Sunteți pe pagina 1din 19

CENTRO UNIVERSITRIO DA BAHIA BACHARELADO EM FARMCIA

Caso Clnico Frmacos Antianginosos

Angina de Peito
Angina de peito a intensa dor torcica que ocorre quando o fluxo sangneo coronrio inadequado para fornecer o oxignio necessrio ao corao.

Fatores determinantes do consumo de O2 no corao

Tenso da parede ventricular


Frequncia cardaca Contrao Pr-carga e ps-carga

Causas e Fatores de Risco


Aterosclerose coronria (90% dos casos) Anomalias congnita Embolia coronria Espasmo coronrio Estenose e insuficincia valvar artica Histrico familiar de doenas cardacas Tabagismo Sedentarismo Colesterol alto

Diagnstico

Semiologia da dor
Investigar a existncia de fatores de risco Eletrocardiograma

Ergometria
Cateterismo

Classificao

Angina estvel Placa ateroesclertica com estrutura ntegra Angina instvel Trombo no-oclusivo e mais rico em plaquetas Angina Variante (de Prinzmetal) Vasoespasmo em artria afetada por doena ateromatosa

Tratamento

Nitratos
Betabloqueadores Antagonistas dos canais de clcio

Antiagregantes plaquetrios e heparina

Caso Clnico
J.D.S, 40 anos, masculino, branco, casado, motorista, procedente de Joo Pessoa. Histria clnica

H uma semana, o paciente vinha apresentando cinco a oito crises dirias de


dor no peito (caracterizada como uma presso, sem irradiao), relacionadas a esforos moderados (como subir escada) e que cessavam aps cinco a dez minutos de repouso. Negou outros sintomas. Referiu ser fumante. Na histria familiar, alm de relatar morte sbita do pai aos 52 anos, informou que um irmo tivera infarto do miocrdio no passado. No momento da consulta, o exame fsico no evidenciou anormalidades significativas.

Caso Clnico
Exames subsidirios ECG: Alteraes inespecficas da repolarizao ventricular, ECG de esforo: Interrompido pelo desencadeamento de dor similar

referida na histria. Bioqumica do sangue, EQU e Rx de trax sem


alteraes. Com base nesses dados, foi feito o diagnstico de angina do peito

instvel, por ser de recente comeo.

Perguntas
1. Escolha um frmaco antianginoso para ser utilizado durante as crises dolorosas. Descreva seu mecanismo de ao e justifique a indicao. R.: Nitroglicerina. Atua atravs da formao de xido ntrico, vasodilatador produzido no endotlio vascular. Portanto, em algumas condies clnicas, nitroglicerina iria recompor a vasodilatao endgena deficiente. Em virtude de sua rpida ao, eficcia bem estabelecida e baixo custo, a nitroglicerina o agente mais til entre os nitratos que podem ser admnistrados por via sublingual

Perguntas
2. Cite sua forma de administrao, justificando-a. Como se determina a validade do produto e como deve ser estocado? R.: Administrao sublingual, por ter ao rpida. O incio da ao observado em 1-2 minutos. Concentraes plasmticas mximas 4 minutos aps administrao. Os comprimidos so estveis, mas devem ser estocados em recipientes bem fechados, escuro e colocado em lugar fresco.

Perguntas
3. Para quais frequentes efeitos adversos potenciais o
paciente deve ser alertado? R.: A cefalia comum e pode ser intensa. Podem surgir episdios transitrios de tontura, fraqueza e outras manifestaes associadas hipotenso postural. Todos os nitratos orgnicos podem, em certas ocasies,

produzir exantema farmacolgico.

Caso Clnico
Alm do frmaco para a dor anginosa aguda, o mdico

decidiu utilizar outros para a preveno das crises,


escolhendo propranolol e AAS. No dia seguinte ao incio do tratamento, o paciente apresentou um quadro de bronco espasmo. Indagado especificamente, revelou ter tido asma brnquica na

infncia.

Perguntas
4. Por qual mecanismo o propranolol exerce efeito antianginoso? R.: O bloqueio de receptores beta-1 adrenrgicos determina efeitos inotrpico e cronotrpico negativos e, em consequncia, diminuio de consumo de oxignio. O propanolol previne crises de angina desencadeadas por aumento de consumo de oxignio, como ocorre na angina de esforo.

Perguntas
5. Como se correlaciona o broncoespasmo aos frmacos prescritos?
R.: O propranolol um antagonista de receptor beta adrenrgico, que entre outros efeitos, no pulmo produz broncoconstrio, o que tem pouca importncia na ausncia de doenas das vias areas, no entanto, em pacientes asmticos esse efeito pode ser drstico e potencialmente fatal.

Perguntas
6. Como deve ser feita a retirada do propranolol? Justifique: R.: A retirada dos betabloqueadores deve ser gradual, pois a ausncia de antagonismo sobre a atividade adrenrgica pode promover exarcebao da angina (efeito rebote) e ocorrncia de quadros isqumicos mais graves.

Perguntas
7. Cite outras alternativas farmacolgicas para a preveno das crises anginosas, comparando-as quanto efetividade.
R.: Antagonistas do clcio: Diminuio da resistncia vascular coronariana e reduo da presso arterial; aumento de fluxo sanguneo e melhora na oxigenao do miocrdio. - Verapamil o representante de escolha, pois rene maior experincia de emprego. - Nifedipina tambm eficaz, porm h induo de taquicardia reflexa. - Diltiazem tambm se mostra eficaz na preveno de crises. Nitratos: Dinitrato de isossorbida via oral eficaz, porm necessita de altas doses devida ao metabolismo de primeira passagem. - Nitroglicerina transdrmica (2,5 a 25mg/24h). Seu uso questionado devido a constncia de nveis plasmticos produzir tolerncia ao efeito antianginoso. Deve-se utilizar intervalo mnimo de 8 horas entre doses quando se empregam nitratos na preveno de crises de angina.

Perguntas
8. Justifique a indicao de AAS, comparando sua eficcia com a de heparina. R.: O AAS reduz a mortalidade em pacientes com angina instvel, diminuindo a incidncia de infarto do miocrdio e de morte, presumivelmente ao inibir a agregao aumentada das plaquetas que acompanha a terapia tromboltica. Heparina, por interferir na coagulao, tambm eficaz em angina instvel. Comparando-se AAS e heparina, esta ltima mostra melhor evoluo, entretanto, a associao benfica por evitar efeito rebote ps-suspenso de heparina.

Referncias
FUCHS, F. D., WANNMACHER, L., Farmacologia clnica: fundamentos da teraputica racional. 2 ed, Rio de Janeiro Guanabara Koogan, 1998. GOODMAN, L. S., As bases farmacolgicas da teraputica, 10 ed, Rio de Janeiro McGraw-Gill, 2005. Doena arterial coronariana I. Disponvel em: <http://www.hu.ufsc.br/~cardiologia/dac12104.pdf>. Acesso em: 29/03/2001

S-ar putea să vă placă și