Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
COPILRIA
Fiuluimeu'nchinaceastcarte
Inodaiastrimtintunecat,lngfereastr,tatazacepepodea
mbrcatnalbiparcnespusdelung.Edesculidegeteledelapicioareis
rchiratenchipciudat,iarceledelaminilecaremaumngiatodinioar,
aezateacumcusmereniepepiept,suntielechircite.Ochiintotdeauna
veseliisuntacoperiicudoibnuidearam;chipulplindebuntateeacum
ntunecatirnjetulcarenuisepotrivetedefelmnfricoeaz.
Numaincmaicuofustroiepeea,mamastngenunchii
piaptnprullungimoalealtatii,dndu1pestecapcuunpieptenenegru,
cucaremiplceasretezcojiledeharbuz;oaudmormindtottimpulvorbele
nenelese,cuunglasgrosirguit;dinochiicenuiiiumflai,careparci
setopesc,ipicurstropimaridelacrimi.
Staulngbunica;dnsaminedemn.Bunicaeofemeierotund,
cucapulmare,cuochienormiicunasulborcnaticaraghios;etoat
neagr,dolofaniplindefarmec.Boceteidnsa,laolaltilafelcu
mama,cutremurndusetoat,nsplnsuleieparcaltfel.Mtrageim
mpingectretata,dareumsimtstnjenit,miefricideaceeanumlas
urnitdinloc,cimascundlaspateleei.
Numaivzusempnatuncioamenimariplngndinunelegeam
cuvintelepecaremiletotspuneabunica:
Lairmasbundelataictu.Nais1mailvezi,saprpdit,
srcuuldeel!Amuritcuzile.Fusesemgreubolnaviabiamsculasemdin
pat.miamintescfoartebinec,ntottimpulbolii,tatafceatotsoiulde
ghiduii,cutndsmnveseleasc,pncndntroziadisprutdeodat,
peneateptate,iarnloculluisaivitbunica;misaprutofiinstranie.
Deundeviitu?Amntrebato.
Desus,delaNijni,miarspunsea.Da'namvenitpejos,mi
ciocrlie!Amvenitcuvaporul,cpeapnuseumblcupiciorul.
Vorbedersidenenelespentrumine.ncasanoastr,lacatuldesus,
locuiaunitepersanibrboi,cuobrazulboit,iarnsubsoluncalmucbtrn,
cufaaglbejit,carefceanegocupieideoaie.Steurcisuspescaride
acolosviinjosclarepeparmaclc,chitcaiscaziiaisterostogoleti
uneorideaberbeleacul,laastampricepeameubine.Darcerostavean
treabaastaapa?Aicierabuba.Miseprealucrudersinumputeam
dumeri.
Da'decemiziciciocrlie?
Fiindcfaciglgie,mirspunsebunica,rznd.Bunicavorbea
dulce,cublndeeiaveahaz.Mmprietenisemcudnsadinziuacndam
vzuto.Acumafivoitsamscoatctmaidegrabdinodaiaasta.
Stareamameimcopleea,lacrimileiboceteleeimistrneauun
simmntdenelinite.Pentruntiaoarsenfiaastfelea,care
ntotdeaunasedovedeaasprlafireiscumplavorb.Eramare,curat,
ngrijit,cauncalbinentreinut;aveatrupulzdravniminigrozavde
vnjoase.Acumfaaiseumflasehd,erazbrlittoat,iarmbrcminteade
pednsaeratoatsfiat.Prul,pecaredeobiceilpurtapieptnatfrumos,
caocciulmareiluminoas,acumparteicurgeapeumrulgoliiddea
nochi,partermsesempletitntrocoadcare,micndusencoacei
ncolo,atingeafaaadormitatatii.Maflamdeattavremenodaieimama
nuiridicasenicimcarosingurdatochiilamine.lpieptnapetatai1
boceantruna,necndusenlacrimi.
Nitebrbaimbrcainnegruiunvardistibgarcapulpeu.
Vardistulrcnicumnie:
Ridicai1mairepede!
Unalnegru,agatlafereastr,seumflantrunacapnzauneibrci.
Tatamplimbaseodatcuobarccupnze.ncepusestune,aa,dinsenin;
tatamstrnsentregenunchii,izbucnindnrs,mistrig:
Nuinimic,Luka!Nutesperia!
Deodatmamasesmucicugreudelapmnt,darlclipaurmtoarese
prbuiiari,rsturnndusepespateiprulisemprtiepepodele.Faa
palid,cuochiinchii,isenvinei;rnjiartnduidiniicaitataispuse
cuglasnspimnttor:
nchideiua!Dai1afarpeAlexei!Bunicamddulaoparteise
repezilau,strignd:
Nuvfiefric,dragiimei.PentruDumnezeu!Lsaionpacei
plecaideaici.Fievmil,oamenibuni.Nuiholer,auapucatodurerile
facerii.
Mamascunsntrunungherntunecat,dupolad,deundemuitam
lamamacaresetvleapejos,gemeaiscrneadindini,ntimpcebunica
setotnvrteanjurulei,vorbinduicublndeeicuvoiebun:
nnumeletatluiifiului!Rabd,Variua!Ocroteteo,Maic
Precist!
Mcuprinsesegroaza;mamaibunicasezvrcoleau,sefrmntaupe
duumeleacolo,npreajmatatii,latingeau,gemeauiipau,iarelzcea
nemicatiparcrdea.Zvrcolirileasteapeduumeleinurndelung
vreme;cndicnd,mamaseridicanpicioareiseprbueaiarnapoi,n
celedinurmbunicaserostogolipeuafar,caomingemare,neagri
moale.Deodatauziinntunericunscncetdecopil.
Ei,slavieDoamne!Spusebunica.Unbiat!iaprinseoluminare.
Pesemneceuadormisemnungherulmeu,fiindcnumimaiaduc
amintedenimicaltceva.
Adouaimaginecaremisantipritnminteesteuncolpustiude
cimitir,ntrozicuploaie.Stmpeundmbdepmntcleiosialunecosim
uitamngroapancarefusesecobortsicriultatii,napadinfundulgropiise
vedeaunitebroate;douisriserpecapaculgalbenalsicriului.
Neaflamlnggroapeu,bunica,vardistul,leoarcdeploaie,idoi
brbaincruntaicunitelopeinmn.Ploaiacaldsecerneapestenoitoi,
nstropimicicanitemrgelemrunele.
Umpleigroapa,spusevardistul,trgndusedeoparte.
Bunicancepusplng,ascunznduifaantruncolalbroboadei.
Ceidoibrbaiseaplecarincepurcugrabsaruncelopeidepmntn
groap.Apadinfundulgropiiplescii,broatelesrirdepesicriui,
aruncndusepeperei,prinserssecare,darbulgriicarecdeauntruna
leprvleaunapoi,lafund.I
Hai,Leonea,dutedeaici,mizisebunica,punndumimnape
umr.
Eunsvoiamsmairmnimamsmucitdinmnaei.
Vezicumeti,Doamne!Sevaitbunica,frsmipotdaseamadac
sejeluiademinesaumpotrivaluiDumnezeu.
Bunicarmasendelunglnggroap,tcuticucapulplecat.Groapa
seumplusedepmntpnlagur,darbunicanicigndsplecedeacolo.
Gropariibtucirpmntulcudosullopeii.Deodatsestrniunvnt
carealungploaia.Bunicamludemnaipornicumine,prinmulimeade
crucinnegrite,sprebiseric,pnundeaveamdemersobunbucatde
drum.
Da'tudecenuplngi?Mntrebea,dupceieirmdincimitir.S
fiplnsitu.
Numivineaplnge!Iamrspuns.
Ei,dacnuivine,nuplnge!Spuseeancetior.
Toateasteamisepreaulucruriciudate;plngeamrar,numaicndm
umileacineva,iniciodatdedurere.Tatardeademinecndmvedea
plngnd,iarmamastrigalaminesuprat:
Nutemaiscnciatta!
Dupaceeaamplecatcutrsuraacas,peostradlarg,taremurdar,
printrecaseroiiimohorte,niratedeoparteidealta.
Da'broatelenausiasafar,bunicu?Amntrebatoeupedrum.
Nu,numaiies,mlmuribunica.Dumnezeucuele!
Nicitaicmeu,nicimaicmeanurosteauaadedesicuatta
familiaritatenumeleluiDumnezeu.
Ctevazilemaitrziucltoreammpreuncumamaibunicantro
cabinmicpeunvapor.Maxim,friorulmeucareabiasenscuseimurise,
zceaacumpemasadincol,nfuratntropnzalblegatcuopanglic
roie.
Cratpenitelziiboccele,muitamafarpringemuleulrotundi
bulbucatcaunochidecal.Decealaltparteageamuluiud,curgeafr
contenireoaptulbureinspumat.Decteoriapaajungeapnlageami
1spla,frsvreausreampepodea.
Nuteteme,mispuneabunica,sltndumuorcuminileeimoii
aezndumiarpemormanuldeboccele.
Deasupraapeipluteaonvluiredepclcenuieijilav.Undeva,
departe,seiveacndicndmalulntunecat,darsemistuiandatnvaluri
decea.Toatenjurulnostrusecutremurau.Numaimama,cuminile
mpreunatedupceaf,rezematdeperetelecabinei,stteaneclintit;
ncremenitparc,cufaantunecatiochiistrnsnchii,tceantruna,ca
icndarfifostaltadectceapecareotiameu.Numairecunoteamnici
chiarrochiapecareopurta.
Bunicaispuneantruna,ncetior:
Varia,iacevangur.Ctdect.Ei,iei?Mamanurspundeanimic,
nufceaniciomicare.
Cuminebunicavorbeanoapt,darcumamacevamaitare,cusfial,
foartepuinicubgaredeseam.Misepreacsecamtemedednsa.mi
ddeamseamadeastaimsimeamimaiaproapedebunica.
Saratov!Strigdeodatmama,tareicumnienglas.Undei
marinarul?
Iac,pnivorbelemameimisepreauciudateideneneles.
Saratov,marinar?
Unomcruntilatnspate,purtndnitehainealbastre,intrn
cabin.Omuladusesecueloldi.Bunicaioludinmini,culcntrnsa
trupulfrateluimeui,purtndcutiapebraelentinse,ddusiaspeu.
Fiindnsgras,nuputeatrecedectpiezipeuangustacabinei,aac
rmasenfaaei,stnjeniticaraghioas,netiindcesfac.
Ei,itu,mmuc!Zisemamai,lunduisicriauldinmini,pornir
amndounutiuunde;eurmseincabin,uitndumntrunalaomul
mbrcatnalbastru.
Cei,isadusfriorul?ntrebel,plecndusectremine.
Dar'tucineeti?
Marinar.
Dar'Saratovcinei?
Unora.Iact1colo!Uittepeferestruiciais1vezi.
Dincolodegeampmntulsemica,negru,retezatparc,ifumega
nvluitncea,aidomauneifeliimaridepine.
Undesadusbunica?R
Singroapenepotul.
i1ngroapnpmnt?
Da'undecrezi?Firetecnpmnt.
Iamistorisitatuncimarinaruluicumaufostngropatedevii,odatcu
tata,nitebroate.Marinarulmaluatnbrae,mastrnstarelapieptima
srutat.
Ehei,mifrioare,nunelegincnimica!Ziseel.Debroatesnui
parru.LaslenplataDomnului.Dacevorbasifiemildecineva,api
demaictasifie.Vezibinecumadobortodurerea.
Deasupracapetelornoastreseauzeavuindiurlnd.Acumtiamcaa
facevaporulinumammaisperiat.Marinarulmlsrepededinbraepe
podeaisenpustiafar,spunnd:
Trebuiesfug.
miveneasfugieu.Amieitdinainteauii.Peculoarulngusti
ntunecosnueraipeniedeom.Laooarecaredeprtaredeualuceau
almuriletrepteloruneiscri.Mamuitatnsuspescariamzritnite
oameniducndnminidesagiiboccele.Sevedeabinecplecaucutoiide
pevapor.Astansemnactrebuiesplecieu.Cndns,prinsnmulime,
amajunslacopastiavaporului,nfaascheleicareducealarm,toincepur
sstrige:
Alcuiibiatul?Alcuietitu,mi?
Nutiu.
Maumbrncitmultvremencoaceincolo,mauscuturatimau
ispititcaremaidecarecuntrebrile.
nsfrit,seiviimarinarulcelcruntcare,lundumdemn,spuse
ctreceilali:
BiatulstaecuceidinAstrahan,caresncabin.
Mlupesus,mdusentrofugncabin,maezpebocceleiiei,
ameninndumcudegetul:
Las'ciarteuie!
ncetulcuncetulvuietuldedeasuprasepotoli.Vaporulnusemai
cutremurainumaijucapeap.nfaaferestruiciinumaivedeamdectun
feldepereteumed.ncabinsentunecase,aeruleranbuitor,iarboccelele
parcseumflaserimstrngeauntreele,toateeraucumnuseputeamai
ru.
Mgndeamsnumfiprsitpentrutotdeauna,lsndumsingurpe
vaporulpustiu.
Mapropiaideu.Nuputeamsapucmineruldealamiuanuse
deschidea.Amluatosticlculapteiamizbitdinrsputerinmner;sticlas
aspart,iarlaptelemamprocatpepicioareimiacursncizme.
Amrtcnuizbutisem,mamculcatpeboccele,amnceputsplng
ncetiori,plngnd,amadormit.
Cndmamtrezit,vaporulncepuseiarisjoacepeapisase
cutremure,iarochiuldegeamalcabineiardeacasoarele.Bunicaedeaalturi
demine;sepieptna,ncruntnduifrunteaitotmormindnutiuce.
Bunicaaveaunprcumnumaivzusem;eranegru,cursfrngerialbstrii,
desilungdeiacopereaumerii,pieptuligenunchii,ajungndpnnpodea.
Cuomnlridicadepepodeai1ineasuscntrindu1parc,ntimpce
cucealaltdeabiaputeasrzbatcuunpieptenedelemncudiniirari,n
uvieleluimpnzite.Buzeleiseschimonoseau,ochiinegriiscnteiaude
furieifaanecatnvaluriledesedepreraparcmaimicicaraghioas.
ndimineaaaceea,bunicamisaprutrea.Cndnsamrugatosmi
spundeceaveaprulaadelung,eamiarspunscuaceeaivoceblndi
duioasdinajun:
PesemnecDumnezeumi1adatcaopedeaps,ctaremmai
chinuipn1pieptn,ntinereemfleamcucoamaasta,da'acu,labtr
nee,eunblestem.Tumaidormi!incdevreme.Abiasatrezitsoareledin
somn.
Numaivreausdorm.
Ei,dacnuvrei,nudormi,senvoinumaidectbunica,mpletindui
maidepartecoadaitrgndcuochiullacanapeauapecaredormeamamacu
faansusitrupulntinscaocoard.Iaspune,ceaifcutasear,deaispart
sticlaculapte?Darvorbetencetior.
Cndvorbea,bunicarosteacuvintelentrunfelanume,deparclearfi
cntat.Cuvinteleeisemnaucuniteflori,aaeraudeblajine,coloratei
nsorite,imisentipreauuornminte.Cndzmbea,pupileleeintunecate
caviinacoaptsefceaumaimariioluminnegritdeplcutseaprindea
nele;zmbetulidezvluiadiniialbiiputernici,iarpieleamataobrazului,
nciudaattorzbrcituri,preatnriluminoas.Frumuseeaastaio
stricanstarenasulpuhav,gros,cunrileumflateicuvrfulrou.Bunica
trgeatabacpenasdintrotabacherneagr,ncrustatnargint.Deitoat
fpturaeiaveacevantunecat,ntrnsaardeanestinsoluminplinde
clduridevoioieiodescopereainprivire.Aveaumeriiadui,baerachiar
gheboatipestemsuradegrasa,darsemicacuuurinindemnare,
caomuria,ipedeasupramaiaveaimoliciuneaacesteiblndevieti.
naintedeaseivinviaamea,parcdormisemnvluitnntuneric;dar
cumsaartatdnsa,mamtrezit,amieitlalumini,deodat,toatedin
jurulmeuauprinsaselegantrunfirnentrerupt,asempletintrohorbot
detoateculorile;decumamvzuto,bunicamiafostdragitoatviaaavea
srmnfiinaceamaiapropiatdeinimamea,ceamainelegtoarei
prietenaceamaiscump;dragosteaeimrinimoaspentrutoatlumeadinjur
miambogitsufletulimiadatputereaitriasnfruntgreutilevieii.
Acumpatruzecideani,vapoarelemergeaunctarencet,nctcltoria
noastrpnlaNijniNovgoroddurvremendelungat.Miaurmas
ntipritenmintezileleaceleaceledintincareamsorbitdinbelug
frumuseilenaturii.
Vremeasefcuseiarifrumoas.Dedimineapnseara,alturide
bunica,mipetreceamtimpulpepunte,subcerulsenin,ntremalurileVolgi
cusutecufirdemtaseistropitecuaurultoamnei.Vaporulrouaprinsurca
dingreunsusulapei,frgrab,btndaleneizgomotoscuzbaturileapa
cenuiualbastritrgnddupel,legatlacaptulunuiodgonlung,unlep
cenuiucaourechelniuria.SoareleplutealindeasupraVolgiila
rstimpuritoatpriveliteadinjurulnostrupreaalta,toateseschimbau.
Dealurileverzierauparcfaldurilelargialevemntuluibogatpecarelpurta
pmntul,oraeleisateledepemalurierauaidomacuceletiatenturt
dulce,iarfrunzeleauriialetoamneipluteaupeap.
Uittecefrumusee!Seminunabunica,trecndntrunadelaun
bordlacellalt.Faaistrluceatoat,iarochiiparcisemreaudebucurie.
Totprivindlamalurilefluviului,uitaadeseacmaflulngdnsa;
rmneaneclintitlngbalustrad,cuminilelapiept,zmbindtcut,cu
ochiiumezii.Otrgeamdefustaneagr,nflorat;atuncibunicatresrea:
Ha?Parcdormivisez!
Da'deceplngi?
Debucurie,drgu,debtrnee,spuneabunica,zmbind.Lacm
sbtrn.Amtrecutpesteaizecideprimveriitoamne.Carevaszic,mi
amtrittraiul.
Bunicatrgeaordetabacpenasincepeasmispunopovestecu
haiducibunilasuflet,cusfini,cudihniidetotfelulicudraci.
Bunicaspuneapovetilemolcom,cuglastainic,cufaaaplecatctre
mine,uitndusecupupileleeimaridreptnochiimei,deparcarfivruts
reverseasuprmicinetiecevrajcaresminalesufletul.Vorbeadeparc
arficntat,ipemsurcesenirapovestea,vorbelesunautotmaifrumosn
guraei.Eraodesftaresoasculi.Ascultnd,orugamdincndncnd:
Maispune,bunicu!
iuitecesamaintmplat:spiriduuluicelbtrniintraseoachie
debarosntrolab.Stteapeprispavetrei,selegnaisevicreantruna:
Valeu,oriceilor,taaremdoare.Valeu,oriceilor,numaipot.
Povestind,bunicaiapucapiciorulcuamndouminile,llegnade
parc1arficntritiattdepoznaischimonoseafaa,nctputeaicrede
codureacuadevrat.
njuruleisestrnsesercivamarinari,brboi,cuchipuri
prietenoase,careascultau,rdeau,oludauiserugauieidednsa:
Ei,bunicu,iamaispuneneceva.Apoineaupoftit:
Haideismncaicunoi.
Lacinmarinariiaucinstitocuvotcpebunica,iarmiemiaudat
pepenegalbeniverde.
Toateasteasaufcutpeascuns,fiindcpevaporumblaunomcarenu
ngduiasmnncelumeafructe:cumlevedea,leluailezvrleanap.
Omulacestapurtaouniformcadevardist,cunasturidealamla
tunic,ierantotdeaunabut.Lumeasefereadeel.
Mamaieeafoarterarpepuntei,cndvenea,nustteacunoi.Tcea
ntruna.Toatfpturaeiputernicinenduplecatmirsareiastzin
amintireaacumeraatuncinalt,mldioas,cufaantunecat,parc
ncremenit,cucununagreaapruluieiblaimpletitncoziadusepecretet.
Oamiacumparcnfa,aievea,ntronvluiredeceasauntrunnor
strveziu,princareprivescdeparte,dreptnainte,ochiieineprietenoii
cenuii,totaademaricaiaibunicii.
Odatiaspusrstitbunicii:
Rdoameniidedumneata,mmuc!
Treabalor!Rspunsebunicavoioas.Las'srd!Slefiedebine!
miaducamintedebucuriacopilreascabuniciicndsaivitnzare
NijniNovgorodul.Mtrgeademn,mmpingeasprecopastieistriga:
Iateuit!Iateuit,cefrumusee!LactiNovgorodulmeudrag!
OraulluiDumnezeu!Iaprivetelabiserici:parcplutescnvzduh!
iorugapemama,culacriminochi:
Variua,iateuititu!Vrei?Lifiuitatpoate.Bucurte!
Mamazmbeatrist.
Cumseoprivaporulnfaafrumosuluiora,nmijloculruluiplinde
vasengrmditeunelenalteleiacoperitdesuteledecatargeascuite,caun
aricizbrlit,seapropiedebordobarcmare,plindeoameni.Traserbarca
cucngilealturideschelacarefusesecoborticeidinbarcseurcarunul
dupaltulpeschel,nfruntealorpeacugrabunbtrnelusciv,
mbrcatcuohainneagr,lung,cuobrburoiecadeaur,cunasulca
unpliscdepasreicuniteochimici,verzi.
Ticuule!istrigmamacuglasuleigros,aplecndusectrednsul,
maimais1doboare.
Eloapucdecapincepusomngierepedepeobrazcuminilelui
miciiroii,ntimpceipadeisprgeaurechile:
Ceicutineprostuo?Ahaha!Lactv.Ehei,vaidecapulvostru!
Bunicasenvrteacaosfrleazprintreoameniiacetia,srutnduide
avalma,cumapuca.Apoimmpinsectreei,turuindpenersuflate:
Haimairepede!Uite,acestaiunchiutuMihailo,iacestailakov.
AstaimtuaNatalia.Acetiadoisveriiti,peamndoiicheamSaa.Uite
oipevartaKaterina.staineamulnostrutot.Vezicisuntem?
Buniculantrebato:
Ei,etisntoas,maic?1.;isausrutatdetreiori.
Apoibuniculmtrasedeopartedintreneamurilecaresenghesuiaun
jurulmeu,mipusemnapecapimntreb:
Da'tucineeti?
EusdinAstrahan,dincabin.
Cespune?Ontrebelpemamai,frsmaiatepteunrspuns,
mddulaoparte,zicnd:Umeriiobrajilorsleiiailuitaicsu.Ei,s
cobormnbarc.
Amieitlarmiampornitocutoiiladeal,peundrumpietruitcu
boacnederucareurcantredoutaluzurinalte,acoperitecuiarbveted,
strivitnpicioare.
Buniculimamamergeaunainteatuturor.Bunicul,carenuajungea
nicilaumrulmamei,peamruntiiute;mamaparczburaprinaerise
uitalaeldesusnjos.nurmalorveneautcuiunchiimeiMihailo,oache,
cuprullins,uscivcaibunicul,ilakov,cuprulblai,crlionat.Cteva
femeigrsane,mbrcatenrochiipestrie,ivreoasecopii,toimaimari
dectmineitoicumini.EumergeamcubunicaicumtuaNatalia,o
femeiemrunic,glbejit,cuochialbatriicupntecenorm.Mtua
Nataliaseopreantrunaiopteagfind:
Valeu,numaipot!
Deceteomaificratipetine?Bombnibunicasuprat.Oameni
frminte,neamulstaalnostru!
Mienumiplceaniciunuldinei,niciceivrstnici,nicicopiii.M
simeamstrinntreeiimisepreacpnibunica,odatajunsaici,
parcsentunecaseisendeprtasedemine.
Numiplcea,maicuseam,bunicul.Decum1amvzut,amsimitn
elundumaniamnceputs1privesccudeosebitluareaminte,cu
neliniteicuriozitatenacelaitimp.
Amajunsnsfritsus,pedeal;ncaptulstrzii,sprijinindusepe
taluzuldindreapta,seaflaocas,ndesat,datcuvopseatrandafirie
murdar,cuacoperiulscund,nfundatcaoplriepeochi,icuniteferestre
ieitenafardeparcseholbaulanoi.Dinulicasamiseprumare,dar
nuntru,nodielemiciintunecoase,erastrmtoare.Capeunvaporgata
straglarm,oameniincruntaiumblauforfotadecolopncolo,iarcopiii,
caunstoldevrbiihoae,ddeaubuznapretutindeni,ipestetotloculse
simeaunmirosptrunztor,noupentrumine.
Amieitncurte.Nicicurteanumiplcu.Eraplintoatcucrpe
uriae,ude,atrnatelauscat,icuniteciuberecuunfeldeapngroatcu
totsoiuldeculori,ncareeraupusealtecrpe.ntrococioabscund,pe
jumtatedrpnat,ceseaflantruncolalcurii,ardeantruncotlonun
foccuflcrimari,subnitecazanencareclocoteaibolboroseanutiuce.
Unom,pecarenu1puteamzri,rosteacuglastarenitecuvinteciudate:
Santalfucsinvitriol.
II.
Astfelncepupentrumineovianespusdeciudat,plindemicarei
deculoare,oviacaresescurgeacuoiuealuimitoare,miaducamintede
timpurileaceleacadeoistorienprasnic,frumospovestitdeungeniubun,
darcumplitdelucid.Acum,cndretriesctrecutul,sentmplcteodatc
nicimienumivineacredectoatesaupetrecutntocmaiiavreaspot
dezminimulteispottrecepesteatteaiatteadinmultpreamultele
cruzimialeaceleivieintunecateaneamuluistaalnostrufrdeminte.
Daradevrulstmaipresusdectmilai,laurmaurmei,nudeminee
vorbaaici,cidecerculstrmtinbuitor,plindenfiortoareimpresii,n
careatritimaitrietenciazirusuldernd.
ncasabuniculuistpneapclamistuitoareavrajbeiunuiampotriva
celuilalt,avrajbeifiecruiampotrivatuturorvrajbcareiotrveape
ceivrstniciincaresencletaucunverunarepnicopiii.Dincelece
miapovestitbunica,maitrziu,amaflatcntmplareaafcutcamamas
soseasctamannzilelecndfraiieitbrserpecapulbunicului,cerndui
slempartaverea,ntoarcereaneateptatamameiirscoliseiistrnise
maiputernicndorinalordeailuafiecareparteacuvenit.Setemeauca
mamasnuicearzestreacareifusesehotrtipecarebuniculiooprise
fiindcsemritasedupcapulei,mpotrivavoineilui.Amndoiunchiimei
socoteauczestreamameitrebuiasompartntrednii.Pelngasta,se
certaudemulticundrjire,caredineisdeschidateliernoraicaren
mahalauaKunavino,decealaltparteaOki.
Curnddupsosireanoastr,pecndedeamIamasnbuctrie,
izbucniiarioceart.Unchiimeisrirdeodatnpicioare,seaplecarpeste
masi,vocifernd,zbieraulabunicul,artnduicoliiitremurndde
mniecanitejavre,nvremecebunicul,rolafa,bteaculinguranmas
itrmbiacuglasrsuntor,cadecoco:
Amsvzvrlndrum.Svduceiscerii!
Cufaaschimonositdedurere,bunicaispunea:
Taic,dletot.Dle,iaisaipace!
Tacigura!Leiihangul,rcnibunicul,fulgerndocuprivirea.
Teminunaicumunomuleaademicputeasipeaadatare,dei
sprgeaurechile.
Mamasasculatdelamasi,ntorcndulespatele,sandreptatncet
sprefereastr.
DeodatunchiuMihailollovipefratesucudosulpalmeipesteobraz.
Acestasloboziunrcnet,lprinsecantruncleteiamndoiserostogolirpe
podele,undencepurasetvligfind,icnind,suduinduse.
Copiiiizbucnirnplns.MtuaNatalia,careerangreunat,ipaca
apucatimamaolunbraeiotrafar.DdacaEvghenia,ofemeie
voioasiciupitdevrsat,alungcopiiidinbuctrie.Scaunelencepurs
zboareprinaer.Calfadinatelier,unflcusptos,poreclitignu,sriiel
i1ncalecpeunchiuMihail,ntimpcemeterulGrigoriIvanovici,unom
brbosipleuv,cuochelarinegri,ileglinititminileluiunchiumeucuun
ervet.
Unchiumeuilungeagtul,ifrecabarbaneagr,rru,depodele,
horciadeteapucagroaza,iarbunicul,totalergndnjurulmesei,setnguia
nguramare:
imaiziceicsunteifrai!Deunsnge!Vaidecaapulvostru!
Eumsperiasemdecumncepuseceartaimcrasempecuptor,de
undepriveamcuuimireigroazcumbunica,turnndapdintrunibricde
alam,splasngeledepefaastlcitaluiunchiulakov.Unchiulakov
plngea,bteadinpicioare,pecndbunicaspuneacuglasulnbuit:
Blestemailor!Veniivodatnfire,neamdeslbatici!
Buniculitrasepeumrcmaasfiat,rcnindlabunica:
Da'ce,zgripuroaico,fiareleasteanuleaizmislittu?
Dupceaplecatunchiulakov,bunicaseapropiedecolulundeerau
icoaneleincepussetnguie,deiserupeainimanualta.
MaicPrecist,nsctoaredeDumnezeu!Dlemintecopiilormei!
Buniculcareseaezasealturidednsaseuitalamasapecaretoate
eraursturnateideertate,spunndncetior:
Vezi,maic,fiicuochiipeei.Cde,maitii?Snuifacfelul
Varvarei.
Da'maitacigura!FereascneDumnezeu!Scoatecmaasio
crpesc.
Grindastfel,bunicaialuatcapulnminii1asrutatpefrunte,iar
bunicul,mrunelalturidednsa,ianfundatobrazulnumrulei.
Cumvdeu,maic,ostrebuiesfacemmpreala.
Ostrebuie,taic.Ostrebuieneaprat.Aumaistatdevorb
ndelungvreme,lanceputnbunnelegere;darnutrecumultibunicul
ncepushriecupicioarelepeduumeacauncocogatassarlabtaie
iprinseaoameninapebunicacudegetul,spunnduidestuldetare:
Las'ctiueucinemieti!iiladniimaimultcalafat.Mika
staaltueunfarnic,iarlakaunviclean.Ausmibeietoatavereai
ausfacprafipulberedin.
Nutiucummanvrtitpecuptorcamdatjosfieruldeclcat,carea
czutntipeprichiciulvetreiideacoloanimeritncldareaculturi.
Buniculasritcafriptpeprichiciulcuptorului,manfcatimadatjos,
uitnduselamineparcatuncimvedeantiadat.
Cineteaurcatpecuptor?Mta?
Mamurcatsingur.
Mini!
Numint.Singurmamurcat.Defric.Buniculmampinslaoparte,
dndumiopalmpestefrunte,darnupreatare.
Leittaicsu.Iancartedeaici.
Erambucuroscputeamsotergdinbuctrie.
middeambineseamacbuniculmurmreapestetotloculcuochii
luiverzi,detepiiageri,imtemeamcumplitdeel.miaducamintecn
fiececlipcutamsmascunddeprivireaochilorstoracaremardeau.
Buniculmisepreaunomru,cruiaiplceacndvorbeacuoameniisiia
nzeflemeaisinjoseasc,numaicasizdrascisinfurie.
Ehei,vaidecaapulvostru,spuneaeladesea,ifelulcumtrgna
vorbamapsaimnfricoa.
Spresear,cndveneavremeasbeaceaiicndlsaulucrul,bunicul
cuunchiimeiiculucrtoriitreceaucutoiidinateliernbuctrie.Ostenii,
cuminilemnjitedebcaniarsedevitriol,cuprullegatcunitecordele
nguste,semnautoicusfiniidepeicoanelennegritedinungherul
buctriei,nceasulacelaplindeprimejdii,buniculseaezanfaameai
stteadevorbcuminemaimultdectcuceilalinepoi,strninduleprin
astapizmampotrivamea.Buniculaveatrupulbinecumpnit,strujitparcla
strung,itoatetrsturilefeeiierauascuite.Jiletkaluigroasdeatlaz,
vecheiponosit,erampodobitcucusturidemtase,cmaadestamb
eramototolit,pantaloniieraumpodobiilagenunchicupeticemari,darcu
toateacesteabuniculpreambrcatmaicuratifrumosdectfecioriilui,care
purtausurtuce,plastroaneilegtoridemtaselagt.
Ctevaziledupsosireanoastr,buniculhotrcsecuvinesnv
rugciunile.Ceilalicopiieraumaimrioridectmineinvaucartecu
psaltulbisericiiAdormirii,alecreiturleauritelevedeamdelafereastracasei
noastre.
EuncepuianvarugciunilecumtuaNataliaceamolcomai
sperioas,cufeioaracadecopilicuochiiaadestrvezii,nctmiseprea
cprintrniipoivedeaceisepetreceanfundulcapului.
miplceasmuitndelungnochiimtuimiNatalia,frsclipesc
orismimutprivireanaltparte,ntimpcednsaiimicora,micancet
dincapimrugacuglassczut,aproapenoapt:
_Hai,terog,spune:Tatlnostru,careleetinceruri.
Desentmplasontreb:Censeamn,careleeti?seuitanjurcu
teamimpovuia:
Numaintreba,catunceaimairu.Zinumaidupmine:Tatl
nostru.Ei,spui?
Astamtulbura:deceofimairusntrebi?Cuvintelecareleeti
dobndirnminteameaunn{elestainicinadinslepoceamntoatefelurile:
Estecare,carelecar.
Biatamtumeaeraalbcavarullafaiparcsetopeacaceara,
dar,rbdtoare,mndreptantrunacuovoceistovitcaresefrngea
necontenit:
Spunedupminelmurit,aacumauzi:careleeti.
Darniciea,nicivorbeleeinueraudeloclmurite.Astamscoteadinfire
immpiedicasinminterugciunea.
ntrobunzi,buniculmntreb:
Ei,Aleoka,ceaifcuttupeziuadeazi?Nuiaacteaijucat?Asta
ovdeubinedupcucuiuldinfrunte.Nuinevoiedecinetiecenelepciune
casifaciuncucui.Da'iasvdeu,Tatlnostru1ainvat?
Mtuaispusenoapt:
Taregreumaiineminte.
Buniculzmbi,nlndsprnceneleirocate.
Daciaa,trebuiesitragemoscrmnealbun.
Dupunrstimpmntrebiar:
Taictutescrmnacteodat?
Namnelescevoiasspuniamtcut.J,rspunsmama:
Nu,Maximnu1bteainumlsanicipeminfs1bat.
Pidece?
Spuneacnufacinimiccubtaia.
Maximstaafostunprostntoateprivinelelartm,Doamne,cv
vorbescaadeunmort,gr;buniculrspicaticumnienglas.
Peminecuvinteleluimnecjir,iarelbgdeseam.
Ce?Teaibosumflat?Iateuit!
i,trecnduipalmapesteprulrocatargintiu,adug:
Smbtams1croiescpeSakacunuiauapentrutreabaceeacu
degetarul.
Cums1croieti?ntrebaieu.
Toiaupufnitnrs,iarbuniculmiaspus:
Ateaptiaisvezi.
Mamvrtntrunungheriamnceputsmgndese:scroieti
nseamnstaihaineledatelavopsit,Iarsscarmeniisbaiestepesemne
acelailucru,tiamceraubtuicaii,cinii,mele,iarlaAstrahanvarditii
ibteaupepersani,lucrupecare1vzusemcuochiimei.Nuvzusemns
niciodatbtndusecopiii.Unchiimeiimaiatingeauuneoricopiiicucteo
palmsaucuunpumndupceaf.Copiiifrecauloculundeiustura,frase
sinchisipreamult.Adeseaintrebam:
Doare?
Iarei,fcndpevitejii,middeauntotdeaunaacelairspuns:
Nu,niciattica!
Istoriacudegetarul,carestrnisemarevlv,ocunoteam,ntrosear,
nrstimpuldintreceaiicin,cnd,cadeobicei,unchiimeiicumaistrul
coseaulaunlocbuciledestofvopsit,prinznddeeleetichetedecarton,
unchiuMihail,vrndsirddemaistrulGrigoricareeraaproapeorb,i
spuseluinepotusuSaa,unbieeldevreonouani,snfierbntela
luminaredegetarulmaistrului.Saaapucadegetarulcumucarnia,l
nfierbntstranic,lpusepefurilandemnamaistruluiiseascunsepe
cuptor.Buniculcareintrasetocmaiatunciseaezaiellalucruiddus
apucedegetarulncins.
mimaiaduciacuamintec,dndfuganbuctrielalarmacarese
strnise,1amvzutpebunicinndusecudegetelefriptedeureche,opind
caraghiosiurlnd:
Caredinvoiafcutispravaasta,baibuzucilor?
UnchiuMihail,aplecatpestemas,mpingeadezordegetarulcudegetul
itotsuflantrnsul;maistrulcoseamaidepartelinitit,caicndnimicnus
arfintmplat,inumaiumbrelejucaupechelialuiimens.Unchiulakov,
carevenisengoanndatcesestrniselarma,setrsesedupcolul
cuptoruluiirdeanbarb,iarbunicaddeaperztoarenitecartoficruzi.
TreabaastaafcutoSakaluilakov,grideodatunchiuMihail.
Mini!Rcnilakov,srinddedupcuptor.Dinungherulundese
pitise,odraslaluiplngeaiipa:
Nu1crede,ticuule!Elmanvat.UnchiulakoviunchiuMihail
ncepurssenjure.Bunicul,carentretimpselinitise,iapusladeget
tercidecartofiraiiaplecatfrsspuncvorb,lundumcuel.
Toiiddeaucuprereacdevineraunchi^Mihail.
Fireteclacin1amntrebatpebunicdac?Aresitrago
scrmneal.
Da,aasarcuveni,mormielimmsurprivindumchior.
UnchiuMihail,careauzisentrebareamea,abtutcupumnulnmasi
arcnitlamama:
Varvara,pzeteinculsiiegura,cdenustiicisfrm
scfrlia.
Mamaiarspuns:
ncearcnumais1atinge.
Toitcur.Mamasepricepeasleotaiescurioamenilor,ncteva
cuvintecareiaruncaupareinlturiipelocleluaupiuitul.
middeamseamactoisetemeaudemamaicpnibunicul
vorbeacudnsaparcnuaadeaspnioarecumaltfeldectcuceilali.Din
pricinaastaeramtarebucurosimfleamplindemndriefaadeveriimei:
Mamaiceamaitaredintretoi.
Iareinucutezaunicimcarscrcneasc.
Ceeacesantmplatnsnsmbtaurmtoaremi!Zdruncinat
prereaceoaveamdespreatotputerniciamamei.
Pnnsmbtaaceeaizbutisemsfacieuopoznmiplceafoarte
multuurinacucareceidinvopsitorieschimbauculoareaesturilor:luau,de
pild,obucatdestofgalben,omuiauntroap2neagrioscoteau
albastrnchis,saucumziceauk
indigo,oricufundauobucatdestofcenuieitroaproiatici
easefcearoieadicbordo.Marescofalnofifost,nseragreude
neles.
miveniimiegustulsvopsesciiamspusoluiSaaalluiunchiu
lakov,biatserios,careineatotdeaunasfiepeplaculcelormari;era
prietenosfadetoiigatasserveascoricndipeoricine.Eraludatde
toiceimaripentruascultareaiagerimealuinumaibuniculseuitastrmbla
elispunea:
Marelinguitor!
Saaeraplpnd,negricioslafa,cuochiibulbucaicaderac;vorbea
cuglasstins,nsrepezit,nghiindcuvintele,iseuitatotdeaunanjurullui
cuopriviretainicdeparcstasoruplafugisseascund.Pupilele
cprui,deobiceinemicate,nclipeledeneliniteizvcneaucualbulochilor
cutot.
MieSaanumiplcea,miplceansfoartemultcellaltSaa,allui
unchiuMihail,unbieelaezat,cuochiitritiicuzmbetulplindebuntate,
careseineantotdeaunamaideoparteisemnafoartemultcumaicsa,
blajinamtuNatalia.Aveadiniiuri,ieiinafar,ipedeasupraceide
susicrescuseripedournduri,iarelgseantrastaprilejdejoac;
niciuna,nicidou,ivradegetelengur,ncercndsiclatinepeceidin
fa,ilsasupuspeoricineaveapoftsiipipie.Nimicaltcevanum
atrgeactrednsul.Incasabunicului,plindelume,luiSaaiplceas
triascsinguratic,ascunsnumbraungherelor,iarserileseduceaiseaeza
lafereastr.Eraplcutsstaitcutalturideel,sstailafereastr,strns
lipitdednsul,snuscoiovorb,chiaricteunceasncheiat,uitndute
cumsevnturauciorileneastmpratenamurgpecerulpurpuriu,njurul
cupoleloraurite,nformdecepe,alebisericiiAdormirii;sstaiisurmreti
stolulavntndusennalt,deundecoboraacoperinddintrodatcerul,
strngndusecantroplasneagr,mistuinduseapoicinetieundei
lsndnurmboltapustie.Teuitaiaalatoateacestea,nuiveneas
vorbetidenimicisimeaiciseumplepieptuldeotristeenostalgic.
CellaltSaa,alunchiuluilakov,vorbeansdespretotfeluldelucruri,
lespuneapetoatedupartullor,ntocmaicaoameniimari.Aflndcvoiam
sminsuescmeseriadevopsitor,masftuitsiaudindulapfaademas
albpecareoaterneabunicanzileledesrbtoareisovopsescn
albastru.
Pealbvopseauaseprindemaiuor.iospuncaunulcarempricep!
Ziseelfoarteserios.
Amscosdindulapofademasgreaiamdatfugancurte.Darabia
apucasemsvruncolalfeeidemasncazanulcuindigo,cignuse
irepezilamine,nutiudeunde,miosmulsedinminii,apucnduseso
stoarcculabeleluilate,strigctrevrumeucaresttealapndnua
tindei,svadielcefaceu.
Cheamorepedepebunica!
Apoi,cltinnduicapulnegruizbrlitnsemncideru,mizise:
Lascaisvezituceaiscapeipentruasta!Bunicaavenitntrun
suflet,anceputsgeam,bachiarsplngimaocritcunitevorbe
caraghioase:
Mpermeacule1,miurecheatule!Sarcuvenisitragobueal,s
curgpeticeledintine.
Apoincepusseroagedeignu:
_jaseama,Vanea,snuispuinimicbunicului.
Oicercascocoloescntrunfeltreabaasta.Nusetie,poatectot
izbutesc.
Vanea,caretamanitergeaminileudepepestelcaluimnjitcutoate
culorile,ispusebuniciingrijorat:
_Cezoramsispun?Nuispun.Da1vezimatapeSautka?Numaiel
snuprasc.
Las'cluiosidauungologan,iarspunsbunicaimlucu
dnsancas.
Smbt,naintedevecernie,mauchematnbuctrie;eralinitei
ntuneric.Miaducamintecuilecareddeauntindinodieraubine
nchise,iardeafar,undeselsasepclaseriidetoamn,seauzeaopotul
ploii.Pelavialargdinfaaguriintunecateacuptoruluiedeaignu,
supratischimbatlafa,deparceraaltul.Buniculstancolulundeera
baliaialegeadintrocldarecuap,unacteuna,nitenuielelungi,le
msurasfiedeopotriv,lepunealaolaltilescuturaprinaerdeuierau,iar
dupaceealeaezadeoparte.Bunicaeraundevanumbr,trgeatabacpe
nasdeseauzeactcoloibodognea:
isemaibucur.Clul!
Saaalluiunchiulakovedeapeunscaunnmijloculbuctriei,se
frecacupumnullaochiisemilogeacaunceretorbtrn,cuunglascare
nuisemna:
PentrunumeleluiCristos,iartm.
ndosulscaunului,stteauumrlaumr,canlemnii,unbiatio
feti,copiiiunchiuluiMihail.
Dupceteoibate,teiert,spusebunicul,trecndprinpumnulstrns
onuialungiud.Ei,iadjospantalonii.
Buniculvorbealinititdetotinicisunetulglasuluisu,niciscritul
scaunuluipecaresefoiabiatul,nicihritulpicioarelorbuniciinimicnu
tulburatcereademoartecaredomneanbuctriantunecat,cutavanuljos
iafumat.
Saasaridicat,iadescheiatpantalonii,ialsatnjospnla
genunchii,innduicuminile,ngheboatipoticninduselafiecepas,se
apropiedelavi.Numieralandemns1vdnstareaastaiamsimitc
ncepsmitremureimiepicioarele.
Darimairumamsimitcnd1amvzutlungindusesupuspe
lavi,cufaanjos,nvremeceVankallegadelavicuuntergarlarg,
trecutpesubsubsuoriipestegt,iardupaceea,aplecndusedeasupralui,
infacpicioarelemaisusdegleznecuminileluinegre.
Lexei!Mastrigatbunicul.Vinmaiaproape!Ce,nauzi?Uittes
veziituceebtaia.Una!
Frsridicemnapreasus,bunicullplesnicunuiauapestetrupul
gol.Saaipascuit.
Numini,zisebunicul.Astanaveacumstedoar.Uiteasta,asta
da,ostedoarmaitrior.
icndloviiar,petrupseaprinseiseumflnumaidectovrcroie,
iarvrumeuncepusurleprelung.
Aaicnuidulce?lntrebbunicul,ntimpceridicamnaiolsa
scadntact.Nuiplace?Astaipentrudegetar.
Cndridicamna,odatcuea,totpieptulmiseridicansus,iarcndo
lsascad,misepreacmprbueamieu.
Saaipanfiortordesubire,deteapucaunfeldeleinlainim.
_Namsmaifaac!Namspuseudefaademas?
Amspuso.
Linitit,parcarficititpsaltirea,buniculiarspuns:^a^
_Faptulcaipintnutescapdepedeapsa.
Maintiinti,pentrucaiprtisecuvineobtaie.Iaca,nai
pentrufaademas!
Deodatbunicaserepezilamineimstrnsenbrae,strignd:
_PeLexeinutelass1bai!Nu1dau,fiar!
iprinseaizbicupiciorulnuiaochemapemama:
Varia,Varvara!
Buniculserepeziatunciladnsa,otrntijos,iarpeminemnfaci
mdusepesuslalavi.Mzbteamdinrsputerinminilelui,ltrgeamde
barbarocat,ba1ammucatideundeget.Buniculrcneainndum
ncletati,pnlaurm,totizbutismaruncepelavi,zdrelindumi
obrazul,miaducaminteiacumdestrigteleluislbatice:
Leag1!Ams1ucid!
iacummaivdfaaalbamameiiochiieienormi,holbai.Alerga
ntrunadecolocolopelnglaviiipacuglasrguit:
Las1,ticuule.NuIbate!
Buniculmabtutpnamleinat.Timpdectevazileamzcutcufaa
njos,ntrunpatlargcuaternutcald,ntroodicuosingurfereastri
cuocandelroie,venicaprins,dinainteachivotuluidincolulmcarese
aflauosumedeniedeicoane.
Zilelectambolitaufostcelemainsemnatedinviaamea.Credcn
vremeaaceastamamcoptbinelaminteiamnceputssimtomulimede
lucruripecarepnatuncinicinulebnuisem.Deatunciamnceputsm
uitlaoamenicuoarecareluareaminteplindeneliniteissimtcuo
nemaipomenitascuime,deparcmisarfijupuitpieliainimii,oricefelde
umilinsaudurere,ameasauacelorlalioameni.
Maimultdecttoatemauluitoceartdintrebunicaimama.Bunicas
anpustitcutoatgreutateafpturiieimthloase,mbrcatnnegru,
asupramameiiambrncitonungherulcuicoanele,uierndprintredini:
Decenu1aiscosdinminilelui?
Msperiasem.
Aazdravncumeti?Maimareruinea,Varvara!Eusfemeie
btrnitotnumiefric.Sifieruine!
Lasm,mam.Miesil.
Nu.Nuiiubetibiatul,nuiemildebietulorfan!
Mamaiarspunstareicudurerenglas:
Deacumaieusorfan.
Apoisauaezatamndoupesipetuldincolisaupuspeplns.
Mamaispuneabunicii:
DenarfifostAlexeiaici,demultplecam!miluamlumeancap.Nu
maipottriniadulsta,mam!Numaipot!Numaiamputere.
Puicamamii!Sufletdinsufletulmeu!optibunica.
Miamdatseamacmamanuerachiaraadetare,icatoiceilalise
temeaieadebunic.Faptulc2maieuompiedicamsplecedincasaasta,
undenuerachipstriasc,mntristacumplit.Curndmamadisprude
acas.Plecasenospeienutiuunde.
Deodat,parcarfiimtdintavan,seivimodiameabunicul.Seaez
pepatiprinseamipipicapulcuniteminirecicadeghea.
_Bunziua,domnule.Ianumaifpesupratulirspundemi.Ei?
Taremiveneasidauunacupiciorul,darnumputeammicade
durere.Prulieraparcimairocanainte,capulisecltinafrde
astmpr,iarochiivioicutausvadnutiucepeperei.Scoaseapoidin
buzunarunchipdeaptiatnturtdulce,dourocovedinceledulcica
mierea,unmriunciorchinedestafide,imilepusesubnaspepern.
Iateuit!iamadusnitezaharicale!
Saaplecatasuprmi,masrutatpefrunteianceputsmi
vorbeasc,netezindumncetpecapcumnaluimic,asprimnjitde
vopseaglbuie.Vopseauasevedeamaicuseampeunghiilecare,arcuiten
jos,eraucaniteghearedepasre.
iamtrasoscrmnealatuncea,frioare,iamcamtrecutmsura,
darpreamaiscositudinsrite!Maimucat,maizgriat.Ei,imam
nfuriatieu.Nuinimicdacaisuferitmaimultdectisecuvenea.Setrece
perboj.Iaaminte:cndtebateunuldeaiti,nuicusuprare,cciiede
nvtur.Peunstrinsnu1laistebat.Da'mrog,crezipoateceun
ammncatbtaie?Pemine,Aleoa,mbteaucumnaisvezitunicinvisul
celmainspimnttor.iattamaunpstuit,cmiplngeaiDumnezeu
demil.Eiice?Namajunsom?Eramorfan,fecioruluneibieteceretoare,i
totuiamajunssmifacunlocnlume;suntstarostedebreasliamsub
mnameaoamenilalucru.
Buniculialipitdeminetrupulusciv,darbinelegat,ianceputs
miistoriseascdinvremeacnderacopil,cucuvintetariigrele,pecarele
mpleteacuuurinindemnare.Ochiiverziiscprau,prulauriuise
zbrlise,iingroaglasul,deobiceisubirel,trmbinduminobraz:
Lact,tuaivenitaicicuvaporulcuaburi,pecndeu,ntineree,
trgeamdinrsputerilepurilepeVolgansus.lepulpluteapeap,iareu
peampemaldinzoriipnnnoapte,descul,pepietreascuiteiprin
surpturi.Soarelemiardeaceafa,capulmiclocoteacaunceaun,im
opinteamcorcrjndum,demipriauoasele.Mergeamitotmergeam,i
nuvedeamundepunpiciorul,ccimierauochiimpienjeniidesudoarea
carecurgeauvoi,iplngeasufletulnmine,iarlacrimilemilunecaupe
obraz.Ehei,Aleoa!Tunaidecetevieta.Trgeam,trgeamntrunanham
pnpicamnbotiastaeraofericire,fiindc,deisesleiauputerileicdeai,
celpuinteodihneai;da'semaintmplacteodatsicrapi.Iacaaamtrit
noi,subochiiluiDumnezeuiaidomnuluinostruIsusCristoscelmilostiv.
IacaaammsurateudetreioritotlungulmaiciiVolga,delaSimbirskla
Rbinsk,delaSaratovipnaici,baidelaAstrahanpnlaMakarievo,
pnlaiarmaroc.Astafacecutotulmultemiideverste,nanulalpatruleaam
fcutdrumulcavtaf,vzuseistpnulcaveamcap.
Totvorbindaa,buniculcreteadeodatnfaamea,caunnor,
prefcnduse,dinbtrnelulmiciusciv,ntrunvoinicvnjoscadin
poveste,caretrgeasingurperunsusulapeiunlepsur,uriaDincndn
cnd,buniculsreadepepatinasdeadinmini,casmiaratecum
pescvringuriledehamedecariicaretraglepurilelaIdee,cumscotapa
caresestrngepefundulacestora,imicntacuvocealuijoascteun
crmpeidecntec.Apoi,sprinten,cantineree,sreaiarpepat.ntimpcem
uitamlaelcuguracscat,uimitdetoatnfiarealui,buniculurmacuglas
imaigros,imaitare:
_Eh,Aleoa,darinseriledevar,cndfceampopasdehodin,la
Jigulisauaiurea,istteamtrntiilapoalelevreunuluidealverde,njurul
foculuiundefierbeacasa,sfivzuttuatuncicumncepeacteunamrtde
edecarstragcteuncntec,deimergealainim,nualta!icndintram
ncorinoi,artelulntreg,simeaicitreceunfiorprintottrupuldincretet
pnntlpi.Volgaimnaapeleparcmairepedeideodatisenzreac
seridicndoupicioare,aidomacailor,iseavntpnnnori.Pelocse
risipeatotamarul,cumsemprtiecolbunbtaiavntului.Edecariiseluau
cucnteculiuitaudetoate.Bauneorisentmplacddeaicasanfoc.
Atuncilpocneaupebuctarcupoloniculncap,spunndui:Cntcti
place,da'treabasnuiouii!
Uneoriuasedeschideaictecinevalchemaafar.Eunslrugam
ntruna:
Nupleca,bunelule.
Atuncibuniculzmbeaicutasscape,spunnd:
Ateptai,cvinndat.
Aamiatotpovestitpntrziunamurg,iarcndaplecat,dupcemi
aspuscudragbunseara,miamdatseamacbuniculnueraniciru,nici
fioros.Afivrutspotuita,ccisufereamdemiveneasplnglagndulc
mbtusecuattanendurare.
Aceastvizitabuniculuideschiselarguapentrutoatlumeai,de
dimineapnseara,veneantrunactecineva;seaezapepatulmeui
cutasmiindeurtcumputeamaibine.miaducamintecnueram
totdeaunabucurosdeasemeneaviziteiuneorinicinuizbuteammcarsm
maiiaucuvorba.Maidesdecttoiceilaliveneabunica;dnsadormean
acelaipatcumine.Insceamaivieamintiredinzileleaceleamialsato
ignu,unzdrahoncupieptullarg,cuuncapuria,totnumaicrlioni.
ignuseivintrosearnodaiamea,mbrcatcadesrbtoare,cuo
rubacdemtaseaurie,cupantalonidecatifeaicizmecutureatcanumai
creuricaunburdufdearmonicicuscr.Prulilucea,ochiisaiii
sticleauveselisubsprnceneledese,caidiniialbisubdungasubirica
mustcioareinegre,tinereti,iarrubaciluceaiea,rsfrngndluminia
roieidomoalacandeleivenicaprinse.
Uitteitu,miziseel,suflecnduiomneciartndumibraul
golpnlacot,brzdatdevrciroii.Vezictsdeumflate?Erauimairu,
darsaumaialinat.tii?Cnd1aapucatfuriapebunic,amvzutcareste
deiegataimiamvrtmnadedesubt,poatecorupevarga,castrebuiesa
iaalta.nrstimpulacela,bunicuasaumaictatearfipututscoatedeacolo.
Da'vezicvarganuserupea,fiindceraudimldioas.Da'oricum,totte
amscpatdeomulimedelovituri.Iidaiseamadecte?Eh,frioare,eus
piicher.
Semaiuitodatlabraulluiumflatirsecursulluiblajini
mtsos:
Aajalemieradetine,nctmisepuseseunnodngtisimeamc
mnbu.Marebelea!ieltecroiantruna!
ignuprinseasforicauncal,cltinnddinapincepunumaitiu
ceistoriencareeravorbademulteidetoate.Cufirealuisimpl,copilroas,
ignumctigi,dintrodat,simiicmieraaproape.
Iamspuscmiefoartedrag,iarelmiarspunscuosimplitatepecare
dupaceeanaveamsouitniciodat:
_Dapoiitumietidrag.Dacamsuferitpentrutine,dindragosteam
fcuto.Crezicpentrualtulsufeream?Attaru!
i,pecndtrgeacuochiullau,ncepusmdscleasc:
Cndofistemaibatvreodatcuvarga,nutemaimpotriviinui
ncordatrupul.Auzi?Altfelstiictedoarendoit.Lasitrupulslobod,
moale.capiftia.inuteumfla.Suflmaidegrabctpoiiipctteine
gura.imaibineaa.Vezinumaisiaduciaminte!
Lamntrebat:
Da'cecrezi?Momaibate?
Babinecnu,miarspunslinititignu.Maincapevorb?Os
tebat,incdestuldedeS.
Da'pentrucesmbat?
Las'cgsetebuniculpentruce.
Plindegrij,ignuiddeanaintecunvturile:
Desentmplstebatrepezindnuiauadesusnjos,atunceastai
linititimoale.Dacnshriecunuiauapepiele,casiojupoaie,atunci
ditrupuldupnuia.Pricepi?iemaiuoraa.
Apoimifcusemncuochiulnegru,saiu,imizise:
Latreabaastasmaiiscusitchiardectsubcomisarul.Dinpieleamea,
frioare,poifaceimnui.
Uitndumlafaaluivoioas,miamadusamintedepovetilebunicii
cuareviciulIvanicuIvanukacelprost.
III.
Cndmamnsntoitmiamdatseamacignuaveancaso
situaiedeosebitfadetoiceilali.Buniculnuipalaelpreadesicuatta
mniecalafecioriilui,iarcndsentmplacaignusnufiepeaproape,
nchideaochiipejumtateiddeadincap,zicnd:
Ivankaedatnaibii.Areminideaur.ineimintecevspuneu:din
biatulstaaresiasceva!
Unchiimeisepurtauieifrumoscuignu;iartauprietenie,nu
fceauniciodatglumepeseamalui,capesocotealameteruluiGrigori,
cruianuerasearsnuifacfeldefeldeotiiumilitoareirutcioase,
ncingndnfocmnerulfoarfecelui,nfingnduinfundulscaunuluiuncui
cuvrfulnsussaupunnduilandemnfiidestofdetoateculorile,abia
adusedelavopsit,pecaremeterul,cuvederealuislab,lempreunaile
cosealaolalt;binenelescpentruasemeneatreabbunicullluapelocla
ceart.
ntrozi,cndmeteruldormeadupamiazpelaviadinbuctrie,1
auvopsitcufucsinpeobraz,imultvremedupaceeaaumblatcufaa
astfelboit,strnindrsul.Dincadrulbrbiiluisuretepriveausticlele
rotundealeochelarilor,subcarespnzurajalnicunnaslungirou,care
semnacuolimb.,.,
Unchiimeinscoceautaraistovmfiecezialtepozne,darmeterulle
ndurapetoatentcere,saucelmultmormindmolcomi,naintedeapune
minapefieruldeclcat,pefoarfece,pecletesaupedegetar,iscuipabinede
totndegete,ifcusedinastaunobicei,aacpnilamas,cndvoias
apucecuitulsaufurculia,iscuipamaintindegete,strnindrsul
copiilor.Cndsentmplas1doarceva,pefaaluimareseiveaucutecare
sencreeaucaniteunde,inlausprncenele,seurcauntrunfelciudatpe
frunteisepierdeaupescfrliapleuv.Numiaducamintecumprivea
buniculacestepetrecerialefeciorilorsi,bunicansiameninacupumnuli
lestriga:
Hainimaisuntei,neruinailor!
Darideignuvorbeauunchiimeicurutateinbatjocur,zicnd
cniciotreabnofceacalumeaiceraleneiho,numaicnuio
spuneauniciodatnfa.
Amntrebatopebunicapentrucesepurtauastfelfadednsul.Ca
totdeauna,bunicamalmuritcuvoiebunipenelesulmeu:
Pisvezi,iunulicellaltvors1iapeVaniua,cndivaavea
fietecareatelierulsu,ideaceealnjuramndoi,chipurilefiindcarlucra
prost.Stiinscmint.Mintdinviclenie.Afardeasta,setemcVaniua
nosvreasvinladnii,rmnndmaidegrabcubunicutu,care,cu
toanelelui,sarputeapreabinesmaifacunatelier,cuIvanka.Iarunchilor
tainulearpreavenilasocotealtreabaasta.Pricepi?
Bunicarseuoriurm:
Rdicurciledevicleugurilelor.Ehei!Da'bu,nicutunelegetoate
sforriileloriintritpeamndoi,ipelaa,ipeMisa.Iaca,amsi
cumprluiIvan,zice,oiduldescutire,casnu1ialaoastecdoarami
eunevoiedednsul!Iareisenfuriefiindcnulevinelasocotealunaca
asta.Apoi,idebanilepareru,cde!Oidulcaaceeacostcamscump.
Acumtriamiarinpreajmabunicii,capevaporinfiecaresear,
naintedeaadormi,mispuneapovetisauntmplridinviaaei,careerau
ntocmaicaunbasm.Ctdespreafacerilefamiliei,mprireaaveriintrecopii
saucumprareadectrebunicauneicasenoi,bunicavorbeazmbindde
parcnarfiprivitodefel,caicndarfifostovecinoarecareiarnuadoua
fiinncas,socotinddupgradulderudenie,Deladnsaamaflatc
ignuerauncopilprsit,pecare1gsisepebancadinpoartpeonoapte
ploioas,ntroprimvartimpurie.
Zceanfuratntrunor,povesteabunicangndurataicuglas
detain.Abiaabiamaiscncea,dengheatceera.
Bunicu,deceiprsescuniioamenicopiii?
Pisentmplcmameicopiluluinuivinelapteleinarecuce1
hrni.iaflac,iact,ncutarelocsanscutnudemultuncopilcarea
murit;iatuncilducepealeiacoloi1punenloc.
Dupcetcuoclip,sescarpinncap,ofticuochiintavanurm:
Vezi,Aleoa,detoateasteanumaisrciaedevin.Srciaastaiaa
decruntcteodat,cnicinupotsispun!apoiguralumiizicecofat
nemritatnusecadesaibcopil,ccide.1facederuine.Bunicutuvoia
sseducs1deapeVaniukanseamapoliiei,dareuamstruit5jjum
noi,cni1trimiseseDumnezeunloculcopilorcarenemuriser.Euamavut
optsprezececopii.Dactriautoi,umpleauouli,optsprezececase.Cas
vezi:eumammritatlapaisprezeceani,ilacincisprezeceaminscut.Se
vedetreabaciaplcutDomnuluisngedinsngelemeuideaceeamialuat
copilaii,casifacngeri.Miseumpleainimadejale,da'mibucuram.
Cumedeapemargineapatului,mthloaslatrup,numaincma
icuprulnegrursfiratpeumeri,semnacuursoaicapecarecuctevazile
nainteoadusesencurteunpdurardinSergaciiovzusemieu.Bunica
ifceasemnulcruciipepieptuleicuratialbcazpada,rdeancetinel,
duspegnduri,ispunea,legnnduse:
Peceibunimiialuat,iarpeceirimiialsat.Multmammai
bucuratdeIvanka,fiindctarevmaiiubesceupevoi,micopilai!Lamluat,
1ambotezatiuitectrieteiisntos.LanceputiziceamCrbu,c
bziantruna,tamancauncrbu.Setradeabuileaprintoatcasai
bzia,inumaiisprvea.Vezisifiedragignu,caresufletbun.
mieradragIvaniuneorirmneamplindeuimirenfaalui,frs
potscoateovorb.
Smbta,dupceletrgeacteobtaietuturorcopiilorcaregreiser
pestesptmn,buniculplecalabiseric,lavecernie.Atuncincepean
buctrieoviacumnuseputeamaivesel.ignuprindeadupcuptor
nitegndacinegri,lefceactaiclipihamuridea,tiacufoarfecele,din
hrtie,osanieS1>pemasagalben,curatrzuit,ncepeausalergepatru
telegarinegricapanacorbului.Conduceaaceastalergaredecaicuoachie
subiricjistrigatare,cuglaspiigiat:
Auplecatduparhiereu!
Dupasta,maiprindeaungndac,ilipearjspateohrtiui1mna
dupsanie,zicnd:
Auuitatsacul.Iac,unclugrgonetesijli1duc.
Dupaceealegapicioarelegndaculuicuoa,Gndaculsetra,
mpleticinduseilovindusentrunacucapuldemasa,iarVankaipa,btnd
dinpalme:
Iacaiparacliserul!Aieitdelacrmiseducelavecernie.
ignunemaiartainiteoricei,care,lacomandalui,seridicaun
doulbueimergeautrnduicodielelungiiclipindghidudinochiorii
vioiistrlucitoricanitemrgelenegre.Deoareciiacetiaaveamaregrij,i
purtansn,ihrneacubuceledezahrpecarelescoteadingur,isruta
ispuneacudeplinncredinare:
oareceleeovietatedeteapt,blnd.Duhulcaseiiubeteoarecii.
Pecineihrnete,locrotete.
ignutiasafactotfeluldescamatorii,cucridejoc,cubani,i
urlamaitaredecttoiceilalicopii,decaremaicnusedeosebea.Odat,
copiiijucndcricuel,1aulsatdectevaorilarndpopaprostul;ignu
santristatfoarte,sabosumflatinamaivrutsjoace.Apoiavenitsmise
plng,smrcinddinnas:
tiupreabinecseneleserntreei.ntrunaifceaucuochiul,i
itreceaucrilepesubmas.staijoc?Dacivorbapenelate,apim
pricep
ignuaveanousprezeceaniieramainaltdectnoituspatru
laolalt.
JVIaicuosebiremiaducamintecumsenfiainzidesrbtoare,
ndatceplecaunospeiebuniculiunchiuMihail,seiiveanbuctrie
unchiulakov,cuprulluicre,zbrlit,icuchitaranmn,iarbunicapunea
deceaiintindeaomasacugustridinbelugicuvotc,pecareoturna
dintrunclondirverdecufloriroii,ncrustatecudibcienfundulsticlei.
ignu,mbrcatdesrbtoare,senvrteacaosfrleaz;meterulintra,
pindoldi,iarsticleleochelariloriscnteiauntoatclipa.Apoivenea
ddacaEvghenia,cufaaroieciupitdevrsat,cuochivicleniiglasde
trombon,pntecoascaunpoloboc.Cteodatveneaiparacliserulcelpletos
delabisericaAdormiriiincvreocivanecunoscuiunsuroi,bloi,ca
tiucaicamihalul.
Toibeauimncauvrtos,icninddinstrfundulmruntaielor.Nou,
copiilor,neddeauacadeleicteunphreldeviinatdulce,i,ncetulcu
ncetul,sencingeaoveseliestranic,darnespusdeciudat.Unchiulakovi
acordacudragchitara,dupcareaveantotdeaunaaceeaivorb:
Ei,acumancep.
iscuturacrlioniiiseplecaasuprachitarei,lunginduigtulcaun
gnsac.Faaluirotundinepstoaredeveneavistoare,iarochii,vioii
jucui,ipluteauparcntronvluiredenegur.Picuorstrunelei
ncepeacufoccteuncnteccaretezgndrealainim.
Cnteculluitesileas1asculintrotcerencordat.Eraomelodie
careserevrsanvalnic,deundevadedeparte,caunpru,strbteaprin
podeleiperei,irscoleasufletul,itepodideaotristeeciudati
apstoare,careteumpleadenelinite.Subvrajaacesteimuzicitecuprindea
miladetoatlumeaidetinensui.iceimaripreaudeopotrivcuceimici;
toirmneaupegnduri,neclintii,innduirsuflarea.Maincordatcatoi
ascultaSaa,biatulunchiuluiMihail.intindeantrunagtulspreunchiu
lakoviseuitaintlachitar,ntimpcedinguracscaticurgeaubalepe
brbie.Uneoriisentmplasuitedetoate,nctalunecadepescauni
rmneapepodeanemicat,sprijinitnmini,cuochiiholbaiiaintii.
Toinmrmureaucavrjii.Numaisamovaruliurmazumzetullui,fr
anempiedicasascultmmaidepartetnguiosulcntecalchitarei.Cndi
cndcinevabteauurelnunuldinceledougemuleeptratecarepriveau
nntunericulnopiidetoamn.Pemasdouluminrideseuilegnau
flcrileglbui,lungiiascuitecanitesulie.
Cntnd,unchiulakovajungeatreptatntrunfeldenepenirea
trupului.Cuflcilencletate,preacaczutntrunsomnadineinumai
minileluiiduceaumaideparteviaalor,deosebit.
Degeteleminiidreptetremurauabiasimit,arcuiteasuprachitarei
nnegrite,caresemnacuopasrecesezbate,flfinddinaripi;nacelai
timpdegeteleminiistingialergaucuonemaipomenitrepeziciunepegtul
instrumentului.
Dupcesembta,unchiulakovcntatotdeaunaprintredini,cuovoce
uiertoareineplcut,uncnteccarenusemaisfrea.
Uncoteideaficumva,Toatvremeaaurla.
Of!Ctaremiiunt!;
Rudetotsamant!
Omicundrumcoboar,Salsatpegardocioar.Of!Ctaretnii
urt!Greiericntsubcuptor,ifoiescgndacidezor.Of!Ctaremiiurt!
Zdreneuncaliczbicete,tAltcalicleterpelete.Of!Ctaremiiurt!Rude
totsamrt!
Numiplceacnteculacestai,cndunchiumeuajungealaviersuln
careeravorbadeceidoiceretori,numaiputeamnduraattatristeei
izbucneamnhohotdeplns.
ignuascultacntecelecuaceeailuareamintecaitoiceilali,i
nfundaminilenclaiadeprnegru,ipironeaochiintruncolalodiii
fornia.Isentmplauneorisrbufneasc,tnguinduse:
Ehei,deaaveaeuglas,ceamaicnta,Dumnezeuledoamne!
Bunicaoftaizicea:
Destul,laa.Preanesfiiinima!Iartu,Vaniatka,naifacerus
jocioleac.
Nuimplineautotdeaunadorinapeloc.Darsentmplauneorica
muzicantulsipundintrodatpalmapestruneiapoi,strngndmna
pumn,slepededintrosmuciturpepodeacevanevzut,iarapoisstrige
voinicete:
Deajunscujaleaicudorul.Hai,Vanka!Didrumul!
Dupceitreceaminileprinpriitrgeamjoscmaagalben,
ignupeactremijloculbuctriei,umblndcubgaredeseama,deparc
arficlcatpeace.Obrajiioacheiisenroeau(spuneacusfial:
LakovVasilici,zii,rogute,mairepejor.Chitarancepeaszngne
slbatic,clcieleluiignuprindeausbatduumeleledeparcarficzut
ogrindindeas,pemasindulapfarfurriaioaleleclnneau,iarn
mijloculbuctrieiignuardeacaovpaie,pluteacaunoim,cubraele
desfcutecadouaripintinse,ijucadenuisemaivedeaupicioarele.Apoi
chiuia,selsapevineiprindeaasenvrticaunlstundeaur,luminndui
petoiceidinjurculuciulmtsosalcmii,carefluturaiunduiafr
contenire,deparcardeaisetopea.
ignujucantruna,fristov,caicndarfiuitatdetoatecele.Prea
cdesarfideschisua,arfipornitojucndaapestrad,prinora,isarfi
totdusundearfivzutcuochii.
Taiedeacurmeziul!istrigaunchiulakov,btndcupiciorul.
uieraapoisubireli,cuglassfietor,aruncaocimilitur:
Hei!Denumieradeopinci,Zulsamnevast,(nci.
Cndicndceidelamas,rpiinacestvrtej,chiuiauieii
scoteauipeteuoaredeparcifrigeacuceva;meterulcelbrbossebteacu
palmapechelieibodogneanutiuce.ntrosear,seaplecspreminei,
potopindu~miumrulcubarbaluimtsoas,mispusenoaptlaureche,
caicumarfivorbitntainunuiomdeseamalui:
Sfifostaici,LexeiMaximci,taictu,ce'dejociarmaifitras!
Veselbrbateraitarebunlasuflet.Iimaiaduciamintedeel?
Nu.
_Ehei!Sifivzutcumjucau,elicubunica.
Iastaipuin!
Seridicnpicioare;naltislabcumera,semnacuunsfnt.Seplec
nfaabuniciiincepusoroagecuunglasneobinuitdegros:
_AkulinaIvanovna,fmi,rogute,plcereaijoacidumneataodat,
aacumjucaipevremuricuMaximSavvateici,zuaa!Dehatrulmeu!
_Ceteaapucat,GrigoriIvanovici?Zisebunica,rzndizgribulinduse.
Cesmaijoceu?Vreismfacdersullumii?
Dartoincepursoroagei,deodat,bunicaseridictinerete,i
netezifustacupalmele,sendreptdinale,iddupespatecapulgreoii
porniprinbuctrie,strignd:
Dacirde,svfiedebine!Naveidect!Hai,laa,didrumul!
Unchiumeutresridintottrupul,sentinsei,mijindochii,ncepus
cntedomol.ignuseoprioclip,srinsus,apoiprinseajucapevinen
jurulbuniciicare,cubraeledesfcutenlturi,cusprnceneleridicateiochii
pierduiundeva,departe,lunecalindeparcarfiplutitnvzduh,nclipa
aceeabunicamiprucaraghioasipufniiders.Meterulmmustrcu
degetuliceimariseuitarsuprailamine.
Ianumaibocniaa,Ivane,zisemeterul,zmbind.
ignulascultnumaidect,srilaoparteiseaezpeprag,iar
ddacaEvgheniaiumflguaincepuscntecuglasuleigrosiplcut:
Delunip'msmbta,idzorcuiglia;Rudetotseistovete,Abia
dacmaitriete.
Bunicaparcnujuca,cipovesteaceva.Iatovenindsprenoiagale,
legnndusengnduratjrotinduiprivireapesubbraelentinse.Tot
trupu]eimaresecltinadescumpnit,iarpicioarelepipiauncetiorcalea.
Apoiseoprea,speriatparcdeceva;faaitresrea,sencrunta,dar
numaidectseluminantrunzmbetplindebuntateideprietenie.Deodat
seddulaopartecaicndarfivrutsfacloccuivai,trgndu1parcde
mndupdnsa,iplecfrunteaiseopriascultndmuzica,zmbindtot
maivoios.Peneateptatesesmucidinlocincepussenvrtprinsparc
ntrunvrtej;preamainalt,maizvelta,inuimaiputeailuaochiidela
dnsa;eraamarnicdefrumoasiaveaattafarmecnaceleclipede
ntoarcereatinereii.
IarddacaEvgheniaurlacauntrombon:IarduminiciletoateJoac
pnnmiezdenoapteNusendursmaiplece.ACepcatctimpultrece!
Cndisprvijocul,bunicaseaezlaloculei,lngsamovar.Cutoiinu
maipridideauculaudele,iarea,potrivinduiprul,lespuse:
Ei,ajunge!Naivzutdnuitoareadevrate!Lanoi,nBalahino,era
ofatnumaitiuacuieraicumiziceacarecndjuca,uniiplngeaude
bucurie.Eraosrbtoaresovezijucnd.Uitaidetoate.Ceomaipizmuiam,
eu,pctoasademine!
_Cntreiiidnuitoriisuntceimaideseamenidinlumeaasta,zise
cugravitateddacaEvgheniaincepuscnteuncnteccumpratulDavid.
Unchiumeulakovipetrecubraelededupumeriiluiignuiispuse:
_uartrebuisjociprinceainrii.Arnnebunioamenii,nualta.
_Afivrutmaidegrabstiuscnt.DacmiarfidatDumnezeu
glas,aficntatzeceaniniraPiPuteamsam^S*clugresc,cnumimai
psa!
Beaucutoiivotc,darcelmaizdravnbeaGrigori.Bunicaiturna
paharduppahariitotatrgealuareaaminte:
Iaseama,Gria,aisorbetidetot!Iarelirspundeatacticos:
idacamsorbesc?Numaiamnevoiedeochi.Totceamvruts
vd.Amvzut.
Grigoribea,darnusembta.Prindeadoartotmaimultchefdevorb.
Miemivorbeamaintotdeaunadetata:
Tarebunlasufletmaiera,micrlane,MaximSavvateici.
Bunicaoftaincuviinadincap:
Dada.PinealuiDumnezeu,nualta!Toateacesteamipreau
deosebitdeinteresante,mineauntroncordarefrrgaz,iotristee
domoal,copleitoare,minecasufletul.Tristeeaibucuriatriaunoamenii
acetialaolalt,aproapenedesprite,urmndunaalteiacuorepeziciunepe
carenoputeaiprinde,nicinelege.
ntrosear,unchiulakov,cutoatecnusembtasepreatare,ncepu
sisfiecmaadepeel,sismulgpruldincapimustcioararginie
irar,ssetragdenasidebuzadejoscareiatrna.
Ceiasta?Cei?Urlael,plngndnhohote.Lacetoateastea?
Seplesneacupalmapesteobraz,pestefruntesebteacupumnuln
piept:
Suntunticlos,olepdtur,unsufletzdrobit.
Grigorircnea:
Ahaha!Lact,vedei?
Bunica,oarecumameitidnsa,cutasjliniteascfeciorul,
prinznduiminilentrealeei:
Destul,laa!tieelDumnezeucesnenvee!Cndoameeapuin
butura,bunicaeramaibuncadeobicei.Ochiieinegrizmbeau,nvluindu
ipetoiceilalintrolumincareinclzeasufletul.ifceavntcubatista
casimaircoreascfaaaprinsispuneacuglasuleicntat:
Doamne,Dumnezeule,tarebineepelume,Uitaivivoice
frumoasestoate!
Acestaierastrigtulinimii,lozincantregiisaleviei.Eramtareuimitde
lacrimileistrigteleunchiuluimeu,tiindcdefelulluieraunomcutotul
nepstornfaavieii.Amntrebatopebunicaceofiavnddeplnge,de
suduieiseloveteastfel.
Toateaivreasletii!mirspunsededataastansil,mpotriva
obiceiuluiei.Maiateapt,cpreadetimpuriuvreisivrinasuln
asemeneatreburi.
Astamistrniimaimultcuriozitatea.Mamdusnatelierimam
inutdecapulluiIvan,doardoaroiaflaceva,nsnicidelaelnamputut
scoatenimic.Rdeanumaipenfundate,trgeacucoadaochiuluictremeter
ipnlaurmmmbrnciafar,strignd:^
_Iadmipaceicartedeaici,caacumatebagncazaniitrago
vopseal!
Meterulstteanfaacuptoruluijosiscund,cutreicazaneziditeunul
lngaltul,iamestecavopseauacuolopiclungineagr;apoiscotea
looicaicercetapicturilecoloratecareseprelingeaudepecaptulei.Focul
ardeatare,cuputere,rsfrngndusepepoalaoruluiluidepiele,pestrica
odjdiilepreoeti,ncazanebolboroseaapavopsitiunnordeaburigrosi
necciossetrgeactreu,iarafarvntulspulberaomtuldepepmnt.
Meterulseuitlaminepesubochelaricuniteochitulburiinroii
iispuserstitluiIvan:
Adulemne!Nuvezicnumaisunt?
Cndignudetefugancurte,Grigoriseaezpeunsacplincu
bcanimchemladnsul:
Iavinncoace.
Msltpegenunchii,lipinduibarbacaldimoaledeobrazulmeu,
ncepuamiistorisinitentmplricaremiaurmasntipritenminte:
Iaca,unchiutuiachinuitnevastaiaucisonbti.Da'acumal
mustrcugetul.Pricepi?Tusidaiseamadetoateastea,caltfelaresfie
vaidetinenvia!
CumoGrigorimsimeamlalargulmeu,deparceramcubunica,ns
mcuprindeaiteama,fiindcmisepreacprinochelariiluivedetotcese
petrecenmine.
Vreipoatescunoticumauciso?Mntrebeldomol.Uitecum:se
culcaalturidednsa,itrgeaplapumapestecapiicralaghionti,io
buea!ipentruce?Poatecnicielsingurnutia.
FrsiaseamalaIvan,caresentorsesecuunbradelemneise
cinchisedinainteafoculuinclzinduiminile,meterulurmcuglasadnc:
Ofibtutopoatedeciudceramaibunacael.Csvezi,frioare:
Kairinilornuleplacoameniibuniiipizmuiesc,nusempacdefelcueii
cautsistrpeasc!ntreabopebunictacumiauamrtzileleluitaic
tu,pn1audatgata.Aresispundnsatoate,cnuiplaceinusufer
minciuna.Cutoatecbeaitragetabac,bunictaeosfnt,ofemeiecufrica
luiDumnezeu.Tuvezisteiidednsa.
Maistrulmddulaoparte.Amieitncurtesperiatiabtut,ntind
majunsedinurmVaniua;mapucdecapimioptilaureche:
Snutetemideel,ciombun.Cndvorbetecutine,vezisteuii
dreptnochiilui.Aaiplace.
Toateacesteaeraulucruriciudateimtulburau.Nucunoteamalt
via,darmiaduceamnedesluitamintecpriniimeinutriseraa.
Vorbeaualtfelialtfelseveseleau,erautotdeaunampreun,unullngaltul.
Serileedeauadesealafereastrpntrziu,rzndntrunaicntndcuglas
tare.Lumeaseadunanstradiseuitalaei.Feeleoamenilor,ridicatensus
sprefereastranoastr,misepreaucaraghioaseimiaduceauamintede
farfuriilemurdarencareaurmasurmedemncare.Aici,labunicul,rarse
ntmplasrdcareva,ichiarcndrdeanutotdeaunanelegeaiceanume
istrnisersul.Adesearcneauunullaaltul,seameninauiuoteautainic
prinunghere.Noi,copiii,stteamlinitii.Nimeninunebganseama,de
parcamfifostlipiidepmnt,cumselipetecolldupploaie.Msimeam
strinncasaastaitaviaadeaicimntritntruna,fcndummuit
cubnuiallaoricineisfiucuochiinpatrulatoatecele.^prieteniameacu
Ivansefceatotmaistnnsa.Bunicatrebluiaprincasdinzoriipn
noapteatrziu,iareumnvrteamcteraziulicademarenjurulluiignu.
Cndmbteabunicul,ignuistrecuramnasubvergi,iaradouazimi
artadegeteleumflate,vicrinduse:
Nu,astanareniciunrost.Petinenuteuurezcunimic,iareuuite
cucemaleg.Deacuncolo,nummaiamestec,stiudebinecteia
naiba!
Dataurmtoarensiluaiarporiadesuferinfrniciunfolos.
Parcspuneaicnutemaiamesteci?
Aaamspus,dartotmiamvrtmna.Nicinumiamdatseama.
Puindupaceea,amaflatdespreignuunlucrucaremiasporiti
maimultinteresulidragosteafadeel.
nfiecarevineriignunhmalaosanielargpearap,murguldragal
bunicii,marenzdrvaniiubitordezahr.ignuipuneauncojocscurt
pn'lagenunchi,indesancapocciulmare,sencingeacuunbruverde
iplecalapia,dupcumprturi.Uneorisentmplaslipseascmult
vreme.Aicaseieraungrijorai,seduceauntrunalafereastr,suflaungeam
cassetopeascfloriledegheaiseuitaunstrad.
Nuvine?:
Nu.
Mainelinititdecttoierabunica.
Of,Doamne!Lespuneaeafecioriloribunicului.Dinpricinavoastr
ausseprpdeascibiatulicalul.Cumdenuvieruine,ticloilor?Nu
vajungectavei!Neamdeoamenifrminteilacomi!Las'cvpedepsete
el,Dumnezeu.
Buniculmormiancruntat:
Binebine.Nos1maitrimitem.Cteodatsentmplacaignus
sentoarcabialaamiaz.Cumsosea,amndoiunchiimeijbuniculieeau
repedencurte,iarnurmalor,trgnddezortabacpenas,veneabunica,
mthloascaoursoaici,nutiudincepricin,ntotdeaunalavremea
aceeacamnendemnatic.Dupeiddeaubuznacopiiii,ntoiulvoioiei
tuturor,ncepeadescrcatulsnieiplindepurcei,depsritiate,peteide
hlcidecarnedetotsoiul.
Aicumprattotceiamspus?lntrebabuniculpeignu,
cercetndaprigcucoadaochiuluincrcturasniei.
Tot,rspundeaIvan,careopiaprincurteicutasinclzeasc
minile,lovinduleunadealtadeseauzeapocnetulmnuilorcuundeget.
Numaipocnimnuile,cmcostdestuleparale.Cevarestaiadus?
Nu.
Buniculseroteanjurulsnieiispuneancet:
Parcaiaraiaduscampreamult.Iaspune,nucumvaleailuatcu
hapca?Snuteprindcfaciaaceva!
Grindastfel,increeaobrazuliplecagrbit.
Unchiimeiserepezeauvoioilasanie,cntreaunmnpsrile,
petele,mruntaieledegsc,picioareledeviel,hlcileuriaedecarne;
uierauamirareiludaumarfacumarelarm.
_phiii!Da'bineaimaiales!
CelmaincntateraunchiuMihail.Usciv,leitsu,nsmainalti
cufaaneagrcatciunele,njurulsnieiluideparcerapearcuri,irosea
fiecelucrucunasulluicaunpliscdeciocnitoare,plesciadinlimbcu
poft,ingustadeplcere'ochiineastmpraii,vrnduiminile
ngheatenmneci,ltotdescoseapeignu:
_Cteparaleiadattata?
_Cinciruble.
_pi,aiciemarfdecincisprezece.Ctaicheltuit?
Patruiogrivn.
_Vasziciaumairmasnougrivnenbuzunar.Vezicumsefac
banii,lakove?
Unchiulakovcare,ncuidagerului,eranumaincma,rdeanfundat
iseuita,clipindmrunt,lacerulalbastruingheat.
Mi,Vanka,aiputeasnecinstetipefietecarecucteojumtate
devotc,spuneael.
Bunicadeshmacalul.
Cei,mnzule?Cei,puiorule?ivineazburda?Zburddacai
poft!Zburd,fpturaluiDumnezeu!
Caluluriaifluturacoamadeas,oapucapebunicadeumrcudinii
luialbi,ismulgeabroboadademtasedincap,seuitalaeacuochiplinide
veseliei,scuturndpromoroacadepegene,nechezauurel.
Vreipine?
ibunicaivrantrediniuncodrudepinepresratcusare,iridica
orulpnsubbotulcaluluicapeotraistingnduratseuitalaelcum
mnca.
ignuzburdaielcaunmnznjurulbunicii.
Deaiti,bunicu,cebunideteptecalul!
Pieidinochiimei!Nutemailingui!Strig.Bunicalael,btnddin
picior.tiibinecnumiestdragcndviidelapia.
Bunicamlmuricignu,cndseducea[.Pia,maimultfura
dectcumpra.
Bunicutuidcinciruble.Iarelcumpr1detreiifurdezece,mi
spusebunicascrbit.S5dedulcitlafurtiag,olticul!Ancercatodatin8
pitnimica.Acastoiaursi1auludatpentruasemeneaisprav,iarel
deatuncisanrvitifurjmereu.Bunicutu,ntinereealui,andurat
destuiisrcieiamrciune,iacu,labtrnee,1acuprinslcomia.Ismai
dragibaniidectcopiiilui.Cndicadecevalamn,numaipoatedebucurie.
C|despreMihailoilakov.
idndalehamitedinmn,bunicatcuovremeapoi,uitndusen
tabacheradeschis,bodogni:
Leonea,drgu,aiceasieeletarencurcate,caohorbotmpletit
deobabchioar.Cinenaibaslemaidescurce?Tepomeneticntrozi1
orprindepeIvankafurndi1orucidenbtaie.
Seoprioclip,apoiurmcuglasulsczut:
Ehei,biea!Legisuntelemulte,da'dreptatenuinicieri.
Adouaziamnceputs1rogpeignusselasedefurat.
Austeucidnbtaie.
Najungeispunmnpemine:fug!Euisprintenicaluiieliute
depicior,ziseignuzmbindbatjocoritor,darnumaidectsencrunt
urmcumhnirenglas:tiuieucnusecadesfur'icitreab
primejdioas.Da'ofacaa,deurt.inicibaninustrng,fiindcunchiitin
timpulspt&
;iscotunulcteunul.Da'naudect!Destul,tnfiiin*i.W
tul,iardebaninumipareru.15SDeodatmridicnbraei
mscuturncegtjslbuiuurel,daroaseleistari.Aifiiomzdravn.tii
una?ArfibinesnveisSfijjjjjchitar.Zuaa!Roagtedeunchiulakov.
Pcatcetincmic.Da,mic,dardatdracului.Aa_icnuiedragbunicul?
_Nutiu.
_eu)afardebunica,snuivdpeKairini.
ndrgeascidraculpetoi.
_Da'pemine?
_ApoitunuetiKairin,tuetiPekov.Etidealtsnge,dinaltneam.
Deodatmstrnsetarenbraeimispuseaproapegemnd:
Ehei,Doamne!Sfiavutieuunglasfrumos,nnebuneamlumea!Ei,
acumdutecamtreab.
middudrumuljos,ivrngurunpumndeintioareiseapuc
sntindpeoscndurmare,ptrat,obucatdestofneagr,ud,
prinzndonintepemargini.
Nutrzievreme,ignuseprpdi.
Lucrurilesauntmplataa:ncurte,lngpoart,rezematdegard,
eraocrucemaredestejar,maigroasimainoduroaslacaptuldejos.
Cruceaastaseaflaacolodemultvreme.Ovzusemdecumamsosit,numai
cpeatuncieramainouimaigalben.Dar,stndtoattoamnanploaie,se
nnegrisedetot.Cruceaaveaunizamrui,deargseal,inueradeniciun
folosncurteaaceea,strimtimurdar.
Unchiulakov,careocumprasecasoaezelamormntulnevestisi,
fcusejurmntsoducnspj,narepnlacimitirnziuaparastasuluideun
an.
Ziuaaceeasenimerintrosmbtpelanceputmiernii.Erageri
vntulspulberazpadadepeacoperi,uri.Toiaicaseiieirncurte;bunicul
ibunicampreuncuceilalitreinepoi,plecasermaidevremelacimitir,la
parastas.Peminemlsaseracasdreptpedeapspentrunumaitiuce
pcate.
Amndoiunchiimei,mbrcailafel,cunitecojoacenegre,scurte,
sltarcrucea,punndfietecareumrulsubcteunbraalei.Grigoriinc
unomnutiucineofifostridicarcugreucaptulcelgrosalcruciii1
aezarpespinarealataluiignu,care,vzndcseclatin,jrchira
picioarele.
Poisoduci?lntrebmeterulGrigori.
Nutiu.Aresmivincamgreu.:>'UnchiuMihailrcnicufurie:
Deschidepoarta,dracchior!
*Iarunchiulakovsriielcugura:
Ruinesifie,Vanka!Pituetimaitaredectnoidoilaolalt.
ntimpcedeschideapoarta,moGrigorilsftuiapeIvancuasprime:
Iaseamasnuifrngialele,ridicndpestemsur.Ei,acuducei
vcuDumnezeu!
Chelbosbtrn!istrigunchiuMihaildinuli.
Ceirmaiacasncepuravorbitareiarde,bucuroi,parese,cse
ridicasensfritcruceadincurte.Lundumdemn,GrigoriIvanovicim
dusenatelier,undemispuse:
Astzi,bunicutuareparcocutturmaiblnd.Poatecnuteo
maibate.
nateliermaezpeunmormandelnpregtitntruvopsiti,dup
cemnvelicugrijpnpestemeri,adulmecndaburiicareseridicaudin
cazane,nispusengndurat:
_Eu,drgu,lcunoscpebunicutudetreizeciiaptedeani.Lam
urmritdecndanceputafacereaastaimuitlaelacumacndipecale
0sfreasc.naintevremeerambuniprieteni.Afacereaastaampusolacale
iampornitompreun.Bunicutuidetept.Iac,armassingurstpnpe
atelier,pecndeunamtiutsmdescurc.StiinscDumnezeuimai
deteptcanoitoi.Edeajunsnumaiszmbeasciomulcelmaideteptse
prostetepeloc.Tunupoincnelegedeceoameniispunanumitelucrurii
decelefac,cutoatecsarcuvenispricepiitutotul.Greaiviaadeorfan.
Taictu,MaximSavvateici,eraunomi.Jumtate.Eltoatelenelegeaide
aceeanu1iubeabunicutuinuvoiastiedednsul.
AscultamcuplcerevorbablajinaluimoGrigori,privindcumjucan
vatrfoculroauriuicumsenlaudincazanenorideaburialbicioi,
lsnduseapoicaochiciurvineiepeacoperiuldrpnat,princrpturile
cruiasezreaufiideceralbastru.Vntulsemaidomolise;deundevaseivi
orazdesoareitoatcurteaeraparcpresratcupulberedesticl;n
stradseauzeascritulsniilor;fumulalbstruiseridicaunduinddin
hogeacurilecaseloriumbreuoarelunecaupeomt,spunndparcieleo
anumepoveste.
nalt,ciolnos,brbos,cuurechilemariicapulpleuv,meterulGrigori
semnacuunvrjitorbun.Intimpceamestecavopseauacareclocotean
cazane,mdscleantruna:
Tusteuiilafietecare,dreptnochi,Pnicinelecareserepede
latine,daciteuijdreptnochi,idpace.
Ochelariigreiitiauadncrdcinanasului,a)cruivrfvntera
umflatisemnacualbunicii.
Iastai!Spuseeldeodat,trgndcuurechea,nchiseapoicupiciorul
portiavetreiiserepeziafar.
Amfugitieudupdnsul.
nmijloculbuctriei,ntinspepodea,zceaignucufaansus.Prin
fereastrptrundeadouafiimaridelumincareiseaterneauunapecapi
pepiept,cealaltpepicioare.Frunteaaveaolucireciudat.Sprnceneleierau
ridicatetare,iarochiincruciaictauintntavanulntunecat;buzelevinete
izvcneau,mustindclbucitrandafirii.Dincolurileguriiiseprelingeau
uviedesngepeobraji,pegt,ideacolopepodea.Desubspinaresngele
curgeairoaie.Picioarelerchiratezceaugreoaieisevedeabinec
pantaloniilargitrebuiesfifostuzi,devremeceselipisertaredescndurile
curatealeduumelei,frecatecunisipilucindlun.uviedesngerou
nvpiattiaufiiledeluminiseprelingeauspreprag.
ignuzceanemicat.Numaidegeteleminilor,ntinsedealungul
trupului,sezgrceauhrindpodeauacuunghiilensngeratecareluceaun
soare.
DdacaEvghenia,cinchitalturi,ncercasivrenmno
lumnric;cumnsIvannuputeasoin,luminareacdeamereui
flcruicasestingeansnge.Ddacaoridica,otergeacucaptuloruluii
iarncercasiovrentredegetelecarenuimaigseauastmpr.n
buctriepluteauoaptecareselegnaunaerimmpingeaucaonvluire
vntdinpraguluiiundemoprisem,nseumineambinedescoaba
cleampei.
'_S_apoticnit,spuneacuglasstinsunchiulakov,tresreantrunaii
totsuceacapul.Faaianmntie,boiticlipeamruntdinochiisplcii.
_Aczuticrucea1alovitnspinarei1azdrobit.Ctpecesne
betejeascipenoi;noroccamazvrlitolatimpdepeumeri.
_Voi1aistrivit!ZisemoGrigoricuglasnfundat.
_Eh,cumadicnoi?
_Voi!
Sngelecurgeafrcontenireisestrnsesebltoaclngprag;
bltoacasennegriseiparcseumfla.Ospumtrandafiriesescurgeadin
guraluiignu.Gemeacaprinvis,setopeaitrupuliseturtea,deparcarfi
vrutssefacunacuduumeaua,saintrenpmnt.
Mihailoanclecatiapornitngoanlabiseric,duptata,opti
unchiulakov,iareu1amurcatdegrabntrotrsuri1amadusacas.
Binecnumambgateusincaptulcrucii,cuitecepeam.
Ddacancercantrunasivreluiignulumnricantredegetele
minii,pecarepicuraulaolaltstropidecearilacrimi.
MoGrigoristrigrstit:
Lipeteio,ntngo,lacap,pepodea.
Cbinezici.
Scoateicciula!
DdacaiscoasecciuladincapiceafaluiIvanlovinbuitpodeaua.
Acumacapulierantorsntroparteisngeleicurgeamaitare,nsnumai
dintruncolalgurii.iastainungrozitordemult.
Lanceputmateptamcaignu,dupces0odihnindeajuns,sse
ridice,sseaezepeduumeai,scuipnd,sspun:
UufL.Da'tareicald!
Aafceaduminicile,cndsetrezeadinsomnuldedupamiaz.Dar
acumignunusemaisculaisetopeantruna.Soarelescptasen
asfinit,fiileluminoasesescuturasericdeaunumaipeprichiciul
ferestrei.ignusentunecaselafa,numaimicadindegeteinumaiavea
nicispumelagur.Trejluminriaprinseilegnauflcrileaurii,unan
dreptulcretetuluiidoundreptulurechilor,Iuminnduiprulciufulit,
carebteanalbstriudenegruceera;petegalbeneitremuraupeobrazul
negricios,luminndvrfulnasuluiascuitibuzeletrandafirii.
Ddaca,stndngenunchilacapullui,plngeai1bocea:
Dragulmeu.oimulmeu.
Eramsperiatitremuramdefrig.Mamvrtsubmasimamghemuit
acolo.Apoi,ddurbuznanbuctriebunicul,greoinubaluideop,
bunica,mbrcatntrunpaltoncugulerdeblan,unchiuMihail,copiiiio
mulimedeoamenistrini.
Buniculiaruncblanapeduumeaiprinseaurla:
Ticloilor!Aibgatnmormntmndreeaastadeflcu!Pnn
cinciani,nuiaimaifigsitperechesofipltitcuaur.
Dinpricinahainelorstrnsegrmadpepodea,numaiputeams1vd
peIvan;amieitdinascunztoareameaiamnimeritntrepicioarele
bunicului.Buniculmmbrncilaoparteinuconteneasiameninepe
unchiimeicupumnulluimicirou:
_Lupilor!
Apoiselspeolavisprijinindusenmini,ghinsecnbuindui
plnsul,iizbucnicuglas.
tiueubinecvstteamgit.Ehei,Vaniuiika.Prostuule.Cenemai
facemacu?Cefacem?Tamancndmamubrezitieu!Cezici,maic?De
civaaniDomnuliantorsfaadelanoi.Cezici?
ntinspepodele,bunicapipiafaa,capulipieptulluiIvan,isuflan
ochi,iluaminileiilefrmntantrealeei,pncersturntoate
luminrile.Apoiseridiccugreuirmaseuntimpcampietrit,nrochiaei
demtaseneagr,lucioas,cufaantunecat,cuochiinfricotorholbaii
spusenoapt:
Afar,blestemailor!
Toiieirdinbuctrie;nurmasedectbunicul.
Peignu1aungropatpetcute,frniciunalai.
IV.
Culcatnpatullarginfuratdepatruorinplapumagroascantr
unsul,oaudpebunicafcnduirugciunea.Stngenunchilapiciorul
patului.ineomnlapiept,iarcucealaltifacecndicnd,ncet,
semnulcrucii.
Afarigerdecrappietrele.Luminaverzuiealuniiptrundeprin
geamurilezugrvitecuflorideghea,nctfaablajinabunicii,cunasulei
mare,sevedeacumdesluit,iarnochiinegriiseaprindsnteicarelucescca
licuricii.Horboicademtasecareiacoperpruleiealucioasdeparcarfi
btutnalam.Rochianeagrfonetentrunanvluinduiumeriii
desfurndusegreoaiepep0,dea.
Dupceisfreterugciunea,bunicasedezbracntcere,i
pturetecugrijlucrurilepeladadincoliseapropiedepat;eumfacc
dormdus.
Mi,houle,tuteprefaci.Vdeucanudormi,mispunednsa
ncetior.Nuiaacnudormi,sufleelulmamii?Hai,dmiimieuncolde
plapum.
Mbucurdinaintedeplcereacaretiucmateaptinumpot
stpnisnuzmbesccndoaudmormind:
Aha!Rzidebunictaceabtrn?Apucndplapumadeuncapt,
bunicatragecuattaputereindemnarecmpomenescaruncatnsus,
mnvrtescdectevaorinaericadnapoipesalteauamoale,depuf.
Bunicardecuhohote.
Ceim,pintenogule?Nucumvaainghiitunintar?
Uneorisentmplasseroagedincaleafardemult;atunciadormeam
deabineleainomaiauzeamcndseculca.
Fiecaredinacestelungirugciunincheieoziplindeamrciuni,de
certuriidebti.i,ntradevr,facesleasculi.Bunicainirlui
Dumnezeu,amnunit,toatectesentmplancas.Lsndusecutoat
povaratrupuluingenunchi,caoimensmovil,easpunenoapt,la
nceputfoarterepede,cevanelmurit,apoiprindesamormiedincencemai
tare:
Doamne,tutiisingurctotomulvreasducoviactmaibun.
Iaca,eusocotcasarcuvenimaidegrabcaMihailo,feciorumeumaimare,s
rmnnora.Taresesimteobijduitctrebuieltreacdincolo,pesteap.
Acoloialtpmntinu1noaste.iicinusetiecumosimearg.Da'jc
btrnulinemaimultlacellalt,lalakov.Aoidreptesnuiiubeti
deopotrivcopiii?Etarendrtnicmoneagul.Bineaiface,Doamne,simai
aeziminile.
iridicapoiochiimariiscnteietorictreicoanentunecateiidlui
Dumnezeuunsfat:
_Trimitei,Doamne,unvisbun,casneleagcumsimpart
avereantrecopii.
Bunicaifacesemnulcruciiibatemtnii,lovindusecufrunteaei
maredepodea;apoisendreaptdinaleistruiemaideparte:
MarebucurieiaifaceVarvareisintorcioleacfaazmbitoare
ctrednsa.Cuceteamniat?Cuceimaipctoascaaltele?Ceomaifii
asta?Femeietnr,zdravnistriasccuinimaamrt!Aigrij,
Doamne,ideGrigori,coducetotmaigreucuochii.Deoorbi,nuirmne
altadefcutdectscereascdinpoartnpoart.Apoiastanuibine.Toat
vlagaiairositonslujbabtrnului.Da'ce,parcbtrnulares1ajute?
Of,Doamne,Dumnezeule!
Bunicatacendelung,ntroadncsupunere,cucapuliminilelsate
njos,deparcarfincremenitnaceaststare,oriarficzutnsomngreu.
Ceomaifirmas?Sentreabdnsacuglastare,tiindcna
isprvitncincruntnddinsprncene:Mntuiete,Doamne,petoi
cretinii,ipemineiartm,csofemeiefrminteipctoas.tiiTubine
cnucureavoinpctuiesc,cidentngcesunt.
i,mulumit,bunicaofteazdinadnciurmeazcublndee:
Ctoateletii,printeceresc.Toateiscunoscute!
Dumnezeulacestaalbuniciimiplceataremultintrunamrugamde
dnsa:
MaipovestetemidespreDumnezeu,bunicu.
DespreDumnezeubunicavorbeantrunfeldeosebit,foartencet,
lungindcuvintelentrunchipciudat,cuochiinchiii,cumedeaaa,se
ridicasjpunobasmapecap,seaezadinnoui,odatpornitpevorb,
vorbeamult,pncemfurasomnul.
Dumnezeusadenmijlocullunciiraiului,petronulluideperuzea
nlatpeundmb,subniteteideargintcarenfloresctotanul.nrainui
nicitoamn,niciiarn,iarflorileniciodatnusevetejesc,cinfloresctotanul,
sprebucuriacelordrepi,njurulluiDumnezeuzboarpuzderiedengeri,cao
ninsoaredefulgideisauunroidealbine.Aidomaunorporumbeialbicoboar
dincerpepmntidupaceeaseridicnapoiacolo,sus,ducndlui
Dumnezeutiredetotceauaflatdesprenoi,oamenii.Fietecareiarengerul
lui,itu,ieu,ibunicul,fiindcDumnezeuideopotrivpentrutoi.Iac
ngerultuvine,bunoar,iispuneluiDumnezeu:Doamne,tiicLexeia
scoslimbalabunicusu?IarDumnezeudporunc:Ei,sitragatunci
btrnulobtaiebun!UiteaarsplteteDomnulpefietecaredupalui
vrednicie,peuniilovinduicuamaruri,pealiicubucurii.iaadebinele
cntreteDumnezeupetoateimiiijudecpeoameni,cngeriise
veselesc,flfiedinaripiicnt:Slavie,Doamne,slavie!IarDumnezeu,
drguuldeel,numaiczmbeteladniicaicumlearspune:Binebine!
Ajunge!punicazmbeteieaiddincap.
_iaivzuttutoateastea,bunicue?
_Devzutnamvzut,da'tiu,rspundebunicangndurat.
CndvorbeadeDumnezeu,deraiidengeri,bunicasefceamici
sfioas,faaintinereaidinochiiumeziizvoraoluminnespusdecald.
Luammmmcozileeigreleimtsoase,cadeatlaz,milenfuramnjurul
gtuluiistteamaa,nemicat,ascultndcuncordarepovetiledecarenu
mmaisturam.
OmuluinuiedatsvadfaaluiDumnezeu,fiindciiavederea.
Numaisfiniipotsiovad.Darngeristiicamvzut;ngeriiisearat
cndeticusufletulcurat.Odatmamduslabisericdecuvreme,naintes
nceaputrenia,inumaicvddoingeriumblndprinaltar.Eraustrvezii
cvedeaiprineicaprintropcluoar.injurullorrspndeauo
nvluirecadeluminiaveaunitearipicahorbotademtasesubireile
ajungeauaripilepnnpodele.iumblaungeriiaceianjurulpristoluluiii
ddeauajutorprinteluiIlia,btrnul,sseroageluiDumnezeu.Printelei
ridicaseminileneputincioasectreDumnezeu,casseroage,iarngeriii
sprijineaucoatele.Printeleerabtrndetot,pierduseivedereaise
mpiedicantoatecele.PuindupaceeasamilostivitDumnezeudednsuli
1aadunatdepepmnt.Cndamvzutatunceangerii,amncremenitde
bucurie,misastrnsinimaiamnceputaplnge.Doamne,cebineera!Of,
Leonka,drguulMeu,sufleelule!BineitotdeaunalaDumnezeu,inCer,i
pepmnt.Tarebine!
Da'parclanoiebine?
Bunicaifcusemnulcruciiimirspunse:
SlavSfinteiNsctoare!Totuibine.Acumnumainelegeamcemi
spuneabunica.
Mieragreusrecunosccncaslanoitoateeraubune,cndnoio
duceamdincencemairu.
Odat,trecndprinfaauiiodiiluiunchiuMihail,amvzutope
mtuaNatalia,mbrcattoatanalb,cuminilelapiept,umblnddecolo
pncoloirugndusentrunadestuldetareicugroaznglas:
Strngem,Doamne!Lamdeaici!Rugciuneaastaonelegeam
preabine,cumlnelegeamipemoGrigori,cndlauzeambodognind:
Dacoiorbi,amsopornescprinlumecuceritulitotaresmifie
maibinedectaici.
Afivrutsorbeascmaidegrab.Lafirugatsmiacudnsuls1
ducdemn,iaaamfipornitamndoinlumelacerit.Dealtfel,iami
spuso.Meterularsnbarbimiarspuns:
Bine!Las,osamergemmpreun.Iareuamsbatdarabanantot
oraul:stainepotuldefiicalluiVasiliKairin,starostelebresleivopsitorilor.
Cearesmairdlumea!
AdeseaamvzutsubochiistiniaimtuiiNataliavnti,iarpefaai
glbejitbuzeleumflate.iamntrebatoatuncipebunica:
Da'ce,bunic,obateunchiul?Bunicaaoftatimiarspuns:
Obate,afurisitul,peascuns.Buniculnuidvoiesobat,atuncea
elobatenoaptea.Tareiruunchiutu,iardnsaicaotrean.
i,nsufleinduse,mipovesteamaideparte:
Ehei,acumabrbaiinuimaibatmuierilecapevremuri,idauna
pestegur,pesteurechi,maitrageoleacdecozi.Da'naintevremesnopeacu
ceasurile.Peminemabtutbunicutuodat,ntrunpate,chiarnziua
ntia,decjn(jamieitdelaslujbamareipnseara.btea,osteneai,
dupcesemaihodinea,norneaiarsmbat.icuhurilemabtut,icu
cevrei.
_ideceteabtut,bunic?
Numaiinminte.Miamaitrasodatobtaiesorcumoarteai
vremedecincizilenumiadatnicidemncare.Abiadeamscpatcuvia.
Altdat.
Ascultndo,amueamdeuimire,fiindcbunicaeradedouorict
buniculinumipreaveneaacredecarfipututsodoboarecuuna,cudou.
Emaitareelcatine?
Maitarenofi,daimaimare.iapoi,miebrbat.Depurtarealui
fademine,aresdeiesocotealluiDumnezeu.Eunstrebuiesrabd.
Minteresaimiplceasoprivescpebunicanzilelecndtergea
prafuldepeicoaneicurambrcminteadeargint.Erauicoanescumpe,cu
podoabedeargintbtutenmrgritaredenestemate.Bunicaleluanmn
unacteuna,seuitalaelezmbindispuneacuduioie:
Scumpfeioar!
i,dupceifceacruce,srutaicoana.
Tareiprfuitiafumat!MaicPrecist,izvordenesecatbucurie!
Iateuititu,Leonea,sufleelule!Cemaimndreedezugrveal!Chipuriles
micidetot,da'cebinesevedefietecare.Icoaneiaisteiaizice:Acelor
dousprezecesrbtori,iarnmijlocseaflMaicaDomnului.
IardelaFeodorovsk,bundenusemaiafl.Acesteiaizice:Num
boci,maic,cndcoborinmormnt.
Cteodatmisepreacsejoacdeaicoanele,totaadeserioasitot
aadeconvinscaverioaraKaterina,ceaicnit,cndncepeassejoacecu
ppuile.
Bunicavzuseadeseadiavoli,fiecteunulrzle,fiemaimulilaolalt.
ntronoaptedinpostulmaretreceampelngcasaluiRudolf.Erao
noapteluminoas,culun.Deodatvzclarepeacoperi,lnghorn,un
dracmare,negruimios.iplecafrunteancornoratpestehorn,
adulmecndnutiuceifornind.Adulmecaidamereudincoadacare
hrciapeacoperi.Amfcutsemnulcruciiasupraluiamspus:Piei,
diavole!Iardraculachicit,sarostogolitdeaberbeleaculpnjosiapierit.
SevedecRudolfiigteautocmaiatunciniscaifriptur,iarnecuratul
adulmecaisebucura.
Eurdeam,nchipuindumicumserostogoleadraculdeaberbeleaculde
peacoperi.Bunicardeaidnsaispunea:
Tarelemaiplacdiavolilorotiile!Parcarficopiimici,nualta.Odat
splamrufenbaieimapucasemiezulnopii.Ei,sfivzutcumsadeschis
frvesteuacuptoruluiianceputstoarneladrcuori,caredecaremai
mrunel.Erauiroiiverziinegri,cagndacii.Mamrepezitlau.A!
Undeerachipdeieit!Mammpotmolitngrmadadedraci,careumpluser
baia,denuteputeaintoarce.imisempleteauprintrepicioare,mapucau
imzgliau.Naveamcumsmifacmcarcruce.Erauproi,moiicalzi,
canitepisoi.Doarcumblautoipepicioarelefadinapoi.Senvrteaupeste
tot,sezbenguiauirnjeaucunitedinioricadeoarec.Aveauochiverzi,
cornieleabialeieiseristteaucanitecucuie,iarcodielebrligatecala
purcei.Dumnezeulesfinte!Amczutleinat.Cndmiamvenitnfire,
luminareaabiamaiardea,apasercisenalbie,iarrufeleerautoaterisipitepe
jos.Of,amzis,duceivpepustii!
nchidochiiideodatvdcumdintrepietrelecenuiialecuptoruluise
revarspegurunpotopdedihniiproasedetoateculorile,careumplu
odiabii,suflnluminareisepuncutoiisiscoatlimbatrandafiriela
mine.
Astamisepareopozngrozav,darnacelaitimpmcuprindeifrica.
Bunicatacednddincapiapoisestrneteiar:
Ammaidatodatochiicuafurisiiiceiadedraci.Erantronoapte
viforoasdeiarn.TreceamprinrpaluiDiukovtii,nloculacelaunde
lakovicuMihailoauvruts1necepetaictuntrocopcdeiaz.iaduci
aminteciamistorisitpovesteaasta.mivedeamdedrum.Cndsoiaula
valepecrare,dinfundulrpeiaudfluierturiichiote.Muitivdvenindn
goanotroictrasdenitecainegri,pecareimnaundracpuhav,cuo
tichieroiepecretetulcapului.Stteaparcnfiptpecaprimnatelegarii
cuminilentinse,darnlocdehuridepieleineanmnanitelanuri.
Drumulnutreceaprinrp,nstroica,nvluitntrunnordezpad,zbura
dreptspreiaz.Saniaeraplindedracicareuierau,urlauiifluturau
tichiile.Amvzuttrecndaaprinfaameaaptetroicilarnd,deziceaics
pompierii.Caii,toinegricapanacorbului,erauoameni,careczusersub
blestemulprinilorlor.Oamenidecaresefolosescdiavoliintrudesftarealor,
clrinduiigoninduipedrumuridenoapte,cndiaueisrbtorilelor.
Ceamvzuteuatuncisevedetreabacafostonuntdedraci.
Bunicavorbeasimpluideplinptrunsdeceeacespunea,aacnuse
puteasnuidaicrezare.
Darmaifrumosdectoriceeracndncepeabunicaaspunestihurile
despreMaicaDomnuluicarebteacaleagreaaptimirilornoastrepmnteti,
rugndusedecriasaEngalceova,cpeteniatlharilor,snumaiczneasc
isnumaipradenorodulrusesc.tiadeasemeneastihuriledespreAlexei,
robulDomnului,iaceledespreostaulIvan,povesteapreanelepteiVasilisa,a
luiPopaCapriaFinuluiluiDumnezeu.Mcuprindeagroazacndncepea
amipovestidesprestarostiaMarfa,despreBabaUstia,cpitandetlhari,
despreMriaEgipteancaceapctoasidesprechinurilenduratedemaica
unorhoidecodru.Bunicatianenumratebasme,legendeistihuri.
Bunicanusetemeanicideoameni,nicidebunicuinicidedracisau
alteduhurinecurate,nsieragroazdegndaciinegri,pecareisimeachiar
ilaomaredeprtare.Uneorimtrezeanoapteaimispuneanoapt:
Aleoa,drguule,iavezitu,cumblcoloungndac.Strivete1,
pentrunumeleluiCristos!
Somnoroscumeram,aprindeamluminareaimtrampepodele,
cutndsdescoprinamicul,lucrupecarenu1izbuteamdintrodat,ba
uneorinu1izbuteamdefel.
Nuiniciungndac,ispuneambunicii.
Cap.
Bunicarmneanemicat,cuplapumatraspestearuLacu^asa^a
auzit:_Baeste.Hai,rogute,caut1!Iaicea.tiueubineciaicea.
Bunicanusenelaniciodati,ceidrept,pnlaurmtotdibuiam
gndaculundeva,departedepat.
Laiucis?Ei,slavDomnului!Strieti!iscoteaplapumadincap,
oftauuratimizmbea.
Dacnugseamgndacul,nuputeasadoarm.nliniteamormntal
anopii,osimeamtresrindlacelmaimicfonetioauzeamcumiinea
rsuflarea,caapoisopteasc:
Acumailngprag.Sabgatsublad.
Bunic,decetetemidegndaci?
Bunicamirspundeacucap:
Pentrucnupricepcecatgndaciitiapelume.snegriifoiesc
ntruna.Dumnezeuadattuturorfpturilorsaleunrost:cnelebabeiaratci
casaumed,ploniacsmurdaripereii,iarcndlumplupduchiipeomi
semncarescadbolnav.Astapricepeoricine.Dargndaciicerostau?Cine
tieceputereascunstrietentrniiipentruceneaufosttrimii?
ntrosear,ntimpcebunicaselsasengenunchiistteaprietenete
lasfatcuDumnezeu,buniculddupeneateptateuadeperete,intrnodaie
igrirguit:
Ei,maic,stiicneoropseteDumnezeu.Ardecasa!
Numaispune!Strigbunica,srindnsusdePepodeai,pind
apsat,serepeziramndoinodaiaceamarencareerantunericbezn.
Evghenia,scoateicoanele!Natalie,mbracjcopiii!Porunceabunica
cuglastareiaspru.
Bunicuscnceancetior:
Hhh.
Amdatfuganbuctrie.Fereastracareddeactrecurtesclipeade
parceradeaur,iarpepodelejucauilunecaupetegalbene.Unchiulakov,
descul,seczneasitragcizmele,opiapepetedeparciarfiarstlpile
iipa:
Aha!StiicMikaapusfociapoiaterso!
Tacigura,cine!Striglaelbunica,mbrncindu1aadetare
ctreu,ceractpeces1deajos.
Prinfloriledegheadepegeamurisevedeaarzndacoperiulatelierului
iprinuadeschissenvlmeaulimbimaridefoc.Florileroiialepojarului
nfloreaunnoaptealinitit,frsfumege,numaideasupralor,susdetot,se
legnaunnorntunecatcarensnuascundeavederiiCalealapteluicu
uvoiuleiargintiu.Zpadaeraroieizidurilecaselordimprejursecltinaude
parcvoiausvinielencolulncinsalcurii,undesezbenguiafocul
zglobiu,umplndcurocrpturilelargidinpereiiatelieruluiiieindprin
ele,aidomaunorcuiestrmbeincinse.Peacoperiuldeindrilnnegriti
uscatfluturaucordeleauriiiroii,nvluindu1repedenvolburalor.Printre
elesenlafumegndtrufahogeaculsubiredecrmidars.Pritul
molcomifonetulmtsosalfoculuibteaungeamuri.Foculsenteeatot
maitare.Atelierulsefcuseroncins,ncepndssemenentrutotulcuun
iconostasdebiseric,itembiasteapropii,frsaitepoimpotrivi.
Miampusncapuncojocgreu,miamvrtpicioarelennitecizme,nu
tiualecui,imamtrtchiucuvaipnntind,iardeacoloncerdac,nde
amncremenit,orbitdepojarulviu,asurzit,grcnetebunicului,aleluiGrigori,
aleunchiului,aspritulfoculuiisperiatdeciudatapurtareabuniciiBunica
iaruncasencapunsacgol,senfurasentrocerg,pornisengoandea
dreptulsprefocisebgasenmijloculflcrilor,deundeoauzeamstrigng:
Ntngilor!Aiuitatdevitriol.Aressartotulnaer.
Grigori,ineo!Urlabunicul.Vaidemine!Seprpdete!
Darbunicaapucasesiasdinflcri,gheboat,fumegndtoat,
scuturnddincapiducndnminilentinseodamigeanacuvitriol,cares
totfiavutovadr.
Scoatecalul,taic,strigcuglasrguitbunicapecareonecatuea.
Luaimicergadepeumeri.Nuvedeicarde?
Grigoriismulsedinspatecergafumegnd,i,ncovoindusedinale,
ncepusarunceculopatapeuaatelieruluibulgrimaridezpad.
Unchiulakovopiantrunanjurullui,cuuntopornmn,nvreme
cebuniculseineadupbunica,azvrlindcuomtntrnsa.Bunicavr
damigeanantruntroian,serepezilapoart,odeschisei,nclinnduse
dinainteaoamenilorcareveniserngoancumvzuserfocul,ncepuase
rugadeei:
Oamenibuni,feriihambarul!Dacocuprindefoculhambaruliura
defn,seaprindecasaisentindepojarulilavoi.Daijosacoperiuli
zvrliifnulngrdin.Grigori,decengrmdetiomtullapmnt?Zvrle
1sus!itu,lakove,nuumblacaaiurit,mparteleoamenilortopoareilopei.
Ei,oamenibuni,acuapucaivdetreab.Doamneajut!
nfiareabuniciimvrjeatotaacummvrjeaifocul,nnegritde
fumiluminatdeflcricarealergauparcsocuprind,bunicafugeaca
nebunprincurte,vedeatot,erapretutindeniimpreaporuncituturora.
Deodatnincurtearapiseridicndoupicioare,trgndu1
dupelpebunic.Opaldefocizbicalulnochiisimaricaresclipirculuciri
roii;calulncepusfornieiseproptinpicioareledinainte.Bunicullepd
cpstrulistrigctrebunica:
ine1tu,maic!
Bunicaserepezilacalulcareseridicaseiarndoupicioareisenfipse
nfaaluicubraelencruce.Calulnecheztnguitoriselsnpmnt
ctreea,uitndusepiezilafoc.
Nuteteme,mi,ispusebunicacuglasuleigrosi1apucde
cpstru,mngindu1pegrumaz.Cumcrezitu,oricelule,ctealsa?
Tamanacu,laananghie!
oricelul,pepuindetreiorimaimaredectbunica,mergeasupusn
urmaeisprepoart,fornindicuochiilafaaeiroie.
DdacaEvgheniascosesedincascopiiinfofolii,carescnceau
nbuit,istrig:
VasiliVasilici,Lexeinuinicieri.
Hai,dute,dute!irspunsebunicul,fcnduisemncumnas
nuibatcapul.
Eumascunseinumaidectsubscaracerdaculuicaddacasnudeie
demineismducdeacolo,laolaltcuceilalicopii.
Acoperiulatelieruluiseiprbuise.Cprioriibtiriseridicausprecer,
fumegndilucindcutrlucirideaur.nuntrulcldiriiizbucneauntruna
viinditrosnindvrtejurideflcriverzi,albastre,roiicarerbufneaun
curte,spreoameniingrmdiinjurulfoculuiuriancarezvrleaudezor
zpadaculopeile.nmijloculprjoluluiclocoteaufurioasecazaneledincarese
ridicaunorigroideaburiiseamestecaucufumul,ncurteserspndiser
mirosuriciudatecarefceausilcrimezeochii.Amieitdesubcerdacam
nimeritsubpicioarelebunicii.
Pieideaici!Strigdnsa.Austecalce.Pleac!
Unclre,purtndpecapuncoifdealamcucreast,intrngoana
caluluincurte.Roibulmprocastropidespum;clreulridicasemnan
careineacravaaiurlaamenintor:
Laoparte!
Apoiseauzirclopoeisunndrepedeicuvoioie.Totulerafrumos,ca
nsrbtori.Bunicammbrncisprecerdac:
Nauzi?Cucineamvorbiteu?Pleacodat!Nuseputeasnoascult,
maicuseamacuma.
Mamntorsnbuctrieimiamlipitfaadegeam,nsdedup
grmadantunecatdeoamenicaresembulzeaunuerachipsmaivdfocul,
cinumaicoifuriledealamcarescnteiauprintrecciulileiepcilenegre.
Foculfurepedestins,nbuitirpuslapmnt.Poliiancepus
mprtielumea,iarbunicaveninbuctrie.
Cineiacolo?Tueti?iefricinupoidormi?Naideceteteme,c
foculsastins.
Apoiseaezalturidemineiunrstimptcu,legnnduse.M
bucuramcsentorseseiarliniteanopiiintunericul,darmiprearuj
dupfoc.
Buniculintr,seoprinpragizise:'.
Tueti,maic?;Ei?
Teaifript?
Nuinimica.
Bunicultraseunchibritiflacraalbstrieiluminoclipfaade
dihor,mnjittoatdefuningine,cutpemasoluminare,oaprinseise
aezncetalturidebunica.
Aifacebinestespeli,ispusebunica,totaademnjitde
funinginecaidnsulimirosindiuteafum.
Buniculoft:
SamilostivitDumnezeucutinedeiadatattaminte.i,mngind
opeumeri,adugrnjind:Chiardeiodnumaipentruscurtvreme,
pentruunceas,da'totiod!
Bunicazmbi,vrusspunceva,ns,cumlvzupebunic
ncruntnduse,serzgndiitcu.
TrebuiesidaudrumulluiGrigori.Dinpricinaluiaizbucnitfocul,
fiindcnuiaseamalanimic.Amuncitelctamuncit,da'deacuiatrit
veacul.Prostuldelakastncerdaciplnge.Aifacebinesteducila
dnsul.
Bunicaseridiciiei,inndomnnfaaobrazuluiisuflndn
degete.Buniculmntrebncetior,frsseuitelamine:
Aivzutfoculdelanceput?Cezicidebunica?Btrna,btrn,da'.
iprinctenatrecut,ctnafosteadebtutdesoart,nsvezi.Ehei,vai
decapulvostru!
Buniculseghebodetotitcu.Dupunrstimpseridic,ndreptcu
degetelemuculluminriiimntrebiari:
iafostteam?
Nu.
_Nicinaveadecesifie.
Apoi,furios,ismucicmaadepeel,sedusencolulundeera
spltorulidinntunericlauziibtndcupiciorulnpodeaispunndcu
glastare:
Foculnsineiunfleac,nspgubaultrebuiebtutnpiacu
cnutul,fiindciprost,saumaitii?
Poateiho.Dacsarfaceaa,narmaififocuri.Tucemaiatepi
acu?Hai,dutedeteculc.
Amplecat,nsnnoapteaaceeanammainchisochii.Numaicem
vrsemiarnaternut,cndunurletcadefiarmfcussarnpicioarei
smrepeddinnounbuctrie,nmijloculbuctrieistabuniculdespuiat
decmaicusfeniculnmn.Flacraluminriitremura,iarbunicul
hrcianloccupicioareleintrebacuglasrguit:
Maic,lakove,oareceofiasta?
Mamcratpecuptorimamcuibritntruncol;ndatncepu
iarincasoforfotcaaceeadintimpulfocului.Unurletsfietor,cu
rbufniriegaleidincencemaitari,bteacaunvaltavanulipereii.
Buniculiunchiulakov,buimcii,alergaudecolopncolo.Bunicaipalaei,
goninduinutiuunde.Grigoriumpleaplita,trntindlemnele,turnaapn
cazane,sefoiaprinbuctrieitotddeadincap,cumfaccmileledin
Astrahan.
Aprindentifoculncuptor,poruncibunica.
Grigoriserepezipecuptor,dupsurcele,ddudepiciorulmeuintreb
nelinitit:
Cineiaici?Ptiu!Maisperiat.Tevripestetotlocul,tamanundenui
nevoiedetine.
Da'cesantmplat?
NatemtutaNatalia,rspunseelcunepsareisrijos.
Miamadusamintecmamanuipaseaa,atuncicndnscuse.
Dupcepusecazanelepefoc,Grigoriseurciaripecuptor,seaez
alturidemineiscoaseoluleadelutars;mioart,spunndumi:
Lact,mamapucatdefumat.Cicibunpentruochi.Bunicama
sftuitstragtabacpenas,da'eusocotctotmaibunifumatul.
MoGrigoriedeapemargineacuptoruluicupicioarelespnzurndise
uitanjoslaflcruialuminrii.Urechileiobrazulieraumnjitede
funingine.Princmaaruptntroparteisevedeaucoastelelargicanite
cercuridebutie.Dintrosticlaochelarilor,spart,lipseaojumtate,care
czusedinram.Pringauraaceeampriveaochiulumedirocaoran.Mo
Grigoriiumplululeauacufoidetutunnetiatei,ascultndlagemetele
lehuzei,mormiacuvintenenelese,deparcerabeat:
Bunicaiaarsminile.Cumarespoateamoiacum?Oauzipe
mtutacumgeme?Auuitattoidednsa.Cumaizbucnitfocul,auapucat
odurerilefacerii,despaim.Vezituctdegreuvineunompelume?Da'pe
muieritotnulecinstetenimeni!Tuvezideinemintescinstetimuierile.
Adictemamele.
Moiamimtrezeamntrunadinpricinaforfotei,auilortrntiteia
ipetelorluiunchiuMihail,caresembtase.miveneaulaurechecuvinte
ciudate:_Trebuiedeschiseuilemprteti.
Daiiuntdelemndincandelcuromifuningine;puneijumtatede
pahardeuntdelemn,jumtatederomiolingurmaredefuningine.
UnchiuMihailtotstruia,rugnduse:
Lsaimipeminesmuit.
edeajospepodelecupicioareledesfcute,scuipadreptnaintealuii
bteacupalmanduumea.Pecuptorsefcusepestemsurdecaldimam
cobort.Cndstrecpelngel,mapucasedepiciorimtrase,demfcu
scadismlovesclaceaf.
Tmpitule!Iamspus.
Unchiumeusrinsuscaars,mnhaiariincepusmzglie,
urlnd:
Tedaucucapuldecuptor!
miveniinfirencoluldesubicoanedinodaiamare,pegenunchii
buniculuicare,cuochiintavan,mlegnaiboscorodeancetior:
Nuniiiertatniciunuia.
Deasupracapuluibuniculuiardeavioaiecandela,pemasadinmijlocul
odiieraaprinsoluminare,iarprinfereastracareseiluminasepriveaziua
tulburedeiarn.
Bunicul,aplecatpestemine,mntreb:
Cetedoare?
Toatemdureau:capulmierajilavitrupulgreu,nsnaveamniciun
chefsispunastabunicului.Toatedinjurulmeueraunespusdeciudate.
Aproapepetoatescauneleedeauoamenipecarenuimaivzusemniciodat:
unpreotcuniteodjdiideculoarealiliacului,unbtrnelcrunt,cuochelari,
mbrcatmilitrete,incmulialii.edeaucultoiinemicai,parc
nlemnii,ateptndceva,itrgeaucuurechealaunplescitdeapcare
veneadeundeva,aproapedetot.Lnguoruluiistteaunchiulakov,drept
caluminareaicuminilelaspate.Buniculispuse:
Ia1deaiciidu1sseculce.Unchiumeumifcusemncudegetul
svindupeliolunvrfulpicioarelorspreuacareddeanodaiabunicii.
Cndmurcainpat,miopti:
MtutaNataliaamurit.
Astanummirdeloc.Mtumeatriademultfrsovadcineva,
nuveneaprinbuctrieinicimcarlamas.
Da'bunicaundei?
Acolo,mirspunseunchiumeu,artndcumnaspreodile
celelalteiieitotnvrfulpicioarelorgoale,aacumintrase.
Stteamculcatnpatimiplimbamochiiprinodaie.Peferestreseuitau
nodaienitedihniicareilipiserdegeamurifeeleproase,crunteioarbe,
ncol,deasuprasunducului,atrnarochiabunicii.tiamasta,nsacumami
sepreacnrochieeraascunscinetiecefiinviecarempndea.Miam
vrtcapulsubpernimuitamnumaicuunochictreu.miveneas
sardinaternutisoterg.Mieratarecaldisimeamcmnecaunmiros
greuiptrunztorcaremiaduceaamintedemoartealuiignuide
iroaieledesngecarecurgeaupepodele.Misepreacmicretencapsau
ninimnutiuceboalfitotcevzusemncasaastamilunecanceti
apstorprinminte,caunconvoidesniigreoaie,peundrumdeiarn,im
zdrobeau.
ntruntrziu,uasedeschisencetdetotinodaiestrecurbunica;
mpinseuacuumrul,serezemjeeacuspatelei,ntinzndminilectre
luminiaalbstrieacandeleicareardeanecontenit,prinseasejelincetior,ca
uncopil.
_Vaidemnuielemele!Taaremmaiustur!
Primvara,unchiimeisaudesprit.Lakovarmasnora,Mihailsa
strmutatdecealaltpartearului,iarbuniculiacumpratpeuliaPolevaia
ohardughiecuchiriaimuli;casaavealarnduldejos,clditdinpiatr,o
crcium,npodoodimic,foarteplcut,ijurmprejurogrdincare
coborantrorpnpditdetufiuridelozii,desecaperia.
Cemaideanuielesaici!Spusebuniculimifcucuochiulaglum,
pecndcercetamgrdina,pindalturidednsulpecrrilemuiatedepe
careabiasetopisezpada,ncurndamstepunsnveicarte,aacos
neprindbine.
Toatcasaeranesatdechiriai,numailacatuldesusbuniculiopri
oodaiemarepentrudnsulitotodatpentruprimitmusafirii,iarbunicaicu
mineneammutatnpod.Fereastracmrueinoastreddeanstrad;cnd
maplecampesteprichiciulferestruicii,puteamsvdsearainzilelede
duminiccumieeaudincrciumoamenibei,careoluaupestradurlnd,
mpleticinduseicznd.Cteodaterauzvrliindrum,canitesaci,nsei
senpusteauiarnu.Uaseizbeadeperete,scria,scripetelecareo
nchideagemeaincepeaubtile;eracumnusepoatemaiinteresants
privetilatoateasteadesus.Buniculplecadediminealaatelierelefeciorilor
siajutesipunlacaletreburile,deundesentorceaacasseara,obosit,
abtutimnios.
Bunicagtea,cosea,spangrdinadezarzavatinlivadise
nvrteacteraziulicademarecaosfrleazuria,minatdeunbici
nevzut,trgeapenastabac,strnutacupofti,nvremeceitergeafaa
asudat,mispunea:
Slefiedebinetuturorcelorbuni,nveciivecilor!Ei,Aleoa,
sufleelule,acumatrimcelpuininoimailinitii.Slavie,maicprecist,
ctoatesauisprvitcubine!
Miensnumisepreadelocctrimlinitii;dinzoriipnnoaptea
trziumulimeadechiriaialergacanebunprincasicurteicteraziua
demareveneaulabunicanitevecine,toategrbite,sseducnutiuunde,
ntrziindvenic,oftndntruna,pregtindusesfacnutiuceichemnd
o:
AkulinaIvanovna!
AkulinaIvanovnalezmbeatuturoracuaceeaiblndeeierabuni
plindegrijifadetoi,indesacudegetulcelgrostabaculnnri,i
tergeatacticoasnasulidegetulcuobasmaroiecuptreleispunea,de
pild:
Cucoan,mpotrivapduchilornuiunaltleacdectmbiatulmai
desiferedeulcuaburidemint,nsdacspduchilai,atunciiamatao
lingurmaredeunturdegscdeceamaicurat,olinguridesublimat,trei
picturideargintviu,puneletoatentrofarfurie,freacledeapteoricuun
ciubdefaianiungecualifiaasta.
Pacamestecicuolingurdelemnsaudeos,sepierdeargintulviu.Nici
linguradealamsauargintnuibun,fiindcstricamestecul.
Cteodatcdeapegnduriilesftuia:
Dumneata,maic,aifacebinesteducilamnstireaPeciora,la
schivniculAsafie,ceunutiusidaurspuns.
Bunicafceapemoaa,judecazavistiileicerturiledefamiliedeprin
vecini,doftoriceacopiii,spuneapedinafarVisulMaiciiDomnului,pentruca
femeiles1poatnvaiele,casleaducnoroc,ileddeatotfelulde
sfaturinalegospodriei:
Castraveteleispuneelsingurcnds1puilamurat.S1culegi
numaicndnumaiareizdepmntsaualtemirosuristrine.Cvasultrebuie
s1opreti,casseorasc,atuncisenfurieincepesfiarbimaitare.
Cvasuluinuiplacedulcele.Drege1cuniscaistafide,iarzahrspuinumai
unvrfdecuitlaovadr.Laptelecovsitlpoifacentotfelul:cumsefacela
Dunre,saunSpania,saunCaucaz.
Toatziuamineamscaidebunica,oriundeseducea,ngrdin,n
curte,pelavecine,undestacuceasurile,beaceaiipovesteadiferite
ntmplri;eramparclipitdednsainumiaducamintesfiavutochin
timpulacelaalvieiimelepentrualtcineva,dectpentruneastmpratai
nespusdebunameabunic.
Dincndncndseiveancaspentruscurtvrememama,mndri
sever;iplimbapestetotloculprivireaochiloreicenuiiirecicasoarelede
iarn,idisprearepede,frslasenurmaeivreoamintire.
Odatamntrebatopebunica:
Bunic,da'tuetivrjitoare?
Deundeaimainscocitoipasta?mizisebunica,zmbindim
ntrebngndurat:Cumsafiueuvrjitoare?Pivrjitoriaitiingrea.Iaca
eunutiuscitescinicimcarbuchilenulecunosc.Uite,bunicutueun
crturar.Damie,numiadatMaicaDomnuluipreamultminte.
iiarmidezvluiauncrmpeidinviaaei.
ieuamfostorfan.Maicmeaerasinguripedeasuprabeteag.
Cnderaeafat,obgasensperieiboierulei.Defricsaaruncatntro
noaptepefereastr,iaruptocoastisabetejitlaumr;dinpricinaastai
sauscatdreapta,adicmnadecareareomulmaimulttrebuin,nainte,
maicafusesemaremeterlampletithorbote,denusemaiaflaalta.Ei,acum
boieriinumaiaveaunevoiedednsaiiaudatdrumulsfacceotiis
triasccumoputea.Da'cumssedescurcefrdeomn?iatuncimaicaa
pornitnlumesceardepoman.Pevremeaaceeaoameniitriaunbelugi
eraumaimilostivicaastzivestiiidulgheridinBalahino,toioameniunuli
unul,itotaaihorbotresele.Iarnaitoamnacutreieramoraulcu
mmuca,nscumiavntaarhanghelulGavrilsabia,alungindiarna,i
ndatceprimvaraprindeaambriapmntul,pribegeaminoincotrone
duceauochii.AmfostilaMurom,ilaIurieve,ipeVolgansus,ipeOka,
ceacuapelemolcome.Bineisumblipedrumuriprimvaraivara;p
mntuiprimitoriiarbamoalecumicatifeaua.Preasfntansctoarede
Dumnezeuapresratcmpulcuflori,icistetotbucuri,dincoacesi
deschiziinima.Mmucaimijeaochiialbatriicndncepeascntecu
glasuleisubirelnaveaglasputernic,darerarsuntortoatedinjur
amueausoasculteinimicnusemaiclintea.Erabinestrietidinmila
oamenilor.Cndammplinitnouani,mmucancepuaseruinasmmai
ieiecudnsalaceritsamrmaslaBalahino.Mmucabteauliele,umblnd
dincasncas,iarsrbtorilecereanpridvorulbisericilor.Eustteam
acasinvamsmpleteschorbote;nvamdezor,fiindcvoiamsoajut
maidegrabpemmuca.Cndsentmplasnumiiascevacalumea,
izbucneamnhohotedeplns.icecrezi?ndoianiicevaamajunss
mpletescaadebinecmisadusvesteantottrgul.Cumaveacineva
nevoiedelucrubun,venealanoi.Akulia,iaddrumulciocnelelor!Iareum
bucuramdeparcerasrbtoare.Ceidrept,nueraattameteugulmeu,ct
dsclitulmmuci.Delucratcuomnnuputealucra,nsdeartatmi
arta.icinetiesaratefacemaimultdectzececarelucreaz.Ajunsesem
taremndrdemeteugulmeuiiamspusmmuci:Deacu,mmuca,s
numaiumbliprinlume,cdemncareioidaeu.Da'dnsamiazis:Vezii
detreab!Ceaduneuipentruzestreata.Natrecutmultisaivitbunicu
tu.Eraunomaezat;abiaaveadouzeciidoideaniiajunsesevtafde
lep.Maicsavenisesmvad.Vzndumfatmuncitoarei,pe
deasupra,fiicdeceretoare,iafiziscaveamsstausmirndinainteaei,
ehe.Soacrmeaineaocovrigrie,eraofemeiehainlasuflet,maibinesnu
maivorbimdednsa.Eh,Doamne,decesnemaiaducemamintedeceiri?
Las'civedeDumnezeu,aa;Dumnezeuivede,iardeiubitiiubescdracii!
incepusrddintoatinima;nasulitremuracaraghiosdetot,iar
ochiingnduraiiluceau,cuprinzndumnprivirealormngioasi
vorbindumidespretoatecele,multmailmuritdectvorbeleei.
miaducamintedeosearlinititbeamceaicubunicanodaia
bunicului;elerabolnav,edeanpatncapuloaselor,frcmapeel,cu
umeriiacoperiideuntergarlungcucareitergeantrunasudoarea,
rsuflndgreuihorcind.Ochiiverziierautulburi,faaiseumflaseiera
roiecaparafocului,darimairoiiierauurechilemiciiascuite.Mnape
careontindeadupceacadeceaiitremurajalnic.Sefcuseblajiniera
parcaltom.
Decenumidaizahr?Ontrebelpebunica,vorbindcuglasdecopil
rsfat.
Iaibeacumiere,ifacemaibine.Buniculgemea,gfia,sorbea
repededinceaiulfierbinteivorbeantruna:
Vezidemngrijete,snumor.
Nuteteme,cameugrij.
Dada.Dacamuriacuma,arficaicndnicinafitrit.Toates
arducepecopc.
Stailinitit,omule,inumaivorbiatta.
Unrstimpbunicultceanchiznduiochii,plesciadinbuzeleivinete
i,deodat,parcmpunsdeceva,sescuturaincepeaiarcuglastare:
PelakaiMikasarcuvenisinsuramctmaidegrab.Poatec
nevesteleicopiiicarevorvenisimaiinnfru.Tucezici?
incepeasnirepetoioameniidintrgcareaveaufetedemritat.
Bunicatceaibeaceai,ceacdupceac;eustteamlafereastrim
uitamlarazeleapusuluicaresenvpiasedeasupraorauluiilafoculcare
ardeangeamurilecaselor;nuputeamsiesafar,fiindcbunicul,dinpricina
numaitiucreivini,numiddeavoiesmplimbncurteingrdin.
ngrdinzburaucrbui,bzindnjurulmestecenilor,undogar
bteacercurintrocurtedinveciniiundeva,aproape,cinevaascueanite
cuite;nrpadedincolodezplazulgrdiniifceaularmcopiiicaresejucau
deavaiascunseleaprintufiurilempnzite.Taremmaiispiteasiesieu
afar;tristeeaseriicareselsamiserevrsansuflet.
Deodat,buniculascosdeundevaocrulienou,abtutodepalm,
i,nviornduse,mchemlael:
Iavinncoace,mi,neprocopsitule!Staijos,calmucule.Uite,vezitu
bucheaasta?Astai:Az.Spunedupmine:Az.Buche.Vedi.Ei,astacei?
Buche.
Ainimerito.Da'astacei?
Vedi.
Banu.iAz.Acuma,uittemaideparte.AstaiGlagoliiastai
Dobru,Iest.Ceiasta?
Dobru.
Aighicit.Da'asta?
Glagoli.
Bine.Da'asta?
Az.
Seamestecibunica:
Aifacemaibine,taic,sstailinitit.
Taciidmipace!Astamifacebine,caltfelmdoboargndurile.
Didrumul,Lexei.
mitrecudupgtbraulfierbinteijilavi,inndumicarteasubnas,
miartabuchiilecudegetul,pedeasupraumrului.Buniculmiroseaaoeta
sudoareiaceapcoapt,ncteramgatasmnbu,iarelsemniaimi
rcneadreptnureche:
Zemlea.Liudi.
Cuvintelemieraucunoscute,nssemneleslavonetinusepotriveau;
ZdelaZemleaaduceacuunvierme,GdelaGlagolicumeterulGrigori
careeraadusdespate.Iasemnacubunicaicumine,iarcelelaltelitereale
alfabetuluiaveautoatectecevacaremiaminteadebunicul.Multvremem
mnbuniculprintainelealfabetului,ntrebndumilarnd,ipesrite;
mmolipsiseipeminemnialuiaprinsa,asudasemieu,iipamieuct
mineagura.Astalnveseleapestemsurapebunic.Tuea,inndusede
piept,mototoleafilelecriiispuneacuglasrguit:
Iateuita,maic,ladnsulcumsaort!Ceurliaa,ciumde
Astrahan?
Mataipi.
Muitamcndlaunul,cndlaaltulimveseleam:bunica,cucoatele
pemasicuobrazulsprijinitnpumni,seuitaiealanoiirzndncetior
spunea:
Destul,vairuptpieptulurlnd.;>.FBuniculmilmuricuglas
prietenos:
Eustrigfiindcsbolnav,da'tudeceifistrignd?i,scuturndui
capulleoarcdesudoare,zise:NicidecumnaveadreptaterposataNatalia
cndspuneacbiatulnareineredeminte!Slavdomnului,aremaiabitirca
uncal.Haide,crnule!Didrumul!
Dupunrstimpmmbrncinglumdepepat.
Ei,ajunge.Laicartea!Dacmispuiminetotalfabetulfrgre,s
tiicidauunpitac.
Cndvruseisiaucartea,mopriiaricuuinaimispuse
posomort:
_Ehei,frioare,maictatealepdatdeladnsa.
Bunicasrinsus:
Vleau,taiclCumdepoispuneunacaasta?
Nafispuso,da'durereammboldetesospun.Ofatcadnsas
sepoticneascnaahal!
Buniculmddubrusclaoparte:
Haide,acumadutedeteplimb.Da'nucumvasieinuli.Te
plimbinumaiprincurteipringradin.
Tamanngrdinvoiamieusmduc:cummartampemovil,
bieiicaresejucaunrpprindeausaruncecupietrenmine,iareule
rspundeamcuplcere.
AvenitBrr!ncepeausurlebieiindatcemzreauiprindeau
asenarmangrab.Dainel!
Nutiamcensemnabrr,aacporeclaastanumsupradeloc,mi
plceanssmaprsingurmpotrivaattorbieiisvdcumcadpietrele
pecarelearuncamcuprecizie,nimerinddreptnintisilindvrjmauls
fugisseascundntufiuri.Btliileasteaalenoastreeraupurtatefr
rutateiseisprveautotdeaunacubine.
nvturamierauoar.Buniculmpriveacutotmaimultluare
aminteimbteadincencemairar,dei,dupmine,arfitrebuitsm
batmaidescanainte:crescusem,mfcusemmaiobraznicitreceammult
maidespesteporuncileisfaturilelui,darelmcertanumaiimamenina
doarcudegetul.
Mgndeamc,ladreptvorbind,naintevrernembteacampe
degeabai,ntrobunzi,iamjspuso.Auzindasta,buniculminlcapul
cunghiontuornbrbie,clipidinochiimizisetrgnat:
Cuum?
Deodatporniardesacadatiurm:
Dapoibine,miereticule!Cumpoitusocotidecteoritrebuiesau
nusfiibtut?Cinealtulpoatetiastaafardemine?Hai,cartedinochii
mei!
Darndatmiapucdeumr,mprivinochiimntreba:
Tucumeti?iret,saucinstit?Iaspune!
Nutiu.
Nutii?Atunceasispuneu:sfiiiret,caaibine,pecnd
cinsteaesorcuprostia.Aineles?Numaioaiaefrvicleug.ieproastde
buncei.Snuuiiastaniciodat.acumadutedeteplimb.
Curndamnceputsbuchisescdinpsaltire;astasentmpladeobicei
seara,dupceai,idefiecaredattrebuiascitesccteunpsalm.
Buchiliudiazlabla;jiveteijejeblaje;Naerblajen,spuneameu,
urmrindcuvrguabuchiiledepefilai,casmimaitreacdeurt,
ntrebam:Narfipoateunchiulakovbrbatulcelblajin?
Cndteoipocniodatpesteceaf,aisnelegipeloccineiblajin,se
rstealaminebunicul,supratismrcinddinnas,nseusimeamc,dac
sesupra,eranumaidinobinuinicaspstrezebunarnduial.
iaproapeniciodatnusentmplasmnel.Nutreceaoclipi
bunicul,uitnddebunseamdemine,ncepeasmormie:
Mda.DupcnteciisoneliregeleDavid,cja'dupfapteemai
degrabAbessalomcelveninos.Afcutcnteceieratareiscusitlavorb,da,
dacaisvorbimdrept,eraunmscrici.Ehehei!amersjucnduivesel
picioarele.Pi,departepoiajungemergndaa?Iaca,astaavreastiueu:
departe?
Mopreamdincititimuitamlafaaluincruntatingrijorat;
clipeamruntipriveaintpestecapulmeu,undeva,ntrunpunct;ochiii
licreaucutristeeiclduritiamdemainaintecnclipaaceeaasprimea
obinuitabuniculuisetopea.Porneasbatdarabanapemascudegetele
luisubiri,cuunghiilemnjitedevopseailucioase,iijucasprncenele
aurii.
Bunicule!
Ei?
Spunemiopoveste.
Tumaibinecitete,leneule,mirspundeabuniculbodogonindi
frecnduiochiicudegetele,caicndatuncisarfisculatdinsomn.Mtem
cmaidegrabiplacpovetiledectpsaltirea.
Euaveamobnuialciluitotpovetileiplceaumaimult.Psaltirea
otiamaitoatpedinafar;dupunjurmntpecarei1fcuse,citean
fiecaresearnaintedeculcarecteuntroparcuglastare,aacumcitesc
psaliiceaslovullabiseric.
Eu,ns,ncepeams1rogcustruinibtrnulsetotmuia,pn
cemifceapeplac.
Fie!Cci,oricum,psaltireaosoaitotdeauna,pecndeu,nomai
trecemultamsmnf_iezlajudecataCeluidesus.
i,stndnfundatnjilulcelvechicucusturidelnpespeteaz,
buniculselsantoatvoiapesptar,iddeacapulpespatei,cuochiin
tavan,cugnduldus,prindeaaistorisidespretimpuridemulttrecutei
despretaicsu.
ntronoapteauvenitlaBalahinonitetlharis1pradepe
negustorulZaev.Tatlbuniculuiadatfuganclopotni,satragclopotelea
primejdie,nstlharii1auajunsdinurm,1auspintecatcusbiilei1au
zvrlitjosdinclopotni.
Erampeatuncimicdetot,aacispravaastanicinamvzuto,nicinu
miaducamintedednsa;euinmintenumaidelafranujincoace,dinanul
optsutedoisprezece,cndtamanmplinisemieudoisprezeceani.Aufost
aduiatuncilaBalahinovreotreizecideprini,franuji,toiniteoameni
mruneiisfrijii,mbrcaicarecuceapucase,mairudectceretorii;
tremuraudefrig,bauniidintrnii,careeraudegerai,abiaseineaupe
picioare.Mujiciiarfivrutsiucidnbtaie,nssoldaiicareipzeaunui
aulsat,iargarnizoanalealuataprarea,gonindpemujiciimprtiindui
pelacaselelor.Dupasta,saulinititisaudeprinsuniicualii.Franujii
acetiaerauoamenifoartendemnatici,pricepuilatoate,bachiarveseli;
cntauntruna.VeneaucutroicaboieridinNijnicasivad,uniiinjuraui
leartaupumnul,basemaintmplasideientrnii.Aliinsvorbeau
prietenoscuei,nlimbalor,leddeaubaniitotfeluldeoaleclduroase.Ba
unul,unboierbtrn,iaacoperitfaacupalmele,aprinsaplngeaspus
cdevincsauprpditfranujiieraticlosuldeBonaparte.Iaca,vezitu,
erarus,incboier,da'iafostdeoameniiacetiastrini.Erabunlasuflet.
Bunicultceaunrstimp,nchideaochii,inetezeaprulcupalmele,
apoiurma,trezindcubgaredeseamtrecutul:
Eravremedeiarniviscolea,trosneauizbeledeger.Franujiiddeau
fugasubferestrelenoastre,lamaicmea,carecoceacolacidevnzare.Bteau
ngeam,strigau,sreaulau,cerndcolacifierbini.Da'maicmeanuilsa
sintrenizb,cileddeacolaciipegeam.Franujiiapucaucolacii,aa
fierbinicumerau,abiascoidincuptor,iipuneaunsn,deadreptulpe
piele,peinim.Cumdeputeaurbdaunacaasta,nuneleg.Mulidineiau
muritdefrig,fiindcnaraloricaldioameniinusobinuiiacolocugerul.
Laferedeulnostrudingrdinadezarzavatstteaudoi,unuleraofier,iar
cellaltvistavoiullui,i1chemaMiron.Ofierulnalt,slabnumaipieleai
osulumblacuunpaltonademuierepeel,careiajungeapn'lagenunchi.
Eraunomtareblndiicamplceasbea.Maicmeafceapeascunsbere
devnzare,ofierulcumpraberedeladnsa,sembtaatunceacntatot
feluldecntece.nvaselimbanoastriprinsesesorupperusete:ara
voastrnualbestenegruiru.Vorbeastricat,da'deneles,lputeai
nelege.aveadreptate.Priledelamiaznoaptealeriinoastresunt
friguroase.Maijos,peVolga,imaicald,iardincolodeMareaCaspicnuninge
niciodat.Astaidecrezut,fiindcnicinevanghelie,nicinvieilesfinilor,i
cuattmaipuinnpsaltire,nusepomenetenicierideiarn,iarCristos
tocmaiprinlocurileaceleaatrit.Iaca,isprvimpsaltireaimoiapucadecitit
cutineevanghelia.
Obucatdevremebunicultceaiparcmoia;staaa,micibtios,
cuochiincruciaipierduipefereastricugndulcinetieunde.
Ei,imaideparte?iaduceamaminteeuncetior.
Da,da,spuneabunicultresrind,incepeaiar.Franujii,carevas
zic,suntieioameni,inusmairidectpctoiidenoi.Maiciimelei
spuneaumedama,medama,adicpelimbalor,doamnamea,cucoanamea.i
cucoanaastacranspinaredeladugheansacidefindectecincipuduri.
Mamaeratare,cumnupreasentmplsfiefemeile,inusesfiadelocs
mtragdechic,chiarcndajunsesemsamdouzecideani,iareula
douzecideanieramunflcudestuldezdravn.Vistavoiul,Miron,eramare
iubitordecai!Umblaprincuriiserugaprinsemnedeoamenis1laseipe
elsesaleuncal.Lanceputoameniisetemeaunucumvaslevatmecaii,
dinpricincleeraduman,ns,delaovreme,aunceputs1cheme
singuri:Haide,Miroane,vin.Mironzmbeaiveneacucapulplecat,caun
boulean.Mironstaerarocovanlaprilachip,cunasulmareibuzele
groase,ngrijeafoartebinedecaiisepricepeasilecuiasc,canimenialtul.
ApoisaifcutdoftordecailaNijni,nsannebunitipojarniciideacolo1
auucisnbti.Ctreprimvarofierulanceputsboleasc,iarnziuade
SfntulNicolae,ldeprimvar,sastinspenesimite.edeanferedeula
fereastradeschis,cugnduldus,iaaaimurit,cucapulscospefereastr,
afar.Mierajaledednsuliamplnspeascuns,snumvadnimeni.
Franuzulfuseseunomblnd.Mciupeadeurecheimivorbeacuduioie
desprelucruridinaralor;denelesnunelegeamcespunea,nsm
simeambinelngel.Buntateanuidinlucrurilecaresepotcumpradin
pia.Seapucasechiarsjnnveecteuncuvntnlimbalor.Maicmea
maopritimaduslapop,iarpopaaporuncitsmbatisajluitnu
tiucuimpotrivaofierului.Peatunci,mifrioare,oameniieraucrescuicu
asprime.Tunaiavutsmaiptimetinprivinaasta.Autrasaliiipentru
tine.Vezidenuuitaasta.Iac,eu,depild,cteammaindurat.
Selsaseseara,npenumbradinodaie,buniculpreaneobinuitde
mare,iarochiiiluceaucalamotani.Despretoateacesteavorbeancetior,
tihnitiduspegnduri.Cumncepeanssvorbeascdesprednsul,se
aprindeaiatuncigriarepedeiculudroenie.Numiplceadelocs1aud
vorbinddednsul,inumiplceauveniceleluiporunci:
ineminteasta!Vezisnuuiiasta!
Multedincelecemispuneabuniculafivrutmaidegrabsleuit,dar
ifrdeporuncilebuniculuielemisemplntaucusilanmintecanite
spini.Niciodatnumipovesteabasme,cinumaintmplriadevrate;
bgasemdeseamcnuiplceadelocsfientrebatitocmaiastamfcea
s1descoscumaimultstruin.
Caresmaibuni:franujii,sauruii?
Pideundesotiueu?Doarnuiamvzutpefranujicumtriescla
eiacas,bodogneasupratbunicul,apoiaduga:nvizuinaluiidihorui
bun.
Da'ruiisbuni?
Detoatefelurile.Pevremeamoieriloreraumaibuni,maiclii.
Lactiacupetoislobozi,da'naunicipine,nicisare.Boierii,ceidrept,nu
smiloi,nsaumaimultminte.Naiputeaspunedespretoiboieriiacelai
lucru,nsdacdaideunuldeschislaminte,iemaimaredragulsteuiila
dnsul.Altul,ns,eboier,daiprostcasacul;cevrintrnsul,aiaduce.
Multesecturisuntipelanoi;teuiilaunulpareom;da'cndlcercetezi
maideaproapevezicigunos,miezuitotmncat.Arfibinesnedeai
nounvtur,sneascutmintea,numaicnicitocilaricalumeanuprea
seafl.
Ruiisputernici?
Suntiputerniciprintreei,da'nusttotulnputere,cin
ndemnare.Orictputereaiavea,totcaluimaitare.
Da'deceaupornitfranujiisluptecunoi?
Ei,rzboaielestreabmprteasc.Noinuputemsonelegem.
Cndns1amntrebatcineafostBonaparte,buniculmiadatun
rspunspecarenu1amuitatnicipnnziuadeazi:
Bonaparteafostunomndrznecareavrutscucereasctoat
lumea,nctdupaceeaoameniistriasccutoiilafelisnumaifienici
chinuri,niciboieri,oameni,iatta.Numainumelesfiefelurite,ns
drepturileaceleaipentrutoi,icredinaunasingura.Debunseamasta
eoprostie.Numairaciinuipoideosebintreei,nspetiiiaufietecare
soiullor;nisetrulnuitovarcusomnul,precumniciceganuiprietencu
scrumbia.Bonaparideacetiaaufostilanoi:RazinStepanTimofeevici,
FugaciEmelianIvanov.Amsispuneudespreeimaincolo.
Cteodatbuniculseuitamultvremelaminefrsscoatovorb,
rotunjinduiochiideparcatuncimvedeantiaidat.Numiplceas1
vdprivindumnfelulacesta.
Darniciodatnumiavorbitbuniculnicidetata,nicidemama.
Demulteori,cndbuniculstadevorbcumine,sentmplasvini
bunica;selsancetntrunungher,rmneaacolondelungatvremetcut
inevzut,i,deodat,nvluindunenglasuleidulce,ntreba:
imaiaduci,taic,amintecefrumosafostcndneamdusamndoi
deneamnchinatlaMurom?nceansfifost?
Buniculrmneapuintelpegnduriiapoirspundeatacticos:
Nuiaputeaspunentocmaicndafost,nseranaintedeholer,
nanulcndiprindeauprinpduripeceidinOlone.
Aai.Cchiarinoinetemeamdednii.
Pi,vezi?
EulntrebamcineerauceidinOloneipentruceseascundeauprin
pduri,iarbuniculmlmureafrchef:
CeidinOloneerauniteoamenifugiidelalucrudinfabricile
statului.
icumiprindeau?
Ei,cum?Cumsejoacbieiintrednii.Uniifugisascund
ceilaliicautiiprind.Peoameniiaceiacndiprindeauibteaucuvergile
icucnutul,apoilerupeaunrileiinfieraunfruntecufierulro,caslise
cunoascpedeapsa.
Da'penrtuce?
Casicerceteze;cvezitu,asteastreburincurcate,icinei
vinovatul,ldefugesaulde1prindepefugar,astanopricepemnoi.
Maiiiminte,taic,ncepeaiarbunica,atunci,dupfoculcelmare.
Bunicul,cruiaiplceacatoatelucrurilesafieprecise,ontrebacu
asprime:
Foculcelmare,darcaredinele?Cufundaintrecutullor,btrnii
uitaudemine.
Glasulivorbalornceatsunauaadearmonios,nctpreauun
cntecnsuncntectristundeeravorbademolime,defocuri,deoameni
schingiuii,demorinprasnice,denelciunifcutecumeteug,desmintii
ntruDomnulideboiericinoi.
Princtenamtrecutictenamvzut,mormiancetiorbunicul.
Da'ceparcamtritru?Spuneabunica.Iaadiamintecefrumos
eranceputulaceladeprimvar,cndonscusempeVaria!
Astaafostnpatruzeciiopt,cndampornitmpotrivaungurilor.A
douazidupbotez1auiluatlaoastepecumtrulTihon.
isaprpdit,sracul!Oftabunica.
Aai.Saprpdit.Dinanulacelaanceputssereverse
binecuvntareaDomnuluiasupracaseinoastre,caapapesteplute.Ehei,
Varvar.
Las,taic!Ajunge.Buniculsesupraisencrunta.
Decesolas?Oricumiailua,copiiinotritotauieitri.Undesa
risipittoatvlagaiputereanoastr?Noidoineamgnditslestrngemtoate
bine,ntrocoerc,iarDomnulneapusnmnunciurhrbuit.
Buniculscoteaipeteuoareialergaprinodaiecaars,gemeadingreu,
isuduiafecioriioameninapebunicacupumnulluimiciusciv.
icinelecntnstrundracilordecopii?Tu,zgripuroaic.
Dentrtatideamrtceera,ncepeasplngisurle,sebgan
colulcuicoaneleisebteacupumnulnpieptuiuscat,dersuna:
Doamne,oifieumaipctoscaalii?Pentrucemaipedepsitaa?
Tremuradintottrupul,ochiiumeziidelacrimiiscnteiaunfuria
umilinei.
Bunicaedeanntuneric,tceaiifceasemnulcrucii.Apoise
apropiancetiordeel,strduinduses1liniteasc:
Laceteamrtiaa?tieelDumnezeuceface!Parcfecioriialtoras
maibunidectainotri?Pestetot,taic,ilafel:zzanii,certuriiscandaluri.
Nuetitusingurul.Toipriniiispalpcatelenlacrimi.
Uneorivorbelebuniciilpotoleau;atuncisetrnteaobositpepat,numai
scoteaovorb,iarbunicaicumineieeamineurcamncmruanoastr
dinpod.
nsodat,cndbunicaseapropiaseiardeelincercas1liniteasc
cuvorbeplinedeblndee,buniculsentoarserepedeiopocnidinrsputeri
cupumnulnfa.Bunicafcuunpasnapoi,secltin,idusemnala
gur,sestpniirostincetilinitit:
Prostule!
Apoiscuipsngelelapicioarelelui.Buniculgemuprelungdedouori,
ridicamndouminileiurl:
Pieideaici,cteucid!
Prostule!Maispuseodatbunica,trgndusenapoispreu.
Buniculserepeziladnsa,dareatrecupragulfrssegrbeascii
trntiuadreptnnas.
Hrcbtrn!Spusenurmaeicuglasuieratbunicul,rocapara
focului,seapucdeuorincepua1zgrepnacuunghiile.
edeampeprichiciulcuptorului,maimultmortdectviu,inumivenea
scredceeacevzusem:erantiadatnviaameacbuniculddean
bunicadefacumineiastamumpleadescrbimapsanespus,
deoarecemfceasvdntrnsulotrsturcucarenumputeammpca
nicinruptulcapului;simeamcparcmstriviseceva.Bunicul,caretotmai
ineamnancletatdeuor,sefcusecenuiulafaiparcsenchircise.
Deodatsedezlipideuor,veninmijloculodii,selsngenunchii,
nemaiputndusestpni,ddusseprvleascnainte,atinsechiar
duumeauacudegetele,nssendreptnumaidectincepussebatcu
pumniinpiept:
Of,Doamne!
Amlunecatcapegheapeplciledeteracotnclziteiammpunso
peuafar;sus,nodianoastrdinpod,bunicaumbladecolopncoloi
iclteagura.
Bunicu,tedoare?Amntrebato.
Bunicasedusencolulundeeracldareacuzoaie,scuip,imi
rspunselinitit:
Nuprea.Diniinusvtmai.Numaibuzamiacrpato.
ipentruceafcutasta?
Bunicaseuitpegeamnuliimirspunse:
Areielnecazurilelui.ivinegreu,cambtrnit,toateimerg
anapoda.Da'tuculcteinutemaigndilaasta.
Ammaintrebatoceva,nseancepusipelaminecuoasprimepe
carenuiomaivzusem:
Cuiiamspuseusseculce?Neasculttorule!Dupaceeabunicasa
aezatlafereastr,isugeabuzaiscuipantrunanbatist.Pecndm
dezbrcm,muitamladnsa:ncadrulalbastrualferestrei,deasupra
capuluieinegru,luceaustelele,nstraderalinite,iarnodaientuneric.
Cndmamculcatnpat,bunicasaapropiatdemine,mamngiat
ncetiorpecapimiaspus:
Dormilinitit,eucoborladnsul.Tunumjelipreatare,sufleelule.
Las'coifiavndieuparteameadevin.Acuhai,dormi!
Bunicamsrutiiei.Mamsimitcuprinsdeotristeefrde
margini,amsritdinpatullarg,moaleicald,mamduslafereastr,mam
uitatnjos,nuliapustie,iamncremenitacolo,rscolitdeocumplit
amrciune.
VI.
Iarincepurnitentmplricantrunvisdegroaz.ntrosear,
dupceambutceainlegeineamaezat,buniculicumine,scitim
psaltirea,iarbunicaseapucasesspelevasele,ddubuznanodaieunchiu
meulakov,cuprulvlvoi,caresemna,catotdeauna,cuomturroas.
Frsnespunbunseara,izvrliapcantruncolincepuadadin
mini,tremurnddintottrupulivorbindpenersuflate:
Tataie,stiicMikaacpiatdetot.Astzialuatmasalamine,sa
mbtatianceputsjfacdecap,ntrecndoricemsur:astricat
farfuriile,aruptnbuciocomandorochiedelngatavopstitaspart
geamurileineanjuratpemineipeGrigori.Ameninacvineaici:Amsi
smulgbarba,zice,ams1ucid.Luaiseama.Buniculsesprijinicuminile
demasiseridicdomol,faaisebrzdaseiiseadunasetoatnjurul
nasului,ascuindusecaosecure.
Aiauzit,maic?Urlel.Cezicitudeasta?Unfeciorcarevines1
ucidpetaicsu!Cevremuri!Cevremuriamajuns,biei!
ncepusseplimbeprinodaie,ndreptndusedinumeri,sedusela
u,pusecrligulgreu,ndesndu1nscoab,iapoiispuseluilakov:
AstaofaceifiindcvreispuneimnapezestreaVarvarei.Uite,
astaamsvdau.
ivrsubnasulluiunchiumeupumnulstrns,cudegetulgrosvrt
ntrecelmareiarttor.Unchiumeusesiminumaidectjignitisriunpas
ndrt:
Tataie,da'cevinameuntreabaasta?
Tuu?Las'ctecunosceubineipetine.Bunicatceaistrngea
grbitcetilendulap.
Paieuamvenitsvapr.
Numaispune!Strigbuniculcubatjocurnglas.Astaibun!
Mulumesc,fiule!Maica,iaditucevavulpoiuluistuia,unvtraisaufierul
declcat.Iartu,lakovVasilici,cndaintrafrnetupeu,pocnetemla
mir!
Unchiumeuivrminilenbuzunarisetrasentruncol.
Pidacnumcredei.
Maivreisteicred?Urlabunicul,btndcupiciorulnpodea.Nu!
Potscreduncine,unarici,ofiar.Da'petine.Maiateapt!tiueuctu
1aimbtatitu1ainvatcesfac!Acumaaialesncinesdai:ntr
nsul,saunmine.
Bunicamioptincetior:
Fugisusiteuitpegeam.CumlvezivenindpeunchiutuMihailo,
coboarfugaineddeveste.Hai,mic!Mairepede!
Oarecumsperiatdenvalacareneameninadinparteaacestuiunchi
scandalagiu,darmndrudensrcinareapecaremioddusebunica,iatm
lafereastr,cercetnddinochistrada.Ulialargeacoperitcuunstratgros
decolb;dinstratulacestadecolbrsarcaniteumflturimaripietrele
caldarmului.Lastngauliaseprelungetepndeparte,taieorpiiese
tocmainpiaaOstrojnaiaunde,adncnfiptnpmntulargilos,senal
cldireacenuieanchisoriivechi,cucelepatruturlelacoluri.Cldireaasta
areunfeldefrumuseeaei,tristiImpuntoare.
Spredreapta,lavreotreicasedeanoastr,sentindeSennaia,opia
larg,nconjuratdecazrmilegalbenealebatalioanelordedeinuiide
foiorulpompierilor,vopsitcenuiu,caplumbul,njurulfoiorului,cuchiocul
desusnumaigeamuri,senvrtesantinelacauncinelegatnlan.Toat
piaaebrzdatderpe,pefunduluneiadintreelesevedeunstratdeap
verzuie,iarcevamailadreaptaseaflIazulluiDiukov,cuapampuit,n
care,cumtiudelabunica,amndoiunchiimeincercasers1aruncepe
tatantrocopcdeghea.Aproapedreptnfaaferestreiseafloulicioarcu
csuedetoateculorile,vrteunanalta,iarnfundululicioarei,bisericaTrei
Ierarhi,scundimthloas,decareparcsereazemulicioara.Dacteuii
dreptnfavezimulimeaacoperiurilor,careparnitebrcirsturnatecu
fundulnsus,plutindpevalurileverzialelivezilor.
Caseledepeulianoastr,cuziduriledecoloratedesoare,roasede
viscoleleattorierni,splatedenesfriteleploidetoamniprfuitedetot
colbulstrzilor,senghesuieunanalta,cumsembulzescceretoriilaua
pridvoruluibisericiii,laolaltcumine,ateaptielepecineva,zgindui
bnuielnicgeamurile.Oameniispuiniisemicagale,cagndacii
ngnduraipefurcapecaresesprijinvatracuptorului.Simtcuprinzndum
ocldurnbuitoare,ipelanasmitreceunmirosputernicdeplcintcu
ceapverdeicumorcovi,unmirospecarenu1potsuferiicarestrnete
totdeaunanminetristeea.
Suntamrt,oamrciunedeosebit,aproapedenesuportat;pieptulmi
eplinparccuplumbtopit,caremapaspedinuntruimiumflcoul
pieptuluicucoastecutot.Msimtumflatcaunbaloni,ncmruaasta,cu
tavanuleijoscauncapacdesicriu,miistrimt.
Iact1ipeunchiuMihailo;saivitnulicioardedupcolulunei
casecenuiiiiatrasapcapesteurechilepleotite,careiaurmasafar.
Poartunsurtucponosit,cizmepnlagenunchi,prfuite,iineomnn
buzunarulpantalonilorvrgai,iarcucealaltitragebarba.Nuivdfaa,
dartoatfpturalaratgataparcssenpusteascdindrumisinfig
minilenegreiproasencasabunicului.Sarcdeassarisalergjos,
vestinduicvine,nsmiecuneputinsmdezlipescdelafereastr,lvd
peunchiumeucumtreceuliacubgaredeseam,caicndsartemes
nuiprfuiasccizmelecenuii,i1audapoideschiznduacrciumii.Ua
scrie,geamurilezngnesc.
Alergntrunsufletjosibatlauabunicului.
Cineiacolo?ntreabelcuglasaspru,frsdeschid.Tueti?Ei?A
intratncrcium?Bine.Dute!
Miefricsstausingurnodi.
Mairabditu.
Stauiarilafereastr.Prindeasentuneca,colbuldepeuliparcsa
maiumflat,samaiadncitisannegrit;ngeamurilecaselorsepreling
unsuroasepeteleglbuialeluminilorcareseaprind.Delacasadinfavine
zvondecnteciomulimedecoardersuntristifrumos.Cntoameniii
lacrcium.Cndsedeschideua,rbufnetenuliunglasobositispart;
tiuciglasulluiNikituka,unceretorbtrnibrbos,cuuntciuneron
loculochiuluidrepticucelstnglipit.
Setrnteteuaicnteculsecurm,cumairetezacevacutoporul.
BunicalpizmuiapeNikituka:cndlauzeacntnd,oftaispunea:
Iateuitcenorocpecapullui!Cemaideastihuritie!
Cteodatlchemancurte.Nikitukaseaezancerdac,sesprijinean
toiagincepeascnte,spovesteasc,iarbunicastalngdnsul
ascultndu1i1luantrunalarost:
Iastai.Da'ce?ParcMaicaDomnuluiafostilaRiazan?
Ceretorulirspundeacuglasuigros,caicndnicinarncpea
ndoial:
Afostpestetot,printoateguberniile.
Pestradplutete,nevzut,unfeldelncezealcareistrngepieptul,
iselaspeochiiteadoarmepenesimite.Cebinearfidearveniacuma
bunica,saumcarbunicul.Cefeldeomofifosttaicmeu?idecenuerael
peplaculbuniculuiialunchilormei,pecndbunica,moGrigoriiddaca
Evgheniavorbescdeelnumaidebine?Darundeofiacummama?
Delaovrememgndesctotmaideslamamaopunnmijlocul
tuturorbasmelorilegendelorpecareletiudelabunica.Faptulcmamanu
vreastriasclaolaltcufamiliaeioridicimaimultnnchipuireamea.
Cteodatmiseparecovdntrunhandedrumulmare,lanitehaiduci
carejefuiescdrumeiibogaiimpartapoipradasracilor.Sepoatessteai
npdure,ntropeter,debunseamtotcuhaiducidetreab,crorale
gtetedemncareileaprauruljefuit.Saumaitii!
Poateoficutreierndlumea,casinsocotealacomorilor
pmntului,aacumfceacriasaEngalciova,carensoeapeMaica
Domnului,iarMaicaDomnuluiserugademamacumserugaidecrias:n
zadariaduninladAuriargintgrmad,Cci,orictteaistrdui,Sufletul
totgoliofi.
Iarmamairspundeacucuvintelecriesei,cpeteniatlharilor:
O!Fecioarpreacurat!Tendurimiart!Dacpradnlunginlat,
Toatesuntpentrubiat.
MaicaDomnului,bunlasufletcaibunica,oiertaiispunea:
Mariuk,Marluk,Sngenegru,ttrsc!Ceaicuneamulcretinesc?
Peundetrecilainumaijale!
Rogute,veziidecale,Calcipemordvinimaibine,Decalmuciiarte
poiine,Batestepancoloncoace,Darperuisilainpace.
Mlsasemfuratdevrajbaacestorbasme,cnddeodatmtreziforfota,
larmadeglasuriiurletelecareizbucniserjosntindincurte.Amscos
capulpeferestruicamvzutpebunicul,peunchiulakovipecaraghiosul
deMelian,unceremi',rndalacrciumaruldejos,care1mpingeaudin
poartpeunchiuMihail,strduinduses1aruncenapoi,nuli.Else
propteanpoart,mpotrivinduse,ntimpceceilalilloveaupestemini,i
craupumninspate,nceaf,i1izbeaucupicioarele,pncezburdea
berbeleaculncolbuldinmijlocululiei.Apoitrntirportiaiseauzi
zngnindcrligulizvorul.Maizburpestepoartoapcboitisefcu
linite.
Dupcermasectevaclipetrntitnmijlocululiei,unchiuMihailse
ridiczbrliticuhaineleferfeni,pusemnapeunbolovani1izbin
poart.Loviturarsunprelunginfundat,caicndpiatraarfinimeritntr
obutiegoal.Dincrciumieir
1CeremiivecheadenumireapopulaieideoriginefinicdinactualaR.
S.S.AutonomMari(n.r.).
Mniteoamenicufeelentunecate,carestrigaurguit,urlauiddeau
dinmini.Laferestrelecaselorseivircapetedeoamenicurioi,uliase
nvioraiprinseardeiarcni.Toateacesteaalctuiauieleopoveste,
curioasnfelulei,carensnumiplceaimnfricoa.
Deodat,oameniiamuir,semistuiritotulmisetersedinaintea
ochilor.
nprag,lnglad,ncovoiatinemicat,sadebunica,inndui
rsuflarea.Eustaunfaaeiiomngipeobrajiicalzi,moiiumezi,dar
bunicasevedecnicinuidseamacslngdnsaimormiencruntat:
DoamneDumnezeule,narfichipsdaictuidepuinmintemiei
feciorilormei?ndurte,Doamne.
NucredcastatbuniculncasadepestradaPolevaiamaimultdeunan,
dinprimvarpnnprimvaracealalt,dar,chiarintimpulscurtcta
locuitdnsulacolo,sedusesevesteadesprecasaaceea.Nueraduminicsnu
seadunebieiinfaaporiinoastreisnudeadetirepetoatulia:
IaribtaielaKairini.
Deobicei,unchiuMihailoseiveandatcesenserai,cteranoaptea
delung,ineacasaasediat,vrndgroazanchiriai.Cteodatmaiveneau
cuunchiumeu,casideaomndeajutor,vreodoitreibtuivestiidin
Kunavino;sestrecuraungrdinprinrpadinfundi,lsndfruslobod
nchipuiriilordeoamenibui,ifceaudecap:smulgeautufeledezmeur,
decoacze.Odataudrmatferedeul,stricndtotceseputeastrica:laiele,
bncile,cazaneledeap,audesfcutcuptorul,auscosscnduriledinpodeai
ausmulsuaicanatul.
Posomorititcut,buniculsttealafereastr,trgndcuurecheala
trudaoamenilorcareirisipeaubunulagonisitdednsul.Bunicaalerga
nevzut,undevaprinntunericuldincurte,isetnguiagemnd:
Misa!Ceteaiapucatsfaci,Misa!
Dreptrspunsiveneadingrdincteoscrbavnicnjurtur
ruseasc,alcreineleserasevedemultpestepricepereaisimireafiinelor
ndobitocitecareozvrleau.
nasemeneamprejurri,nuerachipsmindebunica,iarfrdnsa
mcuprindeagroaza.Coboramatuncilabunicul,caremprimeacuurlete
rguite:
Piei,blestematule!
Mntorcfuganpodimuitpeferestruicnbeznacuriiiagrdinii,
cutndsnopierddinochipebunica.Deteamsnoucid,ipntruna
dupdnsa.Bunicanuvine,nsbeivuldeunchiumeu,auzindumiglasul,
ncepesosuduiecuocricumplitepemama.
ntroseardeacestea,sentmplasecabuniculsfiebolnaviszac
npat.itotsuceanpernecapulmbroboditcuunprosopisetnguiacu
glasascuit:
Iacapentruceamtrit,ampctuitiamadunatavere.Dacnumi
arfiruine,achemapoliiaimaduceminelaguvernator.Damicrap
obrazulderuine!Cumsepoatecaunprintesasmupoliiapecopiiilui?
Ei,btrne,daciaa,altanuirmne:zaciindur.
Deodatnsseddujosdinpatisendrept,cltinnduse,spre
fereastr.Bunicalapucdemn:
Undeteduci,omule?Undeteduci?
Aprindelumina!iporuncibunicul,gfinditrgndcugreuaeruln
piept.
Dupcebunicaaprinseluminarea,bunicullusfeniculnmn,
inndu1dinaintecuminesoldatulpuca,ircnictrefereastrcu
batjocurnglas:
Mika,tlharule,cineriositurbat!Viinputereanopii.
naceeaiclipgeamuldesusalferestreisefcundri,iaralturide
masalngcareedeabunicapicojumtatedecrmid.
Numanimerit!Urlbunicul.
Nuputeamdesluibinedacrdeasauplngea.Bunicallunbrae,
aacummluapemine,i1dusenapoi,npat,bolborosindsperiat:
Cefaci,cefaci?FereascneDumnezeu!Vreis1mnnceSiberia?
Nuveziceorbnfurialui?
Buniculddeadinpicioareiplngeafrlacrimi.Apoispusecuglas
rguit:
Naredectsmucid!
Deafarseauzeacumrgeau,bteaudinpicioareizgriauzidul.Am
luatcrmidadepemasimamrepezitlafereastr.Bunicamaiavutimps
mprind,mizbintruncoliuier:
Firaisfii,afurisitule.
Altdat,unchiumeusenarmasecuunpargrosincercasptrund
dincurtentindacasei.Seurcasepetreptelecerdaculuidindosulcaseiise
pregteasspargua.ndrtuluiilateptabunicul,cobtnmn,doi
chiriaicuciomegeleinevastacrciumarului,unzdrahondefemeie,cuun
sucitor.Inspatelelorsenvrteabunicaiserugadeei:
Lsaimsmduceulael!Lsaimsispunnumaiovorb.
Buniculineaunpiciornainte,camujiculnarmatcuunparascuitdin
vestitultablouVntoareadeuri.Cndbunicaalergalael,buniculddea
ntrnsapenfundate,fiecupiciorul,fiecucotul.Tuspatrustteaupregtiii
fioroilavedere,deasupralorplpiaflacraslabaunuifelinar,carele
luminacapetele.Cocoatpescaracareducelacmruanoastr,muitamla
dniiitareamaifivrutsoiaupebunicasus.
Unchiumeusprgeauacustruinierapecalesizbuteasc.Ua
ncepussezglie,balamauadejosfusesescoasdinbrnizngnea,
menindaru.Ceadesuseractpecessariea.Glasulcucarebuniculle
spuneanutiucetovarilorsizngneaiel.
Daiipestemn,pestepicioare,numai,mrogvou:nuidaila
cap.
nzid,alturideuseaflaoferestruic,micdetot,numaiattacts
poiscoatecapulafar.Unchiumeusprsesegeamul,icerceveaua,plinde
cioburi,secscaneagrcaunochiscos.
Bunicaserepezilaferestruici,fluturnduiafarmna,prinsea
striga:
Misa!PentrunumeleluiCristos,pleac!Austeschilodeasc.Pleac!
Vzuicevalatlunecndpelngferestruiciczndpemnabunicii.
Unchiumeuolovisecuparul.Bunicaselsjos,sersturnpespateiabia
maiavuvremesstrige:
Miaa.Fugi!
Cei,maic?Urlbuniculcaofiar.
Uaseizbinlturii,ngauraneagrsenpustiunchiumeu,ns
ndatzburdincerdac,deparcarfiaruncatcinevaolopatdenoroi.
Crciumreasaodusepebunicanodaiabunicului.
Nutrzievremeveniibuniculntunecatlafaiseapropiedepat.
Osuintreg?
Vai,safrnt,pesemne!Spusebunica,frsdeschidochii.Da'cuel
ceaifcut?Ceaifcutcuel?
Linitetete,istrigbuniculcuasprime.Mcrezifiar?Lamlegati
acumazacensrai.Lamudatcuap.Doamne,ctidendrcit!Cuinaibao
fisemnnd?
Bunicancepusgeam.
Mairabdolecu.Amtrimisdupodoftoroaie,sipunosullaloc,
zisebunicul,aeznduselngbunicapemargineapatului.Ausnepun
captzilelor,maic,laamndoi.Ausneomoarecuzile!
Dletot.''
DarVarvara?
Auvorbitamndoimultvreme,bunicanoapticuglasrugtor,
bunicul,repezit,mnios.
Dupuntimpseiviobtrnicgheboas,cugurapnlaurechi.Falca
dejositremura,guraieradeschis,calapeti,iarpestebuzadesusiseuita
nuntrunasulascuit.Ochiinuisevedeau.Babaabiadeimaitra
picioarele.Trgeadupeapepodeleocrjiineanmnobocceancare
zngneaceva.
Miemiseprucmoarteavenisesoiapebunica.Amsritlababam
urlatctceampututdetare:
Ieiafar!
Frmultemarafeturi,buniculmanfcatimaduspesus,nodaia
noastrdinpod.
VII.
Numiatrebuitpreamultvremecasnelegcbuniculaveaun
Dumnezeu,iarbunicaaltul.
Sentmplacbunica,dupcesetrezea,zboveamultnpat,i
pieptnandelungprulnemaipomenitdefrumos,cltinadincapi,ncletn
duidinii,smulgeauvientregidefirenegre,subiriimtsoase,iocra
noapt,casnumtrezeasc:
Ardetearfocu!Darearchelbiintine,caierblestemat!
Dupce1descurcadebinederu,lmpletealarepezealnnitecozi
groase,sesplangrab,frcindmnioas,frsajungsilepede
nciudareadepefaaeimare,boitncdesomn;dupaceeaselsan
genunchinainteaicoaneloriabiaatuncincepeaadevratulsplatde
diminea,depeurmacruiabunicaieeacutotulmprosptat.
indreptaspinareancovoiat,iddeacapulpespate,seuitacudrag
lafaarotundaMaiciiDomnuluidinKazan,fceacumultrvncrucilargi
imormiacunfocareidestuldetrior:
SlvitNsctoaredeDumnezeu.MaicPrecist,miluietemide
ziuacarencepeacu.
Apoisenchinapnlapmnt,indreptancetspinareaiopteatot
maiduiosimaifierbinte:
Izvordebucurie!Frumuseefrdeprihan!Mrnfloare!
Mainfiecaredimineabunicagseanoicuvintedelaudidinpricina
astaiascultamtotdeaunarugciuneacuncordatluareaminte.
Inimioarameaceacurat,careetinceruri,aprtoareai
ocrotitoareamea,soaredeaur,MaicaDomnului,aprmdeispit,fm
snuobijduiescpenimeniifcanicipeminesnumobijduiascnimeni
penedrept.
Cuunzmbetnochiiinegriintinerit,senchinadinnou,purtndu
idomolbraulgreu.
IsuseCristoase,fiulluiDumnezeu,pentrunumelemaiciitale,ndur
tedemine,pctoasa.
Rugciunilebuniciierautotdeaunaacatisteinaivecntecedeslav,
izvortedinadnculinimii.
Dimineaanuserugapreamult;trebuiaspunsamovarul,fiindc
buniculnumaiineaslujnic,idacsentmplasnufiegataceaiulla
vremeastatornicitdeel,ncepeaarcnicufurieinumaiisprvea.
Cteodatsedeteptanainteabuniciiiatunciseurcalanoinpod,iar
dacogsearugnduse,stteaunrstimpiiascultaoaptele,strmbndcu
dispredinbuzelesubiriivinete.Laceaincepeasbodogneasc:
Ctteamnvateu,capdelemn,cumstenchiniitutotaa
boscorodeti,eretico,cumtiitu.MmircumdetemairabdDumnezeu!
Las'cmnelegeaa,rspundeacuncredinarebunica.Oricumi
avorbi,totmnelege.
Of,ntngblestemat!Vaidecapultu!Dumnezeulbuniciieratoat
ziuacudnsaiealevorbeadednsulpnidobitoacelor;middeam
seamacunuiDumnezeucumeraacelalbuniciiisesupuneaudebunvoiei
smeritetoate:ioamenii,icinii,ipsrile,ialbinele,iierburile,iarluii
erautotunadedragitoatevietilepmntuluiifadetoateeradeopotriv
debun.
ntrozi,motanulrsfatalcrciumresei,olighioancublanafumurie
iochiicusclipirideaur,ireat,linguitoareilacom,pecareondrgise
toatcurtea,prinsesengrdinungrauri1adusesencas.Bunicai
smulsedingurbiatapsricincepus1mutruluiasc:
NutetemideDumnezeu,lighioan?Crciumreasairndauldin
curtesestricauders,nsbunica,furioas,striglaei:
Da'voiificrezndpoatecdobitoacelenutiudeDumnezeu?Toate
vietiletiudeel,mcarattacttiiivoi,hainilor.
Altdat,nhmndu1pearap,caresengrasedincaleafariera
trist,bunicalntreb:
Ceaideetiaadeamrt,robulluiDumnezeu?Aimbtrnit?
Caluloftiddudincap.
itotuibunicanurosteanumeleluiDumnezeuaadedescabunicul.
PeDumnezeulbuniciilnelegeam,numtemeamdeelinfaaluinumi
veneasmint,fiindcmafiruinat.Dumnezeulbuniciitrezeanmineo
ruinepecarenumioputeamnvingeideaceeapebunicanomineam
niciodat.
AcestuiDumnezeubuneracuneputinsiascunzicevai,dupcte
tiu,oasemeneadorinnumancercatniciodat.
ntrozi,crciumreasacaresecertacubuniculonjurlaolaltcu
dnsulipebunica,mcarcdnsanicinuseamestecasenceartalor,inu
numaicapucatdefurieonjur,darmaiiaruncneacunmorcov.
Etioproast,cucoan,ispuselinititbunica.Eunsmam
supratfocimamhotrtsmrzbunpeticloasadefemeie.
Amchibzuitndelungceiaputeafacefemeiiacesteiapuhaveirocate,
cuguicuochiinfundaingrsime,casousturebine.
Dinctevzusemeucuprivirelacerturiledintrechiriai,tiamc,de
cteorivoiausserzbune,retezaucozilepisicilor,otrveaucinii,ucideau
cocoiiiginile,sefuriaunoapteanbeciuriiturnaugaznputinilecu
varzicastraveimuraisauscoteaucepullabutoaieledecvas.Toateacestea,
ns,numiplceauimgndeamceanumerzbunaremaistranics
nscocesc,pecaresosimt.
iamgsit:ampnditopecrciumreaspnceacobortnpivni,
amnchisuadupdnsa,ncuindonuntru,amopitpeudebucuriec
mrzbunasem,amzvrlitcheiapeacoperiiamfugitglonlabuctrie,
undebunicagteademncare.Bunicananelesnumaidectpricinaveseliei
mele,iarcndaneleso,miatrasobtaieundetrebuie,madatafarima
trimispeacoperiscautcheia.
Uluitdefelulcumprimisebunicaispravamea,iamaduscheiaiam
fugitntruncolalcuriideundemuitamladnsacumiadatdrumul
crciumreseiicumauplecatapoiamndoualturiprincurte,rznd
prietenete.
Las'ciarteuie,mamenincrciumreascupumnulei
dolofan,ntimpcefaai,cuochiicarenusevedeaudegrsime,rdeacu
buntate.
Bunicansmnfacdeguler,mduselabuctrieimntreb:
Iasmispuitudeceaifcutispravaasta?
Fiindcadatntinecumorcovul.
Aaa.Vaszicdinpricinameaaifcuto?Cndteoilua,
mangositule,iteoibgasubcuptorlaoareci,aisibagiminilencap.
Halalaprtor!Teaimbufnatcaobicgatasplesneasc?Iaca,acuite
spunbuniculuiaresjupuiascpieleadepetine.Hai,cartesusivezii
denvturata.Toatziuabunicanavorbitcumine,iarseara,naintedeai
facerugciunea,saaezatpepatimiaspus,penelesulmeu,nitevorbepe
caredupaceeanaveamslemaiuit.
Leonea,sufleelule,vriastancapodatpentrutotdeauna:nute
amestecantreburilecelormari.PeoameniimariiapusDumnezeula
ncercareisauartatticloii.Pecndpetinenuteancercatitutrebuie
strieticuminteatadecopil.AteaptmaintipnsiatingDomnul
inima,casiarateceaidefcutistescoatladrumultu.Aineles?A
cuiivinaicareofipricina,astanuitreabata.Dumnezeuiacelacarese
cadesjudeceispedepseasc,iarnunoi.
Bunicatcu,trasetabacpenas,nchisepuintelochiuldreptiadug:
Dacvreistii,aflcnicichiarDumnezeunuitotdeaunanstare
sideieseamaacuiivina.
Cumaa,bunicu?Da'parcDumnezeunutietot?Ontrebaieucu
mirare.
Mhnit,bunicamirspunsencetior:
DacleartiDumnezeupetoate,multedincelecefacoameniinule
armaiface.Nuncapendoialcstel,ttuculnostru,acolosusncerise
uitisetotuitjospepmnt,lanoitoi,da'isentmpluneoris1
cuprindmarejaleatunceaplngecuhohote:Oameniimeidragi,oamenii
mei!Of,cummiserupeinimademilavoastr!
Bunicancepuieasplngi,frsimaiteargobrajiiuzi,se
dusencolulicoanelorsseroage.DeatunciDumnezeuleimiafostimai
apropiatimaidrag.
BuniculmdscleaielimispuneadespreDumnezeucarfiofiin
carevedetot,tietotiiajutpeoamenintoatetreburilelor,nsderugatnu
serugalafelcubunica.
Dimineaa,naintedeaseducencolulicoanelor,sesplapendelete,
apoisembrcacugrij,ipieptnatacticosprulrocovan,inetezea
brbua,seuitanoglind,itrgearubacanjos,indreptalegtoarea
neagrdelagtsubjiletciseapropiatiptildeicoane.Seaezatotdeaunan
acelailoc,peunanumeciotaluneiadinscnduri,caresemnacuunochide
cal,istteacamtimpdeominuttcut,cucapulplecaticuminiledea
lungultrupului,asemeneaunuisoldat.Apoisendrepta,rmneanpicioare
dreptisubirecumeraispuneacuglassolemn:
nnumeletatlui,alfiuluiialsfntuluiduh!Laauzulacestorcuvinte
misepreacnodaieselsaolinitedeosebiticpnimutelebziau
maincet.
Buniculstteacucapulpespate,sprnceneleierauzbrlite,iarbrbua
auriecatnsus.ispunearugciuneacaolecie,cuglaslimpede,parcsar
fipregtitscearsocotealcuiva:
Deprisosvafivenitjudectorul,ccifaptelefiecruiasevorda
singurenvileag.
Buniculsebteauorcupumnulnpieptiserugacustruin:
Deampctuit,Doamne,amfcutonumaifadetine.Nucat,
Doamne,lapcatelemele!
Spuneacrezul,apsndfiecarecuvnt;picioruldreptitresreacai
cumarfibtutcuel,neauzit,tactulrugciunii.Sencordaisentindeaspre
icoane,crescndparcifcndusetotmaisubireimaiusciv,iarta
tarecurel,ngrijititipicar.
Tu,NsctoarecareainscutpeTmduitorul,tmduietemi
sufletuldepatimilecaremisaucuibritninim.Ascultmi,MaicPrecist,
plnsulsufletuluiiajutm.
iurlatare,culacriminochiiverzi:
Scoatemicredinainuteuita,Doamne,lafaptelemele,nicinum
rspltipentruele,dupcummisarcuveni.
Aici,buniculprindeaasenchinatotmaidesimairepezit,ddeadin
capdeparcmpungea,iarglasulcareisefceatotmaiascuitieratiatde
sughiurilarstimpuriegale.Maitrziu,cndmamduslasinagog,miam
datseamacbuniculserugacaevreii.
Samovarulzumziademultpemas;nodaiepluteamirosdeplcinte
desecarcubrnzdevaci,atunciscoasedincuptor,imierafoame.Bunica,
ncruntat,cuochiinpodele,stteasprijinitdeuoruluiiiofta.Din
grdinseuitapefereastrsoarelevoios;ncopacisclipeaumrgritarede
rouiaeruldedimineamiroseaamrar,acoacze,amereprguite,iar
buniculsenchinantruna,secltinaiscncea.
Stinge,Doamne,dinmineflacrapatimilor,ccisuntunceretori
unticlos.
tiampedinafartoaterugciunilebunicului,celedediminea,cai
celedesear,i1urmreamsvddacnucumvaaveasgreeascsaus
scapemcaruncuvnt.
Astaisentmplafoarterarimistrneadefiecaredatnsufleto
bucurierutcioas.
Dupceiisprvearugciuneanespunea,buniciiimie:
Bundimineaa.
Noineplecamnfaaluii,nsfrit,neaezamlamas;nclipaaceeai
spuneam:
Aiuitatsspui:mulumeascte.
Nuzu?Mntrebabuniculnencreztorinelinititnacelaitimp.
Da.Laisrit.Trebuiasspui:mulumeascte,Doamne,credina
meantine,inumicercetafaptele.Aiuitatsspuimulumeascte.
Ei,poftim!Griabunicul,clipindvinovatdinochi.
Dupaceeaaveaelsgseascprilejulsmioplteascamarnic;
deocamdatnsmbucurams1vdstnjenit.
ntrozi,bunicaispusenglum:
Taic,sofiplictisitDumnezeutotascultnduirugciunea.Decnd
tetiu,totacelailucrui1ndrugi.
Cuum?Ceaispus?ngnelcumnie.Cetotboscorodetiacolo?
Spuncdecndtetotascultrugndute,namauzitsifidruit
Domnuluimcarovorbulidininim.
Buniculsefcustacojiu,ncepustremurei,srinddepescaun,
azvrlicuofarfurioarncapulbuniciiincepuazbierapiigiat,ca
ferstrulcndddeunciot:
Ieiafar,hrcbtrn!
CndmivorbeadeputereadenebiruitaluiDumnezeu,buniculnuuita
niciodatsaminteascmaicuseamdecruzimealui:Iaca,oameniiau
pctuitileatrimispotopuldeianecat;nusaulsatiiariaupctuit
iatrecutprinfocileadrmatoraele,iarnaltedaiDumnezeuia
pedepsit,trimindulepecapfoameteimolime,itotdeaunaDumnezeu
atrnadeasupraomeniriicaunfeldesabiesaudeharapnic.
CelcenuascultdelegileDomnuluiilenesocotetearesfie
pedepsitcuchinuriicumoarte,mispuneabuniculibteanmascu
degeteleluisubiri,ncercndsmncredineze.
miveneagreuscredncruzimealuiDumnezeu.Bnuiammaidegrab
cbunicullenscoceapetoateacesteacasbagespaimanmineinu
spaimadeDumnezeu,cidednsul,i1ntrebamdeschis:
Astamiospuicasteascultpetine?Iarelmimrturiseatotaade
deschis:
Pisigur,attaiarmaitrebui,snumasculi!
Atunceacumrmnecucespunebunica?
Tusnocrezipeproastaastadebab,mnvaelcuasprime,i
ntngiuiencdepevremeacnderatnrinicicartenutie.Amsi
poruncesceusnumaivorbeasccutinedelucrurideacesteaaademari.Ia
spunemitumaibine,ctecinuringeretisunt?
irspundeamiapoilntrebam:
Da'cescinovnicii,bunicule?
iaigsititucesntrebi!Rdeaelcuiretenie,ntorcnduicapul
casnu1vd;apoimolfiadinbuzeimormiafrchef:Treabaastanu1
privetepeDumnezeu,astaitreabomeneasc.Ladreptvorbind,cinovniciis
moartealegilor.Eisaceiacarelevindehaclegilor.
Bunicule,da'legileces?
Legile?Suntniteobiceiuri.Ochiiageriiptrunztoriprinserai
sticliibtrnul,caresenveseliseicptasechefdevorb,ncepusm
lmureasc:Autritoameniictautrit,pnauczutlaonvoial;auspus
ei:obiceiulacestaicumnusepoatemaibun;hais1statornicimisfacem
opravil,olege,cumfacicopiiinaintedeancepejoaca,nelegndusecum
ssejoaceicaresfiernduialajocului.Iac,onelegeredeacesteaii
legea.
Da'cumicucinovnicii,bunicule?
Cinovniciisunfeldeberecheicarevinistrictoatelegile.
idecefacaa?
Ei,astanomaipoitunelege,spuseelncruntnduseincepu
iarismideanvturi:Pestetoatectelefacoamenii,stDumnezeu.Una
voroamenii,altavreaDumnezeu.Totcefacoameniinuitemeinic.Suflodat
Domnulprafipulberesealegedintoate.
Aveameusocotelilemelesafluceicucinovniciiideaceea1am
ntrebatiari:
Iarunchiulakovcnt:ngeriisuntcinurileDomnului,Cinovnicii
slugiledracului.
Buniculisltbrbuacupalma,iobgngurinchiseochii;
obrajiiisecutremurau.Amnelescrdeanfundat.
Binevarfacedacvarlegadeamndoi,pelakaipetine,decte
unpiciorivardadrumulpegrl,spusebunicul.Elnartrebuiscnte
cntecedeacesteainicitusleasculi.Ia,niteglumepgneti,nscocite
derascolniciideeretici.
Buniculrmasengndurat,seuitprinmineundevangolimispuse
ncetitrgnat:
Ehei!Vaidecapulvostru!
Chiardac1puneapeDumnezeususdetot,deundetronaamenintor
pesteoameni,astanu1mpiedicanicidecums1amestecentoatetreburile
lui,cumfceadealtfelibunicai1amestecanunumaipeel,da'ipe
nenumraiiluisfini.Bunicapreacnicinuicunoatepesfini,afarde
sfiniiNicolae,Gheorghe,FroliLavr,careeraufoartebuniifoarteapropiai
deoameni,umblauprinoraeisate,seamestecaunviaaoameniloraveau
toatensuirileomeneti,nssfiniibuniculuierautoimucenici,care
rsturnauidolii,seluaulaharcumpraiiromanilor,dincarepricinerau
canonii,ariijupuiidevii.
Cteodatbuniculvisatreaz:
DacmiarajutaDumnezeusmivndcsuaastamcarcucinci
sutederublectig,adasfacoliturghiepentruSfntulNicolae.
Bunicardeaimispunea:
ProstuldebtrncredecaresivndSfntulNicolaecasa.Parc
Sfntulnaraveaaltcevamaibundefcut!
Ampstratmultvremecalendarelebuniculuicutotfeluldensemnri
fcutedemnalui.Printrealteleeraunandreptulzileisfinilorloachimi
Anna,cuslovedreptescrisecucernealroietic,icareglsuiaaa:Sfini
milostivi,caremauscosdintrunbucluc.
miaduciastziamintecareanumefusesebuclucul.Indorinaluide
aiajutaneprocopsiiidefeciori,buniculseapucasesdeabanicucamt;
ncepuse,peascuns,siaamaneturi.Cinevalprseintronoapteneam
trezitcupoliia,venindsfacopercheziie.Afostozpcealnemaipomenit,
darpnlaurmtoatesauisprvitcubine.BuniculsarugatluiDumnezeu
pnnzori,iardimineaa,defacumine,ascrisnsemnareancalendar.
Seara,nainteacinei,buniculciteacuminedinpsaltire,dinceaslovsau
dincarteagroasaluiEfremSirianul,iardupceisprveammasancepeaiar
sseroage,imultvremersunaunliniteaseriivorbeleluitristeiplinede
pocin:
Cesipunnainteicucesterspltesc,mpratepreamrinimos
inemuritor?Aprnedetoategnduriledearte.Ocrotetenedeoameniicei
ri.Druietene,Doamne,lacrimicasplngemiineredemintecasnu
uitmcnusuntemfrdemoarte.
Bunicaajunseseacumsspundestuldedes:
Vai,ctareobositasazi.Mtemcmoiculcafrsmaiajungs
mnchin.
Buniculmducealabiseric,smbetelelavecernie,iarnzilelede
srbtoarelaliturghie.AjunsesemsdeosebesccruiDumnezeuierau
ndreptaterugciunilecesefceaulabiseric.Totceciteapreotulidasclul
erapentruDumnezeulbunicului,iarpsaliicntautotdeaunarugciunile
bunicii.
Debunseamctlmcescaicicamgrosolancopilreascadeosebire
dintreceidoiDumnezeicare,iniacumaminte,mtulburaimimprea
inimandou;ceeacetiunsecDumnezeulbuniculuimnfricoaimi
trezeaunsimmntneplcut!EraunDumnezeucarenuiubeapenimeni,i
urmareapetoicuochiaspri,iiscodeaivedeanaintedetoaterutatea,
ureniaipcateleomului.Eralimpedecnaveancrederenoameni,atepta
ntrunasivadpocinduseiiplceasipedepseasc.
PevremeaaceeagndurileisentimentelecuprivirelaDumnezeu
alctuiaupentrumineceamaideseamhransufleteascilucrulcelmai
frumosdinvia,pecndcelelalteimpresiicareizvoraudinrealitatedoarm
jigneauprincruzimeaimurdrialor,trezindumiscrbaimnia.Dintoate
ctemnconjurau,Dumnezeulbunicii,prietenulcareartaattadragoste
pentrutotceeraviu,erapentruminefpturaceamaibuniceamai
luminoas.Binenelescnuseputeasnumfrmnteintrebarea:cumde
sefceacbuniculnu1vedeapeDumnezeulcelbun?
Buniciinumlsausmplimbpeuli,fiindcstradamsurescita,
mmbtaparcitotdeaunastrneamtotfeluldescandaluriidezarve.
Tovarinaveam,ccicopiiidinvecinisepurtaucuminedumnos.Numi
plceadeloccndmstrigauKairin,darei,ndatceiaudatseamadeasta,
zbieraucuimaimarendrjire:
UitecaieitnepotulzgripuroiuluideKairin.
Peel,biei!incepeabtaia.
Eramneobinuitdevnjospentruaniimeiisprintenlabtaie,lucru
recunoscutpnidedumaniimeicarematacauntotdeaunanumain
grmad.Dinpricinaastaieeamtotdeaunabtutiveneamdeobiceiacascu
nasulturtit,cubuzelecrpate,cuvntipefaicuhainelerupteiplinede
colb.
Bunicamiieeanaintesperiatimcina:
Cei,pintenogule,iarteaibtut?Censeamnasta?Apicndteoi
luaeulascrmnat.
Bunicamisplafaaimipuneapevntibureideapdulce,pitaci
dearamsauoblojelicuapdeplumb,mutruluindum:
Ceaidetebaintruna?Acaseticuminte,da'cumieipestradi
facidecap.Neobrzatule!Iac,camsispunbuniculuisnuimaidea
drumulpeuli.
Cndmivedeabuniculvntile,numocraniciodat,cinumaiofta
imria:
Iarteaudecorat?Ascult,miAnikaviteazule,mauzitu?Snute
maiprindpeuli!
Ctvremestradaeralinitit,numispiteadeloc;ndatceauzeam
nslarmacopiilor,cutoateoprelitilebunicului,otergeamdincurte.Numi
psanicidevnti,nicidejulituri,dartotdeaunamscoteadinfirecruzimea
distraciilordepeuli,cruzimepecareocunoteampreabineicareajungea
pnlaturbare.Nuputeamvedeapecopiiasmuindciniiicocoii,chinuind
pisicile,gonindcapreleevreiloribtnduijocdeceretoriibeiideIgoacel
sraccuduhul,poreclitMoarteanbuzunar.
Deirat,usciviparcatunciieitdintroafumtoare,cubarba
epoascareicreteapefaaosoasiruginie,purtnduncojocgreu,deoaie,
Igokacutreieraulielegheboatilegnndusenchipciudat,seuitavenic
npmnt,lapicioare,inuscoteaovorb.Faaituciuriecuochiimiciitriti
trezeanmineunrespectncareseamestecaiteama.Misepreacomulera
totdeaunacugndullacinetiecetreabserioas,carficutndcevaic
nusecuveneasitulburlinitea.
Copiiiseineaudroaiedupeliizvrleaucupietrenspinarea
cocrjat.Obucatdevremeparcnicinuivedeainusimeapietrelecare1
nimereau;deodatnsseoprea,isltacapul,dndcciulamioaspeceaf,
apoiiondreptacuminiletremurtoareiseuitanjurullui,caicnd
atuncisarfitrezitdinsomn.
Igoa!Moarteanbuzunar!Undeaipornito,Igoa?Iavezi,naicumva
moarteaprinvrunbuzunar?
Igokancepeasipipiebuzunarele,apoiseaplecarepedelapmnt,
apucaceicdeasubmn,opiatr,uncpeeldelemn,unbulgredeglod
uscat,ridicacunendemnaremnalungimormiaonjurtur,njura
totdeaunacuaceleaitreicuvintescrbavnice.nprivinanjurturilorbieii
aveauunrepertoriuneasemuitdebogat.CteodatIgokancepeaaifugri,
chioptnd.CojocullunglmpiedicasalergeiIgoacdeangenunchiise
propteanpmntcuminileinegrecadoucioturiuscate.Copiiizvrleau
ntrnsulcupietre,nimerindu1nspateincoaste,iarceimaindrzneise
apropiaudeelnfug,iturnauncapcteunpumncurnisreau
numaidectnlturi.
Oaltfiguraulieinoastrecaremimpresionapoateimaimultera
meterulGrigoriIvanovici,careorbiseacumdetot.nalt,cunfiareplcuta,
umblatcutdupcerit,dusdemndeobtrnictears;btrnicse
opreapesubferestre,seuitaaiureaingnacuglaspiigiat:
PentrunumeleluiDumnezeu,daidepomanunuibietorb.
GrigoriIvanovicinuscoteaovorb.Ochelariinegrierauaintiidreptn
zidulcasei,nfereastrsaunfaatrectorului.ineabuzelestrnseii
netezeancetiorbarbarevrsatcumnaptrunsdevopseapnsubpiele,
lvedeamntrunapebtrn,darniciodatnamauzitvreunsunetdinbuzele
aceleastrnse;apstoareatcereabtrnuluimchinuia.Eracevacarem
mpiedicasmapropiideelinicinumamapropiatvreodat.Cumnsl
vedeamdedeparte,alergamncasiispuneambunicii:
AieitmoGrigoripeuli.
Nuzu?Griabunicacuneliniteimilnglas.Uite,ineastaidu
tefuguadeiod.
Mnfuriamimmpotriveamcugrosolnie.Atuncibunicaieea
singurlapoartistteamultvremedevorbcudnsulpetrotuar.Meterul
abiadescoteacteuncuvnt,zmbinduor,iiscuturabarba.
Cteodatbunicalchemanbuctrie,iddeaceaiimncare.Odat
santmplatsntrebeidemine.Bunicamastrigat,dareuamfugitim
amascunsdupostivdelemne.Mieracuneputincmapropiideel,
simeamfadednsuloruinegroaznicitiamcibuniciiieraruine.O
singurdatamvorbitcudnsadespremoGrigori:dupce1petrecuse
dincolodepoart,sentorceancetprincurte,cucapulnpmntiplngnd.
Mamapropiatdeeaamapucatodemn.
DecefugideGrigori?Mantrebateancetior.Doariombunla
sufletiietidrag.
Decenu1inebunicul?Amntrebatoeu.
Bunicutu?
Bunicaseopridinmers,mstrnselapieptimispuseaproapeoptind
acestecuvinteprofetice:
ineminteceispuneu:aresnepedepseascDumnezeupentru
omulacesta.Amarnicaresnemaipedepseasc!
Bunicanagreit:vreozeceanidupaceea,cndbunicatrecusen
liniteadeveci,bunicul,careipierduseminile,rtceapestrzileoraului,
cerindcuglasjalnicpesubferestre:
Buctari,dragiimei,faceivpomancumineidaimiobucicde
plcint.Ehei!Vaidecapulvostru.
Attaimairmsesedincefuseseelodat,cuvinteleacesteaamarei
trgnate,careiapsausufletul:
Ehei!Vaidecapulvostru.
AfardeIgoaideGrigoriIvanovicimmaintristadincaleafarim
fceasfugdinstraddezmataVoroniha.Uria,cuprulvlvoii
totdeaunabeat,Voronihaseiveapeulinzileledesrbtoare.Aveaunfel
demersalei,umblnddeparcnarfimicatdinpicioareinicinarfiatins
pmntul,pluteacaunnoriurlacntecedeucheate.Cndovedeaude
departe,toitrectoriiseascundeauintrndundeapucau,peporilecaselor,n
dugheni,dndusedupcolnctapariiaeiparcmturastrada.Faa
Voronihieramaimultvnt,umflatcaobeic,iarochiicenuiiimarise
zgiaucumplitiplinidebatjocur.Uneoriplngeacuhohoteiurla:
Undemisuntei,copilaiimeidragi?
Ontrebampebunica:
Bunic,ceicufemeiaasta?
Nuitreabata,mirspundeaposomoritbunica.
TotuintrozimispusepescurtpovesteaVoronihi:femeiaaceasta
avuseseunbrbat,peuncinovniccruiaiziceaVoronov.AcestVoronovavea
poftstreacnaltcin,mainalt,iivndunevastanacealniculuisu,care
adusonutiuundeivremededoianifemeianamaidatpeacas.Cndsa
ntors,copiiiei,unbieeliofeti,muriser,iarbrbatsu,carejucasei
pierduselacrinitebanideaistatului,seaflaundevanpucrie.Dedurere
femeiasaapucatsbea,sifacdecapisseindescandaluri.Nuera
seardesrbtoaresnoialapoliie.
Hotrtlucru,acaseramaibinedectpeuli;maicuosebireerau
frumoaseceasurilededupamiazcndbuniculplecalaatelierulluiunchiu
lakov,iarbunicaseaezalafereastrimispuneatotfeluldebasmeide
istoriicaremcucereau,saumivorbeadetata.
Grauruluipecarelscosesedinguramotanuluibunicaitiasearipa
rupt,iarnloculpicioruuluimncatipotrivisecumultndemnareunulde
lemn.Dupcepasreasentremase,sapusdeanvatosvorbeasc.Se
ntmplauneorissteanfaacolivieiicteunceas,sprijinitdeuorul
ferestrei,caodihaniemthloasiblajin,dsclindcuglasgrospasrea
isteaineagrcatciunele:
Hai,cere:graurulcavrea!
Graurulseuitapiezilabunica,cuochiulluirotundivioideumorist,
bteacupicioruuldelemnnpodeauasubireacoliviei,ntindeagtul,fluiera
cabufnia,cntacapupza,imitachemareacucului,mieunacama,ltraca
uncine,numaidevorbitcaoameniinuputeavorbi.
Haide,nomaifpenebunul,ispuneabunica.Spuneaa:graurul
casvrea!
Maimuaceaneagrcupeneurlacevaasurzitor,careaduceapedeparte
cuceispusesebunica,iarbtrnardeacuvoioieiiddeameifiertdin
mn,spunndui:
Las'ctetiueupetine,mechere,prefcutule!Toatelepoi.
i,pnlaurm,1anvatpegraursvorbeasc:pesteuntimp
pasreacereadestuldelmuritsisedeacas,iarcndozreapebunica,
maispuneaceva,careaduceacu:Buaaziuaa.
Lanceputcoliviacugraurulatrnanodaiabunicului,darnutrecu
multibuniculizgonigraurullanoinpod,deoarecepasreasedeprinseses
1scientruna,ntimpulctbuniculispunearspicatrugciunea,pasrea
iscoteaprintregratiilecolivieicioculgalbencadecearifluiera:
_Fiuuui,fiufiu,frrr!Fiufiuu!
Astaiseprujignitorbunicului.ntrunadinzileseoprinmijlocul
rugciunii,btudinpiciorircnifurios:
Laideaicidiavolul,cdenulomor.
ncasabuniculuisepetreceautotfeluldentmplrihazliii
atrgtoare;cteodat,ns,mapucaotristeecreianumputeam
mpotrivi,simeamcurgndumiplumbnvineimisepreactriescntro
groap,adncintunecoas,cmipierdeamvederea,auzulicelelalte
simuri,eramorbipejumtatemort.
VIII.
Peneateptatebuniculiavndutcasacrciumaruluiiiacumprat
alta,peuliaKanatnaia,ulilinitit,curat,nepietruit,npditdeiarbi
careddeadeadreptulncmp;dealungululieiseniraucsuemici,
vopsitentoateculorile.
Casaastanoueramairsritimaiplcutdectcealalt;faadaera
datcuunronchisdezmeurcoapt,caldilinititor,pecareapreau
luminoaseobloanelealbastrealecelortreiferestreisinguraferestruic
zbrelitapodului;nstnga,acoperiuleraumbritdefrunziulverdeidesal
unuiulmialctorvatei.ncurteingrdinerauomulimedeunghere
plcute,parcanumefcutepentrujucatdeavaiascunselea.Deosebitde
frumoaseragrdina,nutocmaimare,dardeasislbatic;ntruncolal
grdiniiseaflaferedeul,miccaojucrie;naltcoleraogroapmare,destul
deadnc,npditdeburuieni,printrecarersreaucapeteleafumateale
bulumacilorgroiaivechiuluiferedeucarearsese.Grdinasemrginean
stngacuzidulgrajduluipolcovniculuiOvseannikov,iarndreaptacunite
acareturialecaseiunuiaBetleng.nfund,gardngardcugrdina,seafla
gospodrialptreseiPetrovna,ofemeiegras,roielafa,venicglgioas
caunclopot;csuaeivecheintunecoas,ngropatnpmntiacoperit
toatcumuchi,priveablajinprinceledouferestrealeeictrecmpul
brzdatdeanuriadnci,mrginitndreaptadenorulgrosivntalpdurii.
Pecmpalergaucteraziulicademaresoldai,iarfulgerelealbeale
baionetelorsclipeaunrazelepieziealesoareluidetoamn.
Casaeraticsittoatdeoamenipecarenuimaivzusem;njumtatea
dinfalocuiaunmilitarttarcuonevastmruniciplinu;dediminea
pnsearafemeiaastaipa,rdea,cntadintrochitarcugtulmpodobitcu
omulimedepanglici.Maicuseamiplceascntecuglasuleisubirei
rsuntoruncntecgalniccaresunaaa:
Singurdaciubeti,iserupeinima.Cat,poatetotgseti,Altdrgu
castevrea.Dectaistaiaiboci,Maibineiariaiiubi,Dulcersplatia
iubii!
Militarul,rotofeicaunbalon,edealafereastr,iumflaobrazulvnt,
holbaniteochiarmiiplinidevoioie,pufianencetatdinluleaitueantr
unfelaparte,nfundat,cauncine.
Chm,chmchm.
ntroncpereclduroasdedeasuprapivnieiiagrajduluilocuiaudoi
cruai,moPiotr,mrunelicrunt,cunepotusuSteopa,unflcumut,
vnjos,curelicuofacaresemnacuotavdearamroie,ittarul
Valei,vistavoiulofierului,unlunganvenicposomorit.Toiacetiaeraupentru
mineoameninoiiipreuiamcudeosebirepentrunecunoscutulpecarel
nfiau.
Darmaicuseammatrgeaiminteresaunomcareedeangazd
lanoi,poreclitBuntreab,iocupanparteadindosacaseioodaielung,
lngbuctrie,cudouferestre,dincareunaddeancurteicealaltn
grdin.
Eraunomsfrijit,adusdinspate,aveafaaalbcuobrbuneagr,
mpritndou,iarochiipriveaublnzidedupochelari.Eradefelulsu
tcutiters,icndlpofteamlamassaulaceai,rspundeatotdeaunala
fel:
Buntreab!
Bunicancepus1chemecunumelestainunumainlipsalui,cii
cnderadefa.
Iastrig1,Leonka,peBuntreablaceai!Sau:Da'dumneata
Buntreab,decemnnciaadepuin?
nodaialuieraunghesuitepestetot,claiepestegrmad,nitelzii
tomurigroase,tipriteculiterelaicepecarenulecunoteam;pestetotstteau
sticlecuapdefeluriteculori,bucidearamidefierivergideplumb,
mbrcatcuohaindepieleroasicunitepantalonicenuiicuptrele,
mnjittotdevopsea,zbrlit,stngaciiduhnindurt,sendeletniceade
dimineapnsearacutopitulplumbuluiicucositoritulatotsoiulde
lucruridearam,cntrindntrunanutiucepenitetereziimici:mugea,i
frigeadegeteleisuflarepedenele,seduceantrunalaperetelencareerau
aninateniteschie,seuitalaele,iscoteaochelarii,iitergeaimiroseade
aproapehrtia,vrnduinecontenitnasulsubire,drepticiudatdealb.
Uneoriseopreadeodatnmijloculodiisaunfaauneiadinferestrei
rmneamultvremeloculuicampietrit,cufaandreptatnsus,cuochii
nchii,frsscoatovorb.
Mcrampeacoperiulmagaziei,deundelurmreamdinochi,prin
fereastradeschis;vedeampemasflacraalbastralmpiidespirtisilueta
ntunecataluiBuntreabscriindcevantruncaietrvit,ntimpce
ochelariiiluceaucusclipirisiniliideghea,ndeletnicirilevrjitoretiale
acestuiommineauceasurintregipeacoperi,chinuitdecuriozitateape
caremiostrneau.
Cteodatelsttealafereastrcantroram,cuminilelaspate,cu
ochiiaintiilaacoperi,prndcnumvede,ceeacemjigneagrozav.Apoi
serepezeadeodatlamas,sencovoiatareincepeasscotoceascprin
hrtii.
Credcdacarfifostmaibogatimaibinembrcat,mafitemutde
el.Buntreabnserasrac;pestegulerulsurtuculuiiieeagulerul
murdariboitalcmii,pantaloniiieraupeticiiiplinidepete,iarn
picioareledesculeaveanitepantofisclciai.Purtareaplindemilabunicii
fadeceisraci,iceabatjocoritoareabuniculuimaufcutsm
ncredinezpenesimitecsraciinuerauoameniprimejdioidecareaiavea
stetemi.
ntoatcasanimeninuinealaBuntreab.
Toivorbeaudeelcubatjocur.Veselanevastamilitaruluilporeclise
Nasdetibiir,mopiotrziceacispierivrjitor,iarbuniculspuneadeel
cefarmazonicfacefarmecediavoleti.
_Bunic,cucesendeletniceteBuntreab?
Amntrebatoeu.
Bunicamirspunsecuasprime:
Astanuteprivetepetine.Tutaciiveziidetreab.
ntrozimiamluatinimandini,mamapropiatdefereastri,abia
putndumiascundetulburarea,1amntrebatpeBuntreab:
Cefaciacolo?
Buntreabtresri,seuitlaminepedeasupraochelarilor,mintinse
mnaplinderniideurmedearsuriimispuse:
Sinuntru.
Faptulc,nlocsmpofteascsintrupeu,matraspefereastr,
1aridicatimaimultnochiimei.Buntreabsaaezatpeolad,iarpe
minemapusnfaalui,dupcaremadatlaoparte,matrasiarspreel,
pncnd,dupovreme,mantrebatncetior:
Dartudeundeeti?
Astamiseprucuriosdetot,fiindcdepatruoripeziedeamlamas
nbuctriealturideel.
Iamrspuns:
snepotulcelordeaici.
Aha!Da,spuseel,privinduiundegetitcu.
Astamfcussocotdecuviins1lmuresc:
EunusKairin,sPekov.
Pekov?Repetel,accentundgreit.Buntreab.
Apoimddulaoparte,seridicdepeladimispuse:
Ei,vezinumaisstaicuminte.Amstataacumintemultmult
vreme,uitndumcumpileacurapilaobucatdearamprinsn
menghin.Pilituraauriecdeapeofoaiedecartonpussubmenghin.Bun
treaboadunculatulpalmeintrogrmjoar,opusentroceac,adug
dintrunborcnelunprafalbcasarea,maiturndeasupracevadintrosticl
ntunecaticeeaceseaflanceacncepusfsieisfumege,
rspndindunmirosneptorcaremgdilannas;amnceputstuesci
scuturamdincap,iarel,vrjitorul,mntrebplindeludroenie:
Cee?Miroaseurt?
Da.
Pivezi?Astaifoartebine,frioare.IIanteuitcuceselaud,mi
amziseungnd.nsluiispuseicuasprime:
Cumsfiebine,dacpute?
Nuzu?Rostiel,fcndumicuochiul.Asta,frioare,nuitotdeauna
aa.Da',iaspune,tujociarice?
Oase,adic.>
Da,oase.
Joc.:
Naivreasitornntrunuiniteplumb?
Osaiunbatagpecinste.
Vreau.
Daciaa,dutedeadmiunaric.
Apoisaapropiatdemine,inndnmnceacafumegnd,ncarese
uitanumaicuunochi,imiaspus:
_Euioifaceariculcuplumb,dartumschimbsnumaicalcipela
mine.Tenvoieti?
Astamjigniamarnic:
_piniciaanumaipunpiciorulaici!
Amplecatsupratnlivadundetrebluiabunicul,gunoindmeriila
rdcin;eratoamnicopaciincepuserdemultssedesfrunzeasc.
Iaapuctedemaitundeituzmeura,mispusebunicul,dndumi
foarfecele.
Lamntrebatpebunic:
Spunemi,cefaceacoloBuntreab?
mistricodaia,astaface,mirspunseelsuprat.Miaarspodelele,
miamurdritimiarupttapetele.Amsispunssemute.
Bineaiface,amncuviinateuimamapucatstundloazeleuscate
dintufeledezmeur.
Mcampripisem.
nserileploioase,cndbuniculplecadeacas,bunicaadunan
buctriepetoichiriaii,peceidoicruai,pevistavoi,adeseasemainfiina
iPetrovna,venicvioaie,sentmplasmaivieichiriaanoastrceavesel,
iarvrtnungherulluidelngcuptor,nemicatimut,seaflantotdeauna
Buntreab.Steopamutuljucacricuttarul,iarValeilpocneapemutcu
crilepestenasuiturtit,spunndui:
Ah,aitan'.
MoPiotraduceauncoltucuriadepinealbiunborcandelutcu
dulceadezmeur,bobiSatana,drac(nlimbileturc,ttarialtelimbi
orientale)(n.t).
Bob,tiapineanfelii,pecareleungeadingroscudulceai,innd
npalmfeliilegustoase,lempreatuturorcuoplecciuneadnc.
Poftii,vrog,iluai,spuneaelcublndee,iarcndluaifelia,se
uitaculuareamintenpalmainegricioasidevedeavreopicturde
dulceaolingeaculimba.
Petrovnaaduceaosticlcuviinat,iarcucoanaceaveselnucii
bomboane,ncepeaunchefntoatregula,spreceamaimareplcerea
bunicii.
PuinvremedupceBuntreabvoisesmmituiasc,casnumai
vinpelael,bunicafcuiarosindrofiedefelulacesta.Afaroburnide
toamncerneadesusnencetat,vntulgemeaicopaciifoneau,zgrepnnd
zidurilecucrengile,nbuctrieeracaldiplcut.edeaucutoiiuniilng
alii,eraucutoiineobinuitdelinitiiideprietenoi,iarbunicanuselsa
multrugatinespunealapovetiunamaifrumoascaalta.
Bunicaedeapemargineacuptorului,cupicioarelepeprichici,cufaa
aplecatspreoaspeiiluminatdeflacrauneilmpiedetinichea.
Totdeaunacnderabinedispusseurcapecuptor,spunnd:
miplacesvorbescdesus,cdesusparcmivinemaibine.
Maezasempeprichiciullat,lapicioareleeiiaproapedeasupra
capuluiluiBuntreab.Bunicancepusspunopovestefrumoascu
oteanulIvanipustniculMiron.Vorbeleplinedevigoareidesuccurgeaulin
imsurat:
Triapelumeunvoievod,Gordiancelhain.
Cunoapteamsufletincugetvenin,Peomschingiuia,adevrulura,
Cabuhanscorburi,nreletria.
MaimultcapealiiuraGordionPeschimniculstare,btrnulMiron,Ce
staadevruluistrajmereuFiindlumiindejdeisprijinlagreu.Chemntro
ziGordionpeIvanViteazaluislugiaprigotean:
_Ivanko,ladrumtepornetenzori,PeMiron,trufaulbtrn,sl
omori!Litaicpna,debarboapuciimie,ntain,apoimioaduciLa
cinisoarunc!ioteanulviteazLadrumoporni,totgndindcunecaz:Nu
voi,nevoiammpingesofac.PesemnecDomnuluiastaipeplac.Sub
poaliascunseelsabiagrea,Laschimnicveniiispuseaa:
Cinstitebtrn,cteiisntosTebucuridealceruluiharnendoios.
Surisemoneagul,peoteanlpriviifrdegrab,cutlc,ivorbi:
Degeaba,Ivane,ascunzicugetultuCcitoatelevede,dincer
Dumnezeu.Elrulibinelenpalmleine.tiugndulcucarevenitaila
mine!RuineifuluiIvankoatunci,Sdeaascultarenalteiporunci.Da,altfel
nupoate,cviaainjocipaloultraseIvankopeloc.
Voitam,btrne,peascunssteomar,Cnfelulacestamureaimai
uor.AcumnsroagteDomnuluiSfnt,Iertarecerndpentruntregul
pmnt,Iertarecerndpentrunoiamndoi.
icapultu,Miron,cdeavaapoi!
Btrnulatunci,cuunzmbetamar,Seaazngenunchisubunpuide
stejar,Senclinpuietulnfaaismeritizicebtrnulcuglasostenit:
Ivanko,preamultaisaideateptat,Cmarei,stii,omenescul
pcatirugaelungdincaleafar.Maibine,otene,pelocmomoar!Se
ntunecbravuloteanlaobrazimndruirspunde,cuprinsdenecaz:
Euvorbaminicicndnapoinoilua.Potchiariomiedeaniatepta!
Smeritaluirugioncepebtnnul.
Eainecitziuaipoartseninuliapoidecusearnzorisinilii.O
iarniovarautrecutprincmpii,Ingoanaloraniincepssealunge,
Stejarulcucretetunnouriajunge,Dinghindaiuncodruntregancolit,Dar
rugabtrnuluinaresfrit!Aapnnziuadeazistauceidoi:Moneagulse
roagmereupentrunoi,Preasfntuluicerecereascdreptate,Preasfintei
Fecioareunsprijinntoate.IarbietulIvanstalturideelEpulberepaloui
greudeoel,Mncateplatoaluiderugin,Vemntuidemultrisipitn
arin.Stgol,iarnvar,viteazulIvan,Uscatedearietrupuisrman,Din
sngeleiviermiitotsugnencetat,ZrinduA,chiarlupulseascundesperiaii
muccucoliiidefiervijelia.Dareapnivenic,precumvenicia,Numic
omin,ovorbnuspunePedeapsapesemneiidatanume:Porunc
priminddeladomnuihain,Pitifrdelegeasubcugetstrin!Iarstareulnc
iazisemairoag.SmeriteleirugipentrulumeantreagPornescctrecerca
dininimanoastr,Precumcurgenulspremareaalbastr!
ndatcebunicancepusepovestea,amibgatdeseamcBun
treaberanelinitit:imicaminilenchipciudatdeparcaveacrcei,i
scoteantrunaochelarii,ifluturaprinaernritmulcuvintelorciudateale
bunicii,iipunealaloc,ddeadincap,iduceaminilelaochi,trecndui
apoiapsatdegetelepestepleoape,iitergeantrunafrunteaiobrajiicuo
micaregrbitapalmei,caicumarficursiroaiedesudoaredepeel.Cnd
sentmplacaunuldintreasculttorissemite,stueascsaushrie
cupicioarele,chiriaulbuniciiuieracuasprime:
Ss!
ndatcebunicatcu,Buntreabsedezlnuicaofurtundela
loculluiincepussenvrt,dnddinminintrunfelnefirescibiguind:
tii,echiaruimitor,trebuiepusnumaidectpehrtie!Ecevacum
nusepoatemaiadevrat,cevadealnostru.
Acumsevedeabinecplngea,ochiiierauplinidelacrimi,careizvorau
ideduppleoapeledesusidedupceledejos,aacierauscldain
lacrimi;eracevaciudatiistrneamila.Buntreabalergaprinbuctrie
opindstngaciicaraghiosiifluturanainteanasuluiochelariipecaretot
ncercasiipun,frsreueascsiagatesrmeledupurechi.Mo
Piotrseuitaladnsulizmbea,ceilalitceaustingherii,iarbunicaivorbea
repede:
Mrog,scriodacvrei,nuiniciunpcatnasta.Maitiuomulime
dinastea.
Nu,eutocmaipeastavreausoscriu!Eattdespecificruseasc,
strigBuntreabtulburat,ideodatncremeninmijloculbuctrieii
ncepusvorbeasccuglastare,ntimpcespintecaaerulcudreapta,iarncea
stngitremurauochelarii.Vorbiaamultvremeipndmnios,btndcu
piciorulnpmntirepetndntrunaaceleaicuvinte:
Dada,nupoitricucugetulaltuia.
Apoiamuideodat,deparciarfipierdutgraiul,seuitlatoiiiei
ncetior,cucapulplecat,caicndsarfisimitvinovatdeceva.Oamenii
zmbeauiseuitaustingheriiuniilaalii,bunicasetrasemainfund,pe
sob,deundeoauzeamoftnddinadnculpieptului.
Petrovnaitersecupalmabuzelegroaseiroiiintreb:
Nusofisuprat?
Nuu,rspunsemoPiotr.Aaiel.Bunicacobordepecuptori,fr
sscoatovorb,seapucspuncrbuninsamovar,iarmoPiotrspuse
molcom:
Aastoidomnii,cuhachie.Valeibombnimorocnos:
Holteiitiantotdeaunafacpenebunii.Toirser,iarmoPiotr
spusetrgnat:
Auzi,sajungsiplng!Sevedecafostodatcevadecapullui,
da'acu.
Mamntristat;simeamcevaapstorstrngndumiinima.Bun
treabmuimisecutotul:nupumujtaochiiluiscldainlacrimiimiera
mildeel.
nnoapteaaceea,Buntreabnadormitacasiaradouaziavenit
abiadupmas,tcut,custraieleboiteivditstingherit.
_Ieriamcamfcuttrboi,ispuseelbuniciicuglasvinovat,caun
copil.Nucumvateaisuprat?
_Decesmsupr?
_Cmambgatnvorb.
_pinaijignitpenimeni.
Simeamcbunicasetemeadeel,nuiseuitanfaivorbeaprea
ncet,nucumieraobiceiul.
Buntreabseapropiedebunicaiispuseuimitordesimplu:
tii,suntgroaznicdesingur,nampenimeni!Tacicttaci,da'
deodatsimicncepesiclocoteascsufletuliizbucnete.atunceai
vinesvorbetipnicupietrele,cucopacii.
Bunicaseddupuinlaoparte.
Aifacebinestensori.
Eh!Exclamelncruntnduseiplec,dnddinmn.
Bunicasencrunt,seuitnurmalui,trasetabacpenasimiporunci
apoicuasprime:
Tuiaseamainutepreanvrtinjurullui;Dumnezeutiecehramo
fipurtnd.
EunsmamsimitiariatrasdeBuntreab.
Vzusemcumiseschimbaseiisetrsesefaa,cndaspuscera
groaznicdesingur;eranacestecuvintecevacarematinseselainim.M
amluatdupel.
Mamuitatdincurtepefereastr,nodaialuiodaiaeragoali
semnamaimultcuocmarncarefuseseraruncatengrabin
neornduialomulimedelucruri,totaadeciudateideprisoscai
stpnullor.Mamdusngrdini1amvzutacolo,peprvliulrpei.
edeaghemuitingheboatpeuncaptdebrnars,cuminilennodate
dupceaficucoatelesprijinitepegenunchi;dinbrnangropatnpmnt
ieealaivealnumaiuncaptars,careluceantrefoiledepelin,brusturii
urzici.Faptulcomuledeaaadechinuitmapropiaimaimultdeel.
Trecuobunbucatdevremefrsbagedeseamcsuntacolo;se
uitaundeva,pelingmine,cuochiorbicadebufni,apoi,dinsenin,m
ntreb,cuciudparc.
Aivenitdupmine?
Nu.
Atuncicecauiaici?
Amvenitaa.
Buntreabiscoaseochelarii,iitersecuobatist,plintoatde
peteroiiinegre,imispuse:
Hai,vinncoace!
Cndmaezaialturideel,mcuprinsestrnspedupumeri:
eziaici.Stmitcem.Bine?Uitecei.Etindrtnic?
Sunt.
Buntreab.
Amstataa,tcui,obunbucatdevreme.Searaeralinitit,sfioas,
unadinaceleseridevartrzie,cndtoatenjursuntnumaiculoare,care
pleteiseschimbparcvzndcuochii;pmntuliairosittoate
miresmelebogatealeveriiinumaipstreazdectunmirosdeumezeal
rece,aerulestenespusdestrveziu,iarpecerulroieticroiescgrbitestoluri
destncue,strninduignduritriste.Totuimutiadormit.Fiecarezgomot
unflfitaaripdepasre,unfonetdefrunzcarecade,oricesunetise
pareputernicitefacestresariteam,darndatceaitresrit,ncremeneti
iarnliniteaceanvluitpmntuliiumplepieptul.
nasemeneaclipeivingndurideosebitdecurateideuoare,nstot
aadefiraveidestrveziicaipnzadepianjen,nctnicinulepoitlmci
nvorbe.Eleseaprindisestingndat,canitestelecztoare,arzndui
sufletulcuotristeenelmurit,mngindu1,nelinitindu1,fcndu1s
clocoteasc,ssetopeascissenchege,dobndindformainfiarealui
adevratpentrutoatviaa.
MlipeamdeoldulcaldalluiBuntreabineuitamamndoi
printrecrengilentunecatealemerilorlacerulnvpiat,urmreamzborul
inrielorneastmprate,vedeamsticleiiciugulinddinmciuliisemine
acrioaredeciulinicumsedesfuraudinsprezareacmpuluinorimioi,
vinei,cumarginiletivitecuro,pesubcaretreceaunzborgreoistoluride
ciorisprecuiburilelordincopaciiintirimului.Toateeraufrumoase,
neasemuitmaidenelespentruminedectoricndimaiapropiatdesufletul
meu.
Cndicndomuldelngmineoftadinadnculpieptuluiim
ntreba:
ibine,frioare?Pivezi!Da'nusimijilveala,nuierece?
Iarcndcerulsenvluideabineleaintunericulplindeumezeal
necipuhavitoatedinjur,mispuse:
Ei,ajunge!Haidem.
Lngportiagrdiniiseopriimigricuglassczut:
Bunbunicai!Capineacald!
Apoinchiseochiii,zmbind,recitncetdarfoartelmurit:
Pedeapsapesemnei~idatanume:Poruncpriminddeladomnuihain
Pitifrdelegeasubcugetstrin!
Tu,frioare,vezideinebineminteasta.mpingndumnainte,m
ntreb:
tiisscrii?
Nu.'.
Apoisnvei.Iarcndinva,scrieceaisauzidelabunica.Asta,
frioare,aresiprindtarebine.
Neammprietenit.DinziuaaceeaveneamlaBuntreabcnd
pofteam,maezampeoladacoperitcunitecrpeimuitamlaelnvoie
cumtopeaplumbul,cumncingeanitebucidearam,iardupcele
ncingea,leciocneapeonicovalcuunciocanuorcucoadafrumoas,
prefcndulenfoi,pecarelepileacurapilaicutotsoiuldepile,lefrecacu
mirgheliletiacuunferstrucupnzasubirecaunfirdea.Apoile
cntreapeobalandeprecizie,dealam.Turnanitelichidencetialbei
groase,seuitacumfumegauiumpleauodaiacuunmirosusturtor,se
ncrunta,rsfoiaocartegroasimormia,micnddinbuzeleluiroii,sau
cntancet,cuglasrguit:
O,trandafirdinSaron.
Cefacituacolo?
Facieuceva,frioare.
Da'ceanume?
Aisvezi.Nutiucumsispuncaspricepi.
_Buniculzicecoififcndpoatebanifali.
_Bunicutu?Hm.Spuneprostii.Stii,frioare,cbaniisfleac.
_Da'freicucespltetipinea?
_Mda.Astaidrept,frioare.Pineatrebuiesoplteti.
_Pivezi!Da'carnea?
_icarnea.
Rdencetiorinespusdeplcut,mgdildupurechecapeuncel
ispune:
_Cutinenuichipsoscotlacapt.Mbagincof,frioare.Haimai
binestcem.
Cteodatilsatreaba,seaezalngmineineuitamamndoipe
fereastrlaburniacareicerneastropiipeacoperiipestecurteanpdit
deiarb,lameriicareiscuturaufrunza.Buntreaberascumplavorb,
nstotdeaunaspuneatocmaiceeacetrebuia.Decelemaimulteori,cndvoia
smindrepteateniaasupravreunuilucru,mmpingeancetiorcucotuli
miartaceva,fcndumicuochiul.
Nuvedeamnimicdeosebitncurte,dardinpricincmiddeacucotul
imispuneadoutreivorbe,totcevedeammisepreadeonegrit
nsemntateimisentipreaadncnminte.Uiteomcaretrecefugaprin
curteiseopretenfaauneibltoacedeaplimpede,ncareivede
imaginearsfrnt.Ridiclbuamoale,caicndarvreasiloveasc
chipul.Buntreabspunencetior:
Pisicilesmndreinencreztoare.
Mamai,cocoulrocatauriu,iiavntizboarpegardulgrdinii,pe
caresenepenete,batedinaripiattdetarecigatascad,sesupr,i
ntindegtulincepesbombneascfurios.
Esemegeneralul,darpreadeteptnui.Iat1ipematahalade
Valei,pindgreoicauncalbtrnprinnoroiuldincurte;faacupomeiiieii
nafariibosumflat.Seuitcuochiimijiilacer,deundesoareledetoamn
itrimitedreptpepieptorazalb,fcndsluceascunnasturedealamde
lamundir;ttarulseopreteicudegeteleistrmbepipienasturele.
Parciodecoraie,aa1admir.
MamlegatrepedeitarecuBuntreab;aveamnevoiedeelicnd
sufereamumilini,icnderamvoios.Deieratcut,nummpiedicasi
spunnvoietotcemitreceaprincap,pecndbuniculmntrerupea
ntotdeauna,strigndcuasprime:
Ianumaitrncniatta,meliadracului.Bunicaatteradeprinsde
treburileei,nctnaveaurechisaudinicivremesseamestecenvorba
celorlali.
Buntreabascultatotdeaunaflecrelilemelecumultluareamintei
adeseamispuneazmbind:
Ei,frioare,astanofichiaraacumspui,astaainscocitotu.
Observaiileluiscurteveneautotdeaunalatimpieraudetrebuin;ca
icndarfivzutcesepetreceansufletulinminteamea,nicinu
deschideambineguraitiandatceeraneadevratideprisosnceeace
aveamdegndsispun.tiaimiotiacublndee,parcmiarfidatuor
pestemn:
Mini,frioare.
Demulteoriipuneamntradinslancercareaceastvrjitoreasc
nsuirealui;nscoceamcevadinminteiispuneam,chipurile,csa
ntmplatntocmai,iarel,dupcemascultauntimp,ddeadincapcu
nencredere,zicnd:
_Ehei,frioare,mini.
_Da'deundetii?
_Vdeu,frioare!
Adesea,cndbunicaseducealaapnpiaaaia,mluacudnsa.
Odat,amvzutcincimahalagiibtndpeunmujic;ldoborserlapmnti
1bteaucumflocieteohaituncinesinguratic.Bunicalsjoscldrilei,
lundcobiliadeuncapt,serepezilamahalagii,strigndumi:
_Fugideaici!
Euns,speriat,ampornitngoandupdnsaiamnceputszvrl
cupietrenmahalagii,nvremecebunicaimpingeacurajoascucobiliaii
croiapestespateipestecap.Saumaigsitialioamenicareausritn
aprareamujicului;mahalagiiiaufugitibunicasaapucats1spelepe
mujicdesnge.Faaierazobit;lvdiacum,cuaceeaiscrbcaatunci,
cumiapracudegetulmurdaronarrupt,tuindiurlnd,ntimpcede
subdegetineasngele,nimerindopebunicadreptnobrazinpiept.
Bunicaipaieaitremuratoat.
Cumamajunsacas,amdatfugalachiriaulbuniciiiiamspustoate
deafirapr;elilstreaba,seoprinfaamea,inndnmnorapil
lung,ridicatcaosabie,uitnduseintlamine,cuasprime;apoi,deodat,
mitievorba,spunndumictsepoatemaiserios:
Foartebine.ntradevr,toatesauntmplatntocmaicumaispus.
Foartebine!
Zguduitdecelecevzusem,namavutrgazsammirdespuseleluii
mituruiaguranainte;el,ns,ipetrecubrauldupgtulmeu,silindum
sumblualturidednsulnsusinjosprinodaieimizise:
Ajunge!Nuinevoiesmaiadauginimic.Aispus,frioare,totceera
despus.nelegi?Tot!
Mamsupratiamtcut.Dupoclipdegndire,miamdatseamacu
ouimiredecaremiaduciaziamintecmoprisetocmailatimp.
ntradevr,spusesemtotceaveamdespus.
Tu,frioare,nartrebuistegndetipreamultlantmplride
acestea.Maibineaifacechiarsleuiidetot,mispuseel.
Uneorimitrnteadinsenincteovorbcaredupaceeamiarmasn
mintetoatviaa.Aa,depild,iamistorisitodatdeundumanalmeu,
Kliunikov,ungrsancucapulmareibtuvestit,pecarenu1puteam
dovedi,cumdealtfelnicielpemine.
Buntreabascultculuareamintelanecazurilemeleimispuse:
Fleacuri!Picrezitucivorbadeputere?Adevrataputerestn
repeziciuneamicrilor.Cuctetimaiiute,cuattaetimaitare.Aineles?
Duminicaurmtoaremamstrduitsdaumairepededinpumnii,cei
drept,1amnvinscuuurinpeKliunikov.Astamfcusascultcumai
multluareamintelacelecemispuneaBuntreab.
Oricelucrutrebuiestiicums1apuci,nelegi?Casapuciceva
cumtrebuie,secerecap.
Namnelescevoiasspun,darfrsvreaumiaminteamdevorbele
lui,fiindcnsimplitatealoreraotaincaremnciuda.Ccicemare
pricepereeradetrebuincaspoiapucaopiatr,obucatdepine,o
ceac,unciocan?
Pezicetrecea,toiaicaseilrbdaupeBuntreabdincencemai
anevoie;chiarimotanulcelblajinalveseleinoastrechiriaenumaiveneas
aezepegenunchicalaceilalilocatariinici1arnuseapropiacndell
chemacublndee.N'npricinaastaamnceputsbatmotanul,s1tede
urechiismrogdednsulsnuseteam/eBuntreab.
_mimiroshaineleaacizi,deastanuvinemotanullamine,nelmurea
el.tiamnsctoi,nnibunica,lmureauastaaltfel,ntrunchipcare
artanedreaptaijignitoarealordumniefadeBuntreab.
_Cetotstaimereuladnsul?Mntrebasupratbunica.Iaseamas
nutenveecinetiece.
BuniculmbteacruntpentrufiecarevizitpecareiofceamluiBun
treabidesprecareaflael,dihorulcelro.BinenelescluiBuntreab
nuispuneamcmopreausmducladnsul,nsispuneamdeschis
prereapecareoaveaudespreeltoiaicasei.
Bunicasetemedetine.Spunecetivrjitor,iarbuniculziceceti
mpotrivaluiDumnezeuicaifiprimejdiospentruoameni.
Buntreabscuturadincap,deparcsarfiapratdemute;pefaai
albcavarulprindeaalicriunzmbet,careimbujorauordetotobrajii.La
zmbetulacestamisestrngeainimaivedeamnegrunainteaochilor.
Vdeuasta,frioare,spuneaelncetior.Camtristtreab.Aai?
Aai.
Camtrist,frioare.
Pnlaurmainotriiauvenitdehaciatrebuitssemute.
ntrodiminea,dupceai,amvenitlael;1amgsitezndpejos,
strngnduilucrurilenlziilcntndcuglasabiaauzitTrandafiruldin
Saron.
Ei,rmicubine,frioare,ceuplec.
Da'decepleci?
Seuitlamineintimispuse:
Parctunutii?Aunevoiedeodaiaastapentrumaicta.
Cineiaspus?
Bunicul.:<
Minte!
Buntreabmtrasedemnecicndmamaezatpepodele,
alturideel,miaspusntain:
Nutesupra!Credeam,frioare,ctiai,darnuvoiaismispui.N
arfifostfrumosdinparteata.
Eramtristi,nutiudece,darparcmieraciudpeel.
Iaascult,grielaproapenoapt,zmbind:iaduciamintecndi
amspussnumaiviipelamine?
Dduidincap.
Aaicatunciteaisupratpemine?
Da.
Da'mie,frioare,nicipringndnumiatrecutstemhnesc.tiam
numaicdacaisajungistemprieteneticumine,austecerte.Parcn
afostaa?Ei,acumavezideceiamspussnumaivii?
Buntreabvorbeacuminedeparcerauncopildeseamameai
vorbeleluimaubucuratnespus;bamisaprutchiarc1nelesesemnc
depeatunci.iaachiariamispus:
Euastaamnelesodemult.
Pivezi,frioare?Aaitreaba,puiule.Amsimitunjunghininim.
Legi
_Decenuinenimenilatine?Macuprinsnbrae,mastrnslapiept
i,fcnriumicuochiul,miaspus:
_Suntstrindeei,nelegi?Astaipricina,ne?Nusdeallor.
Numpricepeamcesispuninicinueramntaresispunceva;
stteamnumaii1trgeamdemnec...
_Las,nutemainecji,mimaispuseelodataiadugnoapt,la
ureche:ivezidenumaiplnge.
Dardesubochelariicusticleleaburiteicurgeauiluilacrimi.
Dupaceea,amrmascadeobiceitcuiinumailarstimpuridac
maischimbamcteuncrmpeidevorb.
Seara,dupceilurmasbuncublndeedelatoi,idelamine,
mbrindum,plec.Amieitnpoarti1amvzutdeprtnduse,
hurducatdetelegacaresfrmabulgriidenoroingheat.Nuieisebinepe
poartibunicaseiapucsspeleiscureeodaiamurdar,iareum
foiamdintruncolnaltulanumecasostnjenesc.
Hai,pleacodatdeaici!Strigbunica,totmpiedicndusedemine.
Da'dece1aigonit,bunic?
ineigura!
Sunteicutoiiniteproti,iamspus.ncepusdeienminecu
crpaudisipe:
Aicpiatdetot,neastmpratule!
Tunu.Da'ceilali.Toisniteproti,amncercateusondrept,dar
niciaanamizbutitsolinitesc.
Seara,lacin,buniculspuse:
Ei,slavDomnului!Cdecteorilvedeam,parcmisersuceaun
cuitninim.imiziceam:lasctottedaueuafar!
Defurieamfrntlinguraiiariamprimitochelfneal.
Aasaisprvitprieteniameacuceldiniidinnesfritulirdeoameni
dinaranoastrcaresesimeaustrininproprialoraricare,nacelai
timp,erauceimaibunidintoioameniiei.
IX.
Cndmgndesclacopilriamea,masemuiesccuunstupdealbinen
caretotsoiuldeoamenisimpliiteriauadusntruna,caialbinele,mierea
cunotinelorigndurilorlordesprevia,mbogindumisufletul,fiecarecu
cesenvrednicea.Demulteori,miereapecareoaduceaueranecurati
amara,daroricecunotintotmiereeste.
DupplecarealuiBuntreab,mammprietenitcumoPiotr.Semna
cubunicul:eratotaadeusciv,dengrijitidecurel,doarmaimrunt
dectdnsulimaislbnog;semnacuunbietancaresambrcatn
glumcaunmoneag.Faaieracaoplasfcutdinuviesubiridepiele,
princarepriveau,canitescatiidintrocolivie,ochiiageriipoznai,cualbul
btndnglbui.Prulsurlaveacre,iarbrbuainelat.Pufiantrunadin
luleaifumulei,deoculoarecuprul,seridicatotninele;pnivorbai
erancrlionatimpestriatcutotfeluldezicale.Cndprindeaagri,
bzia,chipurilecublndee,darmiemisepreacicambteajocdetoat
lumea.
Pevremeacnderamdoarunbietan,miacitodatcucoana,
luminiasacontesaTatiantuaisfiifierar!Numultdupaceeamia
Ajut1pegrdinar!Buniasta;numaicAltdatmiaspusiari:
Tu,Petruka,aisteapucideescuit!Fieilaprinspete,cmietotunami
era.Darcumamndrgitndeletnicireaasta,iai,biete,rmasbunidela
pete.Atrebuitspleclaora,smfacbirjar,casamdeundeiplti
cucoaneiconteseobrocul.Chiteamacumcedracuaveasmaivin,da'na
maidoveditsmschimbecucoanalaalttreab,fiindcaveniteliberareai
amrmascuiapapecareacumaongrijesccapeocontes.
Iapaerabtrnidinalb,cumfuseseodat,preacunzugravbeat
seapucasesovopseasccutotfeluldeculoriiselsasedetreablamijloc;
erabeteagdepicioareitottrupulparcieracusutdincrpe.Capulosos,cu
ochitulburi,legatdetrupcunitevineumflateicupieleavecheiroas,i
spnzuracutristeenjos.MoPiotr,careispuneaTanka,sepurta
cumsecadecudnsa,noloveaniciodat.
ntrozi,bunicul1antrebat:
Ceiavenit,mi,sidaimroageitalenumecretinesc?
Badeloc,cinstiteVasiliVasiliev.Deloc!Tatianainumecretinesc,
nsTanka,nutiusfie.
MoPiotraveaieltiindecarte,cunoteabinescripturaicrile
sfinteisecioroviantrunacubunicul,caredintresfiniarfisfiecelmai
sfnt.Judecaucaremaidecareicumultasprimepeceipctoii,maicu
seam,aveaueiceaveaucuAbessalom.Uneoricerturilelorseporneaudela
chestiiegramaticslavoneascideterminaii,buniculinndomoripea
luicunelecuvintetrebuiaurostitehornlasfrit,pecndmoPiotrse
strdui^s1ncredinezec,dimpotriv,eleauafirostitena.
Nuicumspuitu,cicumspuneu,senfierbntabunicul,sefcea
stacojiulafaisesclmbadupmoPiotr:aa!nsmoPiotrse
nvluianrotocoaledefumispuneabatjocoritor:
Da'cucesmaibunehornuriletale?Crezicsmaipegustullui
Dumnezeu?Deloc!Dumnezeuiascultrugciuneaiispune:roagtecum
teiruga,ctotnufaciniciopar!
Cartedeaici,Lexei,rcneacufuriebunicul,scprnddinochiilui
verzi.
LuimoPiotriplceaucudeosebirecureniairnduiala.Cndtrecea
princurte,zvrleatotdeaunalaoparte,cuoloviturdepicior,toatesurcelele,
cioburile,oaselepecarelentlneandrum,bodognindnurmalor:
Dupcecanuetibundenimic,mitemaipuincale!
Erabucurosdevorb,preabunivesel,daruneorinochiiseiveau
vinioaresngerii,luminileisetulburauiprivireaincremenea,caaunui
mort.Cteodatseaezantrunungherisezgribuleaacolo,posacimutca
nepotusu.
Ceicutine,moPiotr?
Hai,pleacdeaici!mirspundeaelaspru,cuglasnfundat.
ntrocasdepeulianoastrsamutatunboiercareaveauncucuin
frunte;boierulstaaveaunnravfoarteciudat,nzileledesrbtoarese
punealafereastritrgeacupucancrcatcualicencini,l'cingini,n
cioriprecumintrectoriipscntmplasnuifiepeplac.Odatl
mprocaseoploaiedealicepeBuntreab;alicelenauCUssigureasc
hainadepiele,ctevansiau3^Uritnbuzunar,miaducamintecumse
uitadetntchiriaulbuniciiprinochelarilaalicelevinete;buniculstruias1
convingsfacoplngerempotriboierului,nsBuntreabaruncalicele
ntruncolalbuctrieiispusenumaiatt:
Nufacesmibatcapul!
Altdatpucaulacestaiatrimisctevaalicebunicului,npicior;
buniculsamniat,afcutjalblajudectoruldepaceianceputsi
strngpetoidepeulianoastrcareptimiserdepeurmaboierului,
precumimartoriidetrebuin,darboierulpierisepestenoapte.
Defiecaredatcndrsunaunulimpucturileacesteaise
ntmplacamoPiotrsfieacas,ipuneangrabapcadesrbtoarecu
cozorocmareicufundulieitdesoareiddeafugalapoart.Ajunsaici,i
ascundeaminilelaspate,subpoalelecaftanului,pecarelesltadeparc
erauocoaddecoco,iscoteaburtaafarincepeasseplimbeanope
trotuar,pedinainteaferestreipucaului.AstfeltreceamoPiotrodat,se
ntorceaimaitreceaodat.Noi,aicasei,eramcutoiilapoart;lafereastr
seiveafaavineieamilitaruluiinspateleluicapulblaialnevestisi,iardin
curtealuiBetlengieeaudeasemeneanpoartalioameni;numaidincasa
cenuie,moartparc,aluiOvseannikovnuseartanimeni.
CteodatmoPiotrseplimbaaafrssealeagcunimic,fiindc,pe
ctsepare,vntorulnu1socoteavnatdesoi,pecarefceasstriceo
mpuctur.
H694
Altdatdinpucaluicudouevitunaumpucturile,unadupalta:
Poocpooc!
Fragrbictuidepuinpasul,moPiotrseapropiadenoiispunea,
mulumitcumnusemaipoateManimeritnpulpan.Santmplatodat
caaliceles1nimereascnumringt.Bunicaileascoscunac,
certndu1:
Deceteapucisifacigustulnebunului?ntroziosimaiscoati
ochii.
Nu,AkulinaIvanovna.Astanosofac,irspundeamoPiotrcu
glastrgnatidispreuitor.Aainta,vaidecapullui.
Da'tudecetepotrivetilui?
Numpotrivesc.Aaigustulmeu,s1zdrscpeboier.
i,uitnduselaalicelescoasedebunica,pecareleineanpalm,
adug:
Acestanumaivntornui.Iaca,lacucoanamea,lacontesaTatian
Lexevna,seafla,vremelnic,dreptsoceaschimbabrbaii,cumschimbai
lacheiiseaflavremelnicpelngdnsa,cumspuneam,unulMamontIlici,
militardefelullui.Peacelas1fivzutcumtrgea.Ehei,bunicu,acela
trgeanumaicugloane!lpuneapeIgnakatontulcamlavreopatruzecide
paideprtareiiatrnadecingtoareosticl,potrivindoastfelnctsi
spnzurentrepicioare.Ignakarscrcnapicioareleisestricaders,catot
prostul.MamontIliciluasticlalaochicupistolulibang!
Osprgea.OsingurdatasantmplatcaIgnakasmiteparc1
arfinepatuntuniglonul1animeritngenunchi,dreptnouor.Au
chematdoftorulidoftoruliatiatpemiorulicuastasaisPravitPiciorul1
aulocpiclu,7,ngropatnpamuit.16_Eida'tontulceafcut?
_Cesfac?Nimic.Prostulnarenevoienicimini.Nicidepicioare.Lui
iddemncareprostia.T^oiinlaproti,fiindcprostianustricnimnui.
C,arnudegeabasespune:fiediacon,fiediac,numairostsfie,cnuivine
dehac.
IstoriileluimoPiotrnopreaminunaupebunica,fiindcidnsatia
zecidepovetideacestea,darpeminemnfricoaui1ntrebam:
_Da'poateunboiersteomoare,dacivineluicheful?
_idecenarputea?Firetecpoate.Seomoarchiarintreei.La
TatianLexevnasantmplatodatsvieunulan,caresaluatlaceartcu
Mamont.Numaiceaupusmnapepistoale,saudusnparc,lngheleteu,
iacolo,peocrru,ulanul1apocnitpeMamontdreptnficat.PeMamont
1auduslaintirim,peulan1autrimislaCaucazigatatreaba.Aafacei
ntreei.Ctdespremujiciiceilali,cesmaivorbim?naintetotlemaipsa
deoameni,cdeh!Oameniieraubunullor.Da'acuma,nicicapulnuidoare.
Eh!Niciatunceanulepsadeoameni,spusebunica.
MoPiotrncuviin:
iastaiadevrat!Erabunullorda'veziceraieftin.
CuminemoPiotrsepurtacubuntate,mivorbeacumaimult
blndeedectcelormariifrsiascundochii,daraveaelcevacarenu
miplcea;cmdmpreatuturordulceaaluipreferat,feliameaeraunsmai
dingros,miaduceadinoraturtdulcecumal,plcintelecumac,ivorbea
totdeaunaCumineseriosicuglassczut:
Cevreistefacitu,domniorule?Teduc|laoaste,sautefaci
cinovnic?
Soldat.
Buun.Acumanicisoldatsfiinuipreagreuipoptotibine,itot
dainaintecuDoamnemiluiete,igatatreaba!ichiarmaiuorsfiipop
dectsoldat.Da'celmaiuorisfiipescar;pescarulnaretrebuinstie
nimica,ideajunsssedeprind.
MoPiotrmiartacumulthazcumumblpetiinjurulnzii,cumse
zbatcostrii,zglvociiiplticilecndmucnadaiseprindncrlige.
Uite,tutesupericndtebatebunicutu,mispuneaelvrndsm
maimngie.Naidecetesupra,domniorule.Dactebate,icastenvee
minte,itebatecapeuncopil.Da'TatianLexevna,cucoanamea,eravestit
cumtiadnsasbat.Aveaeapentrutreabaastapeunomanume,cruiai
ziceaHristofor.iHristoforaistaaadebinesepricepeasbat,cserugau
boieriidepemoiilenvecinatedecucoanameasli1mprumute!Dni1,
cucoan,TatianLexevnapeHristofor,casbatslugile.Iarcucoanaiddea
voiesseduc.
MoPiotrmispuneadinfiraprifrrutatecumcucoanaaceea,
mbrcatcuorochiedetulalbincapcobsmlusubirecaspumai
albastrcacerul,edeantrunjilroncerdaculcustlpi,iarHristofor
biciuianfaaeifemeileibrbaii.
Hristoforaista,domniorule,mcarceradelocdinRiazan,smnaa
igansauhohol.Aveamustilepnlaurechiifaavnt,fiindcirdea
barba.Orieraprost,orimaidegrabcredcfceapeprostul,casnu1
ntrebeoameniilucruricareeneaulasocoteal;cteodat,nbuctrie,punea
n1111ceaciprindeacteomuscsauun
3Pa1jmecapendeletecuunbeior.AltdatSnateacteun
pduchededupgtilnecatotaa.^Povetideacestea,cumialtelede
acelaifel,sesemscunoscmulte,decndletotauzeamdin3^Ubuniciiia
bunicului.Chiardacnuerautoateffelntroprivinaveauociudat
asemnare:ffiecaredineleomulerabatjocorit,chinuit,hituit.Msturasem
deele,numaivoiamsleaudimrugamdecrua:
_Spunemialta!
MoPiotriadunaatuncitoatecreurilesprebuzeleridicaapoispre
ochiimimplinearugmintea:
_Bine,minesiosule,amsispunalta.Iaca,aveamunbuctar.
Cineaveabuctarul?
Cumcine?ContesaTatianLexevna.
Da'deceispuiTatian?Ce,erabrbat?MoPiotrncepusrd,
subirel.
Senelegecerafemeie,da'aveamustcioar.Omustcioarneagr,
fiindcsetrgeadinnitenemioachei,unfeldeneamcumsharapii.Vas
zicaveacucoanaunbuctar.Asta,domniorule,aresfieopovestehazlie.
Povesteahazlieeracbuctarulstricaseoplcint,iarcucoanadrept
pedeapslpusesomnncesingurtoat.Buctarulamncatoiaczut
bolnav.
Mammbufnat.
Povesteaastanareniciunhaz.
Da'carepovestecrezitucicuhaz?Haide,spune?
Nutiu.
Dacnutii,taci!
iiarincepeaaeseunadinpovetileplictisitoare.'
Cteodat,lavreosrbtoare,veneaulanoivermei,Saaalluiunchiu
Mihail,tristilenevos,ia,alluiunchiulakov,caresepurtambrcatcurei
inueralucrusnu1tie.
ntrozi,umblndtoitreipeacoperiulcaseiamvzutlaBetlengn
curtepeunboier,mbrcatcunsurtucverde,mblnit;erancapulgol,aaca
isevedeabinecapulmic,cheliglbui;edeapostivdelemne,lngzid,i
sejucacuniteceiUnuldinveriimeineandemnatsfurmunceii
numaidectamintocmitunplanbinechibzuit;veriimeiurmausias
ndatnstradisseaezelngpoartaluiBetleng.Eutrebuias1sperii
peboiericndboierul,speriat,aveasfug,verilormeinulermneadect
sserepeadncurteisnfacecelul.
Da'cums1speriipeboier?Iamntrebateu,Unuldinveriimeimia
spus:
Scuip1pechelie!
Cemarepcatpoatefis1scuipipecinevancapiAuzisemdemulteori
ichiarvzusemcuochiimeicaoameniisepoartcusemeniilormairu
dectatiisenelegecmiammplinitcucinstesarcina.
SaiscatuntrboiiunscandalnemaipomenitdelaBetlengavenitn
curteanoastroarmaintreagdebrbaiidefemei,ncapcunofiertina'
ifrumos,i,deoarececndsentmplasefrdelegiastaveriimeiseplimbau
cuminipestrad,fraibceamaimictiindenemaipomenitawel
obrznicie,buniculmbtunumaipemine,spreceimaideplinsatisfaciea
locatarilorcaseiBetlefltcicndzceambtutnbuctriepepoiataluisa
urcatlngminemoPiotr,voiosicupt'nhainedesrbtoare.mbrac
stranjcaimainscocito,domniorule!mi
~lnoapt.Aaitrebuieapuluiceluibtrn,s?USefcutc1ai
scuipat!Batrebuias1pocnetibince_~oapiatrnscfrlialuiputred.1
Aveamnainteaochilorfaarotund,spn,copiroasaboierului,mi
aminteamcumscncisetnguitorijalnic,cauncel,tergnduicu
minileluimicuecheliaglbejit;mieraruinedemiveneasintrun
pmntiiuramdemoartepeveriimei;toatensmisautersdinmintela
vedereafeeicruaului,mpletitparcdinuniedepiele:obrazullui
zvcneantrunchiptotattdeneplcutimnfricoacaifaabunicului
cndmbtea.
Pleac!Iamstrigat,mpingndu1cuminileicupicioarele.
MoPiotrchicoti,clipidinochiicobordepepoiat.
Deatuncimiapieritchefulsmaistaudevorbcuel;amnceputs1
ocolesci,nacelaitimp,plindebnuial,mampuss1pndescpe
crua,ateptndtulburatceva.
CurnddupistoriacuboieruldelaBetlengsantmplatncuna.De
multmibteameucapulsafluceicucasacealinititaluiOvseannikov;
misepreacncasaaceeacenuieoameniitriaualtvia,deosebiti
plindetaine,cadinbasme.
LaBetlengseduceaoviazgomotoasivesel;acololocuiauomulime
decucoanefrumoaseilaeleveneauofieriistudeni;tottimpulrsunau
rsete,strigteicntece,cntaimuzica.Pnifaadacaseiavesel;
geamurileluceaudecurenieiverdeleflorilordinghivecelernduitendosul
geamurilaveaoneobinuitsetneie.Buniculuinsnuipljcdeloccasaaceea.
Niteeretici,niteoamenifrDumnezeilspuneabuniculdesprecei
dincas,iarpefemei_umeacuuncuvnttareurtalcruinelesmiu.
tlmcitodatmoPiotr,ntrunchiptotaadeur.
iplindevenin.
CasatcutiausteraluiOvseannikovinsufiabuniculuirespect.
Deierafretaj,cldireaseridicanalt,nogradacuratipustie,
npdittoatdeierburinmijloculcreiaseaflaofntncuacoperiul
aezatpedoistlpi.Casapreacsetrsesendrt,casseascundde
vedereastrzii.Celetreiferestrealeei,ngusteicuarcade,iridicausus,
multdeasuprapmntului,geamurilelortulburi,pecarerazelesoareluile
vopseauntoateculorilecurcubeului.Decealaltparteaporiiseafla
hambarul,avndfaadaaidomacuacasei,i,caiea,totcutreiferestre,ns
oarbe:pezidulcenuiueraubtutencuietreipervazuri,iarnluntrullor
cerceveleleerautrasecuvopseaalb.Ferestreleasteaoarbeaveauceva
neplcutiddeauieleanelegecaceastcasvoiasseascundis
triascneobservat.Toatcldirea,cugrajdurileeigoale,cusaraieleeicpori
uriae,goaleiele,artalinititiparcsuprat,saupoateceranumai
linititimndr.Cteodatvedeaitrecndprincurteichiopai!Uorun
btrnnalt,rasicumustaaalb,cufir^'epoasecaacele.Altdatunalt
btrn,acestacfavoriiicunasulstrmb,scoteadingrajduncsurcu
capullung,cupieptulngusticupicioaresubiri.Cndieeancurte,calul
seplecanWrcelordinjur,caoclugriplindesmerenie.TUUnulcel
chiopplesneacalulcupodulpalmeigrsuna,fluieraioftazgomotos;dup
aceeacaluladusnapoingrajdulntunecos.Misepreacbtrnularfivrut
splecedincasaceea,darnuteadinpricinc1ineaucinetiecetainice.
Mainfiecarezi,ncepnddelaamiazipnseara,sejucauncurte
treibiei;eraumbrcailafelcusurtuceipantalonaicenuii,iarncap
aveauplriue,ieletotlafel.Bieiiaveautoiaceeaifa,rotundicu
ochiicenuii,iaadebinesemnauunulcualtulcnuiputeamdeosebi
dectdupnlime.
Urmreambieiiprintrocrpturagardului,aaceinum
observau,nstareamaifivrutsmbagenseam,miplceactde
frumossejucau,plinideveselieinbunnelegere,totfeluldejocuripecare
nulecunoteam;miplceauhainelelor,grijapecareoaveauunulpentru
altulicaresevedeamaicuseamnfelulcumsepurtauceidoimaimaricu
celmic,unprichindelcaraghios,plindevioiciune.Desentmplascad,
ceilalifiretecrdeau,cumrzitotdeaunadeunulcarecade,darrsullor
nueradefelrutcios,lajutaunumaidectsseridice,iardeimurdrea
minileorigenunchii,eiitergeaudegetelesaupantaloniicufrunzede
brustursaucubatista,iarbieelulcelmijlociuispuneacubuntate:
Tenendemnatic!
Bieiiacetianusecertauniciodat,nusepcleauitustreierau
voinici,sprinteniineobosii.
ntrozi,mamcratntruncopacideacoloamfluieratlaei;sau
opritlocului,fiecareundeiprinsesefluierturamea,apoisauadunatfr
grabi,uitndusemereulamine,aunceputssesftuiasc.Mamgndit
corsaruncecupietretmine.Deaceeaamcobort,miamumplut
buzunareleisnulcupietreimamcratnapoincopac,nsbieiise
jucauacumadepartedegard,ntruncolalcurii,isevedeabinecuitaser
demine.Astamacamntristat.Nuvoiamtotuisncepeuceldintirzboiul.
Pesteunrstimp,cinevastrigdintrofereastr:
Copii,marncas!
Bieiiplecarfrgrabisupuicanitegte.
Demulteoristteamcratncopac,deasupragardului,iateptams
mchemelajoacalor.Einsnumchemau,ngndmijucamcueii
attamluamcteodatcujocullor,nctipamirdeamieutare;atunci
tustreiiridicauochiilamine,vorbeauncetiorntreeidesprenutiuce,iar
eu,ruinat,coboramdincopac.
ntrunadinzile,bieiisauapucatssejoacedeavaiascunselea;i
venisetocmairndulfrateluimijlociusicautepeceilali;copilulseaezn
colulhambarului,ipusecinstitminilelaochi,frstragcucoada
ochiuluinlturi,iarfraiiluipornirnfugsseascund.Celmare,sprinten
cumera,sevrdegrabntrosanielarg,careseaflasubopronuldelng
hambar,pecndmezinul,zpcinduseinetiindundesseascund,ncepu
salergecaraghiosdetotnjurulfntnii.
Una,strigbiatulcelmare,dou.
Celmicsripeghizdurilefntnii,seapuccuminiledefrnghieii
vrpicioarelenciuturagoal,carencepusseloveascdepereiisemistui
nfntn.
Amncremenit,uitndumctdeiuteifrtsenvrtearoatabine
uns;nelegndns%&gcesentmplase,amsritrepedencurtealor
'amnceputsstrig:^
_Aczutmfntma!
Biatulcelmijlociuserepezilafntnodatcu'neiincletaminile
pefrnghiacare1smucisusi_ijulipielea,eunsizbutiisapucfrnghia.
nclipaaceeaveniifratelecelmareimajutsscotciutura.
_Vrog,maincetior,mispuseel.
Lamscosdegrabdinciuturpecelmic,caresesperiaseielcumplit;
dindegeteleminiidrepteipicurasngeiaveaiobrazulzgriat;udpnla
bru,vntdepalidceera,tremuratot,darzmbeacuochiimariispuneacu
glastrgnat:
Vai!eammaiczuut!
Ainnebunitdetot,astai.Rspunsefratelesucelmijlociu
mbrindu1,iitersecubatistasngeledepefa.Celmaresencrunt
ispusectreceilalidoi:
Haincas.Cacumaitotuna,deascunsnomaiputemascunde.
Ausvbat?1amntrebateu.
Elncuviindincapi,ntinzndumimna,mispuse:
Da'repedeaivenit!
Bucurosdelaudaasta,nammaiapucatsiiaumna,celincepua
vorbiiaricufratesucelmijlociu:
Haimairepede,snurceasc.Osspunemcaczut,da'nunpu.
Da!Rspunsemezinul,drdind.Amsspuncamczutntro
bltoac?Bine?
Fraiiplecar.
Toatntmplareaastasepetrecuseattderepedenctcndmam
uitatlacracadepecaresrisei^ncurtealor,amvzutcncsemaicltina
sjscuturafrunzelegalbene.
Timpdeosptmnceitreifrainusaumaiartatncurte,dardup
aceeasauntorsmaizgomotoicamainainte;celmare,cumdducuochiide
mine,ncopac,mistrigcuprietenie:
Vinolanoi.
Neamstrnscutoiisubopronulhambarului,neamaezatnsania
vecheiamvorbitmultvreme,cercetndunedinochi.
Vabtut?Iamntrebateu.
Destul!Miarspunsfratelecelmare.
miveneagreuscredcbieiiacetiaerauieibtuicaimineimi
prearudeei.
Deceprinzipsrele?Mntrebmezinul.
Cntfrumos.Deaceealeprind.
Nulemaiprinde,laslemaibineszboarenvoialor.
Bine,nosmaiprind.
Da'naintedeatelsa,maiprindeunaidmiomie.
Da'decarevreisfie?
Unavesel,ntrocolivie.
Vaszicvreiunscatiu.
Ares1mnncemsa,zisemezinul.apoi,nunedvoietata.
Celmareiddudreptate.
Nunedvoie.
Da'mamavei?
Nu,rspunsecelmare.Celmijlociulndrept.
Baavem.Numaicialta,nuianoastr.Actramurit.
N_Dacialta,atunceaispunematih.Celmareddudincap:
Da.
Tustreiczurpegnduriisentunecarlafa.
tiamdinpovetilebuniciicensemnamatihamtIesngndurarea
lor.Senghesuiauunulnaltulmnauntreeicumseamnpuiidegin.
Atuncimiamadusamintedeopovestecuomatihcareivrjitoareiluase
prinneltorieloculmameiceleiaadevrateileamspus:
_j^airbdaivoi,caresvisentoarcmamavoastrbun.
Celmareridicdinumeri:
_pidacamurit!Nusemaipoatentoarce.
Auzivorb!Nusepoate!Da'decteorinunviaumoriichiaricei
tiainbucelenviau,trebuiaunumaistropiicuapvie!idecteorinuse
ntmplacamoarteasnufieadevrat,snuvindelaDumnezeu,cidela
vrjitoriivrjitoare!
Mamnfierbntatiamnceputslespunpovetidealebunicii.La
nceput,fratelecelmaremascultazmbinditotspuneancetior:
Acesteaspoveti,letiminoi.
Fraiiluimascultautcui.Mezinuliumflaseobrajiiiistrnsese
buzele,iarcelmijlociuedeaaplecatspremine,sprijinindusentruncotpe
genunchiicumnacealalttrecutdedupgtulceluimic,de1ncovoiase
cutotul.
Senserasedeabineleainoriroiiatrnaudeasupraacoperiurilor,
cndnfaanoastrseivibtrnulcumustaaalb,purtndohainlung,
cafenie,caresemnacuunanteriupreoesc,icuomioasncap.
Da'stacinei?ntrebel,artndumpemineBiatulcelmarese
sculiartcucapulsprcasabunicului:
Edeacolo.
Cine1achemat?
Frsspunovorb,bieiiieirdinsanietoideodat,ioluarspre
cas,amintindumiiarideuncrddegtesupuse.
Btrnulmapucstrnsdeumrimdusesprepoart;m
cuprinsesefricaimiveneasplng,darbtrnulmergeacupaiaademari
iaaderepede,nctnicinamapucatsplngcmamtrezitnstrad;else
oprisenpoarti,ameninndumcudegetul,serstilamine:
Snutemaiprindcpuipiciorulncurteamea!
Mamnfuriatiiamrcnit:
Da'nicinamvenitlatine,diavolbtrn,<;Mnailungmnfac
iari,i,mpingndumnaintealuipetrotuar,mntrebapsat,parcmi
arfidatcuunciocanncap:
Bunicutuiacas?
Sprenenoroculmeu,buniculeraacas;lavedereavajniculuibtrn,
buniculsesculnpicioare,idducapulpespate,iscoasebrbuanainte
i,uitndusenochiistrinului,tulburiiteri,rotunzicanitegologani,se
grbisispun:
Maicsaiplecat,iareusprinscutreburi.Narecinesvaddeel.
Vrogsmiertai,domnulepolcovnic.
Polcovniculmrideseauzintoatcasa,sentoarseeapncaun
trunchidelemniplec;nutrecumuazvrlitncurte,ntelegaluimoim
treziipiotr.
~.deshmacalul.Deceteabtut?TimpceucCndaipito,
domniorule?Mntrebeln
Amspuspricina,moPiotrsaaprinslaianceputauieraprintre
dini:'_ceiavenit,mrog,matale,stemprietenetiei?tiascuconai,
puidenprc!UiteceaiCtimitdepeurmalor.Acunumaiaiceatepta;
ncalesibaiitupednii,sizvni.
MoPiotruieraandelungvreme;lanceput,nfuriatdebtaia
mncat,lascultam,dnduidreptate,darpemsurcevorbea,faalui
mpletitdinuniedepieletremuratotmaineplcutiastamiaduse
aminteciceitreibieiaveausfiebtuiic,fademine,einaveaunici
ovin.
Sibat?Nufaceuunacaasta!sbieibuni,iartuetiunmincinos,
iamziseu.
Sauitatlamineiarcnitdeodat:
Hai,cartedintelegamea!
Etiunprost!Iamstrigat,srindjos.ncepusmfugreascprin
curte,cutndspunmnapemine,darfrsizbuteasc,ircneacaun
apucat:
Eu,prost?Eu,mincinos?Las'ciarteuie!
npragulcerdaculuidelabuctrieseivibunica;mamvrtntrnsa,
iarmoPiotranceputsisejeluiasc:
Numaiestechipdetritderullui!Decinciorismaibtrnca
dnsulimsuduiedemam?!Mfacentotfelul.baimincinosduptoate
celelalte.
Cndcinevammineanfa,mpierdeamirmneamnuc;aam
amzpcitidedataasta,dabunicaiaspusverde:
Las,Piotr,ctiu.Eu!Mini,nuteanjurateldemam.
Dacerabunicul,1arficrezut.
Dinziuaaceeaanceputunrzboitcutiaprigntrenoi:moPiotr
cutasmmpungismloveasccuhurile,chipuriledinnebgarede
seam,ddeadrumulpsrelelormele,odataasmuitpisicaasupralori
pentruoricefleacmprabunicului,fcndtotdeaunadinnararmsar;mj
ncredinamtotmaimultceraieluncopil,Caimine,numaiciluase
chipdemoneag.Larndulmeuidespleteamopinciledescoar,idesfceam
iidestrmamnojiele,frsmsimt,aacatuncicndilepunea,se
rupeau,ntroziiampusncciulanitepipernegrupisat,de1amfcuts
strnuteunceasntreg,indeobtecutam,ctmpricepeamieumaibine,
snuirmndatorcunimica.Srbtoareanumslbeadinochiiluiageri
cteraziulicademareinuodatmprindeafcndvreunlucruoprit,de
pildvorbindcuceitreicuconai,iatunciseduceapelocsmprasc
bunicului.
Prieteniameacudomnioriicontinuaimiaduceatotmaimultebucurii,
ntrezidulcaseibuniculuiigardulluiOvseannikoverauncotlonncare
crescusercivaulmi,teiiotufdeasdesoc;lardcinatufeidesocam
tiatnscndurilegarduluiogaurnsemicerclacareveneaufraii,cteunul
saudoidinei,istteamlataifascinchiisaungenunchi.Unulrmnea
totdeaunadepaz,canucumvasdeiepolcovniculpestenoi.
BieiimivorbeaudeviaalorplicticoasPecareoduceaui,
ascultndui,mntristampestema'sura;nntrebamcumomaiduceau
psreleleleprinsesempentrudniiidespremultePecjcaresegndescde
obiceicopiii,darnumiauniciodatovorbmcardematihasaudesPli.Jor
Celpuineunumiaducamintesfi13>delaeiaaceva.Adeseorimrugau
slepoveti;mapucamatuncisleistorisescpovetileifnicii,ntocmaicum
letiamdeladnsa,iardesentmpl'asuitcteceva,irugamsateptei
damfugaleasontreb.Astaifceatotdeaunamareplcerebunicii.
Levorbeambieilormultdesprebunica.Celmaimaremiaspusodat
cunoftatadnc:
_Pesemnectoatebunicilesunttarebune.ianoastrafostbuncum
nusemaipoate.
nvorbaluiveneauadeseacuvintele:afost,era,altdat,ile
spuneacuattatristeenctiveneaacredectriapelumeaastadeosut
deani,iarnudeunsprezece,miaducamintecaveapalmelenguste,degetele
subiriitottrupulluieradeasemeneasubireliplpnd.Ochiiieraufoarte
limpezi,nsprivirealoreraplindesfiiciune,cumsuntluminielecandelelor
dinbiserici.Fraiiluieraudrguiiei;mistrneauomarencrederentrnii
itotdeaunacutamslefaccteobucurie,dartotcelmaimaremiplcea
maimult.
Neluamcuvorba,aacdemulteorinicinuprindeamdevestecnd
veneamoPiotrinetrezeamalungaideglasulluitrgnat:
Iaari?
^BgasemdeseamcpemoPiotrlapucaudinceJncemaidesun
feldecrizedenepeneal,care1fceausseposomorasc,iajunsesems
midauseamademainaintenceapesescald,cndsentorceadelalucru:
deobiceideschideafrgrabpoarta,carescrianniprelungi
trgnat,dardacsentmplasaibhachie,atuncinilescriau
scurt,parcarfigemutdedurere.
Mutul,nepotusu,plecaselaar,ssensoare.MoPiotrlocuiasingur
deasupragrajdului,ntrochichineacutavanuljosicuoferestruicmicde
tot,undeduhneaapielemuced,adohot,asudoareiatutun;dinpricina
mirosuriloracestoragrelenumduceamniciodatladnsul.Acumnoaptea
numaistingealampa,lucrucarenueradelocpeplaculbunicului.
Iaseama,Piotr,caismidaifoccasei.
Naveagrij.Nusentmplnimic.Noapteapunlampantro
strachincuap,irspunsemoneagul,ctndalturi.
Ajunseseacumsseuitepiezilatoateceleidemultnumaiveneape
lazaiafeturilebunicii;nunemaiddeapineunscudulcea,faaise
uscase,dungileiseadnciseriumblacltinnduseitriindpicioarelede
parcerabolnav.
ntrozidelucru,buniculicumineneapucarmdedimineas
curimzpadadincurte,careczusedinbelugpestenoapte,cndauzirm
clampadelaportizngnindaltfelcadeobicei;nogradintrunpoliist,
carempinseportiacuspateleiifcusemnbuniculuicundegetgrosi
cenuiusvinladnsul.Cndbuniculsaapropiatdepoliist,acestai
plecspreelfaainsoasi,totdnddincapdeparciarfihcuitfruntea,
ncepusispunnutiuceanume.<Lamauzitpebunicrspunzndrepede:
Aici?Cndasta?Staismiaducaminte.ideodatsrinsus,dei
veneasrzi,incepusstrige:
_Doamne,Dumnezeule!Sepoateunacaasta?
_Maincet!ispusepoliistulcuasprime.
Buniculsentoarseidducuochiidemine:
Hai,strngelopeileicartencas.
vlamascunsdupcolulcasei,iareisauurcatnchichineaa
cruaului.Poliistul,careiscosesemnuadindreaptaibteacueapeste
palmaminiistingi,zise:
_Sevedeciadatseama.Alepdatcaluliadisprut.
Amfugitnumaidectnbuctriesispunbuniciitotcevzusemi
auzisem.Bunicatocmaifrmntancopaiealuatulpentrupineiicltina
ntrunacapulplindefin.Dupcemaascultatpnlacapt,miaspus:
Ofifuratceva.Tuveziidaletale,dutedetejoac.
Cndamzbughitoiarncurte,buniculstalngporti,iscosese
apcai,cuochiilacer,ifceacruce;erancruntatlafaiitremuraun
picior.
Nuiamspussteducincas?Rcniellamine,btnddinpicior.
Apoiavenitdupminei,cumaintratnbuctrie,achematope
bunica:
Iavinncoace,maic.
Autrecutamndoinodaiadealturi,undeauopcitmultvreme.
Cndbunicaaieitncurte,amnelescsentmplasecevagroaznic.
Deceteaisperiat,bunico?
Taciiveziidetreab,miaspuseancet.Toatziuaaceeasesimea
ncascaoapsareimierafric.Buniculibunicactauunullaaltulcu
nelinite,vorbeaunoapt,cucuvintescurteinenelesepentrumine,care
mtulburauimaimult.
Tu,maic,aprindepestetotcandelele,porunceabunicul,tuinduor.
Amstatlamasngrab,mncndfrniciunchef,canateptareaa
cinetiecreintmplri.Buniculpreaostenitiiumflantrunaobrajii,
icnindibodognind:
Mareiputereadiavoluluiasupraomului!Smeritibisericos,nevoie
mare.icndcolo,poftimtreab!Cezicitudeasta?Ha?
Bunicaofta.Apstordencetsemistuiaziuaaceeadeiarn,tulbure
argintie,iarncasneliniteacreteatotmaimareimaiapstoare.
Ctresearavenitiarunpoliist,unulpuhavirocovan,saaezatn
buctriepelai,undemoiovreme,legnnduseismrcindpenas.Iar
cndbunica1antrebat:Cumdeaiaflat?eliarspunsdupunrstimp,
cuglasgros:
Naveadumneatagrij.Lanoiseafltoate.inmintecedeamla
fereastrinclzeamngurungologanstrvechiincercamstipresccuel
pefloriledegheadepegeampeSfntulGheorgheucigndbalaurul.
Deodatsauauzitpaigreintind,uasadatdepereteidinprag
ncepusstrigeasurzitorPetrovna:
Iaveniisvedeiceindosulcasei!Vzndu1pepoliist,Petrovna
ddusfugdintind,nseloiapucasedefustiurla,speriatiel:
Iastai!Da'tucineeti?ilacespuisneuitm?Petrovnase
mpiedicdeprag,czungenunchiincepusseblbieprintrelacrimi:
Mduceamsmulgvaca.Cndcolo,vdcevaizic:ceofioareasta
careseamncociobotngrdinlaKairini?
naceeaiclipbuniculprinseabatecufuriedinpicioriarcni:
_Spuiminciuni,ntmgo!Naveaicevedeangrdinfiindcgarduli
naltinarecrpturi.Nuinimicaacolo.
Aai,ttucule!Mugiea,ntinzndomnctrebuniculiducndpe
cealaltlacap.Aai,spunminciuni.Mergeamsmulgvaca,cndcolovd
niteurmecareduceaulagardulvostru,iarntrunlocomtulbtucit.Mam
uitatatuncipestegardi1amvzutzcndnomt.
Pecinee?
iptuldurndelung;nuputeaipricepenimic.Dintrodat,caicnd
arfinnebunitdinsenin,toinirbulucpeuafar,nghiontindusei
npustindusengrdin.Acolo,ntrogroapplincuzpadafnat,zcea
moPiotr,cuspatelerezematdeuncaptdebrnarsicucapulsprijinitn
piept.Suburecheadreaptaveaocrpturadnc,roie,caogur,dincare
atrnaucheagurivinete,canitedini.Defric,amnchisochiiimamuitat
printregene.Amvzutpegenunchiimortuluiuncuitdecurelarpecarel
cunoteambine,iaralturidecuitdegetelenegreinchircitealeminii
drepte.Stnga,pecareoinealepdatparclaoparte,erangropatn
zpad.Submortomtulsetopise,aactrupulluimicsenfundaseadncn
pufulmoaleiluminosiaveaonfiareimaicopilreasc.Inzpad,la
dreaptalui,eraopatroieciudat,caresemnacuopasre;nstnga,
zpadaeraneatins,netedisclipitordealb.CapulluimoPiotr,nclinatcu
smerenie,sesprijineacubrbianpiept,turtindbarbaideasicrea.Pe
pieptulgol,ntreiroaieleroiisngenchegat,atrnaocrucemaredealam.
Larmadeglasurimameea.Petrovnaipafrsconteneascoclip,urlai
poliistul,careltrimiteanutlundepeValei,ircneaibunicul:
Nuclcaiurmele.
Deodat,ns,sancruntatiaplecatochiinj0siiaspus
poliistului,cuglastareihotrt:
Degeabaurli,miotene!AstaDumnezeuafcuto,astaijudecata
dumnezeiasc.Iartuumblicutotfeluldeprostii.Ehei!Vaidecapulvostru!
Ctaiclipi,auamuitcutoii,iauaintitochiilamortiauprinsaofta
iaifacesemnulcrucii.
Oameniialergaudincurtengrdin,sreaugarduldelaPetrovnala
noi,cdeaunzpadimormiau;totuieradestullinite,pnnuseuit
buniculnjurulluiincepusurledesperat:
Oamenibuni,cumdenuvieruinesmiclcaitufeledezmeur?
Bunica,plngndcusughiuri,maluatdemnimadusncas.
Da'ceafcut,bunicuo?Amntrebato.Eamiarspuns:
Pinaivzut?
Toatseara,pnnoapteatrziu,saufoitnbuctrieinodaiade
alturiomulimedeoamenistrini;poliitiiddeautotfeluldeporunciiun
om,caresemnacuundiacon,intrebapetoi,scria,iiarintreba,
mcindcaora:
Cuum?Cuum?
nbuctriebunicaleddealatoiceai.Lamasedeaunomrotofei,
mustcios,cufaaciupitdevrsat,carepovesteacuglasscritor:
Cumlcheamdeadevratele,penumelemiciceldefamilie,nuse
tie.Numaiattaamaflat:cidelocdinElatma.IarMutulnuidelocmuti
cunoscuttot.Arecunoscuticeldealtreilea,a.,cLmaiestentreabaastai
unaltreilea.Seoordemultvremesjefuiascbisericile,apucatei^_>
Astaleerameseriadecpetenie.
Of,Doamne!OftaPetrovna,cufaaroieiasudat.
Eustteamculcatpecuptoridesus,deundemuitamlaei,toimise
preauscuriigraiimngrozeau.
ntrosmbt,disdediminea,mamdusngrdinadelegumea
Petrovneicasprindnitebotroi.Amzbovitndelung,darpsruicilecu
pieptulpurpuriu,mndre,nuvoiaucuniciunchipscadnlaurilemele,ci
doarmzdraucufrumuseealor,cndplimbndusepentinsulbtutn
argintalomtuluingheat,cndzburndpecrengiletufelormbrcaten
haingroasdepromoroac,legnndusecanitefloriviiimprocndn
toateprilescnteioarealbstrii.Eraaadefrumos,nctmitrecusetot
necazulcnuleputeamprinde;nuerampsrarpreaptimaimiplcea
totdeaunamaimultvntoareansinedectfolosulpecare1afiputut
trage;mieradragsprivesccumtriescpsreleleiscugetlaviaalor.
Eplcutsstaisingurlaomarginedecmpnzpezitisasculin
liniteaaeruluingheatciripitulpsrelelor.Undevadeparte,seauzeaclinchet
dezurglivenindnzbor,cauncntecpestentinderi:treceaotroic,aceast
tristciocrlieaierniiruseti.
Dupceamngheatbinenzpadamsimitcmiaudegerat
urechile,miamstrnslaurilejcoliviile,amsritgardulnapoingrdina
buniculuiiamapucatosprecas;poartacareddeasprestraderadeschis
iunmujicuriascoteatocmaiatuncidincurteosaniemarecucoverg,
ducnddecpstrucaiinhmailatroic;depespinarealorseridicauaburi
groi,iarmujiculfluieravoios.Amsimitcmistinimanloc.
Pecineaiadus?
Mujiculsantors,sauitatlaminepesubmnecacojocului,asritpe
caprimiastrigat:
Pepopa!
Astanueratreabamea;dacaduseseunpop,frndoialcacesta
veniselavreunuldinchiriai.
Ei,zmeilor!Strigmujiculismucihurile,fluierndiumplnd
liniteacuvoioialui.
Caiiauprinsazburadeodatdealungulcmpului.Mamuitatnurma
loramnchispoarta.Cumamintratnbuctrie,undenuseaflanimeni,am
auzitdinodaiadealturiglasulputernicalmameicarespunealmurit;
Ei,acumtrebuiesmucidei?
Nicinamstatsmimaiscothaina,amaruncatctcolocoliviileiam
datbuznantind,izbindumdebunicul.Elmanfcatdeumeri,maprivit
nfacuochiislbticii,anghiitnseccugreutateimiaspuscuglas
rguit:
Hai,dutemairepede,cavenitmaicta.Da'staipuin.incepus
mzglie,nctabiamputeaminenpicioare.Apoi,rzgndinduse,ma
mpinsspreuaodiispunndumi:
Hai,dute,dute!
Mamtrezitcunasulnuatapetatcupslaimuamaambjbit
multvremecuminile,tremuriwtulburareidefrig,pnceamgsit
clampa.Sfritampututdeschideuaamrmasnpragorbit.
_Iact1!Spusemama.Doamne,ceamaicrescut!
(v?Nummaicunoti?Vai,cumlpurtai!Da'rechileisalbe!Mamaie,
iadmimairepedeniteunturdegsc.
Mamastanmijloculodiiaplecatasupramea,mdezbrcaim
suceantoateprilecapeominge.Trupuleimareeranfuratntrorochie
roie,clduroasimoale,largcaunsumanincheiatcubumbimari,
negricaremergeaupiezidelaumrlapoale.Numaivzusemniciodat
asemenearochie.
Faamameimiseprumaimicimaialbdectotiamnainte;ochiii
sefcusermaimari,maiadnci,iarprulmaiauriu,ntimpcemdezbrca
iaruncahaineledepeminespreprag,istrmbacuscrbbuzelecafragai
nuconteneasporunceasccuglasuleirsuntor:
Iaspune,decetaci?iparebinecamvenit?Uf,da'murdarie
cmaa!
Dupaceeamamaseapucsmifreceurechilecuunturdegsc.M
durea,nsmirosulplcutinviortorcaresedesprindeadinfpturaeimi
alinadurerea.Mamlipitdednsaimamuitatnochiiei,mutdeemoie.
Printrevorbeleeiauzeamglasulmoaleinutocmaivoiosalbunicii:
ifacedecap.Neascpatdinmnacunicidebunicusunuse
maiteme.O,Varia,Varia!
Ei,mamaie,las,nutemaitngui!
Dacarfifostsleasemuieticumama,toatefiineledinjuruleipreau
mici,nenorociteimbtrnitePnieumsimeamtotaadebtrncai
bunicul.Mama,caremstrngeatarentregenunchiiminetezeaprulcu
mnaigreaicald,zise
Trebuietuns.Safcuttimpulsseducijacoal.Vreisnvei?
Piamnvat,miajunge.
Ei,maiaioleacdenvat.Da'tiicetiputernic!
Sejucacumineirdeacursuleigrosipiindecldur.
Dupunrstimpintrbunicul,pmntiulafancruntaticuochii
roii.Mamamadatlaopartecuomicareaminiiiantrebatcuglastare:
Ei,cezici,tataie?Splec?
Buniculsaopritlafereastr,undearmasndelung,tcut,rcindcu
unghiagheaadepegeam.njurtoateerauplinedencordareimngrozeau.
Catotdeauna,nasemeneaclipedencordaresimeamcumcreteamntoat
fpturamea.micreteauochii,urechile,miselrgeanchipciudatpieptuli
miveneasurlu.
Lexei,hai,cartedeaici!mispusebuniculcuglasnbuit.
Da'decesplece?1antrebatmama,trgndumiarilng
dnsa.
Naisteducinicieri!Nuidaueuvoiespleci.
Mamasaridicat,aplutitunrstimpnodaiecaunnornrsritde
soareiapoisaopritnspatelebunicului:
Asculttataie!
Buniculsantorsiarcnitladnsa:
Tacidingur!
Stiicnuingduisstrigilamine,iaspusmamancet.
Bunicasaridicatdepecanapeauaundeedeaiaameninatocu
degetulpemama.1_Varvara!
Buniculseaezpeunscaunincepusmormie:
_jaspune,ceiseu?Haispune!Cumvinesta?ideodatrcnicascos
dinmini:
_Maifcutderuine,Varkaa.
_Tutergeodeaici!Miaporuncitbunica.
Mamdusnbuctrie;mierainimagrea;mamurcatpecuptori
multvremeamtrascuurechealaglasurileceseauzeauprinperetelesubire;
bavorbeautoilaolalt,tinduivorbaunulaltuia,batceautoideparcar
fiadormitdeodat.Eravorbadeuncopil,pecarelnscusemamai1dduse
nutiucui;darnumputeamdumiriceaveabuniculssemnie?Sfiedin
pricinc1nscusefrvoiabunicului,saufiindcnui1aduseselui?
Maitrziu,buniculaintratnbuctrie,zbrlit,rolafaiostenit,n
urmaluiveneabunica,tergnduilacrimilecupoalabluzei.Buniculsa
aezatpebanc,proptindusecuminilentrnsa,grbovit,tresrindi
mucnduibuzelevinete,iarbunicasalsatngenunchidinaintealuiia
nceputs1roagefierbinte:
Iarto,taic!PentruDumnezeu,iarto!Sentmplicualiimai
vajnici.Oarelaboieri,lanegustori,nusentmpltotaa?Nuvezituce
mndreadefemeiei?Hai,iarto.Avemtoipcatelenoastre.
Buniculserezemdeperete;seuitanfaabuniciiibombnea,zmbea
strmbiplngeancetior,cusughiuri.
Dapisigur,cumdenu?!Tupecinenaiierta?Petoiiaiierta.Ehei,
vaidecapulvostru!
Apoiseplecsprednsa,oapucdeumeriincepusozglie,
vorbinduinoapt,penersuflate
PniDumnezeu,nuvezitu,nuiartnimicAai?Suntcuunpicior
ngroapincmmaipedepsete.Netrimzileleceneaumairmasfr
linite,frbucurie.Deastasiieigrija.isiaduciaminteceispuneu:
avemscrpmcaceretorii!Da,caceretorii.
Bunicaialuatminilentrealeei,saaezatalturidednsuliaprins
ardencetior.
Maarenenorocire!Decetesperii?Avemsajungemceretori.Eii?
Tuaisrmiacas,iareumoiducelacerit.Credcausmideiectdect
itotomaveacepunengur.Nuimaiftugrijidegeaba.
Buniculzmbideodati,ntorcnduicapulcadeapctrebunica,o
apucdedupgti,miciboitcumera,plngndcusughiuri,selipide
dnsa:
Proastmaietitu,drag!Fericedetinecetiproast,eticeadin
urmfiincareamairmaslngmine.Nupricepinimicainuiparerude
nimica.Adiamintectammuncitnoipentrudnii,ctampctuit!Mcar
acusnefipututbucurainoioleac.
Nammaipututrbda,maupodiditlacrimile,amsritdepecuptori
mamrepezitlaei.Plngeamdebucuriefiindcbuniciivorbeauaadefrumos,
cumnusemaiafl,fiindcmdureasitiuamri,fiindcvenisemamai
fiindcmaulsatsplnglaolaltcuei.Amndoimmbriau,m
strngeaulapieptimudauculacrimilelor,iarbuniculmiopteanochii
nurechi:
Mi,olticule!Aicierai?Uitecavenitmaicta.Deacuaisfiicu
dnsa.Iarpebunicutu,pedraculcarealungiintors
Trniru>ais1^oneti.Aai?ipebunicta,batersfai
venicifacetoatevoile,aisopednsa.Ehei,vaidecapulvostru!Buniculi
adesfcutapoiminile,neadatlaoteisaridicat,spunndtareicunecaz:
P_0jsedeprteazdenoi,tragcarencotro;teseducderp.Haicheamo,
sisprvimodat.
Bunicaaieitdinbuctrie,iarbuniculiacapuliarostitctrecolul
cuicoanele:
_Doamne,preamilostive,uitteiveziicefac!
ntimpulacestasebtucupumnulnpieptdersuniastanumia
plcut.i,ndeobte,numiplceas1audvorbindcuDumnezeucaicnd
sarfiludatntrunacutotcefceadnsul.
Aintratmamaidinpricinarochieieiroiibuctriasaluminat
deodat.Mamasaaezatpelaiadelngmas,iardeoparteidealtaaei
stteaubuniculibunica;mnecilelargialerochieicdeaupeumeriicelordoi
btrni.Mamalevorbeancetiseriosdesprenutiuce,iaramndoio
ascultautcui,frsoopreasc.Acumasefcuseramndoimiciipreac
eaeramamalor.
Ostenitdeatteafrmntriamadormitdus,pepoiat.
Seara,btrniisaumbrcatnhainedesrbtoareisaudusla
vecernie;bunicaeravoioasiifceamameisemncuochiulctrebunicul,
mpopoonatcumundirulluidestarostedebreasl,cupantalonilungiicu
ubadeop.
Ianteuitcumsamaidichisittaictucuratparciunap.
Mamardeaieadintoatinima.
Apoi,cndamrmassingurcudnsanodaiaei,mamasaaezatpe
canapeaiatraspicioarelesubei,btndcupalmapeloculdealturi,mia
spu.
Hai,vinaici.Ei,cumoduci?Prost,nu'aa?
Cumsofidus?
Nutiu.
Bunicultebate?
Acu,nuprea.
Da?Haispunemiceva,cevreitu.Ei,spui?Naveamchefsispun
nimicdebunicul,aacamnceputsiistorisescopovestecuunulcare
locuisenodaiaaceea,unomtarecumsecade,nspecarenu1iubeanimeni,
iardelaovremebuniculnamaivrutsinchiriezeodaia.Sevedecmamei
nuiaplcutpovestea,fiindcmiaspus:
Ei,maiistoriseteialtceva.
Iamspusdeceitreibieiicummdduseafarpolcovniculdincurte.
Mamamastrnstarenbrae:
Ticlosul!
Apoitcu;ingustochiiiiaintinpodeaicltindincap.Am
ntrebato:
Mam,deceisupratbuniculpetine?
Amgreitfadeel.
Trebuiasiaducicopilul.
ntimamasatrasnapoiisancruntat,mucnduibuzele;apoia
nceputardecuhohote,strngndumtarenbrae:
Mi,dihanie!Tusiiigura,auzi?Staciinicisnutemai
gndetimcar.
Mamamiavorbitndelung,ncet,cuasprimeifrsnelegnimicdin
totcemispunea;dupaceeasaridicatianceputsumbleprinodaie,
btndtobacudegetelepebrbieimicndntrunadinsprnceneledese.
Pemasardeaoluminaredeseu,careplpiaiiacreiflacrse
rsfrngeanpustiaCU.Jnzii;umbrenelmuritesetraupepodele;nlt
dinainteaicoanei,jucaflacracandelei,iarluminaniarginteageamul
ngheat.Mamaseuitanjurul.Cutndparccevapepereiigoiintavan._
Cndteculci?
_Cevamaitrziu.
_Dealtfel,aidormitpestezi,iaadusamintemamaiaoftat.
_Mam,tuvreicuadevratspleci?
Undesplec?Miarspunsdnsamirati,ridicndumicapul,ma
privitndelungnfa,pnceaunceputsmidealacrimile.
Ceicutine?
Mdoaregtul.
Mdureaiinima,fiindcsimisemnumaidectcnaveasrmn
multncasaastaiiaraveasplece.
Aissemenicutaictu,miaspusea,dndlaopartecupiciorul
covoraul.iavorbitbunicadednsul?
Da.
BunicaineafoartemultlaMaxim.ielineamultladnsa.
tiu.
Mamasauitatlaluminare,sancruntatastinso.Apoiaspus:
Aaimaibine.
Ceidreptaerulpreaacummaipuinmbcsit51odaiamaicurat;pe
podelenusemaitrauumbreleaceleanelmuriteintunecate,nlocullorse
aternuserpetedeluminalbstriideschise,iarPegeamuriseaprinser
scnteideaur.
Da'undeaistattupnacum?Aducnduiparcamintedelucruri
deuitate,mama,rotindusemereuprinodaiefrpjcdezgomot,caunuliu,
mispusectevanume^orae.
Da'rochiaastadeundeailuato?
Miamcusutosingur,toatecelemilecqjsingur.
Mbucuramcmamanusemnacunimeni,darmntristacvorbea
puin,iardacnafintrebat0eu,arfitcutcutotul.
Dupaceeadnsaseaeziaripedivanalturidemine;amstataa
ghemuiiunulnaltul,frsscoatemovorba:pnsauntorsbtrnii,plini
deliniteideblndee,cuunaerdesrbtoareirspndindnjurullor
mireasmdecearidetmie.
Amcinatcumareceremonie,cadesrbtori,vorbindpuinicubgare
deseam,deparcneamfitemutsnutrezimpecinevadinsomn.
Nutrecumultimamancepusmnveealfabetullaic,cumprndu
miicri.Cuajutoruluneiadinacestecri,Limbanoastr,ambiruitn
ctevazilegreutilecitituluislovelordetiparindatdupaceeamamamia
spuscdecenanvastihuripedinafar.Deaiciaupornittoate
amrciunilenoastrereciproce.
Stihurilesunauaa:
DrumulecellungilatMultlocDomnulialsat.Nicicazmainici
lopatNuteaunetezitvreodat.AternutcucolbdinplinMoaleeticopitei,
lin.
nseulerosteamgreitspunndfocundeeratrezitundeera
netezit,iarnlocdecopiteispuneamcopitJ
_aigndeteteoleac.Decetrezit,cinanetezit?Hai,dihanie!Ne
tezit,pricepi?6pricepeam,nsoricumeutottrezitciteam,inunndum
singurcumdemisentmplaunacaasta>,.
Mamasesuparimispuneacasmtntngindrtnic;taremmai
amaramauzindacestea,fiindcmstrduiamfoartecontiinciossnvpe
dinafarblestemateledestihuri,ngndlespuneamfrgre,nscnd
trebuiaslerostesccuglastare,nuerachipsnulenclcesc.Amprins
ciudpeacestestihuri,pecarenuleputeamineminte,i,defurie,am
nceputdinadinsslestlcesc,ndrugndlair,cummiveneaunmintei
frnicionoim,toatecuvintelecaresunaucamlafel;miplceandeosebi
cndblestemateledestihuriajungeauaadepocite,nctnumaierachips
neleginimicdinele.
Dardistraciaastaameamacostatscump:odat,dupoleciecarese
isprvisecubine,veninduimameingndsmntrebedacizbutisemn
sfritsnvcalumeastihurile,amnceputsngimfrsvreau:
Cale,vale,cazmale,Copite,pite,ciupite.
Miamvenitnfirepreatrziu:mamasaridicat,sasprijinitcu
amndouminiledemasimantrebatrspicat:
Da'astacemaie?
Nutiu,iamrspunseu,ncremenind.
Nu,dartotuicevaeste.Cei?
Astaiaa.
Adic,cumaa?
Uncaraghioslc.
Trecilacol!
Pentrucestreclacol?
Cuglasulplindeameninare,mamamian^:spusodat:
Trecilacol!
Lacare?
Numiarspuns,nsmisauitatnochinaafe]nctmamzpcit
detot;numputeamdumiriceanumevoiadelamine.ncoluldesubicoane
erapusomsupecareseaflaunvascuierburiiflorjuscatecare
miroseaufrumos;ncoluldinfaseaflaunsipet,aternutcuoscoar,iarn
celdinfund,patul.Odaianaveaalpatruleacolncaresfipututsta,fiindc
nacestcoluoruleralipitchiardezid.
Nutiucevreidelamine,iamspuseu,dezndjduitcnu
nelegeamcevrea.
Mamasalsatpeunscaun,atcutoclip,iafrecatfrunteaiobrazul
iapoimantrebat:
Teapusbuniculvreodatlacol?
Cndsmfipus?
Aa,odat,strigdnsa,pocninddedouoricupalmanmas.
Nu.Numiaducaminte.
tiiciopedeapssfiipuslacol?
Nu.Da'decearfiastaopedeaps?Mamaoft.
Uuff!Iavinncoace.
Mamapropiatdeeaiamntrebato:
Ceai,mam,deipiaalamine?
Da'tudecencurcinadinsstihurile?
Mlmuritieucumampututc,dacnchideam.Jmjaduceamaminte
destihuriaacumerauC1'tensatuncicndleciteammiveneaun
Uinte,frsvreau,altecuvinte.mlJSpune,nucumvateprefaci?
Amrspunscnu,nsnumaidectmamgndit:je)poatecm
prefac?Deodat,frsmbescamspusversurilecumtrebuie,frnicio
greeal;astamauimitimacopleit.
Amsimitdeodatcummiseumflaparcfaa,sngelemianvlitn
urechi,ngreuindule,capulmiviianeplcut.Stteamdinainteamesei,
arzndderuine,iivedeamprintrelacrimifaatristintunecat,cubuzele
strnseisprncenelencruntate.
Cumvineasta?Mantrebateacuunglascareparcnueraalei.Va
szictotprefctorieafost?
Nutiu.Namvruts.
Greusoscoatcinevalacaptcutine!mispuseea,plecndcapul.
Hai,dute!
Mamancepusceardelaminesnvctmaimulteversuripe
dinafar,pecndeuineammintetotmaiproststrofeleaceleaegaleinmine
creteaisefceatotmaistruitoaredorinadealeschimba,dealestlcii
deaalegealtecuvintenloculcelortiprite.Astaizbuteamsofaccumult
uurin;miveneaunminteroiurintregidecuvintenelalocullor,carem
fceausncurcrepedecuvinteledincarte.Sentmplaadeseacaunrnd
ntregsmiseteargdinfaaochilori,orictdecinstitcutams1prind,
nuizbuteams1inminte.Multeamrciunimiaadusopoezieplindejale,
dacnumnelacneazuluiViazemski:
N!BunicamddeaieaL^LCeleleineminte.
^HfiSS^
Cubaniicepedup
Sar.ipentruvac,iau,beau_ica,ntmplasa
:wcerta:
0_pajvezi?Poisspui.tii.Iardeceretoriibaijoc.Dumnezeuine
laei.iCristosafostceretor,itoisfinii.
Mienumipreaplaccalicii,Buniculdelocnumiplace.Aaitreaba,n
amcei{ace!Domnuibunimoierta:PreadetotcatbuniculPricinideam
scrmna.
Cetotboscorodetiacolo?Uscaisarlimba!Spuneasuprat
bunica.Pitiitucearesias,dacteaudebunicul!
Naredect!
Rufacicetiobraznicicosuperipemaicta.Areeadestulepe
capuleiifrtine,msftuiacubuntatebunica,cugnduldus.
Bunic,da'decearemamaatteapecapulei?
Iamaitaciitudingur.Nupoipricepeasta.
Las'ctiueu.Buniculotot.
iamspusstacidingur.
Nimicnummulumea,maflamntrostarevecincudezndejdea,nu
tiudececutamsoascund,mifceamcurajimineamdenzbtii.
Leciilepecarelefceamcumamaerautotmaimulteimaigreudeneles,
cuaritmeticamdescurcamuor,darnuputeamssufrscrisul,iarla
gramaticnunelegeamnimic.Ceeacemntristansmaimultdectorice
eracvedeamisimeamctdegreuoduceamamancasabunicului;dnsa
eratotmai^cruntat,seuitalatoicuochiistrini,stteaceasurintreginir
lafereastracareddeangrdin,frsscoatovorb,iparcsevetejea.
Lancepmcndvenise,erasprinten,plindefrgezimensdeatunciise
aternusercearcnesubochi'Cteraziuademareumblanepieptnat,cu
rochiaboit,frsincheiebluza,ceeacenoprindeadeloc;pemineasta
msupra,fiindcvoiamcamamasfiefrumoas,aezat,curatmbrcat
canimenialtul.
Ctineauleciileeicumine,mama,cuochiiduinfundulcapului,
priveannetireundeva,ntrunpunctdinperete,dinfereastr,mipunea
ntrebrilecuglasobosit,uitarspunsurile,sesupraiipalaminetotmai
des,ceeacemumilea,cciomamtrebuiesfiemaidreaptcaoricine,cum
sentmplnpoveti.
Cteodatontrebam:
Mam,nutesimibinecunoi?Mamamirspundeasuprat:
Veziidetreab.
middeamiariseamacbuniculpuneacevalacale,decarebunicai
mamasetemeau.Adeseasencuianodaiamameii1auzeamtnguinduse
iipndascuit,cafluierulpecarenu1puteamsuferi,dincarecnta
Nikanor,ciobanulceloldit.ntimpuluneiadinacelesfezi,amauzitope
mamastrignddearsunattoatcasa:
Nu!Astanosfie!iatrntitua,iarbuniculanceputsurle.
Sfadasantmplatseara;bunicaedeanbuctrieiicoseabuniculuio
cma,boscorodindcevandesine.Cndoauzipemamatrntindua,i
aintioclipurechea,apoispuse:
Of,Doamne!Saduslachiriai.
Deodat,buniculddubuznanbuctrie,veninica,idduunapeste
capiuierprintreIrntiscut'urnduimnalacareselovise:
J_Nutrncnicenutrebuie,zgripuroaico.
_Btrnntng,spuselinititbunica,ndreptnscufiacareilunecase.
Crezicamstac?Cumnu!Amsispuntotdeaunatotceamsaflucpui
lacale.
Buniculserepeziladnsaincepusicrbneasclapumnin
capuleimare.Bunicanuseapra,nu1mpingeantroparte,ciispunea
numai:
_Hai,dnmine!Dnmine,ntngule!
Depepoiat,undeeram,amnceputszvrlntrniicutotceerape
cuptor:perne,oghialuri,cizme,nsbunicul,cuprinsdefurie,nicinulua
seama.Bunicaseprbuipepodele,iarelolovincapcupicioarele,pn
cnd,poticninduse,czunsfritiel,rsturnndcldareacuap.Dar
numaidectsrinpicioare;fornind,irotinjurprivireartcitifugin
odialuidinpod.Bunicaseridicdejosoftnd,seaezpebancincepu
sidesclceascprul.Amsritdepepoiat.Cummavzut,sairstitla
mine:
Iastrngeperneleicelelalteipunelenapoipecuptor.Auziceia
venitnminte?Szvrlecupernele!Piastaitreabata?idiavolulcelbtrn
iaieitdinminideabinelea,tmpitul.
Deodat,bunicancepusgeamissestrmbe.iaplecatcapuli
machematladnsa.
Iavezituceamaici,demdoare?
Iamdatlaopartepruldes.Unacdepruintraseadncsubpielea
capului.Lamscos.Apoiamdescoperitncunul,dardegetelemisau
nepenit.
Bunicu,miefric.Maibineochempemama.
Bunicamifcusemncumnasnufacasta
Cetotspui?Las'ciarteu!Auzi,sochemeiSlavDomnuluicna
vzutinaauzitnimic!Sjtuvezisomaichemi.Hai,cartedeaici.
ibunicaseapucsscormoneasccudegeteleejmldioasede
horbotreasncoamaineagrideasMiamluatinimandiniiiam
ajutatsiscoatdesubpielencdouacegroase,caresencovoiaser.
Tedoare?
Nuinimica,minefacemfoclaferedeu,amsmspliaresmi
treac.
Apoincepusmroagecublndee:
Tu,sufleelule,snuspuimameicmabtutbunicul.iaasei
certai.Naisspui,da?
Nu,bunicu!
Siiminte.Hai,strngelucruriledepejos.Da'faanumiastlcito?
Nu?Atunceaibine.Naresaflenimic.
Bunicancepusteargpodelele,iareuiamspuscudurerensuflet:
Bunicu,parcaifiosfnt.Bunicultecanonetentruna,iarienici
cipas.
Cetotndrugiprostii?iaigsit!Euisfnt.Bunicabombnimult
vreme,trndusenpatrulabepepodele;eustteampeprichiciulcuptorului
imtotgndeamcamcummaputearfuicubuniculcasorzbun.
Erantiaidatcndbuniculobtuseaadegroaznicicuatta
josnicie,defacumine.Vedeamnntuneric,nfaaochilor,cumise
aprindeamutraroieicumifluturaprulrocat,ninimnuclocoteaobida
imieraciudcanuputeamnscociorzbunarevrednicdeispravalui.
Pestevreodouzile,intrndpentrunumaicetreabnodialuidin
pod,1amgsiteznd?NJUSUmeadinainteaunuisipetiscotocindprintre
Peftrtii.Peunscauneracalendarulsfinilor,m?In(jarulluipreferat,alctuit
dindousprezece^edehrtiegroascenuie,mpritenptrele,teunul
pentrufiecarezialunii,nfiecareptrelchipulunuisfnt.Buniculinea
foartemultlacestcalendarinumlsasmuitprineldectnderacu
totulmulumitdemine,ceeacedealtfelsentmplafoarterar.Muitam
totdeaunacuunsentimentdeosebitlatoateacelechipuricenuii,micii
frumuele,nghesuiteunelenaltele.Cunoteamvieileunoradintresfini,ca
depildviaaSfntuluiChirieiaSfinteiUlia,amariimuceniceVarvara,a
SfntuluiPantelimoniamultoraltora,darmaimultdecttoatemiplcea
viaaplindetristeeaSfntuluiAlexei,robulluiDumnezeu,ifrumoasele
stihurincareeravorbadednsul;leauzisemdemulteoridelabunicaide
fiecaredatelemmicau.Cndsentmplasmuitlasuteledeoamenidin
acestcalendar,malinamntcerecugndulcntoatevremurileaufost
mucenicipelume.
Acunshotrsemstaicalendarulnbuceleicndbuniculsa
apropiatdefereastrcasciteascohrtiealbastr,pecareeraunitevulturi,
ampusmnapectevafoi,amdatfugajos,amterpelitfoarfecdepemasa
bunicii,mamsuitpepoiatimamapucatstaicapetelesfinilor.Dupce
amtiatcapeteleunuintregirdesfini,misafcutmildeeiiamnceput
stainumaiptrelele,urmndliniiledespritoare.Napucaissnrescde
forfecatcsueleceluidealdoileannddesfini,cnddeodatseivibunicul.
Cumintrseiurcpeprichiciulcuptoruluiimntreb
Iaspune,cineiadatvoiesieicalendarul?Cnddducuochiide
ptreleledehrtierisi.
Pitepescndurilepolatei,ncepuslestrngLeridicandreptulfeei,
learuncaiiarleapucaFalcadejosisestrmbibarbancepusitremure,
iardetarecesufla,cpeeleledehrtiencepurazburajos.
Ceaifcut?Izbutielnsfritsurle,nfcndumdepiciori
rsucindumnaer.Bunicamprinsenbraedinzbor,iarbuniculncepus
necarelapumnilaamndoi,nvremecercnea:
Teomoor!
naceeaiclipseiviimama,imampomenitncoluldelng
cuptor.Mama,caresepusesescutnfaamea,prindeaiddeanlturi
minilebuniculuicareizburaupedinainteafeei,strigndctrednsul:
Censeamnslbticiaasta!Vininfire!nsfrit,buniculczu
gemndpebancadelngfereastr:
Maiomort!Toisunteimpotrivamea,aa.
Mmircumnuieruine!Rsunglasulnbuitalmamei.Cetetot
prefaci?
Bunicul,cuochiistrnsnchiiicubarbaridicatcaraghiosspretavan,
ipaibteacupicioarelenbanc;misepreacieraruinedemama,
fiindcnadevrseprefceaideaceeainchiseseochii.
Amsilipescbucelelepepnz,nctcalendarularesinmai
binecapnacu,spusemama,uitnduselaptreleletiateilafoile
rmasentregi.Nuveziciboittotdecndzacensipeticicurgfoile?
Mamavorbeacubuniculcumvorbeacuminelalecie,cndnu
pricepeamceva.Deodat,buniculidic,indreptgrbitrubaca,jiletca,
scuip
:ispuse:
_Smilelipetichiarazi.Ateapt,ciaducndaticelelaltefoi.
Padusplece,darsentoarsedinpragi,tndumcudegetulluicel
strmb,adause:
_Dareltrebuiebtut.
_Trebuie,ncuviinmama.i,plecndusespremine,mntreb:Dece
aifcutasta?
Amfcutodinadins.Snomaibatpebunica.Cdenu,stiici
taiibarba.
Bunicatocmaiiscoteabluzarupt;auzindumddudincapimi
spusecumustrare:
Maibinetceai,aacummiaifgduit!Apoiscuippepodelei
urm:Umflaisarlimba,snomaipoinicimcarsucingur.
Mamasauitatladnsa,saplimbatuntimpprinbuctrieiavenitiar
lngmine:
Cndabtutopebunica?
Zu,Varvara,artrebuisifieruinesntrebiasemenealucru.Da,
ce,etreabata?Spusecusuprarebunica.
Mamaacuprinsonbrae.
Of,mamaie.Drguadetine.
Ei,acummimaispuiimamaie.Iaslbetem,mrog.
Unrstimpseuitauunalaalta,i,cumseauzeadintindtropitul
bunicului,saudesprit.
Chiardinprimelezilecndsosiselanoi,mamasemprietenisecu
chiriaaceavesel,nevastamilitaru'ui,imainfiecaresearseducealaein
odileinfa,undeveneaucucoanefrumoaseiofieri,dinceicareseduceau
ilaBetleng.Buniculuinuiplceatreabaastainuodat,stndsearala
masnbuctrie,bombnea,ameninndculingura.
Blestemaii,iarsaustrns!Deacunutemailasgsdorinipnn
zori.
NutrecumultiirugpechiriaissemuteDupplecarealoraadus
nutiudeundedoucotiugicutotfeluldemobil,pecareaaezatonodile
dinfa,abtutlaunitebelciugeiaatrnatunlactmare.
Navemnevoiedechiriai.Deacuncoloprj.Mesesingurmusafiri.
Desrbtoriauprinsaseiviimusafiri.VeneaMatrionaIvanovna,sora
bunicii,ospltoreasguraliv,cunasulmare,mbrcatcuorochiede
mtasendungiincapcuoscufieaurie,aducndcudnsaipefecioriiei,
unulVasili,desenatordemeserie,bunlasufletivoios,cuprullungi
mbrcatdincappnnpicioarencenuiucellalt,Viktor,cuuncapcade
calicufaangust,stropittoatdepistrui,imbrcatpestri.Cumintran
tind,ntimpceiscoteagaloii,ncepeascntecuglaspiigiat,cala
iarmaroc:
Andreipapa,Andreipapa.
Astamuimeaimsperiapestemsur.
Maiveneaunchiumeulakovcuchitara,aducndcudnsulpeun
ceasornicarchiorichel,mbrcatcuunsurtucnegru,lung,omtcuti
linitit,cesemnacuunclugr.Seaezantruncol,ilsacapulntro
parte,sprijinindu1nchipciudatntrundegetpecare1propteanbrbia
ras,cugropilamijloc,izmbea.Faaierapmntieiseuitalatoicu
privireaneclintitasinguruluiochipecare1avea.Vorbeapuinispunea
adeseaaceleaicuvinte:
Nuvostenii,mrog,nuinimica.
Cnd1amvzutntiaidat,miamadusamintemaidemult,cnd
locuiamncpeuliaNovaia,zisemntrozi,dincolodepoart,btidetob
asur
3'toare,caremistrniseronelinite.Pestradacareduceadela
nchisoarelapiaveneaotelegneagr,coulnalt,nconjuratcusoldaii
mulime,nteleg,peobanc,edeaferecatnlanuriunomnuamalt,
purtndncapotichiedepostav,rotund.Pepieptiatrnaotblipecare
erascriscevacuslovemari.Omulstacucapulplecat,caicndarficitit
sloveledepetbli,nvremecetottrupulisehurducaiizngneau
lanurile.iatuncicndmamaiaspusceasornicarului:Uiteibiatulmeu,
mamsperiatimamdatnapoicuunpas,ascunzndumiminilelaspate.
Nuvostenii,mrog,spuseel,strmbnduigroaznicguractre
urecheadreapt.
Apoimcuprinsedemijloc,mtrasespreel,mnvrtirepedeicu
uurin,middudrumulispusemulumit:
Namcezice:voinicbiat!
Mamtrasntruncol,mamurcatntrunjildepiele,aadeadnc
nctputeamstaintinsjilcucarebuniculseflea,spunndcfuseseal
cneazuluiGruzinskiideacolopriveamlaplictisitoareadistracieacelormari
ilaceasornicar,acruifaseschimbantrunanchipulcelmaiciudat,
strninduinutiucebnuial.Faaaceea,unsuroasiapoas,parcse
topeaiplutea;cndzmbea,buzeleigroasealunecauspreobrazuldrept,iar
nasulmicnalunecaielntracolo,cauncolunapeofarfurie.Totaade
ciudatisemicauiurechilemariiclpuge,carebaseridicau,odatcu
sprinceanaochiuluiteafr,baselsauspreumeriiobrajilor;preac,dacar
fivrut,iarfipututacoperic^elenasulcumi1acopericupalmele.
Cteodatoftaiatunciiscotealimbavntirotundcaunpilug,
umezinduibuzelegroaseiunsuroasecucareprilejtrgeacumult
iscusinuncercc^desvrirerotund.Toateacesteanumisepreaudeloc
ders,cinumaimmirauimfceausnumjiauochiidelael.
Musafiriibeauceaicurom,caremiroseaacojideceapars,beaudin
buturilepregtitedebunica,unagalbencaaurul,altanchiscadohotul,iar
altaverde;sendopaucudulcea,cozonac,turtioaredemierecumac.
Oaspeiiasudau,suflaudingreuiludaupebunica.Dupceseghiftuiau,de
lisenroeauiliseumflaufeele,seaezaucuunaergravpescauneise
sileaualenes1convingpeunchiulakovscnteceva.
Unchiulakovseaplecaasuprachitareiincepeaazdrngniiacnta
cuglasulluineplcutiplictisitor:
Triamcumsentmpla,Trguntregdenoihuia;IarcocoaneidinKazan
laspustotuncoblizan.
Mieunul,cnteculmisepreaplindetristee,nsbunicaispunea:
Aifacebine,laaa,snecnialtcntec,unuladevrat,imaiaduci
aminte,Motria,decnteceledepevremeanoastr?
Spltoreasinetezeacupalmarochia,careprindeaafoni,ispunea,
dnduiaere:
Azi,miculi,saschimbatmoda.Unchiumeuseuitalabunicacu
ochiimicoraiicumbunicaarfistatfoartedeparte,inenuiamaideparte
icumultstruinurechilecusunetetristeistihurianoste.
Buniculvorbeatainiccuceasornicaruliiartavapedeget,iaracesta
ridicadintrosprincean,uitanspreparteaundeedeamamaiddeadin
cap.Valurimicipecareabiadeleputeaizriincreeaufaaapoas.
MamaedeandeobtentreSergheieviivorbeaserioscuVasili,care
oftaispunea:
_Da,artrebuisnemaigndimlaasta.
Viktorzmbeasatisfcut,hriacupicioareleiseporneadinsenins
cntecuglasiptor:
Andreipapa,Andreipapa.
Toiamueaudeuimireisezgiaulael,iarspltoreasilmureacu
mndrie:
Astaaluatodelatiatru,aacntacolo.Dupvreodou,poatetrei
seridefelulacesta,deneuitatprinapstoarealorplictiseal,ntroduminic
dupamiaz,ndatdupadoualiturghie,senfiinalanoiceasornicarul.
Stteamlamamanodaieiiajutamsdesfacnitemrgelemrunte,cusute
peobroderiecaresefcuseferfeni,cnd,deodat,uafucrpatngrab,
bunicaivrnodaiefaasperiatidispru,optinduimameidestulde
tare:
Varia,avenit!
Mamanuseurnidinloc,nicimcarnutresri;iaruasedeschisedin
nouinpragseivibunicul,rostindcusemeie:
mbracte,Varvara,ihai.
Frssescoaleifrmcarsseuitelael,lntreb:
Undesviu?
PentrunumeleluiDumnezeu,vindincolo.N[utemaimpotrivi.
Omuiaezat,meternmeserialujiaresifieprintebunluiLexei.
Buniculvorbeacumultifosiinetezeaoldurilecupalma,iarcoatele
ndoitelaspateitresreau,deparcminilearfinzuitssentindnlturi
mpotrivavoineilui.
Mamalntrerupselinitit:
iamspuscastanossentmpleniciodat.Buniculpictre
dnsa,ntinseminilecaunorb,sencovoie,sezburliirosticuglasrguit;
Dute!Cdenu,teduceudecozi.
Aismducidumneata?lntrebmama,ridicnduse.Faaisefcu
albiochiiisengustardeteapucagroaza,ncepusiscoatngrab
bluza,fustai,rmasnumaincma,seapropiedebuniciispuse:
Dum!
Buniculrnjiioamenincupumnul:
Varvara,mbracte!
Mamaldducumnalaoparteiapucclanauii:
Ei,nuvii?Haidem!
Amsteblestem,optibunicul.
Numtemdeasta.Mergem?
Mamadeschiseua,darbuniculoprinsedepoalacmii,selsn
genunchiiispuseiarnoapt:
Varvara,diavolio!Tenenoroceti.Numfacederuine.
incepuschemetnguitor:
Maic,maic.
Bunicaapucasessepunncaleamamei1ddeadinminicaso
goneascnapoi,caPe'ni'apoiompinsendrtnu,mormindprintre
_Varka,proasto!Cefaci?Intrncas,neruinato!
Dupceobganapoimodaie,nchiseuacurligul,seaplecasupra
bunicului,lapuccuomini1ridic,iarcucealaltlamenin:
_Oof!Dracbtrnifrdeminte!
Apoilaezpedivan,undebuniculczucaoppudecrpcugura
cscatincepuablbnidincap,iarbunicastrigctremama:
_Hai,mbracte.
Mamaridicrochiadepepodeaispuse:
Numduclael,aineles?
Bunicammpinsejosdepedivanimiziseaspru:
Adocandeap,da'repede!
Vorbeancet,aproapenoapt,cuglaslinititiporuncitor.Amdat
fugantind,nparteadinfaacaseiseauzeatropitmsuratdepaigrei,n
vremecenodaiamameirsunaglasuleiplin:
Mineplec!
Amintratnbuctrieimamaezatlafereastr.Misepreacvisam.
Buniculplngeacusughiuriigemea,bunicabombnea;apoiseauzio
utrntit,sefculiniteimcuprinsefrica.Deodatmiamadusaminte
cbunicamtrimisesedupceva;amluatapntrocandealamamieit
ntind.Dinparteadinfaacaseiseiviceasornicarul.Mergeacucapul
Plecat,netezinduicupalmacciuladeblan.Bunica,cuminilempreunate
peburt,iseploconeadinurmiispuneancetior:
~tiiidumneata,dragostecusilanusepoate.
Meterulsempiedicdepraguluiicareddeancerdaciozbughin
curte,iarbunicaifcusemnulcrucii.Secutremuratoati,cumnuscotea
unsunet,numputeamdumiridacplngesaurde.
Mamapropiatrepededednsaiamntrebato:
Ceicutine,bunic?
Eamismulsecanacuapdinmn,udndumpepicioare,iipla
mine:
Undeaizbovitattacuapa?Da'nchideua!Bunicaaintratnodaia
mamei,iareumamntorsiarnbuctrie.Leauzeampeamndouoftnd,
gemndibombnind,caicumarfimutatdinlocnlocnitepoveripeste
puterilelor.
Eraozisenin.Pringeamurilengheatealecelordouferestreseuitau
nbuctrierazelepieziealesoareluideiarn.Pemasapuspentruprnz
luceautulburevaseledecositor,unclondirdecvasroieticiogarafdevotc
verdenegricioasdeciuboicacuculuiidesuntoare,votcabunicului.Printre
floriledegheadepegeamuri,carencepuserssetopeasc,sevedea
zpadadepeacoperiuristrlucinddeiluaochiiiscufieleargintiidepe
stlpiigarduluiicsuagraurilor,scnteindnsoare,ncoliviilescldaten
soare,atrnatelauoriiferestrelor,sezbenguiaupsrelelemele.Ciripeau
voiosscatiidomesticii,scriaubotroiiicntauntriluristicleii.nsziua
argintie,veselirsuntoarenumbucuradeloc.Misepreadeprisos,cum
misepreautoatedeprisos,mivenipoftasdaudrumulpsruicilor.Am
nceputsscotcoliviile.Tocmaiatunciddubuznanbuctriebunica,
btndusecupalmelepesteolduri,repezinduselacuptoriblestemnd:
_Luavarnaibapetoi,afurisiilor!VaidecapuluAkulin!Ai
mbtrnititeaiprostit.
'Bunicascoasedincuptorplcinta,iciocnicudegetulcoajaiscuip
cufurienlturi:
_Eh,sauscatdetot!Cicamnclzito!Oof,diavolilor!Luavar
aghiusvia!Cetetotholbezilamine,bufni!Vabuipetoilapmnt,
Savmeargpeticile.
Bunicasebosumflincepusplng.ntorceaplcintacndpeo
parte,cndpealta,ciocneacudegetulcoajauscatilacrimimariise
rostogoleaupeobrazipicuraugrelepeplcint.
Apoiauintratnbuctriebuniculimama.Bunicazvrliplcintape
masaadetare,nctfarfuriileprinserazngni.
Iauitaivcesantmplatdinpricinavoastr,afurisiilor.
Mama,veselilinitit,ocuprinsenbraeiorugsnuifacsnge
ru;bunicul,cufaarvitisleitdeputeri,seaezlamas,ileg
ervetullagtiingustochiiumflaincareibteasoarele:
Bine,nuinimica.Ammncatnoiiplcintebune.Domnuizgrcit.
Pltetepentruanicucteoclip,iardedobnzinicinuvreastie.Iastai
jos,Varia.Nufacenimica.
Buniculparcnnebunise.Tottimpulctinumasa,vorbideDumnezeu,
denecredinciosulAhab,degreutateadeafiprinte.Bunicaerasupratii
tiantrunavorba:
Hai,taciodatimnnc.
Mamaglumea,iochiieiseniniscnteiau:
Teaisperiatadineauri?Mntrebea,ghiontindumcucotul.
Numpreasperiasematunci,nsacunumsimeamnapelemelei
numainelegeamnimicCatotdeaunasrbtoarea,masanusemajsfrea.
Parcnuerauaceiaioamenicare,cumaipuindeojumtatedeceasmai
nainte,strigaserunullaaltul,gatassarlabtaie,ispumegaser
plngndcuhohote.Numaiputeamscredcerauserioicndfceautoate
acestea,nicicleeragreusplnglanevoie,ncepusemsmdeprindcu
lacrimile,cuipeteleloricuchinurilepecareilepricinuiauuniialtora,
izbucniridesecaresestingeaudegrab.Toateacesteamtulburaudincence
maipuinilepuneamtotmairarlainima.Abiamultmaitrziuamnelesc
dinpricinasrcieiiavieiilormizere,ruilorleplacendeobtesfacdin
durerealorpetrecere,ssejoacecueacanitecopii,irardelisentmpls
lefieruinedenenorocirilelor.
nnesfritamonotonieazilelor,durereaisrbtoareifoculpetrecere;
peofalipsitdeexpresie,ozgrieturiieaopodoab.
XI.
Dupistoriaasta,poziiamameincasabuniculuisentriidnsa
ajunseadevratastpnacasei,pecndbuniculipierdusecutotul
nsemntatea;eramereuduspegnduriilinititdeparcarfifostaltul.
Numaiieeaaproapedelocdincasiedeatoatziulicanodialui
dinpod,citindocartemisterioasalcreititlueransemnriletatluimeu.
Carteaastaoineanchissublactntrunsipetinuodat1amvzutpe
buniculsplndusepejntedeaoscoate.Eraocartedeformatmic,'roasi
legatnscoaredepielerocat.Pefoaiahrtiealbastrcareveneanaintea
fileipecaretiprittitlulabiasemaizreaurmtoareadedicaie,scriscuslove
meteugite:Dintoatinima,cumulumiri,multstimatuluiVasiliKairin,
spreamintire,subcareeraisclituracuivacuunnumeciudaticuoparaf
caresemnacuopasrenzbor.Buniculdeschideacugrijscoaragreaa
crii,ipuneaochelariicuramdeargint,i,ntimpcecrneacunasulca
siipotriveasc,seuitandelungladedicaie.Demulteori1amntrebatce
feldecarteera,iardnsulmirspundeacuifos:
Nainevoiestiiacu!Maiateaptpnmor,cieiolas.iuba
meadeop,totieiolas.
Buniculvorbeaacumcumamamaipuincanainteimaidomol,iar
cnddnsaispuneacteceva,oascultaculuareaminte,ochiiisticleaucaai
luimoPiotrimormianutiuce,dnddinmn,nsemncieratotuna:
Bine.Fcumvrei.
Buniculaveansunduceleluiomulimedestraieciudate:fustede
postav,pieptaredeatlaz,sarafanedemtase,esutecufirdeargint,gtelide
capcusutecumrgritare,scufiiibroboadenculorivii,salbegrele
mordvineti,iraguridemrgelecolorate.Buniculluastraieleigtelileacestea
cubraeleileduceamodilemamei,undelenirapescauneipemese.
Mamaseminunadefrumuseealor,iarbuniculispunea:
Pevremeamea,mbrcminteaeramultmaibogatimaifrumoas
dectazi.mbrcminteaerama'bogat,iardetrit,triammaisimpluimai
bine.VremurileaceleaautrecutinusemaintorcIancearcstraiele,
dichisetete!
ntrunadinzile,mamaatrecutpentructevaclipenodaiadealturii
santorsmbrcatcuunsarafanalbastru,cusutcufirdeaur,incapcuo
gtealcumrgritare.Seplecdinainteabuniculuii1ntreb:
Mprindebine,stpne?
Buniculicni,ntreagaluifpturncepuparcsstrluceasc,pornis
senvrtnjurulmamei,dnddinminiimicnddindegete.Apoiispuse
desluit,caicndarfivorbitdinvis:
Ehei,Varvar,deaiaveatubanimuliioamenidetreabnjurul
tu.
Mamalocuiaacumnceledouodidinfa,undeveneauadesealaea
musafiri;maidesveneaufraiiMaximov;Piotr,unbrbatvoinicdetoat
frumuseea,cuochiialbatri,cuobarbblaie,ofiertocmaiacelanfaa
cruiambtusebunicul,fiindc1scuipasemncappeboierulcelbtrni
Evgheninaltiel,nscupicioarelesubiri,cufaapalidicuobrbu
neagr,ascuit.Ochiiluimarisemnaucunitepruneipeumeriinguti
purtaunmundirverde,cunasturideauricunsemnetotdeaur.Scuturadin
cap,adeseaaruncnduicuiscusindepefrunteanaltinetedprullung
iondulat,aveaunzmbetplindengduiniistoriseatotdeaunacteceva
cuglasulcamnfundat,ncepnduivorbacuacestecuvinte:
Vezi,mata,dupctecredeu.
Mamalasculta,privindprintregeneizmbindcuouoarironie.
Adesealntrerupea:
Smieri,EvgheniVasilievici,daretincuncopil.
Ofierulsepocneacupalmailatpestegenunchiistriga:U.
_Cbinezici,chiaraa,copil.
Crciunultrecuplindelarmideveselie;nuerasearsnuvinla
mamaoamenimascai.Mamasemascaiea,totdeaunamaibinedecttoi
ceilali,iplecampreuncumusafirii.
Defiecaredatcndplecamamapepoartcucrdulpestridemusafiri
dupdnsa,casapreacsecufundnpmnt,ipestetoateselsaolinite
ioplictisealapstoare.Bunicapluteaprinodicaogscbtrnpeape,
punndtoatelalocullor,iarbuniculstteacuspatelelipitdeplcilefierbini
alesobeidefaian,vorbindsingur:
Bine,laurmaurmei,fieaa!Sevedemcemaiieseidinasta.
DupcetrecuCrciunul,mamaneaduslacoalpemineipeSaaal
luiunchiuMihail.Unchiumeusensurasedealdoileaichiardelanceput
matiha,carenu1avealainimpefiuleivitreg,anceputs1bat;la
struinelebunicii,bunicullluasepeSaalanoi.Lacoalstotfiumblat
timpdeolun.Dintoatecteamnvatacolo,inmintenumaicla
ntrebarea:Cumtecheam?nuputeairspundecumerafiresc:Pekov,ci
trebuiasspui:McheamPekov.
Deasemenea,nueravoiesispuinvtorului:Mifrate,nurcnila
mine,cnutetem.
Miedelanceputnumiplcucoala.Vrumeuafostnzileledinti
foartemulumitiigsiu?Orprieteni,ns,ntrozi,ntimpulleciei,adormi
?'>deodat,ncepusstrigedinsomn:
Numaifaac.
Dupce1autrezit,elceruvoiesiasdinclas.Ceilaliaursdeel.A
douazi,ndrumsprecoaltocmaicndcoboramsprerpadelngpiaa
SennaiaSaaseopriimispuse:
Tudute,euununumerg!Maibinemplimb.Vrumeusecinchi,
ngropacugrijnzpadlegturicacucrileiplec.Eraoziseninde
ianuarieipestetoatesclipeasoareleargintiu.Orictipizmuiameupevru
meu,amapucatototuisprecoal,fiindcnuvoiamsoamarasepemama.
BinenelesclegturicacucringropatdeSaanamaifostgsit,aac
adouaziaavutopricinntemeiatsnuseduclacoal.Atreiazins,
povesteaaajunslaurechilebunicului.
Neauchematsnejudece.Lamasadinbuctrieedeaubunicul,
bunicaimamainedescoseau;miaducamintectdecaraghiosrspundea
Saalantrebrilebunicului:
Iaspunetu,cumsefacecnunimeretilacoal?
Saaseuitadreptnfaabuniculuicuniteochisupuiirspundea
frgrab:
Amuitatundei.
Aiuitat?
Da.Amcutatoiamtotcutato.
Da'decenuteailuatdupLexei?Lexeiineminte.
Lampierdut.
PeLexei?
PeLexei.
Cumaa?
Saasegndioclipirspunse:
Piviscoleainuvedeamnimic.
Toincepursrd,fiindctimpulfuseselinititsenin.Saazmbii
elpefuri.Buniculrnjii1ntrebcurutate:
_Pecenu1aiinutdemn?Saudecingtoare?
_Eu1aminut,da'masmulsvntul.
Saavorbeamolcomifrmarendejde.Msimeamncurcat
ascultnduiminciunilenendemnaticeideprisositaremmiramde
ncpnarealui.
Neabtutpeamndoiibuniculatocmitcasneduclacoalpeun
btrnelcumnarupt,unfostpompier,cruiaisadatsarcinadeaveghea
caSaasnuseabatcumvadelacaleacareducelatiin.Astansnu
ajutlanimic.Chiaradouazi,vrumeu,cumajunsendreptulrpei,seopri,
iscoaseunpslari1zvrlictcolo,apoiiscoaseipealdoileai1
aruncipeacela,nsndireciaopus.Apoi,aacumera,numainciorapi,
olulafugprinpia.Btrnelul,vicrinduse,seapucsculeagpslarii
isperiatmadusenapoiacas.
Toatziuabunicul,bunicaicumamaaucutreieratorauls1cautepe
fugar.AbiactresearaudatdeSaalacrciumaluiCirkov,delng
mnstire,undeinveseleapeceidinfajucnd.Lauadusacasi,speriai
detcereandrtnicabiatului,nicinu1aumaibtut.Saasantinspe
poiatalturidemine,iaridicatpicioareleianceputshrciecutlpile
petavan,ntimpcemispuneancetior:
Matihanumiubete,nicitatanumiubete,nicibunicul.Pentru
cesmairmnladnii?Iac,amsontrebpebunicaundeshaiduciiam
sfuglaei.Tu?
Atunceaaveisaflaivoidemine.
Nuputeamsfugcuel:tocmainzileleaceleamfrmntaaltgnd.
Hotrsemsmfacofierismjlasobarbblaie,mare,iarpentruasta
trebuiasanvcarte.Cndiammprtitvruluimeuplanulelsegndi
puinimiddudreptate:
iastaibine.Pntefacituofier,amsajungataman,iauste
trimitsmprinzi.Vrndnevrndunulostrebuies1ucidpecellalt,ori
s1iaprizonier.Tunsstiiceupetinenamsteucid.
Nicieupetine.
iaaarmashotrt.
Dupaceea,avenitbunica,saurcatpecuptori,uitnduselanoi,ne
aspus:
Ceicuvoi,oriceilor?Oof,bieiidevoi!Mititeiiorfani.
Dupcenecinaaauntimp,sepusesonjurepematihaluiSaa
mtuaNadejda,ofemeiegras,fiicaunuiacoceainrie;apoiivrs
ndufulpetoatemameleipetoitaiivitregi.Ajungndaci,bunicaneistorisi
opovestecupustniculloancelnelept,care,ncbietanfiind,otrsesepe
matihaluinjudecataluiDumnezeu.TaicsueradelocdinUglici,iarde
meseriepescardelaBeloeozero.
Tinranevastlagtat:Cuobragatarelambtat,Cuburuienide
somnaductoareLafcutbuteanfrsuflare.;Apoi,ntrolotclasuitCa
ntruncociugnegeluit,ApoivsladeararlundOpornipelac,nlarg,
vslindSprebulboaneadnci,undetiaCeapatulbureirea.
LavnzoalaicicmisapusLotcarsturriindcufundunsus,Iar
brbatulei,ncetior,Prilafundsaduscauntopor.
Ctremalnotporniapoiiieindaici,caunstrigoi,Secinaamarnic
vidmareaPebrbatuleicmilbocea.
Oameniicusufletulblajin,nelaidelacrimiisuspin,Mngindo,i
spuneaumereu:
Vedeel,preabunulDumnezeu,Tnrvdan,ofultu.
Dealuimilivafaceparte,Cistpnpeviaipemoarte!Doar
lonuka,srmanulorfan,Nuidducrezarenicideunban.Mnaluipeinim
ipuneaimatiheisalecispunea:
Of,matih,pasredenoapte,Cugetulieplinderelefapte.Nams
daususpinelorcrezare,Cizvcneteinimapreatare!JudesnefieDomnul
Sfnt!Pestecerstpniprepmnt:Unjungher,mioameni,sluaiin
albastrucerslaruncai.DeicueadreptateatiecerulMioptrunden
inimjungherul,Deicumine,apoioriceofiInimadinzboriovagsi!
Cuochirimatihalmpunse,Clocotuldeurnuiascunse,Dreapt
nainteaiseopriicuciudmareaagri:
Puidelele,tu,lepdtur!
Cerostetescrnavatagur?
VreaicuatainimpizmaSmfacipemineuciga?Ascultndui,
seamatoiCilamijloclucrunecuratiinursfatcumsecuvine,Cumtiau
dinpravilebtrne.Unpescarsftosieinainteilespuseculuareaminte:
Iarpelonuka,acelbtrnpescarLaunschitladus,lacrturar,Ling
rulKerjenesepare,UndeKitejulsevedendeprtare.}litadouazimam
trezitcutrupulplindepetemmbolnvisemdevrsat.Amfostpusndin
pod,careddeasprespatelecasei,iiauuitvremeamzcutacolo,orbi
legatzdravndeiniidepicioarecunitefiilate.Aveamvise(redecaremai
nfricotoare;dinpricinaunuivis;acesta,odateractpecesmcur.Nu
veneaminedectbunica,smideademncareculingura,ilacopiiimici,i
smispunpovestivenicnoi.
Puneimindreaptaunjungherirenusemaiisprveau.ntrosear,
cndncepusem
ntremez,aacamsloboziserdinfiileiamslzvrl,mi
oamenibuni,nCnddinnalturivacdeancoaceEldreptateasingurova
face!Unjunghernminciaupusilzvrlibtrnuldreptnsus.Cao
pasrepierinzborgrbitAcelfier,dreptiisorocit.Stndgrmad,cumele
iauscosToiprivindsprecerulluminosPnneagranoapteselsa,Dar
jungherultotnumaicdea.IatzoriipurpuriiseaprindStmatihansineaei
rznd.DardeodatnuierascuitDreptninimijungherulsaofn
genunchicutoicsaul&Rugifierbinisprecercaun(m;elea,stteamn
pat,numaicudegetelenfuratebenzilegatecanitemnui,casnumi
pot;riafaa.Dintropricinpecarenomaitiujnicantrziase.Gndindu
mlaeacungrijorare,nzritodeodatzcnddincolodeu,peduumeaua
>lbitapodului,cufaanjos,cuminilecruceiiberegatapejumtate
tiat,aacumlvzusemlinioarpemoPiotr,iardupcolulplindepraf
nvluitnntuneric,amzritstrecurndusectreiopisicmarecuochii
verzi,careseholbalansaculcomie.
Amsritdinpat,amspartcupicioareleiumeriisiedournduride
geamuri,cucercevelecutot,Oaltvariantaacesteilegende,ncarecuitul
ucide,,.,,.FlulvitreScareiclevetetematiha,amauzitonsatulKoli
Slavaie,Doamne,slavaie,*nov1u,dinjudeulBorisoglebsk,
guberniaTambovPrecumvoiata,aasfie!'aut)imamaruncatncurte,
undeamczutnnitetroienedeomt.nsearaaceeantmplareafcuseca
mamasaiboaspeiinimeninaauzitzgomotulcercevelelorruptei
zngnitulgeamurilor,aacatrebuitszacmultibinenzpad.Numiam
frntniciunmdular,darmamalescuomnscrntitdinumrimam
tiatadncncioburiledesticlDepeurmaacesteintmplri,ns,misau
paralizatpicioareleitimpdevreotreiluniamzcutfrsalepotmica.
Zceamitrgeamcuurechealaviaatotmaizgomotoasacasei,lauadejos
trntitntrunailalarmadeglasuriamulimiideoamenicaretotveneaui
plecau.
Viforniafoneapetablaacoperiului,tnguinduse,idincolodeu,n
totcuprinsulpodului,seplimbanvoie,hulind;vntulvuiaaprohodnhorn,
uielesobelorzngneau;ziuacroncneauciorile,iarnnopilelinititese
auzeadepecmpurletulprelungallupilor,imuzicaastamihrneasufletul.
Apoiprimvarasperioas,nochiicreialuceaurazeleluminoasealesoarelui
demartie,ncepusseuitepefereastr,maintipefuriicusfial,apoipe
zicetreceatotmaiprietenos.Peacoperiinpodmieunauiurlaupisicile,
freamtulprimveriiptrundeaprinperei,ururiidecletardesubstreini
cdeau,zpadasetopeailunecadepeacoperi,iardangtulclopotelorera
acummaiadncdectnvremeaiernii.
Bunicavenealamineicndvorbeaduhneatotmaitareavotc;apoi
ncepusaduccudnsaunceainicmare,alb,pecare1ascundeasubpatul
meui,fcndumicuochiul,mispunea:
Tu,sufleelule,nucumvasscapivreovorbactrezgripuroiulde
bunicutu!
_Darmatadecebei,bunicue?
_Gura!Cndteifacemare,aisafli.
Dupcesugeactsugeadingtulceainicului,*itergeaguracu
mneca,zmbeacubuntateimntreba:
_Aa,domniorule,maitiidumneata,rogute,despreceiamistorisit
euieri?
_Despretata.
_Dancelocmamoprit,tii?
iaduceamaminteiopotulmolcomalglasuluibuniciiprindeaiaria
curgecaoaplin.
Bunicancepusesmivorbeascdetatafrsofirugateu.ntrozia
venitlamine,treaz,tristiistovit,isapornitsmispun:
Lamvisatpetaictu.Parcumblapecmp,cunbdenucn
mn,ifluiera.Iarnurmaluialergauncinetrcat,culimbascoas.Delao
vremelvisezcamdespeMaximSavvateici,pesemnecsufletuistinghernui
gsetelinitea.
Ctevaseridearndulbunicamiistorisipovesteatatii,careeratotaa
deplindefarmeccatoatepovetileei.
Tataerafeciorulunuisoldat,careajunseseofier,ifuseseapoi
surghiunitnSiberiapentrucruzimeacucaresepurtacuinferiorii.Undeva,
acolonSiberia,sanscutitatmeu.Cumoduceaprostncasa
printeasc,ncepusencdemicsfugdeacas;odattaicsu1ahituit
cuciniiprinpdurecapeiepuri.Altdat,cnd1aprins,sapuss1bat
aadecumplit,nctveciniiiauscoscopiluldinminii1auascuns.
Bunic,toipriniiibatcopiii?Amntrebatoeu.
Bunicamiarspunslinitit:
Toi.
Mamatatiiamuritcndtataerancmic,iaraveanouaniamuriti
taicsu.Petata1as1creascnausu,untmplarcare1anscrisn
breaslatmplarilordinPermianceputs1nveemeseria;tatansafugit
delaelisafcutcluzdeorbi,dinceicarecutreieriarmaroacele.La
aisprezeceaniavenitlaNijniiaintratlaunantreprenordelucrride
tmplrie,carelucrapentrusocietateadevapoarealuiKolcin.Ladouzecide
aniajunsesebuntmplardemobil,tapieridecorator.Atelierulundelucra
tataseaflapeuliaKovaliha,alturidecaselebunicului.
Gardurilelanoinupreaeraunalte,iaroameniindrznei,spunea
bunica,zmbindcutlc.ntroziculegeamcuVariazmeurnlivad,cnd
iactctaictusazvrlepestegard,demasperiat,ndat1ivdvenind
printremeri,deadreptulctrenoi,voiniccumera,curubacalb,cu
pantalonidecatifea,da'desculincapulgol,numaicuchicalungstrnsc
ocurelu.Venise,mrog,speeascfata.lmaivzuseminainte,trecnd
pesubferestre.Decteorilvedeam,mispuneam:frumosflcu!Cumsa
apropiat,1amntrebat:Ceaipit,voinice,denuviipepoart,caoamenii?
Elsalsatngenunchiimiaspus:AkulinaIvanovna,zice,amvenitla
matacuinimadeschis.LactoaiciipeVaria.Noiamvreasnelum.
PentrunumeleluiDumnezeu,ajutne.Cndamauzitasta,amnlemnitimi
salegatlimbangur.Cndmuit,hoaademaictaseddusedupun
mr.Senroisecazmeuraiidduserlacriminochi,dartotfceasemne
ctreel.Ei,btuvarnorocul!Ceaipusvoilacale?Da'ceaicpiat,Varvar?
itu,flcule.
Aignditbine?Dapoiastaifatdenasultu?Pemeaaceeabunicu
tuerabogat,numpriseaverealacopii,aveapatrurnduridecase,aveai
baniiranmarecinste.Nutrecusemultdecndidduseroplriecu
galoaneunmundir,fiindcfusesenouaanidearndulstarostelebreslei.
Tarefudulsemaiineabunicutupeatunci!Leamspuseucesecuvenea,da'
tremuramdefricimieraimildeei.Amndoisentunecarlafa.Taic
tumiaspus:Uitecei:eutiucVasiliVasilievicinaresmiodeape
Varvaradebunvoieivreausofur.Tearugapematasneajui.Auzi?S
iajuteu!Ridicasemmnasdauntrnsul,da'elnicinusaferit.Chiardeai
dacupietrenmine,eudeVariatotnumlas.VeniiVarialngnoi,mi
pusemnapeumrimispuse:Pinoineamluatdemult,ncdinmai.Mai
rmnedoarsnecununm.DoamneDumnezeule!Parcmlovise
damblaua.
Bunicancepusrddeicurgeaulacrimileiisecutremuratottrupul,
iterseochii,trasetabacpenas,oftfericitiurm:
Tuetimicinutiicenseamnsteieiicenseamnste
cununi.Siimintenscinenorociremarecndsentmplcaofats
facuncopilnecununat.Sibagibinencapceispunicndteiface
maresnumpingifetelelatreabaasta.Marepcataisiieipesuflet,fata
aresfieieanefericit,iarcopilul,copildinflori.Vezideinemintei
deschideochii.Cndiovenivremea,sMifiemildemuieri:sleiubetidin
toatinima,nusifacidoargustul.iospun,fiindcivreaubinele.
Unrstimpbunicaselegnpescaun,ngndurat.Sedezmeticii
ncepuiari:
Ei,acuceerasfac?IamdatunapestecapluiMaxim,iarpeVarvara
amtrasodecozi.DarMaxim,careeraomcujudecat,miaspus:cubtaia
naisndrepimatanimica.IarVarvaraseamestecidnsa:Matamaibine
teaigndinticeidefcutailsabtaiapentrumaiapoi.Lamntrebat
peMaxim:Baniai?Amavut,miarspuns,da'iamcumpratVarieiun
inel.Da'ctaiavut?Treiruble?Nu,zice,aproapeosut.Pevremeaaceea
baniierauscumpiilucrurileieftine.Muitlamaictailataictuimi
zic:Taresproti!Nitecopii!Maictazice:Amascunsinelulsubduumea,
casnu1vedeivoi,da'sarputeavinde.Copii,nualta!Oricumarfifost,n
aveamncotroipnlaurmneamnelesssecununepesteosptmn,
rmnndsvorbesccupopa.Apoimampuspeunplns!Mierafricde
bunicutuitremuramcavarga.Varieiieraieiteamdednsul.iarmas
ssecunune.
Taictunsaveaunduman,unmeter,omrudinfire,care
nelesesedemultcumsttreabaineptea.iiactcmiamgtitsingur
fatacutotceaveameumaifrumosamscosopepoart.Dupuncol
ateptaMaximcuotroic.Maictasaaezat,Maximafluierat,auplecat.
Mntorceamsprecascuochiinlacrimi,cndmitiecaleaomulacelaimi
spuneticlosul:Nuvreauslestricnorocul,numaitu,AkulinaIvanovna,s
midaipentruastaojumtatedesut.Eubaninaveam,cnumiplceaui
nustrngeam.Deproastceeram,iamspus:Nicinambani,nicinuioi
da!Atuncisraifgduieticaismidai,cndiavea.Adictcumsi
fgduiesc?ideundesiaucasidau?,flace?Parctareigreusfuride
launbrbatcumia'tu?Doaribogat.Bleagademine,nlocs1in&
orb,1arnscuipatnobrazamdatsintruncurte,nselsarepezitpe
portinainteameaiaprinsafacetrboi.
Bunicanchiseochiii,printrezmbete,urm:
_acumapucgroaza,cndmgndesccumdeamndrznitnois
facemunacaasta.Ceamaiurlatbunicul,caofiarnjunghiat.Da'cecrezi
tu?Eraagpentruelunacaasta?CndseuitalaVarvara,sefleaizicea:
EupeVarvaraamsodaudupunboier,dupunnobil.icndcolo,poftim
boier,poftimnobil!Da'MaicaPrecisttiemaibinecanoisigseasc
fietecruiaperechea.Bunicutualergaprincurte,deparcluasefoc.A
chematndatpelakovipeMihailo,pemeterulcelpistruiat,careiprse,i
peKlim,vizitiul,lvzuilundomciucogreutatelegatdeocurea,iar
Mihailopusesemnapeopuc;aveamcaibuniiiui,untarantasuor.Ei,
zic,stiiciajunge!AtuncingerulpzitoralVarvareimanvatcesfac.
Amluatuncuitamcrestathamulndreptulhulubelor,gndindcpedrum
poatesorupe.Aasaintmplat.Ohulubsaridicatisarsucit,deera
ctpecesiucidpebunic,peMihailoipeKlim.Astaiafcuts
zboveasc.Pnsdreaghamulisajunglabiseric,VariaicuMaxim
stteau,slavDomnului,npridvor,cununai.
AinotriausritasupraluiMaxim,darMaximeratarevnjos.Pe
Mihailo1azvrlitctcolodinpridvor,deiascrntitomn,1aplesnitipe
Klim,aac,vzndasta,bunicul,lakovimeterulacelasautemutsmai
sarladnsul.
Bunicatcuunrstimp,apoiurm:
Taictunicilamnienuipierdeacapuli'aspusbunicului:Las,
dumneata,mciuca,nomaiavnta,ceusompanic;ceamluatmiafost
datdeDumnezeuinimeninumipoateluanapoi.Eudealtcevadela
dumneatanamnevoie.Ceilalisautrasnapoi,bunicutusaaezatn
tarantasastrigat:Rmisntoas,Varvara!Deacuncolonumaietifata
mea,snutemaivdnochi!Deveiaveacuce,ostrieti,denu,oscrapi
defoame!Apoisantorsacasisapuscubtaiaicunjurturilepemine.
Da'euoftamitceam,chitindnsineamea:Asteatoateaustreac,da'cea
fostssemplineasc,aresrmn.Dupaceeabuniculmiaspus:Ei,
Akulina,iaseamaiinemintedeacunumaiaifat.Da'eutotlaalemele
mgndeam:ndrugtu,rocovanule,cepofteti.Cmniaicagheaa,atta
ine,pndcldura.
Oascultampebunicaculuareaminteicunesa.Uneleamnuntedin
istorisireaeimmirau,fiindcmivorbiseibuniculdecununiamamei,darcu
totulaltfel,mispusesecafostmpotrivamritiuluieicutataic,dupce
samritat,namaiprimitoncas;dardinspuseleluiieeacmamanusar
ficununatntainicfuseseieldefa,labiseric.Nuvoiamsontreb
caredineispuneaadevrul,pentrucpovesteabuniciieramaifrumoasimi
plceamaimult.Cndistoriseacevabunicaselegna,deparcarfiplutitcu
barcapevaluri.Daceraontmplaretristsaudincelecareistrnesc
groaza,atuncisecltinamaitareintindeabraelenainte,caicumarfi
inutcevanaer.Adeseanchideaochiipejumtateinzbrciturileobrazului
seascundeaunzmbetnelmurit,plindebuntate,iarsprncenelegroasei
tremurauncetior.Cteodatmmicapnnadnculsufletuluiaceast
buntateoarbaei,carekmpcapetoate;altdatnstareafivrutsaud
dingurae*VOIbmaitaresauce'Putinsstrigeceva.
Lanceput,vremedectevasptmni,namtiutnicimcarunde
locuiauVariaicuMaxim.Dupaceeaavenitunbieadezgheatpecarel
trimiseseeaimiaSPUSun&eedeau.Amateptatpnsmbta
urmtoare,amspusacascmduc,chipurile,lavecernieampornitolaei.
Stteautaredeparte,undevapeSuetinskiSiezd,naripauneicasedintro
curteundelocuiaunumaimeseriai,ocurteplindegunoaie,demurdriei
delarm.Lornsniciclepsa.Triaucadoipisoi,torcndizbenguindu
se.Leamadusieuceamputut:ceai,zahr,nitecrupe,dulcea,fin,
ciuperciuscateicevabaninumaitiubinect;baniiiterpelisemdela
bunicutau,fiindc,vezitu,dacnuipentrutine,nuipcatsafuri.Taictu
nuvoiasprimeascnimic,bancsamaiisuprat:Da'cesuntemnoi?
Ceretori?IarVarvaraibteaieanstrun:Vai,mamaie,deceteaimai
ostenit?Euiamcertat.Prostule,euieceis?MamdatdeDumnezeu.Iar
ie,proasto,ismambun.Sepoatesmifaceiobidaasta?Iamntrebat.
Cndiobijduietecarevamamapepmnt,amarnicmaiplngeMaica
Domnuluinceruri.Ei,ideodatMaximmridicnbraeincepusm
poarteprinodaie.Pedeasupramaiijuca.Eratare,ursul,nuag.Iar
mucoasadeVarkaumblamndrcaopuniisefleacubrbatusu,cum
sarfiflitcuoppunou.ijucauochiiicuattaifosvorbeade
gospodriaei,nctputeaicredecifemeientoatfirea.Stestriciders,nu
alta.Brnzoaicelepecaremileadatlaceaierauaadetariciunlupiar
firuptcoliinele,iarbrnzadevacierazgrunuroascarumeguuldelemn.
Aaamerstreabadestuldelungvreme.Seapropianatereata,da'
bunicututceantrunandrtnic,strigoiul.Eumduceamladniipe
ascunsieltiaasta,da'sefceacnutie.Nimenidincasnaveavoies
vorbeascdeVariaitoitceau.Tceamieu,da'tiambinecinimaunui
printenupoatermnemultvrememut.iiactcveniiceasul
multateptat.Eranoapteivuiaviscolulngeamurideparcsegrmdeau
urii,iarnhornuriurlavntul.Ziceaictoidraciisauslobozitdinlanurii
altanu!Stteamntininpat,darnuselipeasomnuldenoi.Iamspus
bunicului:Ruideomulsracntronoaptecaasta.Da'imairuedecel
cenareliniteninimalui.Deodatmntreb:Cumormaifiducndo
dnii?Cumsoduc?Bineoduc.Da'desprecineteamntrebat?ziceel.
DefatanoastrVarvaraideginerelenostruMaxim.ideundeaitiuttu
cdeeitentreb?Destulaitotfcutpeprostul,taic!Maibineteailsade
joculsta.Nareniciunhaz!Buniculoftizise:Oof,dracilor!Draci
mpieliai!Apoincepusmdescoasdaceraadevratcprostulde
gliganaaispunealuitaictueracuadevratprost.Euiamrspuns:
Prosticinenuvreasmunceascistpecapulaltuia!Ianteuitlalakovi
laMihailo,nustaucaniteproti?Demuncit,cinemuncete?icineaduce
toatencas?Tu,ceitaremulttemaiajut!Cndiamspusasta,unde
ncepesurlelamine,smfacproast,viclean,codoa,icteimai
cte.Eutceam.Iarel:Cumdeteapututmbrobodipetineunomcarenici
nutiideundevine,niciceidecapullui?EutceamDa'cndbunicutua
ostenit,iamspus:Maibineaimergesvezicumoduc.Triescbine!Astar
fipreamarecinstepentrudnii.Svineiaici.Lmdamauzitvorbaasta,am
nceputsplngdebucurie.Iarelprinsesmidesfaccozile,ctareiplcea
sasejoacecuele,imormia:Ianumaiseinei,proasto!Da'ce,credeaiceu
numaiamsuflet?Tarebunerabuniculnostrunaintevreme,da'decndia
vrtnmintecnuinimenimaicposcadnsul,saprostitdetotisa
nrit.
iiacaaaauvenitmaictaitaictulanoinSfntaduminicde
lsatasecului.Erauamndoichipei,mbrcaicurat.Maximseoprinfaa
bunicului,careiveneapnlaumr,seopriiispuse:VasiliVasilievici,s
nucrezicamvenitsicerzestreaVarvarei.Feritasfntul!Amvenitsidau
cinsteacuvenitprinteluinevesteimele.Astaiaplcutbuniculuiiazmbit:
Ehei,mizdrahonule,mibanditule!Ajungectaifcutpenebunii.Deacum
ncolosveniisstailamine.Maximsancruntat,chipurilecluiie
totunaisfacVariaceacrede.indataunceputssecioroviasc.
Niciunulnolsamaimoale.Euitotfceamsemndinochiluitaictui1
loveamcupiciorulpesubmas,da'eltotpealuioinea.Aveaochifrumoi,
veseli,limpeziisprncenenegre.Cndsencrunta,ochiinuisemaivedeau,
iarfaaisempietrea,sendrtniceaiatuncinumaiascultadenimeni,
numaidemine.Mieradrag,chiarmaimultdectcopiiimei.ieltiaastai
miubeaiel.Cteodatselipeademine,mstrngeanbrae,alteorim
ridicansusimpurtaprinodaie,spunndumi:Tuetimamameacea
adevrat,cumipmntulmamanoastratuturora,iteiubescmaimult
dectpeVarvara.Maictaerapeatunciveselipozna.Karepezitlael,
ipnd:Mipermeacule,miberechetule,cumdecutezitusspuiunaca
asta?Amnceputsnezbenguimtustrei.Deaiti,sufleelulecebinetriam
noi!Stranicmaijucataictuitiaomulimedecntecefrumoase,pecare
lenvasedelaorbi,iarcntreimaibunicaorbiinicicaseafl.
isaumutatnaripacaseicaredanlivad.Acoloteainscuttu,
tamanlavremeaamiezei;cndavenittaictulamas,adatcuochiidetine.
Cesamaibucurat!Cesamaizbnuit!Iarpemaictaannebunitotot
dezmierdndo,parccinetiecemarescofalisnatiuncopil!Peminema
puspeunumrimadusprintoatcurtealabunicul,sideatirecamai
dobnditunnepot.Bunicutuaprinsardeiiaspus:Marezurliumaieti
itu,miMaxime.
Darunchiitinu1iubeaudebutnubea,clonosera,sepricepea
nevoiemarelatotfeluldeotiiiipurtausmbetele.Odat,npostulmare,
sadezlnuitunvntcumplititoatcasaanceputsurleisvuiasc,de
teapucagroaza.Toiaunmrmurit.Sentrebauceomaifipacosteaasta?
Buniculosfeclisedetot.Poruncisseaprindtoatecandelele,fugeadecolo
coloircnea:Trebuiesfacemomolitv.Deodatsafcutliniteiatunci
imairusasperiat.Unchiulakovacamghicitceera:Astai,sevede,
ispravaluiMaxim.Dupaceea,taictuamrturisitcpusesenferestruica
poduluitotfeluldeborcaneidesticlencaresuflavntulilefceas
vuiascfiecarenfelulei.Bunicutu1aameninatpeMaxim:Bagde
seam,Maxime,glumeleisteasnutentoarciarnSiberia!ntrunanau
fostgerurimariilupiidepecrnpauncepu^savinpnnora;barupeau
uncine>^asPeIiauunca^>^asantmplatchiarsjnnncepeunpaznic
caresembtase.Marespaimpricinuiau!Taictuluapuca,ipunea
tlplugileioporneanoapteapecmp.Nutrzievremesentorceacuunlup,
bacteodaticudoi.ijupuiadepiele,ledeertacpnile,lepuneanite
ochidesticliputeaisjuricslupivii.ntrosearieseunchiutuMihailo
ntindsifacnevoile,cnddeodatlvedemdndbuznanapoinodaie,
cuprulmciucicuochiiholbai.Isepuseseunnodngtinuputeas
scoatovorb;eracundragiinvine.Sempiedicneiiczu,optind:
Lupul!Toiaupusmnapeceauapucatisaurepezitntindculumini.
Cesvezi,adevrat,dedupoladscoteacapulunlup.Aunceputsdea
ntrnsul,stragcupuca,darlupulnicinusesinchisea.Sauuitatmai
bineauvzutceranumaioblancucapulgoliticulabeledinainteprinse
ncuiedelad.AtuncibunicutusasupratfocpeMaxim.Pedeasupraa
nceputilakovsseieiedupMaxim.Maximfceauncapdemucava,cu
nas,ochiigur,ilipeaniteclinlocdepr,lluapelakoviporneau
amndoipeulii,artndmutreleaceleafioroasepelaferestre;fireteclumea
senspimntaiipa.Noapteaipuneaucearafurincapiplecauaape
uli.Aubgatgroazapninpop,caresarepezitngheretavardistului,
speriindu1ipeelifcndu1sstrigedupcaraul.Multeotiidefelul
acestaaufcut!Siopretinuerachip.Ctnumamrugateudedniisse
lasedenzbtiilelor.IarugatiVaria,ua'einicignd.Maximrdeai
spunea:PreaihazliusvezioameniisperiindusedeonimicatoaMtai
rupndolafugctiinpicioarele!Ei,poftimdetenelegecuei!
Dintoateacesteamaisanuisefitrasmoartea!UnchitauMihailoileit
tatsu:argosirzbuntorastfeliapusnmintes1piardpetaictu
cuoricepre.iiactcumafostntmplarea:pelanceputuliernii,veneaude
undevaundefuseserpoftii;eraupatru:Maxim,amndoiunchiitiiun
cntredelabiseric,pecaredupctvavreme1audatafardinslujb,
fiindcucisesenbtaiepeunbirjar.Veneaudepeulialamskaiai1au
momitpeMaximsemeargcueilaIazulluiDiukov,chipurilessedeape
gheacabietanii;acolo1aumpinsntrocopc.iammaispuseuie
odatistoriaasta.
Bunic,da'decesunchiiaaderi?
Nusri,rspunsebunicalinitit,trgndtabacpenas.snumai
proti.Mikaiiret,da'prost.Lakoviblnd,da'sraccuduhul.Ei,i1au
mbrncitpeMaximnap,da'elaieitdeasupraisaagatcuminilede
marginilecopcii;atunciaunceputamndoisideiepesteminideiaustrivit
degetelesubclcie.Noroculluiceratreaz,iareibei.inutiunicieu
cum,pesemnecuajutorulluiDumnezeu,antinspicioarelesubghea,i
numaicapuli1ineaafar,nmijloculcopcii,caspoatrsufla.Neputnd
ajungepnlael,iauzvrlitctiauzvrlitncapcubulgridegheaiapoi
auplecat,spunnduic,oricum,eltotaveassenece.DupaceeaMaxima
ieitdincopcadatfugalapoliie.tiitucpoliiaialturi,npia.
Subcomisarullcunotea,cumcunoteatoatfamilianoastr,i1antrebat
cumsantmplattoattreabaasta.
Bunicaifcucruceispuserecunosctoare'
_Di,Doamne,luiMaximSavvateicivenicodihnalturidecei
drepi,cvrednicidemilaTa.Lapoliieelaascunscumsaupetrecut
lucrurile.Leaspus:Eramcambeat,amnimeritpeiaziamczutntro
copc.Subcomisaruliaspus:Nuiadevrat,tunubei.Cemailadeal,la
vale,'aufrecatcuspirt,iaudatnitehaineuscate,1aunfuratntrun
cojocisubcomisarulmpreuncualidoi1auadusacas.LakaicuMika
nusentorsesernc.Umblauprincrmeicinsteau.Neuitamnoi,maicta
icumine,laMaxim.Nicic1puteairecunoate.Erarocaracul,icurgea
sngedindegetelezdrobite,iarpetmpleparc1ninseseiomtulnuse
topisencialbisertmplele.
Varvarastrigacaieitdinmini:Ceaufcutcutine?Subcomisarul,
careadulmecaseceva,idescoseapetoi.Inimamispuneacnuiabine.Am
pusopeVarias1indevorbpesubcomisar,iareu1amntrebatncetior
peMaximukacumafosttoatntmplarea.Ieimatancalealuilakovia
luiMihailo,miaoptitel,invaisspuncsaudespritdeminepe
lamskaia;deacoloeisauduspePokrovka,iardeminetiudoarattcam
apucatopeulicioaraPreadilnaia.Iaseamanumaidenuncurcalucrurile,c
maiieseunbuclucicupoliiaasta.Daufugalabuniciizic:Duteiia1
cuvorbapesubcomisar,iareuiessateptbieiinpoart,iispunde
nenorocireacareaczutpecapulnostru.Buniculsambrcatngrab.
Tremuravargaibiguiantruna:Mateptameulaunacaasta.Aiurea!Nu
tianimic.Cumsauivitbieii,iamluatnpalme.Mikasatrezitndat,iar
luilaenka,drguuldeel,isempleticealimbangur!Da,biguiael,de
tiutnutiunimica.Mihailoidevindeasta,celimaimare.Cuchiucu
vai1ampututlinitipesubcomisar.EraomdetreabBgaideseam,cde
sentmplvreunboclucncasavoastr,apiamstiueuacuievina,nea
spuseliaplecat.IarbunicutusaapropiatdeMaximiiazis:Ei,i
mulumesc,midauseamacaltulsfifostnlocultunofcea.Ctdespre
tinefat,imulumesciiecaiadusunombunncasaprinteasc.
Bunicutunumaisfivrut,caltminteritarefrumostiasvorbeasc.Abia
maitrziudinprostie,anceputsipunlactlainim.Cndamrmas
numainoitrei,MaximSavvateicianceputsplngisvorbeascparc
aiurea:Decemiaufcuteiunacaasta?Ceruleamfcuteu?Mam,spune
tu,decemiaufcuto?Numispuneamamaie,ci,cumspuncopiiimici,
mam.ichiarduptoatfirealuieracauncopil.Dece?mtotntrebael.
Euplngeamcuhohote,caltaceputeamface?Eraucopiiimeiimieramil
deei.Maictairupsesetoinasturiibluzei,edeacuprulciufulit,cadup
obtaie,iurla:Haisplecmdeaici,Maxime.Fraiimeimisdumaniim
temdeei.Haisplecm!Euamsritladnsa:Ianumaiturnaitugazpe
foc,caaidestulpllaiencas.Pedeasupra,bunicutuitrimisese
tocmaiatuncipeprostliiaceiasceariertare.MaictaasritlaMikai1
apocnitpesteobraz:Poftimiertare!Pecndtaictusetottnguia:Cum
deaipututfaceunacaasta,frailor?Puteamsrmnbeteag.Celucrtora
maiputeafieufrmini?Debine,deru,saumpcat.Taictuazcut
vreoaptesptmni.Mereumispunea:Haiomplecanaltora,mam,c
aiceaneapasurtulpesuflet.Numultdupaceeaatrebuitsplecela
Astrahan.
nvaraaceeaateptausvinacoloarul,itaictuaveaderidicatun
arcdetriumf.AuplecatcucelHintivapor.Taregreumiveneasmdespart
deeiiluitaictuierajaleimtotrugasvincudniilaAstrahan.Iar
Varvarasebucuracumnusemaipoateinicimcarnuiascundeabucuria,
neruinata!
auplecat.Astaitot.
Bunicabuungtdevotcdinceainic,trasetabacpenasi,ntimpce,
duspegnduri,seuitapefereastrlacerulvnt,spuse:
Nueramdeacelaisngecutaictu,da'sufleteleneeraulafel.
nvremecednsapovestea,maiintracteodatbunicul,inlacapul
cuchipdedihor,adulmecaaerulcunasulluiascuit,seuitabnuitorla
bunica,ascultacespuneaimormia:
Dinaintecuminciunile,di.Apoi,dinsenin,mntreba:
Iaspune,Lexei,nucumvaabutvotc?
Nu.
Mini,tecunoscdupochi.i,netiindcesfac,pleca.
Bunicafceacuochiuldupelispuneavreozical:
Vezidedrumultu,Avdei,lascaii,ceaicuei.ntrozi,bunicul,
stndnmijloculodii,cuochiinpodele,ontrebncetiorpebunica:
Maic?
Cei?
Tunuvezicesentmplnpreajmata?
Bavd.
itucecrezi?
Soarta,taic!imaiaduciaminte?Totvorbeaituodinioardeun
boier.
Mda.
Lact,aiunboier.
Untercheaberchea!
Ei,astaideacutreabaei.
Buniculiei.Simindcnuiabine,amntrebatopebunic:
Spune,bunic,despreceaivorbit?
Toatevreisletii,bombnibunicaincepusmifrecepicioarele.
Dacaisleaflipetoatelatineree,ceosmaintrebilabtrnee?irse,
dnddincap.Ehei,bunicule,bunicule!nochiiluiDumnezeuabiadaceti
ctunfiriceldecolb.Leonka,amsispunceva,da'vezinumaideiine
gura.Bunicutuasrcitdetot.Adatunmaldrdemiioareunuiboieri
boierulacelaascptat.
Bunicazmbiiramasemulttimptcut.Faaisebrzdaseisefcuse
pmntie.
Lacetegndeti,bunicue?
Mgndeamcepovestesimaispun,miziseea,dezmeticinduse.
HaisispunpovesteacuEvstignei.Da?Cic:
Eraodatunul,unbietnvcel,Carecredeacnimeninuimaimintos
cael.icniciprintreclenciiniciprintreboieri,Cesvulpibtrne,navea
perechenicieri.inchipuiadiaculcipasreaSirin,Caunpun,deifosaa
eradeplin.idscleavecinii,cumunulmtlnea,inuiplceanimicadin
celecevedea.Biserica,depild,ogseapreajoas,Uliatarestrimtideloc
frumoas,Merelenulegusta,carficamnecoapte,Desoareziceacrsarede
cunoapte.
Pescurt,oricelucruiartailuiEvstignei,Iirspundeapedat:
Bunicaiumfldeodatobrajii,iholbeazochii,faaeiblndseface
caraghioasitmp,ieaideapnmaidepartepovesteacuglaslene,
cleios:
Mareisprav!Cei?
Piastapotieu,incmultmaibine,Dardeaaceva,namtimpul
cinmine.
Taceunrstimpscurt,zmbeteiurmeazncetior:
iiatcntronoapteauvenitladiaccivadraci!
Lazi,diece,aicinuiepeplac?
Atuncipoftim,drag,cunoi,cevamaijos,Sveziacolojarulcumarde
defrumos.
Napucssencalecposuldediac,Cciulasipun,ciauivenit
dehac.
lgdilunul,altullapumniiicar,Doilnfacdeumeriiifacvnt
npar.
Ei,Evstignei,drgu,iplaceaicilanoi?Coptiprjit,bietuldiactot
nuselas,Seumflnpeneiparcnicicipas.Cumnanold,crnind
dinnaslespune:
Orfi,cnamcezice,toatetarebune,Numai,cidogoaremareaici,
lavoi,niad.
Dupceisprvibasmul,pecare1spusesecuglasulprefcut,molcomi
ngroat,bunicailuiarnfiareaobinuit,rsencetiorimlmuri:
Evstigneiukanuseddeabtut.Eltotpealuioinea,ceratare
ncpnat!Aacumiibuniculnostru!Ei,deacudormi,citrziu.
Mamaveneararnodiameadinpod,vorbeali!Tirepedeinu
rmneamultcumine.Sefceatotmaifrumoas,sembrcatotmaibine,
ns,attdinnfiareaei,ctidinabunicii,simeamcsentmplun
lucrunou,pecaremi1ascundeauamndou.inunumaisimeam,dar
ghiceamchiardespreceanumeeravorba.
Povetilebuniciincepursmiplacdincencemaipuinipni
cemiistoriseadespretatanumimprtianeliniteanelmuritcarecretea
nminezicuzi.
Decespui,bunicu,csufletultatiinarepace?Ontrebameu.
Da'deundestiueuasta?mirspundeadnsa,nchizndochii.
AstaitreabaDomnului,treabcereasc,decarenoinutimnimica.
Nopilenuaflamsomn.Muitampringeamurilealbastrelastelelecare
pluteauncetpecerinscoceamniteistoriitriste,ncareloculdeseaml
aveatata.Mergeatotdeaunasingur,cuunbnmn,iarnurmaluivenea
uncineflocos.
XIIntrozi,penserate,amadormit;cndmamtrezitdinsomn,am
simitcmisautrezitipicioarelelavia,leamlsatnjosdinpat,dar
iarisaunepenit;seiscasensnminencredinareacpicioarelemisau
nzdrveniticamspotsaumblu.Mcuprinseseosimireaadeplcut,
nctamslobozitunchiotdebucurie,ampuspicioarelenpodea,mamlsat
cutoatgreutateatrupuluipeeleamczutjos,darnumaidectmamtnt
spreu,apoipescar,nchipuindumintroclipacurnaussemireceide
jos,cndmvorvedea.Numimaiaducamintecumamnimeritnodaia
marneiideacolopegenunchiibunicii,nfaaeistteaucivaoamenistrini,
iarobtrn,uscivjverde,vorbeaasprucuunglascareacopereavorbele
tuturorcelorlali:
Trebuiesidaiceaicuzmeuris1mbrobodiibine,cucapcu
tot.
Btrneraverdetoat;verdeierauirochia,iplria,ifaacuun
negsubochi.Pnismoculdeprdepenegeraielverdecaiarba.Buzade
josoinearsfrnt,ceadesusridicat,iseuitalaminecudiniieiverzi
inndstreainlaochimnacumnuadedantelneagr,frdegete.
Cineiasta?Amntrebateufstcit.
Buniculmirspunsecuunglascarenumiplcu:
Astaialtbunicata.
Mamancepusrdi1mpinsepeEvgheniMaximovctremine:
Iact1ipetattu.
MamamaispuserepedeluiMaximovcevacenamneles;acestaimiji
ochii,seaplecspremineispuse:
Amsidruiescniteculori.
Odaiaeraluminatdinplin;pemas,ncoluldinfa,ardeau
candelabredeargintcuctecinciluminri,iarntrecandelabreseaflaicoana
Numbocimaic.Icoanaceamaidragabunicului;mrgritarelencrustate
nmbrcminteadeargintluceauiparcsetopeaulaflacraluminrilor,iar
granatelezmeuriiardeausclipindnmijloculcoronielordeaur.Decealalt
parteaferestrelorntunecate,osumedeniededihniicunasurileturtitei
upeaudegeamurifeelerotundeintinsecanitecltite;toatenjurparc
pluteau,iarbtrnaceaverdemtotpipiadupureche,cudegeteleeireci
repetndntruna:
Neaprat,neaprat.
Aadormit,spusebunicaimduseafar.Eunsnudormeamdeloc,
cinchisesemnumaiochiii,pecndmcrasuspescar,amntrebato:
Bunic,da'miedecenumiaispusnimicapnacu?
Bine,bine.Iamaitaciitu!
Mincinoilor!
Bunicamapusnpat,ianfundatcapulnpernianceputs
tremuretoatisplng.Umeriiisecutremurau,senecansughiuriibi
guia:
Plngi.Plngiitu.
Naveamchefdeplns.ncmruadinpoderantunericifrig;
tremuram;patulselegnascrind;btrnaceaverdemistteanecontenitn
faaochilor;mamfcutcdormibunicaaplecat.
Ctevazilesearbedesauscursplictisitoarecaunfirdeapcarese
triesubirelimonoton;ndatduplogodn,mamaaplecatnutiuundei
ncasdomneaoliniteapstoare.
ntrodiminea,buniculvenincmruamea,inndnmnodalt;
seapropiedefereastrincepusscoatchitulcucareeralipitaldoilearnd
decercevele,celedeiarn.Cndseivibunicacuunligheancuapicunite
crpe,buniculontrebncetior:
Cei,maic?
Cesfie?
Etibucuroas?
Bunicairspunsecummirspunseseimie,atuncipescar:
Bine,bine.lamaitaciitu!
Acestecuvintesimpleaveauacumunanumetlcisubtlculacestase
ascundeacevansemnatitrist,decaretoitiau,darnutrebuiaus
vorbeasc.Buniculscoasecugrijcerceveleleileduseafar,iarbunica
deschisefereastra;ngrdincntaungrauriciripeauvrbii;mirosul
mbttordepmntabiadezgheatnvlinodaie;desfial,plcilealbstrii
alesobeisefcurmaialbicioasei,uitndutelaele,tecuprindeafrigul.M
dduijosdinpat.
Nuumbladescul,mispusebunica.
Mducngrdin.
Nusazbicitncbinepmntul,mairabditu.
Naveamchefsoasculti,ndeobte,mieralehamitedeoameniimari.
nlivadiarbaddusencolisevedeaufiriceleleverzui,subiricanite
ace;muguriiumflaiaimerilorstteaugatasplesneasc,peacoperiulcasei
Petrovneinverzisefrumosmuchiulipestetotloculzburdaupsruicile;
ciripitullorvoiosiaerulproasptdemiresmemiddeauodulceameeal,n
groapancaresenjunghiasemoPiotrzceaunclciteburuienirocate,
frntedezpad;privindotecuprindeaunsimmntneplcut;groapanavea
nimicprimvratic,capetelearsealetaracilorluceautristitotceseaflaacolo
mscia,cumtescietotceideprisos.Mapucofuriesrupissmulg
buruienile,sscotbuciledecrmidicapeteledetaraci,sstrngtotce
eramurdar,nefolositor,51sfacngroapunbrlogcurat,ncaresmi
24Hpetrecvarasingur,departedeceimari.Mamapucatndatde
treabiastamfcunumaidectsuitpentruobunbucatdevremecele
cesepetreceauncas;i,cutoatecntmplrileaceleamdureaucumplit,
eleminteresaupezicetrecetotmaipuin.
Deceetibosumflat?Mntrebacndbunica,cndmama;numi
plceasmntrebentrunaceam,fiindcnueramnecjitpeele,cim
ntristatotcesentmplancas.Laprnz,laceaiuldedupamiazilacina
desear,senfiinaadeseabtrnaceaverde,caresemnacuunbulumac
putreddintrunzplazvechi.Ochii,cusuipeobrazcunitefirenevzute,i
ieeaucuuurindinorbiteisemicaucumultsprinteneal,vedeautoti
bgaudeseamorice,seridicauntavancndbtrnavorbeadeDumnezeu
icoboraupeobrajicnderavorbadealecasei.Sprnceneleierauparc
fcutedinrumeguilipitecuclei.Diniimari,aproapedezghiocaidingingii,
mestecaupetcutetotcevrangurmnaarcuitnchipcaraghiosicu
degetulcelmicinutmaideoparte;cndmnca,iumblauparcncoloi
ncoacepesubpiele,lngurechi,nitebiledeos,urechileisemicau,ise
micaismoculdeprverdedepeneg,fremtndpepieleaglbuieiattde
curatdemapucagreaa.Btrnaeratotaadecuratcaifeciorusuii
eraparcsilsteapropiideei.Lanceputtotncercasesmivresubbuze
mnaidemort,caremiroseaatutungalbendeKazaniatmie,dareu
ntorceamcapulifugeam.
Btrnaispuneaadesealuifeciorusu:
nelegi,Jenea?Biatultrebuieneapratcrescutcalumea.
Eliplecasupuscapul,ncruntadinsprncenejtcea.Toise
ncruntaucnderadefababaastaverde.
iurampebtrnipefeciorusucuouradnc,imultebtimis
autrasdinpricinaacestuisimmntapstor,ntrozi,lamas,btrnsa
holbatgroaznicimiaspus:
Vaidemine,Aleoenka,decemnnciaaderepedeinghiibuci
attdemari?Aisteneci,drgu!
Amscosbucatadecarnedingur,amnfiptoiarnfurculiiiam
ntinso:
Luaio,dacvpareru.
Mamamsmucidelamas,mocr,mbatjocoriimalungn
cmruameadinpod;bunicavenidupminesus;rdeacuhohote,cupalma
lagur.
Vaidemine,obraznicmaieti!Dumnezeusteaibnpazalui.
Numiaplcutcineapalmalaguramfugitdeea,mamurcatpe
acoperiulcasei,undeamstatmultvreme,ascunsduphorn.Marepoftmai
aveamsmindeobrznicii,slespuntuturortotfeluldevorbeurte;mi
eragreusmistpnescdorinaasta,darpnlaurmnamavutncotroi
totatrebuitsmiostpnesc;ntrobunzi,amunscucleideviinfundul
scaunelorpecaretrebuiausadviitorulmeutatvitregibunicameacea
nou,iamndoisaulipitdescaune;afostuncaraghioslcfrpereche.
Dupcemiatrasbuniculochelfneal,avenitlaminenpodmama,ma
cuprinsnbrae,mastrnstarentregenunchiimantrebat:
Iasmispui,deceetimereuurcios?Deaititucedurereiasta
pentrumine!
Ochiiiseumpluserdelacrimicadecletariilipicapuldeobrazul
meu;eramattdendurerat,nctmaibinemarfilovit.Iamfgduitcno
simainecjescniciodatpeMaximovi,numaisnomaivdplngnd.
Da,da,mispuneaeancetior,nutemaiinedeobrznicii.Uite,n
curndosnecununm,apoiplecmlaMoscova,iarcndneomntoarce,ai
sstailanoi.EvgheniVasilieviciefoartebunidetept,svezictdebineai
stempacicuel.Aisnveilaliceu,dupaceeaaisfiistudent,cumeiel
acum,idupceveiisprvinvturaaisieidoctor.Laurmaurmei,aisfii
ceaisvrei,fiindc,dacnvei,tepoifaceorice.Ei,acumadutedetejoac.
Toiacetiduppecareitotniramamamiapreaucaoscarcare
coboraundevanadncuri,nntunericisingurtate,deprtndumtotmai
multdednsa.Numbucuramdelocspornescpescaraastaitaremi
veneasispunmamei:Nutemaimrita,mam,camsiporteudegrij!
Dardespusnuiampututospune.Mamamistrneatotdeaunamulte
gnduriduioase,nsniciodatnucutezamsilespun.
nlivadtreburilemelemergeaubine:tiasemcuseceraburuienilei
plivisemlocul;pemargini,undepmntulseprbuise,amcptuitgroapacu
bucidecrmid,itotdincrmidamfcutnfundunfeldepat,pecare
puteamsstau,bachiarsamintind;amadunattotsoiuldecioburide
sticlacoloratidealtesfrmturi,leamvrtprintrerosturiledintre
crmiziileamlipitculut.Cndsoareleseuitangroap,dinfrmelede
sticlcoloratascprautoateluminilecurcubeului,cantrobiseric.
Uiteceiadatprinminte!Frumos!mispusentrozibunicul,
uitnduselacefcusem.Numaicburuienileausnpdeasciarilocul,
fiindcailsatrdcinile.Las'cidesfundeupmntulcuhrleul,dutede
mi1ad.
Amadusunhrle.Buniculscuipnpalmei,gemnd,nfipseadnccu
piciorulhrleulnpmntulgras.
Iazvrlencolordcinile!Amssemnaicifloareasoareluiinalb.
Aisvezicefrumosaresfie.Stranic.
Deodat,aplecatpestehrle,tcuirmasencremenit;cndmam
uitatmaibinelael,vzuicipicuraudinochiimiciidetepicadecine
lacrimimrunelecarecdeaupepmnt.
Da'ceai,bunicule?
Buniculiscuturcapul,itersefaacudosulpalmeiimprivicu
ochitulburi:
Amasudat.Iateuitcedeamairime!Apoiseapuciardespat,
spunndumi:
Degeabateaimuncittuscldetiastaaici!Degeaba,mibiete!No
trecemultiosvndcasa.Tragndejdesovndlatoamn.Amtrebuinde
bani,casidaumaictizestrea.Aaitreaba.Las'striascmcardnsa
bine.Dumnezeusoaibnpazalui.
Bunicularunchrleul,fcusemncumnacielehamitedetoatei
plecsprecolulliveziidedincolodeferedeu,undeerarsadnia,iareumam
apucatsdesfundmaidepartepmntulindatmiamstlcitcuhrleulun
degetdelapicior.
Astamampiedicatsmergieucumamalabiseric,nziuacununiei.
Nampututsiesdectpnnpoart,deundeamvzutopemamalabra
cuMaximov,mergndcucapulplecaticlcndcubgaredeseampe
crmiziletrotuaruluiipeiarbacaredduseprintrerosturi,parcarfiumblat
pevrfuridecuie.
Nuntaaufcutofrtmblu;dupcesauntorsdelabiseric,am
butcutoiiceaifrnicioveselie.Mamaiaschimbatndatrochiaisa
dusnodaiaeisistrnglucrurilenlzi,Jartatmeuvitregsaaezat
lngmineimiaspus:
iamfgduitsicumprniteculori,daraicinoranusegsesc
bune,iarpealemelenuilepotda.AacrmnesitrimitdelaMoscova.
Cesfaceucuculorile?
Da'ienuiplacesdesenezi?
Nutiusdesenez.
Atunciamsitrimitaltceva.Mamaseapropiedenoi:
Osnentoarcemrepede.Uite,tatadexamenele,isprvetecu
nvturaivenimnapoi.
Erambucurossoaudvorbindcuminecumarfivorbitcuunomn
toatfirea.Misepreansoarecumciudatsaflucunomcubarbmai
nvanc.Lamntrebat:
icenvei?N
Smfachotarnic'
Mieralenes1ntrebceanumetreabomaifiiasta,sfiihotarnic.O
liniteplictisitoare,plindefonetemoi,umpleacasaiabiaateptamsse
lasenoaptea.Buniculstacuspatelelipitdesobiseuitacuochiimicorai
pegeam;btrnaceaverdemormiaiofta,ajutndopemamasistrng
lucrurile.Bunicasembtasencdelaamiazi,deruinepentrudnsa,o
dusesernodiadinpod,ncuinduiuaAdouazi,disdediminea,mamaa
plecat;laplecaremaridicatcapeopandelapmnt,mastrnsnbrae,
misauitatnochicuoprivirepecarenuiotiami,dupcemasrutat,
miaspus:
Ei,rmicubine.
Spuneisascultedemine,iziseposomoritbunicul,cuochiilacerul
nctrandafiriu.
Vezideascultdebunicul,miaspusmama,fcndasuprmi
semnulcrucii.
Mateptamsmifispusaltcevaieramnecjitpebuniculcareo
mpiedicase.
Sauaezatntrsur;mamaerasupratitotcutasidesprind
poalarochieicareiseaninasedeceva.
Da'tunuvezi?Ajutmaicti,mispusebunicul.Copleitdetristeea
caremintuialocului,namsritsoajut.
Maximoviaezatacticosntrsurpicioarelelungi,npantaloni
albatristrimi,iarbunicaitotvranmnnitelegturile,pecareelle
pusesepegenunchiinndulecubrbia,canucumvascad;faapalidise
ncreisedeteamiispuneamereubunicii,trgnndvorba:
Destuul!
ntrsuraadouasauurcatbtrnaceaverdecufeciorusumaimare,
ofierul.Btrnaedeaeapncampiat,iarofieruliscrpinabarbade
mnerulsbieiicscaalene.
Vaszicplecilarzboi?1antrebatbunicul.
Neaprat.
Binefaci.Turciitrebuiescpuicubotulpelabe.
iauplecat.Mamasantorsdectevaori,fluturnduibatista;
bunica,necatdeplns,sesprijinisecuomndezidulcaseiicucealalt
fceasemnenaer,iarbuniculistorceacudegetullacrimiledinochi,
bombnindcurstimpurintrecuvinte:
Nicio.Scofal.Dintoat.Treabaasta.Niciuna!
edeampeuntaracimuitamdupceledoutrsuricarese
hurducauprinhrtoape.Cndleamvzutmistuindusedupcol,amsimit
cmisenchidecevaninim,caoutrntitcuputere.
Eradisdediminea,obloaneledelaferestreerauncnchiseiulia
pustie.Nomaivzusemniciodataademoartipustie.Undeva,departe,se
auzeasunetmonotondefluierciobnesc.
Hailaceai,miaspusbunicul,lundumdeumr.Sevedecaai
escris,sstaicumine.Aistefrecintrunademine,cachibrituldeperete.
Dedimineapnsearanevedeamntceredetreabprinlivad.
Buniculsparzoarele,legatufeledezmeur,scoteaciuperciledepecoaja
merilor,striveaomizile,nvremeceeumitotaezamimidichiseam
coliorulmeu.Dupaceeabunicularetezatcaptulunuitaracars,abtutn
pmntcivaparimaisubiri,decareamaninatcoliviilemelecupsruici,
ammaimpletitdinburuieniuscateoplasdeasiampusodeasuprabncii,
casneaperedesoareiderou;ncoliorulmeueraacumcumnusepoate
maibine.
Buniculmiaspus:
Aresiprindbinecibaisingurcapulcumslernduietipe
toate,casifiemailandemna.
Preuiammultvorbelebunicului.Cteodatsentindeapelaiameape
careoacoperisemcumuchiimpovuia,vorbindanevoie,smulgndui
parccuvintele:
Acutueticaofelieruptdemaicta;eaaresaibalicopii,care
ausifiemaiaproapedectietitu.Uite,ibunicta.Anceputsbea.
Bunicultcundelungvreme,ascultndparcceva.Apoincepuriar
siscapevorbegreoaie,pecarelerosteafrniciunchef:
Astaiadouaoarcndseapuceadebutur.Maincepuseodat,
cndvenisevremeacaMihailsplecelaoaste.Atuncimanduplecatbtrna
astaproastsicumprodovadderecrut.Dacseducealaoaste,ieea
poatealtomdinel.Ehei!Vaidecapulvostru.Eunumaiammultiams
mor.Carevaszic,aisrmidecapultuarestrebuiascsipori
singurdegrij.Mnelegi?Aacvezidenvasmuncetipentrutineinu
lsasteducaliidecap.Trietepanicilinitit,darfiindrtnic.De
ascultat,ascultipetoi,nsdefcut,sfacicumcrezitucimaibine.
Toatvara,binenelesafardezilelecuploaie,ampetrecutongrdin,
iarnnopilecaldedormeamtotacolo,peopturdepslpecaremio
druisebunica;sentmplaadeseasdoarmidnsanlivad,iaduceaun
bradefn,laterneaalturidelaiamea,seculcaincepeasmi
istoriseascndelungdeunaidealta,apoideodatschimbavorbaispunea:
Uite,aczutostea!staisufletulcuratalcuiva,careiaadus
amintedemaicalui,glia,i1acuprinsdorul,nseamncnclipaastasa
nscutundevaunsufletbun.
Sau,artndsprecer:
Lactcamairsritostea.Da'ochioasi!Eheiceruleceruule,
mantieluminoasaDomnului.
,Buniculbodognea:
Protilor,aveisrciiisdamblagii.Baausmaideieihoii
pestevoiausvsugrume.
Uneori,laasfinitulsoarelui,serevrsaupecerruridefoc,carese
stingeaucuncetul,presrndpeverdeaacatifelataliveziiocenuro
aurie;apoijurmprejurtoateceleprindeauasentuneca,selrgeau,se
umflautotmaimult,cufundndusencetulcuncetulnntunericulcald.
Frunzele,stuledeattasoare,seplecaunjos;iarbasencovoialapmnti
toatesefceaumaimari,maibogate,imprtiaulinnjurullortotfelulde
miresmecaretenduioaucaomuzic,iardedeparteveneapestecmpchiar
unsunetstinsde.Muzic:sesunastingereantabr.Selsanoapteai,
odatcuea,serevrsanpieptonvluireputernicinviortoare,ca
binefctoareamngiereauneimame.Liniteaialinadomolinimacumna
icaldicatifelat,tergnduidinmintetotcetrebuiasuii,totcolbul
fleacurilorscitoaredepestezi.Tecuprindeaunfarmecnegrit,cndstteai
tolnitcufaansusicuochiilacer,urmrindcumseaprindeaustelele,
adncindu1lanesfrit.Adncimeaaceea,totmaimare,ncareseiveau
ntrunaaltestele,teridicaparcdepepmnt.Aveaiunsimmntnespusde
ciudat,netiindbinedacpmntulsanchircit,ajungndpreamicpentru
tine,saudactunsuiaicrescutcaprinminune,teaidesfuratitetopeti,
contopindutecutoateceledinjurultu.ntunericulsefceatotmaidesi
liniteatotmaimare.Pestetoterauntinsenevzutecoardesensibileide
cntaopasrensomn,detreceanfugunaricisaudeuoteancetunglas
omenesc,fiecaredinsuneteleacesteaaveaunrsunetneobinuitdetare,altfel
dectziua,fiindcpetoatelefceasvibrezemaiadncliniteaginga.
Cntaundevaoarmonic,rsunaunrsdefemeie,zngneaosabiepe
crmiziletrotuarului,schelliauncine,itoateacestesunetedeprisos
erauceledinurmpetalealezileicaresescuturase.
nunelenopirsunaupecmpsaupestradstrigtedebeivi,seauzea
zdupitulndesatalcuivacarefugea,daracesteaeraulucruriobinuiteinu
atrgeauluareaaminteanimnui.
Bunicarmneatreazmultvreme;stantinscuminilesubcapi
linitit,deirscolitnadnculei,miistoriseacteceva,frsipese
ctuidepuindeoascultamsauba.Totdeaunatiasaleagopoveste,care
fceacanoapteasfiemaiplindetlc,maifrumoas.
Sunetulmsuratalvorbeloreimadormeapenesimiteimtrezeam
odatcupsrile;soarelemiseuitadreptnfa;aeruldimineii,nclzindu
se,unduialin;frunziulmeriloriscuturarou;pnzedepclstrveziise
ridicaudeasupraierbiiiverdeleeijilavluceatotmaiputernic,pncptao
limpezimedecletar.Peboltaliliachiecreteaevantaiulrazelorsoarelui,
albstrindcerul.Susdetot,nevzut,cntaciocrlia.Toateculorileisunetele
iptrundeaunsufletcarou,trezindntineobucurielinitit,dorinaste
scolictmairepede,steapucidecevaistrietinbunpacecutoate
vietiledinjurultu.
Vremeaaceeaafostceamailinititimaiplindecontemplaiedin
toatviaamea;nvaraaceeasafuritisantritnminesimmntulde
siguranidencrederenputerilemele.Mamslbticitifugeamdeoameni.
AuzeampecopiiiluiOvseannikovstrigndum,darnimicnummaindemna
sivdiarcndveriimeiveneaulamine,numbucuramdeloc,bachiar
dimpotrivstrneaunmineteamacmiarputeastricaceeacedurasemeun
livadceldintilucrufcutdemnamea.
Nicivorbelebunicului,careerautotmaiuscate,maiciclitoareimai
plinedeoftaturi,nummaiinteresau.Acumabuniculsecertatotmaidescu
bunicaoalungadincas,iardnsaplecauneorilaunchiulakov,altdatla
unchiuMihail.Cteodatsentmplasnusentoarcacasctevazilela
rnd;buniculseapucasgteascsingur,sefrigea,urla,njura,sprgea
farfuriileivedeambinecsefceadincencemailacom.
Uneorivenealacolibamea,seaezanvoiepebrazdeledeiarb,m
urmreandelungdinochi,frsscoatovorb,ideodatmispunea:
Decetaci?
Aa.Da'cei?
iiarncepeacunvturile:
Noinusuntemboieri.Penoinarecinenenva.Singuritrebuies
nedmseamadetoate.Pentrualiisauscriscri,sauclditcoli,da'pentru
noinauapucatsmaifacdeniciunele.Cautinvasingur!
Dupaceeabuniculcdeapegnduri,nchirceairmneaaa,nchis
nmuenialui,aproapefioros.
Toamnaavndutcasa.ntrodiminea,laceai,numultnaintedeao
vinde,iaspusdinseninbunicii,cuglasposacihotrt:
Ei,maic,iamdatdemncarectiamdat;ajunge!Deacuma
ncolomaiagoniseteiisingura.
Bunicaaprimitculinitevorbeleacestea,caicndarfitiutdemultc
eleaveausfierostitecndvaileatepta.Scoasependeletetabachera,i
ndestabacnnasuicaunbureteirspunse:
Ei,cesifaci?Dacaaetreaba,fieaa.Bunicullucuchirie
douodientunecoasensubsoluluneicasevechi,dintrofundturaezat
Subundeal.ntimpulmutatului,bunicaaluatoopincvechecunitenojie,
azvrlitosubcuptor,apoisachincitlapmntianceputschemespiri
duulcasei:
Spiriduule,uitesania!Haicunoilacasnouilaaltnoroc.
Buniculiaruncochiipefereastrincepuszbiereladnsa:
Las'ciarteuscariduhulduptine,eretico!ncearcnumais
mfaciders,capoi.
Valeu,taic,svezicaresfieru!lprevenieaserioas.Dar
buniculeraplindemnieinuiangduitsiacudnsaspiriduul.
Timpdetreizilebuniculvndumobileleitotfeluldecalabalcuriunor
ttari,negustoridevechituri,tocmindusecufurieinjurndui,iarbunicase
uitapegeam,cndrznd,cndplngndi,dintimpntimp,striga,darnu
preatare:
Aa!Car,sparge!
Miemiprearudelivadaidecolibameaimiveneasplng.
Amplecatculucrurilencrcatendoutelegi.Teleagancareedeameu
printrevechituridetotfelulmhurducagroaznic,caicndarfivrutsm
aruncejos.
Hurducturileacesteandrjite,carevoiaucutotdinadinsulparcsm
zvrlejos,leamsimitdupaceeanecontenitvremededoiani,pnla
moarteamamei.
Curnddupcesemutasebuniculnsubsol,seiviimama,palidla
fa,slbit,cuniteochienormincaresclipeaoprivirearztoareimirat.
Seuitanjuruleiculuareaminte,parcnearfivzutpetoi,pebunicul,pe
bunicaipemine,pentruntiaidatinuscoteaovorb.Tatmeuvitregse
totplimbaprinodaie,jucnduidegeteleminilormpreunatelaspate,tuind
ifluierndncetior.
Doamne,cerepedemaicreti!Miaspusmama,strngndumiobrajii
ntrepalmeleeifierbini.Erambrcaturt,cuorochierocat,umflatpe
burt.
Tatmeuvitregmiantinsmna:
Bineteamgsit,frate!Iaspune,cumomaiduci?
Adulmecaeruliurm:
Da'tii,emareumezealaicilavoi.Amndoiartauosteniicadup
ogoanlung,iarhaineleleerauboiteiponositeipreaucnumaivor
nimicaltdectsseculceisseodihneasc.Laceaieramtoiplictisii.
Bunicul,cuochiilaploaiacaresplageamurile,lntrebpetatmeuvitreg:
Vaszicaarstot?
Tot!ncuviincuhotrretatmeuvitreg.Abiadeampututscpa
noi.
Da.Cufoculnuideglumit.
Lipitdeumrulbunicii,mamaiopteanutiucelaureche,iarbunica
clipeadingene,parcarfibtutosoareledreptnfa.Plictisealasporeaclip
cuclip.
Deodatbuniculrosticuglasmuctorilinitit,darfoartetare:
Eunsamauzit,EvgheniVasiliev,domnule,cnarfifostniciunfoc
ictoibaniiiaipierdutlacri.
Sefculinitecantrunmormnt.Seauzeanumaifsitulsamovarului
iropotulploiingeamuri;dupaceeamamaspusecuglasrugtor:
Tataie!
Cetataie?Urlbuniculdeneasurzi.Ceosfiemaideparte?Nuiam
spusclatreizecideaninusemaicadesieipeunuldedouzeci?Poftim!
Ziceaiciomsubire.Teaivzutboieroaic,ai?Ei,fat,acu'cemaispui?
Tuspatruncepursipe,nscelmaitarercneatatmeuvitreg.Am
ieitntind,mamaezatpenitelemneiamrmasncremenitdeuimire.
Mamaeracutotulschimbat,parcnicinarfifostdnsa.Ctsttusemn
odaienumiddusemseama,daracolo,nntuneric,miamamintitocu
limpezime,aacumfuseseeanainte.
NumimaiaducamintecummamtrezitdeodatnSormovo,ntrocas
undetoateeraunounoue.Pereiinaveautapete,faluriledintrebrneerau
astupatecucli,ncaresecuibriseromulimedegndaci.Mamaitat
meuvitregstteaundouodicuferestrelelastrad,iareucubunican
buctrie,acreisingurfereastrddeapeacoperi.Dedupacoperiurise
ridicausprecer,cadegeteleuneiminiuriae,courilefabricii,carescoteau
colacidefumgros,risipiidevntuldeiarnpestetotsatul,nodilenoastre
recimiroseatottimpulafumgros.Disdedimineasirenaurlacalupul:
Huu,uuuuu.
Cndmurcampelai,vedeampeochiuriledesusaleferestrei,dincolo
deacoperiuri,poarta
694uzinei,luminatdefelinareideschisvraite,caogurneagri
tirbdeceretorbtrn.Pepoartaaceeasembulzeauomulimedeomulei.
Laamiazseauzeaiarisirena.Buzelenegrealeporiisedeschideau,
dezvluindogauradnc,iuzina,ngreoatparc,revrsanstrad
puhoiulntunecatdeoamenipecareinghiisedimineaa,iarvntulalb,
flocos,zburadealungululiei,mnnduiimprtiinduipelacaselelor.
Rardetotsevedeaceruldeasuprasatului.Ziledupzile,pesteacoperiurile
caselor,pestetroienelepresratecufuningine,atrnaaltacoperi,plumburiu
ijos,careiapsanchipuireaiacruiculoaremonotonitristilua
ochii.
Searasecltinaudeasuprauzineirsfrngerileroiiitulburiale
luminilor,aprinzndvrfurilehornurilor.iatunciisepreachornurile
aceleanuseridicaudepepmntctrecer,ci,dimpotriv,elecoborauparc
dinnoriidefum,scondfumpenri,urlndigemnd.Mcuprinseseo
nenchipuitscrbuitndumntrunalatoateacesteaiotristeeplinde
furiemirciainima.Bunicavedeadebuctrie,gtea,spladuumelele,
despicalemneiaduceaap.Munceadedimineaipnseara,cndse
culca,obositigemnd.Cteodat,dupceisprveadegtit,ipuneao
jachetscurt,vtuit,isuflecafustapnsusdetotiopornealaora.
Mducsvdceomaififcndbtrnul.Ulamipemine,
bunicuo.jNuvezicummaiviscoleteafar?Aisnghei!ibunicabtea
caledeapteverste,pedrumulpierdutprincmpiiletroienite.Mama,
nsrcinatigalbenlafa,tremuramereudefrigisenfofoleantrunal
cenuiu,rupt,cufranjuripemargine.Nuputeamsuferialulacelacarei
ureatrupulmareizvelt,i,neputndu1suferi,irupeamntrunavrfurile
franjurilor.Deasemenea,nuputeamsuferinicicasa,niciuzina,nicisatul.
Mamaumblanclatcunitepslariscoflciiituea.Cndtueaise
scuturagroaznicpnteculmare,iarochiicenuiiculucirialbastreaveauo
scnteierereceinecjitiadeseaseopreaunemicai,aintiiasupra
pereilorgoi,deparcsarfilipitdeei.Cteodatseuitaceasuridearndul
pefereastracareddeanuli.Uliasemnacuofalcaicreidinipartesau
nnegritistrmbatdebtrnee,parteauczutiaufostnlocuiifr
ndemnarecualii,darnupemsuraflcii.
Mam,decestmnoiaici?Ontrebameu.Eamirspundea:
Of!Tacidingur!
Mamavorbeacuminepuininumaicndaveasmiporunceasc:
Dute,dmi,admi.
Rareorisentmplasmlasesiespestrad,fiindcdefiecaredat
mntorceamacasbtut,ncierrilecubieiideoseamcumineerau
singuraimareameaplcereimdedamlorcutoatpatima.Mamambtea
cucureaua,pedeapscaremntritimaimult;dataurmtoarem
rzboiamimaivajniccucopiii,iarmamampedepseaimaiaspru,ntrozi,
amvestitocdacmaidnmineamsomucdemnamsfugpecmp,
undeamsnghe.Cuprinsdemirare,mamammpinsenlturi,ncepus
seplimbeprinodaiei,gfinddeoboseal,mispuse:
Puidefiar!
Curcubeulviuidttordefiorialsimmntuluicruiaizicedragoste
misevetejeansuflet,iarmloculluirbufneaumicilelimbidefocalbstrii
alefurieiotrvitoare,ntimpceninimmimocneauonemulumire
apstoareicontiinasingurtiimelenharababuraastacenuiei
moart.
Tatmeuvitregsepurtaasprucumine,iarcumamanupreavorbea.
Fluierantruna,tuea,iardupmasseaezadinainteaoglinziiisescobea
ndelungicudeamnuntulndiniiluineregulai.Ajunsesessecertetot
maidescumama,creiaispuneanrit:dumneata.Acestdumneata,
repetatmereu,mnfuriangrozitor.Cndsecertacudnsaaveatotdeauna
grijsnchidbineuacareddeanbuctrie,nevrnd,pesemne,saudce
spune,darcumiauzeamglasulgrosinfundat,edeamcuurechealapnd.
Odat1amauzitmaintibtnddinpicioriapoircnind:
Dinpricinapnteculuidumitaletmpit,nupotspoftescpenimenila
mine.Vacceeti!
Uimitlaculmeiturbnddeobid,amzvcnitnsuspepoiataundem
aflam,lovindumcucapuldetavanimucndumilimbapnlasnge.
Smbta,veneaulatatmeuvitregzecidemuncitorisivndbonurile
dealimentepecareurmauslecapetedelaprvliauzinei.Muncitorii
primeaubonurilencontulsalariului,iartatmeuvitreglecumpradelaeicu
jumtatedepre.Muncitoriiintraunbuctrie,undetatmeuvitregedeala
mas,anoincruntat.Luabonurileispunea:Orublijumtate.
EvgheniVasiliev,nutetemideDumnezeu.Viaaastantunecoasi
frniciunrostnudurmult;cndvenivremeacamamasnasc,maudus
labunicul.AcumbuniculsttealaKunavino,peuliaPescianaia,ntrocas
cuuncat,undeaveaoodiastrimtcuuncuptormarerusescicudou
ferestrecareddeauncurte.Uliacoboralavalespregardulcimitirului
bisericiiNapolnaia.
Cuum?Mntmpinelisepornipeunrsdeparcschellia.Se
spuneaodatcnimenipelumenuiemaiaproapecamama.Dardeacu
ncolomtemcossespuncnumamaiemaiaproape,cidiavolulbtrn
debunic!Ehei,vaidecapulvostru!
Nicinamdoveditsmaciuiezbinennoulmeuadpostcauisositla
noibunicaimamacuprunculnounscut,deoarecepetatmeuvitregl
dduserafardelauzin,fiindcjecmneapemuncitori.Elnssadusnu
tiuundeiacptatndatunlocdecasierlagar.
Dupaceeaamlncezitobucatbundevreme,frniciontmplare
deosebit,iiarmammutatlamama,carelocuiaacumnsubsoluluneicase
depiatr.Mamasegrbismdealacoal,ncdinprimazi,coalamia
strnitsila.
Venisemlacoalnclatcughetelemamei,cuunpaltonaprefcut
dintroscurtabunicii,cuorubacgalbenicunitepantalonilungicu
manete.Toateacesteaaudezlnuitnumaidectbatjocuratuturorcopiilor,iar
dinpricinarubacigalbenemauporeclitasdetob.Cubieiimamneles
eurepede,nscunvtorulicupopaamavutdefurc.
nvtoruleraunomchel,galbenlafa,cruiaicurgeatottimpul
sngedinnas,dincarepricinvenealacoalcunrilenfundatecuvat.Se
aezalamasalui,nentrebafonfindleciai,deodat,seopreanmijlocul
vreunuicuvnt,iscoteaomoioageledevatdinnas,seuitalaeleicltina
dincap.Aveafaaturtitcaofarfuriedearamcoclit,verzuieprintrecutelece
obrzdauiuritimaitaredeniteochiplumburii,cutotuldeprisos;
siminduicumselipescparcdeobrazulmeu,misefceascrbimitot
veneasmtergcupalma.
Ctevazileamstatnclasantiainbancantia,careeraaproape
lipitdemasalui.Faptulacestaeradenesuferitpentrumine,fiindctot
timpulmisepreacedeacuochiinumaipemine.ntrunalauzeaifonfind:
Peskov,schimbrubacaa!Peskov,nuhrcicupicioarele!Peskov,
iaraifcutcucizmeletaleobltoac!
Larndulmeuiplteamtoateacesteacuniteobrznicii
nemaipomenite:odatamfcutrostdeundevadeojumtatedeharbuz
ngheat,1amscobiti1amlegatcuoadescripeteleuii.ntindera
aproapentuneric.Cndnvtoruladeschisua,harbuzulafosttrasnsus,
iarcndanchisodupel,harbuzulisaaezat,caocciul,dreptpechelie.
Amfosttrimisacascupazniculcolii,cuunbiletdinparteanvtorului,i
ampltitnzbtiaastapepieleamea.
Altdatiamturnatnsertarulmeseitabacdetraspenas.nvtorula
nceputsstrnuteaadetare,nctafostnevoitsplecedinclas,nlocul
luineatrimispeginerisu,unofiercareneapusscntmncorDoamne,
ocrotetelpeariAh,libertate,scumplibertate.Peceicarecntaufalsi
trsneancapcuorigl;seauzeaunpocnetputernicicaraghios,darnu
dureadefel.
Lareligie,aveamunpoptnrifrumos,cuochicbogat;acestaa
prinspicpeminedinpricincnaveamSfntaScripturavechiuluii
nouluitestamentic1maimureamcumvorbea.Cndintranclas,cea
dintigrijaluierasmntrebe:
Pekov,aiaduscartea,saunaiaduso?Da.Cartea.
irspundeam:
Nu.Namaduso.Da.
Ceda?<:<
Nu.
Ei,daciaa,duteacas.Da.Acas.Pentrucnamdegndsfac
leciecutine.Da.Namdegnd.
Treabaastanummhneapreatare;plecamdelacoali,pnla
vremeacndseisprveauoreledeclas,hoinreampeulie,urmrindviaa
zgomotoasamahalalei.
PopaaveaofacaaluiCristos,ochiblajinicadefemeieiminimicicu
caremngiacublndeetotceapuca.Oricelucruluanmn,fiecerao
carte,oliniesauopeni,lapucacuoneasemuitgingie,caicndarfi
fostviu,plpnditaredrag,isarfitemutcanucumvas1vatmedacn
arumblacuelcudestulbgaredeseam.Cucopiiinusepurtatocmaiblnd,
darcopiiiineaulael.
Cutoatecnvamdestuldebine,misaspuscaveamsfiudatafar
dincoaldinpricinapurtriimeleproaste.Vesteaastamamhnit,deoarece
aveasmiaducnecazurimari.Mama,totmainervoas,mbteadincence
maides.
Scpareamiavenitdinsenin;ntrobunziasositlacoalepiscopul
Hrisanf',caresemnacuunvr
1AutorullucrriintreivolumeReligiilelumiivechiiadizertaiilor
MetempsihozlaegipteniiFemeiaicstoria.Dizertaiadinurm,pecare
amcititontineree,maimpresionatmult.Amimpresiactitlularticoluluipe
careldauaiciegreit.Dizertaiaaaprutntrorevistteologicntreanii
1870i1880(n.aut.).
Jitori,dupctemiaducaminte,eraighebos.
Micdestat,purtaorasneagr,largiaveancapunfeldegleat
caraghioas.Cumsaaezatlamas,iascosminiledinmneciiaspus:
Ei,fiilor,iasstmnoiolecudevorb;clasasanclzitisanveselit
deodatinaeranceputsadieovoiebuncucarenueramobinuii.
Dupceascoslacatedrmaimulicopii,machematipemineima
ntrebatcuseriozitate:
Cianiai?Numaiatt?Da'lunganmaieti,frioare!Iaspune,teofi
plouatcamdes?
Episcopuliapuspemasomnosoas,cuunghiimariiascuite,
iarcucealalt,strnspumn,iacuprinsbrbuacamrru,misauitat
dreptnfacuniteochiplinidebuntateimiazis:
Iasmispuitu,ceiplacemaimultdinSfntaScriptur1!
CndiamrspunscnamcarteicnunvSfntaScriptur,ia
ndreptatcamilafcaiarostit:
Cumsepoateunacaasta?PiSfntaScripturtrebuiesonvei!Da'
poatectottiiceva?Aa,mcardinauzite?CunotiPsaltirea?Ei,atunceai
bine.Darrugciunile?irugciunile?Pi,vezi!OifitiindpoateiVieile
Sfinilor!incnstihuri?Ei,darvadctiimulte.
Tocmainclipaaceeaseiviipopanostru,rolafaigfind;vldica
lbinecuvnt.Cndnspopancepusivorbeascdemine,lopricuun
semndinmniispuse:
Dmivoie,terog.Oclip.IaspunemicetiidespreAlexei,robullui
Dumnezeu.Cezici,frioare?Aaicstarefrumoasestihurile?Mantrebat
el,cnd,uitndnutiucestih,mamoprit.Maitiiceva?DespreregeleDavid?
Teascultcumareplcere.
Vedeamcvldicamascultantradevricisuntdragistihurile.Ma
ascultataamultvreme;apoi,deodat,maopritimantrebat:
LeainvatdupPsaltire?Da'cine,mrog,teanvat?Unbunic
bun?Ziciciru?Chiaraaofi?Dariaspunedenzbtiiteii?
Mamfstcit,nsiamrspuns:da.nvtorulipopamiauntrit
mrturiacuoploaiedecuvinte;episcopuliascultacuochiiplecai,apoia
oftatimiaspus:
Aiauzitcespundetine?Iavinomaiaproape.Vldicamiapuspecap
mnacaremiroseaalemndechiparosimantrebat:
Deceteiidenzbtii?
Taremmaiplictisetenvtura!
Teplictisete?Numipreavineacrede,frioare.Detearplictisi
nvtura,ainvaprost.Darnvtoriitispuncnveibine.nseamnc
ealtcevalamijloc.
Zicndacestea,scoasedinsnocrulieimitrecunumelentrnsa:
PekovAlexei!Aaa.Dar,mifrioare,aifacebinestemai
potoleti.ismailainzbtiile.Aacteuna,treacmearg!Dardacteii
ntrunadedrcrii,necjetioamenii.Aai,copii,camdreptate?
Omulimedeglasurirspunservoioase:
Aai!
Dar,voi,ceilali,credcnupreafaceiobrznicii.
Bieiincepurardecuiretenieiirspunser:
Ba,faceminoimulte,destuldemulte!
Episcopulserezemdesptarulscaunului,mstrnsespreeligricu
mirare,ncttoi,pninvtorulipopaauprinsarde:
Marecomedie,frailor!Nutiu,darieu,cnderamdeseamavoastr,
taremaieramneastmprat!Deceofiaa,frailor?
Copiiirdeau,iarepiscopulitotntrebaiincurcacundemnare,
lsnduissporoviascntreeiissenveseleasctotmaimult.nsfrit,
seridicispuse:
Tarebinemsimteucuvoi,neastmprailor,daravenitvremeas
plec.
Ridicmna,iarunccuomicaremnecapesteumrineblagoslovi
petoi,fcndasupranoastr,cugesturilargi,semnulcrucii:
nnumeletatlui,alfiuluiialsfntuluiduh,vbinecuvntezpetoi,
saveisporlanvtur.Rmneicubine.
Toistrigarntrunglas:
Drumbun,preasfinite.Smaiviipelanoi!Vldicaicltin
camilafcailespuse:
Vin,vinneaprat!ivaducicri!
ntimpceieeadinclas,plutindparc,ispusenvtorului:
Dledrumulacas.
Vldicamascosdemnnsal.Acolosaaplecatctremineimia
spusncetior:
Nuiaacaiscauistemaistpneti?tii,eunelegdeceeti
aadeneastmprat.Ei,acu'rmicubine,frioare.
Eramfoartemicatiunsimmntpecarenu1cunoscusemncmi
clocoteanpiept,nctatuncicndnvtorulddudrumulcelorlalicopiii
cnd,oprindumlaurm,mispusecdeacumncolosiauseamaism
portmaiaezat,1amascultatculuareaminteicubunvoin.
Popaipuseubairostiblnd,cuglasulluigros:
Deacinaintesstaiitulaleciilemele.Da.Neaprat!Da'sstai
cuminte.Da.Cuminte!
Lacoaltreburilemelesaundreptat;acasnsmisantmplato
istorieurt.Amfuratorubldelamama.Frdelegeaastaofcusemfr
precugetare.
ntrosear,mamasadusnutiuunde,lsndumsvddecopil.
Cummplictiseam,amdeschisocarteatatluimeuvitreg.Eraunsemnrile
unuimedicaluiDumastatl.ntrefileamdatdedouhrtii.Unadezece
ruble,cealaltdeorubl.Dinceamcititncartenamnelesnimicaiam
nchiso.Deodatmiamdatseamacdinrublaaceeaputeamsmicumpr
nunumaiSfntaScriptur,ciicarteadespreRobinson.Deexistenaunei
asemeneacriauzisemeudealtfelnudemult,lacoal;ntrozigeroas,n
recreaie,lepovesteambieilorunbasm.Deodat,unuldineispusecu
dispre:
Basmelesaiureal,pecndistorialuiRobinsoneadevrat.
SaumaigsitcivabieicarecitiserieipeRobinsonitoiludau
carteacaremaidecare.Mamsimitjignitcbasmulbuniciinuleplcusei
deaceeamamhotrtpelocs1citescieupeRobinson,caspotspune
dupaceeacioaiureal.
AdouaziamaduslacoalSfntaScriptur,doucrticelevrzuitecu
povetileluiAndersen,treifunturidepinealbiunfuntdecrnat.ntro
bcnioarntunecoas,lipitdegardulbisericiiSfntuluiVladimir,1amgsit
peRobinson;eraocruliesubire,cucopertagalben.Pentiafilera
zugrvitunombrboscucciulancapicoblandefiarpeumeri.Astanu
miaplcutdeloc,ntimpcecarteacupovetileluiAndersen,chiaraacum
era,cuscoareleferfeniite,mieradraga.
ntimpulrecreaieiceleimariammpritpineaicrnatulcuceilali
bieiiamnceputscitimminunatapovesteaprivighetoarei,carenea
ctigatnumaidectinimile.
nChinatoilocuitoriisuntchineziipnimpratultotchinezeste.
miaducaminteiastziceplcutuimiremiastrnitaceastfraz,prin
melodiaeisimpl,plindeveselieidezmbetiprinnutiucenegrit
frumuseecareizvoradintrnsa.
NamizbutitscitescpnlacaptPrivighetoarealacoal,dinlipsade
timp,iarcndmamntorsacas,amgsitopemamanpicioarelngvatr,
cutingireanmn,fcndnitescrob.Cummavzut,mantrebatcunglas
ciudat,stins:
Tuailuatrubla?
Eu.Iac,aiceasicrile.
Mamamabtutcumultrvncutingireaimialuatcrilelui
Andersen,ascunzndulenutiuunde,denuleammaigsit,ceeacepentru
mineafostopedeapsmaiamarnicdectbtaia.
Ctevazilenammaidatpelacoal,ntretimpsevedectatmeu
vitregistorisiseispravameacolegilorlui,care,larndullor,auspusocopiilor
lor,iarunuldinacetiaapovestitolacoal.Cndmamntorsnclasam
fostntmpinatcuonouporecl:houl.Poreclaastaerascurti
cuprinztoare,darnueradelocndreptit,fiindcnuascunsesemfaptulc
luasemrubla.Amncercatsilmuresc,darcumnumacrezutnimeni,mam
ntorsacas,undeamspusmameicnummaiduclacoal.Mama,careera
iarinsrcinat,edealngfereastr,pmntielafa,cuprivireachinuit
irtcit,alptndu1pefratemeuSaa.Seuitlaminecuguracscatca
depete.
Mini,mispuseeancet.Nimeninuputeatictuailuatrubla.
Duteintreab.
Teofiluatgurapedinainte.Hai,rspunde!Nuiaactuleaispus
o?Bagdeseam!Mineaflueucineaadusvestealacoal.
Iamspusatuncinumelecoleguluicareoadusese.Faaisencreijalnic
incepursipicurelacrimi.
Mamdusnbuctrieimamtrntitpepatulmeudedupcuptor,
fcutdinnitelzi,deundeoauzeampemamagemndncetiornodaiade
alturi.
Doamne,Dumnezeule!
Nemaiputndsuferimirosulgreosdecrpesoioase,nfierbntate,mam
sculatiamieitncurte.Mamansmastrigat:
Undeteduci?ncotro?Vinaicilamine!Dupunrstimpedeam
mpreunpepodele;euimamacuSaapegenunchi;Saaoapucamereude
bumbiirochiei,seplecaigngureantruna:
Bubbub.Ceeacensemnabumbi.
edeamlipitdeoldulmameiieammbria,spunndumi:
Suntemsracidetotilanoifiecarecopeic,fiecarecopeic.
Mtotstrngeacumnaeifierbinte,frsisprveascceeacevoias
mispun.
Deodatoauziirostinduncuvntpecarelmaiauzisemialtdatdin
guraei:.
CescrbL.Cescrb!V:'Saangnadupdnsa:m
Bb.
Saaerauncopilciudat,nendemnatic,cucapulmare,iseuitala
toatelucruriledinjurcuniteochialbatri,nespusdefrumoi,cuunzmbet
blnd,deparcarfiateptatceva.ncepusesvorbeascfoartedetimpuriu,nu
plngeaniciodatiseaflanecontenitntrunfeldeveseliemolcom.Eraaa
defirav,cabiaseputeatrisebucurafoartemultcndmvedea,cernd
s1iaunbrae;iplceacudeosebiresmifrmnteurechilecumnuele
luimoicare,nutiunicieudece,miroseautotdeaunaatoporai.Saaamurit
peneateptate,frsfifostbolnav;dimineaaseartasetotaadeveselide
molcomcadeobicei,iarcndausunatclopoteledevecernie,zceantinspe
mas.Astasantmplatnumultdupcemamanscusepealdoileacopil,pe
Nikolai.
Mamafcuseceeacemifgduise;lacoalmamdescurcatbineide
dataasta,numaicamfostnevoitsmntorciarilabunicul.
ntrosear,lavremeaceaiului,veneamdincurteiintrndnbuctrie,
oauziipemamaipndsfietor:
Evgheni,terog!Terog!
IProstii!irspunsetatmeuvitreg.
tiudoarcteducilaea.
Eii?
Unscurtrstimptcuramndoi.Mama,pecareoapucasetuea,i
spuse:
Cescrbfrsufleteti!
Apoiamauzitcumolovete;amdatbuznanodaieiamvzutope
mamaprbuitngenunchi,cupieptulgol,cucapuldatpespate,sprijinindu
secuspinareaicoasteledeunscaunihorcind,ntimpceochiideschiii
luceaudegroaz.Iardnsul,ferche,mbrcatcuunmundirnou,oizbean
pieptcupicioruilung.Amluatdepemasuncuitcuprseledeosncrustate
nargintcucaretiampinea,singurullucrucareimairmsesemameidela
tata,i1amlovitdinrsputerincoast.Dinfericiremamaamaipututapuca
s1dealaopartepeMaximov,ncttiulialunecatpecoast,spintecnd
largmundirulizgriinduinumaipielea,ngrozit,tatmeuvitregipio
zbughipeuafar;mamamridicnsusi,urlnd,maruncpe
duumele.Tatmeuvitreg,caresentorsesedincurte,mascosdinminileei.
Searatrziu,dupceelaplecattotuideacas,mamaavenitlamine,
dupcuptor,ianceputsmstrnglapieptcugrij,srutndumi
plngnd.
Lartm,eusdevin!Da'cumdeteaincumetat,dragulmamei,s
faciunacaasta?Cucuitul?
Deplinptrunsdeceeacespuneam,iamrspunsdeschiscos1
njunghiiidupaceeaosmnjunghiiipemine.isuntncredinatca
fifcuto.Oricum,dencercatafincercato.Pniazimaivdpiciorul
acelalung,cuvipucaroaprinsdealungulpantalonului,legnndusen
aerilovindmielniccuvrfulgheteinpieptuluneifemei.
Cndmiamintescdeacesteapstoareticloiialevieiirusetiplinde
slbticie,mntrebuneoridacfacesvorbescdeele.i,defiecaredat,mi
rspundcuoconvingeremereunou:face,deoareceelesunadevradnc
nrdcinat,carenafoststrpitnicipnnziuadeazi.iacestaiadevrul
pecaretrebuies1cunotitemeinic,cas1poismulgecurdcincutot
dinminteaidinsufletulomuluiidinviaanoastrapstoareiruinoas.
Maiestencopricin,maipozitiv,caremfaceszugrvescaceste
ticloii.Deielesuntdezgusttoare,deineapas,strivinddemoarteo
mulimedesufleteminunate,rusulestetotuiunomsufleteteattdesntos
idetnr,nctlenlturiareslebiruiepnlaurm.
Viaanoastrteuimetenunumaiprinfaptulcstratuldebestial
ticloieeaaderodnicidegros,dariprinfaptulcprinstratulacesta
rzbatetotuibiruitorelementulviu,sntosicreator,i,odatcuel,cresc
buntateaiomenia,caretrezescndejdeaneclintitnrenatereanoastrlao
viaomeneasc,luminoas.
<,:',XIIIf',.I!'.:;
Suntiarilabunicul.
Ceicutine,mibanditule?Mantmpinatdnsul,btndcupalma
nmas.Aflcacumanuimaidaudemncare.Sideiebunicta!
Amsidau!Rspunsebunica.Parcicinetiecescofal,mrog!
Poftimdeid!Strigbunicul,nspelocselinitiimlmuri:
Neamdespritgospodria.Acu'fietecareipoartsingurdegrij.
Bunicaedealageamimpleteadezorlaodantel;ciocnelelesunau
cuvoioie,perniancareeraunfipteunullngaltulaceledearamlucean
soarecaunaricideaur.Chiaribunica,cunfiareaeicarermsese
neschimbat,preaidnsaturnattotdinaram.Buniculnseramai
uscivcaodinioar,faaisezbrcise,prulroincruniseincetineala
plindegravitateamicrilorluifcuselocuneinfrigurrifrdeastmpr,
iarochiiverziaveauoprivirebnuielnic.Bunicamiistorisizmbindcumi
aumpritavereantrednii;buniculiddusetoateoalele,strchinilei
farfuriilespunndui:
Asteasaletale,maimultsnumimaiceri.Dupaceeaialuattoate
rochiileilucrurilevechi,paltonulmblnitcuvulpe,ileavndutpeapte
sutederuble.Baniiiadatcucamtunuifructar,evreu,pecarelbotezase
el.Buniculczusecudesvrirelaboalazgrcenieiipierduseoriceruine;
umblapelavechiiluicunoscui,foticolegidincomitetulbreslei,ipela
ceilalinegustoribogai,tnguindusec1auruinatfecioriiicaajunsaade
ru,nctesilitsceardepomancasipoatducezilele.Bucurnduse
destimatuturor,cptabanidingros,numaihrtiimari.Buniculseludacu
acesteisprvialesale,fluturndhrtiilesubnasulbuniciiidnduiunsc,
cauncopil:
Aivzut,toanto?ienuiardaniciasutapartedincemidaumie!
Baniipecareistrngeaiddeatotcucamtunuinouprietenalsu,
uncojocarnaltichel,poreclitnmahalaHlst',iuneisuroriaacestuia,
careineaobcnie,ofemeiedolofan,cuobrajiirumeniiochiicprui,gale
imieroas,ncastoateeraumpriteciistrnicie;ozigteabunicadin
proviziilecumpratecubaniiei,ozicumprabuniculpineidealegurii,i
totdeaunanzileleacesteamncareaeramaiproast,fiindcbunicaaducea
carnebun,ntimpcebuniculcumpranumaiburt,ficat,bojociirnz.
Fiecareiaveazahruliceaiullui,dardeopritlopreaunacelaiceainic,
iarbuniculspuneatotdeauna,plindenelinite:
Iastai!Stainiel!Ctaipus?
Scuturactevafiredeceainpalm,lenumracugrijispunea:
Ceaiultuimaimruntdectalmeu.Almeu,avndfirulmaimare,
imaicuspor,aacsecuvinespunmaipuin.
Cndbunicaturnaceaiul,buniculcercetacumultluareamintecas
vaddacalluieratotaadetarecaaleiiineasocotealanucumvasbea
unulmaimultecetidectcellalt.
Ei,bemacumceacadinurm?ntrebabunicanaintedeaturnace
mairmsesedinceai.
Buniculseuitanceainicispunea:
Bine,fie!ncastaigata!
Pniuntdelemnulpentrucandellcumpraunparte,iastadupo
jumtatedeveacdemuncmpreun!
Toateacesteapucturialebuniculuimisepreaucaraghioase,bauneori
mumpleaudescrb;bunicansleluanrs:
Las1,ncercadnsasmliniteasc.Parcimarelucru!A
mbtrnitomulisaprostit.Cevrei?Areoptzecideani!Ateaptsajungii
tulavrstaastaiapoisjudeci!insedeprostii,cnimeninuse
sinchisete.Nuteteme,cpentrunoidoimaictigeuuncodrudepine!
Amnceputieusctigbani.Duminicaluamunsaciporneamdis
dedimineasecolindcurileiuliele,strngndoasedevit,crpe,hrtiii
cuie.Negustoriidevechituriplteauctedougrivnepepuduldecrpesaude
hrtiiitotattpentrufierulvechi,iarpentrupuduldeoasecteogrivnsau
numaioptcopeici.Mineamdetreabaastainzileledelucru,dupce
ieeamdelacoal;smbtavindeammarfadetotsoiulpecareostrngeam,
ctigndtreizecidecopeicisauunpoltinic',bauneorichiarmaimult,dacse
ntmplasamnoroc.Bunicamiluabanii,ivrarepedenbuzunarulfustei,
iplecaochiinpmntimluda:
Mulumesc,sufleelule!Picumsnunectigmnoidoipinea?
Parcimaretreab?
Odatamsurprinsopebunicainndnpalmpitaciimei,lacarese
uitaplngndtcut,ntimpceolacrimtulbureiseprelingeadepenasul
buretos.
Omeseriemaibnoasdectstrnsuldecrpeidefiervechierafurtul
delemneidescndurideladepozituldecheresteadepemalulOkisaudin
Peski,oinsuldenisippecarentimpuliarmaroculuisevindeafierrieveche
nbarcinjghebatelaiueal.Dupcetreceaiarmarocul,barcileerau
desfcute,iarprjinileiscndurileerauclditenstiveilsatepeloc,pn
veneauapelecelemarideprimvar.Pentruoscndurbungospodariidin
mahalaplteaucteogrivn,iarntroziputeaiterpelidou,bachiaritrei
buci.Darcasizbuteti,trebuiaspndetivremearea,cndviforulsau
ploaiai
1Jumtatederubldeargint(n.r.).
Alungaupepaznici,silinduisicauteadpost.
Nepotrivisemoceatdeprieteni,alctuitdin:SankaVeahir,feciorul
uneimordvincecarecerea,unbieadezeceani,drguiblajin,totdeauna
veselilinitit;Kostroma,uncopilalnimnui,numaipieleaiosul,cuochic
zbrliticuniteochinegri,enormi;maitrziu,cndaveatreisprezeceani,s
aspnzuratntrocoloniededelicveniminori,undenimerisedinpricinc
furasedoiporumbei;Habi,unttruvoinicdedoisprezeceani,naivibunla
suflet;Iaz,fiulunuipaznicigroparlacimitir,unbiatdevreooptani,cu
nasulturtit,tcutcaunpeteicaresufereadeducsepepustii.Celmai
mriceldintrenoieraGrikaCiurka,fecioruluneicroitoresevduve,un
bietancuscaunlacap,cusimuldreptiiicarenaveaaltpatimdects
sebatcupumniicuceilalicopii;toilocuiampeaceeaiuli.
nmahalauanoastrhoianuerasocotitcaunpcat,cimaidegrabca
unfeldenraviaproapecasingurulmijlocprincareoameniidinpartea
locului,pejumtatelihniidefoame,puteausimaiduczilele,ntroluni
jumtatectineaiarmarocul,nimeninuctigaattctitrebuiacas
triasctotanul,aacfoartemulidinpreacinstiiigospodarilucrau
suplimentarperu,pevremeainundaiilor,pescuindlemneleibuteniiadui
deapiducndpoverimaimiciculuntrilelorcufundulntins,fcutedin
scndurivechi;ndeletnicirealordecpetenieeransfurtuldepelepuri,
ndeobteadulmecaupeVolgaipeOka,strngndtotcenuerabinepzit,
nzileledesrbtoare,eisefleaucuisprvilelor,iarcopiiiascultaui
nvau.
Primvara,cndzorulcelmaredinainteadeschideriiiarmaroculuieran
toi,laceasulserii,ulielemahalaleieraudinbelugpresratecumeteri,
birjariitotfeluldemuncitoribei,croracopiiilescotoceautottimpulnvoie
prinbuzunare,ndeletniciresocotitdreptlegiuiticucarecopiiiseocupau
fi,subochiicelorvrstnici.Dulgherilorlisefurausculele,birjarilorcheilede
nurubatpiulielebucelordelaroi,iarcruailorcuieledelabutucii
brrileosiilor.Ceatanoastrnuseineadeasemeneatreburi;ntrozi,
Ciurkaneaspuscuhotrre:
Eu,defurat,nufur.Numidvoiemama.
Miemiefricsfur,azisHabi.Kostromaseuitacuscrblaborfai.
Cuvntulholrosteadeosebitdetarei,cndivedeapecopiiscotocindprin
buzunarelecelorbei,ialunga,iardesentmplaspunmnapevreunul,l
bteade1stingea.Acestbiattristicuochienormiinchipuiaciomn
toatputereavrstei,peantrunfelanumelegnat,cumpeschamalii,se
sileasingroaeglasulintoatfpturaluiaveacevancordat,nefiresci
btrnesc.CtprivetepeVeahir,eleradeplinncredinatcfurtuleunpcat.
DarcratulscnduriloriprjinilordepeinsulaPeskinuerasocotitca
unpcat,niciunuldintrenoinuaveaniciceamaimicteamiamstatornicit
chiaroseamdernduieli,careneuuraunmaremsurtreaba.Penserate,
sauchiariziua,daceravremearea,VeahiriIazsendreptauspreinsul,
trecndpelacotulrului,undegheaaeraumflatiud;bieiimergeaufr
aseferi,cutndanumesivadpaznicii,pecndnoi,ceilalipatru,ne
strecurampefuri,unulcteunul.StrniideVeahirideIaz,pazniciise
ineauscaideei,iarnoineadunamlastivadescnduridemainainte
hotrt,nealegeampradai,ntimpcesprinteniinotritovariaau
paznicii,silinduisalergedupdnii,noineintorceamnapoi.Fiecare
dintrenoiaveaofrnghielacaptulcreiaeralegatuncuimare,ncovoiatca
uncrlig.Agmscndurilesauprjinileiletrampezpadipeghea.
Pazniciinunevedeaumainiciodatichiardesentmplasnevaderam
preadepartecasnemaipoatajunge.Dupcenevindeampoverile,
mpreamctigulnasepriegale,dobndindcteunpitac,bacteodat
chiaraptecopeicidecciul.
Cubaniiacetiaputeaitrifoartebineozintreag,mncndpe
sturate.DarpeVeahirlbteamaicsadacnuiaduceadeolitrsaumcar
deunpahardevotc;Kostromastrngeacopeiccucopeiccasifac
hulubrialacarevisa.MamaluiCiurkaerabolnavielcutasctigect
maimult.Habiadunaielbani,caspoatplecanoraulundesenscusei
deundeladuseseununchialluicare,numultdupcesosiselaNijni,se
necase.Habiuitasenumeleorauluidebatin,darimaiaduceaamintec
eraundevapeKama,nudepartedeloculundefluviulsevarsnVolga.Fr
stimbinedece,fceamhazdeoraulacestai1criampettraulcu
ochioblici,cntndui:
Estenorapeundeva,PemalulruluiKama.Cuminanupotsl
ajung.'Iarcupicioruldrumuilung.LanceputHabisesuprapenoi,dar
ntroziVeahirispuse,gngurinddingu,cahulubii,ceeaceindreptea
porecla:
Da'ceaitucunoi?Frumosisadestesuperipetovariiti?
Ttraulseruinaincepuielscntecnteculcuorauldepe
Kama.
Noinserammaibucuroisstrngemcrpeioase,dectsfurm
scnduri.ndeletnicireaastaeramaicuseaminteresantprimvara,dupce
setopeazpada,cndncepeauploilecaresplaucaldarmululielorpustii
aleiarmarocului,nanuriledepemargineaacestorulieputeaistrnge
totdeaunadestulecuieifiare,inurarsentmplasgsetichiaribani,fie
dearam,fiedeargint.Darcasnunealungeisnuneieiesaciipazniciide
sectoare,trebuiaslepltimilorcteungologandedoucopeici,sausne
ploconimndelungnaintealor.ndeobtenuctigampreauorbanii,dar
triamnbunprietenieichiarcndsentmplasnecertmnumiaduc
amintesnefibtutvreodat.
CelcarenempcaeratotdeaunaVeahir;eltiasnespuntocmaicnd
eranevoiectevacuvintesimplecareneumpleaudemirareinefceausne
simimstnjenii.Elnsuirosteaacestecuvinteoarecummirat.olticriile
rutcioasealeluiIaznu1jigneau,nicinu1speriau.Veahirgseactotce
erarueradeprisosinusempcanicidecumcurul,mpotrivinduisecu
liniteiconvingere.
Ei,icerostare,mrog,sfaciasemenealucruri?Nentrebaeline
ddeamlimpedeseamac,ntradevr,naveaniciunrost.
Pemaicsaoporeclisemordvincamea,ceeacenunispreadeloc
caraghios.
Asearmordvincameaiarmiavenitacasbeatcri,nespuneael
voios,ntimpceisclipeauochiiauriiirotunzi.Atrntituadeperete,sa
aezatnpragisapuspecntat,cloca.
Ciurka,totdeaunadornicscunoascfiecarelucrupnncelemaimici
amnunte,lntreba:
icecnta?
Veahirncepeascntecuglassubirecnteculmaicsi,btndusecu
palmelepestegenunchi:
Aoleu,auzi:cioccioc!ngeamoarecinebate?
Ia,unciobna,mifrate,Toinuliauieit.R'Borkacnt~n
asfinit.
Cnddinfluiereljelete,Satuntregncremenete.*
Veahirtiaosumedeniedecntecedeacestea,plinedevoioie,ile
cntacumultmeteug.
Da,urmael.Aadormitacolo,peprag,iarcitdetotodaia.
Tremuramvargaimareminunecnamngheat.Sournescnsdeacolonu
erachip.Dimineaaamntrebato:Decebeiatta?Iardnsamiarspuns:
Nuinimica.Mairabditu,cnumaiammultiamsmor.
Ciurkantricuseriozitate:
Astaaai:ncurndaresmoar,citoatbuhit.
iaresiparru?1amntrebatpeVeahir.
Picumsnumiparru?Miarspunselcumirare.Cibun.
Toieramncredinaicmaicsaerabun,cutoatectiamc1
snopeanbti.Chiarmaimult:cndsentmplasnuctigmmarelucru,
Ciurkanepropunea:
HaisidmfiecarecteocopeicluiVealhir,sicumpererachiu
msi.Caltfellbate.Numaidoidinceatanoastrtiamcarte:Ciurkaicu
mine.DinpricinaastaVeahirnepizmuiamultibombneamereu,trgndu
sedeurecheaascuitcadeoarece.
Dupceoingropaopemordvincamea,amsmduclacoaliam
scadngenunchidinainteanvtorului,rugndu1smprimeascipe
mine.Cndoiajungestiucarte,moitocmigrdinarlaarhiereu,bachiari
laar.
nprimvar,ostivdelemnesaprvlitpestemamaluiVeahiripeste
unceretorbtrncarestrngeabanicascldeascobiseric,ipesteun
ipdevotcpecare1aveaucuei,zdrobinduipetoilaolalt.Pefemeieau
dusolaspital,iarCiurka,biataezatcumera,iaspusluiVeahir:
Deacumpoivenisstailanoiarestenveemaicmeacarte.
Nutrecumult,iVeahirumblacucapulsus,citindfirmeledepeuli:r
v'*''
Cbnie.*;.'
Ciurkalndrepta:',.
Zibcnie,micaraghiosule!
Devzut,vdbichile,numaicmijoacpedinainteaochilor.
Zibuchile!
misarbuchilepedinainteaochilor,devoioasecesclecitesc.
Veahirneminunapetoiinefceasrdemdinpricinadragosteilui
pentrucopaciiierburi.
Mahalaua,cucsueleeimprtiatepenitelocurinisipoase,erasrac
nverdea,doaricicolo,princteocurte,dacseiveacteobiatsalcie
singuraticsauvreotufstrmbdesoc,iarpesub
694garduriseascundeausfioasenitefirioarefiravedeiarbcenuie
iuscat;cumneaezampeiarbaaceea,Veahirsesupraincepeasne
bombne:
Pidecestricaiiarba?Aezaivmaibinealturi,penisip.Ce,parc
nuitotuna?
CnderaVeahirdefa,nesfiamsrupemocrengudesocnflorit
saudesalcie,sausnetiemonuiaderchitdepemalulOki.Totdeauna
semira,ridicadinumeriidesfceabraelenlaturi:
Mi,dracilor,ceaveivoiderupeitoate?ituturorneeraruinede
uimirealui,Smbtanendeletniceamcuojoacpentrucarenepregteam
toatsptmna,strngnddepeulieopincidescoar,sclciate,pecarele
ascundeamnnitecotloanentunecoase.Smbtaseara,cndcetelede
hamalittarincepeaussentoarcdelaCheiulSibirskisprecas,neaezam
pelarscruciiprindeamaaruncantrniicuopincile.Lanceputtreaba
astaiscoteadinsriteiseluaudupnoi,njurnd,dardupovremeau
prinsieigustdejoaci,cumtiauceiateapt,seiveaupecmpuldelupt
narmaiieicuomulimedeopincii,caicumattnuleeradeajuns,ne
pndeausvadundeascundemmuniiileicteodatnilefurau,dreptcare
nejeluiamchiarlor:
Pinumaijocnuista!
Atuncimpreauopincilepedindou,neddeauojumtateilupta
ncepea.Deobiceittariisealiniauntrunlocdeschis,iarnoialergamnjurul
lor,strigndiaruncndntrniicuopincile.Cndsentmplacavreunul
dintrenoissempiedicedeoopincpecareioaruncasercundemnare
subpicioareiscadacucapulnnisip,urlauihohoteaudeteasurzeau.
Joculclocoteaaamultavreme,pnsentunecadeabinelea;mahalauase
adunatoatpelacolurii,casseaflentreab,bombnea.Opincilecenuii,
plinedecolb,zburauprinaercanitecioriisentmplasnepocneasc
destuldetare,darplcereanoastreramaipresusdeoricedurereijignire.
Ttariiseaprindeaulajoclafelcunoi;demulteori,dupceisprveam
lupta,neluaucueilaartelullor,undeneddeausmncmcarnedecal,cu
gustdulceag,iunfeldefierturdezarzavat;dupcemncm,beamceaitare
fcutdintabletedeceaicomprimatimncmnitegogoeledinaluatde
cozonac.Neplceauacetiuriaivoinici,aleiunuliunul,careaveauntr
niicevacopilrescifoartedenelespentrunoi,iarceeacemuimeacu
deosebireerabuntatealor,statornicalorblndee,cumipurtareaserioasi
plindegrijpecareoaveauuniifadealii.Aveaucutoiiunrsstranici
sntosirdeaupnleddeaulacrimile;eraunulprintreeiuncalmucdin
Kasim,cunasulturtit,omcuoputerecadinpovetiadescrcatodatdintr
unlepunclopotdedouzeciiaptedepudurii1adusnspateobun
bucatdedrumdelamalicarerdea,urlaircnea:
Huu,huu!Unacuvntestecaiarba,altacagologan;altacagalbena
deaur.
ntrozi1apuspeVeahirnpalm,1aridicatsusi,artnduicerul,
iaspus:
Uiteacolotrietetu,ncer!
Cnderavremeurt,nestrngeamlaIaz,lacimitir,ngheretaluitaic
su,unomcamberghelit,cupicioarelestrmbeicuminilelungi;pecapul
micipefaapmntieicreteautufedeprmurdar;capuleracaomciulie
decorneluscat,iargtullungisubireeracaunvrej.Cuomutrdulceag
ingustaochiicualbulglbuiimormiarepede:
Of!Doamneferetedenesomn!Cumpramtreidramurideceai,un
sfertdefuntdezahr,pinei,neaprat,ojumtatedelitradevotcpentru
tatlluiIaz.Ciurkaiporunceacuasprime:
Mi,tercheaberchea,iapunesamovarul!Omulzmbeaiseapucas
punsamovaruldetabl.Pnsfiarbceaiul,vorbeamdealenoastre,iarel
neddeatotfeluldesfaturifolositoare:
Nucumvasuitai,mineiparastasdepatruzecidezilelaTrusovi.
Facpraznicmare,aacosgsiioase.
LaTrusovoaseleleadunbuctreasa,rspundeaCiurka,tiindtoate
cele,cumieraobiceiul.
Veahirpriveavistorpefereastrcareddeancimitir:
Sapropievremeasmergemlapdure.Grozavaresmaifie!
Iaz,tcutcatotdeauna,nepriveaculuareaminte,cuochiiluitriti,i
nearta,frsscoatovorb,jucriilelui:soldaidelemn,culeidintro
groapdegunoaie,caifrpicioare,bucidetabldealaminasturi.Taic
supuneapemastotsoiuldecetiidecnidesperecheateiaducea
samovarul.Kostromaturnaceaituturor.Dupceibeapaharulcuvotc,
btrnulseurcapecuptor,deundeintindeagtullungcasseuitelanoi
cuniteochidebufniibodogneantruna:
Uf!Darearstrecheanvoi,parcnicinaificopii!Of,doamneferete
denesomn!Mi,hoilor!
Veahirirspundea:
Banusuntemdelochoi.
Atuncisunteihoomani!
CndsentmplacatatlluiIazsneplictiseascdincaleafar,Ciurka
rcnealaelcuglasmniat:
Iamailasnenpace,mi,tercheaberchea.NiciluiVeahir,nicilui
Ciurkainicimienuneplceadefelcndomulacestancepeassocoteascn
carecaseanumeseaflaubolnaviicaredinmahalagiitrgeasmoar.Vorbea
frniciomil,bachiarcuplceredespretoateacestea,iarcndbgade
seamcneerasils1ascultm,nesciainestrneantradins:
Aha!Viefric,golanilor.Lactsvedei:acutragesmoarunul
gras.Areszacmultibinepnoputrezi.
Noincercams1oprim,darelnuselsa:
Picecredeivoi?Osvinvremeasmuriiivoi,c,trinddepe
urmagropilordegunoi,multnosoducei.
Eiice?Marelucru!Ommuriigata,irspundeaVeahir.Da'noi,
cndommuri,osfimngeri.
Voi,ngeri?!SpuneatatlluiIaz,crucinduse.Voi,ngeri?!
iporneaardenhohoteiiarinestrnea,istorisindtotfelulde
bazaconiidespremori.
Uneorinsomulacestancepeadeodatsnespun,murmurnd
ncetior,unelentmplriciudate:
Iastaisascultai,copii!Svistorisescceva.Acutreizileam
ngropatomuiere,amaflatapoi,mibiei,ceafostcudnsadastot
nedumerit:cefeldemuieresfifost?
TatlluiIaznevorbeaadeseadesprefemeiitotdeaunafoloseacuvinte
urte,nsnistorisirileluieracevajalnicintrebrilepecareilepuneane
fceausgndiminoicudnsuli1ascultamculuareaminte.Naveanicio
ndeminare,niciirlavorbiintrerupeapovesteacutotfeluldentrebri,
dardintoateistoriileluiirmneaufrnturidegnduriivorbecarete
neliniteau.
Auntrebato:Cineapusfocul?Eu1ampus,rspunseea.Cum,
tu,toanto?Doarnnoapteaaceeanueraiacas,erailaspital!Baeuampus
focul!Deceofispuseaaa?Of!Doamneferetedenesomn.
tiaistoriafiecruiadinmahalagiiipecareingropasennisipul
intirimuluipustiuijalnic.Nisepreacnedeschideuilecaselor,ncare
intram,vedeamtraiuloamenilorisimeamgravitateainsemntateavieii.
Credcarfipututvorbitotaatoatnoaptea,pnlaziu.Darndatce
prindeaasetulburageamulgheretei,nvluindusenumbreleserii,Ciurkase
sculadelamas,spunnd:
Deacumducacas,ciifricmaicmi.Cinemergecumine?
Atunciplecamtoi.Iaznepetreceapnlazidulcimitirului,nchidea
poartadupnoi,i,lipinduidegratiifaantunecatijigrit,nespuneacu
glasnfundat:
Noaptebun!
istrigaminoinoaptebun.Darnunepreasimeamnapelenoastre,
lsndu1peIazlacimitir.
ntrosear,Kostroma,careintorsesecapulsseuitenurm,nea
spus:
Iacstii,sarputeacamine,cndneomtrezi,saflmcIaza
murit.
Dinnoitoi,eloducecelmaiprost,spuneaadeseaCiurka.
Da'noinoducemdelocprost,rspundeaVeahir.
Nicieunugseamcoduceamprost;viaaastadestrad,frsatrni
decineva,miplceanespusdemult.miplceauitovariiacetiacare
strneaunminenitesimmintemari,nalte,nctardeamdedorinadea
svriofaptbunpentrudnii.
Cucoalaoduceamiariru.Bieiiibteaujocdemine,strigndu
minegustordevechituriiceretor,introbunzi,dupcemamciondnit
cuei,sauplnsnvtoruluicduhnescalturiicnuichipssteacineva
alturidemine.miaducaminteiastzictmamsimitdeobijduitdup
plngereaastaalorictdegreumiavenitapoismmaiduclacoal.
Copiiiscorniserplngereadinrutate,nfiecaredimineamsplamcu
maregrijiniciodatnuveneamlacoalnstraielepecarelepurtamcnd
mduceamsstrngcrpe.
nsfrit,amdatiexamenuldeclasaatreiaiamprimitcapremiu
EvangheliaiFabuledeKrlov,amndoulegate,ioaltcartenelegat,Fata
Morgana,titlupecarenu1amneles.Miaumaidatpedeasupraiun
atestatdelaud.Cndamadusacastoateacestedaruri,buniculsabucurat
foartemult.Erataremicatiaspusctoatetrebuiescpstrateicaresle
nchidnsipetullui.Bunicazceabolnavdectevazileinaveaunban.
Buniculoftaiipa:
Miaimncaticapul,miaisuptmduvadinmine.Vaidecapul
vostru!
Amduscrilelaodugheniundeleamvndutpentrucincizeciicinci
decopeici,baniiiamdatbunicii,iaratestatul1ammzglitcutotfelulde
drcovenii,dupcare1amdatbunicului,careaascunshrtiacugrij,frs
omaidesptureasc,aacnamaivzutmzgliturile.
Dupceamisprvitcoala,amnceputiariviaadestrad;acumaera
imaibine.Primvaraerantoiictigulsporise.Duminicaplecamde
dimineacutoatceatanoastr,fielacmp,fielaopduricedepiniine
ntorceamnmahalaabiasearatrziu,simindoobosealplcutiparcmai
legaiunuldealtul.Viaaastansnuinumult;tatmeuvitreg,datafardin
slujb,adisprutnutiuunde,iarmamaicufriorulmeuNikolaisau
mutatlabunicul.Bunicasemutasenora,undesttealaunnegustorbogat
icosealaunsfntaer,aaceutrebuiasfacpeddaca.
Mama,tcutinumaipieleaiosul,abiasemaiineapepicioareise
uitanjuruleicuniteochinspimnttori.Friorulmeuerascrofulos,
spuzittotlaglezneiaadeslab,nctnicisplngnuputea.Cndisefcea
foamescnceadeiserupeainima,iarcnderastul,moiatorcndcao
pisicuioftndciudatdinsomn.
Bunicullpipiculuareaminteispuse:
Artrebuihrnitcalumea,da'vezicnajungemncareapentrutoi.
Mama,carestaghemuitntruncolalpatului,oftcuglasrguit:
Piluinuitrebuiecinetiece.
Apiacestuiapuin,celuiapuin,aaseadunmult.
Buniculddudinmnimispuse:
Nikolaitrebuieinutnnisip,laaerilasoare.
Amcratcusaculnitenisipcuratiuscat,pecare1ampussub
fereastr,nplinsoare,incarelngropampefriorulmeupnlagt,
dupcummnvasebunicul.Copiluluiiplceassteannisip.
icoborapleoapeledeplcereimiluminasufletulcuniteochicumnu
maivzusem,frunpicdealb,totochiulnumaipupilaalbastr,nconjurat
deuncercluminos.Mamlegatsufletetendatinespusdetaredefrate
meu;misepreacnelegetotcegndeameu;stmntinsalturideelpe
nisipulaezatsubgeamulprincareajungeapnlanoiglasulscritoral
bunicului:
Nuiniciodeteptciunesmori,totuistiistrieti.
Mamatueaprelung.Nikolaiiscoteaminiledinnisipisetrgeaspre
mine,legnnduicporulblai.Prulfiravpreaalbicios,iarfeioara
deteaptaveacevabtrnesc.
Cndvreoginsauvreopisicseapropiacevamaimultdednsul,
Koleaseuitandelunglaeleiapoilamine,zmbinduor.Zmbetulacestam
stnjenea.Oarenofisimitfratemeucmplictiseamcudnsulictarea
maifivruts1lassingurisotulescpeuli?
Ogradamicingusteramurdar;ncepnddelapoart,sentindea
unirdemagaziifcutedinltunoaie,uridelemneibeciuri,caremai
departecoteauctrefundulcuriiisesfreaucuferedeul.Acoperiurileerau
plinedefrnturidebrci,decioatedescnduri,deipcijilave,toatepescuite
dinOkadectremahalagiintimpuldezgheuluisaucndveneaapamare.
Curteaeraieaplindestivedetotfeluldelemnriejilav,careuscndusela
soare,rspndeaunmirosgreudemucegai.Alturieraunabatordevitemici;
mainfiecaredimineaveneaudintracolomugetelevieilor,behitul
berbeciloriunmirosptrunztordesnge,nctuneorimisepreac
mirosulacestaselegnacaoplasroie,strvezie,nvzduhulncrcatde
colb.Cndrsunamugetulvitelorlovitentrecoarnedemucheatoporului,
Kolea,vrndpesemnesrepetesunetul,mijeaochii,iumflabuzele,darnu
izbuteadectssufleaer:
Ffuu.
Laamiazbuniculscoteacapulpefereastristriga:
Lamas!
Bunicul,careiddeaelnsuidemncarecopilului,lluapegenunchi,
mestecantielcartofiiipineaiapoiivraluiKoleangurcudegetul
strmbdumicatulacesta,murdrinduibuzelesubiriibrbiaascuit.Dup
ce1hrneauntimpscurt,isumeeacmeuica,lmpungeacudegetuln
pnteculumflatichibzuiacuglastare:
Ei,ofiajungnd?Sausimaidau?
Dinungherulntunecatdelnguseauzeaglasulmamei:
Matanuvezicsentindeduppine?
Api,copiluiprost.Elnupoateticttrebuiesmnnce.
iiarmaivraundumicatnguraluiKolea.Felulacestadeahrni
copilulmistrneaattagrea,nctmisepuneangtunnod,carem
nbueaimieraruinedenumaiputeam.
Ei,deacuajunge!Spuneansfritbunicul.Ia1idu1maicti.
lluampeKolea,carescnceaisentindeactremas.Mamaseridica
horcinddinaternutcasmi1ieiei,deiratislabcumera,cuminile
numaipieleaiosul,preaunbradcuramurifrnte.
Mamaparcamuisedetot.Rardacascoteacteovorb,cuunglasdin
pieptulcareclocotea.
Toatziulicazceatcutnungheruleiimureacuncetul.Cmurea,
nicivorbcmiddeamseama,otiampreabine,dar,ifrasta,bunicul
vorbeapreadesipreastruitordemoarte,maicuseamseara,cndafarse
ntunecaipefereastrptrundeancasunmirosclduigrasdeputregai,
camirosuldeusuc.
Patulbuniculuiseaflancoluldinfa,lngfereastr,aproapesub
icoane,ieldormeacucapulctreele;seculcaimultvremedupaceea
bodogneanntuneric:
Iatcvinevremeasmuriminoi!Cucemutrneomnfiaacum
nainteaDomnului?Ceosispunem?Toatviaaneamzbuciumat,neam
spetitmuncind.iundeamajuns?
Eudormeampepodele,ntrecuptorifereastr.Loculerapreascurtpe
msuramea,aacmivrampicioarelencotru,iargndaciimiumblaupe
tlpiimgdilau.Ungherulacelamiddea,dealtfel,destuleprilejuride
bucurierutcioas.Bunicul,caregteasingur,sprgeantrunageamulcu
coadacociorveisauacrliguluicucareapucaoalele.Eraciudaticaraghios
cumdenuivenisenminteunuiomattdedeteptcadnsulsretezecoada
crligului.Odat,cndsentmplasesdeanfocooal,atrasoaadetare
cucrligul,nctnunumaicasfrmatcucoadacrliguluiceledournduri
degeamuriicercevelele,dararsturnatioalapevatriasparto.Aa1a
amrtntmplareaastapebtrn,nctsaaezatpepodeaianceputa
plnge:
Doamne,Dumnezeule!
Pestezi,dupceaplecatbuniculdeacas,amluatcuituldetiatpine
iamscurtatcoadacociorveiiacrliguluicamcuunsfert.Cndvzubunicul
treabapecareofcusem,ncepusmocrasc:
Dracafurisit!Trebuiaslefitiatcuferestrul.Mauzitu?Cu
ferestrul!Dincapeteieeaunitesucitoarepecareleamfipututvinde.Puide
drac!
Furios,buniculncepusdeadinminiiieintind.Mamamispuse:
Maibinenutebgai.
Mamamurintroduminicdeaugust,ctreamiaz.Tatmeuvitregse
ntorsesenudemultdincltorialuiiiarintraseundevanslujb.Bunicai
cuKoleasemutaserlael,ntrocsucuratdelnggaridintrozipe
altatrebuiasomutmacoloipemama.
ndimineaazileincareamurit,mamamiaspusncet,darcuglasul
mailimpedeivorbindmaiuorcadeobicei:
DofugpnlaEvgheniVasilieviciispuneic1rogsvinpn
aici.
Mamasesltnpat,sprijinindusecumnadeperete,iseaez,
adugind:
Hai,fugimairepede!
Misepruczmbeteicarenutiucesclipirenounochi.
Tatmeuvitregeralabiseric.Bunicamatrimisdupnitetabacla
bcniapecareoineaoevreic.Neavndtabacgata,amfostsilitsatept
pncenegustoreasa1apisatiabiadupaceea1amdusbunicii.
Cndmamntorsacaslabunicul,amgsitopemamaezndpeun
scaunlamas.Erambrcatcuorochieliliachiecurat,frumospieptnati
totaademndrcumotiamodinioar.
iemaibine?Amntrebatoeu,fstcindumfrstiudece.
Mamasauitatlaminefurioasimiaspus:
Iavinncoace!Undemiaiumblat?!Spune!Namapucatsi
rspund,cmainfcatcuomindepri,apucndcucealaltdepe
masuncuitlungimldios,fcutdintropnzdeferstru,miatras
ctevaculatul,ctoinurputerile.Apoiscpcuituldinminimiporunci:
Ridic1!D1ncoa.
Amridicatcuituli1amtrntitpemas.Mamamambrncitlao
parte.Mamaezatpeprispacuptorului,deunde,speriat,amurmritodin
ochi.
Mamasaridicatncetdepescauniatrecutncolulei;santinspe
patianceputsiteargcubatistasudoareadepefa.Mnaisemica
nesiguridedouorinicinuiaatinsfaa,cialunecatalturi,pepern,
pestecareatrecutcubatista.
Dmiap.
Amluatcuoceacapdincldare.Mamaaridicatcugreucapul,a
sorbitctevanghiituri,miadatlaopartemnacumnaeireceiaoftat
adnc.Apoiimutprivireactreungherulundeseaflauicoanele,intoarse
ochiilamine,micdinbuze,caicndarfivrutsmizmbeasc,ilssi
cadncetgenelelungipesteochi,coateleiselipirstrnsdeolduri,ntimp
ceminile,cudegeteleceabiamicau,setrausprepiept,ncercndsse
apropiedegt.Pestefaifluturoumbrcareiadnceatotmaimult
trsturile,ntinznduipieleagalbenaobrazuluiiascuinduinasul.Gurai
sedeschisepuincaicndsarfimiratdeceva,darrsuflareanuisemai
auzea.Amrmasndelungavremecuceacanmnlngpat,uitndum
cumisempietreafaaisefceatotmaipmntie.Apoiaintratbunicul.Iam
spus:
Amuritmama.,;Elsauitatsprepat.
Cetotspuiminciuni?
Sandreptatctrecuptor,dincareascosoplcint,fcndzgomot
asurzitorcucapaculcuptoruluiicutava.tiamcmamamuriseistmi
muitamladnsulsvdcndivadaielseamadeasta.Dupaceeaa
venittatmeuvitreg,mbrcatcuunsurtucdedrilincapcuunchipiualb.
Aluatfrzgomotunscauni1apuslngpatulmameicnd,deodat,pocni
cuscaunuldepodeaiurltare,cadintrotrmbidealam:
Piamurit!Uitaiv.
Buniculholbochiiipornincetiordelngcuptorcucapaculn
mn,poticnindusecaunorb.
Dupcenisipuluscataacoperitsicriulmamei,bunicaapornitrazna
printremorminte,deparceraoarbi,mpiedicndusedeocruce,czuii
stlcifaa.TatlluiIazaluatolaelngheret;ntimpcebunicasespla,el
mispuneancetiorcuvintedemngiere:
Mibiete,doamneferetedenesomn!Cesifaci?Astaaaeste,nai
ceiface.Spune,bunicu,nugriesceuadevrat?israc,ibogat,latoilie
datsmoar.Nuiaa,bunic?
Btrnulseuitpefereastrozbughipeuafar,darnumaidectse
ntoarsecuVeahir.
Ianteuit!mispuseelveselicufaalucinddebucurie,ntinzndu
miunpintenrupt.Ianteuitcefrumusee.i1druimamndoiVeahiri
cumine.Iacairotia.Trebuiesfiealvreunuicazaccare1apurtatlacizm
i1apierdut.AmvrutscumprdelaVeahirmecheriaastapentrudou
copeici.
Decemini?GriVeahirncet,darsuprat.TatlluiIaz,ns,opia
dinainteameaimifceadinochictreVeahir:
CezicideVeahir?Ofielru,darstiicnueu,cidnsuli1
druiete.
Bunicasesplase,imbrobodisefaavntiumflatcubasmauai
acumamchemasviuacas.Nuvoiamsmergcudnsa,tiindcacolo,la
praznic,aveausbeavotcisseialahar,nclabisericunchiuMihaili
spuseseoftndluiunchiulakov:
Cezici,bemazi?
Veahircutasmnveseleasc,iagasepintenuldebrbieise
strduiasajungculimbalarotiazimat,iartatlluiIazrdeadinadinscu
hohoteiipantruna:
Iateuitceface!Iateuit!
Vznd,ns,ctoateacesteaeraudeprisosictotnumnveseleam,
mispuse:
Eigata,ajunge!Vininfire!Toiavemsmurim.Pnipasarea
moare.tiiuna?Amsacoprmormntulmaicticubrazdedeiarb.Vrei?
Haiommergeacumatoilacmp,Veahir,tuicumine.Sankaalmeuos
vinielcunoi.Las'ctiembrazdeifacemmormntulcumnusepoatemai
frumos.
Astamiaplcutiamplecatcutoiilacmp.Ctevaziledupceam
nmormntatopemama,buniculmiaspus:
Ei,Lexei,nuetimedaliesteportlagt.Duteitudeigseteun
stpn.
iamintratlastpn.
SFRIT