Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
TRANZISTORUL BIPOLAR
09.03.15
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relatii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
DCE 1
5.1 Introducere
Simboluri - relaii
fundamentale
C
C
iC
iB
iC
iB
B
iE
iE
npn
Fig 5.1a
iE iC iB
pnp
(5.1a)
(5.1b)
5.1 Introducere
Structura
ideal
wE0
wB0
wE
xdE
n ND,E
wC0
wB
wC
xdC
n ND,C
C
NA
RSS
JE
RSS
B
Fig. 5.1b
DCE 1
JC
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relatii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
DCE 1
Tranzistorul in
RAN
wB
(n)
(p)
EJC
E iE
RSS
vBE
-
JE
(n)
RSS
iC
JC
iB
vCB
-
Fig. 5.2a
DCE 1
Baz
groas
wB
(n)
(p)
(n)
E iE
iC
RSS
vBE
-
JE
RSS
JC
iB
vCB
-
Fig. 5.2b
DCE 1
Baz
groas
C
E
iE
vBE
iC
Fig. 5.2c
DCE 1
vCB
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
DCE 1
vBC
RAI
SATURAIE
vBE 0 ,vBC 0
vBE 0 ,vBC 0
vBE 0 ,vBC 0
vBE 0 ,vBC 0
BLOCARE
RAN = RAD
Fig. 5.3
DCE 1
vBE
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
DCE 1
I CB 0 iE
iC F iE
(5.11a)
-iE
iC
iE
iC
vEB
vCB
BC
B
Fig. 5.4a
DCE 1
vBC 0
(5.11b)
iC
iB
iC
vCE vBE
iB
Q
+
vCE
vBE
E
EC
Fig. 5.4b
DCE 1
-iE
E
vEC vBC
iB
Q
+
vEC
vBC
CC
C
Fig. 5.4c
DCE 1
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
DCE 1
Apli
caii
SATURAIE
COMUTATOR
COMUTATOR
ON
OFF
+VCC
C
IC 0
B
VCC+ VBC
VCE 0
0V
BLOCARE
Fig. 5.5
DCE 1
OFF
ON
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
DCE 1
VBC
B IB
+
IC
I EC
R
ICC - IEC
I CC
F
VBE
E
IE
Fig. 5.6a
DCE 1
VCB
B IB
-
VEB
IC
I EC
R
IEC ICC
I CC
F
E
IE
Fig. 5.6b
DCE 1
IB
IC
C
+
I CC
VBE
VBE
I S exp
F IB
Vth
1
I E I C 1
F
Fig. 5.6c
DCE 1
IB
IC
C
+
+
+
F IB
VBE
VCE
IE
E
Fig. 5.6d
I C 10 A 10 mA
vbe
ie g m vbe
r
B
ic g m vbe g m v
vbe v
ib
r
r
ib
ic
C
+
g m v F ib
v = vbe
ie
E
Fig 5.6e
DE
vce
(5.13e)
C j ,E
q J ,E
dq J ,E
dv BE
N D ,E N A
qAJ
xd ,E v BE
N D ,E N A
(5.18c)
xd ,E
2 s 1
B0 ,E vBE
q N A N D ,E
DE
12
C j ,E
dq J ,E
dv BE
AJ
x d ,E
(5.19b)
C j ,E 0
C j ,E
C j ,E
m j ,E
VBE
B0 ,E
1
2
(5.19c)
C j ,E 0
VBE
1
B 0 ,E
m j ,E
(5.19d)
1 1
... pt. o JE oarecare
3 2
DE
q J ,E QJ ,E q j ,E
q j ,E C j ,E vbe
(5.18d)
q j ,C C j ,C vbc
(5.18e)
C j ,C
C j ,C 0
VBC
B0 ,C
1 1
m j ,C ...
3 2
(5.19e)
m j ,C
JC oarecare
DE
3. Ecuaii curent-tensiune
1 dq D ,E dq J ,E
iE iCC 1
F
dt
dt
dq J ,C
iC iCC
dt
iCC dqD ,E dq J ,E dq J ,C
iB
F
dt
dt
dt
DE
(5.13f)
xdE
xdC
dq J ,E (p) iCC
F
dt
iE
dqD, E
JE
B
vBE
+
iCC= -AJ Jn
dq J ,C
dt
dt
RSS
(n)
RSS
JC
iB
vCB
-
Fig. 5.6f
DE
iC
(5.18c),(5.18d),(5.18e),(5.13f)
ie g m 1
F
ic g m vbe C j ,C
vbe Cd ,E C j ,E
dvdtbe
dvbc
dt
(5.13h)
gm
dvbe
dvbc
ib
vbe Cd ,E C j ,E
C j ,C
F
dt
dt
DE
C C j ,C
C C d ,E C j ,E
B
ib
ic
C
+
g m v
vce
ie
E
Fig 5.6g
DE
vbe = dVBE
5.6.5 Tranzistorul ca
amplificator
vBE = VBE +
+VCC
RC
vbe
i C = IC + i c
iC
i B = IB + i b
iB
vCE
VBE
vI CCE=IV
CCCE I S exp
Vth
+ vceI I C
B
F
VCE = VCC - RCIC
+
vbe
VBE
+
-
vBE
iE
(RAN)
DE
Tranzistorul ca
amplificator
ic
ib
+
vbe
~
-
+
vi
-
ic g m vbe
vce
-
RC
ic
g m vbe
ib
g vbe
F
F
vo
-
vce RC ic g m RC vbe
DE
Tranzistorul ca
amplificator
B
ib
ic
+
+
vbe
~
-
vi
g m vbe
oib
(vbe)
+
vo
RC
(vce)
ie
vo vce
Av
g m RC
vi vbe
ic
Ai F
ib
Ap Av Ai g m RC F
DE
Exemplu
numeric
D
ate
Amplitudinile
semnalelor/amplificrile
PSF
0,65 3
I Cc 80
1 ,25 10 20mA
,1mA
exp
0,025
I e 100 1 101A 100A
VCE = 10 2*2 = 6V
100 A
Ib 2
1A
I B 100 0,02mA
Vce 100
2 0,1 0,2V
I E I C I B 2 0,02 2,02mA
200
Av
160
mA
1
1
,
25
g m 40 2 80
80 k
V
Ai 100
100
rA A A 1 160
1,25
k 16000
100
p 80vki
VCC = 10V
VBE = 0,65 V
RC = 2k
IS =1,02*10-14A
F 100
DE
qBF qAJ n p 0 n p0
2
wB qA ni w exp vBE 1
J
B
V
2N
2
A
th
vBE
wB2
ni2 Dn
1 BF iCC
qAJ
exp
2Dn
N A wB
Vth
q D,E q BF BF iCC F BF
Cd,E
dqD,E
dvBE
dqD ,E diCC
diCC dvBE
wB2
2 Dn
F gm
Q
DE
q J .E qAJ N A xd ,e ( v BE )
AJ [ 2 q s N A ( B0 ,E VBE vbe
(5.2b)
1
)] 2
N D ,E N A
q J .E AJ [ 2q s N A ( B0 ,E VBE
vbe ( b0 ,E VBE ),
1
)] 2 [ 1
vbe
]
2( B0 ,E VBE )
x
1 x 1
2
DE
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
DCE 1
wB
wB
VCB
wB
wB
E IE
IC
RSS
VBE
-
JE
B
RSS
IB
Fig. 5.7a
09.03.15
DCE 1
JC
VCB
-
VBC 0
FM
II
III
lg IC
Fig.5.7b
09.03.15
DCE 1
ln I C
panta 1
ln I C
ln I B
ln I KF
ln I B
panta 1/2
ln I S I KF
VBC 0
ln C2 I S
ln I S
I
ln S
FM
II
III
Fig. 5.7c
09.03.15
DCE 1
VBE
Vth
I B V BE
- caracteristica de intrare : dependenta
curentului de intrare de tensiunea de intrare in conexiunea EC
I C V BE
- caracteristica de transfer : dependenta
curentului de iesire de tensiunea de intrare in conexiunea EC
Zona I
IB , IC mici
1 V BE
ln I B ln C 2 I S
2 V th
lnIB
09.03.15
cu
V BE
V th
cu panta 1/2
DCE 1
Zona II
IB , IC medii
V BE
I C I CC I S exp
V th
V BE
I
I
CC
S
exp
IB
FM FM
V th
V BE
V th
VBE
I
S
ln I B ln
FM Vth
ln I C ln I S
ln IC / ln IB
cu
F FM max im
09.03.15
V BE
V th
cu panta 1
DCE 1
Zona III
IB , IC mari
I C I KF
ln I C ln I S I KF
ln IC
09.03.15
V BE
cu
V th
VBE
2Vth
cu panta 1/2
DCE 1
ln I C
panta 1
ln I C
ln I B
ln I KF
ln I B
ln I S I KF
ln FM
ln F ln I C ln I B
VBC 0
ln C2 I S
ln I S
I
ln S
FM
II
III
Fig. 5.7d
09.03.15
panta 1/2
DCE 1
VBE
Vth
VBE
SiO2
n+
VCB
RSS JE
B
RSS JC
n
C
09.03.15
DCE 1
Fig.5.7e
VBE
B
Rb
VBE
V B' E V BE I B Rb V BE
IB
+
V B' C V BC I B Rb V BC
VBC
VBC
-
Fig 5.7f
09.03.15
DCE 1
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relatii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
09.03.15
DCE 1
Rb
IC
B IB
C2 I S I CC
VBE
I CC
FM
I CC
Fig. 5.8a
09.03.15
DCE 1
VCE
VA
rb
ic
ib
vbe v
g m v
0ib
ro vce
E
Fig. 5.8b
09.03.15
DCE 1
rb
ib
vbe v
C
+
g m v
ro vce
E
Fig. 5.8c
C Cd ,E C j ,E
C C j ,C
09.03.15
ic
DCE 1
Io
Ii
Vi
Vi hi
I h
o f
Vi
hi
Ii
09.03.15
Vo 0
Vo
Vi hi I i hrVo
hr I i
ho Vo
Vi
hr
Vo
Fig. 5.8d
I o h f I i hoVo
I i 0
Io
hf
Ii
DCE 1
Vo 0
Io
ho
Vo
I i 0
+
B
ib
Q
vce
vbe
Fig. 5.8e
E
EC
DCE 1
ic
ib
hie
hoe1
h feib
hre vce
-
Fig. 5.8f
vbe
hie
ib
09.03.15
hre
vce 0
vbe
v ce
ib 0
h fe
DCE 1
ic
ib
vce 0
hoe
ic
v ce
ib 0
Parametrii y (admitane)
Curenii de intrare/ieire funcie de tensiunile de intrare/ieire.
Io
Ii
Fig. 5.8g
Vi
I i yi
I y
o f
Ii
yi
Vi
09.03.15
Vo 0
Vo
I i yiVi yrVo
yr Vi
yo Vo
Ii
yr
Vo
I o y f Vi yoVo
Vi 0
Io
yf
Vi
DCE 1
Vo 0
Io
yo
Vo
Vi 0
Parametrii y
Curenii de intrare/ieire funcie de tensiunile de
intrare/ieire.
i c y fe vbe yoe vce
ib yie vbe y re vce
Circuitul echivalent cu parametrii y
B = B
ic
ib
+
y fe vbe
1
yoe
yie1
vbe
yre vce
-
vce
E
Fig. 5.8h
09.03.15
DCE 1
be
ce
vbe 0
yre g re Cre
d
dt
d
y fe g fe C fe
dt
yoe g oe Coe
d
dt
ib g ie vbe Cie
09.03.15
dvbe
dv
g re vce Cre ce
dt
dt
DCE 1
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
09.03.15
DCE 1
B
Ib
Ib
Q
+
Vbe
E
E
EC
Fig. 5.9a
2f
ic I c
09.03.15
Vce
vbe V be
DCE 1
Ib - fazor
Ic
Ib
vce 0
Ib
rb
Ib
g mV
ro
E
Fig. 5.9b
Teorema Kirchoff I n B i C
I b g V jC V jC V
I c g m V j C V g m V
09.03.15
Ic C
Vbe = V
E
DCE 1
Dependena lui fT de IC
fT
1
2 F
IC
Fig. 5.9c
1 C C
T
gm
C Cd ,E C j ,E
09.03.15
Cd ,E C j ,E C j ,C
gm
C C j ,C
DCE 1
1
F
C j ,E C j ,C
gm
Cd ,E g m F
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
09.03.15
DCE 1
IC (mA)
8 mA
6 mA
6
4
4 mA
2 mA
IB=0
20
40
ICB0
Fig. 5.10a
09.03.15
DCE 1
60
80
VBR(CB0)
VCB (V)
IC (mA)
8 A
6A
4A
2A
VCE (V)
-VA
20
60
Fig. 5.10b
VCE
I C ( VCE ) I C ( VBE ) 1
VA
IC
g
Conductana de ieire 0
VA
09.03.15
40
IC = 0
DCE 1
VCE = -VA
80
IE (mA)
10
8
6
4
2
IB=0
2
VEB V( BR ) EB0
09.03.15
IEB0
10
VBR(EB0)
IE
DCE 1
abrupt
VEB (V)
Fig. 5.10c
Capitolul V
TRANZISTORUL BIPOLAR
5.1 Introducere
5.2 Efectul de tranzistor
5.3 Relaii ntre cureni i tensiuni
5.4 Tranzistorul n RAN i RAI
5.5 Tranzistorul n blocare i saturaie
5.6 Modelarea simplificat a tranzistorului
5.7 Fenomene fizice de ordin al II-lea
5.8 Modelarea avansat a tranzistorului
5.9 Frecvene limit
5.10 Tensiuni limit
5.11 Regimul termic al tranzistorului
09.03.15
DCE 1
IC
SATURATIE
ICmax
Pdmax
Fig. 5.11
VCE
VCE = VBE
09.03.15
V(BE)CE0
BLOCARE
DCE 1
VCE V BR CE 0
I C I C max
09.03.15
IC 0
Pd Pd max
DCE 1