TÜRK EDEBİYATI

1. Sınıf 2. Dönem 7. Ders

 Masal

• Masal; genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza, kuşaktan

kuşağa sürüp gelen, olağanüstü kişilerin başından geçen
olağandışı olayları anlatan edebî türdür. Masallar; olaya
dayalı, sanatsal metinlerdir. Genellikle bir tekerleme ile
başlar.
• Povestea este o versiune literară a evenimentelor
extraordinare care sunt deobicei create de public, mergând
din gură în gură, din generație în generație și trecând pe la
oameni extraordinari. Basmele sunt texte artistice, bazate
pe evenimente care de obicei încep cu o repetare.
 Masal

• Masallarda yer ve zaman belirsizdir. Olaylar, hayalî

mekânlarda geçer. Olay, belirsiz bir geçmiş zamanda
gerçekleşir. Anlatımda öğrenilen geçmiş zaman ya da
geniş zaman kullanılır. Kahramanlar genellikle devler,
periler, cinler, padişahlar, prensler vb. kişilerdir.
• Timpul și locul în povești sunt incerte. Lucrurile se
întâmplă în locuri imaginare. Se întâmplă într-un trecut
incert. Narațiunea folosește istoricul sau timpul extins
învățat. Eroii sunt de obicei giganți, zâne, genii, pagani,
prinți, etc. e oameni.
 Masal

• Masallar iyi ile kötünün mücadelesini anlatır, masalın sonunda

iyilik üstün gelir. İyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
Masallarda yalın, duru bir dil ve anlatım söz konusudur.
Anlatımda söylenmesi güç kelimelere, ayrıntılı betimlemelere
yer verilmez. Masalların başında, ortasında ve sonunda kalıp
sözlere yer verilir.

Basmele spun lupta de bine și rău, și la sfârșitul poveștii, binele

predomină. Cei buni sunt răsplătiți, cei răi sunt pedepsiți. Există
un limbaj simplu. În narațiune, cuvintele greu de spus nu sunt
incluse în descrieri detaliate. La începutul, mijlocul și sfârșitul
poveștii, sunt incluse cuvintele.
 Masal

• Masallarda iyilik, güzellik, doğruluk, yardımseverlik gibi

evrensel değerler yer alır; dinî ve millî ögelere yer verilmez.
Masalların söyleyeni belli değildir. Masallar, halkın ortak edebî
ürünleri arasında yer alır. Halk arasında dilden dile söylenerek
gelecek kuşaklara aktarılan masallar, sonradan yazıya
geçirilmiştir.
• Poveștile includ valori universale precum bunătatea, frumusețea,
adevărul, filantropia; ele nu includ elemente religioase și
naționale. Fara ele nu poți spune poveste. Basmele sunt printre
produsele literare comune ale oamenilor. Poveștile transmise din
generație in generație prin viu grai au fost scrise mai târziu.
• Tasa Kuşu adlı masalı okuyalım, sayfa 124

• Să citim povestea numită "pasărea Tasa", pagina 124

 Masal Planı
turca
• Masallar; döşeme, serim, düğüm,
çözüm ve dilek bölümlerinden oluşur:
•
Döşeme: Dinleyicinin ilgisini çekme
amacı taşıyan tekerleme bölümüdür.
Tasa Kuşu masalında olduğu gibi
“Evvel zaman içinde, kalbur saman
içinde...“ gibi kalıplaşmış sözlerle
başlar.
• Serim: Tasa Kuşu masalında olduğu
gibi kişiler tanıtılır. “Bir memleketin
birinde...” gibi ifadelerle olaya giriş
yapılır.
romana
• Basmele sunt formate din gresie,
gresie, noduri, soluții, și dorește:
Tapițerie: O secțiune de rulare în
scopul atragerii atenției
publicului. Ca și în povestea
pasărea Sha, începe cu cuvinte
care au fost "o dată la un moment
dat, într-un loc de fân..."
Serie: Oamenii sunt introduse ca
în povestea pasărea Tasa. "Într-o
țară..." și așa mai departe.
• Düğüm: Olaylar gelişir, çatışma ortaya konur. İyiler ve kötüler bu
bölümde belirginleşir. Olayın ayrıntılarına girilir. Merak duygusu
yoğunluk kazanır. Olaylar hızlanarak çözüm noktasına yönelir.
• Tasa Kuşu masalında tasa kuşunun Sülün kızı kanatlarının arasına
almasıyla gelişen olaylar düğüm bölümünü oluşturur.
• Nod: Evenimentele se dezvoltă, apare un conflict. Binele și răul sunt
evidente în acest capitol. Se introduc detaliile evenimentului.
Curiozitatea câștigă intensitate. Evenimentele se accelerează până la
punctul de rezoluție.
• În povestea pasărea Sha, evenimentele care au loc atunci când pasărea
tasa este plasată printre aripile fiicei fazanului formează secțiunea nod
• Çözüm: Düğüm bölümünde belirginleşen çatışma bu bölümde iyilerin
kazanması ve kötülerin cezalandırılmasıyla çözülür. Tasa Kuşu masalında Oh
dedenin, Sülün kızın dileğini yerine getirmesi çözüm bölümünü oluşturur.
• Dilek: Masal “Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine”, “Darısı
yurdumuzun güzelleri başına” gibi iyi dilek bildiren kalıplaşmış sözlerle son
bulur.
• Soluția: Conflictul care este evident în secțiunea nod este rezolvată prin
câștigarea bun și pedepsirea rău în această secțiune. În povestea păsării Sha,
bunicul lui Oh împlinește dorința fazanului este soluția.
• Dorință: Povestea se termină cu cuvinte stereotipe care fac dorințe bune, cum
ar fi „sunt un mutt virtuos, să ieșim la țelină”, „frumusețile pământului
nostru”.
• Masalların ortaya çıkışı ile ilgili çeşitli görüşler ileri sürülmüştür.
Yaygın görüşe göre masalların kaynağı Yunan ve Hint
mitolojileridir. Eski Yunan’daki Ezop Masalları, bilinen en eski
masal / fabl örnekleridir. MÖ VI. yüzyılda yazıya geçirilmiş olan
Ezop Masalları’nda kahramanlar genellikle hayvanlar arasından
seçilmiştir.
• Au fost sugerate diferite opinii cu privire la apariția basmelor.
Potrivit unor opinii larg răspândite, mitologiile grecești și indiene
sunt originea basmelor. Poveștile Ezop din Grecia antică sunt cele
mai vechi exemple de basme/fabule cunoscute de om. În secolul
alVI lea; poveștile Ezop, care a fost scris în secolul al 19-lea, eroi au
fost adesea alese printre animale.
• Hint edebiyatındaki Pançatantra adlı eser ile Beydeba’nın yazdığı Kelile ve
Dimne, Doğu’daki ilk masal / fabl örnekleridir. Arap ve İran kaynaklı Binbir
Gece Masalları, Doğu toplumlarının hayal dünyasının ürünüdür. Masalların
anlatıcısı Şehrazat’tır. Eserde hikâye içinde hikâye anlatım tekniği
kullanılmıştır. Binbir Gece Masalları; birçok dile çevrilmiş, yüzyıllarca geniş
bir coğrafyada dilden dile dolaşmış, edebiyatta ve sinemada defalarca
işlenmiştir.463/3000
• În literatura indiană, Pançatantra și Kelile și Dimne, scrise de Beydeba, sunt
primele exemple de basme/fabule din est. Poveștile de noapte Binbir din Arab
și Iran sunt produsul imaginației comunităților estice. Sheherazade este
naratorul poveștilor. În lucrare au fost folosite tehnici de povestiri în narațiune.
Mii de povești de noapte au fost traduse în mai multe limbi, au călătorit de la
limbă la limbă într-o vastă geografie timp de secole și au fost scrise de-a lungul
și peste în literatură și cinema.
• Grimm Kardeşler olarak tanınan Jacob (Yakop) ve Wilhelm
(Vilhelm) Grimm, Almanya’da halk arasında yaşayan masalları
derleyerek 1812 yılında Çocuk ve Yuva Masalları adıyla
yayımlamışlardır. Bu masallar Grimm Masalları adıyla tanınmıştır.
Kibritçi Kız masalıyla tanınan Danimarkalı yazar Andersen1835
yılında Çocuk Masalları adlı eserini yayımlamıştır.
• Jacob (Yakop) și Wilhelm (Vilhelm) Grimm, cunoscut sub numele de
Frații Grimm, au compilat poveștile care trăiau printre oamenii din
Germania și le-au publicat în 1812 sub numele de copii și povești de
acasă. Aceste povești sunt cunoscute sub numele de poveștile lui
Grimm. Scriitorul danez Andersen1835, cunoscut pentru povestea
fetei de meci, și-a publicat lucrarea, poveștile pentru copii.
• Andersen’in birçok masalında iyilik ve güzellik üstün gelirken kendi
yaşamından izler taşıyan masallarında iyimserliğin yerini kötümserlik
ve hüzün almıştır. Andersen’in bazı masalları fabl özelliği taşımaktadır.
• Türk edebiyatında Uygur dönemi eseri olan Kalyanamkara ve
Papamkara masal özelliği gösteren ilk eserlerdendir.
• În multe dintre poveștile lui Andersen, s-au întâmplat bune și rele, în
timp ce optimismul a fost înlocuit de pesimism și tristețe în propriile
povești care îi purtau viața. Unele dintre poveștile lui Andersen sunt
ireal.
• Kalyanamkara și Papamkara sunt printre primele lucrări care prezintă
caracteristicile de basm ale perioadei uigure în literatura turcă.
• Osmanlı döneminde sözlü gelenekten derlenerek hazırlanan Billur Köşk, ilk Türk
masallarındandır. XIX. yüzyıldan itibaren, Türk Halk Edebiyatının sözlü ürünleri içinde “kıssa”
adıyla anılan masal için “mesel” sözcüğü kullanılmaya başlanmıştır. Masal sözcüğünü gerçek
anlamına bağlı olarak kullanan ilk sanatçı Namık Kemal’dir. Namık Kemal; masalı eğitici,
terbiye edici özellikte, bütünüyle hayalî olaylardan meydana gelen bir anlatım türü olarak
tanımlamıştır.477/3000
• Pregătit din tradiția orală din epoca otomană, bildur Köșk este una dintre primele povești
turcești. XX. Din secolul XX, cuvântul „mlesel” a fost folosit pentru povestea numită „scurt” în
produsele verbale ale literaturii publice turcești. Namık Kemal este primul artist care folosește
cuvântul basm bazat pe adevăratul său înțeles. Namık Kemal a descris povestea ca fiind o
narațiune a tuturor tipurilor de evenimente imaginare în calități educaționale, educaționale și
educaționale.
• Halkın dilinde yaşayan masalları Pertev Naili Boratav, Eflatun Cem Güney,
Naki Tezel gibi araştırmacılar derleyerek yayımlamıştır. Türk masal
kahramanları devler, cadılar gibi olağanüstü özelliklere sahip varlıklar ile
insanlar ve hayvanlardır. Masallarda padişah, Hızır, derviş, hükümdar,
Keloğlan vb. iyiliği temsil ederken devler, cadılar, vezirler vb. kötülüğü temsil
eder. Masallarda sık rastlanan hayvanlar ise tilki, aslan, Zümrüdüanka’dır.
• În limba oamenilor, cercetători, cum ar fi Pertev Naili Boratav, Elatun
CEM Sud, Naki Tezel au compilat și publicat poveștile. Eroii de basm
turci sunt animale și persoane cu proprietăți extraordinare precum
giganți, vrăjitoare și multe altele. În basme, pastia, sulița, dervis,
conducător, Keloğlan, etc. Uriași, vrăjitoare, labirinturi, etc. Atunci
când reprezintă binele reprezintă răul. Animalele care sunt comune în
basme sunt vulpi, lei, smaralde.
 Fabl

• Fabl; kahramanları çoklukla hayvanlardan seçilen, ders verme amacı

güden, genellikle manzum bir edebî türdür. Fabllarda bir öğüt yer alır. Bu
öğüt, genellikle bir atasözü ya da özdeyiş yoluyla verilir. Fabllarda soyut
kavramlar, somut olaylar yardımıyla anlatılır. İnsanların başından geçen
her türlü olay fablın konusunu, iyilik-kötülük gibi çatışmalar olay
örgüsünü oluşturur.
• Fabula este o specie literară ai cărei eroi sunt adesea aleși de la animale,
care este destinat să învețe, de obicei punctul meu de vedere. Fablls au un
sfat. Acest sfat este adesea dat printr-un proverb sau proverb. Conceptele
de abstracte din Fabule sunt explicate prin intermediul unor evenimente
concrete. Orice eveniment prin care trec oamenii creează complotul
alfabetului, conflicte precum binele și răul, complotul evenimentului.
• Kahramanlar genellikle hayvanlardır fakat insanlar da zaman zaman
bu kahramanlar arasında yer almaktadır. Hayvanlar fablda kurnazlık,
cesaret, kibir, kıskançlık, kahramanlık gibi insani özellikleri temsil
edecek şekilde yer alır; bunun için fabllarda genellikle teşhis ve intak
sanatlarından yararlanılır. Olaya dayanan diğer türlerde olduğu gibi
fablda da öyküleyici anlatıma başvurulur.
• Eroii sunt adesea animale, dar oamenii sunt, de asemenea, printre
acești eroi din când în când. Animalele sunt găsite în alfabet pentru a
reprezenta caracteristici umane, cum ar fi viclenie, curaj, aroganță,
gelozie, eroism, și astfel fabele folosesc adesea artele diagnosticului
și intak. Ca și în cazul altor tipuri de evenimente, povestirea este
aplicată în alfabet.
• Fabl türünde de masalda olduğu gibi yer ve zaman belirsizdir. Ders verme
amacı güdüldüğü için dili sadedir. Zaman zaman kalıp sözlere yer verilir.
Masalda olduğu gibi fablda da “dostluk, dayanışma, korku, öfke,
kurnazlık” gibi evrensel tema ve kavramlar işlenir. Türk edebiyatında fabl
niteliği taşıyan örnekler, Hint, Arap ve İran edebiyatından esinlenilerek
oluşturulmuştur. XIII. yüzyılda Mevlana’nın Mesnevi’sinde fabl özelliği
taşıyan parçalara rastlanmaktadır.
• Ca și în mit, locul și timpul sunt incerte. Are o limbă pentru predare.
Ocazional, cuvintele sunt incluse. Ca și în poveste, în alfabet sunt
prelucrate teme și concepte universale precum "prietenie, solidaritate,
frică, mânie, viclenie". Exemple de literatură turcă alfabetice se bazează pe
literatura indiană, arabă și iraniană. XIII În secolul al XIX-lea, Mevlana's
Mesnevi prezintă piese cu o caracteristică a alfabetului.
• Gülşehri’nin XIV. yüzyılda Farsçadan çevirdiği Kuş Dili
anlamına gelen Mantıku’t Tayr, fabl özelliği
göstermektedir. XV. yüzyılda Şeyhî’nin yazdığı Harnâme,
Türk edebiyatındaki ilk fabl örneğidir. Şinasi, 1859 yılında
La Fontaine’in (La Fonten) fabllarını Türkçeye çevirmiştir.
• IV. Gülșehri În secolul 20, Mantıku t Tayr, care se traduce
din Farsi în limba Bird, arată caracteristica alfabetului. V.
În secolul al XIX-lea, Harnâme, scris de Sheikh, este
primul exemplu de alfabet în literatura turcă. În 1859, a
tradus în turcă scrisorile lui la Fontaine (la Fonten).
XIII. yüzyılda yaşamış İranlı şair Sadi’nin Gülistan adlı eserinde fabl özelliği
taşıyan parçalara rastlanmaktadır. XVII. yüzyılda Fransız yazar La Fontaine, Ezop
ve Beydeba’dan esinlererek fabllar yazmıştır.
Amerikalı yazar Richard Bach’ın (Riçırt Bah) Martı, İngiliz yazar George Orwell’in
(Corç Orvel) Hayvan Çiftliği, Fransız yazar Antoine de Saint-Exupéry’nin (Antuen dö
Sant Ekzuperi) Küçük Prens gibi eserleri fabl türünden etkilenilerek yazılmıştır.
XIII. yüzyılda yaşamış İranlı şair Sadi’nin Gülistan adlı eserinde fabl özelliği taşıyan parçalara rastlanmaktadır.
XVII. yüzyılda Fransız yazar La Fontaine, Ezop ve Beydeba’dan esinlererek fabllar yazmıştır.
Amerikalı yazar Richard Bach’ın (Riçırt Bah) Martı, İngiliz yazar George Orwell’in (Corç Orvel) Hayvan
Çiftliği, Fransız yazar Antoine de Saint-Exupéry’nin (Antuen dö Sant Ekzuperi) Küçük Prens gibi eserleri fabl
türünden etkilenilerek yazılmıştır.464/3000
XIII În lucrarea lui Sadi, Gülistan, poetul iranian care a trăit în secolul al XIX-lea, există bucăți din alfabet.
XVII În secolul al XIX-lea, scriitorul francez la Fontaine a scris scrisori inspirate de Ezop și Beydeba.
Scriitorul american Richard Bach (Ricırt Bah), operele scriitorului britanic George Orwell (Corç Orvel), cum ar
fi animal Farm, scriitorul francez Antoine de Saint-Exupéry (Antuen de Sant Ekzuperi), au fost scrise sub forma
alfabetului.
 Fablın Yapısı
Fabllar; serim, düğüm, çözüm ve öğüt bölümlerinden oluşur:

Serim: Kişiler kısaca tanıtılır, olayın geçtiği çevre belirtilir, olay başlatılır.

Düğüm: Çatışma ortaya konur ve olay düğümlenir. Olayın ayrıntılarına girilir. Merak duygusu yoğunluk kazanır.

Çözüm: Düğüm çözülür, çatışma sona erer. Olay genellikle beklenmedik bir sonuca bağlanır.

Öğüt: Olayla ilgili ana fikir öğüt biçiminde verilir. Bu öğüt daha çok bir atasözü ile ortaya konur.

Fabula constă din serii, noduri, soluții și secțiuni de consiliere:

Serie: Oamenii sunt introduse pe scurt, mediul în care a avut loc evenimentul este identificat, evenimentul este pornit.

Nod: Conflictul este creat și evenimentul este înnodat. Se introduc detaliile evenimentului. Curiozitatea câștigă intensitate.

Soluție: Nodul este rezolvat, conflictul este de peste. Evenimentul conduce de obicei la un rezultat neașteptat.

Sfat: Ideea principală a evenimentului este dată sub formă de sfaturi. Acest sfat este mai mult despre un proverb.
• Sonraki ders roman türü…