Presso osmtica: 20 a 30 atmosferas Clulas PROCARIONTES Gram Positiva Clulas Gram NEGATIVA
10% de peptdioglicano
Membrana externa Lipoprotenas ligadas ao peptidioglicano Canais repletos de gua
Espao periplasmtico (com enzimas e outros componentes)
Presso osmtica: 5 a 10 atmosferas
Clulas PROCARIONTES Gram Negativa Clulas Tipos de ao Bacteriosttica Ao dos antibiticos Tipos de ao Bactericida Ao dos antibiticos 1 Antibiticos que interferem na sntese da parede celular Antibiticos -lactmicos: Clssicos: Penicilinas e Cefalosporinas; No-clssicos: monobactmicos e carbapenens.
Polipeptdios: Vancomicina; Bacitracina. Antibiticos que afetam a parede celular
Predominante sobre Gram positivas;
Bactericidas;
Caractersticas principais Antibiticos que afetam a parede celular Penicilinas 1. grupo amino secundrio 2. Anel -lactmico 3. Anel tiazolidnico 4. Radical R determina atividades farmacolgicas das diferentes penicilinas cido 6-aminopenicilmico Fundamental para atividade biolgica Gram positiva Gram negativa Penicilinas Antibiticos que afetam a parede celular Mecanismo de ao ligam-se s PBL e inibem transpeptidao Penicilinas Penicilina G (benzilpenicilina)
Inativada pelo suco gstrico. Administrao: intramuscular (cristalina, benzatina e procana). Distribuio ampla. Metabolismo: baixo. Excreo: rpida 90% secreo tubular (rins). Penicilinase sensvel. Antibiticos que afetam a parede celular Penicilinas cido resistentes (fenoxipenicilina)
cido resistentes (via oral); -lactamases sensveis; Farmacocintica: semelhante a penicilina G (potncia inferior); Utilizao: faringites e amigdalites.
Antibiticos que afetam a parede celular Penicilinas Penicilinas resistentes a -lactamases (meticilina)
Penicilinas mais resistentes a -lactamases; cido sensveis; Espectro de ao e farmacocintica semelhantes a penicilina G (potencia inferior); Uso clnico: estafilococos resistentes a penicilina G. Antibiticos que afetam a parede celular Penicilinas Penicilinas penicilinase e cido resistentes (dicloxacilina, oxacilina, cloxacilina e nafcilina)
Bem absorvidas (oral e parenteral); Farmacocintica: semelhante a penicilina G; Indicao: estafilococos resistentes penicilina G; Antibiticos que afetam a parede celular Penicilinas Penicilinas de amplo espectro
Ampicilina cido resistentes Penicilinase sensveis Carbanicilina cido sensvel (alguns derivados no so) Farmacocintica semelhante as penicilinas G Antibiticos que afetam a parede celular Penicilinas Efeitos colaterais e toxicidade Hipersensibilidade.
Antibiticos que afetam a parede celular Penicilinas Semelhantes s penicilinas: Estrutura. Espectro de ao. Farmacocintica. Efeitos colaterais e toxicidade: Cefaloridina potencialmente nefrotxica. Antibiticos que afetam a parede celular Cefalosporinas Uso teraputico: Eficazes como agentes teraputicos e profilticos; Droga de escolha para infeces graves causadas por klebsiella, Enterobacter, e Haemophilus; Tratamento de infeces hospitalares. Antibiticos que afetam a parede celular Cefalosporinas Monobactmicos (aztreonam) Resistente a maioria das -lactamases.
Carbapenens (imipenens) Amplo espectro
Outros antibiticos -lactmicos: no clssicos Antibiticos que afetam a parede celular Uso restrito a hospitais; Neurotoxicidade em concentraes elevadas. Antibiticos que afetam a parede celular Outros antibiticos -lactmicos: no clssicos Inibidores da -lactamase (cido clavulnico, sulbactam e tazobactam) Protegem as penicilinas contra a inativao por -lactamase. O espectro antimicrobiano da associao determinado pelo tipo de penicilina. Consistem em terapia emprica para infeces causadas por ampla variedade de patgenos, infeces aerbias e anaerbicas mistas
Vancomicina Nefro e ototoxicidade, alm de dano heptico. Infeces graves.
Bacitracina Nefrotoxicidade (alta incidncia).
Antibiticos que afetam a parede celular Polipeptdios Mecanismo de ao inibem o transporte dos substratos envolvidos na sntese da parede celular do meio intra para o extra-celular. 2 Antibiticos que atuam na membrana celular
Mecanismo de ao Detergentes catinicos. Interao com os fosfolipdios da membrana celular e desagregao de sua estrutura.
Espectro de ao Bactrias gram-negativas
Farmacocintica Mal absorvidos.
Efeitos adversos Neurotxica e nefrotxica. Uso restrito (esterelizao intestinal e uso tpico).
Polimixinas Polimixina B e colistina 3 Antibiticos que alteram a sntese proteica Sntese proteica Stio P Stio A Sntese proteica Sntese proteica Sntese proteica 3.1 Inibidores da sntese proteica (Cloranfenicol, Tetraciclina, Macroldios) Cloranfenicol Inibio da transpeptidao Cloranfenicol Mecanismo de ao Liga-se a subunidade 50s do ribossomo e inibe a atividade da peptidil-transferase.
Espectro de ao amplo espectro;
Cloranfenicol Farmacocintica Absoro: rpida e completa (via oral) Disribuio: ampla pelos tecidos e lquidos corporais, incluindo lquido celaforraquidiano; liga-se a protenas no plasma (30-40%); Metabolismo: fgado; Excreo: urina (inalterada 10%).
Efeitos indesejveis supresso de medula ssea; Sndrome do beb cinzento. Cloranfenicol Uso teraputico: Febre tifide e outras tipos de infeces provocadas por salmonelas; Infeces por riqutsias; Meningite por Haemophillus influenza; Infeces estafiloccicas resistentes as penicilinas.
Tetraciclinas tetraciclina, oxitetraciclina, doxiciclina e minociclina Tetraciclinas tetraciclina, oxitetraciclina, doxiciclina e minociclina Mecanismo de ao Competio com o tRNA pelo stio A do ribossomo.
Espectro de ao Amplo espectro;
Tetraciclinas tetraciclina, oxitetraciclina, doxiciclina, minociclina e tigeciclina
Farmacocintica Administradas por via oral, exceto tigeciclina (apenas i.v.) Distribuio: ampla (atravessam a placenta). Excreo: bile (circulao entero-heptica) e rins (filtrao glomerular).
Efeitos indesejveis Destruio da flora intestinal normal resultando em um aumento das infeces secundrias; Mancha e deteriorao da estrutura de ossos e dentes.
Interaes das tetraciclinas
Clcio - leite e seus derivados
Magnsio -
anticidos
Ferro e alumnio Tetraciclinas tetraciclina, oxitetraciclina, doxiciclina e minociclina Uso teraputico Infeces por riqutsias, Mycoplasma e Chlamydia; Tifo epidmico; Linfogranuloma venreo; Brucelose; Sfilis; Tigeciclina infeces de pele, estruturas cutneas e intra-abdominais.
Macroldios eritromicina, claritromicina e azitromicina Macroldios eritromicina, claritromicina e azitromicina Mecanismo de ao Inibem a translocao.
Espectro de ao bacterias gram-positivas; Semelhante a das penicilinas.
Macroldios eritromicina, claritromicina e azitromicina Farmacocintica Absoro: via oral (bem absorvidos); Distribuio: rpida e ampla (placenta e lquido prosttico); Excreo: na bile e na urina (forma ativa 2 a 5%).
Uso teraputico: Sfilis; Tratamento profiltico da febre reumtica; Alternativa para o uso da penicilina.
Macroldios eritromicina, claritromicina e azitromicina 3.2 Indutores de sntese fraudulenta (Aminoglicosdios)
Aminoglicosdios estreptomicina, canamicina, gentamicina, tobramicina, amicacina, netilmicina, neomicina Aminoglicosdios estreptomicina, canamicina, gentamicina, tobramicina, amicacina, netilmicina, neomicina Mecanismo de ao Reconhecimento do cdon/anticdon anormal. Resulta em leitura incorre da mensagem.
Espectro de ao Bactrias gram-negativos. Aminoglicosdios estreptomicina, canamicina, gentamicina, tobramicina, amicacina, netilmicina, neomicina Farmacocintica Absoro: pequena (altamente polares); intramuscular ou intravenosa. Distribuio: pequena (no penetram nas clulas). Excreo: filtrao glomerular.
Efeitos indesejveis Ototoxicidade e nefrotoxicidade. Bloqueio da juno neuromuscular.
Aminoglicosdios estreptomicina, canamicina, gentamicina, tobramicina, amicacina, netilmicina, neomicina Uso teraputico Infeces por: Pseudomonas aeruginosa; Enterobacter; Klebsiella; Estreptomicina: Brucelose; Peste bulbnica; Quadros de tuberculose. 4 Antibiticos que afetam a sntese de cidos nucleicos Rifampicina (Rifampina) (bactericida) Mecanismo de ao Este antibitico se liga a RNA polimerase DNA-dependente e inibe a iniciao da sntese do mRNA.
Espectro de ao Amplo espectro; (tratamento de tuberculose).
Terapia combinada isoniazida. Rifampicina (Rifampina) (bactericida) Farmacocintica Absoro: via oral; Distribuio: ampla (tecidos e lquidos corporais); Metabolizao: fgado; Excreo: urina e bile.
Efeitos indesejveis erupes cutneas, febre e distrbios gastrointestinais (4% dos indivduos).
Interao entre os antibiticos Sinergismo Antagonismo Aminoglicosdios + penicilinas Bactericidas + bacteriostticos Interao entre os antibiticos Sinergismo tratamento de endocardite enteroccica combinao de penicilina ou ampicilina com gentamicina ou estreptomicina apresentam efeitos superiores com a monoterapia com pencicilina Mecanismos de sinergismo Bloqueio de fases sequenciais em reae metablicas. Ex. Sulfas e trimetoprim Inibio da inativao enzimtica. Ex. Inibidores da - lactamase e penicilinas Aumento da permeabilidade ao agente antibacteriano pelo microorganismo. Ex. Ex. penicilinas e aminoglicosdeos. Antagonismo Ex. pacientes com meningite pneumoccita tratados com penicilina e tetraciclina apresentaram maior taxa de mortalidade do que os tratados com monoterapia por penicilina. Mecanismos de Antagonismo Inibio da atividade bactericida por agentes bacteriostticos. Ex. penicilinas e cloranfenicol ou tetracilina Induo da inativao enzimtica. Ex. Imipenm, cefoxitina e ampicilina, induzem a produo de - lactamase por alguns microorganismos. A administrao de algum desses agentes com um antibitico -lactmico ativo, como a piperacilina pode causara antagonismo. Referncias GOODMAN & GILMAN. As bases farmacolgicas da teraputica, 9 edio, ed. McGraw-Hill, New York, 1997.
KATZUNG, B.G. Farmacologia bsica e clnica, 10 edio, Rio de Janeiro, ed. Guanabara Koogan, 2007
DELUCIA R.; et al. Farmacologia Integrada, 3 edio, Rio de Janeiro, ed. Ravinter, 2007. Fim