeile de Maltii."- :- U
i-( peadaat ^ae les .ittiiin -'>

d»ai 4 pc^fcv o^ saitiMt de resw^oler '^ TtaJitMa. c'< e«t q«c sar de» iapriiBes
Le K f W
K»ck. Jcs«ite «naDdt<te de Itraselle». tn- : .qa(lq«e leavs.. n'aTMr pa troa
ii\-«>.-v« «vcs 4' amtt . «BC araU fmmU *am^ m*n Pmlnitcu iu-^^ X. l^tnnmset. pr»tjiti dc TMolepe a TVk-
-

tyrHi' -ie Wsihe«(^. et M. BmiMMHi. Ticairc laeaeraE ie la mim* «{lle. aaas aiandaMl. a U datoda Ifjdlc
a^aivr fa etai tiBtnt sarpewirc oar trmit ftmU. nit dae» le Utia »ait daas Ir ^ror de aolre doaUc ntfraieftc.
Eaia. it sava.^ F. F^a. KeiBedictia de ><flnM(. «< >. Baacttjr. dtreclear des. .toaal» dr ptilatinplitr etnOitame,
is a« i?r^ *• -^-^ —T-^-i^rT? *-:>- i— •' <~rnrr-TT.-rtT^7ir.r, :.n i^fan<t~ d^jmnMr ne neos «'atiaos pBCSc irof
pi u «B os UbatsaKet dc ho«s Me«i9«ea. et. eeqoi
.' .

«st ph.- » i««r pr eas «ae priT dc liialiain cTH S


r-t
'
.^-L^ : «•.f jfz-yt-. 4e Bos vejBaes. avtea* «aas les (recs.
.j, .
:

'-^ Oorrs iumpltu. WBiaBt de plos ea pl«s riapMtaacc e< ! «! att tinil e U
;.. -is' i^it veritiHciat «ti^ ti •^i-mtii'^. «.^ "'r> ?f:>jis ftm d^aa aa. «1
?" > '»» !•»•». :<Ma(Ma Uafor. !•»* risioa eetierc «t •

n aal«-«i., aacae de aes v alaaes. -aaatsoaspreasct.


(*:
MM
-•— JTm ;..'.i.: i i. ;?"., QaaraMr hii— t s'-.. ; ..j. ;
. ..t j.;.:.lant aas. «< aae 1
-— :—-}:' M
si ' ':- MMiJic d^oa fciai ojliea dr liriac:. e$t oeoisanvt a <ct iap «taot oaoarMe De erar
•^i" ..< !/ /-. «tWI»|w», q«i d(f« sc d»sn^«Me«l c«trr t ioaei far st^crioeite de lcr U
f
Tfwfft. daw a«nM Wsp<: ai da«s aaoaa p«T»: car qati «nt redi^oor
'^^ % 't< t-«-aji» « ftfaatcsfoes el d"«« r>rim » ei^nctilaat* C fart
^
etc.ti •ir-L .,0^ ar iMiBler ai d<i:aat peiar i^fraatt deyea>.< U n U
•••fal ic*s 9»
>'<«< «te elitir» avor taiit ..r i.iir;jl»de qoe oe«x
"'
*
»-''''•' ..•">.•,.

.ioine., «Mr
ii.

i«9'
- "•- - -
r.nifc.s.
.
tii:«s oc«x lcserMii
trfirrt CarJMttfao s«es le lappact
'
M ^
• "••'.i : I. — -Jtr^ ^'

,3:1 U perfacCiM.
j^iir M. BiaA. le C««c

ae Lh 11

"-I3':<a. «a
-
'
'
it toos lcs nMrifW* •

rm «
faat. »<'
.. < «Qfjes, ««11 fc'
lOirriri
TR AOTTIO CATIIOLICA.
SAiCiLA IV-V, ANNl 387-430.

SANCTI AUIIELII

AUGUSTINI,
HIPi'OM\SIS EPISCOPI,

OPERA OMNIA,
POST L()\AMK.\SRM TnEOLO(iOHU.M RECENSIOiXEM

i.ASTIC.ATA 1)I;M O A11 MANrSI/lilPTOS CODICES i;Al.LICOS. VATICANOS. UKI.lilCOS, tTC.

NECNON' AD EUITIONES ANTICJUIORES ET CASTIGATIORES,

opi;BA i;t studio

MO.NACHOBUM ORhlMS SAXCTI HKM-DICTI


E CO-XGREGATIONE S. .MALRI.

EliITIo XOVISSIMA, FMEXDATA ET AVCTIOR

ACCUR.ANTE J.-P. MIGNE,


BIBLIOTHEC£ CJLERI LiVIVEBS.C,
SIVE

CURSUUM COMPLETOKUM LN SINGULOS SCIENTLE ECCLESL^S TIC.E R.VMOS EDITORK.

TOMUS DECIMUS —
PARS AI.TLRA

VENEUNT 16 VOL.

E.XCUDEBATUK ET VE.NIT .APUD J.-P. .MIGNE EDITOREM,


I.N VIA DICTA THIBAUT, OLIM D'A)IB01SE. PROPE PORTAM LUTETI.E PARISIORUM VULGO
P'ENFEli NOMINATAM, SEU PET1T-M0.\TR0UGE, NUNC VERO I.NTRA .MOENIA PARISINA.

1863
.

TRADIT I CAT HUL I C A


s.i-xLLA iv-y. l.V.V/ :]Hl-m.

ELE.NCllUS
«l< 10III >l ET OI>i:nLM 4^11 l\ II04 TO«IO ^I.V 4 0\TI\F.\TI It.

S. .\UGLSTINUS HIPPOXENSIS EPISCOPUS

Dp Doiin pprspveranlia' libcr. col. 99;^

Coiilia scciiiKJaiii Jiili.ini Rcsponsioiicm imporfpctiiin opus, spx libros com-


pli'cli'ns. 1049

ApPKMllX.

Hypoiiiiicsticon roiilia Pclagiaiios cl Co-Icslianos. 161 1

Liber dc Pra^dcsiinaliouc cl Gialia. 1«i65

l)e Pra'dcslinalionc Dei libelliis. 1677


Varia S(ri|il:i cl iiKmiiincnta ad liislnriain Pcia^^iaiiiiniiii piitincnlia. 1679
Prospcri .\i|iiilaiii pro .^iignslino coiilra iiiiijuns ijiictriiia- ipsiiis dc
Gralia c| Pia'dcslinatione reprehensores apologelica opiiscula, scilicel :

Kpistiila dc Gratia cl libcro .Vrhilrio. I70S


Libcr coiitra Collaloreni. 1801
Responsiones ad capitula calinnniantium Galloruni. 1833
Responsioncs ad cjipilula objcclioniini Vinccnlianarnin. I8i3
Rcspiiiisioncs ad e\ccrpl;i qiia' dc Gcnuciisi ci\ ilatc siint niissa. 1849
Kjiisilciii lilicr Scnlcntiaruin c\ .\n}:iisliiii). 1859

rtriiii». — Ki Typii J f. mMH.


ADMOIMTIO IIVMRUUM DC DOi>0 PERSE> ERANTI^..
Rfliiuos errori^^^pmiid i_'iniii>mm M;is>j|i'iiMiiiiif'Kii'siiPr«' pTHri Aiiyii&liaus. \rnim ui Miixima f>aitti suiHYtmis lilni
do epil, sic iii ) ri;!ii-
iiiilio &l('i .nlil ii- lin: si'ijiiriilis cipifso di>M'i il di' [tjrsi'Vi.T»iili;v |iei'le(ln«ie. Ni-iu|k: !>JiI> (iij Iki-
| i

ctor ex rriispeii cl ni!:ini lii:<'ri.s i.ili'll<'\il. (n' i'lc»tiii'jliuii;s vt gruti:f iiiiiiiicoS dujiliiiliiic orrtcf |r<>iiusa l'i'b|{taiiik

reOMlere, tjuud « rt iiiitiiint li iii, el ii>|iif iii riiioiii iiTsovcniiili.iiii .sic i:i iiiislra coii>4itu.iiit | olestalo , • <]<ieinadiiiudu:ii
bic liK|iiitiir, u 5i. < iil IhI iiiiii:i >'!>.m: iiuii utciit, ii('i|iii! ul Irx-c liuliciid:) utquu retiiii>ii<lu Uctiiii 0| erari iioslras uoi;il.i-
|

Uuiics el vuluiilates. » i.iiiuiiqiiuiii tiiiicin li< c o^tiiiure lii ru ct u.l alius euruiii (|ii;isO<iiii .idversiis
|
raudestin^itio.icni |

qu:i'Sliimc;i rcs|ioiideal : (|iiia laincii i| sii c\i nlKi |ir(i|i(>uit dis) utJiidKm de |icr>^cverantia, iiidc r^ieluiu ut lilier vul^o
i i

vel « (le l)oiio Peiscvor ihti.i' > iniin u, ^nciur, \( I 1111:1; ij.sius coiiiimiiiior iii anliquis cudicibus iiiScri|lio csl, « de l^niii
rtTsc\craiiti;e, > sii!> t|iiu
liiii scri| lioiic ciNilutiir a i;eiiii;.Mo arcliiei is(Xi|io l.ii^duueiisi, in libro de lcOciKJa vurilati!
' i

S^tTlj tiirso, caji. a 1 l<>i'o scii l'.c<lu > iil;.;al(> iii i';iiiluiii ; ali lliiicnvini iu lihro dc rrxdestiiialione, rtfi. I , elc. At ci.Tle
;

rros| er, qui o|icrislliiariiiac sii.i diculi exciiii laiia ininu el siiiccriora conspexit, eiimdcm uuiqiie lilno iuilituin fuis.se
(iluliiiii trailit iii i>i'inci| io lil.ri r.(S|;(>ii;>ioiiiini ail c\C(T| ta Goiiucii.siiiin. k Ii< liiiris, .lil, « beatu; nieni(iri:e Aii>:iistini cj.i- •'

s.o) I, (|iioruiii liluliis est, dc riiedcbtiiiatiouc .sa.icloruiu. • Asli|iiilalur ri'os|)cro ^oullieiisis vetiis eodex, linito lilwo
|iriiiio sulijiciciis : t Lx| licit dc
saiicloiuni lieali tii;;iistiiii c|>isco|>i lilicr |.rimu.s. Iiicl|>it stcniiJiis. « l'i-
ITifdc.stliialioiic
nito aiiteiii lioc seriui'lu : « Kxi licil libcr scciindiis s;i:ic(i Augiislii.i e| iscO|>i do l*r;i'dcsliiiati(iue ^ancLorinii. »
l)e iisdeni libris Bcllaiini.iiis iii libio ^, do i.raliacl l.ilicioAiliilrio, C3|>. 1 1 : »C(>iislal, ^* iu(|int, kdelalainruissc a I A|ki-
Stdliisim Sedeiii. Calciiiuo ruiililicc, a ri(>s|ici'(i cl llil >rlo qu>'rin>o.iia:n, qiiod in Ikillia rrcsbj-lcri (|nidain doctiiiiuiii
s.liicli Aur;ustiui de |Ta-dt<sliiiati(iuc re| rcli-iiilcrciil. <.iiiil .lUtenifMile^tiiius rcscri| scril, |;ers| icuiiir. esl cx h|.isU>la cjiis
9d Gallos, in qua saiicluiii Auyiislinuiii cxtulil, ila s ilijni!Xil
iiiter c:etei-a, |iOslc;i((uu.ii tiia.^iiis t inle c.sistul ur
liiiili! ns : 1

lalilius, quosiiiale crcsoere videiuus, clc. f.l «iiii in.iiii uHi


respouilcliant, fuisso (jnidoni a l^outilic commendataiH saiicli '

A'jgusliiii ductriiiain, sod uoii a|>|,robuii>s in s, ccii: libc js illos liuisilo n'acdosliu,'itio'ie suiiclnruin, et do Uouu Pcrseverau-
li;e ; conti-a sauclus rros|><r iii libro cxiiilra Colljlorcm , ftxtroiiio loco demonslral, ron(ili>;t;ni iioii |iOtuisso lios libros noa
a|>| robare , ciim Augiistini doctrinuni | rol uvcril, ct lii libri a cjcteris n disseniiaiU, elc. Ucinde C<i lesliuus in ea epi- w
slola, ca|i. i, ita laudat AUj^isliuuin^ut dicut oiini sci.ii cr Uabilnm a Romana Fcclosia |>ro ULayislro o|liiuo, el nunquani
eiiiu luisso sallom runiore siin-li .\' siis|iiciuuis us].crsiiiii. Al quomcdo ista dicere | oluissot Ca-lestious, si Auguslinus lalso
Ecri|.sisset, liileiii pru^deslinulitiiiis iii tcclosia catliolica seiii[icr fuissc. ct coiilra cani nciiiiiioiii iiisi urrando disjiulare
|>()luisse? Nam si Auf;nstiiii do r;cdo4tiii'jlioi;o scnlciiiia falsa Cssot, noii nossot idom Au<;iisliuus ab ingonti lemeriiate
;

ilereurii : qni|.|>e qui iion soliini lam acriler ro l:il,itato ccrtassel, sed etiaiii iro lidc calliolica veudituro ausas esset, etc.
|

Dcniqiie Gcljstus iii concilio so| tua^'inla c| is(M|iiiriiiii uon soluiu proliavil oniiiia scri|ila s.'>ncti Auyustini, et saucli ITo-
Bpcri ; sod cliam contra dair.navit lil>e'l>;s Ida.iiiis cassiaui et laiisti negieusis cuni taioen iion ignorarct, i.oiissin)a;n con- :

tculioiiem iulcr l'ros|icrum ct cassiuiium, a dcindo iuler tuli^culiuiu el lausium, do scriiilis saucli Aii^iisliui de It-xdu^
Ftiiialioiie Sanclorum cl dc Uouo Pcrsevcraut.a; liiisse. »

S. AURELII AUGUSTINI
HIPPONENSIS EPISCOPI

DE DOr>0 PERSEVERANTIiE
UBER AD PROSPERUM ET HILARIDM SECUNDUS (a).

rrJma parlp Ii',ii probat persevcrantiam illam, qua


iii Cbristo [•orsoveraiur usque in finem, esse donuiu
Dci. Iloc enim .1
Ooo iifisoi-ie ppii, a Dco duri noii crcdimr. ri.nro doniinica oralione niliil pouo aliud jiosci qiiain pcrscvoraiiiiani juvUi
si
i;y|iriari; marlyris e\pObiiioiioiii : qiia (|iiideiu expcsitione ipsi pralic i'iimici coiivicli siinl antoquaiii iiuii.
rorseveraiidi
(.'atiaiD nijn ser;i™iiiiii a(xi|iontium uierila, scd aliis Dei misericordia dari, aliis justo cjiis judioio non duri tlocct. Cur cx
aduiiis iilc I otius (|iiam isle vu eUir, qucnadmodum ol ex tluolius arvulis cur iste as-iiinatur, ille reliin|ualiu', inscrula- |

liile. li.sc^usaiiilius veru, cur cx diiobus | iis, liuic [lerseverare doiictur, uon illi sed Hlud l;imon certissiiuuni, bunccsse :

ex praxJpstinuli-, illuui 11' u csse. mdostiiiationis mysleriuindoiniuicis verl.is tle lyriis ct sidoniis, si eadeiu apud illos
qtia; a|)Ud i.rKinzam ji;.;iia facta csscal, |>(i citoiitiain acturis, nio^istraii ohsoi tat. Exoiniilum parviilorum ad raitiestina- |

tidiis et jiijii» iu maji.ribus vcriiatcm linnaiKlum valcro (istcndii atque ad l(K;uin liliri sui de ilxTo Arbitrio terlii al> : 1

atlvci's.iriis iuale liiic allaluiii i'osi.oiidet Altcra j.ostca o|:eris liujiis [arte refellil quod illi aiuiit. rra-dostinalionis defi-
iiitioneni utilitali exliortalionis el o>irrci tiuiis a>l\ersam. Assorit conlra |)ra>Josii;iatioiiom ntilitcr | r»licari, ul hoino
ii()n iii so i|S(>, sod iii Doniiiio glorielur. (.ma; uiitom ali ill.s advcrsiis [.r'<cdeslinationpm ob^cctanlur, eadem
uon absi-
niiliter vol advorsus Doi rascienli.im, vd a.l\o>sus j;iaiiu;n illam, (luani ad ciPlera bona (oxceplo iiiitio liJei el perseve-
|

raiitiiu i.erfccliono) neci»saria;ii csso consiiitiunt, ijsso torquori. in'a',destiii3tioiicm qiiippe sanclornni nibil aliiid
1
esse
quam |.ra;s:ieuliam fl |ira;|aratio;)om lieii>;lioioruiii Dci, qiiil.us certissiine liboraiitur, quicumque bboiaulur. Verum pr«-
dcstiiialioueiu cougrua ratioiic [.ra-dicari iul>el, ac 1101 eo moilo ul apud i.ii) erita.ii inuUitudiiicm redargui ipsa sua prat-
dicalioue vidoalur. Postreuiu illusUissinium [>ra.doslinalioms e5.0un.lum nobis jiusiluiu ol> oculos Duniiuum Jesum com-
meadat.

C.xrUT PHIMUM. — 1. Jani de persevcmniia dili- lum esl. Si cnin!i priusquain morlatur cadat, non per-
genlius dispulandunn esl : nain ct iii priurc libro, cura severasse uliiiue dicilur, et verissime dicitur. Quo-
iigcrcmus de iniiio fidei , ctiam dc liac aliijua dixi- modo ergo perscveraiitiam qui non perseveravit
,

iiius. Asscriinus crgo donum Dei csso pcrsfivctaiitiam accepisse vel liabiiissc dicendus esl? Nam si Labeat
qua usque in linem pcrscvcratiir iii Cliristo. Fiiiein aliquis coniineiiiiam, et ab ea decidat alque inconli-
autcm (lito, quo viia isia liiiiiur, iii tjin laiiiiimmodo iiens (ial, si jusiiliam siiHiliter, si paiicnliam, si ipsain
|iericultu.i cst ne cadaiui. Itaquc uinim (iiiisquc boc lidcm, recle dititur liabaissc et noii babcn; : conli-
niunus acccperil , quamdiu lianc vitaui ducit , incer- neiis cnim fuit, vcl juslus fuit, vel palians, vel fidelis
AIOlO.MfO I ('. BI. llitfl.MlllLM. M
np licuo
erscvcraiitiic lilicr j.l iros; cruni cl tlil.ir^iir.i sccuiidiis, ad eoidcni codiccs cl editos cutn Iibro
I dc ITtpdcsti-
liatcne suuclcriiin, ;i..usiiiili(aviiiius sni i;i, C(>l. lCi!i-;il!ll, rct.i,;;iiilns et casliyaliis csl.
Compararimin pncliren rits oinncs eililiones inilio Rc'.''. c/ Conless., ^ 1, mcmor<iln<!. M.
[d) .-cri| tus |.(j.st r.cliir i;iiio;;ci, aiiuo; lirisli i-2H aiit 1C3.

r-.TKOL. XLV. BGl {Trenle-dcu.r ]

3\0
.M35
,

5J5 S. AUGLbllM i;i'ISCt)l'l 9S»

vcro cssc de^lilil ', non csi rimorfm meum i/.ito in cor eornm. ul a me rion r«rf-
f.iil. (luamdiu fiiil ; rtii;i

n"oniodo rinul (Jcrem. xxxii, 40). Qiic.l f|.iid osl nliu.l .111:1111,
qumi luil : qui vero non pcrscvcravcrll .
.

}KTSCVcr.iiis fuil ; rmn iRTSCvcrando qui-ijiie osl.^n- T.ilis :ic lai.lus cri'. liiii-.r iiicn>. (|ui-m) dabo in or
qnod isie non rciii? Sed iic conini. ul niilii |)erseveraiicer adh.crMut?
d;ii sc pcrsevcrauleiii .

Si cx qiio lidelis quis- 5. Cur Miilcin pcrseveranlia isia postilu. a r»eo. si


<|uiMpiJiii rcluclcliir cl dicnl .

viMl, vtrlii gi;ili:> d.xem amios, ol noii (l.itiir a llen? An ct isln inisoria peliliu csl, euiii
qtie r.itluscsl, ,

lidc lapsiis csl noriiic quiii- i.l ab cu peliliir i|(iiid seilui iion i|isiiiii d:tre, sed ipso
eonini nicdio lcmporc a ,

nnn dniilc cssc in liuniiiiis |iolesl.ilc siriit iiiisuria


que aiinos pcrseveravii? Non cniiicndo dc verbis ,
si ;

pcrscverantia puuilur essc diccnda, lanqii.ini csi ciiaiii iila acliu graiiaruin , si ex lioc '
graiiie
cl illu

lcniporis siii lianc cci lc dc i|u.i iiunc aginius


:
pcrse- agiinliir Deo. <]ii.id non doiiavil ip^c, noc l''eil 7 Scrt

C.liristo perscvcralur usque in li- qiio.l iiii di.\i (lii libro snpcriorc, n. 39). Imc ci liic
veraiiliain, qiia in

iiein, nullo niodo Ii.iliuissc diecndus esi, qui iion pcr- dico. Kolilc errare . iiiqiiil .^postidiis ; lleus non irri-

tevcravcrit usipic iii liiicin ; poiiusqiie hanc liabuil detur {Vtalnt. vi. 7). lionio, non vcrhiiriiin lunruin

iinius anni lidelis, cl quanluiii iiifr.i cogilari polcsl , taiilum , vcnini cliam cogii;itioniiin icstis cst l)eus :

a lanlo diviic vcr.ieiler ac rnlclilcr posris


si dmiec mororelnr lidelitcr vixit quain innllorum ,
si aliipiid ;

annorura, si cxiguum lemporis anle moricm a lidci ah illo, a qiio postis, tc accipcic erodc (pioil poscis.

blahilit;ile derecil. Noli ciim lahiis honorarc, ci supcr cum corde le

CAI'l' T II. — i!. Quo coiisiilulo, videamus iiirum cxlollorc, crcdcns a te ipso lihi cssc, (piod r.l) illo

Qni perscvera- le riiigis orarc. Aii nb illo pcr.sevcranlia isla firte


h.ic porscvcrinliT, de qua (licliirn cst.

veril usqite in fiiiem , hic sahiis eril (


Slatth. x, "i^i ) ,
iion poscilur? J;iiii lioe qiii ditit, non nicis (lispiila-

Quod si iioii sil quomodo vcriim esl tionihus refcllcndiis, scd sanelorimi (iratioiiihiis oiie-
donuiii f ;i Dci. ,

qiiod Aposlolus ait . Vobis tlonaluin est pro Christo ,


raiidus cst '. .^n vcro qiiisquam corum est, qiil iion

non toluin ut cicJniis in aiin, vciuin etiain ut patiainiiii silii poscat a 1)00 ui pcrsevcrel iii eo; cuiii ipsa ora-

pro co (1'liilipp. I, 'J9)? Ilorum qiiippc iiiinm pcrlincl tione ' qii;e Dnniinica nuiieupatiir, <piia caiii l)<;miiius

ad iniliiim, allertim ad rmeni : utriimqu.; tamen csl docnii, (piaiidu oraiiir a sancirs. niliil pcne aliud qiiuin

Dei donuni, quia ulrumquc dieUmi csl essc donalum, pciscvcrantia po^ci iiilclligatur?

sicni ct supei ius jaiii dixiimis. Quod enini csl iiiiiium i. Lcgile aliqiianio intentius cjus cxp«)siLioiiem iii

\erius clirislia;iu , quam credcre in Christiim ? Quis hoali Cypriani niarlyris lihro. (picm do liac rc coiidi-

finis melinr cst, quain pali pro Christo »? Sed .piod dit, ciijns cst lilulns , De Dominica Oraiione : cl vi-

a.l id pertincl ul crod;iitir in Chrisuim ,


qnalisciiniquc dclc aiito quot aimos, contra ca qu.x fuiura ciaiit l'e-

iiivcnia csl coiitradieiio, ul .loiuim Dci non iiiiiium, lagiauuriim venona, qiialc sit nniidotum [>r;rparatum.

6cd aiismoiitiiiii lidci diccieliir : eui oiiinioni donanle Nam Iria suiil , ul scilis, qu.x> maximc advcrsu» cos
Domino salis sniiciqne ics|.oiHlimus. Qnid nulom calliolica defeiidil Ixelesia quonim ost iiniim pra-
: ,

dici potcst , cur pcrscvoranlia usqiie in fii.iin non li;iiii I».i iion so.iiiuliim incriui iiostra .lai quoniam i
;

donciur in Cbristo , ciii donaliir pati pro Clirislo, Dei donn siml, el Dci gratia conferuiilur cti nn 11101 it;i

aiit , ut cxprossius cloipiar. cni donatur inori pro univcifa jiisloriim : allcrum cst . iii qu.-ntacmnquc
Clnislo? .Nam ct IVtrns aposloliis doiiiim Dci lioc cssc justitla , sinc qiialiljusciimquc peccalis iii linc c.irru-

d.nioii>irnn^ : .^Uliuscsl, inqnil, bene facieiites, si ve- plihili oorpore nemincm vivoro : toiiium est , ohnn-
/i< tolimlas Dci ,
pati ,
quam miile fncicntcs (I Pctr. iii, xiiim nasci lioniincm pcocato priiiii honiinis , el vin-

17). Cum dicit, si velit toluntat Dei : oslcndil hoc di- culo d.imiiatioiiis ubslririuin. nisi rc.itus, qni gencra-

vinitus donari , ncc omnihus saiietii . ul pru Cliristo tioiic coiitrahitiir , rcgcncrntioiie solvatur. Iloruiii

p:itianliir. Ncquc ciiim quos noii viilt voliinlas Dci * triiiiii lioc, qiiod '.i.'o ultiino posiii , soluin iioii Ira-

pcrvcnire ad cxpcrionliam gloii;imqu(; passioiiis, nou clatur 111 si)pra;licto j-loriosi inartjris lihro : dc duo-
(icrvcniunt ad rcgiium Dci , si pcrscvcravcrint iii lius vcrii .'.cteris laiiUi illic perspicuilale disscriliir,

Christo usque in liiicm. Scd qiiis dicai, istis noii du- iit siipradicti Inerclici , novi iiiimicl grali:c Cliri>ti

naii haiic perscvcranliam, qni a^gritudinc corporis v.'l loiigo :inti; rcpcrianliir coiivicli ossc qiiain n;ili. iii his

(]imeiimipi(; Ciisu inoi iiinlur in Cliristn ; ciiiii longe crgo iiioriiis sanclorum, qiiai millj iiisi Dei doiiasmil,

diHicilior doncliir illis , a qiiibiis snscipitur cl iiiors ('li:iiii porsevcraiiliam .loiiiim Hci cssc sic loqiiitur.

ip-a pro Christo' Miilto qiiippo dilliciliiis pcrscvcia- Diiimus, iii.piil. Sanctificclur nomen (uiini : iioii ijuoii

lur, uhi hoc agit qiii pcrscqiiitur iie perscvcrclur, et oplemiis beo . ii( sanctificetiir orationibut nottrit : ted

proplorca iis.pic ad inorlcm siistincliir nt |i('rscvcrc- quod pitaiims ab eo, ut noincn cjui tanciilicelur in ni>-

tur. |ll;'m priiiiiiicdiriitiliiis pcrsevcriiiliam, isiam f;i- bis. Civttrum a quo Hcus siiiirli/Sc(>,ir, i;i(i 1/1« (niirll-

ciliiiH csl li;iliiTc. : scd cui iiiliil dirncilc csl, fjcilc cst ficnt ? Sediiniaipsc dnii. t Sniicli csiolcquoniainclego'
ulriiiiipi.' .loiiarc. llaiic ciiiiii prum;»il Dciis, diccns .
taninttiiim > (Lcvil. \\\, i),id pcliiiiut ct roijiiinut.

' F.'lilit fiesi^iU. Mss., detlilit. ' ^ii- M.'»';. &liil, si ()(> linc.
o\ edilis Kr. Hii/d. \eo. I^v. In C.
' lia : r>i,ifiiiit mclinr ' -10 oiiiiios Mss. Al .'Oili, revoci.nrtiit esi.
(j:iimi fKili pro < hixMo M .'
' lii M»s,,orn(i«.
' l.lili \cque envn qiiod imn viill I cus.
:
M His. ; :.cq\ie * Mss. , «(iioiHorio et cgn. sic sii| ra co.r.tanter fcre-
eniin 'juotl non vutt luluiaiu ne.t t-Aiii 111 lilMo lc u.rrofliuiie ci (.iaii.'>, n 11.
M7 I,IBKR f)E tin^to PKftSPVKR\N7l.«. 9D8
»1 qui in Hnptismc sniiclific>ili sk//i«s, in ei qiiod tsse nius , ipiMii pciuiii iiliqiie etiam s:incti qui fariimt
iotpimus pirscocreiiins. Kl pjiilo |iiist di: liau i|is:i ro voliiiilitciii Di;i , diceiiies iii Oiatioiii;, Fiat lolunlai
atlliuc (Ji^inuaiis, cl iliK'i'n» iios iiersovenuili.Tiii |iileio tna. Ciiii ciiiui j:iiii l.cla sil in eis, ciir iil liat ailliiic

a Domiii»; qudd iiullo inoilo rwlo ac vuiaciier f.ice- [ictuiil, iiisi iit pcrsevereiit in coquod cssecieperunl?
rct, iiisi cjiis doiinni et lioc essoi Hcec, iiii|uii, snn- Qiiaiiivis bic dici possit, nnn peicre
.
saiiclns, ut vo-
eliftcnlio ul in iwbis pmnuncnl orumns : ct quia Domi- liiiilas Dei fiat in coelo; scd ut liat iii teria siciii iu

tius cl jiulcx nosicr sanuio a se el vivilicnlo ' coinniina- co lo : ul Icrra scilicct imilelur coeluiii , id i st, iit

Inr non delinqnere , ne qitid ci deterius fiiil (lOiiH. v, hmno aiigclimi, vel inridelis (iddem : ac per Imc i>l

14) : hmic coitliniiis orulionibus precem facinius , liuc sancios poscere, iit sit qiiod noiidum est, noii iii pcr-
diebiit et noctibus poslulamus, u( sancificuiio el viiift- severet qiiod cst. Qiianlalibcl eiiini lioinines sanctiiate
ciilio qiia; dc Dei (jrntia sitmitur, ipsius proleciione ser- pricpnllcanl, nondiiin siint a'qiial(;s .\iigclis Dci ; iion-
reliir. Iii saiicliliciUioiie igiiur perscvcraiiliam, lioc diini ergo sicut in rtKlo in cis lit vnluiitas Dei. Qnod
•••il, ul in sanclilicalioiie [icrbeveieiiius , nos ab co si ila est, in ca (|uidcin parte qua optamiis ul ho-
|iclcre isle doclor iiileliiyit, ciini saiiclilicali diciiiiiis, iiiiiics cx iiifidclibiis liant fidcles, noit perseveraiitia ,

Snnclificetur nomen luuni. Qiiid csl enini aliud pelrrc scd initiiim videiiir optari : in ca vcro qua optamus
(|iioil accepiinus, nisi ut id qunqiie nobis pr.x-slctur ', ut boniiiics in faciciida volunlate Dei «quenlur An-
iie lialierc tlcsinanms? Siciit ergo sanclus, cuiii Dcuni gelis Dei , (uiii lioc orant sancti, perseveraiiliain de-
rogal iit sanelus sil, id uliqiic rogat ut sancliis essu inonsirantiir orarc; qiioniam iieiiio pcrvenit ad illaiii

|ieriiiaiical : ila uliipie el casius, ciiiii rogat ut caslus siimmani ,


qiuc in regno esl , heatiliidiiicm , nisi iii

sil; coiitiiiens, ut conlinciis sit ;


juslus, ut jusius ; ea sanciilate quam sumpsit iii terra , perseveravcrii
pius, ul piiis ; ct c.-ctera, (|ux- conlra Pelagiaiios dona usqiie in lincm.

Dci csse dcrcndiiniis : lioc siiic diibiii ))Oliiiit, iit iii eis CAPl T IV. — 7. Quarla peiiiio esl, Panem noslrum
peisi vereiit boiiis, tjua; se arccpisse iinvrruni. Quod quotidianum da iwbis liodie. Ubi bcalus Cypriamis
si accipiiMit , prolictn ct ip^-am pcrseveraiitiam nia- ostendii quomodo (i hic iniclligatur perseverantia
giiiini Dci doiiiiui ,
qiio cxlcra duna ejus conscrvan- pusinlari. Ait qiiippe inler ca;tera : c Hunc autein
tiir, accipiiiiil. paneni dari nohis quoiidie posiulamiis, ne qiii in
5. Qiiid? cum diciinus, Yenial regnum luiim; niini Christo siimiis, el Eiicliaristiain (pioiidie ad cih iiii

aliiid poscimiis, nisi ut vciiiat et nobis, qiiod es-e saliilis accipiinus, iiilcrcedente ali(|uo graviore dc-

vcntmuiii iion dubiianuis omnibus sanciis? Eigo et liclo, diiin abslcnti et non coniniuiiicaiites a ccelcsii
liic , ipii jam sancti suiit , quid orant , iiisi ul in ea paiie probilieninr corpore scparemur. • , a Chrisli
santlilaie quie illis data esl pcrscverent' Ncqiie eiiim ll.ccvcrba sancli hominis Dei, persevcranliam prorsus
alilercis vcniclrcgnum Dci, quod iion aliis,sed bisqiii a Doniino sanctos iiidicaiil poscere, (|uando hac in-

jjerscvcraiitiisijue inliiii;in,ccrl(ini csiesse \enturuin. tenlionc (lininl, Pnnem noslriim quulidianum da nobis
C.^PLJT III. — - G. Terlia pctilio est , Fiat volnnlas Iwdie; w a Clirisli corpore separcutiir, sed in ea saii-
luu in cwlo el in terra ; vcl, quod in plerisque codici- ctitate pcrmaiieaiil , qiia nuUiim quu iiide scparari
bus li't!iliir, niagisqtie ab oraiilibus frcqueiitatur, sicut nicroaiiiur, crimen ailiiiittant.

in calo cl iii (t'i la ; quod plcrii|ue inlelliguiil, Sieul CAPli! V. — 8. Qiiiiito orationis loco dicimus ,

saiicti Aiigcli^(a), ci nos faciamiis voluniatcin tiiam. Diniitlc nobis dcbila noslra. sieut el nos diiiiitlimus de-

Viill aiilcm ille doclor el niarlyr , cceliim cl lerr.iin biloiibus nostris. Iii qiia sola petilioiic iion invenilur

iiilclligi spiriliim ct c.inicin, et lioc nos orarc, ul vo- posci persevcrantia. Pra'leriia ciiim suiit peccata
luiilalCiii Dei re iilraqiie Cnncordaule faciainus. Vidit qiKB nobis iit (limltlaiitur oramus : pcrscveranlia vero
in liis vcibis et allcriim sciisum saiiissiina: fulci cnii- qiKii in a-lcrnum sahos facit, tempori quidem liujus
grnciilciii, de qiin jam su|ira lixiili suiiius : iit scilicet vil:v, non laincii peraclo, scd ci qiiod usque ad ejiis

pro iiilidelibiis quisiini ailliiic tcrra, terrcnum taniuiii fiiicin rcsiat, est iiefess;iria. Oper.c preiium est tameii
homiiieiii priiiia iiativiiate portanies, orare iniclli- iwulispcr inlucii ,
qiiomodo ct iu bac pelitioiie j.im

ganliir lideles, qiii c(£lcsli homine indiili , noii iiii- tiiiic liiigua Cypiiaui, laiii|uain lelo iiivictissimo '
ve-
nicrito ta-li inimine nuncupaiitur. Ulii cvideiitcr rilatis , longe poslca fuluri cniifiidicbaiilur h.xTctici.
oslcnilit , ci iiiiliuin fidei esse donum Dci , qiiaiido Eiiam Iioc cnim Pel:igiani aiidcnt dicere , honiineiii

nou taiiliiiii pro lidclibus ut augeaiur iii eis vd per- jiijlum iii bac viia iiullum habcre oinniiio peccaliim,
Rcvrrel lidcs , vcrum cii.ini [iro iiifidelibus ul babi.re el iii t:dibiis hoiiiiniiius essc jam pra.seiiii tenipore
iiicipiant c:inj qiiaiu pciiilus non liabebant, ei conlia E( clcsiani iioii liabciitcni maculam, aiil rugain, autali-

quani coiila iiisiipir iiiiiuica geslabaiil, sancia oiat (piid cjiisiiiodi (Kplies. v, 27), qiic uua cl sola sponsa
Ecclcsia. Vcruin nnhc noii de iiiitio fidci , de quo u» sii Cbi isti : tanqiiam spoiisa ejiis non sil, (pi.r per uiii-

superiore libio iiii:!;a jam dlxiinus; scd de illa qu»! V r-:iiR tcrrain (|Uod ab eo didicit, dicil, Dimiile nobis

liabcnda esl Uoi|ue iii lincm p'iiscvcramia di^puia- d.bild nostra. Scd allcndile quoii:o lo isios gloriosissi-
niiisCypriamis inleiiinal. Cuin ciiim lociim ipsum do-
' valicaiii Mss.,sim'i/(ie(_;iisi;//c(,(o. rtiauljnat, tition-
i;unic;c oralioiiis cxpoiioi el, ail inlcr c;ctcra : • Qiiam
ctificatio tt ;,c..'!/i<-.;/io.
' >ic Mis. F.ilii, puv.-.tct. i;ei'is,arie auicni, quain pro\ii|cnter cl salubriler
' Er. l.ii;.;il. \cii. (M iDV, Uic adJuiU, focimit. U.
(a) siibaudi, fjcniiu. ' 'n ii.te ediiii , vtrec(iy.,:iKa:
, . ,

S. AUr.WSTIM EP15C0II 1000


•M
pro peccaiis niaciam, ul ad cnin pcrTenirc non pcssit : skut dici-
•dmoncniur quod peccaiorcs sunms, qui
de Dco («- inus lioiniueni, qul nuii perseveraTerilusquc iu Qncin,
rogareconiiH^llimnr ul dum indulgei.lia :

ainisi&ie viiaui aiemani, vei regnncn Dei; noo <juoJ


lilur, tonscieiilix sui auiuius recoidelur. Ne quls
jam acceperat ei habeliai, sed quoJ acciperoi el lia-
tibi innocens placcal, et se eilullcndo plus
quasi
quolidic. diini berel, si pcrseverasset : verboruin comroversias au-
pereal, insuuilur cl dicciur &c pcccarc
orare. Sic dciii.iue ct feranius, ci nonnulla ciiain qux non babenlur, scd
qiiolidie pro iHSccali» jubclur
Si (l.xerimia Uabenila spc-nutur', posse dicanius aniiiii. Dical luiiii
in Epislola sua i«)iiens disil ,
Joaniies
qiii»i|uis audel ulruin bcusdarc noii possit, quod i
pecauum non hatfixut , noi ipwt d«ipmiMl .
tt ,

Vkia
qu* 8C posci iniperavit. Iloc ccrlc qui s:ipil, uun dico de-
teriuti in «»*»» non eti i (I Joon. i. 8) :et cxtcra
sipil, sed iiisjiiit. Impcravit autcm Deus, ui ci saiicii
bic inscrcrc longom c^l.
ejus dicaiit orante^ A'e iaferas not iu unlatioumi.
9. Jain vcro cuiii dicuiii sancti , Ne not vifeiat in ,

Quisqiiis ij;iiur exauJitur buc po^ceiis , noii inrertnr


unlalionem , ted Ubera not a malo (Ua(i/i. vi , 9 13);
pie- iii ciiiiluu)aci.e leiilaiioiieni, qua piis»it vcl dignus sll
auid iilitid quam ut in sanclitale persevercnl ,

slbi islo Dei doiio, peisiveranliam sanclilalis aiiiillere.


canliir? N.im prt)fctlo coiiccsso
1*2. At eiilm, i \uluiit;iic sua i]uiM|iic deserit
quod e^se Dei donum , cmn ab illo poscltnr,
si.Hs

sibi J«.iio Doiim, ut iiicrlio descralur a Deo. i (Jiii> b.K: iirgn-


moiislralur : isto ergo coiicesso
ar*rlc.pic
lciil.lioiiem, nemo saiiclorum
\eril? Scd idco peilmiis ne iiifciamur In leniailoi.cni,
Uci, ne ii.feranlur iii
ut l.oc iion fiat. Ll si cxaiidliiiur, uiiqiic iiuii fit;
iion teiict' usqiie iii fiiicin i.cr>cvcranriaiii s:iiiclil.>lis.

proposilo tlirisliaiio* pcr- quia Deus nun pcrinillil ut fiat. Nibil ciiiin lit , iiisi
Neque ciiiiii .juisquam in

lciiUilioiieiii priinilus infv;i:i-


quod aul iiisc fjclt, aul ficri ipse perii.ittil. PoU:iis
sevcrare disislil, nisi lii

quod oral, ut iioii iiifera- cigo e^l, ci a malo iii bunum llcctcrc volunl.iics, ct
tur. Si cn;i) coiKedaliir ci
quaiii Dco doiiaiile iii lapsuiii pronHs coiiverterc , ac dirigere iii sibi pLw
tiir, ulique in sanctlficalione,
pcrcepil, Deo doiiaiitc persislil.
cituiii grcssuin. Cui iion fruslra dicilur , Deus, m
CAl'L'T VI. — 10. iScdnoluiii, » ui scrihiiis, i isli
conterlent viiificabif iiot (Psut. liixiv, 7) ; i.on fru-

stra dlciliir, .Ve dci ad motendum pedein iiuvm (I'tal.


Iralres, iu bunc persevcranllam prjcdicjri, ul iioii

amllii coiituniacilcr pos-


Lxv, 0) : noii fiuslra dicltiir, iV« Iradas me, Uomine,
Tel suppliciicr cmereri. vcl
Ubi a desidcrio mco peccalori (l'tat. cxixix 9; poslrc-«
(Supro, in£pi»io£a//i/orii, n. 5,fi'/- 049-930).
, :

sili
allcnduul. Dc illa eniiii
nio , ne niulia commcmorem , cuni vobis plura fur-
quid dicanl, paruin diligcnler
qtia pcrsever.iur iisquc In lassis occurrant, non fruslra diciiur , Ne not infe-
perscveraiilia luquiuiur ,

us.iiic in ras in lcntationem. Niim quisqnis iii tentalinncm non


fincin : qujc si daia csl ,
pcrseveralum c=l
fincm, inrcriur, profeclo iiec in tentatluncm sux inal;c volun-
liiieni ; si aiiicin noii csl pen.cver:iUtiii tisiine iii

laus iufcrlur ct qui in tenUiliuncni sii:c niabc voluii-


supcrius saii^ cgimus
:

non Cil d:.la; quod j;im ct


taiis non infcrlur, iii iiullam prursus iiifcrinr. Lnut-
(Suprn, » !}• ^'»' ilaque dicaiil Ijoiniiics, pcrsrvc-
qiiisque cnini lentalur, ul scri|.tum esl, u cviicu]iiscciiiia
raiiti:.in ciiiqii;im dainni iisque iii liiicm , nisi cum
iua ubslruclus (I illcctus : Deits aiitiiii iwminein
ipsc v,-;iicrit lliiis, ct |)crscverasse , cui daia csi, re-
lenlal (Jacobi i, li, 15); lciitatioiic sciliccl uuxia.
pcrlu- fiicrll u.~qiic iii rmcm. Dlcinius qiiippc caslum
Naiii cst ct ulilis, qiia non dcclpliiiiir ' vcl opprlmi-
casliim, sive sil, sivc iioii sll iii c:iil.;m
qiiom iir,\itr.us
niuncris
inur, scd piobamiir, sccuiidtiin qiio.l dklum cst
caslilale maiisurus; et si quid allud diviiii
Pioba mc , Domine , ct leiita me {Psal. xxv, 2). Illa
liabcai, quod leueri tl amilii potcsl, dlclniiis ciim
eig» iiuii:i leiit»ti.M.e, quam sl^'niliral Aposlolits, di-
habere quamdiucumque liabet; ct si amisciit. dlci-
cciis , Ne furie tciiuivcrit vas qui teitlat , el inaiiis sit
mus liabuiiSC pcrseverauiiam vcro usque iu nneui
:

labur nostcr (I Tliess. iii , 5) , Dciis , ui ilixi , nLMiiiiirni


quoui;.m iion babci quisquam , nisi qul peiscvcnit
tcntat, lioc Csl, iirinincm iiircrl vel inducil in teiiia-
usqiic in fincm mulli cain possunl liabcre
, . nnllus
nc lorlc cum tloncni. Nam icnlari el in tentalioiiciii ii«ii inlcrii ,

amiitcrc. Ncquc cnim melucndum est ,

noii ost in:iliiin , iiii.i cll;ini bniiiim csl : lioc csi rtiiin
persevcravcrit bomo usqne iu fiiicin, aliqua iii co
probari. Qiiod iiaqiic diclmus Dco , Se nos inferas in
nala voluiiias orialur, nc pcrsevcrel usquc iii fineni.
/t'ii(a(:oniv)i ; qiiid dlciinus, nisl , Ne nus inferri si-
Iloc cr};o Dci doiium suppliciu r emcreri polcsl : scd
nas? Uiide sic or:iiit nonnulli, ct legiiur iii cudiclbus
ciim d;iiiim fucrit , aiului coiilumaciler non potesi.
pliirlbns , cl iioc sic po>iilt bcallssiiiiiis Cy|iri;iiius :

Cum eiiim pcrscvcravcrit quisque usquc iii fincni,


A'<; paiitiris not tnduci in lenliitwiicin. iii tvai.j;eli<i
n.'que 1«« donum pnicsi amiiiere, ncc alia qui po-
leral .ii.lc lincm. yuomodo igliur potcsl amilti , pcr
taincn gr.eco iiiiSi|ii3m iiivciii, nlsi , Xe not iitfcria m
tcntatioiiem. Tulinrcs Igiliir vlviiiius, si totiim Dco
qii.Hl fit ut i.on amlu.iliir ctlain qiiod pnssrt aniilli?
usquc pcrseve-
dainus ; non auinm nos illl cx imrte , ci nobis tx
II. S.il nc forlc dic:iliir , iii fineiii
pnrlo coiniiiillimiis ; quo.l vi.lll isle vciierabilis
raiitijin non amilli qui.leni, cuiii data furrit, id t:At,

us<|uc scd
iiiariyr. N.un (uni cniiidcm loriim Uiallnnis e\-
riiiii |.rrscveratuin fucrll iii fiiiciii : liiiic

ijuaiido agil liomo pcr cuiilu-


ponerct,ait p<)sl catcra : i Quando autciii ro-
aimUi quodaiii niodo,
gaiiius, nc :n tciiiatioiicni vcni:)nius; admoiic-
* F^iti, nt'nio tanclnrum esl qiii non lencal. ^lavu^ i;ru,
n.iir infirmiialis et lin0e<'illlialis nusirx, dum slc
ncnio miitlormn iipii Unct FJiU , «<(/ liiiben spetaiilur.
* td: wiuct nu..u«.Ti(4i. Al clili, rlirtiliiii.,t. li,. ' Ai... i.r. 01 >'s«., qiianrio iiiui dCiiiiuitur
1001 I.lliF.n DF. DONI) Pi;RSEVr:UANTI,E. JOfW
rii^nnui:', r.n qiiis w insi>li'ntcr «xiollal, no (iiii^ silii ab 00 ralionc disoi^Iicms. QiioJ polcrat iK.bis <l iniii
siipirlie ct an<i;r;^n!or .'iliijuiJ .is-,uiiiai, nc i|iiis onintibns dari : v'i\ oralione nosIr:i iios voliiil a<l-

,1111 confcssiiiiiis aiil |iassioiiii gloriain siiain iImciI '


: moiicri, a qno accipiainus iKccbfiiielicia. A quo caim,
ciim nuiniiiiis i|ise li.iinilit.itr.ni (liiccns , dixriil , Vi- nisi ab illo accipimns , a quo jnisum est ut peinmiis '(

ijilaU; cl onite, nc reiiiiUin in lentiitiunfm ; spiriais rrorsus iii liac rc non opcro.^as disiiuiaiioncs cx-
iliiidcin pri)m]>lus est, c<iro nuleiii iiiprmn (ilnllli. xxvi, spcctel Ecclesia : scd allcndai (|uolidianas oriliones
II) : iil (Iniii |ini'ceilil liuinilis ct snbniissa ((iiircs-.io , su:is. Orat, iit iiicrcdidi cioilant : Dons crgo coiivcr-
ct (lalnr loliiin Di^o (|iiiil>;ui<l snpiilicitcr cuiii linioro lil :id (idom '. Orat, ut credenles porsevcrent : Dcns
Dri pclitiir , ipsiiis piolati; pr:i:slelnr. • crgo ilonal p.Tsevcraiitiain iisqnc iii linem. Ilcc Doiis
C.vrDT VII. — 13. Si cigo :ilia dociimcnla non facturum se cssc pr.x-scivit ' : ipsa cst pra:dc.^liiialio
nssent, li.cc d<iniiiii<;a oratio iioliis .iil c.niisam gra- sanclnriini , qiios cleijit in Clirislo nntc consiiliitionem

ti:r , (piani dcfiMnlinuis , sola siifiiccnt : qiiia niliil Kiuiidi ,


nt c.^sont snncli et iniinncutnli in conspcrlu ejus

noliis re1ii|uil ', in qiio taiiqii;uii iii noslro gloriciniir. in cliiirilule ; prwdcslinnm cos in ndnplioncin filiorum

Si(]ni(Icni ct iil non disccdanius a Dco , nc.n osteiidit pcr Jcsum Cliristuni in ipsnin , iccundum placiium vo-
ila:idum c^sc nisi a T>eo , ciini |io^ccndiun oslcndit a liintntis sua in laiidem gloriiv gruliiv stia: , in qun grn-
Dco. Oiii cniin nou infertur in lcnlaliononi , non dis- ti/icnvit eos iii dileelo Filio iuo , in qno liabcnt rcdem-
cedil a Doo. Nnn esl hoc omnini) iii vlrilms libcri ar- ptionem per snnijninein ipiius , rcniissionein peccntorum
bilrii , (iual;'s niinc siinl : fueral in lioiiiine aiilcqu;iiri sccundiim divitiiis grtitiiv ejiis , quw nbuiidavit in cos
c.ldcrel. 0'i''' lainen liliertas voiiintatis iii iliins pri- iii onini s-ipienlin cl prudcntin ; ul ostcndcrct cis mijslc-
ni:u condilionis pncstaiitia qnanluni valiu^rit, .ipiia- riiim volnnttttis s«(B sccnndum bonam roluntatem
riiit iii Aiigciis, qni , diabolo ciiin suis cadciilc , in siiiim ,
qnnm propusnil in illo , in dispensnlione pteui-
vcrilatc stctorunl, ct ad scciirilatom pcrpcliiain iion tudinis lcmporiim . inslnurore oiniiia inClirislo qiix iii

«adoiidi , in qiia niinc cns cssc ceriissimi sun:us ,


ccelis suiit el qua: in tcrris in ipso ; in quo eliaiu et sor-

pcrvenire nieriicrunl. Posl casiim aiitem lionii- lcm conscciili suinus , pnrdesliiuiti SiCimdum proposi-
iiis , nnnnisi .id graliam suaiii Dous voliiit perli- lunt qiii universa opcratiir (Eplics. i, 4 11). Coiilr.»

ncre , ul lionio accedat ad cnin; ncqiic nisi ad gra- islain vcrit:iiis tain c!:irani liiliam , qnis boiiio so-
ii:iin siiam voliiit pcriincrc, ut lioino non rcccdat bria; vigilantisquc fidoi voccs ullas adniillat buma-
ab cft. nas?
M. Ilanc graiiain posuit in illo, in quo sorlcni CAPUT Vlll. 16. Scd — ( ciir, » iniinil, i gratia
ronseciili siimus, pr:rdcsliiiati secundum pioposi- Dci non scciindum morila lioniiiium ilaiur? » Ro-
liini cjus qui uiiiversa opcralur. Ac per hoc sicul spoiidoo, Qiioiiiam Doiis iiiisericois est. i Cur crgo, »

opcnilur iil acccdanius , sic opcratiir nc disccdamus. inqnit, non oinnibns? » Ei liic rcspondeo, Qno-
I

Propier qnod ci per propliciam ' diclum cst, Fial niam Dcus judcx cst ». Ac pcr hoc ct gratis ab co
vtanus tiia super tiriiin dexterw tita;, et super IHium datur gralia; el justo cjns in aliis judicio dcmoiistra-
hoiniiiis tiuemionfirniasli tibi; et non discedimus a te tur, quid iii * (;is qiiilms daiur conferat gratia. Non
{Psal. Lxxix, 18, 19). Iste ccrte iioii cst Adam pri- itaqiie siiniis ingrali ,
qiiod sccundnm jbicituin vo-
mus, in quo discessiiuus ali co : scd Ailain iiovissi- Inntaiis sna; , in laiulem gloriai gratix sua; tam mnl-
nuis , siiper qucm (it manus ejus , ut non disccdamus tos iibcrat misericors Deus de tam dcbiia pcrdiiionc,
ab eo. Cliristiis cnim totus cuni mcmbris siiis cst ut si iiidc ncinincm liberarct, non csset iiijiisliis. Ek
proptcr Ecclesiam , qu.Te cst corpns cjns ,
plrnitiKlo uno(|iiip|ie omnes iii condcmnationcm noii injnslam
ejus. Ciim crgo lllsnpcr cum inanus Dci, iit iioii dis- jiidicali snnt iio, scil jiistam. Qiii orgo libcratnr, gra-
ccdainns a Deo , ad nos ulique pcrvcnit opiis Dci ti:iin diligal, qiii noii liberaiur, dobitiiinagnoscat. Si in

(linc cst enim * nianiis Dei) : quo • opcre Dei fit ul rcmittcndodebiloboiiilas,inexigcndo,x'quitasinlcIligi.
simus in Cbrisio pcrmanciit<'S cum Dco ; iion siciit in tnr, nnsquam Cssc apud Dciim iniquitas invcnilnr.
Adam, disccdentes a Dco. Iii Chrisio cnim snricin 17. t Sed cur, » iiii|uil , < non soliim in parvulo-
conscculi su;nus ,
prxdcstinati sccundiim proposi- ruMi , vci iiin eliam in goniinoriim nna al(|iio cadom
liim cjus qni iiniversa operaiur. Mainis igitiir Dci caiisa , lain (livcisnin jndicinm? > Noniic siinilis

cst isia, non iiostra , ul noii disccdaniiis a Dco. Mn- quxsliii cst, ciir i;i (livcrsa causa idem judiciuin ?

niis, inqnam, cjns csl is:a, qiii dixit, Timorem nccolaniiis igitnr illos openirios in vine.i qni lolo dic
meuin dabo in cor cornin, ut a r.ic iien rcccdanl {Jercm. biboiavcrmit , etensqni Iiora una : nempe cau'.a di-
xxxii , M). vcrsa cst inipcnsi lalioris, ct laincn iilein jndicium
1j. Proptor qund ct posci a se volnit, nc iiifora- in rcddilioiic ' inercedis. Numijuid et liic aiidicnnii
inur in lcntatioiK^m : qiiia cl si noii inferiniur, nulla
' Edili, ccnccitU cos c.a fidcni. Manu.scripli (imiliunt,
con.
' Am.el
Kr. : iloc neiis fiilurvmcsseprascivit. Correxo-
' lidcin codices, dicai. lunl l.ovanieiises ox liol»iciiruia Mss. BiJe , quibus Gallioi
• Aliqur>t Mss., rcUnqmt. loslri oivalioaiii siiHi a,;'aiiliir.
• Aliquot MS-)., pcr proplieliim. ' I- flili, ji((/(,'j jic.fcis Oo(. Alicst, ;j!3/»s, a niaiiu>criptis.
'rarlicuij, enim, abesl a velori coilico Coilioieiisi. ' Wili, (/i.i(/ eis (jiatbHS (ii//«r; oinisso, jii, onod cxslst
• Slc nostri omuoiol Ii<;if;ici tri.vs niaiiuserijii. EJitn^io, Mss.
aiiuil
qnoniam. » lliirosM.S';., redliihi!h)nc.

P.iTROI. XLV. 3-2


,

100.' S. ArCLSTIM EPISCOPI \m


nisi. Iloc volo? lia loi]ucb:aur qiicm Jc Fug.i s.rculi sciipsil, docens. Iioe
iimrniuranles s palreramilns ,

crg.i alios null.i s:rculum noii corporc .seJ cnr.lc rugicnJiim quod
(jnippc cjus crSD Jlins fuil largilas ul
, :

quiJem ulrique in l>onis =uiil : nisi nuxilio Dci ficri non possc Jisscruit. .^il cniin :
cssc.l iniqiiilas. El isli

aJ jnsliliam speclal cl gr.i- Frequcns nobit dc fugiendo taci.lo isto termo ; ntqiie
vcruiniam-n quaiitimi
Jo rco qiii libcraUir, rcclc tliii r.o utiiinm quam facilis sermo , tam cautut el lollicilut af-
linm, polrsl el
wde ; linic fectiis : tcd ijuod pcjus est frcr,uentcr irrcpit lerrenn-
,|ui JjniiKilur ', ToUe quod lum» esl, el , ,

non licet mi- rw.n illicebrn cupidiliilnm et ranitnlum o/fiisio ineii-


uHlem tolo quoJ non JebClur donare. Aii ,

oculut niut Fif//uom etl quia tchi occupnl; iit qiiod studcas vilarc, lioc cogilcs aniino-
hi facrre quod rolaf An ,

\x I-lo)? Hic illc si dicjl t/ceTottiis. Quud carere difficilc csl homini , cxture au-
ego bonui lum (Ualtli. , .

nioriio aiiJicl. O liomo lu quit cs, tcin iinpofsibile. Daiique toli inagit eani esse rcm quam
Cur non cl milii ? ,

rapoiidias f>co (/{om. u,20j? Qucm cerlc in rffcctus, lesluliir propliete diccndo , i Declina cor meum
qiii

iino Ycslruni bciiipiiissiniiim l.ar?ili)rcm ,


in lc in tctlimoiiia lun, cl non in aiariliam > (l'tal. cwiu ,

niillo lamcn ccr- oC). Aoii enim in polcslalc noslra cor noslrtm ct co-
vero ciaclorem juslissimum , in

csset, cliamsi gitalioncs nosircv, qua: improtiso offnsce nienlcm aiii-


nis injiislum. Ciim cnim ju>lus

piinirci qni liboralnr, lialicl uiide i;ra- tnnmque confiindimt, atque alio traliunt quam tu propo-
iiirumquc :

non babcl quod reprclicn- siieris : ad saxuLiria retocant , mundana inserunl to- ,
iias.igai; qui d.iiimalur ,

lupluaria ingcrunl ' , illecebrota intexunt *, ipsoquc i»i


d.ii.

jnm inqiiil, lioc oporiibat, iit leinpore qito eh vare menlem paraimit, intcrli ' iiini,ibut
18. « Scd si . i <

quid omnilms dcbcrrlur cogitutionibut ad lerrena pleruniqae dcjicimur (De Fiiya


JamiialiK non onuiilnis,
gnlins sunm graliam vasis
• ucciili , cap. I). Non iiaqiiu in boniinum scd in Dci
«flciiJcrct, alqnc
,
ila

cur in cad<m cniisa inc est poic^lnic , ul li.ilicanl liomincs potcslalcin filii
miscricordi.-c c<immciid:ircl ;

aiii illuin qiiam nie poiius Dei (icri Unan. i , 12). Ab ipso qiiippc accipiunl cam,
r;unm illiim poiiu- p-inici ,

dico si qiiTris quarc; quia qiii il:il conli liiimano cogiLUioiic* pin'!, pcr ijiias lia-
libcr.Jjil? • lioc noii :

dicnm. Si cl liocqiixris bcal liJcin qux opcrciur pcr dllcciioiicm (Galat. v


fnleor inc noii i:i\ciiire qiiiJ , ,

liac rc sicut jii.sla cst ira cjns sicut ()) : aJ qiiod buniiin sumcnJiini cl tcnondum, ct in (H>
qii.iri' ;
quia in ,

iii.igua csl miscricordia cjiis, iia inscruiabilia juJicia


pcrscvcraiilcr usqiic iii nnom prnricicndiim , iion su-

nius iJonci cugilnre aliquiJ qiinsi cx nobisinclipsis ,


cjiis,

Ciir quibnsdam qni cum scd suriicicn ia nnsln cii Dco csl; in ciijiis esl poie-
19. Adliuc pcrgal el dicai ,

slalc cor iioslrum ol cogitntioncs noslrc.


roliiernnl bona pde, pcrseicrare tisqiie in fnwm non de-

dil? (!ur pulas, nisi qiiia non rnciililiir (pii dicil, l.x CAPUT IX. — 21. Ex duobiis ilaquc parvulis ori-

scd iion cranl cx nobis nnm si (ini.S''nt


ginali pcccito pai itcr obslriciis , ciir isie assumatur ,
nobis eiicrunl , ;

nobiscum Jonii.
i!le rclinqiinliir ; cl cx diidbus .xuitc jnni grandibuii
ez nobis, mansif^cnl uliqiie (I ii , 19) ?
dii» sunl? Absil. Si iinpiis cur islc iia vocclnr ul vocantcni scquntiir
Nuniqiiid crgo honiinum
, ,
natiir.ic ,

illc nulcin aul non vocctur, aut non iti vocclur; iii-
dux nalurn; cssent, gralin ulln non cssol : niilli ciii:;i

ilarcliir gmluila libcralii), si nalurn; dcbila rcJJcrc- scriilabilia sunl jndicia Dci. Ex dnolius aulcm piis .

ciir liiiic donolur |H!rscvcraiilia usque iii finom , illi


tur. Iloiiiinibus aulcm liJolijr , omnesqni lioiii .nf>pn-
iion Joiiclur ; iiiscrulabiliora sunt jiiJicia Dci. llliiJ
rciit (iJclc>, p.^rscvcraiitiam usquc in linem accipcrc
Inmcii fiJclilius Jcbci cssc ccriis.simiim, buiic csse cx
debuissc. iJcus aiitem mclius cssc jiidicnvii , mi>tcrc
prcdostinatis illum noii cssc. fiain si fnisscnl ex no-
ijiioiiilam non pcrscvcraiuros ccrlo nunicro sniiclnrum ,

non cxpcdil tcnla- bis, ait unus prxdcstin:itoruin, ipii Je jicclorc Domiiii
siioriim ; ut qiiibus iii liiijiis vil.ns

liime scciirilas, non p()S-.inl csse sccuri. Mtillos ciiim bibcr.it boc sccretiini , mnnsissent uliquc nobiicum.

quod Qiiiil csl qiixso, .Yoii eraiil e.x nobis, iiiini si fuisienl
n pTiiiciosa e!aiio.«e rcprimil aii A(iosl(ilus : , ,

QuaproiilO' qui cidelur slire, vidcat ne cndal (I Cor. mansisseni uiiqiie nobiscum ? Nonne itiriquc a Deo
,

X , li). i'iiiui:ialc auicm sua cadil , (,iii ( adit ; ci vo- crcati, uirique cx AJam iiati, uiriipic dc lcrra facii

liinlale Dci slal , i|iii sial. 1'olens cst eiiiin Deus sla- crnnt, et ab co qiii Jixit, Oiiiiiriii (loium rgo fcci (Itai.

iHcreillum (liom xiv, 4) : noncrgose ipsc, scd Ucus. Lvii , 10), iiiiius cjus.lenupie iiMtur.p aniinas acccpe-

\crumiamcn tionum csl non nllum snperc, scJ limcic ranl? Niiniic posircnio iiiriqiie vo(nti fiicrnni , cl vo-

Id. XI 20). In ciigiiaiionc aulcm sua vcl cadil quis-


canlcm sccuti , uiriqnc c\ impiis justilicati, ct pcr la-
( ,

(pic, vcl siai. Sicut autom Aposlolus nit, quoJ iii libm vacrum rcgcncrntionis niriqiie rcnovati ? Sed si liacc

snpcriorc mcmoravi, Aon sumiit iJonci cogilnrealiqiiid audircl ille ,


qiii scicliat procul Jubio qiioJ dicebal

qiiaa ex nobisinclipsit , scd sulJicifutia iioslra cx Dro rcspnnJerc possel cl diccrc : Ycra sunl Ii.to, scmin-

cu (II Cor. III , 5|. Qiieni sccuius ci bc:ilus Anibrosius


diim b:cc oniiiia ox nobis cr.inl ; veruuuaincn scciin-

aiidcl ci dicil : lYon eiiim iii potctliile nostrn cor no- dum aliam qiinmJam di!>crciioiic<ii non crant cx no-
ilmm. cl niislrcc cogilalionei. Qiiod omiiis ipii liuni li- bis; n.im si fiiisscnl cx nobis, niaiisisscnt iilii|uc no-

iiTcl Tcracilcr pius csl , essc vcrissiimim scniii. liisrum. Qu.c csl InnJem ' i^Ui Jiscrclio? Palcnl Libri

20. Hoc aiilcm Ambrosius ut diccrct , in co lil.io Dci ; iioii avcrUimus aspcctum : claina Scriptura di-

' Ci.rlioiensisotManos<;iorisimsVss.,rf/iip(wwi in^crwil.


' «•(• »K<. Ai tliii , rccte dci, loto : ]ioUtt tl de co qrt ' Noslriomnri; Viis., fciilc.riint.

demnalm. inllc. ilc. ' Nollionsis Ms., iiiicrlis.

• AIQ. tr. Cl lliqllOI)lS£., 1» tO^. ^ iniinc!) \us.,((mirm.


m.i LIBFfl DE DONO rEUSKVr^RAMl.i:. 1006
vinn , ndhiliramiis andltiim. iNiin cmnl cx uis ,
qiiin qiii laciis apiid sc inm magnis virlulibus crcJcre no-
nnii crnnt sccuiidiim propositum rocali : non ernnl in liierunl. Qiiod cl Doininns increpansargiiil, ct dicit ;

Clirislo clccii anlc conslilnlioncm mundi , iioii cnint Y<v libi , Clioroznin et Itclhsnidii : qiiin ti in Tijm rt
in co sorloni consecuii, non oraiit privdosiin;Ui siv Sidonc fncln' fuissrnt virltiles, quie fnclte suiit iii vobis.
ciindiiin proposituni cjns, f|iii universa oprraUir. Nani oliin in cilicio et ciiicre pnnitcnlinm cgisscnt. Scd niun-
si lioc csscnl, ex illis cssent, ct ciim illis sinc duhila- qiiid posswmusdiccic, cliam Tyrins cl Sidonios lali-
tione mansisscnt. hiis apiid sc virtiilihus faclis crcilerc noluissc, nut
22. Ut ciiim nni! dieam qiiam sit possibilc Deo , eieililiiros non riiisse, si ficrcnt? ciim eis ip-e Donii-
aversas ct adversas in lidem suain honiiiuim convir- iiiis allcsleliir ,
qiiod aeliiri essciil niagiix' hiiiniliUilis
tere volunlalfs, ct in eoruinciirdihiis opirari, iit niil- pncniiciiliam, si in cis facla essent divinariim illa si-

iis advcrsitilibus rcilant, iicc ah illo aHiiua superaii pna virliilum. Et lamcii in die iudicii t»uiiienui',

lcntatione disced;inl ; cuni pnssit et quod ait Aposio- quainvis minori sup; litio qiiam illne civitatcs ,
qiw,
lus facere, iit non eos pcrmillai tcntari siipcr id qiiod apiid se virtiilihus faclis ciedere nolucrunt. Scculus
possunt (I Cor. x , 15) : iit crgo id noii dicaiii , cciic ciiini Dominiis ait : Viiiiiii/diiieii dico vobis , Ttjro et

poicrat illos Deus prajsciens essc lapsuros, anieqii;iin Sidoni reinissius erit in tiic judicii (luam vobis (Mattli.

)d ficret , aiiforrc dc liac vita. An co reditnri siiniiis , XI , 21 , 22). Sevcriiis crgn piinicntnr isli, illi remis-
ut adliuc dispiilcinus, qnanla alisuiditale dicaliir, jii- siiis ; sed taincn piinicnliir. 1'orro si ctiam sccundiim
dieari hoinines inoruios cliani de liis pcccatis ,
q'i:e facl:i (lu.c lacliiri essciu si viverciit, morlni jndicaninr;
pr;i'scivil eos Doiis pcrpclraturos fuisse , si viveniil? iniifcclo, qiiia lidcles fiiluri crnnl isti, si cis cum lan-
Qiiod ila alihorret a scnsihiis christianis , aiil prorsiis tis iniracnlis fuissel Evangcliiim privdicatiim , noii

linnianis , ut id eliam icfellcre piideat. Curenim iion siintuliqiicpiinicndi; puniciitnr aiilcm ;


(n) falsum est
dicaiiir, ci ipsuin Evangeliiim cum lanto labore pas- igilur et seciindnm ea mortuos jiuiicari , qiinc facluri

sionibnsque sancloriim friistra essc prKiliealiim , vcl csscnt si ad viventes Evangeliiim pervenirel. Et si

adhiic eliam pr;cdicari : si judicari poterant homi- lioc falsiim cst, non est ciirdicninr de infniiiibuj qni
iics, ciiam non audilo Evangdio , scoiindiim ciuilu- percunt sine Dapiismatc miiricntes, linc in eis co
niaciam vel ohcdieiitiam, qnam prxscivit Deus lialii- merilo fieri, qnia pr;cscivil cos Dens, si viverent, pr;c«

liiros fuisse , si audissent? Nec damnarentiir Tyriis ct dicatiimqne iUis fnissel Ev.mgclium , in!idcliter audi-

Sidon, qnamvis remissiusquam illa; civitates, in (|«i- tiiros. r«esiai i^'iiiir ut so'o pcccalo originnli iciicanti.r
bus non crcdcniihus a Domino Christo mirabilia si- obslricti , cl proptor hoc soliim eant in damnationcm;
gna ' sunt facta : qiioniam si apud illas facta csscnt qiiod vidcmiis ' aliis caindcm iiabcniibus causam
iii cincre ct cilieio pffiiiitcniiam egissent; siciil se ha- non nisi pcr Dci graluiiam gratiam regeneraiione do-
hentelcqnia vcriialis, in quibus vcrhis suis iHiminns nari; ct ijiis occulio, jiisio lanieii judicio, quoniam
Jesus aliius nobis niystcrium prxdeslinatioiiis os- non est iiiiqnilas apud Deiim (/lO/H. ix , M), qiios-

tcndit. dam cliam posl Captismiim pessime vivendo pcritu-


1'). Si enim qiixraliir a nohis , cur apiid cos lanla ros , in hac lamen vita quo usquc pcrcant dctineri
niiraciila facla sinl qui vidciiles ca iioii fucrant cre- q;ii iion perircnt, si cis corporis niors, lapsiim corum
tliliiri , et apiid cos facla non sint qiii creilercnt si \\- ]irj.'vcnieiis , siibveniret. Qnoniain nulliis mortniis
derent; quid rcspondehiinus ? Niimi]uid diiturl smniis, jiidicauir ex bonis seii nialis , qH;i> fuerat si non mo-
qiiod in libro illo dixi , uhi scx qiiibiisdnm qu;cslioni- lerctur nctnrus : alioqiiin Tyrii ct Sidonii nnn secun-
biis Paganorum , sine pra^judicio tamcn aliariim caii- dum ra qii;c gesseruiil pocnas lucreni; scd potius sc-

sariim qiias prudentcs possunt vestigarc, rcspondi? ciindniii ea quic gcsturi fucrant, si in cis ill;e virliites
,

IIoc qiiippc, ut scilis, ciim Christus quarc post tnm cvangclic;c ficla; fuisscnl, per graiiilcni paMiilenliam

loiiga tcmpora vciierit quircretur , dixi qiwd liis ct pcr Chrisli fidem conscqiiercnlur saluloin.
, ,

lemporibus cl his locis quibus Evnngcliuni rjiis non csl CAPUT X. — 24. Quidam dispiilntor cailudicus
prirdicalum , tates omncs in ejus prcedicalione fuluros non ignobilis bunc Evangelii lociim sic exposuil, iit

rsse prwsriebal , quales multi in ejus corporali prtrsenlia dieerct prajscisse Doniinum Tyrins el Sidonios a fidc
fuernnt ,
qiti in ciim ncc snscilalis ab eo morlxiis credcre fiiisse poslea reccssiiros, cuni faclis npud sc miraculis
iwlrerunt. Ileni paiilo post iii codeni libro, nlqiie in crcdidissent, cl iniscricordia potius non eum illic i^ta

cadcm qiixslione : Qiiid mirum , inqnam , si lam infi- fecisse : quoniam grnviori pajii:e ohnoxii fierciit, si
delibus plenum orbem terraruni CliTtstus prioribus sm- fidem qiiam lenuerant rclii|uissciit, quam si eam niillo
eulis noverat , ut eis prccdicari mcrilo nollct ,
qiios nec tempore tenuissenl. Iii qu:i sonloiili.i ilncli liomiiiise!
vrrbit ncc miraculis suis crcdituros csse proescirbut adinodiim aculi, qii.x' sint adliuc mcrito rcqiiircnda ',

(Epist. 10~2, qua'si. 2)? Il;cc certe de Tyro el Sidonc qiiid me iiune atlinet diccre, cum ct ipsa iinbis ad iil

iion pnssumns diccre , et in cis cognoscimus nd cas qiiod ngimiis snlfragetnr? Si eniin 'iiiscialioite Donii-
raiisas pnvdcstinationis lia^c divina judicia pertihen', iins nim feeit iii isiis virliiles, per qiins fiori possont
siiie qiiarum caiisarnin Inleiiliiim pra;jiidicio tnnc isla

rcsponilerc m" dix. Facile est quippe ut infidelit.ileiii ' Sie Mss. Eilili vero, qvimiam iv.lrmus. Fl inria,
ptr rci
aecnscmiis Jnilworiiin de libcra voliinlnle ver.icnlcni qratiiilam qraliain rrqiiirrnlionrin ilon.^ri.
' In Mss! legiiin', fiua :.int r.iHmr in.'riln rcfjuirrniln.

• ADi. Ir. el aliqm t M.ss. , ct fiqna. (u) Hir, iiienid tapiii lll.i;'iidAin tl Kr.
i1
; »;

1007 s. .MGLSTiM p:r;sf.oii tw


nc pra»!.!' p':!i;rci.lur cu:n pfisica (icrciil iiiii- vcrilalcni iii iiis i|';i pii:i!'rnli<r. sinc diiliicitionc rrc-
li>lflr5,

crs fnlnroi fuiir.c rraitivil; sftlis aiicrlc- d:>m!is : iic.iie iii5cruUi!.ilia fc;iit;iri. anl i:ivcsligal'i-
lirlcs. iiiittl

luic iv.cisirnliir, dc liis ^«'«calis n-niliic;n jinliciiri lia vcsii.;^; rc roiii'innr. K\ orc tii;ii;j> infaiilinm i-t l.i-

facliirtim, si «liiiro ciciiliiiin siiam porlicil' lni:dom {/'.;//. viii, 5) iit


morlnnrim', qn.T iT:isci>it fnissc :

nipilii ci iic i!l.i fncinl siilivcnilr.r : sicrl Tyriis cl Si- (]iiod in l:is viilrmiis (jiinriim lilicrnlioMC ii l.or.ii eurum
iloiiiis. !.i sei;l. iili;i illa vcra csl, siilivcnissc (liciliir incrita iiulla pr;i.'Ccdiii!t. oi in lii* "i-ionini daninntio-

<'.lirisli:s, (jiMS ni;iluil noii arrcilcrc ad lidcni, nnam iicin iitri-i|iic comii:iiiiia (irigiii;>rj Ecia pra^-ccdiinl

mc ciicrc a (iile. q'K>.l cns. ^i lioc ot i:i m;ijoril>iiS licri iicqiiaqiinm (ininiiio ciinctis
soclorc iiinUo pravi i!is<

£ccc<sissoiil, |incvi.l''ral fuissc riclii.ns. (.)ii:mi\is h iiiiir, id cst, iion piitanlcs, vel scciiiidiini sna nicriLn
erci!crriil pniiiis, vcl suis incrilis ipicni-
didinr, Ciir non rarliiin csl iil 1 (;r;itiani ciii.|iiain d:ii i, iiisi

lioc c^s prcslarcliir, ul anicqnain (idcin rerni(|'irri.nl, ijiiam piiiiir!, i.ivc pnrcs (|iii libcranlur aiqiie pii-

vila iiiigr.ircntTc.uid rcspoiidcri pnssil, i.^imro. iiiii!!t::r, sivi; dis[ia:c$ liali>';>iit cniisas iiialas; ut i|ni
CT li.-.i-

Qiii ciiiin diril, rilictiiris iiilini Ijciicficio


fuls-c con- \id>'liir stirc. vidc.it iii; cad.it (I Cui . x, H) ; Ct qiii

ccssiim, nc Iialicro iiici|wrc: i i^iiod era\iorc iinpici.iic t;I<>rial:ii', iiii;i iii so ipso, scd in Doinino ^lorielur

dc-.or( icnl. saiis iiidicil iinn jmlxiri lioniiiicm c\ co (//.1,51).


(\uoi\ pr.rnoscilnr inalc fiis. e facluriis, si ci (iiiociini id. <iur aiitom i caiisaiu |>3rvuIoriini ad cxcinplnin
(1110 liencficio iil i.l noii r.itiat crJisi.l.iHir. Coiiiiillum n ajoruin, > siciil srriliilis , t non paliunliir alTcrri

cst iisiliir ct illi, qiii rnp/i:..!!-*/, nc ""''i.in "•«•'T''' '"- (.Siq'r7, iii lCpi:,l. Ililnrii, n. 8) liomincs, qni conlra
l.ll.ctiwi (jus {.S.i|!. IV, i 1). S.'d ciir iion ila oonsiiiiiini l'ilaj;':iiios iion diibil;int cs^^c jioccaliim originalc,

fucrit Tyriis ac Sidoniis, nt rrcdcrcnl cl


rapiToiiliir, quod per iiniiin lioininom inlravil in miiiiduin, cl ci

iic mnlilia niuinrcl inlcllootum conim; forsiian rc- uiio oniiios is^e in condcmiKiiioiicni {Hom. v, 12, IC)?

spoiiilcrol illc. riii placnil isln nioJo l:ai:c solvorc Quod 01 M.:ni(li;ei nnii accij.iiinl. <jni nnn snlum oni-
qii:i'Stionom : cgo vcio qiiaiilum ad lioc (;ii'id a::o ;it- iii'S Votcris liisiriimonii scrijiluras in ulla auctoritate
linct, siiffircro vidco, iit sctiinduni islniiiijiiiuiiioson- niii) liabcnl; veriim ciiam cas quac ad Novuni pcrti-

tonliam, tlc:iioiisrci!tiir lioiniiics non jiidicail de Iiis iiont Tcslaincnlum sic accipiunt, ul suo quodam pri-

qii.T iiiin ferciiinl, ctiam-i facliiri fuissc pra;visi snnt. vilrgiii. iino sacrilegio, qiiod volunt sumant, quod
Qiianqiinin, iil di\i, linnc npiiiinncin, qiia piilnnliir iii noliiiil rrjicinnt : coiilr;i quos ajebam iii liliris dc Li-
moriciilibiis vcl nioiiuis \ii!dic.-iri pcccita '. qii.cpr.c- bcro .\rbitiio, unde isli nobis pra;scribcnduiu putant.
sciii sunt fncliiri csse si vivoronl, cliain rcfiUcrc pii- Idco qu:cstiGi;cs opcio.sissinias incidcnlcs cnuclcaie
(loni, nc vidonmiir cl nos oxislimassc ;ili( iijiis ossc snlvorc noliii, uc nimiuoi Innguiu ojius cssct, ubi mc
iiKimenli ,
qnam ninliiiiiiiis disjiulntiuiic cliilicrc, odvcrsiis lain porvcrsos tcsliinonioruin divinoriim non
qiiiiin 5ili'iilio prclorirc. .'idjiivabat aiictoritas. Et poUTain, sicut fcci, qiiodli-

C.^PDT XI. — 25. rroindc, siciit Apnstoliis nil, lioi honim voium ossol, qii.rnon definitc inicrponc-

iVon voleiilii neque currerlis, scd misncnlis esl I>. liam, ccrta lanicn ralione concluderc, iii tiinnibus

(Rom. IX, \ii) : qiii ct jinrviilis quibiis viill, cliim ncn heiini csse landaodiiiii, siiic uUa ni'cossitaic crcdendi

viilonlibiis noqiio ciirrriiiitiiis sulivciiil, quos ^nle con- diias, sicul illi voluiil, co-ctoruas boiii cl mali pcrnii\-

stiliitionom niun.li clogit in Cliristo, daiuriis cis gra- tas csse subslantias.

tiain gralis, boc csl, niillis corum vcl fidci vel Ojio- 27. Dcniquc in pritno Rclractatiomiin libro, quod
I iiin incritis' prcccdontilins : ct majoribiis ciiain liis opiis incum noiidiini legistis, cum ad vosdcni libros
qiios pr.-cviilit, si ajmd cos f;iot i csscnt, suis miraciilis rctrnctindos vcnissoin, lioc cst, dc Libcro Arbitrio,
crcililuros, qiiilnis iion viill siibvcniro, non subvcnit ila lociiliis sum : < lii liis, i inqnani, i llbris ila multa
dc iinibiis iii siia prx'doslinailoiie occiillc qiiidom, scd disseita sunl, iil inoidentcs noniinll.c qiuvstiones qtia»
jiisli; aliiid juditavil. Non cnim c-l iniqiiitis api;d vcl cnodarc noii poteram, vel longam scrmocinatio-
Ocum ; sod iiiscruiabilia sunt judicia ojiis, ol invcsii- iicm in praiscnti rcquirobant, ila differrcntur, iit cx
(•aliil.s via: cjiis {Id. xi, 'jj) : iinivcrsT aiitcni via' Do- titraqiic parle, vcl o; oinnilitis carunulcni qu;vstio-
iiiiiii n'iscrirorili;i ct vorilns (ritl. xxiv, 10). Iiivc- iiiini p:>rtiliiis, iii quibiis iion apjiarobat qiiid potius
Stisaliiiis orgo ost mi; oricordin, qiia ciijiis viilt niisc- coiigriurol vcrilali, ad lioo Uimcii raliocinalio noslm
roliir, iii:His cjus pra'CcdciitiliiiS nicrilis : cl iiivcsiiga- concludcrelur, iit quoillibot coriim vcruni «set, laii-
litlia \critas, qiin qticm vull (didural (Rom. ix, IS), d;intliis crcdcrciiir, vcl cliaiii ostendcrctur Ociis. Pro-
cjiis qnidoin prrrodciitibiis nicriiis, scd rum co riijns |ilor ros qnijipe iliNpnl:ilio illn susco|iln cst, qiii ne-
ii.iscrctiir (iloriiniqr.C (Oiiimiriilms. Sioiil diioriiiiigo- gaiit cx libcro voiunlalis arbilrio iiiaU origiiicin diici,

niinoTuni, qiiortiiii uniis asMiioiinr, ii:ius rolinijiiilur, ct Ociim, siilacst, crcnloroin oinn iiin iiaiiirariiincul-

(liNparcsl oxitiis niorila coniniunia : iii qiiibus t.inieii


|ianduni ossc c.oiiloiidiint : co modo volontos sccnndtim
\m: nllcr niagna !)ci lionilalc liLcrntiir, nl allcr iiiilhi
siia; iiopiclalisorroroin (Maniclia;i cnimsunt), inintu-
rjus iiiiijiiilatcdaiiinctiir. Niiniijiiiil ciiini iniqnilas cst
inbiloni i|iianidani, cl Dooro.clonian" .c.lrod.iroreii.'i-
n|inj llciini? .\lisit Snl iii\csliraliilcs Miiit vi:c ijisins. poil
:
tiiram iiinli i (/(r/inc(. lih. I,f(ip. 9, n. 9). Iloin
Itnquo inifcricordinm cji:» in bis qni li!«'raiitiir, ct
Doiiido dichiiiicsl, inqiuini,
aliqiianluiiialioloro : « >

' rirrlqii" im-. xindir^iii quir p-incili aiitl ; oii.i^s».


pirc(i;.L ' ^ic j
liircs Us:;. iJiii. pcrfccU.
r{!0? L'ij;;u dk do:%'o PKiisEvr.iiA.^ru;. ;,;!p,

• vx (|ii:i ir.ioriu |)i'Ct:iiilii)iis jiiNliNsimc iiilliaa, I.Li •- luiiaiii, ci pcr hoc vciam mi.iui grairiiii ciso. Milnit :

nl • Dei gi:iii;i: (;iii;) lioiiiii rpo:ilo, iil osl, lilii-i-o :ir iioii oiniiibus Jaiiilo, qi;iJ iuniics nicrciiliir '
osleii-
bilri" cailriv poinii, nnn ili;iiii s^iijcic : aJ iiii:ii!i iiii- dit. Donus iii bc;icricio ccnoruiii, jnslus iii siipplicio
M'riaiu jilst.i; (laiiiii;iliouii peilim'! i^ii(ir;ii\ti:> cl difli- c:L'tororiiin : el hnuis iii oniiiibus, quoiiiain boiiiuii
Ciili:is,qiiaiiip:ililiir oiiiiiis lininoalicxordio iialivil.ilis csi, cum dobitum rcdditur ; ct jiisius in omnihus,
sii:r; ncc :ih isto iiiaio lilicratur qiiisquam, iiisi Dci qiinniam jusluni cst, cum indchilum' siiicciijusquam
gr.ilia : qii.ini iiiisiM'ia:ii iioluiil Pclagiaiii ox jiislu li.iiidc donatiir.
i)aiiin:tlioiic dcsrcnilcii', rcganlcs ori!;iiialo pcccaluni: 29. Dcfciidiliir aulcni siiic mcrilis Dci gratia, id
quaiiivis ignoraiilia cl diriicull;is, ciiaiiisi cssonl lio- csl vera gralia, ciianisi parviili baptizali,
sicul Pcla-
miiiis priinordia ii:ilui'alin; ncc sic culpaiidiis, scd gi.iiii sciitiunl, iii>:i criiuniiirdcpotestale tcncbrarum,
laudaiidus essciDcus,siiMili iii codcin libro lcrlio d s- quia nulli pcccato, sicut puiant Pcliigiani, loncnlur
piilaviiiius. Qii;u dispiilatio conlra Manicli;cos lia- ohnoxii, scdlantum in rcgiium Dnminilransforunlur
:

liciida csi, qiii iion accipiunl scripluras sancias Vcie- eiiam sic cniiii siiic ullis hoiiis mciiiis daiiir eis re-
ris Instrmncnti, iii quibns peccaluni origiiialc iiarni- gniim qiiibiis dalur, cl sinc ullis malis nicritis iion
lur; cl quidquid inde in I^itlecis apostolicis logilur, datur eis quibus non datur. Quod advcrsus eosdcm
dclcstaliili inipudcnlia iniiiiissiim fiiissc conlcnduiita Pelagianos dicere solemus, quando nohis objiciunt,
coiiiiplorilius Scriptiiraruin, tanipi nn iion fucrit al) «)uod fjio iribuamus Dci grati.im, diccndo eam noii
Apostolis dictuni. Coiiira Pelagianns aiitein lioc dorcii- sccuiidiim mcrita noslra dari. Ipsi ciiini polius Dci
donduin est, quod ulraque Scriplura conimcndat, quani gratiam falo iii parvulis Iribuiint, qui dicunt fatuni
snaccipcre pioruenlurt^/Scii-acf. UbA,c.9, n. (J). Ihcc csse, ubi meriium noii csi (a). Niilla quippc nicriia,
dixi in primo libro Rctraclalionuin, cuni rctractarem ctiam secuiidum ipsos Pclagianos, possuni iii parvu-
libros de Libcro Arbitrio. Nec sola saiic ista ibi a ine lisinveniri, cur alii coruni miliantur in rcgnum, alii

dicta suiit dc his libiis ; vcruiu cl ulia iiiulla, ipix liuic vero alicnenlur a rogiio. Sicut aulcm niinc, ut oslen-

ad vos opcri inscrerc longiiin puiavi, el noii neccssa- dcrcm graiiam Dci non secuiiduin mcrita no3tra da-
qiiod cl vos cxisiiino cssc judicituros, ri, secundumiitrumqucscnsum lioc
linni : cuni dcfcBdere malui ;

oiniiia Icgciilis. Qiiainvis ergo in libro lenio dc Li- el secuiiddm nostrum scilicct, qui ohstriclos origi-
bcro Arbitrio ila dc parvulis dispiilavcriin, ul ctiamsi iialipcccato parvulus dicimiis, ct.sccundum Pelagis.
voruni csset quod Polagiani, ignorantiam et noruni, qui originale ncgant essc pcccalun;;
diciiiil nec la-
difficiiltalcin, sinc qiiibus iiulliis lioiniiuini nasciUir, inen iJeo mihi cst anibigciuliim, balierc parvulos
priniorJia, non supplicia esse nalur.ii; viiiccrenlur quod eis dimitlat qui snlvum facit popiilum siium a
lamcn Manichxi, qui vohuit duas, boni sciliccl cl pcccatis eonim ( Jl/fl»/i. i, 21 ) : iia in tci tio libro do
iiiali, co;(icrnas cssc naluras : niiniqiiid ideo lidcs In Libero Arhiirio secuiidnm iitrunique sciisum rcsiiii
dubiumvocanda vel dcserendacst, quam conlra ipsos Maiiicliicis, sive suiplicia, sive primoidia naturic
Pclagianos calliolioa dofci.dit Ecclcsia, qu:c asscrit sini ignoraniia eldifficulias, sine quibus nullus Iio-
origiiialc cssc pcccatuin, ciijiis rcaius gcncratioiic iniinim nascitur ; ct laiiicn uniim horum teiico, ihi
conlraclus, rcgciieralioiie bolvcndns csl? Quod si el
quoquc a nie satis cviJi-nicr expT-essuin : quod noii
isti falciiliir liobiscimi, ul siiiiul in liac eausa l'cl;igi;i-
sit isla naliira iiistiluti hoiniiiis, scd pawia damiiali
iioruin dcslruainus eriorcni; cur putani csse dubi- ( C/;);i. '.;0cl25).

landuin, qiioj cii;iin parvulos Deus, quibus dai su:iin 50. friisira iiaqiie niiiii do illiiK lihii mei vclusia-
graliaiii pcr Baptisnialia saciiiniciituni, erualdc po- lc piicbcrihitur, nc ag;im causam sicul dchco agcre
lcslale lcnohraruin, et innsfcial n rcgnuni Filii cha- parviiloriim, ct indc graliam Dei iioii seeiindiim me
rilatis suii; (Cutoss. 13)? co ergo quod cani rila hoiiiiiiiim dari, pcispicuai vcriialis
i, Iii aliis luceconvin-
dal, aliis iioii «laf, cur noluiil c;iiiUarc Domiiio iniscii- cani. Si eiiim quaudo hbros dc Libero Arbitrio laicus
coidiani eljuJiciuin (Psal. c, 1)? Ciirautein illis po- crepi, preshyter cx|)Iicavi ', adhiic dc damnaiionein-
lius quani illis dctur? Quis cogiiovil sciisuni Doiiiini fanlium iion renasceiitium et de rcnasceiilium
lihcr.i-
{Rom. XI, oi)? Qiiis insciutabilia scrulari v:ilcal? lionedubilarcm ; ncmo, ut opinor, cssei tam iiijusius
quis invcsligaliilia vestigare? iiiqiie invidus, qiii lue proficcro pruhibcret, alquc in
hiic dubiiaiiunc rcmaiiciiduin
CAPUT Xil.— 28. Cnnnciiur itaqiie gratiain Doi
iniii csse judicarct.

non sccunduni mcriia accipicntiumdari, sed Cum vero rcciius possit intclligi, nou uic propicrca
scciin-
dc liacrc duhitassecrcdi oporterc, quia coiiir.' quns
diimplaciliim voluntaiis cjus, in laudeni ct gloiiam
nica dirigebatur iutonlio, sicmihi visisunlrcfcllciidi,
ipsius cjus ( lCplies. i, 5 ), ul qni glori;itiir,
grali.x
ui.sivc jiaina cssct peccati oiiginalis in parvulis,
iiullo inodo in seip.so, scd in Doniino glorictur (I C»r.
qui honiinibus dat quilnis vull,
quod vcrilar, hibcl ; sivc non csset quod noni;ul!i
1,51) : qiioiiiani nii- ,

sorieorscst ;
qiiod clsi iion dct, juslus est : et nnn
crranlcs (^pinanlur ; iiuilo mo !o tanicii qiiam Mani-
dal quihus non vult, •it iioliis faeiat divilias glori;c ' Sic ^i.ss. Eiliii, mererniliir.
$u;c in ^isa miscricordiic ( />om. ix, 23 ). Dando 10
' antc cxciisis, rfcifdd/i. Aiiiiusiunemcnsistelosije
cfwlicc , uiitebilum.
enim quiuusdam quod iioii nicrenliir, profcctn gra- ' Aiu. ot er., laiciis lo:nce ca'ui, ct in jfrica prcLOiilcT
• r j
cxilh-(r:t.
' Editi, Hknl. Al J«ss.,<jic:n/.— P.clract.itioiicshicforuiii, {(1) vide !il;iu:n 2 conlra duai Epistolas rcljfriancium
liiicrei. >i. '
mi. 11, 12.
;

S. .VL'<;tSTINI I.P;S:()I1 1012


lUlt
dunnini iialiir.iriiiii , Iwni lcqii:imiHi pcr iiiinistoiiuni bapiizaniis sitccurri pos-
clixorum crror iiiJutil,

|>cinii\iio crediTciur : absil ul cau- sit , cxspirat? Plcruiuquc ciiim rcstinantiliiis parci,-
^cilicel ei ni:ili,
iiobis dica- tibiisct parati» iniiii-itiis ut lV.p:i>mus parvulu dctur,
saiii panuljruin sic reliiiquainus, ul cssc

inClirisiofgcncrali, si luoiiau- Dc<i laiiicn iiolciitc noii dalur, qui ciim paululiini iii
inus inccrtuin, utrum
Quid quod
uir parvuli, iranscani in a lcriiam saluicm ; non
rc- liac vita i.oii lciiuit ut d:irolur. ctiani,

&ccund:iui: abqiinndo parvulis iiilidcliuni poluil, iic irent


gciicraii auicm innsc.int iii inoricm
(iliis

(luoiiiaiu quod scriplum cst, l'cr unum Iwmincni pec- iii pcidiiioncni, c( liliis (idcliuni non ^Miiuit B.ipti-

ralum intratil in mundum, et per peccaliim iiiors ;


cl snialc siibvciiiii ? llii ccrle Ostcndilur qiiud i>erspiia-

:(a in omne* liomines pcrtransiit ( /Joiii. v, 12, ) ;


alilcr riiiii apud D 'iiin iinn sit acceplio ( /tum. ii, 11 ):

i-ccte inielligi non poiesl : ncc a morlc perpeiua, que alio juiii cullornin suoruni potius.quam iiiiuicorum

justissime esl rciribuia peccalo, lilicrai qucinqiiam lilios lilicrarcl.

puiiilorum atqiic mngnoruiii, iiisi illc qui proptcr rc- (;.\PUT XIII. — 32. Jam vcro, quoniam de dono '

iiiitlcnda cl origiiialia cl propria iioslra pcccala nior- pcisevcrantije iiunc agiiiius, qiiid csl qucd niuritiirc

iims eSl sinc ullo suo oriijinaU proiriove pcccalo. iioii bapti/.aio subvcnitur, nc sinc Daptism:itc inoria-

Sed quarc il!os poliusquam illos? Ileruin alqiic ilc- tiir; c( bapiizatucnsiiro iioii subvciiitur, ut anlc mo-
ruin dicimus, nec nos pigct, liomo, (« quis es qui ri:ilur ? Msi forie illi adlitic absurdilati auscultabimus,

retpondcas Deo ( liom. iv, 20 ) ? Inscratabilia sunl qiia dicitiir iiiliil prodcssc cuiqiiain niori an(cquaiii

judieia ejus, et invatigabiles via; cjus ( Id. w. 53). El cadal ,


quia &ccuiiduiii eus nrius juilicnbitur, quos

lioc adjiciamus : Mtiora te ne quasieris, el fortiora te euin pr.iscivii Dcus acturuin fuisse si viverel. Ilaiic

ne scrulatus fueris ( Eccli. iii, 22 ). pcrvcrsiiaiem sniiitali Ddei lani vehciiicnlcr adver-

31. Vidctis enim ', cliarissinii, quam sil absurdum, sam, quis paiieiitcr audiat? quis ferat ? I.t laincn h:ic

cl a (idci sanitate atque siiiccrilale vcritatis alieniim, diccru urgcnliir, qiii non rateiitur gratiam Dri iioii

ul dicamus parvulos mortuos sccundum ea judicari, secuiiduiii incnta iiosira dari. Qui autcin noluiit di-

oux prxscili sunl facluri cssc si vivcrcnt. lu lianc rcre ununiquemqiie mortuonim seruiidum ca judi-

nulem scntcniiam, quam ccrtc omnis seusus humanns c:iri, qux Deus illum prxscivii ucturuin fuisse si vi-

quaiitulacuinque ratione subuixus, maximcque cliri- vcrct, intucnlcs quain manifcsla falsitaic et qiiaBla

stianus, ciliorret, ire coinpulsi suiit, quisica Pela- absurdiiaie dicatur; iion eis rcmanel cur dicant,
giaiiorum crrore alleni esse voluerunt, ut lanicn gra- quod iii Pclagianis damnavii, el ab ipso Pulagio da-

liam Dci pcr Jcsum Clirislum Oomiiiuin iiustrum, DQnari fecit Ecclesia, graiinni Dci scciinduin mcrita
i|aa nobis una pust lapsum primi hominis in quo , nustra dari : cum vidcanl alios parvulos iiou rcge-
omnescecidiraus, subvcniiur, sccundum meriia no- ncraios ad .-clcrnam morlc:n, alios aulcni regcnera-
stra dari sibi adliuc exisiiincnt esse crcdciiduni, et tos nd a:(crnani vitain tolli dc liac vita ; Ipsusque
dispulationc insiiper profcrendum. Quod ipse I'ela- rcgeiicralo.^, aliiis pcrscvcraiites usqiic in (iiiem hinc
gius anle orientalcs episcopos judiccs, damnationis irc, alios quousqiic dccidant liic lciicii,qiii uiiquc
sux timore damnavit. Iloc autem si noii dicaiiir, de noii dccidlssenl, si aiiicquaui labcrcntur hinc cxis-
inortuoriiin scilicot operibus, qui faciuri fueranl si sciit; ct rursiis quosdain lapsosqiiousquercdcant non
vivcrcnl, bonisaui nialis, ac pcr hoc iiullis ct in ipsa cxirc dc hac vita, qui utiquc pcrirent, si antcquani
Dei prjcscienlia • non futiiris : hoc ergo si non dica- rcdireiil, exirent.

lur, quod tcrnitis qftanto crrorc dicalur ;


quid resla- 55. Uiidc satis diluride oslrndltur, et iiiclioandi,
bii, iiisi ut graliam Dei nun sccundum merita iiostra ct usquc in liiicm |>crscverandl gratlnm Dci iion se-
ilari, quod conlra li.cresiin Pclagianam catbolica de- cuiiduin nierita nostra dari ; scd dari secunduui
fcndil Ecclcsia, rcmota conlenliunis caliginc falcamur ipslus scrretissiiii:ini , eaindcmquc jusilssimam, sa-

:itque id inaxime in parvulls cvidcntiorc vcritaic cor- pleiitissimam, bcnenccntissimnin vuliinlalcni : quo-
iianius ? Neque cnim fato cogilur Dcus illis iiiraiili- iiiam quos pnitdcslinavii, ipsos ci vocavlt Id. tiii,
(

bus subvciiire, illis aiiiem non subvenire ; ciim sit 50 ) vocntluiie illa de qu:i dlctuni esi, Siiie piEm«ti.'ia

iitrisquc ciusa cominiinis : aut res liumanas iii par- siiiil dona ct vocatio Dei ( Id. xi, 2"J ). Ad qiiani vo-
vulis non diviiia providcnlia , scd fortuilis agi casi- catloneni pertinerc nulliis est lioino ab hominibus ccr-
bus opinabimur, cum rationalcs vel daiiiiiand;u vcl ta asseverailonc dicendns, nisi cuin de hoc sok^uIu
liherandx siiil aninix ; (juandoquidcm iicc passercn- cxierit : in liac auteni vila bumaiia qu.c teniailu cst
ilit in terrani siiic voluiilatc Patris noslri ipii in calis iiipcr lcrraiii {Jvb vii, 1 ), qiii vidclur stnre, vidcat
f»l ( Mutlh. X, 2'J ) : aut parcnluiu iicgligentix sic nc cadal ( I C.or. x, 12 ). Ideu quippe ( sicut jam su-
iribuciidum cst', quod pirvuli sinc Ilaptismatc ino |ira dixlinus [Cap. 8 , ii. 10]) non pcrscveralurl pcrsc-
liiintur, ut nibil ibi agant supcnia judicia ; tanquam vrraturis provideniissimn Dcl voluntatc niiscenlur,
i|«i qui liuc inodu malc.moriuiitur, pnrentcs sibi iic- iit cssc discamus non nlla sapicntcs, srd humilibus
):'igciilcs vubiiil.itc pnqiria dc qiiibus nasccn^nuir, roiisciitieiitcs ( Roni. xii, IG ), ctciiiii timorc ct Ire-
! Icgcriiil : qjid diram, qiiod parvulus aliqiiaiido aii- inorc iiostr:iin ipsoruin snlulcni opcreiiiur : Dcns csl
.niiiiiqiii upcialur in iiobis ct vclle Ct oiicrari, pn>
' sicMis. clili, nrfi-lis, Widrusimi; oniisso, miin.
• Iji» , priEUMdd. 1 iifiiil^liir r\ >'ss.
' Kiuii-^Jbs., letribtiendttm at. Am. Er. ct Mss., dcbuito
1013 I.lliKll I)K DONO PKUSEVEU.^NTLE. iOU
lioiia voliinlalc (iV(i//;)p. ii, 12 d 15). Nos iTgo \olu- pr;cilestiiiatioiiis, qiiam coiiimc.-idai cadeiii !ki-ipiura
nius, scd Dcus iii iinbis opcniiur cl vcllc : iios crgri divina.

operaiiiur , scd Ucus iii iioliis opiMMiur ct (ipcraii, 5."J. An qiiisipiain diccrc niidehii, Iiciiin iion pra-s-

pro bona voliiiilalc. Iloc iuiliiib i'\pi'(lil cl cicdcic ct (issc (piiliiis cssct daturiis iit crcdeiciil, aul quos da-
(liccrc : lioc cst piuiii, huc vcruiii, ut sii iiiiiuilis ci liinis csscl Filio suo, ul ex cis noii pcrderct (|ueni-
subiliissa confcssin, cl dclur lolum Dco. Cogilaiiles (piaiii {Joun. XMii, 9)? QiKC uliqiic si prxscivil, pro-
credimus , cogiiantcs loqiiiimir, (Ogiuinti;» agiiiuis fecio liciieiicia sua , (piibus nos digiiaiur liberarc
quidipiid agiiiuls : ipiod ai.tcin alliiicl ad pielalisviaiu pivcscivit. Il;i'c esl pixilesliiialii) sanctoriim, iilliil

cl vcruiii Uei cultuin, ikhi suiiius iiliMici cogilarc ali- alind :^prascieiilia scilicel '
, ct prj'parat':o beiiefi-
qiiid lanquain e.\ nobisineiipsis , scd sulGcicniia iioslra cioruin Dci, quibus ccrtis.^imc libcraulur, (piiciiniquc
cx Deo cst (
II Cor. iii, 5 ). « Non cnini osl iii poic- libcraiitiip/Caileri auiem ulii iiisi iii inassa pcrdiiioiiis
state nosira cor nosirum et iiosiia', cngiiationcs : > jiislo diviiio judicio reliiiquuiiliir ? Ubi Tjrii relicli

uiide idem qui iiocail, ilcin dicll Anibrosiiis {De Fu- siiiit cl Sidonii, qui cliaiii credcrc potucruiit, si miia
ga saculi, cap. 1 ), < Quis auteni taiii bcaiiis ipii ia illa Clirisli sigiia vidissciit. Sed ipioniam iil cicdcrciit,
cordesuo scmpur asceiidat ? Scd lioc sine divino au- iioii cral cis datuin , eliam undc crcdcrcnt csl iicga-
lilioqui (icri poiest ? nulio profccto iiiodo. Dcniquc, i tuiii. l.x qiio apparet h.ibereqiiosdani in ipso ingcnio
inquit, I supia eadeni Scripiura dicit, liciitus vhcujus divinum iiatiiraiiter muuus iiitclligciili;i!, quo nioveaii-
ctt auxilium cjus abs te , Domine ; ascensun in corde iiir ad fidcin , si coiignia suis inentibus, vcl audiant
ejus > ( Psal. Lxxxiii, 6 ). Iloc uliipie ut dicorcl, mm verlia, vel sigiia conspicianl : cl tamcn si Dci altiorc
soluin iii Littcris sacris legcbat, sed sicul de illoviio jiidicio, a perditioiiis niassa non suiil gratia; prxdcs-
sine dubit.itione credenduin cst, etiain in cordc suo tiiiatioiie discreii , iice ipsa cis adliibcnlu:- vcl dicta

scnliebat Ambrosius. Quod cigo in sacramcniis Rdc- diviiia vcl facta, per qiirc posscnt crcdcrc, sl audireiil
tium dicitur, utsursum cor babcamus ad Doiniiiuiii, utiquc i;ilia vel vidcrcnt. lii cadem perditionis massa
muiius est Doiuini : de quo nniiiere ipsi Duiniiio Oco rclicti suiii eiiam Jiid;ei, qui iioii poiuerunl crcdcre
liOstro gratias agcre, a sacerdote posl lianc voccm faclis in conspcctu suo lam uiagiiis tlarisque virtuli-

quibus huc dicitur admoncntur ; et dignum ac jusliim bus. Cur eiiiiii iioii poterani crcdere, no.i laeuit Evan-
csse respondent (
In prwfaiione ad canonem Missie ). geliiim, dieens : Cum autein tanln sjgna fccisiiet coram
Cum enim noii sit in nostra poiestnte cor nostrum, eis, non crcdidcrunl cum ; ul sermo in Isaice proplii la:

sed divino sublevctur auxilio, ul asccndal, et qua; implerelv.T , quem diiil : Domine quis ,
credidit audilui

sursum suiit sapiftt, ubiClirislus est in dexira Dei se- nostro ? ct brachium Domini cui revetatum est ? Fa ideo
dcns, noii qua; super lerram ( Coloss- iii, 1,2) : cui non potcrant crcdcre, qiiia ilcrum difil Isaias : Excic-
de hac laiila re ageiidac sunt graiia', nisi hoe facieiiii cavit oculos eorum, el induravit cor illorum ; ut non vi-

Doniino Deo noslro, qnl nos per talcbcneficium libe- deant oculis , uec intcUigant corde , el couverluntur , et

raudu de profundo liujus mundi, cleglt, etprjedesti- sanem iltos {Joan. xii , 57 40). Non crant ergo sic

iiavit ante coiistilulioncm mundi ? cxc;ccaii oculi , iicc sic induralum cor Tyrioruni et

CAPUT XIV. — 5i. Sed aiiiiili pr;cdest;nalionisdc- Sidoniorum : quoniani credidissent , si qgalia vidc -

Giiitioiiein uiilitali prxJicationis advcrsain {Suyra, iii


ruiil isii sigiia vidisseiit. Sed ncc illis profuit qiiod

1'pisloHs llitiirii et Prosperi , col. 947-954). Qiiasi potcraiit crcderc ,


qiiia pr;vdesliiiaii iioii eraiit ab eo,
ciijus iiiscrut;ibilia siiiil judicia, cl invcsligabilcs vi;c
vero adversata sit Aposloloprxdicaiui. Nuiine ille do- ;

clor Gcnlium in lidc et veritaie ei prcdestinationera


iiec islis obfuisset quod non polcrant credcrc, si iia

loties commendavil , et vcrbum Dei prxdicare iion


prxdcstinaii cssciil, iit eos c;ccus Dcns illiiminarei

deslilit? Nuniquid quia dixit, Deus est qui operatur iii


cl induralis cor lapideum vellel aiiferrc. Vcriini quod
vobiset velle et operari, pro bona voluntale (Philipp. ii,
dixit Doniinus de Tyriis ct Sidoiiiis, aliquo alio modo
13 ; ideo non ipsc , et ut vcliiiius qux Deo placeaiil poiCbt fortassis iniclligi : nemincni tameii veiiire ad
)

ct ut opercmur, liortatus cst? aul quia dixit, Qui in Cbristuni, tiisi cui fuerit daliii!), cl cis dari qiii in illo

vobis boHum opus coepit, perficiel usquc in dicm Clirisli electi siiiit anic consiituiioncm mundi ,
procul dubio

lesu {Id. I, C. ; ideo ut incipcrcnl homines et per- confiteliir, a qiio non surdis aiirilius cordis eloqnium
)

ipsc iionsnasit? Ncmpc divinum anribus carnis auditiir. Et lainen lia'c pr;e-
severarent usqiic in fiiieni,
destinalio, qii;c s:ilis aperle cliam verbis cvangclicis
ipse Domiiius boniinilms pra.ccpit ut crcdcrciit, atque
ait Credite ' in Dcum el in me credile Joan. xiv, 1 )
cxpliealur, iioii proliibuit Doininum ct propter iiici-
, , (
piciidum diccrc, quod paulo aiilc coniincmoravi, Cre-
liec laineii ideo ejui falsa seiilciilia cst, nec vana dc-
diie in Dcum, et in me credile : et propicr pcrscveran-
fiiiitio ubi ail, A'cmo veuil ad mc, id csl, nenio crcdit
datum a Putrc mco duin, Opoitcl scmpcr orare, ct non dcjicerc {Iaic. xviii,
iii nie, ntsi jnerit ei { Id. vi, OG ).
1 ). Audiuiil cnim lia-c ct faciunl, quibus datum cst
Nec rursus, (juia vcra est hx'c deruiitio, ideo vana
iioii aiUcm faciuiil, sivc audiaiil, sive non audiaiit.
est ilia pra'ceptio. Ciir crgo pra'dicatioiii, pr;cceptio-
exhorLiliiiiii coiTO(/'..'Oiii qux omuia frciiucntat
qiiibiis non (!;itiirii o^t. Quia vabis, iiiquit , danim esl
iii, ,
,

Scrii>tura diviiia, exislimainus inutilein dcfiiiitiuiiciu


nosse mijHmam tcjm cwloram ; ilUs aulein uou cst

dclnm {ilattti. xiii , II). Qiiuriim altcruin ad miseri-


' Lnv., creiHli-'. \in. rr. ct SI.ss., crcdite; jnxla gr;c- ' lla vss. .*l eiliti iiicc pricdcstimitio innclorum
: uiliU
cuu. aliiid Cit qiitiiii p:£iciciiiia sciliiLl, eie.
,, ,

S \LT.USTIM KPISCOPl »OIC


1015
cui <l:t'l lanicii nj liac qiiaiilu:ii cuii|uc nnstrum Jalum esl
roidiJiii. alicrum sil juJiciu:« peiliiiol iHlns ,
,

icordiam el judicium canlabo lib!, iit |iossit h irlaii ; quia et lioc cjus diiiiu:n csl, in cn-
aiiiiiii iioslra, .Wii./
jus iiiaiiu siinl ct iios ct seriiioncs nosiri (Sup. tii
Doiuiiif (rwt. c, 1). ,

iirj;dc>lin.uionis igilur pridcalionc iin|ic- 1C). Liido ci .\postnlus, Sccundum grmiuni , inquil
5C. Nec ,

prcificicii- qtta' Jnla ett milii ul tnpicns archileclus fundunientum


c»! |irxJic-»lio fiJci |icricv.'raiilis el
,
dicnjj
auJiiiil, quilms d.iliim csl ul pnsui. Kl alio loco , Vnicuiqite , inquil , ticul Doininui
lis, ul luoJ oporlil
ciiiin aiidicnl siiic pr.cJicaiilc
dcdit : ego plantiivi, Apollo rigamt ; scd Detis increincn-
iJicdianl* : quonnxlo
profi- liiin dcdit. llnque ittque qui plantat , aliquid est iieque
(Roiii. X, 14) T Ncc rursHs, prx-dicalionc fid.-i ,

qui rigitt ; ted qui incremcittitin dnl Deus (I Cor. iii, 10,
cirnlis ct uiqiic ad ultimun) pcrniancnlis, iiiipcJiciida
ut fiJelilrr cl S, G, 7). Ac (icr lioc siciit cxlioriaiur ci pncdicat rec-
csl pr.Tdicalto pradcslinaiionis, (jiii

obcdicnlia tan iiinin dc tc, scd illo qui .-«cccpil buc donnm : i!a cjliorlantcni
obcdicntcr vivil , non dc ips.i

scd q:ii gloriatur rocto atqun prjJicniitcin pmfccto illc oli(;Jii iilcrauJit,
s.io non acceplo boiio Oilollatiir : ,

Cor. 31). In iiullo enim qiii acccpii liiic Joiiuin. Ilinc cst qiioJ Dnminus, cuid
iii Doniino gloriclur (1 i, « •

QiioJ vidil cis loqucrcliir, qni caniis aiircs apcrlas liabcrcnt, Jicc-
« gluriandum, qnando noslriiin niliil sil. •

bal lanicii, Qui Itabet aurct audiendi, audiul (Luc. viii,


lidcli^siinc '
C) pi i Mius , cl fidoiiti>siiiiC dofiiiivit (Lib.

pcr qiiiiJ iitiqiic prxd-islinnlio- 8) : omncs liaUerc procul Jiibio novcral. A


qiias noii
3 ud Quirin., ciip. 4),

Nam nullo glo- qiioaiilcm li:ibcaiil, quicnmquc liabenl, ipsc Dominus


miii ccnissimaiii pronuiiliavil. si « iii

profeclo ncc oslciidit, iibi ait Dubo eit cor cognoscendi me el aurei
:
rianduiu est, quandii iioslrum niliil sil : »

dc olicdiciitia pcrscvcranlissiina gloriandum csl : ncc aiidientes (Uiiruch ii, 51). Aurcs ergo audiendi, ipsum
dcsuper donata csi JoiHini olicJicnJi, iil qiii iil li:ibcrcnl, vciilrciil ad
iia noslra , lanquam non sit nnliis ,

Jiccnda csi. El ipsa igiiur Dei donum csl ,


qiiod sc cum, ad qucin neino vonil, nisi fiicrit ci datum a Pa-

vocalionc, do qna trc ipsius. E\linri:iiniir crgo aiqiic pradicamus sed


Jatunim Dcus vocalis suis illa di- :

roealioDci(Roin. qui liabcni aurcs aiiJiciidi , obcdicnlcr nos audiunt


iluni cslfSiitf pvmteiiliu fitnl dona el ;

qui vcro eas iion lialicnt, fit in cis qiiod scriptum cst,
M, 20),oniiii cliristiano coiifitcntc prxscivit. II ic
ut audientes non audianl (Matllt. xiii, 13) aiidienlcs
i-sl igltur pracdcstinalio, quam nJclilcr alquo liuniili- ;

icr prxJicamus. Ncc lamen idcm doclor cl faclor vidclicct cnipnris sciisu, non auJiant cordis asscnsu.

qui cl in Cliristum crcdidit, cl in saiicta olicdiciitia


Ciir autem illi habcant aurcs audiendi, illi non ha-

ii^quc ad passii)iicni pro Clirislo pcrscvcraniissiinc Lcnnt , lioc cst, ciir illis datum sil a Palre ut Tenianl

vixit, iJco ccssavit prxdicnrc Evangclium, c^liortari aJ Filiiim, illis aulcm non sit daiiim, quis cognovil
srnsMni Domini, aul quis ejus consiliarius fuil (Roni.
ad fiilcm piiisquc morcs, alquc ad ipsain usquc i:i

fiiicm pcrscvcranliaiii, quoniam dixit, i in iiuro glo- XI, 3i) ? nul tii qiiis cs, o homo, qui rcspondcas Deo

rianduni, quaiido notrum iiiliil sit ; » ulti vcrani Dci (Id. IX, 20)? Niimquid idco ncgandum cst quod aper-
grjliam, id csl, qux nnn scciinduiii incrilu noslra tiim est, quia coniprchcndi non potcst quod occulium
ilalur, siiic ulla amliigiiiUilc dcclaravit : quaiii se da- csi? numi|iiiJ, inqiiam, propicrcn dicturi sumus qiiod

lurum qiioiii::m pra:^civit Dcus , liis Cypriani vcrbis ita cssc porspicimus , non ita cssc ,
quoiiinm cur ita
procul duliio pra-dcsiinaiio prxdicaia cst : qii:i; si sit non possumns invcnirc ?

Cyprianum a pradicalionc olicJicntia; i:oii pruliiliuil, CAPUT XV. — 58. Scd aiunt, ul scribiiis, t Ne-
iicc nos uliquc dclicl proliiLcrc. niincin possc corrcpiionis stiniulis cxcilari, si dicatur
57. Qiiamvis crgo dicainus Dei Joniim ossc olie- In cnnvciKu Ecclcsia-audicntihiis miiltis : Ita se linlict

Jicntiam ; laincn lioinines ' cxliorliinnr nd eam. Scd do prxdcstiiiaiioiic dcfinita scntcntia volunlaiis Dci
illis qiii veritalis c\li<irtaiionem obcdicntcr aiidiunt, ut alii cx Yobis de infidclitale accepta ohediendi to-
ipsmn doniim Dci Jatirni est, lioc est, obcJicntcr au- liinlalc vencriiis ad fijcm , vcl acropia pci-sevcraniia

Jirc : illis autcni qiii noii sic aiiJiunl, noii esl Jatiiin. mancatis in fiJc ; cilrri vcro qiii in pcccatoruin de-
Non ciiiin qiiiciimqiio , scd Clirislns , Kcmo , iiiquit ,
lcctalionc rcmoramini, iJoo nonduin siirrcxistis, qiiia

rciiit ad me, nisi fueril ci dutwn a Palie nieo (Joan. vi, iiccJnm Tos aJjutorium gralia: miscranlis crcxil.
C6) : cl, Vobit dalum nl notse nttjslcriuin rcrini c(tlo- Vcrumlamcn si qui esiis iiccduin vocali, qiios gralij
Tuin. illiiauiem non esl dnluin (.Valtlt. mii, II). El dc siia prnrdcslinavorit cligcndos , accipiciis eamdcni
coiillnoiitia : Non omnrs, inqnil, citpiitnt vcibum hoc gr.iliam, qiin vclilis ol silis clecti : ct si qiii obcdilis ,

trd quibus dcilum csl [Id. \i\, II). Kt oiim Apo.sliilus si pr.xdostinali eslis rojicicndi, siiblralionuir obcdicii-
aj piiJicitiam (niijii^:iIoni conjiigos liorl.irclur : Vct- Ji vircs, utobrdirc ccssciis. i Ista cum dicuiilur, ita

lem , Inqiilt , omues lioininet ctu sicut iiie ipsuin ; ted nos a confitciida vcra Dci gralia, id rst, qii.i: non sc-
UHnsquiirjuc pro)>riiim donum Itubct a l)co , nlins sie cunJiim mcrita noslra dalur, et a cimlitcnJa srcun-
iilius aulcm sic (I C.ni . vii ,7). 1'lii satis nslcnJit , iinn Jiiiii cam pixJcsIinalionc sanctnrum dclerrcc non
l.inluin conrniciiti.iii Jomiiiii Doi cssc, scil C(iiiju;;alo- Jobont; siciit noii Jelcrromiir a ronlilonda prxscicn-
rom cliam casiitatcin. Qu i: cuiii mti .~ini , lioitanmr tia Dci , si qiiis dc illa populo sic loqiialur, iil dical

< Sivc nuiic rccic vivaiis , sivc non rcr.lc , talrs critis
* rilili,i'l qiiibits diiliun etl ul obcdiiiitl !.•; unxiinus, el, P"Slra, qualcs vos Dcus futuros cssr prxsrivit, vrl bo-
atiiliitiiaii- M.NS.
iii si honos , vcl niali si nialns. i Niimquiil eiiim, si
ljirbrtou:>iii M.S , fidcliiiimui.
• 11 .ilii«nsi5 Mi ,oiimc>. lioc .iuJiio iionnulli iu lorpurcm srgiiiiioniqnc vcrlan*
1817 LmA\. Dli DONO PKliSEVtinANflii:. lOl.S

lur, ei a l;il)(ire |iroclivcs iiil libiJiiH-iii ii(i>i ((iK(ii|ii- faciamus cos qui iion intclliguiil, dumvoluinuscosqui
tcuntias s.ii.is caiii, iirniiierca ile imi^aiciiiia Dei fal- iiilclliguiilfaccrcdocliorcs ; qui nobisaliquidtalc tuccn-

Siiin pulaiKluiii e»l essc, quoil dietum csif Nuiiiicsi tibiis docliorcs (|uidcni iion liunl.scd ncc pcjures (iunl.

Ucus illosbonos liiluros c^se |ir.i'scivit,b iiii cruiil, iii Ciiin aiiicin res vcra ita se liabct, ut fiat pcjor iiobis cani

quanlalibct iniiic iiialignitale verseiitiir ; si aiiiciii ma- illcciilibus, illc qiii capcrc non polcst ; nobis niilciii

los, inali criiiit, iii (|uanlalilicl iiuiic liuiiilate ci^riiiui- lacciilibus, illc qiii potcsl : i{iiid |iutainus cssc fjcicn-

luf? t"iiil (|ui(lain iii iioslrii iiionaslcrio, «iiii corri- duin? Moiinc putius est dicenduiu vcruin , ut qui po-
liicntibiis fralribus cur qn.-cdain iioii faciciida laccict, tcsl c.iperc capial ;
quain laccndum, ui iioii solum
01 facicn la iion laccrct, rcsi>oiidcbat : Qualiscuniqiic id aiiibo iion capiaiit, vcriini eti:ini qiii est intidligcn-

nuiic sini, (alis cro qualcin inc Dciis futurnni cssc tior, ipse sit pcjor? Qiiisi aiidircl ct capcrcl, pcrillum
imcscivil. Qui prufeclo ct vcnim diecbat, cl lioc vcio ctiani phircs discorciil. Quo cnim cst capacior ul
nun prulicicbal iii boiiuni : scd usijiic ailco iirofccil discal, co iiiagis csl idoiicus ut alios docc.it. Instat

iii nialuin, ut descrla nionastcrii suciclatc iiorct caiiis iiiiinicus gratix, atquc nrget modis oniiiibus, iit crc-
icvcrsus ad suum voinitiiin : cl tanii-n adliuc qiialis sil d.itur sccuuduni iiicrila iiostra dari, ac sic gratia jaiii

fiilurus, inccrtuin csl. ISiiinqiiid cigi)|iro|)terliiijusnio- iion sii gratia (Itom. xi, G) : ct iios iiolumus dicere,

dl aninias '
ca qux de iira-sciciiiij Dci \cra dicunliir, quod lcslc Scripiura possumus diccrc?tiinemiis cnim
vcl neganda sunl vel taccnda ; luiic sciliccl, qiiando vidclicct, iic loijuentibus iiobis olTcndnlur, qui vcrila-

siiion dicaiiiur, in alios itureiTorcs? lciii iion polcsl capcre ; cl non timenius, nc taccntibus
CArUT XVI. — 39. Suiit ciiain qiii proptcrea vcl iiobis, qui vcrilatein poicsl capcrc, falsitale capia-
non oraiit, vel frigidc oraiii, qitoniaiii Doiiiiiio dicente tur?
didiccrunt, scirc Dcuin (piid iiobis iicccssai iuiii sil, 41. Aiit cnim sic prxdcsiiiiatio pr:cdicanita cst,

|iriusi|uain iieianius ab eo {Mailh.M, 8). Nuin propicr quoniadiiioduni cam saiicta Scriplura cvideiitcr clo-°

hilcs hiijus sentcnlix' veritas dcscreiida, aul cx Evaii- quitur, ut in prxdestiiialis siitc pucnitentia siiit duna
gclio dclciida pulabilur? Iniocuin constet alia Deuni, ei vocaiio Dci ; aul gr:itiam Dci sccuiidnin incriia

daiida ctiain noii orantibiis *, sicut iniliuni (idci ; alia uoslra dari coiifilciidum quod sapiunl Pclagiani
,

iioniiisi oranlibus pruiparasse, sicul usqiic in (incin quainvis ista sentciilia, quod sa'pc jain diximus, lega-
pcrscvcrantiain : profccto qui cx sc ipso baiic sc lia- lurgcslis cpiscoporuin oiicntatiuni cliaiti ipsius 1'cla-
bcrc putat, iion orat iit liabcat. Caveiulnin csl igilur, gii ore (laninala (fte Ccslis Pclagii, n. 50). A Pcla-
ncdiiin linicmus iic tcpcscat hurtaiio, cxsliiigualur gianorum porro lia'ictica pervcr^ilalc tanluiu isli

tiialiu, accciid..tur claiio. rcmoti sunt, pioplcr (juos lia;c agimiis, ul licct nun-
40. Dicatur eigo vcruni, niaxinieubialiqaa quapslio duui vclint fatcii pra'dcsliiiatos cssc, qui per Dei
(il dicalur iiiipellit ; ct capiant qiii pussuiil : nc forle gialiam (iant obcdicnlcs alquc pcriiianoanl ;
jain la-
cmn tacctur proptcr cos (|ui capcrc iion possunl, non iiicii faloanliir, qiiod corum pr.cvcniat vohiiitatcui
soliiin vcrilalc Iraudciitur, vcruiii cliaiii falsitatc ca- quibus dalur liaic gratia : idco uliquc , iie iicii gratis
pianlur, qui vcruni capcrc, qiio cavcaiur falsiias, dari credatur gralia, sicul vcritas loqiiiliir; scd po-
possunt. Facilc est eniin, iino cl utilc, ul taccalur tiiis secundum pnccedciilis iiicrila voluniatis, sicut
»lii|U(id YCruiii proptcr incapaccs. Nain uiidc csl illud coiiira vcrilalcm Pcl.igiaiius error obloip;;!;ir. Pixvc-
Ddiiii.ii, Adltuc tuulla haOea vubis iliceie, scd iion po^ nitergo ct {idciii graiia : alloquiii si lidcs cani pr;eve-

tistis illa porlarc modo (Joaii. xvi, lij'! ct illud Apo- nit, procul dubio prxvonil ct voliinlas, quoniain fidcs
stoli, Noii polui vubis lu(jui quasi ipiriluulibus , sed sinc voluiitalc iion polcst csse. Si auicni gralia pr.Tve-
<(Hr;5i cariiulibus : /juasi parvulis in Chrislo luc vobis nit lidcni, quoniain praivcnit vuliinlatcni ;
profcclo
pi-lum deJi, non escam ; nouduin eiiim piileralis, sediiec prcvcnit oinnem obcdieiiiiain ;
pncvcnit cti.uii clia-
odliuc iiuidem po:cr,iis(i Cor. iii, 1, 2] ? Quann is niodo rilatcm, qua una Dco vcracitcr ct suavilcr ubeditur;
(|uodain diccndi (icri pussil, ut id quod dicilur, ct ct Ikcc oiiinia graiia iii eo cui datur, et ciijas liac
parvulis lac, etgiandibuscsca sit. Sicul, /n principio oinnia pncvcnit, opcralur.
erut Ycrbuin, ct Vcrbitin eral apud Dcuin , cl Dcus ernt CAPUr XVII. — Rcstatin lils bonis iisquc in 0-
Verbuin(Joan. i, l),qnis clirisiianus lacero puto.st? nciii persevciaiilia, qua- fiuslra qimtidie a Ddniino
(luiscapere? aul (juid iii doclriiia sana polcst iiivoiiiri poscitur, si iion cam Duniiiins pcr giatiani suani iu
graiidius ' Quod taincn el parvulis non tacclurcl graii- illo, ciijiis orationcs exaudit, opciatiir. Vidctc jain a
dibus, ncc parvulis occuliainr a giaudibus '. Scd alia vcrilaie quam sit alicnuiii, negarc doiium Dci csse
esl ratio vcruin lacciidi, alia vcriiiii dncndi ncccssi- pcrscvcraiitiani usquc iii linciii Iiiijns vila; : cuni vil;i;

las. Causas veiuin taccndi lon;;uin c.->l(iiiiiics qiia:icre lniic, quaiido voliu rit, ipsc dct (iiicni; qucm si d:!t

vd iiisercrc : qiKiruin lanien cst ct iKccuiia, iic pcjoics ante iiiiininciilcni l.ipsum, facil boiiiiiicm pcrscvcrare
usqucin (iiiciii. Sed niirabUior ct Ddclibuscvidciitior

'
Editi, propler hujnsmodi caitsas. omiics prope Mss., laigitas boiiilatis Dci csl, qiiod cliam parvnUs.quibus
Biiinuis. olicdiciilia iion esl illius a talis ut dclur, datur li;cc
ov., lino cum con:lcl Demn ali i clium non o^^anlibus
' I

oinisso, dmdit, t]W)fi v«rliiim iu cdilis aliis clmanusciiplis gralia. Ista igitnr sua dona quiliuscuniquc Dcus do-
cxsl;;t. iiat, proculdiibio sc dunaliiruni cssc pra'scivit , ct in
> >5ic, Mss. Al cilHijCf piirvuliinon laMiir , elnec grimdi-
tu^i mc pareuiii ociuU.Jnr. sua pra'scienlia pi\i'paravi!. (juoscrgi* pryde$!iiiavit,
,

s. .\i'cusriN'i ::['iscor'i to2o


1019
anle nos cloquia divina tractarunt crgo
«OCStU {ftem. tiu, 50) vocalioiic illa, qnam
: ibi K-iiiiiir,
i|»sos cl
pig'-'i, de gua aicluiii csi, Cuin scircm quia ncino ctse polcst conlinens, uisi Deus
uie s;i pc coniiuciiiurarc iion
dom voclio Dei (Id. xi, 29). dct ; el lioc ipsum eral sapicnlia;, scire cujus cstct lioc
Siiie pitiiilcutia tunl cl

niuUiiitiuc iion polcbl itj- dtnium (Sup. VIII, 21 ). Il.cc crgo Dci duna suiit, id
NanTiiie in sua qui- fjlli

omiiiiio. csl, ul dc aliis taccain, sapicntia ct conlinciilia. .\i-


sciemia , oi«ra su» fulura dispnncrc , iil ii.'C

ipiicscuiit cl isti iicquc eniin rr.l.iginiii suiil, 111 ad-


esl pracdcsliiiare. Sicul duIciii ille :
aliuil qiiiilquam
in- vri^us istani pcrspicuan) vciitatciii dura ct h.rrciica
quciii casluni fuiuruiii essc (.r*stivii, quanivis
iil

iui illc qiicin ca>luiu pi;rvcrsita(c coiitcndant. i Scd kcc, > iiiquiuiit, < ut
ceriuiii Libcai, agii ulc;i!.iu> sil :

a Dco dcntur iiobis, Gdes inipclrat, quo; incipil u


fuluruiii prxJcslinavil. qii.iiinis id iiiccrluin lial)c;it
quoniam Dei dono se ucbis : I qiiatn lidciii ct incipcre liahcrc, ct in ea us-
uuii iilco iion agil ui cjsius sii,
inio cliam gauilcl qiic iii lincni pcnnaiicrc, lanipiam id iiiii' a Ouiiiiiio
audii fulurum cssc qiiod crit ' ;

Cor. liii. 4), laiiquain uccipiaiims, nustniiu cssc conlciidunt. Ilic ^rocul dii-
ejus chaiilas; iicc iiiO ilur (I
bio contradicitur Apostolo diceiili, Qiiid enim habes
id roii acccpciil. Non solum cigo prj;dicaiione |ir.i;-

vcr quod non accepisti (ICor. iv, 7)? Cuntrailicilur ct


dosiinnliiiDis »b hoc operc nini iiupeJilur ,
-01 ct

adjuvatur, cuin glorijtur, Uouiiiiu glo- niarlyri Cypriaiio dicciili, < lii nullo gliniaiiduin,
ail lioc iil iii

qiiand» nrslruni iiiliil sil > (.id Qujiinum, lib. o, cap.


rieUir (I Id. 3i).
ii. Quud auicin di\i de castitatc, hoc dc fidc, hoc
i). Cuin hxc , ct alia iiiiilui quae pigcl repclcrc ,

depietalc, lioc de rh.irilale, dc perscvcraiitia, et, nc


dixcriniiis ; atque OStendcriinus, et initiiiui lidci, ct

|>crg3in pcr siiignla.liuc de ouiiii obcdiciiXia qua obc- usqiic in fiiicni perscvcraiitiaui, Dci doiin cssc ; nec

diiur I)co, veracibsiine dici polcsi. Scd ii qiii soluni ulla sua fiilurn ' doiia , ct i|u;c danda essent, ct qui-

iiiitium ridci et usquc iii rtiiein pcrscvuraniiajn sjc iii


biis daiida cssciit, Dcuin non prxscirc poluisse ; ac

iiosira consiituiiiil potctUitc, ul Dci dona cssc non pu- pcr hoc prxdcstinatus ab illo essc, quos libcrat cl

tcui. ncque ^d lixc habciida alqiic rctinciida Ueim) coroiiat : rcspoiidcnduiii pulniil, < prxdcsliiiatinuis

vc- dcfinilioncni ulililati pr;i*diciti(inis advcrsain, eo


cperari nostras cogilationcs el xoluiitalce, caitcra

ro ipsiini darc conccduiit, cuin ab ilio iinpelraiilur qood liuc aiidila, i:cilio posbit corrc|ili«iiis sliniuiis

creJenlis fide* ; cur ad ipsa cxlcra exlinrt.ilioneiii, c)icitari. t l!:cc dicciilcs nolunl 1 hoiuiiiibus prxdi-

corunique ca;tcroruiii ' prj-dicaiioiicin dcfin itionc pra;- cari dona Dci cssc, ut vcniaturad fidcni,ct prriiianca-

dc^iiiiatioDis iiuii incliiuiii impcdif i ? Aii forlc iicc tiir iii fide, nc pliis dcspcralioquaiii cxliortalio (o) vi-

ipsa dicuiit prxdcsiiiiat.i ? Ergo iicc dautur a Deo, dcaiur aflcrri, dum cogiiaiit qui aiidiuiii, inccriuin

:iui ca sc daturuin cssc iicscivil. Quod si cl daiitur, ct cssc liunianx igiior;inli;c cui largialur DeiiN, cui ikiii

ca se daiuruni cssc pra^civii; prulVcto pradcstinavii. largiatur bxc duna. 1 Cur crgo ct ipsi nobiscuin pr.c-

Sicut crgo ijisi quoqiic liiirlanlur ad castitalciii, clia- dicaiit, dona Dci csse snpiciiiiani ct coiiiiiiciiiiaint

ritateo), pictalem, ctca;t»;r.i qucc Dci doiia c^e coii- Quod si h:i'C cuni Dci duiia c^sc prxdicanliir, nun

iilcntur, caque ab illo esse pracogiiiia, ac per h^ic iiiipcdiiiir liorlatiu qiia lioiiiiiics hortaimir cssc sa-

prae<lcsiinal;i negarc non possunl; ncc dicimt cxhor- piciiics ct coiiiiiiciites; qux Uindcni causa csi ui cxi-

lalioiics siias iiupcdiri pr.rdicalioiic pr.^cdcstiii ilionis siliiieiit impcdiri cxliortaiioiiciii, qua exhorlaiiiur bo-

Dei, lioc c^, pr.cdicaljoiie Aii liis doiiis cjus futniis iiiiiics vcnirc ad fidcni, ct in ca pcriiianere usqiic iii

prxscii|,iix Dci : sic vidtant iiec ad lidcin ncc ad ptr- (iiicm, si ct li;(;c dona Dci essc dicaiilur, quod Scri
^cv«-,antiain impcdiri cxliortaiioiics suas, si et ipsa, |:luris ejus tcstibus coniprobatur?

quod vcriim .;st, esse Dci dona, eaquc pricogiiila, id 44. Ecce.ut dc conliiiciilia laccamii^. cl dc; sola iii

csl, ad donanduiii pra;dcstinaia csse dicauiur; sed hoc luco sapiciilia dispulciiius ; iicni|ic siipri iiicnio-

iinpcdiii polius alquc subvcrti liac pra'destiiialionis r:ilus apo^tolus Jaciibiis dicii, Quce dcsi^rsum cst su»

praidicalioiic illuDi tautuniinodo perniciosissiiDum cr- pienlia, priiimm quidem pudica etl, deiiide pacifica,

rorcm, quo dicitur, gratiam Dci sccunduni mcrita inodesta, snadibilis, plcna misericordiu et fruclibus bo-

iioslra dari; ut qui gloriatur, iion iii Domino, scd iii vis* , inwslininbilis, sine siiiiulaliune (Jacohi 111, 17).
bC ipso gliirictur. Ccriiitisiic, ubsccro, a Putic luininiiiii .s:ipicniia qiiaiii

43. Quod ut apcrtius proplcr larJiusciilos fxplioc- iniillis ct inagnis bouis rcfcrla ' dcsceiidal? O.imc
mus, rciiioralionciii ^ nicaiii fciaiil ,
quibus iiigcnio quip|ic diilum opliiiium, siciit idciii dicii, cl omiie
prxvolarc* donatum esl. Dicil apostolus ,lacol>us, Si ihnitm per[ecluin desiirsiiin esl , dcscciidens a Paiie
quis veUrum indiijet snpiciilia, iivslulil a bco, qni dut luiiiiniim (Id. 1, 17). Cur cryn, iit oiiiitlaiii c.Tlcra,
oiiiiiibus atpitciitcr, cl nun iniproperiil ; ct d^ibiliir ei ciiiri|iiinus inipudicos ct co:>lciitio>os, (|iiilius laiiicii

(Jucobi 1, i>). Scriptuui cst ct iii Piovcibii» S.doiiio- pr.idic.iniiis duiiiiiii Dci essc sapiciili.iin. pudicani,
i.i>, Ijuomam Domiiim dal saiicntiain (Prov. 11, li). :itipic paciliaini ; ncc tiiiiciiiiis nc pcrniuli divin'.c vo-
Kt dc coiithiciilia lcgitur iii libro Sapiciili.x*, ciijiis liii:l;itis inccrto, pliis ii) liac pra;dii'ati(>:.c dcspcra-
;<ut'toritalc usi suiit iiiagiii cl diicti viri, (pii loii^c liotiis (piniii c\h(iilntioiiis invciii;iiit ; iicccorix;ptiuiii$

\J0\. cl al iiiinl Uss ,


qi:oil qitaiit. ' lilili, fi:liira esse. Ahcsl, csne, a Vss.
• Niiiuiulk iisi. , impftrnnl iridcnls fide. " ('.oilieii'ii.'>is vs., uiisei irnrdia el opcrib:is M/i/s. >!.v
* '^Aa fdilio \x>\ , eilU)n.iiioiiiin luruin, C(rtcroriimq::c iiii.scn|itl alil t'l edili, inii ricurriiif.
pfcediiniionem : iiiiiniiiricii'. ' mI ni:ii'^iiii>ni Irisiiiiaia ciliiiu iialicl, « .U. f'ilta. •
» MC Mv hhli vi-ns r<THi'mfir,/,"i.p..|iiii. l(iitc,
.
(') II.' )'i(ii(ft'.',pL'.'(;,'iiH/. qi.t.m cxltoiii.tiuiiis, fi-
' l.caiciis;' Vi . yia>ri:lcic. lut ;n:ra, 11. il.
11)21 LIBEIl DE DONO pi;rs!:veranile. 102-2

siiiinilis aJvcrsiis se i(isos, scil [loliiis ailvoisiis iios feras in tentalioiicm (Matlh. vi , 13) ; ct si cxaudilur.
1'xcikMiliir, qiii:i eos cori'i|iiiiuis lixc non liabrnics, Ii:inc accipit : ac pcr lioc, qiiotidie ut pcrscvcrel
(Iiix ipsi iliciiiius non liiiinaiia voluiilate prorerri, sed petens, profccio persevcraiitia; sux spcni non in se
«liviiia lap^ilalcdoiiari? Cur dciiii|uc ipsiini aposloluni ipso , sed in Dco ponil. Ego autcm nolo cxaggerare
Jacobiini hiijuRgiaiix' pixdicaiio iinii dekiTuil corri- lucis vcrliis , scd illis cogiiaiidum polius rcliiiquo , ut
pcrc inquiclos, cl dicciv, Si zclum amarum liubttis, vidcant qiialc sit quod sibi pcrsiiascrunt , < prx'di-
cl conlcntioiies suiit in cordibus vcstris, iwlile gloriuri caiionc pra'destiiialii)nis audientibus plus dcgpcra-
et mendaccs esse advcrsus verilatcm : non est ista sa- (ionis qtiam cxhort:itionis afTcrri. i Uocestcnim di -

pienlia desursuiu desceiidcns ; scd Urreiia, auimatis, cere, tunc de sna saluie lioiniiiem desperarc, qdaiido

diabolica : tibi ciiiin iclus el conlciitio, ibi iiiconstanliu, spcm suam non in se ipsu , sed.in Deo didiccril po-
et oinne opiis pravnin (J acobi ni, ii-\(i)l Siciit ergo ncrc : riiiii proplicla cl:inict, Malediclus omnis qui
corripicndi siinl inquieli, cl divinis eloquiis lcslibus, spem habet in hoinine (Jerem. xvii , 5).
ct ipsis quos nobisconi isti cominunes liabciil aciibtis 47. II.cc Itaqne dona Dei, qux dantur elcctis se<

nosiris ; neque liaiic iinpcdit coriopiionera, quod sa- riindum Dci proposiium vocatis, in quibus doiiis cst

pieniiani pacificain, qua coiileiiliusi corriguiilur atque ct incipcre crcderc , ct iii fidc usquc ad vila; hujus
saiiaiitur, donum Dciesse pnicdicaiiius : ita corripieiidi lerniinum pcrseverarc , sicut tanta raiioiiuni atque
siinl inlideles, vel in (idc non pernianenles, non im- aiictorilatum conlcslatione probavinius; li;cc, iiiqiiam,

pcdieiitc istam correptioncni prx'd:c:Uionc giatia! Dei dona , si nulla cst priedestinaiio quani defcndi-
Dei, quae (idem quoquc ipsam ci In ea peinian!.io- mus , iion pra'sciuiitur a Dco : prxsciuntur aulein
ncin dona Dei esse comnienJai. Qiiia etsi ex (ide iin- Ii;i'C cst igitiir pr;edostinalio quani dcrciidimus.

petratur sapieiitia, siciit ipsc J.icobiis cum dixissct, CAPUT XVIII. — Undc aliquando
eadein prxde-
Si quis veslrum indiijel sapientia, poslulct a Deo, qiii stinaiio sigiiificatur etiain nominc prxscicntix, sicut
ftat omiiibiis affluenler, el non impropcrat, cl dabilur ail ApO!^liilus ,Non repxdil Deus plebcm suam quam ,

ei ; inox addidil, Postulet aulein in fide, iiihil lia:sitans piicscivil. Ilic quod ait, pixscivil non rcctc intclligi- ,

{td. 1 , 5, G) : noii ta:i.on quoiiiain fidcs dalur |irius- tur , iiisi prxdesliiiavit : quod circumslaiitia ipbius
,

quani posttilclur ab illo cui datur, idco diccnda csl lcctionis ' osiciidit. Loquebatur enim do reliquiis Ju-
iion esse donuni Dei , scd csse a nobis ,
quia daia esl d;corun) , qux salvx fact;c suiit ,
pcreunilbus cxicris.
nobis, noii pctenlibus nobis. Apostolus eiiiin apcrlis- Nam snpcrius dixerai , ad Israel dixisse prophetam ,

simc dicil : Pax fralribus el clmritas cmn fide a Deo Tota die exlendi manus incas ad populum non credenteni
Palre et Doinino Jesn Cliiislo (Ephes. vi , 23). A quo cl conlradicciitem .•et tanquam respoiiderclur, Ubi sunt
ergo pax et cliaritas , ab illo csi ct fides, proptcr crgo facta; proinissiones Dci ad Israel ? contiiiuo suh-
quodab illo cam non solum augori liabcnlibus, verum juiixil, Dicu ergo, Sumquid repulit Dcus plebein suam ?
cliain non babenlibus poscimus dari. Absil : ncim el ego hraclila sum e.v scmine Abraham ,

45. Neque isli ,


proplcr quos luec dicimus ,
qui tribu Ueiijamin * : tanquaiii diccrel, Naui et ego ex ipsa
prxdicalionc prxdestinalioiiis cl gratia; cj.hortalio- ]ilcbc suin. Deiiide adJidit uiide iiuiic agiinus , Noti
iiem clainitant iinpcdiri.ad sola illa cxhoriaiitur dona, Deus plebem suam, qnam prxscivit. Atqne ut os-
repulil
qux non a Dco dari , scd a nobis csse coiilendiint tcnderct Dei gralia fnissc relictas reliquias , noii mc-
sicul sunl initium fidei , el in ea usipie m (iiicm per-
riiis opcrum eorum , secutus adjunxii , An nesciiis in

scveraniia quod utiquc facere dcbcreiit iit taniuin- queinadmodum


: ,
Elia quid dicit Scriptura ; interpellut
niodo iiifidclcs horlarciiiur ut crctlcrcnt, cl (ideles ut
Deuin advcrsus Israe.l?el cxlera. Sed quid dieil illi, in-

credere ' pennanerent. Ea vcro qaa; imbiscuni Dei quit, responsum divinum? Rcliqui milii srptem millia vi-

doiia essc non ncgant, ut nobisctim Pclagianum de- rorum ,


qui non curvaventnl genu nnle Baal. Non enim
nioliantiir crrorein , sicut est pudicitia , contincniia ,
ait, Uclicla siiiil mihi; aut, Ucliqiierunt se niihi : sed,
paticiitia , ct ca^tera quibus rccle vivitiir , cl cx fide
reliqui mihi. Sic ergo, inquit, el in hoc lempore retiquite
iinpeirantiir a Domiiio oranda monslrare ct orare ' faeta: sunt. Si autem qrntin jam
,
per etectionem grutia ,

solum vcl sibi vel aliis debucrunl; non autcin qticm- non ex operibus; alioquin graliajam non est ijratia. Et
quam ut ea capesscrct ct rciiiicrct , lioitari. Cuin qux jam supra interposui, Qiiid ergo ?
,
coiineclcns illa

vero ct ad ha;c cxhortanlur, ut possuiit, aique ci- ct huic iuterrogationi respondens, Quoti quxrebai, in-
hortanuos csse honiincs coiifiicniur; satis uliqiic os- conseculus aulem con-
(juit, Israet, hoc non est ; clectio
lendunt, iicc ca prxdicaiionc iinpcdiri cxhorlationes, (Rum. x, 21 -x(, 7).
secuta esl; cateri vero excwcati sunl
sive ad lidcin, sivc ad perscveranliani usque in (inein,
in his rcliquiis, qux per cle-
lii hac cigo electione, cl
qnia el i-ta Dei doiia esse , nec a sc ip-^o ciiiiiiiain,
voluit inielligi plebem
ciionem giaiix faclx suiit , ,

scd ab illo tribui pra'dicaniiis.


Densnon repulit, quia prxscivit. Hxc
(|uain proplere:»
46. Al eiiim, « vilio suo qui.-quc dcscrit DJcin eloclio qua eos quos voluit elcgit in Chrislo
est illa ,
,

cum ccdit tcntalioni alqiie conscnlit, qua cuiii illu

ayitur ut dcscrat fidciii. > Quis iicgat ? Scd inMi idco


Melou Mss., le-

KdiU , circumstanlia ipsius locutionis.
diccnda cst in Cde pcrscvciMiili.i n -n cs:.c di)iiu;n clin!ii.i.
' tilili, de Iribu Teniamvi. .\best, de, a mauuscrqilis
Dc". ll.i'ic ciiiiii quolidic ptiscil ,
q.ii diiil ,
iVc- iios in-
ol srr.icn icxtu .vi o.stoli.
3 lii addiUM', mliiv. Non csl iu Mss. ncciii grxcj
o.liiis

Aui. el Kr., ut crederUes. NoaSliensis «5., ut c:c'".'i. Ipxlu ^piisioii.


.

«02'.
S. ALCliSTLM EPISCOli
si.icli el iiiiinj- vis:iiiic t..iiipli'\iiscst omniuiii gcncra mciii.<rii.n,<r.ii
nntc cansliluliuneiii imiinli.ul csSciil
dicit, In iiullu gliiri;iiidiim ipian.lo iiosUiiin niliil
rulaii iiicoiisiicciu «•jii», i.itluiiLilc, pr.iJcsliiuiiscos I ,

(Kp/i«. I, *, 5). Nullus igil.ir sii. > Qui vcro ait, « Non cst iii ii.islra p<i:esiatc cor
iii .kIui II..I..III rilioiuiii
v.l .li.bil irc i.criiiitlilur iiusliiim, rt noslnc cogilaliones , i ncc ipsa ra< ta t/
.|imIi.ic i.iUlliKil. iios^TO
Ihns p/.t.ui sunm di' ta pr;cicriit iioii ciiiiii <:( ulluin rjcluiii di< liimvc
ulii ait A|M»»lolus. Aon rrp«/<( ,
:

si.;iiilii arc voluis>c. lioniiiiis, ipind iinn t^ oordc ct cogilalii.iK- protcdal.


(/udin prff.Kiril. pnirdcsliiialioiiiMn
qnM sccuiiauiii tlccli.uioi" Quid auti'iii ;iiiipliiis de bac re agcrc Cy|iri;iiius inar-
iT.iscivil cniiii rfli«|'iias ,

racturus. lloc cst crjo pr.iJcsli- lyr glurlosissiiiius cl .loctur lucldlssiniiis potuii, t|uaiii
^raUx r.icrat i|>s.^

si i.ra.lcsliirivit ubi iios In oratiune doiiiinici ell:im pro inliiiicis lidci


siuc iluliio cuiiii pnscivit.
:
iiavit :

quod rucrai ip (liiistian:i: orarc oporiorc c.inimonuit? ubi de initio


scd prxdcsiiiubsc, csi lioc prxsctssc
;

fidcl, qiiod tliam boc dui.iim Dci &il. qui.l S€iilirct os-
racturiis.

C.VPUT XIX. — 18. Quid crgo iios proliibct. quaudo lciidit : cl pro |>crsuvcrantia usipic in fincm ,
qiiia el

Hci tractalorcs l.giinus Doi pr*- ips.Tm iKHinisi Dcus cis qui pcrscvcravcriiil doiial, Ko-
apud :.!iqiio> v.rlti

siiculiaiii.cl :iBiiur dc vocalione clccKir.ini, camdcin tlcsiamCbristl quulidic orarc inonstravll. I>catiisipi:>-

ii.tclliijcrc? Magiij cniin ' rorlasse «pic Anibrosius ciiin cxponcret quod ait Liicas cvaii-
pradcstiui.lioncin
ca ro uli qiiod ot (acilius in- gclisla, Visum ett el milii (Luc. i, 5) : « Polesl, » iii-
vulueriiiil lioc vcrliii i:i ,

in.o et oiigruit vcrilaU qiilt, < noii soli visuiii essc, qiiod sibi visuin cssc de-
tcll.gilur, ct non rcpiignat,
Iloc scio, claral. Noii cniin vuluiilate t;iiiluin liuinana vlsum osl,
qiix dc pixde!.liiiali..nc grati* prxdicatur.
iicmincm conira isMm prsdcsiinaiioncm , quain se- scd slciii placiiii ci i|ul iii mc loquitur (.^br.stijs, qui ut

iiisi crraiido id qiiod bunuin est nobis quoqiie vidcrl bo:iuin imis-
cuiiduni Sfiipluras s:incl;is dcrLiuiimus,
,

qui dc li;ic re srn- sil,opcratur qucin cnim miscraliir, ct vooai. tt idoo


dispiilarc potuissc Puln tamcii lis
:

in fulc aUiuc qiii Clirisliim scquilur, polesl iiiicrrf>g:ilus cur .'sse vo-
l.olias IrDCtalorum reiiuirunt, s.uiclos ct
didania- liicril cjiristianus, respondere, Visum mihi. Quod
d.iclrina tliristiana laudaUililcr usquequa.pic
<.•</ el

Cyprianum ct Aiiibn.si ;ni. quoruin laiiiila- cumdicil, noii iicgat Dcovisiim; a Doo ciii:ii pra'pa-
I..S vlros.

ra lc^limonia posuiiniis , dclicre suriKorc , cl dcbcro raliir volunlas liuiiilii<iin » {Prvv. viii , sec. LXX) .<Ut
eiiim Dciis boiioriricoliir a .^aiicto, Dci gralia est (Sii-
utruniiiuc, id csl.ulct graliam Doi gra:nil.im, sic-
»
.-id

per Lucam,iH exiwiiiiuiie


ut crcdciida alqiic prxdicanda cst, pcr omnia crtduiit
/:ro(>'i.iii). Ilciii<pic iii c»:lcui

opirc, boc cst, Lxposilione ojusdcm Cvangi-lii, ciim


ct pcr omnia prxdiccnl , ct canidcin prxdicalioncm
lii

pr.cdicalioiii qii.i liorlainur pi^ros, vcl corripimus ma- ad lllum vciiisscl lutiiiii , ubi Doiiiiiimii a.l Jcrus^iiom

los, non <)piiici.lura.Ue:saiii : ijiiia cl isli vii i, tum .-ic pergciitoiii S..iiiaril;iui loclpcre ii:.lu<:ru.il : < Siiiiul

prxdicarciil Dci graliain, iil iiiius eoniiii diccrcl, < In disoc, I inqiiil. < ipiin rcoipi li<diiil a iiuii siiiipliti

liuUo gIiMiaiidum,qiiaiido iioslniin iiil.il sit i (Cj/priii- liioiilc coincrsis. Nam sl volui>sct. tx iiidcvolis de-

iiui, ad Quiniiuiti, tib. 3, cap. A); allcr autcm, • Nun votos recisset. Ciir autoin iion rcccpirrint cuin , Kvaii-

csl in polcslalc uoslr.i o.ir ii .slruin ct no-lr.i; cogiia- gclisla Ipse cuiiimomuiavit diceiis : C'<"" faeiet ejut

lioncs » ( Iiii6i0iii(s, (li- l'ii'jn s.ir«/i, r«p. 1); iion ta- eral euiitis iiiJc'nisn/o.ii»(i[.uc.i\,3j).<Disclpuri aiiieiii

incii lioilari ct coi ripcic doilitcruut,


iil fioicnl prxcc- rccipi iiitra Sainjriam gcsticliaut. S -il Dcus quus '
di-

pta divina. Ncc timiicniiit iio di. crclur cis ,


Quld iios gtialur vocat , cl quciu vull religlu^um ricil > {Lib. 7
lionaiiiiui? quidct roriipiiis, si nilill boni ut li »bea- iii Liicam , n. il). Q;iid cvidcnliiis, qiiid illuslrius »

imis csl n»btruiii ', .1 si n.m csl in poteslaie iio^lia cor vorbl D<;l lract.iloiibus qiKcriinus, si ct ab Ipsis ipiod

noslrum? Ilxc iic ditcrcuiur cis, iic.juaquam illi ;^a,i- iii Scripluris olarom <^sl. audiro doiootal?S< d liis duo-
ni ca inciite tiin.rc puluoriiut, qua iiilcUigcbaiit p;iu- biis, qul sufliocre dobiicriiiil, saiiciiiin Grcguiiiim ad-

cissimis cisc doiialuni,ut nuUosilil lioiiiiuc pij'dit:iii- danius ct torilum ,


qui ct crodcre iii Dcum , ci quoit

lc, iior i|n>im I) 11111 vcl pi;r \iigclos cculoriiin d;>tui- trcdiiniis coulllc.ri, l!ci iloniiin csso. Icst:itiir, dicciis :

iijin !.;diilis aocipianl; inullis vcro id cssc iloiiatiiiii, iit < Uulus dcllalis, quoso vos. courilciniiii Trliiilntcm :

'
D.-o cr liomiiics crcd.inl. Q:iiJilicl laiiicii iiiodo di<;a si Tcro alllor vullis, dlcllc iiiiiiis csso n:ilurx; cl Dous
I

lur liumliii vcrliiiui Dci, protul dubio, .luo sicaudial' v<>ccin dari volils n sanclo Spii ilu doprocabilur : > id

ut iUI oI>.'di.lt, doiiiim Uci tsl. cst, rognbilur Di;us , iil pcrmillal vobis dari voccin ,

49. liidc siipra dicti Iraolatorcs cxcclleiitissinii .li-

vlii.iiiiiii cloquloruin.cl gr.iliam Dci vciaiii, siciil pi;c- ' Aliiniol >'ss., q.iem.
• li\ \.Alioa lis oiHlKiluis niiiilllliir , rem. v.tuiii siil.l.iUi
ilicaiid.i cst ,
pri dic.iriiiit , id csl , .|r.;.m iiulla iiiorlia
li<«' \<rlio . IKMi irsl iiilo.;r;i (.ro;;<iiii sciil<Mli:i, .pi.X' tn^a^co
liuniana prxc dunl ; cl :id r.oieiiila diviiia pi;rcopl;i si<'. li'.ibol : ) iiis llwoldof.d oidoi. IM iriitdn lnmuilogeaale.
ri lic Luiilc^llie , miiis p/i"Si'i)S' Imi l.it,lluo:,pii<)iii'ii pari
iuslaiitor liort.^li suiit , nt qul lijlior.nl dunuiii ube-
toii ivnuiiitloi liiiiiiiii uileMiiicir il^inci iiitr , iti oila , <i /ii

dicntia', quibiis jussis ubcdlcnduiu cssct, audircnl. Si prtiloii iloii.-i, liiii (ii diiil i<«i, /.ui mulislii. Id osl : » iiih.s rfoi-
l.'H%. liri, 1 1 iiiiluliin fi,lciiitiiiii,iiiil, ri iisi:ijii fitaccl,
ciilin grati.iiii iiicrlla uUa noslr.i pr.ifo.liinl ,
prof.Tio
ii.u.ns niitura: : iilqiic liiiiic rodtii. ;>oiis, n •pirifu i»<fti.t
aut r.itti aliciijiis . a'jt dicli , aiit c<.^il;<lioiiis csl i.i.-- pioi"ut'tm:ir. .vvi.ii (/i;i |)rim.<;m litdil, diibil piofcclo m-cm-
dtm, i '(/110 iHili.^.-ijiiiii.i. r.«ln:il l>i\;iiiiciis.'S M.:;ti~linuin,
rilMiii, ubi ct ip>a inlclligilur voiunt-is l);)iia : sod luc-
ipii lijii I iliil.ic ;;r..ci o\i';ii|.l.:i'is ooiiniii iini linliuil , nnn
r^;.:lo l,",ls»i!, iit'p)<'r(i.'i/,ir ,
|.r<i , (/.•pi'C'ii/'i;il«r, iiit.-i-
' f.lili. aiifnii. Ms.'»., mi.n. ( r.;iis f<'r<<; aiil cudioib \iiio : <pi<Hli|u,> a lijuur s<'Uloiilia!
* liliii, it ii.hi! b iii liiibi'iiima quoJ ul iioifrMni. ri;o- c\| lica.i.l.c taii.',! , i./ rr4 , iitqiiliiliir l>ciis. <'lo. Il<'iii iiirra,
tuli»rti% v.-loiuii. •oh.ui.i li'clion.111. qtii ricdil crcdcrc, ilal^it ct ctmfilcii, o\liili.'iil ilnlinn cliu-
' :u. >!;>>. \l <-'<). ll , ifhi sU r.Ulil. ia.:l,'i .• , 'lu! 11.1.11: t J1.I si". i:ili'r; loli.; , aa Mi 'Hbliiii.
icjs i.mf:R ni: wso i K,Ksr:vciuNTi.4:. mc,
<ju:i i]in)(l rrcJilis , fOiililiri ^ti^-^ilis. « Oaliil cai.ii , ror.la tuiliaii : qndiiiam non niiMiis iitllilor sino liac

cciliis siiiii ; fpii (lodil (|iii>(l piiiiv.iiii csl, (!al)il (;1(]ii(kI dcJfiiitionc pr;oJ(tslinalioiiis por lol aiino; dorensa csl
M^Ciiiiiliiin 09,1 I ( (iri-gn:-iui! i\;i;i«()j.vm.s , Oidl. I i ca;li(ilic;i fidos , tiini cniitra alios , lum niaxiinc con-
irt Peiitccoslen) qiii (ioilij c:c.lcn; , daSjit cl C'!:i- Ira Pclagiaiins , lol calliol;co;'i'.m cl aliorum et no-
;

filori. Stris pr;vocdoiil;biis liliiis i (.S»;)(,i, iii ey.isloUi UiUirii,

fiO. Isii lales Innliiiiicdoiloroidiccnlcs non cssf? ali- n. 8, col. 9"J7-0."iS) : niiilliim iiiirnr o is diccr'; ; ncc
qiiid. (Ic qiKi l:iiii|ii:ini di- iio^lro. qiiiid ndiis Dciis iion oltcndorc , ut do aliis bic laccain , ipsos libros no-
«lcdorit, gloriciiiiir ; nci; i[):miii ccr iinslriiin ct coi;i- siroscl aiilcipiam Pcbigiani apparorc coepissciil, coii-
l:ili(incs iioslras in |iolcsl:il(; iiosir.i ossc; ct iDiimi sf riptos ol cdilos , ct viJerc qiiam mnltis conmi locis

<l:iiilcs Oco , .iliino al) ipso iios accipcie coiililciilcs , fiilniam iioscicnles l'cligi:inani Ii:orosiii. c.cdcbamns,
lit |icriiiaiisiii i ciiiivon:iiiiiir :id ciiiii ; iil id (jiiod li:>- |ra'dicando graliam , (;iia nos Dciis libcr.it a ni:ilis

num cst, noliis (|'io(|iio vidc:iliir lioniiin , ct veliiiiiis ( rroribiis cl niorilitis iiostri'^ , iioii pr.i ccJonlibiis lio-
illud , iit lioiiorciims Dcuiii , ct locipiainits Clirislum , nis mcritis iidslris , facieiis lioc scciindiini graliiilani

ul e\ iiidcvotis cnici.iiiiiir dovoti cl rcliginsi, nt iii i;


- miscricordiain suam. Qnod plcnius sapere coepi in ea
s.iin 'rrinilalcin crodanins, cl confitcaiiiiir cliam voce dispiilalione, qiiam scripsi ad boat:c nicmori:c Sim-
(piod crcdiiiins : lucc iiliiinc gi:ili;o Dci tribuiiiit, Doi plicianiini cpiscopnin Mcdiolaneiisis Erclcsi.T , in mci
niiincra agiiosciinl , ali ipso noliis , non a noliis cssc cpiscopalns cvordio ,
qnanJo et iiiitiun fidci donum
lesiaiilur. Nuiiiqnid auleni fiuisiiiiam cos dicliirus cst, Dci csse cognovi , cl asscrui.

ita confossos islain Dci griliam , iit aiKJcrciit iicgnre 55. QiiiJ anicin meoriim opnscnlorum freqiicntius
cjiis prxscientiam ,
qiiani nnn soliiin docli , scd iiido- ftt dclcclabilius innolosccrc polnit ,
qiiam libri Con-
cli cliam coiililciitnr? Pono si Ii.tco ila Dciim nove- fossionuin mcariim? Cnm ct ipsos eJiJoiiin ai,IO(pi:.m

rant d:ire, ul iion ignoraicnt (Mim (laliinim se csso Pclagiana b.Trcsis cxslilisscl ; iii cis certc dixi Doo
pr.TScisse, ct (|iiiliiis (l;itiirus csscl noii potui.ssc nc- nnslro , ct s.Tpe dixi : « Da quod jnbos , ct jubc quod
scirc ; prociil diiliio iiovcraiil pricilcslinaiioncm.qiniii vis I ( Lih. 10 , capjy. 19 , 51 , 37 ). Qiuc nica verba
pcr Aposlolos pr;'.'dic:it;ini coiitia novos li:iTclic(i'; opc- Polagins Rom.T , ciim a quodam fratrc ot coepiscopo

rosius diligcniiiisiinc dcrcndiiniis : ncc lamon cis olic- nico fuisscnl co prxscnle comnicmor.iln , forre non
diciiliaiii pr:i ilicaiitiliiis, cl ad crim sicul qiiisi|(ic pole- poluit , ct conlradiccns aliqnaiito commoliiis ,
pcnc
ral fijrvcntcr lioriauiiliiis, idlo niodo rccic dicorctur, Si ctim co qui illa commcnioravoral liligavit. Qiiid vern

non vultisoliei!ioiiiiani,ad(|uani nos accciidiiis, in no- primitns et niaxiinc Dciis jubct , nisi ut creJamns in

stro cor(l(; fii;'cscoro , nolite nobis islani Dci gratiant cnm ? Et lioc crgo ipse dat , si bcne ilii dicium est
pra-ilieaic, (jiia Doum dare ratomini ,
qii:c iit iiO'- fa- f Da qiiod jubes. » Et in oi.sdem etiain libris (|uod dc
cianiiis liorlainini. nica convcrsionc narravi ( Lifc. 3, capp. 11, 12, cl

CAPIJT XX. — 51. Qiianiobrcm si cl Apnsii.li, ct lib. 9, cap. 8 ), Deo mc ciinvcrlentc ad eam fidem ,

(loclorcs Ecclcsixqiii eis siicccsscrunt cosqiic imiiali qtiam miserriina cl furiosissiiiia loqiiacilatc vaslabani
sunl , uiriiinfpie f:icicbant , idest,ct Dei gratiani , noiinc ita narralum esse mcminisiis , ul ostcndcrem
qu.T iKMi >.cciiii(liim nicrila iioslra dalur , vcracitor nic fidelibus el quotidianis mairis meac lacrymis nc
pr;cdicabanl, ct pi:(Hi obcJicnliani pncccplis saliibri- pcrircm fuisse concessuin ? Ubi uiiqiie prxdicavi
biis instniobanl : ipiiJ cst quod invida conclusi vio- iioii sfil jm avcrsas a rccla fide , sed adversas eliain
leiitia vcrilatis rccic sc isli noslri dicore cxislimant rcct.c liJci , Denni siia graiia ad cam converlcre lio-

i litsi vcniiii cst quod dicilnr do pr:idcstiiiatione be- niinuin voliiiitatcs De prolioicnlc porro pcrsevcranli,»
ncficioruiii Doi.non csi i:imon popiilis pr.Tdicaiidum i qiicmadnioduin Deum rogavcrini , cl sciiis , et potc-

(Supra,m ejiislalis Prosjieii ct UiUirii). rra^dicanJiim slis roccnscrc ciim vullis.Oinnia ilaque Dei dona qii;c

cst prorsus, iit ipii liabcl amos aii Jicnili, audial (Luc. in coJem opere sive optavi , sive laiidavi , (|uis, non
vin , S). Qiiis auicm b:ibet , si non accopit ab illo qiii dicain ncgare, scd dubilarc salicni audeat Dcnin da-
nil. Diib^ cis cor coijnnsceiidi >iie, el aures audicntes {Ua- lurnin so csse praescisse , ci (piibus daturus fucrit
ruch II, 51)'.' Cerlo ipii iion acccpit '
, rcjici:it : dum nunqiiam potuissc ncscirc ? II cc est pr.Tdeslinalio

lamcii qiii capil, siinial et bibat, bibat ct vival. Sicul nianifcsta el ccrta saiictorum : qiiani postca dili,';ontius

cniin pra'dic;iiiJa csl piotas, nt ab co (pii lialicl aurcs cl opcrobius , ciim jam conlra Pclagianos dispiitare-

audiciidi, Dous rcctc colalur ;


pra^dicaiida cst piidi- mns dcrondcrc iiccessiias conipiilit. Didicimiis eniiri
,

cilia , ul ab co qni Iiabct aiiros audiondi , niliil goiii-


singiilas ipiasqiic liTrcscs inlulissc Ecolesi;c proprias
lalibiis nicnibris illiciiuiii porpoirotur ;
pncdicanda qii;cstiones coiitra quas diligonliiis dcfonJorctur

csl cbariUi.s , ut ab co qui tiabcl aurcs aiidiciiJi , Scriptiira divina ,


quain si null:i lalis neccssitas co-

Deus ci prosimus Jiligatur : iin pr.cdicanda est ct gerct. Quid autcm cocgit loca Scripliirarum , quilins
isia prcd.siinaiio bcnoficionun Dci , nl qiii liabct prioJcsliiialio connncnJala cst , copiwiis ct eiiuclea-

aiircs audicndi , iion in se ipso , scd in Doniino glo- lius islo noslro labore (iofcndi , nisl (luod Polagiaiii

lictiir. Jicnnl graliam Doi seciinJimi inoiiia nnslra dari ?

52. Oi">'l aiilcni aicuni , i noii op-.is fuissc Iiiijns- qnod qiiiJ esl alind qiiarn grali» omiiirio ncgatio ?

CiMnodi dispulaticnis incerto iiiinus iiitcU gcnii.jiii lol


CiVPUT XXI. — 51. Il:i'C orgo ut ingrala Deo sen-

lcniia dostrnatiir ,
gratuitis Dci bcncndis quibus libc-
« Noillionsis Ms., no:i ccpil.
,, ,:
,,

1027 S ALCUSTIM EPHCOn lOiS

raiimr ininiicj el iiiilinm fiJci , ct in ca iisqiK; i:i iil me seipi:iti;r , nisi in iis in quibus mc nrni crras!>o
'

Scriplnras un.le pcrspexcrit. N;im priploic:! nuiic facio liliros in


nnem pcr<:\rrjnliam sccumJnm ,
,

jam miilu .liximus . don» Dei (sse ileromlimii'!. Qiio- qiiiliiis opiiscnla mca relraclanda siiscepi , iit iwc mc
ni.im 9i a iiolit> csse ilii-iimis iinliniii fldci . iil co ipsiini in omiiilius mc ^«•ciitiim furssc demon«lreni ,

crlera Ool «lona mercamiir acriporc ;


conrlmliinl l'e- scd prolicicnlcr me cxislimo Dco niiscranlc scripsissc,

lagiini .
gr.iiiam Pci sccnmhim nicriia nnslM d:iri. non tamcn a pcrfcclicnc coepisse : qnandoqnidcm
Ouod iia ctlmrriiil raHiolien fi.lcs . iil d» iinari liiiif ns, arrng;iiiiius loqiinr qiiam verins , si vcl niine dico mc
hoc Pilngiiis i|i'c .Inmuavorli. Ilcmf|iie si diriniris a ad pcifcfclionom sinc iillo crrorc scribcndi jam in isla

nobis ess(> [icrscvoMnliani rtoslrrrm .


non a PoiniMO ;
a>lntc vcnisse. Scd intcrcsl qtinntnnl el in qoibiis re-

rc.spondcnl illi , iia nos a nohis Bubcfe iniiinin (idci liiis errciiir ; el qiinm facilu quisquc corrigil , vcl

sicul fincm , sic arguwenianies . mullO inagis nos qnanla pcrlinacia suum defeBdiTC conclur crrorcm.
nnbis illud inilium si a nobis halicmns per- Ron.T qnippc spci esl Iiomo , si ciim sic proficienlcm
li.ibire .1 ,

ciim perficcre qiiam inclio.ire dies uliiinus viL-c hnjus iiivcncrit iil adjiciaiiiur ei
mancre iijqiie in fincni ,
,

sii maju» : .1C sic idcmidem coiicliiduni ,


gr.iiiam Dci qn:c prolicicnii diTneriini , el pcrGciendus quam
sccundom m«rita iioslra dari. Si aidem ulrumqiie punicndus potins judicctiir.

Dei ilnniiin csl , ei hxc Deiis dona sua (


quod ncgnre 50. Quocirca . si hnmiiiihiis , qni proplcrea mc
«jiiis pftiesl t ) d.ihinim se esso prrsdtvit ;
prredesii- dilexcnint . qnia pcrvcnil ad eos , anlequain me dili-

lulio pnrdir.mda csl , iil p<K*ll vera Pci gMlia , hoc gcccni, aliqiin moi Inboris iiiilitas , nolo cxislerc in-

csl , (p-J" non scCiindiim incrila nosira dattir, insu- grniiis : qiinnto niagis Dco , nucm non diligcrcmiis

|ierabill mnniiionc defcrtdi. iiisi prius diloxissct nos , ct fccissct dileciores suos T

55. Et cgo qiildem in illo lihro , Cujus c<:l liliiliis ,


quoniam rharitas ex ipso cst (
I Joan. iv, 7 ) : siciit

Dc Orri-piione ci Graiia ,
qni siifllcere nOn poiuit dixeriint qiios focit magnos , non solum amatores ',

omniliiis 'lilcciorilius nosiris ,


puto mc ita posiiissc vcriim oli.nm pr«dicalorcs suos. Qnid osi aiitcm in-

dnnuni Dci cbse , ctiaiii perscvcrare u^qiie in rinem gratius, qiiani negare ips:iin grali;ini Doi , diccndo

( be Coricpiloiic ei Gratia , rt. 10 ), ui lioc antca , si cani sccuiiduni incriia nostra d.iri? Qiioil in Pcl;igia-

mc non fillit oblivio , lam cxprcs^sc atque cvidcntcr ,


iiis fidcs calholica exhorruit , qiiod ipsi Polagio cipi-

vcl nusqiiam , vel |ieiie niisqnnm scripscrim. Sod ita talc criincn objecii : quod ipsc Pchigiiis , non quidcni
lioc iinnc dixl , iit non anic mc ncmodixcrit. nc.iTus ainnre vcritalis Dci , scd tamcn sii;c damiiationis
quip|ic Cyprinnus in Oraiione Duininica, siciil jam limore dnninavil. Qiiisqnis aulciii diccrc graiinm Dci
osicndimns, pclitioncs noslras iia c.xposuit, iit in sccandiim mcrila nnstra dari , sicut catlioliciis fidclis

ipsa primn pciitionc porsever.iniiain nosdiccrei pos- cxhorret ; ncc ipsani fidom siihlrahal Dei grali:c

ccre ; id nos orare qsscrcn« , diccndo , Sniiciipcrtur qiia ' miscricoriliaiii coiiscciitiis cst iit fidolis ossci
nomen liium ( Hfillli. vi , 9 ), ciini |.im in Dnplisniatc ac pcr lioc giati;o Dri ti ibu.U pcrscvcrnntiam quoqiie
sanciiricail fncrifhiis ; nt iii co qiioil es^c ca^pimu? . iisque in (incm , qua miscricordiam cniiscqiiiliir

pcrscvcrcmus. Vidcant lamcn ii, qiiibns ainantihus qii:im pnseii quotidie , iie inforaliir in tcnlaiionom.
me , ingratus csfc non dchco , qui prxlcr hoc qiiod liilcr iiiiiinin nuiem fidei cl pcrrcctionem pcrscvcran-
in qii.Tstioftcm vcnil, oninia mca , sicnt scriliiiis, so li:c, nicilia suiil illa , qiiibiis rectc vivimns , qnnfi ipsi

pi-ofilcndlr amplccti : virtcant, inqnam, iitruiii in cliam donari nohis a Dco (Ide iinpclranlc conscn-
priini lihri postcriorihus partibus , corum duoriim (iuiit. Hxc autcm oninia , initium sciliccl fidci , cl
quos nici cpiscopalus initio , antcquam Pclngiana cxtora usqiicin fincm dona siin , Dcns hirgitiirnm sc
hacresis .'ipparcrct , ad Sim| licinniini Mcdiolancnscm vncatis siiis csso pr:rscivit. Nimi.c * igitiir CDnlcntio-
cpiscnpiim scripsi , rcninnscrit .iliqniil qno voccliir niscst, pr.Tilc-liiiaiioiii coniradicere , vel dc pridc-
in diibium , gralinm Dei non scciindnni nicrita iiostra siinatioiic diiliilaio.

dari : et ulriim ibi non salis cgcrim , cliam initiiim CAPUT XXII. — 57. Qiinc Limcn non iia popnlis
fidci cssi; donum Dci : ct ulruin cx iis qu.T ibi dicia pra>dicanda osl, ut apml impcritam vcl lardioris in-
suiit , non consci|iicnler clncc.il , ctsi non sil cxprcs- ((lligcnli:n niuhiliiilincin rcdargui qiiodam modo ipsa
siim , liain iisqiie in fincm porscvcraiiliam iioii nisi siia pr:i'dicalionc vidoatiir : siciil rodargiii vidctiir ol
ab co dnnari ,
qiii iios prxilcstinavit in suuin rcgiiiim prcscicntia Doi (niiam ccrtc ncgarc iion possunt) , si

el gloriam. Dcindc ipsam cpistid.im ,


qiinni jnm con- dicatiir liomiiiihiis, i Sivc curralis, sive dormiaiis,
ira l*cl.i;ianos ad sanctiiin Paiiliinini Nnlanuin cpi^co- qiiod vos prxscivit qni filli iion polcsi, hoc oritis. »

piim fcri , ciii cpislohe rnnlrmlirf re nioilo C(r|ioruiit Dolnsi aiiicni vel ini|M!riti mcilici csl , ciiam iililc nio-
iionnc antc aniios plurimos cdldi ? F.nni qiinqne in- dic:imcntiiiii sicaHig:ire, iil aiil noii prnsil, aiil olisil.

spicinnl , qii.im dedi ad Sixliim Uoipan.e Etclcsirc Scd dicondum csl , Sic curritc, ul comprohcndalis
preshyicrum , qiiando advcrsus Pcl.igianos accrrima (I f.or. IX, 2i), aiipic iit ipso ciirsn vcstrn iia vcs
rnnniclatinnc ccrlavimiis ct lalciii rcpeiienl qiialii cssc pricognilos iiovcrilis, ul logiliinccurrcrclis
;
, : cl
ill.i csi ad Paiiliiiiim. Ilnilc rccolanl ailver.siis li:erc-
,
' sio Vss. »1 clili, errnre.
<'m Pel.iginiian jim aiilc aliqimi nnnns ista la rsse
«lii ' l-jlitio l.r., 01 Moca.
.•ilque ronscri|.ta qnr iiunc cis displiccrc niirandinii ,
* I l.;rii|iii- nia:uiscri| li Imc cl ; roxiino pnslca loeo, rro-
qmi. li:ilK"iit. f/cwi.
vsl. Qiiamvii ncmincm vclim sic amplccii cmiiia niea
, • Nii:itlii>iisis »is., iiiimicir.
1029 LinER DE DONO PERSKVEr..\NTI/i:. 10.j(»

si (|iio .'ilio modo Poi pr.TScicnlia i


lociMi.ni polcst liiiic iiiiclligcrciuiis, (jiiod ipsc eiiam inndclibus'
iii hoiniiiis sogniiia repcllaliir. doiict iit credant, et vidcnles CT. nolcntihn» faciat.
.'18. ()ii;tnivis crjo itn sc lialiral do pr.inloslinn- Cl. Jnin vcro qiiod illis vcrbis conneclilnr, inirof
lioiie (lifiiiil:! scnlonii.i vnliiiiiriUs Dci , iil alii cx il'- si iilli) inodo polesl iii pnpulo christi.'no qiiisquam
llilclitilc, acccpta vnlmilaln olicdionili , ci-.nvcrlnii- infirniiis palicnfcr andirc, cinn dicilur cis : « Et si

iiir m\ fidcm , vcl pcrscvcrent in fiile ; caicri vcio qui obedilis, si pr.cdcstinati csiis fcjicitfodi , sublia-
([iii in pcccnloriini (iamnnliiliiim dclectalionc rcmo- hentiir ohcdicndi vircs, ui wdire c^issctis. > Ilnc
rantiir, si ct ipsl prxilcslinali siiiit , idco nondiini cnini diccrc, qiiid videlur aliUil csse , «piam inalcdi-
siirrcxcrniil ,
qiiia nondum ens odJHlorinm t^falirfi ccrc , aiit mala qiioilam modo proplif,|;irc? Scd si et
nii.^eranlis erexit : si (ini Cnim imndiim Miiit vocaii, dc iis qui iion porseveranl , aliquid placcl dicere , vel
qiios graiia siia pr.Tdcslinavit cligcndns, accipiciit neccsse esl ; cur non potius ita saltcm dicitur, ut
caindcm gialiam , qii.i clccli cssc ' velint el sint ; si paiilo antc a me dictum est : primum , ut non de ip-
ipii antcin obcdiiint , scd in rcKimin cjm ct g1oTi;ini sis, qiii in popiilo audiunt, hoc dicatiir, scd de aliis

prscdesiinaii nnn sinit, (cmporales snni, ncc usque ad ipsos; id cst, ut non dicatur, « Si qui obcdilis, si

iii fiiiem in cadcin olicdientia permanclmnt : qnamvis pracdcslinali cstis rejicicndi : » scd, Si qiii obcdiunt;
ergo lisec vera sint, non tamen isio modo diccnda et cxtcra per vcrbi [icrsonain lcrtiatn , non per se-
sunl audicnlilius nuiltis, iit scrmo ad ipsns cliain cnn- ciindam •? Kes enim non opiabilis, sed abominabiiis
veriaiiir, cisqiio dicanlur illa islnnim verba ,
qti;B dicitiir, et durrssime alquo odiosissime qiiasi in an-
vcstiis lillcris indidisiis, ct qirc siipcriiis inlcrposui : dieniiuin fioniem compellando ' colliditur, quaiido
I Ita sc halicl dc prxdcsliiialione dcfinila scnlcntia qiii eis loquilur', dicit, « El si qiii eslis qui obedilis,
voliintatis Dci , iil alii cx vnbis de infidclitale , ac- si pr.-cdesiinati estis rojicicndi, subtralieniur obedieh-

ccpia obedicndi voliintaie, vcncriiis ad fidem. i Quid (li vires , ui obcdirc cossetis. » Quirt enini sententi.iB

opus esl dici, < alii c\ voliis? 1 Si enim Ecclesi.c dcpcrii , si iia dicatur : Si qai autcm obcdiunt, se<i

Rci loqiiimiir, si eredcntilnis loqiiimiir, cnr alios eo- in regnuin cjus ct gloriam pricdcsjnaii non sont,
niin ad fidcni vcnissc dicenlcs, cacieris faccre vidca- lemporalcs sunt, nec nsqiie tn (inem in cadcm obe-
imir iiijiiriam ; cum possimus congnicnlins dicerc : dientia perinancbuni? Nonne et vfirius eadem res ci
Ita sc habct dc prsedcslinatione dcfiiiita sententia vo- congrucnlius dicitur, ut nou ipsis lantiim malum tan-
lunlaiis Dci, ut cx infidclilatc vcneritis ad (idem ac- quain oplarc vidcamur, scd de aliis referro, quo<l
cepla volunlaic obcdicmli , et accepla porscverantia odcrii.;, ncc ad se cxisiimcnt penincrc, spCrando
|icrniancnlis in fidc? oraiidoqiie nieliora ? IUo auicm modo , qno id diCen-

J)9. Ncc illiid qiiod scquitur, csl omnino dicendum, duin puiant, cadem scntcntia ersdcm pcnc verbls
id c^t : « CTtcri voro qni in peccaiorum drlcciaiione cliam dc prxscicnlia Dei ,
qiiani certc ncgarc noft
icmoramini , idco nonduin surrexislis, qiiia necdiiin possuiit, pronuntiari potest , ut dicaiiir, « Et si qui
vos adjiilorium graii;r, inisoraiiiis crcxit. » Cum hc- obcdilis, si pr;csciti estis rejiciendi, obedire cessa-
ne ct convcnicnicr dici possit ct dobcai, Si qiii^iuteni biiis. » Nctnpe hoc vcTissiinum est : iia sane , sed'
adhiic in pcccolornm damnabilium dcleclatione rcmo- improbissiinum, importunissimum, incringroentissi-
rnmini , apprchcndlie salubcrrimam disciplinani : mum; non falso eloquio, sed non snlitbritcr valetu-
(|uod tamcn cum fcceriiis, niiliic cxtolli qnasi de diiii huniana; infirmitatis apposito.
opcribiis vcstris, aiit gloriari qiiasi lioc nnn acccpe- 02. Illuin ciiam modum, quo ulcndiim ejsc in
nlis ; Dcus cst ciiim qui operalur in vobis et vellc ct pra;deslinationis prxdicatione nos diximus, loqucnli
operari, pro bona voliiniatc (P/»7ipp. 11, I3);cta apud popiiluin non cxistimo dcberc surficorc, nisi lioc

Doniino grcssiis veslri dirigiintiir, ui cjiis viam vcli- vel biijnsmodi aliquid .nddal , „t dicat : Vos iiaquo
tis (P.'!(i/. xxxvi, 25) : de ipso aiilcm cursii vcslro eliani ipsam obedicndi pcrsevcrantiam a Paire lii-

hono rccloque condiscitc vos ad prxdcstinalioncm nriiium , a qno do^ccndit oinne daliiin optimum ct
divina; grali.c pcrlincrc. omno doniim pcrfcctum (JaMbii, 17), spcrare de-
CO. Itcm qiiod scquilur, ct dicilur, « Verumlamcn hctis. ct quoiidiinis orationibus poscere, atque hoc
si qiii estis nondiim vocati, quos gralia sua pr:cdc- facicndo confidoro , non vos csse a 1 r»destiiialione
siinavcril cligciidos, accipielis camdcm gratiam, qua populi cjus alienos; qiiia etiam Iioc ui faciatis, insc
vclitis ct sitis clccti : » diirius diciliir qiiain dici po- largitur. Absil aulem a vobis , idco dcsporare de vo-
lcsl, si nos non qnibuslibct hominibus loqni, scd bis, quoniam spem vcslram in ipso bahere jobemini,
Cbrisli Ecclcsi.c c.^gitemus. Cur enim noii polius ita non in vobis. Malcdictus cnim omnis qui spcm habet
diciliir : El si qiii snnt nondum vocali, pro cis iit

voccnnir oromiis'' Forlassis enim sic pr.Tdcslinali


' oninos Mss.,
fidclibux.
sunl, ui nosiiis oraiiniiibus conced.iiiiur, ct acci- ' Am. cl |.liires .mm., pcr reyti personam teftimn
F.r

fticanliir, non pcr scciiitdam.


piant camdcin gialiam, qua velint alqne crficinnlur ' sic Am. Er. el Mss. F.diiio vero l.ov., compdlendo, quod
clecti. Dciis enim ipii omnia qux pr.Tdcstinavit im- lamon pro, compellimdo, noii rcclc siibslilui moneiil I.0-
pro iniinicis fidci ornre nos volnit; ut vanicnses in ailnntationibus ad biinc locum : « ncs|iicil
plevil, idco et
«eniin,» aiiiiu,«ad eloculioneni per secundam persu-
« iiain, qiia |ira'scntes compcllalMnUir. »
vcrluun, cs5(', licc loco alifiiit in votcc fMrlici.^^iisi ' r.drli, q'ir.ndoqms cis quitw /o\";il«-. At Mss., qimndo
codic8 qtii ris lo^niHir.
? ;

S AUGLSTISI r.v\s,r.0T'\ ir.i


,0:i
iii l;oiniiic(J<T«)i. x\\l,T>) :cll>onnm flsl cnniiiliTciii quidcm pnscil Ect li sia , 5'.'d a Si; ii.st .siiii d.iri piiLit;

Dominnqii.inicnnniL'nMnliMiniric(rsn/. c\vii,8); (iiiia iioii vcras , f cd pcrfuiiclorias oraliniics liahcl : quiid

l>c;iiiiininosqniri)iinil!iiiliiiCMiii. Hnnc5fM:ni lciitiiti s, ahsit a nnbis. Qiiiscnim vcracitcr gcmal, dcsiderans

scrvili- Doiiiinn iii limnrc, cl rx'>iiU3le ci rum irriiui. accipcre qiind or::i a D.iniiun, si hoc a S'.' ipso sc mi-

TP {l'snl. II <3, II) : (iiioniim dc vil.i ;itcrn:» , «lunm nicre cxisiimct, noii ah ilin?

filiis pr.imissinnis proinisit noii mcinl:ix Dcns aiitc 04. rrcscrlini, qimniani qiiid oTeiuus, siciit oporlel,

iciniiora nicrna, neino potcst cssc siciiriis, iiisi con- nei:ciimi$ ; tecl ipse Spiiilus, nit .\p:)slnlii<, intcrpelliit

sHiiinni:i fncril isia vila , (]u.c lciilalici ca siipcr lcr- jii iioiiiJ '
(iniiililiHS inennnnHlibns. Qiti cnim scrutatnr

rjin (Jo6 VII, l):si(l ficicl iios ' pcrsovcnrf" in corila, scil quid snpial Spirilns, qnia sccundum neuin

se usiiiic in cjiis viLc fincm , rui (|!inliilic diri- inlerpellal pro sniiclis ( Itom. viii, Ufi, 2T ). Quid c-l,

lentmioncm {Sl.inh. vi, 15). ipseSpiriiiis inlirptllut, nisi, I. tcrpcllarc f.icil, gemili-
mns, A'« noiiiif<rns in

Hcc .atqiic Imjiisniodi ciii» diciinlur, sivc p.nucis cliri- bus incndrrabilibus, scd veiadhus, (pinniain vcrit:i$

sliauissivcmuUitudiniEcclcsiuc, curmcluimussanclo- C-.I Spiritiis? Ipsc csl cnim de qiio alio Inro dicil :

rum pr.iilcslin.itioncm cl vornm Dci graliam , id csl, Slisil Dcns Spirilum Filii sui iii corda noslra, clnmiiH-

ijii;C iion scciiiiduin incriia nnstra daliir, sicul cain lcm, Abba, Vnlcr ( V.alal. iv, C). El liic qiiid Csl, rla-

s:iii< t» Scriplura pr.Tdical, pntdicarc? An vcro limcii- mantcm, nisi, Clamnre facionlcin; Iropo illo qiio dici-

diiiii c^l, iie liinc dc sc linmo dospcrcl, qiiando spcs miis I ciiiin dicni, qiii lanos fncii? Quod alihi nianirc-

cjiis pinciidi dcimnsiralur in Dco, noii aiilcin dc- slnl, iihi di( il : Kon cnim acccpislis spirilum -rtnVud.i

spcrarct , si c.im in sc ipso supcibissinuis el infelicis- itcruin in limorc ; scd accepislis Spirilnni tidopiionis /i-

siiiius ' poncict (iorHtii, in qiio claniamus, Abba, Piilcr ( lium viii, 13).
*
CAPUT XXlll. —Cr,. Alqiic uiinam' l;mli cordc Ilii dixil, clnmanlcm; liic vcro, tii 17U0 clamamus : apc-

cl iiifiniii, qiii iion possiiiit, vcl nondnm pnssmit liciis vidcliccl qiinmodo dixcril, clnmantcm, id csl,

Scri|itiir.is vcl canim cxiiositioncs intelligcrc, ?ic siriiljnni cxposui.cl.imarc facirnlcm Uliiinlclliginus,

audirciit vcl non audiieni iii liac qin-stinne dispiiia- cl lioc ip um es-c dnnuiii Dci, iil \crnci cnrdc el spiri-

tiopcs nosiras, ut ni:igls iiiliicrcnlnr oralioncs siias, tualilcrclaincmiis ai! Deiii:!. Alicnd.ini crgo qiiomodo

qiias scmper liahiiit cl haliclilt Kcclcsia ah cxdnliis raUuiitur.qni piilanlcsseanohis,noii dari iiohis, ut pc-

siii', doiicc liniatiir lnic sxculuiii. Dc hac cnim rc, lamus,qux'rnmu5, piilsciiius:cl linc cs.sc dicuiil, (juoil

<iu:iiu iiiiiic advcrsus iiovos lixrciicos, non cnnimc- p-aiia prLCcdiiiir meriinnosiro, iit scqu:mir illa, ciiiii

ninr.irc lanliim, scd planc tiicri el dcfensarc cninpcl- :iccipimiis pcle:ilcs, ct invcnimiis (;ii.crciiles, apcri-
liuuir, Muiiqiiam lacuit in prccihiis siiis, ctsi aliqiian- liiripic pulsaiiiihus : ncc vnliiiit iiitclligcrc ciiaiii lioc

do in scniionilius cxscrciidam nullo uryciilc advcr- divini muiicris essc, ul oreinus, boc c-l, pctamus,
sario noii puta\it. Qiiandu cnim non oiatum cst in qinraniiis, alqiic piilsciiius. Acccpimus ' cniio Spiri-

Ecclesia pro infidclibus .itquc iiiimicis ejiis ul crcdc- tiiin adoplionis iilinrum, iii qiio clamnmiis, Ahha,
reiit? (Jiiaiidn lidclis (iuisi|iiam amicuni, proximnin, Vaicr. Qund viilit ct heatiis Aiiil r.isiu--. Ait ciiiiii

conjugcm lialiuit inlidclcin, ct iion ci pctivit a Domiiio ( /11 Coinmcnl. super Isaiam) : < El orare Dciim ,

nicntciii ohcdiciilcm iu cliristianam fidcni ? Quis au- grati;c spiiitiialis cst : sicul srriptum cst , Nemo
lcm silii iini|iiani iuMinravil, iit in Domino pcnnanc- diiit, Lominns Jesus, nisi iii Spiriiu sanclot (\Cor.

iTl? Aul quis saccrdnlcm Siiper lidclcs Dominum iii- vii, -).

vocanlum, si quandn dixit, Da illis, Dnniinc, iii tc 6.!;. IItc igliiir qii.T pnscil a Douiiro, ct seinper c\

pcrscvcrarc us(|iic in fiiicin ; non soluiii voco aiisns qiio cs-c c(rpit, poposcit Ecclcs'a , iia Dciis vncalis

cst, scd s;illcm cnijiiaiionc reprchcndcre ; ac r.oii siiis datiirum sc cssc prxsci\il,ut in ipsa pncdcstina-

pntiiissuiicr cjus lalcm liciicdictinncin , cl cnrde cic- i:nrc jam dcdciit : qimd Apn-lnlus siiie anih'g'iilale

dciitc Cl orc cnnfilcnlc rcspoudit, Amcn : Ciim aliml dcclarat iM-rihciiS qiiippe ad Timnthcnin .Colluboro,

in ipsa ornlioiic dnininica non orcnl fidclcs , direntcs inquil, litnng.lw sccnndum virlnlcm l)ci sttlvos nos fn-

iiiaximc illiid, Nc not inferas in lcntalioncm ; ni^j iil cienlis, et rocnnlis tocntione snn soncln; nan sccundum
III saricln nljcdicntia pcrscveicnl? Siciit cr^o iii liis nprru ncslrn, s,d sccundum suiim prnpo.^^itnm cl grn-
orilioiiiliiis, ila el iii h;ic fidc iiala csl, cl crcvcit, ct liiim, qi a' diiln c.tl iicbis in Cliriflo Jcsn aiilc lcniporn

crcvil Eci lc'-i:i, qiin lidc rrcdiliir gr:ili:iin Dci nnii alcrmi, mniiifciiliila aulcin nuiic ;i.'r (uUciihim Snlvnlo-

rceiindiim mcrila arcipicjiliiim daii. Qu.Tiiiloi|iiidcin ris noslri JcsnCliristi (II Tim. i,8-IO). lilc ilaqucdic.it

nnn oraret r,cc!c-.ia iil darclur infidclihiis lidcs, iii^i Ecclcsiam aliqiinndn iii fidc si:a iinn li ihuissc vcrila-

Dciim ficdcict i!l ;ivcrs:is ct advcrsas linminiiiii nd lcni pi.idc>liiialion!s liiijus cl grali.T, qna: nimc cnii-

sc coiivcHcic vnlimlnlcs : iicc oraicl F.cclcsia iil pcr- Iri iiovns h.crctirns riii a diligciilinic dcrciidiliir : illc,

Hcvcrarct iii fide Chii-li, iion dcccpta vcl victa lcnia- iiiijiiniii, linc dical, ipii diccrc audct :i1i(pianilo can
lionihus luiindi, ni.>i crcdercl Dniiiiiiiim sic in pntc- iinii orassc, vcl non veracitcrbrassc, sivc utcrcdcrcnl
iilatc li:il)crc rnr nnslruin, iit hoiiiini qund noii tciic- ilidclcs, sivc iit pcrscvcrarcnl fidclcs. Qii.c lioiia si

mus iiiM prcpiiii v:,'jjilaie. iioii inmcii lcnc:iiiiiis nisi scmpcr orivii, scnipcr ca Dci dona cssc iilii|ucrrcdi-
ipsc in noliis npcrrijr cl vrlli". Naiii si li:r'- ;i!' i|'-n

• vara.ani Mss., '(W. ' Oiiiiics Jlss. , iiitcri>cllal gcmilibns inciwrriiidibns


• Trcs Mss., tH^(/.'.'iwliH««. oiiiisso, pro iiohtA.
' l'luit:i> >:s&., tuiiiiconlci. ' sic NUf. KiJiti, nn ip.innj.
1035 LIRER DF, HONO rERSEVE«ANTI/E. m\
ilii; nec »b iilo csse pr.rcngniia uiMiuain ci iirgarc las Doiim laiitum dicinius Cliristiim, sicut hxrctici Mani-
fiiit. Ac prr lioc prx'iIcbiiiMiii>nis linjiis riiiciii, i|u.c cli;ci ; nec lioniincni laiituni, siciit lucrcliei Plioti-
ciiiiira novos liu?reiico$ iiova sollii'iiiidine iiiiiic dc- lliaiii; iicc ila iKiniiiiom, ii( allquid niiniis liabcal quod
roiiilitiir, iiiiii(|iiaiii ('.cclcsiu Cliri.sli non liabuit. ad liiiinanani ccrtnm cst periinerc iiaturam, sive aiii-
CAPIJT X\IV. — CU. Sod iiiiid pluia? S.ilis dd- iiiaiii sivc iii ipsa aiiiiiia niuntoiii ralionalciii, sivc
riiissc ine cxistinio, vcl piitius pliis quaiii satis, doiia cariicin, iion dc fciiiina snniplam, scd faclain dc Ver-
Dci es.su, cl incijicre iii Doniiniiin crcdcre, cl usquu bo in carncm converso aique muiaio; qu;u omnia iria
iii riiieiii in Doniino pcrinaiierc. Cx'lcia vcro bona .id fals;i etvaiia, lixrclicorum A|iolliii;irisianim tres par-
vi:am piain, qiia Deiis rrctc colilur, pcrtincntia, tcs varias divcrsasiiue feicriint : sod diciiiius C.hri-
cliaiii ipsi propier ijuiis h ic agiinus, Dei dona esso .sluni Doiiin veruiii, iialiiiii de Deo l';iliu siiie iillo iii-

roiirrdiiiil. Oiniiia porro duiia sua, ctquibusea fiie- itio tcmporis; eumdemquc honiiiicmvcrum, naluiii de
rai largilurus, Deum pra^scissc nogarc iion possunt. lioiiiiiie niatre certa plriiitudinc tempuris; nec cjiis
Sicut ci-go ca'tera prtdicaiida sunl, ul qiii ea prxdi- liuiii.iiiilalein, qiia iniiior cst Patrc', ininucre aliqiiid
cal, (ibedieiiler audialiir; ila prx'destiiiaiio pr.x'dican- ejus divinil;ili', qiia .i-qiialis esl Patri. Iloc aulcni
ila ost , ut qiii obedieiilcr liac aiidit, iiuii iii liiniiine, uirmnqiic unus cst Clirisius, qni ci secmidum Deum
ac per lioc iiec in se ipso, scd iii Doinino glorictur : vcris.simc dixit, Ego el Palcr unum tumus (Joan. x,
quia el lioc Dei prxccptum est ; el lioc pr.rciplum SO) : ci secundtini iKimincm vcrissime dixii, Puter
obcdicnlcr audire, id esi, ul qui glorialur, in Domino mujor nic esi { Id. xiv, 28). Qui orgo luinc fecil cx
glorielur (! Cor. i, 31 ), siniiliter ul ca-lcra, Dei do- seiiiine David hoiiiineui jusiinii, qui nunquam essel
nuiii cst. Quod doiiuni qui non liabet, nun dubito di- injustus sine iillo incrito pr.ocedoniis vuliiiitaiis ejus;

cere, alia qu.ecumque lialicl, inaniter habet. lloc Pe- ipseex injii^tis facit justos, sine ullo incrilo pr.icedeii-

lagiiaiii, optanius, ul babcant; isli autcin iiostii ul tis voluiitaiis ipsoriiin, ut ille capul, hi mciiibra sini

pteiiius liabcant. Noii ilaquc siinus iii disputaiiunibus ejus. Qui ergo fccil illum liomiuem, sinc ullis ejus
pronipii, eiiii oraiionibus pigri. Orenius,dilectissimi, prx-cedentibus iiieriiis , nulluni quod ei diiiiitterclur

orenius, iil Dcus gratise del etiani inimicis noslris, vcl origine ira-here, vel voluntaic perpeirarc pecca-

niaxiiiiei|ue rrairibus el dilecloribus noslris, intelli- tuni; ipse nullis eorum procedentibus meritis facit

gcreel confiteri, posl ingcntem cl ineffabileni ruinam, credenles in euii>, quibus dimiital omne pecealuin :

qua in uiio oniiics cecidimus, iieminem iiisi gratia Dei qiii ferii illuni taleni, ut nnnquain habiicrit habiturus-
libcraii ; cainquc non sccundiim incrila accipieiitiuin que sit volunlatem malam ; ipse facit in mcuibris
lanquani dcbilaiii rcddi, sed lanquam vcrani graliam ejiis ex mala vuluiiialc bonam. Et illum crgo et nos
nullis meritis prxcedentibus gratis dari. pracdcsiinavil; quia et iii illo ul essct capul noslrum,
67. Nulluin aulcm est illustrius iirxdestinationis et in nobis ul ejus corpus esscmus, noii prxccssura
excmplum quam ipse Jesus : undc cl in primo libro ir.erita nostra, scd opera sua fiitura pr.oscivit.

jam disputavi {De Prwdeslinaiioiie Sanctorum, nn. 30, 68. Qiii legunt ha;c, si iiitelligrtni, agaiil Dco gra-
31), et iu hiijus linc cuinmendare delegi : nulluin est, tias : qui auieni iion iiitclliguiil, orent ut conini ille

inquam, illuslrius praedestinaiionis excuiplum quam sil doctor interior , a cujiis facie cst scieniia el iiilcl-

ipse Mediator. Quisquis (idelis vult eani bene iniclii- lecius (Proii. ii, sec. LXX). Qiii vcro errare meexisti-
gcre, allcndat ipsum, alque in illo inveniat et so mant, eiiam atqiie etiam diligciitcr qu.-c suiit dicla

ipsuin : (idelis, inquam ,


qui in eo veram naturam coiisiderent, ne foriassis ipsi errent. Ego auiem cuni
credit ct coiilitetur huinaiiani, id est iiostram, quam- jier eos qui meos labores legunt, noii solum ductior,
vis siiigulaiiter suscipieiite Deo Verbo, iii uiiicuni Fi- vcruin etiam cmeiidatior lio, propitium miiii Dciiin
liiiin Dci sublimaiam, ita ut qui suscepil etqiiod sus- .^giiosco : et hoc per Ecelesi* doctorcs maxinte ex-
ccpit uiia essct in Triniiate persona. Nequc enim specln; si et in ipsoruin manus venil, digiianlurque

lioniine assunipto qualernitas facla esl, sed Trinitas nosse quod scribo.
uiaiisit, assuinplione illa inefrabiliter faciente personae
' omnes Mss., qua mi}or est Pater.
uniiis iu Dco el huinine vcritatcm. Quoniam iion * Sic Mss. Edili, (/ii'i;ii;a/eiii.

FuLCENTiLS in Gnc libri de locariiaiione ct Gratia D. N. J.

Dcus qui bomincm condidit, ipsc prxdeslinationesua etdonum illuminationis ad credcndum, cl dunuin per-
severaiitia- ad proficienduin atqiie permanendum, ct doiiuin glorificaiionis ad rcgiiaiidum, quibus dare voluii,

proiparavit -
quippe non aliter perficit in opcre ,
quam in sua sempitema atquc incomimitabili habet disposi-
tiira voluiiiaie. Ciijus praedestinaiiouis veritatem, qua iios aiite mundi constitulionein pnedesiinaios iii Clnisiu
lestatur Aposiolus, si quis deireciat cordis credulilatc rccipcre , vel oris confcssione proferrc, si anle tilliinuiii

dicm vitoc pr;rseiitis , inipietatis sux contumaciam, qua Deo vivo ei vcro rcbellis obsistii, nun abjecerit; ma-
iiifesium est eum non poriinere ad eoriim nunierum, quos Deus in Christo aiite mundi conslitutioneiii graiis

clcgit ct pr;cdestiiiavit ad rcgnuin. Pro quitnis lanien ncc oraiio fidelium debet desistere, nec cliarilas

aliquaiido torpere ; ut Deus eis gratiam su£ illuminationis donet, per quam in ipsis semen divini ser-
monis fruPtificel, qui fruslra exierioribus auribus souat, nisi Deus spiriiuali niunere auditum bomuiis iiilerio-

ris aperiai

P.tTROL. XLV. (Tnnte-trois.)


J055 AnMOMTIO IN OPUS IMITUFflCTUM «o:.6

Ex codciii ruljjoiilio Ai.i;um:s l'a|i:i I, iti Epislola nd Egilnin, cl iii Episloi.i ad c|ii?cnpo5 llispmrKn.

0|ioia iiiiM^riwirdix- ac jiislili.i' (.r.ipiravit Uciis in xlernil.ile incomniiilahililalis su.t ; cl siciil fiiHirdrmii

o|vriiin suoruni nuni|iiaiii fuil igiiariis, sic in coruindcin openim pr.Tparalioiie, iiuii(|u:im iniprnvidiis. Pr:\'|i.-)-

r.ivil crgo jii>liricaiidis honiinilnis niorila, pra'|»aravit iisdem glorificandis cl pnomia. Malis vcro iion pr:vp:iravil
\oluiiUili-s iiial:is, aut opcra iiiala, sed pr.vparavit eis just:i el x-lcrna supplicia. II.oc csl xlerna prxdestiiiatio

riilururiini npcruiii Dci, i|uaiii sicut iioljis aposiolica dociriiia scmper insiniiari cognoscipuis, sic oiiain

fiducialiier pr.idicainus , clc. Tenc.ilnr crgo pr.ideslinatinnis verilas a fideliliiis cuiictis : ipiia (piisqitis

diviiiutn iioii crcdit in liac prtdcslinaiioiic consilium, non pcrvenlel nd gloriosuiii ejusdciii prcdestinaiionis

elTecluni.

ADMONHIO
I.N OPliS IMPF.UFFX.TUM

COTRA SECU.MtAM JULIAM R ESPO NS ON E.U. I

<SiO'£038:
Porvrniiiins tindoiii ad iiltiiniiin Aii!;iistini opii<i, iii quo bcalus grnii:c Clirisli \index, du:n lierctici Juliani
rutn deiiiio ni^gredienlis iinpeluin coni|>ritiiil, iioiiJuni alisolulo co lcin 0|ietu, tiiorlc occup^tur, ct c iiiedio
ccrtaniinc ad pcrcipiondani coroiiain vocalur in cocliiiii. Vcruin aiilcquatii iioslne in id opciis observaliones
proponaiilur, haud abs re fucril, ipsius Jtili:iiii, paltoni Pel.igianx lixrcseos pr.eler c.cUtos ardeiilis ct fa-
iiiosi, alipic inlcr Ait^iistini ndversarios iiisolcnlissimi , gcnus ct inores diccrc, factaqiie scu scripia ejus
rcccnscre.
DE JULIANO ET EJUS SCRIPTIS.
Julianus ergo .Meinore ac Juliana, uiroque pareiiic ub opinione pietalis claro, prognatiis csl. Mcinorem cerie
Marius &Iercatnr iii Coinniuniiorio subnolaiioiiuni in scripta Jiiliani, i saiicl:i! nc beat.T rccordatinnis cpisco-

I
uiii , ) Julianaiti auleni Memoris conjugeni, < priinariain fciiiiiiam i vncat, < qua iiiliil, > ait, < lionesliiis

inter revcrctilissiiiias niairoiias invenias : i atquc niox dc Mcinorc simul nc Jnliana loqnctis, < qiii sanclos, i

iiiquit, < illuruni hominuni mores, saiictam vilaiii, iiistitiiliiiiniue iioverint i ( /;i/'rn, Append. parte i). Illiiin

ipsuni Jiillaiii palrciii ctiaiii iiobilitalc gcncris oonspicuiim fiiissc, Ilieronyniiis Vigniorius iti PnL-fatione ad

iniperfectitni Opns AugUbtini, ci incdita quadani F'ilgcntii scriptione prodil. Indc vero iioti niinns coiiiincti-

daiidus idem Meinor, quod Augiisiino ainicitia et littcraruni officio coiijiinctiis fiicrii ; dc qiio sanclus Docior
in libro primo contra Julianum, < Ego cerlc bcalx mcmnria: Mcmoris patris lui non imincnior, qui incciini

non parvain itiierat aiiiiciliam colloqiiio litlcranini, teqiic ipsiim milii charissiniiiin fecorai i (Siipr«, conir.Jti-

liaii., lib. 1, II. 12). E\'stat ctiam niinc scripta Meniori cpisiola, ititer Angustitiiatins ordino centosiina prinia.

Meiiiorcm Uglicllus Capuanis cpiscopis, liaudqiiaqiiani tnnieii ulla idonea aucioiitatc frciiis, adjiinglt, proxiimi
|>ost Vinccntiuni loco, qiii Vinceiilius cx Athanasii liistoria poroelcbris osl, ciiin rocciiscns.
Naliis csl Juliaiius in Apulia , lestc Aiiguslino (Infrn, Opcris imperf. lib. G, cnp. 18) ; fursilan Ecuiani, seii

Eclaiii ; si tainrn urbs illa, j;iiii iiKle a Irctentis aiinis Caiiipani.TC incliisa fiiiibiis, lioc nomine locabatiir adliiic

in Apulia, quod (iliiii intcr Apuli:c urbes iiiinicrata fuissol. Mcnior ojus pator, qiia cral piotatc , filiutn ad c;'-

clesiam qiiam priinum lulit , cii|iic ndhiic inranli Raplismi gratiain dari voliiit {Supra conlra Julimi. , iib. I,

II. li infrn, Operis


; iiiipcrf. lib. 2, cap. i), < ncscicns eidom grali;c qiiam cssel futtirus iiisraliis i {Supra, conlrn
JuUttn., lib.G, n. il). Ilnic nllribiiit Gciinadins ingcnium acrc , iiiagnani s;icrariiin Scripturaruni cognitio-

iicin, tainqiic mnUipliccni oriKHtionom lillpraniin prvcaruni et latiiiariini, ut Jiilianus, prinsqnaiii Pelaginnrn

ii.-cresis iti oo dopreirondcrcliir iiiipicins, fclcbre sibi nonieii intcr Ec(lcsi:c dnotores coinpnrarit (Infra, Ap-
pend. parle 2) Mercatori tanicn hniid injuria diciUir, < hnrrida loqiiacitalc. i cum advcisus Aiigiistiiium dis-

screrct, < cvngatiis, diserliiin se magis ostonlare cl scioluiii voloiis i {Ihiii). I|isiim oiiam a Prospcro piiiant
dosignaiiiiii fiiis!-e lioc vcrsiculo, qiii siniiil cl ojiis opiscop:Uiis lncuin , ct soriboiidi cliaracleiem ac ingeniiiiii

referre atquc innucrc vidotiir :

Aul luiic Catnpaiin graniiiie curda tunicnt.

Qiicm nirsutn Prospcr in CltronicA jnctaiilissiiniim Pclagi:iiii crroris asscriorcin appcllat {Ibid). Sanclns

qtio.pie AiigiistiniH ipsuiii inorilo jiiro noniiiial jiivonem coiifiilenlisssinuiin (Siiprn, (•on/rn Julianum, lib. 2,
II. 30); alqiic eiiin liiigua, qiiaiii iiionle inaj;is v.ilnissc asseiil (Infra, Opeiis linpcrf. iib. 5, cnp. .')2) : a qiio
ct diritiir, < in di^piii^iiionc loquacissiiiiiis, iii cuiitoniionc calumniosissimus, in profes-ione fallacissiinus •

(Ibid. lib. K. cap. riO).

Cuin .TUttc jam adiilta e^sol, ci palor itxoroni dcdil ; Irslntiirqitc pluribus Incis Aiigustinus illum coiijiigali
•«inciilo fnissc ailstrirtiitn (Siipra, coiilrn JuHniinm, lib. a, nn. 2S, 46, potstiii). Faloiiduni csl rcrlc. cuiii rjns
famili.i iiecessiliidiiicin P.iulino opisrnpi) Nnloiisi inlorcessisso longo arctissiniani ; i|iipniloqiiidoin liic so in
digiiuiu iniiiii>:>^ piilnvil, iniptias illius pio rpitli:ila:nio, qnod intor ipsius opora liodicquc lcgiliir, ccbbrare.
1057 CONTllA SIXUNDASl JULIANI UESPONSIONEM. 103»

lii hiic illc liiiii Jiili:iniiiii, qiieiii |)iu'riiMi:ulliiic vooal, lum Jniii iixnroni i^jii-; liorl:iliir, iligiiniii c;)iNCopali Jmnn
liiiiilesliaiii el in iiupliaiuni snleninilale, el iii lolo vil;c ciirriculo coiiserveiil . qiiiii cli^iin illis, iili virginilalen»

cohiiil perpcttnni, precalur. Pocnialis in libris quibiisdam edilis litiilns cst : « Kpillialaminm iii Jiiliannni

e|iscO|ii Meinoris liliuin, et Jam clarissimain rcniinam nxorcm cjiis. i II nc Vigiiieriiis J<ili:ini iixnrein anli-

qii:i el ciinsulari nobililaie spleiidiilain ruisscconlendit ; ali|ue ad caindcni Jain rcrcrl illnd cx incdilo qiiO'lain

Fulgfiilii operc lcstimoninin : i Nec illi suflicieb:ii patcrn,c nobilitali, /Einilioriim fasces adinovissc , qnos
li^cresi ilcgenerc Inrpilcr inaculavil. » Inlcrruit reapse niiptiis episcopus quidain nominc yCmilius at : ciiiii

J:e paircni, qund Vignicriiis prinius asscriiit, Panlinnt iion dicit cxstitisse ; alqne liuc ipso qnod non dicil,

nrgninentnin in conlrarinm paricni snppeditat. Qiiin ctsa^pins Jnlianum cjiisquc conjngcin appcllat « Mcmo-
risn:itos, i aiit « Memoris doinum : > ninlc haud ineptc colligas, ./£iniliuni, si qnidcni altcrulmni cognatioin!
atiigerit, iion nisi in remoio gradii aiiigissc. Observat Panlinns, Mcniorem funcliim essc oflicin sun erga yEmi-
liuni, diim illoj eidem iii inaniis tradidit, qui jugans capiia ainbnrum snb p.icc jiigali manu sua obniipsit ct
or:ilionc consccravit. Nos qiiidcm fiigit, idcirrnne lioc obscqninni velit a Meniorc defrrri oporliiisse idnilio,
qiiod apiid hune niipiia; celebrareninr, an vero propicr viii snminain vcncralionem. Ilunc ciiim yEinilium
depingit tanquam Jnliani ct J.c ntquc ipsins Memoris patrem, ac virum cui propria viriiis eximium cnlliini

«ibservantiainquc pcpcrcral. Iiidc csi, quod euindem illu n /Emiliuiii esse aulumcnt, qiii cnm aliis dnobusab
iionorio ct Occidentis cpiscnpis ad .Xrcadiuin in Joannis Chrysostomi causa dcsiinatus , confessnris tiluliim
anno quadringentesimo sextopromernit (Enronius, (iii anno! 405, 406); qui cla Mctapliraste dicitnr Bcnc-
venianus episcopus. Cur autein Paulinns in epilhalamio iia cecincrit,

Surgc, Menior, vencrarc patrem, coniplecterc frairein


Imo ulrumqiie tibi numcn in .'£aiilio csl
Juntor et senior Mciuor est ; eic.
l-ilius est, fralerque McnKir : la.'latur adesse
coinioimem sihimel pigooribusque palreni;

liaud s.itis asscquimur : nisi fortc crcdendus sil Memor dignilatc qiiidcm senior el rraler, quia cpiscopiis :

gcnere antcin aul a;talc filius ac jiinior, qiiia ab jEinilio gcnitns, vcl co saltcin postcrins naiiis. Nani qiiod
scribit Joannes Carncriiis, .^'Imilium lanquim Bcnevcnlannm antislilem Memoris fnissc inclro;iolit.iiiii:n

{Super cap. i subnotatiomm ilercatoris in Jul.); contra Ughelli cl Geographi;c sacrc testimonio con~ial , me
Iropoleos dignikttem tunc temporis penes Beneventura noii fuissc. Nec ctiam arbitraninr defendi pnssc id
quod idcin, iCmilium jara vila fitnetuin poelica Gclionc, quac illi vidctur adinodum ingcniosa, iniliici asse •

verat (In ilercat. disserl. \, cnp. 6,de Juliano).


Jam vcro cooptatum iiilcr clericos Jnlianum, el ad Lectoris muniis, priusqnain conjugium iiiirct, adscituni
esse, ducct Paulinus istis in cpithabmio versibus :

Clerieus nxorem Clirislo comente dooram


Diligat, et pulcliram luminc cordis amet
Auxilioque viri diviiio munere lactam
Leclor coeleitli discal ab liistoria.

Ab boc Lectoris gradu ad altiorcm proraotiis fuit, ac sive uxor natnra; jam oonccssissct, sivc uicrqne con-
lincniiam servarciit, illutn certum csl officio diaconalus aiino siipra quadringentcsimuin oct;ivo vcl nono,
qiio pairi cjus Augnstiiuis scripsit, adolescentem adhuc fnncium fuissc. Iii illa ccnlcsiina prinia cpislola saii
Cius Pi-H^sul singularein prncbet sui in Julianum studii significationcm ; cjiisquc pairem rogat, ad se illuni i:i

aliqiiod lcmpus venire jiibcal.

Uenique idcm Jtilianiis iti episcopalcm ordinem evcctus fuit. Nam licct Augustinus cnm s:rpe s:cpiiis filiuni
vocei, in co tamen honorem agnoscit cpiscopaius, cum crumpil in illain cxclaniationem : « frontcin qua-
liumcumque episcoporum i (Supra, conlra Julianum, tib. 4, n.57)! Ac pru:terca cpistobnn ad Tliessab>ni-
cciisem untislilem Juliani solins non essc, sed ipsi cum plurimis Pelagianis episcopis coininunciii dicit ( Su-
pra, contra Duas Epistotas Pelagianorum, lib. 2, n. i). Qnin ctiam i|>se Jnlianiis Turbantinin cpiscopuni , ciii

pritnuni .suum opus in Augustinuin nuiioupavil, fralrcin noniinat {Infra, Operis imperfect. lib. 1, cap. i). Pro-
S|)er in Chroiiico ad annum quadringcntesiinnni Irigesimtim nonum meminit episcopntus cidcm Juliano , iicc

dnbium qnin proptcr hsErcsiin, dudum cicpli [Infra, Append. pnrlel).


Ordinavcrai ciim Innoceniius I, uti Mcrcalor in Commnnitorio conlra Pelagianns soriliit {Jbid). Cui vcr»
Ecclcsisc praefectus fucrit, dissensio crat nrtquando inter cruditos, cnni in Ccniiadii libro dc Scriploribns eccl' -

siaslicis « .episeopus i diceretur « Capuanus; > iii Prnsperi autem Chronico, « Julinnus Atcllnnensis; i in c;!

stola Pelri diaconi ad Afrieaiios cpiscopos in Snrdinia exsulcs, « Julianus Edanensis; i in Gelasii pnp.e dc-
crelo de scripturis apoerypliis, « Cclancnsis i legeretiir : qno etiam posieriore litiilo a Bcda, Prajfatioiic libi i

priraiin Caniica caniicornin, donnlur. Tamelsi vnces ill.r, < Julinni Celanensis episcupi aCamp:inia, i qui-
biis Bcda uiitur, absolute possint ita cxponi, ut Juliannm orlu qiiidcm Cclancnsem , episcopali auiem scJe
Campanum fuisse significent : quemadmodum cum cnm Prospcr Atellnnensem, Petrus diaconus Edanenscni,
Gclasius Celanenscni nominnt, appellationcs istas dc natali ejus loco, pcrindc aiqtie de episcopnli, liceret in-

terprelari : atqiie ita quominus scdisse ctim Capiix credcrcmns, iiihil vetnret ; nisi obscrvatum cssel apiid
Gcniiadiuin in probatioribus niannscrlplis, velui in eo qnetn in Appendicc scquitnur, aiiliquissimo cxciii-
;

1039 ADMONITIO IN OPUS IMPEIlFECTUM 1040

|il:iri Coibeiciisi, nulliiin <lc Juli:iiii episcoii.iiii verbuni reperiri. Sic porro cii.im Prosperi cJitiones recen-
liores, pro .Alellaiipn^i, Ccl.TnciisiMii ox nicliori'; noia; inaniiscriplis siilisiilmini. Qnnin ijuiJRni correclionem
iiihil iiiorilus Pclrus Francisciis CliilHclios, prim:im Prospcri leclionem alia potiorcin esse, ac vcrc Jiilianniii

Alclli-, qiio; in orliiliiisCainpniii.i' olim cclcl)rab:\lur, et e cnjus niiiiis .4versa puslinodum iiiler Ne:i|)olim

( j||>iiaiiinuc cxcitata esl, seJem tenuisse volnit (


Chi(IUliut, in Paulino iltuit. parte 2, eap. 29 ). At conlrovcr-
8i:iiii ikTiilil Marius Mercaiur Juliaiii .rqiialis ci amiilus, cjiisqiic gcntilis, dun) vcrbis conccplis ipstiiii alias

cpiscopiiiii Eclnnpnsein, alias ciopiscopum oppiJi Eclanensis vocat (I n fra, Appeiid. pnrlei) : quo cum Mer-
(au>:c 1*- triiiii diaconum, Gclasium, ac Dcdam, una mulata vel transposita liticra conciliarc, non ila magni
iicg<i!il r<:crit.

hAixc. aiiicm civiras qiinndam clara , nunc riiiois suis sepulla, aniiquis Eeiilanum sivc Gclaniiin dicta est.

Posil:» crat lii llirpinis in nlleriori princlpatti , a Bcncvenlo (|uindecim inillilius distans, versiis Eiiro-nolum.

Snr.l qiii pijicnle:iindcn) poslca Qiiinl(i<lccinvuiii appellatain, neciion nnstra hac iiienioria ejus rudcra i|n;cdan)
ac p;irieliiias prnpe .Mir:ilullainC()iispii i. Episc.op;ilis scdes Ecl.ini) Frci)iienliiiii, italice Frigenlo, seii Frictuie,
Iranslala fiiit. Frcqiieiiluni vcro noiiis niaiis aiini siipra inillcsiiiium qiiadriHgentesiini sex.igi^.sinii iiuinli aut

scxti .MicHincnsi episcnpalui conjunclum cst. Regionem hanc (radunt qunndanf Apnli.c limitibiis cnmprehen-
saiii fiiissi', :it vcro Canipaiii:c acccssissc j:im iiide ab Adriani teuiporibiis(iVoris, llisloii(e Pchti.Ub.l,ciip.iS).
rarcnlibiis diunnrluis (qiiod qiioinm anno conligcrit, invcnirc niispiam fnil), Juliaiiiis duanim soitiriiiit cu-
rani ciiin siiscepissct , cii iiiuiiere noc sibVncc illis honorifico pcrfuncliis csl. « Noviinus, novimus, > :iil Mer-
ralor , i (luid tilii un;i carum , ciim lu iiimis scvitus iii ejus niinani piid.iris insnigeres , objcccrit, vcl expro-

bmveril ; airpie lu mutus illico non aiisus cs ulteriiis censurc ui.-c uUas dolori cjus inferre moicstias » (Infra,
tXppciid. paric 2 ). Nciiipc lidci curruplioncm conlinuo nioruin , ul solet , iii Juliano sccuia corruplio
«st.
Qiio illc icmpore viriis Pcl.-ij;ian:c b:croseos sngcrc ccEficril, miniinecomperlinn. Beda doctiim cum a Pclagio

c |)ucrtiluin » adliuc, ei ab ipso « qiiasi in cavcnia colubri reguliim, i cuin anno Cliristi quadringenicsi iio de-

«imo quiiito dialogos suos adversiis Pelagianos llicroiiymiis edebat , nutriium csse scribil Scdhxc
(/ftiii.).

Ecd.T; verba si presse atque :n1 apiccs exposiicris, planc falsa rcperies : siquidcin miilln antc annum Cbrisli
nuadringcnlcsiiiium dcciiiiiiiniiuiiiiiiin Juliamis puciiti.c aniios excesscrat ; nequc verisimileesl eum, nisi forte

i.lcm ipsc sit qiii AiiniaiKis pscuilodiacnniis Celedensi.iab llicronynii) vocaliir, !unc temporis in Paiaeslina, ubi Pe-
bigins liocaiino ilogcbal, evslitissc. Atpiiluil mtil<ia aliqiia iiil<»r eoscognilioKoin:i;nasci ;iiiieai)ii(iniquadringcn-

icsiniuiii ootavuiii, aiit quadringcnicsiiniiin dcciinum, quo aniio exivii. ex Urbe Polagius. Aiqiie idein ipse Jiiliainis

forlc iioi) imincrilo censel»liir cx illis fiiisso, de (|uil)us anno Cliiisli iniadriiigciilesiiiio dccimo sepiimo, SLiliin ab
liinncciilii pap;c obitu, Augusliniis ad Pauliiium sci ipsit ;
qiiique ilicebanl citiiis se ilclccluros a Pclagio, quam ori-

ginaie pccoatum agniluros : qii:iiiqiiaiii ex oivit.ile Nolcnsi csse lios Au;.;iislino nuiiliatiiin esset (Episl. 180, >i. 29).
nicit alio loco saiiclus Doclor Juiianuili, si Hoiiianx Ecclesi:B pr.esidonlcHi boatiiin liinooentiuin aiidirc voluis-

sot, jain Uinc pcrioulosain jiivcnliiteni siiain Pelagianis laqueis expeiliturnm fuissc (Supra, contra Jutianum ,

lil). 1, n. 13). Eiiin, quoad nicmoraliis ponlifcx vixil, catborioani seiileiiliam ri-liniiisse tcstatiir Mer&itor : qii:c

ri;s eo ooniinoilc polcst rofcrri , quod idcni aiiclor oodem loco dicil, J-iiIiaiiiiin a coiiiniiinione Iniioccntii, iie

(laninalis quidcni Pclagio ct Gflclcsiio recessisse, scd ipsi coruin (lamnatori iisqiic ad cjiis morleni ciimiiiiini-

cagsc (liifra, Appcna. parle 2). Soii cuni lamcn siipcrslile adliuc Iiinocenlio li.crcsim amplcxiiin esso, liqiiido
«lccbiral Aiigusliiiiis illis ipsis vcrbis « J:ini Uinc pcriculosam jiivenlutcm Uiam Pclagianis laqucisciuisses i
:

( Supra, coHlra Julianum, tib. 1, n. 13 ). Narraiil ipsius qucmdam paralngisoium , qiio Itomx cum pnccipnis
factioiiis ducibiis ;igcns, a rudioribus coiiabaiiir cxtorqiierc, ut origiiiis ciilpam nieium comiuenlnm osse fate-

rciilur (in/^ni , Appeiid. pariei); qnod, Joannis G:iriierii judicio, in annuin qiiadringeniesimuin decimuin

seplimum quadraro polesl (Gnriieriut, in Mercal. dissert. \ , eap. 6, de JuHano). Si dufiiiilioncs illas . quas
libro do Pcrfectioiic jiisliti;e boiiiinis rcfcUit Auguslinus, cidein nos, nli Carneriiis censel , iribucre oporteal

dubiuni non eiit quiii jain iiide ab anno qiiadringciitesimo dcciino quinto pcrfectiis fucrit Pelagianus. Illiid iii

confesso csl, daninalis a Zosinio papa anno quadringcntcsiino dccimo oclavo Pelagianis , cmndcm Julianum
subscribcrc |M)iilificiain scntenti:ini iiiiluisse atquc ob cam rem ab illo digiiilate spolialnin , fiiisse, ct cx llalia

ojeciiiin (Infra ,
Append. parte 2). lluic ipsi pomilici bin:»s supcr qiixstionibus dc gratia cpistolas dedisse euni

lcpiriiniis (liifra, Operis iiiiperf. tib. i, cap. 18).

lliiTonyniiis Vignicriiis piimis lcinporibiis li;rrcscos Jiiliani assignal id quod habct GcnnadifS , illiim per

fanieni aiqiic (-gestalcin piiblioan) panperibtis dilargitinn esse suas rioiiltates , oi baccc chariiatis specie quani

|.liirinio8 ad siiain li:crc,sim , inaxiine cx gencre conim qui piclati addiclioics vidobanliir, adjiiiixisse (Infra ,

Appeni. pnrtci). Qiia dc ro. id iKiliii niiiim obscrvarc licct , in postroino siio opcre affirmare Augnsiinuin ,

illiiiii a niiscris qiins ilccoporal, <ili<isiim ali {liifra, Operis imperf. lib. 2, eap. f)\) ; ncc possc ipsiiiii scribcn-

<lis :ic ilii l;ii)dis libiis vac:irc,si nnlint biiniinos ci vicuim siibniinislrarc sniiiptusqiic congruciiies {Ibid , lib. 5,

cnpp. i, 41) : qiiod qnidcin cuiii luiic iinllo proveiitii suo vol fructibns vixisso, salis dcsignat ; non lainen inile

ipiisqiiam colligat, Aug'islino cxploratiiin fuissc, illuin impcndisse omnia, qno pcnnriani alicnam levarct.
Anno, ut qniilcin viilctur, qu idrinpcnlcsiino dociino noiio, is iina cuni aliis ciiisdoin sccla- episonpis .••J

HuXuiii TlicssaliiniccnKin aiilisiitciii scripsii ; nccnun r»ninani ;id aniicos, ui in orriiris illos coiifiriiiarei. liitc-
tm rONTUA SECUNOAM JlLIANl KKSPONSIONEM. U\^i
ras niisit : guli qtiod cliam lenipus priorotn Augusiini liliru.n >ic .\u|ai;s el Concupisccntia q^i.iluor v<iliiiiiiiiil>ii>

rcfellere conaius esi.

Cuin posiea snliini vrrtcre es^ct coictus. tnari;i el terras ciim crrnris sui sociis eX collegis pcrngr.ivit ; Orien-
lcm , iJ cst , .'Vsiani ininorom lii^lr.iNil ; cl lanilem in Ciiici.i apmJ Tlicixlorutn Mnp>ncsteuum qncin l'<'l:igi:iii;u

lia-rpsis .-cque p.irenti.-m ac NcNldriaiix r.iciunt , i]iiiolc iioniinlla piitiiiis esi. Illic alios octo libros in Aiignsll-
iJiiin roniliJit. Sed neque iluliilavrriniiisquin ipsi Thcodorn, ut advcrsiis itriginalis pcccati .nsscrtorcs qiiiiii|;ie

SHos libros eniiiicrct, aiictor fiieril. Vcnimtamcn c Cilicia vixdumejcesscrat, ciira ei Tlicodoriis ille in proviii-

«iiili synodo anailicni.-ilis nntam inu-sil {l n fra, Append. parte i). \\.:il\nm aiino qnadringenlcsimo vigcsinio
primo quo Alypiiis cpisropus scx Au.Misiini libros adversiis eunideni iiliic dcliilil, jiiii rcliqiier:!! : qnaiido-
qiiiilcm . ciini octo su»s iii sanctum Doclorem cdidit, omnino dc istlioc iilins opere iiiliil audierat (Infra,
Vpfrit imperf. lib. i, cap. 38).

Ejus nicniionem ci qno migraril e Cllicia in anniiin osquc qundringcoicsimum vigesinium ociavnm niisqiiam
re|ierimiis. At ponitur iiilianus vcluli dux ac primipilus eorum episcoporuin, qui oli ncgaliim nrigiii.ile pec-
caliini ofiicio al«1ic:ili, Ncsinrii pr.csidiuni circiler ipsiini aninim quadringeQlesimum vigesimum ocLivum iin-

plorarunt. Ilinc Mertalor, Prn;f;ilione ad Neslorii adversus Pcl:»giaiiain bxresim sermones : < Conlra Prl.-igii, »

aii , « seu Coeiesiii pravam ct impiam ilcfiniiionem quamvis recle scnliret et doccret » Nestorius; i iiiliaiiuni

lamen cxopiscoptim Eclaneiisein, cuni participihus suis , cujiis bxresis sgniferum et antesignanuin , oliiii ab
ap<isliilic.i scnienli:i exaucU)r.itu.Ti aiqiie di~pobiiiim, in aniiciii.im inlerim censuiisuscipieiidum, spcin ci abso-
lulionis proiiiitlens ; ipsinn quo<|ue Ccclesliuni liileris suis, qu:iriim exeinpla suhilidimus, cnnsfil.-iliis csl. Qiiod
ulruin mnlilia aa vecordia feceril, noji facile nosci poli st : ut coiilra qiiorum dislnrtas senlenlias, pr.cler pro-
priam inipiciaicm qu.i; illum ad damnalionem usqiie perdu\it, rectissirne seniiebat et ducebal , eos oi amicos
b.il>cr^, ct spo vaiix promissinnis foveiidos ct laclnndos pularet; quique ciiin palrono memnrato in Ephcsicnsi
conrilio a duccnlis scptuaglnla ct qualuor episcnpis iierum ilcrumquc dainnali sunl. i C:clerum iiileni li«rclioi

pcr Nesloriiim cnnseiiii nof|iiaquam valuere.ut ne Conslanliiiopoli prEceplo imperatoris Tliendosii , unde
Juli.miis cliain prius CoelPSlio ejeclns est, pellerpnlnr. Idfim Jiilianiis non soliim in ulraque Neslorii ad CibIc-
.stliium cpistnla Pelagianis aliis cpiscopis de Occidente ejeciis pr;i;miiiiiiir , sed similiter posl Pelagium et
C^E^esiinin primus nominatur inler insigncs illos Pelagianos ,
qiioriim damnatio anno quadringenlcsimo iri-

gesinio priiiio in Eiibesiiia syiiodo lecta est ct cnnrirmata (Infra, Append. parle 2).

Haud miilto post, sub poniificala Siiti III, et aiiiio, si Prosperi Chronico debealur fides, qiiailriiigcntesimo

Irigesinio nono, Ecclesix variis artibus imponere, aique iii ejus conimnnionem falsa spcciccniend.iiioHis irre-

pere est niolitiis, iit episcopalem digniiatem, qiia se Umdiu exiitum dolebat, reciperet. Sed Uomanus poniirex,
Leonis d:aci>ni (illius haud dubie qui eidem in aposiolica Sede succcssil) Iiorialu roboraiiis, vigiLiniia sua
istiiis fraudes relexil, eis fortitcr occurrit , nefariis cjus consiliis adilus omnes interclnsit , rejeciaqiic /(i//tt(-i

d£s<ia iiniversos calholic^e communionisexhil.iravit (/t/d.). Affirmal Hieronymus Vignicrins, silii argtiiiieiil:i

esse, quibus pcrsuadeaiiir Juliaiium es lialia lursus fugere a Sixio papa coaciuni , iii Lerinensein iiisiilaiu

veiiisse, ubi cum per aliquoi meiises morarelur, a Fausio, ricgiorinn postca cpiscopo, excrpins, cidcm li:i're-

sis siia: virus propinavii ; Quod, ail Vigiiieriiis, suo loco dicemui. ii Deus rires et annos nilfecait , idque ceeteris

pTobationibiu tam ex Fulgentio ,


quam ex nliit pluraque id gnurit qnie multos Inlenl
, , astercmiis (
Viguierius,
Prtefat. in Opux imperfectum ). Ad liic Vignicrii verba Joaniies (jarneriiis Inlciligil ; nulciH , iiiqiiil, vir eru-
dilut nomine Fulgenlii, libros quos sancius ille epiicopus adversus Fauslum scripsil . quosque ayud se hubuil ia
manuscriplo codice idem Vignieriiis, cuni viveret (Giinierius , in Mereil. diaerl. I, cip. (», de JnHano).
Sixto viia fimoio illum rediissc in Iiali.im , undc lieruni a Leone p:ipa pulsus fuerit, liinc liici coiijicere,

qgnd ejusdrm temporis auctor ii: tihro de Proniissionibus ct Prediciionibiis Dei , parte i(iiaria , capiic scxio,
Pelagianot et maiime Julianum a bcilo pontifice contritos fiiisse prodat. Addit Yignierius bunc i|>siiin ioleli-

cem h.rrelicum, posl longas bac illac erraliones, ob qiias eum Fulgenlins, ut dicit, nliernm Cnin , hoc esl pro-
fugum el omui loco cxtorrem. appcllal, ullimi dcinuiii perfugil loro \iciiliini qiienidim in Sicilia iiicoluissc, iibi

Siiae sectoe liomines docebat liltiras, factus ex episcopo ludiin.igister. Ifanc illi occiipiiioncm , qoasi oninimn
maiime congruenlem ei ejiis lii hasce disciplinas siiidio, ci vame glorirc qnam ex caruni cogiiilionc captabat
aiile mullos annos delinaverat Aiigii-linus ( Infra, Operis imperf. tib. 2, cap. .51).
Huc adjicit Vigiiierius, posiquam is ibidcni viveredesiisset, Pelagianos luinulo ejus hoc clogiiim scripsissc:
//aV i« pace quiescit Julianus episcopus eatholicus. Quod epilaphium cum iiono ssciilo eliam tum legerelnr,
qiiidam Scmiiielrigianorum dogmalam faiilores illius inemoriaii! resiiliiere conati "unl. Al demonslrarunl cru-
dili anlistiles Callii lioirum nomcn nunquaro non usiirpassc Pclagianos ac proindc iiihil proliibere liiijiismudi ;

lilulom, qiniminus illc in h.xrisi suaniortiiusbabi^aliir. Oliiil, ulsciibil Gennadius, imperanle Valentiniano ll(,
Constantii filio, et sic anle ann-jni Cliristi quadringenlesiniiim (|iiiiiqiiage.siin:iiii quiiiluin {Infra, .ippi-nd.
parte 2). Atl.imcn usqiie ad ;i:l.ilem Fulgeiilii (jnxla P.;lrum Fr:inci->cuiii Chiflktiuin annn quadringciitcsiiiio
,

s<;xagesiino scplimo n-iti, et aiiiio qiiiiigcntesir.i.i seplimo cpiscopiim consecrali


iii f Cltifpelius , Not. in Ful-
genlii Viiam, pag. 5.55]) vitam prr>duxis.secontcnd!t Visnicrius.
Gclasio Scdem apostolicam tcncnte, Joaimes AlcMndriiius pairiarcba, ut a Pbotio nolatur
(Infra, Append.
;

1039 ADMONITIO IN OPUS IMPEItFECTLM iOiO

(iliriCoibeiciisi, nulliiin <lc Juli:iiii episcoiiaiti veibiini reperiri. Sic pnrro eiiAm Prosperi ediliones receii-
liiires, pro Alcllaiicnsi, Ecl.iiieiisciii cs niclioris tuux inaniiscriplis siilisliiuunl. Qii.iin quiJcin rorreciionein
iiihil Mior.iius IVlrus Franciscus Cliiltlclios, priniam 1'rospcri leclionem alia pittiorcin esse, ac vcre JiilianiMii

Alrllf, qnx in nrliiliiisCainpniii.i- oliin cclehrabalur, el e ciijus ruiiiis .\versa pusliiiodum iiiler Neapolin»
(jipnaiiiqui; eicilaia csl, scdcin teniiisse voluil (
ChiffUliut, in Paulino itluU. parte 2, cap. 29 ). Al conlrovcr-
siain d4-ridi( Marius Mercalor Juliani scqiialis ct .Tmiilus, cjiisquc genlilis, dum vcrbis conccplis ipsiim alias

rpiiCopiiiii Echnfnsem, alias excpiscopuin oppidi Etlanensis vocal (Infra, Appeiid. pnrlei) : qm cum Mcr-
<3in:c l*- (riiiu diaconum, Celasiuui, ac Bcdain, uua mula(a vel (ransposi(a liucra conciliarc, non ita magni
Mcg(>!ii ri.'cri(.

ts.lKTC aiiicm civitas qunndam clara, nunc riiiois suis sepulta, .iniiquis Eeiilanum sivc Eclaniim dic(a est.

Posi(» f ra( in llirpiQi:! in nUcriori principatii , a Bcricven(o quindecim inillilius «lislans , versiis Eiiro-no(um.

Siinl qui pulcn( eaindcm poslcn Quiiiindecinium a|>peila(ain, neciion nns(ra hac iiicinnria ejus rudcra qikudani
ac p:irieliiias |iriipe MiraliLllameiiiispii i. Episc()p:ilis scdes Ecl.imi Krcjiicnliiiii, italice Frigento, seu Fricmi»,
(ranslata rui(. Frcipicn(um vcro nnnis raaiis aiini supra millcsiinuin qiiadriHgeiUcsiini sex.igr.sinii i|uiiili aul
sr\A .\lM;lliiicnsi episcnpa(ui conjunclum cs(. Regioneni hanc (raduii( qunndanf Apiili.c liini(il>iis cninprehen-
saiii fiiissr, :i( vcro Canipanix acccssisse jam iiide ali .Adriaiii teuiporibus^iVoii», llisloriie Pcla<i. lib. l,ciip.iS) .

Pjrcn(il>iis d(:mnr(uis (qimd qiioinm anno cnnligcri(, invcnire niispiam rnil), Juliaiiiis duanim soit)riiiit cu-
rani ciiin sii>ccpiss«'( , en iiiuiiere ncc sibincc illis hinorificc perfiincliis csl. « Noviinus, noviinas, » :ii( Mer-
ralor , t quid (ilii uiia carum , ciim (u iiimis sevcros iii cjus niinani piid.iris insnrgeres , olij(>ccri(, vA expro-
bmvcril ; alqiie tu niu(us illico non aiisus cs ulicrius censur.c tua> ulhis dulori cjus inTcrre molesiias i (Infra,
Appciid. parie i). Neiiipc lidci curru|>(ioncm contiiiuo moruin , u( solet, iii Juliano sccuia cornip(io
cs(.
QiiO illc lcmjiore virus IVlnpiana' h.rrcseos siigerc coepcrit, miiiiinecomper^oni. Bcda docdim cum a Pclagio

f iHicriilum I adliuc, e( ab ipso < qiiasi ir\ cavcrna colubri regulum, i cuin annn Clirisii quadringenicsi iio de-

«imn quiii(n di:iiogo$ suus adversns Pelagianos llicroiiymiis edcba( , nutriiuin esse $cribi( (Ibitl.). Scd hxc
Ecd.-c verba si presse a(que :n1 apiccs exposueris, planc falsa rcperies : siquidcin mnUn an(e annum Cbristi
i|iiadringciilcsiiiium deciiniiin qniiiiiiin Juliamis puci-i(i.c annns excesscra( ; nequc Terisiroile es( eum, nisi for(e

idcm ipsc si( qiii Aiini;«HJs pscuiloJiacnnu» Celedensiiiab Hicrnnyni;) vncaliir, Innc lemporis in Palxsliiia, ubi Pe-
liigiiis lincaiinn di^gcbal, c<sii(issc. A(pit(uil imitua aliqiia iiilcr eoseognilio Uoiiix nasci knie anmmi quadringen-
lcsiniunioc(avuiii,aul quadringcnlcsimiiindeciinum, quoannoexivitcxUrbc Pelagius. Alqiic iilein ipse Jiiliaiiiis

for(c unn imincrito censel»ilur cx illis fiiisse, de quibus annn Clnisli qiiadriiigciilcsiiiin decimo sepiimo, suilim ab
liinocciilii pap:v! nbitu, Augusliniis ad Pauliiium scripsit ;
qiiiqiie ilicebanl citiiis sc (lelfic(uros a Pelagio, quam ori-

ginale pccca(um agniluros : qiMiiqiiaiii ex ( ividite Nolcnsi esse lios Augiisdno niiiuiaiuni esset (Episi. 186, n. 29).

nici( alio loco saiic(us Docior Julianuin, si Uoniana; Ecclcsiae pr.csidciiicm bcadim lnnocendum aiidirc voluis-

so(, jain lunc pcriculosam jiivcnlulcm siiain Pclagianis laqueis expcJitimim fuissc (Supra, conira Jutianum ,

Hb. 1, n. 13). Eiiin, qunad mcmoraliis ponlirci visil, calholicain senlciiliam rcliiiiiissc (esUitiir Mercator : qii:e

rcs eo coiiiiiiodc poicst rcfcrri , quod idem aiiclor codcm loco dicit, Jiilianiim a coiiimiinioiie Iniinccntii, iie

(lamnatis quidciii Pclagio c( Cuclcsiio rcci^ssissc, scd ipsi corum damnalnri usque ad cjus mnrlciii Ciiniiiiiiiii-

casse (liifra, Appcna. parte 2). Srd cuni (amcn supers(ile adliuc Innnccntio h.eresim amplcxiiin essc, liqnido
declaral .\iigusiiniis illis ipsis vcrbis i Jam lunc pcriculosam jiiven(u(cm iiiam Pclagianis laqueiscxuissvs •
:

( Supra, coiilrn Julianum , lib. i, n. 13 ). Nariaii( ipsius qucmdam paralngisnium , qiHJ IIom.-c cuin pru-cipnis

facdoiiis ducibiis ;igcns, a ruJioribus conabaiiir cxlorqiicrc, ut originis culpam meruiii comiuen(nm rsse fa(e-

Ttii(ur (/n/r/i , Appeiid. parlei); qiiod, Joannis Gariierii judicio, in annuin qiiadringeniesimum decimuin

seplimum quadrarc polesl (Gameriut, in Mercal. disserl. i , cap. 6, de JuHano). Si defliiUioncs illas . quas
libro do Perfectioiic jusli(i;e honiinis rcfclVa Augu>(iniis, cidem nos, mi Garnerius ceiise( , (ribucre oportca(

diibium non cril quin jam inde ab anno quadringciUesimo deciino quin(o pcrfectiis fucrit Pelagianus. Illiid iii
coiifcsso cst, daninalis a Zosimo papa anno quadringcnlcsimo dccinio
octavo Pelagianis , ctmidcm Julianum

subscnbcre iMuilificiain seiilenliim nnluisse , a(qiic ob cam rem ab illo digiiilate spoliainm fuisse, ct cx llalia

riecdim (Infra , Append. parie 2). Iluic ipsi poiiiitici biiias supcr qu:es(tonibus dc gratia cpis(olas dedisse euni
icpirimus (Infra, Opcris imperf. lib. l, cap. 18).

Ilicronyniiis Vignicrins primis lcinporibiis lurrcscos Juliani assignal id quod babc( Gcnnadii»s, illiim per

famem aiqiic cges(alcm piiblicam paiiperihiis dilargidim essc suas riciiUa(es ,


r( liaccc chariiatis specie quani

1 Inrimns ad siiaiii ti:crcsim , maxime ex gcncre enrum qui piclad addicliorcs vidcbanlur, aJjiiiixissc (Infra ,

Append. parlei). Qua dc rc id iinlii'* iiiinm obsrrvare nrcl , iii pog(rcmo siio npcre affirinare Augiisiiiiuin ,

illiuii ;i iniseris qiKis dcccpcral, nlinsiim ali (lnfrn, Operis imperf. lib. 2, cap. 51) ; ncc possc ipsiiiii scribcii-

dis ac ilicLiiidis libris vacarc.si nnliiil hnmincs ci viclum siibminislrarc snmptusipic congrucnics (Ibid , tib. 5,

cnpp. i, il) : qiiod qiiidciii cum luiic iiiillo prnveiidi suo vcl friicdbas vixisso, salisdcsignal ; non lainen inde
ipiisqiiam culligal, Aug'islino cxpliiraliim fuissc, illuiii impeiidissc omnta, qiio pcnnriaiii alicnani levarcl.

Aniio, u( qiiidcin vidclur, qu idriiipcnlcsiiiio drciinn nniio, is iina runi aliis eliisJem sccl.i: episoopis ad

KuXuiii Tlicssaliiniciiicm andsiitem scripsii ; iiccnun nnmam ;id amicos, ui in crmrc illos coiiririiiarcl, litlc-
m\ CONTRA SECUNDAM MILIANl KliSPONSlONKM. U\\i
ras niisil : gul) qiiod eliaiii leiiiinis prioieiii Augiisliiii liliruin ilc .Nuiaiis ol Coiicupisccmia (|ii;iliii>r voliiiiiinilnis

icffjlcrc con.idis esi.


Cuin posloa solinii vcrlcre csicl coaclus, niaria el (crras Ciiin crroris sui sociis et collcgis pcragr.ivil ; Oiicn-
lcin , id csl, Asiani iniiiorcni Instravji ; cl lainlein iii C.ilici.i apml Tiicodornin Mop-iiicsleiinin (incni I'il;igi:in;e

liuTcsis ncqiic pareiilcni nc Nesloriaii.n hciiiiit , i|iii(au iionniilla pntiliis cst. IIIk' alios octo libros in Angiisli-
iiuin coiididil. Sed iicqiie duliitavcriimis (|iiiii ipsi Thendoro, ut advcrsiis originalis |icccati asscrtorcs quin(|;ie

siios libros rniiiicrcl, .•«iicior fiieril. Vcninilamcn c Cilici» vixdiiin excesscral, ciiiu ei Tlicodonis ille in provin-
tiali synodn anailicnialis notain inu.sit (liifra, Appeiid. pmtet). \l:i\\nin aiino (iuadriiigc4itesiino vigcsiino
priino qno Alypiiis episcopns scx Au;.;iisliiii iibros advcrsns euiiiilciii iUiic dctiilil, jaiii ieli(jiier:il : qiiaiido-
qniiicm , ciim oclo siios iii saiiciiiin Doclorem cdidit, oinnino ilc istlioc illiiis opere iiiliil audierat (Infra,
Opevii imperf. lib. i, cap. 38).

Rjiis incnliniiem cx qno migravil e Cilicia in annum iisquc quadringcntcsiinum vigesiinum ociaviim niisqiiiiin
rc|ieriiniis. At ponilur Jiilianiis vcluli dux ac primipilus eoruni episcoporuin, qui ol) ncgaliim nrigiii.ili; pec-
caliiiii oflicio alidicati, Ncslorii prcsidiuiii circitcr ipsiini aniiiim quadringcntesiinum vigesimum oclavuin iiii-

plornrunl. Ilinc Mcrcaior, Pncfatione ad Ncsiorii adversus Pelagianam lixrcsiin sermones : « fjonirn P('l,igii, »

ait , f scu Coelcslii pravaui cl impiaoi ilcrniiiionem quamvis recle scntiret et doccret > Nestnriiis; i inliaiiuin
tamcn cxopiscopum Eclaneiisein, cuni parlicipihus suis , ciijus lixrcsis signiferiini et antesignaiium , olim ali

apostolica (Ciilciili:i exaucUiratnm atqnc deposiliiin, in amicitiam interim ccnsiiit suscipiendum, spcin ci nbso-
tiilionis proinittens : ipsiiin quoquc Ca>iestiuni lillcris snis, quanim exenipla suhdidiinus, consolaliis cst. Qiioii
ulruin nialilia nii vccordia fccerit, iioji facilc nosci potcsl : ul conlra qiioruin distnrtas seiilentias, pr.cter pro-
priani iinpictaicm qua; illum ad dainnalioncm nsqiie perduxil , rcctissime sentiebal ei docebat , eos ci amicos
h:iber^t, et spc vniKC promissionis fovendos ct lactandos pularet ;
quique ciiin patrono memoratn in Cphcsicnsi
concilio a durciitis scptiinginta ct qiialuor episcopis iieriini iicruinquc dnmnali sunt. > C:cteruin iidem li:erelici
pcr Ncslorinm consei|ni ncipiaquam valuere,ut ne Constanliiiopoli prxcepto iinperaloris Theodosii , uiide
Jiili:iniis ctiain priiis Cwlcsiio ejectus cst, pellercntur. Idcin Jiilianiis non soliini in iitraque Neslorii ad Cuelc-
.sliiiiiin cpistola Pelagianis aliis cpiscopis de Occideiite ejectis prcmittitur , sed siuiiliter posl Pelagiiiin ei
Cadestiiiin prinius iioniinalur inter insignes illos Pelagianos ,
qiiorum damiiatio anno quadringenlesinio tri-

gesinio priiiio iii Ephesina syiiodo lecta est ct confirmata {Infra, Append. parle 2).

Haud iniilto post, sub pontilicatu Sixti III, ei aiiiio, si Prosperi Chronico dcbcntur fides, qiiadringciilesimo

Irigesinio nono, Ecclesia; variis arlibus imponere, atque iii cjus conimnnioncm falsa spcciccniend:iiioKis irre-

pere est niolitiis, nl episcopalcin dignitatcm, qiia se tamdiu exiilum dolchal, reciperel. Scd Uomanus poniifcv,
I^eonis dinconi (illius haud duhie qui cidem iii apostolica Sede succcssit) horlatu rohoratiis, vigil.inlia siia
istins fraudes iclcxit, eis forliter occurrit , nefariis cjus consiliis aditus onincs inlerchisil, rejeciaqiic /«//«ci

^csfifl iiniversos calholic:e coinnuinionisexhilnravit (Ibid.). Afrirmal Hieronyiniis Yignicrius, sihi argiiinciiui
esse, quibus pcrsuadcaiur Juliaiium ex lialia rursiis fugere a Sixlopapa coacluni , iii Lcrinenseni iiisnlaiii

venisse, ubi ciiin per aliipiot meiises moraretur, a Fausto, Ilcgioriiiu poslca cpiscopo, exccpliis, cidcni Ii:itc-
sis sii.TC virus propiiiavil ; Quod, ait Vigiiicriiis, suo loco diceiiius. si Deiis vires el annos suffeccril , idqiie ceeleiis

prubnlionibus tam ex Fulgenlio ,


quam ex nliis ,
pturaqne id geiieris qiiw multos laleiH, assereiniis (Vigitierius,
Vrcefal. in Opus imperfeclum ). Ad ha:c Vigiiicrii vcrba Joaniies (iariierins ; Inleiligit nulcni , inqiiit, iiir «ih-
ditus noiiiine Futgentii, tibros quos sanrius ille episcopus advcrsus Fuustvm scripsit ,
quosquc npud se hubuil in

manuscriplo codice idein Vignieriiis, cum vieerel (Gariieriits , in Mercil. di.sserl. 1, cnp. (i, de hiliano).
Sixto vita fiuicio illiim rediissc in Italiam , undc itcrnni a Leone pipa pulsus fucrit, liinc lieet coiijicere,

quod ejusdem temporis auctor iii libro de Proniissionihus et Prxdiciioiiihiis Dei , parle (piaria , capilc sexio,
Pclagiano» et maxiine Julianum n bcalo pontifice contrilos fniise prodat. Addil Vignieriiis liuiit i|>siiin inlcli-

cem h.Tieticum , posl longas hac illac erratioiies, oh ipias eitm Fulgeniins , ut dicit, nllirnm €nin , lioc est pio-
fitgum et omui loco cxtonem, appcllat, ulliini dciiiuiii pcrfiigii loco vicnliuii qnciiid.im in Sicilia ineolnissc, iilii

siia^ sect,Te lioniines docehal littiras, faclus cx cpiscopo ludiinagister. Ifaiic illi occiipaiioneiii , qnasi oiiiniiini
innxime congrucnlem et ejns iii hasce disciplinas siiidio, ct van:c glori;e quam ex carum cogiiilioiie caplabnt
aiite inullos nnnos delinaverat AiigiMinus ( Infra, Opcris impcrf. lib. 2, cap. 31).
Huc adjicit Vigiiieriijs, postquam is ibidoiii vivcrc desiissct, Pclagianos luinulo ejus hoc clogiiiiii scripsissc
Iteic in pace quiescil Juliaiius episcopus catliolicus. Quod cpilaphium cuin iioiio sa;ciilo etiani tuni legcretnr,
qniilain Scmipel:igi:iiioruin dogniaiiiiii fantores illius ineniori:ini rcsiiliiere coiiali "uiit. At demoiistraruiil eru-
diti antisliles Catlii licoruni noincn nunqiiam iion usiirpasse Pclagianos ; ac proiiide nihil proliibere hnjiisinodi
titnlum, qiKiniinus hxrcsi suanioiliiushabiMlnr. Obiil, ut scribit Genn.idius, imperaiile Valenliniaiio III,
ille in

Constanlii filio, el sic anle annuni Christi (|ii.'idriiigeiitcsininiii (|niiiqiiagosiMiiini qiiinluni (hifra, .ivpcnd.
parte 2). Atlaiiicn usipic ad aliilein Fnlgeiilii (jiixta Potiuin Frar.ci^cum CbillletiiiMi anno quudringcntesiinu
,

sexagcsiinosepiimoiiati, ot aniio ipiingcntcsir.i.i seplinio iii cpiscopiim consecrati Not.


i^Cliilpclius , in Ful-
gentii Vilam, pag. 3.^5|) vilani produxisseconteiidit Vigiiierius.

Gcl.asio Sedcm apostnIicaMi tcncnte, JonMnos Aloxandriiius pairiarclia. ut a Pholio notalur


{lufra, Appmd.
tO.3 ADMONITIO IN OPUS IMPEr.FECTUM 10»
pjrtt 2), aiinllicni.i Coclestio .ic Juliano pronuntiavii : idcni(]iie fecil in sua ad Fulgcnlinm cl nlios cx Arrica
riii»copo$ oxsules cpislola Polrus diaconus.

Ouod a>l Jiiiiani scripta speclal ,


qn.niquani cum dicat CcnnaJins, priusifuam impietnlcm 1'elngii in se aperi-

rct, clanim in doeloribuf Eecletia; [uiise (lnfra, Append. parte 2) ; allanicn quod p.r id tcniporis in lucein cdi-

ilcril, niliil liacicnns rcpertuin esl. Sed c\ quo liinc liairesini palam profilcri cocpit, aliosscriptissuis in rjii>

l.iqiie<is indiic^re nunqnam drsliiit. Ra ilccausa Zosimo papu duas opislolns anno qiiadringcnlesinio dcriino
oclavodircxil. Dcinde ciim Augusliniis libruin de Nuptiis el Concnpisccnlia priinuin ad Valeriuni coiiiiKMii
BcripsiiSol, iJeiii Julianus qiiatnnr libro-^ , quilms illum unicuin rerutarcl, ad Tnrbantium cpiscnpnin cdidil.
Porro, cuin cxcerplacx lioc Juliani 0|>cre Irjdila csscnl Vjlerio, liic Aitgusliiio pcrfiTeiula illa ciiravit, qiii-

Iiii6 sanclus l>octor slalim rcspondit cdilo altero rjusdem tiluli , quo siipcrior, id esl, dc Niipliis cl Coiiruiii-

scenlia libro secuiido : cl codein lempore coiiiposnit qiiatuor suos libros ad Bonifaciiim, ut diias Epistolas Pe-
ligiaiioruni . quas idcni ipsc, nt videlur, Julinnus conlinuo post einissam primani ad opus de Nupiiijcl
Conciipisccntia responsionem scripscral , rclunderct : laiKlemi|ue acccpla illa prinia Juliani rcsponsioneqii.e

libris qiiatuor conslabal, e:im ingeiiti opere , quod iii scx libros partitus cst, rcvicil. Interea vcro ciiin scciib-

dus libcrdc Nuptiis et Conenpiscentia iiicidissel in manns Juliani , liic libros octo advcrsus iinum ibtuiii iii
aciem, nt sic dicamus, eduxit, iiuns Apgu>linus ulliino suoopcre, de quo inox dicluri siimiis, profligavil. Vi-
^Miicrius Kulgcnlii cx inedilo quodani opcre profiTt liaiic in rein verba ill.i : Sec ilU sufficubil palcrme iiobi-

iitiiii , A^miliorum fatces admovisse ,


qiios liwrcsi degenere turp.ler maculavit. Senioreiii Augus'iiium , ut elnrior

fierel ,
juveititi calore aggressus, sed repressus , lantam sibi conciliuvil per oibem (erraruiii iiividiam, quantam sihi
iipitd omiies slalueral facere claritiilcm ; et i/uud iii occasioiieni glorioltE arripuerat , subsannanle Domiiio versuin
Cit iii opprobrium {Yignierius, Prcefat. iii Opiis imperf,.clum).

l'rj'icrea liliris isiius lixrctici uunuineial Uodj Coinmcntarium qnoddain iii Cantic.i, ciii iracixitus prx-inilic-

l.atiir, idco inscriplus de Amore, quia aniuris sacri ac profaiii in eo disciimen aperirc dcstinaverat. Sed ciiiii ,

•luro illud arguincnti tractare se vcllc siinulabal, lirniandx su.c li.iTcsi laburassc asscvcrat neda : qui ct varios
litcus luin cx lioc tractaiu, luin cx rcliquo Commcntario referi ct refollii; siniulqne inonei, bxc iionnisiiiia-

l^na adliibiti caniionc legcnda esse , aui potius omnino non logcnda. Mciiiiiiit prxterea cujusilam Cummenia-
lionis, qua ille de Bono ^onslantia: dispulabat (Infra, Append. parte 2). Nam cpislolain ad bcaiclriadein, i|uar.i
riileiii ille adjiidicat, ipsius csse Pelagii in confcsso est.

Juliaiiuin qiioquc tradil Marius .Mcrcatiir (In «uinof. cap. 0), pluribiis id libris dcfcndissc ,
quoil Pclagins
dognutiiabai, lioinincm, si vellet, sincpeccato esse pusse. Qua tamcii de rc Jiilianiis in suis libris, qui qiiidcni
exslcnl, rarius loi|uitur. l'! hiiic aiiguraliir Joaniics Garnerius alios illum fursiian olidis^c : quo etiaiii :irgu-

iiiciito adducitur iit dclinilionos illas, qiins iii librodo Perfectiorie jiislili.o hoiiiiniscoiifntat .\ugiisliniis, cidem
:>dscribciidas puici. Veruniiamrn Pclagianuin lioccc placiium eo solo iiiiitur fundainciito , ipiod illc hxreiictis
iiatnram etianinuni cquo validam nlqne sanani cssc iii uinnibus huminibus, alquo iii Adaiii fuit, contcndobat :

in qiio propugnaiido iiorpcluus cs! Jiilianiis.

Iluic iiisnper Garncriiis (In Mercat. disscrl. 3, et in append. ad disferl. C , eap. X) tribnit lalinnm , qiiam Ja-
cohiis Sirmoiidiis c\ antiquis codlcibus eruit, iiitcrpreiationcin liliclli fidri, a (infinoPalxslin.c provinci:c prc-

Kbylero gr-cce scripli. Aliiim iiidcin fidci libellum (Infra, Appcnd. paiie 2) laiine coniposiiiim , ct ad aposto-

licain Scilcni dircciuin noininc cpiscoponim aliqnot heierodoxonini , qni Polagii ac Coelestii daninaiiouoni
Kiibsrribere >!elrcctaiilos provocaiil ad plenarinin synoduni , eidoin aiK't»ri Jiiliano, haud lcvibus iiiipiilsos ra-
lionilius, assignnl. Ejns deniqiic slilum non ininns rcfcriiMt liomili:i' Jo:iiiiiis Chrysoslomi qua-daiii egi;oco in

lalininn inlerprcte Aniiiaiio iranslalze. Eniinvcro non solum proiiiim fuil :?maniieiisibiis in aiirloris noniiiic

Inhi, nl corrupla pcr eos syllaha piini.i prodircl ex Jiiliano Aiiiiianus : scd etiam Jnliani ingeniutn in prr-
niissis .id casdom liomilias cpistoiis nunciipnlonis , sentenlias ct pi npri.is ipsius dictiones iiicssc observainus
(fiifra, Apptitd. pitrte 2, de Anniano i,i.eudodiacono Cetedcnsi). Ad li;cr, siciit liicronymiis do pseiidodiacoMO
i°.elodeiisi Aniiiano dicebal, Copiosissime pasnlar , ut atieiiw blasplicima: verba frivola siibnunisiret (Ibid.) : s|<:

Angiisiinus insubscquenti operc aliqimiies olijerUit Jiiliaiio, pasci ipsmn a dcceptis iniseris, ul libris pru Pel»-
tiana li:crcsi scribendis vacct (Infra, Operisiinperf. lib. 2, cap. 51, et lib. 3, capp. 1, 44).

W. SUnsrQl'ENTE OPERK.
Jaiii aiilc noUiviinus , cniissis a Jiiliano pru respoiisionc ad piiniiini libruni de Nupliis ct Cnnciipiscentia
qiiaiiHir lihris, quacdain cx lionim priino exccrpta sanctuin Docloiem socimilo S'io de Niiptiis cl Concupiscciilia
ii:fulasse, ac poslea siiniil qiialiior cosdcni liliros dissipassc pleniori 0|icrc se\ lihroriim conlra Juli.iiiiiin-

.Vlypiiis scoundiini illiiin dcNupliis rl Conciipisrcnlia lihrnin , circiier aiiiium Cliri^ti qiindiiiigenlcsiiiiinn \i-

Itrsiiiiiiiii primuni ,sei uin in llaliain drlulil (/f>i(<. />/>. 1, r<ip. 7). Ilniic sccunihiin libnini slaliin ndortiis c>l

Juliaiiusaltcra resp<>nsion<', cuni sej lihros, qnibiis priina siii responsio dissipala fucral ab Aiigustino, non
i!:ini vidisset, ncque qiiidquain dc iis vcl auditionc arccpissct : quaiiiloqiiidein iilruin a saiTCIo r>oclore priina

Ista rcsponsio le< la dM^l, nillnir igiiorab.il (Ibid. lib. 4, cnp. o8). Ni-qili- vero niirinn cssc dehet, lioc ila lia-

Urc; iiainquc ciai Jdli.inus iii Cilirta ,


>|no i.'m;>ore alicrain sinm r''^p'>iisioiictii in Aiig<isiiiiu>n molitus csU
•"*•> CONTllA SECUNDAJI JULIANI HESPONSiONEM. 10. i,
Unaii(|iiam Mercnior id sllii vi.ltfHir |>ersiiisis<e, hic rcii^Diisi.im; ilissiinulanier
iii agcro Juliaiiiiin, iit mcino
ralDS scx Aiigustiiii lihros i((iior.ire se lin^al {liifra, Aiipend. parlei).
Ilac rrj?o posicriiiri rcsiwiisioiie Juiiainis octo librns iiiii Aiig;isliiii lihro , qiicm iiec toliim iiisccliih.ni I
{Infiv, Optiis iinpcrf. lib. 2 , cap. 127 , et lib. 3 cap. U3) , opposuil , vagnbundu loquanlatc iinn copiosn /

odiusiis eis qui rebns iiilicerentes supcrflita verba contcmmmt (Ibid., lib. 3, cap. 20). Sex priiiios c\ istis nrto hhiris
iii Aiigiistiiiiaiia rofutatione rcperics : iii qiiihusCatliolicos vix uiiqiiam alilcr noiiiiiiat , (luam Tradiicianos ac
Maiiiclixos maxirac vero sanciiim Aiitistilcm his ubiipie vexat conviciis qiicni
;
, illic quniiue tractniorem Pcr-
iiuin {Ibid.Jib. I.cap. 7), hominem oinnium amentissimum {Ibid., /ii.2, cap. 28) ct bnrdissimum {Ibid., lib. 5,
eap. 145) vocitat; sicul ct Alypium vernulain pccculvrum ejus {Ibid., lib. i cnp. , 7). Scd liaTcticoriiiii conlii-
Kielia; fidei defcnsoribus laudi verluntur. Uicavil haiicallcram responsinnom snain Floro ciinlam, iiiler Pela-
gianae faclionis episcopos celebri, etciijus etiain narralur insignis impostura, ob qiiaiii suh Lconis pontificatii
cx lialia pulsus fuil {Prosper, de Promiss. ct Praid. parle i, cap. 6).
Quanquam vidcatur li:fcc sccunda Juliaiil responsio amio , ut anic dicebamus ,
quadringeiitesimo vigcslmn
primo,vel non niullo post composita ; noiidum lamcn in nianus vcncrat Augiistini , nequc ctim libnini <lc
Ciorreptione el Graiia scripsit {Confcr. lib. ile Correptionc et Craiia, cap. 1 1 , cum lib. 4 (Jpeiis imperf. cap. 8 5),

iiequc cum llrtractationum secmidiim absolvit , ([iio nimirum in libro,capitc sexagesimo seplimo, icst:iiiir

liaud scire an in posterum aliam ullam coiimientalioncni cssct aggrcssurus : quin cliain lcrtium jani Retracla-
lionuni librum molicbalui* , cum illnm iiccdum vidcral. Verum Alypiiis siib id lcmpiiris liTtio Rumam prnrc-
cius, eam sua diligcniia transcripiam ei dercrendam curavit (Epist. 221). Primum qiiidcni nnnnisi qiiiiiipic

priores libros, ne opportunitatcui amilterct, ad illuin niisit; polliccns alios ircs, iibi priinuiii cxscripii forciil,
seculuros; rogansque iiilcrim nc rcfutatioiiem aggrcdi procrastinaretur. Tunc vero leinporis Augusliiitis levo-
caiidis ad cxamea cpistolis ac scrmonibus suis operain dabat, cannpic cciisurain dticchat gravioris nccessiia-
lis, qiiam ul omitlcnda videretur. Ad hxc, iiiepiix tam absiirdx iii h.ic nova Juliani rcsponsione occuri'ch:(iii,
iit pigeret pudereique sanctum Doctorcm ad eas rcspondeic. Vcrumiamcn nc iniporiiioribus, a quibus fonc
lccla essel Juliani rcsponsio, nun aulem illius depruliensa infirmiias , decsse vidcrctur , confulation(Mn lianc
suscipere coactus fuil. Porro cum in mudum Jiilinio rcspondet, nt prinio hicretici illiiis vrrba oxlilbcat, luiii

ad ea responsionem suain, servato eodem numcro seu dislincliune libroruni : iia singuli sex liujus opcris lihri
siiigulos sex libros Juliani, ex ocio videlicel ad Flurum scriptis primos, cuni Aiigustini ad loca singula respoiisis
ob oculos ponunl.
iluic operi ad extrcmuni usque vitx spiritum incubuit Augustinus , cui etiam a Yaiidalis iiitra Ilippoiiis
nioenia circumscptus institisse dicilur a Prospero, in Chroiiici), ad aiiiium qiladringrntcsinnim trigcsimuin.
Augustinut, ait, episcopus per oinnia exceUentissimus moiitur qninlo kalendas seplembris, libris Juliani inter impc-
lut obsidentium Vandalorum in ipso dierum suorum fine respondcns , et gloriose in defcnsioiie ckiisliance graliie

perseterans. Sed idem opiis morte occupaius imperfeclum reliMqucre coactus cst ,
qiieinadinndtnii lndicis siii

c;ipite quarto tradil Possidius in hxc verba : Conlra tecundam Jvliani re.^ponsionem imperfcctum Opus. Vigiiiu-
lius tamen perfectum id nuncupat, seque leste asserit voc(>m imperfectum in variis Possiilii maniistripiis iinn

iiiveniri. Hanc aulem nos io oninibus, quotquol inspcxinius, exomplaribns rcperinius. Addit iilo, ut opiiiioiicm

siiam lueatur , scxlo libro posl Juliani vcrba clausulam appnni , Explicit Ubcr Juliani. Alqui caindcm libru
primo appositam a lihrariis, ibique in Marianensi inanuscripin codicc nohis visam, sui> Inco adinunciiius.
Qiiam buc pra;terea conjecturam suam injicit Vignicrius, Aiigusiiniim fortassc libro suo scxto soptimum etiani

ei oclavuin Juliaiii compendio rclulisse , superfluum cst in ea iininorari ; ciim sexlus isie lib.^r ncc sit ca;ieris

longior, nec aliquid pra; se fcrat, qnod opcris absohiti argiimentuin esse valnat. Iiaque nhi dicit Mercatnr,

Augiislinum orlo posteriores Juliani libros singulii responsionibus suis ud siiigula capilutasubjeclis everlissc (Infra,

Append. parte 2); liaud aliud indicai, quam iliiiis postrc.niim opiis lihros octo rnniinciis en raiinnc esseah
Aiigustino eversum , ut singnla; responsiones singulis rapitiilis lihroriim qni rcfiiianliir , siibjrctae sint. Qiin
niminim locoad ipsa prjRfntioiiis Augustiniana; verba Morcninr alludit. LUut est, ctim anira iliio taiiiiiin prio-

rcs libri baberentur , aClaudio Menardo , Andiuni prnpr:rtfiic , cxGallicano codiri! niannscripto ptihlicnli,

iion injiiria contendit Vignierius, posi(|uam rcliqiios ipso qiiaiiior lihros ex ClnrBvallcnsi exemplari supplevit,
csse jam perfectum lioc opus, quia revera ultraeos sex Hbro; in lioc oporo non perrexit Augtistimis.
Agatho ponlifex nomanus cx lihro linjus opcris qniiilo varios in cpistoln nd linperaloros nddiiril locns ,
qni
.ipud sextam synodmn, act. 10, ad lalinum cjiisdein opcris codioeni in CnnsIaniiiiO|Hiliiana hihlidthrca tiiiic

asservatiim exacti alqiie examinati sunt (Yide ISoris , append. ad Historiam Pelng. pag. 171). Citalnr idcni
iipiis a Maximo Aqiiileiensi in Latcrancnsi synodo anno scxo.cnlesimn qnadragesimo nono ceiehrata. Ex iis-
,

dem libris tcstimon^a proluleral Prosper in lihro Soiiteiiii:iriiin ei Deda super P.iiiliim, iion nindo ille viilg:»-
,

tus, qnem Florum esse conslat ; sed verns eliam cl hncicnus inttditus ,
qiicin iii momhr.niis haheiniis. Lupiis
qiii>i|ue Ferrariensis ct Strvatns Liipns eos libros Liudant iii siiis opusculis.

Librorum aiilem argnmcnla li:rc siiiil. Iii primn, i-efcilittif .liiliaiii liher ,ad Flnriim piinr.is. (".alii;!i;ii.c (|iias

llle ihi Aiigusliuo fidciqiie caiholiea! pcccatuiu uriyiiialo oonfiiiiiiii, ox Iriplici pr.cscilim rapitc iiisiiiioliai,
IM7 AOMOMTIO IN OPLS IMPERFECTliM CONTttA SECUNOAM JOIJAM RESPONSIONEM. iiU8

n-vinruniiir. Propugnaniur icnt.ila ali codem looa ex primis pariibus libri sccundi de Nuptiis el Cnncnpi^o-n-

tia cl ci libro primo conlra Duns Epistolas Pelagianorum. Scriplurorum cliain pro gratia (|uxdam, quassccun-
dum Pelagianum dogm.i evponcbat, auctoril.-ilcs vindicanlur.

Iii seciiiido, cicutitur lilicr Juliani sccundus, de bis agciis verbis ApOilnli ad Romanos, capite qiiinio, Per
iinum hominem pfccatum in hunc mundum inlravil, elc., osleiidilurque Jiilianum, repudiato calliolico scnsu

( secundum qucm Augiistinus, librosccundo de Nuptiis cl Conciipisccnlin, capitc vigesimo sepiimo, ea verb:i
omncs ipsius poslcros transmisso eiposuii ), fruslra laborare ui secundiim P(
-
de \<ix pcccato generaiione in
lagianain liiresim de eiemplo poccaii, non in omnes postcros, sed in peccantcs laniummodo imintioiie

Irnnsciiiilis intelllgantiir.

In lertin, nionsiratiir Jiilianum Scri|>Uirarnm tesiimoniis, Dcuteronomii scilicet capile vigesimo qnarto, et

libri Reguni qiiarli capilcdecimo quarto, ct Ezecliicliscapiie decimn ocUvo, pprvcrsc abiiti, ul siiadere cone-
lur, pcccata pjrciituin liliis non a Deo ulla imputari. Ipsum dcindc incassum conlcndere, ut ab eo scse eipli-
cet loco Epistol.T ad Ilcbneos, capiic ondeciino. pcr qticin cvertenda forct rcsponsio, qua in superiore suo
libro tantopore inciilcavit, ideo ab Aposlolo, ad Romanos, capitc quinlo, dictum c.ssc, unum, per quem trans-
ivit peccatum , ne gcnoralio sincreiur iniclli;;!. Pnstca rcvcrsum ail dicta libri sccundi de Nnptlis ct Concu-
pisceniia, iniqiie agcre ciim Auguslino eumdiiii Jullaiium, qui ab lllo ct lioininis liberum arbilriiim, ct Deuin
n.^sccntiiini coiidilorcm ncgari, dciiuoqucrilatur : qiiique iiisupcr cum illius diclis harcticam qunnidam Mani-
rlio^i cpisiolam comparans, non alia qii.im qux apiid Manichxum lcgiinlur nrgiimcnioriim vice objectari
,

a sancto Doctore , ab coquc pcrindc atquc a Manichxo naturam hiimanam malain pronuntlari calunmialur.
In quarto, pergit Angustinus refellere advcrsariiiiii suo quario libro dispiiiantcm in ca dicta libri sccundi de
Nnpliis ct Concupiscenlia, qux a capile quurio ad undecimum coiiiprelieiiduiilur. Conciipisccniiam carnis

malam essc, neque liomiiii fuissc a Deo coiiditorc indiiam, propiignat doceri co ipso loco, qiicm in banc rem
adbibuit ci Jnaunis Epistola prima, capite secundo, Uinne quod esl in mundo, conaipiicenlia carnit esl.... quce

von eti cx Vaire, clc. Alque iilam quidem ad naliiram pecoris, sed ad ipsius tanien poenam boininis pertinere.
Pudorcm mcmbrorum noniiisi post peccatum accidisse ob libidinis rebelles motus. Porro nc in Clirislo nlla

prorsuj fuissc piitclur c-arnisconcupisccnlia, liicvcbemcnlcr ccrlat conlra Julianuni. P.nrvulos originali culpx
ntsci obnoxios, iion pcr proprix volunlaiis arbitriiim, sed per conL^gium pcccati a prinio parciite Toluntate
commissi. Locuin vero a ic ei Sapientix libro, capite duodecimo, prolalum , scilicct , A'oh ignorant quouiom

uequam esi uaiio itlorvm, elc, ad id cliani valere, iit nostrce originis viliuin dcmonslrelur.

In qiiinto, ronlirmat Augusiinus ct ab adversarii calumniis vindicat pa qu.Te in libro sccundo dc Niipliis

cl Concupiscentia , capite diiodccimo et aliiiuol scqunntibus scripsit, in priinis videlicct, qiiod eam com-
inoiioncm piideiidain niciiibrorum non liaberct iiatura sana, quam b.ibei nauira viiiaia ; ac perlioc quod is

qui inde nasciiiir, indipent reiiasci. Deiiiile quod ibi capitibiis 11, 20 ci 20 conqiiesius cst, Julianum apostolicis
duobiis icslimoniis, I Cor. xv ct Uom.i.seiitcniiaqiic ovangclica Maltli. vii, 17, scu xii, 55, perperam abiisiim
csse.Quoil capiicvigcslmooclavonssiTnit, nialiim scii voliii.latcm malain ideoes operc Dci bono oriri potnisse,

quia i|isuiii quanqiiam bonuni, de niliilo facluin csi, iion dc Dco. Ac postrcnio quod capitc deciino seplimo
docuit, sic Deuni crcarc nialos, qiiomodn pascil ei iiutrit malos.
In scxto, oslciidit Jiilianuin libro siio scxlo fnistra pugnarc contra id qiiod iii sccundo de Nuptiis ei ConciH
pisccntia, capiic irigcsiiiio (|iinrto, asscrlum cst, Ad:B scilicet pcccaio iialurain biimanam fuisse in delcrius

roinmiitalain, ila iit facla sil nnii snliini pcccitiix, scd cliain gignens deinccps pcccalores. Libcri arbitrii vires,
qiiiliiis intcgiii poicral bomo, ct rcctc agcre cuiii vcllcl. el noii pcccarcsi nollcl, pcccando euni pcrdidisse
tlncct. lllam aulcm imprnlial dcfinitioncm liberlatis, qiix passim objectari ab advcrsario solct, puta, i Possi-
bilitas poccandi cl non poccandi, i etc. Dolores parii-nliiim, iipinas, laliorcs, sudores, ca-lcrasqiie mortarnim
.xrumnas [irobat ponnas cssc peccati : scd ipsani in priinis mortcm pcrnali-ni es,so liomiiii, qui sic diviiiitus iii-

stitutus fijcral, iil nisi pccc.ircl iion morcrctnr. Eitrcma p;irtc libri, cxp'isilioiiciii iii illiiil .\posloli I C.or. xv,
Sicui in Adnm omncs moriimlur, ct iii s>'qiiciili.i ejiisilcin capitis dicta, a Jiiliano prol.itain cx|>eiiilit el rcrolllt.

Taiidem per tolum ferme librum dngina catliuliciiin de origlnali vilio, qiiod Julianus ad Manich nam hTresiin
Irabcru ubiqiic cnilitiir, iioii moilo alicssc loiigc ab illa h:rrc.'i, scd cliaiii liaTc^iini illani demonstrat iiuni|uam
a Pclagianis possc iiisi cailiolicl i|>siiisdogiiiaiis aiixilio ci prufessioiic siipcr.iri.

E\ EPISTOL.V CC.KXIV AD QUODVCLTDEIM.


Rcspondco libris Jiili:ini, fiuos ofio edidit pnsi illos qnaiuor quibiis ante rcspondi. Ilos ciiiiii cum Romne
3LCcpissot fratcT Alypius, iiondiiin oinncs descripscrat, ciiiii oblaiaiii occasioneiii noluit prjtoiirc, |>cr (|u.im
iiiilii quiiiqiie iraiisiiiisit ;
pidmittCiis alios ircs ciio sc cssc missurum, ct miiltum insLiiis iie rcs|ioinlerc dilfcr-
rcin. Ciijiis insuinlia coactns siini r.Miissiiis .'scn- quod agcbain, ul operi ulrlqiie non dccs^cm, uni dlcbus,
alliTi iiorlibus, quaiidu milii ab aliis occupaiionibiis liinc atqiic liiiic vonir.-. non dcsisicnlilHis parccrcliir.
ARcb.iiii vcro rcm plurimuiii iiccossnriaii : iiam rclr.icialiam opiiscula nioa, ot si qiiiJ iii ei'i ine olTonchTct,
vo! aliiis olTendcrc pos-cl, partiin r('|>ieliend 'mlo, p:irtim dcf-ndcndo quod legi ileboret ct posset, oporabar.
tl diin vobimina jini absolvcram, rctncialis oniiiibus libris incis, qiioriiiii niinvTuni Dusciebam : oosqiic du-
«OW OPEUIS IMPF.UFKCTJ CONTHV JLT,I\M1.\I, S. AUGHSTI.NI LIIJKIJ IMUMIJS. lor.O
ceiiioslriginia(liinsesscc()i;iiovi. UoslM.aiH episiob', (leii.de in.ci.iiiis piipul:iies,
(iimsCr.wi lioiiiili.is n.fiim.
Et pliiriinas jain rpistolnnim legorain, sed adiiiic iiiliil iiHle diciaveram, ciin. iiio ellain isli Jiiliani liliii o.ciil
pare ccnpcniiil .pioinin nunc (|.iarlo respondeie roepi. Qnan.lo vcro id cxplicavrro, qiiiiiio,|„e
;
ics,„Midero
si ircs non supervenirinl ,
dispono , si Deiis volucril, cl ipi.e poscis inoip.TO. siinnl a;;ens iitiimi.|u.; .

ct h.ic scilicat, ct illud dc rctiaciaiionc opusculorum iiieoruiii, nociuinis et diiirnis teinpoiibus In siiigula
«listribulis.

S. AURELII AUGUSTINI
HIPPONENSIS EPISCOPI
CO.NTRA

SECUNDAM JULIANI RESPONSIONEM


IJWPERFECTUH OPUS'',
SEX LIBROS COMPLECTENS.

Adversus liairclicos Pclagianos, qiii dicunt Adam opere liliris qonlnor respondisse sibj visus esl illi

niainsi non pccassct, fuis^c corporc nioritiinim, nec niii meo, qiicm dcNiipiiis ci Concupiscemia mc scri-
in illo liuiiianu^n gciius essc vitialuin ( unde scqiiitur psisse nicinor^ivi) , iiiissas silii a ncscio qiio qui cas,
,

eos, nt mortes, et morlifcros morlios, el omnia mala ui voluii, cx priino Juliani libro decerpcndas ciira-
(pijc videiiiiis et parvnlos perpeti ctiam in paradiso ^it • qnibiis qiiaiitociiis rcspondor.Mii
, ; iit , idcin Va-
fntura fuisse coiilendant, cliainsi neino pcccasset) lerins poposcil. Fl (acluin cst m sub eodom tilnlo
scripsi librum ad comilem Valcrium •, cnjus libri li- cliam secuiidiim librnm scribercm, conlra qiicm Jii-
lulus esl, de Niiptiis et Concupisccntia : co quod ad lianus alios octo nimia lo.piacilaio coiiscri|isit. Ilis
ilhiin pervcnisse cognoveram diccre Pelngianos, rnnc icspniidiw , cjus vcrba piopoiiens , cisdeinqiic
damnaloresnnsesseniipliannn. Doiiii|ue iii illoopere, siilijmigcns rcsponsiom-in incam ad loca singiila, sic-
nuptianim boniim a coiicupiscenli;c carnalis malo iu loriit.ti.) eorum visa osl esse reddondj : ciim jam
qiio bcne iititiirpn.liciliacoiijiigalis, qualipoliiidispn- piioros qn;itiior ejiis libnis , postcaqiiam in inanus
tatioiie. discrovi. Quo libro accopio , ineinnratus vir nicas vcncrunt, sex libris * satis apcrtcqnc rcfel-
illiistris misil niilii in cliarliila ' nonniillas seiitcntias loriin.

dccerptas cx opiic Jiiliani liaTclici Pelagiani (in qiio

AWIONITIO PP. BENEDICTINOHIM.

Contra secnndam Juliani responsionem omis imperroclum iniiiiniciis lucis einendalur auctonialc velornm (piatnor
e\em|ilariuni o|.liiiia! iiol*. lliiuni, Cjilli. liiliV.otlioca r.olberlina supiicditavit , sod lioc diulms loriiis iiailibus mutiliiiii ;
illiid ipsuni viiltlicol , ex quo clniidiiis Menardiis piioros diios lili,'(»> oxpicssoral ol lypis edilos a.ini. nilllosiii.o soxcoii- ,

lesimo deciiiio so| liiui. piililicaveiai.. Aliiid , (lar. qua poslea lliiTni.y.i.us V.fji.iorius ad lotos sox .'iloiidos lil.ros iitus
erat , su))iniiii.slr,avil (;lara;vallensis al.hatia aUiue ex ipso lectionos ah cdilioirc Vi.;iileriana disoro| aiilos in^e.ili cuia
;

et labore ili liujus m str;e edilionis graliani colleyil doinuns Malbiiriniis ilonaull al)liali;e (Misdeni i.laraAulloiisis n.oiiacliub.
Tortiurn, Port. (Uirtli.jsia Portaniin, ipia: niigioiisein | roviiiciam iniialliis exornai, elipiarliiiii, Mar. oiusiliui torlo >iiui
supoiiore aiitiqiiilalis, id osl, aiile aniins oircilor sexeonlos, .sin^'ul;iri lanion |.r;eei|.iia([ue dilijjoulia sori|.|iiui, Allissin-
doreiisis alibatia r;pnionsli'ateiisiuiu S. Mariani nobis uieudu.n |iru;l.uil.
1

Comparavimus prwterea eas omnes e.ditioncs inilio Retr. et Confcss., ;. 1, memoratas. M.


' In edilis pro, m j<armlho; sulistilHlum, m[,mtcs : , ,-„„,_ ^^^^ „,„„,,,•,. ^ni „j^ ^, ,
• "
niiilo, ouiilr.i vetoruiiicouicimi litioni.
auine airmii
»

ros oouliiiiKila sorie iiert.uunr inn.annsrriptis. M-


« sic , y^^\. ,^y ^^^ ,,,,,,,•
rostiliiiiuns ex Mss.
cnieriiis lamoii soquoiis Menardum iiia?lalioncni niuc exor-
dilur , scii)i\i tihriim ad Coinilt-iii i uleriiiiii ; ac snporiora
vcrlia |ir;oralioiii iiu^li^il iii inivliim liliiji. r;idoiii ipsa
\.'rba laiupiani alii'iia iiiauii ;iililita o\|.iinu;it Pulii lai.iis.
^ ijliii , iit (iiurluli^i. M Sbs., in ciiurtiiLt. MJe s;i|ra,
de >u|.|iis elijjucui.., lili. 2, n 2.

(n) Scripluni ab Auniislino iiltiinis aaiiis vilaJ sn«. singuli scx bbrl siiiyiilos sox liliros Juliaiil , cx cclo | ostcriorilius ad
llornmpriinos cuni Auyusliniad l,:ca siuynla rosponsionibus reprssenla it.
OIM:mS IMPEUFECTI CONPUA JCLIANUM, S AUCUSTIN! KKR
40M

LIBER PIUMUS.

pn.ui ...nlra I):. .s Kpsiolas itI.,-


(»na.|.iscenlia, uim cx ryW. seciiMo lihr.
^m^i^Vlit t^ il«-i secundi cle Nupliis et iws a s.-rv,i..tc el a <l.........l.o..e eua... ,<]«'».• •.> .lelo..ttioue Krai.j. I.e.
LbT,^.^n naledw denle carwre; a..cloriU.les
»n, ix, el si'*.-uudx einsloli ad lii.H)Uieuii.n,
filHTmiisdDuiur; v:il.celEvangeliiJoannisTi...elA|<)Sloliadl\umauuiv.,
molilur.
bCCUDdunil'elagianuui dogma inlcrprelari
Magiiis licel iiiipcdiliis angoribus ,
' m.s suigulis rcd.lidi ; rcdai-guei.s lencl.ms li:i;rcsis
I. Jou*!<i)S.
Ecrlcsianiin sla- veslr.r l.ice ralh..lic-c vcrilalis qiiaiu d.seren.ln c.>-
liac lcn.peslaic
niilii'^
,
nuos inliicnli
indigiiaiio ingeril pariiin miscralio ;
c.ili's insai.is, ci rci , dcq.ia iiulla un.|.iani in ErrU-
iiiin. parii.n ,

niea! fidwn vi- sia Clirisii conirovcrsia fuit sicul noviis li:cr.iiriis,
iio..'al>jeceram taineii promissionis
; ,

delicel fueram fjtlus debilor*, solvendo quo-


ul qui
.-rqiios jinlioes ,|U.Tris : quasi lil.i vlderi .rqiii j.iliccs

q.ios ad fralic... i.o- possi.il, nisi qi.os voslro eiTorc «lcceix-ris. Q.i,-.ii
qiic cssc cnrarcm. Nani in l.bris

sln.m T.irbanlium cpiscopum, virum magno virlulu.n vcro jiidicem polcris An.hrosio rcpcrirc iiicli..rcn. ?

fiil"ore conspicuum, conlra Augnsliiii scripla di- Dc qiio msgislcr liius rclagiiis nil , qiind pjns lidom

sum, si iiihil iiuod sludiis obsislcrel, ct purissimum ii. Scripliiris sensiim nc iniii.ic.is q.ii-
clavi .
pollicil.is

cvcnirel incommodi , occ.irsurum me piotinus coruin «lcm aiisus csl reprchei.dere (fl)? Ni.niqiiid crgo

argii.neulis oinnibns .
qui cx scnlenlia Manichniorura islc sensu iii Scriplnri« purissinio impurissimi .Ma-

tra.Iucem petcaii , id csl , malum naluralc dcfci.de- nich.Ti dogm.'>. reiincrct, dicens, i Oiiincs sub pcc-

renl : a <|uo suin bacicnus muiierc varia


el indissi- cato n.nsciniiir, quoniin ipscorlus in vilio esl i [Am-
iiiulabili neccssiiate suspensiis. brminx, tib. i dc Firnileiilia , cap. 2 ) ? Tu ergo jam
AncosTisus. Uiinam Imilcris Turbanlium post ill:. jiidica qiiain non piiro sensu hnc callK.licu.ii dogii.a

lua scripla, et post has tiias laudcs quibus


cum dicis ,
r.prelic.das , tcqiie corrigere Ambrosio judiranle nc
viriim magiio virt.ituiu fulgorc couspicuuin , .T vcstro diirenis.

crrorc libcraluin! Rcsponsum esl autem illis tiiis li- III. JuL. Tcstimonin lamcn Scripturaruin ,
quibus

bris, et dcnionslraiuin lil.i ,


qux catholica luniina iii coiitra nos agi alii|iiid possc exisliinaiil, iinnnulbi

i>..n<u>niin
i>..n<'U>ruin acii|.iura. u... iracuiiione
Scripturarum i. ji,u,iiuini clarissima
•.,.... ....o „-
lioc pi':vlerierain,
,....,. v. .»..01.., qu;c
.,^.^ ine ex|.lanalum
....,
>.«i p-... ........ ^
ire polliciuis cr:>m,,

opprobrio , id est , Manicha.'orum appellalionc , offu- ut d.»ccrcni aml.igi.a qiiae.iue lcgis vcrba, qui; ali

. :. iiiiiit/>ic
i.iin.icis .
' nnc.ric ass..ini
nosiris acciirtii solcnl,
crilnii. nt»r verilali
nec %-«iritn.i nri.il.ili-
pr.a-jiidi-
sci.re coneiiS
II. JuL. Vcrum , ul primiim
rcspirare licuit , con- rarc pcrspiciix, ei sccimdum hoc csse inielligenda,
rci na- qnoil al/Soluli^simis Scriptnnc sancUi: auctoriu.tibiis
silium cr.t,q.i..ntum inaxime tulissel ipsiiis
t.iia brcvilcr proiuiss.-i coiii;<Ierc, iiisi inc .ictu..si»-
,
cl ins.iperi.bili ratione lirmatur. Siquideiii hoc ipso,

dcnuo ingredi provinci .m bcalissi.ne piter qu:.m sit divin:c lcgis impiTitus iiiterpres ct profaiius
rem ,

Flore , voli.isses : qui ,


quoi.iiim taiilum valcs rcvc- a;.p:ircl ', quis.|uis piilal ejiis sanclioiic defendi, <|UO(I

rcnlia sanciitalis , ut prncccplis luis segniler ohcilire justitia iion polcst viiidicari.

iiTeligiosnni judiccm, obliniiisti facile ul iii loiigions Atc. Vos (|uod di.ilis, polins iioii pote^t iilla jnsli-

coin|K:ndi.im illi.is q lam clegcraiii ,


breviu.iis ti:c r.tioiie defeiidi. Qiiia i.iiscria geiicris hiiinaiil, a
vi:is .

cstci.dereni. Favcbisiu-ique opeii Ina aiictoriutc


siis- qiia nullum hominum ab exortii u$i|uc a.l ol.iiuin vi-

ccplo, ciijiis ob l.ec potissim.im nomcii iiiscrui.ut slilus den.us alici.iiiii, iioii lorlinct ad Ou...i|>oteiiii$ jnstuiii

s<curior el hilarior gradcrclur siib tanuc paln.ciiiiu jii.liciuni, si noii esl originale |>ccca(iiiii.

jnssioi.is. Kuit igitur concepla aniiuo non imp..rtu..a IV. Ji'L. Nam si lex Doi fons cst ac n.agisira j.isti-

quia in illis qualiior lil.ris cu.ici:» auxiliis quoque cjus, Dei xqiiitas a.ljuv:.ri poU-sl,
ralio brevitatis : li:.; ,

ffre, qua: invenia a Manichsis Augiistini conira nos iinpii;;iiaii non potcst. Nutl..m crgo adminiculiim ii.i-

f.iera.il ore prolaUJ, catliolica; lidci veritas , pro


qua i|.iit:ili .lc illiiis Siriptiirx \iribus conipaiari iiatura

,t cum qiia lahcniis miindi odia pronierciimr, lam reruiii sinil, (|U.'c linnc iiiinm proiiiulgalioi.is c^iu^am

di>.pulatioi'ihu8 iuviclis, qiiani sacrc legis leslimoiiiis l.:.l.nii, iit cjiis icstin.oiiiis, rcmediis, niinis, ultioni-
aiinata ,
protrivcrat , ncc quidquain pci.c rchq.i.iin bus ini>|uilas dolercliir.

cral, si a'qiiis judicibus utcrcmur. Aic- Ejns t.-stiinnniis dcclaratur, qnod //owo vntii-

Auo. Coiitra liios illos quatuor libros scx libri a tnli timilis fnrliit ett, dies ejus velul uinbra pralereiinl
ii.e scripli siint. l'..sl coiiimcmorati..i.cin q.iippe d«- {1'iiil. rxiiii, 4). Ciim qiia cum v:.nil:.lo iias<i, iiflii so-
»l..r.iiii calbolic.nim (qiios Maiiicl... "S fi.ci>, i.iilii sub liim vcridica ScripUira q.ia plai.giliir, >erum cliam
lioc criniinc obji.ici.do i|u..d illi in call.oli.',. Kc.lesia lali.triosa ct aT.iiniio^a cura qiia onidiiur, ostondii. Iii

didiccruiil alquc docuerunt) ,


quain dii..l...s pri..ril)ii3
cjiis rcincdiis lc};itiir, eliam ciini parvulus nalut fiie-

\ul..iniiiibus cxplicavi sciuenloi (iiitii...>r siiigiilos


,
rii, oircrondiim cssc sacrificiiiiii pro |MM;cato ( L<'pi<.

• \i:;..ieri..s i't lr,'sl.l.ri ...aiHisi'n|il. lial.. iil. tilxiiihiif.


' mm Mss. ivnl. .'1 Mar., «iiiiit.s.

nWo. ' »1 • vs'». I.lili iiiifiiireiit.


' l.,lil.. ihhtoi tiiomiltfwlo. Aliol, (iMi //(,'( .. Iril iis .

r..A...<Kii, 1.».
.,) viilr M.|>.:., iil.iuii. Uc uatu I
br..'-li, n. iT.
<u.*i3 i,inEa PUiMiis
XII, 8). Iii cjus niiiiis legiiur, iiilcriliirnni fiiissc ani- pioptcr lioncslalis icvcreiili.un oblivioni cxlcriiiiiiala
hiain |inrviili, sl dic noii circuiiioidcreliir oc(avo (6'ew. in:indcnlur.
XVII, ii). Iii cjiis nllioiiiliiis lcj^iliir, jussos inleriini Aiic. Non qiioniodo vis jiidicanl qni lcguiil.
clijiiii pnrviilos, (jiioruiii |iaii"iiles ail iiaciiiuliaiii pro- IX. JlL. 1'riiiiiis igiliii- cjiis libcr, ipii :iiilc liiiiic

vof:ivcriim Dcuiii, iil iiiierncciuiic Lcilica delcronlur soliis cst cdiiiis, iio\os nos essc li;crclicos criiiiiiialiir
{Jostie VI, 2l,f( X, 32). (l>e Nuptiis ct Concupisccnlia, lib. 1, h. I) : i|ui;i icpii-
V. JuL. Niliil ergo por legcni Dci agl polesl conira giiciniis opinioni, ipi.e dcallcili '
iiislar scpiilcii, qiiod

l>ciiin lcgis auclorcni. Qm uiio coinpciidio excludiliir scciiiiduni Kv;iiigclii sciilciiliam , iiiiiiido cxiriiiscciis

(|iiidcin (|uidqiiid iili eiraiililiiis coiisiunil olijic i : sod colcrc vcslitiiin, spiin ili:i cst ct iiii(piil;ili> coiilciliiin
iios ad (loceiidiiiii (]iiaiii sit vcril:is lociiplcs cui crcdi- (MdUli. xMii, ;!7), suli l.iiidc IbplisiiKitis criiclal Ma-
iiiiis, illis qiioipic Scriplniariiin locis, qii;c inlcllccliiin iiiili.i oriiin sordcs ' ac iialui alc pcccalum , ut Kccle-
senieiiliic clocutinnuin pcrplcxiinlc vdaruiit, exposi- si;u catliolica; pura haclcnus Sacranienla coiitamiiicl.
liouis luccm solciiius anorrc; iit orii;inis su:c digiii- Atc. Novos Iccrdicos vos aiitiqua calliolica (ides,
tilein rcsorata possidcanl, ncc al) stcinnialc sacro '
quain niodo o|ipiinnarc cocpi^tis, a pia'ciarissiinis,
vclnt iiollia aul dci,'cneranlia scpaiciilur. (pii fiicriiiit aiiic iios, docliiribns pia^ilicala dciiion-
Aic. liiio vcro Scripliiiaruni s:inriariim lniniiia sirai. Non aulcin ' oninilius rcspondciiduin cst convl-
cerla vcrilalc riilgcnlia vos pravaruni dispiilalioiiinn cis poliiis (pi;iin acciisaiionibiis tiiis, qiKcnon iii mc,
pcrplcxilale oliscinaic coii;iiiiiiii. Qiiid ciiiiii lucidins, scil cli.iin iii Aiiibrosiiiiii, llilariiiiii, Orcgoiiinn, Cy-
(piaiii id qiiod inodo dixi, Ilomo vaiiiUiti similis faclus pri;iiiiin), aliosqiic pi:cilic:Uissiinos Ecclesi;c docto-
esl, ilici ejus vctul umbra prceleiruiit ? quod iili(pic iioii ics, rroiilc inipodeiitissiiiia ct liiigiia priic;icissiina

licret, si ad Dci siiiiililiidiiieiii in qiia cst condilns j.iciilaiis.

jicriiiaiicrcl. Qnid liicidius, quam id quod dictum eal, X. Jll. Laudal clinm potentcm liomincin (o),qiiod
Sicut in Adani omiics iiioriunlur, sic et iii Cltrislo omiies iinslris pelitioniliiis, qui nihil aliiid quani dari (anlo
vivificnbunlur ( 1 Cor. xv, 2'2)? Qiiid hicidiiis, (|iiani id iicgotio judiies vocifcrabaimir, ut ca qua; siibreptio-

ipiod dictuni est ,


Qiiis ciiim esl inuuUus a sorde? Nec iiibus acla conslabat ', cmeiiiiarcntur potins, qiiaiii

infuns, cujus est uiiius diei vila supcr lerram (Job. xiv, piiiiireiitiir exaniinc °, iiiolc siia; digiiitalis obstitcvit,

4, scc. LXX) : cl alia plariina ,


qu;e vesliis leiicliiis iicc (lisccptaiioni leinpus ° aut lociiin piriniserit im-
involvere, ct in ve^ti iiin perversuin scnsuni nioliiiiini p!'tr;!re. Qiiod iilnini ille ad quein sci iliitur, lam nc-
vaiia loquacitaie coiiverlerc? ipiilcr fcccril, quaiii tcslatiir ista laiidatio, ipsc vide-
VI. Jlx. Hoc ergo cx noslro mnre adlinc solum lit. Nus tanien ' in ipiaiiiuiii dc eo mcliiis a-slimave-
exseqni cogilahain, id est, ut a Traduci;inoruni iiiiei- liiiiiis, nnmiiiis illiiis comiiieinoralio opiisculo iiico

pretationilius meinbra divinai legls, quie sulijacebant lioiiorilice iiiscrla |ialcfecit. Vcriiui liber ille de pa-
contunicliLC , liberarem : qux> craiil scilicet divina, troiio siio falsa fort:issc contineat. Porro lideliicr

qiiod csscnl jusla monstrando. qiiid scriptor ejns ciipiat osleiidil : videlicet, iitcontra

Auc. Coniumelioso ore Tradiicianos vocas, Cypria- lationein ", contra fidcm, cniilra uinnein moruin ct
iiuni, Ainbrosiuni, Gregorium, cxicrosque socios eo- dogiiialum sanctitatein, vi fera el cxca inipotcnlia
ruin conlilenlcs originale pcccaliiin. Scd non esl mi- diinicclur.

ruin qiiod novi li;eretici Calliolicis, a quibus cxciiiil, Alg. Absit a cliristi;iiiis potcstatibus tcrrena! rci-

iiuvuiii nonien ini| oiiuiit : lioc et alii reccrunl, quaiido piiblic;c, iit dc aiiliqna catliolica (idc diibiteiit, ct ob
siinilitcr exicrunl. lioc oppiigiialoribus cjus lociim ci icmpus «vamhiis
VII. JoL. Veruni quia id im|icndio poposcisli, imo pivebc.ant ; ac non poiiiis in ea ccrti alqiie fiindati,

indixisli aiictorilale pairi;i, ut libro Iraclaloris Pa'iii, talibus, qiiales vos cslis, iniinicis cjiis discipliiiain

qiiein ad Valcrium comilein veriiiila pcccalorum ejiis coercitionis iiiiponaiit. Quod cniin prciitor nonatislas
Alypius niipcr dcliilii , obviarcni , liinc niilii cst lon- ficlniii cst, coriini violcniissiin:je lurba; licri cocge-
gior facta responsio. ruiil, i^noraiilcsquid aiite silgcstuin, quod cis fuerat
Auc. Magiia tibi poena est dlspiitaior liic Pocnus : ct osleiidciuliiin : ipialcs vos luibas Dens avcrtal ul ha-
longe antcipiam nasccreniini , niagna poBiia li;cresis bcatis ; Dco laincii pmpilio noii liabctis

vestra; Poeiius pra'paralus est Cyprianiis.


Mfin-I, Elcm. Crit., p. 507, [utal lollcnda vcrba, uliqitnnli
VIII. JuL. Dcdil ciiini iiigciiii sui dcnuo iideiquc coiifodiaiitur accrrinu:, qua; cx luargiiic le.Muiii loite iu-
vasciu.it. M.
moiiumcnta, qux intelliganlur • aegcrriinc, exponan- ' Mcii., deidbata.
lur ditncilliiiie, vix sinc hornire aiidiaiiliir ; cniiviii- ' Codc.vColb., e.rvclal Manichivorum sonie naturale pec-
catiim.
cuiiiur autein facillinie, coiifudiantur acerriine ', et
' \igiiicrius, nmic milem. verius «:ss., nonuulcm. Nani
Juliaiii coiivicia S|icrnit, iiou contulat.
' 1)110 Hss., constubant.
' Codex Mar., nb slegmatc
sacro. Alii, nb sUinjruite sacro; ' \ieii., punerenlur e:cainiiii.
id csl a linca ct scric librdniiii saiToriiin.
, ' DuoMss., obstilerilyiiec disreplalionem, /mpus.v ijtnic-
• Editi, docuinciUa, qiim ut iinclliganlur . Mss. , mo«i- rius, obhlitciil, disceplntiimcm, tcinpiis: omissii, hcc Vc-
iitmla (vcl, numuiiieiitit), qiia: iiUcUuiaiitur riiis \lcu. ciim \;s. Coll)., ncc discepttilioiii lernptis.
' sic Mciiaidus ct diio Mss. At \ ijtiiicrins , ronrincnmiir ' Bis. Mar., iios aiilem.
aiitein fuciliu.^, el ul confoiliiintur accrninc. Iiiio Mss. M;»-. ' I ilili, utei.tcontra rationcm. r.emovciiius, csl, aiictori-
cl ( lar., iiluiiiiiiili coiifoiiiimliir iicerriiiie : oiirc vcilia iii cii- tatc iiiaiiiisiTipMniin.
dice M.ir. locala buiil aiili', coiiviucanlur artcm fiiciliiiiu:. — (H) lalciiiiiii, lih. I ilc Niiiilii.-, cl ':oni'Uiiii( ciiiij, i) 2.
oPERis iMPEKFEcri co>rrii V JLLI.\Nl)M, S. AlJCUSTIM lOMi
jans
pririvis |i;ir- qiiani proinissiim : miilia in invenlis cjiis falsa, mului
XI. JiL. Quibiis gestis imer voliiminis
niipii;iriiin cl sicilld;i, sarrilcga iniilta coiivici.
tes, progressiis csl aJ disiiiiclitniein '

liUili iiiscriplioin; iiolliri-


Alc. IIoc quideii) dlcis, scd Iii diris : qiii iiiilein
coiiciipisccnlix.sicul fueial
dociinioiilun) artis Icgit el inlclligit, si nni Pclagiaiius cst, iioii boc
Uis : doilitqite loto dcinrcps opcrc
confe-sdnini • dicil.
cl virliilis siir. Iiitcr nrgalioiiein cnini
confcs^ionein i.liiina necessiuiic vcv:i- XV. Jlx. Qiia professione iion esl nobis armganli:R
fi iicgaioniin
fama metnenda quia non ingenio mro verilatcni de-
lus, ipiiJ xriiiiinaruin paierelur ftEda conscicnlia
:
pii-

fciisam, ted inilKHillilatem nostxi ingenii vcrilalis


biiravil.
quantum poles quis eniin convl- viribus roiifitcmur adjntani.
Afc. Ciinviciare :

potcsi? Alc. Elisam diiisscs, si vcnim diccre voluisses.


cliisus liuc iion
XYI. JtiL. Cum b;i'C iUnqiie liaiid :ililerquain dixi,
XII. Jll. Priori crgo operi quatuor libcllis ca,
constcl iinplcta; mirari salis opquco liomiiiis inipu-
qiiaiii snppcditavil verilas, r.icull;ile respoiidi : pvxh-
dcnliam ,
qui in boc rcccnli opeic suo libios incns
liis s;iiic pr.i-tcriiuruni nie, qnx cl pro dogiiialc illins
falsilalis arciisat, qiios tamcn iiccdum in manus suns
liiliil li;ilicre poiidcris .ipparebat, el me possciil ar-
Tcnissc lestatur ( De Nuplin el Concttpiscmlia , lik. 2,
giiere ni»Ililoc|uii, si fuisscin iinbciilla qiui.inie cl
n. 2). Dnnim qnidcni, qiiod consucliido pcccandi aiiio-
iiiania pcisccuiiis. Qu:iiiiiuaiii, si liaiic regiilam, ul
rem dclicti facit : scd nihll durius, qiiam ipiod cvstin-
dccuit. sorvarc licuissct, id esl, ul ncc oppugnalioiiciti
guil pndorcin ;
qiind licct ex improbitatis usn csse
ex piofcs-iiine iiicpi:i inrrerentur, pene oinnia ejiis
constarct, tamcn amplius pr.escnlia pcriciil;i docuc-
iiivonUi ' pnblico liicrjnl spcriicnda silcntio. Scd qiio-
runl ,
quam qiiiscpiaiu nosirum pnlerat autiiuiare.
iiiani, rebiis in pcjorcni paricni pr(ipcr.inlibus (
qiiod
Qiiando ciiim crcdcrcin co iisqiic Niimidx iiiduiiiisse
niundi lini siio iiiciiinbcnlis indicluin est ), in Eicle-
rrontem , ut in iino opcre ct iino vcrsii iiirninipic
gia qiiiiqiic Dci adepia esl slultilia cl turpitiido diiiiii-

pro
riteretur, etme f;<Isu dixisse, et se iion lcgisse quiJ
natiini ; pro tlirislo lcgatione fuiigiinur, et vii ili
dixcriin.
portioiie (pianliini v:ilcnius opis ^ ad delciisioiicni ca-
AiiG. Si bor non fcrisli, illc fcrit qui dc libris liiis
ibolicx rcligionis affcriiniis : nec pigci mandarc
ea, ipia! roiniii V;ilcrio puuivit miitenda cssc, dcccr-
lilluris remedia, qii.Te conlra crrorum • venena conli-
psii. Qiiocl ciiin iion crcdens cgo lecisse niendaiitcr,
ciinus.
auclori tribui qiicid deccrplori di:biii. Tuos qiiippe li-
AiiC. Slullilia el turpitudo vos pcpcrit : sed si iii
bros nondiim lcgcrain , sed qnx ille cv eis dcccrpsc-
Ecclesia domiiiaiuin adepta cssct, ibi vus uiique lc-
ral , lcgerain. Si te linminem cogitarcs , boc fieri
liiiisscl.
poliiissc cum cerneres , ncqiiaquam lam iiividiosain
XIII. JtL. Teslaius utiqnc, ut dixi, fuerain, ncc qiLiTcrcs bomiiii liac occasione calumniam.
coiilra oiniics nic spccies defcndcnda: irailucis in
quem miralur
XVII. JuL. N.iin scribcns ad cuiii ,

prinio disserliirnm opere, ncc ciiiicla, qu;c ille lilier


stiidiosuin cssc librorum suoriiin, ciini sii militix su-
tencliat, rcplicaiiiruin : sed cuin bis conflicturiim , iii
doribiis occupatus, iiidicat ab Alypio rliartiilas ad se
qiiibus suniiiiani ct vim sui dogiiialis collocassct. llnr.
fiiissc dolalas, qua: ita supcrscript;e csscnl : i Capi-
aiitcin mc spo|ioiMlisse fiilcliter, qiiiciiinqiie vcl olili-
liila dc libro Angiistiiii qncm scripsit, cnntra qtix dc
qiius sit, iniiluin diligens ulriusque opcris lector,
libris pniica dcccrpsi. Ilic vidco, ciini qni luc Pi-c-
agnnscct. Ego autcin conscientix linncslatc sccu-
St;iiili.c isUi si-ripia dircxil, dc iicsrio i|uibus liliris ca,
riis ininiii-niii iioslnini ct adbortor, ct stiiniilo, ul si
cniisa, qiiaiituiii oxisiiiiio, celorioris respoiisionis , ne
aliqiiod a sc prolaiiini, a nic pnctcrmissiini ;rsliin:il Iiiain difTorrct instantiain voluissc doccr|>crc. Qui
,

.irgiiinenliim qiiod ciijus|iiom iiionicnti vcl ipsc jii-


cuin cogiuircm, eos csse arbilra-
,
atitein siiit isU libri
dicct, in nicdium profcrat, ci me timoris doliipic tus siiiii, qiioriuii nicntioiicni Julinnus facil iii cpistola
coiiriiicai. cicinploin siiuul' ud
qu:im [(ciiiiaiii niisit , cujiis iiic

Auc. Non rrcdo qiiod ca qu.nc prxtcrniisisti, inillius


iiscpie porvciiit. Ilii qulppc ail : Diciiiit ctiaiii islas ,

mnmcnli csse putaveris quamvis ct si lioc : tc |iiitas*c qii;c iiiodo aguiilur, iiuptias a Dco iiislitnUis non
conccdam; iion l:inii'n it:i csse rallioliciis , cl iiitclli-
qucm
fiiissc, qiioJ in libro Angiistiiii lcgitur, coiilra
([ciis, si ct uiiiiiii illiiin incuiii et tiios qiialnor liabiic-
cgo modo quatuor libcllis ' icspoiidi. i Et posl b rc
rit, diligciiiiaiiiqiie adbibucrii, leclor invciiict.
vcrba info.rl ilcruin suis scrmoiiibiis : « Crodo, cx lns
XIV. Ji;l. Srriptiirarum snnc tcstimonia qii.rdam libcllis isla dcccrpla sunl ; ninlo mclicis foitasse fuo-
lniiis exposiii , qu.-cilam lircviiis : quia nic plciie id rai, ut unlvcrso ipsi opcri cjus, qiiod cpiaiiior vobimi-
seciitiiro opere facturiim spnpondi. Niliil ilaqiic ibi de nibns cxplicavit, rcfellcndo ei rclargiiendo nosir:i
oinniliiis .\ugii.sliiii argiimcntis et propositinnilnis noti laliorarct ' iiiloiilio; nisi cl cgo rcsponsioiicm dilTc:rr«;

cxplosiini rciiiaiisil , iiiliil a me iniplcliini cst nliicr iioIuissc;iii ; sioiil noc iii lraiisinissloiii>iii fcrlptiiriiin .

(|iiibiis rcsponJciiJnni csl, distulisti t


(
Ibid.). Osieiidii

' slc Mss. Mar. C:IUM\. luliti ^cro,« (liiimrtioiu:.


• Kjliti, riiim fl ruiifsynnmi. rartidila,
el, rcclindalio • llic innniisrripll prjntcrciinl, finnit. In liliro qucw|uc clc
loij, alii-stqiii; :i iiiamis<:ri|ili-. Mi|ilicsc'l (jiiuii|.i.«'riitij sccuiniii, n. 2, abural caJoin par-
' Iiliii,.';«» t.irpla. (iisu^-aiitiir rx ncaniisiriptls. ticiila a {'lcirihiis v&.s.
' vi;:iii<'iiiis, opi ris. • (mli'\ M.ir., lihiis.
UjS. M:ir. Ll l'ori., roiiim. • iilciii coJcx, r/ii*oinrcf.
LIBEU PmMUS. 1058

ergo Iiic a|)prlissiine cjrerpla ill.i SMS|>ir:iri sn lic Ai c.. yiiid niilii irasccris, qiind ad iiic librl tui pcr-

opcre nifio imiiulliiaiii; fiiissi! collccla ; iiilcgros aiilciii vciiire l:ii'diiis poliicrunt; vel qiiod cos (pi.crciis iioil

ignorarc libros, quiliiis laiiieii aiiJcl sc (iiceic rcspoii- piitui cclcrilcr iiivcnire? tainen potiii ct omiiiiio de-
(lcre piiiiiisse. biii, ci ipi.c mibi missa cli;irtiila coiiiiiicb.it , ciijiis-

Aiic. Ciir iioii amlerem ,


qiii lc iii eis v;ui:i dixisse Ciiiiiipic cl qiialiaciiiiiipic cssciil, iic piit:irciiliir iii\ ii't:i,

<liilillai-c iuiqiic iioii (IcIpciciii'' N<iii eiiiiii coiura vcra phiiic aprrlis, iioii iiivoliitis oculih inspiccrc, el sine

posscs Idipii iiisi vaiia. Ncipic iiiciis aiiiiiiiis iiic fcfcl- dil;ilioiie rcfellcrc : qiiia dsi niiiiipiain libros luosre-
lit : ciis iiamqiie liliros (uus tales iiiveni, ciim lcgcrciii, pcrirc possem, oportuit ut ca qu:c alicujus niomcnti

iliiaics prisiiiiipscrain cssc, aiilcqiiaiii lcijcrcm. cssc crcdidil, qiii lanlo viro arbitratus csl csse mit-

XVIII. Ji;l. Kacil ipioi|iiecpisl()l,cnii'iilionciii, iiiiam tciiila, qiiaiitiini va'crciii, nc qiiisquam lcgc:iscis de-
a mc ait Uomaiii fuissc (lireci:im : scil pcr ' xcilia qii:i; cipcrcliir, argiicrcii). Noii crgo iiiilii iiiiod objccisli

piisuil, iieqiii\iniiis qiio ilc sciipto loipicrcliir, agiio- olijiccrcs, iii^i tii piii.iiis ist;l, iit iion dic.am cxsiiiiclis,

sceic. Nam ail Zosiiiiiiiu qiioiidain illiiis civitatis epi- cerlc claiisis ociilis l.iqucrcris. Nullo iiiodo aiitcni di-
scopiiiii siiper liis (pi:cslioiiil>iis iliias cpistolas dcsti- ccies, viilgi a mibis in vos pcctora cominovcri , iiisi

iiavi ; vcriiiii co tciiiporc ,


qiio adliiic libros cxorsiis scircs iiiultitudliiem cliristiaiiaiii iii uiroqiic sexu liJciu

iioii ciam. catliolicam noii bitcrc, (piain coiuiris cvcrterc.

Aic. il:ic episiola non esl adZosiimini; scd aJ XX. JuL. Admoiieo taiucii Iiic qiioipic, siciit priorc

eos sediicciidos qui Roin;c possciil lali siiasione sc- a nobis opcrc factuiii cst , non me omiiia cxamussim
diici. Sed si c:im non agiiiiscis; ecce, iioii sil lua. ejiis vciba positiiniiii ; scd c;i capit.i, (piibus dcslru-

Utinaiii ct illi liliii iioii cssciit tiii, seJ alieni : iie pcr ctis, ii:iluralis mali opiniu coiitci';itiir.

eos tii loiige a vcrilale liercs alicniis. Al'C. Ka'(|ii;c pr.cteruiiltis , ciilligeiitur forlasse

XIX. iuL. Porro iilatur indicio epistid.e ,


qiia aul vcl a iiobis vcl ab aliis , iil apparcat ciir pra;lermi-

acccpil, aut finxit me respoiisioneni coiilra novos seris.

MamclKBOs (ipiia vctiis dcdignatur vldcri) qualuor XXI. JuL. Qiiod liicl plenc primo npcre conslet
voliiiniiiihus cxplicassc : cnr non cnravil ea qii:B oli- efTcctuiii : tamcn quoniaiii iiiinc n iniinlla de uiio
j(iciss(!mus addibccic? cur iioii sludiiil, qiii cuiii*cssct diiiilaxat libro meo sibi rcfellenda proposuit, nicipie,
coiigressuriis , agiioscere ; sed lcvilaie tur|iissiiiia ul pr;cli)culus ' siiin, ;irguil, qiiod capila dictoruin cjus

coiicilatus in ccrlamcii iiiaxinmm liiiiiiiiibus involulis, qii;e iiiscrui, niagna ex parle truiicavcrim ; oslendam
Aii(labal:iruin iiiore, pr(iccj.sil? Qund factum ejusiiiodi prinio, id quod reprelicndil, ncc a me esse facluin, et
allegatioiie delcndil, iit dical se patroiii siii fcstinalio- ab illo impudentissimc iii lioc eodeni opcre frcquen-
iicm, qii:iiii ille in Iraiismiltcudis scbcdis lialiiiil, iini-
laliini. Tunc probabo, illis ipsis concisis brevilmsquc
tari precipiti rcspoiisionc voluissc : ipiasi iion hone- seiilentiis, quas de sciiplis nieis, qiiibus fiicrat impu-
siissimc |iotiicril iiitim irc lciiipus sibi aliipiod debere gnalus, iuterserit, ita niillis eiim solidis responsioui-
roiiccdi, (pio ad lectioiicm editi operis perveiiirel biis obslilissc, iit el illa iiivcxal;i pcrmaiieaiit , et liic

Ihigiiiiim essc inicr eruditos in scribi ndi graviuie de- plaiiius detcslanda fateatur, quam nosira oratio* la-
liiiqiiere, ct iiiipalieiitia dclibcramli impiignare quod boraverat explicare.
iiescias. Iliic aiccdit, qiiod nobis calliditalis molitu- Anc. J.iin superinsad isla rcspondi.
nis iiividiani ,
qiiai dicloriiin cjiis seriein ciirtavcril ', XXII. JiiL. Aiioiiiti crgo ,
qiiid coiitra me scripse-
liis cxcerptis lidcm accoininodavii ,
qii:i; vcrisimiliiis rit, aiidiaiiiiis t Vcrba, i inquit, c dc libro meo tibi a
falsiratceJHS el ni:ilignitate,(nianiciijiisqiiaiii nostrum iiic misso tibiqiie nolissimo ista posuit, qiij; rcfiilare

iiiipcrita simplicilalc videnlur essecomposila. Verum conaius csi : Damnatores nos esse mipiiarum, operis-
i(t (piiivis aiiinio, qiiovis auetore contigerit ; nobis ta- quc divini quo ex maribiis el fcininis Deus lioinines
,

nien diudius siinragalur niodis : quia simiil patiiit ct crcat, invidiosissiinc clamilaiit : qiii>niam diciuius, cos

qu:inla sil lcvitas, ct qii;inta imbccillitas in vcritaiis qiii de tali eommixtionc niscuntur, lr:ilicrc origin^ile

ininiico, qiii se approbavil, el ciim loqiii iioii debeat, peccatiim; cosqiic, de qualibiiscumquciiarenlibiis na-
laccre noii posse, et paiicis seiiiiplcnis discerpiisque scaiitur, iion ncgamiis adbiic csse snb diabolo, nisi
inagi.H qiiam aggrcgalis sciileiiliis, de primo tamen so- renascanliir in("liristii. Iii bisverbismcis toslinioniiim
liim libro meo iUi ccssisse fractiim ', ut viilgi in iins A|iosloIi, qiiod iiitcrposiii prctermisil, eiijiis se prcini
feniiiieis adinodiiin vocibiis pector.i commoveret :
niagiia niolc sctiliebat. Ego cuini cuin dixissem, lio-
qiioil dispuiaiionis iiosimb proccssibus apparobit. niincs traberc originale |)eccaliini , mox adjunxi : De
qiio Aposlolus ail, Per unum liominem peccaiuinintra-
mnndnin,et per peccalum inors; cl ita in oiwics
' Kilili, seil veiba, omisso, per; quam particulani boc vit in

loio haliciil ( lar. Mar. et l'ort.


Slss. lioiiiinis pertriiiisiil, in ifiio omncs peccnvcruiil (fioni. v,
* \ i(,'iii(;riiis, pro, qui ciiin, iovilis maiiuscriplis , corre-

xeial, qiio ciim. I.O(iui aiiial luliaiiUN ciiiii Cicerdiie .ic 1 ei-eii- 12) : ipio tcsiimouio, ul diximus, pr;ctcriiiissn, civlcra
lio, (piiiiis faiiiili:iris csl ille dicciidi niodiis. sic 1 eremius, illa coiiicxuit qu.c snpra comipemoiaia siint. Novit
tuiiiicli. acl. 4, sccn. G, veis. 21 o (|ui(iini res tibi cst. :

' \ i;;iiicrius , quod dklorum tjiis seiicin cuilaveriin. At eiiiui qiicmadiiiodiim soleant h.vc vcrba apusiolica,.
M.ss., qme (srilicet callidilas) diitonim cjus scriem ciirln-
verit. \U iKiclccliiHicjiroi iiis ri-.ccdciisMcuaidus eilidcial,
'
nuo vss., c(.
' sic Mbs. Ediii proloritlm.
qiii dicloniin ejiis sericm ciir j.iciieril. ,

* aic .Mciiardiis. ceisisse facwm. Vignierius, > \i-;nici'illS, lll. M,'lius Mss.,?I.
At Mss. ,
' .\iss. Pci'l. cl var., opcrtUio.
aci'cisis.ic friictum.
. , ,

Kirn
j0-;9 OPERIS IMPEUFKCTI CO.NTU \ JULUNUM, S. .\Ur.rSTIM

artijMTC calliolicornm (•«rdn fiilc- fcceras, iit c:iiboIicani fidem dcscrcrcnt a lc dccepii
qiine |irJili>miisll ,

liiiin : qiif verlia lam rocia el tanu lucc fiilgcnlla ct o;iiliolioa niisoiabilcs appelliiiune g:iudcroiit , iniii

iL-iieliro&ls cl loriuosis inlcrprcraiionibus novi liicre- prxtcrmisi. El quamvis iiull.i arguinciilonini vis iii

liri obsciirjro ct depnvarc nioliiinliir. Dcindc alia cjnsmodi tcrbis essel, Limeii anic liaudaliterdictoriiir,
ncc advorluiil, quod tuonim capiit propositiim cst, quain n te fucral onli-
mea verba sulitcxiiit, iibi diii :

iti iiiiplianim lionuni nialii originali qund indc irahi- natuni. Lege ediios libros moos ; responsionisqiie

Inr noii pntesl accusari, sicni adulleriorum cl forni-


fidem, qiiam tu arguis fraiidis, aspiciens, me iiitcrim

qucd nnscitur proDnntia vern diccre tu vcro, si coiisiicindo iii:i


cationum malum bono n:ilurali iiidc :

non potest excii&ari. N:im sicul pcccaUim , sivc hiiic perniiseril , crubcsce. Sod jaiii ostcnsn iiiCNCusabili

liive iiidc a parviilis trahalur, opns est dialioli ;


sic falsitalc, qua; scinpcr quidcni tiirpis, fit taineii turpior

bomo, sivc binc sivc inde iiascalur, opiis cst Dei. ciini locum censoris invadil, et deforniitalein siiain

Kiiani liic c.1 pra-tprniisl. iii (iniliiis aiircs ralliolicas decori exprobrai alicno; respoiide, qnid Maniclixis

liniuil. Nam «t ad hic vcrba v(>nirctiir, siipra diclum scnsilins aul nomen Ecclesia; aiit Apostoli verba coii-
crat a nobis : lloc ergo quia dicimiis, quod antiqulssi- ducaiit, ul ea cum tam niagna iiividia ):ra!termi&s.i
ina atqiic finnissimn catluilicc fidci regula continelur, causcris ?

isti iiiivclli et pcrversi do^malis as^^crlores, qui nihil AuG. Jam siiperius respondi liuic caliimni.T liix,

pec&ili esse in parviilis dieiint qnod lavacro rcgenc- qiia niilii vcrboruin tuorum niinus integrc positoruiii
rationis ablii:ilur, taiii|ii:iin d iiiinemns niiplias , el olijicis ralsilalem.Scdquod fecililledecerptur, tu iiiilii

lanqiiam opus Dci, lioc csl, hoinincni qui ex illis na- tain lilicntcr noii tribticrcs, si corum qiii hx>c lcguiit,

scilur, (ipiis riiilmli e-.si; ilic.iinm, infidclilcr vcl im- nolles csse deccptor.

perite caliimiiiaiitur. Ilis orgo noslris prxlcrinissis XXIY. JcL. IIoc scnipcr fnitmaximum inler Mani-

sci|uiinliir ill.i nnsira qiri: posnil, siculsnpra sci ipliiin cIkoos Calliolicosquc discriinon , et limes qnid:ini la-

rst I ( De Niiptiis el Cuiicupiicenlia, /ift. 2, nn. 5, i ). tissimus, qiio a sc miituo piorum ct impioruin dogmal.i

Quiiusqiic simplicitali, (pii lisnc Inqncris, rcligiosoriim siparaiiiur, imo magna molcs * scnlcniias nostras
pcclornm et imperilis aiiribus porslabis illiiilcrc? qiinsi cncli a lerra prufundit^ile disjiingeiis, qiiod niis

qiiciii :id finem sesc impiulcnli.i elTrcnala jacl.ibil? oiiiiie peoc:iluin voluniati mal.c , illi vcro nialx coii-
Niliil le, cuni hxc scrihiTCS, cciisiira dncioruin vini- soribuiit iiaturx : qui cum diversos scqiiuniur crrorcs,
riini, nibil rcvcrenlia futiiri judicii, iiiliil ipsa liltora- scd vcliit de capitc fontis islius efnuentes coiiscqiicn-

nim mrinuincnla moveriiiit? P.nere jnii fall:ici:im tcr ad sacrilegia flagiiiaqnc pcrveiiianl ; sicul Calhn-
luain, et deprcliensam loncri ikiii vido^^Qiiid in pri- lici e rcgionc, a buno inclioaiiics cxordio, bonis aucti

nio, qiiid in secundo opcrc coiiscripsci is , (|iu'iii no- processibiis , ad rcligionis sunmiam, (jtiaiii ntio inu-
striiin igiiorarc arbilraris? Liliiiit ciiiiii prorsiis , el iiit cl piclas, pcrvehuiilur '. Tu igiiur nialuni naiuralo
dcciiil, liistc compclhirc inodis, qiiilius in p:iri'icid:iiii coii;iiiis assercrc profano qiiidcin voto , scd incfficaci
piililiciiin eloqiicns Coiisul iiifrciiiiiil (Cicero, Oral. 1 iiilcntionc usurpisti Apostoli tcsrniinniiim, qiicni
1(1 Cinilinttm ) l::ic eadein pcrscriplionc ostendo iiibil talc sensissc,
.^uc. Bone f:icis ', indicare nobis, ne f(irle non qiiale tu persuadcrc coiiaris ,
qiind repugiinnlihtis
ngnosccrciims , de invcctivis Ciccroni^ tu ista siini- inoilis cl ilhim cathulicum c^nliicris, et dictn ejus Ma-
psissc atqiie vcrtisse : scd noii timciniis Juliaiiiiiii , nioli:c6 :cslinias suffragari *.

ciim vidcinns f:iotuiii essc Tulliaiium ; inio poliiis ilii- Auc. yiins doclorcs caibolicos ManicliTo asscras '

li-nius in.sanum , cuni vidcnius sciisiiin pcididissc siilTi'ag;iri, qiii iii verbis aposlolicis iiitcllc\crunt tra-
clirisliaiiiim. Quid oniiii iiisanius ,
quain proliiberc a lioie p.-.rvulos origiiiale peccaliiiii . ncc vesiro nion;
parviilis iiicdicum Clirislum , dicendo non csse in ois iiisaiio velul sanam laudare nnturain, scd ei saiiaiiil:e

qiiod ' vcnit illc sanare? Cicero iiivcctus iii p:itria' par- niliribucnint mcdicinam pntins clirisliaiiaiii , si cliri-
rioidaiii, cani dcrcinlcbal civit:iloni qiiain rcx ojiis siiaiiociiido ougitarcs, erubesccrcs, cunlrcmisccrcs ,

Knmulus, coiigrogatis iindccuinqiic pi'oc:ilorilnisc(in- obiiiiitoscores


dlilit : lii :iuloiii lot parviilos. qiii sine s:iorn l!:iplisinalc XXV. JuL. Numquid non idcm, Adimanlus el Fau-
iiKiriuiitiir, el clanias pocoaliiiii iiulliiin habcro, ot nd stns quem in libris Confessinnis tun- prrceplorcni
(

civitaiein llc^is, nd ciijiis iin:igiiicii) facli sniil, iiiin liiiMii loqiioris) [a], linrcsiarclinn siii tnidiiioiie fece-
perinitlis accoilore. iiiiil, olisnirioios qiiasqiu; vcl de Evnngolio ', vol de
XXIII. Jui.. Apnstoli inolosliiiKiniiim pnotormisissc Apiisloloriim Kpistolis scnlcnlias rapicntcs et rnm-
coiifingis, qiiod iicc tilii opilul.iri polcsl, ct a nic pr:r-
< 'rres Mss., mole. F.t ex liisllariauciisis, <e»/i'ii<iiii inii-
lcrmissHin noii est; sed eo iii.scrtmn oidiiic, quo n tc ncs nnstra.!.
• sic Mss. Mar. cl IVirt. Kdili vcro, provehimlnr.
fiiontoollocnliim ; iitqiiciiipriiiio fidclilorcoiiiiiicino-
' Murol lo^'oii(liiiii coiit>ct, qiiaU: tii persiiadcre conaru ,
raliim , il.i cliam in qii.irto opriis moi liliro , lin-i qiii refwgmmlihus nioiiii , rt ttlwn cntholicunt confiterii, ct
(iiiLi ejiin Manichcro cdiimai mffrugitii. \ide EJeiiiunt.
ciirsiniot lirevilor, explaii:iliiin csl (nj. Coniiiioinoia-
crilii'., lag. 253. M.
lloneni qtioqiie caihulic.c Ccclcsiu! ,
qiiam tu ad lioc • K(liii
, Miiiiicliai^aiKris. rrosMss.. nanicli(roaucrat.
' rdili, li(eresiarchas (vol , lnvreaurclir.t) tui Iraditime

ferenint obscuriort$ , qui vet de F.vi.rujelio. veiiui Mss.,


' str. 11« Filili. ()(7U! feciili.
Iia;rr!,iiircli(e .tui (i<l oM,i|siiis Maiiiolii'i socur |iriQCi|>is)
sis. Mar. , iiiiolquol : iniiiiis rorlo. Inii/i/iuiio fccrrunl, obsciiriorcs qiiu.iqui; otc.
(ii) VhJo sui>ni, lili. cuntra Jiili.i:iiini , n. 7j. [ii\ (Xiulor liliruiii b (Xiul^SsWiiuni , caH>. d cl 7.
lari Lmr.Pi pRiMiis. tm
diMilos, nlpr(if:iniim ilnfinw noiiiMUini :\nclniiialo Iw inaMifcsla miscria, vcl ad (aiii manifcsiain nMMMi.im

rcnlnr? Uniiii(]n;ini i|tMil ilico df. M.tiiicli:i!is? onim'.'* iiiiscaiiir, :i qiio pccc.ituiii urigiii;ilc iioii tr.iltitnr.

prorsns liicroscs inveiila su;i , f|nil>ns a pii-tale cl liilc X\.\. Ji L. Dc liiijns ilaqiic lcgiliiis ita ' probari ct

cxorltitivcrinl, Scri|>lur;iriiiii elocutionibus seiiicii- viiidicarl iioii potcsl , ipiod cssccuiisl;it injiisliini, iil

tiisi|iic coinnMMiinril. si hocflcri possot, illiusilivinilastota vilcscurcl. Abcn


Aic. Illi oliscnr:is scntciilias in suuin ddgnin f,(in- igitiir probabilur de Scripliiris sanclis injiisliii:!: di».

vorlcre : vos apcrias ipso vesirn dogniaie obscin-irc gma nriuari, a (pio approb:iri (piiiciil Trinilalein ciii

c(ni:iniiiii. Qiiiil eiiini apcrtins qiiain qnodail Aposln- crcdimns divinilalisglorin posse priv:iri.

Ins. ('(•ccaliiiii in hniic ninndnni per iiniiin linininciii Aur.. Vcrniii dicis : s d vobis ilicilc *, qni gliiri;un

i.ilnissc, cl pcr pccialnni niorlcm , et ita in oinncs r.hiislo, ipi.i pnrvnlos siiial, mulimini aurcrre.
liDiniiics pcrliansis^c (liom. v, \i)'! Unoil si |ivo- XXXI. JuL. Quud ipioiii;iin itcc ralio snsiincl nlla,

l.;irc idciii cogcrcliir AposKiliis, ip ain i;»'ncris liii- ncc picLis : aiit docc , vcl posse csse , \ci jiislnni

miscriam lestcm darct incipil :i vagili- cssc impiitari ciiiqtiam nniuralc pcccaluiu
niaiii , (iii:i! , ; niit a
liiis
'
parvnlnriim, cl usipic ad dccrcpilorimi scinilns Scriplurarum saiiclarum conl:tniin.iiione disccdilo,

pcrvciiit. Nnll) ciiiiii iinido snl) ciirn omiiipDlcnlis ct qu;iriini sciilciitiis ' saitciii a'Stiin;is qiiod iniquuiu
jii-ii c':nlcm l:iin iii.igna niiscria natiir;e irrognrctnr cogoiis coiililcri.

lminaii;c,iiisi iii dnobiis hniiiinibiis tiila do p;ir;iilisi fe- AuG. Lrralis : vos polins iiiiqniim cnginMiii coiifi-

licilalc in hanc infcliciiatein peccati mcriio pcllcrclnr. lcri grave supcr parvnlos jiigmn; si qncniadino-
XWI. ht. Nnni igitnr idco aut Libri sacri auclo- dum iiitllum liabcnt nroprium , ita niilltini trahiiiit

rcs |.iob;ibnntiir erroriim, aiil ciimina pcreiinliiim , origin:iIc pcrcalnm.


Scriptnnrimi (ligiiil;is cxpi;ibil? XXXII. JuL. Quod si iicnlium liornni qirr dixi-

Alc. IIoc voliis dicilc. iiiiis, facics ; et liuic Dco le assci is crcderc, cnjiis
XXVII. Jkl. E\stiiigii;itnr ilaqiie indisciplinatanim iiislilutis iiijustitiam commnniri tcsiinias cognoscu, :

nxposilioiinm libiilo : mhil agere conlra maiiifcslam mnllo lc novum antiqno M:iniclta'0 esso pcjorcm, qni
Dui jiistili:iin verba credaiuiir : ipuc si ejus porsoiix Kilcni Dciiin li:tbcas, ipialem M;iiticit,t'Us Dci siii c^l

.siiol, (iuain vciicrnri ncccssc csl, derendantnr cxpla- comiiicnliis iniiiticmn.

iialionibus diviii;c congrucntibus :cquilati ; siii aulcm Auc. Viis pcjus qiiam Maiiitluci s.a'vilis in p;irvu-

iiiin iiictiuiido sunt auclorc prolata, cliam incliqiinia liis. Illi quippe aniinam saltein, quain partcni Dei pii-

pcllaiilnr. Igilnr niinc Dci jiulicio dispnlatnr, dc quo laiil, saii;iri per Cliiistnm in pnrvnlo loltmt : vos ai.;-

dicitiir ', Dfiis /ii/c/is , in ijuo tivn csl iiiiiiiiilns ;


jit:lns lctn, (piciii itcc iii a;.iiii;i, itcc in c;iiiio iilliim malniii

itsniiclusDoiiiiiius Dous (UiM. xxxii, i). l'^t iKTum :


habcre dicitis, pcr (llirisliini sanari iiulla e\ partc
Jiisliis Domiiius, et juslitidm ililcxd . a-ijiiiuiicm vniit pcriiiillilis. Kl pivcclari pncdicalorcs sic pr;cilic:itis

vuilus ejus (P$iil. X, 8).El itcruni : Umiiia judicia liia Jcsiim ', III ciim ncgctis parvulurum essc Jcsiim.
(eijitilas (Psul. cxvni. 17-2). Innumcia siiiil tisliiiionia, Uiidc n.imqiie lioc iioiticit accepcrit. in Evangelio le-

ipiibiis aqiiilas diviiia iii sac ris volnmiiiilins pr.cdic:i- [^ilo {


l//i/(/i. I, 21), cl nolile Salvaioicm iioii s;ilvis

tiir : de ([na iicnio lamcii vel Gcnlilinm, vcl b.cicliio- parvulis deitcgarc '.

riini, pra'lcr Manich.TOs Tradiicianosipic, diibitavil. XXXill. JuL. Qii is inilii eigo tu hic ambages, qiiae

Alg. Ex hac xqniLite grave jnguiii esl snper (ilios ccrvicali;i mcndacioritm ct incpliarnm ,
qii;e Jeriisa-

Adaiii a dic cxilns dc ventrc itiatris cormii (Eccli. lcni 1'oriiicanli E/,ccIticl projilicla iii . iilnt ( Ezecli.

XI., 1) : (|ioil oniniiio essc asscril iniipium, qui ncgat XIII, 18 ); adniiivi bis , iit qitibns niulicbrcs anim;o
origiiialc pcccalum '.
cnbcnt, noniina niy.lcriorum lcncnlcs, cuiii in ipsani

XX VIII. JuL. Iia enim oinniltns gcneraliier, edo- divinilalem relccM pnifinilatc commiscrint. Kemo-
ccntc n;itnra ', iiicnlc;iluni esl, Detim jnsliim cssc, iit
lis ' oiiiitibiis pr:c^lii,';is ct advocalariim sa^pe a lc

inaiiircslimi sil , Dcniii iion esse qncin coitstilcril


plelicciilarnm c;ilcrvis, doce jnslnni csse qnud pcr
jiislmn non esse. Potesl igilur cl lioino jiislus cssc :
Sciipliiras ^-anctas afliriiinrc coiiaiis '.

Dciis vero csse nisi jnstiis iion polcsi. Arc- IMebecularnm, qnas irridcs, c;ilerva', novc-
.\fc. Tibi dic. lidcm a SalvaKirc salvari "
runt c:itliolicaiti , (jiix

XXIX. JiiL Qni ciim cst hic unus verns ' ciii cre- conlilciitiir iiifanK^s; ct idco l'cl.igi;inorinii ,
qiii lioc

diinns, clqucm in Triiiil;iK! vcncr;innir, diibio pnicnl negniii, dctcsianiiir crrorcin.


iii omncs jndicii csl ralioiie jiislissiinus '.
XXXIV. JuL. Nc cigo iii iiiliiiit:i volnmina cxlcii-
AuG. Tibi dic : el osiemlc jiislum cs.-e ut cimi lam
Sic Mss. l'orl. \:ar. ct clar. At cdili, id.
' Duii Mss. Mar. ct 1'orl., dicilo.
3 Fdili ili^cedis, a iiimrtim sciilenliis. Eine.tiiniiliir a
Ms3., qiKC incipil vagilibui, , oniisso, a.
,
'


Mss., sfiiWJur. Mss. lorl. Mar. clar.
' Editi , esse asseiis viiiiuvm, qiii negas origtnale pec-
• vs. i;olb.,( lirisliim.
' Kilili, ;ni ji/cie ; nnii nvilc. scd iii3iuiscri|li liahciti
cutinn. Mss., usserit, ncgal. ,

dencijure. Liius Port. sic ebat, in Lvioujelio leijile , nun lot


^ Kditi, el docenle nutiira. Ms. vcro Mar., edocenle iia-
lura ; qua; leolio pra^stat. [docaile n/ilwu.] salcolorcm siilvis piirviilii deneqi.le.
« Ktlili, sed reitwlis. lariicula, sed, abest a iiiaiiu-
» I odox rorl. (luicuiiinue liic imus verus.
:

« l.loincodex, iii ctmibus jiidicii cst lalione jiistuvti- scriptis.

miis. siai'. cl liar., i« oinnil):ts judidb el rutiune jiisiL-


' sic Mss. Editi, qiiod prr Scriplurns fii-mare conain.
' Verbiiiii, si.iiiiii, luic revocamuscx uunuscrtpis.
ionui.
,:

10C3 OPtaiS IMPEUFr.CTl CONTr. .\ JULIANUM, S. ALGU^TI.NI lOlii

dalur nrnlio, liic, liio liariim de i|iiiliiis .igiinus ', rc- cjiis (ipio iioiiiine niliil aliiid qtiain originom ii.lelligi

ruin guiiii9, sprrifS, ililTerontia, iiioilus, qualit.isquc volo ) Dcus csl : iia species ejiis in logiim proiiiiilga

rern:iliir : imn solliiitiiis iilrum sini, uii>Jc siiil, nbi tionc jiidi('iiiriimi|ue app:irct cireitibus.

siiit *, ijuiil i'li.iin iiiere:iiiliir, ct a i|iio. Ilnc cnim Ai;c. Si origo justiti;u Deus c^t, ut (aicris ; c:ir ho-
iiioJo iier iliii piT ilipiii iiiiiiiiiin aiiriacliis errabilur, miiii ;ib ip-o ibiri Juslitiani noii f.ilcris , et poliiis

rl cerliini quoil icnrri (loiir.nt .-i|iparcliit. biinian.u voiuiilalis ni-bilriiiiii, qiiaiii Dci diiiiiiiii, vis

Avc. Iilcu cniilrn iiiiuiii liliriini incuin liliros octo esse jnsiiliaiii ; at sis in cis dc qiiibiis dicluiii csl,

scrip^istl (i;) ,
qiiia ' por lu.i cunipcndia (li:ilcclic:i diu Igitoranles Dci jnnilium, cl suom volenles conitiluere,

dispnt.irc ii<>liil.~ii. juililicc bci nun tunt fuhjecli (Itum. x, T>)1 tiubcscile
XXXV. Jll. Crcaliirisliic igilur rt crc.Ttiirp ralio landcni, obsccrii, ct ab illo Justiliam poscilc, qui csl,

vertitiir, iil csl Hii et lioiniiiis; juilir;it illi', jiidir:i- ut r.iicrl ciiinpiilsi cslis, nrigo jiislilix.

liir isie : il:iqi:c juslitix rl cnlpic (\ux sil iintiir.i vi- XXXVilt. Jll. Dinereiitiam voru rjus '
nnn ab-
dcatur. Jiislilia rsl, rl ul ali rruditis dcflniri sidrl, el suide intelligere possninus, vari;iin ' pro opportiini-
iit iiiiM iiilclligere possumiis, virlns ( si pcr Sti>iLiis tate tcinporiiin dispensaliiineni. Verbi gratia , bosllx
liioal alleri altciain pr.ifenc) virliiuuii OMiniiiiii nia- de pecnribus iii Velere Tesl;iiiicnlo fuoraiit iiiipcraLv.
xiiiia, fniixciis liili^ciilcr oflirin ail rcslitucndiiiii siu Iil luiic iniplere |>erlineb;it ad rcvcreiitiain Jusslnuis

uniciiiipitf sino fraiidc, siiie grali;!. miiic vcru indieta eorum dissiiiiulaiiu ila scrvil Justi-

Alc. Iiic rrpo ipia jiisiitia rctriliuliira sit parviilis ti:e pr.icipiciiti , ul tuiic oblalio scrviebat. Uodiis
grave jiignin lain ni;igii,c iii;iiiirrbl;i'qiie misori.i! : dic vero ejns cst vel slnlus, quod iicc ciiiquniii amplius
qiia jiiMili.i ille p;ii\ulus adiiplcliir ^ iii R:i|ilisniii, iile quain vins p.iliiiniiir liidieit, vel quod inisericurdiaiii

sineliacailnpliiiiie iiiiiri;itiir; ciirnonsit .Tnilioliiis liii- iiiin loliiiiilil. Qiialil:is inilein rjus intelligiiur, per
iinr isic coiiiiiiiinis, aul ab isio lionorc alicnaiin, cum qiiaiii piis niontil» s sapit diilciter. Esi igiiur procul

sit aiiiliobiis scii liona scii m;da causa (omiiiuni<:. Non diiliiu Jiisiilia, sine qiia dcilas non cst; qii;E si nnii

dicis, qiiia ncc Oei gialiain, iicc Hci justitiam liomo r.sscl, Deiis noii cssct : cst autcin Deus , cst itaquc

inagis IVI;iginiiiis qu;iiii Cliristiaiiiis sapis. sine aiiilii^uitatc Justitia. Niin est antcin aliiiil qiiam
XXXVI. Jll. Qiiud si caiii niaxiiiiam dici Zcno virtiis oinnia coiitiiiciis,cl resliliiciis suuni uiiiciiiqiie,

non siveril, qiii taiilani virtuluni cnpiilani uniLitcro- sinc frniidc, sinc gralia. Conslitil aulein niaxiiiiu iu

qne cenrninal, iit iibi fiieril uiia, oniiirs dical ndci-sc diviniiaiis pioriindo.

virlulrs, et iibi iiiia iioii fncrit , oniiics dcessc; alqiie Acc. Delinisti csse Jiistitiam virlutcm omnia con-
illaiii \iTaiii essc \irUiteni, qii.e li;ic ipiadnia jiig;ili- linciitem, ct rcslilncniem snuni uiiiriiiqiic, siiie fraii-

Lite piTlicilur : tiini' qiioqiic nnbis plurimuiii pi'a'bc- ilc, sine grali;i. Pruinde vidcmus c;iin sine frnude
bit aiixilii, cnm docnciit, ncc priidenli;im , nec forli- rcsiituissc dciiariiim cis, qui per totuni dicm iii o|>ere

liiiliiieiii,iH'eleiiipi'raiitiamp"SsCsiiicjiisliliacoiilincri; vincx l;iliiii';ivor;iiit : lioc eiiiiii placuerit, hoc coiivc-


Sfciiiidiim qiiaiii \critaU'iii ct IDcclcsiaslcs prniiuiitiat, ncrni, nd lianc iiicicedem .se fuissc coiiducios negarc
Qui iii uno peccaverii, »111/(0 boun perdct {Eccle. ix, 18). iinii pnloriiit (Malih. xx, 1-15 ). Scd Jic iiiilii, qiia^so

Ai:c. Aiidi ennideni Ccile.^iastoii iliienlcm : Vn;ii- le, qiiomddo cis siiic grniia tantuindem dedil , qui
lai vnnilatum, el omiiia vanitas : quic abundunlia ho- uiin hiira in illo operc fiicriiiil? Aii amiscrat fortasso
niiiiii iii umui liiboie sno, i,iii'Hi ipse luboial s'-b sulc Jiisliliain? Coliilic itaquc lc potius. Noniincm qnippe
(Id. i.ictTiil elc. Et dic iiiibi qii;iic lionio eti:ini va- fraudnt diviiin Juslilin : sed iiiiilLi doiiat iioii iiierrn-
iiitali siiiiilis faclus cst ( Psal. cxi.iii , i ), qiii factus tibusgratia '. Curaulem liiiic sic, illi aulein sicaspicc
fuerat similis veiilati. Aii liinc cxcipis parvnlus, qiins qiiod srciiius adjnngis. Veri.ssimc i|uip|>c dicis, cam
videnuis cresceiido, etsi Ik-iic cnidiaiitur. proficiciiiln, ciiiisistcrcin;ixiiiie iii divinilalis prorniidii. Iii lioc pro-
Lini m:ignaiii iuiiiurre , cuiii qua iiali suiil, vaiiila- fnndo csl ', qiiodiicqiie vidontis, ncipicriirrcntis, srd

tein ; mc ca toln (-:ircrc , nisi uiiiiie^ dies vanilalis liiiscrciitisc.st iiei (Itum. ix, IC).lnlior priirimdii cst,
vcliit iiiiil;i-n iriiisieriiit? quiiil illc parvulusinhonorcm adoplalurpcrrcgciicra-
XXXVII. JiL. ll.ic igitiir augiista virtiis, c\piin- tiiinis lavacniiii, illc iii contumelia rrliiiqiiiliir, iinii

ctriK uniuscnjiisqiic mcritoriim , iii operilnis qiii- adiiiitleiidiis ail rogiiuiii ; ciiin aiiiliorum iii iienir.uii

dciii iiii:igiiiis l)i-i, iil rst liiininii.c aiiiin;i: ,


pro erea- p;irlriii .>-il moriliiin pcr volunlatis arbitriiiin.
tiira- ipsiiis iiii'do et viiibus iiileriiiical : iii ipso vero XXXIX. JtL. Testiiniiiiiiim voro , ul ab ;iuctnro
Deo. oiniiiiim qii;e sunl cx iiiliilo condiinre, iniinciiso .<iuo, iia ctinm vcl a probis, vel ab improbis meretur,
cl claro prr aleriiinn orbc ' re^pleiidct. Grigo cjiis ipiod et illosjiire provexcril, rt istos Jiire daiiiiiave..
divinil;is esi, ;pI.is cjns a'lerniias, ct n'tcrnilas ullro lil. (Jiiii veio per &c nec ' bniii qiiidquaiii ncc mali
ciiro iicscin vel dcsincrc vi-l caepis.sc. Ut rrgn gcrnis ' Fdiii, (liUerentiam vcro no»ubsurd«,(misso, fjiis ; sed
cxslal iii iiijiiiisiripiis.
' vinnirrius, nralin liic Imnm rtr (fiiibiis iiqimus No- < \ iKiiieniis, rl variiun. ranicub, et, cipuiigilur auoiu-
D:>r<tiis, i/i' qiihus uiivuin.
uiutio, sir liiiniin M. riuto iiiaiiuseri|'loruni.
'
llii: ei iiianiisrripiisrosliluinius, uhi .<3nl. > sic lOss. Fidili veru , seJ ntultam donal noH merentibut
' >iKii , 11- i. Al M>s.. qitin. grotiim.
' Filiii , ilic (liaiii qm jnslilm illc pnrr((/«« adoplulic ,
' tii Mss. iiivcniiniis : In lio' profiindo cs/; |ro quo !n
U;iiin<rri|>li |.i:cli'rount, cliiiin; ot lialiont, iido]>litnr. «rni» loi.'i'li:Uiir taiilimi , i;l c.sl.
• sii. iiiaiiiisiTi|iii. Atodili, 11T0 tt'lcmn orhe. ' »•'( liK-o voleniin ewiuuin auctorlLitc rcslituinius
(ij)U>iiU'.i bliriiiii scruiidiMii ile Niij li;sel Cunciipiscciitia. fier sc ncc.
lUbS LIBEU nUMUS. 1085
nicrenlilius niisi>i'iriirji.im libcralcm cssc |icrniiui( loiiibus, ct tiibiinis, quibus ortogiiila :iul aiiipln s

niliil sciilit iiijniix; (|iiiu ct Imc ipsiiin, ut sil Cle- cqiios tola Africa sagiiiaios cullega tiius nuper audu-
incns opcri suo Deiis, cuiii In scYcrilalcin non cngi- xit Alypius.

lur, |>ars magna justilia; cst. Aix. Aut calumniaris, aut ncsris qiiid Impiaris : et

AuG. Salicin niiscricordi»^ iiomcn atloiidc, cl iindc idco, aul mciidax, a-t lcmcrariiis, isla loipnris. Qiiid

dicia sit, rcspicc. Quid igilur opiis esl niiscricordia, ubi le aulcni iicipiiiis',si bac ipsc Giixisti?(piid sloliiiiiis,

iiuliaest miscria?Miseriani purro iii parvulissiiiullatn si Gngenlibus crcdidisli? Jamvcroqudd etiaiti scribcre
essedicilis, cis niiscricordiam prxbcndain ncgalis ; si ausiis cs, iici|ue vcrilus nc ad ca loca libii pervcni-

ullani cssc dirilis', maluni mcrilum oslcndilis.Neqiic rent tui, iptoc lcrra niariipie Iranseuiiiciii seii vciiien-

cnim £ul) Di'0 juslo mi^cr essc qiiisqunni, iii i nie- (riii ciillcgain iiieuiii .\lypiiiiii susreperiiiit, iibi legi

rcatur, pntesl. Ecre diio p.irvuli jnrcnl ; uiiiis eoriiiii .iperlisbiiiie tu;i fal'.iloi|in;i siiic (iia iirisioiic vel po-
baptizatiis, alter ii(in b.-iplizaliis cxspirat : ciii cininii liiis deleslatione ii<in possiinl ;cu!, non dieo iinpudcn-
dicis Deiiiii fiiissc (li'iiieiileni? Si iiiii , (isleiidc allc- li.c, sed dcitieiuia; coinparalur?
rius m;iliiiii nieriiuiii, qiii iieg:is essc orii-iiiiile prcca- XLIll. Jll. Neqiiaqii.im le acqiiiesccrc cruditoriini

tiuii : si aitibulius, osicndc baptizati * ulluiu boiium sentciitiis, iil addas, seeiiiidum * quod iiitellcclui tuo
inerilutn, qui negas graiiam, ubi nuUa cst acccplio congruit dixisse Apostolum, qnia siulciin fccit Deus
persDnaritm ; ct die, si poics, cur aitibos adopt;irc sapiciitiam mundi (ICor. i, 20) : dispu(;ilorcs vero iio-

iiolucrit, qui rertc anibos ad iniagiucin suain roiidi- slros sinc mctu a (c posse dcspici, qund uulla aucturi-

dit. An ila justus csl, ut noii sit oiiinipotcns, si vo- talc talium preiuaris.

iiiit ct non potuil? Ubi ccrlc illoriim iiiillus iioluit, ne AuG. Tu eos dcspicis, qui cis docenlibns originalc
inipi-dimciitum potcstatis divina^rcrcraiis ad incriium pcccatnm i(a resistis, ut taiiqunm Maiiielixos insuiicr

voluiilatis humaiix : bic rcrie nulli corum diccre crimineris, me nominans, illos signiGrans.

putest Deus, Volui, el iioluisti. Aul si proptcrea iion XLIV. JuL. Qiiid crgo? Acqiiicscam prorsus tibi

vult iurans, quia ploral cum baptizatur ambo ergo ; faciamque in Itoc loco jacturam omnium quorum ad-

relinquanlur, ambo cnim nolunt ct lamcn uniis : miniciilo u(i posscm, coii(ciilusquc cro dcGnidoiio
assuniilnr d altcr relinquilur, quia iiiagiia cst gratia qux ad indicium bona; iialurx post Manich.coruni se-
[>ci, et vcrax jusiitia Dci. Sed i|uare illc potius quant crctuni de ore lux hoiicslatis cfTugit. In eo igilur
ille : inscrulabilia sunt jiidicia Dci. Ilbro cui (itulus est, vcl < Dc duabus animabus, >

XL. JuL. Quos enim fecit quia voluit , ncc cnn- vel < Contra duasanimas, > ita loqueris : i Exspccta,
dcmitat nisi sprctus : si cum non spcrnilur, Tacitit siiie prius pcccatum deGniamus. Pcccatuin cstvoliin-
consecratioiic meliores ; nec detriineiitum jusiiiix tas adinillcndi ' vel lelincndi quod jiislilia vctat, el

patilur, et muniGccnlia miseralionis ornatur. unde libcrum cst abstiiicre. Qu:inqitam si liberuin

AuG. Qui non condemnai nisi spretus, dic ulrum non csl, nec voluntas diei potest : sed malui grossius,
spernat suam imagincm nisi sprctus. Quod si non qiiani scnipubisius deGiiiic i (C«p. 11).
audcs, dic unde spcrnal eos quos parvulos non ad- Aoc. Ilic peceatiim deGuiluni cst quod laiititniino-
oplat, a quibus * eum spretum iinn inveiiics, nisi cos do pccralum esi, ikiii qiiod cliani poena peccali. De
invenias in Adam : ubi simul invciiies, ut spernan- lioc qiiippc agcnduni fiiit, qiiando mali origo quaTC-
iur debcri oinnibus pcr justiliam, nec tamen spcriii baiiir, qiiale cominissiim cst a primo hoinine aii(e

omncs proptcr ineffabilem et inscrittabitcm graiiam. otnne lioininis iiialuiii *. Scd tu nut iion potes iiilel-

XLI. JuL. Ilis igitiir justiti.^c, qiias prxmisimus, ligere, aiit iioii vis.

divisionibus explicaiis, discuiianius quo; sit dcGiiiiio XLV. JuL. Iiieensaurum in stercore ! Quid ve-
peccati. G(|uidcm aflatim milti laiu pltilosoplianliuin riiis, quid plenius ' diei a quoqiiam tcI orihodoxo
quam eoruiu qiii cailiolici fucrunt ,
quod quacriinus poiuissct? I Peccatum es(, i inquis, < volunos ad-
scripla siippediiant : sed vereor nc refrageris S et si milleiidi vel rednendi qiiod jiisdiia vctai, ct unde
pbilosopliorum cgo senatum advocavcro, tu contiiiuo liberuni est abstinere. > Osieiidil lioc Ecclcsiasticus :

scliularios opifices omneque in nos Tulgits accendas. Deus, inquit, fecit homineiii, el diinisii eum in manibus
Auc. Coiituineliosus cs in infirma mundi, qii;u consilii sui : posuil aiue eitm viiam ei inoricm, aquam et

Deus cl(>git ut confunderet fortia (I Cor. i, 27). Dcni- ignem ; quod placuerit ei, dubitur iUi (Eccli. xv,14, etc),

qucipsi confiindunteos qui confidunt in virtute siia. Et per haiam Deus : Si volueriiis , inqtiit, et au-
Ubi quiil dicam, Vos estis? Prorsus me tacente appa- dierilis me, quce bona sunt tcrrcB edetis. Si nolucritis,
rctis, ciiin vos non laceatis. nec audierilis, gladius vos comedet {Isai. i, 19). Et Apo-
XI. II. JuL. Vncifcrans cum fcminis, cunciisquc ca-
F.dili : (Hiid autem neqitius ; omisso, tc, qiiod restituiliir
cx tribus Mss. Clar. Mar. el Port.
• Deerat, secvndum, in edilis. ncsUUtlliir ei iisdcni
« Editiones, omisso, nnVriam , sic UabebaiU : poiroiii Irilms Mss.
parmlhi si nutlam osse dieilis cvlpan , eis niiscricorili:im ' in cdilis, amittendi. In Mss., admiltendi : sc\ , ammit-
prwbendam negatis : $i mUam esse dicilis. Emondaiiiur ad teiidi. Aut;uslii>u5 vero iii citala defiiiilione di^il, tciluiitas
iiiaiiuscri[itus.
reliiicndi rel coiisequenili ut liic tiostea ad capul 47.
,
• sic Mss. FxJili, tn baplizalo. » Sic luar. Ms. .At cixlex Port., ante oiwtis Iwminis ma-
' bic Hss. lUlili, in qinbits.
liim. Ediii , anle omncs homines malum.
' Editi , ne frangarts. ires Mss. clar. Mar. cl rorl., >ie rc-
» rcrl. Ms., (ji(i(( p/flniHS. Idem |iostea Cddex cum Uv
Irtujcris.
riaiiciisi li ;bet, riici aquoquamvitittonhodoxo.
l*Ain'jL. \1.\' (Trente-rjnatif.J
; ,

1067 OPtRIS IMPERFECri CONTR .\ JI'1.I\.MM, S. AUi;USriM 1ft08

Mo!u'i : Rcfiiriscitejutle', etnuliic peccarc {\ Cor. xv, hiic id cgii pccrando, quod jusiiiia vctabal, ci uiide

ilcrum, Xolile CTraTe; Deus non irridetuT : libcriini illi rucral absliiicre. Nain '
ci qui dicit, Quud
54) : a»<iue
metcl {CuLit. vi 7 iinlo iiialum, hoc ago, absliiicre indc, libcriim non csi.
qtiie cnim teminaveril licnio, illu ct ,

.\c pcr hnc, si * Iria i:l disceriias, et scias :iliud cssc


a K).
illain voluiil:iicni Ji- pccc;:luiii, aliiiil pai'n3iii pcccaii, aliud uinimqiie, id
Al-c. Ilx-c lcslimnnia (iroplcr

cia suiit, in i|;i.i (iuis(|ii.' id i|Ui»l vull :ii,'il : iil si mm csi, ita pccc:ituiii , ut ipsuiii sii ctiam pmna peccali

biiliciur, ab cn poscaiuriiiii iu imliis opiTiiiiir ci vulle


iiilclligis qiiiJ horum Irium pcrliiicat ad illau) de-

si aiiieiii li.il>c iir, fi^iiii ojicrj jusii- (iniliiiiicin , nbi vulunlas cst a^cndi qiind jiislilia
{Pliilipp. II, 15) :

vcUil cl iiiide lihcriiiii cst ali>iiiicre. Pcccalum


Uj;. el ei qni ilUim opcraliis csl agaiilur grali.r.
,

iiioiiis csl auinii ii:ini'|iic istu inodii defiiiiliiin csi, imii pccc.ili pocna,
XI.VI. JfL. Voluiilas il.iniic ,

suo li:ibciitis iilrum Rinisiciinr ail pnva d-- iioii iili'iini'|iie. ll.ibciil aiilcni lii.i i»l.i geucra eliain
in jiirc
spccies siias, dc qiiibiis nuiic loiigiiin cst disputare.
ciirnl, aii dcsicrinr ad cclsn conlind.il.
»1 crgo, i\'e dccliiics dcxicram. n.que ilurum sanc Iriuni gcncruin si rc(|iiiraiiliir cxciiipla,
.Kic. Qiiid iii

prinii gcncris iii Ad.ini sinc iillu iiuilu qu.c^iioiiis oc-


in tiiiiitrain (/';0i'. iv, 27) ?
qui j:im pcr curril. M;ill:i (iiiippe siiiit qu.c :igiiiit honiines mala, a
XLVII. Jdl. Moiiis auicmaniii.i cjiis,

xiaicm judicio nilionis nii poica ; cui cuiii poeiia qiiibus cis libcriiiii esl ahstiiicrc. : sc>l iiiilli tam lihe-

inonslrilur cl gloria, :iul conlra c iniinndiiiii ' vcl nini cst, quam illi riiii, qui llco siio, a qiio cral cuu-

non diliis rccliis, iiii!lii priirsus xitio dcpravalus adslabai,


volupl:is, iidjiiluriiim ol vcliil occasin olTi-riur,

iiccc^silas iiiiponilur p;irti-; alterulr.i'. il.cc ii^iliir vo- Sccui>di aiilcm gcneris, ubi l:iiitiiiiinioil(i csl pujiia

lunias, i|iiT allcrnaliir, originem pnssiliiliiaiisiii lilie- pcccali, cxciiiplum iii co iii;ilo csl, (jiiud (iuis(|iic cx
ro ;(CCC|iit arbiirio : ipsiiisvcio operiscxislonli^ini a sc iiiilla [urtc agit, scd l;iiiliiiniiiudo palilnr : velul cum
suscipil, ncccsl prorsu^ voldiitis antcfiuain vclil, iice pro suii scelcrc, qiii pecaivii, oecidilur, sivc alia cor-

ncc pori.s pociia qiiacuiuqiic cruciatnr. Tcrliimi vcro ge-


poti-st vcllc aiite(|uaiii polueril el liolle ; uiiiini-

qiie liabcl iii parle peccati, id est, vclle ct nolle. anie- iius, ubi pcc(.aiiiiii i|isiiiii csi ci poMia |>ecc;iti, poutsl

iliiam usiini rationis adipiscatiir. Quibiis colleclis, inlclli^i iii co qui dicil ,
Qiiod iiolo malnm , lioc

:ipparcl lc vciissime dcfiiiissc, < Pcccalnm csl voliiii- ogo. Ad lioc pcrtiiicut etiaiii oiiiiiia qii.c per igiio-

us relineiidi vel adiiiiltcndi qiiiid jnstilia vi-lal, ct raiiliam runi :igunliir m:ila ', iiun piilaiilur in:ila.

i:nde lilicrum cst abstiiicic. t lloc crgo pcccaliiin, vcl clia:ii i>iil;iiilur bona. Cccilas eniin cordis, si

qiiod ilariiil niliil cssc pr:cter voliiiiuilcm, ciuisial pcccaliiin noii cs-cl , injiislc argiicrctur : argiiitiir

gciius, id c^t Ipsam origiiiciii, ali appeliiu proinio amciii jii<le , ubi dicitur , riiariiwe cccce ( Matik.
susccpissc. IIiijus spccics jam in unuquoquc, qiii di- ixiil , ^ti); ct aliis pliirimis dixinorum cluqiiio-

cuiitur alonii, rcpcriliir. DIITcrciilia voio cl in varic- riini locis. Eadcmqnc riirsiis c.Tcii.is si pccc:ili

lalc cidpariiin , < i in rationibiis icinpnnim. Mndns e>l pociia iinn c^scl, nou dii;crpliir, Kicwcarii enim illot

ip.s.i iniiniiduratio : naiii si iiindiis e.^l scrvire cui dc- mnlilia iiloium {Snp. ii, 21): ipiod si dc Dci judirii»

bcns, qiii lioc preteriniitit, vcri iiiodi li-ansgressiune iion vcnirct, non lcgcrcniiis, Vbscurcntiir ociili eoriim

ilulimiiiii. Ilic lainen d ci suliiiliier polcst, mudum ne vidctnil, ei dorsiim eonim teinpcr incurva {Psnl.
cs.sc pcrcati,quia ncnio pliis (;ii:im polcst dclinquit : nviii, 21). Qiiis porro vulcns c.ccus csl curdc, cuiii

iiam si siipr.i vins, incfficari voluiit;ilc pcccalur; Iioc vclil iiciiio cxciis cssc vcl corporc? Piiiindc ori^inalc
iliiiiiii ficri vel sola poiuil voluiilatc. Qualitas aiilem pcccatiim ncc ad illiid pcrlincl qiiod priiiio loco po-

adscribalnr vilio, pcr quain oslcnditiir quid amaritii- suimiis, ubi cst viiluntas malum opcrandi, unde libe-

dinis, vcl dcdccorc convchal vel dolore. Est crgo rum csl absiincrc ; alioiiuin non essot iii parviilis,

pcccaliiin, quia si noii essci, ncc lu sciiiiercris erro- qui noiidiim volunlatis ulimnr arbitrio : iiec ad illnd

rcs; niliil csl aiitcm aliud, pra-icr voluntaiem excc- quod sccundu cominciiiuraviiiiiis ; de |)cccaio cniin
dentcin ab co calle, cui dcbcl insistcrc, ci unde lilte- nuiic aginius, noii dc pociia , qiix iioii cst pcccaium,
rum csl non deflccterc. Fil * aiilcm dc appctitu qiianivis peccati mcrilo suhsequa.ur : quam ' quidem
iiiconccssoriim; ct nusqiiam cst nisi in co hoiuine, paiinntur ct parvuli, qiiia iiiest cis corpus mortuiim
qui et liabuil volunlalem malam, ct poluil non lia- proplcr pcccatum (rtam. viii, 10); nnn lamcn iiiors
bcrc. corporis ip^a poccalnm csl, vel corporales qiiiciniKiiie
Acc. Ipse csl Adam, quem nostra illa dcfiiiilio, rruciains : scd pertiiicl originalc i>ccc3luni ad hoe
qu.-t libi placiiil, inliicbitiir, cum diccrem , i Pecca- gcnus tcrlium, ubi sic pcccatniii cst, nt ipsiiin sit ct

liim e l vuliinlas retiiiciidl vcl conscqnondi quod ju- piciia poccati ; qiiod inost quiilcm iia-.ccnlilius , scd
Mllia vcl:il, el iinde lilicruni csl :ilisiliicie. » .\d.im iii cis crcsccnlibus * iiicipil apparcre ,
qiiaiido c^-l

i;iiippc umiMiio, quando pccc:ivil, niliil iii sc liabebat insipicnlibiis nccessaria sapicntia, ct mala concupi-
inali, qiio i.ulens iirgcrctiir ad uiiciMiidiim iii:ilum, cl

pi-opter qiKid diccrcl, Non quod volo, facio bouum ' visniprlus, a Mcnardi cditione disccdciis , reluctaii-
lilius iiustris M.ss., sulisiitiiit, Mmi.
tcd ijuod nolo malum, lioc ago {Hoin. vii, 29) : ac pcr * Filiti, sic. l.iiiciiilaiitur cx iuaiiui>cri|4ls.
* MiS. , riiin nginiliir iiiiiUi.
' \jj;iiicriiiscldu(i v:ss , iimri.
' Oon Mu., jusli. r.rxcc tamcn csl, diliHim,j)iste. * ilM', niaiiuscrii Uiiu.ii (i|ic rcsiilutnm csl, ud tn eif cre-
iiiiloi iNirlariiin, ai.l eoiilia iiiconiiuuJmn.
'
iccnlibiis; quo | la UT.nisso Cvlili lcreLaiit, dum iiuipit
• iic M.SS. Al cdiil fccil.
, api>arcre.
lOfiO LiBi:ii rniMus. 1(,7(»

icciilibiis conliaentla ; origo lanirn etiam Imjiis \\vc- in liis locis idolorum culturn coinmlscrat. Dciis, ui»,

cali ilescviidii a vitliinialc poccaiitis. i Kuit enim ipsc qiii coiiimcndat suam charilatcm in nobis {lioii:.

Adam, et in illo fninius omnes periit Adnm, ct iii ; V , 8) , qui dilcxit nos , ct Filio siio iion pepercit, scd

omnes pcricruiii t (Ambioiius, lib. 7 iii Luc. xv,


illo pro iiiibis illiiin Iradidit {Id. viu , 32), ipsc sicjiidi-
n. 234). cat , ipse cst nnsrenlium pcrscruior , ipse pro niala
XLVIH. JuL. Mcrciur ' aiitcm cl ab lioneslis ensc- volunlaie xtcrnis ignibus parvulos iraili: , ipuis ncc

crationcin , el ab ill.i juslilia , ciijiis hic toia caiis.') Imnam , ncc nialam voluntatcm scit lialicrc poluissc.

vertitur, lcgitiinam coiidsiiiiutionom. Oiimibiis ila- Post lianc crgo scntenliam, tam immaiiem, lam sa-
quc aiilajs rediictis prnfor aliijiinndo Iiice palaiii crilegain , tam funcsiam, si sanis jiidicibus utere-
per quiil docciis natiirale csse pcrcaluni. Ccrlc iiiliil mur , niliil pratcr cisccralioncin lui rcferrc debe-
superius falso vcl dc divina! laudo jiislili;c , vcl de rom. Justa ' c:iini , ct probahili gravilalc, indignum
culp* definiiione collccinm esi. Ostcnde ergo , lia^c te dispui:iiiiiiic ccnscrcm ,
qui eo iisquc ab rcligionc ,

dun in pnrvulis pn>sc conslare : si iiulluin cst sinc abcriidilioiic, a cnniniiinlbiis pnslremo sensibiis aii-
vuluiit.ite peccalum, si milla voliinlas ubi nin csl r.\- fiigisscs, iit i|uod vix ulla barbaries, Doiniiiuni tuu:ii
|ilir itn lilierlas, si non csl lihcilas iibi non cst fa- criiniiiosuni piilaros.

cullas |icr rationem rlcclioiiis ; quo moiislro pccca- AfG. Non est magnuin , quod vidcs non liabcro
luni in infanlilius iuvenilur, qiii ratioiiis usiiin noa parvulos propriam voliintatcin ad cligendum biinuni .

li.ilient? Igiliir nec eligeiidi faciilLilem , ac per lioc vel iiialum. Illud vellem vidercs , quod vidit quiscri -

nec voliiniaicni : alijnc liis irrcfiiiabirucr concessis, bens rd llcbrxos dixit , filiuni Isracl Lcvi in luin-

iicc aliqiiod oinniiio peccaliim. Ilis igilur innlibiis his*Abraliam patris suifuisse, qiiando esl illc dc-
prcssus, viileanins quo crupcris. « Nullo, > iiuiiiis , cimatiis , ct ideo eliam istum in illo fuisse decimaluri
« poccato parviili prcmuMiiir suo, scil prcraiiniiir {Uebr. \ii,9, 10). Ad lioc si liabercs oculuni cbri-
alioiio. I Nccdum claruit qiiid niali scntias. Suspica- siianum , Gde ccrncrcs , si intelligciitia non valeres
iiiiir cnim tc ad invidiam cnjiispiam liominis, nijns iii liimbis Adara fuisse omncs qui ex illo fuerant pcr
iiiiquitaiem ut PiTniis orator c.vpri!iicrcs , ha^c in concupiscenliain cariiis oriluri ;
qiiain, post pecca-

incdium protiilisse. Apud qucm igilMr iiiipollulani tum, qiio illi sua nudilas nunliata cst, sonsit, aspc-
iNnnceiitiani scclus gravavit ' cxiernuin? Quis ille xil, crubuil, opcriiit. Unde Aiubrosius doclornieus ,

fiiit, qui lios adjiidicnret reos, lam cxcors, tam tui quoquc dnctoris exrcllcntcr orc laiidatus i Quud :

lni\,iain olilitns Dci ct yquitaiis ', barbariis pei-- igiiur graviiis est, > inquit, < liac se .\dam intcrprc-
duellis? Laudamns prorsus iiigeniiim tiium : appnrct taiione siiccinxit, eo loci, ubi frnctu magis casiila-
criidilio, non poluisti alitcr, dignain gencris buiiiniii tis so sncciiigcrc dohiiisset. In lunibis c iiini quibus
odio, judicis nescio cujus , imo lyranni allcgare per- pra?cingimiir ,
quxdani seiiiiiia gciicralionis esse di-
sonam ,
qiinm jurando non sotum eum iion pcper- cimiur. Lt ideo nialc ibi siicciDctus Adain foliis in-
cisse his qui nibil pcccavissenl , vcrum cti:im bis qui ulililius, ubi fiilurjc geiicrationis non iVuclum fiilU'

ncc peccarc potuissent. Solct qnippc a|iud suspitio- rum , scd qiin^dain pcccata signaret > (De Puradiso ,

suin aniinum bnna consciontia l.iborare pro dofi-nsio- eap. 13). Meriio etiam dicit, qiiod paulo aiito me-
ne sui , nc forle dcliquerii , quia deliiiquere vel ' po- moravi : i Fuit Adam, et iii illo fuimus oniiics per-
;

tuit : absoluic auteni viudicaiiir a criinine, qiii ipsa iii Adam, et iii illoomncs pcricnint. > lloc tu non vi-
rei impossibilitale defendiiur.Pande igitur qiiis cst dens, niihi ca:cus oblalras : sed in me, qiiidqiiid dicis,
isle innoccntiuin addiclor. Uespnndens ', Drus per- ; profocto ct iii ipsuni dicis. Ulinaincrgo ila iiiihi ciim
cussisli quidem nnimum , sid quin vix lantuin sacri- i lu comniuiicsit prx'miiim, siculabs te audio ciini illo

lcgiuni fidem inerclur, qiiid dixcris ambigaiiius •. coiimiimeconviciuni. Quid esl quod clanias, cl dicis,
Scimus eiiim bomonyme iisiirpari nomeii hoc posse : 1 Si saiiis judicibus uteremur, niliilprxlcr cxseciaiio-
Suiil qiiippe dii mulli et domini muUi: nobis tameit nem lui reforre deberem? >rossunine teciim largius,
unus est Deus Paler ei qno omiiia , ct unus cst Domi- beneficeiilius, liber:iliiisagcrc,qiiamut ipsuminieriioa
nus Jesiis Christus per quent omnia (1 Cor. viii, S et 6). consiiiunm judicem, dequo tui docloris Pclagii jiidi-
Qiicm igilur Dciim in crimen vocns '? Ilic tu, sa- eiuin jani lciiemus? En adest ille, qui intcr lalina;
cerdos rcligiosissiine , rbeiorque dociissime , exha- liiigiix scriptorcs, (los quidam spcciosiis enituit, cu-
laS Irislius et borridius aliqiiid , qiiaiii vcl .\insancti jiis iidem, et purissimum in Scripluris seiisum ne
vnllis ', vcl putcus .\verni , imo scelcstius quam ipsa iiiimicus quidcm ausus est reprehendere. Iloo Pcla-
gius dc Ambrosio judicavit (Pelagius, de Liberi Ar-
• Sic Mss. Iii vign., mererelitr.
' Uss. Mar. et l>ort.,(/ra!'a6;/. bitrio , lib. 5). Quid ergo de hoc quod iiitcr nos agi-
' sic Mbs. Al cdili , et miiiittili.
tur, jiidicnvit Ambrosius? Dixi supcriiis ejus de pcc-
^ Edili, deliiufuere poluil , ouiisso, vel ,
quod exslat io
i>ia:iuscriiilis. calo nriginali siiie ulla obsciirilaic vel ambiguitale
* Ueoardus, respondes. vigaierius, respoHdeas. M >iss.,
scnlcnlias : scd si parum est, adhuc audi. i Oiu-
'•ivondens.
' solus vign., ambigimus.
' Edili : ^ndd igitur , newn inexorobilcin vocas ? Casli- sriraules, de quo virgilius, lib. 7 .Ineid. , vers. 663,
gsntur ad Uss. Uar. et Porl. 570, el Cicero , de Divinalione , bb. I.
' ^ igoierius, consensis vallis. At Mss. Mar. et Port. ' Sic Mss. Edili vero,jiis;«ia.
.4nnancti iiaUis. Laciis cst in Italia anud Hirpini» sulpbu- ' Editi, fitimi israclem in liimbis. Emendanlur ex ina-
reas Uabcns aquas, po^ilenteni odorem ac mf^rlifeium nijscripiis.
,.; , ,

IMIMUFKCTl CONTIIA JUI.IANLM, S. .\tCliSllNI I()7i


«071 OrF.RlS.

ii.isfiimir qiiinuui ipMJ in ullinio .lie nienil.ra qnx Ir.ididit : ct lu pcr lioc
iics, » iuqnil, • sub iwctJlo ,

d« Pcenileniia, lib. I illuMi asseris infcliccin .


por q:iod corrnpit '
gb.iiain
orlus invilio csl > (.Iniironiu , ,

rcsi>ondes» llla .lc Ain- qua cliicl.al, ct p.TSoqncndo iiiiinrrnliain qiiaiii er.'»-
c,.p. 2 tfl 3). QiiiJ aJ i>'a
isia pro nic c.nlra le vit pordidit jii-tili:.m i|ua sarcrrtiiii.s fnil. T:.ii-
bro&io dixit pricbra IV-l:.gius ; ,

Anibrosiiis isliini rc|.r.>l.cri- luiii igilur buic , i|ileiit lii iiiduris, bco , ill : qiieiti
iii.inif.sla|.roiiunlia\ii :

cuni iie ininiic.is iii:.gisler iniis cottiiiicnlus (iicral, antecellit quaii-


dc dc .|u.. .Ilcil ii.asisicr luiis , «iuo.l ,

qui sanos judiccs lnni rxensabilins pnrlio siip(T:.lniii cssc qitaiii vilio.
qiiidcin ausu> csi rcprcbcndcrc cl ,
;

ul lo planc proliuaris Aic- Si iibi platot Innoccnti.. parviiloru.n , rrinove


qiijTis . iNiiim nega sai.uni ,

Uonio piis.siiiius, qu.id par- ab cis, ^i p.ilos, ^rave j.igiim q.iod osl $ii|)rr lilius
iiis.iiiiini. Scd i...ligii3ris

amo pr.ipri voliii.ia- Adain a die cxiltts di' vciilre maiiis ci.ritni {Krcli.
vuli iioii rcnali , si morijinur i:

nibiliiuin, pn.plcr ;.liciia dic..iilur ptccala da- \i. ,1). Scil piilo qiii.d Sc.ipt.iri. q.i >• li.n d.\il .
lis
coiuniciidul cliaiilalciii Siiam iu inolios tc i:Overal qnid cssct iiiiioconlia iTcalnr.i; , ct
ii.iuii, :.b co .|ui

el Filio suo iion peperf il qiiid j.i-lilia Crraluri^. Q.ti^ nuteiii iioti \i.lc:.t, si
iiobis ,
q.ii diUiil ni.s .

Iradidil qii.asi non dc illo gra- b.ibe:it p:irviili , ipialotn prxdioas , iitiiocoiitiani , iii
sed pro iiobis illuin :

lui qui gra\i jiigo eoruiii Dei iion cs-c jiisiili:iiit? IV.rro
vius coi»|Ucranlur slulli el indocii Siniilcs ,

fnliiros el da- qiii.i jugo giavi oon:tii ditiit:i j.islilia csl; tioii csl
dicuMl, Llqnid creai, qnf>s iinpios iii

doi.cc lalis. qiialem pr.i-dicns. iiinorct.li:i. Nsi foric


innaiidos esscpr.isiivil? Ulquid cos poslicni.., iii eis

iii.pielalciii .l3niii:.bileni pervcniaiil ', facil viverc. libi iii liac i|uu:stiiine laboraiili , Ocns j istus qui.lcm
ad .

lalcs * lieicnl, cx liac vila possel sod inrii iiius i|uodain nioJo sitbvetiire p.ilcrlt quia
qiios aiilcq.iain ,

auferrc; si aiiinws :inial. si eoinmeiidal cliarilalcn» siiis iiiingittiliiis, ne iniinccnles gr.ivis jiigi misoria*

Miani iii nobis, si Fil.o suo n<.ii pcporcil ; scd pro nobis picnierci.titr , subvenire itoii |ioiiiit : iil ctini dicas

oo.nibus iradidil cuiii? U.iilius si dic;ilnr, liomo.lu vuliiissc quidem ,


quia jnstiis csl , srd non |M.iiiissc

qui$ ctqui r. »;><;»rfifli Deo (/tom. ix, 20)? Inscnilabilia qnia omnipotciis ooii csi ; aiq.ic ita de bis aiignsliis

(Kiil judicia ejiii (lit. xi, 35) : irascui.lur potiiis, quain ciLoas, ut fldei c.pitt |K:i'das, qiii lide pr!miliis iii

iiiitcsciiut. Sed iiovil Dominusqui sniitrjiis (II Tiin. ii, Syi.ilM)lo cot.riloniur ire.lere nns iti rteniu I>:itrein

VJ). Si ei-go saiiisjudicibus uti ciipis, audi jiidicciiisa- oniiii|ioleiitein. Uciis igiiur tiius, in tot ct la:'.lis iiia-

iiuiii biiiijulariler .. luo d.iciorc l.iudaluin. i Fuit, t lis qii.e parvuli patiiiiiltir, aiil justiliam , aut onini-

i:.q»it, < Adani, el iii illo fuiiiiiis omi.es ;


pcriit Adam, poiciitiam , aut ipsam eurain reruti. Iiuiii:iiiaruin cst

cl iu illo o es ih;i ieiunl. » Sed petcalis , iii.piis , pirdiiiirus : quodlibci auteni isinruni diicris, vidc
:ilicni» iiun uli.pic pcrirc dcbucruiil. Alieia suiil qnidcris*.

bcd pateiiia suiii : ac pcr Ikk; jure scniiiiaiionis al- L. JtL. Amolirc le ilaqiie cum lali nco luo dc Cc-
quc gciniiiiaiioiiis ot iiosira suiit Quis ab liac pcr- cleMarum ntcdio : Don est ipso, ciii r..lri:.robx, cui

diliouc libcnil , nisi q;ii vciiit qn.eicre quod pcr- Propl.ckc, cui Apostoli credideruiil, iii ipio s|>oravil

icrat (Lue. xix, 10)? In cis crgo q.ios libcral, am- ct spcral Ecctcsia primitivoniin, qu:c coiiscripta rst
plcita.nnr niisoricurdiani : in ris autcin qiios nun iii cuL-lis ( llebr. sti, 23) : non csi ipso quein crcdil

liborit, agiiiiMa.iius jiidieiuin occnllissiinuni quidcin, jiidicom ralioiialiilis orcalura ;


quciii Spii itns sancliis

scd sii.c uUa dubil:.ti'ii.c j.i.^^lissiinuin. jiislc jitdiealuriiin ossc denuntiat. Neiiio prudciitiiiiii,
XMX- Jli.. I'iigii:i-sc ipiiileni ' ciiin principc tcnc- prn (ali Ooinitio siiuni ntiipi:iiii sangunicin fitdissct :

brariiin deiiiii liieis , .Maiii.h.ens liiivil. ct rrcdidit iicc riiini incrcbalur dileetiunis alTecluin, ui susci-

:iddidil<|ue . ejiis c:i|ilivuni icneii iti lioc nrbc sub- |.iendx pru sc uiius impoiicrel passionis. rosircmo
ktanliain : s.-d taiitani infeii.italein culnro piclatis islc qucni inditois, si csset uspiain, reiis cuiivinccic-

iiititur excu-varc ,
afrirmans ^ cuiii qiiasi biiiiiiiii pro titr csso, itiiii dctis ;
jiidic:iiidiis a Toro Deo mco, iioii

paiiia diinic:.SMC civcin , aupic i.lco objecissc incm- judicaluriis pru D^o. Ut igilur priina fidci fondaincn-

bra , iic pcrderel rcgna. Tu qui h.ec didieci a'^ ,


q.ian- la eognusciis ; no.-lor Dcus , Eeclcsix callioltce Dcus.
luin ca vel ad tcmpa; dcscrondo profoccris int.iorc : siibitUinlia nubis igiioliis csl, et ab aspccln sitniliUr

iliris. rtoiiin ncccssitalcm nuu pertulis^o l.elli , sed rriiK.lus ; <|uciii vidil itetiio liontiiiuni, nor viderc |io-

iniipiitaloiii a.linisisse jndicii ; nec lenobrnsi- liosiilins, tcst ( I Tnii. vt, IC ) : ul xlcrniis siiie prinoiplo, iia

scd pi;rspicuis snbjneorc rriminil.us ; non inipiMlissc saiicius jtisiu^(|uc sinc viliu ; otmiipuieititssiinns
^
p.isir.nio hiibstantinm suatii, sed a'torii:itt< \iolassc .rquissimus . iniscrirordissiinns ,
iiiiioicsectis solo
jtigliliani. Qiio qitis vcslruni pojor sil ', aliis a-sli- spleitdore virliiUiii. ; T.clor ointiiutii q.t i' iioi. ct :.iil ,

iiiai.dutii i'oliiii|iio. Illiid lanieii liqiiet, :iil uiiiini vos dispoiisalor eoriitti * iptx sutil, rxaiiiiuauir riitirununi

0) iu.onis lufas rcdire. Naiii el M.iiiicl.:i:iis suiisct ibil ipii ei suiii, el futuri sunl, ci fiicruiit, iii ulilino dtc:

itiii|uitatcin Ucu suo, cuni cuiii allcgal damnatiiruin, leir.ini, coeluni, cl cuiicia simul cli-mrnla li.oicnis :

cxrit:ilor cincruin, ci coiporum restiiulor : se<l propior


' sic >l«s. In \isn., proreniiml.
* In nlilis oii.i\siiiii , lutrs : i-l iiifr» pro, ri aniinaii amnl, s..lain justiliam , lu-e iptx divinius, cuiicla faelurus,
ciHTiiptc legel.alur. aiaiiial u,a|ud >leii.; aiii/narit, apud
Vimi. ' Ms. Mar., corrmnpil.
' tuliti,piignat-v si qiiiilem. Abest, <i, a maiiuscri|>lis. ' ila \l&s. *t edili, grnri jiigo tnisrnir.
' Us>. Mar. ot r.i.t., iiffirinal. > K.liu qiiid eqcrif. . asit^^antiir .id tiuiiuscriplos.
,

' txJili : (,'i/M veslrwn ycjor <]'< ; oniis.so, qiio, sed liabc- * l..l.li, tnliit. Voriiis llss., »)(«.
lur in iia.iuseripiii. ' codex IXirt., omidiuii coruiiu
t073 J.IBER PRIMUS. i074
AUG- Si Dcimi P.ili i;\i< li.ii iiiii Ciilis, (|ii;\ic iioii orcilis (pic ad(iiiciii iilii ill:i fiicril pr.vdicabitiir.

circmiicisioiiiiii ocUivi irK;i, i|ii:r |iim'C( \)t;\ csl Aliia- Ai:c. Eyopolius iioii to ostciidissc, quod tc oslcn-

li;c, lira^rigiiiiitiouciii ruissfi rcg iici-ilioiiis iii (Iliiislc? dissc dicis , ostciidi ; ct ci nie Dco crcdcrc, ipii a
Iloc enini si crctlcrcs, viilcrcs iinii |>oliiissc jiisic Caiboilcornm scinpcr Ecclcsia pra'dicatiis csl, si ni-

aiiiiiinin p;uviili cxlcrini;i:iii <!o )«)iiiil.) siio, si liii; iiiiitm c;rcns noii sis, cdocui.

iioii circiiiiii iilcri'liir 0( l:u<) ( (.'ci. xvii, 12 11), nisi LII. JuL. Niiiic vcro coiiscipiRiiior iiispicinin , qni-
aliciii fiiisscl oliliK;it:i pcccalo ? Si Dciiin Proplictir biisboc, qiiod cxpiignat fidcs pioriiiit, lcstimoiiiisaffir-

Cilis. ciir iioii crcilis quoil pcr cos lolics Kciis <li\crit, ni irc concris. Scd qiioniam inslilni libro (iio scciiikIo,

HciUUim i>iraitii palniin in fiUos ( lCxoil. xxxiv, 7, et qiicin.\lypiiisdcliilit,obviurc, nccoiifiiiidcictiir rcscri-

Jerein.wxu, 18)?Sil)cnni Aposioloruni colis, wir pli scrics ', pniioisadbiic, usqiie duin ad tcsiinioniuni

non crcilis. corpiis inortiiiiin proplcr pccc.ilnin ( Woiii. Apostoli, qiio pluriiiium tibi vidcris iiiimiii, scrino

VIII, 10 ) ? bi Dciiiii colis iii quo spcruvil ,l spciMl pcrvciii;it, respondcndum csl. Illis crgo, qiic siiprn

Lcclesia priiiiilivoriiin, ipi;c conscripl:) est in coclis, posiii, vcrbis tuis bxc qiia; scip;iiiitiir ;i(ljiiiigis : < lii

cnr iion crcilis liiipii/. mdos p;irvulos criii dc polcsta- liis itaqiic qiiO! prxtcrmisit, lioc (iiiinii, quia ciincta

lclciicl)i:iiiiin ( Coloss. 1 , 15 ), cuin cos proplcr lioc Ecclcsi;ccatliiilic;i; pcctora convciiit, lideiiii|iic ipsaiii

cxsiilllcl ali|ii<! cxorcizcl Kcclc-in, iit ali cis pi)lcsi:is aiiliqiiitiis traditam atipie fundal:iiii, cbnn qiiod.ini

t<!iiclii'.iriiiii niillatiir foias ? Illc vcro (piciii speral niiido vocc oompcllal, cl adver.sus cns vcbcinciilissi-

jiiilicciti r.itio.ialis cnMliira, <pi;c in s:iiiciis cjiis cst cl nic pciinovct qiiod dixiiiiiis, qiiia iiiliil pcccali cs.so

liili:liliiis ici^c ' iiolii^ , p.a-tcr rcgiiiini boiiis cl iii p;irvulis diciiiil, ipiod l.ivacri) regoi:eialiuiiisalilii;i •
,

Sli|i| li( iiiiii iiialis, ipiciii tciliiiiii liicu;ti pr;rp:ii:ivcrit tiir. Umiicsciiim :id Ecclesinin iio:i proptcr alind cuni

Cl proiiiiscrit ii'ii rc^c cr. tis iiiiKiccntihiis liiii. Qiio- parvulis ciiriunt, nisi iit in cis orig nale pecc:itiiiij

inoilo niilciii ilicis, ncniinciii pruilcntiiin pro Uoiniiio, gcncrationc priiiuc iiati\;itatis ntliaclum , rcgcncra..

qiiciii cnliniiis, saiigiiincinriiiitlcrc; cuin cuni coluc- tioiie sctiiriil:!; nalivilatis expiclur. Dcinde :id iiostr,i

rii ct pro co saiigiiiiicin riulcrii gloriosissimus Cypria- supcriora vcrba revcrtilur, qii;c iicscio cur repclat

niis, ipi: vos iii ibta ipi.cstioiie siinbcat , Jicens. par- Eos aulciii q'ii dc lali coniinixiitiiic iiascnntiir, dici-

Miliiiii ex Ailaiii carnalitcr naluni, coiitagimn inorlis intis trabere origiiialc pcccitum ; eosquc, dc parciiti-

aiiiiipi.c priiiin naiivitalc coiilnlicrc ( tiiiist. Gi, ad bus (pialibiisciimquc nascnnlur, noii ncgamiis ndliiic

Fiiliim '!
Vulcsiic tc piitiiis rcuni *, ipii blisplicinas cssc sub diabolo, nisi rciinscniiliir in Clirislo. ILcc
)

isluiii s;tiicloriiin innrtyruni Dciiiii ? Dicis ' te colcre


vcrbn nostra ct paulo ante dixcral. Dcinde subjiiiixit

(innii|iotciitissiiiimn,:cqiiis~iiniiin, iiiisrricorJissiinuin quod do Cbristo diximus, Qiii de eadcin .sexiis ntriiis-

bciiin : scil ipsc csi oiiiiiipoiciiii^siinus, ipii jiigiiin quc comniixiione nasci noliiii. Scd cti;im liic pr;rter-

ginvc, ipio prciiiiiiiiur filii AJani c\ <lie iialiviiaiis


misit ipiod cgi) posiii : l'l pcr cjiis graliaiii criiti <l<i

sii;c, prociil iluliio ab cis possct aiifcrrc, imo iic ullii


polcstatc lcncbr.inini, in n giiiiin illiiis, >pii de caiici::

cHicere ips^ scxiis ittriitqiic coimnixiionc iiasiintduil, Irnn.sfcnin-


lali jiigo priirsiis grav;irciiliir : sc<l cst
a>qnissiiiiiis, qiii iiiillo iiioilo illud inipiucrcl^, iin-
lc.r. Vidc, obsccro lc, ipi.i' iiostra vciba vi;;ivil, lan-

poiiivc |:criniticrct, nisi pccr;ita iii cis, ciini ipiibiis quain iiiiini(USoii)iiiiio giati.c Dci, (pt;c vciiit pcr Jo-

invciiirct, (pioruin rcatuiii idcin siiin Cbristiiiii Domiiiiiiii niistriiin. Scil ciiim :ib illa
nnti siiiil, icii.itis

ipsc iniscficonlissiinus solvcrct. Si crgo lc (lrlcct:iict


Aposti.li sciitciilia, tpci ilivil <lc llco P.itrc, Qui iw»

diviii.i jiistitia, vidcrcs proliclo (|Uod cn i|is;\ vciii:i!,


eniit de puieslulc tciiibiiiiiiin , ct iiaiisliilit in iw/iinhi

lioii iiiiipic injiislc a p.trvulis iiicipiciis, iint.i oiiiiii-


Fitii cltaritalis smr(Coloss. l, 15 ) ; iiiiprobissiiiic

biis limiiniianiiscria,(pi:i pcr:igitur liicc \ila, n priiiiis


ct impiissiiiie ' parvnlos sepnrari : idco prociil diibio

flcliliii> nasi cnliiim, iisipic nd cxlrcmos lialiliis iiio-


vorbaistaprxtcriniltercqiiani ponere iii.'iliiit {l)e Nu-
ricntiiiiii saiutis tanluiii ct lidclibiis, scd iii ;ili;i vita, ptiis et Coiicupisccnlin, lib. 2, nn. 4, .S). Egoiic simi
;

feticil:ilc proiiiissa '.


iniiiiiciis grnti:c Dci, bonio omiiium iinpiidontissimo,

Pro Iioc igilur l)co iiico, qiicin niilii qiia-


qiii in priino libro inco, undo lu isla n coiilexlii sua
Ll. Jui..

lcni crcdo oninis crcatnra ct sancta Scriptiiia de- aviilsn rnpuisti, iitarupiid sine rationc g:iriirc.s, pro-

nniitiai, rcoliiis dixi liiccicin ', si nec libroriiiii le fessionc pura ct plcna os tuuin mysteriis Manicbccor

coiiccrlnlionc di;;iiuin piilarfin. Vciiiiii quoiiiaiii iiiibi rum inadcns tiioruinquc damnavi ?

piilis^iiiiiiin lioca sniiciis viris, nosiri tcniporis coiifcs- AvG. Numqiiid ut babcas causain bonnm conviciaie
sorilitis, niunus impositmn c^t , iit dicta tna qnid bn- do facluriis es ? Dic qiioriim mcorum os, sicut ineiiin

bcniit poiideris raiioiiisqiic disciitiam, oppoitiiiiuin dnmnassc tc jactas *. Dictiirus es , Manicbxumm.;


fiiit osicndcre prius, non a le cicdi ci Dco, qiii in
scd uliicili (liciis, non ut veridicus. Ego cnim ct Ma-
niclnTS dcit!stor, ct adjuiores eorum, in qiiibus a(»-
Citliolicorum scinpcr Ecclcsia pr.rdicaius csl, ct us-
pctis ' prinoipalum, et iitrosqiic ndjuvnnte ac siibve-
• Kditi, i'W U'ge. Abcst, wfc/, a niamiscrii lis. ' F.dili, ne eoiifiindatiir rcicriptis veritas. At Mss. Mar.
' sic \lss. At cdili : / ide iie tu potiiis ifu.i sis. rorl. cl cl;ir., ne confmdcrclur resciipli serics.
» Mar. Ms., duus. • Kilili, et iinpurissime. M
Mss., iil in sccuiiUo libro de
' i.ociis vclcruii) codiciim subsiJio sinarus, qui .sic in Mi| tns, impiisniinc.
cdiiis jiirolial, iiiio iicc iillo iiiodo illuU imimieiet ; (niiisais ' sic Mss. l'ort. el Mar. ; \ ignicriiis autcni: Dirquorum

Vcrliis, ve ttllu tiiHjiiqi:. cli imvnimos, nicwiiqite damne.i, sicnt damwissele iacltu.
' vifjiiiciiiis, rcpiuiiiissn. Mcnanliis et Mss ,
pidiiii.ssd. * Diin MS.S. i'orl. cl Mai'., appeliUs. vcriits alti Ubri,aj>-
• iuxia viLiii ct Mc!i ,/''<('ic. M. yctii .'
ilc lulia.io dictiuii.
,

ItrS OrtniS IMPERFECTI CO.NT» \ ji:li.\nl'm. s. AUGisTiM we


iiii.iiie l»muin& Dco ciosiro cailiolica vcriiatc reibr- csi conira iinpclnm vanilalis, et Ciinfc^sione brevi os

fuo. S<^1 osiciiilani mcos, qiios iii mc laiilo iic<iirnis oblnquoiilium tonsiiendum. Nos igilnr in tiiiluin

i|unnloasuilius criininaris In liac ciiim ransn, ul>i graiiam Uaplismalis oinnibusuiilem xiatibns coDTiie-

onginalis pcccali xcrlilur fiii.islio, f.rO|.lrr qu d me mnr, ut cuncius qui illain rion nccessariam eiiain

roiiiinc M.inicli.Torum alrocissiiiiis di;;niiiii


ai liilraris p:irviilis imiant, xlorno fcriamiis cn.iihcmaie. Scd
ovpniliriis, mcus esi (.y;iriaiiiis, qui ciiin pcccassc lanc gr:iii:im li.cnplcicm spiriiiialibiis donis credi-

i;iliil dijoril 1'arvuliim, non laiiicii laciiil, ciiiii coii- nius, qiix mullis opinia niiincrilnis ac revcrenda vir-

iiaxissc |HCtali cx .\d 'in |iriiiia iialiviCilc conUigium lulibns, pro inlirniiialuni generibiis d bumanoruni

( K,.is;.li'l, ad luiliiin ). Mciis cl llilarius, nni ciiia stJtuuin divcrsilaiiluis, un.i, laiii rcinciliorinn colla-

c\pon"rrl qtiod in Ps:ilmo lcjiiur, Vin ( iiuii/ia i;i<a Iricc ' qiiam miincriiin, Tirtiile nicdicalnr. Qn.i; cuiii

limdabU lc : « Yivcrc sc, » inqiiil,» in Imc viu adinovciur *, iioii est mnlanila pro c:iusis : jnin eiiini
tt

qoippe qui dixcral, Kr<:<? in iniqiiilalibus ipsn doiia sua pro acccdcniium capacilaic dis[>ciisal.
noii rcpiil.il ;

conccpliis tum, el in ilclicli-i ;)c;irri( inemiilcr nirn t{Piiil. Siciil cnim arics oinncs non pro diversiiaic m.itcria-

Scil sui) pccciili ori;,iiiC, cl s;ib pcccali li-gc se nini, qiias arripiiiiil c\colciid.i$, ipsx qiioqiic aul dc-
I., 7 ). «

naiiini i (/ii Ptal. cwiii, 173 ). Mctis csl ;i liio do- trimenln aiit au^iiicnt.i |ialiiinlur, seil idcm ' scmper
Ciore excellcalissimc lauihilus .^iiibnisius, qui di\il : alqiic uno modn sc liabontcs muhiplici deroranlur
I Oinncs liomines sub ppcc.il<i nascimur, qunriitu cflcclu ^; ita cl sccundiiin Aposlolum, Lna fides

ipse orlus in vilio esl : sicul liiilies lccluin, dicciile unum napiisma (Ephet. iv, 5) : et muliiplir.-iiiiur ct

lia\id, kcce enim in iiiiqiiiiiitibiit conccplut sum, elin dilnlanliir in doiiis, nec lamcn in myslcriornm inu-
ikUclit pepcril nie maler mea. Iilco P:iiili caro, corpus lanlur oidinibiis. Scd li:rc gralia non advcrviliir jii-

r.iorlis cral i ( Ue Pcenilenlia, lib. \,cap. 2). Mciis siitix, qii:r mnculas cluit i' i<piilatis : ncc fncit pec-

csl Grcgnriiis, qui cuindc D:iplisuio loiiucrclur : i Vc- cala, scd purgnl ; (]ux absolvit rcos, non cilumni:)-

iicrarc, i iiiquil, c nalivilalcin, per qii.iin ' tcrrcn.c tnr innocuos. Clirisliis ciiini qiii csi sui operis rc-

iialiviuitis vinculis libcraliis es i (Oral. in Christi Na- dcnipinr, aiigcl circn imnginem suam coniinna l:irgi-

lalem ). Meus est Basilius, qui cuin agerci ili; jfjii- tale beiiclicia ; cl qiios fecer.il cniidendo buiios, fncil

iiio : « Quia non jejunavimus, i iiiqnit, i dccidiiuus innovnniloado|'taiidoi|ue nicliorcs. i llanc igiiiirgra*

de paradiso: jejunemus nl ad euin redeamus » ( Ser- li:im, pcr qunin rcis vonia, illnniinaiin spiriliialis,

tnone \ de Jejunio ). Meus esl Jnannes Coiisiantl- adnptio riliurum Dci, mtiiiicipaiiis Jcrusalem ccclcslis,

nopolitanus, diccns : « Adam pcccavii illud gmnde sniiciiric:ilio , aiipie iii Chrisii mcmbrn iranslatio , ei

pcccalum, ct oinnehoniinum geiins in coininiiiie da- possessio rogiii cirlorum mnrinlibus datur, qui ali-

miiavii » ( Homilia de Lazaro rcsiisciiaio ). Iliomncs, qiiibus ncgaiidam pulal, oninium bonorum eisecra'-
ct alii socii eonim e:idcin seniicnics, qiios coniiiie- lioncni mcrelur.

nior.ire longiim cst, mei siinl(a) : si agiio^cis, el lui Aic. In liis omnibus qux commcmorasii pr.iliiB

siint ; scd inei dociores, iniproliatorcs liii. Qiioiiio- Dei mimerilius, illnd qu<Kl prius pnsuisli, dari pcr
do igitur ns meuni meorunKpie d.iinnrisli ; ciiiii islo- illnm reis ve:iiam, non vis ad parvulos porliiicre,

riiiu ,
quns cssc conspicis nicos , concordissinio el quos ulliim rcaiuiii iicgns ei Adani trabcrc. Cur cigo
vcracissimo polius ore ipse damncris ? Isiisne tu c.Ticra muliis iiog:il Dcus parvulis, qiii sinc Iiac gr:i-
liiminilius civilalis r>ci, mentc lcnolirosissiina, fiMiilc lin in ilb nUalc iiioriiiiilur ? ciir, inipiam, iioii cis d;i.

iiiipudcniissima, lingiia procaeissima au.les criincii lur illiiiiiinniio spirilunlis, adoplio lilioriim Dei, inu-
olijiccrc Maniclixi 1 Si auiem non audcs, cur inibi nicip;iliis Jcriis:i|i'in cceleslis, saiiclilir;ilio, alipic in

n'iii ob aliud audcs, nisi quia lioc dico, quod dicuiil CliriNii inembra transl:(iio, cl posscssio rogni coelo-

qiiibus niiii aud>'S 1 runi ? IKrcciiie • loi muncra lam iirccssari:i, lot inia-

giiiilius siiis iinlliiiii scciinduin vos pcccilnin liabcn-


IJII. JiL. Ibi namqiic liic csl a me collalus ordo
libus ncg:irct Dciis, pcncs qucni suiiima pntcslns csl.
vcibonini, cum dixissrm aiicinrem Deiim coeli ct
cuni hoc bcncficiiim noii a sc pndiibcal volunlas
ii;rrx, onv.rnim<|uc qiinc in eis siinl, ac pcr iioc ei bo-
iniiiuin proplcr quos cuncUi facla sunl. < Non nutcin
conlrnria parvuloruni? Tu ccrte ul haiic a vobisamo-
lircris iii\i(liaiii, qua diciniini pnrvulis Bnplisnii gn-
iiie rugii, I inqnio *, < cum li.cc dicimiis, illiid de
tiam denegarc, divisli qiiod cnmgraliam, >|uiali<|iiilius
iK.bis (lisseiniiiandiiin cssc, qiii:i gratiam Cliri^li ne-
nogaiidam puiat. oinniuni bonoriiiii cxsecratiuiiciii
rrssariam parvulis ncn piilcmiis. Qnnd rliii^ii.iiios

populiis land.ibililcr 1 1 vclicmcnicr iifleiid t : si laii:cn


' M^nardiis, wricim remedionim colUilriccm. vignic-
dicli per sc nerarii iion iios arliilrarciiliir audores :
riiis, mitcu rcmcdiurunx cullatrice. Casligaiilur ail mrinu-
ro eniiii inoilo ii.c de fr^ilribii^ suis falsa rrcd(.'iiilo scriplos.
' Mciiardiis , mnnivtur : corniplo. Id lioc loco Julianus d;;
f liiiien inciirrcrciil , cl stuilinsos .sc, rirca ainon-in qiiod aiite
liai.lisini rilu pri.litciur, i|Stiin l'cl,i^ius iii U-
iidci comprob:ircnt. Miinicnda Igiliir nubis isi;i pars licllo lilci sii:c, n. 7, ikIm , iiiA|ipoiiJice, (wrU' sc-
cn:iila, < r.a tisiiia, > iniuil, t u.itnn lenciiius. iiiiml
• iis.li'ni s;icr:iiiionli vcrl.is in iii aiiiil>us, quilius cliaiu iii

Rdill, proqna. Fniemlantur eT manascriplis.


' « iiuijiiriliiis ;is.-criiiiiis csse colclirniiilnin. > \iiloilciii iu
' '•ic Mss. Al Uciiarilus, quod. Vi^;iili"riiis, in qnn. II.tc In- A|<| ciitlicc, in l.ilKllo lidci relj^i.iiioruin n.6, vrij.lo
, |>cr
|i<iiiisiii oj.iTc su.i irimo a<l luiiunliuni (Jivil, rcu::i\iL- Jiili.ciiiiii.
qiiH Ao^-us(iiiussupra, liliro l^ ooiili-a lulinnuiii, ii. H, si|<| ' l-«r|i', ranlem.
(a) Itiis rl aliiis (lures cinnicinoraMi sii|.i:i, in (ik^ic ' l<iili. "Ifei '•! : <lissoiilioDliiiiij MSf.
tperi- rorni:^ iiilnnuni, lib. 1, cap. 3-'), cltt • l.dili, '.(Tinc. Mss , /.ir^ f li..\
1077 LIItER r-FUMus. \m
iiicrcjtur '. Nnn igilurcam Dci omiiipotciitis ,T<|iiiias ngnoscere veiiislalcm, cx qua parvuli christiana *
Rra-
negarct iiiiiiinieraliilibus pnrvulis, (jiii sinc li.ic miI> tia ronovaiilur, aiidi fidelllcr quod ail bonto Dci R<i-
ejus omnipotciilia nioriuiitiir, i>i inali n:lii! in cjiis ticiiis ab Augiistodtino episcopus, qui cuni Melchixde
occulto juilicio mcrereiiiur. A quojuilicio ile ^liipe Rnm:ino cpiscopoquindam judex sedil, Donaiuinque
Adaiii vcnicntilius omnibus ilctjil'), qiticiimqiic srcun- d iinnavit hxTclicum. Ilic enim cum de cltrisliano
duin grMtiaiii, noii serunduin dcbitum l>lK'raiiiiir, iinii liaptisittatcloqiieretiir: < llaiicigiiiir, « iitqiiil, « prin-
iii siiis nieritis, scd iii Duminu gloriciilur. Vos cigo cipaleni esse iii Kcclcsia indiilgciitiaiit, neniincm
si carcre viillis opprobrio, (|iio Koclosij! callidlira! pr.xtcrit, in qiia anliqui criminis oittne pondus cxpo-

dclcstabilcs racti estis, sinitc Clirisluni p.irvuli^ cssc nimus.cl iguoranti;r nostrc facinora prisca dolemus;
Jesuin. Qiiod oniiiiiio iioii cril, si iion cis conforcl ubi cl vcierem hoinincm ciim iiigcniiis sceleribus
propliT (iiind lioc nuincn acccpil, id csl, sl iion eos exiiimits I (n). Aiidisite non poslea pcrpotrala, scd
salvos facici a pccc.itis citriiiii (Jloiili. i, l^). lloc ciiani iitgonila scolera votciis honiiiiis? iNuinqiiid
Ma-
igilur de isla gratia dicilc, ul olTcnsioiie Cltristiano- iticlwus fiiit iste Reliciiisy Quomudocrgo noii d(do.se
ruiii dc qua coni|iicriiiiiiii careaiis, qnod dixit caiho- innovari parviilos dicilis in christiana rcgcneralione,
licns doclus docturfiiie Cregoriiis : i Ven>Tarc iiativi- qui niala qti;c insenoravit antiqui criiiiinis pnmlus in
laleiii, (MT qiiain tencna" itniiviuilis viiuiilis lilieialiis velcrc hoitiiiic iioii vuliis ngnosfcre? Dciitdo, si ag-
es. I Nullo iiaiine inodo ad ist.iin graiiam periiiiere gnivata .xtas illa iiii(|iiilatom jiidicis convincit, iit

parvitliis conlilciiiiiii, iiiianidiu ncgalis eos nativilalc dicis, ilane non csl aggravaia gravi jiigosupcr lilios
ca-Icsii a tcrren:e nativiiaiis vinculis iiberarl. Adam? Et lamen non cst Iiine iiiiquiis Deus; ac pcr
LIY. JuL. Qnx qiioniaiii, ul locus iiiteiim liic pa- lioc nicrilf» csl aggravata. Niilliim cst aiUom litijiis

tiehatiir, miiiiivi, revcrlainur illo uiidi; digrossisu- a.lali.s 11101 ilunt nialiim , si non csl origiitalc poccaium.
iniis ; de lioc ipsn, iibicuniiiuc O|i|iorliiiiiiiii fuoril, LM. JtL Non crgo uiiitale Sacraittciiti rea mon-
plenius lociiiiiri. Lccc quaiiia coiifcssiuiiis luco, cl slra!ur iiif.tniia, scd voritaic jiidicii iiiliil aliud quam
cos qiii Raplisina parviilis deiiegarcitl, elvos qui cjiis iiiiiiiceits approbatiir.
prijudicio jiisiiiiaiii Oci audelis iiiaciilaro, rcprobavi Atc. Invciiissc to pulas qiiarc hapiizelur : dic quare
prulcslans aliiid nic iion toncrc, quaii! iitsliuila iiiy- oNsiifnciiir. Ccrte Polagii aucioris vestri inagna ei
slcria iisdcni, qniliiis Iradila suiil ' verbis, in omni iiivicia cst piiiata scnlcntia , ubi aii : Si Adw pecia-
prorsus irlalc essc iracliinda, nee prn rau«ariim va- liim elinm mn pcccaiitibus iiocuU, crga et Cliiisli jvtii-
riciaic debcrc mul:iri : vcruin (iori poccaiorriii cx lia etittin iion crcdeiilibus prodest [b). Quid ergo de
malo p^^fcclc bonuni ; iiiniicoiilctn aiitoin qui iiiil- paiviilis dicilis» quatido baplizantur? Crcdunl , aii
liiui liabct iiialiim propri:c voliint:itis, c\ bono flcri non rrcdiiiii? Si dixeritis . Non crcdunl : qiioraodo
nicliorcm, id csl, optiiniini : ut nmbo quidein in nfiii » ('is Chrisli jiistitia ctiara non credeiitibiis prod-
Clirisli iiiciiibrn Iranseanl consccrali; Scd uniisdcpro- csi, iit rogniini coeloruni possideaiil? Aiit si
prodcst,
liciisiis in inala vita, aller iii lioiia naliira. Illc cniiii ut co-iiiiiiii coidileri sic igilur eis nocuit Ad:« pec-
:

iiinncctiliam qiiaiii cxortiis acccpcrai, prava. actioiie raluiii noiidum peccamli Labenlibiis volunlalein, qiin.
cnrrupit : liic vero sine biudc, siitc criiiiinc vdliinia- modo eis prodot justiiia Chiisli nondum rrcdn.di
lis, linc soliiin habcl, ipiod a Dco condilore suscopit, lialietiiibiis volunUitem? Si auiem dixeriiis , Per alios
qui iiTiical:! ' priiii:cvilalcfclii'ior, boiiuni siiiiplii.il:i- crcdiinl : sic eiiaiii per alium pcccaveruat. Et quo-
tis su:c vili:irc itnn piitiiil, iiiill>iiii lialionsdo aoliliiis niaiii voriim est quod per alios credunl (propicr
mcrilum, scd boc solum reliiiens, quod lanti opificis Imc ciiim ei (idolcs per loiain Ecclcsiam mincupan-
digiiaiioiie possedit. lur) :
profecto pcrtinent ad illud quod ait Domiuu-,
Atc. Quarecrgo gravc ju.sum superoum a die ex- Qui aiilcm non crediderit, condeinnabitiir {Marc. xvi,
ilus dc vciiire matris ejiis {Eccti. xl, 1) ? Cur laiiia l(i).Coitdemiiabuiitur ergo si jier alios iion creda.ii,
coriuplibilil:is corporis, utliac aggravetur* anima cjiis cum per sc ipsos non valcnt crcdere : conden:nari
{Sap. IX, 15)?Cur tanl.i meiilis obliinsio, iilcliani pl.i- autem juste nullo inodo posscnt , si non siib peccato,
giscriidiatur l:irditas cjiis? Qiioiis(|ue, Juliane, gravis ac pe; lioc ci sub peccati principe iiasccreniiir '.
es corde ? qunusque diligis vaniialem, cl qu.cris mcn- rrupicr liuc ergo el exsiifnantur. Removele ali eis •
datiiim (Psa/. IV, 3), qiio veslra liiresis fulciaUir ? dcccploriain vaiiilalcm vcslram : sinile parvuUis vc-
Nuniqiiid si nemo peceassct, iialura buinaiia in iiire ad Jesuni Id. x, 14 qui salvum facil
si c:i ( ) populum
qnncondila esi bonitaie niansi>set, eiiain paradiso siium (iii qiio ulique et
iii ip.si siint) a peccaiis corum
ad isias liumo iniserias, iit alia taoeam, nnscerciur? {tlallh. I, 21).

LV. JuL. .<£ias igiiiir itlasicut niisericordiam Cliri- ' Sic llss. Editi aulem, cliiisiimi.
sli pr3<dic:tl ittiiovata, id esl, iiinovantis ittyslerii vir-
'

p(^sloa
1 iliii , rfins. i;t iiifia:.^! dixeris, Mm credniil. lioni
: fiaulein riixcris. At maiiuscrii ti coiisUinter in i.lu-
lute provecla ; ila iniqnitalein jtnlicis, iiifanii^im jii- rali iiuiiioro, dicilis, dixcrilis.
- llocliico ilooral (larlioiila
Btitirc, aiit accusata, aut aggravata coiiviinit. negans : i osloa vero (liinlnis
eant Imis coiilra libroniin nianiiscriploruin
U loiit sic rodde-
Atc. Ex qiia vetusiaie at:is illa diiiiiir iniiovata, Ial M^nierjiis .:nl si iioii piodesl. ul coijimuii
:
coiifiuii
sic igitnr eis iion iioci.it da; peccalum.
Ciiin sil oriii i.ova? Labi:i dolosa siini isla : si vis * •>ic
Mss. Wiii, na.scuiitiu:
' Mss., nrerelur. ' ''tr. .Ms.. a vobis.
* Mar. us., (/(.(c tractita svnt : non niinus icctc. {'') M le sujira, I cnnira hilianum, n. 7.
lili.
* Ideni codex .Mar., infuscala. ('') 'i
iiinsuj ra, do
P.iooaloriiin Morilis, lib. 3, n. 2, ol i;ifia.
* bic 5.SS. Ediii, ugifracarclnr. «ercatiTis coininonilonuni , in .Ai; oiidicis jarlo sccji;.ju.'
1079 01'KUH lliriillFlXTI CO.NTU \ JULI\.\U.M, S. .\IJC13STIX1 ICSO

i.VII. Jix. Q>iaiii|ii.iiii iiiilil, iit lU^ suitiic\|>lir.-iiido LVIII. JcL. Nibil ilaipic in vcrliis iiiis, coactus, iii

iiiiiiiorcr p:irviili>riiMi , roiijiM|iiciiti;i raiio:>ls iiidicii, diris, liinore prcierii. Quid cniin in lam clegantis
qii.c rcssiin l>-gc coiijiiik 1:1= ilivi)li iioii siiiil. Ciclcrum iiigrnii possoni pavcro monuineiids, nisi furlchocsn-

ricilior essi:l jactiir.i i>a^rciitiimi, si iinn cis cmiipci 1- luiii, quud liorrorcin deobsceniuilistux iinpugnationc

cliuireliir '
ipsa inajo^las. Kvcii^a i;;iiur Uouin, ct perpclior?

accu>a |iarvii!uiii : jiiiliini doccntiir ille qiind f.icil, Aic. Si cnieres ista convicia , prodigum le Jicc-

qiii sine jUAtilii Dcus cssc nun potcsl; ci quxvls siis- rrin : gralis tilii adj;iceiil; cur non cis fruaris, quibiis

cipi^it pcrsiiiia siippliciiiiii. Cilcriiiii iiiiiic cxlra sa- in;ilodicuin animuin pascis?

crilcgiuiii res qii.is putas cssc coiisertas, niiiluo sibi LIX. Ji'L. Auili igiiur, contrn ea qu.e dixisii, bre-

VrliciiiciitiT lepiigiiaiit. ()i(.'is cuim, <|iioiii.itii iiiiis


' viier : non sun( KccIosIjk ciiliulicx pctlora, qii;c
'

iiiyslcriis, idiilolutnc ;ic parricid.u \ iiiiljuiiiitiir cl .srrmo tuus convcnil, si a piclntc ot ratiuiie discor-

p:irvull, iiiniics scelcslos possc couviiici : ci addis rnn daiil. Quod ulrumqiic coiiiiiii(liiii(, cuiii iicc dc Dci
niiill» .ibsiirdi>irriii, a Sacr:iniciili liiijiis, ipio dc a;:i- a'qiiiiaio bciie X'Siiiii;inl, ncc inysieriorum ,
qiia: cri-

iiius, aiirlorc aliciia peccTU iiiiiocciilibus iinpiilari '.


niiinntur, s:ipieiilinm ol diviti.is iiilclligiiiil. ^uii csl

Iloc csl ipiiid piigiiarc dixi, quia noli capit ririliii iia- lixc (idos :iiiliipiiliis Irailita :ilqiio fniid.ila, ni-i in

adco niisrricors Dimis, C;iiic;liis ni:ilign:iiilinin, iiispir;ita a diabolo, prol.iUi a


(ura ul iiiio lciii|Mirc cl sil iil

propria iiiiicuiqiic coiililciili pcccita condoiicl ; cl adco Manicli:eo, cclcbi.iia a Marcioiic, Faiisto, Adiiiiaiito,

crudelis, iii iiiiioceiili inipingat aliena. Iloruin pri>r.-us


niniiibuhqiio cuiiiin s:ilcllitibus, cl liiinc a lc iu Itu-

CHin nlicruni dedcris, altrruni tiilisti • : si donal ve- liain ', quod graviicr gciniinus, criiciaui.

iiiain rcis, non caluinniaiur iiinoxiis; si ciluniiiialur Auc. Qiiu orc, qun fronlr runriliuni malignnnliiini
innociils, nunqiiam parcil obnoxiis. diiis, con.i-cnsiuiicin lot citlKilicorum, qiii dociorcs

AuG. Tii poiius facis injiistiim Dciim, etim tibi vi- C<'clRsiaruiii fucruiit antc nos ? Qiiasi vero, si in con-
dcliir injiislum pcccaia patruin reddcrc in filios, quod Cilio episcoporuin, qiiod iion salnbriler, «cd jnrtanlcr,

se illo faccrc cl vcrbis s.xpc icsUatur ctrcbiis oslendil. proptiT vcsiras qii.uslioiics dolicrc dicilis aingrcgari,

Dcuin, Si:doreiil cpiscopi qu<is supra inemoravi, ut alios omit-


Tu, inquam, facis iiijustiim siib ciijus omiii-

poienlis cura cum viJcas gravi jugo miseri;c par^ulos tain, Cyprijiius, llilarins, Ambrosiiis, Grrgoriiis,

prcmi, nullum eos peccaiiim liabcrc contendis, siinul Basilius, Joannos Conslanliiiopolilaniis , aliqiios^en-

accusans el Dcum, et ICcclcsiam : Deum quidem, si


runi qiii nuiic maiicnt facilc invoiiirctis, quos eis iii

gravaniiir cl arHigiinlnr immcriti ; Kcrli-siam vcro, si docirina ecclesiasiica nntiqiiidis (r.idila a-qnare, ne-
cssiimaniur a jiirc dialinlicc potesiaiis nlieiii Ubi duiii pr.cfcrre pos>e(is. Cuni crgo ipsi coiKra \os dc

auiein soniniasli, idiilolaliis el parrlcidis originalia percnlo oiiginali profcranl apcrUis clarasqnc senlcii-

Vcrumlamcn lias, c( i|uas paiilo aii(c posui, ct alias pluriinas; lio-


pnrviilorum nosxqiiarc pcccala ? inysle-
riis iiidila rcniissio pccraloriini, in pcccalis, cl ni.ajo- rumiie iii caiholica veiitaie conscnsum aiidclis niali-

ribus, ct niinoribus, cl pluribiis, ci paucioribuf, cl gii.-.nliura appellare concilium? ct cogiialis, qiiid islis

slngulis, vera esi : iii niillis vero prccatis, siciit cssc coniradicaiis *, ac non potius quo fiigiaiis, si eis con-
parviiliiruin dirilis, falsa csl. Sic niilcin :ilirna siinl seniirc non vultis? Sod qnuniain ine dixisd eriicUiss«

orifcMn ilia pccdla piopii r niiliiim iii ";is nos;r,e \o- iii Ilaliam quod gcnialis, oimtdoni illuiii episcopiini
liinlaiis arbitrium, iil taiiicii pmptrr oi'igi:iis coiita- h;ili;e a luo doctoro biuilalinn in tu:im fronloni rcplico

ghiiii csse inveiiiniiliir ct nosira. Qnid cst cigo ipiod Anibrosium. i Oninos lioiiiiiies, > iiiqnil, < suli |icc-

damas, cl dicis iion possc Dciini ct diniillcre pcccnU) calo nasciinur, quoruin ipsc orliis iii viiio cst : sicul

ni:ijoribiis proprin, ci iinpiilarc parvnlis alicna : iicc habes lociuin, dic.-nie David, Lcce in iiiitiuiiniibiis

vis aiiciKlcre, qnnd niimii^i in Clnisto rcn;itis iiirn- conccpsussum, ei in dcliclis pepeiit nieniulcr nwa (fsnl.

que; non rrnniis aiilcin in (.liristo, iiculrn >iimiit;it*? L, 7). Idco Pauli caro corpiis mnrlis cr;il, siriK ipsc

Ipsa siiiit ciiini chrisil in.e grati.-e sacraiiiontn nbscon- ail : Qiiis me liberabil dc corpore mortis liujns (Uoiu.
ilila sapicnliliiis rt prudcnlibiis, ct rcvol;iUa pnrvulis VII, 2i)? •Chrisriauloni caro daninnvitpecr.iliini.qniKj

{Uiilllt. XI, S,'>). In qitibuso si rssc-^, iicc iiiinsi in:igiMis


nascoiido noii sensii, ipnHl moriendo criicinxii, nt in

iii lun virtiile cnnlidrrcs, proroclo intrlligorrs, sic im- cariic iioNlra cssct jiisti(ica'io por gralinni, ubi cra(

pu(;iri gcneratis parvulis injiistiliaiii priini linininis ninc colluvin |ior rulpain 1 {De I'irnilentia, lib. I, tnp.

nd subcundiim suppliciiiin, onrmadinoilinn iinpiil;i(nr 2 vel 3). Ilaiic ergo (idciii antiquilus Iraditani dicii

p:irvulis rrgeiicrntis Jiisdlin soiundi liiiniinisnd olili- ali|ne riinihK.im : (n rciiuis, el cui rclucloris, iioii

iieiiduni rcgiiuin ccclorum -


qiiniii\is \oliiiitalr ni(|iic nspicis. Numquid liuic e;im n dialiolo direre poloi is

oprre proprio ncc illum in m;ilo, iioc istuin in liniio iiispirniaiii? Nuinqiiid islc Mnnirluius est? iiiiiii piiil

rcperianiur iiniiali.
M:irci<iii. Fausiiis, AJiinanius? Noii iKiqiie, scil lung.!

his dissimilis, liiiigri|iie rontrarius. Ivlngiiis rorto


' sic Hsg. Fdili , si non nim ris peiirlitnrrtiir. (lical ijins isie si(. Illo, ille es(, cujns fiJoin, ei piiris-
' llir niaiinscrii tnriini aucloril.ilr rrsliliiiiiiiis, iiriM.
* nr pfli'i7nV(r. Abosl, i.7,a ()iiiliiis-
liliii, hMi/ii/o/i./ii;' ' Filili , qi:ibiis. *( \ls«., qiitp. Iies|iiiil Itiliniius ul illud
t!.iiii Ni^. 1»/ iJoivtalnv iic piininilic \ cx *iiKiisliiiiiriiaHi'ii .su|,ra, cap 52: {iivcta lcelt-tUc c^-
' sii- Mss. rilili , uinriii nli liiijnn ik f;'-o i'<finiin illiclo- IJi4icir iteclinu roiii' iiii.
rriii n/ii'wi }Ui cnla iiiiiiir nlibiii, uif/Kture, , • sir M'.s. 1 1I,./, iIiiIh.
' Mvi.
'•ir Iillll, .11. /.'(Isi:. ' IjIiIi, aiiuiM. Moliiisiiiaiii.o.Tip(i, iTii.f...';.-.,

' Sic \>B. blti , ili'i:i:l,iittur. ' iic MiS. M rJiii, iiiii i a.l nt : cu.it: iiduiuii.
\m LlltKR rRIMUS. 108»
siintini iii !>cripliiris si-nsiiin nc. iiiiiniciis i|iii>li'iii :iii- pccc.iioiiiiii, (loiicc rcn.iscaliir iii ("Iiiistn, (pii iinlluiii

5IIS fsl rcproiiciiJcc. yiiiil csi, Jiili;iiie ? iilii lc vj.lcs? b.ibuil oiiini.iii |iccraliiiii ; a ipin sulo viiiiiilnni soIm-
Ille, nijiis iic iniinidis <]iiiilciii rc|ircliciiilcri.' iiiisiis tur nKirlis, qnia solus fuil libcr iii iiiiiiliiis.

est lidcni, liaiic li.iliclinl liilcin, qii:iinlu ila rcprdicn- I.XIII. Ji'L. Dicis tra!ii naliir.c conJiiioiic p: ccatiim,

ilis, u( eniii iriliuns conciliis iii:iii^'iiaiiiiiiiii. Ecce iion qiii vis lioc nialuni a viJiiiilalc piiini lioiiiinis a<ci-
esl eoniiii, scil csl Aiiilirnsii : i|ui:i vcra cst, qiii;i s,niia Ji^sc. Pilb-ro liic rcspiiiisioaciii, <pi;i cniivlinciiJiis cs
csl, qiiia, ul di\i, .inliquilns (nulil:) :Uqiic riinJu(.t qiioJ siiic vcrccundia niciiliaris. Scil qiinj ;iil pnrscii-
esl, li.TC cl nicn cs(. Nim cgn li:iiic in lt:iliain (qiiod lcm lociiiii spcclal, colligo, et sapicnlia: ruiocinaiili
viis pciucre Jicilis) criici.ivi : scil iiolius ali islu cpi- crcJo, qiiod iialuram viJcrK:cl <liali(ilicaiii siiic aiiibi-

scopo Il;ili;c li.Tiic pi';ctli<;inlo ct ildc.^iilc '


Liv.scruni giiilalc dcfiiiias. Nam si in ca vcl pcr lani csl, proplcr
ri>gcncr:ili<iiiis acccpi. Qiioni;ini fiJcs isia calholica qiio<l boino > diabolo pos-iilcliir ; irrcfntibiliici dia-
est, cl lamcn liia iioii csl : iii cigo ulii cs? Vidc, ob- boli cst, pcr quod Dei iiii 'gineiii silii poliLt \inilrrare.

socro, c( rcdi. Vidcrc (ibi cxpeJil, iioii invidcrc : re- Iiiio iicc iiiiago lci csi, (piic per cxortiim suiiiii iii le-
dire ciipiniiis, non pcrire. giiO Jiabiili cst.

L\. JcL. Nilii! csl prccati in Iiomine, si niliil csi Atc. Oeilis, scJ opinanti stiilt!li:c , nuii r;itioci-
propri.c \oiiiiilalis. vcl 3<:m.n.^iouis : Iioc iiiibi bonii- naiili .'.;ipiciiii.i'. Siiie pirvnlos crui Jc pol<'si;ilc tciic-

11:1111 gcniis, <|iiou vci lcvilrr sapll, sine diibilalionc briinni, iil riiiisli Ir.iiisfiiaiiiiir iii icgiiiiiii. Naiii Ji-
con.sciiiil. Tu aiiiern coiircdis iiihil riiisse iii parvulis ccndii cos vcleris dclicti non lialicic conla^iiini, <'l>ic

propri.r viiliinlalis : iioii cgo, scd ratio concIudi(, rciiiiivciidna iiiisciic(irdi;i S;ilvaloiis, (|iii s:iImiiii facil

iiiliil igiiur iii cis cssc peccaii. Ncquaqiiam ergo pro- po|:nliiiii siiiiin a pccc;ilisciirum, iinJc voc;iliis c.-il Jcsus
pierlioc ad Ecclesiain dcrriinliir, ut infanienlur, iico (.l/.(«/i. I, 21); niliil .agis, iiisi ui ira Dciiiiaiic;ii $ii|M'r
ut inr;inient Dcuin : scd def. ninliir, iil l;iiiilcnl De;iiii, c(i>, Jc (pia loculus csl Job, Jiccii'. : llonia iialits cx inii-

qiiciii il lioiinriini n;iliii:itiiiiii cl iloiioi iiiii >pirilii:iliiiiii licrc, bievis viw, et plciins iro;, et siciil (los fciii iLcidit,

pruicsiaiiiur aiic:oreiii. fiiyit aiilciH siciil uiiibra, ct non slubit : iioaiic it liiijus

Alc. Non iiir.iniai;tiir, cuin exsufnantur;scJcruiin- ciiraiii fecisli, el liuiic fccisti iiitrare iii conspecta in ju-
lur do p'i(<!>lale lcncbrarum : nec inr.iuiaiil D.uiii, diciiim ? Qhis tiiiin erit iiimidus a .1«! dibus f ?le uiiut
seil qiio crc;iloie nati sunl, lioc indigont salvalorc :
quidcin, cliaiiisi uiiius fiicrit dici vitii cjus suficr lerram

c( idco rciiasccndo, cx Adaiii iransrerniiiiir ad (^iiri- {Job. XIV, 1-4, scc. LXX). Scd viJclicct, lioiiio iiiisc-
siiini. Ubi aiilcin dixisii, t Niliil cst peccaii inboiiiiue, ricors, miseraris imagincm Dei, iic dicas caiii siib
si iiiliil cst propria; voliinlaiis, vel assensioiiis : > pcccalo carnaliiern.isci.Oqiiamcriidclis csl isUivaiii
pleniiis veruiu Ji<'cres, si addercs, Vcl cnniagioiiis. iiiiscricordia tua, qiia;. parviilis ncgat miscricordiaiii
LXI. JiiL. Origiii;ilc aiilcm pecc;iiiini si geiicalione Salvalorissui : qui venit qii.Trcrc ijiiod pci icral (Liif

priiii;e nativilaiis allrabidir, iiuptias qnidciii a Dco XIX , 10)! Pcr iilas igiiiir sordcs , sine ipiilius lioiiio
iiisliiiilas daiiiiiare polcst, c;('tcrniii aufcrri a parviilis Dci dicit csse ncniincm, ctsi niiiiis Jici cil viia cjiis

iioii poiesl : qiioniaiii quod iiinasciiur, nsqiic :id liiicm siipcr terram, sibi vinJlcai dialmlus iiiiaginem Dci,
cjiis, cui a priiicipiiiruni cau>is iiili:cseril, persc- nnii pcr subslaniiam, quam crcavil Dcus. Vitiaia
vcril. csi ciiim naiura, non vitium csl. Scd tii", « Nec iina-
AuG. Necnnpiiasd imnal, qiiia iion ips.T snni caiisa go Pci esi, » inquis, « qiix pcr cxorium suiiin iii re-
«jis; cfaurerlur ab Oiiinipoiciilc illo, qui cl bonio giio diaboli est. » Qiiid, si libi aliiis Jicil, Non csl
nasci poluil sinc illo. iiiiago Dei, qiuc nullo lea pcccaio. iioii lanieii inlial

LXII. JuL. Niiliam ilaqiic libi calunmiam conimo- in rcgiium Dci? nonnc, quid re p mJcas iiuii liabcbs,
vciuus, quasi danincs iiiipti;is, ct qii;isiliuniiiicni, qiii si vaiia rosponderc noliieris? Kl ccric pniptcrca csl
ex illis iiascitur, opus diaboli cssc riicas; ncc inrubMi- liomo imago Dei, qiiia fictus cst ad siiiiillluJiiicm Dci.
tcr lioc (ilijiciiiiiis, nec iinpcrilc rolliginius : scd qiii Cur ergo et vanitati similis facius csi, proptcr (pind
sil <'oiisc<picnliuni soiitcini.iriim clTcctiis, sollicile et diis ejus veliit iimbra prclircuiit ( Psul. cxliii, 4 ) ?
siiiii iicilcr iiiinciiiiir. Nunqn.im sniil cniiii siiie rom- Noii ciiim ab Iiac vaiiitale scparaiuius es parvulos,
mixiiii;ic iinpiia; corp iralcs Tii ilicis, qiiiciiiiiquc cx ciiiii Jics corum vcliil uiiiiira prclcreanl. 1'oslrcmo
ill:i < oiiiiiiiMi:iiic na^iciiiilur, ;id Ji;ibii!uiii pcrliiicre :
liiiiii(|uid cos ct a vivciitituis scparabis? AiiJi crsjo
Jiiliiu pruciil primniitias nuptias ad jiis J^cinoiiis pcr- ciiiii qui dicit in 1's.ilmo : E'ce vetercs yositisli dics

liiicrc. mcos, et siibstantia iiiea taiifiu.iin nihil nnle le ; ve-


AtG- Numqiiid nos ilicimus, siiic cnmniixiionecor- ruiiilaincn niiivcrsn vanilas, oniiiis lioino vivciis ( l'sal.
poris iinplias iii paradisn cssc potiiis^?, si iiemo pec- sxxviii, 6).r.uiii crgosil imago Dci oiniiis lioinu vi-

cassct? Scd iioii ilii cs-el iiia!uiii, qiioiirnc bcne ulilnr vciis, dic uiido >il ctiaiii v:iiiitas oiiiiiis lioiiiu vivciis.
piiilicili.i coojiigalis. lllnd aulciii inalnni c.st a vulnerc, ScJ ipiid Jiciums cs, (pii non vis ;igiiosrcrc, aliud lio-
qiioJ diabolica inUixil astulia. Ilinc rca tciictnr pro- niiii csse cx cnnJitiunc Dci, aliuJ acciJissccx coiidi-
p:igii iiiiirlaliuin : liiiic csl qni nasciliir siib priiicipe lionc pccdli? IVrinillile, qii;rsiiniiis, ut liuniovivcns,
qiii aJ Dci simililiidi;iciii factus csl, cririliir a pole-
' 1)11« niauiiscripli ,
posl, hanc prailicaiitc . ciiiil'.U!!i. et
jl:ilc lcnobrariini, siili 'ina vinilali simili? raclus cst
decvic.
' Vi?!nerius, l'( sdeliui Mss,, et. ' viijiiicrii cdiii >, '.m MiS , («.
; : «

OrEP.IS lilPF.RKECTI CONTP.A JlLl.VNUM, S. .\L"CUSTINI »081


,083
anl.-ni iumc iiilcMi.ii a r.DluJ o! liKnliono ct lii (li(is Imc abiilo", cxco] tis par\u'i:, dl'.'luiii. Sl
crii.itur

p-i>l haiic vcro corniiilihilciu vilain,


ab oniiii cli/in eigo nun crnniitur paiMili do polcslatc tciicbrariiin,

vanii •<c.
iioit sniil moruii : si iioii siiiil mortiii,noii prdcisinor-

V Ji'L. Si igiiiir ligas ofins mcnn). dcsincs nii- luns cst (brislns : lu auloin i'tia:ii |iro ipsis Cbrisiuiu
I.X
r.in, riir.iil vcriia (ii:i, qii:c snpia |i(isnrrain, icvcrW- iiiorliiiim cotinicris; ctidoin dicit A|iu^t(il(is, Vnus pro
sniplis Inis prnliiln- oiiniibiis iiwrlnut esl ; ergo vinnct inorlni suiit (l| Cor.
riin. Pronii-iiT.-.in i|iil|i|>c ine ilo

lu iiiicr iiniiicl.ilcm qnMin bilirrns, cl v. li). C<iiK'liibiu li:rc .'Xpo-toli iiivici:i est : ac |>er
riini, (|iiiiiiiain

qtimii linicb:is, paiilcr iilriim<iiic ilixis- b.tc ipiia cl pru parvulis tnortiius cst, profcclo cliaiu
rju» iii\iili:iin

scs, 01 qniiil :i C^illinlicis, Cl MUOil .1 .Manicli.cis .nsscri parvuli mcrtiii siiiit. Morluus cst porm Cliri>tus, ul

solcl. IM ilaiini- ilii Uilis oiilo \cibnniiii ailinoln^' cvacuarct cuiii qiii potcsialciii liabcbat niorlis. id cst,

liior.ipili,qniKl iiiinc froiilc ^yriiplianl i' iiilirpcil.iliini diaboliiiii \ Ucbr. ii, 1 i). Siiie i(;iliir parMilos, iil vi-

fiii>se iiici.liliis cs. Scio iiic iiiagiia lol iciliio!, id isl, vaiil, de pi.li's!:ilo oiui toiiobraruin. Qnid csl autciii,

iil de aJvei^i ii sernioniliiis a|iprol»arim, ct eos nni qiti:d inilil C;ill.pboiilis miirom ol.jicis. vc) errurcni,

liiiniiiicso|.us Dci ncgani. jnro clainii.iri, cl islniii ip- in co ipiod iiiopntarcdicis virlulcm ct vilia, ju>tiliaiu

Miiii, qni liiii coi.lilelnr . iiiliil ^ilnnl ^igcrc, qiiam nl ct iiiiquit:i(i'iii or.iliciic iiici posso iii fa^dora cunve-

(«ciiliuin (liibo'.i conliriiiol cssc qniilqniil do iiii|li:i- ii:re? l'".go qniilcin :ilisil iit ln c vcl cordc lciieaiii. vcl

ruin fecnn(lil.ilc proccilil. Ilic ciiini gcncrc, paln.ci- sermone siiadcam : sod tini licne tu iiitcllexissc istum

uii sui qinKpio lcgiliiis, H:iiiic.li.coriini opinio dcslruc- pbilusopltum gratiilor. Etctiim ciiiii ille putaverit iii

Uir. Vcniiii i(l lnla libri cjus cxonlia piiblicariiiil. .^il viriuie aiiiini ct voluptaie corporis esse lioiiiinis bo-

«liin 01 iis csse diviiiiiiii bc.iiiiiics qni cx iinpliis, iJ iiuin (n); lu cuin diiis \ irlutcs ct ilia voluissc c.iiijuii-

cx iinirilius nascunlur (t foiniiiis : qiia scnlcnlia gcre ac pcr hnc, sicut dccuii, viiiuni jttdica^^ti csso
e*l, :

oiiino qiio I cr:it acluius cvcrlil. nobi.5i|UC asscntiliir (li- corporalis appclcnliam vi.liiplalis : vilium est igitur
fcniiliiiscsseiinpios, qui hac aiideanldcnegare. Abso- libido, qnaui biiid.is. Sulircpsit ilaqiie undccuni(|ue

l«la igitur jom uiia pars csl : supcrcsl nl ostendam. id tiiis seiisibiis \cril:is, ul siisrcpi:c tux Ciusain panlu-
cuin qiioil inipcr iiiipngiiarat asirucre. Quibiis dictis luiii descroiis, qnod (liciiiius dicercs.

IKirtCMi liii capilis rclractavi, in qiia dixcras : « E<is, LXV. JiL. Aigui crgo, 01 juieargni, dojcnant « el

qiii de tali coniinixlioncnascuiiliir, diciinus tralicro ori- debilciii v:ii'ielalcm, qua fuoral clTecIuiii ulet iinplias

gin:ilc pcccatiiin, cosqnc do parcnlibus qiialibiiscom- le non d.nimarc pra'mitier«^s *, ci diccres , ob viri el

qiie iiascanliir, non iick:iiiiiis adiiiic ossc siibdialioln, fontin,'c commixlioncro, qiiani du nuptiarniti coiidi-
iiisi rciiascantur in (ilirislo, ct pcr ojiis gratiani do po- lioiie cl nalura venirc prr-picnum cst , imo iii qua
lcst.il.; cruli tcncbrirnm, in rogninn illius qni ex sula ((|uatiinm ;id cuiinicliiin nosiriiin rcspicil ) nii-

e:idcm scxus utriiisqne coniinixlionc nasci iioluil, pliarum vci it^is esl, liomines in diaboli jiira liaiisciibi.

iniisforanliir. • Curcrgo pnl.'S biiic le oxciisari posse .\l'C. Si in sola viri ct fcmiiix cotnmixtioiie csl
ali crrc.re Sli.nidi.ooniin ,
qiii:i aiisiis cs scnloiiliani, vcrii;is iiuptiaru:n ; oailoin cigii csl vcriuis adul-
Cniii qiia oiiniibus iii^oiiii Ini viribus liict:il);iris, iiiso- lcriorum qiij; niipliaruiii , quia tit ulrisqiie cst

rerc; cuin lioc non pairociniuin crroris tiii, scd lcsti- ista scxiis iitrius(|ue coininisiio. Qiiod si absnr-
inoiiiiiin sitsliiltili:c sinignlaiis, qni piilas Calliplionlis dissiiiiUHi cst; non in sida , nl dcliras, coniniixlinne
iiioic viriuloiii el vilia, jii~tiiiaiii ol iiiiquitalcin oralio- niaiis cl foniiiix" iiiiptiaiiiin vcritas esl. (piamvis siiic
iie tiia possc iii ffndora ronvcniro? Qiioil anlom ait illa niipiia- lilios pnip:>gare noii po-sint : scd alia
Aposioliis, Qui ciiiit iw$ de polcslalc lciiehrarum. ct sunl ad iiuptias propric pcrliticiitia, qitibus ab adul-
Uanslitlit in rcgmim Filii ililcflionis su<r; lcge qii:irliim leriis iiuplix disccrniintur, sicul e.sl loii conjugalis
tipi ri. moi libniiii, cl liicc libi qnid Magislcr Gciiliiim lidos , el riira ordiiialc filios procre.iiidi , cl qui
bCii cril, iniii.tcscct. ni:i\iiiia ilincrcniia est . bonns usiis iii.di, hoc csl,

Arc. Sexlo noslro rosi onsum osl quarlo tuo, ct bniiiisusiiscnitcupi>ccntia:cariiis, qun malo adulteri
iiiinc cgii iiiagis adninnco ut ill:i tiia et iiiea lcgant, utimtiir iiialc.
ipii voliiiit scirc qiiantiim ibi fucris a voritate dcviiis, LXVI. JuL. Quam commixtionem ita exsccrabileiu
cl (piaiita sis vcrilatc convirlns. Iie liac aiitein cliar- porsii:i(Iorc conatus cs, ut velis iiileUigi Cliristiim,

lii):i, iii qiMCx luislibris qii.cdaiii doccrpta conscripta noii piopter signi splcndorrm , scd proptor (laninan-
«iiiil, libcniiii til.i est milii iinpnlaie qiiod illc fcril, dam scxuuiit roiijnniiionom nasci dc virgine niatre
ipii cam misit boniini, a qiio missa cst milii. Ille quip- vuluissc. Quid ergo iiiiquam a qiiO(|uam dici iiiipni-

pu (|i,od voliiit, in ca posuil ex opcrc tuu*, cl qiiod bius aiil inipndciitius potuit ,
qiiam boc ,
qiiod duns
«oluii pi'.i'loriiii;it : undo tibi jam siipra brcviicr sa- veliit rogesdc liiimanilalis posscssioiie ccrtatites liis

li-ipio rospoiidi. Qiiid te obsciiris Iiiis advorsus Apo- sigiiis, ct duo conim rrgtia scparasti, ul dicercs , dia-
sloli maiiifcsl;i conaris involvcrc' lllc Douni pra'(li-
'
vi^jiiiirius, de illn. Molir.s alii liliri. ab itlo.

rans aii, Qui eruil nos dc poleslale teneirarum, ct • Mss. Mar. 01 Port. , delertam : id ost, insigncm. sie
« delecuiiu iniluin » dixil Ciccro in oralionc pro Uoiiio
traMtulil in regnum Filii cliarilatit tuce (Colott. i, 13)
Mia.
' vigiilcrli cditio , amOtut. castigalur cx manuscri- Mis. .\l Kdiii, jiromilt/Tet.
• lla

|.ts. Mclo ciocr..!


(fl) Iiliro i ACKlon^icanini ()ua 5l)00''jn ,
" ilio
vctcruni Ulircruin aiicloiilatc ad.linms, f.r cpcre el liliro i de tii;il.us, ri lacuiiltum, de t alii sapieiitia,
li.u. liliro 3, cip. 7.
lass LioEn niiMus.
108«
lioli et t qiiidi|ii:(I mipli.i; iirnlLilissciil , Dei v.to so- Aposloli lcslimoniiiin fonnidavit, ubi ait : IUiier tgo
luiii quoil virg» pC|>ei issct ? Qiiid csl :iliiul viiginis liomo, (juit me
,
liberabit de enrpore moriis hiijin ? Cra-
(c. uml.iliirciii cjiinlissitiiMiii osli-inleic inopi:i |>iir-
(;l liii Dii per Jesiim Cliritlum Domhum noslrum {ncm.
lionis .<;iia>, ci onindcin in^ljarc cnnmi qiii pnidciiiil Mi, 2.i et 2.)). Nnn eniiii crat cnrpiis mortis hiijii>; iii

de iiii|iliis liniiiinnni cni.diloioni ?Tcne!il i^iliir vcrlii p.ir.idiso aiilc pcccatiim, proptcr qimd di^iinus lii

liii lcclor diligciis cliirogrnpliiiin , sciiiiqiic lc , disci- corpore vit;n illius, qu;c ibi cral, siiic isio innrlio sc-
|iuluin fidclcm Mi)iiicli;i'uriiin cl Tndiiclanx naiioiiis minationcni fieri poinisse filiorum, slnc qiio in cor-
prii<ialoin, niliil nliud i|iiaiii cnniinixlionein lcgilinii poie niorlis liiijiis fieri noii potest» {De A'u;i(iij (•/ Con-
d.minassc cinijiigii. eupisceiilia, Tcncs
tib. 2, n. 6). lu qnidem coiisue-
Aic. iNoii jialics ciirrcilatos scn?iis ad scparaiidiim luJiiiem tiiani, cquidem in lioc polissiinuni opcrc
Imiinnia nialn. l-^t liiiiiiiiinui cl Angcloriiiii naiiiia at- cnnscipicnlcr, iit qni coiiira vcrilalciii :igis, iiiliil vc-
qne sidislaiilia vcl lioiioriim vcl inalorum Deo crca- ruiii Inqiiaris : scd iiumcrnsis criiditionis tuac pcctalis
lorc siili^isiil : scd viiia natiiiariim alipic siilisianlia- C(irrcptio;iiim ninliiinilo vix siilficii. Iden liic jam
riiiii , i|ii:c M.inicli.ci natiiras diciiiit cssc ati|iie snli- brcvilcr aniiniabo, lc fallcre : nie autcin , vc! posl '

ktanlias, vcriias aiilcin ncgal , Dcus jiistiis ali|ue h"C opiis iiiiclligcs, insnlciitcm csse mcndacii. Tibi
oiiiiiipukins ordinnlionc jiidiciaria esse pcrniittil; et ergo liiijiis vitii vindica loiam posscssionem, ui ab
ipsa suiit iiiala , (pix nisi e\ bonis ct in boiiis iiatiiris Evangelio, iiee sane iiijiiria', audirc pnssis, qiii;i al)

iiicsse non possiiiit. Sic sunt :iulciii iii dialioli pnle- iiiitio uieiidax cs, sicul et palcr lii.is {Joan. mii, 44),
sialc qiuccumque illi, Dco jiidicanic , subdiintur , iit vcl illc ad ciijiis tc dicis dominum pcrtiniiis^e nasccn-
3 Dci pdtestate, siib qiia c^ ipsc diabnlus coiislituUis lein, vel allcr sccundarius, qui le clcgantibus, qiiae

esi, alicna csse iinn possint. {.iiin igiiiir omncs An- lameii iiilcr hoiicstns noininari noii qucanl, inibuit
gcli eloiniics lioniiiies siib Dci sinl poteslalc, inanis siicianicnlis. Totiini crgo hoc protuli in opcrc meo
esl loqiiacilas tiia , q'i;i dicis Dciim ct dialioliim divi- priore, qiiod lii pr.^ctermissum essc coiilingis : quod
sissc iiilcrse, qiiis eoruin quos '
habcat sub propria qiianla sii dispiitaiionis verilate ac liicc convictum, si

potcslato. In qiicm vcro crudo pcctore evonias islas, prope ultinias primi voluminis mei parlcs lcgas, cliam
qiiibus pasccris, contuinclias, |iaiilispcr attciule. En ipsc poteiis coiiliieri. Non ergo lua detrniicaia sen-
adest illc .Ainbrosiiis; de boc iii qund > iiivchcris ,
quid tentia, sed integra valenti est responsione desiructa.
dicat vide : « Quoniodo sohis , » inqnil , i poliiit jii- Niiiic aiiiem aiiili brcviier : Aposlolus linc quid ail

sliis csse, cuin grncnlio oiiini.; errarcl, nisi na- Miser rgo honw, qiiis me liberabit de corpore morlis
tiis exvirginc gciicratioiiisolino\i;cprivilcgioiniiiinie kiijus? Griilia Dci per Jesum Chrislum Dominnm no-
lciierclur > (Lih. de Arcn) ? Aiidi adliiic. aiiili , el pro- stivm : non ad morlalitnlcin noslri cnrporis rctulit,
tcrvain liii^u;iin rroiitis elisione coinpcscc : t Nnn quam caro animaliiiin de naiur.e inslitutione susce-
ciiiin virilis coitus vulv;c virginalis sccrcta rcscravit pil, scd ad consucliidiiicni delinqiicndi ; :i qio realii

sed iiniii;iciilaiuni scnicn iiivinlabili utcro Sfiiriiiis post iiirarnatioiicm Chrisii, per Tostamenlum No-
saiicius inrudit : solus cnini pcr omiiia cx iiaiis de viim, qiiisquis ad virlutis slndia migravcrit, libcia-
fcniiiKi saiictus Doniinus Jcsus, qui lcrrcna; contagia liir. Ibi crgo sub pcrsona Judx'oruni loqiieiis, illcce-

Corruptc|;r, inimaciilati parlus iiovitatc iinii sciisciit, br.irnm cupidilate etiain post iiiterdiclum sacrx iegis
Cl coelcsti inajcsiate dcpnlcril i [Lib. 2 in Lkc. ii, 2'). crraniiiini, ostciidit iinicum csse in illa teiiipcsiate

Ccrnis iicmpc, qiind dicc, quis di.verit ? ccriiis, qiiid- subsidiiim, si crodereiit Cliristo; qui sic iiidicebal

qiiid coiilra nie dicis, cnntra qiicin dicas ? Si ciiim caiilinnes dc futuris, iit vcniam condoiiarel pcraciis ;

e^o hiiic suni discipulus Mantchjci , lioc csl cl illc. n<c iiisisleb.1t rois iiilcnlalionc ' siipplicii, sed ciir-
Nnn csl aulem hnc illc, qui lucc antc nns dixit. Non rciilcs libcralissimo gioinio coufovcbal ; iion cxani-
cst linc igiiiir, qiiisqiiis li;cc dicil : sed haTeiiciis ma- maiis lcrrnre dc|iressos, sod rcparans bciiignit.ilc cor-
nifcstus cst, qiiisqiiis liuic anliqno calholico doginali rcctos : quani bcnignilatcm ipse jain seiiscrat, qiii

contradicit. dicebnt, llumanus sermo, quoniam Chrislns Jesus vc-

LXYII. Ji'L. Scd jam pergamus ad cxlcra. De ine nil in liiinc inundum peccatorcs siilvos fucere ,
quorum
ilaque scribens, post illa qna: supra lexui verba iiia, primus sum cgo : sed ideo misericordiam consccului
lia?c qua; sequuntur adjungis : « Post barc iilud iio- sum, ul in me oslenderet Cliristns Jesus omnem palien-^

strum posnit, ubi dixiniiis : ll;cc eniin quse ab impti- liiim , ad eiemplum eorum, qui credituri iunl illi in

dcntibiis impudcnlcr laudalnr, pudenda concupiscen- viliim ceteriinm (1 7'iiH. i, \^ et IG). Qiiod ut inlcllige-
lia, nulla essct, nisi bomo ante peccasset : niipii:c rcs ad vitani malain, noii ad iiaiiirain lioniiiium

vero essenl, ctiamsi ncnio pcccasset; lierct quippc pcrlincrc ; ne pcr advciilus Chrisli caiisain , pularcs
sine islo morbo seminatio filiornm. (Inc usqiie illc ab eo etiani pai vulos poccalores pronunliatos; ail,

verlia nica posuit. Timuit enim quod adjnn\i, In cor- 711 i)ie oslendit oiiiiii m pniientiam. Paticiitia nuiem Dci
pore vitT illius, sinc qno imiic ficri iion pnlcsl iii illn csl, de qiia ad lioiiianos Inqtiiliir : An igncrtK
•nrporo innrlis liiijtis. Et liic iit incam scnlcnliain non qiwninin bo::iiiis Dci ad panitcnliam lc addHcil ? se
fiiiiret, sod cam qiiud;ini iiindo iletriiiicaicl, illiiil

' rjliii, pcr. Mss., po.-it.

' Editi, qiiosrinm. raslisanliir cv mss. ' Mss. i'(.ii. Mar. ci cliii'., ncc sbieinjuria
* \crius mss., f/io,i. ' vioiiioiiiis, inteiiliiiiu: : iiicndust;.
Cditi, qitem.
« ,,

AUCUSTINI !Ors
,0S1 OPEniS IMPERFECTI CONTR \ JUUANUM. S.

Iwiin el cor iiiipacuiwus tlie- 11« libecttbit de corpore murlit linjnsl iii s<n-iiii' v«-
tuiitlii.r. anlifn rfnri/i.iin

cl Exlt?C- slriimdispiilaiiil» c>iiivii;crc : >cd li.ic lc ;>os%r,


taiinmi libi iriim iii dic inv (Roiii. il '. ."i).

cm;;»" lcmi>ore mclius \idil. qiti viro IDiislii rliarinlam misil ct


liir Lt?o |.;iliiMilia Doi, cum iimi illo :

jwrviilis aiium idcn vcrlu iiu-a co;iiin 'inor.ins id pr.clcrniisil, in- lu.i
c\s|>ocialiir limnnia coiivcrsio. Iii

pocc.il:! Tidcrcliir cxsiicdaLi ct p:ol:ila r^pniisin. Ouis eiii.ii


iiMii pi.icsl .i|>i>nii TC |.:iliciilia. Si ciiiiii o^sciil
|.:ilic..s quid.-ni iioii riilcnl qiiiid itrscio iitriim vobis pcrsuidcic pi>-
iMlur.i-, qii.c cisS^dv^ilor ail^trilnicl;
^ (x.IcnI luciilis, ct l;iiiicii aliis prrsiiadciiduiii piilasiis, lii-
f:ilso, siviis \cr<> ccilis-ii»c ilic.-rclur. ii

cl ju-liis cssc iiiio;! cst Dciis d:i'i Aposiiiliiin indiixis-c |.ci'Son:iin , iii.nilimu sub
.lulcm Dciis uisi iiiiis ,

vcl Pauliis Cbrisli ^ralia constituli , aiqiic diccnlis, ilisfr ,r»


iiiciis Jous l.lirislus : ciijiis |.aticiili;iiii ,

i|iioruin i><|-soii:i li.qiiitiir, liomo, qiiis nieliberabit de corpore morlis linjus ? (Irn-
Jiu pciscciilor, vcl ;ilii siili

cxpcrli sunl; quia <liii cs-pclMli sui.l, liccl scro lia Itci pcr Jcsum Clirislum Dominnm noihHm. Ii:iiic

lilicnili Ac jior lioc ab .\poslnlo viUi l.omiiiHiii, iioii vcro Jiiil.ciis, iinnilumqiie nirisli:iiiiis csl, <|iti ilicil,

iialur:i d.Tm!ialur. Comiiicniliins crgu laiic prali^iin Dci grilia nic lil>crabit pcr Jcsum Cliristiim Duiiiniini

Jiiiljis, i|iiia lc\ piiiiii scclcilos, ncc liabcl illani iioslruin? Ycriim lioc oniitto : illud aiitcin quis rcrai,

cfliciciili:im iniscricorili.c, q.iam l!:iplism:i, in ipio do pi'a:lci'itis siiis |-.cccalis pularo lioniiiiciii diccrc,

Cmfcssionc lircvi :iclumn dcl.cla pursanlur, ovlcnilil Quis ine libernbit de corpore moriis liujus ? nt ci |>cr

i!<lierc illos currerc aJ Clirislum, imploraic o ciii ii;nosci'niis Ciirisli gratiain rcinili:iniiir : cuin diliici-

liiijiis iiiiliilgculi:c; cl n.lvciicre iiuoil l<x iiionim dc app:ircai, uiiJc ad isia vcrba pcrvciicrit? Cccc vcrla
viilncriliiis co iiicliir, gnilia vcro cfficacilcr rclc- cjiis siiul iii ntiribus noslris : vidcaniiis crgo, ulnini c\

lilcrqiic incilcaiiir. Ci>ri>ii> ii:iqiic m^nis, pc<t;il:i coi|iiiid cgil v.ilciis, :in cx co quod n^il ii<.|.'iis, iiiisi--

di\il csse, non cani '111 : iniii si ilc mciiiliriinini nii- ruin sc cssc fatisitnr. <J;imal liomo, Non qnoJ roh,
scria pronunliasscl, quaui pcccilo :i'Nliiiia>roiiligissc, agi ; tcd qtiod odi, illuil fncio. Cl.imat, Jam n n rgn

rcclius iniirliiii ci.ipiiri<, qu:im Ci.V|.iis iin.iiis vocis- operor illiul , scd id qiind lnibilnl in mc pecciitiini,

8<-l Vcium ul scias, sui unilimi coiisucluilincm bcriplu- Scio citim qiiia non habilat in me, hoc csl in canie mea,

raruin pcccHa mcinlira diii; It^gc, ad Colosscnscs, iibi boiium : velle enim adjacel niilii ; pcrficere uutem bo-
ip-e Apostoliisail, itoTlificaU membra vestra,qiia:suiU num, non invct,io. Non enim quod volo facio buiium , ;

$u}ier terrum; (oriiicalioncm, immundiliam, etavarilinm, tcd quod nolo maluin, lioc aqo. Non ait, Fcci scd ;

iiua:eit wiiulMroruin servilus; pruplerqua; venil irn Dei in fiicio : non ail, Opcratiis suni ; sed, opcror : iion ait

fiUos iiicrcdiililatis, in quibusrlvos aliqunndo ambulaslit, Egi ; scd, aqo : ct lioc iioii quod voto ', scd quod nolo.
eum vivcrclis in illii (Culoss. 111, 5, C) Ecce quomodo Posiicmo, coiidclcclatur * lcgi Dei sccuiiduni intcrln-

incnil.ra appcllal,qu;c pcccala proiiunliat.Corpus aii- rciu bumiiicm : viuet aiilcin aliaiii lc^cin in mctiibris

leni pcccali liic * ipsum ad Konianos, Vetiu Iwiiio no- siiis, reiiiigtianlcm logi mcnlis sua: ;
qua lcgc uliquc
ster, iiiqiiit, simul confisus est ciuci, ut deslruatiircorput coinpcllilur, non quod viill, facorc lioniim, s^nl quoJ
pcccnli, ul ullia non scrviamus pcccuto (nom. vi, C). niiii viili iii:iluin, lioc agcro. Proptcr lioc cxolaiiiat :

Iloc ilaqiic miirc cl liic cvcl:iinavil siib pcrson:i, iit Hiscr ego liomo, qiiit nie libeiabtt de corpote morlit
di\iiiiiis, Jiid.cnriiiu : J/i«ci- cgo lioino, quis ine li- Itujui (Uom. vii, iS-2.^)? Cl iii conira clarissimain
beiabit de curporc morlit hnjns .' id cst, Qiiis inc libc- vcrilatcin oculos clauJis, gcmilumiiiio ojiis ciponls,

rabil a rcalii pcoc.aiuiiim nii'iiruiii i|u;c coinniisi, ciim iinn iil i.iiinibiis paicl , scd iit libi pl.icd, diccns,
viLire poluisscmt qii.i' l<'i.'is scvnrilas iioii doual, < Quis inc libcraliit dc corpurc morlis hiijui? Iioc Csl

scd iikiscilur ;
qnis nic :ili liis nicmbris, id csl a vi- Qiiis nic libctaliit a rcilu |iccc:iinriim mcuruin qii.i!

liis, qu.c improbiiruiii imilallonc collcgi, ul p.:ccali commi^i? > lllc dicit ', Qnod iwto mnlum, hoc ago :

pliiiiiin corpiis cxsliiicrcm, potciii viiidlc:ii'C ? quis, cl lii dicis , t qu?c onniuii>i. > Usqiic adconi^ dcspc-
iiiqii.iiu? Et r<'s|ioiiJit ,
qit:isi rcriiiii ipsaniin vocc ras <lc boniiiiibiis ^ qui li;i'C lcgiint, iit noii ipsuiii

rommoniliis : Cralin Dci per JesumCliristum Uumiiium malitil aiiJtrc qiiain lc, cl ipsi poliiis qiiaiii tilii rrc-
noslrnm. Gr.iti.i Dci, qux arcijilam fcrl jiisiiiiam fi- derc? Sinc liominoin gniiam Dci, iioii solum qiiia

dcliiiin siitc opciibiis, scruii.liiin ipn.d D.i\id dicil , p<'co,ivil, iit nbsnlvatiir, vcriiin ctlaiii nc |K'ccel, iil

Dciili qnurnin rciiiusn: suiit iniiinilales, el quorum tccla ;i<ljiiv<'titi' , c\|iiisccro : qiiod jslo lofo asitiir. Qiii

tunl pccciilit : bcnlus vir cui nun impuliiiil Dvminus Cuiiii <li< il, Quiid inilo innlum , huc ngo, noii Csl I'H'us
pe'Ciiliim{l'ial. xt\i, \efi}. Qiiicigo facil iiomincni itl ilical , Dimille nobii dcbila noslra ; scd, ?le nos in-
bcaimn, cliam ipsc bc;iiiis csl , jiislilia s<'iiiiiitcriia , fcrns in tcntationem (Miitlh. vi, 12, et 13). Ihusquitiiue
pcr |iiam ifin ilinnt pcrc.iliini, iiisi (|iiui! jnrc piiliiit niilcm lentaliir, siciil ait opnstoliis Jacobiis, n (Y/ncii-
imiiiiian.'. Nott auloiii jiirc pnliiit imiiiilarc, .si iinii il
) i.Mdilid 5im ttltractiis el iltccliit (Jacubi i, 1i). Il'i(

Iml ciii impulitm', poliiit i't ca.crc. Ncmo niilcm po- nialiitu Osl dc qiio ait , Scio quia non liabilal in mr,
tcst c;iM.'rc iinliir.ili.i. Ijjiliir iiiilliis pror-iis li.ilxrc hoc etl in cnrnc inen, boiiuin. Iloc malum cst iii coi'|iO'

polcsl di! nalur.u iicc<'ssiialu pcccaluni. II rc lncviicr


divisi! s:inii'ial. ' Filili. i'( linc iion volo ; |.ra'lcriiiissn, qiiod, laim>t:>i crat
AiG. Ciiiiatus cs .piidcin qnoj ait \poslulus, Qnis i.i iiiaiiiw i'l| U>.
' liliii, ciir ilclcctiiliir. M Mss. , condcl.'Ctiilur.
> iiliii, (/iiir ciiiniiiisii ille diccHi : mvnU-ac ac ilisivn-
' vciii» nili'i Piii , iillitin tlrnlilills »li;lili:>Ji ipl'-.
• LJiI., hj, Al Mss , liic. » .-11. \l.si. hiiili \cro, ile oiniiibus
losn Ll KC, IMUMCS. ,„.,0

ro niorlis liiijus. Iluc maluin ii(>n fuil iu p.irndisi) ruiu a niirlio fornicailoiiis , Ecclcsiae homincs niiinio-
•iiie pcccaluiii ;
qiiia iioiidiiin er.ii b^uc caru corpus bal : qiii sensus quoniodo et fronloin tiiam cl d..giiia
oiorlis liujiis : cui Jicoliir iii linc ', l<bi est, mors, pciiitiiE crasiTil , prinii voluminis inei proiio ullima
ctinUiilio (iia '!
scd luiic dicclur, ciiin coiTii|>Iibile lioc pailc iiionslialur : quod el in lolo ipsiiis rospon^ionis
iiidiiciil inrurrii|>lioiieni, cl ninrialo liuc indncril ini- copnrc, proul locorum opportunilas allnlil, expli-
iiiiiitalilalcin (I ('or. \v, 55-b,'>) : iiiinc aiilein ci>r|iiis c;:lii'ii est.

csi iniirlis ;
quia id>'iii i|isu dixil a|iublolii$ , C°or/)iii Auc. Niisqii:im sic apparuii doliis liiiis , ot pi r
niurdiiim <»/ proptcr pcccatum (flom. viii, 10). .\udi scicnliam d:imii:il:i coiiscioiiiia. Sois ciiini , sois omiii-
ralliolicos iiilollciioies Apusloli ; accipcC'>rum vcrba, no : lam ipiippc aporliim csl , nl (pii libros illus logil,

liiMi iiiea, cuiii (|iiiliiis ac(i|iiii C(iii\iii:i ln:i : aiidi non boc nesoiro noii poss l : sois , iinpiaiii , in libiis ipius
iVlagiiiin, scd .\iiil>rusinni. < Kiiaiii P.iull c:irn, > in- ail Marcolliimm cdidi , nie vobiMiionlcr rgissc oonlra
r|uil, < curpiis niurlis cral.sirul ipsc :ii(, Quis mc lib,'- iiicipionicin stii^crc jam iiinc b:cresim vesiraiii , nc
riibit tlc cori>ore morlis liiijus {De l'u:iiihiilia, lib. I, crcdortliir Adiiu . cli:inisi nnn poccasscl , fuisse mo-
cnp. 2 vel 3) ? i .Audi noii Culesliuni, .seil (Irogoi iiiiii : riliirus. Sed (|uoiiiam '
morlalom liaolonns dixi , (piia
< liiiia nosnielipsos, i iiiqiiit , < |>ro|>riis \iliis ac polcral nicri ; pntorat n:iiiique pccfcirc : Hi cis qiii li-
p:issioiiilius inipiign:iiiiur, c( dic ii(icln(|iic igniiis sli- bros illos iion lcg(>ruiil ncc forlassc lcoturi
, suiit
iiMilis coipiiris liuiiiililali^ liiijiis ot corporis ni><rlis fiico iiisidioso, si liTC lua lcgorcnl, siibripcie voliiisti
;

iii-goniiir , iiunc laienler, nuiic cliain i>:il:iiii ,


priivu- qnasi fgo jia diveriin, Ad.mi niorl:ilom f:ioliim , ut
caiilibus nbiqiic (H irrilaiilibns ronini visibiliuni illc- sivc peccarot, sivc non peccarot, moriiiirus
essoi.
cebris, lulo liuc fa'cis, cui iiili:rsimiis, coCni sui fclo- Iloc eiiiiii vobisciim agiliir » , hinc lota Je
hac rc in-
rciii vciiis oapacioribus e.vli:ilaiuc ; scd ct logc poCGiti, lor iios cl vos voriilur qu.csiio, qiind iios dioimiis,
qii:ucst in nicnibris nosuis, logi spiriliis ropugiiaiito Ailaiii si non poccas^ct , iiec cor|)(iris moiiein fnisse
{Crcgoriiis Nazianz., Apulog. I de Fugn suii) llis lu p.issiinim ; vos aiiioni , sivc pocc:issci , sivc noii poc-
luiiiiiiibus ooeleslis oivitaiis oblaliaiis, < C-orpiis iiioi- cassot , corpore ftiisse moriturum. Qiiid etorgoqiiod
tis , > inipiis, < peccat:i dixit csse , noii carnom : i igiioiare le lingis, qii:im niorlcm iiitolligi volini, ciijiis

negaiis Apostulnin lioc ad iiiuitaliialeiii noslri corpo- coipiis dico iii p::iadiso non fuisse anie poccaiinn ;

ris reiulissc; < ipiani caio, i iiiipiis, < aiiliiialitiin de riini scias , in librls illis qiiid ogeriin, qu:iniqiic aperie
lial(ir:e iiislitulio.ie sii>COpil. > llnc oniiii s:ipis, ipiod diliKideqiic cgoriin , non fiiisse Heum piiniciido diotu-
l'el:igiiis in jiidicio l':il.vsliiio lioto cordo daiiiiiavil > iccoaiori, Terra es
, , et iii terrain ibis (Cin. iii,
Adaiii sciricelniorl.ile.il faotuiii, ii:i ul sivc pcccarot, 19) ( qiioj de inoric corporis dictum qiiis iion
,
iiitol-
sive iio:i pcccarot, iiiori(urus csscl (n). Ac sic resi- ligit? ) si Adani ctiam nulla iiiiquitale comiiiissa iiii-
s(eiis liis viris , o( aliis eoruiii sociis lidci saiix, (ul rus esset in tcrram , id esi , vel coipore morilurus?
lan(ls(iue docluribus , cogoiis iniplerc |ianidibuni Quod autein eli:im ni:itrom iiieain
,
qux ic niliil l;e>it,
etiaiiisi neino poeca^scl, dolorc par(uriciiliiiiii, labo- iicc coiKia tc aliquid disptiiavit, convioio laccran-
rc nascciiiiiini ,
geiniiibus languciirnim , fii:icribiis dam pulasti , victus cs inalodioeiidi libidino, noii ti-

niorieiitiuin, inoerore lugcnlium. Quid igilur niTum ,


mens qiiod scripluni cst , Ncque maledici refjnum Dei
si ct du isto par.idiso, (jiiod cst Lcclcsia, loras i^ttis ;
potsidebiiut (I Cor. VI, 10). Sed qiiid u:inim est qiiod
(jiii paradisiiiii iltiiin, dc qiio foras ierunl ,
qui n s iii (e inimicuni etiam ejiis ostoiidis cu/n sis inimicus
,

ist:>s iiii<orias |ieccaiido niiscrunt, taloni faoiiis, (pi.i- graiia; Dei ,


qua cam dixi :ib illo pncllari viiio libcra-

lein iioii dico Cbristianoruin iiullus, scJ iicc boiiii- tim ? Ego vero parcntes luos t:inquara catbolioos chri-
niiin quisquani suspicari auilcl si non sil iiisanu^? stianos bonorabiles babeo cisipic gratulur
-, , quod ante
I.XVIIl. JuL. In priiiio cniin opcrc latiiis dis|>u(a(a defuncii sunl, quam lixrcdciiin le vidcreiil. Non au-
siini. Quamvis nec tn dilucide loipiaris, qiiam mortein lem dicimus , muibum cssc nogniium niipiiariiin »
iiitolligi vclis , ciijus corpns dicis in parr.diso non qiiod est liberorum proorc:iiid»niiii causa
cuiiciiin-
f:ii-sc antc peoratiini : <|uia iii liluis, quos ad Marcul- bcre, non 8.iliand.e libidinis ; (juain lii negas mor-
liiii nomcn cdidisti , inoitaloin Adim fartuni fiiissc bum, cum fatc;iris adversus cam provisum fiiissc
pidfcssiis cs {De Pcccalorum ilerilis, lib. 1, capp 5 e) conjiigale reniedium. Nani utiqiie ne funiicaiiu por-
4). Quod vero adjuiigis morbiim cssc ncgoliiim iiupda- pctrelur, libidini, quain laudas, coiiliadicilur, obsi-

1 inii , lcnitcr aiidiri potcst , si bnc soliiin dc tiiis p:i- siitur, repugiialur. Ut si eiiin , qni procreanJis liliis

rcnlibus Jicas. Consoiiis ciiiin f>>rtc ossc polos in:ilris constitutus est , transgredilur liiniteni ; sallciii qui ci
lii:e niorbi aliciijus occiilli ,
qu:iiii in libris Coiifossio- cedil, in conjiige venialiier pcccct : conjiigibus eiiiin
nis , ul ipso verbo iiiar , nicribibulain vocalaiii ci-se li.qiiebaiur A|:ost(>lns, nbi ciini diiissct, Noliie friiu-

sigiiasli (Con[essiomim libro 0, cap. 8) Ca-Icrum in iliire iiivicem , »im cx consensu ad lempus , ul vncclis
sancloriim connubio, ct in omnium hinostoruiu, niil- oiiiiiom ; ct iterum ad ipsuin esloie , ne vot lenicl Sa-
lus omiiinn morbiis c~t. Quia ncc Aposioliis niorbuni
pro rcmedio conccssil, cum pcr rcvcrentiain niiplia-
' IIuc revocamus , quoiiiam, ox mauuscriplis.
• CfxJox Mar.: iioc enim ubi agilur.
' SicUss. Fxlili, iii pnem. ' Mcnardi editio : yimc nuiem dicimiis morbiim este
' Sic Uss. l-.dii.i, uiiilcicl. nupti.:Tiim .•;;iavi ac iiiaiiiroslo lapsii. Casligavit vjjjnlerius
(c) Vide Ubruuide r.osdsPobgii, cap. II cl S «X ClamvaUcnsis codiois lido, cui Port. ct vir. suHra^aiilur.
, . ,

OPr.niS niPERFECTI CONTU A JLLIA.MJM, S. ALGUSTINI 1012


,091
conlinuo siili- piitibanlur dcflcxisse ' , tcndantnr. C:elcriiiii Fausius
laiiai
'
propter iiilempernnliam leslram :

ll>c ttuicm tlico secundiim veiiiam Maiiicbxorum cpiscopns ,


pi;ccc| lor luiis , lioc vcl
iccit, alq'ie ail , ,

iMqne Diaxinie Aposloli tcslimonio conlra nos nililiir, di-


twn ieciindum imyerium (\ Cor. vil , 5, 6). II."'
ccns ab co niliil aliuj bis scriiionibiis, lccis vlJclidH
malo sola bcno ulilur ii.lciilionc i.roprig.inJ.L' ptolis
hnic m;ilo vciii;ililcr lii coiijugo qii.'c re|.ugiiaiis consllio in mciiiliris h:ibilcl', qu.ini
pndicili^i conjiigalis :

loii f iiisi iimlis foil carnalis i:\niuiniii"(lo naturain nialam si;ninc:iiam fiiisse. Uiidc nibil in.uus
cediiur, .

a tc debiiit quaiii hic locus sic intclligi qiM»-


l.uic inalo rosisiiiiir. ne ai.|iciiiusd:iMma-
fieri , ,
voliiiii;iiis ;

bilis voliipl;il:s (xplcalur. Iloc ni;vliini li.il.il:a in n.r- mndo ab il is exponimr, nc , cuiii pcr casJcni lincas.

propUTriijns olinn, cliain ir.r::lo quas Faustus torsii , ingreJcris, noii disputasse, scd
pore morlis liiijus :
ii

non consinlic.ilc linp»rliinniii , dicilur , Sdo qnia non pncicriD rcdiliJisse vidcaris.

habunl in iii.', /ii>f esl in rariic iiica , Iwimm (ft..»i. vii, Auc. H.'sp(iiide;it * tibi, non Fauslus Manirli.Tus ,

lloc m..liini noii itM iti ( orporc vil;<: illius ,


illii scd c;illiolicus doclus doclorqne ' Crcgoriiis : (|ui
48).
V(iluni:iii * servieiililiiis cli;iiii gcnil:ilil)iis nicin- noii ( inlcr principia, > ut dicis, i emciiJalionis , lii
aul
bris, liliidii iiiilla ml, aul oinnino s.; iiii.innni conlra menibris legcin pcr flagitiorum usum sanciis coiiMl.is

voliinlalis arliili iiini iion niovcbal. Iliijns n):ili rcici.lc rcbcll.-m ,


ccnsuetudinem nialam vocabat ,
qu.c ;ib

exoi ii piidiiil • ciis (Ccfi. iii , 1) , rpii priiisi|ii;ini pec- cnidiiis cliain dici solct sccunda naliira : » sed lc-

carciil, iiiiili craiil , cl iioii pmklial cos {/</. ii ,


2.*!).
gciii pccrati qii:c c^l in mciiilii is nnstris rc|iiigiiaiis

Hujus ni:ili l.uiilcs' iiiipudcnler sparsisii i liaiii (iualnor lcgi mciitis, inorUili biiic lcrrcnnquc corpori noslio

illis liliris luis , (luibus coactus suin responJcrc scx plane apcriequc tiibu. bal dicciis, « l.cgeni pcccali

iiieis. qu:i' cst iii mcnibris nostris, lcgi spiritus rcpiignarc ,

l.\IX. Ul aiilcni'adislamcomn)cmoraiion('in
Ji'L. diiiii iniagincm rcgiain " qu;c intra nos csl, c.aptivain

hunianc ini-erix ct (liviii:n gralix vtnircl Apu^loliH, diiccre suidcl, ul spoliis ejiis cedal, quid(|uid illud

siipra diveral : Yid,o alinm lcgcm in meinbris nieis csl quoJ iii iios liciicficio diviii:c .ic priniac illius con-
rcjmgnanlem tcgi nuiilis mc<r , el cainiwnleni me in teije ditioiiis iiiniixil. UnJc vix aiiqiiis, » iiiquit, c forkisse

jieccali : posl h.cc vcrlia cxclaiiiavil, Qiiis me libera- loiiga sc ct disiiici:i rcgcns pliilosopliia , ei pau-

bil de corpoie morlis liiijus '!


Cialia Dei per Jesnm hitir.i aiiim:c sua; iiobiliialcni rccolcns, na'uraiu lu-

Chrihlum Dominum twiliuin (Hoin. \ii, 25-25). Coii- cis, (|ii:ciii sc Csl, buiiiili liuiccl lcncbroso luto con-

Stat niiidcm pr:cinissis illis qiKC posuisli, SKlnlidissc jiincta, rcvocct ac rcflceiat aJ Dcuni. Vel siccriepro-
Apustiilum, Miser eijo liomo, quis mc libcrabil dc cor- piiio Dco agal, ulrumqiic paritcr rcvocabil'; si la-

pore. morlis hujas? Cralia Dci per Jcsum Chri!.tiim iiicii Innga cl assidua incditaiinne insucscit sursiiiii

Domiiium noslrnm. SoJ \m\ quiriiniis iinprcseiilia- scni;icr aspiccrc, cldcnrsiiin in:ile lr:ilicniciii acdc-
riiiii , iiiriiiii liiic AposloUis dixeril : vcriiin ipia liile, gravaiii.ni nialeriam sibiinci asii iciani rrci.is arciio-

qiio sciisu ,
qiia ralionc dixeril qu:criinus. Ille eiiiiii ribiis siiblcvarc > ( Crcjorius ^ aiiaiiz. , .Apolog. 1 (/«

in iiicnihris lcgcm pcr n^igiiioriim usiiin sanctis cnn- Fuga tua). Ujpc diccbat bcatus Gregoiiiis, non in-
siliis intcr principn tanicn cmcnJalinnis rcbcllem , tcr priiicipia cmcndaiionis suae , scJ jaiii cpiscopiis

coiii;ueliiJiiieiii iii:ilaiii * vncal):il, i\\i:ii ab eriidilis Tolens ciponcrc, vei polius qii;c iinLi siini, adiiioiie-

ciiam s;i"culi iliii solci scciiii(la natiira. Anie p:iuca re, iii qiiali qiianloquc ccnainiiic ciiiii vitiis iiilcriu-

enini cos, ad qiios loqnitur, cum cxprobralionc con- ribiis, propicr corpus qiioJ aggnvat aiiiniam, con-
Tcnicns dixcral : Uumaimm est cpiod dico , propicr slilnlisiiil sancii. Qiiod ccrtamcM ntiqiie non fuisscl
infii milateiH cariiis veslia: : sicut eiiim cxliibuislis imm- iii ilto bcal:c pacis luco, id csl, paradiso dcllciaruiii
bra ivjda «i'ri'irc immuiidilia: et iniqiiiliili iid iniqiiiln- sa:.rlariiii), si iicnio pcccassct. Noii enini corpiis iiior-

tem ; ila nunc exhibcle mcnibrd vestra senire jusliiia; in tis liiijiis ilii cssci, ciijiis cnrriiplibiliiaic aniiiia gra-
tanciificalionem (Id. vi , 19). lJl(|iic osienJcrct qiiia varcliir : scJ corpiis vit c illius, ubi non caro cuii< u-

cariicin , non lioc corpus qiiod caus:is iii scminibiis piscercl aJvcrsus spirliuni, ul ncccsse cssci spiritui
h:ibct , scil vilia abiisivc vocarel ;
post dun rnpita Tor- concniiisccre advcrsus cariicm (Catat.^, t7)'scd Tc-
lassc siibjinigil . Cum etscnius in carne, pussioncs pec- lici iilrius(|UC cniiCiirJia n.lura l.ciarciur liiiiii:ina. Si
ciilorum qu(t pcr legem oslciidunlur , opcrnbanliir iii crgn Ma.Miclia^os iiilroJiiccnlcs aliain ii;iliir; ni iiiali

nicmbiii noslris , ul fruclificurent morti (Id. \\\ ,\i). alque siibstantiam cvpiignarc vclles , iidii aJjiiv;irc ;

Sic disit, Cnm estemut in earne, quasi co lcmporc prorccto istas oinnibiis apcrlas a parvnlis iiicipicnlcs
cum dispubrct, iii carnc nuii cssci : scd qiii Scriplu- liiiiiianr vita; miseii.is cuin tiiis dcccploribiis ii<iii iic-

ras novil ,
gcniis hnc clociuionis ' a;;ni)srii. Kt iJ.o garcs; sed iiiide in cas collaps:i sit iinslr;i iialiir.), qn.c
iibi vcrbornm coiiiiiiiinit:is ingcril qiKusliKinm, aJbi- bcata i^si priiniius iiistiliiia, ciiiii caih..|icis iidelibus
bealur rcgula ralionis , aJ ciijus xqiialilal.-m , i|ii;c cl iii;)'clarissiinis diicloribus diccres.

LX\. JuL. Ut igilur qund cgimiis culligatur, ii'..-c


' \ i)!ui(.rius : E/ iJcrim» ad ipsos. fi aulem vos tenl t .'o-
Miifij. ca&iilJEalur ex Us.>. 'omIcx Mar., rien^i.Tis-v.
* si.-. Mis. l-iliii vcro, ii/.| n i-oiuntate. » Mc Mss. l..!ili, hiibil.:!.
' 'ic Vis. Kdili, repiiiliiit. •VerliHin, ris/iuiu/i'ul, buc rcvocalur cx nirntscri
' M^-iiicrius : iiujiit iiw/i ciijiis laiidet. *b(>sl. ciipi-. a jU
ni:<iiu.si:ri| lis. » Mss. ohiiHii.il. riiicto.qne
' cLr. el Mar. Mss, jim. V.SS., rcil :Hi, corriijlc
« liflu, imluin, ciiriU|.ic i;i edllls, uliam. « M\\\, mii hin, I. «aiiUiiri) li | ru.'l.-'rot'.iil, ittri.
'
aic )4.t KdlU, lof |.(| i||U. ' tiliu. rctoc.iil.
mz LinEn PRIMl.S. 109«
p«;o (lirlis liiis rr.iuOoii) inliil , iioc lii ;ttliilisii nlii|iiiil,
iioii erat propicr propagandos filio» neccssaiia, sti-
qiiod vil (liliiliorc ' |iicl.'ilis coloie ptMfiiiKlercs iie-
,
miil.ibat taiiicii aiiimum, cl propcllcbat iii coiicubiliis
(liini Scripliiris lcsllliUi ap;iroliarcs. Nec lioc (m nl lii
vcl qiiosquc damiiabilcs, vol ciim conjiigc vcinalcs ?
pulns, iiilc-llcxil Aposliiliis : ii<'c ali:i prorsiis iii p:ira-
Sieniin l.discr;it, ipialis nunc vst ; lioc siiie duliita-
(livo Iitil conJilio coiiimixlionis, qiiaiii (|nalis iiuiic in
lione faciobal , sivo illi resislcrclur pcr lompcran-
roiijii(;i;s :igiliir fpiaiii a ^e iiisliliit;un' Dimi-;, l:ini
.
liaiii, sive por inlcmper;iiiliain ccderelur. Ac sio,
ipsiiriini comliiiiOK sovuiiiii ot i|ii:ilil ile nicnilironiiii,
liomo libidiiii :iut pcccainio sorvire cogercMir, aut
qiiani frcqiieiilali liriiodirlioiic pordocnit. Qiiilms :il)-
bello intinio ropu:.;ii;iie : qiionim alicriim hone-
solutis clarcl, criicio-. i|ui a ic docipiunliir, ir:i csse slali, alicriiiii p;i( i fi^riciialis illius, si biiiiianiiin seii-
quain niisoricord a digniorcs, (|iioiii:itn iii cxcusalio-
siiiii li:iliilis, iioii coiivoiiire seiililis. Uiiii:uirl igilur,
Dciii criiiiiiiiiiii suoriiin, qiic iii:il:i Yoliiiimic coiniiiit-
ul si libido ilil cssol, ila csset sulidila voluniali, ul re-
tnni, le auctorc iii^^iinaiit iiaiivit:ileiii ne corrig:iiit
clam
,
i|iiict:iiiiqiie iiientcm, ncc ad ilclictum lialicrcl,
.ncliiuioin.
noc ad pra'lium provocaret; ct S|)iritiiin obcdicntcm
.\tG. .\ilio pi:i csl in li:ic vila Deiini colcrc, ot ojiis Doo, ac fniciitom Dco, iiec poc.carc iicc piignarccom-
g-alia cniilra vilia iiit'-riia piigiiare, cisqiic ail illioila
pollcrot. Qiia'qiioiii:iiii niiiic t:ilis iioii csl, scd ipsa
inslijjiiitiliiis cof!oiililin^ve iioii oodorc ; ct iilii codi-
licila inliiaiilcr, non oblompcranter :ippoiit ; in illi-
tur iiidulgciitiain, ati|uoiitiioiicoilalur ailjuloriiiiii Dci citis aulem aul spiriluin dojicil, aul coiiira spiriluiii
aflocln rcligios.o piclalis exposccrc. In par:idiso aii-
concnpiscit; agnoscite m;.luin viliata iialiir.i; inlogii-
loin, si iicino pcccassct, noii cssel actio picl:itiscx-
lalc coiilraoluiii : (piu iiialo boiic iitilur piopigaiidi
piigiiarc \iiia; qLOiii:im pcnuansio felieil:itis essoi
orficio castilas coiijiignm, clde quo iii:ilo duciliir ge-
\itia non liabcre. Sod non est indicium ' liominiim
iioralioiiis oliiioxie viiiculum, rc^cneratioiie solveii-
coiilra vitia ver.icilor dimic:\iiliiim , ca (ni;i! iinpiiden-
duiii '.

tcr frei|ucnlalur a voliis laiidilio vilioruin. Itanc vc- LXXI. JiiL. Sed de lioc satis sit, ii:incf|U.o scquiin-
ro, Juliane, quandi dicol):it Amlirosius, t Omnos lio-
liir :iiTipiaiti. < lii corpire igitur iiiorlis liiijus, (|iia!o
niincs sub pccc:iio iiasciinur, ipiorum ipsc orius iii
in panidiso aiite peoc.ituin, profi tto i.oii cr:it , alia
vilio csl I ( De PccniteiUin, tih. I , cnp. '2 vcl 5 ) ; aiil
le\ iii mciiiliiis nuslris ropngnat' logl nionlis : quia
iTie uiccbal ;iiiclore, aiil inr.iinali:it iialivii:iicii) , ne et quaiidu noliimns, ct qiiaiidu iioii coiisciitimus, iicc
cnrripcrci aciioiicm? Ilane vcro Grogoriiis, qii:ind3
ci mcnibra nuslra uliinplcat qiiod appelitexliibonius;
«liccbat , « VoDcrarc iMiivitaicm, por qiiam tcrrenae h.ibitat tamen in cis, ci inetilcm reslstcnlcm rcpu-
nalivilaiis vinculis liheraliis cs > (Onit. in Natattm gnaiilem(|ue sollicilat; ut ipse fonniclus ctiamsi non
Dowiiii); aul qiiiiido dicebal dc Cliri>to Idiineiis ,
sit damnabilis, qiiia non pcrPcit iniquilaiem; sll l:i-
vel do S|iirilii saiiclo, « Por liiiiic prime nalivil.ilis
nien miserabilis quia non liabct paccni t De
. (
niarubc piir;anlur, per quas in iniquilalibiis coiicipi- liiipliis et Concupisceiilia , tib- 2 , n. (j ). Natura-
niur, ct iii dcliciis geiiuerunt iios niatics nosir.-c'; »
lciii cssc oiiiniiim scusuuin voluptalcm teslimoiiio
,

Oral. in rciilecoslrin ) aiil quaiiilo dioebal Ilila-


( uiilversilaiis doeenms '. Ilanc aiitem voliiptaiem et
do rcge David, Scil siil) pc-cati origiiic, ct siib
riiis «
coiicupisccntlam ' ante peccatom iii paradlso fiiissc,

lcge pcccati csse se iialum > In Pm/. cxviii, \1S): declarat, qiiia ad dolicliim via por cuiiciipi-
( rcs illa

infannibant isli viri naliviiatcm, ne corrigeroiil aclio- sccntiam fuil, qu;c cum poiiii deoore ooulos incilas-
nem? Audeliisne porsuadere cordi tno, qnod Pclagia- sol, spcni eliaiii jiiciiiidi Irrilavit sa,ioris. Noii crgo
noium aciio aciioni pntferatiir isioriini? Dale ve- polult bxc conoiipiscenlla, qii:eciim modutn iioii tc-
nimi|uam vos vitam nieluis illis agoie oredcre-
niain, nct, pcccal; cum vero iiitra llniltem conccssoriim
mw, ncc si non sic amareiis coiiciipisoeiiliam car-
tcneiur, airoctlo naluialis el iiinoccns esl : noii, in-

nis,ul cam, qualisnunc esl contra spiritum concu- qiuiin, potuit fructus csse pcccati qu.v docclur, non
,

pisccns, eiiani in paradiso anle pcccatiim collocare suu qiiideni villo, scd vnlunlalis, nccasio fulsse pcc-
vellciis.Nam si, utdicis", < non alia fiiit iii paradiso cail. Lcge ct dchoc secundum librum meum : invu-
condilio commixlionis, qiiam qii;ilis iiiiiic in conjiiglis
iiics lioc quod dicimus etiam tuo posse aninio pcr-
agitiir: > er.it ibi el anie peccatum libido carn.ilis,
sitadcri. Quod vero quasi acuiule ' |)osuisii , legem
sine qiia non potest nunc * sexiis uterqiie niisceri. Si
quiilom |>cccali essc in membris nostris; sod liine
ergonon vuliis, iii illa beatitudinc membra genit;s.l:a
b;i!)Cie poccaliini, qiiando coiiseiilimus ; tuiic vero
noiidum pudcnda,ad opiis suum ppragondiiin , (pio
soluin pr.eliuin suscilare, quaiido iion conscniimiis ,
prnlcs seminarctur, viduiilaii liominum fine liliidine
pniuisse sorvire ; ailliiic qm ro camdcm libidiiiem ' Fjllli, salvandiim.
qiialcm liinc fui...se crodalis. Voliintaicm certe quan- » I iliii, leiiKqnans. \ ide su[;ra, de Nuptiis el CoDcupisce»
tia, lil). i, n. (i.
do esscl necessaria sequcbaiur; an etiam qu:indo
,
« l-diii , diicciniir. Mss. f lar. cl Port. , docemiis : vi;
riiis , iiaui ad hoc rosi.oudcl .^ugustiuus , duce<e te di
' nvorl licet riiliitio^c. Mss. qiiod tv/ tliliicidiore. cis.
Edili , ,
* ?ic vciiardus. viguierius vero prietorit, el. vananoii-
» MS.S. l oll). y.av. ot clar., a sr in lUulu. qum
* ';oii;irilus, iivn csscl iiniiiio. vigiiieriiis, i(a'i c.scljiua- sis oolox oiiiissa oa<loiu |a;li-.iila ir;ileii, vnlnpuil.vii
cuitcii;"scenli.i ii. Doiiicpie oodox lorlaiiiiii oMiiUons, et
ciiiK. F.nioM.I iiiliir o; Mss.
» Iditi, fiom r«Hi nii^ i/oiv.s iwftri, nieiv.l^ise. w ccnci(]iiccnnim, baliol ; liiinc i:-.trin roluiit.iteni (iiue pu-
' ViiiH, (/l ii/.v. I.1S.S., (/.f;'v. ci'ti:in.
' i;s.s. Yar. et (.lar., i.liU
^
ilic 1'arlicula, nunc, ox uia:iu.seriptis r.-slitiiilur.
:
,

1095 OPEUIS IMIM.UFECTI CONTU K JULIANLWI, S ALCUSTINI «Oif.

iinii |.rii»lciis riani prxccpioriiiii aiiim.c sciisilins inh.Trcntem cda-


el indicc-rc miiriain p.vo lurlwla; (luis
citiiis sttidio pi':eicriret. Iliiic pecratuiii in;inassc
|)iigiiar<- |>erspiriai? N.iiii -i Kx iKHCjii, idcst, luccn-
mciiiliiis csl iiiscrla iiaUi- prodilur ', tanqiiam corporc animaquc gciiiluribiis :

lum, cl iicc<.'ssilas |icccali


prudcsl iioii ci ' pr.i bcrc coiisonsiini duni corjioris nalur.i tciitaliir, aniiiia malo sana com-
ralilcr; rjiiid ,

qnud c»l nccc->sc sil siibire palitur; qu.c si appelciitiam corpnris rcfn nassel, in
cuni pnipicr liiic ipsiinj ,

suppliciniii? Aiil si csi kx nuid.in |>cccaii, scd qiian- ipso nrlu cssel cxsiiiicia orign peecati <
(
IJb. 7 , in

non pcccal iii;rsliinabilis po- Lue. XII, bi). Videsiic queniadiiiudum doclnr ciilioli-
do ci iiiiii coiisinlio • ;

isi dici permillat ab- ciis, ct clirisliaiia s:i|iicntia |ira;ditu$ , ipsam cibi illi-
leiitia Miliiiilaiis liuniaiia; ,
qii.i;

(icifarr piM caluin. Scd rcvcr- cili Ciiiicii|>iscciiliaiii, quaiii lii , si iiiiii prrniillaliir
Hirdilas) cogil ijisiim iioii

naii) si iion pcc- iiiiplcre qiKiil appciil asscris innocciilcni jnni l.v
lilur eo, ul ijuod dicis a^ystali.n sit
, ,
:

pcccaii c»l lex piciaii csl, pcccal nicni sncril.'gam nmiciipavii? El laincii si aiiiiiia uil-
cal, ncc lcx ; si

qnia esl, qiiomodoei obsisti po- qiic voliinl;itc curiccia, l.nnc appctcnii.iiii ('urporis
si Tcro poccat, snliiin

icsi ut nun peci cmr, qux repclli iioii iiolesl ul a pcc- rcfreiiasscl, iii i|iso,ul ail,cvuitu cx^linela c^scl

cati opcrc dc^inalnr. origo pcccati : scdipioniain iioii rcprcssu*ap|iclil.i il


-

Aic. Scciiiido libro Ino jam rcspnndi qiiarlo meo, liciti cibi , ad pcrc li cotisiniimaliuncm pcrvciiliim

leqiic inaiiia diiissc coiivici : scd vidcant qui lcguiil, esl; noii cxsiincLi C;l origo pccc:ili, scd cliam inana'

iilriini n spiiiidciidnni sit lioinini, qni iii laiiUim pro- vil in poslcros: cl taiiia esi carnis ct spiriiiis disseii-

gn:diiur itisaniani , iit eiiiii f.ilcatiir ' in iliiiii csse sio subscctila, ul iii iialiiraiii, sieul ideni duclur aliu

pcccaiiiiii, boiiam ' cssc die-il coiicii|iisr.ciitiani pec- locodicii, pcr prxv:ir:c:iiioneiii priiiii liomiuis verli;.

calornin Kl lamen rcspiiii.lerc ciinipclliniiir, iiolcn- ntur (Ibid., n. 141). Sed tii advcrsus lixc', i natura-

lcs dc^criTC liiiiiiiiiuin ingcni i tardioia. nd qiios isl;i! lcm cKsc (imnium sciisiiiim vulupiatein lcslinionio

lilter.i' jiiilucriiit (icrveiiiic. Qaid cst iTgii qiio 1 lo- univcrsitatis docere ic > dicis : qiiasi noii possci in
qiieris, iicsciciis qnid l(ii|iiaiii? Ergoiic cl in p;!i;i- corporc, non monis liujus , scd vii;c illiiis, iia csso
diso aiiie iii:ilcsu.i(li * \ciiciia scipciilis, anlc cnrrii- omaiuin scnsuuin voliipias iialur.-c suflicieiis , ul

plani sciinoiic s;iciilcgi" voliiiitilem, illitili eilii liliido summa iii jiira ' virtuiis aiiiini c.iriiisi|uc coiieoidia,
jaiii riiit? ct, qiiod inlulcraliillus diciliir, ml maliini nulla coiicupi.-.cerciilur illicita. qiiam niiilinm (t-
provocabat , cl mala iion fuilTel vidukiiil illi liiuiii-
ras, qui cx isUi, qua: nttiic esl, corrii|itib;lilalc aiqiic
ncs frui l.iiii ligiii proliibiti , Cl coiicii|iisccl)al ", scil iiiliriiiiialc lialiirc saiiclas p.ii:idisidclici.isatqucillain
iil iion iiiaiiiliie;irciit , C'>iieu|iiscciitia spiriliis cariits be:ililudincm coiijicis! Alia eral illn iinmorLilit:is, iibi
coiicu|'i<(ciiti;i-re|iiigii:iliat,ctvivcbantin loco illiit:in- nonio poicral n:)ii iiiori : alia csl isia nioruilitas, nlii
l;c lic;itilndiiiis Ii;iliciites iii se ipsis pacctii iiiciilis
homo nnn potcst nisi mori : nlia erii sniiima imiiior-
cl cnrpiTis? Niiti II qiie adeo demcntes csii>, ni i--ta
laliias, ulii liomn non poierii mori. Qnid liiigas dc
crcd.itis ; iKiii us:;iic adco itnpiidcnlcs. ttt 1^1:1 dica- concupisccnlia liiig:iiite, lioc csl, dc lcgc in mcmbiis
lis. Ergii iiilelligitc, vcl i:itelligeiitibiis (ilisliepeic Lcx pecciti
rcpugnniiic lcg! nici.lis? diciliir, qiii;i

vaiia loijiiacitate iiolitc. Pncccssil iiiala voliint:is, i|iia


siiadel pecc;ila alipic, ul iU) diiicriiii, jubel; cl si ci

scr|ioiiti sulidiilii credcictttr; cl scrut;i csl niala ciiii-


niciilc scrvi.iiiir, sinc c\cns:ilioiic pcccilur. Pccca-
ciipi.cciitia, qii;i ciho iiiliiarcliir illieito. Noii il;iqiic
liiiii diciiiir, (pii:i peccaio facia cst, appclitqiic pcf-
ilii qiiali.sciiiiiqiic ciipiililas qiialiciiniqiic rclucta(:i csl caic. Iicaius cjtis rcgciicrationc solutus csi, confli-
"
viilimlali ; sed ci potius depraval.p depravala scr- cuis cjiis ad ngonciii rcliclns csl. Ualuni esl, claruni
vivil. Ac pcr li(K' qiianivis j:im ulriqnc mala essct csl. Nou vitibiis ii(islr;e vuliinlali^, ut puias, liiiic ub-
laiiicn \oliintas cupiilitatem, noii volinitalcni cnpidi- diviniliis nd.uvciiiiir. Dcbcllandimi lioc
si.-liiiiiis, iiisi

las duxil : iioii pi.recssit vrliiiitati-iii, iicc rcslilit vo- iicgaiidum viiiccnduin csl, iiondc-
in.iliiin cst, iiiin :

luiitali. Dcniqiic, si anlc pcecaii cnnMiiiim:iliniicm ab cunsculis, tnaluni agiiu-


fciiileiKluni- I'o.licini>, si ci
opcic illirilii averliTClur vuliinlas. sinc laborc ullo nialum agauitct: pu-
sic peccaiido : si ci rcsistis,
Ciipidilas illieil:i scd.netiir. Itiiic ' loqiicns bc:iliis
gitniido.
Aiiibrusiiis : < Carn, t iii(|iiil, < iii iialiiram rcgicssa
modcsiia
I.XXIl. JiL. Vcl quid prodcsl cjiis rei ,

vi^oris siii, ag' nscil allricciii; :.lqiic aiisn dcposito


ciijiis accusal sc ip^a pncsciilia ? Vidc crgo qiio itia

c<>iitiiniaci;c, miideialioiiis' :iiiiiii:c (:onjiig;iliir arbi-


actiiiiiiia provcliaiiiiir. Prinio, qiiia pccc:ii iiatiira siiie
(rio qiialis liiil, cuiii iiiliabiUinda paradisi secrcla
:
vuliiiiLilc : quod noii poicst. Secoiido, qiii:i csl |>oc-
susccpii, antcqnam vcnciio pcstif.Ti scr|«ntis iiifc-
pere:il, id osl, iiiia res csl, cl iioii csl.
caiuiii, cl 11(111

cta sarrilegam faincin scirct diviiiurumiptc iiieniii-


,
Dciiidc, qnando lui bal paecin , miserabilis csl, ncc
'Filiii, pi>.\lss.,ci.
pro laiilo rrimiiic plcclitur dissipa!:c qiiiciis : quaiiil '

• Uir.Ms ,tumperio.
' l-ilili, ti( lonlilcntitr. Hsj., »1 cinn faWaliir. aiitcin princit iiiiqiiitatcm, d;iiimnbilis csl. Sed lcv
' (^hIi.i Kiri fxinimi.
.
pccc.ili sicui merelur ipsa iiirmciiluni, iLi cxcufal lio-
• M^s. Mjr. cl clar., iiiiiirsmitn. rrnl., mnlcsmitin.
• li)ii|, rmiriii^inrcbmil. Al Uss., coiiniifiv, bil licrer ad .
iiiiiiis voluiitaicin. Qnia lcx cl cogcns, cl nalurali.s.
liliiiliiii'111.

' lii isliiis niiiksimi riieral, depianl(t.


•Kjliii, fi, . Mas , liiiic. • sic Mss. KJiii vero, priTf/if iliir.
• .\|iuiI Miiliriisiuiu, iicciiuii sii, ra, lili 2 eniilr.i Julianinii, ' CikIj-x Xlar., rcpirlinifo.
II. 10, >HUi/. ruiilii ' ^ie Mss. \l cilili, iiijwia.
mi LinER PRIMUS. ,09ii

;!i minqiiain reci><Ions , siiperiri uti(]iic a voliiiit;ilc Christi : ciim vos i-tis vcrc cailiolicis saccrdotibiis
noii poicst : el in-mo propier lioc rciis esl, qtioil vi- iiiinudciitissime ac profanissinic convicicmini liis ver-
larc iioii poliiil. Scil ncc Ipsn lex pccc.it : qiii.-i alind his, qii;c in me, qiii coriini fidcin scipior cl liic"r, in-
faccrc iion potiiit. Dciis :iiilciii iricvil:iliili;i ' io:iliil di^'isto fiirore ruclalis. Aposlolus ilioil , Siiiilu am-
ndsciibit; ncc ut hoc tHMliini iii;i!i r.ici;il, ali iilio co buliili:, cl concupisccnliiis caniis iie pcrfccerilis ((iaUit.
giliir : oiiinibus igitiir absoliilis, liic solus lii criininc v,17,lC).Rogo,curcasappellal,siiiiill;cs»iit?cureas
rcpcriliir, qiii iiiira froiite inipiilal aliis ncccssitatciii, pcrlici veUtt, si bons! siint. Scd adhiic qu:ilcs sint ',

cuin Ipsc siiic neccssitatc dclinqiiat. M;iclc virlute oslciidil, ct dicit : Caro enim concupiscit adversiis spi-
pnideiitl.T, nobilissinic dispiilntor, qiii gradibus Pii- ritum, el spiritus adversus carnem : liwc cnim invicrm
nic;i! dinlexcos, iit coiDincndarcs dona, cvcrlisli judi- cdversanlur; ul non en qucc vullis fnciiilis Qiiibns di-
cia ; ul siinulnrcs grnliain , siibniisti jiisliti;im ; ut cebat, Ut nun cnquie vuliis /Vicmiis .'nninipiid Judass,
iiirainarcs naliirain, criniinaliis cs lininiiiiini Condilo- sccuniliiin mirabilcin vcsliam inlclligemiani , noii-
reni ; ei iia criininatus cs, ul iion solmn ;ili(pio pcc- diim siib (hristi gralin conslitiilis ; cl non ois quihiis
caiorcsed ipsa lcgc pcccali, Dcus iiiiis noccntior .nppa- dixernt, I',x opcribus lcqis Spirilum accepisiis, an ex
rcrcl. Klpost liac profanissiniccalliolicis saccrdotibus uiictitu fiilii { Id. III, 2)? Fiih^les itaqiie cliristianos «

conviciuiii facis, ut die;is eos ncgarc gnliain Cbrisli, diccbat iioii c;i qu;c vcllcnt faccrc, concupisccnlc ad-
ciijiis .Tqiiilatcin tncntur : cum nns laiidenms quidcm versiis spiritum cariic. Qiiid ila , nisi qiiia volebant
clcinciitiaiii rcnicdionim, sed lcgimi maMCiilc jiislilia. inferiorein pai tcni snani cori>-cntire siiporiori, id est,

Alc. Uiiiiani calli(dicos agnoscercs saccidoics, carncni spiriliii, ncc valcl);iiit periicere quod volc-
qiii loii^'i; priusi|uam es^c cirpislis, dixcruiil cuiicu- baiit ;
tisipio iislali;it noii cnnsonlire illi vitio, scd
piscentiani cariiis, qusc conciipiscit adversus spiri- advcrsiini cariioni spiiiini coiiciipiscerc? Verum el si
lum, quamvis advorsus eam eliani spiritiis concupi- hoc in eis erai, quod vos piiialis, nt propier consue-
scal, qua; lcx iiilcHigitur cs.se peccati, rcbislcns lcgi
tiidinem nialaiii eliam iiolciilcs nialc vivorent quid
;

inciilis post peccatiini quod in paradi^o pcrpclralum osi ergo ([uod dicis, nniuiam siiie vo!iiiiiaic pcccare
csl, bumannm viliasse natnram nnde sine illa nindo :
non pnsse, cuni istns iion voicntes pcccare faiearis?
nascitur ncmo; eique splritus adversaiur in sanclis, Cur auleni dicta sit concnpisceniia carnis pcccatuin
ul jnsle vivaiil, pngnando contra illam, doiicc pcrfe- lexve peccati, jam supra dixiiniis (Cnp. 7!) : cui si bo-

cla liominis salnte, et cariie ciim spirilii niim osi iion coiisciiliri; ad illicii.i, profecio ipsa
plciiis^ime ma-
cnncord;intc j.im iion sil. Dicit Ainbrosius pcr lum csl, qun conciipiscuntiir illicil;i, etsi nulla ' con-
,

pr;cvaricationein hnminis naiuram sensiono, nnlloqiie opere perpelninlnr. Judicia Dei


prinii in vcr-
tisse disseiisioncm carnis et spiritiis eamqiie dis- porro vos evertiiis, qui gcncris liumani niiserias in-
;

sciisioncni sic * Cypriaiins ostcndit, in quo Poeno cipicntcs a p;irvulis sine nllo pecoali nieriln
Pii- fieri di-
nicniii dialexiin, iit piito, irridcre iion audes, qiiod cilis; necdoniim Dci posciiis, ne inlreiis in tcntatio-

facere in nie au^us es : i Ksl, » inipiil, i iiitcr car- iiem ( ilallli. xxvi, -il ), hoc csl, ne peccctis: in ve-
licin et spiritum cflllnct;ilio, el discordantibiis advcr- slra enim virtule confiditis, cl vos iii psalnin sanclo ^

sum sc invicom qiiotidi.ina coiigrcssio, iit nmi qu.c iiotaios cssc atque damnalos (Psal. xlvih, 7), vcl iion
voliimiis ipsa f.iciamus, dnni spiritiis cudeslia cl di- vidclis cxci, vol sloliili iioii doletis.

^ina <pi;cril, airo lerrcii:i ct s;ccularia cnncupiscit : el LXXIII. JuL. Vcruin jarn peigamus el ad verha men,
ideo pelinius intcr duo ista, ope et auxilio Dei coii- qua: de pr.Tfilionc sublaln , sibi inipiignniidn propo-
cordiam lieri, iil duin cl iii spiritu et in carne vohin- suit : I Satis igitiir ndinoniicrim, sic istnm vcrba
tas Dei geritiir, qux pcr eum rcn;ita est anima serve- I mea qiiasi rcfellcnda sibi propnncre voliiissc , u(
tur. Qnod apcrte at(|uc manifestc Aposlohis siia voce I alibi mediis detraotis, sonieniins inlerriimperel;
declarat : C.nro, inqiiil, conctipiscil adrersus spirituin I alibi extreinis non addilis dccurtarct : et cur hnc
,

ct spirilus advcrsui carncin : liccc enim iiwiccm advir- I fecerit, sufficienicr osicndcrim. Nunc ad ea qiias

santur sibi ; ut non ea qua; vullis, ipsa fncialis » ( De I sieiit voluit , noslra proposiiil ,
qii.T sna posuerit,
Oriilione Oomiiiica). Ibiiic tu concordi;mi carniM nt I vidcamiis. Seipiiintur cnim jnin vcrbn ejiis . et siout
spiriiiis , ()uam nos oplarc, ct a Doiiiino dicit orare I islc iiisiiinnvii, qiii libi cbnrlnlam niisit ,
priiis nli-

Cypriaiius, ncc in paradiso anlo pcccatuin fuissc c;in- I qiiid de pra'f;itioiie conscripsil , priTul diibio li-
cedis : aut si fuii, cnr noii falcris cain pcr pnevari- I broruin eiiriim , de qiiibus pauca decerpsii. Id aii-

calioiicm primi liominis viliata i


criisse natiira ', hea- I tem ita sese habet : Doctores, inqiiii, nosiri
I.Tque p:iti ai(iiii:« cl corporis iniseram successisse I loinporis, frnlcr healissime, et nefariac, qiiaeadhiic

discordiain? Pl indignaris nobis, qiiod veliit catholi- I fcrvet, scdilionis auctorcs, nd honiiuum, qiioriiin

cis sacerdoiit iis, id cst vobis, faciamns noslro scr- I snnctis sluiliis uriintur, conliimplias , ct exitiiim

nione convir.ani ,
qnia dicirous vos ncgirc graliam I dccreverunt pcr niiiiun toiius Ecclcsia; pervenire;

' Edili, ineiilahili. Mclius Mss. Mar. el Colb., inevila- ' omnes Mss., (utliuc quak sit.
btlia. >enipe Juliaiius ouitcndil Augus:iui senteiilias eo du- ' Editi Fidelibus ilaque clirUsliaxds.
: Siss. : rideles ilaque
ccre, ut Deiis incvilaliilia reatui adscribere , et caleris ab- chrislianos.
solulis itjse in criuiine solus csse existiiiietur. > Mss. Mnr. Port. et Clar. pra;tereuiit, etsi nulta.
' *!ss Mar., ficut. Rriiti, in fsabiio secundo. At Mss., fsatme sanclo. m
* Editi, viliatam pcriisse naturam. Casligantur subsidio Ad illud rsalmi XLvm respicit . Qui confidunt in virttUe
mauuscriptoruin. sua, eic.

Patrol. XLV. ^Trente-cinq.J


lijOO 0['Eni;J IMrF.IlFIXTI CO.NTR \ lUU.VNUM, S. .MIGUSTIN! JIOO
I :iMii iiil.ili^-oiilos qii:iMi;m lii. ci>i,ii'l'-iiiil Iion.iii-, rcsiTipscris aiidiannis ; < Non esl it.l nt loqiicris, ipii-

1 i|iionim oslciiilciiiiii gloriain nisi cmn cailiolica rft- < ciimqiic isladixisti; iion est il» : multum fallcris, vel

1 lijiioiic iioii |ioliii.-sc con\clli. Nanl si finis aiil li < fallerc nvdilaris : non liherum noganins arbilriiim ;

I ItiTora in liiiniiiiilnis arbilrium . aul Deuin cssc < sod , Si vos liliiis iiberaveril , aii Voritas , inne rert

t nnscciiliuin coiiJiliiroin dixcril , Ca;lcsti:iiiiis el l'o- < tihcri crilis > (Jonii. viil ,5C). < lltinc vns iiividelisli-

I l:iginnus vocalur. Nc igilur \ooiiiliir h:croiici ,


liiini < licraioreiii. quilins caplivis vaiiam tribiiislis liltcrta-

I M:iiiiclinci ; cl duni tilsam vcrcnliir inramiaiii *, vc- < leni. A qito enim quis deiiiti rcsl, si<'iil dicil Scri-

« nini ciimcii iiiciirriinl : iii-Uir fi niruin, qu.T circiiin- < pliira , Iwic el servus nridictns cst > (II Pelt. ii, 10);
t (l:inliir piiinis, iit ci>g:iiiliir iii rclia; qiiilms qn»- < iioc qtiisqiiam iiisi pcr gr.itiani Liberaioris islo sol-

I iiiain Hrcsl ralin . iii vcrniii cxiliiiiii vaiia fnrniiiliiic < viiiir viiiciilit scrviliilis, a quo esi Iioiiiiiiuni niillus

« coiilriidiiiilun (De Nuptiis ct Concupisceiilia , lib. 2, < iMiiiiiiiiis. I*er uniim qiiippc lioniiiiem pccciiiuni in-

iiii. b, 7.) Cnpnosco ilicia nica, sctl iioii a lc ciim inlc- < inivil in inunduin, et per peccaluin wors; ct i/.i i;i

cl licol noii liis ccrlaiiiiiiis' .'^iuiinin < cimiicj Itomines perlransiit. inqiio oiitncs pcrcaveruult
grilalc prol.ila : iii

coii>ist:it, qiiia dc praTalioiio siiiif, laincn iit lcviuis ( l)c jVnpliis el C.oncupiscenlin, tib.'i, n. 8). .\iiipli--

liia liqucal, fralcr licalissinic, in cit looo posilimi simaiii esse noslri iiogolii dignilalem , iil ips;i rcrinn

i.nn csl, 6cd in priino slaliin vcrsu liliri. Ilcin ' cuin considoratio el appcnsio indicat, qnas inoiiiiir, il.i

dixisscin , « ad liominnin qiiiiriim sanctis sliidiis vliam vcsicr pavor ; qiii cinitra nosiroi-iim sangiiineiB,

I iiriiiiiiir, coiitiiinclias ol cxiliiiin ; > addidi, < quii- potniiianiin efriisione, Ii.iTcdilatiini largii.->ic, cquo-
I iiiaiii itcr aliud noii paliliai , docrcvoninl per nii- riiiii tr:insmissioiic ,
piiniiloriiiii scdilioiio, piiicst.itoni

< nam loiius lioolesi.i: pcrveniic. > Tosl qiiod cliaiii corriiptiiinc piigiiaiilos, ct ruleni vc-lram (|u.c a nobis
dixi , I qnia lilteri confc.ssor arbitrii cl Dci condilnris, iinpiigiiatur, criibcscilis pnililcri , el ad nosirc scii-

I Cnlesiiamis et Pclagianus vofaiiir, qiio sinipliccs.i ttiilia', a qua deviaslis ', verba coiifiigilis.

inqiiio, < sernionc ' porlcrriii, nt ab invidia noniiiiis Aic. Aut sciciis c:iliimiiiaris , si lii ista monliris;

< cxuaiilur, cliam sanam lidcm dcscruiit; orodiuiri aiiliiescioos' qiiid loqiiaris, oiim mcnticiilibiiscredis :

< procul dubio, nec libcrum essc iii Iiomiiiibus arlii- seii j:ini salis sit qiiod siipiriiis liia- vanilali, vel eliam
< trium , ncc Dcum nasceiitiiim coiidiiorcm, quaudo inalignit.iti ad isl:i rcspnndi (Supra, cnp. Ai).
< illiid quod priiis aflirmaveranl , iilninique descruc- LXX^. Ji'L. Tani cnim scclestiim cst, quod sus-
< rinl. > Hiic autom touim a lo pixlermi-snm cst. cepit prxvariraiio pudondn li.ibylonis, ut ciim a no-
rosl quod siint ilia qua- pnsiiisti. qiiam sanc vera, ct bis objiciliir, a voliis nogi'tiir : ct tani sanclum est,
quam incxpiignabili:i , liaud dilficilis crit opcra com- quod a nobis orodilur. ul siib unibra cjiisdclitesccrc,

jTob.ire '. Nec ego igiiur quidquam de iiiis diciis mi- lioct advcrsaria inenlc , ciipiiiis. Nain ciiin ogo qiiid-
iius , ncc lu vol primiim oaput , iia iil a mc oidiii:ituin qiiid dispuUitioiiis vestric sparsiiii monibris lcnolialiir

fiierat, roliilisli. Quod ideoinculco, iii gravii:is l'nniii cspriiiiorcni, ct suininain qiia-slioiiis iii brcvititi^ni

scriplorisciiiincal. cogiTiMn, ul occlcsiaslio:c dissensioiiis causa ,


qiiania

AuG. Qui dcliliris liiis, qunc voliiil docerpla , cui ct qiialis esset , sine fiimo ci ncbulis proderelur,
vnluit lcgciida transniisil, ipse quod iiiihi impulas fo- dixi libcriim a vobis arbilriiim negari , ct Deum nas-
cit ! ncc alitid ctiain te ipsuiii cxistiiiio crodcre. Ncquc ccntiuiii condilorcm ;
porro a nobis id ulruniqiic dc-
cnim in coilem librn mco , oonlia qiicm ° lalras, nnii feiidi, et ob lioc vos iiiiporilis aiiriliiis de iinmiiiibus
siim pnclooiifis, ciii sim cliailiiUc rcspnnderc coiii- catbolioorum viiortiin , ipii pn.picr liilcm apnsiolicam
pulsus : sed qnxris coiiviciando qiiid dicas, sonticiis qiiam liicniur, nobi-cum ' lalioraiit, cicre inancm rr.i-

te iiiliil validtim diccrc dispiilando. Qiiaiiqu:iin ct in gorem, ul qiii limiiisscnt Coelcsii:iiii a vobis dici,
his nicis vcrbis ,
qu.r. mox libi quasi rcfcllcnda pro- amiticrciil cirlcslis fidci digniiaiom; cl qoi expavis-

poiii», id quod dico advcrtcrc potiiisti : noii ciiiin di- seiit ne a vobis Pclaginni dioeiciiliir, in Maniclia-oruin

ccrem, < Non cst ita iil loqncris, quiciimqiic isla di- pcbigiis pr;i'cipit:iieiitiir; piiiarciiiiine sc imperiti
< xisli ; • si ccrius csscni ic illa dixisse, iion eum qiii qniqiic noii posse Christianos »|>pcllari , si eos Tra-
qualeni volnil, cl cui voltiil scripliiram misit, qii;iin diiciani Pcla^i:inos vooassenl : ciim c rrgioiic prti-
iiiilii missam rcfiitarc susccper:iin. Scd Deo gralias, dciilcs sialncrciil, qtiaiiivis iioniiniim invidi;im sibi
qiiod univcrso ipsi itpcri luo, iinde qti:r vnluit. siotit ct iiijiiri:im susliiiciidaiii inagis ,
qiiani liiiciii oatliolioam
ci pbicuil, islo docorpsil, ila Doiiiino adjiivanlc rcs- rcliii(|ticiidani. Scd nc vcl lioc ipsniii conviai gciiiis
pnndi, 111 oiniiia ina, qii:c contra aiiii.|iiissiiiiain cailio- veslro invcntum ingcnio glorieris; rccordaminl, ab oni-
licani fiilciii iioviis liaTClioiis crcxcras, ni.uliinanu:iil:i nibiis (|iii(lciii li:ciclicis divci-sa mts ' vooabula solcre
siilivrrl' roni. siiscipcic : scd iii syiiodo Ariinliionsi vclicnienlius cl.i-

I.WIV. Jii.. Ciii.tia haccrgo \crlia mo;i, qiia- riiissc, qiiid apiul pliiiiiboos aiiiinos v.d aiiibigtiitas

vcrbi, Vftl (•(>iiiniiii:iiio iiovi vorabiili possil scclcris


sic Mks. liliii. rl itiitn fnl i/i/'»niiam vilaiit. am
•^n- ^iss. I'lili viTii. iiTlomiiiihits.
('htincrc. Nam coin siib .\riano printipc , vir iiiagnai
• lllili,i(/(.(»0. Mrllltb Mss., Ucin.
» Ms,s. Mar. iMrt. , ijuo !,viii)licis iiii'iiiu Kerntniir. ' sic Mss. Fdili, dcx'ialis.
• \i(;iiioriiis i'i v.'iiis ciKlrx M:ii-.. /ii/«r/ dlllicilc e<it ' Mss.. nosiis.
ojiiT.' cuinpiobiirc. lorie in- , lin.iil dillicitis eiit o/>oiyc ' Mss. M;ir. ol rort,. i«'i,-rimi.
'•ilipriilunc. ' liliii. (/iivi.'.ii ivi.h/'»/(( so/iTi' si«i«'ij>(To; oiniiso, lui».
• Vi;;iiiciius, qii/c.Wni.. qiiem. :,>uikI rrs:itiiiiiir cx Mn.s.
MOI I.IGER PRIMLS. 1IC2
cini>i:Mili V, fiJei saiiissir» Atlianasiiis AIe\:iiidrinus bcraverit, t uit Verilas. < lune vere lihcri eritis » (Joau.
cpiscopiis, (lila|iso u liJi- A|)ost(>loriiMi oiiiiii |ieiii: VIII, 56). Ciim boc iii illo loco a Damiiio iioslru Jesu

muiulo , cl iiiipiaiis icinporilius ' obsiitissct , alqtie Constel iii libcruin arbitriiim non fuissc prol:<.tum ,

ob lioc in exsilia coactus cssel; dc sc\centis cl quin- riijus cxposilioncm scnicniia: paululiim dincrentes ,

qungiiila , ut rerlur, cpisropis, \'iK S(;plcm iiivciiti dclinitiuiiibiis ct divisiniiibus, quid nosiriim altoruler
suiil, quihiis cli;iri(ira ossuiit Doi pr,i(viita 'iiiam rogis; scnliat, cxpliceiniis. Dcbctqiiippe, scciiiiduin oiiiniiini

videlicct ut noc iii Allianasii d.uiiiiali(inf m coiivcni- doctoium disciplinam, iiichoalio disputationis a dcfi-

rcnl, iiec Trinitatis conffssioiicm itcgarcnl. Illa vcro niiione siimi.

Oinnis dcjcctiiruni pcctorum mulliludo , cxtra injuria- Ai;g. Apostoli crgo, qni di.spulationiim siiaruni in-

riim mcluiii , liac e.>t polissiiiHim vel iiomiiiis coin- clioiiiioncs noii a dcliiiiiione siimpsoriiiil , iion erant
minalioiic, ne Athanasiaiia vocareliir, vd iuterroga- dncli? El lamcn eraiit doclores gciiliuiii, ct coiilcm-
lionis callidilale dcccpta. ptiires docioruiii laliiim, de quibiis te dclect:il inllari.

Arc. Albaiiasianus vcl llomousianos ArianiCatho- Qiiod aiilem ait Dominiis, Si vos Filius iiberavcrit,

licosvocant, iion ct alii luprctici. Vos aiilcm non so- tunc vere liberi erilis , conabcris qiiidcm in tuam de-
liiin a Calhnlicis, sed ctiam ab h,x'reticis, vobis siniili- torqiiere seiilentiam : sed qiiam le noii scquatur,
liiis el a voliis dissciiticnlibus , Pclagiani vocainiiii : cum conari coeperis, ap(iaiebit
qiiemadmodiim non lantum a ralhnlica, scd ab lia;- LXXVIII. JiL. Omiiis quippe, ut ait illc, quse ra-
rcsibus eiiaiii vocanlur Ariaiii. Vci vero soli nns ap- lionc suscipilur de aliqna re dispiiiaiio, debel a defi-
pcllalis Xradiicianos, sicut illi llomousianos, sicut nitionc prolicisci, ut iiiicUigatiir qiiiil sit id de quo
|)oiiati-;lLC Macariaiios, sicul Manichai Pliarisacos, et disputatur {Cicero, de Officiis, iib. \). Ita crgo et nos,

cclcri iKcrctici divcrsis iiominibiis. siciit siipra de jiislili.c ct peccati delinilione disserui-
LXXVI. JiiL. Naiii cum proponcrenl Ariaiii.qui nius, nuiic quoque videamus qii,-c liberlati arbiirii de-
reruin cu (cmpestale poticlianiur , Ilomoiision scqiii finitio cumpetat iit planum sii,quis ei, nostruin con-
viiltis, aiil Chrisium? Responilcruiit continuo, qiiasi scntiat '
,
qiiis repiignei. Libertas arbiirii, (jua a Deo
iu nonicii rcligiosi, Christum se scqui ; iiomonsioii rc- emancipaius bonioesi, in adniiitendi pcccali ct absii-

pudiaverc ' : aiquc iia excunt gesJientcs , velui qui nendi a pcccato possibiliiate consistit.
Cliristo cicderent, quem jani ncgaverant, liomousinn, Ai'G. Emaiicip.:Uiim homiiiein dicis a Deo : nec
id est nnius cuui Patic substanlia>, denegando. Ila atteiidis hoc cum cmancipato agi, ul in faniilia patris

ergo et ininc vos fabricatorcsdnli, imperilas lerrctis non sil.

flures, iit si nidunl laborantiiim pro lidc virorum ap- LXXIX. JuL. Faciiim cst enim animal ratioualc ,

licllatione rcspcrgi , cl libcrum arbitrium nfgcnt, ct nioriale, capax virtiiiis et vitii, quod possct cx con-
Deum homiiiumcondiiorem. Iloc igiturainein illo loco cessa sibi possibiliiaic vel servare Dci in:iiidata, vel

cunslat olijcclum ct quam non falso, pra;sens dispii-


;
transgredi, vol magistcrio naturali conservare jus
talio p;ilam faciel. Responriisli trgo hnc modo ; i Non Iiumana; societalis, liberumque h:ibcrel allerutrara
ncgamus liberum arbilrium : i ct iiiliil aliud sub- vellc parlcm, in ipio peccati et justitia; siiuima est.

jiiiixisti dc tuo. Cnnscqiiens eniiii fiicrat , iil iinpleres Nam cuni aliquid sccundiim virtiitcm iiidigcntibiis,

sine tergi^ersatione seiitentiara ; cumque prieinisis- aut de misoricoidi;e fontibiis, aut de jiisiili;c immtil-

ses non te negare arbitrii liberiatein , adderes , Sed gcl ' uberibiis ; hoc operatur foris jam ipsa juslitia ,

coiifitemur datam a Deo liberiutetn arbitrii in homi- qiiam intiis voluntas sancta conccpit et pcpcrit.

num perinancre natura. AuG. l.triim de siio jusiitiam conceporit ', Iioc vo-
AuG. Qiiomodo nianet libertas in cis qiii ut libe- biscum agiiur, qiii ignuranles Dei jusiitiam, vestraiii
,

rcntur a servitntc, qiia viclori pcccato addicli sunl, vnllis conslilueie (Rom. \, 5) : cum Vdlunlas sancta

divina indigent gralia, nisi qiiia liberi siint el ipsi, sed uti.|iie justitiam sancta cogitatione concipiai, de qua

justitinc ? imde dicit Apostoliis , Cuin esselis servi pec- sciiptiim cst, Cogitatio sancta scrvabit le (l'rov. u, H,
ciili, liberi [uislis jiisliiite {Itoiit. vi,20.) scc. LXX); dicit aulcm Aposloliis , Non quia idonei^

LXXVIi. JuL. Iinpleveras enim hoc scrmoiie sitmus cogilarc aliquid quasi ex nobismetipsis, sed suf-
ali-
qnid, coiiira quod si fuisses locutns ultcrius, niinium ficienlia uoslra e.v Dco est (II Cor. iii, 3). Hnc si

im|iudons; siii aiitcin oninia Cdutincnler ', vol larde


rntelligalis , iion aliud intelligelis esse arbitrium

posscs apparerc cnrrcclior. Niinc vcro ine dicis fal- laudabiliter liberum, nisi i|Uod fucrit Dcigratia libe-

lcrc, qni qund objcci, jicr ic probo ; el lu slaliin, in


ratum.
po qiiod te pi>'jis conseipiciitcr inslruxissc , nioniiris.
LXXX. JuL. Sic ct cmn c divcrso slatiieiis pravc

Ais (|uippo, ,\'oii tib.ruiii uciiiiiiius uibiliium; ct sub- agere in idiorum iiijiiriam , vel ini(|uus quis fuerit

vcl crudclis ; opcralio qua nocet aliis, a ncquitia fo-


jiingis teslini!>iiiiim Evar.golii, scd, i Si vos Filius li-
r;is proficjsciliir, quaiii inlus mala votuntas seminavit
• MCiiardiis el Vi.;nierius, iwjnelati temporibns, Mss. ct giiinit : cum vcro dee>t lacullas, per quam in
Mar. el clar , i/nprrtidis ti-mpunbus. In editioiie aan< 1U5j, proximos secreU; voluniatis erumpat, in
vi.> ipsa
ex i| so quem Mcuardns legil, voleri codiee socimdis curis
receusilo cnrrcclum osl, imfiiiitis tcmpoiibwi ; id est, sccle- ' Ediij, quis nostrum consenliat; omisso, ei, quod ex Mss.
ratis. Consenlit Ms. lort. (Xiie Juliaiius iulia , eap. 92 resliluilur.
veriH. o(Klom illo ulilur, iieiinc iluiiue, ail, iinpiare te. * cndex Mar.. indulgel.
' sio MiS. Edili, rfpii(/iijrf ^ Ejlili, justitiaconcepent male, ac dissenticnlibus ina-
;
' iic .Mss. lidiii ver(; , cou.iiuc)der nnscripiib.
, ,

jior. oPF.Ris niPERrni.Ti co.nti; A JLLIANUM, .S AUGLSTIiSl «lOi


uuiicii sola voluiiUte, qiio .TiiquiJ vel boiii vol mali , arbilrii, nun opus habcbat ca grati.i, qiia lcvarclur,

noii imiieiu brevi, sed cogiuiione appcliluque pa- cum surgere ipse non posset : nunc vero in ruina sua,

iraverit, ve! bcnigiiiutis esi rJtiu impleia, vcl mali- liber csi justitix , scrv\isquc pcccati ; iicc poti-st scr-

giiiiaiis. vuscsse justitix, ct liber a dominantc peccato, nisi

ciim Filiiis lihcravcrit.


Acc. Sicui intelligis Toiunuicm etiam sola cogita-
ini-
LXXXIll. JiL. Quod ul breviler absolvaiur, possi-
liiine ralioiicin vel bcnignitalis vcl m;<lignit:Uis
quod de bona ci sancta
bilitas est ad lioc solum eicubans, ne homo vel in
plerc, si co niodo iiilelUgas, '

pefcalum a quoquam iiiipcltalur, vel a pcccato abs-


cogitatione loqucns Aposlolus ail, non esse nos ido-
trahalur, voIuiiUatc captiva : quam non posse rapi,
nens rogiuire aliquid quasi ex nobismctipsis, sed suf-
si dcdi ipsa noluerit, lestaiiir fortiliido, ciijiis lacerti
ficieiitiani nostram ei Deo esse ;
poteris corrigi, ei
in contemptu dolorum ci per Genliles ct perChribtia-
liumilis suscipcrc graiiain, cui te superbia fccit iniini-
nos assidue claruerunt.
cuni, duni vis in eis esse, qui conliduiit in virtuie
Diligam Auc. Iloc est uiiquc ,
quod agit' h.i;rcsis vcstra :
siia {P$al. XLviii, 7); non in eis qui dicuiit,
ad boc enim additis el Genlilcs, ne pi;c fortiliidinis
te, Domine, virlui mea (Pm(. ivii, 2).
opiis Dci gratia Chrisiiani facerc potiiissc, aiit fecissc
- LXXXI. JuL. Et boni igilnr possibilitas, ei mali ,
credantur; qu;e Cliri^tianis cst propria, non Christia-
bona cst : qunniani possc bonum facere, aula vir-
nis Gciitillbusqiie commuiiis. Audiic orgn, et intelli-
tutis est • possc maluin facere, tcstimoiiiuni liber-
;
gite : Fortitudinem Gentiliuin mundana cupiiliLis,
lalis est.
fortiiudincm autein Christianorum Dci chariias facit;
Auc. Nnn est ergo liber Deus, de qno dlcium cst qux diffiisa cst in conlihus nostris, iion per voluiiialis
Negarc te ipsum non poiesl ( 11 Tim. ii, 13) ct de quo :
urbitrium ,
quod est a iiobis , scd per Spirilum san-
eliam ipse diiisii, Deus esse nisi jusitu non poiett ; et ctiim qui daliis est nobis [Roin. v, 5).
.-ilio loco, A'oii poiesi nulfm Deut, inqiiis, nisijutlutet LXXXIV. JuL. Si trgo csl, iit ralio prodidil, arbi-
fiiutette(Suf.rn, capp. i8, 67). trii libcrtas propulsatrix nccessitaium , ut ncmn sit

LXXXII. JiiL. Pcr lioc igilur suppciit liomini ha- vcl bonus vel maliis, cui nnii sit lilierum essc conira-

licrc proprium bonnm, pcr quod ci siibcsi posse facere rium ; quemadmodiim tu autconfessuses liherum ar-
inalum. Toia crgo divini plenitiido judicii tam jun- biirium, usurus' tali tcsiiinonio qund caplivisconve-
iluni liabet negotiiim cum hac libertaic bomiiium, ut iiit*, aut lalc testimoiiiuni subdidisti, postqiiain lib»-
liururn qiii unain .igiioveril, amlins iioverit. Unde fit rum fueras cnnfessus nrliitriiim ? Ais eniiii : < Noii
iit barnm iinam qui violaverit, ainbas violel. Sic igi' negaiDus arbiiriuni libenim ; sed, Si vot Fitiut tibera-

lur ct libcrliis liiimani custodiatur arbitrii, qiiemad- veril, ail Vcritas, luuc vcre liberi crilis. > Manifcsluin
iindiim ditiiia ;i'qiiitas ciistodiliir*. Hic intellectns li- cst Clirisliini in illo loco ad ca|itivam conscientiam

brri arbitrii csl, qui ei fatoriim opinioiiem, ei Clial- verba fecissc ;


qiiam lilicraiii nnn csse prodel>al; scd
dxorum suppiuaiioncm, clManirhxcrum pliantasias, obiioxiam ei ultiuni, qiix cnndcninat pcccala, libera

verilati ccclosiasiici'' subjugavit. Ilic intellectus est, vnluiiUite commissa. Quam seiitcntiam lu male in-

qiii cnm illis, qiios cnuineravimus, vos ctiam a Chri- telligciis, id cst, iion iiitolllgcns, aiit forle in tc* in-
sto monstmi alicnos. Libertas igitur arbitrii, possi- telligciis, et hiic naiiira sua ropiignaiiie traliciis, iii

bilitas cst vel adniittcndi vel vitaiidi pcccali , expers eo posuisii loco, ubi a luis soriiionibus tota sui pro-
cogentis iieccssilaiis, qiia; in suo uipole jurc* haliel, prieiale discord.it. Ul cnini ipsa vcrba jiingamiis :

ulrum siirgemium partcm' sequaiiir, id est, vcl ar- Quod liberatur, captivum cst : qiiod capiivum esi,

dua asper.ii|uu virtutum, vel dcnicrsa et palustria vo- liberum non est : quod libiTum est, capiivuin iioii

lu|itatum. csu
Alc. Ilomoquamdiu stetii in bona voluntatc libcri Auc .Mia cst rcmlssio peccatoriiin, in cis qup malo
facta sunt ; alia cliaritas ,
qiia: facit ' lilicriiui ad ea
' soUi ratione pet betaqidunis vcl m<dignil(ais im-
Fillll,
qux liona faciciida sunt. Ulrnque nioilo libcrat Cbri-
pleri, ii co iiudu tTUeltigas, i,uo. Kuieailaiitur cx Mss. i^ort.
Mar. ol Clar. Etus ;
qiiia et iiiiquiiatcm ignosccndn aufert , et iiispi-
' Editi, per se bontan facere, latts rirlului est. Sed noslra
randu tribuit charilatcin.
.'eclio csl volorum omDiiiin liliruruni.
'Eilili, citntoilil. Mclius nniiUMTipli , ciifioililur. LXXXV. JuL. Tu utrumvis bic simpliciter confi-
' !-ic Mss. Ijllli vcrn, veriliiic eccli'fiiiitica.
aut dic nobisrum liberum
lcre, ct cavillari dcsine :
' KdiU, iii itwplc iiirc. Anliqui oiiimcs lil>ri, in suo ut

tHilejure. \t>x,pole,uic forsilai j osiia ( ul uilerduiu Di ), esse arbitriuiii : el rcmovc icslimnniiiin ,


quod siio

iTo noniiiulivi, jMis : ul ideiii sil, ul pulc ; »c, lanquain tcmpore congruc prolaiuin est; aui, sicut in his li-
yulcns.
Jlciinrdiis, idrnni sitqgcrcnlia: parlcm. Vox, sugcicrcn-
• bris, quos nunc pcr Alypinm ad Bonifacium misisti
liir, liarliaia, neqin' linnimis csl, uti .Uiliaiiiini su|jra, cap.
dic captivum esse arbitriiim, quod nos libcrum dici-
iii, a|i|icllal Au^u.stiiius, luliiaiii. Mniiierius iKitro ot ciidex
I uiiaruiii prak-rir.il, iilirm biiggerenliiiin parlcm. Nos cuin
iiius, ct desinc tc iiegarc Maiiicliaciim.
Ms Var . ulrvin surgciiliiim piirlnn : «iiiia sic se lccissc Aur.. Maiiiohxiis iinniulabilem subst.inl'am niali
iiiilicat Aii(^stinus rc^ionsionc suii, ipia praliani diiit liii-
niini ad suryrniliini, noii slanli i|iiiilcni, scil liiisn ncco.s^i-
riain. Idrle iiilianns scriiiscrai, i(/rimi surgfiiliiiin pir- ' RJili, oit. Mss., aqil.
ten\. xiituluni silicci ac voln|.l.iiiiiii conli-ari.is arlo w- ' hilHi , uiurtim. r-i>tiKantur ope Hs. KarianeoKis.
j

Uiul acl viiluntai 'III lioll iita.iJain siirKcnies siijnificaie • MeiuriJus, capticas cum^ciiit.
illiiil alluilcre laoili, liiirn llisioriariini
'>, * Hic, tii le, rcMiiuiiuus ex u-s.
VMlolur, alqiic nil
' Sic tiss. At cdili, fecit.
Ctp. 4, surijenlu.u:» luia iiiaviaie |iiirUL>u^>. >
IIOS LIBER rniMU.s. tioe
iiatiirx Dei sui inisccl iiisanus , cl cainiloin nainrnm neiii Cbribti sorvire '
pccc;ilis, ut vcrain lilicrtalcm
Dei pfltius corruplibilum facit, ul siib alicna naUiri conscienlia gaudento rolincrciit, el spo corloruni, id
vult esse ca|ilivan) : lidcs aulcin c.iiliolica , konani cst alcrnoruin , vindicarcnltir a cu|ii(lilale alioriiiii

scit taincn iiiulabilein , crealurain iii delerius Vflliin- oinnium, qu;c propter fragilitatem sui, vana ficqiicn-
inlc inulatam; ac pcr iioc, depravatu sua viiiatai|iie tcret falsa dicunlur. Tmic rcspondoriinl ci Judxi,
natura , non sub '
alicna siib<;Ianlia , scd sub peccalo noii intclligciilcs de qua Josiis liberlaie dixissol : .Sir-

tuo rcain dicil serviliter dciiiicri. Ac per lioc , el de mcn Ahraha' sumus, el nemini servivimm uiiqiium: quo-
jpso libcratorc mullum ab eu nostra divcrsa scnicnlia modo ludicis, Liberi eiilis ? Multis cnim inodis libcrlas
est. Maiiiclia^Hs eiiim dicil npiis csse libcralore , ul a appcllari solct : utin hoc luco sanciilas ; ul rcsurrc-

nobis naiuraiii scparet alienain : nos anicm , nt sa- clioin Apostolo, nbi dicit crcatur.-iin libcrari a servi-

nct cl viviliret nostrani. Tn erj;o adjutorem Mani- lute corriiplioiiis in libcrlalcm gtorix filioruin Dei
clia'i te nnn cssc ustcnde , si polcs ,
qiii iniserias lio (Rom. viii, 2( ) ; ut libcrlas qiix iiotior esl, ad dis-
iiiinnin , cnm qiiibus cos iinsci , (|uuiiinin siiie diibio tinciioncm dicltur servituiis. Eo autcin noinine et
seiiiit, siiic diibio conscniit * geiius humanum , no- libertas nuncupalur arbiiiii. Dividanlur crgo causa;,
*
lens Iribuerc peccato viiiatTR nalure iiostr<c , faois ne res mulinm distantes coiifundantur noininis coni-
ut eas ille pcriniit:c nobis iiaturx trilmal alienx. munione, tliccrgo non arbilrii liberiaicni Doininus

LXXXVI. JuL. Ca;leniin du't isla qnaj jiingis, li- dicit esse libcrandani : sed illa iiilcgra perinanente,
liernm ct iion libcrum, id cst libcriim et captivuin, Gonvenii Judxos , ul accipicntes iiidulgenliam liberen-

illi quidein rcide qua agitiir, coiivenire non pnssuiil : tur a rcatibus, cl eam qu:R apud lieum maxima esl,

tibi vero slultiliam siiigularem, impudentiam novani, iibcrtaiem occiipent, ui incipianl nibil debere crimi-
iinpiclatcm vclcrem inrssc tesUntur. nibus. Dcnique sequitur Evangelista : Respondit eis

AuG. Liberos dicimus ad facicnda opera pietatis Jesus, AmcH, amen dico vobis, quoniam omiiis qiu facit

eos, qiiibus dicit Apostolus, iYunc autem liberaii a peccalum, servus est peccali. Servus aut^i non manel
feccaio, tervi auUm facli Deo, habetit fructjim vestrum in domo in wtemum; /itius autem manet in oeternum.

in ianctifientionem, finem vero vitam wtemam ( Rom. Si ergo Filius vos liberaverit, lunc vere liberi eritis

VI, S2 ). Hunc in sanctincalione fructum, qui frucius {Joan. VIII, 31-36).


procul dubio cbarilas est, alque opera ejus, nulio AuG. Attende quod dicliim cst, Omnis qui facil

modo liaberc possumus ^ a nobis ; sed habemus pcr peccaium. Noii eiiim aii, Qui fecil ; sed, qui facit. Et
Spiritum sancium, qui dalus est nobis. De ipso quip- nuii vis eum ab lioc malo liberare lioniines : iion vis

pe fruclu loquebatnr magister Deus, qiiando palmi- eum boc loco talem promiltcre libcrtalem, qua pcc-
libusiii seiiiaiiciitib*is dicebal, Sine me nihil potestit CHiuin non faciamus; sed ideo (antummodo liberare,

facere ( Joan. xv, 5 ). Sed sluliiiiam singularcm no- quia fccimus.


bis inesse conviciaris, quia Deus nobis virtus est, nec LXXXVIIl. JuL. Aperuil, de qna liic serviiiiie to-
in noslra virtute conndinius : et inipudentiam no- querelur. OHiiiij, inquit, qui facit peccalum, servus
vaui, quiaconcupisceniiam carnis, qua caro concii- peccaii. IIoc aulem ipsnm quam vebcmcns est
est
piscit adversus spiritum, non lua fronle laudainus :
conlra errorem vestrum, quia dicit, scrvuni noii essc
el iinpiclatem vetcrem, quoniam dogmaia anliqua pcccaii, iiisi eum qui fccerit ipse peccalum ; nec
calholica, qux docuerimt qui Ecclesiain Chrisii anle posse cniquam adh.i;rerc peccaium, i|uud noii is de
nosin ejusgratia vera pielate rexeruiit, coiitra per- quo agitur, per se, aut actione, aut vel sola ' commi-
versiiaiem vestram noviliain quanlulocumquc laborc serit voluntaie ? Quani ctiam oslendit univcrsitatem
defendimus. In te igilur agnosce stultiiiam, in tc bumani gcneris nnn posse jam a diabolo possideri *,
impudentiam, in lc linpieiatem, iion veterecn sauc', oim disiiiiclioncm facit inter seivum el filium, idcst,
scd novam. jiistum ct injustnm ? Ilic enim, ut se Clirislus, ila

LX.XXVn. JuL. Sed jam lempus est, ul de Evau- eiiani unuinqiicinqiie sanclorum a servonini coiidi-
gclii scnienlia disseratiir. Dicebai, inifnit evangelista tiunc separabal : sicut fnerijnl cl ante Votus, et in
Joannes, Jesus ad Judvof eos qui crediderunt ei: Si Veicrc Tesiaiiiento, qiios in doino Palris sui niancre,
vos niansejilis in sermone meo, vere ditcipuli mei eri- el in nicnsa rjus dcniintiat jiicundari ( Liu;. xiii, 28,
lii ; et cognoscelis veritatem, et veritas tiberabit vos. 29 ). Totiini lioc autein exhortationis genns iiieple
Id csl', Doniinns noster Jesus Ioi|ueIiatiir ad cre- prolaiinn cssel, si non liberi arbitrii liomines con-
deiilessibi, ut de nulla sacnli nnbilitale gaudcntes, venirot.
iicc de Abrahx sibiseminc gloriain vindicantcs, niic- Ai!G. Convonit pl.ine idco ficicntes peccatum, quia
rcntur et siiiderent viriutibus, ct nullis posi agnitio- servi sunt peccali, ul accopla liberiate quam promil-
lil, dosiiiant faccre peccatum. Hegnabal naniquepec-
* Mss. Mar. <!t Clar., ab.
* verha bsec, sine dubio cansenli:, resLituunlur ex anti- caiuin in corum morUili corpore, ila ut obedireni
quis libris.
* Editi, facit. Auctoritate maiuiscriiiloriira corrigimus, /"«-

cis ; ul ad Julianum rereralur. ' Sic Mss. Al Vij;i:ieriii<:, scrvireiil. Menardus, lenul-
' Ms. Mar., postemiis. hts post iiqnitioueiii 1'iirisii srrvirel.
» Ediil, non veleremsed tuniam; omisso, san«, quod rcsli- ' KtU'i, mil solii Mss., mil vel sola.
tuilur PK manuscri|<lis. • Sic iliis. EJili vero. wn
]!iis^e enm n dinhoto posii-
* Edili, idem, Dieudnsc. dcre.
1107 Orj:illS 1M1'E1SI"LCT1 COKTR \ JULI.\NIJ.M, S. AUGUSTINI 1(08
•'uiiriipisccnliis cjus, i-l cxliil>cTciil niciiilira nniia cebanlur (
.ict. xvi, 14 ) ?
iiiii|uilalis peccalo ( lium. vi , M ct 13 ). Cimlra lioc XC. JcL. Vide «piain diversD lU naturtc ratio ri vo-
<Tg<i nialiim, qiio |>C( (aluin rinobaiit, liliorlalc indi- luiilatis. Non ncgavit Jesus. cariicm eornm pcrtincre
(,'clianl, i|uaiii prouiillcLiJt : UiiDiis ciiiiii, iii |iiii, iiou ad srnicii Abrah;c : sed inculcal cis, quod ad dialxi-
cjui focit, sed quifacil peccalum, stirits esl jieccali. Qiiid liiin pairein voluntatis inii|iiitate iiiigravcrinl ; qui ideo
verba lucida caliginosis di»pulatioiiibus obscurarc gcnilureorumdicitnr.quodcriminmnaiguiturerudilor.
lOiians ? Crumpiiiil omiiiMO, rt te licd obsisientc, licsponderunl, inqiiil, et dixerimt ei Juda-i: Palcrnostcr
fulgo,-e iuo viiicunl tcnebra» tuas. Oinnis, ail, 7111 Abraham esl. Dicil eis lcsus : Si filii Abralice esselit, opera
fiicil peccalmn, seitits esl iicccali. Audis, 17111 /uciC cl Abraha: fuccretis : nuiic autein qua:riiis ine inlerficere,

lu iinn cxpoiiere, sed siippouerc \U, Qui focit. Aii- lioniincm qiii veritatcm lociilus tum vobis, quam audivi
diaiit crgo, quibus ipsc a|)cril scnsiiin, ut intolliganl a Dco ; hoc Abrultnm non fecit : vos autem facilis opera
Scripturas : nudianl, Oiiinis qiti facit pecciiliim, scr- pnlris vcstri {Joan. viii, 57-41 ). Aspicisne qiias fa-
vut est peccali. Elqiiaciant accipere liberlateiii, iil non ciat vcrlporiuii divisioncs '
Sapicnlia? Ncgalcos Abra-
laciaiil pcccaluin, clanianlcs ad eum, cui dicllur, li:c (ilios esse, quos siipra diverat esse lilios Abrali;c:
Itiiiera mca dirigc secundum verbum tuum, et tie domi- sed quoni;im divcrsiis cst do naiura ac volunUile
tietur mihi omnis iniquilns { i'sal. cxviii, )33). Ciir iraclatus, osiendil nltenini cs.sc prosalorcm carnis
anlein illudis sensibus tardis, ct ita inbiiiuas vcrba iiiiioi;u;r, allcruin sediiclorciii misera; voluiitatis.
Dnniiiii, qiiasi dixoril scrvuni non esse pcccali, nisi AuG. Vcriim dicis iiicaulus. In paradi.-o eiiiiii dia-
riini (|ui fercril ipsc peccatuui ? Fraudc agis, iion lioc boliisscdiictorbealJC voluntalis fuil, (piani seduccndo
ilixil : non cniin ail, Nonio Cbl scrvus pcccaii, nisi niiseram fecit : nuiic aulcin, siciil fatcris, seduclor
i|ui facit peccaluin ; sud ail, Omnis quifacil peccalum, Cst miser;e voluntaiis. Ab bac ergo iiiisori:i( ne per
icrvus est peccati. Sunl cniin scrvi peccati origiualis, illaninuiicfacirnis, quam tunc ad illiiii ' scducla est,
qiii pcccatum ipsi nonduiii f.iciunt '
; cl ab lioc vincii- adhuc scducalur a dialKilo ) non r;ini libcr.il, nisi
lii sorviiiitis regcncraiionc solviintur. Non igiturnin- illc ad (|ucm quolidie lola claiiiai Efclesia, Nc not
nis qui scrvus csl pecraii, facii peccatiini ; scd oiiinis infcrns in lentalionein ; ted libera nos a uinlo { Slallh.
i|iii facii peccalum, serviis esl peccati ; siciii non onine VI, 13 ).

:iniiiial i'quus csl ; sed lamcn omnis cqiius aiiinial csl. XCl. JuL. lliccrgo ubi dixil Dominus, Si vos Filiut
LUii est dialeclira tua, qua te inflarc consuesii ? Taiii libcravcrit, ven: liberi ciilis ; pruniisit iudiilgcnliaiii
ilociiiui ct aciitiim quare lc ista fiigiunl ? aul quare reis, qiii pcrranlcs non arbitrii lilicrlalcni, sed con-
iiisiiii.iris indnciis cl lardis, si te isUi non fiigiiini ? scicntiam jii-tilia- penlidcruiit. Libcrum aiilcm arbi-
<.)uisauteiii nostrum dicit, univcrsit:item buiiiiuuin a lnuiii cl posl pcccala taiii plciiuii! cst, qiiain fuil anle
lialiolo possidori; cuin sanctoriim lanla .«iiil niillia, peccata : siquidem ipsius opcia lial iit abdicrnl pleri-
qiia; noii po-ssidcnlur a diabolo ? Scd dicinius, eos que occiilia dcdccoris (II Cor. iv, 2 ;, el nagiiiorum
solos a diabolo non possideri, quns Cbrisli liberal .ilijertissordibiis, virtiitum coinaiiliir insignibus.

gnilia ; ciijus grali:c vos csiis iiiiiniri. Si cnim baiic Auc. Tc aiidi saltem, ubi dicis ( Supra, cap. 69 )
gratiam iioii oppiignarctis, scd inlclligcrelis ;
prociil piopler coiisucludincm pccr;iloruin sn iplnm csse ,

ilubio eliain anie Vetus Testaincniuni , ri tcmporc Aon quod volo , nyn ; .icd quod odi, hoc fncio. Qiio-
Vctcris 1 cstamciiii , omnes sandos, a servorum con- iiiodo eigo post pcccaia libcniin e»l, qnoruin elsi
iliiionc sepaniios, cadem libcralos Cbristi gralia vl- non propagine, quia non vuliis, eeric lainen consue-
derclis. ludine, qiiain solam huic iiecessitaii victi contorti-

LXXXIX. qiic conccdilis, sic prrdidit libcrlatcm, ut gcmitus


JuL. Dcniquc ul intclligas 1 ciini na-
liira; euriim exprobrarc, sed vilx ejiis frri;it aiircs vcstias, fronicinqne collidal cum
; scquilur, Scio quia ;

lilii Abruhm estis. Ecre dc qua illi se libcros dixeranl


ai.idilis, iVoii quod volo, ago ; ct, Non quod volo, facio
originis dignitate : nunc cui serviliili obiioxii sinl de- honum ; ted qttod nolo ntalum, hoe ago ( Ront. vii,

nionslr;it, dicciis ', Qnwrilis mc iiilcrfucrc, quia


15, l'J)?
scnno
nieus nun capil in vubis. quod XCII. Jix. Dcsine itaque impiare lc (si lamen ulluni
l'rio aitdivi apud l'alrem
nieiim, loquor; el sotqucevidistis apud patrem vcstrvm, lihi lis aiit ncfas resial ) , Chrisli vcrba sic exponen-
faciiis. do. ul ille arbiirium negasse liberiim videalur, sinu

Acc. Quid csl, Sermo nieus non capii in vubis


cujiis inlegriiaie .Tcquilas ci proprii non potest con-
; si
iiituraetiam stare judicii.
lalis, qualis niinc indigci libeiante, jam
Cipaxesi scrmoniscjus, etiamsi sciisum nonapcriai Auc. Imo, ideo grave jugiim esi supcr (ilio* Adam,
gralia ejiis, sicul apeniil
a die rxitus dc venlre matris eorum ( Eceli. xl, 1),
Aposlolis iit intclligerenl
Srripturas Luc. xxiv
qiiia ei conslat a-qiiitas jiidicii : qiiod oiiininn iiiiqiinni
( , -So )
; slriit illl piirpurari.e
cssct, si iion Iralieirnt originale prcratiiui, per qiiod
Tbjatirononini, iit intcndcrcl in ea (|ii;r a l'aiilo ili-
liOMio vaiiitali siinilis farlus rst (/'jn/. < \liii, 4).
XCIII. JcL. Aiidi ' sauc ubi viin liiinraii,e libcrunis
• viRnicriui, ipsiim non facmiU. F.iiiendalur a maini-
Ikriiilig.
• Menardiis
' Fjliii, dicisiones verhorum siurum. Alirsl, suonmi, a uia-
ridc quia illi se libcros di.nraiu miqinis
:
nus<-i'i|ilis.
dtqrUilc, niiiic ciit senilutts numcn iimiiilcl
, tntiicic. lia Msn. lulili .iiiioui. ab illit.
^•it iiiKcrttis nu- inlii licirc , cii:. ' H». Ht):,a:idf>.
PilhlUS. 1110

oslciidil : Lijo tvni iii inmiiHt' Piitris mci , ct nun siis- iinpcr Uoiiiii n inisissc, aud;iciiis qnid scntircs apcriii-

cepislis iiic; si iiliiis vencril in niiinine sun , illiiin ac- :>li. Iii priino ciiiiii libro, ciim tilii similitcr propo-

cipiclis (loiin. v, 45), El iloiu : AiU fiirile iiiborein siiisscs qiiod iiiis objicimus , arbilriiirn vos libcrinn
boiuiin, el frncHnii cjiis bontim ; niil fiicile urborein ii.ii- dcncgarc, ila disscris coiistanlissiiiius cl snblilissiniiis

liini,el fnicliim cjiis iniiliun {ilnllli. xii, 5r>). \]l iloiii : dispntalor. < Quis ;iiilciii iioslniiii dic:it, ({iiod jiiiuii

Si inihi non viillis credere, operibus credile {Jvan. x, Iiuiniiiis pccralo pcritrit rilicniiii arbitiiiini dc gcncre
58). AUiiic oiiiiiilins vclieinciitiiis , qiiod diiil iiilcii- lininiiiio? I.iliertas (|uideiii pcriit pcr pcccalinn , scd
(iuiiciu siiaiii lii:iii;iii» voliiiitalc iiiipciiiUiiii luissc illa qii:n iii paiadiso fiiit, Iiabeiidi plcii:iiii ciini iinnioi-

Jrrusit'em, iiiqiiil, Jerusalem, qnolies rolni cungregiire l:ililale juslitiaiii ;


proplcr quud iialiir;i liniiiana diviiia

filios liios , .^idiJ giiUina jnillos suos sub al:is siiiis , el iiiiliget gralia , diccntc Dumiiiu iii Evangelio siio, Si
noluisli? P03l quod iioii sei|uiliir, Scd lc iiolciile col- vos rHiiis liberaveril, lunc vere liberi erilis i (Joan. viii,

lcgi : vcriini , llelinguelnr vobis dnnius vcslra dcserla 50) : < iiliiiuclibcri ad bciie jiistcqiie vivciidnin. Nani
{.Hattli. XXIII, 57, 5S): iil illos osloiiilal |irii iiialo qiil- lilicrnm arbilriiiiii iisqne adco iii pcccatorc iioii |<criit,

ilein opcrc jme pniiiri, scd ;ili iiilenlioiic |ir(ipi i:i iioii ut per iiisuiii pecceiil, niaxime onines qiii cniii dcle-
dcbuisse iilla iicccssilale rcvocari. Sic cniiii cl pcr ciatiniie pcccaiit el aiiiurc pcccati, cl eis placel qiiod

l'1'opliclaiii lociilus ciMl : Si volucrilis, el andieiiiis me, cos libet. llnJc .\posloliis, C'ui;i esselis, iiiquil, seni
ijiiw boua sunt lerra; comedciis ; si iioluerilis , el iion peccati , librri fiiislis jitslilix. Ecce osteiidunliir etiain

audierilis. gliidius vos coinedel (Isai. i , \[i el 20). Qiio- pcccato mininic potiiisse, iiisi alia lilicrtate, servire.

iiiodo crgo lu arbilriuiii libernm ikiii iiegas, ipiod iioii Lilicri crgo a ju^litia noii snnt, nisi aibilrio liberla-
i|uidcii) scniioiie luo, scd Evaiigelii lcsliinoiiio, sciisu lis ' : libcii aiitcni a pcccalo iioii (iiiiit , iiisi gratia
.iiilcin tiio, iion lilicniin proiiiiiitiasli? Salvatiiris. Proptcr qiiod adiiiirabilis Doctor ctiaiii

AuG. Igiiiisceiidiiiii cst ,


qnia iii rc innlluiii abdita verba ipsa discrevit : Cum enim servi essetis , iiiqiiil,

ul lioiiio r.illcris. Absil ut iinpcdialur ab lioiniiie oiniii- pecciili , liberi fuislis justiliw. Quem ergo tiinc fritclum
polciilis cl cuiicla praiscientis iiitciitio. Paruin de ic habuislis in liis , in quibus nunc erubescilis? A'(im finis

taiit;i cogiiant, vcl ci excogilandx nuii sufliciuni, qiii illorum mors cst : nunc autem liberali a peccalo , servi

piitant Deuni oninipotenlem aliquid velle , cl honiiiic ttulcin fiicli Dei ', habetis fruclum vcslrum in sancii/ica-

iiifirino iinpcdienlc , noii posse. Sicut ccrtuni est Je- tionem, fiiiem vero vilain wternain i (Rom. vi,20, 22).
riisiileiii filios suos ab illo colligi noluisse, ita ccriuin < LibcidS dixil justiii;c,non libcr:iios:a pi'ccatoaiiieiii
esl cnni eliam ipsa nolcnle quosciimque coruin vnliiit noii lilicrus, iic sibi lioc tribucrcnl, scd vigibinllssiine
collegissc. Dcus cniiii, sicut hoino ejus ' dixil Aiiibro- nialnil dicerc Idvr^itus ; rcfcreiis boc ad illam Doniini
sius ,
qnos dignatiir vocat , et qucni vull rcligiosnm sciitcnliam , Si vos Filius liberavcril , tunc vcre iiberi

tacil (Lib. 2 iii Luc. ix, 58). Convenit autein Scriptuia criiis. Cuin iiaijuc non vivant beiie filii boniinum, nisi

plerumque bomiiiis voluiitalcin , ut qiiod nua liabct clTccti filii Dci, qnid csl quod isle libcro arbitrio vu!t

vcl non potcst ' , admoiiitus seniiat; et ab eo a quo bciie vivendi tribucrc pote.stalcni; cnin cnim li.ic po-
siint bona oninia, indigens poscat. Si enim cxaudiius leslas non deiur nisi gratia Dci, por Jcsnm Chiistiim
liicrit in eo quud dicere jussi sunius, Ne nos infeias Doiiiinum nosirum (Id. vii , 25) , diccnte Evangclio ,

in tentalioncm ; prociil dubio nulla dccipielur inscilia, Quolquot aittcin rceepeiunt eum , dcdit eis potestaleiii

iiulla cupidiiatc vinceiur. Propterea ergo per proplic- filios Dei ficri i (Joan. i, 12). Et ilciii post niotliciim :

tam dlctum csl, Si nnluerilis , et non audierilis inc 1 Dalur ergo, • inqiiis, < potcslas nt lilii Dci bant, qui
gladius vos comedet ; vl caitcra hujiisinodi : iit ciini crcduntcuni. Qii:c potest:is , nisi dclnr a Dco , iiiilla

iiivenissent in se ipsis victriccs cupiditates, ad pro- cssc potcst cx libcro arbitrio : qui:i ncc libcrum iii

pcllendiim malum ^ scircnt a quo dcliorcnt posccre Iiono cril, qiiod libcrator nuii lilieraverit ; sed iii iii:iIo

auxilium. Idco anlem diclum cst , Ecce relinqnelitr libcrum Jiab(;t arbilriiim , cui delcctationcm iiialiii,-»

vobis donius veslra deserla ; quia plurcs ibi craiit, qiios vd ocrultus velrnaiiiTiSSttJS-decejUor insevil ', vcl silii

obduratione et deserliune jiidicaverat digiios, occnllo ipsc pcrsuasit. JNon ilaqiie , sicuTitteuia nos quidani
jiidicio, justo tamcn. Nain si, ut dicis, i ab iiitentione dicere, et iste audei insuper scribcre, omnes in pec-
propria > iitiqiie mala, i non debet lionio nlla iiccos- caluin, velut inviii, carnis sii:c neccssilalc cognnliir :

sitate revocari • i curaposlolus Paulus adlnicSaiilns, sed si jaiii in ca xtaie sunt, ut pr(ipri:c iiienlis iit;in-

Kudem spiraiis et sanguinem siliens, violcnta cor|io- tur arbilrio, et iii pcccatu siia volu!it;ilc relinentur. ci
rls caiciiaie, e( lerribili desupcr vocc, a sua pessima a peccalo in yeccatiini siia voliintale prx-cipilaiitiir.

inlenlione revocatur; et ex persecutore prdsiiaio, Sed hjcc volunlas, qua: libcra esl iii inalis, quia dc-
illiiis E\angelii, quod 0]ipMgiiabat, labdriosior cajtcris Icclalnr nialis, ideo lilicra iii bouis non esl, quia iibc-
riilurus pr.cdicator cilgilnr ( Act. ix)? Agiiuscc gra- rala iioii cst. Nec potcsl hoiiio boiii aliijiiid vclle, nisi

liam : alium sic, al:».m aulein sic Pcus, quein digna- adjuvelnr ab co qui malnm iinn pulcst vclle i {Contrii

liir, vncat: et Spirilns ubi viill spirat (Joan. iii, 8). Duas hpislolas Pelaiiiiinorinn, iib. i, nn. 5-1). Iii his

XCIV. JuL. Nam iii iUo opere , qiiod le snpra dixi


' Sk' vip;ii. et ^!(':i:iril. ; :it Mciiarl. iu niar;,'iiic. I>rl. i'(..
' slc Mss. Filiti. sieiit Itomo Dci di.xil. lunlali;.. qiiml vinaliiiliuM cxliilict ipsc Aiit;ii.sii,iiis iii lili. t
'Wili, (( lioii ;io(cs( euiitia ilii is F.'|jistiil;is fclaitiaiiurniii. M.
'Sic velcrcs uinncs lihri. At cJili, ncfnVcs ciipidilules ' tdili, Oeo. mss. Porl. Vi \i;ir , c,-/.
ad oropellauiwii iii iiialmn, scirenl a gno, dc ' r.dili, •iiseniii- MLsa.. iiii.ei,l.
; t ;,

AUCUSTINI ni«
OPEUIS IMPEllFECri CONTUA JULI.X.NUM.
S.
,111

cmnibus Terbis luis, qux posiii, iu \iileo gnilix no- iicg.imus; scd iu ut iioii |ier adjulorii gciiera aul

iiien cum libeii arbiuii nogaiinin; conscrlum ,


ut iion fjbricelur qiix fucrit arbilrii desinicta libertas , aiil

niaU scnsiis lui a|ipcllaiioiiuin ' boiiis Tindican aliqiiando ea exclusa, vcl boiii vel inali ciii'|uain iie-
i;iiD

«liieani ,
qujm dignilas nomiiium dogmatuin inorum cessilas ciedatur incumbere; veruni arbitrio libero

aJli.tsioiie vilcscai. Ndii crgo te liis scrmonibus hr oinne adjulurium cooperatur.

iicsusti , sed oniamenLi ipsa tiirp:isli. Nos lamcn ca Ava. Si non prxvcnit, ul opcrelur eam, sed prius
juncla sunt separamus ul graii.T; divimias exl>teiiti voliiiitati gralia coupcraUir; quoinotlo vernni
qui a te ,

ab 8ca:*is ' ncc re?pmisii)ne


colligationibus cnod:Ua , est, Dcut iii vobit operalur et veUe (
1'liilipp. ii , 15)

(liialiatur; ctgravilate C.itluilicorum, non .M.micbro- qiiiimoilo, Prwparalur volantui a Doniino (Pror. tiii ,

rura adulalione laudetiir. Graliam crgo


Cbrisli mulli- 35, tee. LXX)? quoniodo, V.liarilat ex Deo ett (
I Joan.

rrinium munus «jus ' cst, qnod IV, 7), qiix sola \ult beaiificum buiiuni? Aulsi sclcn-
plicem confiierour.
facli ex niliilo sumiis. Secundum, quod ut xivcnlibus tia lcgis et elo<|uionim Dei chariuiicni operaiur ln

^cnsu, seniientibus ratioiic pr.TStamus; qurc im-


iui nobis, ui iion per donuni Dci, scd pcr nostrx voluii-
* ad qiiod esse diligeiidum Deo
pressa cst aiiimo, ut Conditoris imago ducercliir : lalis arbilriuin diliganius .

Tquc respicit d.gnilatcm arbiirii concessa liber- duceiitc cogiio.scimus qiioinodo rcs minor ei Den no-
< ujus ;

Uis. Ipsi ctiani grali:c ,


benelicioruin qii;r nobis prie- bis esl , et major ex nobis? qnia sine Deo doiianie

stare noii desinit , aiigmcnla n piilainus. Ipsa gratia scientiam, hoc est doceiile, nosse iion possuiiius; illo

lcgeiii iii adjiiiorium inisii {Itm. vm , 20, nr. LXX): autem cbaritalem qu:c supercminci scieiitia; ( Ephe$.
ad ejiis spcclabal omcium , ut ralionis luinen ,
qiiod 111, 19), non don;inio, dlligcre [lOssuiHus. Sic non sa-

pravilalis cxeiiipla licbcLibaiil ct coiisucludc)


vilioniiii, piunl, nisi iiovi h irclici cl gratix Dci iiiniis Inimici.

iiiulliiiiodis eruditiiiiiibus cxtilarcl, atquc invil;ilu suo XCVI. Jll. IIoc crgo arbiiriuin liberuin ,
propicr

foTcrel '. .\d islins crgo gr3li;E, id esl, diviii;i> bcne- quod soluni iios maiiifestari .intc Iribunal ('.hristi,Ma-

Toleiili.c. qiui: rebus caiisam dodit, plenitudincm .spe- gisler Geiiliiim scribit, iit rbporlet unusqiiisque pro-

ciavii , ut Verbuni caro ficrei , et liabiiarct in nobis pria corporis, prout gcssit, sive bonum , sive maluin

{Joan.t, 14). Ilcposcens cniin Ueiis ab iihagine siia (II Cor. v, 10) , siciit Catholici qiiidem conliteiitur *

i.inoris viceni, palam fccit quaiii tiitum • in iios inasti- ila Tos iion si'1'iiii riini Maiiich;i;o *, scd eliain cuin

iiiabili egissrt affcclu, ul vcl sero redamaremus euni, Jiiviniano, qiiem iiobis auilrs iiipingcrc, diverso qui-

qiii toinniciidans cliariiaiera suam nobis (I?om. v, 8), detn geiicre, sed lnipictati< siiniii denegalis. Quod ul

Filio sno non pepercit, scd pro noliis illum iradidil: planiiis fiat , divisionnin adliib'-alur examcii. Nos di-

polliccns quia sl voluisscinus deinccps voluiilali ejus ciniiis peccalo hoiniiiis , noii naiura' staium inutarl

obcdire , Unigciiiii bui prxslarcl nos csse colixredes scd meriti (|ualitatcm ; id esl, rt iii peccantc haiic csse

{Id. VIII. 32, 17). liberi arbitrii iiatnrani ,


per qiiani potest a pecrato

Atc llonio Pclagianc, cliaritas vult boniim, eicha- desincre, qiix fiill In co nt posset a jiislitia dcviare.

rii.is ex Oco est; non pcr legis litlpram, scd pcr spi- AcG. Scinius vos ideo diccn-, |>ccc.ito bominis na-
liluin grali;!'. Iii Iinc est pr.Tdeslinatis adjiitorinm Iil- turn: it;ilnin iion miiLiri, quia dcscriiistis lidcin rallio-

lcra, qiiia jiib<'n(lo tl noii jiivando, admonet inlirmos licain, qii;c dicit primiim hnininein sic factiiin, iit non
confiigerc ad spiriluni gratia-. Sic lege legilinie ntun- habcrel moricndi neressitaicin ; peccato aulcin Ita

tur^qiiibiis bona cst (ITim. i, 8), id est. utilis: hiinc siaium iiaturx fuisse mulalum, iil boinincui ne-

:ilinquin pcr sc ips;iiii liltcra nccidit (II Cor. iii , C) cesse sil ninri, nsque adco iit ctiain spiritu jain rcgc-

qiiia jiilieiido bnnum , ct nnn largicndo cbariiaiem , ncratis atqiic vivillcatis Apostulus dical : Si Cliritlui

qu.T snla viilt biiiium, roos pr.cvaricalionis f;icil. in tohis etl, curput quideiu moiliium esl prnpler pecca-
XCV. JuL. II.TC ergo gralia, qnx in Uapiisinatc nnn tum , spirilus nulein vitn etl propler juslitiam : ti crgo

Eolum pcccaia condonat , scd rum hoc lndulgentix tpirilut ejut qui tuscitavil Jetiiin ex mortuit, bakilat in

bcncOcio, ct provcliil, el adopt;il ', el consecrat hTC, : vobit; qui suscilavit J esiim Chrittum a mortuit , vivifi-

inqiiam, gralia, mcrilum niut;il rrorum, non librrum cabit et morlalia corporn vesira per inlinbilantcm tpiri-

rondit arbilriiiin; quod co acripimus tciii|iore ,


quo tum cJHS in vobis {Itoin. viii, IOe( l1).ldco utiqucdlxit,
crramur : iitiinnr aiilcm, qiio* valcntiani iiilcr boniim ViDi/icniil el mortnlia corpora veslra ,
quod io cariiis

et maliim discrclionis adipiscimur. Bon.T iLiqne vo- resurrcclioiic speramus, qiiia dlxcrat, Corput morluuiii
lunlaii innunicras adjiiloi ii dixini adcssc spccics noii est propler peccnlum : et vos iioii vultis peccalo slaluni

mwtaliiiii esse iialiir.-c. Voniiiitamcn Pelagio cuni iii

' sic Teteres liUi. At editi , mala $etuus tid appella- Pabcsliiio jiidicioriiissct olijccluni, quod diccrct iiif.ni-

lione. qno Adain


les iiupcr iialos in co statu cssc , in full
*(jlili, obsccnU. rnrriij tc.
' Kxjili : lioc prinuuii mimiis. Aliest , lioc , a nianu- ante pecc;iluin, nrg;ivil se diccrc, idc|ue damiiavit (<i).

soriptis.
* I iirtc, rfiferctur. ' llic ranicuhini negaiil<'ni niiuliit vi;;iiioriiis. Siil iuira,
» Miis. i.lar. Mar. rort., iimlatos fuor foreret. vcrliuiii ;id(lil co locxi, «ii/ .•<ii/|/i< iilHrct (abTiccliir. Iteuiciiie
*l ilili, q:uuilo liuii, iiieiiiloso. i, sp ac .Mciiarcluj imsliM , qiicc (ucril adjiitorii dtitrurla li-
' lia U:is Kdili vit-i : :i U-ijc Ifgitime utantur. beiUui. (^iixaiiiiir ail iiiaiiascri|itos.
' Mss. ( Ikr. Mar. cl rorl , rn««/. ' Mss. Mar. cl lorl., tirul mllioliii qui leo coiili-
• McMiarOus i luiiiir
: aiilrm qiiod. \ ip,iicriiis : I tiiiiiir tiiil'ir.
t i.lfineo , iiiiuiidi. Mss. crijiurr uii.Vdi , (/iin ;
: .^^uitplc^ ,
' ie Mss. Filiii, i/<irit('A<ri.'i.
(rtnporc. ((.') vide llitnini dc cestis Polajii, n:i. '25, H, 37,
1113 IlliElP. PRIMUS. itii
Qiioil si fcrissct corde veraci, j.ini foiLi^sc v(>sir:i Uv- vero naturam boiii. Proindc, volniiLiteni iiial.iin ab ca
resisi inieriissel : piislrciiio ipsi' salioiii fnis-iil :ili ill.i iespirari ii:iliira, (|ii;c bdiiiiiii velle iioii piitest, eerliini

pcslc snii:ilus. Doiiiilc (|ii.i'rii iilriiiii vilio c:irr:it ii:i- estdiccre .Maniclix'uiii : voliinlaieiii vero bniiani ali ci
Inra |u'CC:i(rix :qui>J si :ibsui'ilissiiiiuiii esl, lialiet ('1'^) iiifiindi naiura, qua: nialum vclle iinn potcst, iion di-

viliuiii; si liabct viiiiim, priicul (Iubio viti:\ia cA. ci( Maiiicli:ous, sicut tu dc illo iiiitius suspicari»:i|iio-
Quiiiiiodo trgo nuitat.1 non cst, qu;c cuiii fui^scl s:iii:i, niim ' boiii natiirain nullo inodoiiniiiiitaliileiii orodit,

vitiata est '? Ac per lioo, eti:im oxccpto poco:ilo illo, (|U.c nKiIiiiii vellc noii possil, cui credit iiispiraii vo-
de qiio Joniinos Consliinlinopulilaniis ait , < Adiiiii luntatcm iiialam ab ea iiatiira, qu;e boiium iion pntest
pcccavit illud grande pcccatuni, el oiiiiies in cumniunc velle; itai|uc licri pcr niali naturam , ut inaliiitl velit

dainnavit i ( Uomilia de Lazaro resuscilato ) : ct illu boiii natura, (|uam iilliil vult cssc aliud qiiam n:itur;ini

cigi» oxocpio, de qiiii daiiiii:ilii)neiii Iiuniana iialiira Dci. Tu crgo hiiiic adjiivas, negaiido huiiianani pec-

origiii:ililcr Iraliit, qiiomodo sobiie diri potest, slatum caio primi Iioniinis viliatam csse iialuraiii, iit iiature
laiune iii lioniiiie iinri fuisse niiilntuin qiii dicil , Lex mali qiiani riiigit, nl(ribua(quldquii| inaloriini iii ina-
tpirilualis est, egn aiilem cariiaiis siim, veHumdulns sub nifestissimj invenil misoria parvulorum. Dcindecuiii

perctito : quiid eiiiiii uperor, igiioro ; iioii eiiim quod displicot tibi, buniincm non posse lionum \cllc, nisi

volo, aijn (ftoiii. VM, ti cl lij); et c:i'tcia bujiisinodi : adjtivcliir ab co qui m;ilum non potest vellc, iinniie

01I.1U1 si liaiic inii(:itioiii'm nnn iu cn iinscendi traxit respicis ci te conlradiccre, qiii dixil, .Siiie iiic iiiliii pn-
coiiditio , scd , ut vullis , CDiitrasiit consueiudo pcc- leslis facere (Joaii. xv, b) : ot Sciiplui;c, ulil logitiir,

caiidi? Ceriiilisnc, vanuiii esse (|uod dicilis, peccatn Puralur voluiitas a Doinino (Pm'. viii, 5j,sec. LXX)
lioniiiiis iioii natiir.nc staium niutari, scd nieriti quali- et iibi legiiur , Dcus cst eitiiii qui opciatiir iii iiobis et

tatcm? Nisi forte dicatis , non naturam peccato mu- velle {Pliilipp. n, 13) ; cl ulii legilur, A Doiniiio giessus

taii, scd boniiiicni. t)lquid est boc, nisi bomincm ne- liomiiiis dirigeiilur, cl viam cjits Volcl ( Psal. xxxvi,

gare csse naiiirain? Quando isla diceretis, si cogita- 25)? Ubi iiihil iiiiror, nisi unde te chrislianum dicas,
rctis sana mcnle qiiod dicitis? cum liis divinis lot c( (am claris vocibus coiilradicns.

\CVII. JuL. Manicba:us dicit , vohint.itcni malain XCVIII. JuL. Joviniann autcin in uiia pnrtcciinjnn-
»b ca iiispirari nalura, qua; bonum vclle nnn potesl; gcrisnam dicit in sccundu operis
: siii libro, Uapiiza-

voliiiitatcm vero bonam ab ea iiifundi natura , quie tum bominem noii posse pcccare; aiiie Baptisina aii-
iiialum vclle iioii potest : iia utique naturissiiigularuiu tem ct pcccare et nnn peceare possc. Tecuin crgo
rerum imponit neccssilatem, ut proprix voluntates * piitat, a tcmporc naptisinatis imponi hominihus nc-
iion possint velle contraria. Inter nos et illum certc cessi(a(cm boni : quod a'que falsuin cs( ,
quani qiiod
giandc chaos est : videamiis nunc quantum ab eo tu tu pulas, ante Daptisma inesse bominibus ncccssita-
reccssoris. Dicis csse liberam voluntatem, sed ut ma- lem faciendi mali. Nam cum dicis tu , < Non polest
lum tiiiiliimmodo faciat, non autem esse iii hoc libc- lioiiio boiii aliquid vcUe, nisi adjuvetur ab co qui ma-
rain , ut inalum desisiat operari , nisi ei fuerit impo- liiiii non potest vclle : • participatlone uiique grati^
sita necessitas volcndi bonum, ab ca natura, qu.T, ut el nalunu bonx vis hominem possibilitatcra consequi
iiiisiitarsermonibus, < malumnonpotestvcUe > (Lib. 1 f:iciendi boni; quod dicis lamcn a tcmpore Uaptisma-
foiida Diiiu Epistolas Petagianorvm , n. 7 ). Defi- tis possc contingcre. Inler iinpiotaleni igilur medius
nis ergo, genus bominiini per liberum arbitriuni nihil el limorcm, ad Joviniaiii coiisnrtium confugisli , .«ed

aliiid qiiain pcccare, nccaliud posse faccre. Per qund Maiiicha'i iup:iiiar necduni relii|uisti. Vcrumlanien
nbsoliite prnnuiitias , bumaiiam naluram unum sem- lanto le iiinocentior Joviiiianns, qiianln Joviniano pro-
pcr ciipcre qiiod inalum est, et velle non posse con- fanior Maniclucus. Ut enim ndliuc brcvius ipiod cgl-
irariiim : nsturam aulcm Dei malum non posse velle; mns eolligatur, ManiclLciis dicit : In oninibus liomi-
et ideo, iiisi necessitalis suae particlpem fecerii malaiii nibus inspiralrix inalai vokintatis teiicbrnriini nalurn
bomiiiiiin naturain , bonum in ea aclionis esse non delinquit, el aliud facere iion potest. Tn dlcis : lii

possc. Posi lia'C itaqiie iilruni non multum anies Ma- ciiiiclis lioniiiiibns primi peocali teiiebris infecta , ot
niclia;uni, iii cordis lui sccielo Deus vidcrit: quaiilum per hoc mal.-e voliiulalis auclor natnra dolinqnit, ol
tainen cx diigniatiim goriii:iiiiiate monstraliir, niliil boliuni velle non polest. Jovinianiis dicil : Vnluntas
aliiid prorsus egisti, quain ordinc commulato idem iit quidein bomiiiuin , sed usqnc nil R:i|i( snia doiinquii
qiioil illc aflirniarat adslrueres. postea aiitein nisi bonum velle noii pntest. Cadiolioi,
Alc. Uiiiiam Maiiiclnoiini forlitcr dcstrueres , non id cs( nos, dicimns, (luod ab iiiitio iisqiie ad fine-t
tiir|iiti'r :i(ljuvarcs. Ille ii;iiii(iue niiiiia perversus in- sine alii)no naluralium coaciu voliintas et aiite JS: -
,

s:iiiia iion dicit n;ilurain inali cogi bcne facerc ab ptisins unoquoque dcliiiqnit, qu:n illo ipsn tcniporc
alia iii

naiiiia Imiii, qu;c maliim non potest velle; sed qiio pcccat, potcstatem babet recederr; a malo, ct fa-
natii-
1:1111 Ixnii cogi iiiale facerc ab ea naiura niali Vestrum
, quaj cere bonnm, ut constet ratio lihciiaiis. iin-
boiiiiin iioii polest velle ac per Iioc mirabiliter de- dngmatum Inmen
:
que nulli qiiidem veritas constat :

ineiis iiatiiiaiii inali vult cssc iiiinnitabilcm,


mulabilcm oiiin nb iiiio principio errnris liierilis egressi, vel iiii-

' liuc seuiontiam illain revoramiis ex Mss. Har. ,(:l,ir niis iiilinncstiini erat, si (|ii;i: conseqiiunlur :idinllli'res,
ei rcrl. :
oiiomoilo crgo tiiiUula iion esl qiia: cmii fiiviset ,

saim, viiialti iioii c/U ?


' Ms.^. .Mar. rort., et ivliiiiiutis ' ln eilitis, qiiod. i;meiid:uiins cx MsS.
. ,

11,5 OPfniS IMI-KRFtCTI CONTIl \ JLLIANIM, S. AUGUSTIM 1116

fi (|iin (iiii) M.Miitli;io iliois. iialin;i iii.iId ', Id Cil ;>iide diccre pcr se ipsos, noii per Dci giatiaiii libc-

iu.inca lilii!ri;ilc Jcliihiiii , iliccrfs lmiiii cuileiii ,


mill» r;itos ,
qiiibii.i dicilur, Nitnc nuU iii Lbcriili a f)eccalo ,

posse niuml in i|iiod i|iiiilciii alilji aflir- scnifacli esiis juililia; iKuin vi, 20, -ii). Si aiilcm dicis,
illaiii |viclo :

rMiis(;i|iicliuliir ailjiiiigcres, a realu pr.clcritunmi iiialoruiii, iioii a domiiialu pec-


iir.is; sitl i|iiimI nci:c-5:ii ;••

ideo ei «pii- iioii cssc Uaiilisiiialis saciaiiieiilis '. Aul si cati ,


qiio ipiisipic justus cssc noii sinilur, cos fiiissc
'
ciiiii Jiiviiiiaiio, a Iriiipipre Misccplr liilei iiiiprinii as- Dei gralia libcratos ; ut aiileiii cis iiuii doiiiinarrtur

seris hoiias cupiililales ; diceics cuin codcin , l)iiii;i'n pccralum ipsos faccre poluissc si vcllciit, iiei|uc ad
lioc iiidiguissc gratia S;ilvatoris iibi puiiis cuiii ijui
cl auie liaplisiiia fiiisse nalurani. <|u;c lircl li:ibci'il
:

possiliililalciii inali. nnii laiuoii Irjliucrilncccssilalein, dicit, A^uit i;uoii t'o/o, facio bonuin ; scd quod nolo ma-

ac prr lioc ;iil imlissiimilabilc ' liorium coiisccnla lnin. Iiuc ago (Id. vii, 19)? Si eniiii sub lcgc, noii sub

pcrvciiciil. lioc iMiiiii iiuidd, clsi r.ilioiii, iicipi;iqii:iiii gratia coiisiitiilus li.cc luquitur : isluiii iicga siib gravi

Uiiicii euruiii, (pios sc(|uciis, do};ui:ilii)iis ciiiilraie- iieccssiialis poiidcre ingemere ; liiiiic ad bi."C viveii-

iiires. dum et ad rectc agciiduiii pcr voluiit:iiis arbiirium

AcG. Olililus es quid dicanins : iccordarc, qua^so. assercliberuiii, clamaiitcm tibi, Mcntiris, aut fallcris;

Nos suiiiub i|iii v(d)is rcclaiiiaiitilius diciinus , cliaiii non quod volo , atic Si aiitein , sicul incrnis scnsit

juslis, qiiaiiKliii si.iil iii li;ic vila, iioii dccssp, iimle iii Aiiibrosius, lioc cli.im de se ipso dicil Apostoliis; ncc

iiraliuiie sua de sc ipsis vcracitcr dicaiil, Diinille iwbis jiistoium cst iii liac vita ad perficicndum buiiuiii UaiiU

(Itbila nosirn {Halllt. vi, 12). Quoniaiii si dixcrinl se libcrtas proprix voluulatis, quanta crit in illa Tila ,

iKiii lialiere pecc;itiim, se ipsos dccipiuiil, cl vcriias ubi iion dicelur, iVoii quod iwlo, ago.

iii cis miii cst ( I Joan. i, 8). Quid csl < igo (imid iiia- C. JuL. l!t piissessiiiiic ailcniilalis an)i>sa (qiiain

iiilcr loqucris , iiie Jo\iniano iii c:i pailc coiijuiigi *, qiiidem nunipiam c:im pcr cxortiiii) sui couslat li.i-

ipia dicit Laptizatimi lioiiiinem noii posse pcccare? biiisse), voliinias appclcnd.c jugilcr pravitaiis incnm-
Absil iit lain siniiis surdi cl inuti , ul non audiainus licret. Ul adjungis, < VolunLis qiia: libcraestin nialis,
roriiiii qiii liaplizaii sunt voccm, vel noii ciim cis di- libcra in bonis non est : i iion miiiorc planc siiiltiti.i:

camus, Diiiiilte nobis dcbila nos:ra. \Z\ quo :iiilem iiomo professione, qiiain profaiiilatis ', lilicruni vocas, (|nod

iiici|iil uti vuliintatis arbitrio, ct peccuiiu cl iion pcc- dicis nisi iiiMim vclle noii possc.
larc poiest : scd altcrum liormn non facil, nisi adju- AcG. Si libcrum nuii cst, nisi qiind diio poicst
lusabeoqui dixit, Sijie nie nihil poteslis {ncere(Jonn. vctle, id esl, cl boniiin et inalum : libcr Dcus non
XV, 5) : alteriiin vero propria voliiiihilc , sive a sr cst ,
qiii maliim noii polcst velle, dc qiio cliam ipse
ipso, sive ab alio dcccplore seduclus, vel pcccato dixisti, vcriiiiiqiic dixisli, t Dcus csse iiisi justus iion
siciit scrviis adilictiis. Adjiitos aiitem liomiiics iiovi- potcst » {Sni>ra , cap. 25). Siccine Dcuni laiid.is, ut
|
'
iiiiis Dei spiiilu, ut ea vcllciit qiia: Dci suiit, aiite Ba- ci aiiferas libcrlateni ? aii potius intclligere dcbes
ptisiniim, sicut Curnclium {Acl. x) : quosdam vcro ess'.' (piaiiidam bcatam necessilatcm, qiia Deus injus-
iiccposi D.iptismum, sicul Siiiioiiem Maguin (/(/. viii). liis 11(111 poicsi esse ? J

Jiidii ia rniiii Dci sicul niulla aliyssiis {Vsat. \%.\\, 7) : (.1. Jui,. Scd licct nullacx parte conslcs *. tamcn 1

el ijratia cjiis iioii cx opcribns; alioquin gralia jam iinn quid attuleris prudeiis lector atteiid;<t. Consciniamus
esl sralia ( Rnm. xi, 6). Dcsiiie igitur cdiivici.iri iiobis voliintalrm libciam dici possc, qiiT boniim velle iiou
de Manicli.ci) cl Joviniaiio : qiiilius enilii convicicris iii potest : Iniic aiilcm volmil:ilcii) iii B.iptisiiiatc assrris

poliis ,
quiis siibsecuti netjarc iion possumus origiiiale libcrari. liilcrro;;') . ;id qucm modiini liberatur? ut
)irrratiiiii, vidcrcs si ociitos liabercs, ct t;iCCrcs si froii- boiiuiii seiiipcr vclle cogaliir , et inatuin velle nnii

lcin babcies. Sic autcm calumniosiis cs, ul alibi :ifar- possil? an ul iitrnmque possil appetcre? Ilic tu si

liiassc nic dieis, a pcrcatis bumiiicm inin posse niun- respoiideris, Ul boiiuni sriiipcr vclle togalur : qii:ini

iliri : ciiin ila dic.iiii posso, iit eo ipioipic pcrdiiraliir, sis Joviiiianisla, rii.nii ipsc cngiioscis. Si aulcindixe-
iibi bc;ili<siiiius pcccarc iioii piissil. ris,Qiiomodo p.iicst cssc voluiitas lilieni, si boiiiin)
XCIX. Jii.. Nimc aiilcin oninibus pcrlidus, dicis fa- scmpcr vdle cogatiir? respondco, Qiioniodo diceba-
clam in natiira cariiis, peccali ncccssitalcin. tur ante volniiUis liliera, si nialuin velle taiilunimodo

Aif.. Tii iicfta dixissc^ Aposiohini, <'.ntn esielis scrvi coiicbalur? Si cr;;o rcspondcris, sic ficri |K)SI Bapli-
jicccali, lihcn (nislis jnslilia'. Aul si lioc ;ili rn dictiim siiia libciaii) voliiiilutciii, iit rl jicccarc ct iion pcccare
c-sc iiiiii iic|j;is , iion eiiin rccle dixissc rcdar;;iii'. Si possit : li.ir ipso promiiiti.ibis lilM-niin arbilrium nim
.iiilrin ii(<n audcs, iie;;a, si potcs, eos quibiis bocdicit, fiiisse , ciiin utrunii]iie iion polcrat. Claiidcris iiiidi-

habiiisse in inalis libcram voluniateni , qnaiidn fnc- que dispiitatioiiis lii:C laqucis : arbilrium anlc Bapti-
ruiit librri jiistili.i: : aul liabuisse ' librrani iii lioiiis, sina lilicnim fuit ; farullalem babiiil faciendi boni
(|ii '.mlii finTiiiit scrvi pcciati : rt ab bac servitiitc cos sii iil f:iriill:itriii lialiuil faciciidi niali ; et oniiiis dog-
IVliti, nuliirai\im(fuiii. casligantur ad manuscriptos. m:ilis tiii, qiio malum naluralc pcrsuadcs, sceiia col-
* V iKnicriiis, facramcnto.
laliiliir.
' Mciiardus, iHn(/(/i..si»ii(f//>i7<'. vi:;iiiiMiiis. ininimiis.%ibilc.
Al H.ss. ( lar. Mar ct l'orl., ml initi\iiinnl(ibili'. llnc vcrbu AtJC. Dc Manicli.coct Jo\inia!iojain mc tibi supe-
iisiis csl iiiliiiiiiis siijira. cap. I.
'Mcii:ir'|iis. :</cini<ini opinvmr apcrlc roiiiKiK/i.viHnirriiis, Mss , rfomiiii'(i/r.
'

"iviioni :)iini'iiic ni cti pnrlc coiijiiiiiii. M viss,, Jm-inpni i Mcnardus, qiin i<riifiimliis.
' \ igiurriiis , qua pntfunilaU.
tn •'« pui/r cvujiiiitii. Lriciidaulur r\ ii<;iniisrriptis.
rorte, aisiie lnibmue
''
' K>lili, icnM :i >*• »cro, i-niis(a.
JII7 I.IULR MUMUS. II is

rius invenicl respondlsse, qiii lcgfiii : ciimiiioilo au- AnG. Dioturiises, ul vidcD, Dc.iiii iiecessit.ile pre-
tciii diais ciiiii, ciiJMS voliiiil:i(i'iii iios iliciiniis n i)o- nii, ut peeoare non pussit : qiii iitiqiic iice |iol>'-l

niiiio |ii';i!p:irari, it:i li>;ii boiia: \oliinl:ilis , iil lioiium volle , nccviilt possc |ieoc.iie. Inio veru, si ncccssi-
vclle ciigalur ((|iiotl absil M dicalur a nol>is), vidcrit las dioenda esl, qua iiecesse esl aliqiiid vel essc , vcl
|irii'cl:ir.i ii>li'llig('nLi:i liia. Si oiiiiii cngiltir, iioii vtill : lieri; bcalissiiiia cst isl:i oiiiniii» iieocssitas qua ne-
,

ct (|iud ab>ui'dius , (|ii:iiii iil dicalur iiolcns vellc (|uod cesse esl fclicitcr vivcic , cl iu oadeiii vita ncrcsBc
bonuiii cst ? Ilc iiatiira ctiaiii Dci vidc i|iiid sciili:is, cst non niori , neccsse est iii dctcrius nuii iiiiiiari.

lioiiio qui dicis cogi lioininciu ut boniiiu vclit , si ina- llac necessitaie, si nccessitas ctiain ipsa diccnda esi,
luni velle nuii iiossii. Nunii|iiid eiiim Rcus cogiiur non premunlur saiicii Angcli , sed fruiiniur : nobis
vclle boiiuiii , (|uia vcllc nnn polcsl nialuin, quoniain autein est fiiiura , non pra;sens.
cstomniiio iiiiinut:ibilis? Natiira vcro liuiiiana qu:iin- CIY. JuL. Yrrumiaincn , ad dcstructionem totam '

vis innlabilis, quaiiluin ad id pcrlincl qiiod condila dogiiiatis liii proficit, iit eliam '
rocordemur definitio-
esl, bona esi ;
qux non soluiii sinc viliu lacla csl, vc- num superiorum. Si peccalum iion est iiisi vulunlas
ruin ctiain cuin pcr vitiiiiii mala est, ca|ia.\ est b>>ni, retinendi et admitteiid! qiiod justitia vclal, ot uiide
quo ' boiia sit. Il:rc vcra sciitciitia r.illaccin Maiii- liboruin esl abstiiicrc ; nulliim pcocatuin in rebus pc-
clKroruin cvortit insaiiiam. In Baptisino autein ila nilus invenltur.
pccc:il.i oiiiiiia (liiiiilttintur iii Dci gralia, qua ' et ad Ai;g. Isia definitio poccali ojus e4, quod peccatiim
ipsuin Baplisiiiutii lioino pr:i'paral:i ab illo voliinlate l:iniuninindo est , non quod etiain poena peccaii .

pcrdiieitiir, iit dcinccps qiianivis conciipisoal spiiiius (jua periil libertas noii pccc.indi : a quu malu non
cjiis advcrsus cariiciii, iie ' conseiitial iniqiiitali, t.i- liberat, nisi illc, ciii nuii taiiiuin diciiiius , fliiiii/lc

nirn ct caro concupiscat advcrsus spirituni , ul non iiohis Ucbiia uoslra ; vcruiii ctiaiii, Ne nos inferas in
faciat et ille qnod viilt. Viilt cniin et isiam cnriiis tciitationem, scd iibera nos a miilu {Mattli. vi , 12 , 15).
coiiciipiscciiiiain non Iiabere : si-d iion polesi niine ;
CV. JuL. Naiii si noii impiilat jiistilia ', iiisi uiide
proptorquod adliuc iii sc ipso iiigcmiscit, adoptioiicm libeiuni esl abstiiiere; ct aiite Baptlsnia neccssilas
exspcciaiisredomptioiiemcorpoiissui {Hom. viii, 2."), inali est, quoiiiam voliinlas, sicut dixisti, ad facieii-

iibi sic babeat carncm , ut jam pcccarc non possit. dura boiium noii esl libera, pcrqiie lioc aliiid agore
^uiic crgu non solum potest peccare posi Bapii-
, non polest nisi nialum : ab Infamia mali ipsa qu.ini
sniiim , verum eiiam quia et bene rcluctans concupi- palilur neccssilale defciidlliir ; quoniain apud oam
scentiaj cariiis aliiiuando ab ca Irabitur ad consen- juslitiam grivari opcrlbiis suis iioii polest ,
qii;c iioii

siuncm ; el quanivis venialia ', laiiicn aliqua peccata imputal inaluin, nisi a (pio lilienim ost abslincrc.
comiiiittit ; b:ibet cur somper bic dicat, Dimitle no- Post Baptisina aiiteni , si nccessilas bniii est , nulluiii

bisUebila twslra(Mntth. vi, 12). tLnc quoqne catlio- utiijue potest esse peccatum. Vide igiliir quam illud

lica veritas Joviniani Uirumque


redarguit vanitatem. quod csse pccoaluin ratio dcmunsln.t, inveniri ne-
aiiicm , id est, el quod contra MaiiichxHiin, et quod qiieat in semiiiibus, (|uaiido secundum defiuitioiies.

conira Jovinianiini diciniiis, hxresim veslrain calu- tiiasjam iiec iii iiioribus inveiiilur.

mniasquc subveriit. AuG. Multum erras, qiii vel necessitalem nullam


<'il. JiJL. Sin aulem liberum ante ad ' boniim non putas csse peccandi, vcl eain non inlelligis illius pec-
fiiit, et f:iclum est posinaplisma ita liberum, ut nia- cati esse pceiiam ,
quod niilla ncccssilate commissiiiu
lum facerc non possit : nuiiquam quidem ti adfiiit esi. Si enim neoessitas nulla poccandi est ( ul oniit-
arliiirii lilicrlas, ct proltatur siiie realu aiitea pocoas- lani viin iiiali ejiis quod originaliier trahltur; lioc

se, et postca siiiecura sanotiiaiis gloriam possidcrc. enim nullum esse vos vuitls), quid patiebatur, qua;so,
Auc Eigo nec in Deo esl arbilrii libcrtas, qnia qui seciiiidum vestrum sensuni, taiita molc malc cun-
nialuni f.iccre non potost , sicul negare se ipsuin iion siietudiiiispreniebaiiir, ui diceret, Non quod voto, (aciu.

polest (11 TiiH. II. 13) : qtii el nobis suinnio illo pr;e- boniim ; scu quod noto matuin, Iwc ago {liom. vii, 19)?
iniu l:iigiliirus esl, ul iion quidcm ipsi Deu, sed la- Deindc cogitarc te cxislimo , (|uicl appelcndiiiii ,
qiiid

ineii Aiigelis ejus seqnalcs, iiec iios peccare possimiis. vitandum sit iii agciida vila, quanto labore discatiir.

Hoc oniin eis post lapsiim diaboli pro mcrito boii;c Qiii aulem lioc nesciuiit, ijisa boni appetcndi inaliipic
voliinlatis ,
qua iii vcrilale slcteriinl , donasse crc- vilandi ignorantia ' paliunlur pocrandi neccssitalcni.
denilns cst, ut poslca nullus per libcruin arbiirium N>'cessc est enim ul poccct, qui iieMiciido qnid f.n ero
noviis diaboliis fleret. dobeat, quod ' noii debct facit. De qiiu gencrc nialo-.

Clll. ivL. Quo collecto convinceris iuficiari pror- rum Deus rugaliir, iibi t\\i:\Uir , Dclicla jiivciiiuiis ct

siis doginali luo '


; ut proinitlas te libcnim arbitrium ignoranlia: mece ne memineris (Psal. xxiv, 7). Qiioil
no.n ncgare, quod antea inali ,
postia boni necessitate geniis delictorum si non liiipiilarcl Dciis jiisliis, iioii

subverlis
' iLi Mss. Clar. cl Mar., lolmn.
' Codex M:ir.,ouni olilioiie Moiiardi, cnini.
' Filiii, qnocl. Cnines Mss., qno. ' K>lili,;».'.(i/i(r. Moiiiis.Mss ,
jii;7((m.
' Maiiiisoripli,/» /ici(;r<j/(0, ct (la ipsiiw, oiiiisso, qna. * sic Mss. Mar. ol l'url. At olili oiti initem nesciiim :

' Ms. l'orl., iii'r. ipsiiin botti upj ctcitiii maitqiic lilaiidi iijnoriatlinm yi./iiui .

• lil>'iii Ms., tt qn/diiris vmialiii nHqiiti, lamcn aliqna. titr, cie.


PariH ittiiin, >!»', fosliliiiiiitis (!\ i!ss. ' Meiiardiib , (;»/(/. Tiim ii>se ao Vigiiieriiis, non dtltcM
' ri_ Hv^. Ulili voto, dii(i^niilatiia. lUucudu:Uui' ox Mss.
fiucre, /(.(•/'.
:

1119 OPERIS IMPERFECTI CONTn A JULIAMJ.M, S. AUGUSTINI • 1120


&i sibi diiiiilti po^ccrei lioino Gdclis. UiiJo dicit ei Dci prchenditur. Verum quin gratia qui a Chri«lo pruvisa
'nmulus Job, Signatli petcata mea in iocculo, cl anno- esi, supervacua non osi ; ratioii.-ibiiis ejus luunificeu-
lasli si quid invilut commiti {Job xiv, 47, ttc. LXX). tia tenealur, perquod ica voliintas auivincitur pecci-
Tii qiiuque ipsc in libru novissiinn luo coniin , quus toris, qu:e poiuii uiique iniii boniim vclle, quain ma-
conlra unum meum qualuor cdidisli, cx aflcciionibus ium voliiil. Totum ergo figmentum ncccssit^itis eva-
niqiie piissionibus aniiiii dicis i cYciiire homiiiibus nuit : ac per lioc , nullum cst de iialurx cnnditiunc
alTectioiiali:ni qualiiatcin ali|ue iia iiihxresccre, ut pcccatura ; scd libcrum arbitrium in naiura liominum
aul inagiiis inulltinnibus , aui nullis separetiir oiuni- pcrseverat : quod ut tu cuin Maiiicbxis nq;as, iia nos
110 > (n). Quisqiiis crgo e.i liiiiidilate pcccavcril, qu;c cuin Apostolis et omnibus Caibolicis conliieinur.
ab illo iioii polcsl scparMri, quid aliud i|uam nccossi- Alc. Neccsse Cbt ut peccei, a quo ignoraiur justi-
l:iic pcccabil? Scd vos isla peccaia cx illis \cnire tia : iiuiiii|iiid idco cuin jnstitiam cogiioveril , iioii

pcfcalis, qn.T! nulla neocssitatc coiiiniissa suiil, in illo suiitei rcniitteiida pcccnta, qiKc ignorniiti;c iiccossi-
saltein concedilis, qiii dicil, Qiiod nolo malnm , lioc Uile coniii;isil? Aut i|uia j;ini cognuvit qiicmadniiHluiii
n<;a. Qui eiiiin, ut istani p.ili.itiir ni-ccssiiateiii, non vivere dcbcal, de se ipso ei pia:sunieiiduni est ut ju-
iii^i pcccniidi consuctudiiic prcinitiir ; procul diibio ste vival, iion de iUo cui dicitiir, Nc not inferat in
priusqiiain pcccarot', iiiiiidiiin neccssiLilc consnelii- tenlalioncm ? Niin csl igilur iinpiinitaiis seouritas in
dinis preniebaliir. Ac per lioc, cliani
sccundum vos, pcr- nrccssiiate peccandi : srd ut noii obsil isia iicccssiias,

cjiidinecessiiasundc nbstincrelilicriini non est, illius donnl illc ciii diciliir , De neceitilulibut mcit erne iiu

peccati poenn cst.aqiin nbslinerc liliciiiin fuil, qunndo {Psut. xxiv, 17). Doiiat aulem duobus niodis : el pr»-
iiullum pondiis neccssilatis urgehat. Ciir ergo non cre- tciil;im diiiiitlcndo iniipiitntem, et opitulnndo iie iu-
«litis lantum snllem vnliiissc illud primi hnminis inelTa- ireinus iii icniaiioneni. Unusipiisque vero tent.iiur a
bilitergrnnde pcccntiim, iiteovilinreturliiimananalura coiiciipisceniia sua absiractus et illecius {Jacobi i, 11).
niiiversa, quantuin vnlct nuiic iii homiiie unoscciin- Qu:e suscepia tua tani tibi grata csi , ut cuin ab illa

dn cnim a doctis nppellari


naliiia ? sic consiietiidiiiciii in conscnsionem qiiisqiic non irahitur , ips.iin putes
tios commeniorandns pnlasli {Supra , cap. (19). Cuni csse laudandam ; quasi iiialum noii sit rcs qui: impcl-
igitur ct illa rntcamiir in liominibus esse pcccatn, qux lil in inaliim , si noii ci cedat , sed rcsisiat ille qui
coinmillunlur, iion necessilnle . sed voliiiitale , qux iiiipellitur. Quamvis tu , etiainsi ci consentiatur, illum

tnntiimmodo pccraia sunl , uiide ab eis liberiim esi qiii cecidii, non ipsam qiix impulit ; illuui qui alira-
abstincre ; cl peecatis de igniiraiili;n vcl nOectioniiin ctiis esl, non i|isam qux nttraxit; illum qui illc-

liecessitntc vcnienlibus, qu3E jam non solum peccata, ctiis est , noii ipsam qu;c illexit ; magno vanilnquio
vcriim etinin pcena: siiiil poccalorum, pleniim sil genns coniendas csse culpandum : quia scilicel, ul definis,
liumanum : quomodo dicis dcriiiitionibus nnstris pcc- male iisus est boiiu : habcs quippc lam inalum spiri-
«ntuni ncc in moribus inveniri?Sed qund nuii vnltis, tiiin, ul concupisccntia bona tibi videatur, qun caro
audite. A pcccatis nmnibus sive originnlibus, sive cuiicupiscit adversus spiritum. Sed elcganier lc cxi-

niornlibus, vcl qii.-c facia sunt , vel ne liant, noii libe- stinias irrisisse de Bnptismo sentciitiam iiosinm ,

rat hisi gratia Dei per Jesum Clirislum Dominum iio- mendacissiinu anirmans quud proptcr solam genila-
struni, in quo regenerali sumiis, ct a quo didiciinus liiim commotioncm Bapiisinum dicamus esse provi-
ornndo dicarc, non soluin, Diinille nobis debila noslra, .sum. Nnn hoc dioimus sed illud quod vos nova ei :

id esl, qiiia peccaviinus ; verum etiam, Ne not inferai h;crciica perversitate subvertcre conaniini, dicimus,
»K lenlalionem, id est, ne pecccnius. idco diviiiitus cssc provisum secund.x spiritualis na-
CV|. Jiii.. Verum consignata hac dispulationis sum- tivitalis auxilium, qunm fieri in se ipsn Cliristus insti-
iiin prndentis animo lectoris, cxculinmus quid Itapti- tuit, quoiiiam sccuiiduni Adam carnaliier nati cun-
snin luuin, quod propler solam geiiilaliiim cnmmo- traliuiil inortis antiqu;e prinia untivitale contngiiim
lioiicm dicis fiiisse provisiim, credili silii muneris (Cypritinut, Episl. 6i, ad Fidum). Ecce verbis usussum
exsequniur. Proliletiir se a peccalis liomiiics cxpiare l'a'ni cpiscopi Cypriani, contra qiicm tu ciiam mar-
scd cum apiid jiistiiiani causa .tgiiur voluntatis , nun tyrcni lairas, cuin Ecclesin; fundatissiniam fidrm, pro
pronuntintiir rea, qii:e aliiid velle non poluit. Kvnne- ipia Ecclesia Tiisus cst ejns snngiiis , nppiignas. Sicut
Ficiitc aiitcm inviclin reatiis, eliam pnnipn indiilgenlis enim Paulus apnslolus dixil, Per uiium liomiiiem pec-
cvnniiil : qiiin nnn potcsl ipnoscerc, qiiod jiirc non caliim intravil in mundiim, et per ptccntiini murt; rt

piilesl iiiipulnrc. Ac por lioc ,


proinissinnis f u.B frn- ila in oninet hominet perlraniiil , iii qun omnei fecca-
stratur clTectihus * : qiioninm nec invenil crimina *, veruiil{liom v, li) : ita el Cyprinnus eplscopu«, in-
«pioriim reniissionc Inudctnr; nec hnliet hiijus hciiefi- lclleotor liujus apostuli ', cniifcssiis cst , sccundnm
rii debitores, qiio pcccatoriim viiicla snlvnniiir' :qiiia Ad;im c;iriialitcr nalns coiit;igium nioilis aiitiqu;e
iii iicccssitalis nsylo collnrnlos iioii piilcst nial.e con- priiiin iiativitnlc riiiilrnlierc. Quid ost ergo qiinil lo

viiicerc voluntnlis : pcr quae omnin supcrv.icuiim ile- A|'Ostnlis ci ninnibiis Cntlinliois fnll.iciicr jiiiigis ;

» in Mss., jjriHs ciim peccaret. qiinndoqiiidcin Apnslolo rraiidnlcnlcr, cnlliolico au-


• m.»iar , nffcclibiis.
* sir Mvs. riliii, qiinndo non uivenit ciiiniiia.
' lii Mv,., MAviiniiir. < sic vr.s. Fxliii voro , iin ei ( ijpiioHus, «I intcUeclHt eii
(a) vido biipra, lili. 6 conlra Julianiini, n. '.tt. biiji.s apnfjoli.
Hil LIIIKR PUIMIJS. 1122
iciii tpiscnpo ei Mariyri, iii oo (jiioil scnsil cnm orieii- illc diceretur csse liber cui opcrabaliii >psa libcrlas.
l:ili et iicciik'iil:ili QOlliolica Fcclcsia ', npcrlissimc Si oiiiiii placct ctiam casuum pcnsare innmenta , hiiic
ci>nlradici'i? illnsjiislilir dixit csse lihoros , non ah hac jiislitia li-

(VM. JcL. r;x|H)silio sanc, qiiain Paiili aposloli boros. ('.onsoqiienliiis orgo hao olociitionc nos adjii-
scriiioiiil)us adinovisli , cuiii risu csscl pnclcrcuiida, varoniiir, si etiam tam lcvcs rcs premcre velloiiins.
nisl Scripiiiranim terrcrel ignaros. Cum esseiis, iiiqiiit Scd ahsit hoc : scnsum inlcliiginiiis A|Hisioli, ct clo-

A|ioslolus, tervi pecnili, liberi fuinis jusliliec. Diccre cutiomim simplicilcr prolatariim oflicio contcnli
ulique iinii pdleral , Lihcralos : qiioniam liic sernio siimus. Nihil aliud dixil Magistcr Gcnlium, nisi, Li-

liberaliniiis liiiic dcci-nUT inrciliir et proprie, cum bcri fiiistis, non servisiis, justili:c : liberati esiis, pcc-
homo a iioxiis libcraliir ; lilicri aulem a virlutibus catoruin vcniamsusccpisiis.manentcarbitrii libcrtatc;
dici possunt, qui dccernuut nibil debcre viriutibiis. perqiiam potuerunt et antc peccato, et postca obcdirc
Libcr ergo et a bono et a malo dici polcst, qui alicri justiti.nc.

Mrvicns , alteri sUidct nibil dclicrc : lilieralus aiilcm Auc. Ex i>to h;prelico sensu quo dicitis non ficri
,

nisi a maln dici nnn polesl ;


quia vcrbiini lioc libcra- per gratiam liheralionem a peccalo, nlsi cum de pnn-
tiniiis iii su balicl iiidiciuui illiusqiii prnpulsalur an- lerito accipilnr vcnia ; noii aiilcm ctiam ne doniinetur
goris. Qua; igitur hic qu:cstiu Apostnlo de verbis siiis peccatum, cum quisqiie a coiicu|iisccn[ia siia tr;ihitiir
fleri potuil, ciim ille inore goneris liumani, a boiio iii ejtis assciisum; eliam sanctorum oralioiiihiis con-
liberos , a iiialo dixerit liberatos? Cum eigo, inqiiil, tradicilis. LUquid enim Dco dicitur, Ne nos inferas in
$ervi esselis peccali, liberi (itisiis jusiilia: : qnem fru- tinlationem ; si, ut hocnoii fiat, in libcri arbilrii noslri
ctum liabuisiis liiiic in his , iii qnihus nunc erubcsciiis f est potesiate, quod nobis naturaliter insiium est? Ut-
Sed nc lua-stimares servos iios pcccalo fieri pcr iia- qiiid dicit Apostolus, Oramnts aulem ad Deum, ne
luram, audi ipsuni Apostoliiin in iisdem locis loqiicii- quid facialis mali II Cor. xiii, 7 ) , si Deiis non libc-
(
tein : An nescilis qiuoiinm cui exliibelis voivielipsos rat a peccaiis, nisi veniain dandn prjcleritis?
imio» ad obedienilum, servi es^lis ejus ciii obedilis, sive CIX. JuL. Deniquo quid exhortaiio ipsius lcncrct,
peccati, sive obaiidilioiiis jusliliw (liom. vi, 20, 21, oslendit, prxmittcns : Hitmanum eslquoddico, propter
16)? Vosmclipsos, inquil, cxhibuislis peccalo servos infirmilatem camis veslra: : sicul enim exhihuislis mcmbra
ut inlelligcrcs, eiiin volunlali , non nalivilati impu- veslra seivire immundiliw et iiiiiiuilati ad iniquilalem
(are peccaium. Ob hoe ergo soluin cos dixii liberos iia nunc exhibele membra veslra scrvire jusliliee in snn-
fiiisse justiti^B ,
qiiia detrcctassent ejus prxcepta ser- clificalionem : cum enim seni eisetis peccati, liberi

vare. fuislis jusiitiie (Rom. vi, 19 ct 20). Ordinalissime pror-


AoG. Si ob lioc soliim dicli simt liomines libcri sus ipsos dicit liberos fuisse jiislili.c, quos cnnvenorat
fuisse justiti.-e ,
quod delreclassent ejiis pr.TCcpla ser- iit iiiembra sua in nmiii sanciilicatione retinereni.
vare; ergo anleqiiam accipcront pnccepta jiistiliai
Vciuni quia non p.irunj liic inimnraii sumiis, utosieii-
qnae detroctarout serv:ire, noii erani lilicri justitiai,
deroinus ceriissimum e.sse qnod dixeram Supra,
(

servique peccaii?quis boc dixcrii? Ab hac ergo ne-


rap. 73) , quia ncgarcnt lilioniin arbiiriiim boiiiinos
n^ssiiate serviiiiiis ille liherat, qiii noii soluni dat verum
qui vestro fuissent sermoiie dcterriti , ct in
prccepta per legem veriim etiam donat perSpiriium
;
cxilium vana forniidiiie truderentnr; aique te esse
chariiatem cnjiis delectationc vincaiur delectaiio
,
praecipuum arbilrii liberi ncgalnrcni : revertamur ad
peccaii : alioquin perseverat iiivicta ', et servum lihrum, qui cst ad Valcrinm dcslinatiis, utpro-
illuni
suura tenet. .4 quo onim quis devictus est , huic et
bemus prirao tc negassc condilorem Deum ; nnnc au-
servus addicius est (II Peir. ii, 19). negare, alihi scelcstius nmlio quain
lem, alihi ([uidein
CYIII. JuL. neniqne .siaiim addit, ita eos servos quam
negaveras conlileri. Et quidem in illo libro luo
esse jiistiii*, siciit fuerani scrvi ante peccaii. Per Deum negavoris condiiorem homi-
prinre ahsolute
qiiod poles eos jam tu si placet, lilieros dicere pec- quippe,
,
num, satis cura discuterelur ap|>;iruit : dixisti
calo, cum serviuiit jiistiiix' ; sicul ab illo dicii siint a
qiiod < gciiiis hiimanuin dialioliis quasi plantati a se
justilia liberi , cuin servircnt delioto. liicplissinie ita- [De Nupliis Con-
friilicis fructiim jure decerporet i el

que simpliciuiti aposiolic;c voliiisti caliimiiiain com- 2G); mullaqiie alia qiia; loco a
ciipiscentia, lib. 1, ii.

movere. Neqiie cnim ille, iii putas, vigilantissime hoc


te argumcnlorum posila Iiuic cooperaiitur errori. Iii

quod aistiinas iiiiimavit : sed iii somniculosissime lihro, otsi universitatc dogmatis
hoc vero socundo liii

quod ille protiilil intueris. .\rgiiiiicul:iris quippe, idco emendare scn-


idcni agas; tamcn perniciosius niieris
ilhim liberalos dicere maluissc, qiiam liberos, ul iii-
tentiani, qiiani ante protulisti.
telligereinus arhilrii libertale iiiale qiiidem posse qni Per
,
AuG. Si tibi parum est Apostolus, dicit,
bene aiiicm fieri non posse. Verum ipse libi verbo-
unuin hominem pcccatum inlrnvit in mundum , et per
rum ejus ordo reiiilitur. Nam si boc, qiiod tii, pulas-
peccalum inors ; el ila in omnes liomines pertronsiit, in
scl ', quia lihertaie solum pcccarcliir ; debiiit ditere,
qiio omnes peccavemnt : Amhrosius utique , non irt

Liberi fnisiis pcccato iion, Liberi fuislis justilice : ut nniniiic lalcs, qiialis ille fuerat fidci,
;
Manichaus, quo
crirainaris; scd ut caiholiciis iniellexit A|)ostiiluiii,

' vox, Eccleda, restiluitur ex manuscriptis. eumque inielligons aii, « Oinnes boniines sub peccaio
« Eiliii, invita. mss. Mar. el Porl. , imirta. (De Pieni-
pascimur, quoruni ipso orius iii vilio csl i

•Ediii, Kam silioc, quod tu put'is, sit. Mss., fmtassct-


:

,,2-, OPERIS IMPHnFH-.TI CONTRA JLT.UNLM. S. AUGUSTI.NI M24


Eccc dc q»o laiiqiiam ile suo tacuinqne loquacitate crudclitalcm veslri liiijus erro-
leulia . lib. I, cap. t ).

; non
de iialura ris obtcgcndam csse credali^.
frnticc (li:ibnliis Irncliim jnrc dcccrpsil
ipse planlavit. CXIII. JiL. Qiiod quidcm videns contra le valcra
quani Deus coiididil, sed de vilio qnod
possunt pluriinum, quasi ipso teslimonio inicrrogaius, Per
Ncqiic cnim qni n:isciinlur sul) peccato ,
non reiiascanlur iii quid crgo parvuli in regno sunt advcrsari;c potcsiatis,
nisi sub auctorc csse peccali , si

si Scripturx crediliir , iinumqucniqiic, ciiiii viiicilur,


Chrisio.
tunc scrvmii cssc victoris ct conslat infanliain siiie
(.X. Jfi. Verum supiileamusbreviliTrcspun^ioncni, ,

71).di'bc- usti raiionis et voliiniaiis nec connigcre potuisse, ncc


qu;»T:ii)ili lu». qnoil sn|ir;i i.oiuiiiius {Caii.
respnndco, qnia non ccdcre '!
addis {De Supliis et Coiiaipisceiitiu lib. i,
liir. (.onsl:uilcr iuiqnc liilelilcrque ,

[luminuni Jcsnm n. 8) « Per iinum quippc hominem pcccn'um iiilravit


invideaiiiU!. libciatoroin liominibus
:

vobis crcdcnlcs 1)1 muiiduiti, ct per peccalum ntors el ila in omnes lio-
(.hrisluni ;
qiios convciiinius , iic , ;

ab niines peitrantiil, in qiio omties peccaverunt


cmenduiioiiis dispcnlione frangantur, ei reccdanl
> {[toin. v,

pr:ici|iicnlis, qii:c capcre 12). « Sic cst autcm Dciis nasceiitinin condilor, ut
ernditioiie Cbri^li, qu:isi ca
inorciliiiin iialura non possil qnippe malo ag!;r:ivaia nmncs ex uno canl in condeinnalionein, quorum non
,

fucrit rcnasccnlium libcrator. Ipsc (|iiip|ie dicliis est


cimgenito.
inots cnngenila est; et laincn ali ca ligulus cx cadciii ninssa f.icicns vas, alind iii hunoreui
.Ai;g. Scdet
quos vult vivilical (Joan. y, 21 ) : ad secunduin misericordiam , aliud in coiiluineliam se-
libcrat. (|iii

qiicm dcbciil confngere, qui volunt a malo congcnilo


cundum jiidicium i {Id. ix,21) : « ciii c;iiilat Flcclcsia,

libcr.iri; quod ut faci^inl, quis attrahal , in Evaiigelio Miscricordiam rl judiciuin > (Psa/. c, 1). Iloc quod di-

lcgp(/(/. VI, U). cis, pcr unum hoiiiincm iiitrasse pccc:itum, quo testi-

CXl. Jci.. Scd currant ad ciim qui cbmat, Jugum moiiio Apostoli plurlmorum inenidilnrum taiiieii

mciim siiavc al, cl oiius ineum leve esl {ifatlli. xi, 50) pectora conunovistis, licct in quarto libro breviter

qui ct nuiUvoIunlali ' veniamproinicsiimabili libcra- quomodo inlclligendnm essetostendcrini (ylii Tiir/inn-

litatc largitiir, ct innocentiam, quain crcat b<in:iiii ,


tiui»), tanioii adjuvante (^lirisio, in lioc opere plenius
facil innovando adnptandoqnc nicliorcm. cxponcnuis, ila ul in secundo libro, prclerniissis aliis,

AuG. Ipsi sunl liomiiies, quibiis invidcs liberatorem, Incus ipsc apostolicus conlcxlii suo pleuissiinc disse-

qiios liabcre inalum, a qiio Ij>«erentur, iiegas. Quo- raliir.

niodo crgo consl.Tnler (idclillcrque respondcs ,


quod Aic. .\d id qiiod in qu;irlo libro tuo brevitcr oslcn-

non iiividc.ilis libcralorcni Iiomiiiibns Iloininnin Je- dissc le dicis, in scxio nosiio tibi re.>poiisum esi

siim Clirisluin ; cuni polius pcrtinacilcr cl inlidelilcr ( Caiilra Juliaiiuni, lib. C, n. 7o, sqq. ) : qiiod au-
agas, ne ab illo .salvi licri credantnr parviili , sicut tcni in lioc opcrc poUiceris, ciim rcddcrc cccpcris,
s;ilvnm facit pnpiiliiin suuni a pcccalis eoruin; pro- ibi qiiaiii sis vaniloquus apparcbit.
plcr qnod cum, E\angclio loqncnlc, diiliciinns npiicl- C.VIV. JnL. Ilic aulcni liie^ilcr admonnerim, quo-
Liliiiii csse Jcsnni (/</. l, 21)? Noii igitnr iInccic po- iiinin sulTragari libi iion poicsl:iil cjiissenlciitia^ coii-

lerilis libcratorcni Cbrlstum vos lioininibns non invi- llrinalionem, qiiam oniiiis criidilio, nnuiis r:itio, et

dcre ,
qiiia parvnlos iinn cssc liomines niillo modo lcx I)ci coiivincit iniqnissiinain. Diligciis crgo lcelor

pnlcsiis osicnilcic. inlciidat i|iiod proniiiitinsli, Dcuiii cssc factorcm in.a-

CXII. Jix. Dcinirnr ilaque ausiim te fiiisse poncre l.iriim ; ci lalcs ciiiii cnndcn-. qui sinc aliquo prnpriai
lcslimoiiinni, qiio dicitiir, A (/uo eiiim qiiis deiictus esl, incriio votunlalis e.int iii coiidcmnalioncin prorsiu
liiiicet servus addiclus csl {II Pelr. ii, 19). yuod mani- onincs.
fcsti>simc pro nobis facit , assercntibiis noii posse Al'G. IIoc dixi : quia facit hnminiim naturam , qui
qiiciiiquam obiicxiiim esse diabolo, nisi qni fiicrit pnsl vitio iiiali siinl, qiiod ipsc noii rccil; ct de qno ipse
ceriamcn volnntatis dcgincii dcditione supcnilns. .\ bcnc facil, (liaiii cniii iiKilisuot lininincs qnos f.ic;t :

tc auteiii tisurpari non dcbnit , cui velicmenier repu- quia iii qiianluin Immines snnl, noii iu qiiaiitum inali

pnat, persuadciili in rcgno diaboli csse naseenlcs, qui suiit, cos facil. Ncqiic ciiiin vasa in coiilumeliam fic-

siiie vobiiitale propria ncc vinci iitiquc, nec pcccarc rciil. nisi in;ili cssciit : (|iii laincn pcr iiaturani qiiain
putiicrunt. l:i( il '
lleiis, ntiqiic boni siiiil ; niali aiileni secniidum
Aix. Qnos dicis nasccnt.'S ncc vinci , ncc ccrtarc viliiim, (|Uod conlra iialiirain qnidcni, scd tnincii na-
'
pnlnissc, ab illo origiiicm diicuut, in qno iiinnes pcc- lur:c insevit iiiiniicus ; ul ex Iioc cssct naliira nnil.i,
cavcriint : qiii hoino, qiind cst pcjus , sine ccrl.miinc iioc est , nialiis Iionin. Non eiiiin poiesi essc ulliim
\icliis ivsl Fiiit ciiim .\ilaiii. cl in illo rniiiins oiniics : in;ilniii nisi in alii|no boiio ; qiiia iioii potcsl cssc iiisi

pcriil .\.!ain, cl in illo oinncs p'Ticriint {Amlnoii. lib. iii aliipci iintiira : oiiinis ;inlcin iialiii:i, iii qu.inliim

7 in Luc. cap. 15, ii. 23t). Sinllc ergo p;irviilos in- iinliira esl, boiinin csl. Diligciilcr aticndilc, qiioiinKlo

vcnin :ib co. qiti vcnit quaTcic qiiod |icricrat {Luc. diiantiir. (pi;c vcliit coiilr.iri:i inlcr se dici \iilciiliir.

XIV. 10) : :iIioquiii libcralorcm Je-.uni. qnoiii:im et ct iioii sunt : si Uiin.-n iion pciiitus fuino &iii»erbx con-

ipsl luiiiiiiics siint, proriius boininibus invidclis, qiiaii- lcnlionis ociil.<s pcidiiliitis.

(;XV. Jci.. Ac iie nc^ciicmu..' dc qnn tcmpore lo-


' sir Ms-S. M oilili . inilii' roliiulnlis. M:iriiis Vcrc.il.ir. in
i'imn!oni;iiri.i siilin.iUli.innni iii siTi|ila luliuui, lcgi;l;at lioc I
rdili. fccit. vss., faeil.
' Editi, ac iie srircmii!,. r.nieiKlaiilur cx mauuacriitu.
Hjm Iuci, qiit 1 1 iilulc uc^iili liiiiain.
llilS UUER PRIMIJS. 1lt!6

(liieruiis; ab A(l;ini, (iiicm ais uniini o;)iiii>s fnissc, criianliir dc |ioli;slale tcncliriiuin , et in icgniiiii siii

iisi|Ui- ;i(l liMCiii, (jni lingilizali noii siiiit, ijaiiinalioiii ct Salvatoris cl Domini transfcrantiir (Coloss. i, 15). Qiio-
(li.iltolo olinoxios |iroiiiiiiiins invcniri. In qnn scntcn- iiiam Chrislus si eiiam pro ipsis morluus csl, quod ct
lia iiiiiUo 10 pci::iciosiiis ciirare iiilcris, qiiaiii aiilca tii cnactns es conliteri, ergo omna. iiiorlui siiiil : el pro
viilncrasli. Naiii ut reiuovcics iiivldiaiii qii;c in lo oiniiibus iiwrlmta c.st; qund ait Apostolus (II Cor. v, U
rucbat, (|iiO(l iliccrcs (lialKiluin conilitorciii lioiniiiiini; el l.S) : qui profcclo si seciindum verba tua etiam ipsc
torrcctus ronfileris I»ciiiii coii(lilorciii , scil laliimi Maiiicli:cus ciil, jaiii tu qiiiil cris?

i|ualcs adscribit Maiiicli.Tiis principi lciicliraiiini '. CXVIII. Jiii,. Tn vcro juslillcasli, iil proplicla ait,

.A|tC. I Oiniics li(iniiiicssul) |ieccalo na!.(iniiir, quo- sororem tiiaiu Sodoiii.im (Ezecli. xvi, .M) : absolvi

niin ipsc 01 ms iii vilio esl. i llnc non dixit li.i rciiciis piilaliiliir Maiiicli;cus, si luis blaspliemiis (oiiiparciur.

iinmiiniliis M:iniclia;iis, scd calholiciis sain liis Anibio- (iloiiaiiis in priino operis nici liliro fucnm, ipioil co
siiis (I)e Pdnileiilid. lib. 1, cap. 2 vcl 5). Porro aiilcm ore laccrari^r, quo ct Aposlnli iiijiiriam pcrliilissciil :

Manicliciis iioc onincin iialurani , iii (|uanluin iiatura iiunc vero expavesco magiiiindincm lclicilatis mex
cst, dicil bniiani ; nec caiu quaiu dicil naliiram ma- ab eo viliiperor, qui criininatur Dcum.
lani, iillo niodo dicil sanari possc ac lieri bonani ; qnod AiiG. Ab co vitupeiaris ,
qni ciiin Ambr...sio i't cr-
calliolica fidcs dicil de n;ituia hiiniana pusillonini at- icris sociis cjns, cliam parvulorum liboralorcm pra;-
quc magnoriim, et conira ManicliaMis et conlra Pcla- dicat Christum : (pieni tii non solnm criininaris tan-

gi:inos, uirosqiie divcisis moi bis, scd paritev in.sanos. quam menticiitem, ubi dicit se vcnisse salvarc ct
CXVI. JnL. Kiiinivcro cicdens malos esse lioniiiies qu;ercro qnod perierat (Liic. xix, i(>) , vcrum ctiam
coiiditioiic iiasceiidi , illuiii eis depiitavit auclorem, conlradicis ci, nc salvandos parvulos qiiairat.

|ier quem niali operis criinen a Dco bono separaretur CXLV. JuL. Unde mihi accidit lanl;e conliimelise di-

ei qiioniam erravcrai in dcfiiiitione peccaii, iii. piilaret gniias? Nihil in" me tale conferre laiulaiido poinisscs.
naluralc cssc, quod nisi voluntarium e.sse iion polcsl; Seusa mca dlcis esse reprobaiida ; sed Dci opcra da-
conscqiientcr deinccps nialai oiiginis inahim esl con)- miianda me male disputare; sed Dcuni neqiiiicr
:

mcnlus anificcm ; liic religiosior in Ociiin. contiinia- crcare proniintias me errarc clamas illnm sjcvirc : ; :

cior in naturam. Tu vero dicis , malos quidcm nasci, mc asseris nescire lcgciii Deum vero nescirc jtisti- ;

sed Deum csse idictorcm malorum : coniiimacior In tiam me vociferaris catliolieum non esse, quod di-
:

in Deiim , hnnorificcntior in iialurim : h;(C qiiippe camCliristiiin provocarequossalvet; Deum verojiiras

anctoris majcslale defcnditur, auctor aulciii focditat? creare qiios damnet, ncc ob aliud conderc, iiisi uC
operis acciisaliir. c:iiit omiies in condcmnalioncm.
Ai'c. Acciisa ergo Dciim, si placcl, npcris frrditatc : AiG. IIoc et dc praiscicntia Dci dici pnlest, qiije la-

qiiandoquidcm aliipia corpora lani fa;da nasciinlnr, nl mcn a fidclibus negari non poiest , ei piito qiiod nec
nonniira iii cis iiiiuia dcformiintc cliam ninnstra di- a vobis. Aut ncgaic Dcum praescium iiiultos se da-
oanliir. Non cniiii aliiis deiis, sicnl M;inich:i'iis fiiigil, mnalnrum esse qiios crcat , no vidcatur crcare qiios
aut ilii minnres, siciil Plaln crrat, suiit corporum con- damiict ; el quod cst mirahilius cl inscrulahiliiis, iniil-
ditorcs : scd ntiqiic Deiis boniis ct jiistns operaiiir tos, ne malitia mutet eonim intelleciiim, de hac vita
cliam cnrpnra lalia '
;
qii.e si rcferas ad gravc jiigum non ' rapere {Sap. iv, 11 ), qiios malos fuliiros non
snpcr IMins Ad.nii {Eccli. xi., 1 ), inveiiics cnm iiec poiesi igiiorare. Daie lionorem Deo : altiludiiii judi-
maliiiii, (pialcm Manich:iiis faliricandis corporibus ad- ciornni cjiis cedat vesirornm crcpula ruiiia verborum,
liibct ; iicc vicluni malisqiie implicatum alqiie coiu- quasi nitida et acuta *, sed vitrea.
mixtnm , qiiod .Manicli.Tiis dc Deo bono crcdere non CXX. JuL. Intcr te igituret Manichocum prosatorem
limct ; scd plane jiislnm propler originalc peccaliim seiisuiim tiiorum, video pcr priifeclnm cniditionis tuje
qualem fidcs catholica novit, a qiia vcsler crror exor- niagnam faclam esse dislaiiliam. Ille ciiim licct duos
bitavit. Ncqiie cniin , si iieiiin pcccassct , foda alque inilnxissel auctnrcs, lamcn spem salulis cx ea rcliquit
monsirosa eiiam in p:iradiso corpora nascercnliir. parie, qiia dixit lioiium Deuiii csse alieiiissiinum ab
CXYII. JuL. Non limuisti, scclestissime, linc appli- iniquilalc, ct a cnidelilalc : lu vero unuiii boniini
care Dco, qiind nc ci admoveret .M:iiiicli:i'us, comnicn- qiiiilcm nciiiii, scd ciimdcm malorum coiiditorem lo-
tiis cst aliuin coiidilorcni : ambo qiiideni csiis verilatis qiicns, Hl rcvcrenliam divinilatis , ita spcni salntis
inimici, sed pulabatiir antc lo nnn posse ille impielaie funiiitns susliilisli.

supcrari. AuG. Maiiich:ci lingiint Dcum crudcrncr infirmiim,


AoG. Aiiic nie eral Anibrosins, qui non eral Mani- qiii partcin siiam, siibstauliam siiam, mcinlira naliir:fl

chacus; aiilc ipsiini Hilariiis, C.rcgorins; aiile lios Cy- sii;c dilaiiianda et cnnlaminand.i hnsliiiiis trailidit , a
prianus, cl calcii, qnos coiiimeniorarc loiigiim csl, quiliiis v:islilatcin sibi immincrc ccrncbat : vos aiili iii

qiii non erant Maiiicli:ci. El tamcii Ecclesiam docnc- qui Dcuin oiiiiiipiilenlissiniiim iion iicg:ills, iii gravi
ruiit, quod iii Ecclesia didiccrunt, trahcre parviilos jiii.'!! p:irviilornm crcdi vullis injustnm , iiegainlo ori-
originale pcccatum, ei cxsufllanilos in cxoicismis, ul
• r.cslUuiliir liic panicula negaasauclorilatc Mss. Mar.
dar. 1'orl.cl coUi.
' Sic omncs Mss. Editi antcni , seil nli:im qnalcm scribit » Sicvigii. cl Mcnanl. In B ,
qimsi niliila nciila: omlsso
VftiiicluFii!; principcm lenebrarimi. et. M.
' lUs. .M;ir, et l'orl., cmim\.iiu. ' Hoc lococxnianuscr:(.lisad(limus, tonmn.
;

ni7 OPERIS lMPEHFi;CTI CONTR \ JUUANLM. S. AUGUSTIX1 UU


sius Jcsiis : cnjiis illis pr.rnuiiiiatus csl, nobis autem
ginali! peccaliim.
Non csc enini qui siil>vcni;il rcis, niianilo annnntiatus csi hinniliiaiis advenius ; clariiaiis vero
r.XXI. Ji L.
creamlarmn miscriarum qui in riiic fnlurus csl , ct illis cst pr.Tnunlialus et
ipvcqui csl unus, ilcsidi>rio

aliiid quani lioc quod nobis. Ei illormn crgo el nostra isio nno .Mcdia-
eli.iiii <•<» punil, iii qnibus iiiliil
iii

tore uiia lid.;s cst, et idein spiritus fldci et in illis i^t


ipsc fciil agoosril.
elinm quod ipsc nnn fecil pcc- in nnbis undc dicit Apossolus, llabeiiles oulem cum-
Alc .Agnoscil ilii : :

Aliiis aulcni siniililcr ut dem tpiriium pdei sceiindiim quod tcriptum esl Cre-
cal-im quqqic ipse noii
, ,
fc< il.

'. Deuni d.siderio crcandnrum didi, propler quod lociilus sitm ; el nos credimus, pro-
Tos vaiiu< piisscl (liccrc
dainnaliiriin) se pler qiiod el loquimnr {\l Cor. i\ 15). Uiide antem
miscri.iruin cli.nn cos crcarc, qiins
,

nnn poiuii, iiicomparaliiliicr plurcs, sit h.xc lidcs, ne ila gl.iricmur lanqiiam cx nnbis sil,
esse igiiorarc
quos lil.cralunim se csse prxscivil. euimlein audiamus aposlulum : Cralia in.piil , sulvi
quani ciis ,

per pdem, hoc non ex tobis, sed Dei


CXXII. JiL. P.rspccla igilur aliysso iinpicUilis lur, facti eilis el

proraiiiiis invcniri doiiitm csl [Ephes. 8). El alio locn l'ax, iiiquit,
liccl iiunqiiaiii quidquam possil
ii , :

lanicii quam lioc niliil liabiMt virinm, cl (|nid ile illis fralrihus el charilas cum fide a Dco 1'atre ct Oomino
anuciueras colligaliir, brcvi dispnlalionc iiion- JesH Chrislo (Id. vi, 23).
qii.T

slraliilur. Peus qni lioc appollari noniine vnlnil ,


iil CX.VV. JuL. Qiiod si dixeris, qiiain sis aperte

omnipdlenlissiinus, iia eliam jnslissiinus credilnr; Manich;iMis , cliam paironi liii polcrunl confileri. Si

defucril, iieulriim adcril iil odndil.ir vcrn iiitellcxcris Liiitiim vcri Kegis cxerciiiim coiiira
qiioriim si iiniiin ;

mcriloriim c\iiunclor' liiaiii (liinicaro sciil';iiliair., iicc illis tc affcrre |)ossc


liciiigiiissiniiis hoiniiniin , ila

a-qiiissiiniis ; omiie qnod facil , lioiiuin vaUlc esl. Ac pr.-j^jiidicium : ac.piiesce dcslructniii cssc qiiod ex-

pcr lioc, ncmo naliiralilcr nialns csl : scd qnicnniquc stnixcras , el pcr hoc non ire omnes ex unn in con-

moribus, i.on cxor.liis acciisaiur. denmalioneni ; sed eos laiilum qui rebclles voliiniati
reiis csi,

Auc Cur crgo gr.ivc jngum siipcr cxordia parvu- Dci, siiic puciiitcutia, sinc correciionc, ultimo fuerinl

pnlcnlissiiii-) atqiic jiislissiinn? (inc depicliensi.


lornm sub Dco
CXXIII. Jll. Ncc malnin iiaqiic nalnralc csi , nec Auc. Adde ct generalos, si non fiierint rcgene-
iicc in rcgno dialioli coUo- rati quia in uno oinnes peccaverunt {Rom. v, 12).
Dcus crearc rcos poiesl ,
:

care. Quibiis collc» lis cl In Maniclia-.is, inio Maiiich;ro CXXVI. JuL. Quod aiiteni Deus dictiis est, Figulut

pcj.ir oslciidcris : cl sinc pccralo in Iiiimc inundiim bu- ex eadem mnssa faciens atiud vus tn honorem, aliud iii

inanilalis iiigrcssiis, ct siib jnrc Hei, non dialioli. fru- cfliilumeliam (Id. ix, 21) ; a le comniemorari omnino
clus fccnndilalis, ct naturalis iniicccnlia clanicrunl. iKni deliuii : quia ui a nobis cnnscqupntcr exponilur,
'
Aic. Ergo el Ambrosins, qni di\il, f lii |iriinnr.lia ila libi tolnni rcpugnat : nam ciiin alii in honorcm,
nntnr.-c sna-, qui b:.pii/.aii fncriiit parviili , a inalilia alii iii cuiituincliam fieri dicuiiiur, jiivaiur sensus

rcfornianiur » (LU<. 1 i>i l-uc. i, 17, ri. 57), Maiiicliicus, Calli.ilic.iruin, quo secundiim diversilalcni volunialis
,1111 Maiiicliao pejor (islciulilnr, siciit coiiviciaris, anl huiiiaiKc, divcrsiis ctiam vasoruni cxiuis prcdicalur.

furis. AuG. Ambrosium aiidi, qiii dicii, i Oiniics liouii-

CXXIV. JuL. Hoc liiilnr cnnsi;,'iialo, qiii.l proccssum ncs sub pcccaio nascimur, qiiorum ipse ortus in viiio

Iniim conseipiatiir all.-nd.!. Pr.iplwt.^s, cl Palriarc has, csl I (l)c l'(ciiilenlia , tib. 1, cnp. 2 tct 5). Sic quippe
iiinn.sqnc sanclos Vclcris Tcslanioiili coiislil l!a|ili- iiitcllcxit ciiin ca'tciis coiidiscipnlis el condocloribns
smalis csp«-rlcs fiiissc , scd a Dco coiuliios propriis siiis, sinc iilla dubitaliniic calliolicis, quod scriptiim
(leinccps fulsissc virlnlilius : snb diaboli cr^o rcgiio, cst dc pcccaio el inoric , quotl per nnum inlravcrit,

conlia lcslim.iiiiniii lcgi-, ("sc cicd.^ntur .Tlcrnis siip- ct iii omncs lioiiiines pcrlransicrit (Rom. v, 12). El
pliciis maiicipaii.li ; qnia cv Adani nmnes proiiunlian- inlclligc lianc cssc nia$>ani dc qiia riunl vasa, sivc

lur a le in (ondciniiali.incni ^ crcali. illa, sivc ista. Nam si insrrutabilis qii.TSlioiiis liujiis

Aic. F.i ipsos antiqu.is jnsios eadcm gralia libe- isla essct solulio , qiiam in sapis , scciindum iiici iia

r.iTit , cui vos bclliim iiidixislis : quanivis diversis volunlatum ; lani manifcsta cssel, ul niilla ejns dilfi-

usi luciiiil pro lcnipoic sacramciilis. Ouoniam (|ii<)d cnllalc coinpcllcrclur Apost.iliis diccrc, Ohomo, lu

«1.! Clirislo crciiiiniis , lioc crcdcbanl. Uiiiis iiiim quis cf qui rcspoiidias l).o (Id. ix, 20)? I)c iioiidiim

li.Mis, niiiis cl Mcdialor Dci et hoiuiiiiim liomo Chri- iiatis ciiiin a;;c1iaiiir, qiioiiim iion cx o|icribiis, scd

) vii^iiicriiis : iliiis aiilcm , sinUliler u( ro.s vanm , nlius scciindiiiii proposilnm suum Dcus iiniiin dilcxil, allc
pc.wl ilii-eie. M. rniii odio liabiiil : uiidc ad lurc verba perveiiluni csl,
' F.<lili.iaiiiii Ifi."!.'), meiitorum explorotor. \ erius vipiiicrii
ul dc c;i(l.'Ui iiia^s;! ct divcrsis vasis, ct de polcslalc
c.rnio cl M.S.S. tljr. (.lar. I.irl., »i.!n7ori/m cjjiKiirl.ic sic
sii|Ta , Mss. 57, i'.r|»imf Jri.c tmijM.iiJHi/jKC meriloiiim ; i.l (igi.li .li('i'ielur.
•si, iiicrilis (li-i.iia cv a .|iiilails lali.ai.' rc.M.^iis. N.iiii i|nia

p('rs.iiia.'u.ii ii.iiiiiiia si-ii ijrliila irsriip a iii t.liul.s. s..l.>-


|
CXXVll. Jii.. Tii aiilcm qni siipri di\cr.is, onincs
tia.il |.iiiii't.i i|iiii ii> s;ili.s'.i''liiiii cral ii.<l;. li, liiii.' (lala .mu- irc iii coiidciiiiiaiioiiciii, ipia lcstiiiioniuin frniile p'i-
(iu, ul iii.'i'il.ini.ii i'\| nucl.ir , ipii paria iii.'iili> rcj cmlil, '
suisii , i|U.i proiiuniiainr irt aliiis in honorciii, alius
viic:ir('lur. .'ic l irrlulliaiiiiN , lili. ilc (/^roira inililis, .';i|i. I :

• Kx| u.i^iljaiiliir iii laslns iiiilil.'S liiircall , < dc doiialno iii coiitumcliani ?
Diilili; iis |icr>.<iliilo ilic.-rc iiikllinil.ir.
Atc. Scd grali.i lilicrat a Intiiis mass.v damnalionc
> liliii,iii 1'iimorilio. Ms. l'ort., in primoritiii : ul
a|<uii Miibrdsiuni, iicciion supra, in liD. 1 contra Jiiliaiiuiii,
n. lU. Filiii , irc nlios in lioiiorem , alios. Al maniwcriiitl
' sic USft. At oilili, bi c^ridamimlione. couslaiUcr liabcnt, alius.
\m IAMA\ iT.iMiis. nr.o
qiios libernl ; ijuan» vns iipgiiidn , oslis lixiciici. lioiii a Doo ooiidili suiiiil' voliiiil.ilo ' p0C(:iruiil, :m

V}ii:)iUiiin ciiiiii pcitincl ad tirigiiiis iiicrilmn , cx iiiio niisoiicordi.o subsidia ro^piicriii.t. Il.inc igilni' milo-

oniiics iiicoiiiloiiinaliuiicin(/{oiii. v, IG) . i;ii;iiiluiii aii- liooriliaiii, ct lioc jiidiciiim caiilat l'!c( lcVia Ca liolico-

lcm :<(] grati:im, qii:i: non sorunduin niciii.i tliiiir, II! III : ca tcruni in vestra niliil polcst tale rcsnii:;r.!,
iiuicuini|uc nl> istn condcmnaliiinc libcnntur, (liciin- qii:i' dicil sinc jiisliiia, siiio jiidicio , sine misericor-
Itir v:isa iiiiscricoidi:c : qiii \cii) iioii libcr.inliir, iia di:i , Doiini ciiiiililorciii ni:iloriiin , loniiaro qiiiis pii-

Dci inaiicl siipor o"S (Joaii. iii, 56), vciiions dc jiislo iiial ; atqiio ob lioc puiiiro , quod cos cx .\dam ipsc
jiidicio l)oi ; iiiioJ iioii idoo viluporabilc, qui:i insrrii- loniiavoril.

labile csl : ol proiiterca vasa ir:c iiuii(up:inlur, qiiia Ai'c. Jani quidem libi siipeiiiis ad omnia isia re-

ct liis bonc iitiliir r>o!is, iit nolas facial ili\ili:is glori.c s|iniisuni ost : lainon ct Iiic brcvitcr aiidi. Non abslinot
li-.ix, in vasa niisoricordi:if (/lom. i\, ^IZ). Oiiod cnini Doiis boiiuiu formalioiiis su:c ctiaiii ab slirpc daimia-
Doo judicanle a ca lcris oxiyiliir, lioc islis co iiiisc- l:i : scd si libi displicct , Deiiiii croare quos damiict;
raiile '
donalur : quas iiivcslig:ibilos vias noioini si rontradic ei, si poles, iic crcet cos, qiins iiialos fulu-
:fslini.is iniprub:indas , aiidi, Iwmo, iii quh es (jui ros, el iii malignitatc usqiie in fiiicra pcrscveraturus.
respoudcas Dco ' ? 01 ob lioc siiic diibiiatiune damnaiidus csso pncscivii
CXXVIII. Jui.. Niliil cnim ita pugnal, quam dicere, aiil oi siiggore , si vidclur , ut tot millia pai vilorinii
oniiics, ol noii oinncs.Tu diois, li^nilo Dco oninos :i no:i b:ipii/,atoruin ,
qiios iiovit |iordile esse viciiiros,

licri iii condemnaiionem : Aposiolusdicil, nonoinnes ot iii xieriHim igiicm, damnaiiic ipso, cuiii di:ilioIu

in cuiidemnntionom ncc om.ncs in honorem quod , ;


iluros , rapi:ii cx liac vita , dum siint innocciilcs ci
iii loco siio ,
qiiid liabcal digiiilalis absolvani. Iii i|isa boiii ; iit si noii iii rcgno ejiis , cerlo in looo ali(|iu>

lamcn pronuniiatioiic senleiitia;, conslat inlcr vos sociindx- folicilalis, quoni l;ilibiis a'dilicavit Irorosis
in:ignani csse disciirdi:ini, noc ciiiiulcni ossc ligulum vcslra , vitam lcneaiil soiii|iilornani. Ilalics adliuc
iii coiideninationem cuncla ringonlcm ,
quem Pauliis quod suggcras ccnsiliarius Doi ,
pro filiis cjns qiios
dicat in honorein alios f:ilirioanicin : nec lc illi cre- rcgencravit ,
quos adopla\it, el tanien malos at(p;e
dorc, qiii a magistro admirabili pra;dicalur; qiioniam damnaiidos futuros CS'C pr;ovidit : iit aiilequam vo-
iiius ligulus omnes iii oondeninationcni fingit , Apo- niant iii rcam vilani, vil:c ipsius prodiiclione privoii-
sioli ligulus plurinios liiigit in gloriam. tur , et ad regniim cjns , iion ad siipplicia luicrua
AiG- Cura diciintur omnes ex uiio in condomna- perlincaiit. Cum cnim te invidiose diccre putaveris,
tionom, ipsa massn signific^itur, ci qua Hunt a Hgulo Deum crcare quos d:iniiiet ; cogiia qiiaiiio iiividio-
alia vasa in liunoroin, id est ,
qune nssuniiintur iu sius possildiccrc aliiis similiter vaiuis, Deum rcgene-
gratiam, alia iii coniumeli.im, id ost, qux ad lueii- rarc quos d:iinnet : ciim sit in cjus omnipoieiiii:o
duin debltum rciin luimtur ; ul lilii grati:c id S'lii potestatc*, anlcquani damnabilcs fianl, eos de lcnta-
donari sciaiit, qiiod si exigcrelur, noii csscl inju- tionibus inorialis vii.o bujus auforro. Si aulem iir.i

siiim ; ac sic noii iu se ipsis, sed iii Domino glorioii- poics isia dicore, nec Uoo eoniradirorc, iiec illius

!iir ( I Cor. 1, 51). sapiciitia; tuum prabcre consilium ; «luis ciiim Cflgoo-
CXXIX. JcL. El li:rc quidcm dixeriin, ui siatim vit seiisum 'Domiiii , aut quis cuiisiliarius cjus fiiit

app:irorc( , tc csse aul iiiiperitix aul impudeiiii.i; (i?o»i. XI , 5.i ) ? desiiie iiobis inlrodiircre alieriini
singiilaris, qui (uoriini vice , contrariis ulenTis : c:c- ligiiliim , ({ui non facit vasa iii coiiliimcli:im ; el ab
teriiin pielas cxphinabit el ratio, Deum meuni neini- isio ijiii ea faoil rc|.rcliciidendo coliibo lc : ct agnosce
iiciii iii cmtumcliam lormare. lo '; qiiia ut noii lo iin|ilices hoc sacrilogio, ideo iibi

Atc. Si Dciis tuiis in conlumolinm iieminom for- dicit Apiislolus , lioiuo , tu quis es qui respondius
inat , non cst ipsc Pauli aposloli Deus : il!c qiiippc Dco?
de Dco vcro dicobat, liomo, tu quis es qui respon- CXXXl. JuL. Scd jam apostolic.c scnicnti:c digiii-
(lciis Dco ? A'i(Hi(/»irf dicil figmcntum ei qui se pnxit, las asseraiur, iie pntolur vcl de aliqiiibiis lioc soii-

Quid me fccisti sic ? Annon liabel polcslalem fynlus sissc,<|uiid lu dc omiiibus a:stimasli. Apuslolns ila-

tuli , ex cadcm massa facere aliud vas in lionorem, que 1'aulus dispulans ciiin qua;slionib.is ^ Jud;i;oruiii,

aliud in conlumdiam (
Itom. ix , 20 , 21 ) ? S:'d tu qui geiiciis sui dignitate turgciilcs, dcdigiiabaiitiir

vidciicet artilex niagiius piofers ex oflicina Pcla- coa;quari sibi cx Gciilibus lidoles , rl jusliliam Doi
giana mcliorcm dcuni ,
qui nuUiim vas facit iii con- commcnilal ol gr.iliaiu, dispiilaiis ail carum ' iiiuni-

tumoliam. licoiiliam pistinerc, quod cl priiiio Jiid:ros iiobilila-

CXXX. Ji'L. Sed iniaginem suam, id cst, oiiinos voiat lcgis aguilio, cl iiuod doiiiceps cliam Gciitos
lioinincs bonos condere, qui etiain ^ demolitos stu- adscivcrat Cliiisli pM-dic.ilio. lliius oniiu iitriusque
diorum pravitatc , rcformarc rcmodioriim dosiilorat popiili tondiliir judiciliiuis ot illos p-.r logoiii, cl
lirgitalc. Ipsi quidein c.iiilat Ecclosia iniscricordiam

ci judicium (Piat. c, 1); quia et illis esi beniyiins ' «ss. Mar. rorl. ct cbr. , suadaUc vnlimlate.
' Ms. Port., oinmputeiai iioteaUite.
qiii iiibil deliquerunt , et justo piiiiit judicio cos i|i:i ' la odilis liic oiiiiisuiii , le. litsiiiuilcr ex Mss.
» ccm qnccsliombus ; UmMa correxit,
vijjMiienus |i'u,
' sic mauusc ipli. Editi , hoc istis conmwieranle. cmn quibusdmn. Nain rospioil luliaiius iRqu:eslioues, qua>
lu Mariaiieiisi codice rcpei iiur, O Itomo , lii (/uis ps .' Iii ab Apostolo diluunwr iu Eiilslcb ad P.oiiiaucs.
quis es qni resiiondervs rco '.'
» Eiliti, corvm. .M Mss. , tYirimi , jusiiiiu; stilijcl el gratise

*Ctxlex Mar. eljain. Dei.

Patrol. XLV (Trcnlc-six.)


'
:, ,: ;

CONTn .\ JLLIANUM. S. AUGUSTIM 11"-


1131 OPhllUS IMrF.nFF.CTI

isios inlcgc' (/Jom. iii,29); quia noti ciai Jmlxoruin origo viruilibiis. IIoc crgo loliim ager.s C( nlliriu ilbi

I>eus i;inlum, st-d eiiain Gcniiuin, redilons finini iini- ApO:>tolus; iii quibusdaiii taiiicii loeis, .'ul iii<'iir\aii-

cujusnuam d.im circumcisoriim airoganliam, sub noiiiine grali.L


cuique sinc fraiulc, siiic gnilia, id csi sinc
acc'plionc pcrsoii c (quod cxpiimil nonicii graiii in dc sola Dci prajud.cat pote>ta'.e.

dclinilionc jiiblilix) dc sominc vciiicnlcs Abra-


, ila Alc. Krgo ad iicriirvandam circumcisorum arro

Imiii, cuiii iicquilcr ^iviinl, jurc ciMulomnnt, ac dc sua gaiiiiam , sub nomii.e gralix incnliliir Apnstohis ;

lnrodiialc proiurbal, sicui ciiaiu (Jcniilcs in simili ii.iin Uciis ex opcribus cligit', non cx gralia. Qiiis it.i

opcraiione dcprclicnsos ; ct e rcgione ,


uiriu^<|iic s ipial, iiisi li.xrclic us iiiimicus gralix, aiuiciis siipcr-

populi Iwnas xoluiiialcs ci verain (idem probitalcm- bix? Clamat vas clccliunis, et gralia:, qiia lalis facliis

(|iie actionum donal g.iudiis scinpilcruis. Compriinit esi, prcdicalor, iiou cx opcribus dilccium cssc Jacob :

i^ilur Gcnlimn MagiMor Judxoruiii liimorein , cl ci iii commciiioras opcra Jacnb, cx qiiibtis eum di-

osiciidil non in scminibus liiimaiii gcncris ,


sed iii lccluin csse contciidis; et hoc facicns, mibi tc cxi^ti-

uioribus cssc disianliam ; iil sc illi agiiosccrcnl, nisi inas conlradiccre, cnm sis novus Antichristus, ciqiic;

ridclescsse cnrassciil , nnlla pij-.rogaiiva f ircimuisi apcrtissime conlradicas in quo loculus esi Cliristus

gciinris vindicandos : siquidcm Jaccb et Ksan iina (II Cor. XIII, 5).

sciiiiiiis cxccplionc conccpti , el uiia vi pai iniilis CXXXIII. JoL. Ut illis iii ccriiDoiiiaruni ct hosiia

cfTusi, divcrsos nimium exiius pro meriiorum diver- luui ubscrvalioiic gloriantibiis, pcrqiie licic xstimaii

siiale perlulerinl. iibusalias naliones nullis Icgis ritibiis consetraias .arf

Atfi. Si sccimdiim .\poslolum s.apcrcs, non coni- coiisoriium sui nec posse adniitii subitu, iiec dchcrc,

mcniorarcs lioc loco meriia Jacob, ubi cuni dicii illc diccict ,
qiiia dsi io illis obscrvalionibus fui-si-l

noii ex operibus fuissc dilcclum ; iil gratiam coiii- sumiiia jusliiix, liabcret laincii in puteslatesua liciis,

mciidcl, <iii:c non sccundiim nicrila nostra datur qii.im.lam facere populcirum coinmutationcin , ui rc-

;ili.»|uiii mcyci-f: iiPii imputatiir, siciil ipsc dicil, iccu.i- jicorcl quos vcllct, cl quos vcllet assunicrci. Cni

{tiim graliam, scd scciindinii dehitum [Hom. iv, 4). seiisui respoiidcl snb ' persona Jud.Toruiii , iiibil

Ouibus vcrbis qniJ oslcndit , nisi gratiani iinn csse debcre jam cxigi ab liomiuis voluntaie; quaiuloqiii-
dcbiiani, scd gialuiliim? llaiic ilaqnc Cdmineiidibat dcm Flciis, fiyMS vuli mlserelur et qucm vull obdurat. ,

iibi dicciiat : Chiii <.Mi»i iioiuliim nati csicnl, neque Ad quod rcfcrl Apostoliis liomo, iu quit es qui rc- ,

cgisiciit n/i7..ii/ boiii iiut mali , ut sccuiidnm clcclionem ipoiidcas Deo? El iiifert lcsrunoiiium prophela; Isai.c.

pyo;-u!-lnim Ihi mniicrcl, iion c.r opcribus, scd c.x vocunte Niiiiiquid dicit, inquit, fiyinentum ei qiii sc fiiixil :
Vlquid

dictum est, Quia m.ijor scniel miiiori (Id. is, 11-13). me fccisli sic? Additqiic de suo : Aul iioii' liibet pa-

Cl.ira suiil qii.i; obscurarc coiiaris:fumos tollc', Scri- testalcm figulus luli ' ex eadem niassa [acere aliud r .i

plurarum liiiiicn aitcndc. Gratin qiiippe hominem in lionorcm , aliud in contumcliam {Roni. ix, 18, iO,
pi.cvcnii, ul diligat Dcum, qiia dileclione opcrclur 21)? Et csl sciisus cjusmodi CJui.i cgo commci.davi :

bona. Quod ct J.iamics .iposiolus apcrlissimc ostcii- volunlatcm Dei, aucloritatcimpic gratia.cjus cxposiii,
fios diliyrimus qiioiiiam prior ililc.xit nos dicens (juod niiscricoidijm pr.TSlarct ciijii^ctinKpic
dit, ubi ait : ,
,

{IJoan. iv, 19).N<m ergo diligimur, quia dilcximiis; mis;'ruis fuissel; tu milii , o Juda:e , c..lumiiiaiii toii-

sed (piia ililecti sumus, dilig;inius\ citasti ,


quasi commcndaiio prolala a nic vohmtaiis
C.XXXll. JiL. E>au ciiiin iiroI"aniis ct foriiicalor, ct potcslatis diviiia; ad cxcidium jiistilia; illiiis pci-

prmitcr unam cscain vcmlcns priiiiitiva sua (llcbi. lincrct : cl quia dixi , F:icit (itKid viill ; arguiiienlaliK

Mi, 10), quxbivit bciicdiclionciii qiiaiii sprcvcral', cs niliil j:ini rcposci ab homitiis voUmtale dcbcre, si

iicc adcptiis esl, .'jnanquam eam ciiiii lacrymis popo- Dpiis tottim prosua faccrct volunlalc; ciim per.%oii:»

siii^sd . Jacub aulem qiiictus ct iiiiiis, obi'diciis pa- digiiilas locuin cxcliiscrit qua"slioiiis. Nain si dixis-

leniiiin prxcepiis, ci s:iiiciiric;iiionu!n appdciitiisi- scni , Facil Deus qiiod dc bol secundum jiisiiii:r siit

iiiu=, ad lioc iisquc provectiis cst ', iit sicul Abralix lcgcs, qiui;' dc mcrilis judicatsinguloruin; niliil qiiale

ci ]-aac, ila ciiam ci Jacob Dcns in sanclo popiilo niiiic objicis, utiqiie rciulisscs : nunc voro qnia dixi,

•iiccrcuir. Cum igitur oiiinibus constarcl cxciiqilis Facii Deus quod viilt; piilasti inc aliqnid fiirauini

De::iii justo juJicio boiiis niciitibus in qciacuiiicpie csse d(! justili.c dignil.itc. UlrimMpie igiliir idcm csl.

gcnlc siiaiii misciicoiiliani noii iicgiirc , malas vcio N:iiii ciini de Din dicci , Fncit qiiod vull; niliil aliiid

mciitcs null.i siiicrc stiipis iioliiliiatc dclciicii; intclli- dico, qictm, Faiil qiiod dcbct : qitia scio ciim nibil

gcrcnl Juihci, Genriiim ndcm a sc dcspici nun dcbcrc ;i!iud vclle qciani dcbet. Uhi crgo inse|>arahilitcr \o-
quia sicut noii pairociiiaiur Isracliiaruin sioiimia liiiilas coli:crct :i'oiiilaii quanicuniqiie dc illis iiuicii-

criiniiiibns, iiactiam nullo iiii|icdiiiieiiio csl'Geiiliuin iiavcro, iitraniiiiie ••ipiiaxi.

Acc. Ouomocliilibet dicas ncniii faccrc (piod dcbci


gr:<tiani ncmiiii dclicl, miiltisi|uc noii rcddil suppli-
'
liio cx Uss. acljiciniiis, el Ulos in lctje.
' M^niKcrii.tiir.ilcrcuiil. Jwo.?.
Filili, (iiinos tiiostotlc.
'
sic Mss. Clar. ct "lar. Al eiliti , iioii eriio Uilifiimus, qiiia < i<t rJar. Fdiii voro, elegit.
sic. Mss. »lir.
i'.il-'iiiniis; sci( qiia dilcrti .smr.is, diliijimin. ranieul.i, .m.o, ^litsi .i ms. Mar.
*

* tjlili, sfieruveriit. lastiKaiiHir c\ Mss. 'Meiianliisbrgii ctiaiii, iwl nun. v Ignicriiis, nunnii ; sic
» lla in Mss. At in cdilis, prufccf^s c!.t. oti.cii Mtl^ata. M.
' rclox Uar., .'(cginn. sic sui ra , cap. '>, rn rtcmmaie, t
.
' iiliii, liipiliiis IX radem massa, oinisso, luti, quod
|.c.i.r.Tolal. stcqnuUt. vorl.imi ex Vss. adjoijii.iis.
«
' Oj<;c»Mar., i(.ic(t.mi nulliim iinpc:liinni:uni cl. >.:s. Mar , 71 i.
un: r.uii.n iiiiMUS. 1131

<iiiii, liiiO.I i!..ilis coiun! uiviiliiH il< l>ol ,


i'l hugit ii' cx operibus, scdex vocanlc dictunicsl, Quia mnjor «r-

{:r:ill:uii, i|.iaiii nuUis lOriilii lioiiis 0(K'iil)ii> ilrint. vicl miiwri {Uom. ix , il-13). Conlr.i isl.un vcril;ilis

Qiiiil ciiiiii (ltlii'li.11 eiil.in ip ,i raiilo, luin ailli ic tiibani roclamas, et dicis: c Ad iiiciirvaiid.iiii circiiiu-

S;iulii8 iicrsenucreliir Krtlesi.iiii? noiino i-upiiliciiim ? cisoriiiu arroganliam, siib iiomine ;;rati;c P;iiiliis apo-
Quoil orgoeumiMnis.ia voco ile ccclo prosir.ivil, (Hioil Klolus dc sola Dei pr;i'jiidical potcsiaie. i Ulii quid
r,vc;i'cnvit, qiiod .id lliloiii pcrcipiciidani qiiaiii vasla- dicisaliuil, nisi , Ad iiiciirvaiid.im circumcisorum ar-
Inl, lam vidlciitcr iilliaNil (.Ut. ix), procul liiiliio scciiM- roi^antiam mcniiiur Aposloliis, dicciis iinn cx operi-

«liini, graiiiim niiiisccimiluin (lcliiiumfecit.uiincis rs- hiii 'liloHiiin cssc Jacob; cuin cx opcnbiis sil dile

scl rcli(iuii:< populi l^rad, dc qiiibiis dicit : SuerrjoctiH cliis. qiii.i erat ' i qiiieliis , et milis, obcdicus paicn-
lioc temporc rclitfiiUv pcr elccliaium graliic faela! suiit '
iiiai prxccplis, 01 sanctilicarioiiiiin appctcniissiniiis >

si (lutein grulia ,
jum non ex operibiis; aUoqnin grnlia {Supra, cap. 132)? N.c iiilclligis, non ideo qiii.i

jnm HOii esl gralia {Rom. \i, 5, (J). Qiiid delicli.il cliam t lis crai, vcl' talis fuiuriis cr.it, fuissc dilectuiii : se.l

illis iiisi siipiiliiiiiiu, quibus diiil, Non p'opler vo:i


»
lalein, qiii.i dilectusest, failuni. Erubesce : noit meii-

ego (iieio, domns Isruel, scd proptcr mtmen menm snii- titiir Apostolns; non cx operibus Jacoh dilcclus esi ;

rlnin, qnod profnnastis i;i gemibux ? P'acere crgo se si ciiini gralia ,


jaiu iioii c\ opcribus : sed graiia di-
dicil boiia corum in ipsis ; scd proptcr nomcn siium loctus, eadem graiia faciciite bouis oporluit ut pul-

<piod profauaveruut, non propicr ipsos qui pvufiiia- !irci opcribus. Parcc aaiiu.e lii;e , noli csse iiiiniicus

vcruiil : iiam priiptcr ipsos si faccre vcilct , suppli- lui;c yrati;e.

eiuni illis debiiuin rcdderet, no:i graliaui donarel in- liXXXlV. Jl'l. Erjo siipcrbia illaquii-volcbatoliari,

dcbilam. Quod ciiiin sc facturum dicil, ad hoc pcrliiict et dcsidiain suani ob id co!ore ncccssit;ilis obnubcrc,
ut bona faciaiil', non quia boni craiii qui profiinavn- iii iii susccpiione Geiiiium rcclamarct ICvangelio; an-
runt iKinieii sanctum cjus. Dcnique apcrtissime dicil ilit qii(ini;im ' elsi sic cssct quonindo tu comiiici;I:iris,

ciis bdoa csse f.icturos ; scd se facicnle ut ca faciaMl tiiiicn supplicarc Dco, no:i sedilinncm exciliire dc-
ail qiiippe inler ca-tera, Et faciam ut in justificatioiii' bcrcs : quibus vcrhis nequitiam relnndil houiinis, qni
bui iDcJj aiii6u/f(is, et jndicia mra observctis et facialis diversilatcm mcriloriiin cx voIiint;ilis qiialil;ite \c-

{F.zech. xxxvi, 22, 27). Ilis certe opcribus mcrcis iiiciilcm , auciipa;;s clnciitionis anibigu.iiii , idco ii,-

imputatiir sccuiuliim debilum : dcbctur ciiim inciccs, ccssiiaii diviiix coicili.iliir adscribcic, ut assirercl

siliniit; scd gralia qu.e ii(«» dcbetur , pr.-ccedit ut iicccssc cssc alioriiin dc duobus, id cst, aut (icnlcs

fiaiit. Debclur, inquani, bona merces opcribiis honii- ad proinissiiinis no:i veiiire consortiiiin , aut si Imc
num bonis : sed iion debctur gratia , qu.c ipsos ho- liccrcl Deo, cxsiingiii officia libcriB voluntiitis. Veriim
mines bonos opcniur cx malis. Postremo ', qui facerc quia id non siifficicbal ncgoti.i; iicqiie enim a t:ili

Dciim diiisli «lund debel, et alta cervice bumana me- niagislro , sicut conimendaliaiur auctoritas Dci , ita

quxso, quibus meriiis parvulorum


rita ventilasti, dic erat iudcfcnsa relinquciida jiistitia : siilidit conseqiien-
dcbcat rcgiium cctlorum. Diclurus es forie , debcrc tissimc , vasa qiuc in contuinelia et qiuc in honoi-c
lioc cum gratix svx, qiia opitulantc renati sunt. Pro- liuiii, liabere lioc de prnpri;« siipciidiu voluiitatis. Si

pier haue cnim acceptam jain vcnire in cjiis regnum enim Drus volcns oslendere iratn , et notam facere po-
merentiir : sed ipsmi graiiain, quani rogcncrandis lcnliam siiam in multa patienlia , in vasis ir<e, cnnsiini-

ciiliibet, iiullis corumoinnino mcritisdebct. Propicr- matis in pcrdilioiiem : et ul nolus fucerel, inquit , diri-

,ca Pelagius vcslcr in episcopali judicio Palxsliiio, lias glorix suai in vusis misericurdia' , i;iiir prapurui-it

cos qui dicunt graliaiu Dci sciiiiidiim merila noslra in glurinm, quos et voenvit nos, iwn soliiin ex Judivis,
dari, ue ipse daninarciiir, damnare compulsiis e-.t (n): scd cliam cx Genlihus {lioin. ix, 22 2i). Ccrte liic ali

iibi ct te ipsum, ct se ipsiim, qui lioc dicerc non dc- solvit, quod superinr conllictiis opcrucral. non iiiferrj

sisiiiis', sine dubiiaiione damnavit. Istam gr;itia:n , a Dco irain nisi his vasis i\m^. ad pcrlilioncm coii-
vcrc graiiam, iil est. graliiilam, niillisiiiic mcrilis pr.c •
suiniiiata Iticriiit; gloriam aulciii dari bis qu;c ad Imc
cedcntibus deliilam, commeiidabat Apostolus, qiiando fiierlnt pr;cpar,-.ta. A quo aulcm vasa linjiisnio.li iii

diccbat : Ciiiu «iim nondum nati «sciil , ncc aiujmd siisccpliunem Iiorum qua;diximiispr:rparcntur, ipsios
cgissent boni nul mali, vt secundum eleetioiicm propasi- Apostoli scrino patcfecit. In viagm , inqiiit , domn,
lit^nDd maicr-'t. II cc esl clcctio , dc qua ct ilhul di- tion 51.»/ lanltunmodo vasa attrca ct argcnlca, scd el li-

cilur : Rcliqiiice pcr elccliniicin gratia: fuclrc sunl : .>( au- gncu ct ficuiia; aiia quidem in lionorcm, alia in coiitn-

lem gratia, jam non exoperilms; alioqiini gn.lia jain mciiuin. Si crgo mniidavcril quis scinctipsnin nb liis

Kon cst graiia. Unde et liic, cum di.\isscl, ul pcr elc- crit vas in lionorcm sanclifualiiin , utite Honiiuo , r.d

clionem propositiim Dei manerel conlinuos;ibdidit, .Voii oinne o]ms bnntim purclnm (II Tiin. il , 2;>, 21).

Acc. Ergo ip^^a vasa il;i sc |.i;cparaiil, ul Iruslra de


Miinieriiis, ct tresMss., suIkb facta: sunt.
' Mo.iar,!i;s
Dcn dirliiiu sit, qv.w pra-paravit in glDrir.m ? llnc eiiiin
(.raDtcril, salva:, jiixsa griLtuni.
lliccx iiiauusoriiitis restiui;niiis, rto/i provtcr vos.
* apcrtijsiiiie d.cis : ncc inlelli^is ita ditlum cssc, i'i

sicMss. .\;ar. (.I;ii'. rorl. .M cilili, nl toiii jiiint.


'

' Wili, ct poftrrmo. Ahcsl, ct, aNiss.


' \ ij;iiii,riiis, uhi cl lc ipsuin el ipf:iim. qui h iH-rrc i:on ,
' Sic Vss. r..ri!i vcrn, qni crnt.
dm.'M:is. Mfiia; Jiis, /'i d lc ipi^iuiiqm hoc iln-e-cr.o;! drsi-
i TfHlox »'ar. pr:i'toril, Uiiis erat, vcl.
slis. KniiMKJalibiiiit iv «is^. ' l;'.r. PkiI. ol Ma;-. ' sic >:ss. Al cilili, reclainurc lirangclio audevel, quo-
(jj 1 ili. ilo ccstii rc!;i-ili, i:;i. 'd, !j!). uiaiii.
::

M59 OI'ERIS IMPLUFECTI CUNTR.V JILI.VNLJI. S. ALGLsTLNI 11J'J

iiiilii ' qiicin ju!>luin iiubos plucruiil , nibi i;:'<a ' 1'ro- prniiiisit Dcus, potonscsl ct faccic , ubi iii:i\iiiu' gia-

pliou; cl Apo.>luli Cliiisiiiiii |)r;filicavt.riinl ,


(|.ii ox tia coliinioiiJatur, cujus osli^ iniiiiici : iic ;u<; oi.iiii iii

i|)io virginis ulcro cuiii jusiiiia n:iius csi? Uii-le pulcsu.lo liiiiiiinuni osl , ul Dcus iniploat qu o pioiiii-

tiiiii (licluin issct, Apcriaiur lerra , rl gcrmitui Si,i- sit , cl iioii iii ipsiiis qni proniibit : volcn^ cr^o i,l

riilortm ; niox uddiluin csl, etjaslilia oriuliirsiiiv.l. .\c osloiidi;ie , fion polest, inqnil, t'jrniicr« vcrbiim Dci

|ici lioc, ca gr.ilia ' (iuiit jusli lioiiiiiics qui rcMa^ciin- «0)1 ciiiiM onina qui ex Isracl, lii sunl Isruel; neque
liir iii Chrislo, qiia gratia jiistus iiouio iialus Cbl Cliri- qiiia' siiiil scmcn Abraliam, onuics filii ; scd in Isu.iC
!>liis. bitiil crgu cxeiiijiluiii csl vitjc, iit cuiii iiniuiidii voci:bilur libi scmen : lioc est, ncn lii qui filii cuiuis, h

jiisle agaiiius : ila CU cliam c.\ciii|)luin ^rali.r, ul iii lilii Dci;scd lilii promissionis dcputnntur iii Siinen'.

<:uiii iTcilciido iiidc nos (ieri S|)crciMus jusios [icr 1'rumissionis eiiiin vcrbuin lioc cst, .\d Iwc liinpus te-

ipsiiiii ', iinde fattiis cst i|>se, qui {acius est nobis sii- niam, cl eril Surrcr Filius. Tciic in iiioiile lilitis pro-

pieiiliu a Deo, cl juslilia, et stiiiclilicntio, cl rcdciiiplio ; inis-ioiiis, i|ii()iiiaiii qiii proiiiisit pnlons csl ct faoi ri

11/, quemadiHoiluin scriptuin cct ,


qiii ijloriafur, iu llo- {Hoin. IV, 21). iVoii svlum cutem, impiil, sed et /}<.••

miiio g!urietur(\ (^or. I, 50, 51). <)iioscuin(jiJC itjqiic becca cx uno conciibitu liabens Isaac, piilris uostri. Cr.m
dcntc iiiorlircro iiioinordistis ' , Ikiiic jiisliiiii iiiliicaii- cnim uontiam nali fuisscnt, aiit aliiiuid c.jisscnt lioni vcl

iiir, cl ian.iliunlur : lioc c^l, iiide sc croil.nit ni'c<|M;i'c mitli, ul sccitndiim ilcclion.m prvpositum D.i maitcrct,
jubiiliam, unde Clirisui ost iiiiiaiu jiisl:iiii; rt iJco r.un ex cpcriins, scd cx vocuiile diclum esl, Quia mujijr
iiun in &IIO aibitrio, iicc in suo niciilo, scd iii Du- servicl n.invri. Lt liic lcnc iii iuciuc olcoIiunoMi uoii ox
iiiiiio gloiicnlur. operibuj, (pKiiii qiiodam n>odo exposuil proplieia po-
CXI.I. }cL. Antc tcna apcriiiir In gornicn, quain slerior; (];;od subjuiigoiis Apuslolus ail, Siciil scri-

<i|iorri coloiitis scnicii accipiat : qiiod in piiorporio plnin csl, Jucob dilexi, Esau aulcm odio liabui. ilic

vir^inis appriibaiur , qunc inunorc niairis uriioiiini oociirrit qiiiCjtio, (pjji; |)erluibarc possol non iiitolli-

pr;ovciril ci cicliisit u\oris. (Jund ergo in usii noii goiitos alliludiiioni gialia; : cainqiic sibi ipsc propo-
eral, id fjcluruni sc Dous oninipotens poilicotiir; oi iicns, ail, O'-'"' ^''OO diceinus? iiuim/nji/ iniquilas at
:i<ldil, pi^LvidoiiS iiiiidclinin iniillitudiiieni : Va* qni ttpuU Dcum? Absit. V.l iit dorciot qiiod dixil, absit
iviilrudicit fictori suo, lestu de sainiis liria:. Id csl, Y.c iloijses', cniin, iiiqiiil, (/id/, iliserebor cui niiscrius
liis qiii, |!cn proniiiioiitc, felani llcii virginoni ::oii ero, ct miscricorditim prwsttibo cui misericors fiirro. Iiji-
lioliiissc coiilondiiiii : ciiiii(|uc ipsi luiiiicin ' lioct do tur non vojentis, ucquc currcnlis, scd niiscrrniis est Dci.
sriniiiilius 4 Doo iiislitiiiis , laiiion itiiorvcniiT.lc Dci Hiir si aiioiid' res, iioii cxiolloios oonlra grati.iin nit^-

pdlciilin, iii visrcrilus liiigaiiluniialcniis, olislipo slu- rila voliiiilalis; iibi aiidjs, !Son volenlis, ncijiic cuTrcif
<liii afriniiaiii, nci|iiivisse cariioin sinc iiiinislcrio viri tii, sed niiscreiiiis cst Dci. Noii crgo idoo iniserlns osl
ox coriic viigiiiis fiiljricari. Talc cst igiiiir quod vos, DcuE, qnin \oiiiil oi cijciirril Jacoli; sed idouvuluit ul
o piTviraccs, non piitatis nio id fatcre poluissc , ac ciiouriit Jiic(il), qiiia iiiisortus csl Dcus. P;ir..tiiroiiiin

iiiilii dc ri.'i ililficiiliaic prxscrihliis ', cuin vos ip-sos voliinl.ts a Doitiiiio (fiov. viii, tcc. l.XX) : cl a Do-
iiiaiiibiis iiiiis ronslcl cflToctos ; (iiiaio, si liiliiin llgiilo niiiio grossiis bouiiiiis diriguiitnr, ol vi:iin cjiis vulot
siii), cu:ii ali 00 iiacialiir, dicorot, Non li.ibos lu.iniis; {Psiit. jtwvi.^ij). Dciiidc, qiiiaproplcrjacubdictacst
ipiibtis iiiiic iii v.is aliquod forinalialiir. Ila cigu ot iBla scnloiilia gcnoralis, Non volentis, ncqiic currcnlis,

vdS, qiii iiiijiiirilis ipiis filiiiiii viigiiii dodiril siiio viii tcd iniccreiilis cst Dci : daliir cliani oxcnipbiiii do l'lia-

scniiiic. rOL:iii)..i'ilo oiiiiidoin cssc ipii vos ficil o\ so- r.iuiio, projilcr id (|iiiid dicluni csl, Ksuu autcin odio
iiiiiic. Scd jiiin qiioiii:i?ii Scripliiris saiirlis cv|i<)siliii lii,biii; ol siil)jic;li:r, Dicil enim Scriptura l'lininoni,
v:iii:i licel, uli'a<|iic laincii pia ol rcligii)s:i conciiiuil, Quia iid lioc te excitavi, tit oslcndam in a tirlntcm
priiiiiis tcrniiiiolur tilior : siiu l:inioii liiic roimnoiicns, vtc/tm, cl vt a;:nitnliciur noincnmcuin inHiiitcrsa lcrr.i.

iil opifox nascciiliiini Doiis crcil:iliir, iniioc<>iiIiuiii lii- Posl li.oc ad ulrniiiqiic ooiicliidiliir, tygo cujus vu!t
iiir, CatlKilicoriiiii rc.iiiiRcr.ilor, M.iiiirli.Toriiinqiic tv.isnctur, cl quciii vult obdurat : sid miserotur uli;pic
daiiiii:il(ir ". scoiindiiiii !;i'aii.iiii, quiv gralis daliir, ni>n incrilis rcd-
Atc. Ul sciiiiil, (|iii intolligiiiilcr lr,^''iiil, qtieniad- (liliii'; obiliirat auloiii sucunduni jiidiriuiii, qiind inc-
iiioduiii cointiis fiicris vorba api) idica obniibilaic rilis r.dililiirV l)o nia^sa qiiippo daiiiii;il:i lacorc vas
cUia, 01 ncla porvciloro, linic (lispiilalioiii lu.i; cs iii lioiioiiiii, iuiinrobUi csl gialia : faccrc aulcin iiidc
< :i<l<-iii opiirlol .\pos'tili <lis]iiiI;iiio:ic rcspoiuloani. vas iii roiililiiioliaiii, jiinluui jiiditiuin rst. lliiio j ini

Viiloiis iijiliir liialus I':iiilus nblPiidcrc ,


q'i(rd c.i qu.i: siilijioioiis vct bn eoruni. quibiis lioc displicct, ait ; Di-
cis itttquc inilii, Qtiid uilhu. cuiiifueritur ? nain volnntati
' lilili, i!ic qnem mibcs juHum ; oniis;i(), i).//'.ij.
cjus quis rcsi!,tii? Kosipic uobiboiis : lnnno, ii)i|iiil,
• \ i^'ii., qvem.
01 Mss., qiAa.
.Mi'i).

''Kdili, (ic pi;r lu>c u gnilia. cuslii^anliir cx iiia.usai- lu quis es qui respundcat Dcu? Smn^uid dicit fignien-
rii».
' sic vicnardiis. At \ign. ct «ss. rlar. Mar. ron. ,
pcr
ijiiiitiiiii. ' Viss. Mar. 01 Clar., ijki.
' Ms. Mar., nuimordisli. » sit; v;ss. FJiii. in scinen.
• vign., ilijcin. Mon. ol lllss., totidcn;. 'riirlo. JVoiisi.
' Mc Mss. Kjjiii, cc uiiln dilliciilliilem pra'scril>ilis. ' Alli-ruin lioc nicniliruin scntoiili.T , ohdural nittcm te-
' lloc loco iii volcre ('(xlicc M:n'., aiili! Aiiguslini cmiduin jitdiritim qitnJ merilii redtlitur , o\ voIituiii
,

trsi iiiisii)iii.>ni pr:fli;,'iliir, f.ipliiil Uhrr Jii/|iJH> ; qiia noia lilirnriiiii li.lt: rosliliiimu^ Itl loibfnl oli:i:ii llrila (>l llu-
kuii yjpni-irij \uliiiiiiiii> iiulir:iri V)U I,
Illt LIBER SECUiNDUS. H{2
liim ei '/Hi 1« fiiixlt, Quid me feciiti sic ? Anuon Imbet faciat liabere jiistiiiani. Dcindc connexa sibiinet scrn'.

pcliH'ilt'in figutus luli, ex e.idem iiinssa faccre aliud disputationis, ad illiid porvciiit, ubi ait, Dico cigo.
quiHcm vas in Iwiiorem, aliud iii coiilumeliam ? Viilc si Piumquid rejiutit Deus ptcbein snam? Abtit : nnm et

iioii consniial stiperloritius siiis, ct disscnlit a iiiis : cijo Israelila suin, ex seinine Abruham, ex tribu llenju

qiii |iiilas lioc diclum secunduin nicrila voltiiilatiiin, 1111« : non repulit Ucus plebem suam, quain prcEscivii,

coiilra id quod ipse ait, CiMm fmiii noudum Tinl[ csscnt, An ncscilisin Elia quiddicit Scripliira, quemadinodum
uec aliquid egksent boni vcl mali, ut secuiiditm clectio- interpellat Deuin adrcrsus Israel? Dominc, propheUis
nem proposilum Dci mnneret, non ex operibus, sed cx tuos occiderunt, ct atlaria tua suffoderunt, et cgo rcticlus

vocanle dictum est, Quin major serviel minori; ct con- tum sotus, et qua;runt animain meam. Sed quid dicit

Ira id (|uod ipse ail, Iijitur non volciUis, nciiuc curren- itli responsum divinum? lietiiiui mihi septem millia ti-

lis, sed misercntis est Dci. Ncc soliiin coiitra Ii.l'C ([ua! rorimi, qui non curvaverunt gcnu aiitc Baal. Sic enjo ci

prrccessciunl, vcnini cliani coiura ilh (lux siibsc- in lioc tempore rcliqii'ce per etectionein graiiec '
facloi

quuntiir. Vasa (luippe ir;c dicit, qiia; suiil pci fccta in sunt. Si nutcm qralin, jam uon ex opetibus ; utioquin
pcrdilioiicin ;
qiiod iiijiisliini csscl, iiisi oninibus cx grntia jam non est ijrulia. Deiiide vide qiiid adjuiigal.
uiio iii condciiiiialioncin vciiicnlihus jain daiiinata Quid ertjo, iiiipiit? Quod qnecrcbat liruct, hoc tion esl

niassa esset : ct vasa dicit iniscricor.H.i', quii; pnrpa- conscculus : ctcctio aulein consecula est. Scd siipcriiis

ravif^ii giorlain : ad niiscricordiam quipiicgraluilaiii, rcspice (|ualis cleclio, ubi ait ; lictiquia: per tlccticnem
non dcbitam, pcrtincl de inassa daniinila vasa in g!o- ijrutiiv faclcEsunt :siaulcni grnlia,jain iwn ex opcribus.
riani pra'parare; non soluni cx Juda'is, siciitdicit; scd Kt hoc refert ad illud. uiidc disputalio ista profccta
eliam ex Genlihus, proptcr (|iind [loiiit tcsliinoniuni de est : Cum cnim nondiiin nali csscnl, ncque iiliqnid sgii-

Osoeprii|ilicla, Yocavinon plchemmeain, plehcin iiieam; sent boni aiil mali, ut secuiidum pleclioiicm proposiluin
el de Itaia, Propter Isracl reliquim salvae fient. Ut au- Dei manerel ; non ex opcribiis. 11. ic csl olcclio giali.r,
leni esscni ist;c reliqui.c, graiia Dei facluin essc testi- non cx opcribus, qiia ' llniu vasa in hoiioicni, iitIion;i

nionio scquentc docci, pcr cunulciii piopliciam diccii- opera facinnl : quia boiia opcra subscqiiiiiuiir !;iaiiaiii.

lcni, Sisi Dominus subauth rctiiiuisset nobis semcn. noii prjcceduiit; qu(mi;iiii giali;i Dei f;icit ut ca r^ici.i-

Deiiidc ostc.iidit Ceiites cx lide apprelicndisse jiisti- inus; ncc cousiiiiianius justiliaiii nosliMiii, sid Dci
tiam : israel autem idco non appiclicndissc, qiiia noii jiistilia sit in nobis, id est, ipiani diuiat Deiis iiubis.
cx fide, scd lanqiiam ex opcribus. Fides eiiiin habci, Cateri vero exccecali siint{Roin. xi, 1 , 7j ; hoc cst jiidi-
qiind aliqnaiido post dicit : Quoniom omnis qui invoca- cium, quo fiunt vasa in coiituiiicliain ; ex qiio judi-:io

veril nomen Domini, snlvus erit. Ad qiiain saluieni pcr- dicliim esl, Esau aulem odio hcihui. Ex qiio jiidicio dl-

liiicl, ut opcra bona ct jiislilia iidbis cx Dco siiil', cluiii cst eliam Pliaraoni, Ati hoc te excitavi. Uiido a|i-

iioii cx iKibis. Propier qiiod, de illis qiii iioii ex fide, parel vos sic intelligcntcs, vcl poiius nnii iiitclligciilcs

scd laiupiain cx opcribiis oncndcriiiit in lapidcin of- .\postoliini, cx opcribus coiitra gratiain vclle gU.riari,
fciisioiiis, scquilur, el dicil : Fralres, bona voluiili:s cl veslnin iustUiam volcnlcs coiislilucrc, juslili:c Dii

quidein cordis mci, et dcprecatio ad Dcuin pro illis in iion cssc sulijcclos. Nos vcro Dcuui quidcni parvulo-
tiilulcm : testiiiiciiium eiiiin perliibeo illis quiii zeluin Dci iiim opillcciii pra^dicamus: sed cx cadcni iiiassa nic-
liabent, scd non secundum scirntiam. Igiwrantes eiiitn dium locum vasis, ubi iicc iii bonoicm fiant, iicc iii

Dei jusliliam et suani juslitiiim quccrenles conslilucre, coiiiunieliaiii, qiicin iioii dcdii .\poslokis, non daiiius;

justilicc Dei iioii suiit suhjccti (Hom. ix, 6; x , 3, ir>). (piod vos f;iciciido cvadcrclis jiidicium Pei, si ciiiii

Quod oiiiniiio et vos facitis: jusliliani (luippc vcslrain l.inluiiiiiiodo .M.'.iiicli;i'oniin, cl non oiiiiiimii lia;;cli-

viiltis consiilucre, cui Dciis seciiiidiiiu mcriia rclribuai rormii (laniirilorjiii (ieiiioiislrarc |)ossclis.
graiiani; nec vullis graliain Dci pr.ctcdcie, qiru vos
' vigiiiciius iiii: cl i.ilVa iii co i':iuli teslimonio coiisl.i :lcr
' !.dJ'.i , iit opcra lionn siiit , et justitia nobis ex nco aM\i, stdvte.
tU- Castigiutur c\ liUu lis. rort. * Apud Uudaui, quin.

LIBER SECLWDUS,
ncfcllitur libcr Juliani ad lloruiii scchikIiis, niii do illis esl \[\n-,\.tX\ vcrl.is, ail nonunos v, rer nnum homincin pcccaltim
i" /iMiic mimdiim iiitrncil, et ner pcccatiim mors ; et ita in omiies Iwniincs, eic. .iiilia;ui'n liic rojcxto catliolico sonsii ( sociiii-
diiin qucii: Au^iisliims iii libro secuado de Mipliis ct Concii|iisoculia
, capilc vigesiiiio scplinio, ca voil a do Ad;u
pfOfalo gcncralioiic iii oiiincs ipsius postcros transniisso cxiiosiiit ) Iru^Ira laborarc, ul secuiidiun rclagianani liairobini dii
CNoni[,lo peccali, Hda in or.mcs posleros, scd iii iiccca.ilcs lanluni iniilaliouc Irauseuiilis , int(?lliganlur.

®i:«5©s*:isi

I. JuLi.VMS. Coiniiiodc nolii^ciiii: agerclur, si .iiit nis, neijuc igiuir.ivciinl qiiiil scnscrint ciiaiii Ir.ijiis

apiid erndiuis judicos nei;ii!iiiiii vcril:itis (ueri dan-iiir inuiidi ' p!;iloso|ilii, dc tuis diclis jiidirarc iioii pos-
facjillas ; nut quia l:oc inlcriin ncgaliir, vcl luillo siiil. Talis liic cral Auibrosiiis, qiicni jiidiceiii si noii

iniperitonim obvcrlierareiiiur liiiiiuUii. refiigis, dubitarc iion dobes, jusiissimc lc cs.-icd;iniiia-

AuGiSTi.iiJts. Tiilc^ fcrle onidiios jiidices (['i.ciis, Iiiiii. liift cnim dixil . « Oiiiiic- lioiiii:ics siib pcccato
qiii iiisi fucriiit cvculti ct oiiiaii libcralibuj i!is(-ipli- i.Mss. Mar. tt port , iijiU.
;

1113 OPEUIS IMPLRFtcri CONI[\\ JILI.VNUM, S. AUCUSTIM 11(1


II ibtiiiiar, quorum ipsc iirlns in vili.i is(> {De Piciii- Id isii, sirui oninia, morc pervcrso ', aJ sapicuti,c
lciilia, tib. {. cii]K i itl 3 ) : iil liis vciUis s.iis, Cliri- piit.iiil icsiiiniiiiiuiii pei liiiere.

eluii: Salv.Momii, Imc c.->l, Jcsiim o^lcinlcrct pjrviilis Atc. Sod Tuliiiiin vicit atque cnnvicit ' iii bac scn-
iieccss.iriuiii : ( ui lu ciiiil Cniilr.iJicis , r:itciidniii lilii tentia illc qui dtcil, LauiLUe Dombmni, oiiitics geittcs;

esl, lla lc liabtTC vcllc judircs cruJito , nl noiis lia- litudale eum, omiiet poiiuli {Psal. r.wi, 1). Qiins tu

Imtc jiidircs c.illmliros ('lirisli.niios. qii:riis, non ve.-^aciler djccrc, scd sublililer fallorc
II. Jti.. Kt <|ni:i obtollciiJi ' iii Erclesiiiruin solii- aliqiios eoruin, et vesirje addcre i
aurit;iti, siilitilita

tciii trop:) i d:inui,i |HTpotiinur, (]u>>d iiiiinr cnu<<:c toiii pniicorum pliilnsopliurum s.rcul:iriuni pr.edi-
|iriidciitia rngiiiliiniiu iniris crat di'Ialiir:i siilTnigiis cnndo, ot iios rcprcliciulcndo quod non diraiitur nn-
Tcl iiiliil nliud ad ' coiiiuinclias nosiras vulgi valcnt stra .'Ulililiter, cl ideo ciijusccinodi hoinincs pns^im
.isscnsio. Do liis crgo, (|uas dixi , lioiiiiniiin p^irliliiis sibi ea profiieanlur placcre.Me lamcii nliqiioiiesdixi-
iiii.i ni>bis priidcssil, :illera iiiliil iioccrel, si niit illa sli, iiiliil iiingis agcre, qiiniii ut iion iiitelligar {u) :

pulcslnlcni iilitiiierct, aiil isl.i vcrccuMiliaiii. Veruiii qiiomodo orgo id quod dofcndo, iiiiillitudiiii pJaccl,
quia rcriini cst ni.ngiia conrusio, ct slolidi)rmn niaiiiiia iiisi (piia miiUiliido i^m callioliea csl, cui mcrilo
iiiiillitiido : cripiiinlur Eccleslc gubernacula rationis, vcslri haTcsis displicet?

u| erccio cornu vcliOcct dognia popular.v V. Jui. Oclcclat enim prorsus siibantcs anipias,
Aic. Si lioc qiioil asscriinu':, dncina populare esl iiifnniare ipiidquid uiiqunm rt usquam snnctorum fuit,

\y II c.'^l crgo diigina M:iiiicliJCoru;ii lio>-, (|iiod in popu- i;o rlnrnniin (ipcrum rnsiigoiiiur cncmplis.
lis cliiisliaiiis iiH-ntc pcrdlla oppiignas. Maniclixorum Ai'c. Siibnnics crgo aniina; poit tc poiiiis curriini,

ipiippe dcincnliaiii in paiicis incrllo coiilcmnis : scd qiii libidinem laiidas : nani cast:p aninix viiiiperando
hilics ci liiani, qiia iio:iiinc Manichaorum, cos po- argiiiiiil, qiiod cxpiigiianilo I.iudanlur.

piilos qiios jiidiccs icfiigis, roddorc nobis conaris iii- VI. Jl'l. nclocint prorsiiset pcniius afficit, causari
feslos; (jiiasi possiiit popiili tiia loqii:icilalc dcccpli imliocillilatem natiirx, dicorc carncm congonilis ob-
MaiNcli:i'um diccre Ainbrosium, M.iiiiclimuin diccie noxiaiii cssc pecraiis, ncc in voluiilale hominis cmen-
('.yprianum ,
qui proj.ltT saliilcm eliain parvulorum dationis clTecluni locare, scd siudioriim criinina offi-
iliictieriiiit cssc ori^iunlc pocciliim. Talcs aiilcin po- cin vorarc nicnibrnnim : calbolicnm banc lidcm csso,
piilos noii fccil, sod iiiveiiil Ambrosius ; noii rccil, ut libcruin coiifilcalur nrbilriiiin, scd jier quod honiu
^ed invcnit cliain ipse Cypi ianiis : tales popubis in ninlum f:ircre rogaliir, boiiiim velle non fiossit.

Riclosia invoiiil clium patcr luiis, qiiando b:ipti/.atus AiG. Qnid iiobis irasceris, qui cmendationis clle-
cs *, iit dicitiir, pnrviihis ; (alcs poslrcmo popiilos cluin lanto certius nppciimus, qiinndo fidelius euin a

r:illiolicos inveiiisiis ol vos. Coinpcscilc vos ; falciniir Doniiiio pciinius? Fnislra iiifl^ilam lingiiam vocc su-

(iogiii:i iio-jniiii csse p.ipulnro : quia populiis ojiis pcrbieiilo ililat.is : nolumiis prorsiis, iiiil'iiiiu> eis nn-

siinuH, (|iii proplerca est appellaliis Jesiis, qiiia sal- iiunier:;ri ipii roiifiduiit iii virliito siia ( Psnt. ii.viii,
vum f.icil poiiuliiiii s;i;iin a pcccatis coruni (Mutlli. \ ,
7 ). Aniiiia noslra Doo siiil • {Ihnl. i.xii, i). cui dicil,

21) : a quo popi:l(i ciini scp.iraru pnrvulos vultis, vos Dilignin le, Doiiiine, virliis mea {Psal. xvii, 2). Pulesi

ipsos poliiis scpnr.ilis. ciiiiii liomo bnnnni vellc ; scd pr.x'pnralur volunlas a
III. Jii.. Iin ciini pnidcniibus paruin licet, vilibiis DoniiiK» ( Piov. VIII, sec. I-XX ) : in inabiin vcro
nulcni qiiodliliet ctiam licel *; sediiionuin di'Ci'clo libons vergit viliala , proptcr quod cst sananda
evcliisa esl do lirclcsiis ccnsura virliitiim : iiobisquc n;iliira.

l.oc npud liomiiics viil^i (ifficit, (piod acccssio crroris VII. JuL. V;iiios voro lioniiniim Ii:crciicosquc ser-
csso reiitiiintis; viilgi, inqiiaiii, (|tii seulciili.u iiicii- nionos. (pii as^einnt Doiim jiisliim ad lionuui opus
luiii do prospcril:ililjus poiidornns, cnm vciiureiii libcnini boiiiiitcin rundidissc, ct essc in uniiisciijus-

.TSliin.it, qu.ini pluribus plaecrc conspcxcrit. qiie polostaic rcrederu a iiialo, ac siiidiis splcndore
Atc. Niiiiiqiiiil .Manicli;ous pliiribus pbcct? iioiine virtiitis, ut liis qiii n:igili:i in nccccssiiatcm cariiis
siciit parrii ido, ct piitui, ct possiiiii sini!? Nolilc cigo rofiioduiil, solticiliidioiim el tiiiiorum aculous ia-

ilo piiK ilnlc gloti.iii; cl, iliiod c>l \niiius, dicoio fig;iliir.

qiiod |iliiribu$ pl.i('enl dogiiia iioslrutu, ct olijireru AuG. Non dicimiis boininuni vanos Ii i rcticosquc
iioliis dctestabiliimi dngina pniicorum. sornionos, qui asscrnnl Doum jiisliim ad bnnum opiis

lY. Jli.. Quodqiie :iit in Epiriirum Tiilli::s. iiiani- Idioniiii liiiniinom comlidisse. Talom qnippc Adani
fcsto argiiinciilo noii dici il a siiblililor, qu.id riijtis- r.oiididii, iii quo fiiiiiius oninos : scd pcccando pordi-
('('iiiodi ' lioiiiiiics passiiii sibi ca prolilcntiir plnrcrc. dil sc, cl omiics iii sc. Uiido ntinc nnn cst iii potcstate

Sic Mss. VI vi^nicriiis, // qiri fllollmdi.


'
lilioruin boiiiiiiis a iiinlo libcrari , nisi grniia Dci dcl
' Uciiardiis, :i ttildl ail. \ ixmorius, niJiit ad. roncianius
potcslatcm filios Uui iiori {Joan. i, 12). PrOiiter linc.
Mss., Vi I niliil iiliiid iid : iil csl, iiiliil aliud iiiDiniiiKHli allor-
rol, inclcr daiiina li'op:ci, quud judiaim sontciiliis ori^i
cntjs;^ iKolrx iloliuissol. Edili , tictU oinniii pervcrsa. Fjncndanlur cx maiiuscri-
' V oliis 01 d.!X Mar., /xi/i/i;- /».\ cs/. M iii |iri(iru oporo. plis.
(onlra Ji/linniiiii, 'il>. I, ii. II, ip i Juliaiiu dicilur, itiiliii- =
rdili, V(/ lullium vinctl ulque fonruuil. >:ss , rtril
itwi If infuiit.Jiiiii biii:li:itiiui. alqiie comictl.
' sic VS.N. I ilili \''i(i, (/<(('/. ' ijliii, /.w»i .«i/i7. Al Nss. . Deo silil. flliiJii al
• liliii , .,'«(«/ fiiijiiii-aitudi : ol iiifra , iii re.sponsiono rsiiliiiiiii Lxii, -, iilii lc^oro sulol, ^ilivit libi atiima
Au/ii^liiii, cl iJeo IrijiiMCiiioili. \i M^'> ulnxiuo l.jco. ("lyiu iiiiii.

.fiii('(/i. {II) \ kIc Ub i dc ^ujitiu 01 Cnncupiscoiitia, ii. 31.


IU5 '-'lil^li SKt: U.NDUS. niA
iioii liis qiii (laijili;», sii ill dids, iii m Cir.siUiIem c.ir- XI. JiL Al niinc postqiinm pro medicanitnc coepit

iiis irrmuliii:! ; scil lils iiiii iil iii U'ii!.itioni-s (Inj^ilio- olTorri , ct dolocuilioni aoivssit anctorilas , ul co:i-

iiiiii noii li.rcrnniiir, piccbs Dco tuiuliiiit, figitur soiisii '


pciie ii.uiidi , iiiciiibripotciis rcgina niciitinni,
;i<iileiis sollicilmliiiis cUiiiioiis, nc cniiseiiliaiU sii- ctpiigiiatiix buncslalis, ct invicta aniinorum oninium
iii'rl)is>-iiii:soincoingratissiiiiiscli-.i)ulalioiiiliiisve>lris. cuplivalrix liirpititdo baccbarolur : iioliis qiianlo lio-

Vlll. Ji.?.. Posliviiio, in lu-elcsiis fiiic iii.igiium Im- nrstior, laiiU) ilniior tiiend.e vciitatis causa facta csl.

iiiiien» '
ct niagiiuiii iKipiiluin possidcant, prxdicari Qiiia coiitra pr;icipilcs popiilos ct siiis rcmcdiis iii-

t.uiiain viiii essc pcecali , ul aiile menibioruni for- foiisos , iion muUimi valcl rarilas oratione lucdican-

niani, aiilc iiiilinm adveiituniiiue aiiinix, jaclis seini- liiim. Qiiid igilur? boriinmc inluitu, reccptiii caiicre
i.iliiis siipcrvolans, iii setrctuiii nialris invadal , ct drbrbimiis, cl cnntuinclias iioslr;is iilliim irc silcntio*,

iros fa. i;,l iiasciUiros , f.riiniiie ipso aiiliqiiior cxspe- ao de consoioiili;c porlu a!ioruin ridoie iiaiifragia?

rlfl eiilpa siilislaiitiain ;


qiix k-< i
etrali liahitnnsdeiii- Voruiii (oiilradicil liuic odio, priino boiiigniUis iiuam

rrps in inciiibris , caplivimi lioiiiinciii c();;al scrviie goiiori (lobenius linmano; (lcinccps spos, (idos, (|uaiii

ciiininilKis, non casligaliuiin iii tiirpitudiiiibiis, sod b.ibemus in Deiiiii , qui extra id quod frcipionter de-

iiiisericordia digniorcm : qiiandoiiiiidoni liiiod iios vi- .poraUis tonipornm Icvavit ruiiias; constaiitiam lamcii

lia prav;c voliiiiUilis cssc diciniiis, id in Koilcsi,> a ilii;iiii iisipic ad niortis liorani exorccri voliiit, etiainsi

\iris et foininis m.ignisquc ponlilicibus oiigiiialispas- iuilhis iii pi;csonliariim scipicreliir circclus ictcrna

sio niiiicupatur. roLiiiiiicralione doiiavit.

Aic. Respondcl tibi Ambrosiiis pnnlifex magniis AiG. Quomodo leval Dcns ruinas inalariini vobin'

ii.ercsiarcliLC veslri excollonlcr nro laiulalus, cl dicii : tatiiin (|ior(|uis nli.pie lcmpora v;iiiporaiiliir, (|uaiido

i Male Eva parlurivil, ul parlns relinquerot miilioii- roolo \ituj)oiaiilui), nisi boiias vnbint.itos opcrando
bus liaModilalom, alqiic iinnsqiiisqne coneiipisconli.e iiiiordibiis iHiminiiin? Anl si possuiit , i|)S;e sc le-
viiluplate concrclus, ct goiiilalibus visccribus infiisiis, magna ruiiia faoli
veiil, siciil dciiicnlissiniosciiliciido,

cl coagulaiiis iii sangiiine, in pannis involuius, prius cslis. Lude pro vobis ipsura rngamus atque utinani .

Siibirol dclictoriiin cor.lagiiini ,


quam vitalis spiiilus sic ctiani dc lc, qncniadmodum do fratrc Turbaii-

mimiis bauriret > {Lih. de Saa-. rctjeii. sen de fhilos.). tio («), r.os cxaudirc dignctur.
Saiiandacsl itaqiie, Jiili:ine, Imniana, Doo iiiisoranli', Sil. JuL. llac igilur fidci consolalionc gaudenlcs
nalura : non , tc inaiiiter dcclainaiile, lanquam ^na iiiiniiiie;iniiis coeplo opcri, el dispulalioiium jiroiniss.i
laiidaiida. icddanius : non aiiibigontcs lioc ipsum iiiaxiinain

I\. JiiL. II;cc ergo MairRbvorum scorla dogmatum cssc pra'mii parlcin , (piia in cjus doginalis arce con-
impurissimqrum leiiocinaiiliir aurilius', stiiinius, (iiiod ciini tain mullorum livor, scd pluriuin
Aix. Aiiibrosinm, si auilcs, criminare Manicba-iini. cirnr oppngiiol ; tamon ila siipra casns evasil ancipi-
AlUnde in quoni dioas, qnod vis vidcri tanquam in tcs, ul iuviiicibilis cluat possessione vlclori.e.
nic diccre : cl si iillus tibi vcl Doi timor, vol bumanus .\lg. Ipse tibi das palmaiii conlia tolantistilos Dei,

inidoresl, conticcsce. Mc oporlot ciini lalibus tua qiii anle iios , ca qua- oppiignas, in Kcclcsia Cbrisli
Cnnvicia, non soliini paiionicr, voriiin cliam gralu- didiccninl, atquc dociicriiul, bibcntci ct niiiiistraii-

laiiicr aiidiie : scd lii dobos in Uililnis laccrandis ct tcs dc ' fonlibus Israel {Psul. lxvii, 27). IIoc crgo
iiuinana eriibcscere ct diviiia jndicia foniiidarc. qiiod f.iois, non csl viclori;!' posscssione cluerc , scd
X. JiL. Ibcc in iilroque scxii positos iiiimicos in ()dios;c arroganlia; cloacai.i dcforniilcr lluerc.

nustros urtica comniovil ,


qii.e r.Iirn qiiidcui vi- (^liicrc (piippc, pollcrc cst : (iiioinoilo aiUcin pnles

lio inaliB consucludinis nioniax ', lamen e.vliorla- victoi i i: posscssioiic pollcre ,
qui couaris calbulica

lionum salutarinm vohil (juibusdain curabalnr un- dogiiiata, aiitiqua, el iii\icia polliicrc?

giiciitis. XIII. Jci.. Nam si , ul ct suporior sci nio palofecit

Auc. Urlica pungcntc pnirit , sod qiii libidinein cl scciitiirus dooobil, quidqiiid ralio cst, qiiidqiiid

lauJal. Si auteni proplor malani ooiisiieUidinem, siout criidilio, qiiiilijuid jii>lilia, qnidipiid piolas, quidipiid

sapis ' clamal homo, iVor. qnod volo, (inio bouuin ; sed loslimoiiioriiin sacroniin , liuio qiuid lucniur diigm;ili

quod iwlo nwlum , /loc ogo {Roiii. vii , 19) : certe vcl sufrrag^iliir : niliil ;iliud inimici noslri lolo adipisciin-

in islo falcir.iiii liunianani vnlimUUom vircs boiioium liircoiialu, (|u:iin ul doclis qiiibusqiic iiiipriulcnlis-

opcriim pordidisse. cui nisi divinit- grali;e subvonial siiiii ', saoolis ooiilum;icibsiini, iii Dcuin profaiiissiiiii

adjuloriiim, quid ci prodost co|,iosum ct oriialiim cii- co.mprobriilur.

juslibet cxliortamis eloquii.m? AcG. Sod f.iUi loqiicris : nam iicipie ralio, neipie

sana ciudiiio, iicqiic jusiilia. noqiie pietas, ncque sa-


Mciiardus prinio edidorat, mnfimnn
' (miin.Tnii. v ignierius

cnrrex it, mnniHim bciiornm eo}'i<iiii. il ri vero ^ ss. l ( iar. cra tisii i onia vislro dogmali siilTragaiitui ; inio, li.xc

l!2r. et l'orl. ualiom , iiiaqiiiiin lionureiii. lii odilioiio


a;iiii
omiiia, bi.iu lii o.iii roole iniclligoni jiidiciol, vcstru'ii
iUIX orani cwiiois ioil;iluio cst : « tono, m:g:mn boiu-
ail
« nnii et tiiiCoyuiii poj»'/»)» ro.-.si-i rnit. » (|i'g-iia snl \iilii;i!. r.:ili3 qLiipic ceriiit vix ad aliqiiitl
> Edili, seorin duijiifiUim imji.ni.ivnorum Uimemnliir
tiuribm. oniaos Mss., co.la doiiiutiwi iiiipiiri.it^imrum /•;-
1 si(. Mss. r«lili,.C()?l.''e.',.SM.
ll()fui.';>i(i(r iiiiiihiis. , .
' l.liii. 'iri.s ideisci silctUio.
' MciiLKdiis, qnn; ilmn qnidm uii-i wnUr. eoiis:iei:idimi si \!s... II-

liiiivnvdiv consmHt- riiiii, iii. Mb-- , de.


mordel. visiiieriiis i;.';(!' lihiii riwiuluiii
» Mss. ii'ai-. el I !.ir.. iiHBiidcnlUsim!.
lliivs morilil. (.i.';U'j:.i:iUir ox uia^iusLTipUs.
' sic 5lss. fitiii, siijjiiis. (.;; :.u.:.i, li:). I, ojp. !.
, : ;

,H7 orEi-.i^ iMr;:r.Fi:(;ri coMiiA JUMA.NLM, S. AUGUSTi.Vl lllH

\cii $C pntde pcrvonire tinlilalc iinfcdiintc nnni- XVI. Jlx. Vcriim imlieeillum cxcjr opinionis patro-
|iiciiam Ijboris liabfl c.i(loni laiili- riniiim multiplicat poccata, non miiiuit. Hic igitur
re : criKlriij iii

l»lc nalur.u : jiisliiia clamni non aJ sc |>eriincrc, ul iniscrorum prnritus et spontc xgrcsccntiqm ', nullpm

Ail.irj filii gra\i jii^o prcinnnlur a dii; cjiiiis de vcii- contra ipsam ralioncm valebil pniidiis afferre : scil

Irc niatiis suv, 'inc ullo iiHrilo peccaloruni ; pielas qiiia noiinullis Scriplurarum locis, el maxlinc apostuli

:iilvrrbUS lioc lualum, diviiuiin p:isril aiixiliiim : sa- Paali scnnonibus cuiifirmari asscrnnt iialiinilc per.

cra lcGiimonia. ut hoc fiat. humaniim admoiicni ani- catiim ,


quorum cxposilioncni in secundiiin volupien

iiiiini.
disluli, ejusquc rcddcndx Ipmpus cst '; brcvilcrprius

XIV. Jiii. Fl nuidtm qu.im niliil lialicant Tradu- (ul fiat lcctor instrudior), ct qnx sint acla. ct qiin

ciniil, Qiiiiil \\ qiia proleninlur, ralionis opponanl, ut sint ngenda dislinguani. 0.>tensum cst crgo . i:ilil|

ilia i-or(ini s- ripia, ita hi cuiitra qnos agiunis tcslan- possc per sancias Scriptnras prnliari ,
qiii'd jnsiiii:i

9d miliurcm virum (a) (qiiod non possit tueri : liiiia si in legc Dei rst pcrlecta
lur Mulii, qiii dirccii

<li;im ipse proHtcri pacsl)i 3'iis magis ncgniiis qiiam rorina jiisliti;c, niliil pcr cain advcrsaria ejns, id CtI.

liiteiis oeiuiiatiim, inipiiltnlia; coiilia iios prccanlur iiijiisiitia siniiur virlutis arqiiircrc : ac | cr boc, qiiod

aiuiliuni. ac pro sc sur^um denr.suni plcbecularuiii ralio arguit. iion potcst aiicioritas viiidirarc. Deiiidc

aiil rnraliiim, aui tticairalium scita coiimiendani, qiiu; probalum esl , Dcum nobis nnium csse virtulibus :

'|iin sint pruiiiulgaia coiisilio, liisioria iiiilla comnio- liiijus crgo jusiiiiain ut omiiipuiouiiam confitcndani

niorat. cujiis si admitlatur cxcidiuni , majcstas incipiei lola

Ais. Nnn inipotonti;c cniiira vos precamur ai:xi- nutarc; quia ita Dciis justiis osi, ut si probaioiur ju-

linm : sed pio vnbi-i potius, iil ab aiisii sacrilej;o a>- slus iioii cssc , cotiviiiccretur Doiis non esse : cnn-

liibcaniiiii . rlirislianx pclcniia; laiidamiis oriiciiiiii. clusiimijuc est , iios Deiim xquissiinum iii Triiiilaie

Vidc sanc qiicniadnindum riiralcs ct llieairales dieas , vencrari; ei irrefuUiliiliter app;iruit. non possc ab
('.ypriaiiiiin , et Ainlimsium, cl tol eruditos in rcgiio eo i»eccaliim alionum parviilis imputari.

Dei scribas socios eorum. AiG. Qiiarc iion r.iteris ab omnipotfnlc jnsto gravc
XV. JuL. Illnd tamcn ncqiiaqnam iiificiari piissu- jugiim siipcr filios Ad;ini a dic Ciitus dc venirc ma-
mus ,
qiind pluriminn , iil di\i , tni iiis placcal, luteis Iris corum, siiie ullo pccc:Ui nicriio non polnisse cnn-
lamcn ' dcliita voluiiiatis iinpninrc natnrx, ct infa- stitni.

n:alioiio scm nuin muruni petul.;ntiam vindirarc : ut XYII. JtL. Sed ut de dcnnilione jiistili.-n . ita

liUMipiiiiii q':is cincndare conctiir, qiiod sp(;r;it ' in sc Cliam de pcrraii eonditionc discrliim csl, qiiod pec-
ip^ii aiirrnin pprpcir.irc. catiini appai uil niliil cssc aliud quam nialain voliinl.a-

Atc. Qiiis tibi divit ', qund aitcr pcrpctret pccca- lcni, ciii csscl libcrum ab co qiiod pravcappctivcrat
liiin ciijiisqinim ? Qiiandoquidem ciiani illc qiii diril, abstinorc.
Jiiiii unii ego opiToy illud, scd id qnod in ni<: hiibilnl Ali;. IIoc esl omnino peccatum prinii boininis,
ycccitliim : couiiniio sulijicicns, Si io aiim qiiiii noii lin- inule in iKminos niali ori);o doseondil. Ei qnipie
iiliil in nie, hoc al in carnc mea, bonum ( Itoni. vii, valde liberuin fuit, ab oo quod piave ap;ieli\erat alis-

17, l8);ostcndi( siiiiin csse qiiidqnid illud csl : qiiia tiiicrc : quia nonduni crai viliuin, quo ciro concii-
cl jpsa coro ad cum pcrlinel, qni c\ carnc conslat ct pisceret adversiis spiritiim : nniidum dicebal , A'oii

.spiriiu. Et tainen non vis r.iim Ainlirosio sapcro, quod quod lolo, ago : nniidum posiliis in cariic porcali iil-

Ikic ni;iliim, qiin raro ronciipisrit advcrsns spiiiliiin, liiiii iiecoss;iriuin liabcbal auxilium dc siniililuuine

|ir.r.v:irica!ionc ^ primi bouiinis in iiaturam vorlcrit carnis perrati.


( Ainbros., lib. 7 iii Luc. xii, 52). Sr.d ct tu ciiin diccrc XMII. JiL. Ac por lioc ilIii.sti'i>simo Irsiinin-

Mdi as iii liis aposl(iliei> vcrliis violenliam mala- ron- nio porilorliim csl , iii nascrniibiLS non esso prc-
siicludiiiis cxprinii , r|Uid est, quod nioilo direrc vo- raUiin ,
qiiod iii liis iisiis voliinUilis iion p(iler;il in-

I' isti, < L'l nnnqiMni qiiis cinondare coiictui . quod veniri.
seil iii se altcnim perpelrarc? i Cnm velis ' iiliipic sc Al'C. Kl iiiidc gravc jiigiini, nisi quia ila nnii li;ilionl

i-isiim cmciidarc oiini qiii dicit, Non cgo opeior illud vnliiiilatis iisiiiii, ul nlmo\i;c ' tanicii li;ibeaiil Oi .giiiis

(1 lioc volis fieri \irllius priiprie vnluiilatis ; ciiiii vi- vii:0:iliiiii.

ilia><|ii;ni sil Vdhiiilas cjus iidirina qiii dicil , A'on XIX. JiL. Libcriim aiitom arliitiiir.n iiegari ali liis

'luudvvlo, ago. Islfim sallcni, qu.rso, pcrniiltito divi- qiii dicuiit peccala cssc natiiralia, luiida cst di<:piiia-

iiiini posrerc auxiliuin, in ipio dcfccissc ccrniiis su:k tionc niniistratiim. Qiind qiiiilom Pfleniis , nnn sim
viiliiiilalii arbilrium. scrinnne, nc rniniis pniiderls liabeicl , sed i:v;iiigelii

lcslimonio ,
qu;isi aiirlnrntiiis , deneg.ivil , f;ii(id iios

\lenardiis, tiirbvi placcl


'
, Jiidtvu twhn. Visiiii-iliis, c\|>nncndu, cvnngelir;c reddidimiis dignilali. Apn-
tiirli'! ptar.l, nileri^ laiiien. U ) niilo | isi iiili.m r.Ti'l':iiii,
stnli qileqiic Pauli tesliinnnium laqiicis caliimniatoi is
f / infaiimlioncs ct liiHi;i::i!in imn^ni firnJamiam rindi are.
'isii^anlur ot .\I.s.s. cxeiniinus , cl honnnim vasoi i:m figulum Doiiin no-
* loili', scial.
' sic .\l!kS. Kdlli vcro, qrod libi rfi.ri.
* F/lili, pcr piirr<iricaliiiii,m. \;ss., (iiYri'nriea(io« •.
* Filili, creiccntiinn. Mss., (tqrcsccnlimn.
* Kiiili, ii7iJ ; rorr;iya;ilifcii% \Ks. * rdlii, dittiili, qna; endi Uiiipiis ct'.. FUceu<l.mlur cx nU'
fu) I itiri dc .'«upHlj <i r.>ii(ut'lsc<>nlia. ad eomiieiii valc- nuscrii tis.
iiuin. * sie Mis M eiliti, nbi;oxi:un.
in'j i.iiii.ii si: (.U.MiU.S. ,,;,j

siriiin cssc oimiiuin luiidiiom!., pr,'i>Ii.;a {^-..ic uuv.i- iii illo c;!pit;' dicioiiiiii ;,iioriiiii ,
qiiod iisqiie ad ligii-
siniYiiiius. luiu I
(•< cjioium ' Deiim .miuiii addiixerat , coiiira
Atc. Ulic lil)i res;ioiii.iiiii c^l, cl ijiiaHlir.ii ;i!iiMia- (|ii(.d liliii) Mipi rioii; coiinixiu.u;, loiiiiitor di',il, pcr
«nris a voritaic nionsliaiuin. iiMiiiii liiiiiiiiiciu pocciiliim ii.(r;iNSi' iii niiiiiiliim : iioii

XX. Jti.. llis i(;iliir iiiaxiiiio atli^ iii piiino 'ibio ,


csl auloiii iii ( \|Kisilioiic lo( i ipsiiis iiiiiiioraliis. Posl-
quoruiii niiuin aliiiiioil abiitiilc sullicit ad vicloiiiiiii (]iiam vcro ii;iillis vcrliis coniiii ill.i c\ccr|it;i, (ni;c ;id

rcritalis ; cx aliniulaiili quidoin , supcics: laiiicn, iii se coiiliriiiat iiii^na , dis^criiit , porvciiil ad :ilii|iii-iii

tfagiirlri ('cnliuiii, <|iia por unnm lioiniMciii iiccraliim dicloiniii iiiciiriim loi iiin, qiiciii silii qiiasi opiiic^ii.i-

ilixit iiitrasbc iii iiuiiiituiii (/i<;i;i. v, l^), soiitciiliaiu tiiins objcoil ; scd nibil .ociiiiiliiin id ijiiiiil liicral |iiil

ilisiiulcinii^i : cl (loliiiiiionilnis, qiias |)r.ciitisiiiui'i, cuiii s:;tiis icloro.is , ail h;inc .•Viioslnli soiilciili;iiii ciiiimi-

m'ccs>.c fucril, adjuvandi ; cljirobaturi iiiliil imiIomomi bivil , iii qua dioit , pcr imiiiii liiiiiiiMCiii pcccaiuiii
riussc iiieiititam ; scd iiijusiillu! cssc crinieii, alioruni iiilrasbc iii imiiidiiui ; ct sectiiKliini dii^iua suiiiii ,

sludia alioruin orilbiis iniputnrc; hucqiic ipsuni i|i:iid ciiiiicxiiiiii looi ipsiiis oxpoiicic iiiolitiis cst ; propuir
iiiiquuin cst , iguaiiivis iiciiio liinc didiilaic dclii:oiil, qiiod ci;o, pr.cteriiiissis aliis, ;id cam pioperavi p;ir.

laiiicn Doo displitcie, cl ali codciii prtdiilieii, lc.-ti- loiii , ut (iiiia iue piomisoiam li.iiic cssc qu.cstio-
iuoniis Icgis, \cl iii lioc libro , vel in scqiienti dotc- iieiii iii sccuiido Viduir.iiiC soluliiriim , cl lideiii pro-
liiinus. Ex qiiibiis ncccssano conlicilur, ct iios rc- ii(i.ssi"nis iiii|ilcrom, ol argumoiitiiliu iliiiis (pi;o csscl
clissinic detciiderc , ueniinf m cuiii pcccalo iiasci, cl i.s'ciiiIcroiii , iic pularcr focisse Iraiidum , si illius

Peuni reos noii posse juilicarc nasrpiilcs : ac pcr txposili;i:io 6iip)iicss;i, cam (piam catliiilicam rat';iiiur

lioc, lam iiitegriiiu essc liberum ailiiirium ,


qiiani iiirerioiii.

aiite volunlalis propria: UNum imio\i:iiii iii unoquiHpic Alg. ['cbigiaiKini illiiiiiriis vs, noii cailiidiciim. O.i-

iiatiirain. lliolica illii csl ,


qirjc osli iiilii jusiuiii Dcuiii iii lot

Atc. Dic , vidcainiis quod '


de Aposioli losiimo- .'ic laiitis t«(t!iiis cl cruci:itil)iis parviilormii ;
qiios iii

iiio dicturiis cs , laiii inaniter , (iiiam supcriora di- paradiso ulliis coium milla .i^ijiiil.ilo sciiliiot, si oa-
xisii. Uiiu laimaiia viliata pcccatu, cl inciilo diiiiiiiiila iiiui

XXI. JuL. Maiiicbxos aulein cl pictati ct raliuni c.sscl.

rcbcllcs, qui putcul ' el aiilc lcinpiis voluntalis es.se XXIII. Ji L. Retrnciaus igitur iii piimn oporc
pcccatuin ,
qund rci iiiii iialura iii<n siiiit ; ct Doiim nico fecnleiiliiiiu cjiis ,
qiia dixonl : i Naiii sioiit

csse ,
qiicm aigiiiiiciil.iniur iiijustiiiii ; cl intaiiiarc lioccaluiii , sivc liiiic , sivc iiido Irabalnr a paiviilis ,

sanctas paginas ,
quaruni moiiuuiciili..i prubaii allc- opus cst diaboli ; sic boiiio , sivi; liinc , sive iiub;

gaiit crimcn divinilatis : quud cum cx tribus iiiiiil iia.sfaliir, opusost Dci • (De.\'iip!iis ct Coiiciijiiiecnliii,

qucat ralionc monslrari , id csl, ncc siue voliiniaic lit) ( , li. 1 ) : ila aiitciii a iiic nuiic liic rcfei tiir, siciil in

pcccatuin , i;cc iii Dco iiiiqiiila'', nec iii legc pi i vcr- 11100 (ipore coitlliiclur, iimlo iiiaxiiiiam p;iitciii liiorit

siUis ; soli ilti stulti , iinpudcnlcs ct impii dcniuii- isie fiiraliis.

strciitur '. Aic. Sic vora * dispiiias , (|iinmodu vcriini csi


Auc. Eriibesce : non fuit Anibro>ius Manichxus qiiod cgo i!l;i fiiraliis bum : cum pt.iiiis illo oii -

cuin diceret iKimiiiem prius subirc dclictoruni conta- jiis chartiila inihi missa csl ,
qiiod voliiil aKjiio iit

giiim , quani vilalis spiritiis munus haurire {Lib. de voluit,ex opcro tuo , arbitiio suo iudioioquc traiis-

Fliiloi.). Sed ncc istadclicla, nisi cx voluntale cxsli- tuleril.

ternnt , iindc origincm liahuiit : ct idco iiec in Dcu X.KIV. Jui.. Uospondi crgo ibi : i Tn qutdem (paco
fst iiiiquilas, qui proplcr hoc posu.t noscenlibusgravc magislcrii liii dixcrini ') lcrgivcrsaris : sod iiitolligo

jiigHin : nec in lcge perversil;is, iu qua lioc discilur


' qiiod ailoincril libi vorilas licculiam poivagaiidi. K.cco

<;ssc verissiinun) ; qiuid ct ipsi viderelis, iiiti vos po- e;ilin ol luis acquicsciinus qnia poccatiim cjius cst

lius porvcrsus oculos bal.crelis. mil.o voliiiilalis, vcl opiis osl diaboli : sod por quii!
XXII. JiL. Uxrcal igitur boc maxiiiic iriclciilis Iioc pecc.ilum invciiiiiir iii parvulo? l'or voliiiilaicm ?

aiiinio lecloris, oninibiisScriptiiris sacris soluin iiliid, Al Miilla in co fuit. Per foim;;m coriioris? Sc.l li;iiio

qiiod iii lioiioroiu Dei Calhulici .'•apiunl , contiiiori ,


licMS iriLiiil. Dor iiigrcssiiiii aniiii.o? Sod iiiliil ddcl
sicul frequontiiim seiiteiiliariim liicc illustratur : cl scinini corporali, qii.c iiova a Dco coiidiliii. Pcr i ii-

sieubi duiior clocutio niovcrit q;i;<stiolieiu , ccrtiiiu pliab? Sed lia; porline:il iid opus parciiliiui, (|;:ns iii

qiiideui es.-e , non ibi id qiiod iiijiislum cst, loci illiiis lioc aclu iioii pcccassc pnLiiiisoras : (jiioii si 11101 \crc
aiiciorem sapuibsc; sooiiiidiiiii id aiiteiii debcro iiilol- id coiicosscras, siciil piiicossns liii soiiiiiiiiis indioal.

•Igi, quod el r.ilio perspicii:i , ol ;ilioriiiii I.pcoriim, in i|;s;e siint oxseciaiidio, quo causaiu fcoi iciii 111 ii.

quibiis noii csl aiiibigiiilas, Sjlondor apcrucril '. .I;.i!i Vcriiin ill.o siib^ I;iMt:;iiii pro|iii.;iii iioii hah '«1 ; sod
igiliir cjus cum quu agiinnsveiba pon.imus. Lq iJ. iii
' rjhli pecculurcin : luulc. aj rcpiigiiaiuir.Ub icac.n-
,

soii, lis.
' vjliii, si vera. At \:ss., ..i- vcia.
' F.iilli, qitid.y.^is. , qy.dd. ' Edili, licspuitde cnio ili lii ijiiideiii, pivlem maiiiiilerii
• sic
.Mss. Ldili, pKt.iiil. tui diAeiiai. casii;;aiiiiir c\ M.ss. l'oi t. Mar.
( lar. Ki -
' fio msj. i;lar. ct l'oil. i:diii voro, iinivuUciile.< cl iinini bpiiiisioiieui liuc suaiii luliaaiis Iv.ins.crl o\ i.iiiiio Mirn
ilenMiistrmitur. prioris ('peris ad TiiiLanliiiiD. qiisiiini ab Au^ustiiin relu-
' sic Mss. fditi, dicilur. i.iia psi >u;.ii,. iii lil). piiuKi di? Mijlii^S Pi lonrupiscculii)
* liss., apcrtiU. Dii. 30) 51, in tiiio^ coiilTa .luUaiium, n. 3* bm|.
1151 OPKRIS IMPEaKECTI CONTIl \ iVLWSm, S. ALGLSTIM ll."!2

paroiilcs igi- nic collegisse, argiinieiilandi iniipi:i confessiis, dicit


iiniiiiiie iun pcrsnnaruin opu» inilic;iiil :

|>cc'ali", jiire niihi ad Ii.tc omiii.i Apostoliim rcsponilerc ', qiii pro-
liir, qiii roiivciilu suoiausiin fcccrc
(Iniiiiuliilcs. Amliigi crgo jaiu iioii polrsl, cniijiig.s niinliet, per miiim hnmiiicm pcoiatnin inlra^sc iii

*li>rii<i siiiplicio iiiaiicip:iri, quoniin laborc acliiin bimc inuiidiim. Iii quo loeo, qiii-. cnm cruditm sa-

esl ui ad ilniiiinaluin cxcrcciidiiui iii lioiniiics di;ibo- iiMm babuissc cnpiit a-Mimct, qui non inlellexerit aul

ccrvcniicl. Qm-d si ciincesscris illud tDliini nui^d pr.rlcreiinda sibi cssc eontrn qiia^ niliil poicrat inve-
liis ;

h nnincm nire, aiil qii,rciiiiiquc exooiilanda qu.-c refcrrel ob-


aiiloa lcniiissc vlJi-baris amilles, iil est, qiiod

scqniliir, riuia jeclis, ail qiiuruiii coiifirmalioiicni Aposloli vcrlia


Dci iipusdixcras. Ncccss;irio ipiippe
pcrcoiiiniixiioneni corpornin origo pro^enilis cst, si conjiingerci.
inaliim jns Aic. Scd mclius vcrhis apnslolicis rcfclleris quam
pi-r origiiieni nuiluin in liominibus, pcr

dialu.li in h iniines, di;ibolimi cssc aiiclorcm


liomi- nieis: nec taincnet aposiolicisccdis: scdmavisctiani

iiiini, a qno csl origo nascenliiim. > Posl qiic ipsins ipsa |.erveiicrc, quain lc rorrigerc.

Nain sicul peccalum,sive liinc, XXYII. Jui,. Qii;rsi>i ergo consequenlissime , ut


dcniio icrba rcpelivi : «

sive iiide iralialnr, opus esldiaboli; sic liom;i, sive oniiiis mccum crudilio recognoscat , peccaliim quod

opus esl Dci. Ac proliniis opiis cst nial;c voliiiiUHis, et opiis diabolidicitur, pcr
liine, sive iiide nasc;iuir, i

modo Cum vocem limoris lui qiiid iiivcnirclur iii parvulo : si pcr volunlaloni; at
insiirrcxi Imc : « ill.un

malum iion ossc, islos alios niillam co fuisso, cliam hic, ciiiii (|iio aginiiis, con-
iogilP, (|n:i dicis nuptias iii

sormoues Inos sinc risu considerarc non possum. Si fiiciur : si pcr nnpiins; scd haS pcriincre ad opiis pa-
eniin rredis .1 Deo liomiiies ficri, et cssc ronjugcs in- renium, ncmo qui dubiiel, quos in liac comniixiinne

iioceiiles ; vide quam slare iion possil, Irabi cx bis ori- non poecasse pr.Tiniserai : aul si cnncessionis hnjiis

ginale pcccaium. Certe non pcccal istc qiii nascilur, pa-nileret dispiitalorem, siciil processiis opcris iiidi-

iion peccat ille qui genuit, non pcccat ille qui condl- cabat; pronicrelur essc roos parontcs ,
qnorum con-
dit : per qiias rimas intcr lot prxsidia innocentix, vcnlu rognum in imaginem Dci diabnlo pararetur :

peccalum lingis ingrcssum ? » ct addidi, mxcssariis disputatinnum grailihu"!, pcr

Ai'u. Jam liis vcibis liiis, eliam cum ipsns libros originalc poecalum auctorem corporuin diabolum de-

Iiios legissein, respondisse ine suflicil (.Siipra, ronlra finiri : quia si pcr orii;inem maluni in huminibus, por
Juliaiium, lib. 3, n. 54-57). Vcrum cl bic admonco, ni;iliiiii jus diabnli in liomines; diibolns cst auclor

Apostolum potius audienduni esse, qiiam te, qiii non houiinuin, n quo est origo na.scentium. Qux quoniam
occullam riinam, sed apcrlissiinain jannsm dcmon- in antro Manich,xorum Traducianos esse clusura de-
Mravil, qua pcccalum inliavil iii mundum, cl per pcc- prchcnderat ' : vcrti clavem , nt pr.ebercm caplis

tamn iiwrs; el ila in oiimfs liominei pertransiil, in qiio effiigium ; admonuique; ut si vi-re a Dcocrederet lio-

omnei peccmeruiil (Rom. v, 12) : (|u.c vcrba ejiis, cum mines fieri, purcque confitcrelur essc conjiiges inno-
secunduni vos , non sccnndum ipsum , exponerc con- cxinlcs, iiilcUigcrcl trahi non possc cx liis originale

pcris, iiincapparebit cui reciiiudini veiilaiis loquaci- poccatum. « Ccrte non pccc;il, » inquani, i istc qui

la!e lorumsissima reliic:eris. nnscitur, non pcccal illc qni gciiuil, non pooeat istc
XXV. Ji:i.. fliine crg» de opcrc meo priorc con- qiii condidit : per qnas limas, inter tol pr.rsidia in-

tevliim , iii lioc scciindo lilirosuo sibi, licct cum iii- noccnli;!', peecalum liiigis iiigrcssnm? » Quid polnii,
ler|iolilioiic ', proposuil (De Nupliis et Conrnpisren- rogo, sanctius, qnid verius, qiiid lueidiiis. quid hrc-
lia, lib. "i, n. 4H0). N.un cl commcmoraiam a me viiis, lirmiusquc coinpoiii, quain post Iria suinpla qiru
fornialioiiciu corporis, ct ingressum aniiii.c, quain iniinico conccdenlc susce[)crain, iiiforrcm (|u:irlum,
nov.im iii unoquoqiic a Deo condilam, lam ralio, in quo cral siiinma conclusio? Nani cum iino non-
qiiam lcjjis sacr.-c Ecclcsi;eqiic calbolie^- coiilirmat nunquam, aut duohus sumptis, lcrtium ncoessnrio
aiicioiiias, iit spero, arlc pr.cleriit '. cnlligalur, qnn lege niilii posl Iria concossa, qiinrliiin
Aiir,. Qiii lcLMl sex libros nicos, qiiihus rerulavi qiiod bis adh:rret , noii licorct inferre? El lioe qni-
qiiatuiir liiiis, ilc qiionim primi qu.-c volnil, ct sicut dein iii scciinda dispiiialione : c'j'leruin iii jirion',

volnit , ille dccerpsit , cui respondi iii lilirn islo quinque iiiibi aut ampliiis cnnccdunlur, post qii.t; fit

qiicni niinc friislra rcdaigucro loquacissiina vaiii-


legilima inviciaqiie conclusio.
lalc coiiaris; sic me tibi iii tertio mcn respniidisso
Auc. Vido (|unm |.or iiiiilUi vagoris, tiinons iic

repricl, iit videal , nnn mc nrle pneleriissc qiiod Aposluli voibn sino liiis prajiidiiiis audila te da-

dicis ; sed illiim potiiis, fiijus ibartul;e ro^poiulc- inn.ni, siciii j nn E( el.'sia <;itliolica jndicaiite damiia-
bain , lioc dc opere liin noluissc iraiisferrc , sivc riiiil. Sed excnrrc qiio vi.lneris, remoiare quaiitiiin

sludiii brcvitatis, bive quia perlinere noii puiavit ad volueris, inultiplica pyros luos quaqnaversiim voluc-
c:iiisani. ris : qnandociimqiic ad cadem vcrha vcril.ilis naiis

XXVI. JiiL. Jam rcli(|iia, lirel aliquibiis sermorii-

Imis variala, coiiiesuit. Conlr.i lias ergo objcclioiies


' I ilili, respimdere debcre. Ab.isl, dchere, » iiiaiiusi-j-l|ilis.
' si,- Mss. Al Menarilus, recogiioccrcl ; viyiiiiTius , rcco-
meas nilnl quo repercnicrcr excogii.ivit : scd vcrum gnoi'it.
' Ueiiarilus, Traducianas eue clnsmas deprclicndcnit.

' Filiii, Mt/icfl fiim vileriKllatitnie. \l Mss , iibi , liccl vi;rnii-iiiis irtidiicianos c.^unl (vel. esscl ctiifiirii) iliinn^a
ciini iiitcipoialioHf. rirprelicndcrnl. oiiines Mss., I rurtni iiiiios essc ilii>.iira de-
• I-..II.U, ul ipero, tste priricriit. Mss , iit spc. o, flc pire- prelii iidciiil lorni, ctii.siira, linc loen iiieni .iiiixl cJae.iuki,
.

Uriit. Sfu c(i;icliisin .lisi.iila:ii..iiis


<I55 I.IBIP' St «XNOUS. ll.-l

fnllaci.inini luarum pcrvencrit, sinc iluliio iiatif:.!- I'c;iIiiudo iiian is-ct, nnUo iiodo lii paradiso liabcre
galiis. |.0!ni-seiii), c:ini tn:i lola loqnacilalc vinceris.

X^VIII. JuL. J.im igilur ad ciini convcrlaiiiur. Oi- \X1X. JuL. Quatuiir liic pcrSKiiariiiii caiisa vcrli-
ilcras milii, peccaltim opus essc voliini.uis : poliii liir; Dei opificis, diioriini parenlnni dc ipiibus inalc-
slaliin di"vrc conscqiicnlcr , VnUintas aiil::iii i|iix ria preslalur operaiili, el p;irv;ili qiii iiascilur. Dicis
pecrcl, iii pirviilis wMx csl; pccriiuni igiliir iii par- Iii iii lioc clioro babilarc pcccaluiii : iiilcrrogo cgo, a
vulis '
noii csl. Ycnini ut plmibus pi ciiicrcris lc...li- qiio li;il, ulruin a |!co ; iiegas : a palre ; lolideiii iie-

bus, iiilcrrogavi scnsini, pcr qiiid lioc pectatniii iii- gas : a matrc; idem iicgas : a parvulo; iiegas : el ad-
venirctur iii pariiilo ; ne forte pcr voluiilalciii ' ? liiic luin piilas fuissc coneliisiiin, qiiia iioii pnssil
l'i(Sl qiiod, lc connivonlp, snsccpi niillain iii co fuissc Cssc iiitcr hos qiialiior, quod ab liis qiialnor iiiillas

coiiciciiliarn viiliintalis : ailjnnxi, ne pir priiiiaiii cnl- adiniilit.

pani niriiiliroi nin liiicamonla Iraxissct. Scd liicc a Arn Qiiidiiiid vis dicas : ad veiba Aposloli ali-

Dco iiiformari , cl pcr !ioc bona esse coiiccsscras. qitando' vcnlurtis cs ; ct qnisqiiis ca ]icr islaiuni
Pctivi tciliuni, utriiin pcr ingrcssum aiiiina:, reatuin arguinciilalioiitim tu;iriim loca siiignla recnrdalnr,
advecluin piilarcs. Scd lianc es.se novain, nc qiiid- qii;e nos assidno propicr lcrloris f,i.-liiliiiiii n pelcic
quani scmiiiibiis dclicrc conslaliat. Intnli dcimcps, nolniiins, i|)sa su i libi iecord,ilioiic rcspoiidci.

nc ' (i|iiia iiiliil libi de liis rcmansoral argiicndnin) XXX. JuL. Ad qiiid ergnpcrsuadi.ndtiiii autScii-
nuplias, id esl commixlioncni corporuni , diaboli pltiras relcges, atil conscios iiomiiiabis, qni aJIiuc

opiis vocarcs? Sfd lias pcrlincre ad parenlnm ope- quod scnlis non polcs defiiiire? Qiiid tc jtival, ul

rain , lc qiioquc aiinucnle, monstravi. Illis igiinroin- Adam dnccas dcliquisse, (|iiod ego | cniliis iioii le-
iiibus qiiu; siipra (li.\inius absolulis, coiijiigcs qiii fiic- fello?Qua:riiiius, Adain anlc lot b;ecitla moiliio, pcc-

rant causa pcccali, tradux Iiia diabolo in.niitipabal. c:itum, i|uo iii diaboli jus Uei iinago tr.inscribiliir, pcr

Piist qiMC omnia, qnod tibi propinqnaliat inipci^i ', quid invcniatur iii parvido.
iil diccrem credcrc te diabolum aiicloreni c irporiiin, Ai'C. Cur iiec lii admiilis in regnnm Dci, liiillnm

cui conimi.\iioiiis opcrain, siiic qna orijro eorporiini babciilcm secimduin lc nicrilum pcccali, iinagiiiom
esse noii poicral, dcpulasscs. Ei bxc qiiidcni dispii-. Dei? Ciir ininislratnr sangnis, qui de siniililndiuc

lalio, qiio inorbo oppressus esses, oslcndit : illa au- carnis peecaii in rcraissionem fusus est pcccatoruiii,
icni sccunila, el lc niiseraliilcin ciiin ojusiiiodi sensi- qiiera bibat parvubis, ul liaberc possit viiam, si de
bus.el Catlioticos cliam tinioris lui sufTragio invi- iiiilliiis* peccaii origiitc vcnit iii moricm? Si boe libi

cios probavit. Tc cnim danle, a Iico fieri bomiiics, et displicel , aperlo iiega paivnluiii Clirislum', apcilo
esse coiijiiges imioccnlcs, ac parvulos per so iiibil ncga pro parvnlis iiuirliiutii, qui uitus^ pio uiiinti)us

operari : bis Iribus sumpiis, irrefutabililcr illatiim moritius es! : iinde c lligitur^ quod dicil Apostoltis,

csl, cuin non pcccat illc qiii nascilur, noii peccal ille Ergo oimies nioitui sunl, cl pro onmibus morluKS csi

qiii geiiuil, noii peccat istc qui cniididit, niillam rc- (


II (.'or. V, ii, 15). iiic aperte, Moriui p.uvuli iion
iiiansissc riHiam, per (]iia:n pcecalum doccalur ir.- Siiiil ,
qui |icccaliiin i;uUiiiii liabont ; morle pro se
Ijressuiii. Tibi ergo si " displicel qiiod coilectiim csl; Clirisli, iii qiia bapiizeiiltii', iiun opiis liabeiit. Jain
abniic qtiod dcdisli, cl dic aiit illum pcccasse qui ge- dic eviilcnler, qiiod lalcntcr scnlis, quoniam salis

iiiiit, aiit illuni qiii condidil, aut isltini qtii natus esl prodis lua dlspulalionc qiiod sciilis : dic, iiiqiiain,

ex qtiibus iiiiiim insaiiuiii csl, aliud .Maiiiclixiitn, Icr- parvtilos frtislra lieri cliristianos : sed viJe, ulniiii lo

tlum supra M,inicli;cos : insaiium, si dixcris dclin- ipstiiii debeas' dicerc cliii-Ii:i;uim.

qucre parvulos ; Manicbacuni, si aeciisaveris conjii- XXXI. Jll. Si pcr comiiiixiioiicm pareniiiiii :

gcs. supra Manielixos, si peccali Dctiin acsliinaris au- damiia' luiptias profcssionc, qiias argiiincnlalioiic
ctorem. Qiiod si li:ec omnia lain alieiia snnl a vcro, coiidcmn;is ; ct demc nobis labnrem, qno lc convici-
ul adlaic ea niCtuas libcre conlileri; qia iinpiKleiilia, iiiiis csse Manitba'iim. Siii autctn tu non id atidcs
liDiiio oniiiinni ameiilissime, lioc quod a iiobis illa- diccre, ac rationc' conlumav conennibeiitibus iiicli-

liiiii csi, pcrsislis ncgare? naris", iit per argunienloriim liactenus inaudil:i por-
AiiG. Cum ad vcrba Apostoli veneris , ibi non ri- lenia, dicas libidiiiem diabolicam essc, eamqiie in
iiiaiu iiivcnics, scd apcrlissiinam januatn, qtia pccea- scnsu cooiiiiliniii posilani, ad volnpialcm parenltim,
luiii iiitravil iii miindnni : (|u:iiii coiiabcris qniJem :iil realiiin i^crliiiere nasccnlium ; Inamquidem aineii-

claiidcrc; sed ex ore infanlium alqiio lacteiitiuiii, liani et li;r|iitiidiiiem (irodis : sed prccor nc libi laii-

salvaiorcin poiius Cbrisium, quatn lc laiidaiurem Itiiii arroges , iit piiles nobis libcrum noii cssc cuin
qu.ercntiiim, cl iinn aiifractiiosis dispiilaiionibus, sed

nuilis flctibns iiiiseriam siiam nuiilo cerlius conte- 'Mss. Edili, quando.
,sic
i r.itili vero, si dc nttlla.
^ic Mss.
slanlittiii (qiiani prcfeclo, si priiiii bominis rcctituilo et
3 verba illa, uperte netfa jiurvitlum clirishiin, rosli-
llic
' lUlili, Einondanlui a Mss.
a pnrt';/.'j.?. luunliir ex M-vs. Mar. clar. Pori.
- per lolutuaieiH '! Ai uiatiuscrii li 'oco, tm , con-
LiJiii, aii
* sic Mss. ',;lar. ci Uar. Ms. 1'ort., collcgil. [coUvjil
)

siantcr babeni, ne. » \ isiiieriii^, dcbcaintis.


' sign., an ne. M. « riiiii, diinmis. .*| tius vss., danttta.
' Edili, induxi. Oinnes Mss. , impegi. ' Forte, riiliotii.

' Kdiii, libi cigo (/(spficf/, oniisso si quod ex Vi. Port. " i-jiiii, ciitn cii:!eiilibi!.-i inctiiuinn. Mss., cniicui: beniibtii
,

a(lj'M;iinus. iiui.naiu' ; iJ csl, qui iini.iiis et bbiJiiii vacant.


;

1155 ovvMs iMPi-.KFi:!:ri c.ontu \ Jn.lANlM, S. ALCISTIM ii;i-,

I nre Oi-i iiusceiitiiun ii!in;roiil::iiii roiiliicii ;


(iiiii XXXIV. JiL. l.i jC il i!e iioc (pi.irliiiii opcris nici

lilii liccal el liliciil , ciini ncriisiliniic Dci, a rciiUi librum : cl ipiaiiluiii Ji.ibolo, ipiciii palrcni tuuni Ji-

lihiiliiiis, libiJiiiaiiiiiini iiienrura |)iirgare. cis, .->c libiJini nialri lu.u', siib criiniiiaiidi spccic
(;-;cai tlit is

liliiili;.ciii, iil osl, coiiciipi- blaiiJiaris, iiilelligcs.


.\iG. yuiililicl iirurilii

sc.iili.iii ciriii» l.iuJcs, Jicil c::iii Jo.iniirs .i|ii)Mi his Arc. I.e^i cliain qiiartinn liiuin, cl inco scxto :;J

.n P.iirc nnn cssc, scJ cx iiiiiiiJn cisc ( 1


Jcnii. ii, 10; : ojiis iibi cuiicia irspomli ; (jiiis auicm nasiruin viic-

icclc Jicilur Ji.nliohis priiiccps iiiiiiiJi lil. jiidici t pius lector aiiibi>riim.
liroplcr i!ii;ini

i;s>.c (Jonii. 111,31). N;i;n sciiiuis quod nuinJuin IKiii XXXV. Jll. Vcriiin jain Apostoli vcrba vidc.iniiis,

lccciil. Iluc criid iii;ilo coiiciipisccn:i,c c;iriiis Immic ipicin iiiilii aj (iiiinia, (|ucni siipra (losui, rcspniid.rc

nl.lur piulicili:i <o:ijiig:ili ; cjusq;ic niali roaiinn a di\isli : Ad onniia iila hiiic TCSfomlil Apos;olus, qui

ii;isci'iili!iustr;icliini solvit icgciicr.iliospiritii.ilis. Iloc v.C'iu.- voluuliUciii arijuit pinvuli, q:ia' pri.pria in illo

(pniiiiJiu ii>n sapis, noii c;;tliolicus, scJ Pc!ngi:i!:iis uouiluin esl ad pcccanduni ; i:c:;»e iiuplias, in q;:iin-

(iilnriis cs; el Scripluris Eanctis,


quanlnmlibcl cas tuin nuplia: sunt, qna: liiibcnt a Dco uon soium in-

(icfciiJcrc lilii vi(lc;iris, coiilraJiciMriis cs. Mc


aiilcm ililulioncin, veruin eliam bencdiclioiicin ; ncque piircn-

qiiolics proplcr lioc cui coiilnidicis Maiiicli;iiiin Ji- to, iii qua:iliim purcnlcs siuil, imiccm licile ulqiic lciji-

cis ;
priifccto cl illinn Jicis, qui lioininciii iiieinliris liinc ad procrcandos filios coiijugiili: sed, i I'cr ununt, i

geiijtalibiis infusum, cl concupiscciilix voliipl.itc loii- iiiqml. € homincm peccaluiii iuliavil in munduni, ct pcr

crrtiim, aiile Jicit cjccipcrc (lcrKioriiin coiil;igiiim , I pcccdium mors ; cl ila in omnes homines perlransii',

quain vil;il;s spiriliis iiuimis li.iiiiirc. Ambrosius cst « iii quoniunes peccav.ruiil » {Rom. v, li). Qund i»/;

i!.le Litio ile Sncraiueulo regencrtuioiiis, seu ilc Vhi- .'1 cutliolicis auribiis mcitlibu^qiie vercipereul, advcrsuiu
(

losopliia), Julianc : Auibrosiuni Maniclia-uni dicis, lijcni graliiimque Clirisli rcbelles animos non hiibereiil,

iiisaiic. ueifne conareutur iitiiniler, ad siiuni proprium ct hwrc-

XXXII. JcL. Nam ciiin proiiuntias, concupisrcii- licum sensum htec aposiulica verba lain dilucidn cl

li;im c:.riiis a priiici(K> tciiolirarum in linminc fuissc lum vianifesla convcrlere, asscnnles hoc idco diclu.n

pla.ilatiiii, c.iiiiquc cssc Jialioli rriilicciii, cx sc lui- essc, quod Adiim peccavnit primum, in quo de cateio,

iiianiiin giiiiis qiiasi piiiiia piopria profcrciileni quisquis pcccnre voluit, pcccandi invcnit exemplum ; nl

alisoliitc quiJoni projcris, qiioJ iioii I>euni, scJ di.a- pecculum scilicct non gcncrulione iib illo uno in omncs.

lioliiiii Jicas liominiiiii co:iJit(iiciii : ipio Jogmaic im- sed illms uuius iniilutione tiansiret. Cum profccto, si

piissimo, ct ciiiiju^ioniin nrgoliiim, iJesl, gcnilalii;ni Aposlolus liic iinilalioncm intclligi voluissel, non prr
aJmiMio, c( caro cuiicUi Jamiialur. unum hominem, sed per diabulum polius, in hunc niun-

Aic. Non (lain.ialnr : scJ non a lc qiiasi sana Inii- diim peccalum inlrasse, el pcr omnet homincs per-

ilciiir', iil ciiaiii lc ei.iirnciiie , a siio CoiiJiinrc :'C Iransissc di.iissel. Dc diabnlo qiiippe scriplum esl, i Inii-

Salvaliire saiiciur. Naiii Imc in qiiibu^ iioii (it, sine « Uiulur eum, qiii sunl ex parte ipsius » (Sap. ii,

iilla Jiiliilalionc Jaiiin.ibitur.


2.S). Sed idco, < unum lioniinem »
per dixil , a quo

XXXIil. JuL. Cuiii vero po.^t bnc s.icrib^gitiin aJ- gencrnlio utitjue hominum ctvpil, ut pcr generaliouem

jinigis, cl dicis. profili^ri lc (!i:J)i)lieam qiiidrm essc docertt iisse per omnes oriijiiuile peccatum ( Dc iVu|'(i;»

|!i?nciiliiiiii (oiijiigiiMi Milujlati^m, Jiabolicam goiii- el Concupisccnlia, lib. 2, ii. .45).

lalium ( (iiiiiiiotinDCiii ; s( J lanieii cl ipsa iMCiubi a Atc. Dixisii veiba libri mei, Jic jam queniai!inr>-

(pi:i' inovonliir, cl conjiigCi qiii voIiipl;Ue afficiiiiiliir, Jiiii' ;ieripienda siiit qii;r. ibi posiii vcrba Apostoli :

rcds 11011 cssc ; vcruin pro liis oiiinibus novos boiiii- iit niagis inngisipie manifestcris b.Trelicus, lauilaln-

iics, iJ cst, ruJc opiis in nascciitibus dcilalis accii- rciii le .Mipponendo, iit aiifrras pai viilis Salvalorcm.
sas : niliil qui.lein de Maniclia-orum inii'iclale depo- XXXVI. .IiL. Aliiili le iiiiperiii:i f:ivcntium libi, ct

iiis; scJ lain inimnncni moii capitisoilcndis fiiroreiii, (Iclitcscere sub anibiguinic verboruiii, qiiicumquc ille

iit coti^cqucnlius fuvciiJum, quam ampuUindiim judi- liicril opcrum iios:roruin cruJitus lccior, iniclligit.

( arclur, nisi volunl;item ac st iJiiiin in bac re tiiiiiii, P.cliqmim vcro viilgiis, Jc (|iio proplicia loqiiiliir
ct iniiltoriiin cvcrsio, ct liia obsliiialio, ci Scripluia- nj [leiiiti, ,/i.s(imfls(i /ic»imcs sifii/ (Nsfi» iii<jrij {lla-
riim iiiiilliplicalio l(ii|:icreliir. hdciict, i.i); niiitii:i pr:i'gre$sioiie decipilur. ac salu-

AiG. Ilas coiituniclias iion iniligii;i!ilcr ainliic Jr- lifcnc dl-ciciionis ignarnni', liitum piilnl coiijiin^i

lico, cum liis l'kclesi;c Jiu turibiis, ipii piM- i::;iiiii posse rcbiis, qiiod vidcril vocibus cssc socialiini. QinJ
Iioiiiiiicm in muiidiiiii iiilrois-e (CciMtiiro, sic iiitil- vero sil ciiiiseipieiis, qiiiJ lejMigiiaiis, (|uibusipie con-
|i:.;iiiil, iit rccltis Aiio.-.lolos liKpiiliir, ixni iil Jiili:iiiiis cessis qiiij W\ iitevpiipiiabili.', (.i vciieraiiJa or:iliiiiiis

pciversissimus opiiialiir. Iii bis M;iit,iit ;ilios l:iroam, cogai iiilcrri, ni^i Juclissimiis adeniissimusqiie iinii

Aler Cyprianiis, Galliis llibiriiis, r.aliis Anibrnsiiis, jiidicat.

Cr.icus Ijregoriiis : a qnibu.s criiJitisslmis priiJon- Arc. Adliiie circiiis qii.erciiJo (li;ilcclicos, cl vi-

li-siniiMpic juuidbiis, q!i:i!cs te iinn iiivciiire vaiia laiijo ecdcsiaslicos jiiJices. Hie j:iiii qiiomoJo acc-
pi.iMiiii, li iiie coiiqii.^iiris, li.iresis \(>lia pri'is e-t pieiiJuin sil, Vcr uninn homiii.m pcecnluin inlrmil m
'!ainii:ila ipiani li.it.i.
' SieMss. ilar. v.ir. ron. ai cilili, a Ubidine m-K/ix
tiitr, iiieii'ln5e.
' viirii., «f.; riiTi , i'c/h/ n /.', q.:ii:.i lniitial.ir »|j|i;i, pi.:()re.s..iiwie dccipilnr. ac .^nlnlif.-ra diicrctii::-
luiiiiu licii,;. iiijiu:luin. i:in"iidaii:ur e\ M&».
LlREfl SF.CUNniJS. il.iX
n.';7

HitiHrfiim ; iiicliiis viiloliccl iioc iiilellincus (lunm illc Acc. Iljec dcfiiiiiiii prccati csl cjus , qiiod noti c^i

Omncsin Atlam moriwilur, qina i i>cr iiii'w)i oti.im pan:i pccrali. N;iiii ii!ii mal;e con^iiioliidiiiis v(^
riii dixit.
in liunc miaiilnm, cl per cos ossc rniili'iidilis ' alqiie ila voccs vcslii dngina-
I hominem pcccnlum inlrwil ,

ticiirtdiMi iiio)-» ; et ila in omms homines perlransiil, tis siirfocalis ' , ilio , si ;'iid.s ,
qmimodo voluiilnti lio-
I

7//ti(S igllur culjin mors iiiiiiis lilicruin sit ^ibsiimrc a niuln, iilii atidis, A'on
f III quo omties pcccnvcrunt. >

(•!( (/l:iibi()siiis, lib. i in l.iic. iv, ^S). Kl idcm i;ho(/ voIo, nqn : aiil iicg.i esse iiialiim, iilii .iiidis, A<»n
Oitiniiim

F"it Ailiiiii, ct in illo (iiiiiius oiwtes ; pcriit (/»(>(/ ro/«i, fnciii bviiiiin ; scd quod nolo mnliini, hn- cgn
iiisi; alibi :

nmncs pcriciunt {Lib. 7 iti l.tic. xv, {liotn. VII, iti, 19). Sod iiliquc agnosoiiiiiis, lioc pco-
Adam, ct in illo

iion «iiiicum(|iic ile miIi;o, caluiii poenam cs.se pcccnli ; et ideo disocrii<^iuliini al>
21). Amliiosius csl illo,

iiuilliludiiicm unn valciilom de Uiis illa d..finilionc pccc;iti , iibi voUinlas lioc coniiirnil ' .

fi'jiis iiiipiMil.im

aU.n coivice cl pro- iiiidc iiiuiuin c-t ;ibslinero. liilelbgc q:iod dioo; ct di».
dJsjiiilMlioniliHS jiidiciiro, niiuis
Ainbiosius cs!, in(-,u:im, tui jaiii qii;osn, qiioinodn sil accipiiiuluiii, rcr unniii hcnii-
loiv.i froiitc couleuiiiis :

liilciis sxciilaribiis, dc iiui- itein pcccnlum intrnril in munduni.


uulln cx p:iilo in ipMS
biis niiilium innaris, jpqiiaris; in ccclcsiasiicis vcro XXXIX. JuL. Erqo si Apostohis mm argiiil iii illo

propri;iin vnliiiitalciii,qunm inlclligit ncc cssc poiiiis-


quis illc sit, audi vcl loge rolaeimn doclorom Imim,
docloris sc proniiiitiat iiliqiio, iicc sigiiiiin iii eo criniinis ap-
ct iKiIi am.ire scnsiim a sensu lanli Iiiijms ;

parorc, oa niaximc jiidicantc jiislilia, qiKC i»oii iiiipii-


alicnuin.
tat pcce;ituiu, nisi a qun libcruin est abstincro. Vcriini
X.KXVll. Jui.. fl lioc est pri^ptcr (luad m.iximc,
ruiiias, i.l vir:iruin priulen- iioii hoc solum tribiiisse contcntus , addis , < Ncqua
niiscraiitcs licclcsi^iriim'
dica- niiptias argiiit Apostnliis, in quantiim nu[ ti.v smit, qiiar
lia illiislvium provocamiis cxanien, iit iioii iiuid

liabonl a Ocn iinii soliini iiislituliniicin voriiin eliaiii


cmse^picnlor di'aiurapiiareal. Si cnim
,

tur, scd quid


beiicdiclioncm > {l)e .\iipliis ct Concupiscenlin, iib. 'i,
giib lali concilin disceplaretur; libi utiqnc uon liceret,
aul quiul alllnnaveras n. 43). Quod per sc solum xque poisclad cx|iiignaii-
aiil qiuHi negaveras inferre,
puduris duin pecoaliim naturale sutficere : qui.'» si scit Apnsto-
deuegarc : in libio vcro tiio, qnem iiuila

Catbolici dicunl, ot qnod lus, ut scii, non esse nuplias argnendas, nd qi:nrum
ociisura caslii,'ai, ct qund
sola opiuione coiiciliaiionem ct minisleriuin ct instriimcnliini pcrii-
Mauiclixi.conlidenleragglomerasS Ii.ic

autem habeat nct' a Dco inslituta ct beiiodicla soxiium cuiii vo!u-


eoiilciilus, si respoiidisse dicaris; quid
etiam pinle commiiiio; non poiesl de bis di;ibolica gormi-
poi:doiis or.ilio lua, qiiid cnnslantia;, C(>gil;>re
uare posscssio ', nec fructus earum reiis est. apud eani
incpuim piilas.
Pcr raaxiiue justitiam, qiia; pcccaliwn noii impiitat, nisi
Aoc. R.igo, dic jam qiiomodo inlolligendum sit,

peccnlim intravit in mundnm : quid ad- unde liberiiiii cst abstiiicre.


mum hominem
AcG. Noli, obsccro cum lali volupiac couimix-
coiiviciaris, tcrgivcrsarisVSi in con-
,

bnc caluinniaris,
lioncm conjiigiim in par;idiso suspicari ', qualcm lumc
cilio, cujiis videris desiderare judiciurn, sedorent Cy-
facit libido qiirc nou ad nutum volunlaiis cx.siirgit
priaitus, llilarius, Ambnisius ,
Gi-cgoriiis ,
Basiliiis ,
,

qn;c monics ctiam sanctorum, cnliiboiida qiiiilcm, se.l


Joannes Constantinnpiditanus, ul alios t:iceam; nuui-
lameii importiina solliciial. Absit ut a fidclibus et prii-
quid diictiores, pri.dentiores, veraciores judices qii.t;-
dontibiis talis voluptas paradisi, lalis illa pax et rcllcilas
lere audcrcs? Ipsi coniri dogmala vostra clamanl,
ip~i
cogitotur.
Scriplis siiis vcslra soripta coudomnant : ([uid qu;oris
XL. Jll. ConsidcroniHS ct teriium, quo bcnignilas
amplins? lloc jam in primo el secundo librorum nioo-
tun in acquicscondi fncilitate corii;itur. < Noqnc pnrcn-
ruin salis docui, quos conlra luos quatuor ego scx edi-
les, in qiianlum parcntes suiil invirom lioilc aique lc-
tli : scd eccc adlino te audirc paratus sum; die jam iiui-
gilime ad prncrcnndns filios conjiigati , Apostoliis ar-
inodo sitaccipicmium, quod per umim homiiiem pecca-
giiil > {Ibid.). Exi:cnde quid dixoris, non argui ab Apo-
lum inlravit in mundaiU.
siolo parenlos , in quanliim parcntcs siiiit. Ideo crgo
XXXVlll. Jui.. Denique sine cunclatioue Iribucns
cos, in quaiitiim pnroiiles sunl, iion possedlaboln fru-
qua; poposci, quidqne cx his coiifccuiin esset aspiciens,
ctificaro, ncc de bis aliqiiid, in qiianluni pareiites siint,
profUeris te ad hocqiiod exstriiximus, imbccillum esse;
ad diabohini perlincrc pronuntiat : filii aiitem iii tan-
apostolum Paulum iUis omnibus qii.c dixiinus, obviare;
tum periiiient ad parontos. in qiianliim parcntcs snnl;
qiiein tamcn inducis eadem qua; lu dcdcras, coiicedcn-
igiliir nec rci, ncc siib rcgiio di;iboli, noc arguendi a
lcm. Ais enim « AposloUis ncque voluntateni argiiit
,

diabnlo comprobaiilur. Ul eiiiai hoc quod dixiiniis, re-


parvuli, qii.o [iropria io illo uondum est ad pcccaiidum >

{Dc Nupliis ct Concupiscenlia, tib. 2, n. ih) : quo dato


qiiodpiam osse Korle, conccditi-:.
'
jain conviciiim csi, ncc posse iii illo
Morel, Flpin. CTil., rg.2. 311, 312, tcgit
' : atqitc ita fait-
pcccatnm , cujiis iiulla alia condiiio cst , sccundiim ces vestri dogimitis suljhciiiis. M.
' Mss., Iiicc co:ttiiiidtl. l'l iiiri'.i, inlcllitjc qticv dico.
deliniiioiicni qnoque tuaiii ,
qiiam voluntas admit-
' \ cpuirtm cunciiinUone el if.iiiiytciin el iit-
ii;norius, ri

tciidi qiiod juslitia veui , el un.le libernin cst ab^ii- strtmiento perlinct. voriiis SIss , ud qiiarum cor.diiuiut^c-.p^
cl tiuniilerium . l irntiviuenluin peiliiict.
ncre. 5 sic M^. filiii, de Iris diubolicnin gerr)mi<::e poracssio-
vcin.
' sie oninos ^ss. rdili a'a<cin foiunt, r iiiii lali ic'/ii|;l..';
••
sic Mss. Kdili, E.iiVsii?.
' i>uo M^s.Mar. ei Clar., et qtwd siamclm confiteiitKr, rmtjt:(iv:m iti payp.di.o su::picii:i' c^l i:ra-i'.'roii.ii , ii-i.i-
)i;i.iiiciiit'W^
i;jijUiiiierai.
,,yj oi'i:ftis iMprnFKCTi coNrftA Jl-U V.NUM, S. MXUSTIM H60
1" i.iiH""" scxiin:» coiijiiiiciio so- filii i:3>coii..'o filii suiit : iicc gii'iicrc aulom, iiec "lasii
l»-iiiioiu' cbiesral :

hili parlicii>ol , iii qiuii.liini qm c vijng. s biinl ,


riiinl niahim osi , ipioJ pcrtinol a.l insiiluli incin Dci . el

si aMt.'iii aliqtii.l iiilcr sc v.iliioriiil :ifc- ulruiiique siiie pudend.i liliidine pos^cl in |iaraJi>) :i.
lur.nus ;

vel pcr illi.ilos aJii!l:ri'iru:M oJicr- li , si 110:110 p:ccisset. I'udcni!a oniin libido ni''. aiit
re p.liiUnliu>. ,

rarc omubilus . Imc ad filio"; ii m pilisl nUiiicrc , peccalo cxoria, ;iiit |K.'Ccato vitiata csfcl, pudciida iiua

()ui (lc VI scmiuuiii , non dc viiioruni obsccuitalc na- cSsot ; ''t nul null;i .'ssel omiiin». et siiic illa it;i ser-
vircnt gonil;ilia incmbra gigiioMiibus, ul iiiaiiiis so.r-
sciindir.
pos-
Ai r.. Janiiic ci.nnicris ctiain iiilcrconjiigei essc viuut operanlibus; aut ila csset subscqueiis voluntaieni,

i-e |,.tul;imi;iiii ouiim;x'.i.ini>? r.ccc quoJ r.icit tui il!a ul niiiiquam pii<sct solliiitarc nolcnlcni; qualcm iiiine

piil.liia siisrepla
' : li'ic oiiiiii iiiM cuin ci cc.lilur iioii cjm noiic.^io, oaslitasdoccl, ipi;n talcs motus cjiisox.

lil, qiiaili» aJ pcliil:iiili.im , iim;iih iu ipKwiic repio- piigiial, cl iii o.iiiiju-^atis , iie \cl iiilci sc imloccntor la-

prucrc.iiidoriiiii caii- sciviaiil, vcl in adiillcria prohibaiiliir, ot in quibii^qu


liciidiv iliai" oiijug.-blibcrorum

r;i c.pul-Jlos , iiuP.a


iicc.xssitalc ' scrcnJ;c prulis iiii- co..tincniil)ns, iic liuic conscnlieiidn, dejicianlur. ITci

ciijus lai.tiis l.iiidalor cssc v.d:" li ,


ut iicmo de qua tnibitur originalc pecxalum : cccc per quai
poilil :

ctiam oppuj;ii;il.ir ossc auJ.-as qiiipie ii.'Sci niiluii, qui vciiil, iioii siinm fcrre, scd iiostr
oio.lat qiiod ;

qiiam sic laiid;irc nnii criibuisii , iil .am te libe- aufcire peccaiuiii.

ri't , iicc piidcrel , oliaui iii |iaiadi i b.aiilu liuc coi- XLIII. Ji'L. K;inl niKic , ei oinnia quidquiJ p is^uii

l..c;iro. Manioli.T;c ralionis niolianlur iiigciiia '


, qu 1111 volu
XLI. JtL. l-iiiir .iJ iias' cui.s genoiMiiliiim ,
non loiig;is p itiaiitur Otigii;ili()iiuni a'ruinn:is : noii arrog:ii

nagitia , St'J soiiiiii;i |


civciiiuitur : vlin niilcm so- tcr, scd rcligiiise pollieeor, iiunqujin baiic iiistrucl

iiiinum Ucua iiistluit , cl sicut couliicri cogcris , bc- ram ' posse qii.ifsari.

licJixit. AfG. Qaaiu iii.>lriicliiram vncas, libi ' ruiiia cst,


q
Aifi. Somiiin Dcus in.iiiuit : scd qiii possunt in ii.i- lc ila prcssil, ul l3uJ;irc cogcrcl (|UoJ expugna^ : si la.

liiri vili.ila bmiuni cjiis a i;ial;) ijus ili discoriicrc , iiicn cst in lc qnaliscmnquc caslil^s, qua: lc raeiat

iil iiiqiie' pui..'iii natiiinm iiialiim ossc, ii.qiic \ilium pii;;iiarc quod biiijas.

liaiuiam e..sc, ipsi possunl Ji.,ccrncrcquiJ lionun Jiio- XLIV. JuL. Qiia igiiur froiiic siibjuiigis : 1 Scd, Per
Mim a.l Doiiin crcarc pcrtinoal ,
qiiiJ siiiarc. SeJ hoc unuiii lioiiiiiieiii pcccaiuin in munduin inlravil, ct pcr pet-

\os iion poleslis, quamdiii IV.a^iaui , n.iii Catbol ti camm mors ; cl ita iii omncs luiminci pertrunsiii, in ^ii*

cstis. i)i<- j;iin , rogo ,


dic jam ,
qiiomodo sii accipicn- omnet pcccnveruiU 1 (Dc yupliis ct C.oncuplscentiu, lib.

dum ,
qii.Ml pcr hm;/ii liamiiicm pcccnlum iiUrnvit in i, n. 4!))? quoj iiiterprclaris luic modo, nt pcccalu
uifc

muiidmn. ab iliu dicat .^postulus gcnciaiioiic in posteros rui

Xl.ll Jti.. Filii igilur ncc luiic rci sunt, <pi;iiido iii li';iiismissun). Siipra concesscr.is Magiilruni Gontiiim'
•iil"

c iriiiii ;5.Micia;ioiie p.ciaiil pirciiles : qiiia .11 laiiluin niiplias, qiiibus Deus bcncdivoral, iiihil acoisarc; vo-
ad liboi.issuos pcitiiicnl, iii (piaiituiii iiaiciilos sunl :
luiiiaicm ad pcccaiidum iii nascciitc iion cssc; parci-
igitiir ct Liuniiii ' libi ad parcnics pcniiioiil, iii quaii- tcs aulcm , in qiianlum pnrcnlcs sniil , licitc sibi lo^
tiim filii siinl. Natura; ' qiiippc gcncraniiuni consiat pilimcquc ad procrcandos filios conjiigari : cl addi

goriiiiii;i 1 oiiiiuunicare , iion ciilp;u. Qit.d ti , iil raliu illico ,


qiiasi dorinioiis priora di\issos, criuicn ad po-'

dcmoiislral. il.i cii;im Aposi.iliiiii c.iiirirmai c proiimi- stcros gciieialioiic Iraiisniitli. Si cniin iii laniuin gc-

lias ; inorilo n.-s, ci. d.icciilc, JefoiiJiiiius peoi^uil.i p:i- iicranl, in qiianlnm paronlcs siinl; iii ipiniiliiiii aiilcn

rcntiim ad lilins |icrtiiici'C iioii po.sse : quaiidoquidcm pirenlcs siini, licitc sibi ct logitimc juiigimiur; ot lia:C

ot Aposlo'.us !>pirilu sanclo clarus, ct iios isi^^tru.li oonjiinctio ab Apostolo non improb:itiir, qiiin n l>co nuM
lucc ratioiiis, tt lu poiidcri; impiigiiauo a to vcrit;itis solum iiisruuln, vorum olinm bonoJiotn ost;qiio nie,.

opprcssiis, 00 nmunilor M-ro.pio ritoaiiiur, p.iroiilos qun lcge, qiia friinlc, li.iiic gonoralioncin ro;ilUs lau
iii qii.iiilum parciiles tiiiil', roos iinn csso ; iii laiitiim sam , rndicem criniiniim , scrvani diaholi , essc coii'

auloiii aJ (ilios pi:rtincrc, iii qiianliim |.ar.iiles sunl ; firmas ?


igilm lilios iii qiiautiiin lilii siint, id cst , aiilcqiiam AcG. Jain ncscio qiiolies li;rc dicla sunl, cisqiic
ali piid pcr viiluutalein propriam opi'r.'iitiir, 1 cos cssc spniisiim esl. Miilliloipiii) lilii exoilns caligiiioin, quae'
1..111 po-sc. lc iion poriiiiltit iii;illiaiii vilioriim a naiiir.i: bonil.iia

Aic 1'aiciitcs qiiidem gign iido paicnics suiit, ol Ji.'.ccrilcrc : el usqiie nj oJiosnm fastiJium caJci^
pcr oadoni repcicns, noii.liim Jicis qiiomodo sil r.ooi*
< \ iiiiiorius, Ixcc qimd fiirU lilii nd iltn vulrlira aitxcc-
|'.ieiidiim, quod firr uiikiii /loiii/dciii pcccalum inirniA
fiii u:<i>omio. M vss., (iin i;i.i, oimvs.i, iuI. ^o^s qiUHpio,
iii nviiiiluin.
rci|ioM.vw, al) iisdom axl.cihus . l :< |iiiiiia Meiiauli edilioiio
ali.'.>l. .si^.'|iM lin, iiiliaii.i ffiiuiiilissiiuo ilii il Aiigu.sli-
XLY. JtL. Non ergo argiii mcrotur ab Aposiolo, cl
111..S. d>.' c«itU|iL5--.'iuia lo'iuciis, cujus illc |.alruciaiiiiii sus-
00|.|l.
dialioln possidelur; a Dco inslitnitur, ctcriminum foni
• \i^;iiii;r;us, ncctil.is.
ipd potsini. Abeol, ' Vorol lopcii juiii ooii.sol, riint nunc, cl oiiitii.i qiiidqiiiV
> i .lui, 1 1 ii^quc iihi; el | aiil.i 1 Obt,
qii, a Us-i. ot liaii.uil, iiiA fiuMnil. possiml Miinicliirit luilioirji nuilii.iiiiir iiiijenin. Vnlo IJi'lllOI'l.'
I. Vlllo J^-iiiool.' 1

' Kiirti', liutium. iii Crilio., la,.;. \M. .M.


• Moiar.lii., M;/i() ciii ; cl iu'ra, iiOM cul{k.m. \ igiiie- » tdili, slriictiiram : ol iara, in r."-sponsioiic
iioiic Ml;:u.slil|i9

riiis, Miliuu: 01 iuln, noii rif/jKi. .'.l iiHi , yiUiirar ; piimn ;;/i iirluraiM ivcti'-. At \:ss. uiriiiue li>on,
I iiutrucUt^
iiuii culrr. r./iii.

• Uit .*% \.;>». a.'i]i. iiiius, i/i ommnin pareiues iiuit. ' .Mciiardus cl \:ss., ibt.
(ir>l LIRF.R SECLNDUS. im
psi;a Di'0 poslnvro, iil conliieris , beneilititur, ci a dicilis ad cxcmpliim , ciim cxempliim pcrcati ,
q:iiij

10 friilo» diaboliciis aiuisaliir. pnslcrioies iiiiiiariiiliir, noii iiitraril iii muiiduiii,

Aiic. Nuplias beiieilixi I>oii.'i, non rcsislenlcm spi- nisi pcr ciiin qiii inhluMi iinit.indn pcccavil? Pri-
f'»ui coiicujiiscenliaiii i-.ir.iis, qiia' iion luil anle pec- liKis iianii|ue pc< c.ivit. Ilunc autciii non Adaiii ,

Ctltiin : peccauiiii .Tnlini , siciil ncc illani cdiicnpi- scd diabidiini csie. qiiis clirisiiaiiiis iguorat'.' tjiiiil

tcriiliam (|iKC icsislil spirilni , iidii beiicdixil Oeus. est ergo qinid to libct, iiisi cl ii iii tacerc , cl niliil

Niipti,e piino, qiias bencdi.til, ii pcccaluin noii fiiissel diccro?


a:liiiissiiin qiio nalura viliaia esl, aut sic uterentur XLVIII. JuL. Deiiiqiic iil qiind ipsa vcrba noii indi-

ceiiitalibiis incnibris, qiieiiiadiiioiliiiii aliis uiimur, cavciaiil, tii 1 olli.ijcre aigiimonlalioiii' con.ilns , suli-

siiic iilla libuliiie obedH iililins voliiniali ; aul pudenda dis, qiiia si de iniilalioiK; loqiicrcliir, dialiiduni c.im-
ibi '
libido Hdii csscl, quiminiii nuiuniaiii resisterct nieinoraro dobiicral ; scd qiiia de gcneralioiic voliiisset
voliiMlati, qiialis nuiic nliqiie noii c.^t : quod proreclo iiilclligi, Iioiiiincni diccre maliiissc, quam dxmoneni.
eliaiii tii sciitis, qiiando ab ca sollicitantc nlqiic illi- Inlcrrogo crgn, qu.-e lueril libi liujiis opinionis occa-
rleiilc dissciitis. ^iiptia> t.iiiien, eiia.n niinc hiud.ibiles sio : (piid eiiimV iicgas tu Iiomliiuui iiiiit:ilioi)e delin-
suiit: qui.i nci|uo instituuMt lioc ninliim in hiimiiiibns, qiii ? Et licot rcs alisoluti Scii|itiiiariini :illcsl:itioii(j

sed invcniiiiit; el co irialo bene nliintiir inleiitione non egint, lanun audi Da\id : Noli wmulaii iiiler via-
gi'neiaiiill ,
quamvis Iralianl indc qiii gencraiilur, Hijnanles , nerjue zelulus fueris facicnles iniquilalein :

originalc peecatuin ,
propter qiiod sniil rejjene- ue wiliululus fucris eum i/ui prospcralur iii lii sua
nndi. {['snl. XXXVI, I, 7). Doiiide omiics scri|j|iir.e Vetciis
XLVI. JtL. Qnnm meciim niliil cgcris, lillerarum Teslamenll comninncnl Israelciii , iio rilum pror;iii;u

omiiiiim lCNialiir criiditio : qiiam vcro contra .\posIo- gontis imilelur. Qii;e igilur ncccssitas id cogeli:iI , iit

luni iiitaris, ct c(jiiir:i Deuin iiisaiiins, scnleiitiarum Apostolus, si iinitalioiiom vcUct inlclligi, diilioliim

tiianiiii ptigna demonsirai '. So.l oslonso jam ", non magis qiciin lioiiiineiii nominnret , cum ci lioiiiitiiini

posse lia'c ronjiiiigi, quc leriim iininra disboiiat; in- ct diaboli nossot imitatioiic dcliiiqtii? .\ul oigo lu
lcrrogeiims et Apostolmii , ne illiiis puielur iiussc proba , non posse honiiimm imitalione peccari , nec
seiisibus, qiiu! iii luis est scnleniiis probaia bar- Iinc in Icge iispiam coiiiineri, et sic nsserc ' siisiii-

barics. cioiii lux loc;ini painlum ; aul cerlc si manifisliini


AiG. Dic j:im nunc sallem, quod tantis anfractibus cst, niilla magis ro (puim iinilalioiie viliorum iiiva-
dlircreltas. Inisse pccc;(la, gr.iiidi iinpcrilia colle^isli Aposloliiin

XLVil. Jix. Aiidio iiaque raiiliim proivjntiantcin, de dialolo profccio dicluium liiisse, si imiiatiouoni
quia , Per umim honnnem pcccaliim iiuiavit m inaii- Vdluissct inlclligi.
«iiim , et prr pcccniiiin mors: ; el ila iii oniiies hoiiiims AtG. Nonnoaiile dixi iiiliil tc essc dicluriim, Iiomo
perlransiK , iii tjito oiimes yeiciwcrunl {lioni. v, 12). niiiil loi|iieiido Ioipiaci>siiiie? Suiit qiiidem pccc:iia

yuod tii, iioii pidp'er cxempbiin ijcctati, scd propter imilalioiiis in mundo, ciim liomiiies peccnnliim lio-

generaliniicm dicttmi esse ronfirmas : nosqno Ii;erc- minuiii exempla scctaninr', iion lamen per eos lio-

licos voeas, qiil id ad e\eiiipl;i rcferanius; illoqtie lc niincs, quos qiiilibct iciilanlur, peccatiim quod pec-
juvari ccsliinas ni.giimcnto : « Profecto si Apnstnliis canlcs iiniiarenltir, iiitravit iii mtiiiduin ; scd per ( uni
iiDitationcm , > iinpiis, i inulligi voluissot, non ;;cr qui primus niillum imilaiido, pcccnvil : Iiic est dla-
unuin hoiniiiein, sed per di.<boIum peccaluni inlrasse, bolus, quciii imilaiitiironiiies qiii siiiil ex paric ipsius.
cl per omncs liomiiies pcrlrnnsissc dixissci. Dc dia- Sic el pcccalum, quod noii imilando comiiiillitur, scd
biilo qiiippc scripium est, Imitantiir auiem euin, qui nasrendo Iraliiliir, pe;' hunc iiitravit in mtmdiim, qiii

sunt ex piirlc ipsius (Sap. ii , 2S). Sed idco per umim primus boniinem gciuiit. Nihil ergo dixi^ti, et noonisi
liominem dixit, a quo gencraiio ulii|iic Iioniiniim coe- ad qiiosdam decipiendos ,
qiiosdam fatig:indos lcclo-
pii, iit per ecnerationcni docerct iisse per onincs ori- rrs, laccrc noluisii.
ginale percaluin i (De Nupiiis el Concup. , lih. 2, ii. 45). XLIX. JiL Qiiia crgoclarct, imit;ilioiicin malonira
Al ego vidco Apostnluiii niliit quod ad iiifaniaiionem hominum noii S(duin coiiscqiionicr, sed cl nccessario
geiieraiioiiis spoclarcl buman:e , niliil qiiod ad coii- dici ; lioc intcrim aigiimeiilum tmim jaccre [icrspi-

deninaliniieni iiinoceiiti;e naturalis, nihil qiiod ad cuumest. Quod vcro nddis, dediabolo esse scripiura,
rrinien divini operis, pro'uIissc. Imitanlur euin ,
qui snnl ex parle ipsius : cl ego a$-
AuG. Diu dicis Niliil , ct cnin hoc vcrbum rcpotcre sciitior dicium esse prcdcnicr ali eo, (|uicuiiique
dosliieris , dicUirus es niliil. Qnis eniin non le i idcat liliri ipsiiis aiictor esl ; scd tibi non prodesl
pcrsuadere conaiiteni, iioii peilincre ad goner:itionom quod scribuntiir quidam diabnli indtalionc pec-
qiiod ait Apostolus, Pcr uiiiiin lioniinem peccaluin in- i^;ire, iiisi dociieris non posse bominuin imiialione
Iravil in mundum; ciiin ipsc hoino noi: &jt genitus^ ab delinqtii.

aliqtio, de quo ca;tcri gigncrcnliir; scd |)erlinere AuG. Nnn liic qiia;riiur uirum hominura imilaiicae
pcccetur : quis eiiiin iiesciat , ctiam horainum imiia-
* rarliciibm, i7ii, addiilimus e.x Mss.
* MeiiaiQus el coJcx rorl., itejmal. clar., dejerat. Vf*., ' r.odcv »lar., et a seres.
dtgcriit. ' liliti, .'iim/ iptadiim peccala imUnlionls in mundo, cum
' luiiti, teit nstenilain non powc. Mss., seil osicnso jam. liomincf p,'crii!:iiii lioininum ct exempia sectuntiir. CasU-
* bic ilss tdiii, rion ipse sil liomo non rjciiilus. taiilur cx inaHiiscnptis.

J'aT«OL. XLV. (Trmlc-sept.J


H83 OPFniS niPEUFECTI CONTRA JfLIAXliM, S. ALGUSTJM 1164
poccaiiim pir l.r.i srniiiiTiniinonini csl. Ilic cr:,'ii ancrtus riiiimi
li.iiK! |iotcrirl? Sod qMxHiur, quiile

iiilr.iril niiiniliiiii iilriiiii (|iioil qiii.d possibilitiT voluorit imiciiilis, lioiiiineni pro di-
iiiiuin iKjiiiineni iii ;

iralicrc- vcrsilalc caiisarum aul accusal, aiil iirovcliil itJ lll


lmiir>ii(lo coniniiilcriMiir, aii quoil
ii.if.-j-iijo :

qiuid iiniiando loiii- iii iii hoiio cl Dciini, et .\ngelos, ct Apnstolos dic:iiiir
(ur. Quia illud |.riioiini, id csl ,

niiinduin, qiii iiUilari !leuni, Estote pcrfccli, sicut 1'aier vc%te.r pcr-
niliieiijiur, noniiisi |>iTOuni iniravii iii :

iniinius ca-lcri* imilaUii is |i. crandi f,-itiis esl {Maltli. v, iS) : Angclos. fiut voUmtas lua,
ITiiniis nemiiicm
h.c auicm Siciit in ca-lo il in terra [Id. vi, 10) : Aposlolns, Imi-
inlrodiixil cvcniplimi, lioo csl , dialiol;!.'; :

latoies mci eslote, sirul it erfo diristi (I ( or. xi. I). Iii
allprnin, id c&l, quod ii.i^ccndo iralurelur, iiotinisi
vcro itii!l;iturdi;ihuh!in, sicul diril-ir, hiiilitWiir
por cuni inlravil in nuindum, qui prinius a mininc iiva'o

gf iirnius pcnerandis c.cicrts nri^iiii^ iirgcssil ini- eum, qni tuiit ex parte ipsivs {Sap. ii, 25) : iinitaiilur
,

Ai'Scloriiin liuiiiincs, A'o/i/i! esse trislis ticut liijpncriliv cTlcrini-


liiim , hic esl Adam. Hc inillali.;nc iL^iliir .

iiiliil a.l 'aii--aiii |HTlincnsdi- n.Dilrs [iiciis suiis {Mutlli VI, lli) : iniil.uiMir aniiiia:i;i,
cl lioininnin iniillisc li-

ciTC ; scd Uuiium laccrc iioluiSse. Disputainus eniai tuui iii;iniialiir, ynHu- fwri sicut cqinis ct •uiilus, 7111-

iii.n (lc (|n<iciiniquc pcctaiorc, qui (piandociiin.]«c bus Hou csl iiiltllcclus ; l'sr,l. \\\i, 9). liis crgo \cr-

piccavil iii niuiido; scd de ili.i pcr qiiciii pprciiuni in- bis, (aiu idhoitanlihu.s qiiam (lcteirciilihiis, osirn.litur

liavil iii nnuulurn : i.lii si (|uaT:iliir (•\tmphim iin!l.>- imilatiums aiTccms. qui utiijiic ^i u:sc iion p.isscl, non

lioiiis, di.iboins invcnilur; si coiil:i;; i gcnciali.mis, iiiilicciciur caveiiuUi.

Adaiii. Proiirdc , diceiis 'Aposloliis , /'i;r imm., Iiomi- ACG. S.d pcccaltiiii iniilalionis , id csl, qiiod iiiii-

ncm peccnliim intrhtit in Hiuiidiim ,


pccc ilum s;eiieia- talloiic licrcl, iKiii iiiiravil iii muiidiiiu, liisi pcr ciim,

lioiiis iiildlit'i voliiil. Iiiiil.ilionis ciiim pcccaUiin, non qiii ui iniilriiioiic piccirciur, sioc iiiiUaiiunc pi^ctavii:

pcr iimiiii lionrnicm , scd pcr diabolUni intr.ivil iii el iion csi Ad;:ni tcric istr, srd diabohts. Qiii cniiii

luiiiiduni. (ir^it, iii/rrti'i( /11 uuiiiluiii, iniriuni pcccati hujiis o>l:n-

L. JtL. N.iii un; ulruinque CX Woro dicaliir, ;;li- i!ii : quod iiii:iuni nianircstuui esl, iion cssc ractaiu

t|iianilo (|ii"il liiilii liiiii i|iiis imitaliis, in' i-I al ; ali- p,>r rio-Mincin , scd pcr di;;|'o!uni ; si p.'c< auiin quod
qnamlo (lilnd Ivmiiii.-ni .T;!iiiii;iliis, anl iiiviilia , :iiil imii:irciiiiir petcaiucs, vclinins altendcic. Ucstat iiii-

11 igiliosorniii ' s.iir([ibus (ibliii;ilur ; h'JC q;i'ini;(' luii- lnr ut pcrc:iuim q;iod pcr uiiuni lioiiiincni iiilravil iii

laiionis lioincn uiiiquc pnssii (oiiM-iiiic iicrsoii.T, id iiitmiliim, iioii iiiiilatiiitii, sed gei;craiioiil rccie possit

csl, ctc-uni dc h-iiiiinc, piininde diabolo diriiur : tii atuihui. Agiuius sanc Kco gratias, quoiiiaiii coiiU-i

pcrridii-iili; iii. pure vohiisii ,


per iiiiilfitioiiis iiitcHe- veslniiii liicuUisoiinrcm, MiliinUlem honain qiia iini-

ctum Ailam noii p;ili;i?sc moiistiavi. laui.ii hoiio^ , iiciii viribus iiosiri liiicii arbltrii, scd

Ai'C. Niimquid pcr quciiiruniipii; liffniin'in, qui-ni aiiiiiiio Dci cssc iribuciidani, vcliit cornscaliU; libi

prccando alius imitatiir, pccc;iluin intravil i;i iiiuii- vcrilale conrrssiis cs : quandoquideni ul Angclos iini-

<lum? [>ic, si poic.', <(uid sii, l'er unum lioiuiiiem /in- tciiiiir, iniii prcsiiini iidiiiii a nobis, scd a Duininu dc-

fiflHiii iiitiiaii in .uuiidum , et pcr pccciilnin mors ; ei iiioii-lrasii rsso posreiKliim , sic txpouons quod ora-
ilii i/i omncs liOminrs pcilir.u<iil, si\C iiiors, sive poc- iiiiis ci diciuius, i'i<tl voluulas tuu , siciit i>i cielo el in

ralum, sivc poiius Cuin moric pccciitnin. Nani ncrca- tCITil.

Inm, CHJr.s iniilatiouc pci.calur, iKiiinisi pcr (iialMihim LIU Jii.. Sed iii iuiiiaiioiiis vocabuluni rcbus dl-
iiiiravit iii iiiunduiii ,
qiii prinius jioii iniiiando fccil, V('tsib iiiaiiitcslum csl comiiuiiiitcr cOnvcnirc ; ila

«;r:od alii faccrrnl iiiiitando. £r.iii-r;itio vcrc ct piopiic' grncr.iiitciii suhslatillani


Ll. JLL. Ad icii(iua lcstinai oiMtio : sed proincii- iiiihcal : tion proprie atilcni , scd abu-ivo sluiliis ap-
dus adliiic locus csl, .a divisionihus quani possiimiis plir.ilur. El tanicii qtiia liic csl jam usus loqiiciidi, 1

lii-cvibiis, lccioii ei Intrlligciilia rci et mciiirria (pioj iiidiraril aguoscrtilr, ct proprictaiihiis piM'judi
Mig;5Cialiir. Iii otniiihiis ipiidcni penc rehus liomn- riiiiii afrcire noii siniuir. Oiritiir crgo d ;iholus goiic-
iiviiioruni, qux xquivoca appcllainas, coiiditio repc- rarc pcccanlcs, scciindtini ipiod I>om ntis iii Lvango-
liiiir. lio : Vos , ait, cx putic diiibolo estis (Joan. viii, H).
Auc. Proniiieiaslc iillclhijciuiain suggcstuiunrvssc Qiii) scrnionc, ciiiii dixit triiuinusoruni palrcin, cnjiij

lcclori, ct loi|iicrls dc homonymis cl a^qiiivncis : qiio- iirili;;nit:iloni coiivinrcb;itiliir iiiiil;iri : cl lanicii iii ah-
iiiodu erj;o lc ipsi salicni Prla-^iani inlcllcrturi siim, siiliilo ri.l inlcllii;CiiUa, quia pcr lioc iionirn, vidolitrl
iiisi priiis ad scliohis ilialcrlicoriim, iiliiruitKpic lcri.i- p;iliis, iiec di.iliolo scxus, ncc lioinhiihus illis ;ieiia

riiiii poliieriiil iiivciiiri, pioplcr li.ic diccnda ' mil- sil ;idscri|i(a siihstaiilia. Jam igilur quid cculiri hiiic

laiilnr? An forlc cl caicgoria» Arisinlclis , aiiicquani v.iliioiiiiius a|ip;iie.ii. Si proprie nunquuin lionruieni

tiios lihros lrg:i|i!, cis rxpiiiicris ipsc lccUiiiis c.?Cur liiiuio judicaioliir iinilari. ol Apostolns pcr AdjT» om-
iiiiii cl lioc r.icias, hoiiiii iii^CiiiOsissitiiiis, i|iiaiid(iqiii- iirs pcrcassc dixi-scl : cgo libcrc pr;rscruiercin usu
(lcni a dccrplis mi^cris pasccris otinsu^Y Srripiiiririiiii csse Aposiohim vindicaiidiini, iit qiio-
Lll. Jui.. Scd nl iiiiiic nohis sci iiio du pr.cscii;thiis
iiiiido Dominus di.iholiini ilivcral patrcm, qiii subslaii-
cii, gcnrraiio prnpric scxibus iinpuiatiir, liuiiaiio au- lia gi iicraro iioii pntcral; ita Aposiolus liuininciii

stripsis^ci iiniiabiUTn, ne ipiid docuissc conlra rjti"-


' I orlc ,
flaqiliiinii.i
' ll.nd Iv^n, diicciuia. \iilo FleinciU. Crilic i.a^. 31 i.
,

U. '
Slc MS.S M rdili, icrn et profirin.
lt;15 LIBEU SECliNDLS.
IIGG
nem pcrspicu.im crcdcrelur. niuninarcl? Vcrum apparct cauliis augtisli scrnn>
Auc. Niiinquid AJani piior iii peocnto imilaliilis foiisilii, qui rovolanic Spiiitu sancto, leinpnruiii
uo-
fiiit , iii ineiilu por iliuin liuc poccoti goiius iiilrasse stroruiii pra,'cavit ci cxr.iniaiii err.iros
: nc in iufa-
ilicereliir iii niiiMduiii? Noiinc di:.lioIiis prior iinilabi- niaiionnn tpiipp,. aliipii.l inslitnii
a Heo coujugii vcl
lis iii |>etcaui evsliiil? IVr illsini ii;;o iiitr:i>si' iii imiii- fieitodicl.r foottitdil;tiis dixisso piitarelnr; oum caiisa
iliiiii pccc:iliini, Apiislolus dicerol , si pei (•.iiniii ipiod pos(cn;t iil poo.:ili roplicarct oxordia, per euni dixit
iniiMiido alii Ciccront, oo loco vcllol inlolligi. uunKiuni iransisso pcccaluin, qiii felibus itoii |i.il.;r:u
LIV. JiTL. Niinc voro si colligain, ipi:i- sunl inEvan* convcnire. Et <crie priuii lioniinos ambo deli.picraiit,
piUo :ibu;-ivc prolal.i ', iion suslinonl : niiillo m:igis qui anibo iiiiritn vtio;iuItir toruta |i(isloris luissc pec-
aposioliis r.iiiliis luillaiii errori occ;isi'>iioiii pra.'buit, cati cur imii igitur Apo.lolns
: jier diios ait transissc
qiii niliil dixil iiiipropntini, si proniiniiavit, poccaio- pcco:itiiiii; qmi.l ol ad lidom m:igis liisloiia! coiigrue-
rein ppniiiin honiiuom sciiuontibus pcooaiitibus cxcm- bat? Voruni potuit ab co prudontius (icri
iiiliil
vidit :

|iluiii fuisse. enim si diios noiiiiiiassel, qiii praivaricationi


iitiiium
AiG. Non ergo debuil islos duos proponere, unuin cxeinpln.mpic pratstitcraut, ct por cos aflirmasset
ad peooatuni , altonim ad jii^iiii.^in, Adain scilioot, ot transisse po(o:!iuni, irrori oooasidneni palere,
ut pu-
Clirisluin. Si eniiii priimiin peccaloreiii, proptor pec- taroitir por dtioriiMi uoinina conjuiiciionein focundi-
catuni quod iiniUiii sunl cxieri ^ posmsset .4dai!i latoiiKpie d;.iuiiasso '. IJioipie prudeiitissiinc unuin
prdfccio priiiium jusiuni, iiiojitor jusiiliain ca;toris ni.iltiii noniinare, qiii non sullioions ad goiieraiiouis
iinilanduin, iioii Clirisliiin ponerol, sod Abel : priaius iiidiciiii.i, ad siuMu.ni ;ibundaiot cxcmpli ; al.|ue imi-
qiiijipe .Abol, niilluiii boininuin iiuitans, sod caoleris taiioiiom aocusatus gr:ivaiot, iicc foouiiditatoni
nuine-
imit:indus ,
jiistus fnil. Soiens :iuiem quid IO']uoroinr ratiis arguercl. Et iii breviter qiiod oginiuscolligaiur,
Aposlolus, Adam posuit ad poccitnin, Clirislum ad fcuiidilas in piiinis JiO:;iiiiibus iiistilula, nisi pcr duos
justiliam ; fjuia illmn novoiat gcneraiioiiis, isiuin re- agi noii poiost : jicocaiuui autoni Aposiolus iiitrasse
geneniionis aiiciorom. proiiiiiili:!!, srd por umiiii.
LV. Jll. .ic pcr boc bardissiinc argiiinenlatus os, AiG. Pr.oiixeram tc iiiiiil csse dioturum; ei ita
quod si apiistolus Panlus pcr imiiationem Iransissc esse, cuivis lardisjimo ol.iruin cst. Numquid ciiiin

peccatuu) voliiissct intelliiji , diaboluui iuagis ,


qiiam Evam non imiianiur piMcaiiios, ant peccatum gencris
Adain noniinassot : ciiin claic.it, ot lioiiiinis el dia- liuiiiaiii iion magis ex ipsa sumpsit iititiuui ? .4 iii;'.-

boli lualuni lum n si iiniiaiioue iransii-e pciiuisse. Vo- licre iiiiliuin (aclum csl ];cccali, et prupler illnin, siout

ruin disjecio iiuod Iti !'xslriixeias. non lam meis qiiam scriptum csl, morimm- oiniics (Foc/t. xxv, 55). Ciir
ipsiiis rationis inanibus, quid nuiic a nobis nileratur ergo non vis altondere, propierea poiius Aposioluni
iiitcndc. unum divissc bominein ,
pcr queiu pcccatuin intravit
AiG. Non te disjecisse qiiod Etruxcrani , nec sanae in inundum, .piia uoii iiniLationem, sod gonoralionwi
ralioitis, sod vanx lua; opinioiiis niaiuis te frustra in- Tolebat iiitolligi? Siout cnini a niuliere initium poccati
lulis.se struclure nostrx, utriusque nosiruiii vcrba qui fuit, sic iiiitium generali.inis ;i viro cst : prior cnini
lcgcrint judicibunt. vir scminat , ut femina pariat : iduo per uiuini lionii-
LVI. Jdl. Osiendit Apostolus non a se diciuni csse, ncm pccratum inlravit iii nuindum ,
qiiia per semer
pcccatuni generatione ^ iransisse ,
qiiandu noniinans gencrationis iiilravit, qiiod a viro oxcipions ooiicepit
liomincm, adjotit umm ; unus ciiiin nuiuori priiici- femina : quo iiiore iiasci noliiit ,
qui solus sine (>cc-
pium esl : ct ille explicans per qiioiii dicorot inlr:tssc cato cst iiatus cx fcmina.
pocc^tum , non soluin cuin nuniinavit, vorum etiani LVII. JiL. liieluLil.iliicr cnnfcclum est, peccatuin
nuinaravit : Pcr unum, inqtiil, lioinhiinn peccaiuni in illiiil osteitdi ab Apnslulo moribus ad posleros , non
liunc r.iuitduin transiit. llic auleiii uiiiis praOjcndu; inii- soti.iiiiliMS fuisse doveituni. (.liMnla eigo de ore tuo
tationi suflicit ,
gencralioni implcnd.c iion suflicit. cjfliixerii f..lsit;is , iniiicre : i Sod ideo per umun lio-

Pcccaium autcm iniisiit; scd per uiiiiiii. Manifesium miitcm Apostolus dixit, a quo gL-iioi:iiio utiipic lioini-

est, iinilaliouejii bic, iiun geiioialioueni ooargui, qu.c iiuiii copii , ut por geiKi aruiiieiii dooerct iis-e per
nisi por duos lieri non potost. .\iii igilur osloiule, per omnosorigiualcpoccaiuiii • (Dc .Y«;i/i.'s('/ Concupisccn-
AUain soliim sine inulieie gcnerationom cxsiiiisse lia , tib.i, n. 43) : otiui idoo Ap.isl. lus per unuin
ncc lioc cniin ab clogantia lui abhorrel ingcnii : aut Itomincin dixeril, ue pularotur isse pcr oiniies origi-
ccrte quoniain vidcs geueralionem nisi per dnos cou- nale |icccatuui. Incpiis iia, ut \ix lcncam cachinnuin,
sl:ire iion posse, a?seut:re vel sero, aocusititim noii qui dieis gouoralionem ab uno liomiiio oflepisse ; cuni
ossc licr uiium ntimeruin cptis uiioriim. l'er unuin, et tliversiliis sevniim, cl b;clio ilivina testetiir, gene-
inquit, liominein pacotuin inlratit in luundutii : qui rationom uoii essc potnisse . iiisi duo prius honiincs,
dixit peruniim, inlelligi pcr diios noluil. Qiiid, rogo, id esl vir et inulicr, oxstitissent.

quxrcbal inter hxc dogniala iiumpriis, ut Aposlolus AiG. Qiii lioc legiint , legaiit ilcrum suporiorein
tauia cura, non sulum houiineni, scd loiiim liomincm responsionem miam ; aiit si cjiis bciie meiiiiiienini,

deliranienti Imjiis iriideant. Qtiatiivis possein diceie.


' EJiil, £j ciilunmias, tpia sutu in Evwyelio abusirc prola-
tte. laslijaiUur ev mss. ' luliii. ncr dtinrwn nominnm conjnr.c CoriiiK feamdila-
' Mss., in q^nertitione. leni limmutiSC.
1,67 Ori-.IUS IMPEUFIX.Il CONin V JULUNliM, S .^Ur.lSIIM llfiS

nnii tliios, scd umiiii lioniiiuMii ilixisse .Xposlii- dieluiii cst , trgo Akraluc icmeii lalis : cmn du llln
i.l.u
iimmlmn '|"i:i dicluni sil Abiali.-.iii t"(sei'iiiii ("O, i/iiort csl Cliri\Uit
liiiii, (nr iin.Mn pcccalmii ihii.nil iii ,
,

{Geit. 21) {Ciiliit. III, 2'J, <b).


hcii|)liiiii cst, Erunl duo in •niiii^ uiia li,

iiiido hiiiiiiniis .-lil, lijiiur ;<im iio;i iuiit duo ,


ud uiia LX. JfL. Ac pcr lioc niliil sibi vcl de jiicuiidi-

firo (Maiih. xi\ , f.) : ii.aximo .iii.nn.ln vir adluTPl lile cjiis , vcl dc verccundia p.itcst diabolus viii-

iixori, cl iniliir r(,iicubiius. l)o


coii<:uliiUi auicm pro- dicarc.

(uiRmalc prccauini, vilio |iro- Alc. Quid cst quod dicis , < do vcrccundia? i .\n
|.s gigniliir, irahcus
Dco cnaiilc naimam : quain naiuiain coiifnsioiiein numinare confundcris? El taineii pudeii-
I
ag inic viiiiiiii,

coi.jn;-'.' , <-ii3ni bcne iilcnlcs vili.» , non p.issuiil la- diiii lib diiicin , ct ante pcccalum fuisso dicis in cii

nicn il.i goii(r.ir.-, iil pn>-il ess(^ s.ine vilio :


qiiod illc dc qiiibiis dicil Scripliira , i\udt trant , et non confuit-

(|iii siiin iiisn naiiis csl \iiin, cvacual Id pariulis, debanlur (Ccn. ii, 2'i).

eli:iii ii.ilcnli^ Juliano. LXI. JuL. Yoiumiamcn hic Apnstolus si qiiid lale

l.MII. Jtx. Ani si foiic (qiioniam alilcr dogma sciisisscl, per UHamr.inicm, iinii pcruniim lioiiiimin

iimni siarc ii"n pr.iCNi) Ad.iiii cs sc conccpisse c( pe-


pe.caiiiiii inlrasse dixissel. Pur gciicratioiicin vcro

|.ciis-n rc.-poiiili-i is : Apn-i<il<ini quidtni noii lioc son- subslanlia c:iriiis subnli sol.i parlici|>al : (jui.i iioii

.«.isse niilli duliiiiiii ; lu vcro quid sexui luo volucris aiiiiiia de aniiua , scd caro de c.iriie hahitur : in no-

rvciiirc nionslnbis. miiic autciii liominis , et animiis proprie iiidicalin' ct

Alt,. Noii cxp.ivcscis quod scriplum cst , Neqtie rorpus : ac pcr lioc Apuslolus uiiuin liomiticm iinmi-

luaUdid rcgmim Dii possidrbuiii (I Cor. vi , 10)? Ne- naiidu , iiec nogoliiiiii ficundilaiis ostcndil , iii ipiii

ipic cniin laiii fxda convicia niliil le ailjuvanlia, iiisi iiiiiil pr.clcr subslaiili:iin cariiis ini|icrliri no\urat;

iii.il.'diccndi libidiiie, Irtqucreris.


iiec diios iiilclligi viiliiit , qui uiium iiiculcavll , iit

LIX. Ji!.. VdUin brcc omissa faciamus '


, cl iUud (l.i<'cr.'l iiiiilaliunc tra:isissc , iion gencraliinic poc-

qimd a vobis apiiarci posse in bnc loeo rcfcrri . i a- caliim.

lidiiis viiibns di^lfniiiins. Si crgo dixcris ,


scripliini Arc . Qilid cst crcio, Jam non sunl diio, ted unn caro

esse du liac comniixliom^ qiiii<l (iaiii duo iii carnc nisi , Niin siiiil diiii hoiiiiiies, |iroj.ler uiiain rnriieiu?
,

iiii.t, cl SPCim(l.'in liiiiic ni.idum, .\piisloliini prr iiiiMni Ciiiii et ipsa caro i.osscl dici liiimo, a |.arlc luliim :

IwmiuciH dixissc , nl a.lh.rrcntia sibi gcncranliuin siciit, Yeibum caro facttim cst {Joan. t, i i) ; quia

iiK'inbr.1 sigii.iril : rcspondclKi lioc qiioqnc conira liomo f.iclus cst , de qiio dictiini esi. Ap<isl<diis cti.ini

• .slrim inipicl.iloiii viibie. Non cnin. diclmn csl, qiicd ait , Eiteiior lioino curruniiiitur (II Cor. iv , 10)
Kiiiiil diio lioniincs iii iino bomiiic; scd ,
Erimt diio piiiii qiiud canieni iiilclli^i vuluil. Pr<'ptcr qiiud rccle

iii carne unn : qiio uiiirnmis • nomine volupLis illa loquiiiinr. riim diciniiis, llominis scpulrrum ;
qiiam-

(DcmUium , cl liliiilo qn:c scnsiini ariiciciis meinbra vis taro ibi sola scpulia sil. Nuc rrravii qu:c dixil,

(iiii-icriial , ac . sirnl ill' prudciis inlcllcisil, unnm Tuleruiil Dominuin ineutii de inoniiiiienlo (Jonn. xx,

(.irnciii gcslil cfficerc , a Dni insliliila el cnrporibus i3)) ; (|nainvis siila caro ibi posila fiieril. M:iiiciilo

aiili' pccc:.liini doccreliir ' inscrl.i. crgo dc .'iiiinio obscufissinia liU.csliiiiic, poiiiit dici,

Auc. Si ut csseiil duo iii carnc unn, faciirc nisi l'cr uiium lioniincnt peccalum inlraril in inundum
lil.i.Io non pnsscl (qiiam susccplani lu:iiii l:di:iii pror- cliaiiisi ad prop.igincm sola raro perlincat. Ilac ila-

siis, qii ilis iiiiiic a li: ct l.iiid.iltir cl cxpui;ii..lnr, <pi:ini ipic altciidc, cl q.iam nihil dixcris vi.lc.

lindoiid iin coi.Iilcris cl sinc ptidorc sic diligis , audcs LXII. Jll. Ilic jam, liccl cgciit paitessti:is vcrilas,

iii.iiii p .radisi pi.sscssionc douirc ) ; iiullu nindo ciiaiii lanicii nt sit inlciitiis leclor, adinonco l'luriiiiiim i^i-

iii Cbristu cl iii Ecclcsia possct intclligi , Krant duo liir in lioc coiifliciu de meo jure deposui , scrutnstjuc

iii cariir uitr.. Neipie cnim Lim longc c\orbilas a vcri- qno advcrsarii lcincriias provocavcrat , adco saiix
lalis via , ul cliam coiijuiiclinni f.hrisli ct Kcclesix, ridei scila ilcfciidi, ut cliamsi Magislri Cciitiiiin v<'i|.a

l.:iiic aiideas iiiiporlarc ' libidincm. T.irro, si possuiit cssciil, quibus illum usiiin Tindiiriainis (.iitavil ; liqiic-

siiic i-la cssc diio in c^rnc una Ciiristiis ct Ecclcsia ; rcl lamcii cuiu niliil dc natiirili sensisse pcccnln,
piiiuLTiiiit ciiam vir cl uior, si iicnin pcccassci, iion qiii nomiiiando honiincm , scd ununi, non uliqiic ge>
pii.lciid I liliidiiic , dc qua crubescit cl .)ni cain laii- iicrntiiiiiciii criminis , scd cxeiiipla cnlpasset.
darc iinii ('Mibcscil , scd mcrilo laudanda cbarilulc Alc. l'A.Tn|iIiim dcdisti , sed vanitilis in lc ipso :

roiijiiiifi ', ( i liliiirum prorrcnndonim causacssc diio qnia si cvcmpluni pc<~raii a primo pcccatorc liomiiie

lii carnc iina. l ndc Doiniiiiis ciiin dicit, lifitur jnm Apnsioliis poiiorei , id esi , Adam; pr<if<'clo cxcin-
iiou iuiil iliio , scd una caro ; non uli.pic dicil , Noii pliiiii juslitia- a primo liomine jnsio poi:crct , id csi,

t.iiiil ilii.i' , s<-d iiii:i caro. Qiiid cigii noii suiit diio, Abcl.
nisi ''
boiiiiiics '!
sicut Clirisliis cl Kctb'si:i siuinl iioii I \III. Jn.. Coiisial aiitcm nnn csse apnsloliconim
duii ( brisii , sed uniis cst (.biistns : iindc et noliis vciboriim ciim ordiiicm ,
qiirni iiiiiiiirus iioster pnla-

vit. Aigiinieii|:iliir quippe li«c nindo : i Si Aposloliis


• vicn. el Meiinrd., vertunha-c missti fnciamiu. M.
" imilatiiiiiom , i iiiquit , < volnissel iiiti'Iligi , iioii jiit
M.
Meiiiii.l., ii/ii'iHi<.
» Mr M.ss. Irliii. lincctiir. iiiifiii liiiiiiiiieni , scd por (liabiiliiiii pcrrattim iiilrass<!,
' sii:X— . tiliii tiiiieiii, iiniiiilarc.
• iii ms. iiiii , iimjiifiii.
rl pcr oniiirs iKitiiiiics pcilrniisissc dixissel. Pc dia-
• falili, iiuri ni.>i. /iUcA, ihm, j v.sii. boloqtiipp.' srriptuin c-t, linitnnlur cum ,
qui tunl es
tm LinEK SECIINDUS. ilTO
pnrte ejui i {Saji. ii, 2S). < Scd iJco per uniim Iwmincm piiino bnniiiiC ol peccatum et mortem fuisse, ad
cliKU, a qiio gencr.itio iitiquc lionriiium cocpil iit pcr pnslcros vcro solain transissc mortcm : tu coiitra
gcncraiiiMicni doccrct iissc per omnes originale ik'C- asscris, ct percatum ad oiniics ci inleritutu cu-
raiuiii • (i><' Nui>iiis et Concupiscentia , <i6. 2,n. 45). ctirrissc '.

Iii liiT or^^u inciititur, quod .inirin:ii bcatiini Paulnni Auc. Jatn rospotisnin cst : rclegant ipii volunt qu.ii
|iriiniiiiti.issc, qni.i per uiiiini liomincni pccc:uum in- siipra diviiniis, iie supcrnno cadcm itcrum itcrunique
liavcril iii inundiim , atqnc ila in oniiics lioinincs repciaiiiiis.

|>i>rlr:insicril : lioc, inqiinin, in Magislri Gi-iilinin scr- LXV. JcL. Iiiipudcnlcr igitur sub tiiiibra cjiis no-
innnibns non tcnctur; ille qtiippe iioti dixit pccca- iniiiis dclitcscis , ciim niinis divcrsa conirariaqiic
tnm Iransissp, scd morlcm. Est ergo ordo vcrboriim : dicatis. Illc ciiini arguitopiis hoininiiiii, iii opiis Dci:
^icii< per unum homtncni percatiim iii mundum inlra- illc sltiilia ' dcliiiqiieiiliitm , lu iiiiiocnnliatn \itani-

ii( , rt i>rr pcccalum mors ; et ila in omncs liomincs qiie tiasceiuium : illc voluiilatcm bomiiiuni, tu na-
pcrlruusiil , in qno omncs pcccavcrunl. Subliiiiis infor- turain.
iiiator Ecclcsix , quid sibi diceniluin csset cxpcndit Ai:c. Supcriits ad otnnia ista respoitsuin est : unde
Per unum , iiuniit, homiiiem peccalmn intravit in mrn- jain tc irridct qiti memiiiil ;
qiti vero iton mentinit,
dtim , et pcr peccalum niors ; et ila in omms homiiies si ill.i rclcgcrii , prorecto isla tua vana cuin irrisc-
peririiusiii. J;iin noniina»orai morlcin , aique pccca- rit, ic dnlcbii.

(uin :
qiiid fuil iiccessc ut in eo qnod pcriransisse LXVI. JcL. Inlravit igilur, gecimdum Apostolum,
fiiceliat , niiirlcm a pcccati comnuinione scpararct, pcr iinitin boinincm pcccatum in Iiunc niunduin, ct
ni ' signaiitcr osicndcrci , in hiinc qnidcm mundum pcr peccaiiim mors; quoniam illum et reuiii, et da-
per ununi lioniincm intr.issc peccatnm, ci pcr pccca- mnntioiii ' inorlis pcrpeliticdcsiinatum, muitdusaspc-
luin morlcin : iii omncs vcro bomiiics non pccrauim xii. In onincs aiilciii bninincs mors perlransiil; quia
lrai)sis!>e, scd morieni, iitique judicii illatam scvcri- iina foinia jcdicii pi:cv,ir.calore.s i|uosque etiain ro

lalc', prarvaricationis ultricem , non corporum se- liqnx coinptclicndil a'lalis : qiiic laitien inors , iicc

mina , scd mnrum viiia pcrseqiicntein : nisi quia iusancios, ncc iti iniioccnics ullos STvire permitti-
cominciidare el pnrmuiiirc ciiravii, nevestro doginali tur; scd in eos pervaiiit ,
quos pr:cvaricatioii«m vi-
opilnlatiis aliqiiid ' pntaretiir? (^fit a'niitlaIo$.

Avc. In cn quideni loco , ulii dictnm esl, Pcr imum .Kin. Iloc loqitcris, quod objcclum esi bxrCMarcli:^
homincm pcccalum inlravit in mnndum , et per pccca- veslro Pelagio in cpistop:iIi judicio r.il:cbtiiio
,
qitod
lum mors ; cl ila iii onmcs hoinines pcrlransiit ; utruiii ila factiis fiicrit Adaiit, iii sive peccarct, sive non pcc-
peccaiuin , an iiiois, an utrumque per onines bonii- carel, moriiurns essel (n). Ilanc cnitn inorlem qiia
nes pcrtransissc dictuni sit , vidrliir anibigniim : scd oinncs moriniitr, de qtia dictum cst, Amutiere ini-
qnid bonim sit , res ipsi t.nii aperla ' dcministrat. liiim fiiclum est pcccali , ct propler illam omnesmori-
Nani si pcccalum >'.oii pcrliaiisis.sct, non oinnis lionio miir (EccU. xxv, m) , iion \is ex peccalo in onities

cuin legc pcccali , qii.c iii nieniliiis cst, nasccrclur :


fecissc originalilcr Iratisilutn ; nc cogaris fntcri simul
si mors non pcrtiansissci , nnn oiiincs liomincs, ctiam oiigiiialilcr Iniiisissc pcccatitm. Sciilis qnippe,
quanliim nd isiam conditionem inortaliiim pcrlinel, qiiain iniqiintn sil , sine merilo tran^isse siipplicium.
morercntiir. Qiiodaulem dicit Aposloliis, in qno omucs Vcrninl:iincn taiii i:illiolicii.ii esl iiiinil cxpiignare co-
peccuvciunl : in quo , iion intclligilnr nisi in Ad:iiii, iiaris, ut lioe illc tiii , siciitdixi, olijccliiin cst, iiiM

in qiio cns dieil et mori quia non cral jiisluni , siiie daiiinassct, pmrcclo c.ii illo judicio d iitinaliis cNiis-
;

criininc Iransire stipplirinm. Qiiacumqiie lc vcitas, set. .Mnrs rrgo ct isi:i , qu.i spiritiis a corporc scpa-
«iillo mndn c:ilbolici- fidei rundamcnla siilivcrles :
ratiir, cl illa qiri! dicilnr secutida
,
qiia spirilus cittii

lir.rsrnini qtii:i el iti ipse libi advcrsaris ,


qiii linnc corporc ctiiciabiliir , qiiaiiliiin allincl ad niciilitin

dicis iion pcccaliini ir.iiisibse, scd mortcm ; ciiiii su- gciiciis Iiiiinani, iti omn s boniitics pcrliansiit : scd
periiis di\cris, Aposloluni ideo non duos liiunines, gralia Dci , pcr ciiiii (;ui vcnil, ul inorictido rcgtmin
scd uiiutn inculcassc, ul doceret imilaiioiic irnnsisse, iiiorli:; aufcrrct , ca icsiiri cctionc rujus iii illo prc-
nsn geiienilionc pcccaliira {Supia , capp. 1,0 clti\). ccssil cxciiiplitm, mortcm reguarc iioii sivit. Iloe
Ti.-insiilergo cuin moitc pcccaliim ' : (piid cst quod lcnei c:itliolica lides, boc tcneiil juJiccsquosPelagius
iiiinc di<is, iioii pcccaliim Iransisso , sed iiiortem ? f.riiiid.i'. i( ; lioc non tcnoiil It:crt;Iici quos Pelagius
LXIV. JiL. Quaiiiiim igitnr inlcr tc ci rauluin di- sciiiiicivit.

Slet, inlendc. Ille diclt , per unum hoiiiinem : lu , Pcr LNVII. Jli. Qit:c prccv.iricaiio, liccl non sil facia
duiis, id cst, pcr gencr;ilioiicm. Ille proiiuntial , in natur.ilis ; fuit tanieii (orma pcccili : atijuc ob lioc ,

licct iioii ag^ravct iia.scciiics , tamcn arcusat iiiii-


• Fdlii, rt. vss., w. (antcs.
• l.<.lili, .xvi nmitcm, morlcm iiliiiiir, jiidirii illulam se-
teritalrm. i:iiiTii(iiniiir mI in.iinisciii los.
AiG. Ll si tu oblitus es gfave jugiini quod aggrsval
• \ iKiiici iiis, opUiildiur aliqiiii. \cro, opiu iiaseeiitcs non
.Mss. tntits ; iios Ic d.ststimiis cnmnioncrc.
aliquid.
• Filili. jam a]K'lc. ».t >lss., tam apcrta : ncc alitrr licd.i ' sir Jtss. rdili, fOiu:;(/)ivsc.
el tlnriis iii liuiic Aposii.ii Idcum ' tditi. sliiiliiim. At »:ss . stnclia.
• vclcriiiu lil,;<iruiii
llio aiM iiit.ile cuNiiliiiinus, ur.n.iil ' ^ir «"ss. Mar. ( l.ir. cl lcri. m idiii, doiiiinatsoni
ergv cum nioric pciiUi:ni. {ii) lili. il? i..siij rcid_ii, 1111. i"i, ."iT.
jp, OPKIUS IMIF.UFECTI CONTRA JLLIANlJM. S. AUGLSTINI 1172

LXVIII. JiL. M'>rs .iin.-ni jiurKi.ills Iraiisiil c^ ral vd niiiic intimct cxpciidcndiim est. Vsque ud iii . ,

oniiiis, srd libcra viiliiiilale quo legein in.juit, pcecalum in iiiundo. Tu dicis qiiia hoc ,
qti.i pocT;>\criiiil
' :

omna Scrlpliiraruin more mulliluJo pcccaium Aposloliis naiiirale voiucrit iiilclligi : qu.c-
vcrbd , iil csi , ,
,

ro crgo , si usi|uc ad Icgcni fiiit cur .lc.-icril c^se


iion nni\cisilas indir.itur.
,

sliscii- post lcgcin. N.'que ciiini ^icquic.^co iisipio ad lc-


Atc. Kriisirn rcda vcrba tirincre cl tlar.'» , iit
,

rare coiiaris. In cii pcc';a\criiiii oiniics, iii qno mo- gcni, usqiic ad lincin cjos, p.itius qmiiii iisqiic ad
ipsc csl A.lani in iino si par\iili exorlum intcUignm. Mccuin f:icil v.Tbi propricLis
riunlur oiiines : , :

nioriiinlur profcrl.i n.t in Cbiislo vivifical»uii- quod dicil usqiie ad lcgein fuisse , iislcndil iion cso
iiuii ,

posl lcgcm cl quodcuniqiie lcmpore ablaluni cst


tiir : seJ (pioiiiani mVuI i» Ail^im omises moriuulur. iln ;

Cliriilo ownes vivificubuniiir I Cor. xv 21 ;


iialiirile iioii fuil. Quod ergo infn-jjil ccnsura lcgis
rl in ( , )

ipsi cis iiia- ct iiirriogrndo c\ niulla parie ic^linxil imitalionc


iJeo qiii voluiil li;cc vcilia pcrverlcrc ,
',

:ipparcl, ii.ui gcn.ralione susccpluin.


ncmilms cvcrlnntur.
LXIX. JiL. .S. d jam pcr(;aiiius ad retiqua , ui ciii Alg. intcllixluiii ,
qiiid aliud dicain ,
qiiam b.c-

digniali Aposlolus conciiul , sicut ex niiilla partc reiicum ! Si erg.i lcx absiulit pcccaium ,
quia sic vis

claruit, processil>us ' sacri sernioiiis osicndai. i Qiiid inlclligi luqiie ad legem ; fuil crgo prr Icgcni juslilia.

aiilcni aliud iiulicanl etiaiii seiiucnlia vcrba aposio- Si pcr legcm juslitia ; ergo Chiistus grutis mortuut esl

licj ? Cum eniiii hoc dixissct , adjuiixit , Usiiiie ad k- ( Galal. II, 21 ). Si aulcm pcccalum lcx non abslulit

gem percaium i/i muudo [iiil > ( Roin. v, 13 ) : i id csl, ut non cssct, quod priiis cam fccisse diieras , ct niox

qiiia nc; lcx poluii nufiTrc peccaluin. Peccaiam aii- lc pccniliiil ; sed lamcii prcralum lex infrcgil , ul

lemiion di-pulabatur , cum lex iiou cisel. Krat crgo, poitea corrcxisii , cl c\ muila paric rcsiinxit : incn-
scd non dcput:ilialur, qiiia iioii ostcnJcbaiur (piod tilus csl qiii ail, Lct subintravil ul abundarel delieluin

d.'pul3rclur : sicul cniiii alilii tlicil, Per lcgeiii cogiii- [Rom.y, 20). Sc.l qiiia illo vcrumdixil, lu nihil di-

liopeccnli i {Id. iii, 50). » Sed leiiuavil, inquit, iiwrs cis ; cl taincn niliil diccndo, hxrciica pcrlinacia
ub Adnm usqiie nd iloysen ; liot csl qiiod supra dixe- coniradicis.

rat , us'/ui' ad leijem : iion us.|iic ad Moyseii , ul dcin- LXXI. JiL. Vcrnm nc vidcar hic nlmis teciim agore

ccps nou csscl ))cccatuui ; scd quia nec lcx pcr .Moy- lciiariter, acqiiicscanius, quod uj</h< orf Igem, usqiic

scii d:.la rcjiiiuiii potuit iuorlis auliTrc , (iu:c non rc- ad Clirislnm pnssil inlelligi : cuacodis crgo pcccatuni
pn.il iilii|uc iiisi pcr pcic:itiiMi. Ucgnuni porro cjus hoc quod dicis origiiiale, noii cssc po-t Chrisluiu ?

st, ul lioniineni iiiurlalcin iii scciiiidam cliam, qiia; F.t qiioino.lo, cl in Apostolorum mcnibris , ci iu (iid-

.seinpilcrna cst ,
pr.Tcipilcl iiiorlcni. Itegnnvil niilem. niliiis liapiizaii^, ct usquc liodic posi loi sxciila aJ-
Iii .luiliiis ? Eliam in liis, iiiqiiil, qui non peccavcrunl \ciiuis Clirisli , opiis dialioli , finiiccm adversari:c

in simililudiii.m priivnriciilioiiis Ada- . riiii esl finma poicshitis , lcgcmqnc pcccati mancre , vigerc , vivcre

liiluri I (Id. \, 1 i). I Ciijiis fuluri, iiisi Clirisli? ct qiia- ditis ?

lis forma , iiisi a coiilr.irio ? yiio.l alilii ctiani dicil : Aic. Noii hoc dico : nihil dicis. Aliud csl pocca-

Sicul in Adam omms moriunlur , ila in Chrislo omiies tuin , aliud cnncupiscciitia |icccali , cui noii conscn-
vivificahuulur ) (1 Cor. xv, 2"2). i Siciil in illo illud, ila lit qui pcr graliam Dci non pcctat : quaniTis cl ipsa

in isio isiiiil : ipsa csl foniia. Scd li:rc fornia iion concnpiscciitia peccali vocciur pcrcatuin , quia pcc-

onini ex p:irie conformis esl : iiiulc liic Aposioliis sc- cato facta csi. Sicut scriptiira qua:libcl , nianus cjiis

f iilus adjunxil , Scd non siail deliclum , ila et donnlio. diciliir ciijiis iii:iiiu f:icta cst. De qiin aiitcm dicliiin

Si eiiim ofr tinius deliclum mulli morlui sunl , niullo ma- cst , Ecre Agniis Hei, ecce, qui lollil peceata muudi
gis (jrnlia Dei et dnniim in (iriiliu tuiius liomiiiis J..sii (Joan. I, 20 ) ; ipsc rcaium pcccati ,
quod gciicra-

Clii-isti in inultos ubiindavit ( Pwm. v, !o). (Juid cst ,


ti.ine traliiliir, icgcneralionc dis^olvit ; ipsc spiritiiui

viutto innijis abiiiuUivil ? Quia (uuiics ipii |


cr Clirisliim doiiaiis f.icit iioii rcgiiarc pcccatum in nosiro iiiorl.ili

liberanliir , lcniporalit. r proptcr Adani nioriuiiiur ,


corporc nd olicdiciidiiin conciipiscciiliis ejus ( liom.
propicr ipsum aul.'inCliri^tiiin siiic (iiic victuri suiil i VI, 12) ; ipsc quolidian.i iiidiilf;ontia , prop;cr quam
( De Supliis et Coiicupisccutia , lib. 2, ii. 40 ). Nibil quolidie (licimiis , Dimiltc iiobis debita nnslra ( Vntth.

aliud coiiscquciitilius Ap'>sloli scrinoiiibus iiidic.iri VI, 12), si qiiid coiiciipiscoiiiia poccali cliani lie-

profcssus cs qiiam origiiialc pcc.aluiii : quod nos ap- nc rcsislcndu ccrlaiililius m:ilc persnascril, niisc-

probavimiis ipso siii cxordio nun ab eo osteiisuip ricors delct ; ipse gravi ruina clisos crigil pocnilen-

fiiisse, qiiia por ununi, non pcr duos, pcccaium traiis- tes ; ipsc ubi noii possit oniiiino pcccari ,
perducot

i-SC sign:ivcral. coii^liiucKiuc rcgnanle.s', qiiaiido dicilur, Ijlii csl

Acr.. Jaiu rosponsun) est , cl adliiic lii vaiia loqnc- mors, contcntio tua 7 ubi cst , mors , ucuLus liiii* ? .\cu-

ris : ncpic cniin ' lioc niirum csl ; adliuc cnim ipiid leus nulem mortis cst peccalum (
I Cor. xv. 5.') et .'iC).

rc^poiideriin ncscis : luiic cris impiidciilior qiiando Ecceqiiomodn pccc.itum iniindi Agnus illc Dcl ' lol-

tci. ris , si vaiiis rclirtis vcra irnorc noliicris. lit, qii.i.l lox aufcrrc non poluit.

l.XX. JiL. Vcruiiil:imcii ulruiii id qiiod prctcric- LXXII. JiL. Vcruiii vidcamiis ct rcliqua. Pcccn-

Filili, bi to, in qiin


' ^v \1ss. I..lili, ex mull/i parle cliiris proces-iihu^. ' Sic M^s. \t Cfliti, restrinjtl.
' l..liu, nfqiir lioc mirimi cv(, omisso, cmm.setl in oniiii- • Ms^., perdueit nmfjuiiiuiiie reqiumlcs.
bu% nuauw:ri|'U:i cxsui. ' l.dili. nciu: .\iuiiu'n ,\l!>s. Puru Mv. dar., Dei.
1173 MiiKr; sw. iU.NHLS. »|7J
lum anteni tion dffntttibLitur, :iil A|iiiSli]liis, cnin li'X iii<>;istr;iii ,
pr.cccplo ciiciinicisioiiis oslciidi. Qiiod ^i

niiii (ssrt { Huiii. \,\j) pi'Sl iiiKiJ iii MibiHs, i V.v.a iicgas lii , docc (pio jicccalo pro[iiio, si non circiun-
erg», scil riiiii (lc|iiii;il)aliir , sicnl Jililii iliiil, /Vr cideiciiir, inlci'ili;il aniiiia parviilidcpo[)iilosuo ((.'i';i.

teqim curinilin jiccrali i


(
li(. iir, '10). Si i'ii;o piT lo- XVII, l,i). Scio, iioii doccs : scd volciis nos falig^ire,
grni pcicau u^l l.icla rn^jnili i, il p.ccaliini Ii.i(liicis iicc l;i<( s.

aiile loyciii iioii iiiipnl.ilialiir ; osumvU^ lio.' iiiipiilj- I.XXV. JtiL. C;i'loriim finoil Hngilis, nriginalc pci

tiini fiiisst^ snli lcgc. Naiii ^i pcr lcsciii |iecca;i cogiii- ealuiii, ncc )icr uiiiini traiismitti potest, quoniam gc
liii , .iiilp Ipjjciii ignor.ilio p 'ccali ; amliigi iC'ii jiolcsl iier.ilio pcr diios agiliir.

li;iiic fiiis^c c:iiis;uii iii:iviin;iiii )ii-iiiiiiili:aiiil.c lcgis AiG. Juiii respo sinn csl : logciiu;Bhinc a ine dicla
ul pKiilcrcliir cl I a^cn lnr , ipKiil priii-, lilcliat. siiiii. ol iiivoiiics li; v.iiia ilixissc.

Aic. n priitlcicliir , Mriiiii ilicis '


Imc cl iios (Ji- LXXYI. Jll. Ncc |iotiiii aii(|iiando cso, si polcsl
ciiiuis : iil :iiiiciii cavcr':liir, noii lc\ , scil gi;il a ;
aliiiii.iiid.i 11(111 csse : fjiiia iiiiiir:ilia ali iuiii.) sulislan-

lion lillci.^t , Scd spiiiliis rccil. Lcx ciiiiii siiliiiilrivil, li;r :iM|iu' .ul lciiniiiiiin illius pci'sevcr;iiil.

liott iil cavcrctiir , scd iil abiiml^irol |icrcaliiiii , ct Aic. Ilocit ilc 111(11 lc posscs diccrc ; nani eliaiii

supcrabuiiiliirct gi:ilia, i|iia pccc;iliiin cl dclciclur ciini i|i^:i uasciimir : f'or;iM.s ciiim mortuiiin rsi propter

fMCluiii , ct nc ric4cl cavcrciur. perriiiiiiii (liom. vni, 10) ; scd cl si iion proiilcr pccca-

LXXJII. JbL. Ilic siLcigo siiniMia ccrl;iiiiiiiis ; aiit tiiiii. siciit ilc«ii)iti-; iiascimur taiiien siiie duliitatione

Oslciiile iiijMulatiiiii siili!i.:;c fiiissc eiiii|Uiiii origiiiale iii'irl:ili's : cl lamci iiiors atijuc iiiiirtalilas noii eril

pccciiuiu , osiciidc fiiis-.c iiioiisiraliini ; cl coiiscn- imniiirtalilir viv.nlilius iiobis. Sicut crgo niors origi-

liani de li(.>c pcccalo .\posloiiiin iociiliini fiiisso. iialis csi, cl laiiicii iidluit es3c , potcst iioii ossc , me-
AtG. Oslciidd (|uidciii ,
quod proviicas ut ostcii- liiis nostri niaiicnlc natuia : sic et originalc pecca-
d.mi : sed si ociilns cpcri.itis ad o.t f|ii;c vidcrc iion tnin, cl poliiit osso, gciicratione Iraclum ; ct potcsl

vujtis ' , ci iic ali :iliis vidoaiiliir, ncliiilas coiiti iilio- iioii cssc, rcgonoiaiidiic uclractiiiu '.

nis olTdnditis. Ciiciinicisio carnis* '


, lcgc pi;cce|ta LXXVII. JijL. Ncc a Uyic ostensum est, vel oslcndi

esi ( (.Vh. XVII, 1'2 ) ;


qiia noii, possct niclius signifi- poluil; fjuia miiifinain icgislalor usqiic ad lianc veiii-

caii , per Clirisliiiii rc;-'('iicrationis aiicloreni lolli ori- tclamciiiiain, ul pr.cciporcl cuiquam.INoli ila, vcl ita

gin;ilc pcccatiiiii. ('iiiii pr.iputio <|iiippo oniiiis linnio uasci : el quod adiiioncri ncn deciiil ul corrigatur, jus-

iiascilur , (|nciii;iiliii(»imii ciiiii 'iii;^iii;ili pciC;ilo:ct luii! cssc iion )iiit<'st iit piiiii;iliir''.

octa\o dic lc\ circiiiiiciiU taiiicni pi.iccpil. (jiiia Gliii- Acc. Non pracijiiUii lioniiiji quo mudo nascalur :

Utis dic douiiiiicii rc, uirex.il, (jiii p'isl s ptiiiiiiui ^;iK- scd pr.cccptiiiiie.stqiio modo ille vivcrel,prj'ceptum-
liali (ict'ivu.s csl : cl tirciiiiicibus pr:c;nili:itiiiii 'jiiunil, qiic violavit; a qiio j-iarcnlc pcccaluin origin:iledcdu-
I '^ijiciciis iii illiiiii (|U0 ipsc j:iiii c;iriiil , siciil li;ipli- ciliir. fr.iciiiiliir cliani iit iiifans circumcidalur
zatii.s in lilium qcoin scnciat cr.rn'- , rc:'!uii> t;iin'!i d:iiiiii:iiiiliis nisi ciicunicidalur : cui tanicii iiuii soUiin
Irajicil origiiiis , (jho ab^oliilus esl ip.se. Poslrcnio in ali|i!ijl aliinl, scd iioc s;illem circumcisio ips;i iJijfci-

li-gc scriplus csl Ptialniiis : Fyo in iniquilatibus con- l>jiiir. Ac 1'or linc, iion i]iiidcin praccipiliir liiiminiquo
ceplus svm , ct i.'i prrc^tih jiw/.t ;iii-'» in ulcio mc nhiit nioilo nasialur : niiiiidiis tamcii noii csl a sordo pec-

( Psnt. I., 7).<j4iiiil vidoiciis piofTlo, iicc ;iiidcrc.- c;iti , iirc iiifiiiis rnjiis rU uiiius diri vila siipcr trrram
lis a'i(piid coiilr:idi( cic , si C>piiaiio, ct .\ iiiliiosin, [.hob \iv, 4, si'c. LXX). Lege vcrba saiicti Jol), cl iii-

c cierisijiic l;'lil)iis Ecclc;i;c din l.niliiis, liJei ociiUi; vciiios li: cssc iiiciidaccin , loqucnle illo ([iicin Deus
siioilos lciliorclis. di\ii c^sc vcraccm.
lAXIV. Jii.. Aii! ccrto ipiia lioc in lcgc uoii po- LXXVIII. JcL Et (]uod iisqiie ad lcgom csi, osten-
lc^l iiivoiiiii, ac piie-.co, iiiipudciilissime, dc co pc«- diliiriioii cssc post lcgcni, ostcndilur jxislrenio iion

Ciito 1(11)11! Apnsloliiui , i|iin(l iiiiitatioiie Iraliiiur, vo- cs3<.' )iosl C.liiisluin.

lniiiale comiiiiltiiui' , ntioiic arguitur . lig'o^tcH- Air,. Ita reaius liiijns pcccati ostciidiiur iion esse

diiu', :i iiiiiMiIc )iuniliir. iio.^i pcicatoriim abolitiimcin, sicut inors jiosl carnis
.\fr, Dcniiiui pi ccato fpiiHl pcr Cliristcin tiiliitiir icsiiircclioiicin.
,

il i-luiii c-l , f.ifjic arl l--iif<iv. prrraluiii in miuulo jnil : LXXIX. Jli.. Ac pcr lioc, scciinduin argnmciita.
i|ii uii;iiii \ri^r iuiii idlliiur, sive oiifiiiialc, si\e nddi- tioiiein qiioqiic liiam, olim iiuncsi : sccuiidum'tcsti-
lii II, sivo ()iio I 01. i: cl aiile lci,'oii», sivc ()nnd ctiam nicniinn vcritatis, nuiiiinani fijjt.

I j,a siibiiiliaiilft :iliiiii(l;ivil. Ciiiii aiilciii ais, de co -AtG si vdS noii c-:icl;s, qu: ciu.lra lcsliiiionium

pviilo liKjiii Api.stiiliiiii , qii"d :i'i]iiila;e punitiir vciiuitis falsuin lestiinoiiiuii: \(.siiuiii ct dlcilis , ei

1 \]icigisoorc, ct vidc ili; cssc cl criginalc pocc.iliiin. iiisupcr si;i ihilis !

N.Mi p|ii:ii alii;'!' ;i(!ui!;is Dci ;;;;ivc jugiiiu imponcrct LXX.X. JuL. Et ul qiiod egimns, iiiculeetur mcmo-
ipsis (iiioi|uo c\(ii;!iis p:iivu!(iriiiii : (iiiud jiigniii ciira ri:c lcctoris ; dclinisti qiioiiilam < peccaium , > el

iioilFa s.cjic cciiiiiii n'(>ial , i:l corxi' oiii liiain, yi <••.. opllmc , « niliil essc aliiid (]iiaiii \oIuiilalcni adiiiit-

iiillcxcril , fr.'ii2at. Nam Imc Jiccc liim cliini logu


' Fdili , (,ciicralione diHrartiwi. Castiganlur ad \lss. Mar.
( iar. riirl
" ln B , fc.i M <)(i//os nprvitif ii' ' q'uv ilc.c non ' :^ioMs^. ,Al fi\iu. rt rjimd ailmoneri non potrU iil ca
rultis Menard. ol \i-;ii. siculi siitnti ;>; vciitiir, iinpulari iiim pntest ul pmiinlur.
' a»s. Llai . clMar., rurvali.i. ' liK, .^< crndiim, ribtiuiuiius ex in.uiuscrij)ti>.
1173 OPLRIS IMPF.nFKCTI CONTUA JULIANLM. S. AICLSTINI «176

tanili quwijiislilb \cUl, cl uoJe libeniui csl absli- tioli |KT omnia sciia conveniunl.

ncrc. > Alc. NiIiiI Ic dicerc , cl qnud nspnndiinus moii-


Atc. Jaiii rcsponsum e^l quod peccali sil i^U slral, cl lu ipsc. Aposlolus quod aii. I.ujue ud Irgem
dennilio , noii ejus ijuod !>;l el pceni peccati ( Supra, pcccalum in muiido fuii: non oriijinali- laniiiin , scd
Ub. i. cap. 471. oniiie peccatnm iiilclligi voluit : cl ideo a^qiia' aj lc-

LXXII. Ji)L. QnT dcnaiiio ad inielli^eiidain qno- gi'm fuit, qiiiancc !ex potuil aufcrre pcccatum. Liqmt

qiie ju&liliani L>ci ap rtiit Tiain, ut ceiiscremus xqui- ttd legem quiftpe dicwim c>l . ul etiain ipsam Icpcin
ialcm divini nculiqusm iiarc jndicii , nisi illud iinpu- scntcntia isia concluJcrct : qiiom.ido Jicurn i".! m
Uiset in pecraium, a i|iiu im^sci ' libcrura fuisse ei Evang''lin, Omnn ergo ab Abraliam uii,ue ad Dittid ije-

qui proptcr buc aflligilur, ali^liiicre. neralionet qitaluordecim {Uallh. i, 17) : iiOii ciuin

Acc. Pniplcr quid crgu .liOigiiiilur parruli , si nul- exceplo DaviJ, scd IpiO etiani compuiatn nuiiicnis
lum liabcnt niiiniiio pcii aliiBi ? .\n uninipotcns e> ju- islc complcliir.Siciilcrgn cum audiniusqu.iiiinrdcriiu
stus [ici inju!>iai )>(Ena:> a tul innuccnlibus proliibcrc gcneraiioiics iis<|ueaJ DaviJ , non eicipinius IiaviJ.
non ("Oiuit ' scd ipsuin cliam conipuUmus : ila curo anOiinus,
L\X\II. JtL. Magislrum \ero Cenlium ralionero Vifiue ad legcin ptccatum in mundo [uil, iion evciperc
privilegioaiicloriUlis aniunlem proiiuntiasse quia , ,
Icgem. scd eliain ipsam compuUrc debcmus. Quia &ic-
per anuiii boiniiiein in liunc miiudum culpa Iransie- ut David non esl cxtra niimerum , qui dictus csi
ril ;
quonumiiie scp.invii opcra nuptinrum, qux&inc usque ad ipsuin ; sic l>>x non cst cxlra |H<rin.iMsioiioin
duorum iiegoiiu csse non |>o.ssunl ; commeiidaTJmus : [icccati. quod fuissc diclum csl osqiie ad ip^m. Ac
atquc ob linc* ab illo ununi ruis^c nuininatum , oc pcr boc, nemo lollil pcccatuin, quo^J nec Icx , quam-
qiiis duos intclligcrc audcrcl. vis sancia et jusu ct bona, poiuit auf.-rrc, hIm ille dc
Acc. Jani rcsiioiis-um cst : assiduc lu dclecial Tana quo (licluin cst, Ecce Agnut Dci, rcce qui lollil picca m
Barrirc. viuiidi {Joan. i . i9). Tollit aulcni el diinilt ndu qux
LXWIII. JiL.Elrc vcrn roulto cgo consequcntius, facu suiit, ubi eioriginale comprcbcnditur; ci adju-
iiiium qucm Apostolus dicit,unum assero, ut doceain vando ne flant , ct pcrduccnJo ad vilam ubi rieri

viliuni iiiiiUitiunis, iion gcnerationis fuissc, quaniTra- omnino non po~sint.


diiri.-iiiusuiiius noniinc, qiii dicilur peccaii fuisse ve- LXWV. JiL. Se.I vidfcimus tl rcliqn.i. rostqnain
subuluin , scminibus rrm admovct* voluntaiis , quod crg.., dixisli, < II.cc f.irina ii >n onini cx parle ccn^or-
reruni naiura iion rccipil. inis cst ; » adjungis , < L'ndc bic .\|iustolus ^ecuias ad-
Aic. bcsine quod jiin rcfcllimiis itorarc : quid nos junxit, Sed non u:ut deliclunt, ila el donalio : s enim
cogis aJbiic caJcm aiquc eadcm diccrc contra UiiLjd) ub uniui delictum mulli morlui lum, mitllo magit gralia
sapicnliaiii iinm, (pia j^ulas idco non sigiiir;<-jri gene- Dei et donum in gralia iiruiu liominii Jciu Chrigti in
ralioncni, uli Jiclum e>l, Ptr uiiuiii Iwmhiem pecea- plnret abundarit t(llom. v, ii. 15, 15). Quani sentCD-
lum iiitraiil in mundum ; quia pcr duos fit generatio, tiain hoc modo cxponis : < Quid csi , mulio megU
non pcr uiium : qiia^i pcccalum illuil, quod non vul- obundatit; nisi quia onines qui p..r (brislum libcran-
lis {;e:i( Tuiioiic, scd iinilaiionc innsissr, uniis adnii- tur, lemporaliier proptcr .AJam moriuntnr, propur
scrii '!
Cnni crgo et ipsiim ruor',1 a Juobus aJmissum, ip^um autcmCliristuin sine rincvicluri sunt i{De .\«-
cur pcr uiiam lion in /.i diclum csl pccalum inlratilin p;iis et Concupiucnlia, lib. 2, n. 4Cj 7 Pronuntiavit
muiidum; nisi qinn nini a fcmina conci|>iciilC alque ccrte Aposiolus, dc cujus nobis esl opinione ceru-
parieiilc, scd a vir.i siMniiianie eilgcncrjtionis cxor- mcii , cfTicacius opiTari ad collalioncni ^alutis et co-
(iium : .1111 qu:a jjtn iiuii .suiit duo, quan Jo pcr coilum piuiius graliam Salvatoris, quam pcccatuni Adx al
;

una rn c.ini ? oslcndcrct multo vclicnicniius profui.ssc Christum, et


LXWIV. Jll. Posica qiioquc ad lcgem vcntum cst, pluriLus profuisse, cujus graiia (ul ip^o cjus vcrbo
ad ciijus usqiic tcmpiis pr.c^cnpsii Apostolus non ular) abundatit iiip/urt-i, qujin prxvariiatinncmprimi
o^tcnsum vigiii^sc pcccjliim. Quud tu icntpus iisi|ue boniinis nocuisse, quein lu dicis eeminibus illigasM
ad Cncm Icgi» protcljrc connliis cs , non intclligcns pcccaium.
DeqiiiJi|uain lc ;r.'iimcnlaluiii quanJoquiJein con-
;
Acc- Uulto magit abundaril, dixil : noii , In magii
strlngciidiisa iiobis Csses, ut probarcs boc pcccaium, multus; id esl, non, ln plurcs. Quis cnim non vidcal
dc qiio mcntii is Panium locutam , el quod asscris plures e!>sc in gcncrc bumano , in quns non abiiiiJa-
usqiie .id abul lioncm rc!;iussc Veteris Te^tamenti, vit ut ex pluribus uslcnJcrclur quiJ un^vers e mas-
;

vel iinpul.iliiin Tuissc, vcl iinpul.iri [>oluisse sub legc;


sx jiisio juJicio debcrctur, nisi ubi vellet Spintiis
Tcl ccric aC(|iiic»corcs, noii regnare posl (.brisium, ui
spirarct , et Dcus qiios Jignarciur Tu<:arci , e( qucni
Scnsibns tuis salicm inflcxa vinlcnler AposloIi sen- Ambrosiut 7
vellet religiosum ficerei { , lib. i»
lentia con^oiiarct. Ilonim aulcin nibil rcJdi a te po- Luc. IX) T
crgu nosirc insoliJn cst puriias collocata,
lcsi. Fiilci
LWWI. JiL. Prolia igilnr, linc quod iiilcllexit
cui ct r.iiioiKs iiistiluUi, et jiisiiti.c dl.-mi.is ei Apo-
,
Apostolus veslris cobircrc dogniat.bus.
' lloc it'>m l(i.> v.t1>» iv» in cditis exc«Jpranl. in pcc- Atc. Lcg.intiir verba cjus sin-; pcnettitate legcn-
eat m. a (/uonoiwl. ta Ms.s. cvstaiit Jlar. rfi.i. i Ijr. (|ualis esl in \nlii> .t nulla plia prqbJtio r«-
liuro , .

• --le Mis. At «iili, i-iim.)n'ndj>tinuiqiu' obH


horI

' Ulili, niMrt. \Kriu» Mss , odmorcl, yrl, ,


ilH."IIO il.
,
* Editi, fN<nn \\ti ,
qiiem.
Iin LIDKtl SECLNDUS
quin'tiir. bns , qui nihil quod liis tot tr.balibus iiialis modore-
LXXXVU Ji L. Si ciiim .\iiain , iii dicilis ,
pcccaio lur invciiil :aiit si invonit, nfliriii.n. Sincul;i eiiiin nuiic
n.-ilurali geiior.iMl oniiies iii ci>nd<Miiii»li(inciil Uiii-
,
siiigiilisconforanius.Si Adam pr.rlorvi.ltinlilisop,T:i,
luiiiiiuo dc siiis visccriliiis iii sobolcin vitns (•(Tudil ipsiiis iialurc iiisliliila subvortil; nibil dobuit niayis
ut iii natiir.i lioiiunia runcla Dci instilnla lnrti:irct ', qiiam ca qiw ab illo fucraiit olisa
Clirisiiis
rcpa- .

At'G. Qiundo pjrvuI-.Mii spiritus vcxal imniimdiis , rare, bis vidolioet vestigiis qnibiis illesul.iuorat.
animaniiini^ cjiis ct corpus .Tlfligit, soiiscis saiiiialcm- AuG. IIoc r.icit, sed noii quomodo tu vis. Qiiis cnim
que p«TViTlil; nonno uiiiv;'rsa cjns, qiiani Deus insti- cognovit monlcni nomini? aut qiiis cnnslliaritis ejiis
tiiit , naliira lurliaiur? iiec invciiiiis oninino lanli !m- fuil (Isni. \L, 13; Hum. xi, 31)?
|iis mali miTiliini, ncgaiilcs originalc pocc.ituni. Ciir Xt.I. Jbl. Id est, nt in nupliis b.iplizatoruni
nenli-
eiiiin noii liic aitondis , in n:4iui'a hoiniiiis per diaboli quam sentircliir libido; ncc codeni inodo, quo ctiani
vinis cuiicta Dci instilut,i tiirbari? Oic causam par- cwtcnirum geiitiuin ,
goiiii:iII;i niDveroiiHir.
vuli, dic rcaliini cjiiscui reccns nato ' ista contingiint, Aic. Non orgo deliuonint gcmilu pa-
l);iptizat,i! cuiii

qui noii vis verbn npo^olica sic acciporc, i^ueraadnio- rcre; qiioniain boc (qiiod ncgaro non poles) pocna est
(iuin .iccipitcx qiio cst iiiitiiula catliolica Ecclesia, ol femina; pcccalricis.
qucmadmoduni siiis lam perspicnis m:'.lis conritoiiir XCII. JcL. Recodcrcl posiremo post (loniiin grnti.-e
i|>sa iiatiir.i. Et lanicii si bcne consid.Tcmus. Dci nullo coouiitiiiin piidor, noc irot p<?r moiiibr.^ qniotis iiiiil».

iiiodii iiistiliila turbanlur : qiioni.Tiu prascius futiiro- tio, mc pnlercnlursonsiis onoia dulcodinis : libenim
rum ciincla ronstiluit : ne<: tolum qnod morctiir apo- posirenio baptizaiis red.leritnrnrbiiriuin, ut p<>rcor-
siaiica creaiura, singiills rcddit ; sod in nionsura. ct reclioiiom natun«, c.xpnlsa logc pcrcaii, tam possibilc

iiuincro, ct pondcre disponousoinnia (Sait. m,2I), conlitereris esse niort;ililiiis , iiili-re s|iloiulore virtii-
ncniiiiom siiiit mali aliqnid pcrpcti, qund non nicrc- liira ,
qiiam sordibns liarrore vit.Drnin : inm pciiiliis

tur;qu;imvis non tanium ,


qu:intuni mas^;t debciur nec iii(iri:i!os, qiii Sacrainoniis iinbiiunliir, esse deb«-
lliiivers.r , f.ingiilus qiiisquc paliatiir. reiil.

LXXXYIII. Jll. Ut siiic doiio di;iboli , ad quoJ AiG. Et tamen , Jnliane , in-es nuplias in paradis»
dicis libidincin sosiium pcrtinorc , luipli.c quas Dous constiiuerc non tc puilel , ubi coouniMim coiiiiioris
creavcral, cssc iion possoni; inio illis qiias ordinave- pndorcm. Crgone aliiniid pudondiini cr:\I, ulii nihil

rat, institulioiiis sux bonoro avolaiitbus, b.is qiianiin iiisi I ludnnduin, qui supra cuiicla laudandusesi, Con-
ordo peniiansit , cum rooiione gonlialium , cum piw ditor institucrat? Sed qiiis poicst linc sapere et di-
doro coeuntiuin , cum calore ei ciiiisternatione niein- corc, iiisi quom iion pndot id hiudaro quod pudet?
bronini , cum jncund.talo scnsuuin . cuin iniqr.iuie Xt.lll. JiL. Si eiiiin piign;<l mcilirina cum vulnere ,

nasceiiiiiira, di.iboli, non Dei, opus cssc cogorct alque ei mors pcccaio dicilur accidisse , ablaiioncni moriis
conviiiceret aiiiolio poccali debel operari.
AcG. Si malum vitioriiin ,
qiiod nisi in aliqiio bono Auc. Adliiic qiiidciii diciiis , Adam sic fuisse fa-
esse non p<itesi, a naiiirariiin boiiii;ile discernas; iicc ctuin , ut sive pcccarot, sive non p«!ocarci , moriiiiriis
exciis. bis diaboluin, i oc accusabis Deiim : noc c\ou- ossot : scil i^ta diconics j:iin vos mngislcr veslor in
sabis libidinis nialum . nec accusabis niiptiariim bo- episciipali jiidioio Pal.csiiiio, nec sine sc ipso qiiia
,

num. noii sc corie.f it , Polagius ip^c damnavii (n) : Deus


LXXXIX. Jl'l. Ijisam postremo arbiirii liberiatem auiein nnn iii islo s:roulo maligno beatifical suos
uiiius poccali impuUior.o subriicrcl '; nt ncnio doin- qiiibiis bic pcccita iliiniltil , ot spiriliis graii:i? iiignns

C;'ps iii potoslalo baberet voiora criiiiuia virliilis cle- impcrlit. Kloo ois qni cli.ni inalis s.xculi hiijus vcl
ciione respiioio, sod iiiin nmnos in condemnatioiicm dcKKlabilibiis, vel s;cvis aiqiic nsp.'ris, partim nnn
cversx liiuiianiiatis l'irrenti' nipcrontur. utuiitnr, pnniin bene nliiiilnr, fuliinim proniisit s;i;-

Ai'G. Cur non poiius iuiraris , iiniversi goneris Iiu- ciihiin ,


iii (pio inala niilla pnliai'.liir : nbi Uilos cssoiit
inani ab oxnrdio n.ilivi!;itis tantani miseriain, iil nemo el iiiipli;r, qii;ilos ii! ilio pnrndis.i, si noiiio p'Ccnssot,

Lcalus nisi cx mi.sero fiat, noiiiic iiisi post hauc riiam cssc p' tuissoiit, in qiiibiis iiiliil pudciidiini c^scl : sed
malis omnibus carcat , cni por Dci gratiam prjeslainr ncc t.<lcscninl, qnoniam bcatorimi iiumoro iiiiplcio.

iit oaro.it? IIoc iniranJo . tccorrig,'s ; et jiistiim Doi cui sini niipti:c ni oo.ss.iri.i' , coiioniio ipsa noii erit.
jiiiliiium (i|iioniain por unum boniincm peccatuni in- XCIV. JiL. Veriini cuin nibil liinuin qu,x> dixiniiis,
*
tra\ii iii niundiini) in gcneris humani non injusta bnpliz;iloruni oonslct evoniro (oiporibiis; non po-
ainictione cognosces. tuisse autoni alilcr, id cst, non dcbuisse , qinni his
XC. JiL. Si hi'C, inquam, cuncia in Dei iinaginem medicinic modis totiini lieri, voriias clarior solc inon-
primi bomiiiis iiivoxit iniqnitas; m.Tii festum esl ni- strnverit : confitcndum tlbi cst , ant illn qu.o prins
niis essc imbcciUam Clirisli sraiiam in suis muneri- onumornviiiius , noii aLcidisso poccalo , ol idoo nec
vuliipn fuisse natiir;p; iil coiistcl r.itio gr.itix', |icr
* sic Mss. voro, rfiV realiim, cl atr recens nato.
Fjliti
qiiam maiiiresiuin cst, illa dc siiis ordinibiis iiioU
' Eilili, (jKt-ni. Mss , quod.
* Kdili, siibiuiTfs. At Mis., shbrticrcl. .\d .^iiamum rc^^er- non csse : aut certc iic^ai:diim , iii niysicni^ (Ibrisii
tur.
* sir Mss, Ai Monardus et prkiia vigniorii editio, ron/n- ' rodox rorlariim, iiiJM ,/..;.;* niaiiis ( htistum.
«/d : male. (u> I ib. lU' Gestis tH;!ai;ii, i:h. 33, ji.
1 1 79 OPEUIS IMPEIU- ECTl CON U \ 1 JL'LI.\.NL.M, S. ALCISTIM IISO

qiiir|i|iiaiii cssc meJiciiix- , iiiit Jc l'ii scciinduiu lo ctiani gralia, ul conir:i cnncupiscciiliani cariii! s|>i:i

'
iimiin i]iitJcTii s:iii.ire poiiioriiU. tiis coiicupiscal : cl si qiiandn (idclis lioiiio in lioc
m-irbis 110

AiG. Iino v.ro liinc Jrlicroiis aKinisi.ro, si mcute cortaniinc vcnialilor viiiciliir, (lcliil:i diiiiillil (naiili ;

st.bri.i vivcrctis, «iiiaiii iiiagiiiini illiid pcicUi.iii fueiit, ol quandd datnnabililor vinoiliir, d.il liiiinili.ircin puc-

(|Uiid pcr iiniini liniiiiii.-in iiiir:i>il iii iiiiinJuin , cl nitenliain , cui tribiiat iiijiil^cntiaiti. Ilon:it po>lrein.)

riiiii iiiiiric iii «iiiiiifs liominos pcrinnbl.t : iiiiaiiJo- vitain a'teinain cl aniiii.x- ct corpori , iibi qualia cl

(pii.li-iii iiialis liiijiis s:i-f iili , riiiii (piiliiis lioiiilncs (pianla boiia siiii cd'^ii irc i|nis pnssii? OiidnidJo crgo

iiKiniiiilur
'
c li:ipli/.:ili, j:iiii riMlii :i!'I.ili>, oiiiiiil.tis pUis iidciiil pilnii liiiiiiinis inii|nilas, iiuain profuit sc-

iTiiiiiitur, iiisi pDsl li:iiic v.iain ; in ipin n.is "poilcl , ciiiidi liominis, lioc cst (^lirisli, boiiitas; ciiin ille loin-

cliaiii piniiiissis liniiis , cx. n-.TJ adlmo malis. .N.nii si poralilcr nncuciil, Clirisliis aiilcin el tcniporalilcr

iiii-iir» li.l i ((iiiiiiiiio iclilorcnir , jain inv liiles ip^a ailjmcl, cl liliercl ac bc.iliiicol in .xtoiiiiiin? Qii;c

cs<lI; <pii' III ila lir.is.Mili:i viJi i.s , i.l.o pio li.l.nil , ciiin i!a sinl , sciilonli;i iidstra cillioIic:i, iioii Mani-
qnia Imiia proiiiivsa noii viJciis , fiJdilcr cl p.iiieiili'r cli.ia cst ; ci id.-o iicc rcl.igiana esi ,
qiiia calliolica

cvspfdal. est.
'
XCV. Ji!.. Sic rgi Iiactciius ,
qii:isi vini donnriim XCVIII. Ju.. Frniilam sanc cxpnsitionem in Iioc

el Milii. riitii, iii ciiiilr:iriis liccl ciroclilnis ,


a'ipi:ilciii li)(o iiiani opiiiiio jiiro dcspiccrom, ci irrcp.rcussain
liincii .^po^liJiis :. .^liinassct : (•n"'-cil aulotn dnliio pr.v.lcriroiii, (|UJsi iiiiiiis liiiiiio colia'i'Ciiteiii. iiisi vore-
pr.icnl Mililiiiiit is snn:c (lil.'i, ipiaiii iii.'iniir; cnm cnii. rcr, iie pcllaoix inagis qnain coiisiaiiii:e cicdercitir.
sid.-raliir I':iuliis, iinii Milimi rcnicdiis gralias aigritu- Loqiicris ergo lidC inoJo : 1 Qnid esl , mn/lu iii(.'i||ij

dinciii iinn pr.e'ulis^c c\il|iariiin . vcriini cli:iiii copio- abuiidavil ; iiisi quia omiies qiii pcr Cliristum liboran-
fciiii.i lirii. lifia jii.ri^MS^c dispciiJiis. tur, tcniporalil.r proptcr A.lam inoriiiiilnr, priij.lir

Aic. Voruin e-l : l.^nip.iialia ipiippc snnt JispcnJi:i ipsuin :iiilcin Ciiristiiin sini; liiic victuri siiiil > (De
repcncialiinini ; i;i in lioi.i vcro oiiint sinc dubio scm- ISnpliis ct Coiicupisceniin, lib.i, n. iO)? Q;i(i sor-

piiorna : soJ dis.iciidia, qii.T nastoiites flc.iido lcslan- mone , si quid con^cipienii r diceretiir attcnJeics,

liir, .lcilc (piii iiieiiin siili jiisiissiino ot oiniiipoloii- oniiKin arcoin luani, id csl IraJurciii, cocidisso ralo-
rnsiiiiii Juiliio cis. si inilliiin |cccaliim ;illraliiiiil , rcrc. Oicis eiiim, nlco nnilin inagis abuinlassc Cliii-
iiro;:. '11110'. tli gratiain, quia pcr cam viia conroriliir a'lcrna,

Xt.VI. Jci.. Qnid crgn cliam lia'C Ji^piilalio cnllo- cum per .\&.i) pcccatum siibciinda sit corriiplio icio-

grit, piuJcns liclor allendat. Aposloliis dixit iii plii- por.ilis. Si crg.i iiihil aliud iiitiilil .Adam pra'Icr cor-
ros atnind.isso Jnnalioncin Cbrisli aj siliuoiii , ipiain jiOiis iiiditeni, coiilra ipKJin Clirislus coi.iusioitf bc-

Ad'.c ciilpa niicuisscl. iiclinid vitam coiilulil siiic lini: diiraiiiciii ; aijiarcl

Aic. Nnii lidc dixil : scd : .Wii/(o maijis abumlinit iidii pccialmii Ad:r ad posicros traiisissc , scd nior-
^riilia iii mrillos (Hom. v, 15); hoc csl, inai^is aliniiJ:!- tcin.

\ii, 11(111 iii uyyj:\> iiiullds, id est , iion in pliircs , sicul Ai'c. Appnvol le projiicrca irrisisvc qut.u Jiii

jlllll 1'sp.MlSlUII csl. vcl poliiis ti; irriilorc liiixisso, ul liis (jni ic iioii inicl.'

X<"Vir. Jii.. Qiia ciilpa lu illas cladcs, quas snpra ligiiiii, vidcrcns diccre aliquid , tum dicorcs niliil :

eiiniiicTaviiiiiis, dicis .lcciJi-.sc naliiro, cx qnibus ncc priimmi qiiia cis dixi Adain leiitporali niortc iiocuis-

liEiam ir. liis qiii ad Clirisli pcrvoiiiin.l Sairaniciil;i ', sc. quus Clirisli liboral gialia; qtins ciiiiii ocoiilli

»oii^l:il saiiari ; ac pcr Imc niiiitd pliis iiiiipiitaloni qiiidoiii, soJ jiidioii jusli vcrilate iinn liluial, cii^iinsi

|)i iini hi iitiiiis :id iidroiidiim assoris liabuissc virlulis, pnrviili nioii:iiiliir, nlorna innrlc plix-liiiilur. Qiioiiio-

ipoiiii gratia Clirisli olilincl ad nirJondnni : qiio ool- do ergo liiiic apparcl, iion pcccatiiin Adx aJ piisiori.s

I.Tio, ostii:-Hin est, (|caiiian) inicr Cailndicos cl Ma- transissc, sed miiricin; ni^i ii:iia boc vis puiari, (|iio.l

iiifli;i'(is , t.iiitaiii iiilcr lc. el Apo>toIuiii ranliiiii cssc por.ilroptinl \orl):i lna, 11. m ijii.id soipiiliir verl.a mca?
tliSCllCiiXt'!). N.K ciiiiii Jioiiiiiis ulriiiiKpio Iransissc, . t a Cliristo

Arc. Tollii iTfatia C.Inisli (irii;iii:ilis pcccali roaluin, ulriinii|tio cl::iii:iiniis aurcrri, rcalum sciliccl poccali

Kilicrn invisibiloin iiDlsiliililcr tdlllt : dinil^ii oliini plciiisoiiiia rcitiiisioiic pcccaioruni, moi t m vcro bo:i-

ciiniia pccc.ila , qu.r liomiiics iitalc vivcii.l.i iiiiincr lissiina rcsiirrociidiic san< loruni; (pi:i; prdj.l.-rea non
a.HiJi»iiiiil. Jiidi. i'tm piippi' cv 11(10 dolict.i in (Oii- slalini i'( 1:1 11. r.ill'^ dalur , nl cvcrieaiiir fid.s, qii.i

(!iii naii.iiicnr. (piia M iiiinin illi.il .piod ;i nasccniil.iis i.l i|ii.>d iinii \i.lolur spci':iliir : lioc oniiii ct in sc

Ifril.ii.ir, ir.iliii ad :i'l^i'.iani (i.nd-.iiinatioiicm , >i n'.ii ip-is ct iii parviilis suis ciini s|icraiil (idolcs, nliquc
iciiiili;iiur : nrc uinirii linc snliini i;iatia dimillil : siinl lidelos. IJcc qiiiid (liciiniis, cccc cui calholic.o
aboTiiii taiiiinn Viilcicl; scd ciiiii i|)sudiiiiillil cl Cd-- vcrilali conlr.idicilis : scd nia;;;» cmiira vos, qiiani
Ir.o; vi;?!» pl'js vilpi ; pioplcr qcn.I (liclnic csl,7i'rfi- roiilra ilbiui dicilis, quidipiiJ b.iicticia dispul.ilioni-
iiuin qviriciii rr iiiio iii ronJf>i'iifil':'jni'ii ,
grnliii nrliiu liiis .licilis.

f miiliit ilelicils iu j.itiiluiriuiicin (Ibid., 10;. r>0!i:it XCIX. Jn. C.insl.ibil :i':tom coiiscquerlissiiuc

iiiiiricm |icr;..niiani, id o>i ) .cnain s. iiipiicrnam , aJ


'
\i^ni.'iiiis ci cddov >Iar., i/r inl vivili ninrhis.
* Mv.. lar. Mai-. iiio,ini.tiir. III. s iiiin 1'iiiac Iraiisiiiis^ain, a.: |icr Imo p.ocatuni Irj-
( ."l 1.(111., /...(iii«.'>
• lilili. ilolonw. *pliu> voiii-. ('.' I:\ I .'rl, (/»norcm.
' si. Mss. rorl. Mar. i Lir. At odill, iirc imwn q"0 nd < /iij-
»l(.i/i jKrViiiiiu.i .<M(ii/i/ii.'ii(o.
' Mili, VH1.J. Mss. (.jU-. cl rort., (jna.
<IS1 Li:'.F.K s: CL.NDLS. 11 1

diicis cw nun pnsse. Ul ciiim lnwiirr, qniil li-nrii- tiim siiigiiloi uiii iii eoriiiii propriaest vo|iiiitalc,i|iio mt*

diiiii oonsUt,a|ip.tre;il : nli Aposloln dtiiia(;iirisli pi-c- riiil^liiistu.-iregmim Dci parvnlis eonrerl, qui iii iicil-

calo priiiii liiiiiiiiiis prxroruiitiir; Ui por lioc poic.t- tram parti;iii siia vnlunlaic iisi sunt? Poslroino , quo-
luni liiiim, iil csi traducis iinaiii dicis aii diia^, traiis- niam duos posiiil Aposlolus, uiitim ad pcccalum. noii
isse niortos? Si iiini.i, cl corporalcui, iil liic coiiros- diaboliiin, scd Ad;iui; ct iiiium atl jiMiiiam. noii Aliel,

siis cs; con>lal pr.itiani (lirisii aiileccllcro pcc< alo scdClMisliim; iil iinii cxcinpli^iinitaiiii,seilgoncraliom

primi lioiiiinis: el pni na>cilur nciiio pcccalor; i|iiia, regcncraiio refcrri.tiir ; si iion tr;ijicit poccatiim iii

si, ut ' siipra dixisti. rcgniiir pcccati csl, iit iii siTiin- hoiiiiiicsgciicratos Adain , noiidunal Cbristusparviilis
dain hoiiio iiiorlcin, id al, in pn;iiain pcrpelu:im pr.i;- rcgencraiis jiistitiam; qnia noc gcnerati , nec rojje-

cipitclnr, cl por Adaoi iiiortcni corpoiis solniii advc- iicrati parvnli iisi miiiI pmpria IilMTi:iio Iic nunc si

Ctani dlcis; ncc peccalUMi pcr Adaui ad postcros, iioc Vllllis, et cI;iiii;ito si aildilis, jll..llli:ill! p;rviilis lion

iiiors a'tpriia transniiuiiiir. doiiaii; iioc cos lialiiloros Cssc jsi.slitiani, qu:iiido ba-

Auc. Jam respoiiHiiii csl : niliil dicis. Rc^^nuin liiialiuni iii illo rcgno, ulii eriini, siciii scripliiin esl,
eiiiiii peccati cliaiii in :i'tcrnam pni-cipitat Riorlcm foeli iiovi, et terr;i iiova, in qniiius ju-iiti.i itilciliiiut

iiisi pcr Oliiisli giaiiam reiiiiilaliir : veriiiiilameii isia (II Petr. i;i, 15) : anl ON veslro, ipio iin.|in;iti c^tis,

qiioqite iiiors lciiipor;ilis inilla esset. iiisi Ad.im nnn menicissiiiio tlognrito, dcliistc, in illo reL;iio jiis,titiaiii

nioricndi possiliililatcm |wc.caii inonlo perdidisset |iarvii|.is h:ibiliiros quidcm , sed propri;e vobtiilatis
lianc iniiii pcccalori dcniiiiliavil Dcus dicens, Terra merhis, non divin;e grati.e largilale. ytiod si dicere
et:, i7 iii lerriim ibii {Gen. iii , 19). Il.inc siiie niorrlo nnn aii.lctis (liic eniii! nicrila coinparari , ilii aulcin
peccaii siiscipcre dij^ii:iliis est (Jlirisliis, ui per illani pi.vniia rpildi faleiiiini ), tur f.ilcri diiliii:itis sive noii

qiiidem nioricndo ircl iii lcrrain, sed resupgeiido lcr- viiltis, sic eos ex Adam pnliiiisc liabcrc pcccatuin

ram lcvaret in cielum : ac sic ilerna mnrte dcstru- siiie nicrilis prnpri;B vobmiatis inabv, qiiemadiriodt;iii
fla, leniporalem lidclibiis idco iion aufcrrel, tii adver- a Chrisln rcccptirri sniit juslitiam siuc suis meriiis

siis eain resurreciionis fide,- in imjiis vii;e agone eer- pr.eccdonlilius voUiiilalis boii;e?

l.irel. CII. Jti.. Ac pcr hoc, si quem in rcims adlnic Iiii-

C.JtL. Sin aiileni dixeris,per peccalum Ad;e n.iiu- manis locuni veriias fiabet, el iwn strcpitu '
iulqnita-

ralcin raclain csse iiiii|uiuiicni , diiasqiie accidisse lis totus omniiK) miindiis ohsiirduit, ralionc, dispiita-
nioi tcs, iin:im a^lcriiam , alter;iin Icnipoialcm ; per ilone, cl Atitisloli fidc, ^ilqiie ipsa ejiis scntciiiia lcsie,

Clirisii aiileni gnitiani iiiiam iiilciini aiifciri a per- pcrdycfiini cssc f;ilcliiliir, inlcr TradiJci.inns ct Catho-
sona , noii a iiatiiia, id esl, pcipettiam , tcmpnralem licns taiiliim esse disciimcn, qiianrum inler Pniilum
voro rcinaneie : Apistoliis conviiK-ilur falsil.ilis , (pii et .Manicli.eiim , qnaiitnin iiilcr sapieiitiam et slulti-
dixit miilto magis profiiisse gratiain, iiuam mxuisse tiam, tpi;intiini iHlcr ratioiicni ct ii!S;iiiiam , quantiin:
pcccatnm : Apostoliis autcgi argui non polcsl; Lu inter foiistanli;ini dicforuin ', et eaili fliictii;itioncni

igitiir jiirc repioli.nis. quani nova fcrditatc perpetcris, iit in ii^d.in peno
Atc. Ego dixi, iiiia resiirrcclioiie beatornm .inihas veisfbns quod oixcrls neges, qiidd negaveris assc-
inorles tolli; el ist;im, nc sit animasinc corpore sno; veres.
fl illain, iic aggravcliir, vcl jinigaliir aniina cli;im Arc. J im rcspoils im est : ro^-o tc, si aliquid di-
corpore sun. Sic anlcm isla (idciibns ax\ lcmpus 'e- ccfc noii [otcs, tace ai poics; sed quod pejus cst, nec
liiiqiiitiir, iit liabc;!! pcr ill;ti!i fides ;'(ljiimeriluiii ;
hoe |Otcs.
qiicmadinoduin postca reis loUitiir, ul quod de siio Cltf. JcL. i Eliwii, iiiqiii!, siciil jwr uniim paciiK-
corpore noii iccetliiiil, niiseri.c sil incfcmeiilnni. .\e lcm, ilfi enl el ilinium. SaiH juilicinm c.v uiio in cott-
per lioc cis qui ie'-;eiieiaiiliir in Ciiristo , et de istO dcmnalionem ; grutia aulcm cx muliis liiliciis in justifi-

sxciilo iii;digiio ele. li cxciint , niaiiifc»tii:ii i:st pli s catiunem i {l\om. v, fC). Qiiibus Aposl.ili vcrbis ad-
prodcs-c ^•r:iiiaii!, ipiani nociiisse pcff;itiiiii. qiiod per niovcs exptisilionciii luaiii U;i sc li;ibenloin : c E.v
iiiioiii lioioiiiein iii iiiui;ili:iii iiilravil, et ciiin nirirlc nno cfgi», quid, i iiiquis, t hisi dclicto? y:iia si>quil>ir,

per oimies lioiiiii:cs (icilr.insiil. ,Apt>sloli:s ii;ifpie ru- Grulifi niilein ct vuiliif, deUtiis. Dicaiil isli, qiiomodo
d;irgiii jioii potcsl, qiiia \iuimdi\it: se.i tu non in- eJ iinndolicto iiicoiidoiiiiiationem, iiisiqiiia sufricil.id
lclligis, aul coiitr;i id qiMii inleHigis , assercrc qiiod ctin(ioiiin:itioiii'n! etia;n niiiini oiiginale peccatiini
f.ilsum esl, iia;rclica conlciilioiie conaris. quod in nimies linminCs pcrtniiisiit. Gnlia vero idci»
Cl. JuL. Apostolus dixit , niagis graiiam Christi, ex mullis dcriclis iii jnstidcalioncm, qiiia non snliini

quam Adae abundas-e culpam : non igitur iialura ab uiuiin ilhid solvit ,
qiiod origiiialiler trabiliir; sed
eo, non generatio, iion fecundilas, sed voluntas, ele- efiam cxHci^a, qii;e iii tmoquoque honiinc motu pro-
clio niali, morum praviias ^ accusatur. prix voluiititis odduiiliir. Si enim nb unius ilclictum
Alc. Si niliil nocuit gcncralin, niliil prncstal rcgc- mors rcgnniit pcr iiiium, mullo inoijjs ^iii abundanliam
neraiio : ^i noii est natiira viiiaia, noii liaheni Cliri- g^ntia: el ju^tilia- r.ceipi:nit, in tita rcgiiabnnt p.'r iinHiii

stum parvuli salvalorem : si inaluin ' cl bonuin merr- Jt.iUin Clnislum. Uaijuc sicul pcr unius d, lictum in onincs
lioitiiiics i:d f'.Hii(ii:i;.'i';i;. !'i, i;i( cl pcr nnius justiti ni
'
tdili, sirirt. M 'lius Mss., fi. iit.
' sw; Mss. .*t cdili, scd volinil.ilis eieclio, woriim pr,-.titas. '
'•'k Ms-s. AI i.ilili. oh .•ilretJlnm.
• EOiti, 5if oraifc maliim. .^besl, oimic, a unniiscriptis. ' .Vlss. Llar cl Mar., dvclirum.
1,83 01'EillS IMIT.nFF.CTI CONTnV 4U1.IVSLJI, S. AUGUSTINI IIBl

ad juHilicationem tita: {noui. v I S Atc. Nuinipiid non post Aposloli verba a inc iiiicr-
jn cKin.'» Iwmintt > ,

Apnstoli vcrb:i, qnrisi :i!iq'iiil coiilr.e- piisila iiiliil aliiiil tpiani taccrc dcbiiisli? El l:iiiicii
fi lU). P«''t q" <•

ris, iiisull.uido ilo iK.l.isli-quiTis : i .\illiiii' |>.riii mr iil cuiitra illa niliil dicen», ncc scciiiniiim ill.i ..li.piid <li-

iiii;iin lioiniiioni !ion ccn-i inilii iioii ticos, el jaclas i..tcr ca'lcia, qnnj
in vaiiilaie mciilis sua;, «l dicaiil
,

propaginc m ir. jecisso , scJ exoinpliiiii pi:ibiii>sc ogo siiii capul boriim ct laiisa iii:iloniin : (|uasi

ynonimlo ergo pcT uniui d,liclum iii om>ie$ ejo prior vcl crcdidcrim, vcl cssc dispiilavcriiii
peccali.
cuiid,miiulioneni, cl iion polius pcr niiilta origiiialo pcccaluiii. Tani qiiipp.; i!i.,.cril.is li.ic ln.i
hvviiiici (id

Ena ciijiisqin; dcli. la : nisi qnia cli:imsi illud unnm s.l ciodis cssu lccliiros ,
qiii iio$. iaiil ipi.iin niiiili anie
condcinnalioncm, iKis Eccli'si.e tlari.pic doi:l<iics sk; isla .\pi> l.di
lanliim, idoiiouni csl penlucrrc ail ,

cxlcris sicul pcnliicil parxiilos verli.i iiitcllexiTinl ct exposucrini . qiicniadmuduni


cliam niillis a.ldilis ;

n.iscunlur, si iirislo iion (ota cx ipso iiiitio sui catbolica ii lclligil vel credii
inorieiiUS, qoi cx Vd.iiii iii (

ren.isc:>iilur?Qiiiil >rgo a iiol.is ipi.cril islc, qiiod non Ecclcsia : «pi.c dooioi imi vcrba si inala siiiit , sicut

vull ali .\jioslolo audirc, pcr qiiid pccc.ituni invenia- vos dicere iioii liinelis; quoniod.) cgo sum, quae-

lur iii parMilo; nlrum pcr vidim!:ilcin , an pcr iiu- su U', caput boriim ct c;iusa nialiiriiin ; nisi ipiia lu cs

pliiis, an pcr paKnics? Lcc<', audial piT qiiid ,


au- capiit barum ,
q.ias inilii rabiosiis iiigcris, caliimiiia-

dial cl lacial, por qiiid pcccaloni iiivcuialiir in par- ruin? Nam si sanoccrcbro consid.Tarc> liumannc vitaj

vulo : Ap.isl.ilus. Per uiiins dtticlum, inquil, iii omiie$ niiscrias, a priinis flclibus infuuium iisqiic ad cxlre-
lianwus ttd conilenmiitioncin i (/>(.• Nuptiis ct Concupi- nios gemitiis inurioiitinin ; vidcrcs prorcclo, quod nec

uenlia, lib t, n. iG). Niliil lo quidein inagis limcic cgo, ncc lu, sod illo Adam ruoritciput lioruni ctcausa

qiiaiii iiilcrrog.-iiiomm pcrscruiatriccm aninii liii el lualoriini : qiiod ii.il.;ns viil.TO , claiisis ocnlis clauias

iloginaiis iioMniiis : iiid.- csl quippc ,


qund omniliiis cijustum Doi cssc juiliciiiin, ctnon osse originale pcc-
opilius iicgiliiiiicm cx iniiiis n miinili polcslatiliiis caliim. Qii:c duo inler sc qii;iin siiit coiitraria, procul

coiiiparalis; lotelligitis ciiim agciiduiii voliis \\ cssc, dubio ccrncros, noii dico si liorum malorum caput nuii

cum di'Scri'nini ralioi.is :in\ilio. csscs, qiii:i iiiiqiic non es ; .scd si saiium captil babcres,
Acc. Vis ii>in liincrc poioiaicm? Roniim Tac {l\om. qiiod li;ibcro posscs , si dociorcs sci|uciidu catbolicos
XIII, 5). Noii csl auicm boniim , cnuln apnsioliciini capiit IVI:ig'uni noii babcrcs.

seii uin cxscrorc cl assercrc li:i;iclicuin sensiiiii.Quid CV. Jti.. Exprimaliir igiiur vis argiimcniorum tuo-
a.lliiicqu iTis c\aiiioii,qiioil jnm lactuin csl apiid apo ruiii. Posl'pi:iin dixit Pauliis, qui;i iiiulto magis :ibun-
siolicaiii S.'dcm ;
quod duMiqiic j.iiii f.icluin csl iii
dassol gratia Salv:itoris ad mcdciiduni, quaiii pr.Tva-
epi^copali jirlicio Pal.eslino , ul)i IVI:iRius, vcsiri licatiu primi bominis ad nocciidum, scquilur : Et non
aii. li.r crr..ii-., pnKul dulilo dimiialiis c-scl, nisi isla, $iciil pcr unum pcccnnlem, ila csl cl ihnum : nam jitdi-

(pi.i: t.i di^fondis, do^-maia vcstra ilaiiinissol? Dainna- cinin cr iiiio in coiidcmnalionein, grnlin nulem es niultis

la' iTg.ilia:i-usisal)opiscopis iioii a.lliuc cxamiiianda, dcUctis iii;n«/i/iinli()K.'"i.Qiiod tu i d.'lictiiin uiiuni a.l

bcd cocrcciiri.i c.sl a potcsialilms cliristianis. condomiialiinoni sufricions , origiuali; cssc » coiucii-

<;1V. JiL. Scd non luaopliiio apiul priidcnlcs laii- dis , < iii oiiiiios » vidolicol « bominos pcrtraiisiens :

loiii \;ilcl.il, iit cum lii sis capui linniin cl causa iiia- graliam aiil.ni ideo cx niiillls dolii tis in juslincillo-

I .riim , de coii!1ictii uioilio Aposloli le nlijcclionc ncm dici qiiia noii siiliiiii illud u:iuni solvit , ipiod
,

siiliduc.is ; ct piilcs illiiiii pro tc cssc fcriciiiliiiii ; quo origiiialilcr iraliiiur, sed ctiani c.cici:i 'pi.c iii iiini-

poiissiiiiiiiii coiiira vns priiccptiirc armamiir ac prin- (|uoquc b.iiiiiiic mniu pr<ipri:e voluniaiis .adduiilur. »

n|ic. L'l ergo (pii.i lilii dic.iidiiiii sil , coiiscqimil.T AdqiKKl ciinriiiii iiiduiii p;iiilo posl argiiiii.'iilai is, qiii.i

ag.ioscas : si iiiil.i cl liiii siipcr lioc c>s.'i iiiilla dis- si boc ii:iiim doiiclum nd coiidcmiiatiuiicm siiriicicns
s.'iisio, qiiod ApoUoUis n itiirali pcccato .M;iiiicli coMiin Aposlolus dixissct iinil.ilinne siisccptiim , a.ldcrc de-
diii^ina liimar.l, tuiic luum capul pctciiti, iliiiiii coii- biiissol, omncs liomincs a.l condomnaiioucni noii |>cr

slniili r nppoiiiTcs : niiiic vcro ciiiii iiiviol.iliilis apii.i niiii;:i irc dcliciiim, scil por iiiiilla sua ipic^pio voluii-
100 Ma^'islri (jonlium dignilas pcrscvcrcl , . jiisi|iie lalc comiiiiss:i. Iii (piibiis '
(|U'ini:iin elaq.icnn.lus c>t
vcilia liia la:di cxpoiition.; iioii paliar, qu.c, scoiiii- Aposiuli s.rmo a c:issibiis Manirli.coriim ; iit sil aiicn-
duiii regiilaiii prolatain ralioiiis , stulto , iinpuro , ct tiis lecior, adninnco. Ais '-rgo socuiidiim noslruiii
iiiip.o asscro dogmali rcpiigonrc', nihilqii.; cini pio sonsiiin, ipio ass.Tilur prlina ciil;ia rorinam pr.rbuis.sc
pccc.ili nalurali di.\issc coiiviiico; qua lii iiiipiid.'iilia pcccaiilibii^ , <l<'biiissc .Apo-ioliiin . sicul priliaiii cx
iiigoiis, iil vol pio lc iiiilii ill.: r.spoiid^al, .pii iinn
liiullis il.lii lis iii ' jiisiilic;ilii>ni'i!i dixil iiporari, ila cx
iiilori..galiir. ipi..i'iam ii.'C di; Cjiis ya[.';.'iilia diillila- iiiullis poccitis diicre icgnassc inortciii. Porr.i hoc
tur ; vcl lUtt vuciforaris ni.lle :iii.lir.' :ili Ap islolo, i|iioil argimienlo cuiiir» (c oiniiino luclaris : convinco eniiii

III |o ali Apnstolo iioliis Iradita iiil.'llig;:iiti:i; ^:iiii|:ilo'


sci iiiidiii'1 ili):'iii:i liiiim , iiicoiisoqiicnlcr Apn^toluiii
d lcsliii ? pr(ii;uiitiaro, (.'i'.(/i.i'ii(lcmr.r mnliis d.litlis injuslifira-
-
lioncin, qiii div.>rat, /•,'x r.no pctcvto judicium in rn.
Ili v.Tliuni , namiuitii , rosiituiln,- ev iiia iiiv ri-
rtinnnliurcin. Ll ciiiai c;;rcilionlos dc noslris rmibiis,
r"
• u-nin.iitH rriiiilain piohilmn riilioii', sliilln,
i.lii, (jiii

iiMPi.f". I.' (V. I,


c/ iiiipiu
iii ) ii-\.''0 iluiimili repfini.ic, rAlili, tii quilnis (nfit. Miiiusch | li non liaboiil, /o-
ncliiis Ms,
iivir. sfCiini1'ou rriiuliin i<'ot.iiiin iLlinJ^, cis.
itiilti: unitiiin. rl iin;ii'i iittfo d^iqiniili nin gimii [l>'i, ' rarlicita . in, rjrcl'a'.il < .lili ;
sod cam iiaini.su-ipli h»-
tfeiinJnin icijiilrinpioliitmn i i.iviiiit., ci. •] boiil.
im i-iBLr. si:cu.\t)L's. tlSfi

iii xoslri roginiii: vcrseimir r si libirlas aiiiiliii |iriiii'> '..M. JtL. Ac pcr lioc , si cst iialnralc pfccaiuin

rsi evcrsa pecc.uo, ci iii oiniii diiiiccps liuiniiiiitii ge- l:uil •uiiii aiK lor iiiihiniin, gralia Cbrisli iioipiaipiaiii

nerc nianca iiUco roiii:iii$i(, iil iioii sit ei |)ossil>ilo nisi iiiKli.i d' licta doiiandi) juslirioutinncm opcratiir : sod
aoliininioilo iiialiiiii raccn; , iion auloni lialical ' iii iiiii po(C.:ilo iiidulgeiido n(>goliiiin liciiignil uis ixsn-
facullalc elcoliiiiiciii piiiis allcrins, iilcsl, rcccdorc qniliir; ijnod cimi so spn.idol :i(liirain ', lidiMu faoiet

a nialo el faccrc lioiiiiiii; scil iiiii|iiltalis iicccsbitali; pruiiiissis, si b.i-c (pia; diniiitiir pcr pocr..iti viiliiiiS'

deproasa appctciill.c criiiiiiiiiiii parcrc conipclliiur : si inveiia cuiMverit : ea;lcrum si ct po^l icmcdui qiiai

perrupla uniiii lcgc jusiiiix, 1'acia sunl naiuralia qiix detulit, cadciM lamcn diabulicorum niorburuin scrics
fueraiit vulunlarla; si lex pectali liaiiilat iii mciiibiis, persevcrat; volo ' ojns gr:iti(icatio, prxsumplluiii vo-

qu:e lyianniJem in imagiiicin et opiis Doi, linpliarum iiia (loliotiir, ipiia ail ciiiaiidum iiiiritas pcslcs viiius
verccuiidia cl jucuiiililale sorlitn cst ; >i friitcx diabuli ci (loriiil, iioii vuliiiiias.

lii viscoribus pangiliir antu aiiimam , ct eiiiii iiicrc- Atc. J:iiii rospnnsiim est : intollige, oi tace. Alitcr

meiiiis iialuralibiis ailulcscit, froiidescil, et postifera gratia ccrtaiitcm facil, aiqiie aJjiiv:ii; alilor victorein

fiugc iiiirravcscit : si lia-c , inipiam , ui iliiiiis, uiia siiic liosle iillo, vol exleruo, vol iiiicrno, iii aicina
^iiimi liuininis culpa piogcniiii: i'i>ii>e |iiontiiis diciiiir pnco coii-crvat : i.^ta l.ibui ius:i mililia cst iii pr.cseuli
fs uno dclicto iii condoniii ilioiiiMii gciiiis iro iiiorla- s iciilo, illa be;ila rei)uics in fiiliiru. Sed si ..u ciiin vi-
liiini . qiiam c: nnillis dolictis giali.iin liborair; iit tiis cain:ilil)us iii tc ipsu bollom iioii gciis, crubesce :

iiiagis proprie iiilolligaturdici possc h.co gialia ox iino si s-ris, (ibinaioscc.

dolicld lib'jrarc, iiiins liborai. Null i eiiiiii alia iiiolii CVII. Jll. Qiiiil igiiur liac ilispulaiione coiifoiiimi
propria voliinlatis addiiiliir, si oiiiiio iiialiiin. ri-acia cst ? Soiisi.i \idolicet liio ci Aposlolo luiii comci.irc.
arbilrii iibcrtale, exilus i liniu-lato dcsi lorii, infoctri.x Aposlolus cnim ait , mulia dolicta gralia; liberalilalo
semiiiuiii ciilpa priini gciiiloris oporatur. donari : do,,'ina vcro tiiiim assorit. uiiura peocaliio.i

\VG. L idc licri polcsl nl boiiio ipii ounirisapnsto- nntinale, (piiid lcgem poccati vocas, i i ciini lis Iinini-

lica verba pervorloro, pn>sis loqiii nisi pervcisc?Nim nibiis desidorin iniipiilaiis effiiigcro. Iii abMiluio ila-

utii|iic, ci 111 nd illiid doliotimi, ipiod gcnoralio lialiit, qiic e^t, a te iintiiiam qii;p e-,t('[iu . Doi, nb illn nrgui
iisus vulu ilalis accessorit, (picm iioi! Iiabciit parvnli, vohiiii;iiom. Non aiiiem alitor prursus eloqui deb'iit ,

in iiiullas il varias rupidilalos arbnr niiiltiruiii piillii- qunm olocnliis csi, idest, ex iino roinlormiaiioncm
lat poccal •riiin : quoJ aiilepi.iin fi.rcl, clia ii ip.>iiiii lii ri posse peco,:ito : qnia et [irimiis illo bom.i per
iinum tial ibat ail daimntionoiii , si :iiili; voliinlalis iiiiuni poccaiiiin (lcliiiqiiondi pr.obuit oxciiii iiiin ; ct

usiim parv iliis riinrot Ikihc viiam. Nei|uo ciiiiii (piia sicut ilii ips! ad ciiiiiloniiialioiiciii iina pr:i'varic:iiio

majur dan nalio debctiir jam inagno ct multi|illcaio .Tl.uiid:i\il, sic el aiii ciioiis ai! roaliini iin;i | nlosl
mnlo, idc( nulla parvo ct iioiiibiui niuliiplicaio dcbe- culpa suflicero. Prnpt.T qiiod Eiol.^.siales, Qui iii uiio

hatur.Quimodoergo regeiieratio, qn.v. niiilliplicaliim jieccaveii!, luulla 'joiia perdit {lurtc. ix , IS) ; cl .laro-

per usum 'oluiilatis malum lullil, iion phis> pra:slat, bas , Si lulaiii lcgem vbsenuwcri.'! , ojfeiidas uiUcm xn

(juani nncuit gencratio, qas'. bujus ((uamvis m:igiii ei «/10, (aclus es omiiinin leus {Jacobi ii, 10).

mulliplicis mali, noiidum lamcn aiirlum, ct nonduin AuG. Ergo pcccalum Ada: ipsiim s.iluin l.fsil, non
inulliplicatuni traxil iiiitiiiiii ,
qiiod solum siiic iilla et genus bumaniiiii. Non cnini in taiiliini cris absur-
pullulatioiie renianerel, si iiuUus voliintatis usus, quo dus, ul dicas, pcccatu cjiis hvsus e...se vc! Ixdi bnini-

augeretiir et multiplicarotiir, acceilcret ? Vuluntas au- nes ncscionics, vol iioii crcdoiiics uli uni f;ici it, el qnid
tem , antei|uain boiic libertati ad opciaiidain veram egorit : qiiia ctsi ncscicntcs lioinincs aliqiiid iniiian-

justitiani gralia Dei subvenieiitc rcdilatiir, miillis aliis tur, eu t.inien pci^oato l;edi et ficri peccaiores, qucd
etiam causis, pr.eler originis vitiiim, movciur ad pec- antc aniioiiim millia facluni es.se nesciui;!, nimis insi-
candum, vel non movetur; nnde fit ut ipsi impii qiii- pienlcr dicis ; nisi Iioc peccnliim ad oiiines generaliunes
biis vel nondiim subvenit, vcl iiuiii|uain siibveiilura transisse falearis. Dicontos auieni quod Ad.o pecca-
est gratia, qii:C jiislincal iinpium, alii nngis , alli mi- tiiin ip^iiin soluni l.escrit, ct nun gcnus huinanuni,
iiiis pccceiil. Judicium crgo ex uno in cotidemnatio- nisi daiiinaret Polagiiis, damnarehir ab eis judicibus,

n(?ni,qiiiadaninanlur ct lii qui iiiiiiiii illud genoralione qui Manii b:oi iiliquc noii sunt.

iraxrruiit : gralia auteni cx muliis dolioiis in juslifi- CVIII. Jii.. Giaiia voro Domiiii Josu Cbristi non
callnnein ,
quia nnn siiliim illiiil ruiii (|un nasciliir est ita diita. utpcrsingula poccata, quasi per siiigiila

liomo , sed qiildqiiid aliud dolictoniiii voIiinl:itis nsus vuliiera, singnla qunque indulgcnli.i; reniodin prnvi-

illi nialo addidlt, tollit. H.ec est aposloliconim vcrbo- dcrel, (livcrsisqiio b;iplisniaiibus peccatis variis vc-
runi catliulica veritas, quani niilla baToiica l<Mpi:ici- ninm pra'berel : scd pro efiicacissiraa! poieslatc me-
tate depravas, quanlalibct nos prulivitalc' \anitaiis diein;e, i\i\.v criniinibus, id csl, mala» volunlatis ope-

el loquacilatis eserceas. ribiis adinuveliir , ita communiicr snbvenii , nl

diversas spocies reatuuin uiiins vi consocr.itionis ab-


stergai.
' Editi , ruMi lioc habeat. Casliganmr cx manuscri-
|>tis. AuG- Qiinmodocunique dicas datam graliam Domini
'EditinnesMasli civignierii, p/mrt.Mss., pljis.—Uenard.,
ptiires : sed in mart(ine, pivra. M ' Ms. !'i)rt., aiicliirinn.
' Mss. Clar et Jlar., perplcxitate. ' Sic Mss. .VI oHili, voliiiitnli.
OPERIS IMPERFF.Cri CONTKA JUUANTM, S. AUCU:=.TIN1 I18S
US7
proprl.c volmitalib cl iiliid ergo oimni dc ei.deiii gc-
|nrviilos. i\uoi ca s.ihos
:

Jcsn Clirisii, sep:iras aU ca


ip>:i vi.oabiila pro veslio nerc ost.
fiiri iiijss;: iilscilKCt vo^is
parvuLis poriiner-c Aix. SiiiiMl ciiin illo uiio, di. n c.ste niulla.ncii prx-
arbifio Jividi.-iiiil.us. CnUUis ail
l..r illiid p.ili'st aiucm ct lioi rcdc dici dc cotlem
\;<lc:«iur (»i«jntr regmnii l»i:i, <[m noiiniai biipli/;'l(.s :

Josiis aiileiii sil ab ci.s g<.-<ierc c<^so, si ad origin.^m rofcralur; ipiia ut ijisiini
p».>si- pcivvipic co;a'dilis-,
umlo ex prlim lioiniiiis v.Iuiiiiiic m.iiiavii, ipiando iliiMS
pr.-trsos aliciiu-. .|Ui>iii.iiM iioii in dlis op(>r3iur,
Vocabii, noniai rji.n p.Tc.iirm inlra.it in inuiidiiui, cl |iar oiiinus lioiir;iiuj
b'>c vocaiur. Sjrii.liMii csl «iiiin,
|ii'rii.iiisiil.
/<*M.ri; confiimooiic caiiMni subjiiien^.qnaicJetiU.ii
po;>utuiit sutim ft^- CXII. .li'L. lil iiilelligalir ali iiiio<|iioq'ic motu pro-
Ipsfeiimfuhitin /iirtV./, ii..|iiii, fl

pri;e voluiiialis allraetmn et jani iion rccimdiuis sc-


iSI). Oiirt.l iii.;iarvui;s ficri .iiu-
;
caih.,jTum{»iilih. i

illus. cl ab «jiis popiilo sc- miiiuin, hcd sliulioruiii praviias argiicliir. Cclcrimi si
g;tii'cs, cl a lio 1 ii." J.-sii

poliu- ab co- illud iinoiii ur.giii.^I.: KiluUsd inlclliti;!, iioii iiliquo in


pai.nis : cl ^udolib iniiignari, *,iiod 'os
ail sc.|ii<:niiiius ;icccala inulti dixissct, ipuc pcr gratiam
dem popiilo scpar.iiniiii?Ouanlu.ii aul.-m :.UiBi'l
miuil diiniss,^ lcslatur.
dclicn voluiitaiia, siciil cx mulis jii.lieimii ifl

coii.li-iiiiiaiioiiom, sic e\ r ulli-; cralia iii juailicOio- Arc. Qiiarc uon dixisscl, ni-i ipiia Iioc vidunl Pc-

niiii. y.iaic eiy.i !!:• aiiii Cil, Jmliciuiii :xunom cuii- Jiigi.iiii V scd iinii viili v<Mii;is, i|ua rd.igiana re<l;.r-

iiiutin drliclii in jusli- guilur novilas, i-t vmcilur vaiiitas. MmIUi ciiiin dclicia,
demiiaUonem, grutia aw.em ex
ficaiioncm: nisi qnia imc loco non esl opposiia vd- cx qiiibus gralia niillil iii juslific.>li.iiicm, siniiil ciim

luiilali volunuis, aiil imilalioiii iinililio; »cd (jeiier.i- illo luio miilla sunt ; ex quo iino jiidiciiim *, eli;im-i

lioiii rcgcncr,aio'f Sicyi e lim frrii- raiio udiciuoi lia- alia iion aild.uilur, niillit in roiiileiiiiialionein. Sic cigo

bel cx imo in comlcinnauoncm ; \l\ icgcneralio gr:i- Adam uiiiiiii dclicliim (.oluil gencralis inscrcrc, Cliri-

(iain cv.mullis dcliciis in jiislilicaiioiinn. Claium csl siiis aiil.^m regciicralis [iiiill.a .limillorc ;
qunniain

(jiiod volaii jiilelligi Aposlolus vos si subdilas aures :


pliis isio profiissc, <|iipiiii illc nocnissc moiislratur.

apcrialis. cj)nleiiiiosa ora tiaiideli'*. CXIII. Jct.. Et qiiamvis qu;c aola siiiit, ad dcfeii-
<.IX. JcL. Piirdcnier ei gJi, cun de Adaiii l.njiiere- sioiicm .criialis cxidicr.'iil : laiiii-n ;id ea <pi:c iiif.ii-

liir, noiniiiavil cnjm jiocc;iUmi, 'pi^d volml iiilelligi miis, ul ^it lccliir iiilciUu-;, ailiiioiico. .^ppnridiiicniui

form.im pr.cvaricalioni.s fiiissc : i.leo, iiiipiam, uniim irr<'fiili!.ililcr, iiiliil iii his incis apostolum Paiiliiin de
ei nuii mulia menioravit, quia scielial uiiuin (aaiuu» iiatiira, scd dc convcfsatinne muruliuin di^putassc :

Ad.i". pccc:iiijii in lcjiis Lisioria coiiiineri. (isaiiam vim ncni|.c graii.c Cliris-li et le.cail prinii e rpgione

Viro ex inullis ildiuis iii jiiblific;niiiticiii, iiiibijlos a constiluens, coinpaiaiisiiic cffbclii-; ulriii-ipic, Ulio-

Sc laiidavil vniiucu-, nc bciicliiii p:»npcris siispicio r.ivit osViMi.lcit; , ni;.gi> Cliii^li profiiissc iii)^lcrium,

nascerclur : et si diX'.sset, Gralia ex inio in jiisiifica- qiiam primi lioii.iiiis nocuissc pcc atum. Id aiil<'iii do-

tii.ncin ; non 1;hi; oninia vidcceliirafaolcre, ijiiam sin- cuimns iii scnsu traducis noii possc consiaro. 1-1 cig.t

gul;i. Qiiodcrso pr.cmisit H n ^.'Ccahuii, (;dc!U..scr- nii.Ila vju c ciinm.>r;!vil, ila Iii.<; |.ccflliarilcr ai. i:'uJc:n

va\il liistoric : iiuid subdidil. cx ii ullis pr;.tia in jus- vol.ilL gj.:ii;i' pcrliiicrc, .piod ail, Jiidiciimi .x uiio in

lilicaliuncm, .nuii.ifitcniiam inysierii comiiiendavit ct co:idertnalioii(vt, ijrnlia anlcin (X mullis iltliclis iii jtt-

capiam. slificnuciwm lilic. Qiiod Iioc iiiodo naliiraiisiiiali ' :is-

AiG. Quid.amcm i»p««craliit dcAdam ic-querclHr, sorlor ^xpoi-uil : i l.|.;o, > iiii)Hil, < i^x uno in condcm-
ciim Clirisii graliam tommeiidarei ; iii^i <|usa pcril- linlioiiein, quiasiifllrioiiseslilliid iinuiii prrcalum, q.iod
l.iiii gcueialio, pcrisiuni rci;ciicri.iio esi ? ori!;iii;ili(cr Irahiinr, ad condcmiialioiicm duccie, sic-

CX. JuL. Qi:*i exposiiio.ul raiioni cDiiciiiit.Lia vos III ducit parviilo^i, qiii cx A.lam iiascnnlur, si in

di slruit : Imc cnim ipso cuiilileri .ib- iioucssc est, in Clirisl'1 noii rciiascni-lur; ctiamsi alia prcc:ila iiulla

omnibus supciiorilius vcrbis AyiosJohm de pcccato siiil. Graliii nulcm c.t nuillis deliclis in jiislificdlioneni;

.MaiiicUa-iC Ir.iilii. is^ iion louulum, iiii;indii in lOiiimc- qiiia non snlmn illud diiiiiltil, i;iiiid origiii;ilitcr tr;i-

inoFariiinc (jiuLia; mult;i absiJvi pcceala inonsTavil. biliir. M'.l cliam c.rlor.i (\\\x uli iinoi|iiiii|iii', moni pro-
Ai:c. Maiiic.lv4:i>S'litAdjiivas, ipiibiis indiioeiidialiam pf i:c voliiniulis addiiiiliir i (De .Siipiiis el Comupisccn-
iKiluram malam d;is locuiii, ncgando iii origin,ili-.iiia'n 'iiii, lib. i, n. iC). Eivc priiressiis es , licct impictitu

essc c.iusaiii.riiiscrix prtiviitoruni


• quiiiii riii^criniii iii .M:'nic.lin<.a , cssc qiiidiHn naturalc pcccaiuni, vcruiii-

p.radis<n.li'|LOiion l;ilicrcnl, si p :r8cver.mlc ibi lia- inQ;cii uiiuin , ub quud ais iiasceiites dcbcrc da-
lur;c hunaiia; raiiiiiudiue ac l.ciMiludiiic ' casce- innnri.

reiuiir. Ai'c. Qiii ilixit. I Omiics snli |)Ccc:ito nasciiniir •

CXI. Jll. Oc i>torum cniin ipc^catorum g.nerc, {.Aiiibnis. lib. '2 i/c Ptt'iiil., cnii. i vel o). Manich.cus
qu;c niulta cssc, et diniilii onini i.pcr;graiiaiii -i m- n.in crai. bcd vos, rcs|.uii<Ic qui.I silis, qiii lol iiiiagi-

-iicnilavit, ostcudil «ocli;m iUiid iiiMnn supcriiis di- iics D..'i, siiic iillius pcccaii i!i.'rilo, scparatis a rej^iio

xibsc pcccatmn : lu aiiicin h cc mulia e.i ciMsc rs Iici, iiegalis daninari jiidiri.i IVi, ol fa. iii^ du.is ;elcr-

esw,, qii.x coimniituniur ab unonuoquc Iiomiue niolu na.s rclicilatcs, imani qu;c sii in icgno 0. i, alieram

F.(liti, ex qun unumjudiiium. F.iu.-iiJaalur t maiiuso'!-


Uss r.iri Uit.
s.c (:l.v. Aietlili, iuUur(e ac b.aliludii.u |KIK.

liunuiur rcclituJiiie. * »ic Uss. Fxiiii vero, innHtia:.


1189 LIKEU SFXUNDUS. I19C
qiijE sit i-xira rrgiimn Dl-i : ilkilo, olisccio, lii ea ffli- vulos, qiiibtis niilliiin pcco:iliiin rcinilti |i,).ssr, coiilcii-
liiaic i|iia; exiia Dci icj;iiiiin cri(, ulliisin; rcgnalMi, Jilis : (»11 autcii iios, ijiii ciiin dicinius pcr uiiuiii

,'111 iiulliis? Si iiiilliis, l.herioi cril prucul (Jul)io sinc peccantem tniwios o iines iii conileniiiaiioneiii , nul-
ullc) rege illa fc^licitas : si voro uMils in ca regiiabil, laiii o.xcipi nus ail.ilcin; quia lioc delii iuni cliani iiki-

qiiis rrit io.\ iiii:>j;iiiiini Doi, ipii nnii cril Dous? Porro joris iPtalis li:>niincs 'i:\l.cnt- iloiiii|iic ciiiii dioiiiiiis

si <lcus i'iil, vos iiilioiliicilis alicriiiii •,!"i)iii ; ot iiie ox inultisdclictis jiiiililic.iic ;;: iliam, iiiillam iiilnln-
(lioilis Maiiich.aMim? Oiioil si D>'iis ijisc ilii rcgnabit, iniiuis cxcipiui.is a;t:ilciii ; quuiiiani qiii iiiiil(:i ee-
|

nijiis ilhe iniagiiie.^ siiiii ; ciinii ipsiu insagliics cjiis cala diiniiiii(qiio iiiuliorum iionilnc iitiqiiu oiniii i iii-

iii veri Dei siii i-cgnci ''


r.liccs criii:!. El ubi ciil ', tellignnltir) , piiifecfo ull.i non prjcleriiiiaii , luccst,
A'isi ijiiis r(7i(jf«s fncrit t'X ih/iki et Spiiilu, uor VoUst r.cc pcssiiiioiuiii pliira , iiec alii|uoruni piinciina, iipc

iiilioiic iii reciimiii Dei (.Jodn. iii, '>)'! .\ii laiuliiii aii- siiigula parvirioriiiii. Iloc cr^jonl vidrrclis, non cr.H
qnando cxlra icgiiniii Dci iii fcliccs fiiliirds faicniiiii niagiiiiin , iiisi iiividcretis parvulis iiiediiuni Cliri-

parviiliis non rciiatos? [ti«iie cigo lniins infi liclialis siuiii, eiiiiii|U.: illis Josiiinprnrsiis csse iiMllelis, hnr-
incriiinn, verbo^i et coiilciuiosi, (['.i .icgaii.s ciisiii.ilo reiiil:i iuiiiicl;ilc, niira c^'cilale ' , blntplninii loqM.-»-
pccc:lli|ill. ciliilc. ^Jnid cst iiiloin ins;.iiius, qiiaiii vcllc gnitiaiu
I VIV. ivL. Prolia crgo , linc iii cii, <iinxl graii;c Clirisli ail cos laniiininioilo pcrlincic, qoornai suiil

Clirisli aposlolns Paiihis adsoripsil, iiiiiilcri, videliccl iHulta pcccala? Ilac i|ui|ipe rationc, vcl |i(iiiiis incn-
iit cx niullis dcliciis jusii(ic:itioiieni opcivujr, id Csl, lis e.\c.x'caiioiie, iioii solos iiuic graiix sululuciiis
i|i jiislitiaiii pccc:iliiruiii pliiriimi iiiia seinc! roinis- paiMilos, qiMs niiliiini cx nrigino iiriuiin lialierecxi-

siiiiic cnntiibiiat : aiil crgo doce |iarvii!os iiiiiltis •oli- slinihlis ,sed oiiu:cs oinfliiio qiii iiinlia pcccala imu
iioxins esse criminiliiis, ut cis qiiiKpie illiiil pcrsu;idcas habeiit : i|iioiiiani sic pulalis iiileUigoinliim ipiod ait
ccnvi-nire, in qiio laiiiloin innniliccnti.c Cliristi Apo- Apo>loliis, G-idi.iii niilcm ex muUisdcHclis w ;is?i/rc(j-

slobis collocavil, ut cn imiUis cos coiislel lil)cr;il..s lintitm {Hom. v, 1G) . lil ad islain gr:iUani iifnio pcr-
esse pecciilis; aut coiililoro , rauliiin iiiiiil in his linciit, iii-i cui iliiiiiKii iniilla picoala. .\c (it;r lioc,

locis de jiiiviiiis, iiilnl t\f iKiiiiliiiMii ilispni:issc na- :iMoii.ani niillimi pcic.iiiiiii , siciil o|iiii3miiii, parvii-
lura, qii.iiido o:i diiniui grit!;c libci;iiila;u lcstalus lus li.iiiel, profocto ciiin cievciit , ct poccare j.-itii

esl, qii:e tc qiioqiic anmieiile noqneuiit iii iiasceiitibus ctcpcril ; Tioii diiosi I
auc... piix.Uii, siil si a^lliiio

inveniri. liiiuni foilc coiiiiiiiscrit , tlail Clirisii liaj.iisiiiuni ve-

Alc Quidcsl qiiod loqnciis', qnid osi <iU''d t;bi.ib- ncnl , iiullo inodo :id iM.iai srali^un poMiiicbii ; ipii:i

sliepit loqtiacissinia vaiiiUis, no iiitrut iii nures liias


iioii ox iiiuilis di:liolis iii jiislilitaiiniiom miltitor, sotl

iiiaitife.^lissiina veiilas? Llliquc Jesns, qiii ex iiiul!is


ex uiio. l'uio qiiod noii usque ailco cordis in \obis
deliclis Salvnm f;icit populuin siimii, noii pii!U'riiiit,il j)ra'Valot siiiililas , ut vos liajc laiila erubcsecie non
cliani origiiialia singiila purvuloruin quia in eiso toiiipellal iibsuidilas. l'oiro, .'-i pcrlinel ad islaiii
; iii

uiullis ct ipsa siiiit. gKiliani oli.aii Ciii i;;..:iii potc.iUiiii Jiinisoril; sic di-

CXV. JcL- Griiliii, inquit, ex mnllii tleliclis ih jusli- xit Ap<>sloius, Grnlia ex miilli^ (l-iiciit, iii jitslilicniio-

pciiiioncin. Tii parvulos iioii pbis qiiain iiiii obnoxins nem , iit lolius populi. poi cala voluerit, ipii pcr illaiii

dicis cssc poccato. Vidi's eigo in eoriiiii jusiificaiur, inlcUigi aliis illio {•abeiiiilins plura
persona l.iu-
,

dem gratiic claiidic-aiiti-in •; quia noii invenil mulla aliis pawiora , aliis ciiani si;igiila , qiia; utnpie iiiiilta

peccaui suin oninia.


,
qiiorinii iciuissioiic laiidetnr. Quod ilixit

ilaquc apostolus rauliis, Cniiitt tulcin ex muliis dclictis CXVI. JiL. Vcruni lali oxpo^iiioi.e, qua qiiidcin

in juslijictilionem, falsissiinum csse iii parvniorun) nec pervertgrc sensiiii) * , ncc subfugere valebis , ta-

slatn prodilur. Quo liinc iii igit^ir con;iboris cxsiliic".' mcn iion si.Iuni pncsiigi:is tuas , sed eiiam illiiis ,

1'rociil dunio dicuirus es buiic cniiii sciisnni luuin qiiaiii iii iios inllaiiiiiiabas , ligiiienEum iiividiic pcrdi-
(

siipoiior sernio paiclcoii ), hoc qaod ait Apostohis, (Jibti. CiaMtor qcippo nrts in lidcm cominisisso jacta-

tratiii mUem ex mnllia delictis in jdslificulioncm : piid


bas, qui diciiniis gratiiiiii quidpni Clirisli jiiiformitc!'
:

honiiiios pcrfcci:!; jetilis inipk'ii , qui mnliis dclioUs es6C iradendain, noc dcbcrc verba ejus ei itisiiliiia

|ier niotiim propri;c vulu Hatis coiivincantur obinixii, coiicuti ; scd aipialilcr e.inolis aso iiiibulis adopiio-
III parvulis autcin non e.\ iimllis, sod cx mio teliclo nis ei saiictibc.itioiiis et pmnioiioiiis i.ioa c.mfi-rre ;

fieri juslilicatioiKfn. veiuiii iion oiimcs accedoiitcs in unis' rcatibus invc-

AcG. Noii crat m.igiium iit iiitclligcrcs ab hac jii-


nire ; sed cos qiiidcni qui propria voJunlaic peccavis-
stilicaiione ,
quani Saivaloi cx inuliorum delicturuin riiit, siiic c.iijus operc aiilliiin iiotesi c-sse pcccaium,
dimissioiie suis confert, vos i
otius subtrahere p;ir- libcrarc deroatu , et de inalis facerc bonos ; -i:iiio-

cciiUb iiuloin infucata priiii.i-viuilc reliccs ,


pni .iillo
' Fdili, iminjini's cjiis siiie nei siii regno : ccrru|tc aa oiieiic iiiala; volunUilis aigiierc , ciijus ai ud eos iiovil
dissoiitiiiitilms Mks.
5 Ldiu. ;.( nlii erit emigeJica icx, yisi, clo. Ahost, .viiii- ' Kiliii, 11«; corritile, tnciiJosi'.
gelicd Tox, a iiianusi.riplis. ' ii'niU.|iUb,is vetcril.us libris, quam qnide.m ncc
IjliU
^\otus cofjox l'url. , Oiiid est, qiiiU cst quod toqnc- perverlerc; oiiiis.so, .cHShiii. Sed Jiilianns de ex|.(i.siiione
ris ? dkil al'.<la ex .\ii:,usUiii>, (pciin pervertcpe ijse luolilur ;
sic ass. Fdili, cluudieme.

p..igo liiiio :id cap|.. i!8 ct 119.
Sjc mss. Al edili, tjuid hinc tu iqitur
= conahcns exci- ^ KdiU , iii iiuMx ; eonlra vetiiraiii nwnuscrii.toruni
vece ? liJoiii.
Iioi OfF.UIS IMPERFECil CONTIU JULIANliM, S .\\JCUSnNI ll9i
Auc. Kv.iiiuisti, sed in, qni viJerc vel confitcri iion
eviiiricntiam noii fni^scT
sngularcm Iloc «lispularc cst, \is remis^ioncm pecc.ilormu r:iam ad illoj perlinerc,
Aic. ilemciiii.iiii !

aii insanirc*Cuin miieria sc ii.ilos essc parviili (lciido qni nmim lial>ciil : ad iiuam nicdicinalcni graliam non

Uiiiaiiiiir, (iii;>s ini:i vis Clirisiuiii litbcre Jcsimi ;


cl p<:itiiicnl |i.irviili , si iiiillum liahcnl : quus iinpic nc- l

q.ios Uiiicn cjiis non ' adniiliis in catis', qiiia cis salvaloreni ncgatis.
fcliccs eos dicis ,

ri'tiiiiiii : qiKxl rciiiiiini si ihiisiiaiia ch.iriuie dilib'e- CXIX Ji L. N:iin cnni Aposlolus prnniiiitiat , CriiSin

illo scparari m;igiiam csse miscriain jmlica- aulem'ex iiniliis rfc/iili» hi jusli/icalionem , cl lioc Iil
rt-s, iil>

res. dicis in parvulis i|iiidcm nnn posse cunstar» ; in illis

CXVII. Jri.. Scd de bonn faccrc meliorcs : aiquc auicm ,


qui jam (ierr<'ct;c ;ctaiis siini , solis idco im-

ad uiium quideiii lollcm omiies, qtios susccpcril, plcri , quia ad unum illud alia quoijiie moiu propriu;

sanctificaiionis cvchcre ', sed non omnes iii cadeni vohintalis adilidciint ; conliteris sinc dnhio , divcrsam

viiiorum pahide deprclicndere; vcrum alios in^enire cssc operalioiicni gi.iti;f pro divcrsilalc \rniciiiiuin.
alios in slndiis noxiorum. IIoc In liis qiii[ipc, i|ui iiiolii |irii|iri:c volimtalis iiluntur
in stilu i!iiioc.enliiiin ,

quoil lidcl saiiiialc prasidio ra- siippclil ci inalcrl:i gloriandi quia ex miillis criiiiini-
er!;i> qiiia diciinu-; ,
, ;

lioiis», alquc iiiiciligcniiip piiUnie mniiilur ,


per bus iii Jnsrilic:iti<iiiciii, qiins ail<<|il:iiil, cdiuit : iii (lar-

qiiod clCliri^li !;ralia jmc laudaliir, iicc Deo appli- \ulis aiilciii , sciniiduin tc ,
Jrjuiiins, aiigiiAliu<: , exi-

c.iliir ullus rcalns; ui dicis aiiclnrilaiem nuUirc Sa- lius, ncc virlnlc iiiagna , iicc iiicdlcina iiloiica , iiuc

cramcnli , alijuc ucnniiiic pislillo oiiini ohluiisiore honeslaic salva, ncc piidnresccuio , uiiuni illiid pcc-

asseris, aufcrri auciorilaicm grali.c , nisi ci calum- catum .sc promillit auTcrrc, i|nod iicc drhult im|>u-

nianili na^iliiim adsciiljalnr , nisi jnslilia; ihaliliita larc ; e' cx hoc uiio , qiius lihcral , in Justincationcm

pcrvcrlciii , nisi liis qni sciciiliam iioii lialiciil ,


alic- conJlnr cir.ilicrc.

ii.-c conscicntiae crimeii impcgcrii ;


poslremo niliil .^i'C. Jnm rcsponsiim cH : cadcin iniillum diiis ,

cain cffifcrc. si noii In omnihus uniforraiicr pra-di- iion invcnicndo qiiid dira^. Ciiin dicilis nullom (lecca-
cciiir o|icrari. lum p:irvulis iniputaiidnni , injuslmn fjcilis Dciiin ,

Arc. Quid csl qiiod ncuiiicn , non meum , sed qiii cii gravr Jiilmiiii a dic cxilus dc vciilrc iiialris iin-

nniniiim calh'iilc<irum di^piil.iioniin . cnin quihns ili- posiiit (Eccli. \L, I). Qu d c!si Snipliira non dicc-

rinciissmii liiu-o, quod friislia lahcfaclarc cuii;imini, rcl ,


qnis laiii cacus csl inciilc, qui iioii \idcalinisc-

pislilli) compaiaiidum |iiitasii ? Aii qiiod vos fragiies riain gciieris hiiniaiii a flclihus iiicipcrc parvulorum T

coiilcril , srn:irc ca^pisl''? El lanicn qui velul dc- Injiislani ficilis eii:im Dci legi-m ,
qu;r odavo dic non
rriiMone jii^lili.c Dci nileris , iil evrrlas i|i:od de par. circumcisi :iiiimam damnal infanlis (Cc;i. xvii , M) :

vuloriim i.oii ngcncraioriim dainnalionc lola Clirisli vanuni quoi|iie Jinllciiis csse inrrciiiuni , uhi sauili-

sciitil Kcclcsia , iiuiiqnain didurns rs gra\c jugiiin ciuni |irn picc.iio, infanlc iiaJo, jiiliclur offcrri {Le-

suiicr jiarvnlos iiiidc sil jusium , si noii Irahunl ori- vii. III , Cietl). Si aulcm rcatiis isic ori;;iiiis, cl Scri-

ginalc pcciaiinn. Nic advcrlis, vus poiius (;crvcrlere ptnra saiicla |iriiilitiir , ct ip>c sc prodit ; cii.ini hoc
iiiililul.i jnsliii.c , ct lioc unmi|iotciitis Dci, a qno vcl pcccatnm iiitcr illa rst inulla |icccai;i , cx quihiis Ju-

sub quo i-.lam |i(£n:im sinu ullo ini rilo inmimcrahili- stilical gr.ilia ,
qiia' parviilos i|UO(|ue rx liac miscria
liiis oniiiiiim linmiiiuin millihus , hoc csl , iinagimmi heatilical. \'.l hoc noii in islo s.tcuIo, quod univcrsiiin

Dci , a liii- cxitns dc vcnire inatris coium , dicilis ir- Driis honiiiilhiis voluit cssc iccnalc, cx <|u<j prliiios

rogari. INistriiiio , niniqnani dicliirus cs, unde sit jii- hnniiiics foias dc paradisi fclicitaie dimisit ; si d in fii-

(>lum ut parviih iiiill i su.i, iinlla plrruinqiic eliam suo- Inio :cicriio , iinde iiunc Clirislus mcmhris suis sancli

ruin culpa , sim; Capiismate morlui , a parcntihus ct Spirilus pignus im(icrlit.


propiiiquis lidcliliiis srp.irciilur, ct ad Dci rcgiiiim non CXX. Jt I.. Coiifcssiis cs ergo alitcr opcrari graliam
adiiiitlaiiiur , nec intcr va.sa facia iii honoicui , sicut in iii:ij<>rihiis, alilcr in miiiorlhiis. Ncc i|iiiil.|i:am pu-
alii parviili liaplliali , scd inlcr vasa facla iii i nnlumc- tes * rcspoiisioiii lua; rclicliim lnci, si infcias, in.v
liani (qiii I nuUmii cst tcrtiiim geniis Yasorum) , sine gnam qnidcm , sed in rcmlssione pccciloruni essc di-
iillis ni:ilis mcriiis dcpulenlur. Displicei cnim lia^rc- st:intiain ; ut etsi unum pcrcatum , lameii inveniat
lir.c pnidcnli.c vcstr:c ,
qiind catholica fidcs crcdit qnod rcmillat. Vcriini niliil hac argumcntatione prn-
posteai|u:iiii icruiil oinncs rx iiiio in coiidcninalloncin, mnvcs : ncipic eiiiin rcfert iii i|iia spccic vai ios iiiiins

iii alii-. lii^ri miscru-ordiain grallic, iii ahis jiidicium graii;c fatcaris cfTccius , duminoiio varios posac csse
vcrilalis maiierc, per invrxtigahilcs Dnmiiii vias, qux falcarc.

uiiivcrs.c siml iiiiscricordia cl verilas (Pri/. xviv, 10). Aic. Allud cst varios clTcctus graii.c diccre , qnia
CXVlll. Jii.. Iil cri;o lolum ,
pcr qiiod sliillilia snr- ct Scripliira sancla multifornicni dicil grati.iin Dci
ilenlrs dci.i|iiclias animos , liia cxposili')nc cvaiiui.sse (I l'iii: IV, 10); cl aliiid csi gr.itiain rciiiiss|iii,is (icc-

manircsluin cst. catoriim |iarviilis dcnegarc , cosqiie iii Fcchsia \c-


rilaiis , si noii cruiiiitiir dc pnicslatc lcneliramin
rarlicula negans bic oinissi in i^ilis, tamclsi cxslct ni mi^ndaciirr c\orriz.iii c.\siiinarh|uc cont<-iiderc. riim
nijiiiuscri|.ii..i.
niai;iia injiiria CrratoriK, si nim iinlijfiii .iumIio
• iii >li>., rehcre.
' FiJiii, 01 titiumn ; rcrr:>ganlihu$ Mss. ' sic Mss. Kl edili. neqiili.'..
» litC Uat. bJlti, C^putii. • kJiii, itutui. U »Mss., fii.Ui.
1193 i^iiii:« ^i: CUNDUS. »l!i4

Salwtoris, nl ilc pnloslalc dcccplnri^ oiiin;:liir. iii himiiiiibiis sanniidiim csl b>iiiil:ilr di\ ina, iioii liii •

C\XI. Jti.. Egii cuiiii linc (oiilciilii-i siiiii, qiind iiian;i vanit.ili! I;iiiilnii!lil;ii.

iiiilii is lii dare coni|iiilsii5 , iini;i i|iioil j ri'i]ii;;i\il tiXXIIi. Ji;i.. Qii;c auioiii nlin fiiit, iil piiiii'i ' in-

Apiistoliis iii libi-ralilale gnUi;i;, iinii possil rpiiclii iioccnli;iinciimiiic sauciarrs aliciio , (lcliiiic rom siu-

xqiialiltr ;\:lalibiis ciniveiiirc : lii si qiiiil altulcris dioriim inisccre scniioilnis cniiarcris/

qiioil '
el iii priiiia nasceiiliiim atalc rcniissioncin AiG. Eadcin pT c:idcmdicis : scd procul diibia

coiifiinies cxsciiiii ; iUinl lainen iioii adiiiovisti ' siint vana * i\x\m dicis. Natiirn bona sunt scinina, scd
qui;i iioii ciiiiiiilo.itur in parviilis niiile Aposloliis viliniilur cl sciiiina, (isqiic viliatis prn[iag.inliir cl vi-

graliain Cliri^li proiiunliavit csse laiulaliilciii. N.ini li;i. S;illcm specics lc cor|ioruin doccal ,
qiinrum

cum inciliciii;iin iiiyslcrii, pcccalo piiini liomiiiis, ciim sit o^iifex snmmc boiiiis ct nulli) vilio dcprav;i-
qucm rormam ' fiiisse doccbat scipicntibns anlcfcr- , liis, viliosa tanicn muUa nascunlur ct utiqiie si iic- :

rct , ail , Jiiilifium ix uiio ddiclo in cottilemnalionem , ino pcccassct, niilla in pnradisn talia iiasccrcnlur.

gralin anlim ex mullis deliclis in jnstificnlionem. CXXIV. JuL. Ul Diplismali veritalcm propri;copc-

llliiJ crgo pcr qiKiil prxtiilit gr.itiani ,


qiiii cx niiil- rnlionis aiiforrcs? ul I)eo, qui totus fcquitas cst ,
qni

tis videliccl dclictis jusliricalioiieiii opcratur , ncc sc- sinc jiistiiia Dous cssc non poicst ,
pcrspicuae iniqui-

ciiiuluin le coiislal iii parviilis; atquc ad hoc ,


qiiani- latiscrimcn adscribcres?
vis rcUict,ircris, atlracius cs , ut noii icqualitcr in di- Acc. Vos lioc pnliris facilis : quoniam si parvuli
vcrsis alatiliiis grnliaiii falorcrc vcrsari. siiicuHius pccrati mcritn prcmuntur gravi jugo, ini-

Afc. Jaiii rcsponsmii est ; vnna loipmris. Glnriosa qiiiis est Dciis : scd quia ille non csi iniquus, tu cs
csl gralia Dci, etiam cnni dimil;it singiila qiioriiin- c.iliimniosus ct C:rcus.

quc peccaia ;
qiiia et ipsa siiigula ad cain niultiindi- (.iXXV. JiiL. Tam, inquam, pcrspicu.-e , ut ipse
iieinperliiic it pccialoruin, cx qna jiislifical lioniincs hniic injiisliii.-c speciem, (|U3in ejus nientiris adliai-

qiii salvuin facit populiim siiiiin a pcccalis coruni rere judicii«, lcgis siia; auctorilale diiniiavcrit.

( ilallli. 1 . 21 ) : ad qiicm popiilum dignissimc lioii AiG. In cjus lege scriptiim esl, auimam parviili, si

pcriineiis.qiiia parvulns ad ciim pcitiiierc iioii vui- die octavo non circumcidatiir, inicrilurnm de populo
lis. suo (6'cn. XVII, 44) : quo nicrito? dic, si potcs. Scd

CXXII Jri. Quod ciim rcceptiim cst a tc, appa- omnino non potes; el tamen originale pcccatum nc-
ruii nullain fiiisse ncccssitatcm natur.-e liumanai ca- gando nnn taccs.
liimniain concilandi, ob boc sohim , nc I^iptism.itis CXXVF. Jll. Qisic crgo lot ' blasphcnii:irum ne-
.Tingis gratia varios li;iberc pro a;tatibiis diceretur ccssiias fiiit, si ncc isla quam nmplexabaris fuit ?

eCfccius. Qiio pcrsiiasioiiis colore snblato , si quid Qu:c quidcm niiiil liabcns momcnli, tamon vclut quc-
iicrvoriim b;ibcs, si qiiid iiigcnii, siipiid virlulis ,
an- dam tabula vidcbalur, quam iii tanlo iiaufragio coii-
nilerc probarc natiiralc pcccatiini ,
quod vides ra- lincrcs, qunin victis rcmisisli , scro licct , laceriis.

lione, aucloriiatc, a;q;iiiale dcsiruclum. Qiio eiiim es Ul ciiim res rcpetilione clarescat; idco Maniciixiis
dcceptus intuilii, Hl commixiiononicorporiim, quam credcbaris ab incptis quibusque toleraiidus , iie gr;i-

Dcusinsiuuit*, ct conciliatriccm ipsius commixlio- lix Clirisli non in omnibus uiia cificientia vidcrotur
nis voliipt;ileiTi sexiium, qii;c lain in liominibnsquam ad boc lii iiiinc, sine alnclii iiosti o *, cxpnsitionis tu;8
in pccoribus vi^-ens, aiKlnrcm snum eiim (piem cor- processibus iiitulisli, diccns Aposiuli seiitenliam ,

puruin indii at condiiorem , diaboli opiis ct Irulicem qux nil, (Watia aulein ex midlis delklis in jiislificatio-
vocares? ncm, in hominilms quidcm mnjoris a:talis possc , iii

Ai'C. Erubesce : tu es illc laiidalur iibidiiiis. Eru- parvulis vcro nnn pnssecnmpLri; scd esse iii parvu-
bcsce, imiuam : libido isla, (|une libi multum placct lis aliiid breviiis, cxiliiis, ogoiiliiis; qiiod licol lu cx-
coiitra (piam necessc esl ut piigiiei, qui iion viilt ci cogitcs, tnmen noipciqnam dixisse Apostoluiii cuiifi-
soUicitanli coiiscniicndo |«rpelrarc pccc^itum , non lcris.

erat in paradiso ante pcccatum. Aiit ergo nulla ibi


Ai'c. Rclegntur quod tibi respoiisum csi, ut iiiiclli-
erat, aui voluiaalcmmcniis ncc praiccdcbat , nec e.^- gnturte nihlldicore, ct lamen tacerenon possc, linino
ccdcbat. Noii cst lalis niodo : lioc in sc ipso senlit liiigiiosc. Gialia cx multis deliclis iniltit iii jiislilica-
oiiinis br.mn; ei tu liomo es. Cobibc renitcndi stii-
tioncm, cum salvum f.icit Jesuspnpulum suiima pcc-
dium, ct agnosce vilium ' iindc tiabilur originale corum. In cisdcm multis invcnit
catis eliaiii sicgula
peccatum. Hoc iii homiiiibus propagalis invencrunt l>arvulorum : quemadmodum eli:imsi peccala origi-
nupli;!;, non feceniiit : lioc " neccssitate utunlur, ca- nalia nulia csseiit, in eisdem mullis iiivcniret ' (icc-

slilate bcucutuntur, idcircn nuUa ratione culpantur. care iiicipieatium eli;im singiila graiidioiiim , qiiibus
lloc in pccoribus ideo non cst malum, quia noii in ad Cbrisli Uaptisma vciiicnlibus iiullo modo diccie-
eiscaroconcupiscit adversus spiritum : quod m.iluin
lur, Non pniestis mndo baptizari, quia noiidum lia-

' FdiLi, quo. Mss., quod. ' rjliti ; Quce malmn ralio fuit, m prinio : iiialo.

» lla MS.S. Al editi, aniovisti. ' IJliti, ima. Mss., taim.


^ ' Mss., lota.
Meuaidus, qua: foiinam. y igiiicrius, qui in fornvvn. Iii

Cisligaulur cx nianuscriptis. rdilioncs Mcnardi et Biasii, sine addiictu nor.lro.


'

* ' vignicrius, nulla essenl in ehdiin, midtii imcnirct.


C.(x1px roil., qviv I>ciis insliluit,
• sicMiS. Ai eiiiti, iiii:iKm. Tum ipso ac Mcnardus, jiecculii incipieiiliuvi. E.nici;.l:iiiiijf
' Edili, hac. Jlolius wss., Iioc. ex M^.
Pathol. XLV. (Trenle-hiiit.J
,,03 OPEIUS IMPF.RFtCTI CONTIl V JULI.VNLM, S.AUi.USTIM 1H»C

l.eii< inulu ilclicia; gniia cnim cx niuliis Jcliciii slroil, qni ois adliibolis iiiiinicam dcfonsionein, cum
niillil in jnsiilicalioneni. Vcrissiine qtiipv»! rcsiiondc- dcsl.-nit iniiiiicnm ot dercnsorcm.

r.>nl, In nmllilutliiie (loliclorum, ex quibus justiflc;il CXW. Jli.. Iiidc yratiam ObionJit osso laiiJalii-

grilia, ciiam nos(ra (Jclicla suni Singiila, ubi lialioni leni, si ci p(^r onmia coiiveiiiret qnoil dixil, Judicium

uliqiii filiini, aliqui panciora.qux simul cum siiigu- ex tmo in tondemnalione.ii, gralia autem ex mnllii lU-

*is nii>tris innlLi i^uiit oninia. liclii in juitificationem. Qua tu ergo liccntia gialiaiii

CXXVII. Jli.. Igimr el seciintlnm le, inadoplionc* Clirisli oa kiuJalionc fi-aiiJabis ,


qua illam Ap.i^loliis

qiiidein per omnes *tales prnii-e csl xqujilis elTe- viiliiil pr.Tilicari ; ul dejicias litnlum digniialis ,
piT

elii-. : in rcinissione \cro peccalorum non in oninibiis qiirin solum lioiiorcm ojus vas cleolioiiis voluil agiio-

«Ml ii:ia Lixalio. Sod cgi Inclcnus parce iiiniis alqiie sci?

paiieuier : .Aic. Ilcc ad parvubis nun pcrvenil, si iinllo doli-

AiG. Si wm miilta loqnciis parce loqucns ,


ui clo, seciinJum vos, obligali siiiil : ttd quia obli^ali

uniim intam libriim (a), ncc ipsiim loliini , tuis oclo siiiit, profcclo gratia cx muliis deliciis miiliiliidiiioni

libris insCcteris; nimium piofns» ct liixiiriosa csl par- !iJcliuin suoruin jusiincaiis, cliani ad unum dolicliiiii

ciiiioiiia tua. SoJ si bacicims parce egisli ;


qnare iii saiiaiidum pcrvenit corum , ul cx orc iiifantiuin

lani inuliis contra vcrilatcm clamans, aninia; tua: non dcsiruat ora fallcniiiim iiiimicortim el Uefciiso-

p-.pRrcisli ? riiiii.

CXXMll. Jt'!.. Prjcmissa sciliceidispuiaiione pro- CXXXI. Jci.. lllc dixil, Gralia ex mii/fi? deliclis i»

bare coiiionlus, lc quoqiic qiii nobis sediiionciii pcr jastificiiliinem : ille pcccali erficicn:i;c ' iiicdicin;c

hoc maximam concii4bas, direre romis.^ioiiis pccca- ciipi.im pr.oliilil ;


qni sciisiis Calholicorum dogninli
lorum noii in ciinciis niiam conslaro raiioncm ; iit coiigruii, iiilolliponlium in bis remissionem pcccaio-
ctianisi uimm hoc nalnr.ile pcccatum persuadore riim fiori , iii qnibus possunt mulla dcprchendi, id

posscs, lanicn liqucrcl ncccssario dici , non scmpor esl, molu propi^ix volanlalis altracta : in quibus an-

accedcnlinm ad gratiani umim stalum essR ; et lioc li;ni non sil hic n'.oliis propriai voluntatis, id csl , iii

Aposloli diclui.l,eim!i/n"«rff/ic/ti in juttilicalionem , parvuiis, non minus niilla essc, quam mulia.
in adulia solum, non auicni cliam in prima xinte .\lg. Nulla ergoad cos S.ilvaioris pcrliiiet mcdii i-

CoIliplLTi. na, elChristus ncii ost eis Jcsas : ct lu qiii boc di-
Auc. Sccimdum tiia vaniloquia, nccin adidia xialc cis, audosvooari chrislianusl neinJe , si , ut dcfinis,

complctiir : quoniain mnlti adulti habent singula in his fit remissio peccalorum , in quibus possunl
(cti:imsi sccundum vos non liabent ongin.ilia), quibus mulla doprobundi ; qnoniam .sic accipis qimd ail Apo-
coiitigil vciiircad Bapiismum.quando pcccarc cflppe- stoliis, Gralia ex multis dclictis in justiftciitionem : iioii

riiiit; aliqui liabentetiampaucissima, noii lamon miil- jioriinent ad rcmissionem pcccaionim, qni , sorim-
la : non crgo portinobiiBt ad baiic graiiam Cbrisii ; d;im vos, non bahcntcs origiiialc poccatum, ad lava-
quoiiiam ox mullis deliclis illa j;isiiricat , qux non crum regcncralionis cuni singulis voiiiunl paucisve

h.ibcntisti : quod si quisquis m\>\i, inoffaliiliier desi- neccaiis. \ideiequa; «lioiiis; ct non cruhosciiis , noii

pU. Agnosce Cbristum ex niuliis deliclis jusiifican- cxpavcscilis, non lacelis? Siaulem bomiiics peccarc
tciii, salvumquc racicntem popuium suum, ci in iis- incipicnles, clnondiim baboiiles mulia dcticla, prr-

dom niulliB intclllgens posso qiioruniliboi ei pauca cipiuiit lanicii graliam c\ iniillis jiislincantcni doli-

ct singiila compuUiri, noli ab lioc populo sortcm sub- ctis; ciir iii cisdcm miihiscliam singiila qiioriiiiilibct

Irabcre parvulorum; eiiani ipsis ciede neccsfariiim compiitare non vuliis, iion ob aliud , nisi ul ab ca
cssc Jesum, qui boe non vocalur, nisi quia salvum parvuliis impic separctis ; vobisque pornicics p;'Ssi-

factl populuin siium, in quo uiiquc siiiil et paivuli , a ni:c iniquilatis iiiciimiiat, iit ab illa cliam grandiorcs
1 cccaiis coriim. primum peccare inripicntes , iiondumqiio babonics
CXXIX. ivL. Niinc voroassoro consequenlcr niliil iiiulla, scd singitla, vclpauca peccaia , alicnos cssc
Apostolum deMani(.hJL'a traducc suspicaiiim ostiii- :
dioaiis?
dit quippe ad gravcm injuriam pertiiicre mysterio- CXXXII. JuL. Aposloliis ergo ubi pra;lulil graiiam
riim, si conipararcniiir perciiiicia pcrcatis, id ost, si porcato, nostrum dogina communil.
non cfriearius prodc.isct gratia , quain culp;n fnrma AuG. Imo veslruni dogma snhvorlil : quia isla gr.i-
iiocui^sct. Maximam crgo clirislian;L' (idci digiiilalciii lia qiiam pcccaio pro^tulil, cx miiltis deliciis jiisiiQ-
iii co Magistcr Ccntiuni rolloravii, qiiod cam alDr- oal, ct idco pcrtinons .-.J piisillos cum magnis, noc
mavii antestare dvliclis : ob lioc illi curai fuii , ni ulliim prx'lrrit piisillonim ,
qiii roniillit omnia oni-
iiiorbis vcioribus medicinan pr.Trorrct cncoiiim. iiliiin suiiruiii , iJ osi pusillorum aiqiic magno-
,

AiG. Ilanc mcdicinam nogali-, parvulis, quns falsa rum.


ci ininiioa defonsione salvos cssc conteiidilis. Scd CXXXIIl. JuL. Niinc lu cdc, iibi a^quavcril pccc.i-
Deiis coruin, qiii ex orc iiirantiuni atquc lactenlium to gi';iliam ; iit qiioniam fidcs liia nnii rapit roini'dii
medicin.T. siii pcrficil laiidoni ,
profocto ci vos di'- pntl.ilaviilnoribiis, saUoin capi:it in aiignsliim no i

cvcodonlia comparaiioncm tcdacia quod si scri-


' blc Mss. Edili, adnpHonem. :

(a) Ijhi-um scilicfl scnir.Jum dr Mi|.liis ot (jinriii I- ' sic ^:cnarJus. .'.t \ ianiorius ci Mss ,egi-i,n'.ije pciM-
sitnlu.
tii.
1197 I.IIiF.K Si;CILNDIiS. liOi

piiini iis|iiain reperoris ; P.iiiliim tamcii ab Inc coii- los : respi.ndebiliir libi, qiiia iicc '
morliii suni iii illo

siabit abhorrere sciilPiiiia : cl ut compciiuli') toius liarvuli. ae \kt lioc iioit pro illis Christusinortuiis csl,
ApoSloli seiisuscluce.Tl, ait, Cratia rx mullis deliclis qiiia nniiiiisi pro iiuirliiis illo morlnus csl, siciil

in juiiificaiioncm : mulla aulem dclicta ncc sccuii- Apostolus claniat : alquc ila , ct coiitra lc ipsiim vc-
(lum tc pnrvuli babeiit, qui secundum Apostoliim , iiics, ct a gralia CIiri>li pcnilus parvulos scp.nraliis, pro

nullum ' liaiient. quihusClirisiuiii iitoriiiuinnoiicssedicluruscs.Consc-

Aiic. Miiita deiicla ncc secundum lc halient, qui qucnlcr cliam Itaptizandos ncgabis in Cliristo. Qui-
primiim peccare ctrpcrunl : ct taiiicn cos ncgarc iion cuinque ciiini Imptizali kunius in Chrislo, siciiti ait idciti

putcs fid lianc cx muUis delic.iis jiislificaiilein gra- apiislolus , iu morte ' ipsius buplizati sunius (Hoin. vi,

liani, ciiin ad Baplisina veniunt, perlincre. Mulia 3) : illi aiitcm b:iplizaiitur in niortc Chrisli, pro qiii-

i r|,'o dclicla sunt lolius pop'ili , iii qiio sunl cl par- bus miiriiuis cst Clirislus. Niillo inodo igilur ab ori-
vuli ; ad i|UC!n populiim civilatis Dci ciim perveiiit giiiali pcccato alicn.ibis parvulos, iiisi eos simiil a

gralia ex iiiultis dclictis justificans , invcnit ibi cl gratia liaplismalis Clirisli fcceris alieiios '. In ro
niulia aliquorum, el pauca alioriim, ct singiila par- vcro quod tibi videlur, diio ista inter sc csse contra-
viilorum ;
qux simul ulique niulla siml oinnia, et ria, ut omncs eanl in condemnatloncm pcr Adain, ct
multiludine sua redargiiunt miilla ct iiiania vcrba oiniies rursits in justificaiioiieni pcr Chrisluin, nmnino
tiia. Si ouiein seciindum Apostolum, sicut piitas, niil- crras. NuIIus eiiim hominum nisi per Adam Irahitiir
lum dcliclum babent parvuli ; uiide ergo sccundiim ad daiiinationem, dc qua per lavacrum rcgeneraiio-
Aposioluni murtui suut? Quia ct sccundum te, ctiain nis liomiiics libcrantur ; et iiullus homiimm nisi pcr
pro ipsis mortuus est Cbristiis Unus enim pro um- : Chrisiiim ab hac damnaiione liberatur : idco ex uira-
nibus morluui ett ; ergo omues mortui simt; et pro om- que purle dicii suiit omiies ;
quia nemo ad damnalio-
nibus morluus est (II 6'or. v, 14 eti6). Juliane, non lioc nem generaiionis nisi per isluin, nenio ad vilatn rc-
Aiigustiiius, sed Apostolus dixil ; Imo ipse per suum generationis nisi pcr illum. Ac per hociion gcnerali-
A)iosloliim Cliristus : cobibe le a vaniloqiiio, cede Deo. tas unius pariis locum cxciudil alterius ;
quia ex liis

CXXXIV. JuL. Consial hlc igitur Magislriim Gen- ipsis qui gencraliter morinniur in Adant, quos wili vi-

tium nnn dc nasccnlibus disputassc , scd de his qui vilicaiChrislns. Non ergo libi videbuiiiiir interse isia

jain molii propria: voluntalis uluntur. coiitraria, si non sis tibi ipsc conlrarius.

AuG. Digcre crapulanicontctilionis, et expcrgisce- CXXXYI. JuL. Vcrum ut hic qnoque quanlupi
re, 01 iiilclligc deliclum, et unius, et uiium , de quo muniamur advertas : a loco mcdicaitiis locuiii inlel-
dicliim est, Si enim ob uniiis deliclum mulli niortui ligevulncrantis*. Si CbrislussaIvavituniversos,Adaiu
tunt (Hom. V, 15) : mnlii quippe isli ipsi suntomncs, quoque nniversis nocuisse (ingaiur.

de qiiibiis alioloco dicil, Sicut in Adam omnes mo- AcG. Numquid idco non miiuintur omnes in dam-
riuntur (\Cor. xv, 22): el ibi videbisct parvulos, quia iiationcm per Adam, qiioiiiam quos vnlt ab hac dam-
et proipsis ctiam, te confitenle, mortuusestCliristus : natione libcrat Cbrisius? Qui propierca omnes liberare
ntiipie cum dixissct Aposlohis ,
quia unus pro omni- dictus est etiam ipse, quoniam non liberai qncmquani
bus nwriuiis est, conlinuo qitid necessario sequeretur, iiisi ipsc : sicutdictus est illuiniiiare omnem hoinincm
osiendit diccns, Ergo oinnes morlui sunt ; et pro qmni- (yoaji. 1,9), qiiia nemo quemquam illumiiiat, si

bits nwrtuits esl, non ipsc.

CXXXV. JuL. Jam vcro quod addidit Apostoliis, CXXXVII. JuL. Si Chrislus muiavit orficia geni-
Sicul per miius deUctiim in omncs ad condemnationem lalium , Adam ea pcrvertisse credatur : si Christus
ila et per unius justitiam in omnes Iwmines ud justi/i- aliquid correxil ' in scnsibits carnis, xslimetur cos
caiionem (Hom. v, 18), tanlum opis imperiit nobis, AdoC culpa turpasse' : si Chrislus fccit mcdicinam ire
qirmium in dogina luummovet fragoris. Ponens quip- per piopaginem, dicaiur Adamper gcncrationem trans-
pc iii conlrariis parlibns omws, quibns verbisnonpo- niisisse dclictum.

to.si ulla csse conjunctio, ad Scripluraruin nosmorcin Auc. Jam ad isla rcsponsum est : scd audi brcvi-
reniiiiit, ul iiitclligamus omnes dici solere pro muliis. ler ciiam nuiic. Si Chrislianus caiholicus csses, ap-
S:\m iii ipsa fronle verborum magna barbaries est : pareret tibi ct Adaiii dclicluni gcnerando Iransmilleiis,
qui eiiim omnes ad justiiicalionem vcniiint, si perre- cl Clirisliis rcgeneranJo diiiiiiiens. Carnaliier aiitcm
xcriiit omnes ad condemnalioncm? aut qui omncs ad gcncr.it Ad:im , .spiriiualiler regcnerat Chrisius. Noli
pflenain, si nmncs rapiunlur ad gloriam? Gcneralitas crgo quxrere iii utrnqiic propaginem carnis ;
quam
uniiis partis, locum cxcludit alicrins. propagincm iioiipi'rlincre ad regcner.-^lioneinspirilua-
AuG. Ergo et nbi dictum cst, In quo onines pccca- Icni , si nnn conlciulis , altcndis. Conlra infirmitalcin

.teiunl (Ibid., 12), mulii sunl intelligendi, non omncs : vcro carnis nunc Clirisli gralia corlaincii insliluil,

qnnd si ita cst, cogcris dicere, non oniiies pcccatorcs ' IIoc ilom loco in cdiiis omissuiB erat, nec.
' Ms. rorl., in muitcnt.
unius illiiis liominis imitalione pcccasse, scd nntlios. * rosl, tcreris Mgnioriiis adileliat, !dco rsiJnt-
(ili'iio>:,

Quod s: dixeris, ideo non omnes, sed inultos cjns qiie pnrle quia neuio a ilainmilioiie (jene-
ilicli iiiut iimiiex,
rtttxunis eiiiennx. ll:fc co Inco non cxslant in Mss. J:ar. et
imilalione peccasse, nnia mulli, iioii oiiincs petcave-
l'ort., scil tanliiiii iulra, ulii a!) \\m Mgnieriu roiieluiHur.
nint ; volciis eos qui non pcccavermil, intclligi parvii- > Itj Mts. Al eilili, vuliierati.

' Mss.. correxenl.


* Hic, nnUiim, cx .Mss. resliwiimis. ' F.dili, turiijsse, ciirniple.
1190 OPI.lllS IMI'tr.: LCTI CONTR A JLLIANUM, S. ALGUSTIM |OfiO

poslf.1 ^jii-> |K'iTii ii-t s:itii(alcin : riiiiis »:iiiil.itis !'ii:ii- scnlis ot futuri s;cculi loouli snmiis (Sm; ra, oipp. dj,
r.i' :ili|iio |icrp(".ii.i; iiiiiir |iii;iiiis Spiridiiii sanrluiii <!•'- lit, lOG) H;o oni.ii aciijiiniiis por pigiius Spirilus. ot
ilil
(
II Cur. V, ..), p.T (]iioui liiirimdiliir iii iinslris cor- cort.imii ct vincoiidi viros : ibi niUoni, sino lioslc ul!o
ili!'iis cli:iril.is (lluiii. \, 5), iil iio.s ail :igOiiciil iiilcriiii c.vtoriio ot iiilciiin, inonaliiii li:ic s.inp lorna pacc
r>.'iii'l.i i-nniis n'iii viiital iiiririiiilns. poifrncninr. Quisqnis crgo omiii.i qucc ibi babcnda
CW.VMII. Jti.. Si'i aiilcm liis oinnibiis in co ,
siiiit, liic vult habcrc, fidoiD se iiidicat non liabcrc.
i|ii 'III siiscipiiiiit n nutiin, (iidiiic |icrin3iicnliliiis, :iil- CXLI. JuL. Osloiidil niitom inlor li.rc vciilas, quia
lidriali iiiiiiiis, sii^nis, cxcinplis, prniiiissiono v<'I inii- clsi proilrssi:t clTiiSi gcucr:i!iior incdii.ina nioliiiiis
ii'riiiii, \c\ pci'ii.iriiiii , ad fltJcni vi>liiiil:is sinc iinln- aiqii:;' uioildiinis, illis qu'>q'ie qui cani niillo sliidio
ciiniii; iii}rcssit ilis ;illi< ii.ir, cl li:rc prr iiisiitiili, jn^r iiec 'illa inicniioiic inoruisscnt; non tanion contlnun
niysicria, pcr duiin ; noii opprcssa , scd cxspeci:iia , niiccrot.culpa iinscontiliiis. qiii nibil ad eani asscn-
scd liLcr.i, si'd proviir;iln ciir:iliir; npp^iicl, cl si uno sioiiis :iJniovere poliiisscnl. Ac por lioc, oisi a'qii;ilis
f iiiritu loliis niiiniiii') vcl rugions vcl riliicns '
rp|rni;o- cssol gi;ili:c peccaliqr.e Iax:ilin; clarcbat taiiicii, nc
lur , voliiiitatciii iitiiusi'iijiisi|iic , iioii iintiviinlciii , tuni qiiiduin cjnsniodi appoiisioncm co iisqiic coii-
tiiictam iniil.Uiotic riiissc pocc:ili. staro, iii quisqiiam nasci probnrctur rous.
Aic Qunciiuii;uc lc verias , alj riiiginali pcccnio AiG. In illo gravi jiigo, qiio etiam pnrviili pro-
non alioiinliis p:irviitns , nisi ros n<'!!:ivoiis mririiios : miiiiiur, quuniodu esl justus Dcus, si nuilus nascilnr
(juiid si feccris, iiinrlMiiin prn cis Clirislinn siiiiiil iic- rons?
pnliis : si .'iiiloiii, no liOC ncgcs, iiiniliins parviilns cnii- (^XLII JiL. Nunc autom, cnni Aposiolus non sn-
lileris ;
prnfoclo in .\d;ini inorliins iion iiognbis ' : niil Itiin iion postpcsucrit ciilp;c gratinm, voruni cliaiii
si non ibi, dic iilii. prrposuerit, dicciis miilto in plnres abundassc bciie-
CXXXIX. Jui.. Qiiam\is niinis inollitcr cgoriiii ' : (icia, qnani irropsisse dispendia; per opiiiioncin aii-
< l>i oiiini (".liii->liis c.\ 00 1110 voiiit loinporo. iinisersis leiii irailiicis, iiinlio niagis constet nnciiissc peocatn,
hnmiiiibus dncciciKr cl iior iiitcrclusissc iiiorlis , el qiiani profuisse gr;iliam : irrcfulnliililcr approliatniii
viiam don.'issc porpctiinni, iit iiciiio prnrsus cx cn dic, csi, npnstolum Paiiluin niiiil sonsisse de traduco, sod
ipio Ycrbum caro feiciuui csl, aul in porciiiim lalio- cjns scntcntia Tradiicianos cuin Maiiicba:is magistiis
rotnr, aiit pro pccc:ilo pa-iiniii liincnt ; nnn t.iuicn a siiis pariier fuissc destrucins.
rniiditioiic* priin:c inii|iiital;s (pi;c lilicr;ili!:ilisdoccro- Ai'G. Non diiit n|iosiolus Paulus, i inullo in plu-
lur cislrcmnc : quniiinin siilivciiirc nnii incrciitiliiis ,
rcs aliundnssc bcnefici;i, qnaiii irrep.-i-se dispen-
polcst el solcllicus, cuin l:nidc cIcnionii;c ;
punir(>nii. din : t iion Imc dixil ;
prorsiis falicris, si ipsc nnii
lcinnnii |.cccaiitcs non polcsi, sinc cvorsioi.ejiistiii.i;. f:illis. ilulto nogis cnim nbuiidassc graiiain dixii in
Ai:c. Quia rrgo gr;ivi jii^o a dic cxilus de vciitrc niiillo^, non in inagis mnllos; scd ni.ngis abundasse.
nialris, piinili siinl pnrMili ; ngiioscc judic.'iii jiistiim, In cninparnliono nani'|iie [icroiniliiim ;iauci snnl qni
ci cii!i(itcro orij,'iiiaio pccc:itiini. 1'uiiirc rniin niillius salv:iiitur; sinc couiparalionc nutcin percuiiliuin ot
I.CLvali nicritiini linboiilis, siculcliain ipsc contilciis, ipsi niniii siini. Sod qiinrc siiii illi plurcs, qiinin illi,

I on pol(;sl ^iiio cvcrsinno jiistitia". roiisiliuin Dei vollc nossc iiiiilloruni cst : iiosse aii-
(^XL. Jli.. .\ticiide iijitiir (iiiid (lispiiI.;lio tiit;i con- lcin vcl paucissiinoruin homiiium, vcl nmiiino iiullo-
fccciil. Si [;r:ili;i (.lirisii rt Ail;c culpa iii divcrsiscf- nini. Possct amcin omiiipoiens non crcarc, qiics
fcclilius .iM|ii:ilitcr ccnscrcnliir, nt vcl iiniiicrn opcra- oinnium rcruin pr.cscius innlos futuios ignorare iioii

linniim «iircs cssciil, qin' (.poraioiiiiin gcncre (!i>si- )iossct, iiisi uii cliani malis pluriluis O; liinc optiinus
deliaiit; dncciiduiu eial , lanlis profni^sc snti;i:n ['ossct : iindc nos nliqiiid A|>ns!olus docuit, id est, iit
,

ijiianlis ciilpa nociii.ssel : nt nppc;isionis illiis. qnn iinrn suain pntcntiamqiie nnnistrarcl in cis, qii:c nt-
lriuin;il.niiliir, a-qiiilas ct nioiiicnt.i const:iiciil. Suli- liilit in muli.i paticntia vasa ir.x-, ci ut nolas faccrct
vcnirc cigo dcliiiil cliani illis nninino locis illisqiio diviiias glorioi sux! in vasa miscricordia; (/iom. i\,
p:irtilius iiicdiriiia, qiiibus iiiscdciat a^^riliido id csi, 22, 25). Scd ii'jlunt crodcre Pclagiani, qiiod iii uno
;

si ;iliqiiid iii niniilins gciiit iliiiin , in sciiviliiis cooiin- biiiiiiiio toia ost massa viiiita, et tota d.imnnm : a
linm, iii nli.sronil:ilc nicniliioiiiiii, in iiifolicitatc iia- qiio viiio et dainnntionc sola sanat ct libcral grnli;i.
.scoiitiuiii , .-.•ili'|iiiim criinon clTcccrat, iininul.itiiiiio Uiinrc cnim juslus vii salvus crit (I Petr. iv, 181?
liniiim qnx dixiinits , rcmodia cnntuli^sot : alioqnin Niimqiiid liborarc justiini labor csi DcoT Alisit : scd
Kranilc lostinioiiiiiiil inibecil|:e anis, iiiliilqnc pinfn- iit osii'iiilatiir, (|un' nioritn fucrit d;iinnaia naiura,
liirj! , ncc lociini a^riludin s invciiisso, cl l;in(;iioiiti- iiMii viill facilc do Intito malo, noc ii>so Uiniiipolcns
hiis ( vor>iwpie iialuralibiis, inorti:i ' rniiiont.i vdliiii- l.lioratc; [iropicr quod, ci pcrcala proclivin sunt, ct
talibus adiiio\lsso. laborinsa jiislilia, nisi ninaiilibiis : sed cliarilas, ipix
Aiic. Jam rcspoiisuin csi, ciiin do di^t;inii.i pr;B- bns niiiniitcs facil, cx Doo cst (I Jonn. iv, 7).

CXLIII. Jll. Ycruni qiiia liic fiii longior, pcrga-


' sicMs"s. .M ciliii, laimnx.
" miis liqnn.
I »lii i, :.'/ nii(, iii liof non ni'(ics,tl iimi lim pm'uU«t ron- ail ri
fi'.i'ii\;i}ivf,iloni lUnin viurliios najiilns. l.nioiiUaio.ur cx
Aic. Ila hoc dicis, qiiasi alibi brcvior sis futurus;
uianiisoi'l|iti>rnni li.lo.
' iliil. ciierii, ni
I Insc. ' mniibiis iciiiif. n,nncs tanien Mss
Ijl.ii, iiiijlibus alquc
,
' Wonairtiis. ca t'jiiJ(/io. raliiilj.ms ciii rovii nnwilrir. (n/iir. ,

U^, iiii rluv. " l<li',i, quu.;. Mss., i;io.


l-JOJ LIDEH SK LU.Si)US. ni'2
(•iim loqiinci^sime iinniiras (iuoin.LiJm.iJum .Vpibioli seJ pro iinliis (|-;,c ..niiie. iioi su.il, posiLis al.pui
iii.inircsiissiiiiis vcrliis iicbtilis i!i;.;eras raiiilntis. iiitolligendas doc 'S. Si aulein pnssunt quidein, uhi
(.'.XLIV. JfL. I Oiniics autem ili\it »t\ comlcinii:»- dicuiilitr mulli, iioii omiies iiilelligi; sed t;imeii iibi

liinicm per Atl.Tin, et Diinies m\ jiisliric.Hioiu;in vii.i; tlioiiiiliir nnincs, vcrci|iie sunl onincs, rpcie diciiiiiiir

]kv Josum Cluisliim ; ciim !ili pic iioii onincs cns qiii 61 iiiiilli ; iie ipsi oiiines, pauci inioliigaiitur ; sicul illi

iiioriuiitur in .\(lam, traiisrcint Christiis ad vitam : saiicti, qiios igiiis ardciis urcrc est velilus (n), omiie;
<.cd oinnes dixit atipic omiic^, qtiia sicut slnc Adam iiitcr iiiiioxias n.immas laudahaiit Dciim, ei tnmcii
niilliis ad mMii-m, it.i sim; C.hiisio nnllus ad vitam. ipbi omiics pauci craiil, quoniam trcs oraiil {Dan. vi,
iSiciit diciiiin'; (lc lillerariim iii.igislro, sl iii civit.ite 49-51) : quid liabot \irium aigiimoiilaiio liia, q'ia

solus e-i, Oiniies iste hic liitLMas docet : non quia propleroa oinnes non vis omiics inlclligi, (pioni iiii

omncs ilisciiiit, sed ipiia ncnu) i:isi ab ipsn. Qiios iidem ipsi dicli suiit miilti? Quaiidoquidom qiti vero
autem omncs dixerat, niiiltos po^tea di.tit ; cosJem siint onincs, ideo nonmiiiipiam dicuntur ct niulti, iit

lamen omnf.s mullosiiiie signilicans. Sicui eniin per discernanliir ab ois, (piiciimqnc ita siint oiunos, ut
unius iiwbciHiuruiin jtccralorfs eonsiiiiiti iunl mutii, siiit lainen pauci. C:ipilli quippe hDiiiinis omiies,
iiu ct fier unius obcdicnlinin jusli conslilmnlur nmlti eiiam multi sunt; digiti voro ciiam Oiiiues, pauci
{Hom. V, id). .\dlitic qu:i'rat pcr qiiid pocciitum iii- SUIil.

vi'iiiatur iii parvulo. UesponJeni ci paginx sancL^e, CXLVL JtiL. Tdlum deniqiic qnod cgerat, ciind:i-
J\r uniim liomiiieni peccdtuin in viiinduin inirnvil i V!t dicens, Sicut enini p. r inobcdicnliiiin loiiici lioniini*

(01" Nupliis el Vuncupiscenlia, lih. i, nn. 40, i~). pcccatorcs consliluli suiil niulli ; ii.t cl pcr uiiius obc-
S.inctas qiiidcm Apostoli cssc paginns coiifilemur, tlien'.iar,i justi conslilucnlur nnilli (Hom. v, i!)) : iil

iinn ob aliiid, nisi qiiia ratioiii, piclati, lidci con- sicut nenio prvmia viiltitis morciur, nisi qui ad ea,
griiciitcs, eiuditiiit nos ct Dcura credcre invioialiilis pnst incarnaiionem lainen Christi, sanctilalis cjns
xquilatis, et opora cjiis hona lioiiest^uiiie defcndcre, imilatione cniitondcril ; ita iii Adam pr.cvnricasiir

cl pra^ccplis cjiis moder.itioneni, prudciiiiam ', jusii- iicmo lciiealiir, nisi ipii in transgrcssione legis primi
liam vindiiare. hoiiiinis imitalioiic dcli>|ticril.

Ai'G. Ipsa le cnnviiicit in parvulis .~'quitas Oci : Aic. Ilnc csi occuliiiin ct liorrendiim virus hjeiesis

qiioiiiam ' niagiia esl iniquiias, si jngo gravi prc- \oslii>, nl velilis gr;Hiam Cliristi lii excniplo cjns
iiumtur ct parvuli sinc ullo mcrito viiiculoqiic pcc- cssc, iioii iii dniio ojiis, dicciitcs, ipiia per cjiis imi-
cali. t.itiiMicm fiunl jiisii, iioii por siilimiiiibtraiiniiom Spi-
tXLV. JijL. Ac pcr hiic, r.cgurc qiiemqi;am pro riiiis saiicli, iit ciini imitontur addticti ; quein Spiri-
allcrius pcccito pnsse dainii;iri, iicg;ire ulUim poc- mni siipcrsuos' ditissimc clTudit: cl ipiasi vigiianlcr

c.itimi :iU pO;,tcros nalur.i' comliiinne Irinsire : alipie adJliis, t posl iiicariiaiiiiiioin ianieii cjus ; » proploi-

credcie, alqiic asscioic, liMiiineiii ila iiisiitiita a Dco aiitii|ti(>s viJi lioel, qniis Nine gratia cjiis luisso dicilis

fociiii(lii:ite geniluiii lilicri arbiliii juslis lcgibus coii- jiiUos, co quod iiKii habiicriiii t^jns oxcmplmii. Qiiiii

vouin', tit vilot oiiinc qiioJ iiKilum cst, oxcrcoat ."i crgo cl post iiicarii.ttioncm Chrisii, noiidum aiidito
ciiiiio qiiod huiiuin est, ncc, secunduir. vos, ;rstiniei Kv;iiig(Jiii, pioposiicriiU sibi aliqui liomiiies stiporio-

nmorom ct ncccssiiaieni crimintiiii substaiiti:c siia; riiiii oxciii|ila jiislortim, jusieipic vixcriiit? ipiid ;igi-

c.iiisis, id est, ipsis adh csisse scniinibijs ; ncc rccl- tis ? ubi vos viJclii? It.;iie voro isti virliilib pr.iiuia

p.;it tnm stiillam, latii iiisaiiam, lam iinpi;iin senlen- nnii moieniur? Si cigo ex jnstoruni imitatiiHK! ju-

ii;im, iii contumcham videlicel nalurx, rationis, i!oi, siili.i; Cbriaiiis gralis murluus cst (Catut. :f, 21) :

Aposliili Vdlumine conlincri, quia dixeiil per uiuim qiiia ruoruiit jtisli el anlc ipsum, (|iios iiiiiliii pos-
lioiiiiiicm peccalnm in hunc mundiim i;ilr;isso, et iii
scni, qni jiisti ossc voliiisseiit. QniJ e^t otiain qiioJ

(iiii;'cs honiines transisse iiKiriem {Rom. v, ii); ci;iii Aposiobis iinii ;iii, liiiilalnros cslolo Cbiiili, sicm el

hnc diii caligaro non sivcril, fiddens cns ipins (inuios ogo ; scd ail, /mi(ii/oi\s mei cstule, siciil cl cijo Cliri-

dixoral, dcbcre muUos iiitelligi, qui iinit;itioiie, iioii 4(1 (1 Cor. XI, 1)? lirgo se illis voluil csso pio Cliri-

•^ciior^iiiniir pecins^oiil. slo? Vidciisiie iju.o iiKila vos lonsoipiiiiitnr. qicinJo


Ai.f;. rotosdicoro, iiimi iimiiesgonlcs semini Abia- .\dam 01 Ciii i.sliim .\p islnlo prnpniioiiie, vos iiiiita-

luc fiilssc |ironiis.-as, iiiii dicliim csl, lii seniine luo lioiiom iiioi.itioni, iikii' rcgciieratioiiein gciieralioiii

bencdiccnlur umius (j,iiles (Gcn. xxii, 18) ; quia c;is- vidtis nppon 'ic?

(lom d;xil ct mullas. ulii logilnr, Patreni muittiruin CXLVIl. Ji!.. I',rveiiiie aiilem el ad inniMcnles
yiiiliuM posiii le ( /i/. xvii, b) ? pnles, iiiqii ini, hoc gr:ilijm Cliiiili, aj qu is .AJ.c culpa non pcrvoiiit
diccrc, ct iu co qiioi|iie loco Scripluia; pr.oiiuiiti:inii pr(>i>;cr qiiiKl, vi;.;iianlcr inculcavil, Mu!lu magisijra-
quod rchus ipsis vjdcmiis iniplori luo vaiiiloqnio con- itu lii.i ei ilii;!;:m unius liuminis Jcsu Cliristl in plnrtS
iiadiccre ; cl prohiiicro nos iiitelligerc oiniics geiito., euniittiivi! [llom. v, 15) : ut ilia suporior Co:c(pialio
'
uhi promiss.c siiiil, qnid iiliuJ (pi;im or.ines gonic.s ' primi. Abosl, qnasi, 3 Mss. clar. et Mai
Filili , niui.,i
'pii;i pcr liiam diilecliiani, oinius non pro (iimibu--, ' Moiiiiniiis, qiiicsiiper
ipiiiUrn siip,-r ia;.v i;:iiierius, ipii
fir.nn mriiuni aijtei- cus. Corri:;miUir cx lido roii. Siai.
Llar.
' Fdi-i
pni'li;ii(B. ;> tJaitictiiii iiogaiis hcr loio restittiiiui'
,
aiiaoritate nia-
* sic Ms-!. tJ.ii voii', 'rmm. iiiisoi iploniii).
' aic .Mis. t.dili, coniciiire
(.;) li.ri.', ic'i.';(s
i:03 Oi'tlUS IMI'EUFKCn CONTRA JLLIAMJM, S. ALGIISTINI I20i

rjiiii ;ri»!is (lu.r i.i(ioiiL- irliMr iii coiiiruiiis sluiliis liain iii mullo<!, noii lii magis mullus, lioc est, nun in

imli! ct iinilalinncm ; li.rc aiiliiii iii giali.n lar^'il;Uc pliiros, sioiil jam osleniliinus : quoniam si plurcs
pr.TJalio, consernlos cl pruvicios approlicl inno- ilixissii, proi.icr parvulus qu.is lcnel gralia, cum pri-

ceiitcs. Qiijc cum iui sini, iilii, iion niilii, A|iosloliini mi lioiniiiis noii tcncal imiiaiio; fjlsuni di.\is$ct, el

nliviare senii, coiilra lo cnni arma ferrc cngnoscito, csscl similis vobis. Si cnim onines imilatores Cbrisli
i|iii dcigma liium, prac.pliiii^qnc lui F.ciisli, a qiKi es post ejus iiic:trii.ilioncm, rcgencratis parvulis addilis,

vclul priiiia minii linilns, lioc nno, si cxtcra dcMs- confcramurcuin peccaloribus, quos onincsvultis pro-
seiii, vclioniciiler cvrrierct, qni;i dicii per unius iii- plcr arbiirium libiTlatis ad imitaiioncm primi boini-

jbcdicniiam mulios, noii omncs, pwcalores conslilii- nis pcriinerc, ab ipso Adam usque iii finero sxculi
liis riiisse, el per nnius olicdienliam justos nnn voUuitaic |K'Ccaiiles ;
qui cormn niullo plurcs siiit cvi-

•nincs cniisliliitos fuisse, Scd iiiiiUos. Vl cnim dcli- dcnter apparct, ut et vcslra falsiiale vincamiiii.

griilc^r qiiaiii libi sermo bic rcpiignet, lecloris inlclli- CXLIX. JiL. Si cniiii qualc lu, lalc aliquid ille sen-
gcnii.i- siiggeratur : Aposlolus proiiuniint, non omiics sissit, dcbiilt uliqiic diccre, Pcr nnius inobcdienliam
pcr Adain pcccatores consliiutos fuisse; tu dicis. peccatoresionstiiuti suiiiomiics, scd pcr obcdicntiani
ninnos omnino pcr Ad.nm pcccaio iialurali ad jus Chrisli cx liis aliqui ad jusiitiam rcvertcriinl. Ila ciiim
iliab ili pcrlincrc : anibigi nuii polcsl, inlcr te ct prorsiis ci loipifiidinn fncial, si lic)C quod lu fingis,

Apcistiiliiin inagnam cssc pngiiam. viiliiihsc^c. iiiiilllgi. Vciuiiil:iini'ii riiiii bnc sciitMilca

Arc. Omncs dicit, cosdcmqiic mulios; non mullos illiid aliu:liicqiiivi-:$c(a:.scroro, iinillnmagis profuissc

diccndo negat omncs', ne sibi sil ipse conirarius, Clirisli graliaiii, quam Adx Lcsisset iiiiquilas. Elsi
&iriil vcslra ant fallil iinpnibitas, aiit lallitnr cxcilas. crgo pciiiius iiescircmiis, qni nios cssel, qiio ' jier iii-

Qiiia cnim iilruniqiic dixil .\piisliilus, ct ouinos, ct obcdiciiliani niiiiis liiniiiiiis mulli pcrcaturcs constilui
iiiiillos ; osleiuli cgn iioii inler se duo isla piignarc diccrcniur : tainen mnncrct iii solido, non lioc per-
quia ip^i oiiines, idcn cliani iiiiihi siuit dicli, qiiia tiiicrc ad origiii:tlc pcccalnm, qiiod Apostolus iiiCiil-

oiiincs :iliipKindo dicundir cl pauci : lu autcin diccndo cavcral, miillis, iieii omnibuscuiivcnirc.
iion onincs, quos omnes diiii Aposiolus, procul du- Atc. Uu niuliis ct omiiilins, j:iiii rcsponsuin est.
bio ccinvinccris .\poslnlo esse conirnrius. Ncc sic lociiium fuissc A)iosinliim, qiicmadiiioduni di-

CXLVIII. JuL. Nam cum tu et Maiii(li:ciij dicilis, cis ciiiii loqui debuissc, si boc dicerct quoil iios dici-

Oiniics siinl naturaliicr pcccalorcs : Aposiolus .nutcm iiius, qiiid niiruin csi? Qiiandoquidem eiiainsi, sccuii-
ilicit, Miilli sunt, non omnes, pcccaiorcs; rcmovct duni vos, Apostolus pcr unius dclicinm iia iiiulios

aiTiisaiionem a scniinibus qu.c arinalur iii iiinros, ct pcccaiorcs constitiilDS csse dixissct, tit iidein inidii

ilc~lriiil originalc |icccatutn. Ulqiic linc ipsum quud iioii pusscntomncs iiilclligi, scd lii Laiilimi qiii cx iini-

c:.;imus, iirgcamus : prjnscril.it Apnsiolus, miiltos de- laUoiic priini liomiiiis propria voluiiiaic |ierc3runt
bcre inlolligi per Ada; inobedicnliam pcccalorcs; non dixit per ubcdientiam Cbrisii cx Iiis :iliipiosjiisii-

iiiiilicis auiem pcr Cbrisli obcdicnlinm jii.iios; cos licatos, quoil (amcn veruni csl. Quid cs( crgo i|iiim1

iiliipie qni jiisii siinl. ostcndcns ali illisqni criiiiinosi dicis, « Si tale aliquid qiialc iios scnsissct Apnslolus,
suiit, cssc discrcios : lii quii iinpiidcniia argiiiiieiil:iri cuni dicerc dcbuisse, Pcr unius inobcdicnliaiii jvc-
iiilcri>, ut cx liis scrmonibus probcs naiuralc pccca- catorcs constitud sunt oinncs, scd j)cr nbcdicniiam
tiiin? Nain ciim dicis nmncs irisii triniiiiosos pcr Cbrisli ex liis aliqiii :id juslitiam rcvcrlcriiiil? > Quisi
Ail:iin, Cl prnpicr bnc ad dinlioliiiii pcrliiicrc, scd ali- vos iicgctis, cx pr.vvaric:i|iiribus lcgis, qiiales l;iii-

qiios inile pcr Clirisiiiiii pnsica liberari; non lioc scii- liiiiiiiiodo pcccaloies nd similididiiicin |ir,i'varic;itioiiis

lis (jiod Apovtoliis, qiii dicil, iion oiiincs jicr Adaiii Ad.c pcrtiiicre conlcnditis, aliqiios jicr oln .licn'iam

j
cccalnres consiiimns esse, scd multos. Clirisli ad jiisiitinm fuissc coiivcrsos. Possiimiis cr|.'o

Ai'G. Qiioiii:iin noiicsl conlia: iuin, sicul jani osleii- c( iios voliis diccrc : Si l;ilc aliipiiil qii.dc vos sciisis-

diiiiiis, iil iiilciii siiil icnlli, qiii siiiil iiniiics; iJcnqiios si'l Aposlnliis, dcliuit iiliqnc iliccic, l'cr unuis inolic-

iiinlins, cngdcm niiiiics Aposioliis dicit : iioii omiics diciiliam (leccatorcs ronstilnli siiiit multi quliliiii, iinii

aulcm, iion Apostcilns, scil Indicis; ac pcr lioc Aio- oiiincs, scd cli:iiii cx bis piT oiicdiciiliain Cbrisli ali-

siolo cnnlradicis. Ycruiii csl anlcm qiind Apiisloliis qiii ad jiisliliain rcvcrlcriiiil. .\ul cliaiii muUu ajKMiiiis

dicil : f;ilsiim cv.-n qiiiid lii dlris. Kt i|iii>d snpciius il I loqiic iilur , >i aliquid lalo soi.siss.;t , ut diccrcl
ilivisli, • \igilaiilei iiiculc:issc Aiiostoliiiii, Muiloma- .Miilil quidcin Jiid.coniin jicr iii(ibcdlciili;im uiiius liu-

qis grntia Dti ct (loiium uiiiits lioiniiiis Jesn Clirisli iii niiiiis peccaioics siiiil cuiisiiiuii, ijiii lcgc accepia,
p/iirc» (ibimlavit i (.Shjmyi, rop. I-'»") ; volcns iiilclligl, siniili jira-varicalione pcccarnnl, scd cliam cx liis

iili-i jiliircs ilictns, qiii.i pc rvciiit gr:ilia ejiis ad p.ii - al qiios jiislilicavil Cliiisli olicdicnlia. Qnod si tibi iioii

viilos. ad qiios iinilalio priiiii hoiiiinis iioii pcrlincl :


pr.cjudiiavil, iioii ila loipicinlo, siciil di\i cum loqui

ain niciidosiis chIcx liln nicnliliis csi, :iiu ijisc iinii- dcbiii.9sc, si lioc sciilircl qiiod lii : iiec milii iilii|iie

liiis, aut ab allquo fals-i, s.ivc failente, aijl oblivio,.c jir;i'jiidlcarc dcl)Ct, qnia non ila locutus esl, quoiiiodo
i'cccp!iis cs. Nuii ciiiiii ail Apiislolus ;)//ircs, >cd iii/i/-
ciim dicis loiMii dcliiiisse , si linc senliret quod cgo.
M. (ir.criim alli r.de codiccin , el iii\ciiics -i»./i;;,
(.11111 crgu Apiislulns ila sit loculiis, sicul loi|ueiidiim

iion n)W9ri,a;. Dixii crgo, iiiiilin niagi» aiunidas-:'' ;;:.i- csbc arbiiialus csi ; vidonduiii est qnis ci aasirum
' llit rx Mi;. rcsliuiimus, ojii/ici. '
IJI M;kS , HUQll.
»205 LlUF.li Shl.CNlitS. t%<i
consenliai, Liruni cijo qui dicu vrniin csse (jikkI ait, At;c. llaiic niediciii.iin parvuli^ vos neijatis, quus
l'er tinius Jclicluin in onnies honiines ad contlcmnalio- /ex ipsa cin-umcidi ociava die jussit, eju» graliain
ncm; cl veruin esse (luud :iit, Pcr unius inobcUicnliam pr.i:(iguians, ciijus rosurrectionein dominicus, id csi.
fcccatorcs conslituii sunt mulli (Kom. v, 18, 19); (|ii()- post scpiiiiium Salibati dics ociavus ostcndit ; nec
jiluni iion re|iugn.it ul i]ui iiiuUi sunl ouiiies siiil, el valctis ac viiliis aitciidcro , iia parvuluni iiiorieiiteni
<|lii oiiines suiil inulli sinl : aii lii qui Jicis, Ubi :iit siiicClirisli giatia perilurum, qceuiadmoduni dictuin
uiullos, nuiliisiini; ubiait onines, iiononincs suiit. est, iiicircuincisi animam parvuli inierire dc populo
CL. JuL. Palefacta igiluf vel imperitia vel iinpu- suo (CVrt. XVII, 12, H) : cujus inlcriius iiiveiiire ine-

dentia tua, qu;e aut noii curat aut uun valct quid di- riiuni non potcstis , quamdiu iion iralierc peccalum
catur expoiicrc, osleiisuquc veriiaiis ipsius, quain su onginis parvulos dicilis.

csse Clirislus appellavit (Joan. xiv, (J), luniinc, niliil CLll. JuL. Qui ct crimina voluntalis igiiovii, a
di; aposloli Pauli sennonibus Manichxx, id esl vesira-, qiiibus libcruin fuerat absiinere ; ct .sui iinilatioiie ,

colixrere dementio; : nuoc etpositioni upcrain demus, qui crat virlutiini forina cl norma , corrcctis ' glori:im
ul sicut ostetisuni esl qualilcr non possit, ila clarcal beal;c xteinilatis indulsit. Cum ergo ulramquc iia-
qiialiter et debeat Paulus ct possii intclligi. lionein pro voluminis siii tempore el jurecoiiveniai :
Alc. !ta dcsereris veritale, et conlr.i nianifcsla iii his lamen locis , dequibusqiiajsiio csi, cum Israe-
Aposiiili verba non potcs invenire quid dicas, ut quod litis oinnino manum conserit, qui audebsm de pr.T-
in eii inlellcxeruiit lot SJiicli claiiaue doctores, qni piiiiaiorumstirpe venienles, eo usinie dcspiccrc, ut
lioc iii Ecclesia cailiolica didicerunt atijue docucruiit arriimarent eos , nec Euffragio lidei ad consoriium
(non ciiiin saiiuin seiisum liabenles in tam inanifestis snum transire poiuissc : conlra qiiod supcrcilium re-
vcrbis aliud iiilclligere piiluenint), tu Manicbxurum plicai Judajoe gentis exordia , et iii ' ipsa radice cir-
esse dicas, quod illos non fuisse cogeris conliteri, cumcisionis , osiendit uou tanii e>se prxpniiuni
quantolibci vcneno Pciagianae pestis iiisani.is. ut aui injuslos cjus reliclio , aut justos facial ejus
CLI. Jtx. Scribens itaquc ad fluinanos, eo j un ablatio.

lcnipoie, quo Cciitium coeperat esse perniixtio, aique AuG. Quando ista dicebat Aposloliis, non ile cir-
idcu tain ex Juda-is quam es Gcntibus complebantui- cunicisioiie, vel ])r3epiitio ; sed de praceplis legis iu
Lcclcsio', tuinultus populi ulriiisiiue compoiiit, inciit- quibus cst cliain ,
Non cmcuvisces {Exod. xs, < 7 , eJ
caiis (|iioniain nec geiites impielatem suam, qiia inn- Deut. v , 21 ) , agcbat : quod el ipse commeiaoravit
taveiant gloriam Dei in siinililudincm iinaginis lio- (Uom. vii, 7). Qiiid lergivcrsamini ? Priores periiis
niinis, et volucrum, et quadrupcduro> et serpentiuin, duin c:iligineiu olTiitiditis iinpcrilis.

legis possinl ignoraliouc diluere, qiix per vini raiio- CLIll. JuL. iVoH enjo per legem promistio Abrahce
,

iiis ingeftilLP, elsi non rilum ccremoHiarum Judaic i- i(i lueics ess.t mundi , scd jier juslifiam fidei. Si eiiim
rum, tamen Deum iijnoicscentem operibus , sub- qni siiiit ex lcge, lui-iedes sunt; evacuala eil fides, de-
stanlix vero profunditate secrelum, potuerinlcx iiis
siruclii esl proniissio. I.cx enim iram operalur : ubi uu-
ab eo quai sunt facta cogiioscere. Legis auiein nor- lcm uon csl lcx , nec prccvaricatio. Ideo et fide , »/ sc-
inam, quaiitum ad vitae probiiaiem res|iicit, propnus cundum grali.tm fnina sit promissio omui semini ; non
unicuique siiggerebat allccius; vidclicei ut niliil lale ei taniuni i/uod ci lcye cst , sed quod ex fid^ esl Abralia:
iiiferret proxinio, quale p(!rpeti noluissct ; alquc idco qiii est patcr umniuin noslnim {eicul sciiplum ut, Qitia
pr(iraiiii.Ucia Gcntiuin jure opliino argui posse con- patrcm muUarum ijcntium posui le) , ante Deum cui cre
viiicit, clsi non per legeni, per e.iin tainen jiisiilinni didit ,
c/ai viiijical mortuos , ct vocut ea quie uon simt
quoD condidit legen;, ct qua judicante, lii qiii sinc lcge lanquam quw suitl. Qni prcclcr spcm in spein crediilil
pcccaverunl, sinc lcge el peribnnl. Judaosvcro, qiio- ul fteret pat.'r mutlarum gentiuin sccundtim quod di- ,

ruiii magis inUjreral, quia in ibispeciuui Gcntiuin ctum esl, Sic etit semcn luum. El noninfirinatus in fide
maxinie ti!'.',ic-scebani, bonorem sibi de legis purifica- consideravil * corpus tuum jam cntorluuin , fuiii (ere
tioiiil.Vus vindicanics, ac pcr lioc istirnames nnn sibi ccittum anr.orum esscl , et emortuain vulvam Sante ; i/i

i'..i iit C('iitibus profuisse Christi gratiani peccala do- reproiitissioiie flutcm Dci non liasilnvit dijjidenlia, sed
niiitcin, quandoquidcm lcgisea inslilutione vilasscilt, confinnalus esi ftde , diins glnriam Deo ; plcnissime.
uiagna disput.itioniim viriute confringlt, allegans, cis sciens quia quceciunque promisil , potens esl et facere ;

laiiU)ani|)liiisperindulgcntian) fiiissecollaiim), (|uaiito proptcr quod et reputalnin est itli ad juslitiant. {Id. iv,
post lcgis adnionilioiiciii siiie nlla igiioraiioiie pccias- 13-2-2).

n-nt; |ici' qiiod ajipiobat cos rcos luisse, ct velieiiien- Arc. Ilac !e cumiiiemor.ire non pudci . qiii oppii-

lcr potuii.vj daniiuiri iii cjdS jusliti.c cxumine, apud giias giahaiii qua i^ia pror.iis-a coiiipleiilui ? (aiiilia

qiicin qui iii lege |'eccavci uiil, pi^r lcgi'nj jiidicabiiri- L'cii!ii i-iiiin li>(|iuiiiiiii , (licciidii, Nns faciinus : qu<:(J

lur : AoH t:it;iii auililurcs liqii jinli iuiil apuil neum, illc sc fa. Kiriim cssc proiiiisil. Iii l>a:ic qiiippe, iiii

»!'(/ [actorcs lcgis ji.s'.iiii,iOuitUir [iiom. i-li, 13). Iloc Abiali.c proiiiisjus csl liliii», hi pr.i (ignrjti suiil, iw.i

ei^o pioposito, pci- toluni librisio dispulans, t.iin su-


' Menardiis 8t Vignicrius , ct iiorma corrccHonis. Euieu-
pcrbiain reprir.iil Jj;;i;i;or-.iin, niin cxcuj^aticueni vaiii- (iaritui' ox il.ss.

trttis GeiitibiiS di;i!iii, ul d.iccat jLijiulilcr aiiiLubtss ' ..;juii.»;riiiii, el ima radice, o!i.i;>'n. in.
' >ii: \..^s. il xijj.ii.jiui -.Ll iion iti/i nLitHS est i;) fid-:
populi» Cl.iioli |iro!ai_^3e ii:edKiiiaiii. IU.C cciiiJcrtivit.
Ii07 OfEP.IS IMPKRFECTI CONTK \ JLLIANL-M. S. .UCLISTLM 120S

qui se ipsos jiislos , sed qiios Dcus futral ipse failii- Aic llus innrc.'; qiios procil ,
diibio bonos vis in-

nis?l'iide univiT^x pcr propliftani dicil Eidoia' tolligi , si ut putalis, lioiiio sil.i facil; pr.odiccre isla

Fijo eniin tum Dominut ,


qui facio te (liai. ii\, 8, tec. debuit Dcus pncsciiis, non prnmiltore; ut nnn dc illo

I.XX). Prdpierquod cl fllii proniiisionis vocaiiliir ,


iji hac rausa diccroiur , Qux promisit , poient est ei

apfrlissiiiic dicciile Ap<isli>lo : iNoii potesi aiiicm ei- faceie (Itom. iv , 21) ; sed ,
Qu.t prxseivit , potens cst
ciilrre veriumDei : non enim omnct qid ei Israet, Ai ct pr.enuntiare, aiii, poieiis esl el oslenderc. Quando
iiinl I srael : neque quia semen AbraliiE , omnet litii auiein diciint liomincs, Quod Deus proinisil, nos fa-

ttd in hanc tocabilur libi temrn : lioc esl , non lii qui ciiiius : se ipsos f;iciuiil j:ictantia '
potcntes, illiim

flii carnis, hi /!(ii Dei , ted /S/ii promissionis deputan- arrogaiitia mentientem.
tur in scmine {Itoin. u , 6 8). Quod ' iia.iue Deiis pro- CLVII. JuL. Si eiiim qui tunt ci lege, hacredes t»nl;

iiiisil , Deus f:icil. Hoc ergo luium sicul udificai cos emcuata est fides, deslnicta esl repromistio (lbid.,\X).

i|uoriim spes iii Dco esi , sic everlil cos qui confidnni Qiii senno. iiisi inlclligatur , ingerii inaiimam qux-
iii virliilc su:i {Ptal. xlviii , 7) : ac piT lioc , sicul siioiieni : dubineniin piocul , dicit cos esse ex logp,
calliolicain fideiu xdifical, sic Pcl.igianiiin everlil crro- quos siipra dixcrat ex circumcisione , quos sibi tan-

rcin. tum novcrat arrojjarc, tit putarcnt prxter se nemineni

CLIV. JiL. Ouilocus qiiam sil opinioiii vcslrx tolus assuiiii ad .Ahmhx seminis dignitatcm : atquc boc
iiifcsiu^i primo operc dispulalumcst, ct si quid
, et dispiiialione eollegerat, ui quia non solum lii qui ex

liiiic rccolioporlucrit, dissereiur. Nuncaulein advcr- circiiincibionc , sed el illi qui ex prxputio seciari vo-

t:itiir ,
promissirtncin ,
qua; facia est ad Abraliam ob liiisseni vcsiigia Gdei Abrahx, non immerito Abrabx
romuiicr.iiionem fidei cjiis, ir. ([ua dicitur ,
quia paler Glii cciiscreniiir.

iiiuliarum gentiiira consiilucrctur , ostcnJisse, nec .Auc. Quid, si iioluissenl? evacuaretur promissin ?

uiiiiis illiim pnpuli gcniiorcm debcrc dcfcndi, qui niul- Adinoiico ui iiiteliigatis , cui grati:c siiis inimici, ne-

i:irum gentium pater sit prxdictus; nec ila solnm gandu opcrari Dcum vuluiitalcs in mciiiibus homi-

( lediilitaiis rcecpisse mcrccJcm , ut alios siinililcr num : non ul iiolcntes credant, qucKl absurdissime
rrcdciilcs a praniii consurtio pulclur cxcludcre. Sou dicitur; sed iit volcntes ex iiolentibusfiant. Non sicul
cst aulem scriplum , inquil, lantummodo proplcripsmn, facit docior liomo, docendo et hortando , minando
quia reputatum est ilti ; ted et propler nos ,
quibus re- et proniiticndo in sermone Dei : quod frustra Gt, nisi

fiulabitiir, credcntitut in eiim qui suscilavit Jesum C/iri- Deus inlus operetur ei velle per invesiigabiles vias

tlwn Doniinuni nostrum a mortuis; qui triidilut etl pro- suas. Cunienim veibis doctor plantai et rig:it pos- ,

\ler dclicta noilra , el returrexit propler justificalionein sumus direrc Fone ciedii forte non crcdit ' audi-
, ,

Ttostram (Uum. iv , 23-2.j). tor : ctiin vcio dat incremenliim Dcns (I Cor. iii, G),
Auc. Dicite noliis , o vani , noii defcnsores , seJ sine duliio (reditetproficit. Eccc(|Uod inlercsl iiitcr

iiifliiiore:) liberi aibitrii, qui ignonntcs Dei jiisiitiain, lcgem ct proinissioiiem, inlcr liiicram el spiriiuin.

cl vcstrani jusliliam vokolcs conslitueie ,


jiisliti:c Dci CLVIII. JiL. Cum crgo supcrius id cgissei , ut iii-

iion cslis siilijetti (Id. x , o) ; dicilc , iiiqiiain , nobis : lelligcreinus a consorliu jiistill:E iion potuisse excliidi

bi iioliiissciil genles credcrc justcqiie vivere , cvaciia- Ccnles , scd per cnmdcin fidcm cum Gliis circumci-
rcliir promissiu qu:i: facta esl ad Abraliam? Noii ,
sionis in .^brah.T stirpc niimcrari ; nunc intulil , ne-
inquics. Ergo ui Abrabani ob slipeiidiuni lidci cnnsc- iiiincm de ciicumcisione ad cnin promissioncm ,
qiia'

(|iierctur dilalatiuncm sciiiinis, prxparal:i cst geiitiiiin Abrahx dala cst ,


pcrlinere : hoc aulom oinnino, nisi

Miluiit:isa Duiiiino; el ut vcllent quod et iiolle putui-.- iiileMlgalur , repiigiinl. Quod llaqnc ait, 5i cnim qiii

sent , ali illo factuiii esl ,


qui ca qux proinisil ,
potcns luiit ex tege , lieercdcs snnt ; eracuala eti f.det , et de-
rsl cl faccrc. tlructa esl promissio ; ikhi lioe prnniinli:ivit , iit vido-

C.LY. JiL. Cuiii crgo illc adhuc in pi.Epiitiit trstis lirel n<'ii>o du Juda-is piT fiJein fieri credjlur liaics
»it iidci pronuiili.iliis, et ob cjus slipciKliiiiii dilali- promissioiiis aiillqii;K : sod doest seniio , riijiis vicoiii

liuiicm fucril scmiiiis conscculus; qiia, iiiquil, rogiila iiiiplel iiilelligenlia , non sntos liTrcdcs csse qui e\
lii , Judxc, iiiinpulasad cnnsorliiiinjiistilix piTlineiu Iige sunl ; ut si boc innjo dicluin cs^-et : Si cnim qiii

Centilcs, qui ridcin Abralix ,


pari:i dc Dei viriiiiil^iis siinl ex lege , soli liaTCilcs siint , cvaeuaia csl Cdos.
crcdciidi, reslituunt? Voic coiiii piM-piiliiiin viiloreliir eseliii'i , si ad niillos

Aic. Ueiic coiitra vos Inipieris : quia utique si do |ii,i'liT oos qiii ex rirciinicisiunc crant , brnedictionis

Dci viriutiLiis credunt , noii sicutvos connduul iii vir- h.tredit.is pcrveiiirct. Iiilclli^eiida igiliir ronsuolii.lo

tiiic sua , ut jiistificeniur, id esl, ut jusii Ganl ; sed in Soripliiraruin esl , quia nnn ronlinno qiiod iinn d^oi-
illius, qui jii.^l firat iiii|iiuni. tiir. iloiioi:aIin-, ul iiilcllii!'-iili.f opere vorliiiruin ilis

CLVI. JiL. C.iir piilos, inqiiil , siiic consccrationi- prnili.i siip; liMiiIiir.

biis lcgis , ad Abr:ihx stciniiia naiioiies nun posse pui- AuG. Sio iiilolligiiii: ,
qui nui» iiitelligiinl. Cnr iniii

dtici ; cuin omslei priimis^ioncin qii:c facia rsl nd aMondilis , rogn , ideo tiiiii csse lixrcdes cx li go ,
,

Uirilinin , anlcriorcm fuissc qiiam legcm, ncc eaiii qiiia tcx irmn operalur '.'
ibi eniin non eti Irs , nec

ablitiiiiiibiis * tribulamluisse, scd m(>ribus? prcrvaritnlio (Rom. iv , l."»). Idoo auloni ex iTOinis-

I riliii, quos. ti'-s. M:ir. ri;u-. rort., quod. ' Henanlus ot Mss , instiinliu.
'
* b:C.1»i>. ><lili, aHhtUini. ix >'ss. addnliniiib, [o<tc iton cicdit.
1209 LIIiLll SLclNDUS. I'2!0

gione, quia Dcns i|iii),l )iio;iiiilii , Ip?e r,irli. Qtii ciiiin Aic. Inin dcitriicrctiir proinis^in, si cx lcj^c quis-
praecepla lepis iniplcie scpuial pcrarliitrniiu pr!ipri;i; qiiaiii jusluscssct. Sienim qui ex lcge, hmrcdct tunt;
voliuUalis siiic spirilil gmi;p , suaiii jiislti;!!!! viill rxinanila ctt fidcs , evncuuta esl proniissio ; tex enim
riMisliUicre , noii jusiiliain Dei sumcrc. N.nii umU; iriim opcralur {lioin. iv , II, lii) : ad Iioo utiquc , iit

(licit idcin aposlulus , Lt invcninr iii ilto iioii Ikibiiis ad irani c\adcndain, Dei graiia rcqniiatur.
vifam jiisliliain ,
quiv cx icgc esl , scd JH!,tirniiii qna' cal CI.XI. JuL. Qiiod qiiia inanire^tu Ailsuiii csl; et sub
cx fiUe jusiiiiam cx Deo
,
{1'liilipp. iii , 'J) ? Qiiaic siuiin Ici;e (piiiqic peccalores pocnam nicrubautur, ctanie
(licil jusliliam , <pi;p cx loge csl , caii;qiic jiisliliain Icgeni jiislitia cl fidcs rcinuncratioiii.s siia; fructiims
rcprobai;non aiiiein siiain, scii cx Dco jiisiiii:iin , prival.n iiun sunl; tonslal , iioii ad iruiicalas lerro
qiian csi cx fiile? Niiiiuiuiil lex nou csi cx Dco? Qiiis cariies , scd ad illuslrcs proliilatc nicntes ,
pronii.ssio-

iiisi inliilclis Iioc dixcril? Sed cx lc^c dicit jiisiiiiain iiis illiiis gloriam pertiiierc. Scquitur autciii fuliiii-

suim , in qiia honio puiat sufliccre silii lcscin ad fa- iica conira Iraduccin scnicntia : Lex enint , inqiiii ,

cicnila divliia niandala , confidcns in viriiiiesua. Ex iiam opcralur : ttbi autcm non est lex , nec pra^varica-
(ide aiilcin jusliliain, idco dicil esse c\ Dco.quia lio. I'ersu;ide crgo legeni d.il;ini cssc conccplis , lc-

llcus iinicuiqiie parlitur niensiiram lidci (/icm. xii ,


{;cin posse dari iiascentibus ; ut cos prjcvai icalioiiis

5) : cl ad fidcm pcrtiiicl credcre qiiod iii iioliis Dcus I cos possii ari;iieic. Ciclcruni nos cuiii Aposiolo cic-

operciur et veilc (P/«/i;)p. ii,15); sicnl opcrabator diious ,


qiicni niliil conlia rationcm sensisse dcfcn-
in illa piirpiiraria , cujns apcrueral scnsiiin , ut iii- dimus, 11011 cssc in ea a;tate pr;cvaricaiiouein , in qiia

teiidcrcl in ca qna; a Paulo diccbantnr (Aci. xvi , 14). le\ cs^c non puuit ; quia ubi non esl lcx, ncc piava-

Ac per Iioc , ncc ipsi Jiidx-i qiii credideriint in Cliri- ricaiio : qii;»: tcx irum opcriilur , non vilio siin , scd
sluin , in qiiibus cl Pauliis fuil, ex lcge h.T>rcdcs om- curiiui iiiiqiiilatc, qui pcccata virtutibus aiitepo-

iiiiio diccndi sunl ' , sed potius ex promissionc. Idco nuiit.

Ciiim dicium esl , /n hanc vocaliiliir tibi semen ,


qiiia AuG. Non est crgo lex Ciiristi , Nisi quis renalus
r.on qui fitii carnis, hi filii Dei ; scd filii piomissionis fueril ex aqua ct Spirilu , non potcst inlrare in rcgnum
dcpulnnlur in seinine {[iom. ix, 1 el 8). ftci {Joun. III, 5)? qnani lcgem vides, ctiani ad par-
CLIX. JuL. Collegil ilaque Apnstoliis argiimenliim viilos pcriiiicrc. Vcrum tu dic potiiis ,
parvnUis ciijus
lioc inodo : Si nulli csscnl hxrcdcs bciicdiclionis ,
aniina iiileribat de generc cjus, si dic non circiimci-
iiisi qui cx lege suni; u! praf[iutinm conslaliat exclii- derclur oclavo (Gcii. xvii , 14), ciijus pracvaricalio-
siim, ila conscqucns crat, ncniincin qiii fuissci cx nis argucbaliir, iit tali snpplicio plcctcrctur? Nisi

lege , bencdiclione privari : id cst , si circunicisio qiiia ipsc in sc ipso niiiil pcecans, tencbatur reus
lantum vaioret , ut sinc ea fidcs nihil valeret ; tic- tn siniitiiudiiie pravaricatioiiis Ada; , iii qiw omnes
iil Gcnles liqucbat rcpulsas , ila probabatur de Jii- pcccaicrunl {noin. v, 14, 12). Qii;c verba aposlolica,

daeis ad perditionem * nunquara queinquam ire po- lani clara obscurare, lam rccia curvaro, ingcnti

tuisse. qiiiilcm , scd iiiani laborc couaris.

AuG. Quomodo eral conscquens , o grosse dialc- CLXil. JuL. ApproLavil crgo .\postnliis, qiiia non
ctice? qiiomodo erat conscqucns , si niilli csseiit hx- sit tani.iimmiido scriptiini proplcr Abraliaiii , quod
rcdcs bcnedictioiiis , nisi qni cx lcge siint , ncMiiiien) rcpulaiuin csl illi ad juslitiain; sed el proptcr nos,

qui fuis<et ex lcgc , benediclione privari? Niiniipiid qiiibus sine dubio rc|iut;itur , cuni iii Dcuin credi-

qiiia ncmo est ha?rcs, nisi baplizclnr, proplcrca qiii iiiiis , ipii Jcsiini Cliristiini cx iiiorluis cxcilavit :

Oiii Iriidilus est ioqiiit proplcr delicla uoslra, et re-


haptizantnr, oinnes hrcrcdcs sunl? Sed hoc dixerim, , ,

qux intcr nos veriitiir qiisstio ve- siirrexil propter jusiificalioneni noslram {Id. iv, 25-
noii quia ibi esl ;

riim ut osieiiderein qiiam sis ipseacuiiis, qui mc 25).

obtunsiorem diciscsse pistillo {Supra, cap. 117). AuG. Ab hac gratia scparalis jnrvulos, qiios nul-

Niinc auieni ciim connicamini pra;vari- Iiim delicliim cx origine iraciura Iiabcrc conicnditis;
CLX. JoL.
calores in lege non csse bencdictionis ha-rcdes, quia uiidc fii coiisequens , ul non ad cos pertincat lienefl-

lalibus lex iram operaliir ; ' consiat promissioncm il- ciuni ,


quo prnptcr dclicla noslra est tradiius Cliri-

lam non circumcisioni convenire, sed fidei. Deslnie- stus : el lixc scntienlcs ct dogmalizanies cliristianos

retiir aulein promissio si pr;cter lcgem nemo jiisliis ,


calhnlicns vos diccre audclis !

cssct : qiiandoquidcm post quadriiigcntos ct iriginia CLXIII. Ji!L. Qiiain velicmcnler inculcat, apud ju-

anncs promissionis allaia lex {Galal.iu, 17), et sliini jiidiccm Deum alicna pcccala iliis iion nnccre,

ipsiim Abraliam, et Isaac, cl Jacob, et onincs in iiie- qiii coiiiniendans morlem Cliristi vigilanlcr cniiniiat

''
.saiictos expcrtcs bciicdiclionls nslcnde- pniplcr noslra illiini licliila, qiix ci plui;i craiit , ct
diciate
noii poluissct cuiqnam siiie loge cou- iioslra eraiil , ct iioii prepicr iiniin! rt alienuni , tl
rct. qii;c

fciri. oliiu i!<'fiiiicli lioiiiiiiis , 111' rlem oppeliisse?


AiG. Inobcdii ntia qiiidcni iiniiis bomiiiis nnn ab-
'
In cililis, oniiuno iinn (Hrcmli smit. rarlicula iiegaiis
aortoi-ilalc iiiamis.;ric.lniiiiu c\i uiii.;imr. surdc uiiqiie dciictiim diciliir nlienum , quia nondum
'
Mcnardii.s, ad pnnlictiiiii in. \igmmui ad , iKiicdicliv-
icili noiidiiin cgcrauiMs .iliquid prnpriiim , sivc bo-
ij.-ni I orri-4iiiiliir ;-\ iii.iinisciii tis.
a Mili, c(i-'Hi.s(H(.i:x|iiii:,'c;iituiii, cijiixla iiianiis-iiiiliis. iieiii , sive nrilc.m : sci! qiiia iii ii!o qiii lioc cgii,
>•
\ 1,^111, rir.s, i!'i)(ei/iiii.'. Mss., m nicdi.lr.lc : lu. lo \rv,
i;;;aiiiio id cgil . oiiiiics ciaiiius, lajiiiiiiique 'v.n ae
in tiJi'<Ji.i ,ii:ilc.
J9M OPLRIS IMPICnFtCTl C.ONrU A JCLI.V.NUM, S. ALCUSTIM 1212

tale dcliclum , ul eo nalurj univcrsa viiiarelur liunia- non potiiii ; et ut catbolira pcrmancrcl , luQriiiiia-

na ;
quod salis indical cliam ipsa gcneris huinaiii lam tcm parvulunim suorum vcslra damnaiionc munivit.
maiiifc.^la iiiiSLTia; li'ic dolicUiin alienuni olinoxia CLXV. Jix. Jusli/icali ilaque ei fide, pacein ha-

succcssione fil nosirum : proplcr qiiod dicluiii csl beamus ad Deiim per Dominum noslrum Jesum Chri-
a dDClorc calliolico , qui rcclc iiilcllexit Apostoliiin, sliim ,
per quem ct acccssum habemu$ in gratiam
f Oiniics lioinines sub peccalo iiascimur, qiiorum isiam, in qua stamut, et gloriamur in tpe glorice Dei
ipiie nitus iii vilio est » {Ambrosiits , de PuMtenlia {Rom.\ , 1 ct 2). Qui vobis videlis , inqiiii ,
jusiilica-

itb. \ , cap. i vel 3). Cujus inlcllcclum , el ;ilionim tionem pcr pcccalorum veiiiam fnisse colljlam, (ir-

cjus in calliolica verit:ite sociorum, si scqiii vohuMi- mam lcncte concordiam , et paribus aniinis Mediato-

lis , noii co^emini alienarc parvulos a beneficio mor- ris dona laudate , ciijus niunerc collatum nobis est

lisejns qiii tradilut est propler delieta noslra ; et unui ut in hanc giaiiani babercmus iniroiluiD ; et cos
,

pro omnilius morluus efl ; ubi qiiod scquilur claniat qiios jusiitia reos tcncbal ,
quia reos nos non na-
Aposloliis, Eryo omnes rtwrlui sunt ; el pro omnibus lura feceral, sed volunlas, liberlali reddidil, el

niorluusesl (II Cor.y, 14« Ij) : et vos rccIamalis.Noit cripuit ullioiii ;


pi-xsiititque, ut qui sperabamus
siinl morlui parvuli ; clamale et quod sequiliir, Ergo xlerna supplicia , modo gloriemur in spc glorix

iion pro ipsis moriuiis est ; et vidcie uirum vos non Dei.

inortut j iceaiis '


,
qiii nioriuis , ne vivilicenlur , Cliri- AuG. Non per solam pcccalorum dimissioncm
sii morlem ncgnlis. Qui:i non cis, siciit pol.ntis, pcc- ju-ti(ic.)tio ista cnnferlur, nisi aucloribus vobis. Ju-

catiiiii delict iinius ' et olim dcfnncii liominis iinpula- slificai qiiippu inipium Deus , iion solum dimitlciido
ri. Ni'C niirndiiis, primnm liominem Adani sic olim qiiai inaia facil, sed etiam donando cbariiaiem, ut
fiiissc dcfooctum , ut lamen posi illiim secundiis dcctiiict a malo, ct laciat boiiuni perS|iiriluin saii-
liomo sil Clirislus ; cum lol liominum niillin inler il- ciiim , ciijus subininisiraiionem '
jugem pnscebat
liim ct liiiiic oria sinl : cl ideo maiiifcsliim est , ad Apuslolus cis, quibus dicebat, Oramus autein ad
illuni |)criincre omncm qiii ex lllo ' successione pro- Deum,neqvid (ncialis mali (II Cor. xiii,7). Conlra
pagiiiis nascilur, sicut ad isluin pcrlinel omnis qui in islam graiiain geriiis bellum ; ul liberum non seriiio-

illo gnti.c I;irgii.Tte rcnasciiur. L'ndc fit ut lotum ge- ne defcndaiis, sed prxsumpiione decipialis volunt^tis
niis liiim:iMiiiii iiuodam modo sint homines duo, pri- arbiirium.
nius ci scciiiidiis. CLXVI. JcL. Verum ut magis exprimcrctur
CLXIV. JuL. Qiii crgo dicit mulla delicla , niliil virtus islius securiiasque doctrinx , quid con-
dc uiio Maiiiclixonim , id est , traducis suspica- ferat fidclibus philosopbia chribtiana persequitur :

lur. Non tolum aulem, sed cl gloriamur in pressuris ; tcien-

AuG. Scd uiiqiie, homo coiitcnliose , mulla de- tes ijuoniam tribulalio patientiam operaiur ,
paiienlia

licla esscnt, qi;:c nuilii habercnt, cliam singula sin- autem probalionem ,
probatio autem tpem ; spet auleiii
guli ,
prnpri.Tc voluritalis , si ad lavacrum regencratio- non confundil, quia charitas Dei di/futa eit in cordihut
nis veiiireiit, ciim primum peccare coepissent; quos noslris per Spirilum tanctum ,
qui datus ett nobit
omiics setunduin isiani , nun niiioncm, scd disior- { liom. V , 3-5). Id est, Non solum nobis h:ec bcnc-
liofiim liiam , ab liac gralia, quac c\ mullis deliclis ficia cor.lulcrunt, ut ampliliidinc qiianduque mune-
juslilical, lacilis alinios; qi:oiii:im non viiUis ejus riiin gaudcamus : scd jaiii in prxscnii.irum, iii me-

csse pariicipes quoslibct homines, qunnim delicla diis angorum a'Slibus coiisiiluli, alacres siimus ipsius
Biiiil siiigiila. Qii.inlo iiingis ergo multa sunt, cis ad- posscssinne virlulis , et dc pcrsequeniiinn furorc
dilis i|ua' baliciil alii pliiia , alii paiiciorj ? a qiiibiis ridemus, iinpiorum crudelitJicm , eruditioncm pa-
tamcn omiiibiis lilierat i^la gralia , dc qua dicluni licniix magis, quam ficrliirbaiiuiicni txiiti:c judi-
est, Ex nmliis diliclis in jusli/icaliuncm {Rom. v, llj). caiitcs; ut non solum prupler prxmia aon pcccemus,
« Kuit ciiim Adam , et In illo fuimus omnes ;
pcriit scil hnc ipsum non pcccarc pnemium ceiiseamus.
Ailam , et in illn oinncs perierunt. i Ainbrobius boc Aco. Si prxmium esi non peccaie ,
quis dal lioc
dixil (Lib. 7 in Luc. xv, 2i) : calumiiiusc, non eral prrniiuiu? Puio quia noii dicluriis cs, Ipsc sibi
Manitbxus. Parviilos tonlagium inortis aiiliqu.c pri- liomo : quamvis boc te cogat diccrc pcrversitas lixre-
ina nativilale conlralierc, Cyprianus dixit {Epist. Ci, sis vcslrx. Si crgo Dcus dat hoc prxmiuni, ul bomo
ad Fidiir.i) : calumniosc , non eral Maiiichxus. Om- non pcccel ; dontiin poiius video diccndum cssc
ncs in iino Adam peccnsbc, Ililarius dixil : caliiiii- qiiam prxmium, nealiqiia mcrila pr.Tccssissc videau-
nio-c , non eral M.inicU.-eus (a). In qua Ecclcsia isla lur : cum cos qiii dicuiii gratiam Dci sccunduiii mc-
didicerunt, (alumniosc, non crat Maniili.Ta : etquiu riia nostra dari, 1'clagiiis quoquc ipsedamiuvcrii ('i).

«..illiulica enil, aiqnc caibolica pcrseverat, idco Quomndo aulcm dclur bo: donum, id esl , non pee
vo.> coiiira i.sta seiilicnlcs ot coiilendcnlcs ferre carc, cl tu p:iulo anle dixisti, Aposioli vcrba comiiii;-
' ••icJLs!». Al cdili, i(<n!;n vos ilium miattd jartiiti^. niorans : t>«<)iiiiim f/iar;/iis /)i'i liiffuui <sl jii cnrdibi s
*
vii;:ucr.u> ouiillii, luiiiis, quml e\ ujaiiuscripti:, rcsU- Mtfsli 1» per Spirilum tancliiin, nui dt:lns e.\< n</ii» .\i;
luilur.
» Filiii, q:J ex illa. r.l iufn, qui in illa. .Vaiiuscripli vero ' Mss. M:ir. rnit (l.ir.. cujus miHii./ritioii<rti ; mii.u-
COIISl.l>lllT, illo.
viJi!
rrrii'. Nain allirlil >! il >i'l l'liili|i|i. l, TJ : i'i.r w i "i
(ii) inaiimi oiius coutri JuUa''utn, li!i. I, n. 3-11 , yalioiicm rl .»i((>iKi;ii ./r,;/iw;/i"n .S'(iiiii;i> JciH (liritli-
ei ID) 4, u. ;ir3l. \a) \|je liLr..iii «]' l.eblis I'el;ii;ii, n». iC, liW.
VM3 Mr.Kn SIXLi.NDUS. i21i

per lioc, iii pii li)S(i|)l]i;i cliriMlann, ul ploiii.iniir iii eriitiit.i pcr euin iib^ irn. i'i ciiim cnm inlmKi enrmus ,

lribiil:itiiinibus, iimi osl iiosiniin, qnia' cl lioc accc- rccoiiciliiiti sttmits Deo per mortem fitii cjiis ; multo
|iiiiiiis : alioi|iiiii laiiqiMin ilc siio a se sibi parlo glo- vtnriis rcconciliiili, siilii crinins in viln cjus. Kun sotu:n
li.iiiti liiiiiiiiii cliciliii', Qniil iiiim hiibi-s (iiiod uon acce- unlciit lioc, scd ct gtininiitcs iii Dco f)i,T Duminum nn-
nisli ? Si niilciit cl ncci-)'is!i ,
qiiid ghriuris quiisi iioii strunt Jcsttin C.ltriftum, per quein niiiic rironciliutionein

iiciepcris (I Cor. iv, 7)? lOt laiiioii i;loiiaiiiiir , noii ticccpiinus ( Uoin. v, 7, etc). Aperuil ipianta lotiiin

sic qiia^i non accopcriiiiiis ''


; scil gloriainiir iii illo Cliiisliis pioiate gessissct, qui uiori digiiatus esi pro

q'ii lioo (loJil, iil (lui gliiri.-iliir, in Doiniiio glorie- iiliril liinr, iiioroiitibiis.

iiir ( Id. I, 31 ). ll.x'c csl gralia, /piain calliolica lidcs Ai'G. Ilic vorba tiia sic tenipcrala suiit , iit eli nn
pra'ilio^il ; iiupiiil cain, qu,oso, vcslor crror oppugiial, parvulos langoic vidoaiiliir ;
qiioiiiani ol ipsos niliil

cuiii cii.iin vcsiro vos orc coiiviiic;il? boni ineriiisso coiitoditis, qiios iiibll boiii egisse
C.LXVil. Ji'!,. l)oini.lo ciiiii iii leslamcntis agi ca , faloinini : scd Apostoliis non ila loculus cst, qiii dixil,

qu:o .Miiit proinisNa , ooiispiciiiiiis ; pr.osciilis Yit;o in- (iirisliiin pro iinpiis ot poccalnribus niorliiimi fuisse.
lcr Iiuliora oiiiiiiiio oiiioia boiia nialaipie niiiner;iinus, Frnsiia ori^ii lu inignaiii Clirisii iniscricordiani oxte-
liJoiii piilllcitalioiiis i)oi dc iiuigniluilliiciii nos oliari- nnandani piitasli : ille eniin pro nialo ineriiitiliiis

l.iiis illiiis ;o;,liniaiitos. Noipiecnini coiifiitabil ' sponi inorluus ost : a quo taiilo bciielicio Salvaloris p irvii-

iKistiain .Tteriioriim fnisiratio coninioJoruin ;


quaii- los separalls, quoniain salvos eos dicilis : illo autcm
(loipriilciii vadcni lieatiiiidinis futurx Dei cliarit;itein dicit, iVoii cst opus snnis mcdicus ( Miillh. ix, 12) :

loiioniiis, qoaj olTusa est iii ooidibiisiioslrispor Sjiiri- iion ott crgo opiis par^ulis Clnistiis, qnibns iili-

liiiii saiicliim, qui datiis csl iiobis : id est , pcr dona que socuiubiin vos nou csl Jesus : quibusautem opus
sainti Spiiitiis, aniorcin suuiii Dcus circa gcnus pro- est, his iwocul iliibio cst Jesus. Sod discedite ', nw-
lia\il biiiiianiiin. ligui : opus esi parvulis. Ei ipsos ergo a poccatis
Ai)c. Non vis esse inlcr b.TC dona , cliam iion pcc- cniiiin salvos facil, quoui.nn proplerea tilc noiiicu

care : scd conridoiis in virtnle lna , lioc tibi tii ii>.se .acccpit : ubi aiigelus dixll, Vocabis noinen cjits Jcsum ;

vis d;ire. Noli irasci obsccro : Malcdictus oimiis qui ips£ eniin sntcuin fuciet poputum suum a pcccalis eo-

i/icHi liidicl iii liomiiic {Jcrein. xvii, 5). rum {ld.\, 21 ).

CLXVIII. JiiL. Usiituet eigo totuia lidelilcr, quoJ CLXXl. JuL. Quippe qui ralioncni et legcm crimi-

fidelrbiis ropioiiiisit. nuni nmore oaloaverant, cunles pnst desidoria siia ,

Auc. Ro^tiliici planc ctiain Iioc ipsuni , ul fidelos qua) ipsa conscienlia, cujus esl maxima vis, casliga-

siiil; quialiiloin goiiliiiin promisil Abrabx : etqiiidani bal. Ycrnm quia conslabat, etiam Propliclas propler
in;i^niis (idA\t> dicil, ilisciicvidiiim coiisecutvs siim, ul jnstiliani crebro ir.ortis eniluisse contenipin, ct plu-

fidciis cssem {
I Cor. vii, 25 ). riinos pro niagnis quibusquo rebusdignilalisipie insli.o

CLXIX. JcL. Qiii oiiini Filio suo non pcprrcil, scd fulgore rulilanlibus securo ad inlcrituni aiiiiiio oiicur

pro iiobis omiiibus Iraditiil eiim, per quem iios opera- risse, ne non ' singularilas viriulis Cbrisii diiucidior

lione* sancli Spiritiis consccravit ,


piocnl dubio ciiin ejusmodi esset exeraplis, intiilit Apostnlus, per qiioa

illo omiiia nvbis (Umiivit ' (Bom viu, 52). Vtquid cnini osleiidcret cbaritatcm et rorlitudinem illius unico

Cliiisliis, ctiin (idliiic iiifirnii csscmus, secundiim icmjnis ciiiincre lasiigio : Assentio ei ego, licct raro ,
licei

vro impiis morluus esl V, C ? vix, lanioii pro rcbus jiistis ct bonls iiiori ologisse
( /(/. )

Alg. Testimonia divin;icoinaiciuor.is, quibus vcsier nonnullos; scJ illis ncgotiorum digiiiias, id esi, ipsa-

orior ovoNiliir. Pion eniin «licuim est, Cliriil.us cLiam ruin rorum pro quibus dimicaveranl cbiritudo, pori-
pro iinpiis ; sed, pro impiis, iniinil , moi(uus cs/. Ut culorimi teinporavil dolorein Cbristus ;iulcni nllnl :

aiilcin ot ipse allbicniifcssus cs (</), ctiani pro parvu- liabuit quod amarct iii sludiis iinpionim, ct pio Iiis

lisiiionuuscsl : cltanicn, (|ua froiitonesoio, iraiisiisse qiii erant propria voluiitaie dcformcs , iinii csl asper-

in oos originalitcr iiiipictat.cni priini * iioniinis iicgas. natns iiiipendi : apparcl auteiii illiiin omiiiiim viriii-

tjiioinodo cigo pcriinowt ad cuin, qui pro impiis iiior- tilius aiiteccllere ;
quia clsi in lijloranlia paiioos , in

JIIllS cst ? caiisa i.inieniiiiliospiitosib;ibeiecoiisortos. Mliiligiiiir

CLXX. Ji'L. Yix eniin pro jnsto qiiis moritur : nain de ojus miiiiineenti;i desporemiis : quia si pro nobis

pro boiio forsiliin ijHis ttiid^hit inori. Commendal aulem Riortiius eslcumadliuc esseinus poccatores; nnilto

sH«m in nobis quoiiiiiin sicuin adlittc niagisjuslilicatinnnc iii sangulnc ipsiiis, salvi orliiiiis
Uciis cltiiritiilcm :

lecrnlorcs csseiiius, CliriitJts pro nubis morlnus esl per cum :ili ira.

inutlo vinijis juslijicali niinc in siuiyidnc ipsius, saloi Alg. Niilite erLio cximcre iiarvnlos do iiu:;.orn

ct pio ipsis niortuuiii faloiiiuii


poc.aloniiii : (ima
' Kciiti, qui. Ai Mss., qiiia. Clnistuin.
' llif aucloritate vorba il!i rostilui-
iiiaiiiisi;ripti;iuiii
CLXXII. JtL. Klpnst recoiiciliatiwieni, quaui rinn
iiius , Lt litmen gluriamur , non sic quu i ttoit aiccperi-
pcr oraui * viJelitel
VtliS. Deo Iiaboic priuiioruiiiiiis ,
(i|

' -ic Mss. Ai tiiiii, cunfiitiirit.


' sio Vss. At oilili, III overntioitcin.
'
sii- Mss. Fditi •uiiieni, discile.
» Pariir;iiani iie-aiitoii. liic rosiiUiiuius ov M»i. Mar.
^ Ui Mss., (/((1,./)«, iiMa i;i;roiuii, chorisili
' llic o\ Maonlii.o lii ris adiliiiins ()'t»i/. (!,i-.
.

va.-ius el Cjj\\\. y:s., Jiliitiur.


'al 1.1 iiiii'(i pii:'ii.;itl lurlia :iii;ii; vijo hh.3co:Ura lu-

b..in:il, II [>>i. ri ll;l 0, 11. b lii Vi^., per opeia.


1513 OPEP.B IJIPERFECTI CON rn JLLIANL.W, S. ALGUSTINI 121C

M(HiiaU>ris; debcmns prrcifkTC aninio seinpitrrni Uint, pr.rrngitiva lecis sanclilatem sn-i generi Tindi •

f aqijia, el non «olum silulcin spcrure, scd cliain glo-


canlcf ; in morl>um bumaoje convcrsationis inv:idit

rijin. et niiiliiliidinrmdclini^oi^ntium rdro pelit : ut quan-


Aic. Rogo tc, allcnilc ftuod dic il .\prislolu«, prnplcr lum domin.ilioiiis in lioc mnndo iniqnitas occupa<e-

qaoJ f .01001 c?t ut dc pnmo liominc lo>|ucretiir : dc rsl, anti';uil3!is ipsios prodat anclnrilas; quamqiie
rccoiicili.iliono .igoljal. q<nm lu qiioquc pr medi.ito- molla ci vcicrnosa f rimina, .ib nUsceniiate pm-cc-
rcinriiristuiii ci iuiiiiiciiiis, iin.is cuin Di^o li.->liuimiis, d<'niium por mnnus mtiiii.T iiT:iialionis pogieris ir.i-

fad^im C55C conc-cdis. Ercc tidc vcrlia Aposloii : dita, Clirisli gralia suslulissct, oslcndercl. Alqne ob
Juitifteali igilur tx pit , iiiquit , factm hahttmux tut boc rccordationem ricit primi liominis; non a quo
Dntm ,
pi-r Dominum iiOilrHin Jetum Clirittum. Et pcccatum cfle|>erai, constal ciiim prius muiicrem de-
pan!» po^l : .S; tnim Chris!v$ , cniii infirmi titaiiut ,
liquiise; scd qni y>cr privileginm sciiis, m .gislcriuin
fidh» juxla lcinpiis pro inipiii mortnns tsl. Ilcin occupasscl drliili : pcr hiint crgn, intraiil peceaium,
paiilo po<it : Cnmmmdat ailtm, inqiiil, eharilatcm el per pcccatum mort, sinc diibio illa qux pcccaluri-
titnm Deut ia nobit, quoiiiatii cum ndliiu peccaloret bos, id est , xlcma, proniiltilur : tl ita, inquil, iii

euriimi , ChriUns pro nobit inonyus esl : niti/fo inngit omnet Itomin s ir.ort perlriin.iiil, in quo omnet peecate-
ttnnc jiulificati in tiingiiitie ipsius , t ilti eriinus ab ira Tvnt. Apt-ruil prorsus qnalilcr bxc mors IraiiSiisset

pcr ipsum. Ad'iuc alli.-iide : Si enim cum iniiiiici ette- ad pr.slcros , ob imiuiiionem scilicct , non gen<-;ra-

mut, ini|uil . rcconcilinli tumut Deo per mortcm Filii lioncm.


ejui : iituUo inagit reconeiViati , talri erimut in tita Arc. Jam quid.ni rcspo:isnm esltibi, curnon ir.u-

ipsiuf. Iljiir, rcciJiirilinliniicni, qnain tnlics cnmmcn- licrcm nominnvcril, cv q".i fnil initinm pccc-.li, sed
djtil , C.i.iro iii novissimo pnsiiil , diccn~< , ['er quem ununi liomincin ; ant ct ips.i qnoqur in illn inlcllige-

tt nuncreconciliationcmaC'-epimut: ac dcindc intulil, rcinr proplcr unam c.imrm, anl qiiod a viro incipit
Prcpter lioe, ticul per uiiiint liominem peccatunt inlra- gcncraliii, pcr quam volcbal osU-ndrrc in mundum
tilin ntundum {llom. v, 1-12). Sicii! crgo por liunc ii:trassc pectaiuin. 9>iA bnminrs, qui dicitis ninrlcin
iiauro iiiiiiiirilix, sic por niiuni Clirisluin rccop.cilia- qu.T; in prrcalo csl, ob iinil.iiioiirm, non pent-n-
lio. Quisqiiis igilnr a p<^cc.ilo in qiio iiiiiniciti:i: faclx lionein, ad p'>slcro5 transiissc. cur non apcrlc diri-
siiiit, lil»cros cssc p.ir\iilos dicit ,
profccto ros ncgat lis bnptizari in Chrislo Jesn p.-irrulos non Acbervf Si
ad liaiic rcronc:liatioiicui ,
pniplrr qiinra Ciiri^tus eiiim liaplizatidi sunt in Cbri.-to, qnoniam qiiirnniqne
nicdiatnr failiis cst ,
pcrliiicrc : jimindc scj arat eos bapli7.nnIuriiiCIiri-.lo, in morto i[>siiis liaplizaiitnr:

rl 3 jiislilic.i!ii>lic qii.r (it in r.lirisli Sitiguino, ciijiis |>ru-:ul dubio pcccalo cl ipsi nioriiiiiUir : binc quippe
rindcndi ciusa ,
qmndo cuni liiliondtini oniincnda- probavii Aposiolus, |.cccato nos eise moriuns, qnt i

Tit , iinlia iiisi in rciiiissioiirm dicti cst pcccato- in morte Cbrisii bapiiz.iii sumus. Cnm cuim di\<ssei.

mm { yUitih. XXVI, 88). Uudo Gi C'>nsc-|ueiis, ut Si morlui ivmu; ptccaio, quomodo Tkcniut in eol nioi
|Kirviris pcicila nnii li:iliciilibus ni'irs Clirisli niliil itt t'Sli:ndcr'.;l monnos nos rssc pcccain, \n iqnora<\s..

pru^it o:niiiiio: p<T li.-i:ic cninl rct.oiiri|iali fiiii>iis ini;>:il, quoniain quicnnfjne bupliiali tumiti in Clirinj
I'eo, runi iiiiiiiiiri rss-nius ;
qtioJ pnrMili, sccunduni Jitu, in morte illiut bapiizali tuinat? {iiuf<\uii igil-ir
vos, iioii fiicniiit. Tt cnini prnptcr li.inc re-Htnciliatio- pcccaium noii liabct, non esi cui ' moiiatiir iii Dapu-
II III m :-ri'ri:nitir prrcilo, in quo iitiinicili.x- fucniiil ;
smo : qiii-'|iii5 auiem, cani bnplizalur, noti fiC(cat'>

qiticunti}He bnpliiati jti.-iiMm Llnisto, iiiriil !<Ji.-ra dicit niorilur, non baptizatur in innrte Cliribli; .icpor lioo,

.ijiOslolii-, in morle ilUut b::pliiiili iKmiu. Ad Ii.t.'C aii- non b.i|'liz.ilur iii Christo. Quid lerjiversamini' LiU-rc
li III v»rlu «l pcr»-ciilrct : Si eniiu incrlui tuinus, in- ajicritc inTcros Ti>lr..s : lil>orc sd vos iiilicni, qui iif>-

qnit, pr.taio , tpioiitodo riTcnmt ia eo? Slaliinquc ul luiilin dcliclo niortuos, io Dai>tismo vivificari panu-
o-Jcmlcnl niirlHus nos t«s<: pci l'.-iIo : .\n ignorutis, luS SIIO'^.

iii |nil, qnoiti'1111 q- icitmque bc.plizali tuntiis in Chrino CI.XXIV. Jl-l. Postqiiam ruiin diicrat, iii omii.-j

JesH, in morte iptius b-ti>liz.!li tantut {Rorn. vi, 2, 3 )? liumintt pertraniiil ; sulididit stalini. iii tpio omnes pec-
Ilbi e»t lilH:rla« ct fiiililiidn :iiiiini Tcsirl t Quarc li- caterunl : lioc, m quo omnct pcccateruiit, niliil :ili'i>l

iiw;is diccrr, qiinJ crcd-re iton linictis , p.irviil<i$ iiidic.il. qiiam quii onihcs pcrciveniiit. scruiidiiiii

in CiiriNlo liiptiziri ito!i op.irtcrc, qnos |iccc.-ituni, illud Davidiriiiii /ii nno eowgii advletcnilior linm
(ui ni<iri:iiitiir, dirili.i nnn lia!.crc? lunm? id cil, quimoJn rorrgil viam fiiain? iii rutio-
il.WWl. iti.. Proplerea tieiil pir unmn homin,-m dicndo teniionet lnot {Piat. csviii, 9). In ro ci^o cur
in huiic munditm prccalaitt inlrnri;, r/ pr rrcenlu.ii rigi ilicilur, pcrqiiod Ct rr.iTigilur. Iia cl Aposlnlits m
iiii rs ; cl ila iii oninet hominrs incrt ' ;i. riraiitHt. in niio co <li\il |M'tlr:i:.^tissc i!i'jrloiii, in qiio ('iniir^ pro|>ii.i
iiuHrs j irr.n .riint { /</. v, 1%). A.i rdiiii:an<bm su- voliinl.il<; pccravrruiil : non iil boc, iM/;i(o.aui .\il ni',

l.'<'ilii:iin Jti<l,('or'im, i;ui sibi iiri'n:>.<uiriaiii pcrrxloriini aiil |ic«xalUin vidoalur u&icnd.rc ; scJ in qno oinnu:
»ciiiaiu ni>n Uiiilum, qu:tnluin GciililiMis xsliiti.i- p:"cran!cs iiilelligalnr CTpriiinrc.
Atc. Aprri odil.is : iH .Adain rinii.': !> oiiiinliir,

> »:.„<.-,; in ijuo <>i iioii Miiit nii-irlui p.nMili, ik-c i« riiriMO ti-
•'(rimi.//. iiiiii\-.o,

'•(•ClitlMl', luoc
' liliii. ruT. u.'li!i> .u. Nar., o.i.
1217 I.Hli.rt SKCLNDfS. !2I8
viliiMiiUir, cli D.iplismain viviii. .i!i)i :< iii^ripfiim pcccaliim
iiliiiiiil (".i:n .iil vcl xi.l. ruul, vcl aiidicriinl, vd
i-l .;;ilvali)ris si.nnlalioiio ilanni.iliili i.Mrii(i>;, i|'ios \\ ciodidcniiu? Scd iiiin lioc dico : i Fuit i niin Ad.im.
\os saiiosiiiic 'laiii.iiKlo ' viviricari saiiariiiMO ii:>ii cl in illu fiiiiiuis oiniics; p. riit Ad:Mii, etiii
ilj.Kiiiiiies

vullis? pi ici iiul |ro|)tci' qiicd


I ' : iii illo oiiines moriuutur i

CLXXV. — .Tui.. Oiniies niiieio [iro linillis poiii, {.\inbrv,i':us, lib. 7 tn l.nc. xv, 25). Apiisloliim :iudi-
inniiiiifTaScripliivarumexiMiipla tesl:iiiliir,sociiniltim a| crii^siui.. liKpiciiicin, riiiii te turluosisbime gariien.
illml, Omitcs ili'ctiii(iocniit!, sinvi! inutHes fticli siint Iciii.

el p:)st|)aiica,0>(M^'Cdr!()i/,iiii(iiit, plciwm >vcii:n,sic- ( LXW II. Jii,. Quod euiiii iinii>i f;icil, ct .tiI alios
ut cibuin pttiiis [Psil. \iii, 5, 4); osIi'm:Uvis ab illis (liiijii, iioii vcic lioc oiiices fccisse dicuiiliir : aiii

oiniiiliiis, qoos inaUiin pronMnliaver.it opciari, baiic ciiiiii pciiraii:.'it ad cos, et !|isi nnn pcccavcrunl ; aut
plcliein fuissc (liscietaiii. li t;v:iii^'cliii rc.liMlMr, l'.t
ip.^-i pcccavcriiiii, (pio scriiioiie ncijoruim cpi raiionis
cliimubiit oniitis populits : CriicifKjc! critci/iij' [Wal.li. cxpiiiiiiliir, ct ad cos iiuii pcrirai.siit iiisi iuiilatioiie
xwii, 23, (.'( Liic. XMii, 21)! Ei laiiicn geiicialiiali: fnl.i.

vcrli liiiJMS i.Oijiiaiiiiaiii anl .Aiioslnli, aul .Sicoilciiiii^,


AcG. Siqiiis iulciiipcr.iiilia silii podigram ficijit,

xM saiicla; iinilieres iiicludiMiliir. Hic ijisc .\p:isIoliis, caiiiqiic tiaiismiliat iii lilios, qiiod sa'pc conliu^il ';
(|iios iiiinc ilivil oniiies. panlo lOst nuillos iioiiiinal. ii:'iino rccK; diciliir, in eos illud vitiiim do parentc
Acc. AiHiocjaiii rcspor.soni cst, iion rcpiiijnaru liausiissc? IpsDs ijucripic li-ic in pirciitc fecissc, qiio-

«ininiliiis iiiullos, qiiia ipsi 'iiniies iion paiici, scd iii;iin qiiaiido ip c fccil.iii illo iuorunl ; ac sic ipsi

iiiiilii siii.l. KtipiOil (lc !'s'ilino cniiiiiiciiiniasii, O.nncs iilqiio illo adliuc uuus fucnint? leceiiiiil crgn, noa
decliiiavin-Hiit , siintd iiiitli!.-s jncii sitni ;
prorsiis aclione liuniinuin, scd ralioiic j;iiii scmiiiuni. Qiioil

veriiin cst iilios qiiipiie lioiniiuini, rpii ilci liiiiive-


:
crgo aliqiiotics iiivciiiiiir in corporis niorliis, liuc iii

riint oiiiiics, di.scrcvit a filiis Dim , (pios noii dc- illo uniiis ''
1 iiui gciMioris ai.tiquo iiuigiioque pcc-
1

cliiiantes dcvoraliaiit ; Dciis cniiii rcspcxit supcr c;T.o, qiionaluri liiiniana iinivtrsa viti;ita esl, fac:uni

lilios lioniiiniin : hi oiimics (lccliiiavcriiiit ; ah cis cssc novcint, ipii bicidissima loculiono, qiiam vos
qiiippe cxccpli siiiil lilii Dci. Ex liis ciijo dccliii:iiililjiis conamini lcncbrnio, diccbat, Per unum liomincm pec-
(ininibiis filiisliominnm, cralelianiilleoiniiis popiiliis calnm inlrnril ' iii iniinditm, el per peccnlum tnors; et

qui cianialiat : Cr!<i'i^i;(>.' cntciftije! X^ lniiic (|iiippe ita in onincs lioniiitcs pelransiii, in qiio oinitcs pccciivc-

populom iiullo inodo illi, fpiijain iii r.lirislinii crcdi- rnnt [Tiom. v, 12). Graliain quippe Clirisli ciiiiiiucn-

derant, peitincbant. Iliiic le c\iie, b\ pntes, ipiod dare iniondcral, a coiilrario foriiiam consiiiiieiis, ct

itims pro omnibus moritius esl ; ci aude diccre. uoii rcgOMcr;ilionis iiriiicipcm priiicipi gcncralionis op-
oiniies niortiios, pro qnibus niorloiis est Clirislus; poiicns.
<um siatiin libi Aposioliis faiices prcniai, ct opprimai CI.XXVlll. JcL. Iliiid aut.^m qiio.! Il- oppo;i(?ro c;-e-

.ludacissimain vocem, quid scqncrcliir osUiidiMis, didi^ti vc! in islo libro cui nunc respoiidto , vc! iii
, ,

Noii sic lanu.ire


ei dicens, /'>(;n omiifs morlui sunl. lii? qiius al Marccliiiiiim scripscras ,
tiiiii Ii;in>iissc

Aposloliim; 11'ili sic cxpoiiere, ut rolis audiie, ii pcccaliiiii , c qiinndo omncs lioiuincs , t ul luis ver-
niiHS pro omnilius nuirluus esi, crgo oiiiites iiwrliii
bis iit:\r , < ille iiniis fiieriint i {De Pcccatornm iVcii-

siiiit (II Cor. V, M, l.">).I'i bos omiiics ' coin pcccato (is, cl Ili:iniss'iO>ic, lib. i, n. II); siiic diflicullalc. v.!-

iiiors pcrlraiisilt, pcr illiim in ipio oiniics iiioriuMliir :


nlas dclciit, ct irrisioiii ciiju co ' pruilciitis cxpoiiit.

iliisuiilct parviili. quia el pro ipsis Clirisliis iiiortuiis rs'ain taii ;irgiinicnto pi-rclcr iiii|iicl;itciii luaiii n;l|i|

csi : qiii proptorca pro oniiiibus moriuiis csl, 'piia aliml indicatur; iinpictaleiii , iiiqiiam ,
qua (re:is ila

oinnes mnrtui sunt. Quidqiiid argiimenleiis, quidqiiid es'.e aniiiiariim tradiiccm , iu Tcrtulli;ini oliin ct Ma-
lcr"ivcrseris ', qnidiinid iiposlolicoruin voilioiuni co- nicli.ii priifiuitatc dainii;it iiii , sicul Csl ctiani corpo-
cvcrlcre sive pervcrlcre, a moilc qni; in pcccato
iici is ruiii irailux : quod tam nefiriiim cst , ut CHiii a no-
csi, p:irviilosnon ostendis immunes : qui.i ct pio eis ad Orientcm misimus vo-
bi^ iii ca epislola ,
qiiain ,

t'.!iii>tiim morluinn iiegarc iion aiides. bis fiiissel olijcclum , lu in bislibris, qiios nii|icr ad
tl.WVl. JuL. Qiiid ergo cgcriiuus apparcat; niisisti, iiog:iiid(i a le propiils;irc cciiciis.
Jlonif.iciiiiii

oiitiics, iiliiriiiios Aposloliis dixil; qiKis ideo :dt obiio- Ais eniiii , < Hiciint aiueiii nos aniniai um iiaduCiMii

niorli, qunni^iin voluiilatc piDpiia


pcccavcriiut. iicscio [Coi:-
liiiis coiiiilcri ; (piod iii ciijiis libris legcriiil i

Nou igiliir oiiginale, scd voliiiiiarium eriiiien icciisal Ira (liias b'pislolas Pclitgianorum , lib. a , n. 20) : iil

icvora niliil aliiid indicaiil verba, si coniin iidcs ct lalo d.^jcrcs •.


Pcrro, f
-l a te vidclicet iiiliil dici iil I-

proprieias exiicnilalur. Nam si peccalum cicdcrct ad silas lii;i tuiiriim vcibiiiiim coll.ilioiic prod:iliir ,
qiio-

po.Nlciossciicraliuiic traus.issc, id esl, ad cos qui ibi


modo traduccm ;iniiiiai'uiii ,
profaiiani rcvcia oiiiuio-
falsissiM.c
mm fucianl, ab iilo fuisse jacul.ilum, ncin , tuis dicis scnsibHS noii lciicii ; ciiiii pniliica-

onihcs pccc.issc proniiiiii.iivt.


scnl po- ))cccaw"« .'(/'!)», et inillo Pinncspcccr.rciiiiU. At
Avc Posscm tibi diciMC. Quomodosceuti '
I dili ,

nwiuisciiiiti, ut apiid .Miilno^iuiii, pciitt..,. perierunl.


qui noii ibi ruciiiiil,
Slcri Adam pcccainis c.vciiipliiMi, 3 ila cx ^lcuar.lo ct \ i.i;iiiL'rioi. lu B., conligit. M.
> I ihli, )//iii.«. Mss., imiiis.
» sic Mss. .M rdili, ler wtiits liominis pccr(il>iin, perra-
« sic MS3. Edili aiilcni, ditmnrtniio.
» liic iu editis addilui , '/.'.i moitws:inl- Abi-st an;iuu- liim i.'i(ni>'i(.
s Uilili, cujiisqiir. Mss., rujusce.
SiTiilis. . , , , ' .Mss., deinres.
lii
s IX iii:i:iusci:i)ris:u!ili.li|iiiis. ciniiq:.id f«-(,H'. i.-ti.i.
i;t9 0PERI3 IMPEr.FECTI CONTRA JULIANUM, S. AUGUSTIM iilO

ris, omncs liomines illuin iiiium fiiissc?Si ciiir.i nn Inni ,


qiii gcimit. Ilta autcm qiia conjuncla duo fuc-
(

crcilis paileiu aiiinic scminiltus illigaiam ; quj orc runl) qio.l cxcrpit, conccpil ,
pcpcrilque po!.|frior

scrlbis , oiniics hoiniiics AJam !>olum fuissc ,


cuiii quarnvi; |K'Cta\erit prior. L'iide ol santla fjCiijitiira iu

liouio uliquc nisi auiua ei corpiib simul cssc iion liiinbis palris Abraliam dicit fuisse iilios Levi , ct

pussii i in illo a saccrdoie Melthisedccli fuissc dccimatos

Auc. Putis liuniilicm non possc dici solum liominis {llebr. VII, Jji-lO) : ad ilcbr.-cos Epistolam lege , c

cnrpus : cuiii scias ipsuiii Filiiini Dei uiiicum ,


Doiiii- iinguam corrigc.
iimniioslrum JesiimChrisUim, sub Poniio Pilalo cni- •JLXXX. Jll. Dcniquc Abcii ' filio parciitnm pec-
cifixum, cl sciiulium , sicul lola cjus Ecolesia conruc- calum niliil nocuisse, saiiclit:is cjiis Scripiuris ouuii-

lur, <rl lixrcscs niullic, Sn quitms cl vcslr;i csl;el bus cclcbrata tcstatur.
ijiiien solum corpus Clirisii scpnlium csl. Dcbiiii crgo AuG. Cur crgo non ipsnin posiiii Apostolus imilan-
scciiiiiluiii lc Jcius Cliri^lus Filius Dci unicus ' Domi- diiin ,
qiii priiiius juslus fuit ; scd cnm de duobus lio-

nus iioslcr iion dici scpullus; quoniam noii cx solo minibus agcrei ,
quorum unus in condcmnatioiiem
corpi.rc, scd ex Vcrbo Dei ct aiiima raiionali el cor- iiiiticrct, aticr in jiisliUcationcm, Adam dixitctChri-
pore csl Cbristiis Dci Filius unicus Dominus iioslcr : sium?Si :iulcm Abel Irgcni iioii liabcbal iii membris
scd luiii vi.iiiiscl ad lia'C vcib.i confcssio.Sub 1'onlio repugnaiitem lcgi mcniis {Rom. vii , 25) ,
quaiii sicut

Pilalo irucilixus csl; sulijiui debuit , cl corpus cjus ju^lus dclieilabal iiilcriore ccrLtniine , cl si caro ejus
scpulliim. Nec dc ipso priiiio lioiiiinc, de i]uo agitnr, iioii concupisrcbat advcrsus spiriinm {Calat. v 17), ,

diccrc Scripiuia dcbuit, FMl Deut Iwminem pulve- niliil ei nocucrat peccatum parcntum. Sed quisquis

rcm tcircr (Cen. ii, 7) : quia solum liominis cor|ius cx lalem dicit fuisse Abcl , dicat cum carncin iion ba-

lcrra csl. Ip>imi diMiii|ue Dciim crr.isse cbnialc,qiii buissc peccali : cum procul dubio Doiniiius Clirisltis

innrlcm iiiinando, dixit lioniini, Terra es, el in lerram iioii liabuissct siiniliuidincm cariiis pcccati, iiisi aliu-

ibis {Id. !ii, 19) : cmii potius cx tua docirina debucrit rum omiiium liominum essct caro pcccati.

diicrc, Tcira cst (orpus luum, el in terram ibil. Quia CLXXXL JuL. E rcgione Cain, invidus, parricida,

crgo I fuil Adjm, ct iii illo fninius omncs » (Ambr., de cadem natura progenitus, iion cadem volunlate

lib. 7, iii Luc. XV, 24), qnod aiile nos calliolici do- provectus , cxcarnincaDte animum iremore vastatur.
Ergo in hunc inundum pcccatum iiUrasse pcr unuin
cloies sccumluin Scripturas sanctas in sancia Ecclcsia ,

didiceriint, atqiic dorucrunt; idco dixi, « Onincs ille Apostolus dixil , el per pcccaium mortem , ct ilj in

unus fnerunl ; > quia el illi duo, inasr.ulus ct femina, omiies hoinincs inortcm pertransisse qui peccavo-

non jain <luo erant, sed una caro {Slaltlt. xix , 6). Et ruiit : qux scntcntia calliolico dogmati convcnicns ,

qiioniam qiiando pecca- niliil vobis imperiil auxilii.


cgo de nmnibus genitis dili ,

liim esi , omnes ille unus fuerunt : noiuluin qiiippc Abg. Mortcm cum peccalo pcrtransissc ostcndit

iiide fiierai tillus in malrcm scniinaiinnc transfusiis; Aposiolus, dicondo, Et iia in omnes Iwininct pertraiu-
'
cl uliqiic lilii a viris transfundunlnr in feniinas. Et iil. Proplcr hoc et infanlcs cuin bapiizaniur, cruun-

qualibet crgo, cl qiianialibcl parle, omncs qui cx illo tur dc polesLitc tcncbrarum : alioquin cum inagiia

unus fnerunl, sive secundum soliim injuria Dci, sicut jani diximus, ci sn'pe diccndum cst,
iiati snnl, ille

sivc sccundum uiramque iioniinis parteni cxurcizalur ct cxsulltatur iinago Dci , si non ibi ille
corpus ,

qnoil mc ncscirc confitcor, nec inc pndet, ut vos, fa- cxorcizatur ct cxsufllatur princeps niundi , qui milti-

ncscio nec idco laincii nescio, de tiir foras {Jonn. xii, 51) , ut sit illic liabitaiio Spintiis
icri iicstirc qiiod :

omni linininc scriplum essc, llomo vnnilati similis [a- sancli. Sccliis auleni quiiil fecit Cain, ad originis
ctus est ; difs eJHS veiut umbra prwtercunl {l's. cxliii, causam noii pertiuct, qiiniiiam Yolunlatc commissum
cst *.
4) ; ipiia cl alibi c.-idcni saiicta Scriptnra dicil, VVrHm-
tumcn uniicrsa vanilns omnis liomo vivciis (Ps. xxxviii, CLXXXII. JuL. Ilis cnim Cst orJinata vcrbis, qui-

qiiod jn>to Dco crcaiitc iioii licret si peccaium biis rxcniplnm prcccdens , ct stndium seqiiciis iini-
0) : ,

non c.sscl.
lanlis oslendilnr.
oriifinale

CLXXtX. JcL. Dcinde ctiamsi lioc soliim ad c.-ir- AuG. J:im libi dittum cst : Abel crgu ci dcbuil

nom rcferas; ncc sic potcst li;cc iiitclligciili;c tii.T oppuiii a cnniraria parte, non Cbristiis.

f.iliiiias cxriisaii qii:i ditis , t Unincs ille nmis fiic- CLXVXIII. JuL. (;:tlcriini si gcnerationcm |>eccalo
,

ciim co lcmpnrc qun pcccavit Adam, duo aiit iiirvit.iin, ant iibnoviani vnluisscl osteiiderc iiun
rnnl ; i j;iin ;

c.sscnt bomiiios, non uniis , id cst, ipsc ct uxnr cjns ;


d.xi>srt pcr unum kon.iucm inlrasse peccatum , scd

dc qiiniiim Siibslanlia, ikiii culp:i grniis lioniiniim ,


pcr dnos.
,

SctimdnMi qiind Dcns insliliicial, pulliil;ivit. Auc. J.im responsum asl. Nilijt diris, tt t:imcii

dicis ct ilicis, ipioniani re. luin noii pntcs iiivciiire


.\lc. Jani dixi, cl Cicc ilcrum dico : cgo de liis
qiiOil dicas.
dixi , I Oiniics ille uiius furriint, > quos fucrat scini-
natiirus, id cst, grncralunis Adaiii. Ex ilio crgo uno
CLXXXIV. Jll. Noc di.\issot , ln eo iransiil mors,

prin/ipalilcr crant Iracturi nasccntes nrigiiialc pccca-


' Mcnardus
rt Vignieiius, jhet. II.
' i^nicTius qiiiinqumu iiolunliit'- conmii.isum es'. f.t in-
\ ,

' Fjlili, Dcbiiit esse se.-nndiim ejiis itiiiiiitnlenulr.iiliit fia.taii. \X\. quniiqmmi ricluin. t:i tjp. 18 i, qiimquaif
filiiit nei nniciu «•ic. i d.r iiir cx iiuiinsi.'ni li>. negliiirnlis rutioiiem. I.lili \tru alii vi nauuscripli cuii.-iaD-
« Sic <IU. AI Cllli, iM-. t>:r liii luci», iiiwr.iiim.
LibriR sr.r.rNnrs. \ili
1921

iji ijuo omnc.-: i>cfcavcrnnl : sod, Iii co iu (|ii'i ul' piiiiii prirvaricntivnis Adt:, ido^t, ci \n cos qiii pcciavciiiiil

l!oiiiiii:- ot ile iniiiiic iiiiili.'iis iiialii'!!ca \olii)C;iie ci (inidoiii , bcd iioii in siiiiilitiidincm pr;i'varic:ili(>iils

c.irnc fliaoruiil : (|iioil sl protiiiiiliuvisscl , iiuii vc- .\d.c pcc(;i\eriiiit ; iioiniliom sociiiidaiii vos iiiveiiilia,

slriiiii do^Miiu lirm.issol. sod oiiinos su.is seiileuiias ipiia oiiiiic.> (ini ))eci';ivcriiiil iii siiiiiliti;dim'i>i cjus
siiLriiissel AposUiliis. Eigopeccantium viiliuilatini ot pcccassc, id esi, excmplinn cjus scculos e.sse coiiicii-

iwcili itousuf exrnipluiu : an pcr Iioc, vos ot i;ttio dilis. Kovca i;;iiiir viil]icciil;o cx iilra.pio |iaile coii-

i!opr;vlialur, ei raiilii-;. cliisa ('si : iKin cst i;iia iiitrcl , iit laloat ; anl si jam
Arc. ICiyo in AIjcI ]irliiio justo pnnrre itclniit ilii lauOial, iion ost (|ua cxcai, iil ovad.it.

ji.slilicatioiiis exeiiipluni, sieut in Adain prinio pecca- CI.XWVI. Jui,. rt quilins lcx data iinn esl, iiitid-

lorc posildin piilalis cssc pcccali. Ciii- eiiim nos |ii;.;cal ligaiitiir noii (!sse prxcopla trangre.->si ; rei autein coii-
radoni lilii rc-poiulcre , oiini tc iioii pinlcal oailMO viiiciintur, qiiiiniani ncgligcnlcs ratioiioin. qn:iiii pro-
lntios IViislra repelcrc ? piii iii iiiu)qii(i(|iic iirolcstanlur alTocliij , vcl liuin..iKe

CLXWV. JuL. fjsfjuc ad lcijcm ciiUi: peccniitm in sociclalis vel piiiloris jura tomcravcriiil; alqne idon

lioc nmnrio : ])eccaliiin aulcm nan imyiitabalitr, cum tcx niiiina qi;;dom imitalione, iion tanieii logis, flii:o, iicc-

».'011 csscl ; scd rcgnuvil mors nb Adam HS/ae ad iloijscn, diiii! lala crat, diciintur transgresEione pectasse. Us-
eliam in cos qui non p'ccaverunl , in simitiiudinem qiic ad lcgoni eigo pcccatnm fuil, noii |:r;c\.":ricalio :

prcrvancalionis Adw ,
qui esl (ornux futuri {Rom.\, post legem aiilcni, luin soliiin pcccatiim , scd oliam
1.3 el M). Qn;ilitatcni pccciili appcil.iliununi vaiict.ile pnovaricatio. Ucgnavil antciii inors a'lcriia , i|iiaiii

ilisconiit, ui aliiiii ostonilai csso pcccatuin, aliiul prac- Ad.c , si peccassct, adscri|ituriim se Dciis spnpomlo-
v:iricarioiioiii ; viillf|iic in lioc (iiiiitax;il loco, oiiinciii ral. Igitnr illa mors pcocato debita , iiiors p(cii;ilis ,

qMideni pr;cv.iiicatiMnein pcccatnni viilcri , non oioiie rcgiiavit ct anle lcgom , iii cosqni pocc.ivcninl, siciit

aiiloni pcccatuiii piicvarioationeni ; ul per vocal.ulum in Sodornilis, el liis qnidiluvii leiiipnro proplcr iiii.pii-

vra:varicaiioms peccalo crescal invidia, magisqiic rci taleni, voluntariam laineii, vel varia sunl xlalc con-
fsse vidcaiitur, qni f leriiit pr.TCopta Iransgressi, quam snmpli, regiiavit : ci post lcgom, iii liis qiios rcos pra;-

qiii sine logis adiiionitu ' rationis ingciiitic ' dissimii- varicalionis iiivciiit.

l^iiione (leiii]iieiiiii. Ante enin crgo legem ,


qu.c per AuG. Quoniam mortem iii^i a^tcrnain non vis cssc
Moyscii (lala est, ct cnnsignila lilteris, cujussanctione pfleiiulcni ; si mors paiialis noii csl , (|ii:c a cnrpcre
acluuin foriiia prxsci ipla est ,
quain ignorare pnpiilo aniinam scparat, cur cam tiniet iiatura, qiiam sic laii-

siih ea dogenli non liciiit ', mcdlu.i; illud lcmpns iiiter das, ut nogcs esse vitiatam? Quid caiis:e csl ut inraiis

Adam clMoyson, mortalos varia studiorum pravilate nbi pauliilmn ab iiif.intii progrodi coepcrit, j:iin for-

poUutos, iieecati .Apostolus, no;i pra;varicaiioiiis ac- midet occidi? Ciir non ita nt in sonimiiii, scn^^ns

ciisat. csl protlivis in i.ioiicni? Cnr iiuisni halieiitnr (|ni

Auo- Qiiid esl ergo , Regnavit mors nb Adam usque inortcm iion niotiiiuii , liiqnc lam rari siini? (Inr

ad Moijsen , el iji eos qui non peccavcrunt , in simititu- etiani ipsc (pii concnpiscenii.im se dixil Iiaberc

dinem pramnricalionis Ai/fl?? Qnomodolibct oniiii distin- dissolvi, ct csse cuni Clirisio (/'//i,'/;i;). i, 25^, non
giiaiis, coiiira vos dixisse Apostolus iiivcnitiir. Nam si, viilt tamcn spoliari , scd snpervesliri, ul absor-

Ilcgnavit iiiors el in cos qui non peccaverunt, di^tiiixe- beatiir niorfile a vila (
II Cnr. v, 4 )? Ul(|iiid Pctro

iilis ••; qiiomodo sit juslum , iiisi propter originalo dictnm C3l dc ipso glorioso fiiio, Atter le cimjet, ci [c-

pecc;itiiin ? Et ideo lanquaiii qii.-cicrotur, quare ivgna- rel quo tu non vis {Joan. xxi, 18)? Si cigo IVuslra
vcril ot iii eos qui noii peceavcriinl : respiiiisio roddila mors tiiiieiu:', ipsc tiiiinr cjiis csl pama : si aulciii

cnrpore iiJtnralilcr iion ipsa


cst, In simitiludincm pra^vuricalionis Ada' ; iil osl, n"ii aniiiia scpaiari a viilt ,

pioptersna propiia peceala, sed qiioniain sui similcs niors pn'iia est, quamvis cani in usum boiium graiia

gciiuit pixvaricator Adam ; siciit oxposueruiit lircc di\iiia converlal.

verba eti;iin (|ni ante nos cailiolioi doctoros fuernnt. CLXXXVIl. iv\. Qiioniam ca jiulicaiilo jnstilia ,

Qnamviseiiiin pcccatum illud primiim alque iinnin , qiia; iion im|inlat pccc:ilum , nisi a qno libcriiin csl

ipiod pcr uiiuiii liomincm inlravit in miiiidnni , coin- alistincrc, bi (ini sine lcgc peccaverimt, siiie lege ju-

miinc sit omiiiuin, propier qiiod diclum cst , hi quo dic;ilinnliir, ct lii qni in lege peccaveriint, per lcgoin
omnes pcccavcruni; lamon sua propria iiarvnlipcccala jiulicnbiinlur ( linm. ii, 12 ). Quod .autcm ail Aposto-

inm liabeiit. Et ideo dc illis ctiam hoc vcracilcr dioi liis, .Sc(/ rf,;ii(iriJ nwrs nb Adam uniuc «d ilniir.,n,

cns pra'.
jKituit, quoJ iion peocavcriiiit ; scd regii:i\it in eliam in eos qui non pcccnverunt, in simililuiliiiem
iiiors m simitiluitinem, iil (lictmti esl ,
pricvaricationis vnricationis Adiv; fccit tran:.;l'iccrc quod scnseiat, i;l

autem licgnavit mors ab Adnm iisque ad sub Icge pcccantos siiiii'iier iil Adaui
/M'. Si , cst, Jii.I.cos

non pcccavcrunt, in simililudincm pccvaricaios fni.sse dcliiiiens, qiiia ct illi priino Iin-
tloijscn, cl in eos qui

iiiini, lii^ol iion libris, aiuibns tanicn coiiimondala lcx


' in Mss , adiimiibti flrtcn^.
« lii cililis ingnita; : mcndoso.
, (vc/io/iis lucral abilinendi a guslu arboris : iii qno ob. dioiili;!.'
lib.-rrm
' Sic Mss. i;dili voro pio , non iiciiil lorobant, ,
pr.cceplnm cdcnd.)
cxplor.?tioluil; dc (pia contra
•lon ernt : cl iii'ia. Iilcs ; loco, nwrlaljs. fortc legcudjin,
(ifr midiinn illud /.'iiipiis. . . pi;ovaric:ilio!ii3 crimcn iiici-.riit. Krgo ct posl dalaiu
» Ijlili, lircl di>thir,'riiix , mn
imcnicli^. \l niaans.Ti|;li
pnpidus, in simililtl-
ct^JiciiiMiTJ.Wii. UaT.ic posi, (i!s(i».ivi i?i>, l.gcni iniuislcrio Moysi, peccans
|.vxlcix-mil, (iL-o/,

siilinudiciiiluni. ab vcrbi^i. lii himiUlmlincm ly n'v:iricalw- nrK'.aiic;Uic!iis Ada- (leiiiiiiisso coi.vi:Kitur :


is'.i.s dincni
IH3 .K/ff. .'^c lurle lc^caiuni, (/.'U'/i0!(3 crii jMu-.n, eli'.
OPKniS IMl'EilFECri CO.XTKA JULIA.M.M, S. ALGrSTINI 1224
IJ.13

Ugis lian?gressionc peccb:.! iii nii ro qii.TsiMis invoiii 'liir, qui vciiit qiucrrre quod
quia, ilaul ille, :

pvimx pcrionl (Lnr. xix, Id).


niedin DnUiii nUilc .liianim l.gum,
iIuI.t., iinii

hlx cl liiuris Ir.idilx CXC. Jti.. Maximnm anlcin dico . nnn qnia di:.l>n-
sorii.l;r, sfciiivl.-c \cr,) ct , liiii

.ili.ni. icd liiiii inn^tis rciiiii fiiissc dillilcar : sod qiii;i i u:n iiisii-
pe<rtVLMiiiit, non a pctcalo osloiidiiiiHir
lc- liitionis ralin pclriolnr arror.inioihiuiis .'^|.<>siiiliis
non iii siniiliiiidineni prcv.iricalioiiis .\dj', (iuia ,

crrassc. honiinis qiiom pliirimniii su<.X'OSsio lij!M:inilnlis


goiii niin ncccperjiii, pcrliiliciilur ,

Aic. Ubi nos.is siniiiiliidinL-ni pr.fvaric.iiionis Mx, uspexil , quani aeri.t; siilisl.>iiti;e fcceiit nioiiiio-

qnod hi qni sinc lopc pcccJTcrunl, iiem. Vcruni iii ipsa hiiin:init.ite primain niuliorom
lc ip^^c coii\incis
c-l iijllnr deliquis-c const.ilint; s<'d ipiia palruin in oiiinil.iis
ni>n priiiti liominis encinplo siiiil rci :
iioii

('ftlcacior rst et inajor aucii.iiuis, ciini dixit (orniuni


iiiiiiatio, fCil gcii.Tniiii, qua pcr pcccaUim
inois in

Ncquc enim, si lam pro- fuissc poccali, nnn a quo cocpil dolioium, sed qui
«.niiics homiiies periraiisiii.

;inlc logcni fucrunt Ir.insiliiissct pcr polestatein sexus virilis , niagis fnisse prob;iliir
lisa irmiHira (iiij- ,

m.irs, tytx pcr pcccatiiin primi liominis intravil


iinitnbilis. Vidcs nrmpe, ul consequentin intclicclus
hac
pra;- vcritatem sihi inossc tcslcliir.
in niundnin, rl a Jiid.tis scipcri; incipcrci, qiii

v.iricaloreS ligis clToc.li siint, ut scrv.irel


siinililiidi- Alc. Non iniiiaiii.ncm iinil.ilioni, scd rcgcnerntic-

nciii pr.T»aiic.itii>iii8Ada',dicerclHrdc illn,


Pnumm ncm gciiorationi oppnsuisse Apostolum, ipsa Christi

liumiiicm iiilrnril, fl pcr onmif: homines pcrlraiisiil. forma demonslrnt ;


qni ' bomini prinio honio sccundus
non dico slullo, (.od f aiio, porsiiadcbili!», npponiliir. Si crgo noii porlinriit ad jnstiliainCliristi,
C.ui cniiii,

niorlcni prr iinuni honiiium inlrnsse, ct pcr oinncs qni renDScnntiir ; tion pertii.eiitad poccaliiin Ail.o, i|iii

honiiiic.'-, pcrtriiisisse ;
qiinni diritis lol gontrs ct lol nascuiiiur ; et non cst Cliristus funna a contmrio :

snciila pr.Ttermisis!ic': ct ad eos qiii logem acccpe- scd quia forina cst, procnl dubio sicul rcnati ad ju*

rant, intactis cilcris pcrvciiissc. cuni el


in cos mor- Stitiam Cliristi liahscunl, etiam parvuli ,
qnnmvis

lcm rcgiiasse dicalis, qiii nnn in siniilitiidiiie pr.Tva- opcrari jusiitiam noii ^alcntcs; ila cuni transitii poc-

ricalioiiis Ad;e , seil siiie pra>v.iric.iliiiiir. qiiia sine cnti ex Adnin n;ili suni, sivc nasciinlnr, qii:im\is nec

lc"C peocavcruiil? Prorsus non est iiiidc vcsirum pcceatuni adliuc v:ilo.ini opcrari. .'tgnoscc foruuim, ci
,

corrigaiis errorcm, nisi redcatisad calliolicam (idem, noli cssc contradirtione doformis.

quoc lioiniiii primo principi goncraiionis lioininem se- CXCI. Ji.L. Nunc iniuere, quai)ium a lun exposi-

cundiiin priiicipoiii regrncraliimis oppniiit. tione disconlcnl, ul celcra oju,-dom loci, ila illa vor-

CLXXXMII. JiL. Qni Adnm fnriiia dlciliir futiiri ba ,


qiiibus ApOblslus pronunlial, cliani in ros rc-

id est, Clirisii : vci iini lorina a conirario, ut sicul ille giiasse niorlcm, qni non pcccuvcruitt iu siiniliiuiline

peccati, iia liic jii.stiii;c fonna crcdaliir. Scd sicul in- prccmiicalionis Adiv, 17111" csl forma (uluri. Si eniin de
caniatio Cliiisli, jiisliti.i- fiiil foniia, niin prima , scd Dauirali pcccato ngoicl, dc quo dixcral, ul vidoiur
niaxiina ;
qnia cl anloqnani Verbiim c.iro ficrcl, e» ea tihi, iii qi:o omnes peccarcrunl : qui ossonl hi, qiicS

fide qux iii Deiim crat, ct in Prophctis ct in muUis i:t;iiini pronuiulnt , non soluni iii prxvaricniioiie

aliis snnciis fnlscre virlutcs; vrnionie .iiiiem loinpo- .\da:*? scd no in simililudine quidein culp.-e illius

rum plcniludinc , cxactn in Cliristo jiisliti.-e norma obnoxios deprehendi ?

rcsplciidiiil, cl qiii pra\!ittiis fueral p:ilcr fiilnri s:c- .KvG Sed lu sic inlclligis, qiii nnn iiitel!igis : A|0-
(|iinm etiain se-
culi, lani pi:rccdeiitiiim snnctorniii , Stiiliis aiiloin ralionein rcddidit, (juare inois rognn-

qiirniinm reniuncralor eminuit


'
vcrit cl iii cus qui non pcccaverunt, nddendo ct ili-

Atc. Agnosciiiius lurrrsini vc-lrani dcfiiiivit cnim : ccndo, in simililudinem prirvnricatioiiis Ada: ; lil osi,

Polagiiis, ipiod iioii e\ lide incarn:ilionis Cliristi an- propicro,') rrgnasse ostciidcns moileni ci in eos qui
liqiii vixoriiil justi qnia vidolioot iininliini iii cnrne
; non pcccavcruiil, quoniani quanidnin siiiiililudinis

vciiprnlC.liiislns. I.iiin profodo il fiiliiruiii niui pi';c- forinuni cx Ad:e pricvaricalionc Inixcrunl. Ad.ini
niiiitiasscnt, nisi prinres iitiiiue cn-diilisscnl. S(>d in qiiippe induiint qui nascuntur, sicul Cbrisluin in-
li.iiic alisurdilalcm rccidistis , duni dcfondilis cssc donul qiii rciijscunlnr.
polniss'' por n:ilnr.iin lr;;oniqiic jiistitiain : iitrunilibct CM.II. Ji L. n<'i/iiiii'i( , iiiquit, iHori (.'//am in ros (/ui

aiitnii si voriiin "«.1, rrgo (^lirisln'; srnlis inortiiiis osi. nnn pccciacrunl tii simililvdiiie pr(rvaricnlionis Adtv :

CIAXXIX. Jli.. Il.i oti;iiii iii pnrto conlniiia Ad ;ni


vidos riim ilistiiirlioncin frcissc pcrspicii.iin, inlcr cos
dicitiir f.inna pcciati. iion prinia, scil nia.viiiin. ijiii siinililcr ul .\dam, ct cos qui dissiinilitcr eri':i-

Aic. Uiiile eigo non prinin , sed niavinia ? qnnn-


\craiil.
dni|uidoin pnplcr rxordiiiiii grnerij liuniniii. iicii ne- ubi csi crgo nni-
Atc. Si dissimiliter erravrr.iiil,

g:is priiiinin, inc invciiis ciir d.c:is ni:ixiiii;iiii, ni^i la-


t;i!ioiiis cxeinpliini? Uopeiioratinncm rcildc goinT.i-
lonris l;iiilo graviiis Aibiii poio;isso, qu iiitn ibi iii;ijor
lioiii, ni.n iniiiaiiuii.'in imilalinni ; ct invcnios for-
nnn pcccandi faoililas eiMt, ubi vitiiita iriUirniiondiiin iii:iin, quain coiiimendnvil .\poslolus vcrilatis, :ion
pcccali iiicinl.iis ropiigii;ili;it lo.^i
CMl, iicc lcx iii
(pi;ini rnixii rvi;isius vcslri aiiclor crrnris.
nioiilis : ( iini qua pociia oiiiiiis lioiiio ii;iscilnr, poiiiu- (AC.III. JiL. Qii;e divisio n.iluiali pccdto iiou
rus in :ftcriiuni, si noii ren;i-( aliir ; ei perdilus, ni^i

' llss. I lar. i-t Hir. posi, o/ ivi ^(vcuiiiprrelcrmiih.c ; rr-


' vl;;iii.'iiiis, quia.
rliinl, 01 (ler (mncn Imiiiiics ihrtrini^istf.
• slo Mvs. Ai o.iiii. Mon sohini prcer.iricaticnis {\c\, non
\
• sir V» lil.li, ciiiicuii. loluHi noii prawi iciiUoiui .:ita\
IKt Lini U SECUNDUS,

poiesl coiivciiirc : quod si csscl, uinncs prur^iis aN)iia- bavit se iiaque praviiatcm argtiere, nec
iimoceniiafn
liicr colligarct ; nciiiu crg6 cssct cui mahmi lioc non sauc.are.

inesscl, cl milliis iiivcniiclur ilc iiuo veio ims^ct ilici .\tc. Iii illo pcccavorunl oinnes, in quo nior<uiitur
quia iii siiiiilitiidincii: poccati illius ni;ii dcli'iuissct, iii oiniics: cojus a conlrario furiiia cst, qiio
iii vivifi-
ciijus oiniics veritale peccasscnt. cantur omncs. 6'icM/ aulom m 4(/«m oiiiiicsiiioiiuntur.
AiG. Quiid rotiiiendo tl.nnas, lioc vornin esl, ct sic in Clirislo oiiinis virificabuntur Ciir. xv
( I
, 22.)
Ciiiitra vos Cbt : omnos prorsiis uiiginalc piccauiiii yuud idfcu dictuni cst, qiiia sinit iioiiio nisi por Adani
a.'(|ualilcr tollig:ivit; iicino cssct oui nuiluin liuc nnii vcrgit in inortoin , iti nenio nisi por Clirislum surgit
iiics-set, tiisi por Cliiistiini gr.iti:i divin i iTuiIcsset. In iii vilani. liomo qui uibil potes diccrc, pus.sos sal-
eos ciiini <i«i iioii potcivcriiiit, id ost, qui sua pcc- lcm lacorc !

c;il:i prupria iioii focoruiil, iil iiiurs rogiiarct, simili- CXCVIII. JtL. Post hoc autoin Inliilit iisqiio ad ,

ludo nicrult pi.cvaricalionis Adu;, qui cst forina fii- Icgcm rcgiiasse pcccaium o^iondons, rcgiiuin poc- :

tini, id cst, Clirisli. Sii ut eiiiiii priiiio iiuininc, qiii cati lata lege cccidiisc.

iiasciiiilur ; ita sccuiido lioiiiinc, qui rcii:iscuntur, Auc. Si laia loge tccidit rcgniini pcroaii, crgri pei

iiiiliiiiiiiiir. lcgciii jiistilia cst. Si pcr lcj.w }itsiiiia cst. enjo Cliri-
CXCIV. JiiL. Culligil autcin Apuslolus, ct pronun- slus tjralis iiiorlnus est {Citiut. ii, 21). Apuslull cst vox
lial, cssc :ilius qiii pcocavorint, siciit Adaiii ; alios isla , noii nica. Jaiii oruinpile iii apTtuin, iiiiniicl

quos 1100 siniilitudo anliijux pr;ivario:ilioiiis aspersc- crucis Christi. Qiiid liiiietis inagniim pupuluin Cliri-
rit : absolute crgo clarcl, iiioruin criniina ctse, non sti, el Cbristi nuignuiii judiciuin iiun llinolis? Apcrtc
&eiiiinuiii. Atquc ut Lrcviicr, qitu; siint acta, repcta- dicitc, Jusiiric:iri nalura , jusulicari ligc possonuis;
nius; aii Apuslolus, por uiiuiii lioniinem inirasse gratis iiiorluus cst Cbiistus. Sod foriiiidaiil. s mulli-
porcaliiiii : liuc raiio ustiiidil iiiiiiaiioiii, noii gencra- tudiuem cliiistianam, Polagiaiium vorbiiiii supponi-
limii oiin^ruiTO, qiix cst opus duoriini. tis, et quaercniibus a vobi-, quare iiioriuiis sil Cbri-

AiiG. Uu:iiii niiilium cadeiii dicis, ct iiiliil dicis : slu?, si naiura vel lcx cfColt jusios; rospundctis, L'l
nec vidos, quia si pcccaluni imitaliunis a gcncrc liu- hoc ipsuin ficillus ficrct : qiiasi po^sct, qiiainvis dlf-

iii:ino coeptiiiii, isto signilicarclur liicu ; per uiiam Ccilius licri tamon , sive pcr naiur.im, sive por Ic-
poiius quani pcr uiiuni in niuiulinn diccrotur in- gem. Christe , responde, vince , aii|iie cunvince ;

trasse; qua; ita prima peccavit, ut eani vir quoque claina, Sine tnenihil potcslis faccre (Joini. xv, 5) : nt
ipsius fuerit imit.ilus. Scd qiiia gincraiioncni, iiun tac.caiitqiii claniaiit, Etsi difUoiluis, laiiien pusscmiis
iinit.iliiineiii, volebal intelligi , Pcr uimin, inquit, ho- el siiic to faoere : aut si lacoro iiiin possiint, se ipsos
tniniiii peciatum intravil in tnundiini : aut anibos sin- in latcbras aliquasducaiit, nl :ili.is ii.ni soducant. Cur
giilnri nuiiicro iiicludens, proptcr quod diciuni esl, crgo ail Apostulus, Usqueeniin ad tcgem pcccalum in
Igititr jam nvn $unt duo {Malih. \i\, 6); aul eum inundo fuii ; nisi quia peccituin auferre nco iata lcx
potissinium commemorsns, a quo ost principium ge- potuit, sed ille dc quu diclum cst, Ecce Aijntis Dei,
ncraiidi, cum sfminatio cxorditiir, ui cunocpiio sub- ecce qui lollit peccala iiittndi (Id. i, 29) ?

sequatiir. Ilxc sa'pc jain ditimns : scd itcrationibus CXCIX.JcL. Gencralio aiitom qiia' ofle|ilt abAdani,
(uis, noslras quoque vcl rariiis, tanicn iterando, non et posi logoni [icrnianei : qux si cssct fons peccaio-
ccdiniiis. rum ct frutcx diabuli, sioiil tu arguiin iitaris, non
CXCV. Jui,. Siciiliis esl, Et i!a m onmet Iwinines utique usque ad logcm, scd et post logera, et posi
mors pcrlrunsiit. Clinstum liuc crimen vigcrel. Peccatuin iiaqiie de
Alc. Qnid cst, ila pcrtramiil ; nisi quomodo inlra- quo A(iostoIus pronuntiat, quia usquc ad logem fiic-

vit, id csi , cum pcccalo, sivc pcr peccatuni? rii , nec poluorit mauere posl logein , actiuiiis, non
CXCVI. JiL. Fccit disliiictiuiicni, iiequisita pula- nativitatis csse cnnvincitur.
rcl Iraiisibsc pcco:Uuin ; iil n.ors qu:c pra'cuourril AuG. Ecce aporte dicis , iinii idco d \issc Aposio-
jndicante jiislili:i, soonta piubarctiirni:ilerias ultionis, luin, Usijue ad lcgcm pcccatum in iiiuiido fuil ,
qui;i iicc

quas iii uiiiiquiHiiio poccaloro de sliidio iuala; vuluii- lex potuit auforro pcccatuiu ; sed quia pcccalum non
lalis invciKial •. O^lciidit igilur, noii nalurain accu- poluit manere post logcni : ncc cxpavescis voceni
sandaiii cssc, scd studia. Dci, per boinincm Dci iiilendentom in Christum , al-
Aig. Fi uslra te vcrsas, el rcvcrsas. Adain rcspice, que diceiilem Ecce Atjniis Dci ecce qui tollii pecca-
, ,

fl Cbrisuim : ille funua csl fiitiii i ; noii cst orgo a lum mundi? Quid dcsipis? quid insanis? Nun iialura,
cunlrario isle cunrorniis, qui jusiiiiain suam iii rcna- nnn lex ; scd ecce qui lollii peccaium inundi : cl au-

sreiitcs parvulus Ir.ijlcit, si pcccaluinin nasceiitos ille dos dicore, pcctaii regnuin lata lcge cccldi.sse , et

non iMJiclt. posl logom non poluisse niaiiere pcrcntum ? cum di-

CXCVIl. JuL. Siilijunxit, in eo regniisse mortcin, cal A!'nsioIus, Si per tetjem jusiilia, ergo Christus gta,-
iii quo omnei peccarcrunt : quo scrmonc, uon nasceii- tis moTtnns est : cum dicat Apnslolus ,
Qai« in tcge

tis ruina , scd opora ngentis ' e.vpressa cst. Ajipro- ticmo iiislilicatur {Cnta:. lii, H) : ciiiu dital Aposlo-
' »K.
Mar., percncurril. lus, l.ix subintravit, ul abundaret dil.clum
(Rvm. v.
quast nnnc quuqiie peccatores de stiidio ».«/«•
' Ediii, tv 20) : tiim dicat Aposlolus, Si datn essel Ux quie pot-
hintatis invenerit. asUaaniur e\ manuscriptis. i

' ^ic Mss. .M oUiU, cogeiitis. sel v.vi/icare , omiiino ex trgc essel jiislitia : ted conetu-

rATlioL. XLV. {Trente-neuf J


I'ii7 Ol-EIllS IMi'E!aEC.ri CONTft \ JLI.I.\NUM, S. Al.(>r.-TI.M VIS
li. Scriplura omniii tub pecctio , ul piowissi:> ex fiile ycccnlo uaicimur, iiiioruiu iji.<c onua in vilio nl ( Am-
J,-iu Clirifti darclur creJcniihus ( Culal. lii, 21 el ti ). brosius, lib. 1 de I'u-iiileiiliu, cap.'i iel'>), qiii di\il

cra jniii rl.nnliie si rcclu aiKTir^: M.iiiicli.ius nn;i fu;(; scd sicut veslri doctoris (((jortf
Si aiire» li.iliclis, :

ora viillis ,
prins aiircs diviiiis vocilitis .ipcrilo. Sam; limdatnr , inlcr srii|itorcs crcli'si;is(ici<s flos qnidaiii

nieiiiiMcri^tc divis.sp, i;eiii>r.ilioiic:iicu'i>i=>c.-il> Ailani; spcciosiis eiiiluil. QiicniiiJo :iu:,'iil dicis, 11011 i.itiiics •

qtii solcs diccre goiieraiioiipin iiontiisi a <liii>lni'i ia- Ad^n pi:cvaricalioiic polltilos, cl, ipiol pcj'jscsl, -Xpii-
,

cipcre, fl idi'0 non cain v.>liiisso inlclligi Ap >s((>liii!i siolc impiitas, qiiod tu insipicntcr ^ajis? cum iilc di-

in co percalo , fin^d p:T uniiiii lioniincni iiilr;i-sf; rat, Itcgnaril inors ab Adiiin , iisi]uc ad Moijwn , c! iii

divil iii iiiiiiidiim. Qiii-. lc po<se crcJcrcl olilivisci, cos ijiii non pcccavLrunl, volcns iiilcllisi p;irviili>s , <pii

dixcias faNii.ii ? S>-ti laiiicn olililns cs, iil ntilla piopria pcccala fctorunt : ct adJ;i( , iii siiuili-
(lU.)J liilics

ali-piaiido diccTcs verum. Exp>'igi»ccre ' ; audi vcl liidine priTvaricationis Adiv ( Ttuui. v, Ti), iistcinl ;.>

te ip-iiin : at> Adani conpil g'-iicr.ilio, ac per lioc, pcr cur iii ciis rcgiiavcrii niors: ipiod jam supcriis s.iiis

gcMcr.ili noiii inliavit piT.caliiin , ipmd pcr iiiiina cgiiiuis {Suprn, rap. 191). Qiioiiindo ciiiin pcr ioimwi

lio:i!iiiciii inlravil iii liiiiii.liiiii '. Llciiliii lii dixi~>li , honiincin peccalum inlrnvil iii miiuduni, et p. r pcfiulum
Uenciiilio atilcm qinr Cfcjiif ab .\ilaiii, cl posl lcjciii per- )iioi'.'> ; si iii ;iliqii'is ad licc uiiitis liominis pcccaliiin

manel. r.onvcnienlcr igiliir Aposioliis uiiiini liiiiiiiiicin unu pcr(iiicn(cs rcgiiavil (anieii niors? Iii qiios ciiini

posnil, a c\[\o pcccatnni inlnvil iii iniinJiiin, r|iii)d pc- mors rcgr.avil ,
pcrliiicnl ad pcccalum per ipiod in-

iicralionc iralicrcliir ; non dialjoliiiii, a ipio illiiJ pix- (ravii : qui vcro ad poc.aium ,
pcr qtiod mors inira-
caliini iiiiravil in niiiiidiiiii, (pioJ iinilalio scrpicrcliir. vit , ni.ii pcrtinciit ,
quo jnstc jiidicio ad inor(cin

tC. Jli,. I'ivcttliim oulim, in.piil, iioii iiii<mlalur ,


pcitiiiciil? .N n .'!iil( 111 pcitinciil ad poccidini ,
quod
CHiii le.t non ei.1 {Rom. v, 13) : iiua seiii''niia, sicul pcr umiiii linnii; cni iii(i-avi( in miindiiiii ,
qui ' nnu
el oinniliiiS diciis .viiis, opinii iiciii iradncis inicn ixii. iii pra;varica(ii>iiis illiiis similididiiic pccravoriinl

Arc Pl.iiic uiin lcx lir.n esi. nim' ir,:piiiaiir p-c- sciil ipsc (!i\isli : n;iii igiliir iii cos rcgnavil inors.
caluin; scd ab lioniiiiiliiis , rpii iii>triii:ii>ilia jmlicia Quid csl cigo, n. giiiivil uiors ctiuin in eos ijui nuu pcc-
Dei noiciunl. Nain si Dciu peccaiiiin noii inipnial caviiuul in similiti:dinc pravnricnliunis Ada: ; iiisi ipii;i

ciiiii lcx non al ; (pia landcin ju>(ilia Doi ipii siiic rogiiavit niors cl in cos ipii non pcccaveriint, qiioniani

lcgc pcccaveriiiii, sine Icgc, |.eriliuiil [Id. ii, 12)? niill.i pccc;i(a propri:i coi:iiiiisoiuii(? Rcgnavil :iiiloiu

CCA. Jui,. Naiii si aiilc lcsjciii noii iin|iii:ala csl pcc- iii siiiiilituiliii.: pi:c\nii''arto:iis .\d:i:; qiiia licct niilla

rali iniliix , po^l leircni ' aulciii nnii oiil , iiiiiupiaiii ijisi |:ro|;ria pccvaia co!iiiiii<.oriiil ,
pcrliiicnt laiiu-n

oniiiiiio ipio II' ccrel luimanri gincri virn» ' ol.liiinii. atl pccc:i(iim pcr quoJ niurs intr.ivit iii miindiini ,

Aiile lcgcm ciiim inipiit.i(u:n iion esi n:iiiiralc pccc.i- Iralicnlcs siniilitiidiiicm pr.cvaricaiiouis, iioii prcva-
(iim : siili lc;.'c inipiii:iliiii) non es(, (piia iii iiull(> licaiirinom poccato propiio pcrpclraiiJo, scJ Jcpr;c-

iiii.pwiiii l.iro Icgis \cl ni.tistniliiiii lnc vcl iiiip:iialctn vaiicatoro, pcr qucni iialtir.i Iiiiniana lota cs( \i(ia-

dnc. (iir. App;irci ergo Apo-loliiiii ,


pccc:itiii!i aiilc la , iia-cciiJo.

lcgcin IIIicim: voliiiiialis , pos( lcjj.in aiKciii pr.rvari- CCIIi. Jii.. ViJc crgo iilriim ajluic duliiiim vcl lilii

caliiiiicni inddciii liliera: voliiiiiatis argiicri;. dclical cssc qiiod diciiiiiis , iniiocciitcs vidclicel anic
Aic. Si iii Icgc iioii ostciidiliir origin:ilc pcccaliiin ,
propri:c volcnlalis usiini.riulc opus l>ci, iion poc-
ciir crgo iti lcgc aniin:! p.irvuli oiLivo dic iion cir- ca^sc iii Adaiii, qiiando , Apostolo (c>(c, cdaiii do
rumcisi dc gciicrc suo dicia csl inlciirc ((.('ii. xvii ini(|iiis, qiii iii simililiidino pi°u;varica(ionis Ada; iioii

1()? ciir inrmle iiato , niriTckiinr sacrificiiim pro dcliipiiriiit, pliiiimi ossc doccaiilnr.

pcccalo ( i.i'ii(. XII, C ) ? Jain ,


qii»so, lacc : aKcii- AtG. J.iiii respiinsum csl : opus est ul (arcas; iiani

dc iiif.iiilcm, c( iiniiarc non faiilcm '. iion po(cs iiisi piMvcisa diccrc , coiianilo Aposloii
C(;il. JiL. \c pcr Iinc, eiinsiat niliil cnm dc pcco- vcrlia pcrvorlcrc. IIIc ciiiiii, cl in cos ipii iioii pcc-
to (raducis el.iciilmii : ipi;e (|iiarnvi.; cnpiosa cssciit , cavcrunl, iJcsl, parvulos pcccala prupria iion lialicii-

ad prolia:;dum niliil Aposlolun: de n:iiiirali ( ipiod lcs, dixit tiinicn rcgnassc niorlcm iii siinililudinom
cssc iion polcsl,cl a Maniclixis lingiiui) scnsis^e pcc- pra'varicalioiiis Ad.c , ipii cst lornia fiitiiri : (|uia il.4

0(0. cx aliiiiidanlia tanicn cii:iiii disliiictioncni iiiciil- Clirislus tnijicil in cos justitiani, sicut Ail;iiii pccci!-

cavil, noii oinii.:> oniiiino .\d.i: priv:iii(atioiic |i(illii- tiiiii ; il;i Cliiistcs vitain, sii ut A.laiii niortcm. .Mio-
(os ; (pi.inddqiiidcni ctiani dc liis , in qiiibus pro iiii qiiiii a l..rii;a (.liiisti alici.i ciiiiil, cl cliristiani iioii

qnil.ilo rcgii;iicl iiilciiiis, invcnircnliir pliiiiiiii ,


qiii ciiiiil : qii d qiiiliiii sciititis, scJ apcrlc diccre foi'

a pr cvjricaiioiic .\il.i: (loccrcnliir aliciii. lllid.illS.

Ai'<:. CalaiiiniOsc , rui.-iin^c : Umiies liomiiics lub CCIV. Ji:l. ScJ viJcamus e( C;ctcra. Scd non sitiil

diccies rcii/m, el e.^ ;>erfii'cc-c^. vii(nicrius,


' viciiartJiis, dciuluin, ila graiia : si enim in uniuidcliclo multi nior-
(liccrci> reriini, iJ csiienji ccrcrii. ilss., dtccreii veritm. M lui suiil , mullo magis gratia Dei ct donum, iii griilia
I.xperiiiucic.
' Mv>. var. i( P',ri., i>cr q ncrntvmem prcculuin i)ili'fl- 11111«» liomiuis Jcsu Cliristi,in plnrct obundatit (lioni. v,
til 1)1 »I'.H(/h;m : oiiii- .i"> iiic.iiis vi-i't.i->. cupia
15). Supciarl dici( iimIuiii dciicli gi';ili:c ; et
* lin: ii.'^j.imiii iiiiicutaji i'i-siilui.iii:s auc(»iil:il" oia-
<

|.usii'rii.i.. .11.11 coruni qiii salvaiitnr luiinciiini illis, quos pricvarica-


' I Jiti,
i'-'''V I». Voiiiis
':•*. , yoil lciicin.
• \. iiis i'.j.l.-\ riTt., iita. ' tilili, q.i'l. M liiib M>ii ,
q.ii
' u..a. llir (.: PiU. , Kun iiifi.iit'j'n (u)l'i.bail.

1
1219 LIBER SECU.NDUS.
1230
lioiic periisse asse it, aii(<'pi>iiii. Multo nvigis auteni in oos abiindat gratia; qiiia tciii-
Arc. Jaiii sappc diximus : iioii .lil, Pliircs; scd poralitcr pcr Adain, iiiiscrc atque iiiortaliler
vivmit
wii/(os ; iicc, Magis imillos, sod. inaijis nbiindavil ;
pcr Clirisitim vero bcaiissime, cl siiic fme vicUiri
qiioniani iti .xi.nrnuiii vicluri siint, in quos traiisiil suni. Ttiibata est vestia inveniio jani laiidcm
: iii-
viia Ciirisli ;
quilitis ad tctnptts iiocuit mors in cos lentio corrigatur.
traiisiutis piT Adaiii : cccc qiioiiindo iiniUo iiiagis iii CCVI. JuL Ilocncmpc quod dicitis, iimltos et pau-
eos abuiidavilgralia, quaiii pcccaluin. cos, ad qiiamii;itcm infiiiitam perliiiet qiioniam in
;

CCV. JuL. Si vcrilaicm Apostoli vcrliis vindicas ', compar.aione inutua, aul multiludo invciiiliir, aut
iicc cum iinpudciiter puias fuisso mctiiiiiiin ; doce paucilas. Confcrens itaqiin Deus niuliitudini percun-
qiicinadinoduin dc iiaturali peccalo diconli lia'C scii- liuin cos qiii salvaiidi siint, paucos cos vocavit : ci
lciilia noii inculiat publicnc raUitalis pudoreiii. Nam hic Aposloliis coiiferens liis qul ita pcccassent ul
si essel origiiialc pcccatiiiii ,
quod o,niiem oiiiniiio Adam, illos qiios salvat Cliristi graiia, multo plures
naluram liomiiium ad jiis diaboli f;icorel pcriiitcre, essc pronimtiat.
qiii cral locus ad xqiiiparandum partiutii niimerum, AuG. Non pronuntiat plures, scd mullos. Grxca
coriim videliccl qui salvanliir, cl illorum qiii inler- lociilus cst. rtonoii dixit,non nUi^roui lcgc, et lace. :

cunt? In I^\aiigelio Domintis cum bcaiorum ostcii- CC\II. JuL. AsserccrgohocpecealoM;inichjeoruni,


dcrct nritalcm : Quamarcta et aiujusla, iiiqiiit, via quiv id ost, Iradncis convcnire.
ducil aJ vitnm, el pauci sunt qui iiivcniunt eam! quain AuG. Doctorcscatliolici, iion Maiiicliaei deceplorcs,
lala et spatiosa ria qute ducit ad pcrditionem , el mulli dixerunt omnes in Adam peccasse : illi Imc dixerunt
sunt ijui intranl per eam [Mallli. vit, 15 eJ H) qiii imcllcxcruiit Aposloltim, quod vos ncgaiis contra
AnG. IIoc esl qiio sciisus istc veslcrevcrtilnr, q'io- ApGstoliim. Eigo el vos dcccptores eslis : ct vos eiiiiu
niani pauci suiit qui salvaiilur, in corum conipara- siciit Maiiicliaii, sed divcrso morbo, insaiiiiis.

tioiie qui percunl : nam siiic illorum comparalioiie ('CVIII. JuL. Nam si universiiatem, quam fecundi-
pcr se ipsos cliam ipsi multi simt ; eoriim quippe tas liumana protulit, rcgno diabuli peccaitim
iiatiirale
iiinlliliidiiicm dicit Apocalypsis nunicrare nomincm Innscripsit, et iiidc iii cxirenia a^tate inundi aliqui
possc {Apoc. VII, 9). Ideo I>aulus si cos iiiin miiltos, libcraii pcr Cbrislnm pulantur; qiix veriias est, jut
sod plures dixissei, iion possemu-; eos dici'ie paiicio- qiia! auctoritas ejtis inagistri, qui conlra lam clariim
res; vcrbum enim comparatioiiis est, plurcs : qiiod tcslimmiium toliiis muiiJi, dicil iu plures jusiilian»
verbiim vos supponitis, noii Aposlolus ponil. Sed ncc abundasse qtiam culpatn? Quid ergo ei creditur de
sic vobis raiio consiabit : vestra qiiippc iHa iiniiatio', iavolutis dogmatibus disserciiti, si de rebus lam per-

quani vobis vidcmiiii veliit acutc inveniise , contia spicuis mentiatur? Quod quia sentire sacrilcgiim est,

vcrboruni apostolicorum clarissiniam verilatcm , ut id autem dici dognia tuum compulit, hoiiore Aposloli
iioii per gcncralionem, sed pcr imitalionein ,
pecca- Maniclixorum vilitas conieratiir.

tores'omiies ad pcccaium priini hominis periiiicre AuG. Vos poiins perspiciia nubilare contenditis,
crcdaiitur, miilto pliiics uniiis dclicto, vel ob iiniiis iion soliim iion intelligendo qiiod Apostolus dixit, ve-
delicttim, pcrire aflirmat, quam gratia uniiis homiiiis ruin etiam mutando ct supponendo quod ille non
Jcsii Chrisii liberari. Qiiis eiiim nnii ' videat, pccca- dixit. Plures eniin non dixit ille, scd niullos : qui ta-
torcs plurcs esse, quam jusios '!
quos pcccnorcs, nnn nicn pauci inveniuntur, quando pereuiitibus
niiilli,

aliquos, sed omiies, ni;n qiiidcin per generationeiii comparaiitur. Calumniosc , frontose , verbose, lioc
sed tamen pcr imitationcm, ad iiiiius dcliclum dicilis dixil Aposlolus, quod inlellexil Ambrosius, qui non
perlinere. Scd eisi non omnes peccaiores, scd lan- erat ManichxMis : Omnes liomines sub peccato nasci-

lum prtvaricalorcs legis, peccalo primi homiiiis per mur, qtiorum ipse ortus in vitio est (Ambrosius , lib. i
imitaiionis vincuium dicatis astricios; etiam sic, c\ de Pceiiiientia, cap. 2
Audi (sicut eum lauda-
vel 3).

qiio lex Dei permiiluis ijciites prsdicalur; quam lata vil magistcr luus) norem speciosum ; et de tuo corda

et spaliosa via est, qum ducil ad inlerilnm, et muUi istam spinarum deformilalem, hoc est foeda acumin^

prxvaricatores ingri:diuiitiir per illnm ! qiiam arcla et improb;e contcnlionis, cvelle.

angusla via est quiE durit ad vitam, el pauci sunt qui CCIX. JuL. Non mentiiur Aposiolus : ergo in plu-
invcniunt eam! in comparaiionc iitiquc niultorum qui res abundavit Christi gralia, qiiam Ada; culpa, cujes

pcreunt, ctiamsi paucis qiii liberantiir, et parvuli qtii imitalione dicuntiir peccassc qui sub lege peccavc-

baptizati moriiiiitur addanltir. Quoinodo ergo Aposlo- runt : sub iege autein usque ad Cbristum Judaei tan-

lus dicerct , Mullo m;igis gratia Dci in plures abun- tumniodo deliqiieruni. Confer ergo Judaicam natio-
davil? quod vosdicilis, illenon dixil : sed ille dixit, nerasolain, perfecic duntaxatxtatis sub legc positam,

MuUoniaijis abundavit in multos; quia etiam qiii sal- et pcr lioc in similitudineni pr.cvaricatlonis Adaepec-
vanttir, ut jam dioium csi, in com]iaraiione i>ereun- caiitem, qui accepta lege peccavit, ac de multitudine

pauci sinc comparatione aniem illorum, lain vooaiariim geiitiiim pcr prKdicationem Evangelii
tiiim ; ,

miilti suiit, ul eos quisquini iiiimenro non possit. corum niillia qui grati.T sunt liberalitate salvaii : lunc-
que inlelligos aposloliim PaiiUiin vere pronuntiasse,
'
Sic Mss. Al .Menariliis, vcrOa indicant. vignierius, verba
vcndicaru. ad pliircs graiinm Dei et donum '
Jesu Christi perve-
« in edilis, iniitdlwne. mcndose.

• Mc Mss. Udili, iiccciitoiU.

-(•^li;-ub ;M_",'a.is liic rcslitijla 'X v.3S.


' KJi'.', i-t ffmi-w, corri;j'te.
\v>\ OrtRlS IMPEnFECTl CONTR \ JlILIANl M, S. ALGL.-^TINI 1*31

iiis^c, qiiam sociel»'«'in prxvaricalionis anliqu.T'. IJc<i :iil, ex mullii delictis in jnsli/icalionem : id esl, vt

Arc. Cum Aposloliii invemuir n«ii |>lurcs dixiNse, miiliis dclictis lilicratu- boiiiiin-s ad ginriaiii perdutil

hujus argumenli inacliiiia loUi siib- jiisliritalioiiis iii.lult.e. .Non ci-gn liic iiiiuin Adj' pec-
sed ninllos, tui »

verliliir ; qiiaiiivis noii soli Juil.ci , siciil lilii pl.iccl, Otuni, ul siispitaris, iiiieliigit; ^ed ad liiicsoliiiii iiii-

sttl «niiies prLviiri. atores esse rei>eriantiir, qiii ligem nicruiii admiivii uiuus et piiirnini, iilad lamlein gra-

cuiii ip o Evaiigclio |.rxdicaUiiii' prav.iricaiidu «la- IM- ri-spiccrct ;


qniii ii.ii 'nuol cs peccatiini iib uiio-

innaliilions liiiiil : qiialibus prjvaiitalorilnis , siimil i|ii(ii|ii.! mortaliuin fiii'i:it, tolirs cliain Ircipiinl.irctiir

cum Judxis. ila plciius csl niuiidns , iit iii oniiiiiiin graiia, qiiasi baplisnuta singiila nisi pcccatis siiigulis

coinpuraii.iiie siiil piuci, qiii parvulis (pioniie hapti/a- nini po>siiil incilcri.

tis addiiis lilieianliir; qund el rcspoiisi.:iie siiperi.ire Alg. Iia linc loqiicris. qiiasi divcril .Vposiolus.Cra-
coinprcliciidi. Evideiilcr coiilra vos rlainat Duclor lia aiitcin si'mel t\ ninliis tl. liclis iii jusMricatioiK-iii.

Gentium, SiVul in Aduin uninet moiiuniur, ila in Cliri- Niiii lioc dixil : atleiidi; qii.id dixil, et corrigc i|U..d

t(o omnen tiriticnOuntur (l Cor. xv, 22) : qui oiniics dixisii. Griitia, inquil, cx iiiullis deiulitin jiistificutio-

noii pauri, sed mulii suni. Ac pcr lioc, Hiulii ino- iiein Qiiiil liiii' ptriinel, q.o.l scnicl et siniul uiikh:-

riiiiitur i:i Adaiii, iniiili vivilicabuiilur iii Cliristo: scd qui! oiiiiiia diiiiilliiiitiir iii B.i|li>iiio? Noinic cl illa

plun-s nifriiintiir in Adani, quain iii Cliiislo vivilica- CiiiidiMiiiiatio, ad qiiani jniliciniii pcrdinil cvlrcniiiin,

biiiilur: pliircsitaqiicad illius nioriein, ad liiijus vcio piOcui dubiu.scmcl lil, iniiiiiiiin ipi;C rcmiss;! iioii fm:-

viuim, coinparalioiic illiiruiiipi;rlinciit paiiciorcs; sid rinl pcccalonim? V.l iii;igis Ip^^a daiiinalio seiiiel,

etiam ipsoruni pcr se ip'os ea csl inultiindo, quain qii;iin rcniissio peccaloi um pcr graiiain Chrisli scii.tl

niimcrare neino possil Apoc. vn, 9 )


Qii'd esl cigo, lil. Quuiiiani si putl l>aplisiiiuiii qnisquc pcccaxtril,
(

0/1111« IH Chriito vivijiciibnntur, nisi qiiia iiCino vivi- iiMii ciideiii siiiit pcci^ain ; scd pcr (aiiidcin !;rii;iaiii

ficabitur, nisi in illo?Cujus rci biinililudincni de nia- p ( ciiiitibiis reinitliintur ; iion scnicl, ncc s. plics, sod
gisiro posiii liticraruiii ; si uiius sil in civital.-, a quo ctiiiiii scpiua^ics scptic^ lilalth. xviii, 22). Riidciii

il)i diian'iir oiuiios liiteras disccrc, noii quia on.ncs giiitia quoiiilii: diiniltit oianlilnis ctiam qiiiitidi.ma

di-;cnnl, se.l quia iicroo nisi ab ipso [De Xupliit et |M'Ct3t;i, ciini dii uiit , IHntiitc mbis deliitn nastra; \c-
ConciipisceiUiii, lib. 2, ii. 4.">) Quaiii lncntioncin ncc lai itui addcntes, sirui ct u-js diiiiitinws dtbiioribus iio-

leniasii icfcllcre, qnia vidisli cssc rcciissiniara , el tlrii {Id. VI, 12). Gratia eigoex innltis dtliclis, sivo

omnibus nouiiu. siiigola in siiigidis, slve iii (|iiibiisd.im pauta, in qiii-

CCX. JuL. r.xposiia libcralitale graliic. in honruiuin busdaiii plnriina iiivcnerit. sive ijii.-c iniic Bapiisniuin,

salvaloruiii copi.i , conipiral doniiin aiqiie peccatui.i : sivcqiia- poslca comniiiliiiilnr, cl pa-nilciidn, orando,

el eruditissinic ad lindcin doni , applical quod iiuiUis clceinosyniis d.indo sanaiiiur, in jii^iiriraiiiineiii niit-
vulncribiis una viriiite medi.ciiir, Et nun sicui pei til. qiios n dainiiatioiie liliciat : lij^c eiiiiii nniiiiii,

iinuni, inqnit, pefcutiim, ita et doniim. i|is.i sunl inulta, cx quibiis iiiiillis jiisliliuil gr.iti.i.

Aic. /*.r uiium pfiYiin/fm, dixit ; iinn , I'er umini (Ju.r si noii snlivciiiat, pii.r. clo cli nn cx inin dcliclo,

pccraliini : nl quod dciudc ilicil ,


Judiciiiin rx uiii> i/<'-
iiiiii quod priipiiiiiii (|uis(|ii.' coinniinii. Iioc eniiii lo(0
licio in condcinnnlionein , iionnisi illiits uiiius pecc.in- non inilc loqiitlialur Ap.<st.dus, scd qiiod j.cr uiiiiin

lis liiic dciiclum possii iniclligi. Quod qnidein vns pcccaniem intravil iii iiiiinduni, iuir iii daiiin .liiinein;

iion viillis : sod qnid racluri cslis : qiiandoquidoin h'>c eiiiiii Aposiolus cvidciiti^siine cxpie-sit Neque
lioc dixil ApiiMoUis, cti:im nolenlibiisvobi^? Corrigl- ciiiin iiit siciil lu, Noii siciil pcr unuin pecc.iluiii

iniiii crgo : niin ciiini liabetis hic aliud ,


quod Taccrc (a.iqiiam siiigiiluin ciijusqiic vnlciis inlclligi : scd aii,

dcbcatis. Adii Sicul prr iiiikdi peciaulcm. Apcri oculos, c( lcgc;


CCXI. Jix. Nam judicittm ex uno in condemnuiio- e( noli lai qiiaiii ciicis iiliiid pro alio vcllc suppoiicie.
iieiii ; gratia aulem ex mullis delictit iii jusiificaliuitem (.CXI.I. JcL. Scd lioc ciiravi( cxpriiuere : Cuin,
{Rom. v, 16) : id c^t, pcccata qiiidcm qu:c gravia iiiqiii(, pcccala singiila rcos >uos Ictlialiter vulinriis-

siini, eiiain singula possunl siilliccrc ad actusatioiicm »ciil. iiiiiiiiiicraliilitir ( iinf.issos iioiniiics li.cc gratia
* reDrinii.
el daiiinatiiiiicin singiilan el soinel tradila rirliile salvavit.
Auc. Quarc dixi-iti gravia, quod non dixii Ap sto-
Atc. l'er ttnnm pcccantiun, dixit; iilii Adain inlclli-

lus, iii^i qiiia vidisli , si unuin dcliciuni lcve sil, nuu giliir : non cr uniim pcccaliiin. ubi (u *\ciliu iiiniaio
|

suflicerc ad dainnalioncm , dc qii.i loiiiicbaliirT Non al(|ue Mipposiio. vis inielligi singula siii^iiluruiii.
orgo ex qiioiM|.iiqiie nno ciijiisruiiii|!ic dclicio csllmc Cl XIV. Ji:l. Si eiiim iib uiiius dilictuin niun Tigna-
jiidiciiiin ; scd c.\ iino illo dclicio, quod fattuin csi pcr
vii per uuum ; multo magit qiii ttbundiinliiim gralix et

ununi peccanlcii', id csl, Adani. jiidicium c^tiii toii-


dunuin jtislilia' accipiunt, in vita Tcyiialiunt pcr uinim
demn:iiioiicni. Ci adliuc pcrvcrlcrc rccla vcrba Apo- Jeaum (Jiriitiim {linm. v, 17). CoiisiqiK iit.ri|iiod t.r-

Moli vullis, nc vcslra (|ii;c iierVLrt.! smit coi rigalis pit aliirinat : duas enini poiiiit sciil.iilia'-, iilii.iuc vo-
CCXIl. Jci.. Cialia aulcin iini cidciii coiifcrirr
it-iis c 'iiiveiiire (|iiimI in liiiosulijiiiixit. Pi r uiiiimcoiin
modo. ii( peccans xqiic adnioia siognlis rnliro le- ipii fuit rorma peerati. e( iii cujus siiiiiliiiidini! pr.-c-

pclatiir : »cd iiifiis:i stiiicl uno viitnliS sii.i! iiii|>etii at-


v.iricantnr suli lt|;c prcc.nites, |.ruiiuiiiijt rc^nare
que toiiipcnilio d vi rsu el pliirinia drlel criminu.
' iiie II) rilnis tirti.liTal laitiLiiU ne^aii5, (i<ix CaI io
' Filili, IIOII. Vss . («I. iiia iis<'iip(is.

• teli.ii»cudici:> ),rx'icrouut, et dciiuuitioiiem. • .:• Vss ,(IM


1233 I.IBER SECUNhUS. 125 J

moriom; ct pcr uiiuin rcgiiarc in viia abiiiiilaniiiim Iiic de cxoriu bumaniiaiis agiiur, mi.rcs in dnciMs
(|iios(iiic gratix ronseciitos, qiia; gralia viriiilcin iini- stiidiis publicantur : inobcdicntia el obcdiciitia siu-
tnnliliiis proilcsl. Nnii rcriiaMSi! cigo ilc tinn (ju.r^lio, dioriiKi opcrani, noii gcncralionis, ostciidit. Cerle
qiiia luic (pu'(l siiliiliiiini csl : cos Niilelici. iii vlti re- iilii op|iiirliiniiis, si quid sccnnilum lc s:ip.^rcl Apo-
piiarc, (|iii aliniid.miiam jjrali.u pcrccporinl, cliam stiilns, pronuniiiiret omncs ail condcinnaiionem irc!

prinniin illud alisnlvil, nl ncino viilclicct eogalur in nisccndo, paiicos autciii ad vilaiii crcdcndo, qu:im in

iiiniteni, iiisi qiii cxcnipldin pcccaniis adamavcrit. lioc l.ico, ubi lumin.i dispiilati nis cdinplcnda erat?
i\i;c. Ciijiis cxcinpliiin pcrcantis adiunaverit? Nciii- Dcbiiii cnim dicerc , Si iil pcr In.bcdicntiiim iniiiis

pe priini lioniiiils : lninc rnim lonnam dicis cssc pcc- liicciiiis pcccatorcs ciiiisliluli snnl omiii-s ; iino noii

rati, proplcr iinilalioiicm, iion piopler ycncr.aioiicin; pcr inobcdicntiam, scil, sirnl pcr geiicriilioncm prinii
proiiidc, sicnl' dicis, « ncino in inorlcm cogitur, nisi bominis pcccatorcs nati snnt oiiincs; iia cl pcr uiiiiis

qui cxcinpluin pcccaiilis liujiis adainavcrit ; > non obedicnliam justi con>tilucnliir niiilli.

ci!;o cogiinlnr in inoileni, qui non in simili.uiliiic Alc. Inio dcbiiil diccrc , i>irul pcr inobcdicnli.im
prxvaiicalioiiis cjiis, sicnt cxislimiS, pcccavcriiiil. snain pcccalorcs consliliill sunl inulli ; ila pcr obc-
Qtioiiiodo crgo dicis, iiinrtcin rcgnasse cl in cos iiiii dicniiani siiam jusii ronsiiinenlur inulii : aul, si iini-

pcccavcruni i|uidein per libiium arbitritini, sed iion lationcin, qiiain vos in inaguis angiistiis consliluti el

in siiiiililiidinc pr:cvaricaliimis Ad:i', qnia sine lci;c pcrsci|iicnie vcrilalc cnarcl:ili , invcnis-e vos pnlaiit,
pccciivcrnnl? Noii ilaquc pcicavcrniit cjiis (•xcinplo : qiia exire possclis, boc ioro ille commcndarc volnis-
qiiiiiii:iiii non pcccanlcs in siiniiiiiidinc pncvarlralio- sei, debuit dic( re, Sicnl pcr imilalii^nrin iiiobcdien-
nis cjiis, non excnipluni pcccaniis adaniavLTnni : li.-c iinius liominis pcccaturcs constiiuii suntmnlii;
qii:iiitum cnim ab ii:ic siniililndine pcccantis' liiijiis, ila et pcr iniilaiioncm obcdiciili.c uiiius liominis jiisd
innium ab imilaiione cxcmpli liiijiis alieiii sunt. Cum constitiiciUur Miiilli. F.( ci' cl cgo dixi qiioinodo dcbuo-
igiliir cl in cos rcgnavciit mors, quid cst iiiind dicis, rii AposlidDs loipii, si lioc vcllcl dirrre, quod vos di-
« nt ncino cog;Uur in cxemplum inortcni, nisi qui citis : iie putcs aliqiiid in.iginira esse, pro vuliiniala
peccanlis adainaveril, i ejiis vidclicct, qucm propier nostra verba cimiponrrc, nrm auctoris volunialcm iii

iniitaiioiicin forin:iin vis fiiisse pcccali? Eccc nonad- verbis cjiis cspiinerc. Iiisii crgo, per iniibedienii.-.in

ainavcrnnt pcccantis cxcinplnin, qui noii in pncvari- unius lidminls, qu( .m griiriiilinnis pi incipeui novcrat,
caliowis ejus siinililndinc pcrcavcninl ; ct tinicn peccalores coiisiitiilo^ c s'; niullos; quoniam illa in-
cliam icgna\il in cos mors. Au vis rcdirc ad c.illui!:- obedicniia est r:iI',u.i liumana viu.ila : et pcr ob6-
caiii vcriUilcm, ut iii cos qiioqae mortcm rcgnasse dicnliain nniiis lioniinis, qui regeiier.tiioiiis esi prifi,-

faicaris, (pii non pcccaverunl, piopria non facicndo ccps, jiHios conriiiiii miillos; quia illius obcdienlia
pccciiiii, scd rcgnmii niorlis In similitudiiic pr.-cvari- natura liurnana s.inatnr, qiil fartus csl obcdicns iisquo
ralionis cjus, dc cujus stirpc sinit ii:ili,'l.inqii:ini liiC- ail m'iri?iii riiicis {l'iiilipp. ii, S), nijusli consiiiuaii-
reditiiio miieria- jnrc subicninl? Sic quiiijic intclic- tnr I
cr (.'jus gratam , ciiam qui non hic pcr suani
xcruni li.TC apostijlica v.iba dociores Ecclcsijc, qiii Cdnversalioncm jusii esse poluerunt ; sicut lii qui con-
vidoiunt ca noii p(jssc rccle iiilclligi, iiisi iii cis inicl- tiiiuo P0-.1 1.iv.icrura rcgcnerationis cxs|)iiaiit, slf3
ligalur obno.vix succcssionis oiigo pcrcati ;
prnplcr graiidioris, sivc iiifiiutilis .xiatis. Unde maluit vcrbuin
qudd dixcriiiil , piiivulos sccnndnm Ad.im carniiliicr fuliiri tcni|iorij poncrc, cl cnnslitueiilnr diccn;, non
natos , ci^nlngiuin moitis Miliqu.c prinia nalivitate Consliluti snnl, qiioniiini jiisti illa juslitia , qu;c siiiQ

coiitrahcrc (Cijprian., Lpi$l. Cl, ad lidum) : nc(. M.i- ullo peccato crit, in rnluii s,x'cu!i iclcniilate viciiiri

riich;ci fuerunl, sed vos Pil.igianos, Dci spiriui, qui siint. Cnni aiiteni de pccraloribus nnn dixit, Consli-
pcr eos liicslus csl, d imnaViTunl. tuciiliir, scil, cons:iiiiti sunt, s.TCulum lioc qniid pr:e-
CCXV. Jll. Yita autcm in qna rognaluri sunt s.'in- tciit, ulii jiiin viiinl.i csl liu i an:i naiura , vcrbo lcm-
cli , atcrna nionstratnr : crgo cl niors qux ini(|uila- poris pr.ctcrili cxprcssil. Jam vcro de mullis quia ipsi

lcin volunlariani scqiiilur, a:terna crcdalur. Ilnque, suiit omncs , saiis tibi rcsponsuni esl. Tu auicni quos
sicut per uriius dcUclum iu omnei liomines iit •ondeiunn- Aposiulus dixit oniiirs, iion poluisti niai '
conlradi-
lioneni ; sic el pcr iinins iuslidam in onincs lioinincs in coiiibi cvpnncrc, cl dircudo, Non smu oitmcs; ad
juslilicalionem vil<P. Sicut ciiiin per unius, iiiulicdiLnlinin quod tc nullii ncicssilas cogcrct, si calbolicuin quam
feccnlorcs conslitnli sunl mulli ; ilit cl pcr unius ol^v- rcl.igiiiiiim scnsuin icncrc maluisses. Oiniics enim
dienliam justi constilucHlur niulti {Roin. v, 18 ct 19). proplbioa dicuiilur d niulli , ut disccrnantiir ab cis,
Onniis cst sidula peiplexitas , mipndenlcr dc umvcr- qui riim sint omncs, suiit tiiincn p.iuci.

silatc calumnia concilatur, incpli^^!>inic iii scirpo iiodds CCXVI. JiL. Qtiod si ila iiitiilis,sct , icm minus do-
quarilur. Pronuntial Aptislolus, non oinnis csse, scd cebalur impia essc, quam iiicpia sci.lcntia ,
qiia el

rnullos *, qui pcr iiiobcdientiaiii primi liuininis, pec- couiparaiio ip.sa in divcr.so proposilo personanim sto-
cala didicisscnt ; ct mulios cssc, iion omncs, (pii per lidissinia doccrciur , cum res ikmi linncs ;id coll.aio-

alterius obedientiam ,
justiliam csseiit adciiti. Niliil nein vciiircnt , n.ilura videlicel cl voliinlas; ul in

' l''oile, .si, «I. p.irlc m:;!i srininiim ne.iessiias poncrctiir , iii parle
'
>ic Mss. Mar. v;l rorl. rJili aoicin. thc nti. vrro b'ni si :dii sola libcitas; i:iio jitm non libcrtas,
' Mss. , non oiiiiics csse q:a per i;ivbi.ilL-:ti,im , o;!ussi.>>
terhis. sed miittos. ' F.X 111.11 ;isr;i| ;isr s' .li i.;is, j;;,,!.
1253 OPEIUS IMl^ERFIXTI CONTll \ JIUANLM, S. ALGU-TIM li36 i

pcccaionim qiix anle legein fuerunt


suppclcb»! rsciiltas digciidi boni cl ca- ,
, ciiiiiii illud
quuniani iioii

rc.iius fiiis5et. Dicil Ci ;;•) ;iccessil qiiod pr.^cvaiieaiio nuncupalur. L'l>i eiiini
vciidi mnli , si n;itui .i!is ,

sapiciis ct criulitus Eicli.f i:c ilorli.r pir lex non cst , ncc pr.Tvai'iea!io( lloni. iv, 15 ). Ubi ergo
Apoilolus ,

cisiitissc iransisscquc pccraiuai ', liis omiiibiis geiicribns pecrauiriuii abiindavil pccia-
ii.obcdicnliain

muIii|)U(ari]ue JMSiitiuii. tuui , su|!crabundavil gr.ilia ( Ll. v, 20 ): i|uia in l;i>

csi (iiKid dixcras, nnn pccc.uuni Iran?- qui nd car.i pcriineiil , oiiiniuin isloruin goinrum rca- t
Auc. Lbi
pii.rKin Supru cnpp. C3 Cl. 19G )? liiiii dclel , et iusuper donnl ul delecUilio peccali I
isse, scd ( , ,

iiioLcdiiiiliaiii ', tiu.i; unius jusliii.u delecl;ilioiie vincauir; atque ad ca:n po>iea i
Kccc nunc dicis , iKir
liominis comincmonita cst , non solum cxstiiissc, perveiiialur vil.im , nbi milliim crit omnino peccatuin. ^

An quid priiis dixc- Qiioiiiodo crgo res non similes in colblionem vcnirc
vcruin ciiani transisse pcccaiuni. \

ris foruissis oblitus es? Gr.itulandum cst oldiviimi noii debciil , sicul paulu anlc dixisii ; cum cx conlra- 1

qua veruni cinnpclleris dirc rc. Nani fiuod


lii !• ,
lilii rii, liai ist i col!:itio , et ex una parlc gciicratio pona-

vidcnr , iii (oll.ilioiic coiilr.iri.iruin pai tinm nun ili;- lur , ct cx altera regeneralio ; cx uiia rcgiiuin mnrlis , ,

lnie ex uiKi p:irle puii iiciessiMitcin scniiiiis , ct ex cx allcra regiiitin vil.c ; cx iina abundanlia , cs alicra
iiltcra sliiiliuin vi.luiilatis , slolidiiiii cssc reprrircs ,
rcmissio peceatorum ; cx una deleciaiio pocrali , per
t,i videics , sic in inala parle illos qiii pcrtiiicnl ad iiaiiinc viliiim usquc ad consuctudinis maliim ', cx
liuiiiiiieiii primuin , coiiiiexinne ceiieraliouis ,
siuc alicra pra:liiim coiiiia concnpisccutiam ciriiis , per

sliidio su;e MiliiiiUUis ,


pcccali traxissc coma;,'ium , saneli Spirilus adjiiti.rium , iisquc ad victori.n pacem,
•picnndmoduiii illi parvuli ,
qui pcrliinnt ad lionii- qnx niilbim iiilrin-ecus , niilliini cxlrinsecus palielur

iicm Eecundiiin , siiic stiidio propii.e vol;iiilatis ,


pcr iiiiiiiienni? Il.rc tene , si vi^ s.iniis esse : ct noli coii-

paceiu rc^eiieralioiiis jiislili;P participcs fiuiit. Si Ira li.rc , qii:e ud sanam docti iiiain pr-rtineiit , iiisanire.

aiiloni scnien cx nlraina' parle dcposcis : sif "t per CCXVIII. Jri.. Cciic iu his locis Apnsii.bim dc

Adaiii Si-nieii rarii;ilc vitiatiim csl , sic vigct spiri- poceato natur.ili disscruis.w conlendis. Ad ' lioe supra

tiiale pcr Cliristuin. Quod srnicn insiiiuavil iiobis dixerat , iisqnc ad legem fiiissc , ul inlelligeretiir

Jo;iiiiics aposloliis , diecus ,


/'.' "oii pulcst pcccare , posi legcm cssc desiissc : niinc antem dc co(li:m dicit

quiii itmcii tjiis in ipso mnnet I Joaii. ilt , 9 ). Qiiod ipiod eoeperit crescerc cl abi;nilare posl legcm. Calbo-
(

in fiiluio s;iTiilo Ixmo pntiiis apparcbit ,


nlii qiii lico intellcelui qnem scquiiniir , iilriiiiii|ue boc con-
criiiil ,
pcc<-.;irc noii potcniMl ; iioii in lioc snr^culo venire monsiriviinus : tuo vero doguuiii qua inipu-
nialigr.o , iibi cl bi qiii perlineiil ad s;rculiim peccata dciilia vindicaliir, ut iimmi idemqiie |HK:caluin lege
iion li;ibiiuruin , liabenl undc qnoiidic polant a rali-e laia , superius (piidem defccissc , nime aiitcin crcvivsc

veiii;iiii perc.itoruiii. die;iliir? Quoinoilo crgo posl legem aliuiidat iialuralc


CCXMl. JiL. .\c pcr bnc, dcstriiit o; inioncm peecaliim ? Acriiisno cu-peruiit geiiilnlia conimoveri
peccali ii;iluralis , el doctl aliis csse causas subsian- ul d.' augmeulis ct noviiaie ni(iliiiim pecc;ilo luo vir-

ii:c ,alias volunlaiis. Ac nc inlclligenlia bapc iinslro liis videaiur adjuneU) ? An lcx daut nasceiitibus cst

niagis inipiilelur ingciiio quam aposiolico ddgmali , , ut qui dc libidine, qiiani dicis diabolicaui esse ct

ca qu.e linie loto adiliilit , auili.iiniis. Lcx autnn siib- radieeni fi uilnniqiic peerali ', gcnili cranl , admone-
iiilriivil, iiiqnit, u/ nhindarct dcliilum : iiti nul.m reiitiir cinenilare qnod facli eraiil ', cl geslnm cirri-

abiindaiil pcci,aliim , tnperabuudavil gralin ; ut sicnt gere quem liabueiant , cum eos senerareiil parciiics?
rcijiuivit pcccnliim in mortem , ila et gratia rcgnet per Cogercnl postrcmo qiijn l;icia erant , infccta essc

jnsliliiiin , in viiain xlcrnnin ,


pcr Jcsuni ('.lirtslitin qnod illi andire videliect renucntes , iuobedieiilix

Uoininuni noslrum ( liom. v, iO ct 21 ). Assere igitur r.inicn iiirurrercr.l? At boc n milloslullorum , ncdum
qiicmailiiindum pcccatum liium , id e-.t , tradiic is , a iegc qnaiii Deus dcdit polcral iiiipuU-iri ".
,

rupcril abuiidarc post Ugcm ,


qu.c post niiiiislcrium AliC. Nnniquid alieubi dixiiiius , pcccalum originalc
Moysi ' inrremcnla suscc|.cril. crcvissc posi legein? Aiit hoc inlclligi voliimus iii co
AiG. Iiiio lu asserc ,
qiioiiindo , sicut snpcriiis qiiod ait Aposlobis , Lcx siibinlravif , ul atundnrct
divisli ( .Siijini , cnp. 198 ). rrgniiiii pcecali lata legc dclicluin? Abuiid.ivit eiiim , iion quia illud genuscic-
rciideril; cunidiiMl A|osiiilus , lala legc abiiiid.issc vil ,
qiKid anle jam fncrat ; scd q':ia gemis aliud pec-
pcccilum. Ego aiitein qiiod dixi assero : quia clsi cali aeressil , (piod sinc legc iion cr.il , id csl

iinii asscr.un , cbirum cst. Pci c;itiim quippc origiii.iIe pr.Tvaricaliii , siciit paiilo anlc monslraviinus. C'iM-
fiiil cl anlc lesein : qiii:i per uiiniii liiiiiiiiieiii pcica- riipisceiiiia esl aiiieni earnis , et liliido g.-iiilalinin ,

liii.i inlr.ivil in iiiiliidiim , eiciiiii iU.) iuois ]icr (innes (onira ipiani sanrloriim raslilas pugeat. Ilanc libi

bomiiies pcilr.iiisiil ( /lum. v, 12). Kr;it el vmIiihUi- ninlium placcntem, qiioniam cuin ipsa siia piigiia ,

lium : qiii'iiiam qiii sinc \r<^o. pciTavcriiiit , sinc legc ciii rcpugnal ciiani piidiciiia conjugalis, iionnisi ad
priibiinl ( Id. II . iS ). Subiiilr.ivil :inlem b-x , iil
' F.lili, i(.«;i(r nd consvcliidincm mnlnm. Mss., usque ad
.-iliiindjicl p'iTaliiiu ( Id. v, 20 ) : qnii bis p.-neribus
iwdiim.
riDi\ucl'i<li)iif
<
lloc ileiu !.>e'i iii cJitis oiiiissiini fu lat , Irunfistcqiie * torie, al.
|\-i cnlmn. » Codex .var., diibolicmH essc Iradiicem fructmnqne iiec-

' riliti , 11511 pcr inol>edicnliani. Ali^.sl , iioii, a nijnu- c.ti.


' >ir viss. .M eilili, niioil fnrluii erniil.
|VI1|.|'V
» >'s. v:ir. , 'ii-peiit nf>:md,t:r pr/ Ifgcm, rrl /k-i i'iii/-
' l..iii|. i/ lio< n w lifl .^(i.//,.i .(.H. nrdiim lcqe qunm ms
j i7 iiiM j;';i/«i. dc.lit pc,l..i I, iniyc a.i ' jiU.a.iier a >». vi»r. et litfU
u-? i.iui;ii si •CLMilJS. tizn
filius iri)orcanilos ea boiia inens, alii.s-.uUiMii liKiilnis iisqiic :iit pro'c(issc studi:i pcccaiilium , ui i«iii ub
cjus obsistciis ; lianc orgo ciiin isl:» sua piiKiia qiii.i aliiid vidcrctiir data lc\ esse, qiiam ui linprobi iin-
cli:iin inparailisipnccincoiiaiisndiiiillcre vel(n)imiiiil- piobiorcs ricrcnt , ct ad peecatu:n pnev.-iricatio juii-
lcre , ip^c in piiadisuiii noii (lipoiiis inliare. Q;i:in- gr'ri'tiir,

laliliel aiilcii) \\<a le (lcfiiisiniie iiiiiiiialiir, cl laiiililiiis Aifi. Tii dieis i.^la , (]iii ((iiisiliiini f)ci in d.iiida
,ii!iiiiicliir . aiit viliiiin cst , aul vilii.la csl : inc iin- lcgt' nnii ipsimi sapis ,
qiiod apiistoliis r.nilus oslcn-
iiicriio, niiliiiliiisCliristi, a (piiliiis dolicllatur, odiusa dii ; el ad cas bla-plieniias ipse tc impingis , iit dicas ,

c^l ; cuni (|iia ipsc ciincludis , iit raiii et cxpiitjiiarc le • Opinioiiem diviiii consilii, quo dala Icx fuerat , in-
dicas , cl l.iiid.irc niiii eruln^.f is. I'er liaiic liiiiiiana jilri.iiii pciiiilisse : i t:iiiqii:iiii aliiiil f:i( liini sit, qiiam
qiKC iKScitiir , caro pfcciti CA : pioplcr (pnHl pcr nciis riitiinim fiH'r:il opiii:iiiis; ncpie lioc pnivcncnt
illani luisei noliiit itic , i|:ii iialiis cst iii siiiiililiidiiic lala le-e, qiiod lator lcgis inleiidcrat. Deum Igitiir

carnis peccali (
Itom. viii , 5 ); nc. pcr li. c , ipi niivis oinniuni prcscium fuiiirorinn .sccunduni luain sapien-
ia caino ver.i , iinii l:iiiieii in canie pici ati. E\ lac liain , sua lircllit intciitio? Aon '
nltcmlis quod scri-
coiKcpisceiilia , siiscpla tua , lilii (piidini piilcliia plinn cst , Miiltw coriilnliiincs iii cnvik viii ; comiiiiim
iiiniis , Si<l firda oiiiiiilnis sanclis, geiieiatiiuie Ira- nutcm IJuiiiini miinct iii ivttTiium { Pioc. xix , 21 src.
,

liiliir origiiKilis pnccaii viiiciilum , sula rcgeiieralione LX.X ). Si ergo vis nosse ,
qiianluni iioiniiii ftis cst,
solvcndiini : iliiid factiim cst per Adam , lioc lil pcr qin! consilio Dei oiniiipolcntis ct omiiia pr;cscii'iiiis

Clirisium ; illud pcr qiiiin piccnliiin iiilia\il in niiiii- lcx d:ita fiicrit, iiiliiercqiiod dii'it Aposlolns : Si euim
ilimi , linc pcr cum qui lollit prccatuin niiuidi. Sic dntii. csscl lcx qine posfct vivilicnrc, omiiino ev lcgc
n^noscil Adain et Clinsluiii ,
qiii c\ X-hm tiansiitad cs:,ctJHstii:n. Et tanqiiam diccreiims , Ciir crgo dat:»

Cliristiim. csl? Scd conclusil , iiiqiiit, Scriptiira omnia sub pec-


Cl.XIX. .Iii.. Qiiiil crgii a.liliiiiin post icgcni cst r:ilo , ul promissio ex fiilc Jcsu Cliiisli diirclur rrr.dcii-

piccat" iialiirali ,
qiioil qiildciii iioii soliiin proliilii- lihiis (
Ciiiiit. III , 21 , 'ii ). Ccii! qiiod est coiisiliuin

IMiii ' aut c iiidcinnaliim , veruni cli.iin nec leviter dal.T! leijis. Qiiis aiitein iicscit , non lcgis , scd liomi-
\iiiil> r.iliiiii :iut leiiuilcr ostensnin prolKilur in lege ? niiiii vilio 1. ge suliiiitraiite abiindasse pcecatum?
Arr.. Oocnililiir ct in lcgc , sod si voliis aufcratur Sed lioc vitiiiin , quo cniliibila plns delcclant , cl <it

vclainen (
II Cor. ii; , '6). Quid eiiini aliud ostendilur virtiis pcccali lex ( I Cor. xv, 56 ), iinn sanal iiisi

(Iainiiali"iieaniin:c illiiis qiii odavo <lie iinn circunici- vivificaiis spiriiiis , noii litlcra occidciis : qiiai lasncii

diliir ( 6. ;i. xvil , li )? qiiiii aliud ost: ndilnr, qiiando ad lioc iiliiis luit , ipiia ciim ip^a occiden,'i pcr pr.c-
,

infanlc iKito sacririciuiii pro pcccalo jiilielur ofierii v.iricaliniieni , ci esccnle i>cr proliiliitioucin ciipid.lale

( Lait. x.i , li )? qiiod jani supia nieinoravi. pcccandi , vivilicantcin Spiritiiin fecil inqiii!; , ct
CCXX. Jli.. Cerlc ne lii qiiidein adco dcsipis , ut liomincm de si:n viriuie Icllialiicr confidcnieii) , ail-

dicas pcccali irailiiccin poft circiiiiicisioiiem factam jnlijrliini gr.i!i;c Dci cnmpiilii piisicie, siib lcge
csse iiKijnrcm : qiioinodo ergo aluiiidavil pnsl lcgein qiianr.is sani t.i el jiisia ct liona , lamen ilelirienlem
, ,

qiix ncc irgiiitiir iii l<>ge , ncc prodiliir ? At hoc vidc '-, alqiie a 1 operaiid:! <|ii:c saiicla , qu.c jii.sla qu.e
,

qiiaiii saii.c intelligeiiti.e concinat qua> poccaliini iii


liona •.iiiit , sibi subvi nire pnqiriis viiibus iioi»
,

Siila (Irrniqiiiiilis viiUiiilaie coiistiluit. Usi]iie ad irgcin valenleiii.

dicit AposioUis fiiisse peccattim Itoin. v, 15 ), ul CCXXI. Jii. Jiirc igitur lioc gciicrc diciliir abun-
(

post Icg( III iiilclligatiir fiiisse pr.cv^ricatio promiil- (lasse dclicliini, qnod ct ante Igcin, ct post l.'geiii,
,

gala videii<.'el pneccpta transgrcdiens; atque lioc ge-


uiiiiisi^iijii-qiic cnmmiilcbat voluiitas; sed aiile lcgein

iieie .ibinidavii lege ' suliinirneiinic peccatiim qiio- peccalriv, post lcgein aiiliio ( liain piicvaric.itrix. Tuiic
;

niam r>Mlui cjiis dc prscvaricationc crcvit iiividi.i ; ct ergo criscil <t aliindat ;iliqiiid. ciiiii iii gciiere suo col-

opes nial.c vnliintatis , siciit ante legein peccatiim ligit ini rcmciila : sicut pcrcaln lilier.B V(dniila!is post

Riai , iia posl legcm caqiit csse tcansgressio : quain- Moysen ciiiniiliis transgrcssionis acecssit : de codjiii
vis non <>(> pioposilo legi-ni Dciis lul.iit, iit mortaies eiiiii' iiciicrc tiiil, liccl iii tcmpore diverso, id csi, da
ficiciil cjiis s:inctione pcjorcs. Xiipie ciiiiii lcx picca- !r.;i!.i vi>liin::ilc. ipre i;! aiilo lcgciii , ct jiisl leg.-ni

lii'H aiil c:iiisa pc.iMli ; sed iii:iiid:il:im saiicliiin , ct imn Cfciitii iiisnpi rabili , scd sliclio vilupcrabili deli-

jii<:liim, nt boniim /'./. vii , 7 i ( li). Vornm (pii:'. dc- qiiil'. Qii;e cmil ila siiit, lilii iiiliil potesl de apostoli-
(

l^:n;!iei<l;iim pravilas , eo S(' ft-no , tiio (iii„ri dilniil, ci,; coiivi nire vctbis. Kcqnc cniin tuliiiilnicnnle lcgc

vii'n:^ravit , olisliliique con.^ilio Dci , nt iiide pciirli- pecc:ilu!ii ir.iilccis aiit copiosius factiim docctiir, aui

t:jr< liir iitide dcliuciat sanari ; dicit .\postnliis, da gr:iii(liiis ; iicc pcccalis voliiiilalis iiliid iiliiindare jiire

c!Ve<lii r riini , opiniDiiem divini contiiii , (iiio d:ita dii iiiir, (jiicd ad iiascciiiiiim viiiiiiitalcm iie jiinquaiii

i'ex iiciat , iiijiiriam peiiuiisse. Et qiiia nnn fiiit i:H


aiiincre iiionstrainr. Non i/igo abmidavit post iegem
pro-.c;i!:is cmcnd:itionis liiiiiian.T, , in qncni l:itor lcgis qiCii ie< ncc probibers pntiiit, ncc pniiir.'. Vlii irulcin

inlcniierat , sed in pliniuiis evencre coniiaria : co abiiiHlniil pcculum, supmiiiundmi: giiiii.i : ut sicut rc-

iJitrvit pc-rctiim in luortcm, iia iji:iti:i rsgnct per jusli-


' I'nri?, noii piciiibitmn.
(iam :!• vilisin telLrnn:ii.
" liiiii. ntltor iiletute. Mss., rj Itoc liilc. forte lcgeiuiiini,
fl(.'/(iir liih'. •
' Kn Mss. rcslilnimns liic, i-fie. ' >.'v. , :i:i:iiic.

Li) lij! te d-,'lci:<;eii!, <i:imiitcic i'i"/. > :-:ss. >'a'.'. 1 1 i\Tt., rtci;:iii>.iit.
12D9 OftlliS IMPtUFEGTl CONTilA JULIVNUM. S. AUGUSTINI 1240

Aix. Ori(;iii:ilo puec.auni non qniiloin posl legein Usque :ideniic siirdus es, ut i-ta non andias? usqiie

trcvii : sed lamen Ux eti.iiii i|«siiui, ciijiis :il)oliiion''m adcn c.TCiis, nt isla iion vidcas? Coufitcrc crgo pcccato

tTCiinicisionc iufanlis si^^-iiilic.irel , invcnil : sicul in- niorluos pnrviilus biplizatos. conlitere laiidcm origi-

'«cnil cliuiii pcii Jla i)!n Tiiili.T, qua? uec ipsa daia lege nale pcccatnm ; non eiiini aliiid cui morcrcntur babue-
•Tcverunt ;
qiiaiidmpiitleiii poiiiis ipsa ignorantia di- riint : aiit dic aperle, bapli/.ari eos non opnricre; aut
iniiiula csl. qnia sci.-iiiia livii»accessil. Sed pcccJluin, Ciim baptizantiir, noii eos iii C.l.ri tn Jcs:i baplizari,

eine qiio iicino n isciliir, vn\ il voliiiilali- ;i< ccssii, ori- aut iion iii mirtc ipsins liajiii/aii : cl dcle si pot<-s

giiiali concupisceiilia Iralientc pcccjnlis assciisiini '. Apnstoli vcrlia dii cntis. Qnicuiiiiinc bnplizaii suinus in

aiilein pcr<aHiiii. iilc^l, iiiinis crcvil, |iOsl tlirislo Jcsu, in morlc ipsius bnpliznti sumus. rdrm,
Abundivil si

per legciii f;icl:i Csl cogiiilio pccc;ili {Hom. iii, b.TC verba dclere iioii poics, siciii noii potcs ciini
)'a<|U3ni :

pr.cv:iriraliiiiie peccari. Quoil si crgo ,-,iidis, qiiicumiiue; noli vollc inde pnrvnlos scpa-
20), cl cccpit eli.iiii

velilis advcrtcri', ci acquio-ierc vcriuili ; iiulla iuxcs- r:ire : pcrniitlc Cliri-liiin eliain parviilis cssc Jcsiim ;

siuie cogcmini, api-rle A|nisiido coiitraditcre cla- qiioniain iion cxccptis ijisi^, scd cum ipsis salviim facit

iiianli . Pcr unum liominem peccntum inlravil in mun-


populiim siuiiii a ptrcalls ooriim, prnptcr qnoil dicliim

(/iim, el per pcccnlinn viois ; el ila in omnes lioniiiics csl abaiigilo, Vocabisnomcn rjusJcsum{Mailh. i.il).
perlransiit {Id. v, 12). ll!o eiiiin dnenle, pcrtraiisiil CCXXIII. JiL. Dicit iios innrtiiiis csse pocc:it(i, co

pcr omnes , ciini vns iion pcr oiniics pcrlransissc di- jam tciiipnrc, quo iit accipcrcniiis indiilg<>iili:r donuin.

citis, quid aliud quain Aposlnlo coiilradicilis? el si reniiiiti:irc nos iiniiido oiniiibiiS(|iie pcccalis pnifcssi

Apostolo , nliqiic Cliri-io. Qiiid crgo niiramijii ,


quod siimus : alqiie idco inuncris memores delierc sic vi-

.-tbominaliir vos Ecclcsia Clii isii, qui sciil. ntiis litlia- vcre. ut Chrisio coiiscpiilii csse doccamiir; atqiic re-

iibus vcsiiis iiilirmiis parvulos sulilr:iliere coa:imiiii surrci tioiiom cjus conspiciia sanctitatc gcslcnius : el

iiiedicnmcntis salubnbus Clirisii? quoniodii ille, poslqiiani resiirrexit a mnrliiis. iiullas

pro- iiifirmitates corporis iiiilla flagclla pcrjictilur iia


CCXXII. JiL. Apcril se Aposlnlusclariiis iii , ;

ccssu, ct docei, in peiditioiie saluiis liumaiia;, Dcum eti.im ct no$ e sc invuliicraliilcs pcccaiis oinnibus cl

copia sux iniscr^itionis adinoiiiiiiin , despcralis rebus viiiis adnitamiir. Si cnim coniptanlati suiiius simiHlu-
dini ' tnortis ejus, siimil el resnrrcclionis • erinius; lioc
oriicaciorem solito niedicinam luli-sc; ulqiios prrcc-
plis non correveiat, dciicflciis ol)lig:irct; cl iia devo- scientcs ,
quoniam vetus liomo nosler simul conjijus est

lioncm cxigcret iii rutnrum. iil non inipiilarct pcracta; criicl, ul dcsiruulur corpus peccnti, vl nlira uon senia-

Kludcrcntquc dciiiceps cuslodiic jiistitiam bomincs mus pccciilo. Qiii enim morluus est, juslificalus est a

quain coinpcndio crcilulilalis fiirr.int asscciili. Abiiii- pcccnlo {Rom. vi, 1-7). Clara fidcles ratione coiisliiii-

«lantia ergo prxcedciiiiiiiii peccatoriim, lani abundan- gii : Si viiliis, inqiiii, rcsurrectiniiis cjus fieri panici-

lis miscricordisc c>:eglt auxiliiini : qiioni:iiii ni-i tauta pes, viituteiii qiioqtic moriis iniitaiiiini, iit nioriiii vi-

1'opia iiKliilgoiitis' tui^sci, milla alia di-cipliii:i moibis tiis iii viitute vivatis : tunr eiiim criiis iii illa folicitaie

l:ini gravilius subvcniret. Vcrum io bic diviui coin- consortcs, si mortis i^jiis im:iginein tuleritis, moriciido

iiieiidaiionc bcnelitii, vidll Apostulusobjcciioiii locuin peccatis. Vrtus eiiini lionio nostcr dcbet criici cjus af-

patcrc eorimi qiii diccrc potcrani, Si rite ineiita caii- lixu> dowri, iit dcslru:it coipus pcccali, rnrlitiidine vi-

(.arnni de cffcciilius aistiinanius, ct peccatorum copia, dclicol passionis. Corpus aiiteiii peccaii, coiisuetiidino

iit miscricnrdia Oci ailliitrci, impi'lr:ivil; insislciidum sua P.iulus, viiia, non siibstaniiam carnis oppcllat.

{leccalis cst . ut grali.i' min desit ulicrlas. Ociuricns Sic cniin scqiiiliir, Vl dcslruatur curpus pcccali, ul ul-

iLiqilC (ipiiiiuni cjiisiiKKli : Qiiid ergo tlicemiis, iiiqiiit? Irn nim scrviamus peccalo. Qui euim mortuus est, jusli-

pi'rMiciicfciHi«» in pcrcalfl, ut gialiit ubundet ? Miil : //iii ficalus fs/ n peccalo.

fniiii murtiii tuiiiui ficccnlo, i^uetiiudinvduri udliuc xirc- Atc. Qiiomodolilicl inlerprctcris corpus pcccaii
iiins in co ? An ignurulis tiuoiiiiim qiiicumquc biipliiiili non negabis pnrvulos iii Clirislo Jesii b:iplizalos inor-

siinius III Cliristo Jesu, in morte* illiiis baiilizaii siimusf luos csse petcito, nc pptrlissime neges eos baplizalos

Conscpiilli crijo sunius illi, per Dnpiisinum in murlcm, in iiiorte Cliristi Jcsii ; nc pcr lioc iiegcs Impiizaios in

ui riueniiidmodum snrrexit C/ii i</ii« in 9/tina Palris, ila (^liristo Jcsu. Quicumque cnim bapliiirti sumus in Cliri-

el iias in uovitiilf vii« ambuUinus. slo Jcsu , in niorle ipsius bnptizali siimus. Dic crgn ciii

AfC. Nuiii|iiid idco iioii vus apo-tulic.i i t.i vcrb.i 1'CCcalo moriunliir, ciiiii prvuli baptizanUir inClirislo
vnfTiKani, qiii:i ct vos ca CDniniciniir.itis, m; nlili\i-(.i- Jcsii? Sed qiiid ilicas . pcniliis nnn li:il)ctiis, nisi cuiii

iiiiir qiiaiii riima concniiiii donius bei riiuil iiiiciiia lola Ecclesia C.liristi inlclligas, alqiic rcspondcas, /'<r

Kiiivcllric' Iiisane . ciiiii divssct Apo-loliis Si nwi- uiiudi lioniincm peccalum inlravit in mundum, el per pee-

tiii jMiiiin |irffo/«, quouK.ilo adliuc viitiiiiis iii .».' ideo caliim inors ; cl ila in omnes lioniincs pcrlrantiit. in guo

*iil/jci il , An iguornlis (/uoiiinui (J.ii. u/ci/kc biiplinili m- (iiiiKj iiecciireiuiii. Eico qiii porcaln inonunliir, ciim

mus i>i Cliristo Jesn, in moitc ipsius hnpliziili suinus? ut iii iiioitc Cbri.sti Jisu parviili liapli/niitur. Roi^o, nolilo

bnpliz:itiis iii Cbrislo morluos pioli:irct csso pccciitu. esso si( ui eqiiiis d iiiulus , iion liabcntcs iiilrllt-clinii

(/'»<i/ wii. 'J). Andite : Si inorlui sunms peeralo, qu»-


' liliii , pcccanles a sciuu. f.inoiula itur tx maiiuscri-
plik uiodn livnnus in eo? An ignornlis quoiiiam quicumque
• 1 iirlc, liidulqcntut.
• voiuii c<d.'x 1 ortaium in cn liiro v|>osl.)liconstaiilcr, in '
I rtili. in simililudiiiem , scd conlrariis maniiscni lis.
11'CI'WI. • 1 dili, fl rfsiirrfi (ioiiu f;«s. AlitAl, rjm, a nuuiiMTiplis.
ISil LIDER SECLNDLS. j«;2
taplitnli snmiis iii Cliihto J,sit , m niortc ipsius bnpti- biiit omnino pecoaium, ncc originale, nec proprium,
taii sumiis? yiiicniiunie ii.;iiur h:i|Uizati siiniiis iii Cliri- nisi qnia simililiido, ciijus rei simililiid.) cnl,
iioincn
slo Jisii, poccalo iiioitiii siiiiiiis ; quia in nioitc ipsius acccpil? Niiviiiuis oniin Chrisliim in simililudine vc-

b:i|)ltz.ili siiiiius. Aiiilile, Qiiicumf/Ki' bapiizaii siimus ; iiissc cariiis poccati {Rftuj. viii,
3) ; quoni;im iii vcra
iicqiic ciiim parvuli el noii m.ajorcs, aut vero ni:»j»res cariic vciiil, scd nou siciil alli iiominos in cariic pec-
cl iion parviili ; scd, quicumque, id est, sivc parviili, cati : moriniis est ergo ille similUudini' peceali,
sivc ni.ijorcs, bnptituii suiims iii Cliiisto Jesh, in morle (|nain gorobat iii c;iriie iiioilali ; ac sic niysleiiuiii
illius bupiuiili sitiiius ac pcr lioc, sumiis mortui pcc- iioslra; salntis iinplevit, iii iios pcci-ato mureroinur,

CillO. Aiil crgn apcrle ilicile iioii cs.sc Raptismum Cliri- cnjiis illc siniilitudiiicm gessit : ideo in morlc ipsiis
sii pirviill-. iicce^s.iiiiim, aiit pe.c.ilum cui nioriiintnr, baplizamiir ; qiiia sicut in illo vora mors facta esl,
ipiamln 111 Cl.iisio li.iptizaiiliir, ilicile parvulorum : ila in iiobis vcra fit romissio pi^ccaloriiin. Sed hic
aiit ipiia niilliim poie^tis aliml iiivoniic l;iiiilcni ali- siint cl parviili Quicianiiue eniiii
, : baptiziili sumiis in
qiriiulo a.inoM'ite origiiia'i" p n iiiiin. C/iristo Jesu, in morte ipsins bapiizati sunws. Non
tC.XXIV. JuL. Nenipe cnni vivcniibus loqueliatnr, eni-n sic bnniines Laplizanliir in Cliri-lo, ii! aliipii in

rl liis tlicclial jiislitiani per niysierin fuisse ciilialajii. niorle ipsins, aliqiii non in niortc ipsius baptizcntur;
Qiiiiinodo crgo iiil eiim jiisliricaiiim csse, qucm uior- sed sicul ait, in (jiio loqiicbalur ipse Cliristiis, Qiii-

tiniiii; nisi quia siiic aliqno osioiidil amliiguo, mortcm cnmqiie kiplizanuir iii Clirisio Josii, in morie ipsius
liic abrciiuiitialioricin voc:irc ; cl ideo a se noiiien baptizaiiiur : ac pcr hoc, (|iii(uiiique baptizaiilur iii

nioriis assumi, ut oslend.it ita fideles a pcccatis, .sicut Cliristo Jesu, peccalo moriuniur. Si' quicumque; uii-
nioiluos ab aclibus dcbcrc <ie..s:ire? niic ei parviili : sed cui poccato parvuli inoriuniiir?
Aic. Ilonio conteniiose, si lioc ioco aposli licoriim Jain laiidcin qiia-so conrileitnr' genoratio, ne meii-

vcrlMnuin mors abrciiuiiliatio vocaliir, ut qui peccalo tiatur rogoiieraiio ; coolilcatur iii parvulis caio pcc-

abrcnuntial, pcccalo moriatur : tecole qiic!ii;iduio- caii, iii iion negoinr eliani pro parvulis morlua simi-
dum iti Ecclcsia Clirisli, iu qna baplizalas es, Ba- lilndo cariiis poccati.

ptismaiis mysti'ri.1 celebrcniur; ct iiivenies qnod ab- CC.XXVl. JiL. llhi hic crgo acciisatur naiura? ubi
rcniinliciilcl parvuli per ora gcslan!iiim,sicu! credniit biiman;B substMili.c culpanlnr exordia ? obi inotus
pcr ora gesiantiuin ' : qnod apiid -.os jam fotsilan gonorinlis argnitnr? Lucc ci;irius esl, quod sola a

iioii (ii.Sic cnini profccistis iii pcjns, ipsi crranies, M;igistro Geiiiiini convciiialiir voliiiitas, ut abdicet
ci aiios iii crrorem miltcntes (II Tim. iii, 17), qui occulla liedocoiis (II Cor. iv, 2), et in nieliorem vi-

\nliis conscnserini, non deberc abrennntiare parvu- tam actiium coirootione proficiat. Sed jam accipiat
liini liapliz.iudiim, qiiia non traxit origiiialc pccca- exposiiio nosiia oompcndiuin, nec inlerpreiaii in his

liim : aiil si dobci abrtnunliare peccalo, diciic, cui locis ilicta Apo^loli iicrsovcrel ; ipsum dc suis dissu-

ei ciroreiii vcslrum aIiqu:indo corrisitc. rcnioni scnsibns audi:imus. In hne disputalionis ejiis

CCXXV. Jll. Si ciiiiii nwrtiii sumiis eum Cliristo, apparebil, cujiis dogmati fideique conscntial. Nos
cr/dimus qida vivcmus cum Cliristo ; scicnlcs qnki Cltri- nonipe dicinnis, de peccalo Apostolum voluiitalis hu-

slut suscilntus a nwrluis jam non nwritur, mors in en:n m:iii;c, qiic in uiioquoiinc pccoanlc cst , lociiluni

iani non ilomiiinbiliir : qiiod enim mortuus est pcccalo. fuisse : tu vcro, de eo qnoil Faiislo crodis, genera-

morlitus est fcincl. qiiod autem livit, vivit Dco. Ila et tiom: Irans.iiissum, et a cunctis sinc voluntate sitscc-

tos dcputale vus nwrliws* essc^peccato, viventes autem pluin. Coiicertalionos iiaqiic noslra. si placcl, faces-

Deo, m CltrisloJesit (Hom. vi, 8 lll. Qiioiiiodo Clni- saiil; el ul medincrilcr agam, dissimulcmiis Apostoli
iiiqiiil, qui peccalo morluns esl sciuel, id csl,
digiiiiaioiii, .]iia pr:i'scrilii possot , etianisi vobis por
sius,
iiltra noii oiniii ijn^ veili:i c"n.inoicni, lanien illum pro oflicii
propter pcccita iiostra inorluiis csi senicl,
gloria D; iia cl vos de- sni spl.nid.iic niliil l;ini (leforine seusisse anibigui-
niorilur, sed vivit in i : , ;

piii;iic vos [icccalo mortuos , solis vivcre ei servire laicin esso cluculioiiiim, non sensuum pravilaicm
lioc soliiiii ei in pr;csciili iicgotio concedalnr, iit vir
viruiiibus.

AiiG mira eiposilio t Apostoliis dicil Chrislum non pcrlur!iat;c nienlis, magis scripta siia (piam ip

pc( . ato mortuum : el tu dicis, id est. proptcr peccata


inlolloxisse credatiir. Kon ergo regnet , iniiiut , pec

qiiod dirit illc, Sic ct ros existimate vns catuni in vatro niortali eorpore ad obediendum ei {llom.
iicislr.i. Ergo
uiiiTluos esse percalo : lioc piiiandiis e<.l diccri', Exi- VI, 12). Possem jam bic dicere, exborlationis tesii-

Miiii;itc vos niorliios csse proptcr peccata vcsira? inniiio piiibaiiira esso, de peccaiis cum agere voluii-

nec fic intclligis, tilis (piia ni;ila si rsscnt naturalia, pcr jii^liliaiii
dicii isio loco
:
>ou uiiqiie hoc ;
iii

dcfcn.li po-soiii, por misoricordiani posireiiio dcflcri


scil pcfcalo niortnos, ne pcccalo viverenl, coiilii. ris.

mortuum pcccato, nullo auicm pic:o adnioiicrcnliir cavenda. Quovis


Osiendc ergo cl Cbristuin fiiisse

vos. Pro- cnim iiatur.iii malo, si ulbjm esse possel, faoc malum
ne iiiconveiiioiitor ApostoUis diverit, sic el

plor aiifoionda etiim iioslra pocrata. scd tamcii pcc-


' E.iiii, s»mi7'fH(i!;ic vcriiisMss., .win/jVMf/t/ii.
calo nioiliiiis csl : cl boc qnomndo, qiii niilliiin lia- » Iditi ,
pccriilo moiinntur. (^niicitmqnc , iiliquc , omisso,
' \oioiiini liliiorum auoUiritalc rcslilnimus haec \crla, si; qiiiKl o\ ii;iniisornli.s icsiuuitiir.
' li:i i:i iiiaiii:5cn|'lis vitIio, confuenliir, illic passive po-
»jfK( crcriunl per ora tjestiinliiini.
silo. ' liiii, cuvjitcnlui ijcncriilioiie, mcnliulur regcm-
comiwj) tim. ai Mi»., dcputeie ros me.
- .\l III
' K.lili, depiiUitc
in/K.ii.' . iiialo.
luos.

I
lia OPEf.lS IllPEIlFlilCTl CONTIl A JULUNUM, S. AUGUSTi.M f>:i;

eral niajiis insania;, qua teiicba;iir, quiciimqiio d<'vo- Ecclesia, qii;c claiiial lota, qiiod didicit a M i^isu»
liniiein in caveiidis rchus iiatiiralilm= oxigi-bal. Apo- bono : -Vo nos inferas in lcnlationein {Slatin. vi, 1."»):

sidlus aiileni niliil saiixil quod possit jurc re|Tolieiuli. noti hoc dicil, (pji dicit, Oramus aulim nd Deitin, ne
Pecratuiii il.iquc volunUlis oileiidit, quod iiiciikal quid facintis nuili (llCor. xiii, ") : i.on lioc dicil q^i

«icliLTc vilaii. dicil, R^gavi pro lc, Pcire, ne dificiiit fnlcs laa {l.uc.

Avc. (,U''s ignoral non loqui Apostnliini parvulis, XXII. o2). Islo oniin niod.) gr:ili:i u! iinn p-occmos
S?d cis lUii possuiit inlolli^erc vorlia dice;it:s, ot ad- ficil, niui quiC peccaviitiusdiluil. Ulioipie enim iiiuilo

juvaiilc Do.i gialia obcdirc pr.tceptis? Sed iiliqiie adjiivit gratia, el diinittendo quae nialc feciiniis, cl

.'igiinl ciinni 1 iim filiis suis, iil qiieiiiadiiKidiim crc^cit opi;iiIaniln iil decliiiciiiiis a inalis cl boiia ficiaiiiiis.

in e!s niioiiis usiis, iia exsiMaiiir obeili^Miiiip friitiiis; C(,XX\1II. JiL. Vcrum quia cjii>dcm, quaiii siipra
nc in vaciiuiii gr.iliaiii I)<m siisooporinl (II C.or. vi, I), cxpnsiioial, qiisostioiiis incurrcbat occasio ; iit oppoiie-
(IMaiidii rognT.ili .sunt, ncsoicnics. Ycriimlaincn il- niur vidcliccl, libcratns a lcgo, qii;c intcntabal iraiii,

laiii piilolnMni siisocpliiMi liiaiii, qux dcfunnis csi sccuros posse sub gratix Dci bcnigiiiuitcpcicarc,
oniiiilMis dijliolbilorilius siiis, cnnciipisccutiam carnis subdidit proliiuis : (?«irf (;i(;o .' pcc-abimus, riuoiiiam
dion, pcT qu:iiii iias'itur, ct cuni qiia n:iscitiir lionio: von sumns sub lcgc, sed sub gralia? Absit : an iiHoralis
lianc ci-gii coiiciipiscci.liam carnis, oohiberi Apostolus guoniiim ciii c.rliibclit vos scrvos nd obedic:idiini, sini

pnocipii, noc rogii.irc perniitlil, camque pccc.Mi iio- cslis ejus cui ohcdistis, sivc peccaii, sivc obeditio.iis jn-

ntiiio .ipprllai quia ct de prinio pcccato origirein siiiia'{Rom. vi, lo<7M(i)? Jainnc ci crcdimus, dc oujiis
;

d'ioil, ot qiiiiqiiis cjiis moliliiis i.d illioila coiis<mi>^c- disscriicrit baclcnus eMiidilioiic pcccali? C''ii, impiil,
rit, poccat : qux- lunc niilla eril in iiMbis, quaiido ini- cili.bciis vcis scrvos ad iihedicndum, cjns servi csiis, sive

iti(irt:ilc corpus liabcbimus ; idco(|ue cum pnssct di- pecciili, sive juslilitv. Ubi liic crgo indicalur ah Apo-
core, iVoH regnel pfccanm in ros/ro corpore, cur ad- sudo pcccaluni illud, qiiod aiitc voiuiitatis lcmpora,
didit vcibuin, cl ail, iri vcstro luoilnli corpore, nisi ul aiitc obcdiciitiiiin siiidiiim, aiite scieiiii;c ct con-
luiic .sporarcnius isiain, qiiani pcotaiuin vocal, con- sciciiti;c anatom, ipsis lingitiir supcrvol.isse soinini-
ciipisccnliam non fiiiiiiam, qiiaiido niorUile iioii lia- Lus? ipioil (•criciiisi in Manich:coiuin libris, invcniri

kcbiinus corpus? Naiii tu dic iiobis, ciir non ail, Non iion polo-i. I

sil peccnluiii in restro mortcili corpore; sed ait, Non Aiu;. .Non sunt Matiioli:coriim libri, ubi l(>giliir.

Tcgiiel : iiisiqiii:i ista conciipiscciili.i, qna: non potcst Fuiimis cniin et nos natura filii irtc, sicut el cancri
iiisi cssc iii carne inorlali, iii ois rognai, qui deside- {Kphes. II, 5) : qiiod' vos nnvn rnorc, sed impinlcii-
riis cjiis ad nula pcr|iciraiida coiisciiiiunt ; et nb ca tissiino ore, intcrprclaiiiini cx gr;cco, ut Apostoliis
qiiocuiiiquc illcxcril, vicli pcrtrahunlur niajorc ini- dixisse vidcaiur, non nniura; scd prorm, hoc cst,
polu, (|iii:i' legc prnhilicniiir, si gralia n<n jiiv.iniiir: fitimus prorsns filii ira:. El fnrtc lioc cnicmbire ainle-
iii cis :iii;eiii, qiii Doo iloii:iiilc fai iiiiit qiiDil praoc- bilis iii cndicibiis vostris : nnii euim viiltis acqiiic-
pliipi esl, id csl, coiiiiiiol.-c atipic iiistanli iioii obe- S(c;-L', (piod i'!si lia;c, qnaiilo vorinr, tanlo anliipiior
diiint, ncc ci arma cxhibeiil nicnibn, iiicsi qi)idoin, lides essel, lioc oinncs laiini codiccs iion liabcrcnt.
sod iioti regiiat. Probaiur aulcin iiiesse*, diim conoii- Nec idoo lamoii Aposiolns monere non dobuit, i.bc-
pi^iuiilur iiiala : ct probaliir iioii rognare, diiiii ju- diciidiiiii csse jiisliiia>, nnn poccnio, qiiia oiniics lio-

.'tilix' dtlcctalioiie viiicciile non lluiil. yiiiiiiiodo ciiim iiiiiics sul) poctalM nasciiiiur, qiinriim ipsc orliis in
pr.ioipiniiir oi nniiDboiliro, n:vi jiibciili.sive suadcnti? vitio csl (/liii/iro.siKS, lib. J de Pacnilenlia, cap. 2
yiiomodo :iuicin facore hoc piiic>t, si non incst ? ret 3). Ciim eiiiiii gciicfiitioiiis rcitiis rcgciicraiini.is
CCXXVII. JuL. Netfue exliibcatit mcnibra vcslra iiiilulgcntia fucril absnliitus, obcdiciiditm cst jiistiii.e
(inim iniqiiiliitis pcicalo : sed liliiheli: vos Deo, tanqiiiiin spiiiliii, ciii cnnsotiliro, iico nbodioiiiluiit Cst (niuu-
r.T niorliii.H viveiilcs, et menihra icslra arnia jiisiiliw pisrotili:c cariiis, cotiira qii;ini ccrl;ii-(: dcbciniis : i'a
l>co. Vcccatiim eiiiin in vubis uon dumimilur : non sane ul ipsam qiioque oboilioniiani piaiii doiiuin Hci
eiiim sub /iv;.' f.\/iji, sed tub gralij {Roin. vi, 15 o( M). cssc in. inincriiiius, (pind protiiisil por propliol:iiii,
Eo, iiiqiiit, dcbctis scrvire l>i'o lidoliiis, quo eliaiii li- diccns, Dabo cis cor cognosci ndi nie, cl avrcs aiidicn-
beialiiis. Poccaliim qiiijipc iloiiiiiialriliir vobis, (iim tcs {Jcrcm. x\iv, 7) : qitnd quid osi aliud, qitaiii,
roatiium impciidobal iillii), po^lca iiiilciii qii.iiii gi.ilia obcdieiilC'. ?
Pci bciicli. ia' coiisociiii csiis, cl licposiiis rcaiiiiini CCXXIX. Jci.. Crlcrum Apostulus nstondit (si la
pnndciibus rcspirasiis, iii^'cniio piidurc coiiiiinMiili nicu aliipiam ab liominilnts h:ic tonipotaic fidciii iin
dcliciis ^raliam icfcrrc iinMlicanii. )i'li.il), scrviis sc iinii diccrc pcccali , iiisi cos ipi s
Ai.c. Tu vcsiro inorc, ipii dc vo^iro dcsceudii cr- coiisiat vnliiiilalc prnpria obcdiisso prcoato, cuitts iiin-
roro, iioii a,u'nos(is iirnii.iMi msi iii dioiissini.c pic.i- t:ilioi.c*, ost, voliiiitalis, ca'p"ruiil sorvirc jus
i I
i-
lonitii ; III j:iiii de caloro por lilionnti aibiiriiim ipso li;r.. OhcdiRniiam crgo iniidio colliM.avit
iii ; et ci iin-
luiino sc i))sum fjluioel jiisluin. Sod non \):ji dic it piil:nil i|ii.mI vd vitiis prius, vcl postea sluduorui.lpa'
rorc \iiti'iilius.
' JliMiarilus, ri'111. V ijnicrius, (;iii. *l niarius<;ri|i!i. (/i/iii.
Aio. Qiii ronddiml in viiluic sua \lmii.
inf.'v,
• K/lili, j'riib'iUir imlein o.i.c; d iirra, .<.; )»7i cit. M V»';.,
{ 1's.il.

tiu-ii. ' In >Iss., qiios.


' Mc 'I.SS. F/liii I ro, grali<c (vrtf/ifii; «iiii ,so, /'1,1. * &ic iii vss. I:diti, imilatione

I
<ai5 I.lUKIl s:' r.lJ.NuLIS.
,.2ig
7 1 , v:iii: s'.iiil , siciil V(S ; rl ileslrin nUii- , siiMit liibcalis, qinlo .•nlliiluiistis .-iulc criiniiilbiis ; ciiinquc
iiijiiiia sil Iioiicstannn rcriiiii , si lali appcianliir pro-
("(.XXX. JtL. Cralias nutcDi Deo , (;wiu/ fnif^iis po.^itn, qiiiilc ctl doforinilms iiiipoiisiiin rebiis ; laiiicn
iiii|iiit, servi peccali ; sed obedislis c.T cordc , in eniH diciplinic liuic, in qua estis. suflicii, si vcrtali ioicn-

furmam duclriiuv , in quam tradili rs(is : liberiiti ' iiu- tioin! jiisiit!ain scdcniini, qii.ili jiiinuilatcm estis iin-
liiii a jHCcalo , S(')i'i eslis fucli jiislilite {liom. vi , 17 niiiiiditiamqiic sccinli.

ei I.S). .AcG. IIoc lanicn iion facicnt, iiisi il!i rormos;n siis-

Ai'C. Stinle , andi Apostoliiin gniias .ngenti'm Poo ,


ccpt;c iii:e , coiiciipisrcnlix cariiis rcpiignent n.Lnre,

(liKid ejiis liocliiii.i" cx rordc (diodiomnt : qii;indo!]iii- cliarilalis : cum qiia Icge incmlirorum , re|iiig!iamia
dciii , niiii di\il , Gr.itiiis Ueo , i\W\:\ privdicat.' esl vo- Icgi mcnlis , oiniiis boino iiasciliir ; ci cnjiis obPga-
liis dorliiii.T ejus ; scd , iiuia oliedintis. Non ciiim oni- lionc rcus csl '
, si noii rcniscaliir ;
qii:iMi iiioilalcs

iiis «binidiiiiit Ev.nngclio {Id. \, 16) ; scd quibiis d;i- n.iii viiiciiiil suo spirilii, si non agiinlnr Dci Spirilu :

liiiii c>l , nt oliandiaiil : siciil , Nossc mijstcrliim rcijni QiioUiuot cniin Siiiritu Dci ajuntur, hi filii sunl Dci {llcm.
ciiloriim vobis dolum cst , ait Doniinns ; i//is autem aon viii, l.i). Itc iiiiiic, cl coiitra istani cliristianani atqiio

est diitwn {Matth. xiii, II). Non er^^o cx corde, Ivic aposlolicam vciilatciii cxtollendo pr:ecipil:itc liberniii
e>t cx viiliiiitale, olicdisscnl, si non pr.Tpararoliir vo- arbiliiiiiii, et iii vcslra viilulc, non assurgciido , scd
iiiiiias a r)iiiiiiiio : alior|niii nicndatiler ei Uc hac re Apo- cadeiido, coiilidite.

siiiliis iiraiias agil, si lioc ipse non fccit. CCXXXIV. Ji;l. Crcdamus ilaqiie Magistro Gen-
('.(;XXXI. JcL. Ex corde, iiiqiiil, oI)cdicnli:B Cicla liiim , cl rcdd:imus ci tcslimuiiiiim vcritnis suoe.
niiiiaiiii, lilicravil vos a pcccato, el sanclilaii fccil ad- Vcie ciiim , siciii dixit , luiiiiaiinni cst ouod pi:cce-
li 1 icre. pit ,
i!t volinitatis correclio eRicmlarel vilia volun-
Aic. Si'd Ircc miililio dcxtcrc Excelsi est. Audi Iio- t.'.l!S.

niiii.in Dci Ikiiic i;i Psalnio gratiani conliteiileni, ct AuG. Scd corrcctio Ii.cc liumana non fit nisi n[iiiu-
di;.cc iinis iniitol iii nicliiis liuiniiiis voluiilalem. Kt di- litioni' diviiia. Quis ciiini lioiiiinis cori igil voliinlalcni,

ai, inqiiil, Nuiic cupi ; hwc cst iimiuilatio dextcne Ex- nisi ille ciii dicilur , Dens lirtutum , coiivcrtc nos {Psal.
cc'si {l'siil. L\XVI, 1 1 ). Lxsi\, S) ; el, Dcus, tu convcrlens vivifiiabis nos {Psal.
C.CXXXII. JiiL. Ilumanmn esl quod dico propter in- Lxxxiv, 7)? A Doniino enim gressus liomiiiis dirigun-
firmiiiilcm cariiis vcstrw : siciit eniin exhilniisiis me.mbra iiir, cl viain cjiis volet {Psal. xx;;vi, '2"i). Si aiilciii iioii
veslri! seriirc. iiniiiunililia; et iniquiluli ad ii(i'/iii(H/CHi, ita ab illo diriganlur, lioino viam Dei iioii volct, clsi ju-
titnic cxliibete mcmhra vcslra scrvire ju.^ilitiw iit sanclift- bcat lcx nl vclit.

cntioncm {Rom. vi , 19). pr.cccplorciii SpiiiUi Dei CCXXXV. JuL.Sed nl lioc Iiimianum.sic illud aliud*
pliiiiini ! viTC vas auroum, ct lubaiii iioii coiicisis sii i- si pulnssct , non soliim inbumaiium , noii soliiin fo-
diiiiliiis, sod alisidiilis vocibiis iiicrcpaiilem ! Aiiclo- rum , \criim cliain iiijii>|iin) ; non soliini iiijiislnm ,

rUaleni scrnioni suo dc exborlalionis liunianilalo con- \crnni eii;iiii iiis;iiiiiiii ; iii pcccaliim si nossot innasci ,

cili:il. cvpiolirarel sua: a.'l.ilis lioiiiiiiibiis vilia partus anli-


AiG. 10 dccoptorcm spiiiiu lia-rclico plciiuni, lo- qiii ^; et ab liis pra-clpercl abstiiicndiim, qii.ne iiinala
liim daiiteiii biiiiiinis vDliinlali , cniitra cuin qui dicit ( rcilebal; alque cuni interniin;ilioiie pra:scribcrcl, do-
,

Qiiid cnim hiibes quod non accepisti (I Cor. iv, 7) ? Ilonio licre nie ca dcpoiicre, qiia' aiilc liabcre ca^pcram, (|iiain

rclagi.iiie , l.intaiido cl rigaiido isla diceb;it Apnsio- aiiiiiia iii corpus meuin.in liunc vcromundum corpus
I

lus : scieiis aulciii i|iii)d ueque qui plaiilat, cst aliijuid, iiilrarcl.

ncquc qiti rignt , scd qui incremcntum dal Dcus (id. lii
Alc. I-rgocarnis conciipisccnlia iioncst iiinala;aiit
,

7). iiiin pr.ccipicbal laiiliiin, scd eli:im oiabat ad Dcuni, iion ab ca prxcipit absliiiciidiiin, qiii dicil, Contine /«
uliiiiiliini iioii faceiciit,(piibiiseiiiseloquiapra'dicab:il: i;)s«i)i {Eccli. XXX. 24); et, Dcsidcria juveMia fuije {\l

apcrlceiiiiii alibi dicil, Orumus anteni adDeum, ne quid Tiin. 11,22). Ciir iion dixil, Vnluiitaria dcsidoiia l'ii|jc?

fuciutis mnli (II Cor. xiil, 7). Jiivcnius uiique noincn a tatis cst : iviates aiitom na-

(iC.XXXIIl. JcL. Nc qiiid cniin ardiium el inacces- iura. non voluiiias babet, el ca coiiciipiscenlia d<: ju-

siiiii lioiuini pr.ccipcie viderctnr, vcrbum de consiie- vcnilia.'tate niaxiiiiCaccciiditiir; ciijms iiliqiic vis iii in-
liidiiie ii^Mrii:ivil , iil humaiium dirercl , id est , facilo faiilc' sopila csl, siciil rationis, sicul ipsiiis voliinlilis.
,

liaclaljilc, el ijiioil caiisarum comiiaialioiic inilcscal. Scddisccrnit ociiliis cliriblianiis, non Pcl.igiainis, ipild

Noii a vdljis , iiii|u:l, rcpo^co pareni augiislis relius deCrealoris iiisiiuilione. qiiid dc vilii coiitaiiiinatione

iiiiciilioiicni , iicc qiiaiii iiiagn.c siiiil virtiitiini opcs ,


vel sumai iialiiri, vclcoiiiraliai,Coiidii;iiiiii biio boin
lam iiova volns, quiliiis cas capcss:ilis, pr;ccc|/ta coii- pi.cdicans, codeiiiqiio |.roptcr maliiin. qiio viii.il.i r,!,

sliliio : nilii! fcriiin iiigeio, iiilnl qiioJ vix pnrlari pos- iiidigcns Salvalorc : dc rcaui ciiini , ci.iii quo li.niio

SH iiidi. o; iic si pio splciidoro Ju liti;e lale aliipiid ini-

pr;ircm,dc cariiis inlirmitale ciiiiqiicsti allcgarelis ' >ls. Mar. , c/ cij-!s d>:ij,inoiie nsiiriiS c:t. I crl.. ii sus
jiigcin vos laliorcin feiTC non pos? '. Niinc ilaqiic liac est.

inoilci-a.ionc ci iivciiio
' Mss. : .scrf nt lioc liunumnm sit. illitd r.liiid.
, iil lalc sliidiiini virliililms aii-
' Filili, puilis itnlvjiiiv. casli^aiilai' cx Mss. Mar. Port.
' r.iliti. «0)1 in infiiile. farliciilj iieg;iiil'' cl^icuI inJciii
' '1.- MiS. tl P'! II, U',C'1.
rr:aniisciii Li.
12 k7 OPEUIS IMPEP.fLCri CONrR V JULIVNLM S AllCUSTINI 1448

iiisi ilnr , nnn csl tnixi ci prxi:ip'.ali.r , nisi u: rtiia- (p> .cilaiis cgissc, nl cis qiii ii m inUlIigiiDt , d;\iss«

(Ciiur. :!l:.piid vi(K'rcri<. Vclitis iiulili-. , Pij unum liomhicm

CCXXXVI. Jix. Jii-iius .i.liii.iricriiur ab liis, quos pccc.^liim iiliatil in mundHm. cl pcr pcccaliim niori; el

oinciidarc slinl.liat , ul qiiaiiUnii iiiiiierarcl , oxix.-n- i'.a tn oiimcs Iwinins pcrtransiit {Hom. T, li). QuiJ c>l
ili'i cl ; cl .sc.rcl |iriiiiU!ii essc cuisilii consl:ii:tis gra- itn, iiisi pcr pcccaluin, non sinc peccato? Ncquc cnira
(liiiii, imporii moJuiii tincrc. Exnucloraia i|ni|ipc .!o- pcrlran^iiet niors , nisi duccnti' pccrati : ni >rs cniin

ilriii.i csl, q.iini iioii tu. lur .TqHii:is; ct plciia :iU'-IO- pccraluiu s.?(piiliir, nnn prxccJil. Illnc sunt ' oinnes
r tatii '
, quain jnsiituc lilira coiniiiciiJ.-it. Ac per iiiisurix niorlalium ii die eatut de tcntre matris eorum,
loc, roiislat Aposlnliiiii , rcvcrenduiii Ecclcsi;irinn sirut scripliiin csi {Eccli. XL, 1). Qiias niiserias vos

iiir.irnKiIorcin , r.T.ioncni inagi^lcrii siii , consilio , cnm siiic ullu pcccaio acciJcre Jiciiis p.irvulis . inju-

a''|uititc , liuin.niiil.ite rcJJciilcni , iiil.il Jc ii.iluruli Sluin [leuiii vcrc vns ' f.icilis ; .M inicln os lutcm Imr-

sciisissc pcccitn ; scJ iiiculc;is-c, ul ri'bCiul, Ct \ilio- r.bilileraJjuv.ilis. Iili ciiini, ne f.iciaiil iiijiislum Deuin,
ruin nos scrvos iionnisi pur vii|::iit iicin ruissc, cl ji- istas niiserias a nativiiate niorl.Jiuin iiuiiiuiabili na-
6iiti.c nos caj.-iii posse , si corri^alur , vol'iiit.itc scr- lun:: innli ct ab aliu princlpi') vciiienli sulisiaiilij: Iri-

virc. Vcriiin qnniiinin iii ciposiiiuiiu lnci lnijiis (ui lia- bniint Iciicbraruin : (|iiiis iiiipius siiiiul ct vns i|i$os

Cliiius ocrii|ialiis, iil ostc.jciciii p.T ;ipii5toli Pauli viiicit calliajica GJes,qiix isla (iiiini.i pccc.Io ' illi tri-

vcrlia Maiiicli los uiiiil pos:>c Jcr-nJi ;


p.i!iiil.|U(' rnn- buil,(piol cv priiiii buiiiiiiisvuluiiUilc iiitr .vit iii niiin-

lcxtu orationis ejus vcrilas', quain )>cr oiniic Jirto- duin : qiiiij sccuta cst mors ctiani Ibta, qnae fngans
r:ini suuruni cm pns cise.piihir : bic sit sccumli (inis aiiimani, c.irpiis inl. riinit ;
quaiii vns boiiiini, elijiusi

libclli ; quu tanicii luccssariocnmmoiiciiiiis, iiiliil Tra- iioii pccca^sct, dicilis ii:il'ur.ililcr fiiisse vci.tuitim. Tu-
duriaiiis pr.cter iiiipuJcutlain reinansissc ,
i]'iia (uni dcsc:pii'iir. ut iioii suliiin illani iinpcriosaiii libiilincm,

se ciiiilitcrciitiir nullum in ralionc bjbcrc pncsiJiuin, qua iiiniiiiiii dulect;iiniiii; vcruiii cii.im iiKiIcsi.ssimain

Je Apiisioli ilictis , qua; eiposila suiit , li.tuni sil.i febrcin , i artcr.iAqiic innumcrabiles in:irbos , quibus
solatiuin viiijiialiant : cl i|uoniain claruil , niliil viiT.mu'; amirtus p:irvulos einori , in paraJiso fuliiros
in liis dcriiriiic , niliil nnn saiiciit iii ei raiioiii con- fuissc Jicjtis , ctiaiiisi iicnio pccc3.'.sct ;
qiiia sine
'

sciiticns rui^sc projscriptum ; .Tppnrcl ccciJissc scu- uiliiis |icccaii nicriio Ii.tc pcrpcti parvulos diciiis. Co-
tei.tiain , ipiain ct ralio cuiii niuliis aucturilalibus liibctc vos , qu;cso , cum fahis ct n..xii> lauJibus ve-
Scripluraruin, cl qua; in Dcn (n) csl , religio Callio- Elris; coliibclc vos ab infantibus cl laclcntibus, quos
li.iiruin pruruil , ct jain iuci i^iius ojiiiiio iion tiie- tanquam nilill niali liabcnles, cniJcli errcru laiiJa-
lur '.
iia : aj Cliiisluni libcraturcm veniic libcranJus p.ir-

.\lc. Apparet oinnibns (|ui saiio capit.i atipic iniel- vulos stiiilc ; iiiiscrani naturaiii ,
qnani viii.ivit Ikuiio
ligciilcr li.vc logiint, cuni toiitra vcrba, nun magis prinius, ut sancl bunio sccuiiJus , victi correctique
nica, qiiam lieati Apustoli, innlta tua Jiccrcs, niliil pcmiiitile '.

te invciiisse quod diccrcs ; ci turiuoso slrcpitu ' lo-


rJili, nic non sunt. Al Mss., Hmr sunl ; absque oegante
|arlii-ii!a.
' Kiliii, ei pUiM auctoiiUis esl Maniiscripli, auctoiualis; rrr,ws
' l..lili, r^rr ri>«.
ros. Apiiiis M.vs.,
OlllisSo, Cit. ' III pe.-rabi.
.'xlitis, x ma:UL>£ri|>iu>curreximus, pc(<^.
l

lia Mss. EJili vcro, pvloquc quod lOiiUxtu orcuiodi cjus ' ^ic
Mis. A'. .'(lili, qiiiiii iicc.
Knius piilft. ' llic Mciiardi cxoiiiiiLnr, bilili.nhiTa? nnnc ri<l«TllnT,
* ila Mss. \l editi, religio calhoUcoTum peracit; et jam dc:iiiiil, nniUi sccumln lilirii subjicicius: icgi uoihl^ manua
hcm opiiiio naii tiielur. i.oiiuv lontiuJuliarim lm''Ciii-uin relagiimnn. ;.i(i/i(ii /i-
* Filiti, et lolo ros slrcpitu. Fjncndautur a nianusciiptis. bcr tcrmiiivs. v.rl.a siinl illlu« Inrsilaa calaiiii) scri)'U, nui
{a) i-orie, vi licum. c:lc:ii( l.ir illiiJ i^aiiin recxigiinvit.

LiBER TEnnus.
F.\ruiilur tcrlius liber Juliani ac primiun oslpniliiur cuin, Scrii.lur;iruin li^snmoniis, nciilcronomii scilicct cn iic viRC-
siiiKi qii rl'i, liliri r.c^iim qmrli ('a|iilc (l.Tinio ({iinrlo cl tii'cli:Hlis(vi| iie .i. ciiiio (xlavo |.cr\crM' al.uli, ul .siia.l r.- iMnc.
tur. I ai'.".tuin [iece;il.i liliis n.iii a lien iil!:i iin|iiil.iri. Ii.siii.; .l.' nlc iiieassiiiii I ilxirarc. iit ali <fu se ev| licel li^^o r\ islol»
ad Helir:((i>, ea)iiie uiilediii.i. \y'T qu.ni e\eilciiil:i lo(. l r.'S|(>iiii.i. qiia in siipcri re lilini l.'inloper«' iiieiile;i\il. i.l''" al>
A|Ktt>l(il.. .lieliiiii csse iinmn, |..:r qiicni tiansivil | (ccatiin), in- t;eiiei:ilio siii.'ri'lur intclli^i l.isica reversiiiii ».1 ilicla Miri
sc.iiiiili de Nii|iliis ct i«KU|iisceiiii.i, i.iique agcre euiii \u2;iisii.ii. einiKleiii Jiilijiiiiin, qi.i ah illo >'l lioiiiiiiis lil'('riiiii aihi-
(

Iriuiii l Dcuin nascenliiiin c iiuliliiro.n iie^ ri, (lciuio qui'riliir


( (|iiiqu'.' iasii|er ciiii illiits ilietis li.iTCIii-Jiii i|iiaiii.lani \iif ;

Dieli;ci e|.ia:i'laiii ciiuip.iraiis, iiimi alia qiiaiu ipix apml UaiLcJi.i uni l.':.;iiii'iir, :irgunienl»ruin vicc olijcciaria sautlo IKiCtorc,
ab cui|ue iianiJe alipie a ManicliJ» ualuram lioiuiaiiin iiiala:ii |miiiui:liari caluiunialur.

«X:-<3P>8 ;*
I. Jllianls. 0|iortiicrnt quiJcin apuJ Immanum ar |<eiiilcnti.r prn siJii.m rrJiii. Oporluciat cerlo
gciius rcvcrciitiam (imiinini vigcre virliilnm : opnr- vcl in linr invinlabilem IKi inaiiciu rcvcrciitiai i , ul

lucral rcsisii sapicnii scnipcr ' nieiite criiniinbus ,


niin iiobis c^sei nccc-sc .liviii.nii lc^cni l.iiito viiidi-

(Ideiiieriii lionis sindiis C"iidiii>ris /jvoriMU . digouin caic (crlaminc '


: vctum ipiia cu usipiu picrannuin
cral poslrciiin. nt qiiia liic coiitiiiu.r Je\Otionis prior fiireic pcrvcnlnni cst. iit Miiinnis laboribns Duiim
cl relicKir gradiis ciiin rariis. luin arJiiiis cliam iiiiins jiMiiin cssc Jii:'Caini:s. ipsiu^ jiisliti c, ciijiis «aica a-
tiJcliir . vcl Jiu fola vitia rrspni, ct aj puienjationis giiiir p'.i suuiciilcs niixliiim . qitciiliin pionn-imus
' Mgnicrms, snpienti iiente ; oiiiis»), tcinptr. ' vi^iiieiius, liixtcnticiiiilius iiiaiiuscn, ;is, criinine.
iH!) LICr.R TF.UT1LS. liro

|(.a."»Jciite rLd»l.jimis. dcri't in se oinnes ; iiisi q.:os veilel in !e Hlierarct, ({ui

AiCl'iTiMli«. .Vii.v:iiuiii rK'i qticiis iil iniplL-.iiitiir veiiitqu;ei''.'rei|uodpi.'rii.Tai ( Luc. xi\, 10).

«aiii libri lui . el nou qiucris, tu comgiuliir piTvoisi V. JuL. Nec alieiia peccala aliis inipularel , ac pct
gcnsiis tui. VcUftm laiUL-u Uiieros, iiropicr iiiiiJ in liot hoe, uec propler parenluin iiiii|iiilal 'S iiiiioceules eo-
uperc auxiliiiiii Oci poscas, cuni sit iu ln'» lilcm .r- rum lilins, qiii per se niliil operaii e-,-ent vel txiui \el

liilrio sive fai ore lioc, sive iioii facere. Aii ul ca liU nnll, pcrqiKid pareiiiuiii suotum criinina doccreiitiir

prasto >inl, <iux iii potcslalc lua inm simt, cl siiie iiuitaii, :i-li rtiis adjudii:arel Su;>pliCiis. Quibus coUe-
quilus lioc eriici non polest; siciil suut, ut alia oiiiil- ctis, Dcum itesse, eljiisluiuesscc.iiistarei.queni cl:i-

tiNi, ipse victiis ali|iie otiuni ? Ai bxc pene scniper ruiral. siaiiquid operelur iiijusluui, lauiiiiu suliin: iii

Oeus pcr voUuitates iiobis subiiiiiiislrjt alioiuiu. Vi- diviiiilate. qiiantiimpertuliss(.-Liu.i'qiiit.iledisp<.'n'liiiiu.

dcs ergo iJ te poscere ab oiiinipotente Deo, ctim AtG. VerUMi dicis : ae per b.ic , uilnl uperatur iii-

|irtiptor iiiiplciiiios tuos libros po&cis auxilium. tit la justuii), ciiui gravi jiigo premil Uii^.s AJaiii a di'.' exilus

vuliintaMbiis hoininiiiD, qu»d te jiijuvct, et <\no>l tc de \eiitre matiis eoruiu. Qu.iJ uiiqiiu injustuiu essei

iion iin|ietlial, nperetur. Nam si iiolint boniiiies tibi si pi-ccatum ori.^in.ile u; a e-set.

victum subniiiiisirare siimplusque eongrucntes, si iio- VI. JtL. Quinquani. o iufeliciuis erroris huinani !
liiit |iostrenio a le iii<|uieiaiiJo impetlieMdoquc ces>are ;
niiuio qiiippe, pcrpendcDS ip-aiii ciinnictus iiostii ra-

scribcie, vel iJiclare isla noii poieris. Speias crgo ai:-


tiouciii, d lorc coiinitior. poluis-eiie lioc iii diii;itaiii>-

xilio Dei sic agl lioniiuiim Toluiilates iiiter i|iios vivi';, nein vcnirc, aque assertiine haiic eguissc c:ius;iiii :

ut libi jiccessarium niUil desit. Paraiur eniin qtiod poliii>se, inquam, in Ei clesiis, qiue (.Uristo se credere
(

non cicditis ) voluntas a Domino ( Prov. vtit, sec. faieriiliir. dubitari, uirum Dcus jnste, ij est, rationa-

Aul igitur timiu dogiiia jam corrige, aut aj biliier. jiid.carct !


LX.V ).

lioc dcfciidouduiu dcsiiic divlnuiu auxiliiiiR poslu- Aiu. Qiiia boc non dubaatur ', ideo scripiiini est,

lare.
grive ju^um ..'sse aiiper lili.is Adatu a dic cvitiis de

riiiii in priino voliimiiie pcrspictiis defini- ¥ci.lre inalris ei.ruiu ( E<:cli. xl, 1 ). Neqiie cidni mc-
U. Jix.
lliiniluis coii.siilib.-.el, Douni iLijiistum e>se, ut >i pro- lior esl Pclagiaua, quaiu ccclcsiasiica s;i|iieiitia.

bari posscl jasiua r.oii essi;, cnnviiicerelur Dcus iion VIL Jll. SoJ uiniis siim ipsa reruin reverenlia, ejus
qiii (!e agiitir conteiiliouis oblitus. Miror cniiii aitibigi
e^se ; ciimque siiper lioc remansissel nidla diibitatio,
claniit eti:im juslillam uiliil esse aliud i|itam virlulem de Dci a'qui!ate poliiisse; cum coiislet in TrauUi;iaiio-

iii:ni|uain i]uidn« im iiiique jiidicauleni, nibil iniquefa- rum syuagogiS nihii de cjus iiiiquilate uubitari.

iiiem, sed rcddenlem aua tiaiciiique siiie fraude, AuG. ()ui:i de Dei xquiiate nini ainbigitur, ideo
-ic gratia, id est, sinc peisonaruin acceptioiie. grave jiigmn super parviiium, ju-.!i!ni esse credititr :

Ai<G < Siiic fi.iudo, > vcnim dicis ; ne puniatur ct .|uia boejustiim csse creJilur, ideo parvulus sine
iiiiiiii.Tiius ; < sine gralia » vcru si juitilia Dei esset, originili iieccato esse iioii creJiiur. Pruiiide in Eccle-

miiiiU.iiu Clirisliis pn: iiii;<i s. id cat. |-ro nihi! boai sia catliolica, unde Pelagiani ex nobis exierunt, unii

ct iiiiiliuiii mali iiKiiiitibus tuorluus fuisset ; iiuii- siciit d:ci~, iiihii de iiiiquilate Dei, sed potiu.s iiiliil de
r,iiaiii postremo p;irvuUiS. quoriim nulla boua opera ejus;C(ii;italediibilatur; ubi nec inlans,cujusesl luiius

volinlas iuc prccfvsil, iti stiuiu rcKmim adopiasset, diei viia snper terrani siiie sorde pcccali esse ducetur
I cc in end( rii causa alios pai vulos cjusdem regiii par- et dicilur ( Job xiv, 4. s<'i;. L\X. ) ; ct ideo iu uialis

l:cipalio:ie liauda set, qui t nuuquain inique judicat, q-ia: patitur, iion iiijustus Deus, sed juslus agiiosei-
iii^iil inli|itefacii, etsua unicuiqtie siiie frauil' rcddit t lur

Agnoscc crgo parviilos vasa in lionorem per graliam, VIII. JuL. Qiiod certe laiito pejns esf, qu.into gra-

qui a>sumo:ilur in Dei regiiuin ; et alios parvulis, qui vius est stuJium nialoruiu qiiaiti ncglectus bonoruiii,
ii) illuiii lionorcm non assumuntiir , vasa in co:iiu- qtiaiito |>ernici(>sior inleiitio piofanilatis qu:iin duhi-
int-iiam per jiuliciiim : ct tandem alii|uando iic ini- tatio verit.iiis, quauto posireiuo scelesiius e»i audcre
qiiuin faci.is Oeuin, coiililere origitiale peccatuin. criraiiiari Dcum q-aaiu uolle venerari.

III. JtL Ejusautemvirtutis tuiicconsiareraiioiiem, AiG. Sed vos criniiiiaiiiiiii Dcum, diiiii parviilos,
si iiuilum subditoriim piiuiret, nisi pro his d(.lictis, qiios jiulicio ejus gravi jugo preiui ccniiiis, ulluiii

qiia" coiistabat libera volunlate coniiuiisa. lamen negatis liabere peccatum.


Ai'c. Et iliinl libcra voluiitate commissuin cstejus, IX. JuL. Di.wrat quiJcm, ul David propheta testis
II qno natura bumana dainnala est, ex qua homines est'. itisipiens iu corde biio, quia uon esset Dciis
(la:nii7;iiini ' nascimlur obnoxii, uisi retiascaiitur in {PsitL. wi, l) non t;;rien u.icrat, quia ts-^el qtii-
i-i) quinonesiiiatusiibno\ius. ilocdognia clirislianuin dein, scd taiuen injusttis Dcils; iLa conciiienter totius
vultis cverti ; Sed illo Slaule vos evcrliinini. nattir.p voce resonabat, iiiscpar.ibiliti^r Deo adlia-rere

iV. JcL. Nic ea boniinibus prvcipcret, q«s per jusiitiaiii. iit faciiiiis iiiV':?uir>Hur qiii substantiain
n::iurai!i eoitim scirii iion posse servan, nec pro re- 1'j'is, ([iiam qui avjuiiatr-n negaret. Di.-tuit exisiere
bi;s nat;iralibus i-euin quemviiai:) JHilieareL qi:i piiiaret noii esse (jni.d iiou videbal; non fMeral
Atc. Sed liiit .Adam, cl m itlo fuinnis onmes {Am- tiiiicii invetitus qtii dicerel iiiiquum qtiod Jivinuia
krosius, lib. 7 in Luc. xv); qiiaudoita pccca^it, ulpor- esse credefca:.
' iss. vat. Uar. el prima eUiuo \ igiiicriaaa , d.maia- ' s:i: Mss. \t \ig;i., dnbiiiant.
' \iS.U'v'rius iciUtus Cit. i_oJex roriaru.T., tes/u isl
10-ji ornius nirEUFEr.Ti contu V JULi\NL!.M, S AUGUSTI.Nl 1?."»

Atc. El ip*e iiiviiliis C3. Nain eiii iii^i l.ili dirii,


dis csl scnlcntiis occiipalus, liujus voluminis priiiiis
Sutpicatut ct mquilatcm, qiiod ero libx iiniilii {Pzat.
parlibus iJdcni coiigruit promissiunis implcri. Lcgi-
«Lll, 21 )? Soil qiioiiinm «Jlirisliani calholici el cssc nius crgo iii Dcnieronumio, iii aitalogo pr.tccploniin
Ik-iini. el ju>liim essc sci:iiir, iilco nftlos hi.niiiics, si
quibus vila ci convcrsalio popiili illins urdinalur
noii rciiiili iii p:irviila alalc iiioriiiiiliir, ciiin siiil
cliain lioc apcriissimc a Dco fuissc iii:inilatiim. Nam
iiiingncs Dei, iiun iiiju>lc i.aiiie;i, scd pccc.ili i«ri;;i-
ul dc prxccdciitibus, ct dc scqnenlilius, iiilcr qux
nalis nicrilii, in regniiin Dei uon SHScii>i: OubiLirc sit collocaliim, possit iiitclligi : Son (raiidubis,iu(\i\\l,

nnii possiinl. merccdem pauperis el egenlis ei fratiibus luis, aul ex


X. JiL. li sipicns crgo illc, ncgando Dcum, slc-
prosehjlis qni sunl in cirilalibut luit : quotidianam red'
in cxliiiio criininiiin vi.lclialiir al iiiveiita esl
lisse :
des mercedem illius'; non occidat sol super eam;qHia-
nalio Mauicli;ciiMiin cl Tiaducianorum, ciijns profa- pauper esl, el in ca liabct spem;et non proclamabit
r.iatiliiis vii.ccrcliir*. conlra te ad Dominuin, et crit in le pccctilnm. .Vciii iiio

Aic. Scicns liuaiii (laii prnb.ilique dnclores Ecclc- ricnlur poires pro filii^, el filii non morientiir pro putri-
si.f Cliristi, dc pcccalo ongiii:ili el dc jiistilia Dci
, ,
bus : unusquisquc in pciculo suo nioriclur (Dcul. IMV,
liuod crcdii cicdidcriiil, (iimd docco dociicrint, quod
li-lC).
dcrciido dofciidoriiil sic audire dcbeo coiiluineiias
;
AlG. De filiis hoc diiil jain iialis, non ia primo
luas, qiioiiiodo laiidcs mcas *.
parentc damnatis, iii quo oinncs peccavcrunl, et iu
XI. Jri.. Scd ut rcvcrl.iiiiiir uiide digressl sumns :
qiio nmiics iiioriuntnr. El lioc quidcin prarccpliinidc-
rn|iicral ab eo qii.iii f.ilcrciiiur vcruiii Dciiin, iiiliil in
dit hominiliiis jiidicanlibus, nc palcr pro filio, vel
jiidicio posse ficri, qiKid juslilii rcpiigiiarcl; :ic pcr filins pro pairc morcrctiir, cum rcus tanluininodu
I
oc, nrc pro alicnis pcccaiis quosqnain rcos leiicri :
palcr cssct invciiliis, aiil filius. Cx-lcrnn) jndicia siia
nique iden nascciilnin iiinoceiitiain ncqiiaquim da- Dcus, sivc cnin pcr sc ipsiini, sivc cuiii pcr lioniincs
niiiari oli iniqiiiiatcin parenlum ;
qnia iiijusliin) esscl
jiidicat qnilius d;il prnpbclii iini spirituni, iion alli-
,

ut rcaliis piT sciniia tiadcrelur. gavil liac lcgc. Ncqnc cniin qiiando cicc|ilo Nuc cmn
Atc. Cur cri;o dicliim esscl, Seinen eorum maledi-
suis, c.Tleros onines dilnvio pcrdidit, scparavil infaii-
cliiin ab iiiilio ? ^oii eiiiin sic dicluin csl, (|uomodo,
les qni nonduni fueraiil iiniuili parcntcs siios. aiit
Seineii Chmiaan et noii Judu {Dan. xilt, S6); ubi de-
siiic snisparMilisSodomilasillc igiiis absnmpsil {(icn.
niiiiisiraluin cst quilius siiiiilcs facli eranl, el a quilius
VII, XIX ). Qiiod si voluissel, iitiqnc pntuisscl oninipo-
dcgciicraxcraiit : scd coruni ipsnnini seincn dixilni.a- Atbar' pncccpli iransgrcssor unns
tcns. Kt ille in-
IrHJictum, qnos naiurjliter inalos volebat inicll^gi,
Tcnlus, clianicncum siiis lililset liliabiis ocrisnscst.
sicul suiit onincs blii .\dain, e\ quibus gratla niint Quid de tot ci\iialibiis dclie1l:it'.s codcm dnccJcsu
lilii Dci. Ijlii cnini dicilur, A'oii ignorant qiioniain
Dci?Noiinc
Nave hiiiiiinc iui oinncs intcrfccli siiiil,

ueiiniim tsl natio iltorum, el naluialis malilia ipsoruin, spirans relini|urrcliir (Josue
nl iiiilliis vii, vi, x,c/c. )?
et quoniam non ]ioteiiH mntnri cogitulio illorum iii pcr-
Parvuli iyiliir quid ni.ili fcceranl? iNoniic per suoruin
petuiiin ; tcmcn enim itloruni malcdiclum ab inilio (Snp.
p;irciiUini (icrcata, qnoriiin ncc conscii, ncc iiiiitatores
XII, 10 cl ti) : putii quoil nalnra, iioiiimilatio^ rcdar-
cssc adliiic poleranl, diviiio judicio pa^nain siibicra
giiitiir; ct quomodo n:iuira nisi vitiata peccalo, non coiniiiiincni? Aliler crgo jiidirat Deus, alilcr bfniiiii
iii priino lioniiiie sic crc.Tla? A qiio crgo iiiilio nia- pr.icipit iit jndlrcl : cuiii Dciis boniinc siiic ulla dii-
lediclnin scnicn, nisi cx quo pcr uiiiim lioniineni
bitatlonc sit ju^tinr. ll.rc debiiisli aiitc cogilarc, n«
pccc^lum iiilravit in nninduin? A sc ipsis aulcin inii-
ad c:iiisani non pcrlineniibus inimorarcris excmplis.
Lari iion polcniiil, iion ab oiniiipoieiiti; Dco : qiii
Xlll. Ji'L. A'y/1 dccliiiiibis judicium proselyli, et or-
laiiien cos* uliqiie juslissiino, qu:inivis ucciiliissiniu
pliani, et vidiitr; non accipies pignus veslimentum vi-
jiidiciii, niiii ninl.iliat. Ab bac cnim massa iion arlii-
ducc : qiiia faniutus erus in lcrra .'Eni/p/i, el tibcrnvit
Irio, scd Dei gr:ili:i se iniilaluni cssc sciclial Aposlo- Dominns Dcus luiis iiide propter hnc ego tibi pia-
te ;

lus, quando diccbat : Fuimiis elnos natura filii ircB,


cijiio facere lerbuin lioc (Deut. \\\\, 17 el 18). Ciini
siciil et f<r(tii (/•.'p/i«. 11, 5^. in^liliicicl Dcus jiidicandi forinaiii, lii>c sl:itiin saiicira
XII. JiM.. C|ood licct in taiita hice coiisisiai, ut ciinivit, iic aiit parcnlcs in IHioiiini, aiit rilii iii pa-
nibil aut alisoliniiis iiivcni.itiir, aiit vcrins : taiiicr.
rciiUiin scclcre fcrirciiliir. 1'riiicipiiini crgo cl ingrcs-
polllcitiis crain lioc i|isiim divin:c inc lcgis tcslimoiiio scrvari judicalioiie iiiandabal,
siiin jiislili:c, qiiaui lii

< Kinprobare, id csl, iiiiqiiissiiiium essc, si gcncran- osteinlit islud e.ssc, ne afrinitas gravarcl innoxios, cl
liiim scclcra nascciiiibiis cnriiin libcris iiiipiiicnliir.'
iii i|isiMii ccniis excurrcrct odiuin, qniid persona iiic-
sicquc ailvcrsari Dcuni , ut etiaiii iii su.i lcpe pr;c- ruissct. In causa crgo ;i(tiiiiiii disccrnil jiislllia, ipios
si ripsiiil, i:c lalc i|iiidqiiaiii jiidic;iiiliiin) dcrorniitas
ncccssiiiido coiijiingit. Qiiod uliquc nnn raceicl, si
1'Cipcuarel. Iloc nic crgo spnpoiidcrain rcdditurum :
una cssci ratio voliint.ilis clsciniiiis, aiil si opiis aibi-
ftcd quuiilain sccuiidus libcr aposluli Paull exponcii- er^o
Irii ad poslcnis fecunililatc Iraiislrel. Salis sii-

pcrqiic doc.Miniis, hoc iino lcstimoiilo icicniniain


' Hlc iiCKantem parliciilam rcslituimus ei maausa-iptis.
istain jiidicii praviialcm ,
qiiaMi iiovus crror ainide-
' Mnnicrius. liniilur.
' Al vss.,
\i|.'iiii'riiis, luiui. iiirn.?. ' Fdili. iilis. Al Mss., Uliiis Gnccc cst, fli(/.'il.
' vi.iiiiTiiis, i/!'j.'(ir;. tniciiil.^Kur cx
vcicribusliliiis ' vlKnicrius liic ei iiCra, «-//..•: la ii:3iiux'ripiiscoiisian-
• viiiiuiriu:^ lij--i), eos: cilidciat, I
n. icr c.-t, 'c/i(ir, ul aimd I W.
LIBEU Ti:UTil<>. 12ri4

uiiiir, niiliiiMft I;il;p li'gis .'>iicloril.'ili> riiiitiilaiii. ()ii:i; ineii (Ii>i niiis, IV dd.im porcala fi!oriim in pDires:
(iiie sciiii'ii!iu iui (sliii i.iMsaiii i>i'tihu.i,iit iiulluiii seil iili\'iiiiiiji'0 li;)o (!i.\!(, ( iiiii s;opo linc divcrit '.Daiil.

:n>'iiii: r''!ii|uoiii iiiuliigriuli. \, f); .Vhih. XIV, iS; .':io./ xx, Fj, xxiv, 7, et Jcrem,
.\i'i; l'ic^i-,lil li!ii nciis, i]iii ilixit iii liliro Linitico, xwo., 18), pairiiiii dixil iii lilios; iilii uliqiie ge-
/''
iini rt^Hinin-!)!! e.r Vitiis ,
disp,>,ibiiitl iirnvUr }'i'C- hoi iii.iiiis, iioii iiiiit;iiliiiiis se nst'iidii viiia per.ie-

I
'./! .-iwi , (
.'
;;r(i;!.'''r piYi-iitn y.tlrum sunrmn (
Lril. qiioiiioni '.

x\M, 5!)). XVIL Ji'L. firrcopLi aiilcm, qiiibiis pictas, lidos,


XJV. Jii.. Jii.-lilnciis (|iiipp'! Diis iiu.c iii exiiiiii- josii:i;i, saiictilas coiiiiiieliir, non soliim non ccssave-
riliis (lcIxTOI f(iriii;i scrvrni, pr.i"ii-iipsil no iiiiKncii- ruiit, voiiim otiani ciiiniilaia sunl. f",! Iixc lc\ jiistili;o

l!;i iicccssiitiiliiiis sii;c poriciilis jilirj;frcliir ; ;il(|iic iit iii judioiis oiistoiliciid;o, i|u;im de rioutcronoiiiio |)ri)-

|';ilrcm a Siipiilicio pcccniilis (ilii, il;i liruiiii ;l p;itris tuiiiiiiis, iinn :id ccremoiii.iruiii .Tt:ilcin, scd ad pr;r-
c 'iniciiiii;ilioM'; sop;iravii; osteiiileiis |iiofcoto simili cei>ioriiiii pereiiniialoin rospieil, iiec cum circuiiiei-

cxiiu nlriiiscpie pcrsoir.e, l;iin iion |>os«e p;ironluiii sioiie discobsii, seil tiim jii.stiti;i pcrseverat.
;iil (ipHis po(c;it.'i ir;iiisire, qiKiin riec filioiuui tniiis- AiT. J;iiii libi dicltiiii cst, liDininibiis li;cc inipornta

ouiit a(i p.-trciilos. osse jii(lioi;i, noii (loo poslla pr.vjiidicia. Doiiiqiie si

Atc. Sii(T(ic;iiit le parviili, ipii non eiiani propior liotiio jiidicaiis (lic;it, i»odd.iin pcccati patrum in fi-

fiia, 50(1 piiiptcr sola pareiiUiiu pcco;il:i lotics lc- lios; iiijiistissiiiie dioil, ct di\iito iiiiporio conlradicit:

giiiitiir occisi. iiec idoo lanicn Dcus ant nioudax, ;iut injuKius est,
XV. JiiL. Qui ergo contra lianc sonIoiiti:iin ilicit cuiii liiio dicit.

traducoin osse pccc:iti, dicat (pio |iic rccursuiii csso XVIil. JuL. iii absoliito c:st igiiiir, si Mnysi croili-
poccali : iit si a paroiuihiis ;iil (ilios pectala tlescon- Inr inagis, per qiicni Deus ln.piitur, quaiii Au~iistiiio,

duiil, asceiidaiil a filiis ad p:ireiili'S. Qiioniam diviii;o pcr qiioiii M:iiiicl( cus, paroiiiuin poocatis rcos periia-
Irgis ostciidii auclorilas, ila pareiitiiiii ciiiiiiiia liliis tuiaiii lilios iiu:i teiicri ".

iioii iiooeie, sicut iioc p.iroiililnis niiiiniin. AfG. E.ini (idoiii nio defondore :idvorsi;s le, qiiain

Ai!G. nivin.e logis ;itict(irii;is iii jiidiciis luiiuaiiis ratlioiici sai'Cli clariipic dor toros, (jiii fiiiriini ;iiito nos,
ii.iloit filos ponilere pro paicnlibus piBoas, noii in iii Gcclesia calholica didicorunt atipie dociicriiiit,

.liviiiis. iilii l'ou> dioit, Ueildiim pcraiUi palrmtiin jUius ctiain ipseiio-ti : sod qiiouiaiii iilos si laoci:ircaudeas,
(Z,'oHl. V, 9). Sic do!>es log^rc' legis vcrba qua; vis, 1100 liii tc fi,'riiiit; idoo iiniiin nn! ologisli, qiiom cori»
c!.:gilcs lc aiiJiluruni o.-se ijico iiimi vis.
iji vicio falsi ciiiiiiiiis appoiilum, qti:isi fiigieiidnin pcr-
\YI. JiL. Ergo coiitra li:ino iiiti iis ire soiiteiitiam, siiadoas; ut fides illa bigatiir, (pi.edefeiisa vos daiiioal.
1 11 itcr fiori asseiat, quod parilcr ne fieiet iinperauim Jain ei siipcrius tibi dixi; quaiido pro defcnsiunc (u-
o-i. Facilius quippe lcj Doi c.ognri, qiiani einondari tbolir.i; (idei^ab !i;i'reliois coiituniolias audio, pro
l';iIost; ot licot sil pioraiia nogatio, priiraiiinr lamcn latidiliiis It;il>oo. Quid bibor.is iioliis pi';C(lio:iie (|;iod

alistinliorqiie correctio csl. Si cniin do diKiliiis cjiis scimiis? Moyses vcriiiii d'xit : sod tu iiiliil dicis. Ro//-

dcorelis uiiiiin veneroris,altoruin c.vsecieiisiiignitii^" daiii jieiiiilii piilrum iii fitius, iion ait lioiiio, sed Dciis:
ai) ejus parle quod suscipis, el iili cogcris obedire iioqiie ut lionio id faciat, Dous pra;copil hoc loco;
qtiod rospiii-; qiioniatn unius qiiod lihi cliariiin est scd q'iid ipse bicial, i!idica\it.
digiiilaie, eliaiii id (piod avorsaliare dofoiidilnr : ;il- XIX. Jll. Alquo iia nnn iransire ad poslcros go-
ipie alisiirdissiiiie ca sc qtiisqnam orodit pr,rcepl;i ve- iieiaiitiuin criniiiia, qiiainvis ex cis nati siiit; sicul noc
ncraii, quoruiii partein audct iucosscro. Inde coiisc- (ilioium ad parentos, qiii de filiis siiis neqiiaqiiain
qiicnliiis polesl negari lox uiiiversa, qu;ii!i corrigi :
liotucre gciicrari. Ita igitiir iiinu(eiiti;B nativilas sua
nemoautcmeam coriigoro, nisi inipius quisipi'; t.ii- oi!i(;ere iioii polost, siout non potcst obo.sse cuin noii
laliil : a reiigiosis ergo el prudcnlibiis tota sr.scipi- cst '.

lur', tota laiidaiur. Ncc sanc quoinqu:iiii movoat, quod AuG. Ncgare tamen non poles, posse pareiitcs imi-
riiuni sacrincioruii! veterum Novi Tcsiaiiicnti videai taii filios siios, nec iiiiqiiani Deuiii dixissc, Keddam
a.iate cessassc. Noii esi uiia ratio virlutum et hoslia- pcciila (iliiinim iii patrcs. Ciini ergo dicit, pnlrum iit

iiiii : alia cst pr.occptoruiii pfieiiiiii:is, ali.i sacrili- lilios; n'iii iiuil:ili(iiioiii, sod goncralioiicni rcd:irgiiit:
cioriiin tcniponilitas. Yeiiiciito t;iiiieii f^In isto, qiii Iio- iKMi qiioinudo c\ illo iiu:), iiKpioipsaiiidotcriiisiiatura

siiis figuraIiatiirantiquis,iniplolasiiiil, noiicondoniiia- muiaia esl, ut piopter lioc eliam mori iiocessc sit lio-

la, qu.c fiieiaiil instiluia. Nequc ciiim siiis leinjmii- iiiiiii, sod t:iineii aliiiiio iito.lo iiomiiilla ipiui iiiiKpio p;i-

biis pradioiintur^exercita : sed sucoedoiile perlociio- triim poccata rodduiilur in (ilios, ikiii iniiiationo, sed g."-

iic, quie pnimissa officiiscoruni fuoraut", quievoriint. noraliniie piinit;i : idoo nnii dicit, iii lciliu»! cl (luurh.in

Akc. lioc quid :»d reni? focoata patrum se dixil iiiiil.ilioiieni, scil iieiieruliottem; vobis qiiiiiein n.deii-

Dciis iii filins roddiluium, iion sacrificia :'ct cum pos- libiis, verumtamcn et vobis, vchlisuolitis,audienlibiis.
fiiil cti:iiii parcmes imitaii inalos filio-, nuii'iiiam la-

Mgniorius, pro.^iequenlein. M coilcx Mar., pcr>,erincn-

' Voliis codcx P(irt., etiricre. tem.


•>• r-
' sic Mss. viu'iiiorius, iiiiiriitis.
2 vignioriiis, iiffirmal nm lcncri. \!ios!, iiffvmur, a ^Ls.

Portaiiaii.
' sievi^n. Iti n., SK.N/itOf.Tr. M.
vi^iiie.ius, pro ciitkoltca fvle.
*sic Mss. M •diti, i>'iv Hciintnr.
•'

codiois roriaiiini, qiiod non est.


n.a; hiii-'" v>'loris
''
'- .Ml
tc»ri2, fueriil.
OPEniS IMPKRFECTi CONTUA JULIANUM, S. AUCIJSTINI I35t

ad iJ pcrOdia est dummodo ronstct.opioni


XX. JuL. Acu qnidc.n rcs csl: sc.l lameii ul :
V(r5ira.w|

admoi.eo. Si quispiam Dci neutiq.iam coiivcnire.


q.iod alTcro sil ijilci.lus lcclor,

p.ofilerci.ir liberlaic vcrborum, Alc. Ego acqniosco lcgi Dei : si in nnn aqtii^
Mistcici, .|oi l.oc
co.ir.. cre coiv.liir, scis. Ego non ncso ncc lilium pro nn.
qi.od arg..moiitai.(lo lr..du.ianiis
nei- [lauun

iiidicret l.gi I>ci, cl seiitenli..in pro filio, quando suas scparalas cis;K li;ili|.|,i lU.
id est, ui pijgiiaiii

sinc ali.p.o timorridcspicciel,


assc- bcrc daiiiiiari : scil tu aiidirc iion vi'n viiioo
quam prol..Iiiii.i3, I,
ftji.

ptribmil propler peccata patriim simti


rereique qiiil.us possct n.odis, falsum lioc uiriiiu.pic ( ttiil. nn
esse iiuod D. us servari vol..ii, cl
scnlcnliam de qua 59); ctiii libri) .Nuniciorum, Uedde ; (,,
p,,,,,,

loq.iimur cx iiira;p.o, «pianiuin i.i se crat, parie sub- in /ilios iisqiie in lcrtiam et quartam fl.
r, ,

„ j-^^^^

(iliori.m, et XIV, 18); et apiul Jcrcmiam, licdd,^


rucrel, prorsiis pulas-cipar.-iitcs propler i„ j,^,^
j.

propicr parei.tuni pcccaia lain solcrc quani


de- iii sinu filiornm eoritm posl eos (Ji-i:, wxn,
filios |g),

bcre damnari : ncc liic '


laineii tali.-; peccall lradu<rin, II:cc ct alia similia lu iion audis; li 3, inljliujjcgij

vcl scciii.dum' opiniones siias, quirel assciere.


Ciu? tcstimoiiiis iii non acqiiic.scis : et t;ii 11 iiui, l'1 JI;-

scnicn-
V.delicct quia cisi conslarct falsam legis cssc iiicli.cob Ci.lbdlicis .ibjiccre i.on qiiic li-

re- XXII.
liam, q..» lcstilicarctur cj.iMnodi ncccssiiiidincs JiiL. Nisi forte dicas, Dciii 11 loiihncim.

spcrgi mutiiis noii pos^c criminibus; tamen inconcus- peras.se, scd non faccre quod pra;cc|., iiinicoiiiriirij

suiii' man-lial, iraduccm iioii cssc pcccali. lloccnim agere iis qu;c agciida mandavcril.

ipso, f|uo ct parcntuni rcaius ad lilios, et filioruin ad AtG. \'.l lioc (|U3in insipieiitcr cofci;, i-ur imnai-

parenl.s redib.l; coiistabai iioii fuisso gcncratioi.i.s, tcndis? FaL'it ciiini Dciis ali(|uanili) (iii.i i{ii;ii,|i fj.

qu.idad filios gigneniium pcccata pervencranl; quo- cieiida inandavit. Ncc opus est ui iili:i riimmerao-

niam ct a f.liis ad pareiites, obi gciieratio iio.i poiciJt rem, uc sit longiim: cccc quod noti '
1 iiiiinilius,

causa cssc, rciiu^avcr;..!!. Qnid iyiiiir liic confecerim dico. Maiulavit l.oinini Scriptura div: . ilncn», .\oii

apparcal, in\iol:iljili'iii (prKlciii (,'ssc auclorilalciii lcg'S /.; /aii(/i.'/ os tiium (l'rov. ixvii, 2); c i:iiiirii Diui

divinx, ct (|.iain nnlla ([ucanl impicialiiin argum^Miia diccndns cst ar.(ig;iiis aui supcrbiis, nn su innunii'-

jirorucrc : ej.isautem sanclionc sigiialissimc atq.ie ab- raliililcr laudare noii dcsinit. El nlc agiiiir, jaiii

solutissi.nc fiiisse pra;scripi.ini, fucdam esse opiiiio- siiperius dcmoiislravi, qucmadmoilii '
ulli

ncm pcrveibiuit.'mqiic j.iilic.i, qu.ii.i iiiaiulavcrat ve- iniiiuilalc pio p.ccalis pareiitiiin sin. rr.

l.enici.ter cavciulam, si lei lilii pro pcccalo pronun- emeri' p:ii vulos : quanivis iiiaiiJavcril 111,11:, ne lilim

liarentur parcutuin; quo fulminu iradiicis structura pro peccaiis patriim, cum jiidicai, unnci. ll.i-i' .'i

dissilivil: vcrumtamcn tantis esse vcritalis pr.xsidiis advcriercs, Lsta iion diccres : aul si t liic ;idver-

inimitaiii, .j.iani tuciiiur ndcin, ut iicc ab ca profani- lis, ct tamen isia dicis; advcrlc etiamaiia esiicquje

laie, qti.e poU;st Dci lcgciii ii''g:iro, q.iatiatur. dicis.


Ai:c.Qii:crisul)isp:iii"ris, v:.g:il)iiii(lal(iquacilaicnnn
XXIII. JiL. Qiiod licct quanl.'csiti(ifinitaiis,tii
copios.is, f cd odiiisus cis qui rebus iiilijfrciilcs, supcr-
indicaliim jam vcheiiiciilcr apparcal, tu 1: |i loe iiwiii

llua vcrba conlemnuiil. VinciTis qiiippe ab adversa- diviiiilatis, ciijus acquilat.;in luemur, Cilr v; liucnl

riis .pios liabcs, el \iiicciidos proponis tibi quos iion


videamus. Uiipscil.iq li'?issii.c
lcvi discussioiic li ii

li:il.cs. Qiiis cniiii tibi .licit, falMini cssc qi.od Dcus pccvaricator, rerum ncccssiiatc q.ixiin priiiiuiil,

scrvare voluii iii jiidiciis liumanis, cuin jam palres et


an sna imbccilliiale compcllitur? .\n,qjlioninincii-
lilii suas pruprias causas liabeiit ad s.iain ciijusqne
Iruin cst, sola Iibidinc delimpicndi'? Iinc iiccMv
vitaiii, q.i:c scparati.n liucilur, pcrtinciilrs, ut ncc nicbxiis diccrc poluit, el idco comnic us esl Deuiii

lilii pro palribus, ncc |iatres pro filiis piiiiiantui? Nc- vcslruingravc pralium pcrtulissc.
mo vcl lcgi, vcl tibi Ikcc diccnli advursaliir: tu noli
Aiic. Verba jacias, cum rcbus urjds. Nuii cst

olisurdesccrc advcrsiis Dcum diccnlcm, Rcdilam pic-


lcgis sua; iirxvariialor, quaiido aliud icd Dcus iil

eala pitlrum in filios:cl ciim lioc assidiic dica:, luis-


Deus, aliud impcral liomini, ut lioiiiini

qiiam dicciitcm p.Hcata (ilior.mi sc icddcrc iii patrcs;


XXIV. Jll. Sicrgoncccalaniiias, niiii''"-!!!'!'»'.

Ht i.ilclligas iinn qui cori.inquosimitciilur, scd qui cx


iicc tibidoci prxvaricaiionisiiicumbit; q I

q..ibus gcncrciuiir allcndi.


nt cain jiislitia: f'jriiiam qu.im coniiiieniv
XXI. JvL. Nunc igitur ail ciini qiiic.im ngimiis,
dcstriKit jiidi''aiiJo? imo noii in islam 1

scrnio respiriat. Acqiiic-cih lcgi Dci (prori'SSioiic in- ,:tli'


in rcvercntiam suain srevial? Taiit;. esl ni 1

lerim, c. icn.m (inid ficias aig.inicnlanilo iiovim..s), .'Kioi-


Iiiis |iiilciilia, iil cldcviantcs argual, cl .11 •

nn rcsisiis?Si ac.p.icscis, solil.ila conl(!ntio; si rcsi- i|ii.t


sc :.iiciorit;iie miiiualur. Poslrno,
i

I1..111 a
slis, siibl.ila conseiisio* csl. Si acqiiicscis, cxsfincta
siiiit ji.sia a iioliis licri vclit, cl ipse fa i^

Tr.duciai.onim; si rcsistis, M..nlcli;coriim revcl.ita


jii-luiii csi; juslioics iiosquam ipsc csi, :

iiiio iimi jiisiiorcs, scd iios xiiiios, .'l se ni


' l'oi-ic', 11, r sir.
' \it;.i,i'ici.s r:vlcriil, iiiii:liim .'. vciIki, qui- Atc. Qiiid cst quod dicis, Iiomoqiiin.""'
I
r.'( .s (^v
II liii-
ri'l, livjil. (/»(i'i'm't (iisiiitalu. a;l Mss. l'ort. Mar. Clar. Q..anlo exccl-.ior, lanto inscrulabiliordn n'
' Ms. Har., »Hf(/iid's.',Hm.
' illc <!\ JUs. ajiliu.r, .••i rcsi./i.s, suhlnln comensio; s!i|i-
lilc, «iim Infv l>ii i,iuaa'pmm lu Cjiliiil.ii', Mii'. ,'l i.hr. ' Ms. Poii., conira <iii(C. i.UI/l
ItKi), cvnsciMO, Ir^iilur iIliui' cotilfiitiv. In coUicc Porl ,
' vigiiicrius vi.rs.Mii I.1...C iiraHcrmlsit : ^T
cuncio. mulriim est, suifl libidiii:- d:-linq:Ciidi.
avr I.IM.R TFJttlUS. IS58
iiia.Ki jusi a, lniil()i|iic a!> liac illii clist^nirKir. Qiii-; :cnliiiii ciiniiiia llliis impulari.
oiiini lioiJ jiiiiiis siiiU j>ci|i.'lrnri sccliis, «|iii)il lialiet Atc. Noii sciiicl , scd Siipiiis dixit Dcus , icccnu

in piiii">i.c 11(111 siiior»; '


? Ei imicii siiiil li cc Dcik, patruin sc icd.lcrc in lilios. UUi uliqiic twn di\it, iit
illCI'Ill[)nill:lilCr jUSliS OlllllillliS jilSlinr, ct cujis po- palrcs sc ri:dili'r.> pcccala lilio:u:n, ai.l iii fr.ilrcs fra-

Irliis caiiicoinpaialiilltcr oiiini!>iis putc^laiiliiis niii- triini, ,int iii aniicos ainicoriini, aut iii civcs civiinii ,

ji.r. lliti cogii.), ot iioii jii.liccii) I) iini jii(l!cil)us aiit al!i|iiid (^jiisiiiodi ; utscirciinis, fiiianilo illii.! dici-
liiiiiiiii.biciiiiipaiarc, qnoinnon iinlniaiiiliiiii cl cssi; tiir, gcnerationcm icdargiii, noii imitaiioncn) : qioil
j iNiiiiii, liini i|uaii(lo f.icil i','.io(i \iik'l ir liiiiniiiihiis ct tn |ios5Cs iii diviiii> clojiiiis intclligcrc, si iion IV-
iit;ii Iniii.n qiiod linino si f.iccri'!, csscl iiijiilii';'. laiiiiino iiiipcdircris ci rorc.
WS. :i.. .\u iiliid (inidciii jiislnin c l , (]iii>d i,i C XXIX. .Ii;l. Qiiod Iniiliix pi'C(ali, MaiiirIi;x:oru;u
r.nii. iil .t, aliciiii pcccalii alii-i iiiipiil.iiuli); cl ii.ijiis lilia, vosli:i iiialer, liac tcmpcst.ilo prodigialitcr pc-
I
r.nipit iiod iiijiisiuin cst, nl iiiiiiiii(|'iciiii|iiu pn> vo- pcrisse deflctiir.

liiiiliitis su dcliclis tcnin proniiiilicnins ? Aix. ^oii riitiociiiai is, scd coiiviciaris cl caliimiiiii-

Arc. rgc qiiod lilii snpriins rrspiHis.iiin c-^t : cl ris. Uclcgc aiiiiiiiios divinl cloijuii tiiictaiores ; ct vidc
discc , si olcs, (niciiiiiiliiiiiiiiim pcicala oiii^iiialia ct non liac lenipcitaio, scd lunge ante nos iii vcrbis
alicna in ili^nnliirct nnstra ; iion cadcm cansa aliciia, Aposloli lioc iiilcllccliim csso, quod apcrtissinic dixit,

qii.i nosii : nliciin ciiiin , qnia iioii ca in siiii viia iil cst, quod jisr tmuiii Iw.itinem jicccdtuin iii!iavii in

i|tiisi|iic iininisit; noslra Tern, qni.i riiil Adaiii, cl iii miuidum , et per pecc(i!uni innrs ; ct ::a in oniiics homi-
illii fiiiiiu oiiincs (.Imdros., lib. 7 i)i i,i(r. xv). uespcrtr.msiitinoin. v, 12), ailgcnciiilioi eiii pcrliiiorc,
\XVIJuL. Ll unde ci aut tanlii invidia, aut lanla qiiam rcgcncriitio siin.ii; nou ad iinilatioiicin, qiiaiii

nialiijiiil: ? Iiividia csl ciiiin, si ad Iioc dcccjiil pr.c- vos potius liac lciiipcsliile pepcri.->lis. lindo vos ti'ni-

r.ipicndo rcaliirain snani , ne virtulcs cjns , iii ipian- pcstas novilii dognialis vualri a f.icic projccit catbo-
Uini )iol al , conarctur iinilari : miiliynitas autcm ,
lica; Ecclcsi.c , tanqnam pulverem qiicin projicit vcn-

inio cruililas, si piinial proplcr injnsla opcra nior- tus 3 facie tcrric.

lalcs, qc cniii lcgi cjus obediunl pcrpclrarniit. XXX. JuL. Esse ii;iiiir lioc a Dco imiicialiim
Acc. im supcrius diimonslravi ,
qii:cdani Dcuin qiiod a<seiinins, cliiniil. lUiiuamvis scntcnliii; ipsius

jiiKlc f.ic c, qnc si Iiomo faciat, iiijiistc facil. Niini ct apcrla cl iiilclicctui oiiiiiiiiin cniiciiiata gcrnianitiis
iiijiirias las Deus ulci.scitiir juslc : linininilnis aiitcm iinlliiis in sc iia:vuiii i.Iit.ciirilalis adiiiiscril ; taiiien
dicitiir,ro/i vos ipsos vindicanws, cliiirissimi, sed dale iie tii ad iiigenii noslri coiifui,'ias tardilalcm, et dicas

lofum ir : scriplum es( enim, Milii vindictam ; ego re- non nos inleiligere qiiod piu'ccplum csl ; alio qnoqiio
IrivniimJicil Dommus {Rom. xii, 19). tcstiinonio noii jain pricccpti , sed cpcris scciiiidmn
XXVI Jui.. An fortc iion punil (qnod qnidcni fa- pricccpiuiii cxciciii, qiicmiidinodum sit lex intclle( i.\

cit pnidilcr), scd eiiam rcniiinerainr f.imulos, prx- doccamiis. Lcgimus in libro qiiarlo Rcgnoriiin , de
ceplis s .s liccl injustiliain docciiiibns oiisccnlosT Aiiiessia lilio Joas regis Juila : Factum csl, inquit, posl-
Et qiiid i profuil inviderc, si ct injustiis rcs facicndi; qunin sliibilitum eu regnum in mnnibus cjiis , occiitit

co crv' crnnt niorinlcs, qui) etiani jiisiiiiam ser- piieros suos ijiii occidernnl pnlrem suuin ; st d lilios coriim
I

vaiido Vii.sscnt? Cunique illi-i, qiios circnnivcnit, dc uon occidit , secuiiditm tei^nnicutuin leyis Doinini ,
quti

felirilalmiliil pcreal, liic taiiicn iicnigiiilalis ac jubli- proeceptum est , Xon morientiir palres pro ftiiis, nec /i-

lia: con:.L'nlia siinul el lioiiorc privatnr. Qn;into erat Ui pro palribus (IV Reg. xiv, 5, 0). Vidcs (|iicniadino-

lolcrabi is 9 rcli^ionis profcssioiie colla snbduccrc, diim IiisloiiiC lidcs jusliliiiiii rcgis judiianiis ostcndo
qiiain p (atn prxriiptn , lani exiiialia orbilas ^ du- rit : i|ui qiiaiiivis fuisscl dcvotus ; taincii (|iioiiiaiii

cerc ? claudicasse aiiiiiio in iioimullis rcfertnr , ad jiidicii

.\iiG. .'qncris tc , niliil diccns. Ab humana justiiia cjiis cnnfirmaliononi , commemorataj lcgis Dci accoi-

discern livinam ; cl vidobis jnsie Dctini pcccata pa- Sit auctorilas. Ne enini paruin habiroi pniidcris fa-
Irum nlcre iii lilios ;
qiiod taincn in juilicio sno si ctum boc coiisiderniionc faciciitis, sciiiiidiiin kgcm
honio s >
usurpct, liijusius cst. Nc tii cxorbitcs a via ct teslanienium Dci conMnendatur iiiiplcinni.

justa, i.cum andls peccata patrnm in filios vindicari, Auc. Iloc jiidicinm Dcus liDniimiin voluit csse, noii

aui Deii nolis* id Inecre, aul bominem velis , vcl Sdiim, qiii dixil, Reddam peccala pniiiim in filios

i
H s vel manilatis rcsislendo divinis. {Deitl. V, 9) Qiiod cliam per lioniincin fccit, qiiand i

\ . Jui.. Igitiir (pioniam vcl a scrvis stijs iiiliil per Jesum Nave, noii soluin Acliar, scd cti.-xn lilio^

lalc cc inilti Deus sinit ,


qu.ile lu ab ipso asseris ejiis occidit (Josue vii, 2i, 2,"i) : vrl p.r cnmdciii pn-
l"Tf'<!t' i ; manircslnm csi, tc iion iniiins ab bonorc piili sui ducem, filios Uiannn;t;orum cliain parvul(i<i,

I in ab biiinana rutinne fiigisiie. Ac per lioc mimiiim pcccain pnrentnm siiis mmibus iinilntos, cnni

I
" fiaiio , siciit dicis , crroi'0 dccipiiinir : sed cisdem t.imcn p.ircntilms nl pcrircnt, non iiijusla uli-

I
liri;!iiiiur , nl asscr.inius i;iliiuii:ii csso , pa- qiie sevcrilatc damniivil ' (/rf. vi , 21 ; x, 40). ^oli
cigo IO'|u,icitcr aupie innnitcr mii!ti|>Ii(arc tiia scri-

ic s. vigiiicrius, (fioff hnbcl ];ole^lii!e>n non sinere. pta ; sed scripiiiiaio Dei diiigontcr ailende, ne quod
c us oniJi X riirt. \l Mnr. ciiiiiV i^'n.,t'.i'.c/ iiiiuUMn.
' MC . vii^nici nis, orbilans.
' iih Vignicrin.iii, iwfcK. F,:iic.ii',alLir cx iiwius/Tiptis. ' Ccdo^ rorl., mandavit.

f^ATBOI. Xl,V. CQuarante.J


Il",5 OrEniS IMPEKFECTl CONTU \ JLLIANLM, S. AUGIJSTLM 123«

XX. JuL. AcU qiiidi^in rcs esl : soil tinieii ul ad id perGdla est : dummodo ronslci, npinloiii vcstnr et l.-gi

qiiod affcro sil iiilciilub kclor, adiiiniioo. Si qiii>|iiniii Dci neuliqiiani cnnvi^nire.

exislcirt, <|iii lioc profileriuir IiIktUiio \erboruni, .\tc. Ego acqiii.sco lcgi Dci : scd tu nin acquie-

qnod argiiiiiciilaiido lr.idu> ianiii coiiri.crc conilnr, scis. Ego non iic^jo ncc (ilium pro palic. iiec palrcia

id esl, ui pugi.ani iiidicirel legi Dci, cl sciilciili.iin pro filio, quando suas srparalas rau&:is liabciit, il^

qiiani proliiliiiiu3, sim; .•ilii|ii(> iiniorcdob|>icciel, assc- bcrc ilaiiinari : scd tu anilirc iion vis in Li-vitiro, flif.

rereique niiibiis posscl niodis, falsuiii lioc uirniii.nic ptribuiil propler jitwalit palriim siwniiii (Lcril. xx\i,

esse i|uod Diu>. scrvari voluii, cl scnicntiaiii de iiiia 5'J); C. in libro .Nuiiiciorum, ItciiUens pitcala palinm
loqiiiiuur c\ iilra.inc, ipiaiilum iii se eral, parle siib- in fHius usque in lertiam el quarlam qciicraliuiiem ( .Yuui,

rncrei, proisiis puiasei parcnlcs proplcr filiorHin, ct xiv, 18); ct apiid Jureniiam, Rcddms prccala patrum-

lilios proplcr pareiilnin pcrraia lain snlcre qiiaiii dc- in sinu fiiwrum eurum posl ens (iereni. xxxii, 18).

bcre daninari : ncc liic ' Uineii lalis pcccali Iradu. cni, ILcc ct alia siiuilia lu non audis; liis ac lalibus bvit
vol scciiiiduin ' npiniones siias, quirel asscrere. Cin ? tcsiinioiiiis tii noii acqiiicscis : ct t.im. u loqui, ct Ma-
Vidcliccl qiiia clsi consiarcl falsani legis essc scnlcii- iiicliicos C.ilb'ilicis objiccrc iion quicscis.
liam, qii:e U-siilicarelur cjii^inodi ncccssiiudines re- WII. Ji;l. Nisi fortc dicas, Deiiiii qiiidcmliocim-
spcrgi muliiis iioii pos^c criiiiinibiis ; lamcn inconc.is- pcrassc, scd iion faccrc quod pracccpit, iino contraria
siiiii ' maiiclial, ir.iduccui iion cssc pcccnli. Ilocinim agerc iis qu.c agciida niaiuLivcrit.
ipso, (|iio cl parciiluiii rcaui!; ad iilios, ct (ilioruiii a.l AcG. Ll lioc ijuain insipiciiicr cogitcs, ciir iionat-

parcnus redibil; ci)iisl:il>ai nou fuisiC gcncrationis, tcndis? Facit cniiii Dciis aliquiin.Io coiilra quaiii ' fa-

quiid ad filios gignenlium poccata pcrvcncranl; qiio- ciciidi iiiandavit. Ncc opus est ut iiiulta comincino>

niani et a filiis ad parenlcs, ulii g.iicr.ilio nou pol.r.il rcni, nc sit lungiim : cccc quod nolum cst oiniiilius,

causa cssc, rciiicavcriint. Qiii.l i^jiiiir liii; confcccrim dico. Maiiila\it li.iiiiini Scripiiira divina, diccns, Aon
appareal, iiiNiol.il.ilciii ()uidcin cssc auclorilalciii log s tc; laudcl us luum (Prov. xxvii, i) ; iicc lamcn D<-us

divinx, cl qiiam luiUa (|ucanl iinpicialum argiimciiia dicciidiis est :iri(igiiis aut superbiis, ciiin sc iiiiium.'-

prorucrc : Cjusaulem sanrlionc signalis^iiiic alipieab- ralnliicr laudare non dcsiiiii. \'A undc agitiir, jam
solulissiinc fiii>sc pr,i;s(:ripMiin, fccdam essc opiiiio- supcrius dcuioiistravi, qucm.idmoihim Dcus sinc ulia
ncm pcrversitaU'nique jn.licii, qu.riii iiiaiidavcral vc- iiiiquiialc pio pictaiis p.irciiiiiin siiuul cum cis iiiicr-

liemeiiier cavcndam, si rci lilii pro pcccaio pronun- emerii parvulos : quanivis inanJavcril bumiiii, iie filiuS
J

liarentur parciilum; qiiu fulminc iniilncis &truclura pro peccaiis patriim, cuiii jiidicjl, daninci. Il.ce ijj

dissili^il: vcruintaroen unus essc vcritalis pnsidiis advcrtcrcs, L<ta iiun dic.-rcs aul si el liaec advcr
:

I
iniinii.iiii, i[ii3m Uicniiir liilcin, ut iicc ab cja profani- tis, el taincii ista dicis ; advcrtc etiam vana ossc qu.e
laie, qii.c poU>l Dci lcgciii ii''^;irc, qiialialur.
dicis.
ALG.Qu.-crisubi spaiicris, v:.g:ibuiula loquac.talc non XXIII. JiL. Qiiod liccl quanL-c sit profanitatis, vii
r.opiosiis, scd odiosus cis qiii rebus inlKvrciites, supcr- indicaliim jam vchciiiciiicrappnreal, tain.ii pace ip^ius
flua vcrba conlcinituiil. Viiiccris q.iippc ab advcisa- diviiiiiatis, ciijus a;quiiatcm lucmur, qualc sit li.icvd
riis ipios liabcs, et \iiicciidos proponi:» tilii qui>s iion
vidcamus. ipscit.iquc liat Icgissu.o
Icvi discubsioiic L'i

I1.1I1CS. Qiiis cniiii libi ilicil, ralsiini cst^e q'iod Dcus piicv.iricator, rerum ncccssilatc quj: cuni prcuHint,
serv.irc voluii iii jiidiciis huraanis, cum jam paircsct an siia imbccilliiate cumpcllilur? An, quia boruni ncii-
lllii suas proprias cniis:is habeiil ad siiain ciijusqnc
triim csl, sola Iibidinc dcliii.picndi '? Al lioc iioc Ma-
vilaiii, qii;c scparaliiri iluciiur, pcrliiieiiUs, ut iicc nicli.ciis diccrc potuit, ct iiico coinmciitus est Dcuni
lilii pro pnlriliiis. ncc patrcs pio liliis piiniaiiliir? Nc- vcsiriim gravc pi'.rliuni pcilulissc.
nio vcl lcgi, vcl tibi lixc diccnii advcisatiir: lu noli
Alc. Vcrba jactas, tiiin rclius urgearis. Noii csl
obsurdcsccrc adviTs..is Dcum diccnU-m, licdilam pic- Icgis sux pr.Tvaricator, quand.i aliu<l facil Dcus iit

cata palrum iu /i/ios;cl cnni lioc assidiic dica;, iiiis-


Dciis, aliiid impcrat lioniini, ut lioniiiii.
qiiani dic.-iilcin pcccala filioruin sc icddcrc iii palics;
XXIV. JiL. Si crgoncccalaiiiilas, ncciiiibccillilas,
nl iiilclligas n'iii qui coriimqiiosimilciilur, sed qui ex pot.si,
ncclibidoci prxvaricaiioni^iiiciinibil; qui li<'ri

qiiilius gciicrcnuir altondi.


ut eain justitiu: furiiiam qu.iin coniniciul.ivil jiibciidi),
XXI. JuL. Nunc igitur ail eiim qnlriim aginiiis,
dcstruiit jiidicaiiilo ' imo noii in i>iani juslillain, scd
&rriiio rcspitial. Acqiiie-ci^ lcgi Dci (pri>r.'SSionc in-
siiain s.Tvial? TaiiUi c^t qnippo aqiii-
in rc-.cicntiaiii
lcrini, r.i loriiin quid ficias ai-giiiiicnlando iiovlniiis),
l.iiii |ii.ieiili:i, iil ct (liviaiUcs argiiat, ct iiiilla fiigicn-
.in rcsisii>?Si acquicscis, sulil.ita conlcntio; si rc>i- niiniiatnr. Pustremo, qu.ii
tiiiiii n sc aiictoril.itc si

Slis, siiM .la cousenslo' csl. Si acqiiicscis, c\sliiicl:i


.siii.t jiista a iiobis licri velit, ot ipse facial qiiod iii-
Tridiiciaiioruiii; si rcsi-.tis, M.iniclicoriim rcvcl.iia cst; jusliorcs iio-qu;iiii ipsccsi, ciipil vid^rii
jii-tii.ii

imo 111.11 jii^liorcs, scd nns ;c.iuos, cl sc iiiiqiinni.


' l-nrUs n.r xif.
AlT,. 0'''"l ''s' quod dicis, hi.iiio qiii niuitiiiii dcsipis?
' \ ii;.i..Tiiis irsrtoriil, r.'/ s("im(i'm <; cv \crl«., <;««-

rcl, i.f:.l. timrrcrrt (;isii(;alui ad M»». lort. Uar. (.lar. Qii;intocxtclMor, taiilo iiiscniuibili.irdiviiiiquamhii-
' JN. Har.. iHf<mfi:^.'.Hii!.
• llic cx 11.SS. additur, .^i rcsi.li.s, suhtiita ro>i\ntsiu: stip-
pli', iiim trije l>ei. '.iiian.piji.i iii C'-.icil>its >1 ir. .-l iJ:ir. ' >ls rorl., fonlrfl qiinr.
'vigiilcrius vcrMiiii liiiiic (in.iennisit <i: ./«i.i 'lOruwl
I.HI1, fowv.LM.J , l<'ifilur ilciuc fOii/.».'ui tn ciKlicc Pi.>ri , :

lunrio. iii'i(lri;i;i (r4, soto libidinf ddinq-.cndi.


la-^ I.IM.R TKIlTlLS. 1258
nia.K) jusiil .1, lniil<i(|iic :i!i li.ic iI1:i tlibl.nitior. (,liii< :x'nliii!i ciimioa filiis iiiipulari.

riiiin lioiiio jiisiiis sinU |'C!ii.'linri sccIik, ([ikkI halict Aic. Noiisciiicl, scd s.i'pi:;s Jixit Dcus , ] cocaia
in pnlc-l.tlo iiiiii siiiorc'? El liiuon biiiil li ii' Drii-;, patnnn sc rcd.loro in (iiios. Ubi uliqiic nnn di\it , iii

iiicimipar.ilijacr jii.siis oiiiuiiiiis ji^siiiir, i:t ciijis po- palros so ndJoro pccr.ua lilio;u;n, aul iii fr.;li'cs fra-
li'.-l;is cH iiicoiiipaialiililcr oiiinilnis prilc->l:Uiliii-; iiiu- tnim, ,'1111 iii aiiiicos ainicoriini, aut in civcs civiiii:i ,

ji;r. I!ac cogil.i, ot iioli jniliccii! 1) iini judlcibus aiil ali(]iiid (^jiisiiiodi ; ul soirciinis, quandu illiid dici
lii>iiiiihliiisc(iiiij;ai:irc, qiiciii noii ilnliil^iKiliHii ot cssc lur, gcncraiiiincin icdaigui, lum iiiiit;ilicnciii ;
q ii>d

j isiiii!), o(i.i!ii i]u:iii(li) f.xit ijMoJ viilcl ir liuniiiiliiis cl tii liosscs (liviiii> olojiiiis iiitclligoic, si
iii iion IV-
iiijii luiii, cl (piiid lidinn si fiooril, (^sscl iiijii-lns'. i;iL;i:ino iinpcdircris cnori'.
XXV. Jii,. An illiid ipiiJoiii jiisliiiii c l, i]iMtl i,>'C XXIX. JcL. Qiiud tradiix p.'c( ali , Maiii(li.t?(iru:n
f.K il, i(l c.^t, alioiM pccr»l:i alii-; ini|iiit.iiuli); ol ii.iliis vcsini iiiator, liac tompcstalc proJigialitcr po-
lili;(,

I
r.roipil (|iiod iiijiisittin cst, iil iiiiiiiii()'1ciih[iiij pio \o- pcrissc Jenoliir.
lii::l:ilis siiit: dcliclis (ciiiii proiiiiiilioniiis ? Ai c. iNoii nitiociiiai is, soJ r oiiviciaris cl c;iliimiii;i-

Arc. Lcgc qiiod lilii siipiiiiis rcspiiiiMiin c^l : ot ris. Uclcgc aiilii]iios divini cloiiuii liaotalorcs ; cl vidc
discc , si potcs, i{iiciii:idiiii>iliim pcccala ori^iiiaiia ct non liac lcmpcstaJe, scd Iniige aiiic nos iii voiliij
aiicna iiitolliyaniiirct nnstra ; iion cailcni caiisa alicna, Aposliili hoc iiitcllccliim cssc, quod apcrlissiiiic ili.\it,

(]iia iioslr:i : iilicna ciiiiii ,


qiiia iioii ca iii sii:i vila id est, quod jier iiiihki liomiiicin pccciitiun inliuvit ia
«luisqiic ciiiiiiiiisit ; noslra vein, qni.i fiiil A.Iaiii, ot iii niinulum , et per pcccaliim tr.nrs ; el i:a in omncs liomi-
illd fiiiiiius oiiinos (.lm(i/(/s., tib. 7 iii l.uc. xv). 'icspcrtninsiii [Hom. v, !2j, aJgoncMtioi eiii pcrtinerc,
XXVI. JcL. Ll unde ci aut lant:i invidia, aul tanta qiiam icgcncr.ilio san.u; nnn aJ iaiilalimicm, qiiani
nialijjiiilas ? Invidia esl cniiii, si ad Iioc dooopil pr.o- vos potius hao tciii|icslaic pepcri.>lis. UkJc vns |.-ni-
cipieiido orcaliirain suani , iic viilntcs cjms, iii ipiaii- pcstas noviiii dogmatis \c=!ii a f.icic projccit catho-
luiii potorat , conarclur iniil;iri ; m.ili^iiilas liUlcm , iiciB F.cclcsi.c, tanquam pulvercm qiicin projicil vcn-
inio crudciilas , si punial proptcr iiijusla opcra nior- tus s facie lerne.

l.ilcs, qu;c ciini logi cjus obediunt pcrpclrariint. XXX. JuL. Esse ii;iiiir iioc a Dco impcraliim
AuG. .lani supcrius dcmonslravi ,
qncdani Dcuni qiiiid avseiiniiis, cliriiit. i;t iiiianivis scntcnti;c ipsiiis

jiiste l".iceic, quo si liomi) faci;il, injustc facit. N:im ct aperta cl iiilolieclui oniiiiiim coiici!iala goriiianitas
iiijurias suas Deus ulcisoilur justc : lioininiliiis aiilcm iiullius in se lucvmn i.lisciirilalis aJiiiiscrit ; taiiien
dicitiir, Soii vos ipsos vindicaiitis, climissimi, sed diue ne tu ;ul iiigenii iiostii coofugias t.arJilatcm, el Jicas
tofum irte : scriptum est eiiint, Uilti viiiilictam ; ego re- non nos inlcliigere iiuod pi;vcoplum cst ; alio qiioipio
Iriliiiiiiii. dicit Doiiiiinis {liom. xii , 19). tcslimonio iioii jain pr;ooopti , sed 0])oris sociiiijiim
XXMi. Jll. Ai> forlc iion punit (qiuid quidem fa- praccptuiii cxcroiii, qiicmadinodum sil lex iiitcllci i,\

cil i>rudi'iilei), scd eiiam reniiincraiur f.imulos, prc- doccamiis. Logimus in libro qiiarlo Rognoriim , de
ceplis siiis licct iiijustiliain doociililuis oiiscciitos? Aiiicssia lilio Joas regis JuJa : Factum cst, inijuil, posl-
Et qniJ ci profuil inviderc, si ct iiijusl:>s rcs l;iciciuli> qunin sliibiHtnnt es( rcgnuin in mnnihus cjiis , occiilu
00 icrvciioriint niorialcs, (iii:i ctiam jiislitiam scr- piieros iuos qiiioccidiriinl piitrein suuin ; srd liiios corum
vaiido vciiissciit? Cuni(|iie illi-, quos ciiciiiuvcnil, dc non occidit , sccuiidum tci^ninentum lajis Do;nini ,
qun
fcliritalc niliil pcreat, hic laincM licn:giiilalis ac jubli- prcEcrpluin esl , iVoji niorientitr patres pro fiiiis, nec ji-

ti;c coiisciciilia siinul el lioiiorc privalur. Qu:inlo er;it lii pro piitiibus (IV /•.(•/. xiv, o, C). Vidcs (|iicmadnli>-
loleraljilius a rcli^ionis profcssiniie oolla subducorc, diim liisloii:c (iJos justiii;iiii rogis juiiitaiiiis ostcnJc-
qiiain per (ain pra:riip(a , tani exiii.ilia ortiitas ' du- rit : i]ui qiiaiiivis fuissot dcvotus ; taiiicn (pioniaiii

cerc? claudicasse aiiinio in iioiinullis rcfertiir , aJ judioii


AvG. Scqnoris le , niiiil dicens. Ab Iiuinana justiiia cjiis cnnlirmationcm , coinincmoral.i} lcgis Dci acce^-
discernc divinain ; cl vidcbis jii.stc Deuni pcccala pa- Sit auctoritas. Nc eniin pariim halidcl poiiJLris Ti-
Irum reddcre iii lilios ;
qiiod lanion in judicio suo si ctuin hoc ciinsidcraiionc faoiciitis, scdiiidiiiii kgom
bomo siiii usuri>et, iiijiislus esl. Nc tii cxorbitcs a via ct testanienlum Dci cominciidatur iinplriimi.

justa, ul cum aujis pcccata patrnm in filios vindicari, At'c. lloc jiidiciiiin Dcus iiominiiin voluit csse, non
aui Dcuin noiis * id facere , aut lioininem veiis , vol suum, qiii di.vil, Rcddam peccata p.iiium in /itios

leslimoiiiis vel mandatis rcsistendo divinis. {Deiit. v, 9) Qiiod eliain per lioniiiicin foeil, qiiaud >

XXVIII. Jlx. Igitiir qnoniam vol a scr\is suis niliil per Jesum Nave, noii sclum Acliar, scd cti.i^m lilio-

lalc cominilti Deus sinit ,


qu.iic lu ab ipso asseris ejiis occidil (Jusue vii, 2.}, 2,")) : vrl pir eiimdciii jw'-

pcrpeirari ; inanifcstum csi, tc iion inimis ab lionnrc piili sui Jucem, (ibns <;hanan;i:orniii eliam parvnlos,

cjiis, qu:nn ab iiiiinan:i ralinne fogisse. Ac per lioc , noodiini pcccala parentiini siiis moiilius imilatos, ciim
non Pclagiaiio , siciit dio.s , crrorc dccipiniiir : seJ cisdem lamcn p.ireiitihus ut pcfircnt, non iiijiista iiti-

lcge Dci dirigiimir , iil asscr.nnus i;iiijuii:ii csso ,


p:i- qiie scvciiiate danm:i\it ' (Id. vi , 21 ; x. 40). Noli
eigo Ior]u.acitcr ai(|iic inanltcr miiltiplicarc liia iscri-

• Sic Mss. Vignierius, q^toil linhct yiale^tatcii non Aiere. pia ; scd scri(ii!iiaio Dei dMigcntcr altendc, nc quod
• StC velus cudi \ Pirl. M:ir.oiiiii\i-'n.,fj(7 vijuilMi.M
• Sic Mss. viiinionus, orbitaiis.
• Edilio Vigaioria.ia, injki-. r.:iio.iibl!ir ox :!Tj lUionptis. ' cxdcv r.irt., niandaiit.

Pathoi. XL.V. (Quaranle.J


oi'Lm.s n:i'i:ur..(:n aiNTis .\ JUIJ.V.MM, S. .\LOLSTINI 44=10
vzvj

III iiiia ejii-i p;ric a|M>riii S'- lc \ uu<, rljiisimi ci>hir.i <.in\ciiii'C iio.i p .ssiiiil , ita i tK'Sse est ut aiicro

(« alicia iin<'iii:is. cdriiiii po^ito, aliiriiiii doii.gclur : id esl, ul v. i pi.e-


iii

XXXI. JiL. DimImis cl liiliiis l.!:iil)iii, criniii cim- ccpliiiii, vcl coiisiliiiin, vcl ailjiiiiicniuni , i.oii pi.l.st

II.1 siiiiguimm liomiiiis , crcdi scilil : i|iiniito iiKigis !.i!niil iii uiio tcniporo ct jusiuiii ei iiiju^tnm cs^e ;

.liiiiliiis .siicris losliliiis. li-gi qii.-e iii DLiilcronoiiiin iia el lionio nnn puicst unu cudemqu: lcinpoic cl rciis

(i.iilinoliir, 01 lii:^l<ir!:C qii;i' Iti.i^iiin f.ii!;i Ciiiii|)lciii- el iiiiiocens, ct hciiiis cl in:ilus Cssc.

liir, |iro Dci liniiorc crcdtretur? Qiioiinnlo jiuliciui Alc. Nenio qii:cril ctijiis fiieril coloris Cidias : i-.-d

qii.niiodo (|unJ maiid;u'cr.il tii qii:ciis, ul iiisiili.rris, ipiibiii le coloriLus vcfsi|M';l-


vclUi, ipsc |ir.nscripsit :

d.-liiTct scciinduiii ligeiii cjns jiiilici:i pro- lis iiivolv:is. Si dialoclica isla , (|u.x le iioii adilical ,
iircipi ,

l.il;i lcsl.iiiiur. Kl diiliilalur .idliiic Iradiicciii pec- sed iiin.il, ct ridiculuiii, quoniam ' jactaiiliculiim, f.i-

pr.ikiri aiuioiiiale niii posse? cil ; si li: c, inqiiani, di:ilcclica, <pi:e asseiil uniiiii-
.•.iii Scripinrariiin

C.erte siiiil isia coiilrnri.i, pro qiiilius lam loii^-is con- qiieniqiic boiiuiii cl iiuiliiiii siiiiul cssc iiuii p issc, :iil
lliclilius dimiGilur, id est, iiiiuui quod a voliis, aliiid legcs ciirisliaiKU disputationis aiiiniltitiir, non polesl
.|ii(>d a ncdiis doreiidilur el il.i cotilraria alqiic re- Csse uiius lioino siii:iil cl natiiia boiius , cl \itio iii;i-
;

ul vos por^ciueiido, iios di^pul^indo, vos lus : qiiod laincn cssc possc cl;iniat vcritis; nec Ui
I
iig:innli:i.

Lliaquc ei^o pnrs di- iicgas, el coniru di:ilcciicain iiiain lesiis cii;iiii ip-c
fur.irc, iiiK rati.iiie cerleimis.

ci rcpngnare ciinseniit, id csi, propicc Iiruduceris , ciiiii si.iit se rcs iialiot, liorum diioimn
Riare silii li:cc

pirenlum peicala piiniri lilios, el pr. pler paientum qii:c contraria cssc noii ambigis, alterum iribuis Coii

jieicala fiiios iion piiniri : ciimeii naluiale cssc , li dilori lioininis, alicrum voluniaii. Kruhcscat crgo

ninun iialural.: imn cs^c : iil p:iiciitiiiii peccala li- dialcctica tua, cl sicul tu de coiiiiiiuiiioiic, ila et ipsa de
liis impulciiliir, Dci lcgc prj:seiil)i ; cl iit iion iinpii- Calliuliconim dispulatione discedal : si auiein, qiiod

icniiir parciituin pcccaia liliis , Dci !cgc pr.-rsciilii. 0|iiaiiiiis, lii re.lirc volueris, furis ipsa reniancat.

Ilas i.piiiioncs conlra senicl seiitcmiasque bcllantes XXXlll. Jll. Ad caiisaniilnqiicrcferaiiturexempfi.


[Miiier vcras non posse esse nianircitimi :>sl Nain el L't parciitiim peccat.i filiis inipiitcnliir, ct pareiiluiv

liispuiaiionis erudil.e '


reijulis iiidicainr, ciiiii vlc rcliiis pcccata filiis iion iiiipiiloiiliir, noii pi.tcsl lioc iitriiin-

incciiis opir.io diiplex iiascitiir, ulraiiique filsam e.sf quc contiMriuin paritor jiistiim prubari : scd si jiisti-

po.-si', ulrimquo vcrain csse iion possc. Quod qiiidcm tia cst, goiicraniiiim soboicm rcjni lcneri' ; nccessc
in spcciiliiis di»cibis, cl qiia; incdiiiin li..licic dieiiii- est ul iiijuslilia sit, si propicr cadeiii pectila rca ii.iii

im ; II. .11 lami-ii iii liis qu.v coniraria siiiil, scd iiie.llo esSedicaliir. T.l sicut bonuin csl ji:sic pr.ecipcrc, ii.i

c:iri-iil, evciiire poie.-l. N. I.c. di:ileciicis ics suiit : si'il nialiim e-t iiijus'e qiriilipiam jiiberc : ct quanivis ics

propicr leciorcm discipiiiix liujiis cxpcrtoiii , aliipio pcrspicua argumcntaiido lcvior fiat, Uiincii quiiiiiam

id reserciiiiis cvcmplo. causain in absoliilo posilaiii jtivat cliam legis diviii.c

Atc. lla qiKciis iiiiile liliros loqiiaeissinios iinploas, c.oiifirniare sulTi;igiis , inliarc:iniiis liiiic loco, iii qiio

111 cliam dialcclicam, ii')i opus iion csl, lccloics eiiruin quicumqiic .sana nicnlc coiislilciil, por prxrupia qii;e

doccrc coiicii.<; non eog lans iiiioiiioilo alijicial Cliri- siionum pr^rseiiiiinn crraic non siniiiir. Acqiiiescis

sii Ecclcsia dialcciicum , quem ccrnil li:cieticiiiti. igiliir, aiiminiiator naiuralis inali, pr.vs.riptuni csm;

Qiiis ciiini te id agiTO iinii iiilclligat , ut in sapieiili:i lege Dei , nc liiii pmiianliir in pccc:itis |i.irctituiii.

vcrlii cvaciies criic.om Clirisli (I C.oy. i, 17) ;


qiii pro Agnoscis eliam, noii alilir lioc pr:cccptuin ab illo po
oinnibiis pro qiiilius niinluus csl, iii quiliiis ct tc con- pulo inlcllcctum fiiis^e, qii;iiiia nobis iiiiiic obscr\aii-

lltcnle suiit parvuli, in rcinissioncin pccciioruiii saii- duiii dcfciidiliir. El idco rc^oin Anicssiam pra;ceplis
guiiiem fiidil ? Dci obcdienlcin, iiidignationeni, qnain dc palris sui
XXXII. Jlx. Voiii;il, vcrlii giatia, iii qilfloslionoin intcrnccione coiio.'|ieial, latid.ibili inodcraiione fro-
Golias ,
qiio fuerit alfectus colorc , el iiiius eum iii- iiasse ; aiqnc occisis sni parcniis pcrcussorilnis, eo-

i;riiiii, aller caniliduni fuissc eonfiriiicl : diversa li;ec rum lanicn filiis iion pcr i,;n:iviaiii, scd pcr jiistiliain

opiiiii) pnlcst iilraque f:ilsa , utraqiic aulcni vcr;i essc poporcissc.Laiiil;iliir qiiiilcni .\mcbsias, el hoc seciin-
iion potost. Noii ciiiin poicsl cssc vcruin, iiigrmn il- dum Dei rcferinr focissc legem ; coniincndaliirqne

lum luisse, si c:iiididiis fuit scinpcr ; aiil candidiim obedisse vnliinlali Doiiiini : scd lanioii iiifusoalus va

liiissc, si iiiger oiniii :it:il.! pcrniansit. Il.cc crgo nitalis rcliipiiis non lacoliir, et ostcndilm' ilevoliiineni

iilraqiic opinio, qnx siinul vera csse noii potcst , si- David patris sui iiiiiiaius iion cssc : liic tanien ali

iiiiil falsa cssc lioc iiiodo polesl ; si ncc candidiis , illa giiicris siii saiiclil;itc ilcgcnerans, tcimit in jndi-

110,' niger , scd (laviis eju? color fiiil ; vel infcacto cio coinincnilalani diviiia lcge juslitiani, Untiiin rcvc-

I aiidiMe, nec laincn iiifusa iiigiedine , ex coiilniriis rciitia perspiciie a'qnil:itis \alobat. Qiiitl ei'g.ii iiiali

"iicdii)frilcr lomperatiis. F.icilius crgo ros di\ers» ct fides tua ciiinpleciainr cxpciide : li iiic i.iiqiiii:iloiii

conirari;i; negari poissiiiil pariier, quani p.-rfitcr appro- Dco admnves, qiicni alcrniim et pinm et jiislmii f.il.'-

liari. Isi.inutoin ronlraria, qii:e nicdium noii li:ilieiil, niiir, quani noc siiporbia piirpiirati, iicc dolor ci.in-

II.. piila lioniim ct ni.iliiiu , jiisi.iin cl iiijiislnin , in;!0- niisit oibaii.

< 8nii.i . I r.aiii^. iii iinn l.;m[H)r.' iii iin'iiii alqnc idcm
' vigii., qninn. Mss.. qiicmiin.
' visiii.Tius, n'!M (.•'i':'i. rarlirula nogans ab<Kl \ insim-
' \!gi.tcr1iu,c>Hd'(i0. tUs., entililcr. scriplis.
,301 nr.ri! 1 i.unus. KVit

Ai'G. Ainessias hnnio fnii, iiii iio i liifliai jiiditine coic : (inod li> .'t siipoi iiis o^crimiis, nunc t.Hlien ne
ilc orciillis, i]u.c iiosse iion poter.ii : idco pr;coe|iiiim eessnrio iipoti\iiiiiis.

qimil (laiiim ost homiiii in jiiilicio suo tcnuil, iil pro .\t'C. Odiosc ronciis, ijuod otiosc lo iiioris : vaial
pocratoparcnliim non ocridiTOl (ili.is. Peccalum aii- cniin tihi easileni los loquacilale revolvoro, qu.is
tcnitain niiigniiin, iil verterct ' in n.ilnriin, (|iiod pcr noii polos assiMore vori;;ilo ; et diccrc siiie iiiodo,

unum liominein inlravil in nuindmn, sine ipio iiiilUis qii.TC astrncre iion vales iil!o inoilo. Vis cnim vidcri

humo nascitur, quomodo p()sscl ali hominilius vindi- intcr se csse diio ista coniraria, reddi iii filios pcccata
cari, quandoquidem ila in omnes liomincs cum moilc patrum, ctpropccc;ilisi>:iiriiin (ilios iionesse pnnien-
pcitr.insiit, iilci pnen;i sna sitcomes usque ad iiiler- dos : quasi cgo uiiuni lioriiin dio;in), altcrnm Dciis.

ilum .scnipiti^rmim, nisi iibidivira gniliageiierati.incni Surdo, ulrumqiie Doiis dixil; ergo ulrumqiie justuiii

rcgcncralioncsanavcrit ? Hoc crgo ad Dci judicium, cst, quia jiislus lioc diiil. Sod qiiiid inter se contra-

non ad lioininum perliiicl, sicut aiia niulta, de qui- ria Deus non sit lociitus, ul inlclligas, Dei judicis et

Imjs liomines jndicare onndno non pnssuiit. El iileo hominis jndicis pro diversit:!te caiisarum disceriie
aliter maiiilavil liomini p.iienles el (ilio* jiidicandos personas : ita ncc Donm qiiamvis in filios patriim
jani separ.itim proprias vil;is agcnlcs ',:ilitcr aulcm peccata reddeiilcm, roum f:icies, noc hominem sic
judicavii ipse, ipiando pnevaricairiccm naiiiram i|uam judicarecompelles. Sed lu diio isua velnt inicr se con-
novcral iii radice, quamvis iiondum pullulassct in Iraria, tanla proli:(it:iie el perplexitate dispulationis

germine , seciindiim inscrulabilem juslitiam suam non obaliiidmilii objicis, ni^i qiii:! mnUmn loqueris.
cum stirpc damnavil, lilicialurus ab liac damnatioiie et parum sapis.

qiios vellel, per gratiam iiiliiloniiniis inscnitabilom : XXXV. Jll. Si aiilem dixcris ntiiiir.qiie jiisliini

quamvis et separaiim jam viveniibus fiiiis poccaia so- esse, ct quod n is dicimus, ei quod vos, id est, el

paraiim vivenlium reddidit pairuni : quod licere jiidi- qiiod lex sanxil ', ct qnod Manicli;riis Traducianusque
canli lioinini iiobiit ;
qnia iiovil ipse cnr lixc ipsa conlinxit : liic sane rationii, perspicua; potentiamco-
facial ' quanilD facil, id aulem Inim.ina inlirmilas hibcnles, bcnignius ic cnnvciiimus et milius. Cur er-
«cfcii. go si crediiis ci hoc boiium cssc qnod dicimns, ci il-

XXXIV. Jll Vcriimul urgeamiis locum : conslilit lud bonum e>se quod dicilis, lanlis lotam Ilaliani

ncinpc injustitiaui Dco adlisrcre non posse, coiisti- faclioiiibiis coinmovislis? Cnr scdilioiios Homa; coii-
(it etiam ab ipso esse praiscripium, ne olisiiit filiis diittis populis cxcita;>tis ? ciir dc suniptilins paupc-
peccata gcncraniium. Asseruit qiiidcm ipsa pij>ci- nim s:igin:islis perlolam pciic Africnm cquorum grC'
piciilisdignitas, injiislum idesseqnod probibet. Porro, gcs, quos prosciiuenie Alypio tribunis et ccnturionU
agamus tccum liberalius, rcspondendi tiibiio facul- hus d.'=linas(is ? ciir malroiiarum oblaiis h:creditati-
ut

lalcm de bis duabus opinionibus, quas supra coininus hus polestatos sxciili corrupislis, nt iii nos slipnl.i

|ioMii, id esl, ul imputenUir pcccata parontum filiis, f.iroris publici arderet ? cur dissipaslis Ecclcsiarum
*
vcl iinn impuientiir ;
qiiara putas credi jusliiiani quietcm? cur roligiosl principis lempora porsccuiio-
(lebere ? Si dixcris luam qiiainvis etiam ultimo con- nuiu impieiaie maculastis ; si a nobis nihil ' aliuddi-
venirc judicio '
; refero. uirum illam (pi;<; rcmansit oitiir, qiiam quod etiain lu boiiuin cogeris coiifiteri ?

nostram, jusiam an iiijnstam piilcs. Siiie dubio ini- AiG. Sicut falsa suiit crimina (|ux objiois uobis,
quam pronuniiabis. At hoc lcgis aucloritate cnsto -
ita falsa suiit dogmaia qu:e fingiiis vobis. Sed diti e
dicnda mandatur. Yides ergo uiium neccssario rema- quanium polestis omne malum adversus nos, miii-
ncrede Iribus : ui ant legem Dei fatcaris injiistam, tientes; nos lantummodo advcrsus vos chrisiianaiu
imo pcrlegem Dcum ipsum iniquitatis accuscs;aul fidem el caiholicam defendoinus. Etquid opus est vo-
ccrtc ad vocem conlugias magisirorura tuorum.et bis reddcre siniilia inalcdicU'), ei noii potius Evango-
dicas legem qna; per Moyseii daia est, a Dco tiio noii lio credcre, atqne gaudere, ipiod ex islis f.ilsisiiinis

fuisse mandalam ; aut si lioc uirumque proferre nou maledictis veslris nobis nierces augeatur in calis
audes, Iraduccm peccaliasseri contralegis documenia {
tlatih. v,ll, 12 )? Quomodoautcmiii Iiac re deqna
eiprxcepia fatcaris. Neque ciiim adeo to desipere nunc agimus, et illnd qiiod dicitis, tt illud quod diti-
possecredendum cst, nt dicas Doum justiliam qnidem mus, bonuin csse pnssiimus crodcrc ; ciiin dioaniiis
iii pracceptis, in jndiciis vcro iniquiiatem tcnere ; aul nos Deiim dixisse, ReJdain peccnta patrum in fiHos :

certcsecundum dogma vcslruin, in judiciis quidem vos autem qund pra:oopit homini judicanti, nepccca-
servarc jusliiiam, prxccplis aiitom iiiiquitaicm do- ta patrum rcddat in filios, ita Inudelis, utqiiod ipse

sedixit reddere, tani]unm iiostrum argiiaiis, el tan-


• codex «ar., vertereliir. Alii Mss., verteret : quod hic
qiiam falsum injiistumquc sit improbciis ; nec iii eo
Iassive u.suri alur, ul in illo Anibrosii sa^jie citato loco ex
lih. 7 iii l.uo XII « i^iuoruin licet dissensio per pr:cvarica-
: vos, non nobis, sed Deo refragari caluinniariqucsen-
« lioni^in
I
riiiii Uominis in nsiiirain verloiil. » liaiis''
• Viinieriiis lu.bmtes.
ot Mar. clar. , propiii vilin
rrxluliinus bic loclioneni votiMis ciKliois PorLaiiini. Nuni s-c XXXVI. Jdl. Veriim haclonus niitiorc sim functus
rursunj Aiiinislluus in ra, caji. 38 si'p irali:» prociU dubio, :
c'.\']io nunc anteni splciidor nammeai raiioiiis
iiiquil, .sua.s li/us ugmit.
' ii)dex Porl., cur lioc jiiste faciat.

' 1'orte, juUian.



(.odex Porl., cl qvod iex Dci sanxii.
• «orel, Clem. rrit., p.3'>i,legit : ,«£ cti.rcri.^i tiaiii qncnn ' vignierms, si a nobh aliiid dicitur; oniisso, mhil. Rf-
»(t etu>,:i ultimo cmicnire judicio. M. stiluiliir ei maiiu.siTii lis.
H63 OIT.UIS IMIT.RHr.TI CONiRA JUI.UNUW, i. AU..lifl.\l 12<;i

oslcndil, nialis ci Lonis, pKif.iiiis ei s.icris \h\^<1 NXWIII. Jii.. Scd r.o r.ulo i'xisial iprs tuinio :iil<o

e.ssc coiis'>i'.ii ni :il- olislipiis. nl por.^-piciiis sibi vclil scnloiiiiis appri.li.iri,


inipiis, jiistis cl iirnpiis, iiiilliini ,

qiie iilco iiil'-r |ir.icp|>l:i cl jmlii ia iK-i n.h.l c^sc pn- l>eiiin videlicct nu:i .'ililcr jiulie:irc, qnam jiiilicari

eiiarufn; Dinlrariiini aulcin cssc, alifna |io.c.i!:i ;iliis impcraiil; quod (piidoni csl conlonlionis ii(T;in.l.o :

iinpiilarc, < l c.idcni nc inipiiloiilnr jiilicro. yiioni;ini laiiioii (|iioiiiaiii voritaii arma siippoililaul ad oniiuMii

deliisdnoliusneccssc csi, uiio comesso. aiioniiii snli- dnruiiioii(i>rtiiii salicl;ilcm , iii id iiisi.m osloii<lor<;

jusio, alioruin iniqMuin dnciri. tcslcs accrrim.js iioii pigchii. Iiiipleliis ilaqiic sainto
movcri, iil «'^t, iiiio

Hoi pr;r.scripiiim esse, iie paicnliini Spiiilii loqnilur r':zccliicl prophda : Fnclns ol «r«i«
Jnl'i;o aiitoin J
pe(C.ita liliis iiiiinilenliir (/).•««. xmv, 16 ). Ac |ior numiiii nd ivc, dicciis : Fili liominis , tjuid rofcii piira-

roiili.niiini ojiis, iil csl, opi- boliim i.v/iim iii lirra Ivncl. diccnliinii, Pnlrrs niandn-
linc, c.idoni aiiclorilate

nioneni traducis, cuin M:init Inis fimdiliis corrni^sc. cnveiunl urnm occrbam. el d<iilis filioruni obslupiicrunl?

lc di- ico fv/o, dic.t Ailonui Domiims, si nnipHus dicclur pi-


Ai!C. Toiies diocre voia iucpigol, cuni lolics
\

p'idoal. Pcccaia paliuni se rcddeie Tubola liivc ia Itrael : i/noniani onines bmiiia: mrte sunt
rere vana iinn

in lilios Hous dioil : poocal i p.Tlriim nc roddal in quemndmodiwi niiima pnlris, ila ct iinima filii, oinnes

liiios , D.iis (piiilcin . s •d luciiini dieii : ulrumquc aiiimw mca: sunt. Aniiiia i,Uiv pcccal , ipsn moiictiir.

appr(ili:indiim al, quia iilinmiiu.; l»ous dioil. llomo aulcm qui fucrit juslus, qni f.icul jiidicimn el ju-

Oslcndi ccrle iion ikis aliiid dof. n- sliliiim, in inoiribus non miinJucabit, et oculiit suos non
XXXVII. Ji:i..

dcic, quani quod prinio raiio signal .Tqiiissiniuni, exiollct ad desidcrin donius Isrnil, et uxoicm prorimi

uim cii:Mii l>ciis sua loge oonfiimiii, icitio non alilor iui non coiilaminnhil , ct ad mii/iiiom iHMsd ii<i(nm iion

quam asscrimns , id qnod fiioral pr.ccoptiim. cum arccdel, rl liominein luvi dcprimct, ct piijiws dibilori

opcris laude compleluin. Incnlc.ilumcst quoiiuc


li:iiic Tid.lei, ct rapimim iian rapaeril ,
pancm suuin erurienli

Dcus ciiani iiudum icstimento, pccuniam iugm


vcrain c>sc jusliliam, qii.m placeie silii dabil ,
<•( njiciiet et

prxcipiindo mnnslravil. .\c pcr Iioc, conslilil iiiliii


in usurom non dubil. et supcrubuudiiniinm non arcipiel,
'

admiiiiciili Maniolia'aiii ir.i<lucein aul io raiionc,


aul et ofr i.i;iii.'i(iVi avcrlcl miiiilim sunin, rt judiciiini jiistiim

[acict intei viriim tt pro.iimum ejiis; ct in prareplis meii


in logis tcslimoniis invonirc.
Atc. M.iiiicli;ei dicunl naluram sinc inilio scnipcr ambularit , el jusli/icaliones mcas custudivit , ut faccrti

malam : nnde omiic nialum esse conlondiinl. ta- eas : justiis est isle , viia titiH , dicil Adonui Doiuinus.

Iholici auloni, (luod cssi^ noluislis, coiidil.iin liiiii;im El si ijcnuerii ftliiim pcslilcntcin , cffHiideulfm sangui-

pcccatoquo vilialam, mcdico Cliristo iiidigcic a par- ncm , cl facienlcm p^nata , in via paliis sni jusli uon

\ulis usiiue ad seiics qunniam pro


omnilius nior- : ambulmii , sed qni in monlibus manducavil, et ujorein

liius cst : crgo oinncs niortui suiil (


II Cor. v, 14 ). proxiiiii sui conianiinavit , et meiuliciim et pauperem

Liide MaiiicIi;oi scparandiKn a hoin) nialum sic opi- deprcssil , cl raiiiiuim rapi.il, Ct pignus nnn reddi-

naiitur, ul cMr.i sil n"S vcro qiiamvis inalum a lio-


: liil , tt iii simulacra posuil vculos suvs , el iniquita-

no iiitelligenlia s.p:tienius, noc' id quod maliim di- tcm fccil , cum usurn lUdi: ,ct supcrnhundiwliam cf.t-

ciJur, aliquam sidisiar.iiaiii c^se crcdamns ;


lanion pii : liic vita non viict ; oiiiiws isliis iitiquilnics jccu,

qui n;>n ila scparaiidiim nialiim morle mivielur, santjuis cjus snpcr ipsnm cril. Si un-
ab iis lilicranli!:-,

pulaiiius, iit cxlr:i sii ; sod in cis saiiaddiim essc sci- lcm iiciiueril jilium , el vidciit omiii.t pcccala pauis sui

mus, «l noii sil. Illi ohim m:ilu"i siilisL.iiliain ni;ilan) qiia- fccil, et limucrll , ct non feccril scciindiiin isla ,
in
'
iios viliunisiili-.Uiulia' liona^, iiuil.imi|iiosiili- tnonlibus nnn nwnducavil el oculos suos iwn Uvarii
dicunl' ;
,

Slaiiliani. Quanlum iiilcrsil allcnde ; el dosiiic incdi- ttd dcsiderin domns Jsracl, et tixorcm vrorimi sui non

Clirislum sanaiulis parvulis iuvidere, iic ira Dei conlaminavit ct Iwmincm non depressil el pignus non
cum , ,

inaiical siipor eos dicciilis, lUddam peciala piilrum in pigner.ivil , et ritpinam nnn rapuit, pancm snxm csu-

plios. Illiim aspioc qni liocdixil : Deus e>l, noii Ma- ricnli dcdil , cl iiiidum operuit vi's'imin(o , cl nb iniqui-

nichxus. llluin aspioc qui divit, Pcr liominem niors, tale arcrlil manum suam , usurnm ctsupcrabnndauMm
el pcr luvniuem rc?urrectio morluorum : «i<ti( ciiini in
non acccpit, justiliam fcril, cl in prarccptis mcisnmbu-

Adam omws moriimliir, fic cl in Chrislo omncs vivifi- lavil : islc non morielur i» pHrri* jki imqnilatibus , vi:n

eabunlur{ 1 Cor. \\. 21, 22 ) : Aposloliis Chrisli cst, tivel. Patcr aulcm ejus qitiu Iribulaiioiic Iribulatil ,
cl

noii discipulus Maiiiilii i. Illiini aspicc qiii dixil, rapinam rapuil , conlraria fccilin medio ptipulo nicu, cl

« Omnes homin.-ssul) peccaio nascimtir » (.Imfcrnsiui, tnorluiis «I in sun iniiiuitate. El </i.ris(ii ; Quid cst quod
vclT, cpisropiis Cst filius? Quin filius ju-
de Piriiitentia; lib. \, rap. 'i ) :
noii accepit iniquitalem palris siii

cailiolicus, iion M;iiii(liJ'Us, aul Pela-iiis, aui Pcla- stiliam ct jiidicium et mi.trricnrdiam fccil , omnia lcgi-

giaiiush;ircliciis.Qii.aproplor (iiKiiii mi pccoalum ope- tima mca cimscivnvil, et fecit ca; vita vivcl. Anima (iii-

ris punil cl hdinn, pcccalum aulcin origiiiis niinnisi tcni qiia- pcccat , i/'.<(i moriodir. Filius non accipict in-

Deus : idco Dcus,cumsedic.H porcala palriim rcddc- juslitiam palris sui, nrijiic palcr nccipiet injusliliam
filii

pr.pcipil iniiicn liomini iie pio poccaiis cl iniquilas iniqm


rein filios, '
jiiii JHslilia justi super ipsiim crit
:
.

palrum dainiiot cl lilios. Disocj-ne divina cl humaita

jiidicia, et invcnies iiilcr scdiiu isl:i noii cssc coiitraria. vcrum.


'
Sic Mss. )iivta l.W. At odili,;iirf«ii-'»l
• C<kIcx ivirl., nr.
> a«lox rorl., jiosiiK.
• rovnoaniits loriiojipm vrlonini l.lirorum, rorv
lliio
' sic ms. Tignici ius : llli citim iniilii.n substwitia iim- le-
oaui rolniiub 'liolis I
Mar. Ll.ir. pro .pia vi,;iiici iiis i.i
bi/n dUuiU.
iJriS LIBER TERTirs. jjfio

iiiptT ipsum ciii. El ijiii;i(us si cim'. i7«( se nb omnihus Aposlolus Adani cx pailc pccraii , oi Chrisiiim ,-t

iiiiquitiilibus sui$ quas jccil, cl cuslviliiil oiiinia maiiitala pane jiislitiinpriqiniiii, iqipniii. E\idoiiliiis aiilciii lilii

mca , cl [aciul judicium et jmtiliam cl miscricordiiini ostciidam ad novuiii Tcblaincnluiii pcrlincrc, iii (pio
viia vivcl, et non morictur : omiiia dclicta ejus qiia^cum- rcgciieratorum Iwprcdilas csl qmid E/.cchiclcm pro-
,

qiie fccit , non erunt iu mciiiorin ; in sua juslitia iiuain plictain di.visse fOiiiiiioiiioras : 110:1 quideiii iinnc, soii
fecit, rila vivet. A^uiiiqnid voliiiitale viilo mortem injusti ciiin dixciis omiiia. qiiiR dc ipsis verhis cjus luic lo-
dicil Adonai Dominus ,
quam '
ul avcrtat sc a via sua quacitiilis niore ditlunis cs.

mnlil , et vivat? Ciim se autcm convertcrit juslus n sua XXXIX. JiL. Vidcturne asscrtor locupulcs jiidi-

jHStilia, et fecerit itiiqnitates secundum omnes iniquitatcs cionim ' suomm Dciis ,
qiii tam niuliis capitihns de
quas fccit hiiqnus , si fccerit , non viycl : onincs jiisliiiiv liac qirrstinne iion snliuii jndic.uit, scd etiam disnu*
ejus quas fccit , non crunt in incmoria ; iii dcliclo ej'is lavil? I'iaiic qiii Iciii|i(>imiii nosiroriini piicvidcrct cr-
qno excidit . et in pcccnlis suis qiiihus pcccaril , iji i(J>i» lorcs, liinla vciboiuni siioruui vcl liicc, vcl copia,
iiioj-iViiir. Et di.tislis : Non diiigil via Doiiiini. Aiidile duo ist jii>le n|ioralus cl piovidc * : unuin , nc quis
nunt, donms Israel. Numquid via mcii non dirigit? ulla qiwistionuin anibiguital* movcrelur ; aliud, nc
iVuiic vin vestra ncn cst crqua. Cuin convrrlit se jiislus apud ciiS qui se ininicrsisrcni spoiito nauriiigiis, c.x-
a sua juslilin , ct facil dcliclum ; morictur iii co diiiclo ciib.liftiiis liihiila iilla roiiiiiiicvot. I.nqnitur ad Jud:cos,
quod fecil, in ipso niorictur. I't cuiii nvert>* i! .^e iiiiiiuus qiii caplivitatcni sccleriliiis e.xigontcs, ad rclcvandam
ub iniqiiilnte .siia quam frcit, et feccril jii.lic'uiii cl jnsii- prnpri.c pr.i varicatiotiis imidiiini, parciitibus, non
tiam : hic aniinam suam cuslodivil, et tivil, nt avcitcrct iiiorihus siiis, dehilaiii eiim fuissn jaclaliaiit : el con-
le nb oninibiis iniqiiitalihus suis ,
quas fccil, vila vivel veiiil eiis aiii inrilalo patria. Uiqnid vobis, inqiiil, isram
et non niarictur. Fl dicil doinus Isracl : Non corrigil piirabolnni , 1« dicatis , Parcntes iiiandiicarcrunl aiiin

via Doniiiii. Nuniquid via mca non corrigit , doiiius acerbas, cl fiiiorum denirs obslvpuerunt ? Vivo ego, di-

Israel ? Nonne maijis via vcstra non cori igit ? Jdco ril Adonai Dominue, si dicefur amplius parubola liwc in
ununiquemquevcstruinsecundum viasipsiusjudicabovof, hrael : quoniam omiics anlnite mca: sunt ; guemadmo-
doinuslsracl, dicit Adonni Doniiims [Eiecli. xviii, 1 jO). dvm aiiima piUris, ita auiina filH , omnes animm mece
Ai;g. Ha;c pcr Ezcrliiclem propIioUMU primissio sunt. Aninia qua' peccat, ipaa moriclur.

csl novi Tcstanicnli , qnnni noii inlolli^i^, u!ii Dens AfC. Cumail, Si dicelnr amplius parabola Iwc in
rogcncrtlos a genoralis, si jam in niajoribus xlaiilius Israel; osleiidit solerc dici , Vulrcr, mnnducaverunt
suni, sccunduin propria facta diicornil. Do quiljus twnm bccrbam , el denles fdiornm obsiupuerutit. Nec
eiiim dicitnr, ;4iiiii.'a pilris mca est, ct niiinia fiiii mea argiiit qiiia (liiehaiiir, scd proiirntlt ulii ' non dica-
est; separalim prociil iliiliio suas vitasagnm. Si au- lur. IJiidc aiilcii hoc dicoliani, iiisi qr.ia , Reddam
lein filiiis adliuc cssel iii lim.liis patris sui, siciit scri- pecraia patrum in filios (Deul. v, 9), Deuin di.tissc
]ituin csl (!e Lovi ,
qtiod iii liiiiiliis fiiit Abialrc, scicbaiit?

(|iiandii dcciiiialiH csi a McUhisedor li .Miraliani {llcbr. XL. Ji;l. Ad cxcniplaiidaiu ei ennfirtnandan) judicli
VII, 9, 10); non po^sot liir.c dici , .liiiujrt ))«(ris mca sui Kquilatciii jurainenio Doiis uiiliir, el auctorilalcm

esi , et anima filii mca cst, quaiiilo iina utique aiiiina cniistituti obteslation.; cuniulal. Iiitellexit hoc gcmis
ciat. Vclans aiilcin Prnplieta inysieriiiiu suo lciiipore loqiiendi Apostolus ,
qui ad llcbracos ila disscniit :

revelandnin, rogcncrationcm non nominavil , per \ olens , iiiquit , Dcus oslcndere piomissionis liare-

qnam qiii^^qiic (il:us linniinis cx Adam Iraiisit aj (^liri- dibiis iiiwiobililulcni consilii siii , iulcrposuit jusjnran-

stiini : scd qcod iion dixil illo loii-porc. inlcH gi vo- dum, ul pcr dues rcs immubiles, quibiis impossihile esl

lnit istn tciiiporo, qiio fueral ad Cliristuni iransoiinli- tncnliri Dcinn ,


forlissimum sulaliuin habeamus (llebr.
liiis auri'i'o'iduin vclaincii. Nain qiinni^m prolilcris le VI, 17, IS).

issc tliristi:uiuiii, quanivis oslciid.is anlioliristjni , id AiG. Et ibi nnviim T siiimciiliini prniniiichaiur.

cflii erc iiiiilioiis iil Clii isliis gralis iiiortuus sil ;


quiro XLI. Jui.. Duohii!, crijn hc^ oslonili dicil, Douni non
:i to, iilrimi si lioino faciat opcra illa cniicta jiKlilix ,
pnssc niciniii, liiic ipsn (Miia proinisil, aiquc id ipiod

qua" pioplieta Ezccliiol lotios repelciid.'i coiiiint iiiiir:ii, proiiiisit i|iili so lesliiliir iiiii.kic : nnn qiiod Dcussine
oiiani iinn rcgencraiiis, vita viv.il. Si dii is euni vita nlliGlalion' 1 li iiiihocilliiiii :it(|iic duhiimi sidcat hii-
vivcro, coiiliadicit Christiis aiiticLiislo, rt dicil, Niti 1> ic Miiiiuiiciii ; jcd ut vcril.iiciii sii.iin (iMCiimciitis

iiiiiiidiicavcrilis canieni mciim , el bibcrilis .'^aiigiiinciu gi:iii(liliiis oiiorarol, lO goneie iDciilioiiis ' abiisiis cst,

iiiricji , iioii liabcbtt^s vilaiii in vohis {Joiiu. vi, 31) : qund hoiiiiiiibu^ Cliaiii lal!oic solilis credi fncial. Ilnc.

ijiioni cihiim et potiiiii ad icgeiicralos pwtinoe, vclis cigo pnndi rc iii prii-sonii (puiqiio c^iiisa adiiionel Dcnj
iiolis, cop;cii.s coiifitcri. Si aiiicni (aiila inole ;uicti>ri- aiqcc prac^ciibit, ct ut iinlliis liuc qund Tiadiit iiini

l:vis ohtriliis ', rosiiomlcris cuiii qiii oninia i;l:i boiia asseiuiil , dc pnpiilo sii^piocli r, ot Doniii iinn pnssn
liioiit, si non fucril rci;oiior:iUis , viui iioii \iveic: 10 qi:r,i:i ih.'l'.~laliir nin.li. jiidic.iic, cngi.o.M.it : Viiu
ic-|ioiidc qii;i> causa sit; i • vidc gcucriUiniii rc.^eiic- rgn. dicii Adonii Dcniiuuf., si niuylim. diccUir pnynh^da
r:ilioiinni . non iinilaticiii iiiiiiari:iiu.'i<) , iii co quo'.! irii c iii Isriict.

oliiclis subsliiiiora!, qiio 0:;l llii.liiinim .oi-.iniiis viii;a!;i?, • i).-or..l, i'ul:ri(iniin : r'^t;lii:Uir i-v in.iuujcrij.iis.
5i ilicct. i't vnquitaUin
piit.'!- iioii pij-.titit fiiii, 040. •^11'M.s.s. I iliti iiiiiciii, picvidU.
' voiasoinlox ruii., quHVlim. ' lil ti.ii». Mss , iihi.
» Vi/iiioriU3 Ll \i..>s.'.Mji-. i.lji ., nb-ilihl:iii. Tur:.. ohliitiis. ' In Mss., cio r.tiijnts.
I2C7 OPlilUS IMPEIlFiXTI CONTRA JULIVXU.M, S AiJGLSTIXl 12GS

Israel, rccte dltcres si vcros ipiod scriptiim ct, Sinit cr.in iimHcr ex tiro, i!a ct
AC6. A'on dicUur iii ,

Uraelilas rcgcncnlos viJcros , in qnibus lint noii di • vir per innliercin ; umnij aulem ex Deo (I Ccr. xi, 12; ?

leiur. N.iin in liis (|ni non rcgencranlur, nicriio di- Quoii ccric aul secundum carn>!ni dictum csl,aut

«ilnr; qnnniam non snnl Isntl, sccundnm id qnod scciiiubini uliuiiiqne : noii tamcn seciindiim anininm
nii nd Uonianos Apo=.lolus. A'oii eiiim omnes qiii ex
solani. Q;iod aiiliMii libi pl;Hel ul d'cat Deus , 7/ii<jii(j-

hrncl lii sunt Isrncl : iilii sinfi diibio filins novi Tc-
,
«iiiiHm et stuUduin esl . u( "ini rc» , nicn iningn nliciiit

!-l:inicnri , hoc csl filios iiroinissionis ,


Tolebal inlel- grarelur operibus
ribus : cur non quxris uiidc sit jusluin

i^i. Dcniqnc scqnilnr : Sed in Isaiic vocabilur libi sc- ul aniina cariic
iriic dc parcntibus tiacia et ipsiiis Dei I

tiicn : lioc csl, iioii qui fitii cariiis, lii filii Od, scd filii gravelur opcoribus ? Ciirpus ciiiin cnrruplibilc .iggra-

jirnmissioiiis dcpulniiliir iii seiiiiiie {lioiii. IX , C 8). val aniniam {Sap. ix , 15). El piilo le agnoMcrc , Dei

XLII. ith. Qnid csl hoc, Ai>i)'lius non dicitur : opus esse etiani cori iiptibile corpiis. Quid igiiiir iiic-

tnm hoc us.iuc liodic lanlis .Manicli;cori!in con:ililius ruit imngo Dci , ul ad impodiincnlum reruin scieiida-
a!.scr:iliir? Sed boc c>l qnod iiidioal, qnoniani ncnio riim corruplibili corjioie gravctiir, si iiuilum csl ori-

"ini esl clc popiilo Isracl , vcl qui liiijns Scripiur.x :iu- ginale pcccalum ? Cur aiiicm non eliain hoc ' facis

< Inrilalcin suj.eipil posl definilioncni mcani l.ile qnid Dciim dicere, Iniqiiissininm ct sloliduin c>t, nt iiica
,

aiidebil .iccredcrc '. Poiro oninis qiii iii i!Ia opi- res, mca iniago per infidcliiatcm vtl iiegligeiiiiam
iiioiic pcrslitcril, iicc bis oliedit Lilleriv-, nec in eo larentiiin vel quornmlibet iiiler quos vivit, vcl pcr

qiii c;u veius Isiael annniner:ibitiir. (|iiainciimiiue necessiiatem, sine Baptismo dc corporc
Aic. Si cigo post deliiiilii^nem snain vnlt iiileHigi excat , cl ad rcgnum mcuin iion adniiitaliir , iicc vila

Dens lioc iiciniueni crcditnruni ; (pi;creiidiiin cst, cur vjvat ,


qiiia carnciii saiiciam non niaiidiic,;vit . iiec

aiile liaiic n:in improbc crcdcb;ilur ,


pet&ila patrum sanguinein hibit {Joan, vi , 5i) ? An cl coiilra ii^tam

iiiiiin iii filios cssc rcddend.i. El si benc qtiacralur, Chrisli sciilciitiam dispulabis aiqnc rlamahis, dicciiS,

iii\cnieliir proplcr obnoxiam gciicnilioncni diclum , Prorsiis, cliamsi iioii inairJueavcril carnein Cliristi,

Iteddiim )hccnlu palritin in filios. \ji\i\'- naliiincst pro- ncqiic bilicrit cjiis sangnincm , viia vivci ? voccm
vcrbiuni illud dc uvis accrliis. Propicr libcrain vero ciijiis , iiisi aiiticliristi ! Vadc, dic isia , docc isla :

rcgcncrationeni proniissum cst TcsUiincnluin iiovum, aiidiant lc Cliristiaiii viri cl reinin.i: , aiidiant homi-
ubi linc ainplius non dicalur : qiii:i h:creilitati da- iics mcnlc corriipli , reprobi circa lidem ; audiaiit le,

i>ii:05;c(pi:«vciiitcx Adam, pcr Clirisli graliam rcnun- aiuenl tc , bonorciit tc, pascant, vesliant , ornenl lc,

liaiur, quando rcnuniiaiur huic saiciili), ubi nccesse cl pcrdiliim scipieiido perdant ei se. Scd iiO\il Doini-

csi puiiii jiigo gravi filios Adam, non niiipic injuste, . nus qni siint cjiis (II Tim. ii , 19) : nec dcsiK^randuni
.1 die cxiiiis de vciilrc niatris coriiin, usqiio in dicin cst ct dc vobis, ipiamdiu patientia cjiis impcndilur
scpnllura; in m:itrcm omniuni (f.Vr/i. xl, 1) : undc vobis.
s:icra mysleri.i, etiam parvulis tcnuntiantibus , salis XLV. Jix. Cui liunc sl:ilum dedi , ul ci nolcini

(|uid apaliir ostcnduiil. iicnio iioteret cxternus , std spoiito r:ipcsserct \tl

XLIll. Jdi.. Pobt(p:am par.ibol.c iliius vanitaie re- pcccaium vcl jnsiitiam , vcl pra-miiini vcl rcaiiim.

prelicnsa , sanxil scnlcnliam promulgaiione aiqiic Alg. Oe prima boniinis iialura hucdici polesi, iion
oblcstaiione diviiia , ctiani jiisiiii;c sua: dignatur ape- dc isla vili:ila atquc damnata. Neqiic cnim et bi para-

rirc raiioiieiii, ciir necessiiiidiiici pcccatis non gravcn- diso aiiie peccaiiini agi:r:iv.ilial aniniain corpus c^t-

liir alicnis '. Qiwniam onvws aiiiiiia: , iininit , meai riiplibilc : aut vcro iisqnc adeo vos imiile tnrriipli
suiit ; qvcmadniodiiin aiiima pairis , ita ct anima filii , esiis , iit eiiam boc diccrc aiidcalis. Si aulcm noii au-
oinncs aniina: meai sttiit : aniina quos pcccat , ipsa dclis , dicile quare corrnplibili corporc imago Dei me-
viorieliir. Quarc crgo cssct a-qiiissima seiilciiti:c nicrit aggravari, qiii iion vultis cum caiholicj Ecclc-

ista moderatio ,
proprietatc qiioqMC o^tciidit ani- sia peccati originciii tonlitcii.

iiianim. XLVI. JfL. Iiidigiiaris iliiqiie mihi.cnr jiiraiiti nii-

Aic. Isla proprietas aiiimaruin ad \il:is pcrtinct gis Deo cridam qiiam Maiiiclixo somiiianti ,
, qiii

teparalas. Nnii cniin renasci aiiqnis nlsi nalus pnlest. nulla pr.psei tim , si non sanne lidei iC--.linioiiia , vel

Qii.irc aiiteni dccimalns est Lcvi euni essct in biinbis argiiniciita proiiiit vigilaiilis ingeiiii : qirc liect iniii-

Abnib.r, i\W\ quia nondinn in cis fucrat suaruiii pro- qiiani t.inla inveniri qiicaiil , ul veriiatis valc.int fiiii-

prielas anim:irnm ? daiiifiila convelleic ; laincn qii:c vcl in pr.esciiliariim


XLIV. JtL. Cum aniiiia , inquil ,
p:iliis mc:i sit , et conlra slolidilalis piidorcm sul.itii qiiidpiam , si aple
aiiiina lilii mca sil (quo tesliinonio , iit mullis aliis , dicerciilur, alTirreiit. rcrsistit Dcus, id qnod sarnim
duccliir , aniinam nilid debcrc semiiiibns, qnain Itciis feccral pr:ctipiciido , cominunirc juraiido. IVrgil pla-

jiiri suo \iiidical) ;


iiiii|uissiiiium , iiiquil , ct sln- iiiiiii faterc < tiani per cveiiipla qiiod saiicit ' , el dicil

lidum c.'.i , iit inca rcs, inca imago alicnis gra- <piia !-i fucril • homo omiies justiliiC spceies inipolliila
VI tur opcriliiis. (lcvnlinnc custodiens , ct hic genuerit filium ipii pc-

Arc. Scparas ergn c^irneni a jure Dci ,


qncm pntas stileiiliiius nioribns adliicrcscal , alquc ah irnicribm
>'iiniani so'ani jnri pioprio vinilit:in> ; cl olililiis cs

' Ms. Porl., /;jV,


' Sir >Ki Al (Hlilio >it'niciii iriiiia, nc rciidcie. ' tidiii , .icn/ir. ( l.ir. rnri , tancil. Mar , ftnetU.
• llss..ii«.:ri;|i. • sic Mss. Al vigii , fccciil.

I
«209 M!;i; IKHIILS. 1070
di!lli'Cial p;il(Miils, iiiliil ci |irnsil l:iiiUi paliis tiira jii- liiiii
,
par.iii cs;is i;ili!iir. Iloiiiio^ inipl' ii- p ir.iilisuiii.

sliluc t(iiii|i;iMln iiobililiis. Ali|iie ilciii c rcg^onc lui- Sl ciiim li.ic ibi riiluri fiiissc n<in dicitls ; qii i ro ciir
jiis piH't;iliiiis filiiim slaliiil , p;ilris siii vi;is lOii-^ilio sint in p:irviilis niilluni baiiciilibiis , nl cdiilcndiiis ,

nieliorc riijTiciilPiii , osl('iiilili|ii(' iiiliil ci iioccrc iiii- omniiio pcccatnm. Si aiilcni el isla ibi fuliiia fuisso
f]iiil;ilciii piiciilis. Parcniqiic cdiKlilioiicin jiislili;!' fa- iioii crubcstitis diccrc ; (pi;iles tliris:i;ini .silis ,
quid
til Mlipic |icic;ili , asscrciis viiia gciicianliiiiii lla iion iios opus cst diccre?

ire per &ciiii!i3 , siciil nnn qiicunl ire viruites ; sod .iil XLIX. JuL. Displicuil linc ciilturibiis i.loluinni :

•jiii .smiin oniiies ."iiiimas periinere : pcr (piod ci illnd di-plicct ct vobis lidcs nostra , (|uam vidctis Iiac Icge

osiondiUir |ir<jr.iniini , ipind dicis iiascenllnin ol ;iiii- fi)riii;il;iiii. Dlxcruiil crgo profaiii : jVi'» esl rccla via

iiias cl cor|iora a jurc di.iljnli pnssidcri. Domiiii , Aiulilc crgo , inqiiit , dointis Isracl. Numquiil
A^c. Jain lilii rcspoii?uni csl : iiiaiiilcr verLosarls. 110)1 csl lia inea recla ? Nunne via vestru non cst «'711.1 .'

Toliis liomo , lioc cst cl aiiiina cl corpus, per substan • Ideo unnmijHcmque veslnim secimduin vinin veslram jn
Ilain suaiii ad jns pcrlincl Crc:iliiris : pcr vllinin vcro, dicabo vos , (/iii( .\donui Doininus. 1'cispK Isiic (pilbui
<|iiod null.l suljslanlia csl, dialiolo ,'Sl inancipnliis ;
tcsliinoniis miinaniur? Niiin :iliqiia 5c< lamiir ;iin

siil) cadcm taiiir.n polcsiate Crcaioris , sut> ipia et i|ise bi^u.i ? iiiiin aiiciipaiiinr vci ba gciierali.i "'
iiinii aiit debi-
csl dialiolus consliluliis. libusaul iiivolullsaiguinciitis lidcni tncniur? Exsccra-
XLVII. JuL. Asserla CKaniiiiis sui lilira, jani luiic mur quod exsecralur Dciis, intclllgimus quod cxponil
opiiiioncm vcslrani iii liis qni siinilia arliilraliaiitiir ,
Dciis, disscrimiis ipidd dis|iutavlt l)cus, trcdliniis pro-

acciisat. Et dixislis : Quid esl ,


quoil iwn nccepit iiii- ptcr qnod jiiiavit Dciis : A'o)i iiccipict iiiiquilalcm
quilalem patris sui filius? Qiioniain aiiima , iiKjiiit, pairis siii filius , nciiue paler uccipict iiijuslitiam filii

qii(e pcccat , ijisa iiwriclur : liiius aulcin non accipict sui : juslilia jiisli supcr ipsum eril , ct iiiiquilas iniqui
injusiiliain pulris $i,i , ncque paler accipiel iiijusliiium supcr ipsiim cril. (jiioinodo se Dcu; judicalornm pro-
filii siii : juslilia jusli supcr ipiuiii irit , el iiiiqiiilas iiiilMtrcliiccl. 1(1 cst, n c peccata parciitiiin lnipu(;iru
iniqui Mipcr ipsum erit. Qnis iioslruin '
liiiie cuni l;iiila filils , ncc fiHorniii paicnlibiis; ac per boc, conslltlt
diligenlia unqnani dis|iutaic poluissd , ciiin ipianla Ctlain tcsliinoniis Sciipliirarum. dc qiio ainbigi ratio
Deiis pcr os Proplictaj snl dividcndo, coinparando non siiiebat , eam vidtlicet jiistiiiam Deuiii icnere iii

rcpetciidoque disseruit? judlciis suis, (juani tciinit iii pntci piis.

AiG. El lamcn cnin lioc feceril Dcus, tanix per- AuG. Ilinc saltcm Intcllige, de lils ista locutuni
spiculiati verborum cjns inisces loiiuacitatem luain ,
Denin paii llius et filiis, (|ui scpaiaiini '
jam viverent
scicns bonani iiuii cssc caiisnm luain. qiiia ciim dixisscl , Ncn accipicl iniquilalcm patris sui

XLYlll. JuL. Vcruni iion lioc solum explanasse filiiis , ncque patcr iiccipicl itijusliliam filii sui ; mox
contentus, aliud quoquc ad conrirmationem justitio; adilidil, Jusliiia jusli snper ipsuiii eril. NuiiKpiid cnini
liiijus ,'
a miscritordijc opcribus adinovct argumen- in boc b;rtiiIo dici <Ic parvnlo polcst , (juod jiistili.i

lum ; et proiiuntiui , iUis ipsis personis qux sponic ejiis siiper Ipsuni sli; (Hi:>iitli)(i(iidcm per vilam pro
pcccaveruiii , si ad pacniieiuiaiii emciidatioiiemque priam iicc jiiste , iicc iiiiqiie adhuc poicsl vivere?
cniifngcriiit , crroies pr;rterilos noii nocere. Iniquus, Quidiiiiid igitur pocnariiiii in liac aiate palitiir , qiio
iiiqull , si converlut se ab iiiiquilalibus suis quas fccil nieiilo pal lur, si nulhiin ex pareiitlbus iraxil? Com
ct cuslodial mandiita mea ; omnia dclicla ejns qua:cum- justissiniiis Dciis pn;iias iniiiitritas ncc inlligat alicui,
que fecit , noii crunt in memoria ; iit sua jusliiia quam ncc iiinigi siiiat : iicc dici poisil, ad excrctndain vlr-
fecit, viia ricei. Id est , cum iii lioc sim proposlto tiiieiii p;iivuli, qua; adliuc in co iiulla cst, b:cc iii:il;i

tlemcnti;c , iil eliani proprla liidnlgcam pcccala cor- cum |icr|icti. Porro, si futuruin s;cciiluin ccgiles, qiiod
rcclis , (jiii pote^l licri ut Impulcin aliciia nasccnli- pertiiiet * ad li;crcdll;ili'ni Test;iniciili iiovi; ctiam de
bus ? ani siiiuiil rcs , ut sil apud ine rca innoccntlu ,
parvulis rcttlssline diciliir, qui in Ipsa ictate inoriun-

tiim cniidilur ; apud qucm cst cf(iea.\ , si vel intcrpo- lur , Juslilia jttsli supcr ipsum rrii , et itiiquilas iiiiiitii

lata rcpctalui' ? siiper ipsum crit. Sic cniiii disccrnclur a regcnerato


Alg. Alla esl caiisa paMiitcntlnm , ali.i nascentiiini. gcntratus, iit iii eo rtgno iste vila vhat, in quo ju-
Nam prorsus qnomodo justinn oslcndalis Dcuni , iKin slitia iiili.ibilal; iii co aulcm siipplitio ille nidrlc 1110-
invcnilis , si cl iii nascciilibus nulla pcccala invcnit ,
liaiur, iii quo triickitiir iniiiullas. Scd qiix' isiiiis jii-

cl eos lainen torrii|)libili corporo, ct lol laiiusqnc stilia, iiisi qtix in illum Iraiisit a Clirislo, lii qiio oiiines

iiisnper e.ilamilatibiis aggraval. Niin eiihii iiunicrari vivificaliuiilur ? et qu;c liujus iiili|iiit;is , nisi i|ii;c iii

possiintmala (iu;c paliunlur iiirantcs, fcbrem, tiissiin, illuni iraiisiit cx .\dani, iii qiio oiiiiics nKiriiiiiliir?

scaliicin, dulorcs qiKiriiinqiie nicnibrorum , veiitris L. JijL. Sed ne forl!? siiiipliclcriiin aiiribiis lali t;i-

llu\niii , luinbricos , el .ilia innuiiierabilla c\ ipsa villo toncrls illudcre , 111 dlcas Dcuin liic dc liis (;Mi

lariie existcnlia . ct ipsarnm tnralionum quani mor- perlecta! siint atatis locuuini, id tsl, nl lllis llliis \\;\-

boinni pliira lornicnta, et cxlriiisccns icliis vuliic- rciitiiin crimina diccrct iiiui iioccro , i|iii ii.iliirdj

riiiii , pk(g;is vcrbcrnm , hiciirsus (bi-monuni. Vos aii-


iiialum opcnini siioruin saiii iiUile \;ituasstiit : osltn-
tciii sapleiilcs Inrreliel , ne fateainiiil origiiiaic pci-c:i-
' fic i;ss. Alias, sc}>a,rli.
' Kdili, |.'ist. j)C)7i.'i.(,:iJJuai, cl. l.cnio\ttiiius .luCtorilalR
' sic hUs Al \ Ign. vcstrum. cotii.is rcilai 11111.
1:71 OI>l;UIS IMl-KilFtlCTI CONTR K JL'L!.ANLM, S. .VLGLSTINT |?.T2

dcnJuin csl niliil haiic iironiov.TC fraiiilcm. Qnainvi» sii 1/ (70.111. 1,15). C>iiJ qoaeris rcruingciK^rainiiliiim

Ciiiin a!isi)ljle iira'Sril;.s r:I Oi^us ; (|!i()iiiam iniiiiiilas (lixcrsa (•oiijniigcri;' ll.iniincs liomiiiuii: carnc nasciin-
|i:in'iiiiiiii nuii aJJicil Ii1i.)s iiiinirciilcs , scil iiiiiis- tur , Dci S| irilii ro:i:iS( liilliir. Quid cigo iiiirirn , ti

i|uisi|Ui- propriis i:i:ijui!aliiius arj;ii:iiur; iicc liiiic fi- qii<-iiiaJiiioJuin dc Siiiiiiii jii-.li(i:c siiiiill lioitio jusli-

dclis aiiiinus |iiissil aiiiiiigcrc : (aiiicn ut opiiiiuiiis tux ti:iiii, ila de c:irnc pcccali trahil oiiginnlc prccituni?
coiir<iNS:.m tiit fuliiiiiiih.is lcgis r<'trartciiius cadaver, N<'qiie cnim vciiisscl Iinino uiins :id libcr.iiidns iios in

i|nalci!us ai'('i|>iciiJ:iin liaiic Dei ilispulatioiK^ni pii- siinililuJinc carnis pcccali , nisi oniiiiuin iinslruni

l:iliis , vi.lcli( et ul parciiliim , sicul iicc :iil(illis , ila cssct caro pcccali. Ciiiii igiuir Iriic graii.c c'iristiaiia!

t\(X nasceiuiliiis liliis olisiiit dclii t.i ? An ut la'iluiii- sit iiiiniicii ba-rcsis vcslra , aJhiic inimri cl conqiicri

inudo j:fiii giaiidiorij :ct:ilis ct jnsiiii:ini opor.nitibus auJclis, (pioJ \os Cliristi deteslclur Ecclesi:i?

iion siiiaiil'ir n.ir.-rc ;


parviilos :iulcin , anl>:ipniii per i.ll. Ji'L. Si auicin iion suslincns rcclainanlis strc-

propriain jiisiitiain nauiralc viriis cxliaiiriaiit ', scc- piliini vcril ilis ' , alio tciilaris cflugerc , ii> plag:is

|i're ;:cncr.iiillum gr.ivari , sicqiie Uat quod pcr l*ro- incidcs loiliorcs. N im si dic:is , Vcra qnidciii cst
pliclaiii Uciis fuluruin iicgnvit ? 1'ropliclx scntciiiii , scJ in ' personis gr:iiidioribus,

Aic. Iiiin sic lil (pio:l .illo loco dicil Dcuc, lUddum (pix Jicit neccssiludincs cul|>is niiiluis nnn gravari

fteeratn piilitim iii filivs (


Diiil. v, P). Cnin eiiiiii nliiiiii- iii parvulis atilcni ali uiia sni parlc iiiciililiir ,
qiia

i\m ipse dic^il, i(l csl, 01 palriiiii aJ filios noii pcrlincre dicil cos rcos non cssc ob soolcri grncranUiini ; in

pcccila , ct rcJdcrc s-e iii (ilios palnun pcccata , non alia autein iion mcniiiiir ', iu qua asscril cos nullts

potcst iiiiipio silii cssc cdiilrariii-:. F.t iilco rcdc, qii.T,- p:irciituni virUililiiis sulilev.iri : tunc plaiic foeJissi-

1'ciilihiis iiuonio.lo iilriniriuc sit vcruni, unuiii liuruin iiiain noii dispiiiaiiJi, scJ ronlingcnJi : iinn doqncndi,
};eiicralioni , :illeiuni rc^cncr.itioiii iiilciligilur coii- sed biipieiiJi ; noii pnsueiuo ^aiii liominis, soJ exci-

vcnir.'. Tu qiii pervorlis cor l'iiiin *, cave illum ; ct dciilis sensu ^ Manicli.i i r;lii<ruii'ni pnblicabis : si libi

•']iiod vcriini aiiJis , iion vncaliis cavilluin. piiles coiiira perspiciiani raiionein , cnntra hnnorcm

l.l. JfL. Scd :id lioc iiOs rcforinins. Kl illiid crgo Dei. cniilra cx<'nipla, conlia lcstimoiiia prrcrplorum,
a'ii:J, qiioil p:iiil>.is innincniis appeiKliinr, ficri pro- cniilra cxpnsiiiuncni jiidicioruiii , ijiiod libiicril liccre

lltcrc , iJ csl, iit jiistiii.c parcnluiii liiiis suis prosint, respucrc, ct quod de'cci;irii assuniere.
eospic saiirtiliccni . alqiie illis t.niituiniiiodo iion di- Auc. Sciilcniia Prn|ih''t.c cx parte iiulla meiitiiur :

• aniur proJcss'-, qui grmdioris jam scvi, natalcs ju- ged tu non iiitclligcns quod pcr illani pruplirUiiur
stiti.is piopriis alliivirc criiiiiiiibiis : ut qiiia ntriiinque ut non dicain incnliris , cerle (qiiod siiic iiijiiria tui

:i Dco ncgalnin , el allcriiiii nlliriiis cxcniplo disser- dixcrim ) noscis qiii J loqiiaris. Nain ct lioc quod dicis
tiini ' .nlqiie iiicnlcaliiin esl, qn.iiii lu ncg:ilioiiem ra- asscrerc Prnplielam, < ntiliis pareniuni virluiibus filios

tiiiiiibiis luis vldcns cssc cniiiririam , in parviilis sublcvari ; > quomoJu cl (pi;iteiius accipiatiir. ir.\CT-
niciiriin:n e-.sc contciulis , ainbas ejus paries nasccii- cst plurinmm. Nuni(|iiid cnim vos ncg.ilis , fidc pa-
tiiiii foiiJiiimic cnnfui.-s. Qiiod cum fccris , duo rciituiii rrgcncraiidos olTcrri filios Ecclcsijc nialri, cl
iiiila puilcr pcri)Clr:il)is , i;niiin qiioJ oppiigiial * b:iplizaiidiis niiiiisiris Dci? Quniiiodo ( rgo nullis pa-
sciiiciiii:iiii l>< i, :.liiid niioiii:iin n:iS' i de jusio justiiin, rcntum virliitibus lilii sublcvanlur? An rbiibtlanani
ci de criminoso as.sCiis criiuinosuin. fidiiii direrc auJcliis nuilain cssc virlulcin? Annon
Ai'C. Ncgat;.iiieiii rrnpbcl.T! nnn dico mcntitam , sublcvantiir, ciim in Dci r..'giiiirn noii alilcr qiiam
sed a lc iioii ii:tcllccia:ii. Ill<- qnippe rcgciieraiioncin cailcin regi'iii:ialioiio niiiluiiln! ? Iii ipis qunqiic lic-

pi'i:plii'iavil, ipi:c a p.^ccaiis |iarciilum a.l Dci, noii ad ncficiis lcinpncilibns qu.irc dicilur ad ls:iac, /'«(iiom
li'iniiniiin jiidi< inni pcrliin iililnis, soli lilios cssc pr3C- tibi proiiler Abraham palrcm tiium (Ccn. xxvi, 3l)T
sl»l:iliciios : tii aulein diiiii ii(*g.isgcnci'aliiincni coiita- Quiirc etiain Lotli lilius frairis Abrah:c palrui sui
,

giiiiii mortis ai >,(\us- dc p:itrilius tralicre, ip.-ani rcge- niorilis ailjnvaliir Id. xiv cl xix ), si nullis pai'riiln:<i
(

Kcrationis c:ius.iiii coiiaris cssrinsiicrc. Qii:iiiivis eniin viiUilibus lilii siiblovaiiliir? Qii:ire poslroiiin cl pro-
lavacruin n jj
'iicr:itioiiis ,
qiii.Ifniid |CccaUiriiin iiivc- plcr pccrata Saloiiionis filio cjiis regiiiiin niinitilur,

iiciil, diliial; laii.cn alia picc:ita pnssrnlct |ioenilciiilo


ct proplcr boii:i mcriia Divid iion toiiini tnlliiiir ( III

Miiari; siciit possnnt iii cis, qiios ilcruin rcgciicr.)rc' licg. M, 11-151, si nnllis pcccatis p:iri iiliiiii filii gu-
lasnoncht. Illiiil vcroqiioilgcncialionccnnlraliiuir.nisi va t:ir, :iiit iinllis virUitibiis siiliIov:in:iir ? Il.iiiin liU'

r. gciieraliiiiiciioii sol\iliir. Jiisuiscrijocx Dco, iion cx gii.ilc, iion riii J.ile. isti disccriic : liic viJc, si |)olcs,

iiniiiinc nasriiur; ijii mi.iMi t'c;i:i'cciiJ.i, r.nn nasiinJo qiiiJ pcr E^orhicloni fiicril prophoLiliiin. Iti iipcrlocst
lil jiisliis : niiJc ctiain t:ilcs filii Dci • vocaiilur. Lcge ciiim , iicc patrrm non rcgcncrntuin ohcsso filio rc-
Kv:iiigcliu:n : Xon ex ninguiiiHns , iii^iiti c.r vnliiiilnle
Rcncralo , aJ i apcssciidain \ilaiii a'lcriiain , dc qiia
cnriiii , ueqiie tx rvlunnc riii , «. rf cx Dco tiiiii
ditliiin csl, ti/.( vivel ; i.cr piitn ni rcfi.'iicr.iliiiii pi.J-
cssc aJ hcc ipsiiiii filiii iinn rcjcn, ralo; nrc xicissiin
' r.ilili , anuqitvn pio;iii,iiii jinliluiin nai.iialc lirm filiiilii paui .tiit pr.idcs.^c rcgoiirratuni iioii rrgrncr:i!a,
f 1 liaiirial . 'jaslina.iiiir cx «ss.
' DhIcv rnri. ; 7» rcro ixrrertii cor tmim.
' Sic M.ss. Nlili vcrii.dj4S('i'(;ii.i. ' Sic vss. M cillli , reclmnittl.-iii ^iiilmn i\'iiti:lis.
' t.irlc, 0))|:c(;ii(W. ' Vi:.:iiioriiis, !.<', 3('(( i.'i, siilsliliiriil, l.l.ii.

* EJili, gciuriiic. v.irius aiili iiin.-. co<lc\ var., rcvnc- • XcVsiis isiliiciliiorcslilmiiiliir cx >U.s. iioii pt 3 \Ci:iO,
;ari'. i^iiii. tisiiicaJ vcrbiiin, iMCfi/iir.
• l!:r idiluuus, Pci : qiili legiuir in M .3. '
Kxli;» Poil., ftd (.ri.i/iilli» uWlun.
HT3 I.IUF.U T cftiiiis. nn
ul illc viia .'irgiimeiitiirum iiioriim projigia incutiunl quainvii
aiit obcssc nnn iogencral«m rei;cncralo , ,

aulcm isia iion potcs nid-slo aiiimo, eacliiniuim.


vivai, v«l isie iiiin lc niiuiaUir. Si
'!
viikTc , ciir iii'C l;iccic Aic. l)ie quod dictiiriise;s cgregic curreclor; quo
Marciimiscoiicii.i-
Llil. Jui" Quis lu cs, qiiiffistrn auclore Jcceptor esl credcndus Ambrosius , de qiio
lus ' in excidium ajquiUilis irrumpas?
qni sub ccii- ail Pclagiiis m:igister luus, qiioJ ejus ridein,ct puris-

surani liiiguJB Ui-k niyslcriis aJliuc Manicli;roium siniiim iu Scripltiiis sensuin rie inimicus qiiidcin
liilirii.T, Dei lain Jiidicia quaui pracccpla conipellas? aiisiis est rcpreliendcre (a). Tu etiin rcprcliende .

Nonu» liic uiii|U;iiii facerc, iiisi qtii prins ca iicg;ivil , forlior ciiim cs alqiic polciilior iiiMnlciis criicis

apgrcssuscsl.Tu lcsUiniciiUiin Dei.quod lalio, a-qnilas, Cliristi ,


quam si csses inimicus Anibrosii ; aiidacitis

pieus vorilas, liilc scrilwiiiibiis Propli.Mis, quisi qiii- invidi s gialia; Dei, f|uaiii si inviJercs illi bontiiii Dci.
il;iiiisncroniiiilcsliuiiiorili)sigiiavil.:iuilel)isManicli,to Ueprcbciide , in.|uam, iiridc ' c.vagiUiiido , dene Jo-
aiicliiic iiorniiiipcrc •. Olini cl iiiUtlic!cnii,c
sanclila- lciiJo : piilcs enim vi oiaj;na cloqiietilias in urbanita-
leni, cl rdiyioiiis spccicm pcnliilisii, si liac scnicniia, tein Jiiccre vanilaleni Uiam ct iii inisericordiain
,

,1M;e ;ipiid Ezccliicleni cst , Iradueis tunp pulcs aul IraiisligiHaro vecorJiam. Diccrg.i illtim virnin cirasse

auxiliiiin rip.Tiri, aut cviuuin non lciiori. dcfoiiniter, dosiimisse iiif.-li' ilcr, ariirinanilo discor-
Ai c. Spalialiir lnquaeil.is inopi e copios:i ', idii non di.mi c(>iicii|i.&cciiti;c carni^ cl S|iiriliis iii nattirain cx
rernilur, vcl eliim si ccMiilur, sperniuir vericis; iibi priini liominis pf;cvarica;ioiie verlissc {Lib. 7 in Luc.
csl iion verboriim vanissinia , scd reruin cerlisiiiiia XII, '6-1). Oiiis cuiiii siiic illa nascilur, ex qiio coepe-

coitia. Aliiid csl dirceliis vcriiliejis, aliuJ diserUis ruiil liomincs iiasci nasccmlo iiiiquc in carne pcc-
,

rnalodiciis *. rroplieki (iliis el p Irilms siias vilas se- c;ili? Sed lii liiiiiio aeinissiiinis, iioii eredens Inlc ac
paraliiii diieciiiibus vcn dicil : Ui M:inicli;eonitii iio- lauUim iiliiJ fiiisse )icccaliiiii,nl posset iii lioc maluin
iiiiiic Cailiolicis rropliel:iHi rccle inlcliigciilibus Po- liiiie ipsaiii miiiare natiiram, eaniqtic ineffabilis apo-
l.ij!i;iiia rabie maledieis. slajix nicrito f.iceic ciini sliipc daninaiidain ; lioc

LIV. JlL. JmqiiUas m/i/iii, inqnil, mpir alpnt ejns : qooil omiies sol;rii nialum senliuiit, maluiii jiidicanl,

uuumqucmiiue vcstiHiit secundum vias stias judicnbo. ebrius IM.igi;ii.o dogiiiaie asseris bnnuiii. Minbili
Non nwrieniur fiilres jvo fitiis , neqiic lilii pro jmirn- eiiim f:iciiiiilia pnles , cam qiiain sancli acciisaul ge-
lihus : aiiimn, iiiquil, ijiio; pxcai , ipsa morieliir : quo- niiiibus, tu hiiidibus ornare libidincm, ct l:tlem pror-
mam oiuncs anima: mca; snn! , unuinqnemqiie pro suis siis, ipialis cl ininc c.^t , se scilicct noleiililiiis inge-

iniquitalihus juiHciibo. rciil 111, cl ail cci l:imcn |irovocaiitcm i orda i aslnrtim,

Acc. Uciis ipii li.rc dii ii, ip~c esl Oeiis qiii dicil , !aiii|iiani foriiiosum ct aiiiceiiuni Ugiiiiiri,eu.ini)i iienio
r,cddim peccata pairumin fiiiot. Nisi inlellexcrisipio- ibi pccc:i^.s< 1, iiiier pcradisi nemora collocwc. Eru-
iiind.i ulrumqiie slt vcnini, nullo modo creJas Pni- Im-scc , lic;iiiliidii Pclagianonim: ct vidc qtio fugias,
pliClain teinlcllexissevcii.Jicuni, qii:inl;ililiel te p:iliar qiiia ca-.ti le fiiginnt.

|.'i|;iacilale m;ilediciim.
LVII. JlL. Qiiis ciiiin lioc, si quid s:cciiIo liiiic su-
!,V. JiL, F.ii ciii hiei , cui pnpulo scntcnliarum ,
pcifucril atilis, moniimcntis pnlciit crcdcre ruiera-
C!ii digiiiiati jiidieioruiii tradux tua ct coiivicium la-
riim, cxsliliss;; \idclicel biiinincin, qui cicdciet cl jii-

cire iion tiinci , et conatur inlerre pr.cjudieiuin. Ilic


r;iret, nnii c sc iiatuialc, qiiud issel n,iliiialc; noii
ilitbiiiiii I 011 esi qiiia iion te pudeal illuJ diccrc ,
,
csso gciKiatioiiis, qiiod cssct gciici;!iiiii!is; iio.i pcr-
qiind \;dcliir roliqtiuii) id esl, ut icspoiiJi':is vciam
.
lilicie ad condii nem p;ire!iUiin ,
qiind a.| :i!ii|iins

Propl.chc, iino Dei per Prop'ieiani » , cssc scnlcii-


noM (ib aliiid pciliiicrcl, iii»i q';ia fuibseiit p;iicnlcs?
liain iiisuper.diilcm priidcnUitn raiionem, qua do-
,
Piilo quoii conrii ti lucc, inngis (pi:.iii ab ullis dcfensa
r.'iur iirqiiissiniuni, ut pccc;ita parLnluni liliis inipu-
iii<irl.il;!)iis , a.liiUcUir s.:ciil.ira giii;ialio. Ilos ciiiiii

leiiliir,
ii.ilatiis. cl l:as n;iusca-, al.pie bos voinilus, vesUa
Aic, F.nibcsce, tu es iiiiqiiissiiinH ; na m qni dixit,
i.aiio li.lcsqiic pcrpciiuir, (iin Jieilis, INoii pos^iiiil
Reddnm perenla patrum in fiHos, i:oii cst iiiiqtiiis,
p,ii(!iituni p.ccala ;id lilios dec.iiii ro per ii :ilii!;iin ,

LVI. JiL, Nec lc liiic piiiaic, qnia rcalu voliinlatis


qiii;i r.'S arliiliii sea.inibiis iioii li:alni ; scJ preciliiiu
seii iii;i emiiiiiin li.imiiiiim polluaiiUtr : sed l;iiiicii
A.!a-, qicij i!c v()l;;iil:i!c coiiccjilu;ii csl , iraiisit iii

Iriuc jusiiliam iii Ad;c soliiis i rimin,! luiii vali^rc ;


oniii.s lioiiiiiics pci ii;itiiraiii, qni;! rcs aibiliii seiiii-
ipsius iiniiui cssi: peecaltim , quDd oinii;: us inipnle-
liil.iis illi j;it ! e->l . 11(111 d iniii;it < tiaiii Dciis lilios pro
Ad qiiod e^o, quiJ priiis faecrc dcbeani iicseio :
iiir.
pecc.tlis paicnliim , qiiia summo iuiipiitilis c.sl, s.J
riili-.ninnc, qtioj i!ie|ilia'. cxigunl si.igularcs? sed miil-
daiim.il Aii.i posleios iiriiptcr picialiini paici.Uiiii ,

I.11II1II perdilio qiios Jecipilis , miscrarKiticm exspc-


qui.d n.illa poUsl jiisliU;i v:icMcaii : iioii pciUiiel |m-
(.; 1 cl lacryinas. Scrioergo mocroic conllciar' ? .scJ
geiieialiii.;;^, qiii;i lii qui
slrciiio ail . ()ii;iiiioiiCiii

' i.l !i rl dii.i Mv., re^lri Karcionis asln coiiciU'liix- ConiiciCi >ii;it , fiiilit piiniiles; liund i '«.i ob aliii.l

V i,]^ r.ilcN oil., larel, a:ilii, el loto, ieiI;i,U:iliel, aUio.


. 1 1
pcrliiiiiil ail A.Iam, iii-^i qnia coiijtigii lcgd gciiciavil.
' -ic Vlss. .*t ^i.^;i.. tnoruiiipcic.

• riTl., hioi,ia co],ii>iii. Il.iccioc (iirsiim giib.:rti;ife csl, :in nalarc ? hiiccine
• Vi,;ii. forie lcsejilum : -liius cst ducittis
eiiiiialiir sic
'fiidiiiis, aliiis dixcrliis malediciir,. \l,

' » sic Hss \ laiiicrics, ifiio Dci propliet:nit.


' =i.' Mss. M
\\j:n.,Uade.
• I'orl., conpgnr- (;i) Vide supra, lib. ilc i-ratia ciirisU, im. IS, <i7.
i::» OI-LIUS IMIT.r.FcCTI CONTRA JULIANLM, S. ALGUSTINI iJTU

dcMJuin csl niliil liaiic proMioviTC frniulfiii. Qnainvis 111 1/ (Jo.iH. 1,15). Onid qiiaeris rcrutngoiioraintillum

piiiin a!is»l.ilo (irj's<rliis r:! I>.mi<; ; i|iioiiiam iniiiiiiias ili\crba ooirjuiigoro' ll.iiiiiiics Iiomiiiui!: carno nasciin-
|>:ir('liliiiii noii aiiJicil liliits iiiiMrciitcS , bcJ iiniis- lur , Doi S{ irilii roiiasi iiiiUir. QuiJ oigo iiiirini . ci

c|uisi|UL- pni|iriis iiiiijuiiaUiius ari;iin(ur; iice liiiic fi- q!ii-iiiadiiioJuin dc Sjiitiiii jii^lili:i: suiiiil lioitio jusli-

iJclis aiiiinug |i(issil aiiiiiigcrc : laiiicn ul n|iiiiioiiis tux liam, iia Je c:irne pcccaii iraliit originale |kooc;iluni?

conriiNSi.m l(it riiliiiiiiiliiis lcgis roirafleiiius cadaver, N.-qne cnim vcnissol Iiomo unns :id iibcr.inJos nos iii

i|iialci!us ai'>'i|iiciiJ:iin liaiic Doi Jis|iiilalioi)cni pii- siiiiililuJine oarnis pcccali , ni^i oiiinium iinslrum
laliis , vi.lclitel ul parcnlum , sicul iicc :iJiillis , ila cssct caro pocoali. (^uiii igiliir Iriio graii.i; c'iristiaiiu;

iiec nasteiiiiliiis liliis 'ilisiiii JclicLi ? An ul la^iiuiii- sit iniMiic.i lia-rcsis vcstra , aJhnc mimri ct coiiqucri

imMlii j:t!ii giaiiJiorii :r|:ilis cl juslili:iin npor.nilibus aiiJotis , ijiioJ \os (^lirii-ti Jeleslclur EcoIc>ia?

iinii biiiaiilMr nnc.-rc; pnrviilos aulciii , anlcipnin pcr I.II. JoL. Si aulcin iinii suslinons rcclamaiilis slrc-

pnipriain jiisiiliain i:alur:ilc viriis exliaiiriaiil ', scc- piliiui voril ilis ' , ali.i tciilnris olTugerc , iii plag:is

liTC iicncraiiiium grivari , sicque lial quoJ pcr Pro- iiicidos loiliorcs. N.ini si Jic:is , Vcra qiiiJom csl
pliclam UiMis fuluruin iicgnvil '! IVo|iliela; seiiUniii , S(;J in ' pcrsonis gnnJioribus,

Arc. Iiiio bic lil qiio:l .ilio loco Jicil Dcu«:, Itcddam (pia; dicil ucccssiluJiiics rulpis iiiiiluis noii gravari

pecniln jmlium iii filios (


Diiil. v, P). Ciiiii ciiiiii iilruni- iii parvulis aiilom :ili uiin sni parle iiionliliir , qiia

(^uc ipsc Jic^it, iil csl, 01 pairiiii) :)J filios noii perliiiore dioit cos rcos iion csso oli soolcra goneranliiim ; in

pccc.ila , cl rcJJcrc >e iii lilios patrnni pcccala , non aiia autem iion moniiiiir ', iu (|ii:i nssoril eos iiullis

polost iiiiipie silii ossc conlrariii'. F.t iilco rodo, qii.r- paroiituiii virliitiliiis sulJeviri : lunc iJaiie fo-Jissi-

1'oiilihiis i]uoiiioili> iilriiiifiui; sil vorum, tinuiii lioruin iiiain noM di^piilaiiili, seJ roMJingcnJi : iinii oloqiiendi,

};eiii'ralioi)i , :illcium roi;onor.ilioiii iiitclligiliir coii- sod |i'ijiieiiJi ; iioii poi-lronio ^aiii lioiniiiis , soJ exci-

vcniiv. Tii qiii pervorlis cor l'iiiii) *, c:)ve illum ; et Jciilis sensu * Maniili.i i liliiiliiicm piiblicabis : si libi

\\ioil voriini aiiJis , iion vncaliis cavilluin. piiies coiitra pcrspicuam raiionein , conlra honorcni

Ll. JfL. SoJ :iJ Iiiic iio^ roforiniiis. Kt illiiJ ergo Dei. coiitra cxcmpla, conlia loslimonin prrooplorum,
a'ii:J, qiioil p:iiili.is inoincniis appeiiiliiiir, ficri pro- coiitra expnsiiiuiiem jiidicioruiM , (|iioJ libiicrit lircre

lllcrc , iJ osl, iit jiisliii.o parenluiii liliis suis prosint, rcspucro, oi quoj Jelcciiirit assuniore.

coS'|uc sanrlilicent . .nlqiic illis l.niilmiiinojo iion di- Auc. Scnlciitin Pro|ibi't.c cx parte iiulla menlilur:
oaiiiur proilcss'' , qui gnndioris jam Kvi, nalalos ju- $od tu non iiitoUigens quod per illaiii prupliol;itur
s:ili:is piopriis alliiviro criiiiiuibiis : ul (]uia iitriiinque ul noM dicam mcnliris , ccrle (ipioJ siiic injiiria lui

:i Doo ncgaUiiii , el allonini allcriiis cxoniplo disscr- dixcriin nosoisqiiiJ loqiiaris. Nam ct liocquod Jicis
)

tiiiM ' alqiie iiionloaliim esl, qo.iiii lu ncg:ilioiiem ra- assererc Propliolam, t niillis parcniuni virluiibus niios
lioiiibiis luis videiis ossc coiitr iriani , in parviilis sublcvari ; > quomodo ct qii;iteiius accipiaiur. ir.lcr-
niciiruam c.se contciidis , ambas cjus paries nasccii- cst plurimiim. NuMiipiiJ ciiim vos iicg.iiis, Odc pa-
luii) roiiiliiioiic confulos. Qiiod cum fcciTis , duo rciituiii rogcncraiidos olTorri lilios Ecclosijp nialri, cl
iii.i!:i pniior por|>olr:ib's , i;niim qiioJ oppiigiiat * baplizaiidos niiiiisiris Doi? Qiiomudo crgo niillis pa-
soiiloiili:iiii I>. i, :.Iiiid i;iiO!ii:iiii ii:isi i dc JUSIO juslllin, rcntum viriulibus lilii An olnislianam
siiblovaiiiur?
ci ilc criniinosn as.=ieiis criiiiiiiosuiii. fidcm dioorc auJcbis nullam ossc viriuloiu? Annon
Ai'C. Nogar.'iiiciii IVnpbot.Tj nnn dico nicnlitam , sublovanliir , ciini iii Doi regiuim noii aliior qnam

seJ fl le iion ii:l<;llccia:ii. Illo (piippc rogoiieraiioiiein cadem regciicialioiie niilluiilnr? In ipis qiioqiic lic-

picpliciavii, (pi:o a pcooaiis parciilum aj Dei, noii aJ noficiis loinpocilibns qu.iro dicitur ad Is:iac, /''«(110111

Ihiniiniim jiiJi» inm pcrliin iililnis, soli lilios ossc prx- tibi profiler Abraliam palrem liium (Ccn. vxvi, 3i)?
slal :iliciios : lii aulciii Jiini iiog.isgoncralioncm coiila- Quiirc ctiam Lolli filius frairis Abrnh:c palrui sui
,

giiim morlis ai '.qu.T> do p:ilrilius Iraliore, ip^am roge- morilis ailjiivaliir IJ. xiv et xix ), si nullis pnroiitir.'i
(

iiorationis ciusaiii ooiiaris cxsrmsiiore. Qii;iiiivis eiiiin viiliilibus lilii siililevaiilnr? Qii:irc posliciiio ct pro-
lav:ioruin r.
jj
'iiorilionis ,
qiiiilfpiid [ocoaloriim iiivc- plcr |ioconin Salomonis filin ojns reg:iiiin niimiiliir.
iiciil, diliial ; laiiicn atia picoala pnssrnlct poeiiilciido cl proplor boiia mcriia D)viJ iion lotum uilliiur ( III

saiinri; sioiil possiinl iii cis, qiios ilcrum rogci'cr:irc' llrg. \i, 1t-iri), si nullis pcccalis p:irinliiiii filii gij-
lasnoiicsl. Illiiil veroqiiO(lgcncrali(inconnlr:i!iiliir,nisi \a tiir, niil iiiiHis virlnliliiis siiliIov:in:iir ? Iliniin bn-
rt goneralioiie noii snl\iliir. Jiisius or;;o cx Doo, non ox gi!:ilo, iioii ooid.ilo. isti Jisccriic : hio viJo, si polcs,
iiniiiinc nasrilur ; ipi uii.iii) rciiiocoiidii, non naSKiido qiiiJ per L^ethicKiii fucrit pro| hotaliiiii. Iii aporlo cst
lit jiisliis : iiiiJc cliam Lilcs niii Dci • vocaiiiur. Loge ciiim , iioc patrcm non icgcnoratuin nbcsso filio rc-
Kvaiigclium : Xon ex ifinguiiiHtii , iio^ik; r.r VDlmilnle gonoralo , aJ lapossenjam \ilaiii ;i'loriiain , Jo ipia
rnriiis , iicqite tx ttiluiinlc rni, J.rf ex Uco tiitii
duliiiii esi, liht vivel ; 1.00 p:ili'< m icfionor.iliini pinl-
csso aJ linc ipsiiiii lilii) iioii io;;oiii ralo; iioc vicissiin
' l.ilili , anliquwi ;ii o;!i i.iiK jintiliain nafuialc lints filiiiiii palri .iiil piiiJos.-.c legonoraluin iioii rogcncr:ito,
r.ltaurinl. «jsliKa.iiiir ov >^s.
' cM\'\ pnii. : 7» rcro pi'rri>r|is ror tmtm.
' Sic M.SS. Nlill viT(),</j»i(i''m.i. '
Sic vss. \l oilili , rfo/otiwn/.-iii ^iiiluin i',-ii.'/:/M.
' li.rlc, o)i):i'i/ii(M. ' Vijiiioiiiis, i.<-., 3('(/ ri, sHl slilii' ral, i.i.ii.

" Ediii, gciur.iic. vorius auli iiius coilc\ var., rrq^nc' ' \0!S!:s is;iiiciliiorcsliliiii:itiir cx >l;.s. iioii ft a \C|!iO,
vari'. lj'111. iis iiicail v.Tbiiiii, ii.('i:/i/'ir.
• l!;r uiiliiniis, Pc; : qiiia leKiUir iii M .s. '
KmIcx PciI., ii!.' 0.1 (.;/!. 11/14 uWWii,
ii'3
LIUF.U T EftTIUS. 1271

rogoncraliim rei,'cncralo ul ille viia ;;rgiiiiiciitiirum liiorniii |irodigla iiicutiuiil quainvi'.


aiit obcssc niiii , ,

uon iiKr.sio aiiimo, cacbiniium.


vivai, vel isie uiin lo imMi;\Uir. Si auleni
ista iniius

'!
viikTC , tiir uoc liiccru Aic. Uic (jiiod dictiiriis es, cgrcgic coricolor; quo
Llil. ivt- Quis lu cs, qiii oeslrn Marciiinisooucila- auclore (lcceptor est credcndus Anibrosius de quo
,

lus '
iii escidium ajquiialis irrumpas? qni sub ccii- ail Pclagiiis m:igislor luus, qiiod ejus ridein,ct puris-
suraiii liiigux Uie niyslcriis adliuc ManicliTorum siiniim in Scripliiiis sonsmn iic inimicus qnidcm
jiiiirica!, Dci tani Jiidicia (|iiain pranccpla compcllas? aiisiis ost rcprebondcre (a). Tu Ciim ro|irchende .

Nonui liic iiiii|u:uii facero, iiisi qiii prius ca ncg.ivil, fortior ciiim es atqne poiciiiior iiiMiilciis criicis

apgrcssnscsI.Tu lcsUiiiciitiim Dei.qnod latio, .rqiiilas, Clirisli ,


quam sl csscs inimicus Ambrosii ; aiidacins
pieus vcritas, liilc scrihciiiibns l'ropli.'lis, quisi qiii- invidi s gialix Dci, iin;iin si invidores illi lioiniiii Dei.
daiii sacroniiii lcsliuni ordo sigiiavil,:iudcl)is Manicli.no Ileprcbciidi' , in^inani, iriido ' c.\agit;indo doHe do-
,

aiicKnc iicrrninpcrc '. Oliin cl iiUcllic;onri;c sanclila- lcndo : pntcs oniin vi niajina eloqiicnli;B in urbaiiila-

lom, ct rcliyifliiis spccicm ))crdidisli, si hac sciilcnlia, tom diiccre vaiiilaloni tuam , ct iii inisoriconliain
apiid Ezccliiclcni cst , traducis tua> piilcs aul Iranslignraro vccordiain. Dic crg.i illiini vinim errassc
,iu;c

auxiliiim rcpcriri, aiil ovilium imn lcnori. (lcformiler, dcsi|»iiisse iiifc!i« iicr, aflirniaiido discor-
A( c. Spalialiir loquncil.is iiiopi c copio^a ', id)i noii di.iiii t()iicii|i.scciili:c cariiis ot 9|i(riliis In natiiraincx
rorniliir, vcl oti.-.m si ccriiilur, spcrniliir vcril;is; iibi priiiii liiiniiHis privaricaiione verlissc {Ub. 7 in Liic.
cst non vcrboniiii vauissima , scd roruin ccrtistiiiia XII, 6-2). (jiiis ciiini sinc illa nascitiir, ex qiio coepe-
cojiin. Aliiid csl diroctiis veiiilicns , aliiid diserliis ruiil bominos iiasci nascendo niiqiie in carne pec-
,

inalcdiciis '. rro|ilicla liliis ct p: Irilius siias vilas se- cali? Scd lii Ikiiiio acmissiiini», iion orcdcns tnle .ic

paralini diiociitibu.^ vor;! dicil : lu M:iiiicli;coniiii iio- i:inlum iiliid 1'iiisse jiccculiim, nl posscl in lioc inalum
niiiie Cailiolicis rroplicl:ini recle iiilelligcnliliiis Pi;- tiiiic ip.sa]ii niiiiai'0 n:iiiiram, eamipie iiielTabilis apo-
l.ij!i;ina rabie maledicis. slaji^e mcrito I.iccic ciiin stiipc damnandam; lioc

LIV. JlL. Imqiiitas iniijm, inqnil, super cilpiit ejns : qnod (imiios soUrii nialuin scminiit, nialuni jiidioanl,

uuumqiicimiae vcstriiin seiunduni vias siias judicnbo. ebrius IM.igl;ii.o doginatc assciis bonuiii. Minbili
/Voii nwrieniur ftitres jvo filiis ,
ncqiic jilii pro pnrrn- eiiiin r^icniidia pnles , cain qiiain sancli acciis;iiil ge-
tibus : aiiiina, iiiquil, qna; prcal , ipsa morieliir : quo- niiiibus, tu l;iiidibus oninre libidinciii, ct t:iicm pror-
ninm omncs amtna; mca; snnl , ummiiuemiiue vro tiiis siis, qiialis ct iiiiiie c.si , se seiliccl iioloniiliiis inge-

iniq'iilalil<us juiiiciilir>. renl'111, ol ail cciliiiicn provooaiilcin lonbi i astnriini,

Acc. Ucns ipii li.cc diiii, ip~e rsl Oons qiii d.cil , !aiii|iiani fiiriiiosnin ct aiiiCEiiiiiii lignnin^cti.iniii nemo
PiMim peccala pairumin fiiios. Msi inlcllexfrisiino- ibi pccc:is.s( 1, iiitcr pcradisi nemora colloc;iro. Eru-
iiind.i uiriimqiie sll vornm, millo modo credas Pro- Im'scc , l>c:iiiliidii Pclagianoriim ; ct vidc qiio fugias,
pl;Clain lcintcllexisse vciiJicuiii, qii:iul;ililict le p:iliar qiiia ca:iti lc fiiginnt.

|.'(|:iacilaie malcdiciim.
LVll. Jtt. Qiiis ciiini lioc, si quid s:ccillo linic su-
!,V. JiL. F.n ciii Uici , cui pnpulo sentonliaruni ,
pcifucrit atalis, moniimcntis polciit crcdcre lillcra-
eni digiiiiali jiidicioriiiii Iradux tua ct coiiviciuni la-
riim, cxstitissc \idclicct liiiiiiincin, qni ciodorot ct jn-
ci ro iioii tiiiici 01 conalur inferre pr.cjudiciuin. Hic
,
r.irot, 11(111 csc iialnralc, qnud (sscl n;iliiialc; ikiii
diiliiiiiii I 011 osi qiiia iion le pudoat illud diccrc ,
,
cssc gcnciatioiiis, qiiod cssct ^oiici;iiionis ; iio.i por-
qiiiid vidcliir rcliqiiuiii, id csl, ut rcspoiidc:is veiam
lillcie ad condii ncni p.irentiiin ,
qnnd ad ali(|iins
Proplichc , imo Dci pcr Prophelam » , cssc sonlcii-
pcilincrcl, ni-i qiiia fuisscnl paiciitcs'/
iioii 1)1) aliiid
liain iiisiipcr.ibilcm pnidciilinn raiionem, qun do-
,
Piilo qiioii coiifK ti li;co, inngis (]n:>in ab ullis dcfcnsa
cflur in-qiiissimiini, ul pcccata parcntum liiiis impu-
iiiorl.ilibiis ,
a.liiUcliir s.cnl.ira gciicialio. Ilos oiiiiii

lciilnr.
n.ilatns. cl l:as niusca-, at.inc bos «oinilns, vcslia
Aic. F.rnbcsce, lu cs iniqnissiiiins : na m qni dixit,
i.atio li.ksqiic pcrpciilur, iini dicilis, Noii |io,s>iiiil

Reildnin percala pnlruin in filios, loii csl iiiiqiiiis.


p.ii-ontnni piccala ad lilios dcenricic por niliii-ain ,

LVI. JiL. Noc tc liiic piiiare, qiiia roatn volimtalis


(|iii:i rcs iirbiliii scii.iiiibiis noii ii:alni ; scd ppicUiiin
feii iii:i cimiiiim liominuni polliiaiilnr : scd l;imen
Ai';!', qirid lic vol;iiil:i!c coiiccjitii:n csl , iraiisil iii

liiiic jiisiiliain Ad;e solins riniin;! iiini valcrc


iii ( ;
oniiics lioiniiics iici n;iliiraii!, qiii:i ns aibiiiii scnii-
i|i^;ius iinnin csso peco.iliim ,
qiiod onin;: us inipnlc-
iiiliiis illi^;il ! csl . iiiiii il imnat ( tiain Doiis lilios pro
liir. Ad qiiod o^o, qnid priiis facorc dcbcani iiescio :
s.d
pccc.uis paroninm ,
qiiia suiinii;i- iirKjcit.ilis cst,
rMlcainne, qnod iiioptia; cxigunt si.igularcs? sed mul-
daiiiii.it Aii.i pDSleids |iiiiplcr pcciaMini |i;iici.liiiii ,

loiiini pcrdiiio ((nos dccipitis , niiseraii(iiicm oxspc-


qui.d niilla pousl jiistili;i vmli^aii : iioii pciimci im-
(;;'t 01 bicrymas. Scrio eigo mocrorc conliciar' ? scd
slieiiio ail 1 oniliiioiioni gciicialiii.:;^, qiii:i lii qni

1
I M li cl diio M«., re<tii Marfiouis wsl:i coiiciti:tii.t. CoiijiiyCi sn.it , fiiint |i;iniitcs; liund i '.«.i ob aliiiil

M iis i(.ilc\ loil., carcl, a:ilit,e[ loco, t'C6ln',li;ilict, aiiio.


poniiiiiil ad Adani, nisi qiiia oonjiigii lcgii gi'iioiaviI.
* sic .«.ss. .*l \ii;;i., proruiiipcie.
' l'1'rl., iiioiMi c</),iys(i. Huccino (111'siini gi:li.:ni:irc esl, :in nalarc ? hnccine
* Vi;ii. rjiinaliir sic forie l<'f;cj(Uim : j.'i.'.'S cst .tiscitiis
ffidhus, uliits di^ciiiis maledirur,. M.
I
';i.- Vss. .M
vi,'ii.,fr«r/i'.
:
• sic Mss Maiiicrics, tnio Dci prophctmi.
* VM , conpgnr. (a) Vide supia, lib. do i,i'atia ciiristi, im. iS, 47.
1275 oi'Eii;s iMPtr.iEcn co.mu \ JLI.IANLM, S. ALGCSTINI «iM
rsl coiificcre, a.i nuiNrarc? Iioccinc csl suincrc a'i- si iiicniur fucris, Ap:isto!i lcstiinouium usurpurc ii«n

(|iiiil s<ilidi.iii, nii sciii|icr cvniiicre? lisJcm SMiiioniliiis p(.l<;ris.

i|iii>il nigaicris ;il(iriiia-i , iijilciii liiicis (|ii>iil aflirnia- AiG. Nos tc polius aJmoncnius, ut ipsum Aposio-
vcris Jeiicps; cl irasccris ciir iioii ac:inic!.t:iniiis lio- liim b'gas, ct videas panca ip;a, dc ipiibus a^iiniis ,

iiiii.i, |iii [jravi iiiorb.i rii|ilus iion piilrsl tcmTC quoJ vjrba ejiis, laiii nianifi'Sla cs>c co:ilra te, iit iioii li-

Misci|>ii! bi^lli) , scJ plaiic longissiino cl loqnacissimo libro ,

Aic. .Alsil ul (licaniii?, alii)riiin |iilriim iii filins fruslra ca fu.iis in b.vrclicam vc>trani seiitciitiam

Dciiin fcicala 1,011 rcildcre : cnin Scri|iUira ilivina iioii vcricrc, scd pcrvcrterc; iioii esponcrc , scd ob
«oiics noiiiinaliniqiie lcstcliir, pro quibus patruin |ico- scniarc conaius.

c;itis iii qiios coriiiii filiiis vimlicla proccssiril ; tisquc LIX.. JiiL. Si autciii Jivcris, quia iina cst rnrini

jiileo iil i|ii(HlJain pcccaliini gravo rcgis .4cliali, p.ir- R.iplisniatis ', qiia Jivci^.c atlalis lioinincs coiisccran-

rciisci Dous, iiicjiis filiiiiii viiijicaredisliilcril(lll licg- tiir; f.ilcbcris, cii:ini inc Uiciiile, Cimiiiienioraliuiicni

XM, 20). ScJ qiiis inndii-i cl qu.i; sit divinx ratio ct ibi iicc gcncralionis iiifecta;, iicc carnis Jiabolica;,

mcnsura jusiiiiu; Je armrtini pairuin pccailis, ut rcd- ncc Adx alii|uam co:itincri : aJ qiioil ' lamcn suo
iliiuUir iii filios. iiidagarc quis polr; i? Proplcr qiiod loco , qiiamvis aJ (raJucom iiun spcctct, plenc rc-

|)('iis silii iciiuil isia jiidicia , lioniiiicin vito jinlican- spnnsuii siiniiis.

lcni sic vinilic.irc pruliihuit. SeJ aposl:isi:i priini lio- Alg. l bi rcspoiidcrc coepcris, qtiiJ ibi nisi, ut so-

iniiiis, in qiio siiiiinia crat, cl iiuilu inipedicbalur vilio les, liaTclitus apparebis?
libcrlas pi'opri:e volnnlatis , tani iiiat:niini pcccaliini L\. Jll. Uiiani crgn saltcm conlra UiiiUm a nobis
fiiil, iil ruina cjus iialiira liiimana e>sel tula collapsa : proJuctnrimi teslium Jigiiilatoiii , coiitrn jiislitiani

ipioJ iiidic.1l liiiiiiaiii i;cnoris taiita niiseria, qii:c a maiiifcstam, conlri perspicuam ralioncm, lcgis cJe
priiiiis pIor:itibus va(.'iciitiiiiii iisqiic ad c\spiranliiiiii sciitciiliain, pcr quain lc oslciidas fuissc dcccp''iin :

iiovissiiiios lialiliis oninibiis iiola cst ; ila ut i|iii cain qiiod iduo aJdiili, (|iiia eliamsi csscl qu.^c tale ali(|iiid

iicgaiil , m.ijon m p:<rtcm bilii \iiiJicciit liunian:v: nii- anibigiiilatc vcrborum piitarcliir ostendcrc, aliarum
scri.c lain luirriliili ct incicJibili c.icital(; : sicul vos laiiicu sciiteiiliartim sploiidnrc ct niagistcrio , ila ut

lacilis, i|ui morl:ilcin AJaiii iia faclum, iit si\o pcc- juslili:e coni,'rucba(, cogcb.ilur cxpuiii.

carci, sivc iion pcccaivl, iiioriliirus cssel, cliani post AcG. Ccrta ', naw ambigiia, cnnlra vos Jivina tcsli-

juJiciiim I'ala'Stiniim, iibi vos isla Jicciiics Pcl.igius muiiia pruferuiilur; sicut jam a iiubis iiitilta prulaU
ipsc J.iiiiiiavil (u) , adiiuc dlccru iion liiiiclis. Scd sunl : scJ ipiia teiicbras vcstras redarguunt, vobis

(icrg.-. iil lilii placct , alqiic cli.iiii ipsos lol l'al.tsli- lucida iioii vidcnliir ; cl i|ii.cci<mquc vobissua radi^iiitc

iios cpiscopos criiiiinarc .Maiiicii.coj : clama, ad h:iram lucc mulcsta siiiit, coiitra illa cor dauditis, ne iiidc

rebigiimi ccssissc Maiiicli:cis, ne damnarctur ab cis. ntn fugclur erroris.


Iinple p:iradiMiiii poniis libidiiiiim ; ct tct ac laiiia LM. JtL. NuMC aiitcin ci:ra ncc cxigiia npiniunis
iiiala i|Ui: pcrpcli viJciniis inraiilcs, iJiiqiiam non si:it liiijiis iii Sciiptiiris saiutis i!ivcni:i(iir ucc;isio, ct e

I
oeii.ilcs (liJoics, scd virn:ilcs (iilnies, pcr illa fclicia rcgioiic lides (|ii.iiii tiiciiuir, iion miiiiis suis lalioiii-

piata di(Tiiii(li'. Kl iiio irrido (piasi iialantcm ; cum tu bus quam cvcinplis ct lcstimoniis niiiiiiatur : fiincsui

in li:uc profunda dcmersus inlcrcas : me irridc qiiasi Cs prorsiis obstinationc pcrvasus, qui puias Janinolc-
iiaiiscaiitcm ac voiiiciilcin : (Uiii (u iiKirtiiiis j:iccas, gis , Jaiiino lalimiis, Jamiio pnidcnti.n , damiit^q le

cl l:iii(piam vciincscciilc |iiilri'iliiic , sic iiii|iiicl:i lo- jiistiliic, Manicb.curum soniiiii> aiiiiiiciidum.

ipiacii:ii<- piitcsc:ii : iiie jiigiic qnasi afrniiiaiiiciii Aiic. bauiiio lcgis ncn auJis, licildnm iii filioi pec-
ipiod iic^a\crim, ct quod afliiiiiavcriiii dciiCKaiilem ; ciila palruiii ( Deiil. v, 9). ()aiiiiio lationis non vidcs,
cuin lii poliiis linc reccris , siciit iii luo vnluiiiiiic sii- mal.i qiKC parviili paliiindir, qui prnpria peccat.i iu
pcrioie iiioii^lravi ; cl iiie lioc iiiui fecisse, po~siiit liac viia iiiilli feccriiiit, iioiinisi cx peccjlis origini»
qiii li ;;iiiii :illciidci'c, cl (pi:iiii iali.icitcr Ific iiio Irci^i^c c.iusas jiista. Icibcro apud Dciiiii. l<aiiiiio piiidenli.c

ilitcris, iiivciiire : iiic dic t;ravi iiiorbo rii|iluiii, (pii'J iioii cavcs, c.milra aiitiijuissiir.iim litlci catliolic f fuii-

S(iM;ipio tciicre iioii pnssc ; ciim lii spiiilii vil:c pciii- damciil'iin Jogiiia prufcrri; vcl dcfciisarc nnviiiuin,
liis ainisso, imii sallcni valcas iiigcsla sti-cipcre. qnu iieg:ilur origiiiale pcccalum. H.iuuio jii^tili.c, sic

I.VIII. Jl'L. Vijis qiiiJcm cliaiii ipsc, niii digiiam iiii.pius cs , iit siib iiico noiiiiiie, (ot ' viri.-. Siiuctis,

coiiniilalioiic noii csso : t:iiiicii iil niciililnis siil.vc- Lcclesi:u Cbrisli liliis ct p:iliibiis, dis( ipiilis :it<p:e

n aliir iiicainis, qii.i' ciassiorcs quasipic npiiiioiics ct ductoribus, qiii aiiic iins rucrunt, atqiic ipsi inalii «lu-
iii.ilis iiiuriliiis lilaiidiiMiles in subiliiiin assiiinunl coii- iiium catliolicc Ecclcsi.e '
, iion (iincas Maiiic!i:i';C
sciciitl.c .sauciiit.i; ; iiilcirignmiis iiirum (:iiil.c s(oliili- pcslis (il>ji'( i:iic ciiniagiiim.
l.ids ilivcnliiii: dc aliqi!:i Scri|'liiraiuiii occasioiic I \ll. Ji L. ynid l.tiiicn iii liiiiic sciisiiiii affci.icius,
coiiip'rcris '. Si dixeris. /'ic i(iii(m liomiiiem ]iifC'itiiin
allciidc. I.iiamsi po>scs prubarc AJx' |h'cc.iIiiiii liliis

intiiivil in niniidum {fSuiii. v. M) : adiiioiicniiis lc, iit

itlcgai pr.cscntis ('P"ris Mipcr^irciu libilliini , cii^i.s '


llic cx Mss. lUrt rcsiliiiitur , foniia Liitisnuilii.
>>Sn.. qiKiiii. M."-'., fjiiiiil.
' sic Al M^s. alii ct
i'(ii l. ciliti, cciic.
' ( .ijrv r(1't , (•OHl'Crr'.-f» * ViLM., (M M>s., 1(1.
{•I) ijii. <lc (i,'..tis pciajiji. nii. H, .•>7, Cil. » Liliii. /':'(( ( i.(.'i(..'j; ir l.cdctiic \bc»t , fitiii. a Kv>
(»77 VM.W TtRilUS 127S
iinpuluri, nsscniirciis lanicii :ilioruin iiniontmn s<iliiili tcni ciim iiiter ine cl tc co:ivcnial, pnicnliim pccia-

eoriini crimiiia iinn nocere. luin ad lilios, nisi vilio el rentn gcncrilioiiis, noii
AiG- ynis liiiic orrori nssciilinitir, iii^i qui nnn potuisse transire; r.iliiiiii aiilem , cxcniplis , I gii|nij

crcilil Dco iliccnli , Reddam pcccala patriim m /i- ronvcMcril, gcneralioiiis slnliim niillo pnrlo potiii^^i;

Uos? vilinii; rpioil oliam ex liia cnuccssionc firmaiiir, qui


LXIIl. Ji;l. Mniiiresium cral, non gcnerniionis, siJ dii is nulliruin parciilnin peccala pr.ctcr diiurum ad

alicriiis ciijuscum(|uc fuisse caiisfp, qnnd uiiius gciic- liboros pcrmcaic : inviclissinic tonfcclnm est , iicc

raiiiis pccc.ito, apiid iniijuum taiucn judiccin, lilii ^i- fcciindiliilcni prinioriim linniinuni n di;diolo fiiissc cor-

ilcbniitur iibnnxii. niptnni, ncc imsri iilliim possc peccnliiin.


AiG. Aperiissinic dicis inifinum Dcnin ,
qiii pcr- Aic. Non licc lilii dicitur : ipse lilii, qund non di-
Kiia patniin npcrtissiine dicit se in filins rcililiin- cinnis, dicis. Kt nliorum palruni in lilios pcccnia
rnm. redduiilur. di\ina juslilin , nnn liiimana : scit eniiii

LXIV. Ji;l. Ficbniqiic, ul siciit Jiulicis ;rsiiiuniio Dciis qunud^» et qnnnmdo id jnslissiine f icial ; lionio

iniiocenliliiis mncul-ibatiir addictis ', itn i;cncrniii)iiis aiiloni iicscit, cl seciindnni cognitionein su:ini ibl el

siniiis aliorum pnrcnliim vindicareuir excmpli?. Si feire judiiium. rolcsl cnim sctc, cnm jndic:il(qu:im-
ciiiin unniilis , si rrin:inis cniisn in fccnndilalis opere vis cl lioc non scinpcr), fnctuni '
rujnsquc pcrsona; :

conslili«scl ; omricni fi'Cundilatcm condilio isia pol- unde aiuein novit (iuib;is ct qnnlibns vinciilis cinmexa
lucrel. sit, de qun orln est, naiura ii:ilurx'? Scd iilud unnni,
Ai'G. Reddam peccala palrum in filios, Deus cla- quo iii iniirlis iKcessilatein mulnla ost bnninnn nalurn,

mal : ergo qula illc vernx csl, lu ab ilincre vcriintis clianisi alin iinlln siiit, siifficcrc ad damnalionom. nisi

cxiTliitns. gentrationis obligniio regeneraiione sohatiir, hoc


L\V. JiL. Ciini vcrn i:on divcrs.t; gcnci-aliiniis dicimus , clsi audirc non vullis ; lioc verilnlc non
«liversns tainen np[inreict ;~lntus; relucclml prnr- vincilis , clsi oppngnnrc loqnacitaie pcrsisiilis.

sus , ctinin in illo conjngio , cujns rea!ni soboles LXVII. JcL. Quarilur ergo a nobis, cur non .':s-

sua conimunicaverat ,
generationem no.i fnissc vi- scnlianiur nalur;ilc os'e peccatum. Rcspondcmiis ,

(iatnm. Quia nulluin liabct verisiinililudinis , ncdiini ve-


Atc. Elfi divcrsa cei.eratio iion esl, cuni inoriliiri liiatis, niillnm ju--tiii;v. , nidlnm pielaiis colorem ;

ex ir.orilnris n:i>cunl;ir : lanicn qiioJ dicit Ap stoliis, quin di;ibolnni coiuliioixni Iioniiniim f:iiit videi i.

Corpiis (luidem morlinim esl proplcr pcccaliim {Hniii. Aic. Fncil pliiiie vidiri , sod vobis , non cis qni

viii, 10), r.on .nd alios patres, scd ad illuni [leriinci noverunt a nainra discornerc vitium, qnamvis in nn-
qiii lanla inipieuitc pcccnvii, qnsnlnni nos meliri al- tiira sit vilinm. Lego nd Hebra-os, et vide eonim es-e
qiie .TSlininre ron pussumus. Scd qunnlam ilbini ju- soiidum cibuin, qui excrciiaios lcibeiit sensns ad so-
dicnvcrit Deiis , snlis idoneis diiliciniiis teslibus , cl paraiidiini boniim a malo ; qiiod vos non babclis.
divina scilicel Scriplura, el i|isa gencris liumani nii- Ideo quando dicimus, Nascilnr bonio cam viiio ; dia-

scria, qnanlam * pro pcccato ejus propagini ejus, non boliini ejns condiiorcm dici puiatis , iia cacci vel

iiiju^lo utiqiic jndicio Dei, redditam cernimus : qiii


rontciitiosi , iil nec corpornni vilia, ciim quibiis ijui-

iion diro a'tcriiam ct aniiiia! et corporis sed d:im iiascniilur, possilis aul velilis nltcndere : quo-
, i.cc

lcmpornleni corporis moriem nec loi ci tanta iii;ila runi vitiuruin nierita si qu;rranlnr a \obis, qiio con-
,

qu.c videnius parvulos perpcli, eliam in paradiso , si


fugialis , nisi ad pra^cipilium , non invenilis , qujiii-

ncmo pcccassel, rulnra fuissc dicinius, qinini.im clni- diii nd Catholica; * solidani pctrnni redire iioii

sliaiii siimiis. Alii vcro patres etiamsi miilla peccanl vultis.

tanien qnia et anima inlirnia, el in corporc conupli- LXVIII JiL Qnia Deo jndici ' iniquilntis criincn
affigit.
Liii qiiod 3ggiM\nl animani, pcccnnt; ncc pcccatis
corinn fil nnlura inorilina, ct iiercala eornni in Auc. Nos lioc facitis : qnia iniqiiuin est gr.ive
filios,

Eupplicio lon;;c divcrso ct loiige niiniire rcddinilur, super parvuliis juguiii ', si nulluni est originale |cc-

cjus (iCcuUo justoqne jiiilicio,


caliim.
qiii in iiiensinn ct nii-
mcro cl pondcre ciWKla disponii {Sap. \t, 21), el, LXIX. Jll. Quia liberum nrbiirium, qno potissiinuiii

neddmn peccala p'Uium in ftlios iion mendacilcr pr.esidio coiilr;! divcrsos Ecclesia Cbrisli muiiitur cr-
,

dicil. roros, inlringil ct dcslrnil :

FAVI. JiT. Quid .^LC. Lilieriim aibilrinni vos oppriniilis , rui ivd-
igiiiir ncliim est? Viilcliret lam
cct.um csse ii;idiiccm non esse deiido vcl :i(ljuv;iiiilii Dci griliam deiiognlis.
pecc:!ii , ni otinnisi
doccres. proplor Ad;e peccaluin I.XX. JiL. Iiiiens omiiCs I oniiiics adeninpnces
lilios piiniri, consln-
rcl lanien innnsci pcccnln non posse, ncc ii!illius e.'Se virlutis , ut in ipsis ninlrnm vijreribiis.
criincii irc
ciiin semine; qnando in n boc in omiii fcfiiiidilntc
essc fitcreris : ac jipr 1m.-, eisi irndcreiitiir pcisouis
' Ijliii, pcr fiirlmn. F.xfungilur, per, aiiC.orilalo vss.
vitia, r.on lanien conceplilius misecrenUir. Niinc nii-
' liie odi.i n liluiil, /;//fi. Scd a Mss. abe.st , iil co iiiio
&nl:anili:is, heclesiw.
' viu':!ic:'i!is, JH(,'ifr. M&s., \:idici.
' F-liii, n,^f,'jij;i,
(astipa.ilnr ad Mss. * Sic .Mss. \i;,':iiciius, ijuia ii!!-;u\i>u cr.t cjrclut saper
' Mss. dar. ct var., ijiii./m. pi(!ru'o^ji-g' III.
i?:") oPEins niriiuFECTi co.ntu A JULIANUM. S AUGUSTINl 12Si) |

a!ili;|iii.^ rriiiii::i(Mis iiiiplcanlur, |.iiid:itio csl, Viripcnbil ct iiiorlalia corpora vcfira {Hom,
Atc Qiio iiodo diccrtnius gralia juslificnri , iJ viii, 10. II)? Pulo quod non criiiiiiialor, sed ipsoDe-»
csi, jiisios (iori , si capaccs \iriulis homiiics ncga- plciiiis Dci I
r.rdicalor lijc di\il. llbi Oblendit Adam
rcniiis ? iioii sic cssc facium, qiicniadmodum diciils, ui sive

LXXI. Jix. Quorum laincn scclcrum vini , nnn fo- |icccarct, sive non [icccaret, moriiurus essct.
Imn expullricein iniiocciiri:c iiatiiralis, c<iiitincnlaiis ;
LXXVI. JrL. In cujus prxccplis immodcralioncin

\crum elinin dcinccps per lolam vilain iii \iiia imi- tyraiii:icnm :

v< rsa ciiaciricoin. Atc Pra-rcpluin Dei lyrannirum non cst ; scd ul
Auc. Pcr Dci graiiam niinuilur, pcr Dti graiiam fi- ini|ilcaiur, ipsc rogandus esl : lioc vos iioii vuliis,

iiiliir iicces^iias iiosira : iion ' liic liabel nuod ngai quia in virtiile vcsira conlidilis.

lo(|ua(ilas xctlra. LXXVII. JcL. Iii judiciis iniquilatem barbaram :

LXXII. Jui.. Quain legcm clijm pcccaii in IVo- Atc. Qiioiiiam Dci noii csl iniquiim jiidicium ,

pliclis ct A|iosluli$ ;ani ni.igno morum cl signuriini idco iii nii-cria gcncrls liuinani, qux Incipit a (lc-

fiilgore conspicuis *, el posl illam craliaiii iiiyslciio- tibus parvuiuruin , agnuscenduui csi origin.dc i>cc-

iiiin Clirisli , quam 1u bis omiiilius doi^maiis lui caiiini.

(lagiiiis opiiuljri puias , mansissc et \iguisse dcju- LXXVIII. JuL. Id jurameiilis faUiialcm punicani

r.is '. iiicssc ciiiilinDat.

Arc. Siiscrpl.im lu.im lilmlincm, lioc cst concn|ii- AcG. Niiiiiiiiiid qu;iiido Dcus dicil, Rcddam peccala
<^centiaiii caniis cniicupisconli;e spirilus rcjMignan- jtalruiii in filios, piini c Infjiiitur?
lcin , Prophcl.-c ei Aposioli fidcliier cxpuijn:ibani LXXIX. JiL. Qiioiiiam pio dispulatioiiibiis cl piu
(|iiia Doii laiiitabiiiit. (iiiiiiibus syllogisinis, M:iiiicl!a:i iniiiiiiur soHinlis cl

I.XXIII. JiL Qiioiiiaiii conaiiis oinnimndx lioiic- fiirori.

sialis exsliiiguit ;
quoniain monim obscoiiilau-m , .\i.'c. Ncc M:i!iicb:rus cral, ncc sniiini:ibai, ncc In-

opcniin Dci , id c-t natiiia; liumaii:r , consolaliir et rcbal, sivc qiii dixil, Fiuniu* ct nos ualnra filii irce,

aiigct inraniia; quoniam oiiiiiia maiiilala logis, icaliii »icut et ccrleri ( Ephci. II, 3 ) : sivc qnl di\il, « Oiiine:

iiiipossibilil:ilis, id cst, iiii'|iiit:ilis adJicit. hnmines siib pcccatn nascimiir, qiionim ipsc (irliis ui

Auc. Qiii (licil, Son qiiod volo, ago ; si'd quod odi, vilio csl I ( Ambfosius, lib. i dc Vicnilcuiia , cap. i

itlud fiido {Hom. VII, 15), possibiliialem pcrfcciioiiis tei 3 ).

sii:r iii Dei cialia pnnil, coiitia vos ; non iii sna vir- LXXX. JiL. Isl;c suiii crgo causx-, qua; nos in

liile coiifiiiil, iic sil vaiius ul vos. impugiialioiieni inali natiiralls acxciiduiil, (|u;c dcdi-

LXXIV. Jiii.. Qnoiiiam non miiiiis lialicl turpilu- gnari cl despiccie faciunt consorll.i pcrdilorum.

diiiis (piam piofinilalis , cuin pro siiimiiis asscr- Atc. Tot lanlnruiiiqiie d. cioruin c.iliiulicorum

liiHiis siix icslimoiiiis gciiit:iliuui piidorcm amplc- pium coiiscnsum nullo iiiodo, nisi pcrditus, diccri*»

xaliir :
consoiliiiin piTJii inim.

Aic. Non aii p!t'\air.iir gcnilaliiiin |.iii!iiro<n : s(xl LX.XXI. .k'L. Qii;c praslaBl iiibilo m:!gi$ ims lo-
poiiui piiilor islc iiiidc sii, (|ii<id \os noii viiliis, risiio- liiis niiiudi ri;i'jnrc Irricri, qirim si ' vidcreiiius tri-

stiiiius. Audimns ciiiin Siiiilina' m.liiilcslissiiiium stis lupini silvam son.nuieiii ' vcl immuiidis suibus,
iLSiimniiiiiin : coiilra qiind vos ol'surdcs;ilis , ciim vcl vculis iriiiciillbns cnniniovcri.

nbmnlrsccrc dcbciclis. Qiiis tniiii aiMlicns ipind illi Al'C. Dilfusa lnloiTbc calbobca Ecrlcsin, (pisc prn-
iniiiii liuiniiics uudi (•rnnt , cl Min piidi'b:il co> (
(icii. dcnlcr CNliorniil ora vcsira, iiiin c^l bipiiii silv:i, scd

II, i:,), 1 vidcal iiiidc sil facliim, iil pnsl pccialiim cssc vnlull a Itipliiis iiiorsibns luta.

I
iid.iel cos iiiidns cssc, cl ca UKinbra qiionim pu- LXXXII. JlL. I°.i'gi) Dcum et jiislum ct piiim rro-
(lcrci, fcslinarciil si:cciiicloriis qiialilmbtiiin(|uc vclare dimiis cl vcracem, ac pcr lioc iiibil iinposi-ibilc maii-
(/(/.111, 7)?SciI invcnliis c^t liomn, (pii cli:iiii la- dassc lcgciii cjiis Iciiiiiiiis, nibil ralsuiii rnii(inii;ire

I. III liliidiiiciii , riti rc|.iigiiaiiJiiiii csi iic pcKclur, cl lcsliiiioiiia , iiiliil liiiqutnii pinniiiilian- jiii!i<'ia : scd
;.iJMs cii.iiii ii! pndcmes pudci, in |ai:idisn roiisiiiiie- ipsum cssc liomiiium coiidiinrcin, (pins niiPi ' criiniiii

iri, clianisi ibi iicmo pcccassci ; ncc cmn isl.i diccii- obnnxins crcal, vcniiii (iIcmhs qnidiin imioci-ulia m-
imi laiila- ac lani saciilcga- dcfnrmilalis piidcrct. Rngo liirali, voluiilarianim aiilciti viriiilum caparcs.
ii- . si libiJn isla, iil cicJiniiis, sol.iin libi iiigcrit mo- AiG. UnJc crgn noii cxsiifll iiani, iinii cxnrci/.ilam

'i'sli:ini rcsislciidi . iiiillam vcrn cxliibot viiliinl:ilcm ; imagincm suam iion ;Hiiiililil ad Mlam sunii? Sncinc
fiirci, qiinnivis fals.c. laiii niagnam laiidis pcrsolvcn- mcrrcs innocc!iii:c rcdJitur?An pniiiis griicratii^ic

d.im piilis csse incrccdcm reaiiis ' ailracliis . iic<pic rcicmTalinne dimissits,
i.WV. Jui.. I'.t pro ancioiilalilr:s sacris, Dri cri- jus'c ncgala viia. iiior'c cciiscipiciilc punilnr? Aliciia-
n.inaiioiiibiis iiifiiiiicsrit ^.

.\i c. It:i:i!' vcio sacra aiiriorilas nnn osl, C,"r;>iis


' vi:;n., qiiasi. v'ss., qnnm \i
< liliii, l.iiiiiilcm. vcniij Ms^ , .<' rf(Uf/i'm. Ailuilit Uiliaiius
ircrtuvm 1.1/ proiihr pfccaliim? vl Dci criininatln, iinn a'1 Vir^ilii C.ij.ir; lili. 1, \>i'b 7 i, 7» :

Aiil lcimcs I.'iiis vii"i:c. iri.-l:Mpi(> lupiiii


' r.nifx i'ovi.. n'r.
siisliil.i i> li.ij;.li.'.-i ala;iii » s;l'.aitirnic viiaiilcm.
• I .liii. (i.ii^juilis, l'.ni(.'nila;iliir cx M:o».
' » vigii., 11;.//:;. V.N-,., uiilli.
liiwi.dt-iljf. .\i Mss., il,'iurui.
* \ii;iii.'iiU', i'i( iiiu'S('is. AjliuiUj^i., tJi.'i'iia;5frt.
* lloc lu-.-o. rcutius. rc.ililiiilui rs IiLu.

i
:UT.US. 12.S-J

los qiiippe a vil;i Ocl ilcUslalMs Ai osl' liis i;o.i fiiisscl cos ipii rgiiiiliir, facil .ignosci. Scd i]iiia iiiveteialiiii)

[Ki'lh's IV, JS), si pn-iin iiiill;i os-rl. eial iii cirdiliiis popnii , aeripluni csse in vetcri!
LXKXIII. Jli.. Quiliiis collcclis iiltciiiiii lciic:iiiir Tesiamciito , niddain vcrnita patrtim in filios : i.c

neccsse ebt cv (liinl/iis : vidoliici, iit ;iiil l;ilis tieil;i- qiiisquaiii Scriptiirim l)!'i repngnaie silii arhilraretur,
(iir DciH, qii iliMii ciiirliiigil Triiiliici.niiis >l;iiiii li riis ; ut .Tpcitius osleiidorel, illtid \ctrri, liO!; novo coii-
nnt tnli-^ iiitcilig;iris ciiiii oiiiniliiis i]ni iii IimiIiu is s( it.i griieie Testanieiilo, conliniio siilijiiii\il : Ecce dies ve-
coiicciltinl, (|ii;ili'Mi ilcpi;iliatiir lionoialiis Pcii-., Nnii niant, dieit Donnnas, ct consunmiabo doiiiiti hriiel el
aiiicin puic^lcssc Dcus talis, qiialriii M.niicli i us so- domiii Juda Tesliiineiruin novum, nnn sccuiulum Tcsla-
niiiiuc.scd csl pius, jiistiis, et veriis Di us, (hiiIinh ii:ciiti:in quod disposui patribus coiuin. in dicqua iipprc-
niiiiiis saiicta Sciiptur.T, oiiiiiis lcx cl liilcs noslia vc- licndi manum cornin.ul cducereiii eus de terra /E-yi/p/i.
iicralur. Ac p.T lioc, hoe csl imim dogiiia ', ipiod iit clc {Jereni. s.\\<, 21-7)-, sec \.\\, cup. xwviii). Ad
cuiii Dci iiijiiria sii.^cipilur, ila ciiiii cjns Iioikho iMiid i^iliir Tc.laiiiciiliiin generilio pcrlinct, ad lnn:

dcslruitur. aiilcni regcni liilio : iiinle ihi pcecaln piin.ni rcddiin-


Aur.. Si piiim Dcuin sciitilis, qiiarc Salvalorcni, liir in (ilics, liii: vero gcncriilionis viin iil" |Hr rcgc-
lioc esl, Jcsiiiii a p;'rviilis inipie proliihctis? Si jii- iicraiimiein ' solulo, iioii dicilnr, P.iiri s iniiiidncavc-

.kttiin, fpiarc giavc super parviilos jii;;iiin siiic iillius runl iivfiin aecrbiiin, cl dcnte.^ filii>ram obstiipncrun!
pcccali mcTilis ciedilis? Si vcruii), qiiarc dicciiti ,
sed cius qi:i iiuinducttvcrit tivrim arcrbam, distnp.baut
Ilfiiilaiii iii filios pritrum pcccala, non credilis? dentes : (•ui:i iicn in p:ilris, sed in siio pcccalo, si

LXWIV. JiL. TempiiS csl iit aii alia transcaiiius : coiiiiniscril, qiii.sijiii» niorielur. Tii aiitciii (uin | ro-
sod reposcil a iioliis faus;c digiiilas, iit eliani ca ipi.i; plieli:i iilii ilicilur, .'Vcii nccipict filius pecealiiin pfitris

siipcriori liliro putainus prxterinissa, reddanms. QiihiI sui {l'zech.\\\n,^ii), r.nn oblciiilisii (pi:-iiiadiiiodiiiii

quidem pnidciis lcclor supcrvacanenin fiHsiian judi- Siriplura coiicordel uhi diciliir, Heddain peeeala pa-
caliil : taincn qnoiiiam conipertiim est, rerum peri< ii- triim in flivs [Deut. v. 9). ll.rc qiiipiie inlcr se coii -

lis ueposilain cnurain ciiani lovibiis iiih.ereie ; opcra ti:;ria rcniaiicliuiit, nisi horiini diioriim singiila, ad
csl, quibiis pra^sidia stisluleris, aufcrie solatia. Tesianienla sicgnla rcfeiaiitur, qnod cvidcnlissiiiu;

Ai:g. Qiioniam in alii tiansire cicpisti, jam ,'|iiod Jereniias propiii:l;i moiistraiil.
sii(ieriiis proniisiinus, dcheniiis ostendere, proplietiai» LXXXY. Jii,. lyiiur (inn vcni-somiis {Lib. 2, cap.

scilicel Ezccliiclis, qua dicitur palruni in filios pec- 1)6 sq.) ad aposloli I'a;ili scntentiam, qiKiin Striptu-
cala iion rcddi, siciit filiorum iion reildinilur in pa- raruiii expcrlihns Tr.idiicianus vendil:ire soliluscral,

ircs, ad pncminti.itioi eiii pcrtiiieic rcvelaiionisTcsta- id esl, Per vuuin hoinineni peccntuin iiilnivit in miu-
nicnti iiovi. Dicil cnini talo aliijiiid cliam pioiilicta dum [llom.y, 12), oslemli priiiiitus 'ijisius sernioiiis

Jcremias. ct ibi uiide lioc diealur illustrnt. Nam inlcr lcslinioiiio, a loei iliiiis adytis Tradneianos fuissc
c;clera : Cy'ii'cr/ere , iiiqiiil, virgo hrael, reverti/ie in siibnu)los, qiiando Genlium M.igister pcecaii antiipii-
civitates laiis liigeiis : iisque quo averteris fdia iiihono- tatcm rcvolveiis, ad gcncratinnis cusliidi.im, qiiasi

rata ? Quoninm creavil Dcmiiuis salulem in plaatatio- luilissiiiuim stipatorem liiiitiim iiiiineruit! collocassel,

nem iwrimi, in qua salnte circuibunt hoinincs. Sic dixil ul dieciis pcr uiiuin lioinincin pccc;ilum iuliassc ip
Dominns : Adhuc dicent rerbum lioc in lerra Juda, el nuindum, pr.Tscribercl iiiliil se dc gcncraiione scii.

in ejus civitatihus, cum revoeabo captivitatem ejus, !le- sisse, qua; iiisi per diios non pissct exislcrc. Atqiii;

nediclus Dnniiiius supcr jiislum montem sancluin suum. assignavi disliiictiim essc inter cdiniiiixiidocni ct pec-
Et qui inhabilant in Judcea et in omni civitate cjus si- catuiii paicnlum, cum diccrclur iiilrasse pcccaliiin
mui cuin cgricota, el tollelur in grege; quoniam ine- ipiidem iii iiiiindum, sed pcr ciiiii nuniciiini qiii fcli-

briavi oinnem animam siiienlem , ct omnem aiiiniun htis iioii potcrat coiivcnire. Actiiiiiqiie cst suriitienlcr

csuricntem saliavi. Propler hoc exsurrcxi, ct viili, et per lotuin libelluni, pcceaii ibi noii iiatiiram iiidica-

tomnus mcus duicis mihi faclus cst. Propierea ecce dies taiii esse. scd foiniain, quod a prxvaricaloribus posl
veniunt, dicil Domiiius, ct seminabo Isracl et JuUa, sc- scculis, imitationc coiislarel, iion generationc susce-
men hominis el semen pecoris. Et erit sicut vigilaham plum. Vernm quia scriptuin legiiiiiis in Epistola ad
tuper eos deponere el affligere, ita vigilabo supcr eos HcbraHis de Judxis, Ex uno orti siint, et hoc emoriuo;
a:di/icare et complanlare, dicit Dominus. In dicbns illis id Cst, de Abiaham ; snperiiis qiioqiie in eadeni Epi-
non dicent, Palres manducuverunt tivam ncerbam, ct stola Icglliir dc Cliristo, Qiii sanclilicat. et sanclifican-

dcntcs filiorum obslupucrunt : scd unusquisque in sno lur, ex uno oinnes (Hebr. ii, II) : iie lioriim aliipiid.
pcccato morietur, el ' cjus qui manducaverit uvam acer- vcl simiiiuni, si inveiiiri poieril, Trailucianusarripiai,
bam, obslupebunt denlcs ipsius. Ncnipe maiiifeslnm esl alqiic argumcnlcliir (piidquaoi de respoiisione no.-.ira

lioc ad dics pcrtinerc planlaiionis nov;v, de qna, iit poiideris fnissc disciissnni, (;u:i affirmiviniiis ideo di-
lioc diccrcl, loqiiebaliir : ubi et illiid semeii lioniiiiis ctum esse iiiiiim, per (|ucm Ir.insieiit peeiatuni, no
cl senieii pccoris qiiod se Deus seminalurnm essc generalio sincreliir inlrlligi : fuin iiiveniimi sil in
proMiisit, spirilualiter intelleetum, eos qui prxsunt cl fcac: E[>islola noiiiin'; unius gciierationcin in rieal:i:ii .

' vi{;nieri:js: -ic per hoc, est tuvm dogma ; oniisso altero,
kof, (idod era; in Slss. ' rdiii, per generntifircm. vcrlus codex Mar., per rcgc-

• \ erlia Iicec in eiliiis omissa, musquKtjuc in suo peccato nerationnn.


monelur, :!, vestiHiuiiiiii e.\ mss. • lla co^lex rorl. Alii Vss. cnm editis , p; i.vi;.
,2i5 01'taiS IMIM.dKECTI CONTIW JLI.IVNU.I, S. AIGLSTINI I4S4

piiiavi. Ui igimr sii J.iiii utiqiic nb lllo iransicrat , ct de ejiis conjugc lo-
idco, inQuam, id reiraci.iinlum

admoneo mulliplici ciiim lix-c opi>o- qiicbaiur : et laiiicn cum ad iiifiiiioraiid:im gciienlio-
liileiilus lcctnr, :

iicin imniensi popnli vcnliini c>scl, ad illiiin rcvcrsiis


silio g.Miere dcslruelur. Ibi ilaqnc ubi cnmniciiuiraiio
cl Sjrra cjiis uxor iiiscrilur, T:ilii e^l c^t ; quia illc gcniiil, qiiod illa pcpcril. ^uod si, ul
Abrali.c til,

hide qui rocalur Abraham, dcbiicras, cogilarcs, iionbbisplicmarcs lidcleiii lidci


quippc onlo verhorum :

acceplurus eral iii harc- pr;edicjlorcin, qiii scripsii Kpislolam, cl diceros euiii
obediril iii loeum exirc, «jMf.ii

fidc deiuoiiiltis esl < :irte I.iudis adinoiiiliim. t Qiii(l:idiiioiiiliiiii, qiixso?


diuttem; el exiil, netciem c"io iret :

casulis hubi- an iil iiiciilirolur, ab uiio asscrciis orlos, (|ui orii


m terra proniissioiiis lanquair. i;i ulicnn, iii

coli(rrcdibus rcpiomissioiiis snnt a duobiis? « accoininodaliiis > videlicet , ul exi-


tauilo cmn Isaac et Jncob
cici- stimas, i id cssc per|ieiidciis, nd landeni npcris Dci. i
ejttsdein. linp.clabal enim (uiidumenta habentein
el coiidilur Iteus. fide el ipsa Snrra Mnltuin crras : iioii delcctat Ueum falsa lainlalio. So-
talcm, cujus arlifcx
eiinm lcs i\iiii tii ipiidem libciilcr cxliilicro libldiiii sod vul-
virlulim in conceplione scminis acccpil,
:

tterilis
crcdidit qui dc displicel f.dsilas vcril:ili. Nani ct ipsi l.bidiiii lc enr
prtcter tenipus tclatis ; quoniam lidelem esse
hoc cinor- pncbcas nnn hiudatorcin scd adulaioicm iiescio.
promiscnil. Proptcr quod ab uno orti siiiit, el , , ,

el sicut areiin Numquid idco tc plus amabit? Prorsus rallcris : illa


luo, tiiniiiiam sidera caeli i» mii(/i(ii(/i"<',
oram muris innumerabiUs (llebr. xi, S-H). noii ainat homincm, scd |iIano slimnh.l, iit ainot qiiod
qiice csl nil

iilruin(|uc roiiinicmor.isscl, id est, ct


Abra- amare iion debet. Si :uitcm polost qiiociiiii(|iie locii •

(".11111 erg >

linin et Sairain, eimque dixissel legc sciicclulis elTe- lionis modo non mcndacitcr, scd vericiier dxi , cx

laiii.sed (ide viiUilcm coiicipicndi seminis


acrcpissc; uno cssc orlus ,
qiii orli suiil cx duobiis : cnr piilas

uno oilos loi p.ipulos, qiii mulii- idco generaiionem noii potuisse insinuari, ubi diciiim
sccuic siibdidil ali

tmliiii C(mfcrr.-iilur .islronim. Lt cigo copula c\po- esl, Per unum homincm peccatnm intrarilin munduin ;

iierotiir parenlum , lam fidclis ' pra;dicalio, quaiii rei quia gcneralio fit pcr duos, noii per iiniiin? Cnm sil

iiiipcravil ut aulcm dc ipsis duobiis omnibus notum aul ciim poiius, aui prius gciicrarc
gesuu vcritas : ,

in conimciid:ilionc propagalx mulliludinis ,


iion qui scminai ; fcmin:im vcro aiit non gcncrarc, sed pa-
adiiio-
ulriinKpic, scd allcnim diccrcl, ars laudanlis rcre, aul si el ipsc parlus recle gencralio dii'i pole-1

iiuil.Volcbat quippc osundere, ccrta fidcs qiiam nia- prius cam de viro gcniTanle concipcre, el posle;i fc-

nieniibsct, diccns virlutc' Uei cxccdentein nu- liini qucin conccporal gonorarc. Piotode Api.sloliis
gna
iiiftros muUiludincm propagatam ;
accommodatius ad cum pcrcaluin in muiiduiii ,
quod Chrisuis rc,:;cnora-

laiidcin opcris ejiis cssc porpcndcns, bi ex uno eos, lione diluerct ,


gciicraiionc iiilr.isse vcllct iiitolligi ;

qiiaiiiex dnobiis dicercl procrcalos maximc ciiin ; per uiiuiii /lomiiicm divil, (pii luiic vol prius vel potiiis

in laudis niigmeiito ', qnam uliimus s-ermo cumul:i- generavii : pr.-escrtiin ipiia, nt j;iin dixiuiiis, cl tihi iii-

bal, nnlluni cssct bisUiii.e dispcndiuin, quam supra culcaiiduin csi, si hnc propicr cvcmpli diccret priiici-

ulriusquc pcrsonjR commciiioratione supplcveral. paluni, per unam dicercl, cx qna primnm in genoio

Atc. Oiii tc niliil diccrc non inUlligil, quid InlcUi- huniano pcccandi procossil cxciiipliim ; ct iiiagis pra--

(li\issc, Per
gat iics.id. Dixeias Ai>usloluiii proplcroa lermilleret vinini, qiiein iiiiilicriscxcmpbim, ul ciiaiii

unnm homiiiein pcccaliim inlrmil in miindum ,


qnin ipse pcccarct iniilan.lo, ii.i\cr:il subsecntiim.

cxeinpliim pcccandi liomo iUc cxtcris iir;e.biiit LXXXVl. JuL. Ad llcbricos crgo, ubi de gencra •

« N:iiii si gciicialionciii, » inquis, « co loco vellcl in- tidiic serino cst, ex uno dicuiitiir mulii exstilisse : ad
lelligi, P.rdiiosdiccrcl, noii, pcrunum i (Lib.% capp. Romanos aulciii, ubi dc pcrralo Aposlolns hiqiiiliir,

r>(», 183) Cumpotius, si cxcmplom vcllcl inlelligi , ;icr uiiKii: hominein ait iiitravsc peccalum ;
qiio nu-
Tcr unam diccrcl, non, pcr iinimi, qnain conslal ciiam mcro absolutissimc sc niliil dc gcncralione sciisisso

ipii viro suocxempliim pr.i^buissc pi^ccaiidi. Scd qnia pcrdocnii.


gcner.ilioiic prccMtni.i iiilravil in mundum, sola rcgc- Ai;r.. Conlro res apcrias sic loqni, non c-i , iii pii-

iierili.iiic s iiiiiiidiim, idcn dixil, pcr unum : qiiia siciit las, el.Kpieiilia laudabilis, sed incrcdibilis impudentia.
liunvMii' excmpluin pcccali <(rpit a fcniiiia, sicgcnc- LXXWII. JuL. I bi auicni de Christo dicitur, Qui
lalio toepiia viro; coiiceplioncm ipiippc qii:i: ad fe- tnnctificat, eltanclilicaniur,exuno omnet (Hebr. li, 11);
ininani pcrtiiicl , scminalio qux ad viruin pcrlinct iiiin de Adain, sed de Dco accipi potcsl, ciijiis virliilo

iiuilo diiliilaiilc pr.cccilil. Scd cccc invciitiim csl cvi- (^liristiis socunduni rarnein facliis osl, eloniiio gOMiis
(lciili.-siniii:ii lcsliinoiiiiim, sivc a le ipso, sivc ali .ilio hiinianiiiii : et por h ic ad hibcf^iilaiid.im iiilelligcnii ni
qiii lioc libi forLissis objcclt, nlii siiic ulla iinibi:;ui-
Aposloli, qua dixil pcr iiiiiim lioiiiiMcm pcccatnr.i in-

lalc ab uno orli dicli siinl innunicrahilcs cmn vinim trassc in inundum, alinrum siniili!udo vcrhnruin nihil
eilcmiiiam, Juos uiiquc parcnlcs, ut orircntur lia-
qnivit affcrrc inomoiili. ILcroat l.imcn id qiioil so.pii-
lnicriiit : scd (licluiii cst rcctissimc, proplcr cxordiiim tiir iiiaxinic priidcnlis aniiiio locloris, iil iniclligal inc
geiicralionis ,
qiiod a scniinc viri est. nciiii]iic ciiin li.ictoiiiis niulto rciiiissiiis qiiaiii rcs po-lulahal, ojis^
laiiil:il>ilia ridci cxcinpl.i pniponcri;l. :ib ip.so Abd Cic-
so. 1'aliaiiiiir qiiippc, ul pliiriinis tcslimiiniis di.coaliir
pii, ci coimncnioraio Abrabaiu |icrvciiil ad Sarram. poiioralionom, qiiac nisi por diios llcri non polp-l. :igi

sic Mss ^l laincii cliam pcr iihiiin solcrc dici. Vcriini iiihil opiiiio
• \i|in., |iji-(/i"ij.
* £dili,tir(u(C'ii. Casli^uiiliir Ci Ms>. lr;iilu( is piomotcliil : ciir? Vidcl.rot ipiin al.a sniil
* sic v:s.s Ijliii aiilcm, ari/nmcnlo
• M4. ItKl , liumamirK. qiia; abusive, alia qu.T proprio dirimus : cr^o ra q'ix
i2iiS
i.iiiL:; TLr.T:u5. I2j:c

inoinia, apiKsllalioiies suas sinu (lisiuMulii) lai- gili^i:i, Jiidas ot h genucruiit l'h:ires cl Z.iran
1 iiiiar •
siiiit

ea vcro qu:i^ pcr iisurpalioni'in diriiiiiiir, Sed ail, Juiliis i-iciiuit di Tlmiiiar .^lultli. l, 2, 3 cl
l!,iiiUiir, { ) :

videliccl prrpriis, (l<;liiiiiiiiniiii» iibieuinqiic adjimxit et nialres gcncrationem


|.riiicipalibMS rcliiis, , laincii

suiriim pr.rjuilicia iion simiiitur iiivclierc; litipic Imc palribiisdedil, iioii diceiis, lllc ct illa gpnncrunl illuni,

iiicillpaliililcr, cuiu ivbus do ipiibiis :>oii cst sed, iile geniiit illiiin dc ill.i iiiidc inlclligas eo inodo
loluiii :

iilla dubilalio , pcr abusioueni vucaliula iuipcrliiuur diclum, ex uco Abraham gcnilos csse inniimcrabilcs,

ulictia. «piia ipse illos gciinil uiius cx Sarra. Idciiqut; dieliiin,

Atc. SeJ lu dubitationeui, apcrlis ctiam rcbusqu:c Pcr uimm liomiiieiii peccalnm inlruvit in munduni, iil in-

Cuiitr.) fc riicriiil, illalurus cs. lelligcrelur ibi gencraiionis inilibin, quod ex viro est
LXXXVIll. JcL. Caileriiiii cuni rcs aliipia conlra non imilalioniscxcm|iluin, quod iii gencre hiimaiio pcr
opiniiiiicin oinniuiii eo scnnonc iinlucilur, in cnjiis unain polins, quam per unnm inlravit in niiiiidnin.

soiio lialicl «iiiine pra'>iiliiini ;


graviler pec;aliir, si LXXXIX. JuL. Cuin vcro de pcecato agilur, qnod
piopiiii cjus uoiiiiiie ail niaiuim posiio, cmciidicala coiiira omiiiuin opinionein ci omncm ralionem siinu-
aliusivi appellalionc signctiir. Ciini crgo dc lctibiis latur ingeniium.

sermo c,-.I, (|uiiniam nnllus dubilal quin naliis quis- .ViG. Non contia oniniuin opinionem omncmquc ra-
qiie diio-. babcat p:irciiles, ncc boc adsiipulalioue in- tioncin simulaliir ; scd coiitra vcstrum crrorcni, lcsle
digct; Kiin iiicomniodabil iiilclleclui, si dicam ex uno Seriptnra , cl ipsa gcneris huraani niiscria ,
pcccaiiini
illum esse gciieralum : ncmiricni quippc sermo iiiciis originalc monslratur.

aJeo perniovebil, ul pulcl illuni nasci aut siiic patrc, XC. Jll. El lioc peccalum iransisse pcr niiiim pro-
aut sir.c inntrc pniuisse. pric diciliir, si excmplura dclinipiendi pr.Tbiiit : in-

Aic. Natus quidein duos p:»rcntes babct : sed ut convenieiitissime aulcm , si peccalum isliid ingenuil,
iiasealur, niiiis cnni scrcndo gignil, allcra cdeiido pa- quod ad posleros nisi pcr duos Innsire non pi^liiil :

ril, Undc saiis apparet , cui sit poiissiinum , vcl cui Ai:c. Imo pcr unum inlravit, a quo scniinaluni cst

priinuin gencratio Iribucnda ; »t de^iinas rcbiis in luco quod pcperit illa : cxcmplum aulem in illa pr.ccessii,

po^ilis ncbulas loi|naciiaiis oiruiideic. Quis auiem sic qiioil seculus cst illc.

liiqniliir, iit dical qiieniquim ex unogeacraluui? eiini XCI. JiiL. Comracndaverilque Aposlolus iransissc
omiiis qui liiic audil , nou cogilct nisi piUrcin , ncc pcccatum , sed noii per unum ; ostciidcrilniie lioc vc-

boiuiiicm scmiiiando gcncrcl ' nisi umis paler. Scd cx ritas ad exeinplum pi opric pcrliiicrc : inlolerabili im •

mio generali duo vcl plures recte dici solent, qui iion pudentia Traducianus facii , ut dicat ci ad se illuiii

liaberc uniim patrcm possciit cxisiirnari. Ubi autcm iiuraeruin inHcxum abiisionc pcrtingere.
palcr ct inaloi- suiit cngilandi ,
quis ex uno naliis nisi Acc. Quid est quod laiii sa,'pe novo noniiiie quasi
nieiidnciler dicitiir? Niiinqijid ciiim , si nianifesluin coniumelioso agere tc puias, ul fugi:iiur veritas anti-

!>il duos simul ambulasse, aut aliqiiid simul cgisse, quissinii caibolici dogmaiis, duni novilas expavcsciinr

ideo sine mcndacio dicis unuin arabulasse, aul uiium iioininis? Quid non poiesi isio modo derideri ? sed
lioc egissc, quia nianifeslnm cst duos fuisse?Nonne vanitalc , inm urbanilaU;. Aposlolus eiiim dicit, Per
meiidacium luum tanto eril impudenlius , quanto il- uniiin liominem pcccalum intravit in munilum, et pcr
liid aperliui? Ponitur quidcm ct singularis numcrus peccatum mors; el ita in omnes liomines pertransiil.
pro pliirali , tropica loculione , sicui in plagis quibus Uxc verba ulriqiie suscipiinus : si ergo nos Tradii-
pcrcussa esl .iEgypius , nbi dicitur rana vel lociisla cianisumus propler pcccaium qiiod generaiione tia-
niimcro ' ulique singulari { Psai. l.xxvii, 45,46, et ductiim est ut in omncs homincs pcrtransirct vos
, ;

Psal. civ, 3i ), cuni niiilt;c fiierint : si anicm diccre- Traduciani cstis propier peccaiuin quod imiiaiioiie
lur rana uiia, vcl locusla una; quis dubitaret tanio traducium esse ringitis, ut in oranes homiiies pertrans'
tsse lioc nicndacium vauiiis , quanto est illa veiitas
irel et prior Apostolus Traducianus apparuit qni
' ; ,

rlaiiur? Desine igitur istos funios honiiiiibns lianim sive boc qiKHl ciim seiisissc cbirum csl, sivc illiid quud
rcruin iiiipcriiissimis vcnderc ; ct pcr unum bomincni crrando dicitis senserit; peccatum tamcn in nniniluiti
iii niundiim inlrasse peccatum, non sicut tu, sed sicut per iinum homincm intrasse, ei in omncs bomincs
Apostulusdicit, inlcllige. Pcr uniiin qnippe liomincm pcrlransissc diccndo, hujus occasionem noniinis pru'-
iion exemplo prxcedcntein ( nam hcc dc femina di- buit. Si aiilem traducis nomcn his vcrbis iioii con-
ccrcliir), sed priiicipio gencranlem quia prior scvit , veiiil, nbi dicitur p-r uniim bomiiicm inlrasse, ct iii

(inod illa conciperet, ct ipse genuil qiiod illa parcrct, oiiines liomincs pcrtraiisisse peccatum ; ncc nobis boc
peecalum inlravil in raundum : sicul scriplum est nomen, ncc vohis, nec Aposudo convcnit sed planij :

Abraham genuit Isaac, Isaac genuit Jacob, ct pcr ca;- lioc dicere, lioc objicere, hoc assidue odiosequc re-

leras subsequeiilcs gencraliones ista loculio pcrseve- pcicrc , iiicpii* vcsti\c saiis coiivcnit.

rai ; ncc dictum cst, Abraliam et Saira genueriint XCII. JuL. Nani ciim inaudiluni nionslriim sit, si

Isaac, aiit, Isaac ct Rebeeca genueriinl J.icob : et ubi dogina cliain lolcrabile, i.oviim lamcn , aliquis icliii-

niatres commcmorar' nccessarium fuit, noii ail Evan-

' ijouiia Iiic eral in cdilis, nempo a verbis, vos TraJ'i-


• SicMss At Mgn., iicc Iwmmnn generando seminct.
* Mgu., rci ioai-sta laique smgulari ; omisso, mimcro ciwii. iiMjue ad vejLuin, pcrtransirct: exf lelur ei Uhrorum
qe.od esl i:i MSa. MSi. li )c.
,037 opi r.is imim;rfiv:.ti cjntra JULI\N'J\1, S. AUr.UiTINI M^
«inhigiii-!-'" lui\, liiifiiiibit cl iiiorl.Hii corpora restra {liom. viii.
uupns i)ropri.T, altiisivis v<-ib;> c.nilcjc
innnile (IiliiniiiiiS csl ipioJ ifS tO, II) : Maiiirb !'US autcin dicat, cariiis cnrpora iion
roni'!iir : liiiii i-lU'l ,

Dvi jiistirniii cii.i.in.n.ic- lam andiiiii- pcriii.crc ad boi.i Dei crcaluram , sed ad mali nun-
obsceiris ei ,

si'nlirn'.iis iil c.is ram ; iicc Cbrisimu a mortuis siiscitainm, scd lioii es^e
biis .\n-iisiiiin- nililiir niriCr.ii.irc ,

pro sc :nil(in piciario scmriic f.i- morliiiiiii? Vos cr^'0 iiiii Manicli.ci iion CStis, s<'d di-
coiilra ^c proi.ric ,

cniiriKinim illi arginaciilo li^Ln, vcrsa pcslc i.cc v.is sani cslis, dii ile (pioiiindo >il cnr-
icaliir. Qiiis(|inninc

qiio.l riiiii iii jiii xciioril, :ili inlmici) cjiis (|ii.!si vcr- I
us moriuum propicr pcccatiiiii ;
qui corp.iiis .iioiicin

al) illo vio qimsi Inailivuiii pl.igialunuiiic noii per pcccatnm illius b'.iiiiiiis, s.-d le^c naturx in-
ii.i<i.liini ,

trassc ^isscvcralis iii iiiiiikIiiiii.


jiciiscUir?

Ai:c. Dc vcrbis abusivis cl propriis ca Unpicris ,


nt XCV. JiL. Ac pcr lioc, iiicoii. cssa mnnct iio^-lra'

li iiiiiiiini pnniililc c«iilcmpli\ i|iii lc iHKlli^iint cl respun^io, qu:c ustciidit pcr niium l.iiinin. m , nnii

inlclli- gciienlioiic \itia;ani atqiie corriipiam, scd inicjira


inv.niiiNl (l.Miranl.nii, cligas ii.iiUis (;ni lc r.on
giMil, \i'lcri <lic. rc ali |iiiil, cmn «lii-as niliil. Mflius |icrmnuciitc iiatiira , vitio am sulummodu alli'gaii ab
no;i (lciiioii- Af.o-.lolo p ciaiiliiMn viilimlatcm.
cr"o p.incis d.iclis to rcliiiipi(\ <pii c! iii(!

.;iiani le Ak;. Niim.piid iis adco c.ici csiis, aul bomiuct


slrantc, facillinic inlcHigui.l tc nihil ^liccic,
pi.''.

qiiainvis vcra dicain, ca qu:c niulii imii exciccaiis caiiginosis di^put:iiioiiibiis vcstris, ul ncgare
rcfcllciiilrt ,

inicHigiiiil dico. Ycniiii!:ini.n iibi (licium csl ,


Pcr auilcaiis iinsci corpora viiiosa? .Numqiiid ad liomiiiiiin

uiiiim /i.iHiiiicni pcc-.«/"m i)i(i«ii( in wundiuii ,


priipl.-r iiaiiir.im iioii pcrliiiciii corpora? inil, ipiod .Miiiiicli.ti

pci.erationis auctiircm , idci foiniani f-ilrri, prnptcr dicni.t (qi:.;riim dcniciil;.:m iicsriciilcs qiiideui , scd

rcgcncraliouisaiictonni ; non vciba siiiil ali isiva, scd (piaiiliiiii ndjiivcti-; , ;i.lvcitcre ct cogilare iion vulli^),

propri.i.
gcniis icnelir:irum corporibus aiiimn bona tcnciur

\CIII. Jci.. Qiiod igiliirad Iklmro^ po.iliii:! ^l. c.r adiiiixla? Dicile crgo vi|iiis<')riim corporum merila, qoi

UHO omnci, exi^il I in^ ' l'.'i, 1'« l < <ii!inicni(ir:Mioii.'m ncg ilis parviilos i\ parcnlibiis tr:il<cic iilln pcccala.

tanicn parci-lmii : qnoil au:cm .li. ilnr dc C!.i i^io, Qiti Eeec M.ii.icli I i iliciiiu : Uspic adco caro isia morlalii

tanclificul , cl simctificuiiliir , cx itiio timiM ,


i>d Doum iKiii :id opiliciimi Dci, scd ad gciitis pcrlinct tenebra'

rclaliiiii c>t. rum , iit etlam linminum corpori ,


qiios ad imagincni
AiG Mn;.'is poUc.miiiioiiioiationeiii p.in^iilnni (pra'- Dei f.iciiis esso pcrliiiioiis, non solum corriipiiliilia <*

seniiii (;ni:i j.iiii li'..'i^ici;it a p;ilrc, .1 .!c uiniic l.i- comlili.i.ii mortia obiioxin , vcruiii cliiini viliusa sa'

qiiclialiir) praitcriii lum dcliiiil ipsa matcr ; scd liii i najc.iiiliir. Quid eis rcs|oudcbil b:cri'sis vcstra, n
,

dcbiiii, Ex diiobiis orli smit; qui iion cx iino, scd cx himian:iiu, .iuamvis siib Dco crcatorc el arlilicc, lia

duobiis orii crar.l ; nl laiis Doi essei vera , non fils.i : tameii cssc ii:iiurani. ui cisi iieiiio pccnssci, eiinni li

nisi i|iii:i cl lioc vciiini cst, qiiud cx iiiio nrli Miiil |)arndiso talia l.uniiniim corpora iinsccreiitiir? ali

ncc abusivc dictuin c»t, sod propiic pro|vlcr aiiclo- ominabili'ni cl d.imii:iliilcin voccin ! Nos aulcm qiio-

leni seiiiinis i>a,'rcin, noii proptcr auL-cndaiii lucii.i.i- ntnm lioininum Curpora non soliiin corruptibilia el

rio, siciit tii c\islinias, Dci laudcin. Dicerc ipiiipc, ncressii.ili niortis olisliicla, vcnmi i'li;im iniilt;i iii cis

Jloiii') fciit, (1»(>'I lioii.iiics diio pliircsvc fccciuiii; iimnnicribili vitioiitalc l;inguida, disloila, ilcrorini.i,

p l.v-l Ircpica cssc lociilio : si qiiis aiitcm dirit unuui nullo p:rrciilimi pnrccdcnlc pcccalo, In paradiso cx-

lioiiiii.cm lccis;c, qiiod diic fcccrii.il, nisi ooriiin duo- ortnra fiiissc noii diciiiius, et cus <|ui dicunl dignissi-
rmn auclor facli sil uiius; aul mcntilur, aut falbtur :
mos anathcmate judicamus ; non ab initio sic * insli-

siciil dc Idcu^ta cl raii:i paiilo aiilc jiim dixiniiis. lut;c natiir.c, scd iuiqnilatis mcrilo postca vitiat;c isU
XCIV. Ji L. Sic ciiiiii .\|io*!ol'is ad (loiiiiiliios, :Vflni triliuiiniis, iu ct vus ct M.miclixus inconcussa el anli-

jiiTiiI miiUcr , iwpiil , cx viro , iln tl rir )>er nuUieicm ; qiia lidci Ciitliollcc ^iabilil.ilc dcsiriiaiiius.

omniu niilcm c.z Dco (I Cor. xi, 12). Tcrlio vcro ostcii- XCVI. JuL. Sed rcvcrtamur ad librum illum, qiicn»

dil raiio, qunniam cisi nc.ntrum bnnmi qitod nobis ad- ad Vaicrium destinavit, in quo discerplns dc Ijliro

niinicn^itiir, riiissct ; timcii i!lam si iilcnliiim, <pia pcr mco iino duntaxat sciitciilias silii discuticndas rcfeU
umini lioininem inirassc pcccaluui iii liiiiic miiiidum lcmlasqiic proposuii. Ki quidem in priiiio o|icris pra;-

Pauliisdispiiial, nuiliimciim M.iiiitli:iisiiilissc fccdus'. seiitis libollo usqiie ad ca Aiiguslini dicla pcrvciicram,
Aic. Tu poliiis isla dicciido o>tc.iidcris fuodiis. Nain quibus rctccta impiulcniia, ipia oiiinionis illius fiigie*

qii.Hl licdiis cst ApoRl<d<> cum Mini<iin'0 : «(mi .ipo- Lat invidiam , iie diaboliiin viderciur asscrcrc boiiii-

sioliis dic t , Corpiis qiiiilcm morlimm ctl propler pcc- niiui coiidilorcm ,
prouui.tiavii Dciiin cssc aucturem

(uliim ; <pi<Kl cvcrlil li.crcsiiii vesliain ; ManicbaMis m:iloriiiu , aiipio ipsiiiii talis nici iti crc:ire subslan-

auiem dicat , Corpns iminiitabrliirr inai.im <>st ', pro- liam, qii:c reiuiim, nirtcpinm iisiim ralionis, accipial,

pter to;clcriiaiii bnno m:ili nalurim' llciiiqi'c in co cl i\w. in i-cgiio diabuli, Cundiloris siii innnllius cul-

loco iibi dicliim Cbt, CvM'/)H.< i)K>r("io»i frl frrnj!i,-r p<c- lorctiir.

caluin : Ap.islolusilical, Qui suseilmil CJiriiliim n mor- Auc. Qiii n:'tnr:im disccrnit n vilin, nou dicit qiiod

di< is : qiii iiiiclligcnler lcgil quod dico, non mc puM


' M». r(iri.,/(«/(i(a.
• slc UitD. Al vigii., miUmn cnm Mmwlueo fiiisse ' sic Mss. Idili vc.ro, lencbaliir.
firdiii. ' 1 arlinil.i, !.ic, r.'>iiui:liir cx Mss.
' i:ii:. matum est, cx rortamm codicc a:ljeciiniis. ' (>.dc\ rurt., ilcccipl.is.

J
«89 LIUER TEIITIUS. 1290
dicere qiijil iioii dico. cl Pcl.-iginiii I [Ds Nupliis el Coiicupiu-cnlia , lib. t,
XCVII. Jix. l-.uiiiquc cssc tignlnm irx cl peulitio- n. S). N:ilarc tc quidcm in impielatis lii» cl formi-
vasn (iMgoiilciii. diiiis paliidc frcqiienler ostcndi, ncc super lioc dubi-
liis

Aic. Qu:<iitiiiiililH't iKin iiiti;Ilig:is , qiioiiioji Dciis laturum [iriideiiiem consi:it osse lectorcm.

fnciai cx (Mdeni iii.tssa aliiid vas iii iKiiiurcni, ulitid Alc. Ncc iiai:iro le possc, sed nicrgi, alii noveriint,
in ciiiilunieliaoi (Rom. is, 21) : ita facil lanicn, ul nnn qiii li.Trolicum lc csse cognoscuut : nani lu cadem
faci:il lcrtiiini gciius vasoruin, nec in hoiiiircni, iiec iii
subiiicisione sciisiini clinm pcrdidisti.

coiitumclium, qiialcs vos esse parvulos vuUis; ct in


CIL JuL. Aiqiic ideo iii primo liliro ncc inc fuisse
rcgnum Dci non iiiirare im:iginem Doi , iiiillam csse iiiontiiiini ,
qiiid scripsoram, oniiics ipii fugisseiit iio-

cnntunieliam dcput.iiis. Ipsum enira rognuiii sic ama- stra; socioiaiis invidiam , in Maniclixoruiii pra'riijii:i

lis, iit non ibi cssc, iioii saltem levcra popnnm cie- corrncre, lilioruiM arbitriiiiii dcncganliuni , ct Dciiin
datis liominis esse, sod nulhm. liomimiin lunUilorcm; tcqne id quod fucins propul-

XCVIII. ivL. Sed qux in perditionem , non pro- sarcconaius, siatim nbsolutis nrripuissc sormnnibus,
ccssu liber.i: voluntatis, vcrum informuioris siii po- ctiam illorum scriptorum , quse ad Boiiif.icium misc-
lesiate cogantnr. ras, inscrlionc pntcfcci (Supra , lib. i, cap. 14).
Alg. Piilcs diccre, non quoslibct linmines, scd jam Ycrunitameii liuc , ctinm liac quam iiunc posni , tua
rejieiicraios filios suos Dcum in pirdilionem cogcre, rcsponsio confiiclur. Dixisti cnim , fidcin caibidicam
raciendo cos vivere, qiios a fide pr;i'vidct rcccssuros, csse , qua: et liborum crcdit aibiirium , ct Dciiin nn-
ciini posscl eos liinc rapcre, aiilequam nialiiia muia- scciiiiuiii coiKliiorem. Quoil utrumqiic oniniuiii lix-
reuiiir. rclicoium , Manicbxos ccriuni esi vobiscuin iicgare.
XCIX. Jll. Tantiimque hoc prodigialis dogniaiis Auc. Maiiiclix-i (quod vidcre non vullis) a vobis

nefas aposioli Pauli innliius cst roboraro scntciiliis, polius adjuvaiitur, qui lot ctlanlamala quK paii par-
qiias conicxiu lotius lectionis cxposni , ct osii mii vulos ccrnimus, non nicriiis pcocatorum , scd giMiii

proplietani Isaiain, dequo lianc comparationcm (iguli


tribuunt tenebrarum. Non cniin babetis quofugi;ui<,
coiistiibat assiimplam ,
jusiitiae divinx plciiissime quando a vobis mala ista unde sint percunciainur.
causam tiicri. Sed nobis ad libcrum arbiirium liominis qno i:niiira ,

Acc. Quid osiendisti lcgcntibiis '


et inlelligciilibiis, liuni.ina, cum bona fiicrii insiiluta , viiiala csl, liu;c

nisi le vcrba apostolica nimia loquacit:ite coiiaiuin, omiiia rcfereiilibus, cilliolica vobiscum vcritale viii-
noii taincii poiuis>c pervcrlere? cuniur.
C. Jl'L. Sccunduin autcm librum cxposilione Apo- Cm. Jll. Yeruni qiiia fidei calbolic.x' , cujussolido
sioli arguinenlis Aiigusiini es advcrso pfisitis ,
pro nudatus cs quasi amiculum tenue, solum noiiicn as-
,

ea quam suppedil:ivii veriias , faciiliale coiiiplevi :


sumis , vis nos crcdere, ciiam g tc lioc tci:cri quod
aiquo idio nuiic ad liliii cjiis ordinciii rcvcrtamur. catlinlici confilcntur, id cst, cl liberum .nrliiirium
Alc. Sccuiiduiii libriim iion cxposilioiie Aposloli, cssc in lioniiiiibus , el Dcum iiascenlium conditorcm.
scd siib cvpn!,itionis pnjfo.ssioiie , inaiii oppugnatione Sed si boc a tc simpliciter (idclilerque prolalum cst,
cdinplotti, vanitalc tibi , non vcriiaic , siippediiante liiicni cerlamini impone silentio ; fama ad nos crinii-
qu:!; dlcoics. nanlium rccuirat ,
qui id objeccrimus libi ,
quod se-
Cl. JcL. Igiiur piisiqiiam siLii unum de pr.ifaiiuii- cura ' negatioue dclcveris. Iloc soluni liuic ;idde
ciil:i prioris operis mei caput ,
quod qiiasi impugnarct senteniix , si qu.i invcnia fneril socta , si qiia dispu-
objecit , illudi|uo dc (igulo pcccalirmn Deo suo sub- talio, quac baiic dupliccm confessioiiem, qunni cntlio-
didil ; me arguil , qu:ira s:ine ciinstanlcr et purc, licam csse professus cs , aliqua coneiur argumeiiia-
ipsius eloquiis publicctur. i Non itaque, » sicut te at- tione convcllcrc, aui tuam non esse , aui a le ulcc-
qiie aliiis fullens luqueris , si qiiis aut liberura in bo- riiis non defendi. Si aulcm juvat , ea qiix dicturus
iiiiiiibiis arbitriuni , aul Dcum esic nasccntium con- cs nogasse , lociipleti etinm disputatione dcfcndcre;
diiorem dixorit , CoElesiianiis ct Polagianus voc.itur cxplica defiiiitiones liberi arbilrii , el fincs ejus dis-
i-ia quippe et ciibolica fides dicit. Sed si qiiis ad tiiiclionibus absoliitis qiiasi qiiibusdani cinge li-

colendum rccle Dciim, sine ipsius adjuiorio dicii esse niitibiis.

in lioi;ii;iibiis liboruiii ai bitriiim ; et quisqwis ita dicii AcG. liiimici et dcfensores , libcrum arbilriiim
Doiim iiasceniiiim coiidiiorom , ut parvulorum iicgil dcfondcndo prcmiiis, quod ad suos limiles rcvocari
a poicslate diiibnll rcdcinplorem , ipse Cflelojliaiius oinniiotcnlis et vcri dcfcnsoris boniLite non rultis.
ei l'cl:igiaiius vncatur. Liberum ii^iqua aibiirium esse CIY. Jll. Dcum quoquc laliuni hominum asscre
i.T Iiom.iiibiis, el Doiim csse iia ccnlium comlitdrcm, condilorcm ,
qualcs manibus cjus juslitixqiie cun-
iiiriqiie diiimus; iinn liiuc csiis Coelostiani cl Tela- veiiiu:it.

giaiii. Liberiim aulcm csse quoniqiiam .id .igondum AuG. sluUi linrctici novi ! s-i manibus Dci non
biinum sino adjnlorio Doi. cl niiii oiui piivnlns a po- convoi.iuiu opi-rn vitioia, niiiiicjnid manibus Dci siili-

li^siate lcnelirariiin , ct sic iraiisfoiii iii rcgniini Dci trahore ulla hoiniiium corporn audebilis, qu;c vidctis
(Colou. I, 15) : lioc vos diciiis : liinc osiis Ccclcsliani s:T'pc na.^^ci noiiiiulla vitiosa ? Cur non crgo iialiii^au)

• Ediii, Qiiiil oslcndil riiligciilibas- Casliganlur c\ Mss. ' sic Mss. F.ilili vcro, sectit'i.

TATnoL. XLV. fQuaranle-itnc.J


.2.)i OrEFUS IMPnilFECTI CO.NTRA JUUANU.M, S. AIGUSTINI I29i

Vrituario pecciuiis lioiiiinis ndjiirio viiialnm cum Charilatcm dando; cumdicit Jnnnnesaposiolus, CAa-
lalholica ver.Ule faU-miui , ilc qua Dcus facil quod rilaf cx Deo est (I Joiin. iv, 7). 1'iidc itcm dicit , Eccs

iion solum arliftci boiio , scd cliam judici convcnil qualem chnnlalem dedit nvbis Paler , ut jiiii Dei voee-

iic Manich.Ti vos cogant humana cori>ora tri- tnur, et siinus {Id. iii, I). In bac cliiritaic, qn;c cordi
ju-,10 ;

bucrc artiCci inaligno ei injuslo ? huinano , spiriln , non lillcra dalur, ctiani potcsl:iS

CV. Ji'L. Qnorum ccrte nihil a lc aclum eft . sed illa inlclligilur, de qua idem ipsc in Evangclio suo,
Caibolicos liberum arbitrium Dedit eis, inquit, poleslatem fitios Dci peri (Joan. i,
post<iiiam rcspondisti
eonliteri , de quorum le iiumcro esse confingis ; sta- 42). Ilanc vos ab bomine esse dicitis homini pcr

tiui dermitionem adniovisli ,


qux id quod dcdissc lilicrum arbitrium , spirilLm habciiics hujiis nitindi,

videbaris eripcrct. Ai.s cnim : « Sed si quis ad colen- non eum qiii ex Dco csi ;
propter qnod nesciiis qu.c

Dcum sine ip.sius adjiitorio dicit csse in a Deo doiiaia siut nobis Cor. ii 12). Ideo ncc pa-
dnm reric ,
(1 ,

hominibii> iiberum arbilriiiin , liic Pclagiamis voca- ccm babeiis cum F.cclcsia , de qna cxisiis; ncc clia-

lur. I Et iicm : • Libcium arbitiium esse in hoini- ritaicm ,


qiiam Dei esse donum ncgatis; nec fidem,

niliiLS di(iimis. LibiTuiii autcm qucmquam cssc ad quia iKcrdiri eslis : quoniam p«x [ralrihus ct charitas

agciiduni bonum. i
cuiii fidc, non ab huiiiano libero ' arbilrio , scd a Deo

Acc Ibi si adjuniisses, i liarelici dicunl ; • (luam- Piilie et Domino Jcsu Clniilo (Eplies. vi , 25). Si

cgo vcrba ista «oii dixerim, a mca tanicn senieii- agnoscis in his verbis doijma apostoliciun , ct in vcr-
\is

tia non rccessisscs. Vcrum cst cnim liaercticos di- bis tuis agnosce le haircticum.

ccrc, id c»t, vos ipsos, libcriim esse qiicinqnam ad


CVII. Jl'l. Non ergo sine adjiitorio Dci ad cultnm

Scd cur non ejus, qualem csliibent iniiiati niyslcriis, libcriini ar-
agcndura bonum sinc adjnloiio I>ei. ibi

lcgcrim , c sinc adjuiorio Dci , i iiu.e iii \\ac senten- bitriiini idoneum crediinus : scd diviiia; :rqiiil.ilis lo-

mca eliam ipsc paulo anie posuisii quam- ciiplctciii lcsiem libcriatcin arbilrii coiifiic<i>ur , ut
lia vcrba ;

(J.u possuni, mcndoso poiius codici li-ibuo, quain tibi 00 temporequo nos raanifestari oportetantc tiibiinal

dic cigo cxicra.


Chribli, el rccipcre unumquemque propria corporis,
CVI. JuL. Quod cmni ais, ad colciidum rccte Dcum sicut g(issit , sivc bonum sivc nialum niliil Dens
, ,

sinc ipsius adjulorio, dici a nobis, surficere uidciiique injnste judicarc doccatur ,
qui nulli iniputat pccca-

libcrlatcm arbilrii , oniuiiio inf;iuiris. Cuiii cnim cul- tum , nisi quod is, qui proptcr illud puniiur, potiiil

lus Dei iiiultis inlrlligatur modis , ct in custodia maii- et cavcrc.

datonim , ci in cjtscLraiionc vilioruni , ct in simpli- AcG. Bcne me commones qiiid conira te dicam.

cilaic convcrsaiiouis , cl iii ordinc mysicriorum , et Omnes nos ccrte, sicut dicit Apostolus, mnnifestari

in profiindiialc dogmatum , qu;c de Triniiate vel de oportet anle tribunol Christi , ul ferat unusquisque se-

rcsuncciione , niullis(|ue aliis siiiiilibiis fidcs chri- cundum ca qua; per corpns gessil , sive boiiuni, sicc nia-

Eliana consequiliir : niii ficri potcst, ut iios in con- luni (II Cor.y, 10). Numi|tiid ab linc univcrsilate

fuso dicamus , sinc adjuturio Dci !ib(;runi arbiirium parvulos scparabis' Dic ergo quid boni per corpiis

sufliciens ad cjiis essc cuUuram , ciini lcg.inins iii gcsscrint proprio libcro arbilriii, til reciiiiaiit rcgniim

Evai.gelio dicenleni Doiniiiiim , Confilcor libi , Paier, Dei tani niagniim boiiiini : aut quid niali cgeriiit pro-

Doinine cacU cl teirce ,


qiii abscondisti h(cc a snpienli- pria vnluiiiate, qui parvuli abalieiiabunlur ab liac vjia

bus et jiruilcnlibus , cl rivelani ca parviilis ; ita , Pater, Dci. Quod si, ut nccessc est, fateaiis sinc ullis 0|ieri-

qiinniam lic fuit benciilaciliim anle tc (ilallli. xi , 25 bus libcr.x vohinlalis, qua; gcrit qiiisqiic i»cr corpus,

e/2G)?Cum uliiiuc isla (niiiia, lam qu;c dogmatibiis, illiiS i:i Lhrislo vivificari ; cur noii r.ilci'is i4iis in

(|iiam qui myslcriis continenliir , liberuis arbiirii Adani inori, rum scias .\dam Chrislo e contrario cssc
pcr sc non poiuciit iiivcnire : quamvis ut nec idola forniam fuluri ? An clausis ocnlis os apcrics, et diccs,

colercnlur, nec Deiis qiii innolcsrcbal iiuindi ipsius i!lis iii quo renali siiiil , spirilum profuisse jtistitix, ct

conditor spcrnercUir , Magislro r.cnliiini tesle , do- islis iii qna nati siint, cariieni non obfiiisse pcccaii 7

rcrc potticril ralio naluralis (Roin. i, 20). Non cigo Quis, iiisi vos, hoc diccrc audebit ? lH;ijoiis vero .Tl.iiis

hoc quod fiiigis , aul nos nut quisquam dicil piudcn- homincs quando audiunt vcl lcgnnt, ununiqticmqne
lium : scd arfiinianius a Den lieri liomiiicm lilnri rcccptiiriim sccunduni ca qu.t! pcr corpiis gcssit nnn ,

arbitrii , ciiniqne iiiiinnieris diviiur. grati* spcciebus dcbcni in sux voluniaiis virtiite toiifiderc ; scd orarc

jiivari, ciii possibile sit vol pcrvare Dei iiiaiidata, vcl poliiis lalein sibi a Domiiio pr;i parari volunUileni, ut

iransgredi. Lt lioc cst ubi libiriiin arbiuium cssc lion inlrenl in Icntalioncin. Pr(r;»iivi(Mr cniiii voluiilns

dcfeiidinius, iit cum Dcus tam inultis niodis bcnigni- a Doniino (Prov. viii, sec. LXX) ; el, Orale, iiiqiiit Do-
t;ilo:n suam asscral, id cst, iir.Tripieiulo , bcncdi- niiiiusipsc, ne inlrciis in lcnlniioiifm (.\liillh. xxvi, 41);

rcndo, sanclifieaudo, cocrccmlo, provoi andn, ilitiiiii- ct, Oivi.ims nd Dcum , ait ,\posl.ilus, rn' quiJ fucialis
iiaiido iiniisipiisqdC corniii qiii j un ralinne
,
iililur, mnli (II Cor. \<\i , ').

libci iim habcal , volunl.dcm Dci vd servare , vel (.VIII. JcL. Drior crgo sentciitia lua nihil obsriiri-

Bperncre. talc prumovcbit : secunda vcro, qua rcpetis ,


qiiniiiain

Aiis. T.im riulla dicisqwibus nos adjuvat Dcus, id

esl, « pr.ftipicnilo. Iicncdii Oiido, s:in( lilicando, cncr-


vi)^n., non ab liumtmo arbitrio : omisso, Ubero; sihI es(

«111, lii, proToiando, illuinin:iiido ; > ci n in dicis. ia MSi.


1JD3 LIBEIl TCUTHS. irtl
libcrum qtnJem coiiGleris arbitrium, non lamtn i:i latcm. E( Limen Apisinlus cnm possci ctiaiii l'.;ic rci tc
quisquc horao iibcr .iil agoiidum bonum crcdaiiir, diccre, I'r;fcipiiiius vobis, nc qiiid faciatis mali : Ora-
visccra liia loin nuJnvit. \mt$, iiiiiuit, ad Deiim , ne quid faciniis mnli. Eccc
AcG. Cogis me jaiii (ibi iribucre, quod codici paulo qii.ire dixi ( niin sictit lii dixisse me dicis ), Ncmiueni
aiite tribucbani. Ecoe enim sic roptHis seiiteiiii;iiii libcrum ad agcndum lioiium sinc adjiKorio Dci. Hoc
iiicain , ut cam noii implcai vcrbis mcis, qii.c v.ildc quippe adjutiiriiim lidolibus orabat Aposloliis non c» :

»uiit iicccssaria , vobisque conlraria. Cgo enim di\i , natiiia lioniinis libcrum aufcrcbat abitriiim. Iloiiiincs
I Non csso liberum qiienKiuam :iil agendum bonuiii clali el iiiflati, nnlitc in vcslra virtiitc confidcrc : Deo
sine adjutorio Dei. i Tu au(ciii dicis, faieri mc (pii- vos siibdiic, atqiie nt voluutatem roliibcatis a criinine,
ilcin libcnim arbitriuin < iion tamcn ut qiiisiguam ci iii lcnlationem non intrctis, oratc. Ncc cxistimetis
lniiiui libcr ad agcnduiu boiinm crcdatur : i iicc adilis noii vos iiitrarc in lcnuuioiicm, qnando ab opcrc ali-
(|iiiid cg > nddidi, < siiic adjiiiorio Doi. i Non accuso qiio nialo conciipiscei>tia:ii cariiis forli '
viihmlato
fiiieiii, rilil:iia civililcr ripcln : rcd lc verba nica , il ci.hibctis. Ignoralis vcrsutias tentaioris : iii mnjorem
niiiil valcbiiiK lua. lcnlatioiicm , qiiando h;cc voliintali vcslrx sinc adjii-
CIX. Jix. Ccce ciiim nos , slcnl jirimn libro fci i- lorio Dci dcputaiis, intralis. Vellcm sane qiiomodo
m)is, i(a nuiic pic-se cogiinus, ul osicnd.is qiiemad- dixcris, nos doccres, quod ca qux in bonis vel in malis
miidiiin libcnim arbiirium iion iicgaris '. In^ldat liomiiiuin appellantur i cxtcrna , » sicut divitia; vcl
aulcm liiic lcct.iri no^lro, tc xidclicct coiif 'ssum cssc paupci tas et c.ctcra , i casibus fcranlur inccrlis. »

liberiiiii arbilriuiii , cl Dcuin nasrciUiuiii coudidircm Etiam hxc enim catholica (idcs ita deinii hiimana-, ct
tlalhidlcis prxdicaii!-, qua; diio iiiiiii|iiam iiisi Maiii- diviiix tribuat potcslati. Iloc auicm dico, qiii;i ilmco
cluvus iKgavil : sed cuiii Iia^c coiiimiinitor ambo dcdc- vobis, ne forte id quoquc vesiro addidcritis crrori, iit

riinus, ncc tibi aiitoiii, ncc dogiiia i liio libcrlasconsiel quidqtiid liomincs paliuntiir vel adipiscuntur, sive in
arbilrii ; coiificiliir oiiiniiio, tc cl dogina liium dc (idc corporibus siiis, sive in rebus externis, ad divinam
cailiolica niliil lcncre. Intcrrogo crgo qu.e vis ' sit, negetis providciiliain pertinercac pcr : lioc quid-
,

(]ii;cvc Jennilio libcri arbilrii. Certc iii ejus pitcstate, qnid maloruni pcrpctiuiiiur ct parvuli , ita incerlis
ii.itiiraliiiin nulla coincrsio est. Nciiiu cniin in se scn- casibus dcpuleiis , ut a judirio cjus, sinc ciijiis volun-
siiiim uiiinain niiitavit officia , vcrbi gratia , ut voccs latc, iii ipsc Dnininus dicit, ncc passer cadit in lerram
naribus, aut aiiiibus siiscipcrci oJorcs : iicmo scxus (MaUli. X , 29) , hacc alicnare concmini. Qiioniam
sui coiivcrlil proprictalcm : ncnio iii forinam transiro videlis hanrcsim vcslrain in hac parvulorum miseria
aiiimaniis allcrius , ncmo pcr libcrum .irbiirium pilns naufrag.irc, qiiaj subDeojiisto nulla essot, nisi eam
corporis sui iniiatis potiiil mutarc vclleribus : ncino nalura humana prinii peccati magniludinc viliata ct
sibi pro ingoiiio aul qiialilalcm aut quDntilatcm cor- damnata meruisset.
p Tis vindicavit. Ilis cxcinplis licctomnia qu.TC nd liaiic CX. JcL. Et ut res absoluta paucis illuminctur
conditinnem respiciuiit pervagari. Transcamus igitur cxcmplis ; ut lam liberum sit liomini sacrilegiuni fa-
a niituralibiis ad extcrnoruin discussioncm. Cui agro- cerc vclle ,
quain nolle ; tam libcruin sil parricidium
nim lecuiiditas, cui prospcrilas navigalioiium, cui velle perpetrarc, quam iiolle ; lam liberum sit .adiil-

iiobilitas cl opes , cui constanlia ipsius nobilitatis in terium commiiicrc vcllc, qu im nolle ; tam possibile
jiire Constitit voluiilatis, ut vol ad li,iru;ii vcl ad simi- sil vcriiin tesiimoiiium pcrhibere, quam falsum; lain
lium sibi conqiiisitioiicm vnliintate sc libera a Deo libcfiim Dco obcdire iinpcranti , quam diabulo per-
elTcctum cs.se fatcretiir? Naliiralia ergo inconctissls suadcnli.
ordiiiibus; exlcrna verocasibiisseniper fcruiitur inccr- AiG. Vcruiii dicis : Iioc cst liberum arbitriuin, lalo
lis. In qiiibus igitur coiisistil liberum arbiirium, proplcr oinniiio acccjiit .\Jam : sed qiiod daluin esl a coiidi-
quod bomines be^tiis anteccllunt, propierqiiod ad Dei torc , ct a deceplore viliatum ; utique a salviilnrc sa-
imnginem facti sunt, el qiio snlo diviiii examinis justilia nanilum esi. Hnc vos non vultis cum Ecdesia coiifi-

coniiiioitir? in qtio csl lioc , iiiquam, arbiirium libe- teri : hinc csi s harctici. Ilomo qui non cogitas ulii

runi ; qiiod iit M;inicIia'Os negarc rcrtutn est, ita sis, cl i;i diobtis m;ilis tanquam iii bonis cxcus extol-
Citholicos assercre ctiam lu faieris? Sine dubio, in co Iciis : quando erat t.ile ,
qualc dcseribii, liberum
m possibile sit liomini voluntalem su.im , sine aliquo arbiiriniii, nondum liomo vanitaii siinilis iactus erat,

incvitabili natiiraliuincoactii, vel iminiitcre in crimeii, iil dics ejiis sicut iiml ra piitcrircnt [Psal. cxliii, 4)?
vd a crimine coliibcre. Niin ciiioi vaiiiias Dcus, ad ciijus simditudin ni fieius

Auc. Culiibere a crimiiic volunlatem, boc ipsiim ciat, qu;e per ejus gratiam renovalur de die iii dicm.
est, nec aliud qiiidipiam , non intrare in tenlationcm. Noiidiim dicebatiir, Ego in iniquiuilibus conc-ptus suin
Scd si liochabeicnius in pnlcstate proprix volnnlalis, {l'sal. L, 7). Noiidurn dicebalur, Qnis eniin est mim-
noii moncrcmiir iit id orando a Dumino po^ccrctiius. (iiis a sorde ? Xec iiifnns cujus esl dici unins viia super
Cui ergo dicitiir , Declina a mnlo (/'sni. x\svi, 27) : leriiim (Job xiv, i, scc. LXX). roslictoo iioil dicc-

hoc ulique dicitur, ut a criminesuam cohibcai vulun- biiiur , iVwn ijuod tolo , ied quod odio, illud fucio ; ct

viguierius, ncgnti'!.
'
M. ' Vuh-i, fa'te. M
omncs siss., forli. Ex Mss. iisJcm
* FdiCi, q::i.i,
pro, q::(g m.
Ftpaulo f.ost , convers", |Tfi, ilno, s ilu-cl na;-. e( rorl. \Kt?X, ycluntnte cnliirli.^ : ei'ri-_-!»
ronter^o. \]xc el ;'l:i i.i isto caiiiinln crraui castiij-i.ilur luee v.tIki ri-.siiliiiiiK , giiorulis vc::.tilUlt (cifuii;. i-S e. ,

cx Jlss. us.iuc ari. ini.ulL.


ti-j-j OPl-.ftlS lMi'F.aFi:CTl CONTRV JUL1\NU.VI, S AUGUSTINI 12%

Scio quia iion liabilat iii me , lioc est iii carnc riu-a, bo- qiiod vult, sod inaliim qiiod odit agii? Si aulcm prn-
iiMiii ; vclic eiiim adjucel iiii/ii; pcrficerc autcin boivim, p;erca non liabol, quia sub graiia Christi noiiduiii cst;
iion iiaenio ; el , Vidco alimn lcgcin iii iiicmdris iii<:i»
eccc quod jam dixi, iicriiin dirn, ct vohis vidoo saipe

rcinignanlem tcgi ineiuis tnetv (/icm. vil, 15 , 18, 23). diooiidiim : Noino nisi por graliain Chrisii ad bonuiii

Ildc nialuin lii Adam, qnando recius crcalus esl, non quod vult agoniluin, el ad iikiIuiii qiiod ndit non agcn-
cral ;
quia nalura iiumana dfpravala nonduin erat. dum, polcst liabcrc iibcrum vuluntaiis trbitrium-

Hcclorem iiabcbai, quem liboro icl^qnil arbiirio : non non iit voluntas cjiis ad boniini siciit ad inalum ca-
liheraiorcra qu.crebal, per qucni ficrcl lilicr a vilio. ptiva rnpiaiiir; soil ut a capliviiale libcrata ', ad libo-

Nam cl si vcrba illa , Non quod volo , ago et cxlera , raiorcin suum librrali suavilalc ainoris, non servili

lalia, iiominis sunl, ul dicilis, nondum sub Cliristi .'iinaritiidine limoris altralialur.

gralia consliluli ; ergo eliam liinc convincimini, quad CXIII. JuL. Sunl quidcm dulcia incitanienla vi-

lam infirma: volnnialis ad agendum bonuin homines lioriim , amnra ctiam rrcqiieiilcr qiia; » [icrsccutori-

ClirisHis invciiil , ct qiiod arbilrii liberi inlirmilatcin biis cxoiianlur torinonla pn'naruni : scd ct illa ccn-

ad ageiidum boimm nomiisi per Chrisii graiiam poiesl siira honcstatis cverbcrai, et isia consumii magnitudo

humana reparare nalura. Ac pcr hoc vcrum cst quod palientiae.

dixi , Neinincm csse liberum ad ageiidum bonum sine AcG. Inlcr illosdcclamas, qui coiilidunt in virtute

adjulorio Dci. El propterca tu subiraxisii, i siiic adju- sua {Psat. xLviii , 7) : allciidr; libi , nc inlcr illos cla-

liirio Hoi, > ul tibi campus apcrirclur, ubi lc loqiiMcius mos, qiii torqucbuntur dc siipcrbia siia.

iliiani cloquciiiius per iniili:i jactarcs, quibus noii de- CXIV. JuL. Vcrumlnmon iicc virliiliira esl xrumnosa
lcciarcs lcgcntcm, s?d iniclligerc volciitcm, qiiaiitum possessio, qnx cxlra rognuin quoddani bonx consc.cn-
po-scs, potiu-i impedircs. Subdiiniiii Deo, ut corriga- lix proinissa xlcrnx bc:ililudinis sublimilntc fruilur.

iniui. Ncmo csi liber ad agciidum bonuin sine adju- Adsinit tanieii adjuluria grntix Doi, qux iii parlo vir-

lorio Dei. Quid , ul prx-cipiiciis, humanain cxtollilis liitis nunqiiani desliluunt voliinlatcni : ciijus (a) licct

voluiitaiem? Oraie polius, ne iiilrciis iii tcntaiioncni. iiinumcrx spccics, lali t.imcn scnipor nioderaiione ad-

CXI. JiL. Proplerea auicm iii supcrioribus voliiii- liibciilur, ut niinqiiam libcrum arhilrium luco pcllanl,

latcm pcrfectam in:igis quaiii roruiii elTcclus locavi , scd pr.xbcant admiiiiculn, (piaindiu cis vuluerii iniiili;

«luoiiiam ct parricidium, et sacrili-giiim, ct adultc- cum lamcn non opprimant rclurtantcin aiiimum. Iiide

1 ium , vcl horuin simiiia , facilius cst caverc quain q:iippe cst, quod iit alii ad virtuics a viiiis asccnduni,

faccrc. Neque ciiim sempcr volunlati inala! pcrpc- iia eliam alii nd vitia a virtulihiis rclabunlur.

iraiidi quod vult adesl facultas '. At c rcgionc, horum Auc. Undc (lcii potcsl , iil adjiiloria gratix Dci li-

abstinontia in summa quiele consistit. Nisi furle iioc berum arbitriiiiii luco pollanl; i|nod polius vilils pui-

ipsum a vobis labordicaiur, laborarc noUe. Omitto ea suiii cl iicquilix siilijiigaiiiin , iii in locuni suum red-
qux tam Scriptursc sanclx ,
quas Prophet* ,
quas cal, iihcranl? Scd cum qiixritiir a vchis, qux sint isla
Evaiigciisia;, quas Apostoli prolnlcriint, quain diipii- adjuloria gralix Dci, edicilis qiix siipra conimcinora-

latorcs caiholica sanitate fulgcntcs, Joannes, Ibsilius, sii, ) Dcuin ailjiivare pra'cipioiido, boiiodicoiido, san-

Theodorus, et horum similcs comniendavcrunl, iiiullo clilicnndo, cocrcoiido . provncando , illuniiii.indn : »

esse majorem laborera comniitteic crimina , qiiam qiix oinnia ctiam per lioiniiios fiunl, sctuiidum Sori-

cavcre. plurns. Nam ct pr.xcipiiiiit hoinincs , ct boncdiiiinl,

Acc. Uiinam horum fidcm lenercs : pcccaluin ori- et por divlna Sncranionla snnciificant, el corripiondo

ginale in parviilis non negares. cocrtcnt , ct cxlinrtniido provocnnl , Ct docciido ilhi-

CXIl. JuL. Iiilcrini (|U(id ad prxscns nogoiimn spc- minant : non lamcn qui plaiiiat cst aliipiid, uci]i:e qiii

ctal, inculco liberum arbitriuin ncc ob aliud daiuin rigni, scd qni incrcnieniuin dat Dciis {I Cor. tii, "!),

Ciisc, ncc inelligi iii alio possc ,


qunin ut iioc ad ju- Iloc cst autcni inrromciituni, ul nnusquisqiic obcdiai

stiliani, iicc ad iiiiiiuitalein, faptiva aliquis voluntale l>ia'roplis Dei : qiiod non fil , nunndo vcrc fil , ni^i

rapiatur. chariialo. Uiidc Ecolcsia iiicrcmcnlum corporis fntil,

Atjc. Qui per legem ,


qiiam videt in membris suis iii xdificntioncin sui , in clnrilatc (Ephcs. iv, IG).

Kpugnantcm legi mciitis su;r el captivantem se sub Istnm chariiatcm iion dnt nisi Dcus : charilas ciiim cx

lcge pccc.iti, clamai, Non quod volo, (acio bonum; $cd Dco osi (I Jonn. iv, 7). llnne vos iiitor adjiitoria gr.i-

quod odio malum, lioc ago; dches utiijue (licore, qiio- tin- qiix coinnioiiinraiis, nominnre noii viiltis, iic lio(

niodo iion ra|iiatur ad niatuin voliiuiaic captiva. Ul ipsum qiKid (ibcdimiis Dco, ojiis cssc grilix coiiced:i
ciiini sctuiiduni vos iiilerim ioqiiar, si siib inala isle tis. Putnlis qilippc istu inodo nuforri vuliiiilalis arhi

cunsnetudiiie gcmit, nondiiin, siciil dicilis, suh Chrisii Irium : cuiii linc quisijuam facere iiisi volnniale nou
gratia conslitutus , iiabet iste , an non liabct libcruin possil; scd quod vos non vulti.s, Pia'pnratur vutiinliii

voluntatis arbilrium'' Sihabct; quarcnon f.irii hoimin n Ihiiiino (/'roi'.viii,«oc. LNX); iion loriiisociis sonaii-

tiliiis vcrhis , soil siciit or.inlc e\niiditii|ue regina


' llanc snnleiiUam , .Vf^ii* rtiim tempcr rolmitnti innla:
roiivorlil Dous ct trnn-liilit iiidigiiaiioiiom rogis in
pcrpctrimdi qiiod vult (<de>.l fm:uUas , (•! Portariiiu (VHJicu
»djc(:imus. soil |ira;lerca di;ossi< vidclur, llitriim crfio pcr- lonitnlom (Eslherw, II) Sicut tiiim lioc divino cl
prtratioin taborc etl, vel ()uid siinilc; cui c.\ ailvcrsn i>l
r('s|iondoat, 4t c regione honim abttincniia iii simmi qiiicte F.i!iil, /i{»?ri? ; tamctsi oiiiiics M^., tibertua.
timuitU. (") suhalidi, rc'.
,297
LlDLIl Tt HIIUS. 1298.

omilti) miido egil iii hominis corJc; sic opcrnlur iii ociiloriini, idqne tu dcfiiiires linc modo, Visus csi vel

nobis cl vellc cl opcrari, prO boiia \oluiilalc {Pliitiiip. clTdssos liabcrc oculos , vel iinpcdimcntis qiiibusqiic

11,13). videnJi icmporc niliil posse conspiccre ; alqne lianc


CXV. JiL. Tii crgo qtiomotlo libnriim arbilriiim dcfiiiiliononi |iiilarcs visiii convenirc : fcrres lc aulcm,

roiililciis, ciii iimiiii laiilummodo liieis csse pnssiliilc, Hl eonlrarii cjns, id csl, ca:cilalis, qirc cxpliratio cs-

i J csl, f.iccre m.iliiiii , iioii .11110111 cssc possiOile deflc- scl asscrorcs; ciimquc iiullam aliam iiivenires, quaiu
cierc a iiialo cl faccre bomim (Psal. xxxiii, V6). si iii co aniinali, cujus nalurx adessct visus oculorum,
Auc Fiico cssc possibilc voluiilali lioniinis don.c- vcl cfibssio luminum, vcl crassi liumoris obsepiio vi-

clcrc a iiialii el faccre bnmim ; scd ei volunlaii quam dcndi cripcroi faculiaicm, resipisccres procul dubio,

Pcus ailJHVal gralis, miH r|uam Juliamis inflat iii- ct vidorcs robns eonlrariis dcfinitionem unani noi>

graiiis. posse compclerc. Sicqnc liebai , ul si cieilas iiiliit

CXYI. Jll. Tacco iulcrim qua rabic in tolam lcgom dici aliud poterat , quain in aninialis oculo , co tciii-

ficmas ,
qiiam crcdis ca impcrasse morlalibus ,
qiio- porc quo viderc debcret ,
[irivalio ccrnciidi; visiis
niin apiid cos nullam faculiatcm vidcrct. quoque dofinitio pcr nogalioncm illoruin, quibus ex-
AiG. Non cst vcriim quod dicis. H;cc imperai Ocus, cilaicm cxposucras, rcddcrclur; ut videlicct nihil

qii:c (icri possunt : scd ipsc dcdit iit niciaiit, cis qui cssct aliud visus ,
qiiam ncc effossis , nec obscralis
faccic PO5SU111 ct faciiiul; ct eosqni noii possiini, im- oculis opporiuno tempore facnlias congriia conspi-
porando admoiiet a se posccre ui possini. El quod candi. Quibus tu oslensis , si obsiipc leliiciateris ,

non oiiinia ab unoquoqiic sanelorum fiuiit, novit Dciis nihil oblincrcs aliud, quam ut aiit coiilia tiiam con-
qucmndmpdiim cis aJ liumililiilcm consulal, qniliiis scicniiam pervicacia puJcnJa niti te creJeiciit au-
qiioMJie diccnlibus, Dimitle nobis debila nostia^.Halih. dicnles, aut si cis Ddcm facercs, libi iia prorsus vi-
VI, 12), sic opiliibtur ad liabciidam obeJicnliain , ut dcri , non lc minus effos.sos liabcrc mcnlis uculos
sil iinJc cliaiii vcniam laigi.ilur. juJicarcnt ,
quara illum qui a lc visuiii habcns fucral
CXVII. JuL. Sed quxro cuni qiiibiis poclis in lalem dcfinitus.

incurrcris Uippocrcnem, ul bimenibrcm bcsliam rin- Adg. Nolo, ut definias; scd nl finias ca;citatem; et

geres, non quidcm carminando ', sed blasplicmanJo, videas rccle dici a Cbrislo noii p^iliiissc, Sine me nihil

ciijiis cnrpus dc niala ncccssilale ' formares, ct soi.ini polestis facere, si ad bcne agcndum siiie graiia Cbrisli
faiiem nomine libcrlatis obduccres. libcri esse potiiissent.

Alg. Piiigis tibi ipse qiiod placct , cui vacat inani CXX. JuL. Ila crgo , ut ad can.sam refcramus
coidc iiiaiiia volularc pliantasmnta. Cur enim lu ad- exemplum , iulclligcrc potuisii, vcl dclinitionc iion
niiiiicula gr;ilix siippmiis bonaj voluntati, cum volun- libcri, qiiij debcres libcrum niinciip.irc. Nam clsi in

l:is mala nullo innitalur adminiculo ut mala sil, vel liberi arbilrii dcfinitione inlclligcnlia caligasscl, iit id

iiiaia cssc pcrsislai? An liic libra tua qnam conaris


, dici libcrum posse arbitrareris ,
qiiod iiiicr duo con-
c\ ulraquc parie pcrocqualia momcnta suspcndcre, traria uni docerelur adlnrerc : rcspiccrc dcbiiisli,
iii voliinias quanliiin cst aJ nialum, lanium ciiam sit cxponi alilcr non nossc caplivum , iJ est non libc-

aJ boiinm libera, vcrgciido ' in unam partem ic iiidi- runi ,


qitam ut inlcr diio contraria uiii vinJicarciur '

lal doliranlcm? :iiIJietum : cl iJeo nomen liberLiii ' caplivilalis ncga-


CXVIII. JcL. Sic cnim cl in illo opcrc quod Romain lionc tribucndum , tit quoniam id qiiod libcrum noii
niisisti, dispiihis : < Yuliintas qna: libera in nialis csl, crat, alieri de conlrariis cogerciur adliircrc ; illtiJ

libcra in bonis non cst. 1 ajvcrsum ei, id cst liberum, neutro sincrctur aJdici.

Auc. Cur non aJdis qiiod ibi legisii , « si libcraia AuG. Qiiid apcrta implicas loqiiaeitalc perplcxa?
nnn esl > {Contra Diias Epislolas Pelugiuncrum, lib. \, Ad malum liber cst ,
qiii voluntaic ngit mala , atit

n. 5)? Aut qiiij csl qiiod ait Dominus, ciim dc fru- opcrc , aut sermone , aul cerlc sola cogitalinnc : hoc
Clibus paliiiiliini, lioc csl do b mis aclibus loqnorcliir, aiiieni grandioris rct:iiis quis boniinutn non polesl?
Siiie »ie nihil polestis [cicere {Joan. sv, 5); nisi quia Ad bonum aulcm liber cst ,
qui voliinlate bnna ngil
r.cmo aJ bciic agcndum ,
qiicin iioii ipse libcrai , li- bnna , eliam ipsc aiil opere , aul scnnnnc , niil cci lc

Ler cst? snla cogilalionc : scd lioc sine Dci gralia nulliis bo-
CXIX. JuL. El liic Ca'les:ian'.iin dicis, qiii piil.il li- niiiiiim polcsl. QuoJ si dicis aliqtieni possc , ccntra-
bcrum cssc qiicmqiinm nl agcndiim bonuin; liboruiii dicis ci qui dixit, Sine nie nihil jwlesiis fneere; con-
crgn dicis ,
qiind nisi ni.iliiiii facerc non posse con- IraJicis cliam illi qni dixit , Non qitia idonei siinius
tonJis. Invcni, si polcs, allcram Jefinilioncm rci n"ii cogilare ntiquid qniisi cx iiobitmetipsis , scd snfficf.iiin
I:Iicr:P, ct hoc libeiuin vindiralo. Si aJco sc:isu cxci- noilra ex Deo Cit (II Cor. iii, fi). Puloquod aliqiiid

derai, ul dcriiiilinncm liberi in sito corporo nnn vi- Iioiii, non niali, iioii sc Jixit ex scmciipso cogiiare ido-
Jercs; vel de oonirario ejus non Jtbnisii :n'.clli:;'^rc, tioiini , scd cx Dco. Do cngitaiionc aulem bona ot
qiia; c;5el lilicrl:ilis csseiitia? F.ie ciiiin lc sliii.liior sormo bcnus csi, ct o;nis boniim. Ac per hoc, qiii oo-
aitiLigerc po!uis,se, qiiid essct quoJ visiii Jic:cii:r
'
KiJili, >i(i'yctv; onii&sn, wii. Mss. Mar. ct Clar., rin-
riliii, erinunando. c(in:>inn:dn.
Apiiiis vss. , dic.vciiir. lorio ro, iii.t dicerctnr. ^a.n codex roriarun
|

' I Jili, ncccssitiiiine; omncs V..ss., nicesrit.tc. li.iiici, vni rinilicarctiir.


' Nijjiiieiius, 'rgcndo tc. Abosf, lc, aj^ss. • o-lox rorl., liiicrati.
j;99 OPEIUS lMl'ERFEClICONrRA JULI.VNU.M. S. AUGUMIM 1300

forraidinc coniniJanlur. Deum vcrn nascentium con-


iiilare aliqirid boui iJoncus non c»l ex senicii|iso,
profecto iiec loqiii csi idoncns, iicc agere ali.|>iiil lioni dilorcni iia dicinius , m ipuiiiiain ceriuin esi Dcuiii

seJ csi suli f,TMi-\, sufliciiniia cjus Calliolicorum, qni vcriis est, nihil fjcere posse qiiod
ex seniclipso : si

Non enim vos esiit <iui inalum est ipsius opiflcis dignil.itc liomines qui ab
ex Dco esi. Unde
, ,
Jicluin esl ,

/o'/uiiiiii(i, ted Sinritua Puliis Tcslri qiii loquilitr iit to- cii riuiit, aiilo volunlatis usum, Je inanibus cjus ini'|ui

bis {ilmlli. x,20); el, Quotquoi Spiritu Dd agimliir, cl rci nullo moJo exirc crcJantur. Qiinrum vos cuiii

1-t). ll;rc cgo iiilueiis ', iic- allcrum ncgatis, iilriiinqiie siibruitis. Aisquippe, cre-
/11 ftlii sunl Dci (/lom. viii,
Jore le qiiiJcm condil.ircin Dciini, seJ mal.irum lio-
iiii.icm cssc liberum aJ aj^cnJuni boiiuui sine adjulo-
rio Dci , Jixi. Ilac iii mcUiens , nemiiien» esse libe- niinum : ac pcr lioc infiriaris dnginati tuo, cum ncgas
ruin aJ agenJum Ixinuin, me dixisse dixi.-li, cl c sine te assererc diabolum hominuin conJiorcin.
suslulisli. InJo non AlG. QuiJquid in boniinibus qni ciiin vilin na-
aJjulorio Dci i
(
quod ;iJJiJi )
,

Jiibito <|Uod viclum tc csse j:ira scias; sed prulixo


va- sciiiitur, ad Dcum cre.ilorcm ,
p.?riini;l , iMinnin csi

nil.qiiio id agas , ne viclus appareas, qui sic dclinis qiiia et quod juslum est , boiium csl : natiirariiui aii-

libcram volunlaieni, ut nisi utrumque, id esl, et bcne tem , non viliorum auctor csl Deus. Ad illiiiii jain

ci iiialc agcrc possit, libcra cssc iion possil. Ac pcr vciii, vidcamiis quid inde dicturus es ,
qunmodo non
Loc, nicesse libi csl aiifcrre libertalcm Dco, qui lan- eruaniur parvuli de poieslate tcncbrariiin, i;ii:iiido iii

liiiniiiodo bonam polcsi, malam vcro non polcsl ba- Cliristi rcgniim per sacrainciila Kcclcsix iran-fiTiiii-

bcr.! voluiilatcm. lnr. Quaiilislilicl eiiiin lcgminibus de mnltiplicis lo-

CXXI. JuL. Quod cum iiasil, alquc hiiic lu loco qnacitaiis involvas, ubi ad hoc vencris, nudus lixrc-
mi.^erriine obniLiris , inccrliiin esl (|uiJ magis de le ticiis apparebis.

a'sliinari convenial, utruin coiilra coiiscieiitiam tuam CXXV. JiL. Nam ciim tales adscribis opcri Dii

falsa defendas, an quod f.ilsum est, veruin putcs; ac qualcs facere nnn potesi; osicndis nibil ad Dcuin, id

p.r lioc sil incerium, utrinn oculos rationis aiuiscris, qiiotl ab co dixeras lieri, pcrtinerc.

Jiiiii certuin sit oculus lc lidei perJiJisse. Al'c. Ilomines nisi Deus faccre nnn polest : dic

AiG. Numquid idco tc victum consolaris, i|uia coii- poiius qiiomodo iion criianliir parvuli de polesLTtc

viciari.'»? lcnebraruin , quaiiao per divina Sacramcnia rcgcnc-

CXXll. JcL. Ul aiiicin qua; sunl acta, brcviter re- ranlur.

pctainus, arbitriuin liberuni, qiioJ in mali parte, vi- CXXVI. JcL. Qiiod licct in primo libro iil eriiis

tioriiin voliiplaiibus , vcl diaboli pcrsuasioiiibus ; in actum sil, tainen c t liic vcl brcviter qiiid scnlias cx-

lioni autem partc, viriiitnm Jogmatibus, et variis di- priinamus. Timcs opcri diaboli aliquam Jcpiitarc siili-

vin.-B gratix speciebiis juvaiur; non polest alitercon- stantinm : vcruni noii limcs Deo, iion aliqunj. scd
stare, nisi ul el jiistitix ab eo, et peccati neccssilas niagnum crimcii iinpiiigere. Il.njorcm apnd tc liahii

auferatnr. rcvcrentiam natura carnis liumanx, qnain ju^tiiia Dei

Atc. Inler divinac gratia: spccies si ponerfetis dile- qiiasi enim magnnni aliquid, ita siihstaniiain liiiiiiinis

ctioncm, quam non cx nobis, sed ex Deo essc, eaiu- dinbulo dcpularc iiieluisii , et (|uasi re nnn niagii:r,

qiie Deum dare fiiiis suisaperiissiinclegilis; sincqua id est justiiix et Dci sanctilaii, iiirurniatinncin scclc-
iiemo pic vivit, ei ciim qua ncino nisi pic vivit; sine ris appulisti : quasi non tolcrabilius fuiTit intcr diias
i|ua nullius est bona volunlns, et cum qun nnllius cst opiniones, sed utrasque falsns, dinlioli opcrihus dc-
nisi bona volnntas; vcrc libcnim dcfcndcrclis , non pularc cnrnem, quam Dci npcribiis iniqiiilalciii.

iiiflareiisarbiirium. Ncccssilaicm porro si eam Jicis, Aic. Vos potiiis Di'i jiisliti:ini hl:isphcniali>^, siib

qua quisqiie iiivilHS opprimilur; jiisliti.TC nuUa csl Ciijus omnipolcnlia sine ullis ni:ilis mcrilis t;iiii:i ni.iln

quia ncmo cst justus invilus : scJ gratia Dci cx no- pcrpeli parvulos dicitis. Scd jam dic qiicniadinoJiini

leiiic volenlcin facit. Si antem nullus pcccarel invi- eos scparaiis ab eis qiios Deus Jc potestnie criiit tc-

liis, non essct scripluin, Signasli pcccala mea in sac- nclirnrnm , ut lr:iiis'ciat in rogiiuiii Filii chaii atis
culo, el adnotoili si quiJ invitus udiniii {Job xiv, 17). su;i' (Cotass. i, 13).

CXXlli. JvL. Iliijiis autcm vcriialem Calholici coii- CXXVII. Jll. Ut enim hic in pntcstaie diaholi
filcnlur : TraJuciani autcm cuin Manichxis siiis nia- parviilos a Dco rcos fnrmari dixisti, ita in iiifciiori-

gistris* iiegant. biis libri tui parlibus teirius aliquid quam siint Maiii-

AiG. Convicia suiit isla, non juJicia : vellcm ut chxoruni snirnmeiiia vomiiisii, diccns de Dco, i Sic

judicire posses; conviciari autem quis improbus iioi) creat malos, qiiomodo pnscit ct niitrit malos. •

potcst? Alc Cum vcncris ad cnsdeni parlcs lihri mci, ihi

C\XIV. JuL. Nos igitur verum diximus ,


quoniam qiicmadmodum diclum fueril, quod liic objicis, appa-
ijui a vobis decipiunlur , ne voccntur haTctici , fiuiit rcbit. Nuiic jnm dic ,
qu;i;so ,
quomodo ciim rogene
Manich.xi , et dum falsam vercnliir inramiam ,
vorum rniitur parvuli cl Iraiisfcrunlnr ad rcgnum Cbrisli, dc
ciimcn incurrunt; inslar fcrariim, qu3c circunidaniur tcncbrarum potcstatc non cruaninr.
pinnis, ut cogaiilur in rclia, et in vcrum cxiiium vana nialum Dcus.
CXXVIII. JiL. Crcnt igiliir

' vignierius Hcec ergo inlnpns. Ms. Port. , na;c cqo AiG. Non inlclligis qiieinaJmoduiu dicat ajiud [Tu-
(Klutnt. Meliiis, quia sequilur c coiiirario, liccc In me- plictain, Ego creo mala {Isai. XLV, 7).
iptns.
• iii MS8. Cdill vero, iimislr:s. CXXIX. Jii.. Lt puniuulur iunoccutcs proptcr ,
(3(!l LlDEIl TERTms. ,302
(]ii<id racit Dciis. auctoritalc aposlolica urgcrcm , diu vos diccrc non
Auc. ^cc iiiiiuceiilcs origine, iicc propter quod fa- erui parvulos a poiestaie tenebi annn , ct sic trans-
cil Dciis. fcrri in rcgmiin Dei {Coloss. i, 13) : eontra qiKkl iiiliil

CXXX. Jix. Et a diabolo possidenliir, quia lioc diceus, apparuisti qiiideni , sicul snpra pra'di\i, nit-
facil Dciis. dus Iwireticus; sed iii te exspoliando iinn laboravi
Atc. El Apnstdliis Iradidil lioniinoni salana; (1 Cor. quia conlra aposlolicam (idein aniiipiissiinie mairis
V, 5); sed justitia, non inalilia : ct Dcus iradidit (|uos- Ecclcsix», nullo verborum iiiorum xaniloquo legmiiic
dnin in ruprobiim sonsuin {Ilom. i, 28) ; atquc ulinani te ausus es operirc.
non ibi essclis ei vos. CXXXVIII. JuL. Audi ergo brcviter qnid isla qumstio-
CWXI. Jtx. Et iinpulai boininibus crimcn manuuin ne versctnr. Calliolici dicunt /luiHanam a crealore f>eo
suaruni Dcus. bono conditam boiiam , sed prccalo viliatam mcdiio
,

Atc. Non csl crimcn nianuum Dcl, quod de vitiata Cliristo iiidigere naturam. Manichwi dicunt , liumanam
oriijine sna Ir.iliunt prirvuli. naturani non a Deo coiidilant bonam, pcecaloquc
vilia-
CXXXll. Jtx. Ei (luod persuasit diabolus leiiiiiler, tam ; sed ab (Etanarum priiicipc tcnebrarum dc com-
,

solei tor ct perscveranter fiiigit, et prolegit •, ct cuslo- mixtione diiarum naliirarum , tjux semper fucrunl, una
dil, et rornial Deus. bona el una mala, homincm crcalum. Ccelestiani et l'c-
A|!C. Non quod persuasit diaboliis, formal Dcus lugiaiii dicunt, naluram humanam a Deo bono condiian
scd cx iKitura quam \iiiavil diabolus, beiie funiiat bonam; scd ila csse in nascenlibus parrulis sanam t.r
,

qiiod fonnat Deus. Chrisli non liabeant necessariam in illa cetate medici-
CXXXIII. Jlx. Ei frucium ab honiinc bonitalis rc- nam. Agnosce igitur m luo dogmate nomen luum , et
poscil, ciii ni:iluin iiigenuit Deus. catholicii a quibus confutaris, dcsine objicere et dogma
Aic Non maluin ingcnuil Deus; sed maluni qiiod ct nomen nlicnum. Nam Vcritas ulrosque redaryuil, et

gcncratio vitiaia ingciiuit, regeneratione purgal Deus. haniclhros et vos. Manichwis enim dicit : i Non /e-
CXXXIV. Jll. Et postea lola lege mentiiur, quiu gistis quia ab iniiio fecit hominew , masctilum , el
jiistus sit Doininus '. feminam fccit eos ? Propler hoc reUnquet homo patrem
AuG. Menliris : fed tu, qui iiegas peccatum liabcre et matrem, ct adli(erebil uxori sucB;ct erunt duo in ciirna
gr.ivi jiigr) dignuni liliiis Ad.iin (liccii. xl, 1), qiiid co- una : ilaque jam non sunt duo, sed una caro. Qund
naris Oilendere, nisi quod injustns sil? ergo Dcus conjunxit, liomo non scparcl » {Matlh.
CXXXY. JuL. Et qui tot crimina capit, adhiic voca- XIX, 4-6). lia quippe ostendil et /loininum condilorcm,

tur Dlmis? et coiijugumcopnlatorem Deurn, adcersus Manic/ia:us,


AuG. Qiioniani niilla criiiiina cnpii Dcus, iJco ncc qui uirumque /torum negant. Vobis auteni dicit : i
Ve-
Loc qiiod ei vus iinpingiiis capit, ul siiie ullius ' origi- nit fitius /lominis quccrere et salvare quod perierat i

nalis peccati iiierito, niala parvuli lot el taiita ipso vel (Luc. XIX, 10). Sed vos, egregii christiani, respondele

facienie vel perniittente paliantur. C/triito : isi quod perierat, quwrere et talvum faccre
CXXXVI. JuL. /n(eii/ii; Manicbaionmi mciuoriacnm venisli, aa parvulos non venisli; iili nec pcricrnnl , el
tlrepitu : qiiin Dominus wtenium permanrl ; (iiii
in salvi nati siint : vade ad mnjores , de vcrbis tuis libi
paravit in jndicio scdcm suam, ct ipse jiidicabit oibem praiscribimus : i Non est opus sanis medicus, sed mnla
lerrarum iii wqMliite {['sal. ix, 7-9). Nulhim est in Itabenlibus i (Mall/i. ix, 12). Jla fit ul Manidimis ,

Deo crinion. Non igitnr creai malos : quoniam si niali qui /wmini commixlam dieil esse nalurain malam, vclil
essenl naiura, Dcus eos crearc non possct. Ac per inde sallem salvari a Cliristo animam boyinm : lu vero
boc, ut Cailiolicoriim esl coiifileri Deum tonditorem in parmlis, cum salvi sunt corpore, niliil a C/trislo sal-

bononim , ita MaiiicliKorum proprie Denm crcderc vimdum esse conlendis. Ac per hoc Manic/iwus quidem
coiiditorem malorum. naturam /lumanam dcteslabilitcr viluperat, scd lu crit-

Acc. Si adversuin divina eloquia, ubi dicitur, Judi- deliler laudas. Qtiicumque cnim libi cediderint lauda-
cabit orbem lcrrariim in ccquitiHe, non surdi csselis, tori, infanles suos non offerent Salvulori { De Nupliis
.Tijniiaiem Dei eiiam in piunis infanlium disccreiis. (l Connipiscenlia , lib. 2, h. 9). Commeiidavi quideni
N.itura enim lioni siint, qiiod iUos creai Deus : scd vi- ctiam in primo opere , nibii te m;igis agcre, quam ul
lio mali sunt, proplerquod illos .sanai Deus. Iii qna paruni inieliigaris.
f.tbolica sciiteiitia non solum ManiclKxorum memoria Auc. Prorsus intelligor, velis n-iis : sed lu eoiiir.T

jieiit, veruni etiam Pelagiaiiorum, cuin sirepitu loipia- isla iiilii! diclurus, vis non inlelligi i|ii(.d ego verlssi-
cilaiis illorum. inuin atque firmissiinnin dixi : dciii^pie res ipsa indi-

CXXXVIi. JuL. Sed vidcanius ct reiiqua. cavit, li.i e a te noii potnisse rcdargiii.

Acc. Ercc ad alia libri niei verba jam traiisis, el


CXXXIX. Jot. Osiendiqiie majoreni |>cne parlein

adveisiis illud quod tibi quasi ipfllondum ex pr.ccc- commentoriim luoruni , gninJiore inlelligi iabore
denlibus proposueras, niliil dicis. Kgo eniiii iii vos quam vinci.

AiG. Ei iaboras; quod libi est pejus, et viiieeris.


Noi! taiiien laboras nt me intellig.is, quoil fatiUinm
' rodex rort., cl propr.got.
• sic vss. At editi , v.ilitur, ij^mni inliis .'ll Dcrs. poles ; sed laboras ui nic refellas, quod no:i pnies.
' SlCMSS. Al \igll., UIVIS. CXf,. Ji Sed id per singiila
1.. si fieerc velim, et
1303 OPERIS IMPEaFECTI CONTIl \ JULI.\NL'M, S. AUGUSTIM J3(M

padem rcpcleiiilo supoillaus, ci (-iiiicla |>crscqnciidii conaris asscrcre : de ips.i ergo libidine, siout ricipicn-
longus viiicJKir. lcr , i!a cliani inruriore partc libri lui luqueris :

Auc. Eccc qiininodi ngis, ut loiige reccdal Icclor Quocirca, ini;uis, (-oiNnii.T<ionrni quoque honcstnm con-
ab liisqiiT dixl. cl !.• icpoiidi~sc arljiliclur, duin i-a, jugum non rfprchcndiinus propter piidcndnm corporum

qiinR lilii (|naii rrrilrnda proposucras , obliviscilur. libidinem. Ilta eniin possel csse nulla pracccdcnle p.r-

CXLI. JiL Uinlo quanivis oiniiia qii;c coiil:a nos pctralicnc peccati, de qu:i noii crubcsccrent coiijugali

rdidisli scri|>li,ad nnuni liiioni propcrciil, vidcliccl liecc autcm exorln csl post peccatum , quam concli suiil

iil n:iliirdia nial.i cSiC pcrsuadcas, ct aiit dialiidiim vetare confua (Ccn. iii, 7). Ihidc rcnuiniil poslcriuri-

lionrniiini , ant l)cu;n criininiim coiidiloicm : l.imcii btti conjugnlis ,


qiinmris lioc malo beiie ct licitc uicn-
pulo :ilii|nid proccdiTC nd suidiiim lircvitalis, si ea tibiis , in ejusmodi opcre huinonnm viinrc couspiclum ,

polissiinnmargiiincnla.quibus tolnm luani opinioncm aUpic ila cunfiim quod pudendiim at, cuin ncminem

tucri 10, ciiiii olinniUraris, putas de diversis iii uiium debeat pude.re, quod bonuin esl. Proindc pndeiida lili-

pariilins congrrgavoro, caque prius adir.ola c^posi- dine, qui licile coiicumbit , malo bcne uiiiur : qui autcin

lione jiiTcro, iil qiiid concntur ap|iarc:it ;


post vcro illicite, malo male ulilur (De Su;<tiis etConcupiiCciili.i,

Doii sparsa, scd collccta ; non involuia. scd ciplicaia lib. i, n. 5C).

proriicro. Alg. QiiJic csl intcrrupta scnlcntia, cl qiiibusdain

Aic. Mirabili sludio brcviiatis octo llbros uni inco pritcrmissis , lanqn.iin boc sc |ucrctur, adjnnclnm
reddis, qiicm ncc tanla niulliloquii proiixilalc con- cst, Proiiide pudeiida libidinc, clc, pr.Ttormissa siint

vcllis. Dic nuiic, si poles, quomodo iion diccre coga- aulcin verlia nica, nbi dictnin rsl, Sic iimnunniiir

iirni Clirisio, ct si non vcrbis, ccrtc ipsis pcrvcrsis scn- hocc duo, et boiium lauJanda: conjiiiicliunit, uiidi fitii

sibiis vcslris : Si quod perinat qutvrcrc el sulvarc reniili, gcncraiilur, ct inalum pudendte tibidir.is , iiiidc' qui gc-

ad pnrvulot iion tenisli. Isti iiec pericriml, ct talvi nali neranlur, regenerundi sunl ne damnenlur (/6irf.)7 Qiiarc

suiil : vnde ad majorcs; de vcrbis liiis libi prwscribimus isla verba mca do mcdia sciitcnlia nica subinbis ,

« A'o?i csl opiis sanis medicus, sed maU habcnlibut i (De risqiie subtractis alia mea, quasi ipsn scquantur, ad-

Kuptiis et Concupisccnlia, lib. 2, n. 9). Ad isla respon- jiiiigis? Qiiid cil quoj facis? cur hoc faci»? Pjruin
dc : qnid vanis vera involvere ct occuitare conaiis? csi qiiod ca, qux tibi cx codem libro mco cx ordine
CXLII. JiL. In inTcrioribus itaqiic libri tui parlibiis proposiicras refdlcnda, dimitiis, cl in alia pcrgis, ut

postqiinm dixisli, Sic creat malos Dcus,quoiiiodo pascit ordo lurbciur , ci quod a tc proposiium fucrat^dc
et nnlrit malos; addis : Quia quod eis crcniido tribiiit ,
lecioris nionioria dilabalur : iiisiipcr oi ea qnnc prc-

ad natura; pertinet bonitutem; et quod eis pascendo et tcr ordincni, ut libi libitum est , inlcrpnnis, iioii toia

niUriendo dut incremenlum, non utiquc matilia:coruin ,


Cl inlcgra lidelilcr ponis , scd concidis ubi vi^, lollis

tfd eidem bonce natura: ,


quam crcavU bunus, boiium quod vis, juiigis qnomodo vis : sed fac qiiid.piid vis

tribuit cdjumcnlum. Jn quantum eiiim liomincs sunl , coiivictiis el viciiis apparcbis, ut noii vis.
bonum esi naiurce, cujus aucior est Dcus : in quantum CXLlll. JuL. Reciius cnim atcipit ni:nion mali
auiein cum peccato nascuntur, periiuri si non reiiascun- qr.am Loni undc enibcscunl inali ct boni; nicliusqiic
tur ', ad sciiien perlinet maledictum abinilio (Sap. xii, credimus Apnsliilu,qui dicit, Quia non hnbilat in carm'
i I ), itlius aiiiiquo! inobedienlia: vitio. Quo * tamen bene mea bonuin (Flum. vii, 18), quam hiiir, qni lioc dicil

ulilur faclor ctiam vasorum irce, ul notas faciat divilias boiiiim.

gtoria: siiie iii vuiis misericordia: ; ul non mcritis suis Alc. No:i crat mngiinm, cl isiam dc libro meo inu
tribuat, si ad eamdcin massam quisque pertinens gralia picrc scDtCMtiam. Ego ciiim dixi : Quam liuic, qui lioc

Ubcrelur, scdqui gloriatur, in Doinino glorielur (II Cor. dizit bonum, unde si confuuditur, confititnr innluni ; <i

X, 17). Ab liae fide isle disccdens, non vntt nascentet aulcm non confunditur , addit impudcn.ia: pcjus malum
etse sub diabolo, nc partuli portentur ad Cliiisium, ut (l)e Xuptiis el Concupiscentia, tib. 2, ». 3C). Scd ncscio
eruiinlur a pnteHutc tcnebrariim, el transferantur in re- ri:r lia:c m n posucris, cuiii bimililcr cis posscs iion

gnuin iptius (CotuiS. i , 15). tli sic licclesiam accusnl rospondcrc ', sicul aliis, qu.x taiiqiinai rcfcllcnda pu-
tolo orbe diffusam , in qua ubiquc omncs bapliiandi iii- siiisli, iicc atliiigcrc voluisti.

fnnluli non oh aliud exsufinnlur, nisi ut ab eis mundi CXLIV. JtL. Et post modiciim addis Quoninm :

priiicepi miltnlur forat (De Nupliis et Concupiscaitia ,


natura humana quce nauilur tcl de conjvgio , rW de
lib. 2, iin. 52, 5."). Iicm doorsuin do liliidinc lo- adiitlnio , Dei opus est. Qua- ti nialum ctsel, non esiet

qiicii», siiic qiia conjn.nnin noii polosl cssc cnmmiMio, gcmruiida; si nialum non hntcrct, non itui rcgeiic-

qiiam nos nalnralrm, ot ad Dci opcram pcrtinenlein, rniida : nljuc ul ud uiium vcrbum utriimquc Concludum,

iion iit inagiinm aliquod bonum, sed ut sensum cor- nalura huinana li malum Citct, talvanda non ettet ; <i

p iriim, qux Kuiit a Dco racta, dercndiniiis, quam lu ei muli uihil inettet , tatcanda non etscl. Qui ergo dicil

inditam visccribiis liumanis a diabolo, in cjus vcrc- eam bnniim non ettc, boniim ncgat eondito' crcalurcm :

1 iiiiili.i ' dogniii liiuiii collocans , lani niidlis scriplis qiii vcro ncgat ei walum inc-sc. niiseiicordein vitinto!

sio|HUil cs.sc le- invidct xnlrnlurcm. Qunproptcr in hoininibui nntCiHli-


' llorol, Flciiionl. nritic . lag. SOl,
gcnduin cx liliro 2 dc Nupt. el ixmcui iM:culia. M. but, ncc iicusandasuiil adullcria per bonum, quod ind»
* Mss., qiiod.
• vigiiiciiu.., atqiie in cjut terccimriu. .\bc5i, atqu; a
' Sic Mss. M vijii.. eis ncn pcvct retiiixtdtrt.
I «05 l-'BKK rL:R!ius \'M6
II etondilore bono crealnm esl, ncc nccu!,:iiiila coijhjia sii iiKdiiiii.ini. Iiiiiicrc crgo qiiaiiia pcnuria vcriiaii.s

per matain, qnvd ibi a iiiiscyicurdc sii/i);.(oi e csl Sdnnii- l.ibiircs , ([ui et in ipsis vcrliis i|u:v diciiiilur i.KiUi-:»,

Jum {Dc Niipliis cl Coiicuiii.iceiiliu , lib. 'i , ii. ui). fiirUim lani pcrspicuniii faccrc i-.un vcrcris. Naiii ciim
Ila-c (nni iiinlla qiiu; de liiis scriplis pnsni , <|:)".- siipra proposiiisses , IJiinaiii naliiram , subdiilisli , li:i

iii:iiii '
graiilem iii liis ;v'ininiiaiii (•ogil;illoiiis por- essc f.iuam. NiiiiKjiiid «.j-.iOtTai boni sanniii csl ? (^cilc

liilcras, ul .irnle .ilifpiid (IIcitc viilcivris, el ox nicrvi cum (licimns boiitiin , iilliil cuiilr:i boc propric piuii-

nii.slr<), qiio vfisiuc niliil agiiiuis , rl i'\ veril.Tlis iiiiis iiisi nialiim : si aiilcm caiisa puscil iil s;i:;iiiii di-

scciiriuic, (piuiii:iin lins $i.'rniuiiiliiis vix iiiluHi;ji Ciiiinis, cx advcrso di^bilc vcl .Tgriiiii Iiic:iiiiiis ; iit si

quciiiil, niiMia opnrlcl rcpelilioiio (lislinijni. Di- saiiinii csl , niin uu,|nc dcliile ; si ilcliilc, sai,nni iiuii

xisli crgo , M:iiiicli;io<is c;iriiis viliipcrnn: ii;iliir:iiii ,


osse dic:ilur : ouin aiilcm diciinns , liiiniiiii c^t linc ;

.nlipic asscrerc lioniincin f.n tinii cx coiiiinixlioiic (lna- a conlraiio cjiis , noii saiii noinen, scd iiKiIi vocalni-
ru.ii iialiiraiiiin, nnius lion:v. allciius iiial.c : iios .111- I sisliiiins. Tibi crgo dicciidiim fuii ,
qiia dcliiii-
li;:n, qiios li:iTeiicos vocas, diccre a Iidiio Dco conJi- rciniis iios bnnam a Dco coiulilam nauiiaiii liomi -
l:iiii huniaiiain naliirain lcstiniuniiiancliirissiii Lonaiii, iiiiiii , scd ila csse in parvulis buiiam , iil iiisiitiiliiinis

lii iiiraiilibus ila cssc sanaiii, ul Clirisii non liabcanl sii:c nulltim qii:urcrct enicii<lalorcin : aut si ca qn:n
iicccssariani nicdicinam : tc aulcni diccrc iKinani qiii- liona crant , alieiio vocalinlo, id csl , saniLilis iiidi-
ilciii a Dco boiio condilain aliquando Ad.c fiiissc iialn- Ciirc malcbas ; consonaiiti lounn clocuiiuiic sigii.is-

1 :i:n ; scd laincn |)CCcatO cssc vilialam, cl idco Clirisii ses. Niiiic aiilcni qiiasi miircnuli inicr dcliniliuiinm
iiidigcrc mcdiciiin (Ibid.). In priino qiiidcm libro pr:K- saxa prolabcris. Cnm ciiim lc verilas conipulissct , iit

sciilis operis, qiiam iiullo distarci fidcs vcsiia a Mani- iios <:onlilercris boiiani lioniiiium dicore iKitnraiii a
cli;coriim profanilalc, quippe cx qna cam nalam csse Dco bouo coiidilani , aUpic iii ca parlc scnlccli.c nt
iManircstuni csl, juiictis aniborum opiiiioiiilnis inilica- niiillam rationcni, ila invidiam nullam viilcics ; :id

vi : nbi apparnit Joviiiiano tc pcr liinorcin cupulari ;


:ilia conliiiuo vcrba niigrasti, snbjiiiciis , scd il:i iins

Maiiicli;ro anlcm oinnino pcr ainorein. Uoc crgo eliam eam sannm dcfcndcrc , ut mcdiciiiain Cbiisii ei ne-
in prvscnii nobis geiicrc disscrcndiini csl : scd priiis ccssariani non csse crcilaniiis. Qnod si louim lii pcr
nosira, post vcslra dislinguo. Vcrum ergo dixisii, nos inipcritiam incurris, bardi.ssiinus ' ; sin aiilcui id as!u

diccrc a bono Dco natiirani buinanam boiiaiii condi- facis, vaferrimus iiivcniris.

J.ini : sed biic usquc iiosiruni est : uiiam ciiim par- Aic. Qiiando isla diccics, iiisi i:on habeiidn quod
lein, qna snpplciur noslra sciilciitia, aut iiiiii vidisii, diccres ? Non eniin dcbniimis , ni putas , ita san;ini

aiil siipprcssisti ; aliam autcm de luo, cum nnn ' sit qnani divimus bonam , iic silii noii vcr.i oppiiiicrcntnr

iiostra, posuisli : iios autcm non solum dicimus na- anliihcta : qiiod iinpcriii:i qiiaiila dicas, si oslciiilere
luram boniinis bo:iain a Deo essc condilam iii Ada:n; veliiii , rcliiis iion ncccssariis , lni similis iiiiiiioiabor.

scd in omnibus parvulis bonam ab co Dco coiuli, qui De nicdio tullc supcrlliia , ct nniiiino, cliainsi vcra
piimi illius aiiclor fuit; propter quud illum oiniiium essciii, libi miiiimc profuluia ; ct dic, si pntes, qiio-
liiiniiiiiim .isserimus condiiurcm. iiiodii mcdicmn Clirislnin parviilis ikhi nci,'cus : ciim
Auc. Qiiid ciiini aliiid et iius diciincs de Domiiiu cnim cirperis (liccre , ilii a;'|)arcliil ;]i:ire isl:i vaiia ',

Dcu omiiiuin lioiiiinuin cundltorc ? Scd ,


quod absii ct ad rciii qiia- agiliir, iini; jici r.nciilia , laincn iiilcr-
a nobis, salvatnrcni Dciim parvulis iicccssariuni vos poiicnd:i pulavcris.

ncgalis , sic corum naturaiii bonani cssc asscrciido CXLVI. JuL. Kccc eiiim bie\ilor rcs|ioiidco : adeo
III ci ni:ili iiilill inesse dicalis, prnpicr qiiod iiidigeat nos Cliristi mcdicinam parvulis, i{iiiis iiiiioccnt s nu-
nicdicu Chrislo. Ail hcc rcspoiido ;
quud tibi ledar- vimus, non iicgarc, iil illos puUssiiiiiim cnpini re

giieiidum propusiicras, primo rcdiirgue : curcxsnlflcn- ca indigerc fatcaniur. Nascunliii' ciiiin cxigiii , delii-

inr baptiz.iiidi pai viili ostcndc ; aut univcrsa; anli- lcs ;


qui uon solum ali proprio biboic non possint,
quissiin.c licclcsiic belluin a|-.erlissinium indiccns ,
vcrum iicc iniiilorarc qiieaiil opcin parciiliim ;
qiii

cxstifllari ciis iiun dcbcrc conleiido : lioc ago , liic lam niullis casibtis obnoxii sunt , ut eis ciiani l:ic

iiisislc, liiiic firmaiiicnlo , si poles, aliijuid uiiile c.iii- densiiis , ct la; lanliuni plcruinqne soinnus cxilio sit.

cilialur, iinpingc. Qiiid fiigis siib pcllcs liiqiiaciLitis Al'C. Ecce quarc mcmorix lccloris , inU-rpnnendu
lu.i'? Q;iid fumos vanissinios subji<;,s, q:iibus ' Iktcc I cs supcrlluas , obslrcpas. Mcdicum Clirisium iinii

nbtccla ct obscura ita lcctor olilivisc.iier , ut lc rc- ncgalis parvulis ncccssariiim proptcr niala cnrporis,

spoiidcre nihil valentem diccre aliq.nd arbitreliir ?


cujus iinbccillitalc viliiinlur invalidi ', ^cl liccanliir ;

CXLV. et negalis cis ncccssariinn mcdicuin Chrisluin pio-


Ji'L. llaiic crgo parlem sciili'ii!i:i! noii so- ,

luiii n nostra dcliniiione reinovisti scd pro liac ciiani


pler qiind suh iliabuli pnlcstalc sunt , iinilc nt libc-
;

inUiiisli liiaiii : <|ii:v prinia fronlc ali(]i:ij balierct iii-


rcntiir baplizandi cxsnlllaiilur : ut huc libi olijcclum

viili.T, scil tanicn ilisciis^a vancsccrcl. rnsuisli cniin non ir.IcHigaris oonliud pro|iosiiissc quasi rcfclleiidiini,

niis dicere , buii:iiii a Deu boiio co:id.l:i;n ii:ilinam ,


iiisi iic hnc liniiiisic dcprclicnilcrcris : idcn aulcin noii

scd ila csse saiinni , nl ncccssaria:ii iiun li:ilic:it Ciiri- lcnlas^e icfcllnc , qiinniaiii de firmissiino , cl lan-
qiiam adaniaiiliiin ruiidainciitu , in tc potins pcriiueii-
' Sic Kss. lii Ms:i., qaam.
• Parlicula nc^;iiis liic adililiir cx Ms. rort. ' Dlili, h.u-baiiv.invis *l MsS., burdissimm.
• llluil, niiU (ainoi r.niisJinos lu/y/ci.i, q:ub:'.s , ; cslilui- ' ,s;e Mss. l;i \i,.;m , I\kw.
ex Uas. ' iicMjS, 1:1 >u.i., i'n(i,.'i.

Ir
i
17.07 OPKmS l.\IPEUFECTICONTR\ JULIANUM, S. AUGUSTINI I3.)8

diiin liia jacul;» resilirciit : cl ideo de .iniiiliolis disp'i- larde inlcllcctum csi, quani dicercs mcdiciiiam,.qiiain

kilioiicin iijlerposuisso siipTniiam , ut illud inviclum coiifu^e nos negarc iiioiiiiiiiscras ; rcspoiideamus ct
leclur oblitiis , si;:crel lo iii cis, iiurpcuiiique iiircrics ad lioc quud secundo iniuli^ii, sicut el piimo npere
vaiiissiiiia, res|iir.ire, tan<|iiani rcs|ionilciiiem aiiiiuid, proleslaii sumus : nos grati;im Clirisli, id csi, Bapii-

fit dirciiteni niliil. Sc fjuippc iniliocilliiaiein cnrpiiris sma , c\ qno rilnm cjus Cbrislus insliluit , ita necos-
iiiriaiilis, niultis olin»\i.iiii c.isibus inlulisli , qua^ sariain omnibiis iii conimiinc ;i'l3lilius fonrucri , iil

vcl iii ipsa truciaroiilur, vcl in ejus tania iiifirnii- qiiiciiniipie eain utilcm eiiaiu parviilis nogat, a'iorno
l'lo proiiici-cnlur , vcl cis accidire iii illa .Tt.iU; iiiali foriamus analbomalc.
a!ii|ui'.l po>sel , si nalura liiniiana siciil iiisliliil.i Tiic- Arc. De mcdicina .igiinus, qiio noiiiine Cliristiis

r.l. pcniianorot. Ciir ovsulHol liaplizand s paivulis gr.iliam suaiii vocari vnluil, iibi ait de so ip>o, Xon
Ktxlosia Cliriaii , ostoiide , si pnies ; aui cOj oxsuf- esl opns sdiiis iiicduiis , S0(/ mnle Iwhailibits ( ilnllli.

flaiidiis iinn c-;se conlcnde , si pnles ; aut obiimtc re, IX, I-i). Vis aiiloin graliam Clirisli i prnplor .••a-

si iioii pntes : inm ulininlcsco ,


qiiia nun pfilcs. naiidos parvnlos , scd propter adopiaiidns in icgiiiini
CXKVII. JcL. Pro condilionc mortalis corpnris iii- Dei lanlumiiindo eis diciiis neccssariam. Noli oigo
cnriniilcl .Tgriliidiiiini ariiiniias, cl do!oriim |
ociias, le respoiidpiilom faccrc , ubi vidos lc rospoiidorc iion
ci pericula mnilioruni. Noii so!um crgo parviili* iio- posso.
(css.iriain Cliiisii, a (]iio ct farii sunl , niedicinam CL. JfL. Qiiiid tuin luoida prnfossioiic inculccmns,
r.ilciniir ; sed i tiain niniiium niorlaliuin naiunr. convjctiis cs lu public;c falsilalis, qui scribis adoo a
Aic. Ergo cl iii paradiso oniiiia isla iiiala fuliira nobis bonam defendi liominuiii uaturam , ul sano: in
fiiisse crcdilis , si nomn p.^ccassol ; cl niories illic Iio- iiifaiilibiis ' iicgonius Clirisli neccssariam niodicinain.
iniiiiim , lanipinni p-coruin, Cogil.nis , (|iiia oninibiis Al'G. Voruni di.\i : mcdioinam qnippe clirisii iiaj

ibi (oiniiiniiiin niinlalitalcin cor|ioriiiii crodilis. nii- grali;o, qnc nonconforliir iiisi (iliristianis, nnnauiom
scri ! si beaiiiudincm loci illius ilirisiiano cngilari^lis oiniiibus boiiiinibiis eliam inndelibiis, ci insupcr ca-
alloclii ; nec bcsiias ibi ninriiiiras fuisse credorelis ,
lollis aUpie porcellis ,
pisciciilis atque vcrniiculis
siciil ncc sxvilnras ; sed lioiidniliiis inirabili iiian- oim.iqiie goneri liualiumcunvpic nnimantiiim , siiie

siiirludinc siibililas , nec pastiim de allcrnls inorlibus dubio parvulis denegalis , quos ulique siiic ullo nrigi-

f|u.csiiuras , scd cominnnia , siciii scriplum c^.l, cum nis roalu ,


qui rogoncralionc sanalur, gciieralos csso
lio;i:iiiilius alinioiila sniiipluras '
{Geii. i, 29, 50). Ant contcndilis. Unde lu iiioilo niagnas passiis angustias,
si cas ultima scneria dissolvcrrt , ut sola ibi n;iliii :i delra.\isli incdicin.nc iiomcn, ct supposuisli grali.c :

liuinana vil:iin |]iissi.loiot a'lcrnam ; cur non crcd.i- (pii;i graliani prnplor ailopiinncm parvulis iicci,-s-

iiius (pind ;iiiferroiiliir dc p;ir:idiso morilur.c, vcl inde sariain diioro polestis; modiciiiam voro eis,(piibiis
soiisu ininiiiienlii niorlis cxiiciit, ne niors cuii|iiain a:lrriiain s;ilulein, cliaiiisi clirisliaiii nnii fiaiil, | roiiiil-

vivcnii in loco vilx iliiiis evcnirct ? Nam ncque ip^i lorc audolis, por S.acr.imcnla Cbrisli nccossariain di-
qiii pcccaverani iioniincs, mori poiiiissenl , si iion do cc: e iinn pnlcslis. ClirisUmi qiiippe illis imn Tiillis

b;ibilaliune tanlx rclicilulis , nierilo iiii ;uiialis cxis- osse Je^iiiii : qund idoo »i catnr, lcsto angolo ', losilc

Son!. Kvaitgilio ,
quia salviiiii faoit pnpnliim snnni, noii a
CXLVIII. JtL. Ciijus iiifirmilales ut in prcsenti vila iiinrbis alqiiu viilncribiis carnis, a qiiibiis qiiuslibet*

divcrsD rrnicdiorum genere inilcscunt ; ila eiiam plo- boiiiiiios ol qii;ilibol Nolalilia alqiio roplilla s:in,il, scJ
ne , in jiislnmm lamon corporibus , rcsurietlioiiis a poccaiis eorum (Maiili. i, 21).
eTucuabunUir advcnlu. (Ll. JtL. Qu.r, lamciigralia, (pioniam cli.nn modi-
Aic. Iii liis jusiis ei parvulos ponis, qui nibil egc- cina dicilur, s;ilva loge jnslili.r faoit alios c.\ inalis
runl propria volunlale sivc boiii sive mali : an sopa- boiios; parvulns aiiicm (|uos crcai condcndo buiios,;
ras cns a jusiis ,
qnos lanicn a cariiis rcsiirreciiDiic roddil iiinovando adnplandnqiic mcliorcs.
felici nnn separas ? Uu irc cr!.;n jnsloriim rorpora cx- Aic. l'>go (|und ail ipse Josus, Son esl opus snni$
cepisli , iii (iiiibus li.rc iiiala rcsiirrcclinnis evacjiiii- nicilicits, scd irgrulantibus, qiianluin aiUiiol ad niodici-
;iT advcniu ? Si aulein parvuli proplci- justiiiam iiam, qux solis Clirislianis pncbelur a (.bristo, in,
eecuiidi hominis, qui regcneraiionis esl aiicior, depu- parviilis falsiim cst, qiios et sanos ossc, ct cis, ui dc«
tniitur Ju>ti ; ciir non proplor pcrciliini prinii lioiid- vilclis invidiain, incdioiiiain cbrisli;iiiam dioitis nc-

iiis , (lui gcnoniiionis csl auclur, (lopiil;iiilur liijiii,li ? ressaii.iin. Qiioinoilo aiilcin innnv;il l.lirisUis. qiint
CXI.IX. JtL. Cccc ergn iii qiiamis hiiniantc iiaiiinu novfls, a naUviialo roconiissiiiins *, invciiil, si iiiliil

nccossariam Cbrisli mcdicinam falcnnir. .\t .scio lc trabunt dc vciiislaic peccaii? An diolurus cs ciiain
vociforatiirum , cavillu lcciini agi. Non ciiini b.inr ic nnn vcliis ali,|uid innovari, rum logas ad IIolira>(is,

medioiiiain , qiia corporibiis siilivcnilur , sc.l Domiiie Quando lior dicil uvinm, vcliis fccil primiini ( llcbr,
nii;(lioin:c significasse Clirisli graliam , quain a iiubis VIII, 15,? Dic crgo inido siiil vclori^s ii.odn nali, (piof
ariirmabas iirgari. Ad qund rospniidcri polesl llbi lioc diris saiios a vcuislali; pcccaii. K( lainen :id indigiia-
esse adscnbondiim ,
qiii rcm (juani vololias inlclligi linnoiii vcrnruin Cliristianoriiin civi-ndain, a Cliri>til

propriis noluissc signarc iinniinibiis. Scd qiiia vcl

' SfntiMiia iii oiliiisiniililala or.t Ikk" allom inoinliro, srd ' sii-Mss. Al vijin , vl miu vif.wlibiis.
coiniiiniiii. siriii vripUiiii •• /, .•inn Imntnibici 'ilimnila siim- ' \i'/n.. 'jKn('i/ii. Al Mss, ii»((t'/(j.

ytuias. 1 iil!iiii'juuii aM\||, I .•.!,,. • \iyii., riTr'U.isi(»iis(jHc aIio.i, q-.ie, j im.


1309 Lllil.U T i:iiiiL's. ,. ,,
1 j u
eos simulas iiinovaii. Poslrctno aliud cst ^anai i, iiliiij iion t.micn pcrsoiias a pccc:ito
libcras, scd (provLClu
innoviiri : piO|ilcrsaii:iiKlos curalio, propicr iiiiiovan- ciiidiiioris iiigcnii
) dicis in illis iion luissc natiir.ilc,
di'S inslaiiralio ncrcs--aria csl. Manircslum csl igilnr, qood p,T illos liiiiicn iiaiuialc lacliiin
csse pcrsnadcs.
Lx'icsini vcslraiii p.irvulis prorsus (lirisliaiiani ncgarc Ila, nc v.'l iMiiic fiaiis iiiipunila reinaiierct, fuilmii
nicdiciiiaiii. •iuoil imigistio liio feccias, stulliiix- caslig:ivit adje-
CI.II. JiiL. Ecce crgn planuin est, iios Clirisli gra- ctio. N;im crcdcre natunlc, quod fatc;iris de volon-
tiani iililein parvulis non negarc : qnid igitur conlro- t:itc sii.scci.tuni, noii dico incrudii:c, scd cbiia- ninilis
versiic rcniansit, proptcr qiiod iios Traducianiis crro- inveiituin cst. Vcriim biiic alias,
nuiic iiitcrim roiii '

ris insiiniilal, vidclicct i|uia noii aiiiiuinius Ad.c «pii- preniaiiiiis. Aflirin:it cigo Mani. Ii . us inaluin csse ii;i-
dciii bonaiii, scd oinniiini lioiniiiniii nial:im lactani liiralc, lu aiiiiuis : dicit peccata nasci, iii iia esse con-
essc nalMraiii? IIoc sane non solum iios i.onaniiiicrc, scnlis dicit iiialam naturam
: biiminuiii, lioc qiuxpio
veruni eliain cl .suiiimis ^iribus iinpiignarc profitcor. cnnnrmas dicit omninm
: pror^iis, liic ivsislis, iiiqin!
Rcniolis igitiir illis (ignieiitoriim tiioruin disionis iliain priiiMin duoruin hoiniiiiiiii copulain scqucslraii
lnicrilMcr ictibiis, ct viilgariliiis inaniis, (|uil)us su- p tis, s:iiie qiiod" ncc ipsos viiidiocs a rcalu, qiiiniino
Biirralias iios Cliiisli giatiaiii ncgarc cuiialnilis, su- afnrmes mali iiaiuralis auctores. Id si ct nos tibi iii-
pcr lioc congrodiamnr , iii (]iio est suiiima ccrtaminis. dulgcre possinius, laincn tniis noii dabit m:igistcr,
Eo Igitur oriliiie qiicm prumisi ((luia jam noslia dc- (iuiii forlccliani fcrulis iii l;irdiiiii aniin^idvcricl iiigc-
fciidi), Maiiiclici, cui tc advcrsari siniulalias, ei vcslra niiin. ;
ila ul tibi iieccssc sit anl aiictoriuai acipiic-
sciisa peii^cmiis. sceie, aui scliolas cjus oiiini cx p:iric dcscreie.
Colli-
Aic. Vcstra iioii dcfcndi^ti , scd defendi non posse gii auWmadexlrcmuiii, ct dicii, iialur;c makcbonMin
nionslrasli. auclorcin csse non possc , ac pcr bnc primipis t.'nc-
CLIII. JiL. Illeergodicit.a principe lcnebrariini, id brariini, id c.>t, diiiboli opiis csse bomiiiem, qucin na-
esl, auctorc inali, dc diiaruiii comniixlioiie iialiirariiiii turaliter inalum anibo f;itciiiiiii.

Loii.x' cl iiiiil.c, lioiniiRni crcatuin luissc. Tu iiuid di- Alg. Naturam biinianam a Dco boiio condilam bo-
cis? A Dco quidcm bono, scd omnes humines malos Fiam, magno inobedicnti:c pcccato iia luisse viiialaiii,
crcari. iitetiani posicrilas inde ir.ilicrel nioriis ineriifiin
ai-
AiG. In Iinmine nalo ct natnraest, qnnm non iie- qiic supplicinni, cui laincn postcritali non
negat D-iis
gas boiiuni, de quo lauilaniiis crentorcin Dcuin;ct lionus opificiuin boiium, ci conlra vns ct coiitia
:\Ia-
vitiiim, ijiiud nnn iiegas maluiii, si vcl |ircssus conli- iiiclKEOS calliolica (idcs dicil. Scd vns qiii hoc iicgatis,
leris ncccssarium parvulis niedicum Clirisluin; quo- qiwso, paulisper paradisum cogit:ile =. Placcliievo-
liiam, Non csl neceiinrius sanis medicus, eumdcm de bis ,
ut ponamus ibi c:isios ct caslas conlia libidincm
se ipso dixis^e ncgare non polcs Cbrisiiini. dimlcaiites, gnvidas n.iuseanlcs, fasiidicntcs, palleii-
CLIV. Jll. Inicr lc et .Manitbxuiii iiaf|iie nulla de tcs; alias in abortu pucrperia iniiiiaiura lundeiites,
qiialiiaic naliiric, scd de solo cst auclore disbcnsio. alias in partu geincntcs ct ululanlcs; naiosque ipsos

Iloc enim nialum tu Dco rcputas, quem parvulonim omnes (lentes, sero ridcnles, serius loqucnics, cl hoo
crcalorcm fatei is, qnod .ManicbKus principi teiiebra- balbulicntcs, in scliolas nostea duci, ul liticras di-,

rum, qiicin iiaturic liiiinanac condilorcm piilavit. .4d scant, sub loris, reriilis, virgisque ploranies, pro va-
insliiurandiim igiiur foediis, non gr.iiiJe vobis lenian- rictatibus iiigcniorum distributa varictaie poeiiarnm
;

sii nbsaculurii. iMox lanien docebo, apud ulriinique iiisupcr innuinerabilcs morbos, ct d;einoiiuin incur-
vcslrum clsi vcriiaiis vcsiigia nulla videautur, illius siis, et ferarum morsns, quibus qiiidam cruciarciitur,
tamen magis quain tua, sibinict dicla coiicicc-e. Nos quidam ct absuincrcnlur; qui vcro sani csscnl, siih
poiT'! qiiid (licimiis? Siiic diibio qiiod iilriqiie vesiruiii iiiccrliscorum casibiis miscia p.ircnlum soIIiciliidiiKi
rcpiigiici, id csi, ncc a boiio Dco nialam, nec a priii- iiiitrirciitur : essciit etiam ilii uiiqiic orbiiaies el lu-
cipe lciicbiariim allaiii vel f;iclain, vcl conimixtam ' cius, et aniissnruir. cliarissimorum desidcria cum do-
esse naturam ; sed ununi Dcum auctorcm rcrum loribus cordis. Longum est perscqui oniiiia , qnibiis
oinniuin, boiiam bominum iion solum fecisse primuin, nijlis abundat b;i!c vita : nec siini lamen ista iilla pic^
scd cliam facerc iii uiioquotiuc nasccnte natiiiam :cui cala. llicc crgo si fuini-a crant iii paradiso, iiu!lo ibi

laiiien crcaioris sui o|iiinl:iiioiicin, nt niuliis niodis cujus niciito cxistereni, pncccdcnte peccaio, qu;eriie
iiiiliMn, ila etiaiii iicccssariam piofiiomnr. Ouanqiiam ista qnibus, iioii plane'' fidelibns, scd irrisoribus pi:i:-
alia e>t conditiomim r.iiio, alia donornm ; iicc liic ma- dicctis. Cerle ' si lalis panidibus pingcrctiir, nnlliis
jor operis, ipiani opilicis aislimalio vcrlilnr. Anibo dicerct csse paiadisuiii, ncc si supra legissci lioc no^
igiliir lu et MaiiiciKciis, parilcr nialiiiii ii:\luralc lir- Dien inscripliim : iicc diccret errassc pictorcm, sed
iiiaiis, id csl, ainbo iialuiain malam iMmlnnm jpqiic lilane agiioscercl irrisorcni. Veriimtamen enrum qiil

dicitis : scd ille (ideliiis, lu fiaiiduicniius. Huic enim vos noverunt, nemo mirarctnr , si addcrelur nnme:|
inaln , (|uod inspiialuiii a di.ibolo visccribus buinaiiis vcsiium ad titnlum, ct scribcrctur paradisus Pclaijia-

paiitcr arbitrarniiii, niillius orlnin ille siilidiicit : lii ' \ij;ii., lc. 11S.S., reiii.

anteni, iil vidcaris aliqiio distare, (innd nuliiim cst,


' iiiiti', (/Kos; vcl, rum.
' ^l.; \ii;u. 1.1 1',., coiiilare. M.
Solos ab co diios bomines cnnaris cxiiiicrc; qiiorum * \i:;ii., i>ncc,\lcnU' rccr-in, qmrik. isia vmi plane,
elc. : oiiiiss.i, (/;,j/'«.s. ( aj.li,-'.aiiir :i ^^ss.
sic ,\;ss. At ^1^1'.-, conijwjumt. ' M,;ii., ccce. msb. , ic.ii;.
•311 opr.nis iMPi:nFF.CTi costiu JLLIANUM, S. AUCUSTINI 1312

ii.iniiii. Si niil. rn Iiiiic cnilics<iiis(nfqnccnim revcra liomine, iioii a Deo r.ictam, sed substaiiii.imDci alipio

liiiilnris iilliim pi;l;iiidiiiii csl iii voliis remansissc vc- nntiiraiii, iii linjiis coinmisilionis iiiiscrias, niilla sua

sii({ iini, si noii lijic rrnlicscitis), pcrvcrs.iii), quxso, iniqnilate, scd Dci mala nccessilute cunlrusain. Iloc

kinileni niiii.iii- siMiirniinin, cl linin.Tnain creditc in aiilcm lolnm opificiiim qnod cst liomn, ct nialum ct

li.is niiscrins pcccalo illn nugnn iiiiiInl:Mn fnisse n.iln- niali cssc ilicil aiuloris. Vidosnc qii.nn di\ersa i!Ic

r:ini; nequc nllo mmlo isui in p;iraJisncssc poluissp : s:i| inl, d ub liuc iiisai<issi;<ic neniricquc ilcsipinl? Tu
proplcrc.1 imle cxissc illos, qni)ru;ii cliani propgo uutcni qiii proplcrea nialos nnsci posso iioii piilas.

iligna cral talia susiincrc, iranscunle in onincs cnii- qiiia Dcus bimiis cos creat ; coni.^ndc, si poics, ncc
l;iyioiic prtcali ciini comlilionc supplicii. lloc doguil riirporn nasri po^sc viliosa ,
quia cl ipsa Deus iiilogir

rnlliolicuni cl jii-iiiiam Pci dcfondil.qnia non iniinc- eicat : coiitciidc posircino, ikul iii;.Iiis, ipiia iioiiiis

rilo \ilam inorl:il;iini vohiissct cssc pwnalcm; et vos ciis cie.it; ila noc l;irdos ingcnio, ncc faliios lio i.inos

llanicli.ciisqiio siilivi.Ttit : vos qiiidcni, quia inalis la- nasci, i|iiia snpicns eos crcni. Annoii esi malii:ii f.i-

lilins lioniliilvni parndiso lritiui(is'iiifrlicilatem; Ma- luiias, cutn Scripliira dical, incumprnbililcr aniiilii-s

niclians anlcni, qnia mnlis talibus naluram Dci sui f.iluiim liigcniluniessequnm ninrluuin(/vrf/i. xxii. 10)?
(ae pcr lioc qiiid aliiid quam Dcum siiiiiu?) nsseniiil Sieiit crgo nobisciim iion dicilis Donni r.ituilaiis nuelo-
iiifclicein. rroiiido mc inovcrc non dclicl, quod niilii iciii, ciiiii tniiicii iiasci Iioiniinjs fntiios r^cncn ane fa-

m;igisirnm Manicliivum, qiii fcrnlis in mcuin larduiii


'
lenniini : s'c iios auclnrciii maliti.-c non dicimiis Deiiiu,

ingcnium niiiinadvcrlat, opponis : scd lc obsccro nio- cl l;inicii nriginnlis obligalioiie pcccati mnlus linmii>c<

vcnl, iiiiod sccnniliim crroris vcstri infamlnm liorrcn- nnsci, iion n;si creante ipso, ijnia iion crcai iiomincs

dninipio pnrlcnliim, eriidicris fcrnlis, cli.imsi in para- nisi i| sc, recte pnssninus iliccrc.

ilisi populis nasccrcris. Quam dcrorniissimam absur- CLVI. JuL. Abjolulo igiliir clarcl, opinioiicni illiim

ilii:iiciii , si nnbiscnm liorrcsciiis, ul dcbciis ; unde consequcnli.e plus baliere : si m:iliiiii aliqniil ir.ilnia

csi, rogo vos, cliam istn piicrorum iniscria (qua; pro- liier coiiderotiir, consiinilem ' sni indicnrct nucioreii;.

nil diiliio iion cst cx nalura ninli, qnnin dcsipiiinl iMa- Aic. Sic snpinnt, qiii, iiisi lixrclici Pclngiani ? Urg.i

niclixi), nisi qiiia illo pcccnlo mngiio cl iiobis iii;vsli- qiiin morlalis liomo, sociindum le, nun pnMialilor, sril

iiialiili sio viiiain csi liumniia iialnra, et pa'iiis juslis- n;itiir.ililer coiidilur, coiisiniilcni sui morl;ilcni oslcii-

siiiiis implicaln, ut c\ ca iion suliim corruplibililas dil ancliironi : ct iil falnilns liia s;illciii faliiis eiiilio>

corporum ioia.'riiiniiosis casibus subdim, vcrum cli;im sini; qiiia fnliiiis boino iiatiinililcrcondilur, coiisiini-

l:irililas ingeiiioriini obiioxia foriilis aliisque vcrbcri- lcin siii osieiidii faluiiin niicioreni.

bns orirclur; atqiic ila lioc ninligniim s;rcnluiii pcr CLVil. Jll. Pr:rscribil nulcm vcritns, primo ma-
iiialos dics iisqiic nd tcriiiiiiiini su:iin currcrel, u( luni, id osi peccaliini, dici noii pnssc qiiod iia rst ut

lUiam saiicli nb ;rtcrno siipplicio cruii ' por divinam cjus iialura compuloril; pccealnioque niliil csso nliiid
indiilgRnlinm, pigiiore incorniplibilis saliuis acccp:ii, quani c\oibiiaiileni a cnllo jiisliii.i * lilicrain \oliiii-

piriias laincn vil:e biijiis in bono usu caruiii tnloniic lalciii.

jiilicrenliir, ciiiii nicrcodc paliciiti.r ,


poiiiis qii;iiii Atc. Sod Iioc qiioqnc originnlc |)eccaluin cx viilnii-

illis morcrontur ctiain posl rcmissiuncin pcccaloniin late poccniiiis origincm ducit;alipio iia iiulluni cst

rarorc 't iiisi viiliii.talo poccnlu:n.


(iLV. JtL. At lu contra lioc ultimum lotiis insiirgis; CLMII. JiL. Qiiibiis |ir:csidiis iiinoco.is r.'riiiii

01 cuin iii uiiniii iiaTom cuni Maiiicb:ro asccndoris, oniniiim iinlnrn dofeiidiltir, qiix ila iiiaiicns, iil c< n-
cninqiie idem spirilus ciirsum vcslriim dircxcril, dila csl, iiiilli erliniiii prub;iiiir obiiovin.

traiis:iii$so jam rrcto, pnlasti libi lameii in liiliis Atc. Noii niilem ii:i inaiisit ut condila est : idoo
alind exeundum. Ycriim forlo dileolu ulilllnlis iirnxi- rri:iiiiii pro!i;itiir obnovia , sunmqiic stii'|ioni siiocii-
ni;c lolornbilior linl licel Inrda cuiiclalio. In qncni niini tai:qiia.':i li,xr<'dit:irio foeit obiioxi:iiii :qiia: Innien

i,^iliir piirliiin nnvi:.;iniii dirigis? • Dico, i inqtiis, cli.iiii ijisn iii i|iiaiilii:n n Dco coiidilnr, boiia rsl.

< lioniim qiiidoni Dcum cssc, oumdcin laiiion ciiiidi- (!I.IX. Jll. Mnliiiii igiinr iialiira!e cssc non poiesl
loreni m.doriim. > pcrioiili fiignni iii scopidos ::r |.or lioc ner lea ulla iiaiuraliicr creaiura, iicc iiia-

.icl.iin, lolnm M.iirKliai soniiniin sujicr cum cirnn- liis ;!Ui t.ir. M:i!iiiii iiiiippe non c5;slniilis invoniliir lu-
dcr,! voliii-so, qiiriii Doiiiii jiiil.ii is ! liir.i: : sod sicnt oninis crcnliirn, iii iiiinoliiiii iiindi-

Aic. Nuii;ijiiid lii ik;,:;^'-, clinni ii< iiinlis boiiiinibiis liir, l.uiiacst; ita rl Dou^ iinliirnriiiii nu. l..r bii':n-

b:;nain c.so nnlurnni cl;iiiiini cl corporis? Iliijiis lioiii I :iin, iiiiI!o (.p.'.iis siii ei iiiiinc iii;'.ciil.iliis, por oiiii;ia

cst condilor Drns; qiiod M.iiiicli:rus maluni dicit, oi li .II11S probaliir. Totnin igiliir quidipiid Maiiicli.nis

linic bniio qiiod mnliiin dicil, inaluiii as^i^iinl niiclo- ;:IInIor;it, bnc uiia Catliuliconiin lalione * snbvcr-
roin. Nuii oiiiin • silloin nnini.-c parcit ; scd sicut S.:ill 0^1.

siinni qiiniiul.iin dicit csse aniiiiam cnrnis, it:i ni;ilnm Ai'c. iloe voriini dicis : prorsus i oninis rroalnrn,
ii;iliir;iiii Dco bono ro .'lernam , ul bnna oninino csso i:i qiianliiin rondiliir, lioiia cst : i ci idoo siriit l.oc,

iioii possil ; allcrnm vcro aiiimani bo;inni iii eodcni il.i ct qiiod scqniliir nlriqiie dicin-ns; qnoiiiani « llons

' vip.i., iili irtirno sii;i):/ifii piT diiviinH; oniisso, (iiiti vi'{n.,cl <.imi/r'ii.Ms.s .roNstiin/eiii/alisipiopanicuU .(.
«in'"! r<?>;|iliiiUir ex KSs. sic Mss. iniiiMiie.
' liliii.
• sic M.V..
M
c<lili. nciiiim. » Jls. Por!., rcHoriiiUionc.
1315 LIBEK TERTlllS. 1314
li:iliir<rii:ii uuitoi' i)Oii:iriiiii nnlli) ii|it'i'is sui criiniiic cjiis evcitiiuus, q,ii iialiii:il,:iii ritiiil:ilcin idci) dici-
Ui:ii'u!.itiis, |icr iiiniiia Ikiiiiis |)i'iili:iliir. i II ic ciiiiii iiuis, (]nia iiascinilnr liuniinos fiiui : cx aooidciito
liituiii illic ' coiiiicclitiir, (|uoil < oiniils crcatiira, in soiliool ulio. ox qiiu liujiisiiiiidi orlgunioiito iralicre-
quantuni cnntlitur, hm.\ cst. t .\c |ii:r iioc ct lioino in tnr, iiun quia prava csl prlniitus liiiinana iiisliiul:i iia-

qiiantuin comlitur, boiius csi : iu q:iaiiluin nulcni dt; tuia, sicul dcsipit .Maiiiclia;us. Ac por lioc, cliant

vitjjia 01 igiiic gciicr:Uur, boiius iio:i cst ; itlco rogc- quod consoqiioiilcr ailjungil, eamdcin faliiam esso iia-

niT.iiidus csi. turain ;


iius propler viliuiii, ciiiii quo ii:itiis csl filiius
CLX. JuL. Sctl laiiicii illc qiil rulininc vcrilalis tam liomo, iioii proplcr quod iii lllu ost opiliciiini ouiiili-
|iCi'S[iicii:c inlcriit, cx parte aliqua viilctiir spiraro, toris buiii, vcruiii esse conccdimus. Natiis est eiiim
rinn coiircrtnr tibi. Ilticiiini loia doginalis siii, fuiula- faiiiiis, accidciite vitio ; hoino autcin crcatiis cst, opc-
iiicnlocjus tantiiiniiiojuniitanio.structura coll ibiiur : raiite Deu. Uolntle iiuo.l adtlii, laln.o aulom roi aiicli»-

ilbi aiitcm Iria siinilitcr vacillant, ul llli unuin. Ac jicr rcm non cssc sapieiiiom , ut rcs Ip a liniiio iiilolli.;:i-

li'>c, vide utruiii adlficii lui quidquam possit .issur- tur; nuii cssc cuiisoipicns dioimus. tijus tpiippelio-

(;i;ic. Mancs ' ergo piitans esse naiui^ale pcccatum, miiiis qui faluus n:itus e>t, Dcuin diciimis, qnainvis
qiiud nisi Toluntarium csse nuii potcsl, in vaciio fun- non dicamus ipsius faluilaiis, auctorcm. Qua; f;iiiii-

daincnla locavit. Rcliqua vero jnxta sc ctinsc(|ueiiter tas non est iialura atque substanlia, qua; noii iiasoilur

tmposuit, dicens, qiioniam cst iiDliiralc peccaluin, nisi creaiito Deo ; sed ejusdem naturx viliuni ,
qiiod
nialaui esse natuiani; inalo; auteni rci auclorcni bo- accidit sliioiile Doo : juslo autom jiidioiu Dcuin il:i
'

iiiim non cssc : ac pcr boc, onine liuniaiiiini gciiin siocre, noii utiiiiie dubilamus. Ila dcslruiinus ct Ma-
rfput:iiuliiiii principi tenebraruiii : qiiod loluin ullqnc iiich.cos malos riiinac sua; structorcs, et Pelagiaiios
siaro potuissct, nisi illud priiniim cjus su(Tiidissct vc- Manioli;i'urum ritiios adjutorcs.
nias, id cst, poccatiiin npiis lllicr.i; vuliintaiis duccri CI.XI. JuL. 1'rima; igilur dofinitioiiis cvcrsii , Ciil-
II iiiir.ile noii posse , ct quidi|uid ruissct naturale, inliia cjus iii solum cuneiis rationis offudit. Qiiid igi-
|ieccaluni essc non pnsse. tur do lc speras. cujus tria iia sunt In lubriou, sioiit

Auc. Sinillitcr cuntra lc poicst raliucinatio ista con- illius unum? Dicis ciiim prlnio, nalnralt; cssc |.oco:i-

ie;ii : Quia iion iia laiiius cs, iit iiigenia f:itua, id cst tnni ; scciindo, bonnm Doum, qui ni:il.i, id esl poi'o:ita,

fitiios lioniines, nasci iiogcs : crgo audi tua fjtiiiiaiu Cundal, informct, exteiid:il ; icrtio voio, rem vuluniaiis
qnaiitum adjuveris doinenliam Manlclixi. Dicit oiiiiii immixlumesseseminibus. Haec ergo iria dcliiiiiiumiin

duclus a te ipso, quoniam naluralis esl raluitas, tuai uin capila singiila apiid seinct vacillant : vacillanl,
caiiidom fatuam csse iialurani ;
quuninJo tu dixisli iiujiiio, imo ut fuiics c sabulo, dilabuiiiur aiiioipiaiii
I qiioiiiam esl, n:iluralc pcccaluni, maluin cssc n:ilii- cuoant. Unum orgo, id esi, naiurale peccaium jani in
rain : > dcinde lilc addlt, futii:c antom rci auoto- Maiiiclia;o, ex dircctn qiiidcrn desiruciuin jaccl : alla
icm sapientem noii cssc ; sicul (u dixisli, i mahc aiilom duo qu;e opiniunis veslraj sunt propria, Mani-
:iuicin rei auclorciii bonuin non csso : i posirc- cIlto tntidem Intcreuiitc , sod cousiicla ' ccoidoruiii.
luu ille conoludii, .\c por lioo, laiiiorum linmi- Nam si ille roos nasci liuniincs, noc pcr ni:il:iiii

iiiim gciius ropiilaiidum priiicipi tcnebrvuiii sic iialui':im , iicc pcr priinipera tcnobraiiKn poiuli
oiiiiii cl lu conoliislsii, dicciis : « Ac pcr lioc, omnc vindicare; qnaiito inagis vos slulli, qui nd oslcii-
l.iiiiiaiium gciins icpiilaiiduin priiioipi tenobrarum '. i denda nasccntium crimiu:i junxistis accusaiiuiiem
Ei'cc.M:inioli;oiis(irc luo tevicil, tuo tegl:idiujiigiilavil. Doi? Ac pcr lioc , siout noii polcsl naiura esse pec-
Qiiid cs aclurus? Neque eniin te adversus eiim po- c:iliiiii, qiio fuliniiic Mjnl(.lKi'i diigina dissililt; Ita

tosi aliquiJ ailjiivare, ac iioii ctiani pins piomerc rcciirrit, ut quod pecoatum cst, naiiirale essc iiuq
alque cuhfodcrc, qiiod adjungis, ctdicis, i toliiin lioc piissit. Ues eiiim volunlaiis iion Iranslt iii cfrndi-i

utii|uc stare potuisse, nisi illud primum ejiis siillo- lionem substantia: : quud tu lacluni arbllrarls. Miilli>

dissel vcritas, id est, pcccalum opus liberu volnnia- auleni mngis conslat, Dcum boiiiim nialos nuni|iiaiii
tis duccri iiaturalc iiuii posse, el quidqniJ rnlssot na- crcare. Apparuil itaque, poccaluin iii nasccnte, qucii;
lurale, pcccatum cssc non possc. i Quid ic liuc adju- Dcus crcat, csso non posse.
val, ct quomodo iion niagis magisqno sufftical? Nuin- Aic. Ita coiislat Deum boniim malos nun croare,
quidcniin potes dicere, fatiiilatoni nnturalcm Ciscnun quemadmodum constat Deuni SDpicnlom fituos iio;,

piisse? slat crgo advcrsuslc, (piod in siinili raliucin:i- croarc. Si cnim dixeris, Cre.it sapions faluos : rospuu-
liuiic priiiium pusuit Maiiiclia;iis, (|iioiiiain cst iialii- dobilur tilil, Cur nuii ergo cl bunns m;ilus? Uiide fa

ralib fatuitas : cui vclut fiindahienio calera cjus pii


ctiis intontiis cum qu.xsioiis uiiile nasoaiilur fitiii.

lasii consequentcr abtriicla *, usquc ad.culiiion ulii qiios laiiicn bominos Dcus croal ; ilii furtc iiivcnics
dicit , lale liominuni gcnus repiil.indiim priiioipi ic- origiiiis vilium, qui falori iioi: vis origliialc pccr:itiim.

nt;biarum. Nos aulciu primuni illiid fiiiid;iiii'.iiiiim


An vero paratns cs dicore, inillu iillius pr.occdciile [lec-

c.ilu, cliani latijos nasci lii ili:i p:ira(Iisi folioit ilo |«)-
' binli-, illi.
« fA\[\, nak. AlMis, ilanes; nomon i:ropiiu:n >:aiii- tuisse, qni erudiri, non dico fcnilis, sed nec fustibus
cliu;i.
possciil? Qiiod si noudicis, nooniiicm f.Uuilatem liu:c
» l-.x Mss. reslituimiis, sic oiini el tu cmirliif.Usi, rfiro;;?
t ,ic jicr lioc, oiime Uumamun gcniis rqmMulmn iirinnpi
t tcnebinrum. >
• ws. rorl., tdn.
* i-oiio, jci cimsuta.
* iio Uss. .\t vijjn., astiida.
i-13 Oi'ERI5 lilPEl.FECTI t.ONTRA JILIANIM, 3. ALGUSTIM iZ\C

Iransccnd.U ali»iirdil:is : dic quo merilo im.igo Pci cio Dci, l.iboribiis, doloribus, limoribus, periciili'

niin laiila mcmis ilffonnilatc ii.iicaliir, iil niillo ro- ploni : qii.-c oiniiia inala absil nt essent in illa folici-

Jiore :ctalis, nulla prolixitaic lcniporis, niillo l.ltorc tite paradisi ; ac pcr hoc nnn piilliilavcrui.l ni<:i de
sliidioniin, nulla indiislria magisiroruin, nullis puMiis radicc pcccjti. Quid? ipsa ingciiia, si dimillanlur ut

vcrlicriiiii possil. non dito ad sapicnl:atn, seJ ad «lua- iiala sunt, ncc doclrinis snlerlibus cxcolanlur labore
lciiiciiiiiquc diirlriiiain iililcin |icr\ciiiie; <|Ui nor. \is niagiio doocnliuin atqiie disccnliuni, noniie apparet

ci-i-derc Deuiii jiisliiiii iilco dc ;ior3diso, lioc rst, folici- qiialia roniaiiobiiiit' Si'd vos lioininibus ct corporc ct
lalis loco, viliaiain aiii«t; damiialain naluiain liiinia- aniiiio vilioso natis vcslruni iniplclc paradisiim, iil in-

iiain diinisisse, iic mors illic ulla contingorel, id esl, feiioiicr oculis clausis, et inipudeiiter orc aperlonege-
iicc tcniporalis cnrporis, ncc lotiiis lioniiiiis scinpilcr- lis originalc pcccalum.

iia, iiic isla lol ac lanla


cl
<iiia;

corponiin inala,
in (cncrc limiiaiio ccr-
(|u:c dc ladicc
(il.XIII. JiL. Piolialiililaic

laii.Iinn quuc n:itiiiis dcbetur,


ilaquectca mcdiocritaie
cliaiii in iiasccnlibiis
I
iiinius ingriiioriiin

dcpr.ivalJ aliiuc piiniia cl ina^sa pcrdila nasci npur- qinliusi|ue scrvaia, aiiginciita bcncliciornni ilivinuriiiii

Iclial, in rcgionc illiiis bealiliidinis iiasccreiilur; sed ulilia csse et iicccssaria onmibus in c<immuiic iriati-
jMiiiiis iii l.is torris iniseri.c innrlalium, cpnc jusli.-siine biis dicinius : ila t.iiiicii ui ncc virliis, iicc pcccatiim,

ii.Oiila esl, dopiitatis, rcatii pcrs((|iioiilc iiascciiles, siiic piopria cini|uaiii volunlate liibnaliir.

iiofice a rciiascoiiiiluH lalxire rcccdcnlc a.'niiniioso Ai;c. Nnn triliiiiliir cuii^iiiin viitiis sinc propria vn-

ii.-(pie ad corporis inorlcm. liinlaic : scl pr.Tp:ir.iliir voluiiLis a Doiiiino (l'n<i:

CLXII. Jt!.. Ucs claraesl, clin prinio opcrc jnm vHi. «of. LXX), sicul regis illius, proplcrquod oravit
siiniciciiier imi.Icla. Venmi <pioiiiain In adco |cllax Eitlior(/.s;/i-'r xv).

c>se voliiisli, nl iiliipiani iiitcr lo ct .Manicli.ciiin dis- CI.XIV. JcL. Qiiamvis in lioc quoipjc clomenlia

tinotioncin ficcre nilcrcris : idoo ncccssc niihi nnnc Dci uborior approlictur, quoniain sanclilical parvulos

ost urgere caMSain, ul non solinii pr;clciitis diclistuis, iicscienics : ad laudcm quippe niisci icordi.i; ri'S|.icit :

sc.i oiiam, si qiia dcinceps iiifcrrc tcnlaveris, clarcat ciim cns ncscienlcs culpa non in(|uinct ; ad logos enim
nliYiatnm. Dicinius ilaipio, lani boniiin osse <>piis Dci id pertinet xquiiaii.".

in iK.scentc, ul ea qiia; sultstai.li* ijiis siint naluialia, AfG. Si eos niilbi ciilpa inqiiinat, cur non oninrs
opiis cnieiidatoic non h:ibcniil, Qnoniam (piicuniipjc saiKiilicaniur? et cur omiics qiii sanctificaiitur, ex-
fc;i ucrit, id qu..d a Dco f.iotiiin conlilclur, alilcrfieri Sufil:inUir?

dohiiisse : illuni sinc diibio roprcliendil, (|U.>in cor- CLXV. .li.L. Scd dc illis cgn virlutibiis dico, qnas
rigcndc in alicram formam crcaiurx conliiclur arti- iisu jaiii poifocine ralionis ' adipisciniur : ;ic pcrli«o,

liccm '. qnia id cliain hic, siciil frequcntcr, ininloari nnliis

Auc Tacc, obsccro : quid lo.|uaris ignoras. Nnn- fiiit ncccssc, ad ca qu:« i:iferimus ul sii nttenius le-

indli claiisis oribns nnli sunl, ct cis a iccdicis sniil clor, adinonoo. Vidobit ciiiiii iia iii iiullo Tradiioia-

apcria. Erat aMnd nos .\caliiis quiilaiii, linn.-sln apiid iios dillorrc a Maiiiilia;is, ul iioii alia iiobis ol.jiiianl

suos orliis lorii : clansisoculis iintiiiii sc ossc liicciiat; arguiiioiilornni vice, qn.ini qiisc lii coruin libris tiiion-

sod i|uia ii:lus s:ini palpcbris colixrcntibus non paic- liir. Fcci id qiiidein ciiam in priiiii opcris mci libro
baiit, mcdicuin eos fcrro apcrire voluissc, n. quc lioc quarlo.
piTniisissc rcrc^insam niaircni Miain, scd id cirocisse AuG. Ei rcfponili lilii Iii>ro moo sctIo.
iinpusito ' cx Encliari-iia ca'.apl;i5iiialc, ciiin jaiii piior CLXVI. Jll. Sod ipiia posi ciliiiononi illoruin, oiatii
(jiiiiii|Ui; forc aiil anijilins c^sol annoni n, iiiidc lioc sc
luo, beatissime paier Flore, apml ConsLinlinop.iliin
salis nicniii.issc iian':ilial. Onii:to illnin exaiigolicniii MaiiiolKci cpislola iiivcnUi csl, at.pic ad lias dlioola
ccciini naliim, cni liiiniiia, qiix proplcrcoinincnilanda parlcs; opcia rsl aliipia ejus iiiscrcre, ut inlolliginl
niiialiilia sua niiiiiisfocor.it, ipsi^ Aitiri-x roddidlt. Ilii
oiiincs. uiide hxc pro traduce argiimenla dcsicii-
enini cnr ca;cus naliis f.iciil, causa non lai iia csl ; iion
danl.
soilicct pinplcr iioccaliim sniiin, vcl paiciitnin, sod iil
Ai'C. Qiiiimodi» ciijiisr|uam oratu invenlam dicis
iiianifcsl.ircnlur opcra D.-i iii i!In. Vciiiiiitaincn inlcr- cpisiolaiii aiquc dinoiam, si Deus nnn opcratnr in

roga iiicdioos, cl dic:iiil libi ipnint iiniUis, ubi pos- coidibus lioiiiiiiuiii volunlalcs? l'li<pie hoino ipii in-
siint, (ipiliilcnlur. iic \itia (orpoiilnis iniial:i p. iiiia-
cpisliilain volinil.ilc qu:osivil, aiil voliintalc '
vciii',
iic.iiit, vcl ciiaiii ii:itos iicocnt. N.iiii qni.iain, siciit alii qii.iTobat co loco, ubi c:im pnliiil invciiiro
aiiqiiiil :

oribiis, i>.a clausis iiiforiorilius incaiibiis nriiinliir, qii:c aut ouiii dorchus (:i!ibus voliintatc lioinincs loqiicicn.
iiliipic vilia si nciiKMiil, noii cd^. sii.unl vivcro. Ncqiic V(iluii'.:ili' apnd (pioni fncral, iiiilir:ivil cain sc lii-
lur,
cnini ruin liis inodioin.di porilia siibvciiilur honiiiii-
lioic, ipiaiii po~sclosl<'iid«'ro 01 vob-iili trail<'ro, ip:a:ii
liiis, Doi opora ciilp:il:i oiiicn.laiitiir. (Jnis c.iiiii vcrax v<i!ciis a<l lias part<'s ot ill<' <liiii;oi<:l, cl vi I .|iiooiiiii-

Dci onlli.r igiior:it, qiioil lalcs sic nisii opoili Ii;il iil
qiii; alio inixlo prorsiis voliiiiialc hi.minis vcl lioin iinci
naii suiit?Scil cliuiii lioc pcrllnolad :t'riiiiiiiasgoncris f.icliiin csi, iil ill.i iiivoniiciiir rt dirigcrctur c|iislo!:i ;

liuinaiii, iii qiiilius agiiiiiiir lii ' di.-s iii.ili. jnslo jinli- cl tamcii (iranlc lioiiiiiic diois lioo faoliini. Ciir crgo
Mc r.n. Alii voio Mss. cuin cditis, Iikm, «u./if.m;
tprcl.aiit, acri'iitiim. ' r. <Icx Mar., vrlmililv.
• *<ljcoi;iiiis, imjwjto, o>[ volcruui codiciiiiili-lc. • • viK^ii.-rnis. .'fiiWi/.mi ."/""((/nr lyHir.iii/, niil ro/miiii-
* vi^n., Iiic. >lss., Iii. n>. M V-^s. c.insia.ilor, vuliiiiliih'.
(317 LIUEU T r.l.TilS. l-li

iioii contiiei is, sine iilla forinsecus soiiaiiic jiissioiio dcndosecrcium (Dc SiijUii.^ cl ConcHjiiscciuia , lib. I,

Dfiiiii (iccullo iiiSlinclu ail qiioil vnliicril cfncacissiiiic II. 8). Vel talia qnibns ad luic argiimcntuin nti soles,
iuipleiiJiim, prrcpanrc alqiie cxcilaro hoiiiimim vo- nKinoria tua niagis qii:iiii iiigouio piolaia siiiit. Maiii-

liiiilaies, qiii lihcrniii non (lefomlis iiililligeiiduin, sed cIkcus ergo aflliclus csi, iii ca qii;e pul:ili;it aciil;i ((im-
prx-ripilandnm nxlollis arliilriinn? pniii>ret ; lu vero fruslralus, qni piila-ti lalcreposse

CLXVII. Jll. El (luainvis jain pro concupiscenlia qu id l(>gcras ct tcnobas.


vel voluptate ' carnis, qn;c eiiain libido dicitur, qiitc Arc. Quis enim csi, qiii vel lennitcr Manicha>oriim
sexibus ob viriliiaicm propagalionis inserla cst, priino dognia cognovit, et lalcat cum M;inVli:eos diceic
illo opuscnlo cateniis di^pniavcrim, nt docercni istain mahim csse coiicnpisceMliani cariiis? Scd iioii

liiliii aliiid csso, quani un;ini de iiislruinenlis cniporis est lioc prnpriiim dngmalis coriim : nani qiiid alind
raiionalibus el irr.itioiialibus x'quc indilain, ad Dei dicit ctiani ille qiii dicil, Caio coiicupi.scit aikvnui
oporam pcrlinenlem, qui carnem noslram in sensilius spirilum, spiiilus auleiii advcrsus caniem : lia:c imim
alTocisset : lamcn qiiia ei et veliemeiiter Auguiiiins sibi iHiiicem aJvcrs'!ntur ; ut iion en qiuv viillis, fiiciii-

iiicuiiibil, cainque dicit malam, id esl, pcccauiin csse lis (Gul:it. V, 17)? Qiiid aliud eliaiii ille qui (lioit,

iialiir.dc, alque omiiium pcccalorum parenlciii, i|U(id Qiiisquis dilexerit muiidum, non est charitas 1'alris

puilorc cjiis poiissimum persnadere conatur, nuquo in illo : quia omuia qua: in mundu suiil, concupiscen-
ii ridct, qui eam crubescam nominare dircciim : tia carnis csl, et conciipisccntia ocnloriim, ct ainbi-
AiG. Ego concupisccntiam caniis, qua caro coiicii- tio swculi'; quce non csl ei l'ntre, sed cx mimdo cst
piscit advcrsus spiritum, et qnx libido etiam niincu- (I /oa;i. II, 15, 16)? Mal;iin crgn esse coiiciipisccn-
paiiir, mala.ni essc dico ; nunc in liac canie frenan- tiani carnis, non pmprio dogniale ManiolKoi di-
dam, cl bona consuetudine niinucndam; in aUeriia cuiit; quod vidcnt qui c.xci nnii siint, et Api.stnlns
vero vita omni ex parte sanandam, non, quasi addiia dicere ; sed M;iiiicliaoruin propriam viros;iin(|uo
vel couimixta nobisfucritaliquamalasnbstanlia, sic- seiitenliam crror vcslei adjuvat, qni conoupiscciili;im

ut Manichxi dcsipiunt, separandam scd quodlibet carnis, cui , velitis nolilis, ad illicila perpclranda
: sol-
de illa sentias, talem te illam, qualis nunc cst, ut ad licitanti castilas reluclalur, ncg;ilis de pccc;ilo acii-
illicita perpctraiida eliam caslorum, sive conjugato- disse natura% quam Deiis condidit honani. Ac sic,
rum, sive coniinentium corda sollicitct, et nisi ro- agilis ut eam Maniclia;i, quanicnnniciaiioiie caslnriiiii

busiiore voluntate ei resistatur, evertat, in paradiso et Aposlolorum tcslimoiiio couviiicunl in:dam, de


consiiluere posse noncredcrem, nisi in islistuis libris genle tcnebrarniu ct de mala snbsiantia Deo co;c1(m--
vana et insana loquacitate plenissimis invcnircm. na, eliam ipsani, nnn nialani qualilalcni
saiiand;iiii,
CLXVIII. JuL. Ideo el ego qualiiatem rci, quam sed malam substaniiam soparandani ' ; nec hona', na-
prioribos scriptis dislinguendo a Manicbsi ore de- turj; accidisse, sed hon;c naiur:e
comniixt;im /uisse
fendi ; nunc quoque brevitcr criminaloriim ejus, qui concludant. Scd pergite, et iiobis r:dmniiias do M.i-
nich.Torum pcsie
lanien se ei servire profilentur invitos, prodiiu vindi- innliniini : quos iia adjuvaiis, m
cabo. facialis invictos ; nisi et v,is cum illis, ea, qu.c »ere
Acc. Vos potestis congrucntcr scrvire laudatae libi- invicia est, catholica verilaie viiicamini.
dini nos antem in adjutorio Domini oppugnanius el
: CLXXL JuL. Andi igilur nuiic alqiie agnoscc, qniil
vincimiis accusatam. parciis luus ad qiiamdam filiam suam, vestram scri-
C XIX. JcL. Qnod igiliir libris luis, senex Augu- hat sororeni.
stiiie, rcliiietur : c libido exorta cst pnst pcfcalnm, AuG. Cnnvicia sunt isla, nec urhana, sid vnn.-».
qnani coacti suiit vclare confusi » (De Nupiiis ct €on- CLXXII. JuL. t MancsaposiolusJesu Cluisii, fili;i»

cuitisceniia, lib. 2, ii. 56). Mcnocli : Gralia libi et s;ilusa Deo noslro, qui cst
Auc. Quod igiiui- libris tuis, juvenis Juliane, reli- rcvcra vcnis Don», tribnalnr, ipseque tiiam racnlcin
nctiir : apparet le coiitra libros nieos non invenire illuslrct, cl justiiiani suam tihiinet revclot , qiii:i e»
qiiid dicas, et qnrerere calumnias, quas nobis loquaci- divina; slirpis fruclns. » Ei post pauoa « Pcr
: iiiios
ter cl inaniler ingeras. et ut splcndida, inquil, icddila es,
» i agiiosocndn
CLXX. Jll. Et itcm : < Pudenda libidine qui licite qu;ilitcr prius fiieris, cx qun gcncre aniinarura onia-
concumbit, malo licne uliliir : qni autcm illicitc, raalo naveris, quod est cnnfusum omiiihns corporiluis et
male uiitur. Rectius eniin accipit nomcn niali quam saponhas, ct specicbns variis cob.Trel. Nam sinii
boni, unde erube.scunt el mali el boni : mcliusque crc- aniin;c gignunlur ab anim.abus, ita figuiciilum corpo-
diinus Apostolo, qni dicil, Qiiia non Iwbiltit in cariie ris a cnrporis naluia di-onlur. Quod eigo nascilur d,:

men bonum > (lOid.) Et alihi : i Non esl libido nu- carnr, caro csl ; ct quod de apirilu, spiritns esl : spiri-
ptiarum bonum, sed obscenitns pcccaniium, ncccssi- inm aulein aniinain inlolligo, aiiiina de anima, caro
lasgcncrantium, lasciviar-um ardor, miptiarum pudor » de carne » (Mimicluvi Epistoli).
(Id. tib. \, n. 13). Et illud : < Qnod postea propaga- Acc. Si dieaiii lihi, islani Maniohsei epistohim mo
lione feccrunt , hoc est connubii bonura : quod vero oiunino ncscire ;
qMamvis vcrum dicain, omi.ino iioii
prius confusione lcxcrunl, hoc csl concupiscciiiiae credcs, el iiiccnm, iil solcs, vana loqnacilatc coiiicii-
niaium, quod viiat ubi(|ue conspcctum, et qu.cril pu-
' Ilio ex Mss. .".Jjociuius, sed malam subslanliam stpa-
' lii. Port., volwilate runiiain.

1
1?)9 orr.iiis iMPKiiFixri contua julianum, s. aucustini 5320

Oc». ScJ si liic divll Mai!icli:riis ;


qniJ iiiirum csl, s;um. Tollc dc;iiquc malignne Iiiijus silrpis radiccm,
(|Uo«i se ipsc ilcslriixir? Si ciiini siciil lioiiiiuis caio, cl ^taliin lc ipsam spiritualcm contemplaris. fiadix
cliuiii lioiiiiiiis uiil.iia iiascitiir sivc boiia sivc iiial:i ;
ciiiin, ait Scripliira, omiiiiim niiiloriim concupiteeiilia »

iluas cniiii siiiiul aiiiiii.is iii liuiiiiiio tiiio cssc ilcliraiil, (I TiiA. \i, 10). \ idcs quo spiritii cl prnptcr quoJ
uiiaiM inalain, allcraiii Luiiain, ilc suis iiriiicipiis di- dii^iii.i Ma;iiclK('iis c()iiciipi<rciiiiam c;iriiis iiiccssai,

vcrsis ciiiaii:iiilcs : si crgo iiascilur aiiinia, (|iiaiiilo liaiic dicciis cssc lo.i;('ni pcccaii, qiia- si a corporibus

iiascitur carii; profcclo ncc niala illa csl Deo co- aiircrrcliir, spriliialoiii sc lili;i cjiis, ad quam srribit,

a'terna, iiec conlr.'^ |iriii('i|)cs lciicbrariiiii hona, sicul faolaiii vidorol. Qu;im 0|iiiiioncm qiiilius Apostoli ni-

cjiis sccta dcsi|iit, ab ;i;lcriio Palrc pnil ila csl. Scd (iiiur cuiilirniare sciitcniiis audianius : < Cnro cniin
(|ii<>quo iiiodo dical Maiiicli.cus aiiinias nasci, .id iios (;(/i'('i'siJl»r j/)irii(!i, (piia lilia ci)iici!pisceiili;c csl; o/

(jiiitl |>citincl, (pii vcib.i i'la Uoiniiii ,


Quod uatumeit spiriliis ciirni (Gulul. v, 17), quia liliiis aiiiinx csl. >

ix caine, caroesl; et ijuod nalum etl de spiiitu, »;iiri- AiG. Duas siibsianiias in \cibis Apostoli Maiii-

iu$ est {Jodii. III, Gj ; iinn cuiii liiniio cx liiiiiiinc iia- cli.rus opiiiatur, uiiani bonani, al:cram lualani : non
sciiur, ted cuin cx Dci spiriiu rciiascilur, licri noviimis iinain boiiani subsiaiitiam , ci altcram bonx subsUin-
ct tenciiiusV Non ciiini cvangcliciis, ijisc lolus lucus li.c viium , cx piiini lioiiiiiiis pcccalo gcneralioiic

alidd pcriiiitlil iiitolligi. Quxtc ci^o guibiis possis C(>iilracti:m, scciiiuli liniiiiiis jnslitia regcncratioiie

.M.iniclixi lias faliulas vcndcrc ; ct potius proptcr illa saiiaiiiluiii : qiiod ct coiura Manicliacos, ct conira
qiKC superius di\i, quomodo Manicli.Toruifi non sis vos, tiiiiqiKim invictissimum tclnm, ratliolica fidos

udjutiir ostendc. furtilcr jacit, ct ulrosqiic prosiernit.

CLXXIII. JuL. Cogiioscis nciiipe, quoniodn sigiia- CLXXVI. Jll. Iiilclligis relcclas cssc Manicliasi

lissiinc Maniclixus tradiiccm ciiiinriiiol aniinariiui, cl dogiiiatis iiicduUas, (luilms liJcs \cstra concrcscit.
ipio tcstimonio iitalur ad viiii|icratioiic.m caruis, illo J.ini vcro iios, id cst, C:illi ilicos, pcrgit nrgucic.

vidcliccl qiiod iii orc vestio vcrsalur, id cst, Quvd < Qiiarc vidc qilam slulti suiil, qui dicuiit lioc figiiicn-

iiiiuilur de carne, cato «»( ; et quad de spirilu , siiiiiliis tuiii a Dco boiio essc cor.iliium , (jiuid ccrti siint a
csl {Joiin. III, (j). spirilu coiiciipibceiili;c gigni. >

Alc. Jam di\i (pio;iiodo nos accipiamiis Uxc vcrba Auc. Iii lioc a Manicliais siiniil arguiimir, ct vos cl
cvuiigclica;
quoniam ii'ui gcnoratioiiem, scd rcgcnc- nns, quoiiiam figmciitiiin carnis a Dco bono ulriqiic

laiidiicm ddceiii. Tu dic, si polis, quoiiiodo iion coiidiluin dicimus : Spiriliim vcro coucupiscciilix ,

ailjiivcs M:iiiiclia'i vcrba sacrilcg.i dc coiicupiscciitia M.iiiiolKii siilislantiaiii csse diciint malaiii, non vi-

«:irnis, qiinn proplcrca lii iicg.ns dc iialiira priiiii ho- liiim sul)slonli;c bon;c, ()iu) caro coiic<ipiscit advcrsiis

iiiiiiis pr.rvariralionc viliala iii noslrain naiuram pro- spiriliiiii ;


quod ad eos rcdaigucndos dicimus nos, ct
p:igatioiic dcsccndcrc , ut caiii |iiitctur illc Dco ad cos adjuvandds ncgalis vos. Nam qiiia concnpi-
to;i'icrn V lcncbrarnin gcnli rcctissiine dcpiilare. Iilsi- sccnliam, qua caro conoupiscit advcrsiis spirilum,
piciitis^iinc qiiippc ci iiiipiitlcniissiinc abs lc iie^aiiir cliam vobis rcsisienlibus inaliim csse coiivincunt ; si

iiiali.iii, qiiii caio coiiciipi-.cit ailvcrsiis spUiliini, cl iinu cst, ul piiLitis, biiiix siibslaiili.c vi iuin, mala
coiitia (piod gcruiitur iiilcriora bclla caslorum. sulisiaiiiia dcpuiabiiur ;
qiiod cst dogma Manicli.xo-
tll.XXIV. JuL. Idco iiim solum eloqiicndi, scd riiiii, ciiiliolicc fidci vobis adjiiioribus iniinicum.

cliaiii rcpolcndo inciilral, dopiiialis siii cso pn»- lyl.XXVn. JcL. < Cum animo iiolciile cociiiil, oi
pnuiii, iraduccm aii'.in:iiuiii pulare : ipidd cli.iiii per sccrolis pidorilius goiiiiil, qiio lciiipoic odiii li;il;ciil

siiuiliiu liiicin gcncranliiiiii corpiiruin ap|ir^ili.ire co- liicoin, uii nc maiiifcsiciiiur ojicra coriim. Ciijiis rci
iialui. < Sicut aiiiina-, i in(|uit, < gignunliir ;ib ani- gratia ail AposUiliis, A'o)i csl volcnlis {lioin. ix, lU)
iii:ibui, ila figniciitum corporis :i corporis naiiiia di- iil .«.ub.iudialur, lioc opiis Sivc cnim boiiiim gcramiis,
gerilur ; ct sicut caro dc carnc, iia aiiiina dc .iiiiina. > iion csl cariiis ; qiiia mniiifcsta %unt opera cnrnis, qua;
Sod p.;rgamiis ad rcliqiia. < Siciil crgo auclor .nniina- sunl foriiicalio, clc, sivi! iiialum gcniiriis ', iioii cst
riKii Dcuscsl, ila corpiiniiu aiictiu p"rcoiii upisicnliain iiiiiiiKU ; (piia fiuclii.i Spiritus, pa.T, giwdinni csl (f.'(i-

(liab(ilu.-> csl, ut iii viscaliiriudi;iboli per cuiiciipisccn- liii. V, l'J, 22). Dciiiqiie cbiiiiat cl ad Romaiios Api-
liam i.iulicri», undc diabolus nucupatur, noii aiiiiiias, slolus : i\'oii bouum qncd lolo, ugo; scd maliim opc-
Ecd ('(.rpoia. > lor, qitod cilwrrco ( /{oiii. vii, 19). Yidctis vocoiii
Ai'1,. Non corporn, scd aiiiinas aiiciipaii di;ib()luin anini.n cdiiluiiiacis, CDiiira coneiipisccnliaiii do-
potiiil diccrc Mauicli.ous : ciirpiira ciiiiii di( il ;id gcii- foiiiloiilcm lil)ort;ilciii niiinuc. Dolcbat ciiiin qiiia
lis lciicbraruin iialiiraiii, iindc cst cl diabcliis, pcrti- pcrcaluiii, id cst, ili:il)dliis opcrarclnr in se omnoiii
ner(!. Proindc secuiidiini M;iiiiclia:iim, no:i cnipora qii.-c (•niioiipi-ooiiliain. Lcg;ilis aiiclorilas indieat nia'u n
ipsii.s siiiil , scd ;iiiiiiias bi>ii;is ipi;i' ip^iu» nnn suiit, cjii-, ciiiii iiiiiiios cjiis iisiis \iliipi'r;il, qiios caro iiii-

iliciiui diaboliis aiiciipari. Scd lidcs iiosira boiium raiiirct laudal : oinnis cniin aiiiariiiido ((inciipi.-ccu-
[icimi crcaiorcin cl animaruiiicicorpurum iiovit. li.i! suavis csi nnirox pcr qnam niitritnr aniiiia, cl
;

CLXXV. JuL. I Sivc pcr visinii, sivc pertaduin •, ad vigorcm accilur. Dcniquc rncrccnlis sc ab onnii
iive pcr audiium, sivc ptr udMnitiiin, ^ivc [>er gii- iisu coii('upisccnti;c aiiimiis vigilat, dii;!liir, cl cro-

' Prinr Vigiiicrii edilio cl Mss. Mar. cl (lar. : KC 1*11/1«


' 10 cilitb» cxciJjrat, sive pcr laclum. biinimi grncirnus. ... 'ii/i' mnliim gmenmius.
«321 LIIIK.K THirilJS. IV21
'
scit : |ii'i usuiii auicni conciiiiisrciiii.i' cntisiiONit ipia srripliim ot, Sdo i/iiin iion Iml/iUil in iii,\ Iwc esl

(loci ostcre. i liiicllii;isiio, vcl seio dcpreliciKiisso nos 1)1 cariie mea, boiiuin : velle eiiiiii ndjiicel niihi; yerfi-
iiiiili' iioii soliiin siipcros, scil cliaiii loqiicrcris? lunlo cere aiUcin boiiuin, iion, cl c;i'iera liiijiisiiKidi , :iti|ii.<

ciiiin niiigislrum luiiiii ninnrc CMiii|ilccloi'is, iiL iioii illiid iiiulti) iiiaiiifcslius, Ciro coHciiiiiscil adversiu
wiliiin il.iicrilius cjns, sod cliani ^csiigiis iiisi.slas : .^piiilum, spiiilus autein adversus carnem : licec eiiim
(|iioiJ lu oiiiniliiis scriplis asscris, sicut ct illi (|iios ail iiivicein adcersanlHr ; ul non eu qiuc viiltis facimis
M.irccllini iiiiiiicii cJidisti, libri, ct isli lcsl.iiitiir qiios (GatiU.s, 17) : csse in lioininibus iicc nos diibila
:iil Valeiiuiii (lcstiiiasli, islaiii vid liccl Cdiieiipisicii- iiiiis, ncc vos, iicc Maiiicli.ci : sed iin lc sil iii lioinino
liaiii cariiis, (iiiaiii fliain piidcinlaiii voi-as, pcr di.i iino isla discordia, iiidc disscnso csl, ct trcs pri)!c-

liiduni .iiliiiixlaiii cs^c liiioiAiiis corporilxis. ruiiiur iii hac dissensioiic seiitcniia;; una nostra, vi;.

Atc. 'lu ciiiiii qiia iiiipudoi.lia piidciidaiii iicgis, slra aliera, lertia Maiiicii;Coruiii. Scd ne arrogniiicr,
coiitra quaiii iiiiiic, qiiaiidoqiiidcm illaiu lilicntcr vcl f.illaciter vobis diccie xidiMiinir iinstiaiii esse
laiid.is. iiiinir si lidcliicr diiii cas. Qiiainlo aiitcm ini- calliolicam, ille e.im profcral, ciijus liJciii ct pu-
.scobaris iixori, quaiiivis iiiliil liiiicndii iisiii roiiCCss:c rissimuiii in Scriptiiris seiisiim, siciit euiii pr.cdicil
viiliiplatis inliialias , sccrcluni tain-n criilicsccu.lo vcstcr ipsc IVIagius, iie iniiHiciis (piiilcm aiisiis c^t

qiucrclias. rniiiide ista liia siiscepta, .si iii p radiso reprcliciidcre («). Dicii crgo Aiiibrosius, liaiic discor-
liolliiiiiiiii rclicilas pcriiiaiicrct, :iul iiidla il>i c»sct, diain cariiis ct spiritiis, pcr pr.ciaricalionciii piimi
aut iiullos siios iiKiliis cuiilra iiiiliiiii voliiiilatis ix^u liiiiiiiilis accidissc iiosir.c nalur.c {Lib. 7 in Luc. \n) :

rercl, quibos iictcssc cs^ct oljsislcri', nt illi rclicilali vosanlcm dicilis, c.\ vi coiisucliidinis : Maiiicli;ci di-
liiiiiC^las coiigriia rcddcretur. Scd qiioiiiaiii iii cjus cuiit, ex cominixtioiie diiaruiii iialui-aruni coa>leriia-
l.iiidilius co usqiie progressiis cs, ui liliidiiiciii ipia- ruiii, Imni scilicet cl iiiali. I'otcram jani dicerc, ut
lciii iiuiic cssc seiitiniiis, talciii in piradiso ruturain eligat liiiruiii triiini quod voliierit. qiii vnlt tatliolicus
'
fuisse coiilciidas, sibi rcliiclaiitiiuii sullicilanteui pcrinaiiere. Nei|ue eniin liincre dcbeo, nc .Manichxos
corda castoiuin; qiiis iioii vidcal, qiiud ikhi sapicntia, quisquc liigiciis vos pra-poiiat Ainbrosio. Scd ve-
iioa cloqiiciiti:i, scd iiiipudoiitia iiiilii resislis, guia te straiii seiitciiiiain, qua dicilis lioc maliim vi coiisue-
\icluiii coiilitcri pcrvcrso pudore proliibcris? Wos tudinis iiiolcscerc, e se vaiiissiniani jndicai', qui vi-
ergo cariiis ciiiiciipiscciitiaiii, iiec substaiitiam ii.iiuix detsiiieboc iiialo iieiiiineiii na-ci. Mux cniiii ut ipns-
iiial.c essc diciiiius, quod (liciiiil Maiiiclia'i ; iicc oiiiiiis qiic raiionc iiti ccupcrit, si tonciipivcrit casiitalcm,
rjus iisiis rcprobatiir a nobis, siciil a M:inicli.cis : r<c coiicupisceiitiaincariiis, q ix fiicrat xlalo s p:t:i, icl-
t-am riirsus boiiain d ciinus, quod dicuiil Pclagiaiii ul cvigilmiciii rcpugiianteiuquc jam sciiiil; ct :uit
icc cjiii coiitra spiritiiiii inuius laudatur a nobis, sieul victiis ahslr.ihitur, aiil iic iii ejui labalur as-cii iiin,

a l'cl:igianis : sed diciiiius eaiii e-sc viliuiii siibst:iii- advcrsiis e.iiii, si pius cst, Diiiiiino adjiivaiilc conlli
(iin boiKK. qiiod iii nosira atur.im pcr pr;c\ariia- gil. Qiiiid si iiiiii Miltis accipcre, ijuid iii iiiu s:c-
lioneni primi liuniiiiis vcrsiiui est, qiidd (liciiiil calli i- vilis? .M iiiich:co>, Aiiihrosiimique commitlile, alqin!
lici Cliristiani ; ejusquc iiiali usus licilus el lioiicstlis iii spccl:iciili) hiijus ccilamiiiis, si callmlici cstis, cni
libeiiiriiiii proi rcaiidonim caiisa approb:(liir a iiobis, paiii f:n.;ilis clii;itc. l>ii(o ipiod a vobis \ictor Aiii-
siciit a calliulicis t.lirislianis. Il.i cl M uiiclccos et Pc- brnsiiis judicatur : scd quia iioii cslis calholici, eti.iiii

l:ipi:iiios supciaiiius, aKiiie viiaiiius; (p;oiiiiii sic cr- sic s:'Ciiri spcci.imiis et vus tiiim et Maiiieh;i!cs
; siRis
roics, uiroiuiiiqiiediversi suni, iit qni vidolur iiiin^ir,
dubio viiicil Ambro^ius.
i|isc illiiis qui vidclur iiiajur, deuionsirct ir adjiitor. CI.XXIX. Ji.'i.. Tu tamen argiimciitando, et tcsii-
Qiiod enim inaliim esse satis cvideiilcr apparei, duiii iiioiiia Stripiiirariim iisiirp:iiido, dc hac illuin toiicii-
l'clagi:iiii iicgaiitcssc vitiuiii lioii:u siilistaiilia.', M.ini- piscciilin, ((iiain Icgcni pcccati vocis, ct' oiiincs san-
clixiis ailjuvaiit, qui vilium ipsinii iiiaiani dicuiit esse CKis laiii polliilos quani ccnqiieslos fiiisso cdiilirmas.
subslaniiaiii, lioni l)ci sul)staiiti:c cnaterniiin. .\iG. Ndii pnlluuiilur ic inalu
li s:'.iicti, qiios ciui
C.LXXVill. JuL. liaiic esse peccati liliani, alqiie stal c:Sc vcl fuisse foriissinios liiijus iiinli dcl)cll:i-
.alinruiii pcccaluruiii niatrcm, cl dc ea conqucri apo- lorcs scd ne isto ni.ilo iccxpiabiilecr
: p(illu:iiiliir.
stoldiii l'aiil III, cuiii dicit, Scio ijiiiii non hub.lal in rmicant p.iliiis ejus iiiipiiilciilissbiii laiid.itdios.

cmne iiieu honiim; ct, yoii quud voId bonniii, lioc CLXXX. Jui.. Qiiid Manith;ciis dicil? i l'cr rini-
iicfo : sed ijiiod odiii, illnd ficio (liom. vii, 18, 15): ciipisceiitiaiii corporum auctur diaboliis esl : (ier hai.c
quud senipcr a C:illiulicis ita ciipusitiim csl, ut noii di:ibolus corpora, non aiiiiiias aucupatiir. Tolle, » in
nd iialurx- iuraniiam, sed ad coiisiieludiiiis rcrerretur quit, < inaligiiiC stirpls r.iditeiii, et spiritiialls llcs
illtidiaiil. lie hac Apo-Kilus tl.uiiit ad lloiiciiios : Noii honurn
AtiG- ita veri) catholiciis tu cs, et Ambrosiiis ca- qiiod volo, sed innluin operor qiiod exiiorreo i {Roin. \i )

llioliciis noii csi ? iNon usque adco cvaiiiicriml lioiiiincs IS.is eli^m sliiUdS vocat, ipii dicaiiius figmcii
vcsir.e coiiiagio vanitntis, qiioscumqiis deciperepo- tiiiii liiic corporis ad D.Min (lertincrc, (|U(id per cur-
tuislis, ul linc aude.uit in niiiinuni iiidiiccrc. Pioiiidc
sic Mss. viniiieiiiis, ri consueturiiids mollei.ceie, rssc
'

paiiiisper allciidc. biscnrili.iiii cai uis 01 spiriliis, dc vaiihsiiniin iiidicut.


» \i;,'iiiciiiis, neccali rofas, Oi»!W.s samlns, uniissi p.nni-

, qu '111
• rjliii, deaievii. rmpndanlur CT ma:uiS':ri|tis. cida, (( rcsiiliiiiiius e\ ocJice ronaruin.
• fcx nianuscrijiioru.il lidc aJdimu^ '.ol:i. iuiitcm- , (()) VhJo supra lihruni dc Craiij rbiisii, mi. ili, 4".

PaIhol XLV. (Quarantc-drux.J •


tviT, oi'i.i'.is imi'i:rfi:(Ti con rn Jll.lANUd, S ArCLSTINl r.ii

rilpi<!(iiill.Mii gciicraliim cssc l:iU!;iiiiiir. ViJoS cr;;n CLXXMII Jii.. Jain vcro illud luum. quod priorc

M:iiruh.i'o in iii'>lri iiiiiingir.ilioiie o,.erc vontilavi {Oferc sciiplo aJ Turbanliuni), ubi di-
(|iiaiila lilii hit cl

cjns niloiis ^iryii cis, I Aliqii:inilo non farii libido aiiinio voloiito, cuin
(oiicnidia ; cjiis il.inic;is vcrbis,
lc disciiiuluiii illius ali.iiiaiidofacialel iiolciile • [Dc SiiptiiiciContupisceii-
nieiilU : ct ncs niciiliri dicis, (\<i\

lin, 1, n. 7), atqiic bane cjiis siipoibiam, qua


iion soluin fuissc, ui ipse scribis, scd cliam cssc di- lii>.

prudcnlior, q;i: cuni n:dciitc aiiimo commovciar, accusas : Maniclixi, iion


canuis. El in lioc tnincn i\lc

coiicupiscpiiliani cnrnis a (li:il>olo ciTdidisscl sidiim scnsibus, scd ctiam clnquiis ciplicatum esi.
JiaiiC

iniiiii5S.nin, collegil coiifiu-iidum c-se ad l)oi operaiii


Nini ciim nos arguissel, quia diccrcmus a Dco ficri

iKimiiit^s, qiios somiiiari falcrenuir pcr cocunrnim vo-


iion penincro, qiiidiiuid do diabidica coiicupiscciilia
luplalcm : « Slulti, i inquil, « a Dco dicuiil cssc cou
apparcrcl proljlum.
diiuin, quod cerii siint a concupiscentia gigni, cuni
Auc. Coiiira lioc loliiin valcl siiperior noslra rc-

snporiorcs, qu:is logal :<niino iiolontc coeunt. >


sponsio, el cum ' iiic :ili;c qiii

.\uc. Scd M.iiiicb.ciis iioii intclligit , ctiam dc lio-


volel.
fruclum iniiiis nialo posse Ocnni crcaic quod biinuin e>t, ci
CI.XXXI. JiL. Tu aulcni iicbclior qiii

lioinincin diccns, Dci liomincm ijisuni inalo liciic uli [kt pudicili.ini coiijii-
concupisccnlix dialiolic.c l.i-

galcm, inalo loluclaliir illicieiiti a.l dainiialiileiu


nion ciiiii :id>cribis opoiibns ; iuui ipiasi dc inalo bo- ciii

iium faciuin, scd matiiin cl dc m:ila radicc prolaliiin, lurpitudinem. Scd tu qni lioc quod inahim cst, inaUini
cssc wgas, ciir ei repiignas, iic lurpitor vivas cl cur
li:ibcrc laiiion auiloroiu lioiiuin, quciii fructum radi- ;

ci si conscniias, ncccsse csl ul (urpiier vivas?


cis su:c di.ibo1iis sibi viiidicet.

AuG. lioiium aliiiuod csl homo, etiam qiiisqnis


CLXXXIV. JiL. Quiid vcro lii posuisti , « concupi-
SCClitia; inaliim cst, qnod \ilat iibiqnc conspcctuni, ct
inajoris .Tlaiis csl iikiUk Iihiiki. Non cniin quod m:ilns
(luirit piidcndo scorelum » Ibid., n. 8) : ita et M;i-
(
honio cst, aiifort ci • quod liOHuin aliquod csl, quia
iiioh:Biis, « Secrelis, » iiiqnii, « piidoribus agunt, quo
hoino cst : ciijiis iiaUirj>, id e>t, boiii liujiis aiictor
temporc odio babent lucciii, mi nc maiiifcsicniuropo-
e^i lieus, qu:ociiinipic iiiala vcl oii^inis altraliai, vcl
ra toriiin. >
voliiiitalis ailjiciat : iion cnim snbsl^iMlia: nalui-cqiic
.\l'G. Sicui Mauiclia:iis ncscit qiiid boni agalur |>cr
siinl vilia; :ib co sal\:iloie sanaiida, (pio crc.ilorc
cariialis ciinciipiscciiii:c mahini ; sic ct tu iicscis ciii
coiidiia cst, cisdoni vitiis viiiaia iiaiura. Hoc c->t ipidd
malo pudor qu:cral sccrciuni, etiam in Ikiiio opcre
cl Maiiich:oos cvcrtit, cl vos : qni non nicciim, scd
mipiianiiii.
cum Ainbrosio ccrtaiis; qiicin .M;iiiiilia'is in hoc cer-
CLXXXV. JcL. Quod vcro ais, « qnia concupiscon-
t.ioiiiic (ipposui, iii qiio cl ipsos viiicit',et vcs.
tia qiii licitc cominiscctur, malo bcnc uiitur i {Id., lib.
CLXXXII. Jix. Tuis ciiiiii scniionibus, onincs do
3, cap. 21), iil iiiagis credi .\posinlo commcmnrcs ',

coiicupisconlia nalos diaboius ipiasi sii.c arboris frii-


qui dixissct, Quia non li:;biiat in carnc sin bniiiim, ol
ctiis jnrc dccerpil (n). yEque igiiur blasplienias iii
iioc iinn boniini, id c^l iii:iliim, in carite Aposlnli lia-
Manichaus. qiii coiiciqiisi ciitiam oariiis a Dco condi-
bilans, vis connipiscciiiiam caniis videri : Manich.i us
lain vindiccnins.
noii alitcr quain lu posuit. N:im postqiiam dixil, « Ne
Aic. Si ad caii!.am vonirc Miliiisscs, cnr bapliz.aiidi
inaiiifcsteniiir opcrn eoniin ; Troptcr qund Aposlo-
ct exsufnoiiliir, cl exonisino niiindciiinr iiifanlcs, ibi
liis, > inqiiit, « clamat ad Ronianns, iion ^eiiiim quod
apcrtissimc noii solnin cruditis, vcruin ctiam idiotis volo ago scd inttlum o; cror, quod exliorrco : Dulcli:il
, ;

calliolicis Cliiislianis noMis li.orcticus apparcres. Sod


cnini, I iinpiil, qiiia pccc:iluni, id csl, diabolus, opi:.
qiiia id c.v lilno inco lilii qiiidcin prnppsuisti qiiasi
rab:ilur in co nniiicm coiicn|iiscentiam. Legalis aii-
rcfcllondiim, sod piTlraclaro, ii:i liiiinisli, ut fallaii
cioritas indical mahim concupisccntix , ciim omncni
loquacilale vil:ircs, cl iiuilla dicciido, quid laciicris
(^jns iisiim viiiipcrai, ipiem carn miraturel laudat. >

npcrircs ; Aposlolum libi rcplico, vclis nolis, cl in-


Aic. NiMiiqnid .\|iost<iliis oiniicm conciipisceiili:c
ciilco dicciitcm dc Doo Palro, Qui nnil iios dc polc-
cariialis iisum vitnporat, qui dicil ,
/•."(
si accepcri.^ i/.r-
tliile leiicbrinniii, cl Iraintulil ivi/iikiii lilii cliinitn-
iii
orcin , mm pcccasli ; el fi nupseril virfin , non pcccnl (I

lis suic {('.oloss. I, 13). Ilinc parviilos, si pnlcsli<,


Cor. VII, 28)? Krgo Maiiicb.Tus qiiid loqualiir igi.oral.
cxcipitc ; cl audoic dicci e, cns iii regiiuiii (piidcin
Sod iicc lii qiiiil loqiiaris iiilolligis, (pii |iiilas aliiid si
Cliristi rcgoncr.iiionc Iransforri, scd dc leiicbiarnin
Aposuiliim qiiain coiicnpisci-ntiam
gnilicas.-c c:iriiis :

pdloslalc non criii. VcriimUiincn paralcvo^, in l.ioics


dc qiia alins aposloliis qiiod non sil a Patrc , scd o\
,

voslras casdciii cxsufflarKiiics dignissinic cxoipcrc,


inuiidn sit, dicil (I Jiidii. ii, l(i) : qna * tit caro roii-
qiij'. in Ecclcsia Clirisli ct ni:ijiiribus adliilioiiiiir ct cupiscat advcrsus .spiriliiiii, cx priiiii liominis prcva
p^irviilis. Talibus quippc cxsufflalionilius cxsufflandi ricalionc dosocndcrc, r^illiolicus dnctiis cl doclor ct
csiis , (pialilins ;'pcrtissiiiic vcruin cssc oslciidilur
didicit in Catliolica ' ct docuil (/t'ii/irasiM< lib. 7 in
,

q<iod ncgalis. Luc. xii).

CLXXXVI. Jtx. Qiioil aiitcm miiliuni ad disiiii-


'
\ iiiiiii-rtM, elliiic iitiir Mipcrinrex. T.\ rorl. adjoilimis, clionom inlcr lc cl Manicli:vum tciicndam valeie cii-
fiiin, 1100 noii cx ooduni codioc cl o\ aUis iiwnusci qiUs, fiiua
(.(/ul (|iii i'0/i'l.
' Ms. rorl., foiiiiiioncro.^.
'
• \i-nicriiis cl. Codcx Port., ei. vjsnioriiis, qiiia. Ms.s., tiiia.
' sic Mi»s. Iii vi^'ii , tiiifcf. »l(liii, /fc.Viia cr.lfio.ica. vlii-si, rccldiit , » nwnu-
(«> l.iii. I do ^upliis cl Concujisrcntia, n. 20. SCIIIllls.
^,05 l.lUl II ll'- KTIIS. tiid

ilicrr(>s Imiiaiii (|iii(Ji'in sfil iiiiniiiriiiii :uljiiiigit : « lli .iiiiciii ijiii cunoiipiscclitiani islani coii-
slliiiasli, iil ,

liDnrniiiiii lanluin facl.iin ii;ilui;iiM , oimuMii aiiliiii lia evaiigelicos el aposlolicos Libros ,
qiios vacuo le

(lfini'('|is pi'i' roiirnpisrciiliniii fni^so siilivcrsaiii : ctil;iiit, boiimii ausl .>.uiit diccre ; vidcas , > iiiiprK .

cli.ini Maiiicli;ciis il;i (li>sciiiil ; • Opi l i' , » iiKpiil , I saiictus coriiiii nuiic ciiin filiabus dormissc, nuiu'
< piiliinii csl ailvcrlorc, (piia prinia aiiima ipuc a l>cO ciiiii pluribiis ct I oiiciiliiiils cl iixuiibus miscuissu iic

liiminis maiiavil, acccpil falnlcain islam ciirpiiris, ul goliiiin. Ncc liuc Apo-.ioli videiit : Qua: socielas luci c/

caiii frciio sno rcficrcl. Vcnil tiiauJatiini ,


pc(caluni tencbris , fuliii cl infulcii , Clirislo el lielial (II Cor. vi

rcvixil, qunil vidcliadir capliviiin : iiivcnil arliculos 14, 15)? Erraiit glumcrali iiubilo ' concuplscciili;i'

Mios (lialiulus '


, in;ilcii;iiii coiicnpisccnlia! iii cam cujiis vcneiio ita friiuulur, ut amciitia capti, ciiiii Ikh-

solnvil, cl pcr illini occiilil. Lc\ (luidcni saiicla, scd gcriint , a Deo Id concessum pulenl ;
qii;isi igiiorcnt

s.incla sancuc ; cl niaiiih.luin cl jiistum el boninn ; Apostoluin dixis.se, Qna: gerniilur nb eis in lciiebris

sod jtisl;c ct boiia'. > Sic eiiain in ilki ad Palriciniii liirpc cst eliam dicere » (Ephes. v, 1'2). Vides nempi;
i'pislol;i, « (piasi do piiiiic factnin flore subslaiili:c qiiomodo ncgotiuni vcx;it piidoris , atipie coiilra iios

iiicliiircm dicit scciilis' . i Non cr{,'o ni;igiiiini esl, iicc id valere plurimnni pulal, qiii iiuii maluin diccre ait

aliqiiid ad dcfciiiioncm lui pioiniivct , ipiod a ciiini- dc;iiniis, quod velandum t.inien piidurc faleaimir. Nu!-
naliiiiie iialiir.i' hiiman.c Ad;itii scipiesliandum piila- liiin vcstimeiUiim cr^o lexiiisli, ipio dcfuriiillatoiii tui

sli, supcr cnjus siaiu iiiux plcnius disscrenius. Ilic dogmatls operlres ,
pr.i tcr pannos quibus in parenlis
mon^-ti-assc sufficiat , niliil ita rudi; in luis sensibiis tul et niagisiri hicreditate crevlbti 1'ersi tit igilur eri

invciiiri , ut non sit jain Maniciixi volutalioiie dclri- gi in iios, facicnsqiie aposlrophcn : < Age tii, > iii(|uil,

llilll. « dcfcnsor coiicupisceiili;c , aperlo serinonc nai ra


AuG. Maniclia>us cx commixtionc diiarum iiatura- liiiciiis et opera cjus. Ecce cgu coiitra eani, noii limco
rnin coivieriianiin , boni scilicet ci mali , non solnm liicein ,
quaiii llla trepidat, qiiaiii llla odlt. Oiniiis
liiimiiicni , scd univcrsuni mimduiii const:ire dicit cnim qui malc agil , odit luceiii , ct nun venil ad lu-

< t ad euni oniiua pcrtincntia ; ita sanc , ul ipsam f.a- ccin, ne manifcstciilur opera cjus {Joini. iii, 20). Vi-
bricain niUiidi, quamvis cx commixtionc lioiii el iiiali, desne coiicupisccntiam mali esse origiiiem, pcr qiiam
Dco boiio artilici tribuat : aiiimalia vero, el cuiicla miser;ic anima; libidini serviunl, non spontc, qiila lioc

qii:c nasciinlur e lcrra , et ipsiiin liomiiicm , opcia cst quud nulcnle aniiiio gcrinius solum ? » Illiic cA
cssc dicjl m;iligna' niciilis, (pi;im geiili altribiiit tciie- quod ct tu : i Nain qiiid est, > inipiis, < qilud l;ibi:i

liraruin. Ilinc cst, qnod i aniinam primain > dlcit < a lingna, maiiiis, iiinexiuiiesdorsi, cervicis, et laieruni,

Deo lucis maiiasse , ct accepisse islam fabrlcam cor- ut ad opera congrua moveanlur, positum in potcsia!o

pnris , ut cani frciio siio regorei. » Non enim hoc de cst ; cuin vero veiitum fuerit ut lilii seminerlur,
lioniine, sod de anima buna dicit , (|uam l>ei partcm membra lii lioc opiis ercata iioii servlunt ; sed ex
atque naturam uiiivcrso innndo, cl omiiilnis qii;c in spectatur ut ca velut sui juris libido comraovcat , el

co siinl, opinatiir cssc periiilxlam ; lii hoininc autcm aliqiiaiido noii facit auiiiio voU^nto, cuni aliipiaiido
per coiiciipiscentiam dccipi. Quam concupisceniiam , faciatct nub;nte » (Ue iSupliisci Concupisccnliii, lib. \

quod sappe iiiculcandum cst, nnn villuni subst;intl;c n. 7) ? nempe omnia oflicia mcinbni
Eiiumerasti lu
boii;c , scd malani viill cssc siibslantiam. Mala iion rum, caque commcndans servire vuluiiiaiis ' inipcriu.
vacuum fuissc dicit Adain, sed ejiis mitiu.; Iiabiiissc, libidiiiis ncgotiiim dicis, qund lioc suliini nolenlc aui
niulto(|ue plus lucis. Vidcsne huic deincnii;c, ipix Dcl 1110 raciniiius. Qiiid Manich.TCUS? i Videsnc, > inqiiii.

naturam curriiptibilcin dicii, eanique malx natiira; I conciipiscentiam niali esso urig'nem, pcr qiiaiii iul

commixilone corrumpit qiiantuin caiholica ,


fides ad- scra; animx libidini scrviunl , iioii spoiilc , (|uia buc
vcrsa sit qnx omnia mala generis liiimaiii
,
,
quornm pst (juod nulcnte animo gcriinus soluiii .' > Sod viilo-

i;on parvani parlcni parvulos cliain cernlmus perpcti, amus quid aliiid adjiiiigal. < Deiiii|uc oiiinc pcccaliiiii

ct Ipsani concupisccnilam qiia caro cunciipiscit aJver- exlra curims est, qui.i acliiale est : qiii aiiteiii furni-
sus spiritiim, quibiis in:ilis oiniiibiis paradisus a vobis, catiir , in corpiis suiiin pccc:il (l Cur. vi, 18). Omiio
scd vester, implclur, non dicit csse nisi ex iialura cniiii pcccalum aiitoquam lial , iiou csl; ct pusl fai-

liona , et a Deo bono bene insiiliiia , sed propria vo- tiiin, meiiioria sula cjus operi.»;, iion ipsa species ina-
liintate et primi honilnis pi;i;vancationc vitlala? yiioil iicl : ni;iliiiii aiilein conciipisccnlia', qiiia naliirale csl,

vos m^gaiites ,
quid agllis , iilsi ut h;cc omnia niala , antoipiani (ial , csl ; ciiin fit, augotur ;
pust facluin .

qii;c dc peccato nalur;i; bona; iii parvulos veiiire non et videliirol permaiiol. > Qiiid ii,iliii' imbisciMii juig:is,

viiltis, coniniixliunl c.iaUc natiir.c tnbiianlur ,


qiiam qiiia lc M;inicli:viim vocemus ; ciini nce iii illius S( ri-

Manich;eorum furiosus error iiidueilV ViJctis igilur , plis aliud (|uam (pioJ lii dicis, ucc in liiis aliiid qu.iiu

clsi videre iion viiUls, insanus ct perditos Mauicli:eos, qiiud ille vuU pi:rsiiadere , tciicaliir. Jam vcro illiiJ

iie vubis adjuvaiitihns vincant, vobiscuni essc vinceii- (piod pcr pliboia, a vuliU laincii infusiiin, ura discur-
dos ; imo adjuvaiiie Doniino vobisciini cs^c jam vi-
rit , iii e:iJeiu Miiiicli;cl epistula coiiliiieliir , Id csl ,

tlus. < Si pcccaiuDi naturalc iion csl ,


qiiaie bapiizaiiiiir
OLXXXVll. Jll. Pcrsisiit sane iiivelii in nos, el
' vignicriiis, qimncrcdi mibiiim coiicupiscenlir. JUl
' rfidcx rorianiai. iiinniil nriiculosiis i^ijbutus. M;ir. cl 1 br., qiiiweiali niibilo conc:iiUci:idix.

' Kicincodcv nn, s^ci.liii,.


' iK v;.ss. la vii»., vcliipl.lis.
Cr OPKRB IMfKP.FKCTI CONTn .\ JILI\NL'M, .S. .\CCLSTI.\r \m
iii^iriUs ; (iiios iiiliil |irr se in.ili f-pisse coiislal ' » cii:iiii paiiri pojiin, qiiain nialer Eva siiscppil , ini«c.
l.lco niitcni ilixi iiliiil |irr iiiiilliiriiiii volimre liiigiiiiii , nain sicnn pr(ilesi:int>'s; elsi non snnaii:e picHira
jiiia viik:iriiis :ir;.'iiiiwiiliiiii c'ii:uii :i l.iij s i|iiiliiis>|iic Uiiiien lacies Iristiuin. geiiieiiliiim, plor.intiiiin
, sii ni
(oin|Tclicnsiint rsl : r:i'iciiiiii (ii in (iiis liliris iii eo potcr:i(, imKante : iiatiipn ipsi oiniics nenl(.'S romiiiin.t
s;ieiii tn(.iiii rc|ionls. Fa Iioc crgo ipsuin linc inodo sorte iiascentiiiin, cl divcrsanim variclalc piinariiin,
Iniis |ir:rrc;i(or c\s<'<|iiitiir : « Qiii liis vfiliis iiiilii in- cl niulti c(iam pns(ca sub vcrbcribiis nia^islronini.
(cncg.iiiili siifit , Si oniiie m.iliini :irlii:ile csl ; nn(c- Ilaiir pifiiiiaiii ne^ciciis ipiisqiiis aspiceret, el titii-
'|iiniii ihaliiin |iiis|ii;iiM .ngn( i|ii:irc acri|iit |>iirilic:ilif>- liiMi lcgerei, taiis:iniqiie icquireret ; lia-c ci videliect,
iicin :iqii:c, cniii iiiilliini innliiiii cgeri( pcr sc ? .\ti( si scd a vobis, cgrcgia raiio rcdderciiir, qiia diccreds :

iicriliiin egi( , cl purilicniiiliis esl ; licel '


eos iiadira- Talis esscl omuiiin etiani ibi conditio generis biima-
lilcr iiuil.c slirpii piilliihitionem osleiKlerc •
, illos ni, '|uia (alis cs( bic, ubi .simili(cr a felrlius liomimini
ipsos <|iios amciili.i nori sinit iiilcllii;cr<-, ncipic qu:E ili- nnlla Ir.iliilur origo peccali. Si acqiiiesccret , neret
ciiiil. iieipicilc qiiiliiis .iflii iiuiiit i {Kpinlola M(iiiichttt). Pcbigiamis : si >ero iriisa; liiiic insipieiuia; acqnic-
.^iidis fpionioilo coiivciunr noliis? Aiiiciitcs voca( sccie nollcl , argiicrctur a vobis ut .Manichi iis. S(.'d

iicc iiitelligcntes vel qii:c dicainns vcl qiix arfinnc- huic cnntcntioni Dei saiiclc antistcs Ambrosi
, , , doclc
iiiiis, ipii m.il I' sllrpis piillulalioncin negemiis cuin in Ecilesia ct doctor F.cclcsi:c, dic
;
islis , concupi-
Ii:ipli7.eniiis cli.iiii cns piiriric:iiitc :iipi:i ,
qui ni.iliim sceiili iin qiia caro coiiciipiscit adversus spiritum, ct
iiiillmii cgcriril, iil est ,
p:irviilos. P<isita sunl nenijie de qu;i M.iiricbcus ncscicns qiiid loqiiadir, teiidil niu-
ile cjiis iiiiilia »cii(eiilii> ' : scd iiisi Mcimcli liliain, ct scqiulas imperilis, no» cx alicnx coinmixtiune iiatii-

M.iiii(:li:i'Uiii qiii se Clirisii nposlolum noinina( {Siipra, Tv, siciil ille dcsipit, sed iialura; iiostr.x' boiix a bono
rnp 172), lidiliK iiiilicarit, (' Oiiiniiio siiiini pollice- C()n(lit:n cx pravaricalioiic primi lioniinis accidivse
iiiitiir ..iKl.rciii. Cii M <'i^o iiiliil aliiid dicas, qiiain {Lib. 7 m Luc. mi). Scd vos forlayse impudciitissint:!
ipi d .\Iaiii
'
diiceii(c diilicisii ; piiias te iri :c>(iiiialio- pcrvicicia cligitis adjiimrnln prabcre iinpurissiniu

iie C.alioliroriiiii :ililer Iialicndiim, qiiain illiim pcr Manirli:ro, qiiai-) sancto acipiicsccre Ambrosio.
Agilc
qiiciii (:iliii;ii d ginaluin 5:icr:imoii(a polasti ? ut placel , sed iion gaiidcMt vcl vobis adju(oribii-
Ain. Fiiiisti lan:leiii , ipi.e dc M.ioiili.ci cpislola, Manichnnns; quoniam calbolica fidc, inChrisli noiuiiie
qiiaiii tiii ciilli^g.c Flori i>i:ilioiiiliiisadjiitiis te iiivcnissc ct viriiite uirosquc viiicit Auibrosiiis. Si eiiini t:ilis
I.ciaris,Ciiiitr:i iiiispuhisii csscdiceiida. Ulii ccrie .Ma- e-sct isia coiiciipisceiida qu:e caniali suo ino(u iicc
,

iiiclrciiscoiiciipiscctiliam cnriiisaccus;i(. qua cnrocon- pniccdi rel, ticc cxccderet biiininis voliiiitatein scd
,

ciipiscil iiihersns spirilum : lianc aiitcni Cailinliris ob- ejus scmper .vcipieicliir arliitriiim ; profccio ncc .M.i-
jicieiidain sic arliilr:ilur, taii^pinrii cam Iii>ii;imi cs^i; iiicbxus qiiiil in ea justc reprchendcrct , invcnirct
dicaiit, (|Ui:i iiiipliarirn) boiium di>ctrin:c domiiiiea: at «cc eaiii (pirspiam iinslruui iii p:iradiso cunjiigatos
qiic aposiolicc saiiilale comnicnilant. Qnaiido cnini Iiabcie nnn potiiissc conlendcrcl ; mic Anibro^-ius de
pOs:>ct A!ariicti:cus iiialiini coi;ciipi.seciiti:c carnalis a pr:cvaric;itioiic piimi hoiiiiiiis carn tiaxisse iios dicc-
lioiio disceriicre coiijiig:i|i , ciiiii ad IIelii:cos Fpistola ret, (|uia coiiiiipisicre coiilra spirilum iion vidercl.
iio>i;iibi ei.iiiiii drcat csse siilidMrn ciliuin iiiii e\cici- Nuiio veio qiii.i t:ilis esl, u( conciipiscal
,
conlia spiri-
iMlns li:il)cnl scnsu-i, ad scparainlririi lioniim a iiialo lum,ctiauisi spiriiii resisteiite non vincat; et iilci
{Ihbr. v, li)? S.'d pl.inc lii iii lirijiH M:iniclixi inoi- csse non possct, pacc illa inagna iii paradiso fnien-
suiii iiicviciliilitcr iiicidisli , laiiliis Luulalor concupi- tiiiiii bcitorum; nec fas cst credcre conimixiione
sci"n.i;c c:iniis, ut c:iiii noii (pi:ili> ilii cssi; p •liiis^el ,
iii:ila' ii:itiir;c corruptibilcrii Ocnm ; rcsiat ut et vos ct
Ki cs-^e ilcbiii^sct. scil oMiniiio qii.ilis niiiic esl, eti:irn Mai)icli:cosfides viiicat Ainbrosii dc priini coiiiagione
iii par:iiliso, id cst iri loco lini iii.i^ri.i: bcalitiiiliiiis, p(!tcati.

culliicares ; iit .scilicct illiiis Inci li:iliiial ircs ita bcata CLXXXVill. Jii. Supcrcst iit cxaminciuus ill:iiii

pacc IViicrcMlnr, ul iii sc ipsis inleslir.o bi llo , iic iii senteiitiam iii:iin, quain '
Iri lc ad umiin $ermi<ii<;iii
ciiii.sc.i:;iis illiirs rllieili \>'l iirliiiiiisll coiiciiliitiis labc- rcvoc:irc jiolliiilus , brCNiler, ut noii cst ncgaiidiini ,

rciitnr, roiilra inolns coiicii|iiscciili;c iliiiiie.iicnl. II >c ct aciitiilc collcgisti. iSiilitrii liumana, »i mnliim Ciscl .

innliim i:i p:ii'ndiso cssc non possci, iiisi forle illo pi- uoii esiil yciuruiiila ; si iuiiluin noii linherct, non c^m
•iii, ile qiio siipcrius inciiti siimiis, qui liabcict litii- rigcnernuda : alqitc ut aJ uiiiim rerbum utrumque cou-
liini sii|>ia^cii;ilimi, Parailiiiis 1'clagiaiionni (.Scprn, cludam , nuliira litiiiuiiia si iiiulum csuil, talvanJa noii

c.iii. I.M). Ulii clsi ips:i coiiciipisecclia ncciihis iiioli- csscl ; si ci muli niliil inanit , salvantla non csscl { lU
Ims i'oid:i cnNla Scllicitans noii pos^d iiMi c\|>riiiii Suiitiis cl Ciiiicuiiiicciiiin , tib. i, n. 3U). Iii lioc loco
:ii|e pii-ioris; pin;^i Uiiiicn pnssciit pravid.c lcmin.c .
niii cs a 111. bis iiigi'iiii tui laudc fraudandus; pro tua
1 ilms iitilcs fa-liilio repfllciitcs , fuda rlclcetali^iiir ciiiiii prorsMs diti inclius ration:: non pxluil : scd l:i

luixiii- ajilii'li'lllcs. iriiiM':irii( s, MiiMciiti .. p.illcnlrs, III. II rciiim nniiira iioii siiiii. ut pr'>mnveat ipiidquam
iiiiiii.-iluiiis fclii-, a'nilii liqii iiiilu fmid'ii'cs, iii rpso c\a. la c.ilii lii.lv. Diiiiim lilii cst oiiiiiitin C'iii(ra sti-
liiiilMni lali ilrarc : (piid<piid ciiiiil coiiipcgcris , linii
'
liirie, /iV;j('/.
iiiinns (piniii ^lacics ndinol.c vi-ril:iiis igne diss'il\ilur.
sii: Hv, 11 ,. !ili, njfii-dne.
' sic k-s-,. 1,1 \i{ii., uiilcitliu. IV'iiqiic ipiid a iioliis minc rpfcr.-iliir nilcndo Coni ln-
' %iK'iieiiuS'>iMJ ."1. .initi'. ' v.s. thiri, qitia.
!S'i9 i.inr.R i;;Hriii.s.
mn
sisli llOi' lllnilo : Ctrli iiiitur,, Iiiiih.iiiii si iDaliiiit mifl, iiiaioc ii.ilura'; qiiiiiinii) b.i.c qualiKU ila ossc lon-
tahaiidu iion csnel. Absoiitiiiiur; pr.nsiis vcruiii tliii- jiiiiota, iii altoruin siiie altero teiicri mjiiuo^ii ; sod
sli : Si iiialnm esst't, sntvimda iion csscl ; i|tiia ics iii:il.'i, iiirniiia nattira' parial nogalionem grali:e, ol laus
ei iinluraliler niala, nec inerorciui', iicc ra|>eici salii- grall:c paiiiii pra^dioalioticiii iialiiru ista ('iiini
: in
tciii. Ciir non c.ipcrct? Quia aliuil i|uaiii f.icia eial (piaiiivis sihi parloni rociprooari pnsstint. IJcne crgo
(icri iKin possct : uon aiitcm iiiorcrclui'. quia iillni iii divlsti, Nnliira Iminana si inntuin essel , siilvaiida nvn
cM cial, (iiioil Dci 'Jigiiarclur liher.irc clcinciilia. Cum es.iel : hoc ciiiin iitrumtpie dicuiit Manicli.ci , iii:!!:iiii

:niiein liicimiis, ti csset (i]uod corlo i'sse noii |ioicst '), videlicct cariiis naiuraiii, ncc posse salvari pcr gra-
iioii illi speni iiegati concilianiiis efrcciiis; scd ad de- tiam, noc dcbcre.
slriiclioncin allcrius opinionis, qu.c incidit, de rebus Aic. Scd illi sic diciini inalam carnls niitiiram , iit

iMipiissiljilibiis dicere solcmiis, Si linc vci i!Iiid, vcrbl eam nialiim c-.sc dioant, mm niahim habcii' qnia
;

grali;i, csscl, illud siiie dubio scqiirrcuir : iit cum illiid ipsuni viiiiim no;i substanti» accidens, scd siibstan-
ossc noii polest, cliam hoo proplcr cujiis aiiii'liiionini tiain pmaiit esse,
illatiim fuorat , inullo niagis negcliir. Jani igilur Irc- CXC. JuL. Scd post h;ic aiiinovcs seiitonti:iiii tlbi
qiienlor oslendimiis, inaluiii aliipiid per naturam csse charain, et dicis : Si nutcm naturw liumaiKV mati nikil
iioii posse scd laincn niiiic iiiie pncjudlcio istius inesset, salvanda non ergo dicii enni
:
essct. Qiii bonmn
loiisliluti , sentcnlia; lua; parleni probainus qua di- non esse fcojiiin! ncgat condila; Creatorem
, , : qui vero
lisli , iSatiira humana si matum esscl , sulvanda non ncyat ei mnliim incssc,niisericordem ritianr inviilet Sat-
issct. Saliitern in Baptismate collooasti , ct argumen- vatorcin (l)e y'upliis ci Concuijisccnlin, lil'. I, ». 50 V
lalu< es coiise(|ticntor; qiiontani si vcium dicerc^U Sit igitur lector iiuentus : ^idebit niliil te dlvissc
Maiilohici ,
qiii malaiii dicuiit naturam, dcsipcren*. aliud, quani qiiod dicondum ncg;iras : pronnnllasii
Clirisliani ,
qiii inajje iialur.i; rcniedium Oaplismatis eiiim, ei rei inalum incsse nalnraliter, quain dixcias
(rcdiTcnt adinovciiduin : ct idco qiii malaiii confirinat nialam non esse n ituraliter.
liiiininiim iiaturaiii ,
graliaiii ncgare conipcllitur AuG. Non dixeram nial:iin non cssc,sed inalinn
ipiod ' ila recurrit, ut qui graiiam conlirmat , hotiii- iioii esse : hoc cst, iil planius loqiiar , noii dixcr:iiii
iium laudct nalurain, cujiis saluti cam mielligit fuisse vitial;iin iion esse, sed viiiiim iioii e^se. Rolege , ct
provisam. inlclligc.

.\bc. Non est veriim quod dicis : fallis, aul falleris. CXCI. JuL. Scd iiilclligi non polcsi aliud niahi
Noii enim qui malain , sed qui inaluin oonlirmat lio- natura , quain id qund iiialuin cst liaborc oonge-
ininuin essc naluram, id cst, non qui cani malaiii e.sse, niuiiii.

bcd qiii eani inalum es-.e confirniat, graliam ncg ne AcG. Sive coiigoiiiliiiii sil malnni, sicul ingciiii
oonipeHitur. Nain tibi iiiala csl, ibi inagis indigct gra- fatuilas, si\e vohinlateassiimpliini, sicuthomicidiiiin
;

iKi. Mila qiiippe esl natiira iisalus lionin ; qiioniain potcsl dici malui lioino etiam iiial:! naliira , qula ct
lioiiio siiic dubitaliono nalura cst : sic inala csl nalura homo naluracst; sioiit iiialiis eqnus (lotestcl iiialinn
inala ninJicr ; (pioniam nnilier uliqiie natiira cst. aiiimal dici, qtii:i etoqiiiis aiiiiiial csl.

Qiiomodo crgo ,
qiii hoc dicit, graliani ncgare com- CXCH. JuL. Et ut liat brcvis ac pura tonclusio :

pfelliiur; cuiii graila nattiris iiialis, id cst, boniinibtis si naturae incst ita inaium , ui ii;i.scatur ex ea cmn
inalis, iit mali (!sse dcsinant , opiiiiletnr? Scd aiitcr ipsis scminibus inaluni; mala sine dubitatioiie con-
diciinus, M:ilusest iste hoiiio; aliier, Malum est isle viiicilur.

liunio : illud vcriiiii csse poiest , hnc iion potcst. AuG. Etsi mala conviiicitiir, non iaraeii maliiin
Sioiit, Vitiosiis est hoiiio istc, si diciiiius, vcrum csse cst : quia etsi vitiata convincitur , non lamcn vitium
potol: si aulcm diciinns, Viliuiii «sl isle liomo, ve- csl.
runi iiun poicsl esse. Proindc noli errare, vcl niitiere CXCHI. JuL. Si .lutem vindicatur a inalis, cl hona
lioiiiines In errorein, el sic me divissc inlellige, Na- dcfcnditur , ncc iiasci cx ca n);iluiii, nec ei incssc po-
lura liumaua si niatum esset , non esset gcneraiida ; si lest niluralilcr. Evanult igitur conclusio lii;i; (pii;i

nialiim non linberet , non esset regcncranda : ac si di- sciilcnlia, qiiam serundo loco iiilulisli, nun disliiixil ,

iisscm, Natura liuniana, si vitium essel, non csset sod gcininavit priorcm.
goneranda ; si viiium non haberct, non esset regeiit- Avc. Non coiili:iuo, si Iiona defendittir, viiidic:inir
ramla. Itcin quod seqiiitur, ubi me ad unum verbuin a malls. Eadem quippe iiatura, et bona est, in qiian-
di\i utriiiiique ooiiclodorc, ila dixi , Aadiru liuiiiaiiu luii) ii.iUira es! ; et inala esl, si vili.ita est : iiuii est
ti ninlum esset , sultanda non essc.t ; si ei mali niliil in- tanicii malum ulla omnino natura. Non igiiur ev:iiiuit
cssft , satvanda non esset : tanquam diccrein , Natura mea coiicliisio ,
qiia dixi , Natura liumana . si innium
liiimana si viiiiim essct , salvanda iion esset ; si ci esset, sutiuiidn non cssct ; si ci miti nihil inessct , sal-
vilii niliil inesscl, salvanda non c so!. Kccc (oci vcrba vanda nuii asat. S'd si vis voruiii dioerc , dic poiiiis
inea planiora, noii ut invcnircs qiiod coiilra diccres ; evaniii^so argiiiiionl iilonoin iii.nii, qi;a voluisii rofol-

scd iil iiiiclligcrcris non potuisse inveiiirc qnod diocrcs. lerc coii'jliisiiiiieiii !iio:iiil.

CLXXXrX. JiiL. Quid igiliir hinc ciinlioiatur. "d- CXCIY. JcL. :\a!-ur.n . iMquis, huinana si malini cs-
vcric : imii adlia^.rorc iiog^itiiiiicni giatii: i.iudi bu- set, suSvanda )i{/ii csscl ; si ci mnli niliil iiicsscl, snirumin
' Ms. Porl., )w sc(. non cssil '
ipiid :iiiiiil n-loiit!i^li , qil:ili! iinaiii U'!:l
' Mai . (inoilqae. Abost, '/«(', a Ms->.
r,o\ OPKP.IS IMPEHFKCTI (.ONTR V JULIANUM, S AKiLSTIM MZ»
|iro|ilfir id iIcIhtc salvari, iTOplcr (|iioti ilhim iiegaxc- graliam Chrisli , iiisi qiii iii naiura boiiuin opus lau-

rjsdibcrc sahari? ihiMril Coiiilitoris.

AtG. Iloc verum dixisii : ei idro eliain iii inala


Acc. Salvaiida osl, qiiii iii-ila csl, iion qni.i nialiiiii

salvanda csscl. Nnii


iiaiiira opus laiidahile est Conditoris qiii» c( natiira
csl : si .aulfm cssel nialiiiii , iioii ;

iii;ila, iii qii.inluin iialura cst, boiiiim csl aiquc ul


.•i.im qiiia ni.ilum rsl.scd qnii iiialiim hilicl, niala ;

lioc biiiiuiii lilicrolur a iiialn, gratia norcssaria osl.


iSl: siciil iio:i qi:ia viliiim isl , si-d qiiia viliuiii lia-

crgo. salvaiid.i esi:


CXCVII. Ji I.. Certo iiulla liic dc sliidiis adiilloniin
liol, viiiosa csl. Quia viiiosa csl

csl, i|isa substaiilia, vitiuiii


biiiniiiiini qiia'Siio , scd dc sula nascciitinni qiialitalc
'\ aiilcni ipsa ii;ilur:i, lioc

Quoimido orgi rem vcrs;itur, in qudius nalurc cxamiiialur slaliis. Ilaiic


rs^cl, silvanila nnn cssct. iiiiani
lu iia'4uc naiiiram siiic aliqiio propri:c ^oliiniaiis ad-
|iroplcr hoc dixi dclicrc s:i!vari . pi<q>icr qnoil illnn
mixlii ro:im, dainnal.iiii inalis, id cst criiiiinilius
I es:»veraiii dchcrc s;ilv;iri ; ciiiii aliud sil virmm lia- , . ,

licre aliud viliiim csse? Salvar.da csl crgo, quia vi- plcnam , cum Manicliao laiiicii asseris : quaiii nns
,

liiiin habct, iioii quia vliiiiin cst : si auicm vitiiiin


sine scclcre, sinc peccaii nialu iimoxiam , ct c^ipa^

cssct , salvanda 1:011 cssci. Vidcs quam iion lioc sii


ccm viriutis tucniiir.

qiiod csl taccrc qiiaiiiloqiiidciii


Aic. Airiiosoimus to, agiiosriinus magnuin tulorom,
icspoiidcrc ,
iioii :

qiii parvulis qiKis tiicris noii sinis siiccurrere Salva-


\iiles le niliil rcspoiidissc , ct lanicii laccrc noluissc. ,

torciii. Si aiiicjii siiiis, dic, quxso ,


qiiaiido salvi cor-
CXCV. Jiii.. \c per lioc , eo rcviduius es, ul Mani-
pore baptizanliir, cx quo inalo, ex quo vilio, ex qu.i
rhai-iim, (pii;ni profcssione coiilcinpspr:is, argiimcn-
paric ' s.ilveuliir. Sed qiiid dh liirus cs, liiiinn qui fa-
taiioiie rcpararcs. Nam dicciid", Si mala essel, salvaiula
cis tibi paiailiMiiii luuni, qiieni non crubescis impiorc
iion estct , spccicni pugnaiilis indneras : suhdcndo au-
pccnis imiiicrilis (larviiloi iliii ?
icm, sed si niltil in ea mali csset , salvanda non esscl
CXCVIII. JiL. Ilanccrgoluiii pnrviilis,criininosaiii,
ipsi ic fidcliicr miliuire docuisii. Cuin crgo apparuc-
viliosam, el dainiialam sua voliiiilalc aigiiis, an ciiii-
ril hoc lua quod Maiiii li:vi scntciitia coiitiiicri , id est,
diiioiie iiascciidi? Si propria voluiitalc , iit vidcliccl
malam csse '
hoiiiiiiiim ii:iliirain, cui ille ct lu parilcr
illi parvuli suis sludiis |)oco isse di&inliir ; moiistrum
maliim inossc diciiis, luquc pronuntiavcris inalam na-
quidom opinionis* exoriliir , peccaii laincii iradux
luram iinn cssc saivanil.un ; ahsoluiissimc conrccium
ncgatur, iion enim acccpit ab alio, quod p <liiii ipsfl
est , fidem vcstram jiiiiclis omniiio liirmis lam nalu-
conimiiicrc sin aiiiciii (ot mala noii a<:lioiic sua ,
:

ram impiignarc, quam graliani.


sod coiidilionc surtilur, naturalitor iniqua coiiviu-
.Atc. Niimquid quoniam vcrba mca mulas.utali- cilur.
quid respondisse videaris , idco dirficile aui im|K>ssi- AiJG. Ncc siia volimiaic arguo naiuram parvulurum;
bile facis lcgcnlihus , vcl recolcre ' animo, vol cerlc nemo ciiim quia vult nascitur ; iiec coniliiione na-
in lioc ipso luo libro paulo superius rclegore , el vi- sccndi, nisi qiiia niisori iiascunlur , non i|iiia iiascun-
dcrc qiiid dixeriin , iibi cl ipsc illa sicut a ine suiit lur. Nasocrciur ciiini eiiani iialura buiii:iiia in para-
dicia posuisli ? Egn cnim non dixi, Si mala essel, sal- diso , cx Doi boncdiclionc fccunda, ciianisi ncmo
vaiid.i iion cssct ; ciim idco s;ilvaiida sit ut noii sit doncc Poo
,
|iccc:issct, pr.ocogniiiis saiiciuruiu nunie-
mala : scddi.Ki, Si malum essil, salvanda non esset. rus coniplercliir. Seil illi parviili ncc flereiit iii para-
Ilabonilo qiiippc viiiiim iiiala cst, quo consumplo diso, ucc inuli esscni , iicc aliqiiando iiii raiione iion
sine dubiiaiionc fit salva : iion ipsa vitium cst; alio- posscnl , ncc sinc usu mciiibruiimi iiilirmi ct incrlos
«jiiin ipsaoonsumcrctur, cum coiisumitur viiium. Cum j;iccrcnl, iiec iiiiirbis £,flligoroiilur, nec a bcsliis hcdc-
vero saiuie vitium consiimatur ,
qiiid isto modo nisi
rciilur, ncc voiiciiis necarciiliir , nec aliquo casu vul-
iiatiira salvatur? Ciim itaqiic dicitiir sanari viiiuin,
norarontur, vol aui
iillo sensu , ull.i paile torporis
iion ipsum vitium, scd illa ciii lioc iiicrat. naiiira sal-
privareiiliir, nec a d;ciiioiiiIiiis vcvarcnliir , ncc sur-
>:iliir; qiia: si vilium cssol, noii s.ijvarouir, soil liiiirc-
gcnics iii puciiliam diimarcniur vcrlicribus, aul crii-
liir piiliiis sanilalc : imn saiiilas huc nniilii iilla fiori
dirciitiir lahoribiis , ncc ulli ' coruin tam vaiio ci
iiiiii [lossct; quoiiiam si ficrcl, niancrol iiatura sana'a,
obiunso nasccrcntiir ingcnio, ut iiec lalioro, nec dii-
consiiinplo viiio quo iion crat saiia ; si auicm natura lorc ul!o cmeiidariNiliir ; sod oxocpla prnplcr ima-
,

viliiim cssel, iion uliqiic roiisiiiiiplii vilio saiKireliir ,


pnoos iilorus iii;ilriiin, sui corpnris qiiaiililalc, Lilos
scd ipsa coiisiiniorclur. Ac pcr linc, iialiira liuiiiaiia
oiiiniiio qiialis Adaiii faotus cst, gigncrcnlur. Niinc aii-
iiuii .si iii:il;i csscl, sod si iiial;iiii cssol , linc csl, si vi-
icm ncc lalcs csscnl qiialcs videmiis , ncc talia palc-
liiim csscl , sal\and:i non cssci; si ci niliil iiiali iiics-
niagiio iiatura liiiiiiana
rciitur, nisi pcccalo illo iii h:is
set , hoc cst , si vllio iiiala iinn cssel , salvaiida uon misorias miil.ila at.|iic d.iiiiiialj. Noii crgo ila so lia-
obscl'. Kcoe qiiod dixi; noli iniiiatis a ic vcrbis iiieis
boiil (iiiiilitiiiiic iiasoi ndi , scd coiil;igiouc pcccati cl
vrlle faccre iuciiiu , non rcspimsionilms, scd coiileii-
coiidiliiiiio siipplicii.
lioiiilius luis.
CXCIX. Ji 1.. Qiio crgo supcr naiur.n jiidicio Maii -

CX(;VI. Jii.. Scqiiiuir(|iic ul iienid possil l:iiidaro cli.ous lii'|UC dislalis? Onia iMo, iiiquis, c:iiii iii:ilaiii

' iiiiii, iii<i/»m (• si'. <{ y^<. , nialam ei,sc. ' 1 iiMsM.. Pnrl., |ic\/r.
• '-ir Jlss l.i ViK».. i''i<i/i'. > ilili , |iiPiii'<.M«iii'..l iiirirlaiilui o\ Ms. rorlarum.
I

- Aliriuiii lioc iiioiiiliiiiiii si',ili'ii!ir 1'osliliiiiiiiis r\ Mss., ' M^niorius, 111/. Mss., >((/(.
;i',in! ! • vi.'rliis , ki fi niUil, iisquf .1 1 voi l.a, iion c».sit.
•:uTiL's. r.r.i

faiciur. Tii cigo bi ij aljiiuis , boii:ii« eaiii cnSi; |


ro- iiiilliini esl iii rebus aHiid iii.iUim , qiiod veic iiijhiin

iiniilia ; cl sublala coiileiuio csl : capiiMis stalini ve- sil, iilsi qiind p;'ecntuin voe;inius.

rilalis retibns iii saluleiii. Sed reelainas. Auiliamiis Auc. Si noii siiiit maln eliam siipplieia pccrntorinn,

ergoquid parias, Arisloleles Poeiioruiii '. Tiiiilum, iii- noii osl ([uomodo defcndas lieiiin dixisse vcriiin ,
qiii

quis, iii<i/Mm ei huil , ul possidcolur a diabolo , alqite dixlt ercarc sc nmln {Isai slv, 7); non cnim dicendus
ttlernum mercalur iiicciidium. est creare pcccain.

AuG. Tii auteni qui cnm ncgas a diabolo possiclcri CCIV. JuL. Ex qiio peccalo gigiiilur iii unoquoqiio,
prociil dubio ne^as a polesiate crui tenebraniiTi, cuin ut dicis , naiurale nialuin ; nlhil est igitur alliid vere

in Clirisli rcgnuin rcgciieralione tiansrerlur ; el accu- iiialum, qiinm merilum maliim.


s,as universam calholiram Ecelesiam inagim erimiiic Ai c. Non tanliim nieritum nialiim , veriim etiam
in ijcslalis. Non eiiini legilitis liiijiis muiuli alio cri- pama, qiia: nialo nierilo reddilur, nialiiin csi. Non
niinc leneliir rcus ,
quisijiiis iiiiagincin , i|namvis iioii eiiim vcrc nialuiu cst pccc.iium , et noii est verc nia-

vivani, laiiicn inipcraloris exsufnal : exsufllanlur au- luiii pneiia peccaii. Si ergo niillum essel in parviilis cx

leiii parvnll iii exdrcisino ,


priusqiiam baptizeiiliir : origiiic nialuin iiierilum ,
quidqiiid mali paliunliir,
cisufnaiitiir igilur viv;e im; gines, iion regis ciijus- esscl iiijiibtiiin. Et idco i.-,la niala in paradiso cssc
euinipie, sed Dei. Iino vcro cxsufllalur, sed dlaboliis, noii possciit ; quia niiilum cssct ibi meriiuin maluiu ,

qni contngionc peccati tenct parvuluni rcnm , nt illo si fclix obedienlia pcrmaneret. Ac per Loe, quia liic

for:is iiiis^o {Joaii. xii, 51) parvulus transferatur nd siiiit iii parvulis niala , qua; ibi noii csscnt ; habeiil
Cliristiini. ExsulHclur itaque Juliaiil amenlia, iic ma- eiiniii nieritum nialum,quod nisi originaliter nou
jcstnlls rca in parvnlorum miiiidalione et exsufQatione habereiil.

«llcatur Ecdcsin. Si autem noneruitnra polesiale le- CC\. JuL. Si crgo cl Manichajus non ob aliud dicit

iiebninim, et illic remanct parvuius; quid miraris in malain naturam, qunm quod eam mali meriii arbilra-
i^iie a-tcrnocum diabolo rutiirum , qui in Dei regiiiin) tiir, ciii putat infercnda siipplicia ; et lu natur:e hu-
iiilrare non sinitur? .\ii qiiia Pelagiaiii nescio qucia man:c nialum iiiesse conlirmas, necaliudmniuni qiiani
parvulisnoii bapti^atis, pr.Tler Dei regnnni, quielisel qiiod Maiiich.eus, id cst , concupisccnliam carnis,
vitae aelerna! locum pra-paraiit , ideo Chiisli erii falsa quani a diabolo concionaris infusani ' ; eanique slc
i-cntcnlia : Qui crediderit et bnpiizaius fuerit, salvui niali nieriti esse dicis, ut xternis eam persistas adjii-
eril : qiii Muiem non credideril, condeiiinabiliir (ilore. dieare turmentis . non alilcr slne dubio (|uain Mani-
iTi, lij)? Qiiisquis nutcm negal parvulos eredere per ch.\;us, jiessiiiiam ii!ain dainiiaiam.-pic pronuiillas.

ora gcstaniium , negct eos ct accipere Baptismum , AuG. Jam eriibeKce. CoiicupistPiitia c:iriiis non
quia in manibus gestanlium rclucluniur. est a Palre, sed ex niundo csl ; id est, ex liominibus,
CC. JuL. Sed adeo inala non csi, ut nisi Maniehxiis qiiorum fctibus implcliis est niundiis : haiic aulein
cam accusare iion pnssit. Manich3>i trlbuunt geiiti tcnebrarum , adjuvanlibus
Aijc. Maiiich.Tiis crgo di.iiii, Omnessub peccuio nas- vohis , qui lioc inatuni nobis pcr prxvaricationcm
cimur, quontmipte ortus in vilio esl [Ambrosius, tib. i priini hominis , secuiidum Ambrosianam {Lib. 7 iii

de Poenileiitia, cap. "i , vet 3)?Scd quia hoc dixit Luc. xii), hoc est, catholicam fideni, in naturani ver-
doclus el duclor catholicus, quid es nisi deeeplus et tisse noii vuliis.
dcerplor lixrelicus? CCVI. JuL. Vidcamns ergo qiiomodo huc rcdcat
CCI. JuL. Ego, inquit, tamen non sum Mnni- eiinm pars seciind;i seiiteniix tux. Dixisti enini
ch^ciis ,
qul eam absolvo verbis , et condemiio ju- Qui dicil nalurain humanam bonum non esie, bonum
(liciis. negat condiuv crealorsm ; qui vero negat ei nuiluin iii-

Auc. Tu eain condemnas judicio, ei hoc iniquo, essc, misericordcm viliala: invidct salvalorein {Ue A'u-
qiiani mala tanla vis perpcti sine nierilo ii.alo. pliis tt Concupisceniia, lib. 2 , n. 56). .Si crgo, iit lu
CCIl. JuL. Qiiid igilur hic primum accusein, impu- profiteri coactus es, qiii iiogat eani bnniiin essc, bo-
dcntiam mcntieiitis, libidiiiem dispuinnlis , an profa- num ctiani conditoreni cjus , id cst, Dcum ncgul ; ci
n^tatcui tain prava credciiiis? Nobis laiiien iiitelligo niiiil aliiid est malam esse naluram qiiain maliiiu
,

iilciidum prophelx essc verbis : Beali sumus Isrnel mcriluin haliere n;ilurallter ; veiilaii uosira; adiiiii.i-
quia qua: Deo placenl, nobis nola siinl {Bantch iv, l). culatur etiani vestra conrossio , iiegarc vos videllcel
Arc. Iiane vero, qua; Deo placent vobii noia siint? Dcuiu boiuiin lioniinuni conJitoreiii ,
qnoruin inalaiii
lasulsc , ul sine ulla coniagione peccati premaniur csscnaturam, ct vitiisejus jurntis, ct pocnis.
parviili graTi jugo, placet Deo * ? Tiaiiunl ergo con- AuG. N:itiira Iiumana,cisi mala est,quia vitiai;»

i:igiiini de il!o primo nirigiioqiip ncccaio : quod vos est ; iioi! Iniiicn maiuin est, qiiia iialiir:i csl. Nulla ciiiiii

noleiites fateri ,
quiJ nisi iiijii.stnni jiidiciiiiii dntis natiira, in quaiitiim nalura est , nialum c^t ; scd pi or-
Oeo? sus boiiuin, sine qiio liono «llum "ssc non potest ma-
CCill. Jot. Scd inveciionum ofriciiiei lc.u'Ciiii:im iiim : qula ni^i iii allqun naMira iillinn cssc iion potcs'
ceiisiira Siipplebit : nos peiganius :id rcliipia. C. rle vi'.iiim ; qii:ii>iv:s sino vilio possit esso , vcl niinqiiain

' l"ilili, /wndt-c. llss., pivnunnn. I.cgeu viiiati, vel s;in:il:i iiatiira : qiioii Maiiii.!i;ei si intelli,^e-
lu:i! li:iiiil Jii;,;,',
latmrum. loiil, M:iiiiili,..'i niiiiiiiii; noii es;-eiil , liuas CX fOlUr:i-
' Kiiili, non placere /V». tiiio mss., ii.ni pl.:,\i !\o.
U-s. l'orl.,(.inivi3 iiegaiite iiiiiieiil.i . y.lncrl lcn.' ' Mo M.ib. I .liti .iHli-iii. m;;.^(.;.ii.
,",^ OCLRIS IMI'KIIFE(.M CONTIIA jrLUNUM. S. AUCUSTIM r.SG

natiiiam? (jtiid cst iloni quo»l claiisis o(nli> l.iqiieri.^ '


nis partibiis boiii cl msrfi iiitrodiiccnilo iiaiuras. Si
iiilersil, lacc Quid csi, rogo, ipio.l diois. iicc coiwupisceiiliiiin pecca-
rn» vides qiiiJ iiilcr iios cl Maiiichios
:
.

M iioii vidcs, lacu.


uini cue? Itaiic cuiitra Apisti.luin le disputare noii

Cf.VII. Jiii. Non cigo iiividinuis salvaioroni iili, vi.li's? lllc iiaimpio pccoaluin esse rniiciipi^cenliam ,

i|iiaiii coiiJiloiis siii digniuie dcfeiidiinus . .sed ni.ilum s.itis oiiiniiio iiioiislravjl , nlii ;.it, Peccatum twn eo-

iMiii ncgamiis rssc , ne cfrM:iaiiiiir Manictix'i ; inaliiin gnori iiisi per legem : nam concupitcciilinm nnciiham ,

«•i ncpainiisiiios e , ne mutalis noiiiinibus siiuui loli- niii Ux dicercl, Son coiicnpiicea (fi'«m. vii , 7). Quid

dcm Maoirh ri. boo loslimoiiio olarius, qnid lua sciitoiilia vaiiius dici

poiest?
Auc. Prorsus conlra Manidi ros cstis , riiin dicilis

iiauiram malini noii cssc : Sed Pelagiani eslis, riiiii CCXI. Ji'L. ¥a iit qii;c suiit acta repi;tamtis : iDimi-

ei nialuin dicilis non incssc, cl iiesciciilcssiilTraga- Cam esse jiistitic lioi opinionom tra.lucis kini pr.T- ,

oiini Maiiicli.uis, dicoiido m:diim, qiiod ci niaiiifcsimn cplorum Dci quain ju.licioruin ejtis attcsUtione
,

ei primi liomiiiis iir.rvaricalionc iioii inoiisiravi.


cst iiiesse ,

.sse ; iil concliidanl illi aliam subsuntiani naturam- AuG. Inimicos vos polius esse juslili.x Pei ,
qncm
ijUf IlKlli CsSC.
facilis snpor (ilios .Adam a die cxilus de voiilre nia-

CCVIII. Jii. Viiiari aulem in Hnoquo(|iic jnm siin Iris conim injiisi'' posuisse grave jugiiin {Eecli. xi, 1 ),

arliitralii vel boiiuni agciilo vel maliiin, pcrsoiiii'


mo- diim nogaiis originale poocaiiim , el tosiinionio Scri-

ritiiiii dicinins, nnii naliir.i-. El ideo pcr graliam Cliri- ptiirariini , et ipsis calamiUlibus p;irviil.<rum, ipi:c iii

sli iil sanari assci iiniis .


qiind viliari i>olebl : i|iioniaiii paradiso iiisi vcstro non possent cssc, mniislratnm

iicc.il.iid saiicialiim oslciidiliir, quam quod sanatiim csi («).

iloccliir. CCII. JiiL. Coiiciipi-<ceiiiiam aulem cariiis ad cnn-

Auc. Cerlc vos iiividttis parviilis S.ilvatorcin : e\- ciliandum seiibiis focunditatis negotiuni, a Deo iiidi-

siilflaiidi siriit ipsi , si lioc vobis prodcssc crdciolor, lam cro:itorc corporum , non iiisi a Manicbxo accii-

ul cru.icniini do poteslale lenebrarum, ct in rognuin sari, srriploriiin ejiis inscriionc pordo.'ui.

Clirisli iriiisreireiniiii. Auc. Coiioiipiscciitiam carnis ,


qnam nialam cssc

CCJX. JuL. lo baptizatis aHiein noii concupiscon- docet Scriplura divina ,


por illam quippe caro concn-

lia'«irnis, qu;e iialiiralis cst.sed concupisceiiliai pisoit advcrsiis spiriliim. (Galul v, 17), vos adjuvan-

iual:c anfcrtiir rc.tus. tes Maniclnos, Reo ooifloriuc gcnli tribuero tcnehra-
Aix. Joaniics ap:istolus concupisccntiam caniis niin, diim iion vuliis cam |>ortiiierc a.l originale

dixita Palrc non csso , scd cx muinlo (I Juaii. ii, 1«), ppfcaUim, cl in Doi paradis'> audolisiiisuporcnlhiC-are

hoc inodo cam malaiii faciens iiilclligi : tii autcm non cvidciitissimis dociimoniis , cl divin.x aucturiutis cl

ronciipisccnliam carnis qiine naliiralis ca, 8.;d con- sohri.e ralinnis oslcnJiinus.

ciipiscciiiiam nialani reatiim baliere dxis. .\pud le CCXIII. JuL. Ncc alia apiid vob argumcnU esse
concii- pro Iraduce qiiani qn.-c Manich.-cus tribuisscl, os-
iliiippi; nec qiiando conciipis.iiur fornicatio , ,

pi^cnlia carnis inali esl ;


quia, ul dicis, bono iiiale loiidi.

Hiilur, qiii sic niiliir. noniim csl eigo ipsa scmper, ul AuG. Nnn cssn Ambrosium Maiiich.xura ,
qiii (idei

\is, sivo ipiis ca conjngimn, sive adiiUoriuni coiicu- catbolioai invidis^imiis '
et Manicb;cos prostravil ei
discordiam caniis ubi pcr
piscat : qii.^niaiii si coiijiigimn , bono beiic utitur; si vos, qiii di\it cl spirilns ,

adull.rium, boiio malc uliliir. Piijjiia igiliir cmn a|>0- luaiii siiscc|iiam caro concupiscit advcrsns spiriluin ,

.vUdii Jiiannc, non inociim : iwiii oiiini onnsonlis ei p< r priiiii lioniinis pr.cvaric.>li'ineiii iii iioslrani vcr.

iliciMiti oani iiialam , qnam dicit (oiiciipisoonliam lissc naliir.iin {.\mbrosins, lib. 7 iu Lue. iii) . eliain

oarois a Patrc non osse . scd ox imindo ,


quaindiu tu lcstiinniiio lui prinoipis (a) omndcin laiidanlis cpisco

iliois conciipiscontiain cariiis, eiiam .piaiido ea in.iliim puin, coiiviclus aiquc conlortiis cngoris conrilori.

001 cupiscilur, essc bonam, ac pcr hoc nuiiquam ma- CCXIV. Ji'i.. Te autcin libori arbitrii ncgaturciii. cl

>ed creJo niilii nomo rlirislianiis cst qiii iioii Dci nascculium condiiuris, scnlculix lii;e discussioiie
laiii. , ,

imilil apiistnlo Joaiiiii co;iM'iiliio, qiiain tilii. patofeci.

iXX. Jiii . Ac por lioo, nio ;iliqiio(l poocatiiin csso, Aic. Mo non csse lilieri arliilrii, qiiod lu cxtollcmlo

laiii Condiloris li niaiii gciioris, (piam licdoiiipluri^', prjocipilas , nogatorem , sed |H)liiis defoiisorein l).'i

testiinonio C'iiiiiirob;itiir. jjraliain coiifitciido, qiiod arbilriiini lu dccipis • in liia

Alc. Qnid ost ipioil diois niniis iiiconsidorate, ner virlulc li.leiido , inniiincrabilia saora testimnnia pn -

nliiiiwd perealuiii nalune iiifsi.'.' ipiasi pecc;iluin p'.s clamniit : nosque non ncg;ire r>euni nasccnlimii ron-
sit oiiiiiino iiiossc iiisi ii;itur.r, cliaiiisi non sit oriijiiic ditor.'iii, «cd vos nogare Domii nasccnliuni s;ilvalorcin,
auracliiiii, sod vi.lmit;ilo ci.nimissiim. Sive quqme ca qii.e utriipio diximus, logontilms iii.licabunt.

aiigeli, sivo hnminis pcocaliini, manirestiiin csl iiiessc CCXV. ivi.. Malain auicin a voliis pronuniiari iia-

^cl aiiK'lo V. I lioiniiii : quis aiitoin sic cxorbili l a lurant , oJHS sciitoiilio , qiiam tu uno verlio conchisiv

rcnim iiatnr. , iil homiiniii v.'l aiigrliiin ii.'got osse


' lorlo a.ldoiiiliiiii, vindejc.
' lOrlc, deiiris.
• Korlo fn)i<'ii/it\r(>ii(i'0. ('ij roUKii, lili. r> de I jbcro .trliilriu.
.

• sicMv.. \iKnioriii.s li-ilciliptiMii.


nS" I.IUEU QUAU1US. !33<»
ruiii ic promi-iiTas cxplicaiioiic coiivid.
,
riiin iiniiiiciis errori , corimique ncfaria d.iijiiai^i Do
AlT.. N;itiii':iin liiini.iji.iin iinii iiimIiiih ossn , scil ei vcrilalis opilnlaiilc siibvcrlerini
; sc.l oti.im qm.d voi
in.>liiiii iiiosse inoiislravi iiiiiiiii liiiriiin ilnrmis pcr
:
Maiiicli;coriim tanliiin ;idjiivctis insaniani
, nt sconi-
rju<ili'in ii;iliir;i' siibsl;iiiti:iin cl ejiis sulisLinti.i' cnn- iiiiio gloriarcntur inviclos , nisi calliolita nde, qnani
Jlloreni Dcnm; nitiTiim, per cjiisdcni iialnrc iniscriuni Dco niiscrante dcfeiidiniiis, iioii pcr vos, vel a vobis,
ci ab caJem misciia s;ilvaiorcm Dcnm. Te aulcin ra- sed vobiscuin polius vincerciitur. Te auleni idco
nie
liociiialiiiiiein nie.nn nuii potiiis^e ilissolvcre, ctsi nnn uiium clegisse, cui .ManicIi;roMnn nominc ct criniine
,
libi rcspoiidisscm, lector iiosscl ililigens ct inlclligcns qiiaiito cr.brius, lanlocoiiviciareris ndiosius, qiiia eo
iiivciiirc.
uioilo piilasli catbolicau», qn;c vos argiiil,
fuiidalissi-
CCXVI. Jiii.. Alqiie iilco eliain Lirdissiinis .iil iiilel- niaiii lidi'iii, ct clarorum ati|tie saiicloi iim (lcrciisornm
ligoiidum vel liio favore decuplis '
liqncru coiifido lc
, cjiis iiotibsiniam mnliiludineni , i|ui ca (|u.t; diiliciimis
M.liiii'liuci solnni avcrr,;iri nniiicn ; c;vlcrimi cs. <niini ct diiccnius, didiccriiiil alqiic diiciicrunt , siiic invidia
Hde cuin ciinrtis Ir;iducis scrt;iloriliiis , iiiin iiiiniis te posse dcslniere, liDrrore ncfaiidi iioininis, inin ob-
spurcis (|Ham slolidis cjus inli;crcrc dogni;itibus. jecii criminis verilale. Scd firinum fundamcnliiin Dei
.^uc. Aliiid cl contr:i esl oninino qu.iin piiias , qnod slal •
nnvil enim D.nniniis qiii siinl ejiis (II Tiin. ii
liqiierc eliain lardissimis dicis. Illud n:imqiie poliiis lil). Veiba vcro libri mei , qu.c libi quasi rcli;Ilenda
etiain lai'dis$iiiiislii|uel, si lcgcndis iitriiisi|iii- noslriim pr()|iiisucras ,
quoiiiodn qnibiisil.im p^incis^iniis (iii;i-
scriptis inlciitam cur:ini noii gravcnliir impcndirc , si ad speciciii pii^'n;c (iualisciinii|iie lenlalis , multo
iiic demonslrasse, non soiuin quod ego siui Maniclixo- pliiia c:clcra dilTiisa alqiie iiilerfiisa
, lun neliiilosa lo-
qiiaciUile vitavcris, inleriin qiii;i longiiiii est liic oslcn-
' ^icMss. vii-uierius, eluim tcvUisiiimus ad iiUdUgen-
dum, iv/ tuo fuvore (teceiiuti.
dcre,ulpcrse i|isiiiu advciLit et iiiveiiiat , diiiiilH»
lettori.

LIBEIt QUAIUIS.
sno liliro ilis|iuia:item adversus ea eicla libii sccuiidi de Mipliis ct ronru|isccnlia, qii.-c a capila
liilianiim (luarlo
i|iiarlo ad ui(lcciiuuiii coiiii rcheiHlunlur, rercUcic pei'«il Auu;iistiniis. uinciii isee;itiani c^iruii malain csse. iieqiie boinini
liiisse Dco condilore iiulliam, propugiiat doccri eo i|S'> locij, ciciii in haiic rciii ;iilliibiiil, cx .loauiiis Episti.la I, cap. 2,
a
>. 10, Omne tiuoil rxt in mniKlo, coiwujmcenlia canm est , el, qiia- iion est ex lulie, elc. Aliiiic lliain quiilcni ad
iiaaiiaiii pec.'ris, se.l ad i| sUis lainiMi pirirnn lioini.iis pcrliiicr,'. lu li.rciii incinliioruni niiii.iisi post pcccaluiii
acci.lisse
iib libiilliiisrebelles moUis. Porro ue inChrislo ulla prorsus luissc pulelur carnis coiniipiscciitia.
velicmeiuer cerlal ccu-
tia .iuliauuui. Parvul.is origiirili culps nasci obnoxios, uoii pcr pio|iri;e vtiluiilalis arbiiriiim, sed per coiitagiuni
peccati a |rimo aienle voluntite conimissi. Lfjciim vero a se c\ sapiiaili r liiin, cap. 12, v. 10 el 11, prolaium,
|

sci icel, .\o/i jg/wruju (;«oni(U)i Hei/Main esJ Jialio i.'/on(»i, etc, ad id eliaiu vakTc , ut iiobtr;e oriyinis
viliuiu deuiou-
stretur.
«,-'>^- !<: « « ^l €-> S'

I. JvLiAMJs. Existiinoegosolliciluin lcctorcm posse slinaram, nc iii iiimi;im longiludinem lcviiiin qu;c-
niirari, cur cuni opusculiim meiiin cerlo librnrniii slioiinin proferrct adjiTlio , dispiitatioiie nccessnria
iiuinero, cx scrilienliiim soleinnitalc distinxcrini , ta- tcrinlna\i. Viriim qiii;i niiincrc scri;u dissiTtalinnis
incn libri altcrins solvain iii alteio qiia:stioiics : undo iinpleto, libiiil ctiani ine|)lis (|u;i;slioiiibus obviarc, el

tsl illiid qiiod in lcrtio voliiinine dispnlavi , .\postoli lanlis^imoruni quoriiiiKjnc , i|iii ct frigidis possiiiit
scnsus', qiii per ununi lioinineiii peccatniii iii niun- objccliiiiiibiis pcinioveri ,
phiciiil liabere respccliiiii

dnm inlrasse di.vit {Rom. v, 12) (quo nuniero ' opi- lcrtio libro i)iialiicr cx iiiio iniilli iniii dicereiiti:r os-
nioneni mali origiii:ilis opprcssit) , illiid qiiod cx nno lcndi. Esl taiiien cli.ini de(cnlissiiniim, si volnmcii
Abrabam gencratio Jud.corum descendisse perliiliclor scqnens priori.. (lebiluiii lii;il, ut ct niigiia iiitcr li-

{llebr. XI, 12;r, niliil vel exii^ui inliilissc coiiciissns ». liios vide;ilMr cssc concordia , ct ad cogniliiineiii lo--

Id aiileni p;ilel lcctor i.sle, cui iiuiic salisfaceri! insti- liiis operis invilenliir legentes ; ciiin el si dil;na in
tuo, iu sccundo debuisse volumiiie collocaii. ^oril priinls aliqiia ;csliin.iveriiil , iiitcllignnl prclerniissa
igiliir, haiic responsionis ndcni ,
qiia cliain ill i inix' non esse. O.slenso igitur lidci '
et indiistriic operis
piil;inlur iiitcrinissa , vcl in libro sei|ueiili siipplenl.ir, coiivc irc qiiod feciinns, con|^re(li;ininr ciim Mani-
iiec quidqiiam inconiinodare certainini , nec de ulla cli;i'is ' pro Dci (ipcribiis cl icgibiis ; ab illis iialnnilis
iestinatioiiis periiirb:iiii)nc , scd lam de caiisarmu ne- iii:ili deforiiiilateni , ab istis iniqiiilaleiii jiiiliiioriiiii

cessilale, quam de consilii ralioiie contingere. Snppe- fenlium rcpellentes ; dncenles in ist >ruiii pr;vccpln
lil vero ni:ignoriiiii iiiijcniorinn co; ia qnoriini exeiii- iiibil dc biiio siio pcrdidisiC jiisliiiaiii, iii ill.Tiiiii se-
,

plis lalis sllli tonsctpieiilia viiidic.-liir : sed iinjita j;i- niiiiibiis iiiliil dc nialo sno di.iboliini iiiiscuinse; li;('C

ct;iim esl , ad defciisioiicm siniplicis n"g.itii son.iiiti.i piistrenio digna cssc Dco reclore, iUa Deo di-,iiis>iiii;i

pii.^coruiii noiniiium advocare snffrigM , et scciii ila- ciiiidilore.

'cin facli reddcre defensione siispectmi. S.cniiilinii AiT.isTi.^sis. rongressioneni tuam Maiiiib;ei , ne iii

•^rgo libriiiii , queiii as.scrciidis Aposloii -iiil, iiii;s dc- iio>lr'i congrcssioiic siipcrareiilur, pro aiixilio ni.igiio

' ijiiii, fideli. At Mss , /((/*'.•.


' Horti , .sci(.<«i. ' Sla;iiili.e.'ii iim iioniiii.' itia:ii(iiiJii.!i.-os inliiliyii ; hi;iI(
* ligiiierius «k/i.'(o." ^lMsi., iiiiiiit'.'". .supcinitu:n esl, ipio.l liic adil;; cixl'.'x roriaiiiiii, ci Iradn
* r<xlex rijri.. eoiiciius. cii.ms.
»551 OPEMS IMPF.r.FLCTl CONITIA JLLIANUM, S. AUGUS7LNI r.iO

Miiiieieiit , iHbi i-l vos cuiii cis (iilcs calliolica siiiw-ra- .Vrf Kv(c noiiicn ut appdlaretur Vita, Dcu$ iinposuii,

i.l quandoqiiiJjin iliscunliam coiicuiiiscciiliaruni scd marilus. Sic cnim loquitur (a): t Et vocavi Adiim rio<
:

«•.iriiis el spiriius, el miscrias gcncris liiiiDani, (piibus meiiiixoris sva: Vita, i ijuonlam malcr est oiimium ri-

|-.li-iia psl n:ilura innruUiuni , iiicipiciiics a flclibiis et vcnlium (Dc Nuptiis elConcupisccnlia, tib. 2, n. li ).

cilainllatilius parvuloruin ,
proptcrca non siiiiinliir Sliipcnda doctoris cruililio, qtii iic paululum qiiiduin
•liianiiii, qiias iiidiiciiiil , nattirarum coinmixtioni iri- a Scriptnr.irum siiutscrmoncdcflectl. Iinperiiiam no-

liiieie; quia hxc omnia naliira! pcccalo vitial;c, quam sinim arguit ; sed oblivioni veniani dare dignalur, qiia
Itfus bmiam coiididit, ncc viiialani fecundiiaiis niu- faciiim crat ut ego dicercm nominc Vit.c a Dco nni-

iiere el bono opilicio siio dc^cril , auclorilatc diviiin licrcm nuncnpaiam : iia pcr occasioncm brevcm, ct

rl vcrissiiiia ralionc lril)uiiiiliir. Qiiod vns negantcs, crn Jllus apparcre stiiduli, et bcnignus. Scd ut non csl

ariiia (|iiidi'm (|uil)us vinciinlur , conamiiii iiifringero; admlrand:! diilgcnlia , nomiiiaiorcm fouiinx coni-
«cd Liiii sunl nrina el invicla , ut sive illis ad vns ,
pcrissc; ila impudcniia iioii fcreiida esi, vclle igno-

sivu vobis ad illos transnxis et percmptis pcrveniant scorc quod culpare non po>sls. Non cniin ita in inco

uirosi|iic proslernMil. opcrc logltur, slcut in commciilis litijus lcnctur. Kgo


II. JiiL. Qiiibus duobus si crcditis ', id cst, Dci ncc quippe posito legis tcsiimoiiio, quo dixissc rcrum
opcra mula cssc, iiec iniqiia judicia ; totnin traducis Crcator ostenditnr, Non csi bonum sotum esse liomi-

«logina ciinicriliir : sicut c rcgioiic, ir:iducis impiclalc nem; [aciamusri adjutorium simile sm{Gen. li, 18) :

siisccpia, lixc duo, coiidiliii Poi at(|uc jiidicatio, pcr Quid csl lioc, inquio, < A'o)i «s( ioiiMni esse solum lio-

(|iixsolHin Dcus polesl inlilligi, dcslruuiiUir. minein ? i Nunviuid Dcus iitiquid [eccrat, quod non bo-
Alg. Ncc opera niala siiiit Dci, (|naii(lo et de malis num jure ' dici possct ; mttximc qiii oinnia non sotinn*

ijnibiisciimquc bcnc opcraliir, ct p:iTviilis, quos de bona , sed etiam bona vatde (iccral ? Quonwdo crgo
niassa pcr prlini lioiiiinis pran"iricaiioiicm pcrdiLi ail, t Non est bonum solum csse liomincm ? i quo scr-

liciie opcraltis csl, cliaiii sanamlis bcnijjMC opiliilaliir; mone non rcprelicndiiur crcatiira; slalus, sed ostcnditur
iicc iiiiqua judicia, qiiando gravi jngo supiT (llios humano gcneri pernicionam unioncm csse poluisse, nisi
Adam a die cxilusde ventrc inatris eornni {Ecdi. xl, minislerio diversi scxus succcssio geriniiiassel. Nam «
1), nonnisi pcccatoriim mciiia ulcisciiur. Uxc cum eliai» Adam spcretur poluissc immorlatis ficri, nisi de-
crcdunliir alqiic iiitclligiiiilnr, ct Manirh.TOrum cl liquisset : lamen maiii(estiim cst, patrem cum nuiiqnam
poluissc rcprriiset uxorem , de lalere *
IVIagiaiiormii crror cxsllngnilur : Maiiicli.coruni sci- fieri , nisi qiiii:

lirel, qiiia niala islu gcncris hiimani volunl dcp-.iiari dormientis assumpta, prima competlatione cui opcri pa-

ncsciu cui iiiali principio a:tcrnil3li Dei coxlerno; rataesset audivit : t Hacvocabitur Vita, quoniom maler
CcIagiaiKirum aulcm, qiiia noliint impulare pcccato. csl omniumvivenlium. i Qno scrinone monslrulum est,

III. JiL. J.im crgo ca (iiix conloxuit lacerator iia- neminein dcinccps honiinum vct esse possc, vel vivcre,
liiraliiim, piinilercmus : scd iit rcriim ,
qu:c niutua qui non concepliis beneficio substitissct. Cum crgo ( l:i-

siint rcsponsionc prrploxa>, Icclori r.i.^lio lam inlclli- rcat, in rc qnldcm non inagni pondcris, tamrn iiiliil

gentia quim discrclio suguTralur, qno gcncre oblu- a mc ita fuisse prolatum, ntilbid pra-ter Impudenilani
rlclur, adninnoo. riolilcttir srrlplis obviarc noslris, singularcm (|uisquaiii possit argucrc ; iiiusta est noia
qiix ad se ait in Lrcvi cb:irliil.i dcslinaLi, ot poiiit ali- publir:c falsllaiis cgcniissimo omniuin, qui cum vult

qiias scntciiliaruminearum p.iriiculas atiiuc suggill.it, donarc quod iion lcnct, uno lcinpore pariter delin-

qu;i; in nieo operc non lcncn:ur. qnil, et pcnnria juris, et ambitii largitalis.

Aiic. Dco gralias, iinod ipsis' quatuor libris luis, AuG. Si niin lii ila posuisli Libri vcrba divini, slciil

iindc ille qtioil vnluil, siciil voliiit, oxrcrpsil, ciijiis :id cgo in llla (li:irlula Invciii; iion lilil, sou ei qni sic
iiio cliarliila missa pcrvccil, sc\ libris incis ad ciiii- scripsil , igiiovi ; rui anibo dobemus i;;iirtsccrc. Si

rla rcspondi. Pulo qiiod ibi iion cs dicturus, aliipia anlcm mc piiias non hoc invenlsse in cbnriuU, scd
mc rcdargiii re vnluissc, qiix in luo ' opcrc iioii lo- t:inqnam lioc invcnoriiii, idco mcndacilor illa \oib.i

innliir : (iuod ct si dixcrls , Idipic pi(ili:ivcris; Cliam posiiis-o, iit ossct (|U()d Iriliiicrcin ipiasl rrrori liio;

gralnl:iri dcbco, liiin lc dixi-sc, (pi.e diccie iioii dc- iiiinc illi: rcrio, ipiod tain nialc ac falso dc nic fuiMls

borcs : aiquc ulinain qii:c( iinKpio vcrb:i tiiareclibsimc «ipinaliis, igniisoo.

ri-prcliciuluntiir, nulla omiiiiio dlxisscs. Y. Ji L. Postquam crgo lioc laligraviiaio rcprclioii-

IV. JuL. I,()(piiliir crgo ail Valcriiiin : Allcnde <im- dil, pcrgit ad ri Iii|iia, ac palniiinm suum commoncl,
/i/;i sc ciisliiiial ndicrsum nos liuic yra-iiiisso lilnto iit liis qi:o soqiiiinliir alloiiJ:il. Dcus igitiir. iinpilt,

ivnsoiiiirc : Dcvs. inqiiit, qiii Adiiin cx liiiio [iicrat [a- iiinris crcalor cl (iiiiiiiw, coiivenieniia gciicriiliuiiil'us

hricnius, Ecam roiistruxil e coslu, ct dixit, i llar vo- iiii i»/'ra (orinaril. Scd lioc tanlum dc capite diciiiniiii

uitiiliir Ytsa, quiminm malcr cst omiiium vivciitiitm. i mooruin inscrcns, pr;clcriiiigsis pliirimis oiniiino vor-

Soii iiiiidcin ita scriiiluin cst, scd (/«iii ad iios? anlil sibus. qiiibiis iiovit.is piitissimiiMi inrulcaltir aiiini:i.

iiicniorio {iilti in vcilis, dmn taincu sciilciiliii Uiicnlur. riini nilill aul ranii aiil scmiiii dcboiilliiin, subiiil

illuil niciiiii : Ita giijiii rvrpora de corpoiibus orilina-


• Miircl ,Kloin. (ril., \k iiio, cpinalur bic li^gciiiiuin , sir
.r.</j/(v. M. ' \ ii;iiioriii> , rar. Mss.^Hir.
• \ i;;iiioriii.s , (fiH)// iiti i)) is. rr:o|iisiliii, nt>, iinn o^t ' slr vss \ i^iiioriii>^. iiui.i'tiii(' i/tHiiiimn iion .Wiiiii.
III lll.lllll>>CTl|>tis, • OnIik rnrl.. ni-.i i'ri<cii^it uxo< ci, qiirr d; lulcic.
' >i(tuionus, '(iw. ,MMis ,
tii/. ((/) li rt'-, tcijitvr.
ir.ii Lii!i;u yi \\\im. lyri

vil : qnorum Unncii ,/,?;. !.ii(i(t twlenlia opcrationis in- npcrnm suoriiin prubUatc lniil.iliir, ila coriiiii s:tii-

ttrvrnit, onine f/i(oi( est, eu adniinii,liaiis viilule, qua tialiir iiif:imia ; ac pcr lotum scripti ruiii oinis, ncc
tmididil. Si iijiliir uon iiini per sexitm (elus, ncn nisi formalioni corporis aliqnid diaboliiin addidissc nec

ver corpus sesut, non iiiii prr Dcuin corpus ;


qitis aiit- scnsiii, inobiindinliilis oiniiino vcrilas approliavit :

hiqat fecundilatein Deo jure rejmlaii? Pi)slc|iiani li:i;C cl idco opiiiioncm Indiicis dc Maniclio:! lulu li.uislani

iinqiie de iiien [lO^nit, ruiiiinciulal qiioiiiain ' cillio- csse, pcrdocimn csl.

llceoa dicla cliani ipsc filisUiir. Ouisiion crijo pula- AiG. QiioiModo cgcris in illis qii.iliior libris iiiis, ct

rcl hoiiiincin fui^sc niiil.iiiiin? Verum nuii lil iiiinie- quomodo iiostia rcspnnsionc fucris coiifiilaiiis, iit le

iiior siii ; sctl siniilcn) coiiililioncin arbilraliir pravl iiiliil cgisso clarcrcl, qiii cl nieos cl tuos lcgiini, non
iloginalis cl pniluris, iii ciiam iUuil pcispicii') rrp iic- difliciillcr inlclliguiil. Qiiaiiqiiam cl ciim liii noii bs
lur cxilio, sicut liic assitliio ilurcscil altii!ii. I'iiil):ii. giiiilur, srd laiiliiiiiiiindi) iiici, apparct iii cis vcslnim
irgo scnlciiliain nicain, cl fiTrnm prjijinlicii in liilcm li.crcliciim dognij destruclum. Scd cuin ineo inii,

Miain spoiilaneo ilefit;it ainplcxu : scd posl li cc qiiasi qiuiliior illis liiis sic rcspoiid -ris ', iil cjns vi.\ parlcm
iiilcgcr virimn, aiiliimat supcrcisc quo (liiiiicet. Sic attingcrcs tcrliain, nulbimqnc rcfcllcrcs; taiilum de
cnim scipiiiur : Post liccc quw vernciler cl cathoUce di- illis pra<siinipsi^ii, ul coiilr.i iiniitn :illci iiin iiiciini iii

cta sunt, imo in divinis Lihris vcrucitcr scripla, non nu- e:idcin causa, islos luos ocId roiisciipsciis, tpiasi inc

lein ab isto catholice dicla suul, quia non inlcnlione ca- non vinccndum lirmamcnlo dispiiialiomiin, scd iin-

ilwliei pcctoris dicla sunt ;


jam propter qiiod ea dixil, nicro Yolumiiiuin piil:ivoris cssc lcrrciidiini • : iisipie

1'clnyiana et Ca:lesliana liceresis incipil introduci. Sam- adcoquippc quadrupla illa rcsponsionc niliil le pro-

qiie allende quid scquitur. llic dcniio noslra dicla fecisse scnsisli, iil ba>c tibi oclupla ticcessaria vidc-

Hibjungit : Qiiid ergo suum diubulus cognoscil in retiir. Si crgo t:ili!ms incremcnlis lnquaciUis tiia pro-

i libus, per qaod fructnin eoruin jiire pussitLnt? Di- movclur; qiiein non tcrrcat, noii vcrilas, scd nuinc-

vcrsitittcm ? Sed licrc iii curporil'US esi, qna; Dcus fccil. rosilas librormn liioriim, qnam ciiiiipiilarc mcpigel?
Coiiiinixtionein? Scd non miiius b^^nidiciionis quuin in- Ilonio eniin sliipcnda iibcrtate raciiinliis, qui priiis

slilutionis privilenio vindiculur. Vox eniin Dei cst, t lle- uni nico tinis qii:iliiiir, ct altcri iuco liios oclo pul;isli

linqucl honio paircm el mutrein, el adha:rcbil uxori , et cssc rcddciidos ; (iuis nnn limcal nc foile scx libris

irunt duo in carne una : « tox Dei cst, > Crescile, el niul- nicis aniprnis qiiam niille luos rcddere nicditeris, sl

liplicninini, ct replelc leriaiu.i .In |'i)i le ipsam ftciiiidila- uiii eoriiin qni prior cst, jain scxdccim rcddas, alqiie

lem? Scd ipsq esl inslilnli causu conjucjii. Ail (jiioi rc- ila singu!osqiio.sqiic scqueiilium iliiplicato iira:ccdcnie

spondil, ijuia ncc divcr^ilalcm sexiium, ncc ronimix- niimero pcrseqinris, osti ndeus nobis qiiam muliuni
tioncm, ncc fecundiimcm di:il)oUis cngnoscal in seii- loquaris non inlclli^eiulo qu;c loqiieiis?

liii'i, pci quod fruclum coruni juie possidcat : sed liis \I. JuL. Tanien cnm hoc ibi satiatissiine constcl

oioiiibusabsolutis invenil qui<il diabolo dcpularct.no- efrccliim, brevitcr licci , iii pr.iscnti (pioqne dlspiiia-

sirainque lioneslaiem iiominc liinr.ris inccssit, qui in- tioue rcpetelur. Coiivcrlamiir crgo ad ipsuin , ciijus

icr tol corporum scxuuinque iniinera, verili siniiis cnm cniditione decenainus. Annuis ncinpc, a nobis
carnis concupisccnli;iin noniinarc. Sic crgo advcrsum recie fuisse collcciuni ,
qiiia si fctiis non nisi pcr
inc patruno suo loipiilnr : Sed iile in liis oinnibus iio- sexum , si scxus iion nisi pcr coi pns , si corpiis iion

litit nominare coiiciipisccnliain carnis, qitiv non Cft a nisi per Dciim cxslilissit, amb gi iidii pnssct fcciJiidi-
Patre, scd ex muiido est (1 .foflii. ii, tC ) ; ciijus mundi tatcni ad Dci opcra perlincre, niliilquc siium in sexi-

princeps dictus ist diuliolus : qiti eam in Domino non bus agiiosccre priiitipeni tcocbrarum ,
propter qiiod
invenit, qitia Doiitinus honio non per ipsani ad lioinines fruetus coruin jiiris siii asscrlionc rclincrct ;
quia
leiiil. Unde dicil eliam ipse, « Ecce veiiil princcps et divcrsitas pcrtinebat ad scxum, cl coiiimixlio ad
iiiuudi liujus, el in me niliil iiiveniel i ( Joaii. xiv, 30 ) :
nicinbroruni divcrslLitcm , el friictus lccmidiiaiis ad

nihit u/if/Kc pcccali, iiec quod a nascente trahilur, nec rieuiii, qui ctiam gcncraiiliiiin fucrat ' iiisliliilor : ac
ifuod a vivenle addilur. Ilanc iste nuluil iwminurc in his per boc niliil renianscrai propicr quod di:ibolo cssci
Mniiibus, qmc comincinoravil, nalundibus bonis, dc qna coinmixtiouis adjiidicaiida rcililitas. Qiind crgo libi

ciiam nuplia; confiindunlur, qu« de liis onmibus ijioi inn- piilas vcl solaliiim vcl pricsidium a scrmoiiis nici

'iir. iVain quare illud opus coiijuijatorum subtrahilur ct boiiestale coiifcrri, qiiia iioiui in boc loco c:iriiis con-
bsiondilur eliam oculis filioiuin, nisi quia non possunt ciipiscentiani nominarc? quud ctsi in oiiiiii opcrc
sscin laiidanda comniixlione siiiepudendaUbidine? De silcntio pr;clcrissom iiibil tamen vitiiperalionis aiit
,

iuic crubucrunt eliain qiii vriiiii pudcnda lcxcruiit {Ccn. iiijuri;c res iila siiscipcret, (|u.c honcsiioribus sigii;ita

m, 7) : quiv prius pudcnda uon fuerunt, scd lnuquain iiominibus ' .imlicabatur , cl cbirissiniis ' qiiidem

bci opera pra:ilicttnita atqiie glviinnda ( Dc ISuptiis ct inlcHigenti;c vocibns. Fac igilur nie piudcntiiis, quani
lA-ncupisccnlia, lib. 2, ii. 12-14). Kgi quidciii, lna- s-iscepii negoiii raiio pctebai, tcgere voluissc sileiiiio

libsinic palcr Klorc, \u primi opcris qtialiior libcllis


' sic Mss. Edili aulcm, sed in co uno ,
quatnor ilHs tuU
aiis:iin impii.iriim, t.uisam ciiiiiiiiivliniiis, raii^:im rc^ondcns.
sic
opiris IV-i, caii-
= MS5. In \ i:,'n
sj,; , ferendmn.
cuiporniu. c.iii-aiii sc\i'.iiiii, caiisa:!i
' vimi., fiiciil. M Mss., fiicn.t. . .

sain poslrciiio aslimaliiiins IVi, ipi:c ncios^;!!!", nl '


"-ic ^'5.«. lii visii-. (/""' iuinc^itip' 1.^ sitpuilu nrmiiiibus.
' >"ss. Mar. it ( lar., clMsiaimii.
' sic >lss. vi^niiMiiis, qH.-.m.
i:„3 opr.Ris iMi'r;iirECTi comr A JLLIANIIM, S. AUCLSTINl f7,4i

iiiiiiiuii ejiis ici . i|ii:iiii U-giiiiiis aiiiictii : nnni iil^o C:iiboliL'is ilici , vnliiiiiaie laiidavi , qux: nie laineii

iiliiis Mtionis, Kiliii-. veriiais jaouini f:uii-i;J ' <">l ? diois Do.i adigontc l.ind.is o. E' cc qiiomodn Dciis iii

Niiiii l.leo nfniiiiiiiimi iirbiirr iiiicllcctn-- jaccliil, nuia iiobis opoiatiir ct voUc (l'liilii)p. ii , iZj, qiioil snliMis

csl :ilii|ni.l , iiiniil iil aiitc <>ciil>is, il:i :hI aurcs iiiin et ciiiitia A|iostoliiiii vos nog.irc.

Miii|icr ilccTC piissit aililiui '! Ycruinlaiiiin iiiiid Jc- IX Jci.. < Si igitnr, i iiiquio. i non nisi pcr scxiim

riiniiilalis lialicl, ciriiis ciinciipisccntiani niiniinnro ; foiiis, iKin nisi por cor|ius scxus , non nisi pcr Dcuiii
i|'iaiii cl f^n :i|>pcllavi . ciiiii poposcil lociis ;
cl lu corpiis ; qiiis ambigal rcrundilalcni Deo jnrc icpii-

lici-t iii(iiiiii:iliilciii le cain bciilire coiiliniics , Uuiicn lari ? Ilnc lam ' ccrt<ini cst , ut cliam lua iii snaiii

crchro < iiniiiicnioras ? biidoni ora ciiiicns-eril '. » Yoriiin pnsl prcciiiiiiim

Air, liiiiiialiilcni ilico, iJ csl, cariicin, scd cxpu- biiir n tc looo rodditum, liaDresim aJmon''s Inlrodiici.
giialiiriliiis, iiun lainlatoribiis ejus. ciim ca qun- siibdidi, nibil aliud qnnni qii.T prnMnissn
VII. JuL. 1'orro liinc posl niodiciim : i Pcr qiiid fuornnl, ndniota evplaiiatione gominavcrint.

i^iliir siiiit siib (li:ilio|ii parviili , (]iii dc corporilnis AuG. Numqiiid in liis, qux veri le dixisjc con-

ii:iH'iintiir (iiic f((il Dcns , dc ciiniiiiixlione scxiis ccssernm, dixcras, t Qiiid crgo ^uiim iliaboli:s cogiio-

i|ii('iii dislinxit fiiriii:ind<>, scd licnedicciido cdnjiiiixit, scit in scxibiis i (De yuptiis et Concvpitcciilia, lib. i,

cl fiTiiiidilnlcin iiiscrciido inulliplicaxil Dcus, cl ipsos 11.15)? Hie cnim ccopisti intro<luccrc sciisum ti.x*-

p:irviiliis (lo ni:it('ria seniiiiis fccit Dcus? Si pcr Ilcuin rcsis TCslr.T ; quasi proplcrea iion possit Jiaboliis
niatcriani corpiiriiin pcr [»riiiii gcnilali:i coip iriiiii, aliipiid siiiiin cogiiosccrc iii soxibus, qnia por cre;ito-
,

por Dciiiii coiiiinixlioiicm prnit.illiiiii. pcr Dciiiii diain rcii; Deiim cst corpiis ct scxiis : cnm diabolus ct

\iin scniiniiin, pcr Dcuni (|iit:i|iic oiiiiiiiiin nasccnlium bonnm Dei ci inalum di:iboli etiam in se ipse cogiio-
fiirinani al(|uc vibni cxistcrc coiilileris qiiid piilas scat, illud scilicel iii sua natura, illiid in vitio Sic et
;

icoiaiisissc, priiplcr qnoJ (li:iliii|i> lol Dci opcra tiaii- in scxiluis agi:oscit illc qu.-c Dei sunl, sicut cl ipsnni

scribas i [l)e Nuptiis etCoucuiiisroiiin, lib. 2, n. 15)? soxiiiii, ot corpiis, el s|iiritiim : scd agnoscil ci siinni,
I'.i|;ii Iinrcsiiii vocas allcriiis dispulalioiiis corpus, quo caro conciipiscit advorsiis spirltuin : illa cniin
ciijus nicinbra umiiia rcciu atipic caihulica cunli- siint a Ocniore , ciijiis vindictnm vilarc non potuli;
icris. boc, viilncre qiiod iiinixit.

Ai'c. Novalianos, Arianos, Euiiomiaiios , aliosqiie X. Jii,. Aio ciiim : « Ouid cijro suuin diabolus
iioiiiiiillos , nonnc cliani cum tcluiii Synibolum con- cognosclt in sexibus, ut fruclum corum, sicut dlcis,.

fissi fiicriiil, vocainiis lixrclicos? Vl crgn alia laceam jiire possidcni ? Div(>rsitatcin ? Soil liaec in corpori-

|HTlincnlia :iil b:cresiin vcslr.iin ;


quoniodo vos noii biis csl, qu:u D.-^ns fccii. Commixtioncm ? ScJ non
vis vocciiius b;Prclicos, ipii ncguti; panulos erui dc mimis bcnedlctionis , quam insiitutionis privilegia
polcslaU; leiicbrariiiii, (pinndo iraiisforuiilur ail Cliri- vindicatur. An forlc ipsam fecundikitem ? Scd ipsa
sliiin, iii quibiis :i( copliiris Spirilum saiicliim loln cst Insliluli c:iu$n cnnjiigii. i Oiild bic crgo noviiin
aiiliipiiliis Kccle-.in , qii.T; Iaiid.it iiomcn Domini ;i fuit ; (|iii(I a siiporiorc quam probavcras conclusione
snlis (iriii iisipio ad occasuin , cxsiiinal el cxorciz:il dis>cnticiis ,
qiiod post laudcin vllnperandum puta-
kpiriliiiii iniiniiiuliiin ? rcs? Certc nlbil : ac pcr lioo qnld dc lam foeda varic-
VIII. Ji I,. Naiii poslquain collcrlionom noslr.ini, Intc rolligiliir ' ciiin a mc vidi llcct disputalio iii-

qii.o l:iiila osl voritalc oiiiiiila, ut iii tc lola rorrotur, iinvain non ' slt , a tc vcrn sit xstlinalio meoriiiii
iioc coiivicio oain lenicraic quivcris.Dco adigciito dlctonini ponniitiia , tctcrrimnm csse intcniionem
Ijiidasti, cHci iiini laincn cjiis aocusas. luam, ct rnlioncni iinbeciilam.
Atic. 0'icni (licis cjiis clTcctiim , non inlclligis csse AiiG. Mlrnris quod po>t biiidcm operum Dci, vitu-
vcslrnin dcloiluin. Ex liis cniiii vcris qii:c diiilis' pcrnvi lnsidlosam inlorrogaliiinoin luani : iiitcrrogaiis
qunsi (^iibilici , iioii ofnciiiir illiid quo estis h.irolici. qiilpiic dixlsli, < QukI iglliir siiuin iliabolus cognoscit
iNaiiiipio iil catbdlici dicitis quoil pcr sojuin sit fotiis, in sexlbiis? i Et volcns pcrsuajcre qiiod iilbil suiini
pcr corpiis S(!\us, pcr Douin cnrpiis, iiiidc fcoiindilas ciignoscal in sexlbus , c.i commoniorasti ,
qiiic vcre
Dco jiirc dopiilaiiir. Scd i)iim<|iiid idco iion indo l:ilis ad dlabolum non pcrtliieant, divorsllatcni sciliocl,
nascitur li.iinii, i|ni non sil sino sordo pcccati, ctiainsi qiia (cininlniis a mnscullno dlvorsns est scxus ; cl
iiniiis (lici ^it vila cjiis siipcr lcirani (Job xiv, 4, joc. comniixiioncin, qiia iil lilil gcnoronliir, seiiis ntcrqiie
I.X.\)? >iiii iyiliir illn vora diccndo , sod Imc qiioj niiscctiir ; ct fccundilalcm qtia ipsi lilil gencrantnr.
,

liilciii vciuni ost iicgnnjo, (;slls li:i'ictloi. Qiiia mi- 11 rc nnitiia falcinur fultini fnis.sc in parndlso, clianisi
iiiic D(,'iis noii csl aurlor faluitnlis, ct tainon aui lur licino pccoassol : sod lll.i Ibi (iilnra non crat, qiiaiii
cst rcliis, ot (pi:ind(. |i:iM'it(ir (aliliis. Sio iiilclligo, sl scnsoruiit, quaiidn piuii'iiil i lcxoriinl, qiil priiisipriin

po:cs, iiin:isi I liMiniiii ex oriijine viiiuni , ( iijiis non poccaroiit, niidl crant, ci non conliindcbaiilur. lianc
tiit :inclor Dciis , cuni crcilor ipsiiis boininis iinii sil lii ciincnpi.scenliam cariii.4 qiia caro coiicupisrit ad-
,

iiisi liciis. Monicnlo .sanc cxorbilasse lc n Iiio dojiin- vorsiis spirilum , siiie qnn iiiillus lioniiiium tiascitiir,
lc , i|U'i noKalis opordri Deinn iii bomiiiiini inoiilibiis < t b inc disciirdiani carnls cl spii itns, qnain didiril *

«i.bnilalcni. N.nii ogo \orlia liia . (|ii.c ((iiifitcor cl a


'
\ii;nicriiis, (amrii. Mss., (<im.
• iiiKi \iss., conrti^ril.
'
-m: \|»%. l.i \ii;ii. ,01 lin fiiiin i:'ri qiifiti liiilis. ' llic iarlioula.il iioKanii-m rrsiiiiiiiuus c\ in.iuuscriclLt
• Lodcx corl., itii.it : iniiiiis lioiii'.
»515 Lmiou QUAints.
nis
cailiolitiis ilocliir, Pol;!;;!! ve^lri lain c\c<'lleiilor ore tasla coiijiig;.i vidcbis, ct l.iccl.as
,
, cl iiic intcrro-
i.'iii(hiliis, lUM' pr.evariciilionciii priiiii lioniiiiis in no- gali:'nc r:auiliilcntissiiiia qiiasi niliil cssct
, (pioil rc-
>lr.'iii vcrlisse naiuriiin (Anibiosius. lili. 7 iii Imc. \ii), S|ion(lcii possct. nrgclias. Aiit si non vidcbas ,
pro-
Iniir crgd lii ipiure t;ic>iihii ? (|iii inlerrog;iiis i|iii(l fecto lia'rcsiin vcstraiii ipsa cajcitale iiilrodiirelias.
kiiiiiii ili;iliolns ciigMOsc:il iii sc^ilin.^ ;iIki noiiiiiKislj XV.
,
JnL. Scd ais nie nolnissc coiiciipisccntiam
i|n;i> ili;ili(ili iioii suiit, cl lioc qnod ojns est tii;u in- carnis nomiiiare. Qiii mdni nouiinare, t.icui; ci si li-
teiroijMlioiii ictlilere iioluisli. liaiic intcirng.ilionrm cui ', iiihil quod repicliciiilcics siiin lo( utiis : ipiis
liiain dolosuiii rc)irchcndi , non diviiia opcra qiise ergo crnircni persuadcl t:iceiido ? iiova crimiiiuiii
juic l;iiiilavi.
ct li;iciCMUS inaiidila pnrtcnta ! Silentio nico ait pcr-
M. Jix. Et quod laudas catholic:) , pavoris ini vcrsuiii dogma coiiiponi
essc ', iiun fidci.
AcG. Non silcntio, scd doIos;i intcrrogaiionc, sicnt
AfC. Ille in laiidc catliolica novit nosirain fnlcm,
snpcrins dcnioiislravi. Qn;iii(pi;iin ct silciilidin iiiiiiiii
qni pcr illain vcstruin dciiionstrat et expiignat er- rcprclicnilitiir, qii;indii id (picid diceiKiiini fuil , idco
roicni. 11(111 diciiiir, ne intcrrogationi re-poiidcri poiuissc cer-
XII. Jui.. Quod crgo laudata vituperns , ncn csse naiiir.
jiidicii, scd ruroris. XVI. JcL. Expendat Iioc prudcniia omnls. ct li-
Aoc. Noii laudala vitnpero : scd laiidavi qua- vera dcal ' oratioiiis iiividia:ii noiniiic lacitiiriiit;ilis o-lcn-

dixibli ; vituperavi aiiieni qnod insidiosc * intcrroga- saiii. C.onlitcris igllur nic nihil dixissc qiiod possis
sti , vidcns qiiid lilii ri^siioiidcndiim cssci, atqiie ita argiicro.

lioc t:)ceiis qii:isi iion essci. Iloc uiruin juilicii sit, Ato. lino vcro, rccti..siiiie argnitur qiiod intcrro-
an rururis, vidchis, si a furorc conquievcris. gando dixisti. Ut eiiiiii niliil e<sc piil.iiclnr, qiiod tilii

XIII. JuL. Qiui funire (|uidciii iiuicjuani carilurus nspoiidcri piissct, il!(idi|iiod possct, tii dicere iKiIiiisti.

cs, iiisi piiiis oijsceniiiii dogina rcjeceris qiiia iiiler Aiit ccrie ipsaiii ciir iKin argiio c;ccitalcin qua
:
, id
pu:iiitciiti:c piidorcin , niiiiqiiain lanicn a Ciirislianis ncc udcre pcitiiisti ?

avcrsatuin , ct arguniciitaiionis inopiam graves pcr- XVII. Jll Tii saiic iiostium vcxando silcntimn
,

forciis Syinplegadas , ncccsse cst tit bona dicta (]iii- prolnlisli (piod olim qnidcin ilcfciidi noii |ioliiit; nuiic
1)116 obriieris, aut scqiiaris, aut loecros. vero poslijiiain .Manicliai cpislol;i, cnjiis in libro lerli..

AuG. Non suiit boiia dicia, Juliaiic, iicgare Chri- scntcniias posui , vciiil ad publicuin , iiec cclari po-
siiun p.irvulis essc Jc uni , aiil Jcsum , id cst s;ilva- lcst.

lorcin, Ita esse parvuiis coiifitcri, sieut universa; Acc. Concupiscentiain carnis ncc Manicli.viis vcra-
murlaii ' crcatuni', uiidc dicliim csl, llomiius el cit,'r vitni>orat *; ncc tn vciacitcr laiidas : illc, ipna
jiimenta siilvos (ticii:s, Doiiiiiie {Psnl. xxxv, 7). Non nc-cii uiidc lioc sil iiialiim ; !u, i]iii;i iicgis ni:iliim :

prnplcrca ille vciiicns iii siinililudinc caiiiis pecc;ili iilc, (|iiia caoi pcriiiixtj; 'iiobis iiaiiira; liib:iit ;ilicn:c;

lalc iiiinien accepit : scd, Yocabis, ait aiigelui, nomen lu ,


(piia eani iiostr.c non vis cssc \iii:ii;i; : i||(;, (||[i:i

ejus Jcsnin ; ipse cnim solvum fiiciel puputuin suuin por ill:im crcdit corriiinjii I»ci partciii *
; lii, qnia per
a peccatis eoruin (Miilili. i, 21). Noii siint bnna dicta, iihiiii dclioiiostare conaiis cliam paiadisi fclicii:iU'iii.

al) Liic popiilo parviilos scpiirare , et idco t Iirisliiiii X\lll. JiL. ( Niiliiit, I inqrit, < noiiiiiMie coii-
dicerc cliam illis cssc Jcsiiiii ,
qiii;i salvos eos f.icii, ciqiisccnliaiii cainis, i|ii:e iion est a P;itro, scd cx
iion a pcccaiis, scd a scabiolis coruiii. Rcsijiiscc, miiiido csl ; ciiJHS niundi pnnce|>s dictus csl diaboliis :

obsccro : puto qiiod iion cx pareiilibns isla crcdcn- qiii caiii iii nomino nni) invcnit, qiiia Doniiiiiis lioino

libiis natus cs ; ct ecilc iii Lcclcsia non ista tredciile nou pcr ipsaiii ad hniiiiiics vi nit < (De Nuplii.i ci Con-
rciiatus cs. ciipiscenlia. lib. 2, ». lil.Viibis crgo ipsiiis .M:iiiich ci,

XIV. JiiL. Vidcaiiiiis taincii quid seiiteiitiarum coiiciipisceiiti;im cariiis iion a Doo lactain , scd ;i

mcaruiii arripucris ,
qin^d non-.ine erroris incessas. niundo, ciijus taincu miiiidi principcin di:ibulitiii

< Scd istc , I inqiiis , < in Iris onmibus iiominare no- dicis, coiidil;iii: profitcris.

< liiit concupiscciiiiam earnis , ipia; non csl a 1'alrc, AiG. Nuiiiqiiid ego ilico diaboliim priiicipeiii iniiiKli,

< scd ex iiinndo cst ; ciijiis niiiiidi princcps dicliis Cit et iiiic Dominiis ipsc iioii diiit? Niimqiiid Iioc c^o
< diaboliis : i|ui caiii in Doiiiiiio iion iiivcnit ,
quia divisscm , iiisi ipsiim dixissc lcgissciii ? ipiod cuin cl

< Di)iiiiniis homo noii pcr ipsam nd hoiniiies vcnit i ipse legcris, cur objicicndiim inilii piilasti ? Ncc lanicii

iDe Huptiis et Concupisceniia , lib. 2, n. 14). Dixisti idco diaboliis priiiccps cst coeli cl terr;c , ct om:;i'i

certe nie lixresim inlrodiiccic , ad quod probandum cuelcslis teircstrisqiie crc;itur;c , sccunuuiii quod di-
iiulla inca dicta sulijungis.
' Editi, et i non tacui. Abcst, non, a iiiaiiiiscripiis.
Ai:g. llta dicla lua subjungo, quibus inierroga^ti ' Aj ud iii;nieriiim , «k. M.
Mss. Al cditi, rididl.
• Sic
< quid sinim diabolus cngnoscai in sexibiis. > Dolosc * A|iiid Mar. (:l:ir. ct cdilioncs , ante vcrhnm, n/»(ic-
qiiippe isla diccbas , qiiando conciipisccnti;ini carnis ro/, Icgcbaliir, ('/ imicli'.si'iu coiilia Hlaiiicliiri rl i cl.Tf.i
seclaioes. Glcssciiia ^x 'ji^irfjiMC Iiuc trauslaluui, qiii:J
ciijiis plcniinque moiibus iieccssc est rcsi&icrc ciiam
auclorilale codicis Pnrlii iiin i;xp;i:ixinius.
» liliiioiics, perniiilmn. F.niciKlaiiliir cx iiia!iii.siri|.lis.

' xigmerius, esj. At"i!ss., c.ssc.


' Diiosliii: v(;rsii.s, neiiiic a vcrliis, lii, qniii cain. us,iiie
' ?jc Mss. lu \ign insiiliosa. a 1 vci'bu::i, ;'nil('»i, i;i i^tlilioiiil.iu- pii'ieiiiiii-s«> ri.'stinii-
,

* Vox, n!ur('(/i, aiJililiir cx iiianiiSiTi| ti,run' ti le iiiiis cx na.iiiscii lonim liJc.


nptr.is i.m['Kuie(;ti contu \ JUI.IANLM, S. AIJGVSTIM i:.i8
^547
rnm rcspicii, Oiliiun onin.bns iiidicit cleintiilis ci
Mundus cum (.ims esl : soJ q»i.i iM-m.ll ,

ctum csl. i>o-

appellaUis csl oibis lcrrx in lioinii.ilni-, qii>-


iniiiiduin d cuiicla qiii' iii intindi) suiit , non cssc .-i

iioniiiie

liUiis pluiiiis esl, siciiikIiim»


qiioil (licuiin esl,
/•."( mm 1'ali'', nc.|ue .lilii;! dcbere dcnuntiai.

iioncog.wiit {Jo.w. 10) scciimliiin (ino.Hic- Aic. Inanitcr ista dicis : nullus vd idiota calli.'li-
duseum i, ;

»iiiii<ii liiijiis (Id. xii, 51); ciis sic islo loco accipil innn.luni , nt dc elcinci.li'.
lus csl el diaboliis piiiifeps
dicltim C Miiudiis in mnliijiio pusi- aliquid cogilct. Nf.iiio cniin et iibi dicil de Duniino
SCCundMMi <iMOtl l ,

tutesl (1 Joan. v, 19); scfMiidum quod dicUim


esl Cbrislo, Ipse est propiliaiio pecculorum noslrorum:
prvplcren odil ros mun- non soliim nostrorum, scd el lotiiis niiiiidi (I Joan. 2)
Quia vcro de miindo iwn esiis ,
11,

diis (Joiin. XV , 11») ; cl innumci:.bili.i l.:ili.i. Ac pcr ila quisq.iain d.'sipil, iilcli:iin clcnieiitornm bic e\i-

li',c, niuniliim, Stiiptmis s.iiiclis do.ci.liliiis, pr.i dif- sliin.'l iiilclligciida csse peccaia. loluin boc crgo

fercnlia scnlcnliariim , nun.; iii bono accipii.i.iS ,


niiiic ijiiod islo moilo ditiiur iiiuiuli.s, non nisi in lianii-

in nialo. Ad boiia cjiis perliiicnl cxlmn cl tcrra ,


cl nibus iniclligil.ir, qiii sunl p.'r tolum muiidum , iil

oiniiis in cis Dci crcatuia : ad mala ojus pcrliiienl coii- csl, totn. qnaqiiavcrsum inc.ilitur, orbc lcrraruin.
ciipisccnlia caniis, et coiicupiiCeiilia ociiturum,
ctamOilin l|'Sam doniqiic hiiinanam vilani, qna nnii scciindum

tirciili, VL-1 , siCMl ipsc pnsuisli, si./icitid ti/a'. Sicul Deuin, sed secundum buniincm viviiur, miinduin boc
cr"0 i.unc in bono , nniic iii malo lcgiliir miin.liis :
Inco appcMavil Aposloliis. Ideo diligi vclat , ct dicil,

polcs, aliipiaiido iii \)-<uo posilain concii- Onniia qiue in mitndo siinl concupiscenlia camis etl
sic lcgc, si ,

pisceniiain carnis, vcl conciipisccntiam oculoruni cl cunciipiscentia ocuiorum , el ambilio ueculi, vel tn-

s. (1 sic noii iiivciiics, siciil ncc snperbiam viljc ,


qu')d perbia vila:; qucr iwn est a Palre, ted c.t niuiido esl.

illisd.iobus inalis ' a.l.lil.iiii c.-<l lcrliuin. Tu , si quid p.ilcs , iii boiio aIi.|iiaiido iioininalaiR ,

XIX. JiL. Ideo aiilcm dixi clo.jniis le usuin oninino Scripluraruiii sanctaruin locu ullo , eoncupisccntiam
Maniclix-i, quia clsi in aposloli Joannis Lpislola noii- cariii^ ostcndc : el iioliaperiis rebus ncbulas lo.pia-
iiulla ev liis veiba lencaniur; lamen qiiia ccrlum e^l, cilatis oiruiidere.

ii.in ibi illuni Ecclcsiic niagislrum aul dc eariic , aul


XXI. Jll. Ccrlcaposioliis csi, ct prxcipua Doiniiio
de sciisu carnis , aiil ilc coii.iipiscentia nupiiali, qnid-
Jcsu charitale dilcctus : taincn iiisi inlcntioncm ejiis,

quam talc sensissc, qu:ilc Manicli.tus vcibornm cjus


vel Evangelium quod scripsil, vcl Epistulanim gra-
usnrpatione comp.nit ; noii ii.juria cjiis v. rba csse
vilas indicarcl, vcrlia isia qii.T posuiinns , ila niilliun

dixi , ciijus seiisiii scrvicbanl, ul cloi|uia inicnliunis ul Scripluris 0111-


|.nssciil lebiis ni). rrc |it'.i'jiidiciiini ,

su:c mciilo ccnscantiir : ut siciil apiid saiiclinn J.i:in- '


iiibiis, qu.e iniindnm a Dco factuni asscninl, cedere
nem api)Slulic;i sni.i iligniiale revcrenda, q.iia iiisi-
cogcrcniiir. Verimi ipse Evangclii quod conscrij.sil,
iiuaiit vcritatem iln apu.l .Maniclisnum obunibrata
,
rcvercndo sc coinniunivit cxordio '. Deus, iiiquit,
illurum sigiia non c\|ircs-a vidcaiilur.
eral Verbum ; per ipsum facla sunt omnia, el tine ipso
Auc. QuiJ addis t iniptiali, > cl dicis « dc concii-
(ncluincsl niliil. Ac dcinccps : trat liimen rcruni
piscciiiia niipti^ili, » iil v.sli:is piidei.d:ini susccplain
qiiod illiiminut oiiinem liominem venienlem in hiinc
iu:ini iioii.iiic boiieslo nnplianmi ? CoiKiipib(Ci.lI;iin
niundnm : in lioc niundo ernt , et mwiaut per ipsum
carnis di\il apostulus J<>:iniies, iinn concupiscciiliain ha-
fiiclus est. Ilcniqiic : Yeibiim cnro fnclun. ett, iil

nnplialeni; qu;cpns-cl cssc in pnradiso, i-liaiii si ncino


biliirel in nnbis (Joan. 1, 1 , ">, 0, 10, li). Qiiibus tc-
pcccasscl, In app. 11111 fLCunililalis, noii iii prurilu vo-
stinioiiiis iiiliil in sensibiissuis obscurilatis rcliqiiil :

liiplalis; aiit cerle spintiii scmpcr subjaccns, nl nnii


sed oslcndit Dciim sc nosse ct assercrc lotius inundi,
nisi spiritu volciiie inovcicliir ; iiuiK|naiii ailviisns
aique eoriiin qii:c in inundo siiiii oim.ium cindiioreni,
spirilun) coiicupisccns, ul cl spiritus advcisiis cain
Mai.iclKcisqiie nullum ad scnlciilias siias acccs^uin
ronciipisccre cogercti.r. Ab-it enim iil iii loco lanl.x-
paicrc pcrdocuil. Q.ioni:im qtii omniiim nalurarum
fclicilatis, cl in l.oii.inilins illic t.iiila pacc lclicibus
Deuin asserii crc;.iorem , ;.l)iiiiiiir, sinc lidci dispeii-
esscl ulla discor.lia carnis cl spiritus.
dio, snbslaiiiiaruni nomiiiibus, ad sigiiificationcm
XX. JiL. Aposioliis qiiippe Joaiincs ciim ad \irtu-
cupiditatis in.modicn.
iiim omnium fasligiiim provocan:! lideles, el sludium
Alc. Scd lu conciipisccnliain carnis , ncc qiiaiidu
saiiclilalis nd :illilii.liii<'iii (loniiiiicx convcrsalionis
imniodici csi', vis iiilelligi nialum ossc , sed lionum ,
c\tcndcrci, ad ((iiiip. n.liiiiii, 111. 111. li loliiis iioiiiiii.;

' t't jiicuiidilaliini iiii- e.is.iiic poliiis boiio male iiii qni ca uluninr iniino-
iiiiiveisa pia'~cnliiiin lioiKiriini ,

lamenla eoiicludcns, Solilc, in.piit, diUgcie muiidiim, Ac pcr hoc si c,oiiciipisc<'iitia caniis bonuiii cst
dii c. ,

nrr/HC ca qu<t in mundo siinl. Si qiiis diligil miiiidum, profccloct modicaboniimcst mo.liciim, ct iminodira
qiiod boiiuni cst immodicum : s.:.! in.idica iili, hoc csl, iil
iioii cst iliniilas Palris iii co : (\uoiiiiim oiiiiic ct,l

(li.is, liono hcnc nli imniodica vcro ini, lioc est, ul


iii miiiido , concupiscciilia carnis , el ccncupiacciilia ocn- ;

siipcibin tilir ijva' iinn cst cx /Vdc, ditis boiio nuilc nli. Situl viinini pn.cul .liibio Ihi-
!oriim cs/ , cl ;

miindiis irnH.sil concvpisccnim iiinn cst oimiis ciiim crealiira Dci boiia csl ( l 7im.
j<(/ ca nniiido esl : cl , el ;

(jiis qui atilem [acit lolunlalcm Dci , mnnct vi aier-

nuin(\Jvan.
;

1517). Quantiiinad supcrficiciitTCiliu-


'
r/i;t', credere. Mdius nianuscri|ili , cciicrc.
*J
11, ' Sio Mvs. Ijllli vcro, mmgciium qiiod coni^ripstl , rev,'-

nndn conniiiniiiil ciordio.


' ii>)c clijin liic/i, ninli^, |Talcrieia:it cdilinnes.
' iilili, moitiin CNi; cl lanln losi, qui cn utunttir
' In M>s. var. liirl Iwiiu uin. modicc. I ircqiic loco c.\ niaiiuscni loiuin fklc cisUfc'»iitur.
,
ir,i9 I iRi: K yi) ,\uii:s. i3.-/,

IV, i) : <'t 11" iiiotlico viiii) uliliii', 1)1)11(1 h.'i)0 iililiii'; Ou;isi iioii invciicril laiiliis dorlor undc illaiii, sod
niii vero immoilicu viiio iiliUii', buiio iiiali^ iililiir. Sid unde luxiiriosiiin noinine cjiis argiiorol ; ciiin liixii-

Jo.iniR'S iimiqiiam diccrol viiiiim :i l';iii'c iioii csse . riosiis iion ossol argiiendiis, iiisi ejiis desideriis olic-

slciil connipisoenliaiii c;iriiis tliiiit a l';ilrc iioii cssc. dirol. Desine iiiulluin dicero, et pariiin sa|ierc. Niin-
Noii igimr iiivcnis, qu,c coiicupiscciiiia carnis non sii quam criicies, quanlolibel loquacilalis tii;e numino, qiio

.1 Pairc : qiiii cl imiiioilio;i boiiiiin osi .iimd lc ; ci illc in prorunda raptaris ; prorsus nunipiam cflioies, nl
polius iioii cst homi», qni hono iiuniodico ulilur, id luxuria sitmalum, et conciipiscerc qiix ad liixuri»ni
osl, qui boiio malc ulilur. Qiiid eigo diibilas brovilor perlinont non sil malum, oliaiiisi tali coiicupiscen- '

a)ioricqiic diccre, qnod obicure longis .infraclibus ti;e non consenlialur, iic nialiim perpelrelur.

dicis, qiiod (iixit Joaiincs lalsiiiii csse, cl tc veruin di- XXIII. JuL. Sic enim et iii Ii^vangolio sno dixerat:
ccrc? FalMini esi cnim quod illc ail, Coiioupiscontia Mundus per ipsum faclits esl, cl mundus eum non cc-
cariiis iioii csl a Palro ; a (loo suiil oiiinia nalnralia (jnovit (Joim. i, 10) : iion uliipie iit elomonta Cliri-

boiia : si concupisceiilia c;irnis ', ul dioilis, cl tunc slum ratione carenlia polnissc viderenliir vcl cogno-
bona csl, cnm ca qnisqiic immodica ulilur; sod ille scere vel nog;ire; scd ut niundi appellatione turbn
malus csl (|ui bono ' malc utiliir. infidelium signaretnr. F.odein ergo niorc in pra!scnli
XXII. JuL. Praxipil crgo non diligi mundiiin, nc- qiioqiie, omne qiiod in muiido est, id esl, oiniiia ge-

qiie oa qu,"»; in muiido fiiiil ; el dicil quDui.im dile- ncra honiinum ita voliiptalibus inliaTcnlia. nt boiin

cloribus s;cculi Dei cbaritas inossc non possil : sod cuncla rationabilisanimantis aut potcsiatum pbaleris,
iion ut lioc nomiiic dilcclionis a sacculo subniovciid.c, aut opum sarcinis, scnsibus mctiaiitur, cxosa ait sii-

allcrum ojusquam Deuin vcruin inlelligi faoiat coiidi- perbia lurguissc, qua; ex Deo non cst, id est, Doo non
lorcin vcrum ut agiiosoant lidoles, iiullas proscniis
; placcl, scd cx miindo esl, vuliinlaiis soiricet buiii:iii;e

vil:c cupidiUiles pi;ufcieiidas essc virtiilibus, nc mcns p;avilale concepta. Et idoo vos, inquil, sna non debct
ooruni anl coniparandis opibus, aiit conquirendis vo- a'mulaliunc corruinpcrc : quia qui laeil voluntalcni
liiplalibus occupata, a cliristian;r, qux vera cst, pbi- Dei, a:tern:c fit beaiitudinis eonipos, noc cum pr.Tseii-

losoplii;c dcducatur vigorc. Quonium omne quod est in lium fragililate pr;etorxol;it. Krgo Joaiinos apostolus
mundo, conciipiscenlia cainis, et concujnsceiUia ocuio- odio liabcri muiidum pr.ocopit, quomodo ct Dominus
riiiii esl, el supiTbia viur ;
qiia: non esl ei Putre, s^d e.c in Gvangelio, nun soluin corpus, sed etiam animani
iiiundo esl : cl muiidus Iransil, et coiicupisccnlia cjus ; ips.-^m noslrain udio habciid:iin csse nionstravit : Qui,
qiii aulcm fiuit tolunlatem Dci, manct in aHeTnum, inqiiit, non odit patrem, aut frulrcm, insuper cliaiii

Miindi crgo nominc, moros lioininum nibil post banc animam suam, non esl mc digiius (Luc. xiv, 20). Cuiii

vilam essc autumantiiim, divorsasqne niorl.-iliiiin tam corlc (idoliiim aiiiniiis se odisse noii possit, ipii aiiiore

p;impas qiiani luxuiias indioavit. coi, ullissiuin felioitalem suain doloribiis cli;im cl
Aun. lirgo si t mundi nomine, morcs liominuin periculis incrcatiir. Qiiid igiliircgimns? iVposUilum vi-
nibil posl banc viuim csse aiilHmantium, diversasque delicet Jo.iimcni, ox iiiore Sci ipiiiraium niiindi vooa-
mortalium lam pompas qn.ini iuxurias iiidlcavit ; i
bulo noii n;iliii;ini pereulissc reruin, sod vili.i vobiii

iii liis siiiil illa qu;c essc dixit in niuiido, ot a Palre latiim : alqiic ila conciipisceiitiam cainis Dog;is e ev
non cssc ; in quibus priiiuim locum Iciiet Ina illa pid- Dco esse, sicut omnia qiioC in niundu suiit. QiioJ
cbra suscepta, coiicupiscenli^ scilicel tarnis. Sod tu non secunduin Apostoli scnsuin, sed sc-
Maiiiclixiis

videris, in moiibiis bominnm nibil post banc vitam cundum pcrlidiam snam vebjtconseqiieiiter arripieiis,
essc opinantiiim, \«duissc intolligi oculorum concu- noc cflnoupisocntiam carnis, nec ipsam tarnem, iiee

pisocniiam, quoniain liis robusquas videnlinbanrondo, lotiim poilrcmo mundum a Deo coiifirraai cfreotunt :

noliini ea qiuv non videiit credore ; in poinpis aiitein qucm lu sccutus, conciipiscenliam carnis, non a Dco,
niorlarmiii, ainbitioncin si'Culi vel superbiain vit;c ; sed a diabolo condilam credis.
in luxuriis vcro, concupiscoiiti;im cariiis ;
ut oninia AuG. llanc ego concupiso.entiam carnis maluni dico
liia nui' Joaimcs poiuit, complcxus csse viilearis :
esse, qiiam dicit Joanncs a Palre non esse, et quam
(|'iasi possil ' csse luxuria qu;iiii viliipoi;is, nisi con- dicit Ambrosius in natiirani noslram ex primi lionii-

scitialar conciipiscontiic carnis qnam viluporandam iiis prvvaricalioiie vcrtisse {Lib. 7 in Luc. xii) ; unde
osse iion pulas, cl boimm appellaiido insiiper laiidas. Joaimcs volens lioniiiics inlelligi, cam dioit ex miiiido
Quid cst auloin iiisanius, qiiam liixmiam iii:iliim, ot
esse. ilanc coiicupisccnliaiii cariiis ct .Manicb ous iiia-

coiicupisceiiti:im liixiiri;e boiiiim dioere ' et piiuire sed iinde sit iiesoit autom boniim di-
liiin dioit ;
: lii

.ipiislolum Cliristi nomine conciijristcnli.e ciriiis, r;on quia el tu uiule sit noscis et cani ncgando esse
cis, ;

qis;iin conciipiscciitiam carnis, sed potius aocusassc nndc illam esse dieit Anibrosiiis, facis iil naUme inali,

liixuriam, qiuc oinnino nulla esl, nisi cum qiiisque


qiiam Deo oox'lcrna.ii desipit, rcclc sibi e:im vidi^aliir

conciipisccntia c;irnis illicilur, lr;iliitur, possideliir ? Maiiicba'iis. F.rgo ut cl rod.ir-'iiaiis el


Iribuorc tii

Maniobaiis, illiid qiiod dioil JoaiiiiCs a: osloliis, opi-


concnpisccnlia ciirnis cl p:iiilo posl,
'
vimiioriiis, ,"!C(i :
soopus cxpoiiit Ambrosiiis. Qiiod ciiim pcr pr;u\ari-
ii iilciwiliis. At inaaHscri|ili pi-iorc loon l);\l)ciit, si ; posu--
rioro. sc(/. cniioiioiii prliiii l;o;iiinis innluram vcitil, loiii uliijiic
' Oiilox Mar., bonn. omisso, ((;//;seJ
' \i„'iiiei'iiH, cli::m i cniiciipiscciilia: .
' KiiiU, HonposMf. rani.ula noga^is auctoritat; ma;iii
resliluiuir c\ ii.a-Uicri, Ls.
siri;io:uin cx|u.ii. lur.
1^4 OPEHIS IMPEftFKCTI CoNTiiA JUIJANUM, S. Al GUSTINI 133!
Deo cou^leriiuni nnliiin csl ; ucc^il crgo M:iiii(li.i'U!> : ct o( iiloniiii fn ssc, ipiaiii ciilp;iin.

Cl (.iincii iii:iluin csl ; I.1CO.1I ergo cluin Jiili:iiiiis. Aic. Ilntc iil.rii iiio .scciiiido, satis respondi luarti
XXIV. JuL. Conslal i(:ti|iic lii>.i(tiin Ji>:innc>ii niill.im mm. Njni .sicm ihl, iia et liic garris inania. .Niilli
libi crroris occusinncin dcdis-e : lc |»orr"i iJ (iikhI *"' "'fl os Cinli-ti, cotictipiscciiti:iiii cariiis, qn;
Hnnich.Tiis protiilit inihiliissc. Alqiic ut a|)osioli j.tin caro conciipiscii a.lTor-us spiiituni, prius in hoiiiiiM
<?\isliinaiiOMe (lefons:i, ni.Tniiiii su|icr hoc vcl hroilcr c~sc ca>iiisS('. quini ciilp.iin. Quidquid illud esi, qii.n
roiislruinius : qniil litc sancluni Ju:iiiiu'ni cxisliin is diio illi lioiiiiiies posl pccc.iliini in mciiihris siiis s.'n«
iiiliiiiare, cuin conciipisccnliain carnis ctconcupisccn- soriint noviini. iinde pudnr coruin pndenda coiitcxil
li.-iin oculoriim ex Doo non cssc pronnntiat 1 Gcniisiie (6V/1 III. 7), prooiil diihio ciilpa cnntrjxil.
ipsunt cnniuplscciili.c, qii;i' iion iiicdioeritatc conccss.i, XXVII. Jiii.. Ilic laiiicii ncccss:irio cxigo. qnihiil
scd iiiniiet:ite proliiliiia in vitiuni c:iilit; an soiiiiii Idii soinniis rovolaluin sit, ut iioiitiiic CQnciipisceiilirj
cxce.ssuin, qni iioii n:.tiiralis, scd voliintarius dipre- coonntiiim lihid.iicin iiuliraiani putares. Salvis eiiiil
liciidiliir? opiliiis ' vcritalis, qii:is dispulalio longa patifi^ili
AiiG. Si iii vitiniii cadil, tiiiic caiii saltcni ntaliim piitcnius iiccdum ('lariiissc, ad ciiiiidcni :iucloreiii at<
essc conccde : sed ciir eaiii titnc '|uo iiie honuin esse lincrc soiisiis cainis , ad qiicin ejus forina pcrliiioji
coiiloiidis, ct cniii hoiio inale uti dicis, qiii coiicis^uin AiG Alii sunt raniis scnsiis, qiiihus c:ii'0 pra:Seiili4
ejiis iiiodiim cxcedit ? Sic ciiiin iioii ip^:i, sed ilio ca- corpoialia spiritui i|undain modo niinliat; el alii siiiii
dil invitluni, (|uica malc uliiur. Vidcsiiei|Uaiii iioscias carnalis conciipiscentix niolus, qiiihus caro advcrsns
(juid lo(|uaris, (juando ncc in tua deliiiitioiic con- S|iiriluiii ('onru|iisceiis iii qua-ipic illiciUt aiqiic ii.lio-
sislij ? licsl.i pr:i'olpilal, iiisi advcrsus cam ctiani ipso spiiili.
X.W. Jui.. Si dixcris, nnininc conciipiscciili:e (onciipisoal : qu.-c di^cordia carnis el spiriliis . noa
ciiiiiti illiini ipsiini nioduin, quo liciia rcriini iiatiira- crcatori carii s aut sciisiis , sed m:ilu suasnri et ho-
liuin alficitur volupialc. ul conriipisCcnti:i cirnis iii iiiiiii prcv.iriratori tiihiiilur ab cis, quoiuni fidc san*

iiiiivcrsiini riproh:ita vidcalnr : ergo et sensuiii ocu- ( n ur iusamis Pelagiaiiorum cl M.inichxorum daimi.i •

lonini, ct iiiUMdiiiii ipsiiin, ct giiidqnid iit iiiundo c^t, tiir.

a diaholo ciiiiditiiin pnditcrc ;


quia orania pariter ex XWIII. Jiii.. S<.'d si lioc (iiigatur aiidiigniiiii , lc
Dco noii csse dicunliir. Qnod c<Tte si :iniiucris, iioii contiiiiio ci-assissinia duhii nulies involvct. II C(piip|iR ,

«fllcicris Maiiiclia'us ; es eiiiiii ctiaiii nuiic : sed lioc conciipiscciilia carnis milliiin ahsoliitc gciiitaliiini
le cssc, ut aigiiniciiiis luis olim, ila i|un'|iic prores- l-jnetnr iiidiciinii ». DiiuTiii eigo :iu;os lnc vooahiilo
sioiie monsti':iliis Si aulcm iiu'l.itiiiii crrorciii pavc- variuruin siticiiles ('ariniiiiini vcrhoriri , dicain casli-
sceiis. dixeris Apostoluin noniinc coiicii|)isci-iiti:p g:iri a saiiclo Joanni; hclluoiiiiin pal:i(uiii , dicaiii ciil-

carniset ociiloriiin coiiciipiscenii.c, ct iioiuinc iniindi, pari inimirioiites' (idorilins n:ircs; loluiii postrciiin
intn res ipsas, qii.c cuin iiilr.i conccssos lincs lcncn- piiclcr Id qiiod tu :irhilraris : liheia cst clcclio , iiIh

liir, iniiucn:u sunt ; cuni aiiioin iii illicit:i procurrunt, spcciali» vcrhi nutla prc^sura csl. Aut crgo iioga illa
iiiinl rcprcliciisihiles, adiiolas^c : cl.irehit, qiuKl iii qu:c dixinius conciipi^sci ; ei inficiarc, ut Solcs, oinii:iii«

priiiio opcrc egiiiius, concnpiscontii; iiatnralis nnn conscionii:c : aiit si iiecdum co usqiic inipiidcnti.i in-
gcnus, non spcciein, noii modum, scd exccsstim laii- calluil, iit liis coiiclur ohniti, asseiitirc daninatiuik-iu
tiiin in cii'p»iii vciiire. Ati|uc idcu lioc te^tiinoiiiiiin genil.ilis jiioundilaiis ncc iii scriiiiiiiilnis iiivcnlri.

Apnsloli iii rcliqiiuni pudoiticr cavcto, no illud si vcl .\lG. Il:i liic (licis, (pi:isi iios ('oiiciipisronllani c:irnis

lovi coinineinoiationo pollucris, doreiisus qiiidoin niliil, in sulaiii volnpLitoni gciiitaliuiii dicainus a'Sln:ire.

prop.ilain vcio proditiis approhcris '. I'iorsiis iii quocuiiiqiie cor|K>ris scnsu caro cniitra

AuG. Scd, lioino contciitio>c, niodiis concupisccii- spintum coiK'ii|>iscil , ipsa cognoscilnr : ct (pioiiinm

lia;, qociii dicis esse conccssiint, tiinc noii scrvatur ,


si iion advorstis onm splrilns fnrliiis coiicupi..('.il , ail

<]uaiiilo illi iinpcllonli cniiscnliltir aiit ccdiliir, ct itur iiial.i porlr.iliil , iiialiiin essc conxiiuitiir. Piopier
in cjii> exco^siiin : ipio iit iion caliir, resisliiur ntalo. ips:iiii Sciipinia dicil : Scquius oculo quiil criHiiiiH

Qiiis onim diihilcl nt:iliiiit cssc *, cui nI ohedias, nia- ctl (Eccli. xxxi , 1.'i)? E( iiliquc oculuni , iion iioipii-
liiin facis ; si rcpngiics, honuiii ? Qiii ergu vult toin|>c- tiaiii , crc:ivit oniiiluni rroator Doiis et cor|>oruiii cl
raiilcr vivcrc, noii cniisoiili:it malo qiiod laud.is; ct scM^iiiiiii. Eoco uiiilo inloll g:is (si vcrilnti noii i(<:isl.is)

qni viilt lidclilcr vivcrc, imii lihi ronscmi.il citiii ina- inessc nialuni iialiir:i' iioslr:c, cliaiii ciiin crcahir,
liiiii laiidas : proiiidc iil vos c.ivc:it, coiiciipisroiiii^iiii qii:iiiivis creoiiir a boiio hcnc l>oiiiiiii. Scd uiido sil

carnis nialuni Cssc sciat; ut aiitciii ct vos cl M.nii- hoc nialuni, disce ali Aiitlirnsin, nc nd aliam, id cst.
cIkcoS, uode sit sciat. ni:ill n:ilurniii inirodnrciid.itii Doo co.clcrnam, snHn-
XXVI. Ji'i. Excrciii liiinc lociiiit in «cciipilo (irio- giiini pr.c|ii':is M:inicli:i'0.

ris opi-rls liholln, niqiic nslonili, priiis iii lioiniiic \XI\. Jil. Qiiid oi"^'o llhi opiliil.iri polesl, niio.l Ci!«

ci.'iiciipisccnli.iiii caiiiis iprc spccioni ' iriii:il saporis iiitor on:iinti\lioii('iii soxiinm , rociiiiililatcni cociin-

' F.diti, per priLiin wro perdiliiit appinbii. Conriiiitior


tliiiii, iioluiconciipisceiili.T noniinc laccrarr, rnni cm
r.-wira, ijiii' \''lcriiiii osl Ijliniriini, h-ciio.
ViKoioriiis : niis iiiiiii iliihilat cssi:; oniisso m iliim, ' Sic Mss. Kirtti aulcm, opeiilnni.
quml oia! iii iiia:iii.scri| lls. • su; Mss. M edili, iiiiiuum.
' la Ms-.., tpciii. iDcus porploxus ol dopr:ivaliis. ' rorlc, iiiifnoranlcs.
t353 '-•lll.P. ^»L'AHTl)S 13-54

IK'C lii Ciin M:ini. Ii.ii» ili .ItoliMni poliiei is appioliarc ; f.ccuii, illii pliigi ici:iij'iiiniiiie pcrciiii, ilUi lllcccbra

n jaiii ips:i |ir riiiiss;!' (lispiil.ilidiiis con-.oiniciili:! rl.i- loiitcsqiie i'trcaii, itlii li-x iii iiicinbtii riiugniins lcgi
rir!s.s('l , ail cjK^dciii iipeiiiiii n (iii r.'ii; siiismn illiim , tiiciilis. Iliijtis pndct, (I iii^iifo pudet. Naw si hoi non
qiio ('oiiiiiiixtiiriiiii ci.rpiis :irri<iiiir, :id cnjiis iiisiilii- csscl, quid nobis csscl iiniralinf, quid iirelitjionins, si in

liiiiiciii <(irpor;i, (•oiijiigl;i sciniii:! refirrciiUli ? tiii'inbris tiosiiis, twti dc rilio ccl pivna nosira , sid de

Aic. .Vlia csl vis sciiliciiili . iiliiul viliinii cdiicdpi- Dii Cii:ifiiitJi-remur opiriliiis ( Dc .\»;)(i;s <( Concupi-
-
5f.'iidi : disccnic .luo isi.i (lilijciiliT , iioli cri-in? d. scnitUi, lib. ••1, n 2i)' (^l.niiil ccilc qnalilcr gisli:il :

fdi-niiicr. .Mia cst, iii(|ii:iii', vi> scnlioiicli, ;iliiid viliiiiii g:iiidi() suo n >ii pol(Sl a.lliibcrc frcnns; lciict meam
Coiiciipiscciidi. LiRc l.v.iiikicliiiin : Qlii lideiil, iiiiiilil, sciilciiliaui, qiia coiiciipiSi"ciiliaiu natuialeni malam
inulifirm itd coiintpis:ei:tlui}i eain, jiiin viixchulin csl pdssit oslciidcrc, ct diabiili opci ibiis dcputarc : qiiam
enin in eorde &uo (.Wfl((/i. v, 'iS) : nnii divil, yiii ^idc- sciiicnliam dc ore mco dicii vi vcritatis cxtDrtam
ril, qood csi scniire pcr cum scnsiini corpoiis ipii coiicioiialiirqiic scclcstissiinuiii ati|uc profanissiinum
dieiliir visiis; scd, q-ii vidciit, iiii|iiil, ad concnpisccn- esse , si ca quc a Dco facla dicamiis, pudorc opc-
duin , qiiod csl vidcrc nd iii:iliiin. Visus crpo scnsiis ricnda fatcaniur Scd alacrilalc foiiimotior iion potuil

Ciimis csl boiius : coiiciipi'ceiili:i vcro carnis niolus poiidcrarc qiiid diccrct : asscrciis ciiim in opcribus
rsl nialus. Qiio malo si liciie uiiiiir cunjiigaiiis, non Dci pudendum nibil csse , operani auicni geiiiialiuni
eum bonuin facil ; scd o|M:ri bono scrvirc compellit. I
udeiidam csse, ct iileo iion possc eam Coiidiluris

Facit eiiim nonnisi boiii iiliquid ei pcr ipsiiin, si niiiil operibus adscrilii ; suliiio c iiifcssus esl illam iioii

fuciat pniplcr ipsiim : si .lutciii racini ali<|ui(l, scd la- soluin hunesiani , scd ciiain jnstam; non solum
iiien in conjiige, proplcr ipsuni , iion ci vcniam darct creaute Dco, vcruiii cliam judicantc, iiostiis corpori-
Apostoliis giiitia iiupliarum (I Cor. vii, G), si noii biis' attriliiitam. Osleiidi iii lerlio prioris opcris libro,

agiiosccrci cssc pccciUiiin. non possc idcm pcctiam csse quod cnlpam.
XXX. ivL. Opmtcrct quidcm iiiliil posl prinnim Auc. Noii osteiidisti . quod le o^tcndisse inaiiitcr

opus, qiiod ad saiictiiin Tnrbantiuni edidi, supcr iic- jacias:iuio ctiam ipsi; quodain loco obliius qnid aiita

fcssario n;it»r:iliuMi piidore dissercrc; quia ibi ita diiisses, coiifcssus cs cnlpam eliam pceiiam esse pec-
plene actiim csi , ut iiisi deposiiis omniiio nienlibus caiiiis.Qiiod cgo cum libi superius rcspdndcreni (Con-
iilbil binc pobsii aniliiguitatis olioriri. tra Jutianum, lib. 5, ii. (0), satis cvidenter osteiide-
At'C. Saiictiisfurle Turbaniius, ipso opcre tno leclo, ram, ctiain pcr Apostnlum probans piinin peccala
qiiod ad ciiin lc scripsissc coiniiicinoias, eliam pro- pcccalis : qui cuni dc quibusdain dixissct , quod iin-
plcrea iii cailiolicam ndem rcspiravii, quoniain le iii niiitivcrinl gloriani iiicorniptibilis Del in simililudl-

lali cansa dcfcci^se cognovil. iicin imagiois cciiupiibilis bomiiiis, ct volucrum , ct


XXXI. JuL. Taincn cum defensor Iraducis ne tenui quadrupcdum, et serpcnlium; protiiins hoc pcccaliiin
qiiidcin pnssii ab eo unguu deOectcre, iiieuniquc rhe- aliis pcccatis oslciidens csse punituin , Proplerea, In-
lorica cl.'gaiitia faligcl pudorem , ciir divcrsis liomi- qiiil, tradidil iltos Dnis in desideiia eordis illorim, in

nibus* iicg"liiim ipsiim coinniixtionisjiiv.it liinc ea iinmundiiiam ; ut cunlnmcliis officiiint corpnra sua in

qii;c rcbus aclis coinenit, parciiate doccrncre? El in semelipsis (Roin. i, 25, 2i), el ca'tcra qiine ibi coii-
licc ergo loco, ct in inferioribus, iibi cgo disi , « Pro- texuit. Ncc in Psalnio diceretiir, Appone iniquitatem
pier hoc relinquel homo patrem et matrein, et adhcere- super iniqnilatcm conim, el * non inlrent in luam jutti-

tcet uxori; et erunt duo in carne una (Gen. ii, il} : tiam (
l'sal. lxviii , 28) ; nisi jiisto judicio Dei puni«
ui ciiprinicrei ridcin operuni prophcia prope pcricu- rciitur additis pncccdciitia pcccata pe<ca'is.

liini ptidoris acccssit; > quasi pncdaiii inveiiiens ge- XXXIl. Jll. Et ideo super hoc laborandiim noi\
Slit, cxsullal, et clamal : Aperta prorsus, et vi veritntis, est : commcndo lainen dispuialoris acriinoiiiam ', qiii

iiiqiiit, exloTta confestio! Dicatiir cansa, cur in expri- qiiam dicit a Deo rcddiiaiu, non viilt a Deo cundiiain;
meiidis opcribiu Dei, prophela prope periculum pudoris pruiiuntiaiis Dei nnii couvenire opcribus ,
qu.id vull
aecctseril, llane vero humana opera pudenda esse non ejiis convenire judiciis.
debenl , ted plane gtorianda , et divina piidenda snnl ? Aiic. Apparet te iion iiitclligere quoniodo dicliiin
Itaiie vero in doi]uendis et expriinendis opcribus Dd ,
sit Deus tnorlem non fccil (Sap. i, 15):cujus tamcn
uoa hoaoralur prophelce vel amor vel labor, sed pericli- judicib qu! pcecat moritnr. Coiivenit ergo judicio ejus
tatiir pudor! Quid enim potuit Dcus facere, quod ejut ul moriaiur peccalor; ncc tauien operi cjus convenii
ptisdiculorem pudeai dicere ? El quod est gravius, pu- niors, quia Deus mortein non fecil. Ejus quippe juslum
deut Uominein alicujus operis, qiiodnon homo, sed Deut est jndiciuni , ut peccato suo quisque perciit , cuiii

fuit in homine : cuin omnei opificei qiianlum * possunl pcccaliim Deus iioii faciat : sicut inortcm non fecit

labwe tt induitiia id agaiit , ne de tuis operibus eriibc- et Itimcn qiiero moriu digiiuin censet, oecidii. Uudo
tcoHt? Sed profeclo illud nos pudet, quod puduil prinios legitur, Deus mortem non fecii; lcgitur, Mort et vita a
itlot homines ,
qnando pudenda lcjtirunt : iltn cst pxna Doinino Dco ast (Eccti. xi, 14) : qiix duo inlcr se non
' Korlo , nominibus. essc conlraria profeclo videl , qui&i|uis ab npcriUiS
' vis», <7i«.n.'o. — I ilx-r si?cuiidus ftc ^iif liis et Conciipi-
XHiiuia, II. 2i, lcrt, ciim oi"iies oii.7i('.'s qiianlo possimt '
Fdili , operibHs. Melius Uss., rorpotibiis.
itiliorf : ciiin li ic laiiit?u iinia : • I oii;)ros Mss , nmi onmes * vipnierius oiniilit, c(. M.
* opijices quanttun po;smit hiborc » M. ' Sic «s.>. In vn;;i., luiitti.niiun.

PvriioL. XLV. {
Qtiurcnte-lruit.)
1 £,5 or; r.is r.irr.iiFi:cri i:o.m Ii\ Jl l.!.\NJ \I, S. ACCLSTINI J3o6
Uivinlsjiiilicb (livin.\ disccriiil ' quod lu si poluisscs, iiilclligc; ct iioli tibi, iic iiitclligas. tumiillu loquaci-

iinii ulii|iic isM vani iPxisscs. Ir.tis obsrrcpcre.

XXXIII. JiL. I.rg') iii 0|iiTiliiis «'jiis nulliis piidor XX.W. Jri.. Adquod lainen quasi corollariuni po-

csl; in soiile;iliis aulpm sni n dilorniit:!». (.ciiimi cidiaris scclerisadjiiiixii, iit Lilcin pa>nain a Dco il-

esi ncni|ic qiiod pnRnnni niTftiiiir rcnliis : miin idco bilam dicerct, qujc cs.sci illeccbra et fomes peccali,
,

coiifii>io (ulpn;' dcliila, in \iiidicl:i recurrit, iil qiia; lox in inrnibris iiiviri;i repiignarci legi nicniis
l:iiiii-ii

:ipi>cilctur siiiC puilnrr r|uod fccil rciis , scd iion nosira; : quo gcnerc ullionis muiliplicarrl Duus llaLM-

possil siiic ignoiiiini:! rlici quod judicniido fccit Pcus? lia, non puiiircl ; et qni iraliis rrat iiial.c voliinlaii,

csplicai.T iniplic.i;, el cvoluia convolvis, (jiia fucral rrrjlum, rcliqinim faccivl porcandi iirces-
AfC. Qnid
iil ini;c:iiis t.nrdioriliiis ,
qiuilia in lioniiniliiis plura siliilcm. Qualc sit Inincn linc jiidiciuin, Maiiicli.Ti

sunl, vidcaris diccre aliqiiid, ciim dic:is niiiil? Ilomo fiiror vidcrit : dum conslrt, qiiia liic jiidox qiii ab Aii-
csciiim, qiii p'iliiiS iiivcnci;ndi:i qii.nni ricunji.i pcr- gu-tino (ingitur, simiilarit se borrcrc |icccaliim, c.clo-

sii.idcrc coiiMri-;, quod dcformilas vcl iiull.i, vcl p.irv.i ruiii laiito cis .idlncrcl afrcclii, iil diligcnliorcm nu-
sil, ut cuni sulijcrUi esse caro spirilui dcbcal, advcr- tiiiium inveiiire non po-sinl.
susspiiiium coiicupiscai; .lut qiiod non sit jiisluin Al'C. Lege quod scriptum csl, qiinniam non probn-
Dei judiciiiiii, rcliiiqiicre dclinqucntcin , ut ipsc sibi rerunl Denin liabere in nolitia, tradidit illos Dcnt in

sit paiia, ciii l»cus fuernt vcni fclicilas; aul quod dc rcprobam mentem , ul faciant ijuce non comeiiiMit
pcccaio dcbeal, iioii dc pinia sua qiiisquc confimdi; {Hoin. I, 28) : 01 vidc quxdain (iccrala eiiani poeiins
riim plcriqiic do pcccalis suis noii erubcscant, si milh csse pcccantium. Quomudo aulein id fiiciat Dcus ul In-
pBcin rucril siil)scciila quain scnliani, el cos facial Idligas, relcge quod tc admoniii siipcrius dc Rcge
paiia conruiiili ,
quod iioii fccissct iiiipiiniias. .Scd Atbab : ciijus iiliquc peccalum fnil crcilcre piciido-
I (iiitra rcs apcrlissiinas qiicm libcrcl cssc disei tuiii ,
piO|diclis; ct lamcii hoc pcccaiiiin, Dco vindicanie,
nisi a vcritalc dcscrlum? lUrumquc aulcin nos libcrc fuit cliam pocna pcccar.iis. Ista coiisidera, ei noli
dlciniiis, cl qtiod fecit homn volcns, ct quod passus oblatrare vcritali, nc in tc quoque agnoscatur hxc
csi niilciis; id esi, ct spirilus iiioboilienliam, ctcarnis piEiia.

conlra spiritiim concupiscciiliam : scd iiiiuin linriiin XXXVI. JfL. Quid crgo vis, SDbtilissimc disputa-
«liccrc lu crubesccb:is, nc nos adniuncrcs nnJc tiiuin lor? saci ilcg.im csso in Dci opcribus vcrccundiani,
coiiviiiccremtis crrorcin. Et niinc qiiando j:in) concii- qiiia oiiiiiia qii.r Deus Icccrit, passim agi dobcant, nc
pisccntiani carnis ct libidincni nominas , no de inu; iiosln trcpidatio opiliccm vidc:itur arguerc? Erravil
M!Sccpi:c noiiiine erubcsccie dicaiis, plus crubcsccrc ergo aposiulus Paiilus, qui Dci opcra de.scril>eiis, aii :

limos, cl crrare non linics. Ycrccundiora nostrn majorem lioneslalem liabent; el


XXXIV. Ji L. Ciinsial lanicn acciisatorem noslnim Deus lcmperavil ccrpus, ei ctu liccral abunJanliore diio
iii codem, qiiciii avcrsatiir, liilovolvi. Ciiin cnim con- lionore, tit non sil scissura in corpore (I Cor. xii,
llnxerit justc rcddiiam libidinis poenain, et banc jii- 23 25).
t^tiliani divinx inculcat coiivenirc sciitciiti:E, iii prola- Kxio. Lcge diliKcnlcr, cl in^picc codicein gracuni
lioneaiilem scniciilix opus Dci essc non deneg:ii, cx
cl iiiveiiics Aposloliim inAonftfa dixisse (n), qu:c ve-
qiia libidincm cvcnissc dicii, qnaiii erubcscciidain fa- reciindiora lii dicis : et quxrcns cur iiihonesla siiil,
icliir; iiiopcrani niniiruaa Dci, illuin, quem propul- qu.c prius usquc adoo fiierant honesia, ulnudi cssciil
s.ivcral, rcduxit pudo^cm. duo confundcrciiiur(f.Vn.
illi,et iion ii, 25); repcrics,
At c Jam tibi dif lum cst, Dnis mortcm non f.cil :
ti iioii tcanimosiias conlcntionis e\c:rccl, iit linc sc-
iii prolatione aulem scnlcniia; Dei cst, Morie mor>eii$
qucreiiir, pro-cessis^e poccaium : neqiie in hominibus
{Cen. II, 17). Eccc Dcus bnc rclriliui pcccalori fecit, primis Deuni aliqiiid fecisse iiihoncstum; sicut ncc
«piod Dcus ipse non fccil. Kl tamcn quia Dcus ullio-
niorlem fccii Dcus, cum corpus non f.iciai nisi Dciis ;

nuni csl (Pinl. xciii, 1), dicit ctiam creare sc mala quidcm mortuum
cl tameii, Corput cst propler pccea-
(Imi. xLV, 7) ; et qurdam iii libro Ecclesiaslico ad tuin, vcrax dicit Apostolus (Rom. viii, 10).
vindiciam crnaia diciintur (fcVc/i. xxxm, oo). Scd XXXVII. JuL. Errat eiiam hoiiestoruni caulio, qnx
cuin pcccaium ciiam pona pcccaii est, non Deus pec- iiaiuialibus rebus vrrcciindi.x prxtcndit unibr.iciila.
caium facit npcre iniquo, scd ut peccalum sit ponna Tu crgo ipc rnliquias ciboruin quas ccrtc confitcris
,

(icccaniis facit opcre justo. Qnis ciiiin ncgct esse pcc- noii peitincre ad libidinem, sub uciilis dcpcllc pnpii-
i-aium, prophctis mcndacibus crcdcic? Et tanicn Ii.tc
loruni ; inio ut dogniali tuo auctorilatcni concilics
rnit pccna rcgis Achab, divino iiinicla judicio, sicut eicmplo, iii Ecclcsia facito niniiia, qux ad niiliira
Ucgnorum lcstatnr historia (III Rcg. xxii).Ncc ideo dicis licri voliinlatis, Cdnlcntiisque ' opciam Roliiis
uisquam ita dcsipit, tit pscudoprophclariiin putcl comniixlioiiis occulcrc, a qiia, et olim proposito, for-
l:iuilanda essc mcndicia, nut niciiibicii Dcum dicalaii- siian, ct niinc sciiio dcsiilisli, dicito.id grandc sacri-
ctorcm, cuin jiidii io justn, ubi t:ili fWEii.l pcrspicit Icgiuin pcriincre, si rcs qiix Deuin conditorcin habel.
digiuim, facit decipi ipu-inqiic niendacio. Lege, cl piiiilicuiii viirl aspcctum. Cninede igitur iu foro, 'juI
' Prosper in Scnlenlianiin Iil.ro, SPiilentia 503, hoc Inco
in'erit vcrla llla : qum nluiJ csJ crcondo non tmtitiinxe
viortuUm, nliiiri jnduimtlo jilcrtcrc
' vign., commcntiisque Mas. , contcnluscrit.
pecculorcm. Absiiiu .

OuiumoaiiLi.iu<M;rij'lis bujus Pi'oris. {n) la nsclicmoitii.


1.V.7 i.:m.i; vH \lillS-
,3-,B

in syn.igKgi^, in qtiiUis di-pulalioncs liirc iitisinnnl . niin esse. ciini lcgcris : tamenquoniam boccommcn-
rl cuin vostinipnln siib solc lorritiu fuiTinl oiirri, lc- luin liitim significat, nrcdiint ad mniiiis luas illos ve-
gciis iilani iar;tiniiino(Ji> corpoiis tiii jiiirtciii qii.nin iiiSKc libros, itl ipsiiin iii prxsenli qnoqiie osicndcro
ili:ibolu$ movit. rcliqua nuilus inccdilo : qiiia pro- niin pigebil. Irraiioiiabiles igitur aniinanics » quc
nunlins ingratiini pssc ct prufanum, si qiiiil legatur cniidilas puias, qux ccrtis tcin|i(>ribus ar.lcntissima
qiiod Dci opcribiis ailscribiliir. Qiioil cuiii bflriim ni- libidiiic coininDvciiliir, ita iit cli.iin fciilalcs aciial

liil facis (si taiiicn non pronciciulo ' fecei is), ipsis opc- sinsiilaruni? Tiinc s;iviis apcr, tiinc pcssinia ligris.

ribiis confirnias altcruin de duobus, aiil oniiiia ista Ante omncs furor cst insignis c(|uaruin (I i);;i/ii/«,

ad diabolum pcrtinere, qu;c non exsequcris siib con- Ccorg. lib. 3, vers. 248, 2CG). Vcrc tuincni licrbrc.

spcrtii ptiblico; aultbigina vcslruin, si non corde, vel Vcrc abundaiitia tencri hiiinoris cxubcrat. Et coituin

vcnlre tuo tcsic i:ecidissc. ccrlis ropeiunt arnienia diebus (Ibid., tib 2, vers. 52i,
Aic. Ei>runi qu;i> octuliat pudor, alia siint Iiorribi- 551, 329). Loiigiim Cbl ire per singula : omiiia ge-
!'a, ali;i coiicupiscibilia : illa occuliintur, ne borrcan- nera, que snspeiidil volalus, qiiic dcmersit naialiis,

iiir, sicul egestioncs rcliqniaruni cx nlimenlis; isia qiia; sparsit vagatu-;, per aera, perfrcta, per nemora,
vcro, ne conciipiscantur, vel iie id qund per ca ficri ncc tainen aui siiblimavit raiio, oiit culpa depressit,
solei, ailiiinncant concnpisci, siciil sunt ea nicmbia, nola corponim volnptatc Qainniaii-
ciininiist ciidoriim

qu;e ab ipso pudorc propric pndenda dicunlur, vel si lur. Illum ergo sexuum qiicni patiuiilnr ardorein,

cis ipsuin coiicupisceiilia» optis agitur. Nain ct cxlera Dei an diaboli operc susceperunl? Claniabis sine du-

corporisab his reniotinra, cumpiidct nudarclinqucro bio, Dci. Deus crgo sexum naiiirali voliipkite suc-
sive niitlaie, ail boc pcrtincl, qiioniam concupiscen- ccndit; qiioi certc conscquenlius quam tu, Mani-
lia carnis btiiis per oculos pascilur. Undti illi iinpu- cb.-cus ncgal. Ille enini, a quo conciipisccntiam cariiis

dici pudicani Susannani, t|iiantuiii polueruiil, nudars dainnare didicisti, quid sibi dicendum esscl cspen-
volucriint (Otiii. xiii, 32). Potest crgo bcne iiilclligi dens, rem quam di;ibolicam definiverat, atque a Doi

ciiam Dcus, cjusdem quoque pudoris conimcndasse operibus rcmovcrat, quaquaversum eam poluii invc-

finain, quaiido illos qui sibi succiiicloria fcccraiil, nire perscquitur : et ideo ut pcr concupiscenliam cor-
dcsua nudil.itc confusi, etiani tunicis induil; propler- pora bominimi, ita per boniines, ouincs animantes
ca qiiidein pclliccis (G'en. III, 21), ul curniplibilibus diabolo deputavit auctori. Tu autem, cum in Mani-
jaiii coipiiriUis mors sigiiarctur adjuncta. lii publico cbxi casiris hacteniis mancns, maximuin cjus feras
iniicni vcsci mos probibcl, qiioscumqiic |)roIiibct, et driconein, dc i|iio iiifciicibus mcniibus pcr naturale
faicre ronlra iiiorcm merito piiilel. Naiii Uomaiii an- niabini ol criniiiia nupii;irum lctbale inspiras vciie-
liqiii, quod ciiaiii ipselcgisli, in propatulo coenitabant nuin; noii vis lanien in omncs naturas suggcsta a
aii|iic praiisitabaiil. Qiiid cst ergo qiiod, non ratioci- magistro tela jaculari : et brutis fainiliarior (quibus

ii;iiido, scd fonviciaiido spatiaris in vaciium? Ue- tamen ob hocparcis, ut rationabilium sialuin atictora»

spice illos prinios pareiites, qiii nudi erant, et r.ou tiiis criniineris),consentisin illnrnm corporibus Deum
coiibindcbaiitur : attende quid lexerinl, cl conli:ere fecissc, qiioJ in noslris ' diaboluni : cuiii lamen id

qiiid scnscrint. A succinctoriis ad lunicas ventuni ipsum, sed mitius in liominibus,quani In pocoribus esse
csl:iiide cTpit, ei crevit bumani eorporis legimen, faleare. Ul ergo quid sit eflecium, prudens lcclor acci-
ubi liiiin;tnis mcmbris puJcndorum est iiidilum no- piat, libidioem corporum in aniinalibus faclam a Dco
iiien. Ibi puil.iris m;ijor csl cura, ubi rcsistit conciipi- non ncgas. Non cstergo Dei opcribus indigna illa afTe-

scciili;c piidiciiia. Pudet eniin naluram raiionalem ctio, quseinbissubsianliis acrior invcnitur, qua; nibil

aliqiiid babere iii carne sua, iibi si non vult per im- de diaboli nialo, ve! tenui volunlaie rapuerunt. Ergo
pudititi;iin dcbowsiari, neccssc sitrcluctari, tam con- qiiia concupiscentia dcfcnsa est excmplo animalium,
jiigaiis nc illicito, quam continentibus ne ullo concu- defensa etiam digniiate auctoris sui, nec mala, nec
bitu soididcnlur. H.cc discordia cariiis et si>irilus in diabolica esl, quara fecil Deus formator corporum,
piradiso, si ncmo pcccassct, absil ut csse potuerit el quam tenet ea qux est expcrs natura peccati : cuin
non autem nos ex alien» natura-. commixlionc posse- hoc ergo claruit, inquiro ulrum isiam libidinem,
dit : undc crgo ad nns, nisi cx priini liominis prxva- quam corpora liumana pcrscntiiint, Deum rscisso
ricaiioiie dcsccndit? consentlas? Siannucris, sublata contciiiio esi, lu
XXXMII. JiTL. Rcs ineptas sunl, ct qui stilo cmendatas, et Minicbxus pcrmanebit attritus. Siau-
nostro convicium magis raciant quani laborein : sed icm dixeris, In corporibus hoininum a Deo nnn poluK
fidcm luam ' necessario consequuntiir. Vcriiralamcn (icri : rcfero, illam voliiptatem et concupiscentiam
adliuc, \\i sil iiilcnlus lcctor, adinonco. Con.itiis es carnis, bnminis to, non Dci opcribus indignam pii-

nempeasserere, quod Dei opiis probciur pudendiim lare. Ambigi qnippe non polcst, quoniam sl qund
non esse; scd iil boc efficere nequivisti, iia spopon- confiteris a Dco ubicnmqne factiim, boo dicas in bt^
disliitlnd absolutissime, deincre te a libidiDc verc- miiies' fieri nciinrvissc, noii concupiscenti» lestimo-
riindi.-im, si opns Dei esse doceatur; quod in prinio nia aufcrs dcbita, sed buinanocorpori conquirisindc-
citcre ita approbavi, ul nec lc inde puiem dubitalu-
• Edili ,mii//i5, loco, no!,l\ is ; et io sequentc versu, iii*-
' SicMss. Aivign., perfiritido. mis, |iro, miiim. t.mondanlur ex inanuscriptis.
« t:diti, etiani; |iro, tuum. Enicntlaatur ot Mss. * foric, iii hoiiiine.
ir.59 OPlJUa nWEUriCTl COMIl V JLLIANUM, S. AL'CL'STINI iM)
liiU. Vidi' crijfi Ciijii-; ;
t.ir.u.il.il.ibll sotl.i: Iii:i; liiii-'. dc niatcrie leiiciij. ut si iiciii) p.cissit, cs.scl m
Iiitis essc iailigiiuiii c.irac uiorUiliv, qnoU iiidi;^iiiiiii :tieriiilaU: atque iii Intoii ii|:iioiii: ni.ii.sura; iicccs^il

iK.ii fuit opcre Coiidiioris. Igiliir lioc hcnsu iioii lili- forruptibilc cor|ius aggravans aiiiiiia:ii, Ikh: cs(, iiiia-

diiicm viluperasli ; scJ lioniiiicm, ii-JCiii acciisarc vo- glnciit Dci ; scd lia illi sulidiiuiti, iii prii;>(cr fili.is gc-

lui-ra^, cxiuli.li. Talciii liahcl coiislamiaiii l;ilciiii|iio i.craiijos, sicul ca:tcra qiiibiis aliqui.l i>pcr..mur, .id

nuTccdciii, (jui vcriijli iiidirii liclliini, ul CPiilr.Tiiis ntiluiii voluittallseliant nieinbrj gcnllilii iiiovcnnlur

.'einpcr (.ouatut suo fcrijiur clfci.iilins. Ego crgoiiui.c aiil talis essct c..riilb coaciipibctulla ,
qii:c iiibi aiii'

liiis vcrbi» cousc<|Uc;itius, sici.l oimiis (iriidciilia co- iiin, huC est Dci iningiuc , vulenle noii surgcrel, iicc

giKiscil. iiisurgo. Ii.iiic iii l.uiaiidis d < i|iri ndis d.nicrgcret cugitatioiitni incniib cxunJ.intia voliipia-

0|ii^riljus bci, 111)11 aii.litur raiio. noii uinniiiiii iialiiia- lls ? Si cnlin cllaiu lallb iiiiiic csbcl, iioii dc llla dlcc-

ruiii coiisideranlur evciiiiili {l>e iiupuii ct Cuncvpi- rtltir, (|uod a r:ilro iioii cssct ; scd cx inu:ido c>sr(
ucniia, lib. 2, n. 2i;; ^cJ in laiiiiiiii huuii..is cfrcriur (I Joan. 11, IG), id esl, ex liomiirtbus, ijui pcrillain,

iiis:inia, ui iMilct iiitoiivciiiciis suis csse visccribus, c( ruin illa iiasciintur inuiido, ct procul dubiu pcil-

(|iiod pcr Uci opcr:.iii in iialiua- sua; ccrnil viijcrc tiiri bunt iiibi icuabCaiilur Deu. Malcii.i crgu toipi:-

consorlibus ? iNViiiic cniiii alia ii^islroruiii coi|iiiiiiiii ralis, nobis pccorlbusi|iu; coiiiiitiiiiis , tnnvcniciil.T

csl, vcl origo, vel ratio, qiiaiii inuluruiii. crtditur , nieriio iitiagiiiis Dtl , iioiiduiii pcccato ca:-

Ate. Dic crgo resurreciiuncin aUiue incorriiplio- plo divcrsuin fuisse iiiltiuni', slcut pcccaio absunipio

iicin sen)|.itcrii;iiii liuni:iiiis lorpi.iiliui non dcbcri dnersus esl Gnis.

qiii.i sicul bclluiiia, eliaiii lci iviia ipsa suiit : dic niiciii XL. JtL. Qua ergo rationc inJignnin cssel , non
iioii Cjoc p .ssc divcrsuiii, ubi iioii cst origodivi.T5a : iinagiiie Dei ,
qiila attlm;e qiiani cainis divrrsa sub-

dicista, si placcl ; Cl conlia cv.ingclicai Litlcr.is, staiiti.i csl, scd maiKiplo dissolubili imaginis Dcl,
quaiiliMii s:i(ularibiis liUcris |vrofcccris, iMipcld >aii;c qiiod i:idignum iion ruciat coDditii i[isius Dci? Fccit
|i)qiiatiuti!> osicuia. Si :iiiiciii lniC diccrc niui audcbis; cigo corpopj Dcus , Jibiiiiiil s.xuin corporuin Dcus,
faicrc s. tujiduin cl.ii-.iiaiiaiii liJciii, cliani isiaiii csse fccil iiicinbra gfiiiialia Dcus, iiididit afTcctiiDi quo sibi

lioniinis pcciiaiu ,
quud cuii:p3ra'.us est pccorlbus in- lixc corpora mibcereiilur Dens , deJlt ctlain vlnt se-

seiisaiis, cl siniilis factus e.-^t eis ( Pfal. xlviii, 15). nilnum Dcus, opcrndir in sccrciis n.itune de inalcria

Iliiic crgo isia iuiscrla e-t , tuiii iuiscra esse pccora Si^^inintini Dtus : lilliil aulcin maluin, irbll rcuiii fa<;ii

iioii possiiil : sit ci ti.inib toiic.i|ii3tciili:i, li. iiiiiii est Dcub.


poena, iioii bcsiix, iii qua m:ni)u.uii caiDaihcrbiis^ipi- .\l'C. ( Nilill nialuni, iillill rcnm f.icit Dcus; i scd

iltiiiii cuntii|.iscil. An placti libi, sic aquaie iiiorla- in quai.luni Duus fai it , i.iin io ipiai.iuiu mnssa vuia-
Its iijiuras, ul lii bcslii> (|iioqus as^cras tarncni con- la ali|uc dainnata csl, dc qua fatit.

ira .'plriluin coiRuplMcrc ? ^Jund sl noii f.ii is, nc slc- XLl. Jll. LibiJiiitni til pccorum, ita lioininiim fc-

ul ci|Mtis ci inulus non liaUcjs liiitlitcluiii [Piul. lixi, cit Dciis : scd inpccoilbus iiicocrcilos dimisit alT.'-

9); agnobce libidiiicni, qiia!e:ii dicinius, iii paradlso ctus, iii lioniinc auicni r.itloiiabill innJuin Deiis lnbii-

fiitiir.iiu iiuii fiilssc , si iiciiio pccca>sut, qua caro coii- lult. Aiiilctiiiii ei piuJeiiii.: ei Itonesuis tomparai 1
<'ui>i-(il a.lvcrbus .siiiriiiiiii. Talls q ii|iiie iii |'C(oriliUi quaiit JcJit Dcus. Igilur ii.iii inodimi, iion geniis; std
iioii esi, cx (|uibiib iiKc biisc.pi:c lalc li^ilr.itiiiliiiii pio- c^cessuiii ojus ciilpat litus, qul Jc iiisoltniia lilicr.i;

vitlisli, iii I iiiuiis illls tu pubscs cs^e vcrbobiis. iVaii) vi.lmiiatis cx licii^, l.auj siaiuiii* nalurx, bcJ incri-

si liuui:ina llbidinc caro iiuii coiicupiscerct adversus tuiii agcnils accusal.


t|iiiituni, std llbldo lalis iii boiiiinlbus csscl , ut ad Alc. Cur trgo libldo spirilui rcsiblit In liomiiir,

iiiilinit vuluiiUiiis, cuiii o|.tis Cisct, cxsurgcrti , cuiii qii.id iion fatit iii pecorc ; iiisi qiiia pcnioct aJ ii:ilu-

auicm iioii opiis Cbsei , iiulla iiitiuiiiiciita suggcrtrcl. raiii pccoris, a J poenam vcro linmiiiis , sive qiila esl,
tuuiquibu->coliil>ciidi>aI(piefrciiaiidib vuluiitas iiostia qu£ iiull;i cssci, slvc qnia rcsisiii,qu.csnl.jtcia c svi,

piigii.ircl; iiiliil vos argucrcnius , qiiod iii paradiso sl ptccalo facta* vcl viliaUi noii essct? Naiii bl i iii

e:ini, boc csi , in liabiuilione laiitx- fcliciiails, taiii pccoiibus Dcus iiicocrtilos diinlsit alTcctiiS ; i pKrfi-
inrcllcilcr locarc velleiis. cto llbldlncs, i|iianJoquidem liosdlcis nfTcttus, faitns
XXXIX. Jci.. LU enlni imngincm Dci niciitisrailo- ^b boinliie cocrceri : oulln autcin ratione cocrcercn-

ne suscepiiiius : ilu rominuiiionem pccudum caniis tur, iilsi vitiose niovercniur. Ecce eitim Deum dliis

arfm tatc seiitiniiis; cujns licet sit forina diversa, est in hominc iiiodum insiltuisse libidini : cur in co iiio-

lanicn dc matcri.i elcnienlortiin una subsiaiiila ;


|iro
du non slai, i:i quo Csi Jlvlniius instiiuia , sed cum,
ritioiiab.lis s:iiie :iiiiiiil inciiiis a-lL-rn.lalcin visura , iiisl cocrctatiir, t^rcdilur? Qnoniodo rrgo boiiuiii di»

vcl atiuiiiuis niibCraiii , vcl prj-iniis ^lorlos:iiii. f Itur, ipi:i; uigct ct tuiiiptllil lit>niinciii f:iccre maluiti,

Aic. Si pro ralloiialis aiiiiiii ii:crilis, ul fa;cris, caro si ri lion leslsiaiiir? Videsiic evlininin biisreptain
lerieiia, ct siciit pccorib corruptibills, l:inien u'lcrni- ti:nm iii iialura hoiniiils au( cx |iccca(o natjiii , anl
IJtciii loii^c di\cis<i fiiic. vibuia csl; ciir non atcipis, pCi ciio cse vitijl;iin ; tt I iiic es^e illn.l, quod priinl

pro Imaginis Dci nu liiis ,


qu.c nnllo fiitral dcruiiiula iKnilncs pobt pett.iliiin puJtnda lcicniiil ,
qiil nthli

peccjto , sic prlus fuissc condilam caniein quanivis


cx Dianusrrl-
,
Kdili ftrunt , tncri/iiiii. C^U^^aulur
plib.
'
IJiii, Al Mss., finix.
/!iwt/.s. • sic Hss. Iii vijn., t.mltim.
' Ldiu, morluli ; dixiculicQtil.i<s manuscri| tis. sit >!ss. IdiU a;.lc:ii, /iiCfo.
i:jfii
Linru ouartijs. »3t2

rr.iiil aiitc pcccaluin , d noii coiiruiKlolmnliir ? Qiiiil coiiimixiioncm, IninqiiC llbero, qiiaro solomus pairi

osl rniin quoil dicis, « Ainiclum lioiiiini pniJcinia cl cidiiiiii cl l.ilrociniiini nominarc. J:imvcro si addidcris
liiiicsias coniprtial, ijii.Tiii dodii Dtus? > SliiUi cryo coiijniulionom corpornin fotibus destinaiam, ob illu-

ennl cl inlionesti, cl im|iriidcntcs atqiic iin|>iidentrs dciiJiim.ut soles, aiiribiis chrisliniii<i, nulla inii|iiilalc

lioinincs aiitc pecc;iliiin, qiiMndo eos nudilntis non pu- m;iciilari, scd pro suo modo bonnni pnssc censcri

d.li;il? Gratias pcccato : nnn» sic remaiisissciit. Quod ainploxarc facluin illiii! Crnt:c ' Tliobani, hominis lo-

6i .•ilisiirdissiiiie dicilur, iiroreclo pnideniia naturalis cuplciis ct iiobilis, cui adco fiiil cordi sccla Cynico-

el lioncsias piidciida icxcnint ; sed qu;t; ;inic pccca- rum, iit rclinqucns patcrnas opes, Allienas ciini nxorc
luni pudciidii noii fiieninf. Excessiis proindc liliidinis migrnvcrit llyparcidc, pnri animo islius pliiIosoplii;c

iii pcr(ato cst : scd cli.iiii itnpiilsus in vitio. De quo scctntrii c, ciiin qna cum concnnibore iii publico vellet,
iin|iiilsii cniliucruiit illl , qni nienibra qnrc conlra eo- m rofori Cornelius Nepos, cl ilia occullandi graiia,
runi volnnlatcm susccpui tua sollicitabal, nuda rclin- pallil velamcn obduceret, verbcrata csl a marilo :

qiiric noliicninl. < Tuis scnsibus nimirum, i inqnit, < paruinadhuc do-
XLII. JiL. Altoiidc snnc nnnc qiialc sil, qiiod dc ctn cs qii;e (|nod ie rccte faccre noveris, id aliis prac-
liii o|iiiii(inc colligilnr : viJrliccl opciionduni piidore sciililmscxcrcercnon audeas. i Dcbelur omnino talis

noii cssc, qiiidqiiid lionniii crcdilnr. Nos aulem docni- habitiis vcsiris gregilius, ut naturnlia, quia per lioc
niiis voIiMUaicin '
ili.im n;itiir;tliicr scxilms indil:im ,, bona ' qiiod a Dcocondiia in multiplicalionem corpo-
Inni m:ilnni nim cs^c, iinnni ad Dci opeiani pcniiicii- riim cDniprobniiliir, sinc ullo pudoris usurpciilur

lciii. Ac pf T linc lii aiil iinpicl.ileiii Iiiam dcsercs, ant objecui. Resiiiuiie igitiir quadrupcdibiis gratiam, ul
piidorcm. Scd qiiid iios li.rc aiilein'? Si wuiiiliii quia illa sensum corporum vcstrnriim a possessione

/Klliioi^s pcllem sunm , oiil pardus viirietaiem ( Jerem. diaboli et orc Maniclixi snis iiiciitur cxemplis, vos
>iii, 2o )
; it;i cl tii a Maiiicli;corum inysicriis elu,;- qnoqiic illurum in cociindo liberiatem pro rei bonae

ris. atieslalionc sectemini. Congruit qnipiic ut pra:Slcnt

Ai'c. Imo lu M;inicba!os adjnvare non desincs, nisi nioruni inngisterium, qnilius pairoeininm prneslitcninl
isl;iiii snsccpt:ini tuani, qnain clinm Maiiicliii iiinlam nicnibroriim. Et ul quod egimus reporitionc assigr.e-
cssc conviiiciiiil, cuin Ainhrosio ct cum omiiibiis Ca- tur ' : Jixi-ti libidinem, si cam Dcus kcissol, nullo

iIkiI cis ilixeris, e\ pr.cvaricationc priini linminis in amicioiidam pndore ; nos licct iii qualuor prioris opo
nosliam vcrlissc nniiir:im ; ne scciinilum illos, quns rislibrisid iJeno cterimiis, taiiirii in pr;csenli quo-
ncsciftiis ;:djiivas iiofniidos lucrolicos, Oco co:cterniini que oiniiiiiin aniinalium icsiinionio ,
qiia; a Dco con-
crcdaiur Inibcrc principiiini, lam manifcslum liominis dita inlcriiii conriicris, libidincin sexuiiin a Deo crca-
vilinm. tnm csse nioiistraviiiiiis, qiiam tamen iii liorainibus
XLIII. JuL. Scqiiitur crgo ul Tcrccnndinm dcpo- puJorc ohunibrandam falemur tuuin ergo dogma :

lias, ;ic manontc aniicilin cnm nncislrn, Cynicis foe- coiiscqniinr, ul loiigo posiliraiiiio Cynicorum nobis
dcrcris : qiios lanicn alii|iioruni, iil Cicorn iii Officiis ropr.eseiiics dctorein, ei ea qna: naiiiralia sunt, quia

rcfcri, clinin Sldicofuin argiimcnla coinilaniiir. < Ar- a Oco faela sunt, iii oculis civitnlis eierccAS. Scnlisne

giiiini quippe commuiicm hnncslalem, quod ca qiiw rc quam involiitis Inminibiis insilivcris in scnlcntiam

Inrpia non sint, \orbo ll.igiiiosa diicnnius : ill;-i auicm incain, qna dixi, < l)i oxprimerct fidcm operuin pro-
qii:c rc turpia sint, noniiniliiis niipollomiis siiis. La- plieln, propc pcricnliiin piiJoris accessit? i U.ic eiiim

trociiiium porpclraro, liaiiJcni l.iroio, adiillcriiiin ul conseqiicnlcr jiixta suas fabulas pnceplor tiius

comniifcre, re turpe cst, scd diciliir non obscenc : arguit, ciijus in llbrn ptisui superiore commenla , qui

libcris opoiam dare, liono^liim csl ro, iioniiiic olisce- oiiiiiin corpnrn f;icla a Dc<i poriicgal; ila tu iinpuden-

niini. !'lni;iipn' iii camsciiienliniii, ;J)(isdein, » inqnil, tor coiilrcctaro :iusus cs, (jiii crealorcm Deum .fnioris

coiilra vcrccniidiain dispiilinliir. Nns nnlcm iinUnnn! (liiiiciKlo Ireet) cori^ornm, q<iorum scnsnin aJscribis
scqii;iniiir, el omnc quivd nlilii.rrcl ali ociilonini aii- piiiicipi tcncbraruiii : quoil ccrte Innta vcrilalis potc-

riuniqnc ;ippri'linlionn rii^iamnsi {Vc 0(fiii:s, iih. \). st itc delritum csi, iiiiania (ide dictum :ib Evangelisla,

El tu 0!!' ), rui displicol ista raiio iialiirnlis gornmna Qnia por Dcum /(ii:(n s«ii( omiiia, ct siiie ipse fuctum

lioiicsimis, :iiit dic, ot Inirccinio, ct snoriiogio, ot 05/ iii/ii( (ionn. I, 0).

pniricidio, qiix oninia in rc balic;il liirpiindinciii mn- Acr.. Niiinquid pnsscs in cnrnls conoMpisceniia vel
xi:iin!!i, iii nominibus nnllan! <il)Si:on;lalcm, lclrins Iibidine bcslinslioniiniliuR compararc, nisi otiam illos

iSs? Ct pKif.iniiis iipornm d,".re liberis, quiiii vcrocnn- piinios parenios goiieri!) hiimaiii innquain rorruptibi-
tJi.i' lOjn?.. ii (ifliciiim : .Tut si orubesf Is co iisqiic nii- iin gorciiie.s cor|'.ira. crninsi inni pcceasscnl, crcdercs
pii;i3 acous;iro, ui clinni scclorilnis collal.r pr.c', nndc- fiiisse moiitnros? Ac linc m li.-cresis vcsii\R eirorc

reiit ; adliorlarc coiijugcs lani socure appollare ill.im iioviii;> sic catliolica damnal Eeclesia, ut 1'elngins

priiicoiis v( ^tor iJ sil>i iriier cxtera olijccium npiid


' FmiIo, rciiiipicifm.
' io
M,'iiu;r.u:i ol Mdrel Fl'Ta. (Tit \\ i"l. li) fl ;.•((
, , :

fpii /KD.v' /,(£'• aiilem. Si mulnlri! J lln 'V piihni suiiin, olr., ' r.onion, OsitiF, siltiiiiiii.s o\ Ms.'i.

;i Mil.i liac niilalioac « rost,.-:i'(i qiiiil :vos? siilinu^iieii- - fjliii, pfO h.oc Iw. (.asli)j.iiiliir ox i!ia:iiiS'T:|.t!3.

• l'iiiii osI, exis'i,ium>is. vol fnito le;;oiii!uin s,'d ,i,win- :


' ini oraiii coJieis i'(irinru:ii anlifjiM n>a!ii!, iiisii',iiiutitr'

ituiltnpdiim .icrrnitis idt, Et nuiiuhii ' U; i<li( rjiiii.-> ;ni, 11 ./ ; tainelsi ef.slot iii niiliu
.ftliinps ;j //. i.i ,

< .v«!im, cle. » .M. st-.jplii


OPERli IMPEIIIECTI CONTK V JlLIAMll, S. ALCfSTlM 43GI
,355
jiiiliiibus ndrum, si id Soulus vicinaruinqiic gontium barbarici
(lfi»luordi."ciinepis£oj>osoriciil..les.-i (luibus
damnarcl (n). In agat; ciir.i et philos.ipbin , cujus su|>ra cnmmcinora-
DudJebalur, dswnnalioiiii su.-c liiiioro
ilus cs, (im lioiicni feciniHS idem censntril, et Tradueiaiioriiin
juJiciQ pri.feclO •lUMn lii ipAC d;iinn
1)110

f;iciuin, ul sive pcnarci, >ivc ii.hivmc-


iiuc dogma pervcwirit? Q.i* ergo puduris tenebitiir
dicis Adaiu iia

conlradicons Ap..slnlo diicnli, .'inaiitiins, i|uivc liiiics inlcr lot ejus diTCrsiiai.^s,
carcl, nioriliiriis essi-l :

peccutiim {Hum. viii, 10). alqiie ii.lcr f-ODptus parlim nccessarios, parlim ftocie-
Cfirpus martuum eU propler
1'orro, si noii pnicodenic pccc;iin mniiliira illa non lalc dofi-n<os, per qucm possii dooeri, diaboliim na-

iraiii corpora, uiiquc ncc ci.rriipliljilu crani,


ne b 'a- tiiralcm nrdoreni scjibus miscuisse? Ae per hoc, ut

iasaiiiuia8ilbs.-.gi<ravarenl :Ctif;.iij oiiini corruptibite, prj^sidium opininnis lux consiat, olliciis, locis, mo-

siciit scripluin cn,ii^gravnt aiiiinum {Sap. ix, 15). Ac ribus, arlibus, ci totis simul gcntibiis dissolutiim; ita

b.llni- r.'mansit invictum, qund nos ips:i raliuiieet apostulo


por lioc, quemn.linodiiin roors ali|iic torriipli.i
iiis Uiiinaiiisfiu»; corporibus poluil non csse coiniiiu- Paulo docente dercndinius, omnia cnrpora, omnia
uialeries incmbra corporum omnosi|iie scnsus corporum
nis, (pi.imvis coininiinis cis esstl lerrcna ,
: ,

iu poluii ncc in prop.ig.iiidis filiis ois csse libi.lo Dcum auciorem univcrsoniin creasse ; sed iia ordi-

commuuis scd ; aui nulla in boiniiiibiis, ut qiioiiindiiio- iiasso, ut qurcdam in inombris nostris pro op|iortiini-
dum aliis inen.liris ad opcra congrua, sic ad opiis latibiis lomporum amiciret pudor, qu;ndam bonesl;is
goneraiidi v.iliuiUile molis eli .m genilalibu> ulcrciiiur iiatunilis nirerret, qnibiis lain indecornm cssel legi-

:iul noii lalis qu:ilis in besliis, sed ad nuliiin snrvien«, iiien adbibcri, quam iinportunc geuitaliuin vulg^in;

cl iiimq.i.im inonioin a cofiuiioiiis vigilia, ncc ipsa sccrclum.

poslrcino ' voluplale ilcpoiicns. Niinc niiiein prxcc- AtJG. Tu potius iinpurinne culpa importunilaiis

deiilc peccaio, quo luiinnna in delcrius naiura miilala nspergis cos, dc qnibus ail Scriptnra divina, Nudi
esl, facla siinl ei prenalia, qiuc suiil naiura; pecoris eraiil, et non confundcbantnr (Ocn. ii, io). Et certe

coiignia : scd In lioc nialo, qiio caro concupiscil tniic ila recti er:int, ut recii f:icii cinnt : Fi!fi( enim

advcrsus spiriuun, major pudoris csl caiisa, qimd Deui, sicut legimus, lioniincni rectum {Eccle. vii, 50).

iulcr duo. quoriiin ad noslram perliiiet ulrumqiie na- Illo ergo lempore tantx rcctiludinis siix, nuniquid
servirc allcrum Min pravi erant ul iinprudenter, iinpudciiler inho-
turam, el qunrnin impcrare iiiium, , ,

debet, exoiia esi uou doleiida taiitum , veriim cti;im noste , itnportune, gonitalium secieta viilgareiu?

niulliiin enibciceiicb discocdia. Quid igitur libi pro- Aguosoe igitiir nonduni fuisse cnusam pudendi

fiiermit ad rem iiop poi liiicnlia convocata auxilia Cy- qiinndo nunduin pudonda crant illa inomlir:i, qux
n^corum ;
quaiidoquidein te in hac tiii crroris via de nuiic proprie pudend.i dicuiilur. Noii enim habiLtbai
\ia deficionieni, noc ea qux homiiiibus comparasli, iii membris lex ropugnans legi mcntis , siiie qun iinnc
jumenla jiivare potucrunl ? nascitur nemo. Nondiim fuerat justo jiiJicio l)ei, (pii

XLIV. JuL. Tcmpus admonct ul ad alia transea- merilo deseruil dosertorem, inobedienli linmini sii.c

mus sed quoniam ccrlum cst, tiiliil le babere quod


:
cariiis inobedieiitia rctribula. Ne(|ue eiiiin noii cst

Tcndites iinpcrilis aiiribiis pr.Tclcr verccundiam natii- carnis inobodienlia coiitra spirilum coneiipisccre,

ralium ;
qiiam brcvissinic polcco, qiiod pniaiiir snper- qnamvis ciiam spiritn contra eam concupiscente iion
csse, contingaui. Qiiisergn nogel, lioiiesUilom lianc, sin:itur quod conalur implerc. Hocergo nundum crai,

qua geniialia nostra coniogiinus, pro pcrsonis, locis, qiiaiido nudi eraiit, et non confundebantur. Nou ita-

iirficiis moribiisquc variari? Sic in con>cnticulls pu- qiie illi vera nudltatc ' iinporliinc geiiit:ilium secreta

blicis ohsccnior nndilas, niliil linlict tiirpiludinis in vulgahanl: scd adhiic iinpnrtuniim niliil iii geni ali-
lav,.)cris. Sic altcr est ctiliicularis liabitus, seminiidus liiis seiiseranl. Qiiid colligis vcrba inaiiia, tanquain
cl secnrus ; allor vcro foronsis, sollicilior ot profiisinr. folia lcvia, qtiibiis et tii contogas carnalcm coiilcntio-
Quid, qund ad Icsliiuoniuni crebro fuuiiliaiitalis, ro- nein luain cuiitrn spiiilii.ilemauotoril:iloin, qiiasi con-
spicit nigligoniia c-iniionis, ct q.iaiito pcrsona aiil ctipisocnteni c. nirn spirituni carnein? Quid qu:riis
iguotior aiit honor.ilior adriieril, l.iii|o diligenlior lia- qiKO pudoris tcncnda sit qtiantilas , sive liinrs , iiiicr

bitus coiiip;ir:iliir ? Qni.l, qiiod nnnlis cl opifieilms ple- t.it ejiis diviTSil.itcs, qu;c(iuntdivcrsis iicoessil:iiibus,
risqtio iiein.i vilio nMditnlotii .le.lil? Ac iie isl.i siiii- arlibiis, opinionibiis, iiiorilius, sivc rcclis, sivc pcr-
plicitas pcrsoiiis ningis quiiu iiogoiiis impuielur ,
vcrsis? Eccc liabes bomines, noii alicujus geniis, sioul
niorc omnium oli.iin Potiiis apnstoliis, ct pust rcsur- Sootos, scd pnienies omniiiiu gfiitium ; non nruiiia

rortionom Doiiiiiii uiidns iii navi^'io pis. :ib:ilur {Jomi. pra\:i opinionu ti.prnvnlos, sirut Cyuicos, el ipiosli-

XXI, 7). hirige liinc uiiilos .i.l nioduMiiiinn iiiiincru : bot alios siinilii irrcvereiilia' dororiiiilate firdnt.is. scd
duciiiil arloiii studi.i s:ilutis in lucns piidoris. Alliloiis a Do.o condilns rof los ; uon opere allcujus necessitalis
iiuditas ciiani decora esl. i»m vcru iion soluiii ndo- nlislrictos, siciit P>.-lri niiditas fuil, qiia te pnlasti Cs>e
lesceniulis, ot peiiil..iiii sibi tucictatc coniuucli», s. d M-I:iiiduiii, sod iii deli' itirniii pnradiso lilioros : ipsos
cliaiii loiisqiiibusd.inigpiitiliusuieiijuc scv.ts roleotii.:, aspiio , .uHc peccatiiin ostciilat.Tes lib.rh.tis, posl
1 1 siiie secrcti cst cleciiuiie cominixlio. Qiii.l taiiieii |ioi'0.aluui doctoros ptid.iris. Aiilci^c.aliiiniiti.li oi.ml,

' sr. Ms!,. k\. c.lill, poitreiiin. et i.on c.Mifiindebanlur : posl pcccitum de ninlit.ile
' vi((ii., iiudui piiC(tbatur ; on)i.ssn, in rMrinio : nii«l csl
' vnrol, Klom Crit., pag. 281, 982, sio legil buiic kcuio ;
(o) Viile wi, ra, dc Ccstii rcbgii, un. 21, 57, CO. .Vo» ilaquf itli tibera nudilale. II.
\:,)5 LIBK.K Ql .\R1 CS i3U6
rotirisi siiiil. Anic pccaanni geniialin nondiiin pu- Auc. Sancia; menioria; Cyprius cpisccpiis Rpipb.i-
dciida sine lcgimiiic reliqiicnin'. : po?t prcatiiin gcni- nius in opiiscnlo quod de ba-resibus cdidil, dixil Apc:IIi-

lali.i jam pudcnda lcxeruiit. Ili crgo tcslos s:nis id')- narisliii iim qiioii!:iiii iii l)0!ni:io Jcsu Cbristo divinita-
ni-;, et Pclagi.Tiionim pervicaciani, ct (luariimdam ti corpns consubstanlialc dixl.iisc ; alios aiilcin ncgassc
gciiiiiiin ("yiiicoruniquc iinpudciiliain, prius iion pu- qiiod aniinain sumpscril ; :ilios propicr qiind dieliiiii

dciida ct posiea piidcnd.i niidilatc ."^iia convincunl. csl, Vcrbuni caro faclum cs' (Jonn. i, 1 1), conlcndioSc,
XLV. Jt I.. Iloc igiiur in pricfcnii operc, quuilnm noii oiini cirnom siimpsisse dc croata carne, id esi,

rcs acla pcrtulit, absolulo, vcnio ad illud iiucd dixibli, M.iri.T ,carncm ractum postia vcpn
scd Vcrbiiin ;

inCliristn liancnalnralcmconciipiscenliam non fuisse. ncsoio quid cogitantcs dixisse quod iinn siinip.seril
Sic eiiiin obloqiicris niilii : « Sr d istc iii liis oinisibns incnlcm. Qnod crgo affirmas Aiinllin nislas asscve-
nidiiit iiominarc coiicupisccntiam cariii-:, qua.- non e>l a ri-sc in Clirislo scn-us corporis non fuissc', cumqiirt

Palre, &ed ex mundo Cbl ciijusmundi priiic?ps dictos


; illos proiiunliasse impassiliileiii ; noc uspiam lcgi, nisi

csl diabohis qiii cam in Domino non invcnil, f]i!ia


: iii lioc libro tuo, nec aliquando ab aliipio audi\i. Scd
i)niiiiiius homo non per ipsain ad bnmiiics vciiii > quoniain video le qu.crcre ubi cxp.ind:is vaniloqui.i
{Dc Svpiiis et Conatpisccnlia, lib. 'i, cnp. 5). Pronnn- tna, iit cum sis verbo,?us, videaris csse copiosus, ciio
liasli ergo C.lirislum, qncm vcruin per omnia linnn- re^pimdoo : Q lijqiiis erodit vcl illa qu:i; ApollinaristfiS
iicin fidi's cailiolica eonlilctnr, lianc concupiscentiam, diccre supra coramenioravi, vcl non babuisse Cliri-
qiiain dicil Jnniincs aposloUis, in siia iioii liabuisse stiim corporis scnsns, aiipie impassibilcni fiiisse, ana-

carne. Scd Joannes, ut cjns dxta docucrnnl, concii- iliema sit. Ui vcro te quoque possis agnnsccre :

piscenllam earnis, cl coiicnpisccntiain oculoruni, cuni Qnisquis crodit carnem Clirisli contra Spirilum con-
omni iniindo cx Paire non es>e pronimlial [IJoan. ii, cupisse, analbema sit.

iCt): quod nos quetnadmodum inteiligi debercl oslen- XLVIII. JcL. Non qui virtule judicii delicta vilas-
diinus. sei ; sod qiii felicilate carnis a noslris sensibus se-
Ai'G. Ostcndisti quidcin, sed qiicmadmodura tu in- qucstraUT, oiipidilatcm vilinriim sontire iioqiiivissct.
leli^gcres, vel pniins iion iiilclligorcs, non qncniadmo- .\i:g. Nijn dicimus nos, < Cbrisinm folieitaie carnis
diim dcberct iiil; ii ji : do i]u:i re libi iii ipsa tu.i noii a no-iris sensibus sequeslraia;, ciipiditaleni viiiorum
Tcraci, scdioquaci dispuiaiionc, cerla:.s' provoritaie scnlire iion potuissc : » sed dicimus, eum perfeclione
respondi. virtutis, ct non per ciri.is concupisceniiain procrc.iia
XLM. JuL. Tu vero nomon ipsi::n coiicupisceniix Ciiriio, rupidilatcni ncn babuisse vitiorum. Alind est
aiuplcxaius, vis a f.brisli corpnre lani oculorum scn- cnini non lialjuissc cupidilalcm inalam ; aliiid noii eam
sum ab.fuisse, quani visccrum. pniuisrc sciiiire : scnsisset cnini si babuissei; ncn
AiiC. Isla non diceros, si la sanum scnsuin, noii onim scnsus ci delni: quo cam senliret, scd v^dunt.is
corporis, sed aniini liabcrcs. iidruii qiia iion baberol Necmircris Ciirisium, quani-
XLVII. JiL. Ilic igilur iil adsit loio animo leclnr, ad- vis boniinom veruni, lanieii per cmnii bnmim, no-
nioneo : videbil enim .\n()llin:irislaruni li:crcsim,sod liii-se babore cupidiiatem malam. Nam qiiis pr.ctcr

cum Maniel:a.'i pcr le adjc( tione reparari. Apollinari? vos cnpidilalom nogat csse nialam, qua cupinnlnr
quippo priiiio l.ilom incuriiationem Chrisli iinbnijse niiila ? qiiis, inquam, prxter vos persuivleie cop.atur
fertur, ut diccrel solnm corpus de liumana snbst:intia non csso viiiurn, quam cupidltatcin confiietur csse
assumplnm vidori, prn anima vcro ip.^am fuis^e doila- viliurum;et iion cssc malum, cui siiadenli si con-
lem Cbristusque non bominoni, sed cadaver vidorclur
;
scnii.iiur fit opus malum? II:inc rupidiiatem Cbristus
liominis suscopisse. Qnod posteaquam coepit lani ra- ei scniire po:;set, si liaberct; ci haborc*. si vcUct
tinnis quam Evangdii all^^slalioiiC convclli, videlicet .sed absii ul vcllet. Verunitamcn si baborei cnpidila-
(piia boc ip-o nece-secrai l'iliini ilbid fa!sil:ilis argiii, tom malain, alque ut Ino vcrbo ular, < tiipiditafem
qiiod boiiiinein se Clirisijs diserii, nni-m vcrU.iiCRi v^iioniin, » ab iiisins voliinlatc in illo esse cospissct ;

iDCuUiin perscquebaiilnr Jiid.ci, i-f erat ab co caroso- quia noii cum illa (St iiatus, ut nos. Ae perb.jc, illius
la su.-ccpta, cum lioino iii;i aiiiina siniu! el corpiis virtus bac crat, cain iion babere : noslra virliis csl,

csse noii posscl ; vcl qnod iii Ev^iiigolio divoral, In ci non consentire ; ci in hoc illiiininiilail, uinu' nni'!-
pole^iiile iitweo poncre aiiimnni n:caw, el in polestate niodum ips.; pc'.c.-!!uin nun fciil, e.ira non ii.ibciiilo,

liiibco ilC'um snmere eam (Joan. i, Qux ciiini


IS}. i!i ncc nos laci:iimi?, non ei conscnliendo ; clqueni-
aiiima poncreuir, si assumpia nor. fueral? Cnm crgo admodmii ip.sc eam v.-iluil ct poluil non Labcre, sic ca
ancloritate laliiiin lcjlinionionmi ct !ios «eliinus, iiuia poicrimus, carcrc. Fjns quippe
j ci '•pic^j.i" r;it:o-

ins c\crsus fuiss'-t, excog!l.-!vil aliud iin^a cjus lia;-


giiitia nos liberabii dc coiimrc morlis liujus. lioc esl,

nsis, qirc perdiirai iirictcnui, nascorcinr ; ei di\i!,


dc carne p(;ccaii, qui veiiit ad nos io simililudinem
aiiiin.-iin quidem bninan.lin in Chiislo fuisse, scd ?C!i- Ciirii!-- peccaii, non in carne pcccaii.
sus iii co corporis ndn fuisfe , ',u\\k irapasiibiiem XLIX. Jll. Tam grsvi, ul rcs indicaj, in Tdcm
eum pmiiuntiavit ' uiiiversis cxsiiiiise peccaiis. OiiiioUoruiiiauuiaiione', non soluni nibil ncress»-

' Ilic io cijiiis oinissuin, m


(iiriito scmi.i eorpo is r.on
' .vlilidmio..?, ce<ln!f, e\ vctoribns liiiis. fiiixie. i:i'>tilujlur c\ iiiaiinscTii :is.
' Editi, ei.v. p'oii;i!itiitnl. Iliiio, essc, r^^intvia.usaaoio.'';- ' vss -'i tiiiii, hubercl.
>ic
Ule>L>. ivjrt. ' tdai l::m graritcr, ut res ii;dica, in Siicm calkoiirO'
;
<565 OPERIS IMPEfUECTI CONTIl \ JLI.IANIH, S. ALGL'STINI 13«
niirum, si id Scuius viciiiarumqiic gcnlium l>arbaric>
qiiaiuardiXiiin episcopos oricnl.iles, a qiiibus jiidii'ibus
sux liiiinrc (l.tmiiarcl (n). In agal; ciiri cl pbilosopbia , cujus siipra commeinora-
audicbaiur, daniiiaii<>ni!>

1)110 juiiiciQ pniteclo filcvii lii ii>AC iLuHn itus cs. qiii lioiiem fcciniHS idcm ftnsiicril, ct Traduciaiioriiin

Hicis Ajwu iia faciuin, ul si?e |>marci, =ivc ii.nipic- liuc diigma porvcwrii? Qux crgo pudoris tcnebilur

rarel, moriltiriisessi-l : coiitraUiccns Apnsiolo diccnli, qiiaiililas, quivc liiiics inlcr tot rjus diversiiai.-s,

Corpui marluum est propler pfccutum {Hom. viii. 10). atqiie iiiicrrxcptus pariim neccssarios, partim «ocie-

r»rro, si noii pr.iccdenlc pccc iln mniiliira illa non latc dcfi-nsos, f«r qucm possil doc eri, diabolum na-

.raiil corpora, uliqtic nec ciirniptiliilu cronl, ne I) -a- tiiralcm ardorem scjibus miscuisse? Ac per lioc, ul

iasaniu>asillasng){ravarenl :Cii/()iiJ ciiim corruplihile, prjsidiuni opinionis lux consiat, odiciis, locis, mo.

siciil scriplum csl, nggraval aiiiinrim (Sap. w, 15). Ac ribus, arlibus, ct tnlis simiil gcntibns dissnlulum; ila

pcr lioc, quemn(tnuidiini roors aiipic ciirriipiin billui- rcmansil invictum, quod nos ips:i raliuneet apostulo

iiis luiinaiii^quc corporibus poiuil non csse coiniiiu- Paulo docenie dcrcndinius, omnia corpor.i, oinnia

nis, (pi.imvis comiiiiinis cis esscl lerrena uiatcrics : incmbra corporum , omncs.(ue sciisus corporum ,

ita poluil nec in propag.iiidis fillis ois csse libiilo Dcum auciorem univcrsnriini creasse ; sed iia ordi-

communis; sed aui nulla in lioiniiiibus, ut qucmadmo- nasse, ui qua:dain in mcmbris noslris pro npporluni-
dum aliis mcinliris ad opcrj congrua, sic ad opuB latibiis lempornm amicircl pudnr, quj^dam boncsl:is
grncraiidi vnlunLate motis eli im genilalibus ulcrciiiur iialurnlis offerrel, qnibiis lain indccornm cssel lcgi-

:iul non lalis qualis in bestiis, sed ad nuliim scrvicD':, inen adliibcri, quam imporlunc geiiilaliuin vulg.irc

cl iiiinquam^ mcnicm a cogiiaiioiiis vigilia, nec ipsa sccretum.


posircmo ' voluptaie dcpnncns. Niinc autem prxcc- Auc. Tu potius imporliine culpa importiinilaiis

deiile pcccaio, quo biimana in delcrius natura mutata aspergis cos, dc q^ibus ail Scriptiira divina. Sudi
esl, Tacla siinl ei prenalia. qux suiil naiuruc pecoris eraitt, el non confundchantnr (Gcn. ii, 2.j). Ei ccrlc
coiigriia : sed in hoc nialo, qiin caro concupiscit tiiiic ita recti crant, ut rccli facii eianl : Fecil cniiii

advcrsus spiriliun, major pudoris cst caiisa. qimd Detit, sicut legimus, lioniincni rixtum (Eccle. vii, 30).

inler duo, quoruin ad noslram periiiiel utrumqiie na- Illo ergo lempore laulx rcclitudinis siix, numqiiid
(uram, el quorum imperare uiium, servirc altcrum lam pravi erant , ul iniprudenter, impudcnter, inbo-
debel, e\ori.i est uoii dulenda taiiium , vcrum cti:im ncsle , inqiorlune, genitalium scciela viilgareiil?

iiiuUiim eriibcscciida di:>cocdia. Quid igitur libi pro- Agnosce igiiiir noniliini fuisse cnusani piidcndi

riieruiil ad rcm nop ppriiiicnlia convocaia auiilia ('y- qiiaiido nunduin pudcnda cranl illa mcmbra, qiix
n'corum ; quaiidoquidem te in bac tiii erroris via de nuiic proprie pudenda dicuiitur. Non enim liabiLibai

\ia dcGcicntera, nec ea qiix hominibus comparasli, iii membris lex repiignans legi mcnlis , siiie qua iitiiic

jumeiita juvare polucruni ? nascilur nemo. Nondum Tuerat justo jiidicio Dei, qni

XLIV. JuL. Tempus admoncl ut ad alia iransca- nierito dcseruil descrlorcm, inobedieuii bomiiii sii.c

nius sed quoniam ccrtum cst, niliil te babere quod


: cariiis inobedientia rctribula. Ne<|ue enim iion esl

Tendites impcrilis auribiis pr.-ctcr vcrcciiiidiam natii- cariiis inobedieiilia contra spirilum coiiciipisccre,

raliuro ;
qiiam brcvissiiiic polcrn, qiiod piiiaiur super- qnainvis ciiam spirilu contra eam concupiscente iioii

esfe, conlingam. Qiiisergo nrget, lionesLitcm hanc, sinatiir quod conalur implere. Ilocergo nondum crai,

i|ua geniialia nostra coniegimus, pro pcrsonis, locii^, qii.iiido nudi eranl, et non confundebanlur. Non iia-

orriciis moribiisi|uc variari? Sic in comcnticulls pu- qiie illi vera nuditalc ' importiinc geiiit:ilium secreta
blicis ohsccnior niidiias, niliil li:il>ct lurpiiudinis iii \ulgjbant: sed adhiic iinportuinim nibil iii geni ali-
lavacris. .Sic allcr esl ciibicularis liabitus, seminudus liiis seiiscrant. Qiiid colligis vcrba inaiiia, laiiquam
ct secunis ; altcr vero forcnsis, soHicilior ct profiisinr. fulia Icvia, qiiibus ct tii conicgas carnalcin coiilcntio-
Quid, quod ad tesliinonium crebro familiaritaiis, rc- ncm luam cuiilra spiiiluafemauclorilntcm, qiiasi con-
spicit iiigligcntia caiitionis, ct qnanto pcrsona aiit ciipisccntcni c< nlra spiritum carnem? Quid qu:i-iis

ignotior aul hnnor.ilior adfiicril, tanln diligenlior lia- qii.c pudoris tencnda sil qiianiiias, siveltinrs, imcr
bitus coiiip;irnliir ? Quid, qiiod iiaiilis cl opificibiis plc- toi cjiis divirsiuilcs, qu:c(iunldiversis neccssitaiibus,
risqiic iiemo vilio iiiidilaiciii ilcilil ? Ac iic isl.i sini- ariibiis, opiiiioiiibiis, inoribiis, sivc rcclis, si\c pcr-
plicitas pcrsonis. magis quim iicgoiiis impiiiclur ,
versis? Ecce b.ibes boniines, non alicujus giniis, sieiil
niore omniiim etiam Pitius aposloliis, ct post icsui- Scolos, scd paicnles omiiiniii gfiilium ; non alirpia
rnclionem (lomiiii uiidiis iii navi;,'io pisi abalur {Joa>i. prava upinioiie ilrpravatos, sirut Cynicos. el ip.usli-
ixi, 7). (^irige binc otiilos ad nicdic:iiiliim iniincra : bel alios siiiiili> iricvereiiliju dcrormiialc fu-dalos, scd
lUiciinl arlem studin salulis in lucos jiudoris. Allileiis a Deo condilns rcclus ; non operc alicujus iiccessitalis
iiudilas etiam decora est. Jam vcro non soluin ado- obslriclos, siciil P..'lri niiditas fuit, qua te pniasti e^>c
li.'sceniulis,ct petiil.iiiii sibi ^ocictalc conjuiicli» , sid velaiiduiii, scd iii dtli' ianiiii paiJiliso lilitros : ipsus
ctiaiii loiis qiiibusd.ini genliliusuiciijuc sixms rclcclii-;, nspiic , anlc peccaliim iislcnlatDres librrl^itis, post
« 1 sine sccrcii csl cleciioiie ciiniinixlio. Qiiid laincii poicaiuni doctorcs pndoris. AiilC|icciaiiuniiii.li crani,
' Sic Ms!,. Al filili, pourniia. rl iion confinidebaiilur : post peccaluui de niiditale
' v.((ii., Hudui piuaOaiur ; omls:>o, iii nariiiio; quiHl isl
Ul Mw. vorrl, Kleni Cril., pap. 281
'
.982, sic legil buiic li cuw
(0) Vide fcu. ra, dc Ccslis chgii, uo. 2t, S7,
1 CIQ. .^oii ilttqiic illi Utera niulilate. H.
13!:5 LIBKK 01 ARTllS ,;,;c

roiifitsi smil. Anic pcc&Uimi geniialin iiondmii pti- Auc. Sanclx meinoria; Cjpiiiis cpiscopus F.pipli.i

dCTcd;i sine lcgimiiic reliqiicninl : po?l prci'nliiiii gcni- nius in opnscnloqiiod de li.Tresibus cdidil, dixil Apnlli-

lali.l jam pudendn leierunl. Ili crgo lesles s:ilis ido- naiisl:iiiim qiioiihnii in noini:io Jcmi ( lirii-to divinila-

nri, el Pclagi.Tiionim pervicaciam, ct quariundaiu ti eoipiis Ciinsnbstaiilialc dixl.^isc ; alios aiilcni iiegasse

gciiiiiiin ('.yniforuuKiuc impudinliam, prius non pu- quod animaiii siimpserit; :ilios propter qiiod diciiim
dciida cl poslca pudcnd:i niidilalc siia coiivincunl. esl, Ycrbuni caro [uclum cs? {Jonn. i, H), conlcndissc,
XLV. Jii.. Iloc igiiur in pru!?ciui operc, qiriiilnm noii eiim ciriiem siimpsisse dc creala carne, id esl,
rcs acla pcrlulit, alisoluto, vcnio ad illud (|uiid dixisli, Miri.-c, sed Verbnni c:irnein factiiin ;
postia Tern
in Cliristo lianc nalnr:»leni concupisccnliam non fuissc. !ies( io quid cogilantcs dixisse qiiod iion suinpserit
Sic enin» obloqiieris niihi : < Srd istc in liis oinnil)iis incnlcm. Qiiod crgo arfiriiias Aiiollin iiislns asscve-

n:<Uiitiiominnrc concupisceiitiam carnis, qux- non esi a rnsse in Cliristo scn^us corporis non fuissc', cumqiKi
Palre, scd ex mundo esl cujus numdi prineeps diclus
;
illos proniiiiliasse inipas^ibileni ; ner uspiani Icgi, iiisi

est diabolus : qni eam in Oominu non invcnit, qnia iii lioc libro luo, ncc aliquando ab aliipio audi\i. Sed
i)omiiiub htiino non per ipsain ad lifimincs vciiit » quoniani vidco te qu.crcre ulii expnndas vaiiiloqui.i

(/)(,' yupllis et Conciipiscenlia, lib. 2, cap. 5). Pronim- lua, iit cum sis verbosus, videaris essc copiosus, ciio
liasii ergo Clirislimi, qiicm veruni per omnia liomi- respondco : Qnijqnis credit vcl illa qii;i; Apollin;irisi!is

nem tiJes calliolicn conlilelur, Imnc concupisccntiam, dicere supra commenioravi, vcl non babuisse Cliri-
qiiain dicit Joanncs aposloliis, in sna non habuisse stnni corporis sciisns, atqiie iinpassibilcm fiiisse, ana-

carne. Scd Jnnnnes, ul cjns dicia docucruiil, coiicu- iliema sit. Ul vero le quoque possis agnosccre :

pisceiiliam carnis, ct coiiriipiscentiam oculoruni, cuni carnem


Qnisqiiis credit Cliristi coiitra spiriiuni con-
omiii mimdo cx Patre iioii csse proniintiai ilJcnn. ii, cupisse, anaibcmn sil.
!(!): quod nos quemadmDduin inteiligi debercl osteii- \LVIIL JuL. Non qui virtute judicii delicia vitas-
dimus. sei; sed qiii felicilaie carnis a nosiris scnsibus sc-
Aiic. Oslcndistl quidcm, scd qncmndmodura tu in- questraUT, cupiditatem vitionim senlire ncquivisset.
leliigcres, vel pntiiis iion iiiielligcrcs, non qiieniadrao- AuG. Non dicimijs ncs, c ClirisUim fclicilaie carnis
diim debcrcl iiitili^i : de (|ua le libi in ipsa lu.i non a nn^ris sensibus seqneslrata:, ciipiditaicm viiioniin
Tcraci, scd io.iiiaci disiiuiaiionc, corta:is' iirovcriiaie sontire iion potuissc : i sed dicimus, euiii perfeclione
respondi. virtutis, ct non per cariiis concupisceniiain procrcaia
XLVI. JuL. Tu vero nonicii ipsii:n conciipisceniiae carne, rupidiiateni non habuisse vitiorum. Aliud cst
amplcxaius, vis a Cliristi corpore lain oculorum scn- cnini non liabuisspcupiditatcm niaiam ; aliiid noneam
sum ab.riiisse, qimRi visccruin. poluis^c sciitire : scnsissel cnim si hnbnistei ; non
AtG. liia noii (liceros, .-;i la saiium sensuin, non enini sensiis ci dclnit qno cam sentiret, scd voluntas
corporis, sed aniini babcres. adruit qiia iion babercl Necniireris Ciirislmn, quani-

XLVII. JuL. Ilic igilur ut adsil lolo aniino lcclor, ad- vis hominem veruni, lameii per cmnin bniiiim, no-
nioneo : videbit enim Apdllinaristarum li:crcsim, sed liii~sc liabere cupiiliiatem malam. Nam qiiis pr.clcr
cuin Manicb.Tji per te adjeciione repaiari. ApoUinaris vos cii])idilalem negal csse nialam, qiia cupiiiiilur
quippc primo talcm inc.iriiationcm Chrisli indinijse niala ? quis, inquam, prxter vos persiindere conatur
fertur, ut diceret soliini corpus de liumana snbst iniia non csse viiiuni, quam cupidiiatein confilelur csse
.issumpiiim videri, pro anima vcro ipsam fuisse deiia- viiiorum;cl non essc malum, cui snadenti si con-
lem ; Clirislusqiie non hominem, scd cadavervideretur senli.ilur fit opus malum? il:iiic rupidilatem Cliristus

koininis susccpisse. Qiicd posleaquani coepit fani ra- oi seniirc ] ossiit, si baberct ; ct habere^ si vellcl
tionis qnani Evangelii aileslationc convclli, vidclicct scd absit ut vcllel. Verumtanicn si baberet ciipidila-
quia hoc \\)<a iicce;seenu l-iinm iljiid falsimiis argiii, tem nialam, atque ut ino vcrbo utar, « tiipidilaicm
quod hominem se ClirisUis di:<cnil, nnem vciilaieni vUioniiii, > ab ipsiiis voliini.iic in illo esse coepissct
Idculiim perscqiicbanliir Jiid.ei, ri cr.Tl ab i^o (;iro so- quia noii cuin illn ( sl natfs, ut nos. Ac perb.jc, illius
la su.5ccpta, cum bonio iiisi aninia simul et coipns viilu-- iiac crat, cam iion babeve ; noslra virliis esl,

vsse non posset ; vel quod in Ev:ingelio dixcral, In ci nnn consentire ; ct in hoc illmniinilari, utqueniad-
poleUiile habeo poncre animnm mcani, el in jioUsUiie nioJum ipse peee.".!um non .'ccii, eam iion ii.ihe.ndo,

liabco ilc^am siniuie eam {Joan. j, i.S) Qn.c enini iin nee nos faciainiis. noii ei conscniiendo ; clqiiem-
animn ponereuir, si assu^npia nor. fuernt? Ciiiti ergo aditioduin ip:-c enni voiuit ct [•olnil iion iiabere, sicea

aunorilalc laliiiin tcjtimoiiiornni ct perspicu.T r.itio- nos uliinii., (luia poicriiinjs, carcrc. i^jus (luippe
i(is cvcrsu.s luissct, excogitavii aliuj nn-.ia cjus hac- gotia nos libcrabii de corporc niortis hujus, hoc est,

nsis, qiirc perdiirat biiclcnus, nnsc; rclnr cl di\i;, dc cnrnc peccati, qui veiiit ad nos iii simililudinem
;

aniin:iin (|iiidein lii;inrmn;ii in Cb;isto fuisse, scd fcn- cariiis peccali, noii in Ciirne pctcali.

sus in co corporis ihiii fiiis.-e , niqiio iropassibilein XLIX. Jll. Tam gravi, ut rcs indicat, in fidcm.
euin proiiuniiavit ' uiiiversis ccsiili^se ni^ccaiis. CiiiioiicoruniaduiaiioneS non solum nibil neressa-

Ilic ia cilills oinissinn, i» (liri.-,lo scnnns corpo.is ncr.


I
' .Mlclidime.», cc' (,,)i.s, cv vetenlii:? Iiiris. fiiisse. r.cblJluilur e\ iiini!iis(a-i| ;is.
' Edili, esbf pion:i!iliiinl. lli.ie, essc, roiiicvinaisanrioii ' Vss
>ie M. odiii, hubercl.
UleMs. i'on. l.:m rjrarilcr, ul 'es indical, in
' Ld.li ;
Hncm calhoHfO'
I3C7 OPKRIS lJll'i;RKf:C.TI CONTU \ JILI.VNUM, S. AUGUSTLNI \m
113, xeruiii ciiasn priiraiia. Ciiin ciiiiii vuU osicnJcre ncrc a .scnsibus, qu.i: scntiuntiir potius in quilms-
pliis aliijiiiil fiiissc iiiClirisli corporc, iictnrnis mtslrje qiie, qiiam senliiint : ne lanlo qiiisquc videatiir
cninmuninnc vilcsr.TOt, nnliiraliiim tuiii seiisunm in- scnsii ' cssc vivacior, qnanto fiioril libidiiio ar.lciilior
;

l.^gritale frauJ.ivit; iiun xidciis in i|iijnliiiii iri?t et tanto Clirisius arsissc credaiur libidinibus acriori-

rxitiiim (laniniini \critatis \cl adiilaliuiic corrii|U.c. bus, quanto viguii purioribus scnubus.

Iiirrcniuit qiiippc a Catliolicis excilai.i prxscriplio; L. JuL. Qux postreino palnia io!eraiiti:r si dolor ,

<]uia apu<] lalcni liiliiii in.-tjns ilamniini mysliria vuliicrum ctverberum, inlercepto itincrc sci.suum
,

Cliristi, quain nieiiilira pcrfi.-rrcnl. Si cnini pioplcr portingere ad aniinnm non valebat? Quo crgo profe-
liiic, iiiqiiiiiil, r.icliis cst Christus cx scniiiie David cit Apollinaris adubtioT Viddicct ut oninis virlulum

(Rom. I, 5), r.iciiis cx iiinlicro, ractusqiic sub lcgc pulclirilndo, quam in sc Cbrisius exprcsserai, indc-
(Culiii. IV, i), iii iioliis d.iret cxcinplinn, ct sciucic- liilis naliir.c ejns laudilnis vacnaia rtacccsccrct , cun-
iniir vcstigia < jiis, i;iii (leicaliiin iinii fccit, ncc inviii- cloqiic vcriuilis su;c S|.|eiidorc nudaUs.acriim
m.igistc-
lus est dolus in «m- cjiis (I Pclr. ii. 22) ncc la- riiim Mediaioris nnTerret irrisui. Iluc
ii. ;
accodcbat quo-
uicn pcr oiiinia snbstanii.c nosirx iiiJiiil pmpiieta- niim non .solum opcrum suorum pcrdcliat insignia
,

lcin, si vcl cnrncin sine .iiiima, vcl liomincin sinu naiiviialc, non yirlutc felicior sed ctiain fraudi» ;

Kensiliiis, qiillius mis inilmii iialura, gcsiavil, exrin|ili crimiiiibus urgobatur, si iiidicorct mortalibtis, Rxlen-
fiiriiinm cl lcgis non diiccliir iiii|ilcssc. Qiiid ciiim fiiil dimini ad p.-iiicniiani liomiiiis iiiliil .semioiitis, ci vc-
laiidc digiium, conlomnerc illecebns f^cnsniim, qii.i- nite por voras cniccs ad \irtuics rorporis
falsi niliil
rum incapax crat bcm licio nainrx? Qnid miriim, dolontis; vcl, Imitaniini ca>tiUtoni, corla natura
cohiliere oculos carnis sii.i; auxilio nnn vagaiiti'^ ? vestrx irriuimcnta vincenles , illiiis qucm dcbiliias
Uuid magiinni, aliducorc nli illccrlirosis odoribus ii:i- fccit piidicum vidcri. Ccrle nibil profanius , niliil
rcs, qniliiis nc-iciioiit pal^ro? Qiiid stiiiicniltim, tenc- scclestius lalibus cxcogiiari comineiitis potest. El
reanluaiii qiinlidic incpiilis p.ircilalcm, qiiaruni no- Apollinaiis omnia isla noii dixcrat : pcr illiid iinum
quilint irriiamcnia scniiic ? Quiil pnsircino nrdni lin- qnod proiiunliarat , bomini Cbrislo dcfuissc cos scn-
bcrcnt in quailia;:csiiniim dicni pinlata jejunia, si
Kiis, qiii a natura indiii , noii usu , scd oxocssu ad \i-
csorics molcsia es-iC iinn polcrat? Qnid vcncralinnis lia labuntur; lixc oninia qii;c a Gilliollt is relaia siiiit,

disciplina aiirinm niciercliir, nunqiian) nisi li iiicsl.i- pr.cjudicio opinionis sii.x' iniiliis cxccpii. Ilornm quippe
iiim vocuin rcccplrix, si iiatiAaiii patiolialur in iiido- ciinclnrum affirmatioiie tonstrulliir cailiolica Ibles
liitas surdititcm? Qii.c niii.^iii glcria castiiniis, si quorum iicgationc >cl coniccuiione Apollinaris li.trc-
virililas mngis aliirai qnain voliintas, cl quid piila- sis compacta Csl aU|uo daninaia. Tn igiiur conjica
tiainr fiori do vigorc aiiiiiii, vcnicbat dc dcbililato ipiid dc tc dtlicatjiidicari,qiiicomnii\iioiiciii Si>x«uin

nicnibrtiruin ? d.iiimas, ut .M.niicli.-cus; naiiiram cariiis Chiiiii a com-


Aiii;. Moriio diciintur li.TC, nnn cnnira .\pi)lliiia- niuuione bomiiium scqiiestras.sccniidiiin MatiicliTos;
rcm vcl ApnllinaiisUirun) aliipicni, qiins dixisso nini coiictipiscentiam carnis iircnsns, jiixln pra;ccpiori« tni

aibitror Cliiisti cirnoin nnii liabuissc liuiiiani coriui- dicin Manicli:ci ; dicis cotictiplscoiiiiam sonbiiiim •
in
lis scnsus, scd conlra qnomlibct qiiisqiiis linc dicil. Cbrisli torporc non fiiisso , vcl sccundum M.inicliTOS,
Nos niiien) illiim cl piikln.i ac dclnrmia pcr ociilns vcl sccunduin Apolliiiarisias : ct laiiicn \is a noliii

sensissc diciinns, cl suavcnlonlia cl gravcolcniia scii- nec Apollinarisia , nec M^inicliaus vocari. Qiianqunm
sissc pcr nares, ct sciisii aurinni porccpissc canora cl do maniis, iin-sioquc bciiclicium; iicc nos libcralila-
alisiirda, ct a diilciliiis aniara disorcvissc guslando, ct lis poeiiiti t ; iicriiie ul Apollinaris scttator noii vidoa-

aspcra nc lcnia, dnra ac niollia, frigida cl calid.i diju- ris litcbii: miiioris qnippo csl illo iinplol;itis invcnlor:
tlicassc laiigoiido ; ct qiiidquid nliinl corporis soncii pcr lc nulcm iiiin licct nl voccris aliud qiiain Manl-
sciiliii cl piTcipi potost, senlirc ac poi(i|ioro cli;cus.

|K)luissc ; noc oi piissiliiiilatcin, si voliiissot, dcfnisso Ai-c. Ncc Api.iliiiaiisla , noc Manicliciis fiiit , scd
gcncrandi : ct tanion cjiis cnrncm iiiinquam coiiiin liiiiolicornin cx|'iisii:ilor Anil.ro&iils , qiii pcr liiain
spiritum conciipissc. Qiiod si proplcrca magiiuni l>o- siiscopiam i|iiii|qtiid boniiniini nasccictur *, siiie dc-
nnm csi, iit puias, absiinorc a dcliclis, quia noii dc- licto dixil csso non possc , nposioliiiii f':iiitiim , gicni
sunl libidiiios q'i-c viiicaiiliir, coii aiil.-ni m:.gniiin o|ioilnil. oi iiiicUi^'ons cl ctioi.oiis. Iii niilcin Unito

cssol.si dofiiissciil : Iniitn iiiii-qiic cril iii virinlc in:ii;i^ ailjiiv.is .M:ii:icli:cos, qiiod sa |mssiiiic ostondi ,

laiiilabilior, qiianlofii. ril iii rariii; lilmllno^ior. ,\c por (|iiaii|n niagis ali ois to csso ni liilraiis ;iliciiiiiii : cs au-
lioc Clirisius, scrundiim isi:iiii vcsirani liiiniliiloiii icin noviis h.croliciis Pcl.i^-iaiiiis, in <lis|iiilalionc lo-

••; dotoslaliilcin pra\ii:iloiii, siciil iii \iiliiii! i.iiiiiiiuii


(|:iacisi>iniiis , in roiiloi.tio'ic caliiiiiiiii.>issiiii:is , in

li.iiniiiiiiii < tii:>\i ., ila c^~c iii c:iiiio liliiiliiio-i.i^i- pi.lossiniic f.illatissimns Nibil cniiii ((no.l ilicas in-

iiiiis d.liiiii. Q.ioil «piaiil:! soiilialiir iiii|iii-Uitc, si soil-

I is, sciiloiili.iii laro iie iliiTcras , ci Miiilincs disoor-


' lli.'..\('(|.|'. a.lililiii iiiclniit.iU .M.S.S.
' Ci ;l.'v rnii., .MMiiiiM.
f/in niluliiliiiiw. At nmno.<: v^s , (irmi rt cx lii. rnlcx Var ' yoiliiini . iin!ifi,ti r . aililiili.iiiis tv li.lo Ms rort.
,
','tlffti, nfsjii il xc.^iisiiiiis al ,\nr.ii.isii I.hhiii cii.iitiin i.i!ra,r»|iii.
' viKnicrius, cnmiitm mnxinws : oniisso, lurwiitn:. nii' .1
fk", •'(1. ii.-T.i-ii Mi|r.i,'lc Mipliis ct I :i..i(i,rf-. iilia, IJi. I,
«> r.n. aildiniiii. II. Ili, cllj). J, 11. i:;.
LlllKr. QliAHTLS. 1370
ralsiiiii ciiiiicn Cailiidicis scil qiiiid lioc loiiim virtulo meiiiis, non carnis
vriiioiis, iiniiia iniill» iliri liilir-

os^e iii'iiliris. niilale pcrrocorit conciipisceiiiiam carnis totiiis cor-


olijiciis, c.iilK.Iiciim I'' ,

1,1. Jn.. Oslcliili quiJcin in icitii» lib.'IIo priniiope- poris inimixtam scnsibus , ct vcritaieni ac saniiatcm

ris iiiei , irnfiiiahililcr iiftcssc essc dici fiiiim Clirl- conditionomquc nicmbrorum fuissc iri co, ct somnus
gtiiin rcnlimi ilc M:iri.i; carnc traxissn , si crertcrctiir cjus , et cibns , ct barba , ct sudor, ei labor, ct eriii
iiuliiralc |icccaliiin ;
ciinii|iic a le siili ptitcslale di;il)0li lostalur, 01 laiicca. Noii crgo sensns corporis noii
ciillocari , ijiii ariirniarcs a>l jus diaboli lioininum uni- li:ihiiit ille, sed rexit. Iloc est uiide Gontibus, unde

TCrsam perlincre snbsianliani. Maiiiclia-is insullal Catbolicoriim fides ,


quia vcrbuni

Aic. Qiiod in teriio inolibio lo nslendisse commc- ui crucis , ita r:iriiis ojns , peroiintibus stidtitia est,

moras, (|iiiiilii inco lc non osicnilisse convici. salus aulcni fuluris virtus Dei. IIoc cst quo coinmcn-
I.ll. Jm,. F.i idco lioc in pi.iscnliaruin rolic.lo , il- davil cliaritatoin '
su:im in nobis ;
qiioiiiam qna; la-

iud onin;;ilo , iibi tii lcgeris Cbristuin ounucbiim fiii^se ccral iiiipiclas Maiiicli.i-i , ea oiiinia pictns Mediatoris

n.ilui'.dilcr. assiinipsil. Mliil crgo me ptidci iii Domiiio meo : iii

.\iG. Tii oi.im ubi nic lioe «li\isso lcgisii , iiisi quia ([ii:i; propler s:iliilcm nieam vcr.it , lcnco vcritatcm
cabrnni.iris, iit solcs?Aliud cst possibijilas senii- incinbrorum , ul excnipli cjus solidilalcm arcemqnc
nandorum I lioruin ,
qiiani Cbrisli carni defuissc iion suscipi.im.

dicimiis, siciil dccssc carni no\iiiiiis eiiniicboruin : cl Ai)c Aliud ostvcritis moinbrorum, qnam clirislla-

aliud esl cii|iidila$ vilioriiiii, qiiam tii porsuadcre co- nus (mtnis agnoscit in Chrislo* : aliud riipidilas pec-
naris Iiabulsic Cbrisiiim , el jactiis te esse christia- cilorum ,
qiiani lu importare vis Cbristo. Dicis enini

niini qiiia viilcliccl, sicnl paiilo aiilc dixisii, c Cliii- coiiriipiscciiti.im carnis, lioc ost libidinom, qiiam li-
;

gtus cliaiii fiaudis criininilms urscrctur, si diocrot hentiiis vocas concupisrenti:'m niliiiiilem , boiium
iiiortabbus, i:x!('iidiiniiii ad piliciitiaiii hominis niliil cssc ; cl sic argiiis ejiis exocssuin , iil quisquis cain
scnlienlis : » qiiasi soqualiir , ul non scnti:il inflirtos concessos (ines Iransgredi si\crit, lanquam malo
d.ibiics ,
qui viill cl poto.vt iion b.ibcie nialas cnpidi- uiens bnno, ciilpani coiiira'iat ;
qnisqnis aulem illain
tiies : vcl si dicorct , iil tua veilia inse compmiis , usqiie ad liciia ot concessa in;;rcdi , noc ultra per-
I liiiiiamiiii tasiiialcin , cciia n.itiir;c vosira: irriia- niisoril ' progredi , tainpiain honu hcne ulons laiide

nieiiia liiicciiics , illius qiiem dcbilitas fccii pudicum sil digiius. Proiiidc qnoniam videmus alios ila esso
»idcri. > Sic cniin cs aiii.Tlor cgrcgius castitaiis, iil natos, ui ni.ajorc lihidiiie uigeanliir, alios nl ininore ,

tibi oasiiorvideaiur, qui coiioidiilus illiciuis rupii, bcd si ei resistonles iitriquc siiit casii, cngcris dicorc illos

lit iioii poipclret , sua; oiipidil;ili rcsi^lil; qiiain qiii ni.ijnrc , istos niiiiori; bono hoiie uli. ICril igilur, le

l.ili.i mala noc salleni ruiiil, non por inipossibiliuiloni doclnre. lioiio isto liio quisqiic lanlo copiosior, quaiilo

(ariii<, sed jior suniniil.iloiii pcifcclioncniqiicvirluiis : libiilinosior; ci lanto lahnrinsior rontra siiam iihidi-
iiuo illc sil ciisiiis , islc aulem oniiiino ncc sii , s d iiom pro cuistilale corlando ,
qiianto ahiindantior na»

(•sse lanluniiiKiiIo \idcaliir; qiinniam, sooiiiiiliiiii le, turali islo hono; et idco cliain tanto laudabilior in

si castus csscl , mala i>la cujcrot pcr iialurain, scd liac virliit.> ,
qiianto foiiius rclnctaiiir niajori hoiio,

c.undcm iiaiur;iIom cnpidiiaiom virtiue aiiiiiii coer- qiiam si ininori reliict;inliir. Qiiia ergo Christus iii

rcrct. Ila (it, ul te illa bnriibilis, sicul j;im snpcrius cariie nioriali oninium prociil dubioc.istissimus vixit,

itslciiili , soq;ialur absurdilas ,


lanto essc qiicniqiie taiito ei m.ijorcin liliidinoiii dabis natiiralom ,
quanlo
viiliinia;e casiioiom, qiiaitJ niajorcm mlnnc suo li- in lihidine cohibcnda noii potes iiivcnire foriiorcm.
bidiiiom viccr:!, ncc in aliquos excossns liixiiria", Sio oniin sinc fiaudis criiiiinc suis dicet , Imiiainiui

i|iiaiiililict ill;i magiia sit, cxire poiiniscril : ijui au- ra-lilalcm nioam,cciia nature vcsirrc irrilainonia

liin niiiioiom fl;igiliorum libidincin cobilict , iniinis vinroiiics : h;oo qiiippe iiTitaniciita hona sunl; sod
csscrasliiiii; qi|iriii:iin qiiom iion lil.ct ([unil nnn licct, l:inicn roliihoiuli ai.nic \i!iccnd;i; siciil ogo liabiii

scciiiidiim tuain s:ipiciiliain , \cl p.itiiis miicnli iiii , s.d coliibiii viriqiio iii:iioin ; nc diccrolis iiiihi ,

oniniiio ncc castns e>l. Ivkc qniHl Gli:i'-lo iinpdrtare Idoo vicisli, blco caslissimiis iii tua niorlali cariic. vi-

Ciiiiaris iiis mo , ul nalnia liiiiil ninniiiin libidinosis- xisli qiiouiam natiii;u ftlicitale nrmimas hbidiuos,

simiis ,
qiii:i iia pnssct vi.liniiatis viiiule oiiiniiim qiias faciliiiD.is * viiicorcs , li;ibuisli. Eslotc cryo c;i-

essc (asiis^iiiius. Taiito quippc in ci«, sicul dispiilas, sli ,


qiiia ut vobis ad nio iinilandiiiii obsiaciila cxcii-

COiiiiiieuliM .spiiilus iiiajor csscl ' , (pnnlo ii.i.joiora s:i!ii!iiis aiircMoiii ,


libidiiiiisi«r vi)b;s iiasci \oliii , el

Mriiis coMi iipisocnliain ooorooicl. .Ad liiiiic le in- laiiicii iiiaxiinaiii libidiii.-iii iiioam coiitessos (ines

tcilnni liia siisropia uimiuin dilc. la pci.lnxil. iiunquaiii Iraiisire iicnnisi. lia'c h.irnbilia inoiislra

Llll. Ji I,. Oui cisi proplcr sigiuiin naliis cx viigiiic pcjiorlt li.xresis •. esin.

esl. ci l..nieii ila avcrsalus n. n csl scxiim v.ii!.;iii . LiV. Ji'i,. riiodiro Oinnoin in co sanctiiatein hriie-

lil ojus siisc'pcrcl vcrilatom , intcgcr pcr oiiiuia vi- ficio ;iiiiini, non cariiis slcli.ssi; pr.cjndioic. Sic cniin

scoriiii!, iniigor corporis , bnmo vrrns, vir pciToctiis, ct nauira l.im tondilio;i.; rjuc qiMiii ^iisicptio;!.'; de-

M l'.'lro r.posJoIi r.rcdiliir iii .\i liluis d's<ciO!ili [Aii.


' riiili ,
imudv ;
ropii.4ii;.:ii-iliiis ii!a..iisiTi|lis.
2i, 33); oasrnale ri.r!-p'(ini<; ei aiiinnim
II , iiil.;; (:i ,
' om^iis (igiio nl : uliial,
Mi^ii , c,.; , ouiibso, in chrim,
rl oculos iiiiiiqiiaai icn.is.-o ii>r.!:s \i;ore ciisiodicns; qiio.l aiuiiKiliilo Vs^. rcsliiii:nuis-
Sic Mss. In Vip-ii rul. ,

• o.i.k\ ron., iMi hiiie.


,371 OPLUIS IMPliUKECTl CO.NTUV JH.l.V.Mni. S. .MGLSTI.NI i.->r.

hoiiiiiiiun \iriiiluni iHiiis iitiilainmc a liJc rccidoiiiiuin pr,evariraiioncm qu;c lii naium
rciidiiur, el viia ,

poiest alierum siiic ;il- lis niali prxdieaiiune et iu cnniinixlinnis rcnjiigall


dirigiiiir. De liis du.'l)us n.ii

Uiiiliiiii aderil dijjiiilalis opcri d.iniu;ilione ronsiitil , ct A|<oslolus pr:cviilit et piiiii


lcrius verit;ile l.iudaii ;

vcriuili cl vil, iion soliiin qiiiJ diecrclnr, Sed ttiani qiiid Ciin
Mcro, quanuiin liiiiiijni cor|iiiri^ ;idfin'ril ;

laiituui aderit dcfcusioni cariiis ,


qii.inluni sam lilas sequciciur osienJeii^.
vilupcralio Al'C. Kt lanicn iii, ipii non potes
convcrsalionis excgcril. Ali|uc c rogionc , ni^i niri.ire ca

ulrii|ue p.irlic;p.il : i;ini l;iiiliini <le viilii- Iuiiini:is, ct viiiiiiro eoiiliiiiiclias, vcrbis catlnilie
iiiiius (|

lilius ejus quaiiliiiii dc arliilnis ' anforclur ; ac si boniinis Dei ,


qiioin .M.iiiicli.eiiin iiiiii pntcs diocrc ,
,

qniJ dc subslanlix soliJo r:id.>liir, iiiiivcrsa niornni non ansiis es eoiiir;iiliecre , siifToe^inlis te, alqiie di-

ornainciila dcpcreiint, atqiie aJ lnleraii^is injuri.ini cciilis.ex coininlxiione niaris cl leininx' iiasei cx
reOurrunt damiia nascciitis : | oslreino si cainis cjns pertcin delicli ncinincni posse (Anibrosius, in Itaiam)

subslaiilia aliqtia naliiriiiiiin crcplione ' lcniiclur , N imqiie isla vorlu cjiis et in priino aJ Valoriiini li-

iiniversa cvancscit pdinpa virluluiii. iNiliil cii;o in bro cnniinciiiora\;, qiiciii IJiris qiialunr rcJar^tiLTi

inoniliris McJialoris facti cx ninliire , i|iioJ iiaiiirilc conalus , q'iiib|iiain inJo attiiigcrc tiiniiisli ; el in

cijnsi.-^t , ncgabo. Li vide quani diversi siiit raliimis isio, ciii iiuiic rcspondes , cadeni ip^a non laciii (^i

teriiiiiii ,
qiiaiii pudnris : iinn crubcscil (ides Cliri- Pinpiiis el Concupisceniia, tib. 1, n.40, et tib. S
slianoniin , dicerc Cliri.'-liiin !i;ib^ri,«sc genilalia ; cum n;i. H , 15) , cl advcrsus illa adliuc inutus ,
qiianivi.-

laincn ca in iiobis ,
quani lioncslissinie possuinus cjus iiumine l.icilo, cui :idvers:iii palam non andes
occnlamiis. luiiic iii nic nop iiieliiis criiiiiii.:ri.

.\ic. Non quidem criibescil fides Cliristiannrum , LVI. Jl'l. Njiii Iioc qnoJ ait , ab.-.liiicre a cibis do-

diccre Cliiislnni habuissc genitalin : sed tu enibc- coiidiiin forc, iioii uliquc apiiJ prudentcm ar^ui!

sccrc deliiiisli, vcl polius ctiiilicniisccrc, ne diccrcs' Cbiislianoniiii parcilalcin , aul d'.'ntiiiliat posse cxi-

Cliriili genilalia ali.iuando, cl niilen^c ipso (noii sliic lioniiiics qiii iiii'di;e discrinicn iiidicant : scd
cnini lioc uni|uani vcilc delini^sel qni vilam calibcin osieiidil, qiioniain cuin oxohienlur, qiii dircrciit aiii-

duxii), laiiicn libidinc fuisse coinnioia , el iii iioii- iialia iiiiiiiia viclibus a Deo crcala niortaliuin, <|ui9

r.ulltis iHicilos usiis conlra cjus sancluni pro|iosiUiin dc conciqiiscciitia ct coiiiniixtioiic .scvus iiascerenlur,

se illam pariein sancli cjiis corpori^. c rcxisse. laliMii di.ibulico in.ilo csse poliul,'i, qnid consoqiiereliir ex-
((uippc liliidinciii p.ililiir eliaiii oniiie gcnus sancto- picssit, viJelicet rciiuiiii-oiduiii cssc alinieiiiii, si

rum ,
qiiali'in Sancio siiiiciorum conaris infene. Si eoruni prop;ig;iiio diabolioa crederctur. Unde ct lu
\cro geniialia Cliri^li ipso invilo cominovcri ct erigi lianc iiifaiiialioii<'iii coinmiviioiiis corporum ab ani-

tolerc ' libidinc, niiii aii Jcs dicpi e ; cur audcs croderc, iiialibiis removcs, nt snbsisUit ratio siinnlandi. Ilo-

liifeliv, cur aiides Lili iii liliidiiicin naliirc C.lirisli iiiiiics tamcii qiii ad iinnyinciii Dci faeli sunl, prnplcr

iribiicrc , ut qnod non auJcs diccrc , coinpcllas lio- haiie ipsain conciipiseeiili;im gencianliuin, dioii ad

iniiics ciigiiarc? jus Jicmonis pcrtincre. Anibu igilur, lu ct Miini» li.eus

LV. Jll. Iia iiaitira pr.i!scripsi[ cssc quidam qux ,


uiiaiii liabclis caiii^ain subslinli.iruin vilupcrandaruiii

nlralio, il;i fidis cuiii reliyione piiiiiuiiliei; ci tanien ct Iranscribendariiiii di:iboio : sed illo propier li;iiir

pudor et docciilia convcrs;ilionis oeiilis non pormiltat aflcclionoiii qii;u senliliir in naliiiali opero , iiiiivcr-

expiini. IIoc iiiiidii M.igisler ciiam Ccniium vcriiaicm sas ' dainnal aiiiiii:iiili.'s; tu aulcni iioii oiiitiis^sed
carni cjus assignat, ct spirilui sanciiialcin. Ilagimm, qiiod cst loeJius, ineliores. Absulvis eiiiin snos, ca

Inquit ,
picliilis siiciiiincnluin ,
qiind manifeslatum cst iics , cl asiiiDS, ut .Maiiiclueob xilarc vidoaris; scJ
in cariie, iuslificatuin c.sl in sjiiiilu , u]>pmuil Angclit, daniiias ,
propler buc idoiii qiiod .Manieliaiis , iiiiiiics

piiTcticatuin cst in gentiius , crcdilniu csl in liof muiido, lioniiiios (|ui ad iiiia^iiieiii llci faeti suiit : ac niis-

assuniplum est in gloriu. QiioJ sicul ciiniincndavil Ciiiii qiiain niiiliim tialiiralo consliuions iii^i in iiiiagiDv:

vcril;ilc crcdendiiiii , iia iiiipugnalores cjus iii linc Dci , coiicioiiaris eoiilia iios, accusalor sjiniiiiuin ci

dcniinliavit s^cculi nasriluros : iiain slatini scquiliir, |ialroiius :isiniiruiii.

/m Moiiss/ii/is nutcm lciiiporibns rcccdcnt qmJiim ;i jiJc, .\ic. Qiiid esl quoj tlieis, Ciiliimnialiir Calliolico-

alUmtcntcs spiiilibiis seducioribus, doclrinis dicmor,ij- rum et ailjuliir Mani>:li.X'cruin? quid est (piud dici^?
rum in Injpociin mcndiicia ti.queiilium , ciiiiterliliiin quem lanlx slolidilatis piidere dobcret , clianiNi lilii

liiibciiles coiisiieuliam ,
proliibeiilinm iiubcre , ttl>slincrc asiiiiiia froiis essei. .Noiinc aecusalor s:iiici(iiiii:i rl

a cibis ,
quos Ueiis crciivil iid pcrcipieiidHin cnin gra- p:'lioiius asiiii.'riiiii , ali boniino liujiis <'oi(iis cnjiis el

linrum nrlinne (iilelibus , e.t liis qui eo,jnoi>erunl VLrilii- ipse cs, iippellaii pnss.l, qiii dieerol, ignoraiilia vo-
lem ;
quouiam oniiiis matnra Uci bona (I Tim. iii , tO ;
riiiitis liuiiiiiics ficri miscrus possc, asinns voro ne-
IV, i). Ilanc QT^n Ecclesiarum coinaiiiiiialioiirni .
seioiido veril;ilctn niisoros cssc nuii pnssc? Kt laiuoii
qiiam dc Mjtii"li.ei coiiSeclaiiuiic voiiiiii^li , ci liaiic verissinic dieiiol. Cur eigo non iiiielligis, asinii

siiiiililor osso veMiin , cx eoininixiione maris el fouii-


'
"-ic ll!i.s. KJiii, df ndibui. expciies dolieii lioniiiios iiaM
ii;c i noii possc, ci asi-
' lii vis? , 1 v<i'))(;iii/c.
• lilili, 1/ r tltceie: 1 1 paulo |«isl, vellc dcbiiiftc. F.nicu. iios pissc? Aii itli;o tc arbitraris eirngciu itiscqiieiilc*
<!a;iliir iili<ii|iie. Iiani i'.x sis.>.
plagas niieloril.ilis .ilquo raliuiiis, quia in sociclalc
• ^ igii., i'uimii(;ii.'ri solcre ; oiiiisno, el criqi, qiioil cx >rvs.
Ilidiiiiu». ' :>ic viss liOign., imiceisot.
f373 LIBFR QU AUllS.
,,7;
libidiiiij ad currum liii crinris Iioniiiics pt nsiims damnalum
, ,
cst : (iio lamcn qnid possil dnginaii suf-
iiiiigis? Noii de picnrilius , scd de liinMiiiiliiis loiiiic- fragari;ci!m iion conlinuo scqiicrclnr nialuin
esse,
Uiliir Anibrnsius ulii iiit < Sfrialuiii csl igilur ut si qiiid ille assiimcre nolnisscl
? Quoniam giadalim
, :
, '

rx virn ci iiiuliere . id osl , per ill;im cnrponiin com- crcsccnlibiis mcritis bonoruin , diccrclur isse pcr
nii.xtioiiein , ncmo vidcaliir expcrs c^se dL'licii i (/n opliiii;i ncc bniia lainen iiilra se locala
, siiiierioriiiii
Isciiimi). llanc Lsle, istc doolur Ecclcsii; '
arcnsa- clcctioiic daiiMMsse.
Q lodo eniiii niiplias iioii inl;i-
lor cral saiicloniin , cl palrninis asiiinruiii? Nciiipe in;ivil, iiilcgiiiatcm SiciiUis : ila iiec scnsiini cariiis
roiTtiplibile corpus csl ct asiiii et tinminis ; n t^nncn gciiil.ilis daniiiasset, si ejus possiliilitatcm iiec til
non asini aggravat , scd liomiiiis aiiimam : de lioini- sulistaiili.i sua liabcre voluissct.
nc quippe Scrlpiura dicit , Corpus corrupiibile nijgra- Atc. J;im superiiis dixi, iiiind Cliristiis noii «.oliiin
tal aminam {Siip. ix , 15). Sic eigo ct iii lihidiiie iion pcrpctra\it, scd ncc Ccncnpivit illicila , iit iin-
agnosce , ct pccoris iiaiuram, et liomiiiis pccnam , si plerct jpgeni dicenlcin, Non conciiiAsces. Iloc cerie de
aoimain nnn liabes asiiiinain. sancl,c Scriplurx vcna nnn dc cceno Maniclmornin
,

LVII. JuL. Cbristus igiiur non minus Iioiiio vcrus, manat in corda fidcliiiin , quud veslriim dognia e\-
qH£m venis Dcus , niliil do naiuralibiis miiius lia- Slinguit h;creliciim. Somniasso niedicis,nnn fuisse
l>uit : scd justura erai ui qui dabat perfeclionis exem- in Chrislo carnis concnpi.sccntiani ^pirimi rcsislen-
|iluin , nmiiibus virlutuni stiidiis aiilecellciet , casii- tcin ;
ciijus tu ctiani ipsis snmniis iinn pcpcrcisli.
lasqiie ejus coiilinua intcgritate celsa , nulio pennoia Dnrmisse qiiippe novimus Christinn , in quo si crat
tibidinis appeiiui, qus; ' virgo sanclx- meniis exsiite- isla suscepla, piofcclo sopilos cjns scnsiisali-
tiia

ral , et Dniirmni seiisuuni dtuiiilrix animi niagniliido, quando per talia snmiiia dolndcbat, ul silii » eliani
cl superalriv doluriini, cunctis fidclibus, el huinauilale cnnciimbcie vidcretur, at lUe iia caro cjiis isto tim
iniilabilis iicrci, et subliiiiilatc mirabilis. bono slimulanle commnta ct in irrinini exlendcrcl ,

Auc. Dici.s castitalcm Cbristi cuiilinua integrilalc gciiitalia et irrita eiriindoret semina. Si aiiloni lioc dc
celsain std liomo es cui n n \idciui ca>tilas inlc- Christi carne ' crcdore contrciiiiscis (nnu
: , cniiii sic cs
gra , ubi niagniiudine cl perrecliuiie voluntatis bona: lapiileus, non cimtrcniiscas, qnnd ego quamvis
ut
,

nun soluin non coiiiiiiiiiiiiilur , sed ucc cupluiilur il-


iii te rcdargucrcm, siiie conlis lanicii ireniore non
licila. Nam qui concupiscit niala , etsi rcsistcns * dixi); profeclo falcn" dcbcs, nalurc Chii-li nnn so-
concupiscciitix su.t; non ea perpciiat , iniplet quidcin luni siiie di«pcndio dcfuisse laleni cariiis concnpi-
quod scriptuin est , Posl cuncupiscenlias luas iion cas sceiitiam, veruni eliam ciim pcrfcclanim lande virtn-

(Ecrti. XVIII , 30) : seJ iion iniplet quod ait lex , Non luin,qnalein concupiscenliam iiovimus carni cite-
eoncupisces {Exodi .xx, 17). Clirisius ergoqui logem mrum hominnni et ipsorum non dcesse saiicioniin.
pcrreclissiinc iiiiplcvit, iiiHla illicita concupivii; quis Quod aiitcm dicis , non csse consequens ut boc raa-
discoidiaiii caniis el spiritus, qiue iii liomiiium iia- Inra sit, eliamsi conccdas id Chrislnm noliiisse siis-

turani cx pra;varicatione primi lioiniiiis veriii, pmr- cipcre ; sicul noii ideo damnavii nnpli;is, qiiia nolnil

sus ille nnii babiiit, qui de Spirilu el Virginc non habcre cnnjugium : liuc de libidine pccnrnni dici po-
pcr concupisceniiam carnis esl nalus. In nobis autem tesl ,
qiiibus idco iion csl maluin qiiia non lialient
,

caro coiicHpiscit coqlra spirilum raiionis boiium, uiide caro enruin non concupiscai
illicita , ita uv c.m-
nino |>erriciai, nisi el conlra carnem spiriius iia
adversus spiritum; quod vero rosislil spirilui lionii-
nis vnlentis facere boiium, quanLilibct Inqiiacilato
coDcupiscat , ul vincat. Dicis menleiD Cliribli om-
sciisiium doniitricem sed iioc dnmandum abs le dofendatiir , iinn cst bnnum. Sic igitur Chii-
iiiuiii : est
sius abslinuita peccaio, ut abstineiet etiani ab oinni
qiiod rcsislit : caro autcm Cliristi nibii babcbat in-
doiuiiiim, nec in aliquo spirilui rcsisleliat, ab cniiiililale pcccali : noii ut ci cxislciili reslstorcl
iit illo

eaunJoinariop^iricrut.yiioproposiioptrfcciioiii&excm- sed ut illa niiiii|U;im prnrsiis evistoret; non (luud eaiii

pbi, ad hoc se debct oninis imitalor exlcndere, ut noii pos et habe.^-e si vellct, sod non reclc vcllel

cnncupiscenlias cariiis, quas vetat Aposiolus perlici qiind eiimcaro pcccali qu;iin nou gerebat, cliaiii in-

{Calni. v, 10), nitatiir atqiieopiel pcnilus iion habc-


viiiini baliere non cngercl. IVoiiide illc vir perfcciiii,

rc : sic eiiiiii c;is pnii'--'. provcctu qiiutidiaiio iiiir.iierc,


non per concnpisi entiam nalus, que indilToiciUor
:'ppclil ct illicila ct licita scd de Spiiiui .sanclo cl
qiiis iiiillas habcai saliuc pcfecM. ,

viij^iuc Maria qiiiJipinl coiiciipivil, liciiii; ijiii.!i|iii(}


LVIII. JtL. Tu igiliir , til oiiiuia , proiaiiissiine ff-
,

riliises, in Cliristi carnc iioii riiisse qiiod liiiinanx


iion liciiit, noii co: cupivit. Natus cmm de canie per
saiiciuin coiicipicnte Spiiilum , absii lit iii se haberet
iialiir.i! cst : qiiod ccria dc niilla Scriplunc raiiona-
dis;:ordi,irii c;irnis ct tjiiriliis.
liilis vci.a , srd de soln Mnnicli.conini cosno deccptus
LIX. .!t)L. Kt iit res plana .ilii|iiocoiirirmi:li(rcxcm-
li.iu>isli. Vcrum iit niajnr copia dofendciid;f; vcril;itis
plo, niclius esi ii.ibcro ralinneni , quain iinii li.ibcre ;
appareat, coiicrd:iinus tc soniniass.- , in Cliristo car-
hoiiiincs aiitcii! ralionabiles facli suiit , pccora vero
nis qiia:i> dicis coiic:ipi>iCciiliam iioii fuissc; qiind
iriatioiiabilia : nnii lameu idco qiiia huiiiana iia;i:ra
ceile iii JlaiiiLliJii prius ,
pi.sica in Apoliinaris furorc

' yif^wmm: itane doclor i-.tc FcclesiiV. M. • Vi^iiicriiis, !o/Kt«.vc(. Vtiiiis Mss., i((...'jiiiM<-
• Coiiex riirl., ./miMiViiH. ' ii^iiioriiis, si. \1 Vv.., iitii.
' EdiU , ci non rosMciiv f,a4ii'nnlur 3 J 'Iss. ' >i'j Mss. .\l otlili, i.icfrc.
r.:5 OrEUH IMrEUFIXTI contr \ JUI.IANIM, S AUCliSriNI |-,76

qu:iJnipe<]ibus anii^slnl , (jimlnipoilia aiil ni:iiiim ali- liiiisc banc roiiciipisccn.iam car:iis, qii.c inorlalilms

quml, am (lialioli opns cvsc dictnd i siiiil. Tac ci?!), faril cniisniii pn.l.iiis. Qiii 1 igiliir ad b cc nrciirrcrcl,
quoni;iiii C'irislus, ruiii sua menilnn foriii.irci, noliie- non viilisli, videliccl nii.luin cuii) , id c^l Cbrisluiu,

lit eis sciisuni adniisccre gcnilalinni, quo nsuru.i non cuiitciiliculisdcbuissc iiiisccri ; ni;c nliqiicni virccun-
crai : niini ideo cuin l^aac , Ja( ol> , ei oinnium mcm- di:c h.ibcre resficcium, iie s.icrilcgiiim qund coinmei»-
l>ra riiigrb.il, risquo el soxiini dalul cl S(."iisiini, ninliim laris iiicurrcrel , iii carne Tidcliccl sua , quor cuiirU'-
ali(|iiiil fncieli.il? .\iil ad li;vc >eiiM'ns ', iii ailjulorinm piscciilinni non bnlicbnl , dc siiis ct Pnlri» opcribiis

a<lvorsb:it dialiohmi , ul mcnilins (\\ix ip>c cipni|>ogr- criibcsrciis. Si aulein ci ct conciipisccniia non fiiil,

rai, necrssaria nbleclanicnl.i misccrclY Ncc cxiEuiini el laiiirn illc csl pudoris fiiiiclus oflirio; irrrfuiabili-

qiiidi|ii.iin i);ilur oninino (^init ct in lioc, cl iii iiriore icr ciiaiii s. 01111(11101 te nppni!i;iiiir, vcrccuiidimn cor-

0|>cri', [)cn ailjiiv.inlc nionslr:iMmii>) piT f.lni^li pcr- pori liiimano dcbiiain , iion r.ilnri.

snii.nin c/)iilra diuin o|irm (ililiiicrc poliiisii. Claruit AiG. Isln liin rnli.nc l:iin aniia ctcxqnisiia, di;l)el

<niin iiiliil iiiinus dc nuiiira liuiniiium, S.ilv:)iuris cur- ncgari b:ipiisnuis Jonniiis d.iius fuistc in pa-nitcniiain
pus bnbuissc. peccalnnim, qiiia eo b:iplizntiis cst Cbrisliis, qiii nul-

Al'c. Iiiio c'»riiii biinilnuni nnliiram, nil iilnm intc- lum liabcbnt oiiiniMO |icrc:iiiim. Si autcni pntuii alia
gril:ilcni, riTliliidiiiciii, ^:iltiU'iii, iii ijlin |irii)iiliis c<>n caiisn, iion cn <pin r.Tt('ri, linpli/.nri , id csl, noii pro-
ilia csi , niiiiiis li:ic Ii.iIktij iiiinc oiniiii. Ihuic vciiil plcr carncin pcrrnli, qinin noi. Ii:ilii'linl ; srd pruplcr
(liiislus rcdinlcgnrc , ((uiigerc, alijuo s:innre, inle- siiniliiiidiiicm carnis prccaii, qiinm pro libcrniidi pcc-
gcr siiie ulla cornipiinnc, rcclus siiiu ulla pra\iiale, caii carne siiscc|>erat : poiuit cllani mcmlira lcgcrc,
salviis sine iilla ciipiilitaic pcccaii. noii ca caiisn qiin cTicri ; sod iit sic congrucrrl pu-
LX. Jii. Ac piT lioc, iii ca iiaiura non poicsl csse drndn Icgcntitiiis, nibil linbcns pitdrndoni ; ipicniad-
pcciMliiiii, rum iii illo in quo tota csl, nibil iiiiquiUilis inodiini bnptiz itiis con^TUil |Kj;iiilciililiiis, riliil .ililiiciis

iiiveiiiiiiii cst. P'i'iiilcniluiii. r>rccliniil qiiippc siniilitudincm cnniis


Auc. Iinnianiicr, Juliane, bbsplicmas , coacqii.ins pcccali , ca quibus iiidigcbni rnro pcccaii Qu:iiiqu3m
carneiii (ibrisii cjlcrorum liniiiiiiiiin carni ; iicc vi- ct ipsa spccics liuninni rorpf.ris iiii<li, tibiciiniqiic in-

dcns iliiiin vcnissc non in cniiic pi cc:iii, scd iii sinii- soliia cst, buniniiiim <>ITrii<lii :ispritiiin. l'ii(le et An-
liludiiie cnriiis |>cccali (Aniii. viii, 5), qiiod iiullii niodo grli (|ui bnniiiiuni siniilos liriiiiiiilnis np;:nrucrunl,
leriiiii cssct, nisi cilcnuuin cssct c.iro pccc.Hi. vcstiii apparcre vnliicriint, siciii liuiiinna coiisucliido
I.XI. JuL. Ciinciipisccniia iinque scxuiini, s:vc in posccbnt. Scd li:rc consrctcd.i si undc origiiicni siini-
Clirisli cnnic ruil , sive non fiiil , niala ct di:ibolica pscril rccofdrniur , occiirril primi caiisa pcccali, in
noii doccliir. illis liQiiiinibus, qiii priiisqnnin | crcarcnl, dcccnlcr cl
Aiic. Ciincupisccniin caniis niala csi , cl qiinndo ei honcsic cranl in loco tnni <• bralitndinis niidi, nondiim
iioii ronscnliliir :id nialuni : ipsa csl cniin, (|iia caro Scilicrt dc Slia c:iriic ,
qiiT iii(>lii'ilicns iiKibcdiciilibiii
coiicii|iisrii advcrsus spiriliiin ; ctininsi advcrsiis cani rcddila cst , contra spiriliini coiirupisrcnlc '
coiifusi.
ciiiiciipisicnic spirilu, non pcrficial quod conalur, id Nibil crgo le adjiivoi Cliri^ii vcsiis, u( concupisccnlije
ril, < pn< ni.iliiin. cnrnis dcfcnsor impiidcns non sis.

I.XII Jii.. Ad alin ire fcsiiiio, sed miiltuni liic re- LXIV. Jix. Vidrs igiiur fruslra le pcccnium vn-
niiii ndiiiir.iionc dcllgnr. (Jui iii alium • laniiis furor ca se, si • in his opcribiis qu.c Dcus ft-cil , vclaincn
,

c-.! , iii fi Siripliiias iinn iiilrlliiris , vcl lun dirta non fnlcainiir adliibrniluin, qiiod Oominus nostrr cl bomi-
poiiil. rrs'' scd iin nrgimicnl:iris jujiilcr , iit i|Mid(pii:l iiis fornialor insliliiil , rt liomo f:irliis cxcrcuit. Dcl
je(cri-, r(M'iirral in li; ini|iclii griiidiorc. Dixisli iioin- Eane vcniam rcvcrcniia licilrmptoris qiiia aJ nssc-
,

|c, i!ull:ini cssc caus;itn piidoris, prsttcrcoiicupiscen- rcndnni veriialcin niyslcrii, Manicliicorunipic flngitia
li.iin cnniis iii goiiiinlibiis " iiiotilnis apparcnicm. dcslrncnda , Inipiiinur dc rnnu; cjiis ntidacier quod
;

Aic Niiii lioc (li\i Siiiil riiiiii cl nli.c c:ius.i' pudo- iiisi fiil. s rxigcicl, nvcrcniia iiiOilcsla iim langcrrl.
ris, sivc nc liai al'(|tiiil qno.l uon (liTrt, sivc (jui:! fa- \{iC, Niin nuil.Kicr i!c <';iriic (iliiisli lo.pi.Tis vcin,
cuidi csl. Scd liiijiis piidor;* )|.; qiio niitic aginiiis, scil iiifrlirilcr f:ilsa ; iinn ad Municlinotiim , sitiil libi

cupi qii:criiiir caosa, illa verissima icpciiliir, (|iin Iiliiiidiris , flngilin dcstruonda , scd polius adjnvanda.
fnCiiin csl iit b.rc iiiciiibr.i pii.lrniln pi<i|.ri'' viKarrn- Si Mnnicliiciiin co^nns vini'crc , noli diccic boiiiiin
liir, <|ii.i' piiiis |.ii.|,'iida iiiin liirrunl, lio- Chsc qiiod srd dic nnd
i|ii:!iiil(i illi ."Sl in:iliim ;
'
^il iiinlnn) ,
qiiod
liiiiii s rrrii nl |iii' p.rfnii iiii.li cr.inl, il iii.ii pu.lrliat oslciid.rc iioii ((ilc:; biiiiinn. IIoc ciiini cssr d.' pr;c-
(os (liio.l si iiniiliiiiir (()j;il:ire volnisscs. niiii ipsc vniiraiinnc priiiii liiiiiiinis diiin noii visciim .^nilirusiii
iiiijiiiilriilcr vcriLili ni:inil'csii.ssiiiia; rcsliiisscs. dircrc (.liiifii-osiiijt, tih. 7 iii l.iic. \ii), profi^clo cflici'-,

l.MII Ji I.. r.-.sc aiiirim sacrilc)(iii>ii \ pii.lciiduin iil dc alirnn iinliira M.iiiicli.i'iis vcriiin sc jiclilcl
aliqiiiil ipioil l>.;iis frrissc rri iiir, pr.i t.'r b inc c:ir
(I dircn;.
liis concupiscciiliam jiiilii-.nc : Cbrisluiii vi-ro iiii:i bn- I.XY. Jiii. ( Scd islc, 1 iiiqiiis, < iinlini iKiminare
roiiriipisrcnli.iiii rirnis , larrl qiiia pinlcl, nr nma, <i
' ('•At-\ riirt., 'dij l,n:, rniicii: (iniis.s>i, orf
;
dici potcsl, pinKiris iiiipudciilin iiuiiiiii:in; piuli;!, iploJ
' iilili .
I m iitiitmn. (jMip.iii;.ir ii|i(' (.-odK.i.s i-orl.
' rori.. iicnililtiinK
• »1, Mss M riliii, .w i',i'jiiiii II infra fcri;l>.im , iiiii- ' rdili , C"iir«pi,>:<'<im'/i'. rnicii l;i'.ui alMi-^. Mir rl rorC
«'''. itn, jiiUiruic i.i,f!'i(icc/i'(r, lucu, i'i'wimi(i<r.
: ii: , ' A(ldj.iiiiiu> , ii, c\ Mb. lon.
1577 LIIJKR CUAIUL-S. loTS
l.iiid.ire iioii piiil.l I i^lli \' pliis il CimcujiiseeiUin, lib. tiirx criiiii;i:iiinil)us li,riiL-;it, lotuiii cvaimissc (i-

2,«. 17). Iii>pli(il iiciiiir tilii, i|iii:> iiovimiis vcrocini- yn!'Miiiiiii

diura luislra , SLHiinJiiiii A|)'i>loliii!i , iircr-s;iii,i lio- Ai.i;. tccc ;iillnic dici^ coiicui.iscciiliani iiaturalcm,

iicsl;Uc vclaiida (1 Cur. xii, 25); qiii i iii lioc coiisi- eccc adliuc quaiituni pdlcs, siisccptaiii tiiani, iic pns-
liuin soi|iiitiji' ' (ioiidiioi is , iii ii'»»! illi; iii S' crcla sit (pi.c sit iiilclligi,(:..ntcyis;iiiilii._;na vibttj \ciliuniiii.

forporis parte cdiiiliiiiU, i.os tuiidciii vcrccuiido npc- Ciiiciiim iioiidicis, Coiicu|iiceiili.i caniib ; scd dicis,
riaiiius (iliicclu. « < •iipisceinia HfUiir.ili.s? » Noiiiic coiicupi.sceiilia

Auo. Ucs dicis iiiiraliilcs, tu;ic Adaiii ct Ilv.nn Cin\- licaliliidiiiis csl coiicu|iisCCiilia iialur.ilis? Cur ainlji-

diloris cb.«c seciilos coiisiiiuiii, (|uaiidu cjus ilcscniiTC guc loqueris? Oiiain (ucndaui suscepisli, a|.p( lla suo
pra-rcjjlmn , sci|Uondo coiisiliuiii dccL|)tiiiis. Priiis iiomine : (|uid vcrcris? An iii inala causa ojiis fortc;

ciiiiii i|ii:iiii liiic iiiaiuin pcrpclrassciil, cu;n :idliiic tiiili.ilus, obliliis cs quid V(jcclur? Iiiio vcro vi;.'ilaiitc

cisciil iccti .ntqiic pciTccii, iiuii scqiieli:iiilur coiisiliiiin mcmoiia, noii viscanicariiis c')iiciipis(eiiti.inii:o;iiina-

Cdiid loris, ul iiutid illc iii sccrcla corpnris paile coii- re :


iiosti ciiini laudc cjiis offcndi cos, (|ui Imc iioiiicu iii

s-fituil, iiudiini rcliiiipicrciil, ncc vcrccundit dIiIccIu Scripturis sa/ictis iion iiisi iu rci iiiaLe si^'iiilic,itioiic le-

opcrire ciirareiii? lloino iiiipiidentissimc , ([uoil scii- gei uiit. Istoautcni nomiiiciitens. et appeiljiis eaiii con-

(cruiil i|uando eiubucrunt, laudarc pejus csi (|iiaiii cupiscciitiam iiaturalcm, intcr cjusopcra locarc cona-

iindare iudicisct \eruincsl, muiiduiitfcdi ctcorpora:


ris, qiii,

LXVI. JuL. Ilas tanicn clocutioniiin divcrsiiaies, cuin dicat eain Joaiincs a Patrc non esse (I Jomi. ii,
quas tu iion solinn non iinitaris , vcruni etiaui ci inii- IC). Deus quidcni mundum fecil ct corpura prorsus
naris, quaruui iios adjnvainur ufnciis, non liiiguaniin oninia : sed ut corpus cm rnpiibile aggrivct aniinam,
omnium, »ed gra^co; cl latiii;c cultus iiivcnit. C;cleiura ct caro coiiciipigcai ad\eisus spiritiim, non est pra;ce-

linguae aliac, qiia; naturalcs vocaiitur, ob lioc quod dcns iiatura liyiiiinis instiiuli, sed coiiscqucns paiia
niliil cis aui opuni aut niloris sludia secuta coniu- damnali. .4 nuHo, impiis, accuiotur, nisi a Maniclueu,
lcriut, &in)plicibus omitino noniinibus mcinbruiuni et Traduciano ejiit hcerede. Contumelias tuas cum liis

abiiluntur : uiide et apud IIcbr;cos, quorum scrincne me acciperc gauden ,


quos iu nie culpare aiides, ct
Scripturarum puritas coniuetur, prupriis oiiinla vo- nomiiiairi non audcs. li.iiie iion acciisat suscepiam
Cibuiis indicanlur. tuam, qui dicit conciipi.scenliam cariii> adversiis spi-

Ate. Multuni rallcris : qunsi in licbr.ro eIoi|uio noa rilum ex pr;cv:iricalionc piiiiii lioniiiiis in noslrain
sil trofiica locutio , in qua uii(|ue noii propria , sed verlissc nalurain [.Kmbmdus, lib. 1 in Liee. xii)?El
naiislat;! sunt vcrba. Vcruni lioc qnalccuuiiiue sit, quis cstliic? llle .si ilicel, ciijus fidcin ct purissimnni
qiiid te adjiivai'? In licbr.^is cerle saciis Litteris lc- in Scripturis scnsuin, sicut cum 1'clagius aucior tuus
giiur, ci quando illi priiiii boniiiics nudi fuerint, nec pri dic;it (PWflsiw, de Libero Aibiliio,
tib. 3; apud

piiducrit cos ; et qinindo ile sua nudiiate couriisi sint, Auguslimini, de Cruiiu Chrisli, nn. 4G, 47), ne iniini-

et qii.T nienibi-a te.\crint {Cen. ii, 2o-iii, 7) ; ut pos- cus quidein au.sus est rcprcliciidere. Advcrsus liunc
soinus iiosse quid scnseriiii, cl iiinlc confusi sint. Tu accusatorem tuam defciide susccptain. Huic doctori
si vis in liac causa te unde coiifuiideris tegerc, laii- nieo, et illi l3ud:ilori cjiis doctori iiio, pro illa coiivi-
deiii lacc. ciare, qHanlum poles, ut patrocinium luum liberura
LXVIi. Eadcmquc qua pedes satis et Cdcle deinonslres; ne te defensorem
Ji'L. sccurilate, et suum
gcnua, etiani gciiitalia utiiusqiic sexus vocaiitiir. Nos tanqiiain timidura libido dtaerat ; quainvis alterum nou
sane ncc cuin ista sulTr:igetur aucloritas, pudentioris invciiial. qiii pro illa minus eruliescal.
eloijiiii adininicula neglekiinus : quia reprciisiisioni LXVIII. Jdl. Ac pcr lioc necessarie inlerrogavi,
jiisiissima: patet, siiie ullo negotiorum coaciu neyle- quid suuin cognoscerei diabolus iu sexibiis, per qiiod
ctusdccoris, qui noii iiiinus iii verbis qiiani iii opcrl- fructuin eorum jure decerpcret qui iiec carnem ;

bus, qiianlum pcriuleril caus:e ratio, reiiiiendus est. compegerat, nec meinbra formavcrai, iiec genilalia
Igitur ipiia concupisceiitia naluialis nec pudnris op- dedcral, nec dislinxcrat sexum, iicc conjiigium ordi-
probrio potuil coargui, ci Cfmdiloris siii digiiilale de- n:iverat, nec commixtionem, sine ijiui cunju^ium esse
fciisa esl, ad boc soluin , non ut quasi inagnum bo- noii potest, aiit fecundiiate lionoraverai, aut \olupLata

nuin, quippe quod sit' liominibus pecoribusqne com- rcsperscrat.


Diune, scd quasi nccessariuin tcxibus iiisirumentuin, Aug- Niliil hornin quidem fcccrat diabolus : sed
jiire dxmonura viiidicata, inter ejus opcra locarctur, inubedieniiara persiiaserat animo Iiumano, quam p(E-
qiii mundum fecit ct corpora a nulln uiilem accusatur, nalis ct pudenila camis inobedienlia sequereiur; oii-
nisi a Maiiichxo, et Tr.iduciaiio ejus lixredc : appa- de pcccatum originale tialieretur, per quod diabolo
let ' naluralis pcccaii, cujiis omne prxsidium in na- suliderciur qiii nusceretur, cum eodcm pcriturus dia-
bulo iiisi rcnafccrcliir.
' Fone, seqiiimur. LXIX. Jtx. His iiaqiie tii dissertionibus ', ccrvino
' In edilis omiisus iste versus: lerum hoc qnalecvirujue metu, et vulpiiio dolo obviam ire conatus, ita imiio-
sil, quid lc adjuval ? HcstiliUlur cx manuscrii.lis.
' vigiuerius, abi^il. Jlar. Clar., ndsil. Codox rort., 5111«!pairono tuo ad qucin sciibis, ui referres, pro-
(H.
pier sensum corporis naiiir.ilctn, id est concupiscen-
' vignierius , apvaret autem. Reduadal parUcula, «i.r«n,
nec est in uanusariplis. ' Codox rort., diseessionibtis.

»
«579 OrtlilS IMPliRFECll CONTRA JULIANUM, S. AIT.USTI.M \-SU

liam cnrnis, doruinari oporihus el iniagini Uei princi- qiiod pericrat ( /.>ur. xix, 10),a fcrditinnc salva:iliir.

ppin tonelirnruiii : ciiiii iicccsse cssel ad eiimdein LXXII. Jix. Iiitollo.visli qiiippe, parviilis inliil do

ipcctaro aucloroiii sr.iisiiin cariiis, aJ qiicni cli.mi car- siio inorcnlibus, iicqnnipiam possc siiio ibiiiiiaiiuiin

iiis nalura re^picorcl corpnruin, criinen arilgi : ct idrc ^viis esse auvilio

Auc Qiiicl loquaris igiinMs. AlitiJ csl .sensus c.ir- Manioli.oi, qni (oiirii|iisooiiliam carnis a Dei nperibiis

iii'i, aliiid coiK u|iis(;ciill:» c:Mnis, qu:f .'eiuiliir soiisu cxoliidcrct, 01 l;iiii iiuplias (piaiii ipsn corpnra di:il>ulu

«•l mcntis ot carnis : sif iil dolor c.inr.s ii"n ipso senf.iis dopiil;ircl aurloii.

rsl. scd nisi sciisus ailsil, sciilii i iioii pnl^sl. Soiisu AcG. Lgo iion opus li.ibco auxilio .Manicli.Ti '
scil

iiaque cariiis qui laclus t( catur, a.sp<;ra ci loni:i dif- poliiis conlra euni pugnans, auxiliuiii qiiod lu ri pr.o-

fiTeiilor ul cxura seniiiiniur : roiniip socnlia voio sLis, expngno auxilio Dci. Qiiod iiiilii |ii'TS(nt ctinin

r;irnis indifforciiler illiciia cl lioiia ciipiiinliir, qu.c per suos clarissimos coniitcs, iion soliiin Prnplietas rl

iion conciipiscoiido, sed iiilelligoiiilo dijudio:inliir ;


Aposlolos, ipiorum cnnaris pervorsns '
dicta p: rvor-

Mcc al) illiciiis alisiinctur, nisi concnpiscciiiia; rosisia- tcrc; verum cliam posleriores Ecclisi;c su;c dootores,
Inr. Non ipilur cavcnlur opcra mala, iiisi fronolur lren:runi, Cyprianum, ililarium, Anibrosinin, Crego-

«onciipisroiili:i mala, qn.i; alis le, iMrrenda inipii- rium, Baslliuin, Jo;iniieiii, alio^qnc pliirjmos, (Jde in-

doiilia vol pnlius .iiiiontia, dicilur bona : iicc erube- tigcrrimns, ingoiiio acerrimns, dacUiiia uborrimns,
scis, ncc luirrcscis te ad tinliini dodociis pcrvonis^-c, finia celolioiriiiios : quiomnos, salva lauile corpnrimi
iit iicino libcrctiira suo malo, nisi niii ooiisoiiiijl luo Cl niiptianini, oon^ssi siint originale pccoaliim, scicn-

bnno. Conciipiscontia igiliir carnis, qna cnpiiinlur tcs IJirislum, (luod iiiipic vns negalis, etiani paivulo-

qii;c proliihonliir, non cst a Patro. Fruslra pnlas, vol rura esse Jesniii. Ipse eiiiin salviim facil popiiliim
pnlius vls piilari, ulii lioo Jnaniios apnslotu.^ dixil, suuni, iii qiio ei illi parvnli suiii, non a fcbribus aliis-

cnncupisccntiam carnis pisilain pro tiiviiria. Prorsus qiie linjusmodi poslibns alqiie cnsibiis, qiiod cl iioii

si noii e^la Palro luxnria, ncc illa osl a Palre cni si (^lirisliaiiis abnndanli siipor omiicm carneni bnnitate
r.niisenii;iiiir, conoipii parilquc lnviiri:iin. Naiii inoii- I;iigiiiir; sed siciil (^hristianos , a peccaiis coriiin
liiis siiis, qiiilins jubciinir ' obsistcrc, quid conatnr, (Munh 1,21). llosinteii.iiiioscaih(ilic.TEcilesi.-clilioi

qiuoso, iiisi ad liiMiriani porvenirc? Quoiimdo e-t ot p:i'.ros,qiii lioccamin ojusposiliculmiiiedoouoninl,


crgo lionuin, qu;c perveuire conatur ad inalum?quo- qund in ojiis ubcrcdidioeriiiil, M.iiiioli.cos dicere non
inodo e-l iiosirnm lioiium, qua) pervoniie oonaliir ad reformi(l;is; elciim mc ununi (juasi apcrle appctis, illo^

maliiiii? Qiii.nindo cst nnstnini lioiiiiin, qu.e iiosooin- qiiniitn obli piiiis, laiito iiisidiosiiis; ct qiKinln insi-
prliil ad miliiin'? S.iii;indiim esl igilnr lioc nnliiui, diosiiis, taiilo srclcstius orimin:iris. In hoc Linlosce-
Jiili.ino, divina boiiiiato; noii liumaiia vaiillaie, ini- lcre, tu;i !c niiiniun vcrba roiivincunl. Non cniiii iiiilii

qiiilaio, implciatc laudaiidiim '. nb aliiul tain ncfario nomitie caluniniaris, nisi qiiia de
LXX. JuL. Te crgo :i|ip;irot non sltidnisse iit olijo- pccoaio originali dico qnod dicunl.
rt.i rcrollcics; scd ul pairnnoliio, ad i|iioiii sfribolias, LXXIII. Ji:i.. Qiiod orgo a vtritate dofiindcris",
iiiisi'ialiilitor illinlores ;
piuaretquo le nulo i|iiid|iinin qund !iigaris, oaiiss fccil dcfiirinitas qiiaiii lu<ris.
ilrinli-se qiind jiire niorderes : cuni id jain siipe- Ca^tcruiii ,si ad Cailiolicos transire vclles, qiianio
rioiuiii coiiccssionc et curpnruai iiisiituiioue lau- lule', iJ qiiod nos asserimus, clcganiius exscqucrc-
ilas.scs. ris el plciiins.

Aic. Insiituticncm laiidavi corporum, qiias boiia Alc. frnniom linguaiam, mcnlemqiie cxcntaiii
ost eliaiii iii iniil'1 Imniine, non maluin. siiie quo na- Itane vcrocaibolici iioii siint, qiiibus in!i;oreo iii hu-
scitur iieinn : qiiod tu nnloiis riim Amhiosio dircre jiis ridoi sncictate, qiiam conira tiia vana dicU ct ma-
iiiidc sil, adjuvas .Mauicbxuin diccotcin quod ex nlicna lodicia dcfciidn? Catliolici non sunt, ul aros tnceani,
iialiira sil. eosdeniqne ropclam, lrcna'us, Cvprinnns, llilarius,
LXKI Jix. Falcor lamen, nimis le cogilasse, qiiid Aiiibrosiiis, Gregorius, Basiliiis, Joaimcs ConsMnli-
riiocios; cl ingoniiim liium apparot, ot sludinin : so- nnpolitanus; ci cailiollci sunt Polsgius, Codcslinj,
loni>siiiic proisus qnid asscrciiduin cssot pro pecrali Juliaiius? Aiide dicere isla, si pnios. Quod si iioii .•>.ii-

Iradiirc poiidcrasti; ncmoallorcallidius srrilicrc po- des, ciir non polius ad lios, a quibns ogo non recejo,
liiissil prn iialnrali m ilo : qimd qiiidoin ncc tu ipse lii redis? Cur ifle adnioiics, iit ad Callinlicos Iraiig-
laiii iiiliane iiiiplore pntiiisses, iiisi ingcnium tuum cani? Kcce cailiolica lumina, oculos ap:ri : lu ad istos
niagislri vcleris coinnuMla juvisscnt. transi, qiiihus calumniaris in me; elconllnuo 1« coiil>-
Atc. M.igisiriim pl.ino iiiciim, ct cootra te ct oon- pcscos aique olHTiulesccs a mc.
Ira Maiiicli;rum, glnrinr csse Jesum, qiicm coiifilcor LXXIV. Jri.. Qnamvis non ."tndenin pronuntiare
(qiind lii noga>) oli;im parvulnrum csse Josuni : qiiia ingenio tc alTcctum acri ct vigili , ciijus in elcrliniia
poiiii Adani, ot iii illn oniiies porieiunt Ambrotiiii
( suscipiendi iicgoiii video tam lardum ac dcforme jn-
lih. 1 in Luc. XV, 24); ncc nisi aliillnqui venit quxrcre
diciiim.
* Vcrlium, jii(rm«r, o\ maiiiiscii|.l s ro.sliluimus. AoG. Dic lardi ingenio unde nascuiiiiir : iicqiie
' A|iud vignicriniii imonmln e.\l nqn l<o)i<iiii, tpin; per-
:

yiiiire comilii) (,'l miiliim.' (.mnniuiUi r.s( iio.steiim


eiiiin lalis est Adam faclus : qiii non vis pcr ej'is
bonum ,
iiua m$
nii iniit<.m coiiifiellil .' siinioitlnm c>/ , olc. M. ' Sic Ms3. Al odiU, \irOTam
' Ai.uiJ \ iyiiicriuiii iiiiiii.Uiile
, el iin, ielnic Uiml.Tti- • *(1 orain l'nrl. Ms.. iliffiwderii.
««"i. U. ' Mguiurius, (11. H n:s.\.,IuM,
'

i:,*'.! LiliKIl uu .VliiLS. {.Mi


pcccnmin in delcriiis liuniniiain iniiialain fiiisse n.itii- possuiiiiis, priiuorum duuruin ct aliorum deiiidc pa-
I
rain ; el lioc iid on:iiia viiia i|iili> |iatiuiiiiir, uliesse iia- rcntuui pcccaiis csse Iribnenda ; i|Uoniain non pos-
'

sceniibus *. sunt Iribiii nasccntium voluiilati. Alia qiiippe ani-


I.XW. JuL. Si ciiiin iiicnluinissima riiie, scliulari inalia, iit cum suis geuoris viiiis uoiiniilla nascantur,

iiKirc ad ostciidciula.^ iaiUiiiiiiiiudo erudilioiiis lii.o vi- quld niiruiii si acoipiuiit li.ic noxii spiritus in po-
rcs , c;i tciitarcs (iii.L' siini iiivicta cosieiitiTi; ; linito tesiatoni, quciiiadmoiluin porcos, ul iiovinius, accepe-
'
uineii cerlaiiiiiiis liidicio, liis quibus obloqueliaiis runt(J/<i»/». VIII, 5-2)? Qui maligiii spiritus possnnt,

|<.-iliu.'<iii daltiriis; iiruliarciiiiis litteniiiini sludiiiiii, sed siout lioinincs irrationaIiu:u iiiombra aniiiiuiiiiiii , iia

irrcligiosiiiii casiigiieiniis cxoni|>luin. I'iirro ciiiii du- iliiotiani ipsa scniina viiiarc. Dc houiiiiibiis (|ii:i:stii»

gina ncc vcrisiinililinliniicoriuplo salteiii colorc iicr- csi, in qiiibus Dci iiiingo nunqiuiin divcrsoniiii viiio-

ruKUin, quiid iiuliis lcgis tcstiiiiontis (quippe nunqua:ii ruiu , tuin quibiis cos nasci vidcmus, |ioenas patere-
niiioiii prxjiidicuntihiis) potesiis lucii, el lioc lanicn liir, quas pati non possct injuslas, nisi pcccaiis gi-

iinpicliite sua liofreiis, sliiliili.i jaccns, nusquani iiisi giioraiuin pra;cedoiitilius : quod vos nigantes, cl (iilcm

iiiter iiiguiiia voliiiitattini ', liouc.ilato, disputationo, catliolicam dcscritis, ct Manich.ii dogina nof.irium ,

sacraque lcge coiifussuni. Iinplssiina obstinatioiic se- quaiitiiin optare non ;iusus cst, adjuvatis, ul sibi cer-
ctcris; consoqiiitur cx tiilius uiiuin , ul aiil pluiiiboi tiis sccurusquc vidcatiir, Iiominum opilicem noii con-
ad iiilcliigendum aciiininis, aulmnloncii illius qiiod filcri veruin Dcum, scd geuleni '
introduccrc lene-
Maiiicli.coriini luyslcriis teiicri, fando accepiniiis, ca- braruni.
lcnas, aul iitruinquc simu! pcrpeti jndiceris. LXXVl. Nos vero
JuL. nihi! babemus, quod in no-
Atc. Quaiiloliliei raiionis noiiiiae contra tesiiino- siro adniiraiidiim credamus ingenio, quia iiitelligimiis
nia diviiia, qua; proferinius tibi, pugnarc videaris, nec pcccatuin siiie voliiniate , nec sine Deo corpora ,
noii illa snbvcrtis ; sed le vcxaiil, cum ' conlra stiniii-
nec siiie corjioribus scnsus corporuin, nec sine com-
Inni calccs. Dic qiiaiiliiiii polcs, intcr iiiguina vo- mixtiune conjugia
,
, iicc sine Doo operatorc exislcre
luntaiui!) , > qui tibi dicil, cxpcrlcm non csse delicti posse nascentes : ei indubitalum tencmus, uequc di-
iitriiisqiie scxus coniinixtioncconceptuin (Ambrosiuf, viiinin esse, quod doccatur injusiiiiu iieque qiiod di-
;

iit Isdiam). Aiiilirosiuscit isle, Jiiliaiie: ipsete vincit, vinum sit, posse injusium doccri. Non minus auteni,
qucin iion auiles negare catliclicum , niinquam cerle quam ca qii;c dixinius, roliicct csse iiiii|uum, sialio-
diciuriis os MaiiicliLciini. Ouiii ciiam nie aut pluuibei nini poccaia aliis,.qiii ibi nec fiieriiii, iiedumconsen-
cs-si; aciiiiiiiiis ad iiilclligendum , aut lcucri inaleficio Scriiit iiupuloiiiur. Proimle illuminaii
, liis solibus
llanirliau, aiit utruinqiie siinul pcrpeii afnrrnas. De jurc opiiinoMauiohiconmi ' anlra despicimus, qui pu-
. Blaiiicluci inalcficio vcl liio convicio ,
jam libi sx'pe t;iiil vcl esse posse sinc volimiale poccatuni , vel iion
rcspi niliuiiis, ct oppnriiiiii\is, cum opus essc vidobitur, a Deo homiiies fieri , vol ad alium auciorein sensum
iidiiuc forsitan respondobiinus. Nunc de phunben :id corporuiii , et ad aliiim corpora perlinere; vel Deum
intclligcnduin acuniinc, liicrelice verbose, responde.
essc, qiii iiiiquilatiim criminibus opprimatur; ant
Neiiio cst cerle qui noUet, si id esset iu hominis poto- scelere iiiiqnitalis urgcri eum, qui ;Hcriius omnrunt
siae, iiigenio vividus at<iue ad iiiteiligondiiin acutissi-
conditor a;slimetur ; aut uiiibram aliquam lenrre jii-
inns iiasci ; e; qiiaiii rari sint quis ignorat? Qai tanicn sliti;!; , si .ilioruni voluiilates alioruin applicontiir
i>niiics ipsi paucissiiiii , si honiiiiis qui primiis cst exorlibus. Ac per hoc merita partium negotiis , noii
(actus, coinpareiitur iugenio, plunibei judicanlur. Non iiigcniis imput:iiiiiis.
cniin lunc, siciil uunc, corpus corruptiblle .iggravabat Alc. Jaui ad omnia respondi
{

tibi : nec ideofirman-


aniinain (Sup. ix . 15). Aut cnim corruptibile nun tur adversus nie, qnia lain s.Tpe et odiose rcpclmilnr
cr.il, quia n:>ii erat moriiurus Adam, nisi pcccassot :
a le. Dic potiiis, si polcs, unde hiimana ingenia ciiin
aui si, ut viis iiovi h.erctici dicilis, etsi noii peccassel, ianta plerumque cum inter nns
vitio..ilaie n.isc;intur;
moriiurus cssct ; non laincn ila cst insliliitns, qnem conveniat totius boniinis esse opificem Deum jusium,
priiiio Dcus foccrai, cl qui mali adhuc niliil fecerat *,
et vos nog:itis ' ullum originale peccatura ? Non niitom
iit cjus aiiinia corporc gravarelur. Quis enini hanc dicercs al.;;ruin peccala nos aliis imputare ,
qiii Ibi
esso poenarn ncgel, nisi qui aniplius c;cleris nggrava-
quando comniissa sunl , iion fuerunl , si recolcres
lur? Si crgo Manichicus interroget, uiide sit lioc tar- quod scriptiim est, ii< lunibis Abrah;c fuissc Levi
diiaiis iiialum, non in corporibus, sed in ipsis, ubi Dei quando cumdem Abraham Mclchisedech Dei cxcclsi
csi imago ingoniis humanis, qua: lardilas pervenitgra- decimavit antistes (llebr. vii, 9, 10). Ibi enim vidc-
ilaliiii usque adiidendam, vc! potius, siciit Scriplura res, pcrvicacia non cx^iaret,
si te in lumbis Ad;e
coininonct , iisqiic .id lugondam faiuiiatcm {Eccli. fiiisse gonus hiimaiiuin qiiaiido perpetravit illud
,

<'ii , 10) : rcspondemus nos, el Iixc el omnia cxtera graiide pcccaium.


inala, ouin quilnis nasci', n^gare vcl diibit.ire non LXXVII. JiiL. Sed nl revertamur ad causam, posl-
'
Augustlni lotam pnciereuni edi-
l'.es|ionsioucin liaiic qiiain dixisti, mc i idconoluisse concupiscentiam iio-
lioiies, lanieLsi ea in oiiinihus oxstct in.inuscriptis , Julia-
iiuiii eoilem ar^'uiiioiUo iroiiiit infra, lib.
niiiiarc, qiiia non e-selex Patro, sed ex mnndo ; cu-
5, cap. 11.
• Csdex Pori., votuplalum.
jus mundi (iriiiccps diclus est diabolus : qui eam in
' i:ic ailliiniis, cum, ex codice Port.

' b'li;cc vorlia, et qiinudi nilliix iiihil fecerat , resli- ' Editi cum Jlar. cl :r., menlem. .\[tiiis rort., gentem.
aiu.iiiir ev vi'1.t;i;!i lilininini li I.'. ' sic Mas. iii \ign., .Mdnicliai.
• Krto a.l.loaJ;i.i', l:0:iu:i.\. • Forto, 11 yelii.
*'^5 .MGISTINI
()Pi:i;is iMfT.nni ri r.oMii \ Jl I.IA.NUM. S. |.-Ri

iion p.r Ti! o tciidc di\issr Di)niiiium, noii sc li.ibcre


rniiiinn nnn Diiiniiiiis Ikiiiio .'\i i;
iiivoni; ;
qiii.i

(Dc Niinliis el CoiieM/iVcn- s<'rdcin &inc qiia Job dicit nic iiifaiitciii ulliiii c-sc,
ilisain ail lioiniiirs viMiil « ,

esl Tii.i tiini de rc rnjiis ( 't iiiiiiis dici vi(a supcr lcir:iiii {Ji-I> kiv, .»,
im, lib. 2, n. 41 .) 1'lii iiiiiii <l'ii» ,

iiMiur.ili lo.]ii(-rrii(i, c.imqiir • i iiiimdn c-so ilivisscs, «''I-. lAX). L!l l:\iiirii ulii aii, l'.cce leiiit pniuriit
iirindi liuiits, el iii iiii' ij.tM/irl iii.iil, iicc i|isaiii .Minlriii
MilKlidisII imiiiili lni;iis|iriiirfp<-mdi.ili(i'iiiinTidiO|.or-

n"ii ailiiiiiiMoliiiii;irionim, scd ii;Uiiriliuiii re- iiilcllginiiis, si r(M'(i' iiilr!li'j'iiiiii-. N.nii si c\ co (pioil
«eri' ; iil

divil, iioii rst inleni^ciidniii ipi.id iion dixit; iicc


nim, iiiii|iio n;iiiiranini, f:iliri'ris ciiiii aiiriorcm.
roiiCMpiscciili.Miir.iriiis, i tu alis- di:iboliiiii nomiii.uil, srd piiiiri|ii'iii iiiiindi . cl in in\
Alt.. l'lii |iosiii «

luli^li ii.do icariiis,» qnod ogn diti : d iil>i divi ,


ini|ii>( , niliit iiweiiiLl ; iioii ai( , l'i inc nuii iiivcnic^

«ciijiis iiimHli dirliisesl priiicip> di;ilinliis; » lu^iddi- pcccadiiii. lil lamrii iio^ ra diiiimis, qu.c noil dixit ;

llisli < (oliits, I c( dixis(i, < lutiiis iiiumli , > ipiod c;;o SLil cx liis iiitcU 'Cta, qii.r dixit.

iioii dixi. A^cul pl:icri, ilic ipiod libi pl.iccl, ve! iHis LXXIX. JiL. Qiiid rircumscribis iiifcliccs .iiiinias,

edaiii ipiiliiis pl:i' cn. r.go roiiriipisci'i.ti:iiii r.iniis iit mcn(iari>. indic:i(uiii ' es«c. qiiod iinii cst f Dmui-
diii, ipniii diii( Jo.iniics noii Cssc ;> P;ilic, scd cx niis dii.il iii I^vaii^jclio, llcce v,iiit priiiccpt mnndi liiijui,

liiiindo (IJoim. 11, Ki) , id csl , o\ lioiniiiiliiis qiii eliii tiicinvenit n.liil. Ccrtiim rst iiiliil prrcati iii o
nasiUiitiir iii mundo, pcriliiri iiisi rciiasc.iiilur in diaboliim olTeiidisSC : qnoiiiain in nmni, vc! qii:im

Clirislu. II:cc comupisccniia c.irnis non cst Unnrin, rsurienti, vel quani poslca prA-dicaiiti, lanquaui por-

(]iiaiid« ci icsislilur, sed quaiido pciriciliir , id cst, srrulorcs suos aduiuvcrat, (riiladniic su|K;r3liis Cst.

quaiido piTvciiil ipio iinpclli(. Ihidi! cl :ip:is(idus Pju- rrofitctiir ergo Salvator, niliil iii sc di.ilioliiiii dcprc-

lus : Spiiilu , iiiqnil , niiihuluie, ct desidciia Liiniis ne liciuli^sc pcccati. Iii qno ccrtc iiiVenissct, si (jiiid ilo

fer(eccT\lit(('<aUu. v, 10). Non ail, Nc liabiicii(is : iio- caniis condiiionc tra^nrctiir : qiioiii:imje( ipsc r.iclni

veral quippc lior iiiuniis ruliiriiiii (|ui.lcm cs.sc nobis, fucrntcx niulicrc, (ic scininc David c( dc .Adani s(iipc

sed viU: iioii isse pr.i si.iiiis. I^Iyo piincipcm nuindi progiiaia.

diai)oluni diii , sicui ciiin appclhu Scii[ii;iia divina Al'0. Srd noii etim pcr cnncnpisccnd.im cariiis vir-
(Joan. XII, 51 ; xiv, 50; svi, il), non sicui siispic:i- go coiicepcrat : et idco iii ciiin siuc prnpagine poccaii

lur vel calumniaiurv:iiiiias tii:i. Non itaipic natiiraruin carnis propago pcrtransiit, ut es^^et iii co non raro
auctorciii dialirdum diii, scd pri:icipoin iiniiidi , iJ peccati, sid siinilitiulo c:iriiis pcccaii, carnciii salva-

es(, liomiiiuni, qiiibns in oibc (crraruin plcnus cst lura pcccati. Pruiiidc Adaiii, priusquain pcccarcl,
muiidus, qiii ii:iscuiiliir iii inuiido, ncc rciiascunlur iii iicc cnrncin pcccaii liabuii, ncc siiiiililudiiiem carnis
Cliristo. Ab cis quippc qiii renasciiiitur inCiiristo, prccali ; quia non cral iiioriluius, nisi pcccasscl : se<l

prinrops iiiiindi niitlilnr foras : qiiod inyslcria signifi- |>o..lraqii:un [icrr.avil, j.ini r..iin prciali grniiit cirnein
caiil, quaiiilo cdam p:irviili b:iptizaii(li cxorcizaiitiir ct jiccruli. (]uia pcr illain coiicnpi.scrnliani rjrniscani'

cxsiilflantur. Ad liicc respoiule, si potes. Noli velle gciiiiil , (|u:c antc pcc( aluiii vcl iiulia in illo cral,

lcclnrcm ina loqu3cisf.ima vaniiaie vanesccre , ei ab vrl $|>irilui iioii rcsisicbai, proptcr quinl eiini niiduin

co quod agitiir, avrr(i atque seduci : dic, si aiides, csso iiiliil pudcbat. Chrisliis autcm qiii non pcr illaiii

bnniim cssc coiiriipisccn- iiniliim. Dic , mala qiiidcm roiiciipiscriiliam carnis cst natiis, siiic pcrc:ilo lulus

«ipcra a Patrc iion csse, scdconcupiscentiani nialorum rsl, quod traliit omnis raro peccali, prnrul diibia
opcrum a Pa(rc csse. Dic, diabolnm non appcllatum propier qtiam moriiintur nmnrs, rariicm nnii balieiis
]iriiicipem inundi. Dic, luiiinliim iion dici lioiniiics in ipse pcccad : scd t:imen c( ipsc morluiis csl proptcr
luiiiido roiistilulos. Dic, inunduin iii in:ilu iinn possc siiiiiliiiidincm Mriiis pcccali. N:iiii si ncc mnrcrclur,
iiilclligi boniincs inlidclcs ,
qiiibu^ iii oi lic lcrrarum non soliim carnrni pcccati iion babcirl , siriil iicn

plciius cst niiindiis ; cl rnrsus, in bono boinines fide- babcbnt ; scd ncc rjiis ostcndcrct siinililiidincin,

\tA, qiiibus liret paiicioribiis, lamrii ciiani ipsis in quam pro nostra siliiic suscc|>era(. Tu igiliir qui nc-
orbr lcrrainm plciiiis cs( miiiidiis, nniiiinc iiiuiidi si- garc non po(cs Chrisdini iinn iii carnc veuisse pcccaii,
iniblcr appelbiri ; sicu( ab-iirduin niiii cst , iit arbnr scd iii carnc (piidein vcia , (aiiieii iu siniililiidiiK)

pkna pomis, dicatur plcna e( foliis. Dic, p.irvulos , carnis pcccati, dcbos demon>tiarc cariicin pi-ccaii :

<:uni l'apli7.anlur, noii erui dc pulcslalc lcncbraruoi, qiioniaiii si nulla esl, priifixto iicc siniililudo cjiis

el cum niagna Injiiria Dci pcr univcrsam catliolicam iilla esl. Porroqiiia soliis Clirisliis liabiiit siuiililiidir

Keclcsiam cxorrizari cl cxsnfflari iinagiucs l)ci : aul ncm cariiis prcc:i(i, qua> non essct caro prrc;Ui, qiii»

dic, cos a diabolo possldcri sinc iilla (dtligatione pec- non cx cominixliniic sexuuiii iiatus cst : qiiid re*la(,
rnti. Ilxc si aiidebis dii'ci'e; inu\ apparcbis : si non nisi u(pccca(i carosi( omiiium,quide lali cnmroixtio-
audcbis, ncc sic l.itcbis. nc nascuniur, iKriiiicntcs ad inundum, cujut esl dia-
LXXVIII. iuL. Pusiquam rrgolioc cffatuscs, inlu- boliis prinrrps, a qiio inalo non libcrantur, si iiou in
li.ti, lUndc dicit ctiam ipsc Domiiius , Ecre venil Chrisio rrnascunlur?
priiiccpi wunJi liiijut, el in iiie iiiUil iiiveiiit i (ii/. xiv, LXXX. JuL. Invcnissrt crgo in eo dialNdus iitlo-
50) : addisqiic dc tun, < niliil iitiqun pecrati, nec nlc crinicn,si ulliinicssct : lciicret corpiis oliiioxiuin,
qiKHl a nasccnte Irabiliir, iicc quod a vivcnte addilur. > si lllud vel in priiuo |oreiiie, vcl In Ipsa paricnie ve-
Oilcndc igitiir diiissc l)nmin:in) in Lvaiigplio, noii sc
' sic Mss. in vign , jii(/<t-(7l/(m.
li.ibcrc pcccntiim qiiod a iiasccnic irahcrcinr. * In Mss., iiiin.
izan i.ir.f.R ou ARTUS. r>S6
noiiassfl ; iicc ii foiiTl, iilniiu roiiilirouilms iii;i!cri^D I X\\1V. Jci.. Proiiidi. iiicnriniio Cli.isli opiis
sii:u scrn et iucllKax rcsiilliinl voiiiiiMlis iiiluiiti» ; sii;i' (liviiiiuiiis liiciur, qui afri-niis ;id iuc nnliiraiii

coiiir.n iialuroiii iiitoiis, non u\|)i:iriu ii.iiiini, seil i'x- iiicnm cl vnlunl:ileiii sii.iiii, cnjii^ niihi spcculiiiii nlTc-

aspiTanl lyiMiiiiiiiii ; .salvo co i|iinj iinii (uissct cssc rclini clrcgiil.iiii, proiiiiiili:iMS'li:c iiiliil in sc ili:ili(>liiiii

vuliiiilas iilii 1.1, si riii^sct ii.itiir:i c:i|>ii\a. Si rrgo iiiveiiissc pcic:ili, oslciidil culp:iiii iinn ile camiscon-
essi'1 iii ip iii.s cariiis sr.nsu cl ciiii liliuiic pecc.iliiiii, (lilii, .siil ilc sola Misci(«i voliinl ile. DcirKpic ut nus-
si ipsa iiatiira lii>iiiiiiiiiii .iil (loiiiiiiiiini d.i iiiniiis pcrli- qiiain in Sci ipliiris lcijiliir (Jiiilnin fiigisse pccc.i-

nercl; Cliiislns aiil rciiscial lutiinis, anl Ikiiiio iioii tiiiii, iiiiinl n iiasccntihiis tralii nossel ; ita clinin illiid

riiliiriis. Eigo >i ailsi liliiiur ni.ilcdicliiiii na!iira> liii- clarn icsliiiionio pcrdocctiir, (pmd snsi cpii lioniiiiis

iii:iiiil:itis ; illi (piiiqiic, (|ni r:ir<> nicliis csl iit li.ilii- jiisliiia iiiiii ilc iMtiir;c diversiLilc, scd dc voliinlaiia
Inrcl iii niiliis, .'miI t.iiiieii d.iliiliir, :iiil liuiiianilns arlioiic siilisiilcrit.

aufcrcliir. AnG. « Niisi|iiniii scriiitiim cssc i dicis, i Clirisiiiin

Aic-Nec criiiicii ci ilaliiuir, in (|iio princcps iniiii- fiigisse pecr:iliini, quiid a na^cciitiluis tralii iiossct : »

di niilliiin pnti.il iiivcniic iHiccauini : ncc hiiiiiaiiilas qiiid eiiiin fiigcrcl, qiiod i|,si: iinn lr:iii'rat, scil eos
niifcrcliir, iii qiio cl aiiiiiia cl caro liiiinaiia er:il vencrat salvarc qiii tr ilicrciit? Qniil, inqiiain, ipsc
qiiniiivis iioii cral c iro pcccali, scd siiiiiliUido cariiis fiigerct, qnnil a iicniinc lngilur, nisi ciim ad ipsiim
pcccali. conriigiiur ? Dicis elinm, t chirotesiiniouio pcrdoceri,
LXWI Jii.. Qiioil iitriimqiiu fecii Maniclixus, qiil qiiod siisccpli lioiniiii^ jiisiitia Filio Dci non de
coininoiil::liis iii c.irnc nialuin essc iiatnnliter, dixit n:iliira: diviMsitale, scd do vnliinlaria nclioiic siilisli-

in Clirislo iioii fiiisse c;iriiciii, iic coiifilcrciiir in co teril. » llniic vcro, iic Iinc quidcni Cliristus divcrsuin
fuissc iiiiqnilalciii. liahuit lii iinliira, qiiod il;i cx virgini; iintus csl, ut
Ai'c. M:iir.cli,ciis li:erelicus carncin iicgat Cliristi jaiii cssct non snlinn honrniis, scd ctiaiii lici Filius ?
I rclnginiiiis li.crctif iis caniem percaii cai ni '
coneqiia- l>gone ista siisccplio, i|ii;c Oeiim ct liominciii iinani
rc viill Cliri.-ii : Cliri^tiaiiiis cnlliolic:is siniiliiudinem lccit esse pcr^oiiam, iiihil illi lioiniiii valuil nd cxccl-
carnis pcccaii di-ccrnit a carnc peccali, ne blasphe- lenlinin jnslilic, quam dii is ci dc voliiiilaria actinne
i niet cnriicin ('hiislt. subsiiiissc ? Siccine vos ronlra Dci graiiam dcfensio

I
I.XXXII hL. M li'inc liilcs caiholica in ulroque liberi arliitrii proecipiics ngil, iit etinm ipsniii Media-
I contrivit : iii:iliiiii sciliccl in cnriic noii c.^sc naiiirn- lorem, ut cssei Dei Filins uiiii us, voliintate siia me-
lilrr, nlipic oli lioc Clirislu iiec aliqiiid dcfiiissc liiinia- ruissc dic;itis, ct falsiini csse qiiod lola conlitcliir

nit:ilis, ncc qiiid |ii.iiii iiiiqnilnlis ndfiiissc proiiunliaiis. Ecclesi:i, credcie sc in Jesuni Clirisium Filiiim Dcl
Clamal crgo dis|>onsnlinnis sux conscius, Eccc veiiit Patris oinnipotcnlis unicum Dominnm nostrnm, na-
priucejts Imjiis inuiiili, el invcnit in mc niliil : niliil liim de Spirilu sancto cl virgine Maria ? Scciindum

prnfecto qiiod po-.sil argiierc, qiiia iion polernt infj- vos eiiiin , non n Ycrbo Dci liomo siisceplus est, ul
ninic naliir:ini, ciijus ad pcccila iion iiinexerat vo- cx virgiiie nasccrciiir ; scd ii:itus cx virgine, su:c
luiii.aicin. postea volunlnlis virliitc profecit, ct fccit ut a Verbo
Ai'c. iiiio vcro niliil pcccaii, ncc quod a nasccnte Dei suscipcrctur ; iion talcin ac taniam Yoliiiit;itcm
iraliiiiir, i|iiia in iiiilla iiiiqiiil:iic coiiceptus esi; iirc illa susccplioiic habcns, scd nd illam susccptionein
qiiiiil a viveiilc ndililiir, qiiia inilla leiitalinne dccc- t;ili ei tanta voluntate pcrvcnicns : iiec Verbuin ca-
pliis csl: qiioidin diiorum niiiiin cst propler quod le- ro f:iclum est in utcro viiginis ; scd posica nicrito
giiiiiis, In initiuilnlibiis conceptus suni { Psal. l, 7 )
ipsiuR hominis, ei cjus humnn;r. voliintari.cqnc vir-
;ilicruin pro|iler quud dicimiis, Me nos iiiducas in ten- tiitis. Ex qiio vos scquitiir cti:im illiid, ut qiiomodo
tttiionem ( Matlh. vi, 13 ). illiim crcditis a Verlio Dci propierea siisceplum csse,
LXXXIII. JuL. Ip^a ciiani el caiisn tcntnndi fuil qiiin voliiil ; sic mullos cied:iiis ita siiscipi potuissc,

Clirisunn ;
qiioniani niore arlis sii.tc volelial capere si eiiam ipsi simililer voluissent, velposse, si vclint :

nersuadeiido , cum ncniincm posset vitiare con- ac pcr lioc, scgnitia liuinan;B volunlnlis ficri, ul illi;

ddido. uiiiciis sit, ciiiii pliiies essc pnsscnt, si liomines vcl-


Acc. Non condendn vili:it, qiii ncmincin condit lcnl. Il;rc si dicilis, uUi cst veslra frons? si non dici-
^eil inalc siiailendo viliivil, quod honiim coiiditum lis, iibi est lijrresis vcstra ?
iiivcnit. Non eiiim n:ilur.E niictor est, qii.i; l>ei boni- LXXXV. JuL. Pciriis namqiic nposlolus nit, Chri-
I iie in liomiiic conditur; scd ciilp:c, cum qiin bomo stus pro nnbis ' mortiuia csl, vobis reliiiquens extm-
'V pinp:igiiic vilialoniin primoriim hominiim Je pa- plum, ul seqiiiimiiii vesligia ejus ;
qui pceciitiim non fe-

'Cutihusnnscilur. Qiiidaulem mirum, sitcnlnvil euni, cit, nec iiivenlus esl dolus in ore ejus { I Pclr. ii, 21 ).

r. qiio iinn emt caio poccali ;


quc nec iii illis er:il, Ccrte Aposloli sciiicnlia cuni Doniiiiiia vnce conror-
|uos prinio tciilnndo dejecit, pcr qiiurum coiiciipi- dat. Dicil illc in Evangelio. Venit iirinccpi iiiunili Int-

ccnliam cnrnis, dc qna confiisi sunl, caro cst propa- jus. ct in me niliil ineenil ( Jonn. xiv, 50 ). Ilnc idcm
;ala pcccali, quam sannret nb lioc iiialu, iiiilliiiii lia- comnnniiat !nngislcr Eeclc^i:c, diril<|iic in Clirlsio

Kiis malum siiiiililudo carnis pcccnli '.'


nuUiini fiiisse dclicliini : scd per (jiiid ron li:i|iiiciit

ppcralc.in verni i allesUilinncconiinendat, Qnui, inqiiil,

' voi, cnrni, liic nililiiiir ev Mss • ^'.as , pro loh.-.

Patuol. XI.V fQmranlc-quatrs.

l
1:^87 oi'nrii.s niiT.KKECTi cosri'. \ JLLIV.NU.I, S. AUCLSriNt 08
yeccaium iion fecil. Non cjixil, y-iia ^iccc.T.imi iioii iiicssc pcocalum, Cliristiis quoqnc aiil suseopcrit o.ir-

!.u-!ro|iil ; sccl, Quin peccalmiinnii [•cil. iiem isiain , oi lioc malo loue.iliir ubnoxius ; :iut iii-n

Atc. Uliqiie illc i\a\ |ieccalum origiiialc nnn ir.ixil, susccporil, el non qiiidom n;ilivilatis, iiu.-c iii eo niciida\
. iMlliini |io( caliim lialmil, quia mm fCiil :
f^iciil ii>se vidoliir, scd tamcn volunlnri;e fraiidis iiiiqiiilaie iiiso-

A(J:iiii, qwia ori;;iiialc iioii lubuil, niilluni liabiiissi.-l, liibili viiici;ilur. QiioJ qiiia loluin lan:is bbisplicniin-

»i iioii rrtissot. rum sorcliliiis squ:ibl, iit viv sine liorrnre possii, vol

LXX\V[. Jix. Al si cs>ci iii n.iUira ciimcn, Pclri cumdilaiii;ilur, c.xpoiii; adsit digiiiLisModialorisoxeiii-

cral iinpcrila • senlcniia, qiii censueiil vidtlicit aJ plo suo et opcri , ac imslrx fidoi , qu;c vcritatein Uim

imuiaciil.itx sanctiialis le^liinoiiimn posse siifficcrc, ipsius, qunni Aposloli cjns sermnnibiis vindiciiis, iiiiii-

si actus ejiis ft ciiniinilms viinlic.iret ; cmn crcdiTctur qii;ini dosiiiit prxdicnre, Cliristum vcniin linniiiicni,

iii co liabilire pcceiliim pcr naliiralc viriis. Igitiir si cjusdoin nalur.o cujiis el iios oarnem do .Mniix siisce-

dc ii.iiiirali inalo aliquid ille scnsisset, sollicilius par- pis.se vis&.Tibiis, vcrimi pcr oinnia boiuiiicni, nulbiiii

lein liaiic toinniciiiorasscl el presiius, ul scrilicrrt, liabiiissc pcccniuin : ad quod iiidicandum, snfficii apo-
Cluis'.iis iiohis icli'|iiil cxciiiplmn, qni pcccaimn ncc slolo Pciro dicorc, iiiilliim ouiii fccissc pcccaium; do-
A-cil, iicc qiiod niiS Iraliimus iiasccndo, collcgU : cciis qiiia qiii iion focornl, li.iborc iioii polcrnl. Niilliis

sicqiic iiu-rilo scipicrcliir, itivcntnin in oic ojiis do- est dolus invcntus in ore ojii> : s.'iiictiiiii coiisortibiis

lum non cssc. Pono si Jmc pnlasscl, mr.iqiiam coin- ii^itur.-c siiX, i|iinm iii cmiciis ipsc focenit, pnebuil

incinorationein fccisscl excinpli : quoin cnim liomi- cxonipliim. Ei idoo cnnskit iniiatiini non essi; puoca-

niluis cssc osloiidcrci iii!it;iiidiim,si illiim cxternu;* tum, ijiiando illud Cliriblus iioii liabiiil, qiii snlvo qiio-

c;iriiis naliira discrcvisscl ', et ccnsnram ^ niagisic- quc lioiiorc doimlis sii;c, ob lioc facliis cst carn;ilis,

lii 8iilislaiili;c dlversilas argiiisscl? ut linbis c£sot imilnbili'.

Atc Quam niliil dicas, alii ccrtc inlLlligunl , si lu AuG. Qiiiil ciiiin, lioiiio muliuni loc|ucns et parinn

non inlclligis. Kxonipluin qiiippc apostcliis Pctnis in sapions, si diccreiit lioniiiies Clirislo :Qnnrc nobis jn-

Oliristo propon-ns lioiiiinilius iniilandum ,


quid opiis bctiir, ul imitcmiir tc? Numi|uid nos de Spiritii saiitto

cral, irl ;iliiiiiid ile (irigiii;ili pccc.Tto diccrol , i|n.isi et Maria viigiiic nali sumus? Poslrcino, numijuid lanla

qiiisqiiain imilaiido Clirislum possct cflicorc , ul siiic niibis os~c viitus potost qiiiinia tibi est, qui iln liomo
illi», sicni illc ivitiiit, nasccrclur? siciit iioii possei cf- es, ut eiiim Dcus sis, cl lioe Pairi coxicrnus et oiiiiii-

li(t^rc iiiiit:indi. Clirisliiin , ul quciiiadniodum ille de (lotciiii xqunlis omiiipotciiS? Idcoiie noii dcbiiii sic

Spiriiu saiiclo ct viigine .Maria, nasocrolur. Proiiidc nasci , vcl sic in uiiiiaicm pci'son;c a Verbo Doi siis-

ul iinilcmiir Clirislum, voluiiias nnslra lormnlur : iil cipi, ul liciiuinibus eiim noloiiiibus imitari, lalis excu-
aulcni liborcniMr ab originali malo, nalura regcncralur. salio iicm diircliir? Sicul aiiicm nobis ipse Pairein
LXXXVII. JuL. Ilucaccedelial, qiioniam opiniopcc- propiisiiil imilandum, qiii ccrie liomo nunqnnm fuit,

rali nalurnlis iiou solmn vim ximilationis absumcret, ciimipic siiic dispciidio vol iiilirmalioiic diviiiilalis ojut

sed ipsiiis pncconii fraudom, quod ei dcfercbatur, ur- iiiiiiniiiiir, qiiioiimqiic pcr cjus graiiam ot voliiiii ct

gcrcl". Qiia cniin diocrclur gravilalc, qua frontc, do- pos-unt, ut diligant iiiiiiiicos suos, beiiefaciaiil cis qiii

lus in orc illiiib iion Tuissc ; cum si in alia condiiione oderunl eos ; nec dicunt ei, Tu proptcrea lioc potes,
carnis, quani qii;c csl noslra, vcnissct, non solum do- ijiiia Dcus cs, ct ijiiin iiiimici tui nihil tilii |)ossiinl no-
ceiido, qiiod levius cst, sed ciiam nasccndo, quod cst terc, iios aulcm bciiiiines sumus infirnii, ct eos julie-
gravius, dolum raaluiii convincerciur egisse? Qualc iiiur diligorc, qiii nobis tot et laiita niala ingcriiiil suis

qiiippc crat , ul Iiomincs in n.iturali inalo rcgiioqiie pcrseciiliuiiilius : ita Clirisio non dicuut imiininrcs
dialioli coiisliliitos, cl sub pesiircra tabis inLjciiilae ne- ojus, Non pnssuimis ea facere, qu.!; ut faciamut; iiio

cessilaie pcccanics, vcl lcgi poccati, qua; in nicnibris iios oxliorlaris excmplo, (piia longe potcntior csl o\-
curuni rcgnabal, natiiralitcr servientes, illc nd ;rmu- cellcntia lua, qiinm iiilirmilas nnslra. Nuii ilaqiio iclon

laiionein suani cliain sub pocn;e inlcrmiiialione com- dcliuit iintus dc Spii itii s:incto el vii^ine Mni in liaberc

(icllorel, jiislitianique suain cjus carnis lioniinibus im- coiiciipiscenli;ini, qiia ciipcrct m;iln, cisi ' ci rosisionclu

puiavet ", cnjiis malo sic fuorat jierlerrilus, ut ipse qui noii faccrci, nc diocrciit oi liomiiics, Ilabclo priu> oii-

sidis|xx:ic cjus form.im volucrat lioncsiatis cxprimerc, piiliiaics nialas, cl cns viuce, si potos, ut te imiinri
LiiiuMi naliirj} ojiis vrriiaiom ca\crct. Quanioei redius iioslrns viiiccndo possimiis. Deiiido qiiid dicis, Jiiliniio,

diceioi ongritudo pcccaiilium et scouritas conctoruiii : dc illu qni dicil, Non qiiod volo, ngo; led quod odi. il

Ciim valiMiius, oiiincs rccta consilia pr.obcmus a'gro- lud facio (Kom. vii, I,'i) ; qucm vos :issorilis, noii cnii

lis (i^ •
tii gi sic esscs, alitcr longe longeque scnlircs? riipisooiiiin ciim qua n:iius est, scd ninla consiioiiidii c

Uuo igiiiir vcslra profccil impictas? Nccessario vide- usque :iil isinin iiccc-siI;ilom proiiii? .Niimqiiid Iiiijiis-

liooi coiisequi, ul .si cre«liiur iiaiuralitor canii nosir;c iiiodi boniiniliiis Clirisiiis non pra'biiil, nt sc imilatcn-

lur cxemplum ? iiiiiiii|iiid cus conicmpsit, eosque osse


voliiit a siiis soclaiidis virtulibiis alioiios? Si crgo di-
' Coilcx rort., impcrfecta.
' Sic MSS. Ill Vigll.CJ/lTIM. ceioiil oi, No^cii qiiiil pnliiiiur mole consiioluilinis qiii
' Codcx l'orl. , ducicfui. pri'miiiiiir : tii iioii proinoiis, proptcrcn loqiioiis; li-
' -•ic v.sfc. iii xiKii.. cennhn.
• fC7t«, ii.t,:i:.i,l. tilc uiiiiiis, cuiii vnlomos, roci.i rcnsilia .igiisd^iimi*. i

• M». rorl., piilnnl. \iili-iiir logo.nclum, iiiipeii^iH.


(«} aUiu'j ;id lcroiit. Andr acl. 3, acou. I, \oi>. 9. ' ijlii I, rl ,'.ic. i:inciidantiir cx ibiA. \
15^3 LlIiER Ql! Anrrs. r.io
|'lM(erLlno libi , ut ciiain Clirislu<; uli coiibtieunline propier liaiic scnleiuiam sum Mnnlcli:cus , sil el Ani-
pmncrcuir, enniqiie superarel, ul essel , reiiioia eo- biosiiis : qiiia vero ille iion csl, nemincm f.ici.il vel
riiin CNCiiMilionc, lalllins iiiiilaniliis? Aii liia vaniluquia ostendal isla seiilenlin Maiiiclixnm. Iloc ciim videas
jain rideliis, ii a nobis laceliis? (non ciiini talc est iit non pnssis lioc videre, vcl pos
LXXXVIII. Jdl. Vcnini liis ulres posiulaliat im|ile- sis hoc iion videre), laniuin laiiicn causc lionitaic dc-
lis, jiivai tc vel iiicilincriier convenire, qua fiilncia tii, sercris, ul calnmiiieris inilii noiiiiue Maniclixi, iioii

cuin llicionyiiii scripia collaudes, ilicas iii Clirisio non iinpriideiilc ignorantia, sed pudciilc fallacia '.

fiiisse pcccitiim, ciiin illc iii Dialngo illo, qiicm sub LXXXIX JuL. Nnm .Maiiich.vos deseris in vitupc-
noiiiiiie Altici el Ctitoholi , r/iira el ut talein fiilem ralione suiim et caiiraruin, qiios in liiinianrc naiiirc
(leciliat veiiiisiaie roiiiposiiii, rliniii i|uiii(i Evange- criniiiintione comilaris; cu:n qiiihus cli:iiii in Christo
lii (11). qiioJ a se tniiisl:iiiiiii ili(.'it , lesiinioiiio iiiiaiur non speciein cariiis, scd rationem cvcrtis cxcmpli.
osleiiilere, Clirisium non soliitn naitirnle, veriun eliam Siibmovcs ctiam a Cbristo vcrhis inicrini iiaiiirale (icc-
vi>liiiii.'iriiini liahuissc peccaiiiin, proptcr qijod sc co- catum, ne ct ipsuin suh polesiaic diaholi collocarc vi-
gnoMrit Jnaiinis bnplisnialc diluendiiiii. Dc alio etiani dearis, quod non fecil vel ipse .Mauieli:eus. Sed land.is
testiiuiiiiio Joannis cvaiigelisia', flngiiiiiin ci asstiit' llieronymiim, qiii ' ita eum iioii nietuit blasplicinnre.
ttisilalis ((/). De qiio opcrc lii iii illa epislola ,
qiiain ui dical illuin fniiiiliarilatem ciim voliiiitariis (|uoqiie
AlcxaiKlriain desiina^li , iia gloriaris, ut dicas l'cla- iniisse crimiiiibus. Ita intcr diveisns amicorum soides
giiiiii , Srriplurarnm ab eo opprrs^uiii iiiolibiis, arbi- ei commcnia volutaliis sine deflexu, iii Cailiolicoruiu
iriuin lilieriiiii viiidicarc iion pnsse. Yernm illi opcri a solum efferaris injurias, quia dicunt Dcniii mali aii-
catliolico viro, qui pulsatus fnernt, obvialuin est. Nunc ctorcm non es-e, lioniincs qui nb eo fiiini, nialns iion
vcro ad hoc eomnicmoraiioiicm ejtis lanluniniodo feci, essc naturalitcr, leges Dci juslas essc, iiiingiiieiii cjns
nt le rofogiiosccres non soluiii Scripiiiris sanciis, sed posse declinare a m:iIo el facere honuiii ; Clii islinii nee
iiec ipsis tul dogniatis adjutorihns consonare. in iiicnibris, iiec iii prxceplis, iicc iii juiliciis tilliiin

Auc. Si pnsuisses vcrba ilieronyiiii. foriassis osien- pcrpeirasse peccntum. Alque ideo si tii asseriionc ve-
dereiii qiioniodo accipienda esseiil sine blasphemia rilatis xgrescas, ercdimus tamen priidenles instrni
qiinin lu illi importare conaris : quod si iion possein, iionnnllosqiie etiam de bis quos mcndacia tua saiicia-
noii lamcn ejns lidem, quam cuin aliis prxclarissimis ruMt, posse saiiari.
Keclesi;c cailiolica; dnctoribiis tenuit, ideo repudian- Aiic. De Chrisii exemplo siiperiiis tibi respondi,
daiii pntareni, quia dixisse aliquid invcniretur, si ta- quod neqiie iiegnre debemus ejus excelleniiain, qna
iiien iiiveiiireiur, in quo illis non consonarel. lllud licctlioitio iiitegerrimtis, lanien de Spirilii iiaius, nec
airtcin iiiilii ex littjus homiiiis pcrsona contra le sniis canie concupisccnle ' coiiceptiis, supcr omiies lioiiii-

fsi, ipiod cuiii id sciiliat de peccato originali, quod sic nes liic vitam jusiissimain diixit; nec propter h;iiic

aversaris , til idem • appelles Manicli.xum , ipsum la- excellentiam nos excuiare, ul noii euin pro niodo no-
iiien lino nppellare noii aiulcs. Ubi tc apparet impru- slro studeamus imil:iri. Non enim conjuges fideles
dciiiia falli, sed contra pnidentiam tuam mihi calu- cflelibatum ejus imiianiur; ei tamen, ul adullcriaom-

iniiiari. Ego saiie non llieronymi, scd Ambrosii; ncc nesve concubilus iliicitos non perpetrcnt , inii

meis comntemorat.-mi, sed vcrbis eiiis expressam sen- tnntur illum : nec si eum am|ilius imitantnr qiii

Iriiliain libi npposui {De Nitpliis et Coiieupisccnlia, tib. saiicle ducuul ccblibem vilam , idco in boc quo-
I, fi. 40, et lib. 2, nn. 14, 15), qua Clirislum dicil non qiie iniitnri enni pnssunl, quod ille non soluiii noii

aliier cxpertem delicti cssc potuissc, iiisi expers fuis- fecit, verum necconcupivitill.cita. Coclihi aiileiii snn-
scl illiiis conceplionis, qiinm comniixlio viri et nin- clS! vitae coiicubilus est omiiis illicilus, cui ncc coii-
licris opcraiur. Ubi ccrnis esse coiisequens, ut si cgo jugnlis est licitus. Quid ergo miruiit, si naiiis de Sj>i-

rilu ' elvirgine non in se liubuit ullniii inaluin? (Jiiis


'
Kdili, aff:iil ; corruple pro, asxuit.
• l'one, vide m •. vero, nisi gravioribus dcpressus m.ilis, ncgel maluin
(n) CaluniiiianJi occasioncm
llieronymi arri|iit ex illis
esse, conlra quod cliam sanetiqnotidierngant 1'ntrcm
vcrbis in Dialogo coulra Felagiauos lerlio, cap. 1 : t In
« Evangelio juxta Uuhraxis, quod tlialdaico quidem syro(|ue cx ipsius Doinini magisterio? Cum eiiiin dicinms, A'c
« .sernioiie, scd heliraicis lilleris scri|)luii) esl, qiio iiluiuur
Jios inferas intentationem (Matlh. vi, 13) ; conlracoii.
« usiiue hodie Nazareui, secuiiduni a|iosIoIos, sive ul pleri-
« r|ue autiiniant, jiiMa Mallbsura, quod el in ( jpsareeiisi ctipisceniiam nostram rogamus Deuni. Vnusqiiisijin
« Uabetur hihlioUji-ca, nairal liisloria : F.cce niater Domiiii
enim lentalur, ut scriptnm est, a coiicupiscciilia sa-.i
« et Iratrcs ejtis (iiccliant ci: loaniies H^iplista I a| lizat ia
« reiiiisslnnem peccatorum ; caniiis, el Iia|.ti7.emiir ab eo. abslractus el illectiis (Jacobi i, 13). Avoilalergo a ni>-
« Uixil aiiiem eis '.luiil leccavi, iit v:iiJani, nt liai lizer :ili
bis is'e, qiicin rn^nnms,
:
['aler, iil dicere aiidraoMis
« eoy Msi lorle lioc i|isu;ii qiiod ilixi i,;ii()i'a;ilia e.st. » OiioJ
Eiaii^i-Iioiii a sc iii p:ra;cuiii l:iliiiiiiii|ue beniiniirin ti-aiisla- qiiod a Palre i]uidcm nun sit, ad qi:(id nos ciini^epi-
fiiii, iioii eo loti ilicil Ilieroiiyiiius, sed iii(:a!:ilo^o seii|Jlo-
(Mitia cafiiis iraliii, sed a Palre sii ipsa qu.e trahii,
S'
riiin ecclesiaslicoruin, caiile ile laiolio Iralre l>o:i:iiii.
((>) l.oeus IIIiMony.iii, (pieiii lnlia:iiis iiialu'iie interireta- vel maluin sit ud quod traliit, et mahim non sii
lur, Dialogi Cbl secuiidi, cip. G, iilii de Doaiino legilur
c et (iropiiiipiis ire se ad scoiioprrHiani : et
^ej^^al Iratriliiis
< iH:.stea Ecri|ilum est, ( l antcm aiccnrtcnoil fralres cjiis, ' Sie omncs siss. Editi vero, non iinpudenle ignorunlh,
I timc cl ipse nsnndit ad soleiimilateiii, nnn nt^mifcJe, ixit sed impudcnlc fallacia.
« qiiusi 1)1 iiliicondito. Uu:u'ii si; iieiiavit, et lecil ipiod lius |
• vi^n., qtiia. Veltiscodex rort., qiii.
« negaverai, laliat Pori byrin.s. i;icoiistniili:c ac iniitaiionis ' EJiti , cotictipiscentiw. Omocs Mss. , concnpiscerile.
« acciis.it, cscieiis oiuni:i scjmlala ad earneui esse celc- ' vignieriiis , spiiitu sanclo. Aliesl , sanclo, i mani;-
• rciiiLi. scrlplis.

I
1391 (IPEUIS IMr;:«lFF.f.Tl COMR \ JLLMMM. S. AlCUSllfSI «3«2

qiix imhil. Pori.), si «Jin in ilui» <"^*e \( ril;i<; nam coiiiiiiemuraiis qiiod iins dixcrimiis, qiiia iit non
Ips:»
^inr fn;ilo niliK i'!-'. csscl alixpic scxibiis rcliis. iia nrc siiio viiliinlalc dc-
r!ai.i;il; i.vif.-il-' e.iin qiii iill.i

non IkIicImI, ai- jicr lioc. pcrraliiin siciil mm frcil. r.rliini; illiid qiiud vcqiiclialur dc p:.rviiloriiiii volnn-

ii2 110« ro;iiiipi^il. N»s ilaijiic iiiiit:iniiir ciiiii, rnm laic lacuisli, ct r':^|Miiidcs, Ita rcro, ila rst : ae tiiim

piTC.nliiin 111.11 r.iciiiiiis, iion pccr.iii ciini.iipisccnriain \ fur iinntii lionunem p crnlum intriirit i'- munilum : •

s.-»l iii>n ci conSPiiliciKl» : (iiiaiiivis ila pri iiiiHK illius rolunlalem ^iuilnm omnci in eo peceatt-
roii li:il)rii.li>.

iiiiiiciniir illiini SiiimIiiiii saiicloriiin,


cmii li.-ni- vivi- riinl. ll.)C(iiic c^l rcspm iI.tc? Iiocciin' di^.putarc c>l ?

laiiicn noii ilcsil iiiiJc cliciiiiiis iii iir.iiione Iiiirriiic p.islrcino vcl .'-oli: ietatis liabci-c res|X'Clum ?
niiis, iil

ii..slra. Diiiii»c ii<.'m« rf.*i"« noslra (


Mnilli. m, M) Itideliir ccrle ali ciii.lilis callidil:i$ siipliisinaliiiii, ulii

iion sic l.iinlavi lliero.iyiniim qiiiiiiiinlo iwr roiiiiiiiiiiioiieiii n.iiiiiiiiiin siinpIiciLiii rcspoiidcnlis
Fp» aiii 111 ,

P,.|;igiiis l;iii(l;ivil Anilirosiiiin, (|U'(I cjiis li'lciii cl illiidiliir : sed illa ipsa s.'plii!<iiiala licrt non sinl veri-

Sciipii:ris srn-iiin nc iiiiii.irns qiiidcin latc solida, iirliaiia laiiicn siipcrlicic cnliiranlur ; lii>c
pnrissiniiiin iii

aiisiis csl rcprclicnilcre {De grnlia Clirhli, iin. 41!, -47). niileni ipio.l iiioiisiriim di^pulaiioiiis cfil ,
qii.id iicr

Ac |icr lioc si (pii.l niilii (lisplic. l, riprcl:e;i'lo iii annci verilaie sididiim rsl, nec»opliisin;itc lcvigatiiin. hixi

RCiiplis ', sinil iii ni( is. Scd :iliiiil csl aliciilii c.illi..li- fjTle iion |>osse e--sc siiic libcra viiliintalc pci catuiii :

ciim crrarc, :ili(iJ iiMgiii erniris eliain li.-crcsim con- qiKi roiice.sso, ve^lrnin d.igiiia consiiinitMr, qii piita-

ilerc vcl lciicre. lis cssc iii iialiira lioiiiiiiinn bino ulla voliint.ilcrconiin

XC. Jui.. Sc(J liinc isla siiffuianl : vcniamiis niiiic delicliini.

ad illii.l, iii qii» pars ncgolii ni:igii:i vcrs.ilir ;


(iijns Auc lit'n id sidiim deopcrc il!o tiio bgeram, qnod
pnlciilia cx;iniiiialns el cxniiiiii.Uis Maiiicli;ioiuin lc- cliarliil 1 qii.-E nillii nil.^ia esl, coiilinclial. Nam |iOslca-

galns, laiii fiddis resp.insiniiis il(iciiiiieiiia pnilnlil qiiain libros tiios, de (|uiliiis illud ncsci.i qiiis cxcer-
qii.iin clc^jaiiiis ingciiii. Nani po..iqiiain dicli niea, psii, iiivciii, ad ciinria resjioiidi. Dirimus autcin ei

(pi;e supra posni, niilla re nova inicrfcdcnlc, laiidavii iios ii.in possc cs.sc sinc lilicpn volimiaic pcccaliim ;

el pniliavii, ad eam parlcin ipia dispnlalio a noliis ncc idco taincn, iit dicis, nostrum diigmaconsiiniiliir,
proinikSa siipplrlialur, acccssil : quxrciilc iiicquippc, riim :)ssi'rinius cssc originalc pcccatnm : qiiia cl ad

|>cr ipiiil siili diabolo cssciit, ipios Ocus Tccil ; ad qiii.d b»c ' pcecaii gcniis cx lilicra voliiiitalc icrvciitnin

respondi ipsiiis iioinin.', /Vr peccalnm, mn per niilu- esl, noii rjiis pmpria ipii nasritnr, .scd cjiis in qun
rom : cl reliili dc mco, Sed, liciit ipscannuis *, tiLnon omncs origiiialilcr rucrunt , qnando coniinmiem iia-

f)0ietl e$te iine sexibut fclut, ila nec siae volunliile deli- turam niala voluiilalc viliavil. Nun lialiciit erg.i par-
etum. Ilfibi'iil igilur lenipore conceplus sui, parruli ro- vuli tciiipnrc ronccpliis vcl oriussiii •peccandi vuluii-

lunliUem ,
qiii adliue aniuiam non liiibent; aul liabent latcin : scd illc lciiipiire pr.rvaricaliunis sii.t ma-
lemporee.rorliii sui. qui adliue ralionis usnni non hnbent. gnuin illiid jiercatiini lilicra volunialc cnmmisii, a
Cum :id liiinc igiiur vciiis.scl l.icuin. Iinc soluiiide iio- qua originalis peccali roiilagiiim sic biimaiia natiira

slris pnipnsiiil ulij':ctis, id csl, Scd ul non polesl cste conlr;ixil, iil vcrissiiiie diccrct saiirlns, Ininiqniinii-

tine sexibus (elus, ila ucc linc volnnlnlc deliclum : re- bus conieplns tum ( Vsnl. i., 7 ) ; rl alius iliilciii saii

spondiKpic, Ila vcro. ila esl : tic enim < per unum lio- CliiS, Qnis enim niuiidus i.sl a torde? Sec iufiint cujnt
inincm pcc-alum inlravil in muiidttin, el per peccatum ett nniut dieivila tuper lcrram(iub \iv, 4, tcc. LXX).
mors ; el ila in omnet Iwmines perltansiil, in qno omnes Il;( c cloqiiia vcrilatis subsannant vaiiiuil..'ni loqnaci-
pueavcrunl i {Rom. v, \i). Ver umutiUius voluHlalem lalis lii.p.

mntam onincs iii eo percaverunl, qiinndo omncs illeunus XCI. Ji:i.. Qiia crgo (u impndculia cl approUic scn-

fueruni, de quo proplerea singiiH peccalum originale leiiiiam incam, ct tuiim dugma non dcsciis; ciim
Ircaerunl (De Nnpliis et Concupiscentia , lib. 2, n. l.')). scntcnlia; ulriiisipie parlis iia niillo possinl firdcro
Lncl.ircni igiliir adhoilor, ul coiiUicliim no^trum vi- copiilari, ut eniiiili.ilornin opposita pariler i.oii parii-

t:ilaiitcr iiispici:it. Quiil tilii profiiil, criiditissimc l)i- cipaiil vciil;ili ? (Jiiiinio.ln .rgo cg.i si ciiiisentircm

pcdiiiii, ineani non supplcre .scntciijtiam ; cuin ctsi in lialiiralc csse pccraluiii , ii('Ce>.Rc cr;it iit dccidercin
ca pane, qiiam siipprcssisii prioris dicli cxposiiio tc- dc jure senienli:c, qu:n pru-scribil, iiisi in voluiiiaie

iicretur, tamcn cliain iii illo, qiiud tilii oliji.'cisti, vis libera pcccaliiiii cssc non posse : ila lu n rcgionc
aipie ti.ta coi.sist:U? Proposui quippc fidclilcr, ut tiia conscnliens mc bcne dixisse, qiii proniiiiliavi iiiilliim

qi.oqiie iii;inif.'Sl:i\il ' asscnsio, qiiod a t.;S(ilcl refcrri, essc sinc voluiitalc p''cc.iluni, rcjjrirc sLaliindcbui^li
cl iiilerrogans pcr qnid sub di.ibolo cssciit parvuli, lllam npinioncm, qiia pecraiiini naliiralc crcdcba.'-.
quos fccissci Dcus, rcspondi vicclua, < Per pcccatum, Arc. Aliud cst sine viiliinlate lilicra pcccaiiiin cssfl

iioii pcr iialiirain. > Ccric, vides mc liiiic niill.im fc- nnii pnsse, quod ct nos dii iiniis , qnia nec originalo
cisse fr:iii.l''in. Il.xi qnod in orc Traduciani est, liccl cssc poliiissct sinc priini boniinis liliera voliinUiio

hi>c non sil in dngnialc. Ad qiiod rctiili, Scd ul non Ctaliud cst, qiKiiiiodn ipsc divi^ti, nisi in rolunlale /:-

piilcst etse tine uxibui fclut, ita nec ane vnluiilale d:- bera peccalum esse non postc, qiiod iinn concediiiiiis.
Ufium. Tu lioc inipudcnti fraudc fccisti dividuum :
Origiiialc namqiiu pcrrainm iioii csi in vnluniaic na-

' fditi, in iiiuulci scriptis. Mcliiis MSS., inainiri teriplis.


• ('mIci ntm almuu.
i'.)ri., ' "iic »Iss. {qiiin ad hnc.']
' VisiiiiTiiis, mirmffUiitur. Mfs., mimifeslmt. * llic cdili ad.iii.il, lihcnaK.
43'ts I nir.i! 01 i\nT»K. ,394
trcillig : ScJ iiCi|llC ili ips.l ('!<l volitiilaio {ii'iiii lioini- itnpiitos ciilpani. Cutii ;iutcni ilicn, iitniin mavis , nou
iils,(|ii;iiiivib siiie ipsaossc iioiiposhct. Aliiiil osleri;(i, sii' adiiioiioo, i|U:iM Itia ailliiic lato;il opiiiio , i>iii cri-

Noii |Hit(^sl csso siiic voliiiilali.' |ir(o;iluiii ; ol aliiid loiiia iciIiiim; por M.iiiii li oiiiii iiii|iiir(ai'o di.lioisli : scd
csl, Noii piilol cssc iiisi iii volimlaU; pcccaluiii. Nc- idco lioccomiiionco, ut dispiilaliuiiis tu.c vcrilas dc-

(|uc ciiiiii, si rcotoilioitmis, Siiio coiKcplii parlus iinii iiototor.

pittcsl ossc; idco cliaiii rcclo dioitiir, Nisi iii conccptii Aro. Vclis iKilis, qiioniatii s i poliooilii is, saponpor-
partiis iioii polcsl cssc. Scd lioc ila csl divcrstiin , iit titut ;iitdi:is, iioii l'iiiss>'.M:ini( li.oiiiii (|ui ilivit , disscn-

ncqiic iii coiicc|itu pailiis, iio(|uo iii parto possil ossc sioiiiiii ('artitsotspititos por pr.cv:irio;ili(Micm primilin-

coiiocptus. roo.oatiiiii veiti iii voluiilalc potcsl essc, iiiiiiis iii n:ittiram vcrtissc (\iubiosius, lib lin Lnc.w\\.

liouiiiiis potcst cliaiii noti in voluii- Qii.uii lii oaiis.im mali liitjiis iiopaiis, ciim (pio tiial<j '
ii:i-
sicut fiiil priitii ;

l;ilc, siciit (iri^in;ilc cujiiscuinipic iiascciilis (pi'id .s'. iomiicm liomiiicntitc^Mro iioiisincris, facis iil M;iiii

ouiiiino cst in voluiilale iiiillius; scd iinii siiie voliin- cb;ciis ali:c iiatur.-c conmiixtioncm tiobis iucssc dtcat,

lalc priiiii illius. Illc qiioipic saiictus qiii di<(il Dco, Si- et viiicat nisi tccitm victus iiilci'c;it.

gimsti pecciilii nicn iii siiccuto. ct iiilnvtasti $i qiiiJ iiivitiit XCV. .hi . Qiiiil igitiir inilii rcspoinloris priidcnsct
Hilmiii (Jti(/.xiv,17j;iion iitiipiolnhiiit iii viilutil;itcpoc- audilor evpctiilat.
sollioiiiis De parvulis ccric agi-
omuiii, qiiod ('uiiiiiii.sit iiiviiiis Qiiid illo i)iii dicit, Nun iiiiis, (pilbiis iittll:i propria; mctilis ndcst voluiit;ts, dc
quoil volo, fiicio honnm: ilioxipic siilijuiigit,soiI quod nvlo (piibus (|ii.('ritiirpcr qiiid sint siili di.ibulo, qiios Dcus
miitiim, lioc aijn (Rom. vii, !.">)? iiuuuiuidiii voliintalc feoit cuin iiiliil iitali ipsos cgissc consciitias. Tii
, cos
dicoiuliiMSt liabcrcpeocilimi, socuikIoiu vosipsos.qiii coticioiiatiis os ad jiis d.cmonis proptcr peccatiim
,
,

eiini voliisintolligi VI con'-uoiMdiiriscogi pcccaicnnlon- iion propicr itaiuram pcrtinorc. Ail hoc itisurrexil
leiiiV Dctinc igiliir dc vioiiiitale sul>rc|ioro, ot seii'-'iio noslra rcspoiisio : «Scd ut iioii polc t cssc siitc soii-
liiiiitoin traiisgrodi, ut ipiiiiii:iindiciiiiussinc voliiiitate btis fotus, ila iicc sine voluni:ito dclicium.i Ad quod
lilicra, tu iios diccic ariirnies, iiisi iii voluiitatc li- tu rotulisti lia voro, cst id ost, iiun
: « ita : i potcst
licia, ossc iioii posse pcccaluiii : taitquam si diccrc- csse sitic voluitt;ite dclicium. Vcriim (jiii boc confir-
iiiiis, siiic ignu caiboiics cssc non possc; et tu nos niavcr:is, qua impudciilia subdidisti ', t Scd per imiiiii
affiririarcs dicerc, iiisi in igiic carboncs esse iioil lioniiiK;m pccc.ititm intiavit in munduin pcr iiiiius
,

posse. Il.cc si iicscielias, ciiiilitoie le niui fuisse in- illiiis vuluniaicm? i

lclligciilciii (lispiitatorciu : si aiiieiii si iolias, noii in- AcG. N(imqiiid,(|iioniam dc parvulisagcbatur, idco
icll gctiiciii sprrisse liabitiiruiii le cssoloototera. qnod vcruin dixisti, iioii dcbiii osiciidorcetiam nicaiii
XCII. Jci.. Qiiidquidciiiiii iiatiiraiccst, vohintariuin noii inipcdire scntciiliam, id csi, non cssc possesioo
noii cssc niaiiirc.stiiin cst. voluiilatc d(;Iictiini qiiandoqiiidom ctiam originalc de-
;

Aiic. Si ipiidqiiid est iialui ale, volunlarium non esse liotum noii b;ib(t causaiii , iiisi ex illius voluntalc, :i

inaiiircsliiiii cst; iion cst orgo iiaturale ,


quod salvi quoipsa origo (lcihioilur? Illiid crgo cum advcrsa iii-
qiiod licali cssc vnliimus Qiiod diccrc (luis audeal, lcntioiiedixisscs, iion iiiibi tamcn advcrsuin csse re-

iiisi lii ? aiii adiiKiiiitus, foriasse ncc lii.


spondi , ct verum cssc concessi et quod lu non vido- ;

XCIll. JuL. bicrgo e.st iiaiurale peccatum , non cst ras, quomodo iiiilii noii advorsarctiir, ostondi. Potuisti
voliintarium : si csl voltiotariuin, noii csl ingcniluio. cniiii dicore sccuitdiim iiitcntiotieiii luam , tioii csse
Isl.T dii;c delinilioncs tani conlrari;c sibi siinl, iiuam pnsse (l( licliim siiic illiiis , ciijiis dcliolum csl propiia
,

contrariiiin est ncccssit.is etvoliuitas, qiiaritin coniir- voliint:itc : quod si dixis.sos, ncqiiaquaiM concodcrcm
nialio c\ iiiutiia iicgationc gencraiur. Nam sictit iiiliil siiie propria ciiini' iiuscciilis voliint;ili' Iralitiur origiii:i-
cslaliiid voluiilarium , qu.iin noii coacliim; ila niliil
lc peccatuin. Scd laincn vcruni dixisii, nun possc cssc
(.-.st aliud coactiim qiiam iioii viduiilaiiuin. Siiiiiil crgo volimtalc ppccatiiin
, siiic : qiiia cl ipsum origin.ile vo-
cvsiaro , ct volut vivere, duo ista noii possunl ; qiiia
liiiilascius clTccil, qiii piiinus ca.qua natiira liuniaiia
talis noruin nalura cst,'ui tunc aliud vivai, cuiii aliud viliata ost, voliinlatc pc<'c:ivit ; ila itt quidqiiid lioiiii-
Misiiiigiiitiir.
nuin itasccrctiir pcrcarnis ciinciipisccotiani, (|ua; f(;o-
AuG. Ciir' non aitcndis cssc pcooatum ctiam non ruiii oonfnsioiic vol.iia o.t, libci uiii iion ficrct a reatu,
voluntariuin , (x^rtc in ill» i|iii dioil, (pcicuniqiio caiisa
ni-i ictiascoroiiir por s|iirilus gritiam.
lidc dical , Si aH/i'i/i (;i<0(/ nolo cijn, linc fucin ; jnmnon Xt.VI. .Ii I.. Nuniipiid dc .\dam operibiis intcrroga-
eijv opcror illud, scd i\voil liiibiliil m iiic iieccalnni (Hom. liis ci':is, ;iiit (pcBsitmn fiicrai , ulriini illo voluiil:iic
VII, Ciir noii attciidis cssc ciiaiii ncccssit:item
19) ?
pccrassci ? iptiid qiilili m coiilra to iiiov qii:oi'olitr.
qiia iiccessc csl vclimtis beatc vivero ; ct claiisis ocnlis
Kslo, :i!iis 10 ilch-oioi iitidrri' citjiis dofiiriiiitatlscsl,
:

sicaltcri allcr:iiii 0| poiii-, ', qirisi volitiitis inocssit.i-


III 111 liliiitiot itiipoii:i^ ^*
i|iiippc iciitd iiiilii Miloo por
tis, aiil nccossiias viiliiiil;ilis i'ss • nun possit ?
siiailcre >|iki(I laiit; dcroroiilaleni non Ir.indo
, iii , .scd
XCIV. Jll. Cnni cigo lnc ita iiic.oiioiissiim sil,
(>| iiiiotic p:ili:iris. Iii imo oo.loiiiipic votsti assonliris ,

iil iiiilla qiicat nrgutiictil<tiiioc ooiivoMi IC clig^;


:
ooii pos-o cso sino vol'inlit>' iloii('tiiiii,.'i siibdis pro
niavis, el vil iio^lrani , vol tiiam coiis:anior
tiiiij?, pooc.iliiiit (|uud siru; niofu aniiiti libor') itiaiKiB
Iulruin
afnriiia scutoiitiain ; iil MUjic(0asi;aii j^;mi xj^lji^nlji!:
' rilili, niiil.rii. Coi^iimiii'; M-.-- , mahi.
• vipiiiorius, ciiin viss., cur. ' Vclitsci.l, V CiaiMiiri, •/".; i>iiiU'lltW.
* M((iiirriiis, sic altciom ifpftoms; uini.sS', (i/(i'r!, iiuoJ ' sk vi>. porl. ,\lii vc.u iiij.':tiiK.'i'ii li co(n cd;tis locc,
e:lslabat iii iiiauusci i|>li3. aiim. Iai';';ii. riiuini

;
1335 OPERIS IMPI-RFtCn CONTn \ JLLI aNUM. S. ALGLSTINI 06
nonditcras. in oniiiibus lioiiiinibiis siiic vuliuiiaie pter pcccainiii (lioiii. viii, 10). Nun lioc crnt Ililnriiis,

rcgnarc. qiii dixil : < Ex pcccato omiiis c:iro cst , a peccnto

Aic. Qiiitl siip|io:iis verbum Imim qiinsi mciim ,


ul scllicct Adam pnreiitis' dcducla. > Noii boc cnt Am-
iinn sciilirnie qni lioc audil 3ul lcgil, sublrahas scn- brosius,qiiidiiit: lOmiicssub percato n.is>.'imur, qiio-

sum menin ? Ego iion ilixi, sinc voluiiiiuc niancrc non riim ipsc orlus iu vilio esli {De Ptcnitftilia , cap. 2
l>ossc pccc-ilum , trd csse non pnssc : quanium aii- tel 5). Ullnam tu potins isloriim Cbrisli piscatoruni

lcni inicrsii, M luis vcibis apcrinm. Ubi cnim ilixi- rciibus lcnacitcr saluliriieiqiie capiaris : tiiiic accii-

sii. Non p<iicsl esse siiie scxibiis fcius; » i|uis non


« Mtiviim cnsuin ,
qiin ipsc a tc ipso cs accusaiiis , cl

le vcrum diiisse conscniiai T Alilcr cnim iinn cxisiil .'blaliviiiii, (|iio de Ecclesia catliolirn csablatus, tnr-
rciiis, nisi cx maris cl feminx scxibus. Si aiiieni rcctiis inclius •.'eclinabis. Prrposiiiones autem si re-

tlixisscs Niin jiotcst manere sine sexibus fclus quis


, ;
cte atqiie iiitegre scqucris, cur non islos doclorcs Ec-

libi hoc vcrum cssc concedcrct T .Manct enim sine pa- clcsiac libi, dcposita clntione, pr.rponis ?

T' iitiim scxibus feiiis, siiic qiiibiis lamcn cssc non XCVIII. Ji'L. Apparel ccrie furtuni detcstnliilc

|Misscl ; ncc omnino ijisi fatiunl ut manc.Tt, qui fece- quod quidcm confeslim ea, qii:c pcccaiis adlrcrct,

1 iml iit esscl. Sic crgo poi caium ,


qiiod csse sine vo- uliinne piinilum cst, vidclicct ut anlcqunm iii pestcm
liiiilalc iion poicst, maiicre siiie voluiilalc potest. proccderct audicntium, suum cirtuiinciiircl auct(t-

Iiaqiic cliaii) pcccalum Adjc, qiioniam ipsum csl qund rcm. Ecce eiiim non abnuiiur priiiium Ipimiiiem sli-

«irigiiialiicr iiinncl iii pnsleris cjus, iiisi quibus in quod iiicurrissc peccalum ; scd qu.Tritiir qnoinodo
C.lirislo rcmiitilur, profecio tuin dicitur cl iii ipsis sine boc pccciliim pnssci in nascciilibus inveiiiii. DcfiuL

vuluiiiatc non cssc , ad illius voliiiiialcm rcfei tur, qiia lu, peccaii primi qnalcm pittes conditioncm ruissc :

lactum csl ul csscl quod maiicndo ct in posieris cssct, dicis, f Yoluntas fuii Iibcr;i , noii enim potot cs<>c

iinn qiia factiim cst ul iii.nncrci qiiod ci sinc volun- sine voluiitalc pcccniura : i nos boc probamus. Tu
lalc jam possct. Si autcin lioc dicis cssc, qiiod cst ma- vcro siibdis, i Scd lioc pcrratum ,
qnod sine volim-
iicrc ; non coniciido vcrbis, scd plaiicdico, quantuin lalc cssc nnn polesl , Iixrei sinc voluiitate nastciili-

nttinctad inancnduin',sincvoluniatc csse posscoiniic biis.i

icccaiiini. Qiiis csl ciiiiii qui pcccniiim quod siiic vo- Ai:c. Ilxrct per contigiuin , non per arbitrium.
Iiuil.itc nun fccii , ninncrc cliain vclil? Et tamcii ma- XCIX. JiL. Fnlsiim eslcrgoquod concesscras, non
nci nnlo.iic pcccatorc pcccalum, quod a volunlnlc cssc sinc vuluntalc pcccatiim ; si licct ciiminissum sit

Ciniiiiissnin csl. Manct ci^o doiicc rcmiltatiir : pcr vnlunmicm , lamcn ad alios pniuit sinc volunlata

ct si niini|iiaiii rciiiill.il^ir, iiiaiiobit in .i'tcriiuiii ; ncqiic tr.insirc.

cnim iiiciiilncilcr in Kv;iiigi-lio il.tium csl , Reus erit .\lc. Noii cst falsum qnoJ conccsscram , quia sine
a-U'Tni pect-ali ( .1/r'f. iii, 2"J). voliiiilatc illius, a qiio estorign nasccniiuin , iiou cst

XCYll. Jix. Dciiiilc quia multa iii propnsilioniliiis faciiim originnlc pcccatiim : pntiiit aiitem ad alios |R'r

inveiiiliir divcrsiias ', dixcras « noii cssc siiic vdliiii- coiilagiuin si.-iC voliintate tmnsirc, qiiod nnn pnliiit.ib

iiic delii tiiiii ; > cl rcspondisii, i srd pcr iiniiis volim- illo siiic voluiiLnlc commilli. .\c \»:t linc , siiic vo-

laiciii csse dclicluiii.i Niimqnid cunriiiii siipcriori dc- Iiiiitatc cssc 11011 possct , ut cssi.'t qiiud in allns

liniliuni, qii.c ablativi cnsus pi';rpositiunc niiinitur, siiic voliiiit:itc * Irnnsirct : situt riuiiicnU-i sinc
sRCUta rcponsio pcr pri'positioncm nccnsativi casns rndicibiis cssc iion luissent , iit cssciil qmc iii niia luca

illaUi ? Qiixsitum cr.il iilruni cssct criincn sinc vo- tr. iisirc siiio r.iilicibus pnsscnt.
liintair, (|uod n»n possc constitcrat : lusubilidisii pcr C. Jll. Kst crgo jan sinevoluiitntc pcccntum, ciiiii

iiiium liomiiicm iiitrassc pcccatum , cum non rcfcrrct iiivcnitiir in liis (|iiibus ni:il;im cripis viiliiiit;itciii '.

prr quid cocpissct , scd sinc quo cssc nun posscl. Atc. Kst umniiio siiic vuluiilatc pcccaluin , id est,

Ai c. Ego sic dixi pcccatiim sine vuluiitaie cssc nnn ni:inct. Noii ciiim iiinncict , nisi csstl utiipic qiiod

possc ,
quuiiiodu dicimus (loma vcl fnimcnta siiic ra -
iiiaiitrct : scil ulessct qiiod III incrct sine volnnlile,
•licibus c>sc non posse : ubi ctiaiii sinc ofTcnsioiic iioii csl f.ictiini nisi volunUilu : si Uiiiicii pccialiiin

|!r.immnlicoriim pnssiimiis diccrc ,


pnma vcl frmnciiLi lantummodo pcccatum sil , nnn eliam pocna ; li;ic

iiisi per rndicom cssc non possc. Ciiiii crgo rcclc ciiiiii qiiisi|iie pcccat invitiis. Sic ' cr^o ulnniii| tn

iilriiiiniiic dlcaliir, qiiamvis illiid pcr nblativi, lincpcr vci iim csl , ct cssc noii possc sino vuliiiii;ilc pcrta-
:icciis.itivi casiis pr;i'piisilionciii cnuiuicliir; qiiid csl liim , ct cssc pussc sine vultiniaic ptci ati m ;
(<v.ry-

quod iiobis casibiis iiominum, vcliil cassibus nranca- iiiodo uiniinqiic vcrum est, ct cssc nun possc sme
rum, qiinnlo siibliliiis, tanlo inlinnius lcndis iiisi- |urcntiiin scxibus fcium, ct csso posse siiic pareniiini

liias T QiKiTC muscas inoiitiiras, quas i.^tis rcticulis stxibiis frluiii. Illud ciiiin dictum csl, qiila sine Ins

r:ipias. Non lioc craiil illi , qiios iilro sciiuiiiiiir niin polcsl evislcrc : boc aulcm ,
qiiia sliic liis p<iic>l

u( luas tcndiciilas (lissi|K*iiius. iNon lioc ci°ni .\po- inaiicrc. Deiic qiiidom ipsc uno locn , ct do pi'cc;iiii,

ktulus, qiii divil : Corjiut <iui(lcm nioituiim eat pro- Ita liic Uss At editi, parenle; ul in lib. I conira lu:ii-

num, n. !i.

• l!ic c\ manuscriplis aililiiiiiis, siiie rc/mila/f


\SgnieT\u!.,iiiiaiilumnlliii!.ndmniieH(lum. UaiiiL>cii|ti,
' * >ic ,vs. l>iiri. Ai Mar., 11U4I.1 eiii'i< lotiuitJtit. Eillii,

y/unuioii auuict ud ma.itiutiim. ttwU.s eriois roluiililci.


• Codrt liori nfiiiilf cur jnm muUa distoiwiilir, iii pra^-
:
' M^nlerlii», >t. ^uriinlaic ct^dicis rorlaiuin ccitcx,
pomonibus laciiUur rfircr»;;:'». nius, sic.
1597 t.lIiF.R yil ARTIIS. ms
cl ile fcltl loculus es , diccns : « l'l ikiii polosl essc (|ue tiou c.se in parviills voluiitalcni , coiiinrio ^^ni-

i>i'ic sexibiis fclus, iia ticc siiic volunl itc iloliciutn. • iur« cogeris aniiiicrc niilliiiii iii bis e.ssc peccnMim
Siciil crgoiiilclligitniis riliini idco siiic parctiluui so\i- (pioil siiie voluiii:itc iion posse esse professiis es.
bus csse noii pnssc, qiiia sitic liis tioii polcsi cxislcre, Auc. .Necessilalein cl voliiiilalcni siniiil csse twn
ul sil ; el iilco sitie prtrcnium esse scxibiis posse, possc non diccrcs , si tibi darclur iio-.sc qiiud duTro
qiii:i siiic liis pntcst niniicrc, ciiiii jainsil:cur noii Cuni eiiiin sit morieiidi ncccssilas, qnis iicgcl (pnnl

itu imclliginius cliatn peccnliiin et sine voliitit:itc esse possit csse el voluiiias ? Undc aii Apostoliis, eiiricn-

iion pusse , quia sitic illa tion potesl cxislere , ut sit pisccini:im se liabere dissolvi , et esse ciiiii Clirisio

cl sitie volutilate essc posse quia sine illa polcst {fliilipp. I, 23). Ciim crgii vull tnori, qiieni tie<'e.ssc
,

iii.inere, cuni j.ini sii?


esl iiiori, siiiiul siitil necessilas cl voliiiilas : qiioit lu

Cl. Jfi.. Vide ergo quo tua acuminn pcrveliantur '


liciipossc vana voluiiuilc, nulla necessitalc negave-

ptTsiiailcrc conaris , rein aliiiiiam per lioc iioii esse ras. Qiiod auteni iial etiam ex voluntale mce^siias
,

|iei' (111 'd potk^st csse. plciumqiie conlraria voliiiil.ili ,


prorsus iii»ipi'nler

At G. Qiiid cnitii lii , o magnc ille , etiam (Oiiira abnuitiir. Qiii onim se volens mori lctlialiter pcrcu-

giMli.itn Dci, defcnsor lilieri arbitrii? negnbisne pec- tit , moritur etsi nolit. Ilem qiii volcns fecit ' ikjcc.i-

c:itinii nlii|uod per libcriim arbitriuin non esse, qnod tum, noleiis habcl pccc.ituin ; volens impiidiciis, no-

per libcniin arbilriiim ' poiest esse? Fit enini itt sit
lens reus : eo quippe rioleiiie peccaiuin maiiet, quo

pcccaliim per liberum aibilrium , cum homo peccat nolciite non fieret. Ac pcr boc , ci non poicsl esse
si velit et ftt iil non sil peccalum pcr libenim arbi- sine voluiitale pcccalum, quia iion flt nisi voluulatc ;
;

et potest esse slne voliiiitaie peccalura, maticl


triiini, cum liomo non pcccal si nolit. Ecce iiiveniinns qiii.i

ctiam sine voluniate, quod faciiim est voluntate ct


aliqnid , et biic ipsiim dc quo dispiitaniiis, id est,
:

pccc:itiini pcr boc iioti essc, per quod potest csse, id


esi jam necessiias eliam sine voliiniate, qiiani rcH:ii

cst, per libcrum arbiiriiim. Qitid est , coutentiose?


voluntas sine necessilate. Nam et ille qui dicil , Non
quod volo, ago, cerie secundiim vos nccessitaie coii-
Iiiiccitie mea acumina pcrvelieiiiur? .^n bic tua luiiiina
suctudiiiis* premitur : Iiaiic auicm ncccssitaiem, nc
atieni peidideriini? Noli esse prrceps : mellus est
liberum aiileraiis arbiijium, eiim sibi voliiiilate le-
atii^iidcre quid dicas, qitam cotitendere ut conlradicis.
cisse conlendilis : ct lalc aliqiiid in nntiira liiunana
Cll. JuL. Id est, pcccatuin pcr hoc esse sine voluii-
f:ictum essenon credilis, iil ex voluntaie priiiii lioini-
laic , pcr qiiod noii potcsi esse siiie voluntale.
nis, de quo esl origo humani goifiris, fieret noressilas
AuG. Non saiic pccc:ilum per lioc cst sitie volun-
peccati originalis in posteris. Ecce illa qiia! im|)Ossi-
tate, perquiid non pntest csse sine voluiilaie : sed
bilia proponebns, in vi consiietiidinis facta siiiit pos-
dlversis quidem enisis ; tanieii poiest uiruinque :

naiii siiic voluiiLite non


sibilia, qux non frustra dicla esi a qiiibiisdain S(;cuii-
piiiest esse, quia sine volunlate
iton polesi cxislere ut sit
da natura. Diseras, nos absurdius aliquid dircre
; sine aiiiem voluntate po*
quam qni nivem nigram esse dicebat, « ut pecininm
lest csse ,
qiiia sine voluntatu poicsi manere quod
exisiit.
conditionem suam sua conditione pcnbit, ci sii ans-
que lioc, siiie quo iion posse csse defitiiiiim cst. >
Clll. JuL. Ut condiiioncm siiam condiiionc sna
perdnl boc,
Nonne conditionem suani sua condiiione perdii, iit
, et sit absqiic sitic quo non posse csse
dclinitum esl. Iloc Cst iiiriciari rebus. Quid lale Annx.v
per vim consucludinis fial sine volunlatc, ciim mn
I
siicludo noii facUi sil nisi voliinlale? Noiine rci liii-
goras, qui iiivetii nigrani essc dicebai? Comment.tris
jiis naiiira fruciibiis suis iiegnlur? quandoqiiideiii
rei aliciijiis natiirnm siiis fruciibus negari : ciimque
consiieliido fniclus cst voluiitatis, qiinniam cx voliin-
sit coiurarluiii neccssitas et voliinias , ita ut , sicul
tale gigiiitiir; qu.T latnen id qnod agil, iicgnt se agerc
supra ostendimus, miitua sc inipugnaiione consu-
voluntale. Dicis, qiioii « roiilrariiiin sit ncccssiias et
inatit;lu novo iinpossiliiliqiie foeJere ac necessiiu-
dine moiistruosa alteruni allerius subdis
volimtas, iia iii semuliia impugnaiionc cr^nsuiinni ; >
cirectiii , et
dicis nfccessitalcin de fiuctibus voluiilalis
iiide nos argiiens, qund « al'crimi alieriiis ^nbihiniis
exortam, iit

viiluiitas sua se niiiliiplicalione dclcvcrit, el siaiiiin


clTertui, diceiites neccssilalem de fruciibiis voluiita-

propriiim operaia muiavcrii; atqiie, ut rem ipsam tis cinrtim : > cuiii vidcas nccessilatcm ronsueliidi-

siiis voe:ibii!is exprimnmu';, postquaiii capit volun- liis frtielum csac niaiiifcslissimiim voltintalis. N'onnc,
qiiod libi impossibile visiitn est, « swa sc voliintas
l:is csse ', voliiiilas essc dosieril. Quo quid polesl,
niulliplicalione delevit, et statuin propriiini oporala
iioii dico obiusiiis, sed furiosiiis cogilari? Cuin ergo
lixc duu simul esse non possinl, mulavii, > qiuc miiltiplioaia neccssitntein (onsiioiii-
id e-t, iiecessilas et

volunl.is, luque conlirmnveris qiiod diximiis, iiod diiiis fccil '; si voluntaiem necessitas, le aiictorc,

consuniii? Si aiitcm iion coiisiimit, prorecto in ho-


posse esse siiie voliinlate dclicluin , asseiitiaris qiio-
niinc molc cnnsueliulinis prcssosimiil esse pnssunt et

juhiirKe vohiiiias ei pcccali necsssitas. Quouiain,


' Cnili^x rort., perveliimHir.
' vM\,pfr qiiod libinumurhitrinm Kinindaalur .-111 nia- ' sic viss. In \ irtn., frrisse.
Duscni los. ' vo.i,co»6in'(i(//JHi.s, lioc I.H-o resiiiuiiiir ex mairiscri-
' \ i^iiieriiis, prop(i?r fjiiod tolimlas rrr/iif csie. Mss. ,
ptis.
po.-:l((im/i rolnilii ciiyil eshc; el bir iiir:i bi \ut;nsliiii » visnloriiis, nercsiihiicm si.ce coiwieUiclim frcit. Abk.si,
resi^>ii>|iiae.
sncca ii.,ii:us. ii[.us.
1399 OPilRIS IMPLUFKCri CONTU \ JUUV.NUM, S. .\UGUSTIM HOO
VeUi; adjacel inihi, pnifrSbio csl vnluiilali ; ; ferfice- anlc tol sjxula li:ilmissc sunsum, juditiuiu, clTloicii-

TC auli-m boiiuiii, non invcniu (/lOm. Mi, iri, IS), Ciui- liain voluiiiatis? Qiiud qoidoni in libris qiios :id Mnr-
f.ssio esi nciesbil;ilis. 'fii ' ^cio Uixisti miIiiiiI.iIciii ccllini iiunifn cdidisli, iinn dubilasti poncrc ; plaiic

el iiuccssiuiciii siiiiul cssc ikhi possc ; ciiiii ccrnn^ si- ad ostcndeiidum qua aiiiciitin tencniiiiir inimici Dci.
niul cas cssc cuMi roiionnlaiil, siiuiil ijsso ouni pu- Ilii ciiim ila ais : < Qiii parvuli iii Adaiii poccavcriinl,

giiaiil. llUiil porro riilioiiliiiii ••st, (]ii<iil [irii iinpo.-^si- iit oi'siinilcscrcarentur » {De l'cccatoruin Mciiiis, lib.

bili pusulMli , < iiiliil, > dicoiis, < i.btiisiiis , iino fu- 4, II. H). Quo qiiid meiidaoius, anicnlius, el spur-

riosius cogilari, ut poslquani cociiil vi luiiLis ossi- cius poluil iiisoiiaro, qn:im t aiile poccavcruiil, ul
vulunlas csso tlcsiiTJl : » <pia>i uon Imc lia', «iiiii rruarcniur? i Id csl, facieiido nicruoriint, iil pnssuni
lionio niiaiiilo oitperit inalo nliipiiil mIIi-, inox ciiiu essc qui :iliqiiid opiraienliir ; ot anliquior cornin fnil

p(£iiilot ct ilcsiiiit volle. Vl'iiiiiiI;iiiii ii talia loi|U iis, aL-tio, qii:iiii siibstniitii. Qu c cominoiiia, Oigiis cl

< conliirto, > ut iliiis, giiltnio iiio < oogis aniiiioe 'Hivrsis aptii'1,1 qiiani lillcris , inJioassu sufliciat.

iiulluin III parvulis csso p.-ocaliiiii : » iiiin lii iioc oon- InJe crgo maii:ivit isl.i rcspoiuio ,
quu diois, Onmc$
tiirlo ^nlliirc aliiiiiiipas viiiciiliiiii calliiilic.o vcritaLis, in eo peccaveriint ,
quanclo ille uiiu,s vinncs fitcriml , rfe

ijiio iiisi oi coiisiMilias, inisoriinio siiaiigiilaris. (fiio singuli peccatuin oriyiiialc tra.v.runl. Ilic ciiim
<;IV. JiL. QiKiJ veio aililiilisti, < /Vr Hiiiim lioiiii- lalioraiiduui non csl , ul docuimus , cura voliiiiias
ncm prcciitiim idlrmil iii iiiuiiduin , » iil Iiic Osl. u-iiui opus persoux sit, vuUiiiiaiciii :iule |>ursoiiam , citjiu

usl iiiroiivciiicntissiiiic cnllocaluin, ila iii srciiiidn li- voluiilas cst , cs^e uuu possc : sod illud potissi-
liro qucinadiniiilinn intclligaliir cxposilum cst. Sod muni intelligi volu ,
quiu ncc sccuiiduin lianc opinio-
jaiii, prxsoiiti dispiil.ilioiio siipplcta, libcl aculissi- neni csl originale pccoalum. N:im si onincs ibi fnc-
iiiaiii » iclr.iil II' sonlonliani ; si<; ouiiii iiii|iiis, < Por riiiil qiii poccavcrunt , nilnl Iraxcrinit dn oiiginaii
iDium lioniinein jicccaluin iiiliuvit in imiiidiun et per malo, qiiia id univorsi suis sluJiis pcr|>ctrarunt. Tra-
perrntum inors ; rl ita in oiniws lioinin's prrtransiil, in d;ix orgo pccoati noii soliim calliolica verilale dc-
qiio oinne$ prrcarciuiit » (Itl. v, 12). < Por unius illlus stcnitur, voriiDi uliaiii paironi siii nrguiiieniis omnibus:
viilinitalein nial:iiii oiiincs iii co |)Cccavoriiiil, qiianJo quod quideui lialict mciidacinniiii ii:iliira, iil iio i

oiiiiics illu uniis lueruiil, dc qno prnptorca fiiiiiuli scrvct siiiiiilanji roiioiiicnliaiii , sid vorcciiiidia; pr>>-

oiiginalc pcccaliiiii Iraxcrunl > (/><. Suptii$ el Concu- dign , ct alioiii appcLons , iii uiiivcrsis qiix usurpave-
piiceniia, Ub^ifii. \''t). < Tiinc. i iiiqiiis, < poccavo- rit dolegnlur.

riinl, quando oiiiii'<i illc uuus ruorunt. i Iloc aulcin AuG. 1'cruniim liuniincni , iii qno omnes peccave-
jam ad Maiccirvauni le soripsissc (/)e l'ccnilorum Mc- niiit , in miiiiduin iiiliassc pooc.iliini , di\it Aposlo-

lilis, lib 1, II. II, et lib. 5, «. 1 1) signavorain : qiio liis , iiilolle.vit AiiibKisiiis : scd cadoin vorba apostu-
icsiiinonio convinccris, aiiiinariini liadiiociii dc Ma - lioa iii siiiini porvcrsiim scusiim cunaiur pcrvortcre
niclKTJ spocialilcr viscoribus arccpliitn ' (ciijiis iii Juliaiiiis. Ciir oi iinn ipso poiiiis respoiidet Ambro-
lorlio libro sontontias iiiseriii ) i loilorc .itqiie coiii- siiis? Audi crgo , Jiiliane : Omncj, inqiiil, tii Adum
plccti. Quod ccric lain doforme osi, ot m illuJ cnin moriunlur ; quia < pcr uiiuin lioniiiieni pecciitiiin iulrutil

signilicis, noqu:ii|iiain tinioii aiidois proliicri. Scd in mundum , et per peccalnm mor$ ; cl ilii in oinnei lio-

lioc niis in prxsciili inicrim diircrainiis, qiiod cl prio- mines pcrlransiit , in q»o oinnes pcccavcrunt : i i//in(

lis asseiloiis Mii obsccnitatp, ol scqiicnlis, ij csl, liio ergo culpa mor.s oiiiuinm esl [l.ib. \ iii l.uc. iv, 58).
pavorejiigiilaciir. Illiij aiilcni iii pr.osoNlidispici;rcjii- AiiJi adliuo nliiid : f iii< , inqiiit, .ti/aiii , el in 1II0 I

\at qnaiita iii dispulaiido pcrturbaiionc jacloiis. Ais fiiiinus oinnes ; periil .\il iiii , i( omiio.s iii i.'/i' pcrieruiil |
,

quippe : < Pcr unii:s illiiis vohminlciii malaiii uniiio. in {l.ili. 7 in I.iic XV, i%). iluii dic, si aiidis, qiinj iiiu

co pcccavcriint, quando oniiies iilc uniis fiioruni. > Si aniiiiapropria vo1iiiii:ili' pooo.iiilu, iioii piitiiorunl por- i.

oiniiesillc iiniisfucruiit, qiioniodopcrvoluiitatcni illins irc lot aiiiiii:o nonJiim lialionlcs proprias \o|iii.l:ileg.

loalani oniiics poocavorunt ; oiiin isli oniiics, quos iii


ArgiiC ' dc iiii^iiio :iiiiiiiai iini oiiiicl:ili.iii 111 inoaiii,

illo fuisse diois, sua poiucriiil viiliiiiiaic pocarc? quia non aiiJro ilm rro vrl allinnare qiioJ iiosoio :

Iiiio, ut rotorqii.aiiuis, illo infolicior ciiiirtis, qui so- profor tii du litij<is ni l:iiii pinriindi oliscuiiinlo qtuid

liis porl.ll iiividinin, ciJin Oiiiiics lii illu sociindnm placct ; duni laiti<^n lixa ol iiicoiiciissa sit isl:i sciiloif

iiiiini diigiiia doliqiioriiit. Ilabiioriiiit or^'o p.iiviili vo- lia ,


quia illitts iiiiins oiilpa inors oitiiiitini o--t , rl iii

illii oiiiiios |HM'ioruiit iiiijo vciiii iiiivissiiitiis AJaiti


luiitalcin, nnn s 'luin anloqiiniii iiasocroiitiir, voniin ;

aiitoi|nnin prnavi ooruni eoiioraroiiiur; qtinTcre ot snlv:iro ipiod porii;r,il {l.uc. \\\, ll') lliiic
oi usi siiiit
dic, Kt istl orgo sua voliini.iir po<'on\oriiiil q<iii' lu
iloclionis arbiirio, priiisi|iiniii siibu:iiiti.c corum sc- ,

iiiiiia conilcruntiir. Ciir itaqiie nn luis dioore, in ois illo porilssc diois ,
qiii sii:i vi.liintatc puoc;ivit. SoJ |io-

loiiipoic coiioc|iliiuin suiriini ossc lilioram vijiinin- toiat Aiiilirnsiiis lioi- iniolligon^ , qiioj lii iion poi. s

loiii ,
qna pocoaliim lioii tialiaiit iriiiiralitor, soj iiiiii liDC Jiii pioptor* ailiiliiiini siiigiiliirniii , s.J
s|iuntc coiniiiiliaiii : si orcJi- cos IioJir ooiiccplo pioplor (ii'l^'iii<'iii sriiiinis , iiiiJc ointios riiiiiii ci.iiil :
,

sooiiiijtiiii qii.iiii ni i:.:!ttoiii iiiiinr^ iii illo iiini uraitt,

ct Iii oniiiis iniii- ilicoiaiit, rjiii 111 $< ip»i^ iitilli :ijliiic
' vi;;nicnus. i(i. vi ^•ss , (
• oiTi., acruuiisniiuiiit
' V JRn , .4lqiie. Sls« , irqiie.
' CorU., dcc«i>''im.
* Ilic iii cdllis aj.iiliir, H\ .rurr. . iii\ jIk;^! » M.-4.
Jiol IIBKUO» WmUS. 1402

crjiil. Soniiuliini li.n c nriyi.Hiii scmiii;.loiM , oh:iin An;. Iloc ii;:ll.i i:ili(iiic dooorc potiiisli , ipiamvis
Lcvi iii liiiiiliis |ialris sui Aliraliani riiissc ilioilur , fiicris iiiiilta coiiioiiiionc ciuialiis ; qund possunt vi-

qiiaiKlo :i MoUliiseile'.li ili oi:iialii>osl Aliialiaiii : iiiiile ileio ,


qui logiiiii ci tuas oaliinmi.is, ot ieriil:iliO:ios

ol i|>'C I.ovi Itiiic (lociiiiaiiis iisloiiililiii- ,


iiini iii so nioas.

i|is(i, soil iii illo iii oiijii-: fiiil liiiiibis ; ll''C m>IiiiI, iioc CM. Ji;i.. Iloo cr^'0 niiiic sibi pioposiiil , el pr;C-

ndliiit ilociiiiaii ; i|ii(>iii:iiil iiiilla cjiis voluiil:is iial, iniltit iiilciro^ationciii liioaiii. Diiis crgn, iiiipiit , idco

quaiido sooiiiiiliiiii sulisl.iiili:iiii < siiaii) iioc i|isc ;iilliiic illoscsse sub diabuto, qiiia dc sexus ulriusiiuc cominix-

erat ; et l;iiiioii .•ioriiiuluiii raliiuioin bciiiiiiis , i;on tionc iinscuiiliir ? Ad (pidd qiialcin satisfaolioiicm le-

rooiiiI:i( itor , liof iii;iniler (lioliiin csl, i|iioiJ ilii liiit ,


for;it ,
auili:iiiiiH. Dico , iiiipiit, plniic proplcr deii-

cl ilcciiiialus Obt. lliido ab liac (lcoiiiialiuiie lilinniin clniii illos csic 51(4 dinbulo : idco aiticm expertcs noii

Abralix, (iiii oraiit iii liiiubis (jiis, iiiianilo Mrloliisc- cssc lUiicli ,
qnia de illa commixtioiie suiit nali ,
qiiat

«lecb sacoidiiti (lociiii;is ili ilil , illc solus saccnlos v\- siiie pudcnda libidinc iion polcsl cliam quod lionestuin

cejitus esl, oiii iliiliiiii o^l : Tu cs snccrdos iii cvlcrmim csl opcrufi. Dijii li,ic cliam bcalissiina: nicmnritv Am-
tecuiidiiin uidiiicm ildchwdccli (/'*«/. cix, -4). {^m lioct bcosius { Supra , dc iSnpliis ct Concnpiscdilia , lib. 2 ,

Sil cliiiin i|isc sccuikIihii canicni scincii Al>rali:c, oo )i. \'j ). calaniilosam boniiiiis pinvit:ilriii ! o iiilcu-

qHiid virgi) M;iria, dc (|iia c;iriieiii siiiiip-.il , c\ ipso lioiioiii iicrainlaiii ! o f;ilsilaloiii onibcsooiiilam !

sciiiiiie, pr(>|i:igala csl : iioii l.iiiiou ost oliii"xiii>i oi- Ai i;. Exclama, exobinia qiiaiiliiiu piilos : adde ex-
dein sciuiiii , ipii vii ili iiini o>t ciiiicoplu-i cx siiiiino , cbiiii.iliiiiiibiis tiiis, liia (ii) ! lioino quippR iiino-
libcr a nrxii soiiiiiialriois rdiieiipisciiili.o. Nuii j;iin 0011 ^ , viin p:iteiis , iit .Maiiicli;eiiiii dicore cngaris
crgo Aniliiiisio , siciil diccb:iin, scd il!i dio (|ui scri- .\iiiliriisiuiii. .\l)sit, inipiis, ul dioain. Cur ,
quxso ?

psit ad IloliiMos , :ilipic :iil : El , siciit o]wrlct diccrr Aii bic ostciidis (|iiaiila sit fnrtiliido libcri arbitrii

fropter Ahrnliain el l.cvi iiccipieiis dccimnin dcciinnlns (pciiido laiit:iin viiii palcii^ ul (lio;is , iiec lamon di-
al ; adliuc ciiim iii lunibis pnlris nui fnit ,
cnni ci oc- cis ? Cur crgo iiie dicis, qnod iliuiii e;,se non dieis,
currit Mclcliiscdcclt {Ilcbr.Mi, 9, 10). Iliiic ' ca- ciim biic ille tanto anle dixcril, (piiid cgo niinc dico,
liiinniare ca'Ca loi|uacitale, Cl dic si auiles : Ciiiii p;i- al,|iic in liac senlciilia proptcr i|U iiii Maiiieli;eiiiii me
ler Abialiain viiliiiitatc siia fiioril (lcoiiiiutus, (iiio- iliois , inilii cl i'li sit caiisa ooiiiniiniis ? An ,
qiioiiiani

iiiodo poiiiit pcr illiiis voliiiit;ilcin dioiiii:iri , lioc osl nnii iiiveiiis qua oxoas,iraiii qiiideiii siiiiiil.is , iion

decinias d:u'e ' Lovi, ciijiis voliiiilas iiulla oral, q,iiia l:iiiien iraius, scd liiibatiis cxilainas? Voruiii iii ijisis

oiiinino ipse iioiidiiiii cral ? Ea ratioiie quippe , vel cxol.mialionibus tiiis audio , Calamilosuni liomi-

potiiis lioc crioic ilicis et iiobis : Cmn priinus linuio nis pritciiatcm .' Qiiia viilclicet hoino sum calamitosus
voluntate pcccaveril ,
qiioinodo polucrunt pcr ojiis tt pravus, qiii consoiitiie cligo Aiiibrosio : essein
voluiit;ilciii siniiil in ilio peoc:irc, qui siiaiii iiiiiiduu» vcKi bcaluset rccliis , si cli^'erciii coiisentirc Jtdiaiio.
baliebaiit quia pcr substaiuiam suani iiulli adliiic Audio, intentionein ncfundam .'
Iiitcntiu quippe no-
,

eiaiit ? Inio dcsiiie vana garrirc, etoiiiiics qiii iioiidiim slia iicf:inda cst, qiiia oiiponimiis Anilirosiiim Julia-

ii.iti niliil per proprias volunlates agere potcraiii boiii iio : cssot aiitcni laiida , si Jiilianiim |)i;o|ioncreinus

vol ni:ili , iii uiio potiiisse peccarc, iii quo pcr lalio- Aiiibniso. Sod qiiid cst qiiod auilio lcili:ini cvclama-
ium soiniiiis eraiil, qu;iiid(i ille propria voluiiiatc liimem liiam , U fnhilatem eriibesceiidam ! Falsamnc
poccaiuui illiiil grande |)ccc:ivit , n;itui.iiiiqiie iii se diris essc Ambrosii scntcniiain , id est qiiud falsum
,

viliavit, niulavit, «bnoxiavit humaiiani ; cxccplo ip^c sciiscrit? aii cam iios illi falso tribiiore, cum
uno lioininc , (|ui cx ipso qiiiilfim sciiiiiie, non tamcii boc ipsc noii sonscrit , noqiic id uiiinini) qiiud cum
seniiii:di raliime piocrcalus cst, si polcs , iiileUigc ; iKis dixi^se dioiiiiiis dixorit '!
;iii oaiii nns noii iiitcl-

si iipii piites, crcde. ligendo , falsiim opinari dc illa, ctim ipsa sit vera '
?

CV. JuL. Posl liauc voro respnnsioiicm armd iibi a Sod iioii lam conlmnoliose dc Amlirosio loipieris , nt

me pulsalus fucial, doliieie coiialiir. Ego qiiippc po-l- illi viroorulioscciidam tribtieros filsitatcm'. .\os vcro

qiiani dc parviiloruin lolnnlatc requisivoniii , socii eaiti ciiiiipiisuis..c , ct (piod ali illo prol.ila fiicrit lln-

liis siiiii : Sed ncgas lioc , id cst , viilniitnlem }iC(cnlii- \issc , iioii aiisus cs difore : t:iin niiillis cniin doi lo-

cem inesse nnscentibus , ct dicis lamcn csse snb ilinlwlo ris illiiis iiola siint scripla , iit iii hoc abriiptimi te

parviilos , nec dissimuliis per quid eos dcgc-e snb po- pra'cipitare tiiiiuoris. Tain vcro aporia esl isl:i scn-
teslate ilUus urbiircris : uia qnijipe, Quiu de sojhs lciilia , ul inMi aculiis qni liaiic iiiIol!oxi'iil , sod sii-

ulliusqite commixlionc nascunliir , lub advcnnria snnt poiHiiiis videri pissit qiii cxpoiioiid.nn piil:ivoril.

polcslnie. Diotoiuiii ojiis ilaquo lcsiimoiiii) p.iliiit, ob Ooniipie tit (|iiod dico possit atlciuli , vcrba ipsa li(\i-

lioc illuin p:irv(ilos d.cinoni viiidioarc ,


quia de sexiis ti-sinii calliiilici antisiilis et liic poiiaiii. Ait crgo

uiiiiisipic fuoianl coimiiixiionc pnigiiaii ;


per qiiod illo, ille ciijiis ' (idoni ct piirissinmin iii Soripltiris

dooui, illuiii nuplias qii;e a Dco institiil:c sunt, qiiai sciisiiiii , rdaijiiis \cslcr ilicit , nc iiiiiiiii iiiii ipiidoiii

siiie coinmixlimie csse noii posounl , diabi.lo inaiici-


• viiiiiorius, fiihr.nn oiiinr'i, cnni illa fdsn sit. \l Mss.,
passe. fiilsinn iiiiiiinri rfc (///(, ciini i/i.s.j sil ccr.L
' \piKl M,i;iiioriiiiii, .'('r/ hiin tnin C'iiiliiinclh»c il.' :mbro-
tit eo lnoo sjo /i «/»<•) i.s. iii illi riio ci nbc.iccndinn t ibiius inliinicin.M.
Ms. Mar. prsrlcril, substimtiiim
« : 1'cite
3 A|iud \i^'iii< riiiiii, it ryiiii ille iiijn^; loroiis scnifl,
suliaudiatims, volnnlnlcm.
itlc. ;).
« \ !giiieriiis, liinr. .Mss , luiic.
ms rjrtarum. {uj o bia, o V ii
» tMudtcvnusdwt. F.iK.ndaalur 'j\
«{ii3 oPF.iiis i\ipiiiu"i;r.ii com;;\ JLL1ANU.\I, S. AUr.LSTi.M r.O/.

ausiim fuisse rcpielieu k-rc ( Pclagiit^ , de Lilicro .\r- AfC. Qiii^quis li.rc audil, qnid lc piit:it ulijicere

iitrio, tib. 3) ; ruiii de nalivilate Diimiiii loqiicrcHir : iiobis , nisi quod ii;i'C gonicnlia bc;ilissiiiii Amlirnsii

lilro et qunti liomo per univcrsa lenlalus est , el in si- quain pnsuinius noii sil ipiiis, sod cain nos t;iiiqiiani

tiililuiliih' lioiiiiiium ciinrla suslinuil : scd qiiiisi de Spi-. sit ipsius fiiixerimus? Nain ei ego, cum lixc iogerem.

Tiiu nnlut absliiiuit a pcccaln. Uiniiis eiiim liomo men- niliil te agorc ' exi^limavi; scd posleai|uam vcni ad

da.r, et iiemo sine pcccaln nixi viius Deus. Sercaliim illa qiix- adjungis, et lioc Aiiiiirosium dixisse iinn ab-

esl igituT, iiiquil, ut cx viru ct vtuliere, id ett , pcT il- niiis, te poiiiis hiirrciidiiin criiiiiiiatorcm lanli iliiiis

Itiin corporum cummixliunem , nemo videalnr cxpers diieloris invoni. N:im qiiidqiiid diois in iiic ,
qiioniam

esse delicti ; qni tiulem expcrs ileinli , expers eliam hu- porronim:xlioiicni virilomiiiiircrisqucfoncoplumdico

jmiiwdi conccpliimii .Xiiibrosius , in Isaiam ). Ciiin neinincm e\pcrlciii csse delioti. profeclo cti:im iii illum
(

igiliir lioc cl Aiiibrosinm dixi^e iinn ncgcs , cl pla- dicis, qiii hoc anle iiiedixit etsrripsil. Egoantom tuiii

nnin aKjue a;ierluni cssc pcrspicias ;


quid csl quoj te rofcllens ct tibi resistcns , asscro parvulos proptcr
clainas , fnlsilalcm erubesceiidiim ! Cni quscso, cru- origin;dc delictum csse siib diabolo, nisi reiinscaniur

licsrendnin ? illine an niilii ? Si illi , vide cui sis con- in Chiislo, non utiqiic mc solum, vcruin et Anihrosiiiin,
luineliiisiis : si iiiilii, vicle qiiam sis calnmniosiis. Sod cl alios socios ejii';, ac fidoi liiijiis participes at-
liiic, iiiqiiis, cliam iii diris. Dico pl.ine quia vcruin qiie doctorcs , iinivorsamqiie Cliristi Ecclesiam qiix
, ,

esi : qiioJ si lu veruni cssc nnn piitns , cur in una $e iioc accepissc, lioc lcnerc, hoc fidolitcr crc-
endeiiiqiie senlciilia ,
qiiani clicii ille , dico cgn, nnn dore , parviiloruin hapii/.aiorum exorcismo ei ex-
esl Mnnirlimis ille, scd e;;o ? Qiianlo jiislins hic nos siirnatione lc.slaiur, a tua ncfaria criiiiinalionc de-
cxclamainus , criilicsrciidaiii persoiiarum acccplio- fendo.
iicm ! qu.i! te prociil duliio crnhcscerc cogerel , nisi CiX. Jll. Qiianto rcclius diceros, Dixii lioc idoni

in tiin pcrsona rnins ori tuo siiiiilis cssct. et Maiiich lus in cpislola.ad Palricium : dixit r.l in

CVII. JuL. Iluncciiie audern dicorc se damnatorem cpistdla qiiam sci ipsit ad fihani Menocli , dixil et in

iion essc cmjiigii , ct tanio scelcre illiidere auritnis aliis niullis scriptis, qua: tu pcniliis iiiil>ihi.-<ti? Scd iii

iinpcritis, nt a Maiiiclixi se diial rccessisst; consortio, coiisortium luiim cpiscopiim Modiolaiieiiscm conaris
qiii conniiixlinncin scxiium ,
qui operain nnntiarum, atiraherc , ct quia non potes liabcrc prxsidiuin , vis

qiii afTocliiiiioMi d sensuin parenluin in rc;;no diaboli invcnirc solalium.


iiiiilti|ilici proressiniic constiluil; alqiie ad lixc inventa Afc. Valde coiilra Jlaniehaum csl quod dixil Am-
Maiiiciixi ailjiitorium sui acuininis jiingens ,
pronun- brosius. Nam Manicha^us alienam mali naturam nobis
liat quidcm diabolicain commixtioncin , camque esse dicit essc coiiimixtam; Anihrosius autein prcvarica-
el npcrc ci carne conjn;;iiiii ', ac proptor cani dcputat lione primi hominis nosliain dicit esse vitintnm : in

rognii diaholi, absoiiilis laineii o|ici atoribus, iniiocon- hac vern soiitentia de qu;i nunc agiiniis, naiivitatem
les. Ila iiiique Deo sempor infostiis , diabolo , sicul carnis t'!iristi a cxleroriiin peccaii rarne discorneiis
dicit, pcr iibidiiicin servieiiles tiieliir. defendit .\nibrosius, quam negat penitiis Maniclianis.
AuG. Erras, et tilii conscnticnics miltis alios in er- Quod eigii cicdil Anibrosius, lioc el cgo : qnod aulem
roreiii : noii serviunt diabulo pcr libidincm, qui filio- Manich.ous, ncc ille, noc cgn. Qiiid esl qiiod lu nile-
riim procrcandoriini caiisa uliinliir cinijiigum corporc, ris nic sep;ir;irc ab Aiiilirosio , ct conjungero Maii-
u( geiiereninr logencraiidi. Noc ideo Uiineii difciidilur cli;Kn?Nain si originale pccoatiim , non cx alieii;e

libidinis nialiini : scd dcfondiiiiiiir qiii bcne utuiitur coiiiinixtione, scd ex iiostr;c depr.nalionc nilur:c di-

nialo. Kst enini cl niali usiis l)onus. Nani et ipsius sata- cerc a iiascenlilius tndii , ilognia csl Maiiioli.roruin :

n:n iii Scripliiris sanoiis rcporiunlur iilililates, nianeiile lioc mcciiin dieit Anilirosiiis ; ciir iion aiiilios .Maiii-

ejiissoilioet viliiporaliiiiie, laiiiio vero ulonlis malo benc. cluris conaris adjungerc? Si aiilein hoc.Maiiich:i'nrum

CVIII. JiL. Parvnlos vero, qiios a Deo ficri dicii ,


dngma noii esl, sicut noii csl : hoe dicn cuiii Aniliro-

duiniuio addicit inimici , sirquc iion opiis d.Tmonis sio ; ciir nou anibos a Maiiicli:cis dignaris nljj>lngore7

arguil , cujiis niinislros ab<oIvil a ciilpa ; sed npus Cnr ergo , ut dicis , « cpiscopuin Modiolanciiscin in

Doi, ad qiiod dialiolioi • niiiocris con' cia voluptas ikmi Ciiiisoriiiiiii inoum conor attr;iiici'c; i cuin nic ahojus
pnliiil porvcnire. Coiijiig.ilis ergo operis oriiiiin:Uor , consoitio lu friislia conoris ahstraiierc? Qnid csl

sed liiiidimim expialor , impiignator innoccnlix , cl qiiod dicis, < qiiia nonpossum lialicrc pnsidiuiii, velle

diviii:c a'quilalis inrainalor noii tiiniiit scriliere ; i Dico mc invenire solatiiim ? i Milii cum Anibrosio , velis
planc , idco illos csse siib diabolo ,
qiii;i de ill.i coin- iiolis, in fidc oatholica Clirisliis coinniiinc pr.Tsidiuiii
niiMinne siiiit iiati. i Qiind scnteiili;c faoiiiiis cuin fst. Idco plaiie ost Ambrosius solulium ineuin ,
qiiii

niid.iliim vidorcl, conaliis ilind alii|ua auclorilalc dc- ciiin iilo accipiii conviciiim tiium : ncc soliim ipsc iiie

fondcre, quaiii Soriptniis proforre * iiun pnicral, siiii- iii iiac causa phirimum consnlaiur, scd ci Cyprianus ,

didil eiiain cpiscnpiiin Aiiibrnsiiim «cnsisvc similitcr. ci llilarius, nliiqiic consiiiiiles, qiioruin in nie laocras
Noii qiiidcm iiiiriini ost qiiod crimiiialur ct inorluos, calliiilic.iin fidem. Noli crgo invidorc qiiod Aniiiro-
,

cuin criminaiur innoeiios. sius, C.yprianiis et llilarius solalia siint injiirix me.c :

iiivitiis ciiini vidcrc coiiipolloris ,


qiiantiim intcrsit,
' sio Mss. Iii \i!»n., coiijiiqnn
' sic v.ss. III \\\in., diiiliilit.
• Mo Miis lii ^igii., i<ra'fcrre. • Codcx rori;,ruiii, iiiliil tc iiliwl iigtrt.
tm Li!',i;u Qu Mrfus. non
qiioil r«htgius cl Ca-lcslius, cl si iniisc^l aliiis, soln- fiiiiiintlis, temperassein ; cl coiiiiniio tii ipse dicis,
lia siiiil ilaniMaiioiiis itia;. Qiii'l, «iiiod osleiiilo tlohel- IVbigiiiiii , qiieiii vor;is santluin, in defensioiie liberi
liiiilctn Maniclwos pio calliiilica (idc AiiibrDsitiin, cl arbilrii veiicrabilcs viros Cypriaiiuin el Ambrosium
10 in Ikic ccrlamiiic coiilra Anibiosititii pnvlnMc Maiii- lesles adliibiiisse : nec atlendis quiMiiadnioiliiin lioc

clittis vcl viciissolaruiin, vcl cliani resisiciilibiis. i|iiotl diccndo rcdargiias n)agistriiin tuuin ipsamqiie bxre-

esl pcjiis, aiixilitini? .Maiiicli:i"i ciiiiii tlirniil propriaiii sim vcslr.iiii. Seciindiim luam (]tiippe senlciiliam , si
inali cssc stil)sl;iiiliaiii altpi'; iialiirani, lionit,' Dci siil)- ali(pii(l 1'elagiiis prooo qiiod dereiidebnl, auctorntins,

Slanlix' n.'iltii;c(|iie co.clcrnain ; liiipossibilc ciiiiii isl, in scriplis ' cniionicis inveiiisscl. a dispulaldntiii lcsli-

aiinil , nl oriri possinl inala dc boiiis : Ainbrosius nioiiiis lcmpcr.is^ci. Qiiatido isla dieeies, nisi le ila

coiiiradicil, ct dicil , € Ex bonis niala orla suiil : non pertiirbarel Ambiosins , ut advcrsnrium siibtio Pela-

cninl sniil inala , iiisi (|ti;c privaiilur bnnis ; pcr iii;da gius rcperiret? < Sed priur vos levavi , > nt dicis ,

lanieii facltini csl iil boiia cniincienl : eri;o iiidigeiilia • onere tnliiini personarum , » Aiiibrosii vidclicet

boiii, radix in;dili;c csl » {De hnac cl Aiiimn, cu}i. 7). cjiisqiie sociornni. Plaiie lioc onei e ila prcmcris , iil

Tti iiitcr liTC tpiid dicis? « Ucrnin raiio noii sinii, iii- 1101) soliim oppriiiiaris, verum eiiam eoiiteraris, et Uas
qiiis, nt de bonn iiialnin , cl dc jiislo iniqnuni nliqiiid piilvis qucm prnjieil ventiis a facie terr;e (Psal. i, i).
piorcrainr. > ll;ec vcrba iiia pio .Maiiicli;cis advcrsus Neqnc eiiim illi lol:ic lanli et lam saiicti clariqttc an-
Aiiibrosiinn, cx illo pra.'claro opcrc, in quo libris ipia- tisiites Dci, Ecclesi;e calhoIic.TB filii discendo, paires
iiinr iiiii iiieo volnisii rcspondcre, poNuiiinis {V.onira docendo, dc pixcaio primi bominis eique obnoxia
Jiil. , lib. I , ». i2-i0). Si in b;ic conlrovcrsia jiidci successionc niorlnliiitn iia lociui sunt, ut alii ab aliis

cs«cs, profcclo lua ECiilcnlia viclus a .Maniclixis dice- discrcparcnt, aut corum quisque a semciipso sed iia ;

nliir .\nibiositis. El iion crnbescis , ctini sis calu- prorsus, nl eorum conscnsione nlqne consianiia, ncc
niiiialor cortiin ipios npcrlissitnc criminaiis, adnlalor r.liler essc de linc re snnclani Scripturam inlelligen-
corinn ipios c\ obliquo pariicr criiniiiaris , adjulor dain, nec alnm pulandam calliulicam ndein, (|iiisquis
coniin dc tpiibiis nlius criniinaris? cos non li.Trelieo animo legit , dubilare noii possil.
CX. Jli.. iNiiniipiid legi Dci aul opcri Dci scripla Qnorum pondeni jam ipse sie frangeris , iil corum
disptfaioriiin priejiidicant ? dicta qiiilitis foiitradicis, « cl;ira bciiignaqiie rationc

AiG. Ilic j;iiii iiici|iis connicri, lianc a nobis non defeiidenda » snsceperis. Audi;imtis ergo cfiram be-
cssc coiificiaiii vclnl Anibrosii, sed vcre cssc scnten- nignamquc nlionem : qtia lua ratione si defeiidnnlur

li;iiii ' ; «piandoipiidcin sic le ab illo libcrare conaris, ea dictn, cur niibi ex eis iiigerunlur tua nialedictn'
m tlicns, « Niiiinpiiil lcgi Dci aut opcri Dei dispulalo- N;ini uniiiiiio , qiia; in nie detesUiris et arguis , ipsa
iiiiii seiipia pr 1 jiidicaiii? i Scd pci^e , dic ca^tcra sunl, qiia; iii illoruni dispulalione defeiidis. Si aulein

•pnliiis iiiiptidcntior iniiiiictts ndci cntliolicx judiccris. non dcfciiduniur, .scd sub nomine dereiisionis asluiiiis

V.W. Ji I.. Milii iiilcrini abuiidc stifncil, ctiain pcr argunniur ; absit ut ista clai a el benigna sit ratio
liiM' ipsiiiii proliare, nusrpiani lc in sncris Lilieris lc- sed irrisoria polius adnbilio, qiia: idco (lcfensio voca-
(lisbC ipiod credi» , ipiod In in tali cnusa iiiliil prxlcr lur, ne populorum calliolicornm, a qnibus iidem viri

e|ii^ci<pi, ipias dicis, (licliniiciilas prolulisli : qiiibus si vcnernnlur, tolerari noii possit ofTensio.
alnpnil aiittoraiius polnisscs otTcndcrc, ab Lis procul CXIII. Jl'l. Qiiia videlicct et siiiiplieius qn;T;piam
iliiliio lenipcrasscs. dixeriiit, ct qiiodciimgue aliud specnlaiiies , noii ha-
Aii.. Qiii legiiiil , vidcanl ulrnm cgo divina tcsii- buci int nccessilatem a Interc surgciilibus qu;i'Slioiiibiis
iiiiniia iiMii |iroliilcrini ; nn a inc prolaia depravare obviandi. Cuni eiiiin crebio biiiJavcriiit conju^ia , el

liiisira ipsc conaiiis sis. nullam in curporibus anectionem a di;ibolo in-ertnin


CML li I.. Sed beiic qiiod nos oncre lalium persn- piitarint, iicc regiio di;iboli divina opera, id csl iiatu-

ii;iiiiiii prior lcvasli. Mnin iii libro qtieni ad Tiin:isiiim TX meiiibra , siibjecerint, sed ct a Deo insliluLi con-
roiilrn libci iiiii arbilritini lexiiisli, cuin sanctus Pela- jugia ac benedictione donatn , lilicrtiniqiic nrbiiriiiin,

Biiis vciicr.ibiliiiiii viroriiiii t;ini Ainlirosii qiiam Cy- pruitt opporlunilas allulil , expliciiini; bninaiiiiin csl

priani rccoidatus fiiissct ,


qni liberiiin arbilrium in iit non stare in sociclale vesiri sceleris judiccninr, si

libris snis coiiiinend:ivcmiil, rcspondisli luilla le gra- iii scriptiiris illuruin aiit ambigue , aiil iicgligeiilef

vari auclorit:iie laliiim : ila ut diceres , eos pro(.essu qua'pi:in) loc:ila dciirclieiiditis. Qiioiiiodo ciiiiii iion

rii.-c nielioris , si qiiid niale senserant , expiasse {De |'r;i'jiidical Soriptiiris saiiclis , quod oiiincs li;rrcses

Natura et Vralia, n. 71 , sqq.). Tua tibi ad boc rclata aliquibus se earum tcstinioiiiis oeciiliiul ac iiiluiiliir

siiil, ul cxciiare de solis nominibiis erubcscas iuvi- lueri : ila elinm calliidicornm vininim faiiiam prupler
di;in). Ca:lcrum vcl Ambrosii dicia, vel alioruu), qtio- (pi;epiam incauliiis fusa , non paiiemur addici. Neqiic
ruin fainain veslrorum nitimiiii macnlarc coiisuiiio, eiiim b:ibiieriinl iiilentioiieiii illi, nut daiiinandi nii-

clara benignaque possunt ratione defendi. plias , aut libcium arbitrinm dciiegandi, vel iniinccn-
AuG. Taiitam cxcititem cordis tibi poiuissc coiitiii- tinm saiiciandi : qti:iiii si b;ibuissciit , non vestrum
gcre, quis credil, iiisi qtii ba-c legii? Tu dicis qitod si dogmn nrmasseiii, sed boiiorein nfncii perdidissciit.
abqiiid aucloralius offendeie, id csl, invcnire poluis- AuG. claia ei benigna rniio defeiisionis ! Sinipti-
«-"111, a dispiilaluniui 'lic tis , vel, sicul lu loipici is, di- cius videlicet di.vii Amlirosiiis, ex cumiuixlijneniaiis

' Cj.kJcx rorlaiiiiii, ird tcre mibrosii chf.e seiUcnlinn. ' Sic Mss. Iii vign., rcij>!:iris.
,;07 CPKIUS lMJ'EIUi;Cil COMU \ Jl I.IWLJ, ?. -MiJL.STIM j;

cl fciiiina: cipcrlriii noniiiifiii essc>

el quriilctiniqiio ;ili"J
(klitli (/ii Ifaiam);

S|icciil;iiiilii, m''- li:il"-iid(t in-ccs-


aiirilius

IMip.ndcns
iiiliniari; tolo roiilra vos
cii.iin |>c<o;iluiii ii.iuii:il.'
follo vinvcrotiii

a M;inio!i.Ta iion
i :|

sii«i'iilil)iis iiii.i slioiiil>ii-i


«li.Maiuli, IMiSsO iiiipiotiilo ilivoiiii, l;il.-m '..•.lliolioain :iiil cinon
siljlciii :i hilcrc
iliSMiiuuiiiiiibiis siiis d.iiis aut coiidcinnatis \obis, ct jil.itiius liiorcliir cl
iicifl.cciiliT cl iiif;inli; scri| lis cl
viiiis iiirmlil. IIomio Io(|ii:i- caiitiiis.
M;iiii*li 1 iiin , iihikI ilnis ,

fisMiiio, li.iniiiii s liiiii iis li.iiiiii.i |un is, iioii ilki Ji<!a AiG. Ciir cigo ciiiciidatis iinliis, el i.on etiani so

vcra i;ili'ino ilir. iiiliinliir li;cc ilii l;i, ipsis? Ulii" I qnoil lc liliero coiiji'('l;irc cl pronnnli.irc
d.fonilis. .N 1111 si

|ir«ciil iliibio vcracilor ilefcmliinliir, ol vor;i suiil : ol prnniisor.is ? l!ooc ll.'C lilicia ost lna vnniias , ct falsa

si lioc ii;i csl , rcolc .ns-eriuir i.ripinalc pei caliiin .


cl libcrlas : liiniiisli oniin dicoro, <|iii)d si bis diebns sn-

<li,eni:i inlcriiiiiliir vcslrnin. Si .inloni r;ilsa r.ilidno ilo- pcrcssct Aiiibrosiiis, vubis aiiditi-, prininin se ipsiun,

femlniiUir li.ic di' l;i , cl;ir.i tn;i ill:i ol lionisna i;ili(i rioiiiil.' iios oiiioiKlarct ; soil cpi:iM lioiiio lilior lioc. iini-

onliro liro rnriniil;iiis, laiiion inlollcjM uiliilsli. Icc qiio dovoiip-


csl r.ilio, soil ilccoiiUo. Al oniiii « c.iiijn,i:i
iiiin
Niill;iin, Jccs,
laiid:ivil» Anildo^ins: lioccl nos r;ioimiis. « > riiMl lii iil iic oi-, .\iubrnsiU',, si bi<: \i\crot , di-

iiiqnis, « iti toriioriliiis ;ifrccli(incni .-i diabolo ilW^ pul;i- soorot SC fuissc Maniolrcuii;, el ;iiidilii Juliino , vcl

Til insorlaiii : > si nff. clionein lionani , iioc iios ;


si Coloslio , vrl ipM) IM.ijiio , cssi; iillcrins noii ib-borc,

in.il.ini , sunl illc , iti ol ims. « Noc roi;m). • impns, sod ox lila iicr;iiia pcstiloiiti;i vnljis pr;coipiciclilin>

c di;ili(ili divin.i opcra , lioc csl ii;iliir.c incinlii;i, illo rtcniiiidiiisqnc sanari. (Jn.ile .'p^Hiaonlntn aniioo od-

subjeoil : » qii.isi adullororuin iiicinlira ifin siiil JIm- liilaiiiis oioiirrit? "pialc cssoi , vidore Anibrosiinii

na opcra cl nienibra iialur;c, qn:c Uiincii vilio, cl pcr sl.iiitcni , vol si illc porniillcrcl, sedciiU;ni anlc l'cla-

lioc ili.iliolo coiislal cssc siilijocla. « IUi, » im|nis, t a },'iinn , aiqiic disooiitoin parailisuiii noviiin s.Tciili

Dco iiisliiula covju^ia ac liciirdiolionc ilon:il;i ,


Ibc- biijiis calaiiiit;itiliiis |c|iMiuni, qiias viiloinns paiviiln>

r(iiin|iiu arliilriiiin, pioiil opiHirliinilas alliilil, cnpli- poipoli, iibi nooossc ossil, liiatnsi noino pooc.issot,
carunl : > sio ct nos. « lliiiiiaiinin csl, > iiii|iiis, « ul carnoin coiiriipisccrc advorsus spiritiiin ; cl iio aJ
iion siar.' in sooicl.ile vcstii .soclcris jndiccnlnr : i inio illicil;i ao n;cgiiiosa portralicrot, concilpisccre oli.ini

iii^auniii oil nt iioii si:iio iii sooiolalo illormii vosiro spiiilnin ;idvorsiis oariii-m : ipiani disseiisionoin

sccloro jii.lioomnr. D'ois « nori pr.ojiuiicarc Striptiins diocre solorol Aiiiliro^iiis, pcr pr<:varioaliiincin piinii

sanctis, ipioJ oiniics lijuroscs ;ili(piibus earuin tcsli- boininls iii boiniinini vcitissc ii:iliiiain ( Lih. 7 iii

nioniis se oocnliiril :ic niiunlur luori : > clsicvisi dis- Lhc. xii); scd jain sub vobis maj^istris dircre iion au-

liUl.itnribtis iion pr;i'ju(llo;iro o.illinlicis noiiniill.i, qtia; doret? Noccssc qiKiqnc cssci iii tali paridiso |.allorc

ab ois, > siciil pulas, « iiic.iulius fiisa > voliis olgioi- pr.i'giiaiitcs , ti)Icr;irc lonf;a f;isli<lia , gcim ic a'ipio

iiiiis. yuld csl Imc , iiisi (liocre oli;irn iii Sori(iliiiis iiliilarc p;iricntos; ciim Jixoisi.^ viliis in^.iiioinin cl

s.iaclis, ca qn;e pro so iisiirpaiit li:iTCtici , ino;iiiiiiis 001 |ioruiii boininos nasci, paucus(|iic conbilos, iniinire

fusa cssc , cl iJoo vcra iion essc? Qiio sccb raliiis (piidoiii, nec tarncii siiic laborc littcras disocic, cito-
quiJ polcsl dioi? Aiilsi illa vcra suiit, sed ab li:i'rcli- ros tariliusculos .sivc larJos , ct Uiito iii;i^is «pcaiilo

cis iion ila iiilolli^nnliir iit suiit : iiiliil siniilu li;iliot qiiisquo cssot lanlior, aiit com idi frriilis m.iyislriii nni,

h.TC coiiip;ii;iiio ;
qiioniaiii diota vel Ambio ii , vcl aiil iiijoclos iinperilosi|iie ncincrc ; f;itn<)s vcrii ncc
Cypriaiii, \ol alioruni catliolicoriiin ,
qiix canir.t vos iiiagistris J:iri, scd dolendos lidcndosvc iiulriii; ii»-

po<)inins, si vera cssc «(iiicesscris, prccaluni ori- fantos, :inlcqiiain qniilqiiain iii;ili |Hissont vollc vcl

irinalc ririnnliis. 1'r.iiiidi; , qiicrii;idriiodiirii nos ouin agcrc, agilari iiKirbis, Uirqm ri dolonbiis. incdicaimii.
tis cur;iii ci iicianliliiis ', a ilaiiiniiilnrs
illis ol I iiiibiinns niipti;is , ot lilioriini conlitoniur ar- vcxari , oj^|i|.

biiriiiin. cl ilofoinliiniis iiinoccntiain : sic lu oitin ilUs


raic snporaiililins oladibus. Si vor.) lia'C cxlioiroii»

dic |iarviili.s iinn cssc expctlcs Jclicli ; aliiHiuiii nos croJcii; nollot Amlcrnsiiis, ct icsimndorel li;cc niniiia.

siimus si iicino p(;ccassot niilln Jo rniina rnisse


oiiin ci<, tn aJvorsiis ens. Illoriim oiiini .rcla , in tanLc

iinii dol.iidi , iii iiriimcsoi.is, scd r.-piclicmlis. Tuo bo.ititmliiiis loco , ubi iico posl pcccaliim csso p».
q.iippo clo^iii.ilo, oiim (iii-^iris illa oii!p;iro ol f:ils;i csse liicriinl, ojioils imlo illis, i|u<>riiiii prxvaric.<lii)iio

rDiitoiiiloro, niillo nioilo siiicrisaiioliiiit;iiilius '


curini*
inala ivia .scouia siint; ;ic pcr boc de niiscria vciiiK
dcfcnsioiieiii i|naiii s() )pnnilcras, oxliibcn; qnia ci niorlaliiini, (|ii.o iinlla c.<is«'l , iii^i pravissinio pocoaU»
: ii'

:icoiis;ilii.nc ' ailiil.iliir osse conaris, ct priini boinliiis ii:iliira lininana viii;i|a aiipic innljta
iii :idiilatioiie

deprelioii'l.'iis k ous:iior. hoL s.iouliiiii tot l.iiiiisipio o;i!ainil.itiliiis ploiinin pni


t.XlV. Ji;i.. Lilicro iLiqiio cniijooto ot pioiiuiilin pa^.irc inoniissol ; iilii iico rodoinpii, j:iiii soin|iiloni;u
,

qiioiiiain si ooriiin aliipiis liis siipcrcssct diobii--, vide- salntis pignor o aoccpto, ni.clis linjiisniudi cai oiil
; seJ
rol(|iie exsliiK iiiin ilisoiplin.c cbii!,iiaii:i' dcciis, iiliaii- Ciiiii Je lioc saoiilo cxii rint , tuiic carcbiinl : si or„'o

tcm iii iiiimiliiis liborani viiliinlaloin . alcpie a(Tc'ol:iii-


l:ili:i rispiinilcici Aiiibrosiiis . pr.crlaii- s>|liigiMiii>
loin inipiil;cio noci-sviliili qiiiilqni.l s|ionlc ooininiliii, vcslris proliiicrrotiir li i c iliccrc, lii; si ibtct (omiip!-
viiupi;r:clinii<'iii (piiiipic oporuni Dci soonii.i o:iiiiis vilnpcraia, ct or^^jiicali piccalii orodilii
, eversiononiqiic
lcgis cjiis sub iioiiiiiic niipii;r d.iiiinaieiiliir lib.riini aiifcin tur aibilriuin,
incfiicacis «lali.c pnpiilnrnni ,

viuiporarc:ilnr opcra Dci , el fub niiminc grali:c lcgi»


» sio ^Kn iii m-i., ,t f.:,! ,si.- •
nnlU, muilo
(,.st,;i,U; cversio soqiioreliii >.in sio p!aiic, iion *ic. Ktubcxl-
rni^ru 111,1 iiiribiii.
.

' Kuiic, ijcusntumi.


' Sic Mb«. Ldiii vi ro, :riifi,itibut.
v„vj i.ii;i;u (,)!" Aniijs. nio
tp^ vcl poliiis P!Ciiavcril(4 Iftli.T ciiijilnie. Iiho voro si niiis' cM liiplo : ili bitcliir iilrMin jiisiniii l^nntnn sil ;

siipcrcsscl , iniiilo vclicni.-iiiiiis (|iiaiii ims^cl pcto , an oiiinc jiiNlnm , lioiicsliini r:isc f Ui-nris Qiio
Tit illi;

aiiolor.iliiis voliis pro (^illmlica liilc cl pro Dri gr:ili:i coiiccsso, nddo :ilin(l, iilriim oinnc li.jic-liiin, bnmim
;r(|il liili' rc^isicnl, (|ii:iiil liiili siiil c oiisC(|Uciili:i, quoqiic cs^c p;oiiiinlics. Ilnc qiiiKiuc il.ilo, l<i volciile
vcl

plll;»li-, ovli inlciis (]\i\< ct rcclc vi\i


iiolcnic, roitclndo : Si oiniie jiisinin lioncsiuin, jmi.c
(pi;cc(iiiM'(pi( iili:i ;

conciipiscciili hiinc^Iiim boniiin oniiii; igitiir jiislinii l.oiiiiin rsi.


l>(>ics| , iion pii|s:i iicc l;iii(l:il.i iii;il:i i, ;

scii fi(^i:il:i ; iicc rulpntiir iinlin;U Coiulllor , (pi:iii(l(> Ilnic cll.'tto (;iiiciini(pic po^t (iriinn siinipln vdliicril

jllii s:iiiaiiil;i iiioii^lr.iliir, i\i<v ab iniinico vili:iri obniti , niin a'diliciuin ratinnis (pi:iii( ', scil ipsc se
;ili

pnliiil, iioii crc:iii ; iicc (Iniiiiciiilnr iiiipli:c, qii:r liciiC expunit irristii. L't crgo ad caiisani ciiinp.iiMtiii reriir'

lilicnim aiilVrliir :irlii- ral, (lunritur iilrttm sit in nniiira pccc.ilinn pclivi,
uiiiiiiur pii(lcii.l:i liljidinc; iiec

boiio lilirriini ostiMidi- coiitedcresiic nnllnni esse sinc voliinlai.; pc(c:iltiin :


iritiin, scil ciijiis lK!iK>ficio sil iii

liir; nrc lcx onciistnr prr graii.un, scd iinplcliir. assensus cs, siciit tun dicla lcstnninr. Ad.liili , an in

H:rc illo doelor c-rcgius ( grcgie dispnlnrcl, cl in ve- parvnlo piilarcs cssc volniiiatcm : lioc cti:iiii d.ne-
iiiipiiilcutcs qiix sapriius dc pnra- gasli. Qiiid scipiiinr lcrliitin. si iinii rsi sinc \olnnlnte
sli:is fai ics , iil:i

diso vcslrn di.iiiiiiis, el vcsiruin errorcm vcrc coiise- pcccnltini? Iliict:ini ccrtiim esl (h), iit iiecahAcnilcmi-

<|iiuiilur, cl :tb oiiiiiibns lioiniiiibus t:ini]iiam vcsma cisvcnirc possit in diibiutii, (pKirtim diviil;c sinit iiiliil

aiquc furiosa vel ridciilur, vcl cxliorrculur, illi- ccrtiini teccrc. Tu crgo cuin po>l duo priiii:i sumpln,

dcrcl.
loitium ncgas , in qno esl efTectii.s diioriini', non rn-

CXV. Jix. Ncipie riiini iii jiirc ciijiisqiiam cst defi- tionis fundainenln con\cHis, scd liiiiin prndis fiirorem.

iiila susciprre , cl qii;T! conscqunnUir cx(-lii(lcrc. Qiii Aiic. Itnne es insipicns , ql pnlcs in nnliirn nnn
essc pcccalnni, cniii nnipiii.i pci'c:iluni iiisi in ii:itui'a
ergo dicil iiropler hnc parvnlos ad jus dialxili pcrli-

qiion .iin dc s<^xus cnmniixlioni^ gencr:inlur; ejisc nonpossit?N:im vcl innngelo cst, vel iii liomiiic,
iiere,
quu! siiie diibitaiioiK; iinlur.i' sunl : si crgn prccjiliim
sine duliio ipsiin coi)iinix<.ioiiein, in qiia iiatur;c opiis
condcmnat. in nulla istariini nnliir:i esscl, pidfcrlo niisipinmessci.
es(, ciiin iialiinc. ipsitis iiiilitiuionc

Aiic. Tibi quiucm lioc videliir : scd vcrum iion Ac pcr lioc, pro|io^ila qu:c^tioiie nlriini sil in iialiira

\idcs) vidit Amlirosins qiii dixit peccatiiin, docerc iiitciidcras iii nnlnr.i iioii csse pcc-
csSK (qiiod lu iioii ,

raluni : vaiinm ergn fiiissc iiitcnlioiicm lu;(in, rl in


e)i(>orics iioM esse dclicii cv viro cl mulicre, id cst,
Ynniini tc istnm pioposnisse qti:cstinncm, fii non cs
pcr illam cominixtioncm ciirpiiriiin iialos (In huiavi)
iiiniiiini vanus, iiilclligis. Lccc r.ilimiis 103", qtioni:iin
ncc lamcn ipsani coinmixlioncin ciini ipsins iviliir.Te
rniio vcra non c.--t, fiind.imcnln cnnvcro; iicc laincii.
iiisiitulinne coiidemnal. Commixtio qiiip|ie conjiigiiin
sicut conviciaris, |iri)do inenni rmorcm, scd liiiiin er-
procreaiidi caiisa , bonuni est nupiiarum : scd iia
rorem. Coiicessis eniiii duobtis qti.^c siimi» , idco tcr-
fiunt nonniilla opcra boiia non sine inalo vitiorum,
tiuin iicgo, quia non c^t iii co, sicnt csse pulns, duo-
sicut opcra mala iion sine boiio incmbronim. Quan-
viliisturpeliir quxcuinqiio naliira, in-
rum cfTcrtus illoriim. Idc.) qnippc toiiccdo iion csse
lislibcl aiiteni
sine vobiiitalc [>c(:c;il(iin, (piia sinc vi.liinlatc noii po-
slilutin cjus S(!inpcr cst bona. Nam sirul instilutio
mor- lcstficri. Scd alia rationc riirsiis rcclc dicilur, csse
ror|ioris bniia est , cti:im quxmlo iiascitur
siiic voluntatc pcccatuni, quia itinncl, qiianidiu nou
bidiis; et insiitulio nniini boiia csl . cli.iin quaiido
boiniiiis ipsius bona rtmiiiiiiir, etiam dcii-ientc voliiniatc qua fncimn rsi.
nascitiir faluus : sic iiislitutio
Itcm concedo non esse «ii.c v,.|iiiilali- prccnluni, quia
rsi, quando n.iscilur conl:igioni pcccati originalis ol)-

iioxitis.
el origiii:ile pcccaUim sinc v(iliiiit;ile noit f:ictiiin cst

Qiiod aut ulrumque slinul negatnr, cjiis, a qiio ipsa origo snnipsil cxnrdiiim. l'roiii(le
CXVI. Ju!.. aiit
ciiiii ct!;ii!i illiiil conccdo. quod pc('c:inili voliinlas iioii
simiil utrumquc siiscipitur; cl cuni sil in polcsialc

utriiisquc rcjcclio iion esl t.inien iii arbitrio nhcriiis sit iii p:irviilo, non ex his diinhus coiillciliir lciliiini,
,

c.omniixlioni; qiiod pcccatinu iion sit iii parviilo. Coiificercinr nu-


eleetio; ni^i ([uod lacilius potcsl illicil:!

lcni, si (|ueinadiiiodinn coi ccdo iinn csse pcccainiii


gravail vitio voliiiiialis , scminiim taincii riuciifica-

lionc dcfcnsa, quain fruclibus cjiisnccii^ntis. scxiiiini


siiie voluniaic, iia conccdcrein non csse cujiisquc
pcecnliim sine ipsius propria volnnlnle. Pioinde pec-
iirgiilitiiii vindicari. Non ci-go nucluntio lua, qnani
pcrpctcris icivas rati qtiidcm viiliintaleni p:irvuliis iion h:ilict, scd p(>c-
inicr roiniidinctn iinpictalciiiqiie ,

cnliim iioii hnlicrct, nisi illc di;vo-(pio id nllr:ixit,


dispulaiidi regulns coiidcre valcbit, ul d.; dunbus coii- ,

adbxrcl
liiiil:ilo (iccc:issct. Nnni de ipsa honiiiiiS(|uoqtionativi-
ncxis iinuiii suscipins , ct quod ci cxcliiiLis.
lalc Inlc nli((iiid diti (lotcsi : si ciiiin dircrcs , Ncnio
Aiilc lcvcs pnsccntnr in a'lticre ccrvi { Virgil.
ii:tstiliir iii^i cx v(ilnnl:ilc; non siiic ratiocic conce-
tfiogii 1, cm. o'J), qunni posl pr3>judi(iiim sinnpli
dcr. ni : si nulcin dfcci o<, Ncino nnscitur iiisi cx propnn
nrgeliir cfTcrlio. Excrcct hoc £-cniis aposluliis l*aiiliis,
sna vdlinunto, nonconccilcrem. Isto ilaqucniodo, qnia
(iiin dicil : Si mordit noii rcsuiv/ioi< , iiec Cliriilus rc-

jurrraiJ. Si Cliristus uon resurrexi(, larta en /iiies vcsira


dc pcccnlo:igiiitnspar\uIi, il:i originale pcccnluni ejn';,
sictit ijisc ortus ejus , sinc voltiiitate essc nun p. -
(\Cor. x'v, 10). Niinc aiiteiii Chrisius rcsurrcxil : con-
liiit , scd noii cjiis.
stat ergo futiclorum ' dirm rcsiirri?ciionctn biti.rniii.
' Fdiii, qiimi!. AplitisVss., (;»n(f(.
1 El ul hoc ipsiim brevioie prnpler legcnli in ininil. c-
(«) rintc .lei'^i, scilicrl iu Uiitnrn (vel m puri-ido) iien
r.s»c pi'( cuiiiiii.

l
Ktl On.RlS IMPERFECTl CO.NTR.X JULlASrM. S. AlOUSTI.Nl 1112

llXVII. Ji!i.. F-r'^<> >i :.iiiliniil 'lli saconlnies ,


(juo- ui |iriiptcr liic dicta nobis.illique conin>;iiiia , nos ei^

riuii imiic dirli il«liiiimi<i . <li:liiLiri iilrum loiiimiM.o dissili:iiiiits , iile deluatiir? Vanus es : iion cniii di>

«•iinju:,';ili> lioiin issrl, almio .ib eis peloroiii corporarx! litigiiis a iiiibis; ct nns prorsus aeiusas et ipsmn :

•••
Hco iiiforiiiala'»).f.ilei.M:iir. Iloc iiie cwessi), a.l- iicc laiiicii fiiliiiinasaul nns, aut ipsuiii, si vinlare iioii

iliTCiu iiiniin coiiju..^ia a Dco :iiimicrenl onliiiala. Quo vis tesiinioiiimn Pelagii ductoris liii, qui dixit Aiiibvn-

siiiiiliier ciiiifirniilo .
|ipli'rem dciriuo , uiriim cssct sii lideiii el purissiiiiuin iii Seripturis sensiim ne ini-

siiie C'iimni\li(ii:c feliiri. lloci|iie ilciiegatn, qiiid sc- miciini (iniJeni aitsiim fnisse rcprelieiidcre {DeCruiia
qiieliJliir? Viililirel, si iiimiisi |>cr Dcuiii corpiis, noii- C.lirisli, iin. 4(), 47). Lnde et lu cuni (idei ejiis cl pii-

ni^i |ior corpos ciimmixiii) , nnnnisi pcr coiiiniiiiio- rissimn in Scripturis seiisui satis intelligoris iiiimiciis,

i:ciTi felus, .id ciimd:'ii) ;iuclorem pciliiicrc cl felum nou eiim lainon audes reprelicndere ; sed quld mali
el coiiimixiiiineni, ;ul i|iieiii cor|)ora |Hriiiiercni. dieai , me rcprcliendciido , ic arbitraris osiendcre.

Alc. .\unM|iiid li;i'C iiiler mis verlilur qu;eslio, Iliiiiiocoiifossc, ct niin confcssc, ni;igna \i cngeris cali-

niruui liiiiia sil einmiiixllo coiijiigalis? eum eam lio- giiio~as anhcl.ire fallacias : frustri fiiigis impetus lnl-

nain iiliique ilieainus. Quid. csl ergo quod laiu nialc niiiiaiilis, cuni spires fuinum polius fulminati. Isla

suiilis de illis s:iccnloiibiis. quorum non, ul mcniiris, suiit ceric ,


pcr qiix docere conaris Aiiibrosiitiu.

deluls dieUi, scd |iolltiis. ul cis qiiasi dubilnnliluis aliosqtic doclnrcs sotios cjiis, uon esse origiiiale |iee-

\elis |ici>ii;i<lere, iinde iiec ilins, iicc iios diibilare ealiim , i qiuid Dcus fdrtiiavcrii corpora, ordinaverit-
coiiviiicis? Doiia esl ciiiiiiiiixlio conjiigalis, qu.TC lil qiie eiiiijiigia, qiiod noii essel siiic C(imniixii.iiie le-

causa procreaiidi. Sed Aiiibnisius, qui dixil cx coin- Uira. > Coiiccduiilur lia-c; coiiecdunlur eliam illa quu
inixiioiie iilrius()iic scmis neiuiiiem esse expcrlem de- adjiiiigis, i fctum > sciliccl i ct conimixtioncm ad euni
licli , iioii comiiiixiioiieiii redarguit coiijiigaleiii ; sid pertiiicre auclorem, ad quem pcrlincnt corpori ; > si

vidil iiKiluin, eiijiis liinio usii fil illud, iiiiod iieiiio cn- taincii comniixiioncm conjugalem voluisti inielligi ,

llidlieiis dubital essc opiis boiiuin. lii niia liii]iiciii, cum lioc diccres. Quamvis id pcr se ipsum vcruni cssc
siiiHirniiis tempus inipcmlis : qiiod agilur ileseris, el noscaiur , non lua riliocinationc sit conseqiicns :

utule iion dubitatiir , lattqnaiii dtiliilclur, vcl etiam aliiiqiiiu le diceiiie, i Si i:onnisi per Deuin ceriuis.
ii(",'. Uir, dncere nioliris. Qtiid erjio iiiiruni est, quod uoiinisi pcr coi pus coinniixlio ; > el cx hoc volenie
lain iiiulliis liliros Iniiiqiie v;iiios r.icis ? eonficcre, i ad eiim aiictoreiu peitinere couiiiiixiio-

CXVIII. JoL. iliiic eireeto sine diibio prudcntes uem ', ad qiicm corpora pcrlineiit; potcsl aliiis di-

viri cailiolici annucreiit sarerdiiics, videniesqiie niliil cere , Si noiinisi pcr Deuin corpus, iionnisi pcr cor-
iii scnsiliiis erirnis , itiliil in reliliiis sexuiim, alleruin pus adtiltcriiim , ad eiiin auctoiem perlinct adnl-
oueiiipiam pra'lcr Deiim vcnim fecisse; niliil aulem terium, ad qiicm pcrtinel corpus : quod vides qiianla

Ociiin fecissc qnod nialum csset; inalumque niliil csse dicalur injiiria Dei , et qiiantuiii niali doceant syllo-

aliiid quam voliintatcni iiiiilani, sine aliquo coactii gismi tiii. Sicut ergo non sequiiur, ut ideo trilniaMir
iiaiiiraliiim dcrtnqiieiilcm ;
proiiunliarent profeclo adulteriuin Deo, quia iinn fil nisi per cnrpiis, cnjiis

M;iiiielia'0S el Tradiieiaiios splendeiitibus c»lholic:t! aiictor esl Deus : iia iion seiiiiiinr, ut ideo ciiinniixiiii

ralimiis dissiiuisse fiiliiiinibtis. tribuatur Dco, qiiia iion (Si iiisi pcr corpus, cnjiis aii-

Aic. Cur crgo conini, qiios priidenlcs viros dicis ctorcst Dcus'.Scd tanien cuncedimus ronimixtioiieiii
el ratliolicos saccrdoies, te dicia defendere atque de- diintaxat cniijiigalcm , qu:e fil caiisa procreamli, Deo
hifie -ine iillo piidiire iiieiiliiis, si el ipsa dissiliunt auctori csse Iribuendam ; non qiiia lioc liia siiiiipia

fiiliiiiiiibus liiis? Si aiilciii defeiidiiiilur alqiie dcliiiin- scquiliir, scd qiiia ralinnc alia coiisider.ilum , veriiiri

liir, el oli lioc maiieiit iniegra, ipsis tii poliiis fiilmi- esse pcrspitilur. Qund vero ex lioc qiKcris cfTicere, iiec

ii.iris. Nam qiiod ait Ambnisius, ex cominixiionc seqiiilur illa su|icriora, iicc veriim csi. Ncque ciiim,

sexiis iiiniisqiic coiiccpiiim experlem nemincm essc qiiia Dciis fecit cnipiis, Deus iiisiiluit conjugia ,
qiio-

dilieli, :iiil nilsiim esl , aitl virum. Si falsiiin ossc runi coniinixrtnnc fetus oi iatiir, Deiis crcal ipsos feliis

ilicis; opiiiigii:is ergo priidetirniin viniriim et calbo- aiiiiiianiiiim, idco veriim cst quiid adjun^is, i niliil in

iieorum, sicui lu faleris, saceidnlum dicta, iion dc- sensibus carnis, nibil iii fclibns scxuuni , 'alivriiin

lciidis ac dcliiis. Si aiitein ut merilo defeudanlur alqiie qucmpiam pr.Tier Deiiin verum fccibsc. > Ubi ciiiin

deliiaiilur, lioc verum csse CDiiccilis ; lii polius diclis fccit di;iliiiliis, qiind mali fceil c:im lioiiiinihus priniis,
e:illi.ilicoriim aiitislilum fuliiiiiiaris. Qiiid csl ergo iiifi et in Miisilnis caiiiis illoruni? Mala qiiip(Hi siin-

<|iind lc jaclns et dici^ ill.is beaiissiiiios el <liicli-.si- sionc cniriipiiis e->t seiisiis, quando c-t ad percui-
iiKis viros , si audisscnt syllogisiiios tiios, proiiiiiitia- diiin factiis nsscnsus. Et ubi fecit. qiiidi|uid mali pnst-
liros fnissc, nos, (piiis r^pp Ilas i Maiiif;Ii;i'ns et Tr.i- inodiiiii gciieri hiiiiiaiio feiil , iiisi iii fetibiis S''Xiiiiin,

diici:iiios, spleitileiilibiis calborte;i; r.ilionis disviliiis<e i.l est, Itliis Iioiiiiiiiiiii ? Qiionodii niiloni dicis, i Deiiiit

luliiiiiiiliiis? > l'roiiuiili.in'iil ii.'iliir conlra se ipsos, el nil.il feeisse (iiind nialiiiii csl ? i Annoii est maliiin
se ipsos iiobiscum dissiluissc ic fulinioante inonsira- gelieiiiia ilamnali>? Jain vcro qiii libi dieeiili crcihl,

i(;i.i. Cur direcie non ainles diccre, quod obliqiic


'
lllc, commiilioncm , aucloritaie Mss. \iar. (.l;ir. rnri.
ci.nviii. ciis diecrc? Orig"n,ile peccal;:m cinn Aiitbni- adjeciiiHis.

siii ro: i.tciiiiir ci lu uii la poloiiiia bilinina Jntiibris.


• Allerum lioc memlirum se.nlenli.T, ncinpe * vcrlii»»
,
ilii nnn se<)»iliu', iisi|iie ad \crli.i, ni.itOi Cil Dcui; rcMitui-
(ft; rirte, f.rmata. nfJS cx maiiuscrif.tonim llJe.
UIS LinF.ft uu MliUS. Itl''»

I iiialtiin riiliil «^•«c :i'iiiil ir!::i>i voliiiilalem ma- ilis lc noii pcccal;i , i|ii;c siiic vobnilalc noii siiiil, scd

l:m, siii« a\U|iin coactu ri:>Uiraliiiiii il(liiu|iionlciii : • il.sa coriioia ailversari;c polcstali dcpularc. lll cri(0

ui iiimiiiicrabilia mala Uiccain ,


qiia; niali aiigdi ci ca libido, (]ii:e ci iii liominiliiis cl iii pccorilms invc-
hoiv.iiics paliunlur iiivili; ii>siim :vlcrmim suppliciimi nilur, naliiralis ct a Deo iiislilulncsi : iia ista libidn,

nuii limcliidir, quod et innxiniiim maliim cst, ci iioii qtiain in diNpiitaiioiiis luae rariclnie per|M!icris ,
per
csl voliiiilas iii:ila , se<J pocna voliintaiis malac. H:c qiinm iiiter v:iria dngmala coirrarlnqiic versari-i, noii

snni raliociiialiinics tu;c qiiilms puias fuliiicn essc niiiius a stullilia quain a prof.iiiilalo coiicepla esl '.

vertiuin luimi, ciim sil cinis cor luum. Ilaud iiijuria crgo Anibrosium a veslra cidiorlc dis-

CXIX. JuL. Dcsine ilaqiie viros sani capilis ci Ec- liiigiiimus; nec illum , sicut peiis, Manichxum vo-
clcsiaruin aniisliles criminari : non subjiciantur ju- camus.
dicioiicgligciiiiora commenla : nequeciiim iram cun- Auc- Inaiiiler omnino labornsli , iil ad islam coii-

claiio brcvis, sed pci linax merelur iiiieiiiio. Imilemur clusioncm falsniii alque ridicuhim, limgis ettorliiosis,
sanc eorum illiid sludium ,
quo populoe aidificavc- fallacibiis et fugacibtis anfraclibus pcrvcnircs, ubi
runt esliorl.iiido , obsecrando , coarguendo quorum
: diceres , « non injuria vos Ainbrosium a nosiia co-
iiuin t|uidi|uain rccisseiit, si vesiro inoie pcccala non borte disiinguere , nec eum dicerc Manicli;rtim. t

voliiiilaria, sed naturalia crcdidissent? Prorsus si illuni non dicis , nec me dcbcs diceie : si

Ai'G. Lt iios pro modulo nostro popiilos idifica- aulem nie dicendum putas, ct illimi cogeris diccre,
iiius, liorlaiido , obsccrando , arguendo, quod fecil et illos oinncs magnos Ecclesia; clarosqno doctorcs ,

Aiiibrosiiis ; ci lanicn de origiiiali peccato lioc seiili- qui do peccato originali, proplcrquod meManicli.Tiim

iiiiis ct dicimus, quod seiisit ci dhii .\aibrosius, nec dicis, eadicunl sine iilla obscurilale vel ainbignilatc,
sulus, sed ciim aliis magnis consorlibus suis. Quos quac dico, nt in priino ei secundo sex libiocum meo-
< aiilislilcs l'°cclesiaruin i cum i vircs sani capitis i rum quos , conlra qualuor luos edidi , satis cvideiitcr

ilicns ; lii qiiali capilc ista ,


qux illi nolissima conses- osteiidi. Scd per tiiain sciliccidialcciieain terrerclur ',

sioiic didiccriint alqiie docucrunt , reprehendis atro- si liis diebus supcrcssct Ambrosiiis , til ex conscqiicn-
ciicr, dcfcndisqtic f;illaciicr; ct me arguis dicens eo- libus falsis inveniens falsuin esse qiiod scnscrat, di-
nimcs.sc crimiiialorcm, cumvideas eoruni conlra lua ccre non audercl ulicrins , de se\iium coiiimixiioue
criinina, qtix cx obliquo illis objicis , dcfensorcm? parviilos natos experies iion esse delicii , iie pcr Iioc
hicis eortiin i iicgligentiora commenla non csse sub- eos sub polestate diaboli coiisliiiierci : tunc crgo le

jicicnd;) jiiilicio : i siccinc illorum dicta dcfciidis ac doclore Manicliscus esse desislerci. (juid perdidil ,

Ueliiis? Aii polius noniine negligentiaj rcprobasetac- qui le auilire non poluil! Proinde qiii;i propter liuiic

(usas, 01 iiullo dubil:iiiie condemnas, quse negligen- sensum Maniclixuni me esscdicis, profccto iii Imc
icr cniisa , ei idco falsa csse pronuntias? Roganius .scnsu pcrscvcrans , Maniclucus, tc atictore, Aiiibro-

le, si falsa essc asseris dicia qusc defcndis, vera sius li;ic exccssit e vita. Non crgo illtim dcfemlcri!
essc asscrc qti:x; rcpreliciidis. i Irain noii cunclatio quod nullo niodo potcs , sed dolcre debes , (|iiin do-
bicvis, I inqtiis, < scd pcrlinax merelur inlentio : > cere jam non poies : qiiod si facere potiiisses , iiia-

qiinsi aliijuid profcras , undc possis osiendere illos ,


gisterio luo ille correptus aiqiic correcius prnliibcrct
n»ii dico posl brcvcin ' , scd sallcra posl loiig:im in- ntiqtie in Ecclesia quam regebai, exoiciznri ctexsuf-
leiilioncni , vcl in rme vit;v suse. de peccato origiiiali flari baptizaiidos parvulos ; iie in lot iniioccniibus ,

iiiiii:i$sc sciilcnliam. Vaiia loqiicris, insana loqueris, nequc ulla rniione, nt asseris , siib potcsia;e diaboli

pcrvei^sa ct Itia; saluli ndvcrsa loqueris : quiesce ,


coiislitutis imagiiiibiis Dei , ipsi Deo fieret lam gravis
olisccro; ([iiid lantum loqueris? aiqiie insigiiis iiijurin :quodtamcii si neri pridiibcrct

CXX. Jtx. Veitim pergainus ad reliqua. Nihil pror- Ainbrosius , vobiscum de Ecclcsia catliolica |)cllcrc-

siis v:ilel, qiiod tc ais diabiilo repularc, noncorpora, lur. Absit eiiim ul li;cc coneclio poiius , (|u;iiii de-
sed delicla : iiificiaris omniiio , sicut frequenler os- ceplio noniincttir. Absit crgo ut illo vir vobiscuiii

lcndiinif^ , luillo alio siikV.o, nisi ut Maniclia;i vites coiilra mali.cm Gitbolicam cnnsiilcrel ' : scd voliis
invidiain, cnjus inspiras venenum. Corpora cnim ,
iiivictus prii illa resisicrcl. Quid esi igitur, quo iiie

prorstis corpora repiiias |rrincipi lenebraiuni, qiioriim ab illo iii liac caiisa separandum pulas? Pcr conimix-
luniniixtioiicm diabolicam profileris ,
quoruni genit.i- liouc II corporiim iiiaris ct fcmina' , dclicli evpcrlcm
lia,qtioriim miitiis , quoruin friicUis accusas. Argnis iiasci dico nciiiincm , sicut ille ; iiec t;imen corpoia

|ialain cx primo niagi^tcrio niembra , non viiia : illud diabulo cunditori Iribuo , quia iiec illc : qucinad-
«tiiin dicis diabolictim, quod eliain Maniclixus, siciit nioduin naliir.c vitium anibo culj amns , ita iiniur.u

iii scripluris cjiis docui , in sc-xibus indignatiir vigerc. auclorcm nmbo vcncramur. Si ipioniam conciipisccn-

Lt iil rcpetitione brcvi lecior nostcr , qu.ul lencie linm carnis ,


qii:i caro conciipiscil adveisiis spirituiii,

|Missil , accipial : aut osieiide csse in parvulis vohin- per pniivaricalioncni [irinii bominis in naliirain vci-

latcin , ant :di eis crimcii amove;o. Quud ciiin noii lissedico, idco i aiguo mt^nibia, noii viiia; » h-e
facis , scd asscris ciis propier lidca diabulo pos-ideri, fecit cl ille : si vcro aliiind.; csi origo vilioriim ,

qtiia de corporum sunt commixtione gciiciaii ; osicn- ' vifrnierlns, n jimf :iiit Ui^ esl; ouiis.so, fo>ire;)/fl, quod
CK ma;iusiTii tis ic>lilii liir.
• Sic .Mss Kiiiii vcro, t^jcicliir.
• Cotlei r-cit. hic akiil, cuncln!u)ni»u » vtss. '.: U .'.
,j,- ornms ivrr.nnx-.Ti r.d.NTU \ Ji I.IANLM. S AlCliSTlNI U!6
n.-c cpo^nK lui: ill.;. N (>liiiit:il.Mii n;>M I :i!:eii li;iiu' (.il,j,liiclioii..|n , niend.ci; Vnlnil iie-
almii.l.' irtPiiiKrrtruni ;

iiin-i>e uisri-iililms. »'<: \mlwi>siifi .li. il . c<>s^'.ila:ciu vldcn , s<-d univcnilatis iiidii.inm '. T.ile
|.ri.|ii laiii

liiMiiinis limii |ir;rv.iri< iU ic.-i.i csl i'lii;ii i|iiod dixil .\iili iS imr. iiiibii^ iinnlinnliii
iK-i; c^o : pcl- piiiiii ii , ;

«nliiiit..i'-iii f.miii.i c^c,Tftiiiii|>iMi;'iii.cviiiiiiii .


iiikI.'. qii;il.' si divis.sct, Onsiiis l|,.ni,> , .liiiilaxat Mii rcclor

>>'V'mni ii i^ .iil •> liilii'"! "i';:!- :iil.ilr':! . ali.jM.iii.lo nieiililiis c.;l : s. i, li.it .(.lipp.; iic-
|.ert.iminixii'»ii<"ii>

<l .\iiilirii^ii'S .ln .1 , cl . ;;.i. .Vinli i nii.i. 111 siiic coniiiiixliniic parciiliim, pr;i'tcrl!liristuui, ..
ii:ik |.c'»-.;il"iii,

igi-iir iial.is hoiiiim-';. :iiili-<in mi r(ii;isc;wiiiir , cxsliiiss.'.. Igiiiir opere conjiigali iion ini.piital.m, scd
|
<(.riiiii siili-l^iiHiiiii . .•iijiiSdi-alofc^l l».>iis, g,n,i'.iliialeiii vir priiil.-iis voliiit indicaii. ('.tirislnin ,

Vrnlil.T
pcr iiniiin ii.1r.ivil, el vcro proimnlia.it oiiiiic caviss.; mcn.l;.. i.mi. qu. 111 nii-
sciliiroiilcr lecciliiin i|ii.iil

oiini.-s lioiniiics |i. ilr;iiiMil cnJMs |i,-.c;ili :i.i. .'.r i':i. iilii pariciitis oslcndil : .pio,l (piid.iii velieiiicnter
pcr ,

pol(;sl:ilia(lvcis;iii;i' dciiiilinnis. On!-' ( uiilra lli.ruiivmiim , ciij;is lii assucla 1::, ficiuil; ipii
csnlialii.lus ,

le iiiipiidcnli siii;.-i froiile inciiliris, AmlTOv.i meiidaciiiin sii^nalissiinc C.lirisln csl cmialns iilfigc-
csl (|iio<l

clalii.ruiii siniiliimi d,cl;i <l.-fcii(l.TC .-il.pie d(,'hi.-rt; ? ri; ('iK Non er^o jiire vocaliis csl M .ui, Ii ciis (si taiiicii

Qiiiv il;iciciis csl, iil iH.ii vi(l<:it (piod ca lii rci.ic- v<i<'aiiis)..iiii coiilra ern.r.Mii vcslrum iVc.piciil.ivil lau-

licndas.ego dcf.nd.im ; lu pollais, cgo


(lclii.-<iii ? il;iti.>licin ci<';iliirar:iui.

Ainlirosii dicta siiiil dc Cliri-m ioiucnlis : « I>J''0 ,


»
Atc. l,;iud;ili,,ii,'Ui trcaliirarum freqiicnuimus cl

cl (|iiosi lioiiio pcr niiivcrs:i tcniaUis csl ,


ol uos : «piid (;sl ctgo quod dicis lioc faccre Aiiiliiusiiiin
iiiqiiil. <

siiiiiliui.liiie li(^niiniim cimcl.i snslinnit ; scd (pnsi coiilra crion'm iioslrtim ; cimi ln.i; faciat scciiii.luin
i.i

ii;iliis, :il)siiniiil .1 pccc;ilo : omiiis ci.ini misir.im? yiiniiiodo aiiicin illi vcrlia posui^iit
doSpirii'1 fi.lfiii ,

cl iicino sio.^ pec calo iii-.i iiiius Deiis. olijccta coinmcm.iraic liinuisti lic
li.iiuo nicnd.i\ , (pi.c a iiie lilii lii ,

cst i^ilnr impMl ul cx vir.i ol imi- lcncline tn;c tl;iris.;inia liicc illorum rcdargucrcnlur
Scrvatmn , 1 , <
,

id e.st, piT illiui corpoiuin


commixlioncin , aliis cliim sciiplorum sunruin locis sic ostenilil Aiii-
licrc,
cssc .i.-licti qui .niil.in cxpcis brosiiis, iiiiu ci .sicul iiei;Ii'„'ciiti(iri quniniido lo-
i.cin.i vidc;iiiircx|.ers : iil ,

liiijusimidi c.inccplioiiis {In snlircpsisso


d.;lKli. CX||.TS C.iam »
ipi, lis, cl iiicaiilioii sciitciiti;i isla sci.icl

li,mm). Isladicta dicis cssc falsissinia, etsipic M;ii.i- videaliir; scd do prccalo origiiiali dogma cjus, qiio-

clicuiii '
d.i;^ma iicf.iiimn coiiliiicri : ac pcr lioc Ain- iiiaiii (l..gma c;iili(>liciim cst, s:ilis liipiid;i manifcsla-

l.i.isii dicla lii .•i.rcluMi.l sct p.,Iliiis. Kgo vcro illa cl ti.iiie <l,^cl;int M',iir (T^'ii «•! qiia lalioiie dix(?rit , .Scr-

pr;c.lic.> . >l .M.inicliTO iiiin soliim noii »'.i(i/m csl i(iilur iil cx viro tl mniiric, id «( prr it-
vcrissima , ,

vcnim el iiiiniica , sm iil i;iin feti ,


esse de- litm corpoinni cominirlinncin, ncino viilcnlnr «•.r;.'.T« cj«
..niica ,

cgo ca rolins .lclendo cl a tuis no- qiii aiilaii cxpcis ilriicli crpcri <(i<iiii Imiiis-
monslro : igiliir , ilclicli ; ,

dcliio. Ulriim cigo illc noslcr viodi cuncepiionis; i\\m ikhi liic pi ccala li<,iiiiiiiiin post-
f..ndis crimiiiali"nili'is
ct v.is vidiiis scd ipiia linmiiics a caquain u-iiiu cccpcniiil li:il>erc raiionis. tu :ilii'-
aii vcsUT sii, : iil

diiiKil'"-, r',rmid.,iis; prol.i-i,' ciim , (luem 11:11 is", ^cd origiicli; pcic:itum iiilclli.^i v.,l,iit ;
qiiiil
cp.il.iis

acrusari; conviiicimini , f iUacia cxcusarc alibi (licat allciiil<! : Jordnids, iu<iiiil , coiiiiisiis r.-
:ilr.i(il.T

roiiamini. (rtirsMiM , signilicavit salularis tapatri [iiliira my.ilerin ,

0""'l dicis ei ronvicinm a Joviniano fa- pcr piimorilia ' nr.lurn siia" qni luipliznli fiic-
f.XM. Ji 1. i\niv iii ,

Conciiiuscenliii lib. 2, 11. lo); in parvuli n mulilia rcfi>rmiinlur (l.ib. I iii Lur.
rliiin (/',• :Vi</»'i''i'l
i
, riiil ,

«pio iiicnliri lc laiiicii :irl,ilror : scd ;iiimiaimis vcl Jo- 3i]). Uic , Julinnr, o qua vtnlilia , si non Iruliiinl ori-

crimiiialorcm vcruin cssc possc Anil.io- pcccaltm. Aiidi adlmc alio loco Mon eniin ri-
vini.ini te ,
(linalc :

6iii.i,.|iic ali ill" M.iniili:cuin vocalnm : al id coiislal ritis coiltts, inquil, M(/i'(f virginalis secrela rcseraml

euim sanc pol.^ial Manicli.iiis vo- scd iimniiculnlnm srmru inviotuliili tilcro Spirilus snu-
iiis;imim fir-^c. N.ni
l.iiiaui naliiiam, .|ui pcicala v.ilmilaria, qiii
clus iiifudil. Sfliis cuiiii prr oinuid ri nalis dc fruiinn
cari, (pii
a ficii paiviilos \kx- llominns Jrsus, l,ricniv conlngia ciirruple-
a D('o iuslilutas niipiias,qiii
I). .<:iinclu.i qiii

dicabal. Si crgo^illi; pncblioncm virj;inilaiis im|,lij- la; imiiiaculnli novilnlc parlus nnu sriisi-ril , el caelrsii
,
rmii a.i iisaliiuu-m piilavil , ncsciil omniiio i|iiiil dicc- mnjrslnlc drpul,ril {In l.nr. tt '*:>). Responde , Jn-

ict. Al 11,1 csl eiiiin (iiiitr;iriiiiii,arnid ordii.aluin. Itinil liaiie. qii.T sinl lerreii;o conligia ( orriiplcl.e, qu;i; s<>-

in. li.ira gradus csl infaiii;iliii au- ex iialis dc 1,'iiiiiia nomimis Jcsus imniaciil.ili no>
quippc laii.l;ilio :i.l :
liis

lcmnaluncad Mauidiium via esl. Ciim irpi. iion da- viiatc parliis nnn seusit. Aillmc aiuli : .\iileqtiain ui-

i.iuan;! Amliros.iis iiiiinias ; ncc coimiiiMioiicm ciiiijii-


tciiMiir, iiiquil, macutiintnr cnnlagio. V.l p;iulo posl : l'.l

vcl o|,iis .lialii.li , vi:l iiccessitalcm dicerci cssc si nec uiiins, iiiqnil, diri infnns sine pcrraln, mullo iim-
g.ii.i ,

|.cciali : improhc f.cil J.,viui:iiins , 111 Ciini cimfcircl gis nrc illi niiilrriii ronrrplus iti,s mie p,xraln sunt [In
niliil iiilcressc iiiicr iiiipliariim Apiilngia llavid, cap. II). Mi.ll:. Imjns viri. qiieni sani-
Manicli.TO, piilarclqu

ciii '. Nani si de lcgitim cl a rapilis fnissc ronressiis es t;ilii coinineiiiorarc pos-
ac.rnsainrciii el laiKl.iUu 1 ,

iiisiiliiia cnrpdriim conjun, lione gencralos, posl- suiii : srd cui non siillicimil ista, qiiiil siillicit? Lx li,S
|»co
cir|ciiiiil li.ilnie ralioiiis. S|:(uilc pro- crgo iiitellige quaii' iioii sinaris cliaiii illa , sicul cs
c-iqiiim •i-nin ,

' imiiaiiono mcnlilos ilivil Ainlirosiirs


piia probiiriim ,

' si<- Mss. In vign.. j'///i<'i//m.


« v(l (irain codici.. i.lar., Italliirinaru. Forlc lej;r.'v-
< loilcx ^(«•l.. Viiniclm'i.
diiiii. /iiii i,''(i' if.
• ^(.ilr a.|.|.ii'liiin. 11 iii:il-iti^.
' I .lill. .'1 Mss. Mar. ' br., in priinordio.
» liirlc, pr./niiwm; v.l, («/ro iim. |i..

vi.lc swpra, cap. ^iS.


sulamli, iicjua imiubin, wn iili
(.1)
(11)
4117 UDEnOUARTUS isin
cdiiaiiis , in alium scnsimi dclorqucrc .'iifi'.ie pcrvor- dcraiioiic, ct iii jiidii iis iinn-iaiili.itc peccarc conti^iidis.
torc, quac dlxil Anilirn.MUj dc his (|iii niisciiiiiiir prr Ciiin ilaqiie taiil.i disparalio sil iiitorlc cl Joviniaiiinn,
Cdniinixlloncni corpnniin , non .iigiicns Dci cic.ild- qiianla cnnjiinciio iiucr te cl Manicli.cuni; lanio tc lo-
r,ini,scil origin.ile pccc.iliim.Qnid niilii obtondi^ Ilic- lerabilinr Joviiiianus probaiur, qiianto Joviniaiio linr-
ronyiniiin cnjus me conviciaris assccbm , dc riijus ridior Maniclrnis.
verliis ntilla nuiic quxslin est ? ((iix lainen vcrba si Ai'c. Qii.ini bo!lii5 tilii vidoris, cum iiin Joviniani
posuisscs aul c:i non lialiore qiioil disiilicorc deborcl coiiqnrins , pi^joroin conaris osieiidcrc. Vcruin linnc
osieiidcrcin , aut intolligcniinribiis cxpoiionda relin- qiioiino conlumcliain nicndacissiinam cum Aiiibrosin
«jHcrcni ; aulsi cssciil prnciil iliiliio coiilrariii vcrilali, iiic a le accipcrc gandiMi : sed le sic insanire conlri-
libcrtalcqua dignnm est iiiiprobjrem. Ambrosiinn rc- stnr. Ea qiiippc causa mc Joviniano dicis csse pcjn-
spicc, qncm Maniciiiiini mm audes dicere : cum nio iciii,qiia iiie dicisoliaiii Maiiii li.viini. FA qiiid csl linc?
prnplorc.i dic:is ,
quia de originali peccato ca dico ,
Illiid scilicct (irigin.ilc peecaliini, qiiod vos iiogalis ciiiu
(pKv dicil. Nani si proptcrca nnn dicorcs Ambrosiiiin Pclngio, nns vcio cum Aiiilirosio cnnfitciiiur. Ciiin illo

Maiiicli:iMim ,
qiiia bonain natiiram ,
quia pcccaia vo- igiiur, sccundiim vos, siimus ct Manicliai, ci pcjo

Iiiiilaria, qiiia niiptias a Dco institiilas ct a Dco fa- res Joviiiiano, ct quidqiiid iios aliiid ore prnlcrvo ,

( idS parvulns pi;cdicabat; iicc me dicercs, ipii eadem iiccs.inc veridico, sed nialcdico dixeriiis, do( iiil iins
lidcliicr pr:cdico. Si aulcm me prnpicrca Maniclixnm Dnmimis giiiidore ct cxsiiltare ,
qiiaiido qiialiaciiiiiipie
diccniliim piiias, quia cssc conQlcor originale pocca- nialcdictanon cx veritate audinius, sod quia pro vc-
tiim ; lioc cliain illc conlitctiir : cur non anibos pii- rilatccertamus (Mnuli. v, 12). Ecee ego noii dicoinali
Lns? Scd mc pclulantcr dicis, illum latcntcr npinaris, csse necessitalem, quia noc Anibrosiiis; ei laiiien dico '

non veiil:ilc distincta , scd cxslincia pnlins lilierlale. parvulos a malilia rolorniari , ipind ct Ambrosius : ct
Iloc ciiiiii de illo iioii auiles diccrc, qund aiidcscrc- ideo inali iiuH.i csl ncccssilas; qiiia cl iHud Dco sa-
derc : aut si de illu isla noii crcdis ,
prnfecto ncc dc iialiile esl ,
qiiod Iraliit iialivilas; qiinnto niagis qiinil

inc credis ;
quia cl si crrare nos cxisiinias , facilc est nddit voluni.is ? Non dico , ncc per gratinm lininiiics

<it videas iion esse Maniclia^os, qni pcccaniis ' pro- liberari ; qiind alisit ut dicat Ainbrosiiis : scd ipiod
|iriam subsianliam, qiiam Dciis iion cicaverit non as- nnn vis dicimns, iinnnisi pcr graiiam libcrari, iio:i

seriiniis ; scil origin:ilc pcccatiiiii dc viiio volunlario solum jt cis dcbiia diinili:iniur, veriiin ctiam nc iii

natiirsc, qiiani Dciis lioii.ini condidit, prop.ngaium essc lciilaiioncm infcrantiir. Non iransiribinius di.ibnlo
(innanius. Facile cstergo nt hoc vidcas, etsimul vi- Mariani condilionc nasccndi; scd idco, quia ip:a coii-
dcas nos csse conlrarios M:\nicliiis : scd corum no- diiio solviliir graiia rcnasccndi. Noii l.uiqiiain inalo
mcii ab Ambrosio abigis adulando, et milii objicis ca- boiiiim, sed t:inqiinin lio;io niciius , \ir;^iiiii:ilein nii-

iumiiiaiido. jiliis anteponimiis. Non, ul calnmniaris, boiins ct iin-


CXXII. JuL. Yerum ut ilii infcni^us Joviiiiaiuis ar- pios nno supplicin ; scd boiios nullo , impios autciil
giiilur, ita vobis coinparatus absulviiiir. Qnandu ciiiin noii uno, sed pro diversitnle ipsius impielaii>, divcr-

libi tiinliim priidciitiiiin ccnsnra dnnabit, ut te ciiin sis suppliciis diciinus esse cruciandos. Nnn dicimus
Joviiiiaiii merito coiiipimai?IIle quippc dixit Loiii e^sc Deum in myslcriis imbccilliiatc , in prxccptis immo-
iieccssiialcm ; tii, mali : ille aii per niystcria liomi- deraiionc , in judiciis iminaiiitale peccare , ciijns ct

ncs ab cnorc cnbibcri ; tii vero, nec pcr gratiam li- gratia rcgencraiis mysleria sunt utilia, ct gralia libe-

bcrari : illc virgiiiitalcm Mari;c partus coiidilicnedis- ralis priccpta salubria, ct bnnis malisquc coiivcnicn-
suhil; tu ips:iin Mariam di:ibolo nasccndi condiiione ler dislribula jiidicia. Ecce nos ca , in qiiibus nos di-
lianscribis : illc mclioia bonis irqiiat , id cst, intc- cilis Joviiiiano csse pejorcs , amolimiir a nobis : vos
griialcm coniiubio ; lu vcio commixiioneni coiijiigii a vobis amolimiiii , si polcslis , in qiiibiis viis pojnros
innrbid.ini vocas, et casiiiatem fuedissinuc rci cclla- coil'.'m ipso Joviiiiano cssc nionslrabo. Illc divit boii
lioiie dcprcli.is : ncc gradiiin iiiter li:cc addis; scd gc- csse n?ccssitalom ; vos dicitis essc bonnm mali cupi-

nus oiiinc coiiimiil:is, nnn iiliquc bnno virgiiiilalcm ,


ditalein : ille ait pcr iiiystoiia linininos ab crroic cn-
scd maln pr;cfcrciis. Fsl aulcm vililalis cxticuno, nisi liibcri; vos, viaiii rcctain gradicikli (iipidiinteiii iioii

iclcrrimu comparaliiin, placerc non possc. Jam vero iiispiniri a Dcn , sod arliilriu lilicrn ;iC(piiii : illc vlr-

qiiid ille lalc de Doi iiijuriis, qiialc tii? Illo cjiis judi- giiiitatom Mari;c parliis cniidiliiuic dissoivil ; vos ip-
tii vigiirem a benignilalis vnluit paile coiifuiiderc ;
sam carnein sanclam de virgiiie procicatain c;cler;c

apiid bonos cariii boiiiiniiiu c(ia'qii;ilis, siniililuiliiiLin cariiis pcc-


lu, a iiialii.'iiilalis : illi.' liicil ciiiil cl opli*

mns .rquo linnore rriiiluros; (ii vero bniios ct ini- cali iinii dislingueiitcs a canic pcccali : il!e nielioia
,

pios, id cst innoceiitos et diiibnluin , iiiio siipplicio bonis aMpial.id csl, iiilcgritatcni conniibio; vo>, mala

criiciaiidos : illc crgo Dcum cleinentissiniiiiii vult vi- bniiis ; nam discordiain cariiis ci spiriius t.ini dicitis

diri : lu, iiiiquissiinum : illo dicit ' niystoriis cjiis ini- esse botiuin ,
quaiii concordiam niipliarum : ille dicil

liiilos liniiiincs noii pos-iC pcccaro; lii vco ipsiini Dciini,


apiid Dccm ffqualcm lionorcm Iioiins ci opliinos lia-
bitiiros ; vos aiileui, qunsdam bono.^ noii solum in ro-
el iii mysieriis inibccillitatc, cl in jir^cccptis iiiiiiiu-
gno Doi lioiioroni niilluin adopiinos, sed ncc ipsiiin
• Codcx Porl., pcccr.lis.
* rdiii Uoe Iocd aililu.it, njmd tiim. qncxl a Ms. Har. regnuin esse vi^uros : ille dicil Dei mysleriis liomiiioj
nlicsl el librarinru:ii la|sii ;iscjuini vijeiiir ex superiorc
i \j s_'iilentia, ilte dUU upud eiim iijiios, eic. sie Mss. lo M^n., dicis.

Patrul. XLV. ,
Qnarav.u-cinq.)
K<<> OPF.!ll> I.Ml'Er.FECTl r.ONlli \ Ji:Li\Nll.\i, S. ALCLSTl.Nl J :^0

iiiitiiiiis 11 1. 1-i'Si.' acaip; vos dicilis f.icilius qiiliicm in-ipioniiiiin siirdil.ilcni ,


qiii fr.igorc lorniris niuliii
I

pcr Doi grili:iiii, scd ol siiio i!!;i p< r lil)?ruiii arbilrinni siCMl a^pidos surd.c rornm vocibusoliiiltnotur. Cla:ii:i|

|M>s-.c Imiuiiips iioii p;'Ci-ar?; .iiuiacin gig:iiiic:i npu- Au^ i.v(ii:U'<, ;N'-'ijii m cst lioiiiinuin iialiu , nalur.vlis

graiilcs l,'oii, ciiiii ilc lifiiiis Iriiciiltus loqiHTOIur i'i- miii i.) . iiiimuiabilis cogitatio in pcrpoiimm , soiiiC!i

cciil'. Siiie mc iiiliil i.olrilh fncrre {Joan. xv, h}. Ciiin in.i|rdictuiii ')b iiiilii,. Kl iiivcninnlur adlnio, ipii il!;im

fgiliir i<i (Ifieriiis (:iiilniii n J'ivi:iia:ii crroro riislf tis ,


iiuii usq-icqiiaqiic .Maiiitb:i'i aiilumonl cbsiailoro per-

nos laineii oi liulijicilis , oi Maiiiclia'0 polius aJ:vf|ua- cussiiiii ? Inlcrn'g';iitnr hodic quiciimquo biiiil ipsn-

lij ; ma.^^iio srilii.-;l jtra-.siilio (ominiiiiili , «luasi |iro- rum ;,uidinni sccLilori s pubiici : si aliud dixoriut, nos

picrca coinlKlerili-. ' li.ircsiiii n«i»aiii , ?ii qu.-iinlo vor putemnr fuissc niontiti. Lrgu si csl inalitia naturalis,

rcdarguiiiius, niiilis lixrelicis :'il.rqii3io p(i>>.iiiius. ICj^o qii'iii;oilu te fiiiais inalam nnn pronniili.iro nnliirani?

(anioii in liic causa , in qiia lilii dc origiii:ili pccf nto Si c-sl seoicn tnalcilictuni ab iiiitiu, qiioiiKidn tc dici.

inuldini vi.!(Vir ilotcsl:i>i(lii- , ct Manioli:co potius co- viiia YoliiiiUiium accn.-iare , iion seminum» Si immn-
iripi:iii(liis oiiiii .Viiilnosid siiin v.lis milis qiioiii t:ibilis cogit.ilio mnli^iiaiiliiini cst , quomi<d(i tc pcjo
, , ,

Jnvini.inus M.iiiii'Ii:i'uni dicclial , nt (n : sod lihcro ris liiierimi arbilrium confilcri? Nisi ' siipiro-st, nl

ill'>, lii si)lido'i; l)inii|nc sonicl illo viiaidir, ciiin Ma- illtis llcbroos, Sii;ioli ', vcl riiiliincm, qni bliri ipsiiis

iiii'li.i:us non csse ileniiiiutialur Ambro->iiis : ln vcro (pii S:ipi''ii;ia diciliir, auctiiros iiiccrtn opinionc cro-
quia viilnisli cor diiplcx hnbere , bis rinccris. Ar- dinilnr, dicas fuissc Manicbx^os.

giiis Aiiibrosiiiiii Maiiicli.Tnin cssc ; oslondi^. non rs- Ai'G. Qnililict :iiirl<ir fuorit libri hnjns , brnc, qiiij

sc : iiog:'.s !c argueic, osloinlo (c argncro : ulnniiquc aucliirilatcm ojus iinn rospnis. Idonciis cst igitur, ev

aiili m (liri:lii( oi i|ni siipcriiis qii.o di.\oril' logcrit. qu(i ajvcisiis vns, quj; (lossnniiis iiivoiiiro, lcstimoiiia

CX.VIIi. Ji;i.. Vcrnni vi.la:iinus oi c.otora. Dc his pruforaiiins. Nuin tt Pcl.igius doolor ' veslcr iii libio

qiix cgiiiuis fnlis S(i|iorqiic lcclDrcm inslruoiuin poio, qu: m Tosiiniouionim vcl Ca|iiiulorum cdidil , posiiit

(|:i:i viilno Vi! iiiOoriiMi .littoiiiM! ali.pii!! oppiiqiirl. c.<£ isiu lilTii qii;c iiilciUioni sii;p. crcdidit oonvciiiie
vcl oi.iiiioncm IUL':i'ur ';ii:mi ; ol ii!.;o :ion oril ncocsso, {iJe (ieslii Vdiiijii, u. G). Ciijus libri auclor ni.igis (pii.i

siriiiloruiii id oiimnni lopolitioiic mDiistraro. yno- Maiiicli.ius iiini lnii , snlis aperloipie denionstral,
niain vix singulos spaiiosqnc vcrsiouius dc liliro iiicu etiarii ab (;i£ qui M:inirha;i non suiil , et in Ecclosis
proponcns sibi , cosqiic l.uiJnns fro.qucRtcr, nonnui.- Clirisli logi arripiqiic incnioruiil, pnliiissc dici iiuli-

ijuam cli:im tiiiilil siiggill:iti.>iic brcvissiina ; onm (a- tiain iiaiiir:ilom , sinc ulla rcprchcnsioiic inslitiitionii
nicn lioc qiiod mordoiidnm piii.U, n mc noii sil il:i, nl cl coiidiiionis IV'i , nnini-ariini oniiiitiin sapiciilissiiui

suspicatiir, proUuiini. (Jiiain(i'.iri;m ad illii.J opiis iiioiim alqiic opiimi crcaloiis. Dndc ct Apiislulus iiou alio
icclorcin dirigo : vidcbil asscriioncm ciinciiicie veii- sciii^u dixissc inlellocttis cst, Fuimus cnim cl nos ali-
tati. Ilic sanc qiii sibi qii.Tcbaliir olijoclum ,
qiiod quando nntiun plii ira-, sirut e! cwieri { Epltcs. ii, 5 ).

li.iliirani criniin:irol!ir rl soiniiia , ooiiliniMin simii- Quiid qiiiJ;im iion ad v<;rliuin, scd ad sontonlinn) suiit
Iniidi iioii poloil loncio |i:itii;:ili.im : sud piist.piain iiitcrprclali dicoiilcs, Fuinins ciiim et nos aliipiaiid'!

pr.cbtigiis' pairdiii sni sercnavit anditiim, vcluftc- iialiiiaiilcr iiiii lr:c. Qiicd ntitcm ait. «icut el ca^leri,

sludo capul aporil. Nain ciiin divissct; qnia iiisi .Adain oslondil onincs ir.x lilios cssc natiira , nisi quosdaiu
pcccasscl, il.i liomine-i gcnor;iic polnisscnl, ut sole- cnrum n niassa pirdilionis grnlia divinn disccrii:il
iiins aut arliciiios comniovcrc , aai niojnicuias cxso- 1>0 :dioiiis cigo ab lino gr.uia oti:ini rolriis ipn-
caic : nddidit, i Scd si scnion ipsiini iiulliini malodi- sloiiis loqnoiis : !li vero, inipiit, celut muta'' uniiun-
rluin liabct ,
qnid csl qiind sciiptnm cst iii iibro lia procreala naturaliter in rapliiitatem et interitum
PapiciUia;, :Vcii ignoraiis quoninm lufjiiiaa eral nalio il- (II /'i'(r. II, 12). Niiii se qnippc cxiichniil vcteicm ho-
Inrnm, el iinliiralis maliiia i,vsonmi, ('( i/uia r.on polcrat niiiiom. Msi aiKcm veius onmis hdmo nnscoicinr,
tiiulwi corjilalio iUorum in piipo/iiiim ; .'ientcn enim cral liuilus parviilns roiiasooiido roti(iv;;rolt:r. Alisitorg'i,

malcdictum ob iniiio i { Huii. xii, 10, 1


1
). ,\tqnc ipsuin tiL cum Crenioris dica(nr iiijiiria, iialuralitcr essc ho-

icstiinonium qnoil protulit , subdita arguniciitatioiic mines irx filios ; slcul sine u!la ejiis injuria quisquc
pro c.piitiir, ( Ncinpc ili; fpiiliusciiiii(|iic istadica(, do iliciiur iinlur.ilitor si'i-dus, aut n.Miiralltcr cocus, aiit

limninibus, i iiupiil, i dii i( » [De Nii]iliis el Concupi- naltir.ililor inorliidns , itcmqiic alius natnralilcr fn-
icentia, lib. i, n. 17-21 ). l'.n qni sc profi(cb:i(ur a tiius, aiius ii:itur.iliicr obliviosus, alius naturalitor
Maniciixonm) siuiliis dosiiiissc, ipii sub occasioiio iracundus; ct cat::ra iDiiuiiicrabilia vitia, sive corpo-
scn(cnti:e quam nnii iiitRliigil , nialedictun) scnicn ,
rum, sivc, qiiod cstgravius, animorum, Oci opificio
nialitinm natuialom , ci iiioiinYor:ibilcm cogitiiiiincn) crontoriim, cjiisdomijuc Oci ocrullo, scd jiisto judicio
proiiuiilinl iniqncniiii. Famn isi, apiid rainclita * Nili viiiatiiruni. I.loni qiiippe ipse tolius hoiniuis rrealor :

a(|inniin proriionliiim stropiiii iisu auriuiii aroolas et Unicn quainvis cnii) cjiis laudc iialnra sit liomo ;

dcstitulos. Fiiixeril illiid opinin, ipi:i; do niagiiis iii.ijo- iiiillo modo t.imeii ciim cjus vidipcradone nnturn vi-
rs dispcrgil : valol tamcn oxcinpUim ad casiigandam (iiisus Csl homo. Sciniiis it.tque iion viiin, scd iiatuns

essc triliucn.Kis (-(indilori lico : s.:-d nndc sinl viti.i,

' rilili,fnKliderit. voriiis auioni «iv.., cnndideriiis. ' \ igiiicniij, iiioic Al v!ss., niii.
• (.(4l(X rorl., ilirimnn. ' Coucx PdriariKii, iiJ iliiim iielntrum filiiim iirach.
' Vurdum, pi(r»(ii;in, e\ mniiiiscriplls .vididimiis. ' fcv J..SS. aldilin, diylur.
• aic Mu. in Vit'ii., catiidri i. ' Sio >.SS. lU \l.!.l , 0' KCIilll.
'.r^

il.:liel (licoic, qiii viilt icsisioic M.uii('li..'() Li tlo iilia- (piii «lO (|nil"i-il.iin , noii di; .Mr.tiiLins iiiiiiiinibiis ag--

rjm (]iiulcin roruiii viliis, qii;is a Ooo cioalas raloimir, Ii.il, iiloo etiain focil iiilclli:.;! miiins alios cssi; t.iics ;

ml cjiis sapienlissim.i ordinaiionc, .•ivc boiiis, sivc ciiMi .\iiostoliis dicat, Fuimiis el nos ulUjiidncio nnliira

jlijin nialis angclis subiiilas, rcspunilcrc faciHiimini iilii iVrt.", skul ei cccteii: Isrncliias aulcin illo icniporc,

csl , ab eis qiiilnis siilijacoiil , carimi qiii.Hiiie sciiiin.i nnii qiiidcm etiani ipsos oinnos , scd pios, ab liis de
po sc viliari , iil iinn soliiin fianl , vcriini ctiain coii- >^iiiliiis diclmn csl , yaliirdlis malilia eorunt , non dis-

Ci|iianliir iMscantiirqno viliosa'. Do lintiiiiK- aijitiir, do (onichal naliira, scd gratia ;


prnplor qiioil cli.Tiii Doi

Mliiinali aiiiinanie, Uo iniaginc Doi agiiur, ciijiis na- lilii smii iuiii'.npali. Vidcndiiin i^.sl oliani , (juoniodo

liiia iiullo mndo diiboli liidibriiini ficrel , (|iiem recle dictiini sil , Diligis omnia qw shu/ : qHoiuani suiit
frodiimis aiioloroin essc vilionini , iiisi pcr jusuim cliam iniqiii ; ct alilii sciiptiiiii est , Odisli omncs qiii

Dei jiuliciuin proplor origioalc poocalmn. Dciiiqiic opcM/iOir iHn/iii/iHt-in (Psa/. v, 7). Diligilcrjool ipsos,

IICC vos ipsi, qii.iiitmn e\isliiiio, dicoro audclis.ijiiani- in qii;inliiiii liomiiics siiiit, odil in qiiaiitum iiiiqui

via dojjnia veslrum lia.'c tani dir.i scquaiiir alisurdiias, suni; el daninat eos qiiia iiiiqiii suiit, et facitcS'o

inparadiso exorliira fnisse lol ac tanla vitia iiaturalia, qiiia lioininos sunt : Qiija »ii/i/7, inquii, 0:/is/i liorui.i

si peo-anto nciiiine , illa iii qii;i csl condila ,


lalnrac qiuv fccisli. .\m:it ci!j!) Dous Imiiiinos usqncadoo, iit

liiiinaii;<; ' lolicilai poriiianorot. Vos ai.loiii m^ganlos eli;im, cum iiiiqui sunt, amcl nt lioniines sunl, nn.Tm-

oriyin^de pecc;ituiii, pidlocloiialnram qii:iin Deiis iion vis odciil qiiod iidqiii sint. Ac per boc iniqiii qiics

crc:ivil, «'X ciijiis commixlione siiit lioniinum ciim Dcusodit, el siint homincs, qiioniam Dcus siiuiii

(juibus nasoiiiitur viiia, faciiis iniroduci. pervcrsi amat opilitiiiiii; et iniseri siiiil, qno^iian Dcus am:it
li:i'rolici, .M;iniolia'oriim adjnliircs, de M.iiiicli;ris ca- jiidiciiim.

liiiiiiii;iloros , ci C;iili(iIicoriini eailom coiionrdiier CXXV. JiL. Ccriiisnc qunm infesta sit opiiiioni

co;iira vos vora * diccniiiiiii aliormn conlentiosi cri- vcslrx' grilificatio Dci laudatoris ? Dicit euin condcro
niinalorcs, alionim subdoli adubilorcs aiiimas, ct ainarc : quod a vobis nos;a!:ir, qiii juratis

CXXIV. JiL. lixspeclel nunc lorsiian Icclor, quo- inuoceniium aiiimas esse sub diabolo, et cxosas Deo;
niodo hoc losiiiiioninm debcal inlcllixi : qiiod oe:Ie cum iiibil liabeaiit aliUii, qiiain ijiiod ab auclore sor-
non pcrtiiicre ad iraduccm peccati, iiec ad Manicli.co- til;c sunt.

ruiii opiiiioiicm , isto ipsc qui fiierat ejiis usiirpalor, AuG. Ergo secundiim ic , cl falnilalem a Dco au-
oslondit ; ailenim, • Do quibusciimque lioc dical, de clore sorliiiniur fjiiicuniijuc f.itui nascuiitiir , ipio.s

lioiniiiiliiis dioit : » Ctini ccrle si do nalurali pcccalo iiiagis quam iiiortuos dicitsacra Scriptura osse liigen-

dici rol, iion de qniluiscnmque, scd de oninibus loque- dos ( Eci'/i. xxii, IJ ). Sod isloniin qnoiiue anima.s
r;-liir. Oiiinio quippo Manicli;roium gencralitcr cnn- sccunduinqiiemdaminoduni, idest, ul siiil, iil vivaiit.

cioriim mortarnim iiirimal naluram : senleiilia vero ui seiiliani, ut quamvis obluiisa nienlis acic , laincii

de qna (|u:oriiiiiis, eii:im ab ipso plagialore suo rcci- pecorilius aiilecellant, amat uliquc Dens. AIi;i ;iiuoiii

pit losiimoiiiiim , (iiiod non iii oniiics, scd in aliquos est illa dilcctio, de qua soiiptiim est : Ncmiiicin itilifjit

probila sit. Exqiio consNit, nullimi ei nogolium fiiisse Deus, iiisi eiim qui citiii snpieiilid linbiUtl {Snp. vii, 28 ).

ciim tradiice, qu.-c iicqna.piam uiiivorsos , sed plcros- Sod vos dicite', nnde plus aniet Dous aninias parviilo-

qiie pcrcellit. Igilur ostenso niliil de ea spectare ad rum, quibiis piovidct lavacrum regoncrationis, utcos
prof.inam opinionem , ipsiiis libii snffragio scriploris niittal in rcgnuiii; et iindcaliis non pi';cstol lioc bciio-

ejiis sanilas asseralur. Loqiiilur ad Doiim : iliscrerii ficium : cum eos iion disocriiant iilla nierila viluiit.i-

pmiiiHm, qiioninm omnia jintcs, el dissiinttlas peccala luin, nco sit .ipud Doum, quam nobisinsulsissiiiio so-

Itomiimn prnpler piviiilenlinm : diligis eniin onmia qiue letis objicero, aeccpiio pcrsoniirum. Quanqiiam ubi
suiit , etniliil odisli hurum qme fcciili. Quomvdo enim diclum est, Aiiins animas, nee dictuin cst , Oiiiiics

potsct riUqiiid pernu^nerc, iiisi lu voluisscs? Parcis au- animas , nulla sil qiutslio. Forlassc (piippe sic posi-

«iK oiimibus, quoniam tua siint , Domine, qui animas tum csl , ul omnes Dcus aiiimas condal; iiee omnos
diligis. BoiiM enim spiritus tuus eU in omnibus : propier tamon diliga!, sed quas a c;cteris non mciiiis cariiin,
quod lios qiii erraiil, parlibus coiripis, H de quibus pec- sed su;c gratix» largilatc disccinil, ut liabitent cum
caiit ndmoiicns nUnqiieris , nt rdicttt mniilia credant in sapicntia : qiiia ncinincm diligil Deus, tiisi cuni (/ni cum
le, Domine {Snp. xi, 24 xil, 2). sapientia liubilat : Domitius autcm dnt .',npicitlinni

Aic. Quomodo misoretiir omnium Dcus cum alia , (Prov. II, 6).
Scripiura dical, Non miserearis omiiium qiii operanlur CXXVi. JuL. Poeiiitciitiani (|uoi]ue , q ;aiii Doun
iiiiquilalem ( Psat. Lviii, 0); nisi qiiia el iii illis qun- affirm.M dare, veslrum dogma non rccipii, iii ipio

rui!i non miscrotur, onincs bomines ita sunt, ul omnia nialum naturale et nequitia inutari ne^cial conii-

goiiera boiiiiiiiim iiitolligaiitiir; siciit dictum est, De- nciur.


ciimiiis oiiinc olus ( Litc. xi , 42), id es! , omne oleris Ai;g. Imo nos polius conlra vns diciniiis , ci ip.^^am

geiius? Quid autom tc adjnvat, quod sciipiiira libri pcciiiloiiliam Deiini dare ; qnia licet volinilaie qiiiyipie.

Saf ioiiti:e non dc omiiibiis Iioininibiis loqu.jbiliir, nbi agal poe;iiteiilia!ii; piapaialnr (11.1:11 v(iii'n;;.s a Do-
ait, qiiod iMUiialis osset m.ilitia illoium. IScipie oiiiin iTiino (1(1. VIII, scc. l.XX), 0! Iwc cxl intinulMio

' l:i oiliiis omissiun , /iiiniumc; bcet iii omiubus cxslct dijiera' E.xcclsi, quaiii s;'.(er iiiscnit rs.il:mis (Psal.
oiimiscriplis.
' liic ex Mss. rcstituitur, lera. ' bic xss. In Vifc'n., dicilis.

It
liii OPERIS IMPRRFECTI CONTR V JULI.V.NLM, S AUCUSTINI \ai
t\\\<, II ); qula iil ncrol 1'oir.is , eiim rcipeiii Do- inicrfcrtoris ' iiividiani , si prcpicr u:ium pecc.iluiii
iiiinu« ( Lue. xxii, lil , C2 ) : iiiule ait dc i|nibiistl.ini el p:irricida Dco displicerrt, ct filius.

ciiaposliilu^i ejiis, Se forte del illit Deiit fntnileiitiam Acc. Sic isla Inqueris, quasi prnplcr iinum aliqiKul

i II Tiiii. II. ?.'i ). Fl ijMod iiiiiiiiMuliilis ni.-ililia diiiliir, porcati grniis omncs lioiniiirs piiiii.iiilur , aul nos di-

lioiniiii cst iinniiil:il)ilis, qiii c.ini hiiilnrc noii [lOld; raiiiiis proplcr snli;iii originalc pcccatiiin esse ir.i-

illili OiO. rjiii (iiiiiiii potosl. (ilii)S cos, (|ui j.ini graiidcs a-tatcs agunt. QiiiKjnii

(XXVII. JiL. Qiioil aiilim romnicnilavit ailmoiicrc iiuii crcdit in tiVimn, sicut ail ipso Filins . iiou habcbit

(•eiiiii, iil rclicia iiinliii.i pix'cainrcs croJani in euin, titnm, sed ira Dei manci saper eum (Joiin. iii , oC )

cvcrlil nniiiinii opiiiioii'"!» natiir.ilis inali : ipiiu crr- srd >iiiii aliis al.i p.-jnics, siiprr qiios Dci uliquo ir.i

(iim cst rclini|ii! noii u^se .(iii;;ciiit.i. niajor iiiaiict ; iirc (aiiicii oniiics sic cvorluiilur aiqiio
|

Atc. Possuiit cli:ini coiisciiila rclinqiii ; scd quando dclcntiir, iil isli de quibns agitiir ,
qiii (errani ,
qii;n

iil nperaliir in liiiiiiiiie Umiii|V)(ens : naiii ct corru- Israclilis dnla csl , pnstidobaiil. Quid est crgo qiiod
piio rongeiiiia e^i corpori, qudd lanion eri( incoriu- dicis, 1 Vidc iiaque qiiam iion de eo loqiiatur cri-
pliliilr.
mine, qiioil ronniigil Manicli:rii3' i ubi vis intclligl

C.XXVIII. JiL. Iliiic cxplicala palicntia Dci, et dis- originalc pcccadini ; quod non confiiigit Maiiicb.iiis,

pens:i(iniic iiiilissima, qiia iioii vull innrlcm inorion- scd, ut raMeri Catlinlici, rt coiitra vns, et comra Ma-
lis, iiisi ui rovcriaiur et vivai, approliarc qiiod dixe- iiicli;cum conritctur Ainbrosius : (piia non est aiicn.e

rat ctiam por c\eiii|il.i pcrsisdl , raci(qiie iiiciitioncin n;iturx cominixlio, qiiaiii Manlcli;i'us inducit ; sed
oiriiiii, qiii iii trrr:i Cli.iiianxa vivrntos pcssinic irain iinstri'. dc|)rav:ilio do pcccalo , quod in miinduin per
Oiiiiiipoicnlis ;irccn(lorant, nt impcndcretur uliiniio unuin honiineiTi iiiinvit , rl prr omnes hominos per-
jiisli^sima IsraoLtariim triiimpliis * , sub Doi jam Irgc traiisiit, qiiod coiiira (idcin cailiolicain vos nc^iaiis.

tivriitiiim. lUoi eiiim antiquoi habitntoTCi iaiicta: tiut Usqiic adconc crrnr o, iit non vidcas ,
quia si prn-
tcrrcr odi<ns, qiiomnm otlilnHa opera tilii faciebant , per pirrwi pcrcaiuin nriginalc nou est, quia Lic couiin.'-

iticdicaiiiiiia et tacrificin injiisla , ct mcaiorct filiorum inoraluni non cs(, noc ;ilia pecc:i(a pi^ccala rrunl, qii;n

iiiic misericordin, volui^li pcrdere per inanus pareiilum bic cnmmcmorala imii sun(, sivc isiis niiiK.ra, siv«

iioilrornni, vt dignam pcrcipiant peregrinationcin puc- majora? Numiuid idco Sod(imit.'c deicti nou sunl,
nirnin Dii, qiicc libi omniuni chnrior csl tcrra (Sap. \\i, qnia nondc illis diciiim est quod nialerioia cl parri-
T,' ). Srpleiu gcnlcs, qiiibus ox nia\imn parlc dcle- cidalia sacrincia raciobaiil? aut idcn ls(i Clianaii-ri

ti;, Isiaclids (crra rrproiiiissionis d.ila 0s[ ,


proptcr «loliKi uon suiil, qiiia non dc illis didum rst qiinduia-

j!:id Doiis vidiicrit pcriir, tcsuiiur. Ne ' cnim iii iina sruii in masculos turpitudincm o.ncrabaulur? Vcniin-
lioiniiiiim n:ilurj piT ulii|uain pcrsonarum nccepliu- lamon tacilum non csi, quod er.il eoruni maliii.-i

iipiii apud Dciiin vidcrdur cssc discrctio; propdr naturalis ; qux qiiidem omnium lium'num , scd in

qiiiJ (.Ii.in;in:i'i nirrucrint iiitcrliti , rommcnJal. Illus aliis minor, iii aliis m:ijnr cst : sirul rorpora corru-
ngo iinliijuos habilalorcs sanclat tna: terra:, iiiquil,
p(iliilia siiiit (iniiiiuin , scd alias aniiiias inlnns, :ili:is

orfio hidmisu. Qiiamnbrrm? Ccrtc secuiiduin tc dcbiiil pUis piavaiit ,


pro divcrsitatc judicioriim Doi, ocriil-

Milidcrr. qii;.i do di.iliolira craiit coiiimixlionc gcnc- tnrum qiiidcm , scd une ulla dubiLiliune jusinrum.

rati , (|iii:i a (ciiclirariiiii priiiripe possidobanlur, Qiiid crgn iiiinim, sl ciim causa exponercliir, riir li

pii:i l.iliiliravit Adain Qiiiiicsdc siia siirpo vcnlurns. eos talis vindicla proicsscril, iion volunlaria laiiliiin

Voriiiti iiiliil lioruiii : scd qiiani rniisamrcddilodioriiiii 7 eoriitii inalltia coiiiiiicmorala es(, vrrum ttiain i.aln-

Si)l;i 0|.cr.i coniiiiissa por voliinlaloni libcrain. Oderas, ralis, cui pr.rtcr gciioris hiiiiiani coiiiiiiuiic cuita-
iiiqiiil. cos, qiwiiiam exosa libi opcra fncicbanl. Veruiii giiiiii , acccsseral aliqiiid ampliiis cx nialedirlion.;

ne iic.scin'inus, qd.o ossciil opcra , (uque li.cc goii-


prnpbclica (sanrtus eniu) Nne suiiiii ncpoleiii Clia-

<(iticu|iisccntiani iiaan piogciiitnrcm iiialcdivil illuruiii) (6'*n. ix, 25)


liiiiii l.ici.i gciiilalcin vocarcs, ipsas
iitiqiic iiijiisle, nii laincn ' rssot obnnxia, obli-
sprrics oprraliunis cxscquilur, Per medicamina, iii-
iioii

• ;iiii, « tarrificia injutla, et nccatorcs ernnt fHiorum gaiionc succcs-.ionis, in pi-nlo? Qiiod apparcl oliaiii ia

iiiie iiiiiiricoriHa ; id c-x, tnalenciis K sarriliciis scrvic- parviilis corum ,


qiii ruin suis parrnlibiis, el lioc jii-

liiiil, (pi;c iiijii.-ta craiil , cuiii idnlis onorebanlur, liciilc Dco, siiie ullius a^lalis cxccptione dcleti sniit

iiiUsi Croaioris alijrclo : (|uilius sacrilogiis » ipsas


(bcut. II, 3i) : ciiin ni.ijorrs propicrea niaxime Dco

iicrctisiliiiliiirs drpiilabaiit; da<iiiotias vidcliccl cliaiu displirucriul , qiind (bniiinnibiis fuudcrc solerrnl

|iai-ric:dinniin iiniiiaiiilale pljcaiilrs. Vtilc ilaipic


siinriiiii snnguiiicm parvuloriim. Nic Dous pr.xro-

(piani iiiiii ile oo loqii.uiir riiiiiinc, quod cunl |iit oisdoin paiviilis parci : inin prrcopii iininino
ngi( ll;i-

nii;lia'iis. iJ cs(, ciinclis prr iiadiiam


111)11 pirci. Iliiic Inlclligo senien ab iiiilio m^ilriii-
:i(lli,i'roi.(c

iiinriDldius qiii liiiic illos po(is\iiiiuiii


ctum .- iicipic cniiil ciini qiii lioc pr;ccrpil , dircre
, (.llVndisso
cnniincuiorat, qiiod nec a |iarviiloruin aiiilobis iiijusiiini. Qiind si libi vciiissct in inrntciii.
siioiiiiii cxitils

t<iiiprr.iliaii(. Qiiotiim rcr(o incrs iion rciiirciet ad iiiii idi ".pjiingcics a pareiitibus iipplis ii)no<^oiiliain

lilinriim, i|iind i iinlc polis^-imuin oirciidcriiii p;,rin-

' >io v.ni. Kditi TCro, hiimphis.


' >ii;;iicrias,ncc. AliMicx ri-rt , w. ' \ i;:ii . mterfccluruin. Uss., inte fncViiii.
' S c %;j« u vij,Ti., latrificni * Sn liss in odilis, inntioii.
m:$ I.ILKU uu MiriS. U26
1,!» I ciim, <liii;i iicc a p.irvuli.' ii.n mumimii c\iliis ;i.'li 1 icrc, pci cujiii iiii-i iliiiii ciiiiviciiiiii pjtiiiiiliir c
icinpcraliuiil. Qinriini cprlo inors, « lii(|iils , iioii lo- toiiiiii:i. .Scrvaair autcm liic idcm iinis oliaiii in bono-
fUiTcrel ad iiilcrrecloris inviiliaiii , si |>r(i|>lrr iiiiiiiii ruiii parlc , ut oiim vidolur liiiiuo pcr oninia |irobiis

|iccr:iliiiii 01 |i;irrici(l» Doo disjilictfiel, cl liliiis. » coiigciiilis dicalur lloicre virUilibiis. lliid.' ct bcatii&

Nrc \i(lfS ilJ (Jisiili(uisso Ocn iiec;iioies filioniin, iit Job mi-cric(irdi;« anodum qtlo siil)vo;iii;li;it iiiiligcnli-

lainen eosdcni i|iioi(ii(^ (ilins ciim liis jubcrcl oicidi. biis, do iilicribus se Iiaxissc, imo ile iilci o malris sii;u

Ne(|iic oiiim, quia illi imjiiissime ctiam (ilios d;oiiio- scciiiu ci)ii(iriii;il cgrcssuiii [iob xxxi, 18). Mliil crgo

niis iniin(d;il)aiil , idoo non dctiticrunt cliain iiJeiii rebiis pors|'icu!S, aut siiiiililndo, aiit cxn;4gcr;ilio, aii

lilii, 11011 liumaiio scclore, scd judicio divino, urK|iie amliigiiFlas pr.ojiidicarc polest : qiioni;iiii ciim cortu
jiisto, (|u:iiiivis ociuU", iaiii]iiain somon nialedictimi, sil iiiiiiiiii;im natiiraliiiiii rcnim coirci lionciii 3 morla-
kiciil facluin csl, pnriler inleriro. ll;ic iioii alloiidis, libiis ropiisci, pr;cci|iini aiiiom Ociis iil dosislaiii !i.i-

duin cloiiueiitia siiic s;ipienlia rapcris , ol fliKiiino iuiiics n iiulo; oiiini vcro vcrius approbaiur, nalu-
vaiiitatis vls esse discrlus, do,-,er limiinc vcii- r;ile '
pcccaluin noii csse possc.
latis. Ai'o. Piitasli quiilom to cxpfisiiisse veiba libn Sn-
CXXIX.. Jl'L. ViTiim cl Itis, iniiuil, IniiqHum Iwmi- pioiiiijo : sed 11(111 c;i siiiciis cliidcrc vorbis insipicn-
uibut pepercisti, cl iiiisi.^d jiracedcntct cxcrcitmn vcfjias ; li.o. Salis oiiiiii a[ip,ircl, et ( larum est, qiioimido ill:t

110)1 7111U impolciis eras iii puyiia iiiipiGx jiislis siibjiccre, iiatio neqiiissiina diola sil, cjiisqiie ni,iliii:\ naiiiralis ;

tcd partibits judicuns dttbas lonim poeniteiitiic. Aouliis, (|iioiiioil<> oliam sil apiicllaia, seincn maledicluin .ib
iiii|iiit , inuscariini cliani iUns ip.>os s;icrili gns sliiiiii- iiiilio Si cnitii, ut lii piit.i'-, proplcr xnmlalioncin, id

labas, Ht poloiiti;;m vindicaiilis do liidicro sii;i' ;il'fli-


rst iiiiilalioiicii:, dicliiiu fiiissol, qiin imilali siii.l ina-
ctjoiii^ advcrtoronl. Sod poslijunm c\ consilio Uci, ci jorciii siiiim Cliam, fjiicin siii pcccati inorilu malcdixil
ultionls gcncre volunlaria pi'Ccala patiicrunl, (luoium pa!or ojiis Niio : profoolo D. us qtiando in islam n;i'

rcjcciio cxspectahalur el petebaiur ' ; liinc deiimni in lioncni viiidict;iin jiistissiiicim protiilit jiiberct cjns
,

nbslipam punitoruni profani(;ilcin scripioris asurj^it p;irvulis parci, quos dicere 11011 poios suoriim inajoriiiu
iiivcclio, dicil(]iic illos taiitam inisso ciiin criiiiiiiibns imilatione mcruissc supiilicium. Cuni crgo cis in.ii

ramiliaritatcm, ut iniiata quodaiu inodo vidcreiiiiir. foliiin non jussit pM'bcri misericordiain, sod ut parcm
iS'o« ignorans , inqtiil, qnoiiiam ucipiissima [ueril nutio vinilicl.im nim parciilibus siimorcnl, ipse iiisnpcr
itloriim, et naturatis inulilia ipsorum, el qnoniam nvn jiissil, qiii iitii]uo ;i',iqoiii iujiisluin jubcro non putuil
poteral eumimtlari cogilalio eorum in perpctuuni ; temcit sitis (>videiilcr liiccl, qund noii proplor cxnggcratio-
(niiit cnU iiiateiticlnm nb iiiitio : ncc liincns utiipicin, vc-
iiciii. iioiiiie propier iiiiiiaiiouom, .scd propicr gcuoia-
iiiaiH dabas peccalis illoruin (Sap. xii, 8-11). Cuin, iii-
ii'.n(.<iii dicia csi eoruiii iiialiiia iiaiiiralis, et ipsi sc-
qiiil , lu lani boiiigiic laiiii|iii; palieiilcr Cl pocnileiui.i: men ni:il('ilictum ab iiiilio. Nntn conlra crrorcm ve-
liniini> iiidiilscris, et speiuLini* admouilioiiis iiili\c- sliiim, in liiic ipso seiiiino, lie qiio at;ilur, pioiiiiclio
lis, ul jiisliliam ;ic niiscriciiniiani ab oiiiiii iiiraiiiia, vigilaviiaiicloriias, iil Noe juslu» pcccaulcm Cliain fi-

.ili (imiii siispiiiiMio crtidclil^uis asscroros : t.iiiioii iili


li.iim iii ejus nialediccrct (ilio, id csl, Clinn;iaii; iii

sprcveruiilciiniin(in';li()iies Uias, ipii bcnclicia pr;eniiss;i liiiio intclligcroiniis, viiiclos^csse filios nicrilis patruin.
dcspcxcr.iiil, vcliil qui vclinl probaro dc illiiis csse iiisj licc viccidiim goniiatioi.o 11 aclum, rcgciieraiioiic
^cmine ('.li;im, iii qiioiii Noo boalus iiudiljle dcris;i, s.l-.jLliir. lio isto cigii Cli;ii!:i;iii (liiiiiiil origincm (^lin-

fcn-.iiia paiiia liicral ni;iIi;diola j;i( ulitus. Qtiid cii;o niii;ii, qiii (lit li siiiil senicn ni.ilcdicinm ab inilio :

iiiiruiii, si innjoiis ooiuiii ' pioicrvi.o incril», sculon- (jiioriHii cii.iiii parviili, quia cl ipsi lioc eraiil, non
li;i' orat auslerilate peirulsus, rccordatus oM scriplor iiiiii:it (iiic, H'd slirjio iiilor.lci Ciim paientilxis diviiii-
lii in.iciilain poslcrorimi noii dcsistciiliuiii ali anii!n I is jii^si s;iiit. liis Cli'ip.au cis fiiis^c siiuilcs iiiipudi-
lioiie, 00111 frciiiicnlor iii lei;e iiiiiUiii', iio-teruruiii 1 os sciiioios, Pniiicl pioplii ta iiilclli^i v.liiil, qii;iii(l.(

iieccssiludiiiis qiioqiio voi:ibul;s aigii.ilur '^


Sic niiip)ie ('is divil, Sciiicn (.lianann, ct i:nn Jiidti. laiii|iiam ditc-
1) iiiiiims iii K.aii;;olin ad Juibrns : Vos. iiniuil, c.v ict, Siiiiilos liliis Cbniiann, ol iiun lilii^ Jiida : sicut
y:i'.rc diiiliolo tsli.s (./yii;;. viii. -i '<•). Va Daiiiol ci.niia liicliim osl, C.cncrntio ripcrunon ( Mulllt. 111, 7), pio-
Hniroos |!rcsliyicriis,do Isiacl uitncii siupc vcnieiiic , pici qtiaii:;I:ii>i siiiiiliiiidiiiciii iiiali.io' viceriii:c. l bi
Cii.r m giiicro lc^iliii' iuvoclu^ : .Scmcti, ini|iiit, (Jiti- :i;,lo:ii Ooiiiiiirs : it, Y iis n piilrc diuliulo cslis; rcycti
u iin, ct non .hiilu ( Dnn. Mii, tS) liitcctiicl qiKi.jno iiiiii:\lioiiciii voliiii, iiiiii soiiicii i.Iulligi : scd iiec i(isi,

|iroi)Ii(la cxiir.ibral plobi Ji ru^alciu ilulrr iiui, iu-


:
ilixil, Vos seiiioii (ii.iliiili (!.slis. i;i iilii sirlpUim csi.
q.iili Cctllwa, el pal-jr luvs Aniiirrliams (ICzccli. xvi, r>,
I'„lcr Itius .inioi I Itifiis , cl iiinicr liia Ciilliiva, ;ipiiji. 1

4."i). Tst ci(,''i liic ii^us iii ad vdiinHalis iiivi.li.nii iiif 1-


i '.cii diituiii iiiiod cGs fdorai.l iinitiiii ipiibiis iioc d -
,

iiiaiio slirpis acocdai, iiiiiiiiiiiiiiiic ciiiiiiiii vidcaliir cijli.iiur : iloiiiqiic noc ibi dii liiiu cit,S(iiicn Aiiioi
1;;( iiiiiiii vcl ('.('llli ri.riiiii. Ni u crj;i) iit dixitli, pi.<-
' ('.uil.w l'..rl., rchiLo c.r~jiC:i..ltiiliir^V!'! ,\iprt,'t-n'.i'r. — 1

p'i:(' !i'.ii'!iii!
,

vihiiiiltiiis iiiinUuu criniinibns iHli.tcrcniis.


>liireliic(|iic, ci pclciitUur , icijuc, ivt c.\:pi'!,i\.!iir, .iiliiiil-

lil, s.ici',11,' l"j^ii siiii; 1 ci.iT iifniim rcjcil^o


: e.rs;'ccl ::tti-

liir ; litnc dcin::in, <.ic. vioc Ll jinoill. (,nli(.- , 1 a';-. r, ;i,


Vii W.
. .0 '
' Vi;.;n., f';j()ic!'(.(.'(r, .i>t,-((;('(i).' nuij essc |'0*J(' ; oii; sij,
' K.iilc. »/;it-!('i(;ii. nnlnriile, iu.jil rci:c! ;l;ir m iircii.sTiptis.
' r«lc liicdM-i!. fji.i. " lli..', i;;.'.i'«liii', aii.i. iir c; >'ij.
i',n OPEUK IMPr.r.IT.CTi CONTP. \ JIM.VNLM, S. ALCU.STIM u^?
conikiniii pulittiitui ct ii:niiin. .\libil >'iiliii iit ^uikU tlcd.lis iiinrli, ct j iilciiliani non .icluiis, iiu;;» sunl
Scriplura scniinibus, sicut iti liomiiiibifi , convirietur iiilor ilh-s, vel cxorliiri suiit de illis niii niisericonli.c,
iiiinicritis. L"bi aulein s.incius Job affccTnm mheikor- quilius lioc prosit, qiiod illis nnn profnit. lLi>pieeiian)

di(V dc ulcro mnlrii ifciim, sicul couinieimir.K, egm- •siiper fihos pcrditionis non esi iiianis '
Dci nce infrii.

iuin confirmal; et emii piil:is, ut cuinilfin affccliim cliiosa paticiitia ; nccesse cst cnim prosii ei'> qiios cj
niultiim coiiimcndarel, hiictlixisso, nonquod iia cs.scl iicissa pcrdilionis iioii liiiniaiia uicriia , sed gratla di-
cur iion, quxso lc, aiiniiiiniis essc quosJain naiura \iiia disccrnit; cuin vcl gratias agiini, qiiod ab cis
iniscricordcs, si nalura quosdam non negamus excor- Dri niiscrioordia disccniuntur, vel cx pcriiuris iiou
dcs?Siint eiiim noimulLi congeniia, i|un! iii a:lale qua poriliiri, I)ei disiKjsitione nascuiiUir.

ii^iis iiii ipil cssc Mtionis, siciil ipsa r.ilio, incipiunl ap- (iXXXII. JcL. Adveriis i rgo qiiantam disilnctioncm
l>;;ri;re. rroiinlc boniinibiis ii;iliira filiis irx propierc:i su.cifioic, vorboriim foccrit dc niluris duarnin ple-

d.tnlur praccepia vivoiidi, quia datur cl gratia, ut qui biiini : Isracliias filios Dei vorat, et Chanan.Tos bemcii
jtilict jiivot; ac sic innla nnn sohiiii qn.c \uhiniulc III ilcdicium. Si lioc quod sonat ad gcneiaiioncs rc-
stiiit addila, vcruiii cliani qii;i; siiiil congcncnihi, viri- foMctur ct pniltjs; iliceiiduin rral, aliani cssc rcligiu-

c:intur. Quiid cniiii liiiiiiiiiibiis iiiip'tssiliilc csl, Doo soriiiii gcneratiniioin, ali:im profaiinium.
1 1< ile cst [ilalih. \ix, 20). Quibus aulcm noii daiur Dei AiG. NiiniqiiiJ quoniinn ciiin aiidifnns filios Dci,
gr.itia, proptcr quaiii dicluni esl, Quiteiiim tediicer- iiilelligimusgraii.nm; ideo ciini aiidimus lilios liomi-
r.i:? qiiid uulem liabcs quod iioii acccpisli {I Cur. iv, 7)? iiiiiM, non debcnius ignnsccrc coiiliitjriqiie naiuram?
pr;vvar:catorcs (iunt, acccdciilc lcgc, non jiisii. Scd lii
Qiiil Ci'. crgo qiiod dicis, iion iuvcniondo quid dic.is,
i|M;'qiie ad iililitaiuin ' vitiinl riiioruiit niiscricordia', bOMio c.iiilontifisc? Cognosce qtiod veriim csl, aticndc
iit cos vidcnics, ci qitid sibi noii mcrilo , si-d };ralis (piod cbiruin cst. Scnien nialcdiolum Clianant^i diclj
ilonclur inlclligciitcs, non e.vtollaniiir, sed qui gioria- siiiil propliTlain innliiin prngcniem, nl Doo jiislissiino
liir, iii Domino glnriciiir (II Cor. x. 17). \iiid Kiiiic ;i(cpii' iiiipor.inle, ncc cjiis parvulis* p:iice-
CX\X. Ji L. Srqiiiliir \cio S:iiiiinlia : Qiijs libi im- rclur, qiii |.ai(iiios siios nulla vo!uiil;iiis imiiationo
yulnbil si pcricriui nalioiies, quns lu fecisli, cuiii iion tit sccuiii Mini. Filii vero Dei dicti siinl Israeliix, noii
tilius nciis, qmm lu, cui eiira etl dciminibus? Scd cum proplcr pfogenirni n:ili!r;r, .«cd proplcr adnplioiioin
iis jitslus.ju '" viiinia disponis; ipsum qnoqnc qui iion graiiiv. bive cr^o dicanlur lilii ct lilii, sive scmcii ci
dehei imiiiii: condciniiarc e.clcrnm wjiiiins a lua vir- sciiicn, quid 10 jiniii isi:i ci.iisoiianlia nomiiuim
,
, ubi
iiilc : mlus enini lua jimiliic iititiiiin cst. .X^iipiiljiur reriiui esi iaiiia distaniia?

rcric cnminuiii priiileiituni ralioiii, qnia inaximum in CXXXIll. JtiL. Duni conslarel t;imcn , sccuiiduin
l>co signinn juslilia sil, qnniii M;'iiicli;i;up, .-l Tradii- ciiani liaiic vaniiaioiii, iraducem |iriini noii esse [icc-
cian'is (uiini cou;ilii f.iliiibnini sn:ir;iMi pornc;^:il. caii : qiKid iplcrriipliiin niuliarum siiuiil scniina gcn-
.\t:c. Iii coiivii i.iiidii cui le dioaiii similcin, iiisi lilii? liliiii pirdncobaiil.
Si aiiiciii sapcrctis Dciiiiivsse jiisiuiti, luiiiqiiaiii
coii- Ait. Aliiul' csi illius iiiiius lioiiiinis .seincii qiiiMl
,

i;oiiiUi vilin , vcl corporis liuiiiaiii, vcl auiini, nii:c


suiit oiiii.os lio:iiincs ; alitid diversa ' divcrsaruiii
iiogarchoii potoslis, liiliiicroiis Oiiiriciiicjiis, se.l jinli- goiiliiiiii soii.iii:i (|ii:o illiid nnn inlcrruiiipiint
.
, quia i

cio; cl liiiic Oiii;iii;ilc pccc.iliini, sivo [rcc^ita', iiitcl- cv iilii < unci;i desiciiiiuiil • iioquo anunl siia \ariclaie,
lijjori lis, iioii iic;;arclis. iii illiiil peccaluiii priiui lioiiiinis , ipio iiiuiari mcrilil
CX.XXI. Jli.. Dcniquc posl paiilnluiii sci|iiilur :
liiiniaiia nainra , quibuslibel longe pott naiis sit po-
ttlos enim casliynndo, bonic .'^pci lccini filios itios, qiio- slcris rjiis iioviuin ; si d nl in.igis ' iiiiniisve sil iiiiin-
uiam jndicans, das in pecciHis lucvin paciiilciiliiv. Si xiiiin. Siciii eiiiiii qiiiihiiii paroiiics apgrataiit pccca-
cniin iiiinncus scrvurum luornin rl inorli debilos citm nrigiiiale. iia quiilaiii rolcvant
itiiii : scd iicnio lollil,
lanio criiciulu admunilionis iiberasli, dans lempiit cl h- iiisi ille dc qiio dicluni csi, Ecct Agniis Dei, ccce qtd
ciim per qiiem posi,ii inulari miilitia; cuni quiinta dili- V llit prccala niundi [Juiin. i, 29) ; cui nulhini boiiuiii
jOH/iVi jndicas filins Inos , qiwrnin pnrcnlibus el jura- bo;iiiiiis iiiiposiibilo, ii.illiiiu iiialcm csl insanabilo.
mcma ct pacln dcdisli bonnnim proniissiviiuin ? Cnm (iXXXIV. Jii. rdiro, Mcul illiiil quod dc laiida
crijo nubis dini,iiiniim daii. inimicos iiuslrns niullipUci- Jud;eoium
diciliir , iioii ad lioc valel , ut qiiisqiiaMi
ler piiijcllas, nl bonitnlcm tiiain coijitcnws judicantis gcnnina crcdatiir sanctliaic fulgcrc : ila oiiam qiioj
[Sup. XII, ii-i\). naliiialis iiialili:i vi.raiiir, noii ad lioc v.ilel . iil sc-
Atc. Qnaro Dcus, ciiiii sit pr.csiiu', oninium fiiPi- iiiiii;i >ilii>sa coinmciidcl, scd siiic pr.vjiidicio nilura',
tnriiiii, tcinpus el lociim per quoni pnsMt iniiMri ni.i- cMJus iin|iorliiibatiilis r;ilio cst, qu;c quidqiiid li.iliet,

i':li;i, ilodcril cliaiii cis, dc qiiiljiis diolum crat, qiiod u Deo suo auclore soriiiur, varictas ista vcrlioriiin
eoinnict^llaijoiioii polorai mmaii in perpcinuin, sa- nut invcctionts impciuin signat, aiil laudationis afli-
lis oslciiilil, iilii ail, bona- spei fccifii filins luos, qiw- tiiiiii.

n:ain jiidicnns dns in pcccalis lo,u.ii pici:ilciili,c. Ad lioo AiG. Si nnii ost riijusqnain sanclilns gcnuina, qu(H
c:;o daiiir leinpMS cl locus pu;i,i'cnlia: eii.iin filiis iiiodu dictuni esl Jerenii.T, l'iiusquam dc vuha cxiitA,
ii c

' Kliit. sed tiqitiim ai ilililiUin. (as'i raniiir «.\ ir,?iiii.


' sicMss. \ i,jiiu'riiiR, mws
' i;ikIi'\ Oi.ii., ncc coriim piiviili^.
i.iiiplis.
' ((vU-x i'or|. «/iHi/(/ii',T.«(iHmflcij/i«m:(iiiii!*ii, divcna.
« Snjijlo , ncluridia. * tJili, «Kyirt, Mfiius cvucx itjrl., .(Kif;!;.
jv2'> [.!!!i:ii \jii\!;Ti;s. i;50
j,jHi.'i,'iMii'i le (Jcrnn. i, ^)'! Qikiuk.i.1i> ciiiuii .J;i-liliii (>l'|)oiicr,s. -^liiid ciiiiii 11(111 iiiorlalc, stJ i;!iuiorlalc;
Csl (ic Joaimc Ibplisla , Spirilu sciirlo n^plcbilur jdiii inc carnalc, iw^d s;iiriiiiale semcii vidcrcs : quod vi-
iiidv i'l> iiliru matris siim? (|iiOil i!vsulla'.io (ijiis (|ii()(|ii(^ di-b;it Joaiines evaiigeli^la , (|iiaiido d;cebal, Omiiis
oslciiJii , (iii.iiido Eliziilidli pr:ri,"iiaiitcm coiijii^al.im i;ui nulus esl e.x Dco , noii peccut ; quin scmen cjus in
[ir.igiiaii'^ \iig(i M.in.'» baliitivil I 6iir. i, 15, 41, 41). i}iso iHunct ilJoun. iii, 9). Seciiiidimi IioescmcnqiiiN-
Aii cl li.cc (lict.i 111)11 |iiii|)iicl.!iis siHil dicta praioiiio, qiic non {iccc:a : qiiia ct si jicccat iit liomo , baliet
.>.Cil laiitlatiiiiii» oflicio? Sic aail(!, sic vancscite; lioc lamen ultcnim scmen , sccundiim quod senien noii
ul dicalis , vcsirx rcsta! itis:ini;i!. Qiiid ciiiiii Jcie- jiotost iieecare, quia ex Oeo n:iiij.s esl. Sccundiim lioc

iiti:iiii. i|nid J(>.iiiiit>tii tiiinori ' vcstr.c fiorlis apiKiii- scmtn lilii iioii iiiocrc.-inlur ni iiia-edicto. Iii quibus
iiius ; i(iiando ipsuin Clirislum iioii disccriiitis a carue rroplictj; veibis eviuilai'c dcbiiisti , cl advertcrc qiioil

pcccati , iiullaiu((nc caiiiciii diccnles oiigiiialiter cssc iioii (iro magiio iiiuin r-- Ihm; (i: oiiiilleictiii- j)i:]i;i!o Ltc-,

(icccali , sic illiim t^clcris co;u((natis, ut cliam ipsuin nisi ((uia procrcuiilur lilii iii mak'ilitli> .sccuiidiiin ;!l-

liabuisbc gciurmam ncjjare cojjamiiii ' snnrtilatciii ,


ti>riini seiiicn ,
qiiod est cx Ad.iiii ; moii aulcci pro-
((iii natiis csl dc Hiiirim saiiclo ct virgiiic Maria ,
tii^nlur in ncilcdiclo scciindiim Cliiistuui . qiiod e-.i

c.v[)ers oiiiiiiiio dclicii , ijuia c-xjicrs il!iusconce(»tionis scniei! ncncdicium :ib iiiilio. Ij-.sc est cniiii cl Sa(iien-

(liijj conimi.\tione fit sc\'ium? yiiia ct Jciemius et lia Pei , de qiia dictniii csl, Liguuiii vitta cst o.i/i;iii!ii

J(iant>es. (juainvis santtiiicaii in wleris mairuni , tia- iiini>!i'cicnlibus euni {Pinv. iii, 18) : uiidi; c{ isle IVo-
xorunt l.tmcn ori'j;;iM!e jicccaliim. Nain quo slio me- Iiiicla, vii Deus poliiis per 1'ropliciaiii, Sccitndnm ilies

lilo iiitcrirenl eoium anim s^ d;; populo suo , nisi die Injiii viliv , iiiqiiil, <rH»i.' itics inci jiopuH. Vila icieriia

octavo tiieumciJeicnUir ; iil Cot ' fiis: ad Clirisli gra- ei imnioiiiiiis |>ri'i!!ilti'balur liis vcrbis, non ctnr-ili-
tiam pcr\eiiireni '•, quem dic octavo, id cst, poit sc- bii>, scil S[)iritu.dibiiB isr.nelitis. Ibi vinea; spiritii.ili;s

lilimuni salilmli , resnriccturnm propter jiistiiicaiio- cl d<iniU'i i.on quandoque Kiorieiilihus iiusiii^alosiLus
li(!in iioslrim, tarnis i!h ciiciimtiiif) (igurabat ? Kr:iiil rt xdilicaioiibiis suis jiossiilcliuiitiir ab aliis scd tib ,

cigo illi ct liaiiira liiii ire ;il) liiiiis snalrun!, el gratia ipsis siiie liiii; vivenlilms. Lrgo agno^ce duo g.:iicra
lllii inisericdrdi.i: a!i uicris milrmii ;
quia nec illa cis Sfininuiii , uiiuin yciicraiionis , ct .illeruni regenera-
adliuc iiierat saiiciil.is , (iii;e viiitnluin solvcret suc- lionis : . t iioli csse iucrcduius, sed (idclis.

cessiniiis oliiioxi* ((uod suo lcmnore solvi opoiicliai, CXXXVi. JuL. rmianlur cigo pucruii de islis \cr-
et iiiciat !:i!iicn qu.e pr.iconen! ' Chi isli a ni;ilciiiis boiiim coiitr.irietalibiis qiiisiioncm, el riuiiius niajo-

\isreri!(us dcsiyiiaiiiit. Scd iiovus Ijarcticns, icliijio- ris rei qii.ini Simoium c.iiiaces p:o alliiiieniibus sibi

siis' pliysicus vis |)iitari, cuin dicis, naluratein iiiaU- ))iiciilis ' (ii.^iieniur : cailiolica vcro lidcs iieque jnr-
tiam ei tfiticii niateiUiUtm sim: prajudicin naliiriv dici ,
g.iie aiivcrsnin se legem Bci credi! , iieque uliam ;iu-
litjus , ini|iiis , impatinbnbilis raiio fiuidquid liuvci , a t.'i;rii.iicm iii cxiiiuin r.iiionis admiltit; i.fc tuiqiiaia

bio suo niicitire forlilnr. Noniic tc ailmoiicnt ul oor oiiiiiloni :i!q'ie adiiialiiiii in ciaciilain diiiii.e .:e,iuil:i-

lialtcas , saliciii ([iii laliii na.ciinlur? ISce l.iniLn vcl tis austullat : seil ul Oemii non solijin creiiii , vcrum
i|isi falui Oeuin diccrc audciit faluila'-is:ii;clorcin. Nec etinm iiovil omniiini iiatiirantm crcahircm ; ib: !u)

uliiinc, ul Maiiiclixus desi(iij vcl insanii, jii'cr;,iimi isuiii :ilii qii.im iibera;iiiipuiai voiiiiilaii
alieiiii: !i:",- : pcr
lur.e (ommixiio, scd nostia; dcp!av;ilio invcxil lioc qii.e oiimia tradiic';iii pei ('..111 fyis.im csse iioii dubilat.
vilium. Iliijiis crgo \itii ineiilimi, cl ^ilioii-im n;itura- AiG. !-;ilb ilica iiotiis fiilcs pcccaUini Csse oiigiii.ilu

l.uni (jUoniinqiic viiior!im non iiiveiiiuiit , qui saiii noii diibilal : ijiuiii ji.lcni iinii (ijici u!i , scd giaves
Buiil iii tiilc, iiisi orig:nalo peccaliini. ali|i!c coiisiaiiies viii, dod: iii Kccle.sia , et doteiiles
CXXXV. Jt!.. Sicut aulcni liic siiiicu inalcdictym, !i (icsi:iiii, nsiiiicad dii.-m sii: ubit!is (lercndciu:il. Vos
sic alibi oquidem , ubi m:ijor esl lectioiiis auct'irit:is, .iiiliin lc:;e:ii lici :iilvorvuiii >c, sitiit dicis, jiirgaie
seiiieii dicitur bcucdictum. Loqueiis eiijin de Israeiilis 11'iti ! redilis, ct ipsi advcrsus caiu ca-ca impietale vc!
Isaias propliota , Aldijicuimnt , iiiquit , doiaus , cl iosi iiii;iia c,i'(it:ile jmg;ilis. Idco eiiiiii aiictorilatcjii im!-
iiihabiliibuiil, jmsliimliunl viiiejs, et ifisi inaitducnbuiit I.iiu ,!i .•xiliiiMi laiiM.is vos jact.ilis adiiiiiliic ; iit |-;i.

jructus euruni : iion o^dilicabunt , cl idii iiahltubnv.l ; U lioiiiliMS vclri i , ij:i;c :io:! r:itioiics, ...cj dei;cjilioii<s

licii pus! iiabuiil, et ulii iiiaudiicabunt. Sechndum ciiiin smi!, eiiam divina de',iiii.iliir (i.itins, qsiam cxpoij.iiur
dies li/j>ii vita: , enini dies populi inci : opera lubioruiii, auciuiiias. (ju;iiiivis iiciiio ii:i css;; debcal gravis
cfrum perseveranl ' ; elecii tnci uoii luborubaiil i;; vri- toide, lil dcciiiialiir ratione l'cl:i^:i , (pir.m v.-hit

luiim, iitv: ruios procreabunl iii mulediclo , (luia sciitcn i.xpoiic;is .\iiosl.)lu!!! proiuiil, e; ail ; C'jrj>usinurti:iiin

Vuudictuin u Dco esl {Isai. L\v, 21 -'25}. jnopicr vcicaium , idco ilictuin , ijuiu curjius iiiDrV.nr

.A,i G. U;i!ic l>ai;e projilictiam si iniclligcics , iioii pecculi.-i, ijuundo ovcriinrc u iicccul!'!. t^miia qiiiim va-

c.'.m iiobis ul elabereris, sed tibipiitius iil c oiriijTicri-i ii:l.itc;ii iioi! (Iis;,ut:i!idiiiii ' , scd .\;i'i^lu'us iiise le-
giii:lu> esl, diccns : Si uuli-.n i.lnislus iii eubis, curjius
I (liii, enm ori. Fjnoii(!a:ilur cx ,Mss. quidem marlumn est ptvi^tcc iicccatiiin, spinim' aiitein
I ilili , eoii.iiiiini : corriijite.
lii (Mlilis deoiat , id est. isoslituiiur tx iiiaimsctii 1 S- ' liW.i, fro;.< ii.'i. »|.lius, iit vi^Ielnr, v>:Hii co-Jcx |-o:'l.»
'i:iiiic.s M^ , pertiiierent. roc::iif.~ lUoicl, I !.;iii,.:i!. (ril c, p.ig. 17"), lOCidis. .M.
s (UMk'\ CLtr., yraconcs. * liic auct-.ii i!alc .^;ss ati.^idnui.s, d.:>puianUiiiii,
<f>ih\ !'o!t., relijioia... ' I Oiii, < hii:.t.ii. Cibli^.aaiui' aJ i^is. !u;t.
idan .Ui., ()^:'Si'ifra%!'l.

I
iCA OPEIilS IMPERFECTl COMft \ JU.lANUM, S. AUCUSIINI 1454

vilti eil pruptcr jusliiinm . si nuWin ipiritus ejut ,


qiii l.iii , iiisi rahits v.iutiai^s, qiir se y.xcM iittUi o^iiiioni

tnscihnil Jrsum a morliiis, lic.bitat iii vobis ' , tiiijiia- alquc adiilaiioiii au-enltare in in.iciiliim a'q:iitatis dii-i-

bil el niorlali.i corpora vcslra per ' inliabilaiiWm spiri- iite ; ciiiii pnlius a'<|iiilali>ni divinain ncgarc cogaliir.

HtiH ejiis in robis (/lO.n. viii, 10, i I) ? Quid .iiicrliiis ? qirsquis dcccpliis riicril a vobis? Quo:ii.'iin lul vilia

ijuiil lucidius? Quis, r"go, coiilr.i isl:im iii.-inifc^.i- vel corporuiii, vcl ingcniorum, ciim i|tiil)us ip.sciiriliir

lioncn), nisi h:crclica iiis3iiia, nogarol originale pec- lioniines, si iiuliins pcccali dicunliir tralicre meriliini,

caiuni ? ProptiT quod pecculiim cli.im luinc uti'|iie prncul dubio Dci ncgalur jiisliiin cs'c judiiiiiin. Ila

>dliiic corpiis cst iiioiiuuin ; i|«ainvi5 jam propicr (]»c, cum voliii)L.ili pccraia sic iinpiiinlis, ut voliiiilali

jusiilinm Tiia sit spiritus. Scd rivificuhii, \in\\i\t, Dcus primi liomiiiis ori^inalc poccalmii inipiilaic iiolilis,

el mortaiia corpora vcttra. Qiiis oblalrarel hiiic vcri- omnia mala <|ua< (ralmiit vcl p.itiimliir mf.inlcs , iiii-

'
iilc codcx rort. rcpciii, qiii suscilanl clirisliim a qio Dei jiidicio , eos qui vubis crcdiiiil , iinpiilaic
mo liiis. cympolliiis.
• ivllll, propier.

LIBER QVlNTlfS,
(»iilirniat Augu.sliniis, ct a luliani calumiiiis viiulicat ca qiia' iii lil>i'" secundo dc NU|iliis cl Coiiiu; iscoiitia, capile <hH>.
Oei-iiiii)cl qiiilmsd:ini sc.iiiieiililms scripbit, iii priiiii.s videlicet qiio I cain coniniixtiuiieiu sive olioiiein |iiidoiiduiii cm
iiiciiibruruni nui bubcrel nalura saiia, quani h-jhel iialura viliata ac per hoc <iiioil i.squi iiidi; iiasiMliir, iiidj|;c;a reiiascl.
:

Iiclinie quixJ ibi ca.. ililms I i, 20, 20, CMilciiJit. Juliannii) a; <'Sti>licis diiolius lustiiiionlis, icor. xv, 56, 58, cl l.iwii. i , 27,
sciuenliaqiie cvaiigc-lii-a Matlb. mi. 17, scu xii, r,", perperaiu al.usiun esse. ijudiI ea|,lli'. vlgcsinio iiclavn asseruil, malu:ii
bcu vuluiiiatein nialain iileo ex opere Uei Iwno oriri (lOluisse, ipiia i; su:ii quaiii|iiam l«inum, dc iiiliilo facuun csl, iion do
Deo. Ac ostremo quod caj ite deciiuo seplinio dociiit, sic lieuiii crcare malos, qnoinoilo pascit cl nulril nialos.
I

.^Q»^«
1. JcLUMS. Coinpeiliiin est oiiinis ;cvi peiicnlis |niic consiiigil, ii( rarissiinos i|uusi|uc potius niirc-

apiiJ paiicos incorriipii revcrciiliain vigerc jiidicii, qui imir . ab co qiioil appclit naliirx insliliilio dcviarc

ciscieiitia; slndiis dcditi, ci virtulum appeienics, vel al iiie desciscerc? Cur in pnifunja im|icriti.i: ac niol-
possunl iiidagare vcium, vtl rcpcrlum aiidciil tucri; iiliidincni ignavi.c, ipiasi pcr proclivia, iicscio quo
:iut, sicul ait Apostulus, excrcitalos liabfiil sciistis, ad vrlut oiicre urgcnle delabilnr? Fiigam laboris ccrle

iliscrciioiicm toiii mnUqtie (llcbr. v, 14) ; ncc ullis ad- iliciscssc causani, <pi3 lil iit ncsciaiit liomincs <|u;i-

versoriim frangiintur procillis, qui dc codcm audiunl sriro dcbuoiuiit : sed vellcm diccrcs quid caiis:e sii,

prapccptore, usque ad saiiguincm resisienduin cssc iil liomiiii tani bcne naluralitcr institulo ulilia nalurL-

|>eccalis (/(/. xii, l.i). Ili crgo prudenicf, quos stoU- aii|ue salubiia sii laboriosis.immn disccrc, aiqiie ita

duriim pr.puli faciunt p;iucos videri, sciciilia: el forli- laborein fugiens, iii tciicliiis igiioranli;i; familiarius li-

ludini juxta prorsiis stiideiit. Neutia ciiim absqiiu bcnliiis.iue rcqiii sc;ii. .Nciiqie t.inla r;irilas ingciiKi-

alicra ant fiiicluin asscqnilur, aut honorem : quo- soiiim ct sluiliosuiuin, pcr qii.c diio ad liiimaiiarinn
iiiaiii cl fDrlitiido iiisi oplimis pcr scicnliaiii adinnl.i diunaruinqiic rcriim scicniiam pervciiitiir, ei taiii;i

irbus cst, iii dcspitabilcm eriinipil in-ani:iiii ; ot e iiiiilliliido laidiiriini cl dcsidiiisormn, salis iiiilical iii

icgiimccxainiiiat;c jiislili:c '


lcges, iiisi ina5;naniinila- q'!ani partcm suo l:iii(piaiii pniidcrc reriliir ipsa na-.

lis iiiiiriis iiicluseril, pra'd;c cunfcslim p.ilcbuiit, ac Ii:i;i, quain iicgatis cssc vitialain. Ncqnc sccundiini

sciviiiim criininibus ;ib<lu('ciiliir. llas crgo bigas, sine (liiislianam cogiialis lidcin, qiialis sil rarliis Ad;iiii,
qui u..iversis gciicribus animaruiii vivariini noniliia
ipiibiis lriumpli:iri dc nnindi erroribus nequilnr. ili-

vcrsis ;clalibus rarissimi i|iiiqiic, <pii colercnl cl jiig:i-


i:iqiosiiil (Cen. ii, 19) : qu<id <'\<'ellcnlisslm;T' fiiisse
iiiibciirii s:i|iiciiti,c. in s:ccul:ii iliiis cliaiu lillciis I"-
retit :iti|iic rcgerciil , cxsiitcruiit : qiioniam et siieii-

ti.c stiidiimi t.iin fnga laboris qiiani sa'culai'iuin |:iiiiiis. Naiii ipsc 1'ylliagiiras, a qiio pliilosopbi;c iio .

lurariiui divcrsitasimpcdil, cl coiislaiitiam :crumii:i- iuen cxorluin csl, dixissc fcrnir , illiini fuissc om-
ruiii, <|ux ab inqirnbis c\( it.iiiliir, rorniido porccllit. iiiiiiii sapicii(issimnin,qni vucaliula primus iii<llilil n.'-

^ii:e uppiigiialiiiimm gennia viiuunt qiiidein lidclcs biis. Vciuiii clsi iiiliil lalc dc Ailain dldicisscmiis,
auiini ei sapicntcs : vrrum l;>m rari siinl, ut intcr in- iio-lruni cral ulique vcia ralioiie coiijiccre, qualis iii

s;iiloriini popnlns qiiia nnn furiunt , insaiiirc vi-


illii iiiiminc nalura sit cundila, in qiin vilium oinniiiu
,

ib.iiiiiir. iiiilluni fuil. Qiiis aul<>m nsque ;i<lc<) sil lardusingciiio,

.\U(;t'sii.M.s. iSi(iiiie lc ;idinoiicl rarilas isla liomi- utad naiiiram iicgcl obliiiisa vcl acuia iiigcnia pcrli-

nii. <pi;im lu ipsc commeinoras, iicrc, aiilcxistiinet noii cssc aiiimi viiia vil iiicn)i>ri:«!
II in qiiibus cl scien-

liutiiMdo vei inlolligciili.L' t:irdil:il<'ni? Kl quis dubilct clirislia-


lii cl c.sl *, qiiiddc liiimauo gi^neic sentirc
<lel>C:is, ct dcunivcr.:! isla iiiassa i'alioii:iliilium
liiis, eos qui in b it s;cciilo crroribns .crumnisqiie
iiior-

tj|iiiiii(|iic :iiiini:iiilliiiii ? Ciir ciiiiii iion gcmis iiior-


plcnissimo, ingcniusissinii appiient, quoruii) laiiien

l.ilium ail siudium s<'ii'iili;i. lulinniuc roriilii<iinis, ii:i-


C(iriiipliblli:i corpor.i :i.u".'i:ivaiil aninias, si illiiis iii-

i|Jiiciiiii, vcl uniMrMiiM, m! pcuii) ctimp:irciiliir, ilisi.uc luiipe amplius qiiain cclc-
li»i.il! <'<tIc ix in.iviina
riiaie a volucribus tcslndines dislanl? Ingeiiiis crgo
' HV, fu\Hti'r, cx Vss :i.!il!ii;iiiiis
(am cxcijlcniilius p;iraili»i fcliciias iniplerclur , si
• U'' *l«. f.iimido.
I
•.i\ :.iilaii, ncinu pccc:isscl : lalcs nmpjic Heus dc paienlilia.
1135 t IK'La QIMNTLS. ,.-j
fiieral crcaluriis, qu:ilcin illuiii slno |i;:r^'iiiibiis cjo.i- ori..;iiialibiis iiiciilis; piofcclo aflilum amplissinniiii
vcrat, ulii|iiuail iuia^lncin sunni. No:i(liinu'tiiiii liuiiio ad :ilieiia:ii ni;ili iiiluraiit iiitrodiiccndain Maiiicli.cis
vnnilati siiiiilis ractiiserat, iit dios rjus siciil i!iiiiir:i cxserrabilibui apcrilis; quoriiin dogina ncrariiiiii
iii lioc STCiilo aTniiiniiso pr:i'lcriifiit (Pml. cm.iii, qiiasi acciis.itis liorivntcs, ruiii ailjiivctis erraiilcs.

4). Qiioil si ilacssut, nuMi juid i-<I:i t.ia (|iiL'rohi iilliiiii III. JiL. llis il:i iicgoiiis liliroiiiiii iiieoriiiii operaiii
lialicict locuiii? NuiiKjuiil asscciitiii .'-ciciiii.K l.iliDiiisa dcstiii;:lain, m.ili iialtnalisassertor oppngnat : ipiibiis
essei, ul fiiga liliorisiinperili e^si; liDiiiiins niallcnt ? sanc viribus, ei qnam conscqiicnti rc.sponsionc, satis
Nuiii(]ui(l i|isa furtituiJiiic , (iiiaiii Ycruni (li( is vi\ in Miinr.pie pr:cciil. ii>iiiiii voluiiiiiiiim dispiii;i!i()iic pcr-
paiicissiniis inveiiiri, opus liabeivnius, uhi iiiilla c^sct dociii. Qiioruiii Icciione non diibi:o pnidonti cuiipie
xrumiia (iua:ii dclicrfinius pio veriiate foriitir sii ti- constaie (qiiciii rariini essc liac pri faiioiic lcslaiiis
licrc? Cuiii cr^o isla in ronlrariuin vcrsa siiit oiuiii.i, tiini), iiiliil suidere aliinl vcritatis inimicuiii, qiiiim ul
nd lioc naluram iiusirain ncgas csso \iiiatain, ut. lu siiupliciorum liidificeiitur aures, ct oasisse, si ul-
adjuvanlc, M.niiclixus co:iin)ixla:ii nobis iniri>duc:!t ciiiiKpiese respondi-ise vidc;i!iir.
alicnani; acsic duni oppii;:iiaior cjiis prn.ilis iiiipeii- .\ia;. nariis csse priidciiles, pr;cfaiioiic lestaris '
:

lus, lis au\ilia;or i^iiariis. c; qu.e causa sil laiilalis lnijus, vcl cnr nec ipsi qii
II. JiL. Oslcndil iioc cti.ini liiici illn, qiii Sapicn- iaiaingeiii'irun)c;ip!C!latea(iprudciiliain|icrvci!eriint,
i;:i d ciiur, ciini verlia cvpriinciis iiiipioruin, qiii po.si siiic labnre magno pol-jcrunl coiiscqui uiilcni scien-
uiiibrjiii pr.c:>e.itiuin rctecta hcaioruin merila coii- fia:i!, ncc dicis, licc discis ; qui fatcri iinn \is lni:iia-
liicntur : Viluiii , iiKpiit, illoruin (nliiiiahuniu/i imtt- ::iiiipcr piiiiii liortiiiiis prxvaricalioncm d.prav.iia n
H.iim ; cl qwiinodo rr/iiifrtfi sunl inhr jiUo$ I)ui {Si:;i. cssciifituraMi. £[ taiiicii ad tiioruiiilibroruin lcctioiiem,
V, 4, i)?liKic cstcigo, (juud lidcliuin pL'r^cvcr:iiiti.i iioiiiiisi cosdcm pnidciiics niiuis, quos leslaris esse
iciiiporuin iiiiipiiiaiibus coiitumax, ci cligcns ainigi nrisslnios : de qiioruin iiigeiiio lani bciie sentis ,
ciiin piipiilo I)i'i in;ii,'is quain leniporalis pcccaii l.a- ut apud cos uiiiiiii iibriim mciim tnis ocio rcfiilaro
bcie jiiciiiidiialciii (llihr. xi, 2S), ab liis rjui diciiiil, (OMcris, rnu!iiplic.iiis cis laborcm lilioruiu .\d;ini
H (iiiduccinas el fcitftiims , fifls etiiin iHonciiiiir (1 C.or. qiio laboredi.scaiil, eliainsi iii ipso nemo pcccasscl,
'j.-'.
52), nomiiie pertiiiaeijc cl coijlciitiniii-, arguiliir; paradisoscfuissc laboraturos, ut litlcraloniniMibnis,
iiiliibiue niagis puialur caulis coiivciiire coiisiliis, ct piius ips:is liiteriis disccrciil. Ilcc cst cnini vcsira
(|ii:iin dcgciierisaiiinii faiiiiilaliim cinere, vel iididaiii pracl;ira scicnlia, niilli lio'iiiiii>i!i coinprclioiisibilii,
i:iiiiMeiiliiriiin qiiiclcni. I>e liac qiiippe piilis-.iiiuini prudcniibiis raris
nisi , ncc ipsis nisi liboraiuibiis
i:;na\(iruiii pecloriiin vilit:ilo ' facluiii csl, iil |ier niiscris.
Kcclcsi^iriim naiirragia spiircnm Maiiitli.uornin dngina IV.JuL. Cuin igiturid a nobis Dbunde constcl cffe-
vclHiccl. Quia si in liis qui saccrdolii imiiierc fiin- ctmn ; lamen qnia operi ncslro nascilur longitudo,
g' lia tiir, libera stctisscl el virilis aucturitas; Tra- !-apicns lccioriniclligai, nob:sqiiidciii oplabilciu fuis-
diii iaiiiiriiiii comiiicnla ul invicta raiio pioruil , iia sebreviialem , scd excgisse causa; iiccessitaicin, nt
piiblica ionlri\ issel:iS5ciisio. Verum ciiiii niliil :d) lioiiii- error sxculi favorc diffusior , laiiorc verii:itis acie
nibiis pricsciiliiim ainaiilibus, rcligioiic \iliiis :csliiiia- vinceretur. II:uid igilur de niliilo csl, qnod scrmo
liir, iluni cst incriiiiiiiatioiicsDci ; utiiobis iiocessitas nostercxtCndiliir. .Adjutu ciiiinC;iirislipr;csumn con-
iiiiiiiinercl, taiii IiiiigisdispiiUitionibiis Dciiin imsiiiiiii, fore, ut iiulla pars iiiipiolalis, coiilra qiiam nobis cer-
qiii ist Ocus venis, fid'lcm iii verbis suis, juslnm in tamcn csl, aiit ncgligcnter qu.esiia, aui minns inven-
juiliciis, saiiclum in operibus approbare (Psut. cxliv, aut altrila
ta, inediocriier ccnseaiur. Nec illud ergo
13. 17). desperare vcl possnmiis, vel debeiiius, qvioniaui pra-
Aic. Si fidelis esl Deiis in verbis suis, ciir ei con- ccssu temporum tempcslas cxcilala considal, ct au-
liadicitis dicciiii, Ueddain peccala palruiii in fiiios cloriiaie sapientum vnlgus igiiavuin quod iiunc pcr-
(Deiit. V, 9), et |ioc veiuin non csse coiiteiiditis? Si strepit corrigatiir scd voti quam
: senteniio; minor
jiisius csl iii jiidiciis, cur lioc ipsuni qiiod pcccala pa- causa csl qiicmvis cniin slaius reruin exiium sor-
;

triiiii r 'dduiiliir iii (ilios, jiistiim esse noii vultis; ci lialur', constabit nobis ratlo ei bciiigniialis et lidei.
qu:id lilii .\dam a die exilus de vcnlri; malris corum Ncqiie cnim pciidcinus ad prospi riialis populaiis
giivi jiigo prciiiniilur , diccre siiie ulliiis originalis cveiiiimi. Scitiiin esl siqiiideiii illud trium iii liab\loiie
peccnii iiicrito ficri iioii liiiieiis? Si saiictus csi iii pucroniin, qui
, ciiin a icgi; siiperliissiiiio ad adoraii-
cperibus, cur imiiiundiiiain nascentium, qu:c liominein dam slaliiani cogerenliir, ftilelissimc resliteriint. iie-
Itci dicere compulii, non csse inundiiin a sorde pcc- (pie aiilicla sunt fornace co:ilcriili, quuaccensa cral
(ali.ner iiifaMieni riijiis esldici uiiius viia siipcr lcr- in religiosoruiii \oratiini, re^pondei-uiilqiie ul ctfiilei
uiiii jJo^.\iv, sec. L\\), ab ejus sancto opificio qno ci conslaiiiia- congriicliat Polenseit,
: iiiqiiiiinl, Deui,
ii.Hiii.iiii for:iial, qii.innis originis coiilagionc ]
iillii- lex, liberare uos de fvrnare hac ; scd eliuinsi nvn tib';-

I I:i:n, d;.sccrn.'re rccusalis; aiqiie ila \ilia ci iii;.'ciiio- rel, sciio qHKiiiinn deos uws iion coliiniis, iiec stalunm
ruin cl ciirp iiuiii taiii miiltn, el aiiquaiiilo lain iii:igii:i,
f '
sicSlss. In vi.^n., liwhiius.
KMCtii (jiis o;-i'lcin rillicli Iribililis ? Qii:K Iiiilcnlcs ' .sic MS.S. \l cilili, lilUriiritiH : r.i io siipiciiic xcr.,ii
liibccre vcniciilibiis de iiiliira pcic.>lo ilc[ir;(\.ii;i prii, .'cicntiii , \ii'.wm, si-nleii i'i.
' sic V!,-. la \j,:ii., <f,uiiiui,eniin flids rcmm cxiltiiie
'•
li'J, •/llii 7/:'. ( :!-;ii;li' 111 i'\ "S. su.iu.luc
<{53 OPERIS IMPEUFECTl COXIllV XLiA.M.M. S. AlClSnM 4;56

i,uam erfiisii aclormnut ( Uan, iii, 17, 18). Quam saii- lis concnpiscciiiias, ctsiiicinfanialionc comaiiilivnis.

ju.licio iiiiscucriinl. iiec lanienroiibilii asscii pcniliis iinn p is^il naluralc pcccaiuin.
ciuin voiiiin
j:ra»ii:iU-m ilesiJ<Tii> lovaruiU ! Fiiriiliuliiiciii ruloi ncc AiT.. Ciinciipi.scciiit.im sivc naiiiralcm. sive cania-

ilespcralione prnriiiiiaiH, ncc ciipidililcsiispcmliiiil : lom libi placoai appcllarc, cain iios conciipisccmiain 1

iiiiscciil qtiidein vola ; cilcnim orJimnn iioii rcliii- viiuperaiiius, qua Ciim concnpisfii :idvcrsiis spiritiiin,

quunl; consolanliir lolcinnli:im ', scil juslis niilio- ct iraliil ad illicila, iiisi et S|iiritus .ndicrsus cain fnr-

ra siibiiiiiiuiit : Ceriuin csi, inqiiiuni, (inoniam nos liiis concnpisciit. !la:icdi~seiisionemiiipar:idiso diei-

IMjssit liberare Ociis niislcr ; sc<l ulroin velit, cst tiius iion fiii^so, qinndi) qni ibi craiit, iiiidi cranl, ct

Iiiccrium : cl iil'0 sub aiiiliigno rcruni cvcnlu stat iinn coiifiiiidcbaiiliir. Il.iiic pnsl pi-i'catiii)i CssecOKpis-
|ii(«riiiii certi sciilciilia, iilolii rcspiieiiili, siipplicia se, iiisa res cl;iniai , (|'iaiidi) piidom post pecc;iiiini

pcrrcrcnili. Viilerit quiil boiii nnslra lilienlio cliaiil piiilenda tcTcriiiii, ipi:c piius pndciiJa noii fiicranl.

Grlcris coiiferat ; iiobis inlciini vcrain felicitalcin Ncqiic ul iiiKta prius csscni, impudrntia, sed iiino-
fiilcs, iiiqiiiuiil, iiixicla ciisliiilijt : non iiabcl orgo C' iilia ficiebal : quia cl iinpiidonii:i vitiuin est; illi

iiioliinrilius gi-;i!i(i(Mn<li niiiii.im ncccssiuilciii, ciijus aiil.'in qiiaiido cos iiiiilos esse noii pudebal, iiliiiue

filoriiP ncsnli mtiir ailvcr.^:i. Itc li:ic ct nos <lisci|iliiia, viiiiim iinn liabeli:int. Ildc crgo nialiim, qnn r.in»

qiiam rcliqiieruiil illuslrcs inagislri , iiilciligiiiins tc- coiiciipibcit ndversns spiriliini , licrcticus Juliaii-.is

iiciiil.ini in prosperis voloriim niciliocriialcm , in d;i- ilicit csse lionnni : lioc iiialuni n nliena nmli iialiira

gin:ililius vcro (iilei consiliiiriiiii iicrcnnitalciii : opl.i- iiobis cssc Ciinimivliim dirit aliiis b.erclicus M;iiii-

n)osi|ii(>, pciseciitioniiiii liiiiniic coioinosso ,


cliaiii tlrous : Iicc rnaliim piT provaricalioiicm primi Iid-

poiiiilissubvenire : at si idniii ac.ci.LiI, slal (|uidi|iiid tiiiiiis in iiosirani diccns vcriissc naturaiii, caiholi-

accrbiim csiiii coiilnmcliisct pcriculis pcrpLli, (|iia!»i ciisaiidiDS viiieit .\iiilirosiiis.

non j«vers.iri illuvicm siirdcsquc Haiiirli:v,is. VI. jui.. Qiiod qiionian! a noliis ca faciiliatc, quam
Auc. Qu.inliim M.iiiicli;cos ailjiivciis, ciim gravc vcrii;is snppcdilavi!, osi''i>sum csl, priidons lictor

jiigiim supcr liiios Adaiii a ilie o\iiiis dc vcnirc iiia- siiper !ioc iillorini duliiiarc i;on ililwl ; uliicuiiique

tris coriini Eccli. xi., 1 noii liiluiilis jiislo jiidicio liic iii Tiadiioi:iii! scriptis (ircnrrcril { sinc qiio la-
{ )

Dci, pniplcr oriijiiiali! pcrralimi, ac sic lncum f.icitis mcn liiare iiini pu'csi ], iiiliil inuvent audienlcs. so«l

:dicn;c nnliiriu inali, (piaiii tradil iiisaiuiscrror illoruiii, in vcrcciindiaui prolcslelur aiictoris : nos atiloui id

••t s.rpc ;i(liiiiiiiiiiiiiiis, cl iilii (ip|iorliiniiiu V siim fiie- dcincps, si rcs conipiilcrii, iiecessaria brcvitatc

lit, iion cc-satiiniiis adiiuiiitrc. Nunc qiioiiiam vns langcinus. Argiiil orgo qiind dixi : i Isl.a corpornm
ha forli-s esse jailulis, ut Uinicn pro innllis cii:>m coiiiniixtio, ciiincaiorc,cuiii viibiptale, ciim seininc a

vcsira ,
qiiainvis « nicdiocria voia, i commendos ,
I>eo facla, cl pro sno iiiodo laiidabilis approbaliir.

qiiibus, nl dicis, i niiLitis pcrsocoiioiiiini luiiioro {!>!' yupliis el CoticiipisccHliii Ub.% ii.23). SedpMlcriit
roaipn ssn pojiiili sidivoniio ; ) qiiirn abs tc, ulniiii illiid qiiod sobdidJ : < Dc icaulem. qiii- iii>liliiia ii.itii»

id a Doiiiir.o iiplclis. Q iid si iioii f.icilis. noii sii:;l r;ililer, fit ' aliipiamlo (jii.iiii iinipliiii iiiiiinis piuruin.

istn vola clirisiiaiia : si aiilcm fiiciiis, quomodo spe- diaiioliissibiiicc tua froiilc aiulcliiliquid viiidicarc. >

l;lis, cxaiidilis volls vcslris, lioc Doniintini largiln- Air,. lllc lioc pi.TiMeriiiisil, qiii cam ciii rcsp icje-
11110? Nempc iit torda lioiiiinniii (|ii c adiors.i suiil baiii, cliailiilani misii ; forliissc iiilclli^ciis qnoil lu |

ridiis, iii vcslrum ihvorcin ci ainorciii cniivortat. Si im:i i:ili:!li;;is, ijiii iJin in' aiilc loeiitiis cs, utdirorcs, ,

liuc crcdilis, prorciislis ; vos icsos convcilcfc ', vos I lieic insiiliilii ii:itiir;ililei, qu c (il iiliifuando ''tiaiil

i| sos in nicliiis mnlarc jaiii ca>pil, Co..;iiaic, qu.cso, aiiipliiui iiiimiis piuruin, iion aiidcrc di.iboliim nliqiiid

iiiid, ali|uc nlinolc, laiid iii(]uc filrniini opcr.iri .silii viiiclicarc : » c;iiii v id(\iiiiiis qiiod ipsos bniiiiiies

oiiiiiipolcnlcni Dciiin iii rorililnis liniiiiiiiiiii voliiiii;i- di:iliciUi> siiii vindiccl, qili illiipic iialuralilcr inslitii-

les, avcrsisqiic convcrleii' : ila cjiis iniscricordiani li siiiil. .\ii fiirlc buniiiiCs n<iii siiiit, ijiii cniiiiitiir do
gi'ali;iiiiqiie sapiclis : cl nbi lioc iiiii agit jiidicia p.ilcsialc lciiclirariiiii, qu.iriiiii lonct (li;iboliis prin-
,

«icciilla, st;d jiista. Ric vol;i imslra potius forla>-sis cipaitiiii ? aut vrro iia dcsipi^, ut aflirmcs cos silii

citaiidict, ul vos ad (iiliMn cailicilicim, sli ut Tiirlian- di iliiiliiiii niiii viiidicire, qiidS possid.'!, cl su:c polc.

tiiiui p iiilo aiile M:slriiiii, niiin: vcni issc j:iiii iio- slali suliililos toiicl ? Scd iit laoc.iiii dc liis , ipios |iii-

Mrum, simili sua opcraiiuiic aiqiic iniscraliuiic cimi- lclls dicorc, pcr sii;iin iii.ilaiii voliiiitaicui adialicili»

veri it. pii>siilcri : qiild illi liniis cs do iilo, dc qiio palor


V. Jli.. Scd jaiii :ij;i:ic<li:iin ir ad caiisaiii. Ciaiuil ipsiiis, noiiiiiio iiiicrro[;aiilc, rcsixinilil, (|iiod cv in-
l.i.ii piiorc qiiiin pr.cscnli oporc, coiiciipisceiiliain fiiilia siia ali iinniiiiiilii spiritii vctaroiiir ( .ilarc tx,

iiatiirii!c;n, siiic qiia scitiiuiii iiom potcsi esse coiiin:i- ta I


''Niiniic nicinlira cjiis ct seiisiis, qii.c iiiiiiii.i hoo
ilio, a Di o, qiii cs( ct lioiiiiniiin ol pcciidiiin cundilor aiiclore inliiralilor iiisliluia sunt. cl iiiipiotiiiii coiii-

( De SupliiiCt (',(innif)isceiiiiii. Iih. •*, )t. i'i ), iiisti- iiiiiiiia pioriiiiKpu* sniil iiiuncra, dialiulus slbi ut

tu'ani. Q'ioil l;^.nlum v.ilol, conlcssion'! qiioi|uc:iil>cr-. iiini.;ercl \iiidica|iat ? Qiiiid li'Ct lacere iion possel»

sarii iiici, iii sine 'Jiis viiupcrationc, id esl, carnu- hl.ia croaloic liiiiiiini- Hco liiino cl jiisto accipoicl
Viilesiai''in , f.K il * t.iiiicii, ct iiia vcrba vaiiissiioa
' Mif' , tnlcv .nlia . '!issciilicn'll.us tiiainivTli.tls.
* (»(lcv luii., 5; luic (•,i.'i7«. yoftio 1«; iiKV • \t;(nieriiis, .ii/. Mss., /i'
ti/iuxriiif. ' sic Mss. 1,1 \i^r\.,fi<li'm.
qi;i.n;i-s. i.i:;8

essc ostciiiiii, qiii dicis, i l>o i'i' luUiii.iliicr insrij- Vlil. Jil.OihkI .iiiI,.|ii II ,11 r.iciit alilercomniisccn-
lu.qii.i; nt all<iimiiilr) Rinpliiin ctinm inuiuis |iiiiriiiii, dus Adam iiiiilieri suic, (iiiaitt eo genere (|iind inole-
liiliil sibi aiiil>M°e (li.iliuliiiii viiidicarc. > L)<:biiiili \it, ct forma nicntbrnriiin, ct |)( i liencdiclio liaiid ali-
cniiii «liccrc, ciiruiii binHiniiii qiix- iialiiraliier insii- lcrin pccora qiiniti iii liiiiiiines iirolala.ct i|isa bistnria
tula siiiil, lioii ili.iliiiliiiii --ilii iiiliil vinilicinv, sixl i|istMH lcstatiir, qirv iil osirinlil forinalaiii iialttrani cor|iiirtim,

liiliil cro:ire. ll:cc illc roisilaii viilil, i]ui ile tnis liliiis ita tion assoril iitiiiuil;il:ini. Ciintia (|und iiiiiicrsil:ilis

qu;\; ainico siio iiiilicici, noiimilla (li;cer|isii ; aiqiic lcstiiiinitiuni itiliil invenilur iii lcgc Dei ; iiisi iii Ma-
iil liiCC liia vorlia iir:rtcrniillciot , libi pciicrcil. nirli;i'i libris, qui liaiie cnncuiiiseciiliain a priiiciiie

Kg'> vcro gialuior, qnia inc ailiiioiics (jiiid (lcl)c:iil) tcni'brariini coiniiieelatiir iiiriisain.

coiitra errDiciii tiii:ni diccrc. i^aiviiloriiinergn, (]iios Ai f.. Noit fiirnia nieitibroiiiiii, (pna ]
ccralo priini
vexaiidos Jiabulus vindical Ml:i, iiicrila iii ;u:rp, (iiKi; lioiiiinis nttitala iinn e-f, concujiisciiiti nn c:irnis as-

ciiin proini.i iion iiivi;ncris, originalia tonlilcre. Si seril talem luissc aiiic piH^caHim, qtiaiis appariiit,
cniiii etiani i.,la iiop.iic perslitcris, Dci profccto j'i- qiiai: l.i iMiilciida loxcrunl, ct iiiide !u iioii eiubescis,
iliciiiin, (jui li:cc ihi.itiiiiiivi sii.iiii a dialiolo iiiinieri- eriibiicriiiil ; osicniicii!os otiani iiianenle foinia ili

lam siiiit por|icii, ncciisarc coiniiiecris. so a!i'|iiiii esse tiiiii:inini. Qnannis cl ijisa inetnbra,
\ll. Jci,. Isiis er;;o piMieiiiiissis, acensat ciir nnn (jtiaiido .'lef.innia rt nionstruosa na.seuiilnr, peilor vos
rtixerim, i ciiin liliidine ; « siibdil.iiic, ui dogmalis fiicri cnyil, qii(i'I iuilln modo, si iienio peccasset, in

fjns a('iiin.Mi dcfci>:it, « Miiiiiis pidnmi, propa;;alio |iaiaiii-o lalia iia-ccieniiir. ncnodicliononi vcro Hci,
c-l rcciii.'il;i liliiiriiin, lion eiiiiiiiii.^sliu pnilci,U:i ineni- (jiia dichini osl. Crcsciw, et iiiuliiplicninir.i {Ccn.l, 21,
liidiuiii : qiiaiii iioii lialicrel in gcncrandis (iliis iialu- iS), qtiid itiiriim, si etiam pcccato iiaUira viliala noii
ra saiia, iiiiiic aiUeiii lialid cadein iiaUira vitiat.i. .4g p.rdidi!. ? Noii etiiiti eralconse(]iicif;, lil ijniD iiiiiiior-

pcrli le, el qiii inde nasiiliir, iiidigcl renasei s (De ISu- talilaient fclicilalemqiic perdidcral, perdcrcl eiijm
I liis ri Ciiiiaijnsfeiiiia , lib. i, n. iJ;> ). Qii.iui co:i- fccunililaiciii, qii:e irialionabilibus qttoqiie animanti-
scqiicnlci ointiia! iliiiius Ji' it piormn, evisicnliain liiis esl Iribnla ; iii qiiilcis rarn, eiai coociipi-cil, ad-
filitn nm : sed lioc constiluil su!> (liaiolo, qiiod Deuin Ycrsus spirittun iion eoneiiiiiscil : quod lii;u stisce|it;c

ilarc coii'iri!iui, iil cst. liliiis. Liliidiiiem autem, qii.t; miserrinitim bellum aul terpissiiniim rogiitim inlio-
csl iii piiuciida eoiiiniiMioiie nieinbroriini, diaboH- diiccrc eonaris iii illius Iieiilissiiiun jiacis el lilierlalis

eaiii voc.il ; qii:iin iii pnrcnliliits es-e noii abniii!, Incum ;


quaiidnijiiidctn iit ].;ii'ai!iso , eiianisi nemo
qiios tiiiiicii absolvii a ciiipa. Kxboiniii'' hiinc ' ivatiiiii pccras-el, I:ilc fiiiiiriim in.sc conlei.dls litiiiiaiitini

dicis ? Uuoil iigiinl , iih]ii:l, parcnles, diabolittiin geiiiis, ut cniilra liliidiiicin iiiiguarcmus, aut libidiiii

rsl, scd i''i iion siinl ;


qnod iiasciinliir lilii, diviniiin servircmus, si ]iiignare nollcmus.
opii* est, scd rei siinl. Et ad!iue se non l>eo, scd iX. Jii.. Nns vcro ren.t-"'i oniiics R^tplistnaio ile-

il.inioni :e4iiii:ii (ibliici:iliim '!


Mcritis-sine paliiin- bcic, el o;icrc noslio el sermone lestaiiiiii : sed moh
Inr is'.iim lnniieiii, qiii piitaiil essc natiirale pccca- Ht buitis iniperlitione bencficii, de jiire videauiiir
liiin. dial.oli plagiati ; verimi ul (|ui sunt opcra Dei, liaiil

Aec. Tii fiiris poliiis .iiivcr-iis neiiiii, (iiiein prociil pigiinra Dei ; cl qiii itascunlur viiilcr, non lanien
diiliio eiiiiiiiaiis iejiiliini, si lilios Adam iiulla cx iiovie. renascaiiliir prclioso, non lainen c.iliiiniiiose;

illo, nt asscveras, mala nierita lialieiiies, lamen ex qiiiqiie inodeuiit ex iii-rniiiis Uei, proveliJiitiir iny-

die cxiius dc veiilre inalris coriini pravijiigo pietnii, .sleriis lici ; c( qiii iilTerniit opera iiati!r;c, dona gia-
qiio.l iicgare iion siiieiis;el oblusns eredcns inca li:c C'iiiso(|iiaiiltii' ; ar. lioniiiiiis smis qui cos fecil

tuaiitie verba esse leclnros, qnod n n dixi, di.xissc cnniciido bniios, facial iiitiovando ;idoiit:iiidn.iiie iiic«

iiie (licis. Qiiaiido eiiim ego dii orciii, Qiitni aijiinl pa- lioros. Liigo jiire dicitnr, cimrucaris neccssc csi, na-
rcnk-s, (liiibuliatm esi; ciim id (]iiod procreaiidi iii-
ttiraleqiiod Maiiiflt;ciis (iiixci';il, sed lu nomiiic cotii-

leiiiione iniseeiitiir easta eoiijtc^i:!, Ik.iiiihi npus esse niuialo origiti;iIe vocas. iiitiTii-se |icec.iliiiii. Ncc boc
piocbimem'? Sed bniic comiiii^xtioiieiii i.on fui.-sf; fii-
ca fallinlica lides erciiit' aiili(|iiiliis, qii.e iioii dii-

liirain piiilendani, si iiecc.ilimt lioniiiiis, qurt niiiira parvttlos Deo fteri, el ni.ilutn ali eo nili
bilat el a t

viliiila esl, noii pi;ecessisset liiide eaiiii., coneiipi- opcra Doi anlc vnliiiilalis
;
fieii : ac l'er linc lilicra;

iiccnliii liilis efTccta rsl, iit eo iii;!!o iiciiio bcnc iilaliir,


iistiin, tiatiir;e pncjitdieio nec re.i, iice sub diabnli.
iiisi ejiis inolibus ad iliicit:i pciii^ili.r.' ni(iliciili!>i;5,
jiire consliiuil.

ccoiitrstrio coii.ciipiiceiiie i^piritii rcliiclclur. Non ita- Aio. Originale peccatim pro).!cre:i signiliiaiiiis

qiie diciinti';, QnoU aijiint parentes, liuibolicum al qiiam naluralo dieinuis, ut iioii divini opcris, sed liii-

liialo qiiippe bene i;ii usque adeo diabolienm noii cst, niaiirc originis inU-lligatur»; inaxime projiter illiiil

Kl ipso qi;(iq:ie diabolo bciie ittaiur Deiii!. llliid .lutcm si.;;ni!ieanduiii,qiiod per iintiin linmineui iiilravil i.i

nos dicore non ncgainiis. Qiicid iiiiscunlur fiUi, l)ei iiiiiii.liim ; qiiod iioii iniciil dispttlaiione iMagiana,
ofus cil ; sed ici iuiit : iinn l)i i tipcrc, qiio cieaiitiir, sfd rcgcncratioite C.lirisii:\iia. Qiiaie aiitcni vos (ii-

nl na.seaiiliir; sed peeeali orii;iite, (]uj oblig.intur, si eaiis renasci onmes parvidos dcbcrc Bapti-iiiale, s lij

iion reiiaseaiitiir.
'
Mss., nritidil.
' niiiis iiic vor.siis, l'.|i;!otn.iiif aiit |
liircs infra [aiiin

' UiiUi, liWi Ituih. Ncij.iiil.' pariiciih (arcl Ms rort. atiic liiijiis ro-rfiibiniiii fi.icni rcs!:i.u!iiiiis ci. niaanicrip.ij.
iiZS OPERIS IMITRFECTI CU.NT» A JLLI.\.M.M, S. ALi^tbTM ii',,}

ppsic no-
qu:iin priiiiilsorat D.us; l.oiuis lllii vidcaliir 'jl diu-
iiovimiis; iiide quippe csiis li.rrciici : .'ic

bulus, quia pcr illuin saiiguls Clirisli, qun rcdi-


viiia conlra anliqiiitaloni call.olic.T Ectlcsij: dispu-
iiierciiiur, clTiisus csi, queiu Dciis proiniscrai. Aul
l.ilis, dicenlcs iion crui p.trvulns dc (><ilc>lalc lcne-
ritoro, ciiain pcr alliiuod uialuiu rcddi possc alii|uod
braruni gralia Redciiiploi i? ; tuiii C:illii'lic:i in cis
boiiiiin.
cxsufflct el ciorcizoi, miqiie poicsiaicm dialioli, nc-
XI. JtL. Illis ergo prxlcrniissis pliysicus islc no
qiic ciiiiii iin.iginciii Dei. Quid cst crgo niiod dicis, llt

reiiascaiitiir
viis f.ilsum essc proiiuntial, quod nos diximus : Sicui
fliii iinifHiilur lililiT, noii liimeii tioxie ,

lunc limus qiii assumiitus Cit, muleiia, non aucltr lio-


pretioie, noii tamcii culuinuiose ; iioc ipsuiii eoruiii
iiiiiiis [iiil r iia nitiic vis ill.i voluplalit, confcclrii coiu-
|>rcliuin, qiio fil iit prcliosc rciiascanliir attciidiS?
niirlrinjite scniiniiiii, iion eipLt dnhiw operalionis vi-
Quid esl ciiini, nisi saii;!iiis Agnl iiiimaculali? qui
cein ; scd de Ihesaiiris iiulura: offirt Deu, uiide ilie lia-
• iir' sil cffiisus, claniil ipsc Agiius. Aniioii ipsc aii,
iiiincin digiietur operuri. Qiia- lauicn rccte a inc prolai.i
llic ctt samjuit iiiius, ifui pro mittiii' cffuiideiar iii rt-
li'sl;itur, sed txcoplo co quod ilixi, scinina \i volii-
viiiiiunciH pcccnlnrum (Maltli. xxvi, 28^? Tn vcio iii.l-
plalis coiifici pliiloso|iliali)ripic lioc inoilo Volu-
i;iius iiiiraliil arliis^ cl dlcis iiliiMi saiignliicin cliam ; :

plas, iiiqiiil, illa coticupisieulia; cnrimiis non conpcii


|irn parviilis fiiiidi. cl negns cis p;:r illuin pcccaiu
semiiia, scd cit (lucr jitm sunl iu corpuribus a tcro Dci-
idl.i diiiiitii ; iUc.s, la>nii<los, cl nogas aiiluoiidus; di-
condila', nou fiuitt vohiptate, tcd riciiantur et emii-
ns iiiiio\aiidos, ct ncgas a voliistaie niiiinlandos;
prr Salvauin
tiinliir cum voUtplate (De Kupliii el Cuiicup'.scciilia.
«iicis III adnpt.iinlos, cl iicgas cssc ^al-
rt(i.5,/i. 20). IIoc s.iiio :ippar.'t ciiiii, iii.ii fmi.lo,scl
vaiido;. Scd iios' cis vidclicci caltiniiiianiur, qiiia
d.'fi".lii liiiolligonli.e pioiiili.sse. Vliil qiiippc cgn v.i-
«liciiiius cos nioriuns csse in dclicils ci pr.rpulio car-

su:r;;cl idoo
liipl:ili.<, ips.",iii \ii'!lis corporis raliniiciii pr<inuiilia\i.
iiis iii iiioilo Cliiisii liaptiziri, ul iiiu-
cui iicccssc haliui \irililalis iKinien imponerc. Ips.i
iiaiilur pcccato, iiui iiioruii fiioraiil iii poccalo : el lu
ert;o (.|ui:i lii\iiniis j:iiii Imc verbuiii vlnliuis,
ciis dtrondis, qiii nc:;ando illos nioituos, iil agis, iie
) iii eo-
iiil:illiiMi 01 \isocriiiii ciiiiipagi! ao sanilati: coiisistrn^.
ali cls liirns miltalur, <|iii iiiorlls polosi.ilcin lialjct;
q».i:ct appclcnli.e ct effi<ionli;c viics iiiinislral, \is
.ic sic dc ninrtc Cliristi iiiilluiii lioiiclioium coiisc-
a niu voliipialis ei ronciipisceiiti.c iioiiiinaia c>l. Iilio
qu.Tiiliir, i|ui uiiw: pro onmibus niortuus est. Qiiod cum
ciiiin iion voliipiaieni siiiipliciler, scd vini volnpiaiis
(llxi^sot Api>sl<iliis, ir.iiv coiiilusit atiue ail , kryo
appcllaio iualiii, iit iiiii\orsiiin i!liiiii ardorcni, qiii ct
omnis inurlui «uii/. el pro vinuibui niorluus cst (II Cor.
••iiilo opiis, ot in oporc soiililiir, (i^lcnilcroiii. iNo.p.f
y, 14, \'6j. Uiidc qui ila dofonilit paiviilos, ul negel
cni:ii dobillt.iii goiiiialibiis incnibris, id esl spadou s,
inorliiiis; noii cis a niortc doriKJil, scd iii niorlcm
soi iiiKlaiii proiiiit. ijiis liciielicio,
sciiicii li.ibciil ; cnm ccrle qiiibiisdain ravillls nio-
(|iii)S al) qui noiiiiisi
vc.iiilur igNis' cxstincti al vcro qnoiiiaiii
pio iiiorliiis iiinrliiiis piMdic;itiir, cxiludlt.
:
\iiiiii(;

parliiiiii, q.iariiiii in nlslcrio


X. Ji;i.. 1'osi li:rc, onincin illum coiitextum dc
Oiiilii iiinlur do iiitcriiis
liiniKiiili.is sciiiiiia, spociali del.ililalc caru.-ninl, gc-
Aliiali iiii et Sara ,
qiii ciiinrliiis jain corporiliiis li!iuin
iioi:ili<iiiiiin n<iii liunt polcnics. Sic ci^o
|>ro niuiiere accepciiiiil, i|Uoriiiii cxoiiipluiii qirtniuin iiistitiiii
D<us, ul essot vis in ciirporc, qii:c legMiiuis cxplic:ita
vcriiali suirrageliir, iioii soluiii sip.iciis, scJ ctiain
tcinporibus, si adfiiisscl saiiit;is, .^d foiniidit;iiis \a-
iiieilKicns Icctor imoiligit, sie prrolcriii, nt dioerol
1. 1111:1111 pervonirot. Coiifioliiiuur i(ai|uo iii corpiiii-
roiitra se iion niuUiiin valcre. A qna iiiipudcnlia vcl
Iiiissoiiiiiia. inaliirx pulioHalis ailjiitu. Iiide Csl
illa ciiin debiiit icvoc.irc sentoiiti i,(pi:o qu.id
it:i (oiisinicta
iinpubcics stiniulat quidcin pracoqua V(>liipt:is, soif
esl : lu ut brcvilcr, inqiiin, ilisi.ulatiniiiii liiiju^ summa
siiic :iiinnriiin l.-^^ibus sl.rilis scintlll.il
pir concupiicciiliiim rcilditus acecnsio. Qik»I
cliiuiliilur : si at ijucin
aiitoiii ciiiii \oluplato sciiiiiia iiiisc<-aiiiiir, viriini i|u«id
Ih-Hs pron.iiil, bunn sinc diihii) <piiv nbsolvit Dci ftdem;
:i|la sii \oliiiilas i|ii;o soiisibiis Miporii.iLii, alia visce-
si iiiie coiicnpiscnilia , noxia non potcsl csse proge-
ruin iiiiorKir cl <-llocliii pnqiior, apiid niediconim au-
iiilo ; <;ii(c uec cum CDUcipcrelur, iicc cuin parcretnr,
clorcs l.ilissinic dispulatiir; uiidc illc cliam Manliia-
iiilcrfiiil.
iMis ptieta
iiaturilium guarinr qiiani pliiMsOiiliasl. r
Aci;. Sinc cnnciipiscciilia eariiis AIiimIic liliiiin
rtEiioririi, nwicio sliiii.il ariiioiil;i toiiiiari,
iii iilii eoii-
Koiiiiii.iliiiii fiii-^se, quis dic;il ? Moipic ciiiiii lioc opiis
cubitiis pnuKis \.iliipias nola sollirilai, ct fr(Hidibii>
allliT lioret iii ciirpiire inortis liujiis, dc quo dirit
aiceaiiliir ct fo:.llbiis. Sirpe elinni ciirsu quiiliunl,
Aposlolus, lj'rpiis ij^ii.lcm morluum C'! propUr piccii- r!
tolc fnliganl citm grnviter liinsis areu gcniii
tiiui lltiiin. VIII, 1(1). Iloo aiitciii iiialo liciic usiis ost
;
f,
ugibm,
el U-vcs piilea: flnlibus cffcnnHur. II oc idco, ne lii.ij
Alir:ili:iiii iii c<iiiciiliitii coKJii^ali : qnod nialiiin iioii
liimio usus vbliinsior sil ijcuilali arvo, cl
ciat in roipnic \il(! illius, ipcc in paradiso fuil sulcot obtiiiul
:iiilo
inerles : icd fcciiiilcm quiinidnm secrcla pnliiinlur
pocc:i(iini. Sod si |iri<plorc:i liniia lilii vi.lctur caruis ;
ticptc rapiat silicns rciicrem. inlciiusiiur rcciiiidnl
Cdiicupisccnlia, (pii.i p.r ill >iii rcddita cst prolos, ( rii-
gil.,V,corg. lih.Z, vrrs. 150 137). Vcruin in bis qiio-
«pio, iioii iiioll c.iiisa' iicccssaiiis,
' xiuiiioiiiis, rum. Al vss., CMr. acuincu lininiihS
• !-ic Ms,<. |ii vi/.i.. io/ii%. IKil.l.ssO sullicMl.
Mili, mi. i:liiUii\. Moliiis MjS., nihubili nius : i\m
'

veilKHiiilur Miijiisuihi, iii Iraolaiu iri i.i .im,i, ii. 17. , ilii- lilliaiius iralrril, « quo ip u (i ndiilHir cl iiirpoia.
:">i'. v.!>i. tii Mj,':i., !ril hoii. ' Sk Hks. I.. »1^11., 19 W».
«Ul LlliLli QULNILS. JiH
Auc- Vcilia iiia,qux me pr«leriiiisissc iliris, qiiam vitia tribimiiiiir, (piaiitacuniqucsiiit, limiiaiionim in-

»:iiia SMil, s.ilis siipiiiiis dciiioiislravi : (inoil furCissB pciiiiirmii : iit pcr liaiic rognlam discas ab ojns insli-

Tidil cliani illc qiii cli.irliiluin niisil, cl tibi p.irrcinlii tiilioiio discornorc , qiianivis congcniliim lioniini ,

eadrm pr.vicrmisii. Qimd aulom de vi vi)lii|)i.iiis '


, ( ri.inalo pccc;iiiiiii ; iicc ideo iioses esse, qiiia Dons
qiiam roiircclrifom soininum ossc dixisli , lininii I) boniiins f.icii, (pii pccc.iliiiii i;oii f.n ii; siciil icui iilco

Ijii.Kis^imiis invciil.i iici:isi(iiic loqiiadlcr dispiii.is , iii'g:imla sunl iii;.'ciiiis li uiiiiiiiin c.inj;oiiiia vilia, qiii.i

iiiiii npiis lialico resisleic tilii : lt;cc eniin iion niiillniii Dcus liiiniincs fjcil , a (iijiis aric divina ' vitiosit:is

«>sse caiisic iicrcssaiin, etiam ipse conimeniir.is. l>;o cst (iiiii.is alioiia. Sic aiitom iiovil Dcus bcne opcrari

ipiippc vini volnptalis acccperam tc inlclligi volnis..e, Iiomiiies de siibslantia pcccalo viliata, qncnindiiiodiiin

qiia Vdliipias aliiinid f.ucie posscl , non ijiia ipsa lic- iiovil lieiic (ipoinri do ipsis p':ic:ilis boiiiiiiiini, (pn-
rcl. Sic ciiim soleinus Impii, ul viiii roi cijiisqiiu di- riim siiiil \iii;i viiiiiiiiari;i. Vidoiniis eiiiin qiiaiila biuia

I «a:iiiis, qiia valol nt aliipiid faci.il , niui ipia valct alia opoin us sit de poccalo fralruiii.qiii rralrcm por iiivi-

'
rcs ipi:u ipsam facit. Tii aiiiem, iii niinc liia vcrlia dciiliam vcndidcriint {Cen. xxxvii l) ; cl ali;i niiilla

cv osnisli, vim volnplatis le dixissc asscris, cpia vo- i|iiiliUs saciiv Lilicrac iileiuc suni.

liiplas dlici potosl, iion (|iia eflirit ipsa qii:e polosl :


\ll. JtL. Veriim doiiiiror ubiqiie coiislaiili:im dis-

laii(pi:ii)i si vim diccros cssc ignii;, qil;i ipsc accoiidi- pmaiitis, (pii pi(iniiiili:il scmina a Dcc vcro coinli a

liir iit sit , cum (nniics liomincs viin dicnnl essc igiiis, csic, a qiw cuiulunlur ct corpora , iicct cum roluplute

qiia iirit. vol calcfacil qii:nciimi|ue poliicril. Insolilo emittantiir. Scinina crgo a Deo liori coiililclur, inqni-
igitiir inore loculns es ; scd (piid ad nos? litiuinrpic bus Csse dicil diabiilicum iiialum ; cl iioii oriibescil

didiciiiiiis, nbi do rc conslal, mm corlarc do vcibis. cicilcre a Doo lieri iiinluui, qiiod iiiiiocciiiiliiis impu-
Coiivcnil ciiiiii iiobis non soliini liomincs dc sonii- tctiir.
,

iiibiis, scil ipsn eliain sciiiinn, opcra Dci esso, ipio- Aic. A Deo non fil maliim ,
qnandii fit dc nialii

rumqiie cflicianlui miido ; iie pliysicos vd nicdicos ,


boniim. Maliiin cst ciiini de iiccc:ilo vcniciis originis

vcl cliain podas, nbi nibil op:is est, lcslc.s adliiboa- vitimn , ciiin qiio n:isciliir lioino : lontini rsl opiis
nins ; aiil conloiid.imus ipioniDdo sit loipiondinn, ciiin Dci, non sine ni;ilo; ciijiis mali rcaiiis nou iiindcen.
id proplor qiiod loqiiimur, ambo vcrum cssc seiilia- libiis, iit dicis , scd rcis iiiipiil;i;ur ; iit qiioiiiaiii iia-

inus, id esl, Dei upcra esse seniina omiiinm iiatura- sccndo ir.iclmn cst , rcnasccndo solv;iiiir. Sic ciiiin
rn:ii. Scd falsnm csl quod liiiic con:iris oslenderc ,
fiicriinl nninos niliiinc sc;iiiiiis iii liimbis Adam
idcd niilla esse viiia soniiiinm, qiiia Dcus sumniu qiiaiidu d:iiniiatus csl , et idco sinc illis d.imiialiis iioii

biuiiis csi condilor semiiiiini : qniid iion diceres, si eo est ;


qiiomadmiidnm fucriiiit lsiaclit;c in liiinbis

iiiodo ratioiieni suminiim nosscs % (|uomo(io eani iio- Ab!ali:c, qiiaiido deciiiialtis csl, ct idco sinc illis dc-
vcral qni diccbal, Uoino vanitali simiiis facliis cst cimalus iioii esl (llebr. vii , S-10) Mclius cnim qnaiii
alqiie ut lioc ipsain iiaturam, qiix in ipsani mi)rt;ilila- lii, novcraiit ralioiicm seininis ,
qtii isl;i dixcruiit , et
leiii l.ips:i esl, iiieruisse doecrol, addcb.ii, Dics cjits litlcris inaiidaro ctir;iriiiit
,
quc iii Cliiisli Lctlcsia
iiciil uiiibia fieetertunt (Ps/il. cxLin, i) : ciim sciiet logcreiitur , in qiia • rciiasciinliir ex Adaiii nali , no
boinincm ad Dei siiiiilitudincm latliim, el tamcn dis- rcmanennl in illa slirpe damuali.
coriicrel ab inslitntionc divina dcpravalx liumanx \lll. JuL. Libidii niliilatlincl,iiiipiil,adseiiiiiia,qiiia

originis vilium. Quod iii ipsis quoquc liiis verbis facla cst adiabo;o:liiiicntitemlib;diiii scr\iuiil cnnjii-
quilius nic moinordisii, videre dobiiisti. Dixisti enim, gcs;sen.iiin:iuleiii ct pnrvulos dosoniiiiilius facil Deiis.

Viriim iii liis quoque, noii iintttum causa: neces^ariis ,


Sed iicc roi .iiinl, inqnil, ncc ptiiiiunliir p.irentcs, qiii

iicuiiicn liomiiiis notasse sujfccciil : oblunsum me sci- agiint opiis di.iboli : scelcri aiitein ci suppliciis desti-
licet csse signilicans, quia inlclligcre noii polui locu- iianlur p:irvuli, qnus condidit Dens ; impimitiimquc
liiuicm luain in rebus non mulium caiis;i; necess:iriis, esl qiioil fccil diaboltis, id esl libido ; pcr (|uoJ doce-
iil falcris. Ego aulem rcquiro a le, inide homines ii.i- liir bona,qu:(: iicc siippliciiim mcreiiir : .seJ acciisatiir

scuiitiir oblunsi : iicquc ciiim sic ipse obtuiisus es '


,
d;imiialiirqucqiioJ facit Dctis; pcr qiiod docclur cssc
III pftitiiiere ad naliiram iicge> vol obtunsa ingeiiia ,
scclcstuiii, qiiippe qiiod a siippliclo, ncc aiicturis sui
vel acula : qiiamvis et aeula ipsa, siciit jam in supe- potcst pnilore dcfendi; credaiurqiie Imc diviniins la-
rioriiiiis diximiis , proiitcr lnic corriipiibilo corpiis cere, qiiod iiec cxlrcnia possit suslinorc capiiviias.
(piiid aggraval aniinani {Sup. ix, 15), si prinii boiiii- Ilutio liabcnl exituni, qui inferuiil vcritiili I.clliiiu , ut
iiis iiigonio coinparenair, oblunsa sinl; i|ui nliqiic iiiliil noii impiuni, iion insaiiuni loqiinniiir ; diiui
iinn i:ile corpus accoporai, ul illo ejus aniina grava- coiislcl (|iiia nulla orationc innoccntiiiin slalus ii.i, ni
iciiir. Ae sic ct cgo (lislingiierem in natiira liominis acciisnt Driim siioriim profaiiiiaic, defoiiilitiir.
ipi:ilis nuiic esl, quid distot !:itcr ingciiii viiiiini cl AiG. Nunu|uiil idco falsiiin f;icis i'sse (|uo<! dico
lanli artilicis opiliciuiii ; ciii procnl diibio iion rei te qiii:i d cis iiic diicre qiiod noii dicn? Kgo eiiini noii

dici) :i I scuiina nihil allincrc libidincni , qii.iiida-


' Vign., quoti aulem de voliiptale. mss., qiiod aulem ite
vi wliiplutis. quiilciii Moii n:isciiiiliir siiie libidiiio, qtii iiliqiie ii;i-
* l.oili , si eo moderationem nosses. f :a.sii;^antiir cx iiia-
nii.sciifiis.
' Hic aucloritato iiiaii:isi'i'iiluiu;iires;iliii;ui', ncquiC:Ui! <>iO \:ss. I;i \i^':i-, arcc i'iri:ia.
c ipit: (jbiujisus es. '
Sie .\lo^. .M odiLi, iii uiui.

I
ii;3 OPF.P.I. IMPEUHCTl CONTR \ JULI.\NU.M. S. ALCUSTJNI 11 II

sciiiilur e\ sciniiie : scl dicn nouni npr>rari siiic iilio lerc. BoatusenimPoulus posiqunm lidein resurreclio-

stio vilio, cli.uii tle scminfi \ilialo Ni;c tlico rcos iioii iiis, niiilliplicalioiiis diuimc ' conciliavit * eieniplis ;

csso, cl noii |)iiniri p:McnU-s, qiii aeiiiil optis diaboli : iiiiulit .|uod 'iniv.-i.-niii iiatiiram po.ssil allingcrc, di-

swl dico iioii 005 agcrc «)iiis di.ilioli. qiiaiido nluiiliir oeiis, Ociis <iMl/i;i illi dai cnrpiis proul viill, et uiiicui-

liliidiiiP. noii proptcr liliiiiiiciii, scd propUr propiigi- quc seiiiiiium firoiiriuin corpu» : id cst, oiiini se;;;ini

iiciii. Ila qoiiip.; boiniiii opiis csl liciiC uli liliidinis corpus, qiiod prnpriclaij ejiis reposcit, altribuil. Non
.•oiiiiipili sinil fi coiilrario ina- crgo qii.id do friiniciitis dii luiii csl , dc luiniiiie vo-
ninlo , i|iiod lacuiiil ,

liiiii opii, i-sl, iiiuk- iiii .•cirpi.ris liono, rpMil f;i( mnt liii ' iiilclligi : scd bnc qiiod dicliim cst ', i:iiii'uii|uc

impudiei. Nci: liiipiiiiilaiii .lico ossc iiliiiliiicni ,


qii.c bciiiiniini proprium coipiis a lico aiirlorc confiTii , i;i

ciiiii iiioil.; dcslni. liir, qii.iii.l.i niorial"- lioc iiidiiclur il.:: iriicti.incm vostrain, qnoruni dogiiiate id n.'gilur .

inimori..lilali' I Cur. xv, 5."*). N.in ciiim csl iiisi iu arripui. Ncipiaqiiam igitur, sicut lu piikis, supervacuo
(

c-irpoic niorii^ liiijns, de qiio lilicrari cnpi.li:.! Apo- fi'( i illiiis sciitcnti.c niciilioiicni, tiec ca fr.iiiduIenUT,

slolus (Ituiii. VII, 2i) ; inc cial , aiil iion lalis eral iii iit inciiiiris, suin abusus : iiec tii de liiimanis soiiii-

Corporc vit:c illiiis, qiiam peci':inilo |>crdidil lioiiio, qni nilius l.uininom ;< Doo licri, sicul pcjoras, crodisi

f.cliis cst rccuis (EccU: vii, 5!i) : iicc sir.il aiiipn qiiod noii opiiiaiido, sod lidem tuain iiiiclligcndo con-

.viili^laiilia lilicralis scp:irastiqiie ' noliis liliido iii liriiio.


,

:iliuiii liici;in ' cst mignilura ; s.d sicol inliiniilas iii .\i G. Qiiomodo pnsiicris aposUdicuni teslinioiiiiim,

iiosire saUilis p.ifccuonc iicriuua : qoaiiivis jain qii.) illi; iisiis cs! de s.miiiibus, qii:c scniinanliii in

i;uiic c.sse ilcNinal po^t cnrpnris morlcni. Ncqiie ciiim lerra, quia noii vivilicanlnr nisi morianliir (lioc eiiiin

iii corpoic mni liio adiiiic potcst essc ,


qii;u liisi in de rcsiirrectionc corporuiii , iii qiia vcrsabaliir, dis-

corpoi.; iiii.rii-. n^m poi.-^l csse : s."d qiia- peiiiiira piiiaiio pusiulabai),. <pii tiu illii legii , inu.Uigcnlcr

esl iii corpoiis nioile, iioii .-sl rcsiirrccliii:i rosur- advcrlal, cl qii:c nns in codciiililno (jiiein miticrcfu-

eenie coipoie siiie nio:tt. Qiioinodo cr^o pnniia vel t.rc conaris tibi ad illa rospoiidimiis (Oe /Vii/iiiis et

iinpiiiiiti eiii , qiia; pcrcim.lo noii crii?Erunt aulcni Cuncupiueiiiiiit lib. 2, n. 2S) ; el invenici le, qiiod ad
imi^iiiiili, qc.i i-jiis r.-alii cnngciiilo rcgoncrai.ione ra- rcin perlincat, ncc ibi aliquid dixissc , et liic liibil

riicriiiit, ojiisipio siiigiMiiiliiis ct iirgeiililins nioliliiis dicore. Sic oniin inagno iiisu moliiis osicncleio. (pnid

ad illiiila i;crlicirni!a noii «01111111; ct si qiiid iion pro- hi:iiiiiios Pciis lic. scniiiiiliiis opor tiir, f|iiasi lioc 110-

ptcr piolcni de ipsa.sod proplor i()^.iin ciiiii coiijngil.us gclur a iiobis ; cl adliibcs .\pos olum lestoin, ubi ;ibs

faciiiiit, vciiia suliseqiicnle sanaiitur. Quod vcro Dcus <c nulla ncccssilas caus:n nagiial prob:itionern : et

de oiii;iiic iiiciito el jnslo il:iimi:ila p:irviilos crcat quod esl insuUiiis , vis accipi dc scminibus homi-
hoiiiini cst ipsc qiiod crc.it; i|iii:i lioiiiincs crcal, cl iiiiiii , qiiod illc dixit de sciiiinibus frunicnloruin,

lioiiiiiios cli.iiii iiiali Imnum ali.piid suiit, in i|uanliiiii qiioniam id laiisa pnsocbat ; ct dicis vcrba cjus , rn
lioiiiiiics siiiil : nec coliibotali cis Loiiiiaiem 1 reandi, Cjuud seminai non viiilicaiur ; cl laccs qiiod illc con-

qiios pr.cscivit esse danmaii.los, inio scit originalitor iicciit, 11161 nwriaiur. Taces eliam iltud qiiod adjimgii

janicbscdaiiinatos; undc gr.cliiliiiilinn esl tain iiiiiltos et dicil, /'.'( qnod teiiiiiuis, iio/i coipus qiiod fulurum til

ecruiii a dcliila pa:na pcr iicilcl.il.uii giailaiii lib.-rari. seininiis , »eU iiiiduin (jrnnuin, firc Irilici, nut iiticujus

Si aiilem crudclc esse arbilrainiiii, damiiari pnrviilcs, cicterOTum : ubi salis apcril u;ido dlcal. Qciibii', laci-

(|iio>. 01 igii.alc pcccaliim trabere iinn piuatis ; criidclo lis ,


qunl scijiiiiur ii.geris, Dcut aulcm illi dal corput

vobis vidcatiir, noii rapi ex liac viia parvulos, seciin- liiionutdo voliicrii, el uuicuiiiite seminum propriuni cor-

diiiii Yos iiiilliiin lriboiiU'S omiiiiio poocatuiii ,


qii-is pui (I Cor. \v, .'b-S.-:) : cl iion vis liie intclligi (pio-

Deiis iiliqcic novit iii niiillis iiiai'niMpic pcccalis siiic rciiii sciiiiiium , id est, fcrc lii!ui,aut aliciijns c.<c-

nlla in mcliiis miilalioiic nioriturns : nam seciiiiduin leroruni, c >riini scilicel, qii;e cuiii seiiiiii:iiiliir, noii

ralinciiialioiics Iniinanns , rriideliiis videtiir iion libc- vivilicnnlnr iiisi iiioriaiiliir. E( qiucris hoe dicliiiii

rare ciiin possil, iinllis iiiqiiinaliiiii parvis in.igiii.si|uc cliaiii iid sciniiia huiiian:< traiisfcric : dc quibus
peccalis ,
qiiam damnare |ir.igonicin pcccaUiris. 1'orro ijiiainvis voiacncr ilici possit , ijiioil illis Dcus dct
cuin illud jii! Iiiin cssc ,
qiia poloslis voce , clainctib corpiis quomudo voliicril, ol iin'ciiii|ue coruiii pro-
lioc cssc injiistiim, qua frnnle eonleiiditis? prium curpus ; non tiiiiicii dici pntest , qiiod scinen
XIV. JiL. I'ost lixc ilbid ciinaliir inccssore, qiiod linminis, qiiaiido groinio fcniiiiiC inrundiuir, non vi-
nos aposloli Paiili tostinionio cuinprnbaviniiis, qiiia viiicaliir iiisi moriauir. Sed plaiic de cor|ioro liomi-
liciis liiiiiiii.eiii de sciiiinibiis op r.tiir. Argiiinonla- nis diri polcst ; noo ciiiiii rcsiirgel nisi iiiori;iUir ,

liiiqiic nic fccissc fraiidciii, qiii hiiic loco illa dicl.i proplcrqiiod loluni iUud dc scmiiiibus frunicnloruiii
vnluciiiii coaplare, qmcdc frumenlis prulal.1 cousui- dixii Apnslolus. Noii iiaqiic ininieiilo niilii visum esi,

li:i! ; (|u:isi cgo aiil ilii .AposUili Sonloiitiain , iil liic idoo 10 iii boc tcstinioniu ca vcrba tacuisso, | er qii:c

x-ii.iial, dividiicin feocrim , aul iir.ipicr aliii.l lcni- aiparcrcl do qiiibiis fciiiiiiibns loqiioiclur, qiiem tc-
iiMi.ii rocoribiUiN siin i|iiam ul ijiis riiioin iiioiisir;i- sloiii ailiiibiiisii , 110 iiiciitc vigili lcclur udiiiuiiorcUir
iciii ' forin:iUiroin s.niinuiii oiiiiiiuiii liciiiii crodi opor- (ni l.iiiieii buc pr:evidorcpolui;>ti), il:i iii paradiso po-

' Codov r.irl., rci>nra(hqiii'


' 1'jxlcx 1'oriarum, diuturna;.
' Mi.l vri(., 1« hiu/h;ii /oi'';iii.
>icM.s.s. ' Idili, cnnliniiaiil.
Forio, liilu iiion\lr,iriiii.
• Mi.ri ,
— 1 1 l.'m''iit. r.iitic,
' <IC \'SS. 1,1 Vijill , l'Cl/l'j/.
P*r- itW, /:/U' DiOnUriuem. M. • UaJjx Ioi '.
,
'juit.l iutidicliim cU.
m-j i.im.u oLims. 12l(>

Iliissc seiniiiiul lioiniiic.' iii nrvi> j,(;iiil.uil)iis fr:ili;i".- liir.i , i)iiiim r;irl,i (0'is,ii('iiiir? Qn.isi ()ti:>'r;i|ijr (jiii.l

rmn pev lliciiiln.l gri.ll;ili:i iiiiiM-iiliMiim , Siciil li 11- |i;ili!oiii, c[ iimi (|iiiil iiisliliiciil l)i'ii;. Si lil)(.H oa li-

iTieiil.'! iii lorris .ngi iciil.ii uiii iii:;iilliiis s(;iniii;iiiliir ; nl l)i(liiii! (i|iiii.'iiiili i|ii (' siiiil f:iol:i ri'|ii('lioii(loco, iil (!i-

sir. n\ lioiiiiiicm scroiidimi slimnliK iiulius llhidinis cailills, (|iii;i fioii ;ililiT liDliioniiil , iilou ipi:!' MMit
ii)cit;ii-<'l , i{iiem;)iliiiOiliiiii nd 1101111110111 |>;irii'iiiliim il:Sliliil;i iiiiii rcililuiil Ii;iIiii:o lioii:o losliiiKiniiiiil ;

milliis (lolor iir:'or.'l. Qiiiliiis liitc Iraiiiiiiillilas di-iili- (iroiiiiiilioinMS (iiii;i |iolii;i Di'(is liii ijiilos liooco iii(>r-

ccl, r(i,^o, i|ni(l ois in o;irii(>. iiisi (iiiod |)ii(lol pl:icol? l.ib.s , idoo iinii iiiiio., , d i|iii indiliiis iiisi--ioroiit

Nec siiio coiioii|ii^(ciili:i c:iriialis piidirol. si lioo so- iiuilo siiiil fai li ; (ioii ciiim (apiliili ;il) iilr.ii|iio ))ail(;

liiiu c;iriioiii liliorot, i|i'od nioiis jiiliorct , cl (inaiido iioliiciiiiU • (|iia: funiia in (|iiiliiisdam solclapjiarore
l.bcroi ', ot odaiiliim jiiliorol. Nniic crgo qMoniamla- \oriiii(iiii.-;, qiioriim alviini voilov amliilariiuii 11:11113

t'.S iioii csl, ciir ci coiilra iios siinVagaiiiini . ol imii inoliiilil , iil ali iitro(|iic iniiiiiiMilos o\ liiiincro, (iiicm
e.Tiii poiiiis iiobisoiiiii r;iloiiiiiii iiiit dc jiccoalo iia- halioro i!il''ili^;iiiliir in inodio. ,'\dniitlaiiltir j.;!.! Iiidi-

laiii, aiil poicio csso vilialiiiii? Iiri;! , ct (inis cril dclirmdi liiiis? Poliiit orgo facorii

XV. Jl'!.. J;>iii voiii i|iiis risiim lcno.it priulciitiiim , lions , iit (l(i terra ciiin noriluis Iioiniiics gormiiiarcni
cuiM ad liioc ([ii:o sidididisti o\(Miip!a porvoiioril ? .\i3 qiiaiilnni ad virliitoiii , poliiisse non alniuo; sod 110-

cniiii : Oe ipsis vfib!s Ai^o-ilnli rrfiitfiirlur , iiai rili- iiiit iiisi ul d(! scxilms nascoroniiir. Nniic oij^o qii;(;-

volniilnlis inulciis 110-


givice voliiiiliius, scit iibiiliiwsic ritur ()iiid focirit , tioii qiiid poliioril. Iii quo loco li!-

miwilor, tt iiiiimdei:s iiKCiih.iilur. he ipsis ijni^ipe sc- liiis 1 rosponsio csl, ul (licatiir, M.iliiin cst qiiod cst ,

iirtiiidiis ,
qiix tii tigiiii atjricolw sciiiiinml ,
nnicst isle qnia poluit Doiis .iliter fiic.ere ; lioc osl ciiiiii laiulare
rcdiirijiii.C.ur cniin twii cieilmmis, Dcum puliiisse III pii- Doiim in \iliipcr;ili(Minm siii , oi iii iiiaciilnii coiisi-

r.iiliso conciilcrc Iwmiiii bciil'1 ile siiu r.einiiic, ijtioil coii- lii ojiis omiii|iotoiiti:iiii pra:d.caie. Noii soluin iiiilla

c istiiii viilemus ttgricutis ilc Iriiici sciiiiiic ; ul eo modo |;iii.|;ilio, vcium oiiatn iiigciis conliimclia esl, dartj
i.uJ screretur, siciil Iwc scrilur, siiie ullii puilciulti li- viribiis qiiod sapionii.i; doiraveris, cl dicere ailfiiisse
liiiine {De Xupiiis, lii'. 2, 11. 2!))? Qiiain veiiusie Dco foriiindinein, scJ dernisse coiis liiini. I'oriiiij;it

|)iidoiis iioiiiinalor et inipudons pra(lio;ilor dat oiiiiii- (iiiiiiiiio ad 'iiegaiiuiicm |!Olcii!i:e, roprolicnsio coiisu-
110 iiicoiiiiiositos iiioms. ot cirotdatoi iiiii rarmiii 1 dioit.
potcst,
leiitiic : iinii onini.i si oidlii;iro beiie noii po-
Sod illiid ;iiiud nisi Lclissiinc logi iioil ))olost qiio- Imo
:
tcst. si sapicnliu;* subliinitalodolicitur, niliil dc
iiiam si non pef cas,s(;t Adam, sic potiiil iniilier, siciit revcrcnlia divinilaiis rolonlat : ijihkI (]iii;i snsiiicari
sogcs, ad fooiindilatcm parari : forlc iit pcr oinncs |)iol'aMissi;iiiini osl, rcciirrit illiid, qno Iradiix vcslra
.itliciilos ac per niiinilas cor|)orum fislnlas, (|nas iiic-
jngiilatiir. Doiis (|iii focit oinni:i liona vaido , niliil it.i

dici Ttipouj vocaiil, sp;c:x; eruniporciil lilioriim alqiie


; iiistituit, nl in illo gciicrc quod raolaiii csl, fiori po-
ila omiiilius l.cia ' («nibiis, parliis pro pediculis* • iiisse aiit a|iliiis , aiil lationabilius, appiobclur. Sa-
cxsmlarcl. Sod si aliqni et pcr ociilos eruiiipercnl pioiilia i|iiip])C el omnijioloiiiia ex ncqiio pr;x'diiiis
.liiferroiiiur luiiiina paricnli , ct si piipiil:iriiiii gloliu- noii iiislitiiorot, qiiod lioiiiiiiicidus possct jiirc rc p;'o-
liscxaiiiiia saleat;i prodircnt, improcarctur sino dti-
lioiidore. Qti;rciiiiiijiio crgo in oinniluis nmniiio cie.i-
liio Ciccilas orbilatcm. Nec difficulter sanc, non parta, tnris ii;iUir;iIia dociMitiir ila siimnic facia siiiit,
, iit

scd sudala sobolcs iiccaretiir atqiie liabcretur gons,


, a(j',.ci;,ia in liis cmcnd.ilio, stulta ol profana doceatnr.
iit apiiJ bibulas Myrniidenum, ita apiul Manitli;ci
Ut crgo ririna oqiii , fornia bovis liaiieiit (|iii(loiii iii

dogm.ita , vol pcdiciilaria, vol piibiicaria. Sod li;ce


niiitna collatiinic dislaiili;iiii, in siiis lanioii goneiibiis
csset fotiira niidieris : viraiitom qnid possot ollioi 10? aptanio\ oniiii p;irte concineiitiam iia soriit;i' snnl
.\dinovcicl niiiiiruin noii iiicinbia, soJ forramonla ,
ut iioc di biieril, iicc potnerit ' atit cqiius aiit bos, sc-
ci gciiitaliiini vacnus iiiipriiiieiel vomeies ac ligo-
ciis qiiaiii forinatus vidctur iiistilui (i)iia regtila li-
,

iies. Gralcs crgo ct amplissim;c primoruni boniiiitim c l oinnia natantia, repciilia, gradieiitia, voliiantia ,

qiio liin bcal.e nalnr.TC toriiicnla *


ileliciilur errori , poslronio aMlicrea coelcstiaqiu^ percurrcre , iiulliui
vitaia siini. iMitiiis pailus agit cuiii reiiiinis, ot ma- mclius quani
foriiia qiiippe ,
illi cui parabalur gciicri,
riius, quam si anl aratra scntireiii , aui iiiiporliina convincilur)
iiistitui potiiisse : ila ol liomo ()iieiii sii-

totum ciirpiis feciindilate silvescereiit. Iinpkanlur


lior pra jani gradioniium geiicralitas iiidicavit, sic Cst pcr
M.inioliieoriim facios ignomiiiia " , et qu.-erani nomen univcrsa foriiialiis ul niclius a millo
, iliigi iiossct :

iuiim, Doiiiiuc. portonla criniinantiiim iiinoccntes


qui acccpil prudcnlcr in corpore ci loros decoris , ct
ei Dciun, suiriagia argnmcniorum cl toiblinioiiionmi I
)C0S pudoris, ut in se ipso ct vcrccuitdi.im clcoiifi-
Cur iii(|uil. iion credamus qiiia poliiit aliicr lieri na-
,
dgn^j,,,, jisccrei ; nc ot deformis vidcrciur , sl essot
porciinota velatus; cl doscs roddcrcliir ac not;lige:is,
' Vona jiibcret.
,

In Au^iislini respoiisioiie si scmp.;r essot por cuiicta vulgalus. Ac per l.oc fe-
' veloros codices liio et in'"^»
Liiiisfauior lialioiil, li!a. Scd apliuscdili, (rt'^/, id osi, ler- cundilas bimiana, noii alia qiiam qiuo Iribol, iitrius-
lilis. \ideuu alludorc;idillud\irgttii,Ceorg.lib. l.vcrs. I:
< niiiU laciai lu-tas so^olos. » que sexiisdebuit niemhra siiscipeie, nonaliain ratio-
' luanliipiis oiiiJiciluis, peducuHs. n isiulo ])nsl, pcdit-
pedwulaiia.
• f^diti , ii«o noii sapienliiT. casliyaiiiiii' ox iiiaiuison-
Ctilmiii : luii,
' Mo Mss. Iii \ign., (crmer.tit. |tiS.
' (:oi'.c\ 1'ort., roiioliio vovbo : liiiplcanlnr. iinpleimUir •.iicinrilate inanusijriiitorum adilidiii.us, ncc p^ifc.e-

KmkUa-ortan faciesiqtiornvM. lit.


1117 OI'Er.IS IMPERFECTI CONTRA JUl.l.lhMJM, S. AlCLSTJNl 1 : ;;l

lirrn visccriini, no:i r.lios srnsiis, non alinm volnpUi- niin urlianiialc,soil liugacitatc diccro, i quoil virp'-

wm. AilMinncainus i;;il'ir M.uiiclt.cos, iil (losiiinnl rc- i:i|j|iiiiu vaoiius voiiicros cl lijjones fctand:c coiiji.;;i

proliciidcrc divinx Tacta sapicnli.x , ut oiiinionuni linpriinrrol.t Nuinquid dc numero qu:oslio csl. ligii ^

qn.irnin corrg;Mit pr.ivil.ilcni :qiiia ncc ad qn.-cslio- raquo mciiibrnruin ;


quc ad goncrnnduin rroala pi-s-

iicm .THiiii l '


. si .ililcr lioinincs qunm iinivcrsilas scnt in loois suis sah a ot inlogio, ncc imligiro inri-

tcstiscsl, giMicnitnri fnisbC ilii.iiiliir; ncc mclins cos taincnlo lilii.liiiis.ol s^rvire inipoiio voluptiliV? CJii:C

ficri poliiissc i|ii.-iin faiti sunt , ut ralio, ila ct Scri- iilco a iiii; ooMinioiniirala coniniciiiorarc iioliil-li, iii:u

plnra lislalur, qii:r tl.iin:it Duum non snliim linna ,


voiba moa ponoros, iic silonlinm libi iinponcrcs, cl|
sril cli:ini xalilo bniia fccissc oninia ( CVn. i, 51 ;
ad illa qu:o dc liliis por loliiin onrpiis lanipiani podi-

r.ecli. vxiix , 21). :\c pcr lifc ui (>cr loium opiis, cnlis or pciililiiis, ci do ron;iinoiilis ngrioid.iiiiiii

qiioqiie Manicli:ioiiiiii ilft^nia collaiisiiin csl. In ad iiiipr ipiriiiilas foiniiins adliibcinlis, quo libi fosli-
liic

fiiiiir.i anloiii iciiipore gloriosiora corpora, iicc opis M->iiii;i dioaoiialo soiiarc vidcbanlnr, cnm vanlt.:ta
rgciilia , forc licaloriim falcninr. Scd cl lioc ipsuin iiii-pti^siina diccrontur, os apcrirc nun possrs. lindo

opiinic iiisliuiliiin csl a llio jiislissimo nc s:ipioiiIis- nocillud niouiii, qnod in codoin luco, qnciii volnl rc-
prcmii iicMlii|uai'i nnliira pcricrlo- d:ir^iiciidiini siiscopor:is dc parliiriouliiini dnloribiis
sinio, iil sl:iliim ,

n;t';scd c-.sil piimiis ^iiilus , iii qiio roiisisicrct posui, piii;i>li csso t.iiigonduin. Si ciiiin foiniioc siin*

cl di; qno pio jnrc arliilrii li- pniHiriliiinih cruci.ilibiis parcicnt, puio qiiod lion ci»
liigoniiilas n:itiiralis, ,

licri, vol ad paciiariiin liiia doscciidcrcl , vol ad glo- incuibra ' (jcnilalia, scd lormcnli puinalia dcriiisscnt.
ri.iriiin c:iciiiiioii pcr eas vias, quas Dciis inslitiiit, iii- rorioSoii|iliira divioa (i|HoiI oinncs qiii legiint s<-iiinl)

tcrolnr. dc pcoc:ilo Ev.e lioc tnniioiili goiius iii fciiiiiioiini ge-


iiiis transisse lcslatiir {Cen.
Alc. Prorsus, Jnliaiic, non pulasli cl nica ct Iiia iii , IG). Ilnc lu iii iiiois

liomincs ossc lccluros; scd cis tanliimmoilu scripsisli, vcrbis pr.olorirc qiiun pcrliailare nialuisti, ne diic-

qiii nicis igiioratis sivc ncglcclis , nec iilris(|uc dili- rolur libi, ila salvis atque iulogris nlriusqiic scuis
poiiicr iiispcoiis, liia sola lcgcrc ac nossc cnrarcni gcnimlibiis iii illa rclifi:alc pnr.nlisi poliiis-e siiic pii-

1100 (lixissc iiic crcilcrent, nisi qi:od a le commcnio- dcmla libidiiio ooiiciiiiibon; ' Ciiiijiigcs, sioiit pntiic-

raiiirn, tanqiiani dc nicis, iu luis liilcris invcnircnt. ruiit s:il\is air|uc inicgris friniiicis gcnitalilins p:irere

Iliiic cniin facliiin essc vidoo, nl qnia cgodivcrnm, siiic gcnicndo ' dolorc muiicrcs. Scd vos nnn sidum
I Ciir oniin noii oiod:iiiiiis liciini poluissc in parailiso criiciatiis ol ^'oiniliis parioiiliiiin, voriiiii oli:iin l.il oros
coiicoilorc liuiiiiiii l)o;:to do suo sciiiiiic, qiioil ciincos- alios a'riiiiiii:isqiic ninrl.ilium. iion a toiiiporo arbilrii

min vidi:niu> agiicolis ilc li iiici scmiiic , ul eo niodo libeii coriini , scd a dic evitns dc vonlre inatiis co-
illiid scrcrotiir siiic ulla pudcnda liliidinc? i lu liis ruin, niiiviiUis in loco UiiiUu illiuslicatiliidinis pnncre,

vcrliis iiiois vcliit rcspondcn'5, tiia vaiiiloquia dil;ila- qiiaiii pndomlain siiscrpl.un veslr:iiii ipso ibi salieni

ros, oo iisiinc pn grossus ct diirnsiis, iil iiic sciisissc piidore noii pniioro. El t.iiiicn ipii iiogis in i-(ain

j.ul.iros, « si non pccc:isscl Adani, sic poluisso niii- niorl.ililaloiii |io>l |iocraliiin inuialain fnisso n:iliii-:iin ;
'

liorcin ad foriindiUitom p:iiari , forle ul pcr unincs falcris pnsl nionliiin boii.i; vuliiiit.ilis iii glnriaiii

arliciilos, .ac pcr minutas corpornm flstulas, quas mc- bcal.c iininorlalilalis csse inutnndam. In riijiis glmLi)
dici |.oros vocanl, sjiiox cruiii|icrcnl niiiiium , ntqiie cacunion parvuli ,
qund iion puleslis iiogare , nicrilis

illa iiiniiilms l:cl:i pnrlibus ,


parliis pro podiridis c\- non su.TR, srd alion.-c vnlunmiis a^rciuliini *
;
quos
sudarci, I ct ciiora qiue coinnicinoraic mc t.-vdct, ic noii viiliis rrcdore mcrilis nial.c volunlaiis alioiia',

auicni non piidnit aggcrarc. Iii qiiilius ctiain dn viro £0(1 liiiiicii ojiis in riijiis luiiibis rationc sominis fue-
dixisii, qiiiid i adinovcrct nimirnm non mcnibra, scd ruiil , ad proriiiida iniscriaruiii qiias iioviiiius, fuissu
forranicnln, cl gcnilaliinn vncuus inqirimcrot vomcrcs ilojcc:os.

ct ligoncs. » ll:cc corlc atquc liiijnsniodi (qiix cuin XVI. Jui.. Sod jnin pcrgainus ad roliqiia. Postqiiaiii

liii , nnn quiciimqiic lcciorcs, scd dilccloros logiinl cigo Abrali.t;, qiiod a iiic posiluin fiicrai, viiavil

piu lc , si ullns in cis linni iiius .sciisus cst , crubc- rxonipliiin ; cnnadis csl asscrcrc, Abimelccli qiioipic,

fcnni), iiumquid nica vcrba garrirc tu sincrcnl ,


qua: qiii (>r:inle Aliialiani ', oiini luiilirribus stiis sannliis,

lion ob aliiid pr.olcriisli alquc t:icnisli , nisi ul libi in rrforlnr, iil nd gciirraliiinis oprrani , a qna prr pl:i-

islis l.iliora ilolir:iiidi spali.i pr.vparnros? E^o cniin gain cral sii-peiisiis ,
possot rodirc , iinn ditrnnionc
di\i , scri lioniincin p.-tiiis^c, ad vuliiniaiis iniiuin libidin'S, sed dolo.rc aliquo pnssc inlclligi ninlicriini

mcinbris oliscqiieniibiis goniialihiis : lu nulcm gciii- viilvam fni-.se concliisnm [Dc Snpliis, lik. 2, ». "•0)
nt ircs por miilicris anioulos '
i:ilin nieiiilira t:icui^ti , qonsi a nnbis a>soiorotiir iinpcndio, iit ap; dilus eis
ct niiniilissiiiias fi^liilas filios pcr corporis poros lan- iiaiiii-alis roddiliis vidercliir : cum ego icsllmoniis
qiiain podiculos cxsiidaiilis, ct por oculiiriiiii pupnl.is

c.Tcilatc coiiscqiicnlc parlcntis. Mcmbni, iiiqnnm, gc- ' sio Vss. Iii Vi;;:i., liwm/i;is.
M^iiioriiis, f.iw p idindj IbUiiu conjiiga : onusso,
'
iiilalia taciiisli, quasi nos ea, si Ailain iion porcassol,
conciiinbcu: <|iio<l voi buiii restiluliur ex nuuiubci-i|'tis.
dcfuliira boniiiiibus diccrcmus ; ut pusscs ridioubi, '•
I orlo, (jciii,- mlo. I

* sic Vss. .\i \i_-ii., (i.wnrffmif.


In edilis pro vcrlio . uilimt ;
pprpcram siil:stil>itiiiii ' \u'iiioriuiu:iiillil iinuion, ibra/imii, qiiod aJdiiliinus r>

•lllH(. uiaiiiivni in.


' l-oilc, ;>rii'.t', <,'io(. vi^uioiiur^ cjiis. .tl Mss., cis.
H4J i.ii«:k oii ivrus. ii-io

illis iJ soliim prnliarc riniiiii ( (mii'iiliis , iiii|iciliuiiii vol;itus; ot de.sos rcddcrctur ac negligciis, si seiiipcr

Cdiiruliiluin , iliii siiio liliidiiic csse ikiii |iiiUT;a , pcr cssct pcr riincla vulgiitiis. i Ac (lor lioc, sccundnin
inni I>('i, roilJiUini(|U(; |iit iii(liili;(>iiliaiii Dci, sive lc loni;e niclior pcccaiido f.ictiis cst liiiino ; nisi ciiini

amolilis (ilisCKiilis , sivc liTilaiiniili, solciiiiiilnis le- piCtassct,(pi(Mn Dciis fcccrat ' rcilniii (Kccle. vii, oll),

Slitiilis; taiiieii ilialidliciim unii dd cri, sed cliaiii ji r vivcrct iiiipriidciiter noii dignoscciiilo iii corpore su.i

||.ic ad Dci (ii)cr.im peitineiilciii ,


qiii inler lorpoiis locus dccoris et iocos pudoris, ct iinpiidoiiicr niill;i

iiisiiuiiiciila iiiodiocria, scd inuoxia, iioii spccic, non vcI;in(lo, et negligoiilcr cuiicia vulg:indo : ncqiic ciiim

iiiodo, vcruiii solo pctcarei excessii. vit;irct lixc viti.T, nisi ci, qiiia |icrcavcr;it, sna fiiissel

Arr.. Qiiis ikui iiilclliijal, si Dco iiulignanlc accidil nudilas niiiiti;ila.

nrniiiid ('111 pori feiiiinanun, uiide iiiipcdirclur concii- XVil. JuL. De qiio qiioniam satis actiim csi . ad
bilus , cl pcr lioc proles, qu.i; ulique noii posscl, iiij.i illa propcremus, qiijc supcr iialiirali ni;ilo Maiiicli;r.iis

a conciiiiiliciitibus coiici|)i , eo rcimilo inipediincnlo, oliin aciite, scd, iit prnbabo, pcrplcxilate qii;rslioiiiiiii

lidciii coiiciiliiluin rcddituin ,


qiialis csl iii corporo (lcccptus objt>cil. Itrcvitcr laiiicii prius quid AiiiJii-
,

lii.irlis liujiis, id esl, cum liliidinc? Iii lalcin qiiippo siiiius coiura Aposloli tcsrmioiiiuiii rctulcrlt, vciiiilc-

SliUuKi rcv(ic;wilur corpnia, ciim saiianliir, qualcni inus. Ego ergo cum notaiii istaiii operaiii sc\uiim a

jaiii sorlila csl post pijccaluni iialura niortaliiiin, qu;c Dco auctorc corporiim in^titiitam , cliaiii bc;iti i'aiili

illiis coinpollil in nioi tciu. Scd iii corporc \il;c illius, testiiiioiiio apcrtissimc dixisscin probari, qiii iinccliis

ulii lioiiin , nisi pcccasset, non er.it iiioritiiriis , alins iii fl;igitia coriini, qiios iii virilis (piiwpic scxiis cimcii-
procul diibio slatus fuil : uiidc aul nulla ihi, aul lalis, bituin prccipiiaral insanis , ait , Hcliiio nulurnli nsu

(pialis niinc csl, Idiido iioii fiiil, qua caro conlra spi- [eminte, aceensi siint in d':sidcrin sna {lioin. l, 27);

rii;iiii coiiciipisccret ; ui ei nccesse essel aui subju- ilituli Apostolo lcste, :ipproli;ui iisiiui fciiiin;c n:ilu-

gari , aut rclurlari ;


qiiornm alterum lionesiali , alte- ralitcr instiUitum. Ad boccrgo islc rcscrilK-iis : « iNoii

riMii paci beaiitudinis illiiis convcnire non posset. dixit,> iii(|iiii, « Aposiolus coiijugalcm usiim, scd

N.ili crgo diias istas viias hairctica pcrversilalc con- naluralcm, cum volciis iiitclligi qui lit iiicmbris ad

fmidcre alitcr in corpore corrupiibili, quod aggravat


:
lioc crcatis, ut per ca possii ad gcncrandiiui scxns

aniinam {Sap. i\, Iti), vi»itur '; aliler in paradiso, ulerquc inisccri : ac pcr lioc, cuni cisdcin iiiciiibris

si pcrinansisscl bominis rcctitudo , in qua crealus cliam nierclrici (|ui.s(|uo iiiiscclur, naluralis cst iisiis,

(ucral, vivcrelur. Esscl crgo et ibi propler jjeneia- nec lamcn taudabilis, scd ciilpabilis. Noii cigo isin

lioncui concubilus coiijugum ; sed aui mcmbris geiii- nominc , id cst , nsu nalurati , conjugalis cst Iaiid:il;i

lalibus siiie ulia libidinp servienlibus menli , aut commixtio ; scd imnniiKliora ct scclcratiora flagih.i

ipsius, siullacssct, libidinis molibus nunquam re- denoLita sunt, qii-.un si illicito fcininis, scd t;iiiicii

pugnanlibiis volunuiii : qiia: si lalis esscl, pudenda naturalitcr utcrcniur > {De Nuptiis ei Concnpisc. Iii>.

iion esscl; nec corporis membra ,


qu;B suo vcl solli- 2, fi. 55). Id csl, bic iisus fcminx qiioin proiiiiiiii;H.i

cilarcl impclu, vel moveret ,


pudenda proprie vocari Aposloliis naturalem , noii iiitclligitur coiijiigalis, nt

facerel, velarique compelleret ;


quod post peccatum boiius licitusquc doceatur : scdidco, inqiiit, dictiiscsi

factum esse, nec nisi peccati pcena lieri potuissc, Dci naiuralis ,
qiiia divcrsitalcm scxus ad lioc indicai insti-

verba testantur. Quis, inqiiit, mmiitivii libi, quia nndus tutam.utclcomniixlui pararciiirct pariui. Qucls inoli-

es , nisi ex ligno quod jiitcceperam tibi lunlum ne ix co tionibus cuiii juvarctiir niliil, cur taiitiiin iiiiuioraiiis

manducares, exeo inunducusli {Gen. iii, 11) V Non, iii- esl? Profccio ob lioc soliiiii, iit lii qiii euiii scquiiiUiir.

quit, libi iiunliata essct iiudilas tua , nisi essei a le soliilum piitciilquod vidcrinl fuissccoiilactuin : c.cto-

prcvaricata lex mea. Quid est autem nudiias iiuntiala, ruin qii;iiii niliil dixcrit, lircvis dispiilatio pabini h-
cui prociil dubio ignota iion eral, nisi co iikjIu siiiuu- cict. Nciiipo Apostolus fcniitiai usiim ait ii;itui'aliUT

lamc, ut inusiialo aspcctu se iirgerct adveiti ,


pudo- insiitiitiini, ncc commcndavit nlicrain coniinixiioiiciii

rcmquc inciilercl? Quoiiiain [icccato ractuni erat, iil primilus ordinalaiii; scd dc co iisii dispiilaiis, iii qini

liominis pars inferior conlra superiorem , lioc esi libidiiieni cuiictis novcrat vignisso tcmporibus, naiu-
caro conira spiritum concupiscerel. Sed tii conira ralcm illaiii vocavil.

omnia claudis ocutos, ct Deo manifcstanle quod non Atx. Usus feiniiKC naluralis est, c:iin ejus iiiascii-

confiinderctur homo de siia iiuditale , nisi pcccassct lus illo mcmbruiuitiir, qiio iiatura cjiisdcni geiiciis

ita fuisse asseris insiitiitiim , ui etiamsi non pcccas- aniniaiKiiim propag.-uur : proptcr ipiod ctiam ipsiiiii

sei, pudeiet eiini nudiiatis su.t>. Deus ciiiin dicit : niciiibriim naliira proprio dici solet : uiido Ci(cio
Qiiis p.uiitiavil libi nudilaleiii liiam, nisi quia pcc- ait, iiiiilicrcm vidissc se iii so is prcsignatam li;i-

casli? El iii dicis (ut ipsa verba tua ponam, qiiae bcre iialiirani (
l)e Divinatione, lib. 1). Usus itaipiu

paiilo aiite loculiis cs) : < Sic esi lioino por uiiivcrsa !i;ituralis cl licituscst, sicut iii coiijugio ; ct illiciliis,

fonnaUis, ut nidius a nullo finsi possel : qui acccpit siciil iii adiillorio : cuiitra iiatiirani vcro seinpcr ilti-

priidenter in corpore et locos decoris cl locos piido- citus, ct prociil diibio nagitiusioratquc lurpior; (|iiciii

ris, ut iii sc ipso el verecuiidiain el conrideiuiain di- sanctiis Apostolus ct in lcininiscl in inasculis argiic-

sccrel; ne ct deformis vidcretur, si csset per cuncta bat, damnabiliorcs volciis inlclligi, qiMiil si iii ii^u

' IV)sl, quod aggraval nH(.i((]ni,rcstiluimusc.v Mss , livitw. ' sicMss. In vigii., faceret.

Patrol. XLV. (Qmrante-six.J


143! OI'l:P.IS lM['EUFF.Cn CO.NTUA JUI.IA.VUM, S AU(.U^TINl M3i
ii;iliirali, \ul :ululier.imli>, \cl lonraMiiili) pwiiircnl. n sapiiis iiie diccn- non pigcbit ,
qji.imdiu le vcrii

t'su4 iU^|Uc concuiiiljoiiliinii n.Tliiralis itlcnii|nc


i.icul- coiilr.idiccrc non |iudebil '.

jiabilis,ci iii ii:;r.idi3f> cssc poiiiissel , eiiainsi


iicino \IX. JcL. Kt ubi esi criuien luum diabuliciini

peccasscl; iion cniin iililer ;iil liiiiii.nuin gcnns sc- quod illi :irgiiniciilii piidiiris iiitcbaris ani;.;i-re ? .Non

cnniJuiu bciicdKliiinom Kci niullijirK.inJiiiii lilii p- ciiiiii jaiii liliido r. picliciidiiur , qii.c cl iii |iiii!iibitii

scd cuns vncnluin cssc ali AiiOslolo iisnni ct iii coiiicsso nsii, iialiine ipsiuscoiidilioiic S'iititur,
cnercnlur :

vi((uis>tf si dcpravaii;) cjus, ad id (piod uuii liccbat excurrcns,


raluralcin, in qno libidinnn cunciis iioicial
tcnnvirilii!s, qui< ii'ji dixil, nisi lij.'rcsis vcslra? Alisii suia culp:itur.

.•niiii ut ApiiScohH cliaiii illo lcinp"re liiiniiniini cic- Atc. Noii sola I ciilpalur dcpravalio libidiuis :id

pildcnilain \igiiis.sc liliidin-.nl ilii;ili'li> nmli id qii.iil iiim licebal cxcurrciis : > scd tua m.igii.i de-
dcicl ,

eranl, el iion piidclial cos. Vcrnnii;inicii cliaiiisi A|


o- liavatio csl, (iiin a le noii culpalur ad id qiiod iioii

sloluidiccrcl, qiiod ij-sc dixi^lf, « in usu fcinin.i' na- lictbai iiiijicllciis. Qii;iiidi) eiiiin ad id (piiid iion

liirdi cunclis lcinpniilinsvi^nissc liljidinciii; » in liis licet iinpcllii, profccto iiisi praviiaii ejus repiigiicinr

(luoiino \crbis li.ihcicm qimd ri.-cc inUllii;' icm, w. excunit. Fl lia-c csl concupiscciilia caniis, qua ca-

pudcndam 8ii-ccpl;ini uiani iii illins l>eai;n vili- ci.i- 10 CoiKiipiscil :idvcrbUS spiriuini ; advcrsus qiiaal

porilius, qu;u iiOMduin fiK-raiil corpora imnlis linjiis, pi'0|itci'('a coiiciipiscit ctspiriius, ne quo iinpcllit cx-
faci>, nvnlc slulli^sima, lin;:,ua loqu.Ris>iiiia cuii-ai. .Maluiii c~t cri;o,et (|uud iiii|K:llii in iii:iluiii
s!rul lii , :

rrnilc iinpuileiilissiina , coUncarcm. Cuiiclis qnippc scd si non CxiUiTil, rcpugnaiiic silii spiritu, nou
lcni|;oiil)us i'\ qno ulriUM|iie scxns ficri ciiiKiilii:iis viiciliir liomo a nialo. Tiinc autcin iiiiini nialo carc-
sinc liac bii, i|ii3iiilocni rc|>ugii('t i.on Nci|uc cuin
caiill, pioiul dnhiousns feniiii;u n:iliir;iiis erit. lioc

pudcnda libidiiie essc iioii pouiil : jam cnini nuii vi- lici, niitui-n, sicut Maiiiclia:us iiisaiiit, a nobis separa-

1.1' illiiis. sii! inorlis liujiis liabcbanl coi pu.s ,


qii mdo biliir alicn:i, scd taiiabiiur nosira. Qux iuimc , si

posl pecc;iliim dc pai;uHso cgic^bi, iiiasiiilus cl fe- qucniaJinodiim rcgciicr;ilione ct remissione percato-

iiiinauliinnqiie scMim i):iLur.iliU:r |iiiiiiilus miscnc- ruiii siii;iuir a rcatii, sic ali omiii csset iiifirinilale

lunl. Qiiod si aiilc faccrciil, il)i libido vcl iiulla essci, jam sana; niiii conira carncin spirilus coiicupiscercl,
ui noii opcrareiniir liciluin; sed carospiritui con-
vel padenda non essct : iion ciiiiii sollicitarcl iiivi- iiisi ita

scd aul scntiici, contra illum concu|ii>ccrctiir


tum.ci rcpugnarc sibicogercl casUim ; siiie iil nibil illici-

illa ofliciuiii suuiii gciiiialia ,


jubcnie mcnic ,
per.i^c- luin.

rciil; aui illa si essct , ciiin opus cs^ct , assuigeiii ,


XX. JcL Ulquc prcsse inlcrro;ii'iiiiis cl brevilor :

IraiKpiillissimii uuini sub.cqueiis voluiilalis, nec apiisioliim r;KiIuin , cuin iiaiuralcni usiiiii feuiinx

oppriniciis co^ilalioiicin liubulciilo iiiipctu voliipla- iiuncuparct, possibililatcin rei ct lioncstatcin, aii so-

lis. 'falciii se niodo noii csse, niuliis siiis impoiliins l:iin |i()ssibiliialciii indicisse aibilnris? id est, boc

Ciicicenilis molibiis conlilclur crgo .•uit vitiiim nomiiii', naluTuU, inlelligcrc iins voluitiisuin qiii fieri
cl :

cssc, .lut vitinlam sc esse tcstalur. Ecce uiidc dicc- poiiTal ct debcbal; an qui iiitcral, scd nondcbcbni?
bal Aposloliij, Sfio qida iion liabitnl in mc, id est iii Si dixcris, Qui poterat, licct iioii dcbcrct, qiialis iu

carne mca, boiiuin {liom. vii, IS). Kccc uiidc iialiilur ndiillcris agilur : erf^o ct illud aliiid flagiiium noii

anasceiilibusoriginalepcco:iUini. Iloinialobciii' iitiinr cril cniitra naluram, quin * iiienibris agilur nuliirali-

pudicilia coiijn;^alis : iioc nialuiuclius iion uliliir nli- bus. Si aiitcin expavcscens rcluicris, (piod cl veriiat

{iosacoiiiiiieiitiavidualis,vclsacrnintegriiasvii!;iiialis. babet, A|)ostoluui UsUin vocasse iialuralcm, qui fcli-

XVIII. JiL. Ilocnos intetleximns, cuinquc d.i iia- lius destiiialus lionesle ngi ,
quippe naturalilcr, nt

liir;u instilutione loquereiniir, id proiiilimus qiiod polci':it ct delicbat, id est, incorporibiis vcl singula-

AposUilimiscnsisso conslabal. Tu igilnripiid proiiio- rnm vcl plurium fcmiiiariim , teiiqHirnin Ininen n»
visti, ut rcfeiTcs non ab eo usum coujugalcm, scd nn- tionc concessis : fal"bcris siiicdubio incple argiiinen-

luralciii vocari ? Alll i|Ui> oic siibjun^is ,


qiioiiiani l:iliim fuisse ; beaUimqiie 1'aulum iioniine naturalii

< cum iisdcm mcmbris iiiercirici qnisqiic misc(.tm'. iisiis, iiuii fornicatioiicm, sicnt lu piitavcras , sed ci

iialuraliscst iisus, iicc laiiicn laudabilis , scd ciil|ia- boiicslum et legiliinum, qui lccuiidilati pnratus c-sl,

bilis? I Ul enlin etiain liic ostciidainus quud fic- corpiinim indicassccoinmivlum. Nos crgo ineritn ge-
,

(piciiicr apcruinnis, iiiiani a les.iltcin scntcnliain iion niTiliicr dercndiiniis, qiiod Maniclin^us gciicraliirr

profcrri, (|ii;c iioii ndvcrsiiin lc plurimuin valcat : si aigiicbnt. Tu cnim dicis cominixriuncm liaiic sc-

usiis foriiicatioiiis naluialis, iicc l.inicn laiidabilis ,


xiiiim cum volupUile, pcr diabolum inslitiit;)iii , cau-

scd ciilpabilis diciUir, ob Imc quia mcrctiicis usus sain origiiialis esse |ieccaii, ct nccessitatcm oinniuiii

cst; sinc dubio conjugalcm ,


quia honcstum alqiic li- criminiini ; ac pcr lioc ipsain criiniiiaris naiuram :

citiiin, nun ciilpabilcui, scd laudabilcm priiriielieiis. iins qiiid consrqucnlius faccre potuimus ,
quam iil

i\vc. Non (piia sine inalo rsl, scd i|iriabciie nlitiir iRstc Magistro Goiilium, naiur.-c geiicralitale dcfcndo-

iiialn, coiijiigilis Ckik ubiliis nicrilo iiiciilpaliiisdiii- rcmiis ct ailscribcreimis opori Dci ,
quod lu naiiirali-

Uir. Sic ciiiin boiiiimcst bcnu uti m:iln ,


qucmadmo- lcr ninliiin vocabas? Fa..tmnqiic csl iil qiind tii dicik

diiiii iiialumcsl inale iiti bonn. Siccrgo bcnc utiinliir diabnlicnm, iios ad rcfcllcndum tcprobarcmus n>;u-
Coiiin;;:iIi liliidiiiis nia'o. quon^odo inalc iitiintu.'
' sic »!.•«. mvii^n., \>vyHl.
.i<liilU.Yi rorpcris 1'ono. V.uc j.nii iion ^cniel disi « Vi2iii''iiiis, '/ '.1 Mvs, »iiM.
1 :.i.i
LIUKK r.UINTrS. Ii'4

fiiliier
' insiilulum. Isl;u>sl qiiippe ioffilima cl oni biis suis arlxirem (bbere co;,'iiosci ; ul oHendeieni ,

diiu res|)Oiisi(i, iil niiod iii spccii- ac(ii>aiiii-, defeiul.i i|UC(I (l.iriim csl , dorcri bnii.i non posse conjugia ,

lur iii specie ; cl quotl iii genoro arguiiur, viiKlue- iiiiu ipsani naiuram ,
qii:e ciuijiigitiriim operalionc
lur iii gciiere. Qiioil eliam Maiiicb.ciis iiilellcxil siippletur , nec Dci possc operc ' vindicari , si de ea
qtiem luanquas ciiniiiic, scd noii «quas ingenic) : dicereiiturcriniiiia piilliibre. Adlioc crgo rcspondisli

idco ille oniiirm sulisuiiiliaii: ciirporuMi iraiiscriliii < Nuiiiqiiid Doniiiius iiide Io.|iicbatur, ct noii potins

diabolo; tii aulcin iioii universain, sed, sicul in priorc de duabus voluntaiibus Iiiiminiiin, boiia scilicet ct

libro diximus,nieliorem. TriunipLavil ergo verltas iiiala ; islam boiiam , illani nialain nrbnrcm dicens ;

sacris slipaia pncsidiis, qnje per Apostolum probaiis quia de bona voluiil:iie opera bona iiascunlur , ct

ualuralc conjugnni ncgo iuin, ei per hocad Deum perii- mala deniala? Quod si nupiias arbbrcm bonam iii-

iierc qui rssct auetor iiaiura;, vcstra ligniema disru- lclligiinus ,


profccto e conlrario posilnri suiiuis forni-

pii, qui id prxvaricatoriuin, lum nalur.ilc juralis. calionem aibniem malani. Porro si dixeril, non illic*

AiG. Jam ctiam supra satis dixinius qiiem diicrit arbiiris locn ponendum essc adullcriuin , .sed iiatu-

Aposiolus usuin feminx naturalcni, ct cnr appellr,- ram liumanam dii qiia nascitur bomo : ila ct liic ikui

vcrit natiinileni, id esi, cum fit eis membris ntriiis- orit aibor connubium, sed natum Imman!) de ipia

quc sexiis qii:i' ad prepagaiid.ini suiil institula na- nascitur lioino » (De liupliis et Coiicupi$ccnlin , lib. 2,
,

turam; sivo lalis usus csscl, qu:ilis in paradiso csse )i. 4.5). Falleris : non ibi Dominus loquitur de dua-

poiuisscl, iiiillo seilicet uli;iis malo, vel nulla exi- biis voUiiitaiibiis, scd de pcr.sona sua. Qiioniam chiii
'
st^nlc, vel iiunniii luitnni voluiit;itis sub.seqnonte li- beneflcia Jiid:i:is prfstaret innnmera , ali cjiis niliil

bidinc; sivc qualis nunc csi ex quo cs^c tffipil, vel criniinationibusdesincbani. Ca;terum ciiin opcra ejus,
liciliis sicut iil conju^io, bene utens et coi poris buno qua; ciiain glorifieabant, arguere nonvalerent; ip-

Cl libidiiiis malo; vel illicitus sicut iii adulterio , ma- sum lamcn Saniaril:iiium ac plenuin d.Tmonio ul Be-
le ulenset iUo boiio ci i!lo malo; ncc lamen ctiam lielzebiilis spiriiu causabantur illudcre. Tuiic ergo

ipse disccdens ab eis mcnibrii , qua; naiur:c eliam Dominus ait : Aut facile arborem bonum , el fruclus

noiniiiepnprie iiiincniiantur. Niliil est itaquc ciir cjus boiios ; aut ficile arborcm imUim , et fruclits ejus

prc-se, ui dicis, ac breviter •interiogcs, utrum Apo- malos : ex fruclibus eiiim suis arbor digiioscilur {ilallh.
sioliis iii co quod ait naturalein usum , cum voluerit XII , 55). Id csl , Aut upera mca vitupcrate ,
qux boiia

inielligi, qui lieri et poterat ct dcbebat ; an qui fieri esse infirmitates pulsje ci rcsliini:» saiiii:itcs loquun-
pnterai, scdnon debebat : non enim ut lioc diceret tur; ul improbuin me, opcrum meorum lesiimonio
aliqiiid borum iiituebatur Apostolus, sed membra tan- coinprobelis : aul si ba;c lanta beneficia non audelis
tunnnodo ulriusquc seius geiiilalitcr iiaturalia, lioc ai^gucre ; reddile bon^c arbori , milii videlicet , tosii

csl, ad geiierandaiii creaia ' naluram.Nam quisigno- nionium fiuctuum mcoruin , cl ainalc bencficuin, qui

lai, quod licilus usus femiiiac fieii ct possit et de- bencficia pra;dicatis. Ibi ergo personam de operibus

bcai; illicilus auiem fieri possit, nec tameu debeal suis Cliristiis jussit agnosci : qiiod nobis jure siiflra-

uicrque aulem sil naluralis, quia ulriusquc sexus ad gaiuiii cst , ut doccrcinus naturam quoque alque coii-

iMinram propagandam crcalis membris genilalibns jugia de fructificaiionissuxqualitale censenda ; ul si

lil ? Tcrgiversalorias aufer anibages , rcmove loqua- de liis criininiim vinis fluebat , criminosa eli:im radix
teselfallacesfumos vaidiaiis tua-. I.ibido iiccorum judicaretur. Vide ergo quam ad inlelligendum cxcu-
ideonon estviiium, quia non ea caro concupiscil tias, qui levarc te objecti mei pondus piitasti , forni-

adversus spiritum : quod Manichasus si discernere cationem nupliis cx adverso locando , ut sicut bona
valuissel ', nec pecorum ab opilicio Dei veri alienas- nrbor nuptix, ita mala fornicalio videretur, dc qiia ,

set naturas, nec bominuin viiia putaret esse sub- id est, foriiicalione, fecunditas iiulla debcrcl exisiere,
slaniias. Tu autem nisi cum Ambrosio et fccteris
ne mal:i convinccreiur , si boiia; iiuplia; bonis fetibus
Catbolicis senseris atque tenucris, per prxvaricaiio- probareiitnr; cum liomo sive de coiijiigio, sive dc
nem primi bominis carnis ct spiritus dissensionem adulterio nascitur , iion de flagilio, sed dc natura se-
in nosiram vcriisse naturam ( Ainbrosiiis, lib. 7 in minuiu prodeat. Flagilium quippe ipiod mi>:cbantiuni
53) ; quaiitiimlibel Manicliacos detcstari vi-
Lttc. XII, vnliinlaie commiitilur , subsianli;c instituta non tur-

dearis,eorum detesiandus adjulor sine dubio perma- bat : verum cxercet senalura per inatcrias suas, ct

ncbis; asserciid» csse boinim, ipjod esse clainat ve- peccato reinaiienle apud illiciiae volunlatis aiiciorem
liias maliim; ct boc maliim negando ex deprava- fetus innocuus de opere Conditoris erumpit. Quod
tione vcnire peccato viiiato; milura; noslra; , ut Ma- qiiidem ct lu vidisli cssc refcrendum : sed qualilcr
iiicba;u-, le adjutore, cominixiionein iiobis naiuiic conatus sis eluderc, prudens lector aitendal. Ais
iniroducai* alieiia;. enim : « Si arboris loco ibi non est poncndum adul-
XXI. JuL. Siinili acumine illud quoque labefactare lcriura , sed natura buinana de qna nascilur lioino :

con:\ri3 ,
quod dixi , evangelico leatiinoniocx Iriicii-
ila et Iiic noii erit arbor bona cunnubium , sed nalura

'
vignierius, pr/)t«r(?m(« iM5(iJu(i(Hi;onii!>so, nd/iw(//itcr,
quiid liuc revocatiir ex iiiaQuscri|itis.
' iii»iss. , ojieii Sic ipsiinet editi postea , cip. Si, in
' vigniorius, crcalwa. \ elus codex Portarum, creata. rcs|)onsioiie Augm-lini.
« V iguierius, itlius. \l Mss., iUic.
• ^igu., toliiUiel. Al y\si..vatuisset.

' a;c Mss. la viguierio, indical. ' Sic Mss. Ui viguiciio iii/ii/nicri*.

I
I
1455 01'KUIS I.MPi;i'.Fi;i.TI a» li« A JIII.IANUM, S VUGUSTIM U.«
liiim:in 1 ilc ii";' "a!'i''ur ''»'"" • Hoc o>l eiiJii (|iiii.l d.cis i>t;i, locilliiv sil ,
qni liossc voliiiu , Kxaii^jcliini

i-:o«|iii ciiiialuscs : Siciit ii"" iii.jnilaliir linino f.iriii- lcgiinl , i(^ it(^gli^:uiil '. Ddmiiiiis ciiiiii (uai (ateu.lus

cjiioiii . sod nalura; : iu pccf.iiuiii i|ii(id ii-aliiliir tle pssc tiionstrarcl , qiii vciiirciit iit vistiiu ovitiin , m-
paroiililiii^ l(-gitiiiiis. iiuiiessc iinpul^iiiiluin ciiiiiiiiliio,
triiiseciis auiciii liipi c:>sc:it rapates : Ex frurlibns ,

liiinuiia' criiiiiiic di.iliolus iiifccil iii'pii(, coriim roijnoscftis cos. KHiitijuid colli.iuul ite
scd i.atiir.c , (|ii.iiit

»nlii|Uo. 1(1 aJultcris crj^o ciil|>;isli iasci^iciiliuin vo- Sjiinis uviis , i.ul dc liibutis (icus ? Sic vmnis arboi bfi'n

luiitaiiin sed t.iiid.i-ti liiiui:iiiam iiatiiiiiii . dc i|ii i jructus bonos fiicil ; uiatii iiulnn iirbar fniclus »;i/..»
;

liom» cliain pcr illicilos conculiiliis nasiiTclur : in fuiil. Mon pvtcst arbor boua fi uctus mulot facere, ucijuc

parciililKis .lutian lcgiliinis laiiJasli cniiiiuliium , dc arbor mala fruclus boiios facere {.Valih. vii , IG-lt.i.

qiio iioii dicis veiiirc |icccaliim ; si;d viliipi:rnili nalu- i;t sccunduiii Lucaiit , (.iiin l)y|KK.'ri(.c atgurrcntitr ,

dii:c IsUc arl)(ii(;s coiiiiiiemor;itx' siiiit, cl


riiii , dc iina (liiis iiifundi crinifii lioricndiiiii. Vigilet iiiox cvi-

liic ci ;;o lci lcr iiicus. Si iiatuiaiii liuiii.in.iiii iii foi iii- deiilcr cxpo')iti', subseqiiciilc rkiiiiiitu aupiedicciilo :

calione laiidaliilcni ccnsuisli , qux causani iiascciiti Dunur hiinio ilc bono llusauro cordit ini proferl boiiuin ;

na.;iiii9 c.icuiitiuin iinpnllulam ' fccissct; (|Uoiniido <'/ maliis Iwmu dc tnalo profert maluin : ei abundiiulia
lijiic ipiaiii ii:iUir.iiii iii coiiiiiiliii pnrtc ii'|iicliciidis ,
eiiiiu cordis os loiiuiiur {Luc. vi, 45). l'l.i aiilciii ait

(jiiani di(i~ c.insaiu ii:ituiali criiniiii prustilisse? Ergo Aiit fiicite iirborcin bonam tl jructi.m bonum «hI
cjiis ,

iioii qiiidciii coniiiibium , scd naturain Iiiiin.iiiam ct faciU iirborcm nialam el frucium ejut mahim (qtiod lu
magiinui Ixiiium c( inagnuni maluiii csse piofcssus es. ciini de sc ipso dixisse opiiiaris) , undc dixcrit niox
Niin qiiid ca ncquius, si ciinieii iiigcntiit? quid dc- apcricns : Siquidem ex fructu , iii(|ui( , orfror cuqitfi.

to-.taliiliiis, si a dialiiilo p.issiJelur ? (Jiiid crgo li:ilicat scitur. Progenies tipcruniin , quomodo polestis boiia h-
artis iii scmlnc , ipsi vidcrlt : qiialilalis iiitciim, iii qni , ruiii silis tnnli ? ex ahundanlia cniiu cordis os lo-
(|ua boniiin umiie vcl uialuin csl ,
p';ssiiiia' coinpru- quitur. liuntis liomo de buno tliesauro profert bona ; <X

it:ilur , si c( ijisa rca, cl gcneraiis rcatiis , el di:ibo!icx malut liomo de nialo lliesauro proferl maln (ilaltlt. xii,

coiiviuciliir lyraniiidi:. saiclles. Mciilo crgo de fructi- 2)5-3.">). Vldesne (cralli, noii inc? Ilcdl crgo ad caii-

biis suis dclicl arbiir agnosci , iii qux cuuba in.ili cs( ,
.sam opcrls iiiall , c( iii\ciiies voluiila(ein maiain :

inala jurc opdino nuininclur. rcdl ad causaiii origiiialls iiiali , cl invciiics prlmi lio-

Alg. Causam mali origiiialis , nec coiijugium iiiinis voluiilatcin iiialam , c( ca vldataiii iinturam
csse, ncc adnliciium, satis rcs ipsa dccl:iral : ipio- Iioiiam.

niain , id qnod bununi csl in natiira liomiiii» , Dco XXII. JiL. Vcriim h;T;c lui|uimiir, ut ridcl vesirae
qiils sit finis ostondaiii (.ateruin IUud Ineoncussiim
crcanle cs boniinc nasciiiir; cl id quod iii.iluni liahcl :

propler quod rcnasci debct , cx boininc irabitiir. v;iIol ,


qiiod dlspiilationibus pr:cccdciilibus fundatiiiu

cs(,quod per nnum liominmt cs( iicc q<ji(lqu;iin iiijluin cssc praiter opus voliiii-
Cnusa pnrro liiijiis iiiali , ,

pccintum iiitravit in mwuium et jier pcccutum mon laiijquod jiislilia pruliibel pcipetranlis ; ncc qiiod ita-
, ;

et ila in omues liomiue^ pcrtyansiii , in quo omncs pcc- tuiale csl , possc inaluin conviiicl. Maiicl crgo b.ic

caterunt {liom. v , 1!^). Iii quibus Apusioli vcrbis iii


inconcussa lurris , de ciijus cdilo latrociiiia divcrso-

Miam sciitcntiam dcloiqucndis ,


qnanta loquaciiaie rum iirnpulsaiitur cnoruni.
inanilcr laboravcris, vidcnt<iiii lun e( iioslra iiitelli- Acc. QuiJ csi (|uod dlcis ; aui qux suiit lux pr.x-
gcnlcr lcgniil. (.luid te igitur adjuvat? ulqiiid abs le ccdeiilcs dispuialloncs , nisi loquacisNlin.c v.inllalcs }
,

qu;csi»,coinmcmoratum es( evaiigelicum icsdmoniuin, (juld Cbl qiiod dicis , < iicc (pild'pt.'ini malum cssc , .

quod arborboua bonos fructus fucil , cuin lu dc coiiju- pra:lcr upus volunlalis qu.>d jiistilla prolilbct porjic-

pli loipicrcris bono , cjusque fructus vclles esse iio- iraittis? > I^rgo ipsa vuluiil'.is niala non cst in.iliini

inincs ; (an>|uam idiO dcnionstraiis cos sine nialo si iton cst (piiJi|u.im nialuiii nisl opus cjus? Ncque
iiasci ,
quia bniinin suiil iiuplijc , cl non polcst arbor ciilm csi conscipiciis , iit inala voluiiias b.ilicat ctlam

buua fructus malos ficcrc ; cum lioiiiiiics iiascuiitiir ' pcrpctr.iiiJi opcrls facullaicni : ac pcr lioc lc auctore
cx liuniinibus , sivc cuin criginali iioxi, unde dirit iinn ciit inaliiiu lioiiiliils malc vellc, qiiando iioii po-
Aposioliis , Cor/;iM morluum csl propler pecculum (Id. tesl faccrc. Quls isiani fcial insipicnliam , vcl |ioliu>
Mii,IO); sivc siiic ulla noia , u( vos coiilcnditis nincnliain? Ubi oii:im poniiiiiis , quia sl iioii cs( nia-

Cdiitra Apobtolnm , iioii tanicn pcr coiijiignlcs solos ,


luin qiii(l.]uam , insl i piis voUinlalls ipiud jii-litia

venim ciiam pcr coiuidiiliis iirpudicos ; ct aliipiaiido probilicl pcrpcir;iiitis ; iioii eruiil iit;i!a (|ua;cuinquc
si:i( s(crili.i coi!Jii;;ia , fociinja nduUcri.»'' tlrum aii- lioiniiics iiolenlos ^ivc :iguiil, sivc p.iliunlur : iioh

lcin Diiiniiiiis diia- viiluiila(('S , sicut iios dicimiis , in erlt mnliiui ipiod clam;il Apo toliis, A'oh ettim quod
diiiiliii'^ arbniiliiis iii^iiiuarc v..Iii.>rit , iitiaiii bonam ,
volo , ficio bouuni ; scd quud itolo mnluin , Itoc >i(/o

(pia boiiiK Cb( Iionio , qu c iioii piilc>( ficeie opcia (llom. \ii, l'J) : iiiin crlt iii:iliiiii siip|illi iiiin igiiii

iiiala , lil cs( , friiciu-. iniios; aUcraiii nial;iin , ipia 3 lcriii, iibl crlt flclus cl ..-Iridor doiillum {iliilih. mii,

miliiscst lioino ,
qii:c iiiiii piXc^t faccrc opcra boict ,
iii); qiiia id V(jIciis iicnto paliclur , ct iioii cst opiil

id C5t, rructus bo<i(is: aii sicu( tn ditis dc sc ip-^o Jii- voliiiit.ilisipiod jii^tiliapruliiliellM r|iolraiiIls, sid \<ri>t

iudenlls. Quando IsUi sapci'(^s, sl iion mlraliili:er dc-i'

' ijiliii , impiilliaa. C(i.Jcx Var imynlhl m.


• f.inc, )i«.vnn/iir. ' rttlii, e! iteqlijiint. tj.ijiiila:ilur cx ntani:s( riptis.
1*57 Lll!i:U <.>UliML'S. 14o8

ptfri-s ', vul pnliii^ itis:>nin's ? Quiil > l (li.iiii niioil (II- iiiilli est inrcsliiis, qii ,iii libi '. Vos .-iiniiiiin proliir-

cis, < iicc(|il0il ii;)liir.il i'Sl, iiialiiiii possi' roiiviiipi ? > baiV iico ;mI Inceraliiin iii comniixtionis tulel.i; i.u:i»

IIiiik; viMO (iil iiiiiiiiiicr.iliilia ii.lliirali:i vili;i ('ori>iir:s crcdii:e , .M.iiiicli.coiiiiii liiigiins pcrmiitii iiic!icic.

l,i(-o:iiii) iii.Tliiiii iioii csl siir,lil:is ii;iUir:ilis ,


(pi.c i|is:iin Ibiliciit, iiiquil, suo (lo;,'iiintc disnn iiiciilorla, iii .jin-

qiiiKliic, ox (|iia jiisiiis vivil ('.'../(if. iii ,11), iiii|i(^ilit biis iiiKluiuis liniis explc:iiiuir : illain voiociiiiil;i;i-

(jiimiiaiii (iilcs ex ;uiililn csl (linm. -^ 17) ? liiim voliiplatcni' ciiniiiibii liieiilnr cxciibi;c, arccii-
fitlcni , ,

S«:il vos, nisl siinli iiiliis csselis, Aposiolo dieeiiie ,


tiir criniiiia, cl lioiior linncstntis adinilliliir : piivilc-

Fitimus cnim el iios iinluraliier /ilii ini: , .^(cH( el acleri gia sibi ab Apnslolo conccssn dcfoiiduiil ' boi.oraliilcs

(/'.'p/ics. II . 3) ; coiilisiiiiriliiis aiidirciis. Scd pcrjtili; iiiiplias et tlinros imin;iciil,ilos; foriiicit.iics auleiii

ailliiic , et cnnliliiis c;i'tis siirdisqnc cI;iiii;iIl' , No:i cM ct adiillcros jiidicaliii Hciis { /ic/ir. xiii, •'(). Ubi c-il

muliini iialiiralilor csse obliviosiiiii , ii:itiir,ilitcr csse orgo crimiiiosa coiiimixliii, si iiegoiio cjiis aii|iie sc-

nliiiiiisiiiii , iinliiraliter csse Iracuiiiluiii , ii.itunlilcr crelo ;iucloril.is conniibii, ijiioil Inudnbns, obscqiiiinr?
cssc libidiiiosiini. Ciir ciiiin noii soiiiri f;ilii.') isl.i AiG. Tii quidoiii, iil cx friiciibiis s'iis cognusci nr-
vcrba j:ictatis, qiiibus iii;iliiiii noii est eli:ini ipsa fa- boreiii dii crcs, iinn nnuire Imc cvaiigcliciim tcsliiiio-

lllilis iialiii;ilis? (Js(|uc udco <|ni|ipc (iiiiiic o.i};iii.ilc niiiiii, scd iiiipliis proliccii; voliiisli. N.iin liin vcrb:i

maliim mcriiiini nognntcs , ciincia iiaiiiralia vitia isia siiiit : « Si c^go tiahilui , i iiiquis, < cl de iiuplis
lauilnrc coginiini , iit non soliiiii corpoie durornies origiuale nialuin, caiisa ni;ili est eonvciuio iuipli;i-
,

«letiiles, nioiislriiosos'|ne reiiis , vcrum cliaiii faluos, rum, et nccesse est liinliiiu csse pcr qiiinl ct cx quo
si iiciuo ibi pcccass(!t, cxoitiiros iii p.nadiso fiiisse nialiis fructiis apparuit, dicciite Ooinino in Evangc-
• licalis ; duni t;iincii piideiuliin susccpl;ini vcslrnm ,
lio, Ex [ruclilius stiis uibor agnoscilur. Qiioiiiodo, »

qiin c;iro coiicupiscil advcisiis spiriluiii , iiiicr doli- iiiquis, « tu auiliciidus puturis, qiii dicis Iioiiiiin cssc
ri;is loci illius bealissiiiii c^ollocelis. coiijiigium, de qiio niliil aliiid qii;im iiialiim prodirc
XXMI. JtL. Vcrnin nuiic, iiuod locus cxigil, iiisc- dcfinis? Conslat igitur, > iiiqiiis, < rea csse coiijiigi:i,

i|uainiir. Appaiei le, siiliiilissinie disput;ili>r, iiiiain si pcccniimi iiide origiiialc deduciiur, nec possc dc-
caindeniqiiK rcn), naturaiii scilicet huinanain ningnis feiidi, nisi frucliis eoriim iniioccns approbeliir : de-
exlulissc laudibiis, scd inajnribiis niaculnssn criiiii- fciiduntiirautcm, et boiia proniinli;«iliir : fiiicins igi-

iiibiis : qiiod siciit iini) lenipore, iiiio opere', uiioquc liir approbaiur iiinocuus. » Ncmpe liis vcrbis liiis

consilio cvcniie siiiml noii potcil; ila ratio nalunlis satis ciariim est, arboieni lo inlclligi voluisse coiiju-
iie<|uai|uaiii capii h;cc, vol sub allcrnalioiie * conlra- gium, el fruclus arboris eos foius qui conjiigum com-
ria, scd iino senipcr plcna, id esl, taxaiione boni, mixlione nascuiitur. Sed quia hinc raiioiie maiii-
nniiqiinm proptcr inaliim, qiiod ejus instituta pcracto- fcsiissiina exclusns cs, ci ex adiilteiis eniiii lalcs fc-

ris .'Hi iioii c:ipiuiit digiiilnlciii', nh\ a pollutissiino lus oriuntur : ad naluram puinsli essc fiigiondiiin, iii

ManiclKcoruin dcnle niordelnr. Sed lioc cxi>lelo, illud cujus aliitudine latiiares ; dc qua non agebas, qiiaiulo
iiii|iiini, quos pules coiinubii fuinos scqtieiidos. Nam propter comiubii boniim fruciusque ejus boiios siini-
si coiiiiuliiuni latcris non csse caiisam honiinis, scd litudinem arboris evangelic.x' crcns adliiliebas. I)e-
ii:iliir.ioi; pcccati qiioque causnin iion csss ecnnu- fcnde crgo iialurnm cci!ti':i originale |iccc;iUini : rc-
liiuni, sed ii:iliir:iiii ; lioc coniiubiuiii, ciii laildcni da- linqueconjugia, ipsam dic bonaiii arborcm, qui.i sive
bas, lotiini prorsns cvaniiii. Ciii crgo rci adscribilnr, de conjugiis, sivo de :idulicriis, ipsa gigiiit lioiiiines;

si iKC niali tui, iiec boni iiici caiisa csl?Si ab iio- quos idco dicis fructus bonos arboi is bon;i.!, ne ali-

iiestale connubii hiimiiiciii submovcs, ne euni ciiam quem realiini e\ originc dcpravat.i credanuir gciie-
rnriiicaiioiii cog;iris adscribcre; a necessitate coniiu- ratione Iraxisse, rci;eneratioiie so'v<;ndnin ; iie indi-
liii pcccaluiii rciiiovcs, iic iiuplias damnnrc videaris geaiit salvatore, ne in reinissiini.;' iieceatorum fuso
qiiid reiiiaiivii !;iudc digiiuin iii possessione coiijiigii? sanguine rodimauiur. Age isla lit dctostnndns Ircre-
Cur illiid liincs viol;irc sermoiie, quod adiiiola dispu- liciis : iinple paradisiiin Hci, eiianisi nonio pcccasscf,

l:iliiiiic fuiidilus siibriiisli? Ciijus ergo rei cniisa essc libidiiiibus coiicupisceniium, ccrtniniiiibiis contra li-

diccliir, si iicc iiialo mc boiio ;);iriicij>at iinlnraii? bidines diniicaiiliiin!, dolDriliiis parliiricnii , ncli-
Niliil crgri jiiiii ;,git iii rebiis liiiiiiaiiis noiiicii lioiie- biis vagiciitiuni, m;irbis !nii;,'iiciitiuiii, funcriliiis mo-
sl:isqiic conjugii? Scd aiigcris, cl diire quidem : suli- ricntiuiii, L'ia;rore lii;;ciiiiuni, Sic age, iioc le dccet
vpiiieiidiiiii csl it;iliir aalielo seiii. licmansit qiiod lales cniiii, le aiicloro, siilisoqiiiiiitur p(rn;c boiios
I Ml:irc possis, siiie qno t;iinen iilliil :iliud invcnilur :
fructiiB arboris boiw, ei iiisiiiuaiit pnradismi! do-
viilclicot ut dicas lioc cuunubiuio slare pro loiibus, liciarum, scd Pilagiaiiorum. Qiiin cliain iiieani ,iij>-

ul ad vnliipi:iiein ciieilnliiiin nullain obscunitatis fa- pulntionem dialecliciis acuiiis irridcs, dicoiis, uii.iiii

iiinni pefinitiai irrucre, sed siio litiilo illi negoiio camdcnuiiie roiii, nnliirain vidcliccl iiiiiii.>ii:iiii, niii-

ininfsl:iicm viiidicet cl pudorcui. Sine caus:i crgo < el .Ms. clai., lUiili .»« iiifxrJu.-:, qiitnii tbi-
Vi^iiicriiis
roiinuLii lidein Mctiiia lorl.: Ms. yi.\v.,nuUicslinfeUiu.'.,tjimn libi. [niilli
siibdola corruiiipcre Inudc voluisli :
es infcsttis, 'imim libi-]
» Kiliii, pcrlnrbat Ajiius x;s. Cbi-., pioiurkat.
' Oxlcx rorl. , n
non miserabiiiler desipcrcs. ' Edili, volimiiiteni iiiiis 5ls. rurl., Vfliiptntiitt.
• Mss., imi oi)eii.
Ms. l'orl., jj) ii i/ci/iu ^ili nb Aposlolu coi\ee>.'^' Je-
' sjo Mss. ImIiii vcro, xiilhilteiiiiiiid.
fendit.
' Fonc, pcr nuclorii sui ilitjnitalcm non oipimt. ' rorlc, in r(mis:.itiic:n.

I
Iir.9 OPE»'.IS IMPF.RFECTI CO.NTRV JULIVNUM. S. .'iUGUSTlNI UOJ
|.'nis rxtiilis.'C mc l.iuilibiis, scti nmjnriliiis m.irul.isst. inal geniis csi : scd latitudinc snx signiflcaiionis t(i-

rriniiiiiliu^. Ego vito noii Arisliili'liMi \fl Clirysi|i- vcrsas spccics cnniprcbciidit, scilicct buniinis, eqiii,

|iiini, niullo niiiius v.intiin cuni sii:i loqinciiato Jii- liovis, cic. Si ergo percat iina sporics, gonus illud

li.iiuini, ii!a:.'i^lruin ilelcclor liabcrc ; scJ Clirisluin, nnn srnlil cxilinm : fac onini nt dc rebus, bouin na-

qui proffClL) iiisi iialnra liumana inagniim cssel ho- liira dcfiriat ;
giiiiis niinirum inicrciiipluin iiun csl,

iimn, non pro illa linnio ficrct, cuin Dcus CRsei ; iiisi alinrum animalium pcrnianciilc natiira. Al contra, si

iiiagno poccali niali) nioriiia csset, nim pro illa nio- hoc qiiod csi aninril, auferatur dc rclm'; omncs
rcrcliir, cum siiic prccalo ipsc vcnisscl et mansissct. sinc diiliio spccics, qii:i; Icc gciicre conclcdcbaiitur,
Itnrsiis lamcn, r|ii3si non lilii nauira Imninna sul- inlereiiiit : niill.i ciiini rcinaijcliil spccics :ininianti«,
lici;il, qn;c t.alis dc :iilultcris, qii.ilis Je conjiigitiiis ar.imali pcniius iniciemplo. Ea ergo qu.c siipcrioni
iiascilnr, dc bonitaic ims piilas urgondos esse nu- suiit, cveiitiis suos atqiie nicriia spcciebiis, quas ain-
|iiiaruni, qiiTrcns qiiid ag.iiil in rcbus hiimaiiis, si plectuiitiir, imperliiint : iioii lanicn rcciirril, ut S|ie-
iicqnu inaliiin ipsis iiiipnlandiini cst, qiiod nun de cierum suanim quasi iieccssiludiniiin qiiaruindam
iliis, scd dc viliaia pcr pi.'CL.itum nrigine Irabitur; varielatibus pcriniitcniur. IJtqiie ad causini rcfcratiir
iicipie lionnin, quia lionio cliain de adulteris nasci- cxeinpliiiii : Datur.T buiiian.T gciicralilas inslitulio-
tiir. Ei i|uia lioneslateni connubii a rnncubitus illiciti iiuinMiifra se locaiarum gcnns quoddam esl;hxc
liirpitudinc invcninnis csse discrclain, liiiic cxisliinas vclnt species babct, in situ, in mcnibris, in ordiiii-

ciiniici, niilluin origiiialc in:iluni tralii de coiijug,-|i biis, iii inotibus, vcl alils id gciius. Qualiiaiein crgo
concjliiiii; non intiicns, qnod si coniinbii boiiiim suain omnibus supposiiis spcricbiis inipertil : non ta-

caiisa csscl nc malum tralirreni, qui ile cimjiigibus mcn obiioxiareiur sui', nt minorum a se rcrum pe-
iiascrrentur ; prorecloadiillerii Rialum caiisa essel ul riculis niiscentur. Si crgo natura vitiiperctiir, ct ob-
iii:iiuin irabcrcni, qni de adulieris ii;isccrcnlur. Ila- ii.ixia diabolo reaqne crcdatiir, conjugium qiioipic

bcnt igilur in rcbus liuiii:iiiis lionestiim lociim suum qund sub illa cst, et rccunditas, cl siibsianlia tota
iiii|iii:R, nnn Ht boniiccs nascanlur, qui etsi nulla damnabitur. Non potcst crgo laudarl connubiun*
iinpiiaruni lege, naiundi usu passim scxus ulcrqne quod bt sccundum naiuram, si naliira ipsa rrpre-
coiicuinbcrcl, uiiqne nascerentiir; scd nt ordinata henditur. Commori;iiur iiecesse csi radici suar gcr-
prii]iagalir,nu nasc:iiilur ; el qiicinadinoduin partii niiiium buccisoriim vcniisias : ci nl rcin ips.im pl.i-

ccri:c siint maiics, iia fide coiijugii balicanlur ccrli nius eloqiiar, non pnlcst dici boniini nci;Oiiuni nii-
ct paircs : cl ne liia pudenda suscepla per qiiaslibel ptlHrum, si commixiin naturalis arguiiiir; quoniaiii
feniinas lanto inrpius, quaiitii liberiiis evagctur. Sed qiiod dcprclialiir iii gciicrc, riii iiidivisibililcr adb:r-
nnn quia de iiiipliis ccrlo gcniiore liomo nascilur, rol, iii spfcie nequil li(innrari. Porro cuni inala vn-
idco min indigrt salvatore pcr qiicm rrnastainr, ut a Vmlis inslruiiviitls nalur.illlnis ad ll:i;:rltia uliliir, vis

inalo ciini ' quo nascitiir, libcrelur, Non csi ilaqno illa volu|ilalis cl scmiiiis, qiia: nunqiiam pio cocuii-
iu coiiniibiis, ul nos diccre calumniaris, criminnsa tiiiin volimiate variatur, iiulbim p:itilur criminis «o-
comniixlio : srd ideo laudanda cst ronjiigiiin casti- ciol:iloin ; scd inatori:im ncu pncslal oprranli, llagi-

tas, quia sok potcsl bene nti malo, quod lu dofnr- tiuinqiio adiillcranlis soliiiiiiiiodo argiiil nioiiliini, noii

niiler laudas. lialiini'. Ciiin igiliir de iialiiralilius diS|>iitarcinus,


XXIY. Jii.. Ilis iyiiur alisoliitis vel bicviicr nsien- pondilunse naliirani rrpriib:>n> connubia laud.tsli

dam, qiiam jaceas in pi oruiulo ignnrantix, qiii liacte- ciini irrcfiiiabiliier coissl-et gcniis spcciebus siiis par-
iius sulitilissimus ci acuiissinius liabcbarc. Dicis le licipaiv, quiilipiid cxcrporit : ct iibo aul iisus, qiioin
naturnc adscribere criincn, quod triDsit in sobnlem, nalnraloin ApO:>toliis dicit, bonus logitinuisipic ccii-
iion laiiicii in iiupiiis* : sicut c regiuiir, liominiini scbitur, ct crunt bonrsia coiijiigia, nulluniqiie cril
tiaiurx applicas, non Qagilio. Ei idco fingis ic qiii- naturale peccaluiii ; au( si crcdiiur naliira rsse dia-
«km laudare cunnuhium, nc apcrie dopichend:iris bolica. iit sit orlgiiiale (leccatum, connubii quoquo
Maiiicbxus; scd vitiiperas naiurain, ciii ct inalum iisus damnabilis priimiiiiiabiliir. El nnn qiiidcm sn-
iiiessr, ct ilo qiia i
iop:igaii inaluin fateris. Niinquam brio, cx apcrto t:im''ii .Manicli;roruni dognia susripi-
igltur aiiiliie putiiisii dispnt.iiionis rcgulas el sanis- lur : qiiod qiiuniain limcstuni cst, iiec .ipud illns

sima; coiislilula nilionis? Iii omnilnis cniiii pncdica- qiiiilqii.ini csl ;iiit vorlt:ilis. aiil bnncslatis, ant lidoi;
nicniis plus :iiii|ilccluiiiiir grncra, qii.ini spocics ; iiidc :ipiid iiullus aulrm alios opinio poiest natiiralis cste
;iiilem cliaiii liiinl pcncia siiballciiiu : pliis autcin pecc:iti ; iit nos catliiilicus, ita vus uonsiat cssc Ma-
spcc.ics, qiiain atonii ; siiniqiic gciieia quibus spccics clia^os.
ciiiitiiicnlur, specics auicin spccialcs quibus indivi- AfC. Tii ccrlo dc arborc lnciilns cs , ct friiciibiis

diia ronclniluntiir. Minoruin crgo qiiassatio, supc- rx qiilbiis arbnr a^nnsriiiir, runi in Iiac siiiiilitiidnie
riiira non i|uatit ; snp.Tiora vcro casiliiis suis oinnia, ciinjiigiiiiii piolrinipir iniclllgcndam pniasscs, cx<'lu-
ipi:p complcrlcbantur, iiivulvuul. \ crbi gralia, :ini-
' Fjrni, iVi ifii/inHtmi. \rliis rmlcx Mar. , iriJlioitmn. »t
iii'rn, ra|i. 10, in rcsiiniislniio >iiL'Usliiii liuiic i(»iiiii hKWU
visnicriii.suf a nialo ifiio }uisfilw; aiklidiiiiuh.rHiH, cx cilniiils iiiiuK.s lilirl li:il<oiil, iii.snniliniMiii
IVIc Iii3niisrri|>liiriini. • ii.ilrv 1'iirl , «(iiiniii i)'.i/ii.i. 4111. — Movcl, I lom. rrll.,
' ai.l.'x i'ori , noii (niiiiii iii nvptiai. lnrlc lcjioiiiluiii, |a;<. rvil.rkii, ji -11, odiiorii i cf «imi. i.iiiic li.ciiu viiUtnr
tun immn nniuiii. ilillliilo aJiiiilui.ila. M.
IKJI LI15LR ULlNHiS.

Siis iiiilc, (Hiia cldu conciiliitii .nlnllc^iino polesi l:ilis lonir.iixlioin! soil o\ nostrx dcpravalione iiaiura».

exisicic friiciiis, ai| nninr.im fu|;i>ii. Ncc l:iierc iios iion dioiiiit M'>i;i(.li;oi , .sod ilioiiiil Calbolici : qiiod

fiigiciitis iran-^ilii'^ pDliiii : ia vcrbis eiiim luis, qiuc vos nogaiido osiis li.oiotici.

niiiic c(>iiiiiicmoi:ibo , s.-iiis cvidcnicr iippaiiiil. Aiui XXV. JiL. Ail oiijiis iioiniiiis c.ivond.im invidiam,
eiiini locpieiis ni\ ine ipsinn . « Simiii ;Hiiniinc illii-l
fnisiia oiiiiiino diM;isariim f;icis boroseoii niciilio-
qunipie hibcfitlarc conarjs ,
qiii>fi <li\i , Scslinioiiio nciii. Ais ciiiin, i Siciil Ariani C;itliolicos Sabollianos
evangelif 0, ex fiiictilius suis dcljcre arborein cot;iiosii vooaiit ,
qiiamvis ocrlani pcrsonarum disrmctiniiom
lil oslendeiem , » iiiqiiis , « quod cliiriim ost , doccri l';ici:ini. natiir.i; lamoii conimiinione sorvala ; il;i el a
I bona iion possc coiijusia ; imo ipsam n:»iiiraiii , qu;v iiobis iMaiiicluvoruiii vobis iioiiicii iiiipoiii ; cum vos
conjiigioriiin opcralioiic siipplclur , ncc l);'i possc iioii dic.ilis niaiiiiu csse iMiptias qiind dirunl Mini-
,

opori viiidicari , si de ca diccrciilur criniiin piillii-


cli;oi , sod dio;ilis iiialiiiri iii omiics boniiiics luilur.tj

|:ire. > llis liiis dirlis aperuisli fiig;e tu;e Iriiisiuini, conilitionc Iransire > (Lh' Niipiiit et Coiicupiscenlia,
iioiiiiiialis conjugiis addeiido el diircnilo, « iino ipsam iib. 2, II. 5S) ll.icaiilom argumcnUi tua piudeiitibiis
iiaturam , "(U;i! tonjiigiorum opcr;itione supplciur. >
iion amliigi) irrisuni iri : iiam ut Ariani ralsnCallio-
Disliiixisli ergo duo ista , salisque osleiuli-li aiiiid
iioos Sabclliiiiios diciinl , cum a nobis ei Patris ct
cssc naturam, aliiid ronjiigia, qiiorum opcralionc iia-
Filii ct Spirihis sancti pcrsoRarum liat sine ulla coii-
iHia supplcliir. Qiiid cst crgo qnwl postca iiaiuram fusioiie el sinc miihilione substaiili.r; distiiictin, illi-

geiiiis, cjiisqiie s|»ecioiii visesse conjngiiimt Niim- qiio liebclissiiiic caiiiiiiiiioniur , inier iiniiin el lies
ciiid ulliMii geiius spocici su;c iiilius opcialioiie siip- nibil intorosse : ii:i C.iani Callioliol jiire meritoqiic
pleliir? Non iiliiitie : iiequc cnim animal, quod est vos Manicluvos csse pronuiitianl ;
quia id a iiobis
geuiis , siippIiHnr oporaiioiie Iiominis, vel cfiui , vcl dioi fidcs vcsira compeilit. Asserunt quippe Mani-
Iiovis, vol alierids alicujus pceoris ,
qiioi! speciiss cst tbxi naliirals pocoaium : vos dicitis naiui-ale. [)i-

geiieris illins : iniandoquideni oli:iiiisi dcsil aliqiia ciint M.inicluoi libidinem corponmi a di.iiiolo esse
spocics, anfcralnrqiie de rcbus ; nianet lanien goniis, phinlainin : lii id niuitiplioaladispulatioEie coiiririnas.

quod c;ctcr;is aniploclitur specios , sicut oliani ipse Conlondiinl illi per libcnini arbitriiini noii posse nia-
dispuiasli. Quod genus utiqiie iiitogruni iion maiie- liiiii cavori, quipp'! qiiod naiiiralc sit : (n qiioqiie ii.^-

rol , si oporalloiie spcciei ,


qu.^e ablala cst, Siipplero- dein sernv nilius liboriiiii eoniinent.iris arliiiriuiit, sed
liir : non eniin ningis esi geiius , si plurcs ; ei minus per qijod riiahim licri nnssii ' , a nuilo auleiii nou
csl goniis , si spcoios liabeat paiioioros : quanivis si possil desisli. Dicil Maniclucus scn:ois csse iiuile-
omnes aiiferanliir specios , iicc gonus erit ,
quoiii- dictiim : tii id Scriptiirariiin auclorilale probarc co-
ailniodum genore ablato, iiulla crit spocies. Noii csi iiaris. \)kil Maoioliiviis iiic<!nverliiiiloiDos.senialiliaiii

igiiurcunuubium spocics, gcnusque nntura, si coniiu- lu sic css-;; vueilorari:-. S<hI dicis tu Adain soluiii ii;i-

liiorum opore naiiira suppiclur sicut iion est agri-


tor.n riiissc iiielioris : dicit etiaiii Manicli.vus ad Pa-
fuiliira S|»ccicssogclis, qiioniam suppictur segcsopoie Iriciiioi, melioiem illum sctuliscicdi oportcre, qiiasi
.'iL;riciiluirx. Dcinde si naliiram gcniis, ejiisqiie spe- de prim.o coiicreiiim fiore siibsiaiiiiaj. Diois lu com-
cicin diois osse coiijiiginm ;
procui dubio diccre oo- niixlionciii pr;)|.tcr iiatur;ili.'S nioliis e.-so diaboli-
gcris, quod n;ilura sit oimie ciiqugiuni. Ideoqiiippe tam , alqiic lioininos a diabolo qiiasi frutiois a sc
oainis eqims animal csl, ctsinon oniiieaiiiiii.il oqmis; piaiilali fnicius juic decerpi : dioii etam boc Ma-
q;ii:i spccics osi cqmis, aiiimal goniis. Ergo iicc '
fit
iirduous qiiip|ie a quo id crcdcrc cl aKiroiare di-
,

ab boniinc aliqua natiira : quamvisciiim, ul scriptiitii dicisli. Dici! Manich.rus ol iialiirani cl niipiias mn-
csl , a Ooniiiio jungaliir niidior viro (P(<;!i. xix 1i boiias niiiilias,
,
las esse : lu aiiiom scd rc;im na-
sec. LXX; ;
qiioniani iiisi adjuvanle ip.so iion (il,
luram. Noii tu hic iclijjiosior , scd .illc priidoiitioi-.

quando rcclc fit : qiiis laiiuii ncsoi:it opora iioiiiiiiiiin Quoniodo ergo falsiim est qnod diciiiit Ariaiii,
,

essc coiijiigia ? J'orro si naliiram lion C.icii lionio, Cailiolicos S.ibcliianos csse : iia vorissimiini esi
iion csl naliira conjugiiiiii ;
quia conjugiiim faoii qiioil diciinl (^atlioliii . Traducianos iion csse aiiiid
lioino. Ac per lioc, quia coiijugium iialiira iion esl
quam .Maiiioluoiis ; distiiiclioncm aulcin iiilcr vos
profeclo nalura; spocies , laiiquam ilhi sit goiius,
ilbisoriam qiiiiioiii , iioii fide veslra , sod imperiiia
«ullo esse p.acto poiest. Conjugia igiiur ad uiores cnnligisse. Diiius orgo lidci lu ei .M.niiohaius : sed
bominuin pertiiiciit, ipsi aulem Itoniiiies ad naiiirani. ille minus iippiidens, quam tu:i graviias invenilur;
Liccl itaqiie nobis mala viiiata; vituperare nalnrc,
ncqiie eiiini faoib: M.iiiicluoiis aul .Molilidis altor of-
01 lauilare moies bcneiileiiies bunis maiisipio iiaiiir;c.
fondiliir, qiii (Iioai j^nnnare n;itiiram
s,; honiiiiuiii,
L:iudo crgo coiijiigia : absil autom ;il biiidom muliim^
sed noii iiininia.rc coiijiigia.
qiiocaro concupisciladversusspiritiiiii ; sincquoinaln
Acc. Cur cgo Ariiinos ci Sabelliaiidscniiiincmoni-
quisi|uani boniiniim non polosl iiasci ; ciijus iii;i!i roa-
vcriin, qui !il,'ruiii illiiiii inoiim iiilrlligons lcjiil , niox
tiis , ni.-i renascendo , non poiost solvi ; cnjiis inali
inveiiis ; icquo porvidol dnlose .ig-MC ipii canideni
.

boiius usus laiidalur iii conoiiliini conjiigal!. Proindc caiisaiii loi;>ii! coiiiiiKmorare tiolnisii Tild cnim disi
originale pcccaliim , i|iiud no.i Ir.ibilur ' c\ aiiori;!!

' r.i»Iex rori., erqone.


nuos !iie vorsus, o.iMiqio a votIijs, Iu i/ko/jko, itsqiio ai",
'

' vigniorius, noii' liajiiiiw


quod »»;((.;;; /(i"i! posii!, tcsliluimus cx i:uiiiusaqilis.
|{i.3 OPEKIS lilPEIUFXTI CONTI'. .\ JULI.V.NUM, S. .\UGCSTIM HCi
I Siriil Ariiiiii <liini S>lH-lliaiins fiigiiinl , in pojiis ali- lace.im , do tibi P.iiiliim apnstoluni ,
qiicm tu qiuHpie
rjiiiil incidcruiit ,
qiii.i Triiruaiis .iiisi siiiit iioii pcrso- landntorcni pra'ilicas niipiinium , diccniein tameii dc

n:is disceriicrc , scil iinlnras : il.i Pcl.ij^i iiii diini Ma- natur.'c urigiicilis ' n-niu , i orpus niorliiiiin es<e pi<—
niihjoniin pesicni iii p<ivcrsiiiii viiiirc conaiiiiir, de plcr pcrc.'tiiini (Hom. viii, 1»). Do lihi alicruin liii-

iiiipti.iniin fruclu ip^is Maiiicli:uis cnnvircunlur jus iiiicllcciorcMi , niciimqMC doctoi^ciii , cailiolicuin

pcrniciosior.1 seniirc, crcilcndo parvulos Clirisio Ambrosiiini , qui cuni laudet conjngalem ptidici-

nicdico noii cgcre » {Lib. 2 de Nupiiis cl Covcupi- tiam , ilirit tameii : f Omnes sub |icccato nnsciinnr,

«cCTirn, vciba inea proposiiisses, qiii'runi ipsc orliis In vilio csl f>e Pa-iiilentia

vel ccrle
ri. 38).
liaiic sonlentiaiii
ll;i'C

incain
tilii

, si milii quoijuo i.ciip ivel^). Cnluinniosr, coiilcntiose


i (

*, liiiguos<>,
, lib.
I
inodo respondcre volnisscs : quilius prxlcrmissis di- qiliJ qii:eris ntnpliiis?

ris tibi i|ise qiiod vis, ul milii, non ea qiix a inc iicla XXVI. JoL. Verum adrcrsum h.-cc hidibria s.ni»

siiiit rcrcllciido . scd non tacendo respondisse vidca- acttini cst : vcniamus ad earo, qu.iin siipra dixi, per-

ris. El nunc.quod ta nic scniire dicis ,


qnx scnlinnt' pl''xissiniam qiia-slioiiem , qu;e ipsum prcccploicin
Manicbi-i , muliuin ralleris ; vcl potiiis qiios poics tnum siii snbliliiaie deccpil. Opposliioni iiuippc no-
rallis. Nam Maniclix-i nialuin coaMcrnuin Dco , idcni- sinc , baiid exponendo , scd aliiid diflicilius ponendo
que ' malum csse subslaniiain , cl alienam quamdam conatus es nccurrerc. Cum cnim docuissem , quia iii

diciint csse natiiraiii, qii:c iii bonuni inulari , ncc pcr hoiniiiibus pcrfectioris :clntis ninlnm su:iple vohiii-

sc ipsain , nec a bono Dco pnssit oninino : cujus im- taie * opcraiilihus , ct iiinooiia nattir:c laiiilnrcnlnr

iiiiilabilis mali coinmixlionc ', animam bonain, quam cxordia, el aclioiiiiin divcrlicnln jiirc vilopiTirciilnr

rrcdcrc aiidcni Ixini Dci csse naiurain , inquinntain duoque essc, qinc pnssinl contrnriis applicari ; in

pcrliibenl alqiie corrnpiam ; et ob hoc in qnalibel pnrvulis auicni unum , id est, natiinm, <|uia vnhni-
lioiuinis f tate nccc.ssariiiiii liabcre salvatorem, a quo tas non csscl ; illudque unum aul Deo , aut d:rin<>iii

iiiundata ct rediiiicgi':ii.i alque a tali captiviiaie eruta esse rcputandnm : collcgiqiie ' , ut si pcr Deiiin na-
libcrctur. Vos auiein dum in pcrvcrsum fugitis Ma- tiira sulisisterct , non posset e.sse iii ca originale
iiicli:riis , in ba<i impiclalis tencbras incidislis , ut ab maliim ; si auiein diabolo transctihrrelur pcr ingcni-
niniii nialo asscrcndo parvulus salvos , Salvaiorem tiini malum , niliil cssct per quod hoino divinn operi
iniseris ncccssariiiin iion piiiciis ; ct adjuvandis eis vindicarelur : ciim ergo ad ea pervenisscs locj , rc-
ipsis ,
quos fiigiiis, Manicli:cis nescio qiioniodo per spondisU, (ide .suliL-i, me collcgissc vcruin ; sed ct in
circiiilum vcNiri occurralis erroris , negando malum parvulis diio csse, id csi, natnrnin ci peccniuin. Qnoil
viliauc naiiir.-e ii'>slr.-c; ul qnidi|uid malorum vel lamen peccaiiim , nt prionim dcriniiionum rccordc-
rccle credilnr , vcl aperte invcniiur iii p:irvulis rls , nihil cst aliud, qu:im vidunlns retincndi vi-l

roiniiiixlioni (
qiiuil volunt ipsi ) n:itur:c iribuatur admiltcndi qiiod jiistilin vct.il , it tiiidc lilieriim csl

iilieno:. Calbolica vcru nl Manichaos el Pcl.-igianos ah.stinere. Consiitulo crgo pecc:itiiin nihil cssc nliiiil,

dcTiicl , niill:iin iiniurain aujuc subsiantiam esse di- quam pravx volunlatis elcctioncm ; respondisii, Epi-
rit niahim : sed voluiitano malo ,
qnod pcr uiiiini cure iioslri lciiiporis, in parvnlis pecratuni cssc, vo-
hominciii in omncs honiincs perlransiil, noslram na- liinlntem n"n essc : qiiud ciijiifi sil dedrcoris , lihcr
liiram atqne siibsi.intiam idco niuiabilcni *
,
qiiia Dei jam qiiarlus ostrmlit. In his crgo Ioci.s runi dixissrin,
iintura non cst, non ncgat csse vilialam ; ciqnc malo, Si cx vohiniati; est pcccatiini , mala vnlunlas ,
qiije

quod iDsanabile Dco nun csi , ut absumi possil, in peccaluin farit; si cx naiura, maln naiurn, qiix pcc-
omiiilius a;laiibus Salvnlnrcm ncccssariuni confiictiir. calum farit : ca qun-siione cs inilii conalus orcur-
Proindc iicc de pccciio naiurali, nec de lihiiline cor- rcip , qiiani a lc rxrogilnlnin non cssc mnnifcsluiii
porum , ncc de libcro arbitrio , nec de scininc mali'- csl. Naiii ciiin aiiU! Iioii annos cssrniiis Cartlingini, a
ilicto , iicc dc inconvcrtibill maliiia . iicc dc nainra quodntn iiiihi llonoralo iinniinc * noccssnrio liio

|irinii boniinis , ncc de cnniniixtioiic soxuum , ncc ile Maiiicluco Tqiie , siciit epistohc vcstrx indicant, id
|>o!estatR dialiolica iii lioniines, cadciii qii:c M:iiiicliaM, ipsiiin pro|>osiU:m csl. Cnjus rci .id hoc tanliitnnuNhi
diccre possuiniis ;
qiii iliias iinturas aU|UC sulislnn- fuci iiicntioiicin , iit rlarcrcl lianc cssc qu.T.stioncni
lins, iin:im lioiii , allCMin mali , siiic inilio lemporis qii:r el Mancin ct Marcioncm anlc tol STCula dccc-
sciiipilcriias, ct cx qiiodnin iiiitio tcmporiscoiiiiiii\las pis^cl. Sic crgo Inqiicris contra lioc qiioil cgo dixr-
csse non dii-imiis; iic ' inler niiilia absurda ali|iic rnni, Si pcccalum iii iialurnin, nialn naliira qii:r prr-

vc&aiia , etiani Dci naliiram coiiii|uiiialiilcin coriiipli- r.iliiin ficil : c Qu:cro ab illo , si potcsl rc-poiidcal
bilenique dicanius. Qiiod aulciii me soliiin nfliiinas
• l-iinc, 0'iijinnli.
dircrc bniKis iiuptias , rcnniquc natura:ii : ut alius ' l.<K''i, r<«.l. »//i".v,\iHui<>riiis Siilislituorat. f(;Mfio«r/i.i.v.
* Etlili , stiii|'f<' iiclura. \ criiis Mss. , xuiiptc roliinUile.
' sii Mss. 1.1 \i;,'n., smtiie dicis, qiiod (Ikmu. ' l'orlc', lUlliqiqiic.
' sic Sl*». Iii \\,i»., deiiiqiic. » FdiU. Iiiiioiiiio lnmiine. Ao laiilo |>"sl, nicnt epuiiiUr
* Edill, conmiilionem. H
laiilo |>ost, jiiVfcfii tenebrnn noilra: inilicniil. l.iiieniJaiilur <-x iiiniiiisci'i| Us. ibNioraius
f Im ra | ni, i e.miq.ic niiliirmn , fiTeliaiil, luniqiie viiluram. |orro a iiiciis tii^iisUiii, qui Vaiiiclms ali(|iian(l>i iiiliasit,
Uiyr.l jliis 111 isUires|ioiisi'iih.' loi'is ciiiciiilaiuui' ail tclorcs iiKlissiiiiiis csi i'X lilinidc tililat'' cri-ilriKlial ciiiiis.rii'.'. i

OxllCI'*. liiiiir Jiili:iiiiis saUK i.nlii-al i-iiiiHi.-iii i|>.suiu i-yii'. <|Ui <.ar-
* \ i(;iiicrius, idw rsjc tiiii/iifilfm. Abi-.st, (;ir, a iiiauii- llia.:iii'' ilii.csliiiiiihiis iiiis.sis a<l Mi;;usliiiiiin, illiinalieo
s ri|'tis. cniiua l'i'la;;ia i<'S cviiiiiaiii, <|iia' ilc (iralia^u\i luttaiiieiili
' Mjiiicrius, rttc. M.ss., ne. iiisciibiUir, Cj istolani KO aacpil.
iir.s linF.R QIHNTUS. liCA
!.iont m^riifesliim csl , cx voliiiU;ilc innla Ininiiiam rx jiisltini esl, bonum cst : liununi cst crgn sii|'pliciii;ii.

arljoro iiial:i frnctus ejiis ficri oninia opera mala ; sic Noniic eernis , nisi ita daiiinatuiii a d.iinnaiite distiii-

ipsain viiliinlalcm nialain , id ol , i|isaiM rriicliiiini '^ins, ul ips.iiii dainii;ilioncin, qnoil su|ip!ieiiiiii cst et

nialiiniiii a'borcni iiialani iiiido dical cxoriam. Si e.< p(jBi;a pr'eC;Ui , boiiiiiii qiiideiii opiis csse asscras
nngelo ; iiniil crat ipse angelus, iiisi l)oniim opiis Dei ? d^iiimaiilis, scd dauinali cxitiuiii maliim : noii , lii-

Si ex lioniinc; qiiid erat ipse homo, iiisi Ijoniuii opns qiiam, ceriiis, nisi Ii;ec ea ralioiie disli;igii;is, ad line

I)ei ? Imn qnia voliiiila.s inala ex an^-elo aiipeli , el te pcrdiiei iit dicas, lioiiiiiios iiialis operilMis siiis, unii
vt lioiiiiiic liomiiiis orla est ; qiiid eraiit li;ri.' diio, aii- ad iiiala i\u.i: paliaiitiir gravinra, (piod veriim esl, sed
leipiani in eis Ista niala orirciiliir , nisi bdiiimi opiis ad boiia pnliiis pcrveiiire , ipiod lam f.dsiiin csl , ct
Dci, el boiiaalipielandandanatura? Kcccergo er bono laiita vaiiiiaic diciiur , ul isla sapcre tanlum sil nia-
oritiir maliiin, nec fiiit omiiino hiiiIc oriii possel, iiisi liiin, quaiitiim cst etiam cordise:cci siipplieiinii ? Igi-
ex bono; ipsani dieo voliiiitaleni malani, qu;im nul- liir 11(111 abusive vocatur inahim ; sed prnrsiis malinii
liiin pncces^il inaliim; nnn opera mala , qua; non est patienli : boniim est auteni ficiciili, qiiia jiistmn

siini iiisi ex vnlunlale niala, lanqiiaiii ex arborc mala. csi poeiiam irrogare peccantl. Si dcliraic iion vis ,

Nec idco lamcn ex bono pomii oriri volunias mab isia distiiigiie.

quia lioiiiini rieliiin est a Deo bono; sed qiiia dc XXVII. JiL. Qii;eris crgo tindc sil Iinc m:iliim ,

niliilo raeliiin cst iioii de Deo. Qu\d csl ergo qnoJ


, qiind inerilo iiialiini vneatiir , id est, pceealuin. Ue-
dicil, Si iialiira opiis esl Dei, per opiis Dei opiis dia- spondeo, iiiiperile iiiniis rogari (iri^'incm rei , de cii-

boli Iransire nnn sinitiir? Nonne opiis diaboli, qiiando jiis adliuc defiiiitioiio non cniislitit. Videaimis ergn
in aiigclo ipii diaboliis facius est ,
prius orluni esl, prius utnim sit, tunc qtiid sit, ultiiiiuni tinde sit. Feei
iii nperc Dei ortum e.st ? Quapropter si malum quod boc quideni iii priiiio pi:esciiiis opcris libero, sed ibl

«nmino imsipi;im ei;il In opcrc Dei oriri poliiil ; eur cx aliqiia partc scciiriis : anibig;itur ergn utniiii sil

nialiim qiiiid aliculii jani erat ,


per opus Dei traiisirc malum.
nnii poiuii ? Niinii|iild lioiniiies non sunt opiis Uei ? Adg. Si (11 essc malimi diec.-es , ego aiitem iiega-

Pcrlraiisiit cigo pcccaiuni per liomines, Iioc esi, dia- rein ; tunc inlcr iios <|ux'Stio verleretur , utiuiii csset

boli opiis per opus Dci ; atqiie ul alio niodo idiptum maluin , in qiia qiiaslioiic susciperes oslciidere ma-
die;im , opii.'- Dei per opus operis Dei i {he Nupiiis luni esse, quia id a nie iiegatum cssel : ciim vcro id
ei Conmp., lib. 2, ii. 4S). Il;ce lani iiiiilta, qii;u dc liiis neiiter nostruui ncgi'l, iieuter liinc amliigal; qni i pn-
Keimiiiiibus posiii , .npi-ruerunl omiiiiio ipsiim c;ipiit scis i!t ;imbigaliir imd;' non ambigitur, ni.si leipicndi
el fiiiitem crroris anliqui : nibil in diclis tuis aciirnis, Iiirniiue ; iit iioii vciborum nieuruui coiiviclioiic . sed
liiliil iii disscreiido perplexius altnliNli ; tolo oiiniiiio libiiiriim liiuriim niiiltiliidine gloricris?

('aiiipo disputationis agitatus, ac dc onini luro, iii quo XXYIIl. Jc!.. At id csse iL-siantur fieqiientala viiia
teiit:iveras subsislerc, armis iiifestac verilalis expul- et severa jiidicia : cduslitit crgo cssc pccealum. Qii.e-
sus, pervcnisti laiidein ad iljiim spcoiini, quem iiiler riinus qiiid sit; iilriim enrpus aliqnod sil ,
qiiod ex

opaca qic.isiioiiiiin Maiiielia-us foderal. Ueddidisli niuliis '


eoiiiposiltim videatur ; aii sin^ubre (piidd:iin,

piopiisitioni Iiiiic lcslimnniiim difficiillatis siioc , di- sieiit uiium aliqiiod elciiienliim, vel per roi;itatioiieiii

reiis , < QiiaTO ab illi) , ut si potesl respoiideat : > ct a rcliqi.:)riiin cnrtimuninne pnrgilum. l>on'o iiiliil lio-

idco qiioiiiam eiinvciiit inler nlriimqnc noslrum lo- rum esi. Qiiid csl ei;go? Appctiliis libera! vuluiilatis,
ciini essc difficiiem, ul totn aiiinio adsil lectnr admo- qucm proliibel jiislilia vd , ut dcfiiiilioiie uiaiiiur :

iico. DisliiieliO!ies prn rei eoiidilione sulililes ,


qnas prinrc, Vnliinlas f;iciendi qnnd iustiti;t vel:il, et iinde

adjiivanle ("liristn confido pingncscer'' ^i iiis iiiicniii.'', libiruiii esl alisliiierc. (Iniisilera ergo, iilruiii cxlr;!

mox secnnis seqiiilur. Qiia:sioli cigo, oflde iraluin : lermiiios deiiuilionis liiijus pcecatum iiei;ii(;al ijivo
inlenogo ,
qiind malum ilieas ; commiinc cnim lioc niri, ne alibi vageiur, ipiod nos coinprelicusuiii pii-

noiiiei» esl eulpa; ct viiidiclaE ; c;ileriim abiisivc siip- laiiiiis. Consulamus ergn jiislitiain Judicautis, ut el il-

plieiiim maliim vocaliir, ciiin gravitale cjns qiio infcr- liiis teslimonio clarcat, ulriim bone ciiiclnm sit his
lur jiidicii vindiceiur. itcspondcs , dc peccalo tc di- liiiiitibus geniis omnc ' peceati. Impiiiaine Dousqnnd
cero, non dc supplicin. seit iion pos.se vit;iri? ;\1 iiulla jnstiiia est, ei suninia

AuG. Apcruisti omiiinn stiilliliani tuain ,


quaiitum dcfnrmilas : irao si lioc fi;il, non piiniinitur peceala ,

polul^li, qni maliini cniifi!erisesse peec:ire, etni;iluiii scii ciesciinl. A jusln eniin Jiidicc culpri puiiiri solcl :

nnn cssc dicis , sed ;iliiisive ni;iliiiii vneari . snpplicin e:i si iii ipsum arbilriim ' jii>titi:i' coiriiplione pcrva-
sempiterni ignis ardere. Sed lantj; aiisiirdit;it s rilio- d:it, viiidicala est dc jiiiiiee , iioii piiiiita. Noii crgo
nem rcddis egn gi;im : < .^liiisive, > iiiqiiis, « suppli- iiiipclat j.isiiiia in peccaliiin , nisi unde liberiiin esl
eiiim nialum vocainr, cum gravilaie cjiis qiio inreriur absliKere. Libcrum aulem dici niin polcst, nisi ipmd
jiidiiii viii.licelnr. > Si ergo , iit hoc dicas , d;iiiinati siiie aliqiio inevitaniii initiiialinm enaeiii , iii Jnre
I
(eiiam iinn ex miscrii palieniis, sed cx jiisiiii.i em:in(:ipal:e eniislileiit \o!iiiil.i!i». Opi.iiiie ergo est
daiiiiiaiilis appendis; dic aperiius , boniim csse siip- lliiiltim el plene : Pecratiiiii e.st vnlunlas laciendl
plieium , (|iiod aliiisivc dicis maiiim vocari. Siippll'
' Sic Mss. Al eMili, r.x o»viil'iti>.
fiiuii cst cuiin pana peccaii, et jiisla cst iiiique poena
• sicM.ss. Iii vi(;ii., a'iiHi,'i.
pcccati ; jiisluin esl ilaquc suppliciuin ; ct omne qii;id ' Kdili, iirbiliiwii Mdius 'ibS , HihiUim.
H»;: 01'F.RIS IMPPRFECTI CONTHA JULi.Nl.M, S. AfCUSTIM IIOS

lilieiuin csl .nlisiiii>ie. I I aiisa Icx pociali, iprc cvitat, i inqiiil , i ubiqiio
qiiiiil JMslilia vel:il, cl ii'i(le ,

< coiispectuni,ci ipi.crit pudciido 9ccrcium»(0i; iViifi-


\lis orjii i>;irliliiis absoliilis, qu:iTaUii uiide
sil, iiiiocl

p.rliirli:ili«sinie aiile li:is ilciiiiilioiics fiieral iiKiiiisi- liis et Concupitcenlia , lib. i , n.iO , ei n. 8 ). Kr;{0

Uim. rn.k' oi orRO peccaluiii ? Rcsponiico, I>c lilicra noc dc priorc , noc dc .scpiciito niali raliono iliscor-

ilaiil. Quid lcrtiuin? ("um jain qii.cnlnr umle sit


Toliiiii.iic fncicniis.
c.sl, iilii m;iluni ; Manic!ia'iis , Dc natura iiiqnil, toncbr.irum
AiG. Ilai>cvcrodolil)cnvolunl:itef:ici(.iiiis
,

(lirilnr, iii </u(fiii (/mo</ no/o ego, hocfncio^jam :<o» cgo .Tlcrna. ynid .iiigiistiniis? Niiiiic, iiiqnil , istiid nia-

vpcroT itlud, ted (jiiO(/ A.iti/aJ iii me furcaltim (/lom. vii, gislcr mcus, qni piital iiialiiiii nnnqnam cORpi.ssc . CW,-

iO; * Viilcsne ciini qu:i'iis uiiilc sil picciiliiiii ,


al.|ue pil pcr piiiiii tinminis voluntatem , im» jain pcr su-

rcspondcs, « De lilicra Toliini.-Mc f.u-iciiiii, » illud le penoris nauir.^c , id cst , aiigclic:c ; scd ' ex co

Cdgiiarc pcccatum, quod non csl ciiam piEiia pccraii : tcmpore facluni cst naluralc. Evcrborat cuni

lioc .-«110111 (ilii facil honio qinid iion vuli cl laincn ,


niiniriim pr.iceptor siius, et in jiis aucioriialissiinc*

pcccaluni csse Ai>osn.lus clanMl nd liaiic luam rc- , tiaiiil. Quid Jiidicaliiriis osl iiitcr lios (alhnlicus? M.i-

sponsioncm miiiiin'.; pcrlincrc , ncc ad ill:iin dcfiiii- niciiaum qiiidcni sinc dubio slolidissininni ,
qui piitcl

lioiicm. quara commcniorasli diccns, Pfccatum id natnralc pcccalurn; sod «aiin Aiigii.-.lini ingenio com-
cssc, qnod est volimlas racicndi qiiod jiistilia veuil, posilum ,
peracutum vidcri. Quibus ciiim couveniat
cl m.dc lihcium est al>siincri'?Oiioiii.)ilocniiu liltcriim iiiturnle essc peccaium, alqiie h-.ic pccratimi nnius

csl ab^linfrc, ubi claiiialur, Quod tw!o , Iwc furio? spocici cssc falcflnliu', a qiio omnc gcnus bomiiiiiin

Alilcr cruo na.ura liiimaiia peccavil, (|ii;iiidoci libe- possi.leri piiiOMf; Sod posl ba'C diceio aiidcrc disci-

riim fuit abslinerc a pcceaio : aliur r.unc pcccal pcr- puluin, in uno taiiliim lion tssc iiaturale, qund oitiiii-

diia libcruic, quDiido egcl lii>craioris anxilio. El illud bus falcatur ingcuiluiii ;
pucrilibus sine diibilaiioiie

lanlummodo pcccatumcrai hoc : auieni cliam Csl poeiia vorbcribus infainaium , sulnlcnt eiim magisirn conse-

pc< cali. qn.-iilius ulasplicmaiili. Scil i;lriiin.|uc siiniil, discipn-

XXIX. JtL. Sed vidHainus. iilrimi islud ((uod do- luui ct ni;igislruin, a coiivetitu cxbriniiiabunl pioniui.

finit:» pi;viiiiss.'« coiilecil, oiiiiiiimi absensioiie lirnie- Vide orgo quid iiidiilgcamus. Noii libi placcl qiiod

ullus polcsl, ncc ca- dicit MaiiiclKcus nialuni cssc naturalc ' dic crgo
Uir. Ccrte ncc prudciis liiiic , :

Ib.ihcus dubiiarc, id csl , ncc pcccaium esse nisi neniiiicni rcnni nasci , el evasisti , negans profcclo
qii.id piilesl cavcri, nec justiliam cssc uisi quae lioc originale poocalnin. S.(l nnn dicis ; coiilitcrls CTffit

iiuiiiilci ilii qticm puiiii, qiuid libcra voluiitale pcr se iiec a magistro tu vcllc dcsistcrc , iicc caiholicis co-

ipse (.11111111511, cuin potiiisset cavcrc. piibiri.

Ai:c. lliic impnlatuiii csl priiiio homitii ,


q'.i.'d Atc. Niimqiiid prnplcrca diccrc non dcbcnius

piissci cavcre, s\ vellci : scd ejus peccalo uni- i|Uod boiiiis Ociis foccrit mniidniii , (juia lioc cliatii

vcrsa cliain in pobtcris iialura vilial:i Salvatorc (licil Manioliaius ? Scd cnni qiwtiliir unde fiMcrit, ibi

Cjius liabct , iit possit cavcre pcccata, iiuando ctiaiii disccrniimir. Nos eniindiciiiiiis, Ex liisqua; noncrani;

al:is acccsscril, qiia uli possit ralionis oflicio : aulc qiioiiiaiii ipsc dixil, ct lacta sunt (/';>«/. cxtviii, ti) :

baiic veio xtaiciii inesl cx oriyiiic rcatns geiicrationc ille aiilcm, E\ duabus naliiris buiii scilicct ct niali ,

«.iiilractus , rcgciicrallone dciraliciiilus. Qu.id v.is qit.i: non soliiin jam crant, sed seinpcr cranl. llxc
in'gniido , aiicrtissiiiic diciiis tliristinii Jpsum non criiO qit.T non sinml (licii:iiis,non siiiUiil CbSc iios socins

cssi; Jcsuni parvuiis ;


qui proplerc;i lcslc Angclo sic coritm ex illo qnnd simiil dirinms. Ilcin si inlcrrn-

vocaliir ,
qnia ialvum fncict jtopulum si/iim ( in qiio gi'umr iilnim sii Dciis ; cl iios ct Maiiiclia-i rcspiiinle-

popiilo par\ulos cssc iion vullis ) o pecciilis ••oniiu iiins, Est Dcus : cl in liuc utriqiic scparamur nb illo

{ilatlh. 1,21). slullo , (|ui dixil in corde $uo, Non csl Dcus ( l'i,al.

XXX Jll. Scd iit uobis jaiii isia noii lubricaiii . ila XIII, 1) : S(*d riim qiKcriiur qiialis sil Dciis, a Maiii-

a M:iiiicli.cu ci Trailiiciaiio paribus aiiimis rcpclluii- cliUMip.iiii ncfaria fabula , inngua discrctiono distin-
liir. Vidoaiiiiii ergn quid ipsi ilicaut. Maiiicliaus scii- guiiiiiir. Nos enim dioimiis iiirorruptibilcin atqiic do-

bil natuialc cssc pcccatniii : :iiiiiuil AiiguSliiiiis ii:ilii- f<;ii(liiiius; illi vcro bibnlantnr cnrruplibil. m IV-iini.

r;ilc css(; pcccatum. Anibo cr;;o :ib ca, (pi:iin pr;x;iiiisi- Dc ipsa qitoqiie Trinilatc iiilorrngati, uliiipio diciiiiits,

mtis, ileliiiiiiiinc di.--^ciiiiiiiit , lialv.'iil(|uc in iiiiinalis l'airciii cl Kiliiiiii ct Spiriluin $;inctum uiiius cjiis-

pcccnli nuncupaiionc rollcgium. Vidcauiiis (|iiiil .11. :iiii (li niqitc cssc nalitr.T : ncc idco lanicn vcl nos sunius
Cliain dc gon.Mc pcccali, id csl.qudd |iiU:iiii cssc Maiiiclia'i , vcl ipsi calbolici ; dicunt eiiim alia do
|ic(catun>. qu.id ainbo ti3I>ir..li: cuuliiniant , iic b.ric l*:itrc ct rdio ct Spirilu saiicto, in qiiibus ab ci» di-

vcl in soqiiciiK^ gra.lu diss.^ntiml. Quid sciibil M.ini- vi rsissiini eisqiie advcrsissiiiii suiiics. riidc isia «pi.e

rb:riis :..! (iliam .' CoiiCiiiiisC.-iiliam car^iis. cl illain simul dicimus , advcrsus alionim crrorcs qiii ca ne-
vobjpiaicm '
lccuiidil:iii:s opci'i dosiinalam .
jrf-r lioc g.ini, lidcittcr asscrimus : nectiiitcnius ncManichxos
pnibnri diali(dic..iii , \\cr (jiiod iipiis ejiis p'ibli> U'ii lior. appcllcnt, ct sc indc prxfcraitt nobis, quia ciiin

viiri aspciiiim. Qiiid .\ugiistiiuis ? l.lcm pcr onnii.i :

« lUa coiiciipiscciilia raniis frulcx c-t diabcli ; ' xlgiilcrius, si. KfS., scd.
' lii Mss , oHrlnii.s.vi.ix'.
' F«liii l.ico, n)Jii|>m^'iii , substiliiunt , (>;).iai(i ; rc| n-
• sic Mbs.ln vigii., dicit .Vimilio-iis, nnlurnU etsepci-
Riuiililiuy iiuiiiiscniiiis. CiUiiin.
fi69 ],)nv.n uiiMUS iiTO
Maiiiclui is (liciinin, f]iii)il iii^^i iiinvii.\iii imliiiit il.CiTe, sii, ul dicrrcs iiiide in ip^^o piinio '
boiiiiiic vd in
pro|>torc;t ipdarjjuiiiiliir a uohis. Sii iit (;rf;i) .\r' iiiii^ iliibolo qni aiigcltis factus liicral, mal:i cx<tilissct vo-

i(]eo esl li:iTrliciis , (|iiia tKibi.^ciiiii iion dicit uirun Iiiiil:is : qiiain l:iiiicn ais ideo cssc ort;im in opcic
Trinii.itis cssciilinin ,
qiiotl noliisciiiii (Jl(nt (•ti.iin Mn- Hii, id ost , vcl in aiigelo , vcl in lioiiiinc, n .n qnia
nith:LMis;it,'l clvosl;;(roli(:ioslis,noii(l:(iTi(!(> iiciliisriim Dci opiis cial, sod qiiia do nibilo fKlus cral. Vidi;
li.ttur.tlc pcccaliiin , qiind iiobiscdin dii it cti.uii M:iiii- ciijo nc ct lu por al!(T:is vias ;clcriiaiii dicas fiiisso
rli.tiis :soil non idco siiuiiis M.iniiini; (]iioil ciiiiii dic t iicili norcssikilcio. N:iin si li:rc fiiit raiisa evoriendi
Ctiain ille.iion ila diciinussiciit ille..Nosciiini ii:ituraiii iiiali in opiTC Dci , qnoniam i\e niliilo id fiolinn esse
nusliain bonnin voluni.iriu p.^ccato illius cx qno iiati eoiistab:it ; antciinani ficrcl auteni ipiod cssct , boc
Sumus.diciiniispsse vili:it:iiii, iintlc omi cssub lu^ccalo iiiliiluni Siiiipcr iiiil, ii! csl, autwiuam lieroi id (pifil
naeciiniir, cl ipsc nnshT oilus iii vilio csl , ijuod dieil esscl, niiiif|iian! alii]uid ruit.ct boc quod niiiii|itani

Anibrobius { be ['wnitiniik , lib. 1 , cnp. 2 vd 5) : fiiit, niliil hiissi! diciliir : ab rciciii') crgo niiiniiiam
illc anlem naliiiain ni:il:im r.obis |iorlat '
alionaui fuit, (|iioil iion fuit aiilciinam licrcl a Dco, cujus snb-
ciijiis iios afnrinal coniinixtionc pcccarc. Ueiiiquc ,
staiitia sola sine principio csl : lioc crgo inane , id
iios sananda- noslr:c cliain parvnlos oiTcriiuiis S:ilva- csl, niliil, aiitcqtiain pcr rcriini iinirctiir cxisleiiti.im,

lori .•
illc aiilcm (.iliristuni iioii idco c.visliiuat ncccs- scmpcr fuit. Noii cr^o f.icliini csl Ii ;c nibiliim : scd
(.ariiiin , nl naliiram iinsir:ini saiicl iii nobis , scd ul fact:r siiiit croatui:r,ct illud nibil esss ce.ssavil. Iii ca
alienam sejungai a nobis. Ccrnis ncnipo , cl iii co ergo crealiira,qiia' facta dc niliilo cst, tii ido.o maliim
qiiod peccaluin natiiralc siniul diciiniis, (|iiaiila divcr- coninicntaris cxoriuni, qiioniam dc nibilo i">cta eral.
titalc disleiiius. Siniililcr cl iii eo ij.ioil siiniil iliciiiiiis, .M.iliin cr;?o iii boiniiie e.xorUnn origiiii iijiniavisti ;

malani csse conciipisccnli:iin carnis, qu.T cnro ( (incii- aiqiio "uigo, id csl , niliiluiii, dicilur :>- le caus 1 liiisse

piscit adversiis spiriluin , cniii (|ii.criliir undc lioc sll pcccali. Non eiiiiii, inqtiis, proplcrea in lioiniiie m.a-

malmn , disciotissimi reiicriiuiir '. iNos cniin cuni Iiiin cxortuin esi, quoni;.m .t Doo faclus filoral ; .sod

Ambrosio dicinins, liaiic tedain di.scordiain cariiis ct qiiiade Miliilo faotus fiicrat. Si crgo idco in;ilum
s|iiii!us piT pncvaricalioiicm piiiiii boiniiiis iii iiostiain exorium cst , (]uia condiiio niliili pnccodciilis id

vcrlissc nalmam ( Lib. 7 iu Lnc. mi, ,^3) : i!!c aulcm cxcgit ; lioc a'i!em niiiiliim itcrniim fiiit : imniul.itis
ciim snis dicit, iil inviocm advcrscntnr caro el spiri- soniilis iiicidisti ', et pendos omninu in praecc;ploris
lus, alienam nobis, qu.v si nipcr ni:ila fiiil, adlucsissc tiii laqtico, i!t ni:iliiin anilio ab xtcrno esse faloamiiii.

natunin. l'iHle nos pcscinius S.ilv:ilorcni , ut lioc Scd in boc qnoiiiic ille prudciuior : induccns eiiiin

virnim nnslrum saiicuir : il!c Tcro. iit a nobis .ilicna natiiralc pocc:iluin , dixii :clcrnam fiiisse subslaiiliam
iiaiiira qiia; sanari oninino non noicst, auferilnr. lciicbraruin ,
qiioc sinc volunlalc pcccaloiis inalum
,

r.iiam liic cnr non atttMulis, inco qiiod carnis concn- hoc inesse tompellcrel. Rei crgo, ciijtis facicbaine-
pisceiitiam sptirilni rcsistentem tiniul tn.ilain dicinius. cessitalcm. auclorcni dodil, ut innliiin qn.id subslan-

quanla dissiiiiililiidiiic sc|iarcinur? Ciir non aliindis, li.is pervadibal, vidcrctur b:ibei('. rogenie.m : tii vcro
ncc nns essc .Mauicli cos ,
qiiia ' cum cis ali(|ua di( i- plumbn ingcnii non fcrendo, conllrioas necessilatem
nins; ci vos esse Iixrcticos, qiiouiam cuin eis illa n^-.n mali , sed nogas neccssitatis auctorcni. Et sicut in

dieitis? Sicnim cnm illis diceretis essc natural.a ina- parvnlis , ita iii ipso priore pcccaii opcratorc opus
la , et noliiscnm coiitra illos diceretis nndc sint isla ,
rclinqiiis ; ac dicis ncbcio qiiid inngiiuin poss.^

qiiia non sinil de aliciia n:)lura Dco coa'lcrna , Pcl i- iiilclligi, ul illiu! niliil vakiorit plijriinuiii , cum niliil

giani iixrelii innn essclis : nunc vcroronciipiscciiliain, essct.

qua f.aro eoncnpi.>-cit conlia spiiiliim, ncgajido inal.iin AfG. Niliil valos, sed tii, asscrcndo quod niliil,

csse , ct dc vitiata nittiira nostra es^e , lacitis ul illi c.x eiim sil niliil, valcal aliqiiid : iiec iulclligis, tuni
aliena essc concbidant ; ac sic et licrclici novi cstis, dicitur Doiis de niliijo lecissc qiix focil, iion dici
el lia;reiicos vetercs, quos pcrvcrsc fiigiiis, adjuvalis^. aliud, iiisi quia de so ipso iioii fccil : noii eiiiin nnte-

Desinc crgo mihi opponcrc rnagislruin Manicli.Tum ,


quam aliiiuid f;ioeict , co.-!.ttr!in!ii ilii erat aiiqiiid
scd nicciim potiiis scqiicrc Ambrosium ; et .\ri:inos facoie. Do nibilo cst crgo ,
qiiod iion esl dc aliqiio :

iiitiicie, cnsqiic in eo sallcin, quod lc ii;clius sapiiinl, qiiia etsi fccil Deiis aliiiti:i de aliis robiis , Iias ipsas
iinilarc; qni nos Manicli:cosesse non diciinl, qu;imvis dc quilios ea locit, dc luillis foccrai roiiiis. Peccare
ciiio.MaiiiclKeisdicainus unam Patris cl Kilii clSpiri- aulcRi nulla rcs |)ossot, si dc naliira Dei facla csset
ins saucti cssc naluram , ubi nobis coiitcntiosissiine ncc jain facta ossct ", scd do illo cssot , qitidqnid
coiitrailiciint. essel , ct lioc qtiod i!lc cssct : .sic.iit pst * Filitis, el
XXXI. JuL. Verum vclieinenlem objectioncm nnta- Spiriins sanctus, qiioui:in) dc iilo siiot, boc qii.od ille

siini , aliiis iiasccndo, aiius proccdciido ; atque il.a

'
FortO, inwortal.
' sio Mss. Kdiii vero, discretvsiine rcperimus. vigiiicrius.ui ip.TO /lonjjne. Adjecinius,

pn»io,cx nijitti-
• vivsnierius, (7/ri. .Mss., qniii. scriplis.
' Ei.!iti, flio.s fitrjitis, jiciivrxe aitjin^nlU. .\t 3).ss., f/m« - i:x Mss. aililidiini.is, iiiriilhli.
licnerae fuyitU; i>l i's.1, iii [lorversiini loinl.Tido : i|iiii m.ii- ' lloc itoin loi u auclorilaie iiiaiiuscri|itr.rHr.i rcsiiliiliiius,
sii i:\ liliro .sectiiiilo il^- Noptiis ct (..iiiciii.isi.i'iili:i, 11. ."iS, iicc jiim ficltt csscl : ao i..i!ilo post, el lioc qiioil i/lc «-
Slipra, ca|i.2.">, dicinir, u/ fjc; rcr.sjoi; iit:!rc<oiriniin: i'i il.,- 5.(.
deiii jaiilo posl, iii iic. ivisdiii fii.iiiis. ' Forte, ci.
U7J OPERIS niPKriFIXTl r.ONTUA JII.ISMM, S. AIGUSTINI l:7i

siiiit Jc illo, ut iiuni|uaiii fueiil i|>so iirior illij. I.l AiG. Ad niliiluin iii potius penrcnisti, quod te iu
ider> isl.i naliin iioii |Hile<t oniiiino pccf.ire; i|uia dclerUit, ul iiidc rcccdere, vrl redire adbi:c nolis :

niiii polesl so i|i«a dcseiere. nec iiRlioreiii lialiol ipii iiic pru|'.lcica dicis id qiiod iiiliil cst, dixlssc csse

fiii dctical iulKcicrc, ct cujns poss^t lcjcriioiic pcc- nll<{i<iil, ul Uiin iiiullum tii diccrcs iiiliil.

rarc. Ncc tiincn ila ralioiialis cst f.icia croaiiira ,


ut XXXV. JuL. sanilatcni, u clcgaiiliam (li-piil:iii-

liilii-rcl |icctaiidi licccsbiUitcni : Sid iicc jiossiliilita- lis ! < Nuii idco , 1 inqiiil , i m:iliini cvoiliiiii cst iii

leiii Iialiircl , si iialura Dci cssct ; (iuoniain Doi na- lioininc, quia a Dco factuni rsi, scd idco qiiia de

lura iiocc.irc iicc vult possc . iicc polcst vcllc. niliilo I [De Aupfiii el Concnyiscciiliii , lib. ", >i. 4K|.

XXXII. JuL. lloc cnini uiliil , do (juo f:icta siinl Ostciidiuius j:im acunicn, quo vis ninvinia buic iiiliilo

Oiniiia, afliruias causain fuisse peccati. raiiliiiii igitnr stibrngata cst : nunc illinl adiiionco , (|U(id cli:ira

fai il apuil tc uiirili liiijus polciilia , (pianluiu apud sii|icrior conflittus fecit iiitclligi, ncc '
primuiii ma-
Maiiicliauiii priiicipis lciiebraruiii. AiiiIki ergo dicitis, Iiiiii pcccantis fuissc voliinlalc siisccpiiim, si iltud

clliiii priiiii inali iicccssilatcin fuissc : sed dai illc nasci cunditiu vcnicnlis du niliilu stirpis cxcgit.

solidiiatcin vcl iiialaiii ; lu iiiaiiilateiii, a<qiic tanien AiG. Noii cxcgil pcccaliiiii n:isci iill:i coinlilio stir-

(u pis (lo iiilillo vcniciitis qiiandoquiilciii illiid cxlgitiir,


ille crgo dicil violciit.iin snbsiantiaiii
:
•.ualaiii : ;

violciiiiini .Tquc, scd iiiliiliini. Mde crgo syllogismi qiioil coiiipcliitiir rcddi vcl licri : angiluiii vero vcl

liii liiioiii : nlhiliini iiciiipc, ciiiii iiccduiii (piidqiiaiii bomincm, a quibus el iii quibiis piiiiia siiiil orla

CiSC. crcaluni, a.'torn.B crat iiiniiit:ilis indiciiiin ; scd pecc;ita , pcccare nulla rcs coiiipiilii ; scd llH»ra vo-

li"C ipsuni iiiliiluni, id est, iiiaiiil:is, (iricntibiis C6l liintalc pcccaruiit : quod ct iiolle posscnt ,
quia iiec

liiiit;! crcaluris : Jcsivii eniiii iiiliil esse, cuiu ca-pil rogobnuiur utvcllcnt; ct Uiinoii vrlle ini.i posscnt,

aliipiid c.s^c. Ipsuin crgo iiiliiliini cliaiii cuin crat, si dc Dco iialuram luibcrent, noii dc iiiliilu facii

iioii cril ; i|iioiiiaiii liiiic iiilclligiliir fuisso, cuiii iicc- cssciit.

diiui :ili(inid cr:il. l'o>lca vcro (piaiii facte ros suiil, \XXVI. hl. Dodisli igiliir ct |;riiiii' iialiirani iiiali,

lioc iiiaiiilails iiidiciiiin ', id cst , iiiliiluiii, siciil sub- scil iiiaiiiiirciii qii;iiii .Maiiicb:oii$, icqiic Uinicii alcr-

staiitiain niiiii]iiam iiabucrat, ita cliaiii vocabiiluin iiani. P>igiiaiiduiii sii|ht huc iiun C4>t : rlaret oiiinino

suuin pcrdidit ; f.ictiiiiKpie c^t, iit i|und iii rc nun- quia niaiical inlcr vos ru-dtis , qiiod iialuralis niali ct

(|iiani cxtiteiai, ciiam ipsiim iiomcii aiiiiucrcl. Iliijiis a'lcrni mali calciia coniioriiu

crgu iii violcntia iu:iliiin ot iii aiigclo et iii liiuuiiie Auc. Insulsissimc, iion poicst a.'tcrnuin cssc quud
coinnicntaris cximIuiii : ipio (piid riiriusius dici jio- niliil rst, non poiesi :!'tcriiiiiii cssc qiiod nulla res

tcst ? cst , postrcmo non potcsi csse atcrnum (piud

Acc. Tii poliiis in;iUdi(;ciiili sliidlo furcrc videris. non cst.

EgO iioii (Ii\i ^iul<'iiliiiii iilliil : iioil ciiiiii cbl alii|iii<l, XXXVII. JiL. Kgi rcrte, nt ridem disputatioiiis de-

l|iio(l (idssit cssi; violcntiiiii. Ncc aiigcliis , iicc lnuiio ccbal ; illudipiu (|iiod lii .irgunicnlando cfrcceias, iJ

\i alii|Ua pcccarc * coinpiilsus esl ; ncc |K'Ctassciil, csl , ideo in operc Dci orlaiii voliiiilalcm inalnin qiiia

si pccinrc iiolnisscnt , (jui ctiani nollc poiuisscnl :


fuissct lioino crcaius ex uiliilo, ratio pcr.>cruiaia ron-

vcritni cl pos^c pcixarc iicii iii liis esscl , si iiaiura trivit ; ostcndciis vlilcliccl , Ic iininiiUitis vocabulis

csm'»!. idoiii (lixissc qiioil Maiiicli.ciis nii.xil ct crcdidil , id


I)ci ,

XX.Xill. Jti.. Mn^iniin, iinguis, vim linbuil rcs qu.nc rsi, priniiim qiioipio pcciai;iin a.tcri<aruiu tciicbra-

liuii ci:il, i.b liot siilum, ipiia iiunquam riicrat, vcruin ruin violcntia gciiiluiii.

tiiin possc pluriimiiii ca'pit postquani cl ipsuiii iiu- Auc. Jaiii tc supcriiis adinonnimus, xlcrnuin non
,

incn :iiiiisit sortiliiiiiipie cst lioc niliilinii niagii:iin


possc cssc, qiiod iinii cst : ipiid cst crgu (piod diri.^s,
;

diiiiiin.iiionciii, postipiain ctiam appcil.itiu cjus iii-


idco iiic ci>uip:iraiidiiiii rsso M^iiiiclicn ,
qiiia Maiii-

clianis a'ternnriiiii tinclir.iriiiii violoiitl;i gciiiliiiii dixil


t.riit.
primiiin cssc percatuni? qiiiliiis Iciiobris dcdit illo
Atc. Si id ipiod iilliil cst, aliqiiid esscl, apud tc
diccrctiir soiliiuin iiiagii:iiu doiiiiiialionem : (;u:iiido-
subslaiiiiani ; ogo autcin iiil.ilu daro subsuiiiliam iioii

qiiidiin vanilas, sivo fal&il:is


potui, ut ob lioc cl ego qiiasi cons:iliiorcin Iincbias
, ila tibi dotniiiatur, ut
a;tcri:as, a^lcrnuiii scilicct nilill. Siciil aulciii sub-
taiiidiii tc ista inaiiia garrirc compcllat.
slanliani, iUi violciiliain vcl a:Ieiiiltalciii d:irc niliilo
XXXIV. JuL. Macie virliilc sapieiitix, qiii nuv:c
rt a l(; ' iiivciiUc priniuni dispiiUilionis rcgulis, sc-
iion polui : iiullo quippe niodo , vel viulcmiiiii, \el

cuiida priinonini iicgaiione coniplcclcris, ct corpora :rtcriiiim , sirut j:iiii diximus, poicst csso qiiod niiiil

c:ipiiiliiis truiica cuiiiponis. Non iiividciiiiis siibtilila-


ost. Frtisira igiiur advcrSus mc voluisii dispuiarc

tibiis luis ipiiii inio cliristiana biiinaiiiUitc miscni- qiind iiihil rsl.
:

niur,qiiod digiiiim rc|icrisli ctilum doginaii luo. nl XXXVIII. JcL. Yerum nc lu dclcctum tonict in-

profi-rtiis a crlininibus innoccnliini, ad .liliiluni pcr- spiciciis, illo tcntcs eniinporc , 'it icfcras non 1«

vciiirc-'. (IkIsso, IiIco maliim orluni osl in opcro Doi, i;iiuiiiam

Cx niliilo fiicluni csl ; sed , Idcu pntuit oliorii i


,
qiiia

' sic Ms.s. in vi^Mi., Mictum. viss.,n'. rortaruincoilcx prxcodontc eoiijuiicto vcrlM^
• !>«; Mvi lii Mjjii., ui uliiiita pcicwc. iii(i'//iffiwi<'
' vit;ii., iruili-. Mss., r( a ic. ' lii cditis, piiiiiiim.

l
jivr. i.ii!i;n qiinti s H7j
i>\ iiliii!'! r.uliiiii n.-l . 0>l<ii liii.liMii i'»t , <;ii:iiilii mh- i|iiid jio^sni; (u.ii lior. cgo li.nj.'o niito io oo, oiii

Si cniiii di.\ori> - iilu(t;iris, liliro {«.^iierini.


irliliiiiiliiis l.<i]iiiMS illi..;i:iis. |iiib.sili;l Dicis eniiii, t rcfcnc mo
(.iic.ii le iiiuli , iioii nuccssiuioiii , xlcnii illiii.s iiiliili liosso, iioii 111,; dixissc , Idco nialum ortuui cs( in
viiiliiis iinpiiM-<so : iio; icriiiiiMis , (|iiiii] pnliiil iiiiii opeio Doi, ()iioui.iiii cx iiibilo bictiiiii .sl ; sod, Idoo
li::il;l Mililiiti» iii lioiiliia', iiuii i-sl ci iU* ' :iliii>l (]ii:iiii poliiii oboiiii, ()iii:i ,\ iiibio lacluni os(. > llnt^.iror-
arliitiiiiiii liluiiiii) : iilco ciiim piiiuil oriri ni:ila vo- sus dixi, libo )>ol>iit ob()iiri dixi , noii idco dixi or-
luiil.is, nt oiiri |io.s.vol ct liiiii:i. Il.ic lilicrlas ost, iii luui : pos.,ibilil;iloiii iiiali '
dcdi biiic cniiso, nuii
(|ii:i Si> ciiio exiirrl, |>ii>ptcr i|Uod nil iiiia^-iiicin Dci iicce.-silalcin. Halioiialis quiiijic crc:iUiia ciiiu ]irlii;iiiii

iioiiio Hii tiis iissiiilur, jicr (]ii:iin cicaliiiis c:clerls ficia (;s(, iia ratla es(, iit .^i poocaio nollct, iiulla
::iili iclli!. Si crgo (]uotl iii lioniiiic iii:i!:i v(>liiiit:is iicco.ssil;ilo urgorctur u( vcllol, ;iii( etiaiii nou volciis,
joiiia cMiriri , iiiliil CSl :iliiid (]uaiii arbiliii lilicii:i.; id es(, iiivita iiecc:in;(, el iion
; (]iiod v('llc( faccret
( t lii.c laiiliiiii csl, iil |ier cjiis insigiiia ca'icris aiiti- boiiii:n, scd iiialum qiiod iiollct, lioc agcrct •
ubi jam
stcl aiiini:iiiti!His : (u (]ni lciiic |i(>ssiliiiit:ilcin jirofi- iiiiii peccatum illuil ijuiid siuiiilicitcr pcccalum dici-
(ciis iilcu fiiissc iii lioiiiiiic, niin ijuii a l)c(.>, si d (]nia lur, sed oiiim jiuna piicaii csi. Veniiiiiaiiicu m:ile
ilc iiiliilii l.ii tii^ C-t , iiuvo do^iiialis piodigio ilhid ulii]iiid vcllc, \oi iiiali abquid ctiaiii iioleiis lacoro,
liiliil, id csl, :iiilii]i>:iin iiianit:i(ciii , (aiili boni, id csl, oiiiiiiiio iicii ):ossei, iiisi de niliilo facti cssel, id cst,

Idiiii arliiliii c:iii^aiii |>ioiii>lilias. Ocni(]uc iit rcs si Ooi iiatura ossot. Sola ciiim Doi nalura de iiiliilo

lircvi iiili'iii>^:iliouc UlLcsCai : lioc (]ui>d dlxisli, i Mcc facla iioii csl, qui.i iioc f.ici:i cst ; ot idco nullo jiror-
iilco t:inicn ]>oiiiil oiiii volncli.s iiiaia , (i(ii:i a Dco siis modo muiari polost. Quod coiii dicimiis, iiuii

factiis csi lioii.o , scd idco (jiii:i dc iiilido racliis cst viros iiiliilo daimis, qii:isi iiolueiTt ficcre aliquid, vel
lioni» ; i lioc, iii>{iinin. ijisuiii qiioil jiotuit oriii voluii- fccerit aliquid, cuiu sit iiiliil : sed iiatiiiam Doi i

las, lioiitiin e'.,^o, :iii nialiiiii crcdis ? id csl, i]).-ain Csse diciiiius, qti;i; pcccnrc ]io(iiil. Sciiuiiiir aiiuin nt
laciili:iloni oiiciid.i' voliiiilatis , (jiiniii iiiliilo rcjiiiln- naliira ']u.c Doi liatiiia iion cst , f.ut:i sil ; ]iio
visti ,
]irob.iiii arbilraiis, aii ]>ossiiiiaiii ? Si bouaiii ciiiiii Deo co.cicriia cst : et si facia cst, de niliilo
dixcris : cr^o iioii Dciis csl Iioiii caiisa , scd iiibiluin. facla iit ; quia ct ilbe iia(iir;x; qu:o de aliis nadiris
Siii au(cii) lioc csse iiisaiiissiiniini vidciis iiialani fattx sunl, slirpoin de iiibilo ducuiit
, , ; (juoiiiaiii nntu-
oriiii ]>r(>miiili:iveris ; ()iii|ii'0 i|uam dicis iinii Dco r;v de quibiis l;ict;c siiiil, aiilc(]uam rierciit, iiibil
rcpiiiuiidaui cssc, scd niliiio : ]iiolcstabi'ris iios iiiiiil fucriiiil, boc ost, oiniiiiio non fuerunt. Sod , iiKjuis,
advcisiiiii lc collogisse vcrsiilc, siil lioiia disinilaiidi € Idco ])oIuil oriii vohiiilns niabi, ul oriri possot et
liilc iiiat.iiii ridcni liii ilogiiialis subriiisso. St;it crgo boiivi. • Quasi iioii ciim boiia volinitate fncliis sit vtl
iiicoiicus^uiii (]Uod ci;inius, tc vidclicet ct Maiiicli;cuiii, aiigclus vcl Iioiiio. Faclus ' est rccliis, sicut dixit
ctiam piiiui lioiiiiiiis voluutaioiii iiuiiain iioccssiiati Scrijilui ;i {Ea-lc. vii T.O ) noii crgo quarilur
, ;
, undo
;ctoiii:c ongiiiis iiiipiii;i>so. iii illo jioliioiil oriri bona voluntas, ciiiii (jua facliis
Alg. Qiiid tibi i'os]>oiidi:i i possct , qualitciciiniqiic csl ;
sod iindo ninla , cuin qua facliis noii cst. Kt lu
vidisli : scd Iruslia es conaliis obsistcre vciiuiti, dicis , iion aHondciis (jui.l dicis, i Idco potuit oriri
(]iiasi rcs))i>iidi'iis verbis mois, cl iioii rcs^ioiidens voliiiitas ninla ut oriii posset et boua
, : i et lioc
vcrbis iiiiis. Sic ciiiiii dispiiia-;ti , (:ini]U:iiii oi;o (li.vc- pula> :id n;ilur;iui libcri aibitrii iiortiiiere , iit pussil
liiii, Ncc idco laiucii orta e^( c.v boiio voluiUas iiuila ;
litniiiiijiio, ct pcconro scilicct, ct iioii jicocaro ; ct iii

()iiiid ogo iioii di.\i : sod di.vi, t Nec ideo tamon cx boc cxistimas lioniinem factimi ad imngiiioiii Dei,
boiio ]io(uit oriri voliiiilns, (luia boi)ur;i facium cuni Dcus non
ni:il:i i|)se )>ossit iilruini]uc. Noquc ciiiin
tsl a l).'o bono, scd (jiiia dc iiihilo lactiiiii cst, iiuii vcl di iiiciis (iiiisjunm dixnit, Deiiin p'isso iioccnro;
dc Hco 1 {Dc JSujyliis c/ Coiu-iipiscriilia , lib. 2, ii. -iS). aut til (licorc aiuios, Doiim lilioriim arbiliiuin non
Siciit cadein vcrb;i inoa cii;ini ij>so. posiiisii (.Sh/jjo, baboro. Doi cigo, iioii iiibili, niuiins est liboium
(ajt. 20). Qiiid osi cigo (jiiod ita res])i)i)dci)duiii puia- arbiiriuin : sod iii ipso Dco summum cst libcriim •
s(i, qiiasi ogo dixcrim, Ncc idco taiiicii orta cst ; oiiiii arbiliiuin, qiii jicccarc iiullo iiiodo jiotcst. Quoiiiaiii
ego dixoriu) , Neo i*lco laiiicii oiiri )iotuit ; ct taiinhu si iiijustus cssc ]>essol, ctiam Dcus iioii essc utiijiie
loiutiis es ndvcrsiis ciiiii , (|(ii iiocessitatcm mnli iit |>usscl : si ciiim Dous osl, eonscqueiitissiiiic justiis
orircdir ex bono, ox lioc dixil irruisse, quia ip-iiin cst : ct idco sumiue niaxiincque liaboiis libonmi
b iinim a neo dc iiiliilo f.icluni csl, noii do Deo ; ciiiii nibiiriiim, i>ctcaic i;imen * nnii potest Deus. Angclus
rgo iioii ii0C('Ssiia(eni Iribuoiiiii (,ili caus;c , scd jios- eigo vol lioiiio ]ivo)>tcrca pecc;ire pi->tuii, id est, pro-
sibillt;ilciii niali ; q;iia iioii dixi idco esse oilHii), scd ])lcrca islo Dci inuneie, quod cst libordm arbiiriiim,
idco ])oti)isso oriri cx lioiio iiialiini ? El accusasti iii;ilo uti poliiil, (](iia non cst Doiis, lico cst, dc iiiliilo

(aindiu iiibil, cl violcntiini fccisti iiiliil qimsi pocnre faciiis est a Doo, iioii do i[>so Dco. iiid llige, ct tacc
;

aiigcbiin ci lioniiiiein iiiovitabili necossitate com))u:o- nut i|Mod iiid'llexoris, noii :iutem quod non iiitcllcxo-
tit iiilid. Nuiic crgn ad iiica vcilia Mniiloiii rcili, si> iil ris , li.qucro.
lodin; oa')iisii. l'ro|.(»iis ciiiiii libi qii.cstiouoiii, laii- WMX. JcL. Vcrum iioii uiio miulo vii'is3e con-
quam libi sul.iio voiiisscl iii iiiciiii'iii , ri'spoiiiloic
' 1 1 lililisoniissiiui, riiilt. Fxsl:il iti iiiiiiusi lij lis.
» coilox l'()rl.. ciiiii f.ictns.
' vigiiiori:;s. et vm csl ccrlc. HcdunJat j ui'.ii-,i:l;) cL ' Hi , li'icn:!ii. o\ Mss. a.lj vi.iius.
ncc (i-l !ii i;iaiiu-,ciijt;is. ' mOISs. I>i\i3'1., iiulciii.

I
opHKis iMp;:iiri:i:Ti coNrii.v jii.i\Ni;«. s. \i;r.L'STiNJ li76
i;7o
ciijiis iiiipiclaiein iirodi<li. co- piiipicic.i pi'Ccjrc poiiiissc, qiiia iiaiiiia t>ei nunesiT
lenius. argiimciiii lui,
Non iJi-o Si ciiiiii <lc niliiln faria iioii cssi-l, ilc. Il"ii icituraliter
argii.ini fjlsiiaioiii. Cmii 01551) sciibcios, «

operc l»ci, qnia a Deo (;ssct qiiidi|uiil osscl : si naluialilcr de Ueo esscl,
)i,iU)il oriri vulmiuis iiiala iii ,

qnia dc iiil.ilo f.icUliil esl » Dei iiatiira cssct : si Dci naiur.i cssot, (icccarc non
la.luiii cil; scJ idco

( De \upliis et ConciipiacMlia, lib. % 11. 18) :


vidcrc pOssct. Idco igilur pcccaie pDluil, qii.iiiivis fiilasita

crcaiuiarum cxein- Deo, qiiia Je iiiliilu facia c^t , iioii Jo Dco. Iloc lii si
doliiicras. quani valcnicrali.iniin
pr;i;scril.crcnl, qiix loliJem produa.c Jc niliilo. iiilcllrxcris, ct vcriuiti rcpiignare nului-ris, ab li:ic
jila

capooes iioii sunl. rosiicinu coiiiciitioiie in hac qii.csiionc ccss:ilii>.


rnaljc lanicii voUinlalis

ipsa clenieiila, <|ux vere suui facia ex niliilo. iionali- X.L. Ji!i.. Cum crgo lioc U\n magnum apcrlum cs-
lialicic. ui nio- illud qiiod tibi persiiisil ul creJercs
cujus voluiilaiis conscioiniaiu qucuiii scl, qiiiil ftiit, ,

proiesleiilur originis sux iicccssitalcm. aiiliqui inbili violcntiam caiisam mal.i' voliiiilalis
lilius nialis

aiileiii. cl nliqua qiicisiiiipUliis cst orbis. fuissc? Piofecto ut intelligerciiiiis iios.omnia le, qu;e
Aniinaiiles
non de iiiiiilo, cxleruiii jam cx :.liquo pioJieruiil. suiit facta de niliilo, rea crcJcrc, ct iiiiivcrsiim iiiuii-

Llbi esl ergo vis inaiiilalis aiilii|u:i;, qii:c mabni vo- Juin diabolo nniiripnre. Qunniam igilur iiiilii clariiit,

luiilalcin cocgil cxislerc ; ciim pi alcr ralioiiabile aiii- nutiqiiani iiilcr vos Jogmaium niancrc coiicorJiam ;

biiic jam tibi paritcr ct Manirhu:o responJeo- Q'JX-


nial, prniincm pcccare possc maiiifestuni
sil !

aryui falsilalis, si cuin ego riiis cerle, ut qui nego mali csse iiaturam, si possuin
AiG. rossospiilare iiic

JiMssciii, iJco pos.';c hOsUa ciiipora vuliicrari, quia rcspbiiJcam , uiiJc ipsa iiiala voluiitas iii lioiiiiiie

lericslria siinl, dSlcnJrre» lu coriiora niulla lerre- priiiio imtiiit cxiiriri. Al ct;o rcrcro non vos iiitelligere

slria, qu;c ncqucaiit vuliicrari. Non ciiini cssc vulniis qiiiJ Jicalis. Voluntas eiiiin iiibil est aliuJ, qiiain mo-
poiesl, niai in corporc aiiiinanlis, qiiai caro Jioitur. lus aninii, cogciile iiulli).

Dbi lc aJiiioiicre Jcbcrcm, quod vidcrc noii potueris AuG. Mntos animi quiJ cst , nisi niutus iialu-

senlciitiaiii ist:ini iioii rccurrerc : quia iioii sicul ve- rx> (ij) ? Aiiimiis ciiim siiic Jubitatiune ii;iiura est :

rum csl, Oiniic (iiitiJ potcsl vulncmri, icrn-slre cor- proiiKic voltiiiUis inotus esi nalur.c, quoniaiii moius

puscsl ; ita oliam vciiiin cst, Oiiiiio lerreslrc corpus cst aiiimi. Tu autciii cuni superius naluram iaiiqiia:ii

vnliierari potcst. Ciir crgo iii dialcclicis jactaiiiicula {.'oiiiis poiiorcs, eiquc gciicri speclcs suas siibdore«,

lua solcrlia Joi initavit , ul iioii aJvcrlcrcs , ubi di.\.i sic ccrle locutus es : < Natur.r, > iiiquis, i liiimana:

ideo crcaiurain raiioualciii pcccarc poluisse, quia cx geiicrulilas, instilulionum infra sc localarum geiius

nibilo facta cst, inc inlclligi vohiissc, oiniic quoJ qiioJJam cst : bac volut spccics liabet , iii sitii , ia

Mccarc poiesi, cx iiiliilo factuin csse, noii auicm iiieinbris, iii urJiiiibiis, iii iiiotibiis, vel aliis id ge-

oniiie qudd cx niliilo faclum cst, posse pcccare? Quod (Supra, cap. 24). isUi ergo lua disputalioiie
iiiis ' >

laiiquam Jixissciii, ita milii objccisii ics alias, cl ii)S:i niotiib ii;iiiira' speciem asscruisti esse nalurx : miJe
miindi cleiiiciila, qu:c cuni cx niliilo facta siiit, pcc- ic scqiiiliir, quiiJ iiun vis, bt iialura sit oimiis naliinc

care nun possuiit ;


quoniam solum poiesl aninial ra- molus, si iiatuid genus, cjiisque spcc.ics cst iiatiir.u

lionale pcccare. Nuiic ergo evigila, alque asprce molus ;


quciiiaJmoJum aiiiin:il est oiiinis cipius, co
oraiic quud pcccarc potcst, dc iiibilo factuni csse ; qiioJ aniiiial gcnus cst , species vcro bujiis genci is

ucx iJco scquilur eii.nii oiiiiie qiioil dc niliilo factiini cquus. Ac pcr lioc volunLas, quoiiiam nioiiis csl a«i-

csi, posse pcccarc. Non igitur iiiJii profcriinlur alia, mi, cl iiidc ostenditur inutus csso iiatur:c, ic iia dis-

quae de nihilo fucia suni , cl percarc non possunt : putante natura est ;
quia iiatura*. lanquam g. ncri s|h:-
'

quoiiiiiin iioii Jico, Oiiiiic (pioj cx iiihilo facluiii cst, cics bujiisniodi siiliJiJisti. Cur crgo rcprclicnJis qiioj

pcccarc polcst ; scJ Jicu Oiiine , (|'.ioJ pcccare polest, Jicitiir icituralc pc(;c.iiuiii,(|uod fccil voluiilas iDala,

cx nibilo liictiim Csl : laiiijiunii si Jixisscni, Omiiis (jiiam' ipsam voliinialoni tudiccrccuiiviiicaris cssc ii;>-

bos aiiimal est, iioii iiliipic adver^uin iiic commcmo- tur;im? Sed iiuliira iion silvolunlas : r.crtc lamcii iiisi

rari Jcbuerunl mulla animalia, qui; non sunt boves ; iiinaiura nun potcsl c&sc ;
quanium ciiim pcrtinel ad

qiioiiiaiii non Jixcrim, Oiiiue aniinal bus esl , sed , liuniincin, inotiis cst aiiinii, niiimiisqiic natma cst.

Oiiiiiis biib auiiiial csl. llcrnm cign Jico, Omnc quod Sinc jam, quaiso, ila Jiri iialunlr peccaliiiii, qiiuiiiain

pecc.;irc pniesi , cx niliilo f.iclum csi ; omiic crgo cuin lionio percal, n;iliir;i nliqiio pcccat; lioiiiiii|ui|'pe

qiiod ox niliilo faciiiiii esi , potcst peccare, non dico ; nalura cst : qiiciinidmitJiiiii rcclc dici pulo.st etiiiii

qiioJ veliil dixcriiii, mnlia cummeinnras, qiiamvis ex spiritualc pcccatum, cuni spiritus pcccai. Noii eiiiM
iiibilii facta, ipce t:iii!cii |!crcare iion possuiil. Callidi- criavil .^pustolii», ubiait, tpiiilunlin iicquiliie :
(Kpliet.

tatcm luam tnUc ilo inrjio, ipia larJis illuJis iiigcniis; VI, \^) : ipi.c spiritu.ilia prucul iliibio iialuralia suiil ';

nut c.i'citalciii, i|iia m:inifcsla imii ccriiis. Ciiiii aii-

lcm Jico , N::lui a (pi:e ralioiialis crc;ita cst, iJco pcc- ' l'iirio, qrnun.
• Kdili, nulmu mint. ^pliiis Mss., nnliirnlia mil.
care potiiii, (|nia Jc iiiliilo facta est, noii dc I>co
la) llaiic scnlciiliuin, aliiis(|Uo iioumillas Ithri liiijus r)uiiill
atlciiJe ipiiil (tlcaiii. iic milii riirsiis iiiaiii loqiiacilatc citat A(;altio p;i|'a iii r.|iisU.la syiioiiic;i a.l l.iiiwralurrs. qua
iii sjniidoscxla.actiiiiie quarui, lccia cst, Aii,;iisliniim lu
vciitilrs iiiliil, cl mc Jixisse alfiriiics viin faciciiJi ali-
li:ci; vcrha coiniiio.iiilaiis « veriuilis pniilcitlissluius ir.il- :

qniJ liabcre, liiiud iiibil est. linc dico fgo, natunim • GiUir licatus AUKU.Miiiiis. iii quiiilo vuliiiiiino <iis| iiuiii.nU
« ;Klvcrsus luliaiiuiii rclagi.inislain, qiitJ sit v^luiuas. |ii»
qiii raiiunaliscrcaia est, proptcrca pcccarc pntiiisso,
• ilrriint vcitiis Molus aiiiiui quid csl, uisi iiK.tus air
:

qiiia cx iiiliilo facia cst : quud aliuj quiil c't, (lunni • lura" .'
» ctc.
V.7? i-iiii:» U»- I.\ ! IJS 1 478

i|uia '^piriPis .siiii' ;iniliiguiialP n^lurfl c^l, Sivc sil (si, et oilgliioiii 11(111 li.ibel, .senipcr fuit; si .lule n noii

ciPHior, sixf- sii tnMliis. Nrc lanien quoil vc! ^(ii^cli) fiiii ,
cl e-l ,
.11 tiiin c-t ; si orliini esl, lialiot origiiieni.

vpI liomiue voIimIc ' ciiiiiiiiis^ii/i' *-^', •iuoirmiii ii.iliiiii Et Mliiiiliisergo peccali, ipi;e noii luit, ct cst, iitiipK!

p.iiMvii (««l ar.y(!lns cuiui cl Imiii.) ii:iliirjR Smil), il;i orta (;st : si enim csl, cl ort;i iion esl, scmpcr fuil

liiif fsse diciiniis iialiiralc |i.-C(aliiiii , iil nctcssiuie scd iion fiiit seniper ; crgo orl;i cst. Jani tii claiiia

latmiii tsse ilitaiiiiK, <|U(nl ratliuii esl liher,» volilii- cnnlra apcrtissiinam veritalcm; lioc enim decct tuani

\M>- iVji ( riiii pn)|iie!ca |.ccc.ivil, (iiii;i \(i!|iil, poliiit vaii.im loquaeitatem : el die , Oita csl (|iiiilem , sed
p; iiiii!'! iiotcaio : ct ila lioiuo cicauis esl, iil cl iiollc oiigineiii lion liabcl ; au!, (piod osl ins;iiiiiis, El iinii

p(is-i>t cl VL'lit>, cl quijiiliiiel liorum liabcrot iii po- fuit , et est, ct taiiieii oria iiou est. Porro si lioe noii

l.sl;ilc -. So.laliud csl rtriyiiiali! piccaliim, .luoil clsi diois, iie insulsissiiiius ct oiiiniiio faluus jiidiccrls ;

lialivirjl siiic piiipria voluiilate iiasconles, laiueii pcr qiiiiTC undc oria sil lioniiiiis voluntas iiiala ,
qiiaiii

v.liuiialcm i.iiiiii li.iiiiiiiis ipv< esl oii;o vitiala : siciit iie;.! iie iion potes orlam osse, quia negare iioii po"es
aiiud cliaiii Cbl iii iii.ijiTC lioiiiii»; propK-r quoil ilirit, II 'II fuisse ct cssc co'|iisse : qiiaTe, inqnaiii , undc
A'i»i fiiim qiwd vv!o, [iicio boiiuiit; ieil quvd iiolo ma- orta sit ; cl invcnies ipsum lioinincin : cx illo quippo
li,m. Iiof ego (Roiit. vii, 15) : uec laiiien cliain isia oria esl voliint.is inala ,
qii;c in iI!o aiilc iion fnit.

iiecessil:>- iiisiiiialiilis esl ei, ciii ilicitiir, De necessUn- Qircre ctiaiii ipiaiis (Tal lioiiio, antoquam vo!iint.as

l:biis iiiiis .'iiiiMiie (rsut \MV, 17). ni;ila oriretur cx illo ; ot iiivonies boiiuni : e:i qiiippe

XLi. Jli. Qii.iritis ciijo neiossil.ileni rci, iju.k cssc voiiiiitate laetusest iiialus, qu.e antcquain oriietiir cx
iioii potcsl si paliuir iicccssii;iiciii. Ilnic motni aiiiini illo, laiis ciai, (lualis a bono facliis eral, id est , bo-
lilioro, siie roaeUi origii^s iiiqiiiito, si causa ipso nus. lloc csl igiiur quod ait nieus doctor tuiisqtie
niiilii dcliir ' aiiliquior, iioii Ki;^'iiiliir omiiino, sed lol- dcstruetor .\iiibiiisius : Ex bunis igiiu- mata orta sunt

liiiii. Noiinn eiiiiii ipsnm Miluiii.iiis inillani vim lialict (Lib. dc isaac it Aiiinin, citp. 7). Quod tu iiogaiido ,

allcr;iiii, quaiii iioii ileberc maleri.c quod inovc:iir. el dicoiido, Henim rulio noii sinit , ul de boiio mitium
Cuiii cigo uiidc orla sil volniitas, ipsa voJuiilalc qmc- ct dejusto injur.lum ntiqitid projeratur ; lanluni adjuvas

ris aiuiqiiiiis ; iion exordiuni ej.is , sed cxiliiim rcqui- Ikl iiiiob;eos ad iiiti'uduociid;iiii nalurain inaii, de (|i!a

ris : omiiiiio eiiiiii noii inieiiiyii.ur esse, si aut iciie- dieiint oriri niala , ul te p;itroiiiuu sui gratuleiitur ei-

bris d.'|iulctiir, aul iiihiio; iiiic potest dici jaiii voliin- 101 is , nisi cuin eis ct ipse viiicaris. Tu es ciiiin (|iii

las ,
qua; subsislcrc non pntcst , iiisi iii motu .iiiiini iiiiialiili eloquciitia, vc! pulius aiiieiilia sic dereiidis

cogonte iiuUo. Si crgo cogal aliquis, esl qiiidem ino- parviilos, iit a Salvatore separcs ; sic oiipugiias Ma-
lus ; scd noii est voluiitas , ciijus vini illa delinitionis iiicliicos, iit coiilr.i Salvatorem sulileves.

pars S( cniiila eonipli^vit, lil esl, iiiilln cogenlc. Si eigo XLII. Ji'1.. (Jiim ergo bone ileliiiita sit voluiitas

voliiiitas niliil es! aliud, quani iiiotus aiiinii , cogcnle iMolus aiiimi , cogente iiulio; quid qii;eris siipcrius

nullo ; nialc prorsiis qu;eritur origo rei , ciijus coiidi- ciusas, (iu:is dcfinitio voiunlatis cxolusit? Lxpeiidite

tio , si pr;cvciiitur, inlerii. Expende crgo quid sil igilur quid sit voliintas , ct dcsiiictis inqnircre iiiide

quod loges : Uude , inquis , ipsa volitntns iiicila qitusi sit voluiilas. Voliintas cst cniiii iiiolus aniini, cogcnie
nrbiir matu in pritiio Iwiniue potitit exoriri (De iV«- nullo : vos si leiilelis irc dimidio ungue supoiiiis, sia-
pliis el Concitpiscciitia, lili. 1, n. 48)?(|ui confitcris liiii constitiiia coiivellilis. Quid crgo dicit IMaiiicb^tus ?

vuliiiilaleiii de origiiic conligisse. Voliiiit;is cnim iiio- So(i islc inotus ido cxoi lus csl ,
quia de tcnebraruiii
liis est iiiiiini, cogente iiullo. Naturalia cuncta cogiinl natura lioin» faclus est. Quid iii? (|ui.i , inquis, dc iii-

csse (iiiod sequiliir : volunl;is auleni si pr;ccedciili- bilo facius esl liomo. Uniis ergo dicii, Ideo volunt.as

liiis caiisis cogatiir, volunt.is cssi^ inox desinit, et per- inala, quia de iiiliilo factus cst boiiio : alter , Ideo vo-
dii (oiiditioiiom, si accepil originem. luiitas niala in lioiniiie ,
qnia dc lcnebris faclus est

Ai:g. Si voliiiitas idoo nou lialiel originem ,


qiiia bonio. Uiriiiuc crgo illud voluntalis suppletoiiuin de-
iioii cogilur; nec ipse liiiiiio liabel originem ut sit ncgatis, id cst, cogcnic nnlio. Si ciiim taiita fuil vir-

l:oiiio ,
qiiia non coactus csl esse. Quoniodo cnim lus iii niliilo, qiianla iii aliqiio ; (|U;c coogit hanc vo-

coiii poterat, qui nnn crat? Lt ccrie liomo iiatura cst; luiitatein exisicre , cxclii^itab ca coiiditioneni suain ,

tiKlne dixisli , Naluratia cuncta cogunl essc quod sequi- qiia dieium fueral , cogenle iiiillo. Sed iion niinus
*
tiir. Rogo le, altende quid dicas : noli oculis clausis inali abegit infaniiani ; non csi ciiiin pcccaluin , qiiod

liiiguam nioverc ,
quoinodo qui in soiniiis loqiiiliir. dc motu animi libero iioii veiiit : ellccluinque esl ul
Nulla res, qu;e iion est, cogi poiosl. Vide eliam qii.ini ciiin dispcudio veriliitis, Uitius niali porirel iuvidia; ot

sii in.>aiiuin , iicgarc liabcre origineni rcs qiia; oria; cvanuit niali n:ilura , cum crinioii voliiiiliitis cvanuil :

sunl ; cum ipsa origo ab oriundo sil dicla. Nani qiioj crimcn auleni cvanuit voluntatis , cinn dcrinilio vo-

lunlalis cxsecta esl. Et pcccali igilur et voluiilalii


nolcntc. (;;istisaiitur t-x maniiscri|ilis.
l"(litl ,

' sic oniiics inaiuiscrlpti. At \iy:ii._rii edilio, !i( possil et claruit cjusinodi esse conditionem , iil si causis pr;i'-

iiulle il vclle, ct (jnodlibet lioium liiibeltir in pote.^lale. l.n- C(;do!itil)us depulctur, ci jus ' pcrdat, et criinen. Ubi
uiiitiir Air^usliuus de hoiiiiiiis liiiio pecr^lo, quoii ab illo |

crao erit inali iiaiura ciiin nialum non csse consti-


(i.cel cDiimiissum ca libortiUc, qu ct pcixare iiolli- p:.li'- i
,

rat, . t vclle iieecare, iioii aiilem ulla lali npcosslialo, qi.ali lenl?
ireiiioliijlijr qiii dioebat : \()ii eiiiiu quod loio, otc.
AiG. r>.ci ;ii'ii iioicsi, qu.iiiiiiin iiiiicr fioiitcm luam,
' sk- Mss. hdiii vero, diiilur.
• Idiii [raitermiituiit , ctaiisis : sed Inbent lanie:i nia-
niiseri; li. < r.iiu, fa'i.'K. .\t M-;s , lijits.
OPF.RIS IMPtnrECTI CU.ST!: .\ JILIVNUM. S. .\U(;t STIM liiO
1179
iMlin^iii mnl.mi ii:.lii|-.il.- roii^l:it i.ii:eiiitiini , iioii eoiitiiicil in iialura cssu prc-
qnom.Mlo dicM iii.ili , «|'ii

(|iioiii.mIi> iiijluiii iial.ir.il.! ii.'ii iln-i^ . calum; scil se osteiidi: per pravilalcin jiidicii ' criiiii-
Moii (li<:is; aul
auUiii vanius ilclinilin- liosiiiii. Tcce ie;poii>iiiii cst , ad qiiod lu rcspondcii
qiii iiaiur.iin niall dicis. IJuitl
oiii qiixrciiduin iioii po>S(! rredcbas. Oxyinor.i (a) prorsus fiiit quju-
liibiis mis, '|iii pniplcrca iiulas iiiiii

volu:itas (|uij Mioliis csl aniiiii. cogciile Stio, qiiam tu arbilraris inviclain.
tiiidc sil ,

puUs iiinlc sil; n..n «ril Auc. K\siillas iiiaiiitcr, eldicis, < F.ccc rcsponsum
iiiillo? Si iiiim dicilur, ul ,

t\<m illn.l cst iibi lc rcsjioiidcrc iioii poliiissc iiiox invenit


vcruni qiiod diiliim csl, cogtiUc imtlo :
: >

nou cbi alicimdc ' quituiiiqiic aciiliis lcgil b:cc tua, vcl iiuii iiiulliiiii tir-
undc osi, ciin cogii esse ; cl iil«;o

iie cogilur cssr. sluliiliani siiigularoin !


Non csl dus cl nica. Quanlalibcicniiii pcrplcxiiaic, noii impli-

alicniKle ipsi- lioiiio qui non csl (oacins cssc ; cala etplicarc, scd apcrta implicarc cuncris ; saiii
cit!» ,

iioiieral .jiil cogcrcliir, anle(|u ini «•sscl. Prorsus ncgare nuii pussiiiil, oriri ab iiiioi|ui.que voluiilatcni
iliija

cl csse luiii rogitiir cl si suam, iicc iiisi ab linininc oriri lioiiiiiiiD voluntatom.
et ali< iiiidc rsl voluiit;>s , ;

cjiis oHho i|u.iTcii«la iion csl, iion idco (iiixrciida iion Ac |icr boc.qiioniain inala lioniiiiuni niala voluiitalc csse

srd niaui- rrr.pcriiiii, ct aiilc voliiiiiaicin iiialain sciiiius fuissc


Csl, «1110(1 voliur.as aliruudo iion sil , (|ui.i

esl ciiini voluiilas ciijiis lioniiiiiim iiaturain boiiani ; es boiiis oria sunt inala.
fcstiiiii cjl uiidc sil. .\\> illo ,

aiig.'l() scili(.cl voluiilas aiigoli ali Iloc dicit Aiiibrosius; liiiic periiiiilur Maiiiclixus
csl voliiiilas; al) ,

a I>io l>ei. Kl si opcralur Dcus in lioc pro Maiiirli:L'0 iicgat coi:lra Aiiibrosiuin Julianus,
lioniiiie lioniiiiis,

liominc voIuiUalein boiiam , id utiiiue agil , ut orialiir (licciis, 1 Si iialiiia opus Dci esl ,
pi'r opus Dci opiis dia-

illo b.iiia volnntas, riijus csl vuliinias; sicul agil ul boli traiisirc iioii siiiilur : i ut Maiiirli.i'us dicil, nnn
ab
hoiiiu uiiaUir ab liomiiic : non ciiiiii i|uia Dcus rrc:il csse lioinines npiis Dei ,
pcr qiios Aposiolus iransissc

liuiniiiom, idi'0 iioii lioiiio cx liomine nascilur. M:il:e diiil |ic<;(atuiii cl iiiorlcin (/(oiii. v, 12 ), qiiod cst npos

Hiilcni viiliinlalis su:u uniisr|uisqiie auctur esi, i|uia diaboli : <|uoniaiii scrundiiiii Jiilianuni, < pcr npus Dci

lii:ilum vull. Svd cuin qiixriliir, qiiarc lioino possil opus di:ibuli Iransirc noii sinilnr ; > ct di< it Aposlolus

b.ibcrc ni.ilaiii voluiiiatciii i|iiaiiivis ut liabcai noii sit per Luiiiiiics irnnsissc opus iliaboli ; iioii suiil ergo

iieccfsc; noii origo qu:vritur voliiiil.itis , scd origo i|i- lioiniiics opus nci. Maiiicba-i cst ista conclusio, vc-

sius pos^iliilit.ilis : cl iiivcniliir ca cssc caiisa ,


quia iiieiis illi, Juliane, de adjiitorio luo. Scd AposloIiis
clsi ntagnuin lioiiiim csl nlionalis creatura , iion l^i- pro vcritate dcccrians, ct boininos dicit cssc opiis
uicn est quod e.vt Ucus , ciijus &uliiis est inconvcrtibi- Dci, iil proslcrnal Maiiicluruni ; ct pcr opus Dci, liuc

lis iiicoimiiiiinbilisiine iialura. Kt liiijus rei c.iusa ciiin csi, pcr bomiiics Irinsissc opus diaboli, ut cuin illo

qu;i'iiliir, lioc inveiiilur, quia iioii dc sc ipso , lioc prost.'riiai ct le ipsimi.

cst , dc sua ii:itura alque sulistaiilia geiiuit, sed dc XI.IV. JuL. Illuil Limcii ailiiinnco, solcrc cllam te

niliilo , lioc csi , de nulla rc fccil lixc Ucus. Noii ijuia iii scriptis tuis lciiebras iioii diccrc crcalunni, sed

iiiliil liabcl aliqiiani viin ; si cniin lial)ercl , nun iiiliil


,
alisciilia Iniiiiiiis rcniaucrc obscuritatcin ; iit iiibil

scd alii|uid cssct : scJ <|iiia lioc csl ' ciii«|iie iialure :iliiiil sit ubleiiebralio ,
qiiaiii splcnduris cxclusio.
de nibilo raclam rssc, quod «'st naturaiii Dci iiuii cs^c, Qiiod <-i-^o cxcliidiliir, rre:iliiraiii vocas ;
quod retiia-

qu:e ininiutaliilis sula csl. Kcc ca qii:c dc aliijuibus ncl, tciicbras : ipiod i|iiiilcin viilgaluiii a pliilosnpliis

icbiis facta sunl, ab liac excipiuiitiir urigiiie : ipio- csi ; iicc niiiie qii:i'ro vcriinine csse puteiiir, nn fal-

iiiaiii rcs qiKC ila r^iclu: siiiit , ut ex iis ali.c licrcnl siini : scd illud inciilco, tcncbras lu noii dicis csso
de liullis c.vslaiitiliiis r.<ct:e suiil , liOC cst , oniiiiiin ile nliiiil qiiniii iiiliil : in liomiiie nutcm , id csl, njicre

iiibilo. Mulari autoiii po>suiil i|ii.cciiiii(|iic alia divci- Dci maliiiii iilco cxslilisse ai);iinicnl:iris, qiiia de ni-

sis el propriis ipKiIit:ilibus suis; voliiiitatc vcru, qii:c liilo firtus cral : ciiisani i^i-go innli illiid nibiliiiu

laliuiic ulitiir, sula cst rationalis crcaturi iiiuLiliilis. fiiissc coiinnnas, ipiod iiiliiliiin l<'iielira!> tiaiii pro-

II.vc diligciitcr ct iiilclligeiilcr qiiisi|uis :idvcrlit. iiiiil- iiiiiitias. N<'ccssilatciii ila<pic niali dc tciicbrnriiindirU
iiiiii tc dc iiiliilo nibil quod :i(l iciii pcriiiicat dixi-.sc conditioiic des<ciidf;rc. Iijitiir iicc iii lior a prrccptnre
cogiio.srct. dis.sciilis, qunniaiii vuluiiiatcin iiial:iin pnritcr :cti'iiiit

XLIII. Ji'L. Qiiid cslcniin ni:iluni, id csl, pcccaiiiiii? lcnebris dcpulalis.

Vttltintas scqiioiiili qiiud jiislilia vctal, et uiidc libu- Alc. raiilo aiilc jam tibi de niliilo iiiliil diccnli

nim cst :ib>tiiicrc. Qiiid Cbt ipsa voluntas? Moliis qiiniiiiiiii apcrtc potui, brcviterqiic respoiuli, ct nunc

aiiiini , rogciitc nullo. Si cri.'o prcraliim cx voluiilalc fnistni ad lciicbrns volui^li fugcre. Noii Inlcbis : lii-

ii:itiiiii csl , voliiiitas ex itiolu niiiiiii cogciitx- niillo ; iiicii ipiippc lc pcrscqiiitur vcrilatis. il:i di<'riis facl.is

iice iiiliili , iicc lciiebrarinii coinlilio fccit ut csscl liic c\ iiiliilii creaiiiras, qii.-c non suiil qiiod ipsc qiii fccit,

liiolus , «|ui ideo a iiullo rogiliir.iil possil cssc ro- III ipsiini II liil iioii cvistiinctiir vcl intclligatur csse

gciilc iiiillu. Ac pcr lioc iiiilliiiii csl iriliir.ilc , iitilliiin nli.|iiiil, iicc :id f.ii'i<'ii<liini liabcre aliipiam vini ;
qiiia

<irigiii:ile pccc.iliim : ipiia li cr <liio iiomioa iiiiiini iii- .si babricl, nnn rssct niliil. Ac pcr lioc, nibil iict

di.aiil, i I cst, peccaluni esse nun v.^iiniaiiiiiii ; pr:i'- ii.rpiis csl ullimi, ncc spiritiis, iiec liis sulisiniiiii»

siiipsit aiiicni vciil.is, nisi xolinitai-iiiin iimh pos.s,. :ili<piid .iicidciis. iiec infunnis ulla niateries, ncc itia-

psse pcrc:iliiin : el idco qiii <lii.'it iiialiiiii cssc qii .il iiis liirus, iicc ipsx lciicbr.r, scd prorsus nihil : quia

' j-ic vss. In \l|.'ii.. nlimuic. ' Sic Mss. Iilili vcrn. iniimi.
' \ i',''ii.Tliis, .vi/ iili<ii'i(l PS.V/, (/i.'i i lior csl ; oiiiisso a'.tc- (d) l.\ ^ra-cori.uiimVo» ; tlc scnfcntia dicitur latoc a.nii».

r<>, K-(l, (piud cvslahat iii M.v». vci clcriler dissiiaia.


1481 LIBER QUINTUS. U81
ubl siinl lenebrae, corpus est aliquoJ careiis lucninc, fieri neccsse csl, eliam (leri possc ; non omnc qnod
sive aer, sivc aqua, sive aliiiuiJ aliuJ corpomli ciiim ;
ficri poie.si, ttiain ficri ncccsse esse ? Si ergo linc tibi

iHminc vcl illuiiiiii;ui iil cl.ircal, vcl privari ul lene- placiiii appellare possibile, qnnJ iia lieri poiest, iit

brescai, niji corpus iion poiesl. Ac |icr hoc isianiin non sit neccssc ; illuJ auicm nectssaritim, iinoJ non
corporaliuni leiicbraruin conJilor non csl, nisi qiii solum (ieri polesl, vonnn eliaiu necesse cst : loqucre
coiiJiJil ciirpora ,
piniitcr quoJ iii liynino Iriuin vi- ut vis, ubi rcs appareiit, noii est Je vcrbis conirovcr-
roriini bcncJicunt euin lux et lencbrx {Dan. iii, 72). sia facienila. Saiis est iiossc oniiie ncccssariuin
Fecil crgo Deus cniicta Jo nibilo ; iJ esl, oninia (|u;c esse possibilc, non omnc pos^ibile es.sc nca-ssa-
ni cs^ciit fetit, si coruiii origincm priniam rcspicia- rium.

niiis cx bis qiia^ iion cranl fccit : hnc Gracci Jicuiil XI.YI. Jul. Transiii ergo in iH'ce.ssiiatcm condili
«{cM l:nii. QiioJ nc crcdalur Jc Uiiigciiilo, qiii cst quod venerat de possibihlate condenlis. Fecit eliain
DcusJeDeo Inmcn Jeliimine, eliJeo noii ile nibilo,
,
divcrsas nauiras diversasinic sjiecies in naturis, cuslo-
vebeinenier Calbulica resislit Arianis. Cuin il;ique dilo ei) ordine qiii a reruin '
flucbal exordio, ut alia
dicimus, non iJeo poiuisse oriri cx boiio nialain vo- essent neccssaria, alia possibilia. QiiiJquid cigo ha-
lunuili'm, qiiia boiium l';ictiim cst a bono D o, scJ bent creaturx naiuialiter, a ncccssarii parte surtit:»
qiiia Jc niliilo racluni csl, non Jc Deo ; non niliilo suiil.

danuis ullara naiuram, seJ naturani factoris a naiura AiiG. Si qiiiilquid habenl crcatura; natiiraliter, a

eorum qua; sunt lacta Jiscernimus. IJco qiiippc pos- parte ncccssarii snrlii.-c siinl; non ergo naluralitcr
suiii isla inuiari, sive voluntale, sicul rationalis potuit habciit honiines qiiod concuinbunl, sed quod possurt
creatura, sivc propriis qualitalibus suis, sicut c;vicra concurobcre : nec ille qiiem 4poslolus coinraemora-
qiioniain de nibilo facla snnl, non Je Deo, qiiamvis vit, naluralis csi usiis femin.c {Rom. i, 27), sej pos-

I
facicnle nonnisi Deo ; id esl, quia non snnt qiioJ illa sibililas ejus ; si enira nolii bomo, non esl ipse usus,
natura, qu;K facta non esl, aique ob boc iinnuilabilis quannis possit esse, si vclit : possibilitas crgo ejus nalu-

sola esi. Si ergo vis Maiiicb.-cos vel Jeviiarc vcl vin- ralisesl, ipse non est; non enimcstnecessaiius, qiii»
rrre, boc sape, hoc capc intelligeiido, si potcs, cre- nullus est, sinnlimus, et crravil Aposlolus qni dixit
JciiJo, si noii pntes, qiioniam cx boiiis orla sunt e>se usnm femina: naturulcm. Ubi esi eiiam qiiod
niahi, ncc csl ;iliqiiiJ maliiia iiisi indigenlia boiii. aiite dixisli, naiuram gcnus, specicmipie ejiis esse
XLV. JiL Verum nt anibos vos vcrilas delesit, et conjugiiim ; qu.indotjuideni non necessilate, scJ vo-
pioruit : iia a nnbis consiJeratio noslii reposcit offi- lunlate conjiigia cnptilantur ? Aii fortc ul Iioc diceres,

cii, ul quij sit lioc quoJ obsciirilalein buic qusGStioni, noiidum libi in meiitem veiieral iluorum isloriiin, id

qiijc jam exarniala csl, fecerat, cxplicemus. Oninia csi, neecssarii possibilisque disiinctio? Et ut post
qii;t; fiunt, aul a neccssario, aul a possibili dicuiitur concubituin sexuum nascalur bomo, naiurale noii
cxistcre. Neces-iiariiiin autcra hic dico, non qiiod so- csi, qiiia ? Non enim necesse est
non est necessarium
lenuis ulile nuncnpare, scd qtinj in;tjoribns fiierit ut seqiialur conceptus et partus, cum mas et fcinina
rausis cnacluni. Necessarinm ergo vocaraus , non coneiibiierint boc auiem possibilc, iion necessarium
:

quod in jure sit voluntalis, sed qiiod paliatur existendi deiinisti, qund Ceri potest, sed nccesse iion esi. Ncc
viin. Possihile autem dicimus, quod nec exislendi ,
naturalilcr mandticanitis? Quia el hoc ', si nolumus,
iiec noii existondi in alteram parlcni experi:itur ne- non fit ; et ideo possibile est, non iieccssarium. Sed
cessilateni, seJ ceriis mndis el possit csse, et possil isia nogare csse naiuralia, nibil est aliud quam ma-
nnn Tencat ergo leclor nosler, qniJ liic neces-
1'ssc. gnain partera vclle auforre natiir.T. Falsuui est iiaque
sariuin, qniJ possibile nnnciipeinns. Etui a grandibus. quod aisti, i Qtiidquid habeiit creaturae naturaliier,
inclineinus cxemplis , ut Deus faceret munJuin , a a fiecessarii parle sorlita; suiit : • quandoquidem et
pos^ibili vciiii ei, non a neccssario ; id est, omnipo- hac qux commemoravi, ci alia qua; commemorarft
leiiii.c cjii.s pnssibil»! fuii crearc qii:ie cnnJiJii, neces- Iniigiim cst, iialiiralilcr liabciil, ntc ea lameii sunl a
'i;iriuin liiuen iinn fiiit, videlicet iion cst ab aliqno necessarii pnle snrliln'.

co;iclus ul faci rcl, sed fecil qnia voluil, quod non XLVII. Jt'i.. Qui '*
auloin stnliuiil in protessn, noii
fetissel profceio si noluisset. Al hoc quod auctori seniper a netessario, sed iniilta a possibili c^piuni.
adfiiit a pns^-ibili, in ojiere a nccessario factum est Hoc in cuiiclis licct viderc cor.poribus : sed longior
iJ est, noii fiiii numdo possibile essc et noii esse, qni dispnlatio nascitur ;
panca taineti demus esempla.
e.^sc ab Oiniiipnlcnte jiibi-baliir, seJ co;:;i;batnr exi- Naiiira corporum esl, iit coaginentalioiie concrcscani,
slirc, ciii Oiiinipotens maiid.ibat csscnliaiii. divisione solvantur : capacia crgo sunl vulneris, qua;
AuG. QuniiioJu miindiis cngKbatnr exislerc, qui patiuniiir inicritum. Ul eigo possiiit vnlnerari, a iie-
noii eral aiitcquani exist.ict? QiininoJo cngitiir qiiis- cessario iiabont ; ut vulnerenltir auiem, a possibili.
qiic, si noi! est ? Noniie saliiis eral nt diccres, .Mundus Iia a neccssario est possibililalis natura, eum non sit

f^ciiis est Dei voltiiitale, non sua ? Sed pergc, viJea- nece.'<sarius possibilitatis eflectus. Verbi gratia, equiis,
nnis qiiid ex ista disiinctiunc possibitis et ncccssarii
coneris (islenJere : quam meliiis possemus inieili- ' qua remm. casliganlur ex maauscriptiii.
Edili,
' vignierius, qnin. Mss., qni.
gere, si eam commemoiare taiitunniodo, non ct cx- ' sic Mss. iii vign., Qttia ex lioc.

ponere voluisses. Quis cnim non vidcai, oninc quod * Forte, Quce.

CQuarante-sept.J

R
1JJ3 OPtUIS IMPEIUtCil CO.M lU JLU.IANIM, S. ALGISTIM j;«i

bo9, el siiiiilcs niiim.Hilcs viiliicrabilciii liabcnt iiaiu Ab iuilii, diiiholui veccal (I ;o«ii. :ii, 8)?roSjiliilii,ilciii

riiiii, Cl iJoo iiicoimnoili capaoia 3 ncccssaiui snnl : |>ocoa;id! babol an iioieASitalcin 7 Si necc^silaicin. 1«

iii auicm Tiilm rciiiiir, non sempcr ncccssariuiii est. vidoris qiiiiniodu sccuiidiiiii tii.i$ disputalioiiLs cxtii'

Si eniin per diligemiani cnsUxJuin (Jcreiiilanlur a pla- sctiir a criiiiine si .iiitcni


'
: |iossibiliiaieni ; pmesi
ps, possunt noii vulnerari : qiioil si non cuslftdi.iiilur, cigii ol n. n pcccare, polost liiiiKrc boiiani voluiila-

possuiil ciiaiu vuliicrari. Murimum crgo diiiai inicr tom, potost agorc pa'iiil.Miti.iiii et impetrarc misori-
ca quac a possibiii veniuiii, el ea ijux. :i ncccss.irio cordiam Dci; iiiii.i ci<rcoiitriiiiiii ci liuiiiilijiiiiu Deis
.|iix nisl cubiudiaiur disiiiiclio, iii inniimcros iiur iion dospiciei {Pml. l, l.S). Qiiod qiiidum \isiiiii esl

crroics. Quod ut comparallimii clarisial lapsi simt quibu>dam, Origoiie ul porliibotur anctore : scd hiic,

i|tiidaiii i!i''d;cinj', oiipugiialores, argumoniaii lianc iii iiossc to oM.^limo, fidos calliMlica ct sana noii re-

ariem niliil haberc uliliuiiis ; dis|iiitaMl.|uc lioc mnd-i: cipil • : unde iio:iiiiilli Origi'iiem quu'|ue ipsum alie-

Moriturisiic incdicina bubvciitt, an vicluris? Si iiiori- iiiiiiifuisseabliocorniro. vulpri>baiil,\el\oluiil. liostit

luns, iiiliil promovel : si vicluris, frusira gi^stit. li igitur, aul antc su|i|iliciuni ignis .iloriii, oti.im ncccs-
ciiini iiiorituri erant, hac (luoqiie laburanle, moricn- siUiS ibl.i poccandi nns'n:i sit diabolu m igtii '
paiia
lur : qui viciuri, sino qaoiiufi luijiis benelicio salvi jicccaii iicquo hinc excusotur a crimine, q'ioni:im et

Cise poluerunl. Qu im ncmpc conciima, quain urli.ina isla viiidicta est pro nia-vinin crinilnc', ui cuin dclc-

ciincliisio ! scd dissolviiur a propugintoribiis mcdi- cioi soia malitia, iioc possit dclcctare justitia. Ail

ciiix lioc niodo : lljac ars, inqoiuni, prodest n<:c vi- li.'inc aaiem jam imnalem poco;ii.di neccssiiat.m nflii

clurU, ucc nioriinris dunUitnl a nccessario, scd a «tiqti.: jiorveiiissel , iiisi pi ius lihera vnlimiaie, nuHa
po3«lbili !d uiruiiique passuris : non orgo adjuvat nccessilato poccassot. Dofliiiiio itaque illa p.coati,

iiiodicliia cuin qui sine dnbio moriturus csl, quoniam cuin fii qiiod justitia Tctut, ct undc liboriim e>.t absti-

facerc iininortalcra non poiust ; sed iieque ei subve- nere, ad illud pcccatum porlinet quod lantunimudo

nil, qui sipo dubio riilnrus ' liiculuiiiis esl : vcrum pecoaiuni ost, iioii qiiod ot.ain pofiia pcccali.

illi, qul si non cureiur, pcriclitari pnicst; si curetur, XLVIII. Jll. Lt nialiim orgo cl honum ox priipiia

liberr.ri poicsi : sicut ergo nec victuro iioc moriiuru volunlale facii : scd bnmim suum eiijm Dou doboi,
n ntccBSarii coiiditione subvenirc, ila et inoriluro ct qui parti huic, iion quideni pra'judi(iuin, lanicu rd-

vitturo, scd a possibili, ars potcsl erudiia prodessc. jiitorium siibminisiral.

Illi crgo prioros m.^dicanlum studiis oliloqueiitcs Alg. Tam bonuiii corte qiiam nialuin cx propria

lii-opositioiiein a possibili iDclioantcm, ncrcssarii liuc hoiuo, sicul dicis, volunlatc facii, oi iiiriusque in illu

rlaiiscriiiit : quud disp.Kaiionis geiiiis ii> inniimer.i possiliilitas acqua l.-.ni e iibralur, el ad '
bcne facion-
cvtc-ndilur. Verbi giatia, proliiliot lcx bomiciiliuni diim Deus adjutorinni subiiiiuisirat : cur crgo ad poc-
(i(ri, ptoliibetetiam nogiigoiitiac |ier quam in pericsila cnndum procliviur est natiira iDortaliiim *, si nihil

riiiiiir occasionciii daii, ut in tauro corinipcln [E.iod. egit originalo p.:ccatuni' Quamvis et ipsum adjuto-
Kxi, 48 32), aiqiie iu domorum coronis {lh'ui. xxii, riiim, quod siihmiuistrarc Dcum oogiiiiinl CDiifikTi,

8). Atpotcst dici : Viiliiro siibvcuit ista ililiiienti:i, aii ijuale dicaiis essc, non latoat. Legem quippo, non
inorimro ? Si morit-.ird, niliil promovet : si viciuro, ei S|iiriluiii dicitis , ciim Faiiliis iposlolus pcr bubniini-

«biiiiilaiiti coisulii; il utrunique hdc conirariuui, it siratioiicni Spiritus baiioti nos duce^it adjiivari ( /'/li-

pcr inipediiiieiita cl sinc impcdinicnlis necossar;o tipp. 1, 19). Quoil ideo coinmcmorandum ptilavi, iie

consoqnentur. At lioc falsum esl : optinio cuiin snor- fortc qui audlmit vel loguiil de subministralioiie di-

tnlibus jiirft cinisuliiur, iit quud poici-niit p:ili siiie vini .'I Jjutorii scntontiam luani, oblivisrantiu' li:crosim

diligcnti.i, dirigfiitl:i; opitMH " ftvad.int. Aliud iTgn cst v."Ntrain.

» posiibili, aliiid a nccessario. Osleiid:iiiiiis, j.im quid XLIX. Jix. Taiituin crgo valet ista dislinoiio, ut si

tiis QnlcIoquii& adjuvciniir. Fucit Oeus homiiiem li- ncsoiontes, qiiod a possibili iiitipii , iii necessariuin

bcri aibilrii, nBlurx bonT; scd qua: capax esset vir- conoliidamus, oinnia crimina ad Dcum recurract-

tiituiii, qiias sibi cx so iisaiiripalo animo compar.nsset Qiiod Miiiichxus vidcns, lciiobras pcccali cxoogitavii

qiiod tili<;riiin arliitrium nlltor constarc non pnlorai aiioiorcN : noii cnim valiiit iiitor piissibile iioic^sa-

quani ut liiibcrot otiam poccaiidi possilMlilatcin. l.i -


liuimjuc disliiiguore. Onino. ergo qiiod naturjlili r !i»-

IhTtatcm op^o a iiocrssario habot, voluulatcin a pos boi liomo, a iioccssarii partc surtitus esl : quia nuu

sibili. Non polost non ossc libcr; sed in neutram vo- |ioiuil alitrr cssc quani factus esl. I

luiilalCKi Ciigi polosl , fncliisquG rei iieccssariiC pnssi- Aitc. Jam paulo anlc mnnslravi, qiiam vana til

liili-. cfro.ctus. In po>i>ib.Ii crgo poccari polost , in sciiieniiu isU : .stulidissinium esl cnim ', Iiabcrc lio-

iiocess-irio noii poicsl ;


qiii:» ' nccj;ssarin min actor,
»c»l aiictor ipsft coiisclur ; atqno lioc ijuod (Hjlest liiniio
' lii cililis on\issi'.in, qxinmndo Sicunilum tum riuyuMii^
ox iiilegro Dci cst, r possibili anteni ipsc actor cx- neie.xcuteluT a criminc. t.«Kilur taiiieii iii uiiiuiuus luanu

|>en(litiir. sai|.lis.
' M.vi., rcriiiit.
Ain. Qiiid dicisde diabolo, dc quo scripium c>t, • idili, nwijiia, mcndoso.
» sic M.ss. »!»r. 01 i.lar. Al editi, esl proxima crimiiic.
<
vvnierlus, cinedubioincoLumiii til. f\ Msk. aikloiiduiii, ' voui.soodox lorl., «od nd.
fM'»! Ili.
* \ i^iiioriiis, ii.iliirn liiiiihvm moitalium. Abctl, h:anmi,
» M.- M.S». *i cdiii, .-ipiTitftt. :i r.,aims<ii|.ii>.
' wliis ojd.'ii riii;. bic jdJit ilicerc.
' l'! rtc, qiiia 0. ,
f«8j UKER QLINTUS. uao
U)iiit:!> iiatiiraliier iiussiltiliutlciii inaiiducaiiiU , scd ccssitalcm babct rcaiiis. Itn crimcn a ncccssarlo iii-
noii naUiratiler cilios iialurx coiigriios maiK^irarc ciirrit liorroiem; licet evorluin sil, non a iieccssllale.
»»l liuticrc liiiiniiies iialiiralilcr possibilitatcm cm- scd a possiuilitate facicntis. Opus crgo possibililalis
cuiiiliciuli, scd iioii iialuralilcr i^cnilalitius iiicmbris tcstimoiiium cst liberi animanlis.
scxus utriiis<|uc coiicuiiibcrc. Qiiis linc dicat, qiii
AiT.. J.im lc onmiiio ncgbgit, quiea qiix tibi supr.
Ciiiisidcrat ulctimquc '
quod dicil? Ulruiiiqiic ciiiill
respoiiilinius, legil. Qnoniam qui dicil, Non quod
iiatiiralc cst, et qiiod flcri |iossuiu ista, ct quod liiinl
voto, facio bunum ; ted qnod nulo malum, hoe ngo
; ne-
scil csl illiid cl qiiaiido nolumiis tioc iioii cst iiisi ve-
;
cessilate se ad ageiidiim maliim prcnii satis aperie
liiiiiis.
indicat et oslendit falsuni cssc quod ditis, lll matitm
I.. JtL. MaUiiii nntein quod agil, a pnssibili agit.
facial, iion uccesaario , sed possibiti sun dcbet : cl c.c-
AvG. Attcndc cuin qiii dicil, Quud nolo inaluin, Itoc
lera talia quj; garris iiiaiiilcr. Sic lit ut illa •
delinilio,
ago ; cl respoiulc utruin ncccssilalcni iioii babcal
qua dicilur, esse pcccatum voluiitas agcndi qiiod ju-
;
agciidi nialuni, qiii non * qiiod vult f.uit biiimni, sed
sliiia vctal, ei uiidc liberum est absllncre. illud pcc-
'

qiiud non vult nialiim, h>ic agit. Uiioil si Apustolo re- caium complcciatur , sicni jam superius adnionui,
I
iiugnarc non audes, ecec bomo a neocss.Triu maluni quod tantummodo peccatum esl , non quod etiain
'
agens dcliiiitiones luas (lisrumpit et dissipat ; neces- picna peccaii. Tali namqiie piEiia iste agebal
quod
silatc qiiippe inalum a(;it, qiii non vult, el agil. iloc nolebat nialuiii unde illi si liberum essel absiiiiere,
;

autcni qiiod noleiis agit, si laiiiumniudo concupiscere


nequaquam quod volo , fncio bonum ; sed
dicerci, A'on
cslcariic, sine ulla meiilis consensione membrorum- quod nolo matiim, hoc ago. Sicut ergo nos agnosci-
qiie opcratione ; mala e.';l et concupisceiitia ' carnis,
inus hominem in corpore vil.-c iHius beaium, ubi li-
ciiainsi iiuis ei coiisentialur ad malnin ; quam le ta-»
beruin liabuit ' quod vellet agcre, sivc bonum, sive
nieii laudarc deleclat si aiucm tanluin cogitur istc
:
malum : sic et lii agnosce boniinem iii corpore mor-
qiii clamal, Quod nolomatum hoc agu ul ctiam sua
, ,
tis biijus iniscrum , ubi perdita liberl.-ite audis euni
incnibra eiliibcai arma pcccato; non soium concupi- dicere, A'oh quod voto, ago; sed qund odi, ittud facio
scuntiir a necessario mala, verum eiiam cominittun- Hon
et, quodvuio, facio bontim ; sed quod nolo matuni,
tur. Lbi suui dcnniiiunes tua;, quas lanta loquaciiate
hoc ttgo;ii, Miscr ego homo, quis me Ubcrubil de coi'
disliiigiiis? Nempe ut fuiniis dcfccerunt tt pcrierunl.
poTemortis liujus {Rom. vii, 4.':, 19, 24)?
Nccos^r.irium atque possibile ni.iyiia cura disccriieiida
Lll. JuL. Hujus viluperaiio ad neccssnria non re-
cunimciuias, ncccssarium dicsiis esse qiiod lieri ne-
cuirit : quia quidipiid ad necessarium pervenerii, ip-
tesse esl ;
possibile aulem quod licri |ioiesl, sed ne-
snm pulsat auclorem.
tcssc iion esi. Proiiule iieccsbiiaicni necesssrio tri-
Ai'G. Niin!(|uid lioc malum lioininis, ubi dicit, Qiioil
buis : possibilc vero nulla iiecessitate constriiigis.
noio malam, lioc ago, ipsuni lio.^iinis pulsat auctorcm?
Malos .ac liij iion das necessario, scd possi.hili: ei di-
Et tamen cum qui sic agii malum , sati» app:iret ad
cis loquciis de lioniine, iialum uuleni quod agit , a
uecessarium pervonisse : nccessitatc quippe agii
possiuili agit ; ne quisqtiam inale agere iiecessiiaic,
quod non agit voliintaic.
iioii voliinlJlc, dicalur. Sed pniccdil iii ii!eiliu>ii qui

libi validissimc conlradicit , et dicit : Quid esl quod


LIII. Jll. Quomodo
ergo quod a nccessario venit,

dicis? Eccti ego ncn quod volo, facio bonum ; %cd quod possibili ineo adscribi non polcsl quod a possibili : il.'i

venit, necessario adscribi non potest. Id esl, ouonio-


nolo luahtm, hnc ago (liom. vii, 19). Notuin csl qnod
maluin cgii, noii ntcossiiate
do natura corporis et aniini mei voluntati niese appli-
liDino priiuus volunlatc :

cari non potest ut idoo sic videar esse quia vului


scd ibte qiii (licil, Quod noto inalum, hoc ayo ; neces- ,

malum agcre non voluntatc ei


cum non potue.nm vtlle anicquam essem, ita nialum
sii.ite se oslcndit , ;

voluirtaiis iiaturx' non potesl admoveri, ut iiecessilaii


fieii.=; miserias suas, ridci deliniiinncs luas.
pos^ibililiitis opera misceaniur '.
Ll. JtL. Mbi crgo nccos^nria possibililas fiiissel,

malum AuG. A neccssiiale quidem salis evidenlcr et aperte


cirectiis possibilis ni>ii fnissct. lit crgo possit
disceniitur, quod iu (ieri polesl, ut iion sil necesse
cl bunum ficcre, necessarium est : ut aiiiein maiiim :

facial, nnii ni^cessario, scd possibili suo debet. libi


lioc tu possibile appcllas, tanquam imnossibile sit quod
Geri iion soliim poiest, vcrum cliam necesse est. Scd
aulein poisibiiitas esi p.irtis iilriusque, uecessilas
qiioniam placuil tibi talia duobus
nciitra csi. Sic lii ut niiiil sit a!ii;d pecc.itiim , quam istis noiiiina inipo-

libcrum ncre, inielligamus ul possumus, et feramus. Sed quid


voluntas ajjciidi qnod jusiilia vot;il, ct luule

csl abslinere. Si niliil sit autem aliiii! voluiitas, qnam cst qiiod dicis , i Malum yoliinlatis non pote.st adiiui-

inotiis aniini, cogente nullo; qiioiiiodo eryo [iciis, ut veri iiatura!? » Noniie cum angelus, vel bonio aliquid

liabuit; inimdus aulcni vuii,naiuia aliquid vult*? Et aiigeluset homo naiur;e


inuiiduni faceiel, a possibili
ipse, ut CTistcret, a neces^aiii) pcrliilil ; ila cti;iin in
' in B. : 5it; fit utla dcfiintio. Correximuis, vtilta ex
iinigine Dei sinnle quiiJdaiii intelliiiiliir. Qnippe tit \ \ffl. M.
sed a
' \ igiiicrius, ubi habuil liliciiuH arbitriuin. Abcsl arbi-
li.tbcat, quain elegcril voluntatcm, iion cogilur ;
,

triimi, a uianuscriplis.
possiliili ci vcnil : illud aulem qiiod malc fcceri!, ne- * Mss. Mar. cKlar., miscealur. Ms. Pfri., miiceal.
* viaiiiiiiLs ,Vi|ui!eieiisis iusyaodo l-ateraueiisi anni RiO,
• sic Jlss. Iii vijn., iiZri(i>l.7iic. act. 5, lixruiii liunc ila cital ^wriquid. Julianc , quandti :

• NC onincs Hss. M CiJiti \>i->, qui uon; lialient, quando. cr.aeiiis avl hoinu aliquid vntl , noa rwinra eorum
aliquii
• Codcx Cor!., («..((1 cil sc'/(i coiuiipi^ciuiu. lull ?
M^n oi'i;ms implrfecti contis V JULIANL.M, S. ALGUSTIM i.RH

ncnsiiiil '^^""''"'«''""^fii^Siorgonauirscsiiiil ange- id csi, antiqui nihili coiiiigisso? Inflcxiirius (Cr casus

lus cl 1)01110 ;
iir.ifcrio ii3tura viill qinxlc iiiiiqnfi viiU niliil , ul apparcrct Tr.idnci.iiii virUis in niliiif> collo-

iingeliis, ualiira vull qiuKlcuriiqiic vull lioiiio. QuoiiioJa canlis bpein siiam. ViJe laiiicii iiiibcciililalcin Dei,

er^o mal'ini voliiilMiis iiiiliira' iiuii |k>IcsI rnlinovcri quoiii Traduciaiius iiijuoil. I|isiim niliilum sii|>cr.irc

ruiii vcllo :ili'|uiJ nisi (ulura iinii possil? Aul non iin- noii valuit ; cumqiic liomiiicin fccissot cx nihilo,
pulclur liomini pcccalum volunlai;» siik; (|uia hoino iion cum |M>(uit a conjitione mall ,
qiia: dc nihilo ve-
n:iiura csl, H nialuni voliiiilalis, ul ilicis, nalur:c non niobal, exuerc : soJ reruin dirficu^taie facius anw-

poli 61 .idinovcri. An in laiiluni lua iirogrcJilur vani- rior, pro suis ciilpis hiiiniiioiii riiiiiinalur. et imaginis

las, ul nalur.T Jicas debcrc iiii|iiilari ,


qiinJ n:ilurc sii:c exilio iiiliili delicla condcmii:it. Itenijnius cuni

noii polesl ailmo\eriV Nam qui» ilicat iiatiirje non ini- cu agit sencx Mancs , ul dicat illum nnn usqiici|uaquc
pulari quod inipiilaliir liomini , nisi quisqiiis ita de- lenebrnnini gciile vasialu:n; cujus debilit.iiem lan-
,

sipit. ul hoiniiicm nogci e.ssc iiaiuraiii? Yidosne qiiam tam iiiducit TraJuciamis , ut coriinicntctur cum a ni-

inulluin loqiiaris, nestiens qniJ loi|uarib? Si crgo di- hilo fuissc supcratum.

cas , Volniiias necessiiali non poiest aJinovcri ; ne Arc. NcmosupcraUir a niliiln ; ? cd lu siipcraris niliil

lioc quidcni uiiivcrsalilcr verum cst. Aliqujndo cuiin dicenJo : iicc cgo in nihilo collocavi spoi.i mcani ; scd
quod ncccsse cst volumus ; sicut nccossc csl ul qiii tu nd iiiliilum perduvivii loqiincitalcm tuani. Saiic, si

porsevtranler lionc vivuiil , fianl bcali : aliquaiulu rccie intcliigas qiiud pervcrso ioquoris, isto iiiodo

ciiam ncccssc csi aliquiJ ui vclinuis; siciit ncccsse cst Deus a niliilo supcralur, quoiiiam Deum nulia res

nos lieaiiludinoiii vcllc : unde qiixdam cst ct bcala superat : niliil eiiini quid es t , nisi res nulla ? Islo

ncccssiias, quia ' iicccsse csi Dcuin «ciiipiT et ininni- n.odo cliam Dcus non pousl superare niliit ; quia
uliiliUT el bcaiissinie \ivere. Scd quoniam sunt et nullam rein non su;:tTal , qui siijiciai oninia; esl.
qu;cd:tni ncccssilates sic a voliiiitaiilms alienac, iit ei Ciiiiii siipor oninia Sod < noii inlrospexil, » ul dicis,

iicf cssilas sit nbi volunlas noii csl , ct voiuntas ubi « Manirli.L'iis subiilitaics divisioiium luaruin, et idoo
iion est nccossiias : cx parlc sallcin vcrum csl quod dioii, Si nialum ei boniiiic, liomo auicm pcrDeiim,
dicilur, Voliinias iiecessil.ili noii polcsl »dniM>eri. Qui maliini igiiiir per Deum : » ui hac conclusione terrili,

vero dicii , Mala volunins non poiest natiirc adnio- aiii iioniiiiem pcr Deuni, aut m:i!um nogcmus cx lio-
vcri : idcin nobis, si pulost, voluiilalein vcl iiiaiain niiiie, 3ut nirumqiic, ui illo, faUuni cs.so dicainus ; ac
vcl lionaiu , iibi niiuira non est , ostond:i[ ; aul quod sio, iiobis iiitroduail nc.-cio ijiiam subslauliam lene-
voliiiilas cssc aiiqiia possil, si nalura iion sit qua: ali- braruni , qua; hominein ferrrii , et qux principalitcr
qiiiJ vclii. Alicndo igiiiir qiiam sis a vcriiale scclu- maluiTi .sii, unde iiinluin omnc crcdatur '. Tu orgo,
sus. Tu dicis , Voliiiii:is niala iiaiure non potost divisur subiilissimo, luic nstiiti.n qua piitas sapicntia

aJuiovori : MTiiasaulom dicil, Qiiaindiu csl volunlas resistcndum? t Dicam, » inquis, « maliini ab honiine

iilla, a nalura iioii poiesl scpiiari. ex possibili cxsliiisse , iion cx necossario. > Quasi
LIV. JuL. Ilnnc crgo siibtiliintcm di^isionum iion vcfo tibi Jle rcspondere iion possit , Si mnlum cx
inUiispicieiiS Maiiicli:ciis , TraJiir.i:inoruin nobis pio- possibili, possiliililas ex iiatura , naiura pcr Deum,
dii';it (xaiiiiiia. Argunioiilaunoiiiin lioc moilo : Uiidc inaluin igiiur per Deum. Ilanc conclusionem si lu noa
iiialiim? Niiiiiriim do vnliinlato. llnJi'' volunt.is mala? linies , nec cgo illam : quoniain anibo iion k\ noces-
Rcs|ioiiilci, P« JMiiiiiic. Undc lionio ? Pcr licum. Con- sario , sod ex possibili pcorassc linminrni primuni
(liiditipic : Si maUim o\ honiine liomo per Doum , ;
counio.niur. Etenini iios (iicciitos hoiniiioni propiorea

iiialiini igilur pcr I>'iiiii. Kt post hoc,Tiiiasi roi!giosii<:, pntuisse peccaro ,


quia non est ejus naiiira racln de
ne criniiiiosiini faciat lloiiiii, dnl loiiebianiiii naluram, Deo, qu.imvis uuinino csse nisi illo rrcaiilo iion pos-
cui nialiim dcbc.iniiis aJjcrilxTe. Iliii'; i>t .'Viigiisti- set; iioii itn boc Jlcimus , ut cx lioc ei di<\inius iin-
nus : Diiilo in.iliiin? l>e voliiniaio. Undo, inquii ,
paciain , sicui cnlumniaris ,
peccandi nccessiUiicni.
ipsa vulunlas? Hc lioniinc, qui csl opus Dui. Kt colli^il Prorsiis pcrcare polcrat ei iion pccrarc ' : scd si non
Si m:iluin c\ vOiUiitato , voliiut.is cx lioiniiio, Ikiiuo de niliilo factus rsscl, id Osl, si do Deo naiura rjiis

ivpiis Dci ; maliiiii igilur pci Uciiiii. Qiiod qiiasi coiiaUis e.ssci, poccarc oinnino noii pn>scl Qui.s enim e.-i Uiin

alisolvcre , ne Doiiiii criiiiiii"suiii diccrc viJcrcUir dciuci;s, qui dicero :iiidca(, iiiiiiiiil.iluloin ct inconvor-
('piod (raJiix ojiis :inirinal), violciiliim .Tqiic pro Don libilcin nauirain ipi.c Dciis csi, nllo modo posso prr-
nidiis iiihil oblulil, i.l csl, (ciii'brn.> qtiibus maluin Imc raro; do quo dical Apnslolus, Negnie ic ip?«iii «oii

aJscrilioro Jitbcrciiiii,. i Nuiioniiii, > iiii|u;l, t iJco polest (l\Tim. ii , !.>)? Ulrii|ue if-ilur Maiiirluo lO-
111 liomiito nialiiin ii:iluiii cM, (|uin opiis Dci crnl , sed sisiinins, diccnlcsa liono ctjusloDcoiioii sichoniiiioiii

i loo qnia do nibilo cr.il » [Dc .\h;)/. etConciip., lilt. i, facluni csso, iil oi osscl iicccssi! pcccarc; ol idoo |M-r-
n. 18). Qiiasi vcriias r(>spoinl.'re iioii pos.sii : Ktqiia oas,se qiiia voliiil ,
qui posscl cl iioilc. Sed qiiod in
iinpiiilcuiia primn niciilitiir Doiis luiis, csse in lioiniuc rjiis progcnio iii.iln lanu ei lam nianifosia ronspiciiniis,
voliiiuntoiii , driiido roiidcmiiat, cinn niaUim isliid ,
iioii voliiiihuia hoiniMiiin, soj cuii! i|uiliiis naii siiui
viilclicj'l poccalum,dencccssit.ilc novcrillenebranini. ruin c.i vciiiro do viliaia prr pccialiiiii nr.gine vii»

nogniis, prnforiu ad iialuram ni.Ji inlroduceiidaiu

• Miit, mitiirn- iim( ; oinissa nf^gnntc partiruh , quam • r.O(lc!t ro>-| , mnli.in rsxr crcAotitr.
ex 103 lUbciifilii rc^dUiimtis. • lii oJilis loio , jxicare , "lalc soUsiiluluni, p<MiTal,cl
• l-'/iic, quu. rofii;;iunliLiis >l!>s.
im LIBr.R QliiNTUS. ,,,pf,

cujus cnininixiionc Dei natiira cornipta sit, laiiqiiam damnctiir, eo volciKc cxorla
iii iilo csi ; . nr .jiis
iii arce M:iiiicli.-n;uiii li;eresis vc^ira consiiliiil, ex (jiia ipsius volunlatem de illo ex.irlam ii.gis,
i|iio volin-i!
il ill;ini siiniil el vos verilas dejicit. oxortani esse, et quo iiisi voleiite oxoriii iioii pi.liii.-:^(»

l.V. Jdl. Patiiiiilur liaiic oinnes ignoniini.im ,


qni iion ncgas? Ciim vero dc illo orta esi, ili: i,aliii:i

iiiilicunl vprilali billinii. iNos iiigo qiiud eginuis colli- exoria csl, (piia hoino natiira esl ol(pii:i ihwuIi
; (.ij::|i,

^aniits. (jii:erili:r iiiiilc ll!a [-rinia vohinlas iii:ila in nollo quod voluil, dc liboio cjus arbiliio oxorla osl,
liiiiiiiiic fiioiit cxcirUi. Il<.s|)(iiuleinus, A iiioUi aniini qnod el i|.smn, siciil falcris, perlinet ad iiaturaiii :

fogciite iiiillo. Olijifiiiir , Si ' iii opcre Bei apiiariiil? ciir crgo iicgas claiisis ociilis res apcrlas, do iiali:ra
Assentiniiir vcrum Cbse. Ilogatur quomodu id non lioininii exoriri voliini.-.ieni hominis ', dum tiines i„!
abnuaniiis, (|ui ni'gamus naiiir.ilc peccatoin. Rcspon- Manitb:ciis iiaiur.-e liujns aicnset auclor.Mn ? Siif.i.Jt
ilenius, Qiiia in opcre Dci a possibili cxisiii poccaluin ad ill.iin pcnilenliam re'ell. nd:im qiiod calliol.ea
,

istud , iioii a neccssario. ^aiuralia ergo ncce.-saria vcriias pr.oilicai, ab ..ptinio De.) sic esse hoininciii
sunt, piissiliilia autein volunljria. condiium, ut iiccessilaicm pcccandi non liaborcl,
ncc
.\iJG. Sunt ct voluntaria ncccssaria, sirut bcali csse pcccarct,si peccarc noilot; cuni ciiam
scmpi r ni.lle
voluinus, ct nccesse est ui veliiniis ; sunl cl po<:.sil)ilia nliqiic posset. Qnls onini l:ini sil meiile o;coiis, iil noii
iiaiurali:! ; sic possibile esl eniiii ni eoncipial feniina videat, sicut bomo Cbl priniiliis ooiiditus, iiiagniiiii
qu;i> coiiciinibil cum viro siiis el illius gcnilalilius boiiiiin esso ii.Uiir;e, posse non poccarc ;
qiiamvis ni.i-
nieiiibris, si nec ipsa sterilis sit, ncc ille; seii non csl jus sit, iion possc i.ecoaie : alqne onlinalissime con-
necessarinm : fieri qiiippc polest , scd iiecesse non siitutuin, ul linc priiis essei nnde licrei lioniinis
est: et tanicn natur:ile est. Tacc, obscero : vaiia; suiii niorilum , ei illud esscl postea bene i-ioriti prx-
definiiionos; nec siibtilos, sed pueriles divisiones tu.i'. miuni ?

LVl. Jll. Ac prr hoc , ul peccatuni inolui libero ,


LVFI. JiL. Bona ergo pnssibililas mali
aiqiie boiii
ita naturam Deo ad.scribiiiius condilori. Est igiuir iia- voluiiiatem nnn cogit, sed permiuit oboriii. Nenio
tura bumana bunum opus Dei : est liberias arbiirii igitur ideo bonus est, qi:ia libero aireclus arbitrio
id est, possibililas vel deliiKnicndi, ve! rccte facicndi, est suiit quippe multi homincs .Tque
; llbori, sed la-
bomim :eqiie opus Dci. Uirumqiie lioc lioniini a neces- nien pessimi scd ncc idco quisque malus est, qiiia
:

sario vcnit iieulra de bis du:tbus rebus mali causa liberi arbitrii est ; sunt eniin
:
multi icquc liberlatis
cst. Sed liuc usquc noccssaria illa vencrnnt : jain vo- biijus participcs, lamcn optimi. Nec boiiiis igitur, iiec
luntas quiileiii in his exoritur, sed iioii de liis. Capa- iiijius homo ideo cst, qnia libor ea : scd iieo boiius,
riavoluiilalis siinlquippc, iion |i!ena, nec faciunt, sod noc inalus csse posscl, nisi liber essei. Esl ergo isia
accipiuni diversiiatein mcriioruni. iKissibililas, qua; iiominc liberlatis oslcndilur, ila a
AuG. Natiiram et liberuin arbilriiiin rectissime sapienlissimo constitiita Deo, ut sine ipsa
non sii,
bona coiiliieris esse Dei opera : sed qnod voluniaiein quod per ipsam esse iion cogitur. Conirariorum
oniiii
iii liis iiuidem, sed non de liis asseris exoriri, qnid uiia capacilale ab utroruinque prwjudicio vindicalur;
insanius dici potcst? Iljue vero, Juliane, ex boniine id cit, iiec make vobiiiiaiis, nec boii.e causa ct ne-
lioininis vulunlas non oritur, cum bomo bonum opus cessilas dici potcst, qua;
rcoipit , ut uiramque sie
Dei sil? Poslremo potuiine ascenJere in cor limin, neutr.im compcllat cxislere. Necess.Trioium oigo
sin-
cxoriri qiiidom liominis voluntateni, sed non de libero gidaris dudus, ct nniiin qiio<iain iiindo lilum
esl',
ejus arbitrio? Dic ergo unde, noii de nalura, id cst, voliit geonielrica illa sinc Inliuidiiic
si longiiudo osl,
iion de ipso bomine ; si noii de libcrn ejiis arbilrio, nec liic iinio dividi polcst. Qiianidiu ergo singiilaris

dic, rogo, unde voluiiias lioniinis oriatnr. Dixisti iibi


oxlenditur, vim naiiiix su:i; (enet : at iibi oi ocourro-
oriatiir, dic et undc. Bona opera Dei sunt natura ct ril' quod in diversa findatur, illml nccessariuni il-
libcruiii arbitrium in his, voluntas exo- lico terniiiKitiir. Id *
: < » inqiiis, < est, boiius Dous bonuin fecil
ritur, scd non de liis. Unde ergo? dic; aiidianuis, hominem.
discamus. Aut ostende aliquid alicubi orlum es.se, Aic. Ciir crgo dixisii, nec bonmn, nec malum esse
cuin unde non csset. Muiidus qiiidein de niliilo exor- hominem, nisi propria voliintate et quidqnid ex
; Deo
iiis est, sed Deo faciente ; nam si Deuni opilicein non liabet, ex njcessaiio habere, doti cx possibili? Qiiod
liaberet, de nullis rebui oninino oriri noii po.-sct. Si vis intolligi, ex naiiira , iion ex voHiiilaie ; ut per se
ergo ct voluntas in homine vel in ejus libero arbiirio ipsum bonus sil honio, noii por Deuin, aiit corle me-
de niUilo exorta est, quis cam fecil? Aul si non lior per sc ipsum quam pcr Deum. IIx-c qiiippe verba
facta, vel orta est •, quis cam genuit? An sola est iii liia suiil: Nemo, inquis,
« » . id.o iionus est, quia
rcbus, qu.-B esse coeperunt, facia a nnllo libero alfeclus arbitrio est. Ki
^ naia de » paiilo post : i Ncc
nullo? Cur ergo propler illam damnalnr bonio, quo ideo qnisque malus est, » inqiiis, « qiii:i libeii aibilrii
noii volenie e.vorui est In csi. Quibus verbis quid
illu voliintas niala, cujiis » dicis, i.i.-i quod ncc bonuin
crai tanium capax, non eflicax?Si aulem, ut
jiiie

' Codex rorUi-um, Fed.


' codox rort., ^.rortrt liomiiii rolimlnlem.
• IJeni oodev , seil orla est.
» MO Vss. .M eiliii, .\ccc^!<aiiiim ciiio
siiwutaris ducCvx.
el bimum <iiip(taiwiioilo fili.mcs.^c.
ftlili de iwUn : ic aulo
, i.cst, qm iioletUe exoiti
'

I esl. * ilii.,vccmreiit. [occurril.]


ucuiuiiiur cx Jk».
' CoUex 1'urlaruiii, facil.

I
,Mj| OrKRIS IMPERFFXTI CONTRA JLl.l.WLM. S. AIGLSTIM «»99

ii.T inaliiin Dous fcccril liomiiicni, sc.l iilruinliliol AlKNjiiiii ailliuc timenduin cssct, iic multos ncTns
diabiilo', cl coruiii novos nialos ' aiigclos lialieret
ipso sc facil, ciini bcne vcl inale uliliir lilicro
liic
liiiriiiii

Hoiius Dcus mniidus. Saiirtorum ciiaiii qui de corporibus cxicrunl,


arliilrio? Qiiid csl crgu qnoJ nuiic ilicis, «

Ikiiiuiii fctit lii>niiiii'ni; » si ncc liomis, nec nialiis esl crit iioliis viia suspccla, ite ibi clinin quo voneriinl,
arbiirium quoii in eo Deus fet it, scd forsitan pcccaveriui, aut fursitan peccoot ; si in na-
li ibciiilii lilicruni

liciio uiciiilii, i(J est, cuiu j.iin ipsc bcne vuli, iion CTim lura r.ilioiiali possibilitas peccandi p.ruiaiiet, nec

possibilitateni volciidi benc? Ei qiiomodo vc- poicsl csse capnx boni, si non sit ct ninli. Qiiae qiio-
li^ilict

Deus hommem reclum [Eccle. vii, 30)? iiiam vclicincnier absurda sunt, h.rc opinio est r«-
riiiii ciil, h\cit

An rcctus erai noii lialieiis voluiiiaicin bonain, sed spuenda ; potiusqiie credondiim , idoo fnissc istani

cjus |iossibililaiein ? Ergo et praviis eral iioii liabciis naturam ct boni ct inali capacciii priinitus faolam, ul

viilaulatcni malani, sed ejus possibililaleni ; i:t a sc lioriiin aiieruin diligcndo, meritiini conipararct, quo
i|iso illi esl voluiitas bona, falsMmque ' stripliini cst, boni solius, vcl m.iii solius capax posimodum ficrcl

l'itt'paralHr toluiilas n Domino ( rior. viii, 55, sec. ita laincn iit si plcctcrctur danin^itionc perpotua
I.XX) ; cl, Di-iis in vobis operaliir el vctte (Philiiip. i(, pali cogcrctur taiitum , iioii eiinm fatcrc siiiorciur
13). Qiiaiiquam lu nec a sc ipso ei dicas essc voluii- nnliim.

lalciii iionani vei nialam ; scd oriri in illo, non de Ll\. Jlx. Sed qiianiiim intcrest intcr plcnuiu ci
illii. ila lil, ul iic.t tuain mirair.lcni s.ipicntiam, noc vacuiiin, tnntum niiiiiniin iiiicr possiliililalcni ct iic-
liciis leceril rectum homiiiem ; scd qui rcctns possci ccssitiito.m. rossibililas cnim r.^^i illius, ciijiis rapax
<;ssc, !.i vellcl : iicc Ipse se faciat, scd iiescio qiio casu diciliir, \acun o.stonditur : i|uaiiilo si variin noii osset,

icclus fiat, quia ncc dc illo, scd iiescio unde, aut nec capax essct Qui eiiini raiKTCi, qiiod jniii iiabc-

iicsciu qiiomodo, in illu vohinlas oriiur (|iia rectus rcl? Neccssitas aiitem non vacuilniom, sud |ilciiiliiili-

li.it. Non esl isia sapicniia dcsursuin dcscciidens, scd nem indicai : iion potest qiiijipo cnpcrc ipiasi vncu:i,

lcrrena, nnimaiis, diabnlica (Jncol/i ili, 1.5). quod jnm qunsi picna esse compcllil. Tantuin iUiqne
LVill. Jix. El incipcrc, ci bciic incipcre subslan- iiitcr necess;iria et possibilia iiitercst, qnaiiliim iutcr

tiani, a nccessarii unioiie dirigitur. Accipit eiiam ar- roiiforta et inania. Ab ulriusque crgu qiialiDtis, cii-

bitrii lilicrlatem ; seque adliuc ncce.ssarii linea conii- jiis xipic rapnx est, pr.i'jiidicii3 ipsa rcpugnanlium
iiciur : sed jain ncccssarioruin finis csl ; binc fm- Euscoptionc dcfonditur. Ilabet crgo bonuin ncccssi-

iluiiiur in conlraria voluntales. Ad unioncm crgo riiini iii iialiira laiitiiin, (^uniitiim ad lionorcm spocl:il
iiccossarii divisioiiis nalura non pcrlinel. Ita possibi- auctoris; quod esl iiuiocciiiin nulli inalo admixla iia-

liialcm liabcre coginiur : iitl aulcin vcl benc vcl roale tiiralitcr, proprii opcris pro boni projiriotnio et accu-
ipsa possibiiilale non cogimur. Ita fii ut etiam possi- snilone maii reccptrix. Illud crgo quod ei dc prnprio
liilitas peccandi cipax boni niaiique, sod vuliintarii vciiil, peccans quis(|uc sauciare potcsl : iioc vcro qiiod
t^it : quoiiiam boni proprii capai csse non polcrat, de Dei opcrc susccpil, decolorare nnn potcst. Mancl
iiisi capax cssei et pravi. ci^o et iu malis liominibus latatio naiurnlis ifoni;

Ate. Dic [lolius , si vis veriini dicere , bominis ncc unipiam inaiiim erit, iionum maiumqiie ngcre
II .tur.ini capaceni iioni ci pravi priiis facUin : non poiuiiise : scd person:c illi nihil prodcrit, qux ncces-
qiiud ^ non possot solliis boni capax ncri ; scd qiiod snrii sui iiistitula non damiiat quidcm, sed lamcn sibi

:ib ipso gradu ordiiiaiissime surgcru debuit, ut si iion ea non prodcsse compulit. Sicut crgo in co horainc,
peccassct qiiando peccare possct, ad cam bcaiiiiidi- in qiio cst jain cxplicata libcrlas, cuin pcccat, inalum
iiciu pcrvciiirct ubi poccarc non posset. Quia, sioul ad^cribiiiius voliiiitaii, iialuram aiitom Deo co:idiiionis

jnin dixi, iitiunKiuc iii;igniim boiium osl, quamvis aiiclori : ila si parvulus, qni voliiiilalis usiim non lia-

iiiinus unuin, alicrum ni.ijiis. Miiius cst eiiim possc bot, ncc qiiidquam ostcndit prxtcr insllliila nntiira-,

iioii peccarc , majiis autcm non posse peccare : et sceicre plciius esse dicaiur, aiqiie liabere nialuin i

iiportcliat a nurilo iiniii niinoris ad prxmiiim pervc- ncccssnrio, qiiod altcr a possibiii cnpit ; sinc dubio

iiirc inajoris. Naiii ."-i < lioiii proprii, i sicul dicis, is auctor criiiiinis, qiii naiurx auclor, nrgiiitur.

( capav cssc iiun potcrat i iiiimana natura, t nisica- Ai:c. Rcgiilns luns apcrlc iii mnjorilnis frangimiis,

p.ix essot ct pravi ; i ciir posi liniic vitam pic gestam, iit cas ad parvulos transfcrrc iion possis. Noii eral

boni soiiiis crii, ot nuii iiiali capax, ab omiii scilicet parMilus qi'i dicebal, fion quod volo, (acio boiiuin ; scd

nlioiKi, noii sciliim voliintalo vel neoc^silatc, vcriiin ijuod iwto iniiliini, lioc ago. Noii ei possibililatis inaiii-

riiaiii piissiliilitnlc itcornMdi? An vcro incineiiduia tns, scd neccssilnlis inernt pleiiitudo, ut tuodc liis le-

csl, nc tunc etiam foric pccciniiis, qiiniido saiictis bus loqiianiur inodo : non crat vaciiuin qiiod c.iporot

Aiigclis erimus .xqunles? Dc quibiis siiie duiiitnlionc Mul rclcrluni qiio tcpornt nialiiin. Non cnliii ail , Ito-

rrodenduin esi, qiiod ncccpcriiil iion pnssc |>cccarc iiuin inaliimqiic agrrc pnssuin ;
qiix pnS).ibiiila$ natu-

pro inerilo pcrmnnsionis siia:, qiioninni stelciiiiil, r.i' liiimniue iikiIiiiii iiini fuit, iioo voliinutis : scd ail,

qiinndu aliis cadcnlibus ciiaiii ipsi poctaro potucriiiit. Koii quoil vulo ,
fiicio boiiuin. Noc luntuin ; vcruni ct
.'dilidit , si-d quod nolo Dinliiin, hoc ngo. Krcc cl quiid
Fnru-, f.itsoqiie. iinii ngil biiniiiii, rl (piiid nzil iiialuin , noii |>ossibiIi,
> III.' pariiriiiaiii , irgo, auctoiitalc ninuuscriptoruni a<I-
ji-riiiius.
• Kiv tum , i\HO. Ix Mss rc;>til':iiii;is , mntos.

1
\m LIUEU Qljl.STi:.S. {JOJ

f.ilclur, ncces- cati primi htmiiiiis in omnibiis craiit luinbis


ipso roiisiiinis, scil ut illo pniiuir ci
i|ui iii
iii

inliiimis (luiilcin :i(l nurcrciul;is nii- cjns, per cjiis concupisccnliam exoiluri, (11111 propa-
t.\r\n siio dcliol :

scd plaiie ririnissiiims mallciis ad cniilt- pareiur liuin:iiiiiiii gcnus, (|ii.ini copciipis. oiitiaiii pcc-
scrias siias ,

vcslras. Vult cX ihm) agit qiiod lioiium caiiliuin piidor operiiit iii rc;;ionc liiinboruin.
iciulas rcgulas
liiiii vuU cl aglt (|iiod
malum esl undc isla ncccs- :
I.X. JiL. Scd qnid nos ad parvnlos ; cuin quncgtio
( sl,

eam quidcin calliolici doctorcs, (p.ii Maiiicli.coruni noc pcrfcolic a'tatis hiii>iiiicni dic:it \o-
lilas? Agnosciiiit
Pauluni aposloliim iiilcUigniU cti;im do se ipso ibla di- hintatc iicccarc? Naiii si itlco oxdrlum cst iii liomiiie

ot cx lcije (pi;c in mciiibris rcpugnal lcgi nialum, qiiia do iiihilo f:iclii.s (^v:it, a iioces.^inio ;iii-
ccnlcm ,

niciilis. siiio (iu:( iiiillus liomiinim nasciliir, veniic tciii halmil honio iitde iiil.il 1 fierot ; siiicdiibio ma-
iion duliitint; ol idoo dici cl a saiictis vidciil, Non lum iion a possihili, scd a iicccssario rcccpil, Quod
volo facio bonum^xcd Cjuod uolo malnm, lioc quia longa di^putatione dcstriictimi est, adliiic iiiu-
(liiod ,

11/» ; f|uia vidoni (piaiitum lidnum sit nec cariie ton- diciim ,
qiio niagis ac iiingis itcralione InccBCa!, sii-

cu|iisccrc ,
qii.T moiiie aversaiitiir ' ; eosijuc id vello |icr lioc codcm dissor.imiis. QiMris ergo uiulc ips 1

iiec faccre : et malum essc, qc.anivis mcnlo non con- voluntasmala in priiiio lioiiiino cxsliloiit RrS|iOndi'o,

scnticnle, vcl carni; tamen lalia concupisecre; eosque De moiu animi , oogenic iiiilio. Qii:i'rls et iinde ipsis

id nolle, sed ticcro, sine ulla quidom condcmnaiioiic, nioUK. Uc.piindo.'. fjuid rctiuiiis? ui.dc ossepolncril.
quoiiiam oeccaii luijus realu rogenerationc delolo, rc- an (iimIo osst; conipiilsiis sil? Si dioas, qiiiid scujisi^li

sistunt nicnle, ne pejliclaiit q-.iod conciipiscunt cariie; .juo(|iio, Undo os^e coiiipulsus cs! : rcfor;iiii lc asvsl;i-

sed non sine suo aliquo malo ,


quia non eis aliena ta cl coiilraria loqiii. Qmcris eniin qiiis cocgcril, (pind

commixta, scd coriini natiira cst et in mentc elin car- esse iion possit, iiisi cogcnie nuUu : qiiod quia ipsa

iie. Iliinc sensiim piuiii cl venim conlra vcslrani siis- Bui conlrarieiate dis.solvitur, niliil habct viriuin qii.p-

(cpiain noii vullis admitterc; quasi proptcrca facia- stio, qua; ordinem iion hahet. Igitur slolidissinie i.i-

I ?, ut in jndicio qiio defendilur a vobis, imn soium de lerrogas , unde ip,«a voluntas ma!a. Iloc ciiiio quoj
lilieris, vcruiii eliam de ipsis iioiniiium moribus gc- dicis , Unde , non occasionem , sed origiiieiu ejus, id
iiiiiiliusque sancioruin, iiiliil advcrsiis cam recitctur, csl, iiatiiram requiris : at id , sicut siipia Iraclaltmi

iiuleiitibus vobis ; et laiita vcnl.itis manifcslaiiono rc-. cst, si uaturain accipit, derinilioiicm sui pcrdit, qua
citetiir, ut noii cloquentia, scd sola impudcntia vcstra dictum cst, « cogenle nullo ; 1 si vero dcfiniiionem
rcinancat, qua illam non possitis defendere, sed veli- lcnel, pr.TJudiciuni nalivitatls exchidit. Non idco ergo
lis. Qitid enim agilis, quod res aperlas turbldx loqua- pcocavii licnio, qiiia do niliilo faciiis esl, non ideo quia
cilaiis tempesiaie nubilaie conanii;ii ? Clamat Apcisto- a Doo faotiis esl, non ideo quia dc tciiebris factus est,

liis, iVo;i qiiod volo, facio bonum; sed qtiod uotn ina- noii idoo quia liberi arbilrii f;ictiis est : sod idco pcc-
liint, hoc ago. Clamat etiam supcrius : Jam unn ego cavit, qiiia voluit; id osi, ideo habuit voiuiiiatcm nia-

(iperor illud , scd quod habiial in me pcccalum ; scio lam, quia voluit.
e}iim qida tion habitat in me , hoc csl in mea carne, bo- AiG. Nos , vcl poiiiis ipsa Yerii.is dicit ,
perfecia;

tiuin {liom. VII, 17-19). Quid esl, qiwd tiolo (ucio? el a;tatis homiiies qiiosdam voluninto, iiuosdam nocessi-
qiiid cst, non cgo npcror? Qiiid cst, iiisi qiiod conse- taic , vcl eosdem ipsos in quihnsdam voluntatc , iii

(pientcr exponil? Dicendo quippc, qtuii tiolo faciu ; se quibusdam nec(;ssiiate agerc luahim. Qiiod si falsiim

lacere osiendit : ct rursus diccndo , non ego operor pulas; illum aspice clamaniem, Non nuod valo, facio

iion mcnicm conscntientcm, sed eaniem siiam cnn- bomtm; scd quod nnlo ninlum, hoc ago. Qiii lilii lotics

cupisceiUom id facere ostonriit : toncupiscoiido qnip- in facicm rotorqueudus csl ,


qiiotios diccns isla , vcl
pe caro agil, ctsi ad consensum mcntcm non aiiraliit. iiou videre lc fiiigis istum, vtl fiirlassc nnn vidos.
rroplcr lioc adjuiigit, Scio (juia non habilal in me. Cl Quid te anfractiiosis involvis aml);igibiis? Nnn tibi di-

expoiiens quid dicat in nie : hoe ett, inipiit, in eame citur, Neccssilatom pcceandi ' liabiiit Iioiiio, quia do
iiiea, bnnuiH. Vcrum sint isla; voccs, non Apnstoli, iit niliilo faclus cst : sod tii lilii !ioc dicis. Pr.irsus ila

Millis, sod ciijuiililiet liominis mala .sua consucludinc factus cst , ut pcccandi possibililalem liaborel a iic-
pncgravaii, qiiam vohmlate iion polest vincei e : noniic cessario, pcccatum vero a possibili. Verumiaincn iicc

ci Ii rc tani robiisla cst , ut argiimenlalioncs vestras ipsani pcocaiiiii possibilitatom hab.'rot, si Dci iialura
ilo pos^ibili et iieccssaiio ianqiiam piicriles et iudinras csset : immutaliilis ciiiiTi prorccto essct. etpeiearo
lidiolliis roboro suo fraiigat ct conleral? Quoniam cst, non jiossct. Non igiiur idco peccavil, sed ideo pccca-
qiioil non vullis, non soliim voluntarium atquc pnssi- rc poluit, qiiia dc niliilo faclus csl. Inior Porcavil, el
liilc, iindeiiberum cst abstiiicie; veriim eliam nocos- Pccoare poluit, pliirininm dislat : illa culpa esl, isia

sarium pccc:ituni , unde ;il)stincre iiborum non cs.l iialiiia. Nec omiic qiiod de iiihilo facliini «st, poocaie
"|iiod jam non soliim pcccaium, sed ctiam poena pec- poiuit; non ci im ligna et lapidcs pecr;are pos.sunt :

cali ost. Nec altenderc viiltis, quod iii uiKiquoqiis .igi- scd laiiien iiaiura qu;c peccarc poiiiit, de nihilo facia
liir por violenliam coasiicttidiiiis (
qiiain qiiidam do- esl. Ncc m.igmim ost pcccare iioii possc : scd ma-
( liilixcrniites^c sociindaiii ii.Tiurani ), bocacliiiv os-c gniim est cuni bcatitndinc pcccare noii posse. Siciit

P'r \ io!ciili:.:ii pa:iialiMH siiiiimi illiiis itiaxiiiiiijuo pcc- noii ost magimm, cssc niisorum ni'ii possc ;
qnia oin-

' iii Mss., (icrc.;i/. railciii iu ipsis cdilis lcctio cst iiifra ,
'
velus roJex Pim!., mefli adveisinlur. cip. (il.

I
tm OPERIS IMCF.UFECTl CONTR .V JILIANLM, S. AUGLSTIM UdG
iiia (iu;l- ncc be:itiludiiioin cnpiiiiil ,
mi-iT.i ossc nnn oxslint dc animl inotii, aut, Voluiilas exslitit dc vu-

po^stiiii : scil ni.-iginm csl iln lioauiii vssc naiiiraiu ,


luniatc'. .\ii dicis biiiic motum de sc ipso cistilisse
iii iniscra cssc nini possit. Qiiod ctsi niajus c>l, nec nnn de animo, nc binc naiura buna, id est, aiiimus

illjd (i.irvmn cst, in e.i lic^liuiiline condilnni honiinis ipse culpiHur? Non orgo indc daniiiclnr : qiiis eniin
o»se iiatiiriiii, iii si vclloi ,
|iossoi ess'; n(>;i miscn. iiide fcral aiiiinuni jure d.imnari, undc non polest ju-

Sicaulcin (liciintiir oinnia f;ict;i ilc iiiliiln, id ost , cx re culpari ? Scil dicis, < Ideo pcccavit homn, qiiia vo-
Lis qua; nulla cr.inl ', ul intclligaimis, quiJi|iiiil cx oo liiit; ideo Ii:ibiiit volunlalcm nialam, qnia viiluil. •

factuin cst qiiod jam crat, ad origincm iiriiiiaiii cssc Verissime dicis : scd si lux clarisslnin tcncbr.T non
rercreilduin. De lcira eniin caio; sod lcrra dc iiiliilo. siint, de illn oxslitlt inala volunias, quia vubiit. N<>ii

Sic cnim di<'iniii>; cliaiii oninos lioiniiics essc lilius cnini dicimus, ul calumiiiaris, el ul nos etiam scri-

Adain, ciini patris sui (piis'|iie sil liliuj. Oinnia lameii, psis.sc mcntiris, < iiioius istc unde csse compulng
qux r:icta snnt, miilabitia sunt ,
quia de niliilo f.icta sit I scd nullo conipcllcnle undc exstitcrit; qul;i ct

sunl, id est, iioii fucriint, ct Deo facicntc sunt, ct nullu coinpcllcntc lamen exstitit, et nonnisi alicuiulc
bona sunt : a b<ino eiiim facia suiit ; iic.c oninino es- cxisiere poterat, qnod anleqiiani cxisicrel non cr.it.

scnt inuiabilia bona ulla , in quantiini suni, nisi csscl Si cigo honio voluit, de boiniiic cxstiiii : ct quid crai
a quo crcarentur, iinmuLibile boniim. Mala igilur lioiiio, antoquam dc illo exisicrel, nisi natura bona et
omnia, qux nihil sunt nliud qnani prlvaiiones boiiu- boniim opus Dci ? Quud cst rliam inalus hoino , iii

ruin, ex boiiis urla sunt , sed inntabilibus : ci aiige- quaiitiiin homo est el opus Dci. Confunditnrergo sua
bim qiiippc ot honiinniii , cx qiiibus orla siinl mala vanilnle Jullanus; quoniam ex boiiis csse mala orla,

(qna; tanicn et iion oriri ['.ouiissciit, si illi pcccarc no- vcrum ' dixit Ambrusins {De Isnac el Anima, cap. ') :

liiisscnl, qiiia ct nollc potucnint), naiuras bonas rc- scd ipiia cugente nullo, inoulpatiis csl Deus : quud vcro
<ie, immniabilcs aulem non rccte possnniiis diciTC. ca permisilcxislcre, usucorum justoct hono lauduuir
Dous vero tani bonus est, ui malis qiioqne uiatiir lio- insignins.

ne, qu;p Omnipotcns ossc iion sir.erct , si cis licne LXL JuL. Voliintas orgo, quc niliil esi aliiid ipiain

iiti sunima sua bonilatc noii posset : ct biiic poiius niotus aninii cogcnle iiullo ,
possiblliiaicin suaui iia-

impotens apparerel cl miniis bomis, non valcndo turx debcl , eflcctiim siium sibi. In nniiira euiin
benc uli ciiani malo. Proinde tu iiegare non sineiis, cxorla <ist , sed a pussibili , iion a nccessario. Ilic si

oiiin qui dicil, Qtiod nolo maliim, lioc agn, a necossario dical aliquis , Sed mala lulura, qu:e poUiit b.ibere
jani nialiini (.uniiisissc, non a possibili. Non igilur, ut olunlaicm malam : rcspoiideo , Scd bona iialiira ,

«licis, ( oinnis aclio ni:ili non a iieccssario, sed a pos- qiix potuli liaberc vuluntatcm bonam. Uno crgo tem-
Ribili : i vcriim nnniiulia ct a ncccssario ropcriiiir. pore opiima siinul pcssimaque dicelur. Al id rcriim
Vide nunc nl lii:i macliinatio lani claborata coll;ipsa raiio non siuit , ut uno codcinqiic tompnre uiia

sit. Sed qiKcrciili unde volniitas mala in hoinine iiri- cademquc res conlrariis mcriiorum qualltaiibns im-
iiio exstilcrit, ciniiiis rcspondcrc lc pntas, i Dc motn pleatur. Si igitur idco mala puielur ,
qula polnil nia-
animi, cogenlc niillo : > quasi iioii cilius et cxpediiiiis liim faccre ; idco bona credutur , quia poluii bonuin
respondcres, Dc bomiirc ipso. Illiid qnippc qnod ad- nperaii. Cur autcin , iiiquit, ct maliiia poluii , qn:e
diliir, « cogonle nnllo, > eiiam liic addi a le potuit boiium opcrabjtiir ? Kcspoiidco , Qiiia l^unum boc
rcsisleiite libi nullo. Quis eiiim tibi rcsislorot diccnti qiiod virius dlciinr ,
pruprium csse non potcrai
vcra , si diccrcs , Mala volunias iii boininc primo de iiisi fuisset voluiilariiiin : voluiiiariuin autcm nnii

lioinine ipso cxslitit cogcnto inillo ? Niinc vcro liincns esset , si neccssiiuicin boiii babiilssei : ncccssitatoin
culparu naiurain, tanqiiaiii liinc in ojiis aiictorcm nila auicm boni pertuli^sd , si uoii hubuisset possiblllia-
rccurrat injuria, ct quod diu volcbas*, aliquaiido di- tcm m;:!i. Ut ergo constarel jus buni *, admissa csl
xisti, et a natura iioii rcccssisii. Aiiimus nnmqiio na- pos>ibililas inali.
tura cst : ci ca quidein' in boniinis insiitmionc cnr- Atc. Ut vidco , ncc bon.am voluniaiem vis tribucre

pore inelior, de ciijns inotu , cogcnic millo, malain nauir.i; ,


qiiaiidn cst honio primitiis cuiidiliis : quasi
vuluntatein exstiiisse dixisti. Yidesnc non potuisso ii'>ii I
olucrll Dcus hoinincm raccre voluniatis boii.-c ;

iiisi alicundc cxistcrc, quod ncgarc iion siiicris, aiitc- in qua eum la;ncii peiin;incre iioii cogcrct , sed in
qiiam existcret, noii fuissc ? Quid autcm opus cst ut ejus ossci arliiirio slvc lii ea scmper cssc vcllct , Jiva
quxratur niidc aiiiini motus, cuni satis appar<»t non noii scinpcr , sed ex illa sc in malam nullo cogent^
potuisse nnimi mntiini nisi dc nniino cxisterc? Qiiod miiiaret , siciit ct facium csi. Ncquc eniin humo vo-
si ImpudentissimR ntqnc iiisiilsissinie nogas, adhuc ox luiitalcin nun pcccandi aiito iiuii liubuil , cl a voluiitate
tc qiixritur, iinilc cxstitcril iii lioiniiie prlmo volnnias pcccandi exursus cst vilain , iii qiia cum rccluni cuii-
iiinla : ncc jain pcrniiltcris dlccrc, i Dc nioiu aiiinii,
cogcntc iiulln; i quia ijisc aiiiiiii nioiiiscugentcniillo,
' lluac versum, scilicol a vcrlio, oi/npro;i(.T, as*\w ad
>oluii!as est. Qiiaproplcr, lioc cst diccro, Volunla'; vci'l:a, de voliaitnte, aililiiiius cx Ms. roruiiiiii. Ai{alliu,
t|isUila syiKxlira uil li>i|>i'ralorcs ailiiil laiiluiii
ex&tilil dc aninii iiiutii, qund cstdiccro, Aiiiiiii iii>'liis
iii , ,

(/;»ifi voliiiitai cx.-.liiti dc wliiilutc, CiUxi^ \crUs | ra'ler-


iiiissis.
Si<: Uss. EdiU aiilcm , qnce de mdlo crant. \ i^iicrlus,(r.«.s« mal/i oitit (/iair, uiuis&o, ivTuiii,quod hlc
• volu&axlex Port.. no'i'bns. aildiliir cv ni.iniiscri|ilis.
• !>ic Mis. in Vign., quiiipe. • >ic Siss. Al cilili, fii liohi.
1497 I.IHF.R Ql LMfJS, im
iliilil Priis iiliquc lalcm qui iili rntione jniii possi.t. loqiicris iiiin Iioc diciinus qiiid superlliiis
; , , : immnr.i-
(>nis 1'iiiiii Irral, si tlic.iliir l;ilis fnclus , (|ii:\li;s n:i- lis? lu co planc qnod dixisti , < Bonum bon qiind
,

ECiinliir iiir;i:il(S? lll:i il;ir|iie pciroctii) ii:iliir;r , (|ii:inl virliis dicilur noii cs^cl volunlariiini
, , si ncccssita-
iiiiii (l:i!i.iiit niiiii , s(hI sola iiiimiij Dci , imn pulnil lcin boni liabuissct ; neccssiiaicin auicni boni pertu-
iiisi li:iIii.'ro voluni.itcni aliqn:im, caiiii|ne iioii iiKilani lisftcl , si iion liabiiisscl possibililatcni iiiali : > pror-
i)liix|uiii non scii[>lui:i cssel , Fecil Deus /lom/ii.-iii siis oblilus cs Dciim , ciijiis virlus t.into niagis csl
reclmn ( Hci!e. vii , 50 ). Bi)n:c i;jiliir volnnt.itis facliis ncce«:iiia ,
qiianlo iiiagis cam sic vull , iit nollc non
ost lioino ,
|;ar.it:is ail olicdiciuliiin I>co, ct |ir.i:ce- poss-t. N;ini ct tii dixisli in piimo lnijus opcris tiii

pldiii oliriliciilcr accipiciis qdixl siiie ulla (|iiniiiiliil libro Dciiin nisi jiistiim csse noii posse t{Ctip,
, ,
, < 28 ):
vcUct, (lir.'icullatc scrvarct, otsiiic ulla, ciiiii vcllcl q'i:e si ncccssitas dicciida cst , dic;itiir omniiio ; duiii
ncccssitalc '
dcsercrct ; ncc illud sanc infrucmosc , lameii coiislct, iiibil csse isla iiccssilalc fclicius ,

iicc isliiil iiii|>iiiic f;irtiiriis. Umlc pia cl sohri;) cogila- qiia tain ncccssc csl iil Dcus ndn iii;i!c \ivat,qiiain
lione Cdlli^iliir ,
pii.iom V(iliii)l:itciii l>oii;ini Dci opns iiccesse cst ul scmpcr atquc hcaiissiiuc vivai. Neqiic
essc : ciini illa i|uippc fccil iKiminciii rociiini : iic(|iic ciiiin verba lua liiiiel necossilas lalis , in quibns no-
eniin iiiMniam , nisi ici ta volcns , rccius ( st (|ui.>- liiisti diccre, i ISecessilaicin aiiicm honi > Iiabiiissct,

qiiain. 1'roplcr (|iioJ voiunlas bon.i non reildiliir pcr- scl ni;iliiisii diccre, t pcrlulissct, si iinii babuissct
(lila , iiisi alj illo a qno est couilila ; inc aliiimlc possibilil;itcm mali : > ut vidclicct Dciis biiiiiiiii pcpcr-
piilaiidiim cst sauari posse peccati ncccssiiaiciii , ni-i cisse vidcaliir, iic tanquaiii ;rrumuo^uiii aliqiiid pcr-
niiscranlc illo , ciijus ;illo jusloqiic jiidicio subsccuU fcrret ncccssiialem boiii , noii habciido possibilitatciii
e.sl poslcros cjiis ,
qui sinc ulla iieccssilatc peccavit, in;ili ;
quod tam niagnurn csl boiiuin , ul sanclis ser-
Tndc il!c posteaqoain pcccati haliitaiitis in caine sua ,
varclur ad pr3[:niiuiii : quos ilidoii: oblilus es , sicul
qno ci>^'cli;il:ir iii.iliiiii agcre (Cjotl nolebat , iicccs;-ila- Dciiiu. Neque eniin tiiuc sine vii luie vivcuus qu;indo ,

lcni poenainqiie dcflcvil , niox adqueiii conriigiciidiim nobis coiicedctiir , nc ;i Domiiio aliquaiido rect Jerc
«ssi;l oslendcns ; Miser ego homo , inquit ,
qnis nie possimus , quoniani iiec velle poierimus. Ita enim
liberabit de corpore morlis hujus .' Cralia Dei per Jesum nohis certum cril boiiiini ,
quo ^einpcr , ut promis-
Chrislum Doiiiinwn noslrum ( /Jom. vii, 2lcl2'i). siin cst , cum Doiiiino erimus ( I Tliess. iv, 16 ); iit

Vidcs ccrtc , quam iion sulivciiiat liuic possibiliias ab 00 reccdere iion velinius , ncc vclle possiiuus. Noii
illa ,
quani te lanquain niagnum aliquid iuveiiisse crgo alitcr csscl ' virlus iii iiobis , iiisi voluntalem
arbiiraris ; jam quippe aniissa est ,
quando necessitate malam sic non habercmus , ul habere possemus :

a^iliir inaUiin , ct siib iicccssarin malo clamat liomo, scd pro Inijus niiuoris virlutis nicrito , acccdeic nobis
Miser eijo Iwmo : scd plaiie ille subvcniat , ciijus gra- dcbuil virlus inajur in pr.Tinio, ut malain voluntalcin
liasupcraninr eliani qua» proptcrea nccessaria vocas, sic non liabcrcnius , ut ncc liibcre possemus. dc-
qiiod aliler c>se non pos.sunt. Quod cniin bniniuibiis' sidcrauda necessitas ! Donabit eam vcrilas , nt sit

inipossibile csi , f>co facilc cst. Cui non fuit neccssa- ccrla sccuritas , sine qiia non potcsi esse ilta , ciii

riuin iil caindus pcr furaiiicn acus intrare non posset, non est aliquid addciiduni ,
jam plcna nostra fcHcilas.

scd pi ssibile polius iil inlrarct ( Malllt. xix , 26 . 2i); LXII. Jci,. .Vt hoc in conliaiium tnriiucri piitcsl

sicut caro et ossa pcr oslia niissa sunl chiusa {Joan. ut dicaltir , Sed malo aplata naiiira est : nain (|iii,i

XX, 26 ). Frustra ilaque coii iris naliiram defendcro iiialuni voluniariuin csse non potcrai, si iicces>ilas

vilialam. Si aliqnid utile pro illa qua-ris ?gere, iit fiiissct mali ; oh lioc data cst possibiliias boni , ut
sunetur age , noii ul exciisclur. Sinc ut ipsa sibi fcce- malo propriclas pararctur. Quod quidcm aciiium csl

ril , undc mcrito damnarclur. Nam undc exslileril scd insauum : oiniiia cniin reriiiii a mcliore parto
niala viihmlas ,
qiiidquid aliiid dicis , ct dc illa cxsli- laxantur : huc ct digiiitas auctoris accedit , id cst
tissc ncgas , injusiain damuatinncm cjiis aflirnias. Dci . qiii iioii oh ca qux piiiiiliirus erat , libcrimi
Qiiid cuini aliud dicis , nisi , Non ipsa fecit unde aninial fccit ; scd proplcr ca qua rcmuncraturus
d.imnatiir? Qiiid crgo iiiiqiiius, quaiii ul iudc damne- piissiliiliUilcm CJiitr.irioriiindcdil. Vcruiiilaiiicii siipcr
lur ,
qiiod ipsa noii fecit? Si autem ipsa fccit quid Iioc piignare iinlo : sed pcrniitlo aliiiuid caliiiiini;e ,
,

eam dc possibili excusare conaris , iinde illam incxcii- ut nihil dc opilicis auctorilatc prxscribam. Illud
sabilius accusare coiivinccns ? Dicis eniin , i volunia- t;inicn nccessario scquilnr , ut h;cc possibililas fa-
tcin lualam in natura quidcni cxstilisse , scd a pnssi- cicndi boiii et inali rcniovcalur ab ulriiisqiie volimta-
lili , iioii a nccessario. i Si ha-c possibiliLis cxtra tis cffcclu. Ac per Iiuc , noc virliilis a iieccssario pro-
natiiram cst : ipsa potius , iinde niala cxstitil voluu- haliir causa esse , ncc vilii. Dl eiiini honeslis lianc
tas , non natura damnctiir. Si vero ad naturain cti:iin faciaiiius iujuriain , iit cx eo qiio ' cum iniprohis ccr-
possibililas pcrtinet; niagis sibi voliintalcMi malam tarc videantur , ncc bona: ei , nec nial* adscriUilur
liaiiira fccit ,
quia et iioii laccrc poliiil ; l;oc ciiiiii abs nicriluin Vdliiiilalis : babct ergo lcslinionium ingcnui-
te coniinciid;tta dcriuitio possibilil:ilis osleiidil. Ncino lalis ' su;c, (piiid iiiiioccns c^t ,
quia ncc bouo , iicc

libi dicil, < Idco mala nalura csi quia puiuii liabcic MKilo, voliiiilaiio diiiil;ix.it ,
pleiia c-t. Possibililaicm
,

Tolunlaicm iiialam. > iNos eerle , coulra quos iiiiiic


' vclus olcx Pnri., \o<t eigo alili'r nott esset. Forle
prn, Minc e^fli) uliter nnn c.s*c(.
' Vctns codcx Mariaiiensis hoc rursuin loco, (</ffici(/(«W " (> d.'V wiir., e.v eit ifiio.
;ibei, pro, lucessilale. ' Sic MbS. tditi vcro, i„l:griliiiis.

»
liM OPr.RIS IMPEllKF.CTI (X)M II \ JUJA.NLM, S. ACGUSTINI V.m
ir:;<. vuliiiiUilis ' aJscriUc inlur.c ; volunlalcin aiilem iiostra rcplrbilur , cl Dcus rrit oniiiia iii omnibiis ( I

iirc-lwiiaiii , iiec nialani , ii iliir;c. Iiiviclc crgo («lle- Cor. XV, 28), ut malc aliqiiij vcllo non possit. Vlrliij

'cnimcsl, voliiiilaloin inal.ini cxortani qiiiilcui iii npiTC csl qui|i|>c jusiiiia ; ct ca'!iim iiovuni ot l<'rra ii'>\.i

\iri ; setl a pos~il>ili , ii'iii a ncccssnrii» : <iiliiil ri-|iiilari promitliiiir iiobis , iii (piil>u> juslili.i iiilialiit.it ( II l'elr.

iroii |ioli'sl po sibililalii tlaioii, sfd possibiliuilis III, 13). Aut si fnrto liirlialiis , pr.i:<riiii viui', n in

ipsiiis giiliiTiiilori. fuliii:c islani rrgnbni linxlsse te Jicis ; iion conlcoJo


Auc. ViiluiiUilein ncc boiiam , nec mal.ini , «auira! cum vlcto : illuJ ccrtc ad lianc vilam pcriinerc ikhi

fmiirJis aJNCiibj, scJ lanliini p<issiliiliu»lcni vcl ni'gas , ubi viJcs lioininrm vcllc , nc.c faccre lioiiiini

liiin.r \c-l nialx voluulalis, ciisii sil iialura rl angclus Pl iidllc , :ilq!ie agcrc iiinlum : cogirisque licc viiiiiiii

cl bomo. Cui si iinn esl aJsci ibonJ.i , ul Jicis ,


vn- conlra rrgijani tnaiii iicros>:il2li triliiirrc. noii vnlaii-

liinias bona vcl mala; iicc liiiiioraiiJii? Jir lioiia , ncc Uitl. Ab li:ic aHlcni npcrssilale , niiii tpia nascunlur
«lc niala csl viJiinUlc JaniiianJiis. QulJ eiiini esl ini- vX parvuli , scd .i;l:ilis acressu inciiiit app:ircre , <|uis

liiiiiis , (|iiaiii ul de nialo ,


qiioil ci noii csl aJsrril)cn- librrat liomincm iiiiscruiii , iiisi gratia Dci por Josiim

iliiiii, jiiJiccinus n^sc JainiiainlMni? An angi-liis et Cbri^itiiiii 1)0111,110.11 noslruiii ( fiom. vii , 2'j )? ciijiis

liniiio naliir.r non sunl? (luis lioc loiiuilnr, nisi ne- gr.ti.T vos iiiliiiiri , in vcslra virlulc toiili-iitis; it

M-ious quid l<x)iialiir? NaliTC igilur aJ>(-ribili:r coisira Jiviiia cloquia , qu.c daniii;iiit eos qui in siia

qunJ aiigi'lo adscribiliir ; n:ilur;c adscribiliir ,


quud virtute conlidiint (
Jertm. xvii , 5 ), impia su|icrbia
liomini udhcribiliir : sr<l iiainr.p qu.T. a boiio Dco con- dispntalis.

Jila csl boiia , ei voliinialc siia fatia csl mal.i. Ac LXIII. JuL. Il.rrcat crgo pruJentis animo lcrloris,

pcr lioc, rectisslinc m.iluiii, (|U'id liis naturis adsrri- niultuni inlorcssc inler ca qii.c a possibili vcniunl, rt

biliir, ci a qiio siiiil coiiJiLc iinn aJsrriliilur ;


quia ca iju.c a nccessario ; natiiraliaqnc oiiinia nccesiiriis

lion ea.s ita coiiJiJit , ciiin primum conJiJit , ul ris applicrt , voluniaria vero possibilibus ; ct qu;>-siioiics

essct lialionJ:r mal.u voliint.Uis iilla iicrr-siUis , .'.cJ univcrsas ab ea ,


qiia coBperiiU ,
parle consiiinmcl.
t:inliiminiiJo possilii!it:is ; ubi iniTiiiim roiiipararct ', Qiioniam si pcr uliamqiio c.cco jiiJirio vagclur; in
aliiiic invcnirct in nis bnna voliiiilas non Jcserta pisc- innuiiicros per vcrba pciic o:iinia pix-cipilaturcrrores ;

iuiiim , drsiTla $ii|ipliriuiii. QiiiJ ergo malitia volun- qiind qiioniam salis clariiit, nppaicl lc nimis uinninu

l:ilis qurris cxciisaro naliirain , ciijiis est vellc seu caligassc, qui collegisli, < QuoiiioJo potuit maliiiii,

iiiJle? Ncjinr eiiiiii csl ni:ila voliinlas , nisi volciilis qund niisqiiain cral, cxoriri in o|>ero Dri ; iu ctiain ,

anl aiigcli , anl lioniinis , i|iias iioii rs c naliiras niilla jaiii qiiod crnl, Iraiisllt naturalilcr por opiis Dri. »

r.itioMc pnssuiniis Jiccrc. Cur, iiKpiaiii , aJscribis ViJe cnim quo sis iiivoliitiis crrorc : prrcalism |iriiiia

liomini nialam vuluiilalrm , ut iioii injiislc possit volunuie conccptuin, quod a possibili vrnil, in ncces-

iiial.i- voluntaiis mrrilu pccnas luore; et ipioJ aJ~cii- saria dicis fuissc nuilatum, ut qiionioJo |iotuit oriri

bis liomiiii , non vis adsrriborc iiaiiir.c ,


quasi iiilo iiintus aiiimi Iiber , itn sino motti lilirro transirct in
iiioJo |Hissil lioniu noii cssc iialura? Qiiaiito salius ii:iliiraliun) nccssilatem '. .ScJ iiilcliigc qunniain ii'^-

cst , le snna btqiii , et diccrc linniinis voluiitatcm ma- ccssariorum auctor sit Dciis. Si rrgo lioc facit Dciis in

1:1111 iioiiiiisi alinijus rssc natur.c , i|iii.i oniiiis linnio lialuris ,


quoJ fecit :iniiiiiis in ciitpis ; n.-cossc cst iit

natiira csl ; scJ islain naliir:iiii , riini priMio iiialiini sic slt rciis, qiioiiioilo ct illc ciijns ai^nit voluiilalciii.

rgit , noii ci iicccssario, srJ cx possiliiii lialiiiis^o Iino iiiagis : qiiaiilo ciiiin cst plns iK^ccssariiim i|(iain

vnhiiitaicin iiialain : (pianJmpilJcm liis noniiiiiinis possiliilc, l.mto scriestiiis cst ingriicrarc qiiam nsiir-
lilii placuit Juo ista disciTnerc ,
qiioriim iii uiio iiitil- pare pcccainm. QiioJ licc.i rcriim n.itiira non opial
li^iinr iJ ficri qiioJ ncrcsso rst , iii allcro autriii id tanicM liicnstcnJcriin, niiillo pcjnrrni rssc 0|iii>i<>iiciii

<;ii(id (irri (]iii<li'iii polrbt , scd iircrsso non est , ipiia tiiam dc Dru, qiiain Manicli;ci. Illiiis cnliii Druiii vcl

cl iion li< ri pnti st? Ilor riiiMi Jr prrr:iio piiini lioiiii- siibita bclln truiicariiMl : luiini vrro aiiliipia ct iiiiilli-

iiis, vrl priinoruni liiiiiiiiiiiiii vcrissiiiir Jiiitiir : rc- plirala crimina cuiriipcriiiiU Ac prr lioc iioii miIiiiii

$ial illu (|ui cbimat, i\'oii qiiod rolo, fario hoimm; sed de qu.cstione .Jissentis a Catliolicis , sod omiiin > do.

qiind iioto maluin , hoc nrjo {Poiii. Vli , l'J). Islc Di:o : iiun ip.sum colis, qiirm nos .Tipiissiinuin, omni-
ijiii|ipc cx iirrcssario ni:iiuiii agil ,
qui iioii viJl ct piilcotissimuni , iiiviiilabilriii iii 1'riiiilat.; ^eiirr:iiiiiir.

:ixil : franpilipic tiiaiM icgiil iiii , qiciiii lcinrraria trgo pornioarc iion pniuil pcr n;itiiraiii rrs viJnnUitls;

loqiricilalc liM\l>ti Jicciis , (piiiil < nrc vlrliuis a nc- llirritoipic iios Jiviiiiiis, qnia opiis Ji^iboli prr opiis
resgario prubctiir causa rssc, iirc vilil ; i ciiiii ' liiijiis Doi transirc non siiiilur. Opiis ciiiiii Jiabnli lionii'

i:ius.i piobrliir e.sse a iicrcssirio. Nrqiic cniiii ant iiis<|uo iiiali prccaluin cst, qiiod in iiiilln iMitrsl sinc

:iOlt<i iii:i!i vllii'111 iion c>.l : aiit lii<i:iiiii q'ioJ viill ,


|jbrr;c iiiolu Miliiiilalls cvislrio. (Juoil opus cl Jiabnlo
ipiii f:iccr<' , cl ni.ihim nollr , cl tainrn ngorc , iici cs- cl lioiiiiiii a possibili vriill cl vcnil : o|his autciii Dci

siias n'iii csl. aiit c coinraiio iioii crit nobi> cli:iiii esl ii.ilnra, iii ipia non a po.ssiliili , soJ a iionss.irio

viiliilis tieccs<iiias f<'lix . ipi.iii lo lanta gralia iiaiiira siilisislil bomo : qiia: iialiira niiJlis cst toinporilnis

siiio voliintalc, qiiiini:iiii vis rjus ;f uiie ccrla sonlllnr.


' lliccoilcv rortariini :iilcli|, trl b.nm', tvl iiuiliv. QiMiiiliu cigo <'.st naliira sniC voluoUilc, i>piis Dci
• cxvlci 1'i.rl., r-.iiijiiiiiniit. Nrtii iiialc, si rrl<'r.* 1 1 iia-
tli:l4.
' r:irli' iili. ii/in, rt'<;iibiii.r cx Vv rcri. ' bjr Wss vi»niciius, in nclurali'1» nrc»vi/«li>iii.
1501 r.inEii oi'iNTiis. i;i02

t.liilninnimlo osl : al Ii.tc i]\\<M\ iion foxciil, non [mlol r;Uiir |ii'r (mi;iia » {De Supliis el ComHpismuia, lib

li.iljcrc pccc.aliini. Incfuinhililer crgo dicliim cst, qiii;i 2, ii. 48).llar. lu renim eviiloulia |icriurli:tl!is, oculos
pcr o|'iis I)ci opiis (liaholi Ir.iiisiri' iioii siniliir. Noii liniiiiiiiim (lo possiliili (;t nsuessario iotiga oi iiiaiii

niitiiis .iiitoiii f:il:<!ini Osl i|iiaiii pruf innm, (|iiiiil dixisli, (lispiil:iliiiiioloiioiii;iiidos pillasti, ut isl;ic:ili^iiiool)ji'Cl.t

I 0|i is optris IK-i traiisil por opiis Oci. » ILio csl oiiiiii sciitoiili;iiii liiaiii \:iiiam iioii siilitraliorcs, iic pcriino-

diooro, Pccoal el Doiis, qiii:i |icccavii lioiiio, qiioiti rcliir, scd iio peroiiipta j:icorocoiispiicrcliir, alisconlo-

f(>(jt hciis. iN:i!ii siciit nusqiiuin cst peccntiim, nisi iii rcs.UtriimqiiippcanKCossaricana possiliili.quid iiilcr-

opore lioiiiiiiis; noqnc onini ciim poccaveril liomo, c>l ad roiii dc qna qiioriimis? Aiii,'i:!iis cortc ct lnMim
allqiiid siilistanliii: cjiis ;iildiliir, nt pcconuiin ihi oini- pocoaninl : aiil er^o aiido dicoro aiijolum ot liiiiiiincin

iicro vido.iliir , scil lantiiniinoiln inaliini opiis do iii:ila iioM cssc iialiiras ; atit, qiiia iioii il:i cs iiisyiius ul au-
vn!uiit:ile comiiiissum , illi qiioqiie a qiio factuiii (^.sl dcas, convinceris pccc;iiile angclo pcccasso iialuram ,

coniparat nicriliiin inaluin, ut iii:i!iisdicaliir qni iiiala convincoris pccoantc lioinine pcccasse natiirani. Sod a

focil : ita otiain Deus liiiis, si inaliiin in opoic siio possiliili , inqiiis, non a iicccssario prccavil. lloc

focit , niliil quidoni siilistjiilia^ ejus accodit, siciit ikx veriini csl : laiiicn aiigcliis peccavit, laiiicii liomo poc-
lioininis tanicn incriliim ci doforiiiissimiim conipara- cavit, lanicn iialnra pccoavri ; ac sic opiis Doi, i|uod
;

Uir, ut nialiis malc f;icicndu dicatiir. Parviilns .sane esl angcliis, (|iiod est lioino, non cogcnlc Deo , scd
proliatiir ctiaiii limc rcns itoit cssc, quia ni;ililiaiii a sua in:ila voliintalc, quam poliiit cl iioii liabcro, poc-
iiocossario habct ,
qiiam nisi diaholus a possihili liahc- cavit. Illi oigo iialiir;i- igtioniinia, (iu:o ciini hoiio f.icla

rcl , roiis csse non possel. Dcus aulciii qui vcrtis csl essct, cl inaliiin faocrc coacla iioii e.ssoi, t;iiiiiii iiialntii

(.'.Iiiisti:iniiriiiii, maluni non facit : parvuliis quoqitc fei^il :


Dco aulctii gloria, qui cl iiatu.aiii hoiiani fccil,

aiilo propriie voliinlalis arhitriiim iiiliil liahct, nisi ct de malo hoiie facit, qiind ip>c iion fccil. Cum igilur

qiKid in eo fecil Dciis. Naliirale igitur nulliiin esse hisaltpie liiijiismiidi vcris catliollcisquc lationihus, ot

p.Tcaluin polcsl. Scd quoni;iiii sollicitissimc anliqui dofeiidi ct pr.cdio:iri nauira possit cicalrix , ct argiii

crroris antra prorupiinus ' , nec quidqiiam siipor iiac rcproliondiipic pccc;ilrix ; aUpie ipsa pcccaiiix, cl

qii.cslionu occulluin reniansil : teneal leclor diligons laudari in qiian:uiii cam Dcus fccil , ct culjiari iii

distinctioncm neccssarii atque possihilis ; el noii iiii- qiiaiitinn ab ilh), nullo cogcnlc, defecit, ct iii posle-
niis Maiiiclixorum ,
qiiani Tnducianorum comnicnta ris inorituiti suiini recopil (eadoin qiiippo ipsa iiatiini iii

riilchit. singnlis (piil)iisqiie siiic volunlatc iiasoitur, qirx' iii uno


AuG. Apud liomines qui ca qua; lcgiint, sic intclli- volnnlate pcccavit) : quis tc pr;ccipitavil ut dicores ,

guiil, ul etiam isla qua: dicis inlelligaiil, nihil egisti quis siihmersit iit scriheres, < Si nalura opus e^t Dei,
aliiid, cadem per eadem laitla pcrplcxiiate repcteiido, per opus Dci opiis diaholi transire noii sinitiir? >

iiisi ut tc appareret rospoiisionem nostrain in uiio nteo surde in vocihus saiiciis! o c.«ce in iiivciitioiiibus

libro ,
qiicin tiiis ocio rofcllcre suscepisti, ciim dis- luis! Nonncpcccatum ii|iiiscst di.iholi?N)iiiiciiioiiiitcs

siilvcre nnn valeres, ohscurare voliiisse. .\piid eos Itomines pcrtransiit, qui smil opos Dci ? Ni)iino pir poc-

aiitem qiii h;ec non intcirgiint, id cgisti saltein, iit calii.n niors, ea praescriim qiialcni vus solaiii pcp
ideo te piitont dixissc aliquid, (pioniam non intolli- pcccatuni dicitis accidisse, id est, noii corporis , scd
guiit. Unde breviicr admoncndi suiit interim dc lioc aiiim:c , opus est diaboli ? Noiiiie iii oiniies boiniucs

oiidc iiuiic agiliir , ul illud ipsiim mcum , rcmotis pcriraiisiit, qui sunt opus Dci? Scd iitiilalione, ut di-

iichulis luic Io(|u:icitatis , aspiciant, cl videant quam citis, traiisiit. Tamen pcr boiiiiiics Iransiil, qiii siint

sit inviclum. Tii ciiini dixeras : « Si natiira opus est opiis liei. Sed a possiltili, non a nocessaiio traiisiit.

Dei, pcropus Deiopusdi:iholilraiisii'ciiunsinilui'. > Ad Dic qiiidqiiid tibi placct : lamcii pcr boiiiinos Iransiit,

hocego- (Quidestqiiiiddicit,» inqiiain,» Sinaluraopus qiii siiiil opus Doi : tu auleni sinc iilla cxcopiiuiie

csl l)ci,per opusDci opns diaholi transirc non siiiitur? dixisti, I Pcr opus Dci opus di;ibiili Iransiic iioii sini-

Noiine opiis diaholi ,


quando in aiigolo, qui faolus cst tur ; » et haiic sonlenti.E tu;t; tam perspicuaiti vai.ita-

diaholus ,
prius oriiitii esl, iii opere Dei ortum cst? tem ', iit vaiiior ficros , tanta loquaciiatc iioii iil ah-
(luapropter si inalimi, qinid luisquaiii crat nmiiiiio, iii solvcrctur dcfciidcie , scd iic aspicorelnr oporiic
Dci opcrc oriri puluit : cur maltiiii ,
qnod alicuhi jam conatus es. Si in mciilein tibi aposlolica vcrha iion

erat ' , pcr opus Doi iransirc non poluit ;


pra:sertiin voiieianl, qii;c tc Iioc diccic prohibcrent ; cur iion

cum ipso \erbo utiilur Apostolus diceiis, Et iia in atlendisli , obsecro, plus esse in opcrc Doi cxistore ,

omiies homiiies pntramiil » {liom. v, 12)? < Nuinqiiid (luam pcr opus Dei Iraiisirc opus di;ib(>li ? Ctiin cigo

bnniiitcs non sunl opus Dei ? Porlransiit crgo pocca- illiid filearis, ciir lioc iicg:is ? Aii qiiod vis (iori pnlesl,

linn por lioniines, lioc csi, opus diaboli per opiis qiiod non vis noii polesl? Misercaliir liii Deiis, ut cs-c

Dei : atqnc ut nlio inodo idipsiim dicain , npiis opc- desinas vanus. II:inc aulein soiitoiitiain tiiniii .Mani-

ris Dei per opns Dei. Et ideo Dciis solus csl iinniu- clt.i:iis liheiilcr amplcolitiir, tan(|;i:im amicani siiaii!
,

liibilis ct poteiitissini:e bonitalis : (|ui et aiilei|uam ct ;irgiiiiiciUaiiir ila : Si por opus Dci opiis diaholi

cssct ulluin inaliiin, hoiia opcra fooit omnia, ct dc liaiisiro iion siiiiliir, niiillo ininiis iii djioro Dci cxi-

niars, (piiC iii hoiiis ah co f:tctis orta siiiit, hciic opc- slcre siiiitur : iiinlo crgo iioilniii , nisi uiido iios dioi -

* Vciuj codox rort., iH-rriij>imns. ' r.iliti ,


jh'!si>iciiimi ililitrwn ; iIisS.';iliont;biis iiiaiiu-
* sic !Uss. In \ i^^n , <iiicui'i iioii cr-.U scriplii.
,-:o3 oj-Ei-.i. i.mi':.«fl(;ti gontii.^ JULI.VXLM, S. ALCLSriNI tifi

niiis? St'il r(;S|iiiii(l.'i)ius cis ; Juli.ii^o dicil.- isl.i ,


iiou iiio : n.l ' a'iiiiii vos oiiiiiiiio qiiciu cotalis auclorcm, \
si-iilciiti;i' missiis csl foras : l;iincii Manis furore siiiiulalmn*, sltilla cominciila et
imbis. I'riiic<iis liiijiis

vcl gciiilalia Iriixcrc |.eccata.


alisil ul pra-jiidicct nobis vobisciiin viiiccndns,
pnlius voliiscuiii j;im vicliis a nobis. Al'G. Kgo riciani, quod tu ciir non feccris, quid

I.XIV. .liL. Illiid ila.iiicaliiid di; cadem lieli. ludiiie incallinet cl diccrc? Qui leguni jiidiccnl : propicr

|)i<)lnli-.ii. \h (;niiii : « Sic cnat IViis iiialos, iji.o- iioc ciiiiii qiiia dixcra^, « qund scciindiiiii sciisiiin no-

iiiodo |>:iscil cl Riilril loali.s » {Ih Nujitiii cl Cu)ifii,->i- slriim Heus liomincs diabolo fariat, > facluin c^l ul

scripUiiii csl Evntigc- ad vcrba i'.ta veiiiretur rcsponsioiie inea, cx qiiiliiis


fcenlia, lib. 4, n. 3J). quia iii

qiiod soieiii siiiiin oriri faiial siqx^r bo.ios el quoil voluisli ip<e posiiisli ; scd cgo ctiam le iiolcnte
lio,

malos, cl pUi.il sui.cr jtiaos cl injuslos (.Wrt»/i. v, coinnicmoiabo, qiiod pr:ctcreunduin putasti. Iiiler

i:>). Loiigc (>niiii l:il< qiic coiilrarium cst, quod lii cnn- catcra crgo, (|ii.c onini;i iliccrc iiiiiiis loiigum esl

jiMictum piilasli. Quod oiiiii pascil Deiis cliain pccc.i- « An vcro, > ii).|iiau), < (ilins pcrditiunis hados siui-

loies. iKiiisnus |iic c<;l si.pcr iiigralos ct inalos,


pici.a- slr.c parlis > {iltttlli. xxv, 33), i diabolo pascil, iliabolo

i.s fsi cjiis ic.^limoiiiuni, iion niiiligniiatis : qui non niilrit ct vcslit, quia facit solcin suuin oriri Mipcr

viilt iMiii.pe iii.irlei» iiuiriciiii-;, scd iit rcvcriiitur el Lunos ct nialos, cl |.li<il super juslos et injustos i {Id,

vival (/:;. c/i. xviii, Zi); iicc cilopuiiit err.-intcs : iicc v, iS) " « Sic ilaipic crcal niilos, qiioniodo|>asiilcl nu-

i.b aliud id fiicil, (iiiain ul boiiilas cjiis pa'iiileiiti.c Irit iiinlos : qiiia ipiod cis crcaiido tribuil, ad natur;c
lcinpus indulgeat. Sic cnim ait Aposlolus ; .\n igno- pcrtiiicl Lunitalcm , et quod cis pasccndo ct nu-
ras, qHniiiinn lnmitas f>,-i ad fwnitenliam te addvcil ? Iricndo dat iiicrcmcnlum, iioii ulique malitia: illo-

Seciimtuiu nulcm duiitium luain et cor imjHenilcns iit riiiu , scd eidcin iialiira;, qiiain crcavit bonus, lioiium

tibi lliisaniizns iiain (liom. ll, 4, 5). Iti^pulal cliam tribiiit adjiiiDcnliim. In quaiilum eiiiiii lioiniiics sunt,

apuJ Lycaoiies cl Aieopagilas, qnoniam Ocus nec buiiiiin cst iialura>, cujiisauclor csl hciis : in qiiaii-

leiii|ioril)iis pr;clcrila; igiioraiitia;, providentix sux luiii autcin cnin pcccaio nascuniiir, |icriluri ip.i dou
dociiiiienta submovcrit. Nrquc eliim sine testimunio rcnascuntiir, ad sciiicii pcrtinct malcdictum abiiiiiio i

rili'j!iil S'-iiut':psmn, dans,ui(\u\l, plurias de cielo, et (Snp.xii, 11), < illius aiiliqua; inol>cdiciili:cvili(>. Qiiu

lenitiorn (ruciijira, ini/i/eiis cibu et liviilia corda eorum tanicn bciic iilitur f;i(;ior cii;iin vasorum ir,a>, ut no-
{Act. xiv, lj, ItiJ. IIoc ci:;o quod pluit supcr boiios las faciat divilias fiu;c glorix iii vasa miscricordi:c;
el super iiialos, documciituni esl l>ciiigiiilat';s cjus. nc lueritis suis tribuat, si ad eanidein inassam quisqiie
qiij; ideo sut>!inet ci cxspccl.)! crraiitcs , ul reccdant |iertiiiciis gralia libcrctur, sed qiii gloriatur, in l)o-

laiidciii ;i in.il.) cl f.ifi.iiil bnniiiii. Iii lanluiii eriio iion iiiiiio glorictur > ^llCor. x, 17). Ilis diclis isla sub-
viill (icri iiialuin, ul aiiion; cli;iiii eiiiciid;ili(>iiis liu- juiixi : « Ab liac (idc, « inquaui, « aposlol:(.a alqne
niana; pascjil cliain iirgiatos. .\d id pei fcct;i; pieialis caiholica, veracissiina ci fundaiissima, cum Tclagia-
indiciuiii : iilud vcro quod dicis. « Crcal nialos, » nis is(« discedeiis, nun vult nascenlcs cs.sc sub dia-
pci fcctiC ini.piilatis testiinoiiium csl. Vide CTtia qiiani bolo, iic parviili portciilur ad Cliristuin, ut cruanlur a
ncscias qiiid loqnaris, qiii dc cxcinplo iniscricordiac pulcslatc leiicbr;.niin, ctiii rcgiiiiiii ij.siiis Iransfcran-
voluisli crudclilaicm piobare. noiiuin csl ciiiin pa- tiir I (Co/ois. 1,15). « Ac sic accusat loioorbcililhisaiii
.sccre ctiaiii malos, ulsi vulucriiit, eorrigaiilur : scc- I'xclesiain, iii qiia iibiquc onines baplix.iidi iur.inliili

lcsliiin aulem faf erc parvulos nialos, iil qni vellc non nnn ob aliud exsiiniaiiliir, nisi ut ab cis priiiccps
possiinl, iniqui lanieii esse v opaiitiir. Libcralitasi er^'0 foras (Jonn. a .pio neressc
iiiuiidi niiitatiir i xii, 51) : <

iii peccaliircs txcrcila abdiicit a nialis, non iii iiiala


cst vasa ir:c possidcanlur, cum ex Adaiii iiascuiiliir,

fogil. Con.lilio aiilciii ni;iloruin )ioii ;ib.liicit a pcssi- rcgnum pcr


sl iii Cbrisio iion renascaniiir, ct in ejus
iiiis; scdol opiis ctopcialorciii iii DcrariaciiiicLi com- gratiam facla vasa misericordia; Iraiisfcraiilur » (De
pcllil. Insaiiis crgi) oum dicis, Crcal nialiiin Dcus :
Nuptiis, lib. i, iin. 5!i, oo) : ct cxlcra qu.x ilii lc-
•ed pliis iiis.iiii», riiiii id Evaiigciii lcslimonio aflir- gat, vcl lcgciitem audial, qui vult ctpotcst. Niiiic ergu
iii;irc Ci.iiaris, cl co lcili.nimi.. iii qiio crandc csl ar- qiiia liis rclicl.s, ipiibus c.i ipia; posiiisli asiruiiiiliir

fjiiiiiciiliiiii b 'iiiialis (livin;p. Allcii.le igilur, qii;intn putasli cssc ponciida, ul


aKpic muiiluiiiiir, sic illa

nuiic furliiii rcll cliliir : l>ciis, qiii pascit cliaiu iii.i-


taiiipiain in soliliidiiic dcfciidcnte niillo lalrociiiaiilcr
los, ut paiicniia siia bonos essc faciai, maiiifcsliim
ii.vadcrcs ; l<g;iiit li:cc ipii voliiiit scire quid cgcris,
csl qtiod 11011 cr<;ct nialo;. Si ;;utcin crcat niabis; ncc vel piitiiis ad cjiis.lcii) liliri coiisiilcratiiniciD rcciir-
:iii).it iicc ri:iiiiiii.i;iliir boiios, iicc i|sc postrcnio po- ct vidcaiit ca niaiicrc firiiiis-
ratil, 111. ilc i>l.i repi)'.ui,

lc-l lial.crc a!i<|iiid lioiii; i|u..niain qiiavis in.ili voliiii- veliit inririna l.ibcfaciare icnlasii. Quid
siiiia, qti.c
I.1IC cflicaciiis cl \ii'lciilius noccl polcnli;i crcalrix, tc ailjuvjl, (pmd cos inilii obji'(isii, quos
igilur
iioii soliiin ponsibiliuui, scd ctiain iicccssariorum in;i-
cxspccl;it Dci paliciilia per pamilcntiain corrigcudos,
li.nun. Qiiod (pioiii:iiii Oc<i (.|iristi;iii(iriiiii noii con-
ct idcosiipcr ciis oriri soloii) siiuin facil cl plu l : ciiiii

vciiil, id csl, qiii r.il.r iiiisciiciudi.c diciliir, ct


illi
cgo tibi li:r.dos siiiistr.e parlis iilij.'ceriin, quoj us'iuc
Ilciis coiibi.bitionis (II Cor. i, "); ciijus jiidicia oiiiiii;i

icqiiilas pr;cdi.aiilur {l'sal. CXMH, 75); qiii ciiiicl;i in ' rarliculam, nd, cx Mss. aiiicfiiniis.
' fjlili, /uHicH (\i(;iii''riiis, » i.irussc, l<im.«)inTOi /('rrtne
sapiiM.iia fccisse pcrliibcUir (/'««1. rili, 21); vobis iil
\icliiis v.ss. fimen ilaiiis (id csl >lai>iJia;i)
«Ji;mi((!.'"»i. ,

ll.nicli.cis iioii c^i iii Dci iioslri ;v;/ijnatioiii; loiiiiiin- [urorc MinrUitum.
LIIJt:R 01' IMUS.
!.'i03 ,506
in fihoni siiifc poenilcnlia vitUiros in iiiiiiiinuu; i;l sce- Dei , homo; sed operc suo pecca-
id est aiigolii>;, vol

lcriltiis suis, ac |iei' hoe a-trrno su|i|ilicio punieiKlos, veiunt iioii operc Dci, ipsi siint enim honuin opiis :

igiicirurc non polcsl pr.x-scius oniMinm futuroriiin ? Dii peccaliiin \cut eonim iiialnin opus ipsoniin est
;

Nec nb <'is;il)Sliiiet boinim cre;ilionissu.v,<iuilKis ncc noii Di'i. Scd (piid esl pejus diieii', < Pccral cl Deus,
na^-ci expciliicl ; iioc lioiiiiiii iiotntiouis cl vivilira- (luia peceavii lionio quem fecit Deiis; » (|moiI cgo non
liiinis 6UX, ()uaiiliii>i ci piacuerit, (Jiuturn;n, i|iiiLMis dixi . aii iia iiegare originale peccaiiim, ul p(ciia par-

niori fju.intocius cxpcdiret : inier quns suiil ccrte vuli iiijusla nihil sitaliud qiiani peccatum Dei? Qiiod
|ilnriiiii, iiiii si ox liac vila ahripercnlur infaiitcs, se- si in Doiini cadere nou potcst, jusia erg.i parvuli poeiia
cuntium falsain vcstram liiiTrsim, peiiitus ali oniMi csl : si autoiii justa e^t, pro peecalo est. Neiiio igitiir

Wuiiilum aulein catliolir.ini li.lem, a tianinatiunc polest in tiit t:iiilisqiic pfcuis p:irviiloriiin pra^dieare
'gravissiiiia tullcrenlur. Qiiiil deiiiJe illud c.->t, qiioj Deuni jusliim , iieg:iiis oiiginale peccalum. l^ssct iUa-

in his sinistrse parlis hacdis, in Dci prascientia, qu;c que, iiiquil • , iniquilatis tcstinionium creare malos ,

falli non potcst, igiii perpeluo deslin:itis, iniilti sunt si maluni qiio inali siint, ipse creavissct : niiiic aiilem,
qui lavacro regeneraliouisaliliili, posiea vcl apostasia cum honiines iiiali sinl, et hoc creet ipso (jiiod homi-
pcreunt, vel tam facinorose fl;igiiiobequc vivunt, nessunt, seiprilur auteiii cos de vitiala naiiira por

iil eideni sinistrj; siiie dubio depuicnlur; ncc rapiun- peccalum quod mali suiit; pioleelo etiani ciiiii malos
tur, sicut quidain, iic malilia niutet iiilellccliiin crcat, hoiium cst ipse quod creat quoiiiain mali siint
;

corum {Sap. iv, II)? Nei|ue ul lioc eis Detis lain ma- vilio quod nulla nauira est, creai vero ijise iialiirain

gnum hcneficium non conrenil, faiaji neccssitatc pro- qn.xviiiuiniionest.oisivitiaia est. Talcest aulein tri-

hibetur iieque ut (Oiiferat, personanim acrc- biiore crcationis • boiiani slirpi viiiacc ct
; :iliis jnre da-
ptione mulatur. Quid hic faciuiit illa tua possibilia ct niiiaue, qualc cst eliam iioiiiini nialo tiil)iiere vila;
ac
iiecessaiia, qu;u diligenler disliiigueiida conimendas, saliiiis boiuim, propier (pxnl honio cst, iion propici

ubi te nesciente quid loquaris, novii ille quid agat, quod malus csl. Qiiod auiein dicis csse < scekstum

cujiis occulla possiinl esse judicia, iiijusta non pos- facere p:ii vulos nialos, ut qiii velle non possuni, ini-
sui!l? Non esl igilur injustum ul boiia conferantur qiii tameii cssc coganiur. > Ad aliquid cogi , nulia
malis : sed injiistum cst ut niala iiigeraniurbonis. Oic possuiit rationeqtii iioii siiiit. Si auiem nnnduni qui-
crgo qua justitia parvuli lanla mala paliaiitiir : qii;c dem pro[irietate pcrson;e alijue coiiditionis sii;e, sed

sa;pe cominemorare nos piget; vos vero cadein iiiala occullissiina ratioiio seminis jam suiil, sicul Levi in
paradiso, etianisi iieino pcccassct, imporlarc non Innibis Abralirc (Ucbr. vii, 9, 10) ibi natura: viliode :

piidei. c Non crcanlur, i ul dicis, < inali, > hoc pcccaio primi honiinis vcnienle jam mali sunl; oou

csl, irahcntcs orginalc pcccalum : qua igilur ' jusli- Dei creaiione, qni nec vclle possunt, niali csse cogun-
iia premunliir gravi jugo a die exitus de vcntre nia- lur. Vide sane mirabilia grati;E Clirisli , cujus eslis
iris coruin {F.ccli. xl, l)?In quo jugo lanta luiscria miseri inimici. Eccc parvuli, qui boniiin vel inaluni
cst, iit eam faciiius deplorarc, quam explicare possi- vclle aut nolle non possuiit, lamcn quando reluctau-
uius. Peccatuni a possibili in ncccs.sarium, boc cst, a tes et cum lacrymis reclamantcs sacre Bapiismate
voluiitario in non volunlariuni, dicis non possc mii- renascuniur, sancti et justi csse coguiiiur. Naiii pro-
(ari;quod potuissc usiciidimus in co qui dicit, Quod cii! diibio, si aiile iisiiui ralionis obierint , in Dei re-
nolo malum, lioc arjo (Rom. vu, 19). IIuc vos consue- gno sancii ct jusii cruot , ca gratia ad quam nou siia

tudiiiis violentix Iribuitis, noii viiiatx originis vincu- possibililalc, sed neccssilale vencrnnt, sanctas et ju-
lis : peccaiuni tamen a possibilt in necossarium pu~ stas sine fine (liicentes viias suas, calcanlcs ct frjngeii-

liiisse converli videtis ; iicc de vestris distorlis ct tes do possibili el nccessario rogolas tiias. Siiie diihio

fallacihiis rcgulis erubescilis. Talc alii|iiid iiniveiso auteni plus est nolie nialiim agoie, quam iiec nolle

generi huniano per uiium boniiiiem, in quo umncs nec vclle : ci l.iinon ille nolclial ot agebai, qiii dice-

fucriiiit, accidcre potoisse iion vullis : ct lanieii suh hai , Quod nolo mulum hoc ago. iS'on itaqiie insanio,
,

(ininipntcnlissimi et jusli^simi ' Dei cura tot ac iantas nccdico, < Malum creal Deus. » Bnnuin enim treat ',
ponas infaiiics pciidcre iioii uegalis; qunniani vnbis qui eliaiii de insa vitiala natur.i noii crrat vilium, sod

ora claiidunl, cl oculos feriunt, si negetis. Nonne iialurain. Traliit vcro illa viliuin , noii Dei opilicio,
CTgo altonditis ,
queui faciatis injusluin, cerncn- scd judicio. Tu aiitcin ulrnm non insanias , si non
le^ cvidenlissiiiias poenas cl neganlesulla inala nieiita valde iiisaiiis aiiende, nui non nialum pfien:ile qiiod

I
arvulorum? Faisum ac profanum tihi visuin csi, qiiod jiislnm est , sed iiialiiin quod vncatui- iiii(|uila» dicis
ego dixi , < Opus operis l>ei iraiisiit pcr opus Dei. » facoio Deiiin : qiiid onim :iliud ficit, si niillo malo
Qiiia uliqiie aiigcliis opus osl Dei. reccalinn crgo, rois parvulis lanta mala vel iiigoril , icl iii';ori siuit?
qiiod cst opus angeli, opus csl operis Dei, non ipsiiis Vcrnm lu noii a nnhis ;illiiipien(Iiis el redarL-uendus ;

Dci. Ei de liis vcihis ila nie arguis ,


quasi dixerim ,
seil al) univcrsa Ecclesi i , si poisos , cxsiirfl indus ct
< Tcccat et Deus , qui i pcccavii hoino qiicni fecit exoriizandus csses , a qiia fnislia essiif.laii st csor-
llcus : I quod ego min dixi. Pectavit qiiijipc opus ciz:iii dicis infanlcs.

' Quvt tijiiur. rasli^a:ilur ot mainisorifilis.


Editi, ' liirle, iiiqiii!!.
'
vignierius, uijusttiiitiii. l".niendaiui auc'.orilat<,' manu- ! (lili, rrriUoiis.
Sttiplorum. « l'.\ !iia;;ujcTii lis aJJioimcs : coittim enim cKtH.
1S07 OrtUIS IMI'EUKEf;TI COMUA JUi.lAMIM, AUGUSTIM tm
LIBER SEXTl/S,
Osloudlt Au;^>tJnus Jtiliaiium frustra lilm) suo sexlo (lis|.iitan; coiitra iJ .|ii(»l librn seounlo (1.; Nupliis ot C(,noupi«cCQ-
lia, (ii|«te iiiOiiiuo ([uarto, ass<>rtuni cst, |>riiDi boiuinis peo^aUi ii.iluraid lium iiiaiii fiiisio iu (lol^-rius coiiiiiiutaiani, iia
11

m iioci S(iUi'ii laola sil |iocialriir, sod utiaiii coiiiii.Til doiiiC(.Mis ]io(»alores. Liliori ariiiirii viros, «lo.i^us iiitogris jiotoral

lioiiio, ot rooto aui-!»;, cuiu vellol, ot uon |ioioaro, si iiollol, poocaiido (;iiiii (lordidisso doc-et : illaiii aiiicui j.rursus lin[>ro-
li.U deliailioneiii lili<;iUli.s, qu* ^ssim ohjoolari ali a :l\orsario snlol, sciliool, i'i i.viibililas |nxx;aiKl! el iiiui |.eccaiidi, etc.
Diiloros arluriontiimi, S(jiii;is, lal)()ro.s, siidoros, (-j'toras<iiio iiiin laliiiiii a;iuiiiuas ri)li.it (Minas osso jiocoali ; sod 1; saiii
I |

inorloin (KiMialeiii osse honiiiii, <\m s.o di^iniius iiisUtuliis moial, iit nisi (i(;ocarol, iion !ii.irorolin' KMroiiia j.Kria
iini riiiiis
lil.i «X| obil.oiicni iii illiid A(.osloli 1 Cor. xv, ±J, -M/I i;i <(i(//ii (muwi monimliii. vi iii to(|iioi!iia ijiisd.^ni oa()ilis .li. ta, a
i

Juliaiio rolalaiii ox|.eiidil i'l rotellit. Taiidciu per toiuin fui-c Klirum dosnia cailioli.^uui de onjjiiiali viiio, (|iiii(l Jiiliaiiusaj
(

Waiiicli oain li;or(;.siiii traliere iibiqiie ciiililur, iioii 1110.I0 aliesse loii;'^ ai» illa li.Tresi, scd eliaiu li.eresiiu ill.iui deuioiisirat
iiun.)uaiii a roliij^iaius (losse uisi (;alliolici i)>sius di>i;iiialisauxilio ot (.rolessioiie sii|icr3ri.

r— ;04 :^:
:

I. Jii.iA\us. Non Juliilo ejusmodl opinioiiein liac- .iilversusspiritiim, liliiJlucm ponilis; cl nos qni ornn
ipiiiis siipor iioAlro fuisse ccriainiiio, ul ad qu osiio- tanqiiniiinjvcrsarluiii viliunicoiilia ronciiiiisooiiic >(ii-

iioiii iii\oIol:iiii iii.igis, (iiiaiii ad siiiiiinniii spoclaro II- ritii dckll.TiMiis, clausis oculis accusaiis velui aiiiicos

(lei ciedorelnr. I'i'm;iiI i)iiiji(io ab stiidiis S|iiriiualibu5 voliiplatis et luxuri;e ; iii (|ii:iiii iiiillus n:iglliuse ac lur-
ngil;iiilos, siilis '
fauuc aunilis coinmovonliir ; loiiipo- piter caJil, nisi (|ui vnvtr.i' illi <uscepia', ((uain iios

ruinipic roniiiilaiiies inviJiain, nec coniperUc verit:ilis arguiinus, vos JureiiJitis, sollicllaiilisuaJoniiijue con-

pr.o.si.liiiiii lonciiles (ultero iu rcbtis IropiJis, nulli senlit.

iiiiniis i|ii:ini silii crediliir ), lulius itcr, i|uoJ froqucM- IV. Ji-L. Vernm quia el ii: primo ci in pra^senli cer-

liu!!, :irbilrantnr. laniine , argtiinonlalioiie Aii(;usrnii claruil iinn esse

AiGi^sTiNus. Eo rrequoiiiius cst ilei- iioblrum, qiio eiini TiaJuoianoruin Deuiii , ((iicm Clirisiiani justttin

aiiiiquiiis ;
qiiia c:illioticuin esl : vcsirun) vcro laiilo atque oinniiini conditorcni cniicinenii asseriione vetie.

niiiitis rreqiiens, quanio magis novitiuiii ' ; ()Uia iixrc- rinliir ; pricipio ' jain aiiinto, ()iio |Jiirimi coruin
lictiMi. qii:;'|iie, qui c;tco crrore lap>t suiit, liis :ignitis corri-
II.Jix.MiC aulem iii prcscitlianim Jtialiuscx caiisis gaiilur.

acciJit:(pii.i cl sonlcnlia MatiicIi.i;oruii) Jc criiiiliintn Alg. Imo vcro, bis agnilis, qune tiio falhici v.nni-
'
esl probaia coiisiliis , cl cxcil:e peisecutioiuim pro- bjqiiin seeiiiiJuiti vcrit:ilis ros(iuiiJoinus eloqniiiia ,

cell.c inopcs S[iiriius a vorii;i(is f.ivorc delorrcul. lieiiiioctri in orn>rc |.;oresis veslrx nisi nimia vecordt»
Afc. CKioiiioJo esi ilcr fieqiienlius uc seiileiilia vel [icrvicacja (loiittcbil.

Maiiicli;poruni, cum siiil adiiioJuni rari? aul quoiiioJo V. JtJL. CieJit ijiiiiipo aJvcrsiini nos Matiicli.cus,

persecuiioiioni pro vcrilale partmiiii, qiii subtraliiiis nalur:ililor niorlalcs iii n:!gili:i faciiioraquc coittpolli

parviilos Salvatori ? o|iiiiatur lencbraniiii urigincm ct corjiorilius ii:ale-

III. Jix. Pars igitur el volttplali consiilotts i';! [lavori, nam ol criiiiinlbus prxsttlisse ; vuliipinlem soxnuui

ve) arei:a',vcl circi.vol so.otta; (lopulis cuniil:ita Itixuria, laliciii * cssc geiieris buiiiaiii, assorlricom juris diabo-
ambieiis iii uinnibus flagitiis (ibteiiJero iiecessit,-ilcm, lici , el iii niiivcrs:! JcJccora hnmiiiuiii coactriccui.
i(iia comniissi iuviJia srttijicr levalur, el fr.-igorcs s.-e- Qitein TraJuciaiitis omtiif:iriani sccuiiis, qui^ipc cjus

tiili pnov^iricalioiie vitare : c:i crgo suiil, qiio; conii- li:cros ot solioles, naliir.ilia criioina, a>lcrnaiu '
Je lc-

laliur<'m faciuiil vilionim Joronsioiictii. V.% qno lamcii holiniso iiilnlo inab nercssilalem, el alTectionoin sen-

vulj-o pare maxim.i, ut pr;elaliis siiiii, TraJiiciaiiis el ^ibiis Jc>lltt:il:itii saiicloru!n uiniiium |>ollulrio(;ui

Cailiulicis vcl Je Uco raliones ercJiJit consonare. nlquc iinaglnom Dci iii rcgiio diaboli collocanlein

AiG. Iitnumerabilis multiliido riJoliuni, qua; pro- oralione inulii|.Iic! (eslalur.

inis>a osl Abralia; ( 6'<;n. x\ii, 17), ijiiasi :i vobis Ai'u. Maiiiclixus n:iliirain mali suiislaiitijliter Oeo
vnlgaris lurlia coitleMiitilur : qiila viJ(;licel p:iii(ls, boiio ci):cleriiatii, conliM calhollenni veritalcm >iu^'ii-

quosPelagiaiius.bnccsi.vcneiiis novilia; |)csiisiiisaiios lari vosaiii". I.iliiiialiir : veritas auleni calholica heum
facilis, polesl pbiccre quod i!icitis,iam eviJenicni mi- sobiin sinc ullo exnrdio confllctiir a'lernum ; iion $<»•

scri:ini peiieris lii!iii:iiii, qii;e .i|ip:in't in Rravi jiigo fi- liim boiiutn, <|iinJ ct ille Jicil, veiiiin eliani inimulalii-

lidrnni AJani a Jic cvilus J.' vontre nialrls eoriim lcni, qiioj illc tiiiii Jlcil. Iliinc orpo lietini suniiiiu

( Eccli. M., 1 ), de p :ccal:iiirr!to,(|iioiii lioiiiiitepriiiio lioiiiiiii , el ob lioc omnltio iiiimutaliiloin , ciii iiiJla

natnra liitr.iaii;« vlliala c-l, iion vcniro. lliiJe vos so- iialura co.Tclcrna csl, i|ii:e iion cst quoj i|i^c, n.^c c$-

qiiitiir, utsi iiciiio pi>ccasscl,cogaiiiini ciiain dicerc in sct nisi f.icia cssct, noii Jc if>so, sed tamen ab ip'.u,

piradiso ftiluia fiti^^sc iKUisoliim totet laiila oiicra mo- lioc esl, iioii do iialura ijiis, soJ |i(ileiitla l.iincn cjii»,

lc.'li:iniiii, qu:is viJciiu « iiarviilos lorro ; vcruin oli.ini ajversns Maiiicli.ooiuiti Jomciitiaiii (•rTilicamiis . f;ir-

tol cl laiita vilia iii^'ciii(iriiui et corporniii, ctiiii qiii- (aiii.jiic natiiratii, qti.c niilla csse piilitlssel, nisi cain,

bus plori(|iie li:.scuiitnr. Iii qiio rclieilitis cl (juiolis ijuatiuis iioti Jc su ip.sa , t.inien oiniii)toteiis nalntJ

loeo ctiain siisc.*pl.iiii vcslrain, (jii.i raro concii|iiscil fccissct, bottuiii C!<sc iiulJcm scimus ct Jiciinus, -i

' *ic Mss. In M'„'n., soli. ' X i;;niorius, ('t'rr»|iio.


• i/>liv i.irt., liiiium. ' '-iC V.ss. III \ i'{iiii;i'i(i. ;rifc'm.
' .\l ..'l, I l.':ii ..ni , (. III. si.' I.'i;il liiiii.- l.ii'iiin •
in.i.i * >k: M«. l>i.il:i'u:ii. 'Iii veic cuin olili.-i, ndliira/i.i -i
f(Rlntfi.i i.'(i)iic/ia'<»um ('1; <iiHum(m»;jU;'ro(ii.(ic(wi«iiis. M. iiiiim a'(i.iiiii.
IJ09 LlllEll SEXTUS. !5<0
illi iion a.'i)uale qni fecil. KltIi ciiiiii Dcu> (imnia lio- M. IvL. Jaiii vcro iu i|isimi neiiiii, |i;iri liiw, impa-
li:i vnklu (Giit. I , 31) ; SfJ non simiiiiic boiia , siciit ri i-\oi(lio, ai.cusitioiium lcl.i jai iiljnlur.
Mjnicliaus
csi ipsc : qua; t.'iim>n bona iinnliaciiinqiic iion osscnl. qnippo dicil. Hcis lioiius malnn) non facit : scd addil
iiisi ea fccisset suinnic boiius ; ncc nnitaliiiia ulla qiiia pro nalur.-ililiub ciilpis .ilcrno iiirciidio aniiiijs

lioiia essoiil. nisi ca fcci.ssct iiiiimilabililer lionu?. Ao destiiiei ; qnod pers|iiciia: imm;iiiiialis cst : ac pcr
pcr lioc, M.inic!i;ci cuni qiixriinl a nnliis iiiulc sit lioc, !inc opimonir) sii;r, qiicm Lomiin dixcial, clara
nialiiiii , voleiilcs introducerc nialiiiii Peo coxlcr- iiii<iuil;ile (Onlaniinat. 1'orro Aui;nstiniis qiiasi ci ad
ruin, ncsc!ente> quid sit maltiii), idquc putantcs es>e qneni scribii, lideiis p:ilroiio, :iiisii graiidioie dcspicit
naluiam aiquc snlislanli^ini : rcspcudemiis cis, nou tiepidalioncni magislri, necdiibilai indc im iperc, ipio
cs.sc maluni cx Dco, ncqnc Cdnelcrnmii Dco ; sed iMaiiiclia.'iis pervciiil ; pronuiili:!iquc i|imd iiialuni, id
nialuiii ortnin essc cx libcra volimiaie nalurjc raiio- esi pcciatiim, faciai Oeus ei cicci, qnem consial noii
nalis, quce bcnc a bono condila csl ; scd bonilas ejus conveniic ei Dco, (piciii Cailudiconim (idcs colit. lloc
non est a-qualis bonilaii Conditoris cjus ;
quoniaiu poiissiinum animo lcctoiis insida!, cl nulli unqnam
ncn naiura , sed optis cjus cp.1 ; idcoque liabiiit pec- lidelijini m.ijoieiii c;iii!,ain qnam nobis incubuis.se coii-
candi iiossibiliiatem , non lamcii ncccssilaicni. Nec llicliis , ct oiiiiieni qni natniam i|isam iicceSsit:itom
po-sibililateni aulcin liaberc'., si Dei ii.ilura essel, qui criininis arbilraliir, in Dci (Jlirislianoruiii culiu iioi>
peccare nec vuU posse, iicc pole::l vclie. Verumlamcn babere consorliiim : qiiod quouiain frcqneiitcr iiicul-
rationalis ista nalura in bac possibilitaie pcccandi si calnin esl; ilcraiionrni qiiipiic uiilitas causa: priiici-
non pcecas.set, quaiido pccrare polnissei, iuagiium si- jcilis expgil ; veiiiamiis jani ad ilisciissioiicm priino-
bi merilnm coinparasset cujus meriil prxMiiium ctiam : rum bominuin, quoi imi laxalione aciei iiosira; Nuniida
lioc cssel, ut iiiajorc felicitale pcccaie non posset. quasi cctraliis occurrit.
Sed boc audiio Manicliius adhuc pergii, el dicit : Si Ai'G. Quid .Manicli;! us dieal de commixlionc bimtK
ex libeia volunlate naiui^c ralionalis est maluiii, un- ct nicii;c sulis!aiiti:c, nescirc le ercdcrein. ni.-.i ea cesle
dc suni isla lot iiiala, cuin quibus nasci videnius, qui qiia; advcrsus eumd. iii errorcm scrlpsiiiiiis, Ipgisse

iiondum libertate voluiitatis utuntur? Unde est con- lc .scircin : nam ex libro , in qiio diiaruin aiiimarujii

cupiscenlia ,
qua caro coiicupiscit adversns spiritnii'. in bominc conslilularmn, quarmn cssel una bona,
et ad pcccatuia perpetrandum irabii, iiis; adversus alicra niala ,corum 0['inioiiciii rcdargiii {De Duah.
eain spirltus forlius concupistal? Uiide in bouiine ./liiiniflt., n. 1.')), qu^cdain coiilra me ipsiiin cssc exi-
i!r;o duarmn rerum, cx quibus conslat, tanla discor- slimaiii lesliin'>ni:i piotulisii. Manicb.-eus ergo duas
dla ? L'iidt> lex iii incmbiis rcpugnans legi meiilis, aniniaS; sive spiriliis, sive nienlcs, unani proprianf
siiie qiia !ege iiemo nasciUir? Undo tol el taiila viiia carnis, eamdeiiique non accidenie vilio, ?ed co.x-ter-
vc! ingeniurum, vel corporuni, ciim quibus plcriquc narn Deo naiiira inalam, aUcrain vero is.'!ima iMiuain '

iiascunlur? Unde labnres ct cala!ii!l;ites iiuiidiim vo- lanqaain Oci parliculain, sed ilUus inaiji; pcnuixtione
liintate pccxantium paivulorum ? Uiule cum ralioijis niaculaiam, in boniiiie uno essc conlendit : ct iiinc

usus accesscrit , iii discendis lilicris vcl quiLuslibet vuil fieri, iil caro concui-iscat advcrtiis spiriliim, uli-
arlibus lanta poena miirtalium, ut xrninnosis coiia- qiic bonum, pcr aniinani siiarn inalam, i;t euiii teneat
libus etiaiii vorberuin cruciatus .'>.ddati;r? Ilit iins rc- iniplicalum ; spiritits aulem advi^rsiis tarnem , iit a!>

spoiidemus , etiam isia niaia ei VdliinUUe liumanrc illa commixli.ine liiicrclur. Qiiud si iicc iilliina niundi
iiatura; originem diiccre, qiia graiidiler p?ccaiilc, vi- connagralione potiicril, Iiiiic eum dicil alligi tcncbr.i-

ii.iia ct cum stiipc damiiaia eii. Unde n:iuirje biijus rum globo, alqtie in atcrnum tali supplicio dciiueri.
(ani niulta naluralia bona veniunl do Dei opilicio Non itaque, ul dicis, Maiiichxi Deus i pro nnturalibus
niala de jndicio : qii;c niala nul!o modo esso iiaturas culpis celcriio inccndio animas dcsliii;ii : > sed naluia
vcl substaiitias iion vidciil Uanicbaji ; vcrmn idio dicl bonas aniinas pro alic:i;e malue nalune coimsiixtione
naluralia ,
qtiia cuni cis bomines vili;tla origiiiis tan- ctii inalo eas ipse ciiiiimiscuii, qnas indc non poincrit
quam radice nascuiittir. Sed vos iiovi bairciici coii- libcrare, non iiicendio xlerno ; iiam nuiluni alcrnimi
IraJicitis iiobis : rcspondetc igilur Manichajis ; dicile M;iiiicli3eus opinaliir iiiccndium ; seil xlcruo, ul dixi,
unde siiit tol ac tania inala, ciiin quibus nasi i liomi- tencbranim glolo, ijuo niens tcnebraruiii iiiciiidcliir,

res si negalis , ubi est frons vcstra ? si faieniini , ubi affigcl. Catliolica vcm bdcs, q.iLiiii rcliipii:>lis, iit .M;i-

est ba;rcsis vcsira ? Sed mala ista non csse niiia con- niclix-orum, non plane, qui iiKi.!iitndum piilalis ;iut

lcndite , ct paradisuni non verum , sed veslnim , la- fingilis, oppugnatriccm, scd poiius adjnliiccm scciani
boribus, doloribiis, erroribus, geniilibus, flctibus, noviliam eondcretis, cum audil atit lcgil qiiod aii Ap«-
luciihus, eliamsi ncnio peccasset , imjilele. Quod si slolus, Giro concupiscit advLrsus spirilum, spiiiliif aii-

non aiidctis, ne ab ipsis quixpic ptjcrulis ridcamini, tem advcrsus camem : ficcc eiiim imicem adversiinlur ;

ei cmeiidandi fcrulis judiceinini ; cuocUidii advcrsiis ut non ea qua; vuttis , faciaiis {Galnt. v, 17) : iion n.i-
vos Manicbxus, hx'c mala, qu.-c dc viiiata bona na- tiiras diias, boiii scilicct et mali, iiiter te -ili .vteniitale
tura essc non vuilis, de roramixlionc mali esse : qiiod coiitrari.is, ct bcllo posteriore ciimiiiixlas, sicul .Mani-
nuluin dicil cssc iiali.iram coa.icr!!ani Dco ai;]Ui; con-
Irariain. Ac pcr hoc ulii .Manicli ; n conaris i sso rc« ' sic vctiis cod''xPoriariKii. Fdili aalcin, naturam ma/ain,
niolior. illi cfPiceris cjus ridjiili;r. allemiu u'io niilurani ionuiiu
IMl OPEniS IMlT.liFECTI CONTI! A JULI.VNLM, S. ALGL&r.-rt »5u
chxus lixreiicus opinaiur; s<;d sicutcallioliciiSiloclor qiiia niulto C!>t grandius quain judicare nos possii-
Ainttrnsius {Lib. 7 iii Luc. vii, 55), isl.iiii illsiordiaiii niiis, al) onini iiasrciitc traIiitiir>(A)e Nufiiis cl ConeU'
ciriiis ct spirilun cx iir.cvjriralionc. iniiiii lioiiiiiiis in pisceiiliii, iib. ii , mi. '.t~ , JISj. Lccc qu:iin apcrle
n.iiur.iiii vcrtissc cogiiosi it ; ut iinii iul< ilig:itiir lixc qiiid seiiliret expusiiit : Primi , iii<|uit , illi hoiiiiiies

n:iliira lioiiiiiiis priniiliis iii^litnli , scd in n.-iiiiram bonam lialniere iialiirani, s<;d |icccalurii lani iminanc,
\crs.i |Ki'ii:) il.iiiin:ili. ll:i'C litles iiuu osl ccir:i ^iiiiii- t.iiii inxstiiuabiic pcrpeli.iriiiil, iit virtulcin bciic vi-

dlc), dc qti:i iiiibis m'i:1 l^ircKi-. iiivullas; scd esl vc- voiidi inicriiiiercnl, llbcii arbilrii liiineii exslinguc-
ridiiiiiii sitiliiiii, iii iji.ouiiiiic^ s:>};lll:isigiiil.is iii:ill^iii, rcnl. raccrcnt in r. liqouiii peccandi iicccssit.'ilem ; ne
siciii liorl:it>ir Apostiilus,cxsliii^>iiiiius (Epliet. vi, \(>). ciii cssct possibiic dceoriiin slirpc nasccnli, in virlii-

Iloc iiiiiiiit'li:itiir scuto, qii:iiiJu vuliis fuluris j:iiii oc- tuni dccora coiiai i, cl declinalis vitiis cuinpiitcm ficri

ciiricliat :irinatus , non iiuiJi.'iii Niiiiiidu . scd t:iinvn saiictilalis.

raciiu^ illc C^iiri.inu'^, <|uu ruiMis iioiiiinc tii:i iu uns AiG. Mderis libi, vcl eliani consorlilius tuis Pela-
iiisilit v:iii3 liii|ii.ici(:is ; Imc, iinjiijui, scuto :iriii:ilii9 gianls iiiiitiiid tlictre ,
ciini rclicla auctoritate divina,

rti'iiiis ille diccliat in libru ilc Or:itiniic liuniiiiii-a, id lmin:ina vaiiilalc j:ict:iris , el argunienlatiunibus cor-
iiiis orire, cjiii dicinius, firii voluulus tua iicul iii dis lui sanclartim Scriptnrarum vcriiali advcrsaris el

laelo el in leria (ilullh. vi , 10) , ut iiitcr duo i>la , id obstrepis. N'ain uiii|ue sl cbrisliano at<|ue catlioilo
f.>.t r:iiii>'iii ct s|ilriliiin, fiat Dco 0|iiliil:iiitc coiicordl:). animo altcndcrt>s qiiod ait Apostuius , Corpiis quidem

lilti l.liristi iiiilcs rgrijgiiis cl :i M.iiii<'li:iti.s et a vobis morluuin cst proplcr pcntitum; profei.to inlclligcres
coiijccla igiiila iiiallgni jacu!:i cvsliiiguit *: lui ni:ilignu tani grniiditer peccasse priinum bominem, ut co pcc-
inili.niit oiiincs li:t'ri:lici, cl c:ijiis caslra liruciiiiu vc- cato, iioii iinius iioniiiiis, sed loiiiis gcncris liiiinaiii

.siri) i:iitaiis augenda. Nam spii litis ct cnriiis i|u.crciido iiiul:il:i iialura cx possibilit.iie iiiiinorlalilalis in iie-

roiicuidi.iu) , cunir.i iM:iiiicli:c<is d<;cct, anilms i|uibus cessilaleni iiiorlis la|isa coiTiiciit : ila nl cliani ' qui
conslamus bouas ttsse iialuras , si di^^cordi.c iii:duiii coiivcrliiiitiir ad Deuin, per miiim Dci el bominum
liiviiia uiiscraiioiic sauctur : vubis aiiltiiii rcsisiit, qiiia niedialurem liuinincm (^liristum Jesum, non coiitinuo
c:<riiis <'niicii|iisceiiliam dicilis boii;iiii' , i|iia iiiresUiii- iininortnlit.itcm corporis siimnnl ; sed cis pcr Spiri-
tc evlsiii isia discordia , '|U3iii pobcit illo saiiari ; et lum Dei, quo iiiiiic iiili3l>il;iiiliir, danda poslca iiuuc
lunc exislil fpiJlido bcnc agln ii^, iil iiifeslaiili coiicu- prninitlaiiu'. Qiiod idcin ;ip»slo'us codciii loco sic ex-

|'iscciiti:c rarnis, coiiira conciipibceiilc spirilu icpu- plical : ^t (juis, iii>iiiii, Spiriluin Clirisli iioii Itabet, liic

giicniiis. Nam si cuiiscnliiniis, iioii uptiibilis, siid ciil- non esi rjus. Si auUmi ('•iiriitui i.i vobis esl, corpus
liibilis, vt^l elirini dainnabilis fit spiritiii ciini catne quiclciii iiiorliiuni cnl proplcr pcrcnlunt, spiiilus autein

.'oniuidia. Conlia vos c.;i cli.iiii , <|ui:i lllieio il.'lis vilwjsl iiroplcrjusliliiiin. Si crgo Spiriliis ijns qui siisci-

ariiilrio ' , <|iiod illf ul ii.il iii liuiiiiuc, a f)oo inlclii;;it tiivit Jcsuiii c.i wurluis , liiibil.tl iii volis ; qui suscilavit

cssc |iosceiidiiin. Tu :iutcni ijui iicsticiis quid loqiiiii is, Jesum Clirinluin a morluis, viiificabil et niorinlia cor-

nlijicis inilii quod dicani l)cum cicare pect^liim , i'e- pora veslra per inliabilantcm Spirilum ejut iii vobis

.sislc Maiiit:lixo dicciiii iii illscordia ciiiiiis cl spiiiliis (Roin. viii, S-ll). f>orpiis crgo moriiMim cst prnpier
tliias iiilcr sc coiilnirias inali ci boiil apiiaierc ii.ilu- poccaiiim ;
qiiniilnni necrssiiatcni mortls ciiam in vi-

ra>. Liiuiii est cniiii i|iiod rcspoudoainiis, ui pcslis isia vciililiiis liabct. Qiio<l iiuleiii pcccaluin, nisi priiiii bn-

vltifaiur ; baiic scilicct discordiani per pr.-cvaricaiio- niiiils? Qiianiliiquideiii p r jusliliam scciindi lioin iiis,

nuiii prinii iioiuinis iii iiosiram vi^riisseiiaiunm :qiiod itl est Clirisli, cidem cnrpori quod nunc niorliiuin

lii iicg.iiidii coiiaris iit vinc.tnl ; salisqiie iii nircsiaris dicilur, vivlliciilio beata vonlura csl. U:idc ct seciin-
r:iKiis M.in.cli.coiuiii opiiiigu:ilui', vcius adjiiior. ilus homu cl FCCiiiiiliis .\il:iin dictiis est Clirislus : cnni

Yll. JuL. Itigcrit i|ii!p|ic omiillmi sciipluris siiis, intcr Adaiii liomliicin fartiiin, et Clirisliim liiiiniiieiii

Adaiii al<|iic Evain tiunos Iniitum .i Dcu coiiditos, iinliiin, tol goncralloiics boniiiiuni traiisiisse vldca-

itl csl , iiiilll iiaiuiart crimini maiicipatos , eosquc iiius , iicr iii eniiiin ordinc possit dici seriuidiit

llbcia voluiil:iic peccassc , sc.l il:i grandilcr , tit iromo, iiisi Cain : sctl qnia priinn esl iiiors c.ofporis,
oiiiiii.i III ii:iiiira su i Dei iiisillut.i Siibrucrciit. t llliid tjua; f.icla est pioptcr pi;ci nliiiii .Vd.i;, in qun di:<:iirrit

viiim , I ini|uit , i pcccaluiii v:i!dc iii:ijiis alijiic lioc s.cciiliiiii ; scriiiiila vlla cst coiporls, qu.c fiel

alliiis di..b iliis iiiiixit, i;iiaiii siiiil isl:i lioiiiiiiibiis iiot.i prnplcr jusliiiani Cliiisii, ct facia csl iii carnc jam
po<:caia. Liiidi; illii iiiagiio primi liominis percato, n.i- Clirisii , iii tioa vi;:i fuliirnm sa!rulnin pcrmanebil
tiira ibi iioslra iii deloiius coiiiiiiiilata, non soluiii idco illc prlMiiis vcl .\il.iin vel lionio , iste ainem sc-
r.icla cst pccciilriv, veriuii cliani gcueral pccc;tliircs ;
ciindiis csi dictus. F.l iinii \is iiiiclligi^ri; l.iin grantle
ct laincii ipsc t:iiigiinr, qiiu bcne vivciidi vii lus pci- illiiis fiiis.'>c p 'i'< :iluin, iil in<>rl;illiini s:rculiim, hiijill

iit, 111)11 c.sl iialiiri, scd vitium. IPuil cign pccc:itiiin, v<>i o lani graiidiMU jusliilnm , iil iinniorlaliuni s:eril-
quod i|isiiiii boiiiincni iii p»r.idisii mulavil iii pojiis, Iiim |iro{>agar<-l? Kl iiiilii objii is |)t;rt'ati priiiii hiiini-

nis gr.iiitlliiitcin, qu;c laiili nnll linmliiiim oinniiini


' viKiiiirhis, ie^mia miliijm e.tainijt;il ; op.iisso, jccuta, cxslilit c.iic.a qii:isl lior rgn solns vcl priiiiiis dixc-
,
qiiotl ex niaiiiisi'ri|ilis rcsliluilur.
' lll fi:-S., Iiolllim. rtiii? Aiiili Jiinnncm Consiaiiliiiopoliiaiium cxeclienlil
' blili, cniUui vof nlimn, qiiia libero arlitrin ; p-xicr-
niiAiir vcrliis, etl, et, ilnlis, qu:e cx ma,iuscrl|iiisrcUituiiii- ' Vignieriiis, ila ut erm. Ncs e» Ms. rorlarum, ila ul
tur. eluim.
I,il5 LinER SEXTUS. l;i4
(?ioria> saccrdoicm : « Pcccavii , i inqiiit, • Adaiii il- priinitus ractiis cst iii contnginiiis languorcin el mor-
liid graiidc |>0(C.itiifii, ct oiiinc gciiiis lininiMiiin iii lis ncccssiiaicm originis coiidiiiuni; dcjectis. Prnpter
cominiinc dnmimvil > (Epist. ud Olympiitdem). Aiidi quod cis ope npus est Salvatoris, qui priniuni s:ilvo»

eliam in Laz.iri resusritationc qnid diut , iil intclli- facit ' reniissioiie oinnium peccainruin ;
post ctiain
gas etiam corporis mortcin dc illo grandi vcnisse poe- omniuin snnatinne langunriim (Psal. cii, 3). J:im b:-
calo : < Flebat , i in(|iiit , < Chrisliis, qnod cos qiii ptiz:ilis cniiii, ct eis qiii jain Spiritum sanctuiii acce-
immorlalrs esse poiiicriiiit, diaboliis fof it cssc nior- peraiil dicebal Apostolus , Caro concupiscit advcisus
lalcs I (Homit. de Laznro resuscitato). Ulii, obseoro spiritnm, spiiitus autem adversus earnem : licrc cnim in-
te, diabnlus oinnes hnininus ferit esse mort:iles, nisi vicem adversantur ; ui non ea qnee vutlis ,
{aciatit (Ca-
in illo cui pra-varicationis inflixit tain grande pccca- lal. v, 17). Ubi lu qiii ni^gas liberiim arbitriiiin vires

luni, qno ex p.iradisi bcatiiudine in taiitam miscriam, suas pcrdidissc peccando, id cst, male se iitcndo;
qiiam vidomus atque seniiiiius, gciius projireretur quid respondebis, audiens quod carne conoiipisccntc •

biimaniim ? Quod nnn sola mors cnrporis , sed adversus spiritliin, non ea qux vnlunl fari.mt cl (idc-
ipsius qnoqiie animx, quam corriiptibile aggravat lcs, non ea quae volunt facianl etiam lii qnilius sinit in
eorpiis , mala lol et tanla teslaniuj , et grave Baptismodimissa pcccaia ; non ea qux volunt f.iciant,

jugiim siiper lilios Adam a die rxiius de vcntre ma- quos Aposiolus e\ auditii fidci dicit accepissc Spiiilnin

Iris eorum : sub qiio jugn est ciiam qiiod in Psalnio sanclum (Id. iii, 2) : postrcmo iioii ca qu:c voluiii f:i-

legitur, Viwtersa vunitas omnis liomo vivens {Psal. ciant per liberam vuluntatem, quos ait idcin doctnr
xxxTiii, 6). Qux tu mala nolens tribuerc illi grandi Gentium, vocatns in liberiaiem (Id. v, 13)? Deindo,
peccato primi hnniinis, qnid agis, nisi ut ea, tu qui- lam disertus defcnsor ipse libidinis , qni veliit palio.
dcm par.idiso illiiis tam magna^ felirilatis iniporlis, niis pgregiiis pro susrcpla tiia lantum audcs , iii cnn-
laiiquam el illic fiitura esseni, si nemo pcceasset piscenliam carnis, qua coiiciipiscit adversus spiritiim,
Manicli:ci vero ea tribiiant genti lenebrarum , non tc eliam in paradiso non duliiies riiissc aiite pcec:iiuin;
acciisanle coiifusi, sed adjuvanie connsi, nisi teciim ron vides ad boc te coinpclli, ut dic.is nec lunc Inisse in

fianl tinqiiam inviciissimo gladlo citliolica verilate illis primis liominibus cfliciceiii liberain voliintaieiii?
confossi ? Non autem, iit insiniulas, diriiniis, < Ne- Si eniinet lunc caroconcu|iiscebnladvprsusspiritum,

miiii de priinorum liominuni siirpe nascenti esse non ca quje volcbant ulique f.iciebaiit. Sed quoniam pcr
possibile in virtutum dccora cnnari. i Cnnaiitiir libcrum arbilritim, quod luiic intcgorrimas vires ha-
enim miilii, in quibns Deus operaiur et velle {Pliilipp. biiit, ea faciebant pi orul diibio qii:c volebant, id est,
II, 13) : nec siiie friiciu pervenlioiiis ipso adjiivanie divinx logi non snlnm iiulla impossibiliiate, veriiin
conaniur. Sed si aniniam corpus corrupiibile non ctiam iiulla dirficultalc scrviobanl : tua ibi suscej ta

gravarel, non utique conarrnlur. Ac per hoc in pari- non fuit, qiia caroconrupiscit adversus spiriinni; por
diso (si nemo peccassei, el siipcr Olios Ad.im grave quain fil iii boniliios jam eiiani per fiJem conversi ad
juguin iion esset) siiie con:iiu Deo suo facile el felici- Deum, jani b:ipiizati, sanclincaii , in libcrUitrm vo-
tcr obediient. caii , iion faciant in exstinguenda vitiosa deleclalione
VIII. JcL. Illonim ergo primornin hominum, id qu:e voliinl. Vorissiniunique illud esl, quod per aii-

est, tanlum diiorum, opitulari sibi laiidem arbitratiir, lisiitcm Ambrosium fides catlinlica di\it, lioc vitiuin

ad distiiictionem intcr Manichxos et Tradnciaiios te- quo caro concnpiscit adversiis spiiitiiin, per prevari-
nendam : qiia opinionc haud farile quidqiiain vcl caiioiiem priini homiiiis in nnsliam vertissc iiaiu-

eminentius ', vel in;pudciilius ofTeiidi poiest. Liber- ram (Lib. 7 in Luc. xii, 53). Qun telo iiicviiabili (

las, inqiiit, arbitrii, poslquam se uii coepit, vircs insnpcrabili vcritatis , rt Manicbanus oblriincatiir , ct
suas perdidit. Et ul conversi ad eiim, prdeteniim tu. Ambo quippe in hac re, videto ' quis vestrnm pc-
omiiia perscrulemur : confiieris ncnipe primuni ho- jus, lamen prorsus erralis : tii prnpterca , (luia coii.

minem efTcctum esse nrbiirio libero, bnniimqiie a Deo tcndis i|Uod ista pe^tileiilia malum non sit ; ille aiitoin,

condiluin, nulla ab cxnrdio pcccali tabc pollutum; qiiia malum qiiidcm a;:nnscil, sed uiide sit ncscii, ol

sed cnndiiionis innocii* sponle deinceps prxvarica- tlde ratliolica desiilutus fabulam mcndaciorum el
tuin, coactionem iiievit:ibilem cunclis ex se oriiindis turpitudinuin plenam , de duarum nalurarum bnii
intulisse pcccandi. IIoc certe est dogma vesirum^ scilicct ct mali permixtione compnnit. Nuiic cign
quod nns dc M;iiiicli:ei cocno le^taniiir c\pressum, iiosli-a jiislilla est, ut jiisliftc.ili prr fidem pacem li:i-

qiii ct ipsius .\il;c iialurain, licet de prinix coiicrelaiii beamiis ad Deum (Roni. v, 1); coiilra vero carn-s
flore substanti:!', multo meliorem secutis, tamcii roa- conciipiscentiam nos oppugiiantcm, per ipsiii» Dei
lim iiaturaliier opinatur. auxiliuin rcpugnante * spirilu dimicemus. Non esi
AVG. Snpcriiis qii.ne dicla sunt, satis indi&ini, et ergn hiiiiis vit.c jiislitla, viliiim noii Iiabore; sed viiia

citholicum dogma nosiruin , el dogina h;rrelicuni nnn eis conseiiiiendo niinuere, eisi|ue resistcndo,

vpsirum, de primis hominibus et posleris eonim ;


lempcranier ct jiiste et pie vivcre. Nullum aulem cip

illis rectis a Deo conJilis, islis autcm, quainvis eo- rosi.stanius bnliere viiium, posterioris esl vifce, ijua'

d>.ixi conditore , tamen de naiura pcccaio vitiala ciim ' sic Mss. edili, fecit.

pucGati vinculo exorlis, aliiue a salule in qna boino


' vi^Dierius, conciipiscendo. AtMss., concupiicenU.
' velus nxiov Clar., W(i<;r«.
P»TROL. XLV. * ItaMss Edii.i aulem, repngnmles.
(Qmrantt-huM.)
ists OrEKIS IMPEIiFtCTI CONTU V ji'i.i.vm;.\i, s. augustini i.mo

benc gcsta: prapscnlib Cil pr^iMniuin ; saii:Uioiie iio- r.iluiqnc nascunlur. Qiiid aliud catholica rcsponilcrct

sir«, noii (siciii M;iiiiclM'us, ciijus c* adjuior, insa- lldes, nisi li.cc omiiia inala, ex quo peccavil lioinu, ei

iiil) alien:c scp.iralionc nalurj;. Ercc diigina iiOblniin dc paradiso," id csi, loco felicitatis ejecius csl, e\

iinn csl de Maniclixi ca-no, sicut (Tiiiiinaris , cv|ircs- lialura qii:i: pcccali ciinta|:ioiie vitiala esl, cxoiiriT
fuin ; qiio (lugnialc Manirlixuin , si non omiicni scn- Ncipic I nim, si ncino pcccassel, vcl t.lia iii pan-
sum aiiiiaisli, lefuin ccrnis opprcbsuni. diso, \d alia ulla vilia iiasccrciiliir. Quo audilo, ille

IX. JuL. Nobis igiuir in pncscnli coiivinccnda pri- lua nobis,si babcret, verba reciiarct, ubi dicis, < Esse
ino c>l scnsiis vcslri liebcluilo; liiin osiciideinlum amciitissimum, arbilrii negoliiim semiiiibus iiumix-

i|uod &.ppe jain fecimus, nc iino quidcin pcde a M:iiii- tum pularc, ei oflicia voluiiiatiiin iniilc\issc coiice-

cli.Toruni vos gnrgiistiis iTK-ritoriisqiic disccdcrc. Ini-


plibiis : I ct iii haiic sentcutinm qiiidquid aliiid addi-

lio igiliir, amciilissinium cst arlntrii ncgoliiim sciui- di-li, cx lioc cani probare conaius, quo ncc discrti

imIius iiiimixtuin pulare, ct oriicia volunlnliiin liiolc- discrloriim, nec hislrioncs bislriomim, nec bcllaiores

ca, qu;); cst clarisbinia alque na-cuniiir niii bcllaturum. Islo luo adjiitorio Mani-
Tissc ronccplibus : iil

v.is(issim.i, naturarnin ct studiornin dislinclionc sub- cbxus ad hoc ul.tur ', ut oppugucl qiiod diciinus,

Inla, voliiiKas primoMnii p<istcris se ingciiuissc di- pcccalo piinii liominis buiiinnam vitiaLim fuissc iia-

ubluclalur i|ui(lqiiid rebus csl. turaiii, plinm in postci is cjus ', qui ralioiie scminall
c.itiif. Cui crrori iii

Nuiiqunin sii|Hidcm lilii discrlorum vciiustalcra arlis in illo crniit, quando iii illa graiidi prxvaricatione

patcriij- in vagililius attulcfiini, :iiil sobolcs liisirii)- peccavit : quod cum oppugnaveril, inlrodiic:it coni-

niim doctis niotilins ad viib:i iii;iiiiib tcleudit ;


iicc niixtioncm duarum nniuranim su.irum ', aiquc cx
popiilo poposccruiit. Lirel liac roniniixlionenalura: inabe illn inala, riiiii quibiis lio-
bcll.ilornm filii luli;iiii

pcr.sci|ui clariora loiiilribiis


niincs iiascunliir, as-cvoict cxistcic. Tii aulcni ul
formn, cxcmpla omniiim
4'0iiciiicnti;<. Uespondcbit uiiivcrsiuis, alios essc na- niibi resislas, rcm ahsurdissiinam ct dclcstabllissi-

alios voliiiiialis (•oiidiiioncsqiie semi- ninni cogeris dicerc, iiiala scilicel ista iiascci.tiuin
iiira: liinitC'., ;

pcrvias ' cssc non possc. clinni in pnradiso exortiira fiiisse, si ncnio pcccasscl.
niim siuilioriim nppctililiii-;
el dcposii.-e slolidit.ilib appa- ilicle Maniclixus ui^cbit, utdicas unde riiendiicxor-
Hardissiiniim iiaiiue
ruft", crideic convcrsiim iii naluram, quod volun- tura. Ubi magiiis coarctaius aiigiisiiis, si dixeris cx

tariiim fiiisse fiieare. C;clcrum illiid aliud loiige lon- ipsis naliiris na^ccntiiiin cxortura fuisse mala ihta, siiie

quod possibililalom opcrandi iiiilio iillius mcrilo volnniatis prorcclo argiicsCreatorcm


ger|uc dcfonnius, ; :

qiiod uc racias, coiirugiturus es ad merila volunialinn


ais opcraiioiiis ab^-umpl.im, id csl, ul liberuin .nibi-

Iriiim (ipiod iioii est aliiid qnam possibilitas pcccaiidi nialarum. Scd illc qu;esllurus cst, Quarum ? Noii eniin

pcccan iiulli pariis alicrutra; subdila vio- cst vobmtas ulla sciiiiiium, vcl nascciiiiuin par\ulo-
ct iioii li ',

r;icull;ilem in quod volucril niin. Quid crgo restabit, nisi ut iiobiscum iutclligas,
lcnli;(', sod qu;e liabe:it

arbilralu), posiquam ctEpit si vis cvadcrc vel supcrarc .Mnnich.Tum, in occuliis


l;ilus siiople insisli-ndi

utrumquc posse pordiderit. originum siiiibus hlrnicr iinplic:u'i cliain seniiiia na-
ulicrum velle,
scciitium, et ^ cx niala V(iliiiii;iic vcnicniia mcriia
Auc. Iianc vero non cernis, Manicb.co le, igno-
loqii ici- gciicranlium : &cd primi luim;iiis lain iiingiiuin fuissc
ranlcr qnidim, scd inslantcr lainen isto lii.c

alqiie siuinoso slrcpilii suffr^igari ? Si pcccaiuni, ut omiic geniis luimanum, ul vcrbis sancii
Uilis infl.ilo

iiobis iindrsit inaluin, qiia qu.iv Joannis iitar, iiicoiiimuiic d.iiiiii:irei {Cltryio$t. Ejiiit.
rniiii qiia'rcnlc illo :i

coiisiicvcrnnl corda iiiciiidila lurliarc nos od OUjmpuidemf. Ex qiio conlii iiur iiiala isla cxoriuia
slione ;

lion fuissc, si ncnio pcccassct ncc in paradiso cssu


lespoiidercinus, de libcra volnniale rationalis crca- ;

iiirc pxoriiim : alqne illc diccrct , Uiidc ergo sunt poluissc, uiidc ipii pecc ivcr.iiit, aiiicquain gigncrciii,

isi:i tiit insli, qu B non jam naiis, ct volunlatis arlii- cxicrunt. Quoc:illiolico dogniate vacuatur ,
quod du
Irio acccdciile .X'l:ilc jaiii iilenlibiis accidunt, scd cnm arlibiis puiasti csse subdciiduiii, admoiicns nos, ciiu)

qnibus vcl oinncs, vcl plcriquc liasciinlur ? Omiiibns siii pnlris arlc iicmincm nnsci. Aliud esi iiamqiie

qiiippe foiig.-nila cst carnis coiiciipisccntia, qiia caro pcccnrc in moriliiis, (|uibus recle vivilur, quod v.l

concupiscii advcrsus spirilum, eiiain recla fidc aiqiie lcgibiis solet vcl di\iiio jiidicio viudlcari; aliud in

diicirin.i pictalis iiiibutuiii; omiiibiis congenita csl artibus, sive honcsia! sint, sive lurpcs, ubi conira

qu.Tdain cliain iDidilas mciilis, qiia ct lii (pii ;ipi cl- arlcni f.icluni aliquid dicitiir : ipi:v pecrata non di-

biilnr iiigeiiiosi, iion laiiien siiic aliqua laboiis .c m- viiia vcl rcprcliciiiliiniiir lcgc, vcl spvcrilal.! pl.'cliiii-

la vel qii;isciiniqiiearles, vcl eas ctiamqiias lilicr;(l. s liir; scd ab iis buiiiiiiibus, quoruiii jiidiciis lia.>c sub-
iiiiiicu|iaiit , disciiiil, vcl ipsiiis rcliKionis iibcriorciii jacciit, innxiineqiio a magislris earuin, cuiii pncn-s
sricntiani conscipiuiiiiir. Qiiidam cii.ini cor|ioro dc- dicciit, siib liinorc ant d.ilore pon^irum. Qiia lii rc
f.irmi cl aliqiMiido moiisliuuso, iniilii oblivin.si, iiiiilii Uiiiicn ciigiUiK; dcbciiiiis, ipiia si iii par.idiso ali.piid

ad inleiligciidiim lardi cl obtiiiisi, iiiiLli iiarniidi, disccrctur, quod ii:i \it.c cssct ulile scirc, siiie uUu la-

niulti libidinosi, noiiniilU cli:ii>i oniiiiiio excordcs


' roric, ntuliir.
• Rdiii ,pi'iin/u. (asii;.'.iiiliir cx iii.iiiiiMri| tis. ' sic » si. l:i \ 1^'uii'i io, elium in imnteros ijnf.
* Hliii, cl iliitositim stnlidililin npjiiirutl. Mclius f*xlc\ ' (ii.!'x l-ort., duariiin mliiraruni, ul<iue; onis«,
[orl. , fI i/iTHjvi/rc (i.l csi, (/. ipcio/ir) itoliililatui ai<iKiritit. j:..ii nm.
' lii ejliiis cxtideial, c< iwii jKCcandi. UuMxmir ox ' liio aiictorilalo \:s. rurt. jddiiiius cojiuUniam p:irti-
UijiriiCrii.til. OJbii.i, et.
isn LiBEn SEXTIJS. 1513

l)i>re adldolore id ssscqneretur bcaia nalura, vcl Dco sed angelicani qiioqne naturain pcssimain faciam ?

ilitCfiMe, vel Sti ipi». Uode qui^ non iiUclligat, in liac Nisi fortc dicos. ciinni dialiolnm vuluntaie a bono la-

viu cliam lonnoiiln di^ccolium nd tnisenashnjiis sjc- psnm, si vnlucrit, ot quaiido volucrit, iii bnMiin qnnd
ex uiio in fondciiiiialioiKin propagatiim c^l
fiili, (iiiod
dcscruit rcvcrsunnii ; el Origonis i.obis inst;iuiabis

(Rom. V, 16), ppiiinere? Ubi ciiain miscrum lioccst, errorem. Qiiod si no« facis ;
qnod di.\isii inc:iuius ,

iniserns meiUCS nolie (|imd bonnm est ; vcl si jara corrige ndinonitus : ct coiiliterc boiiam rdiulilam

pnral.i esl volunlasa Oomino {Prov. viil, scc. LXX), esse naiurain, qu;e in maliim quod focit, nulla noces-
damare tamen adliuc euni riui in lioc vivit sa^ciilo, sitaie compiilsa , sed sua voluntaic cullapsa cst. In

Vcllciidjiicel mihi ^crfiwre antcm hnnnm, non {lloni. boniini iiuUMU qiiod icli(iuit , solins Uei gralia levo-
;

VII, 18). Ilnc si lene.^is, Maniilia'Os vinces : qnia vcro cari poiosl , non volimtalo '
libortaiis , qnam nicrito

ve»trum vincit lixc lides. iiiiiiuitatis ainisii. ['otest (|uippe ei aiius, similiicr ul
noii lencs, utrosfiiic

X. JtL. Niinc igitur approbetur quod diximus, niilln (n erraiis, dicoro, Qnid pejus ea potero inveiiirc sub-
veslrnm d^igma difforre. Non cst oinnino slaniia, qua; facta est ul in icternum snpplioium possit
a Maiiiclixls
diiliium, faclnm possimim ipsius .\d:c nalurani, si irc, et inde rcilirc iion possit? Et uiiquc Dous omni-

liac «sl condilione forniala, ul habcrel mali nei cssi- pntoiis a quo vult supplicio eriiere potest ; sed mcn-
laicm, qn;e non liabcbat boni ; id est, ut ciiinen, tiri non potcst ,
qiii minaius cst lioc se non csse fa-

eliamsi fuissei vuluntaie conccptum, (amen (icicl in cturum, qiiando id supplicium dixil aHerniim. Sed iil

ca nalurale, in qiia bonitas non Geret natnr.ilis : fal- de bac re vana sapias , fallit le dorinilio tiin , qua in

soqiie d.cilur volunlatc peccasse ,


qui ncqiiissimx superinri prosccutione *, cui jom respondiniiis, siciit

conditioiiis pra'jiidicio laboravil. Appareteniin, quam s;cpeetalibi facis, liberum arbitrium definisti. Diiisti
vinctiis '
malo lueril, qni erat ciimiiie inscparabili enini, < Lib^rum arbitrium non cst aliud quam possi-
farciendns. Quid enim pejns ea quibo iiivcnire sub- bililas peccandi et iion pcccandi. > Qun deriniliona

Slanlia, qu;i; lacUi est ul iii iiiiquilatem posset incidc* priinum ipsi Dco liberiim arbitrium abslulisli , qucm
re, cl recedere ab iniqiiitate non possei ? Hanc si in noii negas, qnia ct lioc sa-pc dici*, et verum est, noii

boni parte violeniiam pertulisscl, si liberum perdi- posse peccare. Doinde ipsi sancti in rcgno cjus libe-
disset arbilrium, lainen niliil accusasset auilurem ;
rum arbitrium perdiiuri sunt , iibi pcccare non pote-
quia ncmo ei de copiis benignitatis qnxstionem ino- runt. Verum hic adinonoiidus es ,
qiiid de hoc undo
vcret cum vero in mali paite dominaiio lalis collo-
: nunc aginius, sapere debcas, poenam scilioet et pra:-

caiur ncmiiiem magis quam ipsum liominis arguil


,
mium, inluenda iiitcr se esse conlrnria , ct alia duo
coiiditorem, et supervacua criminaloruni suurnm, id coniraria liis conirariis adlia;rere : sic ' ergo in poeiia

est, vcstra, Deus lalis adnlatioiie palpatur, qui ami- e-t noii posse rcote ngcre , sicut crit in pra;niio non
cissimus maliliae , creationis siiae foeditaie convinci- posse peccare. Atiende Scripturas, a quibtis niiseran-
liir. Cui enim persiiaderi potest, primum lioiiiinem dns cxorbilas, ct vagabundiis ventosa luquacitalc tnn-
non destiiiasse crimiiiibus, si illum emeiidationis fa- quani lempesiate jactaris; et vide quenuidraoduin
cullale privavil; si lam pravo nlTecil animo, ul error dictum sil ,
Quod qiicpicbat IsTael , lioc non esl conte-
siiiis ci displicere non pusset, ut iiullum baberct ad CHlm ; eleclio aulcm consecula esl : cceieri vcro excw-
hnncsiatom rcgressum, iicc lierot posi experimenta cali sunt ; sicut scriplum est , Dedii illis Dcus spirilum
corrcctior, ac ne forte reciipcrand e probitalis un- compunctionis, oculos ul non videanl, et uuret tit non
quani sentirot affectum, ipsam ei possibiliiatem cor- andiiint, usque in liodicrnum diem. El David dicit, Fial
fcciinnis evellit ? Prorsns si lalis ejus conditio fuit, mensa eorum in laqiieum, et in caplionem, cl in scanda-
ul quamdiu in bac vita erat, uno lapsu virtutein lunt , et in relributionem illit; obuurcnlur oculi '^
eo-
snicndatiuiiis amilleret , iion est ob aliud quain ut riim ne videant , et dorsum iltorum seniper iiicurva
"adoret institiiius; inio nec corruisse, scd jacnisse (liom. XI, 7-10). Aspice ctiam illiid iii Evangelio :

scinper veriiis dicitiir, qui iion sinitur, quanliim ad Proplerea , inijuit , non polerant credcre ,
qiiia iienm
oiores spectat, exsurgere. Qualis ergu fuit illa liber- dixit Isaias, Eiccwcavit oeulos eorum, el iiiduravit eorum
las, qiiDB ci collaia prius crcditnr ; si e duabus coii- eor, ut non videant oculis, nec intelliganl cordc, et con-
iraris qiialititibus pejorem a necess:irio, meliorcin vertanlur, el sanem eos [Joav.. xii, 39, iO). Ihcc com-
a muljbili capes-ebat ; iino a lyrannide criminis oc- memoravi , ul iiilclligas , si possis, (ieri per pa>ii:im
ciipaia, dcspoliabatnr resipist^cntise facuUale. Tetor- procul dnblo justam ut non credant humines cxca>
rimusergo priini boniinis sialusab ip>o exordio, si a catncord(f; cuni per misericordiam fiat ut crcdant
Doo est tani infeliciler inslitiilus, ut ruiiurus iii cri- libera voluntate. Qnis enlm iiescit, ncmineni credcie
aieii perpclua peccandi nocessilate ligaretur. nisi libcro voliiiitniis aibiirio? Sed parntur voluiilas a
Auc. Pcs dicis, quas si nobis saltem admoneniibus Domiiio : nec omniiio erniiiir a serviiute mala suis
roiisidcrare non negligas , etiam libi ipsi ,
qiianiiim- mcrilis dcbita , iiisi qiiando per graluiiam graiiam
iiliei sis impudens, erubescfis. Cur cniin uon altondis, pnratur a Doiiiino. Si eniin Deus ex nolcntibus vo-
>i pessinia est fatla naliira , qnse voliiiilate injusta
iiiciinii in maliim ,
poena veio injuata non potesl re-
' KiJiti. tiiin iii wtunliiie. Aliest, in, a manuscriptis.
Birrerc inbonuin, iion buinanam qiiam nobis objicis, * sic Mss. Ui \ igii., pcrseculione.
* \ ij^iiicrius, .\i. At .M:5S., sic.
' lil 1l!£.,jWICtUS. * £Jiti,ioro(i. Ludei rort., oculi, ut apud Apoiiuiuini.
1519 OPEUIS IMPEUFECTI COMU \ JULI.\NUM, S. AUCUSTINI l-sio

leiites non f.iceret, profecio pro cis /jui iiolunl cre- pi^cc^ire et non pcccare possct : cnm pcccavii, fecil

tlcrc, non orarcnuis iit vclleiit. Qmil ct Apostolusse qiiod non dcbuit qiiidcm, sed potuil tamcn : per qitid

fecissc pro Juthcis inonstravil, ubi ait : Fratres, bona igiiur facultalcm illam perdercl qnx ad hoc fticrai
,

totuHliii cordit mci, et deprccalio pro illit nd Deum iii ta- ii.stitiita , ut possct vclle , posset nolle quod voltiit '.

lulem { Rom. x, 1 ). Ilanc uiiiine soluteni consequi, nisi Aic. Eadcm iicruin et iterum dicis , quibus ine
crcJciiicviiliiniaic, noiiposseiil:liocergobeatusPaulus jain superius respondisse qni legerit pcrvidcbii. Sed
oiab.it ul vellcnt. Ei cpiscopus Cyprianus quod dicium hic eiiam persistcnii llbi atqiie asscveranii liberiaicia

C»l iii orationc doiniiiica, Fial lolunlat lua ueut in coelo bene agciidi seu niale, suo inalo usu perire non posse,
ti iiiierra {Hatih. VI, 10), ctiam sic intcllijsii, ut pro respondeat et beatus papa Iniioccniius, Roman.i; anli-
iiilidelilius ininiicis iiostris adiiioiiili fiieriinus orare sics Eccli-sia; ;
qiii rescribeiis in causa vestra * episco-

ut quciiiiidmodura iios credinius, qui jain coclum su- paliliiis coiiciliis Africaiiis : « Libcrum , > inqiiit,

iiius, pnrlando bominis ccelestis imaginem, sic ctiam € arbiirium oliin ille perpessus, dum suis inconsnliiut

ipsi crcdaiil, qui proplcrea lerra sunl, qiiia terretii Uin- uiiiur bonis, cadens in pr:cvaric-itionis ptofiinda de-

luiii lioiiiiiiisiiiiagineiii portanl (OeOra(iuneftomiiiica). mersiis , nlhil qucniadmodum eiindc suigiTe possel
XI. ivL. Durat iiempe inier vos Maniclia;osqiic iiiveiiii; suaque iii .-eicrnum liberiate doceplus, btijiis

foidus, iii illi profcssioiie, vos argumenialionc, primi ruiiia; lalttisscl oppressu *, nisi eum pnsl Chrisii pro sua
quoqiie bomiiiis naliiram asseralis nialam fuisse : gratia relcvasscladvciitus t{Epitl. 181 iiiler Augutli-
quod liiel tolum iiieptiarum mendaciornnK|ue plenum nianas, n.7). Videsne quid s.ipiat^ pcrminislruin suum
essc ( ut prxteriiiissis sanctorum lcgionibus, primum calbolica fides ? Vides possibilitatem slaiidi el cadeiidi

|i<»st peccatum Ad;i; justilia; arrrjiiamus ' exemplum ), sic habtiisbc lioininem, til si cecidissei, non cadcm pos-
Abclis saiictila:e niiiabili comprobalur ,
qiii de pcc- sibiliiaie qna cecidcral surgcret , ciilpam sciliect se-
caloribiis nalus, bcr.c vivcndi se iion caruis-e virtute, quenie stipplicio. Propter quod Clirisli gratia, ciii mise-

elTrctu quoqiie ipsius virlutis osleiidil : verunitimen rabi!iiercslisingr3li,qu;cjacentcm relevarci, advenii.


liis prx-lcriiis juvat scntcnlias Triducian:c iiatianis In alia quoqtic cpislola, qiiam de vobis ipsis rcscripsii ad

irgerc. Quali; igilur auluinas fuisse arbiliium libe- Numidas : i Ergo, > inqiiit, « Di'i grntiam conanlurau-
rum, qund colhium primis honrniibtis coiifiieris? ferre, quam necessc esi, cliam n-sliitita nobis sialiis prn
Corie ut posscnl animi aliernarc nioius, et vel facere Sliiii libertile^qiiaTamus^^Epid.lSiinlirAtii;., n. 4).

nialtim, vcl recedere a malo, vel dcserere vel servare Audis restitui iiberiatcm , ct non periissc conteiidis;
justiiiam. VolunUs ergo pcccaiidi non fiiisset , iiisi atqiiebumana voluntale conicnlns divinain non petis
volcndi possibililas anieissel. Iloc pcisiquam uti coepc- graiiam, quam libcrias nostra etiam in st.itiim pristi-

ruul prO|n-ia voluntatc , id est moiii aiiiiiii cogenle num resiiiuta sibi essc intclligit ncccssariam. Qu.-ero

niillo , lu dicis libcrtim arbilritim pcrdidisse *


: quo auiem a lc, ulrum jam in pristinum statum iu fuerit

qtiid poiesi fiiriosiiis cogitrri ? Ul eiiim vis arguraenli restitula liberUs cjus qui dicil, Nonquod volo, ago;

tui exprnssa teneaiur ; dicls eam rem periisse pro- ted quod odi , illud facio ; et, Yelle ndjaccl nuhi ; per-

picr volimtaicm, qiia; data non esl iiisi propicrvo- ficere nuicm bonum , non invcnio {Rum. vii, 15, 18)
Inniaiem : pccraliim qnippe nihil csl aliud qnam et quibus diritur , Caro concupitcit advertut tpiritunt,

Tolniitas niala ; libcrtas aiileiii ad hoc solum dala esi, et spiritus adversut carncm ; tit non ea qum vuUit facia-

irt volutitiitcni non cogerel , sod permillcrei cxoriri : lit


(
liulal. v, 17 ). Puto quod non usque aden dcsipis,

lianc aulciii lii liberiaicm ' coiidiiionem suani dicis vo- ut iii liis dicas essc sUtns prisiini libertatem : et U-
lunialis opere pcrdidissc, ut pcr hoc iiiieriisse crc- men si iiulla eis essct, id qitod sanciiim ot jiisium et

dalur, pcrqiiod soliim probnlur vigere. Voluntas ergo bonum est, ncc velle potuissenl. Sunt enini quns |iec-

mala non qnidcni friicliis , scd lestimoiiium libcrLilis care iu delecial , ui nulint nderinlque justiiiam*
est. Libfttas :iiitein niliil rst aliud qiiain possibiliias qiiaiii iiec velle aliqnis polest , nisi parciur voltiiv

Itoiii m;iliq«ie, fccd voliitiUtrii. Qiii ergo lieri poluil Us a Doniinu , ut aj |H;rricieiidam juRlili iiii prrcc-
til pcr hoc inlciircl, pcr quod prodiliir instilula dal dcsideriitm vnliiiiUtis , et paulatim elTccius po-

niin iiiala voluiilas et bona volunus nnn exiiia tesUiis acccdal , aliis cilius , aliis larditis , uiiiciiiqiie

*ini , s<d prxcoiiia liberialis? Ac pcr lioc qiianlum sicut Dominiis dcdit, qtii solus potcst hominis rcparart

dislal itilerorTicia atque discrimiiia, tantum iiiler opi- saUilcm atqtie aiigcrc jam pcrdium ct donarc eli.ira

ii.onein tuani et nlioncm arbitrii libcri, ciii cxcidium boc , tit jam pcrire non possii. In quo liboraloruni

l.uias de siiis laudibus roiiiparalum. Qiiid ergo iio- liuinero cst ct saiiclus Abel, quem dicis bcnc vivendi
viim ,
quid iiispnraiiim diliiiqitcnte ' hoininc accidil, iiun caruisse viriute. Non caruit plane, scd |X)stqiia

|)i;r quod Dci instilnla corruereiit ? Fatlus cst qiii coepil, illi e»se : antea vero, quis esl mundns a sorde

Ni'c iiifatis , ctijiis cst dici itnius viu su|>er tcrrani

(lob XIV, 4, tec. LXX ). Rcdimunturergo. quicitmque


SicM8.<i. in vign., aecipiimiu.
• Morel, F.lem. Ciil., p. 'Ji, sic legil hunr lorum : liot rcdimuiitur , ab co qui vcnit quxrere quod perierali
(oein|ie, piuito.^jKinWes, de qtiilius sui-ra), jwwlijiKim uli
crrpeixaU propria vutimUite, id esl iiiolii iniiim cogeiile nullo,
lii dicit Uoeritni uibitrium perdiUiiu:. M. « axlex Port., noliiit.
> lia roili'\ l>ort. Alii iiiantis<Tii/li runi cdilis, hunc tuam • sk Mss. In vign., noslra.
• Slc Mss In Vign., oppTessiii.
oulfTO lilKiUUaii.
' Us&., auid intperutwn de deliAquenle. • f/ii\i, fuciai. casiiiiaiiUur aJ ms. roft.
\m LinER SEXTUS. ri?c

qiii ei aiitoquam iii carnc veniret, per rulem ipsain re- qiii '
Non crgo biuvi
procvaricalnrcs jiire seqiiereiur.

deniii, qiia ciedeliaiur esse vciiliirus. Reiliinnniur lenipiirc appana Adam ciistodisse inaiidaliim sed ;

autoiii in lilicrialein tiealiiiidiiiis seinpiternani , ubi ctiani Evam cuiam dcvniiniiis liabuissc, qii:e soieiiti«
jam (Kccalo scrvire nnn possunl.Nam si, ul dicis ', el diviiiilatls ainorc colbipsa cst. Cur ergo illa jiislilia,

biini nialiquc voluniarii poisiliilitas sola lihertas illa devoiio, qu.c in Ad;iin diu , in Eva alii|iiandiu vi-

est; » non h;il>ct libertateni Deus, in qiio pcc- guit , non eripuit dclinquendi possibilitalem , ut boiii

canili pos^ibilitas non est. Huniinis vero liberuin nccossiias impcnetrabilcs cos suudclis sonlibus cxlii-
I

arbitriiini congenituni cl omnino inamissibile si qux- bcrei? Fiierunt ergo quamdiu volueruiit obcdicntcs,
riiims , illud esl (|uo bcati onines esse volunt , cliam nec tamen perdideruiil meriio devotionis faculiatcin
lii qiii ea nolunt qii.x' ad beatitiidincm ducunt. prxv;iricandi : denique lapsi siiiit {Ccn. ii et iii) : igi-

XII. JuL. Dcinde, ut prLTiipia ' opinionis tu;e se- tur ct posioaquam peccavcruiit, maiiirestum esi iic-

qiianiur, argumentaris tali conditiime libfnim arbi- qiiai|ii;ini eos poluisse viiii corrcciioiiis amiitcre. El
triiiin urdinaiiim fuisse, ut viin suam mcrilo sccui.c idco ut in omnibus locis, bic quoqiie lotum qund coii-
volnntatis amittcret, ct qualitalis quam elegisset ne- fiiixcras pcrdidisti : quia peccaliim illud priinonim
cessilatem , in reliqnum sustinercl. Hinc crgo qiiid a liominum nec ullorum fccit criminiiiii ncccssilatem,

nobis rcferaliir altende. Sicciiie puias homiiiem crea- nec transiit in naturam ; sicut justiiia qu:e pr.rcessit,

lum, ul hanc elccix qualitatis necessiiatcni in iilraquc iiec vii hitiim iiiiulii necessiialem, ncc sibi vias s^mi-
paitc paterelur, id cst, ut si buiium voliiisset, uUcrius mim vindicavit.

pcccare non posset ; cl si elegissot. malum ultra se , Auc. Toliim quod tamdiu et t;iiita verborum per-
emiMidare nequiret? an ut tantuinmodo malam par- plcxilate dixisti, bieviler sic potest dici. Ctir, imiuis,

tein mali necessilas seijuerctur, in boiia autein niliil Adam male agendo perdidil posse benc agerc, ct beiie

liile contingertt, stl seniper periculis varielalum pa- prius agcndo iion perdidit posse peccare? El vis in-
tcrcl? E\ his ijUoL<us qiiodlibct siimito : si dixeris telligi , si ita cst, hominem non bonse, scd malx fa-

fcilcin factam esse naluram, qux mali taiitum necessi- clum fiiisse naiurx , in quo plus valuil aciio mala, ne
fcilem patcrctur : m:lli dubium rcmancbit, tcterrimam posset agera bene, quam aciio bona iie posset agere ,

eam dLfiniri, cui pcjoris parlis violentia sola tribua- male. Posses isto modo dicerc male fuisse boniinem ,

lur; probaiurque Adam quoque mal£ fuisse naturae; cum oculis creatum quia cum eus exstinxerii fit iii ,
,

et iiulliiis rcinaiiebil volnntarii , sub qua delitescas, illo ul iioii possit videre ; videnJo auiem iion in illo

umbra cnmniissi. Sin autem prolitearis, eiiam in boni facium est ut eos noii posset cisiiiiguire : aut male

,parte ideni fuisse secuturum, id est, ut si bonum vo- fuissc tolum corpus hoiiiinis condilum ,
qui;i in polo-

luissct, ulierius peccare non possei : refero, Ciir ergo siaie b;ibct ut ipse se iiccet, nec liabot iii potesintc ut

peccavit?Cur niillam passus est bimi neccssitalein, se ipse resuscitcl ; et fit ' in eo per moriein ui sc noii
ui insidiis diaboli impcneirabilis api>arcrel, qui aliqiio possit vivilicaie, nec lit iii eo pcr vilam ul se non pos-
tcnipore ,
priiisquam peccaret , luisse obedieiis Dco sit occidcre. Quod si non dicis, qiinniam ccriiis qiiaiii

invcnilur? Neqiie eiiim illico qnod ingrcbsu anini;e sii insulsum ; cur malam dicis Deuni creassc liomtnis
limus inlcpuit , iii appctitum makc voliinlatis exarsit. naturam, si focit in eo mala volunlas ne rcdire possel
Legiliu* qiiiiiiiiio , ad rulluram paradisi custodiamqne ad bonum ,
quanivis in eo non fccerit voluiitas bona
tianslatus acccpissc pneceptiim a Deo , ui iiniversis ut ire non posset in malum? Cum libero enim sic esi

friictibiis vesccieliir, sed a ligno scicntijc boni et nia- crealus arbiirio, ut posset non peccare, si inillet ; iion

'i, dicto aiidiens absiincrct. Antequam ergo de biiere ut si vcllct, impiinc poccaret. (juid crgo niiriim, si

ijiis corpus fi.rniarctur uvoris , obcdicns mansit im- delinquendn, Iioc est, rectiludinem suam in qua factiis

oerio, ainceni ruris culior ' innocuus : post boc vero, crat depravatione ' miilando, cum supplicio scciilnm

idjiitorium siinilis sibi consorlis emeruit. Iiiculcavit est non possc rccla agcrc? Quamdiu veio iii e;iilem

iiempe has distinctiones temporum Scripturx fides. rcciitiidiiie stclit , iii qua poterat non peccarc , ideo
Postqmim vcro jam sibi mulicrem vidit paralam , in noii accepil majus aliquid, hoc cst, non possc pet-
laiituni prxcepto Dei ^edulo famulabatiir orficio, ut care, quia in eo (|uo(l habuit, non usque ad lineni re-

Ltiain lcminne legem, qiiam accrpcrai, inlimaret. Non munorationis vdliiit permanore. Quod enim accepiuri
siilum igilur ciislus ilivini , scd cliain prxdicator iin- suiil sancti, qiii in luturo s;tciiIo iu corpore fiituii siint

pcrii, CdiidocclVcil Evam cl revercnliam pra;cipienlis, spiiiluali , sine iniorvcniii moriis fuerat accepiurus

c iieiiuj servitulis, et caiisam timoris. Inde esi quiii- Adam , ut asccndeiis ab eo quod posset non mori, ad
p:' i|iiiid etiain nuilier cnngredienli diabulo obluclala id pcrvenirel ubi non posset niori ; et asceudens ab
st.llicilc, rui iiiliil Deus iinperavcrai, reftllit serpeniis cii (;uod iinii poccarc possoi, ad id pervcnircl ubi pec-
priiiia Iroiite meiidacia , ct dicit nnn alistineiitiam c;irc iion possot. Non qiiippe iu corpore spiritiiali, scil

.iiiniiiiiiii lignoriim , sicut iltc conliiixerat , scd cum iii aui!ii;ili faclus erat, qiiaiiivis iiisi pcocassct, miuinie

pemiissii ri^rlililalis uuivers;c unius lunlum maiidalnin iiiiiriiuro. Quia, sicul dicil Apostolus, Non pritis quoil

arliubiul.e ciiulioiiciii , mctuiiiqnc morlis objecluiii, a^ iriuiate esl , sed quad utiiinuk ; poslea , spiiittiali

' vii^iiliTius, \amxi (n (/iVi.5. 5Iss., Xant si, ntdicii. ' iinlc, qtiii'

' Sic Ms. l'ort. \i;;irnTius, p/odiplu. vii;iiuTius, !,il. Mss., fi:.
> bic Mss. I Jili vero, cmioi. ' uiiti, de ]>:wvutiti.tvjite. liiiioiniaulur cx .«•is,.
I
ISM OPERIS IMPERFECTl CONTR A JULIA.NUM. S. AUGUSTINI \VH
(I Cor. IV, 46). Uiide bcains Aiiibrosiiis, in iinibra ago ; sed quod odi . i//iid facio : qiiem vos non vuliis
viut' dicil Adam es>-c facuiiii , <le qua posscl cadcre, viiiaui origine , scd pra-vaieiite m;ila consueludiiic la-

non necissilalc , scd volunDli; {Lib. dc faradho). In borare; ac sic ciiani vos faiemini Iibenim arbilrium,
qua ulique si niaiicrct, acciperei cani viiani, cujiis illa nialc se utendo, posse defiecre ; et non vultis illu tam
uiubra erat, qumn s.'iiicii accepturi suiit, ex qiia om- grandi pcccato, ul omni niala consucliidioc fueril
nino oadcrc non poicrunl. Hanc qiioqne niori;iIii:itcni, niajus et pejus, vitiari pniuisse in humann iiatura li-

iii qiia tlcciirril lioc s.rculuni , e contrario iimbrnm beruni arbilrium ; in qua dcpravanda nialam consuc-
moriLs iiitelligii : murtcin vero, cujus hxc iinibr.i cst, tuilinem lanlum dicitis posse , ut se perficere bonum
illain coramemorat, qiix secuiida murs dicitur (Apoc. clamei bomn vellc, ncc pObSC. Iinmuiabilis aulem,
XX, 6), de qua iienio, ciini in cam vencrit, revcrtelur. cum qua honio crcalus est et cre;ilur. illa lilierias esl
(juicuinque autein de liac raortis unibra libcrnnlur, vuluniatis ,
qiia beaii esse omiies volnmus , et nolle
uoii ad vlt:T: unibraiii rcdirc, scd ad caiii \it.im prx- nnn possumus : scd liaec ut bcalus sit quisque non
pnraiitur irc, du qiia nunquam quisqiiain possil cxirc. suflicit, iiec ut vivat rccle pcr quod be:ilus sit : quia
Ibi erit cl i|>sc Adam : quoiiiam rccic crcdiiur Domini non iia est Iioraini congcnila libertas immiilabilis ro-
adveniii ai(|iic in iiirerna desccnsu, ab inrcrni vinculis liiiitiitis qiia velil possitque bciie agere, sicui conge-
j:iui solutus , ut priniuin Dei plasma, quod genilorem nita est qua vclit bcatus esse ;
qnod omnes vuluiil, et
noii h:iliuil, scd Dcuin taiilummodo crcatorcm, ct se- qui reclc agcre noliint.
ciindiim c:irncm primus patrr Cliristi, ultra in illis XIII. JiL. Quid igiiiir conrectiim est? Unum esse
viiiciilis iion manerct , aiquc xicrno supplicio non necessarium de duobiis, iit aul confitearis Adam h-
|>criret. Ubi aulcni jiidicio supcrcxallal ' inisericordia cliira bona; essc substaiiiia-, nec natiiram ejus volun-
(Jacobi II, 13), non sunt iiierit.i cogitanda, scd gr.itia taria qiialiuile deslructam, ctdeseras nalurale pecca-
cujus est lanta et tam * iiiscnitnbilis alque invcsiiga- lum : aut si illuni, ut liaclenus opiiiatus es, naturarrum

bilis aliitudo , ul posi illam seiitentiam qua dictum inalorum causam essc coniendcris, el i|>sum pessiinx
esl, Si qxin non renatus [ueril ex aqua el spirilu , non subsianiix, aique ad Dcum vesirum, id cst, tuuin el

intrabi: iii legnum Dei (Joan. iii , 5); vidc:imus ali- Manichxi, pcniiicrc pronuntics.
quaiidu bcne mc ritis fidelibus m-n coiicedi Qlios suos, AcG. Non esse confectum qnod putas esse confc-
ul sinl iii iTgno Dci cuiii parentilius suis ; sed non re- cium, noslra supcrior responsio declarat. Naiii cum
gencratos parvulosexire de bac vila, diim nonnunquam inier nos quxstio verleretur, ulrum malo usu lilicri

el ipsis suis p.ircntibus ardenler dcsidcrantibus , et arbiirii, cum qiio liomo creaius est, viiiari |Hiiiiori(
niinislris S;icramcntorum alacriicr rcsiiiiantibiis , ab isla libertas, ne ad liene vivenduni, (|iii '
ni:ilc vixii,

omnipotcniissimu ei misericordissimo Dco non dilTer- esset idoneus, nisi graii;c virlute sanaiiis; ut omiitam
lur pauliiluni mors eorum , ul Christianonini uali cxiera, qux in eadeni responsionedioia siiiii pluriina,
excant ' liinc renali, ci neqiic * rcgno Clirisli siiisque invenimus hominem in SUiniDa Scripturaruin divina-
gcnitoribus percanl; scd anlequani baptizcniur, ex- ruin auctorilatc diccnlcin, Aon quod rolo, faeio ba-
spir.tnt : ciini aIu|uaniio liliis iiir:iiilibiis iiilidclium, et num; sed quod noto nioiuin, lioc ago. Iii quibus veibis
ipsam ' Clirisii graiiain blaspliemantiunv, in nianus cvidciuer apparel, libenmi arbitrium malo suo usii esse
Chrisiianoruin mirabili Dci giilicriiaiionc pcrductis, vitiatum. Non cnim anie peccntinn, qno nialcususcl
prxsietur li;cc gralia, ul in Dei rcgiiuin ab iiiipiis sc- hoino libcro arbitrin, in illa p:iradisi fclicilale et ad
paraii parcntibus vcuiani. Ubi si a le (iii:er;iiur, qux beiie agcndiim magiia lacilitaie ' ronstiiulus , possel
sil justiua isla ;
prorccio iii illo dialectico et pbiloso- lioc diccrc. Scd Ih>c vos non viliatx in priino homine
phico seruioiie, quo tibi vidcris de jiistitia Dci dili- naturx humanx, sed mal.-c consnciudini riijiis<iiM
geniissime disputasse , noii inveiiis cam. Domiuiis tribuliis ,
quara sibi pr.r-valcnicm * volrns, ncc va-
cnim cogiioviici gilationes s;ipieiiiiiini, quoniam vaiiji lcns lionio viiiccrc, suainque libcriatem ad boiiuni
sunt (Pifil. xciii, II) : ct alisconilens lia-c a sapicn- pcrficienduin inicj-ram non inveiiiciis , dicere isu
libus el prudeniibiis, revclavii ca parvulis (ilaiili. xi, conipclliliir; quasi vero vim consuctudinis nialx in-
23), id est, liuniilibus, cl non in sua virtiile, scd iii siiprraliilein pntiatur, ut ab ca sc posrat Dei gratia li-

Domiiioconndciitibus : quod tu vcl nunqiiam, vcl non- berari, nisi iiilirmaia naiura. Nain qui ista diccbnt,
dum esve digiiaris. Si ergo quxris, ulii vcl qunudo cuni ad isH pervcnisset, ubi ail, \idco atiam leijcm
dclur lioniini iioii po&sc peccare : prrmia quiTc s:in- in membiis meis, repugnantcm legi mentis mece, et cayii-

cturum , qiM: posl lianc vilam illos oportel accipcic. vanlem inc sub lcge peccati, quee esl in membris nieis

Si aulcm noii credis, lil>eriiin honiinis arbitrium, qim Miser ego, inquit, fiomo, quis mc til'cr<ibit de corport
ri:clc agcre [Mituit el dcbiiil, poccati malilia dclccissc ;
morlis liiijiu ? Gralia f>ci pcr Jcsum Clirislum Dominum
illuin saltein allcnde ,
qui didl, A^oii quod voio , hoc no.-iirum {Hoin. vii. 15, J3, 24, 23). C(ir|)iis iiiorils

qiioinodo viiltis inlcrprclamiiii : tamcn infiniialo li-

'
Mss. Clar. cl Mar., sufierrxd taliir. Porl., svperexsul- bi;ro arliilrio, infirmaia natura isla diccliat. cl doi-
at.
it.
'
dcrabal pcr Dci gnitiain dc morlis corjiore libcrjri,
viKiilcrlMS, J(.vi/ii elim rni^^xwnx, lanlnct tain.
' Fdiii, iiim '•icaiU. rarlicula iic^aii^ aucioiitaie nianu-
•iTi|<iiriiiii cv|iuii^uur. ' codcx Porl., qitia.
• OmIcx iJar., rt (i<ive. ' Eiliii, fclicilnle.Mclius Port., facililate.
• Msiiicnus, i'l ipsi. Nos cx codice Poii., et ipnon. ' Kilili, pncrulciUcr. taslij^aulur cx niaiiuscriplis.
jr.95 LIBLU S: XTLS. 16%
iil)i Miiii qiiod viitpb:iingob:U lirtiiiirti, sod ni.Tliiiii i(iiod icqii.ibili ciinslanli.i! qnadam voliicrit scrcnitalc coii-
odcr;il f.iticb:»!. Voniiii ddCiiiiiciitn cvidoiuidie \iitLi- sistero, obniilur illico grandine timoris, el doloris
iiiiiil, lam grande pcccalnin illiid fiiisse priiiii lioiiii- |iiiieellis, atqiio ad omni:i ex.sangiiescciis diiliin, ciim-

ni-i, iil oiiiiii vicilciilia cnisiieliidiiii- essel iiinjiis pos siii ' iion sinitor Miaiierc ronsilii. Jiiii;?e biie igno-

el pojiis, riiin voliis profeiiiiiiur inala piicroriiin, ratarniii icniiii nnetcm, qnacinumdaUir illuvic. Quid
qii:c iiliijiic In pnradibO fiiiiMa iion fiiisscni, si iil l.iiitlaliililatis in eo snspicabimur aniniante, qiii nec
imle iion pclloreliir, iii ra recliliidinis lclicilalc, in ad miliiiin eli'clioncm oculos vigontcs liabct, et inlcr

()ii» facla esi natura hiiiiiana, mansisset. Nain ut lcmpeslates cupidilalum etdiseriiiiiitiiiii stia nanlragia
lalia laceaiiius ,
qil:e alii|»ot locis jam dixiniiis , ot nunicrarc noii suflicit? Nec tamcii aliquis h:ec spoiiie
ul non soliiin iiidoclain , veruiii ctiam indocilom dopravalx snbstantije accidissc niemialiir : ipsa pri--

1
pr;rlereamus infantiani : noniic aliquis pucr acci- iiiornm homiiium insiiiiitio liis j'niiniiis iiivcnitur oh-

pieiis a ni.tgistro quod mcmoria relinerct , voloiis noxia. Nam ut lioc Pliain Moysi, quemC;itbolici vene-
tcnere iiec valeiis. si posscl dicere, verissime dicerel, riiiliir, tcslimonio comprobedir ; expciicbanlurprimi
Video aliam legcm in aninia mca , rcpiignantem legi honiines carnifiiinam linioiis, qnos iMlentalio, nisi
volnnlalis nie;e, et caplivanleni itie siib lcge ferula- obedisseiil, pcriculi icrritabai, quaiitiiin(|iie de reriim
nini, qiia; iinininet inenibris iiieis? Miscr ego fiomo, collaiione mclicndu.m esl, rormidolosiorcs posieris eos
qiiis ine libenibit de corpoic iifortis biijus? Corpiis 0|Hnamur fuissc, quos pa^na nccdum cuiqiiam coni-
eniin corrupiibile aggraval aiiimam, ul quod viilt nie- porla vexabat. Cnr enim niorlis intcnlatioiic quale-
inoria tcnere, non possit. Et dc lioc eorniplibili cor- rontiir, iini nesciebant qnid incommodi afrorret inle-
pore quis liberat, iiisi gratia Oci per Jesum Clirisluin ritiis? Sotliciiabantur nimirum solis suspicionibiis
Domiiiimi noslrum ? sivo ciini lioc cxnta, redempta uialorum. In qua ergo ille animns iranquillitatc coii-
Christi sangdine anima requiescit, sive cum corrupli- sisterel, qiiem tani aspera hiems formidiiiis eoiniiio-
bile hoc induct incornipiionem (1 Cor. xv, 53),clposl vebai? Porro ignoranti i (|uam profunda, quamque
xrumnas corporis niortui proptcr pcccatum vivifica- |):itiendi ejus dura conditio, ut liberari ab ea iiisi prse-
buntur et corpora mortalia nosira pcr iiiliabil;mlcin varicationc iioii possel : scieiitiam quippe boni mali-
Clirisif Spiritum iii nobis. Coiiira ciijus gratiam, li- qiic absque ausu coMdemnabili nequaquam capessi-
,

bcra; volnntalis arbitrium ', peccati ancillam volun- tiirus. Iloc ila ' ciccum ct a^rumiiosiim
aninial, iii(|uics,
latem defcnditis. Nos aiitema Manicbseolongc sumus, eliaiii tupiditas ii)n;ila reddebat, quain rei interdicLc
qiii natui;u bon;e sivc in grandilms, sive in [larvulis, ct vcmistas iriilaliat et suavilas. Qiiod loliim velut
et vitium eonfiteraiir et medicum. paniin essct ad iiifditilalcm illius expiiinendain, im-
I

XIV. JuL. Sic disputavi bactcniis, ut mos nostra; pugnationi ii:itur;c superioris exponitur. Qnis eigo
(Idci postulabat verum noii liac solum parle eoiiten-
:
adco desipial, ut ibi quidi|uam boiii fiiisse arbilielnr,
tiis, agam tccum bcnigne, cl consiilto eaiii mihi per- iibi lol miserianiin instrumcnta insliluia fatcalur?
soiiam iiiduam, qu.p pra^ccptoris tui sciileiiii;e faveic Pessima: igitur condilionis, pessimxqne naiuro: can»
vide.itiir. Hoc autom ca gialia flcl, iit tu in Mani- isla in islis priinis liominibiis siium, qiiod ab exordio
chxiim, si ab co dissidcs, oppngnare cogaiis. Asser- lciicbal, exseniil. Hane aiileni lani malain snbslantiam
lioiii quippe nostr.e niliil aslutia: inesse lioc ipso do- neiisboniis non poluil f.ibricare. Quid ergo supcrest,
ccbilur, «im Tradiici:iiiiis noii inveiiit, quo Maiiicbaco iiisi ut falcamur.altcriim esseanima; datoroin,alleruui
pnssit obsistere. It:iqiie apparebit qiianla intcr vos liiteorum condiiorem? Siat cerle ManicbaBi, cujus iii-
(onjuratio sit, i|ii;im procuictis miiliiis ciinetJ com- dneram pcrsonaiii, acies ordinata. Quid oppcriamur
pendiis, quando inter vos jiirginm exeitari mn potiie- iiilclligis, videlicet ut qui ei advorsiis csl, oonscqnenli
rit. Qiio igilur id me coiisilio arripuisse ostendcrim, impugualione id demoiisticl. Igitur vestrum dogiiia
inimo lettoris insidal : nimc jam i>erson;e, qriam as- cum co confligat apparebii ulnim
: siiie pcrnicic sua
siimimus, oiatione fungamur. Erraiit omniiio qiii pu- vel leviier possit moveri. Pronuiii avil certc, non so-
'
'
lant banc concrciioitem corjioris habllem esse jiisti-
luin n:isci omnes de coimnixiione (oiponim criminu-
ti;e : nmnihus bonis sliidiis repugnal vilis natnra car- sos, veruni ipsnm Adain culparum ncccssiiatcin de
iiiset sangiiinis. QHidqiiid irrilaincniorum est fenoci- concicliiinc viscorum, et cx quo
liiiii facliis cst sor-
mo scnsnuin , ad perliirbatioiicm, imo cvcrsimiem dibus aiiulisse. Nalura, inqnii, cariiis in priniis homi-
nienti& clabitiir, qux in hoc cneiiuHi iiescio qua iiife- nilius fuit noxia ; ipsam sciutillam aiiinii sludio bo-
liciiate dcjecta, gcncrosOo mitatiis luteo perdit ad- iicstalis subluccnlcm roiiclusil, inadefecil, cxsliiixit.
inix.tii. Ipsa quantnm in sc est ;id locuiii stiiiin, id cst, Ineptiunt prorsus C;illiolici, qni peccanlium lestiino-
ad superiora couiUir : sed lerreno afflictatur crga- niis obiiiliinlur, ct nec documenlis propriis acquic-
Slnlo. Denique cum ad pudicitiam voliiorit subvolare, scuiii, vidcnicsque non se bonum qnod volunt ageie,
gluten el viscum volupt-alis obseenre de peruitis visce- sed inalum quod exsecrantur operari, pulant lanieii
rihiis eiperitur. Jam si llberalilalein muHificenlia; in cariie non esse mali necessilalein. His ergo lam
coiicupiscal, avaritise, qiie tcgiiiino fiugalilatis operi- iiividiose dittis congrcdiatur Traduci;inus, si polost :

lur, manicis arciissiiiiis ' collig;iiur. Kniuivero si in egn iiiieriin spcctator assislo, et exiiiiui vesiri con-

' In eodice Porl., mbiliio. ' In cditis |


ro, cinnpos swf , logebatur, compo^iti.
' i:al>ilrni rosluuli'itis i\ Mss. d;ii!!iir o\ riidico rort.
' CodoX 1'on., Cl !i(TU.;-i»llo. ' Codex l'ort., itaiite.

I
OPERIS IMIEHFECTI CONTR\ JULIVNUM, S. AUCUSTINI 15i8
1597
iiinlam na- Doiuii.ica). [linc cst ille conflictus, qucm memoratiis
OiiiUN oiiMnriur. Quid iiaqne res|>on>lebis
li.iniinilnis fiiissc jiiranli 1 Sinc martyr in libro, qiiciii de M.irlalilaleconscripsit, dili-
liiraiii cliiiii in primis
non po- genter el eloipienter explicat, diccns inier cxtera,
dubio rcfercs, Deuin*Torinatorem liominum
creavil, el ideo qnia Oeiis quud nobis sil ciim carnalibus vitiis aique illecrbris
luissf maluin comlrre qiin<l

nequaquam eos s:rcularibus assidua et niolcsia luctatio. Jam vero


qiii malnm iinn fatil, lioniiiics fecil,
beaius Gregorius hoc certamrn, qund habemus in
iialuralilermal.isprobari. Oixisli aliqniil.cl varaciler:
corpore niorlis hiijus, sic ante ociilos poiiit, ut nullus
6cU viJe ulruin lioc me ijeliucris audiinte proferrc.
non salis sil hiijiis agonis alhleta, qui iion se in verbis cjus tan-
Qua cnini virtule Mjnic!i;eum concnsscris
inlcrim in nica loliis jura Iraiisi^ti. Capio libi quam in spcculo recognosc^l. Inlra nosmelipioi, in-
curo :

magno qiiil, propriis viliis et patsionibus impugnanmr, et die


jain dclectat illudere ; e\( ipio quippc plaiisu

mcmineris admoiieo. noctuque ignilis slimulis corporis hmnitilalis hujus et


pioressionem luam, teqiic ut .jiis

csl Dei, qui maliini non fa- corporit niorlis urgemitr : nunc talenler, nunc etiam pa-
Dlgniialc cnim aucloris, i.l

Omnes iam provocanlibus ubique et irritanlibus rerum vinbi-


tit, pronuntiasli opcra cjus Imna dcliere asscri.

scxuuin commixiione tiiim iliecebris, lulo hoc fcccis cui inhaesimus coini siU
er^ii liomincs dc iiistilula a D.-o

Dco, an a diabolo neri piitas? Si a D.o; fciorem venis capacxoribus exhaiante; $t'd et lege pee-
gciier.ilo-, a
cum unicuin cali, quce esl in menibris noslris, legi spiiilus rcpugnan-
i|ui eos auiles ros nial.isqii.; proiiuiitiare,

niala: noii po- te, duin iinaginem regiain qute inira nos est, cuplivam
dixcris essc leslimoniuin .\ilain (icri

Deo qni esl optiimis, ducere sludel ; ul spotiis ejus cedat quidqiiid iltud est,
luissc naliirr, qiiia condilus a
,

indicetnr?Si crgo argiimentum forte cst, per qiiod quod in nos bene/icio divina; ac prinicr itlius condilioiiis

cTcdatiir primoriim lioininum rea non iiisiiliita siib- in/luxit {Greg. Naxianz. in Apotogia I de sua fiiga).

staulia, liiic ipsum qiiia Deus i'ain conditlit qneni bo- Hx'C verba hominis Dei, ct iii secundo libro illoiuin

num faleimir; reiiianil illud iii eicidium traducis, ut sex quus coiitra tuos qiiatuorcdidi {Cap. 3), et iii bnc

el omiiesd.! conjugio g.nitos iniquos condi


nonposso, opere posui {Lib. 1, cap. 67) cuin tuo priino volumiui

eodem l.-slimoiiio coinprobotiir, quia Dcus cos condi- respondcrem, ubi corpiis moriis, de qiio se dicit .Apo-

dil, qiiein boiiiim fatcmur. Sin aulein elposl' lioc ra- siolus Dei gratia liberari {Rom. vii, 2.1, 25), aliler in-

bieiis impudentia jurarc perslilerit, ct a Dco (ieri tellig.'nduni putasii. Ci s.mctus Ambrosius cuin dixis-

parvulos, ct lanien nialos cssc cos naturaliter :


caiho- scl, Oinncs hoinines sub peccalo nasciinur ; quorum ipse

lico quidem, sicut et Deo nnstro, niliil bis mcndaeiis orlus in vilioesl, sicul habes lecluin, dicente David,tl'cce

pra-jiidicii comparalur : Maiiiclixuni lamen conslat a eniin in iniquilalibus conccptus sum, et in deliclis peperit

vobis oppiignatuin non essc, qui libenter quod Deiim me mater inca, » protiiius subjecil, Ideo Pauti caro
criininaiisamplcctiiiir; illud libiperisscconicntus, per corpus morlis eral, sicul ipse ail, t Quis me liberabil de
qiiod Adaiiiconditioiiisb.iiia;f.ierasapprobarcmolitus. corpore moriis hujiis t {Ue Poenilenlia , lib. 1, cap. 2
Auc. Cum luilii adversus Maniclixum certainen vel 0)1 Quid ergo miruin cst, si Manieliu-us iiiliicng

incniidnm, tibique spcctaniliim discrla cxcitale pro- inala biijus viiae, ct corpus mortis hiijus quod aggra-
poiiis, parics tuas improvi.lus subrnis; ct qiiomodo vat aiiimam, et discordi;iin carnis el spiriiiis, ct ju-

illam teu;rriniaiii luoni, qtiain M.niii hx-o fimesius er- giim grave super filios Adani a die cxiius de venire

ror invcxit, taii.|uam pestifero ailjuves d.^gmalis lui malris eorum us.pie in diciii sepulliir;e in maireui
flalu, cliain his hominibiis, qui -suo tardantur inge- omnium {Eccli. xl, 1), dicil lalia eiiam p.T us tunin

nio, ut possent inteliigcrc, pr:i'Stitisti. Nam cum illa quasi coiilra nos, qualia videmus dixisse Grog.Tiuin
qiia; dc vila; biijiis niorlalis cnrru|ilibilisi|uc miseriis coiilra vos? Uiide consiat niala viix liujiis, qua,' tcii-

copiosc cl facuiidc dixisti, aii.lierit qiiisque vcl lcge- tatio est super terram {Job vii,_1, scc. LXX), quibiis

rii, vera le fuisse prosecutiiin, noii snlum in luo scr- nialis in gcnere bumano proptcr jugum gravc lilioruin

iiinne, vernm iii ipsis qiioqiie humanis rebiis agno- Adam a die exilus dc vcntre matris eorum iisque in

scct. Manicli.eo qiiippe, cui velul adversiis nos lo- diem sepulturjc in matrcm omiiium, pleiiiis cst mun-
qneiiti verba fc. isti, niliil inagniim aiil difficile fuil in dus, el Manichacos cum Catliolicis confitcri; sed unde
liac moriali viia, qiia: ei de fcliciiale paradisi nicrilo siiit lixc, non utrosi|UC idcm dicerc, ct magnam liiiic

peccaii ejcf la aiiine dcjccta csl ', ista qux abs tc de iiitcr cos' cssc distantiam; quod ea Maiiioh.Ti iri.

illa dicia siint intiieri ; et sive ut lii, sive ubcrius al- biiunt aliciiae iiaiiirv inal.-c, Caiholici vero et bon.crt

guc copi.isius, tamcii eadcin ipsa gaiTire, qua> lam nostrae, scd pcccato viliatc meriioqiic puiiita'. Ta
manifesla suiii, utctiain Scripliirarum divinariim lo- qiii iion vis quod dicimus dicerc , ipse quid dicisT
cis plurimis lcclilontur , dc corruplibilis cnrporig Quomodo Manich.TO rcspondos iimlc sint h.rc inab,

oncre, cl ci illo ' animx aggravalioiie veiiiciitia. Un- cuiii qiiilius nascuiiiiir homines, cl qua: in para-
dc et ii, sanctis, in hujiis vil:c agoiic luctaiilibns, caro diso non nascereiilur si ncmo peccassct ,
atq.ic

coiiciipisoit advcrsiis spiritum, ct spirilus advcrsus ibi iioii di'pravata, scd rccta nislra iialura, sicu"

carnciu ((•atal. v, 17) ; ciiin spiritus, sicut ail glo- condiia cst ,
pcriii;inerel *? Si viliinn cingcnituiii

riosissimns Cypriamis, caelpslia aiquc diviiia qiiaTil, cst ,


qiio c:iro coiicupiscil advcrsiis spirilnin , el

caro Irrrcna cl sa-cularia coiicupiscit {De Oiutwne iion csl cx natiira iii oripnc vitiala , dic unde tilt

* vtguicrius, pi^iu.^. Mss., po.^.


* i^ss., fO«.
Mc Uss Al ediii, detecUi i'.W.
' \ i;;nioi liis, ti(i.<.

' voiiu cddex Mar., ('( ex ilta. • Ixlili, perindiiculc '/ veiius, vcrmamet.' ul in .inu-

i
IfHg LIBEU SEXT13S. 1539

Si vitiiim congciiituin esl , iii quo clamal liomo, primi hominis pr.tvaricationc viliata manare iiioii-

Scio quia non inhabilat in me, lioc est in canie mca, strcntiir, qiiod Cailiolicoruin sanitas loqiiitur. S(!it

hnum : vAle cnim iidjacet mihi ; perficLre aulim bo- Manicba-us, inquis, i'li:iin i)isam priiiii lioininis rar-

riiim, Moii tMiwiio (/tom. vii, 18); etnon csl ex nalnra ncm, qualis anlei|iiain poccarcl fuit, sicdeteslatur. iit

vitialii' priini linminis pni^varicUioiio ; dic nncle sil. nialain nitatur oslcinlcro. Ila qiiideni a te indiiciliir

Si anleiii ni'n siiiit • congniila vili:i isla ; dic iinde sinl? loqiiens, iit in):er:il respoiidcndi i|iialccumqiic iicgo'

Ex pcccaiidi, iiiquips, lonsiiclndine , (|ii:im sibi qnis- tiiim, non solum iiiilii, vcnim oti:im tibi. Naiii ulii

que fecii libcra voliiniaie. UIm quod non vis, iiiioriin dicit a inalo eaiii coiiditorc r^iciam csse '
; siinul ei

eonfllerls, scilicct liliertatciii voluntalis suo nialo usu respondcnius, tani honain creatnram, qiue possci non
pcrire poliiisse, quia pcrriricndo makim miiiiis idonea pcccare, si nollct, qiianivis noii .Tquetiir siio Crea-

fucia cstad pprliciciidiini boiiiim. Sed nuniqiiid vnliin- tori, non lameii potuisse nisi boniiin liabere CreatO'

laleqiiisqiiamobtimsiis eslcnrdc? numquid volunlate rcm. Ubi vero dc tiinore inorlis, quam , si peccasscl,

obliviosuseslquispiain? numqiiid volunlale csl aliqnis ei Dcus esl coniniinaiiis, etiam piiusquim peccassei
fslnus? Ihec et .ilia vilia ipsius meniis alque animi, miserum dicii; simul respondcmus, qnod boininis,

cuin qiiibus liomines nasci ambigit nemo, si ex ori- qui ntinqiiam peocare potuisset, si nunqiiain peccare

giiie viliata dicis non cssc, dicundc sint. Neque eiiim vohiissct, poeii:E illius deviiandx, qu» fuerai seculura

diciuriis es. qiiod ista, si ncnio peccassct, paradisus peccatiim, trani|uilla crat rautio, non tnrbulenia for-

habcre potuisscl. Posircnio, qnod corpiis corruplibilc niido. Uoc qiiidem lospoiidcre communi advoi^sario,
agjjravat aniinain Siib qiia miserabili sarcina oinnes
, sicul dictumest, communiter possuinus sed ego ad- :

qui non usquequaque desipiiint, homines gcmiint, dic versus Manichaeum laudes augoo raiionalis illius crca-
iinde sit. Non enim sic dictiirus es primos bomines turu;, qiia; iioii solum non crnciabatur iillo metu, ve-
crealos, ul corruplibili corpnre alicnjiis coriim anima rum etiani Ixtitia magna rniebaiiir; quoiiiam in:ilum
gravaretur; aul posl eorum illud graiide peecaiinn, niorlis, quod omnium, vel pene oninium refiigiuiit

»inc lali corpore aliquis nascitur. Cur ergo adversiis corda fidelium, babebat in potestate non perpcti. iliiio

nos Maiiichaiim loqnenlem loi(uacissimiis iniroducis, nosira: (idei quoiiiam vcster crror adversiis cst, qiio
ciiin lu negaiido qiiod diciinus, ei respondere non pos- pulatis Ad:ini, sive peccarct, sive non peccaret, fuisse

sis' Cui respondel Cyprianus, ila discordare carneni morilurum; quid liic Manich:eo respondcs dicenti ini-

spirilumqiie dcinonstrans, ut tanien utriiisque sit a seram coiidiiam essc nainram, quam vel pcrcanteni

Deo Patre oranda concordia (De Oralione Dominien) vel non peccantem mors immincns timore lorqiiebal?

cui rcspondet Gregoriiis, «ini ciini lalia de carne dixis- Si eiiim dixeris iia fuisse coiidilam , iit non liniorei

gei, qiialia contra noscomposuistidicere Maniclixum, mortcni, sine diiliio qiiaiidoquc venluram; profeclo
ulrninqiie lamcn ad Dcuin, ipso Deo propitio. revo- isinm qii.T, iii posicris ejus est, miserain fatoberis na-

candiini esse lestaliir, id est, spiriium el carnem : cui sci, cui moriis meiiim .sic vidcmus esse congenituin,
respondel Ambrosius, qiii ciim dixissel carnem iiio- ut eliam lii qiii spe (ideli fuiurx viuc gaudia concu-
dcralioris anima; arbilrio coiijng:ind.im ,
Qualia fuil, piscuiit, in hac tamcn viia cum nioriis timnre liictcn-

biquil, cum inhnbilanda pnrndisi secrela suscepit, aute- tiir : noluiit cniin spoliari, sed siipervestiri,. iit qiian-

quam veneno peslifiri scrpenlis infecla sacrtlegam fa- tiim ad eorum allinet voluntaicm, noii moi te finiatur

mem sciret (Lib. 7 in Luc. xii). His eniin suis senlen- lia;c vita, sed mnriale absorbeaiur a viia (II Cor. v, 4).

tiis caibolici aiiiisiiics saiis a[ierloque docuerunt, car- Ex quo fit, ui si morlis nieium in paradiso posueris
nis non n:iluram inalam esse, scd vitium; qno aiite pecratum, viiiraris a .Manicli.Tis ,
qiii puiant et
sanato ad luic redit, ut quemadmodiim primitus iii- piilari voluiit, qiiod in printo qiioqne homine misora
siiiuia esl, nullis suis corruptelis aggravel aniniam, condita est n:itiira liumana ; si autem liiiioreiii mortis,
iiullamquo babeatcum spiritucontrariaconcupisceiido quo morlalium aninins non sinc iniseria stimulatiir,
discordiam : qui:i discordia deceptus est Manicbaciis, anle pecralum noii fnisse respondoris, vincaris a no-
ul.ilienam nialam fiiigeret conimixlam nobis esse siib- bis, quoniam nnn miilarelur in pcjus nisi viliata na-
stantiam. Honim calliolicdnim anlislitiim ridein si tur:i. Riirsus in co quod adversiis nos facis dicere Ma-
nohiscum sequi velles, Manicliaeos evcrieres, non jii- nicbacum, qiiia illud < c:cciim et xrumnosiim aninial

Tares :nunc vero non eos destruere, sed magis .Tdi- cliam inqiiielum ciipidilas innala reddebat, quain rei
Jicare conaris negaiido enini niala , (|ua; de origine
:
inleidict.T; et venuslas irritabat et suavil:is, i tiii, Ju-"
vitiata bomines nascentos Irahunl, nnn id agis, ut liaiie, dogmalis, lanqiiam iii scopulo inevilabili co-
nulla esse credainus ni:da naluialia,qiioniani niniiiim giiosce naurragiiim. Nos enim dioimus in illa beail-

manifesia siinl; scd potius .igis, nt (lealiona m:ila iia- tudine nullam fiiisse ciipiilitaleni , qitae resistoril

tura piileiilur esse ila, quam iiobis' esse coniniixlam voliintali. Porro si cupiebaiit illi homines, unde absti
Manicbxiirum iiisania raliulalur; nnii de iioslr:i boiia nore potiiis volebaiil; prncul diibio volunlali ei.niin
ciipiilitas rosistolial. ibceigo non ciinir:ime, sed coii-
quis rodicihiis; qiiorum cliain subsidio duo vcrsus i roxiiiie
Wqucnles reslituiinUir. tia le, Maiiiib:i'niii dicero pcr tiia veiba fecisti Si
' F.x fiile M.SS. adiluur, viliata.
eniii) lales cianl illi, iit iii cis ciipiditas resisleret vo-
' !n rdilis boc ileni loco dcsiderabatur, non suitl. Suih

plelur ex nmuuscri|ilis.
' Edili, maUi u.iliiridia putciitur essc istn, qyir iioOis.
Eineiidanlur cx inaiiii.sci'ipLis. ' lu Mss., ciim condilorc fuctiun estc.
1531 0['ERIS IMPtRFECTI tON TR .V JULIANUM, S. Ai;CUSTI.M ir.54

liiiilali; jain caro concuiiisccLal aJTcrsus spiiituin, el crai? Iloccine estadvcrsarinin superarc, an poiius boc

S|>iritiis ailversiiscarnein; ul)i manifcslissimum car- esl adjuvare Manichaium, ct contra Aposioluni robel-
iiis intelligilnr vilinni, propler qnod lidelibiis tlicfliiit lare ? Itane ublitus cs quis dixeril. Yideo aliam legem

AiMislolus, Hcsc eniin iuvicem adversuntur ; u( non ca in niembris meis, repuqnanlem legi menlis mccc; el

qiice vulii$ fticiatis. Nulhis (inippo. saiiriorum est, iiui posl litijusmodi verba subjcccril, Sliscr eyo lioino .'
Si

noii velil facere ne cnro advo.rsiis spiriluin coiicupi- ergo Adam, cimi prxccpto vcllct obtomperare divino,

scal; qiiiiinvis ei resisuil iie concupisceniiam c:iriiis ciipidiiatc irrilaliaiur cibum mandiicare prohibiiuin,
Kiia coiiscnsione pnrflciat, enindcm aposKilum audiens, ciquc carnis concupisccniia, qualem illum et tunc di-

Dico autem, Spirilu amhulale, ct concuimcen- cis hahuisse, conlra concupisconti spiritui resistcbat,
nbi ail :

lias carnis ne perfcceritis {Gnlal. v, 17, 1C). Non ait, nonne vcrissime dicerel, si vellci dicere, Condelccinr

Coiiriipiscciilias cirnis adversarias nc iKibuerilis legi Dei secunduin inleriorein Iwniinem; tideo nulem
aliam legem in membris mcis repugnanlem
qiioniam videbal porfcciani paccm carnis et spiritiis lcgi menlit

lioii possc iii corporc mnrtis hujus iiiipliTi : sed aii, mea:? Quomodo ergo non eral niiscr homo, cuin posl
Concttpiscenlias earnis ne pcrfeccrilis : iibi cerLimcn no- vcrba talia dkat Apostolus, Miser eguliomo {liom. vii,

bis polius, quod conlra carncin advcrsanlcin dchoa- 22-24)? postremo, quoinodo niisernon erat, cl babc-
nius excrccre, proposuil, iit coiiciipisrcnlias ejus noii bat liberam voluntatcm, si coiicupisccntc adversus

pcrriciainus conseiilicndo, sed resistcndo vinc^tnus. spiritum carne. lesie ipso Apostolo, noii fjciobat uti-

Pax vero, iibi noii eas advcrsanles rcpiignanicsque qiie quod volebal? Qiioiiiam ergo si dixcris, qiialis nuiic

piiti:iiniir, fuit in corporc vitne illius, qiiam naliiia vi- est, taloni fuissc (onciipiscenliani carnis ante pccca-
tiala primi liominis prxvaricationc pcrdidimiis. Nam tuni, vinccl te prociil dubio Maiiich:cns : in seiitcn-

si nec ibi fnii ante pcccalum pax cariiis et spiriins, liam meam transi, et Ainbrosiuin dicentein, por pr»-
r.iisumqiie esl quod ait Ambrosius, atriusque discor- varicationeni hominis primi, in naturam veriisse dis-

diam pcr pr*varicationcni primi bominis in noslram cordiam carnis et spiritiis , aiiibo approbemng , ul
viTlissc naluram {Lib. 7 in Luc. xii, 55) : vcra crit, M.inicha:um ambo vincamiis. Qui vcrbis tuis, qiix" illi

qiiotl absil, isla senlctilia, quam coiitia nos Maiii- coinpositi.sti qiiasi reciiatuio, et quod in scbolis rbe-
cli.ruin fccisti loiincnlcm, miscrum, scilicet anhaal tortim agitari solct, alicna dictnro, non solum iFru-
|>riiniini bnmincm coiuliluiii, qiiem cupietilas innala mnosuiii, veruin ciiam ca^cuin crcatum essc dixit
retlJebat iiiqiiieliiiti, quain ciipiditatem rei interdicKs Adam : unde ca;cuni, nisiqnia non noverai peccatuiii;
el vcnusliisirriuihd'. (•( «nHri(»s. Nosauloni diciniiis tam qiiod dictnm est in biudibus Cbristi (II Cor. v, 21)?
lioaliim liiissc illiiiii biiiiiiiieiii aiilc peci::ilum, tamquc Qu:rciim(iue enini mala non por sa|iiciiliam, sed quas
libera; voluntatis, ut Roi prcccptiim magiiis viribus per expcrioniiam discunlur, rclicilcr ncscinntnr. Sed
inciilis obs rvans, rcsistoiitom siiii carncm nnllo ccr- lioc cnntra Manicb.oiim de ignoraiilia priini huniinit
l:iininc palorotnr, iiec :ili>|nid nmnltio cx aliqiia riipi- c:iliimnianicm , tn qtioqnc niecuni f(ir.>il:in diiis :

ditalc sciiliiol, qiioil n'illol; voliiiit;ilcniqiie ojns priiis qiiid vcro ei rospondeas dc ninrlc cnrporis ct dc con-
fuisse viiiaiam venciiosa pcrsuasione serpcntis, iit cupiscontia carnis, sccundum cn (pi^c nunc libi nos re-
oriretiir cupidiias qii:n scijiierelnr potiu$ volunratctn, SjMindimns. qinrrc. Mis eniin duabus manifcslisshnis
qn:iin resisloret voluiilili; pcrpctnloque pecc:itojam robus apparot, ali.iiii ftiissc cnnditioncni priinoriim
jucna iiifirniat:v nionli cliaiii cariiis conciipisci nlia liomiiiiin), qiii dc nnlla |iarcninm stirpe siinl gciiili; i

ropiigiiarol. ,\o poi hnc, iiisi priiis liomo faeerct pcc- aliaiii voro coniin ,
qtii ila crcaiilur a Dco, ul ctiain
caiido qiiod vollci, nnn palorctiir coiiciipisrcndo qiiod ab boiiiiiiibus ptdoroeiiltir : abillocnim niodiini insli-
nollet. Ecce nos quemailnindnm vinrinius Manich:riim, liitionis sii:c acoipiiiiil, ab islis incriliim originis du-
liitrndiiccrc <oiiaiiloin iialiire bominis condilorem iiinl, coiiforinalionoiii siiani doboiilos (i|iilioin, obliga-

niiiluiii : tii aiilciii, ijui ci il:iiitibiis nobis lorum tibi tioiicm jiidioio, lilioraliiiiioiii lioiicliciu Coiidiloris.
si>ecl:iloris pro Juo arbitrio dolc^isti, bis ipsis vcrbis Qiiiiriim mala cuiii qiiibns nasouiilur, iiitucnies Mani-
liiis, qiix ciinlra iii;> M:iiilcli:('0 danda exisliiiiasli, cli:ci, bominis (•piliooni nialiini conanttir iiidiiorre,
qna, (in:rso. arlc, qiiibus viribiis rosislerc audcbis, citjiis (ut de aiiiina lacoam, qii:c c:irni^ c.st viia) Doiini

lioiiio, qiii diiis' carnis coiicnpisooiiliain, qnalis iiuiic c^sc opinccm suuin, a i|iin siint iiniiii:'i bona sivc roe-
ol, i|iiaiii viilciniis conlia spiiiliiiii diinicarc, t.iloin lolia sivc tcrrciia, c.iriiiN ipsiiis coinpago loslaliir;

fuissc otiain in paradiso anic po raium? Deponimiis qiind tale bonuni est, ul dc conconlia incnibrnriiin

«•iRo ic, velis nolis, de ilioairi sodilibus in arcnani, el cjns bcatus .\postolus siniililiidinom stimcrcl, ad l:ili-

ilc spcctatiin; laoiinus liict:iloreiii. AgLtrodcrc cort:i- dciii pr:c(ipiiain rliarit;itis,riijusiiilor sc pacilioo viii-

iiion, ct advorsaiiiiiii , si polos, viiioc coniiiiuiioin : oulo boiii lidolos l:iii>|ii:iiii (!liristi inoitibra r.o: ttiiilur

«pioniam lii qiioiU'' Doiiin (•riMKnoin cliani carnis le (I Cor. XII, 12). Il:i lil ut ol illos prinins siiic viliu la-
c'jlorc profiloris. Vincc i^ilur iniiiiicnm, pcrsiiadero ctos, ct postcrns cnniin cuni orii;iuali vilio iialos, pro*
riinanlein, nialiiin Dotiin o>-o (pii cnndidil Canieiii, picr evidcnlissimum naluia; bnnum rroare non poiuc-
1 iijiis coiif npisooiilia iioinluiii ilopr:ivalii pra'v:irica- rit iiisi lioiins ooiidilor.

li.iiic sniriltii jani rosiNiobtl, ol iiiisoriim biiinincm XV. JiiL. Sed iic iilinis piiniani p:irtom corl.iiiiiiiil

sii:i riiliniclalioiio liri.^li:)! Aii ilirliiiiis o<, I'roi'Ml5 i l itrucaimis , palianiur |>iu>'o.~:.u npiiiioitis tc liuiialii

(oiicu|iis(eii:ia'ii l.ib lo hil.i bai, il l.inu n iiii.cr iuii .'\d:o probare ii:itiirain. Diiis piufci iu : Dciit iuslM
l^iSS LlllEH SF.XTUS.
rzi
logcrn dRvniidiiis homini non poncrel , si cum nossoi liberuni arbiirium non lialicnli iiijuslissimc lex dare-
|>:iii prcciiiiili iicccssilaloiii qiii.i si jdsliliani voluiita- liir. Uiide ct poslcrior, impiis
;
, lcx (lua- copiosissime
tis exigcrel ah co qmni nial;c natiir.c esse iiossct, in liitciis proninl;;;aa cst, tcstinioniuni csl naliirB
iioii llluin fiiin prxvaricaliatur , rcuin aigiicbal, sed bonx ,
qiine crcalur cx |iarcntibiis , similitei siiie vi-
se iiiiniicuin cssc jiislilia* pulilicabat. Pusuil aiilcni tio, cnin libero arbilrio. Ista dispiitans videris libi
Deus justiis lcgciii lioinini ,
qiicm ulturum sc , si fuis- aliqiiid diccrc, quia vel luas vclbumanas seclaiisar-
sei pnrvaricatiis spopomlit. ConstTt ergo cuin bo- gnlias
,
: divina vcro cloquia , cx qnibiis te mdiis putas
niiin natiira , non poiuisse alitcr , iiisi sola voliiiit.iie pr:cscribcre non curas Icgcrc
, ; aul si coras lcgcre ,
pcccarc. Vides ii(iii|ie , qiiani lesilima sil a iiie tuo iion vis, vel iion potcs intelligere : sed si forte iniel-
iioniiiic prulatn conclusio ? Ipsc csi omiiino gladliis , lexcris dispiilantibiis nobis, noli esse talis qualem
qni in manu Catliolicorum coriiscans , Maiiicliicos Scriptiira dcnolat diceiis , Verbit non emendubilur
Tradiicianosquc populatur. Scd mmis propler vcslrum servus durus ; si enim el intellexeril, non obediel (Piov.
nom n adniiscui , qiiorum virc iiiipricsentiarum vo- XXIX, lo). Qiiaiiqiiam cl cor lapiileiim ,
quo diviiiis
lueiam responsum vidcri. Conciissit ergo ManirliiMim vcrbis ctiam iiitclloclis non obcdilur ;
possit tibi au-
siilida responsio. Augustam rationem dignis laudibus firre, si \elil ,
qiii lioc popiilo duro , Ezechicle san-
prosequor : vcrum olco laudaiionis liiijus , iii te aciii cio pro|iIiclanie. promisii (EzecU. xi , 19 ; xxxm, 2ti).
gladiiim contucrc. Iicpcte igilur, quacso qiiod dixc-
, Iii paradiso cnini Icgom acccpil Iiomo, qiii f.ictiis est
ras. Dcus jiisliis, inqnis, legeni non ponnict lioiniiii , rcclus ut rationalis crcaturs vel sola
, , vel prxcipiia
si essel nialiis natiira ; posuii aiilcm lcgem qui jiistus virtus csse obcdientia doceretur. Scd cjnsdcm legis
esl : apparcl nuiic potuissc servare, qiiiid a;qiiissiinus
pr.-cvaricalione , a se ipso factus est pravus. Ei qiio-
imperavit qnoiiiam iiisi obcdicndi virliilem liabuis- iiiam viliari per se
;
ipsum potuit , non saiiari ; cliain
sel , nuitqiiam conslarcl pr;rcipien!i ratio.jiissionis. postca eo lempore et eo loco ,
quando cssc faciendum
Icpidissiiniim capitiilnni ! Me curam , me specta- et ubi essc faciendum Dci sapientia judicavii, lcgem
tore , bonilatem naiiirx , cui lcx ponitur , dc jusiitia ctiam pravus ^^cccpit , noii pcr qiiam corrigi possel
legem prnmnlgantis offirmat ; iiec videt se , anicqiiam scd pcr quam se pravum esse , et ncc lcge acccpla a
vnlnusculum Manichxus senliat , in Tradiiciaiins cxi- se ipso corrigi possc sentiret ; ac sic pcccalis iion lege
lium pcrtulisse '. LH enim intelligas semincci iiie libi
cessaoiibiis, sed prx-varicaiioHe crescentibns, dejecia
rapere arma cnicnta , viclriconique fcranl morientia ct conirila su[icrliia humillimo cordc aiixilinm
, gratiae
lumina verilatem (Virgil., JEndd. lib. 10, vers. 462, desiderarct, et spiriui vivificarclur littcra occisus.
iCo) , in tua temct tcla compcllam. Si jiislus Deus Si eiiim diila essel Ict quce posscl livificarc omnino ex
,

Ad* legcm dare noo potiiit, nisi cum sciret sine a!i- lege essel juslilia : sed coiiclusit Scriplura oiniiia tub
quo mali coactn libcruin possc oiiscivare quod justiim peccalo , ut promissio ex fide Jesu Chrisli diirclur cre-
Cil ; sinc dubio ct in tcmporibus seciiiis eadem gravi- denlibus (Calat. iii , 21 , 22). Si verba Aposloli agno-
laie jnstitiac lcx etL;im littcris tradita , multiplicaiione scis vidcs profcctovel qiiid iion intclligas
, , vcl qiiid
dilTiisior, dislinctione signalior et aucta iiliione re- cum
,
inlclligas ntgligas. Non igiiur kx ,
qiia; iii liiteris
vercniiiir data lioniinibus iion fuissct , si aut inibc- pcr Moyscn dalaest
,
, testinionium est liberse volunla'
cilli ad facieiiduin bonum sine possibilitate jiistitiie , lis : nam si ita esset, non ad cani pcnincrei ille qiii
aul rei , id csi mali , ab utero nascerentur : quoniara dicit, iVon quod v«to bunnm scd qnod odi
, fiicio ; ma-
ul istos iii omni prrcvaricaiioiie neccssiiatis excusarcl litm, lioc iigo (liom. vii qucin vos ccrlc
, 15) ; iioii-
obleniMS ; ita immoderaiio pr.xccptorum , impotcntia duin siib gratia , scd adliuc siib lege csse conleiidilis.
saiictionuin, iniquitas judicIorHin, in maculam redirct ^oc ipsa Icx nova qii.c pra^dicata '
cst cx Sion pro-
,

aiicloris. Igitur et hnec pars secunda eudcm geiierc diiura cl verbom Doniini cx Jenisalem (hai.
, ii , 3)
qiio prior , eluditiir ' ; id cst, ut confitearis, aiil jiisii- qiiod intcHigilur csse Evan;-'cliiiiii saiictiiin ; ncc i|)sa,
liam Dci noii pouiissc impcrarc, nisi qiiod a siibditis iiitniaiii tcstiinoiiiuni est lilicrue sed
, , liberaiid:i' po-
licri posse porpcndeiet ; et teslimonio priini n^aiidati voiiinlalis. enim
liiis Ibi scriplimi est : Si vos hHius
Maiiichirus, lesiimonin niitem lcgum postca scciila- liberavcrit tunc vcre libcri erilis (Jnan.
, viii, ofj). (Jood
riiin Maniclixus Traducianusque consmnitur : aut si non sulum propter peccata pnrtcriia dicium esse
Imc reliiiiiiiit iinpielas ; nc levitcr quidein a vobis piil-
quorum reniissione liboraniiir , verum etiam propler
Sitiis Manidwus , vestrnm se esse palrcm , veslriim adjiilorium grali;e qiiod ne pecceiims accipimns iil
, ,

principem , ciinique vobis adversum nos unicura sibi csl, iia liberi efficimur, Deo iiostra itincra dirigente,
esse ccrianien , mundo tcstc monsirabit'.
ut non nobis dominetur omnis in:qiiilas (Psal. cxviii,
Auc. Iltic esl ncmpe, quod iion eloqiiio, sed multi- 155) : doniiiiioa lcslatiir onlii), iibi non soliim dici-
/oipiio proseciitiis es, legcni scilicet priorciii, qua: inus, Diinille ncbis debita noslra, pioplor m.da qu;B
ilala csl in paradiso tcstimoiiium esse iiaiurx- boiia;,
,
fccimus ; veriim cliain, AV ho.i t»/Vi(js in (<;ii/((rici»cm
qua: cundita esi cUin libcro arbitrio : alioquin boinini
(Matih. VI, 12, 15). proplcr lioc ulii|iic ne rnala f.»-

ciainiis : imde ct .\pnsltiliis dicil, Oranius nulem ad


« sic Mss. M edili, prolulisse. Dcum, ne quid fiiciatis maii {II Cov. Xlii, 7). Qiiod Si
• Kditi, rlihHtiir. M Mss. Mar. ct Clar., cl:id:liir.
• Kilili, ciiimiiic i'oii|\.... miindo leslc monilrabilnr. i a-
•ligaulur cn iii.iiiu^iiiii lis. ' \clus cjxlcx i"orl., priedicta.
Iia-; OPERIS IMPERFECTI COMR \ JlJLIANUM, S. Al]GLSTI?a 1 .3«

iia cssel iii pulebUle, qiiuiiuiJo riiii anle pcccaiuin quani qiii>d nec Jisiriiiiiiium scparatur inciirsu ?

priiisquain essct iialiira liiiin;ina vitiata ; non ulique Oniiii exiiio Manicha'! , Traduciaiioruni dogma coui-
posct tctur orando, sod .igcndo potius tcnerctur. Ve- nioritur : iiiliil est quud illuiii fcrial , ct le rclinqnaL

Tuni quoniniii posl prislinnin ruinani lain gravcni, ul liiia vubis sunl insiitula , uiia niysicria , uiiaque pcri-
iii liiijus niorlalilJlis niiscriani cadcrcmus, prius licus cula : et substoinacharis , si scnis Manis suboles nuii'
certarc iios voluil , donans iiuLis ut ejus aganiur ' Spi- cupcrc ?

ritu , et mortiriieiiius opcra carnis, atquc ipso dante AuG. Ita dicis me nullis ntionibus docere posse,
TJclori.iin pcr Uoniinuin nosirum Jesuiii Cliristuin , iu Ailain buniiin a Dco cuiidittim , quasi tccum indc con-
9et£riia cuin illu posica pacc rcgnenius ;
prorcciu nisi fligara. Nonne bonuni cundiluni Adain , non cgo tan-
Dciis adsil, iicnio cst idoiiciis ccrUirc ciiin vitiis : ne tuin, ncc tu, scd ambo dirinius ? Aiiilio eniin dici-
sinc ccrtaiiiine perlraliatur ab cis , aut iic jam ccrt.ins iniis boiiain csse natinam , tpui: posset non peccarc ,

in ipsa curuin conniclatione vincalur. Idco iii hoc si nnllct : scd curn egn eam meliurem asseram quain
ag<ine ni.igis iios Itios volnit orationilius certarc tu ,
qiioniam dico etiani eani iiiuri noii potuissc , si

qiiaiii virilius ; t|iiia cl ipsas vircs, qiiaiilas liic liaberc peccarc nuluisscl ;
qiiid csi, tpiod dicis, iiullis ratiu-

iius coiiipclit, ipse suliniiiiislrat rcrlaiitiljus, qiicin iiibus a ine doccri posse , Atlaiii bonuii! a Dco condi-
rogamus. Si rr^o lii, ipKiriiiii roiitra cariieiii jani spi- tuui , cum ratioiiibus meis niagis bonus oslcndatur
rilus coiicnpiscil , ad actus siiigulus indigcnt Dci gr.i- esse quara tuis ? Meis quipiic oslenditur , non solum
tia , iie viiicaiiiur : qualein liln-rtatciii voluniatis lia- poiuissc non pecrare, si iioUet ; sed nec mori, si pec-
bcrc possuiil , qui nniuluni de piiicslalc cruti lcnclira- carc iiohiissct : tiiis auiein , ita niurtalem ractum , ut
rum , dnmiiiaiite iiiii|uiiaie, ncc ccriarc cocperunt sive pccc:irei , sive iiuii pcccarei, morilurus esset.
aul si ccrlarc vulucrunt, iiondum libcratx volunlaiis Qu.id in cpiscopali judicio Palxslino, cum Pelagio
Ecrvilule vincunlur? luisset objecluin , ne dainnarctur , ipse damnavit
XVI. Jll. Nescio sanc, ulrum hic jam coactus ino- (De Geitis Pelugii , nn. 2i, 57, CO) ; et est a scmet-
pia, lam iiicpluiii , lain iiiibcciliuin aliqiiid nioliaris ipso damiialus , i|ui)d dc liuraiiie Iwrctico dicil Apo-
,

iit dicas , iiuiiis lc quidcin ratiuiiilius diicere possc sloliis (Tii. III, 10, 11). Dico etiam nun timuisse
,

Adain bonuin a Deo ciindituin, sed ad hiic credcnduin Adain morlem , in cujus erat potcsiaie non mori : lu

kola csse lecliunis aucioriiaie cmtenlum qua posl aulcm necessitau-m habiiisse nioriendi , etiam sine
,

lorin:iluin lioiiiiiicni sexto jain die cominuniter dc ulla necessilate pcccandi. Quem si dixeris murteiii

uinnibiis rrealuris rercrtiir , Et vidil Deiis omnia qiiee liinuisse eiiam an'.c pcccatuin quid dicis nisi niise-
,

fccil , el ecce bnna talde(Gcn. i , 51). Quud noii pro rum creatum? Si aiitcin ne miser csset, iiiorlcm
Opilicis digiiitate , niin pro appcii.sioiie cjus justiliu; qiiaiiivis ruiurain , non tamcn limuit ; cerie suain pro-
scil prt) tcsliniiiiiio , quo coniiniiiiilcr qux crcala suiit, lem , oui limorem inurlis congciiuil , procul dubiu
L><>iie facta diciintur Adain qiiiiquc iiaud riiiquiiin iiiiscrain genuil. Quis ciiim negct , iU humines na-
,

xstimes iiislituluni. Purro licct hoc Manicli.cum lain tura niurlein limere, ut caiii nonnullos vix rara
lcvitcr pulset, ut rideat ' : Tradiicianuin lamcn rc- aiiinii magnimdo faciat iioii tiincrc ? Iteiiique addo
vinciiiin exponit nobis. Ul ciiim niillo testiinoniorum ego ad boiiilalem condilionis Adx ,
quod iii eo caru
divinonim in liaiic icin populns congregcmus : Apo- advcrsiis spirilum noii cuncupiscebat aiitc |>eccatuni

sloli soliiis aucloritate pr.Tscriliiiiius qui ciini fu^.tum tii aiilcin , qui lalcm dicis cariiis concupisccnliam
, ,

prcvidcrcl crrorcm , cclso advcrsiim vos orc dctoiiuit qiialis iiiinc est , in paradiso riilurain fuisse, si iieniu

dicciis ,
Qiioniam omiii$ crealura Uei iipna etl (I Tiiii. prccassct , lalemquc iii illo fuisse et prius quaui pec-

iv , 4). Si crgo ad prolianduin linn.-c natiira; |iriinum carct ; addis cjiis conditioni cl istam miscriam prr

hiiiiiiiicni fiiisse rnrmntiiin , sullirit hnc quod ilicit


spirilus cariiisquc discurdiani. Ciiiii crgo lol taiilis(|ue

Mo\scs , uiiivrrsa Dcum bciiccoiididis.se , pcrqiic lioc ratioiiibus Adam mcliorcm , qiiani lu cuin dicis, ct

tu cuni pcccato crcari a Dco Adam non poluissc ciin- felicioreni condiuuii osleiidani , qiiid tibi visuiii cst

lcndis, qui:i boiiiis inlcr reliqiia lcgiliir inslitiilus :


tanta vccordia dclirarc , ul diccrrs , nuHis nu ralio-

lisdcin liiicis

S-ar putea să vă placă și