DE CATALOG

au se poate iipnla! ENTE ISTORICE

DESPRE

BOERII DIN ŢARA FĂGĂRAŞULUI

DE

IOAN CAV. DE PUŞCARIU.

IV.

—>e<iNNl'>e<-

S1BIIU
T I P A R U L TIPOGRAFIEI A R H I D I E C E Z A N E

1907.

O
 FRAGMENTE ISTORICE
DESPRE

BOERII DIN TARA FĂGĂRAŞULUI

DE

IOAN CAV. DE PUŞCĂRII).

SIBIIU
'J'II'AKITL TIPOGRAFIEI AKHIDIKCEZANR

1907.
 Precuvântare.
Ansă la publicarea acestor „Fragmente istorice"
mi-o a dat stimulul ce l'am simţit încă din tinereţe,
învăpăiat de lucrările antecesorilor noştri, d'a scrută
şi culege tot ce e antic şi interesant pentru istoria
nostrâ naţională, şi mai cu samă d'a adună datele
istorice privitâre la familiele nobile române.
Passiunea acâsta, ca un fel de sport, me în­
demnă apoi a le da şi publicităţii, o slăbiciune soco­
tită de unii, p6te, ca vanit6să, dar în contra boldului.
Insă, unde eră pe atunci arena de producţiune?
unde mijlâcele, de cari dispune generaţiunea presentă?
Academii, Atheneuri, Muzeuri, şi asociatiuni literare
cu fonduri suficiente, ca în present, încă n'aveam şi
nici publicul încă nu eră pregătit îndestul, ca s6 apre-
tieze atari întreprinderi.
Intre astfel de împrejurări pe la 20 Martie 1860
cutezasem în „Telegraful Român" Nr. 12 să iniţiez
înfiinţarea unei associatiuni pentru literatura şi cultura
poporului român. - - Apelul avu efectul dorit, pentru
că îndată la anul următor se şi înfiinţa ,Asociaţiunea
transilvană pentru literatura română §i cultura poporului
român".
La adunarea constituantă a acestei Asociatiuni,
ţinută în 21 Martie 1861 primul ei preşedinte, Şaguna,
se esprimă astfel: Dl Pretor Puscariu, carele a şi dat
v

la asociaţiunea acfeta impulsul cel dintâiu prin orga­

nele no'slre jurnalistice etc". Iară primul secretariu al
*
 IV

ei — dl Bariţiu — în Părţi alese din istoria Tran-

silvanieiflll pag. 31 scrie: Membrii comisiunei (orto­
grafice) se mai învoiră între sine, ca se fiă invitaţi din
siâul ei Timoteiu Cipariu şi loan Puscariu, acesta tot­
deodată ca ursitoriu al nonei încercări, d'a ne
gînfiinfă o societate literară, ca se compună şi
^ dînşii câte un proiect de statute etc."
Hujus ad exemplum — apoi în a. 1866 se înfiinţa
şi societatea academică în Bucureşti, carea la a. 1879
fu transformată în Academia română de astădi.
Statutele Asociaţiunei transilvane au fost per-
tractate şi votate pe baza proiectului meu (adoptat şi
de Şaguna) în şedinţa din 21—23 Martie 1861, şi sanc­
ţionate prin decisiunea preaînaltă din 6 Septemvrie
1861, pre când eu eram concipist la cancelaria aulică
transilvană în Viena. —
Ca s6 dau un avânt mai rodnic Asociaţiunei, am
ţinut în adunarea generală a ei, din Braşov la 29 luliu
1862, o disertaţiune despre importanţa diplomelor şi
documentelor, ce se mai găsesc pe lă familiele nobile
române, pe cari în cât le-am putut adună, le-am pus
la disposiţiunea Asociaţiunei. — Despre aceasta re­
gretatul membru al Academiei române, Odobescu, ca­
rele pe atunci venise din Bucureşti la adunarea A s o ­
ciaţiunei în Braşov ca raportor, scrie în „Revista ro­
mână" (1862 II. pag. 573) între altele şi următorele:
„Apoi dl Ion Puscariu ceti frumosul discurs despre im­
portanţa documentelor nobilitare ale familielor române,
pe care amicul nostru D. Papiu Marian Va retipărit în
Tesaurul de momente istorice pentru România tom. 1.
fasc. 3. (Sept. 1862) D. Puscariu, bărbat laborios, care
sciu s& unisea îndeletnicirile sale administrative ca pre­
fect în mai multe ţinuturi române din Transilvania d'a
 V

rândul cu cercetări istorice pline de un interes naţional,

a reuşit a desgropâ nobleţă naţiunei române chiar şi din
colibile foştilor jobagi dela Făgăraş şi din valea Haţe­
gului. Domnialui ţine un catalog siu album, in care
stau inscrise tote actele vech<, ce a putut căpătă pană
acum, şi aşteptă completarea acestei lucrări spre a o dă '''
publicităţii, un bogat seceriş din documente vechi din
cele mai importante. Introducerea la ace'stâ lucrare scrisă
într'un stil elegant şi colorat, a fost cetită de d-lui dina­
intea unui public, care o a primit cu aplause adese re-
peţite, şi totd'auna bine meritate."

Curând după acestea intrevenind chemarea mea

la Dieta din Sibiiu şi la parlamentul imperial din Viena
(1863 — 1865), la Dieta din Cluş şi la cea de incoronare
din Pesta (1866—1868), apoi denumirea mea de con-
siliariu în ministeriul ungar de culte şi învăţământ
(1868—1869), şi de membru al judecătoriei supreme
în Budapesta (1869—1890], în intervalul acesta, deşi
nu încetasem cu adunarea mai departe a documentelor,
trebui totuşi s6 întrerup lucrările speciale, privitore la
familiele nobile române.
La a. 1877 ales fiind de membru onorariu (iară
la a. 1900 de membru ordinariu) al Academiei române,
din recunoscinţa pentru acâsta, şi din considerare,
că Asociaţiunea transilvană pe la început încă nu
dispune de fonduri pentru tipărirea de colecţiuni mai
estinse, am dăruit academiei române, pe lângă alte
multe, la a. 1882 şi o collectiune de peste o miă de
documente istorice decopiate din archivele Sibiene şi
legate în trei tomuri, ce s'au registrat d'abia in a.
1894 sub numerii 202, 203 şi 204 ai manuscriptelor
din biblioteca Academiei, declarate fiind de preţidse,
 VI

ceea ce mg îndreptăţi la speranţa, că se vor tipări pe

speseie Academiei.
* După ce la 1-a Maiu 1890 intrat in starea de
I^nsionariu m'am retras la domiciliul meu în Bran,
Bariţiu, cu epistola din 7 Iuniu 1890, mS învită a
* p u n e Ia disposiţiunea Asociaţiunei colecţiunea mea
f despre faroiliele nobile române spre publicare pe spe­
sele ei. —
Aşa se publicară „ Datele istorice privitdre la fa-
miliele nobile române', împărţite în trei părţi:
Prima parte cuprinde conscripţiunile nobililor cu
provocare la documentele lor, după cum le-am căpătat
dela eparchiele române, şi dela unii prefecţi români,
tipărindu-se în tipografia archidiecesană din Sibiiu 1892
pe 23 cole în quart.
A doua parte, ce cuprinde materialul în ordine
alfabetică: s'a tipărit tot în aceeaşi tipografie la a.
1895 pe 52 cole quart.
In a treia parte vin a se tipări diplomele şi alte
asemenea documente ale singuraticelor familii nobile
române în întreg cuprinsul lor, pe cât le-am putut
adună. începutul la acâstă parte se presintă în opul
de faţă.
Intenţiunea mea primitivă eră, ca publicarea di­
plomelor s6 se estindă d'odată peste t6te ţinuturile
locuite de români.
După ce, însS, întreveniră publicările diplomelor
sc6se de Ştefan Moldovan din colecţiunile contelui
Iosif KemGny, şi tipărite în Transilvania 1871 etc. —
a Documentelor publicate de N. Densuşianu (cărui i-a
stat Ia disposiţiune şi colecţiunea n6stră) în Monu­
mente din ţe>a Făgăraşului 1885, şi în Colecţiunea
 VII

Hurmuzaki 1887 e t c , a diplomelor Marmaroşene de

Dr. Ioan Mihâlyi de Apşa 1900; precum şi cele*«f se
iviră sporadic prin foile periodice etc. — am trebuit
sS devin la convingere, că pertractarea obiectului d%
cestiune, grupat după anumite ţinuturi, ar fi nunumaf
mai lesniciâsă, dar şi mai avantagiosă, avend singu­
ratecii întreprind£tori în apropierea sa, pe lângă datele
trebuinciâse, şi cunoscintele locali. —
De aceea şi noi am arangiat materialul adunat
după ţinuturi, începând cu ţera Făgăraşului, de unde
avem adunate mai multe documente, parte mare încă
nepublicate. —
Decă între acestea am intercalat în ordinea chro-
nologică şi unele acte deja publicate, am făcut acesta
şi pentru aceea, ca, comassându-se la un loc, opul sg
cuprindă, cât se pote, t6te documentele istorice, ce
ating ţinutul respectiv.
Celelalte documente, ce le mai avem adunate,
şi cele ce între aceea le vom mai put6 aduna, se vor
publică în alte volume.
Ca preludiu la Fragmentele istorice despre boerii
din ţera Făgăraşului, am publicat în .Telegraful Român"
sub pseudonimul: Non quis sed quid Introducerea, re­
produsă în prima broşură pe '23 pagini octav, în a
doua pe 51 pagine starea politică, şi în a treia pe
122 pag. specificarea nominala a boerilor în ordinea
topografică; — iară documentele lor, cele mai în­
semnate, câte s'au putut procură pană acum, le pre-
sentăm aci în ordinea chronologică şi în limbile în
cari sunt scrise: latină, magyară, germană şi română,
fiecare precedat de un estract scurt în limba română,
şi finalisat cu note de observat. —
VIII

La aceste observări mai notificăm preste tot aicia

numai atâta:
Primo, că in actele boerilor din ţera Făgăraşului
pană acum descoperite n'am dat nicăiri de urme despre
aceea, ce susţin unii istorici mai noi, cumcă Voivodii
Valachiei transalpine, ca Duci ai Făgăraşului, ar fi
adus cu sine de acolo vre-un boeriu, căruia s6-i fi
dăruit locuri puşti', spre colonisare sub nume de boeriu,
ci toţi boerii din ţâra Făgăraşului au fost băştinaşi,
pe carii Voivodii ca Duci ai Făgăraşului i-au găsit aci,
şi din deosebite consideraţiuni de adicţiune i-au con­
firmat în vechile lor possessiuni, ce au existat a tem-
pore memoriam humanam transeunte, sub numele usitat
în Valachia de boeri. Chiar şi magistrul Ladislau fiul
lui Ianus Meşter din Dolka, căruia Vlad Voda ca Duce
al Făgăraşului i-a conferit dominiul Şercaii (1372) se
vede a fi fost indigen şi frate al lui Petru Cegu din
Veneţia. —

Secundo. Că deşi unele documente donaţionale

şi nobilitare sunt stilisate după şablonele usitate prin
cancelariele domnesci ale timpului, şi de aceea reti­
părirea lor în estens s'ar părea de prisos, — totuşi
având fiecare document particularităţi deosebite d. e.
in privinţa locului, datului, a persanelor din acţiune
etc. cari dau desluşiri istorice de multe ori preţi6se,
nici unul nu se pote consideră fără valore.
Tertio. La tipărirea acestor documente s'au ivit
dificultăţi multifarie, dintre cari elevăm aci următârele:
Cea mai remarcabilă greutate consistă în aceea,
că puţine diplome originale scrise pe pergamente, se
mai află în possessiunea familiilor române, fiind ele
în decursul vâcurilor şi a împrejurărilor maştere parte
 IX

perdute seu nimicite prin foc, parte produse şi reţinute

pe la autorităţile administrative şi judecătoreşti,. s6u
încredinţate pe la advocaţi, de unde — uneori chişr
uitate — nu le-au mai putut recăpăta, iară o parf%
din ele păstrate la membrii familiei trecute cu timpul
în castre străine, încă cu anevoie se mai pot procură.
De aceea astădi nobili români nici nu mai cuteză a
le încredinţa bucuros la mâna altora, fie ei cât de
credibili. Chiar şi mie abia mi-a succes la vr'o câteva
familii a vede atari diplome în original şi a le pute
decopiâ în casele lor proprii. —

Cele mai multe documente pe la familii astădi

se găsesc numai în transumpte, în copie sau traduceri,
rareori legalisate, cu abreviaturi sau lipse de cuvinte
şi de rânduri întregi, unde în urma deteriorării origi­
nalului nici nu se mai pot descifra. — Mai întrevine
şi nevoia, ce am observat şi la transumtele locurilor
credibile, că scriitorii de acolo, şi cei mulţi decopiatori
după ei, începeau cuvintele cu litere mari, unde tre­
buiau mici sau viceversa, s6u aruncau literile pe
d'asupra s6u le abreviau la fine. — Asemenea abe-
ratiuni ocur adeseori şi la semnele de interpunctatiuni.

La tipărirea nostră am trebuit se" le reproducem

In tocmai, iar lipsele cuvintelor din original le-am
însemnat cu linii trase, precând cele din manuscriptele
întrebuinţate de noi le-am indigitat cu puncte.
Dacă noi publicam colecţiunea nâstră mai înainte
cu o jumătate de seclu, avâ — pote — mai mult efect.
Astădi însS, când universităţile, academiile şi liceele
nostre sunt pline cu profesori de tote specialităţile,
cărora le stau la dispositiune destul material adunat
prin archivele şi bibliotecele publice, — când limba
 X

română îmbrăcată într'o frascologie nouă perfecţio-

nându-se într'un mod, încât lucrările bătrânilor au
devenit archaice: astădi dic, bătrânilor nu li-au mai
şl^tnas altă consoîatiune, decât enunciamentul bătrânului
a c a d e m i c i a n Hasdeu: Dică noi am făcut pre" puţin,
f de! cu atât mai lesne va fi întrecerea pentru urmaşii
f noştri, pe când noi, iniţiatori, din nenorocire nu aveam
pe cine se~ întrecem, trăgând brasdă în ţelină".

Autorul.
Ars longa vita bre vis.
 IV.

Documente
entele istorice despre boerii
ţera Făgăraşului.
 i.
15—1707. Chronica Făgăraşului estrasă din Analele
Călugărilor franciscani dela monastirea S-tului Ştefan
din Făgăraş.
Analele Călugărilor franciscani de la Mănăstirea S-tului
Ştefan din Făgăraş (Cap. II.)
H o c oppidum condecoratur anfciquissima Arce,
quara anno a Christi nativitate 15-to A u g u s t u s Caesar
sub potestatem suam redegit, bubgaricam tune tem-
poris F o g a r nuncupatam.
A n n o dein 104 sub Trajano Romanorum im-
peratore fuit mancipata et diruta.
A n n o 270 Romani aedificarunt sub Claudio Cae-
sare, Claudiopolim et F o g a r ; haec propter nomen
Caesaris, Caesurgis Daciae, illa a Claudio, Claudio-
polis appelata est.
A n n o 370 Caesurgis ab Hunnis diruta.
Anno 1300 F o g a r denuo aedificata est et appe­
lata est F o g a r a s ; id e s t : ligneus grossus, ex ea ra-
tione, qupd lignellis in formam grossorum effectis,
et sigillo certo distinctis, operariis diurni solverentur,
exacta dein hebdomada a Praefectis operarum argento
redimendis, aut merce utili permutandis, imitatione
scilicet Romanorum, qui sub Numa Pompilio, con-
cisas et signatas pecudum pelles pro monetis adhi-
bebant, et hinc a pecude „pecunias" a Numa , n u m -
8 1
m o s dictas. )

') Pasagiul din urmă se află trecut şi în Milcovia lui

BenhS (Viennae, 1781. II. 301) în urm&toriul mod: i. e. ligneus
grossus, eo quod ligneolis in formam grossi effictis, et sigillo certo
distinctis, operării diurni solverentur, exacta dein hebdomade a
 Anno 1570 aedificavit Stephanus Bâthori duas
bastiones in arce Fogarasiensi.
A n n o 1576, Cristophorus Bâthori w a j w o d a in
Transilvania instituitur.
A n n o 1581 suecedifc Sigismundus Bâthori.
A n n o 1594 facta fuit transactio inter R u d o l p h u m
Imperatorem, et Sigismundum, qui.
A n n o 1598 Transilvaniam Imperatori subjugavit.
Item sequentes dictam arcem incoluerunt:
A n n o 1605 Stephanus Bocskai.
A n n o 1610 Gabriel Bâthori.
A n n o 1614 Gabriel B e t h l e n .
A n n o 1630 Georgius Râkoczi circumdedit Arcem
Fogaras moenibus.
A n n o 1661 J o a n n e s K e m e n y .
A n n o 1689 Michael Apaffi, una cum sua tota
familia.
A n n o 1690 Emericus T o k o l y . . . . . . .

*
Extractus Anno Christi 15.
A u g u s t u s Caesar erhob das Bulgarische Schloss
F o g a r a s in Dacien.
A n n o 104. Unter Trajano R o m i s c h e n Kaiser
wird Fogaras e i n g e n o m m e n und zerstort.

Praefectis operarum, argento redimendis, aut merce utili permu-

tandis. Din causa acestei tradiţiuni Făgăraşul a fost numit în
limba latină din Austria, şi Lignopolis. A se vede: K. G. Win-
disch, Geographie d. Grossf. Siebenburgen, Pressburg, 1790, pag.
220 şi 229.
 - 5 -

A n n o 207. Stellen die B o m e r und Claudius

Oaesar Fogaras und Clausenburg wieder her, das
erstere wird Claudiopolis das ist Glaudio Stadt,
das andere Caesurgis Daciae genannt.
A n n o 376. W i r d Caesurgis v o n den Hunnen
zerstort.
A n n o 1300. Ist Fogaras abermahlen erbaut u.
Fogaras benannt.
A n n o 1342. "Wird Tortzburg und Fogaras unter
L u d o v i c o bef'estigt.
A n n o 1529. Aorediert Stephanus Bâthory zu
Fogaras.
A n n o 1570. B a u e t Step. Bâthory zwei Thiirme
zu Fogaras.
A n n o 1576. Christoph Bâthory Vajda in Tran-
silvaniae.
A n n o 1581. Suocedirt Sigismund Bâthory.
A n n o 1594. Transilvania dem Kaiser Rudolpho,
d. v. Sigismnndo iibergeben.
A n n o 1598. Siebenburgen an den Kaiser.
A n n o 1605. Stephanus Bâthory.
A n n o 1608. Gabor Bâthory.
A n n o 1613. B e t h l e n Gâbor.
A n n o 1630. Georgus Râkotzi bauet die Sohantz
an das Schloss Fogaras.
A n n o 1661. Johannes K e m e n y .
A n n o 1662. Miohael Appafy w o h n t in Fogaras
nebst seiner Familie.
A n n o 1690. Tochey.
 — 6 —

N o t a pro Historia!
Moelan hatte eine Schwester vom Nadasdy zur
Frâu. Fogaras kam daher an die Nadasdy'sche fa­
milie. Fogaras wird den Nadasdi'schen abgenommen.

Copia des alten Fogaras!

D a die Malcontenten lăngstens ein A u g e hatten
auf Fogaras, solches dem Kaiser zu entreissen, dieses
Project dem in Siebenbiirgen vom Herrn General
F e l d Marchal Rabuti Exellenz zuriickgelassen nun-
mehrigen Herrn General Wachtmeister v. T i g e zur
Wissensohaft g e k o m m e n . hat derselbe so viei als er
sich bei damahligen Dmstănden zugelassen, mit eini-
ger Mannschaft diesen Ort verstărket, an Munition
und andern B e n o t h i g t e n versehen lasseu, es wăre
auch diese Fursorge nicht vergebnes den mit A n f a n g
des May 1707 liessen sich hin und wieder ein in
der Gegend v o n Fogaras einige Partheien v o n den
Curutzen bliken, so dass die V e s t u n g gleichsam
Ploquirt war, der Comandant machte dahero alle
nothige Anstallten, Verpollatisierte den Graben, liess
die alte Briicke, dahero alle nothige Anstalten,
Schanz reparieren, setzte das S c h l o s s in nothigsten
Defensions Stand zu machen, ihnen durch besagten
H e r m Generalen v. Tige wissen g e m a c h t wurde, dass
die Malcontenten Fogaras mit einer Belagerund dro-
heten, Er Herr Comandant alle nothige praecautiones
und Vorsehung zu nehmen habe und die V e s t u n g im
Falie eines Angriffes bis auf den lezten Mann ver-
theidigen solite, weilen man auf einen Seccurs hoffe,
und g e w i s s im Siebenbiirgen noch dieses Jahr ein-
treffen wurde, den 29 J u l y liesen sich auf den A n -
hphen neben dem dorfe Gallatz einige Troupp v o n
 — 7 —

den Curutzen sehen, w e l c h e ohngefehr, so viei man

urtheilen konnte, 300 Mann z u Pferd w e l c h e auch
Posto auf den A n h o h e n nahmen, den 30. sahe man
mehrere Cavallerie allda ankommen, den 3. J u l y
wurde von den Malcontenten und R e b e l l e n w e l c h e
in 6000 Tolpatschen und 2000 Pferden bestund unter
Comando der C. Petro oder Peterfy das Lager g e -
schlagen und Fogaras berennt, auch sogleich auf
der A n h o h e an dem Altfiusse zwei Baterien ange-
legt, und an Verschanzungen zu arbeiten angefangen,
den 7. J u l y wurde die Briicken Schantz mit 2000
Mann mit Stiirmender K a n d eingenommen, als worin
1 Făhnrich mit 20 Mann sich 3 ganze Stunden tapfer
gewehrt, und sich auch glucklich mit 7 Mann in
das Schloss reterirte, der Comandant habe bereits
den 3 . J u l y das Schloss unter "Wasser gesetzet,
allein die grosse Diirre hat nur die V e s t u n g an 3
Orten unter W a s s e r zusetzen verursacht. D e n 9.
haben die Kurutzen mit 17 schwăren Stucken und
2 Morsei aus ihren Schantzen auf das S c h l o s s z u
schiessen angefangen, allein der Comandant that mit
der Garnison einen schonen "Wiederstand, dass die
Curutzen mit Verlust v o n mehr als 300 T o d t e n und
Verwundeten, darunter des Petri Adjutant n e b s t
einem anderen U n g a r i s c h e n Edelmann sich befanden,
abzuziehen g e z w u n g e n fanden die in der Schantz
zurflckgebliebenen 300 Talpatschen und 100 zu Pferd
hat der Comandant in einem Ausfall angegriffen und
verjaget welche dem Petri nachfolgten die Schantz
aber verbrennen und verheeren lassen, so dass den
29. July kein Curutz mehr zu sehen war. Im Schloss
in Fogaras bestande die B e s a t z u n g in 149 Mann z a
fuss, 36 Mann Eekrut, dann 8 0 freiwillige "Walachen,
 — 8 —

T o d e sind geblieben 1 Leutn., un 38 Mann, plesirt 1

Hauptmann 1 H o d n o g y und 59 Kopf. V o n den feind-
lichen Schiissen ist die Mauer und die 2 Thiirm
g e g e n den Altfluss stark beschadigt worden, gleich
nach der B e l a g e r u n g ist der Herr General v. T i g e
nach Fogaras g e k o m m e n und hat den Petki g e g e n
Haromszek mit 1000 Mann Cavalerie verfolget. Der
im Fogarascher Archiv des Schlosses vom Jahre 1707
befindliohen E e l a t i o n vollkomen gleichlautend. Fo­
garas den 30. Ianuar 1812. Ungară m. p. Rittmeister
et Sehloss Comandant.
D i e von der Parthei selbst besorgte Abschrift
wurde dem originale wortlick gleichlautend befunden.
Distrikts Officiolat Fogaras am 31. Jănner 1863.

(L. S.) Ştefan Ferencz m. p.,

Distrikts vice-notăr.

NB. Această Chronică e reprodusă până la anul 1690 în limba

latină, de N. Densusianu în „Monumente pentru istoria ţierei Făgă-
raşiului 1885", iară partea germană e adausă din colecţiunea mea.
In monaetirea franciscanilor din Făgăraş — ca şi în cele­
lalte asemenea monastiri — era obiceiu de a se purta Anale chro-
nologice, cari, începând ab ovo, pe basa tradiţiunilor mai vechi
se continuau însemnând pe scurt evenimentele curente, — de re­
gulă în limba latină. — De aci descriindu-le comandanţii nemţi
din Castelul Făgăraşului şi traducându-le în limba germană, le
conţi nuară şi ei pană la un loc, — după cum arată tecstulde sus.

II.
1185—1231. Testimoniul Capitlului bisericei transil­
vane din a. 1231, prin care se constată, că ţe"ra Făgă­
raşului odinioară s'a ţinut de Bulgaria.
Capitulum ecclesie transylvane. Ad omnium pre-
senţes inspeotur; notitiam volumus harum serie per-
 — 9 —

venire. Quod aocedens noştri in presentiam G-allus

filius "Wydh de Bord, confessus est coram nobis,
retulitque taliter, quod licet terram Boje, terre Zum-
buthel (heute Szombatfalva im Fogarascher District)
conterminam, et de presenti in ipsa terra Blachorum
existentem habitam propriis suiş, justisque-impensis
ab homine Bujul&lio Stoje co emerit, juri que suo subjec-
tam reddiderit, considerans tamen, et animo resolvens
suo, qualitereadem terraatemporehumanammemoriam
transeunte, per majores, avos, atavosque ipsius Thrulh
filii Choru possessa, et a temporibus jam, quibus ipsa
terra biacorum terra bulgarorum exstitisse fertur ad
ipsam terram F u g r o s (heute Fogaras) tenta fuerit,
qualiter id dictus Thrulh filius Choru quampluri-
morum hominum elogiis affirmare adnisus fuit, hinc
ne jurgia temporum in processu enascerentur, fra­
terne mutueque charitatis, quam X t i a n a (d. i. chris
tiaua) eidem svadet religio, affectu ductus, dictam
terram Boje, terre Zumbuthel conterminam eidem
Thrulh iilio Choru, accepta ejus recompensa in pe-
cuniarum solutione, et refusione, remisit coram nobis
presentium testimonio literarum. A n n o millesimo du-
centesimo tricesimo et primo".

NB, Acest document a fost reprodus în „Transilvania"

1871 pag. 43 cu următoarea notiţă: Ex Collectione Ms. copiali
Josephi Dobo de Alba-Iulia, et ex transumto B. M. V. de Kolos-
monostor anni 1601, quod a Rev. Domino Francisco Hene Prae-
posito Majori Capituli Albensi Transilvaniae tine transcriptionis
communicatum obtinuerat 1834. Ios. C. Kemeny. Literas has eddidit
in „Magazin fur geschichte I. Rd. 2. Heft. Kronştadt 1844 pag.
176 Ios. C. Kemeny.
 — i o ­

ni.
1185—1728. Inscripţiunea genealogică a familiei
Monea, gravată de lonasc Mone la a. 1728 în peatra
pusă la casa sa din Veneţia-inferioară.
VIXiT GRi- V E N E T U S ANNO DOMINI
1185) G E N E A L O / f ţ o ^ v GIA A U T H E N
T I C A MO NES T I C A
GREGO h \ S \ R T VENETUS
THESAUR A J( | B 7 VAIVODAE
NI GR O: A \S\ / i / Q V O DONATUS
IV VALi B U S 4/CTu S I L V I S E T
CAMPIS: G E N / ^ S ş j ^ ^ G R i G O R A S C U M
A. 1Z16). H I C G . G R i G O R . E X QVO M A i L A T F I
1Z50) L i A K O M A N A E T II G R i G O R - H I DIVISI
1Z79) M. IX V A L K U T S U L A T A . K. II V A L . G . III V A L
1390) V E N E C Z I A E T RIVOLU S A L S u S O R T S i!!;!!
GR. GEN. III GRIGOR KOMAN SZTOIKA THOM: DIVISI
GR QVARTA INTEGRA SORTiT, GEN STEPHANu GR.
1449) HIC. G.SALAMONE (A M A T R E MONE DICT:)
E T S T E P H A N u MONE. S A L A M O N . G E - M Â N M O N E
1499) HIC G. S T E P H A N MONE II- HiC G E N VOIK
MONE. HIC G. M A N MONE. HIC G E N I O A N E MONE
E X QVO IONAS MONE V. VICAR, A 1728
ERECTO
In centrul acestei inseripţiuni se afla un monolit rotund,
în mijlocul căruia e gravat un vultur ce ţine o cunună de mătănii
prin care trece o mână ţinând crucea, — iară jur împrejur urmă-
t6rea inscripţiune în litere cirilice: Protopop lonasc Mone, Notareş
soborului mare.

NB. S'a descifrat de I. cav. de Puşcariu în a. 1860, de aci

s'a reprodus de N. Densuşianu în Monumente pentru ţâra Făgă­
raşului 1885. etc, — şi s'a publicat un fac-Simile în discursul de
recepţiune la Academia română sub titlu Ugrinus 1291, — rostit
la 22 Martie 1901, de I. C. Puscariu, membru al Acad. române,
 — 11 —

IV.
1211—1225. Andreiu 11 regele Ungariei confereşte
cavalerilor teutoni {&ra Bârsei din Transilvania pentru
aperarea regatului în contra Cumanilor, designând hota­
rele şi de cătră ţira Făgăraşului.
In nomine sancte Trinitatis et individue uni-
tatis. Andreas Dei gratia Hungarie, Dalmatie, Croaţie,
Rame, Servie, Galitie Lodomirieque R e x in perpe-
tuum. Inter regalis excellentie insignia, quibus re-
colende memorie antecessorum nostrorum recolenda
memoria insignitur, istud excellentius et comenda-
bilius pre ceteris invenitur, commendandis hospitibus
largioris libertatis dexteram porrigere, quorum con-
versatio utilis esse R e g n o discernitnr, et oratio. Deo
commendabilis esse reperitur. Hinc est, quod pie
recordationis parentum nostrorum vestigia pio de
siderio amplectentes, et eterne vite bravium cum
eis post presentem cursum apprehendere cupientes,
Cruciferis de Hospitali Sancte Mărie, quod quan-
doque fuit in Ierusalem, sed modo peccatis exigen-
tibus, situm est in Aearon, caritatis intuitu quandam
terram, Borza nomine, ultra silvas versus Cumanos,
licet deşertam et inhabitatam, contulimus pacifice
inhabitandam, et in perpetuum libere possidendam,
ut et R e g n u m per conversationem eorum propaga-
tam dilatetur, et elemosina nostra per orationem
eorum ad remedium anime nostre, et parentum n o ­
strorum coram summo Deo deportetur. Preterea eis
concessimus, quod si aurum vel argentum ibi in
predicta terra Borza inventum fuerit, una pars ad
fiscum pertinebit, reliqua ad eos devolvetur. Insuper
libera fora et tributa fororum eiusdem terre eis to-
taliter indulsimus, "eţ ad munimen R e g n i contra Cu-
 — 12 —

mănos Castra lignea et Urbes ligneas construere eos

permisimus. Statuimus etiam, quod nullus W o i v o d a
super eos descensum habeat, liberos denarios et pon­
dera eis remisimus, et ab omni exactione immunes
et liberos eos esse permisimus. Nullius iudicio sive
iurisdictioni, nisi solius R e g i s , subiaceant, iudicem
inter se eligentes super se constituant. N o s vero
premissos Cruciferos in possessionem supradicte
terre Borza per Pristaldum nostrum, F e c a t e l u n a
nomine iussimus introduci: qui predictam terram
perambulaverit, et eam ad verbum Michaelis W o i -
vode certis metis circumsignatam ipsis assignavit.
Prima voro meta huius terre incipit de indaginibus
Castri Almage, et procedit usque ad indagines Castri
Noilgiant, et inde progreditur usque ad indagines
Nicolai, ubi aqua defluit que vocatur Alt, et sic
ascendendo per A l t usque ubi Tortillou cadlt in A l t ;
et iterum vădit usque ad ortum eiusdem Tortillou,
et ab ortu aque, que Timiş vocatur, progreditur
usque ad effluxum aque, que Borsa nominatur; deinde,
sicut montes nivium complectuntur eandem terram.
tendit usque in Almagiam. Terra vero hec tota, si-
cuti predicti montes et ilumina ipsam circnmeunt,
vocatur Borza. L i c e t autem istud, quod caritatis
g e s s i m u s intuitu, apud eum, qui caritas est, nulla
celet temporum o b l i v i o ; nos tamen ad cautelam in
posterum presentem elemosinam sigilii noştri iussi­
mus corroborari testimonio. Datum per manus Ma­
gistri T h o m e aule R e g i e Cancellarii et Vesprimiensis
Prepositi, A n n o ab inearnatione Domini MCCXI.
Venerabili Iohanne Strigoniensi Archiepiscopo, R e -
verendo Bertoldo Colocensi E l e c t o et Bano existen-
ţibus, Calano Quinqueecclesiensi, Bolezlao Watiensi,
 - iâ -
Cathapâno Agriensi. S y m o n e "Waradiensi, Desiderio
Cenadiensi, W i h e l m o Transilvano, Gothardo Zagra-
biensi, Petro Geuriensi, E o b e r t o Vesprimiensi, eccle-
sias feliciter g u b e r n a n t i b u s ; P o t h Palatino et Mussu-
niensi Comite, Michaele "Woivoda existentibus, P e t r o
B a c h i e n s i , Iula Budrigiensi, B a n c o n e Bichoriensi et
Curiali Comite R e g i n e , Marcello Keweiensi et Cu-
riali Comite, N i c b o l a o P o s o n i e n s i Comitatus tenen-
tibus. R e g n i noştri A n n o Septimo.
Ex. Reg. Orig. An. V. ep. 59.
Theiner, Monumenta hist. Hang. I. 94. — Publicat greşit
la Schuller, Archiv. I. 214. — Fejer, III. 1. 106. — Teutsch und
Firnhaber, Urkundenbuch. I. S.

NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu I, 56. —

Tot acolo (pag. 59) se afla şi documentul din anul 1212, în sensul
căruia Andreiu II confere cavalerilor Teutoni — pe lângă ţâra
Bârsei şi castrul Cruczburg (între Presmer şi Nyen). Peste tot
Teutonii ridicară cinci castele: Kapelenberg (Braşov), Schwarz-
burg (Codlea), Kreuzburg (Preşmer), Rosenau (Râşnov) şi Marien-
burg (Feldiora). Afară de aceste cinci castre Teutonii au zidit şi
la confiniele ţărei castelul Branului lângă apa Turcu, de unde
Nemţii l-au numit Torczburg, Ungurii Torcsvâr, iar dincolo la
podul Dâmboviţei castelul Cetatea Neamţului, a cărei ruine indică
locul şi forma lui.
La a. 1222 regele Andreiu confirmă de nou donaţiunea din
a. 1211 cu variaţiunea: Noialt în loc de Noilgiant, — âră Papa
Honoriu III încă confirmă donaţiunea Regelui Andreiu, făcută ca­
valerilor Teutoni (Coli. Hurmuzaki-Densuşianu I, pag. 74—76) cu
adausul: Concendendo, ut nullum teneamini prestare tributum,
nec etiam homines vestri, cum per siculorum terram transierint,
aut Valachorum.
Mai avem şi scrisoarea Papei Grigorie IX din anul 1281
(Hurm. I 114) adresată regelui Andreiu II, prin care el reclamă
privilegiele acordate Teutonilor în privinţa ţărei Bârsa, de unde
regele îi alungase la anul 1226. Descrierea hotarelor ţărei Bârsa
din această scrisoare coincide cu cea din anul 1211, începând dela
indaginile castrului Almage procede pană la indaginile castrului
 - ii -

Noilgiant, şi de aci pană la indaginile lui Nicolai pe unde curge

apa Oltului, pe care suindu-se ajunge pană la locul unde apa
Tortillou cade în Olt, şi de aci pe Tortillou în sus pană la obârşia
apei, apoi dela obârşia Timişului pană la efluxul apei Bârsa, şi
aşa după-cum încunjură munţii ţâra aceea ajunge iară pană în
Almagia.
Dela descrierea acesta a limitelor se abate în câtva scri­
soarea Papei Honoriu III din anul 1222 nu numai în privinţa or-
dinei, ci şi a numirei locurilor greşită. In acest document (1. c.)
descrierea metelor sună aşa: „prima (meta) incipit ab indaginibus
castri Voilgard, et inde progreditur usque ad indagines Nicolli,
ubi aqua defiuit quae, vosatur Aid, et sic ascendendo per Aid
usque Szerzyllon cădit in Aid, et iterum vădit usque ad ortum
ejusdem Zercyllon, et ab ortu aquae, quae Zymis vocatur, pro­
greditur usque ad efluxum aquae, que „icitur Borsza, et deinde
sicut montes nivium terram complectuntur eandem, uque ad Al-
magiam se extendit.
La acâsta Papa mai adaugă şi Castrum quod vocatarCu-
teburg — de novo constructum, şi de aci trece la terram quam-
dam que procedit usque ad terminne Blacorum et ab indaginibus
Almagie, in parte altra protenditur usque ad aquae ortum quae
Bursa vocatur, et inde ad Danubium usque procedit.
Aci vedem o repetiţiune inversă a terminilor, ce delimiteză
ţera Bârsei despre ţâra Făgăraşului.
Savanţii moderni mult şi-au bătut capul sâ afle identitatea
numirilor vechi ale terminilor cu cele de acum. Despre cele dela
Olt (Alt, Aid) pană la apa Terlungului (Tortillou, Szerzyllon,
Zercyllon) şi dela ortul acestuia pană la ortul Timişului (Timiş,
Zymis) şi de aci pană la isvârele Bârsei (Borsa, Borsza, Bursa),
nu încape nici o îndoială.
Mai anevoios e de a afla terminii de aci încolo spre ţâra
Făgăraşului. Documentele citate ne spun, că după-ce am trecut
munţii cu isvoarele Bârsei, venim la indaginile Castrului Almagia.
Sub indagine aci se înţelege crâsta munţilor după cursul apelor.
Dar' unde a esistat castrul Almagia încungiurat de acele indagine ?
nu se ştie, pentru-că nu se află nici urme din el.
Asemenea nici de castrele Noialt, Noilgiant sau Voilgard
ce urmeză. Unii vor a face din Almagia — Halmâgy, şi din Voil­
gard sau Noilgiant = Galt sau Ungra de peste Olt, ceea-ce nu
se potriveşte, pentru-că le desparte ţâra Bârsei de ţinutul Făgă-
 - 15 -

rasului intercalat, s'ar potrivi mai bine Noilgiant cu Nagy-Ajta

şi indagines Nicolau cu Miklosvâr daca ordinea n'ar fi inversa şi
n'ar zăcea in partea drâptă a Oltului. In fine, in considerare că
şi apele din ţinutul Branului se scurg în Bârsa, sub Almagia s'ar
putâ înţelege castrul Branului, iară castrul Noilgiant l'am pute'
pune la ruinele Vărhegy (Dealu Cetăţii) între Feldiora şi Veneţia
pe vârful dealului.
In considerarea acestor premise şi a situaţiunei topografice
noi susţinem, că hotarele între ţera Bârsei şi a Făgăraşului şi pe
timpul regelui Andreiu II 1211—1222 au fost acelea ce există
astădi, adecă dela muntele Văcărea din vârful Carpaţilor, rărau-
rindu-se promontoriul ce înconjură Zerneştii, Tohanul, Vulcanul,
Codlea, Feldiâra, pană la Ormeniş, spre ţera Bârsei, apoi Valea-
Şincii, a Gridului, Veneţiei, Comanei, Cuciulatei, Heviz, Bogata,
Dopca, Mateaşu pană la Agostin, — pe creştet după scursura
apelor pană dă în Olt, — spre ţâra Făgăraşului.
La a. 1225 regele Andreiu II aluugă pe teutoni din ţâra
Bârsei sub cuvânt că au trecut hotarele donaţiunei, iară Papa
Honoriu III se plânge şi provâcă pe regele a-i rechema, dar' în-
zadar. Ţâra Bârsei a remas apoi în posesiunea Coloniştilor saşi,
şi a Romanilor autochtoni.

V.
1224. Andreiu 11 regele Ungariei comfirmâ privilegiele,
ce le conferise Saşilor din Transilvania moşul s6u regele
Geea 11, in deosebi le confirmă dreptul, ca se folosescâ
pădurea Românilor şi Bisenilor dimpreună cu Românii
şi cu Bisenii.

In n o m i n e sancte trinitatis e t individue nnitatis.

Andreas Dei gratia Hungarie, Dalmatie, Croaţie,
R a m e , Seruie, Gallitie, L o d o m e r i e q u e rex in perpe-
tuum. Sicut ad regalem pertinet dignitatem, super-
borum contumaciam potenter opprimere, sic eciam
regiam decet benignitatem, oppressiones humilium
misericorditer subleuare et fidelium metiri famulatum
et unicuique s e c u n d u m propria merita retribucionis
 ie -

grâciain împertiri. A c c e d e n t e s igitur fideles hospiks

noştri Iheutonici Vltrasiluani universi, ad pedes maie-
statis nostre humiliter nobis conquerentes, sua que-
stione supplioiter nobis monstraverunt, quod penitus
a sua libertate, qua uooati fuerant a piissimo rege
Geysa auo nostro excidissent, nisi super eos ma-
iestas regia, oculos solite pietatis nostre aperiret,
vnde pre nimia paupertatis inopia, nullum maiestăţi
regie seruicium poterant impertiri. N o s igitur iustis
eorum querimonijs aures solite pietatis inclinantes,
ad presenciam, posterumque noticiam uolumus deue-
nire. Quod n o s antecessorum nostrorum pijs vestigijs
inherentes, pietatis moti visceribus, pristinam eisreddi-
dimuslibertatem. Ita tamen, quod universus p o p u l u s i n -
cipiens a Varas usque in Boralt, cum terra Syculorum
terre Sebus et terra Daraus vnus sit populus et sub uno
j u d i c e censeantur, omnibus comitatibus preter Chybi-
niensem cessantibus radicitus. Comes uero quicumque
fuerit Chybiniensis nullum presumafc statuere in pre-
dictis comitatibus, nisi sit infra eas') residens, et
ipsum populi eligant, qui melius uidebitur expedire,
nec etiam in comitatu Chybiniensi aliquis audeat
comparare pecunia. A d lucrum uero nostre camere,
quingentas marcas argenti dare teneantur annuatim,
nullum predialem vel quemlibet aliuni volumus infra
terminos eorundem positum, ab hac exludi reddicione,
nisi qui super hoc gaudeat privilegio speciali. H o c
eciam eisdem concedimus, quod pecunia quam nobis
soluere tenebuntur seu dinoscuntur, cum nullo alio
pondere nici cum marca argentea, quam pijssime
recordacionis pater noster, Bela eisdem constituit,

^ In diploma de confirmare a regelui Ludovic din 1366

tot: eas.
 - 17 -

videlicet quintum diinidium fertonem Chybiniensis

ponderis cum Coloniensi denario, ne discrepent in
statera soluere t e n e a n t u r . Nunccijs uero, quos regia
maiestas ad dictam pecuniam colligendam statuerit,
singulis diebus, quibus ibidem moram fecerint, tres
lottones pro eorum expensis soluere D O D recusent.
Milites uero quincenti infra regnum ad regis expe-
dicionem seruire deputentur. Extra uero regnum
centum, si rex in propria persona iuerit, si uero
e x t r a regnum j o b a g i o n e m m i s e r i t , siue in adiutorium
a m i c i sui, s i u e in proprijs negocijs quiriquaginta
tantummodo milites mittere teneantur nec regi ultra
profatum numerum postulare liceat, nec ipsi eciam
mittere teneantur. Sacerdotes uero suos libere eli-
g a n t , et electos representent, et ipsis decimas per-
solvant, et de omni jure ecclesiastico, secundum an-
tiquam c o D S u e t u d i n e m eis respondeant. Volumus et
eciam f i r m i t e r precipimus, quatenus ipsos n u l l u s j u -
d i c e t nisi nos, vel comes Chybiniensis, quem nos
eis loco et tempore constituemus. Si uero coram
quocunque j u d i c e remanserint, tantummodo judicium
consuetudinarium reddere teneantur, nec eos eciam
a l i q u i s ad presenciam nostram citare presummat, nisi
causa coram suo j u d i c e non possit terminări. Preter
uero supradicta, siluam Blacoruni et Bissenorum cum
aquis usus communes exercendo cum predictis scilicet
Blacis et Bissenis eisdem contulimus, ut prefaţa gau-
dentes libertate nulii inde seruire teneantur. Insuper
eisdem concessimus, quod vnicum sigillum habeant,
quod apud nos et magnates nostros euidenter c o g -
noscatur. Si uero aliquis eorum aliquem conuenire
voluerit, in causa pecuniali, coram j u d i c e n o n possit
2
 - 18 -

iiti testibas, nisi personis infra terminos eorum con*

stitutis, ipsos ab omni jurisdicione penitus eximentes.
Salesque minutos, secundum antiquam libertatem,
circa festum beati Georgij octo diebus, circa festum
beati regis Stephani octo et circa festum beati Mar­
tini 8imiliter octo diebus omnibus libere recipiendos
conoedentes. Item preter supradicta eisdem conce-
dimus, quod nullns tributariorum, nec ascendendo
n e c descendendo presummat impedire eos. Siluam
uero cum omnibus appendiciis suiş et aquarum usus
cum suiş meatibus, que ad solius regis spectant do-
nacionem, omnibus tam pauperibus quam diuitibus
libere concedimus exercendos. Volumus eciam et
regia auetoritate precipimus, ut nullus de j o b a g i o -
nibns nostris, villam vel predium aliquod a regia
maiestate audeat postulare, si uero aliquis postu-
lauerit, indulta eis libertate a nobis contradicant.
Statuimus insuper dictis fidelibus, ut cum ad expe-
dicionem ad ipsos nos venire contigerit, tres des-
census tantum soluere ad nostros usus teneantur. Si
uero vayvoda ad regalem vtilitatem ad ipsos uel per
terram ipsorum transmittitur, duos descensus, vnum
in introitu et vnum i n exitu soluere non recusent.
Adioimus eciam supradictis libertatibus predictorum,
quod mercatores eorum vbicumque voluerint in regno
nostro libere et sine tributo uadant et reuertautur,
efficaciter j u s suum regie serenitatis intuitu prose-
quentes. Omnia eciam fora eorum inter ipsos sine
tributis precipimus obseruari. Vt autem hec, que
ante dicta sunt firma et inconcussa permaneant in
posterum, presentem paginam duplicis sigilii noştri
munimine fecimus roborari. Datum anno ab incar-
 — 19 -

tiacîone domini M. CC. XX1IIJ. Regni atltern noştri

anno vicesimo primo.
Teutsoh und Firnhaber, Urkundenbuch. I. pag. 28. (Din
diploma de confirmare a regelui Carol Robert din a. 1317, în ar-
chiva naţiunii săseşti din Sibiiu). — Fejer, III. 1. 441.

NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu I, p. 83,

cu observarea:

1. Privilegiul din a. 1224 cuprinde numai acea parte a Co­

loniştilor Saşi, carea se extindea între Mureş şi Olt dela Orăştie
(Vâros) pană la Baraolt (Boralt).

2. Pământul ocupat de ei n'a fost cu desSvârşire pustiu —

loca ea non erant penibus deşerta (Benko Tr. Spec). — Allerdings
schlieszt ubrigens ein „desertum" nicht gerade alle Bevdlkerung,
sondern nur den geregelten Anbau seiner Gegend aus (I. K. Schul-
ler, Siebenbiirgen, 1840 p. 79); aceasta se vede şi de acolo, că di­
strictele mărginaşe: Branu, Fagăraşu, Tâlmaciu, Omlasu e t c ,
precum şi enclavele kneziale: Bolia cu 12 sate, Birkis cu 13 sate,
Paloş cu 15 sate, Peşelnic cu 16 sate, Reten cu 13 sate risipite,
cari nominal se ţineau de comitatul Albei, şi din cari sub M.
Terezia (1764) se formase comitatul Albei-superiore, — nu apar­
ţineau Saşilor — privilegiaţi.

3. Cuvintele privilegiului „omnibus .comitatibus praeter

Chibiniensem cessantibus radicitus" — nu pote ave alt înţeles
decât că jurisdicţiunea Knezilor, a căror locuri le-au ocupat Saşii,
încetă cu totul, şi în locul ei întră a privilegiului săsesc

4. Prin dispoziţiunea privilegiului: „Preter vero supradicta,

Silvam Blacorum el Bissenorum cum aquis usus communes exer-
cendo cum predictis scilicet Blacis et Bissenis eisdem contulimus",
se înţelege, li-s'a acordat dreptul de a se folosi de pădurile Ro­
mânilor la olaltă cu aceştia, — şi că aceste păduri n'au putut fi
altele decât cele învecinate din ţinuturile Făgăraşului, Tălmaciului,
Omlaşului şi apoi cele dimprejurul satelor interne, etc. — De aci
apoi au urmat procesele cele multe şi seculare între Saşi şi Români
pentru possesiuni.
2*
 ~- 20 —

VI.
1223. Regele Andreiu II conferind clericului Cocelin
satul Michelsberg (Cisnâdiora) li mai adauge şi posesiunea
monastirei KerU (Cârtea) cu o parte de pâment ruptă
din teritoriul Românilor (exemptam de Blaccis)
In nomine Sanctae Trinitatis et individuae Dni-
tatis. Andreas Dei Gratia Hungariae, Dalmatiae,
Croatiae, B a m a e , Serviae, Halliciae, Lodomeriaeque
B e x in perpetuum. Quuni quaelibet justa petitio apud
B e g i a e Serenitatis Excellentiam sifc admittenda, illa
maxime mereri censetur obtentum, quae ab animo
Divinitus inspirato proeedens, praecedit velle petentis
largiendo terrena, lucrări caelestia, et temporalibus
Institutis acquirere sempiterna. H i n c est, quod uni-
versorum notitiam tenore praesentium volumus per-
venire. Quod cum fideli, ac dilecto CJerico nostro
M a g i s t r o C o c e l i n o propter indeciduae fidelitatis
1
obsequia Montem S. M i c h a e l i s ) cum Ecclesia, et
terra sibi pertinente in Ultrasylvanis partibus, quam
2
de Zebiniensi E c c l e s i a in concambium terrae Borotnih )
receperamus, eodem jure libertatis, quo nos obtinue-
ramus, libere ac pacifice jure perpetuo possidendam,
per fidelem nostrum P o u s a m f i l i u m c e c i E l i a -
c h i m contulissemus. P o s t m o d u m processu temporis
Divinitus sibi inspirante pro remedio animae suae
intuitu aeternae retributionis, qua unusquisque g e -
8
neraliter indiget, monasterio de K e r e t z ) contu-

') hodie Michelsberg.

2
) Quid sub Borotnik intelligendum sit? Confer Sehuller
Archiv I. B. II. Heft. p. 185. Notam 54.
8
) Kercz.
 — 21 —

lisset, accedens ad nostram praesentiam, multa pre­

cum postulavit Instantia, quod Donationi suae assen-
sum praeberemus, et Privilegio JEtegiae authoritatis
confirmaremus. Oum igitur Regiae Majestatis intersit,
oujusque jura integre conservare, et piis dispositio-
nibus authoritatem impendere, justas ejusdem peti-
tiones, et optim am intentionem considerantes, favo-
rem adhibuimus condignum. Praenominatum itaque
montem simul cum Ecclesia, et terram cum suiş
pertinentiis eodem titulo libertatis, quo j a m dictus
Magister Cocelinus per nos possederat, in praesenti
pagina adnotatam fecimus authoritatem noştri Pri­
vilegii perennari, praememorato monasterio jure per-
petuo possidendam. Prima meta terrae Montis S.
Michaelis incipit ab oriente in pede Alpium, et de-
scendit per torrentem descendentem ab ipsis Alpibus
1
versus villam R u e t e l ) metis assignatis secus rivu-
lum, usque ad viam quae ducit de ipso monte ad
villam Ruetel, inde transit viam, et ascendit per
quamdam viam usque ad metam, quae dividit terri-
2
toria de v i l l a H e r m a n n i ] et de v i l l a R u e t e l
inde tendit sub pede montis V i n e a r u m d e v i l l a
H e r m a n n i , et per quamdam semitam, quae ducit ad
3
I n s u l a a m G h r i s t i a n i ) usque verticem montis
nemorosi, et per ipsam verticem ascendit iterum in
alpes versus occidentem, et ibi terminatur. ltem etiam

') Resinariu.
2
) Villa H e r m a n n i est hodie C i b i n i u m . Vide Eder in
Felmerum p. 12. Generatio Hermanni occurrirt ad annum 1277,
apud Fejer T. VII, voi III, p. 81 et ad annum 1255, ibid. Fejer
T. VII. voi. IV, p. 113.
8
) Kereszteny-Sziget.
 — 22 —

coufirmamus in praesenti privilegio t e r r a m q u a m

prius eidem monasterio contuleramus
v
exemptam de Blaecis ) pro remedio animae nostrae, per
fidelem et dilectum nostrum B e n e d i c t u m tune
3
t e m p o r i s " W a j v o d a m ) assignari faoientes.
M e t a v e r o h u j u s t e r r a e incipiens a fluvio A l t ,
ubi finis est cujusdam Insulae, ascendit per paludem,
quae vocatur E q u e r p j i t a k usque F a g o s , quae di-
cuntur N o g e b i k , et in fine dictarum fagorum cădit
in rivulum, qui dicitur A r p a s , et exinde per eun-
dem rivulum ascendit usque Alpes, et per A l p e s
veniens versus Ausţralem piagam descendit in rivum
qui dicitur K e r c h , et per eundem rivum venit in
fluvium A l t et hio terminatur. U t autem hujus no­
strae confirmationis series salva semper et inconcussa
permaneat, praesentem concessimus paginam sigilii
noştri munimine in perpetuum roboratam. Datum per
manus Clesi aulae nostrae eancellarii et Agriensis
Praepositi an. Dominicae Incarnationis M C C X X I I I
strigoniensi sede vacante. Desiderio Chenadiensi, Ro-
berto Wespremiensi, Stephano Zagrabiensi, Thoma
Agriensi, Briccio Vaciensi, Bartholomaeo Quinque-
s
ecclesiensi, R a y n a l d o TJ l i r a s y 1 v a n o j et aliis
E p i s c o p i s E c c l e s i a s D e i gubernantibus. Jula Pala­
tino et Comite Budrugiensi, Salamone Bano, Nicolao
Curiali Comite Regiuae, Comite Supruniensi, B o t e z

') Valachis, i. e. a v u l s a m a T e r r a F o g a r a s
a
) B e n e d i c t u s an. 1202—1206 et 1203 fuit Wajvoda
Transilvaniae, ergo Andreae II. Donationales super hac t e r r a
e x e m t a d e B l a c c i s seu avulsa a terra F o g a r a s expediri
debebant pro K e r c z inter annum 1205 et 1210. Jam Michael
et non Benedictus fuif Wojvoda Transilvaniae,
8
) Szeredai ex boc emendandus.
 - 23 -

1
aulae nostrae Curiali Comite, ) et Comite Bekesiensi,
Buzad Posoniensi, Martino Masuniensi, Laurentio
Ujvariensi, et aliis Comitibus Oomitatus t e n e n t i b u s .
— R e g u i autem noştri anno v i g e s i m o .
NB. Reprodus din Transilvania 1871 p. 42. Originea ace­
stei tnonastiri, ce devenise a Cinului Cisterciense, nu e constatată.
Documentul din a. 1223 o înfăţişâză ca existentă, in care Vlad.
Dracul 1440 (Trans. 1873 p. 64) şi Vlad Czepeş (v. Turcu excur-
siuni p. 91) au voit sS introducă călugări de ritul grecesc. — Se
vede dar că cu ocasiunea colonisării Saşilor s'a aflat pe ruinele
unui castru român vre-o mănăstire română, .ca cele multe din ţâra
Făgăraşului, pe care ei punând mâna, o au transformat în mănă­
stire catolică. După reformaţiune a decăzut, încât astăzi se mai
vâd numai urmele de ruine.
Regele Carol Robert la a. 1322 (v. Col. Hermuzaki I, p .
581 şi la a. 19J9 (v. Transilvania 1871, p. 163) confirmă din nou
privilegiele monastirei S. Mariae de Kercz, de care aparţineau sa­
tele Cârtza, Musna, Villa lui Nicolae (?), Villa Abatelui (?) Tzapul,
Cisnădioara, Feldioara, Colunul şi Cârţişoara.

VIL
1234. Gregoriu IX Papa dela Borna cătră regele Bela
IV constată, că în episcopatul Cumanilor se află Valachi
schismatici, pentru cari si se institue vicari catolici de
ritul grecesc, adecă uniţi.
Gregorius ( I X ) . . . B e l a e R e g i primogenito R e g i s
U n g a r i a e . . . In Cumanorum E p i s c o p a t u , quidam p o -
puîi qui W a l a c h i vooantur existunt, qui etsi cen-
seantur n o m i n e Christiano, sub una tamen fide va-
rios ritus h a b e n t e s , et mores, illa commitunt, quae
l
) Nume curat românesc. — Originaie in Pergameno scrip-
tum sine sigillo et subscriptione patenter confectum produxit Naţio
Saxonica in causa minorum Decimarum. Ex Transumtionalibus
ejusdem causae desumsit Cibinii 26 Febr. 1828. Jos. C. Kemâny.
— Produxit F ej âr (sed incorrecte) Cod. Dipl. Ţ. IU,

*
 — 24 —

huic nomini sunt inimica. Nam Romsnam Ecclesiam

contemnentes, non a venerabili fratre nostro E p i -
scopo Cumanorum, qui loei Dioecesanus existit, sed
a quibusdam pseudo episcopis Graecorum ritus te-
1
n e n t i b u s ) universa recipiunt Ecclesiae Sacramenta,
et nonnulli de R e g n o TJngariae, tam Ungari, quam
a
T e u t o n i c i ) et alii Orthodoxi morandi causa cum
3
ipsis transeunt ad e o s d e m , ; et sic cum eis, quasi
unus populus factus, cum eisdem W a l a c h i s , eo
c o n t e m t o praemissa recipiunt Sacramenta, in grave
Orthodoxorum scandalum, et derogationem non mo-
dicam fidei Christianae. Ne igitur a diversitate ri-
tuum pericula proveniant animarum, nos volentes
hujusmodi periculis obviare, ne praefati W a l a c h i
materiam habeant pro defectu Sacramentorum ad
Schismaticos E p i s c o p o s accedendi, eidem E p i s c o p o
nostris damus literis in mandatis, ut Catholicum eis
Episcopum illi Nationi conformem provida delibe-
ratione constituat sibi, juxta Generalis Stătuta Con-
cillii, Vicarium in praedictis, qui ei per omnia sit
obediens et s u b j e c t u s . . . . quum autem tu, tamquam

*) Hi erant primi Valachorum disunitorum in Transilvania

et signanter Fogarasiensium Episcopi.
â
) Hoc loco Saxones Transilvani sunt intelligendi, nam Va-
lachi de quibus literae hae sonant (teste etiam Pray in annalibus
Reg. Hungar. ad an. 1234) in M o l d a v i a , et partibus T r a n s i l -
vaniae finitibus locandi sunt, nam in alios certe Yalachos Bela
IV Rcx junior nuliam certe exercere potuit jurisdietionem. Sub
W a l a c h i s his intelligendi sunt V a l a c h i terrae F o g a r a s .
8
) Ungaros, Siculos, et SJXOUCS non solum in vicinam Mol-
daviam, sed etiam in terram Valachorum Fogarasiensem transmi-
grasse olim, desuper supersunt indicia diplomatica, nam in terra
Fogaras exstitisse olim pagos germanicae compellationis cx Uiplo-
matibus constat.
 — 25 —

P r i n c e p s C a t h o l i c u s ad c o m i n o n i t i o n e m dilecti filii
noştri J a c o b i P r a e n e s t i n i electi, t u n e A p o s t o l i c a e
1
sedis L e g a ţ i p r a e s t i t o j u r a m e n t o ) p r o m i s e r i s : t e
o m n e s i n o b e d i e n t e s B o m a n a e ecclesiae, in t e r r a t u a
ad o b e d i e n d u i n eidem ecclesiae c o m p u l s u r u t n , p r o u t
confectae s u p e r h o c t u a e literae c o n t i n e b a n t ; ac
eidem electo viva voce p r o m i s e r i s , q u o d praefatos
" W a l a c h o s c o m p e l l e r e s ad r e c i p i e n d u m E p i s c o p u m ,
quem eis ecclesia ipsa concesserit, e t a s s i g n a t a e sibi
a
de r e d i t i b u s tuis, q u o s ab eis r e c i p i s ) suffieientes
r e d i t u s , et h o n e s t o s , s i c u t idem e l e c t u s n o b i s e x p o -
s u i t ; r e g a l e m excellentiam r o g a m u s , m o n e m u s et
h o r t a m u r a t t e n t e , ac in r e m i s s i o n e m sibi i n j u n g i m u s
p e c e a t o r u m , q u a t e n u s , q u u m t e n o n d e c e a t in r e g n o
t u o h u j u s m o d i S e h i s m a t i c o s s u s ţ i n e r e , ac ea q u a e
promisisti, Deo g r a t a , e t h o m i n i b u s sint a c c e p t a n e
facias irrita, q u a e de tuis labiis tam l a u d a b i l i t e r
p r o c e s s e r u n t , a e q u e s t u d e a s efficaciter a d i m p l e r e ;
ita q u o d ex h o c placeas r e g i r e g u m , et n o s sinceri-
tatis t u a e zelum p o s s i m u s d i g n i s in D o m i n o l a u d i b u s
c o m m e n d a r e . D a t t u m Perusii X V I I I , K a l . D e c . P o n -
tifioatus n o ş t r i a n n o V I I I .

') Juramentum hoo vide apud Fejer C. D. T. VIU voi. II,

p. 375.
8
) En argumentura ad id, quod Valachi hi non in Moldavia
solum, sed et in Transilvania qnaerendi sint.
Edidit: Kaynaldus annal. eecl. T. XIII, p. 419.
„ Pray annal. Reg. Hung. ad. a. 1234.
„ Katona T. V. p. 706.
„ Thomas Ripol: „Bullarium Ordin. Pracdicat. Romae
u
1729 in folio T. I. p. 70.
„ Batthyâny Leg. Eccles. T. II, p. 356.
„ Benk8 Milkovia I. p. 113.
Fejer C. D. T III, voi. II, p. 399.
 — 26 —

NB. -Reprodus după „Transilvania* 1871, p. 44, la care

noi mai observăm că contele I. Kemeny susţine că episcopia Cu­
manilor se extindea şi peste Săcuimea din Ardeal, şi peste ţera
Bftrsei, pană şi peste ţinutul Făgăraşului. — In „Transilvania"
1868, p. 71 el zice: 1234 Valachi disuniti in Dioecesi Cumanorum
Eppi existentes (Huc et Valachi Terrae Fogaras censendi) Com­
bina Feje> C. D. T. III. V. II p. 399. — Ex boc instrumento
subinferre licet Valachos nostros Trannos ea etate non fiusse
absque proprio Eppo.

VIII.
1252. Bela IV, redele Ungariei dăruieşte comitelui
Vincenţiu moşia Zek din Transilvania, aşezată între
pământurile Românilor dela Cârţa, ale Saşilor din Bra­
şov şi ale Sâcuilor din Sepsi.
Bela Dei gratia Ungariae, Dalmatie, Croaţie,
Rame, Servie, Gallicie, Lodomerie, Cumanieque rex.
Universis presentes litteras inspeoturis salutem in
vero salutari. Cireumspectio regum provida condig-
nis premiis sibi obsequentibus sic debet occurrere,
ut et alii exemplo consimili ad fidelitatis opera for-
tius accedant. Proinde ad universorum notitiam per-
venire volumus presentium per tenorem. Quod acce-
dens ad nos fidelis noster Vincentius comes filius
Akadas Siculi de Sebus — genter postulando,
quod terram Zek que quondam Saxonis F u l k u m
fuerat, sed per devastationem Tartarorum vacua, et
habitationibus') carens remanserat inter terras Ola-
horum de Kircz, Saxonum de Barassu, et terras Si-
culorum de Sebus existentem sibi conferre dignare-
mur. E t nos justis petitionibus inclinati, consideratis
meritis, que a primevis pueritie sue temporibus in

') Szabo: habiţatoribus.

regno nostro et extra regnum in legationibus defe-
rendis studuit commendabiliter exhibere, memoratam
t -utilitatibus et pertinentiis suiş, sibi et
per eum suiş heredibus heredumque suecessoribus
duximus perpetuo conferendam, quam per dilectum
et fidelem nostrum Ladislaum vojvodam Transylva-
num et comitem de Volku sibi fecimus assignari.
Mete autem sive termini ipsius terre, quemadmodum
nobis per eudem Vincentium constitit, hoc ordine
disjunguntur. Prima meta incipit ab oriente super
quodam monte nomine Vekul, et v e n i t ad fluvium
Olth usque partem meridionalem, et per memoratum
fluvium Olth descendit ad indagines usque septem-'
trionem, et per quemdam rivulum vădit diu usque
ad caput ipsius rivuli, et inde ascendit ad monticu-
lum, qui vulgariter Berkh dicitur, a quo consignatur
predicto monti Vekul versus orientem, et sic termi-
natur. U t autem predicta liberalitas seu donatio robur
obtineat perpetue firmitatis, presentes eidem conces-
simus litteras, duplieis sigilii noştri munimine robo-
ratas. Anno domini millesimo ducentesimo quinqua-
gesimo secundo. Tredecima kal. Sept. R e g n i autem
noştri septimo decimo.

Teutsch und Firnhaber, Uikundenbuch 1 pag, 70. — Fejer,

IV. 2. pag. 1 4 7 - 1 4 8 . — Szabo, Szekely Okleveltâr, 9—12.

AJB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu I p. 854.

Moşia donată aci e Hidvegul de astăzi, proprietatea Conţilor
Nemeş, — iară sub terras Olahorum de Kircz se înţelege ţera
Făgăraşului, vecină cu Braşovul şi ţera Secuilor din Hâromszek,
între cari cade terra Zefc-Hidveg-Hegyig. — Cârtza se numeşte
ca pars pro toto a terii Făgăraşului.
 IX
1291. Regele Andreiu II constată, că ţinând în Alba-
Iulia obştească adunare cu toţi Nobilii, Saşii, Secuii şi
Olachii, au adjudecat dominiul Fogaraşului şi al Sâm­
betei lui Ugrinus după-cum le-au avut şi antecesorii să.

N o s Anndreas Dei gratia R e x Hungariae, me-

moriae commendantes significamus quibus expedit
universis, quod cum nos Universis Nobilibus, Saxo-
nibus, Siculis, et Olachis in partibus Transylvanis,
apud Albam Juliae, pro reformatione status eorun-
dem, congregationem») cum iisdem fecissemus, de
consilio omnium Praelatorum et Baronum Regni
noştri, eo tempore nobis assistendo, magister U g r i ­
n u s Dilectus et fidelis noster, quasdam possessiones
suas F o g a r a s et Z u m b a t h e l y vocatas juxta flu-
vium Olth, existentes, asserens a se indebite alie-
natas, surgendo in ipsa congregatione noştri, sibi
per nos reddi, et restitui postulasset, et super hoc
instrumenta, ac privilegia sua exhibuisset, tandem
nos de facto dictarum possessionum magis clarificări
volentes, utrum ipsius magistri U g r i n i fuerint,
nec n e ? ac eisdem Nobilibus, Saxonibus, Siculis, et
Olachis, diligenter inquiri fecimus, si dictae posses­
siones ad ipsum magistrum Ugrinum dinoscantur
juste et legitime pertinere. Qui quidem universi et
singuli praedictas possessiones Fogaras et Zumbat­
hely vocatas ipsius magistri Ugrini, et suorum ante-
cessorum esse, et fuisse retulerunt. N o s igitur, quia
ipsas possessiones ad ipsum magistrum Ugrinum
juste et legitime noverimus, et sciamus pertinere,

') i. e. Comitia.
 - 29 -

cum omnibus utilitatibus earum et pertinentiis red-

dimus ipsi magistro Ugrino, et per eum suiş t a e r e -
dumque suorum successoribus jure perpetuo et irre-
vocabiliter possidendas eo modo, et ea plenitudine,
quemadmodum per ipsius antecessores dictae posses-
siones habitae exstiterunt, et possessae Datum apud
2
Albam J u l a e ) in Dominica Invocavit anno Domini
Millesimo Ducentesimo nonagesimo primo.
NB. Reprodus diu „Transilvania" 1871, p. 93.
Cum se potrivesc cu possesiunea lui Thrul al lui Choru din
a. 1231 — nu se poate explica alt-cum, decât cu enunciamentul
lui Engel, că şi Ugrinus a fost Român. — Vezi discursul de re-
cepţiune în Academia română: Ugrinus 1291.

X.
1302. Un contract încheiat prin vice-căpitanii Făgă­
raşului Joannes Literatus şi Con. Boer de Nagy-Berivoj,
apoi prin primarii Valentinus Rinei din Agnita şi la-
cobus Werner din Seg?svăr la anul MGCCII în privinţa
unui împrumut de o sută mărci de argint, ce ia luat
comuna Gerdal dela comuna Braller zâloginâ un păment
între satele Gerdal, Foldvâr, Reukor, S. Martin şi apa
Oltului.
N o s Ioannes Literatus de R e c s e Vice-Capitaneus,
et Con. Boer de N a g y B i r w o j , Vice-Capitaneus utriqu.
Districtus Fogarasiensis, Nobiles Personae, et Pru-
dentes "Walentinus Rinei, Villicus de Sancta Agneta,
et l a c o b u s Werner pariter Villicus de Seges-Vâr.
Significamus per presentes, Singulis, et Universis,
quod in Anno presenti MCCCII. prima Dominica
Epifaniae Domini, stipulata mânu vocaverunt nos,

*) Ergo Andreas Rex 1291 fuit in Transylvania.

 - oO -

tinus quidem Andreas Sinner "Willicus Villae Gerdâl

tertio secum Juratis, et totius Communitatis ejusdem
Villae Gerdâl nominibus, et in Personis, alterautem
Martinus Gebel Willicus Villae Braller etiam tertio
secum juratis, et totius Communitatis, dictae Braller
nominibus, et in Personis Singulis, in Sede Nagy-
Sink habitantibus, et existentibus, qui nobis con-
ductis Iudicibus ab utraque parte retulerunt eo
m o d o : Qualiter A n n o praecedenti ipsi Willam Gerdale
propter injustam ipsor. calamitatem, utpote quod
Captivos Suos in Tartaror. captivitate gementes re-
dimere possent, fine' mutuae Solutionis levassent,
Gentum Marcas Argcnteas levioris ponderis ab ipsis
Willanis de Braller, pro qua levatione, quoniam per-
solvere nou possent, nisi in pignus tradunt ipsis Vil-
lanis de Braller, illam partem Terrae Suae, quae ja
cet versus Terram Villae Sancti Montis Martini, et
Fold-Vâr, quae incipit ab ultimo P o n t e qui dicitur
Pons Filiarum, ubi versus Orientem sub S y l v a Fi-
liarum magna meta Terrea existit, Gerdalensis, et
Brallensis, inde versus Meridiem ascendit, per viam,
quae dastzescheid dicitur, penes quam quinque Metae
sunt positae, inde progreditur inter tres montes ubi
Gerdâl, Braller, Mons Sancti Martini, et Fold-Vâr
conterminant, inde pergit ad L o c u m Praedialem, qui
dicitur Szelisthe ibi una meta pro Gerdâl, et Fold-
Vâr in medio F a g u s magna existit, tandem it ad
verticem montis Sacerdotum ibi etiam una meta pro
Gerdâl, et Fold-Vâr hine versus Alutham ascendit
ad Apicem Montis Quercor. ubi Gerdâl, et Fold-Vâr,
et Reukor conterminant, inde deseendit versus Gerdâl,
penes Terram, quam vocant Liberam, in rivulum,
qui dicitad Augraben, et in rivulo per medium Pra-
 - 3i ~

tum descendit in fluvium, ex Gerdâl, versus tntmtem

Sancti Martini defluentem, hanc Terram videlicet
tradunt ipsi Gerdâlenses Brallenis in reale pignus
ut possidere possit Villa Braller, et ejus Posteri-
tates, donec Villa Gerdâl, vel ejus Posteritates
Centum proscriptas Marcas persolvant Villanis de
Braller, praeterea recordati Gerdâlenses quod Bralleni
ipsis sublevamini fuerunt, in tam augusta necessi-
tate, ut aliquid refundere grati animi ex officio vi-
deantur, Vineas suas, quae versus Braller j a c e n t
Schloss graben dictas, usque ad Linden-Szolsz, sive
Cacumen Tiliarum, ubi prope Cornu Vinearum Lapis
Magnus metalis in Terra erectus est, qui ex adverso
antea dictam Metam sub Sylva Tiliarum jacentem
recta prospicit, quoniam Brallenses vineas non ha-
berent tradunt ipsis Brallenis usque dum Vineas plan­
tare poterunt, tantum pro quinquaginta Marcar. levioris
ponderis annua quor. Decimas, quae R e g i a e sunt tres
partes quotannis Parocho Gerdalensi, semper praestare
teneant, nune autem, in antecessum pro quinque
annis pro illa Arenda coram nobis ipsi Brallenses
enumerant Gerdâlentibus C O L Marcas, f'ecerunt autem
eorum nobis talem legem, quod si q u 8 n d o Gerdâ­
lenses vel eor. Posteritates, centum illas Marcas sol-
vere valebint Braller-ibus, vel eor. Posteritatibus,
tune statim percipiant sine omni Litismotione, et
Terram descriptam remittant, quod si facient, bene
quid alias perdant illas Centum Marcas etiam coram
Judicibus tamen Terram cum Vineis simul remittere
veris D o m i n i s Gerdâlensibus teneantur. In cujus rei
firmitatem, tam prefati duo Villici de Gerdâl, et
Braller, tam ambae integrae Communitates, coram
nobis presentes, manus nobiscum conseruerunt, et
exclamaverunt, sic fiat, sic volumus u n i v e r s i ; Obli-
 - k -
gavertintque Se Se Brallenses ad prescriptas onineâ
conditiones, propria sporite, et nemine cogente, vel-
impellente. In eujus rei memoriam pro futura firmi-
tate praesentes Literas Sigillis nostris siguatas, recta
fide nostra Christiana dandas duximus, et concedendas.
Datae in Villa Gerdal in Domo Sancta Parochiali
A n n o , et die ut superius per eosdem J u d i c e s ; qui
fuerunt.
loannes Literatus m. p. Constantinus Boer m. p.
Walentinul Rinei m. p. Iacobus Verner m. p.
NB. Originalul se află în colecţiunea mea.

XI.
1372. Vlad, voivodul Ţerei-româneşti, Banul Severinu-
lui şi duce al Făgăraşului, dărueşte rudei sale, magi­
strului Ladislau, târgul Şercaia din Ţera Făgăraşului,
dimpreună cu satele Vineţia, Cuciulata, etc.
Vladislaus Vajuoda Transalpinus, Banus de
Zeurinio, et Dux nouae plantationis terrae Fugaras,
notum facimus vniuersis praesentibus et futuris:
Quod magister Ladislaus, strenuus miles, filius quon-
dam lanus Meister de Dobka, nepos Mikedbani, no-
ster consanguineus dilectus et fidelis, cum esset liber
factus ab E x c e l e n t i s s i m o Principe L u d o u i c o , illustri
R e g e Hungariae, adhuc nos semper eramua sub j u g o ,
sed in gratia principis praedicti, exercitum validum
contra Tburcos infideles et Imperatorem de Tyrna,
in Bulgaria proclamări fecimus. Ipse Magister L a ­
dislaus Dobka strenuus miles supradictus, noster
caro et sanguis, et genitura, nobiseum et cum exer-
citu nostro viriliter contra saeuissimos et infideles
Thurcos et Imperatorem de Tyrna, ipsosque inua-
 — 33 —

dendo perpetrauit, actus militares nobiles et h o n o -

rifioos ibidem exercendo, propterfidem christianitatis,
et gratiam Serenissimi Principia, L u d o u i c i R e g i s
Vngariae ita, quod ipse Lasla Meyster de Dobka, in
inua^ione in infideles supradictos, causa Omnipo-
tentis Dei, gratia et praedicti R e g i s , caput suum
causa timoris declinando retrorsum nunquam moue-
batur; et cum tantam fidelitatem semper in Ladislao
percepimus, vidimus et inuenimus ex parte Domini R e ­
g i s et noştri, dedimus et assignauimus propter huius-
modi seruitia fidelia nobis semper exhibita, et propter
corisanguineitatis eonnexionem, qua ligati sumus, fo­
rum dictum Schenkhengen, situm in terra Fuguras, prope
Alt cum suiş pertinentiis, item villam dictfcm Venecee,
villam Koczalad, villam, quae vocatur calidae aquae,
villam Dobka, cum omnibus suiş iuribus et pertinentiis,
quemadmodum possidebant, et in possessione habe
v

bant olim filii Barnabae, perpetuo possidenda. E t i a m

ipsum Ladislaum de Dobka, nostrum consanguineum
dilectum, qui vna nobiscum semper fidelis, et su-
biectus Serenissimo Principi L u d o u i c o , Illustri R e g i
Hungariae fuit, D o m i n o nostro naturali, inuestimus
et perpetuamus in haereditatibus et possessionibus
supra dictis fide nostra mediante, tali conditione, si
et quando ipsum Ladislaum de D o b k a , filium Janus
Meister de Dobka, nepotem Miked Bani, praedictum
contingeret transire vniuersae carnis viam, Nicolaus
filius ipsius Ladislai de Dobka, aut filia, quae post
ipsum in vita manserit; seu alter ipsorum, et ab
ipsius in posterum venientibus genitura, praedictum
forum S c h e n k h e n g e n , villas et possessiones supra
notatas d e b e n t iure hereditario Successorie perpetuo
possidere; quod sub iuramento fidei et capitis noştri

3
 — 84 —

afnrmamus, omni reuooatione semota, n e c reuocare

valeamus, et debeamus, sicut iuramento nostro con-
cessimus, et oonfirmauimus. Quam donationem sic
feoimus nostro dilecto consanguineo Ladislao de
Dobka, eiusque Successoribus perpetue, cum eramus
in gratia copiosa Domini noştri, Ludouici Eegis Hun-
gariae. Quare supplicamus Serenissimo D o m i n o nostro,
L u d o u i c o R. H . D o m i n o nostro naturali, eiusque
Successoribus, quatenus litteras nostras praesentes
in vigore suo coufirment, et corroborent, et dona­
tionem nostram, sic nostro dilecto consanguineo et
fratri, secundum quod profertur, confirment et sta-
biliant. Causa ea nostris Successoribus, qui in nostro
VajuodatuS D o m i n i o erunt Successores, ac Baroni bus
supplicamus, et committimus similiter, v t litteras
nostras praesentes n o n violent, nec reuocent, ne iu-
ramentum meum disrumpant, contra salutem et in
detrimentum animae nostrae; et quod donatio nostra
facta nostro dilecto consanguineo Ladislao de Dobka,
strenuo militi, scilicet secundum quod in praesenti
pagina continetur, quod seruitiis suiş fidelissimis
apud nos meruit, et eam donationem obtinuit, per-
petuo vna cum suiş Successoribus praedjctas posses-
siones possideat, etiamsi nos vel aliquis Successo-
rum nostrorum imposterum litteras nostras praesen­
tes, et donationem praesentem suprascriptam reuocare
intenderet, impedire reipsa vellet, et praesenti ohartae
contradiceret, et donationi, fiat super talem, aut tales
furor et indignatio Dei, B . V. Mariae, omnium Sanc-
torum indignatio Sanctorum R e g u m Stephani, L a -
dislai, et Emerici. In quorum omnium suprascripto-
ram testimonium firmitatemque perpetuam praesentes
litteras nostras noştri maioris Sigilii appensione f'e-
 — 36 —

cimus roborari. Datum in Argios in nostra Residentia,

sub A n n o Domini M. CCC.LXXII. in die diuisionis
Apostolorum, proxime praeterito.
Fej<5r, IX, 4. 477. — Fridwalski, Eeges Mariani. §. 16. p.
80—84.

NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2. pag.

198, cu observare, ca acest Chrisov e reprodus şi în Transilvania
1872 p. 67, însă numai în estras şi fără dat, ci înşirat la anul
1372 şi 1374.
Vlad Vodă (1360—1372) se tituleză la a. 1368: Ladislaus
Dei et regiae Majestatis grada Woyvoda Transalpinus et Banus
de Zeurino (Coli. Hurmuzaki 1. c. pag. 144), — la a. 1369: La­
dislaus Dei et Regis Hungariae gratia Vajvoda Transalpinus et
Banus de Zewerino, nec non Dux de Fogaras (I. c. 148), — şi
numai la a. 1372: Vladislaus Vajvoda Iransalpinus, Banus de
Zeurinio, et Dux N o v a e p l a n t a t i a n i s terrae Fugaras (1. c.
pag. 198).

XII.
1374. Testimoniu eşit dela călugării din mănăstirea
Clujului, prin care se face cunoscut, că Petru fiiu al lui
Ioan din comuna Veneţia, a- mărturisit înaintea călugă­
rilor, că cele trei pământuri de arat pe care le avuse el
pe teritoriul Apelor calde în vecinătatea pescuinei, ce fu­
sese a unei mănăstiri căzute în ruine, le-a vândut pe
una semimarcă de argint fratelui sSu Ladislau (Vlad)
dela Bobea (Dotca, Dâăk).
Conventus Monasterii B . Mariae Virginis de
Clus Monostra. Omnibus Xti. fidelibus salutem. A d
universorum notitiam harum serie pervenire volumus,
quod Petrus dietus C h e w g h filius Joannis de V e n c h e
coram nobis personaliter constitutus, vivae v o c i s
oraculo confessus fuerit eo modo, quod terram suam
trium aratrorum mensurae Kegalis in territorio de
3*
 — 86 —

Calidis Aquis partium istarum Transylvanarum ha-

bitam, et in contiguitate piscinae desolati conventus
olim Ss. Trinitatis de dictis Calidis-aquis existentem
pro media marcha argenthi puri ponderis B u d e n s i s
tradiderit fratri suo couterino Ladislao de D o b s k a
in filios filiorum perpetuo possidendam, tenendam
et habendam. Harum nostrarum vigore et testimonio
litterarum mediante. Datum feria quinta proxima
ante festum exaltationis S. Cruciş anno Domini 1374.
Din Coli. Cont. I. Kemeny, în Trans. 1872.

XIII.
1377. Privilegiu al regelui Ludovic I., dat districtului
numit Brasso. Sub condiţiune că braşovenii se~ edifice în
muntele Tidricu una fortăreaţă nouă cu spesele lor şi si
taie pădurea de prinprejurul acelui munte sau para
(Lapis), regele se învoieşte, că comunele din district câte
s'au ţinut pană atunci de cetatea Braşov, si re~mână
anexate şi pe viitor la aceea, lntr'aceea regele Ludovic
1 mai promite în acel privilegiu, că dacă va pune el mâna
pe Ţira muntenească, adecă dacă o va pute" subjuga,
atunci vama care se plătea'la arborele roşiu, se va plăti
în vecinătatea fortăreţei celei nouă. Până atunci inse"
braşovenii si nu plătiscă vama airea, decât numai în
Braşov. In fine regele adaoge că-şi păstrează şie-şi drep­
tul de a numi la noua fortăriţă ca şi la castrul dela
comuna He'hciu, comite, jude şi castelan, sau Unguri
sau Nemţi, iră când s'ar întâmpla, ca junii sii si mergd
pe la Saşii din scaunul (districtul) Braşovului, atunci
aceştia si fie obligaţi a-i da câte un prânz, una cină şi
câte un cal în preţ de douăzeci de florini.*)
Datum Zoly in festo beatae Elisabeth. — Lu­
dovici R e g i s privilegiales Saxonibus sedis Brasso -

*) Aşa dară cu acest document se constata deplin că regele

Ludovic încă şi pe la anul 1377, adecă târziu după moartea lui
 — 37 —

viensis concessae, vi quarum idem Rex ide, quod

iidem promisserint novum Castrum in lapide Tydrici
propriis expensis extruere, ac silvam ibidem incidere
ideo villas W a j d e n o h , Novaoivitas, Rasnow, W o l k a a ,
Cydinis, Mergenburg, Mons S. Petri, Villa nueum,
Rufaripa, Heltiven, Monsmellis, Brigondorf, et Tor-
talen vocatas, anteaque Civitati Brasso anexas, in
futurum qaofiue eidem civitati annetit una cum
campo Turchan vocato. Item promittit, quod si terra
transalpina ad manus regias devenerit, tune tributum,
j u x t a rufîam arborem provenientem, circa ipsum dic-
tum n o v u m castrum exigi faciet. E o usque autem,
donec id fiet, promittit, quod saxones sedis Brasso-
viensis nullum alias tributum, nisi in ipsa Brassovia
solvere tenebuntur. Reservat tamen idem R e x sibi
j u s pro lubitu suo sive Hungarum, sive Teutonem
constituendi in Comitem, Judicem, et Castellanum
dicti novi castri H e l t w e n . Insuper adjicit R e x , ut
quando Judices sui ad i p s o s saxones sedis Brasso-
viensis venire contingeret, tune unum prandium,
unara coenam, et unum equum 20 flnos. valentem
annuatim eisdem dare debeant.

Vlad I domn al Munteniei, în zilele lui Dan II, Basarab, era prea
determinat a subjuga Ţera muntenescă, de unde erăşi ese limpede,
că Ludovic pană atunci nu o avea, nu o posedea. Se mai cuvine
a însemna, că pe atunci se şi Începuseră bătăliile cu Turcii. Sis-
man, împăratul Bulgarilor se făcuse ginere al sultanului Murat
I, şi trădând causa cristianismului şi a naţiunei sale, lupta cu ai
sfii in armata turcescă, anume în contra Românilor. Atunci Lu­
dovic încă crezu că-i va veni forte bine a subjuga pe Români,
cari acum se află între două focuri forte periculose. Nomencla-
turele comunelor cuprinse în acest document le recomandăm şi
filologilor noştri, pentru-ca să le compare cu cele de astăzi, nem­
ţeşti, româneşti, în parte şi magiare. Red.
 — 88 —

E x authographo arch. coronensis edidit Fejer

C D . T. IX. voi. P . p. 158.
NB. Reprodus din „Transilvania" 1872, pag. 92, la care
nu putem suprima observarea n6stră, ca novum castrum in lapide
Tydrici s'a considerat a ti fost Castelul Branului Torzburg; şi că
numirea acesta nemţescă ar deriva dela magistrul teutonilor Teo-
doricu din a 1211. — Dar documentul regelui Ludovic din anul
1377 mai sus presentat identifică acest „novum Castrum in lapide
Tydrici" cu Rălchiul, numindu-1 Heltwen, — pe care Marienburg
(Geogr. Siebenb. pag. 326) îl aduce în legătură cu Castrul Hel-
denburg (Vârhegy) Apoi Branul se numia pe atunci Terch (1391)
Therch (1498) etc., ce derivă dela apa Turcu=Torz, Torcs, şi
curge pe sub castel.

XIV.
1392. Diploma de donaţiune dată de Ioan Mircea din
graţia lui Dumnezeu Principe (Domn) şi Vaivod (Duce)
a tot regatului Valachiei începând din munţi până la
confiniele Tartariei, şi domn perpetuu preste tot pământul
Făgăraşului. Acistă diplomă de donaţiune se dă lui
Standul egumenul şi fratelui seu Calin, fideli nobili ai
regatului Valachiei, 4ră obiectul de donaţiune este teri-
torul întreg al comunei numite Scoreiu, care există până
în ziua de astăzi în districtul Făgăraşului. Cuprinsul
acestei diplome de donaţiune l-a coroborat şi „prea iu­
bitul se~u fiiu Michail Vodă cu ceilalţi boieri*. Descrip-
ţiunea miezuinelor cu termini tot româneşti aplicaţi aşa
precum erau ei cunoscuţi în al 14-lea secol şi usitaţi la
popor din înalta vechime ce duce şi mai departe, pdte
si intereseze şi pe filologii noştri.

N o s J o a n n e s Mircea D e i gratia Princeps et

Vajvoda totius R e g n i Vallachiae incipiendo ab Al-
pibus usque ad confinia Tartariae, totiusque Terrae
Fogaras perpetuus Dominus. E x nostra benigna
 — 39 —

Clementia, sanaque deliberatione, et oonsensu con-

si'iariorum nostrorum, caeterorumque Boeronum de-
dimus, et concessimus hasce nostras literas donatio-
nales fidelibus nostris Sztancsul E g u m e n u l , et fratri
ejusdem Kalin R e g n i noştri nobilibus, eorumque
haeredibus, et posteritatibus pro firmiori, et certiori
ipsorum futura securitate, de territorio integro Szkore
nuncupato, in antefata Terra Fogaras existente ha-
bita, ea cum conditione, ut nec ipsimet praefati, nec
posteritates ipsorum ulii contributioni subsint, sig-
nanter autem, ut neque de Ovibus, s. v. de Porcis,
apibus, vineis, D e c i m a m dare, vel pascuatione, aut
alio servitio poştali teneantur, uno verbo, ut nulla
minora, vel majora servitia subeunda adstringantur,
turn praedicti Sztancsul E g u m e n u l , et frater Kalin,
Boerones, turn vero haeredes et posteritates eorum.
Quod vero superius scripsi, id meus dilectissimus
filius Michaila Vajvoda, cum caeteris Boeronibus, de
negotiis metarum hasce nostras literas quoque cor-
roborabit, et confirmabit, primum quidem incipiendo
a trajectu fluvii A l t sub possessione Csetate dicta a
regione Kercz directe penes rivulum Vâllya O patului
nuncupatum, pergendo usque ad cuspidem Piatra
Obla vocatum, inde autem a rivulo Rivului Lajeta
ita dicto sursum usque ad alpium Cacumen; parte
autem ex altera superiori pergit per locum pe Szko-
reul ceel betrin dictum, inde tendit per rivulum pe
Vâlya Viczonilor nominatum, et extenditur supra
usque ad pene la U n g i u l cu Freszeni locum nuncu­
patum, inde iterum divertit se ad pena la Peraole
szasziloru locum, inde denuo pergit ad pena la Vallya
Szerecsi fluviolum, inde tandem extenditur supra
pene la Czolfa Tunsului, et in extremum directe
pergit pe apa Tunsului dictam per rivulum usque
ad vertices Alpium, ubi etiam meta ejusdem terri-
torii terminatur.
H a e c volens cum oaeteris Dominis Boeronibus
ut etiam superius adtinxi, ad harum nostrarum lite-
rarum robur, et firmitatem, ut post meum e vivis
decessum, si quem D e u s Clementissimus ad hocce
Dominium et Gubernium Regni hujus Valachiae, aut
ex una, aut ex alia principali, aut qualicunque fa­
milia collocaverit, si iile hasce nostras literas dona-
tionales perennales fidelibus nostris Sztancsul E g u ­
menul, et fratri Kalin Dominis Boeronibus datas,
et concessas honoraverit, et in suo vigore, robore
conservaverit, illum quoque D e u s Clementissimus et
benignissimus tum in h o c c e seculo, turn in altero
cum corpore et anima beatificet et b e n e d i c a t ; simi-
litef iterum, si quis supranotata, et per me c o n d u s a ,
confirmataque negotia aut negligeret aut annularet,
D e u s quoque omnipotens eumdem condemnet et
damnificet cum corpore et anima ad aeternas infer-
1
nales corruptiones cum Juda et A r e a ) simul excru-
cietur, et uti inter Judaeos erat in proverbio, sangvis
Christi contra, et super posteritates ejus in aeternum
7
amen.
Joannes Mircsa totius E e g n i Vallachiae Cle­
mentissimus et benignissimus Princeps et Vajvoda.
H i fuerunt t e s t e s : 1. Vlad Vornicul. 2. Dragan Bân.
2 3
3. S a l p a n ) Algia. 4. Groza Moldovan. 5. S a p a n )
A g a , H o l d o v i c s L o g o f e t . — Scriptum in sede nostra

') Erore de până. Juda et Ario, Iuda şi Arie.

*) Supan, slavoueşte, de unde jupanu = domn.
*) Jupanu.
 - 41 —

Argiesiensi post mundum conditum anno 6900 *) die

27 Decembris.
NB. Reprodus din „Transilvania" a. 1872, pag. 151, din
care se constată, că la Olt, aprope de satul Kertz = Cârtza se
afla o localitate ce se numia Csetate, probabil ruine dela un Castru
roman în drumul ce ducea dela Turnu-roşu prin Făgăraş la podul
dela Heviz = ponte vetere.
S'a reprodus şi în Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II — 2 pag.
341, înse indicat la a. 1391.

XV.
1395. Sigismund, regele Ungariei, dăruieşte plebanului
Thomas şi unor cetăţeni din Braşov, satele româneşti,
Tohanul şi Zerneştii, din districtul castrului Bran.
N o s Sigismundus, Dei gracia, R e x Hangar.
Dalm. Croaeie etc. Marchioque Brandenburgen. Me-
moriae commendamus tenore praesentium significan-
tes, quibus expedit, vniuersis: Quod discretus vir
Thomas, Plebanus E c c l e s s i a e Brassou, ac Ioannes,
Iacobus et Cbristianus, filii condam Mathiae, nec
non Antonius, filius Michaelis de Szent Agatha, ciues
de dicta Brassouia, nec non Nicolaus, filius Herbordi,
Comes de Fekete-halm, nostrum regium adeuntes
conspectum ipsorum fidelibus seruitiis nobis per eos
in tempore et loco opportunis exhibitis in remini-
scentiam no&trae celsitudinis reductis, quandam pos-
sessionem nostram regalem Toha (al. Zerne) appe-
latam, ad castrum nostrum Terch vocatum spectan-
tem, in Districtu Brassou situatam, a nobis sibi per­
petuo dari et conferri postularunt. N o s igitur con-

4
) Annus mundi condit. 6900, correspondet an. Xti. 1392.
Vide Magold Lehrbuch der Chronologie. Miinchen 1829 p. 21. —
Copia in ArCh. Gubern. sub Nr. 721. 1807.
 - 42 —

sideratis fidelitatibus, et fidelium seruitiorum meritis

ipsorum Thomae Plebani, n e e n o n Ioannis Iacobi et
Christiani, ac Antonii et Nicolai, quibus ipsi assidue
studuerunt et nune anhelant feruentius et in futurum
t o t o p o s s e nobis et sacro regio diademati complacere:
volentes igitur praemissorum intuitu ipsis fauore
occurrere gratioso, praefatam possessionem nostram
regalem Toha vocatam, a dicto castro nostro segre-
gantes cum omnibus suiş vtilitatibus et pertinentiis
suiş vniuersis, signanter terris cultis et incultis, mon-
tibus, syluis nemoribus, aquis, molendinis, pratis
pascuis et generaliter quibusuis commoditatibus et
integrităţi bus sub suiş veris et antiquis metis et
termin is, quibus eadem ab olim vsa fuit, et possessa,
de nostris regiis manibus, nostraeque nouae dona-
tionis titulo et omni eo iure, quo eadem ad nostram
rite pertinere dignoscitur collationem, de Praelatorum,
et Baronum nostrorum consilio, ex certaque nostrae
Maiestatis scientia, eisdem Thomae Plebano, nec n o n
Ioanni, l a c o b o , Christiano, Anthonio, et Nicolao,
eorumdemque Ioannis, Iacobi Christiani et Anthonii,
et Nicolai duntaxat haeredibus et posteritatibus,
ipsorum cunctis soboli bus, sub tali conditione, v t
ipsi et eorum succesiua posteritas praefato castro
nostro Terch, seu eius castellano pro tempore con-
stituto, decern florenos auri circa festum Sancti
Greorgii, et totidem decern florenos auri circa festum
Beati Michaelis Archangeli singulis annis effectiue
administrare teneantur et sint obligaţi, dedimus, do-
nauimus, et contulimus, imo damus, donamus et in
aeuum conferimus per ipsos Thomam Plebanum, nec
non Ioanem, Iacobum, Christianum, Anthonium et
Nicolaum, eorumdemque Ioannis, Iacobi, Christiani,
 — 43 -

Anthonii et Nieolai solummodo haeredes perpetuo

et irreuoeabiliter tenendam, possidendam, parriter et
habendam. H o c tamen speeialiter et expresse de-
clarato, quod alia tercia pars ipsius possessionis
Toha, memoratis Thomae Plebano, ac Ioanni, Iacobo,
et Christiano suiş fratribus, eorumdemque fratrum
suorum dontaxat haeredibus, alia vero tertia pars
annotato Anthonio et suiş heredibus, et reliqua
aequalis tertia pars annotato Nicolao, et sinriliter
suiş haeredibus cedere debeat, et redundari, patro-
cinio praesentium mediante, sine duntaxat iure alieno.
Praesentes tandem nobis in specie allatas in formam
noştri priuilegii redigi faciemus pro eisdem. D a t u m
in Koloswar in festo Annunciationis Virginis g l o -
riosae. A n n o Domini Millesimo trecentesimo nona-
gesimo quinto.

Fejer. X. 2 pag. 298. Acest document a fost confirmat de

regele Sigismund în a. 1406. Originalul in archiva oraşului Braşov.

NB. Din coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2, pag. 367, ob­

servând, că tot Sigismund in anul acesta cu datul din Fekete-
hollom (Codlea) feria III prox. post Dominicam reminiscere. Anno
Domini MCCC nonag. quinto. L. S. ordonă Capitlului din Alba
Iuli să întroducă pe preotul Toma din Braşov, şi pe soţii sfii, în
posesiunea Zerne (Zerneşti) din ţinutul Branului (Terch). Se vede
că Zerneştii derivă dela muntele Zerna din apropierea Carpaţilor.
(Coli. Hurm. 1. c. pag. 36»).

XVI.
1400- Chrisovul lui Mircea-Voda în traducere ma­
ghiară, prin care donează boerilor Micul şi Stoia jume-
tate din satul Mândra.
E n a Christus Istentol meltoztatott, Egyediil
Biralkozo, keresztenyi ura, N a g y sâgos Mirtze Vajda
 —U—
Isten K e g y e l m e s s e g e b o l egesz Havasalfoldenek V a j -
daja, azok Biralkodom egesz az Dunaig, es az ha-
vason âltal Fogaras Videken az Oltig

Igaz tiszta szivbol akarta az 6n Vajdasâgom, es ajande-

koztattam az ide alâ m e g irt Boerokat evel az en
Qrokos âllando szabadsâgrol valo levelemmel, Mon-
drân lako Mikulnak 6s Sztojânak, az en boerimnak
ngyan Mondra nevii falunak felevel 4s minden d6z-
majâval, disznobol, mâhbol, borbol, es malombol is
mindenekbol, valami v a g y 6 n , h o g y ovek l e g y e n oro-
kos J o s z â g o k es biţodalmok, osre magoknak. gyer-
mekeknek, onokajoknak, 6s senki az en boerim kozziil
a v a g y szolgaim kozziil, az en engedelmemet es ado-
mânyomat meghaborittani, ne mereszellye, hanem
e n g e d g y e bekesegesen jâmbor szolgalatyok utân Mi­
kulnak es Sztoiânak ezt az orokseget, orokoson birni,
mert az en j o akaratom szerânt adtam hassonlokeppen,
es ha yalaki leszen holtom utan Vajda az orszâgban
es Fogaras videkân. az en nemzetsegembol, a v a g y
masebol, v a g y magyar orszâgi nemzetsegbol valo,
ha az 6n adomanyomat m e g tartya es oltalmaza, azt
az Tsten es oltalmaza meg, valaki pedig meg nem
oltazmazza es m e g nem tartya azt az Isten es nem
oltalmaza, hanem Iudassal es Ariussal az mulhatatlan
vilâgban, es az a sidokkal l e g y e n annak resze, az
kikkel azt kialtattak, h o g y a Ohristusnak veret mi
reânk veszsz^k 6s a mi maradekunkra, azzokkal
edgyiit lakhasson, mind orekke. E z e k n e k utana e g y
nehâny Boerokat es vitem bizonsâgul. u g y mint,
1. Vlad ur, 2. Ioan ur, 3. Nelka, 4. Luka, 5. Stanil,
6. Marin, 7. K o s z t e , 8. Braţul, 9. Duda, 10. Blalum
Logofet.
 - 46 —

Datum in Arce nosztra Argeş die 2 0 Inly anni

a Creatore Mundi 6908.
(La Szokatscsti din Mundra).

NB Am afiat-o la familia Szokacs din Mândra, de unde

o am decopiat-o pentru collecţiunea mea. D e cine e făcută tra­
ducerea? n'am putut ană.

XVII.
1417. Crisovul lui Mircea Voda prin care confere boe-
rilor Ioan Borcea şi Calian satele Braniştea TJrăşei şi
Vadul Şercaiei dimpreună cu muntele Lareştilor.

HOH HIAA HI £ -F.TF)# XC A^MNJ^»y K^N «pi-

£HNH0C UUM $ J XC" :

WEHTCPFO, ULH -JK.C&'UI uJHTOptâ
1<X MHPHA KIAHK BoiKO£, K# MHAA A#H A/V\NT-

J^tf, ULH K# £AP&A A&'fi AMN»2jlS\ CVGAS^NH^tf

ULH ^OAANHN^tf T 0 A T « UAPA M^HTIN'KCK'i, Jf>\<% ULH

AAT&'p'fe TATAPNA^fi ULH ^ O T K P ^ A CTFLLT M ^ H T S ,

ULH LIPI T O A T X A^N«PL<, KHNI B P X N £ £MNIA Avfe,

A Avk K ^ N * BP'FCPL A SMNCTMTIIH ULH A^MHNA-

TIIH HNHMIIH AVTIU, ULH A M ^ X P ^ H T ^C/WHHA M'fe

AHKT U L H £l TOLJH HHNCTHT ULH £1 (PP^NTI ULH

A ^ M H H A T XPMCOF&A ^MNILFI AvIiAI A H ^ / V U A ^ H ÎU>M H

HA ULH A # H KAAV«HK COIAPHN^A^H £ M H I I H AvIiAI,

KA C « (DII A AOP C A T ^ A KPANHUIA OYP8ULTFI ULH AA

B*£$/A QIIPKALH, ULH C T * N » £1 AA&NTIAL ALPL-

UIHAOP £T MOUIII ULH £1 AAOUIENII, ULH ^1 TOATL

CA^SKUIAI, ULH ^ « P H . ULH £JK*MHAI K»TL AL BOf

ACJ)AA ^ . N T P ^ T O T LIHN^T^A LL%p%IH ULH ^ H T P T F K H -

, R
PBHNLJA ^OMHL'TH AviiAI CA Cl U>^H)(H K(K A ITH ^1
 - 46 _

A' fţttf UlH £1 R H N X p H H l i UlH CT^IIH, U1M <\l

M
BA^Wff UlH £1 M VS F
TOATE AHECT'k C» Al

d)it AOp £ E OHHNJK UlH £ E AAOUlU AHEAOpA H^H^MAH

AHEAOpA, HI UlH (ţ)ÎAOp AOp, MinOtlHAOp UlH C T p % "

HEflOlţHAOp AOp ^ . H R H A U A ^AANIEH M'kAE UlH n«NK

.fN BMAUA (pl^A^H A \ i l ^ HIAA MKHT^A IUI MH)(AHA

60EB0£, Mp HHHI CAp HCflHTH £IH KOiftplH A 0 M N

' ^ 4

l N 4 L H M H 1 H
M'bAf A * P A , H M
MHH Eo'lAjlH, C\%
1
&i +n CA^yHAi a'VVH' " wbAi npi EtfpH'b ION UIH

npi KAAH&N, caS* npE u a / v u i i m AHiAOpA / KXTWH a'

OyN llltp A ctfn'ipA, K'Ă H H N E AP (pAHE AHAAEHTp'fc,
( A A h o h
AHIAA BA a n t A oypuii UIH Hip'rapi
;
A«npi ĂOAANlA A\'k KA UIH OyN NEACKb AT%TOpl& UlH

KÎAKfcTOplO n O p ^ M H H H UlH ^ p H C O B ^ A ^ H A M N I E N AVkAE,

+ U l H HHNE RA AAE^E ^ M H ^ A ^b'MNE^Eb'

0 / V V M
MOApT'k Avk CA 4>î| A 4»p«fH ptfwiNfUIH
1
flAO^A HNEAAlfi ^WlH M'kAt CA^ f^A* A ™ " ' "
f
M'bAl Ca^ A - f T p ^ AAT« C»AA7iNl|S, £t BA H H N f T H

UlH BA 4 . H O H I U H RA (DlpH A H A C T A (ipE A-lEAA ^OMNVA

A^AANE^Xb 7
C » A •IHHCT'klKX U I H CSA ) ( p « N ' f e c K S , I2«p

KApt Hb' Ap HHNCTM N M H ^ A BA ( D l p H , l i p i A H I A A Cifl

nA«r'UcKS ^ M M m K AAS'NKA B'kKb'A^fi UlH C%

dpîf cou, ub 7
icyA* WM A'(IÎ* UIH KS 7
ioyAEH HE

CTpnrap» cnpi Xc : C X N U E A S A ^ H cupi AMMUJH UIH

C l i p t (DIHOpH AOp, Kb'M / T U T E UIH B A (J)H B'knH AMHN

^HICT-fe CXNT WKpTb'pÎHAE AHECT^M ^pHCOg ^HTSH

mb^HAN B A a ^ , B : A p X r O K A H , AA T p i H A ' k a & n & M i\\^k,

 - 47 -

JK^riAN fîra, g. adrian EpaN, 3 . ifcVnaN KpieriaN,

^. ». fi^AKAN, A,\ N JK. d & K a , ^ ^iOEAN, L Gtan

Ap-ATAH, ai. flA^'k BIAMK AOrOCDXT, UJH g r i KaA"k,

(

KapfAf AM CKpMC aHICT XpHCOH, A 1 n l

AHMKA CAO"

RfN'fctK» npf AHAAGA p^MVH'btK'X, c'atf u a m s i h t

£t MHHi. [IpOTOIlOlI KatHAÎf 1 3MAI ^HH K)aU

3- G. K. 6 — dnacra napis £i ni opHriHAA^A

C«V 4tA A^IRţfAT KXTp*H fpKOK £1 HHSfO CKHAA-

Kapi, a^auijfpf, catf CKi&i^t caW ^ H O H T UJH catf

CKpHC n p M N AAMHi MIA M A H ^ H N ;KOC H C K X A H T , ^Kfipi

KApI M«pT^pntKK C^CpAIT^A /vxittf, ^HTXpHN^

Kri H C K I A M T ^ p a UJH kS' niHi'l . M'k, <&'£) %pAUJ, K)AHf

3HAt Kr. / \ o. g.

(d, G.) dHTOHÎf M0N4 RMNUJ'feH^A AV (1.,

N'fcMHUJ.
Am scris cu mâna proprie de pre copia lui Antonie Monea
la a. 1860. Puseariu m. p. pretor.
*
Traducere nemţâsca.
3Btr in Sfyrifto tem Jperrn gute unb getreue £ţ)riftcn
ceri £errn Uebence unb fetbften erwâfyUer #err, cer aliere
3ofynnrt Mirtsche Wojwoda aug Cer ©nabe be£ alkrbbd)ften
unc ©aaben ©otte3 9legterencer iperr be$ ganjen walladn*
faVn Sftetdje unc eincS îţ>eil$ Cer îartare^, unc aud) eineS
SlntbetleS befen ©ebitrgen, tute aud) burci ben ganjen
2)onaujîu§eg. — 3d) fyabe gut unb mit metnem guten
SBtllen uub efyrbaren ©emittbe sermeinet, unb babe alfj
ein 3tegierenoer #err ciefe metne ©aben unb ©naCe cor
allen anberen ertfyetlt, alf er nemlid) Johann i Burtscha
unb Galianu metne B o e m , at§ metne getreuen Vasalen
ba$ £)orf Braniştea Uresii unb Vadul Scharkaj, fammt
 - 48 _

t>em 33erg Leresti mit ben barjugefyimgen 2Beibungen be&s

gleidsen, sermbg ber enugen ©ered)ttgfeit ibjer eigen feţn
folie, bamit bie aud) etn foldjee immerrcâfyrenb fjaben unb
beftfcen follen, — ©ie foffen aud) son allen 3ol)l freţ) unb
lebtg feţm, bag ift son allen 2)tenflert, ©teuern unb ©aaben,
weldje fonft in meinem Sanbe ju geben unb ju semcfyten
Mudjltdj feţm, ©ie fetyen aud) son allen 3el>nten entlebtgt,
fte mogen 9îabmen fyaben nue fte tmmer roollen, aii nemlid)
son 3e^nten beren ©cfsafen, 53ienen unb SBaffern, fo &u
ber 2ftitlle g e P r t g , unb son allen biefen unb bergleid)en
follen fte enrig befreşet bletben, unb nid)t nur allein ©ie,
fonbern afle tfyre ŞRachfomlingen, fttnbs unb &int>8*5?inber
foruo'bl in meinem ?eben, fo lange id) alf? ŞRegierenber feţrn
rcerbe, unb bis aud) jum Seben meinee geltebten ©olmes
J o h a n n i s Michaelis Wajvoda. — SBann aber einer ober
ber anberte ftd) follte unterfteb,en ani meinen Boern, bei)
meiner Sflegierung, ei fepe etn ^leiner ober etn grbferer,
bcfonberS aug benen B o e m ober ani meinen ©ebienten
J o h a n e n i B u r t s c h a unb Calianen — nur fosiel alf?
em £ a a r au£macf)ete — ib,nen erroae ju semid)ten unb ju
^erftiJren berjentge wirb fobann son Uni alle ăBteter*
roârtigfeiten u n t ©traffe ju getsavtigen l>aben, roie aud)
son mir alf regterenber $ e r r feinee Zfyeili nad) bem
35erbred)en mit ber i)5d)ften ©traffe beleget roerben roirb,
unb ei nrirb berfelbe fo ber uueberŞantelt alf etn 3 M n *
eibiger unb ungefyorfamer an&ufehen feŞn, toeldjer metnee
SBefel)li gegeben nurb. Ueberbief? roirb er aud) nod) (roel*
d)en ©ott ber £>err berufen b,at) nad) meinem î o b im
Sîegieren ber £ e r r feşn ber SBallaŞeŞ), ani meiner ga=
mtlie ober aber auf einem anberen ©efd)led)ts\ SCann
berfelbe roirb ein foldşeS in Qcfyren unb in ber Srneuerung
be^alten unb foldse erthettte ©aben ober Donationes bc*
fd)u0en, bemfelben nurb aud) ©ott ber £eer allen retd)lid)
 — 4§ —

er^atten unb bafttr enngltd) fegnen. 3Ber aber ein folaVs

ntd)t in Gtfyren batten wirb, weoer befd)ii|en tturb, ben
toirb ©ott ber SiHerbodifte mit ber etrug unb immer*
rcafyrenber ©traffe nid)t unbeftraffet lafjen, unb ber foii
rate ein ©efellbeg SSerrâtfyerg Juda unb Arias unb roie bie
3uCen feţm, weldje gefd)rieţ)en fyaben gegen Sbriftuâ fein
33lutl) feţi gegen fie unb ibre 5tinber, al£ rtue eg tft unb
trnrb in Smigfeit feţ>n, Simen. 3)iefe fet)en bie gegen*
warttgen Seigen: 1° Dominus Wlad, 2° Dominus Drago-
ban, 8° Dominus Alde, 4° Dominus Aga, 5° Dominus
Bran, 6° Dominus Christian, 7° Dominus Welkan,
8° Dominus Luka, 9° Dominus Tsuban, 10° Stai: Dragan,
0
l i Algia Obersecretarius, unb tcb, Badea, fo bie er*
t^eilten ©aaben gefcbrteben babe. £)tefe ertbeilten ©aaben
unb Donata habe td) Basilius Archi-Diaconus aug Sfîajşt*
fcfoer ©prad) in bie maHad)ifd)e itbevfe&t ben 10 juni anno
a creatione mundi 7225. — Praesentem Gopiam veteris
Copiae Donationis boeronalis ex veris suiş originalibus
Easeiano idiomate emanatis in linquam valachicam
translatis per Archidiaconem quondam Vasile in ger-
manicum ulla sine variatione, diminutione aut aug-
mento aliquali per nos sic translata praesentibus bona
fide attestamur. Fogaras 30 julii 1733 die 8° januarii.

lonas Mone de Also Venecze, 5lud) ©ulmeifter »on bem

Inclit. Distr. Terrae Fogaras ©log bat gerieben. (sub­
juratus Assesor in hac ma­ scrierea nelegibila) m. pr.
teria Dictator, m. pr.

NB. S'a decopiat prin mine dela succesorul loan Borcea

din Vad, carele mi-a spus, că originalul 1-a produs Ia comanda
regimentului de graniţa română I. in Orlat, dar nu 1-a mai căpfitat
îndSrSt. — Archivul acestui regiment s'a transpus în Biblioteca
baronului Bruckenthal în Sibiiu.
 6d _i

XVII.
1432. Acesta este o diplomă de donaţiune, r&masă dela
Vlad II, care s'a zis şi Dragul sau Dracul. Originalul
slovenesc al diplomei se află depus în archivul monasteriei
Clujului, e"r' copia în archivul gubemial. Acea diplomă
s'a tradus în limba maghiară mai întâiu în 27 Sept.
1727 de protopopul Toma Szviridoviciu de acolo din
comuna numită Monastur şi de docenţele din Cluj anume
George Pothberger; după aceea în anul 1734 acea tra-
ducţiune s'a mai confrontat din nou în tdte punctele sale
de popa Precup, protopop tot în Monastur. Cu tdte
acestea, la numele boierilor scrişi ca martori la calca-
niul diplomei şi la titlurile lor au r£mas erori numerose.
De altmintrea corpul diplomei de donaţiune este tradus
la înţeles In acea diplomă Vlad Domnul Ţerei româ­
neşti şi al plaiurilor se numeşte pe sine şi duce al Om-
laşului şi al Făgăraşului, adecă ca şi predecesorii să,
eră apoi în acest ducat al Făgăraşului dă, done"ză lui
Romanu, care era nepot al boierului s£u Stanciu, comuna
Voivodeni, eră în comunele Sâsciori şi Sâmbăta de sus
partea lui Baicul (ori ddrâ Voicul?) şi a lui Vlad, apoi
muntele Moşul şi apa Făgăraşului, tdte cu drept de he-
reditate. Pe alţi doi supuşi ai sâi, anume Mircea şi Vlad,
îi scuteşte de cărăuşii şi de ori-ce service, er' în ţinutul
Oltului îi scuteşte de plata decimelor din oi, porci, stupi,
cum şi de plata galetei, de vinărit sau decima din vin,
de dat fân, cai de poştă, ca şi de ori-ce alte taxe. De
aci încolo urmiză formulele usitate în diplomele vechi
sloveneşti, însoţite de ameninţeri şi de blâsUmele celor
318 ss. părinţi dela Nicea, ca cei^-ce ar călca voia do-
natoriului, si ajungă ca Iuda şi ca Ariu etc. Dat în
Tergovişte, Ianuariu 29, anul dela facerea lumii 6940.

E g y igaz Istenben Ohristusban igaz hittel levo,

es Ghristust szeretS J o a n V l a d Isten keghelmebol
V a j v o d a , es az Istentcil fel kenetetett egyedtil ur,
isteni j o akaratbol, es birâja az egez O l â h O r s z â g -
n a k az havasokon, az O m l â s n a k , es F o g a r a s -
 - 61 -

n a k Herczege, az en Urasâgom j o akaratjâbol, eâ

j o akaratombol, tiszta es igaz szivembol, vilâgos el-
membol ajândekoztam az en urasâgombol, ez egesz
ajândekozott, es igen tisztesseges, es minden ajân-
dekoknâl tisztessegesseb urasâgom levelet az dn ura­
sâgom szolgâjânak B o e r S z t a n o s ocsenek R o ­
m â n n a k, h o g y l e g y e n nekiek oroksegek, ket falujok,
u g y m i n t : V a j d a f a l v a , es S e s s o r i - L o v i s t y 6 n ,
es F e l s o S z o m b a t f a l v â n a Bajkul, es Vlâd
resze, a M o ş u l nevii havas, es a f o g a r a s i v i z ezek
legyenek ovek orokosen âllandokeppen, gyermekeike,
fioke, unokâjoke, es unokâjoknak unokâiâ, senki
oket ne akadâlyozza, senki tollek el ne v e g y e , se az
en urasâgomnak idejeben, s e a z e n e l s o - s z i i l e t
f i a m n a k idejeben. Urasâgomnak v e g e i g
M y r o z a es V l a d u l szekeressegtol, 6s mâs min-
denfeleszolgâlatoktol mentek legyenek, az O l t felett
juhoknak, serteseknek, meheknek dezmâjâtol mentek
legyenek, csendessegek, es nyugodalmak l e g y e n a
kobolnek fizetdsetol, bor dezmâtol, szena fizetestâl,
posta 16 adâstol, mindenfele szolgâlattol, 6s adozâs-
tol, minden nagyoktol, es minden kicsinyektol, a
mik lesznek, a mi tollunk birandâ orszâgunk biro-
dalmâba, es az er urasâgom idejeben, v a g y urasâ-
gomban ne l e g y e n bântodâsok, se tisztektSl, se va-
lami hatalmasakt61, se adoszedâktol, e g y szoval
senkitdl, kik az en urasâgom szolgâlatjâba kuldetnek,
mert valaki m e g probâlnâ, h o g y eroszakos lenne
rajtok, csak e g y hajszâlokot is illetne, az olyan n a g y
nehezseget veszen, es haragjât az en urasâgomnak,
mint e g y tokeletlen, es m e g nem becsiiloje az e n
urasâgom levelenek. D e ugyan halâla ntân az 6n
urasâgomnak, a kit az U r Isten vâlaszt, h o g y az
4*
 - 52 -

Olâh orszâgnak Ura legyen, az en urasâgom szives

torsfikebol, v a g y az atyafiak koziil, v a g y a mi bii-
neinke>t mâs fele nemzet, ha megbeosziili, es m e g -
ujitja, <5tetis megtisztelje m e g is erositse az Isten
az 6 Urasâgâban. D e ha felbontya, es m e g nem
becsiili, az ur Isten verje meg, es sebesitse m e g itt,
es a j o v e n d o eletben, 6s l e g y e n âtkozott az 318.
szent atjâktol a kik Nycaeaban oszve gyiiltek volt,
es Judâssal s Ariussal l e g y e n oroksege, es azokkal
kik kiâltoztâk az Isten Ghristusnak, az o vere l e g y e n
rajtok, es az 6 fiain, a mely m e g v a g y o n es leszen
mind orokke. A m e n . E z e n dologban bizonysâgok:
V a j k u l v o r n i k ur, T h o d o r ur, N a n ur,
S z t a n c s u l , 6s M y r c z a , bâtja U â c z t a t u l ,
P r a t y a , es S z â n c s u l h o n o j , K o j k a Vijsztyr,
Szemen Asztalnok, M â n y o k Pohârnok.
B a g y o L o v â s z m e s t e r , Ş t e f a n az i r o d e a k ,
es M i k a i l a . D a t u m T e r g o v i s t mense Ianuario
die 20. anno 6940.
E n Vlâd Vajda Isten k e g y e l m e b o l valo ur.
Vidimatio harum literarum sequitur h o c m o d o :
„Ezen Collationalis, a v a g y donationalis level, a mint
R â c z n y e l v e n e s b e t i i k k e l in suo originali
fiiggo pecsetes pergamenâra vala irva, u g y mi is
alâbb subscribâltak szorol szora maga tulajdon ma-
gyarâzatjâban minden szo-csereles, elhagyâs, es hozzâ-
adâs nelkiil magyara forditottuk, melyrol lelkiink
ismerete szerent valo bizonysâgot is tesziink, es
forditotuk Kolosvârat 27. Sept. 1727 correcta per
eosdem.
T h o m a s S z v i r i d o v i c s archidiaconus K.
Monostoriensis mp. L . S. et G e o r g i u s Poth-
b e r g e r Ludimagister Claudiopolitanus mp. L . S.
 - 63 —

Item anno 1734. die 24. Jan. rjjjabban conferâltatvân,

ezen Transumtumat originalisâval minden punctu-
maiban, r^szeiben, es c z i k k e l y e i b e n egyenlânek ta-
lâltunk. P a p L â s z l o Colosmonostori Esperes mp.
L. S. ilona •piKb'n KAOnocu.
E x s t a n t in archivo K. Monostoriensi. Copia in
archivo Guberniali T. IV. Transumtorum Conven-
tualium p. 67. Harum literarum m e m i n i t B en k 6
Milkovia II. p. 283.

NB. Reprodus din „Transilvania" 1873 p. 5, şi observam

că avem şi noi o copie din acest Chrisov intercalat în transunctnl
Conventnlui de Colos-monostor de a. 1727, cu adausul: — „Erant
que praescriptae literae praefati Vajvodae Stylo tracico conscriptae,
ejusdem vajvodae Sigillo super zona sericea rubra, sed ob vetus-
tatem lacera pendente et in concham ex cera naturali ad instar
conchae Jigneae factam, super cera rubra ductili infusa impressive
communitae et roboratae, in pergameno conscriptae, patenterque
confectae et emanatae.
Qnarum quidem Lit. requisitarum et reinventarum et ex
stylo rasciano in idioma hungaricum per praefatos fide dignos
praefatarum literarum translatores translatarum tenor Nos ad
mandatum alte fatae Majestatis sacratisstmie Literatorum de
verbo ad verbum, sine diminutione et augmento, variationeque
prorsus aliquali, praesentibus inserentes, Parque sive Transumptu
hujusmodi jurium dicti exponentis uberiorem futuram ad cautelam
necessariam, sub sigillo nostro conventuali et authentico extra-
dandam duximus et concedendam.
Datum feria quinta proxima ante dominicam decimam septi-
mam sanctae Trinitatis Anno Domini Millesimo Septingentesimo
Vigesimo Septimo.
^ Lecta et extrădata per
S -
' eosdem Requisitores m. p.
Date lui Oprea Ciungaria, Nobil din Nagy-Vaidafalva. O
Copia autentica în limba maghiară se află şi la vSduva Măria lui
Ioan German Popa, de unde s'a decopiat şi pentru Coli. mea.
S'a reprodus şi în Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2. pa­
gina 672.
 - 54 —

XIX
1434. Michaiu lacciu, corniţele Secuilor, învitâ pe ce­
tăţenii din oraşul şi ţinutul Braşovului, ca si plece in
munţi cu tată puterea lor, si prindă şi si ucidă pe Ro­
mânii necredincioşi din ŢSra Făgăraşului, cari s'au
retras acolo, ir' pe pruncii şi femeile lor si-i ducă în
captivitate. Din acest document resultâ, că Ţira Făgă­
raşului se afla în timpul acesta în posesiunea Ţerei-ro-
mâneşti. .

Michael Jakch, Sioulorum Comes. Circumspecţi

viri, Amici nobis dilecti, vestris multum regraciamur
amicicijs de seruicio domino nostro R e g i et huic
R e g n o fideliter per v o s facto. Igitur adhuc vestras
rogamus amicicias, quatenus cum tota vestra potencia
singulis diebus alpes ascendatis, et perfidos Valachos
de Fogaras penitus interficiatis, demtis pueris et
mulieribus, quos captos, si apprehendere poteritis,
abducetis, nos autem abhinc singulis diebus, dante
domino, eosdem fugamus. Scriptum in descensu
nostro campestri feria quarta proxima post
festum sacratissimi corporis Christi A n n o domini
Millesimo quadringentesimo tricesimo quarto.
(în dos:) Circumspectis Judioi et Juratis Sena-
toribus Ciuitatis Brassowie, tociusque eiusdem dis-
trictus, A m i c i s nobis dilectis.

Szab6, Szekely Oklevâltâr. I. pag. 129. — „Transilvania"

1873. pag. 7. Originalul în archiva oraşului Braşov.

NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2,

pag. 590.
 — 55 -

XX.
1437. Chrisovul lui Vlad-Vodă II (Dracul) în tradu­
cere română şi maghiară, prin care dărueşte slugilor
sale Stan sin Totul şi Ursul, şi Radul Stan sin Bera
şi Godea satul Mărgineni.

AONAUJA S'pCEllliAOp fim MapUINtNH CAOBENEUlf

1
ni niprAA utf CE MAI non NETL O TpA^iif» po-

MXNR MI \ « f T i l BEiKE C%H1 A LUA ;

5
^Tpb E H NE Kfi*A H M M O C
> LUH E H HE H M H -

CTHT UIH KSKHTOpft fii X ^ '- * A

BAA^ fiOlBO^ K#

MHAA A^fi A^MNE^lb' UIH ^ApS^A A ^ M N ,

^ , K K

AOAAN UJH CT»M*HHTOpfi6 A TOAT* U,ApA OyYpO pO-

A
MSN«H% UJH A nAAtOpH AOp UlH AOAAN X'pU,"" *

dAAAAUl UIH A A <t>7ir7;pAUI. E H M E AAA BOHT ^OMui*

M'b ROHNLIX «VpATX UlH A^AAHHAT'4 HHHM8

E K N X K"X A A \ fi'if^MT AHECT M H N C T H T UlH rip'fc H H N C T H T

fit AKb'M ^HkOAO XpHfOB CAb'llHAOp A\"feAE G T A N

GHN T A T ^ A UIH JSpeb'A UIH P A ^ A GTAH GHN E x p a UIH

TOfifc ^.HTfb' CTXn^HHpEA CATb'Ab'fi MApilÎNINH,

HiAOpA UlH (piiAOp AOp UIH NEnOuiAOp AOp UJH llp'k

NmOLIHAOp AOp n»M Jf^ BÎAIJA llp'k ItinOlţMAOp

(piiAcp AOp AE filM -f M

M«pUHHINH OHHNS

K^MOp* nîM*HT fii ApXTb'pX fii KOUT

n'&fitfţl Kb* AAWNLJH ^HHEflRNA A I A

* TOUIHNHT

fill\\ OEpHT. filMl BÎipHT £IAA Mb'uJE CAb* AACHNE

^EAA TAOAEi fil*b fiHlllMT. £EAA (pKNAUJE fil\& noiANft

filMX DOUIE filMi. CAb'uiEE AAApiî UlH AAHHH ^EAft KfcTţ
 — 56 —

,
Ci a<pA* fNTpV cran*Nip fc A A M ^ N ' I I H AVUAI ^ H H a n t ­

ena 'roaTi ^-SAA ^.N MxptJHiiHiH. IhN'rptf asiacra

C « N r / ^ N ^ f S C N H l J H CX (paHUţfi ^Nn-SpiKUpi MHHH C S H

TAOCHIIH MHHI HMAAHKa CX N # A ^ A l l f i ^ l A A C A ^ I J H A l

AOp Kapin cx «op T p n A A I T I ^nx AAiAorriNii catf

A^iri AATI CA^UJKI. Aap» &t Cap .^.NUJIAA MHHIRA

KA C S H 3«KOR*bck« AHIAA Mapi ţltf U J H nAATX Ra

A#A Ka # N HfKpi^iHioc UJH U J H ^tfnx MOapT'b

^OAAMiHAOp. Mpx A M ^ S ^ KHNI atf BOHT Ka C%

(j)ii AAAN u,%piH p^AA*HIUJ catf ^ Î N poa^a itiiAMH

Catf A' M
p^tMifi catf ntNTptf riKKATIAI MOcrpi, ^ i n

AAT N'isAA C A # CIAMNUja £1 RA p ' i ^ Î K A A^MHI^ltf

£OA\N, BA ^ N T V l p i UJH BA H Î N C T H AMIACTa C « A

^NT%ptCK% A^»tf ^.NTpy ^OAAHÎA A$/fi, l^p'A ^ I A Ra

CTpiKa C « A CTpHHI AMJ^Xr/ U J H C S A EATK aha Tptf-

niUJt UJH «JlN RiaK^A H I A RUTOptO ctfcpAITIlJJi U J H C%

a k a K
aics ^AAnspTxujipt Kr/ !#A ^ ^f' ^ (b'xp-

^lAIIJ^iTOpii «H^OBH KApi atf CTpiraT niHTpK pa-

crirNipia Ar/i 3(c, CKNUIAI A ^ i Cnpi gi U J H cnpi

(pfJOpifi AOp A A A H N !

M'ipTr/pil niNTptf XpIfOfi^A AHICTA A (DOCT :

*>tfn. fioiK^A, » ^ r i . TK^op, f K î / n - HANKA, *S'n. GTAN,

/H^n. P A ^ A Eopsi, ;*tfn. H A N UACKAA, mKn. AH-

MiTpil OnSTAp, SK^ri. G'roiKA IltfcTlANHK, îfctfll. G H -

miWH GTOAHIK, MHKAIA [I'A^ApNiK, EA^IA KOAAit,

GTK})AM rforo(j)XT.
 — 57 —

GKfit ^ . H Oj)4lUr/A A M H Î H TfcproRiuJi M i ţ a K)AÎi

3HAI Hi RA'fe g n- AV £•

ÎG£) B A A ^ fioiBO^: M n ( A . n . ) :

fîstc'r XpifOfi catf CKOC ^ i ni CAOBIMÎE m poM%nif

^ÎH K^BXNT K^R*NT ^MH CAORX Jf> C A O B X

fOuirl A#H ^MJ^ltf -f. G^OKIUJ ^ C*HT TjOfrJl MIA

RIKH ^OAANIA M»pilfi CAAI K ONCT A H T I N HOIBO^.

Jţl. i f KB ArJNa GOKT. £1 3MAI.

.W.B. Cine a fost anume traducetorul acestui Chrisov din

Slovenia pe România, dela st. Georgie cel vechiu în Bucureşti?
— Nu putem ştii — Noi am reprodus atât pe acesta, cât şi pe
celelalte traduceri în limba română, germană şi maghiară, întocmai
precum le-am aflat pe la respectivele familii, fără de-a lua respon­
sabilitate în respectul gramatical sau ortografic în care le-am aflat,
— având buna credinţă că pe urma lor se vor afla cu timpul şi
originalele prin archivele publice, — cel puţin ale acelora ce nu
s'au nimicit prin foc. '
*

Traducere maghiară.

Kristusban eros hitiis, s toile m e g tiszteltetett,

otet szereto „En Vlad Vajda Isten kegyelmebol,
egesz Olâh orszâgnak es Plajak Uralkado Ura,
Omlasnak es Fogarasnak Herczege, onkent szabad
Urasâgom szerint, akartam es ajândekoztam m e g ,
ezen Donatioban, m e g irt fundussal az e n hii szol-
gaimat Sztants Tatul fiat eo k e g y e l m e t Urszult, R a -
dult, Stan Berât es Godgya fiat Martsinenben adjuk
ezekk fiainak es maradekinak malommal, szanto es
kaszâlofoldeivel, Erdeivel es Havassâival e d g y u t ţ
 - 58 -

eximalvan eokett sertes, juh, bor, m&h, sz6na dez-

mâktol os minden fele kitsin es n a g y szolgâlat-
tol, postalkodâstol, gazdalkodâstol, a melyek v a g y -
nak, es esni szoktanak, az en urasâgom biro-
dalmâban mind ezektol eximalytik Martsinenben.
Azert senki meg ne mereszellye gâtolni, s hâbori-
tani, se birsâgolni, se alamisnaert ktildetetestol va-
lamit el venni, mellyet tentalni ha mereszelne, az
n a g y biintetest mint nem hiviink veszen, Urasâgunk
holta utân, es Isten akaratja az en maradekom, vagy
attyâm fîai kozziil, v a g y pediglen, a mi btineinkert,
mâs nemzetbGl Olâh Orszâgnak Urât, Vâjdât emel, es
ezent megtiszteli, az Isten is erositse, maga Urasâ-
gâban, ha pedig el rontsa, az Isten is rontsa s verje
m e g aztat, e vilâgon testi k^ppen, a mâs vilagon
lelki keppen, resze ]6gye n Judassal, es Ariaval es
ţ

a torvenytelen Siddokkal, a kik Kristus Urunk fel

feszitâsekor kiâltattâk, h o g y az eo v6re rajtok es
fiain legyen Amen. E z e n Donatiot adtam ezekk
j e l e n l^tekben: V o j k a l Tudor, Nanul, Sztan, Radul,
Bortsa, Nan, Paszkalie, eo k e g y e l m e k es Dumitru
Szpatar, Stoika Posztelnik, Szimion Sztolnik, Mikla
Poharnok, Badja K o m i s 6s Stephân Sekretarius ira-
tatott meg, Urasâgunk Varosâban Tirgovisten die
18-u Julis 6945. Isten kegyelmebol Uralkado Vlad
Vajda (L. S.) E z e n Donatio Olah Jdiomâbol ma-
gjarra forditatott eu âltalam es szorol szora irattatott
m e g mellyrol bona fide attestalok sign. Fogaras die
prima J u l y 1758. E z e n Copianak m e g e d g y e z e s e t
lâtvân az originalbol olâra forditot Copiaval magam
es subsoribal —, Berthleni Mihâlly N e m e ş szemely
E n y e d i Gergelly felso szeki Assessor. — (L. S.)
 - 59 —

$>a8 D r i g t n d foii bei D e n i l l a T e m p e a im 1846

ctbgebrannt.
NB. Le-am decopiat dela familia Urs, din care s'a ridicat
grenicerul de acolo David Urs pană la rangul de Colonel. —
Coli. mea.

XXI.
1452. Grisovul lui Vlad-Vodă III, prin care confere
boeriului Stanciu Mailat de Demni a patra parte din
hotarul Dejanilor dimpreună cu munţii Presaca, Izvorul
şi Zărna.

H H 4 0 ( K H
A Ă O M H K p i A ^ KpnuiN uii fii
M
XC WEITOplJ ÎON fl A A A) BOiRO^A «li £ ' MiAA

A^i A^'VINI^IS' AOAAN oii CT«n*ni ropb'A ,

A TOAT'A

fiAAA\iA \\K\A A^fi'wfâtâ'y A nspiliAOj) fii KXTpS

W ^ N T I , AHH'AM fit\l\ f i AAAAUI <t>7irSpAUji ; d M TXC&T

7
Kh KAAl fi'\H fc^HX BOU Uli fi'm Kb^AT» Uli A$N\i-

HATS iniAA% (ptfAfiiT O A T * C I A A n'A GOitpW GT A N H

M A Î A A T fii Af^AHb'A A TpMA nApTt \OTApVA

At'KAHb'AS'i Cp*HAll* Uli C î A V A N ' A T b ' p * fii OfiUlf IlApTI

MOuiii MiAOfTifi fiift'ir uftf AA I O T HJAMS'A A^i

AHICT fi\ţ A A IWl^ CKA A Î K * R t s i , \filK% Uli AAb'NlIX

AHfUIlA C A (|)i( Al A ^ i fi p I t "fe K A I ^ 6 O p 5 8 p N A,

Uli Kb 7
p.^b'piAt Uli i ^ B O A p X A l KApiAI Kb'pr filH AA^NU*

AHIUlÎA Tpli, Uli TOATI HI C% ApATX AIHA, nO-

MIIliTi, c% fiiştf'urK KOitpKJAb'i MlS' G T A H H ^

MA'lAAT fit Al'KAHb'A, CppALIJSAOp Uli (pNAOp A & i

O n p •fe, m i ApftrOMip. uii NinoiJ*Aop Abl AA

TOAT» (bf/wiAia AOp o|>i HÎN< C « AÎG'A A'iHTaKNuii

 - 60 -

MOUIÎA AHACTa, Oii M O U J I N i f k (pXp* ŞJAMNT '\\\% K#

TOT BIHÎTc/ gi T O T ^tA^Na. IltNTptf AHiÎA Uli

H U J
ctfntfiui MOuiiiAOp AAIAI itAop AOMHIUIÎ npt A * '

AIN CT"A(l*nip-b AOp HÎHt ^ H T ' ^ ' N KM1 CI N # i 3AMN-

'riaiK'A, iui A * A a c o i , K a i i , o i A t, p %A\'A T o p i

{
iui crtfni A op ni-it AI^AA* MÎHI A»*A > K
*f l
°
, A A N U J C K 0 , 4
AA# AAII* A A"* '' '* "O'^'ni-
TlAOp 11'ipU,*, A AAOUIHAOp M l I A f , A l ACTA M AVt^NTpţ^

Axptfi*rt c% (bii CAOGOAf A 1 T

°ATJ; A^f '** AoAANtwi
1

lllM'rpr/ Kapt (pilUJI KApi KOtpffc, ÎK^A*K»TOpi&, A l * '

a K
.WAUI^, catf npoei^opi AAM opi-tim BA (pii, A *

asicr Aap HV/ R A p f ( j j n i K T « A S ' i 'rapt c» C A niA*n-

tAfKX aisa ^ Ar/mÎA AHACTA Tp&'ntujt, iui A A A ^ M -

NE^lV C^CpAtTtUit.

f H 1 0 1
IUi A ' A ^ » * AAOApT*k A\-1J, (bit o p i Mt
M
(pi# a a AAI^opi lini n a (pi A ' (ptwtAia Avb, npt

KAptAf A^A\Nt5^l^ C T « n * M l T O p J 0 AOMNli A A ^ A t ^ A RA

aatut nt AMCTIA AOK^pi, ^ A a T O

f* T c
* 4*'* AHACTA

f !
KapTt A Ă*p A O ^.NTXp*, Uii MINCTIT t u i A AAapt

nptu,V AA iţxnia na A^MHt^itf tui n t iti c%'\ ^ B p t A "

niiACK-x iui K # n ^ T i p i a aSi c i i ^ T'ApiacK'i.

f
IIIi siio AHICT A a
f A K
* f* T
nOMtNi'rS'A AOAV

NICK^ EOitpW O T a N «I MA i AAT A' A ' f K A N . Ba

C(p'ip«A\a iui B A ci'piKA ca (bit o p i s'iNt Ra <pii:

c« (bit n t A f | , t
*' r
A 1
A^AANt^ttf jpti A^AA'b aian-a
TprintUJf, UJH ^ M H f t i A A A T ' A A^X 0 B H M 4
' ' } l J l U , H
^ H
^ A

Ka astAA C A aiK'A naprt acivUN-k Î^A*» dppHt, U J H

aHlH GORplH KapH ^ H l i p O T H BA A # H XpHîTOC

 - 6i -

7
A#'IMNI^E^ UlH M ^ N T b ' i T O f K A b ' i HuiC'ipb AV M«ji-

•rbpHtiT C«NU»AI AS'H C X (J>HI n i £ H UJH IH KODH I'

AOp, ^IIX lîb'M S ' H ^ A KA ASIA A ^HN KptUJHNXTATI

AfnxAa'r g e n UIH BA dpi' .AH R'TIHÎ UIH AHVA^AT KA

pZAAKH'k fit HIH 1 4 0 (sic) 11 71 P H N U H C p H M l ţ H

AH CHNOA^A^i filM*HÎKIA UIH fit TOllH GJpHNLjH

A?/i AS'AMIf^lb' fill\lk .AHHIUbT IVANX .AH g i O A fii

ACT'A^H CASa^i'ropi Ab' cbocr UIH C * H T .

R
UJH U J H ^ T C A d)H( M O L U H A AOK&Ab'i nb'MH'ib'Ab'i
7
G T A N1b M AI A AA A i » A H H UIH A (bpALt.il AOP U l H

(BHIAOP AS'H GOnp-k A p a r o AA i p cnpi mnouiAop

Ab*i gCTl CAI bA A'*ANH fit K1Tţ% pXt'ApHT

b'AHLIA H'f; M H K ' A TOAT* MOApU U l H iA^W JVlopH

rj/'/,AHNHAf TOATI fit 300 £ t KAp% £ f

<P*"Î ^ H

.AN ÎKOC £EAA < b * H T * H I A I , UIH . A H c t f t . T 0 A T 7 . nApT'k

AH!A UIH n i l T i BA At AA Ulţl^ XuTAp^Ab'H

PlH'k 100 fiAITI UIH fit CXAA'AN'A'I Vp'A AA'RTF fiHH

7
RAAI IIÎNX .AN ItapUb 7
XOTApb'Ab ! AHIAA UlH Ab^Nrb'

<\HN C^t fiHH (naiNAuHpH fii K'ATP'A AAMAŞT. ŞH

TOT AN ?KOC nTiNX mp* .AH X ^ T A p ^ A^i TIAIKH

PlH'k H{ Ci N^AAIUlt AA TpOAIU, T O T UIHS'T gCTI

7 7
Mb^MAI AA Ab G T AHSb IVI A i A A fi A > ^ A H H U l H
7
Kb (DHH A^N.

flA AOHAUH'k AH ACTA U> afilRtpk^T* UKOAb 7

7
XoTApb 7
Mouiii coipiCAbi wib G T ANH MA'IAAA

A I ;K A II i UIH KV ^ p M S T O p i A l M ' A p T t f p m (DAllX (pniH^i

E
8s /MANH T^APITTT A 8 0 IUN
Os AON To^op GTANHCSA 87 „
 ~ 62 -

flA^A-fi GTAH KÎcTrKpftA 89 ANH

86
88 H-fcroE GTAH CTOAiiiKâA
n
e« A«KA /MApNÎKgA 97 *
101
8a ISON /HAN* KOAUIUSA
n
88 IKAN B8Kfip cnznApio/v
110 »
09 AON Aska G8nirt 88 n
79
88 GTANMS JÎAAA KopHÎKSA
n
88 M\\A\ AON ctKptTdp 100 n
OH AâMJTpâ FiSKsp c n a i Ap 89 •
88 GTO-SN HtrpEiu CTOAHÎK 99
& KotAN GAXAAOA KOpNÎK 108 n

109
QS Onp*t5 GDnpHtKH KICTilîpKM
ÎOAH fiAa^ AA. f|.,

K0HKOA-

[Ia^aa* GTS'nis \\- i i . ,

BHcriepKiA.

G\% CKpHcV . f . N T * p r O f i f U I H AA C(D*NTh' Tioprf

aa ahH'a chastpi fj960.
NB. Copia traducerei în limba româna o am căpătat dela
familia încă număr6sâ a Mailateştilor din Dejani, dar' n'am putut
afla de cine e făcută traducerea.

XXII.
1456. Decret al regelui Ladislau, din care aflăm ur-
mâtdrele împregiurări şi fapte istorice: In comunele Satu-
lungu, Cernatu, Turcheşiu, Baciufalău, cunoscute astăzi
sub nume de Săcelle în districtul Braşovului, locuitorii
fuseseră români de legea r&sărit6nă; acei locuitori însă
au fost persecutaţi şi alungaţi din acele comune pentru
1
confesiunea lor, ir în locul Românilor au fost aduşi şi
aşezaţi acolo Se~cui sau Unguri, cunoscuţi astăzi sub
nume de Ciangâi (Csango magyar). Find-că acei Unguri
 _ 63

ciangăi pe atunci erau toţi catolici, aşa ei duceau zeci­

mile la bisericile catolice, şi anume în caşul de faţă la
una biserică catolică din Cernat cu patronul Michail
archangel. Dară comiţii Sicuilor vecini răpind acele
zecime dela Ciangăii săceleni, le deteră pe sema fortă-
reţei dela Bran, care pe atunci sta sub comanda lor.
Bisericanii reclamară la rege în contra acelei nelegiuiri
prin archiepiscopul Dionisie dela Strigoniu (Gran) în
Ungaria; aşa regele demandâ comiţilor secuieşti, ca sS
se abată dela rapacitatea lor, 6ră cu acea ocasiune ade­
vereşte fapta interesantă, că Ungurii ciangăi au fost
aduşi de airea în Săcele şi au fost aşezaţi în locul Ro­
mânilor, cari au fost goniţi din acele comune.

Ladislaus D e i Gratia H u n g . Boh. Dalmatiae,

Croatiae Rex etc. Austriaeque, et Stiriae D u x , n e c
non Marchio Moraviae etc. fidelibus nostris magni-
ficis comitibus siculorum, vel eorum vice-comitibus
praesentibus, et futuris, praesentium notitiam haben-
tibus salutem et gratiam. E x p o n i t nobis fidelis noster
Reverendissimus in X t o Pater D o m i n u s D y o n i s i u s
Cardinalis Archi-Episcopus Strigoniensis, supraemus
Gancellarius noster, quod licet alias, Villas Zent-
Mihali, Nagyfalu, Turkeslet, Bachfalu quidam Valachi
schismatici inhabitassent, tamen postea, pulsis eis­
dem Valachis, ipsae villae ad manus Ohristianorum
devenissent, qui quidem Christiani decimas suas
praediales Parochiali E c c l e s i a e S. Michaelis in prae-
fata p^ssesione Zent-Mihaly fundatae j a m solvere
deberant, quas nune Decimas v o s occupasseti3, oceu-
patasque Castro nostro Tiircs vocato appropiassetis,
et appropiatis, Castelani vestri in dicto castro c o m -
morantes uterentur etiam de praesenti, in praejudi-
 - U -
cium ipsius E c c l e s i a e Parochialis ac damnum, et
quia Decimae jure divino non saecularibus, sed
Ecclesiasticis dari debent, ideo fidelităţi vestrae, et
cuilibet vestrum firmiter praecipientes mandamus,
quatenus acceptis praesentibus, rebusque sic stan-
tibus, a modo deinceps de hujusmodi D e c i m i s ad
ipsam Parochialem Ecclesiam Zent-Mihaly ut dicitur,
spectantibus, v o s nequaquam intromittatis, sed ipsas
plene, et integre praefatae Ecclesiae administrări
f'aciatis. Secus facere non ausuri in praemissis. Prae­
sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum B u d a e
in festo ascensionis Domini anno 1466. Regnorum
autem nostrorum anno Hungariae 16. •Bohem. vero 3.
L . S.
NB. Reprodus după „Transilvania" 1873 pag. 151. şi Col].
Hurm. pag. 69.

XXIII.
1464. (Estras). Matia Corvinul, regele Ungariei, dă-
rueşte lui Ion Greb din Vingard districtul Făgăraşului
dimpreună cu oraşele şi comunele sale, în semn de re­
compensă pentru credincidsele servicii, ce le-a făcut pă­
rintelui sâu.
1464. Donatio Mathiae R e g i s super JDistrictu
suo regio Fogaras, in Comitatu Albensi existen. si-
mul cum Oppidis Possessionibut, Villis, -Praediis, ac
cunctis aliis apperfcinentiis, quae tamen non specifi-
cantur, pro fidelibus servitiis sibi, Patrique, et Matri,
n e c n o n Ladislao fratri olim suiş exhibitis Joanni
Gereb de W i n g a r t h ad haeredes, et posteritates
eiusdem iure perpetuo concessa.
Fejer, Cod. dipl. XI. pag. 499.
NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2, pa­
gina 155.
 — 65 —

XXIV.
1467. Matia Corvinul, regele Ungariei, întorcindu-se
din expediţiunea întreprinsă asupra voivodului Ştefan
din Moldova, ţine adunare cu prelaţii, cu baronii şi cu
nobilii terii, şi declară, că provinciile româneşti ale Fă­
găraşului, Amnaşului şi Rodnei, nu vor pute nici-odată
sâ fie înstrăinate ori dăruite vre-unui particular, ci au
s£ rimână pentru totdiuna în mâna regelui, ca în cos
de lipsă se le pdtă dărui voivozilor din Ţdra-românăscâ
şi Moldova. ,

Priusquam Mathias in Hungariam reversus

fuisset; u t Valachiam et Moldaviam in maiori freno
contineret; quaedam oppida Transilvaniae regii iuris
esse quae nunquam abalienari possint, hac epistola
deelaravit:
„Inter cetera, quae in hac proxime praeterita
generali praelatorum, baronum et nobilium nostro-
rum congregatione pro meliori stătu regni circa bona
regalia et prouentus fisei noştri prouide et utiliter
reformata et disposita s u n t ; id etiam statutum exstitit,
ne vnquam n o s vel successores noştri reges prouin-
cias Fogoras, Omlas, et Radna, cum pertinentiis eorun-
dem, quoquo modo a se alienare seu abstrahere pos-
simus vel valeant; sed semper prefati districtus in
manibus regiis promti et paraţi ad h o c teneantur,
vt, siquando opportunum fuerit, vaivodae alicui
Transalpino vel Moldaviensi, ad partium scilicet
illarum terrorem seu recuperationem assignari possint
pro descensu. Quia uero et haec, et alia per dictos <
praelatos et barones nostros disposita de nostra
5 /
 - - 6 6 -

fuerunt v o l u n t a t e ; et manifestissime ad nostrum et

totius regni noştri oomodum pertinere dignoscuntur;
ideo fidelităţi V. firmiter praecipientes mandamus
aliud omnino habere nolentes, quatenus memorata
territoria Fogaras, Omlas et Radna cum pertinentiis
eorundem, apud quoscumque et qualitercumque ha-
bita, quamprimum, visis praesentibus, ad manus
vestras occupare, et in eisdem, durante beneplacito
nostro, conseruare, ac, sicut quaelibet alia bona
nostra propria tueri et defendere debeatis: secus
nullo modo facere ausuri. 1467".
Katona— Hi st oria • critica regum Hungariae. Tomul VIII.
Ordine XV. pag. 240—241. După Ep. Cory. P. III. P. II.

NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu III, p. 179.

XXV.
1469. (Estras). Dominic Bethlen, vice-voivodul Tran­
silvaniei, comunică universităţii săseşti din Transilvania,
că va trimite pe castelanul se~u din Cetate de baltă, ca
să asiste, în numele dânsului, la introducerea universi­
tăţii săseşti în posesiunea Făgăraşului şi Amnaşului.

1469. Sabbatto in die crastino conceptionis Vir-

ginis Mariae. D o m i n i c i B e t h l e n Vice-Vajvodae Noti-
ficatoriae, quod J o a n n e m Bornemisza Gastellanum
Castri Kukullo loco sui ad Universitatem Saxonum
j u x t a collatta D . R e g i s in Fogaras, Omlâs et perti­
nentiis earundem statuendam mittat.
Kemeny, Notitia hist. dipl. capitali Albensis Trans. T.p. 183.

NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2, pa­

gina 188.
 XXVI.
1469. (Estras). loan Greb din Vingard protesttzâ în
contra universităţii săseşti din Transilvania, care a ce­
rut dela regele Matia ca s£-i conferescă districtul Făgă­
raşului, pe care regele i-l dăruise mai înainte densului.

Alia Protestaţie- eiusdem Joannis Gereb de

W y n g a r t h et filiorum eius contra comrnunitatem
septem sedium saxonicalium e o : quod Districtum
Fogaras sibi alias a Mathia R e g e collatum, una cum
Oppido similiter Fogaras Possessionibus item S w p s
2
K w t h k w l a t h ' ) , K w a n n a ) , utraque Veneţia») et Por-
rwum *) uti et aliis in Comitatu Albensi existentibus
sibi ipsis a praefato R e g e conferri procuraverint,
coram Albensi Capitulo facta.
Fejer, Cod. dipl. XI, pag. 500.

NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2, pa­

gina 190.

XXVII.
1472. Donaţiune nouă, pe care o face regele Mateiu
Saşilor asupra districtului Făgăraş cu tdte comunele şi
posesiunile câte se aflau pe teritorul aceluia, cum şi
asupra domeniului Omlaş cu tdte comunele (villae, villis)
şi posesiunile câte se ţineau de acel domeniu. Regele zice
în acest document, că Saşii mai avuseră in posesiunea
lor acel district şi acel domeniu, că însS nişte tâlhari
w

de Români" le-ar fi răpit documentele. Totodată regele

8
') Cuciulata. ) Comana. *) Veneţia. «) Păreu.
5*
 - 68 _

laudă fidelitatea Saşilor, ia în consideraţiune şi relele

pe cari le făcuseră Românii Saşilor, şi aşa inoeşte do­
naţiunea. *)
Mathias D . G. Rex H u n g . B o h e m . etc. ad per­
petuam rei memoriam. L i c e t cunctorum sub com-
misso nobis divinitus constitutorum, curam et solli-
citudinem habeamus, ipsorum que commoda R e g i a
munificentia prosequi intendamus, illos tamen prae-
rogativa specialis gratiae nune novarum D o n a t i o n u m
titulis, nune jurium antiquorum restaurationibus am-
plectimur, quos in opere fidelitatis fervidos, et exhi-
bitione servitiorum indefessorum solHcitudine sedula
comperimus insistentes. Proinde attendentes satis
grata, atque magna fidelium servitiorum nostrorum
merita circumspectorum Judicis, et Juratorum Ci-
vium, et H o s p i t u m Civitatis nostrae Cibiniensis, ac
saxonum in septem sedibus commorantium, quae
ipsi primum sacrae dicti R e g n i noştri Hungariae
Coronae, et tandem Matti. nostrae, cum omni fer-

*) A se conferi cele-ce au însemnat in acesta materie C. J.

Eder în Felmer la p. 57, nu înse pentru-ca se te luminezi pe deplin,
ci numai ca se vezi cât mai este încă de obscură istoria districtului
Făgăraş şi a ducatului Omlaş, precum şi ca tot ce s'a mai scris
despre acestea d6uă ţinuturi dela Eder Înc6ce, au adaus forte
puţin la clarificarea acestei chestiuni istorice, care ne intereseză
aşa de mult din diverse cause. încât pentru regele Mateio, se vede
atât din acesta, cât şi din alte documente, că el apucase a-şi uita
de originea sa română, că era forte mânios pe Români, atât din
causă că se avea fdrte râu cu Moldovenii, cât şi pentru-că Ro­
mânii nu voiau se se supună la hierarchia latină. Intr'aceea el se
împăcase cu Saşii şi cu o parte a nobililor, pe cari îi pedepsise
în adevăr tirăneşte. Mai în scurt, pe Mateiu încă 1-a costat mult
sacrificiu şi mult sânge, ca se se pată ţinâ pe tron; s'a sbuciumat
şi el destul, pană când a murit cu morte destul de misteriosă. Red,
 — 69 -

ventis animi zelo, et fidelitatis constantia exhibue-

runt, considerantes etiam damna, quae ipsi per Va-
]achos plerumque susceperunt, volentes igitur ipsis
benevolentiam nostram R e g i a m ostendere fructuosam,
Districtum Fogaras vocatum, et P o s s e s s i o n e m Om-
lasch*) appellatam, in quorum pacifico dominio,
licet, iidem Cives, et H o s p i t e s , ao saxones, se a du-
dum ex Donntione nostra, ac confirmatione de super
facta perstitisse, ao etiam nune persistere dicant,
ex quo tamen novissime dictae Litterae nostrae D o -
nationales, et confirmationales simul cum certis aliis
rebus, et bonis ipsorum, per Valachos latrones, cum
quidam ex ipsis Civibus, apud quos bujusmodi lite-
rae habebantur, hinc Transilvaniam ingrederentur
ablatae essent, et formidarent concensu temporum,
exinde juribus eorum periculum p o s s e eveniri, sup-
plicarunt n o b i s , ut ipsis superinde g e n e r o s e provi-
dere dignaremur. N o s igitur turn praemissorum eorum
intuitu servitiorum, turn vero, quia casus n o c i v o s
cunctorum fidelium nostrorum reformationis beneficio,
et per remedia opportuna restaurare c o n s v e v i m u s ,
ipsum Districtum Fogaras, ac Possessionem Omlascb
simul cum villis, et Possessionibus in eodem Districtu
rabitis, et ad ipsam possessionem Omlasch pertinen-
cibus, ac pariter cum aliis cunctis utilitatibus, et
pertinentiis quibuslibet, terris videlicet arabilibus
cultis, et incultis, agriş, pratis, pascuis, virgultis,
silvis, et nemoribus, montibus, vallibus, et vineis,
vinearum promontoriis, aquis, fluviis. aquarumque
decursibus, piscinis, piscaturis, molendinis, et locis
molfndinorum, generaliter vero quarumlibet utilita-

*) Hodie sedis Cibinîensis,

 — 70 —

turn, et pertinentiarum suarum integritatibus, quovis

nominis vocabulo vocitatis, sub suiş veris metis, et
antiquis, praemissis sic, ut praefertum stantibus, et
se habentibus, memoratis Judici, et juratis Civibus,
et Hospitibus, ac toti cammunitati dictae Oivitatis
nostrae Cibiniensis ac saxonibus praenotatis de novo,
et ex n o v o , ac n o v a e nostrae donationis titulo de-
dimus, donavimus, et contulimus, imo damus, dona-
mus, et conferimus jure perpetuo, et irrevocabiliter
tenendum, possidendum, pariter et habendum, salvo
jure alieno. Harum nostrarum, quibus Sigillum n o -
strum secretum, et appensum vigore, et testimonio
Literarnm mediante, quas in formam privilegii noştri
redigi faciemus, dum nobis in specie fuerint repor-
tatae. Datum Budae feria III. prox. post fest. B .
Laurentii martyr. a. D. 1472. Regnorum nostrorum
Hungariae 15. Coronat. 9. Bohemiae v. 4.

N B . Donationales has transumsit et confirmavit

Mathias R e x 1483, 8. Calen. Septem. ad supplica-
tionem Thomae Altemburger, et Michaelis Polner
magistrorum Civium (Jivitatis Cibiniensis et S e g e s -
variensis.

H a s dein Confirmationales iterum transumsit

Uladisl. Rex. B u d a e in festo divis. Apstlor. anno
1503. et hae Confirmationales anni 1503. habentur
in Archivo Naţionali Cibiniensi sub Nr. 25.

N B . Supersunt etiam statutorio Relatoriae Capit.

alb. Transilvaniae de anno 1472. perhibentes, quod
Saxones in Fogaras et Omlasch, nemine contradi-
cente stătuţi fuerint eodem anno 1472; item in Arch,
Nation. sax. şub Nr, Arch. 343.
 — 71 —

Fragm. har. Donation. a. 1472. edidit: Schlotzer

p. 67.
E d i d i t : E d e r , d e Init. saxonum" p. 160,
„ „Grundlverfassung" p. 73.
Vide E d e r in Felmer, p. 57. et 230.
NB. Reprodus din „Transilvania" 1873 pag. 240, şi Coli.
Hurmuzaki-Densuşianu II—2 pag. 222.

XXVIII.
1500. (Estras). Vladislau, regele Ungariei, orddnă,
că satele, cari se ţineau pană aci de castrul Branului,
anume Purcăreni, Zizin, Satul-lung, Bacifâlău, Crisbav,
Apaţa, de asemenea şi satele Şercaia, Micu, Satul-nou,
Zerneşti şi Tohanul s£ fie anexate pe viitor la oraşul
Braşovului, în ce priveşte plata taxei regale şi partici­
parea la resbel.
Datum Budae, Uladislai Regis Privilegiales, v i
quarum J o b b a g i o n e s Civitatis Brassoviensis in villia
Purkerecz, TJaizon, Tetrang, Hoszszufalva, Sz.-Mi-
hâlyfalva, Tiirkos, Bâcsfalu, Krizba, Apâcza, ad Ca­
strum Terch spectantes, Sârkâny, Mikefalva, Ujfalu
ad Civitatem Brassoviensem s p e c t a n t e s ; Zernest et
Tohan ad Ecclesiam parochialem B . M. V. Brasso­
viensem pertinentes, de medio regnicolarum partium
Transilvanarum (e fundo nobilitari) eximit, et quoad
solntionem Taxae B.egiae, et exercituationem in me-
dium saxonum connumerari jubet.
Originale in Tabulario Coronensi.
Innuit E d e r in F e l m e r p. 231, 232.
Habentur per extensum in „Joannis Albrich
Pallatio Coronensi" şub Nr. 8 p. 116.
 — 72 -

Fragm. editum in „Siebenbiirg. Quartalschriff*

VII. p. 251.
„Transilvania". An. 1874, pag. 68. Din colecţiunea c. Jos.
Kemeny.
NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2 pa­
gina 447.

XXIX.
1503. Radul, voivodul Ţerei-româncşti, cere dela re-*-
gele Ungariei, prin mijlocirea regelui Poloniei, ca să-i
restitue ducatul Amlaşului, al Făgăraşului, şi Valea
Roănei.
A d idem ut supra.
In altera audiencia (Regi Hungariae) dicendum
et responsum afferrendum Mti R e g i e P o l o n i e :
Speotabilis Radul w a y w o d a Transalpinus e t . . .
vestre et illi fraterne Maiestatibus honestas, scripsit
litteras domino nostro R e g i graciosissimo, rogando
inter alia Mti R. scripta, ut eius serenitas preces
suas fraternas ponet pro illo ad Mtem Vram R g i a m
pro certis bonis auitis ao paternis in R e g n o H u n -
garie ad eum pertinentibus et forsan illa nominauit
Amlas Fogaras Ronde eto. Vestra tamen Mtas et pre­
laţi Hungarie R e g n i sciunt illorum denominaciones.
Quapropter quoniam palatinus iile offert se Mti Vre
R. R e g n o q u e Hungarie seruiturum fidelissime, Mti
etiam R. domini noştri grac-ssimi R e g i s se com-
mendat. Iccirco Mtas Sua pro eo petieiones porrigit
Mti Vre dignetur palatinum illum in ipsius peticio-
nibus consolatum efficere. Forsan dabit D e u s opti-
mus aliquam commoditatem quod iile aut proles sua
seruata fide Mti Vestre et Regno suo merebitur illud
cum gloria et profectu huius incliti Hungarie R e g n i ,
 — 73 -

quidquid autem facere dignabitur dignetur gracio-

sum prebere responsum ut dominus noster R e x gra-
ciosissimus palatino illi respondere sciat, sic autem
responderet libenter, ut iile fauori et munificencie
Vre R e g i e Mtis plurimum confideret.
Salutem cum serviciorum promptitudine fideli
famulatu Serenissime princeps et domine nobis gra-
ciosissime, ea que per familiarem vestre S t i s v i d e t
Nicolaum vexilliferum et capitaneum Cracouiensem
nobis intimauit simul et scripta eiusdem Vre S. sane
sat intelleximus. N o s autem quemadmodum fratri
Vre Serenitatis vczt Iohanni Alberto condam R e g i
P o l o n i e cum fidelitate et seruiciis fuimus, sicuti etiam
Regi Hungarie domino Wladislao domino nostro
grac-ssimo eodem modo Vre serenitati quoadusque
Sp(irit)us regit artus nostros. U n a cum toto R e g n o
nostro fideliter seruire indesinenter volumus Que­
madmodum autem idem condam frater Vre Sereni­
tatis nobis graciosus fuit, sic et ab eadem expecta-
mus, seruicia autem nostra si qua placuerint Vre S.
in (ullo) nobis indulgere velitis. N o s enim sumus
paraţi ad queuis seruicia eiusdem Vestre Ser-tis.
Igitur notum sit Vre Ser-ti quod nos quasdam he-
reditates ab awo et protawo jureque protauico in
R e g n o Hungarie habuimus vezt. Amlas et fogoras
1
ronde nomine ducis v o c a u i t ) ut pro nostris fideli-
bus seruiciis idem cbarissimus frater Vre Serenitatis
reddifacere v e l i t et dignetur, ex quo siquidem ducatu
Vris Stbus eo fidelius seruire possemus ceterum ex
latore presencium V. S. lacius intelliget oui eadem

') Probabil: hereditates . . . . . Amlas et fogaras ronde

nomine ducatus vocatas.
 —T i ­

ndem dignetur adhibere indubiam. valeat Vra S. per

tempora longa, R e g n o que suo supersit felix ad vota.
E x Targauistia feria quarta ante festum S. Elisabeth.
An. Dni 1502.
Radul Dei grada dux de amlas et
fogoras que transalpinensis.
YrtANHLIKH, /H&TEpÎAAZI pag. 240—241.
NB. Reprodus din Coli. Hurmuzaki-Densuşianu II—2 pa­
gina 509.

XXX.
1509. Sub presidiul Căpitanului castrului şi {erei Fă­
găraş scaunul judiciar al boerilor adjudecă lui Roman
de TJcea moşiile confiscate dela Bursan şi Anca Ziin de
Ucea, Zun de Kertsisura şi Grozava de F.-Arpaş com­
plici la revolta lui Mihnea-Voda. Această sentinţă s'a
extrădat prin transumtul Capitlului Albense din anul
1727 lui Popa Vlad Român din Ucea-Superioarâ, dela
a cărui următori avem şi noi o Copie simplă, după
cum urmiză.
N o s requisitores Literarum et Literalium Instru-
mentorum in Sacristia sive Conservatorio Capituli
E c c l e s i a e Albensis Transilvaniae repositarum et l o -
catarum, ac aliarum quarumlibet judiciar, delibera-
torum legitimorumque Mandatorum R e g i o Principa-
lium Executores. Damus pro Memoria per praesentes,
quod honorandi P o p a e Vladt Komân et Vlâd J o a n u
de F e l s o - U c s a Districtuque Fogarasiensi, coram
nobis personaliter constituti, exbibuerunt nobis et
portarunt quasdam Literas Collationales inferius ver-
botenus insertas et inscriptas, petentes n o s debita
pum instantia, quatenus easdem i n ' ţranşumpto L i -
 - 75 —

terarum nostrarum' inseri et inscribi facientes, paria

earumdem sub Sigillo nostro Capitulări anthentico
eisdem extrădare et emanări facere vellemus, quarum
quidem Literarum tenor et verbalis continentia haec
est. N o s Paulus de Thomor, Capitaneus Castris Ter-
raeque Fogaras datnus pro memoria, Quod quia
Anno Domini Millesimo Quingentesimo" octavo —
denuo contingit Spectabilem ac Magnificum Radul
Vaivodam Transalpinens. ab hac vita deceden. et R e ­
g n u m illud, Transalpinum manibus Michai Vaivodae
d e v e n i s s e ; mox ex ista terra Fogaras. nonnuli B o -
jarones et valachi furtim coeperunt discedere ad
ipsum. Vaivodam, ut hanc terram ac Castrum et po-
pulum manibus suiş traderent et praderent inter quos
majores erant A g i l e s Burszân filius de TJcsa,
ae Ziin de Kertsissora, et Grozava de Felso-Arpas,
n e c non Rlcta mulier Anca Ziin nominata, proditora
pessima, de TJcsa praedicta, una cum suiş tribus com-
plicibus; et nos intellect. A n n o in praedicto . . . .
universis Bojaronibus in Sede Judic. conseden.
adduct. trib. testibus et literis proditoriis praefatos
Bojarones et mulierem in Sententiam Capital, read-
judicassent, quibus juxta judiciariam Deliberationem
omnibus pena suffragata s u n t ; et quia dictus Bursan
Princeps proditorum nec ad judicium n e c ad manus
devenire potuit, est condemnatus, tanquam infidelis
Castri et terrae proditor una cum sua Genealogia,
et h o c n o n praeternitten. ipsos Bojarones et terrae
inhabitatores unanimo et consono v o t o , quod et quo
tam ipsi quam fratres iilor, tribus vicibus sunt re-
perti in rebus proditoriis est decretatum, quod nun-
quam in coeterum inter eosdem de Genelogia ipso­
rum yel ramo Bojaro vel aliquis oficialis fieri valeaţ;
 — 76 —

Igitur nos i n t u i t : fidelitate et fidelibus servitiis A g i -

lis Viri Comani de Ussa, nec non Vladimir, Stanislav,
Borbath, Barbul Thomae Vlad et Radul, filiorum
suorum carnalium, tam ex eo tune ex ipso tune ad
necessitatem eonservationis castri per eosdem quin-
quaginta florenos in paratis nobis datis; Totales
portiones possessionum ipsorum Burszan et Zilome
fratrumque et filiorum suorum (tamquam a Bojaro-
natu propter multas proditorias abscitos) in posses-
sionibus uterque TJcsa ac Korbin exist, habitas
simul cum universis provent. puta terris arabilibus,
quae domum propriam ipsius Bojaronatus concernit,
cultis et incultis, agriş, pratis ac molendinis ipsorum
locorum ad easdern de jure spectant et pertinere
debent, praedicto R o m a n o pro fidelitate et pecuniis
suiş, filiisque ipsius et eorundem haeredibus, una
cum Cziganis Grozav cum fîliis, Dadul cum filiis,
Tinkul, Neder, Zlav, Nicola, Radul, Bancso, Jurg,
Grozav, Mikov, Radul, Zkopu et K o s m a dictis, jure
pe,rpetuo et irrevocabiliter dedimus et annuimus, ex
c o n s e n s u et promissione Magnifici Domini noştri
Illustrissimiloannis Bornemissa, alt. Thesaurar. regiae
Majeatatis, nune vero Gubernator liberorum R e g . . .
possident, pariter et habent, testimonio L i ­
terarum mediante praesentibus in sede judiciaria
Bojaronibus, Aldia B i k a de Voivodeni, Koman ac
K o s t i a de Rusor, Mailad de Komana, Manes de
eadem, Kirilla de Grid, Aldia de Vââd, Stoika de
Beklen, Balaş de Driid, Stephan de Szombath, Vo'-
kân de Szkorey, Sztan Szorontâl de Kertsisora,
caeterisque Bojaronibus et populis existen.
Datum in Opido Fagaras in Sede judria feria tertia
 _ 77 -

infra verae sanctae et individuae Trinitatis A n n o D o ­

mini Millesimo quingentesimo nono.
Apparebat etiam locus sigilii quasi pendentis ab
inferiori parte; U n d e nos praemissa humilima in-
stantia et petition. praefatorum poparum Vlad R o m a n
et Vlad Iuon coram nobis su perinde facta praetactas
literas n o n abrasas, non cancellatas nec in aliqua sui
parte suspectas, sed omni prorzus vitio et suspitione
carentes, de verbo ad verbum sine diininutione et
augmento variationeque prorsus aliquali transumi et
transcribi faciendum, sub sigillo nostro Capitulări
authentico annotatis exponendum jurium suorum ube-
riorum futuram ad cautellam necessariam extradandas
duximus et concedendas communi justiţia et aequi-
tate suadente. Datum feria secunda proxima post
Dominicam Mis. Dom.
A n n o Domini Milesimo Septingentesimo V i g e -
simo octavo.
^ g Collata et extrădata per
^ ' eosdem requisitores
m. p.
NB. Din colecţiunea mea.

XXXI.
1511. Document autentic despre originea românescă a
familiei comiţilor Mailat, cari se trag din comuna
curat româniscă Comana în districtul Făgăraşului, şi
din altă comună tot român fecă curat anume Ţânţari,
distantă de 2 ore dela Braşov. Acest document este un
testimoniu dat de corniţele Petru dela St. Georgiu şi
Bosin, carele pe atunci era jude suprem la curtea rege­
lui Uladislau. Sâmburele testimoniului este acesta: Do'ue~
 - 78 -

familii nobile dela comuna Copand in comitatul Turda,

anume Fetru cu fiiul său Gregorie şi cu alţi consângeni
ai lor luaseră împrumut vre-o trei sute de galbini dela
boierul Mailat din Comana. Numiţii nobili recurg la
Paul de Tomor, carele pe atunci era căpitan coman­
dant peste Făgăraş şi district, cărui îi spun causa ce
avea cu Mailat, adaogă însă, că el voieşte să-l indestu-
Uscă pe acesta cu atât mai vârtos, că Mailat trecuse
dela ritul grecesc la ritul latinesc, ceeace i-se descrie de
merit fdrte mare. Aşa nobilii dela Copand se învoesc,
ca în loc de bani să dea lui Mailat cu drept de here-
ditate a patra parte din comuna numită Movila dom-
născă (pe ungur. Kirălyhalma, corupt, Crihalma) în co­
mitatul Albei de sus. Acest Mailat avea pe atunci cinci
fii, Bon cea, loan, Negutia, Zahan şi Dimitrie
şi una fiică Marta. Documentul pdrtâ data din Turda,
1511. După 15 ani, adecă în anul cel fatal 1526,
vedem pe Ştefan Mailat dela Ţânţari în rang de
Cubicular şi dispensator al nefericitului rege Ludovic II,
carele confirmă câştigarea din 1511 a posesiunei din
comuna Movila domnăscă. Nobilii dela Copand iau asu-
pra-şi sarcina evicţiunei, adecă îndatorirea de a defende
pe Ştefan Mailat şi pe tdtă familia sa în dreptul, pose­
siunei, e"r' dacă Copandenii nu ar pută face acăsta, în
acel cas familia Mailat să fie desdaunată din ori-care
alte averi ale acelora, cu singura excepţiune de părţile
lor, pe care le avea la Copand.
N o s L u d o v i c u s D e i Gratia R e x Hungariae etc.
etc. memoriae etc. quod fidelis noster E g r e g i u s Ste­
phanus Maylath de Z w n y o g s z e g cubicularius et di­
spensator noster exhibuit nobis literas fassionales
Spectabilis et magnifici condam Gomitis Petri Comi-
tis de S. Georgio, et de Bozyn Vajvodae Transilvani
 - 79 -

etc. (juxta stilum solitum, vi cujus petitur transumtio

harum literarum) quarum quidem literarum fassio-
nalium tenor talis e s t :
„Nos Comes Petrus, Comes de S. G-eorgio et
de B o z y n J u d e x Curiae serenissimi P p i s Domini
Wiadislai Dei gratia f i e g i s Hungariae, et Bohemiae,
]
memoriae etc. quod nobilis Petrus de K o p â n ) et
Gregorius filius ejusdem idem etiam Petrus de K o -
pâny oneribus et quibuslibet gravaminibus nobilium
Ladislai filii ac Dominae Margarethae filiae suiş,
consortis videlicet nobilis Martini Volkay de Gyula,
aliorum etiam universorum fratrum, et proximorum
suorum, quod subscriptum tangeret, et tangere pos-
s e t negotium super se assumtis, coram nobis perso-
naliter constituti, sponte et libere sunt confessi, re-
tuleruntque nobis in hune m o d u m : quomodo ipsi
debitum habentes respectum, ac praeclaram eam bene-
volentiam, et in omnibus gratificandi promptitudinem
E g r e g i i Pauli de Thomor Castelani noştri et Terrae
Fogaras, qua ipse plerisquj in rebus eorum expe-
diendis prompta semper sollicitudine, et integerrima
constantia eos prosequen. non sollum adesse, verum
etiam prodesse ipsis effective c u r a s s e t ; unde requi-
sitionem pariter, et petitionem ejusdem Pauli de
Thomor, eisdem pro parte nobilis Maylady de Co-
2
m a n a ) Boeronis praedicae Terrae Fogaras ex animo
factam, acceptandamque merito censentes, ut potis-
sime idem Mayladius, damnabili iIli Graecorum ab
obedientia sacro sanctae Romanae Ecclesiae dudum
deficientium, calcaneoque rebellionis adversus eam
incidentium, ritui pariter et erori, quo implicatus et

') Koppâud în comitatul Torda.

') In districtul Făgăraş.
 80 -

irretitus hactenus fuisset, renunciaret, et ad obedi-

entiam gremiumque ejusdem sanctae matris E c c l e s i a e ,
spe maxime libertatis, et haereditatis nobilitaris re-
diret, prout spiritus sancti, qui ubi vuit spirat, gratia
illustrante, j a m de facto se renunciasse, reddisseque
profitetur, *) ex eoque animas ejusdem Mayladii, et
baeredum suorum D o m i n o et Eedemtori numero lu-
crificari possent, turn igitur ex eo, turn vero pro illis
300 florenis auri, quos praefatus Petrus Koppâny, et
Gregorius filius ejusdem ad nonnullorum negotiorum
suorum expeditionem ab ipso Mayladio successive
jam levassent, et accepissent, quartam partem totalis
3
possessionis Kirâlyhalma ) in Comitatu Albensi Tran­
silvaniae adjacentis, sub tutela ut puto, et protec-
tione Pauli de Thomor usque modo existentis, eos-
dem Petrum et Gregorium omnis juris titulo con-
cernentis, simul cum cunctis suiş utilitatibus etc.
(juxta stilum) memorato Mayladio de Komana n e c
3
non Romcha ), Johanni, Nagowicza, Zehaan, et D e -
4
metrio filiis, ac puellae Marthae filiae ) suiş ipso-
rumque haeredibus et posteritatibus universis dedis-
sent, donassent, et contulissent, inscripsissentque
jure perpetuo et irrevocabiliter tenendam, possiden-
dam pariter et habendam, imo dederunt, donarunt,
contuleruntque, et inscripserunt coram nobis, assum-
mentes nihilominus annotati Petrus de K o p p a n et
Gregorius filius ejusdem oneribus sub praemissis le-
vatis, memoratus Mayladium Boeronem, ac filios, et
filiam suos etc. (scilicet onus evictionis, et si Petrum

l
) Vide ea quae Carolus Eder in Simigiano p. 123. et 124. dieit.
*) Kirâlyhalma in Comitatu Albae Superioris.
*) Probabil Eomsa.
*) Fuere hi proles Maylathii.
 - ai —

et Gregorium R o p p â n Mayladios contra impetitores

defendere n o n possent, tune Mayladii ex universis
Bonis Petri et Gregorii Koppan satisfactionem sum-
mere valeant, exceptis tamen portionibus ipsorum
KoppaDyanorum in Koppân Cottu. Tborda habitis,
quas pro se indemniter reservassent) Datum in Oppido
Thorda sabbatho proximo post festum assumtionis
Sacratissimae Virginis Mariae anno partus ejusdem
1511".
N o s igitur praemissa supplieatione etc. (reliqua
juxta stilum consvetum Transumtorum et confirma-
tionalium) Datum Budae in festo ascensionis Domini
anno ejusdem 1516. Regnorum vero nostrorum 11.
L u d o v i c u s Rex m/p.
L. S.
pendentis.
Petrus de Koppân
Gregorius Ladisiaus
Margsretha
Mara Volkai
de Gyalu.
NB Reprodus din „Transilvania" 1874, pag. 85, şi Hur-
muzaki II—3 pag. 4. Observam ca în loc de Boncea ar trebui
pus: Comşa.

XXXII.
1511. Paul de Thomor, căpitanul terii Făgăraşului şi
scaunul boeronal ţinut în Făgăraş ferria tertia proxima
ante festum Sancti Ştefani Regis Hung. Anno 1511,
confirmă pe feciorii lui Comşa, ai lui Stoica şi ai lui
Şandru de Vist în boeronatele Viştea de jos şi de sus
şi în jumetate din Arpaş pe basa Chrisovului dela Mircea-
6
 ~ 82 _

toda. — Acest act s'a confirmat şi s'a estradat prin M.

Apafi din Segesvăr la 1 Februarie 1663 la cererea boe-
rilor Ladislau şi Radul, Opra Popa, Bârsan şi Radul
Vassil de Also-Ârpăs. — Mai departe s'a estradat la
cererea preoţilor Popa Dumitru şi Popa Nicolae ca re-
presentanţi ai familiei Sandor de Vist în transumtul
cancelariei lui Carol VI din Sibiiu la 7 Maiu 1725.
— Şi în fine s'a estradat la cererea grenicerilor Ioan
Popa Sandru şi Consoţii în transumtul Capitular din
Alba-lulia la 24 Iunie 1843, — care cuprinzând şi pe
cele antedate, se reproduce aci.
N o s Capitulum Cathedralis Ecclesiae Carolino
Albensis in Transylvania Memoriae comendamus te-
nore praesentium signiticantes, qui bus expedit, U D I -
versis, Ouod pro partibus, et in personis Nobilium
Boeronum, et Militum Limitaneorum Ioannis Popa
Sandru, Ioanis Corporalis Sandru, Moisze Sztancsu,
Nicolai Kirse, et Sztenile Kirzse singulorum Sandru
de Also Vist, et coninteressatorum exhibitae sunt
Nobis, et praesentatae Litterae Sacratissimae Cae-
sareo Regiae, et Apostolicae Majestatis Ferdinandi
Primi Dei Gratia, Austriae Imperatoris, Apostolici
Hungariae et B o h e m i a e R e g i s bujus Nominis Quinti,
Regia Lombardiae, et Venetiarum, Galliciae, L o d o -
meriae, et Illyriae, Archi Ducis Austriae, Magni Prin-
cipis Transylvaniae et Siculorum Oomitis etc. D o ­
mini Domini Noştri naturaliter Olementissimi Requi-
sitorio Expeditoriae, Sigillo E j u s d e m Sacratissimae
Suae Majestatis Judiciali, et authentico ab extra im-
pressive communitae, et roboratae, Nobisque prae-
ceptorie simul, et b e n i g n e sonantes, et directae in
bac verba; Titulus ab extra erat talis: Fidelibus
Nostris Venerabili Gapitulo Cathedralis E c c l e s i a e
 — 83 —

Albensis Transylvaniae. N o b i s Dilectis, pro partibus,

et in personis Nobilium Boeronum, et Militum L i -
mitaneorum loanis P o p a Sandru, et reliquorum in-
troscriptorum singulorum de Also Vist. E t subscrip-
tvm erat infra S i g i l l u m : Lecta. Interior vero conti-
nentia erat s e q u e n s : Ferdinandus Primus D e i Gratia
Austriae Imperator, Apostolicus Hungariae, et Bo-
hemiae R e x hujus nominis Quintus, R e x Lombardiae,
et Venetiarum, Galliciae, Lodomeriae et Illyriae,
Archi D u x Austriae, Magnus Princeps Transylvaniae,
et Sicurorum Comes etc. Fidelibus Nostris Venera­
bili Capitulo Cathedralis Ecclesiae Albensis Tran­
sylvaniae N o b i s dilectis Gratiam Nostram Caesareo
R e g i o q u e Principalem! Exponitur Majestati Nostrae
pro partibus, et in personis Nobilium Boeronum et
Militum Limitaneorum Ioannis Popa Sandru, Ioannis
Oorporalis Sandru, Mojsze Sztancsu, Nicolai Kirse
et Sztenile Kirse singulorum Sândru de Also-Vist,
et cointeressatorum; Qualiter iidem paribus littera-
rum, et Litteralium. Armalium, Collationalium, In-
quisitoriarum, Transactionalium, ac aliorum, quorura-
libet Litteralium Instrumentorum in Sacristia seu
Oonservatorio Capituli Vestri repositorum, et loca-
torum, ut plurimum indigerent essentqne eisdem
summe necessaria. Proinde Vobis barum serie corn-
mittimus, et mandamus firmiter, quatenus acceptis
praesentibus, statim v o s praescriptas Litteras Uni-
versas in Sacristia seu Oonservatorio Capituli Vestri
repositas, et locatas, diligenter requirere, et reinve-
nire, requisitarunque et reinventarum tenores, et
continentias. in Transumto Litterarum Vestrarum sub
Sigillo Vestro Capitulări, et authentieo, omni dolo,
ot fraude hac in parte remotis, de verbo ad verbum

6*
 84 -

sine diminutione, variationeque, et augmente- dictis

E x p o n e n t i b u s extrădări, et emanări facere modis
omnibns debeatis, ac teneamini, Caveatis tamen ne
dolus, aut fraus bac in parte contingat aliqualis.
Secus non facturi. Datum in Libera Regiaque Civi-
tate Nostra Claudiopoli die Vigesima quarta Mecsis
Marţii Anno Domini Millesimo Octingentesimo Qudra-
g e s i m o Tertio. Quibus receptis N o s Mandatis A l t e -
factae Sacratissimae suae Majestatis in omnibus uti
tenemur, et par est humillima cum submissione obe-
dire, satisfacereque volentes, post seriam, diligen-
temque actorum Capitularium disquisitionem rein-
venimus in Conservatorio Nostro Capitulări Litteras
quasdam Consensuales, et Confirmationales, quarum
tenor, et verbalis continentia sequitur in hune mo-
d u m : N o s Michael Apafi etc. Memoriae commenda-
mus tenore praesentium etc. Quod pro partibus, et
in personis Nobilium Constantin Raduly Komsae,
quondam Volchan, Sztoycae Lupul, quondam alter.
Sztoycae, Alexandri Raduly, olim alterius Alexandri,
et Oprae Iankul quodam — B o e r o n u m filiorum de
F e l s o Vist, nec non Ladislai Raduly, Vaszily, Oprâ
Popa, Boeronum Nostrorum de Also Arpâs exhibitae
sunt N o b i s et praesentatae litterae quondam Magni­
fici Pauli de Thomor Castellani, et Capitanei Arcis
Fogaras in pergameno patenter confectae, et ema-
natae, Sigilloque ejusdem in Zona rubra sericea
pendenti in ceram albam concavam impressive com-
munitae, et roborotae Donationales, quibus roedian-
tibus idem quondam Paulus de Thomor praedeces-
soribus praefatorum Boeronum Officia Boaronatuum
totalium possesionum Also et Felso-Vist, et medie-
tatis possessionis Also-Arpâs in Districtu terrae F o -
 - 85 —

garas, et Cottu Albensi Transylvaniae existentium

habitarum cum omnibus utilitatibus ad easdem per-
tinentes, et septem decim Ciganos tentoriatos antea
etiam possessos noviter contulisse dinoscebatur te-
noris infrascripti, supplicantes Nobis humillime, ut
nos easdem litteras, omniaque, et singula in eisdem
contenta, ratas, gratas, et accepta habentes pro eis­
dem et haeredibus universis benique confirmare,
Nostrumque illis Consensum benevolum, pariter et
assensum praebere dignaremur, quarum tenor talis
e s t : N o s Paulus de Tbomor Castellanus, et Capita-
neus Castri terrae Fogaras, Memoriae commendamus
tenore praesentium significantes quibus expedit U n i ­
versis. Quod A g i l e s Raduly Vochan, et Vaszul filii
quondam Komsa, item alter Raduly filius quondam
Sztoycae et Stanislaus Harabal filius quondom Sân-
dor de Vist Nostram venientes in praesentiam retu-
lerunt isto m o d o ; quomodo ipsi scilicet olim quon­
dam Koszta A v u s ipsorum ab antiquo ex Donatione
quondam Magnifici Domini Mirczae Vajvodae par-
tium Regni Transalpinensis, et Bani Zuriniensis
Officia Boeronatuum totalium possessionum Also-
Vist, et F e l s o Vist, item directae, et aequalis medie-
tatis possionis Also Arpâs cum omnibus utilitatibus
ad easdem pertinentes, scilicet decern et septem Ci­
ganos tentoriatos iDferius nominatim specificatos huc
usque pacifice possedissent, possiderentque etiam in
praesente, tamen propter temporis disturbia, et sig-
nanter tempore msultationis Turcarum, tempore
quondam Petri Gereb de Vingard Vojvodae Tran-
sylvaniensis huc intrantes, aliaeque litterae ipsorum
privilegiales fuissent asportatae, quare Nos attentis
ipsorum fidelibus servitiis praefato Castro Dm Noştri
 — 86 —
exhibitis, et impensis insuper etiam petitiones ipso­
rum justas fore agnoscentes, nihilonimus intelligentes
hoc etiam, quod praefatae haereditates, et Cigatii ad
ipsos ab antiquo pertinuissent, pro firmiore juris
ipsorum tutamine, rursus N o s ex authoritate ipsius
Magnifici Dni Noştri, Generoşi Domini Ioannis Bor-
nemiszsza Gubernatoris Hberorum Serenissimi Do­
mini Regis Ladislai N o b i s concessa, eosdem Boero-
uatus possessionis utriusque Vist, item directae, et
aequalishaereditatis possessionis Also Arpâs praescrip-
tae similiter Officium Bojeronatus simul cum Uni­
versis utilittibatibus et pertinentiis quibuslibet terris
scilicet arabilibus cultis, et incultis, agriş, pratis,
pascuis, faenetis, sylvis, nemoribus, alpibus, piscinis,
rivulis, Molendinis Molendinosque, et piscinarum
locis, generaliter vero quarum-libet pertinencia in-
tegritatibus qualicumque nomine vocitatis, ad eos­
dem Boeronatus possionum utrarumque Vist inte-
graliter, et medietatis possessionis Also Arpâs consi-
militer Oficium Boeronatus de jure, et ab antiquo
spectantes, et pertinere debentes, item Cigauos ten-
toriatos puta: Stephan cum filiis, Mayko cum filiis,
Lai cum filiis, alter Lai cum filiis, B a g y a cum filiis,
R a d u l e m cum filiis, Patro cum filiis, Danezul cum
filiis, Iuly Bika, Kraguy, Mila, Gaspar, Rohan cum
filiis, et Nicul, praenominatis Raduly, Volchan, et
Vaszily filiis quondam Komsa, item altero Raduly
filio Sztoyczae, et Stanislao filio Sandor ipsorumque
haeredibus, et posteritatibus Universis dedimus, et
contulimus, eosdem in pristinis eorundem juribus
haereditariis roboravimus, contradictione nullorum
apparente. Praesentes Many de Komana, A l g y a
B i k a de Vajvoda, Komsa de Russel, Kosztisor d ş
 — 87 —

eadem, altero A l g y a de Vad, Petro Oltân de Sinka,

Sztoyka de Bethlen, Balya de Brito, R o m â n de Ucza,
Sztancsul de Arpâs, Bagy Turko de B e r i v o y , et Ma-
nyila de Illydn. Datum in Oppido F o g a r a s Ferria
tertia proxima ante festum Sancti Stephani Regis
Hungarorium Anno D n i Millesimo Quingentesimo
TJndecimo. N o s itaque praemissa Supplicatione anno-
tatorum Constantini Raduly, Komsa Sztoykae, L u ­
pul Alexandri Radulyi, et Oprae Iankul, ac Oprae
P o p a Boeronum Nobis modo quo supra porrecta
faventer exaudita, et clementer admissa, praescriptas
litteras novas Donationales n o n abrasas, n o n cancel-
latas, n e c in aliqua sui parte suspectas, sed omni
prorsus vitio, et susDicione carentes praesentibus
litteris Nostris de verbo ad verbum, sine dimina-
tione et augmento, variationeque aliquali insertas,
et inscriptas, -quoad omnes earum continencia clau-
sulas, Articulos, et puncta eatemus, quatenus eadem
rite et legitime existunt emanatae, viribusque earum
veritas suffragatur, ratas, gratas, et accepta babentes,
acceptavimus, approbavimus, ratifioavimus, ac pro
eisdem Constantino, Radulio, Komsa, Sztoyka, L u -
pulo, A'exandro, alter Radulio, et Opra Iankul Boe-
ronibus, baeredibusque et posteritatibus eorum uni-
versis gratiose confirmavimus, Nostrum illis Consen-
sum praebuimus; prout acceptamut., approbamus,
ratificamus, et confirmamus, Nostrumque illis Con-
sensum benevolum pariter et assensum praebemus,
salvo jure alieno, harum nostrarum pendentis, et
authentici Sigilii Noştri munimine roboratarum v i -
gore, et testimonio litterarum mediante. Datum in
Civitate Nostra Segesvâr die prima Mensis februarii,
Anno Domini Millesimo Sexcentesimo Sexagesimo
 - 88 -

Tertio. E t subscriptum erat a sinistra: Miehael A p a n

mp. a dextra v e r o : Ioannes Betlen Cancellarius mp.
Erantque Libro Regio praefati Principis authentico,
modo praemisso inserta.
N o s itaque taliter requisitarum, et in Libro
Regio Capitali Noştri authentico reinventarum prae-
scriptarum Litterarum Consensualium, et Confirma
tionalium tenorem, et continentiam modo superius
insinuato, de verbo ad verbum, sine diminutione,
et augmento, variationeque prorsus aliquali, prae-
sentibus Litteris Nostris inserentes, Par sive Tran-
samtum hujusmodi ad Mandatum Altefatae Sacra-
tissimae Suae Caesareo Regiae, et Apostolicae Ma-
jestatis Requisitorium, Jurium praefatorum E x p o n e n -
tium uberiorem futuram ad cautelam necessarium,
sub Sigillo Nostro authentico Fideliter, et sonscien-
tiose extradandum duximus, et conceridendum, Com-
muni Justiţia et aequitate svadente. Datum Sabbatho
ante Dotninicam Tertiam post Pentecosten in diem
vigesimam quartam Iunij incidente. A n n o Domini
Millesimo Octingentesimo Quadragesimo Tertio.
(L. S.)
Lecta, in vocibus inferius adnotatis
correcta, et extrădata per
eosdem Capitulares.
Collata
Errataque Correcta
Pag. in lin. Vocibus
2 33 quondam răsura
4 13 Regis Ladislai Nobis răsura
4 34 Komâna additamentes
P . Veszpremi Archivi Regnicolar:
Conservator,
 - 89 -

Conform copiei, transpuse l a comitetul Asocia-

ţiunii transilvane, prin dl căpitan ces. regesc N.
Şandor de Viştea.
S i b i i u , 3/15 Maiu 1894.
Dr. V. Bologa m. p.,
secr. II, al Asoc. tr.
NB. Din Coli. mea.
Reprodus şi de Densuşianu în Monumente pentru ţera Fă­
găraşului şi în Coli. Hurmuzaki 11—3 pag. 9.
Avem o copie şi după Confirmatoriele lui M. Apatî din a.
1G63 date boerilor Ladislau et Raduly, Opra Popa, Barcan ac
Raduly Vaszil de A. Arpâs.
In conncx cu diploma boeronală lăsăm sfi urmeze şi anua­
lele Boerilor de Vist:

XXXIII.
1613. Gabriel Bâthori Principele Ardealului din Sibiiu,
în 25 Februarie 1613 nobilitează pe Hangul Safar Boer
de A. Vist cu însemnele: pe scut de coloare celestină un
lup cu laba ţine o sabie, în cea stângă un cuţit.
N o s Gabriel Dei Gratia Transsilvaniae, Valachiae
Transalpinaeque Princeps, partium R e g n i Hungariae
D o m i n u s et Siculorum Comes. Memoriae commen-
damus tenore praesentium significantes quibus expe-
dit universis. Quod nos cum ad nonnullorum fidelium
dominorum Consiliariorum nostrorum singularem in-
tercessionem propterea nobis factam, turn vero atten-
tis et consideratis fidelitate, fidelibusque servitiis
fidelis noştri nobilis Hanguli Safar alias Boer de
Also-Vist dispensatoris*) noştri Fogarasiensis, quae
') Dispensator: qui expensa et accepta compensat et impendit.
Sed proprie Dispensator dictus, qui in palatiis Rpgura aut Prin-
cipum Oeconomus, Major domus, nostris Maitre d'hâtel. Du Cange,
Grlossarium med, et inf. latinitatis, II, pag. 881.
 — 90 —

ipse a cornpluribus j a m annis Principibus regni hujus

Transsilvaniae praedecessoribus nimirum nostris, ac
nobis etiam quo D e i benignitate ad hune principatus
noştri gradum electi et erecţi sumus, et in omnibus
oceassionibus et rebus fidei et jndustriae suae corn-
missis juxta possibilitatis suae exigentiam fideliter,
summaque cum animi sui promptitudine exhibuit et
impendit ac in futurum quoque exhibiturus et im-
pensurus est. E u n d e m igitur H a n g u l y Sâfâr alias
Boer untea quoque uti intelleximus nobilem, de speciali
nostra gratia et potestatis plenitudine denuo et ex
n o v o in coetum et numerum verorum regni noştri
Transilvaniae et partium regni Hungariae eidem
annexarum nobilium, annumerandum, aggregandum,
cooptandum et adseribendum duximus, prout annu-
meramus, aggregamus, cooptamus et adseribimus,
decernentes expresse, ut a modo deinceps idem Han-
guli Sâfâr alias Bo6r, haeredesque et posteritates
ipsius utriusque sexus universae pro veris et indu-
bitatis nobilibus habeantur et reputentur. In signum
autem hujusmodi verae et perfectae nobilitatis eorum
haec arma seu nobilitatis insignia scufcum videlicet
militare coelestini coloris, in cujus eampo sive area
lupus integer naturali colore depietus, postremis
duobus pedibus stare, anterioribus autem elevatis,
dextro ensem evaginatum, sinistro autem similiter
pedibus cultrum cisorium tenere conspicitur. Supra
scutum galea militaris clausa est posita, quam con-
t e g i t corona regia, g e m m i s et unionibus ornată. E x
cono autem galeae teniae sive lemnisci variorum co­
loram hinc inde defluentes, oras seu margines ipsius
scuti pulcherrime ambiunt et exornant, prout haec
pmnia in capite seu principio praesentium literarum
 — 91 —

nostraruin docta mânu et arte pictoris clarius ex-

pressa et depicta esse cernuntur. Animo deliberato
et ex certa scientia liberalitateque nostra praefato
Hanguli Sâfâr alias Boer, ipsiusque haeredibus et
posteritatibus utriusque sexus universis gratiose de-
dimus et contulimus. Aunuerjtes et concedentes, ut
ipsi praescripta arma, seu nobilitatis insignia more
aliorum verorum et insignitorum nobilium armis
utentium, ubicunque in praeliis, hastiludiis et tor-
neamentis, duellis, monomachiis ac aliis quibusvis
exercitiis nobilitaribus et militaribus, nec non sigillis,
vexillis, cortinis, velis, annulis, auleis, domibu;;, cly-
peis, tentoriis, sepulchris, generaliter vero quarum
libet rerum et expeditionum generibus, sub verae et
sincerae nobilitatis titulo, quo eos ab universis et
singulis cnjuscunque status, ordinis dignitatis, con-
ditionis et praeeminentiae hominibus e x i s t a t t , dici,
teEeri, nominari et reputari volumus, ferre et gestare,
omnibusque et singulis iis h o n o n b u s , gratiis, privi-
legiis, indultis, libertatibus, immunitatibus et prae-
rogativis, quibus caeteri veri nati et indubitati no-
biles et militares dicti regni noştri Transilvaniae et
partium regni Hungariae eidem annexarum quomo-
docunque de jure et consuetudine antiqua utuntur,
fruuntur et gaudent, perpetuo uti 'frui et gaudere
valesnt atque possint. E t nihilominus pro ampliori
benignitatis nostrae erga eundem declaratione, domum
ejusdem in jam dicta possessione Also Vist, cui ab
una Opra Dendrum, ab alia autem partibus Raduli
Bachila providorum domus vicinantur, in districtu
seu terra Fogarasiensi, comitatuque Albensi Trans­
silvaniae existente habitam ab omni censuum, taxa-
rum conţributionum noştrarum ţam ordinariariirn,
 — 92 -

quam extraordinariarum subsidiique et lucri eamerae

nostrae solutione, servitiorumque quorumlibet ple-
beorum et civilium exhibitione, item seminaturas,
allodiaturas, agricolationes et alias quaslibet haere-
ditates eorum, quas in dicta possessione Also Vist
et territoriis ejus juste et legitime tenerent a deci-
marum nonarum et capetiarum nobis et succesoribus
nostris quotannis provenire debentium pensione, ser-
vitiorum quorum libet plebeorum et civilium exhi­
bitione in perpetuum eximendum supportandum et
nobilitandum duximus, prout eximimus, supportamus
et nobilitamus praesentium per vigorem. Quocirca
vobis universis et singulis generosis egregiis, nobi-
libus, Capitaneo, Provisori, Castelanis arcis nostrae
Fogarasiensis, item decatoribus, decimatoribus, con-
numeratoribus et exactoribus quarum libet contribu-
tionum nostrarum et successorum nostrorum, nec
n o n providis judici et juratis Oivibus annntatae Pos-
sessionis Also V i s t eorumque vices gerentibus mo-
dernis et futuris quoque pro tempore constituendis,
cunctis etiam aliis quorum interest seu intererit,
praesentium notitiam habituris, harum serie commi-
timus et mandamus firmiter, ut v o s quoque a modo
deinceps successivis semper temporibus praefatum
Hanguli Safar alias Boer haeredesque et posteritates
ipsius utriusque sexus universas ratione praedictae do-
mus. allodiaturarum seminaturarum et agricolationum
haereditatumque suarum praemissarum, ad nullam
censuum, taxarum et contributionum nostrarum tam
ordinariarum quam extraordinariarum, subssiidiique
et lucri eamerae nostrae solutionem, servitioram
quorum libet plebeorum et civilium exhibionem, de-
cimariim nonaxum eţ capetiarum pensionem cogere,
 - 93 -

compellere vel propterea eundem haeredesque et

posteritates ipsius utriusque sexus in personis rebus
et bonis ipsorum quibusvis impedire, turbare, mole­
stare, seu quovis mpdo damnificare debeatis aut
sitis ausi modo aliquali. Sed eandem domum, semi-
naturas, allodiaturas, agriculationes et alias quaslibet
haereditates jam nominati Hanguli Sâfâr, modo prae-
misso exemptas supportatas et nobilitatas in perpe-
tuum habere modis omnibus debeatis et teneamini.
Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti
restitutis. In cujus rei memoriam firmitatemque per­
petuam praesentes literas nostras pendentis et au-
thentici sigilii noştri munimine roboratas memorato
Hanguli Safar alias B o e r ipsiusque haeredibus et
posteritatibus utriusque sexus universis dandas du-
ximus et concedendas. D a t u m in civitate nostra Ci-
biniensi die vigesima quinta mensis Februarii Anno
Domini Millesimo sexcentesimo decimo tertio.
Gabriel Princeps mp.
l L . S. P.)
(Colecţiunea d-lui loan cav. de Puscariu, Tom. III, pag. 73,
în Biblioteca Academiei Române).
NB. Reprodus şi în „Monumente" de N. Densuşianu din
Colecţiunea mea.

XXXIV.
1518. Act de adopţiune făcut prin scaunul boeronal sub
presidiul lui Paul de Thomor castelanului de Munkacs
et Fogaras la a. 1518, prin care loan şi Man Bica se
adaptează în boeronatul lui Aldea Bica de Vatdafalva.
Acest act a fost confirmat prin Măria Christierna la
anul 1598 precum urmdzâ:
N o s Măria Christierna, Dei Gratia Transsilva-
niae, Moldaviae, "Walachiae Transalvinae etc. Prin-
 - 94 -

cepg, Partium Regni Hungariae Domina et Siculorum

Comes, nata Archidux Austriae, Dux Burgundiae et
comes Tyrolis, G-oritiae etc. Memoriae commenda-
mus tenore praesentium signifieantes quibus expedit
universis. Quod ex parte et in personis A g i l i u m
Coman Byka, Radul Byka, filiorum quondam Ioannis
Byka, item alterius Radul Byka et Aldae Byka filio-
rum quondam Manni B y k a Bojaronum nostrorum de
N a g y Vaydafalva in districtu inferiori terrae nostrae
Fogaras existente habita, exhibitae sunt nobis quae-
dam Literae Magnifici quondam Pauli de Thomor
alias castellani arcis nostrae Fogaras in pergameno
patenter confectae sigilloque ejus pendenti in eera
rubra impressive communitae, quibus mediantibus
agilis A l g y o B y k a de Vaydafalva matura inde deli-
beratione praehabita, videns se prole jam penitus
esse destitutum, in signum paternae dilectionis Ioa-
nem et Mann progenitores videlicet dictorum e x p o -
nentium nepotes quondam Radul Byka in filios asci-
visset et adoptasset, eosque una cum haeredibus
eorum et posteritatibus universis, in omnibus suiş
juribus possesionariis et portionibus quae in p o s s e s -
sione N a g y Vajdafalva de jure et ab antiquo ad
Boieronatum suum spectarent et pertinerent, una cum
omnibus pertinentiis emolumentis a c q u i b u s v i s immu-
nitatibus legitimos perpetuosque haeredes suos pro-
nuntiasset, dictamque ejus adoptionem idem Paulus
de Thomor literis suiş confîrmasset tenoris infra-
scripti, supplicaturrque quoque nobis est humillime,
ut nos easdem literas omniaque et singula in eisdem
contenta, ratas gratas et accepta habentes, clementer
ap probare, ratificare et confirmare dignaremur, qua-
rum quidem literarum tenor talis est.
 - 95 -

Nos Paulus de Thomor Castellanus casfcrorum

de M u c k a c h et Fagaras damus pro memoria, quod
agilis Algya Byka de Vajdafalva feria tertia proxima
post festum beati Pauli primi Heremitae in oppido
Fagaras, cum in Sede Judiciaria hujus districtus pro
tribunali consedissemus de medio aliorum noştri
exsurgens in praesentiam, sponte et libere fassus est
hoc m o d o : Quomodo ipse matura deliberatione prae-
habita, turn ex eo, item quod videns se ipsum jam
prolibus penitus destitutum, in signum fraternae di-
lectionis agiles adolescentes loannem (et) Many filios
olim Michaile et honestae D o m i n s e Stanka filiae
Mursae Relictae quondam Theodori Popae, filii quon­
dam Theodori Popae, filii quondam Raduly Byka
sororis praemissi A l d g y a Byka procreatae in omni­
bus suiş juribus pos^essionariis et portionibus quae
in possessione Nagy-Vajdafalva de jure et ab anfrquo
ad Bojeronatum lege hujus terrae adtinerent concer-
nereut, nune cum omnibus suiş appertinentiis et uti­
litatibus, quibusvis proventibus, molendinis, rivulis,
montibus, terris, pratis, foenilibus ac caeteris quovis
nominis vocabulo vocitatis, ad dictum bojeronatum
attinentibus et pertinentibus, et pertinere debentibus,
Item Cyganos Baghul, Nan, alium Nan Dankuly, Na-
gas, simul cum prolibus ac eisdem Ioann
et Many post mortem suam dedisset ac in suos hae-
redes praesumpsisset, et in filios in omnibus procreasset,
uua cum ipsorum posteritatibus universis; imo dedit,
inscripsit et condonavit coram nobis jure perpetuo
et irrevocabiliter, contradictore nullo apparente;
praesentibus ibidem Munsad Koman de Rusor, Kosta
de eadem A l d g y a de Vad, Rude Torok de B e r i v o j ,
Hangul de Szescsor, Stojka de Betlen, alter Stojka
 - tei -

de Berivoj, Vilkan de F e l s o Vist, Bâllya de Dridiff

caeterisque Bojaronibus in sede tune existentibus.
In cujus rei memoriam praesentes has Literas nostras
eidem duximus concedendas, sigilloque quo utimur
obsignandas. D a t u m die et loco qui supra. A n n o
Domini Millesimo Quingentesimo decimo octavo.
Nos itaque praemissa supplicatione, nobis modo
quo supra porrecta clementer exaudita et admissa,
praescriptas Literas dicti quondam Pauli de Thomor
non abrasas, non caucellatas, nec in aliqua sui parte
suspectas. sed omni prorsus vitio et suspicione ca-
rentes, praesentibus Literis nostris de verbo ad ver-
bum sine diminutione et augumento aliquali insertas
et inscriptas, quo ad omnes earum continentias, arti-
culos, clausulas et puncta eatenus quatenus eaedem
rite et legitime existunt emanatae, v i n b u s q u e eorum
veritas suffragatur, ratas gratas et accepta habentes
aceeptavimus, approbavimus, ratificavimus et confir-
mavimus memoratis Koman Byka, Radul B y k a alteri
Radul Byka, Salamon Byka, Stancsul Byka et Aldea
B y k a , ipsorum haeredibus et posteritatibus universis
perpetuo valituras, harum nostrarum vigore et testi-
monio literarum mediaute. In quorum omnium invio-
latum robur, fidemque perpetuam, praesentes Literas
nostras pendentis et authentici sigilii noştri muni-
mine manusque proprae subscriptione corroboratas
eisdem ac haeredibus et posteritatibus eorum uni­
versis clementer dandas duximus et concedendas.
Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum
Albae Julia die prima Julii A n n o Domini Millesimo
quingentisimo n o n a g e s i m o octavo.
Măria Christierna mp.
<L. S. P.)
 - 97 -

(Colecţiunea dlui loan cavaler de Puscariu, Tom. III, pag.

72, în Biblioteca Academiei Române).

NB. Actul din 1518 a fost reprodus şi de N. Densuşianu

în „Monumente pentru istoria terii Făgăraşului" pag. 74 cu pro­
vocare la Colecţiunea mea din care o a luat-o, — dimpreună cu
confirmarea Măriei Christierna din a. 1598 — publicată tot acolo
pag. 81.
Copia transumtului din a. 1461 o am căpetat-o dela familia
Bica din Voivodeni.

XXXV.
1520. Sub presidiul castelanilor Laurentius şi Nico-
laus de Thomor ţinenduse adunarea scaunului judiciar
de 12 boeri feria tertia ante ascensionem domini 1520
s'au confirmat Dragomir şi fraţii sei Man, Oprea şi
Vladuţu de Mundra în a şasa parte a boeronatului de
Mundra, ce o perduse pentru infidelitate Ztreza de Mândra,
iară eu învoiala ocârmuitorului ţerei loan Bornemissa
căpitanul suprem Paul Thomori {frater et praedecessor
noster) o conferise lui Dragomir şi fraţilor sH pentru
serviciele lui credincioase.

N o s Laurentius, es Nicolaus de Thomor Castellani

Castri Fogaras. etc. Damus pro memoria: Quod dum
N o s Feria Tertia ante ascensfonem D n i in oppido
Fogaras, una cum duodecim Juratis pro audiendis
causis considissemus Providus vir Dragomir de Mundra
Nostram veniens in praesentiam in sua ac Fratrum
suorum Carnalium, p u t a : Man, Opre, Vladucz Personis
supplicar. N o b i s , quatenus de et super illa sexta
parte Boeronatus de Mondra, quae alias ipsius
quondam Ztresa de eadem Mondra fuerat, quae
propter infidelitatem eiusdem Ztresa ad Magnificum
Dominum Ioanem Bornemizza Castelanum Castri
7
 - 98 _

Budensis et Comitem Posonien. D o m i n u m Terrae

H u j u s rite, et legitime fuerat devoluta, quam Domi­
nus Frater et Praedecessor noster D o m i n u s Paulus
de Thomor tuno Castellanus Castri hujus nune vero
Colooensis, E i s d e m Dragomer et suiş Fra-
tribus ac eorum posteris, de voluntate, et comissione
E m s d e m D o m i n i Magnifici Iohannis Bornemisza de-
v&iisset, propter servitia sua fidelia quae idem cum
suiş Fratribus pro locorum, et temporum varietate
Castro huic impendisset, Literas, et Literalia Instru­
menta dari postulavit. N o s autem Bojarones et J u -
ratos Regni hujus requisivimus, si scirent et recor-
darentur de ista Donatione Domini Fratris, et Prae-
decessoris noştri, qui uno ore pariter retulerunt hanc
partem sextam Boeronatus de Mondra ipsius quondam
Strezae ut praefertur de Mundra ipsi Dragomero, et
suiş Fratribus Mân, Opra, et Vladucz pro ipsorum
servitiis dedisse. — N o s similiter E i d e m dedimus,
donavimus, et contulimus cum cunetis utilitatibus
suiş ad id spectantibus, ut more aliorum Bojaronum
regni hujus frui, uti, et gaudere valeant, atque pos­
sint harum nostrarum vigore, et testimonio Litera­
rum mediante. — Quas N o s L e g e hujus Regni in
tribus sedibus Judiciâlibus legi, et sermone vulgari
interpretări fecimus N e m i n e autem contradi cente eas
extrădări fecimus praesentibus duodecim Juratis
A l g y e Bika de Vojvodin, Ztantsul de Zkore, Ztojka
L u g o r de Vojla, Salamon de Veneezia, N a g y o de
Berivoj, Dragomir de Herszen, Ztantsul de Arpas,
Sandor Sztenislau de Reche, Ztân de Sinka, K o m s a
de Mondra, Petru de V o j v o d i n . Datum in F o g o r a s
Teria ante B e a t i Bonifacii . . . . A n n o D o ­
mini Millesimo Quingentessimo vigesimo. ErantaiK/
 - 99 -

sigillo praefatorum Castellanorum pendenti i u ceră

fia va impresso communitae et roboratae, patenterque
in pergamine confectae et emanatae. In dorso vero
earundem Literarum talis conspiciebatur scriptura:
Praesentes Literae per Praefectum, et E x a c t o r e m
jŢiscales, ac Requisitores Albenses, tanquam Comis-
sarios Illmae Dominae Principissae ad investiganda
Boeronum Terrae Fogaras Jura deputatos lectae ac
pro A l g y e a Teflan lineam generationis suae ad intro-
scriptos Agiles, Dragomer Mâny, Opra, et Vladucz
manifesta deducente in vigore relictae in F o g a r a s
die 25-ta Mensis Febrary Anno 1671.
NB. Acest act s'a estradat în transumtul Capitlului Albense
din a. 1761 familiei Taflan din Mundra, de unde l-am capelat In
Copie. Transumtul cuprinde şi investigaţiunea genealogică din
anul 1730. — Col. mea.

XXXVI.
1527. Castelanii Ladislau şi Nicolau de Tomor din
scaunul boeronal al Făgăraşului certifică possesiunile
boeronale ale lui Ladislau fiiul lui Coman Ciurilă din
Grid.
N o s Nicolaus et Laurentius de Tomor Castel-
lani Castri Fogaras, etc. Damus pro memoria. Quod
cum nos feria tertia in festo visitationis Beatissimae
Virginis Mariae, in Oppido Fogaras, una cum D u o -
decim Juratis Boeronibus Sedis Nostrae Judiciariae
Assessoribus — hujus Districtus, pro audiendis Causis
pro tribunali consedissemus, Agilis Ladislaus Boero
de Grid, filius quondam K o m â n Gurilla*) B o e r o n i s de
Grid, eadem, in nostram exsurgens praesentiam de­
bita cum instantia supplicans: Quatenus, de et super
*) Recte Csurilla.
7*
 - 100 -

universis B o n i s , et Haereditatibus ejusdem Aviticis,

ao expensis, ac fatigiis Litte-
ralia instrumenta, ac Litteras Privilegiales confectas
— — — — dignaremur, Idem autem Ladislaus de
Grid, testatus est, in praedicta Possessione Grid,
Sextam partem Boeronatus ejusdem Possessionis
Grid, ab Avis, sibi, et filiis suiş condescensam fore,
aliam autem part«m sextam Boeronatus ejusdem
P o s s e s s i o n i s Grid, K o m â n Gurilla Genitor suus, a'
L u d B o e r o n e de Grid, Fratre utique ejusdem car­
nali, emit per duos R e n e n s e s florenos, duos boves, et
duas apes — — — Idem Koman Gurilla Ladislai
praenotati Pater, una cum Opresitye fratre suo car­
nali, simili B o e r o n e de Grid, â Migantha et fratribus
suiş Boeronibus de A l s o Venitze emit mediam par­
tem istius Boeronatus ejusdem possessionis Grid per
Fiorenos Septuaginta, et uno equo, — — — Partis
mediae dimidia pars eidem Ladislao provenit, pars
autem media S i g e t y e filio ipsius Opresitye, una cum
fratribus suiş empta, una cum Alpibus Tamas,
et Tamasel vocatis. Ita et Idem Ladislaus de Grid,
in eadem P o s s e s s i o n e Grid — testato — tres partes et
mjdiam unius Sextae Partis Boeronatus ejusdem
Possessionis, duas autem Partes, et mediam Sextae
Partis habet B i s z t y e Filius Oprestze Boeronis de
eadem Grid una cum fratribus suis. Proinde Idem
praememoratus K o m â n Gurilla Pater utique ejusdem
Ladislai de Grid, in P o s s e s s i o n e Parro Sextam Par­
tem Boeronatus ejusdem Parro a' Vulku B o e r o n e de
eadem Parro emit fior. 18. Iterum Komân Gurilla in
eadem Possessione Parro, a' N a n Boerone de eadem
Parro, emit tertiam Partem Sextae Partis Boeronatus
ejusdem pro fior. octo. Item idem Ladislaus de Grid,
 — 101 —

in P o s s e s s i o n e Persâny a' Petro G a n g a et Bib, ao

fillis eorum Boeronibus Vitz de eadem Persâny,
emit tertiam Partem Boeronatus integri pro fior.
tredeoim et duobus B o b u s — Possessione
Persâny Sextam Partem Boeronatus Viza,
Risztye, Boeronis de eadem Persâny, qui ad Trans­
alpina profugit, N o s eidem Ladislao tanquam bene-
meritis — — — — eontullimus, in filios filiorum,
ao Haeredes et Posteritates — de Grid,
praescripta in Possessione Persâny se se testatur —
tertiam Partem, et reliquarum duarum Partium Sex­
tam habet autem una cum Terris arabilibus, cultis
et incultis, Pratis Pascuis — Piscinis Pi-
scaturis, molendinis, et molendinorum locis, Montibus
Alpibus syivis — et quorumlibet utilitatum vocabulis
vocitatis, intra veras metas earundem Possessionum,
bucusque pacifice possesse dixit, et testatus est co­
ram nobis, nos autem considerata et accepta ejusdem
vera Supplicatione, eidem Litteras nostras Privile-
giales confectas sigillo nostro signatas, de et super
universa B o n a , et Haereditates ejusdem dandas du-
ximus, et concedendas. Imo damus et conferimus,
in filios filiorum, et Haeredes et Posteritates ejusdem
univeros. Quas nos more hujus Districtus in tribus
sedibus Judiciariis ac Sermone interpraetari faecimus,
nemine autem Contradicente easdem eidem Ladislao,
ac filiis ejusdem extrădări faecimus. Praesentibus
Duodecim Juratis Boeronibus, Algya Bika de N a g y
Vajvoden, Radul de Lisza, Bărbat de Dragus,
Sztantsul de Also Arpâs, Radul de Also Vist, SuTka
de B e t h l e n , — — de Voila, Salamon de Venetzia,
Ladislao de Grid, Sztojka de Vaâd, Alde de Rusor,
Szkeltyân de Desany. Datum loco et Termino prae*
 — 102 —

notatis. Anno D o m i n i Millesimo Quingentesimo vi-

g e s i m o septimo.
NB. Copia autentica din a. 1784 în archiva vechie a Districtului
Făgăraş, reprodusă de N. Densuşianu în Monumentele Făgăraşului.
Comb. cu XXXIX.

XXXVII.
1531. Din acest document se vede, că în fine Saşii din
Braşov s'au destinat şi astâ-datâ de cătră ceilalţi con-
naţionali şi anume de cătră sîbiieni, prin urmare s'au
rupt şi de cătră Ferdinand, şi au proclamat de rege pe
loan Zapolya. Acesta în recunoştinţă răpeşte comuna
Ţinţari dela Ştefan Mailat şi dela unul loan Mauritiu,
cari o posedeau pană atunci, şi o dă cetăţii Braşov.
Ioannis I. collationales Brassoviensibus posses­
sionem Z z u n y o g s z e g , quam Stephanus Maylad de
eadem S z u n y o g s z e g et Joannes Moricz, „qui factioni
germaniae adhaesissent* possidebat, donantis
Habentur per extensum in Ioannis Albrich „Pal-
ladio Coronensi" sub Nr. 1. p. 134.
NB. Reprodus din „Transilvania" 1874 pag. 128, şi Coli.
Hurmuzaki-Densuşianu II—4 pag. 7.

XXXVIII.
1534. Pe timpul lui Mihne Vodă mai mulţi boeri din
ţinutul Făgăraşului luându-i parte, şi între aceştia şi
Stan Salamon, Aldea Salamon şi Salamon al Vânezi
din Şinca, Căpitanul suprem Paul de Thomori le-a con­
fiscat posesiunile din Şinca şi Ohaba şi le-a vândut lui
Pârvul de Şinca cu 50 florini, — dar mai târziu în-
torcându-se la ascultare, Voivodul Ştefan Mailat ier-
tândui, le-a conceş a le răscumpăra, şi a le da dona-r
 — 103 —

ţiune nouă peste jumăate a posesiunilor din Şinca, şi

peste trei quartale din Ohaba dimpreună cu munţii Ger-
canu şi Dunaia, în scaunul de 12 boeri asistenţi. —
Actul acesta a fost confirmat şi de Măria Christierna
la anul 1598, pentru succesorii Bârszan, Stoica şi Aldea
llie, — Aldea, Salamon şi Stoica Dumitru ai lui Sa­
lamon, — apoi Stoica şi Dumitru Boila ai lui Solamon
Boila.

N o s Măria Christierna D e i gra. Trniae Molda-

viae Transalpinae Princeps, partium R e g n i H u n g a -
riae Domina et Siculorul Comes etc. Nata Archidux
Austriae D u x Burgundiae, Comes Tyrolis et Goriliae,
etc. Memoriae commendamus tenore praesentium sig-
nifican. quibus expedit Universis. Quod pro parte et
in personis Agilium Barzan llie, Stoyka Iliae et Alde
Iliae filior. Agilis quondam Ztany Iliae filii quon­
dam Ztan Salamon, item Alde Demitru, Salamon
Demitru et Ztoya Demitru filior. quon. Alde Demitru
filii similiter Ztan Salamon, n e c n o n Ztoyka Boyle
et Domitru B o y l e filior. Coman B o y l e filly quon.
Salamon Boyle Boiaronum videlicet possessionis
nostre Synka in Districtu superiori terrae nostrae
Fogaras existentis habitae, exhibitae sunt nobis quae-
dam literae Magnifici quon. Ştefani Maylad alias Dni
terrae Nrae Fogaras in Pergameno patenter confectae
sigilloqu. eiusd. pendenti et authentico, caera rubea
impressive communitae. Quibus mediantibus proge-
nitores dictor. expone. mediam partem Boieronatus
possessionis Synka et tres quartas possessionis Ohaba
per notam infidelitatis in quorum ante illud tempus
paeifico prestitissent dominio amisissent, postqu. lon-
gas intercessiones in gratiam redissent et dictau
 — 104 —

portiones eor. iam aliis collatas pecuniis eorum pro-

priis redemissent, ac demum eos idem Stephanus
Maylath in praedictar. portionum Boiaronalium nec
non ear. quarum vis utilitatum et pertinenţi ar um
dominio novae suae Donationis et Conflrmationis ti-
tulo insignisset tenore supra-scripto. Supplicatum,
quoque nobis est humillime ut nos easdem literas
omniaqu. et singula in eisdem contenta r&tas gratas
et accepta haben. clementer approbar. notificar. et
confirmar. dignaremur. Quarum quidem liter. tenor
talis e s t : N o s Stephanus Maylad Liber D o m i n u s terre
Fogaras, Vaivoda Regni Transilvan, et Siculor. Comes
etc. Memoriae commendamus tenore praesen. signi-
fican. quibus expedit Univer. et Singulis, quod cum
N o s feria tertia proxima post festum Omnium sctor.
una cum duodeeim juratis Boiaronibus nostris hujus
terrae nostrae pro discutien. causis pro tribunali c o n -
sedissemus. Tune Agilis Sthan Salamon, Alde Sala­
mon et Salamon al "Wancze de Synca Coram nobis
personalit. constituti, sponte et libere confessi sunt
in hune m o d u m : Quomodo in elapsis temporibus
v e z t tempore quon. domini Mihne alias "Wayvodae
R e g n i Transalpinen. et tempore quon. Domini
Pauli Thomori tune Comitis et Castellani huius
Castri noştri Fogaras fuerut mulţi Boiarones huius
terrae in infidelitate adinuenti ac de sub obedientia
Castellanor. alienaţi, ad quorum respectum et prae-
fati exponen. v e z t Stan Salamon, Alde Salamon, Sa­
lamon al W a n c z e de sub obedien. praeseripti domini
Pauli Thomori fuerunt alienaţi, qua de causa ipsi
praefati exponen. ad Transalpinae R e g n u m introfugien.
ibiq. moram haben. pro qua infidelitate praefatus D o -
minţis Paulus Thomori ţotam partem haerediţatis ac
 — 105 —

Boiaronatus eor. in possessionibus Synka et Ohaba

sitas et existen. una cum omnibus proven. ad easdem
possessiones de iure et ab antiquo pertinen. spectan.
et pertinere deben. cuidam Agili Pirvuluy de Sinka
pro fior. quinquaginta vendidisset et appropiasset,
qui sczt Stan Salamon, Alde Salamon et Salamon
al W a n c z e ex illa infidelitate et alienatione in gra-
tiam nostram reversi sunt, nobisqu. supplicati ab
infidelitate eor. eos excipien. in gram. noam. acce-
pimus ipsos praefatos exponen. in praescriptas haere-
ditates aviticas intromissimus in gratiam nostram acci-
pien. qui praefati exponen. vezt Sthan Salamon, Alde
Salamon, Salamon al W a n c z e afiliatns praefati Pir­
vuluy de Synka et Stanislao de R e c h e praescriptas
haereditates eor. pro fior. octoginta coram nobis re-
demerunt vezt aequalem medietatem possessionis
Synka et tres quartales possessionis Ohaba, — quae ab
ipsis antea erant alienatae una cum montibus, Alpi-
bus Gerkanul et Dunaya nominatis sylvis, nemoribus,
rubetis, pratis, foenetis, terris arrabilibus cultis et in-
cultis,molend. molendinorumqu. locis,Rivulis, Glandi-
nibus ac cuiuscunque utilitatibus et proven., quo-
cunqn. nominie vocitatis ad easdem possnes Sinka et
Ohaba spectan. pertinen, et pertinere deben. Ipsosqu.
praefatos exponen. Zthan Salamon, Alde Salamon,
Salamon al W a n c z e in praescriptis bonis et haere-
ditatibus eorum haereditavimus in filios filior. suor.
fily Stan Salamon, Salamon Alde, Stoyka Ilie, D o -
mitrro filiy, Alde Salamon, Domitru Salamon haere-
dum per haeredes possidendum, tenen. pariter et
haben. imo damus donamus, conferrimus et haered.
tenus. Harum Nostrarum vigore et testimonio Si-
gilloqu. noo median, praesentibus ibidem
 — 106 -

duodecim Juratis Bojaronibus sedis nostrae vczt. Alde

Bika de W a y w o d e n i , Radul de Lysza, Opra Bozgach
de "Wysd, Comsa de Bessenbak, Bărbat de Dragu,
Sandor de Zombatba, Salamon de Wenechia, Zta-
nislau de Reche, Man J u g a de Kopachel, B e k a de
eadem, Cryztha Mile de Illien, Idomir de Waad. Da­
tum in Sede noa Judiciar, die supra notato. Anno
Domini Millessimo quingentesimo tricessimo quarto.
N o s itaqu. praemissa supplicatione nobis modo quo
supra porecta, clementer exaudita et admissa pre-
scriptas lras. dicti quon. Stephani Maylad Donatio-
nales non abrasas, non cancellatas, nec in aliqua
parte suspectas sed omni prorsus vitiis et suspicione
caren. praesentibus Iris nris de verbo ad verbum sine
diminutione et augmento aliquali insertas et inscrip-
tas quo ad omnes et continen. Articulos Clausulas
eatenus quatenus eaedem rite et legitime
existent, emanatae juribusque earum veritas suffraga-
tur ratas gratas et accepta haben. acceptavimus,
appobavimus ratifieavimus et confirmavimus memor.
omnibus ipsorumqu. haeredibus et
posteritatibus univer. perpetuo valitur. barum noar.
vigore et testimonio lrar. median. In cujus rei me-
inoriain firmitatemque perpetuam praesentes lras noas
pendentis gilli noi munimine roboratas prae-
dictis Boiaronibus nois ipsorunque haeredibus et po­
steritatibus univer. dan. duximus et conceden. prae­
sentibus perlectis exhiben. restitutis. Datum Albae
Juliae Junii A n n o domini Millesimo quin­
gentesimo Nonagesimo octavo.

(L. S.)

Măria Christierna. Georg de Vrnocz m. p.

 — 107 —

A tergo.
Per Praefectum et Exactorem fiscales ac Requi-
sitores Alben. tarjquam Comissarios Ulmae Dnae
Principissae ad investigan Boieronum terrae Fogaras
jura deputatos, praesentes lrae revisae leetae ac pro
Stephano Berszan de Sinka et Sztan Bojle de Ohaba,
Lineara generationis suae ad introscriptas personas
manifeste deducen. in vigore relectae. In Fogaras
die 27 mens Febr. 20 1671.
NB. S'au decopiat din actele familiei din Sinea.

XXXIX.
1535. Stefanus Maylat liber dominus terrae Fogaras,
Vaivoda Transilvaniae et Siculoram Comes etc. cu datul
Fogaras feria secunda proxima ante festum exaltationis
st. Cruciş 1535 confirmă pe Ladislau fiiul Boieriului
din Grid Coman Csurila în posesiunile sale boeronale.

N o s Stephanus Maylad liber dominus terre F o ­

garas W a y w o d a Transsylvaniae et Siculorum Comes
etc. memor. comendamus tenore present. significan.
quibus expedit universis, quod Nobilis et Agilis La­
dislaus de ^Grid
e x h i b u i t n o b . e t p r e s e n t a v i t quasdam lras. privilegiales
Egregiorum Nicolai et Lauren. de Thomor, tune ca-
stellanor. castri huius nri Fogaras in pergameno pri-
vilegial. pfectas et emanatas sigiloque ipsorum quo
utebantur comunitas supplic. nobis ut easdem lras
ipsorum egregiorum Nicolai et Laurent. de Tho­
mor ut omnia in eis ctenta rata grata et accepta
haberemus et Iris nris privilegialibus verbotenus
inseri faceremus pro boyaronibus suiş innovatior.
 — 108 —

ppetuo valitur. confirmare dignaremur. Quarum qui-

dem lrarur tenor tlis e s t : Nos Nicolaus et Lauren-
tius de Thomor Castelani castri Fogaras etc. damns
pro memoria, quod cum N o s feria tertia In festo
visitationis B m a e V g n i s Mărie in oppido F o ­
garas unacum duodecim Juratis Boyaronibus sedis
nostre juditiar. Coassessoribus more huius Districtus
pro audien. causis pro tribunali consedissemus, Agilis
Ladislaus Boyaro de Grid filius condam K o m a n
Curylla Boyeronis de Grid eadem in nostram exur-
g e n s presentiam debita cum instantia suplicavit quate-
nus de et super universis Bonis et Haereditatibus,
eiusdem aviticis, paternis, ac per eundem laboribus,
expensis ac f'atigiis part et inuentes lraria
instrumenta ac lras privilegialiter confectas dare
dignaremur, idem ant. Ladislaus
de Grid testatus est in praedicta possessione Grid
sextam partem Boyaronatus eiusdem possessionis
Grid, ab avis sibi et filiis suiş condescensam fore,
aliam aut. partem sextam boyaronatus eiusdem p o s -
sesionis Grid, Coman Csurilla genitor suus a Lud
B o y a r o n e de Grid, fratre utique eiusdem Coman emit
per duos boves, florenos duos, duos apes
Idem Coman Churilla Ladislai prenotati pater una
cum Opre Zitze fte suo carnali similiter B o y e r o n e
de Grid a Myhancha et fribus suiş Boyaronibus
de Aiso "Wenecze emit dimidiam partem
eiusdem possessionis Gryd per fior. sep-
tuaginta, et uno equo partis mediae
dimidia pars eidem Ladislao provenit . . . pars aut.
media provenit S y k e t y e fii . . . . Opresytye
vnacum ftribus suiş . . . empta una cum Alpibus
Thamas et Thamasel vocatis. . . . . . : Idem L a d i s -
 — 109 -

laus de Gryd in eadem possessione Gryd . . . . ,

testato tres partes et mediam unius sextae partis
Boyaronatus eiusd. possessionis, duas autem partes
et mediam s'extae partis habet R y k e t s e praedictus
filius Opre Zytse boyaronis de eadem Gryd una cum
fratribus suiş, proinde Idem memoratus Coman Cshu-
rille pater utique eiusdem Ladislai de Gryd in pos­
sessione Paro sextam partem Boyaronatus eiusdem
Parro a W o l k u l B o y a r o n e de eadem Parro emit fior.
decern et octo, Iterum Coman Csurilla in eadem pos­
sessione Parro a Nan (Stan) Boyarone de eadem
Parro, emit tertiam partem sextae partis Boyaronatus
eiusdem pro fior. octo. Item Idem Ladislaus de
Gryd in possessione* Persani a Petro Hancha et B i b .
ac filiis eor. boyaronibus de ead. Persan emit ter­
tiam partem Boyaronatus integri pro fior. tredecim
et duobus B o b u s et mediae possessionis Persan
sextam partem Boyaronatus, partem
Boyaronis de eadem Persan qui ad
transalpina prafugit. Nos eidem Ladislao tanqu. B e -
nemerenti pro servitiis contulimus in filior filios ac
haeredes et posteritates
in possessionis Persan se
se testatur Gor., tertiam partem et reliquarum duaru
partium sextam partem, haec autem unacum terris
arabilibus, cultis et incultis, pratis, pascuis, flu-
minibus, piscinis, molendinis et molendinorum locis,
montibus, Alpibus, Silvis, Hubetis et quarumlibes
utilitatum vocabulis vocattatis intra veras metas
earuiiqu. possession. hucusque pacifice possedisse dixit
et testatus est coram nobis. N o s auten considerata
et accepta eiusd. vera sup'icative eid. literas noas pri-
vilegiales confectas sygillo nro signatas, de et super
 — iio —

universa bona et hereditates eiusd. dandas duximus et

conceden. imo damus et conferrimus in filios filior. et
heredes ac posteritates eiusdem universos. Quas nos
more hujus districtus in tribus sedibus judic
sermone interpretar, fecimus, nemine autem cdicen.
easd. eid. Ladislao ac filiis eiusd. extrădări fecimus,
pntibus duodecim juratis boiaronibus, Algya B y k a
de Nagy Vaiwodeni, Radul de Lissa, Bărbat de
Dragos, Sztantsul de Also Arpas, Radul de Also
"Wist, Sulka de B e t h l e n , Belyano de "Woyla, Salamon
de Venezia, L a d y s l a o de Gryd, Stoica de W a a d ,
A l g y a de Russor, Ztelitza de D e s a n , datum loco et
termino praenotatis A n n o domini millesimo quingen-
tesimo vigesimo septimo. N o s Pmissa s u p p l i c . . . dicti
nobilis et Agilis L a d y s l a y de Gryd
. . . porrecta benigne exaudita et clementer admissa
pscriptas lras Nicolai et Laurentii Thomory, ca-
stelanor. castri Fogaras non abrasas nec in aliqua
sui parte suspectas
verbotenus sine diminutione et augmento aliquali
infectas
easdem rite et
accep-
tamus, aprobamus, ratificamus, ac pro annoto nobili
Ladislao de Grid et suiş heredibus ac posterit . . .
pptuo valituras mus. In cuius rei memoria
firm lras noas sigillo
nro rboratas . . . dtum in Fogaras feria se-
cunda proxima ante festum exaltations St. Cruciş
Anno Domini Milessimo quingentesimo tricessimo
quinto. — (Sigil. pent. cu sfora albastra deschisa
si galbina).
 - iii -

(Dinafară:)
Praesentes Lrae Bojeronales per Praefectum et
Exactorem fiscale sac Requisitores Alb. Commissarios
Illmae Dnae Principissae ad examinând. Bojeron.
terrae Fogaras, jura exmissos revisae, L e c t a e ac in
vigore relictae. In Fogaras die 2 Mart 1671.

Această donaţiune per pergament are o scrisore veche grea

de decifrat şi în unele locuri la îndoituri ştersă prin întrebuinţare.
— Sigilul pend. e în ceră roşie cuprinsă în galbină, dar nu se
mai cundşte. — Se află registrată între actele boierilor de Grid.
A se combina cu XXXVI.

NB. După o copie luată din diploma originală aflătore la

familia boerilor din Grid, pentru colecţiunea mea, — dimpreună
cu traducerea română aflată acolo, ce o reproducem aci:

N o i Ştefan Majlat slobodul D o m n u alu Vidi-

cului Fogarasului, V o d a Ardealului, Groful Secuiloru,
facem cunoscut intru aducerea aminte in puterea
queloru de fatia in vetiu tuturoru queloru ce să cu­
vine, eumquâ N e m e ş u l si Agilulu Ladislaus de Grid
Magistrul Nostru alu impartasiri noastre cei prea
scumpe neau datu noo si neau infatiosatu neste
scrisorii privilegiale ale Inimosiloru Nicolaus si
Laurentius de Thomor (Thomor) atunci fostiloru
Castelani ai Cetati noastre Fogarasiu in pergamentu
Privilegiale făcute, si ieşite cu petsetia loru si cu
care să intrebuintiă interite rugandune pre noi,
ca aquelasi Scrisorii ale Inimosiloru Nicolaus si
Laurentiu de Thomor, si toate in iele coprinse
sele socotimu de bune coviintioase si primite si se
binevoim ale coprinde (copia) in scrisorile noastre
quele Privilegiale din cuventu in cuventu inte-
 - 112 -

rimu să, folosească, in Vetiu de Vetiu spre tinerea

Boeritului, a cărora scrisorii putere e s t e : N o i Nicolai
si Laurentiu de Thomor Castellani ai Cetati Fogara-
sului facem cunoscutu intru aducerea aminte cumquă
noi adunendune impreuna cu duospredece Boerii alu
scaunului Judecatorescu ca Assesorii in feria a treia
in serbatoria Buni Vestiri a Maici Precesti in Ora-
sulu Fogarasu si ascultandu dupa obitieiul Distric­
tului (Districtus) aquestuia pricinele Judecătoreşti,
au venit Agilulu Ladislaus de Gridu fiul lui K o m a n
Csurila Boeru de Gridu in fatia noastră si prin o
cuviintiosa Instantia neau rugat ca să binevoim ada
scrisorii Instrumentale si dupa Privilegium făcute,
si despre toate Bunurile, si moştenirile stremosesti
si Părinteşti prin densul cu lucrul, sau cu cheltuiala
sa cunparate, sau cu slusba câştigate, si găsite,
aquesta Ladislaus de Grid au mărturisit, cumquă
insusu zisul tinutu alu Gridului a şasea parte a B o e ­
ritului din a celasu tinutu Gridu dela strămoşi L u i
si Fitioriloru săi au remasu, iara o a şasea parte a
Boeritului aqueluiasu tinutu Gridu Koman Csurila
au cunparato dela Boerul L u d de Grid fratele lui
quelu trupescu cu D o i Boii duo Oi, si doi stupii,
insa acelasu K o m â n Csurila Părintele lui Ladislaus
impreuna cu Oprea fratele suu cel bunu, iarasi
Boeriu din Grid au cunparatu dela Mihantha şi fraţi
lui Boer de Veneţia de j o s u jumătate parte a intre-
gului ţinutului Gridu cu saptedeci de Areti (Berbeti)
şi cu onu Calu căruia parti de jumătate, jumătate
parte iau venit fugitului fitiorului lui Oprea impreuna
cu fraţi săi, aquestea sau cumpărat inpreuna cu Munţii
Tamasiu si Tamaselu in care acelas Ladislaus de Grid,
mărturiseşte, cumquă in acelas tinutu are trei parti,
 — iii —

si jumătate a uni a şasea parte a Boeritului aque-

luiasu ţinut al Gridului, iaresi duo parti si jumătate
a uni a şasea parti o are fugitul mai susu numitu
Fitiorul Opri Boerului de Grid, impreuna cu fraţi
sai, apoi mai insusu numitu K o m a n Csurila Părin­
tele lui Ladislaus de Grid in ţinutul Pareului au
cumparatu a şasea parte Boeritului aceluiasu tinutu
Pareului dela Voicul Boerul din Pareu cu sloti
Optuspredece (18), iaresi Koman Csurila totu in ti-
nutulu Pareului au cumparatu dela Stan B o e r u t o t
din Pareu a treia parte a a sasi parti a Boeritului
aqueluias cu optu sloti (8), iara acelas Ladislaus de
Grid in ţinutul Persanilor au cunparatu dela Petru
Stanila si Bib si fitiorilor Boeri totu de Perseani a
treia parte a întregului Boeritu cu treispredece sloti
(13) si doi Boi, tot intracelas tinutu a Persanilor au
cumparatu a şasea parte a dualor parti, adecă partea
Boeritului fugitului din Perseani, care au fugitu in
Tiara Romaneasca, Noi aqueluiasu Ladislaus de Grid
fiind vrednicu i amu dat in Fii Fiilor, si Următo­
rilor Următorilor lui, asa cumquă acelas Ladislaus
de Gridu in prescrisul ţinutul Perseani mărturiseşte,
ca are a treia parte si acelorlante duo parti a şasea
parte o are insa inpreuna cu locurile de Aratu lu­
crate, si cele nelucrate, rituri, fanaţi, pasuni, Casi,
si Râuri, Peşti, Pescari, Mori, Locuri de Mori, Munţii,
Păduri, si a tuturor foloaselor ori cum numite intre
descilinite Hotare si Mochilii, in acelas ţinuturi, au
marturisitu in fatia noastră, cumquă acuma leau
mostenisu in pace, si leau tinutu. —

Noi asadară luandu in sama, si primindu ade­

vărata lui rugatiune, de si despre partea Bunurile,
si Moştenirile lui iam datu, si i damu, si i fateamu
8
 — 114 -

pentru F i i fiilor, si Următorii următorilor loru scri­

sorile Noastre dupa Privilegium făcute, si cu Pet-
setia noastră interite. — Noi aquestea scrisorii dupa
obitieiul Districtului in trei scaune judecătoreşti
leam proeetitu (explicacu) din cuventu in cuventu
feră de asă inpotrivi cineva, pe care leam datu aque-
luiasu Ladislaus de Grid si fiilor lui fiind de fatia
duospredece Juraţi Boerii, Aldea Bika de Voivodenii
Mari, Eadul de Lisa, Bărbat de Dragus; Stantiul de
Arpasul de josu, E a d u l de Vista de josu, Sulca de
Bethlen. Ştefan de Vojla, Salamon de Veneţia, L a ­
dislau de Grid, Stoika de Vaad, Aldia de Reusoru,
Styelicza de Dezsani, sau datu in locul, si terminul
mai sus insemnat Anul Domnului 1527. Noi pri­
mind cererea şişului Nemeş, si Agilulu Ladislaus de
Grid nuo in modul mai insus disu data cu buna
vointia audinduo, si cu indurare ingaduinduo susu
însemnatele scrisorii ale lui Nicolae si Laurentiu de
Thomori Castellani Cetati Fogarasului nerase si ne
invreoparte prepuse scrisorilor noastre celor de fatia
dupa Privilegium in cuventu uuventu feră de scă­
dere si feră de adeogire le-am scris toate coprinde-
rile lor in scrise si Articoli, asa dupa cum sentu
adevărate, si dupa L e g e ieşite, vedandu cumquă
sentu adeverate, le primim si le împuternicim, si
pentru insusu însemnatul N e m e ş Ladislaus de Grid
si următori lui le interimu, spre a fi in Vetiu folosi­
toare, in căruia lucru spre aducerea aminte, si de
Veşnica interire scrisorile noastre cele de fatia, si
cu Petsetia noastră interite le damu afara, sau datu
in feria a dua cea mai de aproape inainte de sărbă­
toarea Inalceri sanctei Cruci Anul Domnului 1535.
NB. De cine şi când e făcuta traducerea? Nu se ştie. Noi
am ţinut ortografia aflată în ea.
 - 115 -

XL.
1535. Preste districtul Făgăraşului, numit şi Ţe"ra
Oltului, era domn boieriul Toma dela Nadasdeia, din
comitatul Hunedârei, cumnatul lui Mailat. Acesta cede
domnia preste acel district lui Ştefan Mailat, Român
dela Ţânţari şi Comana, precum se ştie şi din alte do­
cumente. Pe atunci Ştefan Mailat era Voivod, adecă Duce
şi cap al Transilvaniei,' cum şi comite al Săcuilor. Za-
polya li dete domnia cu drept hereditar preste fortăriţa
şi preste tot districtul Făgăraşului, la care mai apar­
ţineau şi alte comune din alte ţinuturi. In acest docu­
ment Zapolya laudă mult fidelitatea lui Mailat şi servi­
etele cele mari, pe cari i-le-a făcut acesta.*)

Capitulum Ecclesiae Albensis Transilvaniae

omnibus Christi fidelibus, praesentibus, et futuris,
praesens scriptum visuris, salutem in omnium sal­
vatore. U t perennis Testimonii virtus fortuitis n o n
corruat casibus, sagax humanae conditionis industria
adinveniendo statuit, ut ea quae aguntur in tempore,
ne simul dilabantur, cum eodem Ltrum. patrooinio
solidentur. Proinde ad universorum notitiam harum

*) De aci încolo se ştie din istoria ţerei, ca Mailat sătul de

vanele sbuciumări şi mizerii ale lui Zapolya, âră mai ales de su­
punerea lui la Turci, a trecut cu totul în partea lui Ferdinand,
şi cn această faptă a sa dete îndemn la mai mulţi Români, boieri
de ai terii, ca s8 tracă în partea casei de Habsburg, în care unele
familii au şi perseverat pană în ziua de astăzi. Din contră, alte
familii româneşti, după-ce s'au calvinit, şi după-ce confesiunea
calvinâscă ajunse a fi cufundată cu naţionalitatea maghiară, de
unde s'a şi zis „kalvinista magyar vallâs", au perseverat in opo-
ziţiune cu casa Habsburg. Pe alţii erăşi îi vezi cumpănindu-se şi
întorcând mantela din cătrău bătea vântul mai tare. Red.
8*
 - tl6 -

serie volumus pervenire, quod nos Ltraa. serenis.

P p i s . et Domini Domini Joannis Dei Gracia R e g i s
Hungariae, Dalmatiae, et Croatiae etc. Nobis prae-
ceptoriae loquentes et directas, summa cum reve-
fentia recepimus in haec verba:
„Joannes D e i Gratia etc. Fidelibus nostris Oa-
pitulo Ecclesiae albensis Transilvaniae salutem et
Gratiaml quod cum nos illi super Castro Fogaras
nominato in Comitatu Albensi partium Regni noştri
Transilvanar. adjacen. nec non totalibus oppido si-
militer Fogaras appelato, caeterisque Oppidis, Pos-
sessionibus, villis, praediis, et portionibus, quibusli-
betque juribus possessionariis ad idem castrum de
jure, et ab antiquo spectan. et pertinere deben. quo-
cunque nomine vocitatis, tam in eodem alben. quam
etiam alias utilibet, et in quibuscunque Comitatibus
praedictarum partium ipsius Regni noştri Trann.
existen. adjacentibusque, et habitis, simul cum cunc-
tis suiş utilitatibus, et pertinentiis quibuslibet quovis
nomine nuncupatis, fideli nostro Spectabili et mag-
nifico Stephano Maylad de S z u n y o g s z e g Vajvodae
nostro Transilvaniae, et siculorum nostro Comiţi,
suisque haeredibus et posteritatibus universis modo
et ordine, ac ex causis et rationibus, et in tenore
earundem Ltrum. fassionalium expressis, mediantibus
aliis Ltris. suiş fassionalibus, sub sigillo ipsius T h o ­
mae Nâdasdi in papiro patenter confectis, et infra-
scriptione manus ejusdem propriae signatis fecisse
dignoscitur. Nostrum R e g i u m consensum praebueri-
mus benevolum pariter et assensum. E t nihilominus
debitum habentes respectum ad praeclara fideliaque,
ac gratissima servitiorum merita ipsius Vajvodae,
quae ipse sacrae primum hujus R e g n i noştri H u n -
 — 117 -

gariae Coronae, et deinde nostrae pro locorum et

temporum diversitate fideliter, integerrimaque oon-
stantia exhibuit et impendit, totum et omne j u s n o ­
strum Regium, si quod in praescripto Castro F o g a ­
ras, nec n o n totalibus Oppido Fogaras caeterisque
oppidis, possessionibus etc. ad idem Castrum de jure,
ut praefertur, et ab antique spectantibus, et pertinere
debentibus, qualitercunque haberemus etc. simul cum
cunctis utilitatibus etc. memorato D o m i n o Vajvodae
suisque haeredibus et posteritatibus universis, vigore
aliarum Literarum nostrarum Donationalium super-
inde confectarum, contulerimus, velimusque eundem
in Dominium eorundem per nostrum et vestrum h o -
mines legitime facere introduci. Fidelităţi igitur ve-
strae etc. (mandat ut dictus Vajvoda medio unius
hominis capitularis, ac Mathaei de D e m p s e d , vel
Michaelis Nemeş de H i d v e g , aut B e n e d i c t i S y k e s d
de Teremi in Fogaras ştatuatur) Datum Vâradini i n
F e s t o B. Bartholomaei apost. anno Domini 1535.
Regnorum vero nostrorum 9-o".
N o s igitur mandatis Domini noştri Regis Grat.
per omnia, ut tenemur, obedire cupientes etc. (refert
Capitulum stilo consveto, quod Stephanus Maylad
in Dominium Terrae Fogaras et appertinentiarum,
nec non juris R e g i i per B e n e d i e t u m Sykesd de
Teremi hominem Regium, ac honorabilem magi­
strum Georgium Rectorem capellae fidelium anima-
rum, alias S. Spiritus dictae in porticu Ecclesiae
albensis fundatae, nemine contradicente introductus
et statutus fuerit, anno Domini supradicto 1535.)
Venerabilibus Dominis Antonio "Wrancio Praeposito
absente, Ioanne Cantore, Gregorio Custode, et J o a n n e
de Mindszent D e c a n o aliisque Ecclesiae nostrae ca-
 — 118 -

nonicis existent, in Dei E c c l e s i a jugiter et devote

famulantibus.
H a e statutorio Relatoriae continentur in Tran-
sumto Gapituli albensis anno 1540. ad requisitionem
Stephani de Ibrau causarum Regalium Directoris
expedito ex originali.
H o c Transumtum anni 1540. exstat in Archivo
Capit. alben. in Cista 5. Comitatus Albae fasc. 2.
Nr. 21.
Transumtum vero bujus Transumti exstat in
Archivo Fisei Regii Transilvaniei fasc. 49 Lit. X .
serie 29.

NB. Reprodus din „Transilvania" 1874, pag. 129 şi Coli.

Hurmuzaki-Densuşianu II—4 pagina 83.

XLI.
1540, Actul despre reambulaţiunea hotarelor intre Tran­
silvania şi Valachia sub Regele loan Zapolya şi Basarab
Vaivoda Valachiei estradat în Târgovişte la 9 Iulie 1540
în limba română transcris cu litere latine după ortografia
maghiară.

Copia autenticatae Copiae Litterarum Metalium

super Reambulatione metarum inter Trannian et Va-
lachiam sub J o a n n e Hungariae Rege et Beszerabe
Valachiae Vajvoda anno 1540 peracta emanatarum
e x Valachico idiomate Latinis litteris scriptae.
Din mila luj D u m n y e z e u j e u Beszerabe V o d e
si D o m n a tot pemintuluj repeuszat Beszerabe V o d e
szkriszam Domnija nostre precum szesze styije ke
nyam togmit ku fratyele nostru Janes Kraju Argya-
 — 119 —

lului pentru hotarele atsesztor duae peminturj g y i n

muntzi pamintuluj Ruminyeszk, si din muntzi pe-
mintuluj Argyaluluj pintru atseja am fekut patse si
freczijetatye si legătura ku mare blesztem, pintru
atseja Janes Kraj au alesz din nyemesi Hetzegului,
pre kare jau trimesz in muntzi la Hotar, intiju n u ­
mit Kendres Janes si Kinda Lâszk din Rekitova,
Szeretsin Frentz din Mundsina si Dontsa Mikleus din
Riu Berbat, si din Miczesty Sztântsu, si din Szeczel
Janku, pintru atseia si Domnija me am alesz, Boieri
din pemintu Ruminyeso pe anume Sztântsu B a n u
si N y a g o j e Szpetarju ku fratye szeu Radu din Krazna,
Sztantzu Posztelnikul din Birszesty, Radul L o g o f e t u l
si Albul Posztelnikul ku fratye szeu Sztojka, si din
R o m i n y e s t y Dân Posztelnikul, si B e j a t Szokolu si
din Polorada D â n Posztelnikul, pe kare trimitzenduj
Domnia me, si sztringindusze ku totsi in kapul Si-
jului la Merisorj, si fekind ku kredincze, si ku mare
blesztem au legat kumke maj mult, ke in atseszte
doue peminturj giltsave, si rezmiricza, si hotzije, szau
alte zsehuiturj sze nu sze maj fake tsi sze fie ku
mare patse, si fretzietate, jare tsinye szeva ridika
kasze fake g i l c s a v e szau hotzije, szau zsehuiturj, szau
apukerj, szau alte reutatz fekind oare aj Argyaluluj
pemint, oare de aitsa din pemintul Ruminyeszk, ku
kapu sze pletyaszke, jare kare va ave datorije unul
la czara altuja sze ajbe aj fatze dereptatye, ledse
si zudekate, pentru atseja si din noj u n g y e szo afla
szau din muncz szau din altye lokuri, u n g y e ari fi
szes j e datorija dupe dereptatye si dupa obiczeju
legzi czerilor, si nitse dekum alte zmintelye sze n u
fije, pentru atseja atuncza am t o g m i t si hotarele
munczilor atsesztor doae peminturj prekum sze sze
 — 120 —

styije, ke din apa Oltuluj pona la Resava de ketre

pemintul Argyaluluj, si pemintul czeri Ruminyesty
pentru atseja atuntsa am alesz Hotarelye Munczilor
Rom nyestj szesze styije dintr muntzi Argyaluluj,
pentru ka szesze styije pe ungye kure apa Tratova
de ketre partya Reszerituluj lovestye in apa Oltuluj,
jare de ketre partya Apuszuluj ungye kure Cserna
Bratova, si a Vaduluj lovestye in Apa Oltuluj si sze
sztring toatye in D s e n u n y i k u Vaduluy pene in Obirsije
si pene in sztelpul N y a g l u j , si togma in verful mun-
tyeluj negru si deakolo jare t o t pe virv de catra
partea apusuluj pona in muntele Vojnicseszk etc.
etc. pintru ke asa intra tseszta kip, togmira atsasta
n y e m i s aj luj J a n o s Krajul Ardj. ku Bojeri Domniei
mele, pe kum maj szusz am zisz ke au pusz hotare,
si szemnye pre munte szau alesz muntzi R u m i n y e s t i
de ketre muntzi Argyaluluj prekum au afflat Direp-
tatya, prekum sze sze fije atsaszta togmire uye sztri-
kate, si fere giltsava in vets. Pentru atseja si D o m ­
nia me am pusz merturie Dsupinu Preda Velik Ban
al Krajovi, Dsupinul Kalote marelye Vornik, Dz.
Vorvat vel Logofet, D z . Dumitru vel Visztijeru,
Radu vel Szpetaru, Dregoj vel Pet, Iszamcza vel
Comes, Isztratye vel Posztelnik, Rebdica vel Posztel-
nik, Iszpravnikul Vorvat marele Logofet. Szkriszam
j e u B o g d a n Gremetikul in szkaun in Tergovistye in
L u n a luj Julie in zile 9. Velyatul 7 2 0 8 + 1 5 4 0 .
Praesentem Copiam ex veris suiş copiis genuine
et sincere si diminutione, variationeque aliquali et
augmenfco descriptam, ac cum iisdem fideliter et con-
scientiose collatam in omnibusque clausulis et vir-
g u l i s conformem fide nostra mediante atestamur,
sigillis nostris usuatibus in futuram rei cautela cor-
 — 121 —

roborantes. Sig Orlya Boldogfalva anno 1785, Die

vero 25. Mensis Decernbris.
Joannes Petrik de Ponor Demetrius Popu de Szacsal
Cottus H u n y a d cum Za- alter procesualis commis-
rand uniţi alterV. Judlium. sarius circuli Hatzegensis.
(L. S.) (L. 8.)
Praemissam copiae Copiam ex vera et genuina
authenticata copia sine augmento aut diminutione,
variationeque prorsus aliquali descriptam, cum eadem
fideliter collatam, eique in omnibus punctis et clau-
sulis per totum conformem esse repertam, fide nostra
mediante .testamur. Claudiapoli die vigesima secunda
;
Mensis J u l y anno D o m i n i millesimo o c t i n g e n t e s m o
vigesimo secundo.
Georgius Dobay de Kis Doba m. p.
et Josephus B . . . . m. p.
Cancellariae R e g i a e majoris provincialis Tran-
sylvanius Scribae et Juraţi Notarii ad hune aetum
legitime ac specialiter exmissi.
Praesentem Copiam Copiae sine augmento aut
diminuatione descriptam et Collatam esse testor. E x .
Szeg. Magn. Pptus. Transylvaniae Guber. Expeditu-
rae Offum. Cibinii die 22-a Aprilis 1864.
Georgius Tesldk
(L. S.) Expeditura Gublis
adjunctus.
NB. Reprodus după o copie vechie din col. mea, O copie
după acest document a fost autenticată prin Cancelaria guvernului
la 22 Iuliu 1822, şi o Copie a Copiei tot acolo la 22 Aprile 1864,
însă aceasta din urmă cu ortografia etimologică. — Noi reprodu­
cem aci pe cea vechie, — cu adausul autenticărilor din cea nouă,
— observând, că Văleatul 7208 nu corespunde anului 154Q.
 — 122 -

XLII.
1543. Anna de Nadasd, soţia lui Ştefan Mailat cu
12 boeri ai scaunului judiciar confirmă actul de cessiune,
prin care Stoica, Aldea, Comsa, Dobrin şi Ştefan de
Voila, ve"nd boerilor Radu de Lissa şi lui Coman, Aldea,
Radul, Dobrin şi Comsa de Voila o septime din boero-
natul Voila şi un pătrar de mdră pentru suma de 20 florini.

N o s Anna de Nadasd oonsors spectabilis ao

magnifici Domini Stephani Majlad memoriae corn-
mendamus, tenore praesentium significantes quibus
expedit universis et singulis Stoyka, Alde, Dobrin,
Serban et Komsa de Voila in faciem Sedriae nrae
Judiar. pntibus ibidem duodecim Juratis. Bojeronibus
nostris infra denominatis personaliter constitutis
sponte et libere sunt confessi in hune m o d u m : Quo-
modo onera et quaelibet gravamina filiorum fratrum
proximorum suorum negotium concerneret
in se ipsos assumen. ab quibusdam eorum necessi-
tatibus ipsos summe urgend septimam par­
tem Boyeronatus possesionis Vojlla ac quarta parte
cuius dam molendini quae in medio villae illius . . .
Voii la existit in et pro florenis viginti novem hune
. . . cabilibus a c . . .
Agilibus Radul de Lissa, Koman alterius Alde,
Radul, Dobrin et K o m s a filiis ipsorumque haeredibus
et posteritatibus universis perpetuo possidend. de-
derunt, vendiderunt et ipscripserunt in filios filio-
rumque suorum

nullo contradictore apparente. In cujus rei memo-

riam et testimonium pntes. literas nostras Sigillo
nostro pendenti munitas memoratis: Radul de Lissa,
 — 123 —

Koman, Alde, Eadul, Dobrin et Komsa ipsorumque

haeredibus et posteritatibus universis . . . omnibus
utilitatibus solitis ad eandam septima parte Voilla de
jure et ab antiquo spectan. ut puto terris arabilibus
cultis et incultis agriş, pratis, fenetis, silvis, nemo-
ribus, montibus, valii bus, rubetis, fluviis, molendinis
locis et quondam molendino instructo
generaliter vero quarumlibet, utilitatum, appertinen-
tiarum suarum integritatibus quovis nominis voca-
bulo vocitatis iisdem memoratis
contulimus jure per-
petuo et irrevocabili . . . possidend. pariter et haben.
harum Literarum testimonio median. Datum ex
Castro nostro Fogarasch die A n n o Domini
Millessimo quingentesimo quadragesimo tertio.
(L. 8.)
Anna de Nadasdi m p.
NB. Dupa o copie simpla dela familia Serbau de Voila.

XLIII.
1556, Iunie 16. Ana de Nadasd, văduva Voivodului
transilvan Ştefan Mailat, ţinend tribunalul cu boierii
juraţi din Ţdra Făgăraşului, confirmă moşiile boereşti:
1. a lui Stan Popa, a lui Aldea şi Radul, feciorii boe-
rului decedat Stanislav din Recea; — 2. moşia lui Sta-
nislav, Bârsan şi Coman, nepoţii menţionatului Stanislav
din Recea; — 3. a lui Man şi Marcul, feciorii răpo­
satului boier Bârsanu din Hârşeni; — 4. moşia lui
Coman, Vasile şi Bârsan, feciorii răposatului boier Aldea
din Riuşor; — 5. a lui Galia, Stoica, Frăţilă, Mihailă
şi Coman, feciorii boierului decedat Iovan din Rîusor,
şi — 6. posesiunea lui Stoian şi Bârsan, feciorii r£po-t
 — 124 —

satului Comaniciu, — peste jum&tate din satul boeresc

Recea, peste moşia Lu[a, jumătate din munţii Scărişdra
şi Pleşa, jumătate din satul Rîuşor şi întreg satul Bu­
cium. Se aminteşte totodată, că boerii aceştia, în privinţa
posesiunii lor au avut documente suficiente dela Domnii
anteriori, dar li-s'au perdut înainte cu 31 ani, când a
ars oraşul Făgăraşului.
N o s Anna de Nadasd Spectabilis, et Magnifici
D o m i n i quondam Stephani Mailad Voivodae Tran-
silvaniensis et Siculorum Comitis e t c . Relicta. Me­
moriae commendamus tenore praesentium significan-
tes, quibus expedit universis, quod cum n o s feria
Tertia proxima ante festum sacrae Pentecostes, una
cum Juratis huius pertinentiae nostrae Bojeronibus
sedis nostrae Judiciariae assessoribus, pro faciento
Juditio Oausantibus consedissemus, tune Honorabilis
Popa Sztan Popa, A l g y e et Radoly, filii quondam
agilis Sztanlslavi Bojaronis de P o s s e s s i o n e nostra
Retse et filii quondam K o m s e Sztaniszlav Barszan et
Koman nepotes videlicet Sztaniszlai praedicti de
Retse, item Many et Markul filii agilis quondam
Barszan Bojeronis de Herszeny, Item Koman Vas-
sul et Barszan filii agilis quondam Algya Boeronis
de Russor, item Gallie, Sztojka, Fracila, Michaila
et K o m a n filii agilis quondam Ivan Bojeronis de
eadem Russor, item Sztojan et Burszan filii agilis
quondam Komanics olim et avo agili quondam
Koman Sudetzul de praedicta Russor, propagaţi,
nostram veniendo in praesentiam exposuerunt nobis
in hune modum, quomodo medietatem Bojeronatus
nostrae Possessionis R e t s e et in ejusdem Territo-
rio quoddam predium L u c z a vocatum cum alpium
Szkerisora et Plasse vocatarum medietatibus, item
 — 125 —

mediam similiter partem alterae Possessionis nostrae

Russor et Possessionem nostram tertiam B u t z o m
vocatam totaliter, Cziganosque filios videlicet quon-
dam Trate Czigani, item Bagjul, . . . . Kalota, K o -
kossa, Drinke, Kajkyre et Puhan, filiosque et totam
familiam ab antiquo j u s t o jure et avitico, pacifice
possedissent, possiderentque et in presenti, super
quibus et Literas a predecessorum (sic) D o m i n i s hujus
Castri noştri et ejus pertinentiarum collatas suffi-
cienter habuissent, quas superiorum temporum tran-
sactione quorum nune tricesimus primus recensetur
annus, cum videlicet hoc oppidum nostrum Fogaras
ex aliquo eventu fuerat combustum, tune propter
vehementiam ignis ardentis universas Literas litera-
liaque instrumenta super integritate Bojeronatus, Al-
pibus, Cziganisque conscriptas, emanatasque amisis-
s e n t et deperdidissent. Suplicarunt itaque nobis pre-
nominati universi fratres Bojarones, ut antedictas
partes et integritatem Bojeronatuum, alpes, Cziga­
nosque novis literis nostris Priviligialibus transcribi
facere et iisdem Posteritatibusque eorundem univer­
sis n o v a e nostrae donationis titulo, dare, donare et
conferre dignaremur. — Quorum suplicationibus tam-
quam justis et legitimis exauditis, et admissis et
quidem consideratis fidelibus eorundem servitiis quae
Iidem et Parentes eorundem Praedecessoribus nostris
ac demum nobisque cum omni fidelitate et constantia
impedissent saepefatis igitur medietatem in R e t s e et
praedium Lutza vocatum, medietatem similiter in
Russor et Butzum totaliter alpesque et Zziganos cum
filiis universis praenominatis cum omnibus suiş pro-
ventibus et pertinentiis quibuslibet Terris arabilibus
oultis et incultis, agriş, pratis, pascuis, campis, foe-
 - 126 —

netis, foenilibus, silvia, nemoribus, virgultis, spinetis,

rabetis, arundinetis, montibus, alpibus specialiter
vero Szkerisora et Plassa mediatatibus ad solam me­
dietatem Bojeronatus in R e t s e habitam pertinentibus,
vallibns, aquis, fluviis, rivis, rivalis, piscinis, pisca-
turis, aquarumque decursibus molendinis et eorum
loeis, generaliter vero quarumlibet utilitatum et j u -
rium integritatibus, quovis nominis vocabulo voci-
tatis ad easdem partes et integritatem Boeronatuum
de Jure et ab antiquo spectantibus et pertinere de-
bentibus, memoratis Sztan Popa, A l g y a et Radol item
Sztaniszlo, Burszân et Koman, item Many et Markul,
item Koman e t V a s s u l e t B u r s z â n , item Gallie Sztoika,
Fracila, Mihaila et Koman, item Sztrojan et Burszân,
ipsorumque Heredibus et posteritatibus universis
praemissae nottrae n o v a e Donationis Titulo dedimus,
donavimus et contulimus, imo damus donamus et
conferimus Jure Perpetuo et irrevoeabiliter tenendas
possidendas pariter et habendas salvis juribus alie-
norum in iisdem babitis. Harum nostrarum vigore
et Testimonio Literarum Privilegialium, Sigillique
appensi munimine roboratarum mediante; proclam.
. . . tribus terminis Sedium nostrarum Judioiarium
ab antiquo consvetarum observatarumque contradic-
tore nullo apparente. Datae ex praedicta nostra F o -
garass feria tertia proxima p o s t festum Beatorum
Viti et Modeşti martyrum Anno Domini millesimo
quingentesimo quinquagesimo sexto, praesentibus
ibidem Matbeo Daczo Provisore nostro et duodecim
istis Juratis Bojeronibus nostris videlicet Komân
Salamon et Monuh de Also Venitze, Luppul de Per­
san, A l g y e de Ohaba, A l g y a de Recse, Kristian de
Bagolyfalva, Bukur de Netotul, Many de F e l s o V i s t ;
 - 127 -

Algya Vasul de Also Arpas, Sandor de A l s o Vist,

Sztoika de Besinbak, et A l g y e de Voyla.
Presentes Lrae Confirmationales per Prefectum,
et Exaetorem Fiseales Commissarios Celsissimae D o -
minae Principissae ad examinandum B o e r o n u m Jura
exmissos, revisae, et in vigore relictae in Fogaras die
2-do Marty 1671.
Quod presens Copia ex suiş veris originalibus
sine omni variatione, diminutione, vel augmento g e ­
nuine, et fideliter descripta, cum iisdem collata, inq.
omnibus punctis, et clausulis conformis conspecta
sit, praesentibus fide nostra mediante attestamur. —
Datum Fogaras Decima Mensis J u n y 1756.
Samuel Mone Junior Stephanus Ssathmdri Sedriae
N o b . m. p. super. Nobilium Districtus
Terre Fogaras Juratus
Assessor m. p.
NB. Reprodus din Monumente pentru istoria terii Făgăraş,
de N. Densuşianu pag. 10. — Se află şi în Colecţiunea mea o
Copie dela boerii din Recea; — şi alta dela cei din Bucium

XLIV.
1570. Un document scris Srăşi ungureşte, carele cu­
prinde testimoniul dat de nişte Unguri şi Români din
comunele Petca, Paloş, Moha de preste Olt şi Ţenţariu,
1
că boierul Dumitru Ghiriac ) fiiu al lui Chiriac Drd'
ghiciu din Ţira Românâscă şi soru-sa Marta, măritată
după unul Vladul-Uscat, avuseră drept de proprie'
tate în comunele Ţenţari şi Vlădeni, care pe atunci se
ţineau de comitatul Albei superidre, adecă erau iobăgite;
acel drept însă l-au sălogit la domna Mărgărita Mailat,
') In ungureşte Eurjâk.
 — 128 —

măritată după Ioan Junele, pe suma de 300 florini, cu

condiţiune că Mărgărita si ingrijască de acele părţi de
avere, ca şi de ale sale, &ă în caşul când proprietarii
ar voi si le scotă, si fie obligaţi a numiră acea sumă;
în cas însi când ei s'ar decide si le vândă, dreptul de
proprietate se-l aibă Mărgărita.
Mi Petki Jânos, Palosi Tolnai Benedek, Val-
dorffi Furka Demeter, Z u n y o g z e g i Mohai Mihâly,
Makray Lukâts, N a g y Farkas, Mohaiak adgyunk
mindeiieknek tuttâra a kiknek illik ez L e v e l u n k n e k
rendebe, h o g y 1570. hushagyo Vasârnap ellott valo
Szombaton, az Vitezlo Kurjâk Deuieter,*) Kurjâk
Dragics fija Havasalfoldi, es az eo H u g a Mârta aszony,
Vadul Uzkât-âne tonek illyen vallâst es kotest, b o g y
az minemu" Jusok volna 6 nekik Erdely Orszâgban
Fejer Vârmegyeben S z u n y o g s z e g b e n 6s Vledenyben
az a Just a felyeb m e g n e v e z e t szemelyek kotek es
adâk mi elottiink szabad akaratyok szerent a Nagy-
sâgos Maylad Margita aszonynak az vitezlo Iffiu Jâ-
nosDâ aszonynak 300 forintert, b o g y eo N a g y s â g a
minden kepen u g y viselyen gondjât, mint onon tu-
lajdon Joszâga gondjânak, i g y b o g y ha eo Nsâga
torvemyel kiviheti Kurjâk DemetertSl es egyebektolis,
ha holmi Jusok volna, tehât Maylad Margith aszony
is mind addig birja, a m e g eo Ngânak a felyul m e g
nevezet summât, u g y mint koltsegiert, es minden
gondja viseleseert le tennek az fellyul m e g irt sum­
mât Maylad Margity aszony is arra koti magât, ha
torvenyszerent m e g szabadithatja, tehât eo Ngânak

*) Dragics Kurjâk
Demetrius Martha Kurjâk
Kurjâk Uzkat-Vadul
uxor.
 - 129 —

az eo k o l c s e g e m e g leven, ez felyiil m e g irt summa

szerent minden okvetetleu m e g eresze nekik az eo'
Joszâgokat es Jusokat, ezt is hozza teven, h o g y ha
a fellyiil m e g nevezett szemelyek, v a g y p e d i g m e g
az eo m e g maradekjok is e g y e b n e k se zâlogon, se
orok âron ne adhassâk, hanem Maylad Margith
aszonynak, a v a g y az eo meg maradekinak. E z t mi
hitiink szerint irtuk, h o g y mi elottiink mind a k e t
fel illyen vallâst es kotest tonek e g y mâsnak. Mely
dolognak bizonysâgâ-ra attunk ez mi igaz Leveliinket
pecsetiinkkel megerâsitven. K o l t Kirâlyhalmân az
felyiil meg irt napon is esztendoben.
Originale harum fassionalmm, sigillis attestan-
tium in serie earundem comunitatam exstat in Arch.
Oapit. Alb. Trans. in Cista 3. Cttus Albae faso. 1.
Nr. 11.
Transumtum hbtar in Arch. f. R. Tran. fasc.
49. Lit. X. serie 36.
NB. Reprodus din „Transilvania" 1874 pag. 178, şi Coli.
Hurmuzaki-Densuşianu II—5, pag. 685.

XLV.
1570. Belaţiune dată cătră principele ţerei de cătră
doi comisari exmişi înadins, ca se" cerceteze dacă Dumitru
Chiriac a opemnorat in adevăr părţile de avere din Ţîn-
ţari şi Vladeni la Mărgărita Mailat. Ace,i comisari,
anume Valentin dela Cecalaca din comit. Alba inf. şi
Gaspar dela Deasiu din comit. Cetate de Baltă, s'au
dus în opidul Aiud, unde aflând pe Dumitru Chiriac,
îl întrebară, 6ră acesta le răspunse, că el nu are nimic
de împărţit cu Mărgărita Mailat, soţia lui loan June,
pentru-că, adaoge Dumitru, acea moşie a sa este moşie
boerăscă.
Serenissime Princeps etc. etc Tovâbbâ
hozâ mi nekiink Iffju J â n o s n e Maylad Margith asz-
9
 130

szorjy a F e l s e g e d parancsolatjât, melyel inte minket,

h o g y mi el mennenk Kurjâk Demeterhez es 6 toile
Z n n y o g s z e g b o l , es Vlederjybol oszlâst kernenk, azert
mi engedelmesek leven a F e l s e g e d parancsolatjânak
el mentiink, es E n y e d e n szemelye szerent m e g talâ-
lok Kurjâk Demetert es kerok az oszlâst toile a
F e l s e g e d L e v e l e tartâsa szerent, arra is intdk; kire
minektink illyen vâlaszt t o n : h o g y 6 neki Iffju Jâ-
nosnâval nincs semmi oszto marhâja, mert az az
J o s z â g '6 neki Boyeri Joszâga. E z t mi F e l s e g e d n e k
a mi hittink szerent irjuk. K o l t E n y e d e n cstitorto-
k o n Saent Fabiân Sebestyen nap estin anno Dni
1670. Humiles subditi V. S. E . Mattis Valentinus de
Csekelaka m. p. et Caspar Desfalvi de eadem m. p.
In dorso harum literarum legitur : „1570 apertae
per mag. Paulum Zigethy Protonotarium E e g i a e
Mattis" m. p.
Originale exstat in arch. capit. alb. Tran. in
Cista Cttus alb. fasc. 1. Nr. 12.
Transumtum htur in Arch. f. E . Tran. fasc. 49
L i t . X. serie 38.
NB. Reprodus din „Transilvania" anul 1874, pag. 178 şi
Coli. Hurmuzaki-Densuşianu 11—5, pag. 686.

XLVI.
1584. Sub presidiul prefectului Castelului Fogaras
Cosma Horvdth Petrityevith scaunul judiciar de 12 boeri
asistenţi încheie actul de adopţiune al lui Popa Bărbat
de Dragoş în boeronatul socrului sSu Kirstea Kakareza
de Sarkaitza.
N o s Cosma Horvath Petrityevith Provisor, et
Prefectus Arcis Fogaras et Memoriae commendamus
 — 131 —

tenore Praesentium signific.. quibus expedit universis.

eto. Cum nos feria tertia proxima post festum Beatae
Julianae virginis, una cum duodecim Juratis Boero­
nibus hujus sedis judiciariae Districtus Fogaras
Assessorib. pro discutien. causis in Sede litigan. con-
sedissemus, tune Agilis vir Dragos Kirste filius
quondam Agilis Kirste Kakaraze de Sarkatza no­
stram v e n i e n s in Praesentiam, protestare curavit eo
modo quomodo ipse perpendens, et considerans Se iam
adultum, penitusque liberis sexus viriiis destitutum,
et orbatum, haeredequ. et succesore legitimo ca-
r e r e . Atend . . . . motum filiale fam . . . . que erga
se animum suae filiae honestae mulieris V e s p e Con-
sortis discreţi viri P o p a e Barbath filii olim P o p a e
Simion, de Dragus, plebani Possessionis Sarkaitza,
quae semper a sua juventute, et tandem nupta etiam
cum suo marito una ipsi ex omni animi eorum prom-
titudine, ac industria plăcere studuisent, et intendis-
sent, speraretque et in futurum eorum solamen
favore, et opera vitam suam jam Senio defessam
consolare, et sustentare posse, pro eo matura intra
se deliberatione hita, ardoreque paternali ductus,
ipsam Vespem suam fUiam j a m dictam, in omnibus
suiş Bonis tam immobili. quam etiam mobili. h a e r

reditatib et Boeronalib., tam Aviticis, quam

etiam Emtitiis in P o s s e s s i o n e Serkaitza existent,
hitis, simul cum cunctis suiş utillitatib et pertinent,
quibuslibet ad suum Boeronatum Spectan., pertinen.
pertinereque debent. quae ipse usque hue pacifide
tenuisset, et possidesset, teneretqu. etiam in prae-
senti, puta cum terris srabilibus cultis et incultis,
Agriş, Pratis, Pascuis, Nemoribus, Montibus, Alpibus,
Vallibus, Aquis, Fluviis, aquarumque decursibus,
9*
 - 132 —

molendinis, eorumdemqae locis, generaliter vero

quarumlibet utilitaturn, et gertinentiarum suarum
integritatibus, quovis nominis vocabulo vocitatis, ad
ipsius Boeronatum de Jure, et abantiquo spectan.
pertinen. pertinereque deben. cum omni ejus Jure,
ac cum ejus D o m o , rebusque paraphernalib. pro sexu
virili, et successore, haeredeque Iegitimo statuere, et
locare vellet, prout etiam haereditavit, et suum suc-
cessorem legitimun\ in tribus continuis in f'acie sedis
pro more, et consvetudine hujus Districtus Fogaras
proclamando, pro sexu virili locavit in omnib. suiş
haereditatib. tam aviticis, quam emtitiis Boeronat. . .
s t a t . . . . easdem eisdem suisque haeredib. et po-
steritatib. universis in filios filiorumterumque poste-
ros coram nobis, nullo tamen Contradictore aparente,
cujus fassioni et locationi filiae pro sexu virili, et
nos ex authoritate per Sacram E e g i a m Majestatem
, et D o m i n u m nostru Clementissimum nobis
data, nostrum benevolum praebuimus consensum pa-
riter et assensum. — I n cujus rei testimonium, fîr-
mitatemque perpetuo duraturam, praesentes literas
nostras dare duximus, et conceden. praesentib. Ju-
r a t i s - B o e r o n i b u s ^ i u j u * Districtus sedis judiciariae
A s s e s s o r i b u s : Stojka de Vadu, Viadimir de A l s o
Utsa, Stojka Baliya de Kopatsel, Dobrin de Vojla,
Illia de Sinka, Marcul de A l s o Vist, Nagu de Grid,
Barb de Serata, Sinka de Sestsori, H a l m a g y de
Szkorej, Many Pents de Also Venetzej, et Serban de~
"Bessîmbak. Item Comitibus pertinen. superioris P e -
trasko al Ballj de N a g y B e r i v o j , et Stephanus N a g y
de F e l s o Komana pertinen. in ferior. Komsa Sirbul
de Ludisor ac Strezza de Besimbak. Dat. ex F ă g ă ­
raş feria tertia post Dominicam reminiseere Anno
 — 133 -

Domini Millesimo Quingentesimo o c t o g e s i m o quarto.

E t Subsoriptum erat a dextra in margine inferiori.
Nicolaus B e s s e n y e i
Quarum quidem Praescriptarum Literarum pro-
testationalium, statutionalium, pariter et consensua-
lium praementionator. Groşi quondam Cosmae H o r -
vâth Petrityevith Provisoris, et praefectus Arcis
Fogaras, una cum duodecim Jur. Boeronum Sedis
Judiciariae Districtus Fogaras Assessor. tenorem sive
paria, ad requisitionem, et instant. honorabilis Ni-
culaj P o p a de Mardsina exponen. ex. suiş veris ori-
ginalib. latinis de verbo ad verbum sine ulla dimi-
nitione, augmento, vel variatione aliquali (ut prae-
missum est) fideliter, et conscientiose transnmentes
comuni justiţia, et aequitate svadente eidem E x p o n e n ţ i
Jur. Suor. uber. futuram ad cautelam necessar. ma-
nuumque nostro subscriptionib. sigilisque nostris usua-
lib. robor. extradan. diximus, ac fide median, con-
ceden. Datum in Opido Fagaras Die vigesima Mensis
January. A n n o Domini Millessimo, S e p t i n g e n t e s s i m o ,
Vigesimo Secundo.
Per nos infrascriptos R e g i o s :
Corecta per eosdem.
Janos Fagaras et Johannes Maxai et Georgius Herzeny
de eadem F a g a - Sedis super no- Jurat, et A s s e s -
ras sedis Judi- bilium Fogar. sor sedis super.
ciariae nobilium alter Jurat. nobilium
Fagar. superior. Assessor. Fagaras.
Jurat, et
Assessor.
Quod psens Copia ex suiş veris originalibus
genuine deşcripta, cum iigdem fideliter oollata, et
 —. 134 —

comportată inque omnibus suiş punetis, et clausulis

comformis comporta sit, bisce testamur fiede nostra
mediante Fagaras d. 20-ma M. Xbris A. 1773.
Joannes Thaldba senior Steph. D. Fagarasi
(L. S.) mpr. et Itae Tabulae de ead. Tabulae
Con. act. Assessor et (L. S.) Distr. Fagaras C.
R e g i s t e r D i s t . Fagaras ord. notar. mpr.

NB. Din Coli. mea.

XLVII.
1588. Scaunul judiciar al boerilor din districtul Fă­
găraşului întrunit sub presidiul lui Cosmus Horvath
Petrichevich prefectul castrului Foguras feria tertia ante
festum Pentecostis 1588 ia act de adopţiunea lui Toma
Boier de Reche în dreptul pe mo'râ al boerului Opra
Dragomir de Mundra, ceea-ce se confirmă prin Baltazar
Bdthori de Somlyo Comes et Haeres dominusque terrae
Fogaras in 20 Juli 1590.
N o s Balthasar Bathori de Somlio Comes, et
haeres Dominusque terrae Fogaras perpetuus, nec
n o n Illuri Principis Transsiae consiliarius etc. Me­
moriae commen. tenore pntium significan. quibus ex-
pedit universis, Q. agilis Thomas Boiar de R e c h e
Boiaro nr. Comesque pertinen. inferior. Distr. seu ter­
rae nostrae Fogaras nostram personal, veniens in
pntiam, exhibuit nobis lras quasdam geneross. ac
E g r y quondam Domini Cosmi Horvat Petritievith,
alias praefecti arcis Fogaras duplici papyro patenter
confeotas sigilloq. eiusdem et manus subscriptione
comunitas continen. nimirum. quomodo ipse agilis
Opra Dragomer de Mondra in aedifican., et possiden,
 — 135 —

molundino quodam in Boeronatu suo intra metas

praeteotae possnis Mondra existen. et hito filium sibi
adoptivum, et cohaeredum suor. filior. Opra et Bukur
instituisset, proventusq. molendini prae-
soripti medietatem ipsi Tbomae vet. Boyar de Reche,
ipsiusq. haeredibus et posteritatibus univer. conces-
sisset factas, confectas. et emanatas, tenor, infra-
soripti. suplicans nobis idem Thomas Boyar de R e c h e ,
ut nos easdem lras., et singula in eisdem contenta
ratas, gratas, et acceptas haben. pmissae adoptioni,
et participationi, omnibusq. et singulis in eisdem
Iris. contentis nrum consensum pariter et assensum
pbere, easdemq. confirmare dignaremur. Quarum qui-
dem lrar. tenor sequitur in haec v e r b a : „Nos Cos-
mus Horvath Petrietievitth praefect. arcis Fogaras,
ac Consiliar. 111. Principis Transvae etc. Memor.
comen. tenore pntiura significan. quibus expedit
univer. Quod nos feria tertia proxima post F e s t u m
annunciationis beatae Virginis Mariae una cum duo-
decim juratis Boiaronibus hujus Distr. Fogaras sedis
Judriae consedissemus, tune agilis vir Opra D r a g o -
mer de Mondra coram nobis personaler constitutus
spon±e e t i i b e r e
v confessus est, et retulit
in hune modum. Quod ipse intra metas possessionis
Mondra locum quendam Molendini in ipsius B o e r o ­
natu existen. hitum optimo jure teneret, et possideret
tamen perpendens, et considerans se et opibus et
viribus ita destituitum, ut non esset sufficiens in eo
loco molendinum sibi erigere, vel erigi, facere posse,
et vaiere, — Attend. etiam integritatem, morumq.
probitatem, et faventem erga se animo agilis Thomae
Boiar de Reche comitis pertinen. superioris qui
semper in omnibus ipsi summo animi şui studio
 — 136 —

plăcere studuisset, et impendisset speraretq. et in

futur. ipsum omni amoris studio prosequi turn etiam
quia opibus, et viribus ipso praestantior, et potentior,
defectui, egestatiq. ipsius subvenire posset, et valeret,
ut qui molendinum per eum aedificare statut, eius
opibus, et viribus, subsidioqu. una aedificare posset
et valeret Filium . . . sibi adoptivum et cohaeredem
suor. filior. Opra, et Bukur . . . . in ipso tantum m o -
lendino aedifican. et p o s s i d . . integra medietatem pro-
ventus molendini per eos ipsi Tbomae Boiar
conceden. adoptare coram nobis vellet prout etiam
optavit, et fassus est ac etiam in tribus sedibus con-
tinuis pro more, et consvetudine huius Distr. F o g a ­
ras proclaman. in facie sedis introdux. in Dominio
medietatis eiusdem iam aedifican. molendini statuitq.
idem eidem suisq. haeredibus, et posterittbus univer.
nullo penitus contradicen. prntibus Boiaronibus sedis
Judriae Assessor Stoika de Vad, Dobrin de Vojla,
Illiae de Sinka, Markuly de Also Vist, N a g o de Grid,
Serban de Besimbak, Stan Ispan de Kopecel, K o m s a
Serbuly de Ludissor, Man P e n t s de Also veniţi ae
B a d u l y Bika de N a g y Vaidafalva, Barb de Zarata,
Comitibus vero pertinen. superioris Barb Mares de
Iaas, inferior, pertinen. Man Kabuz de K i s Vaidafalva,
ac Barb Mares de Lutza. — In cuius rei testimo-
nium, et firmit. perpetuo duraturam pntes. lras.
nras. dan. duximus, et conceden. etc. Fogaras feria
tertia ante F e s t u m P e n t e c o s t e s . Anno Domini Millo.
Quingentesimo octuagesimo octavo. — N o s igitur
praemissa suplicane nobis modo quo supra peraeta,
benigne admissa at faventer exaudita pscriptas, lras.
non abrasas, non caUcellatas nec aliqualy aparte, sus-
peetas, sed omni prorsus vitio, et suspicione caventeş
 — 137 -

prntibus Iris. nris. de verbo ad verbum, absq. omni

augmento, et deminoe aliqualy insertas, et inscriptas,
quo ad omnes ear. continen. clausulas, et puncta
eatenus, quatenus eaedem rite, et legitime existunt
emanatae, viribusq. ear. veritas suffragatur ratas gra-
tas et acceptas haben. ratificamus approbamusqu. ac
omnia, et singula in eisdem contenta memorato Agili
Thomae Boyar de Reche, ipsiusqu. haeredibus et po-
steritatibus univer. perpetuo valitur. benigne confir-
mamus, atq. consensu . . . . superinde eidem prae-
bemus pariter assensum harum noarum vigore et
testimonio lrarum median. Oomitten. nihilominus ^obis
Egregio Francisco Lrato Provisori arcis nrae pdic-
tae Fogaras nec non Agilibus Boiaronibus duodecim
Juratis vlct assesor. sedis nrae Judriae Fogarasien.
quatenus eundem Thomam Boiar de R e c h e in do-
minin. praescripti molendini modo praemisso eidem,
ipsiusq. haeredibus, et posteritatibus univer. a prae-
fato agili Opra Dragomer de Mondra, dati et collati
omnino intra metas possnis dictae Mondra hitis, supra
clarius specificaţi introducere, idemq. eidem, ipsiusq.
haeredibus et posteritatibus univer integrae
meditatis emolumen. seu proventus molendini eisdem
juxta legem et eonstdem eiusdem Distr. seu terrae
nrae Fogaras antiquitus observata statuere debeatis, et
teneamini iure perpetuo et irre possiden,
pariter et haben. si non fuerit contradicta contradic-
tores vero si qui fuerint ex parte eor. ius, et iustitiam
administrau, tandemq. Seriem eiusmodi Statois, et in-
troductis ut fuerit peracta pro maiori fide p
Iris. nris. in tergo aut in margine describere ne re-
cuseminj nec sitis antimodo aliquali. — In cuius rei
memam. firmittemq. perpetuo valit. prnteş lras. nraş.
 — 138 —

penden. sigilii et manus subscriptoe roboratas, et

communitas eidem Thomae Boiar de R e c h e ipsiusq.
haeredibus, et posteritatibus univer. dandas, et con­
ceden. duximus. — Datum in arce nra Fogaras die
vigesima mensis J u l y A n n o Domini Millo Quingent.
Nonagesimo.
Balthasâr, Bâthori
de somlyo m. pr. (L. S.)
A n n o Domini 1590, 24 die Novembris nemo
contradictor in facie sedis Judiciariac pnti-
bus duo decim Juratis Assessoribus, in cujus rei
memoriam nrmitatemq. juxta continen. Irarum Illustris
Domini pnti chirographo.
Franciscus Lratus m. pr.
Per Praefectum, et exactorem F i s c a l e s ac R e -
quisitores Alben. ab Illima Dna Principissa ad inve-
stiganda Boeronum terrae Fogaras jura delegatos Co-
missarios praes . . Lrae revisae, lectae, ac in vigore
suo relictae. — In Fogaras die 25 Mens Felmar. A.
1671. -
NB. Reprodus după o copie dela familia Dragomir-Taflan
din Mundra, in Col. mea.

XLVIII.
1591. Baltasar Bâthori, comite şi erede perpetuu al
Ţerei Făgăraşului, confirmă pe descendenţii lui Bute
Judele în jumătatea Boeronatului din Arpaşul-de-jos sub
condiţiune ca dânşii s4 presteze serviciele cu cari sunt
datori la forţare"ţa Făgăraşului după drept şi vechia
consvetudine.
N o s Balthasâr • Bâthori de Somlio, Comes, et
Haeres Terrae Fogaras perpetuus nec non Illustris-
simi Principis Transilvaniae Consiliarius etc. Memor
 — 139 —

riae commendamus tenore praesentium significantes

universis. Quod nos attentis, et consideratis fidelibus
servitiis agilium Ztanchul, Opra, Radul, et Bogdan,
filiorum agilis quondam Opre Ztanchul, filii agilis
quondam Ztanchul Sudele, filii quondam agilis Ztoika
Sudele, filii olim Bute Sudele, ac Ztanchul, Nanes,
et Radul filiorum quondam agilis Ztoika Sudele, filii
dicti quondam Ztanchul Sudele, filii similiter dicti
Ztoika Sudele, filii praefati olim Bute Sudele, item
Ztan Sudele filii praenominati quondam Ztoika Su­
dele, filii antefati olim B u t e S u d e l e ; nec non Opra
W o i k o a n , B o g d a n y W o i k o a n , filiorum agilis quon­
dam Radul "Woikoan, filii agilis quondam Ztoika
Woikoan, filii jam fati olim Bute Sudele, ad haec
Fraczila Opre, filii dicti quondam Ztoika W o i k o a n ,
filii aliquoties nominati olim Bute Sudele, insuper
Toder Ztoika, filii praefati quondam Ztoika W o i k o a n ,
filii sepius nominati olim Bute Sudele, Bojeronum
vide'icet nostrorum pro temporum varietate, turn ad
arcem nostram Fogaras, turn nobis exhibitis, et im-
pensis, ac in futurum quoque exhibendis, et impen-
dentis, totalem et integram medietatem unius integri
Bojeronatus in possessione nostra Also Arpas vocata
videlicet superiorem ejusdem possessionis partem in
districtu, seu terra nostra Fogaras existentem ha-
bitam, in cujus quieto, et pacifico dominio geni ores
et progenitores suos perstitisse ipsique etiam ad
presens persistere, verum literis idoneis, vel suffi-
cientibus destituti esse perhibentur, iisdem diverso-
rum disturbiorum temporibus quibus terra ipsa F o ­
garas identidem exagitata fuit amissis, simul cum
cunctis suiş utilitatibus, et pertinentiis quibuslibet
terris scilicet arabilibus, cultis, et incultis, agriş,
 — 140 -

pratis seu fenetis, pascuis, campis, silvis, nemoribus,

alpibus, montibus, vallibus, aquis, fluviis, iis demtis,
quae in rationem nostram prohibitae sunt, pisoinis
piscaturis molendinis, eorundemque locis generaliter
vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum
integritatibus, quovis vocabulo nominis vocitatis, ad
eandem medietatem praefati integri Bojeronatus de
jure, et ab antiquo spectantibus et pertinere deben-
tibus sub suiş veris metis, et antiquis limitibus exi-
stentibus premissisque sic ut praefertur, stantibus et
se babentibus memoratis agilibus Ztanchul, Oprae,
Radnl et B o g d a n nec non Ztanchul, Nanes, et Radul
item Ztan Sudele, Oprea W o i k o a n , B o g d a n W o i k o a n ,
Fraezila Opra, ac Toder Ztoika, de Also Arpas ipso-
rumque haeredibus et posteritatibus universis novae
nostrae donationis titulo ex lege, conditione, et jure
dandam donandam conferendam duximus, quibus
reliqui hujus terrae nostrae Fogaras Bojerones pro­
miscue possident Bojeronatum ; administrandis vide­
licet, et praestandis iis quae ad arcem nostram prae-
dictam administrare, et praestare debent, jure et
consuetudine veteri a praenominatis Ztanchul, Opra,
Radul, Bogdan, altero Ztanchul, Nanes, altero Radul,
Ztan Sudele, Opra Wojkoan, B o g d a n W o i c o a n , Fra­
ezila Opra, Toder Ztoika de praedicta Also Arpas
ipsorumque heredibus et posteritatibus universis co-
lonisque in praefata medietate unius integri dicti
Bojeronatus, ipsorum haeredibus, prout damus, do-
namus, et conferimus jure perpetuo, ac irrevocabili
tenendam possidendam pariter et habendam salvo
jure alieno, comitentes nihilominus vobis E g r e g i i s
Francisco Literato arcis nc strae Fogaras Provisori
nec n o n agilibus Bojeronibus duodecim Asseşsoribus
 - Ui -

videlicet Sedis nostrae Judiciariae Fogaras juratis,

quatenus eosdem Opra, Radul, Ztanchul, B o g d a n ,
alterum Ztanchul, Nanes, alteram Radul, Ztan S u ­
dele, Opra W o i k o a n , Bogdan W o i k o a n , Fraczila Opre,
ac Toder Ztoika in dominio praescripto unius integri
Bojeronatus possessionis dictae A l s o Arpas introdu­
cere, eamdemque eisdem, ipsorumque haeredibus et
posteritatibus universis simul cum cunctis suiş uti­
litatibus, pertinentiis quibuslibet juxta morem anti-
quitus observatum consvetudinemque ejusdem terrae
nostrae Fogaras vetustam statuere debeatis jure per
petuo, et irrevocabili possidendam si contradictum
non fuerit, contradictores vero, si qui fuerint, ex
parte eorum jus, et justitiam administrare, tandemque
seriem hujusmodi statutiohis, et introductionis modo
praemisso factae ut fuerit peracta, praesentibus L i -
teris nostris in margine, aut in tergo pro majori fide
describere debeatis, et teneamini. In cujus rei me-
moriam, perpetuamque firmitatem praesentes literas
nostras, manus nostrae subscriptae, pendentisque
sigilii noştri munimine roboratas, et communitas,
eisdem praenominatis Ztanchul, Opra, Radul, B o g d a n ,
alteri Ztanchul, Nanes, alteri Radul, Ztan Sudele,
Oprae W o i k o a n , B o g d a n W o i k o a n , Fraczilae Opre,
ac Toder Ztoika, ipsorumque haeredibus, et poste­
ritatibus universis dandas duximus, et concedendas.
Datum in Civitate Alba Julia die tertia Mensis Marţii
A n n o Domini Millesimo Quingentesimo N o n a g e s i m o
primo.
Balthasar Bathori
de Somlio mp.
NB. Reprodus din „Monumente pentru istoria Făgăraşului"
de N. Densuşianu. Se află o copie şi în Col. mea.
 - 142 -

XLIX.
1592. Sigismund Bâthori, principele Transilvaniei cu
diploma dată din Alba-Iulia la 6 Juliu 1592 nobiliUsă
pe Ştefan şi Petru Veres de Polian, aşesat mai târziu
in Veneţia inferidră, conferindu-i armate: pe scut de
cdldre celestină se vede un Cerb ce ţine în gură un strugure.
N o s Sigismundus Bâthori de Somlio "Wajvoda
Transilvaniae et Siculorum comes etc. memoriae com-
mendamus tenore praesentium significantes quibus
expedit universis. Quod nos cum ad nonulorum D o -
minorum Consiliariorum nostrorum singularem inter-
cessionem nobis propterea factam tum vero attentis
et consideratis fidelitate fidelibus servitiis nobilis
Stephani Veres de Poliari, que ipse nobis et huic
regno pro locorum et temporum varietate fideliter
exhibuit et impensurus est. E u n d e m Stephanum
Veres et per eum Petrum Veres servitorem E g r e g i i
Joannis Bornemissa de Kâlno ex ordine statuque et
conditione primi pilari in qua nati sunt eximendos,
ac in casum et numerum verorum et indubiatorum
R e g n i Transilvaniae et H u n g a n a e nobilium annu-
merandos aggregandos coopterndos et adscribendos
duximus prout annumeramus aggregamus cooptamus
et adscribimus. Decernentes expresse ut a modo
deinceps, idem Stephanus Veres et per cum Petrus
Veres ipsorumque haeredes et posteritates utriusque
sexus universae pro veris et indubitatis nobilibus
habeantur et reputentur. In signum autem hujus modi
verae et perfectae nobilitatis eorum haec arma seu
nobilitatis insignia: Scutum videlicet triangulare coe-
lestini coloris in cujus campo cervus integer race-
mum uvae in ore tenere conspicitur. Supra scutum
 — 143 -

galea militaris clausa est posita ex cujus cono

. . . lemnisci variorum colorum hinc inde defluentes
oras seu margines ipsius scuti pulcherrime ambiunt
et exornant, prout haee omnia in ca pite sive prin-
cipio praesentium literarum nostrarum docta mânu
et arte pictoris clarius expressa et depicta esse cer-
nuntur animo deliberato et ex certa scientia ac li-
beralitate nostra praefato Stephano Veres et per
eum Petro Veres ipsorumque haeredibus et posteri­
tatibus utriusque sexus'universis gratiose dedimus et
contulimus. A n n u e n t e s et concedentes ut ipsi pre-
scripta arma seu nobilitatis insignia more aliorum
verorum et insignitorum nobilium armis utent . .
ubique in proeliis hastitudiis torneamentis duellis
monomachiis ac aliis quibusvis exercitiis militaribus
nec non sigillis vexilis cornuis anulis aureis domibus
clypcis tentoriis velis sepulchris et generaliter qua-
rumlibet rerum et expeditionum generibus sub merae
et sincerae nobilitatis titulo quo eo ab universis et
singulis cujus cumque status conditionis dignitatis
et prae eminentiae homines existant dici teneri Do­
minări et reputari volumus ferre et gestare omni-
busque et singulis iis honoribus gratiis privilegiis
indultis libertăţi bus inmunitatibus praerogativis qui­
bus ceteri veri et nati nobiles ac militares homines
praedicti R e g n i hujus Transilvaniae et Hungariae
quomodo cunque de jure vel consvetudine utuntur
fruuntur et gaudent perpetuo uti f'rui et gaudere
valeant atque possint In cujus rei memoriam firtni-
tatemque perpetuam praesentes literas nostras pen-
dentis et authentici sigili noştri munimine roboratas
memorato Stephano Veres et per cum Petro Veres
ipsorumque haeredibus et posteritatibus utriusque
 — 144 —

sexus universis gratiose dandas duximus et c o n c e -

dendas. Datum in oivitate nostra Alba Julia die
sexta mensis Julii Anno Domini Millesimo quingen-
tesimo nonagesimo secundo.
Sigismundus Bathori m. p.
Volphgang Kovachofi^/ m. p.,
Cancellar.

NB. După o Copie dela familia Veres din Veneţia infer.

în Col. mea.

L.
1592. Balthazar Bdthori de Somlyo Comes haeres
perpetuus dominusque verus terrae Fogaras ratifică actul
scaunului judiciar, de 12 boeri încheiat sub presidiul
Castelanului Nicolau Bessenyei în a. 1585, în puterea
căruia boeriul Aldea Dates de Vaad adopUză pe Na-
gone (Niagoie) Strimbul de Sinea in jumUate din a
patra parte a boeronatului s6u cu tdte drepturile boero-
nale scutit fiind de ori-ce prestaţiuni cu cari sunt însăr­
cinaţi Vichinii (vecinii) — totdeodată aprobă şi actul
de transacţiune, prin care Stojka Boyer, Opra, Croffie,
Lupul, Lioka boeri de Vaad dau dreptul lor de mdrâ
numitului Nago Strimbu pentru o porţiune din boerona-
tul câştigat dela Kiusde al lui Man de Vad, — şi în
fine învoiala între Nago Strimbul şi Salamon Aldone
boeri din Vad în privinţa unor realităţi din Ohaba şi
Şinca.
N o s Baltbasar Bathori de Somlio comes et hae­
res perpetuus dominusque verus terrae F o g a r a s a
Illsm. principis Transyae Oonsiliarius etc. memoriae
tenore prtium. significan. quibus expedit univer­
sis, Qu. cum E g r e g i u s Nicolaus B e s s e n i e y , alias
 - 145 -

Provisor arois nostrae JTogaras, ac agiles duodecim

Boiarones, Assessores v e t sedis nostre iudrie F o -
garasien. juraţi feria tertia post dominicam judica,
anno domini Mills. Quingents. Octogesimo quinto
pro discutien. causis causan., in predicta s e d e j u d r i a
consedissent, tune (v. iidem Boiarones juraţi . . . .
et conscientiose nobis retulerunt contestan. id ma-
nuscripto Nicolai Besseniai in prothocolo eiusd. sedis
judrie reperto) A g i l i s Alde D a t t e s de "Waad in pntiam
ipsorum veniens, ac enarans quelibet gravamina
cunctor. filior. et filiarum, ftrum., soror. et propin-
corum, consanquineorumque suor., quos vlot infra-
scriptum tangeret et concerneret, tangere et concer-
nere quovis modo in futurum posset negotium per
omnia super se assumen. et levan.' matura primum
intra se deliberatione prebabita, sponte et libere
vivoque v o c i s oraculo confessus fuisset pariter et
retulisset coram ipsis in bune modum. Quomodo ipse
grata r e p e r . . memoria singularem benevolentiam et
beneficior. merita agilis N a g o n i s Ztrimbul de Sinea,
quib. idem ipsi plerisqu. in rebus expedien. prompta
animi solicitudine, cura atque integra constantia acV
fuit, ob quod eidem N a g o n i Strimbul dictus quoqu.
Alde Dattes volens se gratum et acceptum reddere;
tum vero pro eo quod idem prefatus N a g o Ztrimbul
ipsi in possessione R o s n o . . . domum quandam simul
cum bereditatib. ad eand. domum pertinentibus pro-
priis sumptibus et expen. coemisset eund. diotum
Nagonem Ztribul in totali et integra portione sua
Boieronali in possne dicta W a a d , integre v c e t unius
quartae Boieronatus eiusd. possnis mediettem, cuius
sexta pars per mortem Agilis quond Ztoica Somkota
consanquinei sui i n ipsum legitime fuisset devoluta
10
 — i46 —

in h o c districtu F o g a r a s i n pertinen. superiori exi-

sten. et hita, in cuius pacifico quietoqu. dominio g e -
nitores et progenitores ipsius perstitissent, ac ipse
etiam in presen. quoqu. persisteret. fratern adoptivum
et cohaeredem adoptasse, totumqu. et omne ius
suum, omniaque iuris et dominii proprietatem, quod
et quam ipse in eodem Bojeronatu habuisset, vel se
aut suos haeredes etiam in futurum quomodo libet
habere speraret, cum annotato N a g o n e Ztrimbul
ipsiusqu. haeredibus et posterittbus univers, c o m m u -
nicasset et participasset pleno cum effectu. Imo
adoptavit, fratremque adoptivum et cohaeredem pro-
nunciavit, totumqu, et omne ius suum in praedecla-
rato Boieronatu simul eum cunctis suiş utilitatibus
et pertinen. quibuslibet terris vczt. arabilibus cultis
et incultis, aquis, campis, fenetis, montibus, alpibus,
valibus, silvis, nemoribus, fluviis, fluminibus, m o -
lendinis, eorunqu. locis, general, vero quarumlibet
utilittum et pertin. integrităţi bus, quovis nomine vet.
vocitatis, ad eamd. portoem. Boeronatus de jure ab
antiquo spectan. et pertinere deben. sub suiş veris
metis et antiquis limitibus existen. cum dicto N a ­
g o n e Ztrimbul ipsiusqu. haeredit. et posteritatibus
univer. coram iisdem Boieronibus juratis communi-
cavit et participavit, tribus sedibus continue invicem
sequen. in facie sedis judrie iuxta legem et con-
svetudinem huius terre nostrae Fogaras super ead.
adopt, et particip, public, proclamat ob factis et
hitis nemine omnino apparen. contradictore. Quibus
ita peractis, agilis Salamon Aldone et saepefatus N a g o
Ztrimbul de Sinea, die anno et loco supra specifi-
oatis (ut ex protocollo iam dicto apparet ass . . . .
id conscientiose iisdem Boiaronibus iuratis) perso-
 - 147 -

nalr. comparen. onera et quelibet gravamina cunctor.

filior. et filiar. fratrum, soror. et proximor. consanqui-
neorum suor. quos sczt. infrascriptum tangeret et
conoerneret, tangere et concernere quovis modo in
futurum p o s s e t negotium, per omnia super sese assu-
men. et levan., matura primum intra sese deliberone
habita, sponte libere, . . . . v o c i s oraoulo retulis-
sent huo m o d o : Quomodo ipsi ob singularem inter
eos initam benevolam beneficiorumqu. erga se invi-
cem prestitor. merita talem inter se instituissent
transaotionem: Qu. prescriptus agilis Salamon Alde
Bojaro sepefatum N a g o n e m Ztrimbul Vieinum suum,
domum et haeredtes intra metam portionum sua-
rum Boieronalium in possessione Sinka et Ohaba
existen. ct habitan. tenentem et possidentem in eadem
domo bereditatibus ipsius tam ad eandem domum per­
tinent, quam emtitiis, verum et legitimum Boieronem
pronunciasset et constituisset, ita ut idem N a g o
Strimbul ipsiusque haeredes et posterittes univer.,
. . . domos et haereditatum presoriptur., n o n iam
vicini nunouparentur, n e c ad ea officia et muma
obeunda praestan., quae a vicinis seu v u l g o W e -
chyn vocatis, exhiberi, et praestari solent cogerentur,
imo iisdem omnibus prerogativis, uti, frui et gau-
dere possint et valeant, quibus reliqui Bojarones terre
Fogaras utuntur fruuntur et gaudent, totumqu. et
omne ius suum omnemque iuris et dominii proprieta-
tem quod et quam ipse in predicta domo, heredit-
tbusqu. supra clarius specificatis habuisset,
vel se aut suos haeredeb, quovis modo haberi spe-
raret, in annotatum N a g o n e m Strimbul, ipsiusque
heredes et posteritates univer. transtulisset et trans
fudisset pleno iure et cum effectu. Pro quibus bene-
10*
 - 148 -

ficiis dictus quoqu. N a g o Strimbul eidem agili Sa­

lamon Aldone domum suam deşertam Parvuly votam,
in p o s s y n e "Waad existen. cum duobus jugeribus
terrar. arabilium nno in superiori, altero in inferiori
eiusd. possnis territorio existen. dedisset et contu-
lisset iure perpetuo et irrevocabili tenen., possiden.,
pariter et haben., tribus sedibus continuis publicis
proclamationibus, super ead. transactoe et collatione
habitis nullo penibus contradicen. — Ceterum cum
Anno Domini mill. quingent. octogesimo novo feria
tertia proxima ante festum sancti Georgi et Martini
idem prememoratus egregius quon. Nicolaus B e s s e -
n i e y una cum duodecim Boiaronibus assessor. vczet
juratis sedis judriae Fogarasien. pro facien. et admi­
nistrând, in causis causar. judicio in sede judria con-
sedissent, tune (ut liquet ex signatura in protocolo
predicto inventa confirman. id testimonio assessorum
coram nobis conscientiose habito). A g i l e s Stoika
Boyer, Oppra Czafflo, Lupul et Lioka de W a a d ab
una parte vero ab altera sepedictus N a g o Strimbul
in medium ipsorum venien., sponte et libere, vivaque
v o c i s oraculo, coram iisd. protestaţi fuissent hoc
modo. Quomodo prenominati agilis Stoica Boer, Opra
Ozafflo, Lupul et L i o k a de W a a d totum et omne
ius ipsorum totamqu. iuris et dominii proprietatem
quod et quam ipse in molendino super fluvium Sar-
kany vetm. una cum prefato agili N a g o n e Strimbul
communibus expensis extructo et edificato habentur
per formam compositionis eidem Nagoni Strimbul,
ipsiusqu. haeredibus et posteritatibus univer. dedissent
et transtulissent. Ob id N a g o Strimbul quoque me-
moratis Stoika B o y e r , Oppra Czoffle, Lupul et L i o k a ,
terras arabiles cultas et incultas, fenetaqu. cuncta
 — 149 -

ad ipsius portionem Boieronalem in possyne W a a d

existen. et hitam pertinen. eam nimirum portoem,
que ab agili Kiusde, filio agilis quon. Man de W a a d ,
crimine furti legitime condemnato viginti octo flo-
renis bungaricis, ut fertur ab eodem N a g o n e Strim­
bul, in redemptionem capitis eiusd. Kiusde plenarie
persolutis, eidem N a g o n i Strimbul fuisset collata,
dedisset et transtulisset. Imo coram iisd. Boiaronibus
nostris iuratis dederunt, transtulerunt et per formam
compositionis seu transactionis permutaverunt pleno
iure et cum effectu, tribus continuis sedibus judriis
proclamobus publicis superinde factis et babitis nullo
contradictore apparen. — U n d e pro parte et in per-
sona agilis saepe nominati N a g o n i s Strimbul de
Sinea Boiaronis comitisqu. pertinen. superior, huius
terrae seu distr. Fogaras supplicatum est nobis h u -
militer, ut nos premissis vezt. adoptioni fraternali
collationi compositioni et concambiali permutationi
supra clarius specificatis benignum nostrum prebe-
remus consensum, pariter et assensum, easdequ con­
firmare dignaremur. N o s igitur roem haben. fidelitt.
fideliumqu. servitiorum memoraţi agilis N a g o n i s Ztrim­
bul, que ipse pro temporum variette presertim in
administratione sui ofticii fidelr. exhibuit et impendit
. . in futurum quoqu. exhibiturus et impensurus est,
humillimaqu. eius suplicatione benigne exaudita et
admissa prescriptis adoptioni nimirum fraternali, col­
lationi, compositioni seu transactioni, concambialiqu.
permutationi, eatenus, quatenus ead. rite et legitime

sunt peractae constitutae, atqu. publicatae,

earum veritas suffragatur, ratas, gratas, et accepta
haben. approbamus, ratificamus easdemqu. pro pre-
nominato agili N a g o n e Strimbul, ipsiusqu. haeredibus
 — 150 —

et posterittbus univer. perpetuo valituras benigne

confirmamus, ac super inde eisdem consensum n o -
strum adhibemus benevolum pariter et assensum eun-
demqu. N a g o n e m Strimbul ipsiusqu. heredes atqu*
posterittes univer. iuxta transactionem supra mani­
feste denotatam in numerum Boiaronum veror. ascri-
bimus anumeramus et aggregamus harum nostrarum
vigore et testimonio lrarum median. Committen. ni-
hilominus vobis egregio francisco Lrato provisori
diotae arcis nostrae Fogaras, nec n o n agilibus duo-
decim Boiaronibus, Assessor. vdzet iuratis sedis
nostrae iudriae Fogarasien. quatenus eund. N a g o n e m
Strimbul in dominium praescriptarum haeredittum
Boieronalium, supra manifte specificatar. introducere,
easdem eidem ipsiusqu. heredibus et posteritatibus
univer. simul cum cunotis suiş utilitatibus et per­
tinen. quibuslibet, quovis nominis vocabulo vocitatis,
ad easd. de jure et ab antiquo spectan. et pertinere
deben. sub suiş veris metis et antiquis limitibus
existen. iuxta morem et consvetudinem eiusd. terre
nostre Fogaras ab antiquo usurpat. statuere, iure
perpetuo et irrevocab. possiden. si non fuerit contra
dictum. Contradictor., vero si qui fuerint, ex parte
eor. ius et iustitiam administrare. Tandemqu. seriem
huiusmodi introduction. et statutionis ut peragetur
pntibus literis nostris in Margine aut tergo a qua-
licunqu. suspicionis subl . . . desoribere debeatis et
teneamini. In cuius rei memoriam sempiternam, fidem
firmitatemqu. perpetuo valituram pntes lras nostras,
manus nostre subscriptione et pendentis sigilii noştri
munimine corroboratas atqu. communitas eidem N a -
g o n i Strimbul ipsiusqu. heredibus et posteritatibus
univers, dari duximus et concede». Datum in arce
 - 1B1 —

nostra Fogaras die decima quinta mensis J u n y A n n o

Domini Millesimo quingentesimo nonagesimo secundo.
Balthasâr Bâthory in d o s s o : Juxta veterem consvetudi-
de Somlyo m. p. nem Districtus terrae istius
Fogaras in tribus sedibus
Judiciarys exbibitae et
proclamatae. N e m i n e oon-
tradiotore apparente.
Franciscus Lratus
m. p.

A tergo superius:
Presentes literae per praefectum et Exactorem
fiscales ac Requisitores Albensis tanquam comissa-
rios Illrmae D n a e ad investiganda B o e r o ­
num Districtus Fogarasien iura exmissos revisae
lectae ac pro Sztanila Strimbul seniore Item A l g i e
et K o m a n nec non Sztanilla juniore ac Dumetru
Sztrimbul producentibus ac lineam generaonis eor.
ad introscriptum Niagoi Strimbul manifeste dedu-
centibus in vigore relictae. In Fogaras die 27 Men.
Februari A o . 1671.
NB. Acest act scris pe pergament s'a confirmat şi prin
Măria Christierna la anul 1598 asemenea în pergament, pe dosul
căruia se află urmă tor ea notă:
Anno 1729 Diebus Aprilis Sztenile Sztrimbuly kissebik fia
Many Sztrimbuly kiis poposkodot Sinkan circa 27 esztendeig.
Rimnikre menven Kalugerââ lott. Jott Rimnikrol viszsza Sinkâra
eodem anno oit 24 Apr.

NB. Soba ez ellott az mi familiankbol kalugerek nem voltak.

Synkay Sztr. Istedn mpr.

Colecţiunea mea,
 — 152 -

LI.
1593. Balthasar Bathori de Somlyâ Comes et haeres
perpetuusque dominus terrae Fogaras confirmă pe Dobrin
de Buchum în posesiunea boeronalâ peste jumătate a unui
pătrar din boeronatul de Margina ăemandând provi-
sorului arcei Fogaras Francisc Liberaţi şi celor 12 Ase­
sori ai scaunului boeresc a-l introduce în posesiune.
N o s Balthassr Bathori de Somlio Oomes, et
haeres perpetuus, verusq. D o m i n u s terre Fogaras, ac
Illustrissimi principia Transilvaniae Consiliarius etc.
Memoriae commendamus tenore presentium signifi-
cantea quibus expedit universis. Quod noa cum ad
nonnullorum familiarum nostrorum propterea factam
intercessionem, turn vero attenaia, et consideratis
fidelit., et fidelibus servitys Agilia Dobrin de Bu­
chum Boiaronis, et peditis noatri pixidary nobis pro
locorum, et temperam diversitate exhibitis, et im-
ped. ac in futurum quoqu. exhibend. totalem, et
integram portionem Boeronalem in possessione N o ­
stra Marchina in superiori pertinent, terrae nostrae
distr. Fogaras existent, habitam vczt quartae B o e r o ­
natus dimidietatem, in cujus quieto et pacifico domi-
nio genitores, et progenitores auos perstisisse, ipseque
etiam in presenti persistere, literis solummodo, et
literalibus instrument, super eius collatione confectis
et emanaţia destitutus esse perhibetur, iisdem divertis
disturbiorum temporibus, quibus praedicta terra F o ­
garas saepius exigatata fuit amissis, simul cum cunctis
suia utilitatibus, et pertinentiis quibuslibet, terris
v c z t arabilibus cultis et incultis, agriş, pratis, pas-
cuis, câmpia, foenetis, sylvis, nemoribus, alpibus,
montibus, vallibus, aquis, fluvys, y s demptis quae in
 — 153 —

nostram vetita sunt rationem, molendinis, eorum-

demque locis, generaliter vero quarumlibet utilitatum,
et pertinentiarum integritatibus quovis nominis v o -
cabulo vocitatis ad prescriptam portionem Boerona-
lem de jure, et ab antiquo spectan. et pertinere
deben. sub suiş veris metis, et antiquis limitibus
existen., praemişsisqu. sicut praefertur stan. et se
haben. Memorato agili Dobrin de B u c h u m , ipsiusque
haeredibus, et posteritatibus — nostrae Donationis ut
— ege condonan. et jure dand. donând, et confe-,
rend. duximus, quibus reliqui, seu aly Boiarones
noştri suum possident Boieronatum, administrând,
vczet. et praestand. iis, quae de jure, et recepta
consvetudine administrări, et prestări debent, tam
ab ipso, ipsiusqu. haeredibus, et posteritatibus . . .
prout dedimus, donavimus, et
contulimus in perpetuo, et irrevocabiliter tenend.
possidend. pariter et habend. Salvo jure alieno —
harum nostrarum vigore, et testimonio literarum
median. — Committen. nihilominus v o b i s E g r e g i o
Francisco Literato Provisori dictae arcis nostrae F o ­
garas, ac A g i l i b u s duodecim Boiaronibus juratis v i c e
sedis nostrae judiciariae F o g a r a s i e n . . . . nimirum
Opra Aldule de Voila, Man Kabus de K i s Vaida­
falva, Radul Bika de N a g y Vaidafalva, Serbau de
Bessimbak, N a g o e de Also Vist, Radul Văzul de
A l s o Arpâs, Sztân l s p a n de Kopocsel, Man Pench
de A l s o Veneţia, Petrasco de Nagy Berivoy, . . . .
. . . . de Bagolifalva, Stephano N a g y de Felso K o -
manna, Ztokine de Vaad, quatenus praenominatum
Agilem Dobrin de B u c h u m in dominium praescriptar.
haereditatum Boeronalium j u x t a consvetudinem eius­
dem terrae nostrae Fogaras antiquum receptum,etusur-
 — 154 -

patum introducere, easdemqu. eidem ipsiusque hae­

redibus, et posteritatibus universis jure perpetuo, et
irrevocabiliter possidend. statuere, si non fuerit con-
tradictum, contradictores vero si qui fuerint, ex parte
eorum, jus, et justiciam administrare, tandemqu. se-
riem hujusmodi introductionis, et statutionis . . pe-
ragetur obcujuslibet suspicionis futur. remotionem
in margine, aut tergo presentium literarum nostrarum
describere debeatis, et teneamini. — In cujus me-
moriam, fidem, firmitatemque perpetuo valitur. prae­
sentes bas literas eidem Dobrin de Buchum, ipsiusqu.
haeredibus, et posteritatibus universis manus nostrae
subscriptione, et pendentis Sigilii munimine robo-
ratas dandas duximus, et conceden. — Datae in Arce
Nostra Fogaras die Septima Mensis Augusti. A n n o
Domini Millesimo Quingentesimo Nonagesimo tertio.

Balthasâr Bâthori m. p.
(L. S.)
NB. Reprodus dupa o copie luată după original dela fa­
milia Dobrin din Bucium. Col. mea.

LII.
1596. Sigismund Bâthori principele Transilvaniei con-
fereşte lui Bogdan din Arpaşul de jos titlul de nobil
unguresc cu dreptul de a purta insignii nobilari: un scut
representând la mijloc un cerb traversat cu o săgăă prin
gât, etc.
N o s Sigismundus Dei Gratia Transilvaniae
Moldaviae, Valachiae transalpinae, et Sacri Romani
Impery Princeps, partium regni Hungariae Dominus,
et Sioulorum Comes, etc. Memoriae comendamus te­
nore praesentium significantes quibus expedit uni-
 — 155 -

versis. Quod nos cum ad nonnullorum fidelium do-

minorum Consiliarum nostrorum humillimam inter­
cessionem Serenitati nostrae propterea f a c t a m : turn
vero attentis et consideratis fidelitate, et fidelibus
serviţii Nobilis B o g d a n Also Arpasy de eadem Also
Arpas quae ipse nobis, et huic regno pro locorum,
et temporum varietate fideliter exbibuit et impendit
ac in futurum quoque exhibiturus, et impensurus est.
Eundem Bogdan Also Arpâssy ex stătu, et condi-
tione plebea, et ignobili in quo natus est, et hactenus
perstitit eximendum, ac in coetum, et numerum v e -
rorum et indubitatorum regni Transilvaniae et H u n -
gariae Nobilium adnumerandum, aggregandum, c o o p -
tandum, et ascribendum duximus, prout adnumeramus,
1
aggregamus, cooptamus, et ascribimus ). Decernentes
expresse, ut a modo deinceps idem B o g d a n Also
Arpassy eiusque heredes et posteritates utriusque
sexus universae pro veris et indubitatis Nobilibus
babeantur, et reputentur. In signum autem huiusmodi
verae, et perfectae Nobilitatis eorum haec arma seu
') Dupa cum se constata din actele publicate in acesta co-
lecţiune, Bogdăneştii din .Arpaşul de jos constitue o vechie fa­
milie boerâscă. Dar Sigismund, in diploma de faţă, nevoind să
recun6scă legalitatea boeriei române, confere lui Bogdan în schimb
titlul de nobil unguresc. Insă Bogdăneştii urmară şi de aci încolo
a se considera tot ca boeri, şi nici de cum ca nobili. Acesta se
vede din un act relativ la familia Bogdăneştilor din Arpaşul de
jos din anul 1621, adecă numai cu 33 de ani după diploma lui
Sigismund, în care se zice: „şi se restitue pământul de arătură fa­
miliei Bogdăneştilor, fiind că se ţine de boeria lor părintescă ere­
ditară, şi pană unde ajunge memoria <5meni)or pământul a fost
tot in linie boerăscă". Cu cinci ani mai târziu adecă la 1634
Pâlcu Bogdan şi Stan Bogdanesi din Arpaşul de jos se subsem­
nezi într'un act public ca boeri, dar nu ca nobili. V. Densuşianu,
ist. Făgăraşului, pag. 557.
 - 156 —

Nobilitatis insignia: scutum videlicet triangulare ooe-

lestini ooloris, in cuius oampo, seu viridi cespite
cervus per collum sagitta transfixus et naturali suo
oolore depiotus stare conspicitur; supra scutum galea
militaris clausa est posita diademate regio exornata
ex quo cervus sagitta similiter per collum transfixus,
priori per omnia similis eminere videtur, ex cuius
c o n o teniae sive lemnisci variorum colorum hinc
inde defluentes utramque scuti partem pulcherrime
ambiunt, et exornant, prout haec omnia in capite,
seu principio praesentium literarum nostrarum docta
mânu, et arte pictoris clarius expressa et depicta
esse cernuntur, animo deliberato, et ex certa scientia,
et liberalitate nostra praefato B o g d a n Also Arpassy,
ipsiusque haeredibus et posteritatibus utriusque sexus
universis clementer dedimus et contulimus. A n n u e n -
tes et concedentes, ut ipsi praescripta arma seu n o ­
bilitatis insignia, more aliorum verorum et insigni-
torum Nobilium armis utentium ubique in praeliis
hastiludiis torneamentis duellis monomachiis ac aliis
quibuslibet exercitiis nobilitaribus et militaribus nec
non sigillis, vexillis, cortinis, annulis, armillis, auleis,
domibus, clypeis, tentorys, velis, sepulchris, et g e -
neraliter quarumlibet rerum et expeditionum g e n e -
ribus sub vero, et sincere nobilitatis titulo quo eos
ab universis et singulis cuiuscunque status condi-
tionis dignitatis et praeeminentiae homines existant,
dici teneri nominari, et reputari volumus, ferre et
gestare omnibusque et singulis y s honoribus gratys
privilegys indultis libertatibus, et immunitatibus,
quibus caeteri, veri et nati nobiles, ac milităros h o ­
mines praedicty regni huius Transilvaniae et H u n -
gariae, quomodocunque de jure vel consvetudine
 - 157 -

utuntur frauntur. et g a u d e n t perpetuo uti frui ac

gaudere possint et valeant. In cuius rei memoriam
firmitatemque perpetuam presentes literas nostras
pendentis et autentici sigilii noştri munimine robo-
ratas memorato B o g d a n Also Arpassy ipsiusque he-
redibus, et posteritatibus utriusque sexus universis
clementer dandas duximus, et concedendas. Datum
in civitate nostra Alba Julia die octava Mensis Au-
gusti A n n o Domini Millesimo Quingentesimo Nona-
gesimo sexto.

Sigismundus Princeps mp. Stephanus Josica

Cancellariu8 mp.
Iohannes Balasfy
Secretarius mp.
Productis in Originali Armalibus sequentia indor-
sata reperiuntur: Juxta B i t u m et veterem hujus terre
Fogarasiensis consvetudinem presentes Literae Ar-
males seu Nobilitares pro parte Bogdan Arpasy de
Also , non obstante diuturnitate Literarum
frequenti et . . . . Sede superiori arcis Fogarasiensis
publicatae proclamatae, tribus sedibus et in vigore suo
nemine contradicente relictae in A n n o D o m i n i 1639
Diebus Octobris.
Publicatae per me Andream Liratum Juratum
Notarium Sedis Nobilium Fogarasiensis. Idem N o -
tarius. "
(Copia din anul 1821 în archiva comitatului Făgăraş, co­
municată de dl loan Ganea, funcţionar Ia prefectura de acolo.
In legătură cu acesta diplomă publicăm aici următorul cer­
tificat :
Zeugnisz.
Dasz der pensionirte Herr Lieutenant David
Papp von A l s o Arpasi v e r m o g dem durch denselben
 158 —

im Originali uns vorgezeigten durch den damaligen

Landesfursten Sigismund am 8-ten A u g . 1596 dem
Unter Arpaser B o g d a n v. Also Arpâsi und seiner
sămtlichen Nachkommenschaft verliehenen Adelbrief
ein unbezweifelter wahrer hungarischer E d e l m a n n
sey, wird anmit bestăttiget. Fogaras am 28-ten F e -
bruarii 1829.
durch
( L . S.) Ioseph Jaksi m. p. (L. S.) lohann Bauer m. p.,
Distr. Iur. Assessor. Grenz Procurator.
(Originalul pe hârtie în archiva dlui A. Densuşianu.)
1
JVJ5. Reprodus din „Monumente pentru istoria Făgăraşului '.

Lin.
1597. Măria Christierna cu diploma sa dată din Fă­
găraş la 4 luliu 1597 confirmă pe Mateiu Pench de
Venicze în vechiul se~u drept de boeriu; şi acesta se în­
tăreşte şi prin diploma Caterinci Brandeburgica date din
Alba lulia în 20 luliu 1630, prin care descendenţii
Ioan, Ştefan, Radul, Demetriu, Mateiu şi Oprea fiii lui
Solomon al lui Mateiu Pench se redică la statul nobili­
tar din motivul, că se trage din familia Mailat, şi de
aceea merită a se ridica la vechia splenddre: Actele
acestea s'au estradat în transumtul capitlului albense din
a. 1776, — după care reproducem şi noi aci.

I.
N o s Măria Christierna, Dei gratia Transilvaniae,
Moldaviae, Valachiae Transalpinae etc., Princeps,
partium regni Hungariae Domina et Siculorum Co­
mes, Nata Archidux Austriae, D u x Burgundiae et
Comes Tyrolis etc. Memoriae comraendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis,
 — 159 -

quod nos habita oonsideratione fidei, ac sedulorum

servitiorum Agilis Mathaei Pents de A l s 6 Veneţia
Boeronis noştri quae ipse arci huio nostrae ao nobis,
secundum locorum et temporum varietatem, quantum,
in ipso fuit, fideliter sempre praestitit, exbibuit et
impendit et imposterum quoque donec vixerit prae-
stiturum, exbibiturum, et impensurum se nobis po-
licetur, attenta etiam et exaudita certorum fidelium
nostrorum intercessione nobis causa ejus facta totalis
et integrae domus ejusdem Mathaei Pents, in perti­
nentiis superioris districtus seu terrae nostrae F o ­
garas omnino intra metas portionis suae Boeronalis,
praefata possessione nostra Also Veneţia existentis
et habitae (simul cum omnibus immunitatibus et li-
bertatibus domus ejusdem, quibus hactenus possessa
est) omnes eensus taxas et contributiones quas libet
tam ordinarias quam vero extraordinarias lucrique
fisei noştri solutionem eidem Mathaeo Pents, here-
dibusque et posteritatibus suiş universis, clementer
dedimus, donavimus et contulimus jure perpetuo, et
irrevocabiliter eos immunes redentes, eosdemque ab
omnium praedictorum solutione eximendos, et s u p -
portaodos duximus prout eximimus et supportamus,
harum nostrarum vigore et testimonio literarum m e -
diante. Proinde Vobis fidelibus nostris Provisori arcis
nostrae Fogaras moderno et futuris pro tempore
constituendis, Agilibus item officialibus districtus
seu terrae nostrae Fogaras nec non Providis B o e ­
ronibus duodecim Assessoribus videlicet sedis nostrae
Fogarasiensis gratis harum serie firmissime comit-
timus et mandamus quatenus praenotatum A g i l e m
Mathaeum Pents de A l s o Veneţia, una cum haere­
dibus et posteritatibus suiş universis, ratione domus
 — 160 -

suae praenotatae, contra formam praescriptae e x e m p -

tionis, supportationisque nostrae, ad nullam censuum,
taxarum, contributionumve quarum libet nostrarum
pensionem servitiorumque plebeorum exhibitionem
cogere et compellere debeatis nec propterea in per-
sona, rebusque suiş turbare ac molestare praesumatis,
gratiam et voluntatem nostram sic adimpleturi. Secus
n o n facturi. Praesentibus perlectis exhibenti resti-
tutis. Datum ex arce nostra Fogaras quarta die
mensis Iuly, Anno D o m i n i Millessimo quingentesimo
nonagesimo septimo.
E t Subscriptum erat a sinistra Măria Christi­
erna a dextra vero partibus Ad Mandatum suae se-
renitatis proprium Christophorus Kereszturi.
(Transumptul guvernului trtms. din 1736 in posesiunea
d-lui Nicolae Penei, judecător regal in comuna Zerneşti din Tran­
silvania).

II.
1630. Caterina de Brandenburg Principesa Transilvaniei
confirma diploma Măriei Christierna din a. 1597, şi con-
fereşte nobilitatea unguriscă boerilor Ion, Ştefan, Radul,
Dumitru, Mateiu şi Oprea Penei din Veneţia-de-jos, sub
condiţiune însă, ca si prestreze şi de aci înainte servicii
la castelul Făgăraşului, după cum e datina celorlalţi
boeri (confusiune de prerogative nobilitare şi boereşti).
N o s Catharina Dei gratia Marchionissa Bran-
deburgica, Sacri Romani Imperii et Transilvaniae
Princeps, Partium Regni Hungariae Domina, Sicu-
lorum Comes, ac Borussiae, Iuliae, Cliviae, Montium
Ducissa etc. Memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes, quibus expedit universis. Quod
pro partibus et in personis strenuorum Ioannis, Ste-
 - 161 -

phani, Radulii, Demetrii, Mathaei, Oprae, filiorum

Salomonis, fiiii dudum Agilis, Strenui Mathaei P e n t s
de A l s 6 Veneţia exhibitae sunt nobis et praesentatae
quaedam literae serenissimae quondam Principis
Mariae Cbristiernae, Transilvaniae, Moldaviae, Tran­
şai pinae alias Principis bonae memoriae, in perga-
mento patenter confectae, sigilloque E j u s authentico
appensive roboratae, et communitae domus E x e m p -
tionales et nobilitationales, quibus mediantibus eadem
Princeps omnes census et taxas totalis et integrae
domus ejusdem dudum Mathaei Pents, intra veras
metas portionis ejus Boeronalis, in possessione A l s o
Veneţia jam dicta districtuque superiori terrae F o ­
garas existentis habitae eidem Matheo P e n t s haere-
dibusque et posteritatibus suiş universis, jure per­
petuo et irrevocabiliter dedisse et contulisse, eosque
ab omni illarum solutione imrnunes reddidisse dig-
noscebatur tenoris infra scripti; Supplicans nobis
humillime ut nos easdem literas omniaque et singula
in eisdem contenta, ratas gratas et aocepta habentes,
praesentibus literis nostris inseri et inscribi facientes,
pro eodem Salamone Pents et nominatis ejus filiis,
haeredibusque et posteritatibus ipsorum universis
gratiose confirmare dignaremur, quarum quidem li­
terarum tenor talis est.

(Urmâză diploma precedentă.)

N o s itaque praemissa suplicatione nobis modo

quo supra porrecta, faventer exaudita et admissa
praescriptas literas non abrasas, non cancellatas, n e c
in aliqua sui parte suspectas, sed omni prorsus vitio
et suspicione carentes, praesentibus literis nostris
de verbo ad verbum sine diminutione, augmento va-
11
 _ 162 —

riationeque aliquali insertas et inscriptas, eatenus

quatenus eaedem rite et legitime existunt emanatae
viribusque earum veritas suffragatur, omniaque et
singula in eisdem contenta ratas, gratas et accepta
habentes acceptavimus, aprobavimus, ratificavimus.
ac pro eidem Salamone, Ioanne, Stephano, Radulio,
Demetrio, Mathaeo et Opra Pents, haeredibnsque et
posteritatibus ipsorum universis perpetuo valituras
gratiose confirmavimus. Salvo jure alieno: E t nibi-
lominus pro ampliori erga eosdem liberalitatis et
munificentiae nostrae Principalis declaratione, ha­
bentes etiam intuitum personae et fidelium servitio-
rum E g r e g i i Martini Markosfalvi de eadem Aulae
secretarii noştri, quod consorţi suae nobili Barbarae
Bogosi iidem dudum Mathaeus, et nune quoque Sa­
lamon ac Io nnes, Stephanus, Eaduly, Demetrius,
Mathaeus et Opra Pents a longinquis suiş utrorumque
Majoribus vetusta nimirum Majlatiorum familia sangvinis
cognatione juneţi esse credantur ac quo etiam ipsorum
originis amissus splendor saltem quadantenos ex be-
nignitate nostra reillustratus videretur, eosdem Sala-
monem, Ioannem, Stephanum, Radulium, Demetrium,
Mathaeum et Opram Pents, e stătu et conditione Boe-
ronali in qua nati sunt et hactenus existerunt, eximendos
supportandos, segregandos ac in coetum et numerum ve-
rorum Regni noştri Transilvaniae et partium Hungariae
eidem annexarum Nobilium aggregandos, cooptandos et
abscribendos esse duximus ita tamen ut iidem H a e -
redesque posteritates ipsorum universi ratione do-
morum suarum et fundus Boeronalis servitia, ad
arcem nostram Fagarasiensem a Boeronibus aliis et
ipsismet etiam hucusque praestari solită deinceps
etiam fideliter praestare debeant et sint ad stricţi
 - 163 -

prout eximimus, supportamus, segregamus annutne-

ramus, aggregamus, cooptamus et adscribimus. D e -
cernentes expresse, ut a modo deinceps suooessivis
semper temporibus iidem Salamon, Ioannes, Sytepha-
nus, Radulius, Demetrius, Mathaeus et Opra P e n t s
haeredesque et posteritates ipsorum universi pro
veris et indubitatis Nobilibus habeantur et reputen-
tur. In signum autem hujus modi verae et perfeetae
Nobilitatis eorum, haec arma seu nobilitatis insignia
scutum videlicet militare coelestini coloris, in cujus campo
sive area candida cervix equina lameo abscissa capite
in modum salientis equi erectum infiexa conspicitur.
Super scutum galea militaris clausa est posita cujus
verticem diadema Begium gemmis et unionibus varie
ornatum contegit ex quo caput itidemet cervix equina,
priori similia surgere visuntur, ex cono vero teniae
sive lemnisci variorum colorum hine inde defluentes
utrasque oras seu margines ipsius scuti pulcherime
ambiunt et exornant, prout haec omnia in capite
seu principio praesentium literarum nostrarum, docta
mânu et arte Pictoris clarius expressa et depicta esse
visuntur. A n i m o deliberato, et ex certa scientia, ao
liberalitate nostra praefatis Salamoni, Ioanni, S t e ­
phano, Radulio, Demetrio, Mathaeo et Opra P e n t s
ipsorumque haeredibus et posteritatibus universis
gratiose dedimus et contulimus. A n u e n t e s et conce-
dentes ut ipsi praescripta arma seu nobilitatis In­
signia, more aliorum verorum et insignitorum n o ­
bilium armis utentium, ubique in praeliis hastiludiis,
torneamentis, duellis monomachiis ac aliis quibusvis
exercitiis nobilitaribus et militaribus, n e c non sigilis
vexilis cortinis velis aulaeis annulis, domibus clypeis
tentoriis sepulcris et generaliter quarum libet rerum
11*
 — 164 —

et expeditionum generibus sub merae et sincerae

nobilitatis titulo quo eos ab universis et singulis
cujuscumque status ordinis conditionis dignitatis et
praeeminentiae homines existant insignitos dici teneri
et nominari volumus ferre et gestare, omnibusque
et singulis iis honoribus, gratiis, privilegiis, indultis,
libertatibus, immunitatibus et praerogativis quibus
ceteri, veri nati et indubitati nobiles et militares
homines, praefati R e g n i noştri Transilvaniae et Par­
tium Hungariae eidem annexarum quomodocumque
de jure et ab antiqua consvetudine utuntur fruuntur
et gaudent perpetuo uti frui et gaudere valeant atque
possint. Quo circa V o b i s Generoso Egregiis et 110-
bilibus capitaneo, Praefecto Provisori Castellanis
Vice Provisori Rationistis, et aliis Officialibus Arcis
et bonorum nostrorum Eagarasiensium eorumque
vices gerentibus, modernis etiam et futuris quoque
pro tempore constituendis, cnnctis etiam aliis cu­
juscumque status, conditionis officii dignitatis et
praeeminentiae hominibus quorum interest seu inte-
rerit praesentium notitiam habituris, harum serie
commitimus et mandamus firmiter quatenus Vos
quoque a modo deinceps successivis semper tempo-
ribus, eosdem Salamonem, Ioanem, Stephnum, R a -
dulium, Demetrium, Mathaeum et Opra Pents pro
veris et indubitatis nobilibus habere, cognoscere, re-
putare et conservare modis omnibus debeatis tenea-
mini. E o s d e m q u e ratione fundus eorum Boeronalis
ad nullam onerum quorumvis ignobilium supporta-
tionem quam consveta a Boeronibus ratione fundo-
rum Boeronalium servitia contra formam praemissae
confirmationis nostrae et personarum ipsarum nobi-
litarium cogere et compellere, aut propterea eosdem
 — 165 —

in personis, rebusque et bonis ipsorum quibusvis

impedire, turbare, molestare, aut quovis modo dam-
nificare nec quaquam praesumatis vel sitis ausi modo
aliquali. Secus non facturi praesentibus perlectis ex-
benti restitutis. In cujus rei memoriam firmitatemque
perpetuam praesentes literas Nostras pendentis et
autbentici sigilii noştri. munimine roboratas, m e m o -
ratis Salamoni, Ioanni, Stepbano, Radulio, Demetrio,
Mathaeo et Opra Pents, Haeredibusque et posterita­
tibus ipsorum universis gratiose dandas duximus et
concedendas. Datum in Civitate Nostra Alba Iulia,
D i e vigesima Mensis l u l y Anno Domini Millesimo
Sexcentesimo t n g e s i m o .
E t erat subscriptum Catharina mp. sequebatur
in medio sigillum E j u s d e m in zona sericea pendens
in cera rubra impressum. Tandemque Martinus Mar-
kosfalvi Secr. mp. In margine autem reflexa Publi-
catio earumdem bis verbis adscripta. A n n o 1635 D i e
25 Mensis May, in generalibus Comitiis Dominorum
Regnicolarum trium nationum regni Transilvaniae
et Partium Hungariae eidem anexarum ex edicto
suae Celsitudinis ad diem decimum tertium dicti
Mensis May in Civitate Alba Iulia indictis, praesen­
tes literae Armales exbibitae proclamatae publicatae
s u n t n e m i n e contradicente, Magister L a d i s / a u s Csere
Illustrissimi Domini Principis Transilvaniae Proto-
notarius mp.

(Transumptul guvernului trans. din anul 1736 In posesiunea

dlui Nicolae Penei, judecător regal în comuna Zerneşti din Tran­
silvania).

NB. Actul din 1597 s'a publicat şi In Monumente de N.

Pensuşjanu, pag. 108. Se află şi în Col. mea Copiele dela familie.
 — 166 —

LIV.
1598. Măria Christierna la 30 Iuniu 1598 confirmă
pe boerii Barszan llie, Aldea Dumitru şi Stoica Bolye
de Sinea în vechile lor drepturi boeronale, ceea-ce la ce­
rerea succesorului Stanila Bălan de Sinea întăreşte şi
Michail Apafi cu diploma dată din Făgăraş la 3 Iuniu
1689, în care se aminteşte, că curia internă a lui Bălan
e învecinată de-o parte cu casa lui Roman Barb, iară
de altă parte cu sesiunea deşartă a lui Neagoe- Vodă de
oarecândva. Diploma lui Apafi fiind cam defectă o re­
producem dimpreună cu o traducere în limba germană,
ce o am aflat la familie în Sinea.

N o s Michael Apafi Dei gratia Priiiceps Transylva-

niae partium Regni Hungariae Dominus et Siculorum
Comes. Memoriae comendamus tenore praesentium
significantes quibus expedit universis. Quod
nonnullorum Fideliuin Dominorum consiliariorum
nostrorum signanter autem fidelis nobis syncere di-
lecti speotabilis ac generoşi Gregori de Betthlen
intimi noştri Consiliarii Comitatus de Kukullo Co-
mitis, Arcis nostrae Districtusque Fogarasiensis ac
sedis siculicalis UdvarheJy Capitanei ubique supremi
pro parte et in persona Strenui Sztanila Bălan de
de Sinka singularem in Conspectu nostro Principali
factam intercessionem turn vero benigne considera­
ţia ipsum in servitiis memoraţi fidelis noştri consti-
tutum, eam acquisivisse dexteritatem qua Nobis et
huio Arci, nempe, ac regno quoque Tranniae, valeat
eundem itaque Sztanilla Bălan (veluti ex li-
teris Mariae Christierna olim Dei gratia Tranniap
Moldaviae Valaehiae Transalpinae Principis partium
R. H u n g . Dna et Siculorum Comitis, Natae Archi.-
 ^ 167 -

ducis Austriae Ducis Burgundiae Comitis Tyrolis et

Goriciae in Anno Domini Millesimo quingentesimo
nonagesimo octavo die ultima Mensis Junii Albae
Juliae de Hereditate Boeronali seu gratiosa restitu-
tione Boeronatus agilium quondam Barzan llie item
Alde Dumitre nec non Ztoika B o l y e eorum S u c c e s -
sor. confectis originaliter penes suplicem hibellum
coram nobis productis generationis ipsius linea . . .
.. . batur ac deducebatur) a majoribus Boeronali prae-
rogativa gaudentibus ac praedicti scilicet Alde D u ­
mitru de Siuka similia vulgo dicta ortum e speciali
gratia et potestatis nostrae Principalis plenitud. e
stătu et conditione ignobili ac plebea denuo et ex
novo eximendum ac in coetum et numerum verorum
nator. et indubitator. Boieron. Districtus seu terrae
Fogarasiensis. annumerandum aggregand. cooptând, et
adscriben. duximus. Decernentes expresse ut a modo
deinceps successivis semper temporibus, idem Sta­
nilla Bălan baeredesque et posteritates eius utriusque
sexus univer. pro veris natis et indubitatis Boero­
nibus habeantur et reputentur: Omnibusque et sin­
gulis iis honorib. gracys privilegys ac imunitatibus
libertatibus et praerogativis quib. dein
Arcis et terrae Fogarasiensis Boierones de iure et
ab antiqua Consvetudine utuntur fruuntur et g a u -
dent perpetuo uti frui et gaudere valeant ac possint

omnibus rebus consvetudinibus

 — 168 —

trahere modo aliquali . . Pro amplius graciae

munificeutiae nostrae Principalis praenominatum
Sztanilla Bălan haeredesque et posteritates ejus decla-
ratione fundum ejus in vicinitatibus providorum, ab
una domus R o m a n Barb ac quondam N y a g o i Voda
sessionis desertae partibus ab altera in praef'ata Pos­
sessione Sinea Districtu seu terra Fogarasiensi ac
comitatu Albensi Traniae existen. babit . . hactenus
etiam per eundem Stanilla Bălan avitica iure paci­
fice tentum et possessum, simul cum cunctis suiş
utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris scilicet
arabilibus, cultis et incultis, agriş, pratis, pascuis,
campis, foenetis, sylvis, nemoribus, montibus, alpibus,
vallibus, aquis item fluviis, piscinis, piscatur., aqua-
runque decursib., molendinis, et eorund. locis, g e n e -
raliter autem quarumlibet utilitatum et pertinentiar.
suar. integritatibus quovis nominis vocabulo vocati
ad speoificatum F u n d u m jure avitico ab antiquo
tentis et possessis, sub suiş veris metis et antiquis
limitibus e

ab omni servitute jobbagionali ac plebea denuo et

ut praemissum est, clementer eximendum
ac pro annnotato Sztanilla Bălan haeredibus et po­
steritatibus eius libertate boieronali condecorandum
esse duximus, prout dictum Stanilla Ballan cu . . .
mus, annumeramus, aggregamus, cooptamus
et adseribimus., F u n d u m vero praefatum Boieronali
praerogativa, una cum praerecensitis appertinentiis
condecoramus. Literas autem prae specificat
seu Libertatem Boeronalem ac haereditatem pariter
Boeronalem eiusdem Sztanilla Bălan, repreşentantes
 — 169 —

ut praefertur coram nobis productas, usibus eor. va-

lituras confirmamus salvo jure alieno,
harum nostrarum pendentis et authentici sigilii noştri
munimine roboratar. virtute et testimonio Literarum
mediante. Q^ias nos in huius rei memoriam f . . . .
uam anotato Stanilla Ballan haeredibusque
et posteritatib. ejus universis benigne dandas duxi-
mus et concedendas. Datum in arce nostra F o g u r a s
die tertia Mensis Junii A n n o Domini Millesimo sex-
centesimo octuagessimo N o n o .
Michael Apafi m. p.

Praesentes Literae Boieronales nomine

et in persona introscripti Stanilla Balau
de Sinka juxta veterem usum et consve-
tudinem huius terrae tribus in sedibus j u ­
diciar. Nlium Fagarasiens. frequentibus ex-
hibitae sunt, lectae, promulgatae et supli-
catae ab omnibusque quoruminterfuit ap-
probatae aceptatae ac in suo vigore . . . .
cum obsequio nemine cuntradicente relic-
tae. Extradataeque die quarta Mensis F e b r .
Anno Dni Millessimo sexcentesimo nona-
g e s s i m o , per Stephanum Leszay, jurat. N o ­
tar, super. Sedriae Nobilium Fagaras mpr.

(Traducere germana.)

2Btr Michael Apafi »on ©oteS ©naben giirSt »on

©tebenburgen etc. Urfunben bjemit jebermpnigltd) bem eg
ju nujjen gebitfyret, bajj auf bie untertljamgc S3itte etniger
unferer getreuen $exxn unb $Rat en, 3tvfonberfyett beS
v

Un6 getreuen »ielgelibten, 3Beifen unb Sbeln Gregorius

de B e t h l e n Unfern ©efyeimben Sftatţ) ©rafen be$ K i i k u -
 — 170 —

loer (Jottats £)berkapity. fotsol)l Unferg ©d)lof?en unb

D i s t r . F a g a r a s alg aud) beg U d v a r h e l szekler C o m i -
t a t s wegen beg efyrbaren Stanila Bălarj son S i n k a , weld)e
befonberg in Unferer gurftl. ©egenrcart gcfteţ)en; ba nur
gnabig ertsegen, nue er in bencn bienften £eg erit?âbntcrt
s
unb Ung ©etreuen btejenige Jted)tfd)affenl)eit erlangete, baf?
er Und, biefem Ungeren ©djlof}, aber aud) bem Steid)
©iebenbiirgen nu£en fimne. ©leid) nue SGSir nun aug bem
unter bem Safyr ©intaufenb fiinff^unbert acfytunbneunjig ben
lejten 3unţ> ju Kkifjenburg gegebenen 33rief ber M ă r i a
C h r i s t i e r n a sormaligen son ©otteg ©naben gurftiu son
©iebenbiirgen bev h o l b a u unb SBalacbet, ©raftn bcren
Szekler gebornn ©rjfeerjogin son Degterretb, £>erjogtn
ju ffiurgunb, ©raftn son £i;rol unb ©bnfc, gefefyen, bag
cl)emaUge ctenftfertigen B a r s z a n Illye, A l d e D u m i t r e
unb S z t o j k a B o j l e nebft allen tbjen S'îacfcfommen in
ben B o e r n ©taub nuebergefe^t; weldşer 33nef nebft einer
35tttfd)rift fitr ung gebrad)t, nad) beren 3nf)alt beg S t a -
nile Bălan letblid)e 2lbfommenfd)aft son jenen bargetfyan
unb benriefen tourbe, fo fyaben nur eben benfelben S t a n i l a
B ă l a n ba er tion feinen SSorfafyren ofyne bem fdjon bte
Boerr SMrbe getjabt, unb son bem erroâfjnten Aldje Du­
m i t r u son S i n k a abflamen, aug befonberer ©nabe unb
Ung juîommenben gurftl. 9Soumad)t aug bem uneblen unb
gemetnen S t a n b son neuen fyeraugjufyeben unb in bte
3afyl aud) Drbnung berer iibrigen nuerflid) geborren unb
ungejwcifelten B o e r n Unferg bigt. F o g a r a s ju jdblen
aufjune men unb einfcbretben julapen gerubet. Sefeblen
v

babei augbrud(id), bafj son nun an aug fitnfttg fotgenbe

3etten ber S t a n i l a Bălan, atle feine Srben unb SRachfom*
men berber ©efd)led)tg fiir roabje gebol)rne unb unge*
jroeifette B o e r n get)attcn unb alg fotdje geadjtet werben
fplten. <3te fotten allev unb jeber SSBurben, ©naben bejei*
 — 171 -

gungen Privilegieri Şftad)ftd)tert, 2lugbingungen son ge*

meinen ©efcfyroerben, greţfyeiten unb gorjiige, beren bie
iibrigen tsabre, gebofyrne unb ungejtveifelte Boern I n f e r s
distri. Fagaras son 9ted)teroegen unb alten 3fi'«n foer
gcbraucfyen befitjen unb Xf)eUţ)aftig finb auf tmmerwafyrenbe
3etten gebvaud)en, beft^en unb î|)eilţ>aftig fetn

©einen $ofgrunb, roetd)en er auf Unfern in

tem Ung sugefybngen distr. Fogaras be£ ©iebenburg.
Alberises Cottat liegenben @ut£ Sinka, jtinfrfjen benen
bei)ben ŞRacfybarn bem ebjbaren Roman Barb unb ben
jefct unbewobnten sormalS aber bem Nyagoj V o d a ju*
gefeBrtgen §>of tiegt, ben er Stanila Bălan biSber son
alten 9îed)ten fyer ruf)ig unb ungeftbrt befeffen, mit allen
feinen jugefyimgen ^u^ungen, al$ nâfymlid) allerlet) ©runb*
ftiicfen bebauten unb unbebauten Slcferlânbern, SBiefen,
aSiebweiben, gelbern, ^euwtefen, SSattevn, ©eftrâucben,
23ergen, ©ebitrgen, £ţ>&lern, ©etsafjern unb glujjen, îfyei*
d)en, gtfcbfre^eiten, 2Ba§erfâllen, 3Ml)len, 2fluţ)lgrunben
uberfyaupt mit allen sollfommcnen Stitiungen, berer jurn
.Şofgebimgen ©riinbe, fte mbgen STlameu baben tselcbe ft'e
tsotlen wenn er fte son 2llter£ ber son Sftecbteroegen in
ibjen gebbrigen ©rânjen befefen, u. nod) befiţjt . . . .
. . . ..genâfymtgett 2Btr gnabig flit ben Stanila Bâlân son
Sinka fiir alte feine @rben unb 9cad)fommen, baf er son
allen gemeinen unb j o b b a g i o n . ©erroituten son nun an
unb auf$ neue auggenommen feţ). Slucb, gcben, fcfoenfen
unb begnacigen S3tr ib,n Stanila Bălan mit aller B o e -
ronal g r e ^ e t t , ntd)t wentger tfyun nrir fold)ee> an eben
bem SBorangefubrten unb tbm jugefyimgen £ofgrunb bajj
er bie B o e r n ŞRecbte baben foile, nebft allen ib,m juge*
fybvigen ©runben. Den sovgebacbten SSrief aber, welcber eben
ben Boeronat ober Boern freipbeit be$ Stanila Bălan
unb feiner @rbfd)aften angefyt, nue mann i n Ung sorge*
v

lefen, befrafttgen unb beftattigen ÎBir in feiner (Mlttgfeit,

ofyne tnbefjen bem Sîedjre etneg anbern fcMbtid) ju werben
burd) bte ftraft unb bag Beugntf) btefeg Unfevg SSriefeg,
roetdjer mit Unferm fyangenben unb autentifd)en ©tegel
beîrâftigt tft, roelcfyen Sffitr bem Stanila Bălan fetnen
Srben unb allen Şftacbfommen ju einem ercigen ©ebadjtnijj
ju geben unb ju iiberlaf en gnabig gerubet baben. ©egeben
in Unfern ©d)lof? Fogaras ben 34en 3«np ©intaufenb
fed)g unbert neun unb acbtjig.
v

Michael Apafi m. p .

©egenwartigeg Boeronal document t»eld)eg ben

ctngefdjrtebenen Stanila Bălan son Sinka, unb feine
$>erfon berneft, ift nad) bem alten ©ebraud) unb ©eroofyn*
bett btefeg distr. Fogaras in ber jafylreicben ©eridjtg*
serfamlung berer Gsbeln son Fogaras, sorgefommen, ge*
lefen unb ofent. befannt gemad)t worbcn, aud) fyaben fol*
d)eg alle, benen eg ju ttyun ju fam, angenommen gebilliget,
unb ba ntemanb begfyalb etntgen SOStcberfprud) tl)at mit
gefebnger ©djutbtgfett in fetnem 5Berrb, gelafen. £eraug*
gegeben ben 4*ten Februar im 3aln*e îaufenb fedjgyun*
bert neunjig.
burd)
Stephanum Leszaj
Jurat. Notar. Sedriae
nobilium Fogaras.

Litt. D.
•//. 3nf. 4 0
46
•/. ad 482
1839
 - 173 -

©egenNartigeS Boeronal documet. tft nact) feincttt

23ud)ftabUd)en 3nl^alt rtcbttg iiberfejt, au§er bem xoo eg
megen bem burcf) ben 33rud) bcâ Originals auggelb|jten
unb in ber Ucberfe^ung nad) bie 3cid)en cen 33rub, teS
angejeigten XerteS nid)t iiberfe^t rcerben îonnte. SBelcbeS
sub F i d e pastor, unb burd) @nbe6 aber llntcrfertigung
bc3 etgenen ^ a m e n S beftatttget nrirb.
Johannes Deibles
E . F . Pastor m. p.
Stephanus Turi de Parkat
J. Tabulae Continuae judiciariae
actualis Assessor m. p.
2)em am bem Sataintfcben Original gemad)ten v i -
dimirten Ueberfejutng gletd)lautenb bcfunben Fogaras ben
13*ten februar 1818 furd)
Johann Bauer m. p.
Grenz Procurator.
NB. Din Col. mea.

LV.
1598. Măria Christierna cu diploma dată din Alba-
lulia în 1 luliu 1598 confirmă sentinţa tribunalului boe­
ronal din Făgăraş adusă la a. 1518 în privinţa drep­
turilor boeronale ale familiei Byka din Vaivodenii mari.
N o s Măria Christierna D e i Gratia Transilvaniae
Moldaviae, Valachiae Transalpinae etc. Princeps, Par­
tium Regni Hungariae Domina, et Siculor. Comes,
Nata Archidux Austriae, D u x Burgundiae etc. Comes
Tirolis, Goritiae, etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis.
Quod ex parte et in personis Agilium Coman B y k a ,
Radul B y k a filiorum quondam Ioanis Byka. Item
alterius Radul B y k a , Sztancsul Byka, Salamon B y k a ,
 - 174 - -

et Aldae Byka filior. quondam Manny B y k a Bojaro*

num nostrorum de N a g y Vaydafalva in districtu in­
ferior, terrae nostrae Fogaras existentibus hita exi-
bitae sunt nobis quaedam Litterae Magnifici quondam
Pauli de Thomor alias Castellani Arcis nostrae F o ­
garas in pargameno patenter confectae Sigilloque
eius pedenti in cera rubea inpressive communitae,
quibus mediantibus Agilis A l g y a B y k a de Vayda­
falva matura inde deliberatione praehabita videns
se prole jam penitus esse destitutum in Signum fra-
ternae delectionis Joan et Many progenitores vide-
licet dictorum exponentium nepotes quondam Radul
B y k a in filios ascivisset et adoptasset, eosque una
cum haeredibus eor. et posteritatibus universis, in
omnibus suiş juribus possessionariis et portionibus
quae in possione Nagy Vajdafalva de jure et ab an­
tiquo ad Boieronatum suum spectarent et pertinerent,
una cum omnibus pertinentiis emolumentis ac quibus
vis imunitatibus legitimos perpetuosque haeredes suos
pronunciasset, dictamque eius adoptationem idem
Paulus de Thomor Literis suiş confirmasset tenore
infra S c r i p t . . Supplicatum quoque nobis est humi-
lime ut nos easdem Litteras omniaque et singula in
eiusdem contenta ratas, gratas, et accepta habentes
clementer approbare ratificare et confirmare digna­
remur, quar. quidem literarum tenor talis e s t : N o s
Paulus de Thomor Castellanus Castrorum Munkach
et Fogaras Damus pro memoria: quod agilis A l g y a
B y k a de Vajdafalva feria tertia proxima post festum
beati Pauli primi Haeremitae dum in Oppido Fogaras
in sede jud. huius districtus, pro tribunali consedis-
semus de medio aliorum noştri exurgen. praesen.
sponte et libere fassus est hoc modo. Quomodo ipse
 175 —

matura inse deHberatione praehabita, tum ex eo item

quod videns se ipsum jam prolibus peni'us destitu-
tum in signum fraternae dilectionis Agiles adolescen-
tes J o a n n Many filios olim Mihaile ex honesta D o n a
Sztanka filia Mursae Rltae quondam Thodor Pope
filia quondam Raduly Byka, Sororis premissi Aldgya
B y k a procreatae in omnibus suiş juribus possionar.
et portionibus quae in possione N a g y Vajdafalva de
jure et ab antiqua ad Boieronatum lege huius terrae
attinerent, concernerent, una cum omnibus suiş aper-
tineutiis et utilitatibus quibusvis p r o v e n . . . molendi-
nis, rivulis, montibus, terris, pratis, foenilibus, ac
caeteris. quovis nominis vocabulo vocitatis ad dictum
Bojeronatum attinen. et pertinere debent; Item Ci-
ganos Bagyul, Nan, alium Nan D a n k u l y Nagos, simul
cum prolibus, eisdem Joann et Many,
post mortem suam dedisset, et in suos haeredes
praesumsisset, et in filios in omnibus procreasset
una cum ipsorum posteritatibus universis; imo dedit,
inscripsit, et procreavit, coram nobis jure perpetuo
et irrevocabilr., contradictore nullo apparente prae­
sentibus ibidem Mussad Koman de Rusor, K o s t a de
eadem, A l d g y a de Vad, B u d e Torok de Berivoi,
Hangul de Szescsor, Sztoika de Betlen, alter Sztoika
de Berivoi, Velkan de F e l s o Vist, Bâllya de Dridiff;
caeterisque Bojaronibus in sede tune existen. In
cuius rei memoriam praesentes has Litteras nostras
eidem duximus, conceden., sigilloque quo utimur,
obsigna. Datum die et loco qui supra. A n n o Dni
Millesimo Quingentesimo decimo octavo. N o s ita-
que premissa suplicatione, nobis modo quo supra
porrecta clementer exaudita et admissa, praescriptas
Litteras dicti quondam Pauli de Thomor non abrasas
 — 176 -

non cancellatas, n e c in aliqua sui parte suspectas

sed omni prorsus vicio, et suspitione carentes, prae-
sentibus Litteris nostris de verbo ad verbum sine
diminutione et augmento aliquali, insertas et inscrip-
tas quo ad omnes earum continen. Articulos clau-
sulas et puncta eatenus quatenus eadem rite et le­
gitime existunt aemanatae viribusque earum veritas
suffragatur, ratas, gratas et accepta haben. accepta-
mus. approbavimus, ratificavimus, et confirmavimus
memoratis K o m a n Byka, Radul Bika, alter Radul
Bika, Salamon Bika, Sztansul Bika et Aida Bika,
ipsorum haeredibus et posteritatibus universis per­
petuo valituras harum nrarum vigore et Testimonie
Literarum mediante. In quorum omnius inviolatam
fidemque perpetuam, praesentes Litteras nostras,
pendentis et authentioi Sigilii noştri munimine ma-
nusque propriae subscriptione corroboratas eisdem
ac haeredibus et posteritatibus eorum universis cle-
menter dandas duximus et concedendas. Praesenti bus
perlectis exhiben. restittis. Datum Albae Juliae die
prima July Anno Domini Millessimo Quingentessimo
Nonagessimo Octavo.
Măria Christierna.
(Locus pendentis sigillis.)
NB. Din Col. mea.

LVI.
1600. Cartea de judecată a lui Mihaiu Vitizul între
boerii Dragomir şi între familiele Miilea şi Bera pentru
a şe"sa parte din satul Mundra.
Noi Mihail Voivod, ku mila lui D u m n e z e u D o m n
atot pemintului Czeri Ruminesty, si al pemintului
Ardjalului, şi al Moldavei Fetsorul marelui si pria
 - 177 -

bunului l o a n Petrask V o i v o d szau dat Dumnalor

voastre atseste Porunke a D o m n i i m e l e ! Precum lui
Dragomir si lui Bukur, si Opria, si Aldja si Filiilor
lor, prekitz D u m n e z e u ivadâ kâ unor mostenitorj din
Szatul Mundra tsesze kjâme a 6. parte din Szatul
Mundra, in toate din Munte, din Ape, din Peduri,
si din Hotar, si din lekuintza szatului unde leku-
jeszk. Pentru ke j e s z t e dirapte si v e i k e Moşie, tse
au fost lor deruite de moştenire! anume lui D r a g o ­
mir, si Opri, si lui Vledutz, inkă de atuntsa L a j o s
Krâj, ketse ke la al 5. lija An al Sztepiniri noastre,
avind oarestse proces innaintja noastre, Sztoika, Milyâ,
si Bera, kari kjemindusze innaintja noastre, dupa
solba Sztoiki Mili, si a Beri: A t s e s t y mai szusz
numitz Dragomir, Bukur, Oprja, si Radu, si Vledutz,
si Aldja, kum ke ar ave parte si j e i la Moşie, tsi lâ
atsâszta am keotat Domnia me, si am pus sudekătă
dupa L e c z e , la Csinscitul Divanul Domnii mele, si
szau tsertsetât innaintea noastre, si a Csinstitului
Divanului Domnii mele. Lakare szau veszut, si O
karte betrine Ungurjaske pentru Moşia tsa mai szusz
ziszse. Kerora Divanul Domnii mele ljau dat jurament
anumitului Sztoika Milya si Beri sze dovediâszke,
ke ar fi foszt si j e i pertas la atsajâs,
. . . . si neputind merturiszi innaintja marilor mjei
Bojerj 12. nitsi innaintja D o m n i i mele nau mai putut
apelelui. Asa dare au remaszu Moşia atseja, si k u
kartia Domnii mele de sztepinire lui Dragomir, si
lui Bukur, si Opri, si Radului, si Aldi, ka szefie lor,
si Fiilor lor, nepotzilor, si sztrenepotzilor lor de
Moştenire, si de nitseo judekate sze nu sze mai su­
pere, fiind rinduitoarja zudekate de pliu innaintia
Divanului D o m n i i mele, si a marilor Bojerj, Supunul
12
 — 178 —

Theodoszie Marele L o g o f e t , Supunul Sztoika Marele

Postelnik, Supunul Birszân Marele Vistijer, Supunul
L e n a Marele Comisz, Supunul Leka Marele Postelnik
si am soriszu j e u Karkalov Logofet, in L u n a lui
Julie 15, In Csetatia Beligradului, fiind kurszul Ani­
lor dela Adâm 7108. Iare dela Domnul Christosz 1600.
Noi Mihai Voivod. (L. S.)
ku mila lui D u m n e z e u
D o m n Czeril. etc. etc.
NB. Acest document s'a decopiat întocmai dela familia boe-
ronală Tafian din Mundra ca succesor al familiei Dragomir. Do­
cumentul s'a publicat şi în „Studiu pentru istoria Românilor", de
N. Iorga, pag. 8, „după o traducere cu litere latine în Arch. de
stat din Budapesta I 39. b. 40 es. 41. 1848, 1849" —, dar nu cu
aceste litere, ci cu ortografia aşa numită fonetică de astăzi.
Noi îl reproducem, cum s'a găsit, în litere latine, dar cu
ortografia şi mai fonetică, adecă cea ungurescă, usitată în timpu­
rile mai vechi.

LVII.
1608. Gabriel Bâthori, Principe al Transilvaniei, cu
diploma dată din Cluşiu, 29 Aprile 1608, nobiliteză pe
bucătarul său loan Zakach de iSomlyd conferindu-i ar­
mate: pe scut de coldre celestină se vede un bărbat îm­
brăcat în vestminte verzi cu şorţ alb dinainte, ţinend în
mâna stângă un peşte, iar în dripta un cuţit de tăiat.
— Acăstă diplomă s'a estradat în transumt capitular
din 3 Juni 1846 lui David şi Samuil Szakâts nobili de
Also- Venitze.
Nos Capitulum Cathedralis Ecclesiae Carolino
Albensis in Transylvania, Memoriae Commendamus
tenore praesentium significantes, quibus expedit uni­
versis. Quod exhibitae, ac praesentatae sint N o b i s
littere quaedam Sacratiseimae Caesario R e g i a e et
 — 179 -

Apostolicae Majestatis Ferdinandi Primi D e i Gratia

Austriae Imperatoris, Apostolici Hungariae et B o -
hemiae R e g i s hujus Nominis Qunti Regis Lombar-
diae et Venetiarum, Galliciae, Lodomeriae et Illyriae
Archi D u c i s Austriae, Magni Principis Transylvaniae
et Siculorum Comitis et Domini Domini Noştri Cle-
mentissimi Requisitorio Expeditoriae pro parte, et
in personis Nobilium Davidis et Samuelis Szakâts
de Also Venitze, sub authentico E j u s d e m Sacratis­
simae Suae Majestatis Sigilo Judiciali Trannico, Cum
Solită L e c t a Confectae et emanatae, N o b i s precep-
torie sonantes, et directae in verba sequentia: Fer-
dinandus Primus Divina F a v e n t e Clementia Austriae
Imperator, Apostolicus Hungariae, et B o h e m i a e Rex,
hujus N o m i n i s Quntus, R e x Lombardiae et V e n e ­
tiarum, Galiciae, Lodomeriae, ac Illyriae Archi D u x
Austriae, Magus Princeps Transylvaniae et Siculorum
C o m e s ; F i d e l i b u s Nostris Venerabilis Capitulo Ca­
thedralis Albo Carolinensis Nobis delectis Gratiam
Nostram Caessario R e g i o q u e Principalem. Exponitur
Majestati Nostrae pro partibus, et in personis Nobi­
lium Davidis, et Samoelis utriusque Sakâcs de A l s o
Venitze, queliter iidem paribus Litterarum, ac Litte-
ralium Instrumentorum, Nobilitatem suam Concer-
nentium plurimum indigerent, essentque eisdem sume
necessariae, proinde vobis harum serie Commitimus,
et mandamus firmiter, quatenus acceptis presentibus,
Statim Vos praescriptas Litteras Universsas, ac Lit-
teralia Instrumenta in sacristia seu Conservatorio
Vestro Capitulări repositas et relocatas diligenter
requirere, remunire, requisitarumque, et remunitarum
tenores, et Continentias in Transunto Litterarum
Vestrarum Capitularium, sub Sigilo Vestro Capitulări
12*
authentico, de verbo ad verbum, sine augmento di-
minutione aut Variatione prorsus aliquali describire,
e t a n n o t a t i s E x p o n e n t i b u s Davidi et Samueli Szakâcs,
pro Jurium suorum tuitione, ac defensione necessarias
extrădare, et emanări facere modis omnibus debeatis,
ac teneamini: Caveatis tamen ne dolus, aut fraus hac
in parte contingat aliqualis, seeus non facturi. Da­
tum in Libera E e g i a q u e Civitate Nostra Claodiopoli
die octava mensis Maji A n n o Domini Milessimo Oc-
tingentesimo Quadragesimo sexto. Quibus taliter re-
ceptis N o s E j u s d e m Sacratissimae Suae Majestatis
mandatis, in omnibus, uti tenemur, et par est summa
cum demissione, et reverentia obedire, satisfacereque
Cupientes p o s t seriam, diligentemque requisitionem
nostram reinvenimus tandem in Conservario nostro
Capitulări Litteras quasdam Nobilitationales, et exem-
tionales Anno milesimo Sexcentesimo Octavo ema-
natas, quarum praesentibus insertarum Litterarum
tenor, et verbalis Continentia sequitur in hune m o d u m :
N o s Gabriel Bâthori Dei Gratia Princeps Tran­
sylvaniae Partium Regni Hungariae D o m i n u s et Si-
culorum Comes etc. Memoriae Commendamus tenore
praesentium signifîcantes, quibus expedit, universis,
quod N o s cum ad nonnulorum fidelium Dominorum
Consiliriorum Nostrorum singularem intercessionem
N o b i s propterea factam, turn vero attentis, et con-
sideratis fidelitate, fidelibusque servitiis fidelis noştri
Nobilis Joannis Zakâoh de Sdmlyo Coci Nostris
prae m e m o r a e desideratissimis, tandem vero nobis
quoque etiam antea cum remissiori fortunae aura
nitebatur, arte sua Coquinaria qua multos alios ex-
oellere non ignoramus. E t post autem etiam hoc mu-
nere Principatus noştri quo ad praesens Dei prae-
 - 181 -

potentis beneficio fungimur, fideliter exhibuit, et

imperdit, ac in futurum quoque exhibiturus, et im-
pensurus est. E u n d e m Joannem Zakâch de speciali
Nostra gratia, et potestatis plenitudine, e stătu, et
Conditione plebea ac ignobili in qua natus etc. et
haetenus extitit ac in Coetum, et Numerum
verorum regni Nri Transilvaniae, et partium H u n ­
gariae Nobilium annumerandum aggregandum ooop-
tandum, et adscribendum d u x i m u s ; prout adnume-
ramus, aggregamus, cooptamus, et adscribimus,
Decernentes expresse, ut a modo deinceps idem
Joannnes Zakâch ipsiusque heredes, et posteritates
TJtrisque sexus universae pro Veris, et indubitatis
Nobilibus habeantur, et repunentur. In signum autem
hujus modi verae et perfectae Nobilitatis eorum, haec
arma, seu Nobilitatis insigina. Scutum videlicet mi­
litare Coelestini Coloris, in Cujus Campo seu area
homo integer amiotu Viridi thalare Candidoque prae-
cinotorio indutus, sinistra ingentem lucium piscem
comprimere, dextra vero Cultrum ingentem qaasi
exenteraturus visceribus infixum tenere conspicitur.
Supra scutum galea Militaris Clausa est posita, quam
contegit diadema R e g i u m g e m m i s , atque unionibus
. . . . exornatum, ex quo L e o dimidius umbilico
tenus emergens, naturali colore depictus anterioribus
duobus pedibus protensis . . . onem nudum sursum
vibrare conspicitur, ex cono autem galea, laoiniae
sive lemnisci vaViorum colorum hinc inde defluentes,
utrasque oras, seu margines ipsius scuti pulcherrime
ambiunt, et exornant, prout haec omnia in Capite,
seu prinoipio praesentium Nostrorum docta
mânu, et arte pictoris clarius expressa, et depicta
esse cernuntur, animo deliberato et ex certa scientia
 — 182 -

Nostra, a liberalitate praefatus Joanni Zakâchy,

ipsiusque haeredibus et posteritatibus utriusque sexus
universis clementer dedimus, donavimus, et contuli-
mus. Annuentes, et concedentes, ut ipsi praescripta
arma, seu nobilitatis Insignia, more aliorum verorum,
et insignitorum Nobilium armis utentium, ubique
in praeliis, bostiludiis, torneamentis, duellis, mono-
machiis et aliis quibusvis exercitiis nobilitaribus,
et militaribus, nec n o n Sigillis, Vexillis, Cortinis,
annulis, aulis, domibus tentoriis, sepulechris, g e
neraliter vero quarumlibet rerum, et expeditionum
generibus sub merae et sincere nobilitatis titulo,
quo eos ab universis, et singulis oujuscunque status,
conditionis, dignitatis, et praeeminentiae homines
— exstant insignitus teneri, nominari, et reputari
Volumus, ferre, gestare, omnibusque et singulis
iis honoribus, gratiis, privilegiis, iustis libertatibus,
immunitatibus, et praerogativis, quibus caeteri veri
nati, et indubitati Nobiles, ac militares h o m i n e s
praedicti R e g n i Noştri Trannae et partium R e g n i
Hungariae quomodocunque de jure et antiqua Con-
svetudine utuntur fruuntur, et gaudent, perpetuo uti
frui et gaudere valeant, ac possint. Pro ampliori vero
erga eundem binignitatis, et munificentiae Nostrae
domos ipsius Vineas item agricolationes,
allodiaturasque in quibus cunque regni hujus noştri
Transilvaniae Civitatibus, Oppidis Villis, et possessio-
nibus earundemque territoriis quocunque modo, j u s t o
tamen titulo aquirendas, et comparandas ab omni
censuum taxarum et coutributionum Nostrarum tam
ordinariarum quam extraordinariarum, subsidiique
et lucri Camerae Nostrae solutione, servitiorumque
quorumlibet plebeorum et civilium exhibitione, hos-
 — 183 -

pitium denique Condescensionis, ac decimarum, nona-

rum et Capetiarum pensione in perpetuum eximen.
et supportan. duximus, Quocirca v o b i s Spectabilibus
magnificis Generosis E g e g i i s et nobilibus, Comitibus,
Vice Comitibus, et ludicibus Nobilium, Dicatoribus,
Decimatoribus, Connumeratoribus, et exactoribus qua-
rumlibet Contributionum Nostra. in quibuslibet Co­
mitatibus ditioni Nostrae subjectis existen. Prudentib.
item et Cercumspectis Judicibus, Villicis, juratis Ci-
vibis quarumcunque Civitatum, oppidorum, Villarum,
et possessionum, modernis scilicet, et futuris quoque
pro tempore Constituendis Cunctis etiam aliis, quorum
interest, seu interirit praesentium Notitiam habituris,
harum serie committimus, et mandamus firmiter,
quatenus v o s quoque amodo in posterum antefatum
Joanem Zakâch ratione praescriptarum domorum Vi-
nearum, allodiaturarum et seminaturarum aliarumque
quarumvis haereditatum suarum modo praemisso
comparandarum, et aequirendarum, ad nullam om-
nino Censuum taxarum, et contributionum Nostrarum
tam ordinariarum, quam extraordinariorum subsi-
diique, et lucri Camerae Nostrae solutionem, aut
servitiorum quorumlibet plebeorum, at Civilium ex-
hibitionem hospitum denique Condescensionem, item
Decimarum, Nonarum et Capetiarum pensionem c o -
gere, et compellere, et propterea eundem in personis,
rebus et bonis ipsius quibusvis impedire, turbare,
molestare, seu quovis modo domnificare praesum-
matis, vel sitis an si modo aliquali secus non facturi,
praesentibus perlectis exhiben. restitutis. In cujus rei
memoriam firmitatemque perpetuam praesentes lit­
teras Nostras pendentis, et authentici S i g lli noştri
munimine roboraţas memorato Joanni Zakâch, ipsi-
 - 184 -

usque haeredibus et posteritatibus utriusque sexus uni­

versis gratiose dandas duximus, et Concedendas. Da­
tum in Civitate nostra Kolosvar die Vigesima N o n a
Mensis Aprilis, A n n o Domini Millesimo sexcentesimo
Octavo. E t subscriptum erat a sinistra: Gabriel Bâ­
thory mp. a dextra v e r o : Stephanus K e n d y Cancel-
lar. mp. Erant que Protooollo Capituli noştri authen­
tico praemisso m o d o insertae.

N o s itaque taliter requisitarum, et in Proto­

oollo Capituli Noştri authentico reinventarum prae-
scriptarum Litterarum Nobilitationalium tenorem, et
Continentiam m o d o superius insinuato, de verbo ad
verbum sine diminutione, et augmento, variationeque
prorsus aliquali praesentibus litteris nostris inseri
facientis, Par sive Transumptum hujus modi ad man-
datum Altefatae Sacratissimae suae Caesareo R e g i a e ,
et Apostolicae Majestatis Requisitorium, Jurium prae-
fatorum E x p o n e n t i u m uberiorem futuruam ad Cau-
telam necessarium, sub Sigillo nostro Capitulări au­
thentico fideliter, et conscientiose extradandum esse
duximus, et concedandum. Communi Justiţia, et
aequitate . . . rdenta. Datum feria quarta post D o ­
minicam Pentecostes in diem tertiam J u n y incadente,
A n n o Domini Millesimo Octingentesimo Quadrage-
simo Sexta.

(L. S.) L e c t a et extrădata per eosdem

Capitulares.

NB, Dupa o copie dela familie în Col, mea.

 - 185 —

LVIII.
1609. Donaţiunea lui Martin Penczy de Alsd-Venitze
peste un fund nobilitar conferit de Gabriel Bathori din
Alba-lulia la 7 Martie 1609.

N o s Gabriel etc. Memorie eto. Quod nos turn

vero attentis et consideratis fidelitate et fidelibus
servitiis fidelis sincere nobis dilecti Egregii Martini
P e n c z y de A l s o Venicze Officialis generoşi Domini
Stephani Czakoni Consiliarii et Thesaurarii noştri
Komanen. etc. quae ipse nobis etc. Totalem igitur
et integrum fundum D o m u s sive Curiae Nobilitaris
seu oenopoli, ac Diversorii ad praesens desertae et pe-
nitus aedificiis carentes in Possessione Grid, ac Di-
strictu Fogaras existen. habitum, hactenus ad Arcem
nostram Fogaras ten. et possed. una cum Boeronatu
ejusdem.
Totum item et omne Jus nostrum E e g i u m si-
mul cum cunctis suiş utilitatibus etc. Memorato
Martino Pentzi haeredibusque et posteritatibus ipsius
utriusque sexus universis omni eo quo ad praetact.
Arcem F o g a r a s tent. et possen. fuit benigne dand.
donând, et conferend. duximus prout etc. Jure per­
petuo e t irrevocabiliter tenend. possidend. pariter e t
habend. salvo Jure alieno. Haruin nostrarum vigore
et T e s t i m o n i o Litterarum mediante. Quos N o s in
formam Privilegii noştri redigi faoiemus dum nobis
in specie fuerint reportatae.

Datum Albae Iuliae die 7-a Marţii, A n n o 1609.

NB. După o copie dela familie in Col. mea,,

 — 186 —

LIX.
1609. Gabriel Bâthori, Principele Transilvaniei la 14
Martie 1609 recipe din nou între boerii Făgăraşului pe
loan Rechiey din Recea.

N o s Gabriel Dei gratia Princeps Traniae Partium

R e g n i Hungariae Dominus et Sieulorum Comes etc.
Memoriae Comendamus tenore praesentium Significan.
quibus expedit univer. quod nos cum ad nonnulo-
rum fidelium Dominor. Consiliarior. Nrorum Singu-
larem intercessionem nobis propterea faptam: Tum
vero atten. et consideratis fidelitate fidelibusque Ser-
vityis fidelis noştri strenui Ioannis Rechiey de eadem
Rechie familiar. Generoşi Michaelis Machykasy Ca-
pitanei arcis nrae Fogaras qua ipse Principibus Tra­
niae Praedecessor. Nris huic regno Nro ac tandem
nobis etiam suma cum animi sui promptitudine et
alacritate fidel, exhibuit et impendit ac in futur.
quoque exhibitur. et inpensur. est, eundem Ioannem
Rechiey ipsiusque haeredes et posteritates univer. in
numer. reliquor. Libertinor. ac Boeronum nostrorum
Terrae ac Districtus Fogarasien. anumeran. aggregan.
cooptan. et ascriben. duximus ea t a m e n conditione
ut ipse haeredesque et posteritates ipsius univer.
more alior. Libertinor. et Boeronum Nrorum ad arcem
nostram Fogaras inservire, etc. si portio nra in-
dicta Possessione Rechye" habita adicta arce nra F o ­
garas abalienata fuerit aliquando; nequis tamen
Donationi acCoIIationi vel nra vel successor. nrorum
subiacere debeant, vel sint adstricti: Prout anume-
meramus aggregamus cooptamus et ascribimus. Pro
ampliori autem gra. et munificen. nra erga eun. de-
claratione D o m u m ipsius in praediota Possessione et
 — 187 —

consequenter portione nra possessionaria et antelata

Terra sive districtu Fogarasien. Vicinittatibusqu. do-
mornm Providoruin Mani Rima ab una ac Raduly P o p a
Tobagionum nostror. parti ab omni Cen-
suum taxar. et Contributionum nostrar. tam ordinar,
quam extraordinariar. subsid. et lucri Oamerae no­
strae solutione, Servitior. quovis plebeor. et civilium
exhibitione. Ittem Seminaturas et agricolatiouem
ipsius alodiaturasque et seminaturas quas libet, a De-
cimar. nonar. capetiarque nrarum pensione in perpe-
tuum benigne exim. et supportan. duximus prout
eximimus et supportamus presentium per vigor. Quo
circa nobis fidelib. Generosis E g r e g y i s et nobilibus
Michaeli Machkasy Capitaneo, Caspari Lisay Provi-
sori ac Castelanis praefatae arcis nrae Fogaras. Pro-
vidis ittem judicator. . . . iuratis Civibus praenotae
P o s s i o n i s Recbye eor. vicegeren. modernis
et futuris quoque pro tempore Constituen: Cunctis
etiam alys quor. interest seu intererit praesentium no­
titiam habitur. serie comittimus et mandamus fir-
miter, quatenus acceptis praesentibus nos quoque a
modo deinceps praefatum Ioannem Rechyie ipsiusque
Haeredes et posteriter. univer. pro veris erectis et
ordinatis Boeronibus ac Libertinis habere debeatis.
Nequis eosdem ad aliquam
Oensuum taxar. et contributionum nrarum tam ordi-
nariar. quam extra ordinariar. subsyd. et lucri Oa­
merae nrae solutionem, servitior. plebeor. et civi­
lium exhibitionem, Ittem Decimar. nonar. et capetiar.
pensionem, cogere et compellere, aut proptera eos­
dem in personis, rebusque et bonis ipsor. quibusvis
impedire turbare, molestare seu quovis modo dam-
nificare praesumatis ve] sitis ausi. modo aliquali,
 — 188 —

seous non faetur. Praesen. perlectis Exhiben. restitu-

tis. Datum in Civite nra Alba-Iulia. D i e Decima
quarta mensis marty anno Domini Millesimo Sexcen-
tesimo nono.
Gabriel Princeps (L. S.) Stephanus Kenti,
Cancell.
NB. După o copie din Col. mea.

LX.
1613. Gabriel Bathori cu datul din Sibiiu la 25 Fe­
bruarie 1613 nobilitiză pe boerul Hangul Safar alias
Bo4r de Also- Vist.
N o s Gabriel Dei gratia Transilvaniae Valachiae
Tranşaipinaeque Princeps, partium regni Hungarici
Dominus et Siculorum G o m e s :
Memoriae commendamus tenore praesentium
significantes, quibus expedit universis. Quod nos
cum ad nonnullorum fidelium dominorum Consilia-
riorum nostrorum singularem intercessionem, prae-
terea nobis factam, turn vero attentis et consideratis
fidelitate fidelibusque servitiis fidelis noştri nobilis
H a n g u l y Safar alias B o e r d e A l s o - V i s t dispensatoris
noştri Fogarasiensis, qua ipse a compluribus jam
annis Principi bus regni hujus Transilvaniae praede-
cesoribus nimirum nostris ac nobis etiam, quo Dei
benignitate adhunc principatus noştri gradum electi
et erecţi sumus et in omnibus occassionibus et rebus
fidei et industriae suae commissis juxta possibilitatis
suae exigentiam fideliter summaque cum animi sui
promptitudine exhibuit et impendit ac in futurum
quoque exhibiturus et impensurus est. Eundem igitur
H a n g u l y Safar alias Boer antea quoque uti intele-
 — 189 -

x i m u s nobilem de speciali nostra gratia et potestatis

plenitudine, denuo et ex n o v o in coetum et numerum
verorum regni noştri Transilvaniae et partium regni
Hungariae eidem annectarum nobilium annumeran-
dum, aggregandum, cooptandum et 8scribendum du-
ximus, prout annumeramus, aggregamus, cooptamus
et ascribimus. Decernentes expraesse ut a modo
deinceps, idem H a n g u l y Safar alias B o e r haeredesque
et posteritates ipsius utriusque Sexus universae pro
veris et indubitatis nobilibus babeantur et reputentur.
In signum autem hujusmodi verae et ptrfectae nobi­
litatis eorum haec arma seu nobilitatis i n s i g n i a : Scu­
tum videlicet militare coelestini coloris, in cujus
campo sive area lupus integer naturali colore de-
pictus, postremis duobus pedibus stare, anterioribus
autem elevatis, dextro ensem evaginatum, sinistro
autem similiter pedibus cultrum cisorium tenere con­
spicitur. Supra scutum alea militaris clausa est posita,
quam contegit corona regia g e m m i s et unionibus
ornată. E x cono autem galeae teniae sive lemnisei
variorum colorum hincinde defluentes, oras seu mar-
g i n e s ipsius scuti pulcherime ambiunt et exornant,
prout haec omnia in capite seu principio praesentium
literarum nostrarum docta mânu et arte pictoris cla-
rius expressa et depicta esse cernuntur. Animo de-
liberato et ex certa scientia liberalitateque nostra
praefato H a n g u l y Safar alias Boer ipsiusque haere­
dibus et posteritatibus utriusque sexus universis
grasiose dedimus et contulimus. Annuendum et con-
cedendum, ut ipsi praescripta arma seu nobilitatis
insignia more aliorum verorum et insignitorum no­
bilium, armis utentium, ubicunque in praeliis hasti-
ludiis et torneamentis, duellis, monomachiis ac aliis
 - 190 —

quibusvis exercitiis nobilitaribus et militaribus nec

non sigillis, vexillis, cortinis, velis, annulis, aulis,
domibus, clypeis, tentoriis, sepulcbris, generaliter
vero quarumlibet rerum et expeditionum generibus,
sub verae et sincerae nobilitatis titulo, quo, eos ab
universis et singulis cujuscunque status, ordinis, dig-
nitatis, conditionis et praeeininentiae homines exi-
stunt, dici, teneri, nominari et reputari volumus,
ferre et gestare omnibusque et singulis iis honoribus,
gratiis, privilegiis, indultis libertatibus, immunitatibus
et praerogativis, quibus caeteri veri nati et indubi-
tati nobiles et militares, dicti regni noştri Transil­
vaniae et partium regni Hungariae eidem annecta-
rum, quomodocunque de jure et consuetudine an-
tiqua utuntur, fruuntur et gaudent perpetuo uti,
frui et gaudere valeant atque possint. E t nihilominus
pro ampliori benignitatis nostrae erga eundem de-
claratione, domum ejusdem, in jam dicta possessione
Also-Vist, cui ab una Opra Dendrum, ab alia autem
partibus Raduli Baehila, Providorum domus vici-
nantur, in districtu seu terra Fogarassiensi, Comi-
tatque Albensi Transilvaniae existentes habitam ab
omni censuum taxarum, contributionum nostrarum,
tam ordinariarum, quam extra ordinariarum, subsi-
diisque et lucri camerae nostrae Solutione, servitio-
rumque quorumlibet plebeorum et civilium exhibi-
tione item seminaturas, allodiaturas, agricoles et alias
quaslibet haereditates eorum, quas in dicta posses­
sione Also-Vist et territoriis ejus juste et lege te-
nerent a Decimarum nonarum et capetiarum, nobis
et successoribus nostris, quotannis provenire deben-
dum, pensione, servitiorum quorumlibet plebeorum
et civilium exhibitione in perpetuum, eximendum,
 — 191 -

supportandum, et nobilitandum duximus, prout exi-

mimus, supportamus et nobilitamus, praesentium per
vigorera. Quo circa vobis universis et singulis, Ge-
nerosis, E g r e g i i s Nobilibus, Capitaneo, Provisori,
Castellanis arcis nostrae Fogarasiensis, item D e c a -
toribus, decimatoribus, Connumeratoribus et exac-
toribus quarumlibet contributionum nostrarum et
successorum nostrorum, nec non Providis, judici et
juratis civibus annottate Possessionis Also-Vist eo-
rumque vices gerentibus, modernis et futuris quoque
pro tempore constituend. cunctis etiam aliis, quo­
rum interest, seu intererit praesentium notitiam ha-
bituris, harum serie committimus et mandamus fir-
miter, ut vos quoque a modo deinceps, successivis
semper temporibus praefatum H a n g u l y Safar alias
Boer haeredesque et posteritates ipsius utriusque
sexus universas, ratione praedictae domus allodiatu-
rarum seminaturarum et agricolationum haeredita-
tumque suarum praemissarum, ad nullam censuum
taxarum et contributionum nostrarum tam ordina-
riarurn quam extraordinariarum subsidiisque et lucri
eamerae nostrae solutionem, servitiorum quorumlibet
plebeorum et civilium exhibitionem decimarum, no-
narum et capetiarum pensionem cogere et compellere,
vel propterea eundem haeredesque et posteritates
ipsius utriusque sexus in personis, rebus et bonis
ipsorum quibusvis impedire turbare, molestare, seu
quovismodo damnificare confirmatis aut sitis ausi
modo aliquali. Sed eandem domum, seminaturas,
allodiaturas, agriculationes et alias quaslibet haere-
ditates jam nominati H a n g u l y Safar, modo praemisso,
exemptas supportatas et nobilitatas in perpetuum
habere, modis omnibus debeatis et teneamini. Secus
 — 192 —

non facturam. Praesentibus perlectis exhiben. resti-

tutis. In cujus rei memoriam firmitatemque perpe-
tuam praesentes literas nostras pendentis et authentioi
Sygilli noştri mumine roboratas, memorato H a n g u l y
Safar alias Boer ipsiusque haeredibus et posteritatibus
utriusque sexus universae dandas duximus et conce-
dendas. Datum in civitate nostra Cibiniensi die vi-
gesima quinta mensis Februarii. Anno Domini Mil­
lesimo Sexcentesimo decimo tertio.
Gabriel Princeps m. p.
L . Armales ac donationales
Saffar de Also-Vist.
NB. Dupa o copie dela familie în Col. mea.

LXI.
1616. Gabriel Bethlen, Principele Transilvaniei cu di­
ploma dată din Făgăraş la 16 Martie 1616 confirmă
pe Ştefan Mone de Veneteia, Matheiu Brevoy de Kis
Berivoy şi Niculai Solymos de Felsd-Vist in drepturile
lor de imunitate, — ceea-ce la cererea nobilului George
Mone de Also- Venicze se estradă în transumtul capitular
din Alba-Iulie la 11 Maiu 1846.
N o s capitulum cathedralis Ecclesiae Carolino
Albensis in Transylvania, Memoriae commendamus
tenore praesentium significantes, quibus expedit, uni­
versis. Quod exhibitae, ac praesentatae sint nobis
Litterae quaedam Sacratissimae Caesareo Regiae, et
Apostolicae Majestatis Ferdinandi Primi Dei gratia
Austriae Imperatoris, Apostolici Hungariae et B o -
hemiae R e g i s hujus nominis Quinti, R e g i s Lombar-
diae, et Venetiarum, Gallitae, Lodomeriae et Illyriae
Archi Ducis Austriae, Magni Principia Tranniae, et
 - 193 —

Sioulorum Oomitis etc. Domini D o m i n i noştri natu-

raliter Clementissimi, Requisitorio Expeditoriae pro
parte, et in persona Nobilis Georgie Mone de A l s o
Venitze, sub authentico Ejusdem Sacratissimae Suae
Majestatis Sigillo Judiciali Trannico cum solită L e c t a
confectae, et emanatae, nobis praeceptorie sonan-
tes, et directae in verba sequentia: Ferdinandus
Primus Divina favente Clemetia Austriae Imperator,
Apostolicus Hungariae et Bohemiae R e x hujus no-
minis Quintus, Rex Lombardiae, et Venetiarum, Gal-
liciae, Lodomeriae, ac Illiriae, Archi-Dux Austriae,
Magnus Princeps Transylvaniae, et Siculorum C o m e s ;
Fidelibus nostris Venerabili Capitulo E c c l e s i a e Ca-
thedralis Albae Carolinensis, nobis dilectis, Gratiam
nostra Caesareo Regiam, et Principalem! Exponitur
Majestati nostrae pro parte, ac in persona Nobilis
Georgie Mone de A l s o V e n i t z e ; qualiter idem pari-
bus Litterarum et Litteralium Instrumentorum, N o -
bilitatem suam concernentium plurimum indigeret,
essentque eidem summe necessaria. Proinde v o b i s
harum serie committimus, et mandamus firmiter,
quatenus acceptis praesentibus, statim v o s praescrip­
tas Litteras universas, ac Litteralia Instrumenta, in
Sacristia, seu Conservatorio vestro Capitulări repo-
sitas, et relocata diligenter requirere, et reinvenire,
requisitarumque, et reinventarum tenores, ac conti-
uentias in Transumpto Litterarum Vestrarum Capi-
tularium, sub Sigillo Vestro Capitulări authentico,
omni dolo, ac fraude aliquali hac in parte remotis,
de verbo ad verbum, sine augmento, diminutione,
aut variatione prorsus aliquali, describere, et dicto
Exponenţi Georgio Mone de Also-Venitze, pro jurium
ejusdem tuitione ac defensione necessarias extrădare,
13
 - 194 -

et emanări facere modis omnibus debeatis, ac tenea-

mini, caveatis tamen ne dolus, aut frans, hac in parte
contingat aliqualis, secus n o n facturi, praesentibus
perlectis exhibenti restitutis. Datum in Libera, Re-
giaque Civitate nostra Claudiopoli die octava Mensis
Maji, A n n o D o m i n i Millesimo octingentesimo qua-
dragesirao sexto. Quibus taliter receptis nos E j u s d e m
Sacratissimae suae Majestatis mandatis, in omnibus
uti tenemur, et par est, suma cum demissione, et
reverentia, obedire satisfacereque cupientes, post
seriam, diligentemque requisitionem nostram, rein-
venimus tandem Litteras quasdam de Libertinatu
Strenuorum Stephani Monie de Veneţie, Matthei
B r e v o y de K i s - B r e v o y , et Niculai Solymos de F e l s o -
Viszt omnino in Districtu Fogarasiensi commoran-
tium sonantes, Libro Regio Octavo Capituli noştri
authentico inscriptas, quarum praesentibus insertarum
Litterarum tenor, et verbalis continentia sequitur in
hune modum.
N o s G-abriel Bethlen etc. Memoriae etc. Quod
nos etc. Turn vero etc. Strenuorum Stephani Monie
de Venetzie, Mathei B r e v o y , de Kis-Brevoy, et Ni­
culai S o l y m o s de Felso-Viszt, quae ipsi etc. (vide
priorem paginam omnia uno eodemque tenore, tem­
pore, unicuique illorum scriptum est) et adseriben.
D o m o s q u e eorundem primum quidem dictorum Ste­
phani Mone in dictis possessionibus Venitze, vicini-
tatibusque domorum Providorum Salamonis Moyne
ab una, ac Raduly Monie Jobbagionum nostrorum
partibus ab altera, item secundo Matthei Brevoy in
Kis-Brevoy vicinitatibus domorum Strenuorum Ste­
phani Patroban ab una, ab altera partibus Stephani
Koztan Sutorum nostrorum; tertio etiam in Felso-Viszt,
 — 195 —

Nicolai Solymosz vicinitatibusque domorum Provido-

rum Kumanic Solymosz ab una, parte vero ab alia
Buza Kolczar E g r e g i i Pauli K a t y Aulae Nostrae fa-
miliaris Jobagionum, omnino in dicto Districtu Terrae
Fogaras, et Cottu Albensi exstentes habitas, ab omni
Oensuum, Taxarum et Contributionum Nostrarum etc.
et libertamus praesentium per vigorem. Qao circa
Vobis universis et Singulis etc. Vide Cpmmissionem
in praecedenti folio usque. Datum in Arce Nostra
Fogaras die decima sexta Mensis Marty, Anno D o ­
mini Millesimo Sexientesimo decimo Sexto. E t erant
praedicto Libro Regio Capituli Noştri authentico
praemisso modo insertae.
Nos itaque taliter requisitarum, et in Libro
Regio Capituli noştri authentico reinventarum prae-
scriptarum Litterarum tenorem, et continentiam modo
superius insinuato, de verbo ad verbum, sine dimi-
nutione, e t augmento, variationeque prorsus aliquali
praesentibus Litteris Nostris inserentes, Par sive
Tansumptum hujusmodi ad mandatum Altaefaotae
Sacratissimae suae Caesareo Regiae, et Apostolicae
Majestatis Requis . . . . Jurium praefati E x p o n e n t i s
futuram ad cautelam necessarium, sub Si-
gillo nostro Capitulări authentico fideliter, et con-
scientiose extradandvm duximus, et concedendum,
communi justiţia, et aequitate svadente. Datum feria
secunda post Dominicam Quartam post Pascha, in
diem undecimum Maji incidente, A n n o Domini Mil­
lesimo Quingentesimo Quadragesimo Sexto.
(L. S.) L e c t a et extrădata per eosdem
capitulares.
Consentit cum originali.
Venezia, 12/3, 1860.
Puşcariu m. p.
Mone, Brevoy et Solymos.
13*
 - 196 —

LXII.
1617. Gabriel Bethlen, Principele Transilvaniei cu di­
ploma dată din Alba-Iulia la 13 Maiu 1617 ridică pe
Lupul Konthe din A. Komana în rândul Libertinilor
aparţinători la Castrul Făgăraş.
N o s Gabriel Bethlen D e i gratia Princeps Tran­
silvaniae, partium regni Hungariae Dominus et Si-
culorum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes, quibus expedit, quod nos
cum ad nonnullor. fidelium dominor. Consiliarior. no­
strorum singularem nobis propterea factam interces-
sionem, tum vero attentis et consideratis fidelitate,
et fidelibus servitiis Strenui Lupul K o n t h e de Also
Komana Allodiatoris noştri, quae ipse nobis et rebus
suae fidei commissis, praecipue vero in hoc munere
suo allodiatur. quo nune fungitur, iuxta possibilitatis
suae exigentiam fideliter exhibuit ac impendit, ac in
futurum quoque exhibiturum et impensurum eundem
non diffidimus. E u n d e m igitur Lupul Konthe cum
liberis eiusdem ex stătu et conditione plebea ac
iobbagionali, in qua natus est, et hactenus extitit
eximendum ac in coetum et numerum verorum re-
liquorum Libertinorum nostrorum ad Arcem nostram
Fogaras pertinentium annumerandum, aggregandum,
cooptan. et ascriben. D o m u m q u e eiusdem in dicta
possessione A l s o Komana vicinitatibusque domorum
Providorum K o m a n Mohoiuczia ab una,Kodre Babaecz
ab altera, ac Dobra Tamuczia partibus a tertia, in
districtu terrae Fogaras et Comitatu A l b e n . existen.
habitam, ab omni taxarum, censuum et contributio­
num nostrarum, tam ordinariarum, quam extraordi-
nariarum, subsidiique et lucri Camerae nostrae so-
 — 197 —

lutione, ac servitiorum quorumîibet plebeorum et

civilium exhibitione. Item seminatur. allodiatur. agri-
colationes, ac alias quaslibet haereditates ipsius in
praedicta possessione Also Komana iuste et legitime
possessas a decimarum nonarum et capetiarum so-
lutione et pensione, in perpetuum eximen. et liberan.
duximus. E a tamen conditione, ut idem Lupul
Konthe haeredesque et posteritates ipsius masculini
sexus univer. omnia onera et servitia Libertinalia
ad praedictam Arcem nostram Fogarasien. debentia,
instar aliorum Libertinorum nostrorum, semper et
ubique subire ac ea modis omnibus exequi debeant
et teneantur. Prout eximimus, libertamus, et suppor-
tamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis g e -
nerosis, E g r e g i i s , Nobilibus, Comiţi, Vicecomitibus
et Judlium Comitatus Alben. n e c non Capitaneo,
Provisor. et Castellanis arcis, tam dictae arcis nrae
Fogarasien. modernis, et futur. quoque pro tempore
constituen. Item Decimator. Connumerator. Dicatori-
bus, et exactoribus quarumcunque contributionum,
Providis item Judici, oaeterisque iuratis civibus ante-
fatae possionis Also Komana, cunctis etiam aliis,
quorum interest seu intererit praesen. nostras visuris,
harum serie commitimus et mahdamus firmiter, qua­
tenus vos quoque a modo deinceps, successivis sem­
per temporibus annotatum Lupul Konthe in prae-
scripto Libertinatu cum liberis eiusdem, conditione
sub piaemissa conservar. debeatis, neque eundem ra­
tione domus suae praescriptae, ad aliquam censuum
taxarum et contributionum quarumlibet solutionem
servitiorumque quorumîibet plebeorum et civilium ex-
hibitionem cogere aut compellere, aut eundem prop-
terea in persona, rebus, et bonis suiş, universis im-
 — 198 —

pedire, molestare, turbare, seu quovis modo damni-

fioare praesumatis, neo sitis ausi modo aliquali. Secus
non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis.
In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam pre­
sentes literas nras, authentici sigilii noştri munimine
roboratas memorato Lupul Konthe ipsiusque haere­
dibus masculini sexus universis gratiose dandas du­
ximus et concedendas. Datum in civitate nostra Alba
Iulia die decima tertia mensis Maji. A n n o Domini
Millesimo sexcentesimo D e c i m o septimo.
Gabriel Bethlen m. p. Simon Pechy,
(L. S. Cancellarius m. p.
Caspar Beoleony, Secretar, m. p.
NB. Dupâ o copie procurata dela familie pentru Col. mea.

LXIII.
1617. Gabriel Bethlen, Principele Ardealului cu di­
ploma dată din Alba Iulia la 25 Maiu 1617 ridică în
căa nobililor Transilvaniei pe preotul valach din Sâm-
băta-superiorâ Opra Pilcze şi pe fiii să Stoica, Aldea
şi Lupul Pilcze.
N o s Gabriel B e t h l e n , dei gratia princeps Tran­
silvaniae partium regni Hungariae Dominus et Şi­
cul orum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis.
Quod nos cum ad nonnulbrum fidelium dominorum
Consiliariorum nostrorum humiliarum propterea fac-
tam intercessionem. Turn vero moti pietate et prin­
cipali clementia, qua erga ordinem Ecclesiasticum,
notanter autem venerabilem Opram Pylczie Ecclesiae
"Walachalis possessionis F e l s o Zombatfalva pastorem
 — 199 -

afficimur et sumus propensi. E u n d e m Opram P y l c z i e

ratione etiam offieii sui Ecolesiastici de more ab
antiquo usitato liberam personam ac a servitio iob-
bagionali, immunit . . . . ac per eum Stoykain A l d e
et Lupul Pilczie filios suos de speciali nostra gratia
et potestatis nostrae plenitudine e stătu et conditione
plebea ac ignobili in qua nati sunt et baetenus exis-
terunt eximen. ac in coetum et numerum verorum
ac indubitatorum regni Noştri Transilvaniae ac par­
tium Hungariae eidem annexarum nobilium annume-
ran., aggregan., cooptan. et adscriben., duximus, prout
annumeramus, aggremamus, cooptamus et ascribimus.
Decernentes expresse, ut a modo deinceps iidem
Opra Stojka, Alde et Lupul Pilczie filii eiusdem iam
videlicet nati et in futurum etiam Dei beneficio na-
scituri haeredesque et posteritates ipsorum utriusque
sexus univer. pro veris et indubitatis nobilibus ha-
beant. et reputent. Omnibusque et singulis iis h o n o -
ribus gratiis, privilegiis, libertatibus immunitatibus,
indultis et praerogativis, quibus caeteri veri et in-
dubitati nobiles ao militares praedicti regni noştri
Transilvaniae et partium Hungariae eidem annexarum
homines, quomodocunque de jure et ab antiqua con-
suetudine, utuntur, fruuntur et gaudent perpetuo uti,
frui et gaudere valeant atque possint. E t nihilominus
pro ampliori erga eadem declaratione benignitatis
nostrae, Domum eorundem in possessione praetacta
F e l s o Zambattfalva, vicinitatibusqne domorum pro-
vidorum Opra Kacziaue ab una ac Stzanciul P y n c
partibus ab altera in Comitatu Alben. Traniae et
Districtu terrae Fogaras existen. hitam. ab omni cen-
suum taxarum et contributionum nostrorum tam or-
dinariarum, quam extraordinariarum, subsidiisque et
 — 200 -

lucri Camerae nostrae solutione servitiorum quorum­

libet plebeorum ac civilium exhibitione hospitumque
condescinsione, seminaturas item allodiaturas et agri-
colationes ipsorum universas, quas in teritorio eius­
dem possessionis F e l s o Zombatfalva iuste et legitime
possiderent a decimarum nonarum et capetiarum pen-
sione nobis et successoribus nostris quotannis pro-
venire deben. in perpetuum eximen. libertan., suppor-
tan. et nobilitan. duximus prout eximimus libertamus,
supportamus et nobilitamus praesentium per vigorem.
Quo circa vobis fidelibus nostris universis et singulis.
Mgcis Generosis eggregiis ac nobilibus comitibus
vicecomitibus et iudicibus Nobilium. Item percepto-
ribus Dicatoribus, Connumeratoribus, Decimatoribus
et Exactoribus Contributionum annotati Comitatus
Alben. Traniae, nec nou Capitaneis Provisori et Ca-
stelanis Arcis nostrae F o g a r a s ; nec non providis,
Iudici,- caeterisque Iuratis praelibatae possesionis
Felso" Zombatfalva modernis vzt et futuris etiam pro
tempore constituen. eorumque vice-gerentibus cunctis
etiam aliis quorum interest seu intererit praesentium
notitiam habituris, harum serie commitimus et man-
damus firmit. U t v o s quoque a modo in posterum
prafatos Opram et filios Stojkam Alde et Lupul
P y l c z i e haeredesque et posteritates ipsorum utriusque
sexus univers, ratione praecriptae domus, seminatu-
rarum, allodiaturarum et agricolationum, (condescen-
sionum, Decimarum) suarum quarum libet ad nullam
omnim Censuum Taxarum et Contributionum nostra­
rum tam ordinariar., quam extraordinariarum sub-
sidiique et lucri Camerae nostrae, solutionem, servi­
tiorum quorumlibet plebeorum ac civilium exhibi-
tionem hospitumque condescentionem, Decimarum,
 — 201 —

Nonarum et Capetiarum pensionem cogere et com-

petere vel propterea eosdem haeredesque et poste­
ritates ipsorum utriusque sexus universis in personis
rebusque et bonis ipsorum quibusvis, impedire, tur­
bare, molestare, seu quovis modo damnifioare minime
praesumatis n e c sitis ausi modo aliquali. Sed eandem
domum modo praemisso exemtam suportatam nobi-
litatam et libertatam in perpetuum habere modis
omnibus debeatis firmamini, secus non factur. Praesen.
perlectis exib. restitutis. In cuius rei memoriam
firmitatemque perpetuam praesentes Literas nostras
pendentis et autentici sigilii noştri munimine robo-
ratas memoratis Opra Stzoika, Aldae et L u p u l Pilczie
ipsorumque haeredibus et posteritatibus utriusque
sexus universis gratiose dandas duximus et conce-
dendas. Datum in civitate nostra Alba-Iulia die vi-
gesima quinta Mensis May, A n n o Domini Milesimo
sexcentesimo decimo et septimo.
Gabriel Bethlen m. p. Simon Pechy m. p.,
Cancelariis.
Gaspar Beoleoni m. p.,
Secretarius.
NB. DupaV o copie în Col. mea.

LXIV.
1625. Principele Transilvaniei Gabriel Bethlen ridică
pe Andreiu Pap vulgo Algya Preuteasza de Gomana
inferioră din statul libertinilor la demnitatea de nobili
ai regnului Transilvaniei, cu însemnele pe sad de coldre
rubră se vede o Lilie înflorită.
N o s Gabriel D e i gratia Sacri Romani, Imperii
et Transylvaniae Princeps, partium Regni Hungariae
 — 202 -

Dominus, Siculorum Comes, ac Oppoliae Ratiboriaeq.

Dux, etc. Memoriae commendamus tenore praesen­
tium significantes quibus expedit universis. Quod nos
cum ad nonnullorum fidelium Consiliariorum nostro­
rum singularern intercessionem nostrae propterea
factam serenitati, turn vero attentis et eonsideratis
fidelibusque servitiis fidelis noştri Andreae P a p ,
vulgo Algia Preuteasza nuncupati, quae ipse nobis
et huic etiam regno nostro Tranniae bactenus fide-
liter, pro locorum et temporum varietate, exhibuit
ac impendit, ac in futurum quoque pari fidelitatis
obsequio eundem ad ipsum exbibiturum et impensu-
rum confidimus; E u n d e m igitur Andream Pap, alias
Aldgia Preuteasza dictum quondam etiam non ob-
scuro genere editum, e stătu et conditione libertinali,
in qua bactenus extitit, ac per eum baeredes et po­
steritates eiusdem utriusque sexus univer. clementer
eximen. ac in coetum et numerum verorum atque
indubitatorum regni noştri Transylvaniae, et partium
Hungariae eidem annexarum Nobilium annumerand.
aggregand., cooptând, et adscriben, duximus prout
annumeramus, aggregamus, cooptamus et adscribi-
m u s ; Decernentes expresse ut a modo in posterum
idem Andreas Pap, baeredesque et posteritates eiusdem
utriusque sexus univer. iam scilicet nati ac in poste­
rum D e i beneficio nascitur. pro veris ac indubitatis
Nobilibus babeantur ac reputentur; In signum autem
huius modi verae, sincerae, ac perfectae nobilitatis
eorum haec Arma sive Nobilitatis Insignia: Scutum
videlicet militare erectum rubei coloris, in cujus
campo sive area inter duos monticulos Lilia quaedam
florescens foliis naturalibus virescere, ac de terra
sursum exsurgere visitur; supra scutum galea mili-
 — 203 —

taris clausa est posita, quam c o n t e g i t Diadema Re-

gium, gemmis unionibusque apprime . . . . turn, a
summitate vero sive cono galeae teniae sive lemnisci
variorum coloram hinc inde defluentes oras seu mar-
g i n e s ipsius scuti pulcherrime ambiunt e t e x o r n a n t :
prout haec omnia in prineipio, sive capite praesen­
tium literarum nostrarum; docta mânu, et arte Pic-
toris propiis suiş coloribus haec omnia clarius de-
picta esse cernuntur, eidem Andreae Pap, haeredi-
busque et Posteritatibus eiusdem utriusque sexus
universis clementer danda duximus et concedenda.
Decernentes, et ex certa noştri scientia animoque
deliberato concedentes, ut ipsi amodo in posterum
futuris semper successivisque temporibus haec eadem
Arma sive Nobilitatis insiginia, instar aîlibrum dicti
vegni noştri Transylvaniae et partium Hungariae
eidem annexarum Nobilium, sub iisdem Iuribus, prae-
rogativis et immunitatibus, quibus iidem natura et
consvetudine usi sunt vel gavisi, utunturque et gau-
dent, ubique in praeliis, eertamihibus, hastiludiis,
. . . mentis, duellis, monomachiis, ac aliis omnibus
et quibusvis exercitiis militaribus et nobilitaribus,
nec non sigillis, vexilis, cortinis, velis, aulaeis, annulis,
clypeis, tentcTriis, domibus, sepulchris, generaliter vero
quarumlibet rerum et expeditionum generibus, sub
merae, verae, sincerae ac perfectae Nobilitatis titulo,
quo eundem ac haeredes suos utriusque sexus univer.
ab omnibus cuiuscunqe status et conditionis existant,
insignitas dici, teneri, nominari, et reputari volumus
ferre, gestare, illisque omnibus gratiis, Privilegiis,
indultis, juribus, libertatibus, et praerogativis, ho-
noribusque et immunitatibus, quibus coeteri, veri
atque indubitati saepefati regni noştri Tranniae, et
 - 204 —

partium Hungariae eidem annexarum Nobiles hac-

tenus quomodolibet de jure vel eonsvetudine usi
sunt et gavisi, utuntur que et gaudent perpetuo usi,
frui, et gaudere possint, ac valeant, haeredesque et
posteritates eorundem utriusque sexus universi va­
leant atque possint.
E t nilominus, pro ampliori erga eundem A n -
dream Pap gratiae et munificentiae nostrae declara-
tione Domum eiusdem inl'dicta possessione Comana,
in vicinitatibus domorum providorum Sztan Wlantul
ab una, ac Dragich Morar nominatorum jobbagionum
nostrorum partibus ab altera, inque isto Gomitatu
Alben. Tranniae existen. hitam ab omni censuum,
taxarum, et contributionum nostrarum tam ordinariar.
quam extraordinariar. subsidiique, et lucri eamerae
nostrae solutione, servitiorum quorumîibet plebeorum
e t civilium exhibitione, hospitum condescensione, se-
minaturas, allodiaturas, agricolationes, et alias quas-
libet haereditates ipsius iuste et legitime tentas et
possessas intra veras metas et territorio dictae pos­
sessionis Comana habitas, a Decimarum, Nonarum,
et Capetiarum solutiune, nobis et successoribus n o -
stris quotannis provenire deben. in perpetuum gra-
tiose eximen. supportan. et nobilitandas duximus
prout 'eximimus, libertaiuus, supportamus et nobili-
tamus praesentium per vigorem.
Quocirca v o b i s fidelibus nostris universis et
singulis Magnificis, Generosis, E g r e g i i s et nobilibus,
Capitaueis, Praefectis, Provisoribus, Decimatoribus,
Nonatoribus, Perceptoribus et Exactoribus, quarum
cunque contributionum nostrarum; Item Comitibus,
Vice Comitibus, Iudicibusque nobilium Comitatus
Alben. ac cunctis officialibus Arcis nostrae Fogaras,
Curiaeque Comanen., nec non hospitiorum distribu-
toribus modernis videlicet, ac futuris etiam pro tem­
pore constituendis, cunctis etiam aliis quorum interest
seu intererit praesentium notitiam habituris, harum
serie committimus et mandamus firmiter, quatenus
vos quoque annotatum Andream Pap ipsiusque hae-
redes, et posteritates utriusque sexus, univers, ratione
praescriptae Domus, et pertinen. quovis nominis vo-
cabulo vocittar. ad aliquam Censuum, Taxarum, et
Contributionum nostrarum prae specificatarum solu-
tionem, servitiorum similiter quorumlibet plebeorum
seu civilium exhibitionem, Decimar. Nonar. ac Ca-
petiarum pensionem, hospitum condescensionem, co-
gere et compellere vel propterea eosdem in persona,
rebusque suiş univer. ac bonis impedire, turbare,
molestare seu quovis modo aliquali; sed eandem
Domum universasque haereditates suas modo prae-
misso pro exemptis habere modis omnibus debeatis
ao teneamini, secus non facturi; Praesentibus per-
lectis exhiben. restitutis.
In cuius rei memoriam fîrmitatemque perpetuam,
praesentes literas nostras pendentis et authentici si­
gilii noştri munimine roboratas memorato Audreae
Pap, ipsiusque haeredibus et posteritatibus utriusque
sexus universis clementer dandas duximus et conce­
dendas. Datum in arce nostra Fogaras die duode-
cima Mensis Aprilis, A n n o Domini Millesimo sexcen-
tesimo Vigesimo quinto. (1625).

Gabriel m. p. Gregorius Osmanheosy m. p.

Anno 1626, feria tertia proxima post

festum Purificationis beatae Măria Virginis
in arce Fogaras loco videlicet Sedis Iudi-
 — 206 —

ciariae hujus Districtus Fogarasiensis prae­

sentes rehabitae, publicatae, atque coram
D u o d e c i m Bojeronibus juratis Assessoribus
sedis praenominatae, ac in vigore relicta,
nemine contradictorum apparente.
Stephanus Bethi, Provisor
Arcis et bonorum Fogara-
siensium m. p.
Praesentes Litterae Boeronales per
nos Praefectum et Exactorem-Fiscales, et
requisitores Alben. Commissarios Illustris-
simae Dominae Principissae, ad investi-
ganda Bojeronum terrae Fogaras jura ex-
missos revisae, lectae, ac in suo vigore
relictae. In Fogaras die 7 Mensis Marţii,
Ao 1671. Algya, 1625.
NB. Reprodus din Colecţiunea noastră după o copie câ­
ştigată dela preotul Pap din Comana de jos. Avem şi transumtul
extrădat de tabula regia 1» 13 Iuniu 1803, lui Popa Mark loan
şi Georgiu.

LXV.
1625. Gabriel Bethlen, Principele Ardealului etc. cu
datul din Gaşovia 5 Nov. 1625 confirmă contractul în­
cheiat în scaunul boeronal din a. 1607, prin care Şerban
boer de Voila cumpără dela nepota sa Sztanka lui Do­
brin din Voila casa pârintescâ.
N o s Gabriel D e i gratia sacri Romani Impery
et Transilvaniae princeps, partium regni Hungariae,
dominus siculorum Comes ac Oppuliae et Ratiboriae
Dux. Memoriae commendamus, tenore praesentium
significantes, quibus expedit universis. Quod pro
 — 207 —

parte et in persona Nobilis ac Strenui Serban B o e -

ronis in P o s s e s s i o n e nostra Voilla nuncnpata, in
Districtu terrae Fogaras, existen. residen. exbibitae
sunt nobis et praesentatae quaedam Literae fidelium
nostrorum egregiorum Casparis Leszai provisorum
juratorumque Boeronum sedis judiciariae inferius spe-
cificandorum Districtus terrae Fogaras Venditionales
et Emptionales in dupplici papiro patenter confectae
sigilisque eorum in inferiori eorundem marginiae in-
presive communitae, quibus median, bonesta femina
Stanka, filia quon. Dobrini Voilae totalem et inte­
gram domum suam, Boeronalem patre defuncto in
ipsam legitime devolutam in praeattacta possessione
Nostra Voila in Districtu praealegatae Terrae F o ­
garas existente, vicinitatibusque Domorum parte ab
una R a d u l y Boeronis ab alia vero similiter Raduly
B o k a habitam simul cum cunctis suiş pertinentiis,
utilitatibus, et haereditatibus Boeronalib. Literis in
ipsis clarius et expressis, ac etiam cinganis nomi-
nanter autem czigulio et eius univer. prolibus in
facie sedis judiciariae de more et consuetudine D i ­
strictus praedicto Serban Voilae et fratri suo dedisse,
vendidise et a se se abalienasse ipsumque Serban
justo pretio commisse et sibi comparasse dignosce-
batur tenoris infra cripti. Suplican. nobis idem Ser­
ban bumilime ut nos easdem Litteras et omnia et
singula in iisdem contenta, ratas. gratas et acceptas
babendas eisdem Literis omnibusque et singulis in
nostrum consensum prebere digna­
remur, benevolum parit. assensum quarum Verbalis
tenor talis e s t : E n Leszai G-aspar Fogaras Vârânak
Udvarbiraia a tobb eskudt Boerokkal VI: Hurezi
Laszko, Kopatzieli Raduly Istvan, Marsinai Lupul,
 — 208 —

ÎTrss es B â â g i S a n d r u , Sescsori O p r a Motok, V a d i

S z a n d r o l e , Vajdafalvi R a d u l y Bika, Visti N i a g o i ,
Ucsai Opra Bacsila, Also A r p â s i B e r s z â n , es F e l s o
Visti S â n d o r B o e r ; A d g i u k e m l e k e z e t i r e m i n d e n e k -
n e k a k i k n e k illik es veliinknek rendiben
uti in a n n o D o m i n i 1607, circa festum sacre p e n s e -
costes m i k o r o n muis ez H a z â n k r e g i u s u s s a es szo-
kassa szerent torven Itiink v o l n a j e v o e n e k
mi elo-nkben egy felol Vojlai S e r b a n B o e r inâsfelol
Voilai D o b r i n L e a n y a a S z t a n k a S e r b a n a k H u g a
es j e l e n t e S e r b a n Boer m i k i p p e n az o H u g a S z t a n k a
s o k k u l o m b . k u l u m b . fogiatkozasi m i a t az a t t i a t o l
marad. Hâzât mely vagion R a d u l y Boer Szomszedt-
s â g â b a n e g y felol mâs felol R a d u l y B o k a szom-
s z e d t s â g â b a n el a k a r n a a d n i m i n d e n hozz'a t a r t a -
zando segivel Molmaval, H a v a s -
s â k k a l , s z â n t o foldevel, s z e n â v e c s i n e k es m i n d e n
n e v v e l n e v e z e n d o j a v a i v a l Cziganivalis u g y m i n t
Gzigulicet fiaival, mivel p e d i g a S e r b a n B o e r v o l n a
kozzelebb ver hozzaja nem akarvan masnak engedni
mi e l l o t t u n k m e g a l k u v a n a k es a v u l a n a k , attifiu
f a g a s k e p p e n h e t v e n f o r i n t b a n es S e r b a n B o e r . .
. . . . m i n d e n o r o k s e g b o l m e g e l e g i t v e n az h e t v e n
forinttal. E ez V i d e k n e k r e g k i t o r v e n n y e k
s z e r i n t mi e l o t t u n k h â r o m ez L e v e l e t p r o m u l g a l v â n
h o g y h a v a l a k i m a s l e n n e c o n t r a d i c t o r a semki n e m
t a l a l k o z v â n mâis a z o n D o l o g n a k n a g o b b e r o s s e g e r e ,
b i s z o n y s â g â r a a t t u k e mi L e v e l i i n k e t P e t s e t i i n k es
meg erossitettett a meg nevezet Serban Boer-nak
h o g y ezen m y L e v e l u n k v i g o r a v a l in p e r p e t u u m m i n t
s a j a t t y a t u g y b i r h a s s a m a g a es m a r a d e k - j a . D a t u m
ex arce F o g a r a s die 12 Maj, ano s u p r a n o t a t o , et
subscriptum erat inferius: Correcta per eosdem e t :
 - 209 -

iidem qui supra. N o s igitur praemissa supctione

(modo quo supra) clementer exaudita et ad-
missa praescriptas Literas venditionales et . . nales
non abrasas n o n cancellatas, n e c in aliqua sui parte
suspectas, sed omni prorsus vitiis et suspicione ca-
rentes praesentib. Literis nostris de verbo ad ver-
bum sine diminutione et augmento aliquali insertas
et inscriptas quo ad omnes n o v a continen.
articol os clausulas et puncta eatenus quatenus eaedem
rite et legitime existunt emanato . . . busque earum
veritas sufîragatur, ratas, gratas et acceptas haben-
das praemisis omnibus et singulis in eisdem Literis
contentis nostrum praebemus consensum
pariter benevolum et assensum harum n o ­
strarum vigore et Testimonio Literarum midiant. Da­
tum in Civitate Nostra Cassovia. die quinta N o v e m -
bris, A n n o Domini Milesimo sexcentesimo vigesimo
quinto.
Gabriel m. p. ( L . S.) Dobrin Serban
de Voila.
NB. Reprodus după o copie căpetată dela familie pentru
Colecţiunea mea.

LXVI.
1625. Gabriel Bethlen, Principele Transilvaniei etc,
din Caşovia, în 5 Nov. 1625, confirmă pe boerii Bacila,
Sillia, Streza şi Radul în vechile lor drepturi în o ter-
ţialitate a boeronatelor sale din Ucea-superidrâ şi infe-
ridră şi din Corbi.
N o s Gabriel Dei gratia sacri Romani Imperii
et Transilvaniae Princeps partium regni Hungariae
Dominus, Siculorum Comes, ac Appuliae et R a t i b o -
14
 — 210 —

riae D u x etc. Memoriae commendamus tenore prae­

sentium significantes, quibus expedit universis. Quod
n o s cum ad nonnulorum fidelium consiliariorum
nostrorum humillimam intercessionem serenitati n o ­
strae • propterea factam. Turn vero clementem haben-
tes r«speetum servitiorum strenuorum Opra Bacsila
juraţi Boeronis terrae Fogaras, Ztoika Bacsila, P e -
traskonis Zili, Ztantsul Zili, alterius Stancsul simile
Zili, Grigorii Stresza, Joanis Raduly partim in Also
•et F e l s o - U c s a , partim in Korbi possessionibus no­
stris commoran. Boeronum nostrorum quae ipsi nobis
in regno Transilvaniae exhibuerunt ac impenderunt
ac in futur quoque exhibitur. et inpensur. sunt.
Deinde iis etiam consideratis, quod majores et pro-
genitores ipsorum ab initio ac ipsi quoque, prout se
fide digna informationi manifesto c o g n o v i m u s , B o e -
rones extiterunt, totatesque et integras tertialittates
Boeronalium in possessionibus nostris Also et F e l s o
TJcsa ac Korbi pacifice possiderunt, possideantque
N

etiam.dje praesenti literis solummodo nostris et Ji-

teralibus instrumentis super'iorum necessariprum et
sufficientib. vero quae praeteritis temporibus lras suas
amissisent restituti e s s e n t ; harum itaque intuitu re-
rum totales et integras . . . . . . . tertialitates Boero-
natuum in specificatis possessionibus nostris A l s o et
F e l s o Ucsa, ac Korbi in Districtu terrae Fogaras . .
. 1 habitas, simul cum cunctis suiş utilitatibus et per­
tinentiis, quibuslibet terris scilicet cultis
et incultis, agriş, pratis, pascuis, campis, fenetîs, sil-
vis, nemoribus, montibus, alpibus, vallibus, aquis
fluyiisque, piscinis, piscaturis, aquarumque decursi-
bus, molendinis et earura locis, generaliter vero
quarumlibet utilitatum e t pertinentiarum s u a r u m ;
 - ăJi -

integritatibus, praerogatibus, libertatibus et juribus

nominis quovis vocabulo vocitatis ad eas­
dem tertialitates de jure et ab antiquo speotant. et
pertinere debent, sub suiş veris metis et anti.quis
Hmitibus existent. Praemissis tamen sicut praefertur
stan. et se haben. memoratis Opra Baczilla, Ztoika
Petraskoni Zili, Sztancsul Zili alteri Stanciul simil.
Zili, G-rigorio Streza, Radulio Iuan ipsorumque ,bae-
ridibus et posteritatibus universis Novae nostrae
Donationis titulo gratiose de.dimus, donavimus et
contulimus, prout damus, donamus et -conferimus
jure perpetuo et irrevocabili nostrae possesian.
pariter et haben. salva jure alieno, harum nostrarum
vigore et testimonio Literarum median te,, quas. ,nos
more consueto in facie sedis et Districtuş terrae
Fogaras publicare volumns easdem in,formam priyi-
legii noştri fuerjnt
reportaţi. D a t u m in Civitate Nostra Cassoviensi die
quinta Novembris Anno,-Domini Millesimo S e x o e a t .
vigesimo quinto. , , ... ,
;

, (L. S.) Gabriel m. p.

NB. Reprodus după o copie căpStata dela. familiele respec­
tive pentru colecţinnea noastră.

LXVII.
1628. Gabriel Bethlen, principele Ardealului din Alba-
lulia la 9 Aprilie 1628 confirmă pe boerii Neagoe,
Radul şi Marcul de A.- Vist în vechile lor drepturi btie-
ronale esiradându-le diploma urmâtdre sub titlu de nova
donatione. ,
N o s Gabriel Dei gratia sacri R o m a n i Imperii
et Transilvaniae, Princeps, partium regni Hungariae
14*
 — 212 —

D o m i n u s , Siculorum Comes ac Oppoliae et Ratibo-

riae dux etc. memoriae commendamus, tenore prae­
sentium significantes, quibus expedit universis: Quod
cum nos statum et conditionem universorum et
singulorum Boeronum ac Libertinorum nostrorum
Districtus Terrae Fogaras cognoscere volentes ipsis
. . . . diebus praeteritis Fogarasinum indixissemus,
tune frequenti numero eo convenientes inter alios
Strenui quoque N i a g o i praecipuus Assessor et R a ­
dul officialis inferioris processus Terrae Fogaras, ac
Marcul Boerones de A l s o - V i s t coram serenitate N o ­
stra comparaverunr, quorum conditione et ad venien-
dum sufficientia per nos probe investigata et cognita,
quia digni a Nostra Celsitudine habiti sunt, qui in
stătu Boeronali permaneant id ea ratione E i s d e m
Niagoi, Radul et Marcul Boeronibus annumerandum
et clementer concedendum duximus, ut omnibus et
singulis iis privilegiis, libertatibus, immunitatibus et
praerogativis, quibus B o e r o n e s dictae Terrae F o g a ­
ras ab antiquo usi et gausi sunt, ipsi quoque, et
sui haeredes universis successivis semper temporibus,
uti frui et gaudere valeant atque possint et nihilo-
minus pro ampliore principalis munificentiae nostrae
erga eos Neagoi, Radul et Marcul B o e r o n e s dicta
ratione totales et integras terras ipsorum Boeronalia
ipsorum
. . . . quorum quieto et paoifico.dominio tamquam
progenitores, quam vero ipsos ab antiquo perstitisse .
et tenuisse persistere literas solummodo nostras su-
perius concessas sibi ipsis dari postulare perhib. . .
simul cum cunctis suiş utilitatibus et pertinentiis
quibuslibet suiş et in terrisque arabilibus
cultis et incultis, agriş, pratis, paşcuis, campis, f e -
 — 213 —

netis, silvis, nemoribus, montibus, alpibus, vallibus,

aquis, fluviis, pisciniis, piscaturis, aquarumque de-
cursibus, molendinis et earum locis, generaliter vero
quarumlibet utilitatum et pertinentiarum s u a m m . .
intergritatibus quovis nominis vocabulo v o ­
ci tatis ad easdem tertilitates de jure et ab antiquo
spectant et pertinere debent sub suiş veris metis et
antiquis liminitibus existent, memoratis Niagoi, Radul
et Marcul B o e r o n i b u s ipsorumque haeredibus et po­
steritatibus universis jure perpetuo et irrevocabili
novae Nostrae Donationis titulo, tenent. possiden.
. . . et habendum gratiose dedimus, donavimus et
contulimus prout salvo jure alieno damus, donamus
et conferrimus in iisdemque omnibus et singulis
ipsos clementer confirmamus harum nostrarum vigore
et testimonio Literarum mediante, quas nos de more
praeatacti Districtus Fogarasiens. sede frequenti pu­
blicări et proclamări volumus atque j u b e m u s .
Datum in Civitate Nostra Alba-Iulia die de­
cima Nona Aprilis A n n o Domini Milesimo sexcen-
tesimo v i g e s i m o octavo.
Gabriel m. p.
NB. Reprodus după o copie dela familie în Col. mea.

LXVIII.
1628. Gabriel Bethlen, Principele Ardealului cu di­
ploma dată din Alba-lulia la 20 Aprile 1628 confirmă
pe boerii Dumitru Komanits şi pe Sztojka Solomon de
A. Venetzia in vechiurile lor drepturi boeronale, după-ce
cu ocaziunea Armilustriului recent s'au aflat destoinici
spre aceea. Acesta diplomă s'a estradat în formă de
transumt Capitulare Albense în a. 1669 lui Sztan Ko-
 — 214 —

manics, fiu al lui Barb, acesta al altui Barb, fiu al lui

Koman al lui Dumitru Komanics, — apoi în formă de
Copie prin guvernul terii din a, 1831, dată nobilului
Mateiu Komanits, preot în Venetia-inferidră, pentru
tdtă familia sa. — Diploma dela 1628 se confirmă şi
prin Leopold 1 la 27 Febr. 1700, şi prin armatele lui
Carol VI din a. 1718.
N o s Gabriel D e i gratia sacri Romani Imperii
et Transilvaniae Princeps, Partium R e g n i Hungariae
Dominus, Siculorum Comes ac Appuliae et Ratibo-
ria« D u x etc. Memoriae comendamus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit universis. Quod
cum N o s statum et conditionem universorum et sin-
gulorum B o e r o n u m et Libertinorum nostrorum di­
strictus terrae Fogaras cognoscere volentes ipsis Ar-
milustrium Fogarasinum indixissemus, tune frequen.
Nra eo convenientes inter alios Strenui quoque D u ­
mitru Komanits alias Salamon et Stoika Salamon de
Also-Venetia coram Serenitate Nostra compararuerunt,
quorum conditione et ad serviendum sufficientia per
N o s probe investigata, et cognita, quia digni a Cel-
situdine Nostra babiti sunt, qui in stătu Boeronali
permaneant ea ratione id eisdem Dumitru Komanits
et Stoika Salamon B o e r o n i b u s annuendum et conce-
dendum duximus, ut omnibus^et singulis iis privi-
legiis, libertatibus, immunitatibus et praerogativis
quibus veri boerones dictae terrae fogaras ab antiquo
usi et gavisi sunt, ipsi quoque et sui baeredes uni-
versi successivis semper temporibus, uti, frui et
gaudere valeant atque possint. E t nihilominus pro
amplioris principalis Munificentiae Nostrae erga eos­
dem Dumitru Komanits et Stoika Solomon B o e r o n e s
declaratione, totales quoque et integras portiones
 — 215 —

ipsorum possessionarias Boeronales avitioas, in P o s -

sessionibus Also-Venetzie et Kutsulata nunoupatis
in praeallegato Districtu terrae Fogaras existentes, ha-
bitas, in quarum quieto et pacifico dominio tam
progenitores ipsorum, quam etiam ipsi ab antiquo
perstitisse, et nune quoque persistere Litteras so-
lummodo Nostras superinde concessas sibi ipsis dari,
postulare perhibetur, simul cum cunctis suiş utilita­
tibus et pertinentiis quibuslibet, vicinis nempe et
cingaris, terrisque arabilibus cultis et incultis, agriş,
pratis, pascuis, campis, foenetis, sylvis, nemoribus,
montibus, alpibus, vallibus, aquis, fluviis, piscinis
piscaturis, aquorumque decursibus, molendinis et
earundem locis, generaliter vero quarumlibet utili-
tatum et pertinentiarum suarum integritatibus, quovis
nominis vocabulo vocitatis de jure et ab antiquo ad
easdem spectantibus et pertinere debentibus sub
suiş veris metis et antiquis limitibus existentibus,
memoratis Dumitru Komanits alias Salamon Stoika,
Salamon et Sandru similiter Salamon qui etiam vero
boero a nobis declaratus, ipsorumque haeredibus et
posteritatibus universis novae Nostrae Donationis
titulo gratiose dedimus, donavimus et contulimus
prout damus, donamus et conferimus jure perpetuo
et irrevocabiliter tenen., possiden., pariter e t , h a b e n .
salvo jure alieno, in eisdemque omnibus, et singulis -
ipsos clementer confirmamus, harum Nostrarum vi-
gore et testimonio litterarum mediante. Quas Nos de
more praeatacti districtuş Fogarasiensis in sede fre-
quenti publicări et proclamări volumus atqne j u -
bemus. Datum in Civitate nostra Alba-Iuliae 2 0
Aprilis 1628. E t subscriptum erat Gabriel m. p.
Sequebaturque sigillum pendens, extra autem in
 — 216 —

dorso earund. habetatur publicatio adscripta his ver-

bis. A n n o 1630 die 30 April în sede juaediciali duo-
deeim Boeronum exhibita et publicata tribus vicibus
secundum antiquam Consvetudinem huius districtus
terrae Fogaras nullo penitus contradictore comparante.
Martinus Felvinczi Provisor Fogarasiensis m. p.
NB. Dupa o copie în Col. mea.

LXIX.
1628. Gabriel Bethlen, Principele Ardealului, cu di­
ploma dată din Alba-Iulia la 20 Aprile 1628 dă nouă
donaţiune peste două quartalităţi a boeronatului de lleni
lui Opra Cornia asesor scaunului judecătoresc din Fă­
găraş, şi acesta se estradă în transumtul acestui scaun
la a. 1796 advocatului loan Cornea alias Barb de llleni
şi în anul 1799 lui Toma Cornea alias Barb, preot în
llleni.
Officiolatus Inclyti Districtus terrae Fogaras.
Memoriae commendamus tenore praesentium signifi-
cantes quibus expedit universis et singulis, quod dum
n o s D i e vigesima septima Iulii A n n i curentis Mille-
simi Septingentesimi Nonagesimi noni pro admini-
stratione publicorum hujus Districtus negotiorum
una convenissemus, ac fuissemus constituti, et tune
Reverendus Thomas Kornyia, alias Barb de Illyen Pa-
rochus Graeco Catholicus Illyeniensis penes suppli-
cem Libellum nobis porrectum demisse a nobis
petierit, ut Authenticum Testimonium super vera ac
Donataria Nobilitate Anno ad hue Millesimo Septin-
gentesimo Nonagesimo sexto Die autem sexta Mensis
A u g u s t i E g r e g i o Ioanni Kornia alias Barb de Illyen
causarum utrius Fori per Inclytum Hungariae R e g -
 — 217 —

num Advocate- Fratri videlicet supplicantis car­

nali et couterino expeditum pro parte quoque sup­
plicantis expediri sub eadem Authentia curaremus,
cujus quid<m Authentica Testimonii verbalis Con-
tinentia sequitur in haec verba: Iosephus Donath de
Nagy-Ajta scrae Caeo. Reae et Apcstolicae Mattis
Consiliarius Aulicus, Inel. item Districtuş terrae, Ar-
cisque Fogaras supremus Capitaneus, Caeterique J u -
rassores ac Notarii; Memoriae commendamus tenore
praesentium, quibus expedit universis et singulis, quod
dum nos sedis superioris Nobilium Districtuş terrae
Fogaras Ordinarius Praeses, Jurassores item ac N o ­
tarii die sexta mensis Augusti anni Millesimi sep-
tingentesimi nonagesimi sexti pro administratione
publicorum isthujus districtuş negotiorum una con-
venissemus et fuissemus constituti tune E g r e g i u s
Ioannes Kornia alias Barb de Illyen Causarum utriusque
Fori per Inclytum Hungariae R e g n u m A d v o c a t u s
nostram personaliter veniens in praesentiam medio
supplicis sui Libelli eatenus porrecti demisse Lit­
teras super vera sua Donataria Nobilitate testimo-
niales sub solită Districtuş Authentia petierit; Cujus
desiderio defferent, Litteras super N o v a Donatione
duarum quartalitatum possessionis Illyen per sere-
nissimum quondam piae memoriae Tranniae Prin-
cipem Gabrielem Bethlen A n n o 1628 die 20 Aprilis
concessas et emanatas inque Figura nostra sedis
per Egregium Serban Kornia de Illyen qua harum
Litterarum Conservatorem in veris et indubitatis
Originalib. productas hisce Testimonialibus nostris
per extensum inseruimus: N o s Gabriel D e i Gratia
Scti Romani Imperii et Tranniae Princeps partium
Regni Hungariae D o m i n u s , siculorum Comes, ac
Appuliae et Ratiboriae D u x etc. Memoriae com-
mendamus tenore praesentium significantes, quibus
expedit universis; Quod cum nos statum et condi-
tionem universorum et singulorum Boeronum ac
Libertinorum nrorum Districtuş terrae Fogaras c o g -
noscere volentes ipsis Armilustrium Fogarasimum
indixisemus, turn frequenti numero eo Convenientes,
inter alios strenuus quoque Opra Kornia Juratus
Assessor sedis judiciariae terrae Fogaras de Illyen
coram serenitate nostrae comparuit, cujus condi­
tione et ad serviendum suffîcientia per nos probe
investigata et cognita, quia dignus a Celsitudine Ntra
habitus est, qui in stătu permaneat, id ea ratione
eidem Opra Kornia annuendum et clementer conce-
dendum duximus, ut omnibus et singulis iis privi-
legiis, Iibertatibus, iumunitatibus et praerogativis,
quibus veri B o e r o n e s terrae Fogaras ab antiquo usi
et gavisi sunt, ipsi quoque et sui Haeredes universi
successivis semper temporibus, uti, frui et gaudere
valeant, atque possint. E t nihilominus pro meliori
principalis munificentiae nostrae erga eundem Opra
Kornia B o e r o n e m declaratione totales etiam et in-
tegras duas quartalitates, duae quartae partis B o e ­
ronatus, alteram aviticam, alteram vero j u s t e et
legitime comparatam in praedicta possessione Illyen
in Districtu praeallegatae terrae Fogaras existentem
habitam, in quarum quieto et pacifico Dominio idem
Opra Kornia a tempore adeptionis et conventionis
eorum istitisse et etiam persistere, litteras solum-
modo nostras, superinde concessas sibi dari postu­
lare perhibetur simul cum cunctis suiş utilitatibus et
pertinentiis quibus libet vicinis videlicet cinganis,
terrisque arrabilibus, cultis et incultis, agriş, pratis
 — 219 —

pascuis, campis, faenetis, sylvis, nemoribus, moatibus,

alpibus, vallibus, aquis, fluviis, pisoinis, piseataris,
aquarumque decursibus, molendinis et earundem loeis
generaliter vero quaruruîibet utilitatum et pertinen-
tiarum suarum integrităţi bas quovis nominis voca-
bulo vocitatis, ad easdem quartalitates, de iure et ab
antiquo spectant. et pertinere debent. sub suiş veris
metis et antiquis limitibus existent, memorato Opra
Kornia, ipsiusque Haeredibus et posteritatibus Uvrsis
gratiose dedimus, donavimus et contulimus, prout
novae nostrae Donationis titulo damus, donamus et
eonferimus iure perpetuo et irevocabiliter tenend.,
possiden. pariter et habit. salvo iure alieno, in iis-
demque omnibus et singulis ipsos gratiose confir-
mamus harum nostrarum vigore et Testimonîo Lit­
terarum mediante, quas quidem Litteras nos de more
Ptacti Districtus Fogarasiensis in sede frequenti pu­
blicări et proclamări volumus et j u b e m u s . Datum in
Citte nostra Alba-Iuliae die vigesima Aprilis Anno
Domini Millesimo sexcentesimo v i g e s i m o Octavo.
Quibus subscriptum erat a sinistris: Gabriel m. p.
Erantque sigillo ejusdem Celsissimi Principis de Zona
. . . . . pendenti super cera rubra ductili cerae fla-
viae per mod. pixidis concavatae infusa roboratae
et munitae patenterque confectae et emanatae. Parte
vero ab exteriori publicatio. sequens legebatur: 1628
feria tertia proxima post Dominicam Cantate coram
D o m i n o etiam Juratis Assessoribus Districtus F o g a ­
rasiensis loco sedis Judiciariae praesentes exhibitae,
publicatae, lectae, ac approbatae nemine contra-
dectore apparente. E t subscrip. erat: st. R e t h y PrO-
visor Arcis et Bonor. Fogaras m. p. Parte vero, ab
altera sequens vigoratio videbatur: Per Praefectum
 — 220 -

et Exactorem, Fiscales, ae Requisitores Albenses ab

Ulustrissima Domina Principissa ad investiganda B o e ­
ronum Terrae Fogaras iura deputatos praesentes Lit-
terae L e c t a e ac pro introscripto Opra Kornia in vi­
gore relictae. In Fogaras die 25-te Mensis Februarii
A n n o 1671. cum itaque antenominatus E g r e g i u s Ioan-
nes Kornia alias Bârb de Illyen juxta publicam n o -
torietatem a pfato Donatario Opria Kornia linea
directa condescendat, ratamque portionem suam jure
immediatae successionis Donationalibus psentis in-
clusam . . . . possideat; Eandem juxta pmissa verum
et indubitatum Donatarium nobilem vigore psentium
sigillo in Districtus Fogarasiensis publico munit . . .
Testimonial . . . attestam . . E sessione sedis Inclyti
Distr. Fogarasiensis. Fogaras D i e sexta Mensis A u -
gusti A n n o Domini Millesimo septingentesimo no-
nagesimo sexto. E t subscriptum erat medio tenus.
Josephus Donath de Nagy-Ajta m. p. Consil. . aul.
et sup. Capit. Paulo inferius a dextra: Extrădat, per
J o s e p h u m Kiss m. p. In. Distrio. Fogaras v. Nota-
rium. Erantque sigillo saepefati Districtus Fogaras.
super hostea rubra papiro tecta inpressive comunitae
et roboratae, patenterque confectae et emanatae, H i s
infra legebantur sequentia: Anno 1796. D i e vero
7-a Nbris sub Generali I. Cottus Aradiensis Congrega-
tione in Arad continuative celebrata
praesentes authenticae Litterae Testimoniales I. Di­
strictus Fogarasiensis M. Principatui Tranniae ingre-
miate super vera, ac indubitata nobilitate Donataria
E g r e g i i Ioannis Kornia alias Barb de Illyen Juraţi
Causarum per R e g i a Hungariae Advocaţi exhibitae
L e c t a e et publicatae sunt, vigoreque eorundem idem
E g r e g i u s Joannes Kornia als Barb de Illyen catastro
 - 22i -

veror. Cttus hujus Donatariorum nobilium insertus

exstitit absque omni contradictione sub Nr. 863.
Prot. et subscr . . erat a dextris: Per ejus­
dem I. Cottus Arad V.-Notarium Ioannem K o v a t s m. p.
Cujus j u s t o Desiderio annuentes praeattactas
Testimoniales Authenticas non abrasas, non cancel-
latas, nee in ulla sui parte suspectas suplicanţi
Reverendo Thoma Kornya alias Barb de Illyen Pa-
rocho Illyeniensi G-raeco Catholico, super sua vera
denatoria nobilitate sonantes pro futura jurium
suorum cautela t u b consvetis subscriptionibus pu-
blicoque Districtuş hujus sigillo expeditas eidem
extradandas duximus communi justiţia et aequitate
svadente. E x Offo Iti Distr. terrae Fogaras die vi-
gesima septima Mensis Iuly A n n o Domini Millesimo
septingentesimo nonagesimo nono.

Antonius Kiss, vice-capitaneus

et Interimalis Praeses m. p.

Extrădata per Josephum Kiss de Zabola m. p.

(L.S.) Inel. Distr. Fogaras V.-Notarium

Cu originalul asemenea.
V e n e z i a , 1/4 1860.
Puscariu m. p.
NB. După o Copie procurată pentru Col. mea.

LXX.
1630. Calharina Brandeburgica, Principesa Ardealului,
cu diploma de nova donaţiune dată din Făgăraş la 17
Maiu 1630 confirmă din nou pe Andreiu Pozsoritai şi
pe tată-sSu Aldea Negrea în posesiunile lor boeronale
 222 —

din Pozsorta şi Breaza, ceea-ce se estradă şi prin tran-

sumtul tabulei regie din 8 Maiu 1822 nobilului loan
Negrea.
N o s Franciscus Primus Divina F a v e n t e Cle-
mentia Austriae Imperator, A p o s t o l i c u s Hungariae,
Bohemiae, Lombardiae et Venetiarum, Galiciae et
Lodomeriae R e x , Archi D u x Austriae, Magnus Prin-
ceps Transilvaniae et Siculorum Comes etc. Damus
pro memoria per praesentes, quibus expedit Univer­
sis et Singulis, quod N o b i s Die Octava Mensis Maji
A n n i Domini Millesimi Octingentesimi Vigesimi Se-
cundi, Stanţe videlicet Termino Celebrationis et
Cursus Iudiciorum Tabulae Nostrae Regiae in Tran-
sylvania, Partibusque eidem reincorporatis Judicia-
riae, j u x t a Caesareo Regio. Principalem et consensu
Universorum Statuum e t Ordinum Trium Nationum
antelati Haereditarii N o b i s Transilvaniae ppatu et
Partium eidem incorporatorum factam Ordinatio-
nem per distinctas Periodos continuae et proxime
a D o m i n i c a Miserere usque ad Dominicam Pente-
costes in Libera Regiaque Civitate Nostra Claudio-
poli durante, ad quam ut pote Tabulam Nostram
R e g i a m Judiciariam Causae Fidelium Nostrorum
Regnioolarum Transylvaniae Partiumque eidem re-
incorporatam, e' publica et approbata eorundem
r e u m
consvetudine, tam pşr formam b v i Judiciorum,
quam etiam longae litis Processu determinări, adju-
ticarique solitae (exceptis Diaetalibus) universae
generaliter fuerant prbrogatae una cum fidelibus
Nostris sincere nobis et respective Dilectis Speeta-
bilibus. Magniflcis, Generosis item et egregiis Daniele
F a b j a n de Borberek Status et R e g i i in Transylvania
Gubernii Consiliario utrobique actualis intimo, ac
 - 223 —

Tabulae nostrae R e g i a e in Transylvania Judiciariae

in Persona nostra Praeside Ordinario, magistrisque
nostris Protonotariis, ac Juratis dictae Tabulae
Regiae Assessoribus pro faciendo causantibus Judicio
moderativo, in eadem Tabula nostra Regia pro Tri-
bunali sedentibus et constitutis facta primum prae
foribus litigantium ut moris et consvetudinis re-
ceptae legitima per Nobilem Franciscum Tiizi prae-
dictae Tabulae Nostrae Regiae in Transylvania J u ­
diciariae Scribam ac juratum Notarium proclama-
tione, Nobilis l o a n n e s Nyagre exhibuit et praesen-
tavit nobis Litteras N o v a e Donationales Celsissimae
Principis Catbarinae quondam Brandeburgicae E g r e -
g i o olim Andreae Posoritai ejusque Genetori Alde
Nyagre dicto super Collatione seu Donatione Por-
tionum Possessionariarum, in Possessionibus Posoriia
et Braza Districtui Fogaras ingremiatis existentium
habitarum, Praefato Andrea Posoritai per eandem
Principissam anno Millessimo Sexcentesimo Trige-
simo, D i e vero decima Septima Mensis Maji in
Oppido Fogaras emanatas, Subscriptione S i g i l o q a e
ejusdem Principissae roboratas petens N o s debita
cum instantia humillime, quatenus nos eadem tran-
sumi, transcribi, praesentibusque litteris nostris P a -
tentibus verbotenus inseri, ac futura pro cautela
sua necessarias eidem extrădări et emanări facere
dignaremur, quarum quidem litterarum tenor et; ver-
balis Continentia sequitur in haec v e r b a :

N o s Catharina D e i Gratia Nata Marchionissa

Brandeburgica Sacri Romani Imperii et Transylva­
niae Princeps Partium R e g n i Hungariae D o m i n a ,
Siculorum C o m e s ; ac Bonussiae, Juliae, Cliviae m o n -
tium Ducissa etc. Mamoriae commendamus tenore
 — 226 —

haud dif'fiden. E u n d e m igitur Andream Posoritai ac

per eum dictum Alde Niagreie Patrem s u u m ; denuo
et ex n o v o , de speciali nostra gratia ac potestatis
nostrae principalis plenitudine, in coetum et nume-
rum verorum et indubitatorum istius terrae nostrae
Fogaras B o e r o n u m Nobilium annumeran., agregan.,
cooptan. et adscriben. duximus, prout annumeramus
et ascribimus. Decernentes expresse, ut a modo de-
inceps praefati Andreas Posoritas et Alde Niagreie,
haeredesque et posteritates eorum utriusque sexus
universi iam videlicet nati ac in futurum Dei bene-
ficio nascituri; pro veris ac indubitatis boeronibus
habeantur, et reputent.; omnibusque et siugulis iis
immunitatibus indultis libertatibus et praerogativis;
quibus caeteri veri, nati ac indubitati, saepedictae
istius terrae nostrae Fogaras boerones, quomodo-
cumque, de jure et ab antiqua consvetudine, utunt.
fruunt. et gaudent, perpetuo uti frui gaudere possint
et valeant. E t nihilominus pro uberiori principalis
munificentiae nostrae erga eosdem declaratione to-
tales et integras easdem ipsorum domos, haeredita-
tesque boeroniales; quocumque nominis vocabulo
vooilaLas; qusra, ut praemissum est in antelatis Poso-
rita et Braza, possessionibus; ac intra veras metas
et limites earundem praeallegatisque in districtu F o ­
garasien. et Oomitatu Alben. tenuissent et posse-
dissent; E t in quarum haereditatum quieto ac paci-
fico dominio a' tempore consecutionis earun. iidem
majoresque et progenitores ipsorum ab antiquo per-
stitisse et se se modo etiam persistere; litteris so-
lumodo et litteralibus instrumentiis superinde suffi-
cientibus necesariisque destituti perhiberent; totum
item Jus nostrum R e g i u m si quod in praescriptis
15
 — 226 -

haud dit'fidera. E u n d e m igitur Andream Posoritai ac

per eum dictum Alde Niagreie Patrem s u u m ; denuo
et ex novo, de speciali nostra gratia ac potestatis
nostrae principalis plenitudine, in coetum et nume-
rum verorum et indubitatorum istius terrae nostrae
Fogaras Boeronum Nobilium annumeran., agregan.,
cooptan. et adscriben. duximus, prout annumeramus
et ascribimus. Decernentes expresse, ut a modo de-
inceps praefati Andreas Posoritas et Alde Niagreie,
haeredesque et posteritates eorum utriusque sexus
universi iam videlicet nati ac in futurum Dei bene-
ficio nascituri; pro veris ac indubitatis boeronibus
habeantur, et reputent.; omnibusque et singulis iis
immunitatibus indultis libertatibus et praerogativis;
quibus caeteri veri, nati ac indubitati, saepedictae
istius terrae nostrae Fogaras boerones, quomodo-
cumque, de jure et ab antiqua consvetudine, utunt.
fruunt. et gaudent, perpetuo uti frui gaudere possint
et valeant. E t nihilominus pro uberiori principalis
munificentiae nostrae erga eosdem declaratione to-
tales et integras easdem ipsorum domos, haeredita-
tesque boeroniales; quocumque nominis vocabulo
vocitatas; quas, ut praemissum est in antelatis Poso-
rita et Braza, p o s s e s s i o n i b u s ; ac intra veras metas
et limites earundem praeallegatisque in districtu F o ­
garasien. et Oomitatu Alben. tenuissent et posse-
dissent; E t in quarum haereditatum quieto ac paci-
fico dominio a' tempore consecutionis earun. iidem
majoresque et progenitores ipsorum ab antiquo per-
stitisse et se se modo etiam persistere; litteris so-
lumodo et litteralibus instrumentiis superinde suffi-
cientibus necesariisque destituti perhiberent; totum
item Jus nostrum Regiuni si quod in praescriptis

15
 - 2â6 -

domibus et baereditatibus ; .
in dictis possessionibus
et pertinentiis earundem, ac in Districtu Fogaras
Comitatuque Albensi existentibus habitis etiam aliter,
qualiter cunque existeret et baberetur aut eaedem
nostram ex quibuscunque causis quibusque modis et
rationibus concernerent collationem simul cum cun-
ctis suiş utilităţi bus et pertinentiis quibuslibet, terris
scilicet arabilibus cultis et incultis, aquis, pratis,
pascuis, campis, foenetis, sylvis, nemoribus, montibus,
alpibus, vallibus, aquis item fluviis, piscinis, pisca-
turis, aquarumque decursibus, molendinis et eorun­
dem loeis, et generaliter quarumlibet utilitatum et
pertiuentiarum suarum integritatibus quomodocunque
vocitatis, sub suiş veris metis et antiquis limitibus
existen. ac easdem et idem de jure et ab antiquo
spectan. et pertinere deben. praemissis, sic ut prae-
fertur, stantibus et se babentibus praememoratis
Andreae Posoritai ac per eum Alde Nyagreie patri
seu genitori suo, ipsorumque haeredibus et poste­
ritatibus utriusque sexus universis N o v a e Donationis
nostrae titulo gratiose dedimus, donavimus et contuli-
mus, jure perpetuo et irrevocabiliter, tenen. possiden-
das, pariter et babendas. Salvo jure alieno. Prout
damus, donamus et conferimus. Harum nostrarum
vigore et testimonio litterarum mediante. Quas nos
in formam privilegy noştri redigi faciemus, dum
nobis in specie fuerint reportatae. Datum in Arce
Nostra Fogaras die decima septima mensis Maji,
A n n o D o m i n i Millesimo Sexcentesimo Trigesimo. E t
subscriptum erat a sinistra ab eadem Principissa
Catharina m. p. Eratque sigillo ejusdem celsissimae
Principissae aulico super cera rubra ductili pappyro
 - 227 -

alba praestolariter teota impressive communitae et

roboratae, patenterque confectae et emanatae. Parte
vero ab exteriori legebantur. Juxta ritum et veterem
hujus terrae Fogarasien. consvetudinem praesentes
litterae serenissimae dominae Catharinae Dei Gratia,
Natae Marchionissae Brandeburgicae, Serenissimi
quondam Principis Gabrielis, alias Sacri Romani
Imperii et Transylvaniae Principis Relictae viduae
ac Borussiae Iuliae Cliviae montium Ducissae etc.
exemptionalis pro parte agilis ac Strenui Andreae
Posoritai ac parentis ipsius Alde Niagreie de eadem
Posorita publicata proclamata ac in vigore suo, ne-
mine contradilente relictae Anno Domini 1631 die
15-a Marţii et subscriptum erat, a dextra: Andreas
Litteratus, notarius sedis judriae m. p. Paulo inferius
ad huc legebantur: Praesentes litterae per nos com-
missarios Illrmae Dominae principissae praefectum
nempe et exactorem fiscales ac Requisitores AJbenses
ad revidend. boeronum jura exmissos revisae ac i n
vigore relictae. In Fogaras die 7-a Marţii, A n n o 1671.
U n d e nos instant. petitione praefati Ioannis
Nyagre clementer exaudita, faventerque admissa,
praeinsertas litteras et litteralia instrumenta, n o n
abrasas, non cellatas neque in aliqua sui parte va-
riatas, aut suspectas, sed omni prorsus vitio, aut
suspicione carentes, de verbo ad verbum, sine di-
minutione et augmento prorsus aliquali transumi. et
transcribi praesentibus litteris nostris patentibus
verbo-tenus inseri et inscribi facientes eidem Nobili
Ioanni Nyagre sub sigillo nostro judiciali et authen­
tico Transilvanico juriurn suorum uberiorem futu-
ram ad cautelam necessarias extradandas duximus
et concedendas communi justiţia e t aequitate sua-
15*
 — 229 —

Posoricza Falubeli Boerok ugymint. Opra Alge, Iole

(sic) Bukur, A l g y e Nagy, A l g y e Iânos, Sztancsul
Laczkul, Matej Korosa es Illyenji Solka Sztancsul
Laczkului, mint Actorok e g y felol mas felol Bra-
zai Radul Banczi, Brazai Biro harmadmagâival,
mind az egesz F a l u kepeben, A. Posoriczaiak mi
elottunk panaszolkodânak, azon h o g y az Brazâiak az
6 Havasakat, Erdejeket, es Falubeli Malmokat, es
Malom helyeket, potentiose occupaltâk volna 6 ne-
kiek n a g y kârokra, holott 6k azt keszek volnânak,
Szâsz v a g y k e t szaz emberrelis meg bizonyittaui,
h o g y B i â z a mind az egesz F a l u A. Posoriczai Boer-
sâgon, es nekik Vecsinnyek, kirol j o l l e h e t levelekis
volt, de az sok disturbiumakbann Boersâgokro' valo
leveleket el vesztettek v o l n a ; k o n y o r g e n e k ezokaert
azon h o g y j o igassagokat m e g ertven, ne engednok
masoknak birni, az 6 ossoktol maradott Boersâgokat,
hanem a Videknek regi Torvenyek szerint birhatnâk
okis az o oss Boersâgokat, mellyett nekiek L e v e -
liinkel megerosittenek j o v e n d o b e l i magok oltalmâra;
A' Brazâiak ezt halvân nem tagadhatâk azt, h o g y
ok a Posoritzaiaknak*) Boersâgokon nem laknânak,
es vecsinyekis nem volnânak, de mitol fogva oket
az vârtol el szakaszttottak es Donatariusoknak adtâk,
attol fogva az o vrak nem engedte m e g nekik, h o g y
mint Vecsinnyek Boeroknak szoktak szolgalni kla-
kaban u g y szolgalyanak, mert 6k attol meg nem
vounak magokat h o g y pedig az Boeroknak Molnat
— malom hellyet el foglaltak azis nem eo vetkek,
hanem ha az urak el vette avagy foglaltak ok arr61
nem tehetnek, ok azert nemis perelnek, hanem pe-

*) In transumptul din 1818 „Posoriczaiak".

 — 229 —

Posoricza Falubeli Boerok ugymint. Opra Alge, Iole

(sic) Bukur, A l g y e Nagy, A l g y e Iânos, Sztancsul
Laczkul, Matej Korosa es Illyenji Solka Sztancsul
Laczkului, mint Actorok e g y felol mas felol Bra-
zai Radul Banczi, Brazai Biro harmadmagâival,
mind az egesz F a l u kepeben, A. Posoriczaiak mi
elottiink panaszolkodânak, azon h o g y az Brazâiak az
6 Havasakat, Erdejeket, es Falubeli Malmokat, es
Malom helyeket, potentiose occupaltâk volna 6 ne-
kiek n a g y kârokra, holott ok azt keszek volnânak,
Szâsz v a g y k e t szaz emberrelis meg bizonyittaui,
h o g y B i â z a mind az egesz F a l u A. Posoriczai Boer-
sâgon, es nekik Vecsinnyek, kirol j o l l e h e t levelekis
volt, de az sok disturbiumakbann Boersâgokro' valo
leveleket el vesztettek v o l n a ; k o n y o r g e n e k ezokaert
azon h o g y j o igassagokat m e g ertven, ne engednok
masoknak birni, az 6 ossoktol maradott Boersâgokat,
hanem a Videknek regi Torvenyek szerint birhatnâk
okis az 6 oss Boersâgokat, mellyett nekiek L e v e -
lunkel megerosittenek j o v e n d o b e l i magok oltalmâra;
A' Brazâiak ezt halvân nem tagadhatâk azt, h o g y
ok a Posoritzaiaknak*) Boersâgokon nem laknânak,
es vecsinyekis nem volnânak, de mitol fogva oket
az vârtol el szakaszttottak es Donatariusoknak adtâk,
attol fogva az o vrak nem engedte m e g nekik, h o g y
mint Vecsinnyek Boeroknak szoktak szolgalni kla-
kaban u g y szolgalyanak, mert ok attol meg nem
vounak magokat h o g y pedig az Boeroknak Molnat
— malom hellyet el foglaltak azis nem eo vetkek,
hanem ha az urak el vette avagy foglaltak ok arr61
nem tehetnek, ok azert nemis perelnek, hanem pe-

*) In transumptul din 1818 „Posoriczaiak".

 - 230 —

reryen az urak ha neki kell s ha rai igassâgat prae-

tendallya mind malomhoz, Havashoz, Erdohoz o
lâssa. Mikoron mi mind ket felnek propositiojakat,
m e g hallatuk volna, kivaltkeppen a Posoriezai B o e -
roknak, melto konyorgeseketis elonkben vottuk volna,
noha azt magunkis mind egesz Boersagul tudgyuk
bizonyoson, h o g y mind az egâsz F a l u Brâza vecsin-
nyek, az Posoriezaiaknak, es az eo B o e r s â g o k o n
v a g y o n mind az egesz Falu, kitt magok sem tagad-
hatnak, mind azon altoi nagyob igassagnak okâert
egesz szekiil itelok azt, h o g y az Posoriezai Boerok
eskudgyenek m e g otvened magokkal videkunkbeli
emberseges Boerokkal, h o g y egesz Braza az o Boer-
sagokan v a g y o n epitve, es o nekiek vecsinnyek mind.
Erdejek, Havassak folyovizek malnok — malom hel-
lyek mind ovek es az eo B o e r s â g o k o n vagyon, L e -
velekis volt rolla, de a disturbiumokban vesztettek
volt el levelek arrol valot. In eodem A n n o praesenti
1630. die 29. octobris. Mikoron ismet ugyan itt F o ­
garas vârâban Torvenyek discutiâlâsâra szekiinkben
le iiltiink volna, akkoron mi ellottunk ismet compa-
reâtanak az Posoricay felyeb m e g nevezett Boerok,
es a mi Deliberationk szerint nem otven hanem szaz
Boerokkalis k6szek valânk az hitre, de mi azok koz-
ziil vâlasztvan m a g o k mell6 bizonysâgul, otven em­
berseges ember Boerokat videktinkbelieket akik az
m e g nevezett Falubeliek valanak. u g y m i n t : A l s o
Visty, Dragusy, Besenbaki, *) F e l s o Szombatfalvi,
Besenbaki, Leszai, Vajdafalvi, Dridifi, Ludisori, Sze-
vesztrenyi, Szeszcsori, Jaasy, Nitoty, Recsei, Berivoy,
Herszeny, Sebesy, Mardcsinai, Illyenyi, Ohabai, Sin-

*) In transnmptul din 29 Iulie 1818: Betzumbaki.

 — 231 —

kai, ez H u s z o n egy Falubol valasztott Boerokat, kik

meg eskiivenek az mi deliberationk szerint azon
h o g y egesz Brâza az Posoritaiak Boerok Boersagann
vagyon, es mind az egesz Faluul v e c s i n y e k az Po-
soritaiaknak, mind Havasak erdejek F o l y o v i z e k ,
Malnok malom hellyek, mind a Posoritaiake, kirol
levelekis j o volt a Posoritaiaknak, de az sok distur-
biumokban leveleiket el vesztettek volt. A z hiitnok
be vetelekor j e l e n volt az Fogarasi N e m e ş Szeknek
hotos Notâriussais Andrâs Deâk, sott Aszszonyunk
eo F e l s e g e i s itt leven az ablakrol nezte, a L6âny
Aszzonyokkal edgyiitt a sok emberekaek meg hitel-
t e t e s e k e t : Mys ez okaert, E z dolognak nagyob bi-
zonysâgara, 6s Erossegere adtuk ez jelen valo L e -
veliinket az Posoriezai Boeroknak ( H o g y oket ennek
utâtina semmi utan es senki azon Brazai Boersagok-
ban meg ne haborgossa se haborgathassa, hanem
pacifice birhassâk, mind Fiur61 Fiura, mint ostol
maradott Boersagat, Havasakkal, Erdejekkel, F o l y o -
vizekkel, Malnokkal malom hellyekkel egyetemben).
Mely leveliinket pecsetiiukel es keziink irâsâvâl m e g
erossitettunk, hitiink szerint irtuk, Datum ia Arce
et Sede Judiciaria Fogarasiensi. Anno et die supra
notatis.
JViS. Reprodus şi în Ist. Făgăraşului, de N. Densuşianu.

LXXII.
1630. Catharina Brandeburgica. Principesa Transil­
vaniei, cu diploma din Făgăraş, 28 Maiu 1630, con­
firmă pe Bucur Mone de A. Venicse şi pe fiii sei în
drepturile lor boeronale avitice.
Nos Catharina D e i Gratia nata Marchionissa
Brandeburgica; Sacri Romani Imperii et Transilva-
 — 232 —

niae Princeps, partium R e g n i Hungariae Domina,

Siculorum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis.
Quod nos cum ad nonnullorum ndeliurn
Consiliariorum nostrorum singularem
intercessionem
sedis judiciariae arcis nostrae Fogaras sententiona-
libus clare intelig strenuum Bukur
Monye de inferiori Venicze exem Boe-
ronal . . . . stirpis progenitoribus
quorundam fidelium nostrorum relationibus
in praesenti. . . . etiam Boer
gaudere super temporibus iusto Dei
judicio ad paupertatem redactum Boeronali
sta malitiorum smississe praerogativam,
sed ex gravamini tia nostra Prin­
cipali illi denuo resti Salamonem
Mone filios eius natos iam et nascituros deinceps
;
statu et conditioni ipsorum scientia
nostra concedentes Bukur, Man, B o g d a n et
Salamon M . . hujus terrae Fogaras
Boiaronibus habe . . . . omnibusque . . . tatibus et
praerogativis Boerones
a maioribus suiş utuntur tur et gaudent . .
uti frui et gaudere valeant atque
possint erga eosdem Bukur M
B . . . . declaratione, totalem et integram portionem
ipsorum Boeronalem qu . . sorte divisionaria cum
aliis districtu
terrae Fogaras existentium habitam in quar
. . . . pacifico dominio turn progenitores eorundem,
quam perstitisse et nune
pers terras ara
 — 233 —

. . . sibi ipsis dari postulare perhibentur sîmul cum

cuuctis suiş utilitatibus et pertinentiis quibushbet
cultis et incultis
silvis, nemoribus vallibus, alpibus
vin eis vinearumque promontoriis
fluviis piscinis piscaturis aquarumque decursibus . .
dem locis norninis voca-
bulo vocitatis ad eandem de iure et ab antiquo
spectantibus, et pertinere debentibus sub suiş veris
metis existentibus
. . posteritatibus universis ratas nempe et congruas
unicuique suas porciones novae nostrae donationis
donavimus et contulimus . . .
habendas. Salvo iure alieno.
Harum nostrarum vigore et testimonio literarum . .
districtuş terrae Fogaras sede fre-
quenti volumus et Datum
in Arce nostra Fogaras die vigesima octava mensis
May Anno Domini Millesimo sexcentesimo
Catharina m. p. (L. S. P.)
In dos:
A n n o 1630 die 9 «Tuli. Juxta ritum et c o n s v e -
tudinem huius terrae Fogaras publi-
catae tribus in facie sedis judiciariae
nemine contradicente . . . . in vigore . . . .
Martin . . . m. p.
A n n o 1641, 20 febr. Istae literae Boeronales
per n o s ' praefectum et exactorem fiscales A l b e n -
sesque Kequisitores ab Domina Principissa
Anna Bornemisza domina terrae Fogaras ad revi-
denda boeronum suorum jura deputatos commissarios
visae et in vigore relictae. In Fogaras anno et die
 - 234 —

(Originalul pe pergamenă stricată prin umezâlă, în pose­

siunea lui Ion Monea din Veneţia-de-jos Nr 14. Sigilul pendent
imprimat în ceră albă. Acest doeument dimpreună cu mai multe
altele relative la familia lui Monea ni-s'a comunicat îu copie din
partea dlui Ioan cav. de Puşcariu consiliar la înalta curte de ju­
stiţie din Pesta, pentru cari îi suntem adânc recunoscători.)
NB. S'a reprodus şi de N. Derjsuşianu în „Monumente",
pag. 88 cu provocare la Col. mea, diu care i-s'a comunicat.

LXXIII.
1632. Ferdinand 11 eleclus Romanorum Imperator,
Hungariae Rex etc., cu diploma dată din Viena 14 Iuli
1632 nobiliUsă pe Gavriil Woylay şi prin acesta pe
fraţii sei carnali Mihail şi Ştefan şi pe maşterul seu
Ştefan.
Nos Ferdinandus Secundus Dei Gratia E l e c t u s
Romanorum Imperator, semper Augustus, ac Ger-
maniae, Hungariae, B o h e m i a e Dalmatiae, Croatiae,
Sclavoniae, Ramae, Seruiae, Galliciae, Lodomeriae,
Cumaniae, Bulgariaeque etc. Rex. Archidux Austriae,
D u x Burgundiae, Brabantiae, Styriae, Corinthiae,
Carniolae, Marehio Moraviae, D u x Luxenburgae, ac
superioris et iuferioris Silesiae, Wierthenbergae et
Princeps Sueviae,; Comes Habspurgi, Tyrolis,
Ferretis, Kiburgi et Goritiae, Landtgravius Alsatiae,
Marehio S a c i i Romani Impery supra Anasum Bur-
gaviae, ac superioris et inferioris Lusatiae D o m i n u s
Marchiae, Slavoniae, portus Naonis et Salinarum etc.
Memoriae comendamus tenore praesentium signifi-
cantes quibus expedit universis. Quod nos cum ad
nonnullor. fidelium nrorum humilimam suplicationem
nrae propterea factam Matti, turn vero attentis et
consideraţia, fidelitate et fidelium servitiorum meritis,
fidelis noştri Gabrielis W o y l a y quae ipse Sacrae
primum Regni noştri hungar. Coronae et deinde Matti
mae, pro locor. et tempor. variette, fideliter exbibuit
et impendit, ac impostor, quoque se exhibere et im-
pendere velle pollicetur. Cum igitur ob id, turn vero
ex gratia et munificentia ura Regia, qua quosque de
nobis et Republica Cbristiana benemeritos, ac vir-
tutis colendae studiosos, Antecessorum nrorum, divor.
quondam Hungariae R e g u m exemplo prosequi, eique
certa virtutum suar. monimenta, quae ad maiora quoque
praestanda eos incitare possent, decernere c o n s v e -
vimus. E u n d e m igitur Gabrielem W o y l a y , ac per
ipsum fratres germanos Michaelem et Stepbanum,
ac alterum Stephanum V o y l a y privignum, suos, e
stătu et conditione ignobili, in qua bactenus persti-
tisse dicuntur, de R e g i a e nrae potestatis plenitudine
et gratia speciali in coetum et numerum,
veror. atque indubitator. Regni noştri Hungariae,
partiumque ei subiectar. nobilium, duximus cooptan-
dos, annumerandos et adscribendos. Annuentes et ex
certa nra scientia, animoque deliberato concedentes,
ut ipsi a modo impostor, futuris et perpetuis semper
temporibus, omnibus illis gratiis, honoribus, indultis,
privilegiis, libertatibus, juribus, praerogativis et iînmu-
nitatibus, quibus caeteri veri, antiqui et indubitati,
R e g n i noştri Hungariae et partium ei subietar. n o -
biles, bactenus, quomodolibet de jure vel consvetu-
dine, usi sunt et gavisi, vtunturque et gaudent, uti,
frui et gaudere possint ac valeant, baeredesque et
posteritates ipsorum, utriusque sexus, univer. . . va­
leant atque possint, In cuius quidem nrae erga ipsos
exhibitae gratiae et clementiae, ac liberalitatis testi-
nionium, veraegne et indubitatae nobilitatis signum,
 — 236 —

haec arma seu nobilitatis insignia: Scutum videlicet

militare erectum, caerulei coloris, fundam illius vi-
ridi campo occupante, in quo, integer fulsus leo, di-
vorceatis posterioribus pedibus erecte stare, ac cauda
bifurcată ad tergum reflexa, effigiatus, et ore nudam
frameam in medio compressam tenere, anterioribus
pedibus ad rapiendum protensis et gr . . . nti similis,
ad dextrum scuti latus conversus esse cernitur. Scuto
ineumbentem galeam militarem craticulatam sive
apertam, R e g i o Diademate, integrum brachium hu-
manum cataphractum, nudum gladium sive acynacem
tenen. eminen proferente ornatam. Asummite vero
sive cono galeae, lacinys seu lemniscis, hinc flavis
et caeruleis, illinc vero candidis et rubris, in scuti
extremitates se se diffundentibus, scutumque ipsum
decenter exornatibus, quaemadmodum haec omnia
i n principio seu capite praesentium litterarum n o ­
strarum, Pictoris mânu et artificio, propriis suiş co-
loribus depicta esse conspiciuntur. Eidem Gabrieli
W o y l a y ac per ipsum superius specificatis personis,
ipsorumque haeredibus et posteritatibus, utriusque
sexus unive/sis, gratiose dandas duximus et confe-
renda. Decernentes et ex certa nostra scientia ani-
moque deliberato concedentes, ut ipsi a modo in-
poster. futuris semper et perpetuis temporibus, eadem
arma seu nobilitatis insignia, more alior. R e g n i noştri
Hungariae, et partium ei subjectarum nobilium sub
iisdem juribus, praerogativis, indultis, libertatibus et
immunitatibus, quibus ipsi vel natura, vel antiqua
consuetudine usi sunt et gavisi, utunturque et g a u -
dent, ubique in praeliis, certaminibus, pugnis, ha-
stiludiis, torneamentis, duellis, monomachiis, aliisque
omnibus et singulis, ac quibusvis exercitiis milita-
 - 237 -

ribus et nobilitaribus, nec non sigillis, velis, cortinis,

aulaeis, annulis, vexilis, clypeis, tentorys, domibus
et sepulcbris, generaliter vero in quarumlibet rerum
et expeditionum generibus, sub verae vetustae ac
syncerae nobilitatis titulo, quo eos, ac h a e r e d e 3 ip­
sorum, utriusque sexus universos, ab omnibus cujus-
cunque status, dignitatis, conditionis et praeminentiae
homines existant, insignitos et ornatos, dici. nominari
haberique et reputan volumus et mandamus, terre
gestare, îllisque in aevum uti, frui et gaudere possint
ac valeant, haeredesque et posteritates ipsorum,
utriusque sexus universae valeant atque possint.
Imo nobilitamus, dainus et concedimus, praesentium
per vigorem. In cujus rei memoriam firmitatemque
perpetuam, praesentes literas nostras, secreto Sigillo
nostro, quo ut R e x Hungariae utimur, impedenti
communitatis E i d e m Gabrieli 'Woylay, ac per ipsum
fratribus germanis Michaeli et Stephano, ac alter Ste-
phano V o y l a y privigno, suiş, ipsorumque haeredibus
et posteritatibus, utriusque sexus universis, jam natis
et deinceps nascituris, gratose dandas duximus et
concedendas. D A T U M per manus fidelis noştri, nobis
dileoti, Reverendi Pauli David, E p i s c o p i Ecclesiae
Wesprimiensis, locique eiusdem Comitis perpetui
Consiliary noştri, et Aulae nostrae per Regnum n o ­
strum Hungariae substituţi Cancellary, in Civitate
nostrae Vienna Austriae, die decima quarta mensis
July, Anno Domini Millesimo, Sexcentesimo, Tri-
gesimo secundo, Regnor. nrorum, Romani decimo
tertio, hungariae et reliquorum decimo quinto, B o -
hemiae vero anno decimo sexto. Reverendissimis ac
Venerabilibus in Christo Patribus, dnis Petro Sanctae
Romanae Ecclesiae Praebitero Cardinali Pasmany,
 238 -

Metropolitanae S t r i g o n i e n s . . , Ioanne Thelegdi Colo-

cen. et Bachien. Ecclesiar. canonice unitar. Archie-
piscopis Ioanne Pyber eleeto Agrien. F r a n c i s c o Er-
gelio electo Zagrabien. Emerico L o s s i electo Varadien.
dicto Paulo D a v i d "Wesprimien. Stephano Sennyei de
Kis Sennye electo Iaurien. Antefato Ioanne Thelegdi
Administratore Nittrien. Georgio Draskovich de Tra-
kostian electo Vacien. Benedicto Vinkovich electo
Quinqueeclesien. Gregorio Nagiffalui electo Sirmien.
Ioanne Iuancsi electo Tininnien. Georgio Dubocski
electo Chanadien. fre Ioanne Bap. Agatich electo
Segmen. et Modrusien. Comite Vincentio Zucconi
electo Rosanen. Ladislao H o s s u t o t h i electo Transyl-
vanien., Ioanne T a m c o electo Bosnens. Ecclesiar.
E p i s c o p i s , E e c l e s i a s D e i feliciter gubernantibus. Item
Spectantibus ac Magnificis. Comite Nicolao Esterhazi
de Galantha, praefati R e g n i noştri Hungariae Pala­
tino. Comite Paulo Rakocsi de F e l s e o Vadasz Iudice
Curiae nostrae Regiae, Comite Sigismundo Erdeodi
de Moniokerek, dictor. Regnorum nostrorum, Dalma-
tiae, Croatiae et Sclavoniae Bano, Comite Nicolao
a Zrinio A g a z o n u m , Comite Christophoro Banffy,
Comite de Alsolindua Tauernicor., Comite Paulo de
Nadasd Cubicularior. Thoma B o s n y a k de Magyarbeel
Dapiferor. Paulo Palffi de E r d e o d Pincernar. Comite
Stephano Nyari de B e d e g h lanitor, Emerico Czobor
de Czobor Szentmihali Curiae, nostror. Regalium
Magistris, ac Stephano Palffi de dicta Erdeod, Co­
mite Posonien. caeterisque quam plurimis R e g n i
noştri Hungariae Comitatus tenentibus et H O N O R E S .
Ferăinandus. Paulus David,
Pppus Wesprimien. m. p.
Laurentius Ferenceffy m. p.
 - 239 -

Anno Dni Milesimo Sexentesimo quinqugesimo'

nono die 13 Iuny. In generali Congregatione Dnor.
regnioolae trum Nation. regni Transilvaniae et par­
tium Hungariar. eidem anexar. in Civitatem Szasz-
sebes ex edicto Celsmi Principis Dni Dni A g a t y
Barcsai ad diem 24. Mensis May indicta celebrata,
praesentes Litt. Armales publicatae et proclamatae
sunt nemine contradicente.
Magister Georgius Lazar,
Protonotarius.
NB. Reprodus după o copie dela familie, are diploma şi
dela G. Bathori din a. 1609.

LXXIV.
1632. Georgiu Bâkoczi, Principele Transilvaniei etc,
cu diploma din Cluşiu 18 Sept. 1632 confirmă pe boerii
din Venetzia Solomon Monya şi pe fraţii Man, Opra,
Stancs Monya, precum şi pe fiii sei Opra, Bucur şi
Mihail Monya în boeronatul lor, boeronizându-i de nou.
N o s Georgius Rakoczi Dei gratia Princeps Tran­
sylvaniae, partium Regni Hungariae Dominus et Si­
culorum Comes etc. etc. Memoriae commendamus
tenore praesentium significantes quibus expedit uni­
versis. Quod nos cum ad nonnullorum fidelium do-
minorum consiliariorum nostrorum singularem prop-
terea nobis factam intercessionem, turn vero attentis
et consideratis fidelitate et fidelibus servitiis Streuui
Salamonis Monya de Also Venetzie, quae ipse pri-
mum quidem Principibus hujus R e g n i nostrae Tran­
sylvaniae praedecessoribus videlicet nostris felicis
reminiscentiae, ac tandem nobis etiam et huic R e g n o
nostro Transylvaniae pro locorum et temporum va-
 — 240 —

rietate in omnibus rebus fidei et industriae suae

commissis j u x t a bilitatis suae exigentiam
summa cum animi sui constantia et promptitudine
exhibuit et impendit, ac in posterum quoque exhi-
biturum et impensurum ipsum confidimus. E u n d e m
igitur Salamonem Monya ac per eum Many, Opra,
Stants Monya fratres carnales Opram, Bukur es Mi-
chaelem Monia filios ipsius, antea etiam uti ex dili­
genţi informatione E g r e g i i Gregorii Szegedi de K o -
losvâr, Provisor. noştri Fogarasiensis liquide intelle-
gimus Boerones extitisse, ex speciali nostrae Gratia
et potestates plenitudine, denuo, una cum ipsor, L i -
beris quam videlicet natis et in posteram D E I be-
neficio nascitur. in coetuni et numerum reliquorum
Boeronum istius districtuş terrae nostrae Fogaras
annumerand., agregând., cooptând, et adscribend. du-
xirnus, prout annumeramus, aggregamus, cooptamus
et adscribimus decernentes expresse, ut a modo de
inceps iidem Salamon, Many, Opria, Stants, Opra,
Bucur et Michael Monia, ipsorumque haeredes et
Posteritates utriusque sexus univer. pro veris et in-
dubitatis boeronibus habeantur et reputentur, omni-
busque et singulis iis honoribus, gratiis, privilegiis,
indultis, libertatibus, immunitatibus et praerogativis,
quibus caeteri veri nati et indubitati boerones prae-
dicti districtuş terrae Fogaras, quomodocunque de
jure et ab antiqua consvetudine utuntur, fruuntur
et gaudent, usque ad bene placitum nostrum uti,
frui et gaudere possint atque valeant. D o m o s q u e
eorundem Salamonis, Many et Opre Monya in dicta
Possessione A l s o Venetzie vicinitatibusque domorum
Salomonis Monya, nobilis Stantsul Zogânya ab una,
partibus vero ab altera nobilis Stan Monya, Many
 — 24i -

Monya, Groile Csiszmasu — altera vero partibus —-

ejusdem Possessionis, Opre Monya, Providus Stoika
Butze ab una, partibus ab altera L o c u s desolatus
et rivus ibidem decurrens in praedicto districtu
terrae Fogaras comitatuque Albensi Transylvaniae
existen. habitas ab omni censuum, taxarum et contri­
butionum nostrarum tam ordinariarum quam exstra-
ordinariarum subsidiique et lucri camerae nostrae
solutione servitiorum quorumlibet plebeorum et ci­
vilium exhibitione, seminaturarum, item allodiatur.
agricolationes, vineas, sylvas et alias quaslibet bae-
reditates ad boeronatum ipsorum spectant. in j a m
fata possessione Also Venitze territorioque ejusdem
eximend., supportand., libertinand., boeronand. du­
ximus, ea tamen conditione ut iidem Salamon, Many,
Opra, Sztants, Opra Bukur et Micbael Monya hae-
redesque et posteritates ipsorum universae omnia
onera et servitia boeronalia, ad arcem nostram F o ­
garas consequenterque domos et curias nostras no­
bilitar, districtus terrae Fogaras debentia, instar alio-
rum Boeronum semper et ubique subire et a pro-
visor. castellanisque arcis nostra Fogaras dependen-
tiam babere, modis omnibus debeant et teneantur,
pro ut eximimus, supportamus libertamus et boero-
namus praesentium per vigorem. Quo circa v o b i s
generosis egregiis et nobilibus căpitan, provisor.
castellan. dictae arcis Fogaras providis item et cir-
scumpectis judici juratisque civibus possessionis
Also Venitze modernis scilicet et futuris quoque pro
tempore oonstit. eorumque vicos gerent. cunctis, etiam
aliis, quorum interest seu intererit praesentium n o ­
titiam habitur. harum serie committimus et man-
damus firmiter, quatenus v o s quoque a modo in
X6
 — 242 —

p o s t 6 r u m praefatos Salamonem, Many, Opra, Sztants,

Opra, B u k u r et Miehaelem Monya haeredesque et
posteritates ipsorum utriusque sexus univers, in prae-
dioti boeronatus conditione sub praemissa conservare
debeatis et teneamini, neque eosdem propterea in
persona rebusque suiş univers, impedire — turbare
— molestare seu quovis modo damnificare praesum-
matis vel sitis ausi modo aliquali, secus non facturi.
In cujus rei memoriam firmitatemque perpetuam
praesentes nostras litteras pendentis et authentici
sigilii noştri munimine roboratas memoratis Salamo-
nis Many, Opra, Stants, Opra, Bukur es Michaeli
Monya ipsorumque haeredibus et posteritatibus utri­
usque sexus univers, gratiose dandas duximus et
concred. praesentibus perlect. exbibenti restitutis.
Datum in civitate nostra Kolosvâr die 18-a Septem-
bris, A n n o 1632.
Bakoczi m. p.
NB. Reprodus după o copie din Col. nostră.

LXXV.
1632, Georgiu RaJcolzi, Principele Ardealului, cu di­
ploma dată din Cluşiu in 18 Septembre 1632, confirmă
din nou pe Salamon Monia, pe fraţii sei Many, Opria,
Sztancs şi pe Opra, Bucur şi Mihail Monya de Also
Venitze în vechile lor drepturi boeronale.
N o s Georgius Rakotzi Dei gratia Princeps Tran­
sylvaniae, partium Regni Hungariae D o m i n u s et Si­
culorum Comes, memoriae commendamus tenore prae-
sentiam significantes, quibus expedit universis, quod
n o s cum ad nonnullorum fidelium Dominorum con-
siliariorum nostrorum singularem propterea nobis
 - 243 -

factam intercesionem, tum vero attentis, et conside-

ratis fidelitate et fidelibus servitiis strenui Salamoni
Monya de Also Venitze, qua ipse primum quidem
Principibus hujus regni noştri Transylvaniae prae-
decessoribus videlicet nostris felicis reminiscentiae,
ac tandem nobis etiam et huic regno nostro Tran-
sylvanico, pro locorum et temporum varietate, in
omnibus rebus fidei et industriae suae comissis, j u x t a
possibilitatis suae exigentiam summa cum animi sui
constantia et pomptitudine exhibuit et impendit, ac
imposterum quoque exhibiturum et impensurum
ipsum confidimus, eundem igitur Salamonem Monia,
ac per eum Many, Opria, Sztants, Monja Fratres
Germanos, Opram Bukur et Michaelem Monya, F i l i o s
ipsius antea etiam, uti ex diligenţi informatione
E g r e g y Gregorii Szegedi de Kolosvâr provisoris no­
ştri Fogarasiensis liquide intelligimus, boerones ex-
titisse, ex speciali nostra gratia et potestatis pleni­
tudine, denuo^ una cum ipsor. liberis j a m videlicet
natis et imposterum Dei beneficio nascituris, in cae-
tum et numerum reliquorum bojeronum istius di­
strictus terrae nostrae Fogaras annumeran., aggre-
gan., cooptan. et adscribend. duximus, prout annu-
meramus, aggregamus, cooptamus et adscribimus,
decernentes expresse, ut a modo deinceps Iidem Sa­
lamon, Many, Oprea, Stants, Oprea, Bukur et Michael
Monia, Ipsorumque haeredes et posteritates, utriusque
sexus univer. pro veris et indubitatis boeronibus ha-
beantur et reputentur omnibusque et singulis iis
honoribus, gratiis, privilegiis, indultis, libertatibus,
immunitatibus et praerogativis, quibus caeteri, veri,
nati et indubitati boerones, praedicti districtus terrae
Fogaras, quomodocunque de jure et ab antiqua con-

16*
 svetudine utuntur, fruuntur et gaudent, usque ad
beneplacitum nostrum, uti, frui et gaudere possint
atque valeant, domosque eorundem Salamonis Many
et Opra Monya in dicta possessione Also Venitze,
vicinitatibusque domorum Solomonis Monya, nobilis
Sztantsul Z o g a n y a ab una, partibus vero ab altera
nobilis Sztan Monie, Many Monia, Gojle Csismassu,
ab una, ab altera vero partibus templum ejusdem
possessionis Opre Monye, Providy Sztojka Buzia ab
una, partibus autem ab altera locus desolatus Riv. .
ibidem decurrens, in praedicto districtu
terrae Fogaras, comitatuque Albensi Transylvaniae
existe, habitas, ab omni censuum taxarum et con­
tributionum nostrarum, tam ordinariarum, quam ex­
traordinariarum subsidiique et lucri eamerae nostrae
solutione, servitiorum quorumîibet plebeorum et ci­
vilium exhibitione, seminatur. item allodiatur. agrico-
lationes, vineas, sylvas et alias quaslibet haereditates
ad boeronatum ipsorum spectan. in jam fata posses­
sione Also Venitze territorioque ejusăem eximend.
supportan. libertin, et boeronan. duximus, ea tamen
conditione ut idem Salamon Many, Opra, Szants,
Opra Bukur et Michael Monia, haeredesque et po­
steritates ipsorum univers, omnia onera et servitia
boeronalia, ad arcem nostram Fogaras c o n s e g v e n -
terque domos et curias nostras, nobilitar, districtuş
terrae Fogaras debentia, iustar aliorum boeronum
semper et ubique subire et a provisor. castellanisque
arcis nostrae Fogaras dependentiam habere inodis
omnibus debeant et teneantur. prout eximimus sup-
portamus, libertamus et boeronamus praesentium
per vigorem. Quo circa vobis generosis egregiis et
nobilibus căpitan, provisor. castellan. dictae arcis
 — 245 —

Fogaras providis item et circumspecţia judici, j u -

ratisque civibus possessionis Also Venitze modernis
scilicet et futuris quoque pro tempore constituen.
eorumque vices geren. cunctis etiam aliis, quorum
interest, seu intererit praesentium notitiam habitur.
harum serie committimus et mandamus firmiter, qua-
tenus vos quoque a modo imposterum praefatos Sa-
lamonem Many, Opra, Sztants, Opra, Bukur et Mi-
chaelem Monya haeredesque et posteritates ipsorum
utriusque sexus univers, in praedicti boeronatus con-
ditione sub praemissa conservare debeatis et tenea-
mini, neque eosdem propterea in person. rebusque
suiş univers, impedire, turbare, molestare, seu quovis
modo damnificare praesummatis, vel sitis ausi modo
aliquali, secus non facturi. In cujus rei m e m o ­
riam, firmitatemque perpetuam, praesentes nostras
litteras pendentis et authentici sigilii noştri muni­
mine roboratas memoratis Salamoni, Many, Opra,
Sztants, Opra, Bukur et Michaeli Monya, Ipsorumque
haeredibus et posteritatibus utriusque sexus univers,
gratiose dandas duximus et concedend. Praesentibus
perlect. Exhibenti restitutis, datum in civitate nostra
Kolosvar; D i e D e c i m a Octava Mensis Septembris,
Anno Domini Millesimo S e x c e n t e s i m o Trigesimo Se­
cundo. Annotatumque erat in iisdem litteris trans-
missionalibus subscriptum fuisse, praeinsertis litteris
boeronalibus a sinistra Georgius Rakoczi, a dextra
autem partibus in margine Martinus Markosfalvi
secretarius m. p. et quod fuerint sigillo altefati Prin­
cipis super cera rubra in Zona sericea diverşi co-
loris pendenti impressive communitae et roboratae,
ac in pergameno patenter confectae et emanatae,
cum hujusmodi in exteriori parte superscriptione,
 - 246 -

Praesentes Htterae boeronales et exemptionales, per

praefectum et exactorem, fiscales ac requisitores Al-
benses, tanquam commissarios Illustrissimae Dominae
Principissae ad investiganda boeronum terrarum F o ­
garas iura deputatos et exmissos, revisae, lectae, ac
pro Michaele, Vaszil et Radulio Monya producenti-
bus in vigore relictae, in Fogaras, die 25-a mensis
Februarii, A n n o Domini Millesimi Sexcentesimi Sep-
tuagesimi Septimi.
NB. După o altă copie în Col. nostra.

LXXVI.
1642. Georgiu RaJcoczi cu diploma dată din Făgăraş
la 28 Martie 1643, confirmă statutele corporaţiunei tă-
bâcarilor români din Făgăraş, — ceea-ce la cererea ma­
gistrilor şi conducătorilor breslei Georgie Gorgonea şi
Porcelea Ganea se extrăda în transumtul conventului
din Kolosmonostor la 20 Octombre 1730.
N o s G e o r g i o s Rakoczi Dei gratia princeps Trans-
sylvaniae, partium regni Hungariae dominus et si­
culorum comes etc. Memoriae commendamus, tenore
praesentium significantes quibus expedit universis.
Quod cum antiquissimi atque sapientissimi L e g u m -
latores Rerum publicarumque fundatores, ex. pulcher-
rima dispositione ac harmonia, rerum coelestium,
terrestriumque animaduertissent, ordinem .animam
esse rerum, in eo, inprimis, vel plurimum desudarunt
ut Imperia in R e g n a et Provincias et has in Civi-
tates, Oppida et Pagos, iterum hos in Vicos, nec
n o n eorundem Incolas et Inhabitatores, in certas
Olasses, Societates et Genturias partiri, atque dispo-
nere, eis vero rectores et gubernatores praeficere
 — 247 —

p o s s e n t : Rati, in compositam multitudinem interitum

potius rebus publicis, quam vero conservationem
aliquam affere posse. Intuentes Nos quoque hanc
pulcherrimam Maiorum nostrorum ordinationem, post-
quam, Diuina providentia ao liberalitate ineffabili,
hane Principalem dignitatem adepţi sumus, in id
praesertim, totum nostrum stndium contulimus, ut
quos rerum omnium moderator nostro regimini et
protectioni subjeeisset, eos in suiş ordinibus, et lău­
data consuetudine non solum conservaremus, verum
si qui eorum crescente multitudine, nondum adhuc
in ordinem decentem redacti essent, hoc a nobis
habere possent. Cum itaque in h o c Oppido nostro
Fogaras, Cerdones in tantum excreuerint numerum,
ut ipsi quoque Moderatore aliquo, in dirigendis ar-
tificiorum suorum muniis indigerent; Ipsi quoque
quo decentiori modo, in ipsorum artis exercitio, pro-
gredi, vitamque et mores ad decentes et congruos
statui ipsorum Oanones et Regulas collimare, ac
accomodare, possent. Exhibitae sunt nobis et prae-
sentatae nomine et in personis eorundem Cerdonum,
scilicet Iacobi Timar alias Csizmadia, L u c a e Timar,
Michaelis Timar Trans-Alpinensis, Porculy Compsa
de Bethlen, Ludii Timar de Bethlen, Makszin Timar
de Bethlen, Stephani Timar de Iilyen, Comani Piro
de Iilyen, Cazani Copacseli, Cazakuly Sebesi, Ionae
Timar et Michaelis Marcsinai omnino Cerdonum F o -
garasiensium, certae quaedam constitutiones, in certis
capitibus et articulis comprehensae, statui ipsorum,
pro dirigendis cum moribus, turn artificii exercitio
accomodatae per nonnullos praecipuos Officiales no-
stros reuisao, ruminatae, ac ubi necessum fuit cor-
rectae et emendatae, tenorum infrascriptorum. S u p -
 — 248 -

plicatum nobis humillime, quatenus N o s easdem,

omniaque et singula in eisdem contenta, ratas, gra-
tas et accepta babentes, literis nostris verbotenus
inseri et iscribi facientes pro eisdem Oerdonibus,
eorumque successoribus universis perpetuo ualituras,
gratiose confirmare, ipsosque, illis, in confraternitate,
seu Societate Cehatus ipsorum in perpetuum uti, frui
et gaudere, permittere, et permitti facere dignaremur.
Quorum quidem Articulorum Hungarico idiomate
comprebensorum tenor seu uerbalis continentia se-
quitur in bune m o d u m : Articulus primus. Az Timar
Mesterek, minden esztendoben, e g g y bizonyos, es
arra ualo illendo napon, e g g y kozonseges helyre
e g y b e n g y w t l y e n e k , es egy feo Ceh-Mestert ualasz-
szanak, es e g g y Vice Ceh-Mestert, kik e g g y eszten-
deigh tartozzanak g o n d o t uiselni, Tabla jârâs âltal
az Mestereket be gywjteni. Articulus II. Az Ceh-.
Meşter, kozottok, az Ceh-beli Causak es az o miue-
kez illendo emergalt dolgok felol toruent tehessen,
es szobol ueresegbol k e t forintigy exequalhassonis,
appellatioban ne bocsattassek, ha az ket forintot az
meritum, nem excedallya. Articulus III. Fogaras
vârasâban az Cehen kiuiil valo Timar Meşter, senki,
semmi szin alatt ne miuelhessen, ha kit rajta kap-
hatnak, Căpitan, v a g y Uduarbiro erejeuel hârom fo-
rintal m e g h b w n t e s s e k az Mesterek; ha N e m e ş haznal
talâltatik penigh miuelni, ugyan Căpitan erejeuel,
hat forintot: (saluis tamen domorum, seu Curiarum
Nobilitarium Priuilegiis permanentibus) vehessenek
rajta mely birsagoknak harmada Kapitane, az k e t
resze p e n i g y az Mestereke l e g y e n : Az Vârasban
pedigh az o keszitett boroket neis arulhassak kiuiil
yalo Timârok hanem csak Vâsâros napokon nekikis
 — 249 —

s z a b a d o s ; sot ollyankor, ez elotti usus szerent, sza-

bados akar hounan, Hauasalfoldebol s- arulni. Arti-
culus IV. Minden Timar Mesterek, kik Cehes helye-
ken tanultanak az Cehben be vetessenek, tizenket
forintofc aduan eloszor az Cehben, ha penigy elsoben
mind m e g nem adhattya, felere fel e s z t e n d e i g y el
vârjak, kit ha akkorrâ m e g nem adna, fel tilezak
az miuet mind adigy, migh nem deponallya; H a n o -
telen, esztendore m e g hâzasodgyek, alioquin miuet
fel tilezak. Articulus V. H a festeni valo fwueket,
v a g y boroket hoznak titkon, senki m e g ne v e g y e az
Mesterek kozwl, hanem k o z o n s e g e s s e n oszszak fel
k o s z t o k : A z ki ez ellen cselekednek, hat forintal
bwntessek. Articulus VI. Inas be âllâs e g g y fo-
rintigy l e g y e n . Senki hârom esztendonek alatta pe-
nigh Inast, az Cehben, be ne v e g y e n , se penzert, se
semmi tekintetert, mert m e g bwntetik az kit rajta
kaphatnak. Articulus VII. Tablajârasra ha ki be nem
megyen, nyolcz penszt v e g y e n az Ceh Meşter rajta,
toties, quoties negligallya â be menetelt. Articulus
VIII. H a az Cehbeli Meşter m e g hal, az mig F e -
leseghe, az m e g hoit Ura neuet uiseli, az m w u e t
miueltethesse, az Ozuegyet pedigh, az C6b, munkaual
ne terhellye, hanem magok uisellyâk 6rette az Ceh-
beliek az terhet, reszeltetuen minden Ceh-beli usus-
ban, kit ha Ceh-beli Meşter L e g h ^ n y talalna el uenni,
az f61 asztal adas m e g engedtessek n6ki, mint Me­
şter A s z s z o n n a k ; s- az L e g h e n y pedigh, az Cehben,
fel Meşter asztalt aduâu be vetessek. Articulus IX.
Az Ceh-beli itt valo Meşter embereknek Fiai, fel
lakodalmat aduan az Ceben, Mesterekke Iehessenek,
ha az Cehnek rendi szerent tanultanak. Articulus X .
Mikor Ceh-beli Meşter meghhal, auagy hâza nepe a
a Mesternek, rend szerent, annak sirt âssanak, es
azoknak, â keseruesek etelt italt adgyanak, ha nem
adhatnak, az Ceh penzebol etelekre adgyanak huszon
eott penszt: Affeleknek temetesere, az Ceh Mesterek
Tâblât jârtasanak, es minden Meşter, maga, uagy
kepebeli embere ott l e g y e n jelen. Articulus XI. Az
szegheny b e t e g Mesterekre es Leghenyekre, s- Ina-
sokrais az Ceh Mesterek g o n d o t uisellyenek, az Ceh-
penzbol, hozza latogatokat, es minden-napi eledele-
ket, s e g y e b illendo szwksegekre ualokat szerezzenek
es adgyanak. Articulus XII. Mikor az Mestereket
Tabla jârâssal valahova gywjtendik, c s ott szemelye
szerent vagy embere nem leszen jelen, Az Ceh-Me-
sterek nyolcz penzel bwntessek, es ha valamely Me­
şter hâzânal az Tabla le tetetik es meg tartosztatik,
es ha ott hal, tehat valamennyi Mesterre, rend sze­
rent, az Tabla el nem erkezett lejend, mindenikert
kwlon k w l o n bwntessek nyolcz nyolcz penzel. Arti­
culus X I I I . H a lakas kozben valaki lopâsban talal-
tatnek, akar eledel, es e g y e b akar mi neuel neuezo
dologbol, fel Cehuel bwntettessek, melly Meşter,
auagy L e g h e n y , ha masodszor es harmadszoris azon
v e t e k b e n talaltatnek, azon bwntetes leszen fejen, ki
ha tobszoris azon v e t e k b e n menne el, annakutanna
l e g y e n erdeme szerent az eo N a g y s a g a Tisztuiseloi
bwntetese rajta tovennyel. Articulus XIV. Az .Timar
Mesterseghez tartozo festeket, ugymint Iskonpiath,
Sarga festeket, veres festeket, feketito, karabolyt,
Torok festeket, es egher fabimbot, es egyek eszko-
zoket, az Timar Mestereken kiviil, egyeb Varosi es
k o z o n s e g e s minden embereknek venni es maganâl
tartani szabad ne legyen, valaki ez Cehen kivwl
leszen, alioquin valakinel, auuagy borok, v a g y penigy
 — 251 —

festek, es e g y e b effele eskozok talaltathatnak, sza-

badsâgok l e g y e n az Timar Mestereknek, az Fogarasi
Tisztuiselok authoritasok âltalis el uenni, es ad ple-
num magok usussara forditani, mind ben az Varasban
s mind az Varoson kiuwl e g g y melly foldigy. Az
Varga Mesterek mindazaltal, az minemw eszkozokkel
elnek az festesben, szabad venniek, mert e l s o b b i s
az o Priuilegiumok, es egyebkeppenis, azokat, el nem
tilthatni az o szokot Mestersegeknek kouetesetol.
Articulus X V . Az Timar Mestereknek szabadsâgok
l e g y e n akar m i n e m w ki csinalatlan bort, magok, ha-
zâhoz, az kiket, akar kik vigyenekis, meg venni es
az kwlfoldre, borok m e g h vetelere, mind Meszâro-
soknak, s- mind masoknak penszt adni, es az ollyen
kin m e g h arult boroket hâzokhoz be hozatni; sot ha
hon titkon, az olyan beoreoket m e g venne s- hâ­
zokhoz szaladhatnak uele, hazokra, azoknak el vetele
vegett, reja menni senki ne mereszellyen. Articulus
X V I . H a ki az Mesterek kozzwl, Czigannal t o i t e n n e k
innya, v a g y enni, ebedleni m e g bizonyosoduan, fel
Cehuel, az az, hat forintal bwntettetik megh. Arti­
culus X V I I . A z Varhoz valo szolgalattyok, minde-
nekben az szerent leszen, mint az Fejervari Tima-
roknak; Tudni illik; E s z t e n d e i g h hat szâz apro bort
tartozzanak kikdsziteni magok fesfekekkel; de ennek
tizede ouek lâszen az festekert: E z e n kiuiil, hetven
szâmu oregh bârt, esztis magok szerszâmâval, de
ebbol tizedet nem vesznek, ezen kivul, semmi szol-
galatra nem eroltettetnek. Articulus XVIII. Az Timar
Mesterek pedigh az szepen ki keszittet beoroket,
tartozzanak az Vârosi piaczra ki vinni, es ha ott el
n e m kelne, annakutanna legyen szabadsâgokban, az
ollyan boroket, masunais, akâr melly helyekre, fa-
 - 252 —

lukra, es vârosokra, Sokadalmokban el vinni es

kwldeni, es akor hol el arulni es el adni. Nos itaque
praemissa Supplicatione, Nobis, modo quo supra
porrecta clementer exaudita, et fauenter admissa,
praescriptos Constitutionum articulos seu capita,
praesentibus literis nostris de uerbo ad uerbum in-
seri et inscribi facientes, quoad omnes earum con-
tinentias, clausulas, particulas et puncta, eatenus,
quatenus eaedem, rite et legitime existunt emanatae,
viribusque earum veritas suffragatur, acceptauimus,
approbauimus, ratificauimus, ac pro iisdem Iacobo,
Lucâ, Michaele, Porculio, L u d i o , Makszinio, Stephano,
Komano, Kazanoo, Kazakulyo, Ionâ et Michaele Cer-
donibus, eorumque succesori bus uniuersis, perpetuo
valituras gratiose confirmauimus (saluis tamen j u -
ribus ac Priuilegiis aliorum quoque Magistrorum
Mechanicorum Fogarasiensium, uel proxime illi ad-
jacentium locorum, permanentibus) ac prouti, eosdem
iisdem, successiuis semper temporibus uti, frui et
gaudere posse v o l u m u s ; Ita fidelibus quoque nostris
Greneroso Ioanni K e m e n y de Gyero Monostor, Comiţi
Comitatus Albensis Transylvaniae, supremo Cubicu-
lario et Thesaurario, ac Tabulae Iudiciariae, Jurato
Assessori et Capitaneo Supremo Praesidii Arcisque,
nobis syncere d i l e c t o ; E g r e g i i s ittem et Nobilibus
Stephano Lâszai, Provisori bonorum, Castellano, Iu-
ratis Assessoribus Sedis Iudiciariae, ac aliis Offîcia-
libus Arcis nostrae F o g a r a s : N e c n o n Circumspectis,
ac PrOuidis Iudici primario, caeterisque Iuratis Oppidi
noştri F o g a r a s : Cunctis etiam, aliis cujuscunque sta-
tus. conditionis, ordinis, gradus, honoris, officii, digni-
tatis, praeeminentiae, et functionis hominibus, quo­
rum videlicet intereşt uel interit, modernis et futuriş
 - 25a

quoque pro quovis tempore constituendis, harum

serie committimus et mandamus firmiter, quatenus
uos quoqde â modo deiceps praenominatos Cerdones
Magistros, ipsorumque Successores universos, in
praescriptis ipsorum Cehatui ac comodatorum Arti-
culorum Ganonibus et R e g u l i s conseruare, et per
alios etiam conseruari facere, illisque, ipsos, perpe-
tuis semper temporibus uti, frui et gaudere permit-
tere et permitti facere modis omnibus debeatis et
teneamini. Secus non facturi. Praesentibus perlectis,
Exhibenti restitutis. In cuius rei memoriam, firmita-
temque perpetuam, praesentes Literas nostras, pen­
dentis et autbentici sigilii noştri munimine roboratas,
memoratis cerdonibus, ipsorumque successoribus uni-
uersis, gratiose dandas et concedendas duximus.
Datum in Arce nostra Fogarasiensi die vigesima
octava Mensis Marţii, Anno D o m i n i Millesimo, Sex-
centesimo quadragesimo-tertio.

Georgius Rakoci m. p. loannes Szalărdi m. p.,

Vice-Secr.
NB. Publicat în „Monumente pentru ist. ţerei Făgăraşului",
de N. Densuşianu, pag. 122 şi 136.

LXXVII.
1649. Georgiu Rakoczi II, cu diplomă dată din Alba~
•lulia la 5 luliu 1649 nobiliteză pe Ştefan Gridi pro-
ducent de salitru în Grid cu urmâtorele însemne nobili­
tare : pe scut de colâre celestină se vede un bărbat îm­
brăcat în roşu carele în drâpta ţine gladiul, în stânga
o cunună de laur. — Acesta diplomă s'a extrădat la
cererea nobililor Bucur Laczhu, Stan Laczhu şi George
Laczhu din Grid, în transumptul capitular din Alba-
 — 254 --

îulia la HO luliu 1796, ce cuprinde şi diploma lui Ga­

briel Bathori, dată din Alba-Iulia, la 7 Martie 1609
lui Martin Penezi, de A. Venicze în privinţa unui fund
boeronal din Grid.
N o s Capitulum Cathedralis Ecclesiae Albensis
in Transilvania, memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit universis: Quod
pro partibus et in personis nobilium Bukur Laczko,
Stan Laczko et Gyorgye Laczko exhibitae sunt no­
bis et praesentatae Literae quaedam sacratissimae
Caesareo Regiae et Apostolicae Majestatis Francisci
Secundi Romanorum Imperatoris semper Augusti, ac
Germaniae, Hungariae, Bohemiaeque R e g i s , Archu-
ducis Austriae, Ducis Burgundiae, Magni Principis
Transilvaniae, Tyrolis et Siculorum Comitis, D o m i n i
Domini noştri Clementissimi Benignissimi Requisi-
torio expeditoriae, sigillo ejusdem mattis sacratis­
simae judiciali et authentico ab extra impressive
communitae et roboratae, nobis vero praeceptorie
simul et Benigne sonantes et directae in haec v e r b a :
Franciscus Secundus Dei gratia E l e c t u s Romanorum
Imperator semper A u g u s t u s , ac Germaniae, Aposto-
licus Hungariae, Bohemiaeque Rex, Archi D u x A u ­
striae, D u x Burgundiae, M. Princeps Transilvaniae,
Comes Tyrolis et Siculorum. Fidelibus nostris v e ­
nerabili capitulo Cathedralis Ecclesiae Albo-Caroli-
nensis nobis dilectis gratiam nostram Caeo R e g i o
Principalem. Exponitur Matti nostrae in personis
n o b i l i u m : Bukur L a c z k o , Sztân Laczko et Gyorgye
L a c z k o de Grid in suiş iptorum propriis, ac eorun-
dem consanquineorum nominibus et in personis,
Qualiter iidem paribus literarum et literalium instru-
mentorum puta: donationalium, inscriptionalium, con-
 ~ 255 ~

sensuatium, confirmationalium, introductoriarum, sive

statutoriarum, ac superinde relatoriarum, fassiona-
Hum, venditionalium, concanbialium, permutationum,
compositionalium, sive transactionalium, admonito-
riarum, certificatoriarum, evocatoriarum, sententio-
nalium, executionalium, inhibitoriarum, prohibitoria-
rum, protestatoriarum, metalium, armalium seu nobi-
litatioaalium, revisionalium, ac aliarum quarumlibet
causalium, factum videlicet universorum bonorum,
juriumque et portionum, possessionar. ubilibet iu M.
nostro Tranniae principatu partibusque Hungariae
eidem reincorporatis existentium babitorum ipsos
exponentes, et familiam eorum, factum item nobili-
taris eorundem praerogativae quocunque modo tan-
gentium, et concernentium, sub quibuscumque ver-
borum formulis confectarum et emanatarum, in sa-
crista seu oonservatorio capituli vestri repositas et
locatas diligenter requirere et reinvenire, requisita-
rumque et reinventorum tenores et continentias in
transumpto literarum vestrarum, sub sigillo vestro
capitulări et autbentico, variationeque prorsus aliquali
praefatis exponentibus jurium suorum uberiorem fu-
turam ad cautelam necessarias extrădări modis omni­
bus debeatis, et teneamini, caveatis tamen ne dolus,
aut fraus hac in parte contingat aliqualis. Secus non
facturi. Datum in libera regi aque civitate nostra
Marus Vâsârhely, die decima sexta mensis Iuly, A n n o
Domini Millesimo septingentesimo nonagesimo sexto.
Infra sigillum erat: Lect. correct. Quibus nos re-
ceptis mandatis, in omnibus uti tenemur et par est
obedire, satisfacere que volentes, post diligentem Re-
quisitionem nostram, reinvenimus in capitulări ar­
chivo nostro literas sequentes, quarum quidem lite-
 — 256 —

rarum tenor et verbalis continentia sequitur in bune

modum et quidem Primarum: N o s Georgius Râkoci
D e i gratia Princeps Transilvaniae, partium regni
Hungariae dominus et siculorum comes etc. Memo­
riae comendamus tenore praesentium significantes
quibus expedit universis. Quod nos cum ad nonnul-
lorum fidelium dominorum consiliariorum nostrorum
singularem apud nos propterea factam intercessionem,
turn vero attentis et consideraţis fidelitate fideli-
busque servitiis Stren. Stephani Gredi salis nitri
praeparatoris, quae ipse primum etiam celsissimo
quondam principi dno et genitori nro gloriosae re-
miniscentiae, ac deinde nobis, etiam fide integra,
curaque nihil remissa, in . . . . praesertim, quo ad
praesens fungitur officio, aliisque rebus fidei, et in-
dustriae suae concreditis, exhibuit et impendit, ac
in posterum etiam exhibiturus et impensurus e s t :
E u n d e m igitur Stephanum Gredi ac per eum loan-
nem filium suum jam natum et in posterum etiam
D e i benignitate nascituros speciali gratia nostra et
potestatis nostrae plenitudine, e stătu e t conditione
ignobili, in coetum et numerum verorum natorum
et indubitatorum regni nostrae Transilvaniae et par­
tium Hungariae eidem annexarum nobilium annu-
meran., aggregan. et adseriben. duximus. Prout annu-
meramus, aggregamus, cooptamus et adseribimus per
praesentes decernentes expresse ut a modo deinceps
semper temporibus idem Stephanus Gredi, ac Ioan-
nes filius ejusdem haeredesque et posteritates ipso­
rum utriusque sexus univer. pro veris natis et indu-
bitatis nobilibus habeantur et reputentur. In signum
autem hujusmodi verae ac perfectae nobilitatis eorum
haec arma sive nobilitatis insignia: scutum videlicet
militare coelestini coloris, in cujus catnpo sive area
homo quidam rubeo amictu indutus, latere gladium
deauratae vaginae et capituli allegatum habens,
vultu hillari et exporrecto oculis volubilibus, vigilare
cernitur, dextraque mânu frameam vagina nudam,
sinistra vero sertum ex lauro contextum recta tenere
visitur. Supra scutum galea militaris clausa est po­
sita, quam contegit diadema regium, geminis et unio-
nibus eleganter distinctum, ex cono vero galeae
teniae sive lemnisci variorum coloram hinc inde
defluen, utrasque oras sive margines ipsius scuti
pulcherrime ambiunt, et exornant, prout haec omnia
in capite sive praesentium lrarum nostrarum docta
mânu et arte pictoris clarius expressa et depieta esse
cernuntur animo deliberato et ex certa scientia libe-
ritateque nostra principali, praefatis Stephano Gredi,
ac Ioanni filio ejus haeredibusque et posteritatibus
ipsorum utriusque sexus universis gratiose dedimus,
donavimus et contulimus, annuen. et conceden. ut
ipsi praescripta arma, seu nobilitatis insignia, more
aliorum verorum natorum et insignitorum nobilium
armis utentium ubique in praeliis, hastiludiis, tor-
neamentis, duellis, monomachiis, aliisque quibusvis
exercitiis militaribus et nobilitaribus, item sigillis,
vexillis, cortinis, velis, aulaeis, annulis, clypeis, ten-
toriis, domibus, sepulchris et generaliter quarumlibet
rerum et expeditionum generibus, sub merae et per-
f'ectae nobilitatis titulo, quo eos ab universis et sin­
gulis cujuscunque status conditionis, honoris, digni­
tatis et praeeminentiae homines existunt insignitos,
dici, teneri et nominari volumus, ferre et gestare,
omnibusque et singulis iis honoribus, gratiis, privi-
legiis, indultis, libertatibus, immunitatibus et prae-
17
 - 258 -

rOgativis quibus caeteri veri nati regni nri Tranniae

et partium Hungariae eidem annexarum nobiles ac
militarea homines quomodocunque de jure et ab
antiqua consvetudine, utuntur, fruuntur et gaudent,
perpetuo uti, frui et gaudere valeant atque possint.
In cujus rei memoriam firmitatemque perpetuam,
praesentes lras nostras penden. et authentici sigilii
noştri munimine roboratas memoratis Stephano Gridi,
ac Ioanni filio ejusdem haeredibusque et posterita­
tibus utriusque sexus univer. clementer dan. duximus
et conceden. Datum in civitate nostra Alba-Iulia die
quinta mensis Iuly, Anno Domini Millesimo sexcen-
tesimo quadragesimo nono. Georgius Rakoci m. p. a.
Ioannes Horvâth de Palocz, secr. m. p. a. Secun-
darum : Nos Gabriel etc. Memoriae etc. Quod nos etc.
turn vero attentis et consideratis fidelitate et fidelibus
servitiis fidelis sincere nobis dilecti Egregii Martini
P e n c z y de A l s o Venitze, officialis generoşi dni Ste-
phani Kaszoni, consiliarii et thesaurarii noştri K o -
manen. etc. quae ipse nobis etc. Totalem igitur et
integrum fundum domus sive curiae nobilitaris seu
aenopoli ac diversorii ad praesens desertae et pe-
nitus aedificiis carentes in possessione Grid ac Di­
strictu terrae Fogaras existen. habitam hactenus ad
arcem nostram Fogaras tentam et possessam unacum
boeronatu ejusdem, totum item et omne Ius nostrum
regium etc. simul cum cunctis suiş utilitatibus etc.
Memorato Martino Penezi haeredibusque et posteri­
tatibus ipsius utriusque sexus univer. omni eo jure
quo ad praeatactam Arcem Fogaras ten. et possessum
fuit, benigne dan., donan. et conferen. duximus prout
etc. Iure perpetuo et irrevocabiliter tenen., possiden.
pariter et haben. salvo jure alieno. Harum etc. Quas
nos etc. Datum Albae die 7 Marty, A n n o 1609.
Erantque praemissae duae literae, libris regiis authen-
ticis, in capitulări archivo nostro asservari solitis,
modo praemisso inscriptae. Quarum quidem sic re-
quisitarum et in capitulări archivo nostro reinven-
tarum tenores et continentias literar, praescriptarum,
nos quoque ad mandatum caeo regium, praesentibus
nostris de verbo ad verbum, sine diminutione et
augmento, variationeque prorsus aliquali inseri et
inscribi facientes, par, sive transumptum hujusmodi,
jurium annotatorum exponentium uberiorem futuram
ad cautelam necessarium. sub sigillo nostro capitu­
lări et authentico fideliter et conscientiose extradan-
dum duximus et concedendum. Datum feria quarta
proxima post Dominicam nonam pentacostem, in
diem vigesimam Mensis Iuly incidente, A n n o Domini
Milesimo septingentesimo nonagesimo sexto.
(L. S.) Lecta, correcta et extrădata
per eosdem capitulares.
Collationirt, unb bem Originali roortlid) gletcfylau*
tenb bcfunben roerten. S o m (Sinretfyungg fvatofoUt beS
©arfanvser f. f. bejtrfgamteg alg ©eridu. Unter*$8enefce,
«m 31 Sluguft 1860.
NB. După o Copie legalisată în Col. mea.

LXXVIII.
1651. Susana Lorantfy, văduva principelui G. Rakoczi,
ca Uomnă a Făgăraşului, cu diploma dată în Făgăraş
la 20 Februarie 1651, confirmă de nou pe Radul Ra-
docsa şi pe fiii şi fraţii lui, toţi din Bucsum în vechile
lor drepturi boeronale, despre cari perdurâ documentele
vechi.
N o s Susanna Lorantfy Serenissimi quondam
principis Domini Georgii Râkoezy, principia Tran-
17*
 sylvaniae, partium regni Hungariae Domini et siculor.
comitis etc. Viduae etc. Memoriae commendamus te­
nore praesentium significantes quibus exped't uni­
v e r s i s : Quod nos dignum et honorificum babentes
respectum fidelitatis, ndeliumque servitiorum agilium
Raduly Radocsa senioris et alterius similiter Raduly
Radocsa junioris de B u c s u m , quae ipsi ab aliquot
jam annis in omnibus rebus fidei et industriaş eor.
commissis, praesertim vero ad arcem nram F o g a -
rasien. juxta possibilitatem suam fideliter et summa
cum animi promptitudine, alacritateque exhibuerunt
et impenderunt, exhibiturosque et impensuros etiam
in posterum nul), ambigimus. E o s d e m igitur Radu-
lium Radocsa seniorem, filiosque ejus Salamonem
et Algie, nec non alterum Radulium Radocsa j u n i o -
rem, item Ionasko et Sztoika similiter Radocsa f'ra-
tres eius carnales omnino de Bucsum, anteaquoque
(uti ex fideli etiam generoşi Stephani H e r c z e g de
Poka, universorum bonorum nostrorum in Transyl-
vania existentium praefecti inf'ormatione intelligimus)
libertinali et boeronali praerogativa gaudentes, nune
literis boeronatui idoneis et sufficientibus destitutos
(rebus tamen sic, ut praefertur stantibus et se haben.)
denuo et ex novo in coetum et numerum reliquorum
verorum, districtus noştri Fogarasien. Boeronum
annumeran. aggregan., cooptan. et adseriben. du­
ximus, — prout annumeramus, aggregamus, coopta-
mus et adseribimus. D e c e r n e n t t s expresse, ut a modo
deinceps successivis semper temporibus iidem Raduly
senior, Raduly junior, Salamon, Algie, Ionasko et
Sztoika Radocsa, haeredes et posteritates ipsorum
masculini sexus, pro veris et indubitatis boeronibus
habeahtur et reputentur, omnibusque et singulis iis
 — 261 -

honoribus, gratiis, privilegiis, indultis, libertatibus,

immunitatibus et praerogativis, quibus caeteri veri,
uati et indubitati, praedicti districtus noştri F o g a -
rasien. boerones quomodocunque de jure et ab antiqua
consvetudiue utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo
uti, frui et gaudere valeant, atque possint. — Ita
tamen, ut iidem Raduly senior, Raduly junior, Sa­
lamon, Algie, Ionasco et Sztoika Radocsa, baeredesque
et posteritates eorum masculini sexus, omnia onera
et servitia boeronalia instar reliquorum boeronum
ad arcem nostram Fogarasien. debentia semper et
ubique subire, ac ea exequi modis omnibus debeant
et teneantur. E t nihilominus domos eorundem in
possessione B u c s u m vicinitatibus domorum senioris
ab una Sztoika Manta, partibus vero ab alia Sala-
monis Boromiza, junioris vero ab una Sztân Dobrin,
ab altera vero partibus Iuon Mecska, comitatu Al-
bensi. districtuque Fogarasien. exi&ten. babitas, simul
cum cunctis suiş utilitatibus et pertinentiis quibus-
;
libet, terris scilicet arabilibus, c u l t s et incultis, agriş,
pratis, pascuis, campis, foenetis, sylvis, nemoribus,
montibus, alpib. valibus, vineis, vinearumque promon-
thorns, aquis, fluvys, piscinis, piscaturis, aquarumque
decursibus, molendinis et eorun. locis, generaliter
vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suar.
integritatibus, quovis nominis voeabulo vocitatis, ab
omni censuum, taxarum et contributionum nostrar.
tam ordinariar. quam extraordinariar. solutione, ser-
vitiorum quorumlibet plebeorum et civilium exbibi-
tione, seminaturas item allodiaturas, et agricolationes,
ac alias quaslibet haereditates ipsor. ad easdem do­
mos j u s t e et legitime tentas et possessas a decimar.
nonar. et capetiar. ac aliar. quarumlibet datiar. peri-
 — 262 -

sione eximen. supportan. et boeronan. duximus, ad-

ministran. videlicet et praestan., quo ad arcem nram
praedictam Fogarasien. de jure et ab antiqua con-
svetudine recepta ab ipsis, haeredibusque et poste­
ritatibus ipsor. ac colonis in boeronatu eorun. residen.
prout eximiinus, supportamus et boeronamus per
presen. Quocirca v o b i s spectabili, et magn. Ioanni
K e m e n y de Gyeromonostor comiţi comitatus Alben.
Tranniae Arcisque et presidii noştri Fogarasien. su-
premo capitaneo et gener. item egr. et nobili bus
Stephano H e r t z e g universor. bonorum nostrorum in
Trannia existentium praefecto et Paulo Alvinczi
bonor. provisori decimatoribus item nonatoribus, ac
quarumlibet contributionum nostrarum terrae nostrae
Fogaras exactoribus, cunctis etiam aliis quor. interest
v e l intererit, harum serie committimus et mandamus
firmiter, quatenus vosquoque a modo deinceps anno-
tatos Radulium seniorem et juniorem, Salamon, Algie,
Ionasko et Sztoika Radocsa haeredesque et posteri­
tates ipsor. mascuUni sexus pro veris et indubitatis
boeronibus habere et recognoscere debeatis, nequ.
eosdem ratione praescriptar. domor. haereditatumque
ipsor. ad aliquam censuum, taxar. et contributionum
solutionem, servitior. plebeor. exhibitionem, decimar.
nonar. capetiar, aliarumque datiar. pensionem cogere,
vel compellere, aut propterea eosdem impedire, tur­
bare, molestare, seu quovis modo damnificare mi­
nime praesumatis, vel sitis ausi modo aliquali, sed
easdem domos, haereditasque ipsor. modo praemisso
pro exemptis et boeronatis habere modis omnibus
debeatis et teneamini — secus non facturi — praesen.
perlectiş exhibenti restitutis, Datum in Arce nostra
 — 263 —

Fogarasien. die vigesima mensis Februarii. Anno

Domini Millesimo sexcentesimo quinquagesimo primo.
Susanna Lordntfi, m. p.
(L. S.)
Praesentes literae boeronates personar. intro-
soriptarum secundum hujus terrae usum et consve-
tudinem in sede inferiori boeronali tribus vicibus
publicatae et proclamatae, ac in vigore relictae sunt
in facie sedis praescriptae nemine contradictore appa-
rente in sede inferiori boeronum Fogarasiensium
die vigesimo octavo Marty. Anno Domini Millesimo
sexcentesimo quinquagesimo primo.
Paulus Alvinczi, provisor bonorum
arcis Fogarasien m. p.

Praesen. lrae boeronales et exemptionales per

praefectum et exactorem fiscales et requisitores Al-
ben. tanquam commissarios Illimae dnae principissae
ad investigan. boeronum terrae Fogaras jura exmisşos
et denotatos investigatae, lectae et pro personis in-
troscriptis in vigore relictae. In Fogaras, die 27
Men. Febr. Anno 1671.
NB. După o copie dela familie in Col. mea. A fost publi­
cata îu „Monumentele Făgăraşului", de N. Densuşianu, pag. 29.

LXXIX.
1651. George Rakoczi, principele Ardealului cu diploma
dată din Alba-lulia, la 21 Februarie 1651, nobiliUză
pe Stan Kornye (Cornea) boer de A. Venitze şipe fraţii
sei Roman şi loan Kornye.
N o s Georgius Rakoczy Dei gratia princeps
Transilvaniae, partium regni Hungariae dominus eţ
 — 264 —

siculorum comes etc. Memoriae commendamus tenore

praesentium significantes quibus expedit universis.
Quod nos cum ad nonullorum fidelium dominorum
consiliariorum nostrorum, signanter autem fidelis
nobis sincere dilecti, spectabilis et magnifici Ioannis
K e m e n y de Gyerio Monostor, supremi comitis comi-
tatus Albensis, arcis praesidii, districtusque terrae
Fogarasiensis, vt. et aulicae militiae equestris ordinis
supremi capitanei, universorumque exercituum cam-
pestrium generalis, consiliary noştri intimi, ac deci­
marum fiscalium arendatoris supremi, apud nos prop­
terea factam intercessionem et commendationem, tum
vero attentis et consideratis fidelitatem et fidelibus
servitiis, Strenui Sztân Koruye, bojeronis de Also
Venitze, quae ipse nobis et huic regni nostro Tran­
sylvaniae, in omnibus occassionibus, pro locorum et
temporum varietate fidei et industriae suae commissis,
summa cum animi sui promptitudine exhibuit et im-
pendit, ac in posteram quoque paria fidelitis suae
obsequia exhibiturum et impensurum se promittit ac
pollicetur. Eundem igitur Sztan Kornye, ac per eum
Romanum, Ioannem et Kornye, filios jam natos ac
in posterum nascituros, ex speciali gratia et pote-
statis nostrae principalis plenitudine, denuo et ex
novo, in coetum et numerum verorum, natorum et
indubitatorum regni noştri Transilvaniae et partium
Hungariae eidem annexarum nobilium, ac bojeronum
annummerandos, aggregandos, cooptandos et adsori-
bendos duximus, prout, annumeramus, aggregamus,
cooptamus et adscribimus, praesentium per vigorem
decernentes expresse ut a modo deinceps successivis
semper temporibus, y d e m Sztân, Roman, loannes et
Kornye, ipsorumque haeredes et posteritates utriusque
 sexus universis, pro veris et indubitatis nobilibus
habeantur et reputentur. In signum autem hujusmodi
verae et perfectae nobilitatis eorum, haec arma sive
nobilitatis insignia: Scutum videlicet militare erectum
coelestini coloris, in cujus campo sive area, homo
quidam integer, tunica et amictu rubri coloris, dextra
hastam fortiter tenere, sinistra vero manibus frenum
equi dirigere visitur; supra scutum galea militaris
clausa est posita. quam contegit diadema regium,
gemmis atque unionibus decenter exornatum, ex cono
vero galeae, teniae sive lemnisci variorum colorum
hinc inde defluens, utrasque oras seu margiues ipsius
scuti pulcherrimae ambiunt et exornant, prout haec
omnia in capite sive principio praesentium littera­
rum nostrarum docta mânu arteque pictoris clarius
expressa et depieta esse cernuntur, Animo deliberato
et certa scientia, liberalitateque nostra principali,
praefatis, Sztano, Romano, Johanni et Kornye, i p s o ­
rumque haeredibus, et posteritatibus utriusque sexus
universis, gratiose dedimus, donavimus et contulimus.
Annuentes et concedentes, ut ipsi praescripta arma,
seu nobilitatis insignia, more aliorum verorum, na-
torum et indubitatorum regni noştri Transylvaniae
et partium Hungariae eidem annexarum nobilium ac
bojeronum, armis utentium, ubique in praeliis, ha-
stiludiis, torneamentis, duellis, monomachiis, et aliis
quibuslibet exercitiis, militaribus et nobilitaribus,
ittem sigillis, vexilis, cortinis, velis, auleis, annulis,
tentorys, domibus et sepulchris, generaliter vero
quarumlibet rerum et expeditionum generibus, sub
merae et sincerae nobilitatis titulo, quo eos ab uni­
versis et singulis cujuscunque status, conditionis,
ordinis, honoris, dignitatis et praeeminentiae homiuis
 — 266 —

existunt, insignitos dici, teneri, nominari, reputari,

volumus ferre et gestare. Omnibus et singulis, y s
honoribus, gratiis, privilegiis, indultis, libertatibus,
immunitatibus et praerogativis, quibus coeteri, veri,
nati et indubitati, nobiles, ac boerones terrrae F o ­
garasiensis quomodocunque de jure et ab antiqua
consvetudine utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo
uti, t'rui et gaudere valeant, atque possint. In cujus
rei memoriam, firmitatemque perpetuam, praesentes
nostras pendentis et authentici sigilii noştri muni­
mine roboratas memoratis, Szthano, Romano, Iohanni
et Kornye, haeredibusque et posteritatibus ipsorum
utriusque sexus universis clementer dandas duximus
et concedendas. Datum in civitate nostra Alba Iulia,
die vigesima, prima mensis February, Anno Domini
Millesimo, sexcentesimo quingagesimo primo.
Georgius Rakoczy m. p. Ioannes Horvath de
Palotz m. p. Secretar.
Praesentes Armales, per nos praefectum et exac-
torem fiscales ac requisitores Alben. commissarios,
Illustrissimae Dominae Principissae, ad investiganda
Boeronum, terrae Fogaras jura exmissos, revisae,
lectae ac in vigore relictae. In Romana die 20 F e ­
bruary. A n n o 1671.
Juxta ritum et veterem hujus terrae Fogara­
siensis, consvetudinem, praesentes litterae Illustris-
simi Principis et Domini Domini Georgii Rakotzi,
Dei gratia regni Transilvaniae Principis, partium
regni Hungariae Domini et Siculorum Comitis, D o ­
mini Dni noştri clementissimi, armales seu nobili-
tares pro parte Sztân Kornye Bojero de Also Venitze,
in districtu terrae Fogaras, sunt in frequenti et ce­
lebri sede superiori arcis Fogaras, tribus in sedibus,
 — 267 —

publicatae, proclamatae, ac in vigore suo nemine

contradicente relictae. In A n n o Millesimo sexcente­
simo qainquagesimo primo. D i e vero 15 mensis Aprilis.
Publicatae, proclamatae et extradatae per me
Michaelem Csiiros de Fogaras. Jurat, notarium sedis
judiciariae nobilium Fogarasiensium.
Idem Notarius m. p.
Praesentem copiam ex suo originali sine auc-
tione et diminutione descriptam esse fide mediante
attestamur.
Johannes Papp m. p. Aron Tsiki m. p.
Cancellista officii incly. district, jurassor.
distr. terrae Fogaras
Politici.
NB. Dupa o copie legalisată în Col. mea.

LXXX.
1651. Susana Lorantfi, văduva principelui G. Rdkoczi
cu diploma din Făgăraş, 24 Februariu 1651, confirmă
pe Matheiu Rozore de A. Venitze în vechiul boeronat,
referitor la posesiunile sale, atât din Veneţia cât şi din
Bessimbac. Ac&stă diplomă s'a estradat în transumtul
guvernului din a. 1831 boerilor Georgiu şi loan Rozore
de A. Venicze, dela cari avem copia următore.
N o s Franciscus' Primus Dei gratia Austriae im-
perator Apostolicus Hungariae, Boheiniae, Lombar-
diae et Venetiarum, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae,
Galliciae et Lodomeriae Dux, Arcbi-Dux Austriae,
Dux Lotbaringiae, Salisburgi, Stiriae, Caritbiae, su-
perioris et inferioris Silesiae. Magnus Princeps Tran­
sylvaniae et siculorum comes etc. D a m u s pro me­
moria per praesentes significantes quibus expedit
 — 268 —

universis et singulis. Quod nobiles Boerones Geor­

gius et Ioannes Rozore de Also Venitze nomine
totius suae familiae, exhibuerunt praesfcntaveruntque
Nobis Literas quasdam boeronales Illustris Princi-
pissae Susanae Lorantfi serenissimi quondam Tran­
silvaniae Principis Georgii Rakotzi dum vexisset
conjugis, Fogarasini die Vigesima quarta mensis
Februarii, Anno Domini Millesimo sexcentesimo
quinquegesimo primo emanatas et Matbeo cuidam
Rozore de Also Venitze collatas, nobis debita cum
instantia bumillime supplicantes, quatenus praeatac-
tas easdem literas transumi et transcribi facere
dignaremur, quod quidem literarum tenor et ver-
balis continencia sequitur in hune m o d u m : N o s
Susanna Lorantfi serenissimi quondam Principis D o ­
mini Georgii Rakoczy, Principis Transylvaniae, par­
tium regni Hungariae, Domini et siculorum comitis
eto. Relicta vidua etc. Memoriae commendamus te-
nore praesentium significantes quibus expedit uni­
versis. Quod nos cum ad nonnulloorum praecipuo-
rum fidelium nostrorum singulorum nobis propterea
factam intercessionem turn vero attentis, et clementer
consideratis fidelitate, fidelibusque servitiis Agilis
Mathaei Rozore de Also Venitze, que ipsi nobis aba-
liquot jam Annis in omnibus rebus et negotiis fidei
et industriae suae concreditis juxta posibilitatis suae
exigentiam summa cum animi
exhibuit et impendit, exhibiturumque et im-
pensurum fore etiam in posterum nullo ambigimus.
Eundem igitur Mathaeum Rozore anteq. quoque (uti
etiam ex fideli generoşi Stephani Hertzegh univer-
sorum bonorum nostrorum in Transylvania existen-
sium praefecti informatione intelligimus) praerogativa
 — 26b —

boeronali gaudentem, ac alioquin etiam clementîafc

nostrae dignum, denuo et ex n o v o in coetum et nu-
merum verorum natorum et indubitatorum districtuş
hujus noştri Fogarasien. boeronum clementer annu-
meran. aggregan. cooptan. et adscriben. esse dixi-
m u s : prout annumeramus, aggregamus, cooptamut.
et adscribimus. Decernentes expresse ut a modo
deinceps succes. . . . semper temporibus, idem Ma-
thaeus Rozore haeredesque et posteritates ipsius
univer. pro veris et indubitatis boeronibus habeantur
et reputentur, omnibusque et siogulis iis honoribus,
gratiis, privilegiis. indultis, libertăţi bus, immunitatibus
et praerogativis quibus coeteri, veri, nati et indubi-
tati praedicti districtuş noştri Fogarasien. B o e r o n e s
quomodocunque de jure et ab antiqua consvetudine
utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo uti, frui et
gaudere valeant atque possint. Ita tamen ut idem
Mathaeus Rozore haeredesque et posteritates ipsius
masculini sexus, omnia servitia boeronalia icstar re-
liquorum boeronum ad arcem nostram Fogarasien.
debentia semper et ubique subire, ac ea exequi modis
omnibus debeant et teneamur. E t nihilominus D o -
mum ejusdem in possessione nostra A l s o Venitze
vicinitatibus Domorum ab una Thomae Vojkul et
Alde Hurangul partibus ab alia, in comitatu Albensi
Transylvaniae, districtuque Fogarasieii. existen. ha-
bitam, nec non universas haereditates suas in teri-
torio possessionis Bessinbak existen. jureque legis
apprehensas simul cum cunctis suiş utilitatibus et
pertinentiis quibus libet terris scilicet arabilibus
cultis e t i n c u l t i s , agriş, pratis, pascus, cam pis, foenetis,
sylvis, nemoribus, montibus, alpibus, vallibus, vineis,
vinearum promontoriis, aquis, fluviis, piseinis, pisca-
 - ^70 -

turis, aquarumque deoursibus, molendinis et eurun-

dem l o c i s ; generaliter vero quaramlibet utilitatum
et pertinentiarum suarum integritatibus quovis no-
minis vocabulo vooitatis, ad easdem domum et hae-
reditates de jure et ab antiquo spectan. et pertinere
deben. sub suiş veris et antiquis limitibus existen.
ab omni censuum, taxarum et contributionum no­
strarum tam ordinariarum quam extraordinariarum
solutione servitiorum quorumlibet pleberorum et
civilium exhibitione, seminaturas item, allodiaturas
et agricolationes ac alias quaslibet haereditates ipsius
ad easdem domum juste legitimeque tentos et . . .
. . . , a decimarum nonarum et capetiarum ac alia-
rum quarumlibet Daciar. pensione, eximen. supportan.
boeronau. et nobilitan. duximus, administr. vide­
licet et praestan. iisque ad arcem nostram praedic-
tam Fogarasien. de jure et ab antique consvetudine
recepta ab ipso baeredibusque et posteritatibus, ac
colonis in boeronatu ipsius residen. prout eximimus,
supportamus nobilitamus et boeronamus per prae­
sentes. Quo v o b i s spectabili ac magnifico loanni
K e m e n y de Gyero Monostor, comiţi comitatus Al­
bensis Transylvaniae arcisque et praesidii noştri F o ­
garasien. capitaneo supremo: Gener. item egreg. et
nobilibus Stephano Herczeg univer. Boeronum no­
strorum Transylvanien. Praefecto et Paulo Alvintzy
bonorum provisori, deoimatoribus item nonatoribus,
ac quorumlibet contributionum nostrarum terrae no­
strae Fogaras exactoribus; cunctis etiam aliis quib.
intererit praesentis harum sorie commiti-
mus et mandamus firmiter quatenus vos quoque a
modo deinceps, annotatum ipsius utriusque sexus
univer. pro veris et indubitatis boeronibus habere et
 - 271 -

recognoâcere debeatis, neque eosdem ratione prafi-

scriptarum domus et haereditatum ipsorum ad aliquam
censuum taxarum et contributionum solutionem, ser-
vitiorum plebeorum exhibitionem, decimarum, nona-
rum capetiarum, ac aliarum quarumlibet Daciarum
pensionem cogere et compellere, aut propterea eos­
dem impedire turbare, molestare seu quovis modo
damnificare minime praesumatis vel sitis ausi modo
aliquali; sed easdem domum haereditatesque ipso­
rum modo praemisso pro exemtis boeron. . . . et
nobilit. . . habere modis omnibus debeatis et tenea-
mini. Secus non facturi, praesentibus per lectis exhi-
ben. restitutis. Datum in arce nostra Fogarasiensi
die vigesima quarta mensis Februarii: Anno Domini
Millesimo sexceiitesimo quinquagesimo primo. E t his
subscriptum erat vulgo a dextris: Susânna Lorantfi
m. p. Publicatio autem earundem in parte exteriori
sive dorso praesentium literarum talis erat: Juxta
ritum et veterem hujus terrae Fogarasiensis consve-
tudinem praesentes litterae Illustrissimi Principis et
D. Dni Georgii Rakoczy, Principis Tranniae Relictae
Susannae Lorantfi Principissae Transylvaniae Dei
gratia D n a e nostrae clementissimae armales et nobi-
litares seu boeronales pro parte Mathiae Rozore de
Also Venitze sunt in frequenti et celebri sede super.
Arcis Fogarasien. tribus in sedibus publicatae pro-
clamatae ac in vigore suo nemine contradicente re­
lictae in A n n o Millesimo sexcentesimo quinquage­
simo primo, die decima nona Iulii publicatae et
extrădate per Michaelem Csiiros de Fogoras. Jur.
notar. sed. judicar. nobilium Fogarasien, m. p.
Erantque sigillo ejusdem Transylvaniae principissae
nominali judiciali authentico semper hostia nigra,
 - 272 -

in margine inferiori, medio loco, videlicet solito

apposita papiro alba tecta impresso communitae ac
roboratae in sinplici papyro patenter confectae et
legitime emanatae. N o s itaque juxta et legitima est
hujusmodi petitioni praefatorum suplicantium et ex-
hibentium, boeronum Georgii et Ioannis Rozore de
Also Venitze benigne exauditus pariter et admiss.
praescriptas literas armales, boeronales non abrasas,
non cancellatas, nec aliqua in parte suspectas aut
viciatas, sed omni prorsus aliquali et suspi-
cione carentes de verbo ad verbum sine diminutione,
et augmento variationeque prorsus aliquali transumi
et transcribi; praesentibusque nostris literis patentibus
verbotenus inseri etinscribi faeientes, eisdem Georgio
et Ioanni Rozore utrique de Also Venitze, districtus
in haereditario magno nostro Transylvaniae princi-
patu, terrae Fogaras, hoiumque omnibus et singulis
veris et indubitatis junctis, suo­
rum ad cautelam necessarias, sigillo nostro
majori judiciali authentico, eoque Transylvanico
communitas patenterque confectas et legitime ema-
uatas extradandas duximus et concedendas communi
justicia et aequitate svadentibus. Datum in libera
regiaque civitate nostra Claudiopoli, die decima tertia
mensis Maji. A n n o Domini Millesimo octingentesimo
trigesimo primo.

(L. S.) L e c t a Cor. et extrădata

per
Carolum de Sonnenstein m. p.
Secr. Publ. . . et Archivi
Directorem.
 - 273 —

Pag. Lin, Răsura in vocib.

1 11 Răsura Rozore
2 111 dto dto
3 21 dto pisoaturis
5 23 dto nemine
dto 24 dto sexcentesimo
dto 23 dto contradicente.
Garolus de Sonnenstein m. p.
Secr. Public.
Con. Cinte Nicolaus m. p. et Carolus CsipJces m. p.
R e g i o Guberuiales Cancellistae.
NB. Din Coli. mea.

LXXXI.
1651. Georgiu Rakotzi 11, Principele Ardealului, cu
diplomă dată din Alba-lulia, la 25 Aprile 1651 vinde
Braşovenilor dominiul Branului (TdrcsvârJ, ceea-ce sta­
turile ardelene confirmă prin articlul de lege Aprob. III,
tit. 82. art. 1.
A' mint in A n n o 162B, v e g e z t e t e t t volt, h o g y
Tortsvârârol, es aboz valo Joszâgokrol Privilegium-
okat producâlnak k e t H o n a p alatt a* Brassaiak, sub
amissione omnium bonorum, es akkor succumbâlvân,
a' F i s c u s apprehendâlvân-is bizonyos respectussokbol
ismet restituâltatott v o l t ; de ujonnan a ' F i s c a l e bo-
numoknak bizonyosabb karba âllatâssât kivânvân az
Orszâg, es a' Brassaiaknak ahoz valo igazsâgokat-is
szorgalmatoson megvisgâlvân in Anno 1651. arr61
valo v e g e z e s mostan-is confirmâltatott, melly ekk6-
pen k o v e t k e z i k :
N o s Georgius Râkoczi, Dei gratia Princeps Tran­
silvaniae, partium regni Hungariae D o m i n u s et Sicu-
18
 - 274 -

iorum Comes, etc. etc. Memoriae commendamus te-

nore praesentium, significantes, quibus expedit, uni­
versis ; Quod cum maximae curae nobis fuerit, Reg­
num et regimen nostrum undiquaque pacis aura
perficere, ut turbas etiam Forenses, quibus ob in-
certitudinem Jurium fiscalium variis molestiis affici
intelligebamus, redacto in certum catalogum bono-
ram illorum numero, legitimo processa complanare-
mus, eam ob rem a D o m i n i s Regnicolis edito super-
inde articulo humilime etiam requisiti fueramus, qua­
tenus ei rei componendae certum terminum, vigesi-
mum nempe quartum diem mensis Octobris, anni
praeteriti Millesimi sexcentesimi quinquagesimi, dare
et praefigere dignaremur; quo facto, adveniente di­
vina gratia isto termino, i n praesentia nostra coram
D o m i n i s Consiliariis et Tabulae nostrae judiciariae
assessoribus, universis talibus bonis, inter fiscum et
privatos quoslibet controversis, per viam productionis,
processu feliei, revisis, complanatis et discriminatis,
separatoque omni jure fiscali a privatorum praeten-
sionibus, totale etiam et integrum castrum Tortsvâra,
ac bona, totales nempe et integrae possessiones
Batsfalu, Tiirkos, Tsernatfalu, Hosszufalu, Tatrang,
Zajzon, Pulchenetz, Apâcza et Krisbâk, omnino in
comitatu Albensi Transilvaniae existentia, ad idem
de jure et ab antiquo spectantia et juxta antiqua
Regni Decreta et recentiora Sancita, ut Anni Mille­
simi sexcentesimi decimi quinti, ac aliorum subse-
quentium virtute, lege perpetua, bonis Fiscalibus
annum erata esse, certo certius compertum s i t ; U n d e
serenissimus quondam Princeps Gabriel Bethlen,
etiam fisco regni reincorporaverat; verum ad humi-
les prudentium et circumspeotorum illius temporis j u -
 - 275

dicis et juratorum civium civitatis coronensis instah-

tias, certis rursus sub conditionibus, eisdem remit-
tenda voluerat; Nos etiam similem in modum precibus
eorum inclinati, imprimis autem consideratis et atten-
tis fidelitate ac fidelibus servitiis prudentium ac cir-
cumspectorum, Michaelis Otvos primarii, alterius
Michaelis Hermani, vice judicum, et Laurenti Bergeri
publici notarii civitatis nostrae coronensis, nobis et
huic regno nostro Transilvaniae, pro temporis exi-
gentia fideliter praestitis et exhibitis, et clementia
singulari erga eosdem uti volentes, accedente etiam
assensu dominorum consiliariorum et regnicolarum,
in praesentibus comitiis ad diem duodecimum mensis
Februarii, in hanc civitatem Albam Iuliam indictis,
publico articulo per expressum declarato, sub speci-
ficatis modis et conditionibus, sancte et inviolabiliter
per eos observandis, eisdem et successoribus eorun­
dem universis remittenda et restituenda clementer
voluimus et annuimus. Primo, Teneantur ipsi, J u d e x ,
caeterique Cives Civitatis Coronensis in aerarium
nostrum undecim millia florenorum statim et defacto
simul et semel administrare, quibus sedes nostra
Principalis, imprimis autem confinia R e g n i , praepa-
rationibus necessariis, juventur et afferantur. S e ­
cundo : Quandoquidem bonae memoriae princeps,
Gabriel Bethlen, inter alias resignationis ejusdem
Castri conditiones, certa etiam bona, totales nimirum
et integras possessiones Grid, Persan, Holbach, om-
nino in districtu Fogarasiensi et Parroh jure perpe­
tuo, Sârkâny vero ad tempus, in rationem F i s e i om-
nino in memorato comitatu Albensi existentia, ab
eisdem coronensibus concessa et concabiata voluerat,
collatis per eosdem eidem principi illis etiam quin-
18*
 — 276 —

decim millibus florenorum, quos Comes Illustris D o ­

minus Sigismundus Forgâts eisdem debuisse perhi-
bebatur, prout haec omnia ex litteris concambialibus
et collationalibus ipsius Principis Gabrielis B e t h l e n
lucidius constare dignoscitur; H i s nos praenomina-
tam totalem et integram possessionem Sârkâny, in
perpetuum cum totali et integra P o s s e s s i o n e eorun-
dem S z u n y o g s z e g e districtu Barcensi, ac eodem
comitatu Albensi ab eisdem additam voluimus, cum
omnibus earundem possessionum pertinentiis ac emo-
lumentis quibuslibet de jure et ab antiquo ad eas­
dem pertinentibus, nullum j u s nullamque juris et
dominii proprietatem in iisdem iidem coronenses pro
se et succesoribus suiş ad amplius reservando, imo
ratione possessionis S z u n y o g s z e g , etiam E v i e t i o n i s
cautelam et onus in se assumendo, ita ut dehinc in
perpetuum praespecifîcatae istae possessiones, fisca-
les habeantur et reputentur. Tertio ; Securitate prin-
cipum et regni jure merito exposcente, justiţia com-
muni dictante, obligatione in eommune bonum et
sancitis patriis jubentibus et ipsorum etiam civium
coronensium cum principibus et regno isthoc aliquo-
ties reiteratis pactis et conclusionibus dictantibus, te­
neantur ipsi cives coronenses in eodem castro Torcs-'
vâra, castellanum natione hungarum ordinare et prae-
ficere: Sed nonnisi cum praescitu et suffragio Prin­
cipis legitimi talem, qui cumprimis Principi legitimo
complaceat; iile autem sicut et caeteri praesidiarii
omnes singulis A n n i s , coram comissariis a principe
regni ordinandis et eo expediendis, in ea forma,
quam princeps legitimus praescripturus est, homa-
gium principi et regno teneantur deponere et sese
juramento obligare, ad defensionem loci et posses-
 — 277 —

soribus servitia fideliter exhibenda. Quarto; Tempore

necessitatis teneantur ipsi cives coronenses ad pri-
mum Principis legitimi mandatum in idem castrum
tantum praesidium recipere, quantum Princeps legi-
timus et regnicolae eo ordinaturi s u n t ; hoc autem,
quandocunque legitimi Principes et regnicolae effec-
tum voluerint, statim et de facto admittere teneantur.
Imo praesidiariis illis non tantum castellanus. cae-
terique castri illius praesidiarii, verum et ipsi cives
coronenses pro communi bono et salute publica coo­
perări, consentire et totis viribus snppetias dare te­
neantur et sint adstricti; tempore vero pacato soli-
cum tantum praesidium conservare sint obligaţi.
Quinto; Teneantur ipsi cives coronenses idem ca­
strum tam externis, quam internis munitionibus,
sufficiente nempe commeatu, praesidio et machinis,
ac quibusvis rebus necessariis instructum et contra
quodvis infortunium satis superque firmatum reddere.
Insuper juxta multiplicia ac varia regni sancita, con-
tractusque civium eoronensium ac eonditiones et
clausulas donationum ac privilegiorum a divis quon­
dam regibus et principibus eisdem elargitorum, se-
mitas, transitus, ac passus quosvis prohibitos, iden-
tidem intercludere, impedire, et incidere, neque ut
ullo unquam tempore aperiri et transitui accomodari
possint, permittere. S e x t o ; In signum autem gratitu-
dinis pro tanto beneficio et quod F i s c u s e manibus
suiş, ut proprium peculium, castrum istud, cum suiş
bonis omnino (ut praememoratum est), in comitatu
Albensi Transilvaniae existentibus concambiat et
apud eosdem relinquit, teneantur iidem cives coro­
nenses tempore expeditionis bellicae, duodecim bene
instructos equites, eo modo quo septem j u d i c e s Sa-
xones, ex bonis suiş in comitatibus habitis, tanquam
donatarii ad exercitandum inter nobiles, usque exi-
tum belii, sistere. Verum ex bonis eastri Tortsvâra,
nullus miles sub Vexillum comitatus, aut inter pe-
dites nniversitatis Saxonicae accipiatur, sed pro ne-
cessitate temporis, talis etiam miles secundum dispo-
sitionem principis legitimi, pro praesidio in castro
Tortsvâra relinquatur. A d extremum; constitutioni-
bus regni variis id dictandibus, ac etiam cum ipsi
sint commembra regni, communisque sit et permansio
et excidium; imo priore etiam eorum contractu idem
affirmante, teneantur ipsi cives coronenses in omni
tempore necessitatis, alias nationes et regnicolas,
quosvis in Civitatem suam cum tota familia et rebus
recipere, admitere et illis hospitium dare, illic pla­
cide et Cbristiana cbaritate eosdem tractare, familias
et bona eorum tutari. E t si illis emigrare illinc pla
cuerit, cum omnibus bonis suiş liberum discessum
concedant, nec ullo sub praetextu impedire ausint;
Imo in omnibus etiam aliis rebus, erga alias etiam
nationes, eum affectum gerant, quem in rebus asperis,
erga alios bominem Christianum decet, illorum per-
niciem suam esse n o n ignorantes. Quae omnia sub
poena in contractu Anni Millesimi sexcentesimi tri-
cesimi septimi specificata, teneantur per totum sancte
et illibate praestare et continuare, caeteris etiam
omnibus literarum contractualium punctis, clausulis
et conditionibus per omnia salvis permanentibus.

H i s itaque omnibus conditionibus sancte et

illibate conservatis, effectuatis et continuatis; totum
et integrum toties nominatum castrum Tortsvâra,
omniaque bona, totales nempe et integras superius
nominatas possessiones Bâtsfalu, Turkos, Tsernatfalu,
 — 279 —

Hoszszufalu, Tatrang, Zajzon, Pulchenecz, Apâoza

et Krisbâk, orrmino in comitatu Albensi Transylva­
niae existentia; Totum item et omne Jus nostrum
Regium, si quod in eodetu castro, dictisque posses­
sionibus etiam aliter, qualiteroumque existeret et ha-
beretur, aut eadem nostram ex quibuscunque causis,
viis, modis et rationibus concernerent collationem,
simul cum cunctis suiş utilitatibus et pertinentiis
quibuslibet, terris scilicet arabilibus, cultis et incultis,
agriş, pratis, pascuis, campis, foenetis, silvis, n e m o -
ribus, montibus, alpibus, vallibus, vineis, vinearumque
promontoriis; Item aquis, fluviis, piseinis, piscaturis,
aquarumpue decursibus molendinis et eorundem locis,
generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinen-
tiarum suarum integritatibus, quovis nominis voca-
bulo vocitatis, ad idem castrum dietasque posses­
siones de jure et ab antiquo speotantibus et perti­
nere debentibus, sub suiş veris metis et antiquis
limitibus existentes, memoratis primario et vice j u -
dicibus, caeterisque juratis civibus, senatoribus, ac
universis incolis et inhabitatoribus civitatis coro­
nensis, eorumdemque haeredibus et successoribus
legitimis benigne dandas, donandas et apud manus
eorundem relinquendas v o l u i m u s ; Prout damus do-,
namus et apud manus eorundem relinquimus jure
perpetuo et irrevocabiliter, sub praeinsertis modis
et conditionibus tenenda, possidşnda, pariter et ha-
benda, salvo jure a l i e n o : harum nostrarum vigore
ac testimonio literarum mediante. Quas nos in for­
mam privilegii noştri redigi faciemus, dum nobis in
specie fuerint reportatae. Datum iu civitate nostra
Alba Iulia,' die 25. Apr. A n n o D o m . Millesimo sex­
centesimo quinquagesimo primo,
 - 280 —

E ' oontractust vilâgoson meg-tapasztalvân az

Orszâg, h o g y ez hazânak nern kârâra, sot inkâbb hasz-
nâra volna, annak minden punctumit approbalta es
javallotta; ligy h o g y a' melly J o s z â g o t a' Brassaiak
contractusnak continentiaja szerent in concambium
adtanak, azok i n perpetuum pro fiscalibus tartassanak,
es a' mely Tortsvâri Joszjjîgot ezzel a' Concambium-
mal mostan magoknak meg-erosittettenek, azok in
perpetuum ov6k legyenek; 6s a melly articulusok es
privilegiumok ezzel ellenkezok e n n e k e l o t t e emanai -
tanak, avagy praetendâltattanak mindenek seponâl-
t a t v â n , tulajdon tsak a' fellyebb meg-irt eollatio, es
abban specificâlt conditiok 6s modok szerent birat-
t a s s a n a k mind Tortsvâra, es ahoz tartozo joszâgok,
es nem mint F u n d u s ilegiusb61, h a n e m tanquam
bona fiscalia in comitatu Albensi existentia, a c e
manibus fiscalibus concambiata. H o c etiam a d d i t t o ,
h o g y noha a' Tortsvâri j o s z â g o k Vârmegyen vannak
H g y a n , mindazonâltal kapuszâm utân val6, mind fis-
calis 's mind Vârmegyere val6 e g y e b contributiotol
es exactioktol immunisok l e g y e n e k : A' criminalis
casusokban pedig halâllal val6 buntetesre l e g y e n
authoritasok a' Brassai tiszteknek, a' Vârmegyei
tiszteknek praesentiâjok helkiil-is, mivel a Vârmegye
tisztei tâvol laknak; egy^b-irânt-is a z o k n a k a' f'aluk-
nak âllapotjok mostan u g y kivânja: tsak h o g y ok-is
n e abutâljanak, s6t az orszâg constitutioi szerent
procedâljanak kedvezes nelkiil.

NB. Reprodus din Aprob. Consist. III, 82.

 - 281 —

LXXXII.
1652. Susana Lorantfi cu diploma din Făgăraş, la 1
Februure 1652, confirmă în statul boeresc pe Coman şi
llie Fopenici din Veneţia de jos.

N o s Susana Lorantfy Serenissimi quondam

Principis Domini Georgii R â k o c z y Transylvaniae
Principis, partium regni Hungariae Domini et Sicu­
lorum Comitis e t c , Vidua etc. Memoriae commen-
damus tenore praesentium significantes quibus expe-
dit universis; Quod cum agiles K o m â n et Ulye Pope-
nieszci, de possessione nostra Also Venitze, mediante
supplicatione sua, noştri in praesentiam venisset,
exposuerunt nobis humillime se, et antecessores suos
bojaeronali praerogativa gaudentes, quartam etiam
partem possessionis praetactae Venitze una cum per-
tinentiis ejusdem jure bojaronali et de praesenti
possidere, verum novercante rerum fortuua, tempo-
ribut> j a m diu transactis, literas suas superinde con-
fectas, ipsis ereptas esse, sine quibus libertatem
etiam ipsorum bojaronalem periclitări animadver-
t e n t e s : Suplicarunt nobis debita cum instantia ut
nos quoque libertatem ipsorum bojaronalem antiquam
litteris nostris gratiose confirmare dignaremur, quam
ipsorum expositionem humanis testimoniis, accedens
etiam nonuullorum fidelium nostrorum informatione
fide digna, certam esse luculenter comprobarunt:
Quibus omnibus bene perpensis et clementer admis-
sis, attentisque et consideratis fidelibus servitiis eo-
rundem, /juae praedecessoribus nostris piae recorda-
tionis, et tandem nobis exbibuerunt, id annuendum
et concedendum d u x i m u s ; ut ipsi K o m â n et Ulye
 — 282 - -

Popenieczey, ipsorumque haeredes et posteritates

universae, pro 'Veris et indubitatis bojaronibus ha-
beantur et reputentur; omnibusque et singulis iis
gratiis, privilegiis indultis libertatibus, immunitatibus,
et praerogativis quibus coeteri veri, et indubitati
terrae hujus nostrae Fogarasensis bojarones, quo-
modocunque de jure et ab antiqua eonsvetudine
utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo uti, frui et
gaudere valeant atque p o s s i n t : Ita tamen ut iidem
Komân et Ulye P o p e n i e c z e y haeredesque et posteri­
tates ipsorum universae omnia onera et servitia Bo-
jaronalia instar reliquorum terrae nostrae Fogaras
verorum bojaronum ad arcem hanc nostram praestare
debentia semper et ubique subire, ac exequi debeant
et teneantur. Praeterea D o m o s eorundem in quibus
de facto residenţ, videlicet unam in vicinitatibus
Domorum providorum R o m a n Rabaz, a superiori,
Stan Bancsile ab inferiori; alteram vero Czurka
Kornie a superiori et Sztan Ballân ab inferiori par­
tibus, in praeallegata possessione Also Venitze di­
strictu terrae nostrae Fogaras et comitatu Albensi
Transilvaniae existentes habitas, simul cum cunctis
suiş utilitatibus et pertinentiis, quibuslibet terris
scilicet arabilibus, campis, foenetis, sylvis, nemoribus,
montibus, alpibus, vallibus, dumetis, virgultis, spi-
netis, arudinetis; aquis, fluviis, piscinis, piscaturis,
aquarumque decursibas molendinis et eorundem locis,
generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinen-
tiarum suarum integritatibus, quovis nominis vocâ-
bulo vocitatis ad easdem domos de jure et ab an­
tiquo spectantibus et pertinere d e b e n t i b u s s u b suiş
#

veris mefis et antiquis limitibus existentibus ab omni

censuum, taxarum et contributionum nostrarum, tam
 — 283 —

ordinariarum quam extraordinariarum, servitiorum

quorumlibet plebejorum et civilium exhibitione, de­
cimarum, nonarum, capetiarum et datiarum pensione,
in perpetuum eximimus et supportamus per prae­
sentes. Quocirca vobis spectabili ac magnifico Ioanni
K e m e n y de Gyeromonostor comiţi comitatus Albensis
Transylvaniae arcisque et praesidii noştri Fogaras
capitaneo supremo, generosis item egregiis et Nobi­
libus praefecto, provisoribus bonorum arcis hujus
jam dictae Fogaras caeterisque officialibus, decima-
toribus, nonatoribus ac aliorum contributionum no­
strarum exactoribus modernis videlicet et futuris
praesentes nostras visuris harum serie committimus
et mandamus firmiter, quatenus vos quoque a modo
inposterum annotatos Komân et IUye Popeniczey,
ipsorumque haeredes et posteritates universas pro
veris et indubitatis boiaronibus habentes, eosdem
ratione praescriptarum domorum haereditatumque
ipsorum quarumlibet ad easdem pertinentium, ad
aliquam censuum taxarum et contributionum nostra­
rum, tam ordinariarum, quam extraordinariarum so-
lutionem,-serviciorum quorumlibet plebeorum et ci­
vilium exhibitionem, decimarum nonarum capetiarum
et datiarum pensionem cogere, aut propterea eosdem,
haeredesque et posteritates ipsorum impedire mole­
stare seu damnificare — minime praesumatis vel sitis
ausi modo aliquali. Secus non facturi; praesentibus
perlectis exhibenti restitutis. In cujus rei memoriam
firmitatemque perpetuam, praesentes literas nostras
pendentis et authentici sigilii noştri munimine ro-
boratas memoratis Koman et Illye P o p e n i c z e y hae-
redibusque et posteritatibus ipsorum universis dandas
duximus et concedendas. Datum in Arce nostra F o -
 — 284 -

garas die prima mensis Februarii A n n o Domini Mil­

lesimo sexcentesimo quinquagesimo secundo.
Susana Lorantffy ia. p.
Iuxta ritum et veterem hujus terrae Fogara-
siensis consvetudinem praesentes litterae Illustrissi-
mae, ac Celsissimae Principissae Relictae Susannae
Lorantffy consortis felicis reminiscentiae Principis
Transylvaniae D-ni D-ni Georgii Râkoczi, bojerona-
Jes pro parte Oomân et Ulye Popinece de A l s o V e ­
nitze sunt in frequenti et celebri sede superiori Arcis
Fogaras tribus in sedibus publicatae, proclamatae,
ac in vigore suo nemine contradicente relictae in
Anno Millesimo sexcentesimo quinquagesimo secundo
die 5-a Octobris.
Publicatae et extradatae per me Michaelem
Csiiros Jur. Not. sedis Iudiciariae superioris Nobi­
lium Fogarasiensium. Idem Notarius m. p.
Praesentes Litterae Bojeronales per nos Com-
missarios lllustrissimae Dominae Principissae, prae-
fectum nempe et exactorem fiscales, ac requisitores
Albenses ad investigandum bojeronum terrae F o g a ­
ras jura deputatos revisae, lectae ac in suo vigore
relictae, — in Komâua die 20-a Febr. A n n o 1671.
Praesentem litterarum Donationalium copiam e
veris suiş et indubitatis originalibus de verbo ad
verbum una cum indorsationibus descriptam cum
iisdem strictissime collatam eisdemque in omnibus
conformem esse hisce fide nostra mediante testamur.
Fogaras d. 9-a Decembris Anno 1827.
SamuelJun. Szilăgyi m. p. et. Samuel Vităllyos va. p.
A m b o I. D . Fogaras Jur. Assessores.
(Copie autentică din a. 1827, In archiva vechie a districtului
Făgăraş.
NB. S'a reprodus şi în „Monumente pentru ist. ţerei Făgă­
raşului", pag. 115 de N. Densuşiann.
 - 285 —

LXXXIII.
1652. Georgiu Rahocsi II, Principele Transilvaniei,
cu diploma dată în Alba-Iulia la 8 Martie 1652 ndbi-
liUsâ pe bucătariul s£u Ioan Fogarasi şi pe soţia sa
Anna Nyagoie, precum şi pe fiii s£i Matheiu, Simon,
Stanislau, Ladislau, Ştefan şi pe fetele sale Măria,
Stana şi Helena toţi din Draguş.
N o s Georgius Rakotzi, Dei gratia princeps
Transilvaniae, partium regni Hungariae dominus et
siculorum comes etc. Memoriae commendamus tenore,
praesentium siguificantes quibus expedit universis.
Quod nos cum ad nonnullorum fidelium dominorum,
consiliariorum nostrorum singularem nobis propterea
factam intercessionem, tune vero attentis et consi-
deratis fidelitate et fidelibus servitiis Strenui Ioannis
Fogarasi coci noştri primarii, quae ipse in arte sua
coquinaria fideliter exbibuit et impendit, ac in poste-
rum etiam exhibere et impendere velle perhibetur.
Eundem igitur Ioannem Fogarasi et consortem suam
Annam Nyagoie, ac Matheum, Simonem, Stanislaum,
Ladislaum et Stephanum filios, item Mariam Szta-
nam et Helenam filias ex speciali gratia nostra et
potestatis nostrae plenitudine in coetum et numerum
verorum natorum et indubitatorum regni noştri Tran­
silvaniae et partium Hungariae eidem anexarum no­
bilium annumeran. agregau, cooptan. et adseriben.
esse duximus, prout annumeramus, aggregamus, c o o p -
tamus e t adseribimus per praesentes, decernentes
expresse ut a modo deinceps successivis semper tem-
poribus idem loannes F o g a r a s y ac per eum Anna
Njagoie consors, item Matheus, Simon, Stanislaus,
Ladislaus et Stepbanus fillii; nec non Măria, Stanft
 - 28o -

et Hellenna filiae suae, ipsorumque haeredes et po­

steritates utriusque sexus universi, pro veris natis
et indubitatis nobilibus habeantur et reputentur. In
signum autem hujus modi verae et perfectae nobili­
tatis eorum haec arma seu nobilitatis insignia: scu­
tum videlicet militare coelestini coloris in cuius
campo sive area homo integer viridi tunica indutus
ad mensam stare et ambabus manibus cultros coqui-
nariae tenendo, quasi carnes diversas in partes minu-
tiares scindere visitur. Supra scutum galea militaris
clausa est posita, quam contegit diadema regium
gemmis et unionibus eleganter distinctum et orna-
tum, ex cono vero galeae tiniae sive tetninisci va-
riorum colorum hinc inde defluentes, utrasque oras
seu margines ipsius scuti pulcherrime ambiunt et
exornant, pro ut haec omnia in capite sive principiis
praesentium literarum nostrarum docta mânu et arte
pictoris clarius expressa et depicta esse cernuntur,
animo deliberato et ex certa scientia liberalitateque
nostra principali memoratis Ioanni Fogarassy, Anna
Niagoi consorţi, ac Matheo, Simoni, Stanislao, L a -
dislao, Stephano filiis, nec non Mariae Sztanae et
Hellenae, filiabus, ipsorumque haeredibus posterita­
tibus utriusque sexus universis gratiose dedimus,
donavimus et contulimus annuentes et concedentes,
ut ipsi praescripta arma seu nobilitatis insignia more
aliorum verorum et indubitatorum natorum nobilium
armis utentium ubique in proeliis, hastiludiis, tor-
namentis, duellis, monomachiis, aliisque quibusvis
exercitiis militaribus et nobilitaribus: Ittem sigillis,
vexilis, cortinis, vellis, aulaeis, annuhs, clypeis, ten-
toriis domibus sepulchris et generaliter quarum libet
rerum et expeditiorum g e n e r i b u s sub merae et per-
fectae nobilitatis titulo, quo eos ab universis et sin­
gulis cuiuscunque status conditionis et praeeminentiae
homines existant insignitos dici, teneri et nominari
volumus, ferre et gestare omnibusque et singulis iis
honoribus, privilegiis, indultis, libertatibus, immu­
nitatibus et praerogativis quibus ceteri, veri nati
et indubitati regni noştri Transilvaniae et partium
Hungariae eidem annexarum nobiles ac militarea
homines quomodocunque de jure et ab antiqua cons-
vetudine utuntur, fruuntur et gaudent perpetuo uti,
frui et gaudere valeant atque possint.
Tn cuius meraoriam firmitatemque perpetuam,
praesentes literas nostras pendentis et authentici si­
gilii noştri munimine roboratas memorato Ioanni
Fogarasi et Annae Nyagoie consorţi ac Matheo, Si-
moni, Stanislao, Ladislao et Stephano filiis, n e c non
Mariae, Stanae et Hellenae filiabus ipsorumque hae­
redibus et posteritatibus utriusque sexus universis
clementer dandas duximus et concedendas. Datum
in civitate nostra Alba Iulia die octava mensis Marţii.
Auno Domini Millesimo, sexcentesimo, quinquage­
simo secundo.
Georgius Rakotzi m. p. loann Horvat m. p.
de Palocz Secr.

Clausula ad dorsnm:

Iuxta ritum et morem hujus terrae F o g a r a s e n .

consuetudinem praesentes literae, Illustrissimi Prin­
cipis et D . Domini Georgii Rakotzi, Dei gratia regni
Transilvaniae Principis, partium regni Hungariae-
Dni ac siculorum oomitis D. Dni noştri Clementis-
simi armales seu nobilitat... pro praefato Ioanne F o ­
garasi de Dragus sunt in frequenti ac . . . . . sede
 — 288 —

superioris arcis Fogaras, tribus in sedibus publicatae

proclamatae ac in vigore suo relictae, nemine con-
tradicente. In A n n o Millesimo sexcentesimo quinqua-
g e s i m o secundo die 4 Maji.
Publicatae et extradatae per me Michaelem
Csiiros de Fogaras. Jur. Notar. Sedis Judriae. Nob.
Fog... idem notarium.
NB. După o copie în Col. mea.

LXXXIV.
1652. Susana Lorantfi, văduva lui Georgiu Rakoczi,
cu diploma din 14 Aprile confirmă pe Opra Bărbat de
F. TJcea şi pe fiii se~i Roman şi Opra în drepturile lor
boeronale.
N o s Susana Lorantfi, serenissimi quondam D o ­
mini Greorgii Rakotzi, Principis Transilvaniae par-
tium regni Hungariae Domini et siculorum Comitis
etc. Vidua etc.
Memoriae commendamus tenore praesentium
significantes, quibus expedit universis, quod nos be­
nigne attentis et consideratis fidelitate et fidelibus
servitiis agilis Opra Bărbat de Felso-Ucsa, quae ipse
praedecessoribus nostris, praesertim vero quondam
Principi Transilvaniae D o m i n o et marito nostro fe-
licissimae recordationis, ac tandem nobis ab initio
in omnibus rebus et negotiis fidei et indu-
striae suae commissis fidelites exhibuit et impendit
exibiturumque et impensurum etiam in posterum se
publicetur. E u n d e m itaque Opra Bărbat antea quoque
fide digna fidelis noştri spictabilis et mag­
nifici Domini Ioannis K e m e n y de Gyeromonostor
gubernatoris Transilvaniae, arcis e t praesidii noştri
Fogarasiensis supremi oapitanei informatione intelli-
gimus praerogativa boeronali gaudentem una cum
Roman et Opra filiis suiş, denuo et ex n o v o in coetum
et numerum reliquorum verorum terrae hujus nostrae
Fogarasiensis boeronum annumeran. cooptan. et ad-
scriben. duximus. Decernentes expresse ut a modo
deinceps iidem Opra Roman et Opra junior Barbath
haeredesque et posteritates ipsorum univer. pro veris
et indubitatis boeronibus habeantur et reputentur
omnibusque et singulis iis honoribus, gratiis, privi-
legiis, indultis, libertatibus, immunitatibus et praero-
gativis, quibus ceteri veri et indubitati dictae terrae
nostrae Fogarasien. boerones qiiomodoounque de
jure et ab antiqua consuetudine, utuntur, fruuntur
et gaudent, perpetuo, uti, frui et gaudere valeant
atque possint. Ita tamen, ut iidem, haeredesque e t
posteritates ipsorum universorum omnia onera et
servitia boeronalia instar rel'quorum districtuş hujus
noştri Fogarasien. boeronum ad praedictam arcem
nostram Fogaras praestari debentia semper e t u b i q n e
subire ac ea exequi debeant et teneantur. E t nihilo-
minus. Domum eorundem in dicta possesione F e l s o
Utsa in vecinitatibus domorum Iuon Stancsul, ab
una ac Opre Koterle partibus ab altera in districtu
terrae nostrae Fogaras comitatuque A l b e n . Transil­
van, existen. . . simul cum cunctis suiş utilitatibus
et pertinentiis quibuslibet terris aralilibus cultis e t
incultis agriş, pratis, pascuis, oampis, foenetis, silvia,
nemoribus, montibus, alpibus, vallibus, dumetis, vir-
guleis, spinetis, aquis, piscaturis, aquarumque decur-
sibus, molendinis et eorundem locis, generaliter vero
quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum in-
tegritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad

19
 - 290

praedictam domum et boeronatum existentium de

jure et ab antiquo spectan. et pertinere debent. sub
suiş veris m e t i s et antiquis limitibus existen. ab
omni censuum taxarum et contributionum nostrarum
tam ordinar, quam extraordinar, servitiorum quo­
rumlibet plebeorum et civilium, exhibitione, deci­
marum, nonarum, capetiarum et datiar. pensione în
perpetuum eximimus et supportamus per praesentes.
Quo circa vobis fidelibus nostris, spectabili ac Magn.
Gener. E g r e g . et Nobilibus supremo Arcis hujus
nostrae capitaneo universorum bonorum nostror. in
Transilvania praefecto provezori bonor. ceterisque
huius nostrae arcis ofncialibus, decimatorib. hono-
rabilibus contributionum nostrar. exactorib. modernis
videlicet et futuris, cunctis etiam aliis quorum inte-
rest. vel intererit praesentes nostras visuris harum
serie commitimus et mandamus quatenus v o s quoque
a modo in posterum annotatos Opra Roman et Opra
Junior Bărbat baeredesque et posteritates ipsorum
universos pro veris et indubitatis bojeronibus haben.
eosdem ratione praescriptar. domus haereditatumque
ipsorum quarumlibet, ad aliquam censuum, taxarum
et contributiOrum nostrarum tam ordinariarum, quam
extra ordinariarum solutionem, servitiorum plebeorum
et civilium exhibitionem, decimarum nonarum et ca-
peciarum datiarumque pensionem cogere aut prop-
terea eosdem haeredesque ipsorum impedire, turbare,
molestare, seu quovismodo damuificare minime prae-
sumatis vel sitis ausi modo aliquali. Secus non fac­
turi, praesen. perlectis exhiben. restitutis. In cujus
rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes
literas nostras pendentis et authentici sigilii noştri
munimine roboratas, eisdem haeredibusque et poşte-
 - a9i —

ritatibus ipsorum universorum dandas duximus et

concedendas. Datum in Arce nostra Fogarasiensi die
decima quarta Aprilis. A n n o Domini Millesimo sex­
centesimo quinquagesimo secundo.
Sussana Lorantfi m. p. (L. S.)

NB. Dupa o copie dela familie, în Col. nostra.

Familia acesta are şi diploma de nobilitate dela M. Apafl
din Segesvar, 11 Aprile 1663, dată lui Opra şi Serban Bărbat.

LXXXV.
1654, Susana Lorantfi, văduva principelui Georgiu
Rakoczi, cu diploma dată din Făgăraş la 24 Aprile 1654
confirmă pe loan Mondrai de Mondra, secretariu al
Principelui Moldaviei (George Ştefan) în vechiul seu
drept eredilariu ca boieriu de Mândra, ceea ce fiul ei
George RaJcoczi II aprobă cu diploma din Alba Iulia
la 27 Februarie 1656 dată lui loan Literaţi (logofătul)
Mondrai.
Nos Georgius Rakoci Dei gratia Princeps Tran­
silvaniae, partium regni Hungariae Dominus, et S i e u -
Jorum Comes.
Memoriae commendamus tenore praesentium
significautes, quibus expedit univer. Q o o d ex partes et
in persona Egregii Ioannis Literaţi Mondrai de eadem
Illu'mi D'ni Principis Georgii Stephani Dei gratia
terrarum Moldaviae Vajvodae et haeredis perpetui,
Secretar, et Interpretis Hungarici, exhibitae sunt N o b i s
et preasentatae literae quaedam Illr'mae Prinoipissae
D'nae Susannae Lorantfn, Cel'smi qvond. Principis
D'ni Georgii Rakoci Dei gratia alias regni hujus
Transilvaniae Principis, partium Hungariae D'ni et
Siculorum Comitis Relictae, Matris nostrae charissi-
19*
 - âM -
mâe in pergam. patenter confectae, chirographoque et
sigillo ejusdem penden. in cera nigra impressive com-
munitae et roboratae Boeronales quibus median,
eadem D'na Principissa eund. Ioannem Literatum
Mondrai, ex eo quod ab annis ferme ducentis pro-
genitores quoque ipsius Boeronali libertate gavisi li­
teris solum superind. necessariis destituti fuissent,
ac domum etiam, et heareditates Boeronales in anno-
tata possessione Mondra, in districtu terrae Fogaras
Comitatu Albe. Transilvaniae existen. habitas posse-
disse, ac nune quoque idem loannes Literatus Mondrai
cum Fratribus germanis possidere perbibetur; denuo
in coetum et numerum verorum nator. et indubitator,
istius terrae Fogaras Boeronum numerum cooptasse
et adseripsisse dinoscebatur, tenoris infrascripti. Sup-
plicatum itaque extitit Nobis pro parte et in persona
annotati Ioannis Literaţi Mondrai, ut nos easdem
literas Boeronales praessentibus literis nostris ad
verbum inseri et inscribi facere, nostrumque illis con-
sensum benevolum, pariter et assensum praebere
dignaremur. Quarum tenor talis est N o s Susana L o ­
rantfi Celsissimi quondam Domini Georgii Rakoci
Principis Transilvaniae, partium regni Hungarae D o ­
mini et Sioulor. Oomitis etc. Relicta etc. Memoriae
oommendamus tenore praesen. significant. quibus
expedit univer. Quod cum ex fide digna spectabilis et
Magnifici D : Ioannis K e m e n y de Gyeromonostor,
Comitis supremi Comitatus Alben., Arcisque et prea-
sidii noştri Fogarasiens. Capitanei supr. Aulicae et
Campestri militiae Generalis, Decimarum in Transil­
vania supr. Arendatoris et intimi Transilvaniae Prin­
cipis Consiliarii informatione, liquide ao certe in-
telligamus, E g r e g i u m Ioannem Mondrai de Mondra,
 — 293 —

pro,tempore lUustrissimi Principis Vajvodaeque regni

Valachiae Moldaviae Secretarium, ab antiquo signan-
ter autem ab annis ducentis, Genitores ejus e numero
verorum, et indibitatorum istius Districtus, terreaque
nostrae Pogarasiens. Bojeronum extitisse, certas item
Domos, haereditatesque Bojeronales in praedicta pos­
sessione Mondra Districtu Fogarasiens. et Comitatu
Albens. Transilvaniae existen. bono jure et pacifice
tenuisse ac possedisse, atque de'praesenti tenere et
posidere: N o s etiam cum ad praedicti fedilis noştri
singularem interecssionem, turn vero benignum ha-
bentes respectum fidelitatis et servitiorum fidelium
antefati Ioannis Mondrai, quae ipse nobis in officio
suo C6rmenyesien. juxta suum posse fideliter exhibuit
ac impendit, infuturumque impensur. haud. difiden,
Eundem igitur Ioannem Mondrai de speciali nostra
gratia, et potestatis nostrae plenitudine, denuo et ex
novo in coetum, et numerum verorum, natorum, et
indubitatorum, istius terrae nostrae Fogarasiens. B o ­
jeronum Nobilium annumerand. aggregand. cooptând,
et adscribendum d u x i m u s ; prout (rebus tamen sic ut
prefectur stant. • et se habentibus) annumeramus,
aggregamus, cooptamus et adşcribimus: decernentes
expresse, ut a modo deinceps praefatus Ioannes
Mondrai, haeredesque et posteritates ipsius univer.
pro veris, natis et indubitatis Bojeronibus habeantur
et reputentar; omnibusque et singulis eis honoribus,
gratrs, privilegiis, indultis, libertatibus immunitat. et
praerogativis, quibus coeteri veri, nati et indubitati
saepe dictae istius terrae nostrae fogaras boerones
quomodonunque de iure, et ab antiqua consuetudine
utuntur, fruuntur, et gaudent, perpetuo uti, frai, et
gaudere valeant, atque possint. In cupus rei memor
 — 294 —

riam, firmitatemque perpetuam preasentes literas no­

stras, pendentis e t autentici sigilii noştri munimine
roboratas, et communitas, memorato Ioanni Mondrai
ipsiusque hearedibus e t posteritatibus univers, gratiose
dand. duximus et concedendas. Datum in Arce nostra
Fogaras, die vigesima quarta mensis Aprilis, Anno
Domini Millessimo Sexcentessimo quinquagesimo
quarto. E t subscriptum erat: Susana Lorantfi m. p.
N o s itaque preamissa' supplicatione praetitulati Ioannis
Literaţi Mondrai benigne exaudita et faventer ad-
missa praescriptas literas Boeronales n o n abrasas,
non canceratas, n e c in aliqua sui parte suspectas, sed
omni prorsus vitio, et suspitione caren. quo ad omnes
ear. continent, articolos. olausulas et puncta, eatenus
quatenus eaedem rite, et legitime existunt emanatae
viribusqu. ear. veritas suffragatur, ratas gratas et ac­
cepta habentes, praemissa omnia et singula in eisdem
Contenta acceptavimus approbavimus, ratificavimus-
que et pro eodem Ioanne Literaţi Mondray, haeredibus­
que et posteritatibus ipsius universis gratiose comfir-
mavimus nostrumque illis consensum benevolum pari­
ter et assensum praebuimus; prout acceptamus, appro-
bamus, ratificamus, confirmamusque et praebemus bar.
nrarum pendan. et authentici sigilii nri munimine ro-
boratar. vigore e t t e s t i m o n i o literarum mediant. Datum
in Civitate nostra Alba-Iulia die vigesima Septima
mensis Februarii Anno D n i Millesimo sexcentisimo
quinquagesimo sexto.
Georgius Racoczy m. p.
Per Praefectum et Exactorem Fiscales, E e g n i -
sitoresqu. Alben. tanquam Commissarios Cellsissimae
Dnae Principissae ad investiganda Boeron. terrae
Faguras jura deputat, praesentes Literae Boeronales
 — 295 —

et Exemtionales revisae lectae ac pro personis intro

scripsis in vigore relictae. Fogaras D i e 25 Mensis
Februar. Anno Dni Millesimo S e x c e n t e s i m o Septua-
gesimo primo.
Praesentes Literae Boeronales . . . . . . . . . .
. . . . instar ritnm et morem huius Terrae Fogaras
consuetudinem, tribus in Sedibus, in Sede scilicet iu-
diciar. superiori, Nobilium scilicet Fogaras publicatae
et proclamatae prima publicatione in 1 April, inci­
piente. 2-a autem die 8. eiusdem Mensis continuatae,
ac Tertia denique supra saepius nro Mensis Aprilis
die 22 Anno D n i 1656 finita nemine contradic.
vel nullo contradicto contra Ternariam praesentium
Publicationem comparente adeoque Extrâdatae per
me Michaelem Kiriak de Fogaras sedis supra nomi-
natae Notar. m. p. Die 29. eiusdem Aprilis Anni
Dni 1666.
NB. Reprodus după o copie din colecţia ndstrâ. A se com­
bina cu armalele dela Leopold I din anul 1659.

LXXXVI.
1654. Susana Lorantfi, văduva principelui G. Rakocsi
cu diploma din Făgăraş 27 Februarie 1654 confirmă
pe fraţii Radul, Man şi Solomon Codrea de Dragos în
statul boeronal de mai nainte sub titlul .de nova dona­
ţiune. — Aceasta diplomă a fost transmisă pentru Mateiu
Codrea boeriu de Dragas prin scaunul superior al No­
bililor fogarasiense la 12 Martie 1701.
N o s Susana Lorantfi serenissimi quondam Prin­
cipis Domini Georgii Rakotzi, Principis Transilva­
niae, partium regni Hungariae Domini et Siculorum
Comitis etc, Relicta etc, Memmoriae commendamus,
 — 296 —

tenore praesentium significantes, quibus expedit uni­

versis. Quod cum ex fide dignis nonnullorum fide-
lium nostrorum praecipue vero spectabilis et Magni­
fici Domini Ioannis K e m e n y de Gyerdmonostor Co-
mitis Comitatus Alben. Tranniae, Arics et praesidii
N o ş t r i Fogarasien. Supremi Capitanei etc. informa-
tionibus, liquido ac certo intelligamus. Agilem ac
strenuum Radulium Kodre de Dragus, pro tempore
pedestrem arcis hujus nostrae Fogaras, ac A g i l e s
viros Man- et S o l o m o n e m Kodre nominatos, fratres
ejusdem carnales de dicto Dragus, ab antiquo e
numero verorum natorum et indubitatorum istius
Districtus Terraeque Nostrae Fogaras Nobilium Boe­
ronum e x t i t i s s e : Certas item domos baereditatesque
Boeronales, in antelata possesione Dragus, in prae-
dicto Districtu Fogarasien. Comitatuque Alben.
Tranniae existen. bono jure, pacificeque possidisse
ac tenuisse, atque de praesenti teaere et possidere.
N o s etiam cum ad nonnullorum fidelium nostrorum
singularem intercessionem turn vero benignum ha-
bentes respectum alacrium fideliumque servitiorum
antefati Radulii Kodre, quae ipse, ab aliquot jam
annis, in rebus fidei et industriae suae commisis,
j u x t a serviţii sui exigentiam, tam serenissimo, quon­
dam Principi, D o m i n o et Marito nostro desiderratis-
simo gloriosae recordationis, quam etiam Nobis,
summa cum animi sui promptitudine fideliter exhi­
buit, et inpendit, in futurumque inpensur. haud dif-
fiden. E u n d e m igitur Radulium Kodre ac per eum
Man et Opram, filios j a m natos, nec non Man et
S o l o m o n e m Kodre, fratres ejusdem carnales, de spe­
ciali nostra gratia, et potestatis nostrae plenitudine
e stata eţ condiţione plebea ac ignobili, clementer
 — 297 -

eximen. ac in coetum et numerum verorum, natorum

et indubitatorum istius Terrae nostrae Fogaras, N o ­
bilium B o e r o n u m , annumeran. aggregan. cooptau, et
adscriben. pristinoque Statui Boeronali, restituendos
duximus, prout annumeramus et ad scribimus. Decer-
nentes expresse, ut a modo deinceps praefati Radul,
Man, et Solomon Kodre baeredesque et posteritates
eorum univers, jam nati et in posterum Dei benefioio
nascituri, pro veris etindubitatis boeronibus babeantur
et reputentur, omnibusque et singulis iis bonoribus,
privilegiis, indultis, libertatibus, immunitatibus et
praerogativis, quibus ceteri veri et indubitati saepe
dicti istius terrae nostrae Fogaras Boerones quomodo
c u n q u e d e j u r e et ab antiqua consuetudine, utuntur,
fruuntur et gaudeant, perpetuo, uti frui et gaudere
valeant atque possint. E t hibilo minus pro ampliori
erga eosdem gratiae et munificentiae nostrae decla-
ratione, Totales et integras easdem baereditates
Boeronales, quas uti praemissum est, in antelata
possessione Dragus tenuissent ac possidissent et in
quarum baereditatum quieto ao pacifico Dominio
iidem majoresque et progenitores ipsorum ab antiquo
perstitisse, et sese modo etiam persistere solum modo
Litteratibus instrumentis, superinde sufficientibus
necesariisque destituti perbibentur, simul cum cune-
tis suiş utilitatibus et pertinentiis quibuslibet quovis
nominis vocabulo vooitatis ad easdem haereditates
de jure et ab antiquo spectan. (praemisis tamen,
sicut praefertur, stan. et baben.) memoratis Radulio,
Mano, et Solomoni Kodre haeredibusque et posteri­
tatibus ipsor. univers. N o v a e Nostrae Donationis
Titulo gratiose dedimus, donavimus et contulimus,
salvo jure alieno; pro ut damus, donamus et confe-
 — 298 —

rimus. Harum nostrarum pendentis et authentici

sigili noştri, munimine raboratarum, vigore et testi-
monio litterrarum mediante. Datum in Arei Nostra
Fogarasien. die vigesima septima mensis Februarii
Anno Dni Millesimo sexcentesimo quinquagesimo
quarto.
E t subscriptum erat a parte sinistra.
Susana Lorantfi m. p.
NB. Reprodus după copiile din col. n6stră.

LXXXVII.
1654. Susana Lorantfi, văduva principelui G. Răkoczi,
cu diploma de nova donatione dată din Făgăraş la 17
Februarie 1654 confirmă pe Petru Trombitaş alias Chri-
stian de Dragoş şi pe fratele acestuia Roman Ghristian
de nou în c6ta boierilor nobili ai districtului Făgăraş.
N o s Sussana Lorantfi Serenissimi quondam
Principis Dominii Georgii Rakotzi, principis Tran­
silvaniae, partium regni Hungariae Domini et Sicu­
lorum Gomitis etc. Relicta. Memoriae commenda-
mus, tenore praesentium significantes quibus expe-
dit universis. Quod cum ex fide dignis quorumdam
fidelium nostrorum informationibus, liquido ac certo
intelligamus: Agilem ao strenuum Petrum Trom­
bitaş alias Christian de Dragus pro tempore illu-
strissimi Principis Transilvaniae etc. filii Noştri
clarissimi Tubicinatorem, nec non agilem virum,
Romanum Christian nominatum, Fratrem ejusdem
carnalem, ab antiquo e numero virorum natorum et
indubitatorum istius Districtuş, Terraeque Nostrae
Fogaras Nobilium Boeronum extitisse: Certas item
 — 299 -

D o m o s haeridatesque Boeronales in antelata posses­

sione Dragus in praedicto Districtu Fogarasiensi
existentes, bono jure pacificeque possedisse ac te-
nuisse, atque de praesenti tenere et possidere. N o s
etiam cum ad nonnullorum fidelium nostrorum sin-
gularem intercessionem, turn vero benignum habentes
respectum, agilium alacriumque et quidem fidelium
servitiorum antefati Petri Trombitas alias Ohristian
quae ipse statim ab ineunte aetate sua, in quibus-
libet ocassionibus rebusque ac negotiis laboriosae
suae industriae commissis, tam serenissimo quondam
Principi, D o m i n o et Marito nostro desideratissimo
gloriosae recordationis, quam nobis quoque et filio
nostro clarissimo, Principi moderno secundum possi-
bilitatis suae exigentiam suma cum animi sui prompti­
tudine fideliter exhibuit et impendit in futurumque
inpensur. baud diffiden. E u n d e m igitur Petrum Trom­
bitas, alias Cbristian, ac per eum dictum Romanum
Ohristian fratrem suum denuo et ex n o v o de spe­
ciali nostra gratia et potestatis nostrae plenitudine
in coetum et numerum verorum, natorum et indubi-
tatorum, istius Terrae nostrae Fogaras Boeronum
Nobilium annumerandum, aggregan. cooptan. et ad-
scribendum d u x i m u s ; prout annumeramus et adscri-
b i m u s ; Decernentes expresse ut a modo deinceps
praefati Petrus Trombitas et Romanus Ohristian he-
redesque et posteritates eorumdem universae, j a m
videlicet nati, ao in futurum Dei beneficio nascituri
pro veris ac indubitatis Boieronibus habeantur et
reputentur, omnibusque et singulis iis bonoribus,
privilegiis, indultis, libertatibus, immunitatibus et
praerogativis, quibus ceteri, veri, nati et indubitati
saepe dictae istius Terrae nostrae Fogarasiensis
 — 300 —

Boierones quomodocunque de j u n e et ab antiqua

consuetudine utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo
uti, frui et gaudere valeant atque possint At nihi-
lominus pro ampliori erga eosdem gratiae et muni-
ficentiae nostrae declaratione; Totales et integras
easdem hereditates Boieronales, quas uti praemissum
est, in antelata P o s s e s i o n e Dragus tenuissent ac
possidissent, et in quarum hereditatum quieto ac
pacifico dominio, iidem, majoresque et progenitores
ipsprum ab antiquo perstitisse et sesemodo etiam
persistere; solummodo et litteralibus instrumentis
superinde sufficientibus necessariisque destituti per-
hibentur; simul cum cunctis suiş utilitatibus et per-
tinentiis quibus libet, quovis nominis vocabulo v o -
citatis, ad easdem hereditates, de jure et ab antiquo
spectan. praemissis tamen sic ut praefertur stantibus
et se habentibus praememoratis Petro Trombitas et
Romano Christian heredibusque et posteritatibus ip­
sorum universis novae nostrae Donationis titulo
gratiose dedimus, donavimus et contulimus. Salvo
jure alieno —, prout damus, donamus et conferimus.
Harum nostrarum vigore et testimonio litterarum
mediante.

Datum in arce nostra Fogaras die decima sep-

tima Mensis Februarii. Anno Domini Milessimo,
Sexcentessimo, Quinquagesimo Quarto.

Susanna Lorantfi m. pr.

NB. Reprodus după o copie din colecţia nostra.

 - âbi -»

LXXXVIII.
1656. Georgiu Răkoczi 11 cu diploma din Alba-lulid
în 6 Februarie 1656 nobiliUză pe loan Literaţi Mondray
de Eadem, secretariu şi interprete ungar pe lângă prin­
cipele Moldaviei Georgie Stephan, şi prin el pe fraţii sei
Demetriu şi Ladislau Mondrai.
Nos Georgius Rakoci Dei gratia Princeps Tran­
sylvaniae, partium R e g n i Hungariae Dominus, et
Sieulorum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis,
quod nos cum ad nonnullorum fidelium Dominorum
Consillariorum nostrorum, singularem nobis propte-
rea factam intercessionem, tum vero attentis et con-
sideratis fidelitate ac fidelibus servitiis egregii Ioannis
Literaţi Mondrai de eadem, lUustrissimi Dni Principis
Georgii Sztephan, Dei gratia Terrarum Moldaviae
Vojvodae et haeredis perpetui, Vicini nobis sincere
benevoli Secretarii et Interpretis Hungarici, quae
ipse cum in aliis rebus et negotiis, cum adhuc in
hoc Regno nostro Transilvaniae ageret, fidei et in-
dustriae suae comtnissis, maxime vero ab eo toto
tempore quo ad latus praedicti Dni Principis corn-
moretur, gratum et acceptum se nobis praestitit ac
imposterum quoq. pari passu se processur. pollicetur,
cum igitur ob id, tum vero ex gratia et munificentia
nostra Principali, qua quosq. de nobis et Republica
Christiana, sequoq. hoc bene meritos, virtutisq. co-
lend. studiosos, antecessorum nostrorum felicis re-
miniscentiae Transniae Principum exemplo prosequi,
eisq. certa virtutum suarum monimenta, quae ad
majora quaeq. praestanda eos incitare possent, de-
cernere consuevimus. E u n d e m igitur Ioannem L i t e -
ratum Mondrai, ac per cum Demetrium et Ladislaum,
 — 302 —

fratres suos germanos, alias etiam uti ex fidelis

nobis sincere dilecti Splis et Mag. Ioannis K e m e n y
de Gyero Monostor. Comitis Comitatus A l b e n s i s
Transylvaniae, Arcis et Praesidii Fogaras, ut et equi-
tatus Aulici Supremi, ac exercituum nostrorum Cam-
pestrium Generalis Capitanei, Decimarum Arendatoris
Supremi, et Consiliarii noştri intimi informatione
intelligimus, in Districtu etiam Fogarasien. avita
Boeronalis praerogativa gauden. ex speciali gratia,
et Principalis potestatis nostrae plenitudine, in coetum
et numerum verorum natorum et indubitatorum R e g n i
noştri Transylvaniae et partium Hungar. eidem anne­
xarum Nobilium annumerandos, aggregandos, coop-
tandos et adscribendos d u x i m u s ; prout annumeramus,
aggreganius, cooptamus et adscribimus per praesentes,
decernentes expraesse, ut a modo deinceps, successivis
somper temporibus iidem Ioannes Literatus Mondrai,
ac Demetrius & Ladislaus Mondrai fratres ejus ger­
mani ipsorumq. haeredes et posteritates utriusq. sexus
universi pro veris et indubitatis Nobilibus habeantur
et reputentur. In signum autem hujusmodi verae et
perfectae nobilitatis eorum haec arma sive Nobilitatis
i n s i g n i a : Scutum videlicet militare erectum eoele»
stini coloris quadriangulare, in cujus inferiori parte
rupes quaedam in altum enata est, cuius summitati
sertum laureum in spiram contortum inhaeret, quo
brachium humanum humerotenus resectum, calamum
scriptorium tenere visitur, supra scutum galea mili­
taris aperta est posita quam contegit diadema Regium
gemmis et unionibus decenter variegatum, cui co­
lumba alba alis expansis,- utriusque pedibus super-
stare, ac rostro crucem elevatam tenere cernitur;
ex cono vero galeae, teniae sive lemnisei variorum
 colorum hinc inde defluentes, utrasq. oras seu mar-
g i n e s ipsius scuti pulcherrime ambiunt et exornant,
prout haec omnia in capite sive principio praesen­
tium literarum nostrarum docta mânu et arte Pictoris
clarius expressa et depicta esse cernuntur, animo
deliberato et ex certa scientia liberalitateq. nostra
Principali praefatis Ioanni Literato, ac Demetrio et
Ladislao Mondrai, ipsorumq. haeredibus et posteri­
tatibus utriusq. sexus universis gratiose dedimus
donavimus et contulimus, anuentes et c o n c e d e n t e s ,
ut ipsi praescripta arma sive Nobilitatis insignia,
more aliorum verorum et insignitorum Nobilium ar^
mis utentium ubiq. in praelis, hastiludiis, torneameatis,
duellis, monomaehiis, ac aliis quibusvis exercitus mi-
litaribus Nobilitaribus; nec non, sigillis, vexillis,
cortinis, velis, auleis, annulis, clypeis, tentoriis, do-
mibus et sepulcris; generaliter vero quarumlibet
rerum et expeditionum generibus, sub verae sincerae
ac perfectae Nobilitatis titulo, quo eos ab universis
et singulis, cuiuscunq. status, conditionis, ordinis,
gradus, honoris, officii, dignitatis et praeeminentiae
homines existant, insignitos dici haberi et nominari
volumus ferre et g e s t a r e ; omnibusq. et singulis iis
honoribus, gratiis, privilegiis, indultis, libertatibus,
imunitatibus et praerogativis, quibus ceteri veri nati
et indubitati Regni Nri Tranniae partiumq. H u n g a ­
riae eidem annexarum N o b i l e s et militares homines
quomodocunque de jure et abantiquo utuntur fruuntur
et g a u d e n t perpetuo, uti, frui et gaudere valeant
atq. possint. In cujus rei memoriam, firmitatemq.
perpetuam praesentes literas nras pendentis et au-
thentici sigilii noştri munimine roboratas, memoratis
Ioanni Literato, ac Demetrio & Ladislav Mondrai
haeredibusq. et posteritatibus eorum utriusq. sexus
 - soi -
universis elementer dandas duximus et concedendas.
Datum in Civitate nostra Alba Iulia die vigesima
sexta Februarii, A n n o Dni Millesimo, Sexcentesimo
quinqua, gesimo sexto.
Georyius Răkocy m. pr.
A o 1656 die 28 Men. Febr. In generali Dnorum
Regnicolarum trium nationum regni Tranniae et par­
tium Hungariae eidem annexarum Diaeta ex edicto
suae Celsnis Principalis in civitatem suam Albam
Iuliam ad diem vigesimum dicti men. Febriar. indicta
praesentes lrae armales publicatae et proclamatae sunt
nemine contradicente. Magi Georgius Lazar celsmi
Dni D n i Principis Tranniae
Protonotar. m. pr.
Presentes literae Armales per praefectum et
Exactorem Fiscales ac Requisitores Albenses tan-
quam Commissarios Illimae D n a e Principissae, ad
investiganda Boeronum terrae Fogaras jura deputatos
exmisos revisae lectae ac in suo vigore relictae. In
Fogaras die 26 Mens. Febr. A. Dni 1671.
NB. După o copie în col. nostra. — Combină cu diploma
Susanei Lorantfi din anal 1654.

LXXXIX.
1656. George Rakotzi al 11-lea, principele Transilva­
niei, la cererea nobilului Comşa Bolovanu din Beşimbac
ordonă supuşilor sei, persoanelor nobile şi nenobile, să
se presente când vor fi citate înaintea lui Stoica Boeriu,
Todor Boeriu şi laru Şerbanu din Beşimbac, Ştefan
din Dridif, Ştefan Literaţi şi Ilie Literaţi din Făgăraş,
ca să depună mărturie despre orecari drepturi ale lui
Comşa Bolovan (Mandatum compulsorium principis)
Georgius Rakoczi D e i Gratia Princeps Transyl­
vaniae partium R e g n i Hungariae Dominus et Sicu-
lorum Comes, etc. Fidelibus Nostris Universis et
 — 305 -

singulis, E g r e g i i s et Nobilibus pariter etiam I g n o b i l

libus, ac alterius cujuscunque status, bonae tamen
honestaeque famae et conditionis utriusque sexus
bominibus ubivis in Ditione Nostra constituţia et
commorantibus, Praesentes Nostras visuris Salutem
cum favore. Exponitur N o b i s in persona Nobilis
Komsa Bolvan"•) de B e s e n b a k qualiter ipse medio
vestri ratione et praetextu certorum quorundam ne-
gotiorum coram declarandorum in praesentia E g r e ­
giorum et Nobilium Sztoyka et Todor B o e r ac Iaru
Sorban de dicta Besenbak, Item Stephani Dridiffi
alterius Stephani Literaţi, Heliae Literaţi de F o g a r a s
hominum videlicet nostrorum pro jurium suorum
tuitione ac defensione, quasdam fassiones et attesta-
tiones celebrări facere vellent jure admittente. Cum
autem veritatis fassio justitiaeque recognitio nemini
sit abneganda. Proinde Vobis harum serie committi-
mus et mandamus firmiter ut dum et quandocunque
cum praesentibus simul vel divisim fueritis requisiti
statim vos sub oneribus singularum sedecim mar-
charum gravis ponderis per eos quorum interest seu
intererit irremisibiliter exigendarum ad diem et locum
per praedictos E x p o n e n t e s vel hominum eorum ad
vos trausmittendos Vobis praefigendorum (sic) in
praesentiam dictorum hominum nostrorum persona-
liter accedendo ibique ad fidem vestram D e o debi­
tam qualiscunque V o b i s de et super rebus coram
interrogandis constiterit certitudo Veritatis suo modo
dicere fateri et attestari modis omnibus debeatis et
teneamini. Super quibus quidem fassionibus et at-

') Titlul de „nobil" ce se dă aici lui Comşa Bolovanu arată

că boeria lui se confirmase şi de principii transilvani.
20
 — 306 —

testationibus vestris, literas tandem per praefatos

homines nostros sub sigillis suiş fide eorum mediante
conscribendas annotat(is) Exponentibus jurium suo-
rum uberiorem futuram ad oautelam necessarias
extra(dari) v o l a m u s et iubemus communi (justiţia et
aequitate sua)dente Secus n o n facturi. Praesentibus
perlectis (exib . . . . restitutis. Datum in Civitate
nostra Aiba Julia die Nona Mensis Octobris Anno
Domini Millesimo s quinquagesimo
sexto.
L. S. L e c t a Correcta.
NB. Originalul pe hârtie, înălţime 19 cm 2 mm, lăţime
31 cm 5 mm, în archiva dlui Ar. Densuşianu, dosariul 2340.
. Din Monumentele Făgăraşului, pag. 29, de N. Densuşianu.

XC.
1657. Susana Lorantfi, văduva principelui Georgiu
Răkoczi, cu diploma dată în Făgăraş la 19 Februarie
1657 confirmă pe boerii Ludul Sztoje de Sinea şi pe
copiii se~i Many, Aldea şi Mathei Sztoje, şi pe frăţinii
s&i Torna Vrszul, Dumitru şi Sztojka Sztoje de nou în
vechile lor drepturi boeresci. — La transcrierea şi pu­
blicarea acestei diplome în Făgăraş la 1-a Mai 1765
pentru boeriul Andreiu TJrsz de Sinea, s'a mai adăugat
şi Inquisitorio-Relatoria din 5 Nov. 1633 cu ascultarea
a 33 martori, cari constată drepturile vechi ale boerilor
Sztoja de Sinka.
N o s Susanna Lorantffi Serennissimi quondam
D o m i n i Georgii R â k o c i Principis Tranniae partium
R e g n i Hungariae Domini, et Siculorum Comitis Re-
licta Vidua. Memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit universis. Quod
 - 357 -

nos dignum h a b e n t e s r e s p e c t u m fidelitatie fidelibusque

servitys Agilis L u d a l Sztoje de Sinka, que ipse tam
praedecessoribus Regni Tranniae Principibus, quam
etiam felicis reminiscentiae, quondam D o m i n o , et
marito nostro desideratissimo, ac tandem nobis etiam
in omnibus rebus, et negotijs, fidei et industriae
suae comissis fideliter exhibuit, et inpendit exhibi-
turumque et impensurum fore etiam in posterum se
promittit, ac pollicetur: E u n d e m igitur L u d u l Sztoje
de Sinka, antea quoque uti ex litteris penes se
habitis intelligimus praerogativa Bpjeronali g a u d e n -
tem, denuo et ex n o v o una cam Mâny Sztoje, A l d e
Sztoje et Mâthe Sztoje, filiis jam natis, ac in posterum
quoque nascituris, ac per eundem Ludul Sztoje T o -
mam Urszul, Domiter Sztoje ac Sztojka Sztoje fra-
trueles ejusdem, in coetum et numerum reliquorum
verorum Bojeronum Districtuş Terrae nostrae F o -
gorasien. annumer. aggregandum cooptan. et ad-
scribendum duximus, Decernentes expresse ut amodo
deinceps successivis semper temporibus, iidem Ludul
Sztoje Toroas Urszul, Domiter Sztoje, ac Sztojka
Sztoje fratrueles ejusdem haeredesq. et posteritates
ipsorum universi, pro veris ac indubitatis Bojeroni-
bus habeantur, et reputentur, omnibusque, et sin­
gulis iis honoribus, gratiis, privilegiis, indultis, li-
bertatibus, immunitatibus et praerogativis quibus
caeteri veri, nati et indubitati praedicti Districtuş
noştri Fogorasien. Bojerones, quomodocunq. de jure
et ab antiqua Consvetudine utuntur fruuntur, et
gaudent, perpetuo uti, frui, et gaudere valeant, atque
possint; Ita tamen ut iidem Ludul Stoje de Sinka,
filii jam nati, nec non fratrueles ipsius praespecifioati,
haeredesque, et posteritates eorum universi, omnia
20*
 - ăOB -

6nera, ac servitia Bojeronalia, instar reliquorum Di­

strictus hujus noştri Fogorasien. Bojeronum, ad prae-
dictam Arcem nostram F o g o r a s praestan. deben.
semper et ubiq. subire, ac exequi subeant, ac tene­
antur. E t nihillominus D o m u m in Possessione Synka
vicinitatibus domorum ab una Agilium Stojka Hontol,
et Bukur Boroim, partibus ab altera, in Districtu
Terrae nostrae F o g o r a s , et Comitatu Alben. Tranniae
existen. habitam, bimul cum cunctis suiş utilitatibus
et pertinentys quibuslibet terris scilicet arabilibus,
cultis, et ineultis, agriş, pratis, pascuis, cam pis, fae-
netis, sylvis, nemoribos, montibus, alpibus, vallibus,
quercetis, salicetis, hortis, dumetis, aquis, fluvys, pis-
cinis, piscatoriis, aquorumq. decursibus, molendinis,
et eorundem locis, generaliter vero quarumlibet uti-
litatnm et pernen. suarum integrităţi bus, quovis no-
minis vocabulo vocitatis, ad eandem de jure, et ab
antiquo spectan. et pertinere deben. sub suiş -metis
veris, et antiquis limitb. existen. ab omni Censuum
Taxarum, et Contributionum nostrarum, tam ordinar.
— quam extraordinariar. solutione servitiorumq. quo­
rumlibet plebeorum et civilium exhibitione, D e c i ­
marum, Nonarum, Capeciorum, et Datiorum pensione
eximimus, in perpetuum supportamus et confirmamUs,
per praesentes. Quocirca Vobis Spectabili et Magni-
fico D n o Ioanni K e m e n y de Gyero Monostor Comiţi
Comitatus A l b e n . Transylvaniae, Arcis, et Praesidii
noştri Fogarasien. supr. Capitaneo ac Generosis item
E g r . et Nobilibus, Praefecto, constituendo nostro bo-
norum Provisori, ac alys Arcis hujus nrae officialibus,
Decimatoribus, Nonatoribus, ac quarumlibet Contri­
butionum Nostrarum Exactoribus, cunetis etiam quo­
rum interest, vel intererit praesentes nostras Visuris
 — 809 —

harum serie committimus et mandamus firmiter,

quatenus v o s quoque a modo deinceps annotatos
Ludul Sztoje de Sinka, Many Sztoje, Alde Sztoje,
et Mateh Sztoje filios jam natos, nec non Tomam
Urszul, Domiter Sztoje, ac Sztojka Sztoje fratrueles
ejusdem praetitulatos haeredesq. et posteritates eorum
Universos, pro veris, ac indubitatis Bojeronibus
habere, et recognoscere debeatis, neque e o s d e m ra­
tione domus, vel haereditatum ipsorum quarumlibet
ad aliquam Censuum Taxarum et Contributionum
nostrarum tam ordinariar. quam extraordinariarum
salutiouem servitiorum quorumîibet plebeorum et
oivilium exhibitionem, Decimarum Nonarum Capeoia-
rum, et Datiarum, pensionem cogere, vel compellere,
aut propterea eosdem, haeredesque et posteritates
ipsorum universos, impedire, turbare, molestare, seu
quo vis modo domnificare minime praesummatis, vel
sitis ausi modo aliquali. Harum nostrarum vigore et
Testimonio Literarum medianter. Quosquidem Litteras
Nostras in fraequenti sede Fogorasiensi more solito,
publicări et promulgări volumus atque j u b e m u s .
Datum in Arce nostra Fogorasiensi, D i e D e c i m a
Nona Mensis February Anna Domini Millessimo sex­
centesimo Quinquagesimo Septimo.
Susanna Lorantffy m. p. L . S.
A dorso autem L e g e b a t u r : Juxta v e r o r u m — e t
consvetudinem Distric. Terrae Fogorasien. Praesentes
Literae Boeronales tribus vicibus in sede Judiciaria
nobilium Fogorasien. frequenti, — in nomine Boero­
num introscript. publicatae, ac proclamatae sunt
nemine Contradictore apparen. ac in vigore relictae.
In Fogoras 12ma Marty Anni Millessimi sexcentisimi
Quinquagesimi Qctavi, E t subscrip. erat: Nicolaus
 — 310 —

Uzoni sedis prae declaratae notarius m. p. Paulo

inferius legebantur baeo verba: Praesentes Literae
Boeronales, per Praefectum, et Exaetorem F i s e a l e s
ao Requisitores A l b e n : Commissarios Illmae D n a e
Principissae ad investiganda Boeronum terrae F o g o ­
ras jura deputatos revisae et in vigore relictae. In
F o g o r a s die 27-a Febr. A o 1671.
Szolgâlatunkat ajânlyuk K g y l m e t e k k mint tisz-
telendo Szekbeli Uraimnak, A l g y a meg Isten kegyel-
teket sok jokkal, j o e g e s s e g g e l sziviink szerint ki-
vânnyuk. T o v â b b â azt akarok K g y e l m e t e k k mint
Tisztelendâ Szekbeli Uraimnak ertesâre adni, bozâ,
minekiink Sinkân lako Mâny Sztoje Kapitâny Uram
6 K g y l m e petsetit h o g y ez minemîi Vallokat mi mi
eldnkb. bina mi azokat m e g esketnok engedelmesek
lev6n azert Kapitâny Uram o K g y l m e petsetyenek
az mi nenm vallokat mi elonkb. hivâ, mi azokat
er6ss hittel m e g esketvân, m e g kerdeztuk, kikk hitek
utân vallo Vallâsokat rendszerint i g y irtuk meg ke-
g y e l m e t e k n e k ; ut Sequitur.
l - m u s Testis Nâguj Chiâgha Bojeronus Annor.
circiter. 60. Juratus et examinatus de Sarkaicza. A z t
mondja N e m tudom soha h o g y Many Sztojanak
semmi maradekja, sem elei, paraszti Szolgâlattal
szolgâltak volna hanem Mate" D M k Uram Udvar-
birosâgâban, es idej^ben is oda fel Iova hâtân j i r a
az Idveziilt B e t h l e n Gâbor Fejedelemmel, es Torok
orszâgbanis Iova hâtân volt, ezen kiviilis valahovâ
kivântatott, es az Tisztek parantsoltanak az vârhoz
Iova hâtân szolgâlt. Tudom azt is, h o g y mind en is,
mind az Apâm idejeben az havosroly 6 nekiek attak
â havasrol e g y sajtot mivel ez havos ovek volt, mind
regi j o h Bojerok.
 - 811 -

2-dus. Testis Sztojka Motok, Bojeronnus A n n o -

ram 70. Juratus examinatus de Sarkaicza. E n az
miolta emberi ezt emlitek u g y tudorn miolta Many
Sztojât, es az Apjât is ismertem mind Bojerok vol-
tak, az hatârnak is az negyed reszet ok birtâk az
Falunak is negyedreszât ok birtâk, meliyekbol m e g
tettzik h o g y 6k regi igaz j o Boerok lonak hâtân is
szolgâîtak az vârhoz poroszti szolgâlattal soha sem.
3-tius Testis A l g y a Rad-Bojeronus Annorum
ciroiter. 75. de — — rivoj E n azt tudom h o g y ok
igaz Bojerok, i g e n regiek voltak sot penig az Vârhoz
is az j6bbik Apja eskut B o e r volt.
4-tus Testis Opra Gavrilla Libertinus Annor.
cir. 50. de lââs Juratus examinatus fatetur E n tu­
dom azt h o g y ok Bojerok voltak, sot m e g masoktol
is hallottam, h o g y az elejek is igen n a g y B o e r s â g b o l
szârmazok 6 nekik.
5-tus Testis Idomer Sztojka Boeronus de Vâd
Annor. 60. Juratus examinatus. T u d o m azt h o g y
ezek az Apâmmal edgyiitd is lonak hâtân szolgâîtak
az Vârhoz, es az Vârhoz Szekbeli htit6s Bojerok
voltak.
6-tus Testis Andreas Vajdafalvi B o j e r o n u s An­
nor. 45. de eadem Vajdafalva, Juratus examinatus,
E n u g y tudom h o g y az Mâny Sztoje Iova hâtân
szolgalt az Vârhoz, es aztis tudom h o g y mindenekbe
u g y birtâk a negyed reszt mint igaz regi oss Boerok.
7-us Testis Sarban P o p a de Vajdafalva Annor.
circiter 65. Juratus examinatus. Tudom h o g y m e g
az nagyobbik Apjok is hutos Szekbeli Assessor Boer
volt, es paraszti szolgâlattal az Vârhoz nem szolgalt.
8-vus Testis Luppul H o j s z u B o e r o n u s de Vâd
Annor, 70. Juratus examinatus fatetur ut sepţimus
 - 312 —

Testis E z z e l jobbitâ, h o g y a sziile Apja, otven

e s z t e n d i g v o l t Assessor hiitos Boer.
9-nus Testis Komanai Czecz Boeronns de Szes-
tsor Annor. Cir. 60. Juratus examinatus fatetur. E n
u g y tudom, h o g y mint e g y igaz regi os Boernak,
minden praerogativaja n6ki is u g y vagyon, ez mellet
penig 6n u g y tudom, es ezt is hallottam h o g y 6
neki az elei szâllok elsobben is Boersâgban Sinkâra.
10-inus Testis Ioannes P a p Bojeronus de Sze-
vesztreny Annor. 40. Juratus examinatus. Mioltatol
fogva en esmerem Mâny Sztojât mindetig Iova hâtân
szolgâlt az Vârhoz es Boersâga is igazsâgos k e p p e n
v a g y o n mindenekrSl.
11-mus Testis Szojka Motok Boeronus de Szesz-
osor Annorum eirciter 35. Juratus examinatus. E n az
mioltatol fogva ismerem u g y tudom h o g y szinte
olljon Boersâgok v a g y o n mindenben mint n&kunk.
12-mus Testis Vaszil Rinye 'Boeronus de Her­
szeny Annor. 50. Juratus examinatus. E n u g y tudom
h o g y 6 neki igaz Boersâga vagyon, azt is tudom
h o g y soha paroszti szolgâlattal hanem Iova hâtan
szolgâlt az Vârhoz, Matskâsi Urk paroszti szolgâ­
lattal soha nem tudom h o g y szolgâlt volna.
13-us Testis Sztojka Ursz Boeronus ex H e r s z e n y
Annor. ciroiter 44. Juratus examinatus fateturi uti
12. Testis.
14-us Testis A l g y e Bârb Boeronus de H e r s z e n y
Annor. cir 55. Juratus examinatus fatetur uti 13-us
Ţestis:
15-us Testis Sztojka Daan Boeronus de Mundra
Annor. cir. 35. Juratus examinatus fatetur uti 14-us
Testis.
 — 313 —

16-tus Testis, K o m â n a y A l g y a Boeronus de Vâd

Annor. cir. 60. Juratus examinatus fatetur uti 15-us
Testis Aztis tudom sot hallottam h o g y m e g az elejek
szâllottak m e g elsobben is Sinkân Boersâgul.
17-us Testis Many Dobra Boeronus de Illijen
Annor cir. 60. Juratus examinatus fatetur uti 16 us
Testis.
18-us Testis Naguj Grâma de Rosor Boeronus
Annor. cir. 70. Juratus examinatus fatetur sicut 17-us
Testis.
19-us Testis Georgius Felfbldi nobilis Persona
de Thodo — — Annor. 40. Juratus exam. fatetur
sicut 18-vus T e s t i s :
20-us Testis Stephanus Csizmadia de Jaâs B o e ­
ronus fatetur ut 19-us Testis Juratus exam. A n n o -
rum 40.
2 i - u s Testis Many Zeloge Boeronus de K. Be-
rivoj Annor. cir. 29. Juratus examinatus fatetur ut
20-us T e s t i s :
22-us Testis Burszâny N6sz de H e r s z e n y B o e ­
ronus Annorum circiter 34. Juratus examinatus fa­
tetur ut 2 1 . Testis.
23-us Testis K o m â n A l g y e de Rusor Boeronus
Annor. cir. 40. Juratus examinatus fatetur uti 22-dus
Testis.
24-us Testis Berzul Markul de Rusor Boeronus
Annor. cir. 35. Juratus examinatus fatetur ut 23 Testis.
25-tus Testis Szoja Br6d de Berivoj Boeronus
Annor. cir. 30. Juratus examinatus fatetur ut 24-us
Testis.
26-us Testis Dragomir Kolaboczia Sarrabs de
Rusor Annor. circiter 60. Juratus examinatus fatetur
ut praecedens.
 - 314 —

27-us Testis Sztojka M a r k . d e Rusor Boero

Annor. cir. 70. Juratus examinat, fatetur sicut 8-vus
Testis sot az is elsâbben — a Boerisag
k e p e b e n u g y hallottam.
28 us Komâny L a c z k o de Grid Boeronnus An-
norum. 70. Juratus examinatus fetet. sicut 27 us
Testis.
29-us Testis S z o g â n y Istvân de Venitzeje Boero­
nus Annor. 60. Juratus et examinatus. Tudom h o g y
e g y keves ideig paraszti szolgâlattal szolgâlt
a vârban, de Matskasi Urnak m e g e d g y orâig sem
szolgâlt paroszti szolgâlattal.
30 us Testis Mâny V o y k de Venitze Boeronus
Annor. cir. 80. Juratus examinatus fatet. secut 28.
Testis.
31-us Testis Râd R o d o c s a de Butsum Boeronus
Annorum cir. 50. Jurat, examinat, fatet. secut 29.
Testis.
32-dus Testis Vaszillia Kopaczia de Venitze
Annor. 70. Boeron. Juratus examinatus fatetur uti
30-us Testis.
33-is Testis Radul Mate de Ulijen Boeron. An­
norum circiter 50. Juratus examinatus fatetur sicut
32. Testis. — — — — Mi kgylmetekk mint Tiszte-
lendo Szekbăli Uraimnak ertesekre adni mellyeket
irtuk m e g fide nostra mediante. E e k n e k utâna isten
adjon j 6 e g e s e g e t es tartsa meg kegyelmeteket, da­
tum in Oppido Fogoras. Die 4-te Novembris A n n o
Domini 1633.
Kegyelmeteknek J o akaro Szolgai Gsuresz Mi-
haly m. p. es Ujvâri Mâtyâs Szolgabiro. Titulus
ejusdem legebatur: Generoşis, ac E g r e g y s D o m i n o
 — 315 —

Capitaneo, ac Caeteris Jur. Assessoribus sedis supe­

rior, nobilium Fogorasien. — D o m i n i s nobis pluri-
mum observandissimiis. Erantq. eorundem Regiorum
Sigillis super hostia obsignatae. Apertatio au­
tem talis erat: 1633. D i e 5. Novebris. Apertae per
me Andream Litteratum Notarium m. p
Praesentes Literas serenissimae Principisae
quondam Susannae Lorantffi Boeronales, ut et prae-
scriptorum hominum Regiorum Inquisitorio Relato-
rias legitime confectas, de verbo ad verbum, sine
augmento diminutioneque et variatione prorsus ali-
quali, exceptis ducturis interlineatis, ubi propter
rupturam, et nimiam vetustatem papyri assequi pa-
tuimus, Praesentibus inter Copiam earund :
Str. Boeroni Andreae Ursz de Sinka, reliquorumq.
Fratrum ejusdem condivisionalium futur. ad eorund.
cautelam necessar. sub sigillis Nris usualib. Manuumq.
propriar. subscriptionib. fide Nra mediante extrade-
dimus. Datum F o g o r a s . Die 1-ma Mensis May Anno
1765.
Corecta per nos L i n e a 22-a aggregandam. 1. 56.
quorumîibet 1. 58. in v o c e in 1. 39. — 1. 60. Gyero
117. h o z â ; 119. rninemu hivâ 120. az nemţi, 129. j a r a ;
137. Sarkaicza, az linea 204. in v o c e Jâs.
L : S : Gregorius Bdn m. p.
Juratus Cancell.
L : S: Andreas Szabo de M: Siillye
Inclitae Tabulae continuae Judic.
Districtuş F o g . Super. Jurassor m. p.

NB. Dupa o copie dela Ioan Ursz din Sinea..

 — 316 -

XCI.
1657. Susana Lorantffi cu diploma din 26 Maiu 1657
face recensemântul boerilor şi al libertinilor din ţara
Făgăraşului, şi confirmă în statul boeresc pe fraţii Ni-
colae, Nigoe şi Stan JJrsu din comuna Mărgineni, ordonă
să fie recunoscuţi ca boeri adevăraţi şi incontestabili, şi
le întăreşte eredităţile lor, sau a patra parte din întreg
Boeronatul.
Nos Susanna Lorantffi SereDissimi quondam
Domini Georgii Rakoci Principis Transylvaniae, par­
tium R e g n i Hungariae Domini, et Siculorum Oomitis,
ut Relicta Vidua, Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis,
Quod cum nos statum et conditionem universorum
et singulorun Boeronum et Libertinorum nostrorum
Districtus Terrae nostrae Fogaras cognoscere volen-
tes, praeteritis diebus ipsis Anni Lustrium *) indi-
xissemus, tune inter alios strenui quoque Nicolaus,
a
Nyagoi et Sztan Ursz j de Mardsina, coram nobis
comparuerunt suplicantes: Cuius conditioni et iuri-
bus antiquis, quibus hactenus gavisi erant, per n o s
diligenter examinatis et cognitis, quia digni a nobis
habiti sunt, quod in stătu Boeronali etiam in p o s t e ­
rum perinaneant, id ipsis annuendas et gratiose dan-
das (sic) duximus, ut omnibus et singulis iis privi-
legiis, immunitatibus et praerogativis, quibus c e t e r i
veri indubitati praedicti Districtus huius noştri F o ­
garasiensis Boerones, ab antiquo usi et g a v i s i sunt,
ipsi quoque praenominati fratres carnales haeredesque

') In documentul Nr. LXVIII: Armilustrium.

*) Din acesta familie se trage Baronul D. Urs din Tran­
silvani». Vide XX.
 - zii -

ipsorum universi, succesivis semper temporibus, uti,

frui, et gaudere possint, atque valeant; E t nihil-
ominus pro ampliori erga eosdem Nicolaum, Nyagoi,
et Sztan Ursz, de Mardsina fratres carnales Boerones
munificentiae nostrae Principalis declaratione totalem
et integram quartam partem integri Boeronatus ip­
sorum Boeronalem in praedicta possessione Mardsina,
in praeallegato Districtu huius noştri Fogaras exis-
tentem habitam, iu cuius quieto et pacifîco Dominio
(uti ex literis paenes ipsis habitis intelligimus) etiam
progenitores ipsorum, ac ipsi quoque perstitisse, et
etiam nune persistere, literarum solummodo nostra­
rum superinde emanatarum sibi ipsis dari postulantes
perhibentur; simul cum cunotis suiş utilitatibus et
pertinenţii», quibuslibet videlicet terrisque
scilicet arabilibus, eultis, et incultis agriş, pratis,
pascuis, campis, foenetis, silvis, memoribus, montibus,
alpibus, vallibus, quaercetis, salicetis, hortis, dumetis,
aquis, fluviis, piscinis, piscaturis, aquarumque de-
cursibus, m o l e n d i n i s . e t eorundem locis, generaliter
vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum s U a r u m
integritatibus, quovis nominis voeabulo vocitatis, ad
eandem quartam partem Boeronatus de iure et ab
antiquo spectantibus et pertinere debentibus, sub
suiş veris metis et antiquis limitibus existentibus, ab
omni censuum, taxarum, et contributionum nostra­
rum tam ordinariarum quam oxtraordinariarum so-
lutione servitiorum quorumîibet plebeorum et civi­
lium exhibitione; decimarum, nonarum, capetiarum,
et daciarum pensione eximimus in perpetuum sup-
portamus et confirmamus per praesentes novae no­
strae Donationisque Titulo. Quocirca v o b i s spectabili
et Magnifico D o m i n o Ioanni K e m e n y de Gyero
 - 318 —

Monostor Comitatus Albensis Transilvaniae Comiţi,

Arcis et Praesidy noştri supremo Capitaneo, e t c ,
Generosis item E g r e g i i s et Nobilibus, Praefecto con-
stituendo nostro, Bonorum Provisori, ac aliis Arcis
huius nostrae Officialibus, Decimatoribus, Nonatori-
bus, ac quorumlibet Contributionum nostrarum E x a c -
toribus, cunctis etiam aliis quorum interest vel in-
tererit praesentes nostras visuris harum serie com-
mittimus et mandamus firmiter; quatenus V o s quo­
q u e annotatos Nicolaum Nyagoi et Sztan Ursz de
Mardsina filiosque ipsorum iam natos videlicet Ale-
xandrum, Lupul, Sorban, Radul, Coman, N i c o l a i ;
Radul, Casparum et Vaszilia Nyagoji nec non N i c o ­
laum filium Sztan Ursz, fratribus carnalibus haere-
desque et posteritates ipsorum universos, pro veris
ac indubitatis Boeronibus habere et recognoscere
debeatis, neque eosdem ratione quartae partis B o e ­
ronatus vel haereditatum ipsorum quarumlibet, ad
ahquam Censuum Taxarum et Contributionum no­
strarum tam ordinariarum quam extraordinariarum
solutionem servitiorum quorumlibet plebeorum et ci­
vilium exibitionem, Decimarum, Nonarum, Capetiarum
et Datiarum pensionem cogere vel compellere aut
prOpterea eosdem haeredesque et posteritates ipsorum
universos impedire, turbare, molestare seu quovis
modo damnificare minime praesumatis, vel sitis ausi
modo aliquali. Harum nostrarum vigore et testimonio
literarum m e d i a n t e ; Quas quidem literas nostras in
frequenti sede Pogarasiensi more solito publicări et
promulgări volumus atque iubemus. Datum in Arce
nostra Fogarasiensi D i e vigesima sexta Mensis May,
A n n o Domini millesimo sexcentesimo quinquagesimo
septimo.
 (Transumptul Tablei regale din 1 Febr. 1847, în archivâ
dlui Ar. Densuşianu, dosariul Nr. 779—1868.)
In transnmpt documentul este descris astfel:
In quarum literarum inferiori parte a sinistro
subscriptum erat: Susanna Lorantfi m. p. Erantque
sigillo antefatae Principissae majori et aulico in cera
alba impresso zonaque sericea varii coloris eidem
alligata et pendenti communitae patenterque confec­
tae. — In flexura sigilii a dextris talis apparebat
scriptura: Praesentes literae Boeronales per Praefec-
tum et Exactorem fiscales ac Requisitores A l b e n s e s
Commissarios Illustrissimae Dominae Principissae ad
examinanda Boeronum terrae Fogaras iura exmissos
revisae, lectae, ac pro personis introscriptis in vigore
relictae. — In Fogaras die 27 mens. 7-br. A n n o 1671.
I n exteriori vero parte haec legebantur: l u x t a
morem solitum et consuetudinem terrae Districtus
Fogaras praesentes literae Boeronales tribus vocibus
in facie sedis judiciariae sedriae nobilium F o g a r a s
frequentibus publicatae ac proclamatae sunt nemine
contradictore apparente ac in vigore relictae. 'In
Fogaras 16, 7-br. A n n o millesimo sexcentesimo quin-
quagesirao octavo. — Paulo inferius subscriptum erat:
Nicolaus Uzoni sedis praefatae juratus notarius, m. p.)
NB. Reprodus din Monumentele terii Făgăraşului, pag. 31.

XCII.
1658. Georgiu Rakoczi II, Principele Transilvaniei,
cu diploma dată din Arad la 7 Iulie 1658 ridică pe
Daniit Malya de Oroszfalva călăreţ de curte din rândul
sclopetarilor în cita nobililor. Unul dintre succesori aşe-
zându-se in Ohaba, i-s'a publicat diploma în Făgăraş
la 5 Martie 1836.
N o s Georgius R a k o c z y Dei gratias Princeps
Transylvaniae partium Regni Hungaria D o m i n u s et
 - m -
Siculorum Comes etc. etc. Memoriae commendamus
tenore praesentium significantes quibus expedit uni­
versis, Quod cum ad nonnullorum fidelium D o m i n o -
rum Consiliariorum nostrorum nobis propterea factam
interessionem, tune vero benigna memoria repetentes
fidelia studia et servitia Strenui Danielis Malya de
Oroszfalva (posessione scilicet nostra ad officinam
nostram monetariam Rivulinensem pertinente)Equitis
noştri Aulici ex genere Sclopetariorum vulgo Cara-
binos vocatorum quae ipse a puero militaribus dis-
cipliuis addictus et excultus inter militares nostros
campestres educatus in omnibus nostris tam intra
quam extra regnum nostrum susceptis expeditionibus
strenue simul et fortiter nobis exhibuisse et impen-
disse perhibetur ac etiam im posterum toto vitae suae
tempore pari animi fervore, et constanţi fortitudine
se nobis exhibiturum et impensurum fore promitit
et policetur. E u n d e m igitur Danielem Malya ipsius-
que haeredes et posteritates utriusque sexus univer­
sos, ex specialis gratiae et potestatis nostrae Princi­
palis plenitudine, e stătu et conditione ignobili in
qua natus est et hac tenus exstitit eximendum ac in
coetum et numerum verorum natorum et indubita-
torum R e g n i Noştri Transilvaniae et partium H u n ­
gariae eidem annexarum Nobilium annumerand. ag-
gregand. cooptandum et adseribendum duximus,
prout annumeramus, aggregamus, cooptamus et ad-
scribimus praesentium per vigorem. Decernentes ex-
presse ut a modo deinceps succesivis semper tempo­
ribus idem Daniel Malya ipsiusque haeredes et
posteritates utriusque sexus universi pro veris ac
indubitatis Nobilitibus habeantur et reputentur. I n
signum autem hujusmodi verae et perfectae nobilitatis
 321 -

eorum haec arma seu nobilitatis i n s i g n i a : Scutum

videlicet militare coelestini coloris, in cujus campo
sive area ferrea equi solea sagitta transfixa videtur^
supra scutum galea militaris, aperta sive craticulata
est posita, quam contegit diadema regium g e m m i s
et unionibus pretiosis eleganter exornatum
tem galeae vario . . . deflue
praesentium litterarum nostrarum docta mânu et arte
pictoris clarius et depictae esse cernuntur;
Animo deliberato et ex certa scientia, ac liberalitate
nostra Principali praefato Danieli Malya ipsiusque
haeredibus et posteritatibus utiusque sexus universis
clementer dedimus et contnlimus, annuentes et con-
cedentes ut ipse ipsiusque haeredes et posteritates
utriusque sexus universi, praescripta Arma seu N o ­
bilitatis insignia, a modo impostarum successivis
semper temporibus more aliorum verorum et insig-
nitorum nobilium armis utentium ubivis in praeliis
hastiludiis torneamentis duellis monomachiis et aliis
quibusvis exercitiis nobilitaribus et militaribus —
— sigillis, vexillis, cortinis, annulis, aulaeis,
domibus, clypeis, tentoribus et generaliter
quarumlibet rerum et expeditionum generibus sub
merae et perfectae nobilitatis titulo, quo eos ab uni­
versis et singulis eujuscunque status conditionis, dig­
nitatis et praeminentiae homines existunt, dici, teneri,
nominari et reputari volumus, ferre et gestare ac
omnibus et singulis iis honoribus, gratiis, privilegiis,
indultis, libertatibus, praerogativis, et immunitatibus,
quibus caeteri veri, nati et indubitati regni noştri
Transylvaniae et partium Hungariae eidem annexar.
nobiles et militares homines, quomodocunque de jure
et ab antiqua consuetudine utuntur, f'ruuntur et g a u -
21
 — 322 -

dent perpetuo uti, frui, gaudereque valeant atque

possint. In cujus rei memoriam firmitatemque per­
petuam, praesentes litteras nostras pendentis et au-
thentici sigilii noştri munimine roboratas, memorato
Daniel Malya ipsiusque haeredibus et posteritatibus
utriusque sexus universis clementer dandas duximus
et concedendas. Datum in Castris nostris ad Arad
positis die 7-o lulii A n n o Domini 1658.
Georgius Rakoczi m. p.
Praesentem copiam e vero suo Originali, in
quantum propter vetustatem temporis legi poterat,
genuine descriptam, cum eodem fideliter collatam
ac comportatam eidemque in omnibus conformem esse
repertam, fide officiosa
redditur, quod praecitata Nobilitatis insignia, n e c
n o n praecitatum pendens Sigillum authenticura defu-
erint. F o g a r a s d. 5-a Marty 1836.
Stephanus Hamar m. p. Ord. Inclyt. Dist. F o g .
Jurat. Notar.
NB. După o copie în col. mea.

XCIII.
1658. Leopold I, împăratul Românilor şi Rege al
Ungariei, cu diploma dată din Viena la 20 Decembre
1658 ridică pe Ioan Mondray şi pe fraţii acestuia De-
metriu şi Ladislau Mondray în statul nobililor.
N o s L e o p o l d u s Dei Gratia E l e c t u s Romanorum
Imperator semper A u g u s t u s ac Germaniae, H u n g a ­
riae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae, R a -
mae, Serviae, Gallitiae, Lodomeriae, Cumaniae, B u l -
gariaeque e. c. t. Rex, Archidux Austriae, D u x Bur­
gundiae, Brabantiae, Styriae, Carinthiae, Carnioliae,
Marchio Moraviae, D u x Luxemburgae fto superiori»
et inferioris Silesiae, "Wiertembergae et Thek, et
Princeps Suaeviae, Comes' Habspurgi, Tyrolis, Ferreti^
Kiburgi et Gbritiae, Landgravius Alsatiae, Marohio
Sacri Romani Imperij, supra An asum Burgouiae, ao
superioris et inferioris Lusatiae, D o m i n u s Marehiae
Sclavonicae, Portus Naonis et Salinarum e. o. t. Me­
moriae commendamus tenore praesentium significan-
tes quibus expedit. universis. Quod nos cum ad n o n ­
nullorum fidelium nroi um bumillimam supplicationem
nrae propterea faotam Matti, tum vero attentis et
consideratis fidelitate et fidelibus servitiis fidelis nri
Ioannis Mondray, quae ipse sacrae primum R e g n i
noştri Hungariae CorOnae, et deinde Matti nrae, pro
locorum et temporum varietate fideliter et constanter
exbibuit et impendit ac imposterum quoque se se ex-
bibiturum et impensurum pollicet. Cum igitur ob id,
tum vero ex gratia et munificentia nra Regia, qua
quosque de Nobis, et B e g . . . . Christiana benemeri-
tos, ac virtutis c o l e n . . . . studiosos Antecessorum
nrorum D i u o r u . . . . . dam Hungariae R e g u m exemplo
proseq . . . . certa virtutum suaruin monumenta, q . •...
maiora quoque praestanda eos possent, decernere
consuevimus, E u n d e m itaque Ioannem Mondray âc
per eum Demetrium et Ladislaum Mondray fratres
suos, e stătu et conditione ignobilium (?) qua hactenus
perstitisse dicuntur, de Regiae nrae potestatis pleni­
tudine, et gratia speciali eximen. in Coetum et Nu-
mernm verorum antiquorum atque indubitatorum
anUotati R e g n i nri Hungariae partiumque ei anne-
xarum Nobilium duximus annumerandos et atscri-
bendos. Annuentes et ex certa nra scientia animoque
deliberato conoedentes. U t ipsi a m o d o imposterum
al*
futuris et perpetuis semper temporibus, omuibus illis
gratiis, honoribus, indultis, privilegiis, libertatibus,
Jaribus, praerogativus, et immunitatibus, quibus cae-
teri veri nati et indubitati dicti R e g n i uri H u n g a ­
riae, partiumque ei annexarum Nobiles, hactenus
qaomodolibet de jure vel consuetudine usi sunt et
gavisi^ utunturque et gaudent, uti, frui, et gaudere
possint et valeant haeredesque et posteritates ipso­
rum utriusque sexus univer. valeant atque possint.
In cuius quidem nrae erga eos exhibitae gratiae et
elementiae ao liberalitatis testimonium veraeque et
indubititae Nobilitatis signum haec arma seu Nobi­
litatis insignia: Scutum nimirum militare erectum
ooeleatini coloris fundum illius viridi campo occu-
pante in eoque candida Columba, alis expansis,
utrisque pedibus insiatere, rostro vero crucem inter-
tenere cernitur. Scuto incumben. galleam militar,
oraticulatam, R e g i o Diademate brachium humanum,
rubra manica indutum ensem vibran. pro-
feren. ornatam. A summitate vero siue cono galeae,
lacinys seu lemniscis hinc Coeruleis et flauis, illinc
vero , candidis et rubria in scuti extremitate sese
placide diffundentibus, Scutumque ipsum decenter
exornantibus, quaemadmodum haec omnia in principio
seu capite praesentium litterarum nrum pictoris
mânu et artifioio propriis et genuinis suiş coloribus
clarius depicta, et ob oculos intuentium posita esse
conspiciuntur. E i d e m Ioanni Mondray, ac per eum
Demetrio, et Ladislao Mondray, fratribus suiş, ipso-
rumqu. haeredibus et posteritatibus utriusqu. sexsus
universis gratiose danda duximus et concedenda.
Decernentes, et ex certa nra Scientia, animoqu. de­
liberate concedentes, ut ipsi a modo impoaterum
 - 325 —

futuris et perpetuis semper temporibus, eadem Arma,

seu Nobilitatis insignia, more aliorum verorum atqu.
indubitatorum R e g n i nri Hungariae et partium eidem
annexarum. Nobilium sub iisdem Juribus, Praeroga-
tivis, Indultis, Libertatibus, et Immunitatibus quibus
iidem vel natura, vel antiqua consuetudine usi sunt
et gavisi utunturqu. et gaudent, ubique in praeliis,
certaminibus, pugnis, bastiludiis, torneamentis, duel-
tis, monomacbiis, ac aliis omnibus, et singulis ac
quibuslibet exercitiis militaribus, fit Nobilitaribus,
nec non sigillis, velis, cortinis, aulaeis, anulis, vexillis,
clypeis, tentoriis, domibus et sepulcbris, generaliter
vero quarumlibet rerum et expeditionum generibus
sub m e r a e . . . . et indubitatae Nobilitatis titulo, quo
eos ab omnibus ouiuscunque S t . . . . dignitatis, con-
ditionis, et praeeminentiae homines existant, i n s i g -
nitos, et ornatos dici, nominari, haberique et reputari
volumus et mandamus ferre gestare, illisqu. in aevum
uti frui, et gaudere possint, et valeant, haeredesque
et posteritates ipsorum utriusque sexus universis
valeant atque possint. Imo nobilitamus, damus et
concedimus, praesentium per vigorem. In cuius rei
memoriam firmitatemqu. perpetuam praesentes litteras
nras Privilegiales, secreto Sigillo nro, quo ut R e x
Hungariae utimur, impendenti oomuuitas. E i d e m
Ioanni Mondray, ac per eum supranominatis specificatis
personis ipsarumque haeredibus et posteritatibus
utriusqu. sexus universis, iam natis ac imposterum
Dei benefioio nascituris gratiose dandas duximus et
concedendas. Datum per manus fidelissimi nobis sin­
cere dilecti Rendissimi in Christo Patris Domini
Georgii Szelepcheny Archiepiscopi Oolooensis et B a -
piensis Eccleşiarum Canonice unitarum E p i s c o p a t u s
 — 326 —

Nittriensis Administratoris, lociqui ao Comitatus eius­

dem supremi et perpetui Co . . . . C o n s i l i a r i i . . . . per
dictum R e g n u m nostrum Hungariae Aulae Cancellarii
in Civitate nra Vienna Austriae, die vigesima Mensis
Decembris. A n n o D o m i n i Millesimo Sexcentesimo
Qainquagesimo Octavo Regnorum nrorum Regni
primo Hungariae et reliquorum q a a r . . . . Bohemiae
vero A n n o tertio. Reverendissimis ac Venerabilibus
in Christo Patribus Dominis Georgio L i p p a y de
Zombor Metropolitannae Strigoniensis, et a
Georgio Szelepcheny, Colocensis et Baciensis dictarum
Ecclesiarum cano . . . . unitarum Arcbiepiscopis. B e -
nedicto Kisdy Agriensis iamfato Georgio Szelepcheny
Administratore Nittriensis, Petro Petretich Zagrabi-
ensis Ioa PalfFalvay electo Varadiensis, Fran­
cisco S z e n t h g y o r g y electo Transilv . . . . Paulo Hoff-
man electo Vespriniensis, fratre Toanne Salis electo
Quin . . . . olesiens's Georgio Szecheny electo Iau-
riensis, Thoma Palffy e l e c t . . . ciensis, fratre Petro
Iurievich electo Sirmiensis, altero fratre Mo . . . . no
Maravich electo Bosnensis, tertio item fratre Georgio
B u . . . . vich electo Tininiensis, Ioanne Baptista Bor-
sotti, R o s o n e n s i . . . . fratre Hiadintho Mocripodary
electo Ohanadiensis et Petro Mariany Segniensis et
Modrusiensis Ecclesiarum Episcopis. Ecclesias D e i
feliciter gubernantibus. Item. Spectabilibus ac Mag-
nificis Comite Francisco V e s s e l e n y de Hadad per­
petuo in Muran, dicti R e g n i nri Hungariae Palatino,
Comite Francisco de Nadasd, Iudice Curiae nrae
Regiae Comite Nicolao a Trinio, Regnorum nrorum
Dalmatiae, Cro et Sclavoniae Bano. Comite
Stephano de Cijak Tauernicorum, C o m i t . . . . iamfato
Nicolao a Zriuio Agazonum, Comite Georgio E r d e q d y
 — 327 —

de . . . . Nyorokerek, Comite Nicolao Palffy ab Erdeod

Ianitorum, Comite . . . de Battian Dapiferorum, altero
Comite Adamo Forgâcs de Gbymes Pincernarum,
Comite Georgio a Tersach de Frângepanibus Curiae
nrorum Regalium in Hungaria Magistris, ac memo­
rate Nicolao Palffy de praelibata Erdeod, Comite
Posoniensi caeterisqu. quam plurimis R e g n i nri Co-
mitatus tenentibus et Honores.
Leopoldus m. p. Georgius Sselepeheny m. p.
Archppus Colocensis.
Andreas Ruikay
A n n o Dni millesimo sexcentesimo quinquage-
simo nono die decima Octava Men. Sept. in Oppide
Szigetb in Oongregatione generali Dnorum Magnatum
et Nobilium Comitatus Maramarosiensis praesentatae
sunt et soleniter publicatae praesentes Literas Arma­
les sive Nobilitares a Sacratiss. Hungaria Regia
Majpstate D . D n o L e o p o l d o e. c. t. E g r e g i o Ioanni
Lrato Mondray, Illusmi Regni Moldaviae Principiis
Dni Georgy Stepban Secretario clementer collata,
nemine contradicente
Sigismundus Szegedi de Szigeth jur. Notarius sedriae .
Cottus Maramorosiensis m. p.
Praesentes Lrae Armales per Praefectum et
Exactorem F i s c a l e s ac Regnisitores A l b e n s e s tam-
quam Commisarios Illmae Dnae Principissae ad in-
vestiganda Boeronum terrae Fogaras jura delegatos,
et exmissos revissae, lectae, ao pro personis intro-
scriptis in vigore relictae. In Fogaras die 2 5 F e ­
bruar A n n o Dni 1671.
NB. După o copie din col. mea. — A se combina cu di­
plomele Susanei Lorantfi şi G. Râkoczi din anii 1654 şi 1656 sub
Nrii LXXXV şi LXXXVIII,
 — 328 -

XCIV.
1662. Diploma principelui Michael Apafi dată din
castrele de pe câmpia din Kola la 20 Aprile 1662 prin
care se denumesce pe episcopul Daniil peste bisericile
din ţinutul de peste Olt exemt de sub jurisdicţiunea
Metropolitului Ardealului Sava Brancovici.
N o s Michaal Apafi D e i gratia Prinoeps Tran­
silvaniae partium regni Hungar. D o m i n v s et Siculo-
rum Comes etc. F i d e l i b u s nris vniversis et singulis
cvjuscunq Status, conditionis, ordinis, gradus, bo-
noris, ofticii, dignitatis, functionis, etc. praeeminentiae,
hominibus ubivis in ditione nra constitutis et com-
morantib. praesentes nras visuris Salutem et gratiam
nram, etc. Cum nos inducti vita, eruditione, morum
bonestate E e v e r e n d i Danielis Episcopi. E v n d e m
igitur Danielem E p i s c o p u m ad bumillimam nonnullor.
Dnor. Consiliarior. nror. special, autem Fidelis nri
Gener. Ioannis Betlen de K i s B u n Consiliarii, ac
Cancellar. nri, Sedis Siculicalis Vdvarbely Capitanei
Supremi ac Comitatns de Kukiillo Comitis itidem
Supremi suplicationem in E p i s c o p v m seu Super-
intendentem generalem Ecclesiar. Volaehalium in boc
regno nro Tranniae ultra fluvium Olt nuncupatum a
potestate directioneq. Eeverendi Szava Brankovicz
E p i s c o p i potioris regni nri Traae partib. dictam
ejusdem partem eximen. Ita tamen ut tam ipse Ver-
bum Dei secundum Sacram Scripturam populo Va-
lacbico sermone anunciet, quam pastores sibi sub-
j e c t o s eandem iubeat sequi normam. Praeterea juxta
morem per E p i s c o p o s Valachicos antecessor. suos
jam receptum E p i s c o p o orthodoxae religionis sub-
j a c e a t conditionesque E p i s c o p i s Valachieis praescribi
 — 399 —

solitas in omnibus punctis sancte ao illibate teneat

ipse Daniel E p i s c o p u s in hac functione
sua commodius et utilius procedere et Verbum Dei
mnibus re et syncere propagări possit.
Vobis harum serie committimus et mandamus . . . .
praefatus Daniel E p i s c o p u s aut nomine ejus homo
ipsius v o s aut quemlibet vrum eidem Danieli
E p i s c o p o et hornuri suo in hac functione sua E p i s ­
copali omni auxilio adesse et ipsos ad docendum
Verbum Dei et reformandas Ecclesias imo vniversa
et singula qvae sui mvneris extiterit do . . . admittere
et personas ipsor. ab omnibus violentiis tueri et de-
fendere, qvin potius sicuti necessitas postulaverit
securitatis gratia ad loca tuta deducere, et comitari
facere debeatis et teneamini. Secus non facturi. Prae-
sentibus perlectis. E x b i b e n restitutis. D A T U M in
Castris nris ad campvm Mikola positis, die vigesima,
Mensis Aprilis A N N O Domini Millesimo Sexcente­
simo S e x a g e s i m o Secundo.
Michael Apafi ta. p. Ioannes Betlen m. p.
Cancellar.
NB. Publicata In Documente pentru limbă, şi istorie, de
Dr. Ilarion Puşcariu, I, pag. 199.

xcv.
1663. Michael Apafi, Principele Transilvaniei, cu di­
ploma dată din Segesvâr la 29 Ianuarie 1663 ridică
pe Andreiu şi pe Solomon Bulbuk Boeri de Felsă-Szom-
batfalva de nou în căa nobililor.
N o s Michael Apafi Dei gratiae Princeps Tran­
silvaniae, partium regni Hungariae Dominus et Si­
culorum Comes, memoriae commendamus ten ore prae­
sentium, significan. quibus expedit univer. Quod cum
 - 330 -

piis et Christian. Principibus inter assidua multifa-

riaque et plane grave negocia, quae dies noctesque
in augmentum, et emolumentum Christianor. potissi-
mum, hoc memorabilis v i c c i s s i d u n i s tempore gerunt.
Laudatissimum et utique regium decus, egregiisque
facinor. documentum esse judicavimus, ut digni vir-
tutisque encomio insigniti, certo indubitatoque no­
bilitatis nitore afficiantur, ut eo ipso singulis ad
patriae virtutis fidelitateque officia praestanda incita-
mentum adderetur. E a d e m igitur nos quoque lauda-
bilia majorum nostrorum exempla imitantes, tum
vero attentis ac consideratis fidellitate fidelibusque
servitiis, Nobilis Andreae Boer deFelso-Szombatfalva,
quae ipse nobis in omnibus occasionibus fidei et
industriae suae concreditis hactenus fideliter exhibuit
ao impeudit, et in posterum quoque exhibiturum et
impeusurum confidimus. E u n d e m igitur Andream B .
Boer ac per eum S o l o m o n e m fratrem suum germanum,
hactenus etiam nobiles, denuo in coetum et n u m e ­
rum verorum, natorum et indubitatorum regni noştri
Transilvaniae et partium Hungariae eidem annexa­
rum nobilium, annumeran. cooptan. et adscribend.
duximus, prout annumeramus, cooptamus et adscri-
bimus, decernentes expresse ut a modo deinceps
successivis semper temporibus pro veris, natis, et
indubitatis nobilibus habeantur ac reputentar.
In Signum autem hujusmodi verae et indubitatis
eorum nobilitatis haec Arma seu Nobilitatis i n s i g n i a :
Scutum videlicet militare erectum coerulei coloris
triangulare cujus fundum cespes viridis occupat, et
in eo homo integer rubro indutus amictu erectus
stare, dextra ensem evaginatum sinistra vero manibus
sertum ex lauro contextum tenere conspicitur, Supra
 — 331 —

Scutum galea militaris est posita, quam contegit

diadema regium, g e m i s atque unionibus decenter
exornatum. E x cono vero galeae, teniae sive lemni-
sci variorum colorum hinc inde defluen. utrasque
aras sive margines ipsius Scuti pulcherrime ambiunt
et exornant, prout haec omnia in capite sive prin-
cipio praesentium literarum nostrarum docta mânu
et arte pictoris clarius expressa et depicta esse cer-
nuntur. Animo deliberato et ex certa scientia libe-
ralitateque nostra praefatis Andreae et Salamoni B u l -
buk Boer haeredibusque et posteritatibus ipsorum
utriusque sexus univers, gratiose dedimus, donavimus
et concedimus, aunuentes et concedentes . ut ipsi
praescripta arma sive nobilitatis Insignia more alio-
rum, verorum et indubitatorum nobilium armis uten-
tium ubique in praeliis, hastiludiis, torniamentis,
duellis, monomaehiis et aliis qnibusvis exercitiis mi-
l i t a r i b u 8 , ' i t e m sigillis, vexill<s, cortinis, elis, aulaeis,
annulis, clypeis, tentoriis, domibus, sepulchris et ge-
neraliter quibuslibet rerum expeditionumque gener.
sub merae et perfectae nobilitatis titulo, quo eos ab
universis et singulis cujuscunque status, conditionis,
ordinis, honoris, officii dignitatis et praeeminentiae
homines existant insignitos dici, teneri et nominari
volumus. ferre et gestare, omnibusque et singulis iis
honoribus, gratiis, privilegiis, indultis, libertatibus,
immunitatibus et praerogativis, quibus coeteri veri-
nati et indubitati nobiles ac militarea praedicti regni
nstri Tranniae et partium Hungariae eidem annexa-
rum homines quomodocunque de jure et ab antiqua
consuetudine utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo
uti, frui et gaudere valeant atque possint. In cujus
rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes
 — 332 —

literas nostras pendentis et authentici sigilii noştri

munimine roboratas, memoratis Andreae ac Salamoni
Bulbnk B o e r ipsorumque haeredibus et posteritati­
bus utriusque sexus universis gratiose dandum duxi­
mus et concedendum. Datum in Civitate nostra Se-
gesvar die vigesima nona, Mensis Ianuarii A n n o
Domini Mii. Sexcentesimo Sexagesimo tertio.
Mich. Apafi m. p. Ioannes Betlen m. p.
Cancellar.

ad dorsnm:
Praesentes hae literae armales sive nobilitares
in nomin persona praescripti Andreae Boer
ac fratris sui Salomonis tribus in Sedibus judriis
frequ. Nobilium Fogarasiensium proclamatae ac more
solito publicatae sunt nemine contradicente app.
extradatae A n n o Millesimo Sexcentesimo S e x a g e s i m o
quinto Mense Junii
per Nicolaum TJzoni m. p.
jurat Nob. Sed. jud.
Praefectum.
A n n o Dni 1663 D i e F . Mensis Aprilis publicatae
proclamatae pres. literae armales in frequ. et g e n e ­
rali judiciaria congregatione Boeronum, Magnatum
et Nobilum Cttus Albensis Tranniae in opido E n y e d
loco . . . . celebrationis Sedis judriae praefati Cottus
Albens. nullo contradicente ac extradatae per me.
Georgium M. Vâsârhelyi m. p.
subst. Notar. Comitatus annotati
A l b . Tranniae.

NB. Dupa o copie din col. n6ştr$.

 XCVI.
1663. Michael Apafi din Segesvâr în 1 Februarie 1663
confirmă literih lui Paul de Thomor din a. 1511, ema­
nate pe bana unui Chrisov al lui Mircea Vodă în pri­
vinţa donaţiunii boeronatelor ambelor Viştea şi a unei
jumătăţi din boeronatul Arpaşului, ^- la cererea descen­
denţilor nobililor Ladislau et Raduly, Oprae Popa, Bor-
şzan şi Raduly Vassil de Aho-Arpas.
N o s Michael Apafi D e i gratia Princeps Transil­
vaniae, partium regni Hungariae Dominus, et Siculo
rum Comes. Memoriae commendamus tenore praesen.
significan. quibus expedit univer. Quod pro partibus et
in personis nobilium Ladislai et Raduly^ Oprae Popa,
Borsan ac Raduly Vaszil, de Also Arpas Boeron.
nostror. exhibitae sunt nobis et praesen. literae quae-
dam Magnifici quon. Pauli de Thomor, Castellani et
Capitanei Arcis Fogaras, in pergameno patenter
confectae, et emanatae, sigilloq. ejusdem in zona
rubra sericea penden. in caeram albam concavam
impressive communitae et roboratae Donationales,
quibus median, quon. Paulus de Thomor prae-
decessorib. praefator. Boeron. officia Boeronatuum
totalium possionum A l s o et F e l s o Vist, et medietatis
possionis Also Arpas, in districtu terrae Fogaras et
Comitatu Alben., Tranniae existen. habitar. cum omni­
bus utilitatibus ad eosdem pertinen. et septem decim
Ciganos tentoriatos antea etiam possessos noviter
contulisse dignoscebatur tenoris infra scripti suplicam
nobis humilime, ut nos e a s d e m literas omniaque et
singula in eisdem contenta, ratas, gratas, et accepta
haben. pro eisdem et haeredibus univer. b e n i g n e
confirmare, nrumque illis consensum benevoium pa-
riter et assensum praebere dignaremur: quar. tenor
 talis est. N o s Paulus de Thomor Castellanus et Ca-
pitaneus Castri Terraeque F o g a r a s . Memoriae corn-
mendamus tenore praesen. significan. quibus expedjt
univer. Quod A g i l e s Raduly, Volchan, et Vaszul filii
quondam Kompsa, item alr. Raduly, filius quon. Stoy-
kae, et Stanislaus Harabal, filius quon Sandor de
Vist, nrm venien. in praesen. retulerunt isto modo,
quomodo ipsi scit olim quon. Koszfca, avus ipsor. ab
antiquo, ex Donatione quon. Magnifici Dni Myrcae
Vayvodae partium regni Transalpinar. et Bani Zeri-
nien. officia Bojaronatuum totalium possionum A l s o
Vist, et F e l s o V i s t ; item directae et aequalis medie-
tatis possionis A l s o Arpas, cum omnibus utilittibus
ad easdem pertinen. scit decern et septem Ciganos
tentoriatos, inferius nominatim specificatos, h u c us­
que pacifice possidissent, possiderentque etiam in
praesen. Tamen propter tempor. disturbia, et signan-
ter tempore insultationis Turcar. tempore quon. Petri
Ghereb de Vingard, V a y v o d a e Transilvanien. huc
intrant. aliquae literae ipsor. privilegiales fuissent as-
portatae, quare n o s atten. ipsor. fidelibus servitiis
praefato Castro Dni nri exhibitis et impen. insuper
etiam petitiones ipsor. justas fore agnoscen. nihil-
ominus intelligen. hoc etiam, quod praefatae haere-
dittes, et Cigani ad ipsos ab antiquo pertinuissent,
pro firmiori juris ipsor. tutamine, rursus nos ex au-
thoritatte ipsius Mgci Domini nri Groşi D n i Ioannis
Bornemissa gubernator. liberorum Serennissimi D o ­
mini Regis Ladislai nobis concessa eosdem Boero­
natus possion. utriusque Vist, item directae et aequa­
lis medietatis possionis A l s o Arpas, praescriptae
similr. officium Bojaronatus, simul cum univer. uti­
littibus et pertinen. quibuslibet terris scit arabilibus,
 - 3§5 -

cultis et incultis, agriş, pratis, pascuis, foenetis, syl-

vis, nemoribus, alpibus, pisoinis, rivulis, molendinis,
molendinorque et piscinarum locis, generalr autem
quar. libet pertinen. integrittibus, qualicunque nomine
vocitatis, ad eosdem Bojaronatus, possion. utrar. que
Vist, integralr et medietatis possessionis Also Arpas,
consimilr officium Boeronatus, de jure et ab antiquo
speotan. et pertinere deben. Item Ciganos tentoria­
tos, pata, Stephan cum filiis, Mayko cum filiis, Lâl
cum filiis, alr Lai cum filiis, Bagya cum filiis, Ra-
dulem cum filiis, Patro cum filiis, Danezul cum filiis
july Bika, Kraguy, Milea, Gaspar. Roban cum filiis
et Nicul, praenominatis Raduly, Volcban, et Vaszul,
filiis quondam Kompsa, item altero Raduly, filio
Sztoycae, et Sztanislao filio Sandor ipsorumque hae­
redibus et posterittibus univer. dedimus et contulimus,
eosdem in pristinis eorundem juribus haeriditariis,
roboravimus, contradictione nuli. aparen. Praesen.
Many de Komanya, Algya Bika de V a y v o d e n , K o m p s a
de Russol, Kosztisol de eadem, altero A l g y a de Vad,
Petro Oltan de Sinka, Sztoyka de Bethlen, Balya de
Drith, R o m a n de TJcha, Sztancsul de Arpas, B a g y
Turko de Berivoy, et Manaila de Illyen. Datum in
Oppido Fogaras Feria Tertia proxima ante festum
Sancti Stephani R e g i s Hungaror: A n n o Domini Mil­
lesimo Quingentesimo uudecimo. N o s itaque prae-
missa supplicatione annottor. Ladislai et Raduly,
Oprae Popa, Borsan ac Raduly Vaszil, nobis modo
quo supra porrecta benigne exaudita, et clementer
admissa praescriptas literas novas Donationales, non
abrasas, non concellatas, nec in aliqua sui parte
suspectas, sed omni prorsus vitio et suspicione caren.
praesen. Iris nostris de verbo ad verbum, sine dimir
hutione, et augmente-, variationeque aliquali insertas
et inscriptas, quo ad omnes ear. continen. clausulas,
articulos et puncta eatenus, quatenus eaedem rite et
legitime existunt emanatae, viribusque ear. veritas
suffragatur, ratas gratas, et accepta haben. aecepta-
vimus, approbavimus, ratificavimus, ac pro eisdem
Ladislao et Radulio, Opre Popa, Borsan, ac altero
Radulio Vaszil, Boeronibus haeredibusque et poste-
rittibus eor. univer. gratiose confirmavimus, nrum
illis consensum praebuimus, prout acceptamus, appro-
bamus, ratificamus, et confirmamus; nrumque illis
consesum benevoium pariter et assensum praebemus,
salvo jure alieno, harum nostrar. pendentis et authen-
tici sigilii noştri munimine roboratas, vigore et te-
stimonio literarum mediante. Datum in Civitate n o ­
stra Segesvâr, die Prima Mensis Februarii Anno
Domini Millesimo Sexcentessimo Sexagesimo Tertio.
Michael Apafi m. p. Ioannes Betlen m. p.
Cancellarius.
NB. Din colecţia mea. Combină cu XXXII.

XCVII.
1663. Michael Apafi, Principe al Transilvaniei, cu
diploma dată din Segesvâr la 11 Aprile 1663 ridică
pe nobilii Opra şi Şerban Bărbat de F. TJcsa de nou
în căa nobililor ardeleni.
Nos Michael Apafi Dei Gratia Princeps Tran­
sylvaniae Partium R e g n i Hungariae D o m i n u s et
Siculorum Comes. Memoriae commendamus tenore
praesen. significan. quibus expedit universis, quod
nos cum ad nonnullorum fidelium Dnor.Consiliariorum
nostror nobis propterea faetam intercessionem, Tum
vero atten. et consideratis fidelitate fidelibusque ser-
 - 337 —

vitiis nobilis Opre Bărbat de F e l s o Ucza, quae ipse

nobis in omnibus occasionibus fidei et industriae
suae concreditis fideliter exhibuit et impendit, ac in
posterrum quoque exbibiturum et impensurum confi-
dimus. Eundem igitur Opre Borbat ac per eum Sorban
Borbat fratrem suum Couterinum, hactenus etiam
nobiles, denuo in caetum et numerum verorum, na-
torum et indnbitatorum R e g n i noştri Transilvaniae
et partium Hungariae eidem adnexarum nobilium
adnumerandum, cooptandum et adsoribendum duxi­
mus, praetensione F i s e i salva permanente, prout
annumeramus cooptamus et adseribimus, deoernendo
expresse, ut a modo deinceps successivis semper
temporibus pro veris natis et indusitatis nobilibus
habeantur et reputentur. In signum autem huius modi
verae et indubitatae eorum nobilitatis, haec Arma
seu nobilitatis i n s i g n i a : Scutum videlicet militare
erectum caerulei coloris triangulare, cuius fundum
cespes viridis occupat et in eo h o m o integer rubro
indutus amictu erectus stare, dextra ensem evagin-
natum, sinistra vero manibus sertum ex lauro con-
textum tenere conspicitur, supra Scutum galea mi­
litaris est posita quam contegit diadema regium
gemis atque unionibus decenter exornatum, ex cono
vero galeae teniae sive lemnisci variorum colorum
hincinde defluunt utrasque oras sive margines ipsius
Scuti pulcherime ambiunt et exornant, prout haec
omnia in capite sive principio praesentium litterarum
nostrarum docta mânu et arte pictorum clarius ex-
pressa et depicta esse cernuntur. Immo deliberato et
ex certa scientia liberalitateque nostra Ppali praefatis
Oprea Borbat et Sorban Borbat haeredibusque et
posteritatibus ipsorum utriusque sexus universis gra-
22
 338 —

tiose dedimus, donavimus et contulimus, annuentes

et concedentes ut ipsi praescripta arma sive nobili­
tatis insignia more aliorum verorum natorum indu-
bitatorum nobilium utentium ubique in praeliis haste-
ludiis torneamentis dueliis monomachiis ac aliis qui-
busvis exercitiis militaribus et nobilitaribus, Item
sigillis vexillis cortinis velis auleis annulis clypeis
tentoriis domibus sepulcbris generaliter vero quorum­
libet rernm et expeditionum generibus, sub merae et
perfectae nobilitatis titulo quo eos ab universis et
singulis cuiuscunque status et conditionis ofticii dig­
nitatis et praeeminentiae homines existant insignitos
dici, teneri et nominari volumus i'erre et gestare
omnibusque et singulis iis honoribus et gratiis privi-
legiis indultis libertatibus immunitatibus et praero-
gativis, quibus caeteri veri nati et indubitati nobiles
ac militares praedicti Regni noştri Transylvaniae et
partium Hungariae eidem adnexarum homines quo-
modocunque de jure et ab antiqua consvetudine
utuntur f'ruuntur et gaudent perpetuo uti frui et
gaudere valeant atque possint. — In cuius rei me­
moriam firmitatemque perpetuam praesentes Litte­
ras nostras pen. et authentici sigilii noştri munimine
roboratas, memoratis Opra Borbat et Sorban Borbat
ipsorumque haeredibus et posteritatibus utriusque
sexus universis gratiose dari duximus et et conce­
dendas. — Datum in Civitate nostra Segesvâr die
decima prima mensis Aprilis. A n o Domini Milesimo
Sexcentesimo Sexagessimo tertio.

Michail Apafi Ioannes Betlen Cancellarius.

Praesentes Litterae armales per nos Commissa-
rios Illustrissimo D n a e Principissae etc.
NB. Din colecţia mea.
 - 339 —

XCVIII.
1663. Michael Apafi, principe al Transilvaniei, cu di­
ploma dată din castrele pe câmpul Alvincz la 12 Iulie
1663 ridică pe trâmbiţaşul s&u Andreiu Trombitas de
Dragus în cita nobililor cu însemnele: pe scut de coldre
celestină se vede o coronă din care ese un bărbat îmbră­
cat în verde ţinând trâmbiţa la gură.
N o s Michael Apafi, Dei gratia Princeps Tran­
silvaniae, partium Regni Hungariae Dominus et Si­
culorum Comes. Memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes, quibus expedit universis; quod
nos cum ad nonnullorum fidelium Dominorum Con-
siliarorum nostrorum singularem nobis propterea
factam intercessionem, turn vero attentis et conside-
ratis fidelitate, fidelibusque servitiis strenui Andreae
Trombitas de Drâghus, qua ipse antea Principibus
Transilvaniae praedecessoribus videlicet nostris et
tandem nobis etiam in officiis suiş fidei ipsius con-
creditis, maxime vero quod ad praesens fungitur Tu-
bicinis munere, summa cum animi sui promptitudine
et sinceritate exhibuit, et impendit, ac in futurum
quoque exhibiturum et impensurum nulii dubitamus.
Eundum igitur Andream Trombitas, Tubicinem n o s ­
tram, haeredesque et posteritates ipsius utriusque
sexus universos de speciali gratia, et Principalis po-
testatis nostrae plenitudine e stătu et conditione
ignobili, in qua natus est et hactenus extitit, cle-
menter eximendum, ac in coetum et numerum vero­
rum natorum indubitatorum insignitorumque R e g n i
hujus noştri Transilvaniae et partium Hungariae eidem
annexarum Nobilium annumerandum, aggregandum,
cooptandum et adscribendum duximus, prout eximi-
22*
 — 340 —

mus, annumeramus, aggregamus, cooptamus et ad-

scribimus praesentium per vigorem, decernentes ex-
presse, ut a modo, deinceps suecessivis semper tem-
poribus idem Andreas Trombitas, haeredesque et
posteritates ipsius utriusque sexus universi pro veris
natis, indubitatis, insignitisque nobilibus habeantur
et reputentur. In signum autem hujus modi verae et
perfectae nobilitatis eorum haec ARMA, seu nobili­
tatis insignia: Scutum videlicet militare coelestini
coloris, cujus fundum cespes viridis ocupat in quo
corona aurea est deposita, unde homo integer viridi
indutus amictu, tubam ori admotam inflare visitur.
Supra scutum autem galea militaris clausa est po-
sita, quam c o n t e g i t diadema Regium, gemmis atque
unionibus decenter exornatum, ex quo iterum homo
medio corpore sinistra ensem evaginatum, dextra
vero manibus tubam tenere conspicitur, ex cono vero
galeae teniae, sive lemnisci variorum coloram hinc
inde defluunt, utrasque oras, sive margines ipsius
scuti pulcherime ambiunt et exornant, prout haec
omnia in capite, sive Principio praesentium Litte­
rarum nostrarum, docta mânu et arte pictoris clarius
expressa et depicta esse cernuntur. Animo deliberate
et ex certa scientia, liberalitateque nostra Principali
praefato Andreae Trombitas, haeridibusque et poste­
ritatibus ipsius utriusque sexus universis benign*
dedimus, donavimus et contulimus, annuentes et con
cedentes ut ipsi praescripta arma, seu nobilitatis
insignia, more aliorum, verorum natorum, indubita
torum insignitorumque nobilium armis utentium ubi
que in praeliis, hastiludiis, torneamentis, duellis
monomachiis, ac aliis quibuvis exarcitiis nobilitaribu
et militaribus, sigillis, vexillis, velis, cortinis, aulaeis
 - 341 —

anulis, clypaeis, doinibus, sepulchris, t e n t o r y s ; g e -

neraliter vero quarum libet rerum et expeditionum
generibus sub merae et perfectae nobilitatis titulo,
quo eos ab universis et singulis, cujuscunque status,
conditionis, gradus honoris, ordinis, offieii, dignitatis
et praeeminentiae homines existant insignitos dici,
teneri, nominari et reputari volumus, ferre et gestare,
omnibusque et singulis iis honoribus, gratiis, privi-
legiis indultis, libertatibus, immunitatibus et praero-
gativis, quibus ceteri veri, nati, indubitati, insigni-
tique nobiles et militares homines R e g n i noştri Tran­
silvaniae et partium Hungariae eidem annexarum
quomodocunque de jure ab antiqua consvetudine
utuntur fruuntur, et gaudent perpetuo uti, frui et
gaudere valeant ac possint. In cujus rei memoriam,
firmitatemque perpetuam, praesentes Litteras nostras,
pendentis et authentici Sigilii noştri munimine ro-
boratas memorato Andreae Trombitas, haeredibusque
et posteritatibus ipsius utriusque sexus universis
gratiose dandas duximus et concedendas. Datum in
castris nostris in Oampo Alvincz positis, die decima
secunda Mensis Iulii Anno Domini Millesimo sex­
centesimo, sexagesimo tertio.

Michael Apafi Joannes Bethlen

Cancel/arius.

Publicatae ac promulgate F o g : die 18. Maji 1665.

Nicolaus TJzoni m. p.
Jur, Notar,

NB. După o copie diu col. nâstră

 — 342 —

XCIX.
1664. Anna Bornemissa cu diploma din Alba-Iulia
17 Iunie 1664 confirmă în statul boeresc pe Şandru
Pandrea, pe Standul şi pe Stoica din comuna Margine,
sub condiţiune ca dânşii în conformitate cu vechia con-
svetudine se~ facă servicii militare equestre la castelul
Făgăraşului.
N o s Anna Bornemisza Dei Gratia Principissa
Transilvaniae, partium R e g n i Hungariae Domina et
Siculorum Comitissa etc. Adgjuk tudtâra mindenek-
nek az kiknek illik ez mi leveliinknek rendi szerent,
hogj mi Fogaras vârâuak elotiink levo boldogh em-
lekezetii Urainak ditsâretes tselekedeteket akarvân
kovetni, kik az o allatok levoknek sziveket adomâ-
nyokal hozzâjok âdesgetven szolgalattjokra alkama-
tosokkâ tottek; minek okâert vitezlo Udvarhely Gjorgj
m e g h hit hiviinket tob mell^je rendeltetet biveinkel
edggjiit Fogaras foJdere kuldottiik a' vegre h o g y az
ott valo Boersâgot szorgalmatosan fel czirkâlvân, az
kik mind szemelyekre es ertekekre nezve alkamato-
soknak iteltetnek az Boersâgra 6s arrol valo igazsâ-
g o k is megh vilâgosodnak tehât mi is oket abban
m e g h hagjnok. Melljek kozziil valonak iteltetven
Mardsinai Sandru Pandrâ is Stantsullal es Sztojkâval
m a a
g ^gj testver E o t s e i v e l jarulvân ehez m e g h irt
hiveinknek alazatos torekedesek oket magok szeme-
ljekben Boerokkâ tettiik 6b ugjan Mardsinân harmad-
resz Boersâgnak, tob attjok fiaival egjgjiit tiilluk mind
eddigh, b e k e s s e g e s e n biratot hatod reszet Oua Ianosne
es Ionâs Grântsa hazainak szomszedsâgiban levo ha-
zâval edgjilt es hozzâ tartozo minden miivelt es mi-
veletlen szânto foldeivel mezeivel kaszalo reteivei
 - 343 —

erdeiveJ foljo es halâszo vizeivel hegjeivel volgjeivel

berkeivel havasaival malmaival 6s azoknak heljeivel
valamelljek eleitul fogva igaz utan ahoz birattanak
azon Boeri szabadsâgban meg bagj . . . , es ujolag
minden adozâs dezma, adas 6s egjeb szâdâstiil ved6s-
tiil iiressâ tettiik es megh nernesitettuk az mint hogj
Boerrâ tesziik es meg irt E o r o k s e g i t szabadsâgban
megy hadgyuk ujolagh megh nemesittjiik ez keziink
irâsa es fuggo petsetiinkel megh erosit k e t (sic) le-
veliink âltal meljlyel attunk m e g emlitet Sândru P â n -
drenak Sztansulnak es Stojkânak egj testvâr E o t s e i -
vel edgjiit es nekiek minden fiui âgon levo mara-
dekjoknak m e g masohhatatlanul u g y mind az âltal
hogj ok is az reghi szokâs szerent Fogarasi Varunk-
hoz tartozando szolgalattjokat j o kontosokkel pari-
pâval es fegyverekkel fel leven ruhâztatva nekiink,
maradekinknak es Fogaras vârânak k o v e t k e z e n d o
Urainak tartozzanak praestalni. Datum in Civitate
nostra Alba Julia, die decima septima Mensis Juny,
Anno Domini Millesimo sexcentesimo sexagesimo
1
quarto. )
In quarum literarum inferiori parte subscriptum
erat: Anna Bornemisza m. p. Erantque sigillo ante-
fatae Principissae majori et aulico in capsula lignea

') Despre drepturile principesei Bornemisza asupra ţSrii

Făgăraşului aflăm îu legile Transilvaniei următorul articol:
„Castelul Făgăraşului cu pertinenţiile sale l'am împignorat
graţiâsei n6srre D6mne Măriei Sale ilustrei Ana Bornemisza şi
copiilor Măriei Sale pentru suma de 80,000 fiorini, cu aceeaşi li­
bertate cu care a fost şi până acum. Nobilimea din ţ£ra Făgăra­
şului să fie dat6re a face servicii la castel sau unde i se va or­
dona. Iar trimiterea ori netrimiterea la resbel se rSmână în dis-
posiţiunea Măriei Sale." Compilatae Constitntipnes Regni Transilr
vaniae. Pars IV. T. X1T. Art. IV.
 — 344 —

super cera rubra ductilii impresso zonaque sericea

viridis coloris eidem alligata et pendenti communitae
patenterque confectae. In exteriori vero parte talis
erat scriptura: Praesentes hasce literas Boeronales
cum exemptione ab Illustrissima D . D . Principissa
pro partibus et in personis intro Sandru
Pandre in sedibus juditiariis
proclama . . . ao more solito publica . . . . sedis
judiciariae praefatae notarium nemine contradictore
apparente. Datum in Fogaras Anno Domini Millesimo
sexcentesimo sexagesimo . . . . to, paulo post infe-
rius notarius Nicolaus TJzoni m. p.).
NB. Reprodusă din Monumentele ţfirii Făgăraşului, pag. 36,
de N. Densuşianu.
c.
1664. Anna Bornemisza, Principesă a Transilvaniei,
cu diploma dată din Badnoth la 17 August 1664 cer­
cetând cari boeri mai sunt apţi de a mai fi boeri? —
află că boerii Radul Dobrin, Dobrin Dobrin, si Komşa
Dobrin din Voila sunt a se susţinea în vechile lor drep­
turi boeronale.
N o s Anna Bornemisza Dei gratia Principissa
Transilvaniae, partium Hungariae Domina et Siculo-
rum Comitissa.
Adjuk tuttara mindeneknek az kiknek illik ez
mi leveliinknek rendiben; h o g y mi Fogaras Vârânak
elo'ttunk levo b o l d o g emlekezetii Urainak ditseretes
tseledeteket akarvân kovetni kik az 6k alatak Jevok-
nek sziveket adomanyakkal magokhoz e d e s g e t v e n
szolgalattyakra alkalmatosakka tettek. Miuek okaert
nemzetes Udvarhelyi Gyorgy Hiviinket, Fogarasi
Vârunk es minden orokos Joszagunk Praefectusat
tobb melleje rendeltetett m e g hitt hiveinkel egyiitt
 — 345 -

authoraltuk ez dologban h o g y az egesz fogaras foldi

Boersâgot szorgalmatosan fel czirkalvân, az kik mind
szemelyekre, es ertekekre nezve alkalmatosaknak
iteltetnek az Boersâgra es arrol valo igazsâgokis
meg vilagosâdnek tehat miis abban oket m e g hadnok,
es erossitenok. Melyek kozziil valoknak iteletven
Voilai Raduly Dobrin is, Dobrin Dobrin es K o m s a
nevii k e t eotstseivel e g y gjiitt okâtt magok sze-
melyekben is az Boersâgban meg hattuk es confir-
mâltuk, sot ujjalag Boerokka tettuk es ugyan Voilaj
Raduly B o k a es Stanilla Stan hâzok szomszedssagi-
ban levo hâzokat 'a boeri E o r o k s e g e k e t minden ahoz
tartozo mivelt es miveletlen szanto foldeivel, me-
zeivel es kaszâlo reteivel, erdeivel, folyo es halâszo
vizeivel, hegyeivel, berkeivel, volgyeivel, havassival,
malmaival es azoknak helyeivel valamelyek, eleitol
fogva igaz uton, a hoz birattak. Azon Boeri szabad-
sâgban m e g hattuk, es ujjalag minden adozâs, dezma-
adâs 6s e g y e b szedes vevestiil îiresse tettuk, âs m e g
nemes.itetttik ez mint h o g y Boerokka teszszuk, ujjolag
es regi szabadsâgokban m e g hadjuk 's konfirmâllyuk
es m e g irt E o r o k s e g e k e t minden adozas, dezma aâds-
tul iiresse teszszuk es m e g nemesittjuk ez keziink
irâsa es fugyo Petsetunkel meg erossitett leveliink
âltal melyet' attunk m e g nevezett Voilai Raduly D o -
brink es Dobrin Dobrin 's Kompsa nevii k e t ottsei-
nek es ezeknek fiui agon levo es leendo minden
maradekjoknak meg masolhatatlanul, u g y mind azon
âltalj h o g y okis az regi szokâs szerent fogarasi Vâ-
runkhoz tartozando szolgalattyakat j o kontesekkel,
paripakkal, es fegyverekkel leven fel ruhâztatva, ne-
kiink maradekunknak es fogaras Vârânak k o v e t k e -
zendo Urainak târtozanak praestâlni.
 — 346 —

Datum in Oastro Radnothiensi die decima sep-

tima Mensis Augusti Anno Domini Millesimo Sex­
centesimo Sexagesimo Quarto.
Anna Bornemisza m. p. Andreas Szekhalmi m. p.
NB. Din colecţia mea.

CI.
1664. Anna Bornemisza, Principesă a Transilvaniei
şi Dâmnâ a Făgăraşului, după ce revidă prin Comisarii
săi, cari dintre boeri mai sunt apţi atât In privinţa per­
sonală cât şi de avere, află pe loan Popa de Lissa şi pe
nepotu siu Jdnos al lui Badu de a se susţinea in drep­
turile sale boeronale, despre ce le estradă diploma din Se­
gesvâr la 3 Novembre 1664.
Anna Bornemisza Dei gratia Principissa Tran­
sylvaniae, par. R e g n i Hungariae Dna, et Sicculorum
Oomitissa e. c. Adjuk tudtâra mindeneknek az kiknek
illik ez mi leveliinknek rendi szerint, h o g y mi F o ­
garas Vârânak elottiink levo boldog emlekezetu Urai-
nak ditsiretes cselekedeteket akarvân kovetni, kik
az 6 alattok levSknek sziveket adomânyokkal magok-
hoz ed^sgetven szolgâ-lattyokra alkalmatossokkâ tot-
tik; Nemzetes Vâradi Udvarhelyi Gyorgy hiviinket,
Fogarasi es minden orokos Joszâgunknak Praefectu-
sât, tobb melyeje rendeltetett hiveinkel, fogaras fol-
dire kuldettuk, a' vegre h o g y az ott valo B o e r s â g o t t
szorgalmatossan fell eirealvân, a' kik mind szeme-
lyekre 6s 6rtesekre nezve alkalmatossak iteltetnek
a Boersâgra es arrol valo igazsâgok is m e g v i l a g o -
sodnek, tehât Miis oket abban meghagynok. Mine-
rnimek iteltetven L^szai Iuon Popa, es testv^r ottse-
nek Râdulnak naval Jânosal. 6kett mostantolfogvân,
ennek utânna minden udobăli Bo^ri szabadsâggal
 - 347 —

megajândekoztuk k e g y e l m e s e g i m k b o l l : es u g y a n L e -
szân levo hâzâtt, mely v a g y o n e g y felol Mâny Popa,
mâs fellol P o p a Mârk hâzai szomszedsâgokban, min­
den hozzâ tartoz6 mivelt 6s miveletlen szânto f'oldei-
vel, kaszâlo reteivel, erdeivel, mezeivel, vizeivel, ha-
vasaival, malmaival: es azoknak helyeivel, e g y szoval
minden ahoz ez ideig igaz uton biratott, hasson n e v o
hellyeivel, minden adozâs, dezma adâs, es e g y e b b
szides vev6stol iiresse tettuk, 6s meg nemesitottuk,
az mint b o g y meg ajândekoztuk, es megirt hâzâtt
meg nemessittyuk es keziink irâsâval, es fiiggo pe-
tsetiinkel m e g erosittetett L e v e l u n k âltal. Melyet
adtunk m e g nevezett Leszai Iuon Popânak, es e g y
testver ottse Raduly fiânak Jânosnak, es fiu âgonn
levo maradekjoknak meg mâsolhatattlanul: u g y mind
az âltal h o g y ok is a regi szokâs szerint fogarasi
Vârunkhoz tartozando szolgâlattyoknak j o kontosek-
kel, paripâkkal, es fegyverekkel fel leven ruhâztattva
tolunk, maradekink fogaras Vârânak kovetkezendo
Urainak tartozanak praestalni. — Datum in Civitate
nostra Segesvâr die tertia Mensis Novembris. A n n o
Domini Millesimo, Sexcentesimo, sexagesimo quarto.
Anna Bornemisza m. pr.
NB. Reprbd. după o copie din col. nostră.

CIL
1665. Leopold i, Impâratul Romanilor, Regele Ungariei
etc., cu diploma din Viena dată la 30 Martie 1665 no-
biliUză pe lonasc Boir Serkeiczy de Fogaras pentru
serviciile prestate în tumultul Racoczian şi în resbelul
turcesc, şi pe fraţii lui Andreiu, Ioan şi Bărbat.
N o s L e o p o l d u s Dei Gratia E l e c t u s Romanorum
Imperator semper Augustus, ac Germaniae, Hungariae,
 — 348 —

Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Slavoniae, Ramae, Ser-

viae, Galitiae, Lodomeriae, Cumaniae, Bulgariaeque
&c. Rex. Archidux Austriae, Dux Burgundiae, Braban-
tiae, Styriae, Carinthiae, Carniolae, Marcbio Moraviae,
D u x Luxemburgae, ae superioris, et inferioris Silesiae,
"Wierthembergae, et Tbekae, Princeps Sveviae, Co­
mes Habsburgi, Tyrolis, Ferreti, Cyburgi, et Goritiae,
Landgravius Alsasiae, Marchio Sacri Romani Impery
Supra Anasum, Burgoviae, ac superioris, et inferioris
Lusatiae, Dominus Marchiae, Sclavoniae, Portus Nao-
nis et Salinarum && Memoriae commendamus tenore
presentium significantes, quibus expedit universis —
Quod N o s cum ad nonuulorum fidelium nrorum bu-
millimam supplicationem nrae propterae factam Ma-
jestati, tum vero attentis, et consideratis fidelitate,
et fidelibus servitys fidelis nri Ionâsk6 Boir Serkei-
czy de Fogaras, quae ipse sacrae primum Regni nri
Ungariae Coronae, et deinde Matri quoque nrae, pro
locorum et temporum, varietate, tum vel maxime non
ita pridem, revolutio tumultus Racocziani, ac ex
post belii Turciei temporibus contra inferrissimos
Cbristiani nominis bostes Turcos, et Tartaros, mili-
tando fideliter exibuit, et impendit, ac se se impo­
sterum quoque pari fidelitatis constantia exbibere,
et impendere velle pollicetur cum igitur ob id, tum
vero ex gratia, et munificentia nra Regia, qua quot-
que de Nobis, et Republica Cbristiana bene meritos
virtutisque colendae studiosos, antecessorum nrorum
Divorum quond. H u n g . . R e g u m exemplo prosequi,
eisque certa virtutum suarum monumenta, quae ad
maiora quoque praestanda eos incitare possent de-
cernere consvevimus, — E u n d e m itaq. Ionasko B o i r
Serceiczy, ac per eum Andream Ioannem, et Barba^
?
turn Fratres carnales, et uterinos suos de Regiae
nrae potestatis plenitudine, et gratia speciali in coe-
tum, et numerum verorum, atque indubitatorum iam
fati Regni nri TJngariae et partium ei subjectarum
Nobilium duximus, cooptând . . . annumerandos, et
adscribendos — Annuentes, et ex certa ura scientia,
animoque deliberato concedentes, ut ipsi a modo
imposterum futuris, et perpetuis semper temporibus,
omnibus illis gratys, honoribus, indultis privilegiis,
libertatibus, iuribus, praerogativis, et immunitatibus,
quibus caeteri, veri, antiqui, et indubitati memoraţi
Regni nri TJngariae. et partium ei annexarum Nobiles
hactenus quomodo libet de iure, vel consvetudine
usi sunt, et gavisi, utunturque et g a u d e n t uti, frui,
et gaudere possint, ac valeant, haeredesque et posste-
ritates ipsorum utriusque sexus universae valeant,
atque possint. — In cujus quidem nrae erga ipsos
exhibitae gratiae, et clemeutiae, ac liberalitatis testi-
monium, veraeque, et indubitatae nobilitatis S i g n u m
haec Arma seu nobilitatis insignia : Scutum videlicet
militare erectum coelestini coloris, fundum illius vi-
ridi eampo late interoccupante, super quo vir militaris
juvenili forma conspicuus, armis bene instructus, albo
insidens equo, rubro item habitu, flavis coturnis
vestitus, ac indutus, capide quoque pileo nigro hun-
garico plumis cooperto, manuum
porro dextra strictum gladium cum affixo Turcico
capite Cydari tecto sangvine maden. sursum osten-
tare, sinistra habenas equi ad praecipitem cursum
laxare. inq. destram Scuti partem currentis instar
tendere visitur, in superioribus autem scuti augulis
singulis aureis, stellis rutilantibus — Scuto in cum-
bentem, galeam militarem raticulatam, sive apertam
 — 350 -

R e g i o Diademate ex coq. braohium humanum rubra

manica indutum, manubrioq. tenus alium gladium
inferiori per omnia .similem tener . . proferen . . orna-
tam. A' sumitate vero, sive cono galiae, lacynis, seu
lemniscis,hinc flavis et coeruleis, illinc autem candidis,
etrubris in scuti e x t r e m i t a t . . se se diffandentibus scu-
tumque ipsum decenter exornantibus, quemadmodum
haec omnia in principio seu capite presentium literar,
nrarum Pictoris mânu, et artificio propriis suiş c o -
loribus depiota esse conspieiuntur — E i d e m Ionâsko
Boir Serkeiczy, ac per eum supra nominatis ejus
Fratribus iptorumq. posteris, et suecesoribus utriusque
sexus universis gratiose danda duximus et conferenda.
Decernentes, et ex certa ura scientia, animoque de-
liberato concedentes, ut ipsi a modo impositerum
futuris, et perpetuis semper temporibus, eadem Arma,
seu nobilitatis insignia, more aliorum verorum, atque
indubitatorum memoraţi R e g n i noştri Hungariae, et
partium ei subjectarum Nobilium, sub y s d e m juribus,
praerogativis, indultis, libertatibus, et immunitati­
bus, quibus ipsi vel natura, vel antiqua consvetu-
dine usi sunt, et gavisi, utunturq. et gaudent,
ubique in praelys, certaminibus, pugnis hastiludys,
torneamentis, duellis, monomaechys, alysque omni­
bus, et singulis, ac quibusvis exercitys militaribus,
& nobilitaribus, n e c n o n sigillis, velis,
aulaeis, annulis, vexilis, clypeis, tentovys, domibus,
et sepulchris, generaliter vero in quarum libet re­
rum et expeditionum generibus, sub merae vetustae
ac sincerae nobilitatis titulo, quo eos ab omnibus
cuiuscunque status, dignitatis, conditionis, & prae­
eminentiae homines existant, insignitos, et ornatos
dici, nominari, haberi et reputari volumus, et man-
 — 351 —

damus, ferre, gestare, illisque in aevum uti, frui, et

gaudere possint, ac valeant, heredesque et posteri­
tates ipsorum utriusque sexus universi valeant, atque
possint. — Quo nobilitamus, damus, et conferimus
presentium per vigorem. — In cujus rei memoriam,
firmitatemque perpetuam presentes literas nras se-
creto Sigillo nro, quo ut Rex Ungariae utimur, im-
p e n d e n . . communitas — E i d e m Ionâsk6 Boir Ser-
keiczy, ac per ipsum supra notatis fratribus, ipso­
rumque heredibus, et posteritatibus utriusque sexus
universis gratiose dandas duximus, et concedendas.
Datum per manus fidelis nri nobis sincere dilecti
Rndissimi in Cbristo Patris Domini Georgy Szelep-
cheny, Calocensis, et Bacbiensis Ecclesiarum canonice
unitarum Arcbiepiscopi, Episcopat. Nitriensis Ad-
ministratoris, locorumque ac comitatuum eorum su­
premi, et perpetui Comitis, Consiliary nri intimi, et
per dictum R e g n u m nrum Hungariae Aulae nrae
Oancellary, in Civitate nostra Vienna Austriae die
trigesima mensis Marty Anno Domini Millesimo Sex­
centesimo S e x a g e s i m o quinto Regnorum Nrorum Ro­
mani Septimo, Hungariae et reliquorum D e c i m o , B o -
hemiae vero anno Nonno, Reverendissimis, ac Vene-
rabilibus in Cbristo Patribus Dominis Georgio L i p p a y
de Zombor, Metropolitanae Strigoniensis, et altero
praenotato Georgio Szelepcheny dictarum Colocen.
et Bachiens. Ecclesiarum canonice unitarum Archi-
episcopis, Tboma Palffy ab E r d e o d electo Agrien.,
Petro Petretioh Zagrabien., eodern Georgio S z e l e p ­
cheny Administrator. Nitrien. Georgio B a r s o n y el.
varadien. George Szecheny, el. Jaurien. F r a n c i s c o
Folnay, el. Transylvanien. Stephano S e n n y e y de
K y s Sennye, el. Vespremien. Francisco S z e g e d y el.
 Vaczien. H i a c y n t o Macripodary, el. Ohanadien. Fra­
tre Ioane Salix el. Quinque eolesien. Petro Mariany,
Segnien. et 'Modrusien. E p i s c o p a t u Sirmien. vacante.
Francisco Gorup el. N o v e n . Stephano Bartoly
el. Sininien. fratre Mathaeo Beulich, el. B o s n e n .
Ecclesiarnm E p i s c o p i s , Ecclesias Dei feliciter g u -
bernan. Item spectabilibus, et Magnificis: Comite
Francisco V e s s e l e n y de Hadad dicti R e g n i nri U n ­
gari ae Palatino, comite altero Francisco de Na­
dasd Judice Curiae nostrae Regiae, Comite Petro
a Zrin praefatorum Regnorum nrorum Dalmatiae,
Croatiae et Sclavoniae B a n o , Comite Adamo For-
g a c h de Ghymes Tavernicorum officio A g a z o n u m
vacante, Comite Nicolae Palffy de prenotato Er-
deâd, Cubiculoriorum, Comite itidem Nicolae Dras-
covich de Trakostyan Ianitorum, Comite Georgio
Illyeshazi Dapifferorum, officio Pincernarum vacante,
Comite Paulo Eszterhâzy de Galantha, Curiae no­
strorum Regalium in Hungariae Magistris, ac m e m o ­
rate Comite Nicolae Palffy de praelibato Erdeod
Comite P o s o n i e n s e , caeterisque quam plurimis ante-
nominati R e g n i Nri Hungariae Comitatus tenentibus,
et Honores.
Leopoldus m. pr.
L_ s . Georgius Selepcheny
Archppus Colocen. m. pr.
Stephanus Orban m. pr.
NB. Din colecţia mea. — In 14 Aprilie 1722 la cererea lui
Bucur Bărbat ţinându-se inquisiţiune oficiâsă cu ascultarea a 29
martori, din acesta s'a constatat, că lonask Bărbat fiind postariu
şi trimis la Porta turcescă, s'a prăpădit pe drum dimpreună cu
diploma sa de nobilitate, ce încă nu apucase a fi publicată, şi
de aceea următorii sei au fost constrînşi a face servicii jobăgeşti,
dar familia lor totuşi a remas boeronală etc. Combină cu XLVI.
 353 -

La cererea lui Onea Bărbat s'a făcut în 18 Iunie 1768 şi

in zilele următore inquisiţiune nouă cu ascultarea a 73 martori,
prin care se constată genealogia lui Onea Bărbat, a cărui tată
s'a chiămat Bucur Bărbat, iară acesta a fost fiul lui Bărbat Bărbat
frate cu lonasc impetrator al armalelor dela Leopold, care trimis
fiind cu cărţi la Pdrta otomană s'a prăpădit pe drum cu docu­
mentele sale cu tot, — dar că ei au fost consideraţi de boeri, etc.
In urma acestora Tabula regia cu deliberatul din 9 Martie
1776 şi guberniul regesc în 25 Februarie 1783 au judecat ca
membrii familiei Bărbat de Serkaitza quoad personam sunt nobili
armalisti, iară în privinţa moşiei remân supuşi fiscali.
In fine la cererea lui Popa Bucur Bărbat din 10 Decembre
1792 se introduc în lista nobililor ai districtului Făgăraş.

CUI.
1665. Michael Apafi, Principele Transilvaniei, cu di­
ploma dată din Alba-Iulia la 29 Maiu 1665 primeşte
din nou în căa nobililor pe loan Boer de A.-Venicee
şi pe frate sdu Ladislau Boer de A.- Comana, cari şi-au
fost perdut documentele lor vechi.
N o s Michael Apafi Dei gratia Princeps Tran­
silvaniae Partium Regni Hungariae D o m i n u s et Si­
culorum Comes. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes, quibus expedit universis.
Quog nos cum ad nonnullorum fidelium Dominorum
Consiliariorum nostrorum singularem N o b i s propte­
rea factam intercessionem tum vero benignique atten-
tis et consideratis, fidelitate, et fidelibus servitiis
nobilium Iuanis de A l s o - V e n i c z e ac — — Ladislai
Boer de Also-Komana fratrum consangvineorum, quae
ipsi in omnibus rebus et negotiis temporumque va-
rietatibus Principibus R e g n i hujus Transilvaniae
Praedecessoribus videlicet nostris faelicis reminiscen-
tiae summa semper alacritate et animi promptitudine
23
 — mi —
exhibuerunt ac impenderunt, deinceps quoque eadem
pari fidelitate praestituros proinittunt et pollicentur.
E o s d e m igitur luonem ac Ladislaum Boer aliasquoque
N o b i l e s verum praeteritis disturbior. temporibus, per
Tartaros infensissimos — Cristiani nomiuis honestis
literis Armalibus et Nobilitaribus spdliatos de s p e ­
ciali gratia et potestatis nostrae Principalis plenitu­
dine denuo, et ex novo in coetutn et numerorum
verorum natorum indubitatorum et insignitorum R e g n i
noştri Transilvaniae et partium Hungariae eidem
annexarum Nobilium anuumerandos aggregandos co-
optandos et adscribendos duximus, prout annume-
ramus aggregamus cooptamus et adscribimus, per
praesentes decernentes expresse ut amodo deinceps
successivis semper temporibus, iidem l u o a n n e s et
Ladislaus Boer haeredesque et posteritates ipsorum
utriusque sexus universi, pro veris, natis, indubitatis
et insignitis Nobilibus habeantur et reputentur. In
signum autem hujus modi verae et perfectae N o b i ­
litatis eorum haec Arma sive Nobilitatis Insignia.
Scutum videlicet militare ereetum coelestini coloris
triangulare, in cujus campo sive area H o m o quidarn
i n t e g e r rubra indutus veste gilvo insidens equo,
manuum sinistra habenas equi indirigere, dextra au­
tem ensem evaginatum, ellevatum capulo tenus pre-
hensum, capiti Turcico infixum sursum tenere con-
spicientes utrasq. oras seu margines ipsius scuti
pulcherime ambiunt et exornant: prout haec omnia
in capite sive principio praesentium literarum no­
strarum, docta mânu et arte Pictorum clarius ex-
pressa et fusius depicta esse cernuntur. Aniuio de-
liberato et excerta scientia liberalitateque nostra
Principali praefatis Iuanni ac Ladislao Boer haere-
 - 355 -

dibusque et posteritatibus — ipsorum utriusque Sexus

universis gratiose dedimus, donavimus, et oontulimus:
annuentes et ooncedentes ut ipsi praescripta Arma
sive nobilitatis Insignia, more aliorum verorum, na­
torum indubitatorum et insignorum Nobilium ar-
mis utentium, ubique in praeliis bastiludiis tornea-
mentis duellis ac aliis quibusvis exercitiis mili-
taribus et nobilitaribus nec non sigillis, vexillis,
velis, aulaeis, anulis, domibus, cortinis, tentoriis et
sepulcbris ac clipeis generaliter vero quarum libet
rerum et expeditionum generibus sub merae et sin-
cerae nobilitatis titulo, quo eos ab universis et sin­
gulis cujuscunque status conditionis gradus bonoris
ordinis officii dignitatis functionisque et praeminen-
tiae homines existant, insignitos dici teneri nominari
et reputari volumus, ferre et gestare, omnibusq. et
singulis iis honoribus gratiis privilegiis indultis li-
bertatibus, immunitatibus ac praerogativis, quibus
coeteri veri, nati indubitati et signati R e g n i noştri
Transilvaniae et partium Hungariae eidem anexarum
nobiles et militares homines, quomodo cunque de
jure et ab antiqua consvetudine utuntur, fruuntur et
gaudent perpetuo uti, frui, et gaudere valeant, atque
possint et nihilominus, gratiae munificentiae nostrae
Principalis praenotatos Iuannem et Ladislaum B o e r
declaracione domos eorundem in possesionibus Iuanis
quidem Alsovenicze vicinitatibus domorum Many
Pents ab una ac Iuanis Buta partibus ab altera, —
Ladislai vero Also Comana similites Sztanila H o c z e
ab una Man Fazakas ab altera tertia vero Niculai
Idomir partibus et Districtu Terrae Fogaras Comi-
tatuque Albensi Transilvaniae existen. habitas ab
omni Censuum, Taxarum et Contributionum nostrarum

23*
 — 356

tam ordinariarum quam exordinariarum subsidiique

et lucri Camerae nostrae solutione servitiorum quo­
rumîibet plebeorum et civilium exhibitione condes-
censione et in easdem domos receptione: vineas item
agricolationes seminaturarum alodiaturarum ac quas-
vis alias baereditates et terras arabiles intra veras
dictarum possessionum Also Venicze et
A l s o Komana ad easdem D o m o s de jure tentas et
possessas ac bono modo comparatas ab omni deci­
marum, nonarum, quartarum Capetiarum
ac aliarum quarumlibet datiarum collectaneorum
exibitione jurisque et census montani soluţiona cle-
menter in perpetuum eximendas supportandas liber-
tandas et nobilitandas duximus prout eximimus sup-
portamus, libertamus et nob:litamus per praesentes.
Quo circa vobis fidelibus nostris Generosis E g r a e g .
Nobilibus Georgio Udvarhelyi de Varad universorum
bonorum nostrorum Praefecto, et Decimarum vice
Arendatori Stefano B o e r de Berivoi bonorum no­
strorum Fogarasiensium Provisori Ratiouistae, caete-
risque Arcis nostrae Fogaras officialibus, Item Deci-
matoribus et quarum vis contribution. et exaction.,
et Perceptoribus, Hospitior. Distributoribus eorum
v i c e s gerentibus Providis etiam Iudicibus et juratis
possession. nostrarum A l s o Venicze et Also Comana
modernis videlicet et futur. quoque pro quovis tem­
pore constituendor. Cunctis etiam aliis, cujusvis
status et condition. hominib. quorum videlicet inte-
rest seu intererit, praesen. nostras visur. harum serie
commitimus et mandamus firmiter, quatenus vos quo­
que amodo deinceps snccessivis semper temporibus
anotatos Iuannem et Ladislaum Boer haeredesque et
posteritates ipsorum utriusque sexus universorum
 — 357 —

ratione praespecificatarum Domorum haereditatu-

umque quarumvis ad easdem pertinentium ad nu-
lam censuum taxarum contributionum nostrarum,
tam ordinariarum, quam extraordinariarum subsidiique
et lucri camerae nostrae solutione, servitiorum quo­
rumlibet plebeorum et lobagionalium exhibitionum,
bospitum condeccensionem, et in eas domos recep-
tionem, Decimarum nonarum quartarum quintarum
capetiarum ac aliarum quarumlibet datiarum ac collec-
tanearum pensionem cogere et compellere, aut prop-
terea eosdem in personis rebusque et bonis suiş uni­
versis impedire turbare molestare seu quovis modo
damnifilare praesumatis vel sitis ausi modo aliquali
sed easdem D o m o s universasque earundem aperti-
nentias pro exeroptis supportatis libertatis et in per­
petuum nobilitatis babere debeatis et teneamini. S e -
cus non factur. praesentibus pertectis. exhibent. re-
stitutis, in cujus rei memoriam firmitatemque per­
petuam praesentes literas nostras pendentis et au-
thentici sigilii noştri munimine roboratas memoratis
Iuoani et Ladislao Boer ipsorum baeredib. et poste­
ritatibus utriusque sexus univer. gratiose dandas du­
ximus et concedendas.
Datum in Civitate nostra Alba-Iulia die vices-
sima nona Mensi Maji A n n o Domini Millesimo Sex­
centesimo sexagesimo quinto.
A n n o Domini milesimo sexcentesimo sexagesimo
quinto tribus in Litibus Judiciar. Nobil. Fogarasiens.
f'requentibus praesentes haec literae armales seu N o b i -
litares in nominibus et personis antescriptorum E g r e ­
giorum luoanis ac Ladislai Boer (hoc de A l s o K o m a n a
ultro Scriptus de Also-venicze in Districtu terrae
Fog"aras) promulgatae sunţ ac modo solito publicatae
 - 358 —

nemine contra Actor apparant. Extradatae vero A n o

D o m i n i Milesimo Sexcentesimo Sexagesimo Sexto die
mensis Aprilis, Oct.
Niculaus Uzoni jurat. Lit.
Judiciariae Nobil. Fogaras. Not.
A n n o 1671 die vero Marţii praesentes literae
coram nobis productae per nos Fransciscum B o l e n y s i
Praefectum, Petr. R t y i exactorum et Stephanum B 6 -
szormenyi ac Stefanum Gyarmati Requisitores Capi­
tuli Alba Iuliens. ab Ilustrissima Domina Principissa
ad revidend. Boeronum in Terris Fogaras residentium
jura deputatos Commissarios revissae et in suo vi­
gore relictae etc. in Opido Fogaras Ano etc. Supra
notatis.
NB. Reprodusă după o copie dela Familia în col. n6stră.

CIV.
1666. Anna Bornemissa socia lui M. Apafi, principe
al Ardealului, cu diploma din Alba-Iulia 20 Septembre
1666 ridică pe Popa Szinn din Vaad în c6ta boerilor
de Făgăraş.
N o s Anna Bornemissa Dei gratia Principissa
Transylvaniae Partium R e g n i Hungariae Domina etc.
et Siculorum Comitissa; damus pro memoria omnibus
quibus interest modernis videlicet et futuris, prae­
sentium Literarum nostrarum per v i g o r e m ; ut fide­
lium subditorum nostrorum dernissas clementer atten-
dentes praeces et Arcis Fogaras ej usque Districtuş
felicis Recordationis Possessorum, Praedecessorum
nostrorum laudabilia exempla comitare mitentes ergo
eosdem qui statum Liberum Boeronatus demeruerunt
similli ducamur d e m e n t i a nominanter in comiţaţu,
 — 359 -

Albensi Transylvaniae Districtu Fogaras Possessione

Waad degenti Poppa Szinn attentis fidelitate fi-
delibusque serviciis quibus: erga nostros felicis re-
miniseentiae Praedecessores Arcis, et ejusdem D i s ­
trictuş Possessores gerebatur, nobis etiam homagiali
suo obsequiae fideliter hactenus praestiterit; nec
non nounulorum Fidelium nostrorum penes eundem
factam hurailimam Interessionem clementer perspexi-
mus Afidentes a modo iu posterum quoque in eadem
Fidelitate permansurum eundem itaque Poppam Szinn
ex Waad cum suiş posteritatibus in sexu mascu-
lino jam natis et deinceps nascituris ex speciali no­
stra Glementia et Benignitate Liber. Boeronali
Praerogativa donavimus imo eidem nominato P o p p a
Szinn unam DOmum in qua eget parte ab una K o ­
man Niagul ab altera vero Johanni Popp invicina-
tam cum cunctis suiş appertinentiis Terris scilicet
arabili bus Faenetis, Hortis, Herbam proferentibus
uno verbo cunctis suiş utilitatibus ad invicinatam
Domum de Jure, et ab antiquo pertinentibus quas
hactenus quoque Jure perennali possidet; non vero
Jure pignoris seu Hipothecariae secundum reliquorum
hujus Districtuş Boeronum Jura Boeronalia simili
Jure Boeronali libere statuimus et colocavimus, ab
omnique onere contributionis, decimarum datione,
alliisque extraordinariis liberum redimus, declara-
mus, et nobilitamus, ita t a m e n : ut idem nomina-
tus P o p p a Szinn, ejusque Posteritates masculini
jam nati, deinceps etiam nascituri, nos nostrosque
Posteritates et successores equo bene proviso, be-
neque armatus, vestibus e panno confectis decenter
indutus servire satagat, et teneatur omne onus anti-
quitus conşveţum cum omni obsequio supportet.
 — 360 —

nostris subofficialibus in omnibus obediens sit, a

servicio praesidiae Arcis Fogaras nullo sub titulo
nullaque temporum injnratione se revocet et recedat,
in Causis juridicis aliisque simibibus occurentis ab
Officiolatu Arcis obsaequiose dependenter sit, b o c
tamen notum sibi reddet, ut in Sylvis, Aquis, Alpibus,
aliisque similibus j a m vetitis, et probibitis extra
possessionem suae D o m u s babitis perhibitus erit. In
cujus ergo eundem Posterritatesque in sexu virili
natos et deinde nascituros majorem fidem Clemen-
tiaeque nostrae recognitionem dedimus contulimus
bas nostras Litteras Boeronales seeundum conditio-
nes sup. praescriptas, sub propria nostra subscrip-
tione, sigiloque nostro pendenti et usuali, supra
scripto P o p p a Szinn ejusdemque Posteritatibus in-
violabiliter ad futuram perpetuamque memoriam.
Datum in Civitate nostra Alba Iulia die vigesima
septembris A n n o Domini Milesimo sexcentesimo se­
x a g e s i m o sexto.
Anna Bornemissa m. p.
Praesentes bascae Literas Boeronales cum E -
x e m p t i o n e in nomine et Persona Introscripti P o p a e
Szin de Vaad tribus vicibus in sedibus Judiciar.
Boeron. Fogarascen. publicavit ac more solito et ap-
probatas juxta constitution. procla-
mavit Stefanus B o e r de N a g y B e r i v o y Provisor Arcis
et bonor. Fogaras, nemine contradictore apparent.
Datum in Fogaras die 10 May A n n o Dni Milesimo
sexcentesimo sexagesimo sexto.
Jdem Provisor:
Stephanus Boer
de N a g y B e r i v o y .
 — 361 —

Per praefeetum et exactorem fiscales ac R e q u i -

sitore Alb. Corn. 111. Dnae Pr. ad exam. Boer. in ter.
Fogaras degen. jura deputat, praes. Irae Boeronales
in vigore relict. In. F o g . 26 F e . 1671.
NB. Copie în colecţ. nostra

CV.
1667. Michael Apafi, Principe al Transilvaniei, eu di­
ploma dată în Maros-Vâsârhely la 23 Ianuarie 1667
nobiliteză pe Ban Dsude de Kis-Kdrvelyes şi pe loan
Cince de Karulya. Această diplomă s'a extrădat în tran-
sumtul conventului de Kolossmonostor la 30 Iunie 1830
lui Nicolae Cinte alias Cince, scribă şi notariu la can­
celaria provincială a Transilvaniei, ai cărui următori
s'au aşezat în Veneţia-inferiorâ.
N o s Conventus Beatae Mariae Virginis de K o l o s
Monostra memoriae commendamus tenore Praesen­
tium Significantes quibus expedit Universis, et Sin­
gulis : Quod exhibitae, ac praesentatae sint N o b i s
Litterae quaedam Sacratissimae Cas. R e g i a e , et
Apostolicae Majestatis Francisci Primi, Dei Gratia
Austriae Imperatoris, Apostolici Hungariae, Bohe-
miae, Lombardiae, et Venetiarum, Dalmatiae,*Croatiae,
Sclavoniae, Galliciae, et Lodomeriae R e g i s , Archi-
Ducis Austriae, Ducis Lotharingiae, Salisburgi, Sti-
riae, Garinthiae, (Jarnioliae, Superioris et Inferioris
Silesiae, Magni Principis Transilvaniae, Marchionis
Moraviae, Comitis Habsburgi, Tyrolis, et Siculorum
etc. Domini Domini noştri naturaliter cleinentissimi
Requisitoriae, pro partibus, et in personis E g r e g i i
Nobilis Nicolai Cinte, alias Cince de Karullya Can-
cellariae Majoris Provincialis Transilvaniae Scribae ?
ac Juraţi Notarii, Omniumque Cointeressatorum N o -
minibus sub Authentico ejusdem Sacratissimae Suae
Majestatis Sigillo Iudiciali Transilvanico, more solito
confectae, et emanitae nobis praeceptorie sonantes
et directae in Verba sequentia: Franciscus Primus
Dei G-ratia Austriae Imperator, Apostolicus H u n g a ­
riae, Bohemiae, Lombardiae, et Venetiarum, Dalma-
tiae, Oroatiae, Sclavoniae, Gallieiae, et Lodomeriae
R e x , Archi-Dux Austriae, D u x Lotharingiae, Salis-
burgi, Styriae, Carinthiae, Carnioliae, superioris et
Inferioris Sylesiae, Magnus Princeps Transilvaniae,
Marehio Moraviae, Comes Habsburgi, Tirolis, et Si­
culorum, Fidelibus nostris Honorabili Conventui
Beatae Mariae Virginis de K o l o s Monostra N o b i s
D i l e c t i s ; Gratiam nostram Caesareo-Regioque Prin-
cipalem. Exponitur Majestati Nostrae in Persona
Egregii ac Nobilis Nicolai Cinte, alias Cince de
Karullya, Cancellariae Nostrae Majoris Provincialis
Transilvaniae Scribae, ac Juraţi Notarii, Omniumque
Cointeressatorum, et Litteralium Instrumentorum
Nobilitatem Suam probantium et continentium plu-
rimum indigeret, essentque Eidem summe necessa-
riae. Proinde V o b i s Harum Serie committimus, et
inundam** firmiter, quatenus acceptis Praosentibus
statim Vos praescriptas Litteras, et Litteralia In­
strumenta in Sacristia seu Conservatorio Conventus
Vestri repositas, et locatas diligenter requirere, et
reinvenire, requisitarumque, et reinventarum Tenores,
et Continentias in Transumto Litterarum Vestrarum,
sub Sigillo Vestro Conventuali, et Authentico, omni
dolo, et fraude aliquali, de verbo ad verbum sine
diminutione, et augmento, variationeque prorsus ali­
quali dicto Exponenţi, pro Jurium Ejusdem, eţ
 - 363 -

Cointeressatorum tuitione, ac defensione necessarias

extrădare, et emanări facere modis omnibus debeatis,
ac teneamini, Caventes tamen ne dolus, aut fraus
bac in parte contingat aliqualis; Secus non facturi.
Praeseutibus perlectis Exhibenti restitutis. Datum in
Libera R e g i a Civitate nostra Claudiopoli die vigesima
secunda Mensis lunii Anno Domini Millesimo Octin-
gentesimo Trigesimo. — Quibus taliter receptis nos
Ejusdem Sacratissimae suae Majestatis Mandatis in
omnibus, uti tenemur, et par est obedire, satisface-
reque cupientes post diligentemque requisi-
tionem nostram reinvenimus tandem in Conservatorio
Conventus noştri inter Litteras Armales, Litteras
quasdam Armales praefatam Familiam Cince tan-
g e n t e s , et quarum Tenor, et verbalis Con-
tinentia sequitur in hune m o d u m : N o s Michael Apafi,
Dei Gratia Princeps Transilvaniae Partium R e g n i
Hungariae Dominus, et Siculorum Comes e t c . : Memo­
riae Comendamus tenore praesentium significan. qui­
bus expedit universis. Quod N o s cum ad nonuullo-
rum Fidelium Dominorum Consiliariorum Nostrorum
N o b i s proptera factam intercessionem, — turn vero
attentis et consideratis fidelibus servitiis Strenuorum
Dani Dsude de K i s Korvellyes, et Joannis Cince
de Karullya, quae ipsi Nobis ex eo toto tempore,
quo divinitus Principatus Noştri habenas moderamur,
fideliter exhibuisse, et impeDdisse perhibentur, ac
deinceps quoquo eadem se se praestituros, ac in-
pensuros promittunt. E o s d e m igitur Danum Dsude,
et Joannem Cince de Speciali Gratia, et Potessatis
Nostrae Principalis Plenitudine, e Stătu, et Condi­
tione Ignobili, in qua nati sunt, et hactenus exsti-
ţerunt, eximendos, ac in coetum, et numerum verorurn
 — 364 —

n a t o i u m , ac i n d u b i t a t o r u m R e g n i N o ş t r i T r a n s i l v a ­
n i a e , e t P a r t i u m H u n g a r i a e eidem a d n e x a r u m N o b i ­
lium a n n u m e r a n . a g g r e g a n . c o o p t a n d o s , e t a d s c r i -
bendos duximus; prout anumeramus, aggregamus,
c o o p t a m u s et a d s c r i b i m u s , d e c e r n e n t e s e x p r e s s e , u t
amodo deinceps successivis semper temporibus iidem
D â n D s u d e , e t J o a n n e s Cince, h a e r e d e s q u e , e t p o ­
s t e r i t a t e s i p s o r u m u t r i u s sexus U n i v e r s i p r o v e r i s ,
e t i n d u b i t a t i s N o b i l i b u s h a b e a n t u r , et r e p u t e n t u r .
I n s i g n u m a u t e m h u j u s m o d i v e r a e , ac p e r f e c t a e N o ­
bilitatis i p s o r u m h a e c A r m a sive N o b i l i t a t i s I n s i g n i a :
S c u t u m v i d e l i c e t m i l i t a r e c o e l e s t i n i coloris, in c u j u s
c a m p o , sive area H o m o q u i d a m i n t e g e r Cilicio i n -
d u t u s , m a n u u m d e x t r a L a n c e a m , S i n i s t r a v e r o Cu-
c u l u m g e s t a r e , et s u p p . . . a d s t a r e v i s i t u r ; S u p r a
S c u t u m G a l e a militaris c l a u s a e s t p o s i t a , q u a m con-
tegit Diadema Regium gemmis et unionibus decenter
e x o r n a t u m , ex C o n o a u t e m , G a l e a e , T e n i a e , sive
Lemnisei variorum Colorum hinc inde defluentes
u t r a s q u e o r a s s e u m a r g i n e s i p s i u s S c u t i pulcr±6rime
a m b i u n t , et e x o r n a n t , p r o u t h a c o m n i a in C a p i t e ,
sive p r i n c i p i o P r a e s e n t i u m L i t t e r a r u m N o s t r a r u m
d o c t a m â n u , e t a r t e p i c t o r i s clarius e x p r e s s e , et d e -
picta esse c e r n u n t u r , A n i m o d e l i b e r a t o , e t ex C e r t a
Scientia Liberalitateque Nostra Principali Praefatis
D a n o D s u d e , ac J o a n n i C i n c e , h a e r e d i b u s q u e , e t
Posteritatibus ipsorum Utriusque Sexus Univer. Gra­
tiose d e d i m u s d o n a v i m u s , et c o n t u l i m u s et
C o n c e d e n t e s , u t ipsi p r a e s c r i p t a A r m a sive n o b i l i t a t i s
I n s i g n i a , m o r e aliorum v e r o r u m , e t i n d u b i t a t o r u m
N o b i l i u m a r m i s u t e n t i u m u b i q u e in P r a e l i i s , H o s t i -
ludiis, D u e l i s , M o n o m a c h i i s , ac aliis q u i b u s v i s E x e r -
cjtiiş m i l i t a r i b u s , et i i o b i l i ţ a r i b u s , n e c n o n Sigillis,
 - 365

C o r t . . . . , Velis, Auleis, Dominibus, Clypeis, Tento-

riis et Sepulchris, generaliter vero quarumlibet Re­
rum, et E x p e d i t i o n u m generibus, sub verae, et per-
feotae Nobilitatis titulo, quo eos ab Universis, et
Singulis eujuscunque Status, Conditionis, Honoris
Gradus, Ofticii, Dignitatis, et Praeeminentiae H o m i ­
nes existant insignitos dici, nominari, teneri, et re-
putari volumus, ferre, et gestare, omnibus, et sin-
guliis iis Honoribus, Gratiis, Indultis, Liber-
tatibus, immunitatibus, et praerogativis, quibus cae-
teri veri nati, et Indubilitati Regni Noştri Transil­
vaniae et Partium Hungariae eidem annexarum N o -
biles, et militares H o m i n e s quomodocunque de jure,
et ab antiqua Consvetudine utuntur, fruuntur et gau-
dent, perpetuo uti, frui, et gadere possint, atque
valeant. Pro ampliori autem gratiae et Munificentiae
Nostrae Principalis erga eosdem Declaratione D o ­
mos eorum in Possessionibus D s u d e Dan in K.
Kortvellyes vicinitatibus Domirum ab una J o a n n e s
Dsude, et Pâska Pintye ab altera, — Joannis autem
Cince in Karullya ab una Michaelis D â n Ur et L u -
cae Kontz ab ultera partibus, Districtu et
Comitatu Szolnok Mediocri existen. habitas ab omni
Censuum, Taxarum, et Contributionum Nostrarum,
tain ordinariarum, quam extra ordinariarum, Subsi-
diique, et Lucri Camerae Nostrae solutione, servi-
tiorum quorum libet plebeorum, et Jobagionalium
Exhibitione, Hospitum condescensione, vineas item
agrioolationes, Seminatur. Allodiatur. ac alias quas-
vis Haereditates, ad easdem D o m o s de jure pertinen.
a Decimarum, Nonarum, Quartarum, ac Quorumîibet
Collectauiarum pensione eximen., supportan., et no-
bilitandos duximus; prout eximimus, supportamus.
 - 866 -

et Nobilitamus per P r a e s e n t e s : Quocirca nobis Ge-

nerosis, Egregiis, et Nobilibus, supremis, ae v i c e
Comiţi bus, Juratis Assessoribus. Item Provi-
sori, Rationissae, Caeterisque Arcis nostrae, ac D i s ­
trictus Kovarien. Cottusque Szolnok Mediocris offi-
cialibus, Decimatoribus, et quarumlibet Contribution.
Exactoribus, et Pereeptoribus. Providis item Judici-
bus, et Juratis praedictarum Possessionum Nostrarum
K. Kortvellyes, et Karullya modernis, et futuris,
etiam protempore Constituen. Harum serie com-
mittimus, et mandamus firmiter, quatenus Vos quo­
que a modo deinceps praefatos Danum D s u d e , ac
Joannem Cince, ipsorumque Haeredes, et Posteritates
Utriusque Sexus Univer., ratione Domorum praefa-
tarum, Universarumque Haereditatum, ad easdem per-
tinentium ad nullam Censuum, Taxarum, et Contri­
butionum Nostrarum tam ordinariarum, quam extra
ordinariarum, Subsidiique, et Lucri Camerae Nostrae
solutionem, servitiorum quorumlibet Jobbagionalium
exhibitionem, H o s p i t u m condescensionem, decima­
rum, nonarum, quartarum, quintarum, ac quorumlibet
Collectaneorum pensionem cogere, et compellere,
aut propterea eosdem in Personis, rebusq. et B o n i s
universis impendire, turbare, molestare, seu quovis
modo damnificare praesumatis, vel sitis ausi modo
aliquali. Secus non factur. Praesentibus, perlectis E x ­
hibenti bus restitutis. — In cujus rei memoriam, jfir-
mitatemque perpetuam praesentes Litteras Nostras
pendentis, et authentici Sigilii Noştri mun. roboratas,
praefati s D a n o Dsude, et Joanni Cince, ipsorumque
Haeredibus, posteritatibus Utriusque Sexus Universis
gratiose dandas duximus, et concedendas, — Datum
i n Civitate Nostra Maros-Vâsârhely, Die vigesima
tertia Mensis Januarii A n n o Domini Millesimo Sex­
centesimo Sexagesimo Septimo. — E t subscriptum
erat in earundem inferiori a dextris Michael
Apafi m. p. a sinistris vero Joannes Bethlen Canceî-
larius m. p. — Erantque Sigillo Suprafati Principis
majori, et authentico . . . . Zona Sericea variis c o -
loribus contexta pendente super Cera rubra ductili
Conchae ligneae infusa, impressive communitae, et
roboratae, inque Pergameno patenter conscriptae,
et emanatae. Publicatio vero ad Calcem sub-
nexa talis apparebat: Exhibitae, Apertae, et Publi­
catae sunt hae Litterae die 15-a Mensis Novembris
Anni 1668 in Sede Iudiciaria Arcis, et Districtuş
Kovâr per me Joannem Vas, alias Vasas de Nagy-
Bânya Jur. Districtuş Kovâr Notar, nemine interim
coram Nobis Oontradictore apparente. Cujus quidem
sic recuisiti, et reinventi InstrumentL tenorem et
continentiam N o s quoque ad Mandatum fatae suae
sacratissimae Majestatis Litterat. Praesentibus no­
stris de verbo ad verbum sine diminutione, et
augmento variationeque prorsus aliquali inseri, et
inseribi facientes Par, seu Transumsum hujosmodi
Jurium praefatorum Exponentium uberiorem futuram
ad Cautelam necessarium sub Sigillo Nostro Con-
ventuali, et authentico fideliter, et conscientiose extra
dandum duximus, et concedendum. Datum Peria
quarta proxime post Dominicana quartam post Pen-
thecostes in Diem trigesimum Mensis Junii incidente,
Anno Domini Millesimo Octingentesimo Trigesimo.
Lecta. Corecta, et extrădata per Joan. Nep.
k E s c h e n b a c h m, p. Praepos. Oan. et Ar-
chivi Conv. B . M. V. de Kolosmonostra
Conservatorem Capitularum,
 - 368 -

Praesentem Transumti Copiam e vero suo ori­

ginali, nulla auctione, diminutione, aut variatione
prorsus aliquali occurrente, descriptam, cum E o d e m
collatam, eidemque omnibus suiş punctis, et Clausu-
lis confbrmem esse F i d e nostra mediante, propria-
rum Manuum subscriptionibus, nominalibusque si­
gillis corraborantes, Testatum reddimus. Claudio poli
die Septima Mensis Septembris Anno Domni 1830.
Adalbertus Biro m. p. et Daniel Gargots m. p.
L . S. de Polyan L . S. de N. Vărad
Cancellistae R e g i o Liberniales. et
Ad vidimationem Copiae Transumti Capitularis
Armalium Familiae Cinte, alias Cince de Karullya,
ligitime peragendam D : D : Cancellistae Guberniales
Adalbertus quippe Biro, et Daniel Gargots hisce
exmittuntur. Claudiopoli die 7-ma Septembris 1830.
NB După o copie în colecţia mea.

CVI.
1667. Anna Bornemissa, Principesă a Transilvaniei,
cu diploma dată în Făgăraş la 15 Martie 1667 con­
firmă pe Stancsul Moga din Veneţia superioră în statul
boeronal.
N o s Anna Bornemisza Dei gratia Principissa
Transilvaniae partium Regni Hungariae Domina et
Siculorum Comitissa. Adjuk emlekezetul mindenik-
nek, az kiknek illik ez levelunk rendiben mostaniak-
nak es kovetkezendâknek is, h o g y miis Fogaras Vâ-
rânak Anak tartalmanyinak boldog emlâkezetu Pos-
sesorinak ditsiretes cselekedeteket elotiink viselvăn,
es becsiiletes Sziveinknek es Szolgainknak is erdemes
cselekedeseket meg tekintven Fogarasi Vârunkhoz
tartozo erdemes Hiveinkel hasanlo emlekezetes dolgot
 369 —

kovettiink. Mostan pedig nevezet szerent F e j e r Vâr-

megyeben Fogaras F o l d e n F e l s o Venitzen lako Sta-
csul Mogânak, Fogaras Vârânak ellSttunk valo boldog
emlekezetii Possessori, es az mu hussegiink mellet
is minden reâ bizatot dolgokban, elkovetet tokâletes
huseget, melyben h o g y ez utân is m e g maradjon el
hittuk, k e g y e l m e s e n m e g tekentettiik, de kivâl kepen
mellete torekedo n e m e l y betsiiletes H i v e i n k n e k in-
stântiokra kegyelmes tekentetiink lâven, meg neve­
zet Stancsu Moga, Bukur, Dragomir, es Aldgya fiaival,
es fiuâgon leendo maradekival egyiitt Boeri szaba-
csâggal kegyelmessegiintol, meg is ajând^koztuk: 6s
ugyan F e l s o Venitzen levo hâzat is melyben lakik
Mâr:y Butum, es Aldosie Zguroase szomszedsâgikban,
ahoz valo szâuto foldekkel, es szena fuves r^tekkel,
egy szoval minden mezei es h e g y e k e n 16v6 haszon
vevo oroksegekkel, ds maiou helyekkel, melyeket
meg nevezet bâza utân bir, orâkoson es nem zâlag
kepen a tobb B o e r o k oroksegeikhez, hassanlo Boeri
szabadsâgban âllitottuk helyeztetttik, 6s minden
adozâs dezma adâs, es minden e g y e b szeddstol, ve-
vestol iiresse tettuk es megnemesitettîik: u g y mind
az âltal h o g y minket maradekinkot, es Sucoessorin-
kat is meg irt Stantsul Mogâ es fiui âgon levo, es
leendo maradeki Boeri azolgâlattal j o paripâsson,
fegyveressen es tiszteseges poszto k o n t o s b e n szol-

gâlyanak; Sot az regi szokâs szerent valo

viselestis engedelmessegel suportâlyâk, utânunk lev6
tiszteinkhez engedelmesek legyenek, Fogarasi vâ-
runktol semmi nemţi vâltozâsokban el ne szakadja-
nak: Torvenyes D o l g o k b a n es e g y e b k o z o n s e g e s
igazsâgban is az vârnak tisztitol fiigjenek. E z e -
ket mind az âltal megtudvân h o g y titaimas er-
24
 - 376 -

dokel, vizekkel, havassokkal es egyeb ezekhez ha*

sanlo belyekel az maga hâza es oroksegen kiviil sza-
badossâ nem t e t e t o k : mely hozzâ es fiu âgon levo
es leendo maradekihoz mutatot kegysegiinknek na-
g y o b bizonysâgâra adtuk az felyebb meg irt condi-
tiok alatt, az keziink irâsâval es fiiggS petsetiinkel
meg erositetett leveliinket meg n e v e z e t F e l s o Venitzei
Sztâncsul Mogânak, es fiu âgon levo es leendo ma-
radekinak megmâsolhatatlanul es orok einlekezetiil.
Datum in Arce nostra Fogaras die decima
quinta Mensis Marţii Anno millesimo Sexcentesimo
Sexagesimo Septimo. Anna Bornemissa.
Praesentes Litterae Boeronales seu confirmatio-
nales- cum E x e m t i o n e nominibus et in persona intro-
scriptorum seeundum usum, et consvetudinem hujus
Terrae Fogaras in Sede Judiciaria Boeronum F o g a ­
rasiens vicibus publicatae et proclamatae
sunt nemine Coutradictore apparente.
Datae in sede praedicta duodecim Boeronum
Juratorum Fogarasien. die 19 Iullii in Anno Domini
Millesimo Sexcentesimo Sextogesimo Septimo.
Per me Stefanum Boer de Nagy Berivoi Proviso-
rem Arcis Fogarasiensis.
NB Copie în col. nostră.

CVII.
1667. Anna Bornemissa, soţia lui Mihail Apafi, Prin­
cipe al Transilvaniei cu diploma dată din Făgăraş în
16 Martie 1667 confirmă pe Sztan, Nistor şi loan Bucza
din A. Venicze în statul boeronal, şi diploma aceasta a
fost transumtă prin Tabula regia la 5 Martie 1760
pentru loan şi Man Butza, după cum urmiză.
N o s Măria Theresia Divina favente clementia
Romanorum Imperatrix ac Germaniae, Apostolica
 - 371 —

Hungariae Bohemiaeque Regina Archi D u x Austriae

Dux Burgundiae Haereditaria Princeps Transilvaniae
Comes Tirolis et Siculorum. Damus pro memoria
per praesentes quibus expedit universis, et singulis.
Quod nobis die Decima quarta Mensis Marţii Anni
nune currentis Millesimi Septingentesimi sexagesimi
stanţe videlicet termino celebrationis et cursus j u -
diciorum Tabulae nostrae Regiae in Trannia et par­
tibus eidem incorporatis Judiciariae juxta Caesareo
Regio Principalem universorum Statuum
ex ordinum antelati Haereditarii nobis Tranniae Prin-
cipatus Partiumque eidem incorporatarum factam
ordinationem pex distinctas periodos c o n ţ i n . . . et
proxima a Dominica Invocavit ad Dominicam usque
Passionis in Libera Regiaque Civitate Nostra Marus
Vâsârhely durante, ad quam utpote Tabulam Nostram
Judiciariam Causae Fidelium Nostrorum Regnicola-
rum Tranniae et Partium eidem incorporatarum e
Publica et Approbata eorundem consvetudine tam
per formam brevium Judiciorum, quam etiam longae
Litis processu determinări et adjudicari (ex-
ceptis nonnisi Diaetalibus) univers, generaliter . . . .
una cum fidelibus nostris sincere et
respective N o b i s Dilectis Spectabilibus Magnificis
Generosis item et E g r e g i i s V o l f g a n g o Banfi Libero
Barone de L o s o n z Consiliario Nostro guberniali in
Trannia Intimo, ac in Jud . . . . in eadem Tabula
Nostra Regia in persona Nostra Praeside, Magistris-
que Protonotoriis ae Juratis ejusdem Tabulae N o ­
strae Regiae Assessoribus pro faciendo Causantibus
Judicio moderativo in eadem Tabula nostra R e g i a
Judic. pro tribunali sedentibus et c o n s t . . . . facta
primum prae Foribus Litigantium uti moris est et
24*
 consvetudinis reeeptae legitima per Nobilem Michae*
lem Teleki praedictae Tabulae Nostrae Regiae Scri-
bam ac Juratum Notarium proclamatione Nobiles et
Strenui Boerones J u o n Filius alterius quondam Juonis
Filii senioris dudum Juonis Butza de Venitze nec
non Many filii quondam Niculai filii praefati dudum
Juoonis Senioris Butza de dicta Venitze exhibuer.
et praesentarunt Nobis Literas quasdam Illustr. quon­
dam Principissae Annae Bornemissa Illustr. quondam
Trannie Principis Michaelis Apafi senioris dum vi-
veret consortis super Immunitate Boeronali in Arce
Fogaras Die sexta Mensis Marţii A n n o Domini Mil­
lesimo S e x c e n t e s i m o Sexagesimo Septimo emanatas
Collationales, petens nos debita cum Instantia hu-
millime quatenus nos easdem transumi et transcribi
praesentibusque Literis Nostris patentibus verbo te-
nus inseri et inscribi facientes eisdem pro futura
cautela necessarias sub Sigillo Nostro Judiciali et
Authentico Trannico extrădări et emanări facere dig-
naremur. Quorum quidem Literarum tenor, et verbalis
continentia sequitur in haec verba: N o s Anna Borne­
missa Dei Gratia Principissa Transylvaniae partium
R e g n i Hungariae Domina et Seculorum Comitissa
etc. Adgyiuk emlekezetiil mindenekuek a kiknek illik
ez mi Leveliinknek rendiben mostaniaknak. es kovet-
kezendoknek h o g y betsiilletes hiveinknek, es Szol-
gâinknak k o z o n s e g e s teorekedeseket k e g y e l m e s e n
meghtekintvdn, 6s Fogaras vârânak, s aunak tarto-
mânyânak b o l d o g emlekezetîi Possessorinakis dits6-
retes cselekedeteket elottlink viselveu Fogarâsi vâ-
runkhoz tartazo erdemes hiveinket a kik a Boeri
szabadsâgra meltok voltanak, hassonlo emlekezetes
dolgot keovettiink. Mostan penigh nevezet szerint
 — 373 —

Fejer varmegyeben Fogaras foldin Also Venitzei

Buera Stânnak m e g tekintven hiiseges szolgâlatjât
melljet ez Fogaras" vârânak elotttink levo b o l d o g
emlekezetu Possessori, es az mii hiisegiink mellettis
igaz huseggel mind edig viselt es h o g y ennek utânna
is azon hiisegben meg marad el hittiink; de kivâlt-
keppen mellette teorekedo betsiiletes hiviink Tekin-
tetes Nemzetes Gilânyi Gergelly ur Fo" Arendâtorunk
Instântiâjât k e g y e l m e s e n megtekintettunk, megh ne-
vezeth Also Venitze Butzâ Sztânt, ez altala B u t z a
Nyistor, es Butza Iuoon nevii atyafiait K e g y e l m e -
segiinkbol Boeri szabadsâggal m e g ajândekoztuk
fiu agon levo es leendo Maradekeokkal edgyiitt, es
ugyan Also Venitze levo e g y H â z o k o t m e l y b e n lak-
nak Român Butyra es Vaszil Morarul szomszedsâgâ-
ban ahozvalo szânto foldekkel es szena fîives retek-
kel egy szoval minden mezei hassonvevîî b'roks^gekkel
mellyeket mostan birnak azon hâzok utân orokoson,
es nem zâlagkăppen az tobb B o e r o k eorokseggek-
hez hassanlo Boeri szabadsâgban âllittattuk, helly
heztettiik, es minden adozâs, dezma adâs s e g y e b
szedestol iiresse tettuk, es megnemesitettuk,
ugy mind azan âltal h o g y miinket maradeinkat, 6s
successorinkatis megirt Bucza Sztan, Butza Nyistor
es Bucza iuoon fiu âgan levo es leendo Maradekjok-
kal edgyiitt Boeri szolgâlatban j o paripâson f'egy-
veresen es tisztesseges poszto kontosben szolgâlya-
nak, Szokas szerint valo _teher viselest is
huseggel supportalyâk utânnunk lev6 Tisztviselok-
hezis eDgedelmesseggel legyenek az Vârrol semmi-
nemu valtozâsokban elne szakadgyanak, torvânyes
dolgokban, es agyeb k o z o n s e g e s igazsâgban az Vâr-
nak Tisztyeitol fiigjenek, ezt mind azonâltal m e g
 - 374 —

tudvân, h o g y tilalmas erdokkel vizekkel havasokkal,

es e g y e b ezekhez hossonlo hellyekkel, az magok
hâzon, âs eoroksegen kiviil szabadossâ nem tetettet-
nek melly es fiu âgon levo, es lejeudo ma-
radekhoz mutatott Kegyelmessegiinknek nagyobb
bizonysâgra adtuk a fellyebb megirt conditiok alath
keziink irâsâval is fiigyo pettetiinkelis megh erosit-
tetett Leveliinkeot Butza Sztânnak, Bucza Nyisztor-
nak, es Butza Juoannak s fiu âgon levo es leendo
maradekjoknak m e g mâssalhatatlanul es orok eml6-
kezetîil. Datum in arce Nostra Fogaras D i e Decima
sexta Mensis Marţii A n n o Domini Millesimo s e x c e n ­
tesimo sexagesimo Septimo. E t Subscriptum erat
eisdem paulo inferius a Sinistra: Anna Boruemisza
m p r : Erant que sigillo ejusdem Principissae in medio
loco videlicet solito pen . . . et Authentico super . . . .
coloris appensis munitae et roboratae paten-
terque confectae et in pergameno emanatae, publicatio
autem ab altera parte talis erat: Praesentes haec
Literae Boeronales una exemtione Personis
introspecificatis at Principissa Anna Borne-
misza clementer datae et concessae tribus in sedibus
Judiciariis Nobilium Fogaras. frequen. exhibitae
promulgatae ac more solito publicatae sunt, ab om-
nibusque quorum inter fuit acceptatae approbatae ac
i n suo vigore nemine contradictore apperente relic­
tae extradataeque. D i e vigesima septima Mensis
Iulii Anno Domini Millesimo sexcentesimo sexagesimo
septimo. Per Nicolaum U z o n i Juratum sedis Judicia­
riae praefatae Notarium m. p. U n d e nos petitione
annotatorum Iuonis et Many Butza coram nobis hu-
millime facta clementer exaudita et faventer admissa,
praescriptas Literas non abrasas non cancellatas nec
 — 375 —

in ulla sui parte suspectas aut viciatas, sed omni

prorsus vitio ac suspicione de verbo ad verbum sine
diminutione et augnento variationeque prorsus ali­
quali trausumi, ac transcribi praesentibusque Literis
nostris patenti bus verbo tenus inseri et inscribi fa-
cientes . . . dem Iuonni et Many Butza pro futura
eorundem cautela necessarias sub sigillo Nostro J u -
diciali Authentico Trannico extradandas duximus et
concedendas communi justiţia et equitate svadente.
Datum in Litera Regiaque Civitate nostra Marus
Vasarhelly Decima quinta Mensis Marţii Anno Do­
mini Millesimo Septingentesimo sexagesimo.
L e c t a Collata et extrădata
L . S. per
Mgrum Adamum Comitem Nemeş
Protonotarium m. p.
NB. Reprod. după o copie din col. nâstră.

CVIII.
1668. Michael Apafi, principele Ardealului, cu diploma
dată din Făgăraş la 14 Martie 1668 nobiliUză pe loan
Popa, preotul din Galaţi, pe copiii Zaharie, loan Sztanka,
Bucura şi Anna şi pe successorii lor.
N o s Michael APafi Dei Gratia Princeps Tran-
sylvania Partium Regni Hungariae D o m i n u s , . et Si-
culorum Comes. Memoriae comendamus tenore psen-
tium Significantes quibus expedit universis, et sin­
gulis, quod nos ad nonullor. Fidelium Dominorum
Consiliarium nostrorum nobis propterea factam in-
tercessionem, tum vero attentis et confideratis F i d e ­
litate, Fidelibusque Servitiis, Honorabilis Ioannis
P o p a P a s t o r i s E c l e s i a e Valachicae Possessionis Galatz,
 — 376 —

quae ipse in omnibus rebus, et negotiis, fidei ipsius

concreditis nobis fideliter exhibuit et inpendit ac in
posterum quoque pari fidelitate similia exhibiturnm
ac inpensurum se se promitit et policetur Eundem
igitur loanem- Popa, ac per eum Zacbariam et Ioanem
Filios, Sztanka, Bukura, et Annam Filias ipsius jam
natas de speciali gratiae et Principalis nostrae po-
testatis plenitudine e stătu et conditione minus no­
bili in qua nati sunt, et hactenus extiterunt cle­
menter eximendos ac in coetum ac numerum vero­
rum natorum indubitatorum Insignitorumque R e g n i
Nostrae Transilvaniae et Partium Regni Hungariae
eidem anexarum Nobilium, adnumerandos aggre-
g a n d o s cooptandos, et adscribendos esse duximus,
prout adnumeramus, agregamus, cooptamus et ad
scribimus psentium per v i g o r e m ; Decernentes ex­
presse ut a modo deinceps successivis semper tempo-
ribus idem Ioanes Pap, ac per eum Zacharias et
Ioannes Filii, et Filiae Sztanka Bukura et Anna Hae-
reditates et Posteritates ipsorum utriusque sexus uni-
versi pro veris et indubitatis Insignitisque Nobilibus
habeantur ac repatentur.
In S i g n u m autem bujus modi verae et perfectae
Nobilitatis eorum baec Arma seu Nobilitatis Insignia:
Scutum videlicet militare erectum coelestini coloris
in cujus campo seu area Grus quidam naturali co-
lore depictus altero pedum apertis oculis vigilans
stare, altero vero Gapilum unquibus compressum
tenere visitur. Supra scutum Galea Militaris clausa
est posita quam contegit Diadema R e g i u m Gemmis
atque Unionibus decenter exornatum, ex cono autem
Galeae Teniae seu L e m n i s c i variorum colorum, bine
inde defluntes utrasque oras sive margines ipsius
 — 377 —

scuti pulcherrime ambiunt et exornant, prout haec

omnia in capite seu Principio Literarum Nostrarum
docta mânu et arte Pictoris clarius expressa et de-
picta esse cernuntur; A n i m o deliberato et ex certa
scientia liberalitateque nostra Principali praefato
Ioani Popa ac per eum Zachariae et Ioani Filiis
Sztanka Bukura et Anna Filiabus Haeredibusque et
Posteritatibus ipsorum, utriusque sexus universis gra­
tiose dedimus, donavimus et contulimus, annuentes
et concedentes, ut ipsi pscripta Arma seu Nobilitatis
insignia more aliorum verorum, natorum, indubita-
torum insignitorumque Regni nostrae Transylvaniae
et Partium Huugariae eidem Anexarum Nobilium
armis utentium ubique in Praelis Hastiludiis Torne-
amentis Duellis, Monomachiis ac aliis quibasvis, exer-
citiis nobilitaribus et militari bus nec non
Vexillis Cortinis Velis Dominibus Clipeis Se-
pulturis, et expeditionum generibus, sub verae et
sincerae Nobilitatis titulo, quo eos ab universis et
singulis cujuscunque Status, Conditionis Gradus H o -
noris Dignitatis et praeeminentiae H o m i n . . existent
Insignitos dici nominari et reputari volumus ferre,
et gestare omuibusque iis et singulis honoribus gra-
tiis, Privilegiis, indultis, libertatibus, praerogativis et
Inmunitatibus quibus coeteri veri nati, et indubitati
R e g n i Noştri Transylvaniae, Partiumque Hungarie
eidem annexarum Nobiles, quomodolibet de jure et
ab antiqua consvetudine utuntur, fruuntur et gaudent
perpetuo uti frui et gaudere valeant atque possint.
In cujus rei memoriam firmitatemque perpetuam
psentes Litteras nostras pendenti et autentici sigilii
noştri munimine roboratas praedicto Ioanni Popa a
per eum Zachariae et Ioani Filiis ac Sztanka Bukura
 — 378 —

et Anna Filiabus Haeridibusque et Posteritatibus

ipsorum utriusque sexus universis, gratiose dandas
duximus et concedendas. Datum in Arcae nostra F o ­
garas die 14 Mensis Mart. Anno Domini Milesimo
Sexcentesimo, S e x a g e s i m o octavo.
Michael Apafi m. p.
Ioannes Betlen m. p.
Cancellarius.

Franciscus Lugosi m. p.
Cancellarius.

Anno D n i 1669 die 2-a Mensis Februarii in Ge-

neralibus Comitiis Domnor. Regnicolar. Trium Na-
tionum Principatus Transilvaniae partium Hungariae
Anexarum ad D i e m 24 Mensis Ianuarii celebratis.
lUustrissimi ac Celsissimi Domn. Dn. Principis
Transilvaniae in Civitate Albe Iulia videlicet cele­
brata exbibitae, lectae, proclamatae publicateque sunt
presentes Literae Armales Nobilitares nemine contra-
dicente.
Magistr. K e n d e de N a g y K e n d Ilustrissi
mi Dni ac celsissimi Dni Principis Transyl-
vanie Protonotarius m. p.
Quod praesens Copia Copiae sine ulla varia-
tione sit descripta psentibus fide median te testamur
Fogaras 26 Mart. 804.
Ioannes Pap m. p.
Districtus Fogaras
Notar.
Aron Csiki Szdrhegy
Inclit. Distr. Terra Fogaras.
Jurastor.
NB. După o copie în col. njea,
 — 379 —

CIX.
1668. Michael Apafi, Principele Transilvaniei, cu di­
ploma dală din Radnot la 17 Septemlre 1668 ridică pe
Salamon Râcsei alias Achim de Recse din statul boeronal
în cel de nobil.
N o s Michael Apafi Dei Gratia Princeps Tranniae,
Partium Regni Hungariae Dominus et Siculorum Co­
mes &. Memoriae commendamus tenore praesentium
significantes quibus expedit universis. Quod nos cum
ad nonnullorum fidelium Dominorum Consiliariorum
nostrorum singularem nobis propteria factam inter-
cessionem, tum vero benigne attentis, et consideratis,
fidelitate, fidelibusque servitis egregii Salamonis
Retsei alias Achim de Retse, quae ipse in omnibus
rebus, et negotiis fidei suae commissis in eo quae
ad praesens fungitur Officio Pocillatoris exhibuit, et
impendit, n e c dispari fidelitate imposterum quoque
exhibiturum, et impensurum se pollicetur. E u n d e m
Salamonem Retsei, alias Achim, ac fratrem consangvi-
neum Ladislaum Retsei, alias A c h i m de Retse de
speciali Gratia, et potestatis nostrae Principalis pleni­
tudine e stătu, et conditione Boeronali in qua nati
sunt, et hactenus extiterunt in coetum et numerum
verorum natorum, indubitatorum R e g n i noştri Tran­
niae, et Partium Hungariae eidem annexarum N o b i ­
lium armis utentium annumerandum aggregandum,
cooptandum, et adscribendum duximus, prout an-
numeramus, aggregamus, cooptamus, et adscribimus
per Praesentes. Decernentes expresse, ut amodo de­
inceps successivis semper temporib. idem Salamon,
et Ladislaus Retsei Alias Achim, haeredesque et po­
steritates ipsorum utriusque sexus universae pro
 — 380 —

veris, natis, indubitatis, insignitisque nobilibus ha-

beantur, et reputeut. In signum autem bujusmodi
verae, et perfectae nobilitatis eorum, baeo arma, sive
nobilitatis Insignia: Scutum videlicet militare coele-
stini ooloris, in cujus campo sive area L e o integer,
ore biante, et lingva exerta suo colore depictus po-
sterioribus duobus pedibus stare, anterioribus dextro
nimirum ensem nudum sursum elevatum, altero au­
tem Coronam tenere conspicitur. Supra Scutum autem
galea militaris clausa est posita quam contegit Dia­
dema Regium g e m m i s , atque unionibus decenter ex-
ornatum, ex cono vero galeae teniae sive lemnisci
variorum colorum bine inde defluentium, utrasque
oras, sive margines ipsius Scuti puleberime ambiunt
et exornant, prout baec omni a in capite sive principio
praesentium Literarum nostrarum docta mânu, et
arte Pictoris clarius expressa, et depicta esse cer-
nuntur. A n i m o deliberato, et ex certa scientia, libe-
ralitateque nostra Principali memoratis Salamoni, et
Ladislao Retsei alias A c b i m ipsorumque haeredibus
et posteritatibus utriusque sexus universis gratiose
dedimus, donavimus et contulimus, annuentes, et
concedentes, ut ipsi praescripta arma, sive Nobilitatis
Insignia more aliorum verorum, natorum et indubi­
tatorum, insignitorumque Nobilium armis utentium
ubique in praeliis hostiludiis torneamentis, duellis
Monomachis ac aliis quibuscunque exercitiis milita-
ribus, et Nobilitaribus, Sigillis, Vexillis, Velis Auleis,
Anulis Clypeis, Tentoriis, Domibus, Sepulchris, g e n e -
raliter vero quorumlibet rerum, et expeditionum g e -
nerib. sub merae, et perfectae Nobilitatis titulo, quo
eos ab universis, et singulis cujuscunque status, con-
ditionis, gradus, honoris, ordinis, dignitatis, officii,
 — 381 —

et praeeminentiae homines existant, insignitos dicî,

teneri, nominari, et reputari volumus, fere, et gestare,
omnibusque iis, et singulis honoribus, gratiis et pri-
vilegiis, indultis libertatibus, immunitatibus, et prae-
rogativis, quibus caeteri veri, nati indubitati, insig-
nitique nobiles, et militares praefati Regni Noştri
Transylvanniae, et Partium Hungariae eidem anne­
xarum homines quomodecunque de Jure ab antiqua
consvetudine utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo
uti, frui, et gaudere valeant, atque possint. E t nihil-
ominus pro ampliori gratiae, et munificentiae nostrae
Principalis erga praenotatos, Salamonem, et Ladis-
laum Retsei alias Achim declaratione, D o m u m eo­
rundem in Possessioni Retse, vicinitatibus D o m o r a m
ab una Providi Bukur Mihaila Iobbagionis Generoşi
Ioannis Petki de Kiralihalma, ab ialtera vero parte
Opra Popa in Comitatu Albensi Transylvaniae, et
Districtu Fogarasiensi existentem habitam ab omni
censuum, taxarum et contributionum nostrarum tam
ordinariarum, quam extra ordinariarum, subsidiique,
et lucri Gamerae Nostrae solutione, servitiorum quo­
rumîibet plebeorum et civilium exhibitione, hospitum
condescensione, vineas, item agrioollationes, allodia-
turas, seminaturas, ac alias quasvis haereditates, et
terras arabiles intra veras metas territorii dictae
Possessionis Retse ad eandem Domum de Jure tentas,
et possessas, ac bono modo comparatas ab omni
Decimarum, Nonarum, Quintarum, Quartarum, Cape-
ciarum, ac aliafum quarumlibet datiarum, et collec-
tanearum exhibitione, Jurisque, et Census Montani
solutione clementer in perpetuum eximendum, sup-
portandum, libertandum et nobilitandum duximus,
prout eximimus, supportamus, libertamus, et nobili-
 - 382 —

tamus. Quo circa v o b i s Fidelibus nostris Spectabilibus,

Magnificis, Generosis, E g r e g i i s et Nobilibus Supremis,
et Vice Comitibns, Judicibusque Nobilium Comitatus
Albensis Tranniae universorum Bonorum nostrorum
Praefecto, ac Decimarum vice Arendatori Francisco
B e l e n y e s i de Vârad, Arcis et praesidii Noştri, Di-
strictusque Fogarasiensis Capitaneo Petro Veress
omnino de Varad; Stephano Boer de Nagy-Berivoj
Bonorum Nostrorum Fogarasiensium Provisori, Ra-
tionistae, caeterisque ejusdem Arcis officialibus, item
Decimatoribus, ac quarum-vis contributionum, et
exactionum Perceptoribus, et Exactoribus, H o s p i t i o -
rum distributoribus, et eorum vices gerentibus, Pro-
vidis item Judici, caeterisque Juratis Possessionis
R e t s e modernis videlicet, et futuris quoque pro quo­
vis tempore constituendis, cunctis etiam aliis cujus
vis status et conditionis hominibus, quorum videlicet
interest, seu intererit, praesentes nostras visuris, ha­
rum serie commitimus et mandamus firmiter, qua-
tenus vos quoque a modo deinceps successivis semper
temporibus annotatos Salamonem, et Ladislaum R e t s e i
alias Achim Haeredesque et Posteritates ipsorum
utriusque sexus universos ratione praespecificatae
D o m u s , haereditatumque quarumvis ad eand. perti-
nentibus ad ullam censuum, taxarum, et contribu­
tionum nostrarum tam ordinarium, quam extraordi­
nariarum, subsidiique, et lucri Camerae nostrae so-
lutionem, servitiorum quorumlibet Plebeorum, et
Civilium exhibitionem, hospitum condescensionem,
e t i n eam Domum receptionem, Decimarum, Nonarum,
Quintarum, Quartarum, Capeciarum, ac aliarum quo­
rumlibet Daciarum, et collectanearum pensionem co-
gere, et compellere, aut propterea in personis eosdem,
 — 383 -

Bonisque, et rebus suiş universis impedire, turbare,

molestare, seu quovis modo damnificare haud prae-
sumatis, vel sitis ausi modo aliquali, sed eandem
Domum, universasque appertinentias ejusdem pro
exemptis supportatis, libertatis et in perpetuum N o ­
bilitatis habere debeatis, et teneamini. Secus n o n
facturi. Praesentibus perlectis, Exhibenti restitutis.
In cujus rei memoriam firmitatemque perpetuam Prae­
sentes Litteras nostras pendentis, et authentici si­
gilii Noştri munimine roboratas memoratis Salamoni,
et Ladislao Retsei alias Achim ipsorumque Haeredi­
bus, et Posieritatibus utriusque sexus universis gra­
tiose dandas duximus, et concedendas. Datum in Ca­
stro n o s t i o R a d n o t h D i e D e c i m a Septima Mensis
Juni. Anno Domini Milesimo Sexcentesimo S e x a g e ­
simo Octavo.

Michael Apafi m. p.
loan Betlen Cancellar m. p.
Franciscus Lugosi Secret, m. p.

N B . A d dorsum inferioris partis Literarum ta­

lis tenoris publicatio 6xstat.

Juxta veterem ritum, et approbatarum Regni

constitutionum Articulos superinde emanatos prae­
sentes hae literae Armales, seu Nobilitares nominibus
et in personis praescriptorum Egregiorum Salamonis,
et Ladislai Achim, alias Retsei tribus in Sedibus
judiciariis Nobilium Fogar. promulgatae sunt, ac
more solito, exhibitae ab omnibusque quorum inter-
fruit acceptatae, approbatae, ac in suo vigore nemine
contradictore apparente relictae.
 - 384 —

Extradataequae ac modo praemisso publicatae

diebus Januarii A n n o Domini Millesimo Sexcente­
simo Sexagesimo Octavo,
per Nicolaum Uzoni Jurat.
Sedis praefatae Notarium.
A d dorsum in alio loco talis inscripţio legi tur.
Praesentes Armales, et Exemptionales per N o s
Illustrissimae Dominae Principissae Cornmissarios ad
investiganda Boeronum terrae Fogaras jura ordina-
tos visae lectae, et in vigore relictae in Fogaras die
13-a Marţii A o 1671. Franciscus Belenyesi Praefec-
tus, Petrus Retyi Exactor, et Requisitores Albens.
Praesentem copiam ex vero suo originali de-
scriptam in omnibusque punctis, et clausulis confor-
mem' esse praesentibus fide mediante testor. Sig.
Lutza f. 24-ta 9bris 1818.
loanes Lutzai alias Brdzul de Lutza
Districtus Terrae Fogaras Juratus Assessor.
NB. După o copie legalisată în a. 1818 în col. mea.

cx.
1669. Anna Bornemissa, Principesă a Transilvaniei,
cu diploma dată din Făgăraş la 20 Martie 1669 con­
firmă pe Bucur şi loan Monya din Veneţia inferidrâ
în drepturile boeronale.
N o s Anna Bornemisza Dei Gratia Prin. Princi­
pissa Transylvaniae partium Regni Hungariae Domina
et Siculorum Comitissa. Adgyuk emlekezetiil min-
deneknek az kiknek illik ez mi Leveliinknek rendiben
mostaniaknak es kovetkezendoknek, h o g y botsiilletes
hiveinkuek es Szolgainknak kivâltkeppen valo toreke-
 — 385 -

deseket meg tekintven k e g y e l m e s e n , es Fogaras Vâ-

rânak, s. annak Tartomânyânak b o l d o g emlekezetu
Possessorinak ditseretes tselekedeteket elotiink visel-
v6n, Fogarasi Vârunkhoz tartozo erdemes Hiveinkel,
az kik Boeri Szabatsâgra meltok voltanak, hassonlo
emlekezetes dolgot kovettunk. Mostanpenig nevezett
szerint Fejer Vârmegyeben Fogaras Foldin, A l s o
Venitze nevii Falunkban lako Bukur Monyestnek, es
e g y Testver otsinek Iuon Monyestnek h u s e g e s szol-
gâlattyokat meg tekintven, mellyek ok F o g a r a s Vâ-
rânak eldttfink valo b o l d o g emlekezetîi Possessori,
es az mi husegiink mellettis minden reâjok bizattot
dolgainkban tokelletes h u s e g b e n ez ideig v i s e l . . . ki-
vâlt keppen mellettek toreked . . . , m e l y betstiletes
hiveinknek (Nevezet szerint pedig nemzetes Alpestesi
B a l o g Mâţe e g y g y i k Hopmesteriink) Instantiajakat
kegyelmesen m e g tekintettiik, es h o g y ennek utânnais
azon tokeletes huseggel, husegiink mellett m e g ma-
radnak el hittuk, mellyhez k e p e s t : m e g n e v e z e t t
Bukur Monyât, es e g y Testver otsit Iuon Monyât,
kegyelmessegunkbu.1 Boeri Szabadsâggal m e g ajân-
dekoztuk F i u âgon levo, es lejendo maradekokkal
egygyîitt, u g y a n m e g nevezett Bukur Monyânak 6a
e g y testver otsinek Iuon Monyânak azon A l s o V e ­
nitze nevii F a l u n k b a n levîi hâzakat is, melly hâzok-
nak egy felol szomszidgya felliil Sztojka Komsa,
âlul Merkâny Sztân Iobbâgyink hâzok ahoz hâzhoz
valo szanto foldekel es szena fuves retekel, e g y
szoval minden Mezei h e g y e k e n , Vo l g y ek en , 6s H a -
vasokon levo haszon vevo oroksegekkel, mellyekett
hâzok utân mostan orokoson birnak, es nem zalo-
gitâs keppen, az tobb Boeri Szabadsâgban âllitottuk,
hellyheztettiik, is minden Adozâs, D e z m â adâs, es
25
 — 386 -

e
^ ^ y b b 8zedest61 vevest61 îiresekke tettuk, es m e g
nemesitettiik, ugymindazâltal, h o g y Minket mara-
dekinkat ia Suocessorinkatis megirt F i u â g o n levu,
6s lejendo maradekokkal e g y g y u t t Boeri szolgâltttban
j o Paripâson fegyveresen tisztesseges pozto kontos-
ben szolgâlljanak sStt az regi szokâs szerint valo
terehiveselest e n g e d e l m e s s e g g e t suportaliyak utan-
nunk levo Tiszteinkhez engedelmessegel legyenek,
Fogarasi Vârunktol semmi nemii Vâltozâsokban el
ne szakadgyanak. TOrvenyes dolgakban, es e g y e b b
k o z o n s e g e s igassâgbanis az Vârnak tiszteitol fugje-
nek. E z t mindazâltal megtudvân h o g y titalmas Er-
d6kkel, Vizekkel, Havassokkal, âs egyebb ezekhez
hasenlo helyekkel az magok hâzok, es or6ksegek
kiviil szabadossâ nem tetetnek. Melly 6 hozzâjok
Fiuâgon levo, es lejendo maradekokkal edgygyiitt
mutatott kegyelmessegiiuknek nagyobb bizonysâgâra
adtuk az fellyebb m e g irt Conditiok alatt ez keziink
irâsâval es f u g g o Petsetiinkel meg erâssitett L e v e -
liinket megirt A l s o Venetzei Bukur Monyânak, es
e g y Testver otsinek Monyânak F i u agon levo, 6s
lejend6 maradekokkal edgygyiitt m e g mâsolhatatla-
nul, es 6r6k emlekezetul. Datum in Arce Nostra
Fogaras D i e Vigesima Mensis Marty Anno Millesimo
Sescentesimo Sexagesimo N o n o , et Scriptum erat in
Iisdem Litteris Boeronalibus a sinistra Anna Borne-
misza, erantque Sigillo altefatae Principissae in medio
loco solito, super cera rubra, in zona sericea di­
verşi coloris pendenti impressive communitae ac ro-
beratae, ac in pergameno patenter confaectae et ema-
natae, cum hujusmodi in esteriori parte a sinistra
supers : Praesentes Litterae Boeronales per
Praefectum et Exactorem Fiscales ac Requisitores
 — 387 —

Albenses, Comunissarios .' ad investiganda

Boeronum Iura exmissos revisae, ac in Vigore re­
lictae. In Fagaras D i e D e c i m a Marty A n n o Milesimo
Sexcentesimo Septuagesimo Primo, a dextra vero
pariter in exteriori parte Scriptum erat, Praesentes
hae Litterae Boeronales ab Ilustrissima Principissa
Domina Domina Anna Bornemisza Boeronibus pre-
specificatis Clementer datae et concessae, tribus in
Sedibus Judiciar Nobilium Fogar ntibus pro-
mulgatae sunt, ac proclamatae, ab omnibusque quo­
rum interi'uit aprobatae aceptatae, ac in suo vigore
N e m i n e Contradictore apparentae relictae.
Extradatae vero ac modo praemisso publicatae
per Juratum Sedis Iudiciariae Nobilium Fogar. Notar,
videlicet Nicolaum Uzoni Sedis praefatae Notar. m. p.
nos praesentes Litteras Nostras Transmi-
sion . . . coram . . . . bus perlectas, cum Originalibus
Protocollis et Documentis accurate collatas et com-
pertatas atque cum iisdem omnimodi conformes prae-
notatis Partibus Litigantibus jussimus extradandas
communi justiţia et aequitate svadente.
Quibus in reliquo profunda Veneratione, homa-
gialique obsequio perseveramus.
Excellentiae Vestrae et E x c e l s i Regii Guberny
humillimi Servi
Antonim Boer m. p.
Vice Capitaneus
Caeterigue Districtus Fagaras Tabulae
Continuae Assessores.
Fagaras D i e 1-a 7 A 1768.
Extrădat, per Step. K â s z o n y de K . . . . ordinar
Notar.
NB. Copie în colecţia mea.
25*
 — 388 —

CXI.
1669. Michael Apafi, Principe al Ardealului, cu di­
ploma dată din Făgăraş la 8 Dec. 1669 nobililezd pe
boeriul Ştefan Komanitz de A. Venicze.
N o s Michael Apafi Dei gratia Princeps Tran­
silvaniae Partium R e g n i Hungariae D o m i n u s et Si­
culorum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis;
quod nos cum ad nonnullorum fidelium Dominorum
Consiliariorum nostrorum; signanter autem fidelis
nri Generoşi Francisci Lugasi de Magyar Peterd,
Aulae nostrae secretarii singularem Nobis propterea
factam intercessionem, tum vero benigne attentis, et
consideratis, fidelitate, fidelibusque servitiis Strennui
Stephani Comanitz de A l s o Venitze, quae ipse in
omnibus rebus, et negotiis fidei, et industriae suae
concreditis summa cum alacritate exhibuisse, et im-
pendisse perhibetur, ac deinceps erga nos, et patriam
nostram, maiora fidelitatis obsequia praestiturum se
pollicetur. E u n d e m igitur Stepbanum Komanitz antea
quoque praerogativa Boeronali gavisum, e stătu, et
conditione, in qua natus est, et hactenus extitit, ex
speciali gratia et Principalis potestatis nostrae pleni­
tudine eximendum, ac in coetum et numerum v e ­
rorum nator. et indubitatorum insignitorumque, regni
noştri Transilvaniae et partium Hungariae eidem
annexarum nobilium annumerandum, aggregandum,
cooptandum et adscribendum duximus, prout annu-
meramus, aggregamus, cooptamus, et adscribimus,
per praesentes; Decernentes expresse, ut ac modo
deinceps, successivis semper temporibus, idem Ste-
phanus Komanitz haeredesque, et posteritates ipsius,
 — 389 -

masculini sexus univer. pro veris et indubitatis, na tis

insignitisque nobilibus habeantur, et reputentur. In
signum autem hujusmodi verae, et perfectae nobili­
tatis eorum, haec arma, seu nobilitatis i n s i g n i a :
Scutum videlicet militare coelestini coloris. in cujus
campo, sive area h o m o integer viridi veste indutus,
equo nigro insidens, dextera mânu extensa ensem
evaginatum tenere visitur, supra scutum galea mili-
'taris clausa est posita, quam c o n t e g i t Diadema R e ­
giuni, gemmis atque unionibus decenter variegatum,
ex cono autem galeae teniae, sive lemnisci variorum
colorum hinc inde defluent, partes ipsius Scuti pul-
cherime ambiunt et exornant, prout haec omnia in
capite sive principio praesentium literarum nostra­
rum, docta mânu et arte Pictoris clarius expressa,
et depicta esse cernuntur; Animo deliberato, et ex
certa scientia liberalitateque nostra Principali prae-
fato Stephano Komanitz, ipsiusque haeredibus et po­
steritatibus masculini sexus universis, gratiose dedi-
mus, donavimus, et contulimus aunuentes et conce-
dentes, ut ipsi praescripta arma seu nobilitatis in­
signia, more aliorum verorum, natorum, indubitato-
rum, insignitorumque, praedicti regni nri Tranniae
et partium hungariae eidem annexarum nobilium
armis utentium, ubique in praeliis hastiludiis tornea-
mentis duellis monomachiis, et aliis quibusvis
exercitiis nobilitaribus, et militaribus, n e c non si­
gillis, vexillis, cortinis, velis, anulis, auleis, clipeis,
domibus, tentoriis, sepulcris, generaliter vero quarum
libet rerum et expeditionum generibus, sub verae et
sincerae nobilitatis titulo, quo eos ab universis, et
singulis, cujuscunque status, conditionis, gradus, dig­
nitatis, et praeminentiae homines existant, insignitos
 — 390 —

dici, teneri, nominari, et reputari volumus ferre, et

gestare, omnibusque, et singulis iis honoribus, gratiis
privilegiis, indultis, libertatibus, praerogativis, et im­
munitatibus, quibus caeteri, veri, nati, et indubitati,
praedicti regni noştri Transilvaniae et partium hun­
gariae eidem annexarum nobiles, quomodo libet de
iure et antiqua consvetudine utuntur, fruuntur, et
gaudent, perpetuo uti, frui et gaudere valeant, atque
possint; In cuius rei memoriam, firmitatemque perpe­
tuam, praesentes literas nostras pendentis, et autentici
sigilii noştri munimine roboratas memorato Stephano
Komanitz, ipsiusque haeredibus et posteritatibus
masculini sexus univer. dan. duximus, et conceden-
d a s ; Datum in Arce Nostra Fagaras die octava D e ­
cembrist Anno Domini Millesimo Sexcentesimo sexa-
g o s i m o nono.
Michael Apafi m. p. Joannes Betlen Oancellar m. p.

Aceeaşi după alt exemplar:

N o s Michael Apafi Dei gratia Princeps Tran­
sylvaniae, partium regni Hungariae D o m i n u s et Si­
culorum Comes. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis;
Quod nos cum ad nonnulorum fidelium Dom'norum
Consiliarorum nostrorum, signanter aut^m fidelis nri
generoşi Francisci L u g a s i de Magyar Peterd Aulae
nrae Secretarii singularem nobis propterea factam
intercessionem turn vero benigne attentis et consi­
deraţia fidelitate fidelibusq. servitiis strenui Ştefani
Komanitz de A l s o Venicze, quae ipse in omnibus
rebus et negotiis fidei et industriae suae concreditis
summa cum allacritate exhibuisse et impendisse per-
hibetur; ac deinceps erga nos et patriam nostram,
 — 391 —

maiora fldelitatis obsequia praestiturum se policetur.

E u n d e m igitur Stephanum Komanicz antea quoq.
praerogativa Boeronali gavisum, e stătu et condi-
tione in qua natus est, et hactenus extitit, ex spe­
ciali gratia et principalis potestatis nrae plenitudine
eximendum, ac in coetum et numerum verorum nator.
et indubitatorum insignitorumq. regni nri Tranniae
et partium Hungariae eidem annexarum nobilium
annumerandum, aggregandum, cooptandum et adscri-
bendum duximus, prout annumeramus, aggregamus,
oooptamus et adscribimus per praesentes, decernentes
expresse, ut a modo deinceps, successivis semper
temporibus idem Stepbanus Komanitz baeredesq., et
posteritates ipsius, masculini sexus univers, pro veris
et indubitatis, natis, insignitisq. nobiles, babeantur
et reputentur. In signum autem buiusmodi verae et
perfectae nobilitatis eorum, haec arma seu nobilitatis
insignia: scutum videlicet militare coelestini colloris
in cuius campo, sive area homo integer viridi v e s t e
indutus, aequo nigro insidens, dextra mânu extensa
ensem evaginatum tenere visitur, supra scutum galea
militaris clausa est posita, quam contegit Diadema
Regium, g e m m i s atq. urjionibus decenter variegatum,
ex cono autem galeae teniae, sive lemnisci v a n o r u m
collorum bine inde defluent, partes ipsius scuti
puleberrime ambiunt et exornant, prout haec omnia
in capite sive principio praesentium literarum n o ­
strarum docta mânu, et arte Pictoris clarius expressa
et depicta esse cernuntur; Animo deliberato et ex
certa scientia, liberalitateq. nra Principali praefato
Stefano Komanitz ipsiusq. haeredibus et posteritati­
bus masculini sexus universis. gratiose dedimus, do-
navimuş et contulimus, annuentes eţ concedentes,
 — 392 —

ut ipsi praescripta arma seu nobilitatis insignia, more

aliorum verorum, natorum, indubitatorum, insignito-
runq. praedicti regni nri Tranniae et partium hun­
gariae eidem annexarum nobilium armis utentium,
ubiq. in praeliis, hastiludiis, torneamentis, duellis,
monomachiis, et aliis quibusvis excercitiis nobilita-
ribus et militaribus, nec non sigilis, vexillis, cortinis
velis, annulis, auleis, clipeis, domibus, tentoriis, se-
pulcris, goneraliter vero quorum libet rerum et expe-
ditionum generibus, sub verae ot sincerae nobilitatis
titulo, quo eos ab universis et singulis, cuiuscunq.
status,. conditionis, gradus, dignitatis, et praeeminen­
tiae homines existant, insignitos dici, teneri, nominari
et reputari volumus ferre et gestare, omnibusq. et
singulis iis honoribus, gratiis, privilegiis, indultis,
libertatibus, praerogativis et immunitatibus. quibus
coeteri, veri nati et indubitati praedicti regni nri
Tranniae et partium hungariae eidem annexarum no-
biles quomodolibet de iure et antequa consvetudine
utuntur, fruuntur, et gaudent, perpetuo uti frui et
gaudere valeant, atque possint. In cuius rei memo-
riam, firmitatemq. perpetuam, praesen. lras nras pen
dentis et authentici sigilii nri munimine roboratas
memorato Stefano Komanicz ipsusq. haeredibus et
posteritatibus masculini sexus univer. dan. duximus
et concedendas, Datum in Arce nostra Fogaras D i e
octava Decembris A n n o Domini Millesimo sexcente­
simo sexagesimo nono.
Michael Apafi m. p.
Ioannes Betlen Cancellar m. p.

A. 1670 10 Marţii Generali Dnorum trium natio-

num R e g n i Tranniae ac part. H u n g . eid. annexar. dieta
 — 393 -

in Ctte Alba Iulia caelebrata ps. Ltrae Armales no­

mine Intranscripti exhibit. publicat, nemine contra­
dicente. Extradatae pr M Pataky Iii Dni Dni
Princip . . . .
Praesentes hae literae armales intronscripti E -
gregii Stepbani Komanicz de A l s o Venezia nomine
et in persona eiusdem tribus in sedibus Judiciariis
nobilium Fogarasiens. frequen. exhibitae sunt lectae
ac proclamatae ab omnibusq. quorum interfuit ac-
ceptatae, approbatae ac in suo vigore nemine contra-
dictore apparente relictae. Extradatae
publicatae Diebus septima, decima quarta et vigesima
prima Mensis Febr. A o . Domini Millesimo, sexcen-
tessimo sexagesimo primo.
Per Nicolaum JJzoni
Jud. Notar, sedriae Nobilium Fogaras.
Praesentes Litterae Armales per nos eomissarios
Illmae D n a e Principissae Praefectum . . . . et exac-
torem fiscales ac Requisitores Albenses ad inve-
stiganda Boeronum terrae Fogaras jura exmissos et
deputatos revisae lectae et in suo vigore relictae.
In Comana. Die 20 Mens. Febr. A o 1671.
NB. După o copie din col. mea.

CXII.
1670. Michael Apafi cu diploma dată din Alba-Iulia
la 28 Februarie 1670 nobilitezăpe Nicolau şi pe Mihail
Gridi de Grid.
N o s Michael Apafi Dei gratia Princeps Tranniae
Partium B,egni Hungariae D n u s & Siculor. Comes.
Memoriae commendamus tenore praesent. signifi-
can. quibus expedit univer. Quod N o s cum ad non-
 - 394 —

nullorum fidelium Dnor. Consiliar. nror. singularem

nobis propterea factam intercessionem, tuta vero at-
tentis et consideratis fidelitate, fideliumq. servitior.
meritis Egr. Nicolai et Micbaelis Gridi de Grid, quae
ipsi nobis et buic R e g n o nro Tranniae in omnibus
bellicis expeditionibus pro loco & tempor. varietate fi-
deliter exbibuerunt et impenderunt, ac in futur. quoque
exbibitur. et impensur. ipsos confidimus E o s d e m ig.
Nicolaum & Micbaelem Gridi ex speciali nra gratia
et potestatis nrae plenitudine, e stătu et conditione
minus nobili in qua nati sunt et hactenus extiterunt
eximendos, ac in coetum et numer. veror. Regni
nri Tranniae et partium Hgriae Ditioni nrae subjectar.
Nobilium annumer. aggregan., cooptan. et adscriben.
duximus, prout annumer., aggregamus, cooptamus et
adscribimus praesen. per vigor. Decernen. expresse,
ut a modo imposter. iidem Nicolaus et Michael Gridi
haeredesq. et posteritates ipsor. utrq. sexus univers,
pro veris et indubitatis Nobilibus habeant. et reputan.
In signum autem hujusmodi verae et perfectae Nobi­
litatis eor. haec Arma Nlittis i n s i g n i a : Scutum vidlt
militare, coelestini coloris, in cujus campo sive area
homo quida'a integer, dexfra lanceam, sinistra vero
manibus fistulam tenere. ac Oves viridi pascere campo
visit. Supra soutum G*lea militar, clausa est posita,
quam cotit-^git dindeiua R e g i u m g e m m i s H t q unio-
mbus VMriegatum, ex cono vero galeae teniae sive
leniniştii varior. color, hinc inde defluen. utrq. oras
sive margines ipsius scuti pulcherime ambiunt et
exornant, prout haec omnia in capite sive principio
praesen. literar, nrar. docta mânu et arte pictoris
clarius depicta esse cernunt. Animo deliberato et ex
certa şcientia liberalitateq. nra Principali, praefatis
 — 395 —

Michaeli e Nicolao Gridi ipsorq. haeredibus, e t p o -

sterittb. utrq. sexus univer. clementer gratiose de-
dimus donavimus e c o n t u l i m u s ; A n n u e n t e s e t con-
ceden. ut ipsi praescripta Arma seu Nobilitis insignia,
more alior. veror. nator. et insignitor. Nblium, armis
uten. ubiq. in praeliis, hastyludys, torneamentis,
duellis, monomacbys, et aliis quibusvis exercitiis
Nobilitar. & Militar., nec n o n sigillis, vexillis, cor-
tinis, velis, annulis, auleis, domibus, clypeis, tentor.
sepulchris, genertr. vero, quolibet rer. et expeditionum
gener. sub merae et sincerae Nobilittis titulo, quae
eos ab univer. & singulis euiuscunq. status, et prae-
eminen. homines existant, dici, nominari, teneri, et
reputari volumus, ferre et gestare, omnibusq. et sin­
gulis, y s honor., gratys, privilegys, indultis, liber-
tatibus, praerogativis, et immunitatibus, quibus c o e -
teri veri, nati, et indubitati, praedicti R g n i nri Tran­
niae, partq. H u n g . N o b i l e s quomodolibet .de jure e t
ab antiqua consvetudine utunt., fruunt., et g a u d e n t
perpetuo uti, frui, et gaudere possint atq. valeant.
In cujus rei memor. firmitatemq. perpetua praesen.
literas nras penden. et authentici sigilii nri munimine
roboratfis memor. Nicolao et Michaeli Gridi ipsor.
haercdib. gratiose dan. duximus et concedi-n. Datum
in Civitate ura Alba-Iulia d e vigesima octava Febru
arii, A o Dni Millesimo Sexcentesimo Septuagesimo.
Michael Apnfi m. p. Franciscm Lugosi m. p.
Secretar.
OpiriNArtăA i,in<\oM£i Alipii ca A<|><\Z AK^MA XAIIET
e
AA SHĂA HÎKOAât HtMSUlfl, KApE CZ LLÎNE A HfMOTENIE K8

M\\<>.\ uii HIKOA&E a fpi'A*i * M AoMAirie n o i W E H Î L j t . (Nota

| h

lui Şaguna.)
NB. Din col. mea,
 - 396 —

CXIII.
1670. Michail Apafi, Principele Ardealului, cu diploma
dată din Radnot la 11 August 1670 ridică din nou în
câta nobililor pe Ştefan Stoika Klokocsan de A. Venitze
şi pe fiul sdu Many.
N o s Michael Apafi, Dei gratia Princeps Tran­
sylvaniae, partium R e g n i Hungariae Dominus, et Si-
culorum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes, quibus expedit universis:
Quod nos cum ad nonnullorum fidelium Dominorum
Consiliariorum nostrorum singurem nobis propterea
factam intercessionem: tum vero attentis et consi-
deratis fidelitate fidelibusque servitiis Nobilis Ste­
phani Sztoika K l o k o c s e a n de Also Venecze, quae
ipse nobis, et huic R e g n o nostro Transylvaniae in
omnibus rebus et negotiis fidei suae commissis j u x t a
possibilitatis suae exigentiam fideliter exhibuit, ac
in posterum etiam exhibiturum eundem nulii dubi-
tamus. E u n d e m igitur Stephanum Stoika, antea etiam
nobilitari praerogativa gavisum, ac per eum Mâny
Sztoika filium ejus denuo in coetum et numerum
verorum, natorum, indubitatorum, insignitorumque
R e g n i huius noştri Transylvaniae, et partium Hunga­
riae eidem annexarum nobilium annumerandos, ag-
gregandos, cooptandos et adscribendos d u x i m u s ;
decernentes expresse, ut a modo deinceps successi-
v i s semper temporibus iidem Stephanus Sztoika, ac
Many filius ipsius haeredesque et posteritates ipso­
rum utriusque sexus universae pro veris, natis, in-
dubitatis insignitisque nobilibus habeantur et repu-
tentur. In signum autem hujusmodi verae et per­
fectae nobilitatis eorum haec arma sive nobilitatis
 — 39? —

insignia: Scutum videlicet militare erectum coelestini

coloris, in cujus campo sive area L e o quidam integer
naturali suo colore depictus ore hiante, lingva exerta,
et cauda sursum elevata dextro pedum anteriori en-
sem evaginatum fortiter prehensum tenere conspici­
tur. Supra scutum galea militaris clausa est posita,
quam c o n t e g i t diadema Regium g e m m i s et unionibus
decenter exornatum: ex cono vero galeae teniae sive
leronisci variorum colorum hincque defluentes utras-
que oras sive margines ipsius scuti pulcherrime am­
biant et exornant: prout haec omnia in capite sive
prinoipio praesentium literarum nostrarum docta
mânu, et arte pictoris clarius expressa et depicta
esse cernuntur. Animo deliberato, et ex certa scientia
liberalitateque nostra Principali praefatis Stephano
Sztoika ac Many filio ejus, haeredibusque, et poste­
ritatibus ipsorum utriusque sexus universis gratiose,
dedimus, donavimus, et c o n t u l i m u s ; annuentes et
concedentes, ut ipsi praescripta arma, seu nobilitatis
insignia more aliorum, verorum, natorum, indubita-
torum, insignitorumque R e g n i noştri Transylvaniae
et partium Hungariae eidem annexarum Nobilium
Armis utentium ubique in preliis, hastiludiis, torne-
amentis, duellis, monomachiis, ac aliis quibusvis
exercitiis militaribus et nobilitaribus, nec n o n sigillis,
vexillis, cortinis, velis, aulaeis, clypeis, tentoriis, do-
mibus, et sepulchris; generaliter vero quarumlibet
rerum et expeditionum generibus sub merae et per-
fectae nobilitatis titulo, quo eos ab universis et sin­
gulis cujuscunque status, et praeminentiae homines
existant, insignitos, dici, teneri, et reputari volumus,
ferre et gestare omnibusque et singulis iis honoribus,
gratiis, privilegiis, indultis, libertatibus, et praero-
 — 398 -

gafcivis, quibus coeteri, veri, nati indubitati, insigni-

tique praedicti Regni Transilvaniae, et partium H u n ­
gariae eidem adnexarum nobiles et nobilitares h o ­
mines quomodocunque, de jure, et ab antiqua con-
svetudine, utuntur, fruuntur, et gaudent, perpetuo,
uti, frui, et gaudere valeant atque possint. Pro ara-
pliori autem erga eundem Stephanum Sztoika gratiae
et munifioentiae nostrae deelaratione Domum «jusdem
in praedicta possessione Also V e n e c z e vicinitatibus
ab una providi Barb Barbulye, ab alia vero partibus
sui, f'undorum desertorum in Districtu Terrae F o ­
garasiensis et Comitatu Albensi Tranniae existentem
habitam ab omni censuum, taxarum et contributio­
num nostrarum (exeeptis fulgidae Portae ottomani-
cae deben:) subsidiique et lucri camerae nostrae so­
lutione: Item decimarum, nonarum, et capetiarum
pensione, servitiorum quorumlibet plebeorum et ci­
vilium exhibitione in perpetuum clementer eximen-
dam, supportandam, et nobilitandam duximus: prout
eximimus, supportamus, libertamus, et nobilitamus
praesentium per vigorem. Quo circa vobis spectabi-
libus, Generosis, E g r e g i i s , et nobilibus, supremis et
Vice Comitibus, Judicibusque nobilium Comitatus
Albensis Tranniae; Item Francisco Belânyesi de
Vârad universorumque Bonorum nostrorum Praefecto
ac Decimarum Vice Arendatori; Nicolao B o e r de
Fogaras Provisori, Stephano Smkai Fogarasiensium,
et alteri Stephano Literato A l s o Komanaiensium
Bonorum nostrarum Rationistis, Dicatoribus, item
Decimatoribus, et contributionum praedicti Districtus
Fogarasiensis, E x a c t o n b u s , hospitiOrum distributori-
bus, cunctis etiam aliis cujuscunque status et c o n -
ditionis hominibus quorum interest seu intererit m o -
 899

derniă videlicet et futuris quoque pro tempore con-

stituendis praesentes nostras visaris harum serie com-
mittimus et mandamus firmiter, quatenus v o s quoque
a modo deinceps praescriptam D o m u m ejusque hae-
reditates et pertinentias ab omni censuum, taxarum,
et contributionum nostrarum tam ordinariarum, quam
extraordinariarum, subsidiisque, et lucri eamerae so­
lutione, hospitum condescensione, Item decimarum,
nonarum, quartarum, quintarum capetiarum pensione,
servitiorum quorumîibet plebeorum et civilium ex­
hibitione in perpetuum exemptas, supportatas, et
nobilitatas habere, neque eundem Stephanum Sztojka
haeredesque, et posteritates ipsius utriusque sexus
universas ratione praescriptae domus . . . editarum in
personis rebusque et bonis suiş universis molestare
debeatis vel sitis ausi modo aliquali. Ita tamen ut
idem ubi necessum fuerit inservire, iusque montanum
vulgo Gorstina dictum (in quantum et alii) nobis ex-
hibere teneatur. In cujus rei memoriam firmitatemque
perpetuam praesentes literas nostras pendentis, et
authentici sigilii munimine roboratas memoratis
Sztoika et Mâuy filio ejusdem haeredibusque et po­
steritatibus ipsorum utriusque sexus universis gratiose
dandas duximus et concedendas. Datum in Castro
nosiro Radnothiensi, die undecima mensis Augusti
A n n o Domini Millesimo Sexcentesimo Septuagesimo.
Michael Apafi m. p.
Ioannes Bethlen Cancellar. m. p.
In medio super zona serica erat appensum si-
gillum authenticum.

Praesentes hae literae armales ab Illrima Prin­

cip una cum exemptione E g r e g i o Stephano
 — 400 —

Sztojka Klokoczan de A l s o Venecze clementer datae

et concessae tribus in sedibus judiciariis nobilium
Fogarasiensium exhibitae sunt, lectae ac proclamatae:
ab omnibusque quorum interfuit, acceptatae, appro-
batae, ac in suo vigore nemine contradictore appa-
rente relictae.
Exhibitae vero ac modo praemisso publicatae
diebus prima, decima quinta, et vigesima secunda
mensis novembris Ao Domini Millesimo S e x c e n t e ­
simo Septuagesimo, per Nicolaum Uzoni Jur. Sedriae
nobilium Fogar. notarium m. pr.
Praesentes Literae Armales et Exemptionales
per Oommissarios JHmae Dnae Principissae Praefec-
tum nempe et Exactorem fiscalem ac Requisitores
Alben. ad investiganda Boeronum jura exmissos re-
visae, lectae ac in vigore relictae. In Fogaras die
20 mar A o 1671.
Praesentem Copiam e vero et authentico suo
originali per m e sine ulla variatione fideliter descrip­
tam esse fide meamediante attestor. Fogaras die 24-a
7br. 1806. Michael MeszUnyi m. p.
L . S. I. Distr. Fogaras V. Notar.
Corr: p. Josephum Kiss m. p.
Emerit. VCapitaneum.
NB. Dupâ o copie în col. mea.

CXIV.
1671. Anna Bornemissa, Principesa Transilvaniei etc,
cu diploma dată în Făgăraş la 12 Martie 1671 confirmă
pe Ioan şi pe Sstan Kornya posesor în A. Venicse şi
în Besembac în statul boeronal.
N o s Anna Bornemisza D e i gratia Principissa
Transylvaniae, partium, Regni Hungariae Domina,
 - 401 -

et Siculorum Comitissa. A d g y u k tudtâra, es emleke-

zetiil mindeneknek kiknek illik, ez mi L e v e l u n k n e k
rendiben mostaniaknak, es kovetkezendâknek, h o g y
betsiiletes biveinknek, es szolgainknak kivalkeppen
valo torokodeseket m e g tekintvân k e g y e l m e s e n , 6s
Fogaras Vârânak, is annak Tartamânyânâk b o l d o g
emlekezetu Possessorinak ditseretes cselekedeteket
elottiink viselven, Fogarasi Vârunkhoz tartazo erde-
mes hiveinkel, akik boeri Szabadsâgra meltok volta-
nak, hasonlatos emlekezetes dolgokat kovettttnk.
Mostan pedig nevezett szerint Fogaras F o l d i n F e j e r
Vârmegyeben Also Venicze nevii Faluban lako Iuon
Kornyânak, es e g y Testver eocsinek Sztân Kornyâ-
nak hiiseges Szolgâlattyakat m e g tekintvân, mellyet
6k Fogaras Vârânak ellottiink valo b o l d o g emleke-
zetii Possessori, es az mi husegiink melletis, minden
reâjok bizatott dolgainkban tSkeletes husegben ez
ideig viselt, de kivalkeppen, mellettek torekedo, ne-
melly betsiiletes Hiveinknek Instântiâjokat kegyel­
mesen m e g tekintettiik, es h o g y ennek utânna is,
azon tokelletes hiiseggel, husegiink mellett m e g ma-
radnak ,el hittuk, mellyhez kepest m e g n e v e z e t t Iuon
Kornyât, es egy Testvei- Ocsit Sztân Kornyât ke-
gyelmeseguukbâl Boeri Szabadssâgal meg ajândekoz-
tuk, F i u  g o n li\o, es 16endo maradekjokkal egyîitt,
ugyan meg n e v e z e t t Iuon Kornyânak, is egy Testv6r
Otsinek Sztân Kornyânak azon A l s o Venicze Falunk-
ban 16v6 Hâzakot is, melly bâzaknak fellyiil valo
szomszedgya Mâny B u c z a szabadasunk, aloi valo
penig Român Pribâul Iobbagyunk bâzzak, es B e s i m -
bâk nevii Falunkban levo hâz hellyeket is, mellynek
aloi valo szomszedgya Toma Iârul nevii Iobbagyunk
hâzok, mâs felol, a Mezo harmad resz Boersâgokat
26
 — 402 —

is, ezekhez valo Szâuto Foldekkel, es Szena Fttves

Retekkel, Hegyekkel, Volgyekkel, Havasakkal, Berkek-
kel, follyo es halâsza vizekkel, Malmaival, es azoknak
hellyeivel, egy szoval minden mezei, es hegyeken
levo haszonvevo, es veheto Oroksegekkel edgyiitt,
mellyeket fellyiil meg emlitett hâzokhoz, avagy hâzok
utân mostan orokoson birnak, es nem zâlogos keppen,
az tobb Boerok oroksegekhez hasonlo Boeri Szabad-
sâgban allittottuk, hellyheztetttik, es minden adozâs,
D e z m a adâs, es egyebb Szedestol, Vevestol iiressekke
tettuk, es meg nemessitettiik &e: U g y mind az âltal,
hogy minket, maradekinkat, es Successorainkat is
meg . . . F i u A g o n levo, s. leendo maradekjokkal
Boeri Szabadsâgok mellett illendo szolgâlattal j o
Paripakon, fegyveressen, es tiszteseges poszto kon-
tosben szolgâllyanak. Sot az regi szokâs szerint
v a l o t e r e viselest engedelmessegel supportâlljâk, utân-
nunk levo Tiszteinkhez engedelmessegel legyenek,
Fogarasi Vârunktol, semminemu Vâltozâsokban el
ne szabadgyanak, Torvenyes dolgokban, es egyebb
kozonseges igazsâg6kban is az Vârnak Tiszteitiil fiigje-
nek. E z t mind az âltal meg tudvân, hogy titalmas
Erdokkel, Vizekkel, Havasokkal, es egyebb ezekhez
hasanlo hellyekkel, az magok Hâzok, 6s Oroksegek
kiviil szabadossa nem tettetnek: Melly 6 hozzajok,
es F i u  g o n leva, es leendo maradekikkal edgyiitt
mutatott kegyelmesegiinknek nagyobb bizonysâgâra,
adtuk az fellyebb megvett Conditiok alatt ez keziink
irâsâval, es fugo Petsetiinkkel meg erâsitett L e v e -
liinket, meg vett Also Veniczei Iuon Kornyânak es
egy Testver E o t s i n e k Sztân Kornyânak F i u  g o n
l e v o , es leendo Maradikokkal edgyiitt meg mâsol-
hatatlanul, es orok -emlekezetul. Datum in Arce
 403 —

Nostra Fogaras D i e D u o d e c i m a Mensis Marty Ânnd

Domini Millesimo Sexcentesimo, Septuagesimo, Primo.
Anna Bornomisza m. p.
A n n o Millesimo, Sexcentesimo, Septuagesimo
Primo. D i e D e c i m a Septima Mensis Octobr. Exhi-
bitae sunt Literae Boeronales, ac in tribus Sedriis
Superior. Nobilium Fogarasiensium publicatae, pro­
clamatae, et acceptatae sunt, atq. extradatae per
Mathiam Literatum Juratum Sedis pradictae N o t a -
rium nemine Oontradicturum.
Idem Mathias Literatus Notarius m. p.
Praesentem Copiam cum suiş veris Originalibus
per nos infra scriptos fideliter comportatam, ac eis­
dem in omnibus, et per omnia esse conformem F i d e
nostra mediante attestamur. Sig. Fogaras d. 16-a
Mensis Iulii 791.
Ioannes Thalaba Aron Tsiki
I. Dist. Terrae Fogaras Dist. Jurastor.
ejusdem Cont. Tabulae Cancellista.
NB. Repr. din col. mea dupa o copie legalizată încă la
anul 1791 de asesorii loan Thalabă şi Aron Tsiki.

cxv.
1671. Anna Bornemissa cu diploma dată din Făgăraş'
la 7 Aprile 1671 confirmă pe Opris Gr ama şi pe fraţii
sii Grigorie şi Radul Grama din Ucea de jos în statul
lor boeronal.
N o s Anna Bornemiszsza D e i gratia principissa
Transilvaniae partium R e g n i Hungariae D o m i n a et
Siculorum Comitissa. A d g i u k tudtâra mindeneknek
az kiknek îllik ez levelixuknek rendi szerint h o g y Mi
26*
 — 404 —

Fogaras Vârânak, es annak tartomânyânak, elottiink

levo boldog emlekezetii Urainak, ditsiretes cseleke-
deteket, akarvân kovetni, kik az eo alattok levoknek
sziveket, adomânyokkal magokhoz edesgetven, szol-
gâlattyokraalkalmatossakkâtottek. Minekokâert Nem-
zetes Belenyesi Ferencz, hivunket, minden joszagiuk-
nak Praefectussât, es Fisealis Dezmainknak Vice'
Arendatorat: meleje rendeltetett Boszormenyi Istvân
es Gyarmathi Istvân Fejervâri Captalaninkai, is Retyi
Petâr Deâk Exactorunkal edgiiit, ugy mint, az alâb
megirt dologban, m e g h hitt Commissariusinkat, ex-
pedialvân arra, h o g y Fogarasi joszâgunkban, kik
micsoda jussal, es igazsâggal birnak Boersâgokat,
s- azok utân levo fundusokat, es azokhoz tartozo
f o l d e k e t : azokrol vellek producaltatvân szorgalma-
tossan megvizsgâlnak, is fel circâlnak: h o g y az kik­
nek ez irâut, mind szemellyekre s mind falukbeli
Boersâgokra, is azok utân levo foldekre nezve igas-
sâgok megvilâgosodnek, rollok valo kegielmes dis-
positionk szerint azokban oket meg hadnok. Kik-
koztil valonak talâltatvân lenni Also TJtsai Opris
Grama kinek is j o l l e h e t az eo reghi Boersâgârol
valo levelei, m e g az reghi haborusâgos idokben el-
veszven, azonban Nehai Meltosâgos oreg Rakoczi
Georgyne boldog emlekezetii, Lorantffi Susana F e -
j e d e l e m Aszszonytol reghi Boersâgâban valo meg-
erositettik supplicalvân, Supplicatiojâra tett-s-irt
vâlasz tetele szerint, delegâlt volt eo Nagisâga skkori
Fogarasi Fokapitâny K e m e n y Jânos Dramra, ollyan
formân h o g y eo kegyelme, azon d o l o g v e g e t t tor-
v e n y t instituâlvân igassâgoson meg lattatnâ, is pro-
dukâitatnâ ezen Also TJtsai Opris Gramavai rigi es
igaz Boersâgârol valo igassât is jussat, kihez kepest
 — 405 —

megirt K e m e n y Jânos ezen Opris Grama az Fogarasi

F e l s o Szekre czitâlvan, azon Szekbeli Nemeb A s s e s -
sorok, Szolgabirak, akkori fo Praefectus H e r c z e g
Istvan es u g y a n Fogarasi F o es Vi ce Udvarbirak,
F o Porkalab es az also Szekbeli B o e r Assessorok,
Vâros Birai es ezen kiviil azon Szekben jelen levo,
sok becsiiletes N e m e ş emberek elott megirt Also
Utsai Opris Grania exhibealvan regi igaz Boersâgârol
valo l e v e l e t ; es azon levelbeli igassâgât, sok vilagos
tanukkal voltakepen comprobâlvân, h o g y tudni illik
meg emlitett Opris Grama es minden eleinek, regtSl
es eleitol fogvân valo igaz Boersâgat tudgyâk, sot
ugyan Privilegiâlis leveleben specificâlt, Boeri jussak,
Czigâny jobbâgyinak, malmânak, havasinak, es ennek
az Fogaras foldinek usussa szerint, az parasztsâg is
esztendonkent, v e c s i n s e g e t szokott nekie praestalni.
Annak felette megvillâgosodvân ezis, h o g y azon TJcsa
nevii falut, leg elso alkalmatossâgal is ennek elei
ulven meg, igaz Boeri âllapottal birtâk es laktak
legyen, es mivel akkori alkalmatosâggal, azon dolog-
rol valo, K e m e n y Jânostol, az Szek k o z o n s e g e s Con-
sensusâbol neki adatott Confirmationalissât, s- Rela-
toriajât is, mi magunk is lâtvâu, es m e g olvasvân,
meltonak es erdemesnek intiik reghi igaz Boersâgâban
h o g y tollunk is m e g hagyattatnek, es confirmâltatnek;
Jârulvan egyszersmind, fen megirt Gommissarius hi-
veinknek, azert valo alazatos instantiajok, es tore-
kedesek otett meg irt Opris Grama es eo âltala ugyan
Also U c s â n lako, k e t egytest-ver Attyafiait, u g y mint
Gregoria Gramat es B,aduly Gramat Boersâgokban
ujjalag meghattuk, es Boerokka tottiik; Opris Gramak
Iuon Koosâba, es Opra Kirlig, Radul Gramak, Radul
Bacsilla 6 s Bacsilla Szeridai; Gregoria Grama, P o p a
 — 406 —

Opra, es az k o z o n s e g e s uttza szomszedsâgiban levo

hâzokat minden hozzâ tartazo mivelt es miveletlen
szânto foldekkel, mezokkel, kaszâlo retekkel, erdokkel
hegyekkel, volgyekkel, berkekkel, havasokkal, folyo
es halâszo vizekkel, malmokkal, es azoknak helyeivel,
valamellyek eleitol fogva, igaz uton modon azokhoz
birattanak, Ujjalag minden adozâstol, Dezma adâstol,
es egydb szedes vevestol iiressekke tettiink, es m e g
nemesitettiik, a mint h o g y oket, megirt Opris Gramat
es eo âltala Gregoria Gramat es Radul Gramât fiurol,
fiura Boerokka tettiik. Boeri oroksegeit nallok meg-
hadgyuk, es ujjalagh meg nemesittyuk, ez keziink
irâsaval, es fiiggo peosetiinkel m e g erositett leveliink
âltal, melyet attunk m e g nevezett Also Ucsai Opris
Gramat es ket, egytestver attyafiak Gregoria Gramat
es Radul Gramat es F i u agon levo, es leendo minden
maradekjoknak es posteritassinak meg mâsolhatatla-
nul. U g y mind az âltal, h o g y ok is az regi usus es
szokâs szerint Fogarasi Vârunkhoz tartozo szolgâla-
tokat, j o paripâson fegyveresen jo poszto kontosben,
nekunkmaraddkinknak, es Suecessorinknak praestâlni,
Ufcanunk levo Tiszteinknek engedelmesek lenni, igas-
sâgos es torvinyes dolgokban a Vârnak Tiszteitol
fiiggeni tartozzanak es Fogaras Vârunktol semminemu
vâltozâsokban el ne szakadgyanak. E z t i s azon ban
megtudvân h o g y tilalmas vizekkel havasokkal es
e g y e b ezekhez hasonlo hellyekkel, az magoken kiviil
valokkal szabadossokka nem tefcetnek. Dâtum in Arce
nostra Fogarasiensi die Septima Mensis Aprilis Anno
Domini Millesimo Sexcentesimo Septuagesimo Primo.
A. Bornemissa m. p.

Exhibitae sunt Praesentes Litaerae Boeronales

Anno D-ni Millesimo Sexcentesimo Septuagesimo
 — 407 —

Primo D i e Vigesima tertia Mensis May ac in Saedibiis

tribus Superiorum nobilium Eogarasiensium publi­
catae proclamatae et approbatae, atque extradatae
per . . . Matthiam Literatum Sedis dictae superiorum
Nobilium Eogarasiensium Juratum Notarium, nemine
Contradicente.
Idem. Matthias Literatus Jur. Notarius.
NB. Publicat şi în „Monumente" de N. Densuşianu.

CXVI.
1675. Michael Apafi, Principele Ardealului, din Alba-
Iulia 25 Maiu 1675 in conţelegere cu socia sa Anna
Bornemisza, ridică pe loan Tator Boer de Dragus şi
pe fiul său George din statul boeresc în statul nobilitar.
N o s Michael Apafi D e i gratia Princeps Tran­
silvaniae, Partium regni Hungariae Dominus et S i ­
culorum Comes. Memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit universis. Quod
nos tum ad nonnullorum fidelium Dominorum Con-
siliariorum nostrorum singularem nobis propterea
factani intercessionem; tum vero attentis et conside-
ratis fidelitate fidelibusque servitiis Strennui Ioannis
Tătar alias Boer de Dragus, quae ipse nobis, a q u O
Principalem in hanc erecţi sumus dignitatem, reg-
noque nostro Transilvaniae. in omnibus occasionibus
rerumque ac temporum vicissitudinibus primum q u i -
dem dexteritate sua ad fulgidam Portam Otthomani-
cam Cursoria, tandem vero lăudabili sua
et indefessa ad regna exotica exploratione fideliter
exhibuit et impendit, ac in futurum etiam exhibitu-
rum et impensurum n o n dubitamus. E u n d e m igitur
Ioannem Tătar alias Boer ao per eum Georgium, fi-
 — 408 —

lium jam natum, de speciali gratia et potestatis no­

strae Principalis plenitudine (eo magis quod ipsis
hac in parte specialis etiam gratia Illustrissimae
Principissae Annae Bornemisza conthoralis Nstrae
charissimae, in districtu Terrae Fogaras de facto li­
bere disponentis, ac perpetuae Haeredis, videtur
suffragari) e stătu et conditione eorundem hactenus
etiam libero et Boeronali in qua videlicet nati sunt
et existerunt, clementer exhimendos, ac in coetum
et numerum verorum, natorum, indubitatorum et in-
signitorum R e g n i hujus Transilvaniae et Partium
TJngariae eidem annexarum Nobilium adnumerand.
aggregan. cooptan. et adscriben. duximus prout exi-
mimus, annumeramus, aggregamus, cooptamus et ad-
scribimus praesentium per vigorem, ita tamen ut me-
moratus Joannes Tătar in posterum etiam si n e c e s s e
fuerit officio suo exploratoris servire debeat ac te-
neatur, decernentes expresse ut a modo deinceps suc-
cessivis semper temporibus idem Jodnnes Tătar alias
B o e r ac per eum Georgius filius ejus jam natus hae­
redesque et posteritates ipsorum utriusque sexus
univers, pro veris, natis, indubitatis insignitisque
Nobilibus habeantur et reputentur.
In Signum autem hujusmodi verae ac perfectae
Nobilitatis ipsorum haec Arma seu Nobilitatis In­
s i g n i a : Scutum videlicet militare coelestini coloris,
i n cujus campo sive area Limax quidam domicilium
suum seu scutum supra se habens, et sub eo in terra
confidenter repens, nihilque latitans isque humero
tenus sagitta feritus, cui superscriptum e s t : CATJTIUS
conspicitur: supra scutum autem galea militaris clausa
est posita, quam c o n t e g i t diadema regium g e m m i s
atque unionibus decenter exornatum, ex cono vero
 — 409 —

galeae teniae lemnisci variorum colorum hino inde

defluent utrasque oras sive margines ipsius scuti
pulcherrime ambiunt et exornant; prout haec omnia
in capite sive principio praes. Literarum nostrarum
docta mânu et arte pictoris clarius expressa et de-
picta . . . cernuntur. Animo deliberato et ex certa
scientia liberalitateque Nostra Principali memoratis
Joanni Tătar alias B e e r ut in expeditionibus suiş
exploratoriis cautius, ne videlicet in iis sagitta lae-
datur, incedere possit ac per eum Georgio filio
ejus jam nato haeredibusque et posteritatibus ipso­
rum utriusque sexus universis gratiose dedimus do-
navimus et contulimus annuen. et conceden. ut ipsi
praescripta Arma seu Nobilitatis insignia more alio-
rum, verorum, natorum, indubitatorum insignitorum-
que R e g n i noştri Transilvaniae et partium Hungariae
eidem annexarum Nobilium armis utentium ubique
in praeliis, hastiludiis, torniamentis, duellis, mono-
machiis ac alris quibusvis exercitiis militaribus et
nobilitaribus, sigillis, vexillis, cortinis, vellis, aulaeis,
annulis, clipeis, tentoriis, domibus, sepulchris g e n e -
raliter vero quarumlibet rerum et expeditionum
generibus sub merae ac perfectae Nobilitatis titulo
quo eos ab universis ac singulis cujuscunque sta-
tus, conditionis, gradus, honor., ordinis ofticii dig­
nitatis et praeeminen. homines existant insignitos
dici, tenere nominari et reputari volumus ferre et
gestare, omnibusque et singulis iis bonoribus, gratiis
privilegiis, indultis, libertatibus, immunitatibus et
praerogativis, quibus coeteri veri, nati, indubitati in-
signitique N o b i l e s et Militares praefati regni noştri
Transilvaniae et partium regni Hungariae eidem an­
nexarum hnes quomodocunque de jure et ab antiqua
 - 410 —

consuetudine utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo

uti, frui et gaudere valeant atque possint. In cujus
rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes
Literas Nostras pendentis et authentici Sigilii Noştri
munimine roboratas memorato Joanni Tătar alias
Boer ac per eum Georgio filio ejus jam nato haere­
dibusque et posteritatibus ipsorum utriusque sexus
universis gratiose dandas duximus et concedendas.
Datum in civitate Nostra Alba-Iulia die vige­
sima Quinta Maji. A n n o Dni Millesimo Sexcentesimo
Septuagesimo Quinto. Principatus vero noştri Decimo
Quarto.
Michael Apafi m. p.
Ioannes Betlen m. p. Cancell.
Franciscus Lugosi m. p. Secret.

Literae Armales
Nobilis familiae Tătar de Dragus.
C1 a u s u 1 a.
Praesentes Literae armales nomine et in per-
sona intrascripti Ioannis Tătar alias Boer de Dragus,
tribus in sedibus judiciaribus Nobilium Fogarasien-
sium frequentibus exhibitae promulgatae et
publicatae ab omnibusque quorum interfuit appro-
batae, acceptatae, ac in suo vigore relictae nemine
contradicente. Extradataeque die 2-da Mensis Maji
A n n o Domini Milesimo Sexcentesimo Septuagesimo
Sexto.
P e r Stephanum Lessay va. p.
Juratum Notar. Sedis prafatae.
NB. Reprodus dupa o copie procurata dela familie pentru
col. mea.
 411 —

CXVII.
16077. Tribunalul boer esc din Făgăraş la 5 Iulie judecă
procesul lui Comşa Guşă Aldea şi al lui Bărbat leii
Dărâbantu cu Popa Bărbat din Poşorta, pentru pro­
prietate la muntele Langa.
Mi Fogarasi Vdvarbiro, Szeszcsori Serban Deak.
H i t e s Assessor Boerok Dragusi Raduly Kodre, L u -
disori Dragomir Boer, Mardsinai Miklos Grânosa,
Mandrai Mitre Kokan, Sinkai Berssan Boer, es Szta­
nilla Sztrimbuly, Illyeni Komân Piro, Voilai N y a g o e
Boer, A d g y u k Tudtâra mindeneknek a kiknek illik
ez mi leveliinknek rendiben, Quod in A n n o 1677 die
5-ta Iuly perelven Posoritzai Komsa Grusel A l g e s es
Barbât l e i i (sie) Darabant: tamquam Actor, u g y a n
Posoriezai Barbât resz Popullal (sic), kegyelmes Asz-
szonyunk ev N a g y s a g a mostani Iobbagyâval, ki annak
elotte Actor leven deponâltatott, most tamquam
1
I-vel, ) kik Actiojâkat i g y kezdik el. Azert kellett
az Fogarasi Udvarbiro uram ev k e g y e l m e P e c s e t y i v e l
az I-tt ide Torvenyre idezniink, h o g y v a g y o n ezen
az mi hatârunkan e g y L a n g a nevii Havas, mely
mindenkor az l-vel m e g osztva volt Fele" otett illetven,
fele pedig minket, nem tudgyuk pedig mi oktol v i -
seltetvdn, Havasunkra potentia mediante maga au-
thoritâssâbol hiriink akaratunk ellen reâ m e n v e n
Tizenket Berbecsiinket Tisztunknekis hire nelkul el-
hajtotta, maga Iuhai kozStt tartotta e g y hetig kiket
semi keppen kezdbol kiadni nem akarvân keteleni-
tettiink udvarbiro uramat eo k e g y e l m e t erette bu-
sittani mint Plajasunkat s udvarbirankat, kiknek hirt

') Prescurtare in toc de Inctus (Incusatus),

 — 412 —

advân h o g y mind k e t reszrol valo igassâgunk elne

csealvdgyek (sic) mindenik reszrol tizenket Berbe-
cseinket Plajassa âltal o k e g y e l m e torvănyig le hai-
totta n a g y kârral forogvân, A s z t kivannyuk si etiam
juris erit melto okat adgya kârasittatâsunknak, ha
pedig nem adhatya Birsâgban maradgyon erette az
mi marhainknak fel szabsdulâsaval. I : replicat et
dicit, E g e s z e n az a L a n g a nevii Havas T e t e j e i g mind
enyim s ti pedig hirem akaratam nelkiil hajtottatok
az en Havasamra juhaitakat (a)zert cselekedtem kivân
ez irant kit kesz vagyok m e g is bizonyittani
h o g y azon L a n g a nevii Havasnak a Teteje enyim
volt, maigis enim miert kellet hât oda hajtonatok
marhaitakot. Exmittuntur ambae Partes. P o s t Com-
portationem Testium ambarnm Partium Deliberatum
est. Mivel az Inctus minden bizonysagiban m e g fo-
g y o t k o z o t sott az vilagoson constal, az m e g g neve­
zett Langa nevii Havasnak F e l e resze mely Faczâ-
nakis mondatik, mindenkor s mostanis az Actorokat
illette s maigis az o Marhajak legeltetodet s legel-
tetodik mostis rajta s Berbecseketis ugyan azon
magok helyekrol s Havasakrol hajtotta el az I. T e c z e t
azert az ev N a g y s a g a Boeri Szekinek az Potentiaert
convincaltassek in Fior. 12 || , az Actoroknak Ber-
becsei pedig szabadullyanak fel, enuek utanna pedig
haborgotâsok ne l e g y e n edgyik reszrol is sub Poena
Fior. 121| , mely irremissibiliter exeqvaltassek az
violans F e l e n . — Mely 'dolog mi elottunk i g y deci-
dalodvan annokokâert adgyuk miis ez mi leveliinket
s Sententiankat rolla Szekiink pecseti es hites N o -
tariusunk keze irâsa alatt fide mediânte. In Fogaras
D i e et A n n o ut Supra.

(TranBumptul Capitulului din Alba-Iulia dela 2 Febr. 1733,

în archiva dlui Ar. Densuşianu, dosarul comuna Poşorta.
 - 413 -

Capitulul descrie documentul în modul următor:

E t subscriptum erat L e g e n t i obversa facie a
sinistra Szeszcsori Serban m. p., a dextra vero ea-
rundem margine Extradatum per me Juratum N o t a -
rium Sedriae Boeronum Gregorium B â n m. p. erant-
que Sigillis eorundem super cera rubra hyspanica,
in medio autem loco, Sigilo B o e r o n u m consveto,
super cera flava molii impressive communitae et
roboratae patenterque in simplici pappiro confectae
et emanatae).
-1
NB. Reprodus din „Monumentele terii Făgăraşului , p. 39,
de N. Densuşianu.

CXVIII.
1678. Michael Apafi, cu diploma dată din Făgăraş
la 27 Iunie 1678 donfaă Voivodului Terii Româneşti
Constantin Basaraba Brancovanul satul Sâmbăta de sus.
N o s Michael Apafi Dei Gratia Princeps Transil­
vaniae, Partium Regni Hungariae Dominus, et Sicu­
lorum C o m e s : Memoriae Commendamus tenore Prae­
sentium, Significantes quibus expedit universis, et
singulis, quod N o s turn ad dignam requisitionem
Serenissimi Principis, et Valachiae Transalpinae Vaj­
vodae Constantini Bassaraba â Brankovan, quam
vero ad nonnulorum Consiliariorum singularem nobis
propterea factam intercessionem, turn vero Provinciae
nostrae in omnibus rerum, et temporum occurentiis,
rebusque ipsi praelaudati Valachiae Transalpinae
Vajvodae et in nostro Principatu S. R. I. Comiţi,
tamquam nostro vicino concreditis, cum promptissima
dexteritate, et lăudabili solertia exhibuit; E u n d e m
non dubitatens in posterum etiam ipsum contesta-
 - 414 -

turum; Iobbagiones igitur totius et integrae P o s s e s ­

sionis nostrae F e l s o Szombathfalva, in Districtu
nostro Terrae Fogaras Comitatui Albensi Transyl­
vaniae existente, una cum tentoriis, sylvis, et monti-
bus ad eandem P o s s e s s i o n e m spectantes, et concer-
n e n t e s ; quae Territoria vicinantur ab occidente eum
Territorio P o s s e s s i o n i s nostrae Dragus, ubi Rivulus
V â l l . . . Poduluj sic nuncupatus, Sylvae vero inci-
piendo per Pereu Szemnelor, inde sursiim Piatra
Rosiae, Montes autem cacumen Montium distingvit,
â Sylvis Dragusiensium, et Monte Also Vistiensium
B o e r o n u m ; ab oriente vicinantur cum Territoriis
Posorita, et L e s z a ; totam banc Possessionem cum
ibidem de praesenti inventis, et hinc in Valachiam
fugitivis nostris Jobbagyonibus, quod ad sua loca
per Industriam ejusdem praelaudati Vajvodae re-
ductos, E i d e m , tamquam in hocce nostro Principatu
S. R. I. Comiţi Constandin Bassaraba â Brânkovân,
Haeredibusque vero, et- Posteritatibus ac etiam L e -
gatariis suiş utriusque sexus universis, memoratam,
et cum vicinitatibus declaratam integram Possessio­
nem, una cum J o b b a g y o n i b u s , eorumque filiis, absque
omni fisei noştri praejudicio donamus conferimus
authoritate nostra Principali iure irrevoeabili, et ab
omnibus vecturarum praestationibus eosdem saepe-
dictae Possessionis J o b b a g y o n e s eximimus, et im-
munitamus; Quocirca vobis fidelibus nostris Specta-
bilibus, Magnificis, Generosis, et E g r e g i i s Arcis no­
strae, Districtusque Terrae Fogaras Capitaneo S u -
premo Paulo Intzedi de Vârad, Bonorum nostrorum
Praefecto, Tabulae nostrae Judiciariae Jurassori, et
Decimarum fiscalium Vice Arendatori Servatio Tha-
laba de Szesztsor, Bonorum nostrorum Fogarasien-
 — 416 -

sium Provisori cuuctis etiam aliis, quorum interest,

seu interit modernis et futuris cujuscunque gradus,
status, et conditionis hominibus, ubivis in Ditione
nostra eonstitutis, Praesentes nostras visuris, barum
serie committimus, et mandamus firmiter, quatenus
V o s praelaudato Serenissimo Principi et S. R. I. Co­
miţi Constandino Bassaraba â (Brân)kovân, ipsiusque
Haeredibus ac Posteritatibus, et etiam Legatariis
utriusque (sexus) universis, modis, et conditionibus
praemissis reale, et . . . mum Dominium super no-
minatis Jobbagyonibus, eorumque filiis, cum vicini-
tatibus declaratae Possessionis F e l s o Szombathfalvae
habere agnoscatis, ac si iidem omnes, vel aliquis in
praejudicium ejusdem Principis Constandini B a s s a -
raba â Brankovan, vel Haeredum, et Posteritatum,
etiam Legatariorum suorum utriusque sexus universis
clâm aufugere contingat, ad requisitionem, et repe-
titionem Eorundem, Eidem, vel Legatariis suiş red-
dere, et restituere modis omnibus debeatis, et tene-
amini, nec cum vecturarum praestationibus Jobba-
g y o n e s saepedictae Possessionis F e l s o Szombatbfalvae
aggravare praesumatis vel ausi sitis, sed in superius
declaratam immunitatem observatis secus non facturi.
Praesentibus perlectis Exhibenti restitutis. Datum in
Arce nostra Fogaras Die vigesimâ tertia Mensis Junii.
Anno Domini Millesimo Sexcentesimo Septuagesimo
octavo.
M. Apafi m. p.
(L. S.)

In dorso Earundem sequentia legebantur:

Exhibitae tribus in Sedibus Judiciariis Nobilium
s . . . frequentibus praescriptae Literae Donâtionales
 — 416 -

nomine, et iu persona introscripti Serenissimi Prin­

cipis Constantini Bassarâba â Brankovân lectae pu­
blicatae ab omnibus quorum interest, approbatae,
acceptatae, ac in suo vigore ne(m)ine contradicente
relictae; Extradatae vero Die quarta Men . . . . mbris,
Anno Domini Millesimo Sexcentesimo Septuagesimo
octavo per Stephanum Leszai Juratum notarium sedis
praefatae. m. p.
Praesentes Literae Boeronales Donationales per
nos Commissarios Illustrissimae D o m i n a e Princi­
pissae, Praefectum nempe et Exactorem fiscales, ac
Requisitores Albenses ad examinanda Boeronum Jura
exmissos, revisae, ac in vigore relictae. In Fogaras
Die U - a Marţii A n n o 1679.
(Copie legalisată în anul 1781 de secretarii Braşovului, în
archiva dlui Ar. Densuşianu.)
Certificarea legalisării:
Praesentem Copiam vero suo originali in omni­
bus eonformem, cum eoque cousonam esse inventam
hisce fidem facimus. Sign. Coronae d. 12-a lunii 1781.
(L. S.) Lucas Rausz m. p.
Juratus Secretarius Coronensis
(L. S.) lob. Tartler.
Secret. Coronensis.
NB. Publicat şi în „Monumentele terii Făgăraşului'', pag. 41,
de N. Densuşianu.

CXIX.
1689. Michael Apafi din Porumbac la 16 Iunie 1689
confirmă posesiunile boeronale ale lui Şorban Popa, Popa
Rad şi Popa Stan de Recsea.
Nos Michael Apafi Dei Gratias Princeps Tran­
silvaniae partium ftegnum Hungariae D o m i n u s ,
 - 41? —

Siculorum Comes etc. Memoriae commendamus te*

nore praesentium significantes quibus expedit uni­
versis. Quod pro parte et in personis Strenuorum
Sorban Popa de Retse, Bonorum Nostrorum Porum-
bakiens. Rationistae; nec non Popa Rad, parentis,
ac Popa Stan fratris ejus, omnino de R e c s e , exhi­
bitae sunt Nobis et praesentatae Literae Magni-
ficae quondam Dominae Annae de Nadasd, spectabilis
et magnifici quondam Ştefani Majlâd, V o y v o d a e
Transilvaniae et Siculorum Comitis R e l i c t a e : Titulo
Novae Donationis confectae ac emanatae, quibus me-
diantibus, dicta Domina Anna de Nadasd Districtuş
seu Terrae Fogaras Domina videlicet terrestris, me-
dietatem Boeronatus P o s s e s s i o n i s Recse ac in ejus­
dem teritorio quoddam praedium Lutza vocatum
cum Alpium Szkerissore et Piesa dictarum medieta-
tibus, item mediam similiter partem alterae P o s s e s ­
sionis Russor, et Possessionem tertiam B u t s u m v o -
catam totaliter, Cziganosque filios quondam Frate
Czigan ; Item Bagyul, Torra, Kalota, Kokoska, Drinke,
Kajkire et P u c h a n y filiosque et totam familiam per
majores eorum pacifice tentas et possessas (ex 6 o
quod universae literae eorum factum praedictorum
jurium possessionarium, ac Alpium et Cziganorum
concernentes ignis voraginibus absumptae fuistent)
Nova Donatione praespecificatorum ut praefertur
majoribus dedisse, novisque in Litteris privilegiali-
bus transcripsisse dignoscebatur, tenoris infra scripti.
Suplicatum itaque nobis extitit humillime, Quantenus
nos easdem Literas N o v a e Donationis ratas habentes,
eisdem literis consensum nostrum praebere nostris-
que litteris inscribi facere (quandoquidem characteres
earum vetustissimis temporibus usitati a plerisque

27
 — 418 -

perlegi nequeant, antiqui etiam esse perhibeantur)

dignaremur; quarum quibet Litterarum tenor talis e s t :
N o s Anna de Nadasd, Spectabilis et Magnifici
Domini quondam Stephani Maylad Voyvodae Tran-
silvaniensis et Siculorum Comitis etc. Relicta. Me­
moriae commendamus tenore praesentium significan-
tes quibus expedit universis. Quod cum Nos feria
tertia proxima ante festum sacrae Pentecostes, una
cum juratis hujus pertinen. nostrae Boiaronibus, Sedis
nostrae iudiciariae assessor. pro facien. iudicio causan.
considessemus, tune Honorabilis Sztan Popa, A l g y e
et Radul filii quondam agilis Ztanislai Boeronis de
Possessione nostrae Reche, et filii quondam Kompscha,
Stanislau, Bartsan et Koman nepotes vezt Zthanis-
lai praedicti de Reche, Item Mân et Markul filii,
agilis quondam Bartsân Boeris de Herszeny, Item
Koman, Vassul, et Bartsan filii agilis quondam A l d i e
Boeronis de R u s s o r : Item Gallie, Stoika, Fracille,
Michaile et Koman, filii agilis quondam Ivan boia-
ronis de eadem R u s s o r ; Item Szthojan et Bartsan
filii agilis quondam Komanich, olim ex quo agilis
quondam Koman Sudetzal de praedieta Russor, pro­
pagaţi; Nostram venient. in praesentiam, exposuerunt
nobis in hune modum. Quomodo medietatem Bojero­
natus P o s s e s s i o n i s nostrae Reche, e t i n ejusdem terre-
torio, quoddam praedium Luccza vocatum, cum Al-
pium Szkerissore et Plassa vocatarum medietatibus,
Item mediam similiter partem alterae Possessionis
Nrae Russor, et Possesionem Nostram tertiam B u c z o m
vocatam totaliter: Cziganosque filios vlt quodam
Fraţi Czigani, Ittem Bagyul, Thorra, Kalote, Kokossa,
Drynke, Kaykire, et Puchau filiosque et totam fa-
miliam, ab antiquo j u s t o jure et avitico pacifice pos-
 — 419 —

sedissent, possiderentque et in presenti, super qui­

bus efc Litteras a praedecessor. dominis hujus Castri
noştri, et ejus pertinen. collatas, sufficien. habuissent,
quas superior, temporum transactione, quorum nune
tricesimus primus reeensetur Annus, cum vlet h o c
Oppidum nostrum Fogaras, ex aliquo eventu fuerat
combustum, tune propter vehementiam ignis ardentis,
universas litteras, literaliaque instrumenta, super
integritate' boieronatus, Alpibus, Czi-
ganisque conscriptas emanatasque amisissent et de-
perdidissent. Suplicaverunt igitur N o b i s praenominati
universi fratres Boyarones, ut ante dictas partes et
integrittatem boieronatuum, alpes, Cziganosque, Novis
litteris nostris privilegialibus transcribi facere, ac
eisdem posteritatibusque eorundem universis n o v a e
nostrae Donationis. titulo dare, donare, et conferre
dignaremur. Quorum suplicationibus tamquam justis
et legitimis exauditis, admissis et quidem consideratis
fidelibus eorundem servitiis, quae iidem et parentes
eorundem praedecessoribus nostris, ac demum Nobis-
que cum omni fidelitate et constantia impendissent,
saepe fa tis igitur medietatem in Reche et praedium
L u c c z a vocatum, medietatem similiter in Russor et
B u c z o m totaliter, alpesque et Cziganos cum filiis
universis, praenominatis, cum omnibus suiş provent.
et pertinen. quibuslibet, terris scilicet arrabilibus, cul-
tis et insultis, agriş, pratis, pascuis, campis, foenetis,
foenilibus, sylvis, nemor. virgultis, spinetis, rubetis,
arandinetis, montibus, alpibus, specialiter vero Szke-
ryssora et Plasse medietatibus, ad solam medietatem
Boieronatus in Reche, habitam pertinen. vallibus, aquis,
fluviis, rivis, rivulis, piscinis, piscaturis, aquarumque
decursibus, molen. et eorundem locis, generaliter

27*
 - 420 —

Vero quarumlibet utilitatum et jurium integrităţi bus,

quovis nominis vocabulo vocitatis, ad easdem partes
et integritatem boieronatuum, de jure et ab antiquo
spectan. et pertinere deben., memoratis Zthan Popa
Algya et Radul, Item Stanislau, Bartsan et Koman,
Item Man et Marcbul, Item Koman, "Wassul, et Bar­
tsan, Item Galiae, Stoika, Fraczille, Mibay et Koman,
Item Szthojan et Bartsan ipsorumque haeredibus
posteritatibus universis, premissae uostrae novae
Donationis titulo dedimus, donavimus et contullimus,
Imo damus, donamus et conferemus jure perpetuo
et irrevooabiliter, tenend. possiden. pariter ex haben.
Salvis juribus alienor. in eisdem h a b e n : Harum no­
strarum vigore et testimonio Litterarum privilegia-
lium sigilliq. appensi munimine roboratarum median,
proclamat, tribus termin, sedium nostrarum judicia-
riarum, ab antiquo consvet. observatarumque. Contra-
dictore nullo apparente. Datae in pdicta Nostra F o ­
garas feria tertia proxima post Beator. Viti et Modeşti
martyrum, A n n o Domini Millesimo quingen. quinqua­
g e s i m o sexto — Praesentibus ibidem Matheo Daczo
Provisore nro et duodecim istis juratis Boiaronibus
notris v l c t : Komân Salamon e t M o y n e de A l s o Venitze,
Luppol de Persan, Aldia de Ohaba, Aldye de Reche,
Kristian ex Bogolfalva, Bukur ex Netotul, Mân de
F e l s o Vist, Aldia Vassul de Also Arpas, Sandru de
A l s o Vist, Stoika de Besenbak et A l g y e de Voila.
Eratque adjectum ad calcem : L e c t a et correcta, eadem
m a n u s : fueruntque eaedem litterae praetitulatae Do-
minae Annae de Nadasd pendenti suo sigillo robo-
ratae, patenterque in pergamento confectae et ema-
n a t a e ; extrinseeus autem cernebatur talis suprain-
soriptio. Praesentes Literae Confirmationales per
 — 421 -

Praefectum et Exactorem, fiscales Comissarios, Celss.

Dominae Principissae, ad examinan. Boeron. jura
exmissos revissae et in vigore relictae. In Fogaras
die 2-da Marty 1671. N o s igitur praemissa Supli-
catione, nobis modoquo supra porrecta, faventer
exaudita et admissa, praemissas literas novae D o n a -
tionis; non abrasas, non cancellatas, nec in aliqua
sui paste suspectas, sed omni vitio carantes, praesen.
litteris nostris de verbo ad verbum, sine diminutione
et augmento variationeque aliquali et inseri et in-
scribi, quoad omnes earum continentias, clausulas,
articulos et puncta, eatenus, quatenus eaedem recte
et legitime existant emanatae, viribusque earum ve-
ritas sut'ragatur, acceptamus, approbamus iisdemque
praebuimus consensum, imo praebemus benevoium
pariter et attentum, et nihilominus pro ampliori,
erga eosdem Sorbanum Popa ac Popa Rad parentem,
et Popa Stan fratrem ejus, gratiae nostrae Principalis
declaratione. Totum item et omne Jus Nostrum R e ­
gium, quod in praedeclarata medietate Boeronatus
P o s s e s s i o n i s R e c s e , ac in eijusdem territorio, praedio
Luccza nuncupato, nec non Alpibus Szkerysora et
Plase sic vocittarum medietatibus, item media parte
altera possessionis Russor, et P o s s e s s i o n e totale
Butsum, Cziganosque filiis olein Frate Czigany, ad
huc B a g y u l , Torra, Kalota, Kokoska, Drinke, Kay-
k a c e t P u t s a i y ac tota familia, etiam aliter qualiter-
cumque existeret et haberetur, aut eadem, iidem, et
idem nostram ex quibuscunque causis, viis, modis
et rationibus concernerent collationem, simul, cum
cunctis suiş utilitatibus et pertinent, quibuslibet terris
scilicet arabilibus, cultis et incultis, agriş, pratis
pascuis, campis, foenetes, sylvis, nemoribuş, montibuş,
 — 422 —

alpibus, vallibus, vineis, vinearumque promontoriis,

aquis item fluviis, piscinis, piscaturis, aquarumque
decursibus, molendinis et eorum locis, generaliter
vero quarumlibet utilitatum, et pertinen. suarum,
integrittatibus quovis nominis vocabulo vocitatis, ad
easdem de jure et ab antiquo spectan. et pertinere
deben. sub suiş veris metis et antiquis limitibus
existunt, memoratis Sorban P o p a nec n o n P o p a Rad
paren. ac P o p a Sztan frate ejus, haeredibusque et
posteritatibus eorum universis, dedimus, donavimus et
conferimus, prout damus, donamus et conferrimus jure
perpetuo et irrevocabiliter, tenen., possiden. pariter
et haben. Salvo jure alieno. Quas N o s in formam
Privilegii noştri redigi faciemus dum Nobis in specie
fuerint reportatae. Datum in Curia Nostra Porum-
bakiensi D i e 16. Mensis Junii, A n n o Domini 1689.

Michael Apafi m. p. Franciscus Lugosi m. p.

Tj, S. Secretarius.
NB. Din col. mea. Combina cu XLIII.

cxx.
1689. Michael Apafi, Principele Ardealului, cu diploma
dată din Curia Porumbacului inferior la 16 Iunie 1689
confirmă pe raţionistul seu Ladislau Boer de Mardsina
in drepturile sale boeronale conferindu-i curtea reposa-
tului raţionist Nicolau Literaţi al fostului Principe G.
Bethlen în Comana inferidră. AcSsta diplomă s'a tran-
sumt de Leopold I la anul 1702.
N o s L e o p o l d u s D e i Gratia E l e c t u s Romanorum
Imperator semper A u g u s t u s , ac Germaniae, H u n g a ­
riae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae Slavoniaeque etc.
R e x . Archidux etc, etc. Memoriae commendamuş
 — 423 —

tenore praesentium significantes, quibus expedit uni­

versis; Quod pro parte et in persona Nobilis Ladislai
Boer de Mardsina exbibitae et praesentatae sunt
Majestati Nrae, Literae quaedam Nobilium, Georgii
lanko et Francisci Cziko Tabulae Nostrae Judicia-
riae in Transylvania Regiae Soribarum ao Juratorum
Notariorum Transumptuales, sub sigillis eorundem
usualibus, super cera hispanica rubra impressis, n e c
non manuum eorundem propriarum subscriptionibus,
patenter confectae et emanatae continentes in se
transumptualiter alias Illustris quondam Transylva­
niae Principis Michaelis Apafi D o n a t i o n a l e s ; quib.
mediantibus idem Princeps, totalem et integrum
Fundum desertum, in P o s s e s s i o n e sua A l s o Kumâna,
ibidemque vicinitatib. ab una Opra Globis domus,
ab altera Bukur Stojka fundi deşerţi, sic dictorum
Providorum Iobbagionum antelati Principis, a tertia
vero partibus Viae publicae P o s s e s s i o n e m F e l s o
Kumana versus tendentis, nec non in Districtu Terrae
Fogaras, et Comitatu Albensi Transylvaniae existen-
tem habitum, ac in eisdem Literis uberius declaratum,
intuitu servitiorum praefati Ladislai Boer, ex causis
et motivis pariter in eisdem Literaris denotatis, eidem
Ladislao B o e r haeredibusque et posteritatibus, ac
etiam Legatariis ipsius utriusq. sexus universis, si­
mul cum cunctis suiş utilitatibus et pertinentiis qui-
buslibet jure perpetuo et irrevocabiliter dedisse,
donase, et contulisse, nec n o n j a m dictum F u n d u m ,
et appertinentias ejus, ab omni Censuum, Taxarum
et Contributionum, Decimarum, item Nonar. Quintar.
Quartarum, Capetiar. et alior. onerum solutione exe-
misse, supportasse, libertasseque, et nobilitasse, salvo
Jure alieno dignoscebantur, tenoris infrascripti, S u p -
 — 424 —

plicatumq. extitit Majestati nostrae, nt N o s Literas

easdem, omniaque et singula in eisdem contenta,
ratas, gratas, et accepta habentes, praesentibusq.
Literis Nostris inseri et inscribi facientes, Nrum illis
R e g i u m Consensum, pariter et assensum, pro prae-
dicto Ladislao Boer, Haeredibusque et Posteritatibus,
ac etiam Legatariis ipsius utriusque sexus universis,
gratiose praebere dignaremur benevoium. Quarum
quidem Literarum tenor et verbalis continentia baec
est. N o s Michael Apafi Dei gratia Princeps Transyl­
vaniae Partium R e g n i Hungariae D o m i n u s et Sicu­
lorum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes, quibus expedit universis;
quod N o s cum ad Nonnullorum Fidelium D o m i n o -
rum, Consiliariorum Nostrorum singularem coram
nobis propterea factam intercessionem, tum vero
attentis et consideratis fidelitate, fidelibusq. servitiis
Nobilis Ladislai B o e r de Mardsina, Bonorum N o ­
strorum A l s o Kumanaiensium Rationistae, quibus
iile N o b i s , in omnibus rebus fidei etc. industriae suae
concreditis non minus alacriter, quam constanter
testata reddidit documenta, spe freti haud dubia,
ipsum etiam deinceps non minora fidelitatis obsequia
exhibiturum, et impensurum. Totalem igitur et in­
tegram F u n d u m desertum vicinitatibus ab una Opra
Globis Domus ab altera Bukur Sztojka F u n d i de­
şerţi, Providorum J o b b a g i o n u m Nostrorum, a tertia
vero partibus P o s s e s s i o n e m Nostram F e l s o Kumana
versus tendentis, in P o s s e s s i o n e nostra praedicta
A l s o Kumana, Districtuq. Terrae Fogarasiensis, et
Comitatu Albensi Transylvaniae existen. habitum,
olim p e r / E g r e g i u m quondam Nicolaum Literatum
tune omnino Bonorum Nostror. praementionatorum
 — 425 —

Also Kumanaiensium Rationistam, Ulustrissimi quon-

dam Principis beatae memoriae, Gabrielis B e t h l e n
Praedecessoris Nri ex benigna collatione tentum et
possessum, verum ipso utriusque sexus seminis so-
latio e vivis sublato, in N o s , F i s c u m q u e Nrum, et
benignam dispositionem Nram devolutum, simul cum
cunctis suiş utilitatibus, et pertinentiis quibuslibet,
terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agriş,
pratis, pascuis, campis, foenetis, sylvis, nemoribus,
montib., Alpib. Vallib. Vineis, Vinearq. Promontoriis,
aquis, item fluviis, piscinis, piscaturis, aquarumq.
decursib., molendinis, et eorund. locis, generaliter
vero quarumlibet utilitatum, et pertinentiar. suar.
integritatibus, quovis nominis vocabulo vocitatis ad
eundem de jure, et ab antiquo spectan. et pertinere
deben. sub suiş veris metis et antiquis limitibus,
existen. memorato Ladislao Boer, Haeredibusq. et
Posteritatib. ac etiam Legatariis, ipsius utriusque
sexus universis, -jure perpetuo et irrevocabiliter, cle­
menter benigne dandum, donând, et conferend. esse
duximus, prout damus, donamus et conferimus. Pro
ampliori autem gratiae, et munificentiae nostrae erga
eundem Ladislaum B o e r declaratione, eundem prae-
scriptum F u n d u m ab omni Censuum, Taxarum, et
Contributionum nostrar. turn ordinariar. quam extra-
ordinariar., subsidiiq. et lucri Camerae nostrae solu­
tione, servitior. quorumîibet, plebeor. et Civilium seu
Iobbagionalium exhibitione, Datiar. Collectanear.
pensione, H o s p i t u m condescensione, vineas item,
agricolationes, seminaturas, ac alias quasvis haer'e-
ditates, intra veras metas territorii praefatae P o s s e s ­
sionis Also Kumana existen., habit., ab omni Decimar.
Nonar., Quintar., Quartar., Capetiarum, Jurisque et
 — 426 —

census montani solutione, F i s c o nostro quottanis

provenire deben.. clementer eximen., supportan. li-
bertau. et nobilitandos duximus. Assecuramus item
affidamus, nec non eximimus, supportamus, liberta-
mus et nobilitamus, praesent. per vigorem, salvo
jure alienorum, harum nostrar. Literar. Donationa-
lium, nobilitationalium, pariter et exemptionalium,
authentici sigilii noştri munimine roboratarum vigore
et testimonio mediante. Quocirca- V o b i s Fidelibus
Nris Spectabilibus, Generosis, Egregiis, et Nobilibus,
Supremo et Vice Capitaneis, Arcis nostrae, et Di­
strictus Terrae Fogaras, Paulo Inczedi de Vârad,
Bonor. nostror. Fiscalium Praefecto, ac Deci mar. in
Trannia existen. Vice Arendator., Provisor. Bonor.
nrum Alsdkumanaiens.; item Dicator. Decimatorib.,
Connumeratorib., et exactorib. quarumcunque Con­
tributionum, j a m fati Districtus Terrae Fogarasien.,
modernis seilicet et futuris pro tempore constitutis,
et constituen., et eor. vices g e r e n t i b u s ; cunctis etiam
aliis, quor. interest praesentium notitiam habituris,
har. serie committimus, et mandamus firmiter, ut vos
quoque a modo imposterum, praefatum Ladislaum
Boer, haeredesques et posteritates, ac etiam L e g a -
tarios ipsius utriusque sexus universos, ratione prae-
scripti Fundi, vinearum, seminaturar. allodiator. et
agricolation. suarum quarumlibet ad eund. pertinen-
tium, ad nullam omnino Censuum, Taxarum, et Con­
tributionum nostrarum, tam ordinariar. quam extra-
ordinariar., subsidiiq. et lucri Camerae nostrae solu-
tionem, servitiorum quorumlibet, plebeor. et civilium
exhibitionem, Decimar. Nonar., Quintar. Quartar. et
Capetiar. pensionem cogere, et compellere, vel prop-
terea eosd., in personis, rebusq. et bonis ipsor. qui-
 — 427 —

busvis, impedire, turbare, molestare, seu quovismodo

damnificare minime praesumatis, n e c sitis ausi modo
aliquali, sed eundem F u n d u m , cunctasque ejus ap-
pertinentias, modo praemisso exemptas, supportatas,
libertatas, et nobilitatas habere, modis omnib. de­
beatis et teneamini. Secus non facturi; Praesentibus
perlectis Exhibenti restitutis. Datum in Curia n o ­
strae Also Porumbakiensi. D i e decima sexta Mensis
lunii Anno Domini Millesimo Sexcentesimo Octua-
gesimo N o n o . E t subscriptum eisdem fuit (uti prae­
fati scribae testantur) a dextris: Michael Apafi mpr.
a sinistris v e r o : Franciscus Lugasi secretarius mpr.
Fueruntque Sigillo ejusdem authentico, super cera
rubra ductili, in medio, loco videlicet solito, impres-
sive communitae et roboratae. N o s itaque praemissa
supplicatione ; Nobis modo quo supra facta clementer
exaudita, et faventer admissa, praescriptas Literas
Transumptuales, non abrasas, non cancellatas, nec
in aliqua sui parte varietas, aut suspectas sed omni
prorsus vitio et suspitione carentes, praesentibus
Literis Nris, de verbo ad verbum, sine diminutione
et augmento variationeque prorsus aliquali insertas
et inscriptas, quoad omnes earum cotitinentias, arti-
culos, clausulas, et puncta, eatenus, quatenus eaedem
rite et legitime existunt emanatae, viribus earum
veritas suffragatur, ratas, gratas, et accepta h a b e n t e s ,
Nostrum illis regium consensum pro praementio-
nato Ladislao Boer, Haeredibusque et Posteritatibus
ac etiam Legatariis ipsius utriusque sexus universis,
valiturum praebuimus, prout praebemus benevolum
pariter et assensum. Harum Nostrarum Secretioris
et aulici Sigilii noştri munimine roboratarum Lite­
rarum testimonio medianţe. Daţum in Civitate No-
 - 428 —

s t r a V i e n n a A u s t r i a e D i e D e c i m a Mensis Marţii, A n n o
D o m i n i Millesimo S e p t i n g e n t e s i m o S e c u n d o , R e g n o -
rum Nostror. Romani Quadragesimo quarto, Hunga-
rici Q u a d r a g e s i m o S e p t i m o , B o h e m i c i vero Q u a d r a ­
gesimo Sexto.
Leopolăus L . S.
C o m e s Samuel Kalnolcy
Andreas Szentkereszti
NB. Reprod. după o copie din col. nostra.

CXXI.
1689. Michael Apafi, Principele Ardealului, cu diploma
dată din Radnoth la 6 August 1689 confirmă pe Stan
Monea de A. Venicze în drepturile sale boeronale.
N o s Michael Apafi D e i G r a t i a P r i n c e p s T r a n ­
silvaniae p a r t i u m r e g n i H u n g a r i a e D o m i n u s et Sicu­
lorum Comes. Memoriae commendamus tonore prae­
s e n t i u m significantes q u i b u s e x p e d i t universis, q u o d
N o s c u m ad n o n n u l l o r u m fidelium d o m i n o r u m con-
siliariorum n o s t r o r u m . . . . fidelis n o b i s s i n c e r e di-
lecti s p e c t a b i l i s ac g e n e r o ş i S t e p h a n i Nalaczi de
e a d e m N a l a c z consiliarii n o ş t r i i n t i m i c o m i t a t u u m
H u n y a d (et) de Z a r a n d c o m i t i s , aulae n o s t r a e ma­
g i s t r i ac arcis n o s t r a e D e v e n s i s C a p i t a n e i u b i q u e
s u p r e m i , s i n g u l a r e m c o r a m N o b i s pro p a r t e et i n
p e r s o n a s t r e n u i S z t a n M o n y a d e A l s o V e n i c z e fac-
tam intercessionem, tum vero benigne attentis et
c o n s i d e r a t i s fidelitate fidelibusque servitiis e j u s d e m ,
q u a e idem p r a e t i t u l a t i S t e p h a n i N a l a t z i in curia n o ­
stra s a e p e n u m e r o a l a t e r e s e r v i e n d o fideliter se ac
laudabiliter accommodans j u x t a exigentiam muneris
i p s i u s eidem c o n c r e d i t a o m n i a n e g o t i a ad c o m p l a -
 - 429 —

Centiam est executus, sperantes ipsum deinceps etiam

adicturum, imo hacce Principali nostra clementia
accensus, majora quoque fidelitatis documenta da-
turus. E u n d e m itaque Sztan Monya boeronali hac­
tenus etiam praerogativa gavisum e speciali gratia
nostra ac Principalis potestatis nostrae plenitudine
denuo et ex n o v o eximendum ac in coetum et nu­
merum verorum, natorum et indubitatorum Boeronum
Districtuş seu Terrae Fogaras annumerandum, ag-
gregandum, cooptandum et adscribendum duximus,
decernentes expresse ut a modo deinde successivis
semper temporibus, idem Sztan Monya haeredesque
et posteritates ejus utriusque sexus universae pro
veris, natis et indubitatis Boeronibus habeantur et
reputentur; omnibusque et singulis iis honoribus,
privilegiis, immunitatibus et praerogativis, quibus
caeteri veri nati indubitatique Districtuş seu Terrae
Fogarasiensis B o e r o n e s de jure et ab antiqua con-
svetudine utuntur fruuntur et gaudent, perpetuo uti
frui et gaudere valeant atque possint, ita tamen ut
equis armisque optime iustructi Nobis ac successori­
bus nostris ad arcem F o g a r a s exhibenda, alioque in
loco praestanda qualibet servitia j u x t a antiquum
morem et consvetudinem instar aliorum ejusdem or-
dinis Boeronum supportare; imo in omnibus juridicis
rebus ac publicis consvetudinibus ab offieialibus
annotatae arcis Fogaras dependere modis omnibus
debeant et sint adstricti, neque in ullis temporum
vicissitudinibus a praefata arce nostra Fogaras se
se extrahere ausint modo aliquali. Pro ampliori au­
tem gratiae et munificentiae nostrae Principalis erga
praementionatum Sztan Monya haeredesque et po­
steritates ipsius, declaratione, totalem et integram
 430

fundum ipsius aedificatum ab una et superiori stre-

nuus Gabrielis Czajna de Also Venitzie Boeronis
domus, ab altera et inferiori providi Opra L a b e s in
portione nostra possessionaria in possessione Also
Venitze districtu Terrae Fogaras et comitatu Albensi
Transilvaniae existente habitum, bactenus etiam per
praelibatum Sztan Monya jure avitico ac optimo,
nune etiam pacifice tentum et possessum, simul cum
cunctis suiş utilitatibus et pertinentiis quibuslibet,
terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agriş, pra-
tib, pascuis, campis, foenetis, sylvis, nemoribus,
montibus, vallibus, aquis item fluviis, piscinis, pis-
caturis, aquarumque decursibus, molendinis, et eorum
locis, generaliter vero quarumlibet utilitatum, et per-
tinentiarum suarum integritatibus quovis nominis
vocabulo vocitatis ad praespecificatum fundum jure
perpetuo et avitico ab antiquo tentis et possessis
sub suiş veris metis et antiquis limitibus existentibus
ab omni servitute jobbagionali et plebea denuo et
ex n o v o (ut praemissum est) clementer eximendum
libertateque boeronali condecorandum esse duximus,
prout eximimus, annumeramus, aggregamus, coopta-
mus et adseribimus, praedeclaratum ipsius fundum
aedifieiosum boeronali praerogativa condecoramus
praememorato Sztan Monya libere possidendum in
manibus ipsius reliuquimus salvo jure alieno, barum
nostrarum pendentis et autbentici sigilii noştri mu­
nimine roboratarum virtute et testimonio Litterarum
mediante. Quas Nos ad formam Privilegii in bujus
rei memoriam firmitatemque perpetuam annotato
Sztan Monya haeredibusque et posteritatibus ipsius
utriusque sexus universis boeronali praerogativa be­
nigne duximus concedendas. Datum in Castro nostro
 -431 -

Radnoth die sexta mensis Augusti A n n o Domini

millesimo sexcentesimo octuagesimo nono.
Michael Apafi mp.
Franciscus Lugosi mp. secret.
Praesentes Litterae boeronales nomine et in
persona introscripti Sztan Monya de Also Venicze
tribus in sedibus judiciariis Nobilium Fogarasiensium
frequentibus exhibitae sunt, promulgatae et publica­
tae, ab omnibusque quorum interfuit approbatae ac
in h o c vigore debito cum obsequio, nemine contra­
dicente, relictae. Extradatae die 10-a Decembris 1689,
per Stephanum L e s z a y sedis praef. juratum Notarium.
NB. Repr. după o copie din col. nostra, de unde s'a pu­
blicat şi în „Monumente" de N. Densuşianu, pag. 98.

CXXII.
1689. Michael Apafi cu diploma dată din Radnot la
7 Septembre 1689 confirmă pe Ioan Pop Precup şi pe
frate-se~u Nicolae în posesiunea unui loc cu casă din
Făgăraş în valore de 200 fl.
N o s Michael Apafi Dei Gratia Princeps Tran­
sylvaniae Partium Regni Hungariae Dominus es Si­
culorum Comes. Memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit universis. Quod
N o s , cum ad nonnulloruro Fidelium Dominorum Con-
siliariorum nostrorum singularem coram Nobis prop­
terea factam intercessionem, turn vero, cum optimo-
rum Principum, munus esse sciamus, ,unum quemque
Fidelium suorum, maxime vero quorum industria
cum fidelitatis obsequio enituit, digno actionibus
suiş premio condecorandum esse, quo illi afîecti, ad
subsequendarum rerum momenta alacrius inflammari
 - 432 -

Valeant; eo respectu nihil unquam, ab eo toto

tempore, quo in boc Principatu fastigium divina
electione promoti sumus est â nobis praetermis-
sum, quod non in emolumentum fidelium nostro­
rum fuerit â nobis collatum, pro quantitate, et
modulo virium, virtutumque suarum rem pensitan-
tes; Quorum in numero intelligimus, Egregium
Ioannem Pap alias Prekup de Fogaras, juratum
Scribam nostrum Praefecturalem, qui â tenerâ adbuc
aetate suâ; bactenus omnes dies suos iu servitiis
nostris consumendo, prius q u i d 3 t n per aliquot anno-
rum decursum bonorum nostrorum Husztiensium,
deinde Gibiniensium, fidelis, et industriosus functus
Rationistae Officio, postea vero in eo quo ad prae-
sens etiam ^per aliquot annos cum laude fungitur
munere, dexterrime navavit operam, ita ut nihil ab
eo, quidquid â fidelissimo Servo requiri possit, sit
praetermissum, quem imposterum, paria vel majora
quoque pro re nata fidelitatis specimina exbibitu-
rum et impensurum nulii dubitamus: Totalem igi­
tur et integrum F u n d u m , bactenus civilem ac D o ­
mum superaedificatam, cui ab una Domus posteri-
tatum Strenui quondam Dima Szabo incolae et
inhabitatoris praedicti oppidi noştri Fogaras, ab alia
bortus noster vulgo vad kert vocatus, â tertia vero
partibus, via Regia ac F l u v i u s quidam ibidem prae-
terlabens, advicinantur in Oppido nostro Fogaras,
Districtuque ejusdem nominis, ac Comitatu Albensi
Transylvaniae jexistentem et adjacentem, per Geni-
torem ejusdem, Ioannem videlicet quondam Pap, alias
Prekup seuiorem, de dicta Fogaras, certa pecuniaria
summa emptum et comparatum, simul cum cunetis
suiş utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris
 — 433 -

scilieet arabilibus, cultis et incultis, agriş, pratis,

pascuis, campis, foenetis, sylvis, nemoribas, mon-
tibus, alpibus et vallibus, aquis item fluviis, pis-
oinis, piscaturis, aquarumque decursibus, molendinis
et eorundem locis, generaliter vero quarumlibet uti-
litatum, et pertinentiarum suarum integritatibus, quo­
vis nominis vocabulo vocitatis, ad eundem F u n d u m ,
de jure, et ab antiquo spectantibus et pertinere de-
bentibus sub suiş veris metis, et antiquis limitibus
existentibus memorato Ioanni Pap alias Prekup, ac
per eum Nicolao similiter Pap alias Prekup, Fratri
videlicet ipsius germano, vita ipsorum comite irre-
demptibiliter, haeredibus vero et posteritatibus ac
etiam Legatarys ipsorum utriusque sexus universis
in et pro ducentorum florenorum Hungaricalium j u s t e
currentis et usualis monetae summa, ac etiam aedi-
ficiorun., tam hactenus superextructorum, quâm vero
deinceps superextruendorum, tempore redemptionis
bona conscientia aestimandorum valore supperad-
dendo titulo pignoris jure reneraptibili, gratiose dan-
dum, donandum conferendum et inscribendum du­
ximus. Assecurantes nihilominus, affldantes et certi-
ficantes eosdem, quod si temporis successu, N o s vel
Successores noştri, Legitimi videlicet Transylvaniae
Principes, aut alii quorum videlicet interest, seu in-
tererent, praespecificatum F u n d u m , pro Nobis aut
pro se se redimere aut rehabere, voluerimus aut v o -
luerint, ex tune a praefatis quidem Ioanne et Nicolao
Pap alias Prekup, vita ipsorum comite minime, ab
haeredibus vero, et posteritatibus ac etiam Legatarys
ipsorum utriusque sexus universis, non aliter neque
secus nisi deposita prius et integre simul et semel
persoluta praespecificata ducentorum florenorum H u n -

28
 . i . 434 ~

garicalium j u s t e currentis, et usualis monetae summa,

ao etiam aedificiorum, tam hactenus superextructo-
rum, quam vero deinceps superexstruendorum, tem­
pore redemptionis bona conscientia aestimandorum
valore superaddito, redimemus et rehabebimus, re-
dimentque et rehabebunt. Ad quod firmiter et in-
violabilter observandum, tam Nos ipsos obligamus,
et obstringimus, quam etiam Successores nostros
L e g i t i m o s videlicet Transylvaniae Princepes ac alios
etiam quorum videlicet interest, seu intererit obli-
gatos, et modis omnibus obstrictos esse volumus.
E t nihilominus pro ampliori gratiae ac magnificentiae
nostrae Principalis, erga praenotatos Ioannem et Ni-
colaum Pap alias Prekup declaratione praedeclaratum
eorundem P u n d u m , ac D o m u m superaedificatam ab
omni censuum, taxarum et contributionum nostrarum,
tam ordinariarum, quam extraord. subsidiique et Lucri
Camerae nostrae solutione, servitiorum quorumîibet
plebeorum, et civilium, seu jobbagionalium exhibi­
tione, hospitum condescensione, ac in eam D o m u m
r e c e p t i o n e ; Agricolationes item, allodiaturas, semina-
turas ac alias quasvis haereditates, et terras arabiles,
intra veras suas metas existentes ad eundem F u n -
dum, de jure et ab antiquo tentas et possessas ac
bono modo compartitas, ab omni decimarum, nona-
rum, quintarum, quartarum, capetiarum, ac aliarum
quarumlibet datiarum et collectanearum, exhibitione,
jurisque et census montani solutione, eximendas sup-
portandas libertandas et nobilitandas d u x i m u s ; An-
nuentes insuper, et coneedentes, praefatis Ioanni ac
Nicolao Pap alias Prekup, ut ipsi, pro propria ne-
cessitate, potus cujuslibet generis, signanter vinum,
mulsum et cerevisiam in toties dicto oppido nostro
 «- 435

Fogaras, quovis tempore, sufficienter servandi, ha-

beant authoritatem, ao plenariam libertatem; speran-
tes nihilominus, eosdem Ioaunem, ao Nicolaum Pap
alias Prekup, nobis, et Filio nostro charissimo Illu-
strissimo Michaeli Apafi II. electo Transylvaniae
Principi pro solutione inservituros; prout damus,
donamus, conferrimus et inscribimus, assecuramus
item affidamus et certificamus, obligamus, obstringi-
mus, obligatosque et obstrictos esse volumus, nec
non eximimus, supportamus, libertamus, et nobilita-
mus, annuimus denique et concedimus harum n o ­
strarum vigore et testimonio Literarum mediante.
Quocirca vobis spectabilibus, Generosis, E g r e g i i s , et
Nobilibus, ac Strenuis, Arcis nostrae, et Districtuş
Fogarasiensis Supremo et Vice Capitaneis, B o n o r u m
nostrorum Fogarasiensium Provisori, Rationistae,
caeterisque Arcis nostrae Fogarasiensis officialibus,
Item Deoimatoribus, et quarumvis contributionum,
exactionumque Perceptoribus et E x a c t o r i b u s ; hospi-
tiorum Distributoribus et eorum vices gerentibus,
Providis item et Oircumspectis Iudici et juratis Op-
pidi noştri FogaTas modernis videlicet, et futuris
quoque, pro quovis tempore constituendis, cunctis
etiam aliis cujusvis status. et conditionis hominibus
quorum videlicet interest seu intererent, praesentes
nostras visuris, harum serie, committimus, et man-
damus firmiter, quatenus vos quoque, a modo de­
inceps, succesivis semper temporibus, annotatos Ioan­
nem, et Nicolaum Pap, alias Prekup haeredesque, et
posteritates, ac etiam Legatarios ipsorum utriusque
sexus universos, ratione praespecificati F u n d i univer-
sarumque quarumvis appertinentiarum, ad nullam
censuum taxarum, et contributionum nostrarum tam
28*
 — 436 —

ordinariarum quam extraordinariarum, subsidiique

et lucri Camerae nostrae solutionem, servitiorum
quorumlibet plebeorum et civilium, seu Iobbagiona-
lium exhibitionem, hospitum condescensionem et in
eundem F u n d u m , ac D o m u m receptionem, Decima­
rum, nonarum, quintarum, quartarum, capetiarum, ac
aliarum quarumlibet datiarum, et collectanearum
pensionam cogere, et compellere, aut eosdem prop-
terea vel propter potus modo praemisso servationem,
in personis, rebusque et bonis ipsorum universis im-
pedire, turbare, molestare, seu quovis modo damni-
ficare praesumatis vel sitis ausi modo aliquali. Sed
eundem F u n d u m , ac D o m u m , universasque eorundem
appertinentias, pro exemptis, supportatis, libertatis,
et nobilitatis habere debeatis, et teneamini. Secus
nonfacturi. Praesentibus perlectisExhibenti restitutis.
In cujus rei memoriam firmitatemque perpetuam,
praesentes Litteras nostras, pendentis, et Authentici
Sigilii noştri munimine roboratas, memoratis Ioanni,
ac Nicolao Pap alias Prekup haeredibusque et po­
steritatibus, ac etiam Legatariis ipsorum utriusque
sexus universis, gratiose dandas duximus et conce­
-
dendas. Datum i n Castro nostro Radnoth die s e p -
tima Mensis Septembris A n u o Domini Millesimo
Sexcentesimo, Octuagesimo N o n o .
Apafi m. p.
Franciscus Lugasi Secretarius mp.
(S. P.)
Praesentes literae Exemptionales seu Donatio-
nales nomine et in persona Domini Ioannis Pap alias
Praekup juxta veterem usum antiquamque consvetu-
dinem tribus in sedibus judiciariis Nobilium Fogara-
 — 437 —

siensium frequentibus exhibitae sunt, promulgatae,

lectae et publicatae ab omnibusque quorum interfuit
approbatae, acceptatae, ac in suo vigore debito cum
obseqvio, nemine contradicente, relictae. Extrada-
taeque die undecima mensis Febr. A n n o Domini
Millesimo Sexcentesimo Nono (sic).
Per Stephanum Leszay Juratum Notarium
Sedis praedeclaratae m.p.

Originalul libel 8 foi în pergamena, înălţime 22 cm. lăţime

7 cm., în posesiunea familiei Făgărăşanu din Făgăraş. Sigilul pen-
dent în ceră roşie cu un diametru de 4 cm., 7 mm. înfăţişâză două
scuturi, unul mai mare în formă orbiculară cu armele Transilvaniei,
la mijloc un scut mai mic cu armele Apafcscilor: un coif străpuns
cu o sabie dreptă aşezat pe o viţă cu struguri. In jurul sigilului
legenda: MICHAEL A P A F I : D : G : PRIN : TRAN : PA : RE :
HV:D:E:SICO.
NB. Publicat şi în monumentele terii Făgăraşului" de N.
r

Densuşianu, pag. 140.

CXXIII.
1689. Michael Apafi cu diploma dată din Radnoth la
7 Septembre 1689 nobilitdză pe Ioan Papp alias Precup
din Fogaras, şi pe fraţii să Nicolau şi Mathia.

J o s e p h u s Comes B e l d i de U z o n , Arcis et In-

clyti Districtuş Terrae Fogaras Supremus Capitaneus
Tabulaeque ejusdem Inclyti Districtuş Continue J u ­
diciariae Ordinarius P r a e s e s ; Vice Capitaneus item
Caeterique Assessores et N o t a r y ; Memoriae Com-
mendamus tenore praesentium significantes, quibus
expedit Universis et Singulis. Quod N o b i s D i e D e ­
cima tertia Mensis Junii Anni Millesimi S e p t i n g e n -
tesimi Septuagesimi Sexti pro faciendo Cauşantibuş
 — 438 —

Judioio moderativo, tractandisque publicis in Oppido

Fogaras, D o m o q u e nostra ibidem Praetoria consi-
dentibus, Nobiles Iuon, Iuonicza, Gyorgye et A d a m
Fogarasi alias Praekup de Fogaras, exhibuerunt et
praesentarunt Litteras quasdam Armales, petentes
N o s debito cum respectu humillime, quatenus eas-
dam transumi, Praesentibusque Litteris Nostris ver-
botenus inseri et inscribi, futuraque eorundem pro
cautela necessarias sub Praesidis et Notary S u b -
scriptione ac Publici Sigilii impressione extrădări
faceremus. Quarum quidem tenor et verbalis Conţi -
nentia sequitur bune in M o d u m :
Nos Michael Apafi D e i Gratia Princeps Tran­
sylvaniae Partium Regni Hungariae D o m i n u s et Si­
culorum C o m e s ; Memoriae commendamus tenore
Praesentium significantes, quibus expedit U n i v e r s i s :
Quod cum principale fastigium tenentium clementia,
vel ex eo maxime ampliari elucescereque consveverit,
ac apud seram posteritatem etiam in benedictione
ponatur, quando subditorum suorum obsequiis et
meritis pensitatis, quemque eorum, non solum con-
dignis et meritis, verum plerumque majoribus ac cu-
mulatioribus c o h o n e s t e n t muneribus, ac in eos sese
quam gratiosos et benignos praebent ut ex hoc etiam
subditorum animi ad promovenda ea, quibus se se
decoratos a Principali Celsitudine conspiciunt, stu-
diosius altuisque accedantur. Proinde consideratis
fidelitate fideliumque servitiorum meritis Egregii
Ioannis Papp alias Prekup de Fogaras juraţi Scribae
noştri Praefecturalis, qui a tenera ad hue aetate sua
hactenus omnes dies suos in servitiis nostris con-
sumendo, prius quidem per aliquot annorum decur-
sum Bonorum Nostrorum Husztiensium, deinde Cibi-
 — 439 —

niensium fidelis et industriose functus praesens etiam

eum laude furigitur munere dexterrime navavit ope­
ram, ita, ut nihil ab eo, quid quid a fidelissimo servo
requiri possit, sit praetermissum, quem in posterum,
paria, vel majora quoque pro re nata fidelitatis spe-
cimina exhibiturum et impensurum nulii dubitamus ;
accedente nonnullorum etiam fidelium Dominorum
Oonsiliariorum nostrorum singulari recommendatione,
eundem Ioannem P a p p alias Prekup, ac Nicolaum
Papp alias Prekup Germanum, nec non Mathiam
Omnino Prekup Oonsanquineum Fratres videlicet
ipsius, alias etiam libertatis Praerogativa usos et
gavisos a Genitoribusque Liberis ortos, e speciali
Gratia et potestatis nostrae Principalis plenitudine,
e stătu et conditione ignobili in qua nati sunt, et
hactenus existerunt, eximendos, ac in coetum et
numerum verorum natorum indubitatorum et insig-
nitorum R e g n i hujus noştri Transylvaniae et Partium
Hungariae eidem annexarum Nobilium connume-
randos, aggregandos, cooptandos et adscribendos esse
duximus, sperantes eundem ac fratres ejus praeno-
tatos nobis et Filio Nostro Charissimo Ulustrissimo
Michaeli Apafi Secundo electo Transylvaniae Principi
pro solutione inservituros, prout eximimus, annume-
ramus, aggregamus, cooptamus et adscribimus per
Praesentes, decernentes expresse, ut a modo deinceps
successivis semper temporibus, Ioannes, Nicolaus
Papp alias Prekup, ac Mathias omnino Prekup H a e -
redes et Posteretates eorum utriusque sexus univer-
sae pro veris natis indubitatis et insignitis N o b i l i b u s
habeantur et reputentur. In S i g n u m hujus modi
verae et perfectae Nobilitatis eorum haec Arma seu
Nobilitales I n s i g n i a : Scutum videlicet Militare C 0 Ş T
 — 440 —

lestini coloris, in cujus campo sive Area brachium

quodam bumanum bumerotenus refectum amicto
purpurei coloris indutum, ensem evaginatum, quem
laurus circumfluit, a sumitate ad copulum usque vi-
situr tenere, adjecta Epigrapho : Victori detur Corona.
I n byerographia ensis significat militiam, laurus prae-
mium denotat, quo honorifice mactatur bene merenti.
Ita fieri vidimus, in hac occupatione mundana, non
prius donări quempiam Coronae Praemio, antequam
quis de vocatione laudabiliter defunctus fuerit. Cae-
terum sub Armorum allegoria emblematizatur, nobis
ab hac vita ad Coelestia migrantibus palestramque
adornantibus uti Archi-hyerographus testatur, legitime
certantibus dari coronam immarcescibilem, — ex cono
vero galeae teniae seu L e m n i s c i variorum colorum
hinc inde defluentes pulcherrime ambiunt et exor-
nant prout haec in capite seu principeo praesentium
Litterarum Nostrarum docta mânu et Arte Pictoris
clarius expressa et depicta esse cernuntur. A n i m o
deliberato et ex certa scientia liberalitateque nostra
Principali praefato Ioanni Papp alias Praekup ac
Mathiae similiter Prekup haeredibusque et posteri­
tatibus ipsorum utriusque sexus universis gratiose
dedimus donavimus et contulimus. Annuentes et
concedentes (etc. — urmeză clauzula obişnuită de
încheiare). Datum in Castro Nostro Radnoth D i e
septima Mensis Septembris Anno Domini Millesimo
Sexcentesimo Octagesimo N o n o ; E t sub scriptum
erat a parte sinistra: Michael Apafi m/pr. Parte au­
tem a dextra Eranciscus L u g a s i Secretarius m/pr.
Erantque Sigillo in capsula lignea super cera rubra
ductili impresso, zonaque sericea varii coloris colli-
gata et pendenti communitae patenterque confectae
 - 441 —

et emanatae. In inflexura autem Sigilii a parte sinistra

talis apparebat scriptura. Praesentes Armales in G e ­
nerali Dominorum Statuum et Ordinum tiiuni Natio-
num R e g n i Transylvaniae et Partium Hungariae eidem
annectarum Diaeta, Lectae et publicatae in loco vi­
delicet congregationis per Celsissimum Principem
eisdem ad diem vigesimum quartum Novembris
Anni Millesimi sexcentesimi octuagesimi noni in Ci-
vitatem Albam Iuliam indictae et celebratae ac ne­
mine contradicente die decima nona Decembris A n n i
praeattacti, extrădata sunt per Magistrum Petrum
Alvinczi per R e g n u m Transylvaniae Protonotarium.
A parte vero dextra haec legebatur Scriptura. Prae­
sentes Literae Armales nomine et in Persona intra-
scriptorum Ioannis et Nicolai Papp alias Praekup
nec n o n Mathiae Praekup juxta morem et antiquam
consvetudinem tribus in Sedibus judiciariis Nobilium
Fogaras f'requentibus exhibitae sunt Lectae promul-
gatae et publicatae — nemine contradicente, die 1 1
Febr. 1 6 9 0 per Stephanum L e s z a y notar m/pr. —
Unde nos (urmeză clausula transumpţiunii). Datum
in oppido Fogaras 1 3 junii 1 7 7 6 . Josephus Beldi
m/pr. Supr. Capitaneus. (L. S.) Stephanus P. F o g a ­
rasi ordinarius notarius caeterique Assessores.
Transumti Copia legalisata prin A. Balo vnotar (L.
S. ofticii universit.)
Extract din Inquisitorio Relatoria la manda­
tul M. Theresia de dato Sibiiu 1 1 Iuniu 1 7 7 5 şi
la cererea lui Iuon din Blaş, Iuonika din Szâsz-
vâros, Adam din Nagyfalu în Udvarhely şi Georgie
în Fogaras, toţi numiţi Prekup Fogarasi de F o ­
garas desăvârşită în Fogaras la 2 1 şi 2 2 I U L iu
1 7 7 5 ascultându-se 1 7 martori, din a căror fasiuni
resultă, câ P o p a Iuon Protopopu în Fogaras a avut
două socii, şi că dela prima socie a avut doi feciori
pe Popa Iuon numit şi Ionask şi pe Popa Nicolau,
eră dela a doua socie a avut pe Mathya, cari tustrei
numiţi şi Prekup au impetrat Literile Armale dela
Michael Apafi de a. 1689. — (Iuon alias Ionask a
fost provisor al moşiilor principelui Apafi în H u s z t
e t c , şi nu se mai aminteşte nimica de descendenţia
lui, dară martorii spun mai departe, ceea ce se vede
şi din subscriere, că fiul lui Nicolau cu numele Şte­
fan a fost pe timpul acestei Inquisitoriale (1775) or-
dinariu Notariu în Fogaras (nb. din cari se vede a
se trage linia reformaţilor), şi că numiţii Iuon Nico­
lau şi Mathia au avut şi o soră cu numele Sara mă­
ritată Molnar. Mathia a avut trei feciori, pe Sztan
(numit şi Guşiatu), Vaszilie şi Prekup apoi o fată
Szorika văduva lui Sztrati Kakovai (care ca mărturie
dă cele mai limpede desluşiri), dară fiindcă tata lor
a murit înainte de a-şi pute creşte copiii, aceştia au
fost siliţi a se împrăştia ca industriaşi, mai cu samă
ca timari, aşa că nepoţii sei anume fii lui Stan Iuon
s'au aşezat în Blaj şi Ionică în Oreştie, fiul lui Va-
szilie-cu n u m e l e - A d a m în Nagyfalu din scaunul U d -
varhely (ore nu e acesta antecesorele episcopului
Fogarasy?), şi în fine George fiul lui Prekup a ră­
mas în Făgăraş (din care a eşit şi Georgiu Pretore
în 1848, şi fiu-sSu jude în Szathmar 1872 râmaşi în
religiunea ortodoxă). Iuon, Ionică, Adam şi George
sunt cari la anul 1775 au cerut a li-se constata de-
ducţiunea şi nobilitatea, ceea ce prin sentinţa tablei
regeşti din anul 1780 li-s'a şi adjudecat.
 — 448 —

Tabelă genealogică.
Popa Iuon, Protopop în Făgăraş

dela I socie dela II socie

Iuon Nicolau Mathia Sara

Provizoml lui
Apafi 1689 Stephanu Sztan Guşia Vaszilie Prekup
Notariu in '.
Fogaras 1775 Iuon Inonica Adam Georgiu
in Blaj In Or&ştie în în Fogaras
Udvarhely

NB. Decopiat prin mine după originalele dela pretorul

Georgiu Făgărăşanu din Făgăraş.

CXXIV.
1694. Michael Apafi II cu diploma dată din Radnoth
la 3 August 1694 confirmă prerogativele boeresci ale lui
Alexandru Fulicea din comuna Mărgineni, sub condiţiune
ca dânsul şi succesorii s$i se" presteze servicii cu cai şi
lănci, după cum este datina celorlalţi boeri adevăraţi
din districtul Făgăraşului.

N o s Micbael Apafi Dei Gratia E l e c t u s P r i n c e p s

Transilvaniae etc. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis,
Quod cum nihil magis Principalem deceat Celsitu-
dinem quam virtutes quae in Fidelibus suiş e n i t e s -
cunt Principali liberalitate et munificentia prosequi
ut scilicet qui multa Illustria virtutum specimina
peregerunt ad plura majoraque agredientes reddantur
alacriores et studiosiores ipsisque praemiis allecti
gloriaeque cupiditate inpulsi ad ea obeunda quae
ipsis clarum nomen sint ritura reddantur ala­
criores. E d o c t i itaque strenuum Alexandrum Fulitsa
de Mardsina Boeronem ab annis j u v e n a l i b u s multa
 — 444 —

et egregia laudis suae specimina in gratiam Princi-

pum laudatissirnorum piae recordationis Parentum
nostrorum Michaelis Apafi primi et Annae Borne-
misza Regni hujus Transilvaniae et partium H u n g a ­
riae eidem annexarum variis occasionibus in officio-
latu suo militari constanter exhibuisse et impendisse
ac de praesenti nobis etiam ac Domui nostrae F o -
garasiensi in Officiolatu militari ipsi demandato fi­
deliter ac alacriter exhibere testatur sed et in po­
sterum pari studio zeloque impendere velle perhibetur.
Volentes igitur eum condigno aliquo praemio ex
Principali nostra Giementia prosequi eundem Ale-
xandrum Fulitsa ex Gratia nostra Principali in coe-
tum et numerum Districtuş Fogarasiensis Boeronum
cooptandum annumerandum aggregandum et adscri-
bendum duximus prout cooptamus annumeramus
aggregamus et adscribimus per praesentes decernen-
tes expresse ut a modo deinceps successivis semper
temporibus idem Alexander Fulitsa haer et
posteritates ipsius utriusque sexus universae pro
veris natis indubitatis Boeronibus habean
ut more aliorum verorum natorum indubitatorum
Districtuş noştri ac Arcis Fogarasiensis existentium
et inservientium B o e r o n u m nostrorum equis ac fra-
1
meis ) ad id aptis et convenientibus inservire debeant
et sint adstricti. Animo deliberato et ex certa scientia
liberalitateque nostra Principali memorato Alexandro
Fulicsa haeredibusque et posteritatibus utriusque

') Du Cange explică „framea" prin spadă (Gladius ex

utraque parte acutus, idem est et romphea. Gloss. med. et inf.
latinetatis III pag. 389); iar Littre o declară a fi fost o specie de
lance (Framee, arme des anciens Francs, qui etait un espece de
lance â fer tres-long). Dict. do, ia lang. fr. 1683 pag. 1765.
 - 445 -

sexus universis hasce litteras nostras Boeronales

gratiose dedimus donavimus et contulimus annuentes
et concedentes ut ipsi more aliorum verorum nato-
rum indubitatorumque Boeronum in Districtu nostro
Fogarasiensi utentium quomodocunque de jure et ab
antiqua consvetudine utuntur fruuntur et g a u d e n t
perpetuo uti frui et gaudere possint ac valeant, et
nihilo minus pro ampliori beuignitatis munificentiae-
que nostrae Principalis declaratione fundum ejusdem
ac domum super eo exstructam in possessione Mar­
dsina vicinitatibusque domorum providi Alexandri
Boer ab una ac Johannis Uretya partibus ab altera
in Districtu terrae Fogarasiensis Comitatus Albensis
Transilvaniae existentem habitum simul cum cunctis
suiş utilitatibus et pertinentiis quibus terris scilicet
arabilibus cultis et incultis agriş pratis pascuis cam-
pis foenetis silvis nemoribus montibus alpibus valli-
bus aquis item fluviis pisciuis piscaturis aquarumque
decursibus, molendinis et eorundem locis generaliter
vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum
integrităţi bus quovis nominis vocabulo vocitatis ad
eundem de jure et ab antiquo spectare et pertinere
debentibus sub suiş veris metis et antiquis limitibus
existentem memorato Alexandro Fulitsa haeredibus­
que et posteritatibus utriusque sexus universis be­
nigne dandum conferendum et iu perpetuum eximen-
dum supportandum libertandum duximus prout exi-
mimus boeronisamus supportamus et libertamus
praesentium per vigorem. Quo circa universis et
singulis Spectabilibus Generosis Egregiis nobilibus
supremo ac vice Capitaneis modernis et futuris pro
tempore constitutis et constituendis Arcis nostrae
ac Districtuş Fogarasiensis item universorum bono-
 A. 446 —

rum nostrorum praefecto ut et Fogarasiensi Provi­

sori nec non dicatoribus decimatoribus connumera-
toribus et executoribus quarumcunque contributionum
jam fati Districtuş Fogarasiensis nec non providis
judici ac juratis in praefata Possessione Mardsina
commorantibus et residentibus modernis scilicet et
futuris pro tempore constitutis et constituendis eo-
rumque vicesgerentibus cunct's etiam aliis quorum
interest seu intererit praesentium notitiam habituris
harum serie committimus et mandamus firmiter ut
vos quoque â modo in posterum praefatum Alexan-
drum Fulicsa ac haeredes et posteritates ipsius utrius­
que sexus universos ratione praescripti fundi Boero-
nalis ac domus super eo exstructae, seminaturarum
allodiaturarum et agricolationum suarum quarumlibet
ad eundem pertinentium ad nullam omnino censuum ta-
xarum et contributionum nostrarum tam ordinariarum
quam extraord. subsidiique et lucri Camerae nostrae
solutionem servitiorum quorumîibet plebeorum et ci­
vilium exhibitionem decimarum nonarum et capetia­
rum pensionem cogere et compellere vel propterea
eundem in persona rebusque et bonis ipsius quibusvis
impedire turbare molestare seu quovis modo damnifi-
care minime praesummatis nec sitis ausi modo ali­
quali sed eundem fundum Boeronalem cunctasque
ejus appertinentias modo praemisso pro exemptis
supportatis libertatis et nobilitatis habere modis
omnibus debeatis ac teneamini salvo jure alieno.
Secus non facturi. Praesentibus perlectis cxhibenti
restitutis. In cujus rei memoriam firmitatemque per­
petuam praesentes Literas nostras pendentis et au-
thentici sigilii nOstri munimine roboratas memorato
Alexandro Fulicsa haeredibusque et posteritatibus
 ^ 447 -

ipsius utriusque sexus universis gratiose dandas du­

ximus et concedendas. Datum in castro nostro Rad-
noth. D i e Tertia Mensis Augusty. Anno Domini
Millesimo sexcentessimo Nonagesimo quarto.
In transumptul Tablei regale din 21 Febr. 1847, documen­
tul e descris astfel:
In quarum literarum inferiori margine a parte
sinistra subscriptum erat Micbael Apafi. Erantque
sigillo antefati Principis majori et aulico in capsula
lignea super cera rubra ductili impresso zonaque
sericea varii coloris eidem alligata et pendenti com-
munitae patenterque confectae. In exteriori vero
parte talis erat scriptura: Praesentes literae B o e r o ­
nales nomine et in persona strenui iutroscripti Ale­
xandri Fulicsa de Mârcsina tribus in Sedibus Judi-
ciariis Nobilium Fogarasiensium frequentibus exbi-
bitae sunt, perlectae, promulgatae et publicatae ab
omnibusque quorum interfuit approbatae acceptatae
ac in suo vigore nemine contradicente debito cum.
obsequio relictae. Extradataeque die decima nona
Mensis May. Anno Domini Millesimo sexcentessimo
nonagesimo sexto. per Stepbanum L e s z a y Jurat.
Notarium sedis praefatae.
NB. Publicată şi în Monumentele ţării Făgăraşului pag. 49,
de N. Densuşianu.

cxxv.
1696. Michael Apafi II, Principe al Ardealului, cu
diploma dată din Făgăraş la 1 Februarie 1696 con­
firmă pe boerii Andreiu şi loan Frinkul de Felsd Komana
în vechile lor drepturi boeronale dândule litere noue în
locul celor bătrâne perdute.
Nos Micbael Apafi Dei Gratia E l e c t u s Princeps
Transilvaniae memoriae commendamus tenore prae-
 — 448

sentîum quibus expedit Significantes universis. Quod

nos curn arbitremur: inter coeteras animi dotes prae-
clarissimae Viros Principes liberalitate et munifieen-
tia ornari, quibus scilicet fideles suos subditos supra
plebeain sortem capaces aliquoque virtutuoi speci-
mine enitescentes ad altiora quasi erigere erecto que
ad sua patriaeque servitia magis idoneos reddere
eonsveverunt. Ideo N o s quoque singularem in eo
ponentes decorem ut in qua nos Divina B e n i g n i t a s
constituit dignitatis et beueficentiae potestate ex ea
quosvis qui non ad vulgaria et plebea solum sed
D e o Naturaque ad altiorem formaţi animum ad no-
biliora quoque servitia apti habilesque dignoscuntur
ultro ad exemplum beatae memoriae praedecessorum,
digno virtutum suarum praemio condecoraremus.
Singularem itaque habentes respectum optimae stre-
nuitatis ad Boeronalia servitia capacitatis strenu­
orum Andreae et Iuanis Frinkul fratrum consa-
quineorum quos inposterum etiam debita cum ala-
critate fidelitateque nobis et legitimis Arcis Distric-
tusque Fogaras D o m i n i s in servituros speramus. E o s ­
dem itaque Audrearn et Ioanem Frinkul de F e l s o -
Komana in Comitatu Albensi districtuque terae F o ­
garas existent, habit. una cum filiis eorundem Stan
Iuon Roman item Iuon, Many, Stancsul anteactis
etiam temporibus (utiq ex productis literarum testi-
moniis edocebatur) libertate Boeronali gavisos, verum
per temporum advervitates literis privilegialibus or-
batos, una cum haeredibus et posteritatibus eorundem
utriusque sexus univer. de speciali indultu benigni-
tateque nostra, nos velut Arcis Districtus Fogaras vi­
gore constitutionum compilatarum D o m i n u s terestris
ex n o v o in coetum et numerum verorum natorum et
 — 44l —

indubitatorum Districtus Fogaras B o e r o n u m annti-

merandos, aggregandos, cooptandos et adscribendos
duximus: Decernentes expresse, ut amodo deinceps
successivis semper temporibus i i d e m Andreas et
Iuanos Frinkul una cum filiis praenominatis posteri-
tatesque ipsuorum utriusque sexus universi pro veris
natis et indubitatis Boeronibus habeantur, et repu-
tentur, omnibusque et singulis iis honoribus, gratiis
privilegiis, immunitatibus, libertatibus, ac praeroga-
tivis, quibus coeteri veri nati et indubitati Districtus
Fogarasiensis Boerones de jure et ab antiquo utun-
tur, fruuntur et gaudent, uti, frui, et gaudere valeant
atque possint perpetue: Non tamen ad otiandum pu-
blicisque terrae oneribus, ac laboribus se subtrahen-
dum, inutiliterque v i v e n d u m : sed equis, armis, v e -
stituque convenienter expropriis instructi nobis le-
gitimisque arcis teraeque Fogarasiens. Dominis
cuncta ab antiquo usitata Boeronalia servitia tam ad
Arcem Fogaras; quam aliis etiam in locis (prout ooa-
sio postulaverit) praestare ac subportare; et praeterea
in rebus ac causis quibucunque iuridicis legibus ac
consvetudinibus pluries memoratae Arcis Fogaras uti,
ab of'ficialibusq. eiusdem dependere modis omnibus
teneantur et sint adstricti, nec ullis temporum turbu-
lentiis a debita fidelitate (sub amissione Boeronatus)
aussint modo aliquali: Pro ampliori autem beneficen-
tiae Nostrae erga praememoratos Andream et Iua-
nem Frinkul filiosque praerecensitos ac etiam H a e -
redes et posteritates eorundem utriusque sexus uni-
versorum, F u n d u m eorundem ac Domum in P o s s e -
sione F e l s â Komana, vicinitatibusq. domorum pro-
vidorum Gabrielis Nistor ab una, ac Kratsun Pipera
iobagionis noştri, partibus ab altera in Districtu Terae
29
 — 460 -

f o g a r a s comitatu Albensi Transilvaniae existen. ba»

bit. hac tenus per eosdem jure avitico tenta ac p o s -
sesa simul, cum cunctis eorundem utilitatibus et per-
tinentiis quibus libet teris scilicet arabilibus cultis
et incultis, agriş, pratis, pascuis, campis, foenetis,
silvis, nemoribus, montibus, alpibus et valibus, aquis,
item Fluviis PiscinisPiscaturis aquarumque decursibus
molendinis, et eorundem locis, generaliter autem
quarum libet utilitatum et pertinentiarum integrita-:
tibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad fundum
praespecificatum de iure et ab antiquo tentis ac
possesis sub suiş veris metis, et antiquis limitibus
existen. modis et conditionibus praedeclaratis ab
omni servitute Iobagionali sorteque Plebea denuo
clementer eximendum libertate Boeronali donandum
ac decorandum esse duximus prout annumeramus
aggregamus cooptamus et adscribimus eximimus
item ac donamus condecoramusque praesentium per
vigorem. Quo circa universis et singulis Spectabi-
libus ac Generosis E g r e g i i s et Nobilibus super. ac
vice Capitaneis Ductoribus et Castelanis Arcis N o ­
strae Fogaras Districtusque eiusdem, nec non bono-
rum nostrorum universorum Praefect. Fogarasien si um
provisori, nec non Dicatoribus Decimatori bus et
quaramcumque Contributionum Exactoribus, iam fati
Districtuş Fogarasiensis, Providis item Iudici ac
iuratis praedictae possessionis F e l s o Komana m o -
d e m i s videlicet ac futuris pro quoque tempore con-
stituendis harum serie commitimus et mandamus
nrmiter ut memoratos Andream et Iuanem Frinkul
una cum filiis praementionat. haeredibusque et po-
steritabusq. eorundem utriusque sexus universis, ra­
tione praescripti fundi Boeronalis ac D o m u s super
 45i

eo extructae, seminaturarum item alodiaturarum et

agriculationum suarum quarum libet ad eandem
pertinentium ad nullam omnino censuum, taxarum
contributionum nostrarum plebearum subsidiique et
lucri camerae solutionem servitiorumq. Iobagionalium
exhibitionem decimarum item nonarum et capetiarum
pensionem cogere et compellere, vel ea de causa
eosdem in persona rebusque, et bonis inpedire m o ­
lestare et turbare seu quoquis modo damnificare mi­
nime praesumatis nec sitis ansi modo aliquali, sed
eundem F u n d u m Boeronalem apertinentiis praerepe-
titis quibuslibet pro exemptis suportatis libertatis et
nobilitatis babere modis omnibus debeatis, et tenea-
mini, salvo jure alieno. Praesent. perlect. exbiben.
restitutis. In cujus rei memoriam firmitatemque
perpetuam utriusque sexus universis gratiose dandaş/
duximus et concedendas. Datum in Arce nostra
Fogaras die prima mensis Februarie Anno D o m i n i
1696.
Michael Apafi m. p.

Praesentes Litterae Boeronales n o m i n i b u s et in

personam introscriptorum Ardreae et Joanuis Frinkul
de Felso' Komana tribus in sedibus Judiciar. Nlium
Fogarasiens. promulgatae, perlectae et publicatae
sunt, ab omnibusque quorum interfuit approbatae,
acceptatae ac in suo vigore debito cum obsegvio
nemine contradicente relictae. Extradataq. die 30-a
Iuny Anno 1696.
Pr. Stefanum Ldszay Sedis praefat. jurat. No-
tarium m. p.
NB. Reprodus după o copie procurată pentru colecţiunea
nostră.
29*
 ~ 452

CXXVI.
1696. Michael Apafi II cu diploma dată din Făgăraş
la 27 Martie 1696 confirmă pe Stan Popa din Mărgi­
neni în statul boeresc.
N o s Mihael Apafi Dei gratia E l e c t u s Princeps
Transilvaniae. Memoriae commendaraus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit universis: Quod
nos honorificum babentes respectum Requisitionis
spectabilium ac generosorum Dominorum Gregorii
de B e t l e n exercituum R e g n i Transylvaniae Generalis
arcis nostrae et districtuş Fogarasiensis sedisque si-
culicalis Udvarbely Capitanei, Stephani Nalâczy de
eadem Comitatuum Hunyadiensis et de Zârând Co-
mitis supremi Sacrae Caesareae Regiaeque Majestatis
Consilia fidelitate
fidelibusque servitiis honesti ac strenui P o p a Sztan
de Mardsina valachiei ritus ibidem sacrificuli quae
tam ipse juxta possibilitatis suae exigentiam tam
filii partim nobis partim praelibato D o ­
mino Stephano Nalâczi praestitit et exhibuit speran-
tes eosdem hac clementia nostra accensos in poste­
rum majora etiam debitae fidelitatis ac servitiorum
specimina exhibituros ac pro re nata impensuros.
Praescriptum itaque P o p a Stzan ab olim ut perhi-
betur Boeronali praerogativa gavisum residentiamque
Boeronalem possidentem litteralibus nihilominus i n -
strumentis destitutum injuriaque temporum bellico-
sorum privatum, rursus in coetum et numerum ve­
rorum natorum indubitatorum Districtuş Fogarasiensis
B o e r o n u m ; una cum filiis jam natis haeredibusque
et posteritatibus utriusque sexus universis ex spe­
ciali nostra Gratia adseribendum, adnumerandum et
 - 453 —

cooptandos (sic) duximus, prout annumeramus, agre-

gamus cooptamus et adscribimus praesentium per
vigorem. Decernentes expresse ut a m o d o deinceps
successivis semper temporibus idem P o p a Sztân hae­
redesque et posteritates ejus utriusque sexus universi
signanter vero filii j a m nati servitiisque virilibus
apti pro veris natis et indubitatis B o e r o n i b u s habe-
antur et reputentur. Omnibusque et singulis iis h o ­
noribus gratiis privilegiis immunitatibus libertatibus
immunitatibus (sic) ac praerogativis quibus caeteri
veri nati et indubitati hujus Districtuş Fogaras B o e ­
rones utuntur fruuntur et gaudent perpetuo uti frui
et gaudere valeant atque possint. Ita tamen ut equis
armis vestimentoque optime instructi nobis s u c c e s o -
ribusque nostris ad arcem Fogaras exhibenda alioque
in loco praestanda quaelibet servitia supportare, n o -
tanter, litteras nostras et officialium nostrorum cir-
cumferre egros (?) ducere ubicunque simus nos et
successbres noştri pro pe adesse omniaque mandata
excepta colonicali servitute exequi debeant ac t e n e ­
antur. E t nihilominus pro ampliori erga e u n d e m
Popa Sztân filiosque ejusdem jam natos haeredesque
et posteritates eorum declaratione gratiae et muni-
ficentiae nostrae fundus ipsorum unum aedificiosum
in vicinitatibus ab una providorum Komân Krâja ac
Juon Popa jobagionum nostrorum domorum partibus
ab altera. Alterum cui hinc providi Iuon B o t a illinc
Sztan B o c z e domus colonorum nostrorum vicinantur
in possessione nostra Mardsina Districtuque Fogara­
siensi et Comitatu Albensi Transilvaniae existentes

habitos praefertur Boeronales residentias ab

omni censuum taxarum et contributionum nostrarum
tam ordinariarum quam extraordinariarum servitioruna
 - 454 -

colonicaliumque exhibitione, agricolationes item allo-

diaturas seminaturas ac alias quasvis haereditates
decimarum nonarum quartarum quintarum capetiarum
ac aliarum quarumlibet datiarum pensione, molendi-
num etiam practicabile quod est in antelata posse-
sione Mardsina cui superius Sztân Bila inf'erius pons
advicinantur, nec n o n locum molendini quem Mihaila
Jursu ac sacellum dictorum incolarum ambiunt Item
alpes Czigân ac Klabucseez vulgariter nuncupatas in
tertialitate uti perhibetur jure avitico eis inservire
debentes ac cum aliis possidendas ab antiquo ad
praenotatos fundos modo antelato pertinentes sub
suiş veris metis ac antiquis limitibus aquarumque
decursibus a quavis plebea exactione 'eximimus sup-
portamus libertamus et Boeronali praerogativa cle­
menter donamus. Ob respectum inquam alte memo-
ratorum D o m i n o r u m ac eo etiam nomine ut annotato
Domino Stephano Nalâczi: qui amplissimae recorda-
tionis Celsissimi Principis Transilvaniae etc. ac D o ­
mini Parentis noştri desideratissimi toto Principatus
et simul vitae ejus decursu devotissimum contesta-
tissimae âdelitatis ministrum se demonstrans, tam
consiliis quam aulae magistri suppremi offitio fungens,
nobis etiam Principe parente orbatis semper
devotum se praestitit praescripti Popa Sztân filiorum
unus pro salario inserviat. In cujus rei memoriam
firmitatemque perpetuam praesentes nostras litteras
Boeronales pendentis majorisque sigilii noştri mu­
nimine roboratas memorato Popa Sztân haeredibus-
que et posteritatibus ejus utriusque sexus universis
benigne dandas duximus et concedendas. Datum in
Arce nostra Fagaras die vigesima septima mensis
Marty A n n o Domini Millesimo sexcentesimo Nona­
gesimo sexto,
 — 455 —

In transumptul Tablei regale din 1 Februarin 1847 e de­

scris astfel:
Ia quarum litterarum inferiori margine a parte
sinistra subscriptum erat Michael Apafi m. p. Erant-
que sigillo antefati Principis majori et aulico in cap­
sula lignea super cera rubra ductili impresso zonaque
sericea varii coloris eidem alligata et pendenti oom-
munitae patenterque confectae. In exteriorii vero
parte talis erat scriptura: Praesentes literae Boero­
nales nomine et in persona introscripti P o p a Sztân
de Mardsina tribus in sedibus judiciariis nobilium
Fagarasiensium frequentioribus exhibitae sunt, per-
lectae promulgata (sic) et publicatae ab omnibusque
quorum interfuit aprobatae acceptatae ac in suo vi­
gore debito cum obsequio nemine contradicente re­
lictae. Extradataeque die decima nonna mensis May
Anno Domini Millesimo sexcentesimo nonagesimo
sexto, paulo inferius per Stephanum L 6 s z a y juratum
Notarium sedis praefatae. In flexura sigilii scriptum
erat a dextris in margine Protocolo Capituli Albensi
v
insertae et inscriptae 1. febr. A n . 1700.

NB. E reprodus din Monumente pagina 52, de N. Densu­

şianu.

CXXVII.
1696. Michael Apafi II, electus Princeps Transilva­
niae, cu diploma dată din Făgăraş la 2 Aprile 1696
confirmă pe Bucur Koszta de A. Komana şi pe fiii se~i
Opre, Many, Sztan şi loan în vechiul lor drept boero-
nal, — care diplomă se estradă în transumpt capitular
lui George şi Samuil Koszta la 14 Maiu 1825.
N o s Capitulum Cathedralis E c c l e s i a e Albensis
Transilvaniae, Memoriaş Commendamus tenore prae-
 — 456 —

sentium Significantes quibus expedit Universis. Quod

pro parte, et in personis Nobilium Georgii, et Sa-
muelis Koszta in Districtu Fogaras Possessioneque
A l s o Komân residentium, exhibitae sunt nobis, et
praesentatae Litterae Saeratissimae Oaesareo R e g i a e ,
et Apostolicae Majestatis Francisci Primi Divina fa-
vente Clementia Austriae Imperatoris, Hyerosolimae,
Apostolici Hungariae, Bohemiae, Lombardiae, et V e -
netiarum R e g i s , etc. Archi-Ducis Austriae, Ducis L o -
tharingiae, Salisburgi, Styriae, Carinthiae, Carnioliae,
Superioris, etlnferioris Silesiae, Magni Principis Tran­
silvaniae, Marchionis Moraviae, Oomitis Habsburgi
Tyrolis, et Siculorum etc. Domini Domini noştri Cle-
mentissimi Requisitorio Expeditoriae, Sigillo Ejusdem
Sacratissimae Suae Majestatis Judiciali, et authentico
ab extra in medio loco videlicet solito super cera
rubra ductili impressive communitae, et roboratae,
clauseque confectae, et emanatae, Nobis vero prae-
ceptorie, simul et benigne sonantes, et directae in
haec verba: Franciscus Primus Dei Gratia Austriae
Imperator, A p o s t o l i c u s Hungariae, Bohemiae, L o m ­
bardiae, et Venetiarum, Galliciae, et Lodomeriae R e x ,
Archi-Dux Austriae, Magnus Princeps Transilvaniae,
et Siculorum Comes, etc. Fidelibus Nostris Venera­
bili Capitulo Ecclesiae Cathedralis Albae Carolinensis,
Egregiis, et Nobilibus Requisitoribus Litterarum, et
Litteralium Instrumentorum in Conservatorio Capituli
Ecclesiae Cathedralis Albae Carolinensis repositarum,
et locatarum, ac alianum quarumlibet Judiciariarum
Deliberationum, Legitimornmque Mandatorum N o ­
strorum Executoribus Gratiam Nostram Caesareo-
R e g i o q u e Principalem. Exponitur Majestati Nostrae
in personis Nobilium Gyorgye Kosztya, et Szamuile
 — 457 —

K o s z t a in Districtu Fogaras Possessioneque A l s o

K o m â n residentium. Qualiter iidem paribus Littera­
rum, et Litteralium Instrumentorum puta Donatio-
nalium, Executionalium, Venditionalium, Privilegia-
lium, Confirmationalium, Contractualium, Concambia-
lium, Fassionalium, Impignorationalium, Reambula-
toriarum, introductionalium, seu Statutoriarum, ac
superinde relatoriarum aliarumque quarumlibet Cau-
salium, Litterarum Armalium, seu Nobilitationalium
factum videlicet Nobilitatis ipsorum, et immunitatis
qualitercumque tangentium, et concernentium in
oonservatorio praefati capituli vestri repositarum, et
locatarum ad praesens pro jurium suorum tuitione,
ac defensione plurimum indigerent, essentque eisdem
summe necessaria. — Proinde v o b i s harum serie
committimus, et mandamus firmiter, quatenus accep-
tis praesentibus statim vos praescriptas Litteras, et
Litteralia Instrumenta in conservatorio capituli vestri
repositas, et locatas diligenter requirere, et reinve-
nire, requisitarumque, et reinventarum tenorem in
Transumpto Litterarum vestrarum sub Sigillo vestro
Capitulări, omni dolo, et frande qualicunque remotis
de verbo ad verbum, sine diminutione et augmento
variationeque prorsus aliquali dictis Exponenţi bus,
pro Jurium suorum tuitione, ac defensione necessa-
rias extrădare modis omnibus debeatis, ac teneamini,
secus non facturi. Praesentibus perlectis E x h i b e n t i b u s
restitutis, Datum in Libera Regiaque Civitate Nostra
MVâsârhely die quinta Mensis Aprilis A n n o Domini
Millesimo octingentessimo vigessimo tertio. — Quibus
receptis nos Mandatis Altefatae sacratissimae suae
Caesareo Regiae et Apostolicae Majestatis in omnibus
uti tenemur, et par est humillima cum Stţbmissionş
 — 458 —

obedire, et satisfacere volentes, praemissa diligenţi

requisitione nostra, reinveninus in Archivo nostro
Capitulări quasdam Litteras, quarum quidem Litte­
rarum tenor sequitur in hune m o d u m : N o s Michael
Apafi Dei Gratia E l e c t u s Princeps Transilvaniae, etc.
Memoriae commendamus tenore praesentium signifi-
cantes, quibus expedit universis; Quod N o s singular,
haben. respectum, et observantiam erga interpositio-
nem, et recommendationem Illsrm. Dni Gregor de
B e t h l e n Inclyti Regii in Trannia Gubernii Consiliarii
intimi, Exercitumque Generalis, Cottus de Kukullo
Comitis, sedis siculicalis Udvarhely, nec non Arcis,
et Praesidii, Districtuş Fogaras Capitanei, utrobique
supr. soceri noştri dilectissimi; attentis item et con-
sideratis fidelitate, fidelibusque servitiis Providi B u -
kuri Koszta de Also Komana, quibus ipse in omnibus
sibi concreditis rer. oceasionibus, juxta suae possibi-
litatis exigentiam Strenuum, Capacemque Boeronalis
conditionis se se declaravit; edocti praeterea ex re-
latoriis authenticis, et fide dignis, ac penes eas certis
insuper Litterarum coram Nobis productarum testi-
moniis, priores, ac majores praefati Bukur Koszta
superior, temporibus stătu Boeronali gavisos, ob
varias tamen rerum, et temporum vicissitudines lit­
teris suiş Boeronalibus destitutos esse, imo ad psens
etiam antiquar. haereditatum Boeronalium possessione,
de jure gaudere, Eundem itaque Koszta Bukur, una
eum filiis Opra, Many, Jovân, Sztân praemissis de
causis, et respectibus, ex speciali benignitate nostra
de stătu plebeo in quem injuria temporum, omissis
sclct Litteralibus Instrumentis inciderant, de n o v o
eximendum, in coetum verorum, natorum, et indu-
bitatprum Districtuş Fogarasiens Boeronum annu-
 — 459 —

merand. aggregand. cooptând, et adscribend. du­

ximus decernend. e x p r e s s e ; ut a modo in posterum
successivis semper temporibus idem Bukur Koszta
filiique ejusdem Opra, Man, Sztan, Iuon, ac posteri­
tates eorundem utriusque sexus universae pro veris
natis, et indubitatis Boeronibus habeant. et repu-
tentur, omnibusque, et singulis iis honor. Privilegiis,
et immunitatibus, ac libertatibus, quibus caeteri nati,
veri, indubitati Districtus Fogarasien. Boerones, de
jure, et ab antiquo utuntur, fruuntur, et gaudent,
uti, frui, et gaudere in perpetuum valeant, atque
possint. — Ita tamen ut adinstar aliorum verorum,
natorum antiquorum, et indubitatorum Boeronum,
ad Arcem Fogaras pertinen. Equis, armit, vestituque
convenienti instructi Nobis, ac legitimis successo-
ribus nris cuncta Boeronalia Servitia tam ad Arcem
Fogaras, quam aliis etiam in locis, prout tempus
postulaverit ex aequo praestare supportare, et iu
omnibus legibus, et consvetudinibus toties dictae
Arcis Fogaras uti, et ab officialibus ejusdem de-
pendere modis omnibus debeant, et sint adstricti,
neque ullis quibuscunque temporum vicissitudinibus
a debitta fidelitate desistant modo aliquali. — Pro
ampliori autem beneficentiae nostrae erga praeme-
moratos Bukur Koszta, filiosque ejusdem jam dictos,
ac etiam haeredes, et posteritates eorundem utrius­
que sexus univer. fundum eorundem, ac D o m u m in
Possessione Also Komana vicinitatibusque Domorum
Dumitruj Furtze ab una, ac Sztantsul Ulantul parti­
bus ab altera, providorum Iobbagionura nostrorum
in Districtu Terrae Fogaras Cottu AlbeD. Tranniae
existen. babitarum, bactenus per eosdem jure avitico
tenta, et possessa, simul cum cunctis eorundem
 — 460 —

utilitatibus, et pertinen. quibuslibet terris sclot ara-

bilibus, cultis, et incultis, agriş pratis, pascuis, campis
foenetis. sylvis, nemoribus, montibus, alpibus, et valli-
bus, aquis item fluviis, piscinis, piscaturis, aquarum-
que decursibus, molendinis, et eorundem locis, g e -
neraliter autem quorumîibet utilitatum, et pertinen.
integrittibus quovis nominis vocabulo vocittis ad
fundum pspecifioatum de jure, et ab antiquo tentis,
ao possessis sub suiş veris metis, et antiquis limitibus
existen. modis, et conditionibus praedeclaratis ab
omni servitute Jobbagionali, sorteque plebea denuo
clementer eximendos libertateque Boeronali donând,
ac condecorand. esse •duximus prout annumeramus,
aggregamus, cooptamus, et adscribimus, eximimus
item, ac donamus, condecoramusque praesen. per vi-
gorem. — Quocirca Univer. et Singulis Spectabilibus
ac Gener. Egr. et Nobilibus tam modernis quam-
f'uturis pro quovis tempore constituend. Arcis nostrae
Fogaras, Districtusque ejusdem Supr. ac Vice Capi-
taneis Ductor. ac Gastellanis, ut et Bonor. nostrorum
Fogarasien. Provisori, necnon Dicator. Decimator, et
quarumcunq Contributionum Executor, jam fati Dis­
trictuş Fogarasien. necnon providis Judici, ac Juratis
in dicta P o s s e s s i o n e Also Komana eommoran, ac
residen. harum serie committimus, et mendamus fir-
miter, ut memoratum Bukur Koszta, una cum filiis
pmentionatis Opra, Mâny, Sztân, Iuon haeredibusque,
et posteritatibus eorundem utriusque sexus univer.
ratione praescripti fundi Boeronalis, ac Domus super
eo exstructae, seminaturar. allodiaturar. et agricola-
tionum suarum quarumlibet ad eundem pertinen. ad
nullain omnino censuum, taxarum, et contributionum
Icbbagionalium, exhibitionemqueservitiorum quorum-
 - 461 -

libet plebeorum, subsidiique, et lucri camerae âoiu-

tionem, decimarum item, nonarum, et capeciarum
pensionem cogere. et compellere, vel ea causa eosdem
in persona rebusque, et bonis ipsorum impedire, mo-
listare, turbare, seu quovismodo damnificare minime
praesumatls, nec sitis ausi modo aliquali, sed eundem
fundum Boeronalem, cum legitimis suiş appertinentiis,
pro exemtis, supportatis, libertatis, et nobilitatis ha-
bere modis omnibus debeatis, ac teneamini, salvo
jure alieno, praesen. perlect exhiben. restitutis. — In
cujus rei memoriam, firmitatemque perpetuam praesen.
litor. nras penden. et authentici sigilii noştri muni­
mine roboratas memor. Bukur Koszta, filiisque prae-
nominatis, ac etiam haeredibus, et posteritatibus eor.
utriusque sexus univer. gratiose dandas duximus, et
concedendas. Datum in Arce nostra Fogaras die se­
cunda Mensis Aprilis Ao Dni Millessimo sexcente­
simo nonagesimo sexto. Michael Apafi mpr. Albertus
Galaczi Secretar, mpr. Quarum original, erant sigillo
Dni Principis, quo Idem pro tune utibatur de Zona
Sericea diverşi Coloris pendente in c o n c a quaedam
lignea cerae rubrae ductili impresso communitae, et
raboratae, patenterque in pergameno confectae, et
emanatae. — Publicatio autem praes origi-
nalium in reflexa eorundem margine talis legebatur:
Praesentes Lrae Boeronales nomine, ex in persona
introscripti Bukur Koszta de A. Komana juxta ve-
terem usum, et consvetudinem Terrae Fogaras in
super. SedriaFogarasien. tribus in sedriis frequentibus
exhibitae sunt perlectae, promulgatae et publicatae,
contradictori vero Gener. Petro Sziva Bonorum Arcis
Fogaras Provisore, ac Martino Ujvâri Pr . . . . ratione
officior. suor. apparentibus. Tandem vero dum bene
 informaţi essent de, et super annuentia Ulmi, ac Cel-
sissimi Principis contradictio remissa, et
denuo in praefata sedria tribus in sedriis frequenter
exhibitae sunt, perlectae, promulgatae, et publicatae,
ab omnibusque quorum interfuit approbatae, aceep-
tatae, ac in suo vigore debito cum obsequio, nemine
contradicente, relictae, extradataeque die decima
quarta Mensis Aprilis A n n o Domini Millesimo sex­
centesimo nonagesimo nono, per Stephanum Leszai
Jur. notar, sedis specificatae mpr. — E t sic per N o s
Capitulares praesenti Protocollo ex veris suiş origi-
nalibus insertae. Erantque Protocollo authentico in
capitulări Archivo nostro asservari solito modo prae-
misso inscriptae. — N o s itaque taliter requisitarum,
et in Protocollo Capituli noştri authentico reinven-
tarum praespecificatarum Litterarum tenores, et con-
tinentias modo superius insinuato de verbo ad ver­
bum sine diminutione, et augmento, variationeque
prorsus aliquali, praesentibus literis nostris inserentes
par, sive Transumptum hujus modi ad Mandatum
Altef'atae sacratissimae suae caesareo Regiae, et A p o -
stolicae Majestatis Requisitorium, Jurium praefatorum
Exponentium uberiorem futuram ad cautelam neces-
sarium sub sigillo nostro capitulări authentico, fide­
liter, et conscientiose extradandum duximus, et con-
cedendum, communi Justiţia, et Aequitate svadente.
Datum, feria quarta post Dominicam sextam Paschati
in diem decimum quartum Mensis Maji incidente
A n n o Domini Millesimo octingentesimo vigesimo
Tertio.
L. S.
L e c t a correcta, et extrădata per eosdem Capi­
tulares.
 Praesentem Copiam e vero, ac indubitato sud
originali sine augmento, diminutione aut variatione
prorsus aliquali descriptam, cum eodem collatam,
eidemque in omnibus suiş punctis et clausulis con-
formem esse, fide nostra mediante, bisce testatun
reddimus Claudiopoli die 18-a Mensis lunii Anni 1836.
Nicolaus Cinte alias Cince mpr.
de Karullya
et Franciscus Lukăts mpr.
de Mătifalva.
Inclytae Caneellariae Majoris R e g i o Provincialis
Transilvaniae, scribae, ac Juraţi Notarii.
Correctae per eosdem.
NB. După o copie legalizată la 18 Iunie 1836.

CXXVIII.
1697. Michael Apafi II cu diploma dată din Viena
la 20 August 1697 — fără contrasignatură — ndbiliUză
pe Toma Szelcely, drecând din Gincu mare, şi aşezat în
serviciul domnesc la Făgăraş, ceeace s'a publicat în şe­
dinţa tribunalului de aci după modul consvet. Familia
apoi s'a aşezat în Comana inf. pe o moşie boeronală.
N o s Princeps Micbael Apafi, Memoriae comen-
damus tenore presentium Significanus quibus expedit
universis: Quod cum ad nonnullorum Fidelium no­
strorum Aulae Familiarium superinde factam Instan-
tiam, praecipue autem spectabilis Generoşi quondam
Gregory de Betthlen, Inclyti R e g y Guberny Tran-
silvaniey Consiliary Exercituum regni Generalis,
Gomitatus de Kiikulo Gomitis, Arcis et Districtus
nosr. Fogarasiens. Căpitan ei, sedisque siculioalis U d -
 Varhely Capîtanei ubique supremi, honorificam inter-
ventionem. Turn vero attentis et considerr. fideli bus
servitiis Tomae Szekely de Nagy Sink, quae ipse in
opido nostro Fogarasien. tener annis aviduis suiş
fat'giis nobis ac celsissimis nris Parentibus exhibuit,
quem in posterumque nra beneâcentia condecoratur
majora etiam fidelitatis speoimina exhibitur. Spera-
mus. — E u n d e m itaque Thomam Szekely prout ex
Literis Attestatoriis R e g i i ac Sedis Iudicum Iurati-
que Notarii Oppidi saxonicalis Nagy Sink originalibus
productis claris eliciebatur ab avis et proavis liber-
tatis titulo gaudentibus civibus dicti oppidi N : Sink
oriundum, in dicto oppido nostro Fogaras residentem,
antea cum plebe nobis inservientem, sed a praetitu-
lato D o m i n o Gregorio de Betlen velut Arcis Fogaras
ut praemissum est Capitaneo supremo, Nobilitatis
catalogo annumeratum (sicut hoc etiam ex ejusdem
Domini de B e t l e n propria manus scriptura in specie
nobis oblata apparebat) ac insertum, e stătu et con­
ditione civili in qua natus est, et haotenus extitit
N o s tanquam Jurisdictione et D o m i n i o Arcis et D i s ­
trictuş Fogarasiensis, constitutionibus Dnor. R e g n i
Tranniae Statuum compilatis roborati, eximendum,
ac in coetum et numerum Nobilium Fogarasiensium
annumerandum, cooptandum et aggregandum existi-
m a v i m u s : quatenus non solum Rege«to dignatus
Nobilitatus Fogarasiens. (quod multis modis exposi-
tum est mutationi) verum Literis quoque Libertatis
ac Nobilitatis Praerogativam continentibus donatus,
ad omnia virtutis exercendae studia ferventius ac-
cendatur; prout annumeramus, aggregamus, coopta-
mus et adsoribimus praesentium per vigorem. D e -
cernentes expresse ut a modo deinceps successivis
 — 465 -

semper temporibus, idem Thomas S z e k e l y ac E v a

Faur coujux ipsius, ut et Thomas, Ioannes, ac Geor­
gius filii eorum, haeredesque et posteritates ipsorum
utriusque sexus univers iisdem privilegiis, immuni­
tatibus, et praerogativis utantur, fruuntur e t g a u d e a u t ,
quibus caeteri Nobiles Fogarasienses utuntur, fruan-
tur, et gaudent. Ita tamen ut ad arcem Fogarasier*-
sem cum aliis ejusdem conditionis Nobilibus, pro
ratione temporum, occasionum. ac intervenientiarum,
Nobis et successoribus nostris, equo, vestimentis,
armisque instructi competentibus servitia praestare,
ac mandata nostra et officialium nostror. exequi
debeant. Insuper legibus ac consvetudinibus usu
roboratis Fogarasiensibus in omnibus se accomodare
teneantur, et sint adstricti. Reciproce deinceps Arcis
nostrae Fogaras Capitanei, sedis judiciariae Praesi-
dentes ac Bonor. nostrorum Praefecti et Provisores
praenotatum Thomam Szekely modo praemisso no-
bilitatum ac libertatum agnoscant ac reputent. In
cujus fidem majoremque firmitatem, praesentes L i t e s a s
pendentis sigilii noştri et chyrografi munimine rO-
boratas memoratis Thomae S z e k e l y ac E v a e Pâur
conjugi ipsius, uti et Thomae, Ioanni, ac Georgio
filiis eorum, haeredibusque et posteritatib. ipsorum
utriusque sexus universis dandas duximus et c o n c e -
dendas. Datum in Civitati Archiducali Viennae A u ­
striae die vigesima Mensis Augusti, Anno Domini
Millesimo Sexcentesimo nonagesimo septimo.
Michael Princeps Apafi m. p.

Praesentes Literae Nobilitares nomine et in

persona Thomae Szekely de Fogaras intro scripti
tribus in sedibus Judiciariis frequentibus N o b i l i u m
30
 — 466 —

Fogarasiensium, exhibitae, lectae, promulgatae, pu-

blicataeque sunt, ab omnibusque quorum interfuit
approbatae, acceptatae, ac in suo vigore nemine
contradictorum apparente, relictae. Extradatae vero
decima tertia Mensis Februarii. A n n o Dni Millesimo
septingentesimo.
per
Stephanum Leszay Juratum Notarium
Sedis pfatae mpr.
NB. După o copie în col. mea.

CXXIX.
1699. Io Constantin Voda (Brancovanul) cu chrisovul
dat din Bucureşti la 15 Octombre 1699 funde"ză biserica
română din Făgăraş, şi o doUză cu vama dela Bucăr
şi Dragoslavele pană se va ţine" de credinţa drept cre-
dinciâsă răsăriteană.

KKfiHHT6d6 A O M H S d S H G & H T S K&BHHT6

rfhraill.8: apyHNTr/Atf \'i\\ti turti UJH HCMHTMT^

Kr/ nîMSNTo £i 3 opfi gcri KVBSH'I'^AO UJM «pi-

£MHHOC$ gCTi ĂOMH^AQ ^NTp^ K&BHNTtAf CAAI.

KtffiHHTIAI 'lt/>i KripATI UJH Kpi^HNHWACE AAI AMI­

,
AZA AIUA HI ^.M \pmT k^«
< (lpl HOH .ŢKN'rptf ^ITS"

p%U,ittl MipWA^fi K'iTpX KAA'k H't AA AH AA'fer'A A M*H"

Tb'Hpifi 3HK*MAO: (ptftHHHljH CXNT Hlfi MHAOf-

TMBH K'i AHMA CA B0p9 M H A ^ H . UIH CA Btt Ap«-

TAU,H .fN^tfpAlJ,H npiKh'M UJM TAT«AO ROCTţti IIAtf
IjpifKO £CT» ^ N ^ p A T ^ - IU CA b'A npMAA'KF Opt

60H «JKN AttKAUjtfpHAt CAAt MEAi WtpUJJH. KSpOpA K#-

 — 467 -»

I5HHTI UJH NOH KA A W M H H ' 4 C A C% A & M H N i ^ E K#

AHACT'A rt^Tlpi UlH flj)f HOH MH^HH^^Hl AOMN^AO

Atf/WHIijlS ^(pf^/WtHIHN^VMf UJH ^ H % A l J * U ^ N f AA

IHNITH'H CKAHN^An eX'rpjRMHAOpO UJH pftnOCAlJH-

AWp9 C T p * W v i J J H A U i p $ ^OAM^ifi AliAi AA IJSfliH ftSl-

qji*, H'«' KONCTAM^JNO ficutno^w- A . KApi AVApicK^

UJH M t f A U / A A W K ^ AOMN^AVH NOCTptf îc XC flEMTptf

AHACTA. ^f» UJH £iNTptf TOATX BOJA H N H A M H £OA\-

UIH NOACTpi nO^TH'r9 N I R O H N ^ S - N i ^ . T p ^ CA&BA

AS'fi A^A\Nf^ă^ UlH Kh' AÎK$TOptCA« CdVAN f ^ A ^ H

UJH WAplA^H i1p)filpiV fii AMtltfNH (DVlKXTOpK) NilCO-

AAl ^IAA AAHpA AHKm, A tfpAAA K# MHAOCTINÎt fipi-

K^M CKpit UJH npopoKhA AAKM^: KS MHAOCTIN'IIAI

K^p-iLIKKtf nXKATiAl. /l\Tptf KApEAi K A C S N i C|)AMIM9

UlH HOH COllH HiplUJH KA UlH flpi HOM CA Hi fipH-

AVIiCK'X >f.N AXK&UJ^pHAi HiAl HipiUJH. Q*1H AUIA Ti-

M*H^^Ni n9u.*n9 KW A^iBXpATO A' A

*" * *•«
jf.rpO^'iiUJi ^ T p W AHMAIUM A A ^ CCpHNUJH CAAt p ' A f l l ^ N C O ,

K'A ttV^tutfAW AKOAO (h^p-J £4 MHA'A gCTi HiAOpA HI

AHHH N # (j)AK$ AAHAS. ffl'r% fiUţl fitN ATONHcliAA HilA

'li HIVAU) gCTi £AT'A AiAA A^AANiJ^itf fit AA\9 Ş}H-

^HT5 UJH AAA jJkN'SALI.AT o ^ I N T f M i A i » AHACT» CCDXNTK

KHCipHK'A KApi gCTi HpiCTi AA^NTi ^ d p ^ A ^ Jf.

GOpAUl^AW Hi CA KiaiHl <J>'ir'*pAUjS'A9 UJH O AAA o

r
UJH ^ ( b p ^ M C H I A I npi ^ H N AS^NTptf UJH tll ^HNA(pAp A

AUU K^M C% Bi<A,l ViH H i Ai Hi A# <j)OCT ^ENTptf A

NO&CTpft AAHKtt O C T i N ' k A 3 . UlH npi A-XHfS AHfAi TOATi

AM» .COKOTHT» SOMNIA Ml» IliNTptf (DCAOC^AB UJH

30*
 — 468 -

4*^T0pK)A9' CtpMN'r'lH KHtipHHH UJH MIMTptf )(pAtlA

npiDLJHAOprj IWpH CK R0p9 ACBAA A-AK^HTO^H AA

AHAfTS Cq)*MT'A EHClpHKX fii AM$ DJ%K^T ^OMnia

AA'k AMACT* MHA'A KA filH BAMA ^OWN'liCKX ^IAA

pb'KXpO H ^pArOCAABfAI CA fă T f N f -^t* C * AHE'A

A KiNHp'k npfOll'lH fii AKOAO £ i A A AHACTA C(p*NT*

CHCipHK'A UlH KApiA BOp$ (J)H TpHIWHWH Jf. TOLIH

?
ANlfi AA Bp'ISMI AA A#NA AS H OKTOMRpU KS- AA

npAJ^NHK^A 'li CA l<iAM<S G(|>»N'rtf AMMHTpii CTL

aiK'A A A^Afl'k AMACT'A C S / M Î fii EANH (I AM H O fill\\

BAMfUl'tH KApifi G0p6 CUH £1 SOMNIA M'k TpHMHUJH

AKOAO HClipARNHHH n p i R A A \ i K A CA (fii nplOU)HAOp9

fii ^pAM» UlH fii .f M E p W K ' A M M N T I , l3p« ^OMN!H MiAl

UJH p X n O t a L I H A O p $ ^OMHifi MiAi RiHHHMK'A IlOMINHp».

^tx n'AH% BOpo L i f t t r k A»IJ»A A H A C T A n p A RO C A S. B N H K X-

lllp» ^i KApiA R^MFIA Ap§ CKHMEA A'fcuiA UJH M a p «

(j)H -fTpy A pSCipn-rtfAb'îî EHCIfiHK'A-i Kpi£HNU/A, CA

\\l AHIKHU.H fii ASACT-A MHA% Hi AM O tylt$T-

>1UIH»^jpiA nOp^HHICH^ SOMNIA M'k UJH RCAU) RA-

MlUJHAOpO, L'Apifi ROpO \'\ fii A K & M ^ H A H H T I AKOAO

AA RAM-A AA p^KWpO H ^parOCAABiAi, fii BfiAAi Hi

Biqfi Bl^'fe AHiCTO )(pHCOR§ AArj ^OMllift M'KAk, UlH

BiHH^Q flplOLHH filMK AHfcCTX C(b*NT% EHCipHK'A ^f.N

TOlţil aNIH AA RpfWi AA GC()«HT^A9 A H M H T p î t CA

A RUJ, H A Al fibf'k ^IH RAMA ^OMH'KLKÎ AHtA C^M%

fit EANH T f M f HI AM§ (()7K^T« ^OMNia M'K

C^)HMTifi EHCIpÎHH UJH A A \ $ .f.HT'ApMT*-? KA CA (bl»

crî'rx'roap» iiKNvt BOM$ dpi SOMNIA M'k K# fiiALJV*

 — 469 —

jTffl npf OLţ'lH C* AH KK A n»^H CIpRNTA GHCipMKZ

K# CA^^Kf u m p i c T A riOAAfNMN^ IlpE SOMNIA AA'k

UJH MttpHHljiH ^OMIJIM AA'k AE UJH (Ipi TOLJH npABO-

CAABNMHIH AOAANH KApH Ap§ (Dl ^.NTpr/ CT«n*NHp'k

ASACTA- f7lp"S ^ ^ ( i p i HOH IlpE KApfi RA A AIHE AOAAN^AO

AS'AAHf^fn A (pi AOAANW UJH GHptfMTOpW IţfcplH AHlUjilît

A^ £IM p^AiHÎfa ^OAAHifi AA4AE A# A'N CTp-JlHNH,

1 r K K
«tf TAAC^A9 'IIAO a p^ ^ A'fcA" N , A
^ ° nO)(THM§

KA opfi (pitWI KApi E A A r O H E C T H B ^ Af§ AK^NUt

BfE.W'k C'l'AnXHHpifi CAAI, £EN AB^llihl HEiA II ^IAA

A ^ M H E ^ I ^ ? i ă p § (pH A ' a , s
1 c
* <P' f
ftHACTX C(j)*NT«

KHCipHK» AHUCHTX £1 AAHAA AHACTA ME CKpîl MAH

Ctiltf- HH A^n* Op*H^AAA AIHJlifi C^ME CA§

UJH A^ AH M^AT o A^ * n
K#M§ BA (J)i .f.N TlXpAEîK^AS'

d fi* ^H^b'pAtifi. KA UJH AOAAH&AVJ A^AAM(^I9 HI

flTl | N C(|)«NTJ TpOHU/Z CA916HTO CKAO HHNCT'kcK»

UJH CXA$ A A M A t f n U K » ^HTpV A CA CTXM*NHpE K#

AMN1 nA-Jf. UIH AHEAA R'kK.ti WE BA C » (pÎE AA pXJIAr/cO

B'kMMHK? C^CpAIT^A^H CA (pil. IIIH AAA o ^NTKpHTO

XpHCOB^Atf AHICTA KS TOTV? C(j)A'rVAr5 UJH liti Kpi-

^HHHOUjiM GOÎApifi HIH AAApH AH ^HBAHr/A^H ^ O A V

MIH AA'kA|. DAN9 KopN'k EpXHAOfO BA KAN O KpA-

AiRcrifi- H IIAMO G'rpoi rfitfpA'fcNtf A $ BA ROpN- H

MAN$ AH no P h ' ^ k N S ' A ^ RA A o r o d p ' X T . H n A N # Mi^afi

KANTAKS'^'IHO RA CUSTAplV H riAHrj UIipGAN§ BA

1
Rit'riipfe- li riAntf îivprA BA KH'«iEpto- H nAHb ^ I H H -

TpAKI KApAAAAA^h A D RA (lOCT'kANHK o . H nAN# G«Ap-

AAT^ RA H'S)ţAflNHK§. H f l ^ N ^ P A ^ A O HITlpABNHKb'A 9

 — 470 —

CT0ANHK$- H RIAN^ P A ^ A O ROAKKRJAO KA KOAAMC.

1
H nan^ îwprA BA CAtfy'fcpfi. M n AN^ KOCTAU^HHV?

KOFK^NriAO BA riH'L'AJJTO McnpARNHI<V3- ]II,I(PAM PIAHTA-

Krj^iMU' BA AOrOCD-aTO. IDH AMO CKpMttf XpMC?Br/AO

AHICTA OpiUi^AO CKAVH^A^H AOJVULÎH AA'kAfc

Kr/K^piujfi .f.N-rpS' AAD Kntiipi^ISFAI AHO AOAAHIA

AOAAHIH HOACTpl £1 îcAKO R
A0r0(b 4LI L A ^ A O ^IM EKKK-
a M
piUJH AAIIA GOKTOBpil gf 3HAI £IAA ^A ^ n»N'A

AA KtfpctfA§ AHHAOptf SCŞ- Mp A l A f t

XC f «\H^5.

îndată sub rândul din urmă la mijloc a fost

compres sigilul, oare însS a căzut, încât numai urma
i se mai cun6sce. In stânga şi în drepta dela sigil
se afla titulatura domnescă în fracture lungi de aur,
peste care în partea stângă e trasă cu negrelă sub­
scrierea proprie a D o m n i t o r u l u i :
HW! KuiHlTiHTHHO fjWIBU>A^ AA- 'ip

E r ă la drepta tocmai dedesubt a logofetului:

IJJKPAHO KANTAK^MNU) BA I\or. NOI HW w np.

NB. S'a reprodus şi în „Orele libere" de I. c. d. P. A se

combina cu Chrisovul din anul 1715

cxxx.
1700. Principele Michael Apafi II cu diploma dată
din Viena la 9 Martie 1700 (fără contrasignatură) con­
fere lui Comsa şi Iuon Stanislau de Bessembach drepturi
boeronale.
N o s Princeps Michael Apafi memoriae c o m m e n -
damus tenore praesentium significantes quibus ex-
pedit universis. Quod n o s condignum et honorificum
 — 471 -

habentes respectum intercessionis et recomendationis

quorumdam Aulae Nostrae familiarium n e c non ha-
bito respeotu suplicationis strenui K o m s a Stanislav
de B e s s e m b a c b Iobbagionis noştri eundem plebeis
servitiis bactenus semper obnoxium et potestatis illa
plenitudine qua tanquam legitimus Terrae F o g a r a s
Dominus fungimur, cum fratre suo l o a n Stanislav,
qui et alioquin natura mutus esse perbibetur, ex
Stătu illo plebeo eximendos ac in locum et nume-
rum verorum natorum et indubitatorum Districtus
Fogarasiensis Boeronum, adnumerandos et aggre-
gandos cooptandos et adscribendos d u x i m u s : Deoer-
nentes expresse ut a modo imposterum successivis
semper temporibus idem Komscba Stanislav fraterque
eiusdem loan Stanislau ac posteritates eorum utriusque
sexus universae pro veris natis et indubitatis Distric­
tus Fogarasiensis Boeronibus babeantur ac reputentur
omnibusque et singulis bonoribus privilegiis, immu-
nitatibus ac libertatibus quibus caeteri, veri nati et
indubitati Terrae Fogaras Boerones de jure et ab
antiquo utuntur, fruuntur et gaudent, uti frui et
gaudere perpetuum valeant atque possint. Ita tamen
ut ad instar aliorum, verorum, natorum, antiquorum
et indubitatorum Boeronum ad arcem Fogaras per-
tinentium equis, armis vestituque convenienti in-
structi nobis ac respectiv, successoribus nostris cuncta
Boeronalia servitia tam ad arcem Fogaras, quam aliis
etiam in locis prout tempus postulaverit praestare,
supportare et in omnibus causis, legibus et consue-
dudinibus toties dictae Arcis Fogaras uti et ab Offi-
cialibus (a debita fidelitate) ejusdem dependere modis
omnibus debeant et sint adscricti: neque ullis quibus-
cunque temporum vicissitudinibus a debita fedeliţate
 - 472 —

desciscant modo aliquali: Pro ampliori autem erga

eosdem Komsa Stanislav et Ionn Stanislav, Gratiae
nostrae declaratione F u n d u m eorum ab una K o m s a
B o l o v a n i ab altera vero partibus Ioan Koste do-
morum vicinitatibus omnino in possesione nostra
Bessembak Comitatu Albensi et Districtu Fogora­
siensi existente habitum, simul cum cunctis suiş
pertinentiis terris scilicet arabilibus cultis et incultis,
agriş, pratis, pascuis, silvis, nemoribus quovis no­
minis vocabulo vocitatis, ab omni censuum, taxarum
tam ordinariarum, quam extraordinariarum pensione
servitiorum quorumîibet plebeorum et lobbagiona-
lium exhibitione, agricolationes item allodiaturas,
seminaturas ac alias quaslibet haereditates intra veras
metas praedictae possesionis B e s s e m b a k ad fundum
eorum ab antiquo tentas et possessas, decimarum,
non arunci, quintarum, quartarum nobis exinde pro-
venire debentium solutione ac aliorum onerum colo-
nicalium supportatione benigne eximendos libertan-
dos esse, volumus, prout eximimus et libertamus. In
cujus rei memoriam firmitatemque perpetuam hasce
literas nostras pendentis Sigilii noştri munimine ro-
boratas memoratis K o m s a Stanislau et Ionn Stanis-
lau haeredibusque et posteritatibus eorum utriusque
sexus universis dandas et duximus et concedendas.
Datum Vienae nona Marţii mellesimo septingente-
simo.

Michael Princeps Apafi m. p.

NB. Dupa o copie în colecţia mea.

 - 473 —

CXXXI.
1701. Leopold I., împăratul Romanilor, Regele Unga­
riei etc. cu diploma dată din Viena în 9 Aprile 1701
nobiliUză pe loan Szdszsebesi de eadem Szdszsebes*)
cetăţean de acolo pentru serviciile fidele.
N o s L e o p o l d u s Dei Gratia electus Romanorum
Imperator semper Augustus ac Germaniae, Hunga­
riae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae, Ra-
mae, Serviae, Galitiae, Lodomeriae, Cumaniae, B u l -
gariaeque etc. Rex, Archidux Austriae, D u x Burgun-
diae, Brabantiae, Styriae, Carinthiae, Carnioliae, Lu-
cemburgi ac superioris, et inferioris Silesiae, "Wurtem-
bergae et Techae, Princeps Sveviae, Marcbio Sacri
Romani Imperii, Burgoviae, Moraviae, Comes H a b s -
purgi, Tirolis, Ferretis, Kyburgi, et Goritiae, Land-
gravius Alsatiae, Dominus Marcbiae Slavoniae, Portus
Naonis et Salinarum etc. M e m o r i a e . c o m m e n d a m u s ,
tenore praesentium significantes quibus expedit uni­
versis. Quod Nos cum ad nonnullorum Fidelium
Nostrorum singulariter Majestati Nostrae propterea
factam bumillimam intercessionem, tum vero attentis,

*) Din acostă familie îşi trage originea distinsul economist

dl P. S. Aureliau. Judecând după, armele nobilitari ce le confere
împeratul Leopold lui loan Sassebeşi (calamum scriptitorium) se
vede că dânsul a fost un om învfiţat în epoca sa. Atâta ştim că
înainte de aceea cu optsprezece ani (1683) se înfiinţase în Sebeş o
tipografie românescă n&HTpg a S m h n <\p& H'feMâAâH n o c t p â , în care
s'a tipărit ca cea dintâiu „pârgă" cartea cunoscută sub titlul de
(Jhkphioa \t Aăp.
Pe la anul 1796, unul din familia Sassebeşi, anume George
Sassebeşi, era aşezat în Ţera Făgăraşului (în comuna Veneţia de
jos) după cum se vede din formula de publicaţiune înscrisă la
finele diplomei,
 — 474 —

et consideratis fidelitate, ndeliumque seruitiorum

meritis Ioannis Szâszsebesi de eadem Szaszsebes,
quae ipse Majestati Nostrae, Augustissimaeque Domui
Nostrae Austriacae, variis in ocoasionibus fideliter
exhibuisse, et impeudisse, perhibetur, in posterum
quoque exhibiturum et impensurum nulii dubitamus.
E u n d e m igitur Ioannem Szâszsebesi ejusque Conju-
gem, filios, Haeredesque, et Posteritates eorundem
utriusque sexus universos, e Stătu, et conditione
Civili, in qua hactenus perstitere, de Caesareo-Regiae
Potestatis Nostrae plenitudine gratiaque speciali exi-
mentes, ac in coetum et numerum verorum, et in-
dubitatorum Regni Noştri Hungariae aliorumque R e g -
norum, ditionum et Provinciarum Nostrarum Haere-
ditariarum, Nobilium duximus annumerandos, c o o p -
tandos, et adscribendos. Annuentes, et ex certa
Nostra scientia animoque deliberato concedentes ut
ipsi a modo in posterum futuris, et perpetuis semper
temporibus, omnibus iis gratiis honoribus praeroga-
tivis, et immunitatibus, quibus caeteri veri et in-
dubitati, dicti R e g n i Noştri Hungariae, aliorumque
Regnorum, Ditionum, et Provinciarum Nostrarum
Haereditariarum N o b i l e s natura jure vel antiqua con-
svetudine usi sunt et gavisi, utunturque et gaudent,
uti frui, et gaudere possint, ac valeant, haeredesque
et posteritates eorundem utriusque sexus universi,
valeant atque possint. In cujus quidem Nostrae erga
eos exhibitae Gratiae, et Clementiae, ac Liberalitatis,
t e s t i m o n i u m , veraeque et indubitatae Nobilitatis
signum, haec Arma seu Nobilitatis Insignia: scutum
videlicet militare erectum ccelestini coloris cujus
fundum cespes viridis occupat, super quo bracbium
humanum, humero tenus resectum oaeruleo amictu
 — 475 —

induram, calamum scripfcitorium manutenere conspi-

eitur. Supra scutum galea miiitaris craticulata est
posita. cui supereminet Diadema R e g i u m gemmis
unionibusque decenter redimitum, ex quo aliud bra-
chium humanum inferiori per omnia simile părem
calamum scriptitorium profere visitur. A summitate
vero seu cono galeae, laciniis sive lemniscis hinc
candidis et rubris, illine vero caeruleis et fulvis, in
scuti extremitatibus placide se se diffundentibus,
illudque pulcherrime exornantibus. Quemadmodum
haec omnia in principio seu capite praesentium Li­
terarum Nostrarum, Pictoris industria genuinisque
suiş coloribus illustrata, lucidius, ob oculos intuen-
tium posita esse conspiciuntur. E i d e m Ioanni Szasz-
sebesi ejusdem Conjugi, filiis haeredibusque et po­
steritatibus ipsorum utriusque sexus universis gra­
tiose danda duximus, et conferenda. Decernentes et
ex certa Nostra scientia animoque deliberato conce-
dentes, ut ipsi, a modo in posterum futuris et per-
petuis semper temporibus, eadem Arma seu Nobili­
tatis Insignia, more aliorum verorum et indubitatorum,
dicti R e g n i Noştri Hungariae, aliorumque Regnorum,
Ditionum, et Provinciarum Nostrarum Haereditaria-
rum Nobilium, sub iisdem juribus, praerogativis et
immunitatibus, quibus caeteri, veri et indubitati
praefati R e g n i Noştri Hungariae, aliorumque R e g n o ­
rum, Dicionum et Provinciarum Nostrarum Haeredi-
tariarum, N o b i l e s natura, jure vel antiqua consvetu-
dine usi sunt, et gavisi, utunturque et gaudent,
ubique in praeliis, certaminibus, pugnis, hastiludiis,
torneamentis, duellis, monomachiis, ac aliis quibusvis
exercitiis militaribus, et Nobilitari bus, n e c non si-
gillis, velis, cortinis, aulaeis, annulis, vexillis, clypeis,
 — 476 —

tentoriis, domibus et sepulchris generaliter vero in

quarumlibet rerum, et expeditionum generibus sub
merae, verae, syncerae, et indubitatae Nobilitatis
titulo, quo eos ab omnibus, cujuscunque status, con-
ditionis, honoris, dignitatis, et praeeminentiae homi-
nibus insignitos, et ornatos, dici, nominari, haberi et
reputari volumus, mandamusque ferre, et gestare, ac
iis in aevum uti frui, et gaudere possint ac valeant,
haeredesque, et posteri eorundem utriusque sexus
universi valeant, atque possint. Imo nobilitamus,
damus et conferimus praesentium majoris, et aulici
Sigilii Noştri pendentis munimine roboratarum per
vigorem. Datum in Civitate Nostra "Wienna Austriae
D i e nona Mensis Aprilis, Anno Domini Millesimo
Septingentesimo Primo, Regnorum nostrorum Romani
Quadragesimo Tertio, Hungarici Quadragesimo Sexto
B o h e m i c i vero Quadregesimo Quinto.
Leopoldus m.p.
Comes Samuel Kdlnolcy m.p.
Joannes Fiath m.p.
(L. S. P.)
Praesentes litterae armales in Generali Congre-
gatione nobilium Universitatis Inel. Districtus Terrae
Fogaras die 19 Sept. A. D 1796 publice perlectae
nemineque contradicente publicatae Exhibenti Geor­
gio Szaszsebesi restituuntur. E x eadem generali Con-
gregatione anno die ut supra notatis.
Extradatae per Adamum R a . . . inel. distr. Terrae
Fogaras jur. n.
Praesentes Literae Armales Marcali Congrega-
tione Nobilium Universitatis Inel. Distr. Terae F o
garas D i e 5 Mensis Aprilis anul 1837 celebrata denuo
 — 4*77 —

publicatae, nemineque contradicente in suo vigore

remanentes Supplicanti Ioanni Szaszsebesb bisce
restituuntur. E praeattacta rnarcali Congregatione
Anno dieque supranot.
Extradatae per Stephanum Hamar Ord. Incliti
distr. Fogaras jur. notar.
Praesentem Copiam e vero et authentico suo
originali per me sine ultra variatione fideliter de­
scriptam esse fide mea mediante attestor. Sign.
Veneţia inferiori 23 Marţii 1860.
Nicolaus Szâszsebesi mp.
par. <jr. cath.

NB. După o copif procurată dela preotul Nicolae Szâsz­

sebesi din Veneţia inferioră la anul 1860. — S'a reprodus şi în
„Monumente" pag. 12 de M. Densuşianu.

OXXXII.
1701. Leopoldus I Romanorum Imperator, Hungariae
Rex etc., cu diploma dată din Viena la 5 Novembre 1701
ridică pe Ştefan şi Theodor Boer Halmagyi de nou in
ceta nobililor.
N o s L e o p o l d u s Dei Gratia E l e c t u s Romanorum
Imperator semper Augustus, ac Germaniae, H u n g a ­
riae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniaeque
&o. R e x , Archidux Austriae, D u x Burgundiae, Bra-
bantiae, Styriae, Carinthiae, Carnioliae, Lucemburgi,
Tyrolis, ac superioris, et inferioris Silesiae, Vurtem-
bergae et Teckae, Princeps Sveviae, Marehio Sacri
Romani Imperii, Burgoviae, Moraviae, superioris et
inferioris Lusatiae, Comes Habsburgi, Tyrolis, Feretis,
Kyburgi, et Goritiae, Landgrarius Assatiae, Dominus
Marchiae, Slavoniae, Portus Naonis et Salinarum.
 - 478 -

Memoriae commendamus tenore psentium signiflcan-

tes, quibus expedit universis; Quod nos cum ad non­
nullorum Fidelium Nostrorum siugulariter Majestati
Nostrae propterea factam humillimam intercessionem,
tum vero attentis, et consideratis fidelitate, fidelibusq.
servitiis Stephani et Theodori Bojer alias Halmâgyi
in Possessione A l s o Komana in Terra seu Districtu
Fogaras, et Comitatu Albensi Transilvaniae existente
residentium et commorantium, quae ipsi N o b i s
Augustaeq. Nostrae D o m u s Austriacae, pro l o e o -
rum, et tewporum varietate, occasionumque exigen-
tia fideliter hactenus exhibuerunt ex impenderunt,
qualia et imposterum n r n modo continuaturos, quin
et augmentaturos illos nulii dubitamus. E o s d e m
igitur Stephanum et Theodorum Bojer alias Halmâ­
g y i , Conjuges, Liberos, Haeredesque et Posteros
eorundem utriusque sexus universos de Potestatis
Nostrae Regiae plenitudine et gratia speciali, in
pristino eorum nobilitari stătu confirmantes denuo
in coetum et numerum verorum, et indubitatorum
R e g n i Nri Hungariae, aliorumq. Regnorum, Ditionum,
et Provinciarum Nostrarum Haereditiarum Nobilium
duximus annumerandos, cooptandos, et adscribendos.
Annuentes et ex certa Nostra scientia, animoq. de­
liberate concedentes, ut ipsi a modo imposterum
faturis et perpetuis semper temporibus, o m m b u s iis
gratiis, honoribus, praerogativis, et immunitatibus,
quibus coeteri, veri et indubitati dicti R e g n i Noştri
Hungariae, aliorumq. Regnor. Ditionum, et Provin­
ciarum Nostrarum Haereditiarum Nobiles natura, jure,
vel antiqua consvetudine usi sunt et gavisi, utuntur-
que et gaudent, uti, frui, et gaudere possint, ac va­
leant, haeredesque et Posteri eorundem utriusque
 - 479 -

Sexus universi valeant atque possint. In cujus qui-

dem Nostrae erga eosdem exhibitae Gratiae et Cle-
mentiae ac Liberalitatis testimonium, veraeque et
indubitatae nobilitatis insignia : Scutum videlicet mi­
litare coelestini coloris erectum, in cujus campo sive
arena Corona est deposita, ex qua L e o dimidius
erectim stare, ore hastam tenere, ac pede anteriore
dextro inde excutere conspicitur. Supra scutum Ga­
lea militaris craticulata est posita, quam contegit
Diadema regium, g e m m i s et unionibus decenter va-
riegatum, ex cono vero galeae teniae sive lemnisci
variorum colorum hinc inde defluentes utrasq. oras
sive margines ipsius Scuti pulcherrime ambiunt et
exornant. Prout haec omnia in principio seu capite
praesentium Literarum Nostrarum Pictoris industria,
genuinisque suiş colori bus illustrata, lucidius ob ocu-
los intuentium posita esse conspiciuntur. E i s d e m
Stephano et Theodoro B o j e r alias Halmâgyi prae-
fatisque eorundem conjugibus, liberis, haeredibus,
et Posteritatibus utriusque sexus universib gratiose
danda duximus, et conhrmanda. Decernentes, et ex
certa nostra scientia animoque deliberato concedentes,
ut ipsi a modo imposterum futuris et perpetuis sem­
per temporibus, eadem Arma seu nobilitatis insignia,
more aliorum verorum et indubitatorum praedicti
R e g n i noştri Hungariae, aliorumque Regnorum, Di­
tionum, et Provinciarum Nostrarum Haereditariarum
Nobilium sub iisdem Juribus, praerogativis et immu­
nitatibus, quibus coeteri veri, et indubitati pfati
Regni Noştri Hungariae, aliorumque Regnorum, Di­
tionum, et Provinciarum nostrarum Haereditariarum
Nobiles, natura, jure, vel antiqua consvetudine usi
sunt et gavisi, utunturque et gaudent, ubique in
 — 486 —

Praeliis, Certaminibus, P u g n i s , Hastiludiis, Tornea-

mentis, Duellis, Monomacbiis, ac aliis quibusvis Exer-
citiis militarib. et nobilitarib. ne,c non Sigillis, Velis,
Cortinis, Aulaeis, Vexillis, Clypeis, Tentoriis, Domibus,
et Sepulchris, generaliter vero quarumlibet rerum, et
expeditionum generib. sub merae, verae, sincerae, et
indubitatae nobilitatis titulo, quo eos ab omnibus
cujuscunque status, conditionis, bonoris, dignitatis,
et praeeminentiae hominibus insignitos, et ornatos,
dici, nominari, haberi, et reputari volumus, manda-
musque, ferre, et gestare, ac iis in aevum uti, frui,
et gaudere possint ac valeant, haeredesq. et Posteri
eorundem utriusq. sexus universi valeant atque pos­
sint. Imo nobilitamus, damus, conferimus, et confir-
mamus. E t nibilominus Domum eorundem, in prae-
dicta possessione A l s o Komana, in Terra et Districtu
Fogaras, in comitatu Albensi, vicinitatibusque, ab
una Illustris sacri Romani Imperii Principis Michaelis
Apafi, fidelis Sincere Nobis dileeti Curiae Nobilitaris,
ab altera vero partibus Strenui Boeronis Stephani Ka-
kes domus Bojeronalis existen. habitam, ante aetiara
exemptam, denuo ab omni censuum, taxarum, et con­
tributionum Nostrarum tam ordinariar. quam extraor-
dinariar. subsidiique et lucri eamerae nostrae soluti­
one, nec n o n servitior. quorumîibet plebeor. et civilium
exhibitione, hospitum eondescensione, et in eam D o ­
mum receptione, item seminaturas, allodiaturas, agrico-
lationes, ac alias quaslibet haereditates, et terras ara-
biles, intra veras metas territorii praedictae P o s s e s ­
sionis Comana, ad eandem domum de jure, et ab
antiquo tentas ac possessas, et bono modo compa-
ratas, ab omni decimarum, nonarum, quintarum, quar-
tarum, capetiarum, ac aliarum quarumlibet datiarum,
 - 481 -

et collectanearum exhibitione, in perpetuum clemen­

ter eximen. supportan. libertand., et nobilitandas du­
ximus, prout eximimus, supportamus, et nobilitamus.
Quocirca v o b i s Spectabilibus, Magnincis, Generosis,
Egregiis, et Nobilibus, Supremis et Vicecapitaneis,
Juratis Assessoribus ac Notario Arcis, et distr. Terrae
Fogaras, Supremis et Vice Arendatorib. universor.
bonor. fiscalium Praefectis, Decimatoribus item, et
quarumvis contributionum et exactionum percepto-
ribus, Exactoribus, Hospitior. Distributorib. et eorum
Vices gerentib., Providisque ludici et Juratis prae-
f'atae possessionis Komana, modernis scilicet et fu-
turis quoq. pro quovis tempore constituendis, cunctis
etiam aliis cuiusvis status et conditiouis hominibus,
quor. videlicet, interest seu intererit psentes nostras
visuris. harum serie committimus, et mandamus fir-
miter, quatenus v o s quoque, successivis semper tem-
porib. annotatos Stephanum et Theodorum B o e r alias
Halmâgyi, baeredesq. et Posteritates ipsorum utriusq.
sexus universos, ratione praespecificatae domus, bae-
reditatumq. quarumvis ad eam pertinentium, ad nullam
censuum, taxarum, et contributionum tam ordina­
riarum, quam extraordinariar., subsidiiq. et lucri ca­
merae Nostrae solutionem, servitiorum quorumlibet,
plebeorum et civilium exhibitionem, hospitum con-
descensionem, et in eam domum receptionem, deci-
mar., nonar., quintar., quartar., capetiar. ac aliar.
quarumlibet datiarum, et collectaneor. pensionem
cogerre et compellere, aut propterea eosdem, in per­
sonis, rebusq. et bonis ipsorum universis, impedire,
turbare, molestare, seu quovis modo damnificare prae-
sumatis vel sitis ausi. In cujus rei memoriam, fir-
mitatemque perpetuam psentes, Literas nostras, pen-
31
dentis et authentici sigilii Noştri munimine roboratas
memoratis Stephano et Theodoro Bojer alias Hal­
mâgyi, ipsorumq. haeredib. et posteris utriusq. sexus
univers, gratiose dan. duximus et concedend. Datum
in civitate nostra Vienna Austriae die quinta meusis
Novembris, Anno Domini 1701, Regnor. nostror. ro­
mani 44, hungarici 47 Bohemici vero 46.
Leopold m. p. Comes Samuel Kalnoki m. p.
Andreas Szent Kereszti m. p.
NB. După o copie în col. mea.

CXXXIII.
1702. Actul de introducere a lui Ladislau Boer de
Mardsina în posesiunea boeronalâ din Comana inferidră
conferită lui de principele Michail Apafi la anul 1689,
şi confirmată sub Leopold I prin mandatul de introdu­
cere datat din Viena la 10 Martie 1702.
Sacratissima Caesarea Regiaque Majestas D o ­
mine Dne Clementissime, Benignissime.
Vestra clementer noverit Majestas, Sacratissima,
quod N o s Literas ejusdem Majestatis vestrae Intro-
ductorias pariter, et Statutorias pro parte et in per­
sona Nobilis Ladislai B o e r de Mardsina legitime cou-
fectas et emanatas, Nobisq. inter reliquos Majestatis
Vestrae Sacratissimae humilimos Subditos servitores
ab officio literis in eisdem declaratos, praeoeptorie
sonantes et directas, summa qua decuit humilitate,
et reverentia recepimus in haec verba: L e o p o l d u s
Divina favente Clementia E l e c t u s Romanor. Imperator
semper Augustus, ac Germaniae, Hungariae, Bohe-
miae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniaeq. etc. Rex.
Archidux Austriae, D u x Burgundiae, Brabantiae, Sty-
 — 483 —

riae, Carinthiae, Oarnioliae, Marehio Moraviae, Comes

Habspurgi, Tyrolis, Feretis, Kyburgi efc Goritiae etc.
etc.! Fidelibus Nostris Nobilibus, Vice Capitaneo,
coeterisq. Juratis Asses^oribus ac Notar. S e d i s Judi­
ciariae Nobilium, Districtuş seu Terrae Fogarasiensis
Salutem et Gratiam Nostram Caesareo R e g i a m ! Cum
Nos Literis illis Nobilium Georgii Ianko, et Fran-
cisci Cziko Tabulae Nostrae Judiciariae in Transyl­
vania R e g i a e scribarum et Juratorum Notariorum
Transumptualibus sub sigillis eorundem usualibus,
super cera hispanica rubra impressis, n e c non manuum
eorundem propriarum subscriptionibus patenter con-
fectis et emanatis, Majestatique Nostrae pro parte
et in persona Nobilis Ladislai B o e r de Mardsina ex-
hibitis et praesentatis continentibus in se Transump-
tualiter alias Illustris quondam Transylvaniae Prin­
cipis Michaelis Apafi Donationales, quibus medianti-
bus, idem Princeps: totalem et integram F u n d u m
desertum in Possessione sua Also Kuniâna, ibidemqe
vicinitatibus ab una Opra Globis D o m u s , ab altera
Bukur Sztojka F u n d i deşerţi, sic dictorum Provido-
rum Iobbagionum antelati Principis, a tertia vero
Partibus viae publicae P o s s e s s i o n e m Felso" Kumana
versus tendentis, nec non Districtu Terrae Fogaras
et Comitatu Albensi Tranniae existentem habitum,
ac in eisdem Literis uberius declaratum, intuitu ser-
vitiorum praefati Ladislai Boer ex causis et motivis,
pariter in eisdem Literis denotatis, eidem Ladislao
Boer Haeredibusque et Posteritatibus, ac etiam L e -
gatariis ipsius utriusque sexus universis, simul cum
cunctis suiş utilitatibus et pertinentiis quibuslibet,
Jure perpetuo et irrevocabiliter dedisse, donasse, et
contulisse; nec non j a m dictum F u n d u m et apper-
31*
 — 484 —

tinentias ejus, ab omni censuum, taxarum, et con­

tributionum, Deciuiar. item Nonar. Quintarum, Quar-
tar., Capetiarum, ac alior. onerum solutione, eximisse,
supportasse, libertasse, et nobilitasse, salvo Jure
alieno dignoscebatur; Nostrum illis Regium Consen-
sum, vigore aliar. Literar, nostrarum Consensualium
superinde confectarum & emanatarum prebuerimus
benevoium, pariter et assensum. Velimusque E u n d e m
praefatum Ladislaum B o e r in dominium dicti totalis
et integri Pundi in P o s s e s s i o n e Also Kumana, D i s -
trictuque Terrae Fogaras et Comitatu Albensi Tran­
niae praescriptorum existentis, babiti medio vestri
legitimi facere introduci Jure admittente. Proinde
Vobis harum serie committimus et mandamus firmi-
ter, quatenus acceptis praesentibus, statim vos simul,
vel duo Vestrum, sub onoribus alias in talibus ob­
servări solitis, ad faciem praedicti Fundi, in Posses­
sione A l s o Kumana et Districtu Terrae Fogaras co-
mitatuque Albeni Transylvaniae existen., habit., vi-
cinis et cometaneis ejusdem universis, in ibi legitime
convocatis et praesentibus accedentes introducatis
pfatum Ladislaum Boer, in Dominium ejus Fundi,
statuatisque eundem, eidem, ibidein, Haeredibusque
et Posteritatibus, ac etiam Legatariis ipsius utrius­
que sexus universis, Jure ipsis ex praemissa D o -
natione, super indeque consensus noştri, adhibi-
tione incumbente, perpetuo tenendum, possidendum,
pariter et habendum, si non fuerit contradictum;
Contradictores vero si qui fuerint vel apparuerint,
evocetis eosdem ibidem contra annotatum Ladislaum
Boer, ad decimum quintum diem, a die hujusmodi
contradictionis ipsorum et evocationis vestrae per
v o s ipsis ex hinc fiendae computando, in Curiam
 — 485 —

Nostram, Nostram scilicet in praesentiam rationem

contradictionis suae reddituros efficacem. E t p o s t
haec Vos, seriem hujusmodi Introductionis et statu-
tionis vestrae, simul cum contradictorum et evoca-
torum si qui fuerint, vicinorumque et commetaneo-
rum, qui praemissae Introductioni et Statutioni V e ­
strae intererunt, nominibus, cognominibus, conditio­
nibus, terminoque assignatis, prout per Vos fuerit
expedita et peracta, nobis suo modo terminum ad
praefixum, sub sigillis, subscriptionibusque Vestris,
fide vestra mediante referre vel rescribere, m o d i s
omuibus debeatis et teneamini. Secus non facturi.
Praesentibus perlectis exiben. restitut. Datum in Oi-
vitate Nostra Viennae Austriae die D e c i m a Mensis
Marţii. A u n p Domini Millesimo septingentesimo se­
cundo. Regnorum nostrorum Romani quadragesimo-
quarto, Hungarici Quagesimoseptiino, Bohemici vero,
quadragesimo sexto. E t subscriptum exat a latere
dextro in inferiori parte Lecta. Erantque sigillo
Majestatis Vestrae sacratissimae in inferiori margine
in medio loco videlicet solito super cera rubra duc­
tili impraessive, communitae, patenterque confectae
et roboratae. Quibus receptis nos mandatis vestrae
sacratissimae, semper et in omnibus uti tenemur et
par est humilime obedire satisfaeereque volentes, in
A n n o Domini, Praesenti videlicet S e p t i n g e n t e s i m o
secundo, die vero 3-a. curentis mensis Iulii in et ad
P o s s e s s i o n e m Also Kumana in Districtu Terrae F o ­
garas, et comitatu Alben. Tranniae existentem, c o n -
sequenter vero facies Fundi seu D o m u s nobilitaris
session. Iris in iisdem Sacratissimae Mattis Vestrae
Introductoriis pariter et statutoriis P s e n t i b u s nostris
p. insertis, satis declaraţi, et expressi, vicinis et corn-
 — 486 —

mesaneis eiusdem universis, puta Sztan Aldgya, Sztan

Konta Boeronibus de Also Komana, Opra Fui'cze,
Stepban Litea. Excellensissimi Sacri Romani Imperii
Principis, Dni D n i Micbaelis Apafi Juratis in pdicta
Also Kumana, Stephano Nitsul Judice Generoşi Dni
Pauli lnczedi de Vârad, Bukur Robocsa, Many F u -
jora, Illustrissimi Comitis Dni Dni Michaelis Mikes
de Zabola Juratis in Kucsulata, Iuonask Gubernat,
Iuon et Sztan Roman, Boeronibus de F e l s o Kumâna,
Elia Grădinar Judice, Bukur Sztojka et Komsa Vla-
gara Excellentissimi sacri Romani Imperii Principis
D n i Dni Michaelis Apafi Juratis in pdicta F e l s o
Kumana, Strenuis Many Boer, Ona Grancsa, Sztojka
ac Iuon Voicsila Boeronibus de Also Venitze, Radul
Badilla, Judici Excellentissimi Sacri Romani Imperii
Principis Dni D n i Michaelis Apafi J o b b . in pdicta
A l s o Venicze J o b b a g i o n i b u s videlicet sic dictorum
suor. terestrium in dictis Possessionibus Districtuş
Terrae Fogaras et Comitatu Albensi Tranniae existen.
residentib. et commorantib. tam in suiş ipsorum pro-
priis, quam dictorum suorum Dominor. Terestrium
reliquorumque Inhabitatorum dictar. P o s s e s s i o n u m
nominibus et in personis, ac aliis etiam quam pluri-
mis in ibi legitime convocatis et psentibus, cum iis­
dem Sacratissimae Mattiss Vrae Literis Introducto-
riis pariter et Statutoriis accedentes, pfatum L a -
dislaum B o e r in omnibus juxta tenorem et conţi -
nentiam earundem Literarum Mattis Vestrae sacra­
tissimae pinsertarura in Dominium Fundi seu Domus
nobilitaris Iris in iisdem declarat, satisque expressar.
Jurisque Regii Mattis Vestrae Sacratissimae in eis-
pem qualiter cunque habiti, introduximus, statuimus-
que easdem et idem dicto D n o Ladislao B o e r Hae-
 — 487 —

redibusque et Posteritatibus ejus utriusque sexus

universis simul cum praerecensitis cunctis suiş uti­
litatibus et pertinentiis quibus libetjure ipsis ex Do-
nationibus, permission. in iisdem Iris p. insertis Mattis
Vestrae Sacratissimae praedeclaratis, superindeque
consensus Matt s Vestrae Sacratissimae adhibitione,
et juris Regii collatione incumbente jure perpetuo et
irrevocabiliter tenen. possiden. pariter et haben. tribus
uti moris est et consvetudinis receptae in dicto F u n d o
seu D o m o Nobilitari tanquam reliquorum bonorum
precensitorum Capite diebus integris continuam m o -
ram facientes, nemine penitus tam in illis tribus, quam
aliis subsequentibus quindecim diebus coram nobis
contradictore comparente. Cujus quidem hujusmodi
pmissae Introductionis, et Statutionis nostrae seriem,
prout per nos fuerit expedita et peracta; Simul cum
vicinorum et cometaneorum, qui eidem Introductioni
et Statutioni nostrae interfuerint, nominibus c o g n o -
minibus, et conditionibus, Terminoque assignatis
eidem Matti Vestrae Sacratissimae suo modo Termi-
num ad praefixum fide nostra mediante rescripsimus
modis omnibus, sigilligisque nostris usualibus et con-
svetis roboravimus. E a n d e m Mttem Vestram Sacra-
tissimam ad vota quam piissima diutissime floren.
vivere et vaiere, potenterque regnare desider. Datum
in Oppido Fogaras Die Decima Octava Mens. Iulii,
die videlicet pmissae Statutionis et Introductionis
nrae decima sexta. Anno Domini Millesimo Septin­
gentesimo secundo.

Correcta per eosdem.

loannes Pap als Fogarasi Georgius Fogarasi
Sedriae super. noblium Fogarasiens. alter Vice Judex Sedriae
Jur. Assessor mpr. nobilium Fogarasens mpr.
Utrinque nobiles de Fogaras,
 — 488 —

Sacrafcissimo D o m i n o D n o L e o p o l d o Dei Gratia

Romanorum Imperatori semper Augusto, Germaniae,
Hungariae, Bohemiae, R e g i etc. Domino Dno N o b i s
naturaliter Clementissimo.
Anno 1720 Apertum per Mgrum Davidem H e n -
ter. Protonotarium.
NB. Reprodus din col. mea.

OXXXIV.
1703. Leopold Împăratul Romanilor, Regele Ungariei
etc. cu diploma dată din Viena la 23 Aprile 1703 no-
bilităză pe loan Ruta din Persani şi pe copii săi loan
şi Gavriil.
N o s L e o p o l d u s Dei gratia Ellectus Romanorum
imperator semper Augustus ac Germaniae, H u n g a ­
riae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae, Ra-
mae, Serviae, Gallitiae, Lodomeriae, Cumaniae, Bul-
gariaeq. etc. Rex, Archidux Austriae, Dux Burgundiae,
Brabantiae, Styriae, Carintiae, Garniolae, Luxemburgi
ac superioris et inferioris Silesiae, Wirtembergae et
Teckae, Princeps Sveviae, Marchio Sacri Romani
Imperii, Burgoviae, Moraviae superioris & inferior.
Lusatiae, Comes Habsburgi Tirolis Feretis Kyburgi
et Goritiae, Landgravius Alsatiae, Dominus Marchiae
Slavoniae, Portus naonis et salinarum etc. Memo­
riae comendamus tenore praesentium significantes
quibus expedit universis. Quod nos cum ad non-
nulorum fidelium Nostrorum singularem Majestati
nostrae propterea factam intercessionem, tum vero
attentis et consideratis fidelitate fidelibusque serviţiis
Ioanis B o t a e valachia transalpina oriundi pro nune
in Possessione Persan Districtuque terrae Fogaras
 — 489 -

r e s i d e n t i s e t c o m m o r a n t i s , q u a e i p s e n o b i s p r o suo
m o d u l o e x h i b u i s s e et i m p e n d i s s e p e r b i b e t u r , d e i n e e p s
q u o q u e e x b i b i t u r u m et i m p e n s u r u m nulii d u b i t a m u s .
E u n d e m i g i t u r I o a n n e m B o t a e j u s q u e C o n j u g e m fi-
liosque I o a n n e m et G a b r i e l e m j a m n a t o s i m p o s t e r u m q .
Divina Benedictione nascituros, Heredesque et Po­
steritates eorundem utriusque sexus univertas e stătu
et c o n d i t i o n e P l e b e a in q u a b a c t e n u s p e r s t i t e r e , d e
C a e s a r i a e R e g i a e P o t e s t a t i s N o s t r a e p l e n i t u d i n e et
g r a t i a speciali e x i m e n t e s ac in c o e t u m e t n u m e r u m
verorum et indubitatorum Regni noştri Hungariae
aliorumque Regnorum, Ditionum et Provinciarum
N o s t r a r u m H a e r e d i t a r i a r u m N o b i l i u m d u x i m u s an-
n u m e r a n d o s , c o o p t a n d o s et a d s c r i b e n d o s . A n n u e n t e s
et ex c e r t a n o s t r a s c i e n t i a a n i m o q u e d e l i b e r a t o con-
c e d e n t e s , u t ipsi a m o d o i m p o s t e r u m f u t u r i s et per-
p e t u i s s e m p e r t e m p o r i b u s , o m n i b u s iis G r a t i i s H o n o -
ribus Praerogativis' et Immunitatibus quibus caeteri
veri e t i n d a b i t a t i dicti R e g n i N o ş t r i H u n g a r i a e , alio-
r u n q u e R e g n o r u m , D i t i o n u m et P r o v i n c i a r u m N o s t r a ­
r u m H a e r e d i t a r i a r u m N o b i l e s n a t u r a , j u r e vel a n t i q u a
c o n s v e t u d i n e , usi s u n t et g a v i s i u t u n t u r q u e et g a u -
dent, uti, frui et g a u d e r e p o s s i n t ac v a l e a n t , H a e r e ­
d e s q u e et P o s t e r i t a t e s e o r u n d e m u t r i u s q u e s e x u s
u n i v e r s i v a l e a n t a t q u . p o s s i n t . I n cujus q u i d e m N o ­
s t r a e e r g a eos e x b i b i t a e G r a t i a e et C l e m e n t i a e ac
L i b e r a l i t a t i s t e s t i m o n i u m veraeq. et i n d u b i t a t a e N o ­
bilitatis s i g n u m b a e c a r m a seu n o b i l i t a t i s I n s i g n i a :
S c u t u m v i d e l i c e t militare e r e c t u m coelestini coloris,
cuius f u n d u m tricolis v i r e t i s o c c u p a t , s u p e r q u o tria
alvearia s t a r e ex i i s d e m q u e a p e s e v o l a r e c o n s p i c i u n -
tur. S u p r a s c u t u m Galea militaris c r a t i c u l a t a e s t
posita quam contegit Diadema Regium gemmis unio-
 — 490 —

nibusq. decenter redimitum, ex quo homo nigro v e -

stitus habitu, pileo pariter nigro in capite tectus
umbilico tenus emergere et dextra tres frumenti
spicas proferre visitur. A sumitate vero seu cono
Galea, laciniis sive lemniscis hinc candidis et rubris
illinc vero caeruleis et fulvis in scuti extremitatibus
placide sese defundentibus, illudq. apprime exornan-
tibus. Quemadmodum haec omnia in Principio seu
Capite praesentium Literarum Nostrarum Pictoris
industria, genuinisque suiş coloribus illustrata luci-
dius ob occulos intuentium possita esse conspiciuntur.
E i d e m Ioani B o t a ejusdem Conjugi praefatisque filiis,
Haeredibusq. et Posteritatibus eorum utriusque sexus
universis, gratiose danda duximus et conferenda;
Decernentes et ex certa Noştri scientia, animoque
deliberato concedentes ut ipsi a modo imposterum
futuris et perpetuis semper temporibus eadem Arma
seu Nobilitatis Insignia, more aliorum verorum et
indubitatorum dicti R e g n i Noştri Hungariae aliorumq.
Regnorum Ditionum et Provinciarum Nostrarum Hae­
reditariarum Nobilium sub iisdem juribus, praeroga-
tivis et imunttatibus, quibus caeteri veri et indubi-
tati praefati Regni Noştri Hungariae aliorumque R e g ­
norum Ditionum, et Provinciarum Nostrarum Hae-
reditarium nobeles natura jure vel antiqua consve-
tudine usi sunt et gavisi, utunturq. et gaudent, ubiq.
in Praeliis, Certaminibus, Pugnis, Hastiludiis, Tornea-
mentis, Duellis, Monomachiis ac aliis quibusvis Exer-
citiis Militaribus et Nobilitaribus, n e c non Sigillis,
Velis, Cortinis, Aulaeis, Annulis, Vexilis, Clypeis, Ten-
toriis, D o m i b u s et Sepulchris, generaliter vero in
quarum libet rerum et expeditionum generibus, sub
merae, verae, sinerae, et indubitatae nobilitatis titulo,
 — 491 —

quo eos ab omnibus cuiuscunque Status, Conditronis,

Honoris, Dignitatis, et Praeeminentiae bominibus
insignitos et ornatos dici nominari baberi et repu-
tari volumes mandamusq. ferre et gestare, ac iis in
aevum uti, frui, et gaudere possint ac valeant, Haere­
desque et Posteri utriusq. sexus universi valeant
atqu. possint. Imo nobilitamus, damus et confermus.
Praesentium Majoris et Aulici Sigilii Noştri impen-
dentis munimine roboratarum per vigorem. Datum
in Civitate nostra Viena Austriae D i e v i g e s s i m a ter­
tia Mensis April Anno Domini Millesimo Septingen-
tesimo tertio Regnorum Nostrorum Romani Quadrage­
simo Quinto Hungariae Quadragesimo Octavo, B o -
bem. vero quadragesimo Septimo.
Leopoldus.
(L. S.)
Praesentes (etc.) per Adam l a c o b F e t et Buta
exhibitae (etc.) E prot. sed. sp. nob. I. D . Fogar.
F o g . die 27 Aprilis, anni 1793.
E x t . per Adamum Balo
v. not.
NB. Reprod. după o copie luată după original.

cxxxv.
1715. Diploma lui Ştefan Cantacusino Domnul ţării
româneşti din anul 1715^prin care întâresce diploma
lui Constantin VodaJBrancovanulJlin anul 1699 privi­
toare la biserica din Făgăraş.
Deasupra sunt desemnate în colorile naţionali
aur, roşu şi albastru, însemnele României, a d e c ă : în
mtjloc vulturul cu crucea în gură, încunjurat în formă
de arabescuri cu acuila bicapita, care deasupra ca-
 — 492 —

petelor şi a unei cruci dintre capete conţine corona

principescă, eră în ghiare în drepta ţine spada, î n
stânga un buzdugan. D e a drdpta şi dea stânga co­
ronei se văd literele I. ip şi de desupt fi. R. A c e s t e
embleme sunt încunjurate de o cunună de frunze de
laur, din care dintro parte şi alta curg arabescuri.
In drdpta şi stânga acestor insemne se conţine
titulatura Principelui în fracture de aur:
ÎGO M,6<I>rtHh KfJHTdKOâHHO fiOgfiOA h E h
Md r e r f p h s s M d i i o y t p edrtxiHGKog.
D u p ă acesta titulatură se începe textul român
cu un K desemnat frumos în colorile naţionale, a
cărui parte superioră conţine u n alt vultur cu crucea
în gură. — Textul ulterior sună mai departe aşa :
KtfBiNTEAE AOMN^A^Î C*HT K^RMITE K^pATE.

^AAnspAT^Ao UJH n p o p O K t f A § AARÎ^U rţi'xiAUJt: <1p-

HÎNT§ AXM^p'lTW UJH H C H H T H T o K# nXA\SNT§ fii

tuAriTi opî raci i K^RSNT^A^, IUH KpE^iMHOto uicri

AO,WH^A9 ^N-rptf K^fiin'ifAf c AAE, «VRINTEAE NEAI

K^pATE UJH K p i ^ i l I l O C E AAE AHEA^IA, AUIA NJ ^ H ^ p E f l -

•r'kjy* IlfE NOI ^HTfV ^.AAIIVtpXlliA WEpWA&î KATpjS

KAAEA 4f A MI/\OtTIK% A AAXN'rtf i'rOpiH AOpO :

Ji4nar/tallXA0p§ CTpXAAOUJMAOpS A O A A H i H MlAl AA^

Jl'iplî AHHjjia- Al KApi MXpICKO UJH AA&AU/A AAlCKO

AOMN^Aril NOCTptf ÎC XC niN'rpr) A4AITA Jf^HCI

, N r
UJH A ' P^ TOAT-A Boia H'HHAAIH AOMNÎH iiOArrpi

AAA§ nocpTiro MifioiM^V-ni ^HTJIV CAaBa AVI" AbW

,
Nli^lO U J H Kr> AirOTOpir/AO C(p*N rfc"ArjT UJH MAplA&î
I A a
AP)(ilplO £1 AAHN^NH (DSK'ATOpM A D HJKOAAl A

MMpa A H K Î H a r/proa KS' MiAOcriNii nptKbAAO CKpii

UJH npOpOK^A^ AARIA^' k

'* MiAOtTIMilAl K^p'ALJKK o
flSKATlAf ^MTpS KApiAI KA C% NI (f \HlAAO UIH NOÎ

COtlî WIPTLJIH KA UJH np£ HOÎ CV. Ml LIPMM'FCCKZ

u l
A'AKAUjKoiAl HlAI •HptUJH. IIIH AUJA TlA\# H ^ b * -
4 f A E H l
ntfii-tutW AAiRtpA'ro A ' • f M r p o ^ i i u i ^.HTpS'
AHIIAUJ AAo QQBINLŢIT CAAt picnbNCo\ KX «rjAHlriAV5
1
AKOAO (b^P* A AMA* RACTI HlAOpV? SF AHHI H^ <pAK$

MIAX- A' KApt AOAAH'lA A^î pTUlOCAT^AO KOH-

CTAHTIMo bwa'A EpanKOBiAiib'AS' g*A' M

A l u M
-P ** 1 -

LJ*NA • A l H
.TIAAIAil (3(J)T^ A KitlpiK'A KAPI g C T l LIPIRII

AA^NTl rfpAIAA\? ^.H UipAluVaS Ml CA KIAAAK

<l>Xr'S' iAUjn ^ H ( p p ^ A A C I U * N ^ Ş ' - <M HI A'HA'iS'NTpS' UJH

( i / <

ni A' Nft(
P p*a
npiK^AA CA UJH ria', I U
H npi A«Hr%
A41AI TOATI AV5 COKOTrrV) AO'WNiAAS'î ILEMTPTF <j>0-
;
A O t S A 9 UJH AJKHTOpK>A$ C C D M H T l î KHCtplHH UJH IIINTpV/

)(pANA npiUll^MAOpO KAPI Cl BOp9 A(J)AA A'AK^i'rOpH

a
Aa AHACTX C(PXNTX EHClpIK'A A' ^ CpXK^T AAÎA7i
0M
^pitOBr^AO A niH-AHi, KA CA Al A' a
BAAAA
i a K a r 0 f A a R l
AOMHUCU* a * f^ *p^ H A f A t ni AN T f H f
( A A A 4 l
CA AIE'A B i n i ' ! *TJ n p i w q i î i a iA CCDT'A KicipiK»
 ,fN TOU,î &HIH AA BptMl AA aS'NA A^î GO|{TOMKff

f K5 f A 1
3*^1 AA ripA^Hikr/A^ 41 Cl K\ V M »

GT AHMÎTpii c * ÎA AHACTS C#MX AI EAMH AIAA

K M
RAAAf5 UJH KApi BU>p (DM I U RpiMl AKOAO, A^ f n f
^'
AAA Bx^bVrj UJH A O M H Î A AMA ^pwfOBS'A p X n O C A T ^ A S Î
7
KOHCTAN'I " I M O KO^A/A EpAMKOfi'feHfc £1 AHACTR MÎA».

AjllIIT AHli* nOp^NHItU^ AOMHÎA MIA UIM BOAW BA-

MtUJHAOp K«pt RIU,H (pM £1 AK#M ^MAINTl AKOAO AA

p^KXpO H A f arOCAOBIAI, J\H RpiMl HI BILjî BI^IA

AHIC'I ti ^pHCORtf AAb' A O M N M AAIAI UJH MM^ti MplOlu'H

AIAA AHACTfc C T ' A GHCIplK'A -jkN 101)1 AMÎH AA RpiMl

AA C(D- AHAAITpil : CA ABIU,! A A*f>'k A , N

BAAAA

AOAAM'tcK'A AHAtT'A CWM'A CAIlî, f f ii f HI J M

(p*AK^T a^AAMJA MIA CCD. G H C i p i t H , Jap UIH llpIW'lliî

CA AiG'A A n " A ^ M C ( D T A GHCIpil<'A UTI CA^ÎKGX NENHE-

TAT O flOMIHiH^b 7
npl AOMNÎA AAIA UJH M'AfJHIJ,U

AOAANlî MIAE UJM n p l pftnocALiiî K T r r o p i . FLAIHK&LQL&

0 , w
IUH b|)MA A Miî AAIAI n p l KApl BA AAIUt AOAANS'A

KXY ITI A (j)H AOMNS' UJH Kip#i rOpi'& ,

UL'Xpii AHimiA \ti

A»N fb'AlHIA ANifl AAIAI, AS' ^EMTpAA'rV H-bMri

CTpxiMS', ^MK'A JF.\ti nOtpTIMV UJM ţtiriwti UTI UTI-

AAIAI A A y î UJM AAJKM'lb'iTOpir/AS'i' NOCTpS' IC ~)i.C HI

7
£CTE jţkNTpb Tpoiu,» CA'ARi'rS . CA AifiX A ^NOl UJH

•fNTBj)! AAIAA AHACTA lipi TOKAVfe AX K^M CKfîl MAI

CTITTI, KA UJM A Al A H I a S ' Î &OMnti VUA"A UJM ^ A N Î ' A JF>H

tfpM-A CA (pil HiMCTITI UJH CliM* IJ^N^TI,

IUH ^ M H I A A B'iiKS' C A qVlE c H c p A I T r j L \ t i \ti\ AA p'AriA^tb'

Kti £QTNIY» HIÎ HI NI^ti <J>AU,A AVÎ A^MMI^IV.

C(J)AT^Ab' UJH Kpl AJN'IOUjiH EOÎApifi Hlî AAApî &î

^BAN^A^i AOMNIH A\»A{. [IAH KONCTAN^iN^

IJjipEiî RA KAH KpAAfRCKm, H DAM E^N'fc rpX^ilţJfAN#

fi A ROpNÎK^j H HAU p A ^ A ^ fitf filCH^ RA AOTOCp-,

H flAH pA^tf KAHTAI<b ^iNO ;

R*A C'iATAptf, H II AH

UUtpEtf E O A p ' b u ^ A K fi A RÎt'riAp, H HAN lUlpEANh' npH

f H H A N & A fi A KA^Htp, n AN ll'ATpAUJKO Ept^oiAH^A RA

nOCTJANHK, H nAH CTATN Arbp^"fenS ;

RA n%\ApNiKV,

ii (IAN N'fe.rOI TONAHM'tNWA RA C T O A N I K , ii II A N A\i

^AÎA KANTAK^iHO RA KOMit, H nAN EApE& Ep^iAOitf

RA CXp^Ap, H HAN HHKS p^^'knK RA CA^HAp, ii

l!AN UJtpEAN^ rpMtAnW BA nMTAp, UJH icnpARNIK

KOCT&ll^iN^ KONU ECK& /

>
RA ACT. UJH C A S ' CKpicV )rpi-

COB^AS' AHICTA ^N AN^A^ filMTIltf AA AOMHH

AOAANiî AWAE jf.H OpAluS A ;

CKA^NKAISÎ AOMIlil AAEAE

^N K^K^ptujH fit AMRAAI« cin A\i)(Ai Au>r. CD rxp-

rORHUJE MlţJ NOI"MBpifc KR AHH RWA*kT g C K T.

Hw IjţtCpAN KANT. BWJRW^ AV lip-

NB. Sub subscrierea domnitoriului urmeză sigilul fipsat

compres pe hârtie, care conţine vulturul cu crucea în gură stând
pe un pom, ce-1 ţine doue figuri bărbăteşti încoronate (Constantin
şi Elena). Dea drepta şi stânga vulturului e sorele şi luna, deasu­
pra corona principesoă, şi în jur titulatura Principelui ca mai sus,
şi anul în cifre arabice 1714.
Mai la vale de sigil în drâpta e subscris: Kohef a h ^ h h S
KonujckS ka *l° r
U'o Nt>
Decopiat din Biblioteca Bruckenthal în Sibiiu, şi publicat
în Orele libere de I. c. d. P. 1867. Comb. cu 1699 şi 1719.
 — 496 -

CXXVI.
1715. Transumptul din 23 Maiu 1715 extrădat în nu­
mele lmpe~ratului-Rege C'arol VI, Boerilor Borsea din
Viştea de jos, cuprinzând Diplomele lor dela Principii
Ardealului Gabriel Bethlen din anul 1628. şi dela Mi-
hael Apafi din anul 1689.
Nos Carolus V l - t u s D e i Gracia E l e c t u s Roma­
norum Imperator semper Augustus, ac Germaniae
Hispaniarum, Hungariae, Bohemiae, etc. Rex. Archi-
dux Austriae, & Princeps Tranuie.
Memoriae commendamus praesentium siguiâcan-
tes quibus expedit universis, quod Strenui Gligore
Borze et Simeon Borze B o e r o n e s de Also-Vist, in
suiş ipsorum propriis ac Strenuorum Ioan Borze
et Raduly Borze Boeronum de dicta Also-Vist fra-
trum videlicet suorum nominibus et in personis, co­
ram Nobis personaliter coustituti exhibuerunt et prae-
sentarunt Majtti Nostrae binas quaesdam Literas, Pri-
mas quidem novas donationales Celsissimi quondam
Gabrielis Sacri Romani Imperij et Tranniae Principis,
Partium R e g n i Hungariae Domini Siculorum Oomitis,
ac Oppolie, et Ratiborie Ducis super tertialitatib.
Boeronat. F e l s â et Also-Vist, Strenuis quondam
Nyagoy, Raduly & Markul Boeronibus de dicta Als6-
Vist concesis, in pergamine patenter confectas, ' si-
giloque ejusdem Principis iu pendenti communitas;
Secundas vero Boeronales Celsissimi quondam Mi­
chaelis Apaffi, Principis Trannie, Partium Regni H u n ­
gariae Domini et Siculorum Commitis, pro parte
Strenui quondam Markuly Borze, ac Filiorum ejus
Gregory, Simonis, Ioan et Raduly in pergamine pa­
tenter confectas et emanatas Sigilloque ejusdem
 — 497 -

authentiee corroboratas, Supplicantes Majtti Nostrae

debita cum Instantia humillime ut N o s easdem Lit­
teras transumi et transcribi praesentibusque Literis
Nostris patentibus verbo tenus inseri et inscribi, ao
futura pro cautela necessarias ejsdem extrădări et
emanări facere dignaremur.
Quarum quidem Literarum et quidem primarum
tenor sequitur in hune m o d u m : N o s Gabriel D e i
gratia Sacri Romani Imperii et Tranniae Princeps,
Partium Regni Hungariae Dominus, Siculrrum Com-
mes ac Oppoliae et Ratiboriae D u x etc. Maemoriae
oomendamus tenore praesentium Significantes quibus
expedit universis quod cum N o s statum et conditio-
nem Universorum et Singulorum Boeronum ac Liber-
tinorum Nostrorum Districtus Terrae F o g a r a s c o g -
noscere volentes ipsis Armilustrium diebus praeteritis
Fogarasini i n d i x i s s e m u s ; tune frequenti numero eo
couvenientes, inter alios Strenui quoque N e a g o y prae-
cipuus Assesor, et Raduly officialis inferioris Pro-
cessus Terrae Fogaras, ac Marcul Boerones de A l s 6 -
Vist, coram Serenitate nostra comparuerunt, quorum
conditione et ad serviendum sufficientia per N o s
probe investigata et cognita quia digna Nostra Gel-
situdine habiti sunt qui in Stătu Boeronali perma-
neant, id ea ratione ejsdem N e a g o y , Radul, et Mar-
kul Boeronibus annuendum et clementer conceden-
dum duximus ut omnibus et singulis iis Privilegiis,
Libertatibus, Immunitatibus et Praerogativis, quibus
Boerones dictae Terrae Fogaras ab antiquo usi et
gavisi sunt, ipsi quoque et sui heredes universi suc-
cessivis semper temporibus, usi, frui, et gaudere va­
leant atque possint.
32
 - 498 —

E t nihilominus pro ampliori Prineipalis mnni-

ficentiae Nostrae erga eosdem N e a g o y , Radul et Mar-
kul B o e r o n e s declaratione totales et integras tertia-
litates Boeronatuum in Possesionibus Also et F e l s o -
Vist, in praeallegato Districtu Terrae Fogaras existen.
habitas, in quarum quieto et pacinco Dominio, tam
eorum progenitores, quam vero ipsos ab antiquo
perstitisse, et nune quoque persistere Lras solum-
modo Nras superin. concessas, sibi ipsis dari postu­
lare perhibetur; Simul cum cunctis suiş utilitatibus
et pertinen. quibus libet, vicinis vd. et Oinganis
terrisque arabilibus cultis et incultis, Agriş, Pratis,
Pascuis, Cam pis, Foenetis, Silvys, Nemoribus, Mon-
tibus, Alpibus, Vallibus, Aquis, Fluviis, Piscinis,
Piscaturis, Aquarumque decursibus, Molendinis, et
eorum L o c i s , generaliter vero quarumlibet utilitatum
et pertinentiarum suarum integritatibus, quovis no-
minis vocabulo vocitatis, ad ejasdem tertialitates, de
jure et ab antiquo spectan. et pertinere deben. sub
suiş veris metis et antiquis limitibus existen. memo-
ratis N e a g o y , Radul et Markul Boeronibus ipsorum­
que baeredibus et posteritatibus universis, jure per­
petuo et irrevocabiliter Novae Nostrae Donationis
titulo tenen., possiden et baben. gratiose de-
dimus, donavimus, et c o n t u l i m u s ; prout salvo jure
alieno damus, donamus et conferimus in iisdemque
omnibus & singulis ipsos clementer confirmamus
barum Nostrarum vigore et testimonio Literarum
m e d i a n t e ; quas nos de more praeatacti Districtus F o ­
garasiensis i n Sede frequenti publicări et proclamări
v o l u m u s atque j u b e m u s . Datum in Civitate Nostra
Alba-Iulia D i e decima nona Aprilis A n n o Domini
Millesimo S e x c e n t e s i m m o Vigesitno Octavo. E t sub-
 49!) -

1
scripturii erat a sinistra Gabriel. Eratque Sigillo
Ejusdem Principis saper cera rubra eaque ductili in
pixide cerea alba impresso cordaque sericea rubra
pendente, oommunitae et roboratae patenterque con­
fectae et emanatae. In dorso verso earundem scrip­
tura talis legebatur: 1629 din 6 Martyi secundum
veterem usum ac consfetudinem huius Terrae ac
Districtus Fogar. tribus vicibus in facie Sedis J u d i -
ciariae duodecem Boeronem publicatae, proclamatae,
nemine contradiente in vigore relictae. Martinus
Felvinzi, Provisor Fogarasiens.
Secundarum vero tenor et verbalis continentia
sequitur in hune m o d u m : Nos Michael Apafi D e i
Gratia Princeps Transylvaniae, Partium R e g n i H u n ­
gariae D o m i n u s et Siculorum Comes, Memoriae corn
mendamus tenore praesentium Significantes quibus
expedit universis, quod N o s cum ad nonullorum Fir
delium Dominorum Consiliariorum Nostrorum singu­
larem coram nobis propterea factam i n t e r c e s s i o n e m ;
tum vero Clementer considerantes Spectabilis ac
Magnifici quondam Ioannis K e m e n y de Gyeromo-
nostor, pro tune Arcis et Districtus Fogarasiensis
Supremi Capitanei, ex Literis tempore commemora-
tionis uni versor um Boeronum, superinde authentico
sub Sigillo ejusdem ac Chirographo emanatis, ao
originaliter in Conspectu nostro productis et repe-
ritis Strenuum Markuly Borze de A l s o - V i s t Strenui
quondam Barb Borze omnino de Also-Vist, ex Pa-
rentibus ac Majoribus Boernali praerogativa gaudenti-
bus, juraq Boeronalia, more aliorum verorum Terrae
Fogaras Boeronum possidentibus ortum filium esse,
ac proinde (Licet Literalibus Intrumentis, temporum
vicissitudinibus intervenientibus destituti esset) dic-

34*
 tum Barb Borze servitia Boeronalia domui forisq tam
in Porta ottomanioa, quam belliois expeditiombus,
ao alliis oecasionibus exhibuisse; ideoque
revisionaliter et conscientiose eaeteris Boeronibus
annumeratum e s s e : Confisi etiam ipsum Matkuly
Borze ac Posteritates quoquae pariformia fidelitatis
specimina exhibiturum. E j u s d e m itaque Maikuly
Borze, ob Literarum duntaxat comissionem deposi-
tum, jura tamen Boeronalia nune etiam possidentem
rediviva facta supereodem Gratia nostra e Speciali
Olementia, ex Stătu et Conditione ea in quam de-
generaverant denno et ex n o v o eximendum, ac in
coetum et numerurn verorum. natorum et indubita­
torum Boeronum Districtus seu Terrae Fogarasiensis
anumerandos, aggregandos, cooptrendos, et adseri-
bendos d u x i m u s ; prout annumeramus, aggregamus,
cooptamus, et adseribimus per praesentes. Decernen-
tes expresse ut a modo deinceps succesivis semper
temporibus ijdem Markuly Borze ac Filij ejus Gre­
gorius, Simon, l o a n et Keduly, haeredesque et po­
steritates eorum utriumque sexus universae pro veris,
natis, et indubitatis Boeronibus habeantur ac repu-
tentur, omnibubque et singulis iis honoribus, gratiis,
privilegiis, imunitatibus, libertatibus et praerogativis,
quibus ceteri veri, nati, indubitatisque Districtus seu
Terrae Fogarasiensis B o e r o n e s de jure et ab antiqua
consvetudine utuntur, fruuntur et gaudent, perpetuo
uti, frui et gaudere valeant atquae possint. Ita tamen
ut E q u i s armisquae optime instructi, nobis ac suc-
cesoribus nostris ad arcem Fogaras exhibenda, alio-
que in loco praestanda quaelibet servicia, juxta
antiquum morem et consvetudinem, instar aliorum
ejusdem ordinis Boeronum supportare, imo in omnibus
 — 501 —

juridicis rebus ac pnblicis consvetudinibus, ab offi-

cialibus aunotatae Arcis Fogaras dependere modis
omnibus debeant, ac sint adstricti, neque in ullis
temporum vicissitudinibus a praefata Arce Nostra
Fogaras se se abstrahere ausisint modo aliquali. In
cujus rei memoriam firinitatemque perpetuam Literas
has Nostras Authentici Siggili noştri munimine ro-
boratas praefato Markuly Borze ac filiis ejus Gre-
gorio, Simoni, Ioani et Radulyio, horunquae heredi­
bus et posteritatibus Clementer dandas doximus et
concedendas.
Datum in Arce nostra Fogaras, D i e sexta Juni
Anni millessimi s e x e : octuagessimi noni.
E t subscriptum erat aparte sinistra Michael
Apafi. Aparte vero dextera scriptura erat Franciscus
Lugasi Secret: Eratquae sigillo ejusdem principis
authentico in inferiori earundem margine in medio
super cera rubra eaque ductili impressive eommuni-
tae et roboratae ac in pergamine patent'er confectae
et emanatae. In dorso vero earundem literarum scrip­
tura talis apparebat. Praesentes Literae Boeronales
nomine et in persona introscripti Markuly Borze de
Also-Vist, tribus in sedibus judiciariis Nobilium F o ­
garasien. frequentibus exhibitae sunt juxta antiquam
cousfetudinem huius Terrae promulgatae, perlectae
et publicatae, ab omnibusque quorum interfuit, ac-
ceptatae ac in suo vigore debito cum obsequio ne­
mine contradicente relictae. Extradataequae Die quarta
Mensis Aprilis Anno Domini Millesimo Sexcente-
simmo Nonagessimo per Stephanum Leszai Juratum
Notarium Super. Sedis Fogarasien . . . , unde Nos in­
stanţe petitione praementionatorum Gligore Borze,
et Sjmeon Borze, Clementer exaudita et fayenter
 - 502 -

admissa praeinsertas Literas non abrasas non cance-

latas neque in aliqua sui parte variatas aut suspec-
tas, sed omni prorsus vitio et suspicione caventes,
de verbo ad verbum sine diminuccione et augmento
variationeque aliquali, transumi et transcribi prae-
sentibusque Literis Nostris patentibus verbotenus
inseri et inscribi faoient. annotatis Grigori Borze et
Simion Borze, jurium eorundem uberiorem futuram
ad cautellam neoessarias dandas duximus es conce-
dendas communi Iustitia et aequitate svadente. Da­
tum in Oivitate nostra Gibiniensi Die vigessimatertia
mensis Maji Anno Domini Millesimo Septingentessimo
D e c i m o quinto.
Lecta, oorrecta & extrădata per Gabrielem TJr-
miti, Principis Tranniae Cancelar. R e g . . . .
NB. Ni s'a comunicat dela dl Nicolau Borzea, protopopul
Făgăraşului, in broşură tipărită.

CXXXVII.
1718. Carol VI, Impiratul Romanilor, Regele Ungariei,
Principe al Ardealului etc., cu diploma dată din Viena
la 2i Februarie 1718 nobiliUză pe Sztancsul, Mihail şi
Ioan Balya, oriundi din Moldavia şi aşezaţi în Brăguşul
Făgăraşului.
N o s Carolus VI, Dei gratia electus Romanorum
imperator semper augustus ac Germaniae, Castellae,
legionis Arragoniae, utriusque Siciliae, Hierosolymae,
Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Novarrae,
Granatae, Toleti, Valentiae, Galitiae, Majoricarum,
Seviliae, Sardiniae, Cordubae, Corsicae, Murciae,
Giennis, Algarbiae, Algecirae, Gibraltaris, insularum
Canariae, nec non Indiarum ac insularum terrae
 - 503 -

firmae maris oceani, etc. rex archidux A u s t r i a e ; dux

Burgundiae, Brabantiae, Mediolani, Styriae, Carinhiae,
Carnioliae, Luxemburgi, Vtirtembergae, superioris et
inferioris Silesiae, Atbenarum et Neopatriae, Princeps
Sveviae et Transylvaniae, Marcbio sacri romani im­
perii, Burgoviae, Moraviae, superioris et inferioris
Lusatiae, Comes Habsburgi, Flandriae, Tyrolis, Bar-
chinonae, Feretis, Kyburgi, Goritiae, Rossilionis et
Ceritaniae, landgravius Alsatiae, Marcbio Oristani et
comes Gocceani, dominus Marcbiae S l a v o n i c a e , porţi
Naonis, Biscayae, Molini, Salinar. Tripolis et M e c b -
liniae, memoriae commendamus tenore praesentium
significantes, quibus expedit universis. Quod N o s ,
cum ad nonnullorum fidelium nostrorum intercessio­
nem, Majestati Nostrae propterea humillime factam,
tum verro attentis et consideratis fidelitate fidelibus-
que servitiis fidelium nostrorum Sztancsul, Micbaelis
et Ioannis Bâlya, ex Moldavia eorundorum, pro nune
vero in baereditario Nobis Transylvaniae principatus
Districtu Fogarasiensi possessioneque Dragus resi-
dentium et comorantium. quae ipsi N o b i s augustaeque
domui meae fideliter hactenus exbibuerunt et im-
penderunt, et qualia eos imposterum etiam non mi­
nori alacritate exbibituros et impensuros nulii du-
bitamus. E o s d e m igitur, Sztancsul, Micbaelem et
Ioannem Balya, eorundemque liberos jam natos ac
etiam deinceps divina benedictione nascituros, bae-
redes. et posteros eorum utriusque sexus universos,
ex gratia speciali, et Caesareo regiae ex principalis
potestatis nostrae plenitudine et stătu libertino, in
quo ipsos natos esse, ex authenticis duorum — D i s ­
trictus Fogarasiensis Assessorum testimonialibus Nobis
in specie producţia informamur: clemenţei" eximenţiş,
 — 504 —

in coetum et numerum, verorum et indubitatorum

praefati priiicipatus Trausylvaniae, nec non regni
nost. Hungariae aliorumque regnorum, ditionum et
provinciarum nostrarum haereditariarum, nobilium
duximus adnumerandos et adscribendos. A n n u e n t e s
ex certa Scientia nostra animoque deliberato con-
cedentes, ut ipsi, a modo imposterum futuris et per-
petuis semper temporibus, omnibus iis gratiis, hono-
ribus, praerogativis et immunitatibus, quibus coeteri
veri et indubitati dicti principatus noştri Tranniae
et regni noştri Hungariae aliorumque regnorum,
ditionum et provinciarum nostrarum haereditariarum
nobiles natura, jure vel antiqua consuetudine usi,
frui et gavisi, utunturque et gaudent, uti, frui et
gaudere possint ac valeant. Haeredesque et posteri
eorundem utriusque sexus universi valeant atque
possint. In cujus quidem nra erga eos exhibitae
gratiae et clementiae ac libertatis testimonium verae-
que et indubitatae nobilitatis signum haec arma seu
nobilitatis insignia: scutum videlicet militare coe-
lestini eoloris erectum, in quo, supra colliculum vir-
ridem, bracchium humanum humerotenus resectum,
et rubri eoloris, v e s t . . . obductum, lanceam tenere
visitur. Scuto demum incumbit galea militaris crati-
culata, quam contigit diadema regium g e m m i s atque
unionibus refertum, ex sumitate vero seu cono ga-
leae laciniae sive lemnisci hinc candidi et rubri, illinc
vero coerulei et flavi, ad utramqne scuti partem de-
fluentes illud pulcherrime ambiunt et ornant. Prouti
haec omnia in principio seu capite praesentium li­
terarum nostrarum pictoris industria, genuinis suiş
coloribus illustrata, lucidius ob oculos intuentium
posita esse conspitiuntur, E i s d e m Sztancsul Michaeli
 - 505 -

et Ioanni Balya, liberia haeredibusque et posteris

eorum utriusque sexus universis gratiose danda du­
ximus et concedenda. Deoernentes ex certa scientia
nostra animoque deliberato c o n c e d e n t e s : ut ipsi a
modo imposterum futuris et perpetuis semper tem­
poribus, eadem arma seu nobilitatis insignia more
aliorum verorum et indubitatorum praefati princi-
patus noştri Tranniae et regni noştri Hungariae alio­
rumque regnorum, ditionum et provinciarum nostra­
rum haereditariarum nobilium sub iisdem juribus
praerogativis et immunitatibus, quibus coeteri veri
et indubitati dicti principatus noştri Tranniae et
regni noştri Hungariae aliorumque regnorum, ditio­
num et provinciarum nostrarum haereditariarum N o -
biles natura, jure et antiqua consuetudine usi sunt
et gavisi, utunturque et gaudent, ubique in praeliis,
certaminibus, pugnis, hastiludiis, torneamentis ac aliis
quibusvis exercitiis militaribus et nobilitaribus nec
non sigillis, velis, cortinis, auleis, annullis, vexillis,
clypeis, tentoriis, domibus et sepulchris generaliter,
in quarumlibet rerum et expeditionum generibus sub
merae, verae et indubitatae Nobilitatis titulo, quo
eos ab omnibus cujuscunque status conditionis ho-
noris, dignitatis et praeeminentiae hominibus insig­
nitos et ornatos dici, nominari, haberi et reputari
volumus mandamusque ferre et gestare ac iis in
aevum uti, frui et gaudere possint ac valeant, H a e ­
redesque et posteri eorundem utriusque sexus uni­
versi valeant et possint. Imo nobilitamus, damus et
conferimus praesentium Majoris et aulici sigilii noştri
impendentis munimine robaratarum per vigorem.
Datum in Archiducali civitate nostra Vienna Au­
striae, die vigesima quinţa mensis Februarii, anno.
 - 506 —

domini milesimo septengentesimo decimo octavo

regnorum vero nostrorum romani septimo, Hispanici
decimo quinto, Hungarici et Bohemici etiam septimo.
Carolus m/p.
loannes Josephus de Kaszon m/p.
Georgius Balint m/p.
NB. După o copie procurată pentru colecţia mea.

CXXXVIII.
1718. Qarol VI, Imperator Romanilor, Rege Ungariei,
Principe al Ardealului etc, cu diploma dată din Viena
la 7 Martie 1718 confere lui Popa Vaszilic parochul
din Voila, şi fiilor s£i Nistor, Ioan şi Michail nobilitatea.

N o s Carolus VI Dei gratia electus Romanorum

imperator semper Augustus. ac Germaniae, Castellae.
L-pgionis Aragoniae, utriusque Sicilliae, Hieroto'ymae,
Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croat'ae. Navarrae,
Granar'ae, Toleti, Valentiae. Galliciae, Majoricarum,
Seviliae, Sardiniae, Cordubae, Corsicae, Murciae,
Giennis, Aigarbiae, Algecirae, Gibraltaris, Insulorum
Canariae, nec non Indiarum, ac Insularum Terrae
fiirmae, Maris Oceani etc. Rex, Archidux Austriae,
D u x Burgundiae, Brabantiae, Mediolani, Styriae, Ca-
rinthiae, Carnioliae, Lucemburgi, Wiirtembergae,
Superioris et Inferioris Silesiae, Athenarum et N e o -
patriae, Princeps Sveviae et Transylvaniae, Marehio
Sacri Romani Imperii, Burgoviae, Moraviae, Superio­
ris et inferioris Lusatiae. Comes Habspurgi, F l a n -
driae, Tirolis, Barchinonae, Feretis, Kyburgi, Goritiae,
Rossillionis et Ceritaniae. Landgravius Alsatiae, Mar­
ehio Oristanij Gocoeani, Dominus Marchiae Sclavo-
 — 507' —

nicae, Portus Naonis, Biscajae, Molini, Salinarum,

Tripolis et Mechliniae.
Memoriae commendamus tenore praesentium
significantes, quibus expedit universis. Quod N o s
cum ad nonnullorum fidelium nostrorum humillimam
intercessionem, Majestati nostrae propterea factam,
turn vero attentis et consideratis fidelitate, fidelibus-
que servitiis fidelis noştri P o p a e Vaszillie in haere-
ditarii N o b i s Prinoipatus Transilvaniei, Districtu F o -
.garasiensi possessione vero Voila residentis et com-
morantis, ac valachorum ibidem Greci ritus, sacrae
romano catholicae Ecclesiae unitorum Parochi, quae
ipse pro stătu suo, Nobis et Augustae domui nostrae
fideliter hactenus exhibuit et impendit, et qualia
cum deinceps etiam una cum posteriteritate sua, ex-
hibiturum nulii dubitamus. E u n d e m igitur Popam
Vaszillie filiosque ejus Nestorum, Ioannem et Michae-
lem j a m natos, ac deinceps etiam divina benedictione
nascituros ejusdem liberos, haeredesque et posteros
eorum utriusque sexus universos, de speciali gratia
et cesareo regia ac principalis potestatis nostrae ple­
nitudine, e stătu et conditione hbert'norum in qua
eosdem natos esae, authenticis Literis Nobis perhi-
betur, eximentes in coetum et numerum verorum et
indubitatorum, praefati Principatus noştri Transil­
vaniae ac regni noştri Hungariae aliorumque regno­
rum, ditionum et provinciarum nostrarum haeredi­
tariarum Nobilium duximus «mnumerandos et adseri-
bendos. Annuentes et ex certa scientia nostra ani-
moque deliberato concedentes, ut ipsi a modo in
posterum futuris et perpetuis semper temporibus,
omnibus iis gratiis, honoribus, praerogaturis et im­
munitatibus, quibus coeţeri veri et indubitati dicti
 — 508 -

Principatus noştri Transilvaniae, ac regni noştri H u n ­

gariae, aliorumque regnorum, ditionum et provincia­
rum nostrarum haereditariarum Nobiles natura, jure,
vel antiqua consuetudine usi sunt et gavisi utuntur-
que et gaudent, uti frui et gaudere possint ac va­
leant, haeredesque et posteri eorundem utriusque
sexus universi valeant atque possint. In cujus quidem
nostrae erga eos exhibitae gratiae, et clementiae, ac
libertatis testimonium veraeque et indubitatae Nobi­
litatis Signum haec arma seu nobilitatis insignia:
Scutum videlicet militare coelestini eoloris erectum,
cujus fundum cespes viridis o c c u p a t . . . . brachium
humanum humero tenus resectum obscurioris eoloris
vestitu indutum eminere, ac librum, qui praesentem
ejus eharacterem cuius intuiter Nobilitatis ipsi col-
lata est designat tenere visitur. Scuto dennuo in-
cumbit galea militaris craticulata quam contegit
Diadema regium gemmis atque unionibus deoenter
ornatum. A summitate vero seu cono galeae laciniae
sivi lemnisei hine candidi et rubri, illinc vero cae-
rulei et flavi ad utramque Scuti partem defluentes
illud ambiunt et ornant, prouti haec omnia in prin-
cipio seu capite praesentium Literarum nostrarum
pictoris industria genuinis suiş coloribus illustrata
lacidius ob oculos intuentium possita esse conspi-
ciuntur. — Eidem popae Vaszilie, ejus filiis Nestorio,
Ioanni et Michaeli, jam natis ac deinceps etiam di­
vina benedictione nascituris ejusdem liberis, haere-
dibusque et posteris eorum utriusque sexus universis,
gratiose danda duximus et concedenda. Decernentes
et ex certa scientia nostra animoque deliberato con-
cedentes, ut ipsi a modo in posterum futuris et per-
petuis semper ţemporibuş eadem Arma şeu nobili-*
 - 609 -

tatîs insignia more aliorum verorum et indubitatorum

praefati principatus Transilvaniae ac regni Hungariae,
aliorumque regnorum, ditiorum et provinciarum n o ­
strarum haereditariarum Nobiles natura, jure et an-
tiqua consuetudine usi sunt et gavisi utunturque et
gaudent, ubique in praeliis, certaminibus, pugnis,
hastiludiis, torueamentis ac aliis quibusvis exercitiis
militaribus et nobilitaribus, nec non sigillis, v e l i s ,
cortinis, aulaeis, annulis, vexillis, clypeis, tentoriis,
domibus et sepulchris, generaliter in quarumlibet
rerum et expeditionum generibus sub merae, verae
et indubitatae Nobilitatis titulo, quo eos ab omnibus
cujuscunque statns, conditionis, honoris, dignitatis,
praeeminentiae, hominibus, insignitos et ornatos dici,
nominari baberi et reputari volumus mandamusque
ferre et gestare ac iis in aevum uti, frui et gaudere
possint ac valeant, Haeredesque et posteri eorundem
utriusque sexus universi valeant atque possint. Imo
nobihtamus, damus et conferimus praesentium majoris
et aulici sigilii noştri impendentis munimine robora-
tarum per vigorem. Datum in Archiducali Civitate
nostra Vienna Austriae D i e Septima mensis Marţii,
Anno Domini Millesimo Septingentesimo D e c i m o
Octavo Regnorum vero nostrorum romani Septimo,
hispanici decimo quinto, hungarici et bohemici etiam
Septimo.

Carolus m. p.
Joannes Josephus de Kdszon
Georgius Balintith na. p.

NB. După o copie în col. mea.

 510 -

CXXXIX.
1718. Carolus VI Romanorum Imperator, Hungariae
Rex, Transilvaniae Princeps etc. cu diploma dată din
Laxenburg la 15 Iunie 1718 confere lui loan şi Ştefan
Stoika de A. Venicze şi succesorilor sdi armate nobilitare.
N o s Carolus VI Dei Gratia E l e c t u s Romanorum
Imperator semper A u g u s t u s , ac Germaniae, Castellae,
L e g i o n i s Arragoniae, utriusque Siciliae, Hierosalymae,
Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Navarrae,
Granatae, Toleti, Valentiae, Gallitiae. Majoricarum
Seviliae, Sardiniae, Cordubae, Corsicae, Murciae,
Giennis, Algarbiae, Algecirae, Gibraltaris, Insularum
Canariae nec non Indiarum, ac Insularum Terrae
firmae, Maris Oceani etc Rex. Arehidux Austriae,
D u x Burgundiae, Brabantiae, Mediolani, Styriae, Ca-
rinthiae, Carnioliae, Lucemborgi, "Wurtembergae, su­
perioris et inferioris Silesiae, Athenarum et Neopa-
triae Princeps, Sveviae et Transilvaniae, Marchio Sacri
Romani Impery, Burgoviae, Moraviae, superioris et
inferioris Lusatiae, Comes Habsburgi, Plandriae, T y -
rolis, Barcbinonae, Feretis, Kyburgi, Goritiae, Rossi-
lionis, et Ceritaniae, Landgrafius Alsatiae, Marchio
Oristani et Comes Goeccano. D o m i n u s Marchiae,
Portus Naonis, Biscajae, Moliui, Salinarum, Tripolis
et Mechliniae.
Memoriae commendamus tenere praesentium
significantes quibus expedit universis. Quod N o s cum
ad nonnullorum fidelium nostrorum intercessionem
Majestati Nostrae propterea humillime factam, tum
vero attentis, et consideratis, fidelitate, fidelibusque
servitiis fidelium nostrorum Ioannis — Boeronum, in
baereditarii N o b i s Principatus Transylvaniae, Distric-
 611 -

tuq. Fogarasiensi, Ductoris et Nicolai Stoika frafcrum

videlicet Carnalium et couterinorum in eodem D i s ­
trictu, P o s s e s s i o n e vero Also-Venitae residentium et
commorantium quae ipsi Nobis, A u g u s t a e q u e D o m u i
nostrae pro locorum et temporum varietate occasio-
numque exigentia bactenus fideliter exhibuerunt et
impenderunt, et qualia deinceps etiam non modo
continuaturos, quae et augmentaturos sese demisse
pollicentur, Ioannem et Stepbanum Stoika primum
quidem nimirum Ioannem unacum filiis Stefano La­
dislao et Ioanne, j a m natis imposterum vero Divina
benedictione nascituris amborum Liberis haeredi­
busque et posteris eorum utriusque Sexus universis,
de O. R. et Principalis potestantis nrae plenitudine
et Gratia speciali e Stătu et conditione Boeronali, in
qua illi, prout ex tenore Literarum Suarum B o e r o -
nalium a Sacratissimo quondam Principe D o m i n o
L e o p o l d o Romanorum Imperatore ac Germaniae,
Hungariae, B o h e m i a e etc. R e g e Genitore nostro g l o -
riosae memoriae . . . desiteralissime confirmatarum,
Maj. Nostrae in specie productarum patesceret, nati
sunt, eximentes in coetum et numerum verorum et
indubitatorum dicti Principatus Nrae Transilvaniae,
nec non R e g n i aeque Nri Hungariae aliorumque
Regnorum, Ditiarum et Provintiarum nostrarum hae­
reditariarum Nobilium duximus annumeraudos, co-
optandos. et adscribendos. Annuentes et ex certa
nostra scientia, animoque deliberato concedentes, ut
ipsi a modo imposterum futuris et perpetuis semper
temporibus, omnibus i's Gratiis, Honoribus, Praero-
gativis et Immunitatibus quibus eaeteri, veri et in-
dubitati dicti Principatus nri Transilvaniae. nec non
R e g n i aeque nri Hungariae, aliorumque Regnorum,
 612 —

Ditionum et Provinciarum nostrarum haereditariarum

N o b i l e s natura jure vel antiqua consvetudine usi
sunt, et gavisi, utunturque et gaudent, uti frui et
gaudere possint ac valeant, Haeredesque et Posteri
eorundem utriusque Sexus Universi valeant atque
possint. In cujus quidem nostrae erga eos exhibitae
Gratiae et Clementiae ac libertatis Testimoniutn, ve-
raeque et indubitatae Nobilitatis Insignia: Scutum
videlicet militare coelestini eoloris erectum, in quo
brachium humanum humero tenus resectum, amictuque
eoloris indutum gladium evaginatum voia
stringere visitur. Supra Scutum Galea militaris cra-
ticulata est posita, quam contegit Diadema R e g i u m
g e m n i s atque uniouibus decenter ornatum. A summi-
tate vero seu cono galeae laciniae sive lemnisci
hinc candidi et rubri, illinc coerulei et flavi deflu-
entes, utramque scuti partem ambiunt, et ornant.
Prouti haec omnia in principio seu capite praesentium
Litterarum nostrarum Pictoris industria genuinis suiş
colori bus illustrata lucidius ob oculos intuentium
posita esse conspiciuntur. E i s d e m Ioanni et Ste­
phano Stoika, primo quidem nimirum Ioani una-
cum filiis: Stephano, Ladislao et Ioanne j a m natis,
imposterum vero Divina benedictione nascituris am-
borum Liberis, Haeredibusque et Posteris eorum
utriusque sexus universis, gratiose danda duximus,
et concedenda. Decernenter et ex certa scientia n o ­
stra animoque deliberato concedentes ut ipsi a modo
imposterum futuris et perpetuis semper temporibus,
eadem Arma seu Nobilitatis Insignia more aliorum
verorum et indubitatorum praefati Principatus nri
Transilvaniae, n e c non regni Hungariae, aliorumque
Regnorum Ditionum, et Provinciarum nrarum haere-
 - M3 -

ditariarum Nobilium sub iisdem juribus, Praerogativis

et Immunitatibus, quibus ceteri veri et indubitati
dicti Principatus nri Transilvaniae n e c non R e g n i
aeque nri Hungariae aliorumque Regnorum Ditio­
num et Provinciarum nostrarum haereditariarum
Nobiles natura jure et antiqua consvetudine usi
sunt et gavisi, utunturque et gauderjt, ubique in
Praeliis, Certaminibus, P u g n i s , Hastiludiis, Tornea-
mentis, ac aliis quibusvis Exercitiis Militaribus et
Nobilitaribus, nec non Sigillis, Velis, Cortinis, A u -
laeis, Annulis, Vexillis, Olypeis, Tentoriis, D o m i b u s
et Sepulchris generaliter in quarumlibet rerum et
expeditionum generibus sub merae, verae et indubi-
tatae Nobilitatis titulo, quo eos ab omnibus cujus-
cunque Status Conditionis Honoris Dignitatis et
Praeminentiae bominibus insignitos et ornatos dici
nominari haberi et reputari volumus, mandamusque
ferre et gestare, ac iis in aevum uti frui et gaudere
possint ac valeant, Haeredesque et Posteri eorundem
utriusque S e x u s universi valeant atque possint. Imo
nrbilitamus, damus et conferimus Praesentium Ma-
joris et Aulici Sigilii nri impendentis munimine ro-
baratarum per vigorem. Datum in Castro Nostro
L u x e m b u r g Die Decima quarta Mensis J u n y A n n o
Domini 1718, Regnorum vero nrorum R o m a n i S e p ­
timo, Hispanicici D e c i m o quinto, Hungarici et B o -
hemici octavo
Carolus mp.
L . S. Joannes Josephus de Kasson mp.
Georgius JBalintit mp.

Praesentes Armales nomine et in persona intre-

scriptorum Joannis et Nicolai Stojka de Also V e n e t z i
33
ao per eOs filiorum eorum Ştefani, Ladislai et Joannis
j u x t a morem et antiquam consvetudinem tribus in
Sedibus Judiciar. Nobilium Fogarasiens. frequentibus
exhibitae sunt, lectae promulgatae, et publicatae ab
omnibusque quor. interfuit approbatae acceptatae ac
in suo vigore debito cum obsequio, nemine contra­
dicente relictae. Extradataeque die prima mensis
Aprilis A n n o Domini 1719.
pr. Joanem Fogarasi de eadem Jur. Notarium
sup. sedriae Fogarasiensis mp.
N o s L e o p o l d u s Dei Gratia E l e c t u s Romanorum
Imperator semper A u g u s t u s ac Germaniae, Hungariae,
Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniaeque Rex,
Archidux Austriae, D u x Burgundiae, Brabantiae, Sty-
riae, Carinthiae, Carnioliae, Lucemburgi ac Superioris
et inferioris Silesiae, Wiirtembergae et Teikae, Prin­
ceps Sveviae, Marehio Sacri Romanii Imperii, Bur-
g o v i a e , Moraviae superioris et inferioris, Lusatiae,
Comes Habsburgi, Tyrolis, Feretis, Kyburgi et Gori-
tiae, Landgravius Alsatiae, Dominus Marchiae, Scla-
voniae, Portus Naonis et Salinarum.
Memoriae commendamus tenore praesentium
Significantes quibus expedit universis. Quod pro
parte et in personis strenuorum Joannis et Nicolai
Stojka de A l s o Venitze filiorum Strenui Stoika Stoika
filii strenui quondam Demetrii, filii strenui dudum
Salamon Stoika de dicta Also Venitze exhibitae et
praesentatae sunt Majestati Nostrae certae quaedam
Illustris quondam Gabrielis Sacri Romani Imperii et
Transylvaniae Princepis Literae Privilegiales et D o -
nationales, aliis Literis Nostris Transumptualibus sub
Sigillo Nostro Judiciali et Authentico confectis et
emanatis verbotenus insertae et inscriptae, quibus t
 — 515 <<*

mediantibus modo dictus Princeps Strenuos Bemâ*

trium Komanits alias Salamon et Stoika Salamon in
Boeronali eorundem priori stătu, non solumj reli-
quisse, verum et in eo ipsos una cum integris por-
tionibus, ipsorum Possessionariis Boeronalibus avi-
ticis in Possessionibus Also Venitze et Kutsulata
nuncupatis, Districtuque Terrae Fogaras existentibus,
novae etiam Donationis titulo eisdem, eorumque
Haeredibus, et Posteritatibus universis, datis et do-
natis, denuo semel cum Sandrino Salamon similiter
declarasse dignoscebatur, tenoris infrascripti. Supli-
catumque exstitit Majestati Nostrae praefatorum
Joannis et Nicolaj Stojka nominibus bumillime ut
nos easdem Litteras Privilegiales et Donationales
omniaque et singula in eisdem contenta, ratas, gratas,
et accepta habentes Litterisque Nostris cpnfirmatio-
nalibus verbotenus inseri facientes, eisdem Ioanni
et Nicolao Sztojka, Haeredibusque et Posteritatibus
eorum universis perpetuo valituras benigne confir­
mare dignaremur: Quarum quidem Litterarum tenor
hic e s t : N O S G A B R I E L D E I G R A T I A Sacri R o ­
mani Imperii et Transylvaniae Princeps, Partium
Regni Hungariae D o m i n u s Siculorum Comes ac Op-
poliae Ratiboriae D u x etc. Memoriae commendamus
tenore praesentium significantes quibus expedit uni­
versis ; Quod cum nos statum et conditionem univer­
sorum et singulorum Boeronum et Libertinorum
nostrorum Districtuş Terrae Fogaras cognoscere v o -
lentes ipsis Armilustrium Fogarasinum indixissemus,
turn frequenti numero eo convenientes, inter alios
Strenui quoque Dumitru Komanits alias Salamon et
Stoika Salamon de Also Venitze coram Serenitate
Nostra comparuerunt, quorum conditiones et ad Ser-

33*
 vîendum sufficientia per N o s probe investigata et
cognita, quia digni a Celsitudine Nostra babiti sunt,
qai iu stătu Boeronali perrnaneant, ea ratione ut
eisdem Dumitru Komanits et Stojka Salamon B o e ­
ronibus dictae Terrae Fogaras ab antiquo usi et
gavisi sunt, ipsi quoque et sui baeredes universi
8uooesivis semper temporibus, uti, frui et gaudere
valeant atque possint. E t nibilominus pro ampliore
Principalis meniscientiae Nostrae, erga eosdem D u ­
mitru Komanits et Stojkam Salamon B o e r o n e s de-
olaratione, totales quoque et integras Portiones ip­
sorum Possessionarias Boeronales, aviticas, in P o s ­
sessionibus A l s o Venitze et Kutsulata nunoupatis
in praeallegato Districtu Fogaras existen. babitas in
quorum quiento et pacifico Dominio, tam progenito-
res ipsorum, quam etiam . . . ab antiquo perstitisse,
et nune quoque persistere, Literas solummodo N o s ­
tras, superinde concessas sibi ipsis dari postular.
perbibtr., simul cum cunctis suiş utilitatibus, et per­
tinentiis quibuslibet vecinisque nempe et Cinganis
terrisque arabilibus, cultis et incultis, agriş, pratis,
pascuis, campis, foenetis, sylvis, nemoribus, montibus,
alpibus, vallibus, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis,
aquarumque decursibus, molendinis et eorum locis,
generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinen-
tiarum suarum integritatibus, quovis nominis voca­
bule vooitatis, de jure et ab antiquo ad easdem
spectantibus et pertinere debentibus sub suiş veris
metis, et antiquis limitibus existentibus, memoratis
Dumitru Komanits alias Salamon, Stoika Salamon et
Sandrino similiter Salamon qui etiam verus Boero a
N o b i s declaratus est, ipsorumque haeredibus et P o ­
steritatibus universis novae nostrae Donationis titulo,
 — 517 -

gratiose dedimus, donavimus et contulimus, prout

damus, donamus et conferimus jure perpetuo et ir-
revocabiliter tenen., possiden. pariter et haben., salvo
jure alieno in eisdemque omnibus et singulis, ipsos
clementer confirmamus, Harum Nostrarum vigore et
testimonio Litterarum mediante quas Nos de more
praetacti Districtuş Fogarasiensis in sede frequenti
publicări et proclamări volumus atque j u b e m u s . D a ­
tum in Civitate nostra Alba Iulia Die 20 Aprilis,
Anno Domini Millesimo Sexcentesimo V i g e s i m o Oc­
tavo. E t prout Litterae praefatae Nostrae Transump-
tuales indigitabant erat eis subscriptum Gabriel mp.
Erantque Sigillo ejusdem Principis A u l i c o super
cera ductili rubra, zonaque sericea pariter rubra
impendenti, impressive communitae et roburatae, pa-
tenterque confectae et emanatae. In dorso autem
earum scriptum fuisse ibidem praefatae Litterae
Nostrae Transumptuales asseverabant: A n n o Mille­
simo Sexcentessimo trigesimo, D i e trigesima Aprilis
in sede Judiciali duodecim Boeronum exhibitae et
publicatae tribus vicibus secundum antiquam con-
svetudinem hujus Districtuş, nullo penitus Oontra-
dictore comparente. Martinus F e l v i n c z y Provisor F o ­
garasiensis mp. N o s itaque praemissa Suplicatione,
praeatactorum Ioanis et Nicolai Stoika N o b i s modo
que supra facta clementer exaudita et benigne ad-
missa, praescriptas Litteras Privilegiales et Dona-
t'oiiales non abrasas, non coucellatas, nec in aliq.ua
sui parte variatas, aut suspectas, sed omni prorsus
vitio et suspitioue carentes, praesentibus Litteris
Nostris de verbo ad verbum sine diminutione et
augmento, variationeque prorsus aliquali insertas et
inscriptas, quoad omnes earum continentias, clausu*
 — 518 —

las, articulos et puncta eatenus quatenus eaedem

rite et legitime existunt emanatae viribusq. earum
veritas suffragatur, ratas, gratas, et accepta habentes,
approbavimus et ratificavimus atque pro supra dictis
Ioanne et Nicolao Stojka haeredibusque et posteri­
tatibus eorum universis perpetuo valituras confirma-
vimus, prout approbamus acceptamus et confirma-
mus. Harum Nostrarum Secretioris et Aulici Sigilii
Noştri impendentis munimine roboratarum vigore et
testimonio Literarum mediante. Datum in Civitate
Nostra Vienna Austriae, Die V i g e s i m a Septima Men­
sis Februarii, A n n o Domini Millesimo Septingentes-
simo, Regnorum Nostrorum Romani Quadragesimo
Secundo, Hungarici Quadragesimo Quinto, B o h e m i c i
vero Quadragesimo quarto.
Leopoldus mp.
L . S. Comes Samuel Kalnoky mp.
Andreas Szentkereszti mp.

Praesentes literae confirmationales nominibus

et in personis introscriptorum Joannis et Nicolai
Stoika de Also Venitze tribus in sedibus frequenti-
bus Judiciar.-Nlium Fogarasiens. juxta veterem usum
et consvetudinem hujus Terrae Fogaras diebus sess.
A. 1700 a 20 9br exhibitae sunt, pro-
mdlgatae, perlectae et publicatae. Contradictore vro
Spec. ac Gener. D n o J o s e p h o B o e r de Kutsulata
apparente ratione portionis et possessionis Boeronalis
in Kutsulata exist. . . . . . quoniam etiam nune de
praesenti in D o m i n o existunt u t
in A n n o 1702, die 26. Mensis J u n y . . . . c o n t r a -
dictio per Contractum inter C o n t r a d i c t o r e m e t E x ­
ponent, ratione portionis iilius Boeronalis in K u t s u T
 — 519 —

lata existentis factura remissa est, ab aliisque omni­

bus quorum interfuit debito cum obsequio acceptatae,
approbatae, et nemine Contradictore apparente in
suo vigore relictae. Extradatae in Fogaras die 2 8
Mensis Juni A n n o Domini 1702.
Per
Stephanum Leszay mp. Not. superior.
Sedriae Nobil. Fogarasiens.
NB. Din colecţia mea.

CXL.
1718. Io loan Voivod (Mavrocordat) al Vngro- Vlachiei
cu Chrisovul din Bucuresci dat în 31 Martie 1718 con­
firmă din nou dotarea bisericei române din Făgăraş
fundată de Constantin Vodă Brancovanul sub aceleaşi
condiţiuni.
Diploma lui I. Vodă Maurocordat din 1718, confirmăt6re a
bisericei din Făgăraş. Acesta diplomă e scrisă în limba română cu
litere cirile pe hârtie. Hârtia e tare grasă şi de un format forte
mare, care de semn al fabricei pdrtă în ţesătură trei cercuri li­
pite unul de altul. Cercul dintâiu e mai mare ca al doilea şi acesta
mai mare ca al treilea. Tustrele cercurile în partea dreptă sunt
scobite de alte trei cercuri mai mici, încât ele la olaltă dă o formă
de trei lune din ultimul pătrariu.
Hârtia îndoită în folio e scrisă numai pe prima faţă, care
în stânga e mărginită cu trei, eară în drâpta cu douS linii roşii
de sus păuă jos. Seria dintâiu, care Începe cu titulatura domnăscă,
e scrisă iu litere fracture cu roşiu, după care urmeză textul în­
treg aşa :

Mfî'OTÎfO EHÎÎFO ÎGO ÎGOdH^ fiOGROA:

HTAPTifiGOg SSMdH &rP06dfi'XÎH3KOe. K S -
rîHHTfAi Acvni!*A#H c*ni9 K S R H N T f K^OA'I t, . ^ A A -
Afi
IVADAT^AO uiM n p o j i C K ^ A ş A ' A ^ rp'Arauji: dpyHM-
Tr/Ar/ AX/wS'pHT« UJH I C n H ' H T KS' M ' A M * N T r / £1 IJJAMTI

Opfi MTTI Kr/fi*NTr»A, U J H KpiAMMMOCr/ (ÎCTI OAA&A *)

^NTprj Kr/BHHTtAE CAAt. K^RHNTiAi HIAI K^pATt UJH

r , r
KpE^HNHOACf AAI A H I A ^ A AIUA M i ^ N A P > ' k 2 y i "p* "OH
r
- .HTptf^AAnXpSU iA
r / H I P K J A ^ f i , K 4Tp% KAA't H'1; AAAI AA'kc%

A AAXHTKHpifi 3HKXHA^: <J>ipMHMU,H C^NTS' (sic) Hlfi

MHAOCTHfiH K'i AWIta C A BOptf AAMAbH : UIH C A RX A p ' i -

TA14H ^MA^paLJH- ripiKijAA TiTBA^ BOFTPTF SiAri 'II

PITKRJ (ÎCTL ivHAb'pATb'I KA C A R X NPHAA'kcK» l i p * ROH

AKKAUjtfpHAt CAA| siAi HfpiLMH. K'APOPA K S ' B M M T I

UJH HOH KA K.ti AV/AAHN'A CA A^MHNE^f K# AHACTX

n^Tipi UJH n p f HOFI A A H A S ' H N A ^ M l AOAAtlb'A A^AAIII-

r
^ l b ' . ^ N ( p p b ' . Y W l U * H A * N i UJH J k H X A U * H ^ b H l J /
7
A <\>\ A O . V U I
7
(sic) AMiCTr/fi MHNC'rHTb' CKAr/nb A A ^ llXpifi p^AVA-
7
MFUJFI. Ai KAPL AAXPITKB U J H AAR/ALl-A AAKK $ AOMN^Ar/fi

NOrrpr/ îc Xc ntN'rpb' AHACTA. ^ M C X UJH AiH'rpb'

TOATX BOÎA HHHAAIFI A^AANIH AvkAI AAA^ nO^THTb^

7
HlBOHHAb M'i ^HTpS' CAARA Ab'fi A^AAHI^LR/ UJH

Kr/ 7
ASKR/TOpMAb C C p X N T b A r i H UJH MAPJ\b'fi Aţx'ltQltf
Ai AAMN^NH (J)'AKXTOp(0 HHKOAAI A I A
* m h
P * RFHKÎTA

A b*pAAA Kb' AAMAOfTIMil lipiKb'AA CKpU IUH npOpOKtfAS'

AABÎA^ K» AAHAOC'RMITAF: K b p ' i L l K K b ' D'AKATiAt. ^ H -

•rpb" KAPL KA C X HI (PASLMR/ UJM H O H COIJH •JLPIUJFI

KA UJM llff HOH C i Hi (lpM AA'kcKX ^.11 A'AKAUjb'pMAI

?
IIAt HIPIUJH. IUH AUJA 'IIMĂNA^NI Nr/ llb U iNb'
/ Kr/
F 4 t A A
A^lBXpATb' A *" ^NrpO^LUJI jJkNTpb' A1IAUJH

• ) In diploma lui Constantin Vcdă dela anul 16^9 in Ioc.

de o/aSa$ e scris AOMN8A§.
AA^ CpHHljJH CAA» fiXCM^NC^, K'A xMfillfîftâ AKCAO

(b'Ap'A fii MHA'4 raCT* HlAOfA HI AHHH N# (J)AKS' MHA'A-

KApi AoMMiAA^H f « n O C A T ^ A ^ KoHCTANTHN^ HO fit

Ep*)IKOR'knyA^ 3H^HH^S' UJH .f N ' A A L t X H ^ t f filM TJ-

MIA1I C(b*NTA EHClpHK'A 41 ItUT» llptCT» M&'HT» Jf,U

(l$fil&\% Jţ*H O p A U J ^ A S ' 1» CA KÎAMK Oxr'ApAUJ&'Atf •

_f.M(fjp#MnU,«N^U> UJH fi» ^ilIA'A^HTpS 7

UlH III fil\i~
ACpAp'A nplK&AA CA fil^l. UlH lip» AltHT'A AHIAI TOATI

fttf (pOCT&' COKOTHT^ AOMNiAA^H nfNTptf A*&Vo-

pK>A# UIH CpOAOC^A^ C t p H M T f H GHtlpHHH, UJH IIINTpV

XpAMA lipiOtlHAOph', KApE C7, ROpk' ACpAA A'AK^HTOpfi

AA AHACTX C ( j ) X N T « GHClpHK'X fii A ^ (JjSK^TO M H A % l<tf

\'PWOBS'aV ^OMHifl CAA», KA CA fh filH BAMA AOM-

H'kcKX fitAA p^K'Aptf H ^ p A T O C A A f i I M tip» A H # 'f f H f. *)

(J'A AHK"2 A BIHH nptOu/lH fit\\ ASACT'A C ( D K N T % EH­

ClpHK'A TOIJH AtlIH AA BpTJM» AA Ab'HA A^/fi

GOKTOMBpil ^ N 3»IAI K S , AA f l p A ^ N H K ^ A b ' 11 C% KÎA.WA

GTH A H M H T p i t C A ta AHACTR C S M * ^1 U'AIHI fii IIAHN^

fill\A RAMUIii H, K«pi II» Rp»MH ROp# (j)H AKOAW. A&ni-

KS'M A M # RIZ^TM ^OMNIA MIA UJH ^pHCOH^Ab p'A"

MOfAT^A^H K O H C T A H A,HnS' ROfit E p A H K O B ' t i H t f A# fii

A4ACTX M H A X IUH ^ p I C O Ş ^ A ^ A ^ f i ]II,»(j)AH&' BO^'A K A N T A -

K^x/lNO AA M«HA llpfOll'lA'A'pS' £ I A A AH'kc'fA CCpJ&NT'A

KHttpHK». ApinT^ AH»A UJH S O M N I A M ' k ^HKX M A M ^

MHAOCTHRMT fii AM# ^NTKpHI^ MH AA AMACTA Ui H

AM# ^NOH'lS' K&' AHICrtf XpHCORS' A a K J J O M H I H MIA».

*) Dupa cum se dă cu socoteala r îusemneză: t a,\(pîi^

(5iă h însemneză: mmnnh
^i'jii-
 — 522 —

Ka CA aii K'i a Ab'ap'k npioijiH AHACTX C(J)*NTX

f A a
GHCipMKX .f>H TOllM ANm A BAMIluili HI ROpb' (j)i

AA pb'KXpb H ApArOCAARIAl AH ACT'i C ^ M X £f GAN.fi

HI CKpil AAAH ctfcb KA C i (f)il nplOLliAa'pV XP A N

*
M f A t
UJH A f
^MCp'iK'iAAiNTf. fHp A 0 M H , H
WH P*"
r
nOCALlHAOp ^OAUlifi AvkAl 6IHNHKX MOAMNHpl. y|UtC A

nXN'A ROp^ LLHH'k A'ku'fe AHACTIS lipABOCAARHHK'i :

1 K f t l 7 7
Mp a P KVAARA ApS CKIAAGA A-kyk UJH NS Apb
7

?
(pi ^NTpA p«C'ipHTS AS fi 7
GHClpHKX; KpiAHNU/A; G«

(bit AHncHijH anacTX MHAÎ. HI A'kAAb 7

(pSKr/T

AOiwnia AA'b. A p m ' r b ' AHIA nop^NHicK ^OAAHÎA wk,

7
UJH BCAUi RAAAJUJHAVVpS KApi SILUI (pi £t AKr/ftA ^ . N A -
7 a r 0 C A A R I A f
H NTI AKOAU' AA prjKXpS H Ap > -r- N R
P"Wf

HI BlLlfi fit&'k AHKTrj ^pMCORb &i\ti /LOMHIH AAIAI U

RÎHNA lipEOllifl A f A
* AHACTX C(j>«HTS KHCipHKX .fN

TOljfi Allifi AA RplAAt AA G'l" H ĂHMHTpif, C A ARILlfi

a ^ap'k a i m R
*AAa AOMN'kfK* AHACTX cb^AAX &I

UAIjfi T, \A , HI ilwV (p'iKSVS' A 0 A A N

'* AAHAX

CtpHHTiH EHClpHHH HpX .ANKX UJH MplULlifi C A

AHK'i A H X ^ H C(pXNTA KHClpHK'A K% C A b î K E I NITipiTA •

nOAAiNHij^Vi npi A 0 M , n a L U H M
p' pxiiocALiiM
/ W , A I 1 1
ll'ApWNllifi A 0 M N
' H
W "P l
pSHOfAllifi K T H T O p H .

(hm ;i;^tpA inM A H bpwa ^OWIIIH AAIAI n p l KApl RA

AA'klJI AOrtAH^Ari AWAANI^IS 7

A (pH A O M I I ^ UJH GHpS'M-

TOpIC AHK'lblî HMHCTMT&' CKAb'l*S' ftAS' U/Apifi AHtu/lA

7
Ab' A , N
M'kAAb Ab A 0 M N
i H
AAIAI, AS ^ I N TpAAT N'km

^HK% X A b IlO^THAAb' U J H »Arj pbr'iAAb H^AAIAl

AOMH^AblI UJH AAtfM'rS'MTOf ICA^H HOCTpr» IC XC* HI

 - 523 —

fCTl Jţ. TpOHU,* CAttRH'rtf Ca AHE7, A Jţ.HOH UJH ^ . H -

T'ApH AAHAA AHACI A flpf T O K AA't A X KVMV CKpîl AA AH

7
cVtS HA UJH AAE A H J A S A ^OMU^ AAHAlAf UJH fib-

n i H A t ,f.H tfpAA'A ^ H K X C A (pU B H N t SH Uti H T f UJH ^11

CE.AAA LUNETE, UJH ^.N R'bK'^A^ BNTOptO CiH (bit

cVfpAfT^A AA AXKAUl^piAf ^pfni^lAOp^ HfAUiptf HF

K'lfiti CpALIA AVfi A#AAMf^t#. [IIM AAA ^.NT'SpKT^

7
^pHCOR^Ab AWKTA K# TO'I "tf C(}>ATSA SHHCTHtlIAOp^

UJH Kpi^HNHOUJHAwp^' KOÎApHAwptf StAWptf AAApfi AH

^HHAN^A^H ^OAAHilJ M i A l . O A N V W»pRAN^ NXCT^pfA^

RA KAH&', H HANV IIAMX NtrOKK^AO J5A RWfNHKS',

H IIAHV Fuip^AKit Kpf U b ' A K K ^ A Ş '

/ RA AOr., H flAHc/
r
UIlpRAIltf rpiHAN^Ah' BA Gn AT-, H flAN^ TAHropii

RA fiicTIAptO, H nillS*' IIIlpKAHh 7

rpiMAN^A^ BA I<AK"H(,(C,

H PAN^" A^AA^rpAliH RA DOCT-, H I1AN&* HjK^AAf

Ptftl'rtf RA riSNJApHHK^, H LLANTF KOHCTAH^HH Tpj-

7
HtAllS KA CTOAHHKtf. H MAN# KOMC'I - A N ^ H I l S ' K%-

A"fcN^A RÂ KOAA H IIANTF ^OHH RÂ CA^U'kpier H

KApG^A^ MipHlUAN^AW RA llHTApW. UlH HtlipARHHK^

7
HOHCTAN^HM^ fi%ICApfCI<VA^/ RA AOT. IIlH C'ktf CKpic&

^pHCOfi^AS A ' I K T A ^ H T p ^ AA ^OHA"fe fitH AN# £OAAniA

^OAAHIH AAtAf AHSH Jf. wpAUJ&A OKAVH^A^H AOAAHiH

AAfAf BKu^pHJJH fit Twţn AOIO(j)<LjlAS Ab 7 ;

AH^"

rsprmi^dpApfe o T'AprORHLUi MIJA Map'rii q i B'A.vk-rtf

SCK5 ' ,
î n d a t ă s u b u l t i m u l r â n d la mijloc se v ă d ur­
mele s i g i l u l u i c o m p r e s , c a r e î n s ă a căzut.
In d r e p t a şi s t â n g a sigilului se c u p r i n d e titu­
latura d o m n e s c ă în f r a c t u r e l u n g i , p e s t e cari în s t â n g a
e trasă subscrierea proprie a domnitorului:
 - 524 —

Hw HWANS' fîWffiO^'X M. tip

Eră în drepta tocmai dedesubt a logofeţilor:
îlVp^AKlE KpHI^AKK^A^ RA AOr. lipWH îlNW AV Mp.
KCHf'IAH^iN fî'AK'XpKKK fi A ACT. fipOH. îfHW AA. Mp.
NB. Combină cu Chrisovul din anul 1699. — Biserica a-
mintită a trecut totuşi la uniţi, ceeace s'a confirmat şi oficios Ia
anul 1761.

CXLI.
1721. Transumptul Căpitanului suprem al Făgăraşului
Simion Boer din 10 Iunie 1721, cuprinzând diploma
Principesei Măria Christierna din 19 Martie 1590, prin
care se confirmă donaţiunea nouă a lui Andreas Bâthori
din anul 1557', dată boerilor Gorun şi Chiora alias Opriş
de Bridiff.
N o s S i m o n B o e r de K o v e s d arcis Districtusque
Terrae Fogaras supremus Capitaneus, et Ionas F o ­
garasi de E a d e m Fagaras sedis judiciariae super.
Nobilium Fagarasiensium Juratus Notarius et Asses-
sor etc. etc. etc. D a m u s pro memoria per praesentes
quibus expedit u n i v e r s i s : Quod in b o c anno praesenti
Millesimo Septingentesimo vigesimo^ primo, die vero
decima Mensis lunii Nobiles strenui Nicolaus, An­
dreas, Ioannes, Franciscus, Ladislaus. Sorbanus, Ale-
xander et alter duo Ioannes jnniores Chiora alias
Opris, nec n o n A l d g y a et Alexander G-orunn Boero­
nes de Dridiff, Exhibuerunt nobis et praesentaverunt
Literas quasdam coufirmatoriales . . . . et Donatio-
nales IUsinae quondam Principissae Mariae Christier-
nae, super confîrmatione videlicet aliarum Literarum
a
P o n a t i o n a l i u m Illsmi quondam Andreae B t b o r i de
Somlyo praedictor. E x p o n e n t . Progenitorib. in duft*
bus partibus P o s s e s s i o n i s Dridiff collat. legitime
confectas et emanatas, attamen ob vetustatem suiş
in locis diruptas et destructas: Petens N o s qua par
est honore et obedientia, ut nos easdem Literas con­
firmationales ex suiş veris originalibus de verbo ad
verbum in quantum perlegi possent, sine a u g m e n t o ,
diminutione et variatione aliquali prasentibus n o s ­
tris inscriptas et insertas eisdem jurium suorum ube-
rior futuram ad cautelam necessar. more solito ex-
tradaremus, quarum quidem pmentionatarum Litera­
rum Oonfirmationalium verbalis eontinentia haec e s t :
Nos Măria Christierna Dei Gratia Transilvaniae, Mol-
daviae, Valachiae Transalpiniae Princeps, partium
R e g n i Hungariae Domina et Siculorum Comes, Nata
Archidux Austriae, D u x Burgundiae etc. Comes Ti-
rolis etc. Memoriae Commendamus tenore praesen­
tium significan. quibus expedit universis: Quod pro
parte et in personis Agilium L y e F u l y e Barb
Sztroja, et Radul Gorron filiorum quond. Barb Gorron,
ittem Dobrin Sandor, A l d e Roman, alter Alde Opra,
item Alde Zim, alterque A l d e filiorum Agilium quond.
Buxan Ztan, Komsa N e n et Dobrin Cbiorra v o c a t o -
rum, filiorum v d c t Agilis quondam Ztan Chiorra,
necnon Agilium Opra, Roman, Sandu, Ioan P o p a
Komsa boeronum videlicet de Possessione nostra
Dridiff, districtuş et pertinen. inferioris Terrae n o ­
strae Fogaras. Supplic. N o b i s humil. ut quas
Magnificus quondam Andreas Bathori Donationales
Literas eorum genitoribus olim contulerat, N o s eas­
dem, omniaque et singula in eisdem contenta, rata,
grata et accepta habentes, clementer approbare, ra­
tificare et confirmare dignaremur. Quarum quidem
Literaturii tenor talis est. N o s Andreas Bathori de Som»
lyo etc. Memmoriae commendamus tenore praesent.
signifîcan. quibus expedit universis: Quod nos attentis
et consideratisfidelibus servitiis Agilium Barb Gorrun,
item B u x a n Chiorra, Ztan Chiorra, Komsa Chiorra,
Nenn Chiorra et Dobrin Chiorra, Boeronum filiorum
videlicet Agilis quondam Ztan Chiorra de possessione
nostra Dridiff, que ipsi et Praedecessores eorundem,
N o b i s et Magnifico D o m i n o quondam Stephano May-
latth patri nostro foelicis memoriae Charissimo impen-
dissent, duas partes in dicta pos sessione nostra Dri­
diff habitas, item quasdam duas partes terrarum arabi-
lium barbaro Valachorum idiomate Theus vocatarum,
interritorio possessionis nostrae Voila, penes viam pu­
blicam qua ducit versus eandem dictam possessionem
nostram Voila existen. quas partes terrarum arabi-
lium genitores eorundem, certa pecuniae summa per
soluta, ab Agilibus quond. A l g i e Pucza et Zin de
eadem praedicta Voila emissent, item alteram partem
terrarum arabilium, foeniliumque, in territorio
— _ — — — — partem terrarum ydem genitor.
— — — quon. K o m a n Alde de Rusor emisset, In
quarum quidem duarum partium dictae possessionis
nostrae Boeron . . ., nec non terrarum arabilium ut
praefatum est peeuniis emptarum pacifico dominio
persistisse, modoque persistere asserunt; super quibus
quidem partibus Boeronatus, Terrarumque etiam L i ­
teras sufficien. habuer. — — — — disturbior. tem­
poribus cumque per Crudeles Turcas, turn Moldavian.
hoc R e g n u m invasum et devastatum, et per eosdem
annotatus D o m i n u s quondam Stephanus Majiâtth in
captivitatem abductus, tune ipsi praedicti Boeronii
pfatas Literas eorum, cum omnibus rebus eorum
causa defensionis ac Conservationis in Castellum
Kis-Sink induxissent et loeassent, ac ibidem una
cum omnibus rebus eor. exdedissent, Supplican.
nobis idem pmissi Boerii, ut pdictas partes boero­
natus et Terras arabiles, foenilesque novae nrae D o ­
nationis titulo duximus dandas et concedendas, ut
ipsi et eorum haeredes, posteritatesque easdem spe-
cificatas duas partes Boeronatus in praedicta pos­
sessione nra Dridiff h a b i t . . et partes terrarum ara­
bilium foeniliumque quemadmodum antea sic et de
caetero uti, frui et gaudere valeant atque possint,
In cujus Donationis n o v a e nostrae signum easdem
partes sepe dictas boeronales et partes terrarum ara­
bilium foeniliumque simul cum cunctis eorundem
utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, terris scilicet
arabilibus, cultis et incultis, agriş, pratis, pascuis,
campis, foenetis, foenilibus, sylvis, nemoribus, Alpibus,
rubetis, virgultis, spinetis, arundinetis, montibus,
vallibus, aquis, fluviis, rivesfluviis, rivulis, piscinis,
piscaturis, aquarumque decursibus, molendinis et eo-
rumdera locis, generaliter quarumlibet utilitatum et
pertinentiarum integritatibus, quovis nominis voca-
bulo vocitatis, ad easdem duas partes. Boeronatus et
partes terrarum de jure et ab antiquo spectantibus
et pertinere debentibus memoratorum Barb Gorronn,
item Buxan Chiora, Comsa Chiorra, Nenn Chiorra,
et Dobrin Chiorra, ipsorumque haeredibus et poste­
ritatibus universis pmissae nostrae Donationis n o v a e
titulo dedimus et contulimus, imo damus, et confe­
rimus perpetuo et irrevocabilliter in filios filiorum
tenen. possiden. pariter et haben. salvis jurium alioror.
in se habentibus harum nostrar. vigore et test. literar,
sigillique appensi munimine roboratarum mediante.
 1
- 528 -

Datae ex Arce nostra Fogaras foeria tertia in vigitia

festi Beati Matthei Apostoli, Anno Domini Millesimo
quingentesimo quinquagesimo Septimo. Praesentibus
ibidem istis duodecim Boeronibus juratis — — —
Sandor de Also Vist, Mâny de Kopacsel,
Bukur de Nethothul, Alde de Ohaba, — — de Per­
san Komsa Salamon de A l s o Veneţia — —
— — — Man de F e l s o — — Ohristian de B a g o l y -
falva, etc. N o s itaque praemissa supplicatione nobis
modo quo Supra porrecta — — — — — — — dicti
quondam Andreae Bâthori donation. non abrarsas
non cancellatas, n e c in aliqua sui parte suspectas,
sed omni prorsus vitio ac suspitione carentes, prae­
sentibus Literis nostris insertas et inscriptas, quoad
omnes earum Continentias, Articulos, Clausulas et
puncta, eatenus, quatenus eaedem rite et legitime
existunt emanatae jurib. — — suffragatur, ratas,
gratas, et acceptas habentes, acceptavimus, appro-
bavimus, et confirmavimus, memoratis Boeronibus
nostris, ipsorumque haeredibus et posteritatibus —
valituras harum nostrarum vigore et testimonio lite­
rarum mediante. In cujus rei testimonio, firmitatemque
perpetuam praesentes Literas nostras pendentis et
authentici Sigilii nri munimine roboratas, eisdem
dandas duximus et concedendas. Praesentibus perlec-
tis exhibentibus restitutis. Datum ex Arce nostra
Kovâr, decima nona Mensis Marty. Anno Dominioae
Incarnationis Millesimo quingentesimo n o n a g e s i m o .
E t subscriptum erat a sinistra Măria Christierna, a
dextra autem inferius subscriptio legebatur Vitalis
Smalith secr. Erantque in medio in inferiori margine
ejusdem Illmae quondam Principissae sigilo pendenti
et authentico in Concha lignea super cera rubra
 — 629 —

ductili munimine roboratae et confeotae. Quorum . . ;

praefatorum videlicet Nobilium ac Strenuorum B o e ­
ronum Nicolai, Andreae, Ioannis, Francisci, Ladislai,
Sorban, Alexandri, alter duorum Ioannis junior.
Chiorra, alias Opris, nec non Andreae et Alexandri Gor-
ronn de dicta Dridiff instan. et petitionibus annuentes
praememoratas literas Donationales pariter et con­
firmationales praememoratae Illustr. quondam Prin­
cipissae, ex suiş veris originalibus vetustis ac suiş
in locis diruptis, ubi perlegi poterant, de verbo ad
verbum, sine augmento, diminutioneque et variatione
aliquali, praesentibus nostris insertas et inscriptas,
ut moris est, ac consvetudo hujus Districtuş requirit
antiqua, fideliter et conscientiose transummen. cum
eisdemque suiş veris originalibus collatas eisdem
praedictis E x p o n e n t i b u s jurium suorum uberionem
futuram ad cautelam necessar. sub sigillo judiciari
et authenticis manuum nrum subscriptionibus sigil-
lisque nris usualibus roboratae extradandas duximus
et concedendas. Datum in oppido Fagaras D i e de­
cima Mensis J u n y A n n o D o m i n i Millesimo septingen­
tesimo v i g e s i m o primo. Supra nottis. S i m o n B o e r
m/pr. (L. S.) Ionas Fogarasi Sedis judriae superior.
Nobilium fagarasiensium juratus Notarius et A s ­
sessor m/pr.
NB. Andreas Bathori de Somlyo din anul 1657 a fost tată
al Cardinalului Andreas Bathori 1699, şi ginere al lui Stephan
Mailat, după a cărui captivitate el devenise sub Ferdinand I câtva
timp Voevod al Ardealului şi stăpân al Fogaraşului după socia-sa
Margareta Mailat. In această calitate a înnoit diploma boerilor
Gorun şi Chiora peste două părţi a boeronatulai Dridif, şi vr'o
câteva pământuri de pe hotarul vecin al satului Voila, în recu-
ndscerea că aceşti boeri ca partizani ai socru-seu Mailat, refu-
gindu-se în castelul Cincu-mic, acolo şi-au perdut documentele vechi.
34
 - 530 -

 se combina că actul din anul 1231 (sub II) ce constată,

că satul Voila de lângă Dridiff a fost odiniârâ a lui Choru.
Deodată cu transumptul boerilor Chiora şi Gorun ni s'au
comunicat şi diploma boeronală a familiei Mattheas de Dridif, ce
o reproducem în cele nrmătdre:
1638. Georgius Rakoczi Principele Ardealului cu diploma
din Alba-Iulia 20 Iulie 1638 confirmă de nou în drepturile lor
boeronale pe boerii Matthias de Dridiff et Also Vist.
N o s Georgius Rakoci D e i gratia Princeps Trans-
sylvaniae, Partium Regni Hungariae D o m i n u s et Si­
culorum Comes etc.
Memoriae commendamus tenore praesentium
significantes quibus expedit universis. Quod nos cum
ad nonnullorum fidelium dominor. Consiliariorum
Nrorum signanter autem Generoşi Ioannis Kemeny
de Biikeos Comitis Alben. Tranniae, cubiculary, ac
Arcis et praesidij nri Fogarasien. Supremi Capitanei,
n e c n o n tabulae nrae judiciariae Juraţi Assessoris
nobis ppterea factam intercessionem, tum vero atten.
e t consideratis . . . . fidelium servitiorum meritis stre-
nui Mattbiae A l s o Visti alias Dridifi de dicta Dridif,
quae ipse primum quidem serenissimis quond. buius
regni nri Transniae Principibus, praedecessoribus
v e z t nris foelicis reminiscentiae, ac tandem nobis
etiam ab eo v e z t tempore, quo divinitus in buius
regni Principatus evicti sumus fastigium summa cum
animi promtitudine, vel in eo etiam stătu Boeronali
quo ad praesens extitisse certo perbibitur ac alacri-
tate iuxta suum posse exbibuit et impendit, exbibi-
turumque ac impensurum ipsum in futurum etiam
minime ambigimus. E u n d e m igitur Mattbiam A l s o
Visti alias Dridiffi, ac per eum Petrum, T b o m a m et
Stepbanum filios ipsius, alioquin etiam uti ex fide
digna informatione Egregij Martini Felvinoi bonorum
 - 531 -

Arcis nrae Fogarasien. Provisoris liquide intelligimus

in numero verorum et antiquor. Boiaron. Districtuş
Fogarasien. denuo et n o v o ex potestatis nrae Prin­
cipalis plenitudine in caetum et numerum verorum
nrorum Boieronum Districtuş terrae Fogarasien.
annumeran. aggregan. cooptan. et adscriben. esse
duximus, prout annumeramus, aggregamus, coopta-
mus, et adscribimus, decernen. expresse, ut a m o d o
deinceps ijdem Mattbias, Petrus, Thomas et Ste-
phanus Also Visti alias Dridiffy, ipsorumque hae­
redes et posteritates utriusque sexus univer. pro v e ­
ris et indubitatis B o e r o n i b u s habeantur et reputentur,
omnibusque et singulis iis honoribus, gratiis, privi-
legiis, indultis, libertatibus, immunitatibus ac prae-
rogativis, quibus caeteri veri, nati et indubitati B o -
ierones praedictae terrae Fogaras quomodocunque de
jure et ab an ti qua consvetudine utuntur, fruuntur et
gaudent, perpetuo uti, frui, et gaudere valeant atque
possint. E t nihillo minus domum eorundem in pos­
sessione Dridiff vicinitatibusque domorum Providor.
Balamoga ab una, ab altera vero partibus L u p u
Barb, iobbagionum vczt nrorum in districtu inferiori
dictae terrae Fogaras, Comitatuque A l b e n s . Tranniae,
existen. et adjacen. habitam, ab omni censuum, ta-
xarum, et contributionum nostrarum tam ordinaria­
rum, quam extraordinariarum subsidiisque et luori
eamerae nrae solutione, servitiorumque quorumîibet
plebeorum et civilium exhibitione, seminaturas, ittem
allodiaturas, agricolationes et alias quaslibet haere-
ditates ad Boeronatum spectan. pertinere deben. intra
veras metas territorij dictae possessionis Dridiff
existen. clementer supportan. et libertan. duximus,
prout eximimus, supportamus, et libertamus prae-
84*
 - 532 -

sentium per vigorem. Quo circa nobis generosis,

E g r e g i j s et Nobilibus, signanter autem Ioanni Ke­
m e n y Capitaneo, ittem Provisori et Castellanis prae-
dictae Arcis nrae Fogaras ac Dicatoribus, D e c i m a t o -
ribus, Connumeratoribus, et exactor. quarumlibet
contributionum nrarum dictae terrae Fogaras, necnon
providis Kenezis et Juratis antefatae possessionis
Dridif, modernis sczt et futuris quoque pro tempore
constituen. eorumque vicegeren. cunctis etiam aliis
quorum interest, seu intererit praesentes nras visuris
harum serie commitimus et mandamus firmiter, qua-
tenus vos quoque a modo deinceps successivis sem­
per temporibus iam fatos Matthiam, Petrum, Thomam,
et Stephanum A l s o Vissty alias Dridiffy haeredesque
et posteritates ipsorum universos pro veris, et in-
dubitatis Boieronibus habere reputare et reeognoscere,
domumque eorundem et haereditates ad eandem per­
tinen. praescriptas modo praemisso a nobis exemptas,
et libertatas conservare (si tempore serenissimi quon­
dam Principis praedecessoris v e z t augustae recorda-
tionis in libertate sua boeronali extitit) atque eosdem
ratione eiusdem D o m u s et haereditatum suor. ad
eandem domum spectan. ad aliquam censuum, taxa­
rum et contributionum nostrarum tam ordinariarum,
quam extraordinariarum, subsidiique et lucri camerae
nrae solutiouem, servitiorumque quorumlibet plebeo­
rum et civilium exhibitionem, hospiciorum receptio-
nem, oner. quorumlibet, plebeorum et civilium sup-
portationem, Decimarum, Nonarum et Capetiarum ali-
quarum . . . . Daciarum pensionem cogere, compellere
aut propterea ipsos i n personis rebusque et bonis
eorumdem quibusvis impedire, turbare, molestare et
damnificare minime praesumatis, vel sitis ausi modo
 — 533 —

aliquali. S e c u s n o n facturi. Praesentibus perleotis

exhiben. restitutis. I n cuius rei memoriam firmitatem-
que perpetuam praesentes literas nras penden. et
authentici sigilii munimine roboratas memoratis Mat-
thiae, Petro, Thomae, et Stephano Alvisti alias Dri-
diffi haeredibusque et posteritatibus ipsorum utrius­
que sexus universis gratiose dandas duximus et oon-
oedendas. Datum Civitate nra Alba Iulia die vigesima
Iulij Anno D o m i n i Millesimo Sexcentesimo trigesimo
octavo. — Georgius Rakoczi m/pr. Martinus Markos-
ffalvi secr. m. pr. (L. S. pend.)

Pe dos Clausula publicaţiunii;

Juxta ritum et consvetudinem districtuş F o g a ­
rasien. Praesentes Literae Illustrissimi Principis et
Domini — Georgii Rakoczi D e i gratia R e g n i Tran­
niae Principis, Partium R e g n i Hungariae Domini,
Siculor. Comitis, Dni Dni noştri Glementissimi, E x e m -
tionales seu boeronales pro parte strenui Matthiae
Also Visti alias Dridifi in Districtu Fogarasien. Cot-
tuque Albensi existen. sunt in frequenti et cele­
bri sede superior, arcis Fogar. publicatae, procla­
matae tribus sedibus — — ac in vigore suo nemine
contradicente relictae. A n n o D n i 1639die
per me Andream notarium sedis Judriae
nobilium Fogarasien. Idem Notarius m. pr.

Urm6ză Clausula requisitorilor.

Praesentes literae boeronales per Praefectum et
Exactorem fiscales ac Requisitores Alben. Oommissar.
suae ad examinan. Boeronum terrae F o g a r a s
jura exmissos . . . . lectae ac in vigore relictae. In
Fogaras die 3 Marţii A n n o 1671.
 — 534 -

NB. Diploma pe pergament cu subscrierea proprie a Prin­

cipelui şi a secretarului şi cu sigilul pendent bine conservat ni
s'a comunicat prin Preotul G. Lupu din Dridiff, dupa care am
luat ea însumi copia. — In acesta diplomă se amintesce de Kenezio
possessionis Dridif, ceeace ne îndreptăţesce a crede, că înainte
de boeronizarea vechilor băştinaşi prin Mircea Vodă, ca Duce al
Fogaraşului, aceştia s'au numit Kenezi ca pretutindenea unde s'au
aflat români.

CXLII.
1722. Inquisiţiunea din 11 Aprile 1722 în privinţa
drepturilor boeronale ale familiei Bărbat de Şercaitza.
Sacratissima Caesarea Regiaq. Mattas D o m i n e
D o m i n e nobis naturaliter Glementissime B e n i g n i s s i m e !
Vestra clementer nosse dignetur Mattas Sacra-
ma. Quod nos Lras ejusdem Mattis vrae Sacramae
Compulsorias, pariter et attestatorias pro parte, ex in
persona Providi Bukur Bărbat Jobbâginis Illustris
Principissae Catharinae Betblen, Illustris quondam
Sacri Romani Impery Principis Micbajelis Apafi de
A p a nagyfalva secundi Relictae vid . . . als in Portione
ejusd. Possessionaria in P o s s . . • Sarkaitza, in D i s ­
trictu Terrae Fogaras existente babita residentis, et
commorantis, legitte confectas, et emanatas, nobisque
inter alios Mattis vrae S a c r a t . . . bumiles, perpetuoque
fideles subditos, et servitores Lris in eisdem alteri qui­
dem nrorum nominanter, alteri vero ratione officy sui
Gonscriptis, praeoeptorie sonantes, et directas, summo
quo decuit bonore, submissaque obedientia receperi-
mus in baec v e r b a : Carolus sextus Dei Gratia E l e c t u s
Romanor. Imperator semper A u g u s t u s , ac Germaniae
Hyspaniar, Hungrae, Bobemiaeque R e x , Arcbidux
Austriae et Princeps Tranniae F i d e l i b u s nris universis,
et singulis, Illustribus, Splibus, Magnificis, Generosis
 - 535 —

Egregiis, Nobilibus, et Agilibus, pariter etiam I g n o -

bilibus, ac alter. cujus vis status, bonae tamen ho-
nestaeq. famae, et conditionis utriusque sexus h o -
minibus ubivis in Haereditario Prinoipatu nro Tran­
niae, et Partibus Regni Hungrae eidem annexis,
constitutis, et commorantib. psentium notitiam ha-
bitur. Graam nram Gaesareo R e g i a m . Exponitur Matti
nrae in Persona Providi Bukur Bărbat J o b b . Illustris
Principissae Oatharinae B e t h l e n Illustris quond. sacri
Romani Impery Principis Michaelis Apaffi Secundi
de Apanagyfalva Relictae viduae als in portione ejus
dem Possessionar. in P o s s i o n e Sarkaitza in Districtu
Terrae Fogaras existente habit et commorant.:
Qualiter idem medio vri et ptextu certor.
quorumd. negotior. suorum coram declarandorum in
praesentia Egregior. nobilium et Agilium Francisoi
Foldvâri, Georgii Gazday, Francisci, et Ladislai
Pocsa, Georgii, et Francisci Szekelly, Ioannis Farkas,
Francisci D e l n e j Ioannis Dolyai, et Beniamin K o n c z
Tabulae nrae Regiae in Tranniae Judriae scribar. ac
Jurator. notarior. per nos ad id specialiter exmisso-
rum v i c e Comitum, Judieum, v i c e Judliumque J u ­
rator. Assor. ac notariorum Sedriar. Cottuum A l b e n s .
Tranniae, Thordens. Colosiens. D o b a c e n s . vice Capi-
taneor. item v i c e Judliumque, Jurator. Assorum ac
notarior. arcis, et Districtuum Terrae Fogaras, et
Kovâr, H o m i n u m videlicet nostrorum Regiorum pro
Jurium suorum tuitione, ac Defensione certas quas-
dam fassiones, et Attestationes celebrări facere vellet,
Jure admitente cum autem veritatis fassio, Justitiae-
que recognitio nemini sit abneganda. Proinde vobis
harum serie committimus, et mandamus firmiter, ut
• dum, et quandocunque cum psentibus simul, vel di-
 — 536 —

visim fueritis requisiti statim v o s sub oneribus sin-

gularum sedecim Marcharum gravis ponderis, per
eos, quorum interest, seu intererit, irrimissibiliter
exigendarum ad D i e m , et locum per dictum E x p o -
nentem, vel homines ejus ad id transmittendos v o b i s
pfigendum, in psentiam pfatorum hominum nror.
Regiorum personaliter accedere, ibique ad fidem
vram D e o debitam, qualicunq. vobis de, et super
rebus coram interrogandis constiterit certitudo v e -
ritatis, suo modo dicere, fateri, et attestari modis
omnibus debeatis, et teneamini, super quibus quidem
fassionibus, et attestationibus vestris Literas tandem
per pfatos homines nros R e g i o s , sub sigillis sub
scriptionibusque suiş fide eorum mediante conscriben.
E x p o n e n ţ i Jurium suorum uberior. futuram
ad cautelam necessarias extrădări volumus, et j u b e -
mus, communi justiţia, et aequitate svadiente, secus
non facturi — psentibus perletis, Exhibenti rest. Datum
in Libera R e g i a q u e Civitte nra Saxoniali Cibinien.
D i e secunda Mens. Marty, A n n o Domini Millesimo
Septingentesimo v i g e s i m o secundo — et subscriptum
erat a dextra: Lecta, Correcta: m. pr. Erantque
Sigillo Mattis vrae sacramae Judiciali, et authentico
eoque Tranniae, in inferiori earundem margine, in
medio vidlcet loco solito, super cera rubra ductili
impressive comunitae et roboratae, patenterque con-
fectae, et emanatae — Quibus receptis nos Mandatis
E j u s d . Mattis vrae sacramae super et in omnibus
uti tenemur, et par est obedire, satisfacereq. volentes,
in h o c Anno psenti Domini Millesimo septingente­
simo vigesimo secundo D i e vero decima prima Mensis
Aprilis, in et ad possnem Mardsina, consequenterque
D o m u m Boeronalem Strenui Ioannis Grantse als
 — 587 -

Boer de dicta Mardsina, Decurionis Boeronum in

ead. P o s s i o n e Mardsina residentium, et commerantium
ibidem extructam et adjacentem in cottu Albens.
Tranniae, et Districtu Terrae Fogaras existen. acces-
serimus, ibique Testes infra scriptos vigore praeinser-
tarum Mattis vrae Sacramae Literarum Compuls
noştri in psentiam L e g i t . . cittos, et accersitos, exacto
prius ab eisd. firmissimo Juramenti Sacramen. juxta
Utrum nobis per antelatum E x p o n e n t e m ppossitum,
psentibusq. insertum, diligenter examinaverimus, et
serio inquisiverimus, receptaraque ab eisd. verittis
certitudinea], in subnexam retulerimus Seriem.
Utrum autem nobis ablatum erat:
1. T u d g y a e a Tanu nyilvân, es bizonyoson v a g y
hallottae, b o g y Fogaras Foldin Sarkaitzân lako Bukur
Barbatb az Apjât kinek bittak v o l n a ?
2. Tudgyae a Tanu, avagy hallottae bizonyoson,
h o g y az m e g emlitett Bukur Barbâtnak az n a g y
Apja regenten Boeri Szabadsaggal eltenek v o l n a ?
3. T u d g y a e , avagy hallottae nyilvân, es bizo­
n y o s o n a Tanu h o g y Sarkaitzai Bukur Barbât m.
form . . . mi okra, es mitsoda ratiokra nezve appli-
caltatott a Fejedelem Szolgâlo J o b b . kozzâ —
4. Hât azt tudgyae a Tanu, avagy hallattae
nyilvân, es bizonyason, h o g y midon emletett Sarkai­
tzai Bukur Barbât Apjanak testver attyafia Jonâsk
Barbât az Boeronalis L e v e l e k e t meg nyerte volna,
esztendo alatt publicaltattae, v a g y nem —
es ha nem publicaltatta, miert nem publicâltatthatta
m e g nevezett Jonâsk Barbât.
Sequuntur Fassiones Testium.
1. Testis Honorabilis Nicolaus Pap, Ecclesiae
Graeci ritus Unitor. in pdicta P o s s i o n e Mardsina exis-
 - 538 —

tentis Minister-Annor. cir. 60. legitime cittus, Juratus,

examinatus, fatetur ad 1-mum az ke>dâsbe forgo
Sarkaitzai Bukur Barbâtnak az Apjât tudom nyilvân,
es bizonyoson, b o g y Barbâtnak bittak. Ad 2 - d u m Tu­
dom aztis bizonyosom, b o g y emlittet Bukur Bărbat
n a g y Apja, es Apja eltekben Boeri Szabadsâggal
eltenek. A d 3 - u m aztis tudom bizonyoson, mivel a
sokszor emlitett Bukur Bărbat Apjânak testver attya-
fia Jonâsk Barbât ezen nemeş Erd61y orszâgnak czi-
meres postâja volt az akkori regi idokb. nyert ma-
gânk, es testver Attyafiak Boeronalis Levelet, mihilt
penig azt meg nyert mingyârt expedialtatott az n e m e ş
orszagtol, es akkori F e j e d e l e m t o l a Torok portâboz,
mely expeditiojâban Havasalfoldiben m e g i s boit em­
litett Jonâsk Barbât, nâlla lev^n az Boeronalis Lev61,
balâla utân el tevelyedett, i g y leven az dolog, az
nehai B o l d o g emlekekezetîi iidosbik Apaffi Micbaly
F e j e d e l e m sok rendben emlitett Bukur Bărbat, Apjât
Barbâtot (el v e s z v e n az Boeronalis L e v e l e k ) appli-
câltatta a szolgâlo J o b b â g y o k k o z z e ; — ad 4-tum
miert nem publicaltatbbatta J o u â s k Barbât az B o e ­
ronalis L e v e l e k e t esztendo forgâsa alatt, tudom bi­
z o n y o s o n , mert a mint a barmadik utrumba m e g
mondâm, b o g y Havasalfoldibe meg hoit, s az B o e ­
ronalis Levelekel tevelyedett, azert nem publicâltatt
hatta m e g Boeronalis L e v e l e t sokszor kerdesbe for-
g o t t Bukur B ă r b a t . . . farodsâga utân sokatis koltven,
most nem regen talâlta meg.

NB. Urmeza 29 martori cu fasiimi analoge, apoi sfârşitul:

Cujus quidem praemissae Inquisitionis nrae
seriem . . . . nos extitit expedita et peracta, E i d e m
Matti vrae sub sigillis nris usualibus, mana-
umque ppriar. subscriptionibus, fîde nostra mediante
 — 539 —

rescripsimus Annotto E x p o n e n . Jur. suor. uberior.

futuram ad oautelam necessarias extradedimus Eand.
de reliquo Mattem vram Sacramatn quam diuttissime
feliciter vivere, vaiere, patenterque Regnare deside-
rantes Datum in saepedicta P o s s i o n e ohaba, D i e
D e c i m a quarta Mensis Aprilis, ultima vilcet Inquisi-
tionis nrae D i e Anno ut supra nottis.
Corecta per nos,
Johannes FarJcas ra. pr. Ejusdem Mattis vre Sa-
Tabulae Mattis vre sa- craruae humilles subditi
crame R e g i a e in Tran- perpetuoque Fideles, et
nia Judriae Juratus servitores
Scriba, ac notarius ad
pmissa fideliter per- Johannes lllyeni
agenda specialit. exmis- v . J u d e x nobiliu Fogaras
sus. m. pr.

Sacratissimae CaesariaeRegiaeque Matti Domino

D n o . Carolo S e x t o Dei Gracia E l e c t o Romanorum
Imperatori semper A u g u s t o ac Germaniae, Hungariae
Hyspaniar., Bohemiaeque etc. Regi, Archiduci Au­
striae Principi Tranniae D o m i n o D n o
— — — — clementisso B e n i g n i s s i m o .

Ao 1723. Apert. per Alexium Henter —

R g i a e Caesar . . Mttis, haereditarii Principis Tranniae
Registratorem — m. pr.
L . S. L . S.

NB. Din col. mea.

 — 540 —

CXLIII.
1723. Actul din 21 Iunie 1723 de dilimitare a moşiei
Sâmbăta de sus donată de M. Apafi Principelui Con­
stantin Brancovanul.
Mii Intzedi Samuel, mostan Fogaras Vârânak,
es Districtusânak Vitze Kapitannya, Otves Gyorgy,
R o z g o n i Mihâlly is G-âbor Gâbor, Fogarasban resi-
deâlo nemeş szemellyek, Kopatseli Mihâlly Deâk,
Sztrezsa Mâthe, Voilai idosb Sorban Gâbor B o e r o k
Hadnagya, es H e v i z i Istvân hiites Szolga-Biro, mind-
nyâjan a Fogarasi Tekintetes N e m e ş F e l s o Szeknek
hiites Assessori, adgyak emlekezetiil mindeneknek
a' kiknek illik ez Leveliink rendiben mostaniaknak,
es kovetkezendobelieknek, quod in hoc A n n o 1723,
Die 21-a Mensis lunii, Meltosâgos S. R. I. Grof?
Kosztandin Brankovân TJr eo Nagysaga, Erdellyi
Fogaras foldi, felso Szombathfalvi Dominiumânak
Udvar Biraja Sztankul L o g o f e t uram, hozâ es prae-
sentâlâ nekiink Tekentetes ur K o v e s d i B o e r Simon
Uram Fogarasi F o Kapitâny uram eo k e g y e l m e eom-
missiojât, es petsetit; mellynekis t e n o r a e z : K e g y e l -
med Vieze Kapitâny Intzedi Samuel uram, maga melle
v e v e n Otves Gyorgy, R o z g o n i Mihâlly, Gâbor Gabor,
Kopatseli Mihâlly Deak, Sztrezsa Mathe, es Voijlai
udosb Sorbân Gabor Assessor uraimekot; kikelis
mennyen fel a felso Szombathfalvi Monasteriumhoz,
es citaltassa oda, mind a Drâgusi, also Visti es felso
Szombathfalvi Lakosokot, Boerokot, J o b b â g y o k o t ;
kik elottis az keziben adando Donatiot olvassa fel,
es magyarâztassa meg nekik, azutân eskettesse meg,
b o g y azon Donatioban meg irt m6tâkat igazân ki
mutattyâk, es miinketis, es k e g y e l m e t e k e t oda ve-
 - 541 —

zetnek, es megmutattyâk, azon dologban procedalni

tartsâk kiivsegeknek. Datum Fogaras D i e 15-a Junii
A n n o 1723. B o e r Simon F o Kapitâny m. p. Miis
ezert e n g e d e l m e s k e d v e n praetitulalt F o Kapitâny
uram eo k e g y e l m e Commissiojânak, A n n o et D i e ut
in praemissis el mentunk a' Commissioban irt Mo-
nasteriumboz, az hovais szolgabiro Szkorei Illyes
uram âltal oda citaltatok Dragusi Sorban Kodra,
Boerok tizedeset, Janos Botalt, Rad Bobijkat Boe­
rokat, Iuon Potierteu, Rad Stoja f'alusi Birot es ezek
altal az egesz Dragusi lakosokot, Boerokot, Jobbâ-
g y o k o t , nem kiilomben P o p a Komsa Sandru Boert
es Falu Papjât, Popa Mâţe Sandru, Sandru Sandru,
Bukur Uliu, es Vaszij Kerse' Boerokot, A l g a Borza
falusi Birot, Opra Borza eskiittet, es ezen szemellyek
âltal az egesz also Visti lakosokot, Boerokot, es
Jobbâgyokot, hasonlokeppen a' felso Szombathfalvi
lakosokot egeszszen, kikis e g y b e g y u l v e n a' fellyebb
m e g n e v e z e t t Monasteriumhoz, a' keziinben adott
Donatiot elottok fel olvastuk, es vellek j o i m e g ert-
tetiik, az utân meg eskettiik, b o g y minkei hiven s
igazân vezetnek azokon a' Donatioban irt metâkon,
es m e g mutattyâk kikis k o z o n s e g e s e n minden vesze-
ked^s nelkult m e g indulânak az irt Monasteriumtol
fogva fel a' P e r e u Szemuluron (sic) fel a pereulnak
eredeteig, azontull (az Erdok kozott levo elen) fel
mindeniitt a' Tisztâkig, es a Piatra R o s i a i g , az bol
m e g âllapodânk, es meg kerdok a Dragusi Also-Visti,
es F e l s o Szombatfalvi Lakosokot, h o g y melly j e g y e k
vâlasztyak â felso Szombathfalvi Erdot a' Dragusi
Erdotol, kikis k o z o n s e g e s s e n azt felelek, h o g y a' mint
fel jottunk a' Monasteriumtol fogva a Pereu S z e m u -
leron (sic) fel az elen â Piatra R o s i a i g . nap keletre
 — 542 —

a' felso Szombathfalvi erdo, nap nyugotra a' Dra-

gusiake, onnan osztân a tiszta havason, az havas
elen fel mindeniitt az olâh orszâgi hatârig, es ott
m e g âllapodvân k o z o n s e g e s e n de kivâlt keppen az
also Visti Boerok, es J o b b a g y o k vallâk h o g y az elen
nap keletre a felso Szombathfalviak havassa, nap
1
nyugotra a' magoke Also Vistieke, ezt a Dragusi
lakosokis hellyben hagyâk. es confirmâlâk; Melly
erdok, es havasok kozott levo metaknak s bizonyos
j e g y e k n e k megjârâsa, i g y es ekkepen m e n v e n v e g b e n ,
es a mint a fellyebb irt falukbeli lakosakis kozon-
s e g e s s e n kioiutattâk, s kineveztâk, azon metâk vâl-
lastyâk, s distingvallyâk â felso Szombathfalvi E r d o t
a Dragusi Erdotol, es also Vistiek havassâtol, nem
leven ezen L a k o s o k kozott semmi egyenetlenseg, s
controversia az erdo s havas felett. Melly metalis
reambulatio mi âltalunk, es mi elQttunk, ugy a m e g
nevezett lakosok altalis i g y menven v e g b e n u g y
irtuk meg miis pro futura cautela, fide nostra me-
diante usualis petsetiiuk es keziink subscriptioja alatt
adgyuk az E x p o n e n s eo kegyelmenek. D a t a m in
Monasterio F e l s o Szombathfalvensi, Anno et Die,
JLoco u t ^ n praemissis.
Intzedi Samuel Otves Gryorgy m. p. (L. S.)
vice Kapitâny m. p. (L. S.) H e v i z i Istvan m. p.
(L. S.) v i e e szolg.
Mihâlly Deâk m. p. (L. S.) Rozgoni Mih. m. p. (L. S.)
Sztreza Mâthe m. p. (L. S.) Grâbor Deâk, alias Gâbor
Voilai Sorban Gâbor m. p. Gâbor m. p. (L. S.)
Correcta per E o s d e m .
Presentem copiam vero suo originali in omni­
bus punctis et clausulis conformem, eum eoque con-
 — 543 —

sonata esse inventam, hisce fidem facimus. Sign. Co-

ronae. d. 12-ma Junii 1781.
(L. S.) Luc. Rausz m. p. ( L . S.) I. Tartler m. p.
Jurat. Seer. Coron. Secr. Coron.
NB. Din Monumente pentru istoria terii Făgăraşului de
N. Densuşianu pag. 59.

CXLIV.
1729. Un sobor protopopesc ţinut la Şinca în 2 Maiu
1829 pentru judecarea asupra unei strane din biserică.
Documentul, ce l'am văzut î n original între
scriptele boeronale a familiilor B ă l a n şi Bârsan din
Şinca vechia, sună a ş a :
HOH c%Eop^Arj nptOLii/\wp9 p^AAKHEUJH ^ M H 6-

nap^ia <t>xr*pAUjtfAtfH «apt c s ^HHKH ^ H H Kbntf-

AA'ra naNX aria HITOT^A^H, (binN^ N O H a^tf-

nai^H TOLIH UIHMKA jf.t\ «aca n o n ' d a ^ e niri-rp^

AA&ATE AHHCE UlH SKAAGE AAE K A M p O C ^ A ^ H , £AK» HC-

fipgfiHpXAA nOp^HHHAE HE NE C * N T £ATE ^ N A H N T l npE

K^M AREM OEHHEK5 A .ţai^pinTA *AA8EAE HEAOp HI

C*NT COpOHHU,H 4.MAHN TEa NOaCTp'A ^NTpE AAL1H HS-

r
p'AUJH BENNpX ^.NAHNTEA HOACTpX UJH rîA^E E AAAN#

EOEp ^ H t l U l H N K A H'ApSUJ AAApE UJH l(Ş î w A N G i p'AMuH

GOEp nSpAUl ViHK, UJH 3MHE llXpxuj'î/A MAfE, CCpXNT

CAEOp, nHN'r' AHA M H atf KftTA a COpOHH fipE AOAAHJA

A^fi ITAp'AUJ A\HI« ^ N A H H T E a . G(j)«M'r^Ai^H COEOp. K'A

4>HN£ NOH NJAAAKA NOCTpV EOEp CpEp^EAaUJ ^HN

KAII^A CAT^A^fi ABXN^ M^NTE UJH A\OAp% UJH A A T E

IcuCar^pH nENTptf KapE C * K&NOCK <j)Ep^EAauJH, aUJHtt-

 — 544 —

Alpt UJM C<f)KHTA GHCipHK-A CTpANA ^.M KAfli 0$

uitzfir ir/.jjHiiiiiîi AAOiuifi orpxMOtiiiH NOLUpM AUIH*-

A J V V
^ipl UIH NOH. K*N A (DOCT AK^AA HICT AN A

£IVA £1 I1AUJH MA/W A ^ C AA GMClpHICA UIH UJIî;;KMA

cS' CrpAH8, AAA AAipt A A C t b M H T f A E IROANl £%n'A

k
OGMSMO, a * * mm j^NTOpr ex vwpr rap-A ^ . M crp&NA

1 c v t M & A
Al yOM A MAAA CK^AAT, A " ' ^ M
l!Xj/*AUI AAMK

Iu>AN GTp'AAAK^A AK U J I ^ k V .f N C T p A N A M O A C T p X IUM

0 i W H a A H
AAtpr^N^ pb A i ^ * CXpMT AA AAMNI
1 M
GMCIpMK'A UJM M A % yOHMf A * ^ > (pRKrjT TOT C*NUI
7
UJM AAi- AS CAA^Af n'/.pb'A UJM M Î - A S ' ({)'AKVT (pOApTl

MAfl pkdJMNi (OH A^P'P ' 1

"fM'ipb 7
KApl flO^TItK îKr/-
K
AI AT"X A f A a
C<t>HThA C A G O p . p-ACIltflICA MîKpxUJ AAMK
H
UJH J^ict : AUJA iCTt K'A N'KAA C(J)XA ' » H r
^ T'Ar'AA^ifK
1
KX l UJ|HT KX CTpANA ASIA ICTt A NOACrp *, NS ?
£

A A&AANHBOAC'fpX, IIlNTpS' AHIA N^ T'KAA ^nr*A^ M

' r

C« Ull^M ^N TpxHCA. UIH ;ŞHHI nsp^uj^A MApi

dA^l EXAAN : A*p* K'AHI AAA (D-AK^T NOH HHNCTi KK

A ^ AANIABOACTp'A K'A N'ktjH (DOCT U'AHAIll £1 fi \ AA

KMMM.WHT KA (II NHlJJi riftpMHLţH UJM R ' A ^ ^ N A NON

Iii MAluiif NOlfJTpM OAAAINH G'ATpJRNH UJM MOH (J)i-

MHA THNipM AAA COKOTMT K'A (DASIM MMI1CTI K'AHI

R A AA KÎTIIWAT K'ATI OAAT'A .AN CTpANA NOACTp'A-

r
AiHH Mipr»NA A(j)Ap A £H NOH C A G O p S A COKOTMp'AAX

^t RpiMl 'li CXNTi.W AH M ^H CAT CA CTpKNUIAA

CAT^A IUM KXTpXNifi GOlpfî UJM npOUJH KA C'A BiA*™

Kr/ft\ ROfi CflbW A K^H £ C T i AHIA C T p A N ' A A H H T X W

7
UJH A K&M AAOUjii gCTl, LUH fll HMHi AS flOAAtMMT
 - 545 -

eaTfiXHIH UJE^XN^ .JlHTp'aHEA CTpAN* UJH T p H M H C E -

p"SM fii COpOHHpXM ME T O l l H EKTpXNifi C & T ^ A ^ f i UJH

GOipîî UJH lipOLUH UJH MEpCipXM .f H GNCEpHG'A U J H

AAiSEpXM 51 OAMENH KApt £pA# MAH EXTp^NH UJH

£E MHIICTf UJH K^' M A M 6ACX, KApE N # ( p ^ p * NEMUjVr

Ki5 HHHH O nApTI KApE M A M XOt CXNT CKpiujfi nE

N&ME, UJH AE ^ E ^ E M H O H C»GOp&A ^HAHHTE gH-

KJSN^S'AE UJH A p « T « H ^ ^ A E AHIA CTpANX fii npHTOMX

KApE flll fiUU C # C G r AN KxpCAN UJH ( \ H N JROC

6pKA Etfşj^tfrAN lUH AE fibQIM. /J.NAHNTI ^HKKN^

raTX C J R N T I M C(j"«NTA KHCipHKX, MH ^AAH'k-

fiO\CTp« fftf CHd)AI'riAE £B0A(Tp% KApE C f f N T I l ţ H <j)»-

fZ^^HliH (piti AHElfliH CtpHNTE GHCEpHHH K# N&MEAi

A#H AS'AANEJ^E^ B'i H O p ^ N H H M K ^ M UjiHN£ BOH M A H

^ptnT K# C^dpAETEAl ROACTpf CS NE CO^NElţH K#

^pEOTATi npEK^AA UJHtIH A K ^ H £ C T ( AHACT» CTpAHS

ijHH gHAEAE E»Tp«NHAU>p UJH n i HHNE A nOMENHT

AHH UJE^KM^ 41H TpENCA- RîpX gfi K# TOUJH ŞKlQ'l

NOH TOljH K# C#(pAiTlAi NOACTpE fi« C I l ^ N I M C(j)XN-

T^A^fi C S B O p : K » N O H AAA H O M I N H T UJH U J H M (pOApTE

^HN THNEpEllEAE NOACTpE A M IIOMEHHT ^ N K S HE M O -

lUJH nlpSUI^A^N MApE fitflX'i AHIA n i n Z p H N l l i f î AWp

UIH UJMM K* gCTE A ^ S ' M N E AA^ H ^HH MOUJH fiHH

CTpSMOUJH ^MNEAAOp K# EzpCKNEUjiH C*NT

EOEpfi ^ N M ^NMIII^TSA CAT^A^N UlH AOK fii

MOAp% UlH M^NTE UJH EOifpUJArS'pH, N# N&MAH

AHH ^vN IIlHNKA HH ^ N K X UJH ^ . N A A T E A l ^ H N HE~

HHHH KApE KHptflCK nîNÎ ACT'A^H, Af ^KMNiAAOp

35
 - 646 -

GTp'AMESUJIH N# UJH.W fii OVN^f C A # AA^TAT AHHH

.AN IDMMCA, RE^EAA K'A A # O y H U J ^ K fii A A V N T I pSriT

fiUH MVHTEAE fiA^A^fi tap» AH \OTApEAE (IlHNKEH

AAi NOACTpE HHHH .AN Ari"A N H H H A N AA^NTEAI, NHHH

(pip^lAE KA AAIiH (pip^tAAIJJH NAS" A ^ M N U A O p , AUJHîK-

^ipii UJM . A N CTpAH A AH ACTA HHHH O Tp'KE'X HlK,

HE £CTI A K«AXHIUJHAOp npiKK.W C*NT (ppAl^H l<V

BxpCAtlfliliH . A N TOATE AAOUiiHAE AOp AUJA IUH AN

GHCEpHKZ A ^ CTpAHX OyN^A A*Nr« AAT&A ^ H H .AN-

Hin^T^A CAT^A^H. IIIH A K ^ / M C t p * M T ^ A CAEOp RA

aţtf^iKa niN'rptf C(pa^A UIH NEE^NJA HI A (D^K^T

^KAANEAA&'H *Vfl*nVA Ljl'AN GTp7.AAK^.

AEHH NOH C4EOp#A AMfipE^HK U J H K# ElTpXNifi

CjTi/A^H AMClpE^NX K # HpOqjifJ tttf^EKApXAA :

ll'ApllUJ&A AAHK K«HI A CSpHT K# C(j)A£* .AN

C(j)*HTa CHCEpHKR fi^ni m^filK\T& Cd)HHTIAOp KA -

NOANE c'a TAOEH K# TAOEA CSROp^A^H AAApE K% §3

(66) fii (pAOpHMlJH, fiAţ'A B'A^XN^tfujH TpEUJAAA

d)OtT* c« ptfrx fii cchanT^A cxsop UJH C^SHT^A

C*60p AHKX BV^JKN^tftl p^rXH^NEA UJH C 8 p » s i a C'A

AAHAOCTHBH ^ | ' A gpT» nE fii (UAOpHHLIH UIH CTpANA

C» O C'rXn»NEACKX 11'Ap'AlU AAaflE fipiK^AA a AAXp-

a
T^pHCHT K X A# (j)OCT A ^ K ' M N - k A O f l ExAXNEUJHAOp,

HH -ANTfE gfi KApE BA (j)H AAAH E X T p « N C'A U I A ^ X . A N

Tp*NCA nSNX RA 6ENH p'AN^A Jflp'A KApE RA (j)i AAAH

KXTpXN npEK^AA g C T i O G H H N ^ H T , fitpX flXpXUltfA AAHK

UJH AAIjfi ^ H H N^MSA A AOp KS'N'A F1AHE C'A AE filb,

 547 —

mp HHMl BA AAAH (DAHÎ BpSîKE» n i H T p r / A4IA CTpANX

^NT'ilO CA lltfi iKbAtKXTOpHAOp 25 A* <pAOpMNU;H

AI10H C « -fHHAIlX AATX «S'a'KATX. fllACTA H O H T O I

C«EOprjA AAA « b ' A ' K A T K# Cri(|)AITIAt HOAtTpl UIH

A^IIX OEHHIK5A HOC'rpr/ c'o .ANT'ZpHAA AHACT» CiH-

TMNU.i'A Kr/ n i l l U J A I UJH MCKXAMTb'pN Al HOACTpl.

AATX A h n
COEOp^A HOCTpV pOAAXHECk A^KrO- . f H AAA 10

6 3H. Sti npoTonon ÎU>NAUJK M O M I B i n i L i i N b ' A IIOTA-

piUJ C A E . AAApi UJH KK T O T CXEOpr/A AA. n p . (L. S.)

RIHILIH nou GTOHKA AA- n . non GOnpiA ftHNfiţfN

*r/pAT CXEOpr/Abfi AA. n p . non IWH GiBtcrp'kNr/A

H^pAT CSGOpb'AS'H AA- (1- XipCI'IH nOIl GlAAlON, AA, n.

tt%ţ%tf non PIACHAλ AA- n . UIHNKA non *1aa* AV n.

K o VA A N A KOC n o n Aarha AA. n . O^ACA non GTAN

AA. n. fi A a n o n
JWH&UI, KonxHiA non GTpi*A m. n.

Kr/ib^AATA non HAATON M n. KOAAANA * O C non

ÎOAH AA- ii- KOAAANA a' c

^ c n 0 n
BpAT^ AA, n .
1
ÎAINH

non ÎOAN U J H HOIIA JSACIAAKI AA. n . Priujop non

Onpi K'ATp. UJH NOUA OnpiA THNXp AA- n X^piJ}

iionA OnpiA, UIipK'/iiiA non AVAAHTPAUJ UJH nonA

OANI AA- n. MspunNiN nonA HIU^AAI AA. n . IDEBEUI

non GTAN UJH n o n KpxiKN AA. n. G'Ariopii non

UIlpKAH AA. fl. EiTAIN nOUA E ^ K ^ p AA. n. PtHI HOn

Paa AA. II. nonA (TS'KA UIH n o u MA,O.IH.

MxpT^piHAI A M N
QlHHKA E8Tp«HIH CAT^Ar/fi

GCipifl U J H npOUJH KApfi Ar/ (DOfT ^H CXEOp: 11011

^aai, TAAAAUJ oypc EOip, ÎOAH oypc noip, GTAN

oypc Boip, GTAH oypc EOip, AtfMHTpAKt oypc EOff,

35*
 - 548 -

JUIAH Koipw, G T A N B»pcAN uoip, GTSNHAX KHAAA,

GTANHViA onpi, «IA^'A ^Hcr/p»iiiA, E#Krjp <t>Ar/Ktftu,

Bb'Kr/p Kr/kr/, MAN E H II?., MAN BOAÎA, PA^ KOALIJ

POAAAN riAEKp, GTXNHAK MnpHA

CXLV.
1747. Inquisiţiunea făcută la 23 Februarie 1747 la or­
dinea vicecăpitanului Mihai Thalaba de Szescsori în casa
boeriului Onea Dima din Comana de jos în privinţa
sesiunii deşerte a lui Tonta şi Sandru Boita boeri de
A. Komana.
Ajânlyuk Nagysâgtoknak k e g y e l m e t e k k alâzatos
szolgâlatunkot, Isten eo szent F e l s e g e Nagysâgtokot
s kegyelmeteket, eltesse, sokâig kedves j o e g e s s e g b e n
szivesen kivânyuk,
Jelentyuk alâzatoson nagysâgtokk, s k e g y e l m e ­
tekk. Quod in h o c anno praesenti 1747, die vero 23-ia
mensis Februarii A l s o Komanai Thamas es Sandru
B o j t a Boerok, hozâk es praesentalâk, minekiink alâb
subscribâlt R e g i u s o k k nemeş Fejervârmegye, Fogaras
vâra, vârossa, s Districtussa, Vice Kapitânya T e k s
nemzetes Szessori Thalaba Mihâly uram eo k e g y e l m e ,
Commissiojât, es Vallato petsetit, a vegre hogj men-
n6nk el ugjan n e m e ş Fejervârmegyeben, F o g a r a s
fSldin, A l s o Komânâra, az hollottis az o k e g y e l m e k
dolgaiban, Inquisitiot peragalnank, tartvân miis ma-
g u n k kQtelessegunknek, praetitulalt Teks V i c e kapi­
tâny uram eo k e g y e l m e commissionaliter valo pa-
rantsoljât, anno et D i e ut in Praemissis, el mentunk
az meg irt nemeş Fejervârmegy6ben, Fogaras FSldin,
Also Komânâra, az hollotis az 6 k e g y e l m e k dolgaiban,
 — 549 —

Inquisitiot peragalnank, Tartvân miis magunk kote-

lessegiinknek, praetitulalt Teks Vioe kapitâny uram
eo k e g y e l m e Commissionaliter valo parantsolatjât,
anno et D i e ut in Praemissis, el mentiink az meg
irt nemeş Fejervârmegyeben, Fogaras F o l d i n A l s o
Komânâra, A l s o Komanân lako, Onya D i m a Boer,
nemeş hâzâban, az hovais az emlitet E x p o n e n s eo
kegyelmek, Tks Vice kapitâny Uram ef3 k e g y e l m e
petsetjevel az kiket elonkben citâltattanak, 6s eom-
parealtanak, azokot mi elsobbenis eros hittel m e g
eskettven, az elonkben adatott utrumokra szorgalma-
toson reâ kerdeztiik, es eros bitek utân let fassiojo-
kot in sequenti serie recipialtuk.

Utrum de et super eo,

1-mo Tudjâe az Tanu nyilvân es bizonyoson,
ertettee, halottae, hogj nemeş Fejervârmegyeben F o ­
garas Foldin Als6 Komânân, az melj Boer F u n d u s s a
volt, nehai A l s o Komânai Miklos Bojta Boernak, in
Vicinitatibus ab una J o n Szekelj Boeri Fundussa,
Parte vero ab altera Iuon Kindilicze Fiscalis Iobbâgi
Fundussa, h o g y ezen vioinitasok k o z e levo' Boeri
Fundus, meddig extendalodik, m e g hagyatotte az
maga statussâban v a g y valaki az alat, a mig ezen
Miklos Boer Bojta Posteritasi ugymint, Thamas es
Sandru Bojta Boerok Bujdosoban voltanak, az maga
Joszâgâhoz applioalt volna belole Quoquomodo.
2-do H â t ezen neh&i Miklos Bojta B o e r F u n ­
dussa extendalodike az F a l u k o z o n s e g e s utzâja felol,
addig a meddig a tob fundusok extendalodnak, v a g y
nem, ha nem estendalodik, miert nem, E x haec cum
omnibus congr. circumstantiis, az mit tud a vallo,
igaz hi te utân-mondja meg,
 - 550 -

Sequntur Fassiones Testium.

l - m u s Testis l o a n Popa B o e r Annor. circiter
58, legitime, oitatus, juratus, examinatus, fatetur. A d
I-m A z utrumban specificalt vicinitâsok koze levo
nehai Miklos Bojta Boer, oroksegit, vagj B o e r F u n -
dussat, en az en ertemre mindabban a statusâban
ertem, a mint most vagjon, es a szerentis voltanak
a vicinitâsok kerebe veve, az mint most vagjon, es
a szerentis voltanak a vicinitâsok kerebe veve, az
mint most vagjon, Nehai komânai B o e r Lâszlo uram-
nak, lakot egj Iuon Pakular nevii Iobbagja rajta,
mind addig mig nehai Miklos Bojta Boer Posteri-
tassi, Tamas, es Sandru Bojta Boerok, i d e j o t t e n e k ,
es ki vâltottâk B o e r Simon Uramtol az magok F u n -
dussokot, azt haîottam az emberektol hogj e g y Zgira
nevii embernek lett volna egj darabotska fundussa,
ezen boeri fundusnak felso resziben, de en annak
az Zgira nevii embernek, soha Also Komânân Jo-
szâgot nem ertem, sem ben az faluban, sem kiin az
mezon, azt sem tudom volte valaha, Also Komânân
Zgira nevii ember, vagj nem, E z e n Bojtesti Boerok
5r5ksegit els5bben birta Stepban Kokora nevii Boer,
Sztan Csercse nevii Boeral, az Bojtesti Boerok ab-
sentiojokban, de okis mindenkor abban az statusâban
es Quantitâsâban birtâk, azon B o j t e s t i Boerok fun-
dusat, a mitsoda statusban es Quantitasban mostan
vagjon, A d 2-dum E n az utrumban specificalt Boeri
F u n d u s t mindenkor a szerent ertem be kertelve az
mint m o s t vagjon, mivel tobbire pusztân âllot azon
fundus, a mikor ember lakotis rajta, az olta miolta
nehai Komânai Laszlo Deâk uram birta azon J o s z â g o t ,
6 kegjelmeiiek lakot egj Jobbâgja rajta, ez az addig
kertelte, az utza felŞl, a meddig szerette, de, de jure,
 — 551 —

azon fundusnakis addig kellen9 ki terjedni, es ki

menni, mint az tdb fundusokk az vicinitâsokban.
2-dus Testis Many Jânos, Boer, alias P o p a
Annor. circiter 60, legitime citatus, juratus exami­
natus fatetur ad 1-m Nehai Gebhard, âs Nehai Boer
J o s e p h urak urbarizâlâsok alkalmatossâgâval midon
az falusi P u n d u s o k o t ki jârtâk volna, midân ezen
utrumban, specificalt fundushoz erkeztek volna, ak-
koris az falusi oregek, ezen nehai Miklos Bojta Boer
orokseg^t, vagj B o e r fundussât, abban az statusban es
quantitasban, adtâk ki, a melj statusban mostan va­
gj on az elott is, azutânis mind a szerent ertem es
tudom lenni, egjeb contraversiat nemis hallottam
irânta, hanem ugjan akkor in facie Loci, egj^ Sztan
Kapaczina nevii fiscalis jobbâgj, meljis ezen Bojtesti
B o e r o k Fundussânak felso Szomszedja, el6 âlvân
nehai Gebhard ur eleiben, monda hogj ezen Bojtesti
Boerok, Boer Fundusoknak, felso reszben nehai Zgira
nevii fiscalis Jobbâgjnak volna egj darab fundussa
paraszt fundus, de ezen Sztan Kapaczina nevii em-
bernek szovâu nem sokat eppitettek, mert nem j c
hirti nevii ember volt, a fejit megis vâltotta, g o n o s z
cselekedetiert, igen kSnnjen is eskiit, ezen Zgira nevii
ember, sem posteritâssit soha nem ismertem, addig
az ideig soha hiret nem halottam, azon Zgira nevii
embernek, mert it az mezdn is sehol nem talâltatik
Zgira nevii embernek semmi oroksege, s m e g hireis
nincs affile oroksegnek. A d 2-dum E z e n vicinitâsok
koze levo boeri fundus, m i n t h o g y nehai Miklos Bojta
Boer, Posteritassi ithon nem laktanak kezrol kezre
jart, es ok az mint szerettek ugj kerteltek, mint nem
magok oroksegeket, noha ezen Boer orSks6gnekis,
de jure addig kell extendalodni, es ki menni, a»
 — 652 —

utza felol, mint az tobb szomszedsâgok fundussai,

nemis praetendalbatja azt valaki, bogy ezen fundusis,
addig ne extendalodjek, az utza felol, mint az tobb
fundusok, hanem ebbSl eset az hiba, hogj azok az
kik zâlogban birtâk, nem kerteltâk ki, addig mind
az tob szomszedsâgok.
3-tius Testis Tudor L e t z a Fiscalis Jobbagj an­
nor. oirciter 60, legitime citat, jurat, examinatus fa­
tetur ad omnia, uti proxime antecedens 2-dus Testis.
4-tus Testis P o p a Iuon unitus falu Papja annor.
oirciter 67. legitime citatus juratus, examinatus fa­
tetur ad omnia uti antecedens 2-us Testis, h o c ex-
cepto, en ugjan akkor j e l e n nem voltam, mikor nehai
L â s z l o D e â k uram ezen j o s z â g o t ki kereste, es ke-
z6hez vette, az falusi oregek praesentiajokban, akkor
is a szerent talâltatott, az mint az mâsodik fatens
fateal.
B-tus Testis Iuon Mutsa B o e r annor. circiter 60.
6-tus Testis Onja P o p a Boer annor. circiter 40.
7-tus Testis Bukur Kosta Boer annor. circit. 40.
8-tus Testis Vasilie Koszta Boer annor. circit. 4B.
9-nus Sztan Suratu Fiscalis Iobbâgj es Falusi
Biro annor. oirciter 60, hi legitime citaţi, Juraţi,
Examinaţi fatentur ad 1-mum: A z utrumban specifi­
calt vicinitâsok kb'zt levo Nehai Miklos Bojta Boer
Fundussât, a mi ertiinkre mindenkor a szerent, es
abban az Quantitasban ertiik, a mint most be vagjon
kertelve, hallottuk miis egjtolis, mâstolis h o g y egj
Zgira nevii fiscalis Iobbâgjnak let volna a felso' resz-
ben ezen fundusuak, e g y darab Iobbâgj sessioja, melj
ezen Boeri F u n d u s h o z applicâltatott volna, de mi
n e m tudjuk, mivel mi addig az ideig azon Zgira nevii
Iobbâgjnak soba hiret nem hallottuk, azt sem tudjuk
 — 553 —

v o l t e oljan nevii ember, ebben az faluban, v a g y nem,

mivel az mezon is nem latjuk semmi nyomât, sem
emlekezetet nem balljuk, bogj valabol, vagj egj
szânto folde, vagj egj kaszâlo rete volna sohultis,
Ad '2-dum uti antecedentes Testes.
10. Testis Sztan Konta Boer annor 40 legitime
citatus, juratus, examinatus, fatetur ad omnia, uti
Proxime antecedentes quinque Testes.
11. Testis Sztan Konta, Boer annor. .40 legitime
citatus, juratus, examinatus, fatetur ad l - m u m : A z
utrumban specificalt vicinitâsol kozt levo fundust,
en mindenkor abban a quantitâsâban ertem, az mint
most vagjon, sok kezen fordult meg, mivel az gazdâi
it nem laktanak, ballottam ugjan nemeljektol, hogi
egj Zgira nevii fiscalis jobbâgjnak let volna, ezen
fundusnak felso resziben egj darad paraszt fundussa,
de en nem tudom volte, v a g y nem volt, mert en azon
Zgira nevii embert soha nem ismertem nemis tudom
volte it Komânân Zgira nevii ember valaha vagj
nem, a regi oreg emberek sem mondottâk azt hogj
ezen vicinitâsok kozt Zgira nevii Fiscalis Iobbâgjnak
bizonjoson F u n d u s s a let volna, ad 2-dum igassâg
szerent ezen elso utrumban specificalt Vicinitâsok
kozott levo Boeri Fundusnakis, az utza felol addig
kene extendalodni, mint az tobb fundusoknak, noha
en mindenkor, a szerent ertem az utza felol kaput,
es kertet, az mint most vagjon, minthogj tobbire
mind idegenjek birtâk azon joszâgot, eddig, mig
ezen Bojtesti Boerok ide j o t t e n e k lakni.
12. Testis Sztan Miklos Boer annor. circiter 4 0
legitime citat. Juratus, Examinatus fatetur ad 1-m
E n nehai Also Komânai Boer Lâszlo uramot szol-
gâltam vagj k e t esztendeig akkor ezen utrumban
 — 554 —

specificalt vicinitasok kozt levo fundust, 6 k e g y e l m e

birta, abban az ăllapotjâban, es Qiiantitâsâba birata-
tott akkoris amint most birattatik, senkinek semmi
preteutiojât azon J o s z â g h o z vagj az Joszâgnak va-
lameljik reszibez nem hallottam, s nemis tudom, ad
2-dum de meritis nih.il aliud, Tegnap P o p a Iuon
mutatja vala, h o g y ezen fundusis, regenten az utzâig
lett volna be kertelve mint szinten az tob fundusok,
de en ebben a Statusâban ertem be kertelve a mint
most vagjon.
13. Testis Stephan Sosanu Fiscalis Jobbâgj an­
nor. 50 legit. Citat. Jurat. Examinatus fatetur ad 1-m
Az utrumban specificalt vicinitasok kozot levo fun­
dust en az en ertemre, ertem elsobben Stephan K o -
kora nevii B o e r birodalmâba, az utân pediglen nehai
Komânai Lâszlo D e â k uram birodalmâbau, az fun­
dust mint m o s t vagjon, hanem halottam egy Rad
Mihaljla nevii Fiscalis Iobbâgjtol, beszelleni, hogj
e z e n m e g irt vicinitasok k o z t levo fundusnak felso
resze, az 6 nagjatjâe Sztantsu Zgirae volt, noha 6
nem birta, azon fundusnak semmi reszit, en sem
tudom ovek volt6 vagj nem, mert 6n ut supra min-
denkor ezen âllapotjâban ertem birni, azoktol az kik
birtâk a melj âllapotban most biratatik. ad 2-dum
E n mindenkor abban az âllapotjâban ertem be ker­
telve azon boeri Joszâgot, az mint most vagjon, nem
tudom ki szolgâle az utzâig vagj nem.
14. Testis Mauy Furtza Fiscalis j o b b a g j annor.
circiter 60.
15. Testis Sztan L e t z a Fiscalis j o b b â g j annor.
circit. 80.
16. Testis R a d Kokora Boer annor. circiter 46.
legitime cita^us, juratus, examinatus fatetur ad 1-m
 — 555 -

Gjermeksegemben mintegj tizenot esztendos korom-

ban, jiit eszemben, bogj az utrumban specificalt v i ­
cinitâsok kozot levo fundusnak, a felso reszit az en
atjâm birta zâlogban nyolcz forintokban, a mint bal-
lottam egj Algja Zgira nevii embertol, kiis tartotta
volna, az Bojtesti Boeroknak valami atjafiât, es fe-
lesege utân birta volna, ezen vicinitâsok kozt levo
fundusnak felso reszit, ugjan ezen fundusbeli resz
utân birtunk mezei appertinentiakotis, meljet egj
idevalo Rad Mibalja nevii Fiscalis j o b b a g i vâltot ki
en tollem, azt mondvân bogj otet concernâlja, de
en nem tudom illetie otet vagj nem, banem le teven
nekem az foldek zâlogjât, ki botsâtottam nekik, mi­
vel mâs pretendens akkor nem volt az foldekhez, az
meg irt vicinitâsokban levo fundusnak felso reszit,
meljet az en nehai Atjâm Stephan Kokora birt zâ­
logban, egj Atjâm fia Sztan Kokora, az en hirem
nelkiil v e t e t t e zâlogban nehai Boer Lâszlo Deâk
uramnak, a mint hallottam a natal Boer Simon Uram-
tol nyolcz magjar forintokban, a mint halottam ga-
bonât fogot v o l t adni erette, az mâs also reszitis
azon fundusnak nehai Boer Lâszlo uram birta zâlog-
keppen, nehai Miklos Bojtatol, de en nem tudom
volte azon Zgira nevii embernek j u s s a azon dara-
botska heljhez jussa vagj nem, mert en azon Zgira
nevii embert soha nem ismertem, sem posteritâssât,
Ad 2-m az mig az nehai Atjâm birta zâllog keppen
az utrumban specificalt Vicinitâsok kozt levo Boeri
fundusnak felso reszit akkoris a szerent volt be ker-
telve, az mint m o s t vagjon, mert mi nem i g e n ki-
valtuk, mint Zâlogosunkot, de, de jure annakis addig
kellene ki j o n n e k mind a tobb koriil levo szomsze-
dok oroksegei, mivel h o g y abban az rendben egjik
 — 556 —

joszâgnak, ugj kel az utzâra kv mennni, mint az mâ-

siknak.
Mind ezek az Vallok N e m e ş Fejervârmegjeben
Fogaras Foldin Also Komânai lako Boeri, es Paraszti
Szemeljek, kiknek eros hitek utân tet F a s s i o j o k o t
szerent a mint âltalunk es elottunk ment v e g b e n ,
irtuk m e g miis Nagjsâgtoknak, s kegyemelteknek,
fide nostra mediante, subscriptionkal, es szokott pe-
tsetiinkel meg erositven, Datum Also Komana Anno
Die Menseque ut in Praemissis.
Oorrecta per nos.
Nagjsâgtok s kegyelmetek.
alâzatos szolgai
Dersi Samuell, az Fogarasi Szatmari Istvdn azon Tkes
F e l s o Torvenyes Teks Ne- Nemeş F e l s o Torvenyes
mes Szeknek hites Asses- Szeknek hites Assessora
sora mpr. mpr.

Illustrissimo, Spectabilibus, Generosis, Egre-

giis item et Nobilibus Dominis Dominis Arcis, et
Inclyti Districtuş Terrae Fogaras, supremo, ct Vice-
kapitaneis Oaeterisque Juratis A_şşessoribus Sedriae
superioris Nobilium Districtuş, et Oppidi Fogaras,
Vice Judliumque ac Jurato Notario Dominis, Domi­
nis nobis humillime Colendissim. et observandissimis.
Anno 1747 Apertum per Aaronem Solymosi
sedis supr. Fogaras jurat. Not.

NB, Din colecţia mea.

 557 —

CXLVI.
1750. Inquisiţiunea făcută în Guciulata la 6 luliu
1750 prin comisarii eşiţi la faţa locului în urma ordi­
nului Vice-Căpitanului districtual Mihail Thalaba de
Szescsori spre constatarea însuşirei boeronale a moşiei
lui Nisztodor al Popi Sztanes Boer nobil din Cuciulata.
Aajâlyuk Nagysâgtokk, kglmetekk alâzatos szol-
gâlatunkot, Isten Nagysâgtokot, k g l m e t e k e t szeren-
tsesen eltesse szivbol kivânnyuk.
Jelentjuk alâzatoson Nagysâgtokk, keglmetekk,
quod in hoc A n n o prsenti 1760 die 6 a Mensis Julij
N e m e ş Fejer Vârmegyeben Fogaras folden Kutsulâtân
lako, N e m e ş Nisztodor al Popi Sztants Boer uram
eo keglme, hozâ es prsentâla, minekiink Fagaras Vâ-
rossa es Districtussa Vice kapitânnja T k t s N m z t s
Szescsori Thalâba Mihâly uram eo kglme Commissio-
jât es Vallato petsetet a vegre, h o g y az eo kglme
dolgâban Inquisitiot peragâlnânk, mi is azert tartozo
kotelessegiink szerent engedelmeskedven praetitulalt
Vice Kapitâny uram eo k e g y e l m e commissiojânak
Anno et die ut in pmissis el mentiink nms fejer
Vârmegyeben Fogaras folden kutsulâtâra, Kutsulâtân
lako Providus Mâny Vaszily Mlgs Groff Mikes Antal
ur eo Nga Iobbâgya hâzâhoz, az hova is a mellj
Fatensenket az E x p o n e n s eo kglme praetitulalt Vice-
kapitâny uram eo kglme petsettjenek erejevel elonk-
ben citaltatott es comparealtanak, azokot mi e l s o b b e n
is eros hittel meg esketven, az elonkben adatott
utrumokra szorgalmatoson rea kerdeztiik, es hitek
utân tott fassiojokot in sequentibus recipialtuk
Utrum de et super e o ?
1-mo Tudgja6 a Tanu nyilvân es bizonyoson
ertettee vagj hallotae, hogj nms Fejer Vârmegjeben
 - 658 -

Fogaras folden Kutsulâtân, residealo, Nisztodor al

Popi Sztants Boer, oroksege mellyen mostan lakik,
in Vicinitatibus ab una Mlgs Ur Intzedi Ioseff Uram
Csiires kerti, ab altera vero, Iuon Csinka Mlgs Groff'
Mikes Antal ur Jobbâgya bâza es sessioja, bozza
tartozo kulso appertinentiaival, Szânto foldeivel, es
kaszâlo szena reteivel edgyiitt eleitol fogva Boeri
Joszâg lett volna.
2-do H o g y ezenn Nisztodor al Popi Sztancs,
boer, nevezett hâza es fundussa utân valo foldeit
melljek mingyârt specificaltatnak eleitol fogva nem
dezmâltâk, hanem eleirol, es praedeoessorirol u g y
birattanak, mint Boeri nemeş foldek,
A felso Forduloban levo foldek.
l - o In Koszta nevii helyben aloi Iuon llie, fei-
lyul Mâny Brinze, az elso Grof Mikes Antal ur eâ
nga, a mâsik Mlgs Intzedi Ioseff ur eo N g a l o b b â g y i
Szânto foldok szomszedsâgiban capax Cub. 1 metr. 2.
2 do Intre K e l y nevii helyben felljul I u o n K a b u z ,
Mlgs Mikes Antal ur eo Nga Iobbâgja, aloi Mâny
Csirika Mlgs Ur Inczedi Gergely Ur Iobbâgya foldek
szomszedsâgâban Capax Cub. 1.
3-tio P e Kalea F o n t i n i fellyiil Algya B l e b e Mlgs
ur Intzedi Ioseff Ur Jobbâgya, aloi Sztan Csutsulâs,
Mlgs Groff Mikăs Antal Ur E o Nga J o b b â g y a foldei
szomszedsâgâban Cub. 1. met. 2.
4-to Jezuni nevii helyben, felljul Iuon Gatze
Mlgs Intzedi Ioseff Ur Jobbâgja, aloi Sztan Firnoga,
Groff Mikes Antal ur eo Nga Jobbâgja foldei szom­
szedsâgâban Cub. 2.
6 to In Lunka, felljul Sztojka Fujore, Mlgs Ur
Intzedi Gergely Ur Jobbâgja, aloi Many Vaszily,
 - 669

Groff Mikes Antal Ur eo Nga Jobbâgja foldei szom-

szedsâgiban Cub 1.
6-to In Lunka, aloi Iuon Putza Groff Mikes
Antal ur eo, Nga Jobbâgya, feUjiil l o a n Kitsid Tek.
Boer Antal ur Jobbâgja, foldei szomszedsâgâban
capax 2 metr. 2.
Az also forduloban.
7-o După Garduri în Rozore nevii helyben fel­
ljul Mihâly Csutsula Mlgs Ur Intzedi Gergely Ur
Jobbâgja, aloi nehai Sztojka jukul Groff Mikes A n ­
tal ur eo Nga J o b b â g y a szomszedsâgâban capax
cub. 2.
8-vo P e Czarina nevii helyben la milsokul kim-
puluî aloi Radutz Vaszily, felljul Sztan Majlat, Groff
Mikes Antal ur eo Nga Jobbâgyi foldei szomszed­
sâgâban. Capax cub 2.
9-no In Misloeulu Kimpului in Delnitze nevii
helyben felljul Bukur Vetritse, aloi Komanits Groff
Mikes Antal ur, eo Nga Jobbâgyi szomszedsâgiban
Capax metr. 3.
10-mo Az oltnâl, felljul l o a n Sztantsul, aloi
nehai l o a n Kabuz, Groff Antal U r eo Nga Jobbâgyai
foldei szomszedsâgokban Capax metr. 3.
11-mo L a Gross nevii helyben felljul Ilie Putza
Groff Mikes Antal Ur eo Nga Jobbâgya kezinel levo
Tinsâlâ oroksege fele fold, aloi Vaszilia Csirika ugjan
eo Nga Jobbâgja folde szomszegsâgiban Capax Cub. 1.
1 2 - m o , D e s z p e Livadie Rad Czirnoga Mlgs Ur
Inczedi Gergely U r Jobbâgja folde, aloi, Bukur Gesz
Groff Mikes Antal Ur eo Nga Jobbâgya folde szom­
szedsâgâban Capax metr. 3.
13-tio A z o n n renden ogyan D e s z p e livade fel­
ljul Rad Sosân Mikes Antal ur eo Nga Jobbâgja
 - 560 —

aloi Sztan R o b o t s a ugyan eo Nga Jobbâgya foldei

szomszedsâgâban Capax metr. 3.
14-to Ugyan azonn renden fellyiil Sztojka fujore,
Mlgs Ur Intzedi Gerg61y Ur Jobbâgya folde, aloi
Maczedon Vetricse Groff Mikes Antal Ur eo Nga,
Jobbâgja folde szomszedsâgâban Capax Cub. 1. metr. 1.
4-tum Utrum.
A falu felso reszin amelly gyumolcsos kerti
vagjon megirt kutsulatai Nisztodor al Popi Sztants
Boernak, Tkts Boer Antal Uram Selleri szomsz6d-
sâgiban, Boeri Joszâge, avagy paraszt Joszâg. E t
haec cum omnibus congruis circumstantiis a mit tud
a vallo igaz hite utân vallya meg.
Sequuntur Fassiones Testium.
l-mus Testis Rad Fujore Mlgs Groff Mikes
Antai ur eo N g a Jobbâgja annor. circit. 83. legit.
citat, jurat, examinatus fatetur: A d 1-m, Az utrum-
ban specificalt oroksegen, en az en ertemre tudom
hogy tartott az E x p o n e n s N a g y attya, n6hai P o p a
Sztants, e pap volt, az utân az edes attya, Vaszilia
Popi Sztants, e pap nem volt, de szabad ember volt,
ugy halottam, h o g y az Eleirol Havasalfoldibol ide
ki szârmozott Boerok lettenak volna, az elei P a p o k
voltauak, kiknek holtok utân a mostani kozelebb
valo posteritas, ugymint az E x p o n e n s , es az attya
Vaszilia Popi Sztants, papsâgot nem tanulvân Boeri
nevezettel neveztettenek itt a faluban, es ugy tar-
tattnak mint Boerok ez mâi napig, A z kerdesben
forgo Fundussat eddig ele ugy birtâk mint Boeri
orokseget, mivel itt regenten Boerok is voltanak a
Faluban, az utânna jarando mâr specificalt Szânto
foldeketis dezmâltâke meg valaha vagy egy Dominus
 — 561 —•

terrestris szâmâra v a g y nem, azt sem tudom. Ad

2-dum responsum est in 1-mo, ad 3-tium nihil. Ad
4 - t u m : A z utrumban meg nevezett hellyen es vicini­
tâsok kozott levo gyiimoltsos kertet, az E x p o n e n s n e k
es elejiuek biradalmokban ertem lenni, nem halottam
hogy valaki praetendalt volna hozza.
2-dus Testis Sztan P o p a : Tkts Boer Antal uram
Jobbâgya. Annor. circit. 70 legit. citat, jurat, exa­
minat, fatetur ad omnia uti proximus antecedens
l - m u s Testis.
3-tius Testis Many Dragus Mlgs Groff Mikes
Antal ur eo Nsga Jobbâgja Annor. circit. 60.
4-tus 'Testis Algya B l e b e Mlgs Ur lntzedei J o -
seff ur Jobbâgya. Annor. circit. 60.
Hi legit. citat, jurat, examinaţi fatentur ad 1-m.
Tudgjuk h o g y az exponens elei itt a faluban Papok
voltanak, ugy hallottuk, h o g y H a v a s alfoldibol ide
szârmozott Boerok lettek volna, azt pedig tudgyuk
h o g y a mi ertunkre Boeroknak neveztettek itt a mi
falunkban, es Boeri szabadsâgban is eltenek; a P o s -
sessor uraktol is a mi ertunkre semmi hâborgattatâ-
sok nem volt. A mellj F u n d u s o n lakik az E x p o n e n s ,
azt is azonn Boeri jussal birtâk mind az elei, mind
maga, senkitol nem volt semmi impetitiojok, A meg
irt hâz utân, az utrumban specifioalt szânto foldeket,
az E x p o n e n s n e k es elejinek bekesseges biradalmok­
ban ertiik lenni a mi ertunkre, ugy tudgyuk, h o g y
regen senki is ezen foldekrol Dezmât nem vett,
hanem ennek elotte circa 18 esztendokkel, midon
Sztan Râbotsa, Meltosâgos n6hai Groff Mikes F e -
reucz U r eo Nga Ozvegye Groff Eszterhâzi Kata
A s z s z o n y itt valo udvarânak es joszâgânak Tisztar-
toja lett volna, tudgyuk h o g y a specificalt szânto
36
foldek kozziil, e d g y e t sub Nro 3-tio, P e kale fontini
nevii helyben in vicinitat. ab una Algya B l e b e Mlgs
Inszedi Joseff Ur Iobbâgja, ab altera Sztan Gsutsula
Mlgs Groff Mikes Antal Ur eo Nga Jobbâgja szânto
foldok vicinitassiban meg irt akkori Tisztarto Sztan
Rabotsa, eroszakosonn meg dezmâlta; jollebet azonn
orokseg utân jârando Szânto foldeket, annak elotte
valo Gondviselok nem dezmâltak, es ekkoris az expo­
nens edes attyânak Testver buga Nyâksa P o p i Sztants
ele alvân a foldre tiltotta e g y levellel, mellyet keziben
tartott, b o g y meg ne dezmâllya, hanem ba Dâzma alâ
valonak pretendâllja lenni, torv^nyeseu keresse, de
Sztan Rabotsa azzal nem goldolvân eroszakoson meg
dezmâlta. Ad 4-tum E z e n n utrumban specificalt gyii­
moltsos kertetis, ez E x p o n e n s n e k es Elejinek biradal-
mokban ertuk eleitdl fogva, senkitol semmi hâbor-
gatâsok nem volt irânta.
B-tus Testis Ilie Putze Mlgs Mikes Antal ur eo
Nga Jobbâgja annor. circiter 53.
6-tus Testis Radulj Vesritze ejusdem praetitulati
Dni l o b b a g i o annor 56.
H i legitime citaţi, juraţi, examinaţi, fatentur,
ad 1-mum: U g y balottuk, h o g y a kerdesben m e g neve­
zett Exponens elei Havasalfoldibol szârmozott B o e ­
rok voltanak, es Papok leveu itt a falubanis papi
hivatalban voltanak, azutân h o g y a Papok elholtanak,
8z E x p o n e n s es az E x p o n e n s edes attja pedig pap-
sâgot nem tanulvân, boeri nevezet es szabadsâg
alatt tartattauak. A ke>d£sben forgo hâzat Sessiojâval,
orokseg6vel, szânto foldeivel, melljek az utrumban
specificâltatnak, eleitSI fogva az E x p o n e n s n e k es
eleinek kezeknel es birtokokban lenni ertiik es tudgyuk,
mint Boeri orokseg u g y tartatott; ad 2-dum regenten
 ••- 563 —

ezeun F u n d u s utân jarando Szânto foldeket, melyek

ezenn TJtrumban specificaltatnak a mi erttînkre senki
is nem dezmâlta, hanem ennek elotte circiter 16.
esztendâkkel, leven g o n d v i s e l o Sztan Rabotsa fenn
Titulâlt Mlgs GrofF Mikes Ferentzne A s z s z o n y eo
Nga ittvalo Joszâgâban es TJdvarâban, tudgyuk, h o g y
kezdette dezmâlni, azt kivânvân az E x p o n e n s t o l , h o g y
producalljanak, ha igassâgok vagyon, h o g y Boeri
foldek, noha eleget protestalt az E x p o n e n s N e n y e
Nyaksa h o g y m e g ne dezmâllja mert Boeri foldek,
de semmit nem hajtot rea, hanem akkor a foldeket
meg dezmâlta, mind rendre, az utân is mig gond­
viselo volt, annak utânna pedig a Gondviselok vâltoz-
vân ruagunk falusiakul szollottunk, h o g y ne dez-
mâlljâk meg, mert nem dezina alâ valo foldek, mert
regentenis nem dezmâltattanak, neha ez okra n e z v e
nem is dezmâltâk meg, noha ezen specificalt szânto-
foldek kozziil e d g y e t ugy mint sub Nro 3-tio Pe kale
Fontini, Algya B l e b e 6s Sztan Csutsulâs szOmszM-
sâgâban levot, u g y tudgyuk ugy halottuk, es a falu
oregeitol u g y tartatik, h o g y ezen Szânto f61det, nehai
Many Dindera nevii Mlgs Mikes Ferentzne Aszszo-
nyom eo Nga J o b b â g y a adta volna Pomânâhan
regenten az E x p o n e n s eleinek, es azonn j u s szerent
Dezma alâ valo volna, ad 4-tum: Az utrumban m e g
nevezett gyumoltsos kertet ugy tudgyuk, h o g y az
Exponens, es az elei ab antiquo mint sajât Orok-
segeket, hasonlo Boeri nevezettel birtâk mint szinte
azon helljet ahol most actu laknak.
7-mus Testis Bukur Czirgis Mlgs Intzedi Joseff
ur eo Nga J o b b â g y a annor. circiter 50.
8-us Testis Many Rohan Mlgs Groff Mikes Antal
ur eo Nga J o b b â g y a annor. circiter 45.
36*
 - 564 —

Hii legitime citaţi, juraţi, examinaţi, fatentuf

âd 1-mum et 2 - d u m : Az Utrumban m e g nevezett
Boer, N m s Nisztodor al popi Sztants, a specificalt
rnaga lako fundussât, hozza tartozo foldeivel edgyiitt
(melljek kozziil nemelljeket, magunkis tudunk speci­
fice, bol vadnak a hatâron) tudgyuk b o g y praede-
cessorirol orokkos jussal, es boeri nevezet alatt birja;
ad 3-tium: T u d g y u k es az oregektolis ugy ertettuk,
b o g y regen azon foldeket nem dezmâltâk, bauem
ennek elotte circit. 18. esztendokkel Sztan Babotsa
leven Tisztarto, kezdette dezmâlni, azt praetendâlvân
nevezetessen, pe Czarina la Milsokul Câmpului nevii
helyben, Radutz Vaszily, es Sztan Majlatb Mlgs Mikes,
Antal eo Nga J o b b a g y i Szânto foldok Viciuitassiban
levo Szânto fdld irânt, h o g y J o b b â g y Szânto fold
volna, es a Dezmât eroszakoson meg vette rolla, de
annak elotte soha a m e g nevezett fundus utân jârando
szânto foldekrol, mellyeket a meg nevezett E x p o n e n s ,
a maga boeri fundussa utân birt Dezmât nem vettenek.
ad 4-tum az Utrumbau meg nevezett gyiimoltsos
kertetis ami ertiinkre a meg nevezett E x p o n e n s es elei
magok Boer nevezetek alatt, u g y birtâk mint Boeri
Joşzâgot senkitâl semmi hâborgatâs nem volt irânta.
9-nUs Testis Opra Firnoga Mlgs Intzedi Joseff
Ur Jobbâgya Aunor. circiter 60. legitime eitatus,
juratus, examinatus fatetur Ad 1-mum : Tudom nyilvân
es bizonyoson h o g y az Utrumban meg nevezett E x p o ­
n e n s oroksege, mellyen most actu is rajta lakik,
eleitol fogva Boeri nevezett alatt birattatot fundusnak
es joszâgnak tartatot s tartatik mâigis, eum apper-
tinentiis externis. Ad 2-dum: E n nevezet szerent
ezenn m e g n e v e z e t t F u n d u s utân jârando szânto fol­
deket hol, micsoda helyen es vicinitâsban legyenek
 — 565 —

nem tudom, minthogy nemis visgâltam, de azt tudom,

h o g y a melly szânto foldek oonstalnak h o g y valo-
sâggal, a meg nevezett boeri F u n d u s utân jârandok,
azokrol eddig sem kivântak dezmât venni, s' most
sem kivânnak, hanem csak az olyan foldeirol kivânnak
Dezmât, akik valosâggal nem oonstalnak, h o g y a
magok Boeri F u u d u s s o k utân jârandok. Ad 3 t i u m :
Azt tudom, h o g y ennek elotte Sztan Rabotsa Tisztar-
tosâgâban, kezdettek dezmât venni az E x p o n e n s n e k
nemely foldeirol, sub eo praetextu, hogy nem a maga
Boeri fundussa utân jarândo Szânto foldek volnânak,
hanem J o b b â g y sessiok utân jaraudo foldek volnânak
es ezenn a jusson dezmâltak meg. Ad 4-tum E z e n n
kerdesben meg nevezett gyiimoltsos kertet eleitol
fogva az E x p o n e n s n e k , es praedecessorinak birodal-
mokban ertem es tudom lenni.
10-mus Testis Raduly Firnoga Mlgs Intzedi
Gergely ur eo N g a Jobbâgya annor. circiter 60.
1 l-mus Testis Iuon TJiie Mlgs Groff Mikes Antal
ur eo N g a J o b b â g y a annor. circiter 60.
12-mus Testis loan Clem E j u s d e m praetitulati
Domini J o b b a g i o annor. circiter 50.
H i legitime citaţi, juraţi, examinaţi, fatentur-
in omnibus punctis et clausulis uti antecedens 9-nus
Testis.
13-tius Testis loan Brinze, Mlgs Intzedi Joseff ur
Jobbâgya annor. circiter 47. legitime, citatus, juratus,
examinatus, fatetur ad 1-mum: Az utrumban nevezett
E x p o n e n s , elei, Papok voltanak, ugy hallottam, h o g y
Havasalfoldibol j o t t Boerok voltanak, az utrumban
nevezett F u n d u s t i s eddig az ideig Boeri n e v e z e t alatt
birtâk. Ad 2-dum: A z meg nevezett F u n d u s utân
mitsoda Szânto foldek legyenek, mellyekeţ az E x p o -
nens bir, en azt nem tudom, hanem azt tudom, hogy
a specificalt foldek kozziil hârom darabokrol tud-
tomra sem egyszer sem mâsszor dezmât nem vettenek,
u g y mint sub numeris, 2-do, 11-mo et 13-tio, hanem
a tobb specificalt Szânto foldekrol, ennek a mostani
Groff Mikes Antal ur eo Nga Tisztartojânak, Vajna
Sigmund uramnak ideiben hol edgyikrol, hol mâsikrol,
tudom, h o g y pretensio formâltatvâu a J o b b â g y o k
reszârol, ottan ottan meg dezmâltattanak, noha ba az
E x p o n e n s mindenkor protestalt es Torvenyre tiltotta
magât. A d 3-tium responsum est in 2-do. Ad 4-turn
Gyermeksegemtol fogva tudom es ertem h o g y az
E x p o n e n s elei birtâk, es ma is az E x p o n e n s birja.
14-tus Testis Ioan Gabre Mlgs Groff Mikes
Antal ur eo N g a Jobbâgya annor. circiter 5 0 legit.
citatus, juratus, examinatus fatetur Ad 1-mum: Tudom
h o g y a kerdesben forgo F u n d u s t az E x p o n e n s es
elei Boeri nevezet alat birtâk. Ad 2-dum et Tertium,
n e v e z e t e s e n azon F u n d u s utân jârando Szânto fol­
deket en nem tudom, hol mitsoda helyen legyenek,
ki szomszedsâgâban, es az utrumban specificaltfoldek,
azon fundus utân jârandok l e g y e n e k e vagy nem,
hanem azt tudom h o g y regenten nem dezmâltâk a
m e g nevezett Bo6r foldeit, hanem mostani Tiszttarto
Vajna S i g m o n d Uram ugy lâtom, h o g y a J o b b â g y o k
iuformâtiojok utân rendre dezmâllya, i g e n k e v e s e t h a g y
dezmâlatlan, nevezetesen sub Nro 1-mo et 2-do tudom
h o g y nem dezmâltâk meg, egyszer is az en tudtomra,
lehet h o g y tobb is maradott dezmâlatlan, de en nem
observalhattam mindeniket. Ad 4-dum: En az en er-
temre ezen utrumban meg nevezett g y u m o l t s o s kertet,
az E x p o n e n s es praedecessori biradalmokban ertem,
Boeri n e v e z e t alatt birtâk.
 — f.67 —

15-tus Testis Sztan Brinza, Mlgs Intzedi Joseff ur

Jobbâgya Annor. circiter 50. legit. citatus, juratus,
examinatus, fatetur Ad omnia de meritis nihil.
16-tus Testis Many Brinza Mlgos Intzedi Joseff
ur eo N g a J o b b â g y a annor. circiter 80. legit. citatus,
juratus, examinatus fatetur. Ad 1-mum : Tudom nyilvân
es bizonyoson, h o g y az utrumban specificalt Nisz­
todor al Popi Sztants, eleirol Boer volt Havasal­
foldibol szârmozott ide, az eleje ugymint a Szulo
Apja, es itt Pap volt, ebbol is vilâgos dolog, h o g y
nem volt rosz ember hanem boer, h o g y a leânyât
nehai Boer Istvân vette el, a k6rdesben forgo fundust,
az E x p o n e n s es elei, mint Boeri J o s z â g o t ugy birtâk
az en ertemre, sot aztis tudom, mikor F i s c u s kezinei
volt ezenn kutsulâtai Mikes J o s z â g es a Fiscus bira
dalma alkalmatossâgâval is a meg irt E x p o n e n s fun­
dussa cum appertinentiis externis Boeri szabadsâggal
biratott az E x p o n e n s eleitol. Ad 2-dum : A z utrumban'
specificalt foldek, ha mind a meg irt Boeri fundus
utân valoke nem tudom, de azt tudom, h o g y a
mellyekeţ a z E x p o n e n s elei birtanak a m e g irt fundus
utân, a fiscus itt valo birodalmânak ideiben is Dezmât
nem vettenek a F i s c u s Tisztei rollok, hanem mint
Boeri foldeket ugy birtâk. Ad 3-tium: Nem regen
kezdettek dezmâlni, csak Sztan Rakotsa Tisztarto-
sâgâban, az itt valo g o n o s z emberek informatiojokra
es mar az utân a tobb Tisztartok is dezmallyâk, s
illetleniil tractallyâk a szegdny Boert. Ad 4-tum : E z e n
utrumban m e g nevezett Gyiimoltsos kertet is az en
ertemre az E x p o n e n s es az elei mind az ideig Boeri
Szabadsâggal birtâk s birjâk maigis.
Mind ezek a Vallok Nem.es Fejervârmegyeben,
Fogaras F o l d e n kutsulâtân lako J o b b â g y szemellyek
 — 568 -

kiknek er6s hitek utân tott fassiojokot, a szerent a

mint âltalunk, es elottunk ment vegben, irtuk m e g
miis, nagysâgtokk, kglmetekk, fide nostra mediante,
subscriptionkkal, es szokott petsetunkel meg erositven,
Datum kutsulata A n n o D i e Meuseque ut in Praemissis.
Correcta.
N a g y s â g t o k kegyelmetek.
alâzatos szolgâi
BeUnyesi Komdromi Joseff\ es Szathmâri Istvdn, azonn
Fogarasi N e m e ş F e l s o N e m e ş Szeknek edgyik
Szekk bittes Assessora hites Assessora mpr.
mpr.
Illustrissimo, Spectabilibus, Generosis, Egregiis,
item et Nobilibus Dominis, Dominis, Arcis et Inclyti
Districtuş Terrae Fogaras, Supremo et Vice-capitaneis,
caeterisque juratis Assessoribus, Sedriae superioris
Nobilium Fogarasiens. V i c e Judliumque ac Jurato
Notario Dominis, Dnis nobis humillime colendissimis,
et observandissimis.
Fogaras 1750/7-a Julii Apertum per me Miehaelem
Thalaba de Szestsor Vice-capitaneum Fogarasiensem.

NB. Din colecţia mea.

CXLVII
1755. Procesul şi Sentinţa Absolutorie a forului pro-
ducţional din 19 Septembre 1755 în causa fiscului în
contra boerilor din Grid Bârsan, Popa, Modorcea, Aldea,
Komanitza, Bo6r, Venitzan etc. pentru confiscarea mo-
şielor şi supunerea lor la serviţiele iobagiale, în carea
ei aparându-se susţin că drepturile lor boeronale sunt
cu mult mai vechi decât ale fiscului şi în M caşul anteced'
 — 569 —

edictului din a. 1657 care ar îndreptăţi pe fiscul a-i

trage sub producţiune; — la cea-ce fiscul reprică, că boero-
natul incusaţilor ori e o instituţiune străină şi atunci
n'are valdre, ori e recunoscută prin regii şi principii
interni, şi atunci sunt datori a produce dela aceştia docu­
mentele de îndreptăţire; la acestea duplicând incusaţii,
că principii indigeni cu ocasiunea repeţitelor lustraţiuni
cercetându-le dovezile i-au confirmat în posesiunile şi
imunitâţile lor; in fine după acestea tdte forul produc-
ţionale respinge acţiunea fiscului.
N o s Măria Theresia Divina favente clementia
Romanorum Imperatrix ac Germaniae, Hungariae, Bo-
hemiaeque Regina, Archidux Austriae, D u x B u r g u n d i a
ac Haerieditaria Princeps Transylvaniae, Seculorum
C o m e s ! Damus pro memoria per praesentes quibus
expedit Universis, et Singulis, quod N o b i s Die D e c i m a
nona Septembris Anni Millesimi Septingentesimi
QuinquagesimiQuinti, Stanţe videlicet et durau te Gene­
rali U n i versorum Statuum etOrdinum Trium Nationum
Haereditarii Principatus Noştri Tranniae, Partiumq.
E i d e m reincorporatarum Dieta ad D i e m V i g e s i m u m
primum Mensis Augusti Anni modofati, in Liberam
Regiamque Civitatem Nostram Saxonicalem Cibini-
emsem Sacr. Mattis Nostrae oraculo indicta et
celebrata, U n a cum fidelibus Nostris, sincere res­
pective nobis dilectis, Spectabilibus, Magnificis, Ge-
nerosis, et E g r e g i i s : Ignatio J o s e p h o L . Barone Bor­
nemissa de Kasson status instimo Guberny noştri
R e g i i Trannici Consiliario actuali atq. per dictum
nostrum Tranniae Principatum Partesq. eidem rein-
corporatas Thesaurario R e g i o in Persona Nostra Pre-
side, coram F o r o Productionali, Gubernie videlicet
postro Trannico, Tabulae Nostrae R e g i a e in Ţrannift
 — 570 -

judriae Praeside Actuali, Magistris Nostris Protono-

tarys et Juratis ejusdem Tabulae nostrae Regiae A s s e s -
soribus Actualibus et Supernumerariis, Supremis item
Comitatuum e t s e d i u m officialibus, proferendoCausan-
tibus judicio moderativo in eodem Foro Produc-
tionali ad sensum Edict. 27-mi Compill. Gonst. Par-
tis 6-tae pro Tribunali Sedentibus pro Fideli Nostro
Geueroso Ioanne Tolnai de Sillye Causarum Nostra­
rum Regalium per Tranniam Partesque eidem reincor-
poratas Directore Fiscali in quem Causae praesentis
prosecutio, a G-roso Nicola E n d e s de Csik-Sent-
Simon Causarum Nostrarum Regalium aeque Direc­
tore permutationem Ofticii legitime est condescensa
ut Actore Procurator E g r e g i u s Ladislaus Szombat-
falvi de E a d e m factae primum uti moris est et consve-
tudinis receptae Strenuorum Latzkuly Berszan P o s ­
sessionis Gried in Districtu Fagarasiensi existentis
Boeronum Decuriones Latzkuly P o p a et Ioann Mo-
dartsa, Juratorum item Bucur Algya, Inatye Bersan,
Vasilia Popa, Ioann Komanitza, Latzkuly Boer, Latz­
kuly alui Iuoan Boer, Thoma alui Iuon Boer, Iuon
Venitzan, Ionâs Venitzan, Niculae Boer, Stan Koma­
nitza et Stantsul Popa, omnium et singulorum Boer'
ronum in praefatis Possione et Districtu comoran-
tium ut in Inotorum prae foribus litigantium legi­
tima proclamatione, Nostram, diotiq. Fori Produc-
tionalis exurgens in praesentiam exbibuit et praesen-
tavit in figura judicii Noştri Literas quasdam Rela-
torias A n n o Millessimo Septingentesimo Quinquage­
simo Tertio D i e undecima mensis Augusti medio
N o b i l i u m : Ioannis N a g y Tabulae Nostrae Regiae in
Trannia Judici et Alexy Torok Cancellariae Nostrae
Regiae Provintialis Tranniae Seribarum ac Jurator,
 — 571 -

Notariorum. Super admonitione, etCertificatione L e g i ­

time confectas, et emanatas heisq. iisdem Relatorys
superiuscriptumCausae Suae contra d i c t o s l n c t o s Anno
Millessimo Septingentessimo Quinquagesimo Tertio,
Die Septima Mensis Septembris motae, ac tandem
A n n o currente, certis D i e b u s continuatae Processum
juxta quem dictus Procurator Fiscalis, mentionatos
Inctos praemissa protestatione cupiebat, tam de Per-
sonarum eorumdem, quam vero Bonorum omnium
realium immunitate produci et in casu non suficientis
Productionis eadem omnia F i s c o Nostro R e g i o read-
judicari. Pro praelibatis autem Inctis Procurator legi-
timus E g r e g i u s Joannes S i m o n de Bibartzfalva, post-
quam ex productis Actoris fiducialiter Paria obtimisset,
et per hoc causa in allium terminum dilata, A n n o q u e
Millesimo Septingentesimo Quinquagesimo Quintuo
D i e quinta Mensis Septembris, sub Generalibus
pariter Trium Nationum Principatus Noştri Transyl­
vaniae Comitiis ad Diem Vigesimam primam Mensis
A u g u s t y Anni proxime fati in memoratam Civitatem
Cibiniensem indictis coram dicto Productionali f'oro,
e t s u b prescripto Praesidio, penes parium receptionem
Causa haec reasumpta extitisset praefatus Procu­
rator Actoris inhaerendo superioribus cum protesta­
tione cupiebat judicium, memoratorum vero Inctorum
Procurator, idem qui antea, Ioannes S i m o n de Bibartz­
falva, cum protestatione ne litem contestări videretur
excipiebat contra forum, simul, et Processum Sequen-
tibus. 1-mo Quia esset contra expressa verba Edicti,
ubi non Privilegiales immunitate Personarum, sed
Donationales de obtentione Bonorum post Au-
num Articularem facta producendae praescriberentur ;
2-os Quia Prpductio de origine Boeronatus esset
 — 572 —

ex numero impossibilium, adque L e g e s non obliga-

rent, nam origo Boeronatus, non tantum Terminum
Articularis produotionis in E d i c t o expressum longo
intervallo antecederet, sed omnem prorsus Histori-
corum memoriam exuperaret, adeo ut dabium esset,
utrum iu primo, aut secundo Hungarorum in Pannonia
egressu natales acciperet? Utrum primi Boerones
revera Hungariae, an Valacbieae Nationis extitissent,
utrum per R e g e s Hungariae, et Vajvodas Transyl­
vaniae admodum reliquorum Nobilium, aut per liberos
Terrae Ejusdem D o m i n o s , ad instar Nobilium Prae-
dialium Strigoniensium, Suiş praerogativis donaţi
extitissent, baeque in comperto e s s e t ; Boeronatum
Fogarasienssem longe ante Principum tempora exte-
tisse. Quia 3-tio Si L e g e s Patriae penetius scruta-
rentur, constaret Districtum Fogarasiensem non esse
ejus modi Fiscalitatem, quae natura sua inde aborigine
Tranniae semper inter B o n a Coronae inalienabilia
extitissent, sed olim per Liberos suos Dominos, seu
liberos Barones, tanquam privatos Possessores jure
proprietario possessa fuisse viderentur, ac non ita
pridem A n n o videlicet Domini 1607. in numerum
Bonorum Fiscalium referi et tandem subsequentibus
Comitys, Annor 1615. et 1650. pro pura Fiscalitate
confirmări câŢjisset, ut pateret a collatione Aproba-
tarum Const. Part. 2-os Tit. 15. Art. 1. cum Partis
3-tiae Tit. 18 Art. 1-mo. H i n c esset quod ex antiquis
Tranniae Vojvodis nullus Titullo liberi Domini Terrae
Fogaras ussus fuisse legeretur, nisi qui jure pro­
prietario idem Dominium tenuisset et. quidem Titulum
liberi Domini Titulo Vojvodatus praemitendo; cum
autem certum esset Nobilitatem Boeronalem sub v o j -
yod&tu continuo durasse. concludepdum yidereţur
Originem Boeronatus in Districtu Fpgaras tempus puri
Juris Fiscii Regii eodem'introducti longe antecedere,
adeoque eandem Nobilitatem intuitu suae originis,
Fisoo Regio prejudicio jam esse non posse, et con-
sequenter — Inctos tanquam Possessores Bonorum
Fiscalium coram hocce foro Productionali juri stare
non teneri. Siquidem 4-to aut praetenderet Actor ut
de immunitatibus Bo6ronalibus Incti Litteras origi-
nales Donationales producerent, aut praetenderet ut
Inoti se ex veris Boeronibus haberi, ex usu hu-
manam memoriam execedente comprobarent, id est
vel cuperet Productionem de bono jure, vel de P o s -
sessorio prius ob praemissas, rationes pretendi nequiret,
eo quod si in publicum notum sit, Boeronalem Nobi­
litatem Terminum Productionis praesentis, non tantum
antecedere, sed j u s Boeronatus, ante purae Fisca-
litatis originem habuisse nec esset cur F i s c u s Re-
gius, per ortum Bo6ronanalis Nobilitatis et immuni-
tatis aliquid sibi decessisse allegaret, et quidem
post annum in E d i c t o expressum. Posterius perinte
postulări nequiret. Quoniam in foro Productionali
non de Possessorio, sed de bono Jure produci deberet
juxta E d i c t i verba Possessores tenentur Donationales
producere. Porro 5-to in Aprobat. Const. Partis 3-tiae
Tit. 6. Art. 6. exprese sanciretur, Nobiles in medio
Bonorum fiscalium residentes in Suiş immutatibus
conservandos esse, unde dum in specie Bona F o g a -
rasiensia in Anno 1626 Cathariuae Brandeburgirae
Anno autem 1663. Annae Bornemissae Principissis
successive inscripta fuissent non a Boeronibis, sed
dunttaxat ab inscriptionalistis D o n a t a i y s bona relu-
endi facultas concessa fuisset, Stătu Boeronum in
integro permanente, quod paterat ex Aprob. Const.
Part. 2-ae Titt. 15 Art. 1-mo et Compilt. Const.
Partis 4-te Titt. 12. Art. 4-to. Imo dum sub Princi-
pibus Gabriele B e t h l e n , et Georgio Rakotzi Seniore
Generalis Nobilium in fiscalitatibus residentium
Investigatio facta fuisset, tunquoque Boerones suas
praerogativas manutenendo in Boeronalibus immuni­
tatibus ad praesens perseverassent, igitur in Praesen-
tiarum tamquam Nobiles, post A n n u m 1657 in E d i c t o
denotatum creaţi vel Bonorum Piscalium post dictum
Annum abalienatorum, malae fidei detentores in hocce
Poro prosequi non possent. U n d e cupiebant Incti
Partem Actoream a P o r o Judicialiter ammoveri.
Quibus praemissis Terminoque ejus diei expirante
Causa Ditata, in Diem 12-me Mensis Septembris A n n i
Millessimi Septingentesimi Quiquagessimi Quarti,
codemque Die penes Communicationem E x c e p t i o n i s
continuata ad quam Inctorum E x c e p t i o n e m Supra-
scriptus Procurator Actoris cum protestatione repli-
cabat, et quidem ad 1-mun Productionem seu Pro-
ductionis praetensionem, quod personalitatem, non
esse contra mentem citaţi Edicti, signanter in iis
loeis, quae de lege, et notorie essent Fiscales, quid quid
enim conduceret ad emolumentum Fisei Regii, in
L o c i s jurisdictioni Fiscali subjectis, de iis (Ubi
quoque modo abalienata adverterentur ut penes dictum
Titulum produceretur esset necesse, et hoc assertum
confirmaret A p . Cont. Part. 2 os Titt. 8-vi Art. 7-tus
in his v e r b i s : Az Fiscalis Joszâgokban in genere
mindeniit ez orszâgban mind Szemellyekben valo
im-munitasok, mint pedig exemptiok, igen szorgalma-
tasson m e g vizsgâltatvân. U n d e concluderetur juris-
dictionem f i s c a l . . . in L o c i s Fiscalibus non extendi
solum ad bonorum realium sed etiam Personarum
 immunitates. Si ita, aeque teneri in fiscalitatibus resî-
dentes Nobiles de sua Personali, sicut de Bonorum
immunitate produci, si senteret F i s c u s aliquod in
similibus Suum praejudicium confirmaturum, notum
enim esset Dicasterio, A n n o proxime praeterito in
foro Productionali Sclopetarios D e v e n s e s , ad produc-
tionem etiam de immunitate Sua personali adactos
fuisse, et liane ipsam penes eosdem propositam objec-
tionem non tenunisse. Si ergo illi Sclopetary de sua
personali immunitate vi citaţi Edicti producere debe-
bant, debere etiam modernos Inctos, quia ad 2 - u m :
N o n esset haec productio d e genere impossibilium.
Nam haec v o x valachica Boer linqua latina nihil
aliud, quam Nobilem Unius Sessionis conditionatum
de lege contribuentem significaret, jam vero similes
Valachicae »gentis Nobiles vel essent Tranniae, et con-
sequenter Sacrae Coronae Nobiles, vel n o n ! Si n o n
essent eo facto Nobiles dici et censeri in Principâtu
Tranniae n o n possent, quia sicut Nobilitas a Sacra
Corona dependeret, ita sub hac Nobilis dici nullus
posset, nisi a L e g i t i m o R e g e , vel Principe tali cha-
ractere Insignibus vel vero Bonorum Colatione, j u x t a
Decreti Tripart. Part. 1-me Titt. 6. dotatus, aut ex
alys Ditionibus adventos, per similem R e g e m , vel
Principem in Sua Nobilitate confirmaretur. Si vero
essent Sacrae Coronae Nobiles non exuperaret eorum-
dem origo Historicorum memoriam, imo ex legibus
ipsis Patriis signanter Decreti Tripart. Part. 1-ma
Titt. 3. 4. et. 6-ta assequi posset, uegabat insuper
Districtus Fogarasiensis Nobiles Valachicos, vulgo
B o e r o n e s in tam Antiqua Nobilitate gloriari posse
vix enim U n u s illorum reperiretur qui de sua Liber­
tate Nobilitari aliud ostendere posset quam Privi-
 - 576 —

legia reeentius Denatorum Traraniae Prineipum, Prin-

cipissarum, et sub inde etiam eorumdem aut earum-
dem Praefectorum, et haec testantur temporibus
Annae Bornemissa, Catharinae Bethlen, sed reeentius
in Annis 1732. et subsenquentibus vivo tum Ioanne
Szendrei, Bonorum Apaffiano-Fiscalium Admmi-
nistratore factae Productiones, ubi in Districto F o g a -
rasiensi mulţi Boeronum ejusdem loci ad produc-
tionem de personali immunitate coacti essent, imo
sub praescriptis Principissis e Boeronato dejecti et
ad priorem rusticitatem reducti, qui bodie dictae
illorum vocabulo Boer Kezut nuncuparentur adeoque
si ortum eorumdem Nobibilitatis illorum temporum
Commisary facilime assequi potuissent, non videre
Fundamentum cur et forum Productionale assequi
nos posset. Ad 3-um reponebat A c t o r : Nullum esse
Fundamentum quod Distristrictus Fogarasiensis n o n
pridem esset relatus in Numerum Fiscalitatum quia
etiam aliae Fiscalitates. non essent a natura tales,
sed in tempore ex consensu Statuum pro talibus ordi-
natae nilominus prout ex citato Art. 7-mi Titt. 8-0
liqueret, sub temporibus Gabrielis B e t h l e n et Georgii
Rakotzi Senioris Prineipum in omnibus Fiscalitatibiis
productio fuisset de immunitate Personali. Principium
ergo peterent Incti, dum dicerent se fuisse Boerones
ante reductionem in Seriem Fiscalitatum Districtus
Fogarasiensis, quia h o c ipsum esset in questione
otrum assertum h o c esset verum, et si verum esset,
ut produceretur de ejus veritate tenerentur autem
producere. Quia 1-mo Affirmanti incumberet proba,
2-o aliquot vicibus mulţi produxissent, tenerentur
ideo et hi; ad 3-tium Praetendebat ut tam de Perso­
nali immunitate quam vero de Possessorio idest de
 — 577 —

bono jure produceret. S e d utraque praetenaio sta­

bilita esset, superius, tam lege quam exemplis
adeoque excipientium. Punctum 4-tum nihil signi-
ficaret ad B-um verum esset, quod stareţ in Approb.
Const. Part. 3-tia Titt. 6. Art. 6. N o b i l e s in medio
bonorum fiscalium residentes in suiş immunitatibus
esse conservandos qui investigatione A n n i 1631 et
successive in tempore Georgii Rakotziano pro talibus
agniti essent ex literis eorum PrivilCgialibus coram
tune temporis ordinatis Foris productis, ne posset
erui pro parte Inctorum in aliquod A r g u m e n t u m
quod Principissis Gatharinae Brandeburgicae et Annae
Bornemissa tempore Inscriptionis Bonorum Fogara-
sienssium potestas fuisset relicta bona a Donatariis
reluendi non vero a Boeronibus, quia ipsi a t e m p o ­
ribus Gabrielis B e t h l e n , et Georgii Rakotzi in ho-
diernum perseverassent in Stătu suo Boeronali, imo
hoc Argumentum expresse militaret contra illos nam
1-mo: Verum esset in toto Tranniae Principatu l e g e
dictante nullum praeter purum Siculum bona sua
immobilia possidere jure hereditario adeoque ne
Boerones. Si n o n ; tune deberent possidere excollatJone
R e g i a vel Principali. Si sic possiderent, n o n possent
se negare esse Donatarios a qualibus cum expresse
indulgaretur facultas a praescriptis Principissis bona
reluendi, ita etiam ab ipsis Boeronibus qua Dona-
tarys possent bona relui, et non per aliam viam sed
hanc (quae nune ageretur) publicationis, adeoque
ut ab ipsis, Similia bona, aut reluerentur aut (si malo
jure possiderent) simpliciter adimerentur necessa-
rium esset, ut de similibus suiş bonis realibus prb-
ducerent, vel si producere nequirent, illa amitterent,
2 - o : Cum allegarent temporibus Gabrielis B e t h l e n , et
37
 Greorgii Rakotzi Senioria se in Stătu Boeronali per*
severasse in hujus asserti probam (ex e o quia afir-
mantiincumberet proba) deberentproduccere Nobilium
in Fiscalitatibus existentium illorum temporum Oon-
soriptionem et inde Statum suum nobilitarem evin-
cere, notum enim esse illam ipsam Conscriptionem
nobilium reda'tam esse in Seriem Protocolli, et inde
apparere: qui Nobilium in Stătu quo permansissent
et qui non, imo recentiores essent Districtualium
Boeronum Investigationes, dum mulţi eorum in statum
servilem redacti essent, et hodie dum in Simili
persisterent ergo, saltem hoc esset demostrandum
quoad Personas quod in ejus modi investigatio-
nibus substitissent, quod vero Bona realia produ-
cerentur Litterae Donationales, et iliae . . . . sub-
jicerentur. Quibus praemissis cupiebat Actor E x c e p -
tionem Inctorum cassari, et eosdem ad Productionem
adigi. Incti ad replicam Actoris Directoris videlicet
Causarum Nostrar. Regalium reponebat ad 1-m:
Statum Boeronalem a reliquis Nobilibus, e bonis
fiscalibus creatis distingui oportere, Cit. Art. 7-tio
de his et non de illis sonare unde nulla esset exempli
paritas, ne flueret consequentia Sclopetarios e J o b ­
bagyonibus Fiscalibus post A n n u m 16B7 nobilitatos
produxisse, ergo et Inctos qua B o e r o n e s producere
obligări, ibi cum de ab alia natione post A n n u m
Edictualem facta, j u x t a Compil. Const. Edict. 2 0
et 21 dubitari n o n posset hic nihil de praehabito
Possessorio Actor edicere posset, quia publica Na-
torietas Contrarium evinceret et Personalis super
Boeronatu productio nulla lege stabiliri p o s s e t ; ad
2-dum Productio super Boeronatu non ideo diceretur
impossibilis, quasi nunquam originem habuisset aut
 579 —

quod non ab Antiquorum R e g u m Hungariae indultis,

natales Suos accerserent, sed quod ob temporis
antiquitatem nullis Litterarum monumentis contine-
retur, et fors ante ipsum Litterar. inter Hungaros
usum jam in Stătu exstitisffet. N e c magni esset Argu­
mentam quod Boerones, saepe per Prineipum Prae-
fectos imo recenter A n n o 1732 per ordinatam comis-
sionem, ad producendum coacti fuissent, nam in
praesenti non de facto sed de jure quereretur. Utrum
scilicet Boerones qua tales L e g e s in specie E d i c t u m
Actionatum ad productionem Personalem et realem
necessitarent, quod simpliciter Incti negarent, nisi
Pars Actoria instantanie comprobaret Inctos post
Annum 1657. praejudiciose semeţ Juri F i s e i sub-
straxisse ac Boeronatum usurpare intendisse, quod
profecto non resumendum sed solide conprobandum
F i s c o Actori incumberet. Secus infinitis vexationibus,
ac legitimorum Nobilium oppositionibus, in casu amis-
sionis Colationalium locus daretur, manifeste, quod
ipsa Justiţia caedi deberet. ad 3-tium. Quin contra-
rium videretur verum, nam si Fiscalitas esset poste­
rior Boeronatu Juribus prioris per posterius praeju-
dicari n o n posset, ad citatum vero Art. 7-tus P u n c t o
1-mo: responsum esset. Quod denique Incti B o e r o ­
nalem Nobilitatem F i s e i juribus antiquiorem asserent,
hoc ipso nec litem contesterentur n e c onus probandi
in se reciperent, sed ex argumento Notorietatis
Actorem ad P o s s e s s o r y coprobationem juxta edictum
actionatum legaliter compellerent, adeoque nullae
essent rationes a Natura affirmationis et ab exemplo
aliorum producentium per actorem petitae; ad 4-tum
non satis esset pretendere, sed interesset, ut prae-
tensionis Competentia legitimaretur, ex praescripto
37*
 — 580 —

Edicti ad Stabilimentum Fori Productionalis, unde

quia nihil responsum esset, referebant se Incti ad
Superiora. ad B-um: N o n negarent Incti bona fisei
Regii, per Boerones, vel inscriptionaliter, vel alio
quovis titulo aut Donationaliter post annum
16B7. obtenta ad similitudinem aliorum reacquiri non
posse, si modo constaret de praehabito F i s e i Dominio,
sed negarent solum Jura Boeronalia, quantum in se
esset, seu Personalia, seu reali a articulari produc-
tioni obnoxia esse, nam si querentur, ut Boeronalia
post Annum Edictualem abalieuari non potuissent,
quod esset praecise productionis praesentis adae-
quatum fundamentum. 2-o citatur Art. 6-tem Incti
n o n ex eo allegarent, quasi affirmarent se sub B e t h -
lenio, et Rakotzio Principibus de immunitate pro-
duxisse, sed ex Argumentorum Sui Possessory
necessaria conclussione praesumtiva indurent Se ac
Praedecessores Suos, tot iteratis sub productionibus
in Stătu immunitatis semper permanere oportuisse,
quam Inctorum illationem si Actor F i s c u s negare
vellet et afirmaret illis temporibus Inctos Juris F i s e i
comprobare teneretur, nam jura semper
penes possidentem praesumerentur. U n d e 3-to N o n
Inctis sed Actori F i s c o incumberet Antiqua Proto-
colla Productionalia aut Producentium Registrata
Nomina vel etiam Antiqua D o m i n y Fagarasiensjis
Inventaria pro firmanda sua praetensione in Judicio
exhibere, ut patesceret, utrum B o e r o n e s Gridienses
praeteritis temporibus sub actuali J o b b a g y o n a t u ,
aut Fisei Dominio extitissent, praesentim cum omnia
haec Instrumenta essent Fisei R e g i i propria et in-
cautelam Jurium suorum parata secus Incti coram
Foro hoc Productionali necessitari nulla
 — 581 —

ratione possent, sed quid Juris Actor adversus Inctos

qua B o e r o n e s Gridienses praetenderet quereret F o r o
et Processu Competentibus, inberebantque Incti cum
Protestatione praemissae Exceptioni. Interim rursus
expirante termino Exceptionis, hujus decissio proro­
gata fuerat in alium Terminum Celebrationis Judi-
ciorum. Quo adveniente Postquam Die Undecima
Menssis Septembris Anni Milesimi Septingentesimi
Quinquagesimi quinti pariter sub Generalibus Uni­
versorum Statuum et ordinum Trium Nationum Prin­
cipatus Noştri Tranniae Partiumque eidem reincor-
poratarum Gomitys Sacro Mattis Nostrae oraculo ad
D i e m . 21-im : Mensis Augusti, Anni modofati in dictam
Liberam Regiamque Civitatem Nostram Saxonicalem
Cibiniensem indictis coram eodem Foro Productionali
sub Praesidio Fidelis Noştri Nobis dilecti Specta-
bilis ac magnifici Ioannis Cotnitis Lâzâr L . Baronis
de Gyalukuta Consiliary Guberny Noştri R e g i i Tran­
silvaniei actualis ao in dicto Nostro Haereditario
Tranniae Principatu Universorum Statuum et ordinum
Trium Nationum Praesidentis continuative assumpta
fuisset praefati Actoris et Inctorum Proouratores,
cum Prostatione inhaerendo superioribus cupiebant
Judicium verum eotum etiam ob temporis brevitatem
dilata ac tandem diebus 12-a et 13-a Mensis praefati
Septembris Anni modo repetiti sub Praesidio memo­
raţi Fidelis Noştri Nobis dilecti Ignatii Josephi L .
Baronis Bornemissa de Kâsson Thesaurary Noştri
R e g i i Trannioi reassumpta praescriptus Actor, per
Procuratorem suum praememoratum causam prae-
missam Anno 1758 die Septima Septembris, in h o c
Foro Productionali moţam (Salva permanente ratione
bonorum realium idest Fundorum, ac eorum Apper-
 — 582 —

tinertiarum Acquisitione, et actione) caetera ad men-

tem decreti Tripar. Part. 2 - d u s : Titt. 82 solito modo
deponendo, quo ad reliqua cupiebat Judcium, Incti
vero contendebant contra simplicem depositionem,
eoquod Personalis hujus modi Productio Causam
honoris involveret, et nisi Pars Actoria, coram foro
recognosceret Inctos indubitatos Nobiles ac intuitu
Personalium praerogativarum omni Jure verae Nobi­
litatis gaudentes cupiebant exhibitas Gertificatorias
cassari eo quod ibidem Strenui denominarentur, Actor
vero reponebat, quod si depositionem acceptare
nollent incti, ideo inhaerent Superioribus demptis
quibusdam verbis declarandis. Incti vero regerebant,
de nori recussare simpliciter Causae depositionem
sed ut in dubio Nobilitas sua relinqueretur, cupiebant
ut Supra etiam Oertificatoria, condescendere, vel
saltem ratione vocabuli Strenui (Ut interesset) refor­
mări de m a n . . . quod Jura realia inhaerebant supra
scriptis E x c e p t i o n i b u s suis. Quibus omnibus taliter
praemissis ambae partes postularunt â Nobis J u s t i -
tiam Jurisque aequitatem elargiri. U n d e N o s prae-
fatumque Gubernium Nostrum R e g i u m Trannicum
Tabulae Nostrae R e g i a e Judriae Praeses Magistri
Noştri Protonory ac dictae Tabulae Judriae A s s e s s o r e s
Actuales, et Supernumerary, Supremi item Oomitatuum,
et Sedium officiales habito superinde consilio maturo
et sana deliberatione, et quidem primo
ratione depossitionis causae, modo fuisse factis
Partium C o n t e n s i o n i b u s : Siquidem Incti sine prae-
declarata Oonditione depositionem causae acceptare
Actor vero F i s c u s R e g i u s cum illa eam deponere
recusarent inhaerendoque prioribus, de illis Judieium
feri cuperent per indeque Partium neutri praejudi-
 — 583 —

tiuin fieret, P r o i u d e : Judiciuiu juxta superius alle-

gata et responsa, de exceptione contra forum et pro-
cessum instituta praestolarentur. Ratione vero E x c e p -
tionis per Inct. obmotae D i e 19-a Mensis 7-bris
Anni 1756. ad Ulteriora procedendo Partiumque alle-
fgatr» et responsis in praemissis fusius declaratis
probis discussis et examinatis. Quoniam F i s c u s R e g i u s
juxta Oertificatorias Relatorias et L e v a t a m suam in
praemissis declaratam ob actus (uti sapere videntur)
Potentiarios ad productionem de immunitate reali
et Personali Inctos provocaverit in hoc vero F o r o
Productionali ejusmodi actus Potentiary revideri et
judicari non solerentis rationibus Processum Fisei
R e g i i in praemissis fundatum cădere debere judi-
cando decrevimus prout decernimus praesentium per
vigorem. Datum in Libera Regiaque Civitate Nostra
Saxonicali Cibiniensi Die Decima nona Mensis S e p ­
tembris A n n o Domini Millessimo Septingentesimo
Quinquagesimo quinto.

Tgn. J o s . Bornemissa L . B .
Lecta Correcta et. extra-
de Kasson Praeses. data per Mag. Ant. D o -
mokos Protonotar m. p.
(L. S.)
Sacr. Suae Matti.
Praessentem Copiam ex v e r i s . . . . Originalibus
de verbo ad verbum sne auctione aut diminutione,
aut aliquali variatione descriptam esse fide
mediante testamur. Fogarasini 3-tia February 1808.
J o s e p h u s Thalaba m. p. J o a n n e s Szabo m. p.
Actualis Assor. V. Jud.

NB. Dupa o copie din archivul boerilor gridani.

 — 584 —

CXLVIII.
1758. Transumptul tablei regesci din Maros-Vdsărhelg-
estradat in 5 Iuniu 1758 despre documentele privilegiate
ale boierilor din Grid.
N o s Măria Theresia Divina favente Clementia
Romanorum Imperatrix ac Germaniae Hungariae, B o ­
hemiaeque Regina, Archidux Austriae, dux B u r g u n ­
diae, haereditaria Princeps Transylvaniae, Comes
Tyrolis et Siculorum. Damus pro memoria per prae­
sentes quibus expedit universis et s i n g u l i s : Quod
Nobis D i e quinta Mensis Junii Anni
Millesimi Septuagesimi quinquagesimi Octavi, stanţe
videlicet Termino Celebrationis et Cursus Judiciorum
Tabulae Nostrae R e g i a e in Trannia et partibus eidem
reincorporatis Judiciariae juxta Caesareo Regio Prin-
cipalem e consensu universorum statuum et ordinum,
antelati haereditarii N o b i s Tranniae Principatus par­
tiumque eidem reincorporatarum factam ordinationem
per distinctos periodos continuae pro hac vero vice
ex Mamdato Nostro Caesareo-Regio-Prpli desuper
novissime emanato in Supplementum Periodi a P e s t o
S. Martini E p i s c o p i ad quartam' usq. Dominicam
A d v e n t u s durare solitae propter extensionem proxime
evolutae Dietae ex cumulatione publicor. Dietalium
negotior. unterventam in tractatione Juridic, con­
tinuări impenditae a Eeria proxima post Dominicam
Stae Trinitatis, ad Dominicam usq. sextam ejusdem
Stae Trinitatis in Libera Regiaq. Civitate Nra Marus
Vasarhely durante, ad quam' ut pote Tabulam Nram
Ream Judriâm Causae Fidelium Nror. Regnicolar.
Tranniae et Partium eidem incorporatar. e publica et
approbata corumd. Consvetudine tam per formam
Brevium Judicior. quam etiam longae litis processu
 — 585 —

determinări et adjudicari solitae (exceptis uonuisi

Diaetalibus) Universae generaliter fuerant prorogata,
una cum Fidelibus Nostris Nobis Dilectis, Spectabi-
libus Maguificis, Grosis item et E g r e g i i s : Comite
Samuele B e t h l e n de Iktar pfatae Tabulae Nostrae
Regiae Judriae Assore Primario pro tune in Judicii
in persona Nostra Praeside Interimali, Magris Nris
Protonotar. ac Juratis ejusd. Tabulae Nrae Assoribus
pro faciendo Causantib. judicio moderativo in eadem
Tabula Nra Judria pro Tribunali sedentib. et con-
stitutis, facta primum prae foribus litigantium, uti
moris est et consvetudinis receptae per Nobilem
J o s e p h u m N a g y praefatao Tabulae Nrae Reae Judriae
Scribam ac Jurat. Notarium Proclam. Strenui B o e ­
rones P o p a Stan Latzku, Latzku Latzku, P o p a Bukur
Latzku, Vasilia Latzku, et Szants Latzku de Grid,
exhibuerunt et praesentarunt Nobis Literas quasdam
Bojeronatus Confirmationales Stephani quondam
Maylad Liberi Domini Terrae Fogaras, V o j v o d a e
Tranniae et Sieulor. Comitis, Feria secunda proxima
aute festum Exaltationis Sanctae Cruciş Anno D n i
Millmo Quingtmo Trigesimo Quinto pro parte Nobilis
Agilis olim Ladislai de Gryd in Fogaras sub pen-
denti euisdem Vajvodae Sigillo confectas et ema-
natas, petentes Nos debita cum Instantia humilime
quatenus easdem transumi et transcribi praesentibq.
Iris nris patentibus verbotenus inseri et inscribi
facientes eidem pro futura Cautela necessarias sub
Sigillo Nro judiciali et authentico Tranuico extrădări
et emanări facere dignaremur. Quarum quidem L i t e ­
rarum tenor et verbalis Continentia sequitur in haec
Verba: N o s Stephanus Maylad Liber D o m i n u s Terrae
Fogaras W o j w o d a T r a n s s l n u ş et Sieulor, Comes etc. Me*
 - 586 —

moriae eoînmendamus tenore psen. signihcau. quibus

expedit universis: Quod Nobilis et Agilis Ladislaus
de Gryd Consortis nrae Charmae exhibuit
nobis et prtavit quasdam Lras Privilegiales Egregior.
Nicolai et Lauren. de Thomor tune Castellanor. Castri
huius noştri Fogaras in pergameno privilegialiter
confectas et emanat, sigilloq. ipsor. quo utebantur
communitas, Supplicantq. Nobis ut easd. Lras ipsor.
Egregior. Nicolai et Ladislai de Thomor et oia in eis
contenta, rata, grata et accepta haberemus et Lris
nris Privilegialibus verbotenus inseri faceremus pro
Bojeronatus sui Innovation. perpetuo valitur. con­
firmare dignaremur. Quar. quidem Lrar tenor talis est.
Nos Nicolaus et Laurentius de Thomor Castellani
Castri Fogaras etc. Damus pro m e m o r : quod cum N o s
feria Tertia in festo Visitationis Btmae Vrginis Mariae
in oppido Fogaras una cum duodecim Juratis B o y a -
ronibus sedis nrae Judiciariae coassessoribus more
huius Districtus pro audien. Causis pro tribunali
consedisemus, Agilis Ladislaus Boyaro de Gryd,
filius quond. Koman ChuryllaBoyaronis de Gryd eadem
in nram assurgens prntiam debita cum instan. suppli-
cavit: Qua-tenus de et super unvsis B o n i s et haeredit-
tibus ejusd. aviticis, paternis, ac per eundem laborib.
expensis, ac servitiis part. et invent. Lraria instru­
menta ac Lras privilegialit. confetas dari et conced,
dignaremur. Idem autem Ladislaus de Gryd testatus est
i n praedicta possessione Gryd Sextam partem Boyaro­
natus eiusdem Possionis Gryd ab avis sibi et Filiis
suiş Condescensam fore, aliam autem partem sextam
Boyaronatus eiusd. Possionis Gryd Koman Csurilla
genitor suus a L u d Boyarone de Gryd frate vide­
licet ejusdem Carnali emit per duos B o v e s , florenos
 — 587 -

duos et duas apes, verum idem Koman Churilla

Ladislai pnotti Pater una cum Opreziche F t r e suo Car­
nali similiter Boyarone de Gryd a Myhancha et
Fratris suiş Boyaronib. de Also Venethe emit mediam
partem totius ejusd. Posionis Gryd pro Arie-
tibus Septuaginta et uno equo Cuius partis
mediae dimidia pars eid. Ladislao provenit pars. aut
media provenit Z y g e c b e F i l i o ipsius Opreziche una
cum Trib . . . suis. H a e c autem emta una cum Alpibus
Thomas et Thomassel vacatis, itaqd. idem Ladlus de
Gryd in eadem P o s s i o n e se habere testatur tres partes
et mediam unius Sextae partis Boyaronatus ejusd.
Possionis, duas aut. partes et mediam Sextae partis ha-
bet Z y g e c h e pscriptus filius ejusd. Opreziche Boyaronis
de eadem Gryd una cum frtbus suis. Proinde idemq.
memoratus Coman Csurilla pater vidcet ejusd. L a ­
dislai de Gryd in Possione Porro sextam partem
Boyaronatus eiusdem Porro a Volkul B o y a r o n e de
ead. Porro emit fior. decern et octo. Iterum Roman
Churilla in eadem possione Porro a Naon Boiarone
de Porro emit tertiam partem Sextae partis B o y a r o ­
natus ejusdem pro fior octo. Item idem Ladlus de
Gryd in possione Persan a Petro Hancha et B i b
ac filiis eor. Boyaronatus vdcet de eadem Persan emit
tertiam partem Boyaronatus integri pro fior. tredecim
et duob. bobus. It. in ead. P o s s i o n e Persan Sextam
partem duor. partium Boyaronatus, partem videlic.
Zyche (Zikelean in Persan) Boyaronis de ead. Persan,
qui ad Transalpina profugit. Nos ead. Ladlo
tanq. benemerenti pro servitiis contullimus in filios
filior. ac haeredes et posterittes ejusd. unrsos ita
quod idem Ladlus de Gryd pscripta in Possione
Persan sese testatur habere tertiam partem et reliquar.
 - 588 —

duar. ijartiuin Sextam partem: haec autem. una cum

terris arabilibus, cultis et incultis, pratis, pascnis, domis,
fluminibus, piscinis, piseaturis, Molendiuis et Molen-
dinor. L o c i s , montibus, Alpibis, Sylvis, rubetis, et
quarunlib. utilittum vocabulis vocittis, intra veras
metas earumd. Possion. hucusq. pacifice possedisse
dixit et testatus est coram Nobis. Nos aut. conside­
rata et accepta ejusdem vera suplicaone eidem Lras
nostras Privilegia!eter confectas Sygillo nro signatas
de et super unvrsa bona et beredittes ejusd. dandas
duximus et conceden, imo damus et conferimus in
filios filiorum et heredes ac posterittes ejusdem uni­
versos. Quos nos more bujus Districtus in tribus Se-
dibus iudiciar — sermone interpretări fecimus nemine
aut. contradicen. easd. eid. Ladlo ac filiis ejusd. extră­
dări fecimus. Prntibus duodecim Juratis Boyaronib.
Algya B y k a de Nagy Waivoda, Radul de Lissa, Bar-
batb de Dragus, Ztancbul de Also Arpas, Radul de
Also Visd, Sulka de Bethlen, Stephno de Voyla, Sala-
mone de Venethia, Ladislao de Gryd, Stoyka de Vad,
Alde de Rusor, Zkeltazu de Dezan. D t u m L o c o et
Termino praenotatis Anno Domini Millesimo Quingtmo
vigesimo Septimo. Nos igitur praemissa supplicaone
dicti Nobilis et Agilis Ladislai de Gryd nobis modo
quo supraporrecta benigne ex audita et clementer
admissa, praescript. Lras Nicolai et Laurentii T h o ­
mori Oastellanor. Castri Fogaras n o n abrasas n e c
in aliqua sui parte suspectas, prutib. Lris nris pri-
viligialib, verbotenus sine diminutione et augmento
aliquali insertas quoad omnes earum continen. clau-
sulas et Articulos eatenus qtnus eaedem rite et legi­
time existunt emanatae, viribusq. eorum veritas suf-
fragatur acceptamus, approbamus, ratificamus, ac
 589 —

pro annotato nobili Ladislao de Gryd e t s u i s haeredit.

ao posterittibus perpetuo valituras confirmamus.
In cuius rei memoriam frmitatemque perpetuam prntes
Lras nras penden. Sigillo Nostro roboratas duximus
conceden. Datum in Fogaras feria secunda proxima
antefestum exaltat, san. Cruciş, Anno Domini Millesimo
Quingentesimo tricesimo Quinto. Erantque Sigillo pfati
Vaivodae in zona serica pendenti in cera nava ordi-
naria cerae rubrae ductili impressa commumtae et
roboratae patenterq. in pergameno confactae, ema-
natae. In margine autem inferiori versus dextram
ad inflexionem pergameni haec apparebat scriptura
inscripta: Praesentes Lrae Boyeronales per Praefec-
tum et Exactorem fiscales ac Eequisitores Alben.
Commisarios lllmae Dnae Principissae ad examinam
Boyaron. terrae Fogaras Jura exmissos revisae, lectae
ac in vigore relictae. In Fogaras Die Marţii A n o
1671. U n d e nos petitione annotator. P o p a Sztan Latzku,
Latzku Latzku, Popa Bukur Latzku, Vasilia Latzku
et Sztantsul Latzku, coram nobis bumillime facta,
Clementer exaudita et faventer admissa, pscriptas
Literas ut ut in quibus flexuris laceras et attritas
exeoq. ibidem illegibiles et ideo lineolis suppletas,
tamen n o n abrasas n o n cancellatas, nec in ulla eor.
parte suspectas et variatas, sed omni prorsus vit'O
et suspitione carentes, de verbo ad verbum sine
diminutione et augmento variationeq. prorsus aliquali
transsumi et transscribi praesentibus Lris nris paten-
tibus verbotenus inseri et inscribi facientes, eisdem
exhibentibus pro futura eorumdem cautella necessa-
rias sub Sigillo nostro Judiciali et authentico Tran-
nico extradandas duximus et conceden. communi
justiţia et aequitate svadente. Datum in praefata
Libera Regiaq. Civitate Nra Maros Vasarhely. D i e
quinfca Mensis Juny. A n n o Domini Millesino Septin­
gentesimo quinquagesimo Oetavo. (L. S.) Lecta Col-
lata Correcta et extrădata per
Mgrum Adamum Comitem
N e m e ş de H i d v e g h Proto-
notarium mpr.
NB.
Opresitza Coman Csurila = Lud de Gryd

et fratres. Ladislaus fratres.

Opre'sitza et s
/ u avitica hered. '/« emit a
Coman eme- s
/ emit Coman a frate Lud
l a Lud ftre
runt a Mi- 3
/ j emit Csurila a Michancha et
2

chantza de A. frat. in Also Ven. et venit

* • /a—• /» /12 sibi
huic venit ' / i a Suma cum Tamas et Tamasel

112 1 2

1
/ 1 2
2 /» Sygeche a
/ a Volkul de Paro 1
3«/, Lad. '/a/e
l a

a Nan, de Paro [ boiari.

Vs a Hancha et Bib in Persan J
'/« duarum partium a Ziche

NB. Dupa o copie făcută din documentele familiilor boero-

nale din Grid pentru col. mea.

CXLIX.
1758. Inquisiţiunea din 18 Iuniu 1758 in privinţa
drepturilor boeronale ale familiei Bărbat din Sercaitza.
Saoratissima Caesareo R e g i a Majestas! Domina
Domina naturaliter Clementissima Benignissima!
Vestra clementer nosse dignetur Sacratissima
Majestas, quod nos Literas Majestatis Vestrae Sacra-
 ~i- 591 —

tissîmae Comp. . . ias, pariter, et Attestatorias pro

parte, et in persona Providi Onya Barbâth Jobba-
gionis Regio Fiscalis ex P o s s e s s i o n e Sar-
kaitza, in Districtu Terae Fogaras icgremiata, legitime
emanatas, patenterque confectas, nobisque inter alios
vestrae Majestatis F i d e l e s servitores in iisdem raione
officii noştri Conscriptis praeceptorie sonantes, et
directas, humili quo pâr est obsequio, recepimus in
haec v e r b a :
Măria Theresia Dei Gratia Romanorum Impera-
trix, ac Germaniae, Hungariae, B o h e m i a e q u e Regina,
Archidux Austriae, D u x Lotharingiae, et Barri, Magna
Dux Het D u x Burgundiae, Styriae, Carnioliae,
et Carinthiae, Princeps Tranniae, et Siculorum C o m e s !
— Fidelibus nostris universis, et singulis Illustribus,
Spectabilibus, Magnificis, Generosis, E g r e g i i s , et N o ­
bilibus, Agilibus pariter, et Ignobilibus, ac alterius
cujusvis status, gradus, bonae tamen, honestaeque
famae, et conditionis utriusque sexus Hominibus,
ubivis, in Haereditario nostro Tranniae Principatu,
Partibusque eidem reincorporatis constitutis residen-
tibus, et commorantibus praesentium notitiam habi-
turis, gratiam nostram Caesaream, R e g i o q u e Princi-
palem! Exponitur Majestati nostrae in persona Pro­
vidi Onya Barbâth Jobbagionis Regio F i s ­
calis, ex Possessione Sarkaitza, Districtuque Terrae
F o g r s ingremiata — Qualiter idem medio vestri ra­
ţiona, et praetextu certorum quorundam negotiorum
suorum coram declarandorum in praesentia E g r e ­
giorum nobilium, et Agilium Stephani Fogarasi, Sigis-
mundi Faxi, Pauli Martoltsi, et Josephi K o v a t s can-
cellariae nostrae Regiae Provincialis Tranniae Scri-
barum, ac Juratorum notariorum per nos ad id spe-
 cialiter exmissorum Vice comituum Judlium, V. J u d ­
liumque Jur. asaorum, ac notariorum Sedriarum Comi-
tatuum nostrorum Albensis Tranniae, de Ktikullo, Tor-
densis, Kolosiensis, Dobocensis, Szolnok utriusque
interior, videlicet, et mediocris, Hunyadiensis, Krasz-
nensis, Zarandiensis, vice Judicum poro Regiorum,
caeterorumque juratorum Assessor. ac notariorum
Sedium Siculicalium Udvarbely, Filialiumque hujus
Kerestur et Bardotz, Trium in super Sepsi, Kezdi,
et Orbai, ut et Miklosvâr, Csik utriusque Gyergyo et
Kâszon, Maros denique, et Aranyos, vice Capitane-
orum tandem, V. Judliumque Jutatorum Assessorum,
ac Notariorum Arcis, et Districtum Terrae Fogaras,
et Kâvâr, Ductorum praeteria nobilium primariorum
vice judliumque juratorum Assessorum, ac notariorum
oppidorum nostror. Nagy E n y e d , Torda, Dees, M.
Igen, item Sard, Borberek, . . . . utriusque et Benedek.
Prudentium denique ac circumspectorum Magistrorum
Civium Regiorum, et Sedium, Primariorumque et
Pro Judicum, Villicorum, Caeterorque Juratorum Ci­
vium, Senatorum, ac notariorum, Secretariorum que
sedium, civitatum, Districtuum, oppidorumqus nostro­
rum saxonicalium Cibiniensis, Coronensis, Mediensis
Sesburgiensis, Bistriciensis, Mercuriensis, Rupensis,
Sabesiensis, N. sinkiensis, Ujegyhâz, Szâszvârosiensis,
primariorum demum, et Regiorum Judicum, caetero­
rumque Juratorum Civium, Senatorum, ac notariorum
Civitatuum, et oppidorum nostrorum Claudiop. . . .
Alba Caroliensis, Marus, et Kezdi vâsârhely, Illye-
falva, Beretzk, S. Szengyorgy, H a t z e g Vajda Hunyad,
Szek, Csik Szereda, et Deva, Hominum videlicet nostro­
rum Regiorum, pro Jurium suorum tuitione, ac defen­
sione. o.ertas quasdam Fassiones, et Attestationes cele-
 - 593 -

brari facere vellet jure admittente, cum autem varie-

tatis Fassio, Justitiaeque recognitio nemini sit abne-
ganda. Proinde vobis horum Serie comitimus, et
mandamus firmiter, ut dum et quandocunque cum
psentibus simul vel divisim fueritis requisiti, statim
vos sub oneribus singularum sedicim Marcharum
gravis ponderis per eos, quorum interest, seu intererit
irremissibiliter exigendarum, ad Dieni, vel locum, per
dictum Exponentem, vel Homines ejus ad id trans-
mittendos vobis praefigendum, in psentiam dictorum
Hominum nostrorum Regiorum personaliter accedere,
ibique ad fidem vestram D e o debitam qualibuscunque
de et supra rebus coram interrogandis testitudo ve-
ritatis constiterit, suo modo dicere, fateri et atestări
modis omnibus debeatis, ac teneamini. — Super quibus
quidem Fasionibus, et attestationibus vestris Literas
tandem per praefatos Homines nostros Regios, sub
sigillis subscriptionibusque suis, fide eorum mediante
conscribendas, annotato Exponenţi, Jurium suorum
uberiorem futuram ad Gautelam necessarias extrădări
volumus, et jubemus communi Justiţia et aequitate
svadente. S e c u s n o n facturi, psent. perlect. Exhibenti
restit. Datum in Libera Regiaque civitate nostra
Saxonicali Cibiniensi, Die vigesima quinta Mensis Majii,
Anni Millessimi Septingentesirai quinquagesimi octavi.
Erantque patenter confectae, et emanatae, sigilloque
Majestatis vest. Sacratissimae super cera rubra ductili
in medio videlicet loco impressive communitae et
roboratae, et subscriptum erat a destra: L e c t a Oor-
recta manupropria. Quibus submisse receptis Man-
datis Sacratissimae caeo Regiae Majestatis vestrae,
in omnibus quibus par est obedire, satisfacere vo-
lentes A n n o psenti, 1758. D i e 18-va Mensis currentis
38
 - 594 -

J u n y devenimus in altefato Districtu Fogaras ad

Possessionem Sarkaitza, consequenterque Domum
Providi Iuon Puskas, Jobbagionis R e g i o Fiscalis,
Juraţi, ibique H o m i n e s infranotatos, vigore Litera­
rum Majestatis vestrae Sacratissimae praeceptorie
sonantium assersitos Sacro Sancti juramenti Sacra-
mento imprimis adstrictos ad per antelatum E x p o -
nentem nobis exhibieta utri Puncta examinivimus,
eorumque fasiones sequenti serie annotavimus.

Utri Puncta erant talia.

1-mo. A n ! pro certo sciat, vel actu etiam no-
verit F a t e n s in Inclyto Comitatu Albensi Districtu
Terrae Fogaras P o s s e s s i o n e Sarkaitza residentis, et
commonantis Providi Jobbagionis praesenti R. Fiscalis
Ona Barbât sic vocitati, Genitor quis fuerit? an
Bukur Barbât v o c a t u s ?
2-do. H u j u s Bukur Barbât Pater seu Genitor
fuerit Sarkaitza Barbât Boer sic dictus?
3-tie. Vel saltem a praedecessoribus senioribus
sine ulla exceptione majori, F a t e n s hujus
Sarkaitza Barbât Bojâronis quod fuisset Frater Car-
nalis uterinus Ionâsko Boer, in Armalibus a D i v o
L e o p o l d Romanor. Imperatore habitis consignatus,
et hi ambo per totum vitae Curriculum eorum, in
Stătu Bojeronatus Libero constiti, tanquam veri
et indubitati nobiles Bojarones habiti fuerunt, eaque
libertate fruiti s i n t ?
4-to. U n d e ergo, et quo fato insperato acessit
h o c ? et q u a n d o ? quod moderni E x p o n e n t i s Ona
Bărbat Genitor Bukur Barbât vocitâtus, in statuum
ignobilem, adeoque Iobbagionalem inciderit, si quidem
a felicis memoriae D i v o L e o p o l d o Imperatore R o -
 — 595 —

manor. Literas Armales superinde, seu nobilitares

praemanibus babuerit, et nune actu quoque de prae-
senti ad s i n t ?
5-to. E x p o n e n t i s moderni Ona Barbât quot filii
superstites ? " et que ipsorum nomina cum omnibus
congruis circumstantiis?

Sequuntur Fassiones Testium.

l-mus. Testis Strenuus Bojero Alexander Boer
annor. cir. 60.
2-dus. Testis Strenuus Bojero Tomas Pandra
annor. cir. 60.
3-tio. Testis Strenuus Bojero Miklos Grrâncsa
annor. 70.
4-tus. Testis Strenuus Bojero Ona Grâncsa
annor. cir. 71.
5-tus. Testis Strenuus Bojero Jonâsko Grrantsa
annor. 80.
6. Testis Strenuus Bojero Jonâsko Pândra
annor. 61.
7. Testis Strenuus Bojero Stan P o p a annor. 80.
8. Testis Strenuus Bojero Tomas Ursz annor.
cir. 60.
9. Testis Jonask Pandra Bojero Junior annor.
cir. 60.
10. Testis Providus J u o n Vojtsilla J o b b a g i o
Fiscalis annor. 63.
11. Testis Providus Stan Vlâd J o b b a g i o R.
Fiscalis annor. cir. 60.
L e g i t i m e citaţi, juraţi, examinaţi fatentur una­
nimi voto ad 1-mum: Scimus pro certo inquestionati
E x p o n e n t i s Ona Bărbat Genitorem fuisse Bukur
Barbât vocitatum, quem omnes superstitem agno-
v i m u s : ad 2-um:
38*
 — 5§b' —

Hujus Bukur Bărbat Genitorem nos n o n n o -

vimus, sed audivimus a praedecessoribus, quod illius
Pater, E x p o n e n t i s A v u s fuit Sarkaiczi Barbât Barbât
sic D i c t u s ; ad 3-ium:
Audivimus a praedecessoribus nostris saepissime,
quod bicce Sarkaiczi Barbât Barbât inquaestionatus,
fuit frater Carnalis uterinus cum Jonâsk Barbât, in
Literis Armalibus consignato, sed quia in Libero
Stătu Bojaronali, ejusdemque authoritate per omnem
eorum vitae Curiculum gavissi fuissent, nibil scimus,
nihilque audivinus. E g o Jonâsk Pandra junior a.
matre mea jam defuncta, et ego Ona Grantsa a.
quodam sene Popa Nycula vocato homiue audivimus,
exponebant vivo vocis oraculo, quia mentionatus
Sarkaitza Barbât Barbât E x p o n e n t i s A v u s vita sua
durante semper in Stătu Bojeronali libero vixit a.
nemine unquam vellicatus est super eo s t ă t u ; ad 4-tum :
Audivimus boc quoque a Praedecessoribus se-
nioribus nostris, quod inquaestionatus iile Jonask
Barbât propter fidelia servitia sua erga Imperatorem „
magnae memoriae D i v u m L e o p o l d u m praestita, po-
steaquam Literas Armales super Bojeronatu nobili­
tari nactus fuisset, at peditus est in revolutione Ba-
kotziana Georgy Junioris ad Portam Ottomanicam,
in qua expeditione per viam mortuus, Literae menti-
onatae Armales deperditae fuerunt, et post longum
temporis spatium,posteaquam eaedem Literae Armales
ad manus Genitoris E x p o n e n t i s Bukur Barbât voci-
tati pervenerint si quo passu Literarum Armalium
vigore Bojeronatum in iisdem expraessum obţinere
valeret, sed proclamatione solită eaedem Literae
Armales quia destitutae fuerint invigorosae reditae,
acceptate n o n s u n t ! adeoque per consequens in stătu
 - 597 —

Jobbagionali permansit; — ad 5-tum Scimus ex certa

scientia et novimus E x p o n e n t e m duos filios Super-
stites habere natu majorem Ona Barbât, minorem
autem Bukur Barbât vocati.
NB. Urmeză ceilalţi martori până, Ia al 73-lea cu fasiuni ana­
loge, — apoi sfârşitul.
H i singuli septuaginta tres F a t e n t e s , et T e s t e s
sunt omnes ex suprafatis Possessionibus in Districtu
Terrae Fogaras ingreraiatis Bojerones, et J o b b a g i o n e s
in suorum ipsorum propriis aedibus degentes et com-
morantes, omnesque bone famae et conditionis In-
colae. Cujus quidem psae bujusmodi T-nquisitionis
nostrae Seriem, prout per nos fuerit expedita se-
cundum F a s s i o n e s Testium sub Sigillis nostris usua-
libus, manuumque propriarum nostrarum subscripti-
onibus fide nostra mediante in A n n o , D i e , L o c o q u e
ut supra notatis futuro pro Testimonio corroboratas
antelato Exponenţi jurium suor. uberiorem futuram
ad cautelam necessarias extradedimus eandem vero
Majestatem vestram sacratissimam quam diutissime
vivire, vaiere gloriosseque regnare praecamur.
E j u s d e m Majestatis Vestrae Sacratissimae.
Humiles perpetuoque F i d e l e s ,
Stephanus Turi de Sarkad subditi, et servitores et
Inclyt sedriae super. Gregorius E n y e d i ejus-
nobilium Terrae Fogaras dem sedriae supr. not.
Assessor m. pr. District. Fogr. Juratus
Assessor m. pr.
Ao 1758. Apert. per Stephan Halmâgyi m. pr. Can-
cellar. Reae Princiar. Tran. Regestr.
Sacratissimae Caesareo Regiae Majestati Dominae
Dominae Mariae Ţheresiae Dei Gratia Romanorum
 — 598 —

Imperatrici, acsGermaniae Hungariae, Bohemiaeque

Reginae, Archi D u c i Austriae, D u c i Lotharingiae,
Barri. Magni D u c i Hetruriae, Duci Burgundiae, Sti-
riae, Carnioliae, et Carinthiae, Principi Transilvaniae,
et Seculorum Comiţi Dominae, Dominae nobis na-
turaliter Clementissimae, Benignissimae.
L . S. L . S.
NB. Dupa o copie procurată pentru col. mea.

CL.
1759. Transumptul tablei regeşti din Maros-Vâsârhely
dat la 4 Martie 1761 familiei Byka de Nagyvaydafalva
despre diplomele ei căpătate dela Ştefan Mailat la a.
1535, şi dela Măria Christierna din a. 1598, ce cu­
prinde şi confirmarea literilor lui Paul de Thomor din
a. 1518.
N o s Măria Theresia Divina favente clementia
Romanorum Imperatrix ac Germaniae apostolica H u n ­
gariae, Bohemiaeque Regina, Arhidux Austriae, D u x
Burgundiae, Haereditaria Princeps Tranniae et Si­
culorum Comes. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes, quibus expedit universis,
et singulis, quod die quarta Mensis Marţii A n n i
Domini curentis Millesimi Septingentesimi primi
Stanţe videlicet et durante Termino celebrationis et
cursus judiciorum in Tabula nostra R e g i a in Tran­
silvania judria sub periodo â D o m i n i c a invocavit
ad Dominicam usque jndica seu passionis in libera
regiaque Civitate Maros-Vâsârhely continuative celi-
brata, ad quam utpote Tabulam nostram R e g i a m
judiciariam demptis Diaetalibus universae causae
fidelium nostrorum regnicolarum Transilvaniae et
 - 599 —

partium eidem annexarum juxta publicam et appro-

batam toties fati Principatus Noştri Tranniae c o n -
suetudinem, factamque desuper ex communi prefa-
torum regnicolarum concursu novissime ordinationem
Regiam generaliter fuerant prorogata una cum fide-
libus nostris sincere nobis et respective dilectis,
Spectabilibus, Magnifieis, Generosis et Egregiis Wolf-
g a n g o seniore Banffi Barone de L o s o n t z Consiliario
nostro in Trannia Guberniali intimo ac in Judiciis
Tabularibus in Persona nostra Praesidis, Magistrisque
nostris protonotariis, ac juratis ejusdem Tabulae
nostrae regiae judiciariae Assessoribus pro faciendo
causantibus judicio moderativo in eadem Tabula
nostra R e g i a judria pro Tribunali sedentibus et con-
stitutis D o m i n i b u s in personis Nobilium Zachaei
filii Serban ac Stanilla . . . . Moisis filiorum Ioanu,
filiorum alterius quondam Ioanu, filii . . . Serban,
filii pridem Oomsa, filii olim nobilis Aldia B i k a de
N a g y Vaydafalva facti primum prae foribus litigan-
tium uti moris et conscietudinis est recepta per
nobiiem Samuelem Bajnay dietae nostrae Tabulae
regiae in Trannia judriae scribam ac juratum Nota-
rium proclamatione exhibitae et praesentate sunt
Majestati nostrae binae literae privilegiales tenoribus
iufrascriptis, suplicatumque extitit nominibus eorum-
que Majestati nostrae debita cum instantia humillime,
quatenus Nos easdem transummi et transcribi ac
copiam seu paria earundem in transumto literarum
nostrarum eisdem jurium suorum uberiorem futu-
rum ad eautellam necessariam sub Sigillo nostro
judiciali et authentico extrădări et emanări facere
dignaremur. Primarum itaque literarum tenor eţ
verbalis continentia sequitur taliter:
 — 600 —

N o s Stephanus Mailath Vaivoda Transilvanus

et Siculorum Comes etc. Memoriae commendamus
tenore praesentium significantes, quibus expedit uni­
versis, quod Nobilis Valentinus Porkolab alias F e -
kete nominatus ac K o m a n de F e l s o Szombata frater
suus carnalis ab una, et Iuon et Man nepotis filii
quondam Alde B i k a partibus ab alia, eorum nobis
personaliter constituti, per easdem partes sponte et
libere est confessum in hune modum, quod cum
praefati Valentinus et Koman Bojeronatum in pos­
sessione nostra Vajdafalva in pertinen. hujus Castri
noştri Fogaras existen. simul cum suiş utilitatibus
et pertinentiis quibuslibet ab annotato Ioann e t M a n . . .
praefati quondam Alde jure mediante obtinuissent,
tune iidem Valentinus et K o m a n ad suplicationem
ipsorum praefatorum Ioann et Mann ex amicabili
fraternitate eundem Bojeronatum Possessionis Vajda­
falva simul cum eiusdem cunctis utilitatibus et perti­
nentiis quibuslibet eisdem Ioann et Mann per for­
mam concambialis permutationis, eosdem in eodem
Bojeronatum pacifice permississet, in cujus recom­
pensam ipsi quoque Ioann et Man praedictis Valen­
tino et Koman integrum Bojeronatum P o s s e s s i o n i s
F e l s o Szombatfalva medium Bojeronatum . . . posses­
sionis K i s Zombata . . . . et adjacentium simulque
cum cunctis illorum utilitatibus et pertinentiis, qui­
buslibet terris scilicet arabilibus, cultis et incultis,
locis praeterea pascuis, campis foenetis, foenilibus,
sylvis, memoribus, alpibus, rubetis, virgultis, spinetis,

montibus, vallibus rivis, rivulis, pis-

cinis, piscaturis molendinis et eorum locis r . . .
quarumlibet utilitatum et pertinentiarum
 — 601 —

Ooncambialis permutationis titulo dedissent ac con-

cessissent tali modo, ac si dum et quandocumque
praenomiuati Ioann et Mann ipsorumque haeredes
ipsos Valentinum et Koman . . . et haeredes, filios in
Dominio praescriptorum . . . . et medii Bojeronatum
. . . . nollent non possent seu non curarent quovis
modo ex tune fidem Valentinus et K o m a n praeno-
tatum Bojeronatum ipsorum in P o s s e s s i o n e Vajda-
falva per ipsos modo praemisso obtentum, simul cum
praeattactis cunctis suiş utilitatibus et pertinentiis
quibuslibet solum vigore praesentium statim pro se
ipsis absque omni prorsus Juris strepita occupandum
et perpetuo possidendum plenarium et omni modum
habeant potestatis facultatem harum nostrarum vi­
gore et testimonio literarum mediante praesentibus
ibidem Bojeronibus e . . . docodecim
Datum in oppido nostro Fagaras in festo Beati
Gregorii Papae Anno Domini 1535. E t subscriptum
erat a dextra Lecta et extrădata per me Tomam
Notar: etc.
Secundarum vero literarum tenor et verbalis
continentia talis e s t :
Nos Măria Christierna Dei gratia Transilvaniae,
Moldaviae. Valachiae transalpinae etc. Princeps, par­
tium Regni Hungariae Domina et siculorum Comes,
Archidux Austriae, D u x Burgundiae etc. Comes
Tyrolis, Goritiae, Memoriae commendamus, tenore
praesentium significantes, quibus expedit universis ;
quod pro parte in personis Agilium Coman Bika
Item alterius Radul B i k a filiorum quondam Iuon
Bika Item alterius Radul, Byka, Stantsul Byka Sa­
lamon Bika et Aldae Bika, filiorum quondam Many
Bika Bojaronum nostrorum de Nagy Vajdafalva in
 — 602 —

Districtu Infer. Terrae Nostrae Fogaras existent,

habitus exbibitae sunt nobis quaedam Literae mag­
nifici quondam Pauli de Tbomor, olim Castellani
arcis nostrae Fogaras in pargameno patenter con­
fectae, Sigiloque ejus pendenti in cera rubea im-
pessive communitae, quibus mediantibus Agilis A l g y
Bika de Vajdafalva matura in se deliberatione prae
babita videns se proli jam poenitus esse destitutus
in signum fraterne . . . tionis l o a n et Many proge-
nitores . . . . dictorum exponentium, Nepotis quon­
dam Radul Byka in filios . . . visset, et adoptaset
eosque una cum baeredibusque eorum et posteritatibus
universis in omnibus suiş juribus possesionariis, et
portionibus quae in possesione N a g y Vajdafalva de
jure et ab antiquo ad Bojeronatum suum spectantur
et pertinerent una cum omnibus pertinentiis emo-
lumentis, ac quibusvis immunitatibus legitimos per-
petuosque baeredes suos, p dictamque ipsis
adoptationem idem Paulus de Tbomor, Litteris suiş
confirmasset tenore, infra scripto. Suplicatum quoque
Nobis est bumillime, ut nos easdem Litteras omniaque
et Singula in iisdem contenta ratas gratas et accepta
babentes, clementer, approbare, ratificare et confir­
mare dignaremur, quarum quidem Literarum tenor
talis est. N o s "Paulus de Tbomor Castellanus Ca-
strorum Munkach et Fogaras, damus pro memoria,
quod agilis A l g y Bika de Vajdafalva feria tertia
proxima post festum beati Pauli primi
dum in Oppido Fogaras in sede judiciaria pro tri-
bunali consedissemus de medio aliorum noştri ex-
urgen. praesentiam sponte et libere fassus est boc-
m o d o : quomodo ipse matura in se deliberatione
praebabitatum ex eo, item quo videns, se ipsum j a m
 — 603 -

prolibus poenitus destitutum in signnm fraternae

dilectionis, Agilles adolescentes Iann et. Many filios
olim Mihaile et honestae Dominae Stanca filiae
Mursae Relictae quondam Tbodori Popa, filii quon­
dam Radul Byka sororis praemissi A l d g y a Byka pro-
creatae in omnibus suis juribus in possesione N a g y -
Vajdafalva de jure et ab antiquo ad Boeronatum
lege hujus terrae attinerent, concernerent una cum
omnibus suis appertinentiis et utilitatibus quibusvis,
proventibus molendinis, rivulis, montibus, terris,
pratis, foenetibus, ac coeteris quovis nominis voca-
bulo vocitatis, ad dictum Boeronatum attinen. et
pertinere debent. Item Ciganos Bagyull, Nann, alium
Nann Danhuly, Nagoe. Simul cum prolibus ac
vocatis eisdem Ioann et Many post mortem suam
dedisset et in suos haeredes praeassumsisset et in
filios in omnibus procreasset, una cum ipsorum po­
steritatibus universis imo dedit inscripsit et pro-
creavit coram nobis Jure perpetuo et irre vocabiliter
contradictore nullo apparente, praesentibus ibidem
Mussad Koman de Russor, Koszta de eadem, Algya
de Vad, Rude Torock de Berivoi, Hangul de Szes-
csori, Stojka de Bethlen, alter Stojka de Berivoi,
Velkân de Felso-Vist, B o l l y a de Dridiff caeterisque
Boeronibus in Sede tune existent. In cujus rei me-
moriam praesentes has literas Nostras eidem duxi­
mus concedendas, Sigilloque, quo utimur obsignan-
das. Datum die et L o c o , qui supra A n n o D o m i n i
Millesimo quingentesimo decimo octavo.
N o s itaque praemissa suplicatione nobis modo
quo supra p clementer exaudita et admissa
praescriptas Literas dicti quondam Paoli de Thomor,
non abrasas non poncellatas neo in aliqua sui parte
 — 604 -

suspectas sed omni prorsus vitio et suspitione ca-

rentes praesentibus Literis nostris de Verbo ad ver­
bum sine diminutione et augmento aliquali insertas
et incriptas quoad onines earum continent, articulos
puncta, eatenus eaedem rite et legitime
existunt emanatae veribusque earum veritas suffra-
gatur, ratas gratas accepta habent., acceptavimus,
approbavimus, ratificavimus, et confirmavimus, me-
moratis Koman Bika, B,adul Bika alter Radul Bika,
Salamon Bika, Stanscul B i k a et Aldia Bika ipsorum­
que haeredibus et posteritatibus universis perpetuo
valituras harum nostrarum vigore et Testimonio
Literarum mediante. In quorum omnium invitatam
fidemque perpetuam praesentes Literas Nostras pen­
dentis et authentici Sigilii noştri munimine manusque
propriae Subscriptione corroboratas eisdem ac hae­
redibus et posteritatibus eorum universis elementer
dandos duximus et concedendas. Praesentibus per-
lectis, exhibent. restitutis. Datum Albae Iuliae D i e
prima Julii A n n o Domini Millesimo quingentesimo
nonagesimo octavo, et subscriptum era in parte si­
nistra Măria Christerna.
Erantque Sigillo altefatae principis authentici
in sera rubra super cera flava impresso Zonaque
varii coloris eisdem in pendenti commu-
nitae patenterque confectae et emanatae. Parte vero
ab altera talis apparebat.
Praesentes Literae confirmationales per Cornmis-
sarios celsissimae Dominae Principissae praefectum
nempe et Exactorem fiscales ac requisitores A l b e n s e s
ad examin. . . Boeronum Jura exmissos revisae ac in
vigore relictae. In Fogaras D i e vigesimo septima
Februarii Millesimo sexcemtesimo septuagesimo primo
 — 605 —

U n d e N o s instanti petitione annotator. Zachei Sta*

nilla, Vassillie et Moisse Bika coram N o b i s bumillime
facta benigne admissa et clementer exaudita prae
attactas Literas n o n abrasas ubi legi n o n poterant
cancellatas n e c in ulla sui parte respectus aut va-
rietas sed omni prorsus vitio et suspicione carentes
de verbo ad verbum sine diminutione et augmento,
variationeque prorsus aliquali transumi et transcribi,
praesentibusque Literis Nostris patentibus verbo
tenus inseri et inscribi facientes memoratis Zacbeo
Starjylle Vassillie et Moise Bika Jurium suorum
futuram ad cautellam necessarias sub Sigillo Nostro
Judiciali et authentico extradandas duximus et c o n ­
cedendas comuni Justiţia et aequitate suadente.
Datum in Libera Regiaque Civitate Nostra Maros-
Vâsârhely D i e quarta Mensis Marţii. A n n o Domini
Millesimo septinqentesimo sexagesimo primo.
Proclamata cum virginalibus
^ g suiş Coli. et Extrădata per
Magrum Ant. D o m o k o s de
A . . . . Mattis haereditar.
NB. După o copie din colecţia mea.

CLI.
1761. Regularea proprietăţilor bisericesci între greco-
orientali şi uniţi în mai multe comunităţi din ţara Ol­
tului pe baza hotârîrei unei Comissiuni aulice la 13
Iuniu 1761.
Translatio Conclusi E x c e l s a e Comissionis A u -
licae in N e g o t i a Valachorum ordinatae.
D u p e Isprevenia Vallataselor in Czara Oltului,
şi în Faczesala Semnaturilor Domnialor Assesorilor
 - 606 -

dm Szkaunu Făgăraşului, si csetinduse, si atcele

kari dupe rinduiala Domnului Vledik, Aron pin P e -
trupopi, sau skris, si sau fekut, şi Comisii Ineltzati
Kurczi sau dat intre atcest kip. Precum in rindu­
iala Letji in K i p u porintsilor tselor mai Mare, de-
skilinite Unitzilor, au ne TJnitz, si impertzala Beseri-
tsilor, sau aşezat. Dare ku atsasfca sokotâle sia dupe
rinduielele Imperetzii intre tsele szate, in kare sau or
slobozi Beseritsele tselor ne Unitzilor, tote Moşiile
Beseritsest, ka se se herenaske din trinsie invatzator
se dau Popilor Unitz, dare jâres ku acsa sokotale,
precum ku vreme desova fâtse intre atseste szate
Beserika pe sâma Unitzilor, tote atsele Moşiile maj
sus numite Beseritsest se se dia in derep Beseritsilor
tselor Unite, pe kare lukru Popi tsej U n i t z kâre se
vor hereni dintratsele Mosi Beseritsest se fake szkri-
sore dela Muna lor, si ka iskeliture Episkopuluj
Aron interita, si se de Commissionuluj Krejesk.
In Pagis.
Bethlen H o c Templum propter exiguum nume­
rum Unitor. conceditur N o n Unitis, Unitis autem
Templum Fogarasiense assignatur.
Lutza Templum permanet Unitis.
N o n Unitis antem N. Vajdafalvense assignatur.
N e t o t Templum inanet N o n Unitis.
Tel. et V. Retse. Temptum permanet Non Unitis.
Desany. Templum permanet N o n Unitis.
Brâza Templum hic permanet Unitis.
N o n Unitis antem aliud ibi Templum edifcand.
indulgetur.
Lesa. Templum hoc erit pariter non Unitorum.
Cum interea ambar. Possionum Templa et Dragu-
siense et Lesaiense non Unitis concessa sint perma-
 — 607 —

nebunt attamen . . . . Unitis, donec Uniţi, in unâ

velalia harum Possionum Competns Ternplum edifi-
cabunt, ornamenta autem et Libri penes sic edifican-
dum Templum permanebunt.
Posorita. H o c Templum permanet N o n Unitis.
Unitis autem K. Vajdafalviense assignatur.
Ludisor. Templum permanet N o n Unitis.
Unitis autem aque K. Vajdafalviense assignatur.
Dridif. H o c Templum permanet Unitis.
N o n Unitis autem Templum B e s e m i e n s e assignatur.
In his Pagis public, a Comissionis Aulicae de-
terminaonem Domini Franciscus Lakatos, et Michael
E n y e d i ambo Inc. Tabulae Regiae Juraţi Notarii.
H i c vero etiam supranae sedis Distr. Fogaras Jurassor
et Reversales a Parochis super transpositione fun-
dorum, et Appertinentia. si quae sunt, recipientes
ad se ex hibeant Excelentissimo D . supremo Kapitaneo
ubi Claves abutra parte unitor. vel non Unitor.,
cui Templum non cederet transpositae nondum essent
repetantur et parti alteri transponantur, si vero se
se oppojoerfint pars aliqua Conis Aulice determinaoni,
illico per Lras suaeExcellentiae sub mittendas Brachio
Militari repetantur. Monasteria ulnqueT comburrănfuT
L i g n e a ; Lapîdea destructantur, et de effectu tam
restitutionis Templor. quam demolitionis Monosterior.
suae Excellentiaerelatio submittatur, quicunque autem
Altissimo Mandato Regis ab E x c e l s a Cossione Con-
cluso temerarie se opposuerit capitali poena; suspendio
vte. vel Capitis amissione in dispensabiliter punietur,
tanquam Regior. Mandator. contemptor et Publicae
pacis, tranquilitatisq. turbator. Dat. 13-io Mensis
Iuniu 1761.
N. de Bethlen m. pr.
 - 608 —

Fekunduse Valatâsul in szkaunul Fegerasului,

si impreuninduse si insemneturile Dumnialor Tistulor
de âits auzinduse, si atsele care din rindujâla Dum-
nialui Piskupuluj Aron pin Petrupopi sau Koprins
în Szkris, si Commissii Kurtzi sau trimis intratsela
kip, prekum Ritul Unitzilor dela csej neunitz dupe
mintele tsele nalte si inczelepte szau kilinit, ssa si
'mperczeliate..Bi$eriMlor. şj.u^ hpjfcejrit, dare cu acsea
isprava precum peste Rindulj Krejesk in szatele
atsele unde Beseritsele sar slobozi neunitzilor, tote
viniturile si moşiile din afare se se dâ preoczilor
neunitz, pene unde voar trej j e j pentru kyeverinsâle
viâtzi lor, jaras ku atse legeture, kum ka ku vreme
viitâre de sar ridica in Locurile acsele Beserica
Unita, atuntsa veniturile aceste din afare se se da
jare Beseritsilor. Drebt kâre lukru Preoczi c s e Unitz,
kare vor avea folosul acselor vinitul, or dâ Zapisse
Iskelite Pskopuluj tseluj unit Aron, asisdera si Com­
missii.

NB. Reprodus dupa actul original în Coli. mea, după care s'a
publicat şi în „Documente pentru limbă şi istoria" de Dr. Ilarion
Puscariu I. pag. 231. Pentru ortografia română de atunci i dăm
loc şi noi aci.

CLII.
1761. Transumtul Capitlului Albense din a. 1763, ce
cuprinde :
1. Privilegiul Regelui Mathia dat opidului Hunyad
in a. 1480, confirmat de Principele Ardealului Gabriel
Bathori în a. 1608.
2. Rrivilegiul Principelui Gabriel Bethlen dat
comercianţilor Greci, Valachi şi Turci din Dacia Al-
pense (Valachia), Moldavia şi Turcia, din a. 1627, con­
firmat şi prin ambii G. Rakoczi la a. 1635 şi 1649.
3. Privilegiul Regelui Mathia din a. 1480 amintit
la p. 1., un duplicat cu puţine schimbări.
4. Registrul Curţilor nobilitare din ţâra Hatze-
gului, deoblegate la inquartirarea miliţiei imperiale din
a. 1694.
5. Fragmente dintr'un act de hotărnicie.
N o s Capitulum cathedralis Ecclesiae Albensis
Tranniae. Memoriae commendamus tenore psentium
significantes quibus expedit universis. Quod pro
parte et in persona fidelis generoşi Ioannis Tholnaj
de Sellye, causarum in Trannia et partibus eidem
reapplicatis publicarum et fiscalium Directoris, ra­
tione sui directoratus. Exhibitae sunt nobis et psen-
tatae Literae quondam Sacratissimae Caesareo R e -
giae Mattis Mariae Theresiae, dei gratia Romanorum
Imperatricis, ac Germaniae, Apostolicae Hungariae
Bobemiaeque Reginae, Archiducis Austriae, D u c i s
Burgundiae, Haereditariae Principis Tranniae et Si­
culorum Oomitis, Dominae Nostrae Serenissimae,
Requisitorio expeditoriae, sigillo E j u s d e m Mattis, ab
extra iu medio, loco videlicet solito, super cera rubra
ductili impres, sive communitae et roboratae
confectae et emanatae, nobis vero praeceptorie simul
et benigne sonantes et direetae in baec v e r b a : Măria
Theresia D i v i n a favente Clementia Romanorum Im-
peratrix ac Germaniae, Apostolica Hungariae, B o ­
bemiaeque R e g i n a , Arcbidux Austriae, D u x Burgun­
diae, Haereditaria Princeps Tranniae, Comes Tirolis,
Goritiae et Siculorum, fidelibus nostris Venerabili
Capitulo E c c l e s i a e Catbedralis Albae Carolinensis,
nobis dilectis Gratiam nostram Caesareo R e g i o prin-
39
 — 610 —

cipalem. Exponitur Majestati Nostrae in persona

fidelis Noştri, generoşi Ioannis Tholnaj de Sellye,
causarum nostrarum in Trannia et partibus eidem
reapplicatis publicarum et fiscalium directoris, ratione
offieii sui directoratus. Qualiter Idem paribus lite­
rarum et literalium Instrumentorum, puta: Donatio-
nalium, Inseriptionalium, Consensualium, Statutoria-
lium, superinde Relatorialium, Exemtionaliam, Com-
missionalium, Emtionalium, Venditionalium, Concam-
bionalium, Fassionalium, Compositionalium, Gontra-
dictionalium, Metalium, Testimonialium, super metali
reambulatione sonantium, contractualium, ac aliarum
quarumlibet Causalium, factum videlicet Arcis et
Dominii Vajda Hunyadiensis, signanter vero totalium
et integrorum oppidorum Vajda Hunyad, cum Arce
ibidem et H a c z e g h vulgo Haczok, cum curia ibidem
nobilitari, nec non totalium et integrorum possessio-
num Also-Nadasd, Szent Kirâly, Mogyorosd, Kerges,
Bujtur, B o s o r o d , Nagy-Oklos, Kis-Oklos, Telek, Iuba,
Gyalar, Gollyes, Vallâr, Plop, Ruda, Poenicza-Vojni,
Poenicza-Tomi, Murar, A l u n , Bunila, Lelesz, Paklisa,
Cserisor, Bocser, Cserpel. Feredse, Ivan, Gura-Va-
dului, Gorullya, Postesel, Fraszinet, Bratyasza, Ga-
vosdiora, Onyaszia, Zlatisor, Dlamen Csernisora, G o -
sztaja, Runk, Vârhely, Magyaro, Brettye, Isztriky,
Plop, ut et oppidi Ulye, totalium pariter possessio-
num Gerhatya, Szakamas, Kuies, Varcza, Szelistye,
F u j e s t et Maros Brettye omnino in Gomitatu Nostro
Hunyadiensi existentium habitorum, universarum que
Alpium et appertinentiarum, ad idem Dominium
Nostrum R e g i o fiscale olim pertinentium et pertinere
debentium, per fiscum nostrum Regium, partim actua-
liter possessorum, sen ab eodem Dominio quovis
 - 6Î1 -

ante hoc tempore, et sub quocumque titulo avulsarum,

per nos et antecessores ejusdem Dominii possessores,
f'amilias nempe B e t h l e n de Iktar, Zolyomi de Albes,
Tokoli de Kezmârk, item anterioribus temporibus per
Ioannem olim H u n y a d i et ejus successores, item
principes Apafi possessarum, nune tamen N o s fis-
eumque Nostrum Regium Trannicum, quoquo modo
tangentium et Concernentium, in sacristia seu con­
servatori o Capituli Vestri repositarum et locatarum
ad psens jurium dicti offieii sui tuitione et
defensione, plurimum indigeret, essentque eidem
summe necessaria, proinde V o b i s harum serie com-
mittimus et mandamus firmiter, quatenus acceptis
psentibus, statim V o s pscriptas Literas, in sacristia
seu Conservatorio Capituli Vestri repositas et locatas,
diligenter requirere et reinvenire, requisitarum et
reinventarum tenorem et continentias in Transumpto
Literarum Vestrarum, sub sigillo vestro Capitulări,
omni dolo et fraude remotis, de verbo ad verbum,
sine diminutione et augmento, variationeque prorsus
aliquali pfato exponenţi jurium antelati offieii sui
uberiorem futuram ad cautelam, necessarias extră­
dări volumus et j u b e m u s communi justiţia et aequi-
tate svadente, Datum in libera Regiaque Civitate
Nostra Saxonicali Cibiniensi die decima Octava
Mensis Martij. A n n o din Millesimo Septingentesimo
sexagesimo tertio. — Quibus receptis nos mandatis
Altefatae suae Caesareo R e g i a e Majestatis in om­
nibus uti tenemur et par est humilima cum submis-
sione obedire et satisfacere volentes pmissa diligenţi
requisitione nostra, reinvenimus Mandato Requisi-
torio insertas varias Literas, quarum quidem Lite­
rarum primarum earumque privilegialium, tenor talis
39*
e s t : N o s Requisitores Literarum et Literalium In-
strumentornm in sacristia sive Oonservatorio Capituli
Ecclesiae Alben-Tranniae repositarum et locatarum
ac quarlibet judiciariarum deliberatiarum Legitima-
rumque Mandatorum lUustrissimi Domini principis
Exeoutores. D a m u s pro memoria per psentes, quod
E g r e g i i Nobiles Ioannes Borbely de Tolna, Inhahi-
tator Civitatis Albae Iuliae, et Ioannes Makaj Ptor
familiaris Magnifici Domini Stephani Torok de E n i n g
in Oppido H u n y a d commorans nominibus et in per­
sonis, Judicis, Juratorumque Civium ac universorum
Incolarum ejusdem oppidi Vajda-Hunyad exhibu-
erunt nobis et psentaverunt quasdam Literas lUu­
strissimi Domini ac Domini Gabrielis Bâthori Dei
gratia principis Tranniae, partium Regni Hungariae
Domini ac Siculorum Comitis et Domini noştri be-
nignissimi annuentiales seu confirmatorias, in perga-
meno patenter confectas, sigilloque ejusdem Domini
principis e rubra sericea pendente communitas
tenoris infrascripti, petentes, nos debita cum instantia,
ut nos easdem Literas annuentiales in protocollum
Capituli noştri Alben. verbotenus inseri, et inscribi
faceremus, ad eorumdem Judicis, Jurassorum, Civium
ac Incolarum dicti bppidi Vajda-Hunyad jurium fu-
turam ad Cautelam necessarias, quorum quidem L i ­
terarum tenor sequitur in hune m o d u m : N o s Gabriel
Bâthori Dei Gratia Princeps Tranniae, Partium Regni
Hungariae D n u s et Siculorum Comes etc. Memoriae
commendamus tenore psentium significantes quibus
expedit Universis. Quod pro partibus et in personis
Judicis, Caeterorumque Juratorum Civium, ac uni­
versorum incolarum et inhabitatorum oppidi Vajda
Hunyad exhibitae sunt nobis et psentatae quaedam
 - 613 -

Literae serenissimi quondam Mathiae D e i gratia

Regis Hungariae, B o h e m i a e etc. in pergameno pa­
tentei- confectae, sigilloque ejusdem Dni R e g i s au­
thentico pendenti, in certa sui parte, ob nimiam ve-
tustatem, concusso; comfracto et diminuto, corro-
boratae exemptionales, quibus mediantibus Idem
Dnus R e x , Universos, Judicem, Cives, Iucolas et
inhabitatores dicti oppidi Vajda-Hunyad eo quod per
serenissimum olim Ioannem de H u n y a d , genitorem
suum Charissimum, exempti extitisseni, a solutione
quarumlibet tributorum, tam fiscalium, quam aliorum
quorumcunque, intra ambitum Regni Hungariae et
pertinentiis ejusdem ubivis exigi solitorum suppor-
tasse et liberasse dinoscebatur tenoris infra scripti,
supplican. Nobis humilime, ut nos easdem literas
omniaque et singula in eisdem contenta, ratas, gratas
et acceptas habentes, psentibus Literis Nostris con-
fîrmationalibus verbotenus inseri et inscribi facien.
ac pro universis annotatis, Judice, Caeterisque Juratis
Civibus, ac Universis incolis et inhabitatoribus an-
tefati oppidi Vajda-Hunyad, ipsorum haeredibus et
succesori bus Universis, perpetuo valitur. benigne
confirmare dignaremur, quarum quidem liter. tenor
talis est: N o s Mathias Dei gratia R e x Hungariae,
B o h e m i a e etc. Memoriae commendamus tenore psen-
tium significantes quibus expedit universis. Quod
Nos cum ad nonnullorum fidelium nostrorum hu-
millimae supplicationis instantiam, per eos pro parte
fidelium nostrorum Universorum Civium et Incolarum
oppidi noştri H u n y a d , Nostrae Majestati factae. Tum
vero considerantes ipsos Cives et incolas ejusdem
oppidi noştri, per crebras sevissimorum Turcorum
totius^ fideîcatholicae et religionis Christianae h o -
 — 614 -

stium imvasissimorum incursiones maxima damna,

et incommoditates accepisse. E o s d e m Universos Cives
et Incolas dicti oppidi Noştri Huuyad a solutione
quorumîibet tributorum tam nostrorum, quam aliorum
quorumcunque intra am bitum Regni noştri Hunga­
riae et ejus pertin. ubivis exigi solitorum prout et
quemadmodum, etiam per felicis reminiscentiae Illu-
strissimum quondam Dominum Ioanem de Hunyad
genitorem nostrum Cbarissimum, exempti fuisse di-
cuntur, de plenitudine Nostrae Regiae potestatis in
perpetuum eximen. duximus et libertan. Imo exi-
mimus et libertamus psentium per vigorem. In . . .
vobis fidelibus nostris universis et singulis, Praelatis,
Baronibus, Comitibus, Castellanis, Nobilibus et alte-
rius cujusvis status et conditionis hominibus, ubivis
intra ambitum dicti" R e g n i noştri, tributa babentibus
tenentibus seu exigentibus, psentium Notitiam ha-
bituris, firmissime pcipimus et mandamus, quatenus
a modo, dictos Cives et incolas pfati oppidi noştri
Hunyad seu eorum . . . . , ad solutionem hujusmodi
tributorum, sive scilicet nostrorum, sive aliorum
quorumcunque, tam de personis, quam quibuscunque
rebus et bonis eorum, arestare et compellere, aut
eos, vel eorum alterratione n o n solutionis hujusmodi
tributorum, in personis rebusque et bonis eorum
quibuscunque, contra formam pmissae nostrae grati-
osae exemptionis, impedire, turbare, aut quovismodo
damnificare, nullo unquam tempore psumatis, nec sitis
ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtontu,
psentes autem quas secreţi sigilii noştri, quo ut R e x
Hungariae utimur appensione communiri fecimus,
post earum Lecturam semper reddi j u b e m u s praesen-
tanti. Datum Budae ferja Sexta proxima post festum
 — 615 —

Purificafcionis B e a t a e M a r i a e V i r g i n i s . A n n o D o m i n i
Millesimo Q u a d r i n g e n t e s i m o O c t u a g e s i m o . R e g n o r u m
Nostrorum Hungariae Anno Vigesimo Secundo,
B o h e m i a e v e r o u n d e c i m o . Nos i t a q u e p r a e m i s s a
supplicatione nobis modo quo supra peracta, benigne
e x a u d i t a e t f a v e n t e r admissa, p s c r i p t a s l i t e r a s m e ­
moraţi D o m i n i M a t h i a e R e g i s e x e m p t i o n a l e s , n o n
a b r a s a s , n o n c a n c e l l a t a s , n e c in a l i q u a sui p a r t e
s u s p e c t a s , sed o m n i p r o r s u s vitio e t s u s p i c i o n e ca-
r e n t e s p s e n t i b u s literis n o s t r i s confirniationalibus,
de v e r b o ad v e r b u m sine d i m i n u t i o n e et a u g m e n t o
aliquali i n s e r t a s et i n s c r i p t a s , q u o ad o m n e s e a r u m
c o n t i n e n . C l a u s u l a s , A r t i c u l o s et p u n c t a e a t e n u s ,
q u a t e n u s e a e d e m r i t e et l e g i t i m e e x i s t u n t e m a n a t a e ,
v i r i b u s q u e e a r u m v e r i t a s suffragatur, a c c e p t a m u s ,
a p p r o b a m u s , ratificamus, ac o m n i a e t s i n g u l a , in
eisdem L i t e r i s e x e m p t i o n a l i b u s c o n t e n . pro p d i c t i s
J u d i c e , O i v i b u s , c a e t e r i s q u e Incolis e t i n h a b i t a t o r i b u s
antefati o p p i d i V a j d a - H u n y a d , e o r u m q u e h a e r e d i b u s
et s u c c e s s o r i b u s universis p e r p e t u o v a l i t u r . g r a t i o s e
confirmamus h a r u m N o s t r a r u m M a n u s n o s t r a e s u b -
s c r i p t i o n e ac p e n d e n . a u t b e n t i c i sigilii n o ş t r i m u ­
n i m i n e r o b o r a t a r u m v i g o r e et t e s t i m o n i o L i t e r a r ,
m e d i a n . D a t u m in C i v i t a t e N o s t r a A l b a - I u l i a , v i g e -
sima t e r t i a die M e n s i s l u n i i , Anno D o m i n i Millesimo
Sexcentesimo Octavo. Itaque nos petitione pfatorum
I o a n n i s B o r b e l y et I o a n n i s M a k r a i n o m i n i b u s q u o ­
rum supra nobis porrecta, j u s t a m et juri Conson.
f'ore a g n o s c e n . t e n o r e m S c r i p t a r u m L i t e r a r u m Con­
firm a t i o n a l i u m , n o n a b r a s a r u m n o n c a n c e l l a t a r . n e c
in aliqua sui p a r t e s u s p e c ţ a r u m , sed omni p r o r s u s
vitio e t s u s p i c i o n e c a r e n t i u m , de v e r b o ad v e r b u m
sine d i m i n u t i o n e v a r i a t i o n e q u e aliquali p r a e s e n t i
 — 616 —

protocollo, dicti capituli Albensis inseren. e t i n s c r i b e n .

fecimus, communi Justicia et Aequitate svadente.
Datum feria sexta proxima post festum Nativitatis
Beati Ioannis Baptistae. A n n o Domini Millesimo
Sexcentesimo Octavo. — — — — -— — —
Secundarum Literarum Confirmationalium tenor talis
e s t : N o s Georgius etc. Memoriae eomendamus tenore
psentium significantes quibus expedit univer. Quod
pro parte et in personis Universorum Graecorum
Nostrorum in Oivitatibus Alben. Claudiopoliensi,
Vasarhelyien. ac oppido Hunyad degentium exhibitae
sunt Nobis et psentatae quaedam literae celsissimi
quondam Principis Domini Parentis et pdecessoris
noştri felicis reminiseentiae in pergameno privilegia-
liter confectae, sigilloque ejusdem impendente et
manus subscriptione ejusdem Domini Genitoris Noştri
communitae et emanatae tenoris infrascripti, unde
supplicatum est Nobis pro parte et in personis eo-
rumdem universorum Graecorum Nostrorum, ut N o s
easdem Literas dicti Celsissimi Principis, ac Omnia
et Singula in eisdem contenta, ratas, gratas et accepta
habeamus, psentibus Literis Nostris, de verbo ad
verbum, inseri et inscribi faceremus, easdem gratiose
Confirmare dignaremur,' quarum quidem Literarum
tenor talis est. — — — — — — — —
Nos Georgius Rakoczi Dei gratia, Princeps
Tranniae, Partium Regni Hungariae Dominus et Si­
culorum Comes etc. Memoriae commendamus tenore
psentium significantes quibus expedit universis, quod
strenui Graeci A l b e n s e s in ditione nostra ubivis libere
questum exercen. exhibuerunt nobis et psentarunt
Literas quasdam privilegiales serenissimi quondam
Domini Principis s a c r i . . . . . Romani Imperii et Tran»
 — 617 —

niae Principis etc. pdecessoris videlicet noştri bonae

memoriae, in pergameno patenter confectas et ema-
natas, munimineque sigilii ejusdem Domini principis,
in rubra cera impressive communitas et corroboratas,
super privilegii» et Libertatibus Universorum Grae-
corum nostror. in Civitatibus A l b e n . Claudiopolien.
Vâsârbelyien. ac oppido Hunyadien. degentium, quod
nimirum Dacis Alpensibus, Moldavien. et Turciei
Imperii Graecis, Valaebis, Turcis et aliis cujusvis
ordinis, bominibus, Ditionem Nostram n o n incolen-
tibus, verum suos questus faciendi gratia, rebus
mercimonialibus, Nostrum Regnum peragrantibns,
non liceat ultra res suas mercimoniales vendere,
pariter et venumdare, aereque bono conflato, ad se
ipsos recipere, ac in externas nationes se avertere.
Supplicat. itaque nobis exstitit, debita cum instantia
bumilime, ut nos easdem Literas privilegiales, om-
niaque et singula in eisdem contenta, ratas, gratas,
acceptaque babentes, confirmare et de n o v o coro­
borare clementer dignaremur. Quarum quidem L i t e ­
rarum tenor sequitur in hune m o d u m : N o s Gabriel
Dei gratia Sacri Romani Imperii et Tranniae Prin­
ceps Partium Regni Hungariae D o m i n u s et Siculorum
Comes, ac Oppuliae Ratisboriaeque D u x etc. Memo­
riae commendamus tenore psentium significantes
quibus expedit Universis. Quod cum ex humilima
fidelium subjectorum nostrorum Graecae Nationis,
universorum hominum in Civitatibus Alben. Claudi­
opolien. et Vâsârhelyien. ac Hunyadien. Oppido de-
gent. relatione accipiamus, non deesse quam plurimos,
Daci Alpestres, Moldavien. ac Turciei Imperii Graecos,
Valachos, Turcas, ac alios cujusvis ordinis homines,
qui Nostrum imperium Ţrannicum mercede Turcie^
 — 618

questum suum facien. n o n solum ultra, verum etiam

nro florenaii, res suas meroimoniales aegre vendant
ao post modum aere bono conflato, etiam ad externas
Nationes se se reciperent, sicque R e g n i noştri Tran­
niae incolis, videlicet graecae Nationi, multum incom-
modantes, summamque eisdem offerentes injuriam,
Neque N o b i s aut jurisditioni nostrae subjectis de-
mererentur quapropter n o n alienum et
ipsorum existimavimus fore, si in pdicta D i t i o n e
Nostra Trannica degen. p. obedien. Nobis p
clementer ac singulari prosequeremur favore, ad
submissam itaque et debitam eorum instantiam, ta-
libus in hoc pfatum R e g n u m Nostrum Tranniae,
Valachis, Graecis, Turcis, ac aliis cujusumque ordinis
questoribus v i d e l i c e t . . . . dicendum esse, decrevimus,
in impostor, hujus modi Graeca, Valachica, Turcica
et alia quaevis mereide negotiantes, B o n a sua eo
utque vendere sibi psumant, verum florenaii tantum
numero, quousque perennalem in jam saepe dicto
Imperio nostro Transylvanico, mansionem non devo-
verint, ea autem . . . , liberum illis questum facere
ultro, ubique permisimus. Quocirca Vobis fidelibus
nostris, Illustribus, spectabilibus, et Magnificis, Ge-
nerosis, Egregiis et Nobilibus, Agilibus, Comitibus,
Vicecomitibus, Judicibas, Nobilium, quorumcunque
Comitatuum, Capitaneis, Vicecapitaneis, Judicibus
Regiis, Praefectis, Revisoribus, Castellanis Arcium,
sedium siculicalium, ac aliorum quorumvis locorum
officialibus Tricesimatoribus, Teloniatoribus, Pontium,
Pasuum, Vadorum, Viarumque Custodibus, Pruden-
tibus, item et Circumspectis Magistris Civium R e g i i s ,
Primariis, ac sedis Judicibus, Caeterisque Juratis
Civibus, quorumcunque Comitatuum, oppidorum Vil-
 — 619 —

larum et P o s s e s s i o n u m vel videlicet eorum gerentibus,

modernis et futuris quoque pro tempore constituend.
cunctis etiam aliis qu>orum videlicet interest, seu
intererit, ubivis locorum in ditione nostra Transyl-
vanica constitut. et comoran. psentium notitiam
habitur. nobis dilectis barum serie firmiter pcipien.
commitimus et mandamus, quatenus talibus antelata,
Graeca, Valacbica, Turcica ac alia quavis mercede
in pdictum R e g n u m Nostrum Transylvaniae quaestum
facien. B o n a sua tandiu ultra vendere, verum flore-
nali tantum numero, quamdiu perpetuo dicioni n o ­
strae Trannicae se se policentur, incolas haud quoque
permittere debeatis et teneamini. Alioquin si tales,
bujus edicti noştri violatores inventi fuerint, talium
universa B o n a in rationem nostram confiscentur.
In cujus rei memoriam, firmitatemque perpetuam,
Psentes literas nostras, autbentici sigilii noştri mu­
nimine roboratas et communitas, memoratis univer.
in Regno Nostro Tranniae, Graecae Nationis residen.
bominibus, Clementer dandas duximus et concedendas.
Datum in Civitate Nostra Alba-Iulia, Die Vigesima
Secunda Mensis Octobris. Anno D o m i n i Millesimo
Sexcentesimo Vigesimo Septimo. — N o s itaque pmissa
supplicatione annotatorum Graecor. Nostrorum in
dictis Comitatibus Alben. Claudiopolien et Vâsâr-
beliens. ac oppido Hunyadiens. nostris commoran.
Clementer exaudita et faventer admissa pscriptas
Literas privilegiales super immunitate et dicta L i ­
bertate eorum, emanâtas, non abrasas, n o n cancellatas,
nec in aliqua sui parte suspectas, sed omni prorsus
vitio et suspitione carentes, Psentibus Literis N o ­
stris Confirmationalibus, de verbo ad verbum sine
diminutione et augmento aliquali variaţioneque sine
 — 620 —

omni insertas et inscriptas, quoad omnes earum con-

tinentias, Clausulas et Articulos, et puncta eatenus,
quatenus eaedem rite et legitime existunt emanatae,
viribus quarum veritas sufFragatur, ratas, gratas,
acceptaque habemus. Pmissa omnia et Singula in
eisdem contenta, approbavimus, ratificavimus, et con-
firmavimus, salvo jure alieno, prout approbamus,
ratificamus et confirmamus harum Nostrarum vigore,
Testimonio Literarum mediante. Datum in Civitate
Nostra Kolosvâr die decima tertia Mensis Decembris,
A n n o Domini Millesimo Sexcentesimo trigesimo quinto.
E t subscriptum erat Georgius Rakoczi m. pr. ab
inferiori vero parte earumdem Margine Martinus
Mârkosfalvi secretarius m. pr. — Nos itaque prae-
missa supplicatione dictorum Graecorum Nostrorum
in Comitatibus Alben-Claudiopolien. Vâsârhelyien. ac
oppido Hunyadien. degentium, nobis modo quo supra
porecta Clementer exaudita et admissa, prae insertas
Literas dicti Dni Genitoris Noştri, non abrasas, non
cancellatas, nec in aliqua sui parte suspectas, sed
omni prorsus vitio et suspicione carentes psentibus
Literis nostris de verbo ad verbum sine diminutione
et augmento aliquali, insertas et inscriptas quoad
omnes earum continentias, Articulos et puncta ea­
tenus quatenus eaedem rite et legitime existunt ema­
natae, viribusque earum veritas sufragatur, ratas,
gratas et accepta habentes, si hactenus usum illarum
habuerint, acceptamus, approbamus, ratificamus et
confirmamus harum Nostrarum pendentis, et authen­
tici sigilii noştri munimine roboratarum Literarum
mediante. D a t u m in Civitate nostra Alba-Iulia D i e
Septima Mensis Augusti, Anno Domini Millesimo
S e x c e n t e s i m o quadragesimo nono et subscriptum
 - 62i -

erat a parte sinistra: Georgius Râkoczi nî. pr. â

dextris vero in calce literarum tales snbscriptio le-
gebatur : Ioannes Horvatb de Palocz Seeretarius m. pr.
Tertiarum Literarum privilegialium tenor talis
e s t : N o s Gabriel Dei Gratia Princeps Tranniae, Par­
tium Regni Hungariae Dnus, et Siculorum Comes
etc. Memoriae commendamus tenore psentium sig-
nificantes, quibus expedit universis, quod pro par­
tibus et personis, Judicis, caeterorumque Juratorum
Civium, et universorum Incolarum, et inbabitatorum
Oppidi Vajda-Hunyad. Esbibitae sunt Nobis et psen-
tatae quaedam literae serenissimi quondam Matbiae,
Dei gratia R e g i s Hungariae, Bohemiae etc. in per-
gameno patenter confectae, Sigilloque ejusdem D o ­
mini R e g i s authentico penden. in cera sui parte ob
nimiam vetustatem, concusso, confracto et diminuto
corroboratae, exemptionales, quibus mediantibus Idem
D o m i n u s R e x Universos Cives, Incolas et habitatores
dicti oppidi Vajda-Hunyad, eo quod serenissimum
olim Ioannem de Hunyad Genitorem suum charissi-
mum, exempti extitissent, a solutione quorumlibet
plebeorum tributorum, tam fiscalium, quam aliarum
quorumcunque, intra ambitum Regni Hungariae et
pertin. ejus ubivis exigi solitorum, supportasse et
libertasse dinoscebatur, tenoris infrascripti, suppli-
cantes N o b i s humilime, ut N o s easdem literas, om-
niaque et singula in eisdem contenta, rata, grata si
accepta habentes, psentibus Literis Nostris Confir-
mationalibus, verbo tenus inseri et inscribi facien.
ac pro universis, Judice, caeterisque Juratis Civibus,
et Universis incolis et inhabitatoribus, antefati oppidi
Vajda-Hunyad, ipsorumque haeredibus et successo-
ribus universis perpetuo valituras, benigne confir-
 — 622 —

mare dignaremur Quarum quidem Literarum tenor

talis e s t : — — — — — — — — — —
N o s Mathias Dei gratia Rex Hungariae etc.
Memoriae commendamus tenore psentium signifi­
cantes quibus expedit universis. Quod N o s cum ad
nonnullorum fidelium Nostrorum humilimae- suppli-
cationis instan. per Nos pro parte fidelium nostrorum
Universorum Civium et incolarum Oppidi Vajda-
Hunyad Nostrae Majestati factae. Turn vero consi-
derantes ipsos Cives et incolas ejusdem oppidi noştri,
per crebras sevissimorum Turcorum totius fidei Ca-
tholicae et religionis Cbristianae bostium
simornm incursiones maxima damna et incommodi-
tates accepisse, eosdem universos Cives et incolas
dicti oppidi noştri Hunyad, a solutione quorumîibet
tributorum, tam nostrorum, quam aliorum quorum­
cunque intra am bitum R e g n i Noştri Hungariae et
ejus pertinentiis, ubivis exigi solitorum, prout et
quemadmodum, et jam per felicis reminiscentiae
Illustrissimum quondam Corvinum Inanem de Hu­
nyad genitorem Nostrum Charissimum exempti fuisse
dicuntur, de plenitudine regiae nostrae potestatis,
in perpetuum eximendos duximus et libertandos.
imo eximimus et libertamus psentium per vigorem.
Quocirca vobis fidelibus nostris universis et singulis,
Praelatis, Baronibus, Comitibus, Castellanis, N o b i -
libus et alterius cujusvis Status et Conditionis ho-
minibus, ubivis intra Ambitum dicti R e g n i Noştri,
tributa habentibus, tenentibus seu exigentibus, psen­
tium notitiam habituris, firmissime pcipimus et man-
damus quatenus, jam modo dictos cives et incolas
oppidi noştri Hunyad, seu eorum alterum ad solu-
tionem bujus modi tributorum, sive scilicet nostrorum
 — 623

sive aliorum quarumounque, tam de personis, tam

de quibuscunque rebus et bonis eorum arestare et
compellere, aut eos, vel eorum alterum ratione non
solutionis hujus modi tributorum, in personis re-
busque et bonis ipsorum quibuscunque, contra for­
mam pscriptae nostrae gratiosae exemptionis impedire,
turbare, aut quovis modo damnificare nullo unquam
tempore psumatis nec sitis ausi gratiae nostrae sub
obtentu, psentes autem, quas secreţi sigilii noştri,
quo ut R e x Hungariae utimur, appensione commu-
niri fecimus, post earum lecturam, semper reddi j u -
bemus psentanti. Datum B u d a e feria sexta proxima
post festum Purificationis Beatae Mariae Virginis.
Anno Domini Millesimo Quadringentesimo Octage-
simo, R e g n o r u m Nostrorum Hungariae etc. A n n o
V i g e s i m o secundo, Bohemiae vero U n d e c i m o . — N o s
itaque pmissa supplicatione, nobis modo quo supra
porrecta, benigne axauditta et faventer admissa,
pscriptas literas Memoraţi Domini Matbiae R e g i s
exemptionales, non abrasas, non cancellatas, nec in
aliqua sui parte suspectas sed omni porsus vitio et
suspitione carentes, psentibus Literis Nostris con-
firmationalibus, de verbo ad verbum, sine diminu­
tione et augmento aliquali, insertas et inscriptas,
quo ad omnes earum Continentias, Clausulas, Arti-
culos et puncta, eatenus guatenus eaedem rite et
legitime existunt emanatae, viribusque earum veritas
suffragatur, acceptamus, approbamus, ratificamus, ac
omnia et Singula in eisdem literis exemptionalibus
contenta pro pdictis Judice, Civibus, caeterisque
Juratis, incolis et inhabitatoribus antefati oppidi
Vajda-Hunyad, eorumque haeredibus et successoribus
Universis perpetuo valituras confirmamus. Harum
Nostrarum Manus Nostrae subscriptione, ac pen«
dentis et authentici sigilii munimine roboratarum,
vigore et testimonio literarum mediante. Datum in
Civitate Nostra Alba-Iulia, Vigesima tertia die Mencs.
lunii. Anno D o m i n i Millesimo Sexcentesimo Octavo.
Quartarum Literarum Registrationum tenor talis
e s t : Regestralia Universorum Pagorum, in Comitatu
Hunyadiensi, Districtuque Haczegiensi existentium,
una cum declaratione eorumdem possessorum, —
specificationeque ubi et in quibus illorum bybernia
Quartiria militiae suae Majestatis sacratissimae locata
fuerint:
Meltosâgos Fejedelem Apafi Mihâly,
Haczag vdrosa:
kegyelmes urunk o Nagysâga Ioszâga.
Az ur Nalaczi Istvân ur 6 kegyelme
Nalacz: j o s z â g a es az tobb Nâlâczi familia.
A z ur Nalâczi Istvan ur 6 k e g y e l m e
Vâd: joszâga.
Balomir: Nalâczi Istvân ur 6 kegyelme joszâga.
Az ur Nalâczi Istvân ur,
ur, az tobb
Baresd: Nalâczi familiâval.
Kendefi es N a g y familiake. Donaţi
Vârallya: kapitâny statioja.
Orlya-
Kendefi es N a g y familiake.
Boldogfalva:
Gsopea: Szacsali familiae. Donaţi Statioja.
Ssacsal: U g y a n Szacsali familiae.
Kendefi, Nagy, Szacsali, Romoszi es
SssentPtterfalva: M o f ii
r e . Donaţi Statioja.
e a m l a j i

, ,
7 Kendefi, N a g y , Szacsali es Romosi
Oncsokfalva: familiake. Donaţi Statioja.
 Kendefi, Szacsali, Romoszi es Na-
R4a: laezi familiâk^. Donaţi Statioja.
Az ur Keresztesi Samuel ur, B a k o s -
Totesd:
niczai es Macsesdi familiâke.
Kendefi, Brazvâr, More familiâke.
Paklisa:
Donaţi Statioja.
Kendefi, Nagy, Brazvai familiâke.
Kernyesd: Kuzani fel Compania statioja.
Kendefi es Nagy familiâke^ Donaţi
Valya Dilsi: statioja.
Nagy is Kis Kendefi, Papi es Szilvâsi Balint po-
Osztro: steritasi birjâk. Donaţi statioja.
Kendefi es Nagy familiâke. Donaţi
Osztrov Gureny statioja.
Kendefi es N a g y familiâke. Donaţi
Szuszeni: statioja.
Nandra, Silvâsi, P o g a n y es Bakucsi
Klopotiva: familiâke. Donaţi statioja.
Klopotivai patronusok es B u d a J â n o s
Hobicza: urame.
N e g y v a g y 6t egyhâzi nemesek lak-
Zajhân: nak valami havasok kozott.
Szemere, Also, Papi familiâke es egj-
Nagy 6s Kis hâziak is laknak kis Pestesen. Donaţi
Pesteny: statioja.
A z ur Keresztesi Samuel ur 6 ke-
Demsus: gyelme, Bakosniczaj es Lukacsi fa­
miliâke.
Poeny: Kendefi es Brazovai familiâke.
Az ur Keresztesi ur es Csermenyi
Nyiresfalva: familiâke.
Csermeiiy, Bokosniczaj es Lukâcsi
Rehettyefalva: familiâkâ.
40
 62b'

A z ur Keresztesi ur, es Bakosuiczai

Kekesfalva: familiâke.
Keresztesi ur, Csulai es L u k â c s fa­
Vakosa: miliâke.
Az ur Keresztesi Samuel ur, Csulai,
Haezacal: Bakosniczai es Lukâcs familiâke.
Keresztesi ur, Csulaj es Lukâcs fa­
Kis Csula: miliâke. Donaţi statioja.
Nagy Csula: Csulaj familiae.
Bojcza: Csulaj familiae.
Tustya: Csulaj familial.
Macsesdi familiae. Kutani fel Com­
Felsd Farkadin pania statioja.
Gauricza: Macsesdi familiae.
Alsd Farkadin: Nalâczi, Balia es Turzoj familiâke.
Nalâczi, Balia es Turzoi familiâke.
Kragaics: Kutani fel Compania statioja.
Ioszâgos es egyhâzi nemesek lakjâk.
Felsd Szilvds: Kutani fel Compania statioja.
Tobbire, az egesz Paczaj videki ne-
Alsd Szilvds: m e s s e g Patronatusok, benne. Kutani
fel Compania statioja.
Sibisel: Kendefi familiae. Donaţi statioja.
Ohaba: Kendefi familiae.
Kendefi es N a g y familiâke. Nincs
Nuksdra: kapitâny statioja.
Felsd Az ur Keresztesi uram, Mara, Ken-
Szdllâspatăka: deresi es egyhâziak lakjâk.
A z ur Keresztesi ur es Mara fami­
Malajesd: lial.
Alsd- A z ur Keresztesi ur, Mara es K e n -
Szălldspataka: deresi familiâke.
 — 627 —

A z ur Keresztesi ur, Mara es Rusori

Kd'allya Ohaba:
familiake.
ere: Macsesdi familiae.
Păros: Egyhâzi Nemesseg. Nincs statioja.
Egyhâziak, Rusori es Macsesdi fa-
Macsesd: miliâk, is birjâk.
Mind j o s z â g o s es egyhâzi Nemesek
Bajesd: birjâk. Nincs statioja.
Mind j o s z â g o s n e m e ş ember birja.
Fejirviz: Nincs statioja.
Pejerviziek es Bajesdiak birjâk. Nincs
Vajdej: statioja.
Korojesd: Az ur Keresztesi ur birja.
Serei: Sereli es Rusori familiake.
Rusor: Rusori es Sereli familiake.
Kendefi, Budâ, N a g y , Hernya es
Galacz: Ba . . . . familiake.
Fidzecs: Kendefi, Buda es Hernya familiake.
Fegyer: Kendefi es Buda familiake.
Kendefi es az tob ponori nemesseg
Ponor: birja.
A z ponori n e m e s s e g &s az Kendefi
Ponor Ohaba: uram6.
Puj : Puj familiae, nincs statioja.
Farkaspataka Puj familiae.
Az Barbâtvizi possessorok-e. Nincs
Barbatviz: statioja.
Urik: Barbatviziek birjâk.
Hobicza: Barbâtvizi familia birja.
Barbâtvizi familia-e, az faluhelyben
Livadczel: nincsen, hanem az Silyban.
40*
 — 628 —

^ , Keresztesi ur, B u d a is Rusori fami-

e t r o e 8 :
* liâke.
„ Keresztesi uram, Buda, Rusori es
aaar. Mara familiâke, egyhâziak is lakjâk.
Livadgya: Egyhâzi nemessâg lakja. Nincs statioja.
„ . Az ur Keresztesi uram, es Mara fa-
Krivadia: m i l i a 6

A z ur Keresztesi ur, Mara es Ken-

Morisa: f
d e r e s i . a m i i ; a e

Quarum possessiorum sequebantur

scripta, Meltosâgos Gubernator urunk 6 natsâga
Commissiojat veven, vârmegyenkben, H â t c z e g h vi-
dekiu levo falunkat egeszben, az fellyeb megirt mod
szerint, regestrâltuk azokuak possessorinak denomi-
natiojâval s az statiokot is, az elmult telen, azok
voltanak feltettiik, az elmult oszszel pedig be szâlvân,
tobbire minden falukon voltanak quartelyosok, mint
e g y bârom hetigb, azelot valo esztendokben, es
idâkben, mivel litban vagyunk, e g y falu sem mulat-
hatta el, kiben quarterozo ne legyen, quantitâsok es
qualitâsokra nezve, vadnak nagyob faluk is imit
amot, de sok vagyon kiben hârom, negy, 6t, hat es
tiz ember lakja. Mely ezen pdeclarâlt dolgot, Natsâ-
godnak, minden seriesevel egyiit irtuk meg mijs, az
mi igaz kereszteni hitiink szerint, szokot peesetunk,
is subscriptionk erositese alat, kialtuk. Datum in
Nagy-Csula die Septima Octobris, A n n o Millesimo
Sexcentesimo N o n a g e s i m o Quarto. E t subscriptum
orat, Csulaj Balâs vice Ispâny m. pr. Bakosniczaj
Isâk f8bir6 m. pr. Erantque sigillis eorumdem super
cera rubra hispanica, impressive communitae et ro-
boratae, et in simplici papyro patenter confectae et
emanatae.
 — 629 -

Quintarum Literarum metalium tenor talis est.

Ecclesiae varidien. omnibus Christi fide-
libus psent. scriptur. inspecturis
debitam nostrarum Vestrarum Capituli Alben.
Tranniae authen. Conf.
partium, scilicet inter Capitulum praed.
quibusdam possession. Ioannis Praepositi
Szibinien. et Vajvodae
sub testimonio hominis noştri esset cele-
brandum, unum ex nobis mitteremus, qui ipsi n e g o t i o
et tractui interesset ad cujus ationem
sup agerentur, novum Privile­
gium posset emanare. N o s igitur petitionem partium
justam eidem accedentes, in hac parte
virum fi.de dignum transmitimus,
qui vice nostra ordinationi pfati Concambij interesset,
qui post modum ad nos reversi Magister
Michael praepositus Alben. et Magister Ornolelus
plebanus de Kroko Canonici pdictae Ecclesiae, no­
mine et vice
Unus, vicevajvoda, dicti Ladislai Vajvodae similiter
nomine ejusdem Domini sui comparente, coram
l o a n n e Praeposito szibinien cia feria
accedentes, ad faciem terrarum E g u n d et B u z d v o -
catarum, que intermetas aliarum possessionum ipsius
Vojt . .
rum exstunt, et ad faciem aliarum terrarum B u g a c s
et Keurusteluk nominatarum
et est E c c l e s i a lapidea
singulas per veteres metas, et
loanne
ejusdem Domini
in quar. „ „ „ _ , .. Domini sui,
 _ 630 —

super nnncupata, in Cottu de . . . . existen. exstruxit,

dedit et assignavit
Ujlak scilicet Kubul Kucs, super quibus nune sunt
Villa, Item K u c s e t s et Uj Szula
earumtem Universis, modo simili, jure perpetuo pos-
sidendas et babendas, cum ipsis
latos, per veteres metas, et in locis per
metas, per partes ex n o v o erectas in
terris coram D o m i n o nostro hungar. facto,
processu juris ordine I vare debebati
a parte Oruciferos bate de K e n
ambo interese nequivisseut, super eo ut
vero sita
entium loco et dje juramenti
assumentibus expresso ut
et demum verbo ejusdem
tis memorabilibus sub sigillis
etis ejusdem plenum Continen. partes
pro quibuslibet
is, et exp.

Nos itaque taliter requisitarum et

ficatorum literarum, tenores et conţin do
superius insinuato, de verbo ad verbum
diminutione et augmento, variationeque prorsus ali­
quali, exceptis ijs, quae nimium gibiles, vel
lacerae apparebant quas lineis . . . . terductis distin-
quimus, psentibus literis nostris inserentes, partim
ex protocollis, partim ex fasciculis literarum, par
sive transumptum hujusmodi ad mandatum Altef'atae
suae Caesareo Regiae Mattis, literatarium jurium
 — 631 —

pfati exponentis uberiorem faturam ad Cautelam,

necessarium, sub sigillo nostro Capitulări authentico,
fideliter et conscientiose, extradandum duximus, et
concedendum, communi justicia et aequitate svadente.
Datum feria quinta ante dominicam decimam sextam
sacro sanctae et individuae Trinitatis, Anno Dni
Millesimo septingentesimo sexagesimo tertio. (L. S.)
Lecta correcta et extrădata per eosdem capitulares.

NB. Documentele cuprinse în acest transumt, cu deosebire

privilegiul neguţiătorilor străini Greci, Români, Turci etc. din
care s'au întemeiat aşanumitele companii greceşti nunumai în
oraşele amintite Hunyad, Alba-Iulia, Cluş şi Vâsârhely, dar şi în
Sibiiu, Braşov şi Făgăraş — am crezut de oportune a le publică
ca anexe la istoria Făgărăşenilor.
Transumptul se află în colecţiunea mea, original, pe hârtie
de manufactură, cu semnul de apă E, pe şapte cole, legat în
folio, cu sforă negru-galbin, peste care e imprimat în ostie sigilul
capitlului cu Archangelul Mihail. — Cuvintele ce lipsesc în ori­
ginal sunt însemnate cu linie, iară cele nelegibile în transumt cu
punctaţiuni.

CLIII.
1766. Diploma Măriei Theresiei din 12 Novembre 1766
dată grenicerilor români din Transilvania cu ocaziunea
înfiinţării Confiniului militar stâtâtoriu din doue Regi­
mente pedestre şi unul equestru, cuprinzând organismul,
drepturile şi datorinţele lor.

N o s Măria Theresia Dei gratia Romanorum

Imperatrix, Vidua, Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae,
Croatiae, Sclavoniae etc. R e g i n a ; Arhidux Austriae,
Dux, Burguudiae, Styriae, Carinthiae et Carnioliae,
Magna Princeps Trannsylvanibe, Marehio-Moraviae,
Dux Brabantiae, Limburgi, Luxemburgi et Geldriae,
 — 632 —

Vurtembergae superioris et inferioris, Sillesiae, Me-

diolani, Mantuae, Parmae Placentiae et Quastallae,
Princeps Sveviae, Comes Haspurgi, Plandriae, Tyrolis,
H e n n e g a v i a e , Kiburgi, Goritiae et Gradiscae, Marehio
Sacri Romani Imperii, Burgoviae, superioris et infe­
rioris Lusatiae, Comes Namurei, D o m i n a Marchiae
Sclavoniae et Mechliniae, Vidua D u x Lotharingiae
et Barri, Magna D u x Toscaniae etc. etc.
Omnibus et singulis praesentibus et futuris in
Magno Haereditario Nostro Trannsylvaniae principatu
supremis armorum praefectis aliisque Generalibus
Nostris, cujuscumque gradus, dignitatis, status, con­
ditionis et Nationis fuerint, praesidiorum Commen-
dantibus constitutis Brigaderiis et L e g i o n u m Tri-
bunis, praecipue autem in eodem Magno principatu
erectarum Limitanearum Valachicarum pedestrium
et Equestrium Regiminum Nationalium Commendan-
tibus, ceterisque eorundem stabilibus Officialibus,
Centurionibus, Capitaneis Locumtenentibus, Signi-
feris, Vexilliferis, eorumque Bajulis (fiihrer), Vigili-
arnm Magistris, Vigiliarum Locumtenentibus, (Wacht-
meister Lieutenant) L e g i o n u m Adj utantibus, Ca-
strorum Metatoribus, quartirorum Magistris, Annonae
et curruum praefectis, uti et omnibus reliquis eo
pertinentibus minoris stabi, et primae planae personis.
militiae hujus Limitaneae, pedestris et Equestris,
Gratiam nostram Caesareo Regiam et omne bonum.
Notum enimvero ipsis universim, et privatim
aliunde est, qualiter benigne apud nos decreverimus,
in Magno principatu nostro Trannsylvaniae, pecu-
liarem militiam Nationalem Limitaneam, pedestrem
et Equestrem eo fine erigere, ut illa, tam ad pro-
priam ipsorum patriaeque utilitatem, quam etiam
 - 633 -

pro ratione occasionum ad conservationem internae

quietis, totiusque Imperii defensionem converti possint.
D a m itaque in dupplici hoc Glementissime
N o b i s praefixo scopo, praeter illa e Natione Siculica
in statum jam deducta, duo pedestria, et unum
equestre R e g i m e n , una etiam in dicta Trannsylvania
in Limitanea babitantes partim N o b i l e s Hungaros,
Nobiles item et Libertinos Valachos, partim vero in
illos, qui per Magistratum Bistriciensem. aliosque
Possessores e Gente Valacbica in sublevationem
et promotionem intentionis nostrae cessi, conse-
quenter militari Jurisdictioni planarie traditi sunt,
inque Districtu Radnensi et aliis L o c i s resident, oculos
Nostros benigne c o n j e c i m u s , r e c e n s i t o s q u e R a d n e n s e s ,
aliorumque Locorum Valachos, qui libertate non
gandebant, e priori stătu subditali eximendos, et in
concreto omnium Militari Statui competentium prae-
rogativarum taliter participes futuros decrevimus, ut
tam ipsi pro sua persona, quam eorundem jam nati
aut in posterum nascituri Liberi, ab omni subditali
obligatione absoluţi, pro veris Libertinis habeantur,
omnia cujuslibet individui B o n a propria cum om­
nibus usibus et fructibus, ab antea praestare solitis
decimis, a posteritate in posteritatem eximantur,
proprietarii insimul juxta L e g e s Patriae et Articulos
Milităros protegantur, et onibus illis praerogativis
et Immunitatibus, quibus ceteri Libertini utuntur,
fruuntur et gandent, uti, frui et gandere prossint
atque debeant.
Coufidimus id circo benigne, ut posteaquam
N o s dictos Radnenses, aliorumque simili obligatione
subjectorum Locorum Valachos tam conspicuis be-
neficiiş donatos, militari statui adnumerandos de-
terminavimus, perque hoc proprium erundem com-
modum utilitas et securitas adeo evidenter promo-
vebitur, ex altissima principalis nostrae potestatis
plenitudine in ipsos derivatam e stătu subditali
exeraptionem, aliasque omnes ob hune statum mili-
tarem promanandas gratias et praerogativarum be­
neficia, quorum participes futuri sunt, agnituri summo
in pretio habituri, actisque gratiis erunt honoraturi,
idipsum residui quoque ad militiam Limitaneam
assumpto speoialium harum praerogativarum ex eodem
principio participes futuri partim nobiles Valachi et
Libertini, partim Hungari et Siculi ejusdem sortis
facturi, et sic unus et alter non tantum suae ex mi­
litari suo stătu incumbenti obligationi promptissimo
animo et homagiali zelo ad plenarium contentum
assequendum meliori adnittentur, verum suecedentibus
etiam temporibus tales se in summa exhibebunt, ut
causam eur in iis acquiescamus inde capere possimus.
E a igitur nune Clementissima Nostra intentio
est, ut interim tam e nobilibus Hungaris quam n o -
bilibus et Libertinis Valachis saepefatis, nec n o n in
liberum statum trannslatis Districtuş Radnensis alio­
rumque Locorum incolis duae L e g i o n e s pedites, sin-
gulae e tribus cohortibus (Bataillons) seu respective
12 centuriis, seu compagniis in Numero 3000 Capitum,
praeterea L e g i o una Fquitum ex 8 Turmis in Nu­
mero 1500 Capitum, proinde in summa ex Equitibus
et peditibus militiam Limitaneam 7500 Capitum eri-
gamus, sicque iis bene expertos Supremos et inferi-
ores Officiales proponamus.
Quamvis adeo Nostra hisce Valachis Limitaneo
Militaribus cum collatione Status militaris Clementer
indulta privilegia, Libertates aliaque emolumenta
 — 635 —

specialia medio patentalium Nostro N o m i n e editarum

partim jam ad cujuslibet notitiam publicata sint.
Necessum nihillominus esse duximus, bisce Li-
mitaneis militibus Valacbis, obvenientes praerogattvas.
ut et praestanda ab illis servitia, aliasque ipsis in-
cumbentes obligationes, adaequate, suoque ordine
praesenti Regulamento inserere, bocque j u s s u Nostro
Clementissimo in Typis genuine evulgari facere, ut
omnes et singuli superius attacti praesentes, et futuri,
supremi inferiorisque ordinis officiales et gregarii
dictorum Vallacborum Limitaneo-Militarium in com-
uruni, tam praestandorum ab iis servitiorum, quam
etiam aliarum ipsos concernentium obligationum in-
tuitu, articulis bis secuturis in omnibus et singulis,
condigna fidelitate, obsequiosa obedientia, partitione
et subordinatione pro injuncto munere eo certius et
sine omni defectu ad amussim continuo satisfaciant,
quo magis casu in contrario eos, qui Nostrae buic
in propria illorum commoda directae voluntati una
aut alia ratione vel in minimo se opponere ausi fu-
erint attentare, severissima responsio et inevitabilis
poena manebit, contra vero in omnes illos, qui con-
natae sibi ipsis obligationi accurata adimpletione ejus,
quod praesentibus disponitur pro debito fatis fecerint,
occasionibus sese offerentibus ulteriorem gratiam,
Clementiamque Nostram derivare, semper erimus
propensae.

P r i m o : Summa universorum Limitaneorum Val-

lachorum in eo praecipue consistit, ut tam belii,
quam pracis tempore praesidia Limitum, excubias
stationura (Postirung) et semitarum, ut et conserva-
tionem securitatis Ditionis, una cum necessaria ad
boc persecutione Latronum, impeditioni dolosae in-
 — 636 —

ductionis et exportationis prohibitarum mercium et

annonae, aliarumque cujuseumque illae fuerint n o -
minis praevaricationum, transgressorum porro L i -
nearum Limitanearum (Contumatiarum) pro modo
emanandorum a suiş principalibus mandatorum cu­
rent, in genere autem eo omnia servitia sine exemp-
tione praestent, quae illis a Suprema Armorum prae-
fectura, et per consequens ab ipsorum primi ordinis
(Staab) et superioribus Of'ficialibus fuerint injuncta.
S e c u n d o : L i c e t autem hi Limitanei milites Va­
lachi ex ratione supremi Noştri Dominatus intra
patriam, ubi per N o s demandaretur, servitium mili­
tare absque stipendio praestare obligarentur: N o s
tamen e speciali gratia Nostra, praesentibus annuimus,
statiumusque ut pacis tempore, in Limitibus, Clau-
stris, Passibus, Semitis, et Contumaciis, Lineis prae-
clusoriis (Cordon) et praesidiis excubias agentibus,
et aeque intra aut extra suum Districtum, similiter
intra vel extra L i m i t e s principatus in reali functione
militari constitutis a die veri ingressius in servitium,
ad diem exitus ex eiusmodi servitio, ad commodiorem
illorum sustentationem, singulo pediti dietim 4 xri
et singulo ex Equitibus dietim 8 xri ea modalitate
pendantur, ut illis Limitaneis, quibus ob dissitum
forte L o c u m suum, ultra unum diem ad ordinatam
sibi Stationem proficiscendum foret, non a die pri-
mum illo, quo revera in servitium ingressus, quod
ipsum modo praescripto ceteroquin Regula generalis
secumferret, verum pro majori illorum sublevamine
a die quo domo profecti sunt, sub itinere quoque
accessus competentia illis stipendia solvantur. U b i
contra generaliter revertentes ab excubiis milites,
adeoque durante domum reditu illorum, nullam re-
cipient competentiam, qaemadmodam e stipendiis
his custodes quoque Vexillorum, L e g i o n u m , Carcerum,
et aliorum huiusmodi velut L e g i o n i b u s privatum
servientes pariter exoipiuntur, haec itaque a Limi-
taneis citra precuniasolutionem praestanda venient.
Denique Miles a dicto stipendio, diurnis videlicet
4. et alio respectu 8. xris semper panem etiam suum,
non minus eques pro E q u o suo pabulum ipsemet
procuret, et in genere, supportationis alimentorum
suorum curam ipsemet gerrat, nisi forte Milites extra
proprium Districtum in castra voluptaria (Exerzier-
Lager) contraberentur, quo in casu militi eadem
stipendia aeque ac in servitio extra suum circulum
facto, cum diurnis 4. pro pedite et pro equite diurnis
item 8. xris competunt, quia vero iu ejusmodi occa-
sionibus, de pane et pabulo domo sua providere non
poterit, unum aeque ac alterum ipsi in natura detur,
et pro singulis ejusmodi percipiendis portionibus
panis i y xri et singulis portionibus equilibus 4 xri
s

in dictum stipendium computentur, et sic militi

pediti j u x t a ac equiti deductis iis, quae in natura
percepit, ultra adhuc 2 y xri dietim parata pecunia
a

venient percipiendi.
T e r t i o : Tempore belii Limitaneis bisce militibus
indulgemus, quamprimum illi coram boste se sti-
terint, sive intra sive extra patriam a die Lustrationis
sive R e v i s i o n i s , usque ad domum reversionem eadem
stipendia, panem et pabulum quae aliae Limitaneae
nostrae Militiae in iisdem Ditionibus et rerum cir-
cumstantiis impertiri curamus.
Quarto: Ad contestandam porro uberiorem erga
hosce Valachos, et alios inter illos existentes L i m i -
taneos Milites benignam Nostram propensionem Cie-
 - 638 -

menter decrevimus, Arma ipsis ignifera, et Lateralia,

nune primum, et toties quoties in summo servitio
nostro, et citra culpam Militis destruerentur eum
necessaria munitione et apparatu coriario, hoc tamen
ultimum v i c e non nisi hac prima dari jubere, ea
tamen spe indubia fretae non modo unum, alterumve
horum sedulo semper Militem curaturum, sed eo
potissimum Officiales quoque invigilaturos, dictamque
Militiam semper eo convenienter adacturos, ne Arma
et apparatus coriarius vitium ferant, et arma semper
usui apta inveniantur, si quidem omnino quatenus
culpa Militum illa damnum patientur, aut usui inepta
redderentur, reparatio illorum, vel novorum proeuratio
recte ab illis fieri debebit, praecipue vero primi
ordinis (Stabalibus) aliisque superioribus Ofncialiuus
curae incumbet, ut arma ignifera eorumque Styli
(Bajonetae) de Lustramine in Lustramina rite nu-
merentur, semper nitide serventur, et quoties de-
structum aliquid ex iis fuerit, per L e g i o n u m ferarios,
seu scloporum artifices (BtLchsenmacher) et partis
sclopetorum lignae fabros (Schiffer) sive Thecopeacos,
sallariis gaudentes, ad correctionem summatur, solo
duntaxat ferri, Chalybis et Carbonum pretio per
milites refundendo.
Quinto: Quoties necessarium esse nobis vide-
bitur, hosce Limitaneos Milites sub primis bellorum
motibus extra patriam servitio admovere, statim illi
vi suae, qua Nobis obstricti sunt, obligationis, n e c
minimum obloquentes, quocumque summo Nostro
Mandato vocati fuerint compareant. — H i c quoque
tamen ad horum Vallachorum n o n minus quam ali-
orum Trannsylvanorum Militum Limitaneorum, in­
signe sublevamen Clementer respeximus, consequenter
 639

decrevimus, non prius illos e patria sua et in longâ

praesertim dissitas R e g i o n e s educere, quam neeessitas
serviţii noştri exigerit, ubi tamen ea quoque occa-
sione in ordinationibus educendorum Militum, continuo
ad securam quoque Districtuş ipsorum defensionem
animum reflectemus, atque adeo iis qui in campum
profecturi sunt Tectoria, aliaque requisita campe-
stria, aeque ac aliis Limitaneis Militibus provide-
bimus gratis, nisi forte pro uno alterove proditurus
cum tempore in Miliţia bac Limitanea per parsimo-
niam fundus, ad istiusmodi expensas ferendas suf-
fecturus foret.
S e x t o : In Vallachico Dimacharum Regimine
servientibus militibus, equi quibus serviunt ipsorum
proprii statim ac comprobatum fuerit, illos coram
hostibus, aut in persequendis latronibus, et praeva-
ricatoribus ictu lethali periisse, aut secus in servitio
nostro inutiles factos fuisse, ex aerario Nostro com-
pensabuntur, taliter quippe, ut equus pacis tempore
modo praedicto citra culpam militis, in nostro ser­
vitio destructus, 25. Rftnis compensetur, contra vero
tempore belii, pro equo coram hoste perdito, corn-
pensatio in natura, adeoque casu in utroque ex im-
pensis fiat Aerarii Noştri. U t tamen omnis hic prae-
vertatur dolus, neque adeo E q u i fors senectutis causa
alioquin per naturam inutiles futuri, onus adferant
Aerario nostro, ea est Nostra in futurum clemen-
tissima voluntas, ut omnes equi proxime instituen.
et subsequentibus etiam Lustris conscribantur, et ex
iis inepţi, et qui brevi inutiles futuri sunt, quo
ipsimet bis alios substituant, connotentur, illi autem,
quos procuraverint, Nostro qui Limitaneae huic mi-
litiae inspecturus erit commiserario bellico, penesque
 840 —

hune super arbitro imparţiali a supremo Nostro

Armorum praefecto denominando, ut an apti sint
cognoscant, ad assentandum sistendi erunt.
S e p t i m o : Quamvis autem Vallachioi,aliiqueinter
illos existentes Limitanei Militares in communi de
praerogativis e stătu militari promanantibus merito
maximae gandendum habeant, specialiter autem illis
qui e priori stătu subditali exemti, inque statum
liberum translaţi sunt considerabile ommnino j u s prae-
rogativum conferatur, volumus nihilominus ipsis, et
si graviter aerrario nostro accidat in eontributionali
aeque benignam adhuc sublevationem procurare, con-
sequenter memoratis militaribus non modo pacis
tempore tertiam partem quotiescumque in illos cadentis
tributi remittere, verum tempore quoque belii, quam-
libet in uno fundo residentem f'amiliam militarem,
quod si unus, aut plures illorum militare servitium
in exercitu obeant sub tempore militaris huius eorum
serviţii, ab ordinario tributo prorsus reddere immunes.
N e c minus adeo omnes illos, qui ad eandem in uno
eodemque fundo indiviso cohabitantem familiam per­
tinent, si modo unicus ex illis in limitanea miliţia
serviat, omnibus per hoc praerogativis militaribus
gaudebit, earumque particeps esse debebit.
O c t a v o : Viduae quarum Mariti in servitio (mi­
litari) fors Nostro occuberint, fruentur juribus Ma­
ri tor um suorum, et insuper immunes illas pronun-
ciamus ab omnibus Tributis et Impositionibus, quam-
diu iterum nupserint, vel filii illarum praestandi
serviţii capaces facti fuerint, inque Militiam adlegi
poterunt.
N o n o : A d militiam hanc Limitaneam assumpta
individua L e g i o n i b u s germanicis aut Hungaricis nun-
quam pro Tyronibus tradentur, perinde.
 - 641 —

D e c i m o : E q u i Limitaneorum Militum Equitum

inter facultates, a quibus Limitanei Milites duas
partes tertias in Tributum pendunt, non computa-
buntur, verum illi a Tributo prorsus exempti babe-
buntur.
U n d e c i m o : Quilibet Limitaneorum Militum in
coetu Ecclesiae suae, in quo cum erectionis termino
exstitit, quare tum conscriptus est, permaneat, et
paroeho suo, cum E c c l e s i a s t i c o s in suiş juribus
coactare nullatenus meditemur, c o n s v e t a j u r a Stolae,
et alia obligamina justa deinceps quoque solvat, et
generaliter in rebus spiritualibus Ecclesiasticae quoque
subsit Jurisdictioni.
D u o d e c i m o : Limitanei bi Milităros praeter ser­
vitium illorum militare et eo spectantes obligationes
nec praepositis suiş militaribus superioribus, et sub-
officialibus, nec ipsis Districtualibus Officialibus pri­
vative vel minimum sub uno nominis vocabulo, aliquid
largiantur, quin adversum quaslibet illorum oppres-
siones, et exactiones semper tutabuntur, securique
redduntur; — E x adverso autem Limitanei quoque
milites aeque ac superiores et inferiores illorum offi-
ciales recte et sub consecutura adaequata poena
abstineant provincialibus officialibus vel in minimo
noxam aliquam, objectamenta, injurias, et dehone-
stamenta inferre.
D e c i m o T e r t i o : Volumus porro Limitaneos bos
Milites ab omnibus oneribus publicis sive extraor-
dinariis, velut receptione Hospitum (Quartiriis) ex-
ceptis duntaxat Officialibus ipsorum Inferioribus,
domos proprias non babentibus, porro a comuni
manuali aut j u m e n t i s praestando labore, et a vecturae
angariis Clementer eximere, ita tamen, ut vecturas,
41
 - 642* -

quae in immediatis Limitaneorum L e g i o n u m aut

Centuriarum servitiis, velut ad devehendum Regiminis
peccuniam, transferenda arma, et similia desidera-
rentur, Limitanei gratis semper in circulis suiş prae-
stare obligaţi erunt, quemadmodum etiam ad omnia
eiusmodi pagensia et Districtus onera, quae ad corn-
moda principatus et propria illorum conducunt, quali
exempli gratia sunt exstructio et conservatio pontium,
aggerum, fossarum eruitiones, aut impletiones, sepi-
menta, viarum reparationes et similia, omnino obstricti
manebunt, atque adeo in bis, usu et consvetudine
bucusque solitis, aut concurrenter eum cefceris pro-
vincialistis, in tantum videlicet, in quantum Mili­
tăros cum provincialibus mixtum residerent, v e l - s i
in illis circulis nemo provincialistarum baberetur,
soli ipsi citra solutionem operabuntur, praesertim
autem necessarias operas fossarum et reparationes
Munimentorum et Gastellorum in eorum circulis si-
torum, fors occurentes, pacis equidem tempore penes
mercedem aliquam e fundo fortificatoris pendendam,
contra vero tempore belii, quo alii etiam milites ad
ejusmodi fossarum et munimentorum operas gratis
faciendas compelli consveverunt, gratis pariter prae-
stare debebunt, dummodo Officiales ab omni bac in
re abusu, et aggravandis militibus eo certius et exa-
mussim sibi caveant, quo magis casu in contrario,
prout res, circumstantiaeque eius compertae fuerint
a constituto Nostro in principatu Supremo Armorum
Praefecto severissimam animadversionem expectan-
dam babebunt. Quod si vero superiores Officiales
in altissimo Nostro servitio et negotiis praejunctura
indigent, et illam e nullis aliis quam militaribus locis
babere quirent, eam Limitaneis aeque ac provincia-
 — 643 —

libus, ubi e locis horum praejuncturas desummunt,

parata peecunia, eo quidem modo, quo eatenus in
Militari Regulamente Magni illius Noştri principatus
Trannsylvaniae puncto Octavo, Norma genuina clare
est perscripta ad manus solvant.
. Pariter etiam supremis Armorum Praefectis et
aliis in principatu constitutis Generalibus et Gomis-
sariis Bellicis tempore Lustrationum aut aliarum
Visitationum L e g i o n u m erga futuram e fundo mili­
tari bonificationem et compensationem Limitanei
milites praejuncturas dare tenebuntur.
Decimo quarto: Si miles Limitaneus moriatur,
nolumus ullatenus relicta eius bona mobilia aut im-
mobilia Aerario Nostro inferre, verum illa in veros
Haeredes et Successores cum inbaerenti fundis im-
mobilibus Militari servitute trannseant.
D e c i m o q u i n t o : Studeant Milites Limitanei
quosquot sunt sine discrimine vitae Christianae et
honestae, et quilibet patrumfamilias suos juxta Re-
ligionis suae institutam ad boc compellere et taliter
religionis eius, eique addicti, a diversae Religionis
sequacibus sub poena condigna nullatenus cbntu-
meliis tanto minus ignominia afficiantur.
Decimo S e x t o : A d h o c omnes Limitanei milites
penitus contendant, ut tam domi, quam in servitiis
in concordia, amiciţia, mutuaque cointelligentia vivant.
D e c i m o Septimo: Quilibet Militum Limitaneorum
observat ex officio debitam erga praepositos sibi
Officiales obedientiam, subordinationem, obsequium,
et attentionem, et quod militares articulos, et a
tempore in tempore emanatos circulares, in quantum
per praesens Regulamentum ab bis recessum n o n
est, porro quoad Imperia priorum (Ordonanz) Disci-
41*
 - 644 -

plinam exhibentes patentes Litteras, itineraria, et

alias Ordinationes aequa ac circa exercitia, et in
servitiis exequenda Jussa ad universale exercitui
Nostro praescriptum militareRegulamentuni relegatur,
ex adverso autem praepositi quoque ipsorum, Limi-
taneos Milites condecenti humanitate et moderamine
semper prosequatur.
Decimo Octavo: Quod si gregarius miles praeter
ordinem, qui illum tangeret ad excubias, Stationes,
Circuitus (Patruille) et similia ire juberetur, id equidem
pro debito suae subordinationis facere tenetur, per-
missum illi nibillominus est, facta eiusmodi obtem-
peratione, ob perpessam injuriam apud superiores
suos condecenter conqueri.
Decimo N o n o : Omnis subordinatio minorum
erga superiores per omnes gradus a gregario ad
summum usque armorum praefectum sub poena in
Militaribus Nostris Articulis eatenus stătuta cum
omni .rigore observanda erat. N e c minus. —
Vigesimo: Erga allatores Mandatorum supremi
Armorum Praefecti, et aliorum praepositorum, cuius-
cumque gradus illi fuerint, dum exmissi sunt, digna
servitio principis existimatio habentur.
Vigesimo primo: Unusquisque Limitaneorum,
officiali cum quo expeditur, idem praestet obsequium,
quod proprio suo, quemadmodum et Officialis iile
Militem Limitaneum ob delicta puniendi babeat fa-
cultatem.
Vigesimo S e c u n d o : Limitanei uti j a m dictum
est, omnes et singuli in iis quae servitium spectant
supremo in Transylvania Armorum Praefecto, et
post illum tam in rebus serviţii, quam aliis sub-
mittuntur constitutis L e g i o n u m Commendantibus,
 — 645 -

caeterisque Stabalibus, et superioribus Officialibus,

u t more militari condecentem illis exhibeant reve-
rentiam, abtemperationem et subordinationem.
Vigesimo T e r t i o : Quamvis e Numero 7500 Ca-
pitum dictorum Limitaneorum tempore pacis non
nisi partem septimam, imo saepius ne tantam quidem
ad servitia applicare in animo habeamus, quampri-
rnum tamen id serviţii Noştri ratio, aliaeque occa-
siones deposcent, tenebuntur Limitanei Milites illo
numero, et in eum locum comparare semper, prout
per nostrum in principatu constitutum supremum
Armorum Praefectum mandata de his ad illos de
tempore pervenerint, in tempus et praeterea, si e re
fore videbitur partem aliquam Militum Limitaneorum
in arces pro praesidiis illocare, tum quidem casu in
illo dicti Milites tam diu, donec in eius modi ser­
vitio erunt, locorum illorum Commendantibus sub-
erunt, ita tamen, ut sub illo tempore nullam majorem
Praefeoti in illos potestatem sibi vindicent, quam
quae illis iu quoslibet alios milites de more et usu
competit militari.
Vigesimo quarto: A d custodias semitarum, vel
secus ad ordinarios vel extraordinarios circuitus
(Patruillen) pro patriae, aut universali securitate ex-
missi Limitanei, peraeque ac alii in principatu con-
stituti Staţionarii (Postirungs-Trupen) tempore eius-
modi veri serviţii immediate a supremo Armorum
Praefecto, vel illis praefectis Limitaneis primi (Staab)
et reliqui ordinis officialibus dependeaut, quibus
forte a supremo Armorum Praefecto serviţii causa
submittuntur: illorum tamen Militum qui in Semi­
tarum Custodiis sunt, officialis, de casibus circa sa-
nitatis negotia emergentibus, semper ad commissionem
 — 646

Sai! 11 ut is Nostram in Trannsylvania constitutam suas

simul mittat Informationes.
Vigesimo Q u i n t o : Internae principatus securi-
tatis gratia tenentur L e g i o n e s ipsemet, necessarias
vigilias, aut pro occasione manipulos Vigilum (Piquet)
et accintos (Bereifcschaften) exponere, quoties a pro-
ximis provincialibus et cameralibus Officialibus, ad
perscrutandos, quos senserint Latrones, aut dolosos
mercium inductores pro ferendo auxilio fuerint in-
terpellati, de qua tamen re semper supremum Ar­
morum Praefectum, intuitu autem eorum quae de
praevericatoribus fiunt, simul etiam nostrum ibidem
sanitatis commissionem informet.
V i g e s i m o S e x t o : Quod si aliquis ad Valaobica
Regimina pertinens Limitaneus praeter spem, rupto
datae fidei Sacramento, a L e g i o n e sua et Vexillo, ad
quod juverat, profugeret, secundum contentum arti-
culorum Militarium poenam mortis subeat, occasione
autem formalibus integrarum familiarum Valachicarum
emigrationibus Bona ipsorum post se relicta, illico
pro bono Aerarii occupentur et confiscentur. Ubi
porro Nobis summam Terrae principis Jus reservamus
Judiciariam mortis poenam pro renata sive miti-
gandi, et i n l e n i o r e m mitandi, sive hoc j u s in Su­
premum in principatu Armorum Praefectum Nostrum
clementer trannsferendi.
Vigesimo s e p t i m o : Id porro clementissimae et
seriae nostrae voluntatis est, ut a Commendante in-
choante usque ad gregarium inclusive nemo arbitrio
suo e suae aut vicinae L e g i o n i s , et respective cen-
turiae numero, et quiden Stabales et superiores offi-
ciales ultra octo dies, Suboffioiales autem et gregarii
ultra bis 24 horas sub animadversione et poena alias
 - 647 -

indubie seoutura abesse debeat, verum unus quisque

a proportione sui gradus, et conditionis a suo prae-
posito licentiam ad h o c specialiter petere teneatur,
praepositi uihillominus iis, qui in functione non sunt,
a proportione rationum abmotarum in danda venia
ne difficultates faciant non necessarias, sed illum
semper absqne ulla solutione indulgeant, et in secu-
riorem eiusmodi Limitaneorum progressum passua-
lîbus muniant.
Vigesimo Octavo: Iile superior Officialis, quem
ex ordine aliquod Commando, vel alia principis ser­
viţii executio tangit, nullatenus audeat absque di-
sertim impetrata licenţia domo discedere.
V i g e s i m o N o n o : Omnes Seditiosi, atque adeo
Authores aeque ac Auxiliatores eorum cum omni
coetu, a summo ad imuni citra omnem gratiam, se-
cundum Articulos Milităros condemnentur, et qui se-
ditiosa saltem verba protulerit, vel qui ea ab aliis
audita subticuerit, pro re nata, eiusque momentis in
exemplum aliorum puniatur. Id autem si foret, ut
superiorum Officialium aliquis adeo aberraret, ut
seditionem excitaret, eam promoveret, ei se conso-
ciaret, vel sciens illam non illico indicaret, quinimo
in t e g e n d a illa opem ferret, iile non modo dictae
supra poenae reus sit, verum pro mensura rerum et
circumstantiarum haec in illum amplius quoque exa-
speretur.
Trigesimo: Intuitu illorum objectorum, quae ad
Judicialia spectant, decrevimus, ut in omnibus illis
locis, quorum' incolae ex puris Militaribus existunt,
sola, et unica militaris in omnibus et singulis Juris-
dictio observetur, in illis autem locis, ubi ad Limi-
taneum statum assumpti, partim nobiles Hungari,
 — 648 -

partim nobiles et Libertini Valachi cum aliis incolis

mixtim resident, partita Jurisdictio ad normam et
modum prout de praesenti apud Siculos Milites Li-
mitaneos realiter existit, locum babeat.
U t ergo hoc etiam in puncto, omnia objecta,
debitum assequi scopum, consequenter quilibet se
illis conformare valeat.
Intuitu differentis hujus Jurisdictionis et quidem
primo respectu illorum, qui unice Militari Jurisdic*
tioni subsunt, Locorum, strictae observationi de-
serviet: quod imprimis querelae, quae totam Com-
munitatem, aut centuriam attinent, n o n per turbam
aliquem hominum congregatam, oretenus, verum per
duos, aut tres e gremio sui deputatos homines mo-
destos, medio supplicis Libelli in loco debito porri-
gendi exhibeantur, quod si autem querelae privatas
tantum personas concernerent, ne hi quidem ora-
torem secum adferant, sed illi, quos res directe
tangit, coram centuriae commendante oomparere po-
terunt; qui vicissim omnes querelas absque excep-
tione cum omni modestia audiendas, rem pro eius
qualitate per confrontationem ambarum partium,
earundarumque testium e fundamento inquirendam,
et sic de rebus minoris momenti sex florenorum
quantum non excedentibus, id quod juris est, statu-
endum, et simul tam querelas quam sententiam pro-
nunciatam semper protocollo Judiciari, penes quam-
libet centuriam eo fine servandum circumstantialiter
inferendam habet, ut si fors ab eius decisione ultra
gradatim ad L e g i o n e m , aut supremam Armorum
praefecturam (quod unicuique facere licitam est),
appellaretur; e memorato protocollo, id quod g e n u -
inum et perspici possit. Prorsus autem ac querelae
majoris fuerint momenti, et partes inter invicem de
subversantibus suiş privatis praetensionibus amica-
biliter, et absque juridica coactione convenire nol-
lent, querulantes semper ad Regiminis Jurisdictionem
relegandi erunt.
Respectu illorum Locorum, ubi partita Juris-
dictio pro directione existit. approbamus imprimis
factas illas a R e g i o Magui Principatus Noştri Gu-
bernio ante hac in editis 18-a 9-bris A n n o 1762
Constitutionibus, partitiones in Jurisdictionem realem,
personalem, et respective mixtam, volumusque adeo
in posterum, eiusmodi Juridicorum causae puncta
hic sequentia, quo ab uno quoque stricte observentur,
rata habere:
l - o . Imbumbit ante alia Militibus aeque ac
provincialibus velut fidelibus subditis ad promoti-
onem summi noştri serviţii, ut et patriae securitatem,
oculos cum primis convertere, porro autem inter
etiam se ipsos omnem dissensionem, rixas et discor-
dias sedulo evitare, et eo viribus omnibus conniti,
ut quae vicinis convenit amiciţia rectaque unio ani-
morum inter illos subsistat. Quod si nihillominus —
2-o. Eiusmodi se casus offerent, ut de jure
conqueri justa cuipiam ratio subesset, tum quidem
partesquae essent, aut amice rem inter se compo-
nere studeant, vel eo qui sequitur modo, citra de-
trimentum Juris ambarum partium j u s suum experi-
antur, nec ullatenus se judices sibi constituant, aut
in contumelias prorumpere audeant. Quod ut fiat
3-o. Omnes causae, quae inter eiusmodi Milites,
et Milites inter se vel provinciales et milites, et vi­
ceversa se emergunt, in reales, personales, et mixtaş
dividuntur,
 — 650 —

4-o. Causae reales, seu quae circa i e s vertuntur

illae sunt quae rei controversae adhaerent, et inde
ubi depraehensae fuerunt repetuntur, quales sunt
iuxta l e g e s processns circa bona immobilia, pignora,
bona dotalia, et paraphernalia, et quae cum iudicio
pereunali vendita, oppignorata, legata, aut porro
quoquo modo illegaliter abalienata, sic dicta demum
quartalitia, itemque ea, quae a Nobis laeso tertiae
partis jure conseeuta sunt.
5-o. Causae seu actiones personales, quae per-
sonas tangunt, sunt exempli grata: Homicidia, Ver-
bera, Vituperia, Jurgia, Diffamationes, et praeter
bae omnia illa, quae unice et solum ad poenam
corporis afictivam tendunt, seu processu criminale
adjudicantur, baec et similia in ferro Militari, se-
cundum articulos militares erunt assummendae, et
definiendae.
6 o. A d causas sive actiones mixtas pertinent
illae, quae certa equidem ratione pro personalibus*
babendae veniunt, nibilominus tamen cum restitu-
tione rei sunt conjunctae, causae eiusmodi originem
capiunt a commodato, deposito, pignore sterili, c o n -
tracto, cautione, fidei - i u s s i o n e , locato conducto,
emtione, venditione, societate, et mandato, porro ex
omni genere actionum quae per stipulationes, Obli-
gationem quandam inducunt.
porro: delicta quae pro poena processum cri-
minalem, et simul pro restitutione damni inde emer-
gentis actionem civilem expetunt, ut s u n t : furta,
spolia, latrocinia, peculatus, actus majoris et mi-
noris potentiae, et quae similia, item dissensiones
circa taxam capitis, et facultatum provenientes, et
postremp non modo vindicaţio rei rnobilis ex furto,
 — 651 —

vel raptu incesto, amissae, aut deperditae, verum

etiam causae vindioandae Libertatis. aut asserendae
servitutis praetensorum Jobbagionum armis jam in-
dutorum, aut ea sibi dari potentiam. Qui omnes in
boc puncto comprebensi processus in foro mixto,
ex aequali numero Militarium, et provincialium Offi-
cialium constituendo disquirendi et decidendi erunt,
juxta leges municipales, quorum equidem illi, a L e ­
gionum, hi vero a Girculorum Supremis Offieialibus,
vel vices eorum gerentibus denominentur.
7-to. Casu quo una vel altera partium Sententia
Judicum contenta non esset toti processus in rea-
libus quidem, quo consvetudo requirit antiqua, in
personalibus autem ad supremam Armorum praefec-
turam, et tandem iu mixtis ad partis cuiuslibet S u ­
periores, a militari scilicet ad dictam supremam
armorum praefecturam, a provincialibus autem ad
Gubernium provocabuntur et transmittentur.
Quemadmodum autem a parte dictae supremae
Armorum praefecturae observatio dispositionis huius
militaribus offieialibus serio est injuncta, non minus
etiam provincialibus offieialibus, et magistratualibus
incumbet, notata in prioribus et legis vim habitura
puncta non modo ipsos observare, et eOs qui ipsis
subsunt, pariter ut idem faciant cura adigere, verum
etiam actiones suas, quantum ad Milites limitaneos
spectant, his examussim conformare; penes quae
ceterum causae mere provinciales, unice illorum
Magistratibus reservantur.
E t cum precipue vi priorum punctorum, causae
personales directe ad militarem jurisdictionem perti-
neant, in propositione, inquisitione, et decisione
eiusdem sortis querelarum, id observandam erit ?
 quod statim iuitio huius §. respectu illorum locorum,
qui unicae militari jurisdictioni subjectae sunt, pro
cinosura determinatum est.
Trigesimo primo: Administrationem criminalis,
et personalis iJuris volumus pariter constitutis legi­
onum limitanearum praefectis clementer concreditam
haberi, ita tamen, quod illi omnia equidem delicta,
cuiuscumque demum modi, es speciei sint, j u x t a
praescripta partim militarium articuloru'm nostrorum,
partim constitutionum poenalium judicii capitalis
(Peinliche Halsgerichts Ordnung) Legumque muni-
cipalium, secundum examina, et j u s militare diju-
dicare, et de iis sententiam ferre valeant, dictatam
nihillo minus sententiam non prius ad publicationem
et executionem deducere, donec illa a supremo Ar­
morum Praefecto, cui illa una cum actis semper
submittenda erit, hoc fine rata facta redierit, post
que dicti legionum praefecti, secundum ordinationes
supremi armorum praefecti executionem equidem
consumare poterunt, sed nulii delinquentium gratiam
dare, quoniam ipsis j u s aggratiandi concessum non
est, ubi de reliquo praefecti legionum iu omnibus
casibus, mori et consvetudini a pud Cataphractas
L e g i o n e s nostras introductae se conforment, et hic
saltem ad unam adhuc differentiam inter actu ipso
in functione et extra illam constitutos milites, in
ferendo juditio precipue attendant, citra tamen arti-
culorum militarium transgressionem.
Ceterum autem si Crimina laesae Majestatis
divinae, vel humanae haereseos, falsae monetae, et
Duelli proveniant, in talibus casibus sententia semper
a supremo Armorum Praefecto, Consilio nostro Aulae
B e l l i c o , prout apud alia Eegimina et Supremas Ar-
 653 -

morum praefeeturas communiter introctuetum es<$

submitenda erit.
Trigesirno S e c u n d o : Omnes limitanei delin-
quentes eo in loco capiendi sunt, ubi deprehenduntur,
et a praefectis centuriarum in quarum numero res
pătrata fuit, cum praevio examine, vel saltem specie
facti, et in casibus homicidii cum vişu reperto, et
forte praeexistente corpore delicti, u t p o t e : cultro,
securi etc. aut in casibus furti, apud ipsemet, aut
alibi exquisita pecunia, vel aliis rebus furtivis sub
necessaria custodia ad L e g i o n i s primum ordinem
(Staabum) mittantur, caeterum autem penes centu-
riae praefectos ultra ter 24 horas n o n detineantur.
Trigesirno Tertio: Omnia minora delicta mili-
taria, poena Legionis aut Centuriae officiantur, Cen­
turiarum nibillominus praefectis non est potestas
quempiam ultra ter 24 boras in custodia Centuriae
tenere, nam si reus longiori custodia dignus fuerit,
iile modo in superioribus tradito Legioni traden-
dus erit.
Trigesirno Quarto: Superiores aeque ac infe-
riores Officiales accurate caveant, ne quemquam L i -
mitaneorum ictu baculorum aliquando puniant, atque
eatenus norma sumrao Nostro jussu 25 Ianuarii 1763
publicata, quae singulis Legionum praefectis, per
supremum Armorum Nostrum Praefectum extradetur,
precipue obserVetur, et poena ibidem stătuta circa
Limitaneos istos, ubi rerum circumstantiae merita-
bilem, illorum castigationem exposcunt, quantum
fieri poterit modificentur.
Trigesirno Quinto: In illis locis, in quibus sola
militaris Jurisdictio existit, civilem quoque admini-
strationem Limitaneorum Legionum Commendantibus
 — 654 —

(salva tamen ad supremam armorum praefecturam

Transylvanicam appellatione) et medio huius ad ejas
judicium Delegatum militare, clementer contulimus.
Trigesimo S e x t o : In quantum e desultoria Le-
g i o n e vallachica, aliquae Centuriae non in uno cir-
culo conjunctim, sed cum omnium ipsis competen-
tium praerogativarum reservatione, Legionibus pe-
destribus commixtae sunt, in tantum, quoad Juris­
dictionem in Contentiosis, quodque proprietatem fun-
dorum attinent, illarum L e g i o n u m pedestrium judicii,
in quibus tales militares subdivisi existunt, subjecti,
consequenter igitur etiam a pedestiibus in politicis,
et oconomicis nonnunquam extradandis mandatis
morem gerrere obstricti s u n t ; pedestres vero L e g i -
ones, ex adverso obligantur ut eiusmodi causarum
deeidendarum occassionibus semper a praeattacta
Legione desultoria, unum officialem ad sessionem
adhibeant.
Trigesimo Septimo : Justiţia tam apud L e g i o n e s ,
quam centurias gratis administretur, et exinde omnes
desumptiones sic dictarum judicialium sportularum
praesentibus strictissime interdicuntur, unicum ni-
hillominus casum volumus esse exemptum, ubi te­
mere litigântes reperirentur, quibus cum praescitu,
et indulgentia Legionis praefecti Judicialium expen-
sarum solutio merito imponi potest.
Trigesimo Octavo: poena pecuniaria a vigili-
arum Magistro deseendendo usque ad gregarium in-
clusive et actualiter non servientes milites, et in
communi oeconomia viventes cognatos, nec in mino-
ribus delictis, neque in rebus civilibus unquam lo-
cum habeat; excipiendo adversus supra attactos
temere litigântes, aut adversus illos, qui, de prolatis,
 - 655 —

et comprobatis injuriis verbalibus convicti fuerint,

siquidem N o s insimul omnia, praecipue vero g e n ţ i
Vallacbicae alioquin consvetae verba ignominiosa, e
quibus plurimae r,esultare solent inconvenientiae, tam
gregariis inter se, quam erga inferiores Officiales,
non secus superioribus Offieialibus erga sibi sub-
jectos, serio prohibita esse volumus, et contra v e -
nientes pro demerito puniendi s u n t ; ac demum eius-
modi mulctales proventus pecuniarii Cassae limitaneae
semper inferantur.

Trigesirno N o n o : Occasione justae praetensiouis

intuitu debiti obmovendae, Centuriae Commendantis
erit, apud quem creditor omni occasione se insinuare
debet, huic quidem assistere, non tamen verberibus,
aut arestatione debitoris procedet, sed ad procurandam
sufficientem cautionem, aut alia huiusmodi solvendi
media offeret, si autem praetensio magni esset m o -
menti, tune creditor semper ad Legionem dirigatur.

Quadragesimo: Quouiam inter vicinos, dum ni- -

mirum pecora alicuius domestica, fundo alterius in-
seminato damnum inferunt, et hic de illis pignus
desummit, plures disceptationes provenire possent,
querelae eatenus semper ad superiorem vel suboffi-
cialem in loco residentem deferantur, sicque juxta
huius dispositionem damnum causatum per impar-
tiales vicinos aestimetur, et parti damnificantae ab
illo, ad quam pecora pertinent, bonificatio praestetur,
secus autem quocumque demum sub titulo esset, in
similibus casibus nulla ulterior poena pecuniaria
desummatur, nisi fors constaret, quod querulatus
suo vicino talis modi damnum ex praesupposita ma­
liţia causare intenderit.
 — 656 —

Quadragesimo primo: Commitimus omnibus Sta-

abalibus es superioribus Officialibus per praesentes
serio, ne juris cursum ulla via difficilem faciant,
verum tam scripto quam oretenus adferenda subor-
dinatorum suorum gravamina păcate, et cum mode-
ramine, celeriter item et absque extravagantia exau-
diant, consequenter nec querulantes, necque queru-
latos in expensas inutiles precipitent, sicque cuilibet
prout convenit justitiam et aequitatem administrabunt,
ad hune itaque scopum assequendum, et ut tam cri-
minalis quam in causis civilibus, juris cursus tanto
securius, et velocius promoveretur, benigna Nostra
voluntas est, ut in criminalibus supremus Vigiliarum
Praefectus, in causis vero Civilibus pro Tribunus
et Regiminis Commendans praesidium gerrat, prout
etiam hebdomadatim, et si necessum foret, materi-
aeque proexisterent etiam quotidie unus Centurio,
unus primarius, uuusque secundarius Locumtenens,
unus vigiliarum m 8 g i s t e r , unus decurio, unus sub-
decurio, et unus gregarius in illum loeuni, ubi le-
gionis Comendans residet ad proveniendarum cum
adhibitione auditoris querelarum receptionem ordi-
nentur, et post assecutam modofati Legionis Com-
mendantis approbationem decidantur, ubi dein auditor,
aut eîus vices gerens deliberatum, et protocollo in-
serendam sententiam partibus litigantibus semper in
scriptis, gratisque extradandam habebit.

Quadragesimo S e c u n d o : Appellatio in causis

civilibus juxta articulo 3 5 - o jam factam observationem
ad supremam armorum praefecturam quidem diri-
gatur, a partibus autem per supremae armorum prae-
fecturae sententiam aggravatis, revisio apud consi-
lium Nostrum Aulae bellicum querantur, et tandem
querelae protaetae vel denegatae justitiae aeque illum
directe submittantur.
Quadragesimo Tertio : Licet quidem Milites inter
Districtum Militarem Radnensem et omnia alia Mili-
taria, advicinantium item Comitatuum, Sedium et
Districtuum provincialium loca, per peculiarem a
Nobis ad locum expeditam Commissionem mixtam
jam determinaţi et stabiliţi sint, volumus nihillo-
minus ultra quoque ordinatum haberi, quod si h o c
non attento, differentiae Limitaneae in futurum ori-
rentur, de illis de casu in casum supremae nostrae
armorum praefecturae indicatae demonstrationes sub­
mittantur, sicque semper peculiares, et quidem re-
spectu Militarium a suprema Armorum praefectura
et quoad provinciales a Gubernio Nostro denomi-
nandi Commissarii deputentur, consequenter de eiils-
modi differentiis concinandae eorum relationes, si
secus res in loco per illos decidi nequiret (cuius
intuitu omnis possibilitas specialiter adhibenda est)
ab utraque parte ad debitas Instantias, et pro cir-
cumstantiarum exigentia, etiam directe ad N o s pro
genuina decisione submittenda sunt.
Quadragesimo q u a r t o : Cum securitas et con-
servatio relictarum a demortuis facultatum, educatio
pupillorum cum tutoribus, una cum procuratione
viduarum sedulo in attentionem summenda sit, id
circo in hune finem apud Vallaehicas legiones Li-
mitaneas una stabilis Commissio pupillaris, ex uno
Capitaneo, uno superiore, unoque sublocumtenente
et auditore constans erigatur, et huic administratio
omnium eiusmodi pecuniarum deferatur, ab ipsomet
legionis Commendante frequenter visitetur, et omnes
advertendi proprii lucri casus et neglectus ouriosis-
42
 — 65ă —

sime interdicantur et puniantur, incumbentia autem

buius pupillaris Commissionis in eo praecipue con-
sistet, ut illa ad securitatem pupillarium pecuniarum
universaliter accuratissimam babeant attentionem, et
specialiter eo intendant, ut praememoratae pecuniae
per tutores erga legale interusurium absque omni
periculo, adeoque erga reales asseourationes eloeentur,
et obligatoriae desuper ad manus Commissionis pro
accurata conservatione tradantur, ubi tutores insimul
super faeu'ltatibus eorundem tutelae et curatelae con-
creditorum pupillorum annuatim rationem reddere,
et per hoc illorum utilităţi prospicere adstringantur.
Quadragesimo quinto: Cum obitu unius primi
ordinis (Staabalis) aut superioris officialis occlusio,
sed obseratio ex ordine fiat, et relictae facultates
seu divisio, juxta legum praescriptionem per aliquam
Commissionem tractentur, auditori vero praeter ma­
xime inevitabiles expeusas itinerarias nullam aliam
taxam desummere licitum esto, quam quod compe-
tens unius sublocumtenentis diurnum ad tantum
tempus efficit, quantum effective in istius haereditatis
tractatione insumpsit. Cum obitu e contra unius
subofficialis, et gregarii penes introductam cuiuslibet
loci consvetudinem permanendum erit, excepto ubi
tenerioris aetatis successores remanerent; in quo
casu res per Centuriae Commendantem cum adhibi-
tione adhuc unius Superioris, et duorum suboffici-
alium post praevie apud Legionis Commendantem
factam insinuationem assumi poterit.
Quadragesimo S e x t o : Posthumae facultates illorum
limitaneorum, qui tempore belii coram hoste occum-
berent, aut secus in exercitu obirent, per praefectum
officialem, postquam auditor inventarium, aut ad
 - 659 —

minus unam specificationem confecerit, et facultates,

bonaque existentia obsignaverit, statim ad depositum
accipiantur, et in securitate conserventur, occasio-
neque secuturi reditus, haeredibus directe domum
ferantur et resignentur.
Quadragesimo septimo: prout j u x t a observa-
tionem puncto 14-o jam factam bona immobilia mi­
litum Limitaneorum in suiş habitationum locis mo-
riendorum, ad suos legitimos haeredes et posteritates
non secus, quam cum bonis mobilibus inbaerente
militaris serviţii obligatione transire possint, ita ex
adverso :
Quadragesimo O c t a v o : In quantum aliquis L i -
mitaneo Militaris extra suum residentiae locum pro-
prios fundos, et propriis erecta domicilia, molendina,
villas urbanas, educilia, et braxatoria aut his similia
possiderit, omnes eiusmodi res, per testamentum, ab
intestato, aut sub alio titulo in propinquos extra
militarem Jurisdictionem habitantes consangvineos,
aut Religiosos in Natura devolvi omnimode possint.

Quadragesimo N o n o : Cum partim ad valde pro-

ficuas in Districtu Radnensi existentes montanisticas
operationes peculiaris attentio habenda sit, conse-
quenter Montanistici ad dictamen Articulorum mon-
tanisticorum in anno 1747 confirmatorum omnimode
protegendi veniant, partim vero benigna intentio
Nostra eo tendat, ut tam per promotionem huius
inontanisticae operationis, quam vero per erectionem
Militiae Limitaneae direcţi, in serviţii noştri, publi-
cique utilitatem vergentes scopi inperturbate una
simul e x i s t a n t , reservamus Nobis hoc in puncto
propriam Nostram Intentionem benignam pro uni-
42*
 Versali directione tam militaribus, quam Montani-
sticis quantocyus notam reddi facere.
Quinquagesimo: D e nocte, et in pnblicis Nun-
dinis anniversariis, uti et in iis locis, ubi excubitores
sunt aut catervae militum congregatorum, ob timenda
multiplicia infortunia, sub arbitraria poena nullum
genus armorum igniferorum emittere, seu iis jaculari
licebit.
Quinquagesimo primo: Omnia conventicula,
congregationes, et confabulationes occultae, quae
pecuniae clam colligendae, aut alia de causa, n o n
praesciis ipsorum praepositis suscipiuntur, concursus
denique, inquietudines, et quae fines alios intolle-
randos, et damnosos praese ferent, severissime prae­
sentibus interdicuntur; transgesores mandati huius,
quicumque demum iIii fuerint, e sensu articulorum
militarium vel secus pro occasionibus severius, aut
mitius puniantur, et quod ex illicite collecta pecunia
reperiretur, id sine mora in cassam legionis, ad ulte-
riorem supremi armorum praefecti dispositionem in-
ferendum erit.
Quinquagesimo S e c u n d o : N o n audeant Limitanei
Milites sub exspectanda alias pro merita poena appa-
ratus Militares divendere, pignori dare, in lusum
exponere, potui impendere, destruere, aut projicere,
cui equidem poenae penes restitutionem apparatus
Militaris, iile etiam qui nune dictos apparatus uno
aut altero e receusitis modo ad se transferret, si
Militaris iile fuerit, pariter subjacebit. Contra vero
si huiusmodi in circumstantiis deprehensus fuerit
extraneus, et foro Militari non subjectus, postquam
edictum hoc ad unius cuiusque notitiam in princi­
patu dabitur, eo modo et forma, quo in regulatis
 — 661 —

aliis L e g i o n i b u s assolet, agendum cum illo erit,

atque adeo iile non modo ad restitutionem armorum,
et apparatuum militarium ad se translatorum dam-
nandus, verum simul ad amissionem quoque nume-
ratae pro illis pecuniae, et praeterea quoque per
Judices suos severissime puniendus erit.
Quinquagesimo tertio: Qui excubias vel secus
ad functiones aliquas jussus fuerit, idque ex pro-
posito, aut petulanter neglexerit, vel etiam ebrius
eo comparuerit, talis excubiis poenalibus, vel duro
labore aut etiam pro circumstantiis severius quoque
ex praescripto Militarium Nostrorum articulorum
puniatur.
Quinqugesimo quarto: Quoniam status ipse
(militum) Limitum requirit, ut primi ordinis (Staab)
Officialibus, securitatis illorum gratia excubiae dentur,
ea propter praefecto L e g i o n i s peditum, praeter n e -
cessarios pro carcerum praefecti, communisque car-
cerariae domo excubitores, buc tamen annumerando
excubias pro vexillis, unus decurio, unus tympano-
triba, unus subdecurio, et sex gregarii, supremo Vi­
giliarum Praefecto autem, unus subdecurio et tres
gregarii, praefecto legionis equestris vero unus de­
curio, et sex gregarii, Vigiliarum denique supremo
praefecto tres gregarii conceduntur.
P e n e s bos indulgetur quoque seorsim cuilibet
stabali Officiali equestri Apparitor (Ordonanz) equo
instructus, et cuilibet pedestri equo carens, qui tamen
velut excubitores primi ordinis officialium (Staabs
W a c b t e n ) ad nullos usus privatos, verum prout veri
milites, unice et solum modo servitio principis im-
pendendi erunt. Limitanei autem excubias istas et
munia apparitorum (Ordonanz) velut privata legionum
 — 662 —

Ministeria, quemadmodum articulo 2-do jarn dictum

est, gratis praestare, atque adeo vieturn domo sua
tenentur procurare.
Quinquagesimo quinto: A c necessarias pro sammi
serviţii noştri promotioni, commercii literarii stationes
(Brief Postirungen) tam ex utraque pedestri, quam
e legioni equestri desultoria si supraemae armorum
praefecturae necessarium fore videtur exordinaverit,
equestres quoque apparitores (Ordonanz) colloceutur,
ex peculiariter de necessaria horum posteriorum sub-
sistentia opportunae prospiciatur, ut illi tempore
aestivo, cum pagis, in quibus degunt, usum pascua-
tionis habeant communem, hiberno autem pro pa-
bulo 4 cruciferos recipiant diurnos.
Quinquagesimo s e x t o : Jam equidem articulo l - o
clare praescriptum est, Milites Limitaneos obligatos
esse, principatum et Limites ab omnibus latrociniis
puros conservare.
H i s tamen iterum repetitur, ut universam prin­
cipatus et limitum securitatem, pede firmo stabilire,
eamque semper conservare connitantur, atque ideo
latrones, quos persenserint, et praevaricatores quam
serio insectentur, adeoque ab omni directa vel indi­
recta convenientia, et socordi persecutione illorum
eo magis a consociatione et participatione cum illis
sibi tanto impensius caveant, quod casu in contrario
in reos militares sine discrimine poena in militaribus
Nostris Articulis ut et in jure communi, et in ordi-
nationibus eatenus specialiter publicatis, in tales
sancita advertetur, quin pro ratione circumstantiarum
asperior quoque reddetur, ubi contra illis, qui eius-
modi latrones et praevaricatores, uti et illos qui
emigrări voluerint, indicaverint, aut omnino corn-
 — 663 -

prehenderint et reduxerint, in singula capita aurei

solidi ex aerario Nostro pro mercede solventur, ita
equidem, quod ista uno aureo depensa remuneratio
pro reducendis limitaneis, vel aliis militibus semper
a Cassa bellica, pro extraneis autem taliter deti-
nendis provincialibus e cassa camerali veniant sol-
vendi.
Quinquagesimo s e p t i m o : J u b e m u s porro serio
simul et clementer, ut in posterum major dolosis
mercium inductoribus et exportatoribus obex quam
huc usque ponatur, et in re sanitatis, vicinarum re-
gionum intuitu, secundum primăria limitaneis Mili­
tibus jam etiam adhaerentia officia tanto majori
attentione progrediatur, utque etiam adversus illos
qui bis contraria facere, aut in bis negligentes se
praebere ausi fuerint, poena omni in bac stătuta ad
sensum juris Militaris, celeriter et indesinenter pro-
cedant, et si superiorum officialium quispiam sciens
rei istius modi fuerit, neque illoco indicaverit, talis
illico exautoretur, vel pro re comperta severius quoque
puniatur.
Quinquagesimo O c t a v o : Probe etiam attendant
Limitanei in stationibus suiş (Postirungen) ut nemo,
quisquis iile fuerit, sive sit autbenticis litteris
salvi conductus munitus, sive n o n , per devia circa
limites itinera transeat, verum ubi talem depreben-
derint, deducant illum ad proximum officialem sta-
tionarium, qui salvi conductus litteras eius examinet,
et si valentes reperientur, neque suspecţi quidquam
e tentato ad latas itinere se prodiderit, illum ad
passus ordiuarios principales remittat.
Quod si autem bomines, cuicumque demum
militiae addicti in eiusmodi oasibus deprebenderentur,
 — 664 —

veluti desertores sunt retinendi, et ad legiones mit-

tendi, ubi tandem illis, qui eiusmodi Desertores eom-
prehendunt, et reducunt, provincialibus quidem sic
dicta taglia, quales anteriores quoque sanitatis vigiles
tollebant, Limitaneis autem militibus consveta apud
omnes regulatas legiones 8 florenorum taglia seu
portio dimensa solvatur.
Quinquagesimo N o n o : Primi ordinis (Staab) et
superioribus uti et inferioribus officialibus musicis,
et subdecurionibus (Gefreiter) legionum istarum limi-
tanearum Vallachicarum in subsequo victurationis
(Verpflegs) schemate apposita, et characteri eiusque
accommoda Salaria, et stipendia (Gage u. L o h n u n g )
e cassa limitanea Militari juxta dispositiones su­
premi Noştri Armorum praefecti, per singulos anni
Menses, primi nempe ordinis (Staab) et superioribus
Officialibus, post exitum cuiuslibet mensis. iuferioribus
autem Officialibus, subdecurionibus et musicis ab
initio continuative persolvi clementissime curabimus,
ita tamen, ut si inferioris eiusmodi ordinis officialis,
sub decursu mensis mortem oppetat, stipendium suc-
cedentis non prius, quam prima sequentis mensis
die initium căpiat, volumus etiam —
S e x a g e s i m o : Clementer ut modo dictis staba-
libus et superioribus officialibus Limitaneorum Mi­
litum L e g i o n u m , pro domiciliis illorum in Distric-
tibus et locis necessariae habitationes, pares quam
qualibus similes legionum et ordinis primi Officiales
in reliquis Nostris Ditionibus Haereditariis gaudent,
gratis praestentur.
Quoniam autem quartiria pro huiusce militiae
limitaneae officialibus necessaria complete nondum
essent exstructa, consequenter partim extruendae ve*
 — 6t)5 -

niant, et hac in re clementissima nostra est intentio

ut aedificia adhucdum necessaria non simul urgeantur,
sed suocessive cum omni possibili oeconomia in
effectum deducantur, et interea officiales domiciliis,
in quibus adhuc sunt porro etiam gratis fruantur. —
Quod autem ad inchoanda aedificia attinet, huc
omnes incolae ad statum militarem destinatorum lo-
corum, Districtuum, et sedium in quibus militares
existunt, s i v e sint militares sive provinciales sine
discrimine aequis partibus concurrant, ita equidem,
ut eo praecipue modo, quo in simili casu, apud alios
quoque Comitatus sit, non modo vecturas et operis
subministrationes (Handlanger) verum etiam mate-
rias quae praetio commendae non sunt, ut in exemplo
lapides, ligna, arenam, lutum gratis dent, atque adeo,
artificibus nou nisi et pro iis materiis, quae directe
parata pecunia emuntur, solvent, et huiusmodi im-
pensae a cassa provinciali fiant; denique quod re-
parationes huiusmodi quartiriorum attinet, in his
eadem, quae apud alios Limitaneos obtinet mensura
observetur, et sic eo reqaisitae expensae quantis ad
hoc, ut sartae, tectaeque habeantur, et ad ea, quae
non culpa inhabitantis officialis pessum eunt, opus
erit e salariis officialium vacantium identidem pro
tempore intercalări eveuturis, in quae particula -
rem parsimoniae cassam (Ersparungskassa) conflu-
entibus sufferentur. — N e vero ceterum unus forte,
alterve officialium, majorem quam ipsi pro charactere
suo omnino competat, habitationem desideret, hic
pariter adnexam schema, numerum hypocaustorum,
cameras, culinas, et stabula, dimetitur, quibus quilibet
staabalis, et superiores officiales militiae huius limi­
tanei contentuş esse debeat, insuper autem in locis
 — 666 —

purae militaribus privative solus supremae armorum

a se solo, in illis e contra locis, ubi limitanei cum
provincialistis mixtim resident, cointelligenter cum
Gubernio determinare incumbentiae erit, quo novae
officialibus necessariae habitationes commodius erigi
possent.
Sexagesimo primo: Omnes universim offiales
superiores, exstructas taliter in numero legionum,
aut centuriarum habitationes ipsimet incolant, nisi
forte nationalis quispiam officialis, in eadem legionis,
aut centuriae statione, domum propriam haberet,
quam e quidem eo in casu inhabitare poterit, con-
servationem tamen aedis legionariae, vel ad centuriam
spectantis curare, et pro ea respondere, atque adeo
damna quae in iis sua culpa accidunt e propris re-
sarcire teneatur, ubi e contra omnibus officialibus
positive interdicimus, ne ullus dum semeî quartiria
pro ipsis destinata erecta fuerint, novas habitationes
e t i a m . e x propriis absque positiva benigna Nostra
annuentia perficiat et extruat.
Sexagesimo S e c u n d o : U t staabalibus et supe­
rioribus officialibus Limitaneae huius Militiae por-
tiones illorum magis suppetant, decrevimus porro
cleraentissime, ut ipsis communis pascuatio in tot
equos, quot ipsis vi proxime sequentis Schematis
portiones determinatae sunt, pariter ad inevitabiles
illorum nejessitates, e communibus sylvis, in hoc
ipso Schemate expositae lignorum orgyae, prae-
stentur, et praeterea inferiores quoque officiales non
minus ut reliqua individua usu hoc pascui, et lig­
norum gaudere eatenus debebunt, quatenus ratione
horum Schema certius praescribet, ita equidem, ut
incolae Locorum sive Militares sint, sive non, se-
 - 667 —

cundum casuram in illos repartitionem eiusmodi ligna

eaedere, coacervare, et ad cuiusque officialium habi-
tationem advebere sine exceptione tenebuntur, contra
vero ab officialibus, et aliis percipientibus, tam mi­
litaribus quam provincialibus pro vectura unius orgyae
Vienensis ligni duri 15 kr. et pro caesione ac com-
portatione eiusdem 7 xr. in summa 22 xr. pro vectura
autem orgiae Vienensis ligni molioris 10 kr. et pro
caesione ac comportatione eiusdem pariter 7 kr. atque
sic in summa 17 xr. solvantur.
E t ne ulla limitaneos Milites inter et provin-
ciales circa repartitionem ab unoquoque praestan-
darum orgyarum controversia oriatur, et praeterea
illâ quoque loca in quibus nulii officiales bospitantur
in subsidium bic vocentur, atque adeo universalis
aequalitas pro scopo babeatur: id clementissime et
serio volumus et jubemus, ut in genere illa lingnorum
praestatio a Nostro in illo principatu constituto ar­
morum Praefecto, et quidem in quantum provinciales
attinet communi cum Gubernio cointelb'gentia, et
cooperatione cum minima incommoditate pro aequa
virium, et competentiae proportione repartiatur, et
tandem respectu omnium in L e g i o n u m et Centuriarum
numeris degentium Militarium et provincialium fa-
miliarium et reperibilium pagorum, sive babitent in
iis officiales, sive non, mensura summatur, et Miii-
tares a Limitaneis suiş officialibus, provinciales vero
a Districtus officialibus ad caedenda, et vebenda
ligna illis obvenientia erga solutionem constituti
praetii caesionis et vecturae compellendi erunt.
Quod si autem in unius alteriusve Centuriae
numero nullae baberentur sylvae communes, tum
equidem ita providendum erit, ut ea lignorum portio,
 — 668 —

quae pro eius loci offieialibus et reliquis desideratur,

ex iis locis quae pluribus silvis communibus sunt
provisa procuretur.
Sexagesimo Tertio : Confidimus ex adverso. quod
omnes superiores officiales, obvenientes sibi stationes
(Postirung) missus (Commando) majores et minores
excursiones (gross und kleiner Ritt) vigilias, aliasque
funotiones cuiusoumque nominis, serie in regulamenti
pro Universis Nostris legionibus editi praescripta, ea
quae officialem decent vigilantia, et dexteritate obi-
bunt, et ibidem quoque praescripta exercitia sub-
j e c t o s sibi limitaneos Milites, modo quo fieri poterit,
mansvetiori, meliori et faciliori addocebunt, iisque
familiaria reddere studebunt.
Sexagesimo quarto : Quando necessitas id exigit,
ut unus alterve limitaneorum re ipsa ad funotiones
praesidiarias applicetur, tune numerus a Supremo ar­
morum Praefecto eo destinatus, pro eo quod articulo
23 jam meminimus nil recusando, illuc proficiscatur,
et munus suum exequatur, milites tamen illi o, que-
madmodum sub aliis suis functionibus, statui ipsorum
competentem victus rationem (Verpflegung) habento.

Sexagesimo q u i n t o : Quid quid in rem sanitatis,

et contumaciac aut emergentis contrabandae influit,
et apud legiones limitaneas evenit, quoniam hoc non
ad privatas illarum jurisdictiones, verum directe pu-
blicum respicit ad supremum armorum Praefectum,
et certo respectu ad sanitatis Commissionem recta
referatur, — qui vero res prohibitas (Contrabande)
indicaverit, iile j u x t a factas citra res eiusmodi pro­
hibitas constitutiones, suam habeat ex iis ratam por-
tionem, et in particulari a supremo Nostro armorum
Praefecto in id attendatur, nt unicuique pars cotn-
petens, absque mora illico exolvenda effectuetnr.
S e x a g e s i m o S e x t o : U t quilibet individuorum e
limitaneis Iegionibus pedestribus et equestribus Val-
lachicis scire possit, in quo cuilibet statui, illorum
adtemperata a Nobis victus ratio (Verpfiegung) con­
sistat, atque adeo quantum quilibet primi ordinis
seu staabalis, superiorum denique et iuferiorum of­
ficialium, et reliquorum tam in portionibus equilibus,
quam e duro, et respective moliori b g n o percipien-
dum habeant, qualis denique cuilibet primi ordinis,
et aliorum superiorum officialium habitatio competat,
subsequentia tria schemata haec, in una aliaque
parte indigitabunt.
(Vide schemata in originali).
Sexagesimo s e p t i m o : D u m solutiones fiunt, ne-
mini aliquid subtrahatur, ita ut non de boc, si ne-
cesse fuerit coram suprema armorum praefectura
responderi possit, qua propter in omni solutione, si
quid subtrahendum foret, a Castrarum metatore
(Quartier Meister) notetur, et in protocollum L e g i o n i s
inferatur. E x adverso. —
Sexagesimo o c t a v o : Nostrae jam emanatae or-
dinationes in tantum in suo vigore manent, ut offi­
eialibus universorum limitaneo militarium, ut et re-
siduis primi planae qui ex invalidorum instituto fu-
turam sui curam habendam sperare poterunt, aeque
ac apud alias nostras Catervas (Truppen) sit et apud
limitaneos in Trannsilvania jam similiter introductum
est, tam pensio invalidorum, quam consvetae legionum
expensae a 5 pro 100 deducantur.
Sexagesimo N o n o : Volumus clementissime ut
penes quamlibet Centuriam, penes conscriptionis
 - 670 —

matriculam separatim quoque habeatur missuum

(Commando) JEiegestrum, atque adeo nemo extra orbem,
seu ordinem suum (Tour) uspiam mittatur, vel tecbnis
clam, et sub mânu actis in servitiis prae aliis gra-
vetur, et si quispiam, quem ordo functionis tangeret,
ob aegritudinem emanere deberet, pro equidem in
regestro missum (Commando) proxime succedenti
eundem erit, at iile, qui emanserit, si morbus per
aliquot saltem dies et non longo tempore duraverit,
tenebitur recuperata sanitate praetermissam functi-
onem obire, illudque expiere, ad quod Centuriarum
praepositi (Commendanten) praecipue invigilent sub
severa responsione.
S e p t u a g e s i m o : E o porro Clementissima Nostra
directa est voluntas, ut omnes et singuli Milites L i ­
mitanei in discendis Exercitiis militaribus diligen-
tissime laborarent, bocque adeo fine omnibus diebus
Dominicis et festivis milites qui extra funotiones
sunt, ad proximius sitam offieialis habitationem con-
veniant, et ante vel post peracta sacra, vel cere-
monias ^ecclesiasticas ab officiali non modo in exer-
citio vi regulamenti generaliter introducto instruantur,
verum et reliquas militum obligationes fundamenta-
liter edoceantur, eadem tamen adhuc die domum
mittendi; Ante vero tempus Lustrae 3 diebus in
numeris Centuriarum citra ullam stipendiorum com-
pensationem congregentur, et exerceantur, circa quae
eo Clementer collimamus, ut posteaquam limitanei
milites Vallachi, in serviţi o militari seriam suam
aplicationem ostenderint, et cum tempore captae suae
habilitatis, et sincere se in stătu Militari ultra semper
excolendae propensionis quoddam specimen ediderint,
turn quidem vacante fors inferioris, et certo respectu
 - eh -
superioris quoque Offioialis munere b e n i g n o s in si-
miles oculos nostros convertamus. Eaque ratione
quilibet limitaneorum militum, ad bauriendam a sibi
praepositis informationem summis viribus contendant,
et eo praesertim enitatur, ut gratiae eatenns Nostrae
particeps reddi possit.
Septuagesimo primo : Quo porro Limitaneis Mi-
litibus Valachis omne quod fieri potest aleviamentum
contingat, indulsimus clementer, ut interim, et donec
uniformitas in vestitu commode introduci poterit,
consvetam ipsis Cineream brevem vestem patriam,
solitas caligas, et perones porro quoque ita retineant,
ut caligae angustiores, et vestes superiores una sicuti
altera parentur, et petagia ad collum et manicas,
eoloris sint pro tota legione delecti, quo tamen ne-
cessarium adbuc erit, ut sui melioris conservandi
gratia, vestem quoque aliam inferiorem se*u subun-
culam e panno candido, non secus ultra collipendium
rubrum. et pilleum nigrum vulgo Csabo procurent.
Uti e contra tempore belii, dum limitanei pro renata
ad campestria munia educentur, tum quidem illi
prorsus bono majori, et minori vestitu instructi pro-
deant, durante autem expeditione, id subsidii (Beitrag)
quod in rationes omnium Limitaneorum jam absque
b o c in genere stabilitum est, penes ordinarium sti-
pendium (Lohnung) recipiant, et propter ea oppor-
tunum functionibus suiş vestitum sibi procurare te­
neantur.
Septuagesimo s e c u n d o : Apparatus coriarii et
gladiorum summa Nostra Clementia ex aerario Nostro
prima tantum bac vice gratis elargitorum, maximam
quae excogitari poterit curam babeant, ne baec pe-
tulanter, aut brevi tempore pessum eant, si quidem
 — 672 —

bona borum, et diurna conservatio ipsorum utilităţi

proficua erit, quoniam baec juxta annotata in artieulo
4-to comprebensa in futurum e propriis procurare,
et in uniformitate conservare pariter obligaţi erunt.
Septuagesimo tertio : Qualiter contributionis per
limitaneo Militares praestandae incassatio instituatur,
eatenus altissima mandata nostra ad cuiusvis direc-
tionem jam emanări ''curavimus, quibus itaque tam
diu, donec aliter hac in re Nobis disponere videbitur
omnibus hac in parte exactissime invigilandum erit.
Quemadmodum nobis hisce. —
Septuagesimo Quarto: Ad meliorem limitaneo
Militarium vallis Radnensis subsistentiam non solum
decimas caeteroquin praestare solitas benigne rela-
xavimus, ac intuitu illorum quoque debitorum, quae
in sublevamen Saxonum aeque ac Vallachorum tem­
poribus antecedaneis contracta fuerant, et post se-
cutam Vallis Radnensis a Districtu Bistriensi dis-
membrationem a proportione in dictos Vallachos
Milites limitaneos devoluta sunt, omnimodam alle-
vationem procurare, illosque tam quod capitale, quam
respecta conglomeratorum Interusuriorum quantum
fieri poterit, totaliter liberare decrevimus, et eo fine
neccessarias dispositiones jam ordinavimus, verum
etiam primae pedestris Vallachicae, et desultoriae
legionum limitaneos Milites, in quantum idem qui-
busdam particularibus de propriis suiş fundis ad-
hucdum decimas, aliasque praestationes solvere obli-
garentur, ab his exemptos fieri clementer intenti
erimus.
Pollicemur itaque e converso praecipue, ab his
mllitibus limitaneis ex speciali benignitate Nostra in
ipsos derivatum hocce beneficium debita gratitudine
 673 -

venerări, consequenter tanto promptius omnibus illis,

ad quae altissimum mandatum Nostrum deinceps eos
constituet, se fideli obsequio submissuros, et per h o c
eiusmodi participandis specialibus Gratiis se dignos
reddere extreme allaboraturos.
Septuagesimo Quinto: eo fine, ut intrinsecae
Districtuş militaris Radnensis aeque, ac reliquorum
locorum pure Militarium Constitutiones ad univer-
salem statum salutarem deduci possint, proventus
allodiales praedicti Militaris Districtuş, et reliquorum
locorum militarium destinavimus, sicque eosdem pro
nune ad aerarium Nostrum nondum trahere benigne
resolvimus, et ut tam unum, quam aliud in praeci-
pium emolumentum limitaneorum aeque ac status
bene administraretur, apud quamlibet trium legionum
unam propriam Militaris Oeconomiae Commissionem
erigi, eique speciali hoc fine mandata observanda
dari curavimus.
Septuagesimo s e x t o : Cum obligatio primi or­
dinis (Staab) a superioribus offieialibus imeumbens
hoc etiam inter alia secum ferat, ut universim ad
omnia et singula, quae ad constantem limitanearum
harum legionum in stătu suo conservationem con-
ducunt, diligenter invigilent, et in hoc studia sua
indefessa impendant; Clementer igitur mandamus, ut
priores horum, primi scilicet ordinis officiales, legi-
ones saepius et ad minimum quater per annum, centu­
riarum autem Commendantes quovis mense Centurias
suas visitent, et attendant an Munitiones, Arma, et
Vestimenta rite conserventur ? an congrua fiant exer-
citia? an agri colantur? an bona observetur disci­
plina? an non aliquis superiorum aut subofficialium
proprium emolumentum (quod illico debite abrogan-
43
dum, damnificatis conveniens satisfactio praestanda,
reique inventae eapropter debitae exercendi erunt)
querere praesumpserit? an denique universim om­
nibus quae data sunt, et deinceps quoque dabuntur
mandatis, quae per supremum Nostram iu Magno
Transylvaniae prineipatum armorum Praefectum, de
tempore in tempus publicantur mos gerratur? Quibus
congrua quoque aditu admonitio, ne seu in eius­
modi visitationibus, seu quando eumque alias, aut
stabales, aut alii superiores et inferiores officiales,
munera aliquae victualia, aut similia accipiant, tanto
minus efflagitent, verum ubique Aere parato vivant,
et delicta, quae oceurent, non aliter quam more pu-
niant militari.
Septuagesimo s e p t i m o : Quando quidem summo
nostro jussu, omnis limitanea miliţia trannsylvanica,
cum summa accuratione, et citra omne partium stu-
dium in perpetuum jam conscripta e s t ; adeoque ut
succesione perpetuae, et ut quoties desiderabitur, de
stătu, et conditione c u u s l i b e t individui informări
p o s s i m u s ; lustrationum Regestra (die Musterlisten)
secundum exemplum legionibus proscriptum formari
debebunt.
Id circo mandamus quoque porro ut per omnia
uniformitas observetur, et quantum ad praestanda
servitia nemo prae alio aggravetur, nemo pariter
studiose commutetur, aut praetexendo quod E c c l e -
siasticus superioribus officialibus curatoribus, aut^
edictius sangvine j u n c t u s fit, vocationem a miliţia
babeat, eo autem minus par quispiam servitio ex
lucri cupidine, aut alio fine tamquam inhabilis pro-
ponatur. — Cum ex adverso solutiones seu peractae
conventae mercedes pro servitiis ad semitas, prae-
sidia, missus, Commando et legionum vigilias seu
munia apparitorum (Ordonanzen) pacis tempore cum
praefeetu et venia officialium et legionibus praefec-
torum pro meliori pauperum limitaneorum subsistentia
indulgentur.
Septuagesimo o c t a v o : U t omnia quae in prae-
cedentibus punctis praescripta babentur, eo certius
in accuratum deducantur effectum decernimus eo
propter, ut universae legiones limitaneae quot annis
semel, et quidem sive primo vere. sive autumno,
pro arbitri o supremi in principatu armorum prae­
fecti, et prout rationes agriculturae, et operae c a m .
pestris admittent, praesente generali quodam aut
legionis praefecto, aut absente illo, qui ipsum sequitur
primi ordinis (Staab) Officiali praefecturam tenente
in gremio legionis, aut quemadmodum fieri poterit
locis proprie adhoc destinatis lustrentur, in quo lu-
stramine praecipue adbuc boc sedulo attendatur,
qualiter scilicet in genere praeceptis in hoc regula­
mente contentis mos gerratur; et juxta haec inda-
getur, qualem se officialis gregario praebeat, et qua­
liter posterior hic apparatus suos militares custodiat,
rem suam domesticam curet, et in summa utrum
mandata praecepta stricte in omnibus observentur?
quemadmodum porro:
Septuagesimo n o n o : Licitum omnino est gre­
gario limitaneo, querelas si quas contra superiorem
officialem fors habuerit suas tempore dictae lustra-
tionis sine metu proferre: generalis uti et commis-
sarius bellieus eiusmodi gravamina, si illico per le­
gionis praefectum solvi nequeant, ad supremum ar­
morum praefectum referret, et iude directe iis reme-
dium impetret, ita ex adverso omnes casus majoris
43*
 - 676 -

mOmenti a d i c t a s u p r e m a a r m o r u m p r a e f e c t u r a ad
Consilium N o s t r u m a u l a e bellicum, a l u s t r a e a u t e m
Commisario ad s u a m i n s t a n t i a m d i r i g e n d i e r u n t , u t
ad N o s q u e m a d m o d u m i n t u i t u reliquae militiae fit
ulteriores d e iis r e l a t i o n e s dari possint. — Q u o circa
proinde :
O c t u a g e s i m o : S u p e r i o r e s officiales s u b p o e n a
in se alias d e r i v a n d a e Cassationis, n u l l a t e n u s au-
d e a n t , cuipiam e sibi s u b j e c t i s , qui legalem s u b -
l u s t r a t i o n e a u t e x t r a illam c o n t r a illos, q u e r e l a m
o b m o v e r i t , ea p r o p t e r mali q u i d d a m inferre, vel mi-
n a t i a saltem v e r b a c o n t r a illum proferre.
O c t u a g e s i m o p r i m o : Cum i t a q u e b o c m o d o
o m n i b u s , q u a e g r e g a r i o militi aecidere p o s s e n t , o p p r e s -
sionibus, et injuriis obviam i t u m fit, vel saltem via
i 11 i m o n s t r a t a , qualiter j u s s u u m c o n s e q u i possit.
E a i g i t u r clementissiina n o s t r a est, s e r i a q u e
v o l u n t a s , u t l i m i t a n e a miliţia T r a n s y l v a n i c a , se i n
o m n i b u s o c c a s i o n i b u s t r a n q u i l l a m et o b e d i e n t e m de-
mon^tret, o r d i n a r i a s suas î u n c t i o n e s , vel q u a e s e c u s
facere j u b e b i t u r , p r o o b l i g a t i o n e sua j u r a t a , a r d e n t e r
et nil m u r m u r a n d o e x e q u a t u r , t e m p u s suae in fun-
c t i o n i b u s p e r m u t a t i o n i s cum p a t i e n t i a e x p e c t e t , p r o ­
i n d e n e c sigillatim n e c c a t e r v a t i m a s t a t i o n i b u s d i s -
c e d a t , eo q u i d e m c e r t i u s quod casu iu c o n t r a r i o ,
quod illi qui bis c o n t r a v e n e r i u t , a u t cum e x c i t a t o
fors q u o d a m t u m u l t u se i n d e p r o r i p u e r i u t , a u t pro-
fugerint, pro seditiosis b a b e b u n t u r , et p o e n a in m i -
l i t a r i b u s Nostris articulis in h a e c s a n c i t a , citra ve-
n i a m afficientur, uti e t n o n m i n u s :
O c t u a g e s i m o s e c u n d o : S u p e r i o r e s officiales, q u i
n e g l i g e n t i a sua, a u t c o n n i v e n d o occasionem fors rei
b u i c d e d e r i n t , r i g o r e m a x i m o , illi a u t e m , qui c o n t r a
 - 677 —

fidutiam in illis locatam prorsus in desertionem ho-

minum suorum hoc vel illo modo implicaţi esse de-
prehenderentur, in corpore omnino, et vita plectantur.
Octuagesimo tertio: Quod si autem ad extre-
mum ad breve, aut longum tempus mercatores, vel
questores, aut etiam alii, ex qua cumque demum
natione forent, in locis militaribus resident'am figerent,
aut in illis suam sustentationem, vel aliquam per
industriam questum procurarent, tales, si realiter
possesionati forent, aut in persona servire, aut'sui
loco alios ad serviendum idoneos homines substi-
tuere, et intertenere, aut vero tandem si iuopossessi-
onati essent propter beneticium, quod e locis mi­
litaribus capiunt, moderata aliqua per supremum N o ­
strum in Transylvania armorum Praefect im determi-
minanda protectiouali taxa ad fundum limitaneum
concurrere obligantur.
Octuagesimo quarto: Volumus itaque deceini-
mus, et mandamus, per haec clementer, et serio,' ut
in praesenti boc i egulamento praescripta Trausyl vanica
Limitaneo militaris Oonstitutio, tam diu, donec n o n
aliud quidpiam ordinare nobis videbitur, iu omnibus
suis punctis a Traunsylvanae limitaneae militiae Val-
lachicae supremis, et inferioribus offieialibus, gre-
gariis, et quicumque ad eam pertinent, in communi,
et singillatim pro obligationis suae ratione strictis-
sime adimpleantur, observentur, mosque is gerratur,
et ut idem etiam ex parte sibi subjectorurn fiat, in
id praessis semper manibus connitantur. Enimvero
in omnibus aliis oceasionibus de quibus in regula-
mento hoc expresse provisum non est, legiones, et
limitanei militares recipiendas a supremo armorum
praefecto instructiones eo plane obsequio reciperş
 — 678 —

teneantur, quo supremus armorum praefectus, iis

quae a nobis et Consilio Nostro aulae bellico reeipit,
se in omnibus, et singulis conformare tenetur. Datum
in Civitate Residentiae Nostrae Viennae Die D u o -
decima Mensis Novembris, A n n o Millesimo Septin-
gentesimo, Sexagesimo, Sexto, Regnorum Nostrorum
Vigesimo Sexto.
Măria Theresia. Mauritius Comes a Laţii.
Ad niandatum Sacrae-Cesareo
Regiae Majestatis proprium.
L u d o v i c u s de Tiirkheim.
NB. După o copie din coli. mea.

CLIV.
1767. Act de împărţirea moşiei rămase de boeriul Lup
Ttirkar de F. Komana între successorii sei, deoparte
Boer Antal de Nagy-Berivoi, şi de alta boerii Neagoe
şi George Missa de A. Komana.

Mii alâbb m e g irtak, adgyuk tuttâra ez leveliinkk

a rendiben mindenekk az kikk illik mostaniakk es
jovendobeliekk h o g y ezen mostan folyo 1767-ik esz-
tendobe Augustusnak 11-dik napjân Nemeş Fejer-
Vârmegyeben Fogaras foldin Felsokomânân a Nehai
Strenuus Boer L u p Purkâr belso Boeronalis fun-
dussân cum omnibus ad se pertinentys internis et
externis, ad eundem de jure, et ab antiqvo, spectan-
tibus et pertinere debentibus, melyeket Nehai N a g y
Berivoi Boer Istvân ur jure sucessorio birvân, es
halâla utân, F e l e s e g e Nehai Ivân Zamfira eladvân,
Ţekentetes Nemzetes Nagy Berivoi Boer Antal Ur,
 — 679 —

N e m e ş Fogaras foldânek erdemes Vicekapitânya, az

fenirt Nehai Tettes Boer Istvân Ur utân jure Con-
sangvinitatis, eonsequenterque successorio, ugyan F o ­
garas foldi F e l s o Komânai Nyâgoj, es Gyorgye Misa
Nevti strenuus Boerokkal mint azon Nehai L u p
Purkâr resz^hez j u s t pretendâlokkal egyiitt (mig T o i -
v^nyesen az eo kglmek j u s s o k meg bizonyittatnek,
a ki vâltâshoz partialiter admittaltatvân) aegvali pro-
portione, servata, ugymint Tettes Boir Antal Ur otven
Magyar forintokot, es a feun megirt ket Boerokis
ugyan anyit advân, in summa szâz M. forintokon ez
elott circiter nyolcz esztendokkel ugyan F e l s o K o ­
mânai Român Frink nevti Boertol ki valtottak, az ki
vâltâsban lett pânzbeli fizetesnek proportioja szerint
in duas rectas et aequales partes, Partibs ipsis, pfati
qvidem strenuis Boeronibs Nyagoj es Gyorgye Misa
in personis suis spbli D n o vero Antonio Boer de
Nagy Berivoj medio fiily sui Iosephi Boer
praesentibus, et qvoad omnia Consentientibus, ily
f'ormân osztottuk fel, jutvân sokszor emlitett Titts
Boer Antal Urnak.
1-mo. A z faluban levo Sessionak (melyis van
napkeletrol a Nehai fiscalis Brezân nevii J o b b â g y
kertyenek delrol a Mezonek nap nyugottrol az Stre­
nuus fenn emlitett Gyorgye Missa Boer Hâzâuak,
Ejszakrol pedig az Erdorol faluba be j o v o falu
uttczâjânak szomszedsâgâban) fele resze nap kelet
felol a Brezân sikatora mellett, mely resznekis hoszsza
az irt uttzâtol fogva egeszen az Erddig, szelyessege
pedig a belso, vagyis eszak felol valo vegin tizen-
u6gy 61 minden ol constalvân hârom singbol, az
holis hatârul ko âsatott be a foldben. A kozepe fele,
ugymint a faszulyka fold kulsp veginel szelye ugyan
 — 680 -

azon ollel tizen egy, az holis hatârul tetetett az ott

levo n a g y alma fa.
Az kiilso, vagyis delt nezo veginel ezeu Titts
Boer Antal Ur reszenek szelye Ion nyolcz 61, es ket
harmad resz, a hol hatârul ismeg ko âsatik a foldbe.
Az mâs reszre pedig, tudni illik N y â g o j , es
Gyorgye Missa eo kglmekk ezen fundusnak nap
nyugott felol valo resze a melyen Actu irt Nyâgoj
Misa eo kglme lakik, mind szelyrre mind h o s z -
szâra eppen anyi juta.
2-do. U g y a n a falu oldalâban Sub Ripa nevii
helyen, delrol a Ripa, nap nyugottrol, Mihâly Frink
B o e r kasszâlloja, eszakrol Vlagarestiek es mâs tobb
kertek vegei, Napkeletrol pedig nehai Csobân nevii
fiscalis Iobbâgy kertye (melyet most Iuon Lâttzko
nevu fisco nationalis Iobbâgy bir) szomszedsâgiban
e g y Tanorok capax feni cub. 4.
E z e n Tanorokk felso azaz napkeletet nezo vege,
melyis az emlitett Iuon Lattzko nevii Iobbâgy ker-
tyebe iitkozik hason felekozepiig marad a Tettes Boer
Antal Urnak, az also hasonfel pedig a ket Misâkk
eo kglmekk.
Szânto es hasszăllo helyek pedig osztattak fel eszerint:
A Felso. forduloba szântofoldek:
1-mo: L i n g e Iazu mori e g y szânto fold
in vicinitatibus locor. ab oriente az irt
Dividens felekk Misaikk szânto foldek, ab
occidente vero a patak ârka, Capit. metr.
3. ezt hoszâra, ket fele szakaszvân Misâek
eo kglmekk j u t o t t az nap kelet felol valo
szelye a magoke mellett, nap nyugottrol
valo szelye pedig az ârok mellett Tettes Cubs. metr.
1
Bo£r Antal Ur reszere l /?
 Translatum
2-do. In parao fontini in vicin. ab
oriente az Arok ab occidente a foldek ve-
gei Capax Cub. 3 metr. 3.
E z oldalban leven, h o g y egyik resz
se kârosodgyek nem hosszâra, hanem sze-
lyire szakosstatott ket fele jutvân sors sze­
rint a k e t Misa Boer eo kglmekk a falu
felol valo v e g e n h a s o n f e l e T e t t e s Boer Antal
Drnak pedig a kiilso, vagyis erdo felol valo
resze i s m e g hason feliig, mely reaz teszen 1
3-tio. Dupa Koszta . . . . egy felol
ifiabb Bukur Gubernât, mâs felol Serbe-
stiek. Capit Cub. 3 ezt hoszâra ket fele
szakasztvân, a falu, vagyis del felolvalo
has^nfele Misâekk a kulso szelye pedig
Titts Boer Antal Urnak, ugymint . . . 1
4-to. L a Valtsava Cub. 4. vie. egy
felol Szimion Boer, mâs felol Nehai Brezân
nevii fiiscalis J o b b a g y helye, ennek az also
felin Misâekk felyiil pedig ismeg hasonfele
Titts Boer A n t a l . U r jutott 3
Summa 4
A z Also Fordulok szânt6 foldek.
1-mo. L a Mesztekenis Capit. Cub. 4
melynek vicinussa egy felol hoszan a patak
mâs felol Onya Frink az oreg: de a mi-
napâb. ezen L u p Purkâr minden Joszâgirol
lett Inquisitiok a fatensek koziil felesem ki
advân, h o g y nem csak az most emlitett
darab fold hanem a mellett del felol Onya
Frinknel az oregnel levo hârom vekâni es
 — 682 —

Cubs. metr.
Nyisztor Gubernâtnâl levo i s m e g hârom
veka fereje. E z e k mellett ismeg e g y kobol
fereje Iuon Latzko nevii u g y a n F . Komânai
F i s c o Nationalis Iobbâgy Herinel, . . . i, a
mint az irt Osztozo ket Misâk referâlyâk
mind ezen hârom darabb levo tiz veka
fdreje foldet, semmirol nem docealhatvâu
az actualis Possessorok, sine juris strepitu
i n g y e n visza botsâttyak, es i g y leszen ezen
darab fold Capax Cub. circa 6 metr. 2 in
vie. delr61 hoszan le az Alsokomânâra le
jâro nagy ut, eszakrol pedig ugyan az ho­
szan melyekesen le folyo patak ârka.
U g y a n o t t v a g y o n mâs darab fold
emennek az nap nyugottrol, vagyis Also-
komânârol valo v e g i g Capax Cub. 3. mely-
nek vicinussa del felol i s m e g a felyebb irt
A. Komânâra meno ut hoszan, eszakrol
pedig a patak mellett Pdus Sztantsu Nyâga
fisco Nationalis J o b b . E z e n ket lâb fol­
deket h o g y mindenikk kerelme nelkiil igaz-
sâgosabban az Osztozo felek egy mâs ko­
zott fel oszthassâk, a kettot tsak egynek
veven fel, szakasztatik n e g y f e l e ; Tudni
illik. A F e l s o Komana felol valo foldon
az uton belâl vagyon egy ko, melyen felytil,
F e l s o Komana felol eso darabnak a patak,
vagyis eszak felol valo resze a ket Misa
Boernak del felol valo resze pedig (az
Jobbâgynâl, es Boeroknâl levo darabokat is
hozza tevven) egeszen az utig Tktts B o e r
Antal Ure. Az emlitett kpvon aloj yalp
 - 683 —

Cubs. metr.
darabnak pedig vice versa. Az ut vagyis
del fentol valo resze Misaike a viz felol
ugyrnint eszak felol esrj hasonfele Tett6s
Boer Antal Ure, es igy e ket darabb esik
in dimidia naedietate Boer Antal Urt in
simul 4 3
Oly konditioval esek mindazon âltal
ezen ket foldnek ily modon valo m e g osz-
lâsa, b o g y a menyivel egyik darabja na-
gyobb volna a mâsiknâl, abban is supple-
altassek oly formân a masik resz, b o g y
egyik se kârosodgyek. 2-do. H o g y ha az
irt hârom darabokot, az eddig valo P o s -
sessorek ki nem eresztenek az Tettes vi-
cekapitâny Ur resze a mâs mellette levo
darabbol tetesek egyenlore a Misâekeval.
2-do. In face aluj L u p Purkâr Cap.
Cub 6. ennek vicinussa del felol Valtsava
Csori es Lazu Frentsestilor, Nap nyugottrol
Nehai Român G-ubernât Posteritasi.
Ezis h o g y e g y arânt j u s s o n j o v a es
rosza mindenik resznek i s m e g n e g y fele
szakaszasek, ugymint eloszor hoszân ha-
sittasek, kozepett, es az ârok felol valo
resze hoszszâbol kozepett ismâg ketto sza-
kasztatvân mig rovidittetik, melynek a
felso v e g e Misâekk, az also pedig hason
felig Tktts Boer Antal vicekapitâny Urnak;
Az egesz foldnek kiilso hasonfele pedig
nem keresztiil szakasztasek, hanem hoszâra
hasittatvân, mind hogy ez dombon leven
Latus 4 3
 - 684 —

Cubs. metr.
Translatura 4 3
s z e g e n y e b b i g y sorsszerint juta eppen a
szelyin hoszan Sztân G-ubernât felol, ezen
resznek hasonfele Titfcs V.-kapitâny Urt
azonbelol ismeg mfelyekesen hoszan mâs
hasonfele ezen darabbnak juta a Misâk
reszere; es igy mindenik helyt jufcott Boer
Antal Ur hat hat veka fereje, in simul a
k e t helyt 3 —
3-tio. In Capu Szatului Capax metr.
6 melynek vicinussa nap keletrol az Bukur
Szossa nevii J o b b â g y n a k kertye delrol Pdus
Iuon Lattzko F i s c o Nationalis Jobbâgy,
nap nyugottrol Pdus Iuon Vodgya, eszakrol
pedig T h o g y e r B u s g y a fiisco Nationalis
J o b b â g y o k szânto foldei, mely foldnek
eszakrol valo szelyin hasonfele Misa Nya-
gojnak, es Gyorgynek mene, del felol valo
mâs hasonfele pedig Tettes Vicekapitâny
Boer Antal Urt, ugymint — 3
Summa 8 2
Summa — Summar 13 Va

Kaszâllohelyek a F e l s o Forduloban.
Cur. feiii
l-mo. In Parao Fontini a fen megirt
fSldnek belso szellyin hoszan az patak
ârka mellett, egy j o Boglâra valo, mely a
f61det egyiitt kette szakasztodvân,- j u t o t t
sorsszerint a fold kozepin âlol a falu felol
valo resze a ket Misa Boer eo kegyelmekk,
a foldnek kozepin felyul az erdo felol valo
 - 085 -*

Cur. feni.
resze pedig Titts Boer Antal Urk, mely
resz teszen, mint hogy ezen reszen van
a s z e n a fîinek n a g y o b b resze V2
2-do. In Pojâna mare Capax Cur
f e n i 2 in v i c i n i t a t i b u s a b u n a a patak es
ut, partibus v e r o ab altera P a s k u l y S z o s s a
uevîi fisco N a t i o n a l i s J o b b â g y , e n n e k e s z a k
felol v a l o resze Misâekk, delrol p e d i g mâs
hasonfele Boer Antal Urk ideoqve . . . 1
3-tio. L a V a d u merilor Cur. feni 2 vi-
cinussa egy felol Nyâgoj Gubernât, mâs
f e l o l S z i m i o n V i s z k a fisoo N a t i o n a l i s , e n n e k
hason fele nap nyugottfolol juta Tkts B o e r
Antal Urk, i d e s t 1
4-to. P e s t y e V a l e la l y â s z a C a p . Cur.
feni 1 ennek vicinussa egy felol a V o l g y ,
mâs felol a gyetzâre, ezis kozepett kette -
szakadvân juta Boer Antal Urk . . . . y 3

K a s z â l l o h e l y e k az A l s o Forduloban.

1 mo. I n f a c e aluj L u p P u r k â r C u r .
feni 2 az fen meg irt 6s n6gy darabbra
szakasztott foldnek az b e l s o s z e l l y i n hos-
szan az â r o k b a n , m e l y a f o l d e t e g y u t t ko­
zepett kette szakasztatvân meg oztattatott,
es jutott a foldei egyutt Boe> Antal Ur
ez also v e g e felol valo hasonfele. idest. . 1
2-do. In Szarâta Delnitze aluj Lup
Purkâr C a p a x Cur. feni ? m e l y n e k v i c i n u s s a
e g y felol S z t a n Plasa j u s s a mâs felol Csobân
juson valo szena fu, e z e n szena funekis
Latus 4
 — 686 —

Cur. feni
Translatum 4
hasonfele Misâekk mâs hasonfele pedig a
Szeretura felol Tettes Boer Antal Urk juta,
idest 1
3-tio. L a Mesztekenis az fen m e g
nevezett foldnek 6szak felol valo szelyin
hoszan alâ a patak marton, es az Also-
Komâna felol valo vegib. Cur. feni egy, ezis
a foldnek fel hasogatâsa szerint a ket resz
kozott fel osszolvân, j u t o t t Boer Antal
Urnak . \ . -- V a

Summa . 5y 2

Summa — Summarum 5y 2

Mint hogy pedig mâsokuâlis tanâltatnak ezen

nehai L u p Purkâr Boernak Boeronalis fundussa utân
valo szân"t6 es kaszâllo helyek, egyezenek m e g azok
irântis, eszerint, h o g y tudnillik akâr in pignore le­
gyenek, akâr pedig potentia mediante, v a g y mâs
akâr mi fele pretextus alatt birattassânak az actualis
Possessoroktol mind azokot simultaneis expensis tar-
tozzanak magokhoz vâltani az osstozo felek, v a g y
mâs keppen es ha az sziikseg u g y fogja kivânni
torvenyelis approprialni. H o g y pedig ezen fen megirt
mod es rend szerint v e g b e n ment divisio âllando
legyen es mindenik felrol in omnibus suis partibs
intacţi megtartassek, kozonseges elszânt j o akaratbol
vâllalânak szâz forint vinculomot h o g y a m e g nem
âllo fel az meg âllo. f61nek sine omni Iuris strepitu,
tsak ezen divisionalis L e v e l n e k erejevel azon szâz
m. forint vineulumnak le tetelere compellâltassek es
compellaltathas6k •/. megis vetethessek ex B o n i s
ejusd. Partis violantis mobilib. iis vero nori repertis,
aut forte non sufficientib. etiam Immobilibus Parti
Divisioneni hano intacţi servanţi cedent, •/. megis
ezen D i v i s i o in suo esse, et vigore m e g maradgyon.
Mely osztozâs b o g y mii elottiink, es âltalunk
mind ket resz magok j o b b kezek beadâsâval Divisio
jokor oorroborâlvân es miinkotis meg birâlvân, eszerint
ment l e g y e n v e g b e n , ket ugyan F e l s o Komânai
sztrenuus Boerokk ugymint Mihâly Frinkk es Sztân
Frinkknak mind v e g i s es mindentitt in faciebus L o c o r .
modo supra fato divisor. jelen l e t e k b e n ; irtuk m e g
mflis igaz bitiink szerint futuro pro testimonio, szokott
petsetiinkkel, es tulajdon subscriptionkkal roborâlvân;
es Tettes Boer Antal Urnak, mint osstozo felnek ki
attuk. Datum Anno, Die, L o c o q u e supra notatis.

Csik Sz. Gyorgyi

Madâr Antal m. pr.
Fagarasi P. Istvân m. pr. F e l s e g e s Koronâs Kirâly-
Az Fogaras foldi torve- nenk 6s orokos F e j e d e l e m
nyes szinteleniil folyo Ta- AszonyunkErdelyi Torveny
blai Ass. es butos v.-no- Kirâlyi Tâblâjânak
tariussa. butos iro deâkja es nota-
riussa, az fen m e g irt
dolognak vegbe vitelere
L e g . exmissus.
Correcta per eosd.

A z F . Komânai L u p Purkâr B o e r jussânak

Divisiojârol valo Testimonium.

NB. Actul original în Coli. mea.

 - B88 -

CLV.
niO. Procesul şi Deliberatul tabulei regie din 12 Sep-
tembre 1770 în causa fiscului contra lui George Matheiu
şi Şamuil Herszdny in privinţa părţilor de moşie din
Bucsum şi Copăcel.
N o s Ferdinandus Primus Dei Gratia Austriae
Imperator, Apostolicus HuDgariae, et Bohemiae Rex,
hujus Nominis Quintus; R e x Lombardiae, et Vene-
tiarum, Galliciae, Lodomeriae et Illyriae, A r c h i D u x
Austriae, Magnus Princeps Transylvaniae et Sicu­
lorum Comes et. Memoriae commendamus tenore
praesentium significantes, quibus expedit universis
et singulis quod, F i d e l e s Noştri, N o b i s Dilecti, Spec-
tabilis ac Generosus Alexius Daniel de Vargyas
Tabulae Nostrae R e g i a e in Transylvania Partibusque
eisdem reincorporatis Judiciariae in Persona Nostra
Praeses ordinarius, Magistri item Noştri ibidem Pro-
tonotarii exposuerunt Nobis qualiter ipsi penes alias
Litteras Nostras Requisitorias pro parte et in per­
sona Egregii ac Nobilis Antonii Boer de N a g y B e -
rivoj Districtuş Noştri Fogarasiensis, Sedis Generalis
Assessoris sub sigillo Nostro Judiciali et Authentico,
eoque Transylvanico legitime confectas et emanatas,
ipsisque praeceptorie sonantes, requisiti sint quatenus
Processum et subsequens Deliberatum in causa Fisei
Noştri contra Georgium, Matheum et Samuelem Her-
szenyi ratione portionum in Butsum et K o p o c s e l
Districtui Fogarasiensi adjacentium, coram Foro No­
stro Productionali A n n o Millesimo Septingentesimo
Septuagesimo die vero duodecima Mensis Septembris,
mota agitata, et decisa lati et pronunciati; et more
consveto in Archivum seu Conservatorium dictae
 — G89 -

Tabulae Nostrae Regiae in Transylvania Partibusque

eidem reincorporatis Judiciariae illocafcum, requireret
ejusque Paria sub sigillo Nostro Judieiali et Authen­
tico Transylvanico extradanda N o b i s exhiberent. —
Cujusmodi Mandati Noştri Requisitorii tenor, et ver-
balis continentia talis est.
Ferdinandus Primus Dei Gratia Austriae Impe­
rator Apostolicus Hungariae et Bohemiae R e x hujus
Nominis Quintus, R e x Lombardiae et Venetiarum,
Galliciae Lodomeriae et Illyriae, Archidux Austriae,
Magnus Princeps Transylvaniae et Siculorum Comes
etc. Fidelibus Nostris Nobis Dilectis Spectabili ac
Generoso Alexio Daniel de Vargyas Tabulae Nostrae
Regiae in Transylvania partibusque eidem reincor­
poratis Judiciariae in Persona Nostra Praesidi or-
dinario, Magistris item Nostris per eundem Princi-
patum Protonotariis, Gratiam Nostram Caesareo R e -
gioque Principalem! Exponitur Majestati Nostrae
pro parte et in persona Egregii ac Nobilis Antonii
Boer de N a g y Berivoj Districtuş Noştri Fogarasiensis
Sedis Generalis Assessoris, qualiter idem paribus
processus et Deliberaţi in causa F i s e i Noştri contra
Georgium Matheum et Samuelem Herszenyi ratione
portionum in Butsum, et Kapotsel Districtui F o g a ­
rasiensi adjacentium coram F o r o Nostro Produc­
tionali A n n o Millesimo S e p t i n g e n t e s i m o Septuagesimo
mota, agitata, et decisa, lati et pronunciati, et more
c o n s v e t o in Archivum dictae Tabulae Nostrae Regiae
Judiciariae repositarum et praesent. pro Jurium suo-
rum tuitione, plurimum indigeret essentque eidem
summe neeessaria; Proinde Vobis harum serie com-
mittimus et mandamus firmiter, quatenus aeceptis
praesentibus statim vos praescriptas Litteras, in Ar-

44
 - 69u -

cbivo Vestro Tabulari repositas diligenter requirere

et reinvenire, requisitarumque et reinventarum te-
norem et continentiain, in Transumpto Litterarum
Vestrarum de Verbo ad Verbum, sine diminutione
et augmento, variationeque prorsus aliquali, sub
sigillo Nostro Judieiali, et Autbentico Transylvanico,
dieto E x p o n e n ţ i in quantum eundem rite et legitime
concernerent, pro futura Jurium suorum cautela ne-
cessarias extrădare modis omnibus debeatis ac tene-
amini. Caveatis tamen ne dolus aut fraus bac in
parte interveniat aliqualis — Secus non facturi. —
Datum in Libera Regiaque Civitate Nostra Maros-
Vâsârhely die vigesima Mensis Ianuarii — Anno
DominiMillesimo Octing9ntesimo quadragesimo'quinto.
Erantque bac Litterae modo solito comprebensae et
sigillo ejusdem Majestatis vestrae sacratissimae Judi­
eiali et authentico eoque Transylvanico in medio
loco videlicet solito super hostia alba pappyro itidem
alba singulariter et praestolariter tecta impressive
communitae ac roboratae, pratenterque confectae et
emanatae. — Intitulatio autem ab altera parte in
dorso talis apperabat: Fidelibus Nostris Spectabili
ac Generoso Alexio Daniel de Vargyas Tabulae
Nostrae Regiae in Magno Transylvaniae Principatu,
pariibusque eidem reincorporatis Judiciariae in Per­
sona Nostra Praesidi ordinario, Magistris item N o ­
stris Protonotariis Nobis Dilectis. — Ad cingulum
scriptum erat: Pro parte et in persona — inferius:
Egregii ac Nobilis Antonii Boer de N. B e r i v o j , ad
calcem inferiorem adjectum erat talis scriptura: R e -
quisitorium Litterarum, ad superiorem vero praesentata
taliter erat: praesent. 20-a Ianuarii 1845, ab altera parte
partim ad sigillum, partim sigillo inferius subscriptum
erat L e c t . Correct.
 -- mi

Quibus receptis iisdem Mandatis Nostris Re-

quisitoriis, semper et in omnibus uti tenemur et par
est obedire satisfacereque volentes per Archivarium
saepe fatae Tabulae Nostrae Regiae, cujus est de
more et consvetudine, Arcbivo Tabulari invigilare,
requiri facientes, eundem processum, diligenţi requi-
sitione adbibita reinventum Nobis praesentarunt in
haec verba:
Eodem die Horis Pomeridianis sub eodem Praesidio.
1-mo. Assumitur Causa contra Greorgium, Ma-
theum et Samuelem Herszenyi ratione Portionum in
Butsum et K o p o t s e l Districtui Fogarasiensi adjacent.
institutoque militari applicatar. et interea sessione
expirante causae decisio in sequentem sessionem
differtur.
D i e 12-a Mensis Septembr, horis ante meridi-
anis sub Praesidio E x c . D . L . B. E p i s c o p i :
l - o . Tit. D . Magister Protonotarius L . B . A n -
tonius D o m o k o s exhibet revocationem Procuratoriam
pro liseo R e g i o in Causa contra Communitatem Bi-
stricziensem superius declarata insinuatam.
Conclusum. Communicetur parti adversae. —
2-do. Reassummitur Causa contra Familiam
Herszenyi ratione Bonorum in B u t s u m et K o p o t s e l
superius agitata D . Protonotario Ladislao Szombat-
falvi statum ejusdem causae — Partium utrarumque
argumentis succincte commemoratis E x c e l s o foro
anteriorem ejus determinationem g e n u i n e referente.
II producebant l - o in Transumpto Tabulari
Testimoniales Andreae 3. Hungariae R e g i s super re-
stitutione Magistri TJgrini in Possessorium Possessi-
onum suarum Fogaras et Zombathely vocatar. de
Ao 1291. datas.
44»
 — 692 —

2-do. In Transumto Capituli Albensis Litteras

consensuales confirmationales simul et Juris regii
Collationales Principis Micbaelis Apafi in se conti-
nentes Litteras novae Donationis Annae de Nadasd,
Stephani Mâjlâth Vajvodae relictae viduae inter alia
super possessione acţionată B u t s u m de A o 1B56.
3-tio. Litteras Principis Gabrielis B e t h l e n super
Armilustrio de Anno 1620 iminentes denatos Inctor.
tempore — Armilustrii in privilegiis suiş et immu-
nitatibus, tam personalibus, quam realibus conser-
vatos fuisse.
4-to et 5-to. Binas requisitionales de Annis
1711. et 1712. super portione in Kopotsel a certis
Boeronibus per Genitor. Inctor. Georgium Herszenyi
acquisit.
6-to. Litteras consensuales confirmator. Georgii
l-mi Uâkotzi de Anno 1633 continentes in se sen-
tentionales sedriae superioris Judicum Terrae F o ­
garas de A n n o 1629 quibus mediantibus tertialitas
Boeronatus, et Possessionis Kopotsel, a reliquo cor­
pore ejusdem Possessionis 118 antea annis avulsa,
tanquam ad eos Jure avitico Nobilitari pertinens,
Nobilibus Boeronibus ibidem nominatis judicialiter
dignosceretur:
Conclusum: Inctus phabitum in B o n i s actio-
natis ante annum 1B88 Dominium sufficienter liqui-
dantibus easd. ab impetitione absolvi. Portiones vero
ipsorum bonificandas decerni.
Cujus quidem processus et deliberaţi modo
praevio Nobis per antelatum Praesidem Magistrosque
Nostros Protonotarios exhibiti tenorem, et continen-
tiam, sine diminutione, et augmento variationeque
prorsus aliquali, praesentibus Litteris Nostris inse-
 — 693 —

rentes, Paria ejusdem sub sigillo Nostro Judiciari,

et authentico, eoque Transylvanico — annotato E x ­
ponenţi Jurium suorum uberiorem futuram ad cau-
tellam necessaria extradedimus, communi Justiţia et
aequitate svadente. — Datum in Libera Regiaque
Civitate Nostra Maros Vâsârhely die vigesima prima
Mensis Ianuarii A n n o Domini Millesimo oettingen-
tesimo quadragesimo quinto.
Lecta, cum originalibus col-
lata, in lineis, ac v o c i b u s ,
paginae sequenti annotatis,
correcta, et extrădata, per
• Magistrum Alexandrum D o -
nâthy m. pr. de Pâlos, proto-
notarium.
Collata.
Errataque Correcta.
in
Pag. Lin. et Vocibus.
7 25 suis ad lin
— 28 acquisitionales Correctio.
Donâthy m. pr. Magsr. proton,
per
L u d o v i c u m B a l o g h m. pr. et Ludovicum Miskolczy s.k.
R e g i o Tabulares Cancellistas.
Taxa sempturae 1 f 30 x mon. con.
coli — 11
Requisit 1 40
Mand. requisit. — 51
4 Î2~~
Liq. Samuil D e n g y e l m. pr.
Protocollista Praesis.
NB. Beprodus după transumtul tabulei regie din Maros-
Vâsârhely dat la cererea lui Boer Anton la 21 Ianuarie 1845, ce
se află în Coli. mea în original.
 — 694 —

CLVI.
1773. Deliberatul tablei regesci cu datul din M.-Vâ-
sărhely la 29 Ianuarie 1773 prin care familia Sztoika
de A. Venitze in procesul productional al fiscului se
declară de nobili donatari. — Deliberatul acesta se
estradă în transumptul tabular din a. 1845 lui George
Sztojka Salamon din Veneţia inferiâră.
N o s Ferdinandus Primus D e i Gratia Austriae
Imperator, Apostolicus Hungariae, et B o h e m i a e R e x
hujus nominis Quintus R e x Lombardiae et V e n e - j
tiarum, Galliciae Lodomeriae et Illyriae, Archidux 1
Austriae, Magnus Princeps Transylvaniae, jst sicu­
lorum Comes etc. — Memoriae Commendamus tenore
praesentium significantes, quibus expedit universis, J
et s i n g u l i s ; — quod Fideles noştri Nobis sincere,
et respective Dilecti, Generosus Alexius Daniel de i
Vargyas, Tabulae nostrae Regiae in Transylvania,
Partibusque eidem reincorporatis judiciariae in Per­
sona nostra Praeses ordinarius; Magistrique noştri
ibidem Protonotarii exposuerint N o b i s : Qualiter ipsi
penes alias Litteras nostras persona nobilis Gyorgy
Sztojka Salamon de Also-Venitze, sub sigillo nostro
judiciali, et Authentico, eoque Transilvanico legitime
confectas, et emanatas, ipsis praeceptorie sonantes,
requisiti sint: quatenus Processum in causa familiae
Stojka de dicta Als6-Venitze coram Tabula nostra
in Transsilvania Rigia judiciaria anno 1773 super
personali nobilitate institutum et die vigesima quinta
mensis Ianuarii ejusdem anni, simul et terminatum,
eatumque in eademque causa Deliberatum, subseque
in Archivum, seu Conservatorium Litterarum ejusdem
Tabulae nostrae Regiae illocatum, requiri faqerent,
 ejusque paria, sub sigillo nostro judiciali, et Authen­
tico Transsilvanico extradanda nobis exhiberent, cujus
modi mandati noştri Requisitorii tenor et verbalis
continentia, talis e s t : Ferdinandus Primus D e i Gratia
Austriae Imperator, Apostolicus Hungariae et Bohe­
miae Rex hujus nominis. Quintus, R e x Lombardiae,
et Venetiarum, Galliciae, Lodomeriae et IUiriae,
Archidux Austriae, Magnus Princeps Transylvaniae
et Siculorum Comes. etc. F i d e l i b u s nostris sincere
Nobis et respective Dilectis, Generoso Alexio Daniel
de Vargyas, Tabulae nostrae Regiae in Transylva­
niae, Partibusque eidem reincorporatis Iudiciariae,
in Persona nostra Praesidi Ordinario, Magistris item
Nostris per eundem Principatum Protonotariis, Gra-
tiam nostram Caesareo Regioque Principalem! —
Exponitur Majestati nostrae, pro parte et in persona
ncbilis Gyorgye Sztojka Salomon de Also-Venetze,
qualiter idem paribus Processus, et Deliberaţi, in
causa Familiae Stojka de dicta Also-Venitze coram
Tabula nostra in Transilvania R e g i a judiciaria A n n o
1773 super personali nobilitate levata agitata, et Die
25-i Mensis Ianuarii ejusdem anni decisa, — rati;
et pronuntiati, et more consveto in Archivum diaetae
Tabulae nostrae R e g i a e judiciariae, — repositorum
ad praesens pro jurium suorum tuitione plurimum
indigeret, essentque eidem summe necessaria. Pro-
inde vobis harum serie committimus, et mandamus,
firmiter, quatenus acceptis praesentibus, statim vos,
praescriptas Litteras, in Archivo vestro Tabulari
repositas diligenter requirere, et reinvenire, requisi-
tarumque et reinventarum tenorem et continentiam,
in transumpto Litterarum vestratum, de verbo ad
verbum, sine diminutione, et augmento, variationeque
 — 696 —

prorsus aliquali, sub sigillo nostro judiciali et Au­

thentico Transylvanico, dicto Exponenţi, in quantum
eundem rite et legitime concernerent, pro futura
jurium suorum cautela necessarias, extrădare, modis
omnibus debeatis, ac teneamini, caveatis tamen ne
dolus aut fraus hac in parte interveniat aliqualis —
secus n o n facturi. Datum in Libera Regiaque nostra
Civitate Maros Vâsârhely D i e Vigesima Mensis Ia­
nuarii, Anno Millesimo Octingentesimo, Quadrage­
simo Quinto. — Erantque hae Litterae Requisito-
riae ab una parte exteriori, solito videlicet loco, si­
gillo nostro judiciali Authentico Transylvanico super
hostia alba, papyro alba praestolariter tecta, fines
cinguli supprimente, impraessive communitae et ro-
boratae, clausaeque modo solito pro tune confectae,
et emanatae, modo vero apertae, cui sigillo sub­
scriptum erat, L e c t a m , ab altera vero superiori parte
sequens scribatur intitulatio: Fidelibus Nostris Ge-
neroso Alexio Daniel de Vargyas, Tabulae nostrae
Regiae, in Transsilvaniae Principatu, Partibusque
eidem reincorporatis judiciariae in Persona nostra
Praesidi Ordinario, Magistris item Nostris Protono-
tariis Nobis sincere et respective D i l e c t i s ; ad Cin-
g u l u m : pro parte et in Persona paulo inferius: N o ­
bilis Gyorgye Stojka S a l o m o n ; ad Calcem: Requisi-
torium Litterarum; ad verticem: Praesent. 20-a Ia­
nuarii 1843*—. Quibus receptis, iidem, Mandatis
nostris Requisitor. semper et in omnibus, uti tenemur,
et par est, obedire satisfacereque volentes, per
Archivarium saepe fatae Tabulae nostrae R e g i a e ,
cujus est de more et consvetudine, Archivo Tabu­
lari invigillare, requiri facientes eundem Processum,
et Deliberatum diligenţi requisitione adhibita, rein-
yentum, N o b i s praesentarunt in haec verba;
 — 697 —

A n n o 1773 Die 25-a mensis Ianuarii L e v a t a in

M.-Vâsârhely sub Praesidio ordinario,
Pro Act. Nobilibus Producentibus Niculao se­
niori, Iohanne juniore, et Alexandro Stojka, Andrea
item Ladislao, Niculao juniore, et Many Sztojka,
Iohanne pariter seniore Stojka huj usque Filiis, Sa-
muele Iohanne, et Ladislao juniore Stojka de A l s o -
Venitze in Districtu Terrae Fogaras Residentibus
Procurator Isacus Mârthe de Havad.
Pro I. I. vero Decurione et Iudice Possessionis
Also-Venitze, tertio secum juratis, ratione dictorum
officiorum, in sui ac reliquorum Contribuentium in­
colarum praefatae Communitatis Also-Venitze D i ­
strictul Terrae Fogaras adjacentis nominibus, et in
personi. Pro I. I. nemo. Hinc.
A. A. In conformitate Altissimarum Ordinationum
Caesareo Regiarum, de genuina, ac indubia nobilitate
sua statuque possessionato producturi, exhib.
1-a. Litteras super Inctorum Ammonitione R e -
latorias A 1773 die 9-na Mar. legitime confectas
sub A.
2-o. Producunt Litteras divi quondam Impera-
toris L e o p o l d i Confirmationales, pro Iohanne et
Niculao Stojka, Haeredibusque et Posteritatibus eorum
universis Anno 1700 die 27-a F e b r . soleniter ema-
natas, quae continent serenissimi olim Tranniae
Principis Gabrielis B e t h l e n Litteras novae Donatio­
nales super Portionibus Possessionariis Boeronalibus
Praedecessorum partis actoreae in Possessionibus
Also-Venitze et Kutsulata, Districtui Terrae Fogaras
adjacentibus habitis A n n o 1628 elargitas sub B .
3, Exhib. Litteras Armales sacratissimi quon-
dum Imperatoris Caroli sexti super denuo facta no»
 - 698 —

bilitatione Iohannis Boeronum Duotoris, Filiorumque

ejus, Stephani, Ladislai, et Iohannis Sztojka de Als6-
Venitze ad Haeredes et Posteritates A n n o 1718 die
14-a Iuny gratiose obtenta suorum servitiorum in-
dultas, et nemine Contradicente publicatas sub C.
4-o. Produc. Inquisitorias A n n o praeterito 1772
penes insertum Mandatum compulsiorum medio fide
dignorum Regiorum authentice expeditas, quae per-
hibent luculenter modernos Produoentes esse Filios
prae exhibitas Anni 1718 Annales Impertrantium,
possidereque actu eosdem in A l s o - V e n i t z e , jura
Donationalia a Majoribus obsenta, Signanter Nro
1 6 ; habere praeterea in P o s s e s s i o n e quoque Ku­
tsulata certam Portionem Possessionariam in prae
exhibita nova Donatione mentionatam, et J o b b a g i -
onum personas nro 14 sub D .
6 o. E x h i b e n t alias Inquisitorias A 1763 die
12-mo l u l i debita Formalitate Conscriptas quae do­
cent praeter Iobbagiones in Inquisitione sub D. men-
tionatos, possidere Actores alios etiam subditos
Kretsun Dregits, et Petru vocatos sub E .
6-o. E x h i b e n t Deliberatum Coronense A n n o
1742 super eo latum, quod Iobbagiones Ignatzi et
Many Bartsa item filii Radultz Bartsa pro nobile
Andrea Szegedi adjudisari, resignatique fuerint sub
F quod vero eosdem Iobbagiones, a dicto Andrea
Szegedi Producentes, pro sese perennali jure in A n n o
17B2 appropriaverint sub G.
7-o. Producunt Testimoniales Anni 1772 duorum
fide dignorum juratorum Districtuş Fogarasiensis
super duobus Inquilinis in eorum F u n d o habitantibus
sub H.
 — 699 —

8-o. Genealogicam Tabullam subnectunt talem:

fNiculaum sen. l .
P r o d u
Iobannes Sztojka Stepbanum I o h a n n e m j u n p £
de A l s o - V e n i t z e in *Alexandrum '
Litteris nobilitati- Ladislaum r . A n d r e a m .
onalibus mention. Ladislaum (Produ-
centes

reliquos filios. Iobannem " Nicolaum jun. f -

et. Mar. Stojka J
pSamuelem ^
Uohannem Ic^te""
cen 8
Ut Ladislaum J '
Exstraemissis concludunt veterem antiquam pro-
ducentium Familiae nobilitatem, denuo quidem con-
firmatam, n o v a e q u e Donationis Collatione, ac For-
malium Litterarum Armalium expeditione ornatam
et munitam, constare tam evidentei-, ut nemo A c -
tores indubitatos nobiles esse negări possiţ, Constat
praeterea eosdem 16 sessiones et Curias nobilitares,
numerossos item I o b b a g i o n e s ae Inquilinos babere a
Majoribus Possessionatis descendisse, et actu D o n a -
tarios esse, cupiuntque proinde pro nobilibus indu-
bitatis donatariis bene p o s s e s s i o n a t i s ; L e g e quidem
immunibus judicialiter declarări, et demisse protes-
tantur Eeservando reservanda.
M. Vâsârhely, 29-a Ian. 1773.
Deliberat.
Judices.
E x c . C. Paulus Bethlen Praeses 111. A n t o n i u s
Szeredai Praelat.
Magistri Protonotarii.
111. Ladislaus Turi
IU. Ladislaus Szombatf'alvi.
Act. Assessores.
C. Emerius Teleki.
B . P a u l u s Kem^ny.
 I
— 700 —

C. Alexander Bethlen.
B. Simon Kem6ny.
111. Stephanus Halmâgyi.
Supernumer.
C. S i g i s m u n d u s Haller.
C. V o l f g a D g u s Bethlen.
IU. Iosephus Rosnyai.
IU. L u d o v i c u s F e k e t e .
Series Documentorum per Producentes Niculaum
Iohannem et Alexandrum, Andream item Ladislaum,
Niculaum, et Many, Samuelem denique Iohanemque
eo Ladislaum singuli Stojka de Also-Venitze ad
evincendam indubiam nobilitatem judicio pexhibi-
torum et quidem.
l-o. Litterarum Ammonitorio Relatoriarum Anno
proximo evoluto 1772 et 9-a Maji legitime emana-
tarum Inctam Communitatem P o s s e s s i o n i s Also-Ve­
nitze ad Comparendum ammonitam fuisse evincit.
2. Confirmationalium Divi quondam Impera-
toris L e o p o l d i , ad suplicationem nobilium Iohannis,
et Nicolai Sztojka, Anno adhuc 1700, et 20-a Aprilis
sub sigillo secretiori et . . . . subscriptionemque dicti
Imperatoris, Samullis item Comitis Kalnoki, et A n -
dreae Sznt. Kereszti Clementer elargitarum, moxque
anno 1702, 20-a lunii in sede judiciaria nobilium
Fogarasiensium, j u x t a veterem usum, et c o n s v e t u -
dinem inibi observări solitum, tribus vicibus publi-
catarum, quae continent in se se Litteras Priville-
giales et Donationales Serenissimi olim Tranniae
Principis Gabrielis Bethlen super Portionibus P o s -
sessoriis B o e r o n a l i b u s , Praedecessoribus Actorum
signanter Nobili Sztojka Salamon in Possessionibus
Also-Venitze, et Kutsulata, Dişţricţui Terrae Fogaras
 - 701 -

ingremiatis A. 1628 20-a Aprilis sub sigillo dicti

Principis aulico, subscriptioneque ejusdem Clementer
indultas I memorato producentium Praedecessori,
Haeredibus que et Posteritatibus universis, totales et
integras Portiones suas Possessionarias, anteaquoque
per eosdem tentas, et possessas, in praedictis P o s -
sessionibus et Districtu existentes habitas, pr. Se-
renissimum Transsilvaniae Principem Gabrielem B e ­
thlen jure perpetuo et-inrevocabiliter, titulo novae
donationis, datas et donatas fuisse perhibet indubie.
5-o. Litterarum Armalium Romanorum Impe-
ratoris Augustissimi quondam Caroli sexti, in Castro
Laxenburgensi 14-a Iuny A. 1718 ob fidelia servitia
nobilibus Iohanni, et Nieulao, filiisque Ioanni, Ste­
phano, Ladislao, et Ioanni, Haeredibusque, et P o s t e ­
ritatibus eorundem utriusque sexus universis, sub.
propria, Ioannis, Iosephi item de Kaszon, et Greorgy
Balintit subscriptionibus, Sigilloque Principis ma­
jori et A u l i c o , Clementer collatarum et emanatarum,
successive et 1719 1-a Aprilis in tribus sedibus n o ­
bilium Fogarasiensium, per juratum sedriae supe­
rioris uotarium Ionam Fogarasi nemine contradicente
publicatarum, I. memoratum Ioannem, et Niculaum,
psoriptosque Ioannis filios, Haeredesque, et P o s t e ­
ritates eorundem utriusque sexus universos, in statum
et numerum verorum Regni Transsilvaniae, et H u n -
geriae Nobilium adnumerados, et adsoriptos fuisse
evidens perhibet Testimonium.
4-o. Inquisitorio Relatoriarum, A n n o 1773, solită
legalitate emanatarum Actores P r o d u c e n t e s : Nicu­
laum seniorem, Ioannem juniorem, et Alexandrum
esse filios Stephani, Andream Ladislaum, Niculaum,
et Many, F i l i o s Ladislai; Samuelem Ioannem et L a -
 dislaum esse filios I o a n n i s ; Stephanum vero Ladis­
laum, et Ioannem proxime memoratos, et Arma-
libus insertos esse filios Ioannis quondam Stojka de
Also-Venitze Armalium Impetratores, eosdemque poro
in repetita P o s s e s s i o n e Also-Venitze sedecim sessiones
nobilitares, simul et Boeronales virtute perhibitarum
Donationalium Praedecessoribus olim suiş collatas,
realiter tenere, et possidere. Praedecessores prae-
terea suos in P o s s e s s i o n e Kutsulata jura, aeque D o -
nationalia et nobilitaria possedisse, Iobbagionibusque
provisos fuisse, fassiones Testium quam plurimorum,
in pcitatis Inquisitoriis adjuratorum abunde testantur
— Demum.
B-to. Aliarum Inquisitoriarum de A 1763 prout
et Contractualium A. 17B2 emanatarum, et sub nu-
meris 5-o et 6-0 exhibitarum, Producentium Proavum
Ioannem quatuor Iobbagiones jure perennali eaqui-
sitos habuisse elucet — Denique.
6-to. Series Testimonialium duorum jurassorum
Districtus Fogarasiensis A. 1772 sub numero 7-o
exhibitarum, et Producentibus Ioannem Iuniorem, et
seniorem Niculaum pariter seniorem et juniorem duos
Inquilinos ferendis . . . . oneribus subjectos, Con-
tributionique solvendae obnoxios, in propriis suiş
fundis habitantes habere et possidere rep . . . —
Equibus o m n i b u s :
Siquidem Producentes tenore T. exhibitorum suo­
rum Documentorum, se se a Majoribus P o s s e s s i o ­
natis Donatariis B o e r o n i b u s successive etiam per
Armales nobilitatis, per rectam Generationis Lineam
ortum duxisse e v i c i s s e n t ; docuissentque simul jura
Literis novae Donationalibus inserta in Als6-Venitze
hodiedum in reali eorundem Possessorio existere;
 - 703 —

ideo eosdem rationibus p . . . nobiles Ddnatarîos P o s -

sessionatos et l e g e immunes judicat Tabula Regia.
Eratque Protocollo Protonotariali dictae Tabulae
nostrae Regiae de anno 1773 Nro 285 signato illatum.
Cujus quidem Processus et Deliberaţi modo praevio
Nobis per antelatum Praesidem, Magistrosque nostros
Protonotarios exhibiti tenorem, et continentiam sine
diminutione et augmento, variationeque prorsus ali­
quali praesentibus Litteris nostris inserentes Paria
ejusdem, sub sigillo nostro judiciali, et Authentico
eoque Transsilvanico, annotari Exponenţi, jurium
suorum uberiorem futuram ad Cautellam necessaria,
extradedimus, communi justiţia et aequitate sva-
dente. Datum în Libera Regiaque nostra civitate
Maros-Vâsârhely Anno Millesimo Octingentesimo
Quadragesimo Quinto Die vero — —
Collata.
Errataque Correcta in
Pag. Lin. et Vocibus.
6 7 Archivarium ad. inter.
7 27 Praedecessorum par.
Actoreae in Posses. ad. marg.
12 22 in Cancel.
per
Iosephum Malom m. p. et L u d o v i c u m Basai m. p.
R e g i o Tabulae Cancellistae.
NB. După o copie din Coli. mea.

CLVII.
1776. Deliberatul tablei districtuale din Făgăraş dat
la 9. Martie 1776 prin care familia Bărbat din Ser-
caitsa se restitue in pristireul stat boeronal.
In causa Iuclyti F i s e i Magistratualis Districtuş
Fogarasiensis ut A. contra, et adversus E g r e g i u m
 - 704 -

Stephanum L u k a t s de Kartzfalva, Dominy F i s c o

Saxonico-Nationalis Fogarasiensis Provisorem, ratione
Officy sui Provisoralis ut I. intuitu revindicandae
libertatis ptensae Boeronalis Familiae Sarkaitzaientis
Barbâth nominatae A n n o 1776. D i e 9-na Marty Se-
quens pronuneiatum e s t :
DELIBERATUL
E x c e p t i o n e s Incti contra producta Actoris, et
quidem 1-mo contra Literas Armales post susc . . . .
R e g i m e n Principatus Transilvaniae n o n confirmatas,
neque previae obtenta manumissione impetratas suove
tempore publicatas aut aliquando suum effectum
sortitas. 2-o Contra Inqnisitorias Armales cum Boe-
ronalibus confundere, nimis firmo fundamento . . .
manifestam F a t e n t i u m falsitatem continere, et m o ­
dalităţi a L e g e R e g n i praescripta minus consonare
praetensas obmotae, una cum Actoris ad eas factis
responsionibus, exhibitisque D o c u m e n t i s Judicio sub-
j e c t a e sunt, et quoniam sensu L e g u m Patriarum
omnes Literae a D i v o quondam Leopoldo Imperatore
collatae suam firmitatem retinuissent, retinerentque
de praesenti, E u n d e m q u e piae reminissentiae D i v u m
Imperatorem illas non qua subditis, sed qua Boeronibus
. . . . Jonâsko Boer contulisse, ipso etiam Armales sub-
inferent, atque Inquisitoriis.sub A. productis praedeces-
sores modernorum praetendentium Libertate Boeronali
gavisos fuisse, ac solum ob deperditas, et serius adin-
ventas Armales ad servitutem Jobbagionalem atractos
esse doceretur porro de non publicatione Armalium
citatis Inquisitoriis de impetratore illarum Ionasko
videlicet, a quo modernos Sarkaitzaienses Ioann, et
Bukur Barbâth condescendere, nec Inctus disputat,
clarissime sonantibus, n e c ulla contra validitatem
 — 705 -

earumdem formata objectione invalidatis conprobatur,

bas paulo post emanationem earum ab Impetratore
saepe fato Iouâsko eotum Tabellarium agente, inque
partes transalpinas expedito, ac in eadem expeditione
occumbente, ad se acceptas extitisse, ipsoque eotum
decedente, illas deperditas fuisse, nec nisi Iongum
post tempus rebaberi potuisse. Proinde saepefatos li-
bertatis restitutionem solicitantes Ioanu, et Bukur
Barbath qua immediatos successores memoraţi quon­
dam Ionâsko B o e r in pristinum Statum Boeronalem
reponendos judicat Tabula.
Inctus eppelat psens Deliberatum eo quo mos,
et consvetudo requirit, et protestat.
Deliberatum Transmititur.
F i s e u s Magistratualis protestatur de ulterioribus
damnis, fatigiis, expensis. E Protocollo Inel. Tabulae
Districtuş Terrae Fogaras continuae die 9-na Marty
A. 1776.
Extrad. per Steph. Horvatovits m. p.
L . S. pfatae Inc. Tab. Jud. notar.
NB. Dopa o copie din Coli. mea.

CLVIII.
1783. Deliberatul guvernului transilvan din 25 Fe­
bruarie 1783, prin care familia Bărbat de Sarcaitsa
se declară quoad personam de nobil, iară în privinţa
posesiunilor sale de supuşi fiscali.

In Causa Ioann Barbath, et Popa Bukur Bar­

bath ex Sarkaitza Libertatem Praetendentium contra
Provisorem D o m i n y Fogarasiensis F i s c o Nationalem
ut I. et Appellantem.
45
 - 706 -

DELIBERATUM.
Quum productae Litterae Actorum Armales sint
tantum Personae Nobilitationalis Deliberatum Ta­
bulae oontinuae post N o v u m Latum approbandum
eosdemque ex rationibus per Tabulam Continuam
adductis a servitute Jobbagionali absolvendos, ar-
malistisque anummerandos, Bona vero hactenus cum
onere servity Jobbagionalis per eosdem possessa
nec ullo producto D o c u m e n t o nobilitata, Provisoratus
disponi relinquenda judicat Gubernium.
Libertatem Boeronalem judicialiter obtinentes
quoad favorabilia humillimas agendo gratias, quoad
minus favorabilia reverenter appellant causam prae-
sentem ad Clementissimum R e g i u m Tribuhal, cupiunt-
que justa praescriptum B. Regii Rescripti A. 1779,
die 28 Apr. editi simpliciter transmiţi, in casu tamen,
quo si fors non transmiterentur protestantur de
Recursu, ulterioribusque expensis, fatigiis, et damnis.
Actor F i s c u s Regius etiam appellat in onerosiss
Deliberatum Transmititur.
E . Reg. M. Pptus Trae Gubernio
Cibiny d. 26-a Febr. 1783.
NB. După o copie în Coli. mea.

CLIX.
1785. Procesul şi hotărîrile forului productional in
causa fiscului în contra boerilor din districtul Făgăraşului
pentru dreptul educilar (crâşmărit) intentat în a. 1785, con­
tinuat în a. 1808 şi 1819 şi finalizat la a. 1829, în care
boerii produc literile lor privilegiate şi confirmaioriale
despre drepturile şi immunităţile lor, iară fiscul nu află
in acestea espres şi conferirea dreptului regal de Educitiu
 - 707 —

şi de aceea boerii incusaţi se dejudecă la per der ea drep*

tidui acestuia în favoarea fiscului, ordinundu-se tot deo­
dată şi executiunea pentru că incusaţii au întârziat a se
folosi de dreptul apelaţiunei. Cu tdte acestea excuţiunea
trăgănându-se până în a. 1854, a urmat altissima reso-
lutiune prin care se sistară tote procesele şi executiunile
productionale, — şi aşa boerii remaserâ în folosinţa
dreptului de cârciumârit pană ce acesta a fost rescum-
părat de stat.
Franciscus Primus Divina favente Clementia
Austriae Imperator Apostolicus Hungariae Bohemiae
Lombardiae et Venetiarum, Gallicae et Lodomeriae
R e x , Archidux Austriae, Magnus Princeps Transyl­
vaniae, et Siculorum Comes etc. F i d e l i b u s nostris
Egregiis ac nobilibus Iosepbo N a g y et Ioanni Sig-
m o n d , ' T a b u l a e nostrae Regiae in Transylvania par-
tibusque Hungariae eidem reaductis judiciariae scribis
ac juratis notariis, per nos ad id specialiter exmissis,
Gratiam nostram Caesareo Regioque Principalem.
Noveritis quod nobis die septima May anni currentis
Milesimi Octingentesimi noni, stanţe videlicet Regii
noştri iu praefato Magno nostro Transylvaniae Prin­
cipatu, et partibus eidem adnexis Gubernii, ac Ta­
bulae nostrae R e g i a e judiciariae, supremorumque
officialium, juxta ordinationes nostras Caesarea R e g i o
Principales de super recentissime emanatas, ad tenorem
Comp. const. part. V. Edict. 27 Congregatione in
Liberam R e g i a m q u e Cibitatem Claudiopolim indicit,
ac pronunc a D o m i n i c a Miserere, ad Dominitam usque
Pentecostes, durante, ad quam ut pote Congregati-
onem nostram Causae F i s e i noştri Transylvanioj fine
revindicandarum, coram foro eodem Productionali
Tridicasteriali Fiscalitatum; vi praeattacti E d i c t i fu-
45*
 — 708 —

erant prorogatae, et relegatae, una cum fidelibus

nostris sincere nobis et respective dilectis, Ulustribus,
spectabilibus magnificis generosis prudentibus item,
ac circumspectis L . Barone Ioanne Iosika de Bra-
nyicska Camerario nostro, ac Consiliario status A c -
tualis Intimo, Regii item in Transylvania Gubernii
Praeside, ac in juditio praedeclaratae Congregationis
Productionalis in persona nostra Praeside ordinario.
Consiliariis item nostris Gubernialibus actualibus in-
timis, Tabulae non secus nostrae R e g i a e Iudiciariae
Praeside ordinario, Magistrisque nostris Protonotariis,
ac reliquis juratis ejusdem Tabulae nostrae Regiae
judiciariae Assessoribus, supremis denique comita-
tuum, sedium siculiealium, et Districtuum officialibus
pro faciendo causantibus judicio moderativo, pro
tribunali sedentibus, et constitutis, E g r e g i u s ac n o ­
bilis Antonius B e l a legitimus tanquam fjdelis noştri
Generoşi Baltbasari Csipkes de A. Râkos Causarum
Publico Fiscalium V. Directoris, in quem praesentis
objecti prosecutio, ordinario Directore fiscali in causa
antea officio judicis functa, — vi officii devoluta est,
ut actoris Procurator. Obtenta prius scrie, factaque
dein prae foribus Litigantium legitima uti moris et
consvetudinis receptae Boeronum nonnullorum Di­
strictus Fogaras, velut Inctorum Proclamatione e
medio reliquorum Collitigantium, nostrum dictique
Fori Productionalis noştri judiciarium exsurgens in
conspectum exhibuit et praesentabit praeattacto foro
nostro Productionali in figura judicii Litteras quasdam
adjudicatorio sententionales in Causa praefatas inter
partes collitigantes, ratione et praetextu juris E d u -
eilaris in Libera Regiaque Civitate nostra Maros-
Vâsârbely die secunda mensis lulii anni milesimi
 — 709 —

octingentesimi vigesimi septimi, omnibus a L e g e

requisitis solemnitatibus, confectas et emanatas se-
quentis tenoris.
Franciscus Primus Divina favente clementia
Austriae Imperator Apostolicus, Hungariae, B o h e ­
miae, Lombardiae et Venetiarum, Gallicae et L o d o ­
meriae R e x , Archidux Austriae, Magnus Princeps
Transylvaniae, et Siculorum Comes, etc. Fidelibus
nostris, Egregiis ac nobilibus Iosepho N a g y et Ioanni
Sigmond Tabulae nostrae Regiae in Transylvania,
partibusque eidem reincorporatis judiciariae scribis
ac juratis notariis, per N o s ad id specialiter exmissis
Gratiam nostram Caesareo Regioque Principalem.
Noveritis quod Divo quondam Iosepho secundo Dei
Gratia E l e c t o Romanorum Imperatore semper Au­
gusto, ac Germaniae, Hungariae, Bohemiaeque R e g e ,
Archiduce Austriae, D u c e Burgundiae, Magno Prin­
cipe Transylvaniae, Comite Tyrolis et Siculorum,
Patrui nostro desideratissimo, — post cujus moestis-
simum ex hac vita decessum; prout aliarum Ditionum
haereditariarum, ita magni quoque Transylvaniae
Principatus, et partium eidem adnexarum regimen
in Genitorem nostrum Divum quondam L e o p o l d u m
2-m et post ejus decessum, in N o s legitime est de-
volutum. — Magni hujus Principatus Transylvaniae,
Partiumque eidem reincorporatarum Gubernacula te-
nente. — D i e decima septima Mensis Ianuari anni
milesimi octingentesimi vigesimi sexti stanţe videlicet
R e g i i tune. — — — — — — — — —
sui in Transylvania Gubernii, Tabulae item pariter
eo turn suae Regiae judiciariae, supremorumque offi­
cialium, j u x t a ordinationes suas caesareo Regias de-
super eotum emanatas, ad tenorem Comp, Conşt.
part. V. Edict. 27 congregatione tune temporis in
L . Regiamque Givitatem Cibinium indicta, ac pro
tune a Dominica prima post Epiphaniam, ad Domi­
nicam usque E s t o durante, — ad quam utpote Oon-
gregationem Causae F i s e i Trannici fine revindican-
darum, coram foro eodem Productionali Tridicaste-
riali fiscalitatum; vi praecitati Edieti fuerant pro-
rogatae — et relegatae, una cum fidelibus altae fatae
Majestatis sincere et respective dilectis. — Illustribus,
Reverendo, Speetabilibus, Magnifiois, Generosis, Pru-
dentibus item, ac circumspectis, sacri Romani im­
perii Comite Carolo Teleki de Szek, status Consi-
liario actuali intimo, Camerario, et Insignis ordinis
S. Stephani Regis Apostolici Comendatore, — nec
n o n in dicto Magno Tranniae Principatu, Partibusque
eidem reincorporatis Thesaurario R e g i o , ac in j u -
dicio praelaudatae Congregationis Productionalis pro
tune in Persona altefatae Majestatis Praeside, Con-
siliariis item altefatae Majestatis Gubernialibus ac-
tualibus intimis, — Tabulae non secus ejusdem Ma­
jestatis R e g i a e judiciariae Praeside ordinario, Mag-
nificisque altefactae Majestatis Protonotariis, ac re-
liquis juratis E j u s d e m Tabulae R e g i a e judiciariae
Assessoribus, supremis deniqe Comitatuum, Sedium
siculicalium, et Districtuum Offieialibus, pro faciendo
causantibus juditio moderativo pro Tribunali seden-
tibus ac constitutis. — E g r e g i u s ao nobilis Fran­
ciscus Lakatos de Szekely-TJdvarhely legitimus tan-
quam fidelis altefatae Majestatis, Generoşi Ioannis
Cserei de Nagy Ajta Causarum in magno Tranniae
Principatu Publicarum, et fiscalium Directoris attunc
ordinarii, ratione modo dicti offieii sui Direotoratus,
uţ Aotoris Procurator obţenta prius scrie, factaque
 — 711 -

dein praeforibus litigantium uti moris est et consve-

tudinis receptae legitima universorum Boeronum in
Districtu Terraque Fogaras habitantium singulorum
ut Inctorum proclamatione, e medio reliquorum col-
litigantium dicto fori Productionalis, judiciarium
exurgens in conspectum exhibuit, et praesentavit,
praeattacto foro productionali in figura judicii, binas
quasdam litteras Egregiorum ac nobilium Ioannis
Szabo, Michaelis Szonda, item Michaelis Szonda, et
Alexii Lukâts singulorum antelatae Tabulae Regiae
juditiariae scribarum, ac juratorum notariorum, per
nos ad id specialiter exmissorum Relatorias super
quindenali annotatorum Inctorum, in praesentiam
antelati Fori productionalis ad producendum, super
jure Educilli, per eosdem Inctos exercito, facta Cer-
tificatione, D i e b u s Mensium Februarii, Marţii et N o -
vembris anno Milesimo septingentesimo octagesimo
quinto confectas et emanatas, omnibusque a L e g e
requisitis solemnităţi bus provisas — Quibus exhi-
bitis ac praesentatis, antelatus Actoris Procurator
cum protestatione cupiebat ad mentem Ap. cons. p.
v. edicti 27-mi super usurpato Educilli jure, et ad
id competentia efficacia, et suffioientia privilegia
produci, in casu vero defectus productionis produ-
cendorum, probationisque prohandorum, j u s illud
F i s c o Regio adjudicari, debitaeque ac finali execu-
tioni demandari, deponendo simul, siquem praevia
ratione idem, aut antecessores in officio movissent
Processum reliquis Litteralibus in salvo relictis, —
quo audito, et percepto Egregius ac nobilis A u g u -
stinus Vinkler tanquam aeque legitimus praefatorum
Inctorum Procurator, — praescindendo ab E x c e p t i -
onibus, quas, contra actoratum, et processum fisei
 — 712 —

proponendas haberet, causam in merito defendebat,

— productisque Inctorum Litteralibus Instrumentis
eosdem ab impetitione F i s e i Regii absolvi cupiebat, —
ad quam meritalem partis Inctae defensam Actor,
suam adornabat responsionem. Cursu causae prae-
attactae, h o c in gradu per aliquod temporis iuter-
vallum subsistente, — facta est praesentis causae
penes Trimestralem Certificationem Ao 1808 diebus
vero mensium Novembris et Decembris peractam,
in modernos Districtuş Fogaras Boerones legitima
condescensio penes quam Trimestralem c o n d e s c e n -
sionem causa praeattacta coram F o r o jam nostro
Productionali die 29-a April. 1819 continuata exstitit,
ubi denuo agitata, ac ventillata, Incti sua reexhi-
bebant documenta, et tandem ambae partes colliti-
gantes, juris aequitatem, et justitiae complementum
elargiri suplicabant, hocque fine sub mittebant Causam
juditio, — unde nos babito desuper et assumto Prae­
sidio, et reliquorum praefati fori Productionalis Noştri
j u d i c u m , una nobis cum in examine et Discussione
causae praelibatae pro Tribunali sedentium et Con-
stitutorum maturo juditio, et sana deliberatione prae-
habita, D i e vigesima secunda Mensis May, anno mi-
lesimo octingentesimo vigesimo sequens tulimus,
fecimus ac pronunciavimus —

DELIBERATUM.
In causa Fisei Regii penes binas Certificatorias
anno ad buc 1785 premissas, ac Trimestralem Cer­
tificationem anno 1808 interventam, contra nominatos
Boerones in Dominio Fogaras residentes ad exclusi-
onem e jure Eduoilli usurpato instituta, Ap. Cons.
P, 2. Tit, 8-ia a 7-o fundata, — Actoreque fisco id
 — 713 —

adseverante, quod j u s Educilli in Dominio Fogaras

nisi Incti legalem hujus exerciţii Titulum demonstra-
rent F i s c o solum competat, et Inctis provocatis in
probam immunitatum juriumque Boeronalium exhi-
bueruot.
Primo Familia Dragomir ex Illyen Litteras Pri-
vilegiales Pauli qondam de Tomor, Capitanei et Ca-
stellanei Arcis Terraeque Fogaras anno 1511 ema-
natas sub A.
Secundo Familia Kornya, ex eadem Illyen, Lit­
teras confirmationales novae Donationis titulo Prin­
cipis Gabrielis Bethlen, anno 1828 elargitas, sub B.
Tertio Familia B o k o r nominata ex las confir­
mationales Annae Bornemisza, super Boeronatu autem
a Principe Bethlen impetrato, sub E .
Quarto Boerones Vojlai ex Vojla producunt
Litteras Boeronales et executionales, Principis Ga­
brielis B e t h l e n , anno 1609 emanatas in Transumpto
Regio Tabulari sub M.
Quinto Boerones in Dridif residentes Barb et
Str6sa ceterique cointeresaţi in eadem Dridif resi­
dentes in Transumto Capitulări exhibent Litteras
Executionales ac Boeronales, ab Andrea Bâthori anni
1595. impetratas, sub O et P. '
Sexto F a m i l i a Pap ex Ludisor producit B o e ­
ronales simul et executionales 14-a Febr. 1689 im­
petratas tenore quarum familia P a p p in immunitate
Boeronali a Stephano Majlat collata confirmatur sub S.
Septimo Familia Bika de N. Vajdafalva Litteras
consensuales et confirmationales Principissae Mariae
Christierne, de 1-a Iulii 1598 emanatos Boeronatum
Familiae B i k a a Castellano Paulo Tomori impetratum
confirmantes sub U,
 Octavo Familia Kabusz de Kis-Vajdafalva sen-
tentionales simul et confirmationales Principis Ga­
brielis Bethlen in petitione Francisci Matskasi ratione
Boeronatus K. Vajdafalvensis emanatas sub Z.
Nono familia Ilina ex Hurez Litteras confirma­
tionales Principissae Susannae Lorandfi de anno 1652
super Boeronatu antea ab Andrea Bathori impetrato
sub Gg.
Decimo familia Boeronalis Papp alias Szaszul
de Hurez confirmationales Principis Michaelis Apafi
de 21 Aug. 1689, emanatas, ac statum hujus familiae
Boeronalem praevingentem confirmantes sub I.
U n d e c i m o Familia Boeronalis Opra de Iââs
Litteras Boeronales simul et executionales Princi­
pissae Annae Bornemisza de 26 Mai 1668 elargitas
sub Ax.
D u o d e c i m o Familia Boeronalis Szudellye et
Many de Herszeny Boeronales et executionales Prin­
cipissae Susannae Lorandfi de 22-a Marţii anni 1651
exaratas sub Ba.
D e c i m o Tertio familia Boer de N a g y Berivoj
Privilegiales Georgii Rakotzi anno 1656 elargitas
quarum tenore Stephanus B o e r et filius Szokoly
ipsorumque haeredes e stătu Boeronali in quo antea
praeextiterant eximuntur, atque in coetum verorum
ac indubitatorum Regni nobilium cooptantur sub Cx.
Decimo quarto Familia Algia de Vajdafalva
consensuales et Donationales Ladislai Gereb E p i s c o p i
Albensis de S e g e d i n 1491 colatas, sub Dx.
Decimo quinto Familia Boeronalis Ralitze de
N. Berivoj, Boeronales et executionales Principissae
Susannae Lorandfi anno 1659 emanatas
sub E x ,
 — 715 —

D e c i m o sexto familia Nants de N . Vajdafalva

confirmationales Andrae Bathori de festo Beatorum
omnium sacrorum sanctorum 1B55 collatas, antiqum
j u s Boeronale per fiamiliam Nants exercitum eidem
neo conferentes sub F x .
D e c i m o septimo familia R e n y de Herszeny Lit­
teras Boeronales et executionales Principis Georgii
Rakotzi de 16-a Marţii 1635, collatas sub Gx.
Decimo octavo eadem familia R e n y e de Her­
szeny alias Boeronales, et executionales per Princi-
pissam Susannam Lorandfi die 18-a Apr. 1652 ema­
natas sub H x .
D e c i m o nono familia P a p p vulgo Algia Preu-
teasza de A l s o Komana.
a) Litteras super Personali nobilitate armales,
et executionales Principis Trannsylvaniae Gabrielis
B e t h l e n , A o 1625 12-a Aprilis emanatas ac anno
sequenti 1626, legitimo publicatas, ac tandem A n n o
1671, per Investigatoriam etiam comissionem rati
h a b i t a s s u b Nro l-o quoad probam autem Genealogiae.
b) E x h i b e t Deliberatum Tabulae Regiae judriae
A o 1804 die 1-a Febr. latum sub Nro. 2.
Vigesimo familia Gognominis Gubernath de
F e l s o Komana producit Litteras Testimoniales super
stătu Boeronali Ao. 1582 feria tertia ante F e s t u m
sacri festi P e n t e c o s t e s emanatas, et in Transumpto
capitulări de ao 1799 30-a May extradatas, sub Nr. 3 a.
Vigesimo Primo familia aeque de Komana cog-
nominis Frink, et Frinkul exhibent in copiis Litteras
Boeronales cum executione P p i s Tranniae Michaelis
quondam Apafi Ao 1956 Die 1-a Febr. emanatas
sub Nr. 4-
 — 716 -

Vigesimo secundo familia Komanits de Also-

Venitze producit novas Donationales Principis Tran­
niae Gabrielis quondam Bethlen de 20-a Aprilis ao
1828 emanatas in Transumpto Capitulări de 6-a
Marţii 1669 expedito extradatas sub Nr. B.
Quae quidem Instrumenta Litterae scilicet B o e ­
ronales, per respectivos D o m i n o s Terraestres vel
D o m i n o s Castrum Dominiumque Fogaras jure pro-
prietatis gubernantes ac respective horuin etiam
castellanos elargitae, subsecutaque nonnullorum per
Divos etiam Principes absque ulla tamen juris R e g i i
collatione confirmationales statum Boeronum in Terra
Fogaras satis e d o c e n t ; indultasque illis immunitates,
jura ac Beneficia, quamvis luculenter demonstrant,
cum tamen de collato illis Educilli jure vel pro
exercito Anteaepochali usu, nihil ex his demonstrări
possit quin hinc plane concludendum veniat, quod
cum Boerones vi litterarum impetrationalium reli-
quorumque Beneficiorum , quod propor-
tionem Boeronalium Sessionum pârtieipes redditi sunt,
— j u s Educilli proprietatis tantum Domino compe-
tens per Litterarum Boeronalium elargitores ipsi D o ­
minio reservatum sit. —
H i n c siquidem per Inctos semeţ exhibitis D o -
cumentis defendentes, eo minus per non comparentes
praetensus anterior usus, minime demonstratus ex-
stisset, e contra vero Reversales aliquorum Boeronum
satis demonstrant, aliquos usurpationem Educilli
attentasse quidem, est in eo refrenatos exstitisse. —
H i s singulis combinaţi?, cum provocaţi Incti
suos Boeronatus, nec non juris Regii collatione te-
nerent ac postiderent, neque ulla dederint illis ve-
stigia, quod vel ante articulorem Fiscalisationem
 - 717 -

Arcis ac Dominii Fogaras praedecessores eorum în

Libero Educilii jure praextiterint, — hinc in ductu
L e g i s Aprobatalis per Fiscum citatae, singulos Inctos
provocatos a continuando usu ac facultate. Educilii
praecariae usurpata abarcendos, atque j u s Edueili in
praenomminatis Pagi?, ad Dominum Fogaras perti-
nentibus respectu Inctorum, salvo tamen jure aliorum
fisco simpliciter, et cum exclusione Inctorum adju-
dicari, Deliberatumque taliter latum, exclusis omnibus
juridicis remediis finali executioni mancipandum
decerni.
H o c Deliberato, coram partibus sua modalitate
publicato pars Inctorea praesentem causam cum tota
sua serie ad Augustissimum Majestatis nostrae Tri-
bunae apellabat, eaque simpliciter transmitti cupiebat,
Actore contondente. — Nos vero forumque Produc-
tionale Nostrum, Causam simpliciter transmittendam
esse judicavimus. —
Causa taliter insinuata, ac admissa penes Appel-
lationem pendente, cum Incti Transmissionales infra
fatales a l e g e definitos terminos excipere, insinua-
tamque Appellationem prosequi negligissent, ex eo
Actor die 11-a Mensis May A o 1824 dictamine D e c .
Trip. p. 3 Tit. 35 et Inst. R. Tabularis §. 162 cu-
piebat insinuatam, sed non prosecutam appellationem
simpliciter cassari, praeinsertumque Deliberatum in
re adjudicatam resummendum; ac desuper senteriti-
onales expediendas, easque debitae ac finali execu-
tioni mancipandas decerni, parte Inctorea contrave-
niente. — N o s vero Forumque Productionale nostrum
boc in puncto sequens die Trigesima prima May
Anni milesimi Octingentesimi vigesimi sep£imi tulimus
ac pronunciavimus.
 - 718 —

D E L I B E R A Ţ I I M\
Incti post iteratas etiam provocationes Actoreas
neque de eo, quod expeditionem Transmissionaliam
in s e n s U Decreti par. 3-ae Tit. 35 Instructionis item
R. Tabul. §. 162 solicitaverint quidpiam docentibus
morsitareque praeprimis in e o contestata, quod D o ­
cumenta occasione D e c i s i o n i s Causae ad se recepta,
ac ad E x p e d i t i o n e m Transmissionalium necessaria
exbibere neglexerint bine cassata appellatione eisdem
indulta n o n tamen prosecuta, Deliberatum A o 1822
22-a May latum vigorari legalique executioni man-
cipandum decerni.
In consequentiam itaque bujus Deliberaţi omni
litis pendentiae sublata, nos ad petitionem Actoris
triumphantis Litteras nostras adjudicatorio senten-
tionales, super praemissis omnibus contra amotatos
Inctos extradandas duximus et concedendas, prout
extradamus, et concedimus praesentium per vigorem.
Proinde vobis barum serie committimus et man-
damus firmiter — quatenus acceptis praesentibus
statim vos sub oneribus alias in talibus observări
solitis in et ad possessiones Mundra, Todoritza, Grid,
Parro, A. Venitze, A. Komana, Kutsulata, I. Komana,
I. Venitze, Reusor, Illyen, Herszeny, Berivoj, Szesz-
tyor, Iââs, Szevesztreny, et alias Districtui et D o ­
minio fiscali Fogaras adjacentes, consequenterque
ibidem erga praelibatos B o e r o n e s Inctos, praevia
retione convictos, vicinis et commetaneis eodem eo
fine praevie convocatis et praesentibus, cum prae­
sentibus accedentes, praeinserti Deliberaţi comple-
mentum procurare, ac inductu ejusdem, usum, et
facultatem Educilli de manibus Inctorum convictorum
tollere, et auferre, atque j u s Educilli in praenotatis
 — 719 -

pagis ad Dominium Fogaras pertinentibus î^isco

R e g i o simpliciter, et cum E x c l u s i o n e Inctorum tradere
et assignare, hocque adstantibus vicinis, ac c o m m e -
taeis, ad captum et intelligentiam eorum declarare,
publicare taliterque in ductu praeinserti Deliberaţi
plenariam, utque omuimodam satisfactionem, contra-
dictione, Inbibitione ac repulsione Inctorum, ac ali­
orum quorumîibet praevia ratione baud obatantibus
impendere impendique facere. — E t post haec v o s
seriem hujusmodi executionis vestrae communibus
partium expensis peragendae prout eadem per v o s
expedita fuerit et peracta, una cum vicinorum et
commetaneorum, qui praemistae executioni vestrae
ad et intererunt, nominibus, cognominibus Termi-
noque consignatis, terminum ad competentem, fide
vestra mediante referre, vel rescribere, modis omnibus
debeatis ac teneamini, secus non facturi, praesen­
tibus perlectis, exhibenti restitutis. Datum in Libera
Regiaque civitate nostra M. Vasarhely. Die secunda
mensis Iulii Anni Domini Milesimo Octingentesimo
Vigesimo septimo, et subscriptum erat a sinistra
B . loannes Iosika, a dextra vero L e c t a Corecta et
extrădata, per Magistrum Alexium Vajna de P a v a
Protonotarium, erantque praeterea sigillo nostro j u -
diciali, et authentico, super caera rubra ductili pa-
piroque alba praestolariter tecta Zonaque sericea
varii coloris subjeeta, impressive communitae et ro­
boratae patenterque. confectae et emanatae.

Quibus modo praeviis exhibitis et praesentatis

cum Actor triumphans praeinsertas Litteras nostras
adjudicatorio sententionales intra anniversarium res-
pectu nonnullorum Inctorum convictorum certra ob
impedimenta executioni demandare nequivisset, sup-
 720 —

plicabat nobis, praeattactoque F o r o nostro Produ­

ctionali per antelatum Praecuratorem suum, ut nos
easdem approbare ratificare, ac in pristino vigore
relinquere, debitaeque executioni demandare digna­
remur, — a parte inctorum nemine comparante. —
Cujus suplicatione clementer exaudita babitoque de-
super et assumto Praefatorum Praesidis et Keliquorum
dicti Fori noştri Productionalis judicum maturo j u -
dicio, et sana deliberatione praehabita, die tandem
vigesima mensis Maji anni Milesimi Octingentesimi
Vigesimi noni praescriptas Litteras adjudieatorio
sententionales respectu nonnullorum Inctorum con-
victorum, certa ob legalia impedimenta, intra anni-
versarium in executa remansas respectu dictorum
Inctorum, resuscitări, vigorari, debitaeque, ac finali
executioni mancipandas decerni judicavimus, prout
eaedem resuscitatae, vigoratae, ac ad executionem
directae exstiterunt.
Proinde nobis harum scrie committimus, et
mandamus firmiter, — quatenus acceptis praesentibus
statim vos sub oneribus alias in talibus observări so-
litis, in et ad possessiones praememoratas, consequen-
terque ibidem erga praelibatos Boerones Inctos prae-
via ratione convictos, et nondum executos, vicinis
et commetaneis eodem eo fine praevie convocatis et
praesentibus, cum praesentibus accedentes, ibidem
praeinsertas Litteras adjudieatorio sententionales,
praevio modo resuscitatas, modalitate praenotata,
contradictione, inhibitione, ac repulsione Inctorum
ac aliorum quorumîibet praevia ratione haud ob-
stantibus debitae ac finali executioni mancipare,
scriem denique hujusmodi executionis vestrae com-
munibus partium expensis peragenda prout eadem
 - ?2l -

per vos expedita fuerit et peracta, una cum vicinorum,

ac commetaneorum, qui praesenti executioni vestrae
ad et intererunt nominibus, cognominibus, terminoque
consignatis, terminum ad competentem, fide vestra
mediante, referre vel rescribere modis omnibus de­
beatis ac teneamini, secus non facturi, praesentibus
perlectis exhibenti restitutis. Datum in L . Regiaque
Civitate nostra M. Vâsârhely Die D e c i m a sexta mensis
lunii, Anno Domini milesimo octingentesimo v i g e ­
simo nono.
B . Ioannes Iosika m. p.
L e c t a corecta, et extră­
data per mgrum.
L . S.
Ioanem Bartsai,
protonotar.
D e m ungestempelten Originale von W o r t zu
^Wort gleichlautend.
K. k. Bezirks Gericht s I.
L. S. Hermanstadt 10 N o v e m b e r 1864
Rostocil m. p.
NB. După o copie legalizată în 10 Nov. 1854.

CLX.
1786. Altisima decisiune a împăratului Iosif 11 din
Viena la 28 Ianuarie 1786 îndreptată cătră regiul
guberniu al Transilvaniei, şi de aci cu decretul din 2
Martie 1786 intimată cătră Tabula judiciară a Comi­
tatului Făgăraş, apoi aci publicată şi estradată în 12
luniu 1786 lui Alexandru şi Ladislau Motok de Szes­
csori, prin cari aceştia în urma procesului producţional
se dechiarâ de nobili posesionaţi.
N o s Inclyti Comitatus Fogarasiensis, cum Parte
Albae superioris conjuncţi Magnatum, et nobilium
46
 - 722 -

universitas, memoriae commendamus, tenore prae­

sentium significantes, quibus expedit, universis : Quod
in marcali pro 12 Mensis lunii, Anni 1786. in oppidum
hocce Fogaras fine publicationis operis in re urba-
riali clasificationis, ac determinationis constitutivi
indicta ac celebrata nostra congregatione publice
perlecta et publicata est Altissima decisio regia, in
causa productionali Nobilium Alexandri et Ladislai
Motok de Szesztsor, die 28-a Iannarii, 1786. Viennae,
ad E x c e l s u m Regium in Magno Transylvaniae Prin­
cipatu Gubernium emanata; inde vero penes Guber-
niale Decretum de 2-a Marţii 1786 nro 1399 ad Ta-
bulam Comitatus hujus Fogarasiensis, ut eadem pro-
ducentibus suo modo nota reddatur, illiusque effectus
procuretur, transcripta quae quidem altissima Decisio
sequitur in haec verba:
Ioseph der zweite etc. etc. H o c h wohl geborne,
Wohlgeborne, E d l e , Fiirsichtig,. und W o h l - W e i s e ,
Liebe, Getreue, den in den Productional Prozess
liber den Adelstand des Alexander, und Ladislai
Motok von Szesztsor, durch die Konigliche Gerichts-
Taffel gefellten; dann v o n E u c h bestăttigten, und
Unserer Allerhochsten E n t s c h e i d u n g mittelst Eures
Berichtes dto 21-ten November vorigen Jahres, nn-
mero 8749 unterzogenen gerichtlichen Spruch, haben
W i r nach vorgenommenen reiffen U b e r l e g u n g der
i n sothanem process vorkommenden TJrkunden, und
daraus flussenden Beweg-Griinden hiemit aller Gnă-
digst zu bestâttigen befunden; Kraft welcher unserer
Bestăttigung W i r obgedachte Producenten fiir Wahre,
und ungezweiffelte possessionirteEdel Leute erkenneu,
und in der gesetzmăssigen Freyheit ungehindert zu
erhalten befehlen. tjbrigens verbleiben Wir E u c h
 — 723 —

mit unserer Kaiser. Konigl. und grossfiirstliohen

Hulden, und Gnaden "Wohlgewogen. G e g e b e n in
Unserer Stadt Wienn, den achtundzwanzigsten Tag
Ianuars, in sieben bundert, sechs und achtzigsten
Jahr; Unserer Reiche des Romischen in ein und
z w a n z i g s t e n ; und der Erblăndischen in sechsten Jahre.
Cui subscriptum erat a sinistra Ioseph m. p.,
a dextra inferius Cari Graff Palffi m. p. inferius: ad
mandatum Sacrae Caesareae et Regiae Majestatis
proprium: Alexander v o n Pâsztory m. p.
Decretum vero Guberniale sequitur hune in
modum:
Sacrae Caesareae Regiae et Apostolicae Maje­
statis et Ducis Austriae, Magn; Principis Tranniae
et Siculorum Comitis Domini Domini noştri Clemen-
tissimi nomine, Tabulae continuae Cottus Fogaras
intimandum!
Altissima Decisio R e g i a in causa Productionali
Nobilium Alexandri et Ladislai Motok de Szesztsor
28-a proxime superioris mensis Ianuarii emanata,
communicatur in advoluto exemplo DVris eo cum
mandato, ut eandem Producentibus suo modo notam
reddant, effectumque illius procurent. E regio Magni
Principatus Tranniae Gubernio, Cibinii, die 2-a Marţii
A. 1786 cui subscriptum erat a sinistra: Carolus C.
Teleki m. p. a dextra inferius: David Sz6kelly m. p.
Cane: eo inferius: Stephanus Koszta m. p. secr.
Titulus vero in dorso erat talis: 13y9 Tabulae con­
tinuae Comitatus Fogarasiensis consignandum, ex
offo F o g a r a s ; eratque sigillo Mattis Scrmae Guber-
niali super cera rubra Papyro tecta impressive coin-
munitum, et roboratum, clauseque confectum et ema-
natum.
46*
 - 724 -

Quam Altissimam Decisionem in nostra hodi-

ernae diei congregatione marcali modo praemisso
publicatam, praef'atis producentibus, extradaudam
duximus, et eonnedendam communi justiţia et aequi-
tate svadente. Datum in Oppido Fogaras die 12
lunii 1786.
Universitas Magnatnm et Nobilium
I. Cottus Fogarasiensis, cum parte
Albae superioris conjuncţi,
per
losepbum Sz6ki m. p., ejusdem
cottus ordinarium notarium.
NB. Reprodus dupa o copia procurată pentru Coli mea.

CLXI.
T7Q2. Resoluţiunea scaunului general al Districtului
Făgăraş din 11 Dec. 1792, prin care familia Bărbat
din Sercaitsa se inscrie în registrul Nobililor.
Meltosâgos Udvari Tanâtsos, es j o Kapitâny U r !
Tekintetes Nemeş Generalis S z e k !
D i t s o s e g e s emlekezetii Romai Csâszâr, es Er-
delyi Fejedelem elso Leopoldnak nemesito fuggo
petsetes Levelet, mellyet az Sarkaitzai Barbâtb, v a g y
mâskeppen Boer Familiât megnemesitette, u g y szinten
ez mellett Productionk âltal mind az akkori videki
nemeş szuntelenîil folyt torvenyes szeken, nem ku-
lomben, appellationak uttyân az F e l s e g â s Kirâlyi
Gubernium âltal hozott Deliberatumokat az A. es
B. betiik alatt alâzatoson be advân az Mgos J o Ka­
pitâny Urnak, es az nemeş Generalis Szeknek, mel-
tostattnak âltal lâtni, hogy minket ezen kât Ite!6
Szâkek szemâgeinkre nezve (mig loszâgunkrolis kii-
lSnoson bizonyittanânk) valosâgos nemestt lenni itelt.
 — 725 -

Melyre alâzatoson instâlunk, az Mlgos Jo Ka­

pitâny Urnak, es a Tts nms Generalis Szeknek, wel-
toztass6k minket ez szerent meg bizonyosadott ne-
meseket, az nemeş videk nemeşei rendeben, es Pro-
tocolumâban be iratni, h o g y nemeşi Familiânk az
tobb nemesek rendeu kiviil gyalâzatunkra ne ma-
radjon, hanem annak jussâval elhessen keszek 16v6n
minden nemeşi adomânyokat, es szolgalatokat vala-
mint mâs videki nemessek hiven tellyesitteni, mely
kerâsiink tellyesittese remenysege mellett orokos tisz-
telettel maradunk.
Az Meltosâgos Udvari Tanâtsos, es Jo Kapitâny
Urnak 6s az Tts nemeş Generalis Szeknek
alâzatos szolgai
Sarkaitzai Popa Bukur Barbâth
es tobb kozos Attyafiai.
psent. 10. exbd. 792.
Az Mlgos Udvari Tanâtsos es J 6
Kapitâny Urhoz es az Tts nms
Generalis Szekhez.
Alâzatos szolgai Sarkaitzai
Popa Bukur Barbâtnak es kozos
attyafiainak.
D. V â l a s z .
Hellyes, es torvenyes )6ven a Konyor-
gouek kivânsâga V. notarius Gots Mi-
hâly Atyânkfia a Konyorgot, s. testve-
reit a nemesek Laistromâba irja be.
Kolt a Fogaras videki Generalis Szekk
Decemb. 11 en Fogaras varosâban tar-
tatott iilesebol 1792. Kiadta Gots Mi-
haly m. p., not. General, prot. F e b . 7-a-
NB. După o copia în Coji. mea.
 — 726 —

CLXII.
1793 — (ad 1432). Transumtul conventului Kolos-
Monostor din 17 Febr, 1793, ce cuprinde Chrisovul lui
Vlad Voda transalpin, şi Duce al Fogaraşului şi Om-
laşului dat în Târgovişte la 20 Ianuarie 1432 boerului
Radu şi fratelui său Moian, cărora le dăruieşte satele
Voivodeni şi Lovistea Săsciorului, precum şi părţile lui
Baicu şi Vlad din Sâmbăta de sus, dimpreună cu mun­
tele Piscul şi Rîul Voilei. Chrisovul e tradus din limba
slavă în cea magyară şi trecut în transumtul latin ce
sună în următoriul text:

N o s Conventus Beatae Mariae Virginis de K o l o s -

Monostor: Memoriae Commendamus tenore praesen­
tium Significantes quibus expedit Universis, quod
exbibitae ac praesentatae sint nobis Literae quaedam
sacratissimae Caesareo-Regiae et Apostolicae Maje­
statis Domini Dni Francisci secundi Dei gratia E l e c t i
Romanorum Imperatoris semper Augusti. ac Germa­
niae, Apostolici Hungariae, Bohemiaeque R e g i s , Ar-
biducis Austriae, Ducis Burgundiae, Magni Principis
Transylvaniae, Comitis Tyrolis et Siculorum, Domini
Dni ac Principis noştri Nobis naturaliter Clementis-
simi Requisitoriae pro parte et in Personis Nobilium ,
et Strenuorum Danielis Mojân alias Bojer de Voila,
Corporalis Equestris Ordinis Siculici, Davidis ac
Samuelis item filiorum quondam Bukur, filii olim
Popa Vonicza, cognomine Sztan Bojer et Iaro Bojer
de Ludisor, sub authentico ejusdem sacratissimae
suae Majestatis Sigillo Judiciali, eoque Transilvanico
more consveto clause confectae et emanatae, N o b i s
vero praeceptorie sonantes et directe in verba se-
quentia: Francişcuş Şecundus Divina favente Cle»
 — 727 —

mentia E l e c t u s Romanorum Imperator semper Au-

gustus, ac Germaniae, Hungariae Apostolicus, B o h e ­
miaeque R e x , Archidnx Austriae D u x Burgundiae,
Magnus Princeps Transylvaniae, Comes Tyrolis et
Siculorum etc. Fidelibus Nostris Honorabili Con-
ventui Beatae Mariae Virginis de Kolos-Monostra
Nobis Dilectis Gratiam Nostram Caesareo Regio
Principalem! E x p o n tur Majestati Nostrae pro parte
et in Personis Nobilium et Strenuorum Danielis
Mojan alias Bojer de Vojla, Corporalis Equestris
Ordinis Siculici, Davidis et Samuelis item filiorum
quondam Bukur, filii olim P o p a Vonicza cognomine
Sztan Bojer et Iâro Boj6r de Ludisor: Qualiter Iidem
paribus Literarum et Literalium Instrumentorum
puta: Privilegialium, Armalium, Donationalium, In-
scriptionalium, Consensualium, Confirmationalium,
Introductionalium, Statutionalium, et superinde Re-
latoriarum, Passionalium, Venditionalium, Emptiona-
lium, Concambialium, Compositionalium, Inhibitio--
nalium, Probibitorialium, Contradictorialium, ac ali­
arum quarumlibet Caus»lium; signanter Donationa­
lium W a j v o d a e pridem Valachicae Transalpinensis,
Ioan Vlad, nobilibus olim Bojer Rad et fratri ejusdem
Mojân, de et super certis P o s s e s s i o n i b u s et Alpibus
in Districtu Terrae Fogaras existentibus datarum, in
sacristia sen Conservatorio Conventus Vestri repo-
sitarum et locatarum, ad praesens pro jurium suorum
tuitione ac defensione, plurimum indigerent essentque
eaedem iisdem summe necessaria. Poinde Vobis
harum serie commitimus et mandamus firmiter, qua­
tenus acceptis praesentibus, statim V o s praescriptas
Literas, et Literalia Instrumenta in Sacristia seu
Conservatorio Conventus Vestri repositas et locata
 - 728 —

diligenter requirere et reinvenire, requisitarumque et

reinventarum tenores et continentias, in Transuinpto
Literarum Vestrarum, de verbo ad verbum, sine
diminutione et augmento variationeque prorsus ali­
quali, sub sigillo vestro Conventuali authentico, su-
prafatis exponentibus, Jurium suorum uberiorem fu-
turam ad Cautelam necessarias extrădare, modis om­
nibus debeatis ac teneamini: Caveatis tamen, ne
dolus aut fraus, hac in parte contingat aliqualis.
Secus non facturi. Datum in libera Regiaque Civitate
Nostra Claudiopoli, D i e Decima Sexta Mensi Febru-
arii, A n n o Domini Millesimo Septingentesimo Nona­
gesimo tertio. — Quibus taliter receptis, N o s ejusdem
sacratissimae suae Majestatis mandatis, in omnibus
uti tenemur et par est, summa cum dimissione et
reverentia obedire satisfacereque cupientes, post
seriam, diligentemque requisitionem nostram, rein-
veuimus tandem in Oonservatorio Conventus Noştri
praedesignatas Literas Donationales Vayvodae pridem
Valachiae Transalpinensis Ioannis Vlad, inter fasci-
culos Comitatus Albensis, suo modo repositas et lo-
catas. Quarum quidem Ulyrico Idiomate in perga-
meno conscriptarum, eahinque in hungaricum Idioma
translatarum tenor et verbalis continentia sequitur
in hune m o d u m : E g y igaz Istenben, Christusban,
igaz hittel levo, es Kristust szereto l o a n Vlad, Isten
kegyelmebol Vayvoda, es az Istentol felkenetett
egyedul Ur, Isten j o akaratbol Ura es Birâja az egesz
Olâh-Orszâgnak, a havasokon tiil az Omlâsnak es
Fogarasnak Herczege, az en Urasâgom j o akaratjâbol,
es j o aksratombol, tiszta es igaz szivembol, vilâgos
elmembol, ajândekoztam az en Urasâgombol ez ege-
szen ajândekozott es igen tiszteseges, es minderţ
 — 729 —

ajâudekoknâl tisztesegesebb Urasâgom Levelet, az

en Urasâgom Szolgâjânak Boer Ead es ottsenek
Mojânnak b o g y legyen nekiek oroksegek ket falujok,
ugy mint Vojlla-falva, es Sessori L o v i s t y e n , es F e l s o -
Szombatfalvân a Bajkul es Vlad resze, a Piskul nevii
H a v a s , es az Voylafvi viz, ezek legyenek ovek oro-
k o s o n âllandokepen Gyermekeike, Fioke, Unokâjoke,
6s Uuokâjoknak Unokaje, senki oket ne akadâlyozza,
senki tolok el ne vegye, se az en Urasâgomnak ide­
j e b e n , se az en elso sziilott fiamnak idejeben, ura­
sâgomnak vegeig, Myrcza es Vladul szekeressegtol
es mâs mindenf'eie szolgâlatoktol mentek legyenek,
az Olt felett juboknak, sertâseknek, meheknek Dez-
mâjâtol mentek legyenek, csendessegek is n y u g o -
dalmak legyen, a kobolnek fizetesetol, bor dezmâtol,
sz6nafizeteset61, postalo adâsâtol, mindenf^le szolgâ-
lattol es adozâstol, mind nagyoktol s mind kicsi-
nyektol a mik lesznek a mi tolliink birando orszâgnak
birodalmâba, es az en urasâgom idejeben, vagy ura-
sâgomban ne l e g y e n bântodâsok se tisztektol, se va-
lami batalmasoktol, se adoszedoktol, e g y szoval sen-
kitol, se az en urasâgomban levo tisztviseloktol, kik
az en urasâgom szolgâlatjâban kiildetnek; mert valaki
megprobâlnâ, b o g y eroszakot tenne rajtok, csak e g y
hajszâlakat is illetne, az ollyan nagy nehezseget ve-
szen es baragjât az eu urasâgomnak, mint e g y toke-
letlen es meg nem becsiiloje az en urasâgom L e v e -
lenek. D e ugyan halâla utân az 6n urasâgomnak, a
kit az ur Tsten vâla^zt, b o g y az Olâh Orszâgnak ura
legyen, az en urasâgom szives torsokebol, v a g y az
atyâfiak koziil, v a g y a mi btineinkert mâsfele nemzett,
ha megbecsuli es megnyjitja, oţet is tisztelje meg
ps erositse m e g az ur Isten az o urasâgâbau; D e ha
 — 730 —

felbontja, es m e g nem becsiilli, az ur Isten verje

meg, es sebesitse meg itt es a jfivendo eletben, es
l e g y e n âtkoztatott az 3 1 8 szent Atyâktol, a kik Ni-
ceâban oszegyiiltek volt, es Iudassal es Ariussal le­
gyen oroksege, es azokkal, a kik kiâltottâk az Isten
Cbristusnak, a mi Idvezitonknek es szabaditonknak
az 6 vere l e g y e n rajtok es a o fiain; a melly m e g
v a g y o n es leszen mind orokke. Âmen. Ezen dologban
bizonysâgok Vajkul vornyik ur, Todor ur, Nan ur,
Stancsul 6s Mircza, Bâttya Râtz Tatul, Prattya ur 6s
Stanczul H o n o j , K o s t e a Visztyr, Szemen Asztalnok,
Manyuk Pohârnok, B a g y a a L o v a s meşter, Stephan
az Iro-Deak es Mihaila. — Datum Tergovist, Meuse
Ianuar die 20 Anno 6940. E n Vlad Vajda, Isten
kegyelmebol valo ur. Erantque Originales Dona­
tionales in perqameno patenter Conscriptae, in hun-
garicam linquam ex hinc translatae, apparebantque
in ipsis originalibus quatuor fissure, ab intra, in
medio marginis inferioris, pro zona pendentis sigilii
accomodatae. D e i n d e praedescripta Hungarica versio
authentiam habebat sequentis tenoris. E z e n Colla-
tionalis avagy Donationalis Level, a mint Râcz
n y e l v e n es betukkel in suo originali fiiggo pecsetes
pergamenâra volt irva, u g y mi is alâbb subscribâltak,
szorol szora, maga tulajdon magyarâzatjâban, minden
szocsereles, elhagyâs, es hozzâ adâs n61kult magyarra
forditottuk. Mellyrol lelkiink esmerete szerint valo
bizonysâgot is tesziink es forditottuk Kolosvârott
27-dik Septembris Anno 1727. E t appositum erat:
Correcta per eosdem, subscriptique erant: Thomas
Szviridovits, Archidiaconus Kolos-Monostriensis m. pr.
(L. S. et Georgius Uothgerber Ludi-Magister Clau-
diopolitanus m. pr. (L. S.) Erantque Sigillis eorumdem
 — 731 -

usualibus, prioris quidem super cera nigra, posterioris

vero rubra hyspanica impressive commuuitae et ro­
boratae. Paulo inferius adhuc subnexa erant: Item
Anno 1734 die 24 Ianuarii ujjobban confrontâltatvân
ezen Transumptumot originâljâval, minden punctu-
miban râszeiben 6s czikkeiben egyenlonek talâltuk.
E t subscripti erant: Pap Lâszlo Kolos-Monostori es-
perest m. pr. nona npiiuioniH — Erantque sigillo
prioris subscribentis usuali super cera rubra hyspa­
nica impresive communitae et roboratae, atque in
simplici papyro patenter conscriptae et emanatae. —
Quarum quidem sic requisitarum et reinventarum te-
norem et continentiam Literarum praescriptarum,
N o s quoque ad mandatum Altefatae sacratissimae
suae Majestatis Literatorium, praesentibus nostris de
verbo ad verbum, sine diminutione, et augmento,
variationeque prorsus aliquali inseri et inscribi faci-
entes, Par sive Transumptum hujusmodi, Jurium e o -
rumdem E x p o n e n t i u m uberiorem futuram ad cau-
telam necessarium, sub sigillo Nostro conventuali
authentico fideliter et conscientiose extradandum
duximus et concendendum, Datum ipsa Dominica
Invocadit in 17-ma Mensis Februarii diem incidente,
Anno Domini Millesimo Septingentesimo nonagesimo
tertio (L. S.) L e c t a . . . . extrădata per Requisitores
conventuales.
NB. In folio pe hârtie de fabricaţiune manuală eu semnul
de apa: Hermnnstadt. Se ana în posesiunea preotului Solomon
Făgărăşianu din Drăguş, dela care, prin intermediul protopreto-
rului 6. Urdea din Arpaş, o am primit spre decopiare. Totodată
am primit şi alt Chrisov al lui Vlad Vodă din a. 1437 in traducere
română cu slove cirile, ce urmeză aci:

f yhNTpr/ X? A^H ^MHtlţltf K^N «pl^lN-lOC UJH

j^EHTOpirj ^NTprj Xf KpHpHNtfA IV^AM BAA£ floiBOA
 — 732 —

UJH AOAAN, MHAA A&H AMNlJ?lV, UJH K # E^NX

TOKMAAA A$fi AAANiijltf, A M EHptfi'l UIH AM ^OMnir,
•f'OATS IJApA pS'MXHIACKX UlH AM (J)OCT EHp^HTOp
dMAAUlVA^H UlH ^"AT'ApA luS^A^H, UJH AM ^Xp^HT
^OMHHA MIA, vM A MIA ES'NX BOI, AHKT#H HH H C T I T
UlH CA&Yx E#NX, KApTIA ^OMNlH M'liAl KS" CA^UHAi
UJH KW E O l p H £ O M N Î H M'kAI JK^HXMKA^H OTANHI^A
MOINitK^A. Ktf î CplHOpH AH A ^ f i . M o i A N UJH G ' I A H K A ,
GHII UIH flAAA UlH Mll)(AHA. MOHAH Apl (biHopil ni
flA^IA UlH Iii MOHAHj UJH (DITI Iii G'IAHKA. G'r&NKft.
Api <pi'icj.ii iu Ulfpb'Aii U J N ni KOMAN UIH IU MH-
\AHA. UlH AiAM AOp *^M'ATATi ^HH flOHAA,
UlH fiHH \JOTAp, UlH £HN HiA A A ATX ^ M X T A T i
AiAM AAAH ,AAT AOp A T p I H A HApTl, IJJH AiAM ^AT
AOK&A AOp JjHH CAT, £HH N'Apxtf Hi CX KÎAMX Kx-
K#.H A UlH AHA MOpH I1XHX A p*&A HiA C J K , UJN
HIAÎA nap'ri ^i AHA wopn IIXNX .AN nxpx^A HIA
THNCC, Hi CX KI A M X MATKA- !I!H ^HM KAA'k ^HH
CAT I1XNX -AN OAT^. GOKOA^A ^OTAp^AS'n ^ H N
GOAT, lipi p*KA HIA CIK Jf.H ctft HXHX AN rptfi^A
dpi'liAOp- UIH fii AKOAO ^IpIIIT llpiCTi ^MEpARX,
UJH niCTi K*Mn UIH IlifTl ^ l A A ^ p H , fJICTI &Yl KOpN^
,4,1 filA\ti, I1XNX AH (VApxtf Hi CX K J A M X flb'^iuJOpiA
UJH npi nxpxV AN *oc II'AHX .AN GOAT^, UIH AIAM
fiXT AOp M8HTI JKNIAIIXNS', UJH ^ H H R*p<pS'A M ^ N "
TiA^H AHA p»^A^H n'AHX M H * . \ O K # A GOAT^AS'H,
UIH A'kM ^AT AOp A OK' fii MOApX AN GO\T 5 .AN
Roi\A, UIH AHA MOpH AIIX ^i R pOATI- UJH IAM
a n A H H
CAOKO^HT C'A H O A T X A ^ H l A n*NX AA
MOAp'A lipi ^N^l tt>p Rp't li. UIH CX 4>li CAOEv^
AHA AOp A HICK^H, UlH A AAAH (f)AHl UlH AA T i
MOpH, UlH BtfATOpH UJH £ « p C T i , ÎAfX NS' AALIH, UJH
y^HH ctfc fii CAT ll'AH'A AN N^OŢApS' BOHBO^INHAOp
 H M C
UJH £ *0t A 1
* T n7,ti7i ^ii GDAT. UIH AiâM
<
AAT AOp C7, (jA'l KOtpH UJH CAOEO^H, Jf>Hl]Qt t$H'i
GOip H ^OMniH AA'k Al> IIIM ATiM AOp LţHTAHH II
lipi MAM'k IIHTAH^ Kr/ I (DlMOpH Alî Ar/ll. UJH lipi
tlatKr/A LIHTANVA r, (biHOpH aii AKÎÎ, UJH iipi
KA^AK LJHTAHK KS' r/n (pt'iop A»nr7. IA. UJH npi
MHKKA U,HTAHr/A Kr/ B (DtHOpH A*nr'« IA. UI H A'RAA
£AT AOp IIApTI ^HM 0HHN7», UJH A'kAA £AT A
Op
JK^AVITATt ^H loptflll (\HH IJApA pb'AAXH'hfK'/., UJH
A TptiA (lAp'11 A M H
MutA-fe, UJH A Tpl'lA IIApTI A* A A

IlAOll'kHH, UIH «OAA7.TATI ^HH K0K0p7,UJH, UIH AAO-

Uli'k AOp ^l/'A MOINIUJH- dHICT'k TOATI A«k\\ £AT
AOp, C i Al (pil WHHH7, UJH MOWll, UIH EOlpHUJAr
AO'jJ UJH pXAA'MlIHLlIAOp A O p , UJH AA H'k/Vl ^ H H IffeAA^A
AOp. IIlH £1 AHACTA AAA HOp^HHHT AOAANliA AA'li
^HH HHHI Vil (jilAitf A H M
AAAp\A AOp CA NS' AH CA
\\ RAAA% ^OAV N"kf ^,HNT*i, NHHl £HH W'i, HHHI
^HH CTrjflH, HHHI ^llll nOpHÎÎ HHHI ( \HH rXA'k'r'A,
HHHI ^HH RHIIXpHHH, HHHI ^HH ^H^AA'Â, HHHI ^HM
C S A A S H ' i T & ' p H , HHHI y^HH A H B I ^ f i , HHHI ^MN nOAA'kTI,
HHHI RAAA7i ^HH TXprrj. UJH Ci Hr/ X'li HHHI ^HTpO
TA0AK7, ^OAAH'ktK?;- IlOprj NHHTAAA ^|AA Hlfi AAHHH
(1SHX AA Hlfi AAApfi, KApl A# CAV*K7,, £1 BOp V A A E A A
LJApA EHpS'pli ^OAMUH AA'kAl. CA N^LU p*^7. £t
£*HUjlM, UJH CA N^H . ^ U R ' i A r i IACKB. IlpE AH IsA'k W1HHI
C7, H# (ltfl J K & ^ l l l , HHHI T A O A E Î , HHHI EHjjtf. IlIHTpV
Hl K'A HliA Hl ROp ^HH'AAr/H- BOp ^OE&N^H AAApI
;
p7i3 TATI UJH tfpijVt £ I A A AOAAHHA.W'k. UJH Jţ, H T p A A T ^
KHfl CA tlti H'kpHI H p l C T l KflpTIi A°AAHÎH AA'k A l . UJH
^HKI UJH £#07. AAOAp'l'k £ 0 A A H 1 H AA'kAl : npl HHHI
^A RA A'Ap^H AOA\H^A AAAHIJ,!^, CA (pîl AOAAM^
^11 U,ApA p r / A A X H ' k t K X , UJH BA ^ I I H O H , UIH RA ^ . N T 7 . p H
AHACTS KApTI. IUH llpt AHIA A A O A A H ^ A A ^ M H l ^ l W A
 - 734 -

HA ^NTKpH j^irrştf ^ O M H V A CA, 1IAA HI O RA

CflApui UJH O RA C'rpHKA. UJH uti C RA . ^ N N O H . UJH
ţipi A'llAA AdMM^A A^AAI-tl^ltf jfiA RA pHCHflH UJHA
RA VJ'HH^I. fÎHACTA ÎApXUJ niHTjlS' AA HIA AOK l\ti m

AAHMAT, A ctf(j)AlTIAOp HtAOp K^pATl. fl'UAA HI W Ap

CTpHKA C% <j)Vl COlJ, îti^t'l m
' dpHIi, UJH CK (pil
KAKCTXAAAT A f
A^AANI^I^ UJH £1 TOLJ Cf^Nt^H A H O -
CTOAH, UJH A' T U J H H l
A 1
n * f H " l 4 H CCDNL1H, KApifi
A# (DOCrtf AA CXCOpWA MIA ^HNT.S.H yf-N HHK|ÎA. UIH
AC'fiAAlH'E. KVJ HlÎA Ml 3HCIpĂ
' AA p-XCTHrNHfl'k A^H
Ic C*HUIAI A^H cnpi HOH UJH cnpi (pisopH
HOUJfH, .f-IlTpAHlCT fi'kl< SI JACTI UJH ^ N HIAA Hl RA
C» CJ)1| Jf.lt R'fclH HTiSHAOp flAAHH. ŢAp^ AA%p-
T^pÎH AAA fltft JJLHTpAWACTK ICSpTI A AOVUlîtH wkAI,
M
KOIpH A° lllHAA'kAI. Hi^riAH TO^Op. HihlIAH HANVA.
HÎ^IIAH TATH'A, G ' l AMHrjA XOHOH JKtfllAH HOHKVA.
îK^flAH IVlAH'k RIA ^HOpilHIf. JKr/lJAN HAH [IACK^A,
PA£# EopMIA A^AAHTpS GflATAp- Hîr/llAN IU,I^>AN
AOrOCpIT. ÎKr/nAM IIIipGAN RIA KHCTHlpHHK. HîHriAN
GHAMN G'IOANHK. JKtflIflN MHKA'K. RIA DA^ApHHK.
ÎKHllAN KA^'k RIA KOAAHC 6tf GTOÎKA AOro4>IT AAA
CKpHC AWAtT'A KApTi HITA'r I T^prORHipi JS M

A^MA AHH iinpHAÎi, Kr &i 3HA1. A M S A <\'AA gn^np'k

A^/AAH • 5J£Mg. Ht^iA'k â noMAiu-k m. pr. !CO.
BdtfA fiOBJÎOA MGTId EHlîiîi rr- m. pr.
NB. Nu se ştie când şi prin cine a fost tradus acest chrisov
din limba slavică In cea românească. Dar se vede, că scriitoriul
traducerei s'a străduit a imită forma primitivă, folosindu-se de o
hârtie gr<5să fără d'a i-se cun6şte semnul fabricei.
Ambele Chri?<5ve ale lui Vlad Voda (Dracul) mai sus citate
din a. 1432 şi 1437, privesc una şi aceiaşi familie, a fraţilor Radu
şi Moian (Moienescu) divisată în diverse ramuri, ca Moian, Coman,
Serban etc. cărora li se asigneză părţile din Voila, şi dinprejur,
constatftndu-se, că vatra lor de baştină a existat şi înaintea ace­
stor Chris6ve. — A se combină cu II. XVII. LXV. C. şi CXXXVIII.
 — 735 —

CLXIII.
1793. Inquisiţiunea făcută în Comana inferioară prin
Comisarii exmişi din partea vice căpitanului Districtual
Samuel Enyedi la 10+Aprile 1793, prin care se con­
stată că familia Peltan de A. Comana, a cărei docu­
mente au ars cu casa lui loan Peltan, sunt nobili ar-
malisti şi posesionaţi în Comana inferioră.
Illustrissime Consiliarie Supreme Capitanee et
P r e s e s ! Inclitae Sedis Judiciariae!
D o m i n e Domine hummillime Coleudissime Ob-
servandissime!
I Humillime notum faoimus Ulustritati vestrae,
et Inclitae Sedi Judiciariae. Quod nos ad Comissi-
onales Spectabilis ac Generoşi Domini Samuelis V.
Enyedi, Inclyti Districtus et Arcis Fogaras Vice-
Capitanei, pro parte, et in personis Nobilium Ioanu
Senior, Nika, Gyeorgye, Ion al Iacov, Ion al Bukur,
Bukur, George al Algyi Zafiu, singuli Peltan de
Also-Komana, legitime confectos, et emanatos no-
bisque inter alios nominanter et ab offo conf. ipsas
praeceptorie sonant., et direct, honore receperimus
haec verba.
Ad peragendam legalem inquisitionem, quam
Strenui George Ion, et alter Ion Bucur ac alter Ge­
orge, in Also-Komana residentibus, in Genelogica
Deductione Nobilitari una cum reliquis, ex eadem
Boeronali Familia condescentibus Fratribus peragere
cupiunt; exmituutur Egregii et Nobiles Adamus
Balo, Stephanus Bodrokkozi, et Stephanus Mone
Juraţi Sedis Judiciariae Districtus Fogaras A s s e s -
sores, quorum erit Fatentes citandos ad Utripuncta
per f'atos exponentes exhibenda, firmissimo Jura-
mehto adstrictos, serio exeminare, receptaque ab
iisdem veritatis certitudine, suo modo recipere de
superque formales Relatorias expedire et pro Juribus
extrădare. — Signatum Fogaras Die 4-a Marty 1793
et subscriptum erat paulo inferius a dextra Samuel
V. E n y e d i m. p. vice-capitaneus. Inferius adextra
Samuel V. E n y e d i m. p. vice-capitaneus. Inferius
a dextra autem Sigilum Citatorium Convocatorium.
. . . . Inquisitorium pro parte Strenuorum George
cum altero G e o r g e ; Ion cum altero Ion Bucur Peltan
de Also-Komana sub poena . . . fior. 12. Signatum
Fogaras Die 4-a Marty 1793; et subscriptum erat
inferius a dextra Samuel V. E n y e d i m. p. vice-capi­
taneus. Erantque Sigilo praelaudati D o m i n i a mar­
g i n e inferius in medio loco videlicet solito supra
boscia alba impressive comunitum, et de Consve-
tudine eonfectum, et emanatum.
Quibus bumilime nos raceptis Comissionalibus
semper et in omnibus uti tenemur et par est obedire,
satisfacereque volentes in boc anno Domini 1793.
Die vero 9-a Mensis Aprilis. In et ad possessionem
Also-Komana Inclyti Districtui Fogaras ingremiatam,
consenquenterque ad Domum babitationis Nobilis
Idomir Popa in vicinitatibus ab una plătea, partibus
ab altera Nobilis Nika Poppa situatam, et extructam
accessimus, ibique Fatentes infra nominatos sigilo
praelaudati Domini V. Capitanei vigore legitime ac-
cersitos juxta utripuncta nobis per praefatos ex-
ponentes exbibita, ad fidem D e o debitam firmissimo
Juramenti Sacramento adjuratos Fassionesque eo­
rundem sine augmento variationeque prorsus aliquali
sequeuti modo descripsimus.
 - 737 -

Utri puncta nobis exhita erant bujus tenoris.

l - o . Esmeri a tanu N e m e ş Fogaras videkben
Als6-Komânân es O-Sinkân lako Peltan Familiât, ba
igyen ?
2-o. Emlekezi a tanu azon n e v e z e t e s eg^srol
mely tortent ezelot circiter 50 esztendâvel el6gven
Als6-Komana majd egeszen, az udvarhâz is el eget,
ba i g e n ?
3-o. H â t nebaj orog Iuon Peltan el e g e t t - e ? ba
el mitsoda kârt valatak nemeş L e v e l e i b e ?
4-o. MelyikErdelyi fejedelem adta az Armâlisokot,
es n e v szer6nt kinek hivtâk aztat a kinek adta, es
azon Armâlis lâtta-e a Tanu szemeivel, v a g y olvasni
halata-e?
5-o. A tanu bite utân valya m e g asztis b o g y
mostani E x p o n e n s e k kinek descendensei, rendre
szamlâja okot e l 6 ?
6 o. Az E x p o n e n s Familiân kiviil volte az elot,
v a g y o n e most meg mâs Familia Fogaras videkibe,
es Also-Komanân a melyet Peltan Familiânak hiv-
tanak, es bivnânak?
7-o. Az exponensek mitsoda termiszetîi orek-
seget birnak AL-Komân?
7-o. Aztis valya meg a Tanu bite utân b o g y az
E x p o n e n s Familia eleje es mostanis, az exponensek
mitsoda szabadtsâgal eltenek es elnek. E t boc cum
omnibus Congruis Circumstantis valya m e g bite utân.

Sequuntur Testes eorumque Fassiones.

l-mus. Testis Nobilis Stojka Stojka de A l s 6 -
Venitze annor. circ. 76.
2-us. Testis Nobilis Andreas Mone Gyorgy
de Also-Venitze, annorum circ. 75 legitime citatus,
47
 — 738 —

j u r a t , e x a m i n a t , f a t e n t . u n o ore e t t e n o r e ad 1-mum
j o i e s m e r u k joi eml6keziink m i n d k e t t e n arrol
az n e v e z e t A l s o - K o m â n â n t o r t e n t n a g y egesriil, a
m e l y n e k l e h e t 60 esztendeje, a mely t o r t e n t m i n d e n
s z e n t e k n a p j â n , az U d v a r h a z i s el e g e t volt, n a g y
veszedelem es k â r eset. ad 2-um. Azt t u d j u k hittink
u t â n vallom, h o g y az orog I o a n u P e l t a n i s el e g e t t
a k i n e l v o l t a n a k az e x p o n e n s F a m i l i a n e m e s s e g e r o l
szolo levelek A r m â l i s s o k , es D o n â t i o j o k u g y h o g y
semije sem m a r a d o t t . A d 4-um. A s z t s z e m u n k e l az
A r m â t i s o k o t es D o n a t i o j o k a t u g y a n n e m l â t t u k , d e
az A t y â i n k t o l h a l l a t u n k s o k s z o r beszelni, a kik l â t â k
A r m a l i s o k o t s olvasni is h a l l o t t â k , h o g y a d t a azon
A r m â l i s t az o r o g Apafi Mihâly F e j e d e l e m , Stau
P e l t â n n a k aki n a g y A t t j a volt az e x p o n e n s e k n e k .
A d B-um. U g y h a l a t u k A t j â i n t o l h o g y az E x p o n e n s e k
T r u n c u s a a k i az A r m â l i s t n y e r t e volt, o r o g Apafi
Mihâly F e j e d e l e m t o l , h i v t â k Stan P e l t â n n a k . E n n e k
fia v o l t S t a n P e l t a n , e n n e k fia Ion, e n n e k fia Ion, Ia-
k o b , A l g y a , B u k u r , D a v i d , S t a n . I o n n a k n i n t s e n ma-
r a d e k a , J a k o b n a k fia I o n , A l g j â n a k fia G y e o r g y e , es
Zafiu, B u k u r n a k fia I o n es B u k u r , D a v i d n a k fia I o n
es G y e o r g e , S t a n n a k fia Nicolae es I o n , a k i k T o -
h â n b a n l a k n a k . Ad 6-um. H i t u n k u t â n v a l h a t y u k
h o g y senkitol nem h a l l a t u k , s n e m t u d j u k , i r â s o k b o l
is olvasni nem h a l l a t u k h o g y az E x p o n e n s F a m i l i a n
kiviil mâs P e l t a n F a m i l i a let volna F o g a r a s folden
es A l s o - K o m â n â n . A d 7-um. T u d j u k h o g y az E x ­
p o n e n s F a m i l i a n e m e s i t e t t J o s z â g o t bir A l s o - K o m â n â n .
A d 8-um. T u d j u k h i t u n k u t â n vallani h o g y az E x p o ­
n e n s e k elei m i n d e n k o r a N e m e ş B o e r o k k a l voltak,
a z o k b a n a d t a n a k eo F e l s e g e n e k p e n z b e n , es L o v â k b a n
s e g d t s e g e t n e m e ş i k a r b a n v o l t a n a k , es t a r t a t t a n a k ,
 - 739 —

az E x p o n e n s e k is abban tartatanak de tsak h o g y

szegenyek azert nem terjeszkedhetnek mind mâsok.
3-us. Testis Boero Nistor Gubernât de F e l s o -
Komâna Annor. Cir. 66.
4-us. Testis Boero Frinku Adam de F e l s d - K o -
mâna Annor. circ. 61.
B-us. Testis B o e r o David Gubernât de Felsd-
Komâna Annor. circ. 62. legitime Citat. Jurat, exa­
minat, fatentur uno ore et tenore Ad 1-um. J o i es-
merjiik az E x p o n e n s Familliât. A d 2-um. Mi akkoron
gyermekek voltunk joi nem eml6kezh.etu.nk az utri-
zâlt 6gesrol, de az Atjâinktol sokszor hallatuk be-
szelleni azon egest, mely tortent minden Szentek
napjân lehet annak 50 esztendejenel tobb, a mikora
is Also-Komâna majd mind el eget az udvarhâz is
el eget azon alkalmatossâgal. A d 3-um. Hallatuk
Attyâinktol, h o g y az orog Ion Peltan is el e g e t a
kinel voltanak az E x p o n e n s e k Armâlisok, es Donâ-
tiojok. Ad 4-um. Hallatuk Atyâinktol h o g y Armâ­
lisok volt, de melyik Fejedelemtui nem hallatuk,
eztis hallatuk h o g y e g y Stau Peltan kapta. Ad 5-um.
Hallatuk Atyâinktol, hogy az E x p o n e n s e k vallosâgos
descendensei regi Stan Peltânnak a ki kapta volt
a N e m e ş levelet Ad 6-um. Mâs Famillia Peltan ne­
vezett az E x p o n e n s Familiân kivtil, se Fogaras fol-
dein, se Also-Komânân nem hallatuk, es nemis tudunk.
7-um. Nemesitett oroksegen laknak, aztat birnak. —
Ad 8-um. U g y hallatuk attyâinktol h o g y az E x p o ­
nensek Elei a nemeş Boerokkal e g y karban voltanak,
es mit azok adtanak, okis azt adtak, az exponensek
is a N e m e ş Boerokal vagynak.
6-us. Testis Providus Bukur B o b o j a ex F e l s o -
Venitze anor. circit. 33.
47*
 — 746 —

7-us. Testis Providus Stantsu Boboja ex Felsfj-

Venitze anor. circ. 46 legitime cit. Jurat. exam. fa-
tentur uno ore et tenore, ad 1-um joi esmerjuk az
E x p o n e n s Familliat. A d 2-um: Azt ballottuk Atya-
inkt61 a kit 100 esztendoket e>tenek akik joi mdtak
azon nevezetes egest Also-Komanân, ad 3-um u g y
halatuk az Atyainkt61 sokszor keservesea panaszol-
kodni, es mint e g y megis badtak b o g y ba j o v e n -
doben kerdes leszen tutbasuk rola, h o g y az meg
mondott eges alkalmatosâgâval a tobbi kozot az orog
Ion Peltanis el eget mindenestol, mely alkalmato-
sâggal Nemesegekrol szolo Leveleik is el egettek az E x ­
ponens Familiânak. Ad 4-um. U g y hallatuk Atyâ-
inkt61 h o g y idosb Apafi Mihâly Fejedelemtol volt
az Armâlisok az E x p o n e n s Familliânak, melyet sokszor
mondottâk h o g y lâttâk is olvasni is hallatâk s n a g y
petsetye volt, f iiggett sinorral, a mellyet Stan Peltânnak
adott a Fejedelem, ad 5 u m . Hallatuk Atyainkt61
h o g y az E x p o n e n s e k valosâgos descendensei regi
Stan Peltânnak a ki kapta volt a nemeş levelet.
Ad 6-um. E z E x p o n e n s Familian kiviil mâs Peltân
Familliat Alsc-Komânan, es Fogaras F o l d e n nem
hallatuk. Ad 7-um. Boeri es Nemeşi J o s z â g o t bir
itten az E x p o n e n s Familia. Ad 8-um. U g y hallatunk
Atyainktol, es mâsoktol is h o g y E x p o n e n s Familia
Elei Nemeşi Boersâggal eltenek, es mind mâs Boerok
kotoliisegeket tellyesitetek az eletben levîi E x p o ­
nensek is nemeşi Boersâggal elo emberek.
8-us. Testis Nobilis Idomir Popa de Also-Ko-
mâna anor. 72.
9-us. Testis Nobilis Ioanu Popa al Stan Popa
de Also-Komâna anor. cir. 73.
 - 741 —

10-us. Testis Boero Ioanu Szekely de Als6-

Komana anor. circ. 60.
11-us. Testis Providus Many Sima Colonus
Fiscalis anor. circ. 80.
12. Testis Libertinus J o z s e Morariu in A l s 6 -
Komâna eomorans circ. anor. 80 legitime citat. Jurat,
>
examin. fatentur ad 1-um Joi esmerjiik az E x p o n e n s
Familiat. Ad 2-un. Emlekeziink azon nevezetes egesrâl,
melly is tortent minden Szentek napjân, mely alkal-
matosâggal Also-Komâna majd egeszen el eget, az
udvarhâz is el eget lehet ennek 60 esztendeje. E n
Ion Szekely az Atyâmtol hallotam, ad 3-um. U g y
tudjuk h o g y az orog Ion Peltan is el e g e t t minde-
nestâl a mikor is nemeş L e v e l e i is el egtenek.
Ad 4-um. Mi Armâlisokat szemiinkel nem lattuk,
de hallatuk h o g y orog Apafi Mihâly F e j e d e l e m t 6 let
volna a melyetis e g y Stan Peltânnak adta volt. A d
B-um. U g y tudjuk h o g y az E x p o n e n s e k Truncussa
a ki az Armâlist nyerte volt orog Apafi Mihâly Fe­
jedelemtui hivtak Stan Peltânnak, ennek fia volt
Stan Peltan, ennek fia Iuon, ennek fia Ion l a c o b
Algja David Bukur, Stan. Ionnak nintsen maradeka,
Jakobnak fia Ionu, Algyânak fia Gyeorge, es Zafiu
Bukurnak fia Ion es Bukur, Davidnak fia Ion es
George Stannak fia Nikolae es Ion a kit Tohanban
laknak. Ad 6-um. Mâs Familiat az E x p o n e n s e k e n
kivul, se Fogaras folden se Also-Komânân nem hal­
latuk tudni. ad 7-um. Boeri orokseget birnak es
birtâk Elleis, se dezmât, semi praestatiot rolla nem
tesznek. ad 8-um. Boeri szabadsâgat elo emberek
voltanak az ellei, az E x p o n e n s e k i s azzal elnek.
Praescripti Nro 12. Testes partim Nobiles, partim
Boerones, in suiş propriis Domibus Nobilitaribuş
 — 742 —

residentes, partim Libertini, partim autem Coloni

Fiscales, in Bonis Dominorum Terestrium commo-
rantes, suntque omnes legitime, Citaţi, Juraţi E x e m i -
nati, et premisso modo, F a s s i o cujus quidem prae-
misae hujusmodi Inquisitionis nostrae Seriem prout
eadem per nos exstitit expedita, et peracta Illustri-
tati vestrae, et Inclytae sedis Judiciariae hummillime
rescriptimus, annotatisque E x p o n e n t i b u s Jurium s u -
orum uberiorem futuram ad Cautelam, fide nostra
mediante sub sigillis nostris usualibus, manuumque
propriarum subscriptionibus coroborantes extrade-
dimus. Datum in posessione Also-Komâna die 10-a
Aprilis A n n o 1793.
Ulustritatis vestrae et Inclytae S e d i s Judiciariae
Humillimi Servi
Stephanus Bodrokozo Stephanus
Ste; Mone
V.-Jud. et Jurassor Distr. Distr.
Dist J. assessor.
Coreccta per eosdem.

Illustrissimo, Spectabilibus, Generosis, Egregiis

et Nobili bus Arcis, et Districtuş Fogaras, Supremo,
et Vice-Capitaneis et Inclytae Sedis Judiciariae, J u ­
ratis Assessoribus, Ordinario, ac vice Notariis, Judi-
cibusque Nobilium D o m i n o , Dominis, humillime Co-
lendissimo, Observandissim.
Anno 1793 Aperta per Michael Gotz v.-not.
L . S. L . S.

NS, Din Coli. mea.

 — 743 —

CLXIV.
1794. Sentinţa Tabulei regie din 6 Februarie 1794
prin care familia Trombitas se declară de nobilă arma-
listă, ce s'a estradat în transumptul din 26 Novembre
1843 lui Partenie Trombitas de Bethlen Archidiacon al
Mureşului.
N o s Ferdinandus Primus Divina favente Cle-
mentia Austriae Imperator, Apostolicus Hungariae,
et Bohemiae Rex H u j u s Nominis Quintus, R e x L o m -
bardiae, Venetiarum, Galliciae, Lodomeriae, et IUiriae,
Archidux Austriae, Magnus Princeps Transylvaniae,
et Siculorum Comes. Memoriae Commendamus tenore
Praesentium, Signiricantes quibus expedit universis
et singulis: quod Fideles Noştri N o b i s sincere, et
respective Dilecti, Spectabilis ac Generosus Alexius
Daniel de Vargyas Tabulae Nostrae Regiae in Tran-
sylvania, et Partibus eidem reincorporatis judiciariae
in persona nostra Praeses Ordinarius, Magistri item
noştri ibidem Protonotarii exposuerint n o b i s : Qua-
liter ipsi penes alias Litteras nostras Requisitorias
pro parte et in Persona Honorabilis Pastoris, et Ar-
chidiaconi Maros-Vâsârhelyiensis Graeci Ritus D i s -
uuiti Parthenii Trombitas de B e t h l e n sub Sigillo
nostro Judiciali, et Authentico eoque Transylvanico
legitime confectas, et emanatas, ipsisque praeceptorie
sonantes, requisiti sint, quatenus Deliberatum in
Causa Productionali Algyae et Georgii utriusque
Trombitas Nobilium de Bethlen, contra Communi-
tatem Possessionis Bethlen Districtui nostro Fogaras
ingremiatae ut Inctam mota, per Tabulam Nostram
R e g i a m in Transyilvauia, et Partibus eidem reincor­
poratis judiciariam, Anno Millesimo Septingentesimo
 - 744 —

nonagesimo quarto latum, subseque in Archivum seu

Conservatorium Litterarum ejusdem Tabulae nostrae
Regiae illocatum requirerent, ejusque Paria sub Si­
gillo Nostro judiciali, et Authentico, eoque Trausyl-
vanico extradauda Nobis exhiberent. — Cujusmodi
Mandati noştri Requisitorii tenor, et verbalis con-
tinentia talis e s t :
Ferdinandus Primus D E I Gratia Austriae Im­
perator, Apostolious Hungariae, et Bohemiae R e x
hujus Nominis Quintus, R e x Lombardiae, Venetiarum,
Galliciae, Lodomeriae, et Illyriae, Archidux Austriae,
Magnus Princeps Transylvanicae et Siculorum Comes.
Fidelibus nostris sincere nobis et respective Dilectis,
Spectabili ac Generoso A l e x i o Daniel de Vârgyas
Tabulae Nostrae Regiae in Transylvania, et Partibus
eidem reincorporatis Judiciariae in Persona Nostra
Praesidi ordinario, Magistris item Nostris Protono-
tariis Gratiam Nostram Caesereo R e g i o q u e Princi-
palem! Exponitur Majestati Nostrae pro parte, et
in persona Honorabilis Parthenii Trombitas, Pastoris
et Archidiaconi Maros-Vâsârhellyiensis Graeci Ritus
Disuniti, qualiter idem Paribus Deliberaţi in Causa
Productionali Algyae, et Georgii utuiusque Trombitas
Nobilium de B e t h l e n contra Communitatem P o s s e s ­
sionis Bethlen suscitată, per Tabulam Nostram R e -
giam judiciariam Anno Millesimo septingentesimo
nonagesimo quarto lati, et more consveto in Ar­
chivum dictae Tabulae Nostrae Regiae judiciariae
repositi ad praesens pro jurium suorum tuitione, ac
defensione plurimum indigeret, essentque eidem
summe necessaria. Proinde v o b i s harum serie com-
mittimus et mandamus firmiter, quatenus acceptis
praesentibus, statim v o s praescriptum Deliberatum
 — 745 —

in Archivo Vestro Tabulari repositum, diligenter

requirere, et reinvenire, requisitique, et reinventi te-
norem, et continentiam in Transumto Literarum
Vestrarum de verbo ad verbum, sine diminutione,
et augmento, variationeque prorsus aliquali sub si­
gillo Nostro Judiciali et Authentico, eoque Transyl­
vanico, dicto Exponenţi in quantum eundem rite, et
legitime concernerent pro futura jurium ejus Cautela
necessarium extrădare modis omnibus debeatis, ac
teneamini. Oaveatis tamen ne dolus aut fraus hac in
parte contingat aliqualis. Secus non facturi. Datum
in Libera ftegiaque Civitate Nostra Maros-Vâsârhely
D i e Vigesima quarta Mensis Novembris A n n o Do­
mini Millesimo Octingentesimo Quadragesimo Tertio.
Erantque in forma similium Maudatornm clause
Confectae, Sigiloque Majestatis Nostrae Judiciali, et
Authentico eoque Transylvanico super hostia alba
papyro prastolariter tecta ab una parte exteriori im-
presso, obsigillatae modo vero apertae infra sigillum
legebatur: Lect. Correct. Intitulatio. A b altera parte
pariter exteriori sequentis erat t e n o r i s : Fidelibus
nostris Spectabili ac Generoso Alexio Daniel de Var-
g y a s Tabulae Nostrae R e g i a e in Transylvania et
Partibus eidem reincorporatis judiciariae in persona
Nostra Praesidi Ordinario, Magistrisque nostris Pro-
tonotaris N o b i s sincere, et respective Dilectis. Circa
medium ad cingulum Scriptum erat: pro parte et
in persona inferius legebatur: Honorabilis Pastoris,
et Archidiaconi Maros-Vâsârhellyiensis Graeci Ritus
Disuniti Parthenii Trombitas. — ad Calcem: Requi-
sitorium Literarum. in margine superiori ejusdem
partis exterioris: Prsent. 24-a Nov. 1843.
 — 746 —

Quibus receptis iisdem Mandatis nostris Requi-

sitoriis semper, et in omnibus uti tenentur, et par
est obedire satisfacereque volentes, per Arehivarium
saepafatae Tabulae Nostrae Regiae cujus est de
more, et consvetudine Archivo Tabulari invigilare,
requiri facientes, idem Deliberatum diligenţi requisi-
tione adhibita, reinventum nobis praesentarunt in
haec V e r b a :
Fogaras Videki Bethleni N e m e ş Trombitas Al-
gyânak, Gyorgynek, Pisztyâuak, Andrejnak, Lacz-
konak, Iânosnak, Zahariânak mint Producenseknek,
es Felpereseknek, az odavalo Fogaras videki Bethleni
A d o z o Communitâs mint alperes elleni perekben
Kolosvârt Bojtelo hava 6 ik napjâu 1794-ik eszten-
doben kimondott
ITE LET.
Fogaras Videki Bethleni Trombitas A l g y a ,
Gyorgy, Risztya, Andrej, Laczko, Jânos es Zaharia
mind felperes Producensek szemellyes n e m e s s e g e k
m e g mutatâsâra intezett perekben a Bethleni adoz6.
k o z o n s e g e t m e g h i v o az H. beţii alatt be adott level
mellett be adnak.
1. E g y 1663 ban Augustusnak 1-6 napjân F e -
j e d e l e m Apafi Mihâlytol Trombitas Tamâsnak ajânde-
koztatott, es a Fogarasi Gyiilesben minden ellent mon-
dâs nelkiil kihirdettetett (Armâlist) nemesitâ levelet.
2. Annak m e g mutatâsâra, h o g y az Armâlist
nyert Trombitas Tamâsnak valosâgos maradeki e g y
1789-ben Mârtiusnak B-ik napjân kolt hiteles vallato
levelet az C. betîi alatt.
3. E g y 1793-k B o j t e l o havânak els6 napjân
kolt hiteles vallato levelet a D . betu. alatt, mely
szerent ezen Trombitas familia h o g y eddig is nemeşi
 - 747 —

Szabadsâggal elt, a nemesekkel szollitatott, s hadi

segitsegtil L 6 penzt fizetett legyen vilâgoson ki tetszik.
A Kirâlyi F i s c u s magât ezen Perben avatvân,
nem ellenzi, szemellyes m e g nemesitteteseket, de
mint b o g y Birtokossâgokrol semmit sem bizonyittanak
azt kivânnya, b o g y immunisokkâ ne iteltessenek.
Mind a be adottok, es B i z o n y s â g L e v e l e k n e k
szorgalmatosmegvisgâlâsa, mind pedig a kirâlyi F i s c u s
ellenveteseknek meg fontolâsa utân u g y talâllya a
Kirâllyi T a b l a , mint b o g y a C. alatt be nyujtott
oklevelbe a producensek a nemesito L e v e l e t (armâlist
nyert Trombitas Tamâstol lett valosâgos szârmazâ-
sakat elegenddkeppen meg mutattâk, a D. beţii alatti
Levelbol pedig ki tetszik, b o g y ez elott is a nemesek
koze szâmlâltatvân, nemeşi szabadsâggal eltenek le­
g y e n : mely szerent a producensek igaz valosâgos
armalista nemeseknek iteltetnek a Kirâllyi Tabla âltal.
Cujusquidem Deliberaţi modo praevio nobis per
antelatum Praesidem, Magistrosque nostros Proto-
notarios, exhibiti tenorem et Continentiam sine di-
minutione et augmento variationeque prorsus aliquali
praesentibus Litteris nostris inserentes Paria ejusdem
sub Sigillo Nostro Judiciali, et Authentico eoque
Transylvanico annotato E x p o n e n ţ i jurium suorum
uberiorem futuram ad cautelam necessaria extrade-
dimus communi justiţia, et aequitate svadente. Da­
tum in Libera Regiaque Civitate Nostra Maros-Vâ­
sârhely D i e Vigesima sexta Mensis Novembris Anno
Domini Millesimo Octingentesimo Quadragesimo Tertio.
L e c t a cum suis originalibus collata, in vocibus pa­
gina sequenti annotatis Correcta
L o c u s Sigili et extrădata per Magistrum Ale-
Tabulae Regiae xandrum Donâth m. p. de Paloş,
Transylvanieusis. Protonotarium.
 — 748 —

A fentebbi mâsolat a T. Trombitas Ananias ur

âltal bemutatott es belyegnelkiili biteles mâsolattal
oszve olvastatvân, azzal m e g e g y e z o n e k talâltatott, es
megjegyeztetek b o g y a 4-ik lap 17-ik sorâbol ki-
maradt szavak nostros Protouotarios exhibiti teuorem,
et continentiam sine dimincttione et augmento vari-
ationeque ezen f j e g y n e l f o g v a oldalaslag utân irattak.
M.-Vâsârheiy Sept. 19-en 1860. M.-Vâsârhelyt Er-
d^lybe Cs. kir. k o z j e g y z o .
Molnâr Zsigmond.
NB. După o copie legalizată in Coli. mea.

CLXV.
1796. Transumptul Capitular din 7 Nov. 1796, ce
cuprinde diploma de nobilitate dela Georgiu Rakoczi
dată în Alba-lulia la 5 luliu 1659 lui Ştefan Gridi
de Grid.
N o s Capitulum Cathedralis Ecclesiae Albensis
in Transilvania, Memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit universis: Quod
pro partibus, et in personis Nobilium Bukur Laczko,
Sztân Laczko, et Gyorgye Laczko, Exhibitae sunt
Nobis, et praesentatae Litterae quaedam Sacratisimae
Caesareo Regiae, et Apostolicae Majestatis Francisci
Secundi Romanorum Imperatoris Semper Augusti,
ac Germaniae, Hungariae, Bohemiaeque R e g i s , Archi
Ducis Austriae, D u c i s Burgundiae, Magni Principis
Transilvaniae, Tyrolis, et Siculorum Comitis, Domini
Domini noştri Clementissimi Benignissimi Requisi-
torio Expeditoriae, Sigillo E j u s d e m Mattis Sacratis­
simae judiciali et authentico ab extra impressive
communitae, et roboratae, N o b i s vero preceptorie
 — 749

simul et B e n i g n e sonantes, et directae in haec verba:

Franciscus Secundus D e i Gratia Electus Romanorum
Imperator Semper A u g u s t u s , ac Germaniae, A p o s t o -
licus Hungariae, Bohemiae Rex, Archi-Dux Austriae,
M. Princeps Transilvaniae, Comes Tyrolis et Sicu­
lorum. Fidelibus 'Nostris Venerabili Capitulo Cathe-
dralis E c c l e s i a e Albacaroliensis N o b i s dilectis, Gra-
tiam Nostram Caeo R e g i o Principalem! Exponitur
Majestati Nostrae in personis Nobilium Bukur Laczko,
Sztan Laczko, et Gyorgye Laczko de Grid in suiş
ipsorum propriis, ac eorundem Consanquineorum n o -
minibus et in p e r s o n i s : Qualiter iidem Paribus L i ­
terarum et Literalium Instrumentorum puta: Dona-
tionalium, Inscriptionalium, Consensualium, Confir-
mationalium, Introductoriarum, sive Statutoriarum,
a superinde Relatoriarum, Fassionalium, Venditio-
nalium, Concambialium permutationum, Compositio-
nalium, sive Transactionalium, Admonitoriarum, Cer-
tificatoriarum, Evocatoriarum, Sententionalium, E x e -
cutionalium, Inhibitoriarum, Prehibitoriarum, Prote-
statoriarum, Metalium, Armalium seu Nobilitationa-
lium, Revisionalium, ac aliarum quorumlibet Causa-
lium, factum videlicet universorum Bonorum, Juriumq.
et Portionum Possessionar. ubilibet in Magno nostro
Transilvaniae Principatu, Partibusque Hungariae ei­
dem reincorporatis existentium babitorum ipsos E x -
ponentes, et Familiam eorum, factum item Nobili­
tatis eorundem Praerogativae quocumque modo tan-
gentium, et concernentium, sub quibuscung. verborum
formulis confectarum, et emanatarum, in Sacristia
seu Conservatorio Capituli Vestri repositarum et lo-
catarum, ad praesens pro jurium Suorum tuitione
plurimum indigerent, essentque eisdem summe ne-
 — 750 —

cessaria. Proinde v o b i s harum serie commitimus, et

mandamus firmiter, quatenus acceptis praesentibus,
statim V o s praescriptas Litteras, et Literalia Instru­
menta in Sacristia, seu Conservatorio Capituli vestri
repositas, et locata diligenter requirere, et reinvenire,
requisitarumq. et reinventarum tenores, et Conti-
nentias in Transumpto Literarum Vestrarum, sub
Sigillo vestro Capitulări, et authentico, sine varia-
tione aliquali praefatis Exponentibus Jurium Suo-
rum uberiorem futuram ad Cautelam necessarias ex­
trădări modis omnibus debeatis, ac teueamini, Ca-
veatis tamen ne dolus, aut fraus hac in parte con-
tingat aliqualis. Secus non facturi. Datum in Libera
Regiaque Civitate nostra Maros-Vâsârhely, D i e de­
cima Sexta Mensis Iuly, A n n o Domini Millesimo
Septingentesimo nonagesimo Sexto. Infra Sigillum
erat: L e e t . Corect, a. Quibus N o s receptis mandatis,
in omnibus uti tenemur, et par est obidire, satisfa-
cereq. volentes, post diligentem requisitionem no­
stram reinvenimus in capitulări Archivo nostro Li­
teras quasdam Armales, seu nobilitationales. Quarum
q u i i e m Literarum tenor, et verbalis continentia se-
quitur in hune m o d u m : N o s Georgius Rakoci Dei
gratia Princeps Transilvaniae, Partium R e g n i H u n ­
gariae D o m i n u s et Siculorum Comes e t c : Memoriae
commendamus tenore praesentium significantes quibus
expedit universis. Quod Nos cum ad nonnullorum
Fidelium Dominorum Consiliarior. Nostrorum singu-
larem apud Nos propterea factam intercesionem, turn
vero attentis et consideratis fidelitate fidelibusque
servitiis Strenui Stephani Gridi Salis Nitri Praepara-
toris, quae ipse primum etiam Celsissimo quondam
Principi D n o et Genitori Nro gloriosae reminiscen-
 - 751 —

tiae, ac deinde Nobis etiam fide integra, curaque

nibil remissa, in j u s t o praesertim, quoad praesens
fungitur officio, aliisque rebus fidei et industriae suae
concreditis, exbibuit et impendit, ac in positerum
etiam exhibiturus et impensurus e s t : E u n d e m igitur
Stepbanum Gridi ac per cum Ioannem filium suum
j a m natum, et in posterum etiam Dei Benignitate
nascituros speciali gratia Nostra, et potestatis No­
strae plenitudine, e Stătu et Conditione Ignobili, in
Goetum et numerum verorum natorum et indubita­
torum R e g n i Noştri Transilvaniae, et Partium H u n ­
gariae eidem annexarum Nobilium annumeran. ag-
gregan. cooptan. et adscriben. duximus. Prout annu-
meramus, aggregamus, cooptamus, et adscribimus
per praesentes decerneutes expresse, ut a modo de-
inceps semper temporibus idem Stephanus Gridi,
ac Ioannes filius ejusdem haeredesque et posteritates
ipsorum utriusque sexus uni verşi pro veris natis et
indubitatis Nobilibus habeantur et reputentur. In
signum autem hujusmodi verae ac perfectae Nobi­
litatis eorum haec Arma sive Nobilitatis I n s i g n i a :
Scutum videlicet Militare Coelestuii Goloris, in cujus
campo sive area H o m o quidam rubreo amictu in-
dutus, latere gladium develatae vaginae, et Gapuli
allegatum habens, vultu biliari et exporecto oculis
volubilibus, vigilare cernitur, dextraque mânu fra-
meam vagina nudam, sinistra vero sertum ex lauro
contextum recta tenere visitur. Supra sertum galea
Militaris clausa est posita, quam contegit Diadema
Regium, gemmis et unionibus eleganter distinctum,
ex cono vero galeae teniae sive lemnisci variorum
colorum hinc inde defluen. utrasque oras sive mar-
gines ipsius scuti pulcherime ambiunt, et exornant,
 — 752 —

prout haec omnia in capite sive praesentium Lrarum

nostrarum docta mânu et arte Pictoris, clarius ex-
pressa, et depicta esse cernuntur, animo deliberate
et ex certa scientia liberalitateque Nostra Principali,
praefatis Stephano Gridi, ac Ioanni filio ejus haere­
dibusque et posteritatiaus ipsorum utriusq. sexus
universis gratiose dedimus, donavimus, et contulimus,
annuen. et conceden. ut ipsi praescripta Arma, seu
Nobilitatis Insignia, more aliorum verorum natorum
et insignitorum Nobilium Armis utentium ubique in
Praeliis, Hastiludiis, Torneamentis, Duellis, Monoma-
chiis, aliisque quibusvis Exercitiis Militaribus et no-
bilitaribus, item Sigillis, vexillis, cortinis, velis. au-
laeis, annulis, clypeis, tentoriis, domibus, sepulchris,
et generaliter quarumlibet rerum, et Expeditionum
generibus, sub merae et perfectae Nobilitatis titulo
quo eos ab universis et singulis cujuscunq. status
conditionis, honoris, dignitatis, et praeeminentiae
H o m i n e s existant insignitos dici, teneri, et nominari
volumus, ferre, et gestare, omnibusq. et singulis iis
honoribus, gratiis, Privilegiis, indultis, Libertatibus,
immunitatibus, et «praerogativis quibus caeteri veri
nati R e g n i noştri Transilvaniae et Partium H u n g a ­
riae eidem annexarum N o b i l e s ac Militares H o m n e s
quomodocumq. de jure et ab antiqua consvetudine,
utuntur, fruuntur et gandent, perpetuo uti frui et
gandere valeant atque postint. In cujus rei memoriam
firmitatem perpetuam, praesentes Lras nostras penden.
et authentici Sigilii Noştri munimine roboratas me-
moratis Stephano Gridi, a Ioanni filio ejusdem Hae­
redibusque et posteritatibus utriusque Sexus univer.
Clementer dand. duximus et conceden. Datum in
Civitate Nostra Alba-Iulia die quinta Mensis Iuly,
 — 753 —

Anno Domini Millesimo Sexcentesimo quadragesimo

n o n o . G e o r g i u s R a k o c i m . pr. I o a n n e s H o r v â t h d e P a l o c z
S e c r . m . pr. E r a n t q u e L i b r o R e g i o a u t h e n t i c o , i n C a ­
pitulări A r c h i v o N o s t r o asservari solito, m o d o prae-
misso inscriptae. Quarum quidem sic requisitarum,
e t in C a p i t u l ă r i A r c h i v o n o s t r o r e i n v e n t a r u m t e n o r e m
etcontinentiam Literarum praescriptarum, N o s quoque
ad mandatum Caeo Regium, praesentibus Lris de
verbo ad verbum, sine diminutione, et augmento,
variationeq. prorsus aliquali inseri, et inscribi faci-
entes, Par, sive Transumptum hujusmodi, jurium
annotatorum Exponentium uberiorem futuram ad
cautelam necessarium, sub sigillo nostro Capitulări
et autentico fideliter, et conscientiose extradandum
duximus, et concendendum, Datum Feria Secunda
proxima post Dominicam vigesimam quintam Pente-
costen, in diem Septimam Mensis Novembris inci­
dente, Anno Domini Millesimo Septingentesimo No­
nagesimo Sexto.

( L . S.) L e c t a cor. et extrat. per eosdem Ca-

pitulares.

Collationirt, und mit dem Originale von Wort

zu Wort gleichlautend erfunden. A u s dem E x p e d i t e
des kk. Brks. A m t e s . R a d n o t h , am 2. Iuli 1860.

Rudolf Fritsch,
k. k. B r k s . A c t . u. E x p e d i t .

NB. După o copia legalizată în Coli. mea.

48
 — 754 —

CLXVI.
1803. Transumtul Tabulei regie din M. Vâsârhely dat
în 13 luniu 1803 familiei Popa de A. Komana despre
diploma lui Gabriel Bethlen din Fogaras 12 Aprile
1625 prin care Andreiu Pap vulgo Algya Preutyasza
şi succesorii sei se redică în statul de nobili.

N o s Francisous Secundus Dei gratia electus

Romanorum Imperator, semper Augustus, ac Germa­
niae, Apostolicus Hungariae Bohemiaeque Rex, Archi
D u x Austriae, D u x Bungardiae, M. Princeps Tran­
silvaniae, Comes Tirolis et Siculorum. Damus pro
memoria per praesentes quibus expedit Universis et
Singulis, quod nobis D i e Decima lunii Anno Mille­
simo Octingentesimo Tertio, stanţe videlicet Termino
Celebrationis, et Cursus judiciorum Tabulae Nostrae
R e g i a e in antelato Magno Nostro Transilvaniae Prin­
cipatu, partibusque eidem reincorporatis judiciariae,
juxta Caesareo Regio Principalem, e Consensu U n i ­
versorum Statuum, et Ordinum trium Nationum,
ejusdem haereditarii N o b i s Magni Transilvaniae Prin­
cipatus, partiumque reincorporatarum factam Ordina-
tionem, per distinctas Periodos Continuae ac proxime
a Dominica Sanctissime Trinitatis, usque ad Festum
Visitationis Beatae Mariae Virginis, in Libera Regia
Civitate Nostra Maros-Vâsârhely durante, ad quam
ut pote Tabulam Nostram R e g i a m Judiciariam Causae
Fidelium Nostrorum Regnicolarum Transilvaniae, par­
tiumque eidem incorporatarum, e publica et appro-
bata eorundem consvetudine tam per formam bre-
vium Judiciorum, quam etiam longae litis processu
determinări, et adjudicari solitae (exceptis Diletatibus)
universae generaliter fuerant prorogatae, una cum
fidelibus Nostris, sincere Nobis, et respective dilectis,
Spectabilibus, Magnificis, Generosis, et Egregiis Volf-
gango Comite de Bethlen, Sacrae Caesareo Regiae,
et Apostolicae Maiestatis Camerario Assessore actuali
ejusdem Tabulae Nostrae Regiae Judiciariae pro tune
in Persona Nostra Preside interimali, Magistris item
nostris Protonotariis ac Juratis dictae Tabulae N o ­
strae Regiae Assessoribus pro faciendo causantibus
juditio moderativo in eadem Tabula nostra regia
Judiciaria pro Tribunali Sedentibus, et Constitutis
facta primum prae foribus Litigantium, uti Moris est,
et Consvetudinis receptae, legitima per Nobilem Sa-
muelem Tarpai praedictae Tabulae Nostrae R e g i a e
in Transilvania Judiciariae Soribam ac Juratum No-
tarium proclamatione, Nobiles Popa Mark, Iuon et
Georgius de Also-Komana exhibuerunt et praesen-
tarunt nobis Litteras quasdam Armales, simulque
exemtionales Principis Gabrielis Bethlen D i e Decima
Secunda mensis Novembris A n n o Domini Millesimo
Sexcentesimo vigesimo quinto praedecesoribus et Ma-
joribus suis collatas, proxime vero in Transumpto
Tabulari R e g i o D i e Vigesima 2-da Mensis Novembris
Anno Domini Milesimo Septingentesimo Quinqua­
g e s i m o Tertio confectas, et emanatas, petens nos
debita cum Instantia humilime quatenus nos easdem
transumi et transcribi, praesentibus Litteris nostris
patentibus verbo tenus inseri, et inscribi facientes
eisdem exhibentibus, pro futura Jurium eorumdem
cautela necessarias sub Sigillo nostro Jodioiali, et
authentico, eoque Transilvanico extrădări et emanări
facere dignaremur. Quarumquidem tenor et verbalis
Continuentia sequitur in haec Verba.
48*
 - 756 -

N o s Măria Theresia Divina favente Clementia

Romanorum Imperatrix, ac Germaniae Hungariae
Bohemiaeque Regina, Archi D u x Austriae, D u x Bur­
gundiae, Haereditaria Princeps Transilvaniae, Comes
Tirolis, et Siculorum. Damus pro memoria per prae­
sentes, quibus expedit universis et singulis, quod
nobis D i e Vigesima Secunda Mensis Novembris
Anni labentis Millesimi Septingentesimi Quinqua-
gesimi Terţii, stanţe videlicet Termino Celebrationis,
et Cursus judiciorum Tabulae Nostrae Regiae in
Transilvania Partibus eidem reincorporatis Judicia­
riae juxta Caesareo Regio Principatem e Consensu
Fidelium Nostrorum Universorum Statuum et Or­
dinum antelati Haereditarii Nobis Transilvaniae Prin­
cipatus Partiumque eidem incorporatarum factam
Ordinationem, per dinstinctas periodos Continuae et
pro nune F e s t o Sancti Martini Episcopi, ad Domi-
cam usque quartam adventus in Libera R e g i a q u e
Civitate nostra Saxonicali Mediensi durante, ad quam
ut pote Tabulam nostram Regiam judiciariam Causae
Fidelium nostrorum praefati Principatus Noştri Tran­
silvaniae et partium eidem incorporatarum e publica,
et approbata eorum Consvetudine, tam per formam
brevium judioiorum, quam etiam longae litis processu
adjudicari et determinări solitae, exemptis Dietatibus,
Universae generaliter fuerant prorogatae, una cum
fidelibus nostris sincere et respective nobis dilectis
Spectabilibus Nostris Magnificis Generosis et E g r e -
g i i s Volfgangus Banfi Libero Barone de Losontz,
Consiliario Nostro Guberniali in Transilvania Intimo,
ac praefatae Tabulae Nostrae Regiae Judiciariae in
Persona Nostra Praeside, Magistrisque Nostris Pro-
tonotariis ac Juratis dictae Tabulae Nostrae Regiae
 - 757 —

Assesoribus pro faciendo Oausantibus judioio mode-

rativo in eadem Tabula Regia pro Tribunali Seden-
tibus et Constituţia, N o b i l e s Georgius filius Stan
Popa, nune in oppido Fogaras oommorantis Filii
alterius Stan junioris, Filii terţii Stan Senioris, Filii
luannis, Filii pridem Andreae P o p a Algya Preutyasa
de Also-Komana, Iuannes item Filius dioti alterius
Stan Popa, nec non Michael, et Georgius Filii
Iuoanae, Filii quondam Algya Filii dudum Stan,
Filii dioti pridem Andreae Popa, facto prius prae-
toribus litigantium uti moris est, et Consvetudinis
receptae, legitima per Nobilem Iosephum Nagy, praefae
Tabulae Nostrae Regiae Scribam ac Juratum Nota-
rium proclamatione, exhiberi, et praesentari curarunt
Nobis Litteras Principis Gabrielis dicto Andreae
Pap concessas Armales, Domumque ejusdem in dicto
Komana in Districtu Terrae Fogaras, Comitatuque
Albensi situatam eximentes in Anno Millesimo Sex­
centesimo V i g e s i m o quinto Die Decima Secunda
Mensis Aprilis sub Sigillo et Subscriptionibus ejusdem
Principis et Gregorii Ozmankrozzi emanatas, pretens
nos debita cum instantia bumilime, quatenus n o s
easdem transummi et transcribi praesentibus Litteris
nostris patentibus verbotenus inseri, et inscribi faci-
entes, eiusdem Jurium suorum uberiorem futuram
ad Cautelam neaessarias sub Sigillo nostro Judiciali
et Authentico Transilvanico extrădări et emanări
facere dignaremur, quarum quidem Litterarum tenor
et verbalis Continentia sequitur in haec Verba.
N o s Gabriel dei Gratia Sacri Romani Imperii
et Transilvaniae Princeps, Partium Regni Hungariae
Dominus, Siculorum Comes, ac Appoliae Ratiboriaeque
Dux, etc. etc. Memoriae Comenelamus tenore prae-
 — 758 -

sentium significantes quibus expedit universis. Quod

nos cum ad nonullorum fideliorum Consiliariorum
nostr. singularem intercessionem nostrae propterea
factam Seneritati, tum vero attentis et consideratis
fidelibusque servitiis fidelis noştri Andreae Pap vulgo
Algya Preuttyasa nuncupati, quae ipsae nobis et buic
etiam Regno nostro Transilvaniae hac tenus fideliter,
pro locorum et temporum varietate exhibuit ac im-
pendit, ac in futurum quoque pari fidelitatis obsequio
eundem id ipsum exhibiturum, et inpensurum con-
fidimus, eundem igitur Andream Pap alias Algya
Preutyasa dictum, quondam etiam non obscuro genere
editum, e stătu et conditione libertinali in qua hac
tenus extitit, ac per eum haeredes, et posteritates
ejusdem Sexus Universorum, clementer eximen. ac
in coetum, et numerum verorum atque indubitatorum
Regni noştri Transilvaniae et et partium Hungariae
eidem anexarum Nobilium annumerandum, aggre-
gandum cooptandum et adscribendum duximus, prout
annumeramus aggregamus cooptamus et adseribimus.
Decernentes expresse, ut a modo in posterum idem
Andreas Pap haeredesque et posteritates ejusdem
utriusque sexus universi j a m sczt nati ac in posterum
D e i beneficio nascituri, pro veris ac indubitatis N o ­
bilibus habeantur ac reputantur. In signum autem
hujus modi verae et sincerae ac praefectae nobili­
tatis eorum haec Arma sive nobilitatis Insignia: scutum
videlicet militare erectum rubei eoloris, in cujus
campo sive area inter duos Monticulos Tilia quaedam
F l o r e s c e n s foliis naturalibus virescere, ac de terra
sursum exurgere visitur, supra scutum galea militaris
clausa est posita, quam contegit Diadema Regium
Gremmiis U n i o n i b u s q u e apprime variegatum, a sum-
 — 759 —

nitate vero sive cono galeae teniae sive lemnisci

variorum colorum hinc inde defiuentes oras, seu
margines ipsius scuti pnlcherime ambiunt et exor-
nant, prout baec omnia in principio sive capite
praesentium Litterarum nostrarum, docta mânu et
arte pictoris suis coloribus haec omnia clarius de-
picta esse cernuntur, eidem Andreae Pap haeredi­
busque et posteritatibus ejusdem utriusque Sexus
universis clementer danda duximus, et concendenda.
Decernentes et ex certa nostra scientia, animoque
Deliberato concendentes, ut ipsi a modo in posterum
futuris semper successivisque temporibus haec eadem
Arma sive Nobilitaris Insignia instar aliorum dicti
noştri R e g n i Transilvaniae, et partium Hungariae
eidem annexarum Nobilium, sub iisdem juribus prae­
rogativis, et immunitatibus, quibus iidem natura, et
consvetudine usi sunt, vel gavisi, utunturque et gau-
dent ubique in praeliis, certaminibus, hastiludiis,
torneamentis, duellis, monomachiis et aliis omnibus
e t q u i b u s v i s exercitiis militaribus, et Nobilitaribus nec
non sigillis, vexillis, cortinis, velis, auleis, annulis,
clipeis, tentoriis, domibusque, sepulcris. generaliter
vero quarum libet rerum, et expeditionum generibus,
sub merae, verae, sincerae, ac perfectae Nobilitatis
Titulo, quo eundem ac heredes suos utriusque sexus
universos ab omnibus cujuscunque Status, et Con­
ditionis existant, insignitos dici, teneri nominari et
reputari volumus ferre, gestare, illisque omnibus
gratiis, privilegiis, indultis, Juribus, libertatibus, et
praerogativis, honoribusque et immunitatibus quibus
caeteri veri, atque indubitati saepe fati R e g n i noştri
Transilvaniae et Partium Hungariae eidem annexarum.
N o b i l e s hactenus quomodolibet, de Jure, vel con-
 — 760 —

svetudine usi sunt et gavisi, utunturque, et gaudent,

perpetuo uti, frui, et gandere possint, ac valeant,
heredesque et posteritates eorundem utriusque Sexus
universi valeant atque possint. E t nihillominus pro
ampliori erga eundem Andream Pap, gratiae et mu-
nificentiae nostrae declarationem, D o m u m ejusdem
in dicta possesione Comana in viciuitatibus Domorum
providorum Stan Vântul ab una ac Dragits Morariu
nomitatorum J o b a g y o n u m nostror. partibusque ab
altera, inque isto Comitatu Albensi Transilvaniae
existentem habitam, ab omni Censuum, Taxarum et
Contributionum Nostrarum tam ordinariarum, quam
extraordinariarum, subsidiique et lucri camerae nostrae
solutione, servitiorum quorumlibet plebeorum, et
civilium exhibitione, hospitum condescensione, semi­
naturas item allodiaturas, agricolationes, et alias
qualislibet haereditates ipsius juste, et legitime tentas
et possessas, intra veras metas, et teritorio dictae
P o s s e s i o n i s Komana habitas, a Decimarum, Nonarum
et Capetiarum solutione N o b i s et Successoribus n o ­
stris quotannis provenire debentibus, in perpetuum
gratiose eximendas, suportandas et nobilitandas du­
ximus, prout eximimus, libertamus, supportamus et
Nobilitamus praesentium per vigorem. Quo circa
nobis Fidelibus nostris universis et singulis Magni-
ficis, Generosis, Egregiis et Nobilibus; Capitaneis
Praefectis, Provisoribus, Decimatoribus, Nonatoribus,
Dicatoribus, Perceptoribus, et Exactoribus, quarum-
cunque Contributionum nostrarum, item Comitibus,
Vice Comitibus, jud. comitatus Albens, ac cunctis
Officialibus Arcis nostrae Fogaras, Curiae Coma-
nen. nec non bospitorum Distributoribus, modernis
videlicet ac futuris etiam pro tempore constituendis,
 - 761 —

cunctis etiam aliis quorum interest, seu intererit

praesentium notitiam habituris, harum serie comi-
timus et mandamus firmiter, quatenus vosquoque
annotatum Andream Pap ipsiusque heredes et po­
steritates utriusque Şexus universos, ratione prae-
scriptae Domus, et pertinentiis, quovis nomin. v o -
cabulo vocitarum ad aliquam censuum, taxarum et
Contributionum nostrarum praespecificatarum solu-
tionem, servitiorum similiter quorumîibet plebeorum
seu civilium exhibitionem, Decimarum, Nonarum, ac
Capetiarum pensionem, hospitiorum condescensionem
cogere et conpellere vel propterea eosdem in per­
sona, re.busque suis universis ac bonis impedire tur­
bare molestare seu quovis modo damnificare minime
praesummatis vel sitis ausi modo aliquali, sed eandem
Domum universasque Haereditates suas modo prae-
misso pro exemtis habere modis omnibus debeatis
et teneamini, secus non facturi, praesentibus perlectis
exhibent. restitutis. In cujus rei memoriam firmita-
temque perpetuam, praesentes litteras nostras pen­
dentis et authentici Sigilii noştri munimine roboratas
memorato Andreae Pap, ipsius haeredibus et poste­
ritatibus utriusque Sexus universis, clementer dandas
duximus et Concedendas. Datum in Arce nostra
Fogaras Die Duodecima Mensis Aprilis Anno Domini
Millesimo Sexcentesimo Vigesimo Quinto. E t sub­
scriptum erat eisdem ad marginem inferiorem a si­
nistra Gabriel m. p. a dextra vero Georgius Ozman
Krozy m. p. Erantque Sigillo attunc Principis pen-
denti Judiciali et authentico Transilvanico in medio
loco videlicet solito sub cera rubra ductili impres-
sive communitae, et roboratae patenterque confectae
et emanatae. In dorso earundem publicatio legebatur
 — 762 —

hujus tenoris, Anno 1626 Feria tertia proxima post

festum purificationis Beatae Mariae Virginis, in Arce
Fogaras loco videlicet Sedis Judiciariae hujus D i ­
strictus Fogarasiensis praesentatae exhibitae, publi­
catae, lectae coram D u o d e c i m Boeronibus Juratis
Assessoribus Sedis praenominatae, ac in Vigore re­
lictae nemine Contradictore apparente. — Stefanus
Rtyi Provisor Arcis et Bonorum Fogarasiens. m. p.
Paulo iuferius: Praesentes Litterae Boeronales per
nos Praefectum, et exactorem Fiscales, et requisitores
Albens. Commissarios Ilustrisimae Dominae Princi­
pissae ad investigandum Boeronum Terrae Fogaras
jura exmissos revisae, lectae, ac in suo vigore relictae
in Fogaras die 7-ina mensis Marty Anno 1671. U n d e
nos instantem petitionem benigne exaudita et faventer
admissa easdem litteras non abrasas non cancellatas
neque in aliqua sui parte suspectas aut variatas,
sed omni prorsus vitio et suspitione carentes prae­
sentibus litteris nostris patentibus verbo tenus in-
seri et inscribi facientes eidem jurium suorum ube-
riorem futuram ad Cautelam — — ndas duximus
et concedendas, et equitate svadente. Dat. — —
Civitate nostra Saxonicali Mediensi praescripta D i e
Vigesima Secunda Novembris Anno Domini — —
fato Millesimo Septingentesimo Quinquagesimo Tertio,
et subscriptum erat iisdem ad marginem a dextra:
L e c t a coli. corecta et extrădata per Mgrum Adamum
Nemeş Protonotarium m. p. Erantque Sigillo ejusdem
Maiestatis super cera rubra ductili papiro tecta im-
praessive communitae roboratae patenterque con­
fectae et emanatae. U n d e nos instanti petitioni
annotatorum P o p a Mark Iuon et Georgii, coram
nobis humilime facta clementer exaudita, et faventer
 — 763 —

admissa, praescriptas litteras n o n abrasas, non can-

cellatas, n e c in ulla sui parte suspectas, aut vitiosas,
sed . . . . . prorsus vitio, et suspicione carentes, de
verbo ad verbum, exceptis detritis et laceris quae
perlegi non poterant, notis Signat. sine diminutione
et augmento variationeque prorsu aliquali transummi,
et transcribi praesentibus litteris nostris patentibus
verbo tenus inseri et inscribi facientes, eisdem ex-
bibentibus P o p a Mark Iuon et Georgio pro futura
Jurium eorundem Cautela necessarias sub Sigillo
nostro Judiciali et autbentico eoque Transilvanico
extradandas duximus, et conceden. Communi Justiţia
et aequitate svadente. Datum in Libera Regiaque
Civitate Nostra M. Vâsârhely D i e D e c i m a Tertia
Mensis lunii Anno Domini Millesimo Octingentesimo
Tertio.
Proci cum suiş orig c o l i . . .
E x . cor. — per Mgn. Alexum Szent-
pali in H. Szentpal Protonot.

Collata et errata corecta per Samuelem Tarpai

m. p. et Alexium Kurtak m. p.
Inclitae Tabulae Regiae in Transilvania Judi­
ciariae Scribas et Juratos notarios.
Unter Komana Andreae Pap hoeredibusque
ejusdem.
Eremie, Georgie, Sofron et Iuon Pap,
ex unter Komana.

NB. Dupa o copie în Coli. mea.

 — 764 —

CLXVII.
1819. Procesul şi Sentinţa forului producţional dată în
Maros-Văsdrhely la 24 Martie 1819, prin care descen­
denţii lui Ştefan Gridi de Grid, care a impetrat
armate dela principele G. Pâkoczi în a. 1649, se recu­
nosc de nobili armalisti, iară in privinţa posesiunilor
sale se îndreaptă la producere de dovesi mai largi. —
Această sentinţă s'a estradat lui Ioan şi Mateiu Latzku
Gridi de Grid în transumtul Tabulei regie din M.-Vă-
sdrhely la 18 Dec. 1843.
N o s Franciscus Primus Dei Gratia Austriae
Imperator, Apostolicus Hungariae, Bohemiae, L o m -
bardiae et Venetiarum, Galliciae et Lodomeriae Rex
Archidux Austriae, Magnus Princeps Transylvaniae,
et Siculorum Comes etc. — Memoriae commendamus
tenore praesentium significantes quibus expedit uni­
versis et singulis. Quod fideles noştri, Spectabilis
ao Generosus Michael Szekely de Killyen, Comera-
rius et Consiliarius noster Aulicus, Tabulaeque n o ­
strae R e g i a e in Transylvania partibusque eidem ad-
nexis Judic. in Persona Nostra Praeses ordinarius,
Magistrique noştri Protonotarii sincere nobis, et
respective dilecti exposuerunt Nobis. Qualiter nempe
penes alias Literas nostras Requisitorias pro Partibus
et in Personis Nobilium Iuon Latzku, et Mâtej L a t k u
singulorum Gridi de Grid, sub Sigillo nostro Judi-
ciali et authentico legisme confectas et emanatas
ipsisque praeceptorie sonantes requisiti sunt. Qua­
tenus Processum, ac Deliberatum, in Causa Familiae
Gridi de Grid productionali 24-a Marţii 1819 lati et
pronunciati, et in Archivum seu Conservatorium
Tabulae nostrae Regiae illocatum requirerent, ejusque
 — 765 —

Paria sub sigillo nostro Judiciali et authentico eoque

Transylvanico extradanda nobis exhiberent. Cujus-
modi Mandati noştri tenor et verbalis continentia
sequens erat: Franciscus Primus, Dei Gratia A u ­
striae Imperator, Apostolicus Hungariae, Bohemiae,
Lombardiae, et Venetiarum, Galliciae et Lodomeriae
Rex, Archidux Austriae, Magnus Princeps Transyl­
vaniae et Siculorum Comes, etc. Fidelibus Nostris
Spectabili et Generoso Michaeli Szekely D e Killyen
Comerario et Consiliario Nostro Aulico, Tabulaeque
Nostrae Regiae in Transylvania Partibusque eidem
adnexis judiciariae in persona nostra Praesidi ordinario,
Magistrisque Nostris Protonotariis sincere nobis et
respective dilectis Gratiam Nostram Caesareo R e -
gioque Principalem! Exponitur Majestati Nostrae
pro partibus et in personis Nobilium Iuon Latzku
et Mâtej Latzku singulorum Gridi de Grid, qualiter
iidem Paribus Processus et Deliberaţi in causa super
Nobilitate Productionali Familiae Gridi de Grid, die
24-a Marty 1819 lati ac pronunciati consequenter in
Archivum Tabulae nostrae Regiae judiciae illocati
ac repositi ad praesens pro jurium suarum tuitione
ac defensione plurimum indigerent, essentque eisdem
eadem summe necessaria. — Proinde v o b i s harum
serie committimus et mandamus firmiter quatenus
acceptis praesentibus statim vos praescriptum pro­
cessum, ac Deliberatum, in Archivo vestro Tabulari re-
positum ac illocatum diligeuter requiri et reinvenire,
requisitique et reinventi tenorem et continentiam in
Transumto Literarum vestrarum de verbo ad verbum,
sine diminutione, et augmento variationeque prorsus
aliquali, sub sigillo vestro judiciali authentico eoque
Transylvanico, dictis Exponentibus in quantum eosdem
 - 766 —

rite ac legitime concernerent, pro futura Jurium su­

orum cautela et ad firmandam Nobilitatem necessarias,
qxtradare modis omnibus debeatis ac teneamini, —
Caveatis tamen ne dolus aut fraus bac in parte con-
tingat aliqualis, secus non facturi. — Datum in L i ­
bera Regia que Civitate Nostra Maros Vâsârhely die
decima Septima Decembris Anno Domini Millesimo
Octingentesimo vigesimo tertio.
Erantque hae Literae Requisitoriae Sigillo no­
stro Judiciali authentico Transylvanico, super cera
rubra ductili papiro alba praestolariter tecta, ab una
exteriori parte in medio solito videlicet loco impres-
sive communitae ac roboratae clauseque tune con­
fectae et emanatae nune vero aperte exhibitae, sub-
scriptumque erat more consveto Lect. Cor. Parte
vero ab alterea item exteriori. Intitulatio sequens
legebatur: Fidelibus nostro Spectabili ac Generoso
Michaeli Szekely de Killyen Camerario et Consiliarlo
nostro aulico, Tabulaeque nostrae R e g i a e in Tran­
silvania, partibusqne adnexis judriae in Persona
nostra ordinario, magistris item nostris Protonotariis
sincere nobis et respective dilectis. — Paulo infe­
rius ad cingulum seripta videbantur: Pro partibus
et in Personis Nobilium Iuon Latzku et Mâtej Latzku
singulorum Gridi de Grid: ad Calcem v e r o : R e -
quisitorium Literarum: Quibus receptis iisdem Man-
datis nostris Requisitoriis semper et in omnibus, uti
tenemur, et parest obedire, satisfacereque volentes,
per Archivarium cujus videlicet est de consvetudine,
et more Archivo Tabulae nostrae Regiae Judiciariae,
invigilare requiri facientes, eundem Processum, De-
liberatumque adhibita diligenţi requisitione rein-
ventum Nobis praesentarunt in hac verba:
 - 767 -

Gridi Dregitsnek, Bukurnak, es reszesseiknek a

Gridi adozo K o z o n s e g ellen folyo produetionalis pere:
Maros Vâsârbelyen 1817-ben aprilis 21-en a
Meltosâgos Torvenyes Kirâlyi Tâblân — Melt6sâgos
Grof M. Gyero" Monostori K e m e n y Samuel ur 6 E x -
cellentiâja rendes eloluiese alatt felvetetik:
N e m e ş Fogaras v i d e k e n , Griden residialo:
a) Ns Gridi Dregitsnek, Bukurnak, Gyorgynek, Sztân-
nak — kik fiai Gridi Iuonnak; b) Tomânak, Ioszivnak,
Bukurnak — kik fiai Tomânak; c) Avramnak ki fia
Sztânnak; d) Iuonnak, Vaszilynak — kik fiai Iuonnak;
e) Bukurnak — ki fia Nyikolânak; / ) Bukurnak,
Latzkonak, Samoilânak, Gyorgynek, kikfiai Bukurnak;
g) Joszivnak, Nioodinnak, Iacobnak — kik fiai Bur-
szânnak; h) Gyorgynek kik fiai J e n a t y i n a k ; i) B u ­
kurnak, Gyorgynek, Mojszenak, Iuonnak Jakobnak, —
kik fiai Onyânak, — ezek az Impetrans Istvân na-
g y o b b i k fiânak Iânosnak a Descendensei valânak;
~k) Bukurnak, ki fia Bukurnak; l) Bukurnak, Dâvidnak,
Latzkonak — kik fiai Latzk6nak; m) Sztânnak, ki
fia Sztantsunak; n) Latzkonak, ki fia Bukurnak;
o) Bukurnak, Mâtejnak, Dâvidnak — kik fiai B u ­
kurnak; p) Bukurnak ki fia Latzkonak; q) Bukurnak,
Sztânnak kik fiai Sztânnak; r) Mâtejnak, Dâvidnak
Popa Bukurnak kik fiai Mâtejnak; s) Gyorgynek,
Iuonnak, Bukurnak, Latzkonak, Vaszilnak kik fiai
Vaszilynak; t) Szamoilânak; u) Latzkonak, ki fia
Latzkonak; x) Gyorgynek, Iuonnak, Bukurnak, Mâ­
tejnak Dâvidnak kik fiai Tomânak; y) Tomânak, Ja-
kabnak kik fiai Radujnak; z) Mâtejnak, Jakabnak —
kik fiai Latzk6nak — ezek az Impetrans Gridi Istvân,
2-ik fiânak Lâszlonak a maradeki valânak; j) Sza­
moilânak ki fia Iuonnak; v) Adâmnak, Miklosnak,
 - 768 —

kik fiai a mâs Iuonnak, czek valânak maradekai az

Impetrans Gridi Istvân 3-ik fiânak Râdunak. aa) Iuon­
nak, Mâtejnak, kik fiai L a t z k o n a k ; bb) Gyorgynek,
Mâtejnak kik fiai Gligornak es condescensei az Ar-
malium Inspector 4-ik fiânak Algyânak mint felperes
producenseknek adozo k o z o n s e g mint alperes ellen
N e m e s s e g e k megmutatâsâra intezett perek.
A Felperesekert szoszollo Kozârvâri Burjân
Iânos, ki âltal minden torvenyesen fenhagyatok fen-
hagyâsok mellett beadjâk.
l - o . Sub A. a Geneologica Tabellât.
2-o. Sub B . azon Certificationis Relatoriat,
mely szerent az Armalium Impetrans Gridi Istvân
nagyobbik fiânak Gridi Iânosnak Descendensei, — az
elso rend beli producens felperesek akozelebbi 1816-ban
Mârtius 4-eu hirre tetetik a Gridi adozo kozonsegnek,
b o g y a Meltosâgos Torvenyes Kirâlyi Tâblân ne­
meşi eredeteket megmutatni kivânjâk.
8 o. Sub O. Mâs Eelatoriat m e l y szerint a
fennirt esztendoben es napon ugyan az Armalium
Impetrans Gridi Istvân hârom kissebb fiaik, u. m.:
Lâszlonak, Radunak es Algyânak maradeki a Pro­
ducens mâs rendbeli Felperesek certificâltatjâk a
Gridi adofizeto kozonsâget az ^rdekelt okbol.
4-o. Sub D . b. e. Mâsodik Rakotzi Gyorgy er-
delyi fejedelemnek 1649-ik esztendoben julius B-en
Fejervârrt kolt Armâlis megnemesito L e v e l e t , a fe-
jedelem es Secretariussa Paloszi Horvât Iânos sub-
scriptiojok alatt. Capitulare Transumtumban die 20-a
Mensis Iuli Anno 1797 melyben Gredi alias Gridi
Istvân, es ennek akkor mâr sziiietve volt fia Iânos
megnemesittetnek, mint mindezek sub D. a pag. 2—4
megtetszenek.
 - 769 —

B-o. E g y 1808-ban Mâjus holnapjâban kesztilt

a n a z r
es u g y ' t esztendâben Deczember Holnapjâban
authenticâlt 22 Tanukbol âllo esketest melyel bizo-
nyittatik.
a) Az h o g y Gridi Komannak az Attya volt
Jânos ki az Armalium Impetrans Gridi Istvâanak
volt a nagyobbik fia, s a kinek voltanak edes test-
verei Lâszlo Radnj es Algya, mint lâtni lehet sub
E, a valloknak az l-so kerdesre tett Fassiojokbol, —
ezek a Tanuk ugyan a most irt produoensek ante-
cessorait magok nem ertek, nem esmertek, de megis
bizonyoson tudjâk, h o g y a megneveztek lettenek
legyen r6gi, eites emberektol vett hiteles kornyulâlJâsos
hallomâsbol es levelekbol, melyet annâl kev6sbe
lehet kettseg alâ hozni, h o g y a sub E levo Patensek
mint alâbb is fog erdekeltetni (kik koros, s koziillok
irâs tudo N e m e ş emberek is vagynak) a Gridi Komân
fiait, u. m.: P o p a Dregitset, Sztânt es Burszânt e s ­
mertek, bizonyos. —
b) A tanukuak 2-ik kerdesre tett Fassiojokbol
az h o g y m e g nevezett Gridi Lâszlonak, Gridi Ra-
dunak es Gridi Algyânak maradekai elâgozvân ma
is Griden residiâlnak s Paron is birnak — es ezek
osztoztanak Gridi Komâu megnevezett apjâval, Gridi
Jânossal mint edes testverekkel melyet a sub E leva
Tanuk nem tsak oreg emberektol hallottanak, hanem
r6gi levelekbol is olvastauak, ugy va'jâk aztis, h o g y
a Produoensek elejei a regi idokben a Nemesekkel
tâboroztanak, azt pedig magok is joi tudjâk, ezek a
Tanuk ertek,hogy a Produoensek antecessorai nemeşi
sotkaptanak, es az Hadi segedelmeket mindeg adtâk—,
bizonyos C) Azis a 3-ik kerdesre tett vallomâsokbol
a Tanuknak, h o g y sokszor emlitett Gridi Komannak
49
 - 770 -

fennebb is irt fiait, t. i. Gridi P o p a Dregitset, Gridi

Sztânt es Gridi Burszânt mint fennebis emlitettek —
ezek a Tanuk maguk is j o i esmertek, es mâr ezen
hârom Testvereknek (kiket a Tanuk is joi esmertenek
mind meg emlittetek) maradekait ezen Pont alatt a
vallok ele szâmlâljâk megnevezik mind egyrol e g y i g
egesz hitelesseggel u g y mint az A. alatti G e n e o l o -
giae Tabellâban feljegyezve talâltatnak, — kovet-
kezoleg az Armalium Impetrans Gridi Istvân elso
fiânak Jânosuak Descendensei, h o g y kik lettenek
l e g y e n meg van bizonyitva.
6-0. Sub F . egy 1807-ben Mâjus holnapjâban
peragâltes ugyan ezen esztendoben September holnap­
jâban authenticâlt esketest — mely szerint vilâgos —
a) Az h o g y a m e g nemesitett Gridi Istvânnak
n e g y fiai voltanak, u. m.: Jânos a nagyobbik, kinek
neve az Armalisba is emlittetik, Lâ^zlo, Radu es
Algya, a kiket a Tanuk nem esmertenek szemelyesen,
de regi oreg emberektol, u g y attyoktol, Nagy-attyoktol
hallottâk, es levelekbol is olvastâk h o g y bizonyoson
a megneveztek lettenek legyen a Procedenseknek
hajdani Antecessorai, mint sub F . ad 1-um bizonyos,
ugy valjâk azt is, h o g y Gridi lânosnak volt fia Gridi
Komân, nemkiilomben ugyan ezen elso pont alatt
e g e s z hiteles kornyuiâllâsoson ele szâmlâljâk — meg­
nevezik rendrol, — h o g y a hajdani elso Jânos 3
kissebb testvereinek, u. m.: Lâszlonak, Radunak es
Algyânak kik voltanak a maradekai, s ezekrol h o g y
j o n e k le a Procedensek —. Hasonlolag inferaljâk
aztis — b o g y a megnevezett hajdani testvereknek
osztâly levelei voltak, s azt a t5bbi Levelekkel a Pro-
ducenseknek conservâlta Gridi Bukur Popi, s ezt a
Tanuk ennel lâttâk, es olvastatni hallottâk, u g y val-
 - 771 -

lânak a Tanuk egy regi zâllogos contractusrol is

egesz hitelesseggel, mely szerent az Armalium Im­
petrans Gridi Jânos adott volt m e g zâllogba egy
f'oldet, — bizonyos
b) a Tanuknak 2-ik kerdesre tett vallomâsokbol,
h o g y a torok hâboru alkalmatossâgâval Griden az
egi tiiz âltal az irt Literarum Conservator Gridi
Bukur Popinak is a hâza elegven, abban talâltato
minden Javai a Familia leveleivel, s a Kirâlyi Con-
tributionalis peuzzel mint a ki akkor Tizedes volt
Griden elegetenek — melyet valosit a G. alatti Me-
morialis is — az arra indorsalt Resolutioval de 24-a
luni Anno 1797.
7-o. Sub H. e g y 1815-ben Aprilisben kolt es
1816-ban Mârtiusban authenticalt esketest, melybol
megtetszik h o g y az elso rendbeli produeenseknek,
kik a Jânos descendensei, szolgâl6, kozterhet hordozo
feles emberei vagynak.
8. Sub I. egy 1815-ben aprilisben v e g h e z vitt,
es 1816-ban mârtiusban authenticalt esketest, melybol
megint vilâgos, h o g y a hajdani Lâszlo, Radu es
Algya maradekainpk, a mâs rendbeli Producens fel-
pereseknek is szâmos kozterhet hordozo szolgalo
embereik vagynak.
Melyek szerent a Procedens f'elperesek, kik mind
a Nobilitatis fundamentumot, az Armâlist producâltâk,
mind a Genealogicus szexussokot az Armalium Im-
petranstol valo leszârmazâsokat plene probâljâk, mind
birtokos voltokat megmutattâk, kerik hogy a Melto-
sâgos torvenyes kirâlyi Tabla âltal Torvenyes Nemeş
embereknek iteltessenek f. f.
Meltosâgos Thesaurarialis Consiliarius Tamâs-
falvi Turi J o z s e f fo Directori Hivatalnâl fogva ezen
49*
 - 772 -

productionalis perbe ingeral, es b o g y a Produoensek

m e g ne nemesittessenek meg kivânja ezen okokbol.
l - o . A D. alatti Armalislevel sobasem publi-
câltatott, mâr pedig az intra anniversarium nem pu-
blicâltatott Armalis leveleknek az Approbata Con-
stitutio B R. 7-a T. l - s o Art. fogva semmi torvenyes
erejok nintsen.
2-o. Az Armalium Impetrans Gredi nevezet alatt
emlittetik az Armâlis levelbe, sz Alperesek pedig
Gridi n e v e z e t alatt emlittetnek, bogy ezen ket ne­
vezet egy Familianak lenne a nevezettje, n e m tsak
nem mutathatik — sot az ellenkezo tetszik m e g —
ugyanis az Impetrans neve valosâgos vezetek nev,
a Produoensek neve pedig tsak a Fogaras videken
leva Grid nevezetu falurol nevezetbez ragaszkodnak
ezen oknâl fogva h o g y tudattassek hovâ valok —
nem pedig valosâgos vezetek nev.
3-o. E z t pedig valosiitja az is, h o g y az Arma-
lisban Gredi Istvânnak egy fia emlittetik Iânos, a
Produoensek pedig megis n e g y fiait emlitik, a mind
a Geneologica Tabellâbol megtetszik.
4-o. Be adnak a Produoensek 1808-ban 1807-ben
kolt Esketeseket, melyekkel probâlni a Geneologiat
1699-ig az Impetransnak idejeiig 5 gensratiokon ke-
resztill telyes lehetetlen, mert mâsfel szâz esztendeig
a Tanuk t e l y e s s e g g e l nem vallhatnak annyival inkâbb
pedig, h o g y az esketesbol azis megtetszik, b o g y sz
Fatensek az Armâlist Impetransoknak lenni praeten-
dalt unokâit sem esrnertek.
5-o. Semmivel sem bizonyittatik ezen produ-
censeknek elâgozâsok is, semmivel sem h o g y e g y
radixbol szârmaztanak volna le, semmivel sem b o g y
ez az Impetrans Gredi eleje lett volna, s6t ezen
 — 773 —

Armalis azellenkezot bizonyitja,hogy az Impetransnak

tsak egy, es nem negy gyermekei voltanak. De h o g y
Gredi Istvân Fogaras videki lett volna olâh, nem
pedig magyar szuletesu a sintsen e g y betiivel is bi-
zonyitva. — E z e n okoknâl fogva keri a Meltosâgos
Director ur, h o g y ezen Nemeseknek m e g ne itel-
tessenek.
A Producens Felperesek fennebbi tokeletes bi-
zonyitâsaikon epiiltirâsokoak es Torvenyes kereseknek
inhaerâlvân az Ingerens Kirâlyi F i s c u s n a k meg nem
âlhato ellenveteseikre ezeket felelik.
l - o . Az az objectioja az Ingerens Kirâlyi F i s ­
cusnak, h o g y a D . alatti Armalisban a publicatiojânak
semi nyoma nem lenne, erotelen, es ezen ellenve-
tesnek tâmogatâsâra ele hozott Aprobatalis torveny
ide telyesseggel nem szabhatik, mert a sub D . pro-
ducâlt Armalis Capitulare târba leven fog-
lalva es a Liber Regiusbol iratvân ki, mint sub D.
pag. 5-a megtettszik, lâtni valo hogy a publicatio
mely intra anniversarinm megeshetett a Liber R e g i -
usba vagy Fejedelmi Protocollumba, melybe ez az
Armalis mindjât kelesekor, a mint e g y e b illyen le-
velekre nezve is volt a szokâs, inferâltatott, be nem
irathatott. E z e k szerent tehât az Ingerens Kirâlyi
Fiscusnak a publicatio tekintetebol tett coutentioja,
h o g y arrol Sub D. nem lenne semmi emlekezet, ele-
nyeszik ero nelktil valonak marad. — ad
2 um. Nints semmi ero ezen ellenvetesben is
h o g y az Armalium Impetrans Gredi nevezet alatt
emlittetnek az Armalisban a producensek pedig Gridi
nevezett alatt emlittetnenek s azert a ket kulombozo
Familiara mutatna. — S arra h o g y a Producenseknek
a Gredi n e v e z e t nem lenne vezetek nevek hanem
 — 774 —

tsak azt jelentene, h o g y hovâvalok, mert az Ingerens

Kirâlyi Fiscusnak az e. es i. betuk kozott valo kii-
lombsegbol v e t t âllatâsât tokeletesen refutâljâk, az
E es F alatti authenticâlt esketesekben foglalt, n a g y
ideju kornyulâllâsoson es regi levelek olvasâsâbol
vallo Tanuk kik e g y e z o l e g azt mondjâk, h o g y a
producensek az Armalium Impetrans Gredi Istvânnak
ki is a vâltoztatâs âltal azutân Gridi Istvânnak ne-
veztetett, mint sub F . ad 1-um vilâgos, e g y e n e s des-
cendensei, mely Tanuknak Fassioi meg annâl is inkâbb
tellyes hitelt erdemelnek, mind a sub E , levo 12
vallok ad 1-um et 3-um mindnyâjan uno ore azt
valljâk, h o g y 8z Armalium Impetrans Gredi Istvân
nagyobbik fiânak Jânosnak, kinek neve az Armalis
levelbe is, be van teve, unokait, u. m.: Gredi Popa
Dregitset, Gredi Sztânt es Gredi Burszânt magok
ezek a Tanuk joi esmertek, kiknek maradekokot a
Producensek'g le hozâk rendre megnevezek — u g y
hasoulolag vallanak mint az E . alatt levo fatensek
a sub F . levo 1, 2, 3, 4, 8 , 9 Tannuk is, azt hozzâ
adva h o g y ezek azt is mondjâk h o g y az Armalium
Impetrans Gredi Istvân 3 kissebb fiainak, t. i. Lâsz-
lonak, Radujnak es Algyânak is fiaikot, unokaikat,
es tobb Condescenseiket joi esmertek, — kiket a
Producensekig lehozva nevszerint eleszâmlâlnak, meg-
neveznek — de kiilomben is ezen e. es i. szinte e g y
forma hangzâsu vocâlisok vâltoztatâsa melyek koziil
az i vocalis egyebkent is az olâh nyelven konnyebb
ki mondhato, eppen semmi legkissebb basisul is nem
szolgâlhat, az Ingerens Kirâlyi Fiscus ezen pont alatti
Objectiojânak s lehetetlen ez âltal meghamisitani az
E . es F . alatti Esketeseket. A d
 — 775 —

3-um. Adaequate van probâlva azis, az E es

F alatti esket^sekben, b o g y az Armalium Impetrans
Gredi Istvânnak, a nagyobbik fiân Jânoson kiviil ki
az Armalisba emlittetik — m e g 3 fiai voltanak t. i.
Lâszlo, Raduj es Algya, ez arânt tett ellenvetes is
tehât semmi attentiot nem ârdemel. Ad 4-um. A fen-
nebbiek szerent az E . es a sub F . levo autbentioalt
E s k e t e s e k e t tokeletesen comprobalva v a g y o n a Pro­
duoensek genealogiâjok, es elegge m e g v a n mutatva
nemeşi szârmazâsok — melyet az itten sub K. 1794-ben
aprilis 9-eu — u g y sub L . 1797-ben mârtius 17-en,
hasonlolag sub M. 1796 ba september 27 en, viszont
sub N. 1800-ba April 3-ân in originali exbibealt Le-
velekis bizonyitanak, — vilâgos levdn ezek szer6nt
is, b o g y a produeens felperesek mint mâs Nemesek
O F e l s e g e n e k badi segedelmet adtanak — mint ki
tetszik az O. aletti L e v e l b o l is, ddto 8-o Octobris
Anno 1807. Az pedig bogy a most exbibealt levelekben
a Produoensek Boeroknak mondatnak — tsak abb61
es'k, b o g y Fogaras folden in genere az olâb nemeş
emberek Boeroknak neveztetnek, es tsak azzal kii-
lomboztetnek meg a nemesek a Boeroktol, h o g y a
Nemesek N e m e ş Boeroknak mondatnak es iratnak a
literatus emberek âltal — a mit telyesleg is mutat
az itten sub P. producâlt a folyo 1818-ik ev Martius
holnapjâba kesziilt, irâst tudo es elekelo Tanukbol
alio esket^s — melyben a vallok fassiojokat nevek
alirâsokkal megerositik, — ad
5-um. A mik ezen pont alatt az Ingerens Ki­
râlyi F i s c u s âltal objiciâltatnak — azok mâr fennebb
a Produeens felperesek âltal, a beadott hiteles leve-
lekkel tokeletesen megerotelenittetnek. — Melyek
szerent a Produeens felperesek kik sub Q. is birtokos
 — 776 —

voltokat — a fogaras videki Kirâlyi Perceptornak

hivatalos bizonyitâsâval ddto 8-a feb. A n n o , 1808
elegge mutatjâk, ujabban is kerik, b o g y Torvenyes
N e m e ş embereknek iteltessenek, s ba ujitâs nem
lenne — itelet alâ botsâtjâk.
A meltosâgos Ingerens ur Torvenyes szoszolloja
Iklandi Vâdadi F i l e p J o z s e f âltal duplicai.
l - o . Valanceddig a Producensek az Armalis
L e v e l n e k a publicâltatâsa tokelletesen meg nem mu­
tatjâk addig azon Armâlisnak ereje az Approb. Const.
R. Jir. Tit. fogva nintsen — azt pedig semmivel sem
bizonyitjâk.
2-o et 3-o. A Decr. 1. R. 39, 47, 82. Tit. ugy
a Productionale Normativum szerent a Geneologiât
esketessel tsak hatvan esztendeig lebet mutatni, mâr
pedig a Producensek 1807-be es 1808-ba E s k e t e s e k k e l
1649-ik E s z t e u d o i g akarnak bizonyitani, es i g y ezen
esketâseknek semmi ereje nem leven, âll mindaz
h o g y a Gredi es Gridi familia nem e g y mind az,
h o g y az Impetransnak e g y fia volt nem pedig negy,
amint a Tanuk valljâk.
4-o. A K. L. M. N. 0 alatti levelek a Prae-
missâk szerint azt bizonyitjâk, h o g y a Producensek
meltatlanul hasznâltâk a N e m e s s e g e t , nem pedig
N e m e s s e g e t probâlo Instrumentumok, a P. alatti level
ârtatlanul adattatik be, azeit hogy Boernak senkit
sem hivnak vezetek nev gyanânt, hanem a vezetek
nev melle — nem annak az elmulatâsâval hasznâljâk.
5-o. A Processuale Testimonium szerent a Pro-
ducenseknek 14 emberek van — ugy de a Produ­
censek tobb szâmmal vagynak otvennel — tehât a
2 alaţţi level is quid pro quo adattatott be — ezen
 — 777 —

okoknâl fogva ellenezven Nemesitteteseket Itelet ala

botsâtja.
A Produeens felperesek referâlvân magokot
fenuebbi torvenyes okaikra es bizonyitâsokra, ujabban
is itelet alâ botsârjâk, m e g j e g y e z v e n — egyiket azt
h o g y a mikor az Armalis Capitulare, v a g y Conven-
tuale Transumtumba a Liber Regiusbol kiiratva pro-
ducaltatik — akkor a Publicatio nem letebol vett
Contentio erotelen annyivalis inkâbb itt basis nâlkiil
val6 — mert a megvan mutatva h o g y a Produoensek
in usu nobilitatis voltanak. — Mivel valamint mâs
Nemesek 6k is 6pen ugy nemeş Sot kaptanak es
belii subsidiumot adtanak, — a mâsikot azt h o g y a
P. alatti esketes azt a mely vegre bevan adva plene
mutatja — t. i. azt — h o g y ha a Produoensek B o e ­
roknak neveztetnek is — az exhibealt L e v e l e k sze­
rent — 6k nem Boerok — hanem N e m e ş emberek —
tehât nem a vezetek nevre nezve van producâlva —
kovetkezoleg ezzel nem az bizonyittatik a hovâ akarja
a kirâlyi Ingerens F i s c u s azt magyarâzni.
A n n o 1819 die 27-a Marţii a Deliberatum Pro-
nunciatiojakor a Procedens felperesek leveleit ki-
vetteni es ket kovetjeiknek kezekbe adtam.
Burjân Jânos m. p.
a Produoensek szoszollojok.
Griden Besidealo N e m e ş Gridi Familiânak t. i.
az Impetrans Gridi Istvân n e g y fiai, u. m.: J â n o s ,
Lâszl6, Radu, es Algya maradekinak mint Produeens
Felpereseknek a Gridi adozo kozonsegek ellen N e -
messegek megbizonyitâsâra indult perekben.
ITELET.
Maros-Vâsârhely 24-a Marţii 1819.
 — 778 —

Birâk.
Ordinarius P r a e s e s : Foldvâri Mihâly,
Fâbjâu Daniel. Betegh Gâbor,
Kakucsi Jânos.
Itelo Mesterek.
Cserei Farkas, Szâm feletti Birâk:
P a v a i Elek, Koszta Jânos,
Rendszerenti birâk: Szentpâli Elek,
D o u â t h Antal, Gr. Kunn Jozsef,
Gr. Tholdalagi Mihâly, B Bornemissa Pâl,
Boer Ferentz Szentkirâlyi Joseff,
Zeyk Daniel Cseh Zzigmond.
A produeens Felperesek Nemessegek megbizo-
nyitâsâra be adnak kovetkezendo leveleket, u g y mint
l-o sub Litt. A. a Geneologica Tabellât, 2-o sub B .
azon Cerţifîeationis Relatoriat, melyel az bizonyittatik,
hogy 8z Impetrans Gridi Istvân nagyobbik fîânak
Jânosnak descendensei mint elso rendbeli produoensek
meghivattâk volt a Gridi k o z o n z e g e t ellenvetes v e g e t t
a kirâlyi Tâblâra — 3-o sub C. egy mâs Certifica-
torio Relatoriat mely szerent a mâsod rendbeli pro­
duoensek is u. m. az Impetrans Gridi Istvân hârom
kisebb fiainak t. i. Lâszlonak, Radunak s Algyânak
descendensei, birre tettek a Gridi adozo kozousegnek
a kirâlyi Tâblâu N e m e s s e g e k megmutatâsâra Jejendo
productiojokat. — 4-o. Sub D . exhibealjâk in Ca­
pitulări Transumto 2-ik Râkotzi Gyorgytol 1644-ben
Fejervârt Gridi Istvân âltal nyert Armâlist — m e l y b e n
Gridi Jânos is az Impetrans mâr akkor szulettett fia
is megnemesittetett, a mint a 2-ik Paginatol a 4-ikig
lehet lâtui. 6 o. Sub E . e g y 1808-ban kolt 12 Ta-
nukbol âllo Esketest, melybfil megtetszik az a) H o g y
Gridi Komannak az A t t y a volt Jânos, t. i. az Im-
petrarss Gridi Istvân nagyobbik fia. — Tovâbbâ bi-
zonyittatik az, b o g y Gridi Komân Atyjânak Iâuosnak,
meg hârom testverei voltak, Lâszlo, Radu, es Aldgya,
a mint az E . alatti tanuk az elsii kerdesre tett vallo-
mâsokbol lâtni lebet, mely Tanuk mostan emlitett
successorait a Producensnek, ugy mint Gredi Istvân
gyermekeit Gridi J â n o s t az Impetrans fiât s ennek
testvereit Lâszlot, Radujt es A'djât szemelyesen nem
esmertek s n°m ertek, de azt tudjâk, es nem tsak
r£gi oreg emberektol ballotlâk, hanem nemelyek a
Tanuk koziil levelekbol is olvastâk, h o g y Gridi Jânos,
Lâszlo, Radnj es Aldya az Istvân fiai testverek
voltak h o g y Lâszlo, Raduj es Aldja osztoztanak,
h o g y ezeknek maradeki egyeredetii verek es atya-
fiak, es most is Paron es Griden egy termeszetti j o -
szâgot birnak. Tudjâk azt is, h o g y regi idokbe a
Nemesekkel tâboroztak, es N e m e ş i Sot is kaptak, a
mi pedig az irt n e g y testverekbol va!6 leszârmazâsât
illeti a Producenseknek valljâk ezen tanuk l - o h o g y
Gridi Komannak a Jânos fiânak fiai, a kiket a Tanuk,
ertek es esmertek Gridi Popa Dregits Sztân es Bur-
szâny, Gridi Popa Dregitsnek fiai Iuon es Toma,
a) Iuonnak fiai Dregits B u k u r Gyorgye a Produ­
oensek es meghalt Sztân nevîi testvereknek Sztân
nevii fiât: b) Gridi Tomânak fiai, Toma, Iosziv es
Bukur, ugyan a Produoensek.
2-o. Gridi Stânnak fiai Onya es Nykula, a) O-
nyânak fiai Sztân es Iuon, Sztânnak fiai Avram a
Produeens, Iuonnak fiai Iuon a Produeens es Vassi
ki is meghalvân ket ârvâi maradtanak t. i. Bukur
es Iuon.
b) Gridi Nyikula, ennek nintsenek gyermekei
ma is el, es tobb 100 esztendosnel. .
 — 780 —

3-o. Gridi Burszânnak fiai, Gridi Latzko, Ie-

natyi es Onya, ezeknek u. m.:
a) Latzkonak fiai Bukur a Producens es Bur-
szân kinek halâla utân hârom fiai, Ioszif Nikoden es
lakob a Producensek.
b) Ienatyinak fiai David es Gyorgye, Dâvidnak
megint Dâvid s Gyorgynek megint Gyorgye a Pro­
ducensek.
c) Gridi Onyânak fiai Onya, Onyânak Bukur,
Gyorgye, Moise, Iuon es Iâkob a mostani Produ­
censek.
4-o. Sub F . egy mâs authenticâlt esketest,
ezzelis kivânjâk bizonyitani es valljâk is a Tanuk azt:
hogy, Impetrans Gredi v a g y Gridi Istvânnak n e g y
fiai voltak, u, m.: J â n o s , kinefi neve az Armalisba
inferalva van, Lâszl6 Radu es Aldgya, ez^ket mivel
nem ertek nem is esmerhettek a Tanuk, hanem regi
emberektol, ugyszinten attyjoktol is Nagyattyjoktol
hallottâk — regi L e v e l e k b o l is olvastâk, h o g y ezek
lettek l e g y e n a mostani Producensek antecessorai,
valljâk ezek is h o g y Jânosnak fia volt Komân, kinek
maradeki Griden laknak es Paron is birnak.
Azt pedig h o g y az Impetrans Gridi Istvâu hârom
kissebb fiainak kik voltak a maradeki s ezektol h o g y
j o n e k le a tobbi Procedensek e szerent valljâk. —
A z Impetransnak hârom kissebb fiai ezek: Lâszl6,
Radu es A l g y a . —
Mâr l - o Lâszlonak fiai voltak — Bukur, Latzko,
Popa, Sztân es Iuon.
a) Bukurnak fiai Sandru, ennek Bukur s ennek
megint Bukur a Producens; —
b) Latzkonak fia : L a t z k o , ennek Bukur Dâvid
es L a t z k o a Producens^
 - 781 -

c) P o p a Sztânnak fia Sztân a mostani Pro­

ducens, Bukurnak L a t z k o a mostani Producens, es
Bukur, Sztân, Mâtej, ezeknek megint u. m.: Bukurnak
fiai Bukur, Matyej, David es L a t z k 6 a mostani pro­
ducensek, kiveveu h o g y Latzko megholt es Bukur
nevii ârvâja maradott.
Sztânnak fiai, Bukur es Sztân a mostani Pro­
ducensek.
Matyejnak fiai, Mâtyej, Dâvid, es P o p a Bukur,
a mostani producensek,Vassijnakfiai Gyorgye, Latzko,
Vassij es Samoila a mostani Producensek, kivev6n
azt h o g y Samoila megholt, es maradtak hârom ârvâi
Samoila, l a k o b es Gyorgye — u g y Latzkonak fia
megint L a t z k o , ennek fia megint Latzko a mostani
Producens âs Iuon a ki deficiâlt; Tomânak Iuon —
a kinek maradtanak ot ârvâi u. m.: Gyorgye, Iuon,
Bukur, Mâtyej es Dâvid, ugy az eletbe levo Mâtyej
mostani Producens.
Râdnak fiai Toma es Iâkob a mostani P r o d u ­
censek.
Latzkonak fiai Mâtyej 6s Iâkob — ez eletben
v a g y o n , Matyejuak fiai Iakob es Dâvid a mostani
producensek.
5-o. Gridi Radunak fiai Bukur — ennek Iuon
Iuonnak pedig hârom fiai, u. m.: Iuon, Adam, Miklos
a mostani Producensek ki veven h o g y Iuon megholt,
es el Samoila nevii fia a ki Producens.
6-0. Gridi Algyânak fia Bukur, ennek L a t z k o
es Gligor, Latzkonak fiai Iuon es Matyej a mostani
Producensek.
Gligornak fiai Gyorgye es Matej ugyan a m o ­
stani Producensek, mely szerint ezek utân valljâk
az F . allatti esketesben a Tanuk azt is, h o g y azon
 - 782 —

osztâly levelet is — mely kolt az Impetrans n e g y

fiai kozott, Gridi Popinâl ki a Produoensek leveleit
conservâlta lâttâk — es azt nâlla olvâstatni hallottâk—.
D e tovâbbâ valljâk aztis nevezetesen az 1, 2, 3, 4,
8, 9, vallok, h o g y az eldtt 20 esztendokkel Komâuâba
tartatott Uradalmi szeken lâttâk magok is azon regi
Conlractust Gredi Latzko Popi, a mostani egyik
produeens âltal producâltatui, mely szerent meg a
nehai sziile Nagyapjânak Apjâtol hajdani Gridi Ist-
vântol elzâlogosittatvâu valami . . . . Szântofold es
egy darab kaszâlo Komânai Fiscalis Colonus Solomon
Eâtza eleinek — azt mint orokseget a 2B Rf. zâllog-
summa letetele mellett.
Sub H. I. azt irt Gridi Latzku Popi vissza
kapta es akkor azon Contractust is — melyet a
Tanuk szemekkel lâttâk kezehez vette.
7-o. H o g y a Torok hâborukor, az ego tuz âltal
a Gridi Bukur Popi hâza elegven, nâlla mint Lite­
rarum Conservatornâl a Familia levelei is melyek
per folytâban nem voltak akkor a Gontributionalis
penzzel egyutt elegtek vi lagos sub F a Tanukuak a
3-ik pontra tett feleletjekbol es a G. alatti memo-
rialis s ara indorsalt Resolutiobol, mely oka h o g y
osi Leveleiktol a ttiz âltal megfosztatvân — azokat
most nem producâlhatjâk.
8-o. Sub H et I 1815-ben kolt E s k e t e s e k e t —
m e l y szerent az H. alattib61 megtetszik — hogy
mennyi szolgâlo emberek volt az Impetrans nagyobbik
fia Iuon descendenseiknek mint elsâ rendbeli Pro-
ducenseknek — az I. alattibol pedig az Impetrans
3 kissebb fiai Descendenseinek — mint mâsodik
rendbeli producenseknek, — tovâbbâ 8-o sub K, L ,
M, N, O, be adnak a Produoensek âltal adott hadi
 - 783 -

segedelemrol szollo, tobb rendbeli hiteles Testimo-

niumokat.
9-o. Q beţii alatt es Perceptorale testimoniumot
arrol h o g y a Paron es Griden lako Produeens Gridi
Familiâban is Contributiot fizeto es kozterhet hordozo
embereket birjanak.
Mindezekre az Ingerens kiiâlyi F i s k u s ellen-
vetesiil teszi.
a) H o g y a pro fundamento Nobilitatis beadott
Transumtumbol ki nem tetszenek — h o g y az abban
foglalt Armalis publicâltatott volna, de ezen Armalis
a Liber Regiusbol iratvân ki a hol a Publicatiok
nem szoktak inserâltatni ez ez ellenvetâs elenyâszik.
b) H o g y az Impetrans Gredinek neveztetett a
Produoensek pedig Gridi nev alatt emlitetnek, de ez
is elenyeszik az E . alatti Tanuknak ad utrum 1-um
et 3-um, es az F . alatti 1, 2, 3, 4, 8, 9-ik Tanuknak
ad utrum 1-um tett vallomâsaikbol, es abbol az
okbol is mivel az olâhok az e. betfit konnyebb ki-
mondâsnak okâert i bettire szoktâk vâltoztatni.
c) H o g y a Produoensek n e g y fîait emlitik az
Impetransnak — holott tsak egy fia volt, de ez is
a fennebbiekbe az E . es F . alatti Tanuk vallomâ-
saival megerotlenittetik.
d) H o g y feltett szârmazâsokot a Produoensek
az Impetranstol a Tanuk vallomâsâbol megnemmu-
tathatjâk, mivel a Tanuk szâz esztendot felytil mulo
dologrol nem vallhatnak — melyre nezve ha igazis
az, h o g y az Tanuk sem az Armalium Impetrator
Gridi Istvânt es annak fiât Jânost, ki az Armalisba
bevan irva, u g y ennek az Armalis kelese utân szii-
letett testvereit Lâszlot, Radut es Algyât nem es­
mertek, de midon a fatensek bizonyos Tudâsbol melybe
 - 784 -

nintsen is lebetetlenseg, s nemelyek azt levelekbolis

valljâk, b o g y ezeknek gyermekei legyenek a produ­
censek fennkinevezett Antecessorai, ide veve mâr a
fennebbi vallomâsok szerent, h o g y a Tanuk a n6gy
testvereknek Iânosnak a ki m e g i s nemesittetett Lâ-
szlonak, Râdunak, Aldgyânak osztozâsokot tudjâk —
az ostâly leveletis lâttâk. —
A Komânai uradalom szeken producalt zâllogos
level is a Producenseket az Impetrans Gridi Istvân
descendenseit bizonyitja, h o g y a Producensek az
emlitett osztozo n e g y testver âgazatjai szerint birtâk,
s birjâk mais mind Paron mind Griden joszâgaikot,
h o g y a Producensek regi idokben is a tobb neme-
sekkel tâboroztak, nemeşi sot kaptak, badi segedelmet
fizettek — mindezeket oszve foglalva u g y talâlja a
kirâlyi T a b l a , h o g y a Producensek az Armalium Im-
petrator Gridi Istvân es ennek fiâtol Jdnostol valo
leszârmazâsokot, s nemeşi âllapotjokat elegendoleg
megbizonyitottâk, mely szerent a kirâlyi Tabla a Pro­
ducenseket torvenyes Armalista N e m e ş embereknek
iteli. A birtokossâgra n e z v e producaltanak u g y a n a
Producensek e g y Perceptorale Testimuniumot arrol
h o g y a Producens Gridi familia mind Griden mind
Paron in Concreto hâny kozterheket hordozo embe-
reket birjanak — szukseges leven pedig h o g y kulon
kiilon mindegyik producensnek ilyeten birtokârol
Perceptorale Testimonium producâltassek — e reszben
a Producensek bovebb bizonyitâsra utazittatnak.
Cujus quidem processus et Deliberaţi modo
praevio nobis per antelatos Praesidem, Magistrosque
nostros Protonotarios exhibiti tenore ai et conti-
nentiam sine diminutione et augmento variationeque
prorsus aliquali praesentibus Litteris nostris inse-
 785

rentes paria ejusdem sub sigillo nostro judiciali et

authentico, eoque Transylvanico ad tenorem prae-
inserti mandati noştri Regii Eequisitorii sub sub-
scriptione Magistri Noştri Protonotarii ânnotatis
Nobilibus Iuon Latzku et Matej L a t z k u singulis
Gridi de Grid ad futuram jurium suorum uberiorem
Cautelam coniprobandamque Nobilitatem necessaria
extradedirnus communi justiţia et aequitate svaden-
tibus. —
Datum in Libera R e g i a q u e Civitate nostra Ma-
ros-Vâsârhely die Decima Octava Mensis Decembris
Anno Domini Millesimo Octingentesimo Vigesimo
tertio.
Lect. cum. orig. Coli. in L i n e i s
( L . S.)
ac vocib. pag. altera Notatis
Corr. et Extrd. per Mag. Allexium
Vajna de Pava proton.
Collata.
Errataque Correcta
in
Pag. Linea Vocibus.
5 6 Bukurnak — Correctio.
5 12 R.adujnak „
B 17 valânak ras.
9 10 Thesaurarialis ,
12 ultima is meg Cancell.
13 6 nak Cancell.
per
L u d o v i c u m Horvâth m. p. et Paulum N a g y m. p.
Tabulae R,egiae per magnum Transylvaniae Princi-
patum, Partesque eidem readnexas judiciariae Scri-
bam ac juratos Notarios.
Alexius P a v a i m. p.
protonotarius.
50
 -~ 786 -

Vâltsâga a kikereses es kiirâssal egyiitt

.2 14 f. Ef. 68 kr. \
/ 3 V â l t 0 b a
6f. . 68 k r . / -
N. B . Keresztes m. p.
I. Protocollista.
NB. Reprod. după o copia din archivul boerilor din Grid.
A se combină cu documentele a. 1649, 1755 şi 1854.

CLXVIII.
1823. Transumtul Gapitular din 14 Maiu 1823,
estradat la cererea lui Bucur Koszta de A. Komana,
în privinţa diplomei boeronale date de Michael Apafi II
în Făgăraş la 2 Aprile 1696 familiei Kpszta.
N o s Capitulum Cathedralis Ecclesiae Albensis
Transilvaniae, Memoriae commendamus tenore prae­
sentium significantes quibus expedit Universis. Quod
pro parte, et in personis Nobilium Georgii et Sa-
muelis Koszta in Districtu Fogaras P o s s e s s i o n e q u e
Also-Komâna residentium, exhibitae sunt nobis, et
praesentataa Litterae Sacratissimae Caesareo Regiae,
et Apostolicae Majestatis Francisci Primi Divina
favente Clementia Austriae Imperatoris, Hyerosoli-
mae, Apostolici Hungariae, Bohemiae, Lombardiae,
et Venetiarum Regis, etc. Archi Ducis Austriae,
Ducis Lotharingiae, Salisburgi, Styriae, Carinthiae,
Carnioliae, Superioris et Inferioris Silesiae, Magni
Principis Transilvaniae, Marchionis Moraviae, Co-
mitis Habsburgi, Tyrolis, et Siculorum etc. Domini
Domini noştri Clementissimi Requisitorio E x p e d i t o -
riae, Sigillo E j u s d e m Sacratissimae suae Majestatis
judiciali, et authentico ab extra in medio loco vi-
dilicet solito super cera rubra ductili impressive
 - 787 -

communitae, et roboratae, olauseque confectae, et

emanatae, nobis vero praeceptorie, simul et benigne
sonantes, et directae in haec verba: Franciscus Primus
Dei Gratia Austriae Imperator, Apostolicus H u n g a ­
riae, Bohemiae, Lombardiae et Venetiarum, Galliciae,
et Lodomeriae R e x , Archi-Dux Austriae, Magnus
Princeps Transilvaniae, et Siculorum Comes, etc.
Fidelibus Nostris Venerabili Capitulo E c c l e s i a e Ca-
thedralis Albae Carolinensis, Egregiis, et nobilibus
Requisitoribus Litterarum, et Litteralium instrumen-
torum in Conservatorio Capituli Ecclesiae Cathe-
* dralis Alba Carolinensis repositarum, et locatarum,
ac alia Judiciariarum Deliberationum, L e -
gitimorumque . . . . Nostrorum Executoribus Gratiam
Nostram Caesareo — Regioque Principalem. E x p o -
nitur Majestati Nostrae in personis Nobilium Gyorgye
Kosztya, et Samuile Koszta in Districtu Fogaras
P o s s e s s i o n e q u e Also-Komâna residentiim. Qualiter
iidem paribus Litterarum, et Litteralium Instrumen-
torum, puta Donationalium, Executionalium, Vendi-
tionalium, Privilegialium, Confirmationalium, Contrac-
tualium, Concambialium, Fassionalium, Impignoratio-
nalium, Reambulatoriarum, iutroductionalium, seu
stătutoriarum, ac superinde relatoriarum, aliarumque
quarumlibet Causalium Litterarum Armalium, seu
Nobilitationalium, factum videlicet Nobilitatis ipso­
rum, et immunitatis qualitercunque tangentium, et
concernentium in Conservatorio praefati Capituli
Vestri repositarum, et locatarum ad praesens pro
jurium suorum ac defensione plurimum indigerent,
essentque eisdem summe necessaria. Proinde v o b i s
harum serie committimus, et mandamus firmiter, qua-
tenus acceptis praesentibus statim vos praescriptas
50*
 — 788 —

Litteras, et Litteralia Instrumenta in Conservatorio

Capitali vestri repositas, et locatas diligenter requi-
rere, et reinvenire, requisitarumque, et reinventarum
tenorem in Transumpto Litterarum Vestrarum sub
Sigillo vestro Capitulări, omni dolo, et fraude quali
cunque remotis de verbo ad verbum, sine diminu-
ti^ne et augmento, variationeque prorsus aliquali
dictis Exponentibus, pro jurium suorum tuitione, ac
defensione necessarias extradere modis omnibus de­
beatis, ac teneamini, secus non facturi. Praesentibus
perlectis Exhibentibus restitutis. Datum in Libero
Regiaque Civitate nostra M.-Vâsârhely die quinta
Mensis Aprilis Anno Domini Millesimo Octingente-
simo Vigesimo tertio. — Quibus receptis nos Man-
datis Altefatae Sacratissimae suae Caesareo Regiae
et Apostolicae Majestatis in omnibus uti tenemur,
et par est bumillima cum submissione obedire, et
satisfacere volentes, praemissa diligenţi requisitione
nostra, reinvenimus in Arcbivo nostro Capitulări
quasdam Litteras, quarum quidem Litterarum tenor
sequitur in bune m o d u m : N o s Michael Apati Dei
Gratia Electus Princeps Transilvaniae etc. memore
commendamus tenore praesentium significantes, qui­
bus expedit universis; Quod N o s singular, haben. re-
spectum ac observantiam erga interpositionem, et re-
commendationem Ulmi Dni Gregorii de Bethlen In-
clyti R e g i i in Trans. Gubernii Consiliarii intimi,
Exercituumque Generalis, Cottus de Kukullo Comitis,
sedis siculicalis Udvarhely, nec non Arcis, et Prae-
sidii Districtuş Fogaras Capitanei, Utrobique supr.
sincere noştri dilectissimi; attentis item et conside-
ratis fidelitate fidelibusque servitiis Providis Bukuri
Koszta de Als6-Komâna quibus ipse in omnibus sibi
 — 789 —

concreditis rer. occasionibus, juxta suae possibilitatis

exigentiam Strenuum . . . . Boeronalis Conditionis se
se declaravit; edocti praeterea ex relatoriis authen-
ticis, et fide'dignis, ac penes eas certis insuper Litte­
rarum coram N o b i s praedictarum testimonii, priores
ac majores praefati Bukur Koszta superior, tem­
poribus Stătu Boeronali gavisos, ob varias tamen
rerum, et temporum vicissitudine Litteris suis B o e -
ronalibus destitutos esse, imo ad psens etiam anti-
quar. baereditatum Boeronalium possessione, ao jure
gaudere, Eundem itaque Koszta Bukur, una cum filiis
Opra, Many, Iovân, Stan praemissis de causis, et
respectibus, ex speciali benignitate nostra de stătu
plebeo, in quem injuria temporum, omissis scilicet
Litteralibus Instrumentis inciderant, de n o v o exi-
mendum, in ooetum verorum, notarum, et indubi-
tatorum Districtuş Pogarasiens Boeronum annume-
rand. aggregand et adseribend. duximus
expresse ut amodo in posterum succesivis semper
temporibus idem Bukur Koszta filiique ejusdem Opra,
Many, Sztan, Iuon, ac posseritates eorundem utriusque
sexus universae pro veris, natis, et indubitatis B o e ­
ronibus habeant. et reputentur, omnibusque, et sin­
gulis iisbem Privilegiis, et immunitatibus, ac liber-
tatibus, quibus caeteri nati, veri, indubitati Districtuş
Fogarasiens. Boerones, de jure, et ab antiquo utuntur
fruuntur, et gaudent, uti, frui, et gaudere in perpe­
tuum valeant, atque possint. Ita tamen ut ad instar
aliorum verorum, natorum, antiquorum, et indubita-
torum Boerorum, ad Arcem Fogaras pertinen. Equis,
armis, vessituque convenienti instructi N o b i s , ac le-
gitimis successoribus pr. cuncta Boeronalia servitia
tam ad arcem Fogaras, quam alliis etiam in locis,
 — 790 —

prout tempus postulaverit exaequo praestare, suppor-

tare, et in omnibus, legibus, et consvetudinibus,
toties dictae Arcis Fogaras uti, et ab officialibus
ejusdem dependere modis omnibus debeant, et sint
adstricti, neque ullis quibuscunque temporum vicis-
situdinibus a debita fidelitate desistant modo aliquali.
Pro ampliori autem beneficentiae nostrae erga prae-
nomoratos Bukur Koszta, filiosque ejusdem jam dietos,
ac etiam haeredes, et posteritates eorundem utriusque
sexus univer. fundum eorundem, ac D o m u m in P o s ­
sessione A l s o - K o m â n a vecinitatibusque Domorum
Dumitruj Furtze ab una, ac Sztantsul Mântui par­
tibus ab altera, providorum Jobbagionorum nostrorum,
in Districtu Terrae Fogaras Cottu Alben. Tranniae
existen. habitarum, per eosdem jure
tenta, et possessa simul cum cunctis carundem uti-
bitatibus, et pertinen. quibuslibet terris . . . . arabi-
libus, cultis, et incultis, agriş, pratis, pascuis, campis,
foenetis, sylvis, nemoribus, montibus, alpibus, et val-
libus, aquis item et fluviis, piscinis, piscaturis, aqua-
rumque decursibus, molendinis, et earundem locis,
generaliter autem quarumlibet utilitatum, et pertinen.
integrittibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad
fundum perspecificatum de jure, et ab antiquo tentis,
ac possessis sub suiş' veris metis, et antiquis
existen. modis, et condicionibus praedeclaratis ab
omni servitute Jobbagionali, sorteque plebea denuo
clementer eximendos, libertateque Boeronali donând,
ac condecorand. esse duximus, prout annumeramus,
aggregamus, cooptamus, et adsoribimus, eximimus
item, ac donamus, condecoramusque praesen. per vi-
gerem. — Quocirea Univer. et Singulis Spectabilibus,
ac . , . Egr. et Nobilibus tam modernis quam futuriş
 - 791 —

pro quovis tempore constituend. Arcis nostrae F o ­

garas, Districtusque ejusdem Supr. ac V i c e Capitaneis,
Ductor. ac Castellanis, ut et Bonor. nostrorum F o ­
garasien. Provisori, nec non Dicator. Decimator, et
quarumcunq. Contributionum Executor, jam fati D i ­
strictuş Fogarasien. nec n o n providis Judici, ac J u ­
ratis in dicta P o s s e s s i o n e Also-Komâna . . . . ac re-
siden., harum serie committimus, et mandamus fir-
miter, ut memoratum Bukur Koszta, una cum filiis
pmentionatis Opra, Many, Sztan, Iuon haeredibusque,
et posteritatibus eorundem Utriusque Sexus univer.
ratione praescripti . . . . Boeronalis, ac Domus su­
per eo exstructae. seminaturar. allodiaturar. et agri-
colationum suarum quarumlibet ad eandem pertinen.
ad nullam Censuum, . . . ., et Contributionum
Jobbagionalium, exhibitionemque servitiorum quo­
rumîibet plebeorum, subsidiique, et . . . . solutionem,
decimarum item, nonarum, et Capeeiarum pensionem
cogere, et compellere, vel ea causa eosdem in per­
sona, rebusque, et bonis ipsorum impedire, molestare,
turbare, seu quovis modo damnificare minime prae-
sumatis, nec sitis ausi modo aliquali, sed eundem
fundum Boeronalem, cum legitimis suis appertinentiis,
pro , supportatis, libertatis, et nobilitatis ha­
bere modis omnibus debeatis, ac teneamini, salvo
j ure alieno, praesen. perlect. exhiben. restitutis. — In
cujus rei memoriam, firmitatem que perpetuam prae­
sen. liter et authentici sigilii noştri
roboratas memor. Bukur Koszta, filiisque praenomi-
nitatis, ac etiam haeredibus, et posteritatibus eord.
utriusqne sexus univer. gratiose dandas duximus, et
concedendas. Datum in Arce nostra Fogaras die
secunda Mensis Aprilis A n n o Domini Millesimo Sex-
 - 792 —

centesimo nonagesimo sexto Michael Apafi m. pr.

Albertus . . . .
Quarum originales erant Sigillo Dni Principis,
quo fidem pro tune . . . . de Zona sericea diverşi
eoloris pendente lignea eerae rubrae ductili
impres. comunitae, et roboratae, patenterque in per-
gameno confectae, et emanatae. Publicatio autem
Originalium in reflexa eorundem talis
legebatur: Praesentes Lit. Boeronales nomine, et in
persona introscripti Bukur Koszta de A. Komana
juxta veterem usum, et consvetudinem Terrae F o ­
garas in super . . . . Fogarasien. tribus in sedriis fre-
quentibus exhibitae sunt perlectae, promulgatae, et
publicatae, contradictor. vero Gener. Petro Szâva
Bonoruno Arcis Fogaras Provisore, ac Martino U j -
vâri ratione officior. suor. apparentibus. Tan­
dem vero dum bene informaţi essent de, et super
. . . nctia Ulmi ac Celsissimi Principis anunciata Con-
tradictio remissa, et denuo in praefata sedria tribus
in sedriis exhibitae sunt, perlectae, pro­
mulgatae, et publicatae, ab omnibusque quorum in-
terfuit approbatae, acceptatae, ac in suo vigore
debito cum obsequio, nemine Contradiente, relictae,
estradataeque die decima quarta Mensis Aprilis Anno
Domini Millesimo Sexcentesimo nonagesimo nono,
per Stephanum Leszai jur. notar, sedis specificatae
mp. — E t sic per N o s Capitulares praesenti Proto-
c o l l o authentico in Capitulări Archivo nostro asser-
vari solito modo praemisso inscriptae. N o s itaque
taliter requisitarum, et in Protocollo Capituli noştri
authentico reinventarumpraespecificatarumLitterarum
tenores, et continentias modo superius insinuato de
verbo ad verbum sine diminutione, et augmente, va-
 — 793 —

riationeque prorsus aliquali, praesentibus literis n o ­

stris inserentes par sive Transumptum hujus modi
ad Mandatum Altefatae sacratissimae suae Caesareo
R e g i a e , et Apostolicae Majestatis Requisitorium, J u ­
rium praefatorum E x p o n e n t i u m uberiorem futuram
ad Cautelam necessarium sub sigillo nostro Capitu­
lări authentico fideliter, et conscientiose extradandum
duximus, et concedendum, communi Justiţia, et ae-
quitate svadente. Datum feria quarta post Dominicam
sextam — Paschalis in diem decimum quartum Mensis
Maji incidente A n n o Domini Milesimo Octingen-
tesimo Vigesimo Tertio.
„ g L e c t a , correcta, et extrădata
* ' ' per eosdem Capitulares.

Praesentem Copiam e vero, et indubitato suo

originali sine augmento, diminutione, aut variatione
prorsus aliquali descriptam, cum eodem collatam,
eidemque in omnibus suiş punctis et clausulis con-
formem esse, fide nostra mediante, hisce testatum
dedimus Claudiopoli die 18-a Mensis lunii Anni 1836.
Nicolaus Cinte, alias Cince m. p. de Karullya.
L . S. et Franciscus Lukâts m. p. L . S. de Mârefalva.
Inclytae Cancellariae Majoris Regio Provincialis
Transilvaniae scribae, ac Juraţi Notarii.
Correcta per eosdem.

NB. După o copia in Coli. mea.

 — 794 —

CLXIX.
1831. Transumtul gubemial din 7 Maiu 1831, prin
care se estradă preotului Mateiu Gomanics nobil de A.
Venitze diploma dată de Gabriel Bethlen din Alba-lulia
la 20 Aprilie 1628 familiei Komanics de A. Venitze.
N o s Franciscus Primus Divina favente Glementia
Austriae Imperator, Apostolicus Hungariae, B o h e ­
miae, Lombardiae, et Venetiarum, Dalmatiae, Croa-
tiae, Slavoniae, Galliciae, et Lodomeriae Rex, Archi
dux Austriae, dux Lotharingiae, Salisburgi, Shyriae,
Corinthiae, superioris et Inferioris Sylesiae, Magnus
Princeps Transylvaniae, Marachio Moraviae, Comes
Habsburgi, Tyrolis, et Siculorum. Damus pro m e ­
moria per Praesentes significantes quibus expedit
universis, ac singulis.
Quod Reverendus Matheus Komanits Nobilis
de Also-Venitze, ibidem non unitorum Parochus, no­
mine totius suae familiae exhibuit, praesentavitque.
Nobis Litteras quosdam Boeronales, ac una Colla-
tionales Illustris Transylvaniae Principis Gabrielis
quond. Bethlen, D i e Vigesima Aprilis, A n n o D o ­
mini Millesimo Sexcentesimo vigesimo Octavo Albae
juliae emanatas, Dumitru Komanits, et Stojka So-
lomon collatas, inque transumpto Capituli E c c l e s i a e
Cathedralis Albensis Transylvaniae, Anno Domini
Millesimo sexcentesimo sexagesimo nono, D i e vero
sexta Mensis Marţii renovatas, et in Pergameno tran-
scriptas, Nobis debita cum Instantia humillime sup-
plicant, quctenus praeattactas eas Litteras transumi,
et transcribi facere dignaremur; quarum quidem Lit­
terarum Tenor, et verbalis Continentia sequitur iu
hune m o d u m : N o s Eequisitores Litterarum, et Litte-
 — 795 -

ralium Instrumentorum, in Sacristia sive Conserva­

torio Capituli Ecclesiae Albensis Transylvaniae re­
positarum, et locatorum, ac quarumlibet Judiciariarum
Deliberationum, Legitimorumque Mandatorum R e -
galium Executores damus pro memoria per Praesentes.
Quod strenuus Sztân Komanits Boero de Veneţia,
P o s s e s s i o n e in Districtu Tarrae Fogaras existente,
Filius Bărbi, filii itidem Bărbi, filii Koman, filii D u ­
mitru Koman Komanits Salamonis de Also-Venitze,
coram N o b i s personaliter constitutus, tam sui, quam
fratrum suorum carnalium Ioannis, et K o m a n K o ­
manits de Venitze, nominibus et in personis, exhi-
buit nobis, et praesentavit un as Litteras seremissimi
Principis quondam Domini Gabrielis Bethlen glori-
osae recordationis Boeronales, in Civitate Alba Iulia
die Vigesima Aprilis A n n o Domini Millesimo sex­
centesimo vigesimo Octavo in pergameno patenter
confectas, et emanatas, manupropria, et Sigillo ejus­
dem authentico in Zona serica rubei Coloris pen-
denti, Cerae rubrae impresso commuoitas, P e t e n s
nos idem Sztan Komanits debita cum Instantia, ut
easdem Litteras in Protocollum Nostrum transcribere
conservandi causa, et transumere, Transumtumque
earundem sub Sigillo nostro Capitulări authentico
jurium suorum futura pro Cautela extrădare vellimus ;
Quarum Tenor et verbalis Continentia sequitur h o c
m o d o : Nos Gabriel Dei Gratia sacri Romani Imperii,
et Transylvaniae Princeps, Partium Regni Hungariae
Dominus, Siculorum Comes, ac Oppoliae, et Rati-
boriae Dux, etc. memoriae commendamus tenore
praesentium significantes quibus expedit universis:
Quod cum nos Statum, et Conditionem Universorum,
et Singulorum Boeronum, et Libertinorum nostrorum
 - 796 —

Districtuş Terrae Fogaras cognoscere valentes, ipsis

Armilustrium Fogarasinutn indixissimus, tune fre-
quen. pro eo convenientes inter alios Strenui quoque
Dumitru Komanits, alias Salamon, et Sztojka Salomon
de Also-Venetzia, coram Serenitate nostra compa-
ruerunt, quorum conditio, et ad serviendum suffi-
cientia, per nos probe investigata, et cognita, quia
digni a Celsitudine nostra babiti sunt, qui in stătu
Boeronali permaneant, ea ratione id eisdem D u ­
mitru Komanits, et Sztojka Solomon Boeronibus
annuendum, et concedendum duximus, ut omnibus,
et singulis iis privilegiis, libertatibus, Immunitatibus,
et praerogativis, quibus veri B o e r o n e s dictae Terrae
Fogaras ab antiquo usi, et gavisi sune ipsi quoque
et sui haeredes universi successivis semper tem­
poribus, uti, frui, et gandere valeant, atque possint.
Etnihilominus pro amplioris Principalis munificentiae
nostrae erga eosdem Dumitru Komanits, et Sztojkam
Salomon Boerones declaratione, totales quoque, et
integras portiones ipsorum possessionarias Boeronales
aviticas, in Possessionibus Also-Venetzia, et Kutsulata
nuncupatis, in praeallegato Districtu Terrae Fogaras
existentes, habitas, in quarum quieto, et pacifico
Dominio tam progenitores ipsorum, — quam etiam
ipsi ab antiquo persitisse, et nune quoque persistere,
Litteras solummodo nostras superinde concessas sibi
ipsis dari postulare perhibetur, simul cum cunctis
suis utilitatibus, et pertinentiis qubuslibet, Vicinis
nempe, et Cinganis, terrisque arabilibus cultis, et
incultis, agriş pratis, pascuis, campis, foenetis, sylvis,
memoribis, montibus, alpibus, vallibus, aquis, fluviis,
piscinis, piscaturis, aquarumq. dicursibus, molendinis,
et eorundem L o c i s , generaliter vero quorumîibet
utilitatum, et pertinenţiarum suarum itttegritatibug,
quovis nominis vocabulo vocitatis de jure, et ab
antiquo ad easdem sputantibus et pertinere debentibus
sub suis veris metis, et antiquis limitibus existen-
tibus memoratis Dumitru Komanits, alias Salamon,
Sztojka Salomon et Sandrino similiter Salamon qui
etiam verus Boero a Nobis declaratus, ipsorum Hae­
redibus, et Posteritatibus Universis N o v a e Nostrae
Donationis Titulo Gratiose dedimus, donavimus, et
contulimus, prout damus, donamus, et conferimus
jure perpetuo, et irrevocabiliter tenen. possiden. pa­
riter e t b a b e n . salvo jurealieno, in eisdemque omnibus,
et singulis ipsos clement, confirmamus, harum N o ­
strarum vigore, et testimonio Litterarum mediante,
quas N o s de more praeatacti Districtuş Fogarasiensis
in sede frequenti publicări, et proclamări volumus,
atque j u b e m u s . Datum in Civitate Nostra Alba-Iulia,
Die vigesima Aprilis Anno Domini Millesimo, sex­
centesimo, vigesimo octavo. E t subscriptum erat
Gabriel m. p. sequebaturque sigillum pendens, ab
extra autem indorso earund. habebatur publicatio
adscripta his v e r b i s : A n n o Millesimo sexcentesimo
Trigesirno, D i e trigesima Aprilis in sede Judiciali
D u o d e c i m Boeronum exhibitae, et publicate tribus
vicibus secundum antiquam Consvetudinem hujus
Districtuş Terrae Fogaras nullo penitus contradicatore
eomparente. Martinus Felvinci Provisor Fogarasien.
m. p. N o s itaque justae, et juri consonae petitioni
antefati Sztan Komanits annuentes praemissas Lit­
teras Boeronales non abrasas, non cancellatas, nec
in aliqua sui parte suspectas, sed omni vitio, et sus-
pitione carentes de verbo ad verbum, tutiores c o n -
sevationis Gratia, Protocollo nostro transcribentes,
 et inserentes Transumtum eorundem eidem Sztan
Komanits memoratisque fratribus sui spro futura Ju­
rium Cautela extradandum d u x i m u s ; Gommuni J u ­
stiţia, et aequitate svadente omni dolo, et fraude
semotis. Datum D i e sexta Mensis Marţii, A n n o D o ­
mini Millesimo sexcentesimo sexagesimo nono. Eratque
sigillo Capitulări Authentico, super Hostia alba in
medio L o c o , videlicet solito apposita, papyro aeque
alba praestolariter tecta impressive communitae, pa-
tentnrque confectae, et emanatae. Nos itaque justa,
et legitima, hujus modi petitione praefati Re-
verendi Mathaei Komanits de Also-Venitze, in nune
dicta Possessione Districtui Terrae nostrae Fogaras
gremiali animarum Graeci Ritus non Unitorum Cu-
ratoris, et per eundem totius ejusdem nomini suo
familiae benigne exaudita pariter, et admissa, prae­
scriptas Litteras Boero — Collationales, non abrasas,
n o n cancellatas, nec aliqua in parte suspectas, aut
vitiatas, se omni prorsus vitio et suspitione carentes
de verbo ad verbum, sine diminutione, et augmento,
variationeque prorsus aliquali transumi, et transcribi
praesentibus Nostris Litteris patentibus verbotenus
inseri, et inscribi facientes, eidem Matheo Komanits
praefatae P o s s e s s i o n i s n o n unitorum Parocho, hujusque
cointeresatis veris, ac indubitatis sanguine j u n c t i s ;
Jurium suorum futuram ad Cautelam necessarias,
sigillo, nostro Judiciali majori, et authentico eoque
Trannico communitas, et roboratas, patenterque modo
prae misso confectas, et legitime emanatas, extradandas
duximus, et concedendas, communi justiţia et ae­
quitate svadentibus. Datum in Libera, Regiaque Ci­
vitate Nostra Claudiopoli, D i e septima Mensis May
 - 799 -

A n n o Domini Millesimo, octingentesîmo, Trigesirno

Primo.
L e c t a Correcta et extrădata per
(L. S.) Stephanum Bartha m. p., secre-
tarium Gubernialem.
Pag. Lin. Er. v. ras. in vocibus
2. 2 Regalium lege. Principalium
4. 22 additamen. ad marg. Martinus etc.
5. B Răsura capitulări.
Stephanus Bartha m. p.
Con. Cinte Niculaus mpia et Eraneiscus Simo m. p.
Regio Guberniales Cancellistae.
NB. Dupa o copie din Coli. mea Comb. pag. 213, 338, 711.

CLXX.
1843. Comissiunea mixtă, civilă şi militară exmisâ la
8 luliu 1843 pentru cercetarea nobilităţii a 98 familii
boeronale din districtul Făgăraşului incorporate la gra­
niţa militară a Regimentului I român din Orlat.

N e m e ş Fogaras videki szely 6r katonâk nemes-

sege m e g visgâlâsa — es azoknak kik j e l e n l e g fegyver
alatt leven — a z o n b a n B i r t o k o s es Immunis csalâdok —
nemeşi bizonyitvânnyokkal es Nemessegekrol nyert
fels6bb megerâsittessel birnak, — m e g visgâlâs, s
ennek kovetkezâsâben fol ajânlâsok târgyâban ki-
nevezve levo elegyes biztossâg follyo 1843-ik ev
julius 8-ân Liszân a sz&zadosi szâllâson iilest tarvân,
fel v e t e t i k :
l - o r . Felsâ-Porumbâki Lâzâr es Gâvrile E s k a
szely or g y a l o g katonâknak:
 — 800

a) Egy 1653-ba Novembr. 24-en Lorandfi S u -

sânna alâ irâsa alatt Mâny Kenduletznek adott ma-
numissioja;
b) 1662-be Apaffl Mibâly alâ irâsa alatt D e -
cember 15-rol ki adott Testamentaria dispositio m e g
erosittese, mely szerent Kâdu Jeszke bagyomânyos
levele meg erftsittetik;
c) E g y 1792-ik evi Tbiiri Istvân es Talaba Iânos
Regiussâgok alatt, szârmozâsokot lebozo esketes,
vegre egy mâs bason ertelnm 1734-ben kolt eske-
tâsnek egyszerii mâsolatja, — mely oklevelek m e g
visgâltatvân, — vâlaszoltatott
A kerelmeseknek be adott okleveleik
vissza adatnak, azon megjegyzessel, b o g y
azoknak sem most, sem mâskor N e m e s s e g e k
be bizonyittâsâra basznokot nem vehetik.
2-or. Felso-Porumbâki Szilie, vagy Szilka Szi-
liânak es Kalinnak, magok e s egesz csalâdjok ne-
veben keszitett k6res mellett: Nâdasdi Annâtol Nânes
nevre kapOtt adoptionalis level transumptumptuma
de ao 1559, — m e g i n t a csalâd birtokârol 1762-ben
v e g b e vitetett esketes eredetileg, vegre egy 1734-ki
Genealogiai deductios esketes be adatvân. —
A kerelmesek bovebb probară uta-
sittatnak, addig regi âllapotjokban m e g
maradvân. —
3-or. F e l s S - Porumbâki Vaszilie es Gyorgye
Sztrâva Szely or katonâknak, magok es egesz csa­
lâdjok kepeben b i n y u j t o t t ker^sekbez fogott Bran-
deburgi Catharinât61 1631-ben kapott Boeronalis L e -
vele eredetileg — viszont 1735-ki s 1767-ki Birtok-
roli ket eredeti esketeseik fol vetetv6n vâlaszoltatott. —'
 801 —

A be adott ok L e v e l e k nem leven

ollyak, mikkel most producalni lehessen,
viszsza adatnak. —
4-er. Felsâ-Porumbâki Salamon csalâdnak Maj-
lâth Istvânnak alâ irâs nelkiil val6 adomâny L e v e l e ,
u g y szinten 1778-be es 1792-ben kolt ket rendbeli
Genealogiât mutato esketesei be adatvân, vâlaszol-
tatott. •— .
A be adott pk Levelek a kerelme-
seknek vissza adatnak oly utasittâssal h o g y
mint nem hiteles adatokkal ez uton ma-
g o k o n n e m segithetnek.
.. 5-or. Also-Porumbâki Kalin csalâdnak Borne-
misza Annâtol 1666-ban kapott Boeronalis levele
eredetileg es mâsolatban is megint 1769-ban a F o ­
garasi F e l s o torvenyes szektol Boer Antal Al Kapi­
tâny es B e n e d e k Andrâs j e g y z o alirâsok alatt kolt
Nemessegekroli Bizonyitvâny be adatvân, vâlaszol-
tatott. —
A kerelmes csalâdnak ez uttal mint-
h o g y a productio hiânyzik, eleget tenni
nem lehet.
6-or. Also-Porumbâki Zâhâria 6s Iuon Berbâth
csalâdjok n e v e b e n —. Apaffi Mihâlytol 1662;ben ka­
pott Boeroualisa es e g y 1792-ben kolt Genealogia- -
jokrol szollo utasittâst adnak be. —
Viszsza adatnak a kerelmes csalâdnak
a be adott ok L e v e l e i k azon utasittâssal,
h o g y azok a kivânt vegre nem alkalmasok.
7-or. Also-Porumbâki Iuon, Nikulaj, Iosziv, S z t o j -
tyitza v a g y Nânes csalâdjok kepeben be adnak Nâ-
dasdi Annât6I Nânes nevre kapott adoptionalist
51
 - 802 -

simplex copiâban 1729 es 1792-ben kolt Genealogia-

jokrol szoll6 eredeti esketeseket. —
A be adott ok leveleknek a kivânt
vdgrei alkalmatlan voltok miatt a kereî-
mesek el utasittatnak. —
8-or. Szkorei Vulk, Halmâgy es Osungul nevet
viselo de e g y torsQkbol eredett Szkorei Nemeş csa­
lâdnak Apaffi Mibâlytol 1664-be kapott Confirma-
tionalis es Consensualis levele, B, O, D, E , F , G, H,
I, betuk alatti hiteles adatokkal, azon kerelemmel
mikent, ezen biztossâg t e g y e n oly ajânlatott felsobb
helyre, melynel fogva a rendes productioterbetol
m e g kimeltetven, — rovid idon nyilvâuittassanak
torveny szerent Immunis nemeseknek s kovetkezoleg
a szely ori Katonaskodâs terhe aloll mentesittessenek
be adatvân:
V â l a sz.
A be adott adatok a j e l e n alkalomra,
minthogy productiojoktol Altissima Sen-
tentiât nem mutattâk elo, ugyan n e m ; de
arra eleg alkalmasok,hogy productio uttyân
N e m e s s e g o k o t be bizonyithassâk, — innen
e vegre — a Torveny rendes uttyâra uta-
sittatnak.
9-er. Szkorei Kiravola csafâdnak Apaffi Mihâlytol
1671-be kapott Armalis copiâja e g y 1792-be mâs
1843-ba kolt s Genealogiât târgyaz6 esketesek ere-
detileg be adatvân, — vâlaszoltatott. —
H a az erdeklett Armalist eredetileg
m e g kapândjâk, torveny uttyân produ-
callyanak. —
10-er. F o l vetetik Also-Visti N e m e ş Sofâr csa­
lâdnak ker-levele melyben Bâtori Gâbortol 1613-ba
 - 803 —

kapott kivâltsâgos levelet, es az împetransokkali

egyben kotteteseket bizouyitto k e t rendbeli hiteles
esketeseket b e adva, kerik a Katonâskodâs aloll, a
rendes produetionâl rovidebb utonni fel oldaztatâ-
sokot. —
V â l asz.
Az elo mutatott oklevelek ugyan jok,
de minthogy produetiojoktol Altissima sen-
tentia nints — utasittatnak ennek Torveny
uttyâni ki eszkozlesere. —
11-er. Also-Arpâsi Burszân es Vâsz v. Vaszil
egy torsoku n s csalâd, be nyujtvân e g y 1663-ba
Apaffi Mihâlytol kapott nova Donatiot es k e t hiteles
esketeseket, mellyek âltal ferfi âgoni e g y e n e s le
szârmozâsokot es Nemessegoket be bizonyittyâk, u g y
kozterheket hordoz6 szolgâlo emberek birâsât i s —
kerik a szely or katonâskodâs aloli fol szabadittâsok
ki eszkozlesât. —
Az elo mutatott ok levelek j o k ugyan,
de minthogy productiojokt61 Altissima sen-
tentiajok nints, ennek ki eszkozlese văgett
utatittatnak Torveny uttyâra. —
12-er. Dragusi B o g o z a csalâdnak Apaffi Mi­
hâlytol 1702-ben kapott Boeronalis levele, m e g egy
1792-ban Genealogiâjokrol keszult esketâs be adatvân,
s m e g visgâltatvân, vâlaszoltatott. —
Viszsza adatnak az ok levelek azon
utasittâssal, h o g y azokkal ez uttal m a g o k o n
nem segithetnek. —
13-or. Dragusi Tatâr csalâdnak Apaffi Mihâlytol
1675-ba kapott armalis levele, is a kirâllyi Tâblânak
1793-ba ki mondott itelete, miszerent ezen csalâd
valosâgos e s torvenyes nemesnek iteltetik, be adatvân.
51*
 — 804 -

Utasittatnak el kezdett productiojok

vegre hajtâsâra.
14-er. Dragusi Fogarasi csalâdnak 1652-ben
Râkotzi Gyorgytol kapott armalissa, — s a kirâllyi
Tâblânak 1793-be kolt Itelete, mely szerent ezen
csalâd Nemesnek iteltetett, megint e g y 1843-ba K o -
losvârt aprilis 8-ân irt bizonyitvâny, — melybol ki
vilâglik, h o g y productionalis keresetek a F g s kirâllyi
kormâny szek elott 1793-li 2560 szâm alatt el lâttat-
lanul âll fol vetetv^n.
Utasittatnak el kezdett productiojok
vegre hajtâsâra. —
15-or. Dragusi B o b e k a alias Kodria csalâdok
Apaffi Mihâlynak 1702-ben adott Boeronalis levelet
es 1792-ba vdghez vitetett Genealogiai esketest be
mutatvân. —
Az ok levelek viszsza adatnak azon
utasittâssa!, h o g y a Boeronalis torvenyes
erovel biro nem leven, ez uttal velle magât
a kârelmes nem segitt. —
16 or. Dragusi Bâlya csalâdnak Vl-ik Kârolytol
1718-ba adott Armalis levele, s 1718-ba Genealogiâ-
j o k o t ki mutat6 — Transummâlt esketest, es v^gre az
Erd61yi Torvenyes Kirâllyi Tâblânak 1793-ben evben
kolt IWlete, melyben Torvenyes Nemeseknek lenni
meg âllitodtak iteletesen, be adatvân. —
Utasittatnak el kezdett productiojok
vegre hajtâsâra.
17-er. Dragusi Trombitas csalâdnak Lorândfi
Susânnâtol 1654-ba kolt Boeronalis Levelok, — 1793-ba
vâgbe vitt Genealogiai esketes, s K e m e n y Jânosnak
1651-be k8lt es a megirt csalâd elejenek szollo
exemptionâlissâr, vegre Apaffi Mihâlynak 1663-ba
kolt czimeres armalissât be advân es m e g visgâlatvân.
Utasittatnak a kerelmesek rendes pro­
ductio uttjâra.
1843-ban Iulius 9-en a Biztossâg, a fennebbi hellyen
;
iilest tartvân, folvetetik. —

18-or. A Dragusi Kodria csalâdnak Lorandfi

Susânnâtol 1654-ben kapott adomâny-levele mâso-
latban, m e g i n t egy 1730-ik evben v e g h e z vitt hiteles
esketes, melynel fogva be bizonyittatik az, h o g y
Boeri adomâny levelok eredetije el egett, 6ş h o g y
valosâgos B o e r ezen csalâd, — vâlaszoltatott. —
A kerelmeseknek elo mutatott okle-
velei viszsza adatnak, minthogy azok j e -
lenleg nem elegsegesek arra, h o g y a ke-
relmeseken segitni lehesen.

19-er. Bessimbâki Grâvuly Jânos es Miklos be

advân B e t h l e n Grâbornak 1628-ban adott nova D o -
«natiojât eredetileg, egy 1793-ba keszult Genealogiâ-
j o k o t bizonyitt6, mâs 1777-ben keszult szolgâlo em-
bereiket ki mutat6 Torvenyes esket6seiket, s vegre
egy hiteles kîvonatot, a Fogaras videki Level Târbol,
mellyel bizonyittyâk, h o g y Grâvuly Mâţe Bessim-'
bâkrol az immunis Donatari us Nemesek sorâban
szâmlâltatott, 1770-be Febr. 12-en a F g s Kirâllyi
Ko'rmâny Szek âltal, ki nevezett B i z t o s s â g âltal. —

Vâlasz.
A kerelmesek arra utasittatnak, h o g y
az extractusban kiirt Grâvuly Mâtehoz
mint nemzetsegek belihez m a g o k o t Torve-
n y e s e n connectâlvân fel fognak ajânltathi.
 — 806 —

20-or. Also-Visti Nyâgoj csalâdnak 1628-ba

B e t h l e n Gâbort61 adott nova Donatio, m e g a Mlgs
Kirâllyi Tâblânak 1796 ba Febr. 6-ân ki mondott
itelete, melynelfogva Immunis nemeseknek iteltetnek,
be adatvân. —
A be adott ok levelek viszsza adatnak,
h o g y follyamatban levo productiojokot,
igyekezzenek ki folytatni.
21-er. Szkorei Sztreza csalâd be advân a Fel-
s e g e s kir. Kormânynak 1801-ben N o v e m b . 6-ân 8936.
szâmok alatti k e g y e l m e s rendeletet, Level Târnoki
hiteles mâsolatban, melybol ki tettzik, h o g y 1776-ba
December 11-en a Mlgs Kirâllyi Tabla âltal ki mon­
dott iteletenel fogva Immunis nemeseknek itelt idosb
es ifiabb Szkorei Sztreza Illyes es Mâteh, 6 F e l s e g e
âltal is 1801-ben aug. 6-ân 2533 Udvari szâmok alatt
k o l t k e g y e l m e s leirat szerent Torvenyes Immunis
Nemeseknek nyilvanittatnak, — vegtere e g y hitele-
, sitett Torvenyes esketest, m e l y âltal be van bizo-
nyitva, miszerent a fennebbiekben Immunis N e m e - i

seknek m e g itelt Ifj. es oregebb Illyesnek es Mâ-

tehnak fiu âgon egyenes descendensei. —
Hatârozat.
A levelek 5 Darabokban a B i z t o s -
sâgnâl maradvân, a szukseges ajânlâs te-
tessek meg. —
22-6r. Szkorei lako N e m e ş Sztreza csalâd a
m o s t emlittetekkel e g y torsokîi nemzettseg be advân
e g y 1792-ba, mâs 1843-ba kolt Torvenyes esketeseket,
melyekbol vilâgoson kitiinik, miszerent leg fensobb
hatârozatnâl fogva azon mentes nemeseknek itelt
Streza csalâdbol veszik eredetiikot, kik 893, 1801-beli
 — 807 -

F e l s e g e s Kirâllyi F o Kormâny Szeki — s ezennel

hiteles mâsolatban be adott kegyelmes rendeletben
fel hozatnak — miert is a szely or katonasâg aloli
fel oldaztatâsok m e g nyerheWse tekintetebol csalâd-
j o k o t fol ajânltatni kerik. —
Hatârozat.
4 darab oklevelek a Biztossâg kezen
maradvân, — fel ajânltatâsa a kerelmes
csalâdnak m e g hatâroztatik. —
23-or. Szkorei Aldja es Iuon Muntyân be advân
egy 1 8 . . Ianuar 15-en kolt v e g h a g y o m â n y o s levelet
1843 Martius l-so' napjân vegben vitt hiteles esketest,
mellyekbol ki tettzik h o g y hâzassâgok âltal Sztreza
fele adomânyos nemeş joszâgot birnak, mi okon tar-
tanak attol, h o g y a Sztreza fiu âg adomâny levele
nyomân a kerelmeseket mostan birt joszâgokb61 ki
kuszoboli, s utolso talpalatnyi birtokukrol m e g fosztva,
azon nyomorult âllâsra johetnek, h o g y a katonai
terhes szolgâlat mellett — h o g y Iak helyet nyerhes-
senek, kentelenek lesznek egyszersmind J o b b â g y o k k â
is lenni: mi okon kerik, h o g y keres âllâsok fensobb
helyre fol ajânltatvân, a katonasâg aloili fol oldaz­
tatâsok eszkozoltessek ki. —
A kerelmesek kivânsâga nem leven
a Biztossâg mukodese kore, e l e g nem te-
tethetik, oda utasittatvân a kerelmesek,
h o g y a katonasâg alolli fel oldoztatâsra
fol ajânlott Sztreza famillia âllâsa ki me-
n e t e t bekesen vârja el, — a midon kerel-
mokhoz kepest ill6 figyelemmel lenni, el
nem fogja mulatni a Biztossâg. —
24-er. Als6-Visti Sândor csalâd egy a follyo ev
j uniussa 20-ân kolt capitulare Transumptumban foglalt
 — 808 —

nova Donatiofc mutatvân elo, a szely 6"r katonâsko-

dâsboli el bonâttatâsukat ki eszkozolni keri. —
A k6relmesek utasittatnak a rendes
productio uttyâra. —
1843-ban julius 15-en Liszân a kapitânyi szâllâson
a B i z t o s s â g iilest tartvân, fel vetetik. —
25-8r. Mardsinai Pândra mâskent Boer csalâdnak
Apaffi Mihâlytol 1668-ba kapott armalis levele, me-
g m t e g y 1792-ki, es viszont e g y 1842-ki Genealogiâ-
j o k o t mutato esketesek, es a Torvenyes kirâllyi Tâ­
blânak 1797-be ki mondott itelete, melynel fogva
ezen csalâd Torvenyes nemesnek iteltetik. —
Utasittatnak a kerelmesek Torveny
uttyâra azon hozzâ adâssal, h o g y az altis­
sima sententiât e târgyban eszkozoljek k i . —

26-or. Mardsinai P o p a csalâdnak Apaffi Mihâlyt61

1696-ba kapott Boeronalis Donatios levele, s e g y
1792-be kesziilt Genealogiâjokot bizonyitto esketes
be adadvân. —
A kerelmesek utasittatnak rendes pro-
ductiora qk leveleik torvenyeseknek ta-
nâltatvân. —

27-er. Mardsinai u g y a n P o p a csalâdnak Mâria

Theresiatol 1742-ba kapott adomânyos levele publi-
e a l v a ; u g y szinten e g y bizonyitvâny Alvintzi Gâ-
bortol 1743-ban arrol, h o g y a fennebbi adomânyos
level a Guberniumban publicaltatott, viszont egy
1730-ba es 1773-beli Genealogiâjok es birtokokrol
szpllo esketesek be adadvân. —
A z ok levelek viszsza adodnak, a ke­
relmesek Torveny uttyâra utasittatvân, —'
 - 809

28-or. Mardsinai Sztânutz alias Sândru csalâdnak

l-so L e o p o l d csâszârtol 1702-ben kapott adomânyos
levele publicalva, egy 1792-ben keszult Genealogiât
bizonyitto biteles esketes, es a Mlgs kirâllyi Tâblânak
1793-ba bozott itelete, melynel fogva ezen csalâd
valosâgos es torvenyes nemesnek iteltetett, b6 nyuj-
tatvân. —
A kerelmesek el kezdett prodtictiojok
vegre bajtâsâra utasittatnak. —
29-er. Mardsinai Zsudele alias Boer csalâdnak
1651-ba Lorandfi Susâunâtol kapott Boeronalis es
1689-be Apaffi Mihâlytol kapott — az elobbi B o e -
ronalist m e g erositto Donationalis levele, es e g y
1793-ba veghez vitt esketes, miszerent nemeşi sza­
badsâggal es joszâggal bironak osmertetik be adadvân.
A be adott oklevelek j o k leven uta­
sittatnak a kerelmesek torvenyes pro-
ductiora. —
30-or. Mardsinai Pap csalâdnak Apaffi Mibâlytol
1689-be exemptioban adott ujj Boeronalisnak hiteles
mâssa, megint 1730 ik evbeu birtokokrol es Genea-
logiâjokrol veghez vitt hiteles esketes, 6s 1772-be a
F e l s o - F e h e r v m e g y e i T o r v e n y s z e k â l t a l k i adott itelete,
melynel fogva ezen csalâd Immunis N e m e s s e g e b e n
meghagyâtik, be adatvân. —
Minthogy a kerelmesek be adott le-
velei jok, utasittatnak productiora. —
31-er. Mardsinai Bak csalâdnak Bethlen Gâ-
bortol 1617-ben kapott exemtionalis levele, Torvenyes
' pârban, egy 1735-ben veghez vitt Genealogiât es
Birtokot târgyazo esketes, megint e g y 1818 - ban
Octobr, 5»£n kolt a Fogarasi level Târbol ki adott
 — 810 —

kivonat, mely szerent az 1710 kolt Conscriptio prae-

ambulumâban N e m e ş Boeroknak irodnak be adatvân.
A be adott okleveleknek viszsza adâsa
mellett, a kerelmesek utasittatnak Torve­
nyes productiora. —
32-or. Mardsinai Ursz csalâdnak Bathori B o l -
disârtol 1557-ben kapott subscriptio nelkiili B o e r o ­
nalis, ugy Lorandfi Susânnât61 1657-ben kapott B o -
eronalissok publicalva, es 1773-beli birtok es Gene-
alogiâroli esketes be adatvân. —
A be adott oklevelek viszsza adodnak
azon okbol, minthogy Torvenyes produc­
tiora nem alkalmaztathatok.
33-or. Mardsinai Grântsa csalâdnak Lorandfi
Susânnâtol Komsa es Komân nevre 1662-ben kapott
Boeronâlissok publicalva, megint Bethlen Gâbortol
1610-ben kapott Boeronalis, es e g y 1793-beli esketes
Genealogiârol birtokrol, kiilonoson pedig arrol szollo,
mikent ragadott a Grântsa nev reâjok, be adadvân. —
A be adott oklevelek viszsza adodnak,
azon okbol, minthogy Torvenyes produc­
tiora nem alkalmaztathatok. —
34-er. Mardsinai Fulitsa csalâdnak Apaffi Mi­
hâlytol 1694-ban kapott armalissa, megint 1734-ban
es 1771-beli Birtok es Gepealogiârol SZOIIQ k e t es­
ketes, vegre Apaffi Mihâlynak 1689-ba junius 3-rol
Iuon es Tempe Ursznak adott armalissa, Mardsinai
Tamâs Fulitsa âltal be adodvân. —
A kerelmesek Torvenyes productiora
utasittatnak. —
35-6r. Hurezi Szâsz csalâdnak 1689-ban Apaffi
Mihâlytol kapott adomâny levele be. adodvân. —
A kivânt czelra a be adott Boeronalis
nem elegseges. —
 - 811 —

36-or. Hurezi Szakâts mâskeppen Kis csalâdnak

Râkotzi Gyorgytol 1659-ben kapott armalissa, e g y
1792-li Genealogiai esketest, es egy 1793-Ji Instrucţia,
mely szerent a kozonseget produetiora m e g hivja
a kirâllyi Tâblâra, be adodvân. —
Utasittatnak a kerelmesek el kezdett
productiojok tovâbbi l'olytatâsâra. —
37-er. Illyeni Kornya csalâd B e t h l e n Gâbortol
1628-ban kapott n o v a Donatiot publicalva be advân.
A kivânt czelra nem leven e l e g s e g e s
utasittatik produetiora.
38-or. Desâni Majlath csalâd Nâdasdi Anna
Opra Maylâthnak adott Donatiojât, de Ao 1559, me-
g i n t de Ao 1579 Kozma Horvâth Paefectus es F o ­
garas videki Boeronalis Szektol kolt iteletet, es e g y
1714-ben koltGenealogiât mutato, vegte>e e g y 1796-ban
a Fogarasi Tâblâtol ki adott iteletet, Desâni k o z o n s e g
ellen, melyben Pr^saka es. Izvor nevii Havasok a
kerelmes famillia tulajdonânak iteltetnek, be adodvân.
Minthogy a be adott ok levelek a
kivânt czelra nem elegsegesek, utasittatnak
Torvenyes produetiora. —
39-er. Kapotseli Boer Lâszlo alias Grek csa­
lâdnak Bornemiszsza Annâtol 1667-be kapott B o e -
ronalissa, viszont Apaffitol 1674-ban kapott n o v a
Donatio Transumptuma a Fogarasi Torvenyszektol, —
vegre Apaffi Mihâlytol ket Statutorium Mandatuma,
Bornemiszsza Annâtol kapott Kopotseli birtokra nezve,
be adodvân. —
Utasittatnak a kerelmesek Torveny
uttyâra, nemessegok leheto be bizonyit-
tâsâra, minthogy L e v e l e i k jok. —
 - 812 —

40>er. Herszenyi Rhenye csalâd Rakotzi Gyorgytol

1635-ba es Lorandfi Susânnâtol 1652-ba kapott B o e -
ronalissok publicalva, es e g y 1793-ben kolt Instructio,
melynel fogva az irt falusi kozonseget meg hivja
productiora a Mlgs kirâllyi Tâblâra, be adodvân. —
Utasittatnak el kezdett productiojok
vegre hajtâsâra. —

41-er. Herszenyi Zsudele csalâd Lorandfi Su­

sânnâtol 1661-ba kapott Boeronalissa, publicalva, e g y
1792 -ben Genealogiâtol keszitett esketes. es egy 1793-ba
kolt Instrucrio, mely szerent a falusi kozonseget m e g
hivja productiora, a Mlgs Torv. kir. Tâblâra be
adodvân.
A be adott L e v e l e k e kivânt czelra
nem elegsegesek. —

42-er. Herszenyi Liâny csalâdnak Lorandfi Su-

sânnât61 16B2-ben kapott Boeronalissok publicalva,
e g y 1792-ben keszult Genealogiaroli esketese, s e g y
1793-li Instructio, mely szerent a falusi k o z o n s e g
m e g hivodik a Mlgs kir. Tâblâra be adodvân. —
A be adott L e v e l e k a kivânt czelra
nem elegsegesek. —

43-or. Kopotseli Sztteza alias Taxa csalâdnak

Betblen Istvân Erdellyi Gubernâtortol es Măria Kri-
sztiernâtol kapott Boeronalissa mind mâsolatban,
e g y 1726-ban kolt Genealogiârol es birtokr61 szollo
esketes, es a kapotseli birtok reszeroli processus,
es iteletnek capitulare Transumptuma de ao 1802,
be adodvân. —
A be adott ok levelek a kivânt czelra,
nem elegsegesek. —
 44. K o p o t s e l i Sztreza v a g y Komsutz csalâdnak
Apaffi Mihâlytol 1668-be adott armalissa 1792-ben
Komsutz reszre veghez vitt esketes Genealogiâja
1762-ban Birtokokrol v e g b e n vitt esketese, megint
B e t h l e n Grâbortol 1628-ban, Boer Jânos alias Nagy
nevre adott nova Donatioja publicalva, azon reâ
irâssal, miszerent N a g y Jânos es N a g y Miklos 1675-be
a benne foglalt jokat Komsutz Serbânnak eladjâk, s
vegre e g y 1768-ba kolt contractus melyben azon
eladâs ineg osmertetik, be advân. —
A be adott Iromânyok joknak tanâl-
tatvân, utasittatnak Torvenyes produetiora.
45-or. Kopotseli Âlexa K o m s a maga âs csalâdja
neveben b6 advân e g y 1842-ban kolt Capitulare
Transumptumât, melyben birtoka irânti Csere, azt
Tomori P â l âltal meg erositto Confirmationalissa es
egy azt m e g erositto sententiâja be adatvân Prothor
collumra vetetni kivântatott: —
A kerelmes kivânsâgâra Prothocol-
lumra vetetett.
46-or. Szescsori Czetz csalâdnak egy 1801-be
a Mlgs kir. Tabla âltal hozott itelete, miszerent Bir-
., tokos N e m e s n e k iteltetett, u g y e g y nemesseg^kben
B e t s b e n fel kiildott Leveleiknek TJdvari Transum-
ptuma be adodvân. —
Utasittatnak a kerelmesek el kezdett
productiojok vegre hajtâsâra. —
47-er. Szescsori Motok csalâdbeli Szely or ka-
tonâk kerik, a mentesitett tobbi Motok csalâddal e g y
arânlag hemesittetni. — .
Igyekezzenek a kerelmesek hitelesen
magokaţ a producalt Nemeş Motok csa­
lâddal e g y b e n kbtni, osztân fel fognak
ajânltatni. —
 - 814 -

48-or Szevesztrenyi Miku alias Komsa csalâdnak

Râkotzi Gyorgytol kapott armalis Transnmptuma
be adodvân. —
Nem leven czel szeru viszsza adatik.

49-er. K. Berivoji Râd ns csalâd a Mlgs ki­

râllyi Tâblânak 1793-ba kolt iteletet, mely szerent
ezen nemzetseg Torvenyes nemesnek iteltetik, be adja.
Igyekezzenek mâr az Udvarnâl âllo
productiojokot be vegezni. —

50 er. N.-Berivoji Csokol csalâdnak e g y 1793-ba

kolt itelete, a Mlgs kirâllyi Tâblâtol, miszerent va­
losâgos Torvenyes nemeseknek iteltetnek, is e g y
1808-beli 5791 Udvari szâmu rendelet, mely szerent
a kirâllyi Gubernium hatârozata helyben hagyatik,
is ezen csalâd in stătu quo — az az a katonâsko-
dâsbani âllâsban m e g hagyatik, (de a mely ez uttal
nem adatott be).
Minthogy az altissima sententiâbol a
j o n ki, h o g y a katonasâg aiul nem oldoz-
tatnak fel, a be adott ok levelek czelsze-
ruleg nem is hasznâltathatnak ez u t t a l . —

51-er. Sebesi D i m b o j Iuon Ionask maga es

csalâdja n e v e b e n bi advân e g y 1792-ban Fogarasi
itelo Szekbol ki adott 1699-li urbarialis extractust,
mellyel bizonyittatik, h o g y Szâvu R o m â n es Onya
Dimboja nevekre B e t h l e n Gâbor âltal 1628-ba adatott
Boeronalis azon itelo Szek elott producaltatott, me-
gint e g y 1793-li v e g b e n ment Genealogiâjokot bizo-
nyitto esketest, be advân. —
Czelszeruek nem le>en a bi adott
levelek, viszsza adatnak.
 52-or. N.-Berivoji Lâzâr es J o s z i v Reduletz L o ­
randfi Susânnânak 1659-ben adott Boeronalissât es
1761-li Genealogiât bizonyitto esketest be advân. —
A kivânt czelra nem leven elegseges
adat, viszsza adatik. —
53-or. Szevesztrenyi Biliboka csalâdnak 1661-ben
Lorandfi Susânnâtol kapott Boeronalisnak Tran-
sumptuma, es e g y 1730-li Birtokot es Genealogiât
târgyazo esketes be adodvân. —
A kivânt czelra nem leven elegseges,
viszsza adatik.
54-er. Szevesztrenyi Dobrin csalâd Rakotzi
Gyorgynek 1633-ban Aldja Hângu, 6s Dobrin D o -
i brulnak adott Boeronalissa Transumptumât, ugy Bor-
nemiszsza Annâuak 1764-ben ujbol H â n g u es D o -
brinnak adott Boeronalissa producaltatvân. —
A kivânt czel el erhetesere bovebb
probară utasittatnak. —
BB-or. Szevesztrenyi Nikulâje Mika csalâdja ne-
veben Bornemiszsza Annât61 1676-ban adott B o e r o ­
nalissât be mutatvân. —
A kivânt czelra nem lev^n elegseges,
viszsza adatik.
66-or. Netoţi Liâbul csalâdnak Lorandfi S u -
sânnât61 1652-ben kapott Boeronalissa publicalva,
egy 1614-li B e t h l e n Gâbortol kapott parants, rriikent
ezen csalâd immunitâsban tartassek, e g y 1718-ban
6-ik Kârolytol kapott armalis publicalva, e g y 1792-ben
es 1843-li Genealogiât bizonyitto esketesek, e g y In­
structio, mely szerent a Netoţi Commuhitâs m e g hi-
vatik a kir. Tâblâra productiora, be adodvân. —
Utasittatnak a kerelmes csalâd Tagjai-
leveleik jo-knak tanâltatvân productiora. —
 57-er. Hurezi Naftanaille Styra maga es csalâdja
neveben be advân Lorândfi Susâunânak 1652-ban
kolt Boeronalissât, — a katonasâg aloi fel mentetni
ki eszkozolni k6ri. —
Kerese nem tellyesittetik. —
58-or. N6toti Lyâba es Lâzia csalâd 1598-ban
Mâria Krisztiernâtol kapott confirmationalissa, melyben
Majlâth Istvân adomânnyât m e g erositti, b6 adodvân.
E z uttal czel irânytalăn leven a be
adott ok level, viszsza adatik. —
1843-ban julius 16-ân a fenn meg nevezett hellyen,
a Biztossâg munkâlattyât tovâbb folytatja.
B9-er. Vâdi es O.-Sinkai Sztrimbnl csalâdnak
kerelem level mellett Bâtori Boldisârt61 1592-ben,
m e g Mâria Krisztiornâtol 1598-ban kapott ket rendbeli
adornâuy-levelek, meg egy 1592-be kesziilt Genealo-
giâtol es .birtokroli esket6s be nyujtatvân. —
Igyekezzenek a kerelmesek productio
utjân m a g o k o n segitteni. —
60-or. Vâdi Boer v a g y is Szin csalâdnak ke­
relem levele, mely mellett be advân e g y Bornemiszsza
Annâtol 1662-ba kapott Boeronalis levelet, es egy
1792-ben kolt esketâ levelet, melynel fogva az Im-
petransak magokat oszve kotik, be adodvân: kerik
a katonâskodâsok aluli folmentetesek, fel ajânlâsât.
A be adott ok levelek a kivânt czelra
elegendok nem leven, viszsza adatnak. —
61-er. O-Sinkai Balân es Burszân csalâdnak
kerelem levele, ebbe kaptsolva Mâria Krisztiernât61
1598-ban kapott ujj A d o m â n y o s levele, viszont Apaffi
Mihâlytol 1689-ben nyert B o e r o n a l i s L e v e l e , e s l 6 8 1 - b e n
kolt itelete a Fogarasi Torvenyes Szeknek, melyn61
 - 817 -

fogva Salamon Balân, Stan Balântol az Impetranstol

szârmazotnak iteltetik, s viszont e g y leszârmazâsi
esketâ level be adodvân, kerik a katonasâg aloli fel
szabadittatâsok arânt fâl ajânlâst tenni. —
A be adott ok levelek joknak tanâl-
tatvân, produetiora utasittatnak. —
62-or. Obâbai Marin csalâdnak 1658-ban Râko-
tzitol kapott Armalis levele k6res mellett bejâven. —
Gzel arânytalanak leven a levelek,
viszsza adodnak. —
63-or. Butsumi Dobrin csalâdnak Bâtori B o l -
disârtol 1593-bah kapott n o v a Donatioja, e s e g y
1758-ik evben kolt Birtok e s Genealogia arânti e s -
ketâs b6 adodvân. —
Igyekezzenek rendes productio utjân
Immunis nemessegoket ki eszkozolni. —
64-er. Butsumi Moga csalâdnak kerelem levele,
mely szerent b6 advân 1667-ben Bornemiszsza A n -
nât61 kapott Boeronalis es Oonfirmationalis levelet,
mâs hiteles adatokkal esketesekkel edgyiitt, — kerik
katonasâg aloli fol ment^sekre ajânlâst tenni.
E z uttal czel arânytalanak 16ven a
levelek, utasittatnak bovebb probară. —
6B-or. O-Sinkai Ursz csalâdnak 16B7-ben L o -
rândfi Susâncâtol kapott Boeronalis level symplex
mâsolattya, megint e g y 1808-ba kolt Genealogiai e s -
ket6se, viszont F e k e t e kapitânynak e g y 1811-ben kolt
bizonyitvânnya arrol, hogy az Ursz csalâdnak levelei
elegtek, be adodvân.
Utasittatnak a k6relmesek arra, h o g y
kâptalanbol avagy Gubernium level Târâbol
ki keresven okleveleiket, torvenyes pro­
ductio utjân segitsenek magokon. —
52
 66-or. Vâdi Kalin es Bortsa csalâdnak k^t hi­
teles j o esketesek nemessegekrol es birtokokr61, a
n61kiilt mind az âltal, h o g y A d o m â n y o s levelet ad-
nânak elo, azt âllitvân, h o g y azok elvesztenek, —
be adodvân. —
Kerelmesek igyekezzensk a kaptalan
v a g y Gubernium L e v e l Târâbol be adott
ok leveleik torvenyes kitelu mâssait ki-
v e v e , productio utjân magokon segitteni. —
67-er. Butsumi E o d o t s a csalâdnak Lorandfi S u -
sânât61 1 6 5 1 - b e kapott Boeronalis levele, 1765-li
Joszâgroli esketes, — 1731 es 1773-li esketesek G e -
nealogiârol b6 j o v e n . —
E z uttal a levelek fel vehetok nem
leven, viszsza adatnak, a kerelmesnek. —
68-or. Ohâbai B o y l e alias Bulya csalâdnak Mâria
Krisztiernâtol 1598-ba adott Confirmationalissa, mely-
ben Majlâth Istvân nova Donatiojât m e g erositti,
be advân. —
Utasittatik productiora Immunitâssa
bebizonyittâsâra.
69-er. N. Berivoji Belena csalâdnak B e t h l e n Gâ-
bortol 1616-ban adott Boeronalissa, es egy 1792-ben
k6sziilt Genealogiât mutato esket6s eredeti keppen
b6 advân. —
A L e v e l e k ez uttal nem lev6n hasz-
nâlhatok, viszsza adodnak. —
70-er. Vojlai P o p a csalâdnak 1718-ba 6-ik Kâ-
roly âltal adott armalissa be adodvân. —
E z uttal be nem vehetok leven a be
adott oklevelek, igyekenenek productio
uttjân m a g o k o n segitteni. —
 _ 819 -

71-er. Vojlai Farkas csalâd kerese, m e l y b e n

Apaffi Mihâlynak 1662-ben k6lt A d o m â n y levele, e g y
1734 mâs 1792-be Genealogiai deductiot bizonyitto
esketesek, es 1793-ba kolt Instructio, m e l y szerent
a Vojlai eg6sz kGzonseget produetiora m e g bivja be
adodvân. —
A b6 adott ok levelek j o k n a k tanâl-
tatvân, utasittatnak a kerelmesek elkezdett
productiojok be vegzesere. —
72-6r. Vojlai Szâmoile Serban, es J 6 s i Serban,
magok es csalâdjok n e v e b e n be adott keresek, e g y
1712-ben kolt kir. Tâblai itâletet, m e l y szerent Tor­
venyes nemeseknek iteltettek, be adodvân. —
A kerelmesek el kezdett productio-
j o k o t vegezzek be, akkoron leven ideje a
biztossâg âltali fol ajânlâsnak. —

73-or. Liszân lako Vojlai Serbânnak e g y csalâd,

beadott ker6se mellett e g y 1793-ban kolt mlgs kirâlyi
Tâblai itelete, mely szerent Torvenyes Nemeseknek
iteltettek, be advân. —
A kerelmesek el kezdett productio-
j o k o t vegezzek be, — akkoron leven ideje
a biztossâg âltali felajânlâsnak. —

74-er. Vojlai Dobrin csalâd Nâdâsdi Annânak

1543-ban kolt adomâny levele, m e g i n t 1664-ba Bor­
nemiszsza Annânak e g y nemesitS L e v e l e , a Mlgs
Kirâllyi Tâblânak Transumptuma, m e l y b e n az 1664-li
Bornemiszsza Anna adomânnya foglaltatik, es vegre
e g y 1671-be v e g b e n vitetett birtok es Genealogia
arânti esketesnek 1730-ban kolt Transumptuma be
adatvân.
52*
 — 820 —

A be adott oklevelek j o k n a k tanâl-

tatvân, utasittatnak a kerelmesek rendes
produetiora. —
75-or. Dridiffi Gorin, alias Cbyora es Opris
csalâdoknak 1557-ben Bâtori Andrâstol, es lB90-ben
Mâria Krisztiernâtol nyert adomâny Levelek, symplex
Transumptuma, m e g i n t 1730-ban Genelogiât es bir-
tokot bizonyitto ket esketesek b6 adodvân. —
Igyekezzenek a kerelmesek adomâny
levelâk eredetijet kezikhoz keritve pro-
ductio uttyân magokot immunizâlni. —
76-or. Dridiffi mâskent Also-Visti Mateja csa­
lâdnak 1638-ân Râkotzi Gyorgytol adomâny levele
mâsolatban, megint Apafi Mihâlytol Fogarasban a
lenkert utzâban e g y Telek meg nemesiteserâlli ado­
mâny L e v e l e i eredeti keppen, egy 1825 Genelogio-
j o k a t erdeklo torvenyes esketes be adodvân.
I g y e k e z z e n e k a kerelmesek adomâny
L e v e l o k eredetijek kezokhoz keritve pro-
ductio uttyân magokat immunizâlni.
77-er. N.-Vajdafalvi Bika csalâd be advân Mâria
Krisztiernânak 1598-ba adott confirmaţionalissât, mely­
ben Tomori Pâlnak adomâny L e v e l e t confirmâlja,
ezen adomâny Levelrol, es Majlâth Istvân adomânyâ-
roli 1761-ban kolt Transumptumât, e g y 1775-be mâs
1843-ban B i k a csalâd Genealogiâjât illeto esketâseket,
be advân. —
A b6 adott ok levelek produetiora
alkalmasoknak tanâltatvân, annak m e g ej-.
tesere utasittatnak. —
78-or. N.-Vajdafâlvi Osungâr alias Boer csalâd,
be advân a Kolos Monostori kaptalannak 1727-ben
 - 821 —

kolt Transumptumât, mely âltal bizonyittatik, h o g y

Vlâd Vajda Boer Istvânnak es Otsy6nek Românnak
ket falukat u. m. Vajdafalvât, es Szesztsori Lovistyent,
meg F . Szombatfalvân Bajkul es Vlâd reszt, a Moşul
nevii havast, es a Fogarasi vizet orokoson ajânde-
kozza, es meg nemesitette, megint e g y 1793-ba kolt
hiteles esketest arrol, h o g y a Osungâr Famillia Boer
Istvân Torsokebâl szârmazott be ad6dvân. —
A be adott ok levelek ez uttal czel
arânytalanok leven, viszsza adatnak. —

79-er. K. -Vajdafalvi reszint Huszâr, reszint

Gyalog Szely or katona Kabuz csalâdnak be adott
kerese mellett be nyujtvân e g y 1792-ben az erdelyi
Mlgs kir. T a b l a âltal productiojokban hozott itelete,
mely szerent ezen csalâd adomânyos nemesnek itel-
tetik, kerik valosâgos adomânyos Nemeşi âllapotban
leendo viszsza helyezteteseket. —
Igyekezzenek a Mlgs kir. Tâblân nyert
iteletjoket legfensâbb helyrâl is m e g er6-
sittetni, a mikor is fol ajânltatandnak. —
80-or. Posoritai P o p a alias Gusaila csalâd be
advân a Mlgs Torv. kirâlyi Tâblânak 1793-ban kolt
iteletât, nem kiilomben az irt m e g erosittfj udvari
hatârozatot, s ugyan ezt ki hirdetni parancsalo F o
Kormânyi rendelest, mind kettot 1807-bol, kerik, mi
szerent igyekeznek a Oommissio azutân fel fejtendo
koriilmenyeknek a be adand6 ok leveleknek oszve
vetesek utân Politicai uton lehetâ productiojokot ki
eszkozolni, es a kepp a katonasâg aloi fol oldozni.
N e m leven a Commissionak ez teendo,
igyekezzenek a kerelmesek ezt maga utjân
magok eszkozolni. —
 — 822

81-er. V . E e t s e i R e c h i c y alias R e t s csalâdnak

B e t h l e n Gâbortol 1609-ben kapott uj adomânyos
levele, megint egy 1792-beli Genealogiâr61 es bir-
tokrol biztositto esketes benyujtatvân. —
Utasittatnak rendes productiora.
82-6r. V.-Retsei P o p a Rad csalâdnak, Apaffi
Mihâlytol 1689-ben kapott N o v a Donatioja, ugy nem
kulomben 1668-ben Salamon es Lâszlo s ezek Test­
vereknek A t y i m Retseinek R e t s e n Bukur Mihailla
J o b â g y , es Opra P o p a N e m e ş Telke szomszedsâgok
kozott levo Telekre szollo Armalis Bethlen Jânos
cancellar es L u g o s i Ferentz secretarius alâ irâsokkal
m e g erositve, is azon nyilatkozat mellett, h o g y Birtok
es Genealogiojokot ki mutato esketesek Fogarasban
u g y v e d Fiilop B l e k urnâl vagynak, be adodvân. —
Immunitâssok ki eszkozlese v e g e t t
rendes productiora utasittatnak. —
83-or. Lutzai Brâzul v a g y Grâma csalâd be
advân a Mlgs kirâlly T a b l a âltal 1770-ben Mâjus
8-kân hozott itelet^t, m e l y szerent ezen csalâd bir-
tokos czimeres nemesnek iteltetett, megint 1818-ben
Apr. 28-ân B e t s b e n ki adott vâlaszt, melybâl ki
tetszik, h o g y Productionalis u g y o k vegsâ ellâtâsa
l e g fensSbb hellyen âll, kerik az erintett iigynek
elhatâroztatâsât ki eszk5zolni. —
Nem leven a B i z t o s s â g teendoje, igye­
kezzenek kerelmesek a kerdeses iigy be-
vegzeset magok szorgalmazni. —
84-er. Lutzai Brâzul Jânos megint Brâzul v a g y
S z e k e l y Jânos, J6si es Sândor Testverek B . C D.
E . F. ia G. hat darab zâradekokban, j e l e n l e g pedig
I. alatti kaptsolatban be bizonyitvân Fels6ges udvari
 - 823 -

azon hatârozatât; miszerent teher mentes nemeseknek

pro nobili l e g e immuni iteltessenek, kerik a Szely or
katonai teher aloli fol menteteseket. —
A be adott adatok ket darabokban
a B i z t o s s â g kezen maradvân, ajânltassanak.

85-âr. Lutzai J6si Litterati Apaffi Mihâlynak

1664-ban adott armalissât, be mutatvân, a katonasâg
aloi ki vetetni eszkozolni keri. —
Utasittatik productiora. —

86-or. Liszai Egeresi alias Grâvuly n e v e t viselo

Szely 6r g y a l o g katona csalâd, be mutatvân B e t h l e n
Gâbornak tiiz vesz âltal meg romlott adomâny L e -
velet, megint 1793-ba F e b r . 9-en kolt kir. Tâblai
Transumptumot, Bethlen Gâbornak 1612-ben adott
adomâny L e v e l e t , magâban foglalo e g y 1792-ben
birtok Genealogia es ar E g e r e s i nevnek Grâvuly
nevre fordittatâs.ât, bizonyitto esketesek, kerik a ka­
tonasâg aloli fel szabadulâsra ajânlani. —
A kerelmesek eszkozoljek Immuni-
zâltatâsokat rendes productio utjân. —

87-er. Liszai Mojsze es J u o n Jonâsk Grâvuly

Szely g y a l o g katona csalâd be advân e g y 1730 mâs
1792-ba birtok, szârmazâs, nemeşi kivâltsâg, ea azt
bizonyitto esket6s L e v e l e k e t , miszerent a Gravul
csalâd az E g e r e s i csalâddal osztâllyos atyafisâgban
âll, kerik a katonasâg aloli fel mentetesoket. —
A be adott esketesek ez uttal nem
hasznâltattatvân, igyekezzenek a kerelmesek
a Liszai E g e r e s i n e v e t viselo csalâddal
connectalni, es immunitâssokot ki eszkd-
zolni. —
 - 824 -

88-or. Liszai Popa nevet vise!6 Szâly or g y a l o g

katona csalâd Bornemiszsza Annânak 1664-ben adott
Boeronalis es exemptionalis adomâny levele, mâs
17y2-ben Genealogia nemeşi szabadsâggali el6srol
bizonyitto esketes, be adodvân.
A kivânt czelra nem leven el6gs6-
gesek, viszsza adodnak a be adott Levelek.
89-er. Liszai Szely or g y a l o g katona Palier
nevezetti csalâd be advân 1664-ben Bornemissza
Annât61 adott Boeronalist, e g y 1792-ben szârmazâsi
es Birtokroli Torvenyes esketest, megint egy 1793-ben
keszu.lt Instructiot, melyben Lisza kozonseget pro­
duetiora m e g bivja — minelfogva mentesitteni ki-
vânja magât. —
Utasittatik el kezdett productioja be
vegzesere.
90-er. Liszân lako, de eredetire nezve F . - S z o m -
batfalvi Iuon Salamon alias Boer, maga es csalâdja
neveben 1663 ban Apaffi Mihâlytol Andrâs Salamon
alias Bulbok — alias Boernak adott armalissât be
mutatvân, azon nyilatkozata mellett, hogy szârmazâsi
L e v e l e i Fogarasban per rendeben leven, ez uttal be
nem adhattya, ennâlfogva keri magât a katonasâg
aloli fol mentetni. —
A be adott ok level jonak tanâltatvân,
utasittatik Torvenyes produetiora. —
91-er. Brâzai Bâllya Iânos csalâd Anna Bor­
nemiszsza Boeronalissât 1666-ik evrol es 1792-ban
kolt szârmazâsât bizonyitto esketest be mutatvân,
exemptiot ker kieszkozoltetni. —
A be adott L e v e l e k ezuttal nem levân
hasznâlhatok viszsza adodnak. —
 - 825

92-6r. Josi Gâvrilla csalâd, Anua Bornemlsz-

szânak 1668-ban nevfikre kolt Boeronalist, katonai
szolgâlat kotelezese alatt adatott Levelet be" mutatvân.
E z uttal viszsza adatik mint czeltalan.
93-or. Also-Visti Kirzse csalâdnak 1667-ben
Bornemiszsza Annâtol kapott Boeronalis Levelnek
Transumztuma, megint e g y 1804-ki Genealogiat bi­
zonyitto esketes, ismet 1837-li ugyan szârmazâsroli
Torvenyes esketes azon nyilatkozattal, h o g y t8bb
Levelei el egtenek — be adodvân.
A kerelmesek oda utasittatnak, mi­
szerent meg szerezven ok Leveleiket, igye­
kezzenek mentesittesokot a T o r v e n y uttyân
ki eszkozolni.
94-er. Ludisori Szinye alias Boer csalâdnak
Apaffi Mihâlytol 1663-ban adott armalissa, es e g y
1730-ban szârmazâsroli hiteles esketâst be advân. —
A be adott ok L e v e l e k k e l produetiora
utasittatnak. —
95-6r. Ludisori Gânya alias Bokor csalâd Apaffi
Mihâlynak 1662-ben, mâs ugyan Apaffi Mihâlytol
1663-ban adott Armalissât, es Bornemiszsza Annânak
1665-ben kolt exemtionalissa be adodvân. —
Igyekezzenek a kerelmesek mentesit-
Wsoket Torvâny uttyân ki eszkozolni. —
96-or. A Rusori P o p a csalâd 6-ik Kârolytol
1718-ban adott adomâny Levele, es 1771, s 1772-ben
kolt esketâseknek Torvenyes Transumptumât, be
advân azon nyilatkozattal, h o g y productionalis perek
1806-tol fogva v e g s o eldontes v e g e t t legfens6bb
hellyen l^ven, a katonasâg aloli fol oldoztatâsra nezt
ajânltassanak. —
 - 826 —

A kerelmesek szorgalmazzâk perok

el lâtâsât maga renden es utjân.
97-er. Rusori B o e r csalâdnak 1677-ben Apaffitol
kapott armalissa, megint Lorandfi Susânnânak 1657-ben
kolt Boeronalissa Capitulare Transumptumban, e g y
esketes 1792-ban Genealogiât târgyazo, be adatvân.
Utasittatnak a kerelmesek rendes
productio utjâra. —
98-or. Kapotseli Serbenutz Bâtori Boldisârtol
Sztân Ispân alias Medre 1591-ban adott Donationa-
lissa be adatvân. —
H a ezen L e v e l e n kiviil egyeb L e v e l e i
vagynak, es az Impetranssal magokot oszve
kotbetik, producallyanak. —
Kolt Liszân 1843-ik e v megirt napjâin.
Czerbes Jânos Kapotsâny G. Jânos
szâzados. k. alkapitâny.
Biztosok âltal.
NB. Reprodus dupa un exemplar original din Coli. mea.

CLXXI.
1854. Sentinţa forului suprem judiciar din Viena dată
la 20 Sept. 1854 lui George altui Laczhu Komanitza
i şi consorfi, prin care boerii din Grid se absolvă depro-
I cesul producţional al fiscului în privinţa posesiunilor sale.
In d e m Producţional Prozesse des K. fiscus,
wider George lui Laszku, Stan Komerditsa, George
lui Iuon, Iuon lui Adam Modortsa, und Mitbethei-
ligte B o e r o n e zu Grid w e g e n einiger Giiter in Grid,
woruber das bestandene Producţional Gericht am
10. Mărz 1823 auf L o s s p r e c h u n g der Beklagten v o n
 — 827 -

der Forderung des Klăgers erkante, hat der oberste

Gerichts und Cassationshof mit hohen Erlasse vom
10. September 1854 Z. 8232 iiber die Berufung des
K. F i s c u s das am 10. Mărz 1823 gefăllte Urtbeil des
bestandenen Productional Gerichtes mit A u f h e b u n g
der Gerichtskosten beider Instanzen, aus dem bei-
liegenden Griinden zu bestâttigen befunden.
H i e v o n werden beide Theile, unter Mitheilung
der Entscheidungsgriinde des K. Obersten Gerichtes
und Cassationshofes, hiemit verstăndigt.
Dienstabsein des h. G. Praeses, Brennenberg
m. p.
A u s dem B a t h e des K. k. Landesgerichtes Kron-
stadt vom 14. Novemb. 1817.
Pasarar m. p.
Fur George lui Laszku, St. Komanitza, George
lui Iuon, Iuon lui Adam Modortsa et cons. zu H ă n d e n
des Erstgenannten in Grid.
Zahl 8232/Gs. H .
Entscheidungsgriinde.
1. Die Privilegial Orkunde (Litterae Privilegiales)
ist im Jahre 1527 durch Laurentz, und Nicolaus
Thomar damalligen Kastallane der F e s t u n g s Fogaras
fur den Bojaren Ladislaus aus Grid den Sohn des
Bojaren Koman Csurila gleichfalls aus Grid, iiber
g e w i s s e , und wirklichen Besitze derselben befind-
lichen Giiter ausgestellt worden, w e l c h e t h e i l 3 erblich
ihm zugefallen wăren, theils aber durch ihn v o n ver-
wandten Bojaren apgekauft wurden, welche A u s -
stellung nach der damaligen Gepflogenheit nur nach
der, bei dem Sedrial Gerichte v o r g e n o m m e n e n drei-
maligen Kundmachung in Gegenwart v o n zwolf Ge-
 — 828 -

schworenen Bojaren, und ohne alle Contradiction ge-

sehen ist. Stefanus Maylath als freier H. v o n F o ­
garas und Vajvod von Siebenbiirgen dem die dama-
lige Gepflogenheit in Fogaras bekannt sein miisste,
hat in Jahre 153B diese TJrkunde vollinhaltlich be-
stăttigt; so w i e auch die Comission welche im Jahre
1671 zur Prufung der R e c h t e der Bojaren in Fogaras
ausgesendet wurde, und aus dem fiscal Prăfecte und
Buchhalter (Exactor) bestand am 2. Mai selbe re-
vidirt, und rechtkrăftig befunden hat, diese Urkunde
beweiset allso hinlănglich, dass in Grid noch vor
dem Jahren 1527 ein Bojeronat bestand, und dass
die Vorfahren der Beklagten in dem wirklichem
und ruhigen Besitze der durch den K. fiscus ange-
fochtenen Realitâten als Boeronal-Erbgiiter g e w e s e n
sind ; 2. der Fogarascher Distrikt ist nach A p . Corn.
2. Art. I. erst. im Jahre 1607 unter die reinen
fiscal Giiter eingereiht worden, folglich k o n n e n die
durch den Klăger angefochtenen Giiter nicht als
solche verăusserte rein fiscal Giiter betracht worden,
welcher im Sinne des Comp. Con. 27. E d i c t e revin-
dieiren waren, 3. Obwohl die Gemeinde Grid in dem
R e g i s t e r vom Jahre 1650 eingeschaltet voikommt,
die Vorfahren der B e g l a g t e n j e d o c h in dem friiherem
ruhigen, und inunterbrochenen Besitze dieser B o j e -
ronal Giiter auch nach dem Jahre 1650 nicht nur
geblieben sind, sondern im Jahre 1761 also spăter
nach der Registration im Jahre 1650 durch die Co-
mission, w e l c h e zur Prufung der Rechte der Bojaren
ausgesendet worden war, sogar im Besitze belassen
worden sind, so mussen die Beklagten in diesem
Rechtsverfahren losgesprachen Werden; 4. der Ge-
genstand des Prozesses ist mehr verwickelt, als dass
 — 829 -

die F u h r u n g dieses Prozesses v o n Seite der Partheien

dem Muthwillen zugeschrieben werden k o n n t e ; die
Prozesskosten miissen also g e g e n s e i t i g aufgehoben
werden.
"Wien, am 20. September 1854.
Fiir die Richtigkeit der Abschrift:
Koharyi m. p.
secretar.
Zu Haus Nr. 1. und 2.
NB. A se combină cu documentele diu a. 1527, 1649, 1755
şi 1819.

CLXXII.
1861. Resoluţiunea Prănaltâ din 27 August 1861,
carea cuprinde principiele regularii averilor publice şi
private ale locuitorilor din Gonfiniul militar desfiinţat la
22 Ianuarie 1851.
KABINETS KANZLEI
S E I N E R K K.APOST.
= MAJESTĂT. -

Abschrift eines A h . Handschreibens an den Finanz-

Minister.
Lieber etc. etc. Zum Behufe der definitiven R e -
g e l u n g des Grundbesitzes und der Nutzungsrechte
der in den Bezirken der bestandenen beiden sieben-
biirgischen R o m a n e n Grănzregimenter befindlichen
ehemaligen Grănzbevolkerung finde Ich folgende
Grundsătze festzustellen:
1. Alle j e n e Intra und Extra Villan-Griinde,
welche sich zur Zeit der Auflosung des Grănzinsti-
tutes, d. i. am 22. Jănner 1851 in Besitze v o n Grăn-
zerfamilien befanden, sie mogen zu ehemaligen Mi-
 — 830 -

litârstamm- oder Aushilfs-Sessionen gehort haben,

und mag ihre Eigensohaft bei Errichtung der Grănze
welche immer g e w e s e n sein, bleiben ein E i g e n t h u m
der ehemaligen Grănzbevolkerung, ohne dass sie
hiefur eine E n t s c h ă d i g u n g zu leisten hat.
Dasselbe gilt v o n solohen Griinden, w e n n sie v o n
den revidizirten Gebirgen ausgesohieden worden sind.
2. E b e n s o sind alle Rottungen, sie m o g e n in
Gemeinde oder Allodialgninden oder Waldern, oder
in den revindizirten Gebirgen vor dem 22. Jănner
1851 gemacht worden sein, als ohne E n t s c h ă d i g u n g
in das E i g e n t h u m der Besitzer iibergegangen zu
betrachten. E s wird beziiglich der im Waldterrain
befindlichenPuottungen, "Weideplătze und sogenannten
W a l d w i e s e n nach Erfordernis des Schutzes der W ă l -
der die B e s i t z r e g e l u n g ausdriicklich vorbehalten.
3-. Jene Grănzgemeinden, welche vor ihrer Ein-
beziehung in den Verband eines der beiden R o m a n e n
Grănzregimenter auser dem Unter thănigkeitsverbande
standen, und deren B e w o h n e r zu der Classe freier
L ă u t e (Libertini) zăhlten, treten in die Ausiibung
jener Gemeinderechte zuriick, welche denselben vor
der Militărisirung zustanden. A n den Grundbesitz-
verhăltnissen solcher Gemeinden, wie sie am 22. la-
nuar 1851 rechtlich bestanden, ist durch die Auf- •
losung des Grănz-Instituts keine Aenderung einge-
treten.
4. "Was die v o n der Militărisirung unterthănigen
Grănzgemeinden ambelangt, so sind, als ohne E n t ­
schădigung in das Eigenthum derselben iibergegangen
1
zu betrachten:
a) Alle j e n e Grundstiicke (Weiden, "Wiesen und
Waldungen) welche in den bei Errichtung des Mili-
 - 831 —

tărgrănz-Institutes schon vorhandenen oder aus diesem

Anlasse verfassten Conskriptionen als Gemeinde-
griinde (Comunes fundi, silvae, etc.) verzeichnet vor-
kommen.
b) Hausgrunde, A k e r und "Wiesen, w e l c h e vor
Errichtung des betreffenden Romanengrănz-Rgmt,
die Eigenschaften zur Alodialgriinden hatten, und
wăhrend des Bestandes des Militărgrănzinstitutes den
Gemeinden zur Nutzniessung uberlassen wurden,
w e n n und in so w e i t die unter a) und b), bezeich-
n e t e n Grundstiicke bei Auflosung des Militărgrănz­
institutes sich noch im Besitze der Gemeinden be-
funden haben. Insoferne die Grănzgemeinden in Al-
lodialwăldern im Geniisse von Waldbenutzungen sich
befinden, ferner insoferne denselben auf Allodialwald-
boden gemachte Rottungen oder andere Ailodial-
Grunde lediglich zur Gemeindehutweide uberlassen
sind, haben die Gemeinden in dem Geniisse dieser
W a l d u n g s - u. "Weidenutzungen bis zur endlichen
Regulirung zu bleiben. Solite eine Solche im W e g e
des freien Uebereinkommenes nicht zu Stande k o m -
men, so hat sie nach den Grundsătzen des V. A b -
schnittes Meines Patentes vom 2 1 . Juni 1854 des
R. G. B . Nro 151 stattzufinden insoferne die Grănz-
bevolkerung zur Zeit der Aufllosung des Grănzver-
bandes im rechtliclichen Geniisse ausgedehnteren
' N u t z u n g e n als gegenwărtig gestanden ist, bleiben
ihr die diesfălligen Ansprtlche vorbehalten, und es
ist, auch ohne die definitive Regulirung abzuwarten,
fur die Befriedigung dieser Ansprăche zu sorgen.
Das Besitzrecht der Gemeinden ist in den Făllen
a) u. b) durch die v o n der Militărverwaltung blos
aus Porst- oder Peldpolizeiliohen Riicksichten g e -
 troffenen Massregeln nieht als aufgehoben oder als
gestort zu betrachten.
c) Alle j e n e Gebăude (mit Einschluss der etwa
zugehorigen Hof- und Gartenrâume) welche aus Ge-
meindemitteln auf Gemeindegriinden oder auf einem
zu einer ehemaligen Grănzsession gehorigen Gruude
erbaut oder sonst v o n der Militârverwaltung der
Gemeinde bleibend uberlassen wurden.
b. D e n Kirchen und Seelsorgern verbleiben alle
j e n e Griinde und Nutzungsrechte, in deren B e s i t z e
sie sich zur Zeit der Auflosung des Grănz-Institutes
befunden haben.
6. Sămtliche Entităten, welche nicht in den
vorhergehenden Punkte 1—5 als in das E i g e n t h u m
der ehemaligen Grăuzergemeinden oder der Kirchen-
iibergehend bezeichnet sind, verbleiben im Eigenthum
des Aerars, a l s :
a) Alle am 22. Januar 1851 in der Militar ad-
ministration g e s t a n d e n e n leeren Sessionen oder B e -
standtheile derselben, sie mogen zu Stamm, oder zu
Aushilfssessionen g e w i d m e t g e w e s e n sein.
b) Alle j e n e Gebăude (mit Einschluss der etwa
dazugehorigen Hof- u. Gartenrâume) w e l c h e schon
zur Zeit der Errichtung der Grănze als Aerarial-
Gebăude der Militârverwaltung iibergeben wurden,
oder seither auf K o s t e n des Proventenfondes oder
aus anderen Statsmitteln auf Alodial-Gemeinde oder
Grănzer-Griinden erbaut, oder aus diesem F o n d e
oder anderen Statsmitteln angekauft und nicht E i n -
zelnen oder den Gemeinden bleibend uberlassen
wurden.
Insoferne j e d o c b , was die aus dem Grănzpro-
ventenfonde errichteten Gebăude sammt Zugehor an-
 — 833 —

belangt, sich bei ehemaligen Granzergemeinden be-

sonders beaohtenswerthe Dmstănde fiir die Ueber-
lassung solcher Gebăude an dieselben heraustellen
sollten, wird auf dergleichen Umstănde Riicksicht
g e n o m m e n werden.
c) Alle j e n e Grundstiicke mit Inbegriff der
Waldungen, welche in der zur Zeit der Errichtung
des Militărgrânzinstitutes schon vorhandenen oder
aus diesem Anlasse verfassten Conscriptionen als
Allodial (Fiskal-Dominal) Griinde, bezuglich fiskal
dominai W a l d u n g e n aufgefuhrt erscheinen, insofern
nicht dieselben durch Verănderungen welche wăhrend
des Grănzbestandes stattfanden unter die Bestim-
mungen der Punkte 1—5 fallen.
7. Bezuglich der Ausiibung des Schankrechtes
hat, insoferne nicht die Bestimmung des Punktes 3
Platz greift, der zur Zeit der Auflosung des Grânz-
verbandes in den einzelnen Gemeinden bestandene
Reehtzustand aufrecht zu verbleiben.
8. Die in den Grănzgemeinden ohne Entrichtung
einer Taxe bestehenden Miihlen bleiben auch fort
an von der Entrichtung einer Taxe befreiet. V o n
den Taxpflichtigen Miihlen, w e l c h e in den vor Er­
richtung des Gi âuzinstitutes unterthânigen Gemeinden
bestehen, ist diese Taxe an den Staatsschatz z u
entrichten, w o g e g e n i n den zur Zeit der Errichtung
der Grănzefreien Gemeinden, dieselbe den Gemeinden
gebubrt. Bestehen bezuglich einzelner Miihlen be-
sondere Vertrage, so ist der Inhalt dieser Vertrăge
massgebend.
D i e Rechte, welche aus solchen Vertrăgen dem
Grânzproventenfonde zustanden, g e h e n auf den Stats-
schatz, in den zur Zeit der Errichtung der Grănze
53
 - 834 -

freien Gemeinden. aber an die Gemeinden iiber. B e -

treffs der Errichtung neuer Miihlen sind die politi-
schen Vorschriften massgebend.
9. Bezuglich der Fischerei bleiben die bei Auf­
losung des siebenbiirgischen Grănzinstitutes bestan-
denen Verhăltnisse aufrecht
10. Bis zum Erlasse eines neuen J a g d g e z e t z e s
sind die bezuglich des Jagdrechtes g e l t e n d e n poli-
tischen Vorschriften massgebend.
11. D i e Einkunfte aus der Abhaltung von Jahr-
und Wochenmărkten, welche bisher der Proventenfond
bezog, g e h e n an die betreffenden Gemeinden iiber.
Fur die Ertheilung neuer Jahr- und "Wochenmarkts-
Concessionen sind die allgemeinen politischen Vor­
schriften m a s s g e b e n d ; das Fleischausschrottungsrecht
als solches ist entfallen.
12. Die den Lokalschulfonden des vormaligen
II. Romanen Grănzregiments gehorigen Staatschuld-
verschreibungen, naehdem sie auf die. betreffenden
F o n d e intestirt wurden, sowie auch der bisher in
der Verwaltung des Staates gestandenen Monturs-
fond dieses vormaligen Granzregimentes in dem zur
Zeit der Auflosung des letzteren ermittelten Vermo-
gensbestande sammt den aus dessen Zinsen und den
seit Auflosung der Militărgrănze bis zum Abschlusse
des laufenden Militărjahres erttbrigenden reinen U e -
berschtissen der Pachtschillinge der revindizirten
Gebirge seither angewachsenen Gapitalien, werden.
zum Behufe der beantragten "Widmung fiir Schul-
und Unterrichtszwecke erfolgt Werden. In gleicher
W e i s e wird auch der Montursfond des I. Romanen
Grănzregiments als F o n d zur Herstellung und Er-
haltung der Volksschulen in den sămtlichen, ehe
 — 835 -

dem v o n Grânzerfamilien dieses Regiments und rtick-

sichtlich der mit demselben vermischt wohnenden
Szeklerhusaren familien romănischer Nationalitat be-
wohnten Gemeinden unter der Oberleitung der be-
rufenen politischen Behorden, bestimmt, und sollen
die Renten dieses F o n d e s nach Zulangen jăhrlich fur
die Z w e c k e der fraglichen Volksschulen verwendet
werden.
13. Diejenigen revindizirten Gebirge, in deren
N u t z g e n u s s e die Granzbevolkerung bei Auflosung des
siebenbtirgischen Granz-Tnstitutes sich befand, und
rucksichtlîch deren keine privatrechtlichen Auspruche
dritter Personen in Verhandlung stehen, gehen in
das Eigenthum der betreffenden Grănzgemeinden liber.
D i e j e n i g e n revindizirten Gebirge, rucksichtlich wel-
cher Rechtsansprliche in Verhandlung stehen, haben
bis zur Austragung derselben g e g e n Beobachtung
der durch die F o r s t g e s e t z e zur Erhaîtung und Pflege
vorgeschriebenen Bestimmungen im Nutzgenusse der
Gemeinden zu bleiben; rucksichtlich der verpachteten
haben bis dahin die reinen Pachtschillings-Ueber-
schtisse den obgenannten F o n d e n zu zufiiesen. D i e
definitive R e g e l u n g bleibt dem Zeitpunkte vorbe-
halten, bis die unter einem angeordnete beschleu-
nigte Erorterung dieser Ausprtiche erfolgt sein wird.
14. In Anbetracbt der eigenthiimlichen Ver-
hâltnisse, welche binsichtlich des Thales Radna vor
der Einbeziehung desselben iu die siebenbiirgische
Militărgrănze bestanden, gestatte Ich, dass dessen
ehemaligen Grănzgemeinden, fur welche bezfiglich
der revindizirten Gebirge die Bestimmung des vor-
hergehenden Punktes 13 ebenfalls massgebend ist,
ailf&lligen Rechtsanspruchen dritter Personen oder
53*
 — 836 —

Corporationen unbeschadet, alle Grundsttlcke mit

Einschluss sămtlicher Weidgebirge und Alpen, in
deren Besitze oder Genuss sie sich wăhrend der Mi-
litărgrănzverwaltung befanden verbleiben, und dass
ihnen auch sămtliche Regalrechte, vom A u s g a n g e
der bestehenden Pachtvertrâge oder bestehenden
spezielen W i d m u n g e n an, mit der Verpflichtung
uberlassen werden, dass die Auslagen, welche fur
das Thal Radna und dessen Bevolkerung seither
aus deren Ertrăgnissen, rflcksichtlich aus dem Grănz-
provantenfonde bestritten wurden, auch fortan aus
j e n e n Ertrăgnissen bestritten werden, wobei diejenigen
aus dem Grănzproventenfonde errichteten Gebăude
sammt Zugehor in Nassod, welche gegenwărtig zu
Schulzwecken verwendet werden, ferner dieser Ver-
w e n d u n g zu bleiben haben. Im Uebrigen haben hin-
sichtlich der Gebăude die Absătze a) und b) der
obigen Punkte 4 u. 6 zu gelten.
15. Zur durchfuhrung der Besitzreglung gemăss
der hier ausgesprochenen B e s t i m m u n g e n , werden v o n
Mir ernannte Commisăre ausgesendet w e r d e n ; diese
Meine E n t s c h l i e s s u n g ist den Behorden und den
betreffenden Gemeinden, letzteren in Erledigung ih-rer-
B i t t g e s u c h e bekannt z u g e b e n .
L a x e n b u r g den 27. A u g u s t 1861.
Franz J o s e f m. p.
NB. Din Coli. mea.
 Indieele alfabetic
la partea IV.
A înainte de numele unei localităţi însemnează = de j o s ; F — d e s a s ;
K = m i c ; N = mare; de = indică predicatul boeronatului:
anualele = nobilitatea; numerii = pagina acestui op, unde
se află.

A.
Achim de Reche — 379.
Alba Iulia de — 608.
Alde de Ohaba — 524.
Alde de Rîusor — 99, 416, 584.
Alde de Voila — 416.
Aldea de Reche — 416.
Aldea de Sinea — 102, 166.
Aldule de Voila — 152.
Algia de Vajdafalva — 711.
Algya de Vad — 173, 333, 598.
Algya Preuteasza de A. Comana — 201, 711, 754.
Almas, Amlas, Amnas de — 65, 67, 72.
Andreas II, (Regele Ungariei) — 15, 20.
Anna Bornemissa (Principesa şi Domna a Făgăraşului f 1688), 342,
344, 346, 368, 370, 384, 400, 403, 711, 799.
Anna Nadasdi (Principesa şi Domna a Făgăraşului 1540—1556) —
123, 416, 799.
Apafi Mihail I (Principe al Ardealului 1661—1690) — 166, 328,
329, 333, 336, 339, 353, 361, 375, 379, 388, 393, 396, 407,
413, 416, 422, 428, 431, 437, 482, 496, 711, 799.
Apafi Mihail II (principele Transilvaniei 1690—1713) — 443, 447,
452, 455, 463, 470, 711, 799.
Armale Nobilitare — 89, 154, 158, IbO, 178, 188, 201, 213, 234,
253, 263, 273, 301, 319, 322, 329, 336, 339, 347, 353, 361,
375, 379, 388, 393, 396, 407, 477, 488, 506, 510, 512, 721,
724, 743, 748, 754, 799.
Arpas de — 74, 81, 333.
Arpas A. de - 99, 138, 152, 154, 333, 416, 584, 799.
 B.
Bac de Margina — 799.
Bacila de Corbi et Ucsa - 209.
Bagolyfalva v. Dragus —
Bagy de Berivoi — 333.
Bălan de Sinka — 166, 799.
Ballya de Braza — 799.
Balya de Dragus — 502, 799.
Barb de Dridiff - 711.
Barb de llleni — 216.
Barb de Sărata - 134.
Barb de Venicze — 213.
Bărbat de Dragus — 99, 102, 130, 584.
Bărbat de Pozorta — 411.
Bărbat de Sarkaitza — 130, 347, 534, 724, 703, 705, 590, 706.
Bărbat de F. Ucsa - 288, 336.
Bărbat de A. Porumbac — 799.
Barcia, Bârsa, Borsa, de — 11.
Barcian, Bârsan de Herseny — 123, 416.
Barcian de Recse — 123.
Barszan de Rusor — 123.
Barszan de Sinea — 102, 166, 799.
Barszan de Ucsa — 74.
Barszan de Vist — 333.
Bâthori Andrâs (vaiyoda 1557) — 527, 711.
Bâthori Baltazâr (vaivoda 1588) 134, 138, 142, 152, 799.
Bâthori Gabriel (vaivoda 1608—1612) — 178,185,186,188,254,799.
Bâthori Sigmund (vaivoda 1581-1600) 142, 154, 799.
Belena de N. Berivoi — 799.
Bella IV (Rege ung. 1235-1279) — 23, 26.
Bera de Margine — 55.
Bera de Mundra — 176.
Berivoi N. de — 152, 173, 192, 333, 584, 598, 678, 711, 799.
Bessenbae de — 102, 134, 152, 304, 400, 416, 470, 799.
Bessenyei (căpitan Fogaraşulni 1585) 144.
Bethlen Gabriel (Principele Ardealului 1613—1630) — 89, 99,
1/3, 192, 196, 198, 201, 206, 209, 211, 213, 216, 246, 333,
496, 517, 584, 598, 608, 711, 754, 799.
Bethlen Ştefan — 799.
Bethlen de — 743.
 Bib de Persani — 99, 107, 584.
Bica, Bika, Byka de N. Vaidafalva — 93, 93, 102, 134,152,173>
333, 584, 598, 711, 799.
Biliboca de Szevesztreni — 799.
Bisseni — 15.
Biserica lui Brancovan în Făgăraş — 466.
Bisericele unite şi neunite — 605.
Blacci — 15.
Bobeca de Dragus — 799.
Boer de N. Berivoi — 678, 711.
Boer Halmagyi de A. Comana — 353, 477.
Boer de F. Comana — 678.
Boer de Copăcel — 799.
Boer de Cucsulata — 557.
Boer de Dragus — 407.
Boer de Margine — 422, 482, 799.
Boer de Recse — 134.
Boer de Rusor — 799.
Boer Bulbuc de F. Szombatfalva — 329.
Boer de Vad — 144.
Boer de A. Venicze — 353.
Boer Hangu Safar de A. Vist - 89, 186.
Boer de Voila — 726.
Boeri ca classă privilegiată sunt indicaţi cu particula de înaintea
predicatului luat dela localitatea domiciliului.
Bogdan de A. Arpaş — 154.
Boje-Voila —
Boila de Ohaba — 102.
Boila de Sinka — 102, 799.
Boita de A. Comana — 548.
Bokor de Ludisor — 799.
Bokor de Iaşi - - 711.
Bolya de Dridiff — 598.
Bolya de Sinka — 166.
Bolovan de Bessenbac — 304.
Borbath v. Bărbat.
Boreea de Vad — 45, 799.
Bornemisza Anna, v. Anna Bornemisza.
Borzea de A. Vist — 496.
Bozgacs de A. Vist — 102.
Braller et Gerdal Comune — 29.
 Bran — 13, 36, 71, 273.
(Jîrancovan (Principe), 413, 466, 491, 540.
Brandeburgica v. Catharina Brandeburgica.
BrasBO — 36, 71, 102, 273.
Brazu de Lutza — 799.
Breaza de — 221, 228, 799.
Brevoi de Berivoi — 192.
Bucsum de — 192, 259, 688, 799.
Bucur de Netot — 416, 524.
Bude de Berivoi — 175.
Bujul de Voila — 8.
Bulbuc Boer de F. Sâmbăta — 329.
Bulgaria terra — 8.
Bulia de Ohaba — 799.
Burszân de A. Arpâs — 799.
Burszân de O-Sinca — 799.
Buta de Persani — 488.
Bute de A.-Arpas — 138.
Butza de A-Venitze — 370.

C combinat cu K.
Cabucz de K. Vaidafalva — 152, 511, 799.
Cacareaza de Sarkaitza — 130.
Calian de Vad — 451, 799.
Calin de Porumbac — 799.
Calin de Scorei — 38.
Cârtza de — 20.
Cârtzisora de. — 74.
Carol VI (împărat şi Rege 1711-1740) — 213, 496, 606, 510,
534, 799.
Catharina Brandeburgica (Principessa şi Domna de Fogaras 1630)
158, 160, 221, 231, 799.
Cazacul de Sebeş — 246.
Cazan de Copăcel — 246.
Cheug de Venitze — 35.
Chiora, Ciora de Dridiff — 524.
Chiriac de Vladeni — 127, 129.
Choru, Cioru de Voila — 8, 799.
Chris6ve d'ale Voivozilor transalpini ca duci ai Făgăraşului —
32, 38, 43, 45, 50, 55, 59, 81, 333, 466, 491, 519, 726, 799.
Christian de Dragus (Bagolyfalva), 298, 416, 524.
 Chronica Făgăraşului — 3.
Churila, Ciurila de Grid — 584.
Ciangai de Sacele — 62.
Cinte, Czinte de A. Venicze — 361.
Clococzan de A. Venicze — 396.
Codre de Dragus — 295, 799.
Coman de Margine — 799.
Coman de Recse — 123.
Coman de A. Venicze — 213, 416.
Comana de — 10, 333, 353.
Comana A. de — 196, 200, 422, 455, 463, 477, 548, 711, 735, 754.
Comana F. de — 447, 678, 711.
Comanici de A. Venicze — 213, 388, 711, 794.
Compania grecească — 608.
Comsa de Bessenbac — 102, 304.
Comsa de Copăcel — 799.
Comsa de Margina — 799.
Comsa de Rîuşor — 333.
Comşa de Vist — 81, 333.
Comsutz de Copăcel — 799.
Conta de A. Comana — 196.
Conventiuni — 8, 29, 35.
Copăcel de — 102, 134, 152, 246, 688, 799.
Corbi de — 209.
Cornea de llleni — 711, 799.
Cornea de A. Venicze et Bessenbac — 263, 400.
Costa de A. Comana — 455, 786.
Costa de Riusor — 173, 598.
Costişei de Riusor — 333.
Caokol de N. Berivoi — 799.
Csungar de N. Vaidafalva — 799.
Csungul de Scorei — 799.
Csurila de Gtid v. Churila.
Cuciulata de — 10, 557.
Cumania episcopi Valachi — 23.
Czecz de Szeszcsor — 799.
Czoffle de Vad - 144.

JD.
Dates de Vad — 144.
Deac Martin (Căpitan Făgăraşului 1630) — 228.
Dezsan de — 59, 99, 584.
Dima de A. Comana — 548.
Dimboi de Sebeş — 399.
Diploma grenieerilor din a. 1766 — 631.
Dobrin de Bucsum — 152, 799.
Dobrin de Sevestreni — 799.
Dobrin de Voila — 134, 206, 344, 799.
Donatium vechi — 11, 16, 20, 23, 26, 28, 32, 36, 38, 41, 43, 45,
50, 55, 59, 64, 65, 67, 81, 85, 398, 413, 799.
Donaţiuni noue şi Confirmări - 63, 66, 67, 71, 72, 74, 77, 81,
99, 102, 107, 115, 186, 192, 201, 209, 211, 213, 216, 221, 231,
239, 242, 246, 259, 267, 273, 288, 291, 295, 298, 306, 316,
333, 3i2, 314, 346, 353, 368, 370, 384, 400, 403, 411, 416,
422, 428, 431, 443, 447, 452, 455, 470, 482, 496, 524, 598, 799.
Dragomir de llleni — 711.
Dragomir de Mundra — 97, 134.
Dragus de — 99, 102, 130, 285, 298, 339. 407, 512, 524, 584, 799.
Dridiff de 173. 333, 524, 525, 530, 598, 711, 799.
Dsude v. Zsude.

E.
Edueii — 711.
Egresi de Lissa — 799.
Egumenul Stanciu de Scorei — 38.
Episcopi Valachi de Cumania — 23.
Episcopi de Fogaras — 328.
Esca de F. Porumbac — 799.

F.
Făgăraş, Fogaras, Fugros — 3, 8, 28, 64, 65, 66, 67, 72,115, 246,
304, 328, 347, 431, 466, 491.
Farkas de Voila — 799.
Ferdinand II — 234.
Fogarasi de Dragus — 285, 799.
Francisc II — 711.
Fratzila de A. Arpas — 138.
Fratzila de Riusor — 123.
Frink, Frinkul de F. Comana — 447, 678, 711.
Frontiera ţerei a. 1540 — 118.
Fulicea de Mărgineni — 443, 799,
 o.
Galatzi de — 375.
Galia de Riusor — 123.
Ganea de Fogaras — 246.
Gerdal et Braller comune — 29.
Gereb de Vingard — 64, 67.
Gorgonea de Fogaras — 246.
Gorun de Dridiff — 524, 799.
Grama de A. Ucea — 403.
GrancsA de Margina — 799.
Gravul de Besenbac — 799.
Gravul de Lissa — 799.
Grec de Copăcel — 799.
Greniceri Diploma — 631.
Grid de — 99, 107, 134, 253, 393, 584, 748, 764, 826.
Gridi de Grid - 748, 764.
Grozava de Arpas — 74.
Gubernat de F. Comana — 678, 711.
Guşa, Guşaila de Pozrorta — 411, 799.
H.
Halmâgyi de A. Comana — 477.
Halmâgyi de Skorei — 799.
Hancha de Persani — 584.
Hangu de A. Vist — 89, 188.
Hangul de Szescsor — 173, 598.
Harabal de Vist - '333.
Herszâny de — 416, 688, 711, 799.
Horvat Petrityevith (căpitan 1584—1588) — 130, 134.
Hunyad de - 608. .
Hurez de — 711, 799. ,
I.
laasi de - 134, 711.
Idomir de Vad — 102.
, Mie de Sinea — 102, 134, 166.
llleni de — 102, 216, 246, 333, 711.
Ilina de Hurez — 711.
Inquisitiuni (valataşuri) 127, 129, 306, 534, 548, 557, 590, 735.
Ionask de Sebeş •— 799.
Iosif II. - 708, 721.
Iovan de Riusor 123, 416.
l'gpan de Copăcel • 134, 152.
Iuga de Copăcel 102.
Iude v. Zsude —

K combinat cu C .
Kabucz vide Cabucz.
Kakareza v. Cacareza.
Kertz v. Cârtza.
Kertzisora v. Cârtzisora.
Kiravola de Skorei — 799.
Kiriak v. Chiriac —
Kirzse de A. Vist — 799.
Romanica v. Comanici.
Kompsa v. Comsa.
Konthe v. Conta.
Kopacsel v. Copăcel.
Kornya v. Cornea.
Koszta v. Costa. — etc. la O.

Ii.
Laczku de Grid — 253, 584, 764, 826.
Ladislau de Grid — 99, 584.
Ladislaus Rex (1445—1457) - 62.
Laurentiu si Nicolau Thornori (căpitani ai Făgăraşului 1520—1527),
97, 99.
Lazia de Netot — 799. ,
Leoca de Vad — 144.
Leoca de Vad — 144.
Leopold I (împărat şi Rege 1657—1705) — 213, 322, 347, 422,
473, 477, 482, 488, 514, 799.
Liabu de Netot — 799.
Liany de Herszeny — 799.
Libertini — 196.
Lissa — 99, 102, 304, 346, 584, 799.
Literaţi de A. Comana — 422.
Literaţi de Fogaras — 304.
Literaţi de Lutza — 799.
Literaţi de Recse — 29.
Lorantfi Susana — 711, 799. •
Lud de Grid — 107.
Ludisor de — 134, 711, 799.
Ludovic I (Rege 1342-1382) — 36, 77.
Ludu de Sinea — 306.
Lup de P. Comana — 678.
Lupul de Persani — 416.
Lupul de Vad — 144.
Lutza de — 799.

Mailat, Maj lat, Maylath, Maylad de Comana et Szunyogszeg (vai­

voda Transilvan 1535-1540) 10,77,107,115, 584,598, 711, 799.
Mailat de Dezsani — 59.
Malya de Ohaba — 319.
Man de Comana — 333.
Man de Mundra — 97.
Man de Recse — 123.
Man de F. Vist — 416.
Mândra v. Mondra şi Mundra.
Manoila de llleni — 333.
Many de Herszeny — 711.
Marcul de Recse — 123.
Markul de A. Vist - 134, 211.
Mares de Iaasi — 134.
Margareta Mailat — 127.
Margina, Margine, Mărgineni, Mardsina, Marzsina de — 55, 152,
316, 312, 422, 443, 452, 482, 799.
• Măria Christierna (Principisa şi Domna de Fogaras 1598), 102, 158,
166, 173, 524, 598, 711, 799.
Măria Theresia Imper. Regina 1740—1780) 584, 591, 598, 799.
Martin de Ohaba — 799.
Martha Mailat — 77.
Mathia Corvinul (Regele ung. 1458—1490), 64, 65, 67, 608, 622.
Mathîas de Dridiff - 530, 799.
Maurocordat loan (vaivoda transalpin 1719) 519.
Micu de Mundra — 43.
Micu de Szevestrpni — 799.
vMihai Vite&zu (vaivoda transalp. 1593—1601) — 176,

Mihne (voda transalp. 1507 -1511) - 102.

Miile de llleni — 102.
Miilea de Mundra — 176.
Mircea I (voda lransalp. 1386-1418) 38, 43, 45, 81, 333.
Mizsâ de F. Comana — 678. "
Moga de Bucsum — 799.
Moga de F. Venicze — 368.
Moian de Voila — 726.
Mondra de — 43, 94, 134, 176, 301, 327.
Mondrai de Mondra — 291.
Mone, Monea, Monya de A. Venicze — 10, 192, 231, 239,
291, 384, 416, 428.
Motok de Szescsor — 708, 721, 799.
Mundra v. Mândra, Mondra.
Muntean de Skorei — 7sJ9.

nr.
Nadasdi Anna vide Anna Nadasdi.
Nago de Grid — 13*.
Nagoe de Vad — 144.
Nagoe de A. Vist — 152, 799.
Nan de Paro — 99, 584
Nanes de N. Vajdafalva — 711.
Nanes de A. Porumbac — 799.
Neagoe v. Nago, Nagoe.
Negrea de Pozsorta — 221.
Netot de — 416, 524, 799.
Nobilitate v. Armale.

O.
Ohaba de — 102, 144, 369, 416, 524, 799.
Oltean de Sinea — 353.
Opra de Iaâs — 711.
Opra de Vad — 144.
Oprea de Mundra — 97.
Opresicze de Grid.
Opris de Dridiff — 799.

P.
Palier de Lissa — 799.
Pandrea de Margine — 342, 799.
Pap de A. Com4na — 201, 711, 754.
Pap de Fogaras — 431.
 Pap de Hurez — 711.
Pap de Ludisor — 711.
Pap de Margina — 799.
Paro de — 99, 107, 584.
Pârvul de Sinea — 102.
Peltan de A. Comana — 735.
Pench, Penes de A. Venicze — 134, 152, 158, 185.
Persani de - 99, 107, 416, 488, 588.
Petrasco de Nagy Berivoi — 192.
Piltze de F. Szombatfalva — 198. "
Polyan de — 138.
Popa de Galatz — 395.
Popa de Lissa — 346, 799.
Popa de Margine — 452, 799.
Popa de Pozorta — 411, 799.
Popa de Recse — 416, 799.
Popa de Rusor — 799.
Popa de Ucsa — 74.
Popa de Vist — 333.
Popa de Voila — 506, 799.
Popenecs de A. Venicze — 281.
Porcul de Betlen — 246.
Porumbac A. de — 799.
Porumbac F. de — 799.
Pozoritai de Pozorta — 221, 228, 799.
Precup de Fogaras — 431.
ţreuteasza de A. Comana — 201, 754.
Purkâr de F. Comana — 678.

Rad de Lissa - 99, 102, 584.

Rad de Recse — 416.
Rad de Corbi şi Ucsa — 209.
Rad de A. Vist — 99, 211, 333, 584.
Radu v. Rad.
(Radul M. (voivod transalpin 1496—1508) - 72.
Radna de — 65.
Radocsa de Bucsum — 259, 799.
Raduletz de N. Berivoi — 799.
Râkoczi George I. (principele Transilv. 1630—1648) — 235, 242,
246, 253, 530, 608, 711. 799.
Rakoczi H. II (Princ. Trans. 1648—1657) — 263, 273, 285, 301,
304, 359, 608, 799.
 Ralitza de N. Berivoi — 711.
Rece, Reche, Răcse de — 102, 123, 134, 186, 416.
Rechiey de Reche — 186, 379, 799.
Renye de Herszeny — 711, 799.
Riusor, Rusor de — 99, 123, 173, 333, 416, 584, 598, 799.
Rogozea de Dragus — 799.
Roman de Ucsa — 74, 333.
Roman de Voivodeni — 50, 821.
Rozore de A. Venicze — 267.
Rusor de — v. Riusor. —

S = Ş = Sch mole.
Safar de A. Vist — 89, 188, 799.
Salamon de F. Porumbac — 799.
Salamon de Szombatfalva — 799.
Sandor de Margine — 342, 799.
Sandor de Szombatfalva — 102.
Sandor de Vist — 81, 333, 416, 624, 799
Sandru de Margina — 799.
Sarkany de — 32.
Sarkaitza, Serkaitza de — 130, 347, 534, 703, 705, 724.
Sebeş de — 799.
Serb de Ludisor — 134.
Serban de Be-senbac — 134, 152.
Serban de fiecse — 416.
, Serban de Voila — 206, 799.
Serbanutz de Copăcel — 799.
Serkaitza v. Sarkaicza.
Sinea, Sinka de — 102, )34, 144, 306, 333, 543, 799.
Solymos de F. Vist — 192
Ştefan de Voila — 584.
Streza de Dridiff — 711.
Styra de Hurez — 799.
Sudele de Hurez — 711.
Sulca de Betlen — 99, 589.

H = Hz aspru.
Szacele de — 62.
Szakacs de A. Venicze — 178.
Szakâcs de Hurez — 799.
 Szalamon de Sinea — 102.
Szalamon de Venetzia — 99, 102, 213, 416, 524, 584.
Szâmbata, Szombatfalva de — 28, 198.
Szambata de sus, F. Szombatfalva = 329, 413, 540.
Szarata de — 134
Szasii — 15, 66, 67.
Szâszsebes de — 473.
Szâszsebesi de Eadem et A. Venicze — 473
Szaszul de Hurez - 711, 799.
Szebes de — 246, 799.
Szecuii — 54.
Syâkely de A. Comana — 463.
Szescsor de — 173, 548, 598, 708, 721, 799.
Szevestreni de — 799.
Sigismundus (rege Ung. 1387—1437) — 41.
Szillea de Corbi et Ucsa — 209.
Szilea seu Silka de F. Porumbak — 799.
Szin de Vaad - 799.
Szinye de Ludisor — 799.
Szkeltyan de Dezan — 99.
Szkorei de — 38, 799.
Szokol v. Csokol.
Szolomon v. Szalamon.
Sztan de Mărgineni — 55, 452.
Sztan de Recse — 123.
Sztancsul de A. Arpas — 99, 333.
Sztancsul de Margine — 342.
Sztancsul Egumenul de Skorei — 38.
Sztanila de Persani — 107.
Sztanila de Sinka — 166.
Sztanislaus de. Bessenbac — 470.
Sztanislaus de Recse — 123, 416.
Sztanislaus de Vist — 333.
Sztanutz de Margina — 799.
Sztoia de Mundra — 43.
Sztoia de Sinea — 102, 306.
Sztoia de Voila — 8.
Sztoian de Recse — 123.
Sztoica—Sztojka de Berivoi — 173, 698.
Sztoica de Bessenbac — 416.
Sztoica de Betlen — 173, 333, 598.
Sztoica de Margine — 342.
Sztoica de Riusor — 123.
Sztoica de Sinea — 166, 306.
Sztoica de Vad - 99, 134, 144, 584.
Sztoica de Venicze — 213, 396, 510, 694.
Sztoica de Vist — 81, 333.
Sztoikitza de A. Porumbac — 799.
Sztrava de F. Porumbak — 799.
Sztreza de Copăcel — 799.
Sztreza de Corbi et Uesa — 209.
Sztreza de Skorei — 799.
Sztrimbu de Sinea — 144, 799.
Szunyogszeg de — 77, 102.
Szusana Lorantfi (Principesă şi Domnă la Făgăraş f 1660) —
259, 267, 281, 288, 291, 295, 298, 306, 316, 711, 799.

Taflan de Mundra — 97.

Tătar de Dragus — 407, 799.
Tatul de Margine — 55.
Taxa de Copăcel — 799.
Terra Blacorum — 8, 26.
Terra Boie v. Voila.
Terra Bulgarorum, v. Terra Blacorum.
Terra Fugros v. Fogaras.
Terra Zumbathel, v. Sâmbăta.
Thalaba de Sascior — 548, 557.
Thomori Paul (căpitan suprem al Făgăraşului 1509—1519) — 77,
79, 81, 93, 102, 103, 123, 173, 333, 598, 711.
Thomori Laurentiu şi Nicolau (căpitani supremi ia Fagaras 1520—
1577), 97, 99, 107, 584.
Thrul de Voila — 8.
Timar de Fogaras — 246.
Timar de llleni — 246.
Tohan — 41.
TSrcsvâr v. Bran.
Tdrok-Turc de Berivoi — 173, 598.
Tribunalul boeresc — 74, 81, 93, 97, 99, 123, 130, 134, 144,152,
173, 176, 206, 228, 298, 333, 706, 724.
Trombitas de Betlen — 743.
Trombitas de Dragus — 298, 339, 799.
 r.
Ucea, Ucsa de — 74, 209, 333.
Ucsa A. de — 403.
Ucsa F. de — 288, 336.
Ugrin de Fogaras — 28.
Urs de Margine — 55, 316, 799.
Urs de Sinea — 306, 799.
Uscatu de Vladeni — 127.
Ursz v. Urs.

V.
Vad de — 99, 102, 134, 144, 152, 173, 333, 584, 598, 799.
Vajdafalva K de — 711.
Vajdafalva N., Vaivodeni de — 93, 99, 102, 134,152, 333, 598, 711.
Valachii-Olahii — 23, 54, 118.
Vancza de Sinea — 102.
Vâsz, Vaszile, Văzul de A. Arpas — 152, 416, 799.
Văzul de Vist — 333.
Venetzia, Venicze A. de — 10, 99, 102, 134, 152, 158, 185, 192,
213, 231, 239,163, 267, 281, 353, 361, 370, 384, 388, 396,
400, 416, 428, 473, 510, 524, &84, 694.
Venicze F. — 368.
Velkan de F. Vist — 598.
Veres de Polyan et Venicze — 142.
Vicz de Persani — 99.
Vist A. de — 89, 99, 102, 134, 152, 188, 333, 416, 496, 524,
584, 799.
Vist F. de — 173, 192, 416, 598.
Vlad de Dobka — 32.
Vlad voda I. (vaivoda Transalpin şi Duce de Fogaras 1364—1374)
— 32.
Vlad voda II (vaivoda transalp. şi Duce de Fogaras 1433—1446)
50, 726, 799.
Vlad voda III (vaivoda transalp. şi Duce de Fogaras 1453—1462)
- 59.
Vlad de Ucsa — 74.
Vlad de Vladeni — 127, 129.
Vladislauş (Rege ung. 1490—1516) — 71.
Vladutz de Mundra — 97.
Voican de A. Arpas — 138.
54*
Voila de - 8, 134,152, 208, 234, 344, 416, 506, 584, 711, 726, 799.
Volcan de F. Vist — 173, 333.
Volcul de Paro - 584.
Vulk de Skorei — 799.

Z.
Zakacs v. Szakâcs.
Z6han v. Ştefan.
Zernesti — 41.
Zin de Kercz — 44.
Zin de Kertzisora — 74.
Zkeltzar de Dezsitni — 584.
Zombatfalva v. Szombatfalva.
Zsudele de A. Arpâs — 138.
Zsudele de Herszenyi — 799.
Zsudele de Margina 799.
Zsudele de Riusor — 416.
Ztanesul de A. Arpâs — 138, 584.
Ztoikine de Vad - 152.
Ztanislau de Eeche — 102.
Ztreza de Mundra — 97.
Zyche de Persani — 584.

NOTĂ. Domnii Boeri fi Nemeşi din finntiil făgăraşului, a căror

diplome nu sunt publicate aci, sunt rugaţi a ne trimite din ele
câte o copie corectă, spre a le publică suplementar.

ERDELYI M U Z E U |V;
1714 * lOO^DLCZ :.>3.
K 5 U Y v , .,.-.