Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
1. Nofiunea'tipuril 9i uantumulompnsa(iilornminativ
Lgislalia Rpubliii Moldov&,Pe l6ng6 indmnizaliilqi aloa{iilsoial.
ar nu suntin stars6 satisfai nsit{ilurntal prsoanlrsoialmnt.-.
vulnrabil,stabilgtqi ompnsalii.
Potrivit art.9alin.(1)lit.a) din Lega asistenleisoiale' ompnsa{iilrprzint6prsta{iid asistn{soiali aordatin bani,tmporarsau pnannt,din
banii stafului,fiind adrsat1orafla\iin stard sir5i,u nvoi,spial9i s
aorddupprinipiul atgorial.
in onformitateu lgisla{iain vigoar,dosbimtri tipuri d ompnsa{ii:
nominativ;soial;d transport.
Programuld ompnsatiinominativa fost introduspntruamortizaraeftlor asuprapopulatii a urmara rqteriiin anul |999 a prrilor pntruincLlzire trmi6,ltriitat9i srviii omunal.Crt6rilftuatpr parursul unui dniud la implmntarcaastuiprogramau dmonstratinfiin
lui, atAtdin puntul d vdr al osturilor are alfusanual ira 40% din
hlilil bugfuluide statpntruasisten{asoial,flt qi al dir{ionrii1r
2
3
4
5
Monitorulofiialal Rpubliiioldvanr.?0-1a50,|
din22.0.2000.
onitorulofiialal R.oldov
a nr.9
4-97l 849din03.08.2000.
Hoti1r6reGuvmului nr.76l din 3l iuli 2000 (pt.l modifiat prin Hot?trira Guvrnulu nr.27l din
13.04..2010
in vigoaredin 20.04.2010).
267
Nicoli ROMND$,
NEGUR
8) pnsionariisinguri;
9) familiil u 4 qi mai mul1iopii pfln6la atingravirsti dr 18 ani, iar i.
cazll|in ar a9tiaigi ontinuastudiil in institulii d inv{mintla ursurild
zt. pinlla absolvirainstifuliirsptiv,
ins61multpin6la atingra
virst:
de 2 d ani;
10) prsoanlpartiipantla aliunil d lupt6 din Afghanistan,prrum s:
la a{iunild lupt d p tritoriil altor stat,din rflndul militarilor gi angaja1ilor ivili ai Armati Sovitie,Floti Maritim ilitar, ai rganlorsuriti:
d stat,olaboratoriiorganlorafarilor intrnal fostri URSS; lurtorii di
astatgoriiarau fost trimigid organlputriid statal fostiURSS i
alt stat9i ar au partiipatla a{iunide 1upt6p tritriul astora;
1l) militarii afla{iin srrviiul ati rzrvigtiihma{ila onntrarc,v
luntarii gi olaboratoriiorganlorafarilor intrn 9i ai sistmului pniteniar.
inluqiin ftivulunit1ilormilitar 9i struturilorspialaflatp pozi{iild
1upt6,prrum qi militarii, olaboratoriiorganlorafarilorintrn9i ai sistmului pnitniar9i prsoanlivil dlgatin astunitili in vdraindplini.
rii unor miguni speialin sopul asigur6riifiintialiunilor de t6 pntru
aptareaintegrit61iitritorial9i indpndnteiRepubliii oldova.
Stabilireagi plata ompnsa{iilornominativs ftueazdde cdtreorganl
tritriald asigurrisoial,fiind ahitatnemijloitbnfiiarilordin mijl1bugfuluid stat,prin intrmdiulbugtuluiasigurrilorsoiald stat.
Tipurile d compens|iinomintive. Compensa{iinominativ s stabilsl
platapntru:
a) srviiil omunal:inlzkea centra|izat6,gaze|enaturalutilizat pntru
atagaz,apr 9i ald,srviiild analizate'salubrizar(vauaradguilor mnajrsolid qi lihid),asnsoar,
dsrvirabloului sau hiria;
b) nrgialtri,inlusiv a tlt1lizat6pntruplitel ltridin apatmntl(asl)dotatu asta;
c) gazelenaturalfolosit pntruindlzire;
d) gazul lihfiat in butlii pntruprg6tirabuatlor;
) irbune gi lmn d fo.
aantmul compns1iilornomintive |a plat pntrusrviiil omunal9i
nrgialtii s alulazlenefiiaruluiriqinddin osful srviiilr pntru
o prsoanin uanfumd:
a) 50 la sut - pntruinvalizii d gradul I gi II, u xplia atgoriilord invalizi spifiatela lit.b);invalizii din opilrid gradulI 9i II; opiii invalizi in
v6rst5d p6nla l8 ani;partiipantiila l d-al doila rdzboimondial gi s{iil
(so1ii)1odup az; prsoanlasimilatpartiipanlilorla rdzboi,spifiatl
anxanr,2;familiilarin{iisausoliil nristoritsauopiii pin la atingra
virstei d 18 ani, iar in azul in aragtiaigi ontinu6studiilr in institu{iid inv{m6ntla ursurild zi - pdndla abslvirainstifutiirsptiv,insi l mult
268
Nicoli ROMNDS,
Ladmil PROC.
In DIN0KI
NEGI]Ri
1
8
27r
2. Compnsatiilsoialr:onpt,tipuril
$i araterizaralor
Compnsatiilsoial sunt,d asmna'un ajutor soial din partastafulur
in formbnas,ardatbnfiiarilord astompensa{iionformprv.
drilorlgal.
Fiaretip d ompnsalidin astgrupr de marfolos la momntulopormn
prsoanlorsupuserisurilornasigurat.
Din astgrup de mpnsaliisoial
mnfionmurmtoarel
:
. Compens|ii bnegti tn locul biletelor d trtmnt sntoriI grtuit invlizilor de rdzboi. Invalizii d rzboi, in onformitatu lit.g) alin.(l l
art.15din Lgeanr.l90 _v din 8 mai 2003 u privir la vterani,lO
au dreptul
la bilt d tratamntsanatorialgrafuit o dat pr an in ntrl d rabilitar
al PS 9i in alt institu{iid asttip sau,la alegre,in loul biltlord
tratamnt,|a o compns|iebdnscdo dtd l doi i conseutivi.Invalizii
de rzboi sunt asigurali u bilet de tratamntsanatorialgratuit d CNAS 9i
d organlabilitatu drptuld stabilir 9i ahitaa pnsiilor al Minis.
trului Apr6rii, inistrului Afarilr Intrne,DpartamnfuluiInstitu{iilr
Pnitniarca| Ministrului Justi{ii,Srviiului d Informatii 9i Seuritat.
Ministrului Justi{iei,Cudii Suprmd Justi{i,ProuraturiiGnral,DpartamntuluiTruplord Grniri,ntruluipntruCombatraCrimelor onomi qi Corup{ii,Serviiului d Prtti9i Paz6 d Stat,Dpartamnfului
Situa{iixep{ional.
intru rea|izareaprvedrilrLgii mn{ionata fost adoptatHotrira Guvrnului nr.868din 28 iulir 2004 dspraprbareaRegulamntuluiu privir la
9 lbidm' pt.l9.
l0 A s vd onitorul ofiial al Rpubliii Moldova nr.84-86 din 6. 05 2003.
272
mntsanatorialgratuitinvalizilor de rzboi.''
Mirima ompnsatiis stabilgtanual dr trConsiliul d Administrar
al CNAS la propunraMPS lintnd ont d osfulmdiu al biltului d trata.
mnt.
B. Compensa|iibdnegtitn local biletelorde tratmentsnatoriIpntra personelecre au vat d saferit depe urm ctstrofeide Ia CernobfrLCtJnii
Rpubliii Moldova au dreptulla dsplbiri pentruprjudiiuladussenetatiiin
ma atastrofid la rnob6l,la asistn{6
medialavantajoas,
la ompnsatii
gi inlsniri pntrulurul p tritoriipoluatu substan{e
radioativ,in ndi1iil
a{iuniifatorilor nfavorabili,in onfrmitatu prvdrilLgii Rpubliii
oldova privind prote{iasoiali a {nilorarau avutd suferitde pe urna
atastrofid la Crnobil nr.909.IIdin 30.01,92',(in ontinuarLeg).
Catgoriilde t{niarr au sufritd p una atastrofid la Crnobil gi
asupra6roras xtindaliuneaLegii nominalizatsuntxpusein art.6.
inaza art.7alin.(4)din Lg persoaneleares.auimbolnvitgi au sufritde
boalatini5 cauzat"
de avariadr la Crnbil' prumqi invalizii a ror inva.
liditat in lgturl cauzalrdu atastrofad la Crnobil pot fl asiguratanual,
pstrflnd, u bilet gratuite(in azul indiatiilor mdial)la institutiile bal.
nosanatori4l,aflatep tritoriul rpubliii, prum gi la sanatoriilamplasat
pe teritoriulUraini:,,Mldova''(odsa),,,Moldova''(Trusav{),
,,S6n6tatla,',
,,SrghiLazo'' 9i ,,ZolotaiaNiva'' (Srghva),iar in azul in ar nu xist5
posibilitataaordriid bilt, d a primi o compens|ibnescdtn mrim
ostuluimdiul biltului.
Biltle la institu{iilbanosanatorial
s libreazlinbazartifiafului m.
dial gi a rrii depusd trbnfiiarpin ta datad 31 drmbria anului
rsptiv.in azul przentriidoumentlormn{ionatdup6xpiraratrmnului fixat,librarabiletelorsauplatampnsaliibngtipntruanulexpiratnu
sr ftuazd(art,1alin. (21).
Prsoanlsus.indiatpt fi asigurat,onformnormlou produsalimn.
trqi u suplimntalimntrc, ontribuila liminaradin organisma radio.
nulizilor, fiind rpartizateLamagazinrlresptiv,sau d a benfiiad o compns|ibdnescdlunrdin ondi{iilsbilit dr Guvrn(art.7 , alin.(13).
In spul asigurriiprot{iisoial,a asisten{imdialegi a ins6nt9irii,
opiilor n6suli dup1 26 aptilie 198,unul din prinlii rora a avut d sufrit
d p rrnaatastrofid la Crnob6l' prum gi opiilor vaua{idin zona de
instrinarli se aordpAn la virsta d 18 ani anual bilt gratuit(in azul
indiatiilor mdial)la institu{iilbalnosanatorial
9i la alt instifu{iid forti.
'' onitorulofiial al Rpubliiioldovanr.l38-146din l3 august2004.
t2 onitorulofiialnr.80-82/4l3din2l.05'2004p.6Monittnr.|l25din30.01.92.
273
274
I.
275
Nicoli RMNDS.
Ladila
PRC.
In 0DINOKI
NEGUR
276
2010vorbnefi.
. bnfiiariid ajutorsoial, stabilitin onformitatu Legeanr.l33-XVl din
l3 iuni2008;
. benfiiariid pnsii sau aloa{iisoialin m6rimed pin la 900 li, indi.
frntd v6rs.
Conform Rgulamnfuluiu privir la modul d stabilir9i plat a ompnsa.
{ii soiale pentruprioadarer a anului 2010,aprobatprin Hotrira Guvrnu.
lui nr.162 din 5 marti 2010,Casa Na{ionald Asiguriri Soial a formatlistl
bnfiiarilord ajutor soial 9i a bnfiiarilor d pnsii sau aloalii soial.
Astfl, potnlialii bnefiiari d ompnsa{iisoial pntru lunil noimbri 9i
dmbri2010 nu vor avra nvoi s6 onfirmdoumntardrptuld a bnfiia d aast6prsta{isoial
Plata ompnsa{iilorsoial in prioadar a anului s va ftuaprin in.
trmdiulfiliatelorqi rerzentan{elor,,B6nii
d onomii'' S.A., inpAndu
datadr 1 noimbri2010.Bnfiiariipot soliitaompnsaliain oriarfilial6
a {6rii indifrnt d loul domiiliului astora,przntind atul d idntitat
(buletinutde idntitat,formant.9, pagaportuldr uz intrnmis d fostaURss'
arsuntvalabitp un trmnnlimit pntrupnsinari9i prsoanlar,din
onsidrntrligioas,au rnun{atIaacteld idntitatdin Sistmul na{ional
d pa;apoartea| Rpubliii Moldova). in 1oalit6{ilerural und lipses filiall
bnii, p|ataompnsa{iilors va ffuaprin rrprzntantulastiadplasatin
fiarloalitat,undprimiil vor anun{asuplimntarbnfiiarii.
3. Compnsatiid transport
in tmiu|art,40alin.(2)din Lga nr,82I-IIdin 24 decemri1991pri.
vind prot{iasoial6 a invalizil prum gi in sopul intnsifi6riimisurilor
d protlisoial6a prsoanloru dizailitd\ial aparatuluilomotGuvr.
nul Rpubliii Moldova a adoptatHotr6ranr.1268din 21.II.2007u privire la
omprnsarrahlfuililor d dsrviru transporta prsanloru dizabiliti
d loomoli,in vigoard la 1 ianuari2008.'7
Prin aast6Hotrflrrs aprbRgulamntulu privir la modul d stabilir
9i d plat a ompensaliianualpntruhltuilil d dsrrvir u transporta
prsoanloru dizabt|it[ial aparafuluilomtr.
pincompns|iuldpentruchltuililde desrIn snsulRgulamentului,
vire u trsportsr intlgpla anual6in bani pntruomprnsarra hlfuililor
d dsrviru transporta prsoanrloru dizabilitrial aparatuluiloomotor.
Prso cu dizbilitti l prtului locomotorreptezintprsoanau ati.
vitatfunlionallimitat,cazatld unldftd naturfiziclal aparafului
'7 Monitorulofiial al RpubliiiMoldova nr. l84-187din 30.l |.200.7.
217
Nioli R0MNDS,
Ladil PR0C.
In ODIN0I(I NEGIJRI(
278
Nicolai R0MNDS,
Ludmil PRo.
In 0DINOKI
NEGIIRI
280
urban prrsoanlorsoialmntvulnrabil
din muniipiul Chiqiniu
in sopulamliorriisia1iimatrialea unor atgoriide popula{ieaflatein
difiultat(pnsionari,inva|izi, vtrrani),Primiria mun. Chi9in6u a hot6r6ts
ofrastoraunlinlsniri pntrulf,toriain fransportulurban.
Astfel, prin Dizia nr.9lI din 20.09.2009,Consiliul Muniipal Chiginua
aprobatRgulamntulprivind modalitad aordar9i d ahitarcaomprnsaflilor nominativpentru16toriain transportulurbana prsoanlorsoialmnt
vulnrabi|ein raza mun.Chiginu.
Conform Regulamenfului,ompnsa{ianominativi pntru6l6toriain trans.
portulurbanrprzint6o p1at6lunari in bani in vdreaompnsriihltlilr
pntrultoriain transpotrulurban,aordatprsoanlorsoialmntvulnra.
bil.
Ultrio aastdizi a fost modifiatprin Dizia Consiliului uniipal
Chigin6unr, Il3 din 29.01.2010.in ,,rmamodifi6rilors.a stabilit dreptulla
ompensaliril au pnsionariiar s afli la evidenJDireliilor d asistenso.
cia|6tritorial9i bnfiiazdde pnsii prin intrmdiulCasi Nalional d asi.
gurarisoialu viza d rgdin{in mun. Chiginu,inlusiv in loalit1ilaflat
in omponen{a
mun. Chiginiu, et6{eniai Rpubliii Moldova, al 5ror uanfum
al pnsii9i prsta{iilorsoialenu dp6q9t
sumad 1450lei t.2 Cap.IIdin
Rgulament).
Pnsionariipntrulimit d virst 9i d urmagi,donatriiemeritiai Rpubliii
Moldova, mirima pnsii gi prst{iilorsoialpntruarr nu dp699t
suma
sial6trritorial9i bnd 1450li , ars aflla vidntaDir{iilorasistn{6
ficiazl de pnsieprin intrmdiulCasi Na{ionaled Asigurri Soial 9i arr.
nun{bnvolla ompnsa{ianominativ6,au posibilita s6 6l6torasin tro.
libuz9i autobuz,inrazamuniipiuluihigin6u, in azaabonamnfuluisoial
lunaelibratd treintrprinderramuniipal,,Rgiatransportelltri''.l9
Dir{ia gnralasistn!6soial ptezintdintrprinderiilistle bnfiiari.
lor d astdrpt.Abonamntulpoatefi prouratIa prezentaralgitimalii d
pensionargi a bultinuluid idntit/pagaport
d tip vhi, d la intrprinda
muniipali,,Rgiatransportelti''.
D aast6inlsnirpot bnfiiagi invalizii d I gi II , opiii invalizi gi persoanelear insotesrrn invalid d gradul I sau un opil invalid. (pt.4din R.
gulamnt).
Modlitte stabilirii compens|ieisi chitare cesteo.Compnsa{ianominativpntrul6toriain transportulurbans stabilgt:
'9 Dizie a Consiliuluiuniipal Chiginunr. l/3 din 29.0l.20l0 (pt.2).
281
Nicoli RMNDS,
Ludmil PR0C,
In ODINOKI NEGIIRI
..
parursulunui an .
in azul in ar ompnsa|ia a fost stabilit,dar nu i.a fost ahitatala timp
bnefiiaruluiddat,ompnsa{ia
pntruanul rsptivs ahitsofului (so1ii), prin{ilorsau opiilor astuia,iar in cazl| lipsei astora_ persoani,a
prezinti dovzi a suportathlfuilil calzate d des gi ar s-a adrsatin
trmnd 3 luni dupds.
Compnsa{iilsunt ahitatbnfiiaruluisau alti prsoaninazaprurii
bnfiiarului,trmnulde valabilitatal 6riaststbilitprin Legeanr.l56 _xI\.
din 14. 10.1998privindahitarapnsiilord asigurrisoiald stat(6 luni).
In azul in ar bnfiiarul s raporteazdla du sau mai mult atgorii
d drptla ompnsali,s aord6o singurompnsa1i
(bnfiiariid pnsii
pntrulimit d v6rstu grad d invaliditatstabilit).
282
NicIi ROMNDS.
I'udmil PRo.
In ODINKI
NEGIIR
284