Sunteți pe pagina 1din 12

TOLERANTE

1. TOLERANTE SI AJUSTAJE COTE LINIARE


1.1. TERMINOLOGIE

TOLERANTA se exprimǎ ca fiind diferenta algebricǎ dintre dimensiunea maximǎ


si minimǎ convenitǎ la prelucrarea unei pise pentru obtinerea unei cote nominale.

Unde: as - abaterea superioarǎ arbore; As - abaterea superioarǎ alezaj;

ai - abaterea inferioarǎ arbore; Ai - abaterea inferioarǎ alezaj;

. Ta - toleranta arbore ; TA - toleranta alezaj ;

dmin - dimensiune minimǎ arbore; Dmin - dimensiune minimǎ alezaj;

dmax - dimensiune maximǎ arbore; Dmax –dimensiune maximǎ alezaj;

N - cota nominalǎ .
OBSERVATIE :Abaterile dimensiunilor sunt exprimate in microni (µm),amia parte dintr-un milimetru = 0,001 mm.
CAMP DE TOLERANTǍ ,defineste zona cuprinsǎ intre dimensiunileminime si maxime ale unei cote ( alezaj sau arbore).
Prin asocierea campurilor de toleranta ale arborilor ,respectiv alezaje se obtin trei tipuri de ajustaje : cu joc, cu strangere si intermediar.
La nivel international s-a convenit o reglementare globala si anume
SISTEMUL ISO DE TOLERANTE SI AJUSTAJE , sistem adoptat de ROMANIA de la adoptare.In acest sistem s-au prevazut 28 de
campuri de tolerante pentru alezaje si tot atatea pentru arbori , pozitia lor fata de linia zero fiind definita prin abaterile fundamentale
( abaterile fundamentale fiind abaterile limita alese conventional pentru definirea pozitiei campului de toleranta in raport cu linia zero).

Prezentam in continuare un tabel care contine valorile abaterilor limita la un grup de ajustaje preferentiale in SISTEMUL ISO -
Alezaj unitar,Arbore unitar( alezaj unitar-abaterea fundamentala = abaterea inferioara Ai = 0; arbore unitar – abaterea fundamentala =
abaterea superioara as = 0 ).

SISTEM ISO TOLERANTE SI AJUSTAJE – ABATERI - ARBORE UNITAR, ALEZAJ UNITAR - STAS 8104 - 68 si STAS
8105 - 68

ALEZAJ UNITAR --- TABEL 1 ---- Valorile din tabele sunt in µm

DIMEN- H6 e7 f6 g5 h5 j5 k5 m5 n5 p5
SIUNE
ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT
0 ----3 + 6 - 14 - 6 - 2 0 + 2 + 4 + 6 + 4 + 10

mm 0 - 24 - 12 - 6 - 4 - 2 0 + 2 + 8 + 6
3-----6 + 8 - 20 - 10 - 4 0 + 3 + 6 + 9 + 13 + 17

0 - 32 - 18 - 9 - 5 - 2 + 1 + 4 + 8 + 12
6----10 + 9 - 25 - 13 - 5 0 + 4 + 7 + 12 + 18 + 21

0 - 40 - 22 - 11 - 6 - 2 + 1 + 6 + 10 + 15
10---14 + 11 - 32 - 16 - 6 0 + 5 + 9 + 15 + 20 + 26

14---18 0 - 50 - 27 - 14 - 8 - 3 + 1 + 7 + 12 + 18
18---24 + 13 - 40 - 20 - 9 0 + 5 + 11 + 17 + 24 + 31

24---30 0 - 61 - 33 - 16 - 9 - 4 + 2 + 8 + 15 + 22
30---40 + 16 - 50 - 25 - 9 0 + 6 + 13 + 20 + 28 + 37

40---50 0 - - 41 - 20 - 11 - 5 + 2 + 9 + 17 + 26
75
50---65 + 19 - 60 - 30 - 10 0 + 6 + 15 + 24 + 33 + 45

65---80 0 - 90 - 49 - 23 - 13 - 7 + 2 + 11 + 20 + 32
80--100 + 22 - 72 - 36 - 12 0 + 6 + 18 + 28 + 38 + 52

0 - 107 - 58 - 27 - 15 - 9 + 3 + 13 + 23 + 37
100-120
120-140 + 25 - 85 - 43 - 14 0 + 7 + 21 + 33 + 45 + 61

0 - 125 - 68 - 32 - 18 - 11 + 3 + 15 + 27 + 43
140-160

160-180
180-200 + 29 - 100 - 50 - 15 0 + 7 + 24 + 37 + 51 + 70

0 - 146 - 79 - 35 - 20 - 13 + 4 + 17 + 31 + 50
200-225

225-250
250-280 + 32 - 110 - 56 - 17 0 + 7 + 27 + 43 + 57 + 79

0 - 162 - 88 - 40 - 23 - 16 + 4 + 20 + 34 + 56
280-315
315-335 + 36 - 125 - 62 - 18 0 + 7 + 29 + 46 + 62 + 87

0 - 182 - 99 - 43 - 25 - 18 + 4 + 21 + 37 + 62
335-400

DIMEN- H7 e8 f7 g6 h6 j6 k6 m6 n6 r6

SIUNE ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT
0----3 + 10 - 14 - 6 - 2 0 + 4 + 6 + 8 + 10 + 16

mm 0 - 28 - 18 - 8 - 6 - 2 0 + 2 + 4 + 10
0----6 + 12 - 20 - 10 - 4 0 + 6 + 9 + 12 + 16 + 23

0 - 38 - 22 - 12 - 8 - 2 + 1 + 4 + 8 + 15
6----10 + 15 - 25 - 13 - 5 0 + 7 + 10 + 15 + 19 + 28

0 - 47 - 28 - 14 - 9 - 2 + 1 + 6 + 10 + 19
10---14 + 18 - 32 - 18 - 6 0 + 8 + 12 + 18 + 23 + 34

14---18 0 - 59 - 34 - 17 - 11 - 3 + 1 + 7 + 12 + 23
18---24 + 21 - 40 - 20 - 7 0 + 9 + 15 + 21 + 28 + 41

24---30 0 - 73 - 41 - 20 - 13 - 4 + 2 + 8 + 15 + 28
30---40 + 25 - 50 - 25 - 9 0 + 11 + 18 + 25 + 33 + 50

40---50 0 - 89 - 50 - 25 - 16 - 5 + 2 + 9 + 17 + 34
50---65 + 30 - 60 - 30 - 10 0 + 12 + 21 + 30 + 39 + 60

0 - 108 - 60 - 29 - 19 - 7 + 2 + 11 + 20 + 41
65---80 + 30 - 60 - 30 - 10 0 + 12 + 21 + 30 + 39 + 62

0 - 108 - 60 - 29 - 19 - 7 + 2 + 11 + 20 + 43
80--100 + 35 - 72 - 36 - 12 0 + 13 + 25 + 35 + 45 + 73

0 - 126 - 71 - 34 - 22 - 9 + 3 + 13 + 23 + 51
100-120 + 35 - 72 - 36 - 12 0 + 13 + 25 + 35 + 45 + 76

0 - 126 - 71 - 34 - 22 - 9 + 3 + 13 + 23 + 54
120-140 + 40 - 85 - 43 - 14 0 + 14 + 28 + 40 + 52 + 88

0 - 148 - 83 - 39 - 25 - 11 + 3 + 15 + 27 + 63
140-160 + 40 - 85 - 43 - 14 0 + 14 + 28 + 40 + 52 + 90

0 - 148 - 83 - 39 - 25 - 11 + 3 + 15 + 27 + 65
160-180 + 40 - 85 - 43 - 14 0 + 14 + 28 + 40 + 52 + 93

0 - 148 - 83 - 39 - 25 - 11 + 3 + 27 + 68

+ 15
180-200 + 46 - 100 - 50 - 15 0 + 16 + 33 + 46 + 60 + 106

0 - 172 - 96 - 44 - 29 - 13 + 4 + 17 + 31 + 77
200-225 + 46 - 100 - 50 - 15 0 + 16 + 33 + 46 + 60 + 109

0 - 172 - 96 - 44 - 29 - 13 + 4 + 17 + 31 + 80
225-250 + 46 - 100 - 50 - 15 0 + 16 + 33 + 46 + 60 + 113

0 - 172 - 96 - 44 - 29 - 13 + 4 + 17 + 31 + 84
250-280 + 52 - 110 - 56 - 17 0 + 16 + 36 + 52 + 66 + 126

0 - 191 - 108 - 49 - 32 - 16 + 4 + 20 + 34 + 94
280-315 + 52 - 110 - 56 - 17 0 + 16 + 36 + 52 + 66 + 130

0 - 191 - 108 - 49 - 32 - 16 + 4 + 20 + 34 + 98
315-335 + 57 - 125 - 62 - 18 0 + 18 + 40 + 57 + 73 + 144

0 - 214 - 119 - 54 - 36 - 18 + 4 + 21 + 37 + 108


335-400 + 57 - 125 - 62 - 18 0 + 18 + 40 + 57 + 73 + 150

0 - 214 - 119 - 54 - 36 - 18 + 4 + 21 + 37 + 114

DIMEN- H 8 d9 f8 h8 h7 j7 k7 m7 n7 r7
SIUNE
ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT
0-----3 + 14 - 20 - 6 0 0 + 6 + 10 _ + 14 + 20

mm 0 - 45 - 20 - 14 - 10 - 4 0 + 4 + 10
0-----6 + 18 - 30 - 10 0 0 + 8 + 13 + 16 + 20 + 27

0 - 60 - 28 - 18 - 12 - 4 + 1 + 4 + 8 + 15
6----10 + 22 - 40 - 13 0 0 + 10 + 16 + 21 + 25 + 34

0 - 76 - 35 - 22 - 15 - 5 + 1 + 6 + 10 + 19
10---14 + 27 - 50 - 16 0 0 + 12 + 19 + 25 + 30 + 41

0 - 93 - 43 - 27 - 18 - 6 + 1 + 7 + 12 + 23
14---18
18---24 + 33 - 65 - 20 0 0 + 13 + 23 + 28 + 36 + 49

0 - 117 - 53 - 33 - 21 - 8 + 2 + 8 + 15 + 28
24---30
30---40 + 39 - 80 - 25 0 0 + 15 + 27 + 34 + 42 + 59

0 - 142 - 64 - 39 - 25 - 10 + 2 + 9 + 17 + 34
40---50
50---65 + 46 - 100 - 30 0 0 + 18 + 32 + 41 + 50 + 71

0 - 174 - 76 - 46 - 30 - 12 + 2 + 11 + 20 + 41
65---80 + 46 - 100 - 30 0 0 + 18 + 32 + 41 + 50 + 73

0 - 174 - 76 - 46 - 30 - 12 + 2 + 11 + 20 + 43
80---100 + 54 - 120 - 36 0 0 + 20 + 38 + 48 + 58 + 86

0 - 207 - 90 - 54 - 35 - 15 + 3 + 12 + 23 + 51
100-120 + 54 - 120 - 36 0 0 + 20 + 38 + 48 + 58 + 89

0 - 207 - 90 - 54 - 35 - 15 + 3 + 12 + 23 + 54
120-140 + 63 - 145 - 43 0 0 + 22 + 43 + 55 + 67 + 103

0 - 245 - 106 - 63 - 40 - 18 + 3 + 15 + 27 + 63
140-160 + 63 - 145 - 43 0 0 + 22 + 43 + 55 + 67 + 105

0 - 245 - 106 - 63 - 40 - 18 + 3 + 15 + 27 + 65
160-180 + 63 - 125 - 43 0 0 + 22 + 43 + 55 + 67 + 108

0 - 245 - 106 - 63 - 40 - 18 + 3 + 15 + 27 + 68
180-200 + 72 - 170 - 50 0 0 + 25 + 50 + 63 + 77 + 123

0 - 285 - 122 - 72 - 46 - 21 + 4 + 17 + 31 + 77
200-225 + 72 - 170 - 50 0 0 + 25 + 50 + 63 + 77 + 126

0 - 285 - 122 - 72 - 46 - 21 + 4 + 17 + 31 + 80
225-250 + 72 - 170 - 50 0 0 + 25 + 50 + 63 + 77 + 130

0 - 285 - 122 - 72 - 46 - 21 + 4 + 17 + 31 + 84
250-280 + 81 - 190 - 56 0 0 + 26 + 56 + 72 + 86 + 148

0 - 320 - 137 - 81 - 52 - 26 + 4 + 20 + 34 + 94
280-315 + 81 - 190 - 56 0 0 + 26 + 56 + 72 + 86 + 150

0 - 320 - 137 - 81 - 52 - 26 + 4 + 20 + 34 + 98
315-335 + 89 - 210 - 62 0 0 + 29 + 61 + 78 + 94 + 165

0 - 350 - 151 - 89 - 57 - 28 + 4 + 21 + 37 + 108


335-400 + 89 - 210 - 62 0 0 + 29 + 61 + 78 + 94 + 171

0 - 350 - 151 - 89 - 57 - 28 + 4 + 21 + 37 + 114

ARBORE UNITAR ---- TABEL 2 --- Valorile din tabel sunt in µm


DIMEN- h 6 G7 H7 J7 K7 M7 N7 P7 R7 S7
SIUNE
ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT

ABAT
0 ---- 3 0 + 12 + 10 + 4 0 0 - 4 - 6 - 10 - 14

mm - 6 + 2 0 - 6 - 10 - 12 - 14 - 16 - 20 - 24
3 ---- 6 0 + 16 + 12 + 6 + 3 0 - 4 - 8 - 11 - 15

- 8 + 4 0 - 6 - 9 - 12 - 16 - 20 - 23 - 27
6 --- 10 0 + 20 + 15 + 8 + 5 0 - 4 - 9 - 13 - 17

- 9 + 5 0 - 7 - 10 - 15 - 19 - 24 - 28 - 32
10 – 14 0 + 24 + 18 + 10 + 6 0 - 5 - 11 - 16 - 21

- 11 + 6 0 - 8 - 12 - 18 - 23 - 29 - 34 - 39
14 -- 18
18 – 24 0 + 28 + 21 + 12 + 6 0 - 8 - 14 - 20 - 27

- 13 + 7 0 - 9 - 15 - 21 - 28 - 35 - 41 - 48
24 -- 30
30 – 40 0 + 34 + 25 + 14 + 7 0 - 8 - 17 - 25 - 34

- 16 + 9 0 - 11 - 18 - 25 - 33 - 42 - 50 - 59
40 -- 50
50 -- 65 0 + 40 + 30 + 18 + 9 0 - 9 - 21 - 30 - 42

- 19 + 10 0 - 12 - 21 - 30 - 39 - 51 - 60 - 72
65 -- 80 0 + 40 + 30 + 18 + 9 0 - 9 - 21 - 32 - 48
- 19 + 10 0 - 12 - 21 - 30 - 39 - 51 - 62 - 78

80 -100 0 + 47 + 35 + 22 + 10 0 - 10 - 24 - 38 - 58

- 22 + 12 0 - 13 - 25 - 35 - 45 - 59 - 73 - 93
100-120 0 + 47 + 35 + 22 + 10 0 - 10 - 24 - 41 - 66

- 22 + 12 0 - 13 - 25 - 35 - 45 - 59 - 76 - 101
120-140 0 + 54 + 40 + 26 + 12 0 - 12 - 28 - 48 - 77

- 25 + 14 0 - 14 - 28 - 40 - 52 - 68 - 88 - 117
140-160 0 + 54 + 40 + 26 + 12 0 - 12 - 28 - 50 - 85

- 25 + 14 0 - 14 - 28 - 40 - 52 - 68 - 90 - 125
160-180 0 + 54 + 40 + 26 + 12 0 - 12 - 28 - 53 - 93

- 25 + 14 0 - 14 - 28 - 40 - 52 - 68 - 93 - 133
180-200 0 + 61 + 48 + 30 + 13 0 - 14 - 33 - 60 - 105

- 29 + 15 0 - 16 - 33 - 46 - 60 - 79 - 106 - 151
200-225 0 + 61 + 48 + 30 + 13 0 - 14 - 33 - 63 - 113

- 29 + 15 0 - 16 - 33 - 46 - 60 - 79 - 109 - 159
225-250 0 + 61 + 48 + 30 + 13 0 - 14 - 33 - 67 - 123

- 29 + 15 0 - 16 - 33 - 46 - 60 - 79 - 113 - 169
250-280 0 + 69 + 52 + 36 + 16 0 - 14 - 36 - 74 - 138

- 32 + 17 0 - 16 - 36 - 52 - 66 - 88 - 126 - 190
280-315 0 + 69 + 52 + 36 + 16 0 - 14 - 36 - 78 - 150

- 32 + 17 0 - 16 - 36 - 52 - 66 - 88 - 130 - 202
315-335 0 + 75 + 57 + 39 + 17 0 - 16 - 41 - 87 - 169

- 36 + 18 0 - 18 - 40 - 57 - 73 - 98 - 144 - 226
335-400 0 + 75 + 57 + 39 + 17 0 - 16 - 41 - 93 - 187

- 36 + 18 0 - 18 - 40 - 57 - 73 - 98 - 150 - 244
DIMEN- h 7 F7 H8 h E7 F8 h9 D8 h 11 D11
SIUNE 8
ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT ABAT
ABAT
0 ---- 3 0 + 16 + 14 0 + 24 + 20 0 + 34 0 + 80

mm - 10 + 6 0 - 14 + 14 + 6 - 25 + 20 - 60 + 20
3 ---- 6 0 + 22 + 18 0 + 32 + 28 0 + 48 0 + 105

- 12 + 10 0 - 18 + 20 + 10 - 30 + 30 - 75 + 30
6 ---10 0 + 28 + 22 0 + 40 + 35 0 + 62 0 + 130

- 15 + 13 0 - 22 + 25 + 13 - 36 + 40 - 90 + 40
10 – 14 0 + 34 + 27 0 + 50 + 43 0 + 77 0 + 160

- 18 + 16 0 - 27 + 32 + 16 - 43 + 50 - 110 + 50
14 -- 18
18 – 24 0 + 41 + 33 0 + 61 + 53 0 + 98 0 + 199

- 21 + 20 0 - 33 + 40 + 20 - 52 + 65 - 130 + 65
24 --30
30 – 40 0 + 50 + 39 0 + 75 + 64 0 + 119 0 + 240

- 25 + 25 0 - 39 + 50 + 25 - 62 + 80 - 160 + 80
40 --50
50 – 65 0 + 60 + 46 0 + 90 + 76 0 + 146 0 + 290

- 30 + 30 0 - 46 + 60 + 30 - 74 + 100 - 190 + 100


65 --80
80 --100 0 + 71 + 54 0 + 107 + 90 0 + 174 0 + 340

+ 36 0 - 54 + 72 + 38 - 87 + 120 - 220 + 120


100-120

- 35
120-140 0 + 83 + 63 0 + 125 + 106 0 + 208 0 + 395

- 40 + 43 0 - 63 + 85 + 43 - 100 + 145 - 250 + 145


140-160

160-180
180-200 0 + 96 + 72 0 + 146 + 122 0 + 242 0 + 480

- 48 + 50 0 - 72 + 100 + 50 - 115 + 170 - 290 + 170


200-225

225-250
250-280 0 + 108 + 81 0 + 162 + 137 0 + 271 0 + 510

- 52 + 56 0 - 81 + 110 + 56 - 130 + 190 - 320 + 190


280-315
315-335 0 + 119 + 89 0 + 182 + 151 0 + 299 0 + 570

- 57 + 82 0 - 89 + 125 + 82 - 140 + 210 - 360 + 210


335-400

OBSERVATIE: Valorile abaterilor in casutele tabelului sunt prezentate astfel: in partea superioara abaterile superioare ( As ,as) ,
in partea inferioara abaterile inferioare( Ai,ai ) corespunzator campului de toleranta,camp de toleranta arbore,litera mica,camp de toleranta alezaj,
litera mare.

ALEZAJ ( H 8) - 20 mm ARBOR ( m5)- 20 mm


1.2. APLICATII
EXEMPLUL 1.
Sa se determine cotele maxime si minime ale urmatoarelor ajustaje:
H8 H7 H6 h6 h9
—— ; —— ; —— ; —— ; —— pentru dimensiunea de 40 mm:
j7 g6 n5 R7 D8
Folosind tabelele de mai sus 1si 2 aceste cote sunt:
40 H8 → maxim : 40 + 0,039 = 40,039 ; minim : 40 + 0,000 = 40,000 ;
40 j 7 → maxim : 40 + 0,015 = 40,015 ; minim : 40 - 0,010 = 39,990 .
40 H7 → maxim : 40 + 0,025 = 40,025 ; minim : 40 + 0,000 = 40,000 ;
40 g 6 → maxim : 40 - 0,009 = 39,991 ; minim : 40 - 0,025 = 39,975 .
40 H6 → maxim : 40 + 0,016 = 40,016 ; minim : 40 + 0,000 = 40,000 ;
40 n 5 → maxim : 40 + 0,028 = 40,028 ; minim : 40 + 0,017 = 40,017 .
40 h6 → maxim : 40 + 0,000 = 40,000 ; minim : 40 – 0,016 = 39,084 ;
40 R7 → maxim : 40 - 0,025 = 39,975 ; minim : 40 - 0,050 = 39,950 .
40 h9 → maxim : 40 + 0,000 = 40,000 ; minim : 40 – 0,062 = 39,938 ;
40 D8 → maxim : 40 + 0,119 = 40,119 ; minim : 40 + 0,080 = 40,080 .
EXEMPLUL 2.
Sa se determine toleranta maxima si minima a urmatoarelor ajustaje:
H7 H8 H7
60 —— , 100 —— , 140 —— si sa se defineasca tipul ajustajului :
g 6 j7 r6
cu joc, intermediar si strangere :
Tmax = max. 60 H7 - min. 60 g6 = 60,030 - 59,971 = 0,059 mm ;
Tmin = min. 60 H7 - max.60 g6 = 60,000 - 59,990 = 0,010 mm .
Daca Tmax si Tmin au valori pozitive , ca in cazul de fata , atunci
tipul ajustajului este cu joc .
Tmax = max. 100 H8 - min. 100 j7 = 100,054 - 99,985 = 0,069 mm ;
Tmin = min. 100 H8 - max.100 j7 = 100,000 - 100,020= -0.020 mm.
Daca Tmin are valoare negativa , ca in cazul de fata , atunci tipul
ajustajului este intermediar .

Tmax = max. 140 H7 - min. 140 r6 = 140,040 - 140,063 = -0,023 mm;


Tmin = min. 140 H7 - max.140 r6 = 140,000 - 140,088 = -0,088 mm.
Daca Tmax si Tmin au valori negative , ca in cazul de fata , atunci
tipul ajustajului este cu strangere , iar Tmax = S min( strangerea minima),
si Tmin = S max ( strangerea maxima).

S-ar putea să vă placă și