Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
Comitele D Hauterive Memoriu Despre Starea Moldovei La 1787 1902 PDF
Comitele D Hauterive Memoriu Despre Starea Moldovei La 1787 1902 PDF
DESPRE
STAREA MOLDOVEI
LA 1787
DE
COMITELE D'HAUTERIVE
MEMBRIS LIBER AL ACADEMIEt DE INSCRIPTIIIN! SI
FRUMOSE LITERE
SECRETAR AL DOMNULTA MOLDOVEf
ALEXANDRE MAVROCORDAT (FIRARIIIL).
--06GiVift°
BUCURESC(
iNSTITUTUL DE ARTE GRAFICE CAROL GOBL.
s-sor ION T. BASIDESCIT
16, STRADA DOmNEI; 16
1902.
www.dacoromanica.ro
COMITELE D'HAUTERIVE
STAREA MOLDOVEI
LA 1787.
www.dacoromanica.ro
MEMOIRE
SUR
EN 1787
PAR
LE COMTE D'HAUTERIVE
MEMBRE LIBRE DE L'ACADEMIE DES INSCRIPTIONS ET
BELLES-LETTRES
SECRETAIRE DU PRINCE DE MOLDAVIE
ALEXANDRE MAVROCORDATO (FIRARIS).
BUCAREST
L'INSTITUT D'ARTS GRAPHIQUES (CAROL G6BL,
Sx. ION ST. RASIDESCII
16, STRADA DOMNEI, 16
1902.
www.dacoromanica.ro
MEMORIU
ASUPRA
LA 1.787
DE
COMITELE D'HAUTERIVE
MEMBRU LIBER AL ACADEMIEI DE INSCRIPTIIINI BSI
FRUMOSE LITERE.
SECRETAR AL DOMNULO1 MOLDOVEI
ALEXANDRU MAVROCORDAT (FIRARIUL).
`41fc:;:sW-0
BUCURESCI
INSTITUTUL DE ARTE GRAFICE =CAROL GOBL*
S-sor TON ST. RASIDESCIU
16, STRADA DOMNE!, 16
1902.
www.dacoromanica.ro
CUVINTAREA
DE LA 13 MART1E 1900.
ALLOCUTION
DE SA MAJESTE LE ROI
CHARLES I-er
SEANCE SOLENNELLE DE L'ACADEMIE ROUMAINE
DU 13 MARS 1900.
www.dacoromanica.ro
m o deosebilet filacere de a saluta in ne-
care an Academia intrunita in sesiunea
r sa ordinary fi de a .putec lua parte la
lucrdrile et.
Mai inainte de idle doresc a reinnoi prin viii
grail mulfumirea Ndstrci fientru caldurdsa adresd
de simpatie fi de bucurie ce Ne-aff trimis-o cu
prilejul insetnato&ft p3-ea iubiluluf Met strelnepol,
in care fera vede speranta sa fientru viitor. Acesta
atentiune din partea Domniilor Pdstre Mf-a do-
vedit din nog cal de strinse sunt legaturile ce
unesc acest malt Institut de cultura cu Casa Mea.
www.dacoromanica.ro
'eprouve un plaisir tout particulier a revoir
chaque aside l'Acade'mie reunie en session
ordinaire et a prendre part a ses travaux.
www.dacoromanica.ro
4
www.dacoromanica.ro
5
www.dacoromanica.ro
6
www.dacoromanica.ro
7
www.dacoromanica.ro
8
www.dacoromanica.ro
9
www.dacoromanica.ro
10
www.dacoromanica.ro
11,
www.dacoromanica.ro
12
www.dacoromanica.ro
13
www.dacoromanica.ro
MEMOIRE
SUR
www.dacoromanica.ro
CHAPITRE I
www.dacoromanica.ro
CAP. I.
Maria Ta,l)
yr storia are o menire mai alesa decAt aceea
.1 de a desfata curiositatea omenilor cu po-
`\° vestirea intimplarilor uimitore sail ciudate,
cari deosebesc in ochii urmailor vecurile i no-
rodele din trecut, Istoria pastreza amintirea mo-
ravurilor nemurilor §i le lamuresce schimbarile
norocite sail nenoocite pe earl cursul intimpla-
rilor le-a produs in firea lor; iar pe cele cari
nu $i -au perdut neatirnarea le invata a veghia
neinc4at asupra acelei fericite §i rare armonii
a legilor qi a parerilor, fara.' care neatirnarea e
reit intemeiata §i nu ajuta la obtesca fericire.
Istoria mai invata pe domnitorii cari, in deca-
derea moravurilor, ail primit de la norod sail 1-ail
insu* cu puterea dreptul de a domni peste el,
ca obicinuinta unei robil invechite nu stinge cu
www.dacoromanica.ro
18
www.dacoromanica.ro
19
www.dacoromanica.ro
20
www.dacoromanica.ro
21
www.dacoromanica.ro
22
www.dacoromanica.ro
23
www.dacoromanica.ro
24
www.dacoromanica.ro
25
www.dacoromanica.ro
26
www.dacoromanica.ro
27
www.dacoromanica.ro
28
www.dacoromanica.ro
29
www.dacoromanica.ro
30
www.dacoromanica.ro
31
www.dacoromanica.ro
32
www.dacoromanica.ro
83
www.dacoromanica.ro
34
www.dacoromanica.ro
85
www.dacoromanica.ro
36
www.dacoromanica.ro
37
www.dacoromanica.ro
38
www.dacoromanica.ro
39
www.dacoromanica.ro
40
www.dacoromanica.ro
41
www.dacoromanica.ro
42
www.dacoromanica.ro
43
www.dacoromanica.ro
44
www.dacoromanica.ro
45
www.dacoromanica.ro
46
www.dacoromanica.ro
47
www.dacoromanica.ro
48
www.dacoromanica.ro
49
www.dacoromanica.ro
50
www.dacoromanica.ro
of
www.dacoromanica.ro
52
www.dacoromanica.ro
53
www.dacoromanica.ro
54
www.dacoromanica.ro
55
www.dacoromanica.ro
56
www.dacoromanica.ro
57
www.dacoromanica.ro
58
www.dacoromanica.ro
59
www.dacoromanica.ro
60
www.dacoromanica.ro
61
www.dacoromanica.ro
62
www.dacoromanica.ro
63
www.dacoromanica.ro
64
www.dacoromanica.ro
65
www.dacoromanica.ro
66
www.dacoromanica.ro
67
www.dacoromanica.ro
68
www.dacoromanica.ro
69
www.dacoromanica.ro
70
www.dacoromanica.ro
71
www.dacoromanica.ro
72
www.dacoromanica.ro
73
www.dacoromanica.ro
74
www.dacoromanica.ro
75
www.dacoromanica.ro
76
www.dacoromanica.ro
77
www.dacoromanica.ro
CHAPITRE H.
DU PEUPLE.
www.dacoromanica.ro
CAP. II.
DESPRE POPOR.
www.dacoromanica.ro
80
www.dacoromanica.ro
81
www.dacoromanica.ro
82
www.dacoromanica.ro
83
www.dacoromanica.ro
84
www.dacoromanica.ro
85
www.dacoromanica.ro
86
www.dacoromanica.ro
87
www.dacoromanica.ro
88
www.dacoromanica.ro
89
www.dacoromanica.ro
90
www.dacoromanica.ro
91
www.dacoromanica.ro
,92
www.dacoromanica.ro
93
www.dacoromanica.ro
94
www.dacoromanica.ro
95
www.dacoromanica.ro
96
www.dacoromanica.ro
97
www.dacoromanica.ro
98
www.dacoromanica.ro
90
www.dacoromanica.ro
100
www.dacoromanica.ro
101
www.dacoromanica.ro
102
www.dacoromanica.ro
103
www.dacoromanica.ro
104
www.dacoromanica.ro
106
www.dacoromanica.ro
106
www.dacoromanica.ro
107
www.dacoromanica.ro
108
www.dacoromanica.ro
109
www.dacoromanica.ro
110
www.dacoromanica.ro
Ill
www.dacoromanica.ro
112
www.dacoromanica.ro
113
www.dacoromanica.ro
CHAPITRE III
www.dacoromanica.ro
CAP. III.
DESPRE NEGUTATORI
www.dacoromanica.ro
116
www.dacoromanica.ro
117
www.dacoromanica.ro
118
www.dacoromanica.ro
119
www.dacoromanica.ro
120
www.dacoromanica.ro
121
www.dacoromanica.ro
122
www.dacoromanica.ro
123
www.dacoromanica.ro
124
www.dacoromanica.ro
1.25
www.dacoromanica.ro
1r
nution sensible dans le superflu des productions
surabondantes avec le prix des quelles le pays
peut remplir ses obligations. Quand un Juif col-
porteur de toiles de lin, qui sont un luxe dans le
costume moldave, quand un Allemand qui ne
sgait faire que de plus belles voitures, mettent le
pied dans ce pays, il faut qu'il y croisse une
quantite de bled nouvelle et suffisante pour nourrir
deux hommes ou qu'on en vende au dehors une
semblable quantite de moins. Il en est de meme
s'il se debite dans la Moldavie une tabatiere et
une piece de chalis. D'un autre cote quand une
famille moldave emigre ou s'eteint, ou est re-
clamee a titre de desertion, it croit dans la pto-
vince moins de bled, de cire, de lin, de miel et
d'orge, et les bceufs et les chevaux diminuent
selon meme mesure, ou si ceux qui consomment
infructueusement augmentent de nombre pendant
que celuy des producteurs diminue, qui ne voit
que l'equilibre est irravocablement rompu ?
II ne sert de rien de dire que la Moldavie
n'est pas peuplee a proportion de son etendue
et de sa fecondite. La population des produc-
teurs utiles est foible, mais la population des con-
sommateurs steriles est au-dessus de ce qu'on
pense. La Moldavie ne contient pas dans son
sein touts les hommes de cette espece, dont la
subsistance est a sa charge. Touts les strangers
www.dacoromanica.ro
127
www.dacoromanica.ro
128
www.dacoromanica.ro
129
www.dacoromanica.ro
'130
www.dacoromanica.ro
131
www.dacoromanica.ro
132
www.dacoromanica.ro
133
www.dacoromanica.ro
134
www.dacoromanica.ro
135
www.dacoromanica.ro
136
www.dacoromanica.ro
137
www.dacoromanica.ro
138
www.dacoromanica.ro
139
www.dacoromanica.ro
140
www.dacoromanica.ro
141
www.dacoromanica.ro
142
www.dacoromanica.ro
143
www.dacoromanica.ro
144
www.dacoromanica.ro
145
www.dacoromanica.ro
CHAPITRE IV.
DU CLERGE.
9
4
e clerge de la plupart des Etats de l'Eu-
rope, qui ont plus ou moins participe au pro-
1L gres general des lumieres politiques et
morales de ces derniers siecles, ne merite plus
les mernes reproches sur l'oisivete de ses membres,
sur l'inutilite de son opulence et l'abus d'une autho-
rite qu'il n'employoit pas toujours a l'avantage des
mceurs et de la tranquillite civile, mais le clerge mol-
dave ne s'est dans aucun tems attire ce blame. Les
pretres en Moldavie ne sont ni oisifs, ni riches, ni
fiers. Its ne vivent pas meme des fonctions de leur
ministere, et l'ont doit convenir gulls ont toute fac-
tivite et toute la modestie de la pauvrete. S'ils
participent a l'ignorance commune c'est par per-
suasion plus que par esprit d'interet, et le fruit
www.dacoromanica.ro
CAP. IV.
DESPRE PREOTIME.
www.dacoromanica.ro
148
www.dacoromanica.ro
149
www.dacoromanica.ro
150
www.dacoromanica.ro
151
www.dacoromanica.ro
152
www.dacoromanica.ro
153
www.dacoromanica.ro
154
www.dacoromanica.ro
155
www.dacoromanica.ro
156
www.dacoromanica.ro
157
www.dacoromanica.ro
158
www.dacoromanica.ro
159
www.dacoromanica.ro
CHAPITRE V.
DU GOUVERNEMENT ET DU PRINCE,
www.dacoromanica.ro
CAP. V.
www.dacoromanica.ro
162
www.dacoromanica.ro
168
www.dacoromanica.ro
164
www.dacoromanica.ro
165
www.dacoromanica.ro
166
www.dacoromanica.ro
167
www.dacoromanica.ro
168
www.dacoromanica.ro
169
www.dacoromanica.ro
170
www.dacoromanica.ro
171
www.dacoromanica.ro
172
www.dacoromanica.ro
173
www.dacoromanica.ro
174
www.dacoromanica.ro
175
www.dacoromanica.ro
CHAPITRE VI.
www.dacoromanica.ro
CAP. VI.
www.dacoromanica.ro
178
www.dacoromanica.ro
179
www.dacoromanica.ro
180
www.dacoromanica.ro
181
www.dacoromanica.ro
182
www.dacoromanica.ro
183
www.dacoromanica.ro
184
www.dacoromanica.ro
.185
www.dacoromanica.ro
186
www.dacoromanica.ro
187
www.dacoromanica.ro
188
www.dacoromanica.ro
189
www.dacoromanica.ro
190
www.dacoromanica.ro
191
www.dacoromanica.ro
192
www.dacoromanica.ro
193
www.dacoromanica.ro
194
www.dacoromanica.ro
195
www.dacoromanica.ro
196
www.dacoromanica.ro
197
www.dacoromanica.ro
198
www.dacoromanica.ro
199
www.dacoromanica.ro
200
www.dacoromanica.ro
201
www.dacoromanica.ro
202
www.dacoromanica.ro
203
www.dacoromanica.ro
204
www.dacoromanica.ro
205
www.dacoromanica.ro
206
www.dacoromanica.ro
207
www.dacoromanica.ro
SUPPLEMENT.
CHAPITRE I.
www.dacoromanica.ro
SUPLEMENT.
CAP. I.
www.dacoromanica.ro
210
www.dacoromanica.ro
211
www.dacoromanica.ro
212
www.dacoromanica.ro
213
www.dacoromanica.ro
214
www.dacoromanica.ro
215
www.dacoromanica.ro
216
www.dacoromanica.ro
217
www.dacoromanica.ro
218
www.dacoromanica.ro
219
www.dacoromanica.ro
220
www.dacoromanica.ro
221
www.dacoromanica.ro
222
www.dacoromanica.ro
223
www.dacoromanica.ro
224
www.dacoromanica.ro
225
www.dacoromanica.ro
226
www.dacoromanica.ro
227
www.dacoromanica.ro
228
www.dacoromanica.ro
229
www.dacoromanica.ro
230
www.dacoromanica.ro
231
www.dacoromanica.ro
232
www.dacoromanica.ro
233
www.dacoromanica.ro
234
www.dacoromanica.ro
235
www.dacoromanica.ro
236
www.dacoromanica.ro
237
www.dacoromanica.ro
CHAPITRE II.
DE QUELQUES USAGES.
www.dacoromanica.ro
CAP. II.
www.dacoromanica.ro
240
www.dacoromanica.ro
241
www.dacoromanica.ro
242
www.dacoromanica.ro
243
www.dacoromanica.ro
244
www.dacoromanica.ro
245
www.dacoromanica.ro
246
www.dacoromanica.ro
247
www.dacoromanica.ro
248
www.dacoromanica.ro
249
www.dacoromanica.ro
250
www.dacoromanica.ro
251
www.dacoromanica.ro
252
www.dacoromanica.ro
253
www.dacoromanica.ro
254
www.dacoromanica.ro
255
www.dacoromanica.ro
256
www.dacoromanica.ro
257
www.dacoromanica.ro
258
www.dacoromanica.ro
259
www.dacoromanica.ro
260
www.dacoromanica.ro
261
www.dacoromanica.ro
262
www.dacoromanica.ro
263
www.dacoromanica.ro
264
www.dacoromanica.ro
265
www.dacoromanica.ro
266
www.dacoromanica.ro
267
www.dacoromanica.ro
268
www.dacoromanica.ro
269
www.dacoromanica.ro
270
www.dacoromanica.ro
271.
www.dacoromanica.ro
272
www.dacoromanica.ro
273
I8
www.dacoromanica.ro
Table [I] du verbe auxiliaire sum, je suis.
(Tabela verbului ajutiltor sum, je suis).
Francois Moldave
Je suis iou shent je serai voi fi
tu es tu yescht vei fi
it est iel lest va fi
nous sommes noi shentem vom fi
vous etes voi shentesth vetsch fi
ils sont iei sent vor fi
www.dacoromanica.ro
275
www.dacoromanica.ro
276
je louerai of lauda
ei lauda
or lauda
om lauda
eti lauda
or lauda
www.dacoromanica.ro
277
www.dacoromanica.ro
278
www.dacoromanica.ro
279
www.dacoromanica.ro
NOTES.
No. r. Le Prince Ipsilandi, a qui ce memoire
est adresse, est, de touts les Princes grecs, celuy qui a
le mieux reussi a se concilief l'amour de ses sujets,
l'estime de ses maitres et le respect de la nation. II a
regne 7 ans en Vallachie et touts les vceux des Val la-
ques quand on leur envoye un nouveau Prince est qu'il
ressemble au Prince Ipsilandi.
No. 2. - Les constitutions de la Russie, de la Po-
logne, de la Crimee, de la Hongrie, de la Transylvanie,
des Etats du Roy de Prusse ont absolument change a
differentes époques de ce siecle. Il n'est pas stir que
les peuples ayent gagne a tant de revolutions, mais it
est indiscutable qu'elles ont ete operees sang leur aveu.
No. 3. Touts les pays dependant du Gd. Seigneur,
qui ne sont pas gouvernes par des pa chas, ne sont pas
censes au nombre des provinces de son empire et sont
nommes royaumes dans le style de la chancellerie de la
Porte. Tels sont les royaumes de Vallachie, de Mo lda-
vie, d'Alger et de Tunis, la republique d'Egypte, l'empire
de Maroc et celuy de Tartarie.
No. 4. Le turc que parlent les Circassiens est la
seule langue connue avec laquelle la langue hongroise
ait quelque rapport.
www.dacoromanica.ro
INSENINARI.
www.dacoromanica.ro
282
www.dacoromanica.ro
283
www.dacoromanica.ro
JOURNAL INEDIT D'UN VOYAGE
DE CONSTANTINOPLE A JASSI, CAPITALE DE LA MOLDAVIE
DANS L'HIVER DE 1785.
PAR LE couTE D'HAUTERIVE
www.dacoromanica.ro
286
www.dacoromanica.ro
287
www.dacoromanica.ro
288
www.dacoromanica.ro
289
www.dacoromanica.ro
290
www.dacoromanica.ro
291
www.dacoromanica.ro
292
www.dacoromanica.ro
293
www.dacoromanica.ro
294
www.dacoromanica.ro
295
www.dacoromanica.ro
296
www.dacoromanica.ro
297
www.dacoromanica.ro
298
www.dacoromanica.ro
299
www.dacoromanica.ro
300
www.dacoromanica.ro
801
www.dacoromanica.ro
302
www.dacoromanica.ro
303
www.dacoromanica.ro
304
www.dacoromanica.ro
305
www.dacoromanica.ro
306
www.dacoromanica.ro
307
www.dacoromanica.ro
308
www.dacoromanica.ro
309
www.dacoromanica.ro
310
www.dacoromanica.ro
311
www.dacoromanica.ro
312
www.dacoromanica.ro
313
www.dacoromanica.ro
314
www.dacoromanica.ro
315
www.dacoromanica.ro
316
www.dacoromanica.ro
317
www.dacoromanica.ro
318
www.dacoromanica.ro
319
www.dacoromanica.ro
320
www.dacoromanica.ro
321
www.dacoromanica.ro
322
www.dacoromanica.ro
323
www.dacoromanica.ro
324
www.dacoromanica.ro
325
www.dacoromanica.ro
t
326
www.dacoromanica.ro
327
www.dacoromanica.ro
328
www.dacoromanica.ro
329
www.dacoromanica.ro
LA MOLDAVIE EN 1785
FAISANT SUITE AU JOURNAL D'UN VOYAGE DE CONSTANTINOPLE
A IASSY
PAR LE COMTE D'HAUTERIVE.
Texte inedit, publie et annote par M. Ubicini,
www.dacoromanica.ro
332
www.dacoromanica.ro
333
www.dacoromanica.ro
334
www.dacoromanica.ro
335
www.dacoromanica.ro
336
www.dacoromanica.ro
337
1) Dix fois.
8) Ou plut6t Albanais. En effct, d'apres une tradition con-
stante, les Ghika seraient originaires du village de Kcuproli ou
Kioproli, le meme d'oi, sortirent les grands-vizirs de ce nom.
8) C'est-a-dire qu'il entra dans le corps des Arnautes ou Alba-
nais qui formaient la garde du prince.
22
www.dacoromanica.ro
338
www.dacoromanica.ro
339
www.dacoromanica.ro
340
www.dacoromanica.ro
341.
www.dacoromanica.ro
Z42
plus pros d'etre prince qu'un autre. Tant qu'on est riche,
on est maintenu au Phanar ou sur le Canal 1), menace,
tourmente, exile jusqu'a ce qu'on soit depouille; alors, on
est revetu d'une principaute pour etre en etat d'être ran-
conne encore. Quand Michel Voda a) fut nomme drogman
de la Porte 3), tout le monde savait les droits qu'il avait
a la principaute ; mais it etait riche, it fut exile 4). (Twit
mieux,' dirent ses amis. En effet, it paya cherement
son retour, et fut bient6t apres prince de Valachie.
On compte actuellement neuf hospodars en exercice
ou en titre : Manuel Voda 6) Michel Voda 6), Stepha-
naki Voda 7), Ipsilanti 8), Morosi 9, Alexandre Mauro-
cordato 10), Constantin Soutzo 11), Mavrogeni 12), Alexan-
dre Maurocordato, ces deux derniers regnants.
www.dacoromanica.ro
343
www.dacoromanica.ro
344
www.dacoromanica.ro
345
avec son cortege, une lettre d'exil vint lui donner une
legon de moderation bien amere. Il en fut consterne
au point qu'il eut sur-le-champ un acces de goutte
des plus violents; it voulait se mettre au lit ; le capigi-
bachi ne voulait pas le permettre ; enfin it obtint un repit
de vingt-quatre heures. Il fut, pour ainsi dire arrache
de force de son lit, et embarque 1). Au bout de trois
mois il. obtint la permission de faire an grand-vizir 2) un
present de 200 bourses 3) et revint a Constantinople.
Les princes deposes, mines ou enrichis, entretiennent
toujours autour d'eux une nombreuse clientele, a moins
qu'il ne soit demontre aux yeux de tout le monde qu'ils
ont perdu toute chance de rentrer en faveur. Le Phanar
est peuple de roturiers riches et de nobles ambitieux;
les premiers fournissent de l'argent aux autres, et l'am-
bition de ceux-ci, quand elle atteint son but, entretient
ensuite la richesse de leurs creanciers. Les deux prin-
cipautes, le drogmanat de la Porte 4), celui de la mer
Noire, celui de la Morse 5), et quelques emplois rela-
tifs a l'approvisionnement du serail et de Constantinople,
sont les grands objets de l'esperance des uns et des
autres.
www.dacoromanica.ro
346
www.dacoromanica.ro
347
www.dacoromanica.ro
348
www.dacoromanica.ro
349
www.dacoromanica.ro
350
www.dacoromanica.ro
351
www.dacoromanica.ro
352
II
www.dacoromanica.ro
353
www.dacoromanica.ro
354
www.dacoromanica.ro
355
www.dacoromanica.ro
356
www.dacoromanica.ro
357
quand vous mangerez vos epargnes aux Iles des Princes 1).
Mefiez-vous des strangers; it y en a qui ont de l'esprit
et de l'honneur. Prenez garde que cela ne prenne sur
l'esprit du prince; ecartez ces hommes dangereux; it est
aise de les dogoilter, car ils sont polis et fiers.
Et vous, Altesses Serenissimes, it vous faudrait la
science de Dieu pour vous maintenir dans le poste glissant
oil la fortune vous a jetes. Vous etes entoures d'hommes
Unties de tout sentiment d'honneur, dont les uns sont
sujets ennemis et les autres valets fripons. Ceux-la cher-
chent sans cesse a vous nuire; ceux-ci a vous voler.
Soyez terrible aux Grecs, si vous pouvez, et respectable
aux Moldaves. Mais surtout, puisque vous n'etes pas
inamovibles, economisez, entassez et cachez vos epargnes
a tous les yeux; cachez-les, car elles sont odieuses aux
Moldaves, et vous verrez d'un cote les griffes turques,
de l'autre les griffes grecques s'allonger, les unes bru-
talement, les autres subtilement, pour s'emparer de tout
ce qu'on saura que vous avez amass&
Voila en peu de mots, sans faire application aux per-
sonnes, le systeme general du gouvernement de ce pays.
On le diroit ne pour la servitude. Nul n'a eu plus de
differents maltres. Maintenant it rampe devant ceux qu'il
a et craint d'avance ceux qu'il aura un jour et qui lui
commandent deja comme s'ils en avaient fait la conquete.
Les Daces, les Huns, les Goths, les Wisigoths, les Os-
trogoths, les Avares, les Vandales, les Comans ont passé
par ici et s'y sont etablis, se refoulant les uns les autres
pour aller s'etablir ailleurs. Les Bulgares, les Hongrois,
www.dacoromanica.ro
358
www.dacoromanica.ro
359
I) En Valachie, 1758.
2) Tsara romanesca: cette ddnomination s'applique plus par-
ticulierement a la Valachie.
www.dacoromanica.ro
360
www.dacoromanica.ro
361
www.dacoromanica.ro
362
www.dacoromanica.ro
363
www.dacoromanica.ro
364
www.dacoromanica.ro
365
www.dacoromanica.ro
366
www.dacoromanica.ro
367
www.dacoromanica.ro
368
www.dacoromanica.ro
869
www.dacoromanica.ro
370
www.dacoromanica.ro
871
III
www.dacoromanica.ro
372
www.dacoromanica.ro
373
www.dacoromanica.ro
374
www.dacoromanica.ro
375
www.dacoromanica.ro
376
www.dacoromanica.ro
377
www.dacoromanica.ro
378
www.dacoromanica.ro
APPENDIX- ADAUS.
www.dacoromanica.ro
1.
www.dacoromanica.ro
I.
www.dacoromanica.ro
382
www.dacoromanica.ro
383
www.dacoromanica.ro
II.
Le Comte d'Hauterive
(1754-1830).
www.dacoromanica.ro
II.
Comitele d'Hauterive
(1754-1830).
www.dacoromanica.ro
386
www.dacoromanica.ro
387
www.dacoromanica.ro
388
www.dacoromanica.ro
389
www.dacoromanica.ro
390
www.dacoromanica.ro
391
www.dacoromanica.ro
392
www.dacoromanica.ro
93
www.dacoromanica.ro
394
www.dacoromanica.ro
395
www.dacoromanica.ro
396
www.dacoromanica.ro
397
I. Bianu.
www.dacoromanica.ro
NOTE
www.dacoromanica.ro
399
www.dacoromanica.ro
Alexandre Ypsilanti
Prince-Regnant de Paine 1de, 1774-1782, 1796-1787,
Pr Ince-Regnant de lifoldavie, 1786-1788.
www.dacoromanica.ro
Alexandru Ipsilante
Domani TdrIl-Romanescl 1774-1782, 1796-1797,
Domnal Moldova! 1786 1788.
www.dacoromanica.ro
402
www.dacoromanica.ro
403
www.dacoromanica.ro
404
www.dacoromanica.ro
405
www.dacoromanica.ro
406
www.dacoromanica.ro
407
www.dacoromanica.ro
408
www.dacoromanica.ro
409
www.dacoromanica.ro
NOTE
3) C. Erbiceanu, Istoria Mitropoliel Moldavia fi SUCever, 13n-
curesci 1888, p. 313.
2) Raicexich in Engel, Geschichte der Walachey, t. I, p. 490.
Manasse Eliade, Oratio panegyrica ad celsissimum ac serenipimUtn...
Hypselantem, serenissimum ducem totius Valachiae, Leipzig 1781,
pass. Ion Vgarescu, lstorie a preputernicilor impeirail othomant,
in Papiu Ilarian, Tesaur de monumente istorice, t. II, p. 287.
3) lacarescu, I. c. Dionisie Eclisiarcul, Chronograful Te'rel-Ro-
(
mcinesa, in Papiu Ilarian, Tesaur, t. II, p. 166.
4) D.espre Alexandru Ipsilante v. N. Iorga in Hurmuzaki, Do-
cumente privitdre la Istoria Romlinilor, t. X, pp. XXX §i urm.,
LXXXIV §i urm.A. p. Xenopol, Maria Romanilor, t. V, pp. 23,
§i urm., 281 qi urm. V. A. Urechra, Istoria Ronan:70r, t. I.
VI qi VII pass.
www.dacoromanica.ro
TABLE.
Allocution de Sa MajestO le Rol Carol I.
MEMOIRE DU COMTE DIHAUTERIVE.
Supplement.
Chapitre I. De quelques relations exterieures . , 208
Chapitre II. De quelques usages 238
Tables 1-6 274
Notes . , . . . 28Q
Journal d'un voyage de Constantinople a Iassy dans
l'hiver de 1785, par le Comte d'Hauterive, publid
par A. Ubicini x 285
La Moldavie en 1785 faisant suite au journal d'un voyage
de Constantinople 5.Iassy par le Comte d'Hauterive,
publie par A. Ubicini . 331
Appendix.
I. De la Roquette sur le Comte d'Hauterive . . . 380
II. Le Comte d'Hauterive. Notice par St. Orasanu et
I. Bianu c r 384
III. Alexandre Ipsylanti, Prince-Regnant de Valachie
1774-1782, 1796-1797, Prince-Regnant de Mol-
davie 1786-7881. Notice par St. Orasanu . . 400
www.dacoromanica.ro
CUPRINSUL.
Cuvintarea Maiestitil Sale Regelul Carol I.
MEMORIUL, COMITELUY DE HAUTERIVE.
.... 79
115
147
Cap. V. Despre cirmuiie si despre Domn .. a . . 161
Cap. VI. Despre carmuire si despre boeri .- 177
Supletnent.
Cap. I. Despre uncle leg5.turi din afar6.. 1-
209
Cap. II. Despre unele bbiceiuri 239
Tabele 1-6 274
fnseninari 281
Journal, d'un voyage de Constantinople a Iassy dans
l'hiver de 1785, par le Comte d'Hatiterive, public
par A. Ubitini 285
La Moldavie en 1785 faisant Suite an journal d'un voyage
de Constantinople a Iassy par le Comte d'Hauterive,
public par A. Ubicini 331
Adaus.
I. De Ia Roquette despre Comitele d'Hauterive - . . 381
II. Comitele d'Hauterive. Notitg de St. Orasann si I. Bianu 385
III. Alexandru Ipsilanti, DomnulT6riI-RominescI 1774-
www.dacoromanica.ro