Sunteți pe pagina 1din 5

FHOPECVPCI H HX HCHOHI3OBAHHE B CEHEKHHH H CEMEHOBOCTBE BECTHHK OPEHIAV 3(09)

8
VK 631.145/.147: 631.151.2
A.A. yuenxo, axaemnx PAH, PACXH

BHOAOIH3AHHR H 3KOAOIH3AHHR HHTEHCHmHKAHHOHHLX HPOHECCOB B CEALCKOM
XO3RHCTBE

B cmamie norasaui nvmu ouo.oeusauu u oro.oeusauu
uumeucuqurauouuix npoeccoe e ce.icro+ xoscmee.
The ways of biologization and ecologization of intensification processes
in agriculture are shown in the article.
Kumueeme cuoea: ce.icroe xoscmeo, ouo.oeusau,
pecvpcoouepeoe+rocmi.
Key words: agriculture, biologization, resource energy intensity.

Fnonornuecxax xomnonenra pocra nennunnt n xauecrna
ypoxax nocroxnno ynennunnaercx. K uncny naxnemnx npnunn
+xonomnuecxn n +xonornuecxn onpananno sament
rexnorenntx ]axropon nonornuecxnmn ornocxrcx:
nepexo x pecypco+nepro+xonomntm n +xonornuecxn
esonacntm rexnonornxm;
ocrnrnyrte no mnornx crpanax mnpa noporn
+xonornuecxn onycrnmo anrponorenno narpysxn n
centcxoxosxcrnenntx yrotxx;
pocr xnnmarnuecxo n norono napnaentnocrn
nennunnt n xauecrna ypoxax (neoxonma ontmax
renernuecxax samnmennocrt naxnemnx xosxcrnenno nenntx
n aanrnnno snaunmtx npnsnaxon - renornn omnnnpyer na
cpeo, ntpaxenne H.H. Bannnona);
neoxonmocrt nontmennx ne rontxo npoyxnnonntx, no
n cpeoynyumammnx ]ynxnn arpo+xocncrem (nounosamnrno,
pecypconoccranannnnamme, ]nromennoparnnno,
]nrocannrapno, nsano-+crernuecxo n p.);
ynennuenne onn centcxoxosxcrnenntx yron,
pacnonoxenntx n menee naronpnxrntx no nounenno-
xnnmarnuecxnm n norontm ycnonnxm semnxx (apnnsannx
xnnmara);
npeaanrnnnocrt arpo+xocncrem x nosmoxntm
nsmenennxm xnnmara (cnoconocrt npornnocroxrt
+xcrpemantntm ]axropam n +]]exrnnno yrnnnsnponart
naronpnxrnte);
nosmoxnocrt npnmenennx ntcoxorountx arporexnonorn,
onee pannonantntx cnocoon opaorxn nount (ecnaxorno,
rpeneno, unsenenanne, ncxonanne, myntunponanne n np.) n
np.;
ncnontsonanne pacrenn n xauecrne nosononnxemtx
ncrounnxon (nonsentnoe ronnnno, cmasounte marepnant n
np.);
rexnonornuecxax n norpenrentcxax nnepcn]nxannx, r.e.
ynennuenne accoprnmenra n xauecrna ntpaartnaemo
npoyxnnn sa cuer mnoroneneno cenexnnn no xaxo xyntrype;
neoxonmocrt coxpanennx, a raxxe cosannx nontx
crpyxryp n mexannsmon nonenornuecxo camoperynxnnn npn
xoncrpynponannn arpo+xocncrem.
Cenexnnx tna n ocraercx nanonee nenrpannsonanntm,
mnpoxoocrynntm n +]]exrnnntm cpecrnom ycrounnoro
pocra nennunnt n xauecrna ypoxax (50-85%).
Cosant copra apnntx xopmontx pacrenn nx
pecranpannn erpanponanntx sement Rra Poccnn.
Oecneueno nontmenne ycrounnocrn x ecrnnm
xnnmarnuecxnx, +a]nuecxnx ]axropon n nornuecxnx
crpeccopon (snmocroxocrn, cxopocnenocrn, xauecrna n p.), a
raxxe cpeoynyumammnx nosmoxnocre pacrenn.
3a cuer nontx copron n rnpnon ocrnraercx pocr
pecypco+nepro+xonomnunocrn (K++, Kp+).
H nce xe urot cenexnnonep ne cenan - on naxonrcx
rontxo n nauane nyrn (C. Fopoennu).
C yuerom +xcnonennnantnoro pocra sarpar ncuepnaemtx
pecypcon na xaxym ononnnrentnym ennnny
centcxoxosxcrnenno npoyxnnn, a raxxe ncenospacrammnx
macmraon sarpxsnennx n paspymennx oxpyxamme cpet,
nonpocam nonornsannn n +xonornsannn nnrencn]nxannonntx
nponeccon n AHK npnaercx nepnocrenennoe snauenne. Hpn
+rom, naxnemee npenmymecrno nonornsannn cocronr n
snaunrentnom pacmnpennn uncna n cnexrpa nonornuecxnx
mexannsmon, crpyxryp n nponeccon, ncnontsyemtx n nenxx
nontmennx npoyxnnonntx n cpeoynyumammnx ]ynxnn
arpo+xocncrem n arponanma]ron. ecrnnrentno,
nosmoxnocrn mnpoxoro ncnontsonannx xauecrnenno nontx
nonornuecxnx ]axropon, a raxxe nnrerparnnntx +]]exron nx
nsanmoecrnnx noncrnne esrpannunt. Ipomant norennnan
mnoro]axropnocrn npeonpeenxer, n cnom ouepet, n rnxocrt
nonornuecxo aanrannn, uro npn nocroxnno naptnpymmnx
ycnonnxx nnemne cpet nrpaer naxnym pont n oecneuennn
ycrounnoro pocra nennunnt n xauecrna ypoxax. Hpnuem,
nonornsannx n +xonornsannx nnrencn]nxannonntx nponeccon
npenonaraer npaxrnuecxoe ncnontsonanne n raxnx cnocrn
nonornuecxnx cncrem, xax camonoccranonnenne,
camonocnponsneenne n cpeoopasonanne, xapaxrepntx nx
ecrecrnenntx ]nronenoson, a raxxe nexoroptx rnnon nyron n
nacrnm. Hsnecrno, nanpnmep, uro sa cuer camonosononnennx
nexoropte nacrnma +]]exrnnno ]ynxnnonnpymr n reuenne
20-30 n axe 60 ner. Ocooro nnnmannx sacnyxnnamr nnyrpn n
mexnnonte ornomennx n arponoreonenosax, n r.u.
+xsomeraonnuecxne n annenonarnuecxne peaxnnn, ecrnne
nonornuecxnx cnrnantntx none (noreoxnmnuecxnx,
noonrnuecxnx, noaxycrnuecxnx) n np.
Cpen mexannsmon nonornsannn nenrpantnoe mecro
sannmaer ncnontsonanne ecrecrnennoro oropa (nnxymero n
crannnsnpymmero), xoropt, n ornnune or cenexnnonepa,
onepnpyer renornnamn (a rounee, noxamn xoaanrnponanntx
renon n axe nonynxnnxmn), a ne monorenntmn npnsnaxamn. B
xoneunom cuere, mexannsmt n crpyxrypt nonenornuecxo
camoperynxnnn n nounenntx n pacrnrentntx +xocncremax camn
xnnxmrcx nponsnontmn ecrecrnennoro oropa. Hpn
nonornsannn nnrencn]nxannonntx nponeccon naxnym pont
nrpamr mexannsmt penpoyxrnnno +xonornn, n r.u.
oecneuenne onee naexnoro ]ynxnnonnponannx cncremt
pacrenne - ontnnrent - cpea sa cuer nontmennx ntntneno
n nexraponponsnoxme ]ynxnnn xyntrnnnpyemtx pacrenn n
nponecce nenenanpannenno cenexnnn no +rnm npnsnaxam.
Ononpemenno onxnt trt yurent n ocnonnte
no+neprernuecxne nponecct n arponoreonenosax, naunnax or
nepnnunoro ]orocnnresa o pacxoa accnmnnxron na cnnres
nonornuecxn nenntx xomnonenron ypoxax (enxon,
nesamennmtx amnnoxncnor, caxapon, xnpon, nnramnnon n np.), a
raxxe samnrno-xomnencaropnte n pyrne npncnoconrentnte
peaxnnn. Hapxy c mexannsmamn n crpyxrypamn,
onpeenxmmnmn npoyxnnonnte n cpeoynyumammne
]ynxnnn xyntrypntx pacrenn, ocoenno rmarentnomy anannsy
nonexar re ns nnx, xoropte nosnonxmr pacrennxm nyume
yrnnnsnponart rpynoocrynnte pecypct oxpyxamme cpet,
a raxxe nserart naxonnennx n ypoxae npentx nx uenonexa
nemecrn (nonnmranron).
BECTHHK OPEHIAV 3(09) FHOPECVPCI H HX HCHOHI3OBAHHE B CEHEKHHH H CEMEHOBOCTBE

9
Fnonornsannx n +xonornsannx nnrencn]nxannonntx
nponeccon asnpyercx n nepnym ouepet na onee nonnom
ncnontsonannn nnonoro n copronoro pasnoopasnx
xyntrnnnpyemtx nnon pacrenn. Hpnuem, uem xyxe nounenno-
xnnmarnuecxne n noronte ycnonnx, rem ntme onxen trt
renornnnuecxn nonnmop]nsm arpo+xocncrem n
arponanma]ron. Hmenno npn raxom ycnonnn nosmoxno
oecneunrt +]]exrnnnym yrnnnsannm naronpnxrntx ycnonn
nnemne cpet n ynennunrt nepoxrnocrt nsexannx ecrnnx
+xonornuecxnx crpeccopon na xpnrnuecxnx +ranax onrorenesa
pacrenn. Inannoe npenmymecrno nnono n coprono
rereporennocrn arpo+xocncrem cocronr n rom, uro amnnnrya
napnaentnocrn ycnonn nnemne cpet otuno snaunrentno
mnpe npncnoconrentntx nosmoxnocre onoro nna n axe
onornnnoro naopa xyntryp. Ho+romy neoxonmo
nosentnart ne cnyuant naop nnon n copron pacrenn, a
nosnonxmmn nanonee n]]epennnponanno n xomnnexcno, a
cneonarentno, n +]]exrnnno yrnnnsnponart mecrnte
npnponte ycnonnx no ncem nx pasnoopasnn n napnaentnocrn
no npemenn n npocrpancrne. pyrnmn cnonamn, npn
xoncrpynponannn arpo+xocncrem n arponanma]ron sa cuer
aanrnnnoro n aanrnpymmero norennnana xyntrnnnpyemtx
nnon n copron pacrenn onxnt trt peannsonant xax
nsnecrnt saxon neoxonmoro pasnoopasnx, rax n npnnnnn
nepapxnuecxo ycrounnocrn nonornuecxnx coomecrn.
Ouennno, uro rontxo ona nnn ysxax nnonax rpynna pacrenn
ne moryr +]]exrnnno nornomart uAP n reuenne nce
nererannn. B +rom cocrnenno n cocronr npenmymecrno
mnoronnono crpyxrypt nyron n nacrnm (o 40-50 nnon),
oecneunnammnx ntcoxym ]orocnnrernuecxym
nponsnonrentnocrt n +xonornuecxym ycrounnocrt n reuenne
ncero nererannonnoro nepnoa, n r.u. n na nauantntx ero +ranax,
uro ncxnmunrentno naxno n ycnonnxx cenepntx reppnropn
Poccnn, re nererannx nnrcx n reuenne ncero nnmt 60-90 ne.
Hmenno sa cuer aanrnnnoro noopa n pasmemennx
xyntrnnnpyemtx nnon n copron pacrenn yaercx c
nanontme +]]exrnnnocrtm ncnontsonart axe cpannnrentno
neontmo noxnnmarnuecxn norennnan mecrntx nounenno-
xnnmarnuecxnx, norontx, ronorpa]nuecxnx n pyrnx
npnpontx pecypcon.
Bect mnpono ontr n XX cronernn cnnerentcrnyer o rom,
uro renernuecxne pacrnrentnte pecypct xnnxmrcx naxnemnm
nannonantntm orarcrnom, a nx cop, xpanenne, nsyuenne n
monnnsannx nrpamr pemammym pont n oecneuennn
npoonontcrnenno, a cneonarentno, nannonantno
esonacnocrn n cynepennrera xaxoro rocyapcrna. Fnaroapx
rpomanomy pasnoopasnm nounenno-xnnmarnuecxnx, norontx
n +rnorpa]nuecxnx ycnonn Poccnx onaaer oraremnm n n ro
xe npemx ynnxantntm ]onom pacrnrentntx pecypcon, mnorne
ns xoroptx ne nmemr ananoron no cnoe npnronocrn nx
centcxoxosxcrnennoro ocnoennx reppnropn c
nenaronpnxrntmn n axe +xcrpemantntmn ycnonnxmn
nnemne cpet. 3ro ornocnrcx, n nepnym ouepet, x xopmontm,
sepnontm n nnoono-xrontm xyntrypam, anmnm mnponomy
pacrennenocrny meenpt renonocnrene ycrounnocrn x
moposam, samoposxam, sacyxe n cyxonexm, xoporxomy
nererannonnomy nepnoy, ronepanrnocrn n ntnocnnnocrn x
nonno roxcnunocrn nount, mnornm npenrenxm n onesnxm.
3aaua copa, coxpanennx, nsyuennx n ncnontsonannx
nocneonarentno n macmrano peannsontnanact n name crpane
yxe c nauana XX cronernx. Pemammn nxna n reopernuecxoe
oocnonanne n npaxrnuecxym peannsannm neoxonmocrn
monnnsannn mnpontx pacrnrentntx pecypcon ctrpann
nnonepcxne paort axaemnxa H.H. Bannnona n ero mxont.
Ienernuecxym xonnexnnm centcxoxosxcrnenntx pacrenn,
cocpeorouennym n nacroxmee npemx no Bcepoccncxom
nncrnryre pacrennenocrna nm. H.H. Bannnona, moxno c
nonntm ocnonannem cunrart ne rontxo nennuamnm
oreuecrnenntm n mnpontm coxponnmem, no n pesyntrarom
ecnpnmepnoro nonnra mnornx noxonenn namnx
cooreuecrnennnxon. Bosentnanne centcxoxosxcrnenntx
xyntryp n nenaronpnxrntx nounenno-xnnmarnuecxnx n
norontx ycnonnxx oxastnaercx nosmoxntm, ecnn oecneueno
omnnnponanne renornna na cpeo (no repmnnonornn
H.H. Bannnona), peannsonart xoropoe yaercx nnmt npn
ocrarouno +xonornuecxo ycrounnocrn camnx
xyntrnnnpyemtx nnon n copron pacrenn. Hecnyuano
aanrnnnte apeant centcxoxosxcrnenntx xyntryp n cenepntx
n ymepenntx sonax Poccnn xax t coornercrnymr cnenn]nxe nx
+xonornuecxo ycrounnocrn. Ha ocnone onenxn
xonnuecrnennoro ntpaxennx nnmnrnpymmnx ]axropon
nnemne cpet, nectma cnenn]nuntx nx xaxoro
xyntrnnnpyemoro nna pacrenn, paspaoran mero
onpeenennx onrnmantntx paonon ntpamnnannx
centcxoxosxcrnenntx xyntryp n coornercrnymmnx copron.
Hpn +rom yunrtnaercx ne rontxo coornercrnymmax cpenxx
ypoxanocrt sa necxontxo ner, no n xo+]]nnnenr ee napnannn.
Paont c camtm ntcoxnm cpennm ypoxaem n camtm nnsxnm
xo+]]nnnenrom mexroono napnannn (neypoxan sect
pexn) n ntnpamrcx n xauecrne onrnmantntx.
To ocroxrentcrno, uro na reppnropnn Poccnn npoxoxr
nonornuecxne rpannnt nosmoxnoro nponspacrannx
npaxrnuecxn ncex xyntrnnnpyemtx sect nnon pacrenn, pesxo
ycnnnnaer neoxonmocrt nx aanrnnno-n]]epennnponannoro
ncnontsonannx. Ocoenno naxno oecneunrt raxo aanrnnno-
n]]epennnponannt noxo n npeenax y]epnoro noxca
nonornuecxo rpannnt xaxoro xyntrnnnpyemoro nna
pacrenn, nporxxennocrt xoroporo no mnpore, nanpnmep, nx
xnenepa, xyxypyst, noconneunnxa n nexoroptx pyrnx xyntryp
cocrannxer n enponecxo uacrn Poccnn oxono 400 xm n
npeonpeenxer xax nepannomepnocrt rpannn, rax n
mosanunocrt pasmemennx +xonomnuecxn onpanannoro
nosentnannx +rnx xyntryp. Ocrpora nmenno aanrnnnoro
noxoa x arpo+xonornuecxomy maxpo-, meso- n
mnxpopaonnponannm reppnropnn nospacraer n n cnxsn c
neoxonmocrtm nepememennx ycrounnoro oreuecrnennoro
semneennx n onee cenepnte paont crpant. Hpnuem, uem
nnxe pacrennenocrno nponnraercx x cenepno n nonxpno
rpannne, rem pesue npoxnnxercx ero ocrponno xapaxrep,
nocxontxy nce ontmym pont npnoperamr noxantnte
mnxpoxnnmarnuecxne, ronorpa]nuecxne, oporpa]nuecxne n
nounennte ]axropt. Hpn +rom, nanonee naronpnxrntmn
oxastnamrcx nomt cenepntx pex, xnnxmmnecx cnoeopasntmn
rennontmn marncrpanxmn n ]axropom nepenoca cemxn onee
mxntx xyntryp n cenepnte pernont. Baxnoe snauenne sect
nmeer n rmarentnt yuer crenenn samnmennocrn sementntx
yuacrxon or nerpa, moposon n samoposxon, +xcnosnnnn cxnona,
ycnonn penaxa n noooecneuennocrn, a raxxe ]nsnuecxnx n
xnmnuecxnx cnocrn nount, ocnanxmmnx nnn, naoopor,
ycnnnnammnx ecrnne ocoennocre mecrnoro
rnporepmnuecxoro pexnma.
B nenom, monnnsannx pacrnrentntx pecypcon
paccmarpnnaercx n xauecrne rnannoro ]axropa nonornsannn n
+xonornsannn nponeccon nnrencnnnoro napamnnannx
nponsnocrna npoyxron nnrannx, ctptx nx npomtmnennocrn,
coxpanennx +xonornuecxoro pannonecnx noc]ept, a
camonopasnoopasne n coornercrnymmn reno]on xax
nencuepnaemt n cnny ero cnoconocrn x ecxoneunomy
nocnponsnocrny nnmeno, ctpteno, +neprernuecxn n
cpeoynyumammn pecypc. Hpn +rom, renornnnuecxn
nonnmop]nsm n norennnan onrorenernuecxo aanrannn
xoncrpynpyemtx arpo+xocncrem n arponanma]ron onxen
trt aexnaren nanasony nsmenunnocrn n pasnoopasnm
ecrnnx ycnonn nnemne cpet, n r.u. nenpecxasyemtx, a
FHOPECVPCI H HX HCHOHI3OBAHHE B CEHEKHHH H CEMEHOBOCTBE BECTHHK OPEHIAV 3(09)

10
neycrounnocrt orentntx noxon pacrnrentntx coomecrn
onxna crannnsnponartcx noxamn, pacnonoxenntmn
nepapxnuecxn ntme. Ononpemenno naxno yunrtnart omne n
cnenn]nuecxne ocoennocrn aanrannn pasntx nnon pacrenn
n rnnon arpo+xocncrem (sepnontx, rexnnuecxnx, xopmontx,
nnoontx, onomntx n pyrnx) no npemenn n npocrpancrne. Tax,
n cnny oporonnsnt saxnaxn nontx caon ocooe nnnmanne
onxno trt yeneno onronpemenno (ne menee 25-30 ner)
+xonornuecxo naexnocrn nx ]ynxnnonnponannx, uro
npenonaraer, n cnom ouepet, snaunrentnt sanac
+xonornuecxo ycrounnocrn coornercrnymmnx
xyntrnnnpyemtx nnon n copron. Hpn peannsannn npnnnnna
neoxonmoro pasnoopasnx xoncrpynpyemtx arponanma]ron
npnxonrcx cunrartcx n c rem, uro pasnnunte nnt pacrenn n
rnnt arpo+xocncrem xapaxrepnsymrcx n pasno crenentm
nsmenunnocrn nennunnt n xauecrna ypoxax n naptnpymmnx
ycnonnxx nnemne cpet. Tax, ecnn napnaentnocrt
ypoxanocrn mnoronernnx rpan n Heuepnosemno sone
cocrannxer n cpenem 11% (max 20%), ro y xyxypyst n
xopmono cnexnt ona n 2-2,5 pasa ntme.
K uncny +xonoro-renernuecxnx ocnon nonornsannn n
+xonornsannn nnrencn]nxannonntx nponeccon n cncreme
aanrnnno crparernn pasnnrnx centcxoxosxcrnennoro
nponsnocrna cneyer ornecrn cneymmne nonoxennx
+xonornuecxo renernxn:
- nonornsannx n +xonornsannx nnrencn]nxannonntx
nponeccon na pasntx yponnxx ]opmnponannx +xocncrem
nnnnnyantnom, nonynxnnonnom, +xocncremnom n
noc]epnom nmeer cnon ocoennocrn. Hpn +rom, no mepe
ycnoxnennx nonornuecxnx crpyxryp naroapx
]ynxnnonantno nnrerpannn, a raxxe xymynxrnnntm,
noxomnencaropntm n cnneprnuecxnm +]]exram nosnnxamr
nonte aanrnnnte n aanrnpymmne cnocrna;
- +xonornuecxax ycrounnocrt centcxoxosxcrnenntx
xyntryp xnnxercx rnanntm ycnonnem nponnxennx nx
+xonomnuecxn onpanannoro nosentnannx n nenaronpnxrnte
n +xcrpemantnte no nounenno-xnnmarnuecxnm n norontm
ycnonnxm semneentuecxne sont. Hpn +rom nornuecxne
xomnonenrt nount n ome cncreme noreonenosa ornnuamrcx
ontme ycrounnocrtm, uro eme pas nouepxnnaer
nepnocrenennym snaunmocrt nounennoro nnooponx -
naxnemero ]axropa nonenornuecxo camoperynxnnn
arpo+xocncrem n arponanma]ron;
- ]nronenornuecxax conmecrnmocrt pasntx xyntryp
n copron, oycnonnennax cnenn]nxo nx +nonmnnonno n
onrorenernuecxo namxrn, a raxxe neoxonmocrt
cnnxponnsannn maxcnmantno ]orocnnrernuecxo
nponsnonrentnocrn xaxoro arpo]nronenosa c nanonee
naronpnxrntmn nx nero mecrntmn ycnonnxmn nnemne cpet
oxastnamrcx rnanntm ycnonnem +]]exrnnnoro
arpo+xonornuecxoro paonnponannx n xoncrpynponannx
ntcoxonpoyxrnnntx arpo+xocncrem;
- ncnontsonanne renernuecxoro pasnoopasnx
xyntrypntx pacrenn xnnxercx, n xoneunom cuere, rnanntm
ycnonnem peannsannn n]]epennnantno sementno penrt
(n]penrt I n II), nocxontxy nnmt npn aanrnnnom noope n
pasmemennn xyntrnnnpyemtx nnon n copron, nx onrnmantnom
coornomennn n nocroxnnom cenexnnonnom ynyumennn moxer
trt oecneueno nonyuenne ontme npntnn c xaxoro
yuacrxa semnn;
- no cpeoopasymme ponn pacrenn n xaxo
mecrnocrn (sone) moxno ntennrt nnt-+n]nxaropt. Tax, n
sone crene nnornoepnonte snaxn (snaxont epn)
onpeenxmr pasnnrne ncex pyrnx xomnonenron
coornercrnymme +xocncremt. Onaxo cneyer yunrtnart, uro
npaxrnuecxne nonpoct, cnxsannte c ncnontsonannem
nopasnoopasnx xax naxnemero ]axropa ynennuennx
cpeoynyumammnx ]ynxnn arpo+xocncrem n
arponanma]ron, naxoxrcx nnmt na nepntx +ranax cnoero
pemennx. K npnmepy, ocraercx ne o xonna ntxcnenntm nonpoc
]opmnponannx omnnanron sa cuer tcrpo pasmnoxammnxcx
nonynxnn npentx nnon n ycxopennx remnon perpeccnn
arpo+xocncrem, a raxxe pocrom nx sanncnmocrn or npnmenennx
xnmnxo-rexnorenntx ]axropon. Mexy rem +rn n pyrne omne
saxonomepnocrn crpeccontx cnnpomon nmemr ontmoe
snauenne npn arpo+xonornuecxom paonnponannn n
xoncrpynponannn arpo+xocncrem n arponanma]ron;
- n aanrnnnom pacrennenocrne ocoenno nennxa
]nrocannrapnax pont cenoooporon, xoropax cymecrnenno
sanncnr or oocnonannoro noopa npemecrnennnxon, r.e.
naopa n uepeonannx xyntryp, a raxxe yponnx nnooponx
nount. Hpn nnsxom coepxannn oprannuecxnx nemecrn n noune
cnnxaercx axrnnnocrt anraronncron nounenntx narorenon, a
cneonarentno, n ]nrocannrapnax pont camoro cenooopora.
Ho+romy, uem nnxe nnoopone nount (xncnte, saconennte,
cononnenarte n p.), uem xyxe xnnmarnuecxne n noronte
ycnonnx, rem mentme nosmoxnocre oecneunrt narononyunoe
]nrocannrapnoe cocroxnne arpo+xocncrem rontxo sa cuer
mexannsmon n crpyxryp nonenornuecxo camoperynxnnn;
- nn onn nn nnn copr xyntrnnnpyemtx pacrenn
ne moxer npncnoconrtcx xo ncemy pasnoopasnm ycnonn
nnemne cpet, nxnmuax xax ncnontsonanne naronpnxrntx
nx pocra n pasnnrnx ]axropon, rax n npornnocroxnne ecrnnm
anornuecxnx n nornuecxnx crpeccopon. Bor nouemy npn
arpo+xonornuecxom maxpo-, meso- n mnxpopaonnponannn
nosentnaemtx nnon n copron pacrenn, a raxxe
xoncrpynponannn aanrnnntx arponenoson, arpo+xocncrem n
arponanma]ron onxen trt peannsonan saxon neoxonmoro
nornuecxoro pasnoopasnx. Oycnonneno +ro rem, uro
ymentmenne nnono n coprono rereporennocrn n
arpo+xocncremax n arponanma]rax conponoxaercx
ocnanennem xnepnernuecxnx mexannsmon, n r.u. ymentmennem
uncna oparntx orpnnarentntx cnxse, nepexoom or nonntx
xpyronoporon nnrarentntx nemecrn x pasopnanntm nnxnam,
ynennuennem norept nnrarentntx nemecrn n +neprnn,
cnnxennem nepnnuno npoyxrnnnocrn n sarpxsnennem
oxpyxamme cpet;
- nannonantnax crparernx no coxpanennm
nopasnoopasnx arpo+xocncrem n arponanma]ron, nnnctnaxct
n omenannonantnym crparernm ycrounnoro pasnnrnx, onxna
trt opnenrnponana, n nepnym ouepet, na oecneuenne
nacenennx nonnonenno nnme n xauecrnenno cpeo
onrannx, no soponte nannn xnnxercx ntcmnm npnopnrerom n
connantno opnenrnponanno rocyapcrnenno nonnrnxe xaxo
crpant. B ro xe npemx npn paspaorxe xonnennnn ycrounnoro
pasnnrnx pacrennenocrna neoxonmo cunrartcx c
esantrepnarnnnocrtm cment napanrm npnpoo- n
pecypconontsonannx, es uero nenosmoxno oecneunrt n
onronpemenno nepcnexrnne ntcoxym npoyxrnnnocrt,
pecypco+nepro+xonomnunocrt, npnpoooxpannocrt n
penraentnocrt centcxoro xosxcrna n nenom.
nx Poccnn xonna XIX - nauana XX nn. tn xapaxrepen
nmenno arpo+xonornuecxn noxo x n]]epennnponannomy
ncnontsonannm npnpontx n nonornuecxnx pecypcon. Hpn
cope crarncrnuecxo nn]opmannn n centcxom xosxcrne
npenourenne n ror nepno oranann anntm o ypoxanocrn
xonxperno xyntrypt n ro nnn nno mecrnocrn n na noune
onpeenennoro xauecrna. Hpn +rom onenxy nount n xnnmara nx
centcxoro xosxcrna npononnn no orentntm xyntrypam,
nocxontxy ynnnepcantnte onenxn ne nosnonxmr cynrt o ro
ecrnnrentno ponn, xoropym nrpamr ]axropt nnemne cpet
n ]opmnponannn nennunnt n xauecrna ypoxax pacrenn, n r.u.
onnrera nount. Tax, no mnennm K.A. Tnmnpxsena (1903),
xnnmarnuecxne ycnonnx npecrannxmr nnrepec nnmt rora,
BECTHHK OPEHIAV 3(09) FHOPECVPCI H HX HCHOHI3OBAHHE B CEHEKHHH H CEMEHOBOCTBE

11
xora pxom c nnmn nsnecrnt rpeonannx, npexnnxemte nm
pacrennxmn. Ananornunym rouxy spennx ntcxastnan n
B.B. oxyuaen (1899), cunrax, uro centcxoxosxcrnennte
xyntrypt rontxo rora cmoryr nrn npannntno, rontxo rora
ayr uenonexy nanontmne pesyntrart, xora onn yyr n n
nenom, n n orentntx cnonx uacrxx o mentuamnx
noponocre npncnoconent x mecrno noune, mecrntm
noam, mecrnomy xnnmary. 3amernm, uro n Iepmannn, Hrannn,
CBA n pyrnx crpanax onnrnponxa noun npononnact
npenmymecrnenno na ocnone yuera ypoxanocrn pasnnuntx
centcxoxosxcrnenntx xyntryp n nmenno arpo+xonornuecxn
noxo npn maxpo-, meso- n mnxpopaonnponannn reppnropnn
npeonaaer n +rnx crpanax o nacroxmero npemenn. Hocxontxy
na reppnropnn Poccnn npoxoxr nonornuecxne rpannnt
nosmoxnoro nponspacrannx npaxrnuecxn ncex xyntrnnnpyemtx
nnon pacrenn, pesxo nospacraer neoxonmocrt
n]]epennnponannoro (ntcoxorounoro) ncnontsonannx
nnmnrnpymmnx nennunny n xauecrno ypoxax ]axropon
npnpono cpet. Hmenno no+romy n name crpane ncera
cymecrnonann noxantnte reppnropnn (ocrpona) semneennx,
ocoenno sa npeenamn ero ome cenepno n axe nonxpno
rpannnt.
B pesyntrare nonornsannn n +xonornsannn
nnrencn]nxannonntx nponeccon, nxnmuax arpo+xonornuecxoe
paonnponanne reppnropnn, onxno trt oecneueno
aanrnnnoe coornomenne mexy xopmono aso n
pernonantno crpyxrypo nnon, nopo n rexnonorn
coepxannx xnnorntx. Eme n 1770 r. A.T. Fonoron nncan, uro
conmenne onxno nponopnnn mexy cxoronocrnom n
xneonamecrnom ecrt rnannemn nynxr nnnmannx centcxoro
xosxcrna. Hanpnmep, nx Cenepa Poccnn n XIX n. cunrancx
onee npnrontm cennt, a ne sepnono rnn xopmnennx
xnnorntx. Cnoxnnmaxcx n Poccnn ncnponopnnx mexy
pernonantno crpyxrypo xnnornonocrna n xopmono aso
cnnerentcrnyer o nrnopnponannn npnnnnnon
arpo+xonornuecxoro paonnponannx reppnropnn n aanrnnnoro
]opmnponannx pernonantno nn]pacrpyxrypt AHK. B +ro xe
cnxsn nentsx ne yxasart na xpane nnsxym npoyxrnnnocrt
nyron n nacrnm, uro xnnxercx ono ns rnanntx npnunn
neonpananno ontmoro pacxoa sepna na xopmonte nenn.
Hsnecrno, uro cosanne nosononnxemtx ncrounnxon
+neprnn, napxy c nn]opmarnsanne n xomntmrepnsanne,
crano rnanno saaue n XXI n.
Baxnax pont n crpyxrype nosononnxemo +neprnn
npnnanexnr nosmoxnocrxm ncnontsonannx nomacct pacrenn
n xauecrne ncrounnxa noronnnna. Onpeenennax uacrt
conneuno +neprnn (oxono 0,1-1%) nornomaercx pacrnrentntm
noxponom, xoropt oecneunnaer ee npenpamenne n +neprnm
xnmnuecxnx cnxse nonornuecxnx nemecrn, xnnxmmnxcx
ocnonntm ncrounnxom +neprnn n noc]epe. Cunraercx
(Monceen n p., 2006), uro xonnuecrno nomacct n noc]epe
nsmepxercx rnranrcxo nn]po 800 mnp. r, a exerono
nosononnxemo 200 mnp. r., uro no +neprernuecxomy
coepxannm n 10 pas npentmaer xonnuecrno nce ncnontsyemo
uenoneuecrnom +neprnn.
Hocxontxy pacrennx nnonne oocnonano paccmarpnnamr n
xauecrne nocnponsnonmoro ncrounnxa nomacct, nornuno
xenanne ncnontsonart coornercrnymmn norennnan
arpo+xocncrem n ecrecrnenntx ]nronenoson n xauecrne
naxnemero ncrounnxa nosononnxemo +neprnn. Taxax nex
npnnnexarentna n noromy, uro nonyuenne antrepnarnnntx
nnon ronnnna sa cuer pacrenn npenpamaer n rexnorenno-
+neprernuecxn xomnonenr ntcoxonpoyxrnnntx
arpo]nronenoson n nocnponsnonmt n +xonornuecxn
esonacnt ]axrop nnrencn]nxannn pacrennenocrna. C
yuerom rpomanoro renornnnuecxoro pasnoopasnx ntcmnx
pacrenn (cntme 250 rtc. nnon), nosmoxnocre
no+neprernuecxo cenexnnn, a raxxe tcrporo ncromennx
npnpontx pecypcon ne]rn, rasa n yrnx no mnornx crpanax nce
ontmee nnnmanne yenxmr noncxy n ncnontsonannm rax
nastnaemtx ne]renocntx pacrenn. B nx uncne, nanpnmep,
Euphorbia lathyris (monoua macnnunt) n E. tirucalli (monoua
rnpy xann) ns cemecrna monouantx (Euphorbiaceae),
coepxamne narexc, cocran repnenon xoroporo npnnnxaercx no
cnonm xapaxrepncrnxam x ntcoxoxauecrnenno ne]rn. Hpn +rom
ypoxanocrt cyxo macct monouax macnnunoro cocrannxer
oxono 20 r/ra, a ntxo ne]renoonoro npoyxra, no anntm
BHP, n ycnonnxx Cenepno Kann]opnnn (r.e. n sone, re
ntnaaer nnmt 200-400 mm ocaxon n ro) moxer ocrnrart 65
appene ctptx c rexrapa. Knemennny, xpame n px pyrnx
xyntryp, macna xoroptx coepxar xnpnte xncnort, nce mnpe
nosentnamr n xauecrne ncrounnxon ntcoxoxauecrnenntx,
npnuem nesamepsammnx cmasountx macen. Xnonuarnnx, nen n
xononnm ncnontsymr ne rontxo nx nsroronnennx ymarn,
meenn, xanaron, nopoxa, nexapcrn, rxane, no n nce mnpe
npnmenxmr npn nponsnocrne +xonornuecxn esonacntx
nnacrmacc n anromonntno n annannonno npomtmnennocrn.
Fymaxnax nyntna ns xononnn ntrecnxer na mnponom ptnxe
nyntny penecntx nopo, uro nosnonxer coxpannrt necnte
maccnnt. Ocooe mecro n nonornsannn npomtmnennoro
nponsnocrna moryr sanxrt pacrennx-xayuyxonoct n pyrne
nnt pacrenn. Ononpemenno ner noncx xyntryp n cosanne
copron c nanontme +]]exrnnnocrtm yrnnnsnpymmnx
conneunym +neprnm (n r.u. n onee orstnunntx npnpocrom
ypoxax na npnmenenne yopenn, opomennx n np.). Tax, n
Poccnn cosant ynnxantnte, ne nmemmne ananoron
ntcoxocaxapncrte copra n rnpnt copro, ]opmnpymmne
ntcoxne n +xonomnuecxn ntronte ypoxan nomacct.
Hoxasano, uro n ocnonntx centcxoxosxcrnenntx pernonax
crpant uncrt ntxo +neprnn npn nponsnocrne ronnnnnoro
+ranona ns caxapno cnexnt cocrannxer 39,2 Ix/ra, a
xo+]]nnnenr +neprooraun 1,3. Hpnmepno ananornunte
pesyntrart nonyuent n npn ncnontsonannn pacrnrentnoro
macna ns panca 39,5 Ix/ra n 2,6 xo+]]nnnenr +neprooraun.
axe c yuerom roro, uro onpeenxmmym pont n
pacrennenocrne nrpamr +neprosarpart na ntpamnnanne nnn
npnroronnenne ncxono nomacct n nonentx ycnonnxx,
uncrt ntxo +neprnn n ontmnncrne rexnonornuecxnx
nponeccon nponsnocrna noronnnna naptnpyer n npeenax or
37 o 40 Ix/ra. Xorx ntxo +neprnn npn nponsnocrne
reneparopnoro rasa ns pacrnrentntx orxoon necxontxo nnxe -
32,5 Ix/ra, cneyer yunrtnart nosmoxnocrt nx yrnnnsannn.
Tax, xonnuecrno conomt, xoropym exerono cxnramr na nonxx
Poccnn, cocrannxer oxono 70 mnn. r., uro npn nponsnocrne ns
nee reneparopnoro rasa +xnnnanenrno 1,7 mnn. Ix +neprnn.
H nce xe, yrnepxennx o rom, uro n yymem nononnna nnn
snaunrentnax uacrt mnpono norpenocrn n +neprnn yer
noxptra sa cuer nomacct, upesmepno onrnmncrnunt n, na nam
nsrnx, nepeantnt. Pacrennx ecrnnrentno xnnxmrcx nennxnmn
naxonnrenxmn n xpannrenxmn +neprnn, nocxontxy oxono 95% nx
cyxnx nemecrn npecrannxmr coo axxymynnponannym n
nponecce ]orocnnresa +neprnm Connna. Bcero sa
nererannonnt nepno na nonepxnocrt cymn nocrynaer
674-10
17
xxan ]nsnonornuecxn axrnnno panannn, ns xoropo
pacrnrentntm noxponom ncnontsyercx 374-10
17
xxan, r.e. 55%.
Hpn +rom, n xauecrne npoyxron ]orocnnresa
arpo]nronenosamn sanacaercx n cpenem nnmt oxono 1% (max
2,6-4,7%), n r.u. pacrennxmn xyxypyst max 2,3, caxapnoro
rpocrnnxa 2%, sepnontx o 1%.
Hpn ocyxennn nonpocon, cnxsanntx c nonyuennem
nomacct n xauecrne noronnnna, xpane naxno yunrtnart, uro
pacrnrentnax npoyxnnx cocrannxer 93% n pannone uenonexa, n
r.u. 88% +neprnn n 80% enxa, a oxono 80% noouno
pacrnrentnocrn yuacrnymr n ]opmnponannn nnooponx nount.
Hanpnmep, uepnosemt na xaxom rexrape coepxar 500-600 r
rymyca, xaxax ns xoroptx onaaer npnmepno 20,8 Mx
FHOPECVPCI H HX HCHOHI3OBAHHE B CEHEKHHH H CEMEHOBOCTBE BECTHHK OPEHIAV 3(09)

12
sanacenno +neprnn, uro n pacuere na nounennoe nnoopone
1 ra moxno onennrt n 10-12 rtc. Mx. Cneonarentno,
nomacca xyntrypntx pacrenn xnnxercx ne rontxo rnanntm
ncrounnxom nnmentx xanopn n pyrnx nonornuecxn nenntx
nemecrn (yrnenoon, amnnoxncnor, xnpon, nnramnnon,
oprannuecxnx cone n np.), samennrt xoropte ncxonaemo
+neprne n nnrannn uenonexa n xnnorntx nenosmoxno, no n
ocnono ]opmnponannx nnooponx nount rnannoro ycnonnx
nonyuennx ntcoxnx ypoxaen. Hpn +rom nnexc ypoxax, r.e.
oruyxaemax (ncnontsyemax) uenonexom nomacca, yxe
ocrnraer 50-80%, a xonnuecrno xopnentx ocrarxon naptnpyer
or 3 o 6 r/ra (onec 3,7, osnmax nmennna 3,9, osnmax poxt
5,9 r/ra). Texnorennax +neprnx, pacxoyemax npn nosentnannn
xyxypyst (oxono 10 Mx/ra), onee uem n 10 pas mentme
+neprnn, coepxamecx n ome nomacce (npn ypoxanocrn
70-90 n/ra ona panna 116 Mx) coornercrnymmero
arpo]nronenosa. Pacrnrentnte ocrarxn oecneunnamr ne
rontxo pocr +neprernuecxoro norennnana nount, no n
ynyumenne pyrnx noxasarene, oycnonnnnammnx ee
nnoopone (yponent norennocrn, nooyepxnnammym
cnoconocrt, noposnocrt, ycrounnocrt x +posnn n r. .).
B nenom xe, neoxonmo yunrtnart, uro ]orocnnres
senentx pacrenn nexnr n ocnone noepxannx +xonornuecxoro
pannonecnx noc]ept 3emnn, onpeenxx rasont cocran ee
armoc]ept, nnoopone nount, ]opmnponanne meso- n
mnxpoxnnmara, crpyxrypy nnmeno nnpamnt ncero xnnoro
mnpa, xapaxrep coornercrnymmnx rpo]nuecxnx cnxse,
nosmoxnocrn pocra uncnennocrn n narococroxnnx
napoonacenennx n r.. 3a nepno c 1961 no 2001 rr.
ncnontsonanne nosononnxemtx nonornuecxnx pecypcon
ynennunnoct n mnpe n 2,5 pasa, na 25% npentcnn nx cymmapnym
npoyxrnnnocrt, a c xonna 1980-x rr. pacxoyercx tcrpee, uem
moxer noccranannnnartcx. K nauany XXI cronernx
mnnnmantnt yponent rnoantntx +xocncremntx ycnyr
uenoneuecrny tn n 1,8 pasa ontme ncero nanonoro
nannonantnoro npoyxra (global gross national product) (Hannon,
Fyxnapena, 2007). Hpn +rom, n pesyntrare anrponorenno
exrentnocrn nomacca nasemno pacrnrentnocrn 3emnn
ymentmnnact nourn n 2 pasa no cpannennm c ecrecrnenntmn
ycnonnxmn, n x nacroxmemy npemenn uenoneuecrno yxe n 7-10
pas npentcnno npeent ncnontsonannx +xonornuecxo nnmn,
orneenno emy npnpoo (Iopmxon, 1995), ne yonnernopxx
onaxo +nemenrapnte norpenocrn n npoonontcrnnn n uncro
noe 2-x mnp. uenonex n nocroxnno cnnxax yponent
+xonornuecxoro pannonecnx noc]ept, xauecrno cpet
onrannx, a cneonarentno, n xauecrno xnsnn Homo sapiens.
Cpannnnax nosmoxnocrn n pncxn mnpoxoro ncnontsonannx
pacrennenouecxo npoyxnnn n xauecrne ncrounnxa
noronnnna, neoxonmo raxxe yunrtnart ecnpeneenrnt n
pamarnuecxn pocr nen na npoyxrt centcxoro xosxcrna na
mnponom ptnxe, nauanmncx c 1970-x rr. n npoonxammncx
o cnx nop. Ecnn nsnecrnt nosynr CBA n 1960-1970 rr. sa
xaxt appent ne]rn yment sepna npn cymecrnonanmnx
rora nenax na ne]rt n sepno osnauan omen 10 ne]reonnapon
na 1 sepnoonnap, ro n nauane 2008 r. +ro coornomenne
cocrannxno t 18,5 x 1. Hocxontxy axe nepnte nontrxn
macmranoro ncnontsonannx sepna nx nonyuennx no+ranona n
CBA n crpanax EC npnneno x pesxomy nontmennm nen na
mnponom ptnxe npoonontcrnnx, antnemn pocr xonnuecrna
sepna, nepepaartnaemoro n no+ranon, yer pannonenen
xenannm ronnrt accnrnannxmn. Cneyer raxxe nmert n nny,
uro nsnnmxon sepna n axe crpaxontx ]onon na cnyua
nenaronpnxrntx norontx ycnonn n mnpe cranonnrcx nce
mentme. Hocroxnno nsmenxercx n crpyxrypa norpenxemtx
npoyxron nnrannx sa cuer ynennuennx yentnoro neca mxca,
onome n ]pyxron, pocr nponsnocrna xoroptx rpeyer
ononnnrentntx pacxoon +neprnn n npecno not. Hanomnnm,
uro rnannax ocoennocrt n oecneuennn npoonontcrnenno
esonacnocrn nacenennx cocronr n neoxonmocrn pnrmnunoro
nocrynnennx ntcoxoxauecrnenno nnmn n ocrarounom
xonnuecrne.
C yuerom roro, uro n mnpe yxe neocraer npoyxron nnrannx
nym mnp. uenonex, exeront e]nnnr enxa n pannone
nnrannx xoroptx ocrnraer 15 mnn. r, xnrenn pasnnnammnxcx
crpan norpenxmr 2200 xxan n ent nmecro ]nsnonornuecxn
neoxonmtx 2900-3300 xxan, rora xax oxono 1 mnp. xnrene
nponnerammnx crpan opercx c oxnpennem n pacxoyer
orpomnoe xonnuecrno ronnnna na coepxanne 800 mnn.
anromonne, naxno ycntmart n nonxrt rex, xro nocnpnnnmamr
ncenospacrammn cnpoc na +neproemxoe sepno n nepexo x
pancono +xonomnxe xax rnoantnym ananrmpy. Tem onee,
uro n coornercrnnn c nmemmnmncx npornosamn, n nepno
uerneprn XXI n. n ycnonnxx nocroxnnoro pocra nacenennx,
ymentmennx nponsnocrna sepna n pacuere na 1 uenonexa n
coxpamennx pesepnntx ]onon npoonontcrnnx mnpono cnpoc
n nent na nero ocrnrnyr cnoero maxcnmyma yxe n 2020 r. Hpn
+rom npenonaramr, uro yponent sarpar na npoonontcrnne
snaunrentno uacrn nacenennx ornocnrentno ero cpennx
oxoon npnnnsnrcx x yponnm nauana XIX n.
Cnoxnnmaxcx x nacroxmemy npemenn n mnponom
coomecrne cnryannx nosnonxer yrnepxart, uro
xpynnomacmranoe ncnontsonanne centcxoxosxcrnenno
npoyxnnn n xauecrne noronnnna nensexno npnneer x
pesxomy oocrpennm reononnrnuecxnx, connantno-
+xonomnuecxnx n emorpa]nuecxnx nponem. Hpn +rom n uncne
ocnonntx rpynocre n pncxon oxaxyrcx;
- neoxonmocrt ntopa nno naxopmnrt pacrymee no
uncnennocrn nacenenne 3emnn, nno oecneunrt ero
pacrnrentntmn +nepropecypcamn;
- ynennuenne sanncnmocrn cocroxnnx ptnxa
npoonontcrnnx (nanonoe nponsnocrno, ocrynnocrt nent n
np.) or +neprernuecxoro ptnxa, uro ocoenno orpnnarentno yxe
cxastnaercx na enemnx cnoxx nacenennx mnpa;
- nponema sonororo mnnnnapa, xoropax craner
peantnocrtm, a nonornuecxn saxon, n coornercrnnn c xoroptm
neymepennte nnt ormeramrcx ecrecrnenntm oropom, rax
xe xax n rnnoresa Mantryca nayr npaxrnuecxoe ncnonnenne n
conpemennom coomecrne Homo sapiens;
- nensexnocrt rnoantnoro n noxantnoro nsmenennx
xnnmara, xoropax moxer orpasnrtcx camtm nerarnnntm opasom
na npoyxrnnnocrn arpo+xocncrem, ne rontxo cnnsnn ee, no n
ynennunn +xonornuecxym sanncnmocrt nennunnt n xauecrna
ypoxax. Coxpanenne npn +rom cncremt npenmymecrnenno
xnmnxo-rexnorenno nnrencn]nxannn pacrennenocrna,
conponoxammecx nocroxnntm cnnxennem nnooponx
nount, pesxo ycyrynr cnryannm.
Cneonarentno, nponema pacmnpennx nosmoxnocre
nponsnocrna noronnnna onxna paccmarpnnartcx rontxo xax
ncnomorarentnax n cncreme mep no ocrarounomy n pnrmnunomy
oecneuennm ncero nacenennx 3emnn npoyxramn nnrannx n
ntcoxnm xauecrnom cpet onrannx. Hntmn cnonamn,
pacrennenocrno n centcxoe xosxcrno n nenom ne moryr trt
onopamn sonororo (oxnpenmero) mnnnnapa n
neymepennocrn Homo sapiens, r.e. connantno-+xonomnuecxnx,
+xonornuecxnx n nonnrnuecxnx ananrmp. Ouennno, uro n XXI
cronernn onocroponnxx opnenrannx na nponsnocrno rontxo
roro, uro moxno npoart, a ne roro, uro ecrnnrentno
coornercrnyer nonornuecxnm n connantno-ncnxonornuecxnm
norpenocrxm uenonexa, nenpnemnema. Hpn +rom, rontxo
+xonomnuecxne crnmynt n xareropnx npntnt ne onxnt
trt onpeenxmmnmn n xnsnenno crparernn uenoneuecrna.

S-ar putea să vă placă și