Sunteți pe pagina 1din 5

Recapitulare pentru teză - Clasa a IX-a D

An școlar 2019 – 2020 - Semestrul al II-lea


Trigonometrie
Funcții trigonometrice
sin :   1,1 , sin x  ordonata punctului M  x   C  O ,1 , asociat numărului x prin funcția
de acoperire universală a cercului trigonometric;
cos :   1,1 , cos x  abscisa punctului M  x   C  O ,1 , asociat numărului x prin funcția de
acoperire universală a cercului trigonometric. Rezultă M  x  cos x, sin x  .
  
 n n  
sin x cos x
tg :   2n  1 n    , tg x  ctg : , ctg x 
 2  cos x sin x
  
 n n   1 1
cosec : , cosec x  sec :   2n  1 n    , sec x 
sin x  2  cos x
sec  funcția secantă; cosec  funcția cosecantă;
sin  x  2n   sin x , x  , n  ; cos  x  2n   cos x , x  , n 
  
tg  x  n   tg x , x    2k  1 k   , n  ; ctg  x  n   c tg x , x   k k   , n
 2 

    5 
x 0  0  15 
 30 

 45  
 60 

 75 

 90  

12 6 4 3 12 2
sin x 6 2 1 2 3 6 2
0 1
4 2 2 2 4
cos x 6 2 3 2 1 6 2
1 0
4 2 2 2 4
3
tg x 0 2 3 1 3 2 3 
3
3
ctg x  2 3 3 1 2 3 0
3
2 3
sec x 1 6 2 2 2 6 2 
3
2 3
cosec x  6 2 2 2 6 2 1
3

sin2 x cos 2 x tg 2 x ctg 2 x


tg 2 x 1
sin2 x sin2 x 1  cos 2 x
1  tg 2 x 1  ctg 2 x
1 ctg 2 x
cos 2 x 1  sin2 x cos 2 x
1  tg 2 x 1  ctg 2 x
sin 2 x 1  cos 2 x 1
tg 2 x tg 2 x
1  sin 2 x cos 2 x ctg 2 x

2 1  sin 2 x cos 2 x 1
ctg x ctg 2 x
sin 2 x 1  cos 2 x tg 2 x
Sau:
sin x cos x tg x ctg x
tg x 1
sin x sin x  1  cos 2 x  
1  tg x 2
1  ctg 2 x
1 ctg x
cos x  1  sin 2 x cos x  
1  tg 2 x 1  ctg 2 x


sin x 1  cos 2 x 1
tg x  tg x
1  sin 2 x cos x ctg x

1  sin 2 x 
cos x 1
ctg x  ctg x
sin x 1  cos 2 x tg x

Formule de reducere la primul cadran


     3 
sin   x   cos x sin   x   cos x sin   x    sin x sin   x   cos x
2  2   2 
     3 
cos   x   sin x cos   x    sin x cos   x   cos x cos   x   sin x
2  2   2 
     3 
tg   x   ctg x tg   x   ctg x tg   x   tg x tg   x   ctg x
 2   2   2 
     3 
ctg   x   tg x ctg   x   tg x ctg   x   ctg x ctg   x   tg x
2  2   2 
 3 
sin   x   sin x sin   x   cos x sin  2  x    sin x
 2 
 3 
cos   x   cos x cos   x    sin x cos  2  x   cos x
 2 
 3 
tg   x   tg x tg   x   ctg x tg  2  x   tg x
 2 
 3 
ctg   x   ctg x ctg   x   tg x ctg  2  x   ctg x
 2 
Cele 28 de formule de mai sus pot fi concentrate în următoarea formulă ( f  sin , cos , tg , ctg ):
    f , k  par
f  k  x    g  x  , unde g   , iar semnul din fața lui g reprezintă semnul funcției
 2  cof , k  impar

f din cadranul în care se află k  x.
2
Formule trigonometrice:
sin   x    sin x ; cos   x   cos x ; tg   x   tg x ; ctg   x   ctg x
sin2 x  cos 2 x  1 ; sin2 x  1  cos 2 x ; cos 2 x  1  sin2 x
sin  x  y   sin x  cos y  cos x  sin y ; sin  x  y   sin x  cos y  cos x  sin y
cos  x  y   cos x  cos y  sin x  sin y ; cos  x  y   cos x  cos y  sin x  sin y
tg x  tg y ctg x  ctg y 1 tg x  tg y 2tg x
tg  x  y   ; ctg  x  y   ; tg  x  y   ; tg 2 x 
1  tg x  tg y ctg x  ctg y 1  tg x  tg y 1  tg 2 x
tg x  tg y  tg z  tg x  tg y  tg z
tg  x  y  z   ;
1  tg x  tg y  tg y  tg z  tg x  tg z
ctg x  ctg y  ctg z  ctg x  ctg y  ctg z
ctg  x  y  z  
1  c tg x  c tg y  ctg y  ctg z  c tg x  c tg z
sin 2 x  2sin x  cos x ; cos 2 x  cos 2 x  sin2 x ; cos 2 x  2cos 2 x  1 ; cos 2 x  1  2sin2 x
1  cos 2 x 1  cos 2 x 1  cos 2 x 1  cos 2 x
cos 2 x  ; sin 2 x  ; cos x   ; sin x  
2 2 2 2
x x
2tg 1  tg 2
1 2 ; cos x  2
1  cos 2 x  2cos 2 x ; 1  cos 2 x  2sin2 x ; sin x  cos x  sin 2 x ; sin x 
2 2 x 2 x
1  tg 1  tg
2 2
3tg x  tg x
3
3ctg x  ctg x 3
sin 3x  3sin x  4sin3 x ; cos 3x  4cos 3 x  3cos x ; tg 3x  ; ctg 3x 
1  3tg x
2
1  3ctg 2 x
x y x y x y x y
sin x  sin y  2sin cos ; sin x  sin y  2sin cos
2 2 2 2
x y x y x y yx x y x y
cos x  cos y  2cos cos ; cos x  cos y  2sin sin  2sin sin
2 2 2 2 2 2
     
sin x  cos x  2sin  x   ; sin x  cos x  2cos  x   ; sin x  cos x  2sin  x  
 4  4  4
 
sin x  cos y   sin  x  y   sin  x  y  
1
cos x  sin x  2cos  x   ;
 4 2

cos x  cos y   cos  x  y   cos  x  y   sin x  sin y   cos  x  y   cos  x  y  


1 1
;
2 2
Aplicații

7 12  
1. Dacă sin a  , sin b  , a , b   ,   , calculați tg  a  b  .
25 13 2 
  49 24 7
Soluție. x   ,    cos a   1  sin 2 a   1    tg a  
2  625 25 24
  144 5 12
x   ,    cos b   1  sin 2b   1    tg b  
2  169 13 5
7 12
 
tg a  tg b 35  288 253 253
tg  a  b    24 5    tg  a  b  
1  tg a  tg b 1  7  12 120  84 204 204
24 5
1  3 
2. Știind că: cos a   , a    ,  să se calculeze valoarea expresiei:
4  2 
E  sin a  cos a  sin 2a  cos 2a  2tg a
 3  1 15
Soluție. a    ,   sin a   1  cos 2 a   1    tg a  15
 2  16 4
 15   1  15 1 15 7
sin 2a  2sin a  cos a  2        ; cos 2a  cos 2 a  sin 2 a     
 4  4  8 16 16 8
15 1 15 7 15 15  9 15 15  9
 E  sin a  cos a  sin 2a  cos 2a  2tg a       2 15  E
4 4 8 8 8 8
3. Să se calculeze: a) sin15 b) sin 75 c) sin105 d) sin165
6 2
Soluție. a) sin 15  sin  45  30   sin 45 cos 30  sin 30 cos 45 
2 3 1 2
   
2 2 2 2 4
6 2
b) sin 75  sin  45  30   sin 45 cos 30  sin 30 cos 45 
2 3 1 2
    .
2 2 2 2 4
6 2
c) sin 105  sin 180  75   sin 75  .
4
6 2
d) sin 165  sin 180  15   sin15  .
4
Completare.
 5 1 2  10  2 5 2
sin 18  sin   cos  cos 72 ; cos 18  cos   sin  sin 72
10 4 5 10 4 5
 10  2 5 3  1 5 3
sin 36  sin   cos  cos 54 ; cos 36  cos   sin  sin 54
5 4 10 5 4 10
3  3  3 2     
Dem. sin  sin      sin  sin  3sin  4sin 3  2sin  cos : sin  0 
5  5  5 5 5 5 5 5 5

cos t  0
  
  5 1 5
 3  4sin  2cos  3  4 1  cos 2   2cos
2
 4t 2  2t  1  0  t  sau
5 5  5 5 4
2
1 5 1 5  1 5  1 5  10  2 5
sau t   t  cos   sin  1    
4 4 5 4 5  4  4

 1 5
1  cos 1
 5  4  3  5  6  2 5  5 1
sin 
10 2 2 8 4 4
 1 5
1  cos 1
 5  4  5  5  10  2 5
cos 
10 2 2 8 4
 
4. Arătați că pentru orice x real are loc egalitatea: sin 2 x  3cos 2 x  2sin  2 x   .
 3
Soluție. Avem:
      1 3 
2sin  2 x    2  sin 2 x  cos  sin  cos 2 x   2  sin 2 x  cos 2 x   sin 2 x  3cos 2 x .
 3  3 3  2 2 
2 sin b  3cos b
5. Dacă tg b  2 , calculați: .
4 sin b  cos b
 sin b 
cos b  2  3
2sin b  3cos b  cos b   2tg b  3  7  1 .
Soluție. Avem: 
4sin b  cos b  sin b  4tg b  1 7
cos b  4  1
 cos b 
1 sin 4 x  cos 4 x
6. Dacă tg x  , determinați valoarea raportului: .
2 sin 6 x  cos 6 x
2tg x 1 4
Soluție. sin 2 x   
1  tg x 1  1 5
2

4
1
 sin2 x  cos 2 x   2sin2 x  cos 2 x 1  sin 2 2 x
2
sin x  cos x
4 4
1  2sin x  cos x
2
2
2
   
sin x  cos x  sin 2 x  cos 2 x   3sin 2 x  cos 2 x  sin 2 x  cos 2 x  1  3sin 2 x  cos 2 x 1  3 sin 2 2 x
6 6 3

4
32
4
4  2sin 2 2 x 25  100  32  68  17  sin x  cos x  17 .
4 4
 
4  3sin 2 2 x 4  48 100  48 52 13 sin6 x  cos 6 x 13
25
7. Să se verifice identitățile următoare:
sin 2a a 3
a) 1  sin 2a   sin a  cos a   2tg c) sin6 a  cos 6 a  1  sin 2 2a
2
b)
cos a  cos a 2
2 4
cos a  a 
d)  tg    e) tg a  sin 2a  tg a  cos 2a f) sin 2  a  b   sin 2  a  b   sin 2a  sin 2b
1  sin a  4 2
Soluție. a)  sin a  cos a   sin 2 a  2sin a  cos a  cos 2 a  1  sin 2a .
2

a a a
4sin cos 2sin
sin 2a 2sin a  cos a 2sin a 2 2 2  2tg a .
b)   
cos a  cos a cos a 1  cos a  1  cos a
2
2cos 2
a
cos
a 2
2 2
c) sin6 a  cos 6 a   sin 2 a  cos 2 a   3sin 2 a  cos 2 a  sin 2 a  cos 2a   1  3sin 2a  cos 2a  1  sin2 2a
3 3
4
 a a a a  cos a  sin a  cos a  sin a 
tg  tg 1  tg cos  sin   
 a  4 2 2 2 2  2 2  2 2
d) tg        
 4 2  1  tg  tg a 1  tg a cos a  sin a
2
 a a
4 2 2 2 2  cos  sin 
 2 2
a a a
cos 2  sin 2 cos 2 
 2 2  2  cos a .
a a a a a 1  sin a
cos 2  2sin cos  sin 2 1  sin 2 
2 2 2 2 2
sin a sin 2a  cos a  sin a  cos 2a sin  2a  a  sin a
e) sin 2a  tg a  cos 2a  sin 2a   cos 2a     tg a
cos a cos a cos a cos a
f) sin 2  a  b   sin 2  a  b    sin  a  b   sin  a  b    sin  a  b   sin  a  b   
abab a b  a b a b a b abab
 2sin cos  2sin cos  4sinb  cos a  sin a  cos b  sin 2a  sin 2b
2 2 2 2
8. Demonstrați că: sin x  cos x  2 ,    x  .
   
Soluție. sin x  cos x  2sin  x    2 sin  x    2 1  2 ,    x  .
 4  4

S-ar putea să vă placă și