Sunteți pe pagina 1din 61

TEME PENTRU CLASA A XI-A

MEDA BOJOR

FLORIN BOJOR
Cuprins

Partea 1. ALGEBRĂ 1
Capitolul 1. PERMUTĂRI 2
Capitolul 2. MATRICE 5

Capitolul 3. DETERMINANŢI 9

Capitolul 4. RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE INVERSABILĂ. SISTEME DE


ECUAŢII 14

Partea 2. ANALIZĂ MATEMATICĂ 21


Capitolul 5. ŞIRURI I 22
Capitolul 6. ŞIRURI II 24

Capitolul 7. ŞIRURI III 27


Capitolul 8. LIMITE DE FUNCŢII 30
Capitolul 9. FUNCŢII CONTINUE 33

Capitolul 10. FUNCŢII DERIVABILE 36


Capitolul 11. TEOREMELE FUNCŢIILOR DERIVABILE 39
Capitolul 12. GRAFICE DE FUNCŢII 43
Capitolul 13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII 45

iii
Partea 1

ALGEBRĂ
CAPITOLUL 1

PERMUTĂRI

TEMA 1
1. Să se calculeze σ · τ şi τ · σ unde:
       
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
a. σ = ,τ= b. σ = ,τ=
 3 2 1 4   4 3 1 2   4 2 1 3 5   5 3 1 4 2
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
c. σ = ,τ= d. σ = ,τ= .
4 3 2 1 1 3 4 2 2 3 5 1 4 4 1 2 5 3
   
1 2 3 4 1 2 3 4
2. Se consideră permutările σ = şi τ = . Să se calculeze
4 1 3 2 1 4 2 3
σ · τ · σ; τ · σ · τ ; σ 2 · τ ; τ 2 · σ; σ · τ 2 .
p
3. Să se determine
 cel mai
 mic număr natural  nenul p astfel ı̂ncât σ = e, unde:  
1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 5
a. σ = ; b. σ = ; c. σ = ;
 3 2 1   3 4 2 1   2 4 1 3 5 
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
d. σ = ; e. σ = ; f. σ = .
 4 5 1 3 2  4 5 6 1 3 2 5 1 6 2 4 3
1 2 3 4 1 2 3 4 5
4. Fie σ = şi τ = . Să se calculeze σ 120 , σ 200 , σ 2011 , τ 20 , τ 51 , τ 2015 .
2 4 3 1 3 4 1 5 2
TEMA 2
1. Să se calculeze
 inversele
 următoarelor permutări:
   
1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 5
a. σ = ; b. σ = ; c. σ = ;
 2 3 1   4 1 3 2   2 3 1 4 5 
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
d. σ = ; e. σ = ; f. σ = .
5 1 3 2 4 6 4 5 1 2 3 1 5 2 6 3 4
2. Să se
 rezolve ecuaţiile:
      
1 2 3 1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4
a. ·x= ; b. x · = ;
2 1 3  3 1 2   3 2 4 1  2 4 1 3 
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 1 2 3 1 2 3
c. x · = ; d. ·x· = .
2 3 1 4  4  3 1 2  2 1 3 3 2 1 1 3 2
1 2 3 4 1 2 3 4
3. Fie σ = şi τ = . Să se rezolve ecuaţia σ 3 · x · τ 4 = e.
4 3 2 1 3 1 2 4
   
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
4. Fie σ = şi τ = .
2 1 4 3 5 3 2 1 5 4
Rezolvaţi ecuaţia x · σ 2009 = τ 1453 .
TEMA 3
1. Să se determine
 semnul
 următoarelor permutări:
   
1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 5
a. σ = ; b. σ = ; c. σ = ;
 3 2 1   1 4 2 3   2 1 5 4 3 
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
d. σ = ; e. σ = ; f. σ = .
5 3 2 1 4 6 4 5 1 2 3 1 5 2 6 4 3
2
1. PERMUTĂRI 3

 
1 2 3 4 5 6
2. Fie σ = ∈ S6 . Să se determine numărul tripletelor (i, j, k) ∈ N3
2 i 4 j 6 k
astfel ı̂ncât σ să fie o permutare impară.
 
1 2 3 4 ... n n + 1 n + 2 ... 2n
3. Să se determine semnul permutării σ = ,
2 4 6 8 ... 2n 1 3 ... 2n − 1

unde n ∈N . 
1 2 3 4 5
4. Fie σ = şi A = {σ n | n ∈ N∗ }.
2 3 4 5 1
a. Să se determine semnul permutării σ.
b. Să se determine cardinalul mulţimii A.
c. Demonstraţi
 că toate permutările
 din A sunt permutări pare.
1 2 3 4 5
5. Fie σ = o permutare de ordinul 5.
5 a 2 b c
a. Să se calculeze a + b + c.
b. Să se determine a ştiind că σ (σ (2)) = 5.
c. Să se determine tripletele (a, b, c) pentru care σ este o permutare pară.
6. Se consideră permutarea σ ∈ Sn , n ∈ N∗ cu proprietatea σ(1) σ(2) σ(n)
n = n−1 = ... = 1 . Să se
determine semnul permutării σ, discuţie după n.
TEMA 4
1. Să se scrie
 următoarele
 permutări ca unprodus de transpoziţii:
  
1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 5
a. σ = ; b. σ = ; c. σ = ;
 2 3 1   4 1 3 2   5 1 4 3 2 
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
d. σ = ; e. σ = ; f. σ = .
3 1 5 2 4 6 4 5 1 2 3 2 4 5 1 3 6
2. Să se demonstreze că orice transpoziţie este o permutare impară.
3. Să se determine n ∈ N∗ ştiind că ı̂n Sn există (n+2)!
84 permutări pare.
4. Să se determine n ∈ N∗ ştiind că ı̂n Sn există 55 de transpoziţii.
TEMA 5
1. Să se rezolve
 ecuaţiile:
      
1 2 3 1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4
a. σ · = · σ; b. ·σ =σ· ;
 3 2 1  2 1 3  3 2 1 4   2 1 3 4
1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3
c. σ · ·σ = ; d. σ −1 · ·σ = .
3 2 1 1 3 2 2 3 1 3 1 2
2. Să 
se demonstreze că  ecuaţiile următoare
 nu au soluţii
 ı̂n S5 :
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
a. ·σ =σ· ;
2 1 4 5 3   5 4 3 1 2
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
b. σ · = · σ.
4 2 3 5 1  4 2 3 1 5 
1 2 3 4 5 6
3. Se consideră permutarea σ = .
3 4 2 5 1 6

a. Să se demonstreze că cel mai mic număr p ∈ N cu proprietatea σ p = e este p = 5;
b. Să se arate că ecuaţia σ · x = x · σ are cel puţin cinci soluţii ı̂n S6 .
4 1. PERMUTĂRI

TEMA 6
1. Să se rezolve
 ecuaţiile:   
2 1 2 3 4 2 1 2 3 4
a. σ = ; b. σ = ;
 4 2 1 3  2 3 1 4 
1 2 3 1 2 3 4
c. σ 3 = ; d. σ 3 = .
2 1 3 3 1 4 2
2. Să se demonstreze
 că ecuaţiile
 următoare  nu au soluţii ı̂n S5 :
4 1 2 3 4 5 10 1 2 3 4
a. σ = ; b. σ = .
5 4 1 2 3 3 1 4 2
 
1 2 3 4 5 6
3. Fie permutarea σ = .
6 4 3 2 1 5
a. Să se calculeze numărul de inversiuni ale permutării σ 2 .
b. Să se determine o permutare care comută cu σ.
c. Să se arate că nu există τ ∈ S6 cu proprietatea că τ 4 = σ.
TEMA 7
 
1 2 3 4 5
1. Fie permutarea σ = .
3 1 2 5 4
a. Să se calculeze σ 2009 .
2
b. Să se dea un exemplu de permutare τ ∈ S5 astfel ı̂ncât τ σ 6= e şi (τ σ) = e.

c. Să se demonstreze că, pentru  orice τ ∈ S5 există p ∈ N astfel ı̂ncât τ p = e.
1 2 3 4 5 6
2. Se consideră permutarea σ = .
2 4 5 3 6 1
−1
a. Să se determine σ .
b. Să se arate că σ şi σ −1 au acelaşi număr de inversiuni.
c. Să se arate că ecuaţia x4 =σ nu are soluţii.
    
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
3. Se consideră permutările α = ,β = şi γ = ,.
2 3 4 1 3 1 4 2 4 3 1 2
a. Să se arate că γ este o soluţie a ecuaţiei αx = xβ.
b. Să se arate că α4 = β 4 .
c. Să se determine o soluţie a ecuaţiei α3 x = xβ 3 .
CAPITOLUL 2

MATRICE

TEMA 1
1. Să se determine numărul de elemente al următoarelor mulţimi:    
a b
a. M2 ({0, 1}); b. M2,3 ({−1, 1}); c. M2,1 ({−1, 0, 1}); d. M = A ∈ M2 (N) A = , a 2 + b2 = 1 ;
−b a
   
a b
e. M = A ∈ M2 (Z) A = , a 2 + b2 = 1 .
−b a
2. Se consideră M mulţimea matricelor pătratice de ordinul trei cu elemntele 1 şi −1 şi care
verifică condiţia: produsul elementelor de pe fiecare linie este −1. Calculaţi cardinalul
mulţimii M.
3. Să se
 determine x,  y, z∈ R astfel
 ı̂ncât să aibă loc egalităţile:
xy + x + y x2 + y 2
   
x x+y 1 2 3 2
a. = ; b. = ;
 0 z − y2 0 3 √ 0 √z+3 0 3
2xy + x + 2y 2 x2 − y 2
     
10 3 x+1+y 2x + 3 − 2y 3 1
c. = ; d. 2 = .
0 log2 z 0 2 0 2z+z 0 64
a2 4b2 9c2

4. Să se determine numerele reale a, b, c ştiind că suma elementelor matricei A =  4b 6a 18c 
10 4 5
este zero.
TEMA 2
 
x − 1 2x
1. Pentru fiecare x ∈ R considerăm matricea A (x) = . Să se calculeze:
1−x x
a. A (0) + A (1) , A (10) − A (9) , A (−2) + A (−4).
b. 2A (1) − A (−1) , A (3) − 2A (−1) , 3A (−3) − 2A (2).
M2 (C) → M
2. Fie funcţia f :  2 (C) , f
 (X) = 3X −
 2I2 :
0 −1 −5 −3
a. Calculaţi f şi f .
2 3 4 1
b. Rezolvaţi ecuaţia f (X) = I2 .
c. Demonstraţi că funcţia f este bijectivă şi determinaţi inversa sa.
3. Să se
rezolve sistemele:
   
−1 −3

4 3
2X − 3Y =
 2X + Y =

 −3 −1  3 4
a.   ; b.  .
 5 1  7 5
4X + Y =
 3X + 2Y =

1 5 5 7
4. Să se calculeze:
k2 2k 3 · 4k
n
  n
 
P k P
a. 2 ; b. 1 1 .
k=1 k (k + 1) (k − 1) k=1 k(k+1) (2k−1)(2k+1)  
1 ε
5. Fie ε o rădăcină de ordinul trei nereală a unităţii şi matricea A = . Să se
ε2 1
demonstreze că A + At ∈ M (R).

5
6 2. MATRICE

TEMA 3

1. Să se calculeze,
 unde
 este posibil, A · B şi B · A unde:    
1 0 0 0 1 0 3 1
a. A = ,B= ; b. A = ,B= ;
 2 0  2 2  0 1 2 2 
1 2 1 −1 0 0   1 −1 1
1 2 1
c. A =  3 0 1  , B =  2 1 1 ; d. A = , B =  2 1 −1 .
3 1 1
0 2 1 −1 1 −1 1 −1 2
2. Fie f : M3 (C) → M3 (C) , f (X) = X 2 − 3X + 2I3 :
a. Dacă A = 2I3 calculaţi f (A);
b. Să se arate că funcţia f nu este injectivă.
3. Să se calculeze A3 unde:      
  0 1 0 0 a b 1 1 1
1 −1
a. A = ; b. A =  0 0 1 ; c. A =  0 0 c ; d. A =  2 2 2 .
1 1
1 0 0 0 0 0 3 3 3
4. Să se determine A ∈ M3 (R) ştiind că pentru orice x ∈ R are loc egalitatea
1 1 +x 1 + x2 = 1 x x2 · A.
2 2
5. Fie A = ∈ M2 (R) şi mulţimea M = {X (a) = I2 + aA |a ∈ R }. Să se demon-
3 3
streze că:
a. A2 = 5A.
b. X (a) · X (b) = X (a + b + 5ab) , ∀ a, b ∈ R.

TEMA 4
 
x y
1. Să se determine x, y ∈ R astfel ı̂ncât matricea X = să comute cu următoarele
0 2
matrice:
       
1 2 1 3 −1 0 −2 −1
a. ; b. ; c. ; d. .
0 1 2 1 2 4 2 1
2. Să se rezolve
 ı̂n M2 (R)
 următoarele
 ecuaţii:
 
1 2 0 1 1 3
a. X · + ·X = ;
 −1 3 2 1
   1 4 
1 1 1 0 0 1
b. ·X −X = ;
 −1 2   1 1   −1 0 
1 −1 0 −1 −3 0
c. · tX − X = .
1 −2  1 1 −4 1
1 0 1
3. Fie A =  0 1 0 . Să se determine p, q ∈ R astfel ı̂ncât A3 = pA2 + qA.
1 0 1    
2 x 3 1
4. Să se determine x, y ∈ R astfel ı̂ncât matricele A = şi B = să verice
y 2 4 5
relaţia A2 − B 2 = (A − B) (A + B).    
1 x 1 z
5. Să se determine x, y, z ∈ R astfel ı̂ncât matricele A = şi B = să
y 1 0 1
2
verifice relaţia (A + B) = A2 + 2AB + B 2 .

TEMA 5

 ı̂n M
1. Să se rezolve 2 (R) următoarele
 ecuaţii:  
1 1 −1 2 9 −1
a. X 2 = ; b. X 2 = ; c. X = 2
;
 1 1   −4 −1  0 4
1 0 11 6 3 4
d. X 2 = ; e. X 2 = ; f. X 2 = .
−4 1 12 11 2 3
2. MATRICE 7

   
a1 a2 b1 b2
2. Fie A = şi A2 = . Să se arate că dacă numerele a1 , a2 , a3 , a4
a3 a4 b3 b4
sunt ı̂n progresie aritmetică atunci şi numerele b2 − b1 , b3 − b2 , b4 − b3 sunt ı̂n progresie
aritmetică.      
0 5 a 5b
3. Se consideră matricea A = şi mulţimea C (A) = X = a, b ∈ C .
1 0 b a
a. Să se arate că ∀X ∈ C (A) , XA = AX.
2
 Y ∈ C (A)
b. Să se arate că dacă  şi Y = O2 atunci Y = O2 .
0 0 0
4. Fie matricea A =  1 0 0 .
1 1 0
 
a 0 0
a. Dacă X ∈ M3 (C) şi XA = AX atunci există a, b, c ∈ R astfel ı̂ncât X =  b a 0 .
c b a
b. Să se arate că ecuaţia X 2 = A nu are soluţii ı̂n M3 (C)
TEMA 6
1. Să se
 determine
 puterea
 n a următoarelor
 matrice:
  
1 0 1 1 2 2 1 2
a. ; b. ; c. ; d. .
0 2 1 1 1 1 0 3
2. Să se
determine  puterea n a următoarelor
 matrice:
   
1 0 0 2 2 2 0 0 2 1 0 1
a.  0 2 0 ; b.  2 2 2 ; c.  0 3 0 ; d.  0 3 0 .
0 0 3 2 2 2 5 0 0 1 0 1
1 + 2a −2a
3. Fie A (a) = , unde a ∈ R.
a 1−a
a. Să se arate că A (a) · A (b)= A ((a + 1)(b + 1) − 1) , ∀a, b ∈ R.

2 3
b. Să se arate că A2 (a) = A (a + 1) − 1 şi A3 (a) = A (a + 1) − 1 , ∀ a ∈ R.
c. Să se calculeze An (a) , n ∈ N∗ .
TEMA 7
1. Să se
 determine
 puterea
 n a următoarelor
 matrice:
  
1 2 1 0 1 2 a b
a. ; b. ; c. ; d. .
0 1 3 1 2 1 b a
2. Să se
determine  puterean a următoarelor
 matrice:
   
1 0 1 2 2 2 1 0 0 a 0 0
a.  0 1 0 ; b.  0 2 2 ; c.  −1 1 0 ; d.  b a 0 .
0 0 1 0 0 2 −2 −3 1 c b a
3. Fie A ∈ Mk (C) o matrice cu proprietatea că A2 = Ok .
n
Să se arate că (Ik + A) =  Ik + nA, ∀ n∈ N∗ .
1 x y
4. Se consideră matricea A =  0 1 z  ∈ M3 (C). Să se demonstreze că există n ∈ N∗
0 0 1
astfel ı̂ncât An = I3 dacă şi numai dacă x = y = z = 0.
8 2. MATRICE

TEMA 8
1. Să se
 determine
 puterea
 n a următoarelor
  matrice:  
1 2 1 −2 2 2 a b
a. ; b. ; c. ; d. .
2 4 −3 6 1 −2 b −a
2. Să se
determine puterea  n a următoarelor
 matrice:
    
2 −1 −1 1 0 2 0 1 0 1 0 1
a.  −1 2 −1 ; b.  −2 1 −2 ; c.  1 0 1 ; d.  0 1 0 .
−1 −1 2 0 0 1 0 1 0 −1 0 1
3. Fie A ∈ Mk (C) o matrice cu proprietatea că A2 = A.
n
Să se arate că (Ik + A) = Ik + (2n − 1) A, ∀ n ∈ N∗ .
TEMA 9
 
a b
1. Fie matricea A = , a ∈ R şi b ∈ R∗ .
b a
a. Dacă X ∈ M  2 (R) verifică
 relaţia AX = XA, demonstraţi că există u, v ∈ R astfel
u v
ı̂ncât X = .
v u 
xn yn n n n n
n
b. Arătaţi că A = , xn = (a+b) +(a−b) 2 , yn = (a+b) −(a−b)
2 , ∀n ∈ N∗ .
yn xn 
2 1
c. Rezolvaţi ecuaţia X 3 = .
1 2
 
0 1 1
2. Fie matricea A =  1 0 1 .
1 1 0
a. Să se demonstreze că A2 − A = 2I3 ;
b. Demonstraţi căA2009 + A2008 = 2
2008
(A + I3 ).
a b c
3. Fie matricea A =  2a 2b 2c  , a, b, c ∈ R∗ .
3a 3b 3c
a. Să se demonstreze că există d ∈ R astfel ı̂ncât A2 = dA;
b. Să se calculeze An , n ∈ N∗ ;
c. Arătaţi că există K ∈ M 3,1 (R)  şi L ∈ M1,3 (R) astfel ı̂ncât A = KL.
1 2
4. Se consideră matricea A = şi funcţia f : M2 (R) → M2 (R) , f (X) = AX−XA.
1 3
a. Să se arate că f (X + Y ) = f (X) + f (Y ) , ∀X, Y ∈ M2 (R).
b. Să se arate că funcţia f nu este injectivă nici surjectivă.
c. Să se arate că ∀X1 , X2 , ..., Xn ∈ M2 (R) , f (X1 + X2 + ... + Xn ) 6= I2 .
CAPITOLUL 3

DETERMINANŢI

TEMA 1

1. Să se calculeze următorii


determinanţi:
√ √ √
cos a sin a 2− 3 2 − 1 x+y x−y 1+i 2i
; b. √ √ √ ; c.

a. ; d. .
− sin a cos a 2+1 2+ 3 x−y x+y 3i 1−i
2. Să se rezolve ecuaţiile:

x 2x + 1 x − 1 1 2 3x − 2 2−x 1+x 2 + x 3x + 5
a.
= 0; b. 2x
= ; c. 2 ·
=3· .
2x 4 2 4 2x 1 − 2x 2x 2x 6x − 1
3. Să se demonstreze că următorii determinanţi sunt mai mari sau egali ca zero pentru orice
a, b, c ∈ R:
2a + b 2a a+b 2a a + ib ib a−b b−c
a. ; b.
; c. ib
; d. .
b
 b  2b a+b  a − ib c−b a−c
1 2 −2 1
4. Fie A = şi B = . Să se calculeze det (A) , det (B) , det (A + B) , det (A − B) , det (2A + 3B).
2 3 3 −1

TEMA 2

1. Să se
calculeze următorii
determinanţi: 0
3 2 2 1+i 1 1 1! 2! 3! C5 C51 C52

a. 2 3 2 ; b. 1 1−i 1 ; c. 2! 3! 4! ; d. C51 C52 C53 .

2 2 3 1 1 1+i 3! 4! 5! C52 C53 C54
2. Să se
rezolve ı̂n C ecuaţiile:
x 2 3 2x x 1
2 x
a. 2 x 1 = 0;
b. 1
0 x = ;
1 1 1 2 −1 1 x+1 2
3
1 2 x 2 −1 x x x2 x x2 x 1

c. x 1 2 + −1 x 2 = 14; d. 1 2 3 + −1 −2 −3 = 0.

2 x 1 x 2 −1 1 1 1 2 5 4
   
−3 2 1 2 1 0
3. Fie A =  3 4 0  şi B =  0 −4 0 .
1 2 1 2 3 1
Să se calculeze det (A) , det (B) , det (A + B) , det (A − B) , det (3A − 2B).

TEMA 3

1. Să se
calculeze următorii
determinanţi:

1 2 −1 0 2 1 0 3 1 2 3 4 1 1 −1 1

2 3 4 2 4 3 1 −1 2 3 4 1 1 1 −1 2
a. ; b. ; c. ; d. ;
1 1 2 3 0 1 0 5

3 4 1 2
1 1 −1 3

4 2 5 −2 6 3 2 −2 4 1 2 3 1 −1 1 4


1 2 2 2 3 2 2 2 1 4 4 4 i 1 1 1

2 1 2 2 2 3 2 2 4 2 4 4 1 i 1 1
e.
;
f.
; g. ; h. .
2 2 1 2 2 2 3 2 4 4 3 4 1 1 i 1


2 2 2 1 2 2 2 3 4 4 4 4 1 1 1 i

9
10 3. DETERMINANŢI


1 1 1 1

1 4 + 2i 4 − 2i 1 − 3i
2. Să se determine x ∈ R astfel ı̂ncât determinantul să fie un
1 x + 2i x − 2i 1 + 3i

1 x+i 8 + 3i 1−i
număr real.

TEMA 4

1. Fără a calcula determinanţii să se demonstreze următoarele egalităţi


:
ab a + b a2 + b2 ab a + b (a + b)2

a − b d − e x − y
b. bc b + c b2 + c2 = bc b + c (b + c)2

a. b − c e − f y − z = 0; ;

c−a f −d z−x ca c + a c2 + a2 ca c + a (c + a)2
2 2


2ab a +b a+b ab bc ca 1
1 1
c. a2 + b2 2ab a + b = 0; d. a2 b2 c2 = a2 c ab2 bc2 .
a+b a+b 2 ac bc ab ac2 abc ab2

2. Fie A ∈ M3 (R) astfel ı̂ncât det (A) = 2. Să se calculeze det A3 şi det (5A).
3. Fie A ∈ M  n (R) astfel ı̂ncâtdet (A) = 3. Să se determine n ∈ N dacă det (5A) = 1875.
1 2 3 4
 −1 2 −1 4  3

4. Fie A =   0 1 4 3 , să se calculeze det A .

 2 4 6 8
1 2 3
5. Dacă A =  −1 1 1 , să se calculeze det (A · At · A).
 2 3 1
1 −2 0
6. Dacă A = să se calculeze det (A · At ) şi det (At · A).
2 3 1
a1 a2 a3

7. Să se calculeze determinanantul d = a4 a5 a6 , ştiind că numerele a1 , a2 , ..., a9 sunt:
a7 a8 a9
a. ı̂n progresie aritmetică;
b. ı̂n progresie geometrică.

TEMA 5

1. Să se
calculeze următorii determinanţi:
a b c bc − a2 ca − b2 ab − c2

a. c a b ; b. ca − b2 ab − c2 bc − a2 ;
ab − c2 bc − a2 ca − b2
b3 c a 2


a 3a 3a 1 x y 0 1
2
a a2 + 2a 2a + 1 1 −y x −1 0
c. ; d. ;
a 2a + 1 a + 2 1 0 1 x −y

1 3 3 1 −1 0 y x

a 2 2 2 a+x y z t

2 a 2 2 x a+y z t
e. ; f. ;
2 2 a 2 x y a + z t


2 2 2 a x y z a+t

1−b−c−d a a a
a−b−c 2a 2a
b 1 − a − c − d b b
g. ; h. 2b b − c − a 2b .
c c 1 − a − b − d c
2c 2c c − a−b
d d d 1−a−b−c
3. DETERMINANŢI 11

2. Să se unde a ∈ R şi a1 , a2 , a3 > 0:


rezolve ecuaţiile,
x 1 1 1 x−1 1 2 3

1 x 1 1 1 x−1 1 2
a. = 0; b. = 0;
1 1 x 1

2 2 x−1 1
1 1 1 x
3
3 3 x−1
a x x x 1+x 1 1 1

x a x x 1 1 + 2x 1 1
c.
= 0;
d. =0
x x a x 1 1 1 + 3x 1

x x x a 1 1 1 1 + 4x

ln x ln a1 ln a2 ln a3 2x −a −x

e
−a e 2x e−x

ln a1 ln x ln a3 ln a2
e. = 0; f. e−x e−x e 2a = 0 .

ln a2 ln a3 ln x ln a1 e e e
ln a3 ln a2 ln a1 ln x

TEMA 6

1. Să se
calculeze următorii
determinanţi:

1 1 1 1 1 1 1 1 1
1

a. 2a 2b 2c ; b. a b −c ; c. a + b b + c c + a ;
2 2 2 1 c2

a b c
a 2
b2 c 2
a2 b2

2 3 4 5 1 1 1 1
2 2 2
1
1 1 1
1 1 1 1 a b c d2 a b c d
d. ; e. 3 3 3 3 ; f.
2 2 2 2 .

4 9 16 25 a
4 4 4b c d a b c d
8 27 64 125 a b c d4 bcd acd abd abc
3 2
2. Fie x1 , x2 , x3 soluţiile
2 x 2 − 2x
ecuaţiei + 2x + 17 = 0. Să se calculeze determinanţii:
x1 x2 x3 x1 x2 x23 x21 x22 x23
2
a. x2 x3 x1 ; b. x2 x3 x1 ; c. x2 x23 x21 .
x3 x1 x2 x3 x1 x2 x23 x21 x22
 
1 1 1
3. Fie x1 , x2 , x3 soluţiile ecuaţiei x3 − 2x2 + x + 3 = 0 şi A =  x1 x2 x3  .
x21 x22 x23
t
a. Să se calculeze A · A;
b. Să se determine valorile posibile ale determinantului matricei A.

TEMA 7

1. Să se
calculeze următorii determinanţi de ordinul
n:
1 + a1 a 2 a 3 ... a n
1 x x ... x

a1 1 + a2 a3 ... an x 1 x ... x

a. a1
a2 1 + a3 ... an ; b. x x 1 ...
x ;


. . . ... .

. . . ...
.

a1 a2 a3 ... 1 + an x x x ... 1

2 1 0 0 ... 0 0 8 5 0 0 ... 0 0

1 2 1 0 ... 0 0 3 8 5 0 ... 0 0

c. 0 1 2 1 ... 0 0 ;
d. 0 3 8 5 ... 0 0 .
. . . . ... . . . . . . ... . .

0 0 0 0 ... 1 2 0 0 0 0 ... 3 8
2. Fie x1 , x2 , ..., xn rădăcinile de ordinul n ale unităţii, unde n ≥ 3. Să se calculeze
determinanţii:
2
x1 x2 ... xn x1 x22 ... x2n
2
x x1 ... xn−1 xn x21 ... x2n−1
a. n ; b. .
. . ... . .
2 .2 ... .
x2 x3 ... x1 x2 x3 ... x21
12 3. DETERMINANŢI

3. Se consideră polinoamele f = a + bX + cX 2 + dX 3 şi g = X 4 − 1, unde a, b, c, d ∈ C iar


g are rădăcinile x1 , x2 , x3 , x4 ∈ C.
   
a b c d 1 1 1 1
 d a b c 
 şi V =  x12 x2 x3 x4 

Se mai consideră matricele A =   .
c d a b   x1 x22 x23 x24 
b c d a x31 x32 x33 x34
a. Să se demonstreze că det (V ) 6= 0. 
f (x1 ) f (x2 ) f (x3 ) f (x4 )
 x1 f (x1 ) x2 f (x2 ) x3 f (x3 ) x4 f (x4 ) 
b. Să se demonstreze că A · V =  x21 f (x1 ) x22 f (x2 ) x23 f (x3 ) x24 f (x4 ) .

x31 f (x1 ) x32 f (x2 ) x33 f (x3 ) x34 f (x4 )


c. Să se demonstreze că det (A) = f (x1 ) · f (x2 ) · f (x3 ) · f (x4 ).
d. Dacă a = c şi b = d să se demonstreze că det (A) = 0.
TEMA 8
1. Să se demonstreze că dacă A ∈ M2 (C) atunci are loc relaţia
A2 − tr (A) · A + det (A) · I2 = O2

 ı̂n M2 (R)ecuaţiile:
2. Să se rezolve    
3 9 −18 4 8 8 5 2 2
a. X = ; b. X = ; c. X = .
−9 18 8 8 1 1
3. Fie A ∈ M2 (C).
a. Demonstraţi că există şirurile (xn )n>1 şi (yn )n>1 astfel ı̂ncât An = xn A+yn I2 , ∀ n > 1
şi xn+1 = xn · tr (A) − xn−1 · det (A) , ∀n  > 2, yn+1 = −xn  · det (A) , ∀n> 1.
n 1 2 2 −1
b. Să se calculeze A , n ≥ 1 ı̂n cazurile A = şi A = .
  3 2 −2 3
1 1
4. Fie matricea A = şi mulţimea G = {X ∈ M2 (R) |AXAt = O2 }.
−1 −1
a. Să se arate că dacă X, Y ∈ G atunci X + Y ∈ G;
b. Să se arate că dacă X ∈ G atunci suma elementelor lui X este 0;
c. Să se arate că dacă X ∈ G şi det (X) = 0 atunci X n ∈ G, ∀ n ∈ N∗ .
TEMA 9
1. Fie A (−1, 1) , B (2, 3) şi C (3, −2).
a. Să se demonstreze că punctele A, B şi C sunt necoliniare;
b. Calculaţi aria triunghiului ABC;
c. Scrieţi ecuaţia dreptei AC şi a medianei din C a triunghiului.
d. Să se determine coordonatele punctului P ∈ Ox astfel ı̂ncât punctele A, B, P să fie
coliniare.
2. Fie A (−1, 3) , B (2, −1) şi C (3, 6).
a. Să se scrie ecuaţia dreptei AC;
b. Să se scrie ecuaţia paralelei prin B la AC;
c. Să se scrie ecuaţia mediatoarei segmentuli BC;
d. Să se determine aria triunghiului ABG, unde G este centrul de greutate al triunghiului
ABC.
3. Fie A (−2, 2) , B (2, 4) , C (3, 0) şi M mijlocul segmentului BC. Să se determine coordo-
natele punctuli D ∈ AM astfel ı̂ncât SABD = SACD .
4. Fie A (−3, 1) , B (−1, 4) , C (4, 1).
a. Să se calculeze aria triunghiului ABC.
b. Să se calculeze lungimile ı̂nălţimilor triunghiului.
5. Să se calculeze aria patrulaterului ABCD, unde A (−2, −3) , B (−3, 2) , C (4, 2) , D (3, −1).
6. Se consideră punctele A (a, 3a + 1) , B (2, 2a + 2) , C (2a + 1, 3), unde a ∈ R.
3. DETERMINANŢI 13

a. Să se determine valorile lui a astfel ı̂ncât punctele A, B, C să fie coliniare.
b. Să se determine valorile lui a astfel ı̂ncât AABC = 24.
TEMA 10
3
1. Se consideră
numerele
reale a, b, c, funcţia f : R → R, f (x) = x + 2x + 3 şi determinanţi
1 1 1 1 1 1

A = a b c , B = a b c .
a3 b3 c3 f (a) f (b) f (c)
a. Să se demonstreze că A = (a − b) (b − c) (c − a) (a + b + c);
b. Să se demonstreze că A = B;
c. Să se demonstreze că, pentru orice trei puncte distincte, cu coordonatele naturale,
situate pe graficul funcţie f , aria triunghiului cu vârfurile ı̂n aceste puncte este un
numărnaturaldivizibil cu 3.
a b
2. Fie A = ∈ M2 (R).
c d
a. Să se demonstreze că ∀ x ∈ R, det (A − xI2 ) = x2 − (a + d) x + ad − bc;
b. Dacă A2 = O2 , să se demonstreze că a + d = 0;
c. Dacă A2 = O2 , să se calculeze det (A + 2I2 ).
1 1 1
3. Fie A =  1 1 1  ∈ M3 (R).
1 1 1

a. Să se rezolve ecuaţia det I3 + xA2 = 0, x ∈ R;
b. Să se determine o matrice B ∈ M3 (R) astfel ı̂ncât B 2 = A; 
c. Să se arate că ∀ C ∈ M3 (R) , ∀ x ∈ R, det (C + xA) det (C − xA) 6 det C 2 .
CAPITOLUL 4

RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE


INVERSABILĂ. SISTEME DE ECUAŢII

TEMA 1

1. Să se determine rangul următoarelor matrice:  


    1 2  
1 2 1 −1 2 2 −1 3
a. ; b. ; c. 3 6 ; d. ;
−2 −4 −2 2 3 −4 2 −6
−2 −4  
      6 4 1
1 2 3 −2 3 4 1 2 3 −1  −2 2 5 
e.  3 1 2 ; f.  4 6 8 ; g.  2 4 6 −2 ; h.   4 6 6 .

2 3 1 1 2 3 0 1 2 0
8 2 −4
 
2 2
2. Se consideră matricea A = . Să se demonstreze că rang (An ) = 1, ∀n ∈ N∗ .
3 3
3. Se consideră matricea A = (aij )16i,j6n astfel ı̂ncât numerele a11 , a12 , ..., a1n , a21 , a22 , ..., ann
formează o progresie aritmetică cu raţia nenulă. Să se calculeze rangul matricei A.

TEMA 2

1. Să se determine rangul următoarelor matrice:  


      1 1 1 1
1 −1 2 2 3 −4 1 4 −2  1 2 2 2 
a.  3 2 1 ; b.  3 2 5 ; c. 2 8 −4 ; d. 1 2 3
;
3 
2 −2 3 7 8 −3 −3 −12 6
  1 2 3 4 
    1 0 1 0 1 2 1 3 1 4
1 2 1 1 2 1 0 1  2 1 2 1 2   1 3 0
 1 1 2 1   1 1 1 1     0 0 

e.  1 1 1 2 ; f.  7 4 1 4 ; g.  1 0 1 0 1 ; h.  1 2 1 3 4
      .

 2 1 2 1 2   2 5 1 3 4 
3 4 4 4 6 4 2 4
  1 0 1 0 1 0 0 0 1 1
1 0 1
2. Fie A =  0 2 0 . Să se calculeze rangul matricei B = A + A2 + A3 + ... + An , unde
1 0 1
n ∈ N∗ .

TEMA 3

1. Să se determine rangul următoarelor matrice, discutie după


 parametrii reali a şi b:  
    a−1 1 1 1 a
a−1 2 2 a 6
a. ; b. ; c. a 2 ; d. 1 1 a + 1 ;
3 a 1 3 b
a + 2 3  1 a 1 
    2 a 2 1 2 a 3
1 2 3 1 a a+1 1  1 2 −2 a   a 3 −2 
e.  2 a + 1 a ; f.  1 −a 1 1 ; g.   2 −4 4 2a ; h.  3 a + 1 4 .
  
1 3 a 2 0 a+2 2
1 1 1 1 2 −2 1
14
4. RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE INVERSABILĂ. SISTEME DE ECUAŢII 15

 
b 1 2 4
2. Să se determine a, b ∈ R astfel ı̂ncât matricea A =  1 a 2 3  să aibă rangul 2.
1 2a 2 4
 
a 1 2 3
 3 a 1 2 
3. Să se determine a ∈ R astfel ı̂ncât matricea A = 
 2 3 a 1  să aibă rangul minim.

1 2 3 a 
2 −1 1 a
4. Să se determine a, b ∈ R astfel ı̂ncât matricea A =  1 1 a 1  să aibă rangul
1 −1 b b
minim.

TEMA 4

1. Să se verifice dacă următoarele matrice sunt inversabile şi ı̂n caz afirmativ să se determine
inversele lor:    
    3 4 −6 1 −2 3
2 3 2 5
a. ; b. ; c. 1 5 −2 ; d. 2 −3 1 ;
1 5 1 3
2 1 −4   3 −1 2 
    0 0 0 1 1 1 1 1
1 2 3 1 2 1 1  0 0 1 0   0 1 1 1 
e.  2 3 4 ; f.  1 0 1 1 ; g.   0 1 0 0 ; h.  0 0 1 1 .
  
3 5 6 2 0 2 2
1 0 0 0 0 0 0 1
 
2 1 −1
2. Fie matricea A =  −1 m −1  ∈ M3 (R). Să se determine m ∈ R astfel ı̂ncât
3m + 4 1 0
matricea A să fie inversabilă şi A−1 = A∗ .  
2 x 3
3. Să se determine m ∈ R astfel ı̂ncât matricea A =  x −1 x  să fie inversabilă
1 2 m
pentru orice x ∈ R.  
1 2 3
4. Se consideră matricea A =  2 3 + x 4 + x  , x ∈ R.
3 4+x 5+x
a. Calculaţi det (A (0)).
b. Determinaţi x ∈ R, astfel ı̂ncât matricea A (x) să fie inversabilă.
c. Demonstraţi că pentru orice x ∈ R rangul matricei A este cel puţin 2.

TEMA 5
 
0 1 1
1. Fie matricea A =  1 0 1  ∈ M3 (R).
1 1 0
a. Demonstraţi că A2 − A = 2I3 ;
b. Calculaţi A−1 ;
c. Demonstraţi
 căA2010 + A2009 = 22009 (I3 + A).
a b
2. Fie A = ∈ M2 (R) cu proprietatea A2 = 2A.
c d
 
3 1
a. Să se arate că matricea B = verifică relaţia B 2 = 2B;
−3 −1
b. Să se arate că, dacă a + d 6= 2, atunci A = O2 sau A = 2I2 ;
c. Să se arate că, dacă a + d = 0, atunci det (A) = 0.
16 4. RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE INVERSABILĂ. SISTEME DE ECUAŢII

 
a b c d
 −b a −d c 
3. Fie matricea A =   ∈ M4 (R).
 −c d a −b 
−d −c b a
a. Pentru a = c = 1 şi b = d = 0 calculaţi det (A);
b. Arătaţi că A · At = αI4 , unde α = a2 + b2 + c2 + d2 ;
c. Dacă A 6= O4 demonstraţi cămatricea Aeste inversabilă şi calculaţi inversa sa.
0 1 0
4. Fie a, b, c ∈ R şi matricele A =  0 0 1  , B = aI3 + bA + cA2 .
1 0 0
a. Calculaţi A3 ;
b. Calculaţi A−1 ;
c. Demonstraţi că (a + b + c) det (B) > 0, ∀ a, b, c ∈ R.
TEMA 6
1. Să se rezolve ecuaţiile:    
    1 1 −1 1 −1 3
2 1 5 4
a. ·X = ; b. X ·  2 1 0  =  4 3 2 ;
3 4 4 5
 1 −1  1 1 −2 5
      1 1 0  
2 1 −3 2 −2 4 1 1 0
c. ·X · = ; d. X ·  0 1 1  = .
3 2 5 −2 3 −1 0 1 1
0 0 1
2. Să se  a ∈ R astfel ı̂ncât să existe matrice nenule X
 determine ∈ M2 (R) cu proprietatea
a 1
X· = O2 .
1 a  
1 1 1
3. Fie matricea A =  2 3 x  , x ∈ R.
4 9 x2
a. Calculaţi det (A (5)).
b. Determinaţi valorile lui x ∈ R astfel ı̂ncât det (A (x))  = 182.

1
c. Determinaţi X ∈ M3,1 (R) astfel ı̂ncât A (4) · X =  0 
1
.  
0 1 0
4. Fie A =  0 0 1  şi funcţia f : M3 (R) → M3 (R) , f (X) = X 2011 .
0 0 0
a. Calculaţi rangul matricei A;
b. Demonstraţi că matricea I3 − A este inversabilă şi inversa sa este matricea A2 + A + I3 ;
c. Demonstraţi că dacă matricea f (X) este inversabilă atunci matricea X este inversabilă;
 Y ∈ M3 
d. Arăţi că dacă (R) verifică relaţia Y · A = A · Y atunci există a, b, c ∈ R astfel
a b c
ı̂ncât Y =  0 a b ;
0 0 a
 
a b c
e. Să se arate că dacă Z =  0 a b , unde a, b, c ∈ R şi det (Z) = 0 atunci Z 3 = O3 ;
0 0 a
f. Să se arate că funcţia f nu este injectivă şi nici surjectivă.
4. RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE INVERSABILĂ. SISTEME DE ECUAŢII 17

TEMA 7

1. Să se
rezolve următoarele sisteme:
x + 2y − z = 4 2x + y + 3z = 3 3x − y + 2z = 7
 

a. x + 4y − 2z = 7 ; b. x + 2y + 3z = 0 ; c. x + y + 2z = 5 ;
2x + 4y + z = 5 x + y + 3z = 2 −x + 2y + 2z = 2
  
x − 2y + z − t = 0 2x + y + z + t = 2
2x − y + z = a
  
2x + 3y − 4z + 2t = 0
 x + 2y + z + t = 2

d. x − 3y + 2z = 2a − 5 ; e. ; f. .
3x − y − z + t = 0 x + y + 2z + t = 0
4x − 2y − z = −a
 
 

 
x+y+z+t=0 x + y + z + 2t = 1
 
a a 0
2. Se considră matricea A =  0 a a , unde a ∈ R. Să se determine valorile lui a
0 0 a
   
 x 9
astfel ı̂ncât sistemul A3 − I3  y  =  3  să fie un sistem de tip Cramer.
z 2

TEMA 8

Să se studieze compatibilitatea următoarelor sisteme:


2x + y − 5z + t = 8
x + 2y − 2z = 1 2x − y + z + 2t = 1
  
  x − 3y − 6t = 9

a. −4x + y + 2z = 7 ; b. x + y + 2z + t = 2 ; c. ;
2y − z + 2t = −5
2x − y + 3z = 5 3x − 2y + z + 3t = 1
  


x + 4y − 7z + 6t = 0
x + y − 3z = −1 x + y + z + t = 4
2x − y + 3z = 0
  
2x + y − 2z = 1 x + 2y + 3z + 4t = 10

 

d. 4x − 3y + z = 0 ; e. ; f. .
x+y+z =3 x − 2y + z − 2t = −2
−x + 2y + 6z = 0
 
 

 
x + 2y − 3z = 1 x + 3y + 2z + 4t = 10

TEMA 9

Să se rezolve următoarele sisteme:


x + 2y + 3z = 1 x + y − z = 0 2x − y + z + 3t = 5
  

a. 2x + y − z = 1 ; b. 2x − 2y + 3z = 1 ; c. x + y + 2z = 1 ;
3x + 3y + 2z = 2 3x − y + 2z = 1 3x + y + 4z + 2t = 5
  
x + 2y + 3z − t = 2 x + y + z = 2
x − 2y + z + t = 1
  
3x − y + 2z + 4t = 6
  2x − y − 2z = −2

d. ; e. x − 2y + z − t = −1 ; f. .
2x + y + 3z + t = 4 x + 4y + 5z = 8
x − 2y + z + 5t = 5

  

 
x−y+z−t=0 2x + 5y + 6z = 10

TEMA 10

Să se rezolve şi să se discute următoarele sisteme după


 parametrul real m:

mx + 2y = 4

(1 + m) x + y + 2z = 1 mx + 2y − 3z = 5
a. ; b. ; c. x − 2y + z = −1 ;
2x + my = 2m x + y + 2z = m
2x − y − z = m


mx + y + z = 1 (1 + m) x + y + z = 1 x − my + z = 2m

 
 
d. x + my + z = 1 ; e. x + (1 + m) y + z = m ; f. x − 2y + z = −1 .

x + y + mz = 1 x + y + (1 + m) z = m2
 mx + m2 y − 2z = 2

TEMA 11
18 4. RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE INVERSABILĂ. SISTEME DE ECUAŢII

1. Să se
rezolve următoarele sisteme :
2x − y − z = 0 x + y − 2z = 0 2x − y + z + 3t = 0
 

a. x + y − 2z = 0 ; b. 2x − y − z = 0 ; c. x + y + 4z − t = 0 .
x − 2y + 2z = 0 −x + 3y − 2z = 0 x−y+z+t=0
  
x − 2y + z−t=0



2x − y + 3z + (a − 3) t = 0

2. Să se determine a ∈ R astfel ı̂ncât sistemul sa admită şi

 2x + (a − 1) y + 2z + at = 0

x+y+z+t=0

soluţii diferite
 de soluţia
 banală
 şi să
 se rezolve
 ı̂n acest
 caz.
1 2 0 2 m 3
3. Fie A = ,B = ,C = . Să se determine m ∈ R pentru
2 0 1 0 2 0
care există x, y, z ∈ R nu toate nule, cu proprietatea xA +  yB + zC = O2 .
4x + (a + 1) y + (a + 1) z = 0

4. Să se determine parametrul real a astfel ı̂ncât sistemul x + (a + 4) y − z = 0

(a + 2) x − y + (a + 1) z = 0

să admită numai soluţia nulă.

TEMA 12

x + 2y − 3z = 3

1. Fie sistemul 2x − y + z = m , unde m, n ∈ R.

nx + y − 2z = 4
a. Determinaţi m şi n pentru care (2, 2, 1) este o soluţie a sistemului;
b. Determinaţi n ∈ R pentru care sistemul admite soluţie unică;
c. Determinaţi m, n ∈ R pentru care sistemul este compatibil nedeterminat.
 x−y+z =1

2

2. Fie sistemul x + m − m − 1 y + (m + 1) z = 2 , unde m ∈ R.

2x + m2 − m − 2 y + 2 (m + 1) z = 3
 

a. Determinaţi m ∈ R pentru care sistemul admite soluţie unică;


b. Determinaţi m ∈ R pentru care sistemul este incompatibil;
y0 , z0 ) ∈ R3 este o soluţie a sistemului, demonstraţi că x0 − y0 + 2010z0 = 1.
c. Dacă (x0 , 
 x + my + 2z = 1

3. Fie sistemul x + (2m − 1) y + 3z = 1 , unde m ∈ R.

x + my + (m − 3) z = 2m − 1
a. Determinaţi m ∈ R pentru care sistemul admite soluţie unică;
b. Determinaţi m ∈ R pentru care sistemul este compatibil nedeterminat;
c. Pentru m = 1 să se determine soluţiile (x0 , y0 , z0 ) ∈ R3 ale sitemului pentru care
2x20 − y02 + 3z02 = 14.

TEMA 13

x + 2y = 1

1. Să se determine m ∈ R astfel ı̂ncât sistemul 6x − 8y = 1 , să fie compatibil şi să se

5x + 2y = m
rezolve ı̂n acest caz. 
x + 2y − z = 8

2. Să se determine m ∈ R astfel ı̂ncât sistemul 2x − y − 2z = 6 , să fie incompatibil.

mx + 2y + z = 4
4. RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE INVERSABILĂ. SISTEME DE ECUAŢII 19

x + 2y + 3z = 1

3. Să se determine m, n ∈ R astfel ı̂ncât sistemul 2x − y + mz = −3 , să fie compatibil

3x + y + 4z = n
nedeterminat şi să se rezolve ı̂n acest caz. 
2x − y + z − t = 1

4. Să se determine m, n, p ∈ R astfel ı̂ncât sistemul x + y + mz + t = −1 , să fie

x − y + z + nt = p
compatibil dublu nedeterminat şi să se rezolve
 ı̂n acest caz.
x + 3y − 2z = a

5. Se consideră sistemul de ecuaţii liniare: ax − y + z = 1 , a ∈ R.

x + 2y − 3z = 0
a. Să se calculeze determinantul matricei sistemului.
b. Să se arate că sistemul este compatibil determinat pentru orice a ∈ Z.
c. Verificaţi dacă există a ∈ R astfel ı̂ncât sistemul să fie compatibil nedeterminat.

TEMA 14

Folosind metoda lui Gauss să


se rezolve următoarele sisteme:
x − 2y + 3z + 4t = 22 2x + y + z + t = 8
x + 2y − 2z = 1
  
 −4x + y + 2z + 3t = 6
 3x − 2y − 5z + 4t = 3

a. −4x + y + 2z = −1 ; b. ; c. ;
3x + 4y − z + 2t = −4 x + 3y + 2z − 3t = −1
2x − y + 3z = 4
 
 

 
2x + 3y + 4z − t = 6 x − y + z − t = −1
x + y + 2z + 3t = 1 x + 2y + 3z − 2t = 6 2x − y + z − t = 1
  
3x − y − z − 2t = −4
 2x − y − 2z − 3t = 8
 2x − y − 3t = 2

d. ; e. ; f. .

 2x + 3y − z − t = −6 
 3x + 2y − z + 2t = 4 
 3x − z + t = −3
  
x + 2y + 3z − t = −4 2x − 3y + 2z + t = −8 2x + 2y − 2z + 5t = −6

TEMA 15
 
a b c
1. Fie a, b, c ∈ Z şi matricea A =  c a b .
b c a
a. Să se arate că dacă a + b + c 6= 0 şi A nu este inversabilă ı̂n M3 (Q), atunci a = b = c;
1

 ax + by + cz = x


 2
1

b. Să se arate că sistemul cx + ay + bz = y admite numai soluţia banală.

 2
bx + cy + az = 1 z



2 
ay + bx = c

2. Fie a, b, c lungimile laturilor unui triunghi şi sistemul cx + az = b .

bz + cy = a
a. Să se demonstreze că sitemul are soluţie unică;
b. Dacă (x0 , y0 , z0 ) ∈ R3 este
 o soluţie a sistemului, demonstraţi că x0 , y0 , z0 ∈ (−1, 1).
ax + by + cz = b

3. Fie a, b, c ∈ R∗ şi sistemul cx + ay + bz = a .

bx + cy + az = c

a. Detmonstraţi că determinantul sistemului este ∆ = (a + b + c) a2 + b2 + c2 − ab − bc − ca ;
b. Rezolvaţi sistemul ı̂n cazul ı̂n care este compatibil nedeterminat;
c. Ştiind că a2 + b2 + c2 − ab − bc − ca = 0, să se arate că sistemul admite o infinitate de
soluţii (x, y, z) ∈ R astfel ı̂ncât x2 + y 2 = z − 1.
20 4. RANGUL UNEI MATRICE. MATRICE INVERSABILĂ. SISTEME DE ECUAŢII

x+y+z =0



4. Fie a, b, c ∈ R distincte două câte două şi sistemul ax + by + cz = 0 .
 3
a x + b3 y + c3 z = 1

a. Detmonstraţi că determinantul sistemului este ∆ = (a + b + c) (c − b) (c − a) (b − a);


b. Rezolvaţi sistemul ı̂n cazul a + b + c 6= 0;
c. Să se arate că dacă a + b + c = 0 atunci sistemul este incompatibil.
Partea 2

ANALIZĂ MATEMATICĂ
CAPITOLUL 5

ŞIRURI I

TEMA 1
1. Să se determine termenul general al următoarelor şiruri:
a. (xn )n≥1 , xn+1 = 5xn , x1 = 51 ; b. (yn )n≥1 , yn+1 = yn + 2, y1 = −1;
c. (zn )n≥0 , zn+1 = 2zn − 1, z0 = 2; d. (tn )n≥2 , 2tn+1 = 3tn + 1, t2 = 0;
e. (an )n≥0 , an = 3an+1 − 2, a0 = 0; f. (bn )n≥1 , 4bn+1 = 2bn − 3, b1 = 0;
g. (cn )n≥0 , 31 cn+1 = 12 cn + 1, c0 = 1; h. (dn )n≥1 , 51 dn+1 = 2dn − 1, b1 = −1.
2. Să se determine termenul general al următoarelor şiruri:
a. (xn )n≥1 , xn+1 = xn + n, x1 = 0; b.(yn )n≥1 , yn+1 = yn + 2 − n2 , y1 = 2;
1 n
c. (zn )n≥0 , zn+1 = zn + (n+1)(n+2) , z0 = 2; d. (tn )n≥2 , tn+1 = n+2 tn , t2 = 61 ;
n2
e. (an )n≥1 , an+1 = 2an + 2n , a1 = 2; f. (bn )n≥2 , bn+1 = n2 −1 · bn , b2 = 1.

TEMA 2
1. Să se determine termenul general al următoarelor şiruri:
a. (xn )n≥0 , xn+2 = 3xn+1 − 2xn , x0 = 1, x1 = 2; b. (yn )n≥0 , yn+2 = 6yn+1 − 9yn , y0 = 0, y1 = 2;
c. (zn )n≥0 , zn+2 = zn+1 − zn , z0 = 0, z1 = 21 ; d. (tn )n≥1 , tn+3 = 3tn+2 + 4tn+1 , t1 = 0, t2 = 5;
e. (an )n≥1 , an+1 + an−1 + 2an = 0, a1 = −2, a2 = 3; f. (bn )n≥1 , 2bn+1 = bn−1 + bn , b1 = −5, b2 = 1;
g. (cn )n≥1 , 4cn−1 + cn+1 − 4cn = 0, c1 = −2, c2 = 3; h. (dn )n≥1 , dn+1 + 2dn−1 = 2dn , d1 = 0, d2 = 2;
2. Se consideră şirul (xn )n≥0 definit prin xn+2 = xn+1 + 2xn + 4, x0 = 1, x1 = 5.
a. Să se determine α ∈ R astfel ı̂ncât şirul (yn )n≥0 definit prin yn = xn + α ∀n ∈ N să
verifice o relaţie de recurenţă liniară şi omogenă.
b. Să se determine termenii generali ai şirurilor yn şi xn .
·xn
3. Se consideră şirurile (xn )n>1 , (yn )n>1 cu proprietăţile xn+2 = 6xxnn+1
−5xn+1 , ∀ n > 1,
x1 = 2, x2 = 6 şi yn = x1n , ∀ n > 1.
a. Să se arate că yn+2 − 6yn+1 + 5yn = 0, ∀ n > 1.
b. Să se determine termenul general al şirurilor xn şi yn .
TEMA 3
1. Să se determine termenul general al următoarelor şiruri:
a. (xn )n≥1 , xn+1 = x2n , x1 = 3; b.(yn )n≥1 , yn+1 = 2yn2 , y1 = 1;
√ √ p
c. (zn )n≥1 , zn+1 = zn · zn , z1 = 5; d.(tn )n≥0 , tn+1 = 3 tn+2 · t2n , t0 = 9, t1 = 27;
3 4

e. (an )n≥1 , an+1 = 2a2n + 1, a1 = 1; f.(bn )n≥1 , bn+1 = bnb+1


p
n
, b1 = 2.
xn
2. Se consideră şirul (xn )n≥1 definit prin xn+1 = n!·xn +n , ∀ n > 1 şi x1 = 1. Să se determine
termenul general al şirului (yn )n≥1 definit prin yn = x1n , ∀ n ≥ 1, după care deduceţi
termenul general al şirului xn .
1 1
3. Se consideră şirurile (xn )n>1 , (yn )n>1 cu proprietăţile xn+1 = 3 (n+1)! · xnn+1 , ∀ n > 1,
Qn
x1 = 1, bn = xk . Să se determine termenul general al şirurilor xn şi yn .
k=1 √
2xn
4. Se consideră şirul (xn )n>1 care verifică relaţia xn+1 = 1−x 2 , ∀ n > 1, x1 = 3. Să se
n
determine termenul general al şirului xn .
22
5. ŞIRURI I 23

TEMA 4
1. Să se studieze monotonia următoarelor şiruri:
2 (n+1)!−n!
a. (xn )n≥1 , xn = n n+1 ; b. (yn )n≥0 , yn = (n+2)!−(n+1)! ;
0 1 n
Cn +Cn +...+Cn
c. (zn )n≥1 , zn = 2n ; d. (tn )n≥1 , 2tn+1 = tn + 1, t1 = 2;
e. (an )n≥0 , an+2 = 5an+1 − 4an , a1 = 1, a0 = 2; f. (bn )n≥1 , bn+1 = bnb+2 n
, b1 = 1;
√ √ p
g. (cn )n≥0 , cn+1 = 3 + cn , c0 = 3 2
h. (dn )n≥0 , dn+1 = dn + 2dn + 3, d0 = 1.
2. Determinaţi α ∈ R astfel ı̂ncât şirul (xn )n>0 definit prin x0 = 1 şi xn+1 = αxn +1, ∀n > 0
să fie crescător.
3. Se consideră şirul (xn )n>0 definit prin x0 = 1, x1 = 2, xn+2 = x2n+1 + x3n , ∀ n ≥ 0. Să se
demonstreze că şirul xn este strict crescător.
4. Să se demonstreze că şirul (xn )n>0 definit prin x0 = 1, x1 = 1, 5xn+2 = 3xn+1 +2xn , ∀ n ≥ 0
este descrescător.
TEMA 5
Să se studieze monotonia şi mărginirea următoarelor şiruri:
a. (xn )n≥1 , xn = n2n+1 ; 2n
b. (yn )n≥0 , yn = n+1 ;
n 3n+1 2
c. (zn )n≥1 , zn = (−1) · 4n+2 ; d. (tn )n≥1 , tn = n + n;
1 1 1
; f. (bn )n≥2 , bn = 1 − 21 1 − 13 ... 1 − n1 ;
 
e. (an )n≥1 , an = 1·3 + 3·5 ... + (2n−1)(2n+1)
1 1 1 2
g. (cn )n≥1 , cn = n+1 + n+2 + ... + 2n h. (dn )n≥0 , dn+1 = n+1 · dn , d0 = 1.
TEMA 6
u2 +4
1. Se consideră şirurile definite prin u0 = 4, un+1 = 2u n
n
şi vn = uunn −2
+2 , ∀n ≥ 0.
2
a. Demonstraţi că vn+1 = vn , ∀n > 0;
b. Să se determine termenii generali ai şirurilor un şi vn ;
c. Să se studieze monotonia şi mărginirea celor două şiruri.
2. Se consideră şirurile definite prin a0 = 2, an − 2an+1 = 2n + 3, ∀n > 0 şi bn = an + 2n −
1, ∀n > 0.
a. Să se arate că şirul bn este o progresie geometrică şi să se determine termenul general;
b. Să se arate că an = 21n − 2n + 1;
c. Să se studieze monotonia şi mărginirea celor două şiruri.
3. Să se studieze monotonia şi mărginirea şirului (xn )n>0 definit prin x0 = 0 şi

xn+1 = xn + 2 xn + 1.
4. Să se studieze monotonia şi mărginirea şirului (xn )n>0 definit prin x0 = 1, x1 = 2 şi
1 3 2
xn+2 = xn+1 − xn .
5. Să se studieze monotonia şi mărginirea şirului (xn )n>0 definit prin x0 = 0, şi
xn+1 = x2n − 4xn + 6
TEMA 7
1. Să se scrie câte un interval deschis, centrat ı̂n x0 inclus ı̂n mulţimea A ı̂n fiecare din
cazurile: √ 
a. A = (0, 10) , x0 = 2; b. A = [2, 3] , x0 = 2, 2 ; c. A = 1, 7 , x0 = 32 .
2. Să se precizeze care dintre următoarele mulţimi sunt vecinătaţi pentru x0 , unde:
a. A = (−1; 0, (3)) , x0 = 13 ; b. A = (0, 1) ∪ (1, 3) , x0 = 1; c. A = (−1, ∞) , x0 = ∞.
3. Să se determine x0 ∈ A astfel ı̂ncât A să nu fie vecinătate a lui x0 unde:
a. A = (0, 5]; b. A = [−2, 0]; c. A = (2, 7) ∪ {−1}; d. A = N.
4. Să se determine câţi termeni ai sirului (xn )n>1 nu se găsesc ı̂n vecinătatea V a lui ` unde:
n2 +1
a. xn = n+1 1 9

n , V = 2 , 7 , ` = 1; b. xn = n , V = (5, ∞) , ` = ∞.
CAPITOLUL 6

ŞIRURI II

TEMA 1
Folosind teorema de caracterizare a limitei unui şir să se demonstreze că:
n
2n+1 n+1
a. lim 2n−1 = 1; b. lim 2n+3 = 21 ; c. lim 1−n
n
= −1; d. lim 22n −1+1
= 1;
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞
n 2
e. lim n2 + 1 = ∞; f. lim 2 3+1 = ∞; g. lim 2−n n +n

n→∞ n→∞ 4 = −∞; h. lim 1−n = −∞.
n→∞ n→∞

TEMA 2
Să se calculeze limita şirului (an )n>1 dacă:
n−4 2n4 −4n3 +2 (n+1)3 −(n−1)3 1+2+3+...+n
a. an = 2n+1 ; b. an = n4 +1 ; c. an = n2 +n+1 ; d. an = (n+2)2
;
n n n
1·3+2·4+...+n(n+2) P 1
P 1
P 1
e. an = (n+1)+(n+2)+...+2n ; f. an = (3k−2)(3k+1) ; g. an = k(k+2) ; h. an = k!+(k−1)! ;
k=1 k=1 k=1
n n n  
1 2 n
1 − k12 ; 2
Q  Q  Q 
i. 1− k ; j. an = k. 1 − 2k+1 l. an = 3 ;
k=2 k=2 k=1
π n n
π n
n. an = sinn π5 an = π3n
 
m. an = 2 cos 3 . o. p. an = −e .
TEMA 3
1. Să se demonstreze că următoarele şiruri (an )n>1 sunt convergente:
n
P
k·k! n
n2 2n +3n k3 +1
k=1
Q
a. an = n+1 − n; b. an = 5n c. an = (n+1)! d. an = k3 −1
k=2
 n
n n par ;
(2n+1)π 3n+1 2n
e. an = (−1) nn+1 f. an = 2n+1
g. an = sin h. an = (−1) 5n+1 .

2 +1 2n +1 2
n impar 2n+1 ;
2. Să se demonstreze că următoarele şiruri (an )n>1 sunt divergente:
n 2n2 +1 n2 (−1)3n +n+2
a. an = cos nπ
3 ; b. an = sin 3nπ
4 c. an = (−1) n2 +n+1 d. an = n2 −n+1
 2n
n3 +1 2n+1 ; n par 5n+3 3n+1 4n
e. an = n2 +1 f. an = 2n +1 g. an = 2n h. an = (−1) 3n+1 .
2n+1 n impar
;
TEMA 4
1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :
n
a. an = sinn
n+1 − n; b. an = 5n!n ; c. an = 2n2 ; d. an = 5nn ;
n 5n−1 3n
e. an = sin n+cos(n+1)
n ; f. an = (n+2) cos n 3nπ
n2 +n+1 ; g. an = (−1) cos 6n+1 ; h. an = (−1) 4n+1 .
2. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :
2
2+22 n+n2
a. an = n21+1 + n22+2 + ... + n2n+n ; b. an = n1+1 3 +12 + n3 +22 + ... + n3 +n2 ;
3
1 1
c. an = √n+1 + √n+2 + ... + √12n ; d. an = √3 + 23n √ +n+2 √ ;
√ [ ] [ 2 3]+...+[n2 3]
n
nn +(n+1)n n n n
e. an = n f. an = n1 ln e√1 + e√2 + ... +√e n
sin π π
sin n [ 2]+[2 2]+...+[n 2]
g. an = nsin π
2 +1 + n2 +2 + ... + n2 +n
2
h. an = n · √3 + 22 √3 +...+ n2 √3 .
[ ] [ ] [ ]

24
6. ŞIRURI II 25

TEMA 5

1. Să se calculeze limitele următoarelor şirur (an )n>1 i:


1+ 21 + 13 +...+ n
1
ln 1+ln 2+...+ln n
a. an = n ; b. an = 2n2 +3n+2 ;
1!+2!+3!+...+n! 15 +25 +35 ...+n5
c. an = (n+1)! ; d. an = 6 +1 ;
 3n 
1·5+2·6+...+n(n+4) 1 12 22 n2
e. an = 2 2 2 f. an = n 2·3 + 3·4 + ... +
1 +2 +...+n  (n+1)(n+2)
1
sin π2 + sin 2π nπ 1
cos π + cos π2 + cos π3 + ... + cos nπ .

g. an = n 3 + ... + sin n+1 h. an = n
2. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :
2
+24 +...+22n 4 4
+34 +...+n4
a. an = 1+21!+2!+...+n! ; b. an = 1 +21!+2!+...+n! ;
1 +2 +...+np
p p
c. an = ln(1!)+ln(2!)+...+ln(n!)
2
n +3n+2 ; d. an = n p+1 −n+2 , p ∈ N∗ .

TEMA 6

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :


n
n5
a. an = 1·3·5·...·(2n+1)
1·4·7·...·(3n+1) ; b. an = 5n ; c. an = (n+1)2
n! ;
n
d. an = (n+1) 3n
ln n
; e. an = n·2 n!ln n f. an = n!·ln n
n5 ·5n .
2. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :
√ p p
a. an = n n + 10; b. an = n (n + 3)!; c. an = n n (n + 1) (n + 2) ... (3n) ;
q  1
(3n)! n
q √ √ √
d. an = n (2n)!
(n!)2
; e. an = (n!)3
; f. an = n
1 + 2 + 3 + ... + n.

TEMA 7

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :


(n+2)2 −(n−2)2 (n−2)3 −(n+1)2 2
a. an = ; b. an = ; c. an = √n+1 ; d. an = √ n +2n+1 ;
4−4n (n+1)3 −n3 n2 +1 √4n4 +3n 2 +2
√ √ √
(n+1)3 −(n−1)3 2
n +n+2 4n3 +2n2 +2 3n+2 2n2 +1
e. an = √
4 6 ; f. an = √
3 ; g. an = √3 ; h. an = √ √ √ .
n +3n3 +2 8n3 +3n2 −1 27n4 +4n+3 3 n+ 3 n n+2
2. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :
n+1
+2n+2 +2n+3 n n
+5n 4n +3n +6n
a. an = 23n +3 n+1 −3n+2 ; b. an = 3 3n+4+2·5n ; c. an = 3√n +7n +2·5n

;
7n +6n +5n 1+32 +34 +...+32n 2√n +3 √n
d. an = 7n+1 −6n−1 +5n+2 ; e. an = 1−32n+1 f. an = 3n 3 .
4 +9 n

TEMA 8

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :


2 2
a. an = n +2n+2 − 2n n+2+3n+1
 
; b. an = ln n2 + 3n + 2 − ln 2n2 + 3n − 1 ;
n−1  √ √
c. an = n √ − ln n5 + 4n4 + 1√; d. an =√ 4n2 + 2n + 1 −√ n2 + 3n + 2;
3
e. an = √ 27n3 + 4n√2 + 1 − 3 n3 + n + 1; f. an = √n2 + 3n √
+ 2 − 3 8n3 + 3n2 + 3n − 2;
n2 +3n+2− 4n 2 +n−3 n+2+ n+3
g. an = √
n2 +2n
; h. an = √n+4−√4n+5 .
2. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :
√ √ √
a. an = n − n2√− n + 1; b. an = √n2 + n +√1 − n2 − n + 3;
c. an = n + 1 − n2 − n ; d. an = √3 n + √
2 − 3 n − 1;
√ √
e. an = 3 n3 + n2 + 1 − 3 n3 − n + 2 f. an = √n+1−
n+2−
√n−1 ;
√ √ √ q n−2 q 
n n+2
g. an = n2 + n + 1 − n2 + n n2 + n; h. an = n2 n+1 − n+3

n2 +1−n

3
i. an = n+2+ n+1
√ √ 3
j. an = n − 2 − n + n + 1.

TEMA 9
26 6. ŞIRURI II

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri (an )n>1 :


√ √ √ √ √
a. an = √ n + 2 − 2 n + 3√+ n; b. an = √n2 + n + 1 + n√2 − n + 2 − 2n;
c. an = 4n2 + 2n + 5 + 9n2 + n − 4 − 5n; d. an = √ 4n2 + 4n + 3 − n2 + 1 − n;
√ √ √ e 9n2 +3n+1
e. an = 4n2 + n + 1 − n2 + n − n2 + n + 1; f. an = 2n+√n2 −2n+2 .
e
2. Să se calculeze limitele următoarelor şirur (an )n>1 i:
√3
√ √ √
a. an = √ n3 + 3 + 3 n3 −√3 − 2n; b. an = √n2 + n + 1 + 3√ n3 + 2n2 − 2n;
3 3 3
c. an = n + 3n + 1 − n + n + 1; d. an = 8n + n + 2 − n3 + 2n2 + 1 − n;
3 2 2 3

3. Fie a1 , a2 , ...ak ∈ R astfel ı̂ncât a1 +a2 +...+ak = 0. Să se calculeze limitele următoarelor
şiruri (an )n>1 :
√ √ √
a. xn = a1 √n + 1 + a2 √ n + 2 + ... + ak n√+ k;
b. xn = a1 n2 + 1 + a2 n2 + 2 + ... + ak n2 + k.
CAPITOLUL 7

ŞIRURI III

TEMA 1

1. Să se demonstreze că următoarele şiruri (an )n≥1 sunt convergente:


a. an = 113 + 213 + ... + n13 ; b. an = 12 + 2·4
1 1
+ 2·4·8 1
... + 2·4·8·...·2n;
1 1 1 1 1 1 1 1
c. an = n+1 + n+2 + n+3 ... + 2n ; d. an = 2n+1 + 2n+2 + 2n+3 ... + 3n ;
1 1 1 1 1 1 1 1
e. an = 2·1 2 + 3·22 + 4·32 ... + (n+1)n2 ; f. an = 2·1! + 3·2! + 4·3! ... + (n+1)·n! .
2. Să se demonstreze următoarele inegalităţi:
2 2
a. 112 + 212 + ... + n12 + n+1 1
< π6 , ∀n ≥ 1; b. 112 + 212 + ... + n12 + n1 > π6 , ∀n ≥ 1;
1 1 1 1 1 1 1 1
c. 1 + 1! + 2! + ... + n! + (n+1)! < e, ∀n ≥ 1; d. 1 + 1! + 2! + ... + n! + n·n! > e, ∀n ≥ 1;

TEMA 2

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri:


 3n  2 n+5  2  n2
1 n +2n+1 n+2
a. an = 1 + n+1 ; b. an = 2n2n+3n+1
2 +1 ; c. an = n2 +n+1 ;
 n  een2n n n2 +3n
+3
 2n+2
 2   2n+1
d. an = een −1+3
; e. an = 2 4n+1+1 ; n·n!+2n
f. an = (n+1)!+4n+2 .
2. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri:
q √n+3  4 ln n2 +3  2  n2 +1
2n+1 ln n +ln n2 +3 n +2n3 +3 n+2
a. an = 2n+4 ; b. an = ln n5 +ln n+1 ; c. an = n3 +n+5 ;
 2
n!  2n  −n  n
n
1+n+n 1 n+1 n+5 3 +5
d. an = 2n 2 +n+1 ; e. an = 1 + n+1 n+2 ; f. an = n−1 · 3n −2 .

TEMA 3

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri:


 n 1+(1+2)+...+(1+2+...+n)  n
1·2+2·3+...+n(n+1)
a. an = ene+1 ; b. an = 1·2+2·3+...+(n−1)·n ;
 n  n
1 1 1
c. an = 1·2 + 2·3 + ... + n(n+1) ; d. an = 1·3 + 2·4 + ... + n(n+2) + 12 ;
1 1 1

n 2
n+2
+2
 n  n
n(n+2)
e. an = 1+2+...+2
2 n+1 ; f. an = 1·3 2·4
2 2 · 3 2 · ... · (n+1) 2 · 2n+1
n+2 .
2. Să se calculeze
 √ limitelen următoarelor şiruri: √ √ n
n+2+1 n+1+ n+2
a. an = √
n+1
; b. an = √
4n+1
;
√ √ √ n √ √ 1+n
c. an = 2 n n + 2 − n + 1 ; d. an = √n+1+ n+2+ n

n
.

TEMA 4

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri:


2
1 n sin n+1
a. an = n2 sin (n+1) 2; b. an = n2 arctg 4n2+1 ; c. an = n
tg 2n2 +n+1 ;
3n  
π 1 arcsin 9n +3n +1 n 2n
d. an = n2 sin 3n · sin n+1 ; e. an = 2n
arctg 4n +2n +1
;
f. an = (n + 2) tg n+1 − tg 2n+3 ;
   
1
− sin nn+1 h. an = n2 1 − cos n2n+1 ; i. an = 22n cos 2−n − cos 21−n .

g. an = n2 sin n+1 2 −n ;

27
28 7. ŞIRURI III

2. Să se calculeze limitele următoarelorşiruri:


√ √ √ 2
a. an = 2n + 1 · tg n + 1 − n ; b. an = 3n arcsin nn! ;
 √ √ √ 
c. an = n2 + 1 arctg n2n+1 n+2

+n+1 − 2
n +n+2 ; d. an = n 3 n 1 − cos 3 n + 1 − 3 n ;
   q 
1 1
3
e. an = n cos √n2 +n+1 − cos √n2 +1 ; f. an = n2 1 − cos2 2n3n+2 .

TEMA 5

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri:


2
n+1
b. an = nn+2 +1
  
a. an = n  ln n+2 ;  ln n2 + n + 1 − ln n2 + 2n + 3 ;
3n2 +1
c. an = n ln n+1 n+2
n + ln n+1 ; d. an = n3 ln 2n+1
2n+2 · ln 3n 2 +2 ;
 
e. an = n ln n+1 n+2 n+10 n

n + ln n + ... + ln n ; f. a n = n ln 2
2n +1 + ln (2n) .
2. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri:
ln 2n  √ √ 
a. an = n22n+1 ; b. an = n ln n + 2 − ln n + 1 ;
ln n+n+1
 2√ +2
√ 2n
+en +1
c. an = n ln 3 n3 + n2 + 1 − ln n2 + n + 2 ; d. an = (2n)! ln e e2n

+2 ;
 2
n n
e. an = ln enn2+n+2 1
P
+1 ; f. an = n ln k(k+1) .
k=1

TEMA 6

1. Să se calculeze limitele următoarelor şiruri, unde a, b,c > 0 şi p ∈ N
:
 n+2  √ √ 1 √ 
a. an = (2n + 1) 4 n2 +1 − 1 ; b. an = 3 n6 + 3n2 e 4n4 +1 − 1 ; c. an = (n + 2) n 4 − 1 ;
√ √  √
n √
n
4− √ 2
√n √ n
3+ n 2
d. an = n2 n 5 − n 6 ; e. an = √ n n ;
9− 3
f. a n = 2 ;
√ √ √  √ √ √ √ √
n a+ n b+ n c n n n n
n
 1+ 3+...+ 2p−1−p
g. an = 3 ; h. an = n sin ( n π) − sin 2π ; i. an = √ n √
n √
2+ 4+...+ n 2p−p
.
2. Să se calculeze
h limitele următoarelor
i şiruri:  
π 10 2
a. an = n 1 + sin 2n −1 ; b. an = n2 cos5 n+1 −1 ;
 100  q 
n2 +2n+1 2 +n+1
c. an = n 1 + ln n2 +2 −1 ; d. an = n 5 nn2 −n+1 −1 ;
√ √ √  √ √ 
e. an = 4 n 4 n3 + 2n2 − 4 n3 + n + 1 ; f. an = n2 10 2n2 + 3n + 1 − 10 2n2 + 3n − 1 .
TEMA 7

1. Să se studieze convergenţa următoarelor şiruri şi calculaţi limitele lor:


a. (an )n≥0 , a0 = 1, an+1 = 12 an + 23 ; 1
b. (an )n≥1 , a1 = 1, an+1 = an + (2n+1)(2n+3) ;
c. (an )n≥0 , a0 = 2, a1 = 5, an+2 = 5an+1 − 6an ; d. (an )n≥1 , a1 = 0, a2 = 9, an+2 = 6an+1 − 9an ;
q 5
6 an+1
e. (an )n≥0 , a0 = 2, a1 = 4, an+2 = a√ n+1
4 a
n
; f. (a )
n n≥0 , a0 = 3, a 1 = 9, an+2 = an .
2
2. Se consideră şirul (xn )n≥0 definit prin x0 = a ∈ R şi xn+1 = xn + 4xn + 2, ∀n ≥ 0.
a. Să se determine o relaţie de recurenţă pentru şirul yn = xn + 2;
2n
b. Să se demonstreze că yn = (a + 2) , ∀n ≥ 0;
c. Să se studieze convergenţa şirului xn , discuţie după a ∈ R.

TEMA 8

1. Să se studieze convergenţa


√ următoarelor
√ şiruri şi calculaţi limitele lor: √
a. (an )n≥0 , a0 = 3, an+1 = 6 + an ; b. (an )n≥1 , a1 = 5, an+1 = 12 + an ;

c. (an )n≥0 , a0 = 1, an+1 = 3 6 + an ; d. (an )n≥1 , a1 = 2, an+1 = a2n − an + 1;
e. (an )n≥0 , a0 = 0, an+1 = an + 3an + 1; f. (an )n≥0 , a0 = 1, an+1 = a3n − 3a2n + 3an .
2

2. Se consideră şirul (xn )n≥0 definit prin x0 = 1 şi xn+1 = xn + x1n , ∀n ≥ 0.


a. Să se calculeze limita şirului xn ;
7. ŞIRURI III 29

n
b. Să se calculeze lim 2 .
n→∞ xn

TEMA 9
1. Se consideră şirul (an )n≥1 , definit prin an = 1
12 + 1
22 + ... + 1
n2 , ∀ n ∈ N∗ . Admitem
2
π
cunoscut faptul că lim an = 6 şi considerăm şirurile (bn )n≥1 şi (cn )n≥1 definite prin
n→∞
1
bn = an + şi cn = an +
n
1
∀ n ∈ N∗ :
n+1 ,
a. Să se arate că şirul (bn )n≥1 este strict descrescător;
b. Să se arate că şirul (cn )n≥1 este strict crescător;
π2
c. Să se arate că lim bn = lim cn = 6 ;
n→∞ n→∞
2
π ∗
d. Să se arate că cn < < bn , ∀n
6
2
∈ N ;
e. Să se calculeze lim n an − π6 .
n→∞
2. Se consideră şirurile (xn )n≥1 şi (yn )n≥1 definite prin xn = 1 + √12 + ... + √1
n
şi

yn = xn − 2 n, ∀n ≥ 1. √ √
1
a. Să se arate că 2√n+1 < n + 1 − n < 2√1 n , ∀n ≥ 1;
√ √
b. Să se deducă inegalitatea 2 n + 1 − 2 < xn < 2 n − 1, ∀n ≥ 1;
c. Să se arate că lim xn = +∞;
n→∞
xn
d. Să se calculeze lim √
n
;
n→∞
e. Să se arate ca sirul (yn )n≥1 este convergent;
f. Să se arate că −2 ≤ lim yn < −1.
n→∞

TEMA 10
√ 
1. Se consideră şirul (an )n≥1 , definit prin a1 ∈ (0, 1) şi an+1 = an 1 − an , ∀ n ∈ N∗ .
a. Să se arate că an ∈ (0, 1) , ∀ n ≥ 1 ;
b. Să se arate că şirul (an )n≥1 este strict descrescător;
c. Să se arate că şirul bn = a21 + a22 + ... + a2n este mărginit superior de a1 .
2. Se consideră şirul (xn )n≥1 , definit prin x1 > 0 şi xn+1 = x2x ∗
2 +1 , ∀ n ∈ N .
n
n
a. Să se arate că xn ∈ (0, 1] , ∀ n ≥ 2 ;
b. Să se arate că şirul (xn )n≥1 este convergent şi calculaţi limita sa;
xn+1 −1
c. Să se calculeze lim (x −1)2
.
n→∞ n
x5 +3x
3. Se consideră şirul (xn )n≥1 , definit prin x1 ∈ (0, 1) şi xn+1 = n 4 n , ∀ n ∈ N∗ .
a. Să se arate că xn ∈ (0, 1) , ∀ n ≥ 1 ;
b. Să se arate că şirul (xn )n≥1 este convergent;
c. Să se arate că lim xxn+2n
9
= 16 .
n→∞ √ √
4. Se consideră şirul (an )n≥0 , definit prin a1 = 3 şi an+1 = 2 + an , ∀ n ∈ N.
a. Să se arate că şirul (an )n≥0 este convergent ;
b. Să se calculeze lim an ;
n→∞
an+2 −an+1
c. Să se calculeze lim an+1 −an .
n→∞ √ n
5. Fie (xn )n>0 şi (yn )n>0 două şiruri de numere raţionale care verifică relaţia 2 + 5 =

xn + yn 5, ∀ n ∈ N. Calculaţi lim xynn .
n→∞
CAPITOLUL 8

LIMITE DE FUNCŢII

TEMA 1

1. Aplicând definiţia limitei unei funcţii ı̂ntr-un punct, demonstraţi că:


x2 +3
a. lim x2 − 3x + 2 = 2; b. lim x3 − 4x + 2 = ∞; c. lim 2x+3
 
x→0 x→∞ x→1x+4 = 1; d. lim
x→3 3x−6 = 4;
4x+3 2x2 −5 2x+3 5
e. lim = 2; f. lim = ∞; g. lim 2 = ∞: h. lim (x+1)6 = ∞.
x→∞ 2x+4 x→∞ 4x+4 x→1 (x−1) x→−1
2. Să se demonstreze că nu există următoarele limite:
a. lim (2 sin x + 4); b. lim cos x1 ; c. lim tg x−11
; 1
d. lim ctg 3x−9 .
x→∞ x→0 x→1 x→3

TEMA 2

1. Să se calculeze următoarele limite: √


d. lim 2x+4
3

a. lim x3 − 3x2 + 2x + 3 ; b. lim x4 − 4x3 + 2 ; c. lim 3x2 ; ;
x→0 x→−∞ x→3 x→∞ x−4
x3 +3x2 2 x x
lim 2x −5 ; g. lim 25 : h. lim 14 ;
 
e. lim x4 +4 ; f.
x→∞ x→−∞ 4x+4 x→∞  2  x→∞
−x
i. lim 34 ; j. lim ln (3x) ; 3x +2x+1
k. lim ln x4 +x+1 ; l. lim log 31 x.
x→−∞ x→∞ x→−∞ x→∞
2. Să se calculeze
 următoarelelimite:    
2
a. lim arctg x + x2x+1 +x+1 ; b. lim arctg x + x−1x+2
; c. log 31 |x| + 2x
lim x
+2
2 −1 ;
x→∞  x→−∞ x→−∞
3
2x +2
 √ 2
 p √ x p √ x 
d. lim log3 x + 2x 2 −1 ; e. lim 4 x + 2xx3 −x+2
+2x
: f. lim 3−2 2 + 3+2 2 .
x→∞ x→∞ x→∞

TEMA 3

1. Să se calculeze limitele următoarelor funcţii f : D → R ı̂n punctele indicate:


a. f (x) = x14 , x0 = 0; 1
b. f (x) = (x−1) 2 , x0 = 1;
1 1
c. f (x) = x2 −4 , x0 = −2; d. f (x) = |x−2| , x0 = 2 ;
e. f (x) = x
|x+3| ,
x0 = 2; f. f (x) = ln|x+3| , x0 = −3;
( x+1
2x − 2; x > 0 2x + 3; x > 1

g. f (x) = ; x0 = 0: h.f (x) = ; x0 = 1;
4x − 2; x < 0 x3 − x2 + 5; x < 1
  2
log2 (3x − 1) ; x > 3 x − 4
; x < −2
i.f (x) = π ; x0 = 3; j.f (x) = x+2 ; x0 = −2.
3 sin ; x63 −x · log 1 4; x > −2
x−1 2
2. Să se determine parametrul real m astfel ı̂ncât să existe limtele următoarelor funcţii,
f : D → R ı̂n punctele indicate: (

x + 2m; x<1 x + 2; x < −1
a. f (x) = ; x0 = 1; b. f (x) = p ; x0 = −1;
3mx + 2; x > 1 4mx2 + 3; x > −1
sin x ;
(p 
(3m − 2) x2 − m; x < 1 x<π
c. f (x) = , x0 = 1; d. f (x) = 6 , x0 = π;
(2m − 1) x − 3; x>1  2
cos x − m cos x; x > π
( (
2x + 1; x<0 (5m − 3) x + 2; x<2
e. f (x) = 2 , x0 = 0 f. f (x) = 2
 , x0 = 2.
(2m + 1) x + m ; x > 0 2m − 1 x + 2; x > 2
30
8. LIMITE DE FUNCŢII 31

TEMA 4
1. Să se calculeze următoarele limite:
a. lim sinx2x ; b. lim cos(4x+3)
2x ; c. lim x+sin √
x+cos 3x
x
; d. lim 2 ln x+{x}
ln x .
x→∞ x→∞ x→∞ x→∞

2. Să se calculeze următoarele limite, unde n ∈ N :
a. lim x+sin x
2x
; b. lim 2x+cos
3x
x
; c. lim 4x+cos x
;
x→∞ x→∞ x→∞ 2x+sin x
2
x +{x} x2 +3x+1
d. lim ; e. lim [2x+1] f. lim 3 ;
x→∞ x+cos x x→−∞ 3x+4 x→∞ [2x +4]
[x]+[3x]+...+[(2n−1)x] [ x ]+[ x ]+...+[ n(n+1)
x
] x
g. lim x ; h. lim 1·2 2·3 x ; i. lim 2 · cos x.
x→∞ x→∞ x→∞ x +1

TEMA 5
1. Să se calculeze2 următoarele limite: √
2
(x+1) −5x+3 x4 +4x2 +1 x2 −3x+1
a. lim (2x+2) 2; b. lim 4x x+3 ; c. lim 2 ; d. lim ;
x→∞ √ x→−∞ x→−∞ x −x+1 x→−∞ 2x+1
3 x x x x+1 x−1
x4 −3x+2 6x +4x +3
e. lim 4x+2 ; f. lim 2 +3x +4x ; g. lim 2 3+5 x −2x
+1
; h. lim x−1 +5x +1 .
x→−∞ x→∞ 1+5 +6 x→∞ x→∞ 6
2. Să se calculeze
 2 următoarele limite:

x2 +3x+1
a. lim x +3x+1
 
x+1 − x ; b. lim ln x2 + 3x + 2 − ln ex2 + 3x + 1 ;
x→∞ √ √  x→∞ √ 
c. lim x2 + 2x − 1 − x2 − x + 1 ; d. lim x2 + x + 1 + x ;
x→−∞ √ √  x→−∞√ √ 
3
e. lim x2 + 2x − 1 − 1 − x ; f. lim x2 + 3x + 1 − 4 16x4 − 4x2 + 3 ;
x→−∞ √ √ √  x→∞ √ √ √ 
g. lim x + 2 x + 1 − x ; h. lim x+1+ x+2−2 x+3 ;
x→∞ √ √ x→∞ √ √
3 3
i. lim √ x+2−√x+1 ; j. lim √2x+2− √
3 3
2x+1
.
x→∞ 2x+4− 2x+2 x→∞ x+4− x+2

TEMA 6
1. Să se calculeze următoarele limite, unde m, n ∈ N∗ :
2 3 2
−x6 +6x−5 x10 −1
a. lim x x−3x+2
2 −4 ; b. lim x −x +x−1
x3 −1 ; c. lim (x−1)2
; d. lim 12 ;
x→2 x→1 x→1 x→1 x −1
xn −nx+n−1 x2n +2nx+2n−1 (1+2x)3 −(1+3x)2 (1+mx)n −(1+nx)m
e. lim (x−1)2
; f. lim (x+1)2
; g. lim x2 ; h. lim x2 .
x→1 x→−1 x→0 x→0
2. Să se calculeze
√ √următoarele limite: √ √ √ √
a. lim x+3− x−1
3x+1
; x+4−1
b. lim √x+12−3 ; c. lim √x+23−5 ; d. lim 2x+2− 3x+1
x 2 −x ;
x→1 √ √ x→−3 x→2 √ x+2−2 x→1 √ √
3 3
3x+4− 7x+8 x7 −7x+6 x+25−3
e. lim √
x+5−2
; f. lim √ 2; g. lim √3
x+6−2
; h. lim 2x+2−
x2 −x
7x+1
.
x→−1 x→1 ( x+3−2) x→2 x→1

TEMA 7
1. Să se calculeze următoarele limite:
2 3√
arcsin x
a. lim sinx5x ; b. lim tg3x2x
2 ; c. lim √
x x
; d. lim 1−cos 4x
x2 ;
x→0 x→0 x→0 x→0
3
cos x−cos 5x 1−cos x 1−cos4 x sin x+sin 3x+sin 5x
e. lim x sin 3x ; f. lim ; g. lim ; h. lim x+x3 +x5 .
x→0 x→0 x tg 3x x→0 cos x−cos 3x x→0
2. Să se calculeze următoarele limite:  
x
sin(x2 −5x+4) sin(x3 −3x+2) sin x2 +3x+1
a. lim x3 −1 ; b. lim x2 −2x+1 ; c. lim tg( 3x+2 )1 ; d. lim x2 arcsin x2x+1
3 +3x ;
x→1 x→1 √ x→∞ x→∞
arcsin( x+3−1) √ √
3 x
1−cos 4(x−4)
e. lim √4x−8 ; f. lim √ ; g. lim 2 ; h. lim cos x−cos .
x→4 x −8x+16
3 x−1
x→2 sin( 2x+5−3) x→−2 sin( x+3−1) x→1

TEMA 8
Să se calculeze următoarele 2limite:
a. limπ 2 sin x−1
cos 3x ;
sin x
b. lim sin 2 2x ; c. limπ cos x
; d. limπ sin x−cos x
;
x→ 6 x→π x→ 2 cos 3x x→ 4 4x−π
tg2 x−1 1−cos3 x
e. limπ ; f. lim ; g. lim 1−tg x ; h. limπ sin x+cos 2x
2 .
x→ 4 cos x−sin x x→0 x tg 3x x→ π cos 2x
4 x→ 2 sin 2x+cos 2x+1
32 8. LIMITE DE FUNCŢII

TEMA 9
1. Să se calculeze următoarele limite:
 4x   4x3 −1  −x   x2 +1
2x+4 2x2 +1 1−2x+x2 2x+1 x−1
a. lim 1 + x23x +1 ; b. lim ; c. lim 2 ; d. lim ;
x→∞ x→∞ 2x−1 x→∞ x +4 x→∞ 3+2x
 2x+5 q 4x+5 √ x+1 √ 2−x
x+cos 0 x+3 4x+1 x2 +x
e. lim sin π ; f. lim ; g. lim ; h. lim .
x→∞ 2 +x x→∞ x+1 x→∞ 2x+2 x→∞ x+1
2. Să se calculeze următoarele limite: 1
ctg2 x cos x x2 tg x tg πx
a. lim (cos x) ; b. lim cos 2x ; c. limπ (sin x) ; d. lim (7 − 2x) 6
;
x→0 x→0 x→ 2 x→3
 tg 2x  1  cos x−1
1+sin x sin x tg x
e. limπ 1+cos x ; f. limπ 1 + ctg2 x 1−sin x ; g. lim x
x−sin x
; h. limπ (1 + cos x) .
x→ 4 x→ 2 x→0 x→ 2

TEMA 10
1. Să se calculeze următoarele limite: √ √
ln(1+sin2 3x) ln(1+x)−ln(1−x) ln( x+1− 3 x−2)
a. lim x1 ln x2 + 1 ; b. lim 1−cos 2x ;

c. lim sin 3x ; d. lim arcsin(x−3) ;
x→0 x→0 x→0 x→3
ln(1+x+x2 )
 
ln(1+sin 2x)
1+2x
e. lim x ln 2x−1 ; f. lim √x+1−1 ; g. lim 1+cos x ; h. lim ln tg x ;.
x→∞ x→0 x→π x→ π 1−ctg x
4
2. Să se calculeze următoarele limite:  2 

2 sin 2x −1
ex −1 esin 2x −1 e x+1
−e
a. lim 2 ; b. lim 2 ;; c. lim ;; d. lim x3 +3x ;
x→0 sin x x→0 x +x x→0 1−cos 4x x→0  2 
ln 2tg 3x
2x −2 2cos x −2 3x−1 −3
e. limx 2 −3x+2 f. lim√ ; g. lim x 2 −3x+2 h. lim 1+cos x .
x→1 x→0 x+1−1 x→2 x→π

TEMA 11
1. Să se calculeze următoarele limite:
√ 3
x)5 −1 6 (1+arcsin x2 )
−1
a. lim (1+sintg 5x
1+x−x2 −1
; b. lim √1+arcsin x−1
; c. lim tg2 3x ;
x→0 √ x→0 x→0 √
3 √ √ 5 √5
d. lim 2−cos 4x−1
lim sintgx−x−1+cos x
4

ln(1+x2 ) ; e. lim x x3 + x − 4 x3 + 1 ; f. ;
x→0 x→∞ x→ π2
( π2 )
2. Să se determine
 2 parametrii reali a şi b astfel ı̂ncât:
ax +bx+2
√ √
− x = 2; b. lim x − ax2 + bx − 1 = 21 ;
 
a. lim x+1 c. x2 − 3x + 4 − ax − b = 1;
lim
x→∞ x→∞ x→−∞
 2x+1
a sin x+cos 2x−1 sin ax+cos 2x−1
d. lim tg 2x = 3; e. lim tg 2x = −1 f. lim ax+b
x+2 = e2 .
x→π x→0 x→∞
CAPITOLUL 9

FUNCŢII CONTINUE

TEMA 1

Să se studieze continuitatea următoarelor funcţii, f : R → R,  ı̂n punctele indicate:


arctg 1 ;
(
2
x + x; x > 0 x>0
a. f (x) = , x0 = 0; b. f (x) = x , x0 = 0;
sin x; x < 0 arcsin (x + 1) ; x 6 0

 sin 3x
(
x3 − 7x − 2; x < 3 ; x>0
c. f (x) = , x0 = 3; d. f (x) = x , x0 = 0
log2 (5x + 1) ; x > 3 3 cos x + sin x; x 6 0
 1 − cos 2x ;  2x − 5 ; x < 3
 
3
x > 0 1
e. f (x) = x + 3x sin x , x0 = 0; ; f. f (x) = 1 + 4 x−3 , x0 = 3;
 2
x + 2x + 1; x 6 0 log (x + 1) ; x > 3

 4
 x+1 ; x>1
 1
(2x − 1) x−1 ; x>1
1
g. f (x) = x + e x−1 , x0 = 1; h. f (x) = x+1 x0 = 1;
e 2x2 −1 ; x 6 1
sin πx; x 6 1

 4
x − 16 
ln (x − 2)
, x > 2

, x>3
 

tg (x 2 − 4) 
 ex−3 − 1

 


i. f (x) = 8, x=2 , x0 = 2; j. f (x) = 0, x = 3 , x0 = 3.
3
x −8
 

  sin 6πx

 √ ; x < 2 ;x < 3

 

3 x−1−1 πx2 − 9π

TEMA 2

1. Să se determine domeniul de continuitate al următoarelor funcţii, f : R → R, precizând


eventualele puncte de discontinuitate şi natura lor:
x+|x|
a. f (x) = |x + 3|; b. f (x) =  x2 +1 ;
5
 x+2  (1 + 2x) − 1
e ; x 6 1 
 ; x<0


2

 x
c. f (x) = x x−1 ; x > 1 ; d. f (x) = arcsin 10x ;
  ; x>0
 3
e ; x=1


 x
10; x=0

1

arctg
 ; x<2 
ln |x + 1| , x 6= −1
e. f (x) = 2−x ; f. f (x) = ;
arcsin 2 ; x > 2
 0, x = −1
x
g. f (x) = 2x + [x]; h. f (x) = ([x] − 1) ([x] − 2).
33
34 9. FUNCŢII CONTINUE

2. Să se determine parametrul real a astfel ı̂ncât următoarele funcţii să fie continue pe
domeniul de definiţie:  2
x − 4
( 1
− x2
2 ; x 6= 0 ; x 6= −2
a. f (x) = ; b. f (x) = x+2 ;
a; x = 0 
a; x = −2
√
 ln (2x − 3) ; x 6= 2
 5
 3x − 5 − 1
; x 6= 2
c. f (x) = sin (x − 2) ; d. f (x) = x2 − 3x + 2 ;
a; x=2 a; x=2
 
 3
 a−x
 1 − cos ax ; x < 0

 x+a
 a
; <x<a
e. f (x) = x2  f. f (x) = 3x − a 3 .
ln e2 + x ; x > 0  x2 +2a

e ; x>a

TEMA 3

1. Să se determine domeniul de continuitate al următoarelor funcţii, f : R → R:


2
+x·enx nx
a. f (x) = lim x1+2·e nx ; b. f (x) = lim x2x+e
+2·e2nx ;
n→∞ n→∞
x+sin x·enx arctg x+cos x·enx
c. f (x) = lim x nx ; d. f (x) = lim enx −|x| .
n→∞ e +e n→∞
2. Să se determine domeniul de continuitate al următoarelor funcţii, f : R\ {−1} → R:
1 2x−2
a. f (x) = lim 1+x n; b. f (x) = lim 1+x n;
n→∞ n→∞
n+1 n (x +x)xn −x+2
2
c. f (x) = lim x 3+x−x
2n ; d. f (x) = lim 1+2xn .
n→∞ n→∞

TEMA 4

1. Să se determine
( domeniul de continuitate al următoarelor
( funcţii, f : R → R:
x + 2; x ∈ Q 3 2
x − 2x ; x ∈ Q
a. f (x) = ; b. f (x) = ;
x2 ; x ∈ R\Q 5x − 6; x ∈ R\Q
(p ( x
x2 + 3; x ∈ Q 4 + 7; x∈Q
c. f (x) = ; d. f (x) = x+1 .
3x − 1; x ∈ R\Q 3·2 − 1; x ∈ R\Q
2. Să se determine
 ppunctele de discontinuitate şi natura acestora pentru următoarele funcţii:
|x| − 2 √ p
 1 − x + |1 + x|; x 6 0


 ; x 6= 4
a. f (x) = x−4 ; b. f (x) = ;
 1 e− x1 sin 1 ; x > 0
− ;
 x=4 x
 4
sin x + 1; x ∈ Q nx+1
c. f (x) = ; d. f (x) = lim x+e 2 nx .
2 sin x; x ∈ R\Q n→∞ x +e

TEMA 5

1. Să se demonstreze
 că următoarele funcţii sunt mărginite:

 sin x ; x ∈ [−1, 0) 2x − 1; x ∈ [0, 1]
a. f (x) = x ; b. f (x) = ln x ;
x2 + 3x + 1; x ∈ [0, 3]  ; x ∈ (1, 3]
 1  x − 12
 x+1 x
  sin x
; x ∈ (0, 1] ; x ∈ [0, π)
c. f (x) = 2x + 1 ; d. f (x) = 1 + cos x .
 2x−1 sin x − 2 cos x; x ∈ [π, 2π]
 
e ; x ∈ [−1, 0]
2. Fie f : [a, b) → R o funcţie continuă astfel ı̂ncât există lim f (x) şi este finită. Să se
x→b
x<b
demonstreze că funcţia f este mărginită.
3. Fie f : [a, ∞) → R o funcţie continuă astfel ı̂ncât există lim f (x) şi este finită. Să se
x→∞
demonstreze că funcţia f este mărginită.
9. FUNCŢII CONTINUE 35

TEMA 6
1. Să se demonstreze că următoarele funcţii au proprietatea lui Darboux:
a. f : R → R, f (x) = (max {2x, 3x + 2}; b. f : R → R, f (x) = |x + 1| + 3x;
x2 −1
 2 1
c. f : R → R, f (x) = x 3 −1 ; x > 1
; d. f : R → R, f (x) = π arctg x+2 ; x > −2 .
x+1 sin πx + cos πx; x ≤ −2
x+2 ; x ≤ 1
2. Să se demonstreze că următoarele funcţii nu au proprietatea lui Darboux:
a. f : R → R, f (x) = sgn (2x − 1); b. f : R → R, f (x) = [2x + 1];
 2  x2 + 3x; x < 0
x + 3x; x > −1
c. f : R → R, f (x) = ; d. f : R → R, f (x) = x; x ∈ [0, 2] .
x + ln |x| ; x ≤ −1
x + 3; x>2

TEMA 7
1. Să se studieze dacă următoarele funcţii au proprietatea lui Darboux:
3 2
a. f : [0, 3) → R, f (x)= {x} (1 − {x}); b. f : [0, 3) → R, f (x)= [x] − 3 [x] + 2 [x] ;
1
x; x ∈ Q sin x ; x 6= 0
c. f : R → R, f (x) = ; d. f : R → R, f (x) = .
3x; x ∈ R\Q 1; x=0
2. Să se determine parametrul real a pentru care următoarele funcţii au proprietatea lui
Darboux:   sin ax+cos x−1
x2 + 2ax + 3; x > 1 x ; x>0
a. f (x) = ; b. f (x) = ;
x + 3; x≤1 ( √3 sin x + cos x; x≤0
 ln(cos ax) 5
1+2ax+x2 −1
x2 ;x>0 x2 +x ;x<0
c. f (x) = ; d. f (x) = .
3x − 2; x≤0 log2 (3x + 4) ; x≥0

TEMA 8
1. Să se arate că următoarele ecuaţii au cel puţin o soluţie ı̂n intervalele indicate:
a. x3 + 2x + 1 = 0, I = (−1, 0); b. 2x + sin x + 1 = 0, I = (−π, 0) ;
c. 2arctgx = 1 + sin πx, I = (0, 1) ; d. ln x = 2 − x, I = (1, e).
2. Să se arate că următoarele ecuaţii nu au toate soluţiile ı̂ntregi:
a. x2 = 2x ; b. log2 (x + 2) = x2 ; c. 1 + sin πx = 2 log2 (x + 2).
3. Fie f : [−1, 1] → [−1, 1] o funcţie continuă. Demonstraţi că există cel puţin un punct
c ∈ [−1, 1] astfel ı̂ncât f (b) = −b.
4. Fie f, g : [−1, 1] → [−1, 1] două funcţii continue cu proprietăţiile g (−1) = −1 şi g (1) = 1.
Demonstraţi că ecuaţia f (x) = g (x) are cel puţin o soluţie.
TEMA 9
1. Să se
√rezolve urmatoarele
√ √ inecuaţii:
a. x + 3 − x ≤ 3x − 2; b. (2x − 1) (2x − 2) (2x − 3) < 0;
ln(2x2 −3x+1) √
c. x2 −5x+6 ≤ 0; d. 4x 2x+3−x
−3·2x +2 > 0.
2. Să se demonstreze ca nu există funcţii f : R → R care au proprietatea lui Darboux si
verifică relatia: (f ◦ f ) (x) = −ex , ∀x ∈ R .
3. Se consideră funcţia f : R → R , continua pe R , care verifica proprietatile: f (2x) =
f (x) + x, ∀x, ∈ R şi f (1) = 1.
a. Să se calculeze f (2);
b. Să se demonstreze că f (x) = f x2 + x2 , ∀x ∈ R;


c. Să se demonstreze că f 2xk = f 2k+1 x x


+ 2k+1 , ∀x
 ∈ R şi ∀k 1∈ N;
x

d. Folosind c. să se demonstreze că f(x) = f 2n+1 + x 1 − 2n+1 , ∀n ∈ N şi ∀x ∈ R;
x
e. Să se demonstreze că lim f 2n+1 = f (0) , ∀x ∈ R;
n→∞
f. Să se demonstreze că f (x) = x, ∀x ∈ R.
CAPITOLUL 10

FUNCŢII DERIVABILE

TEMA 1

1. Să se calculeze derivata următoarelor funcţii ı̂n punctele indicate:


a. f (x) = x2 + 3x + 2, x0 = 0; b. f (x) = e2x − ex + 2, x0 = 0 ;
x+1
c. f (x) = sin x + cos x x0 = 0; d. f (x) = x−1 x0 = 2.
2. Să se demonstreze
 2 că următoarele funcţii sunt derivabile
 ı̂n punctele indicate:
x − x + 4; x > 1 x; x ≥ 0
a. f (x) = ; b. f (x) = ; x0 = 0;
 x + 3; x ≤ 1  sin x; x < 0
arctgx; x ≥ 0 3 ln x + 3; x ≥ 1
c. f (x) = x ; x0 = 0; d. f (x) = ; x0 = 1.
x+1 ; x < 0 x2 + x + 1; x < 1
3. Să se determine parametrii reali a şi b astfel ı̂ncât următoarele funcţii să fie derivabile
ı̂n punctele indicate:
 
a sin x; x ≥ 0 3x + ln x; x ≥ 1
a. f (x) = ; x0 = 0; b. f (x) = ; x0 = 1;
b cos x; x < 0  ax√+ b; x < 1
a x + x; x ≥ 4
c. f (x) = a |x − 2| + bx; x0 = 2; d. f (x) = ; x0 = 4.
x + b; x<4

TEMA 2

1. Să se scrie ecuaţia tangentei la graficele următoarelor funcţii ı̂n punctele indicate:
a. f (x) = x3 − 3x + 1, x0 = 0; b. f (x) = ex + x + 2, x0 = 1 ;
2x+1
c. f (x) = sin 2x + cos x x0 = π; d. f (x) = 3x−1 x0 = 0.
2. Să se determine
 2 natura punctelor indicate:  2
a. f (x) =
x + x + 1; x ≤ 0
, x0 = 0; b. f (x) = √ + 2x + 1; x ≤ −1 , x0 = −1;
x
2 sin x + 1 √ x + 1; x > −1
c. f (x) = x2 + x − 2 , x0 = 1; d. f (x) = 3 x2 − 4x + 4, x0 = 2.

TEMA 3

Să se calculeze derivatele următoarelor funcţii:


a. f (x) = x2 − 4x + 5,; b. f (x) =√ex + 2x − 2,; c. f (x) = sin x − cos x;
2
d. f (x) = ln x + x ; e.f (x) = √ x − x1 ; √ f. f (x) = 2x + 4x ;
i. f (x) = √1x .
3 5
g. f (x) = log2 x − log4 x; h. f (x) = x2 + x4 ;

TEMA 4

1. Să se calculeze derivatele următoarelor funcţii, precizând domeniul maxim de definiţie şi
domeniul de derivabilitate :
3 2 x
√ − 4x + 5; b. f (x) = xe√+ 2x ln x − 2;
a. f (x) = 2x c. f (x) = sin x · cos x;
d. f (x) = x cos x; e. f (x) = 2x√
x; f. f (x) = xx+3
2 +1 ;
2x+3 x xex
g. f (x) = x2 −1 ; h. f (x) = x+2 ; i. f (x) = 2x−2 ;
√ 2
j. f (x) = x2 ln 2 + e2 ; k. f (x) = 2 ln x + cos x; l. f (x) = x lnsin3 x .
36
10. FUNCŢII DERIVABILE 37

2. Să se rezolve ecuaţia f 0 (x) = 0 pentru funcţiile:


a. f (x) = x6 − 6x4 ; b. f (x) = 2x√3
− 21x2 + 60x − 36; c. f (x) = x4 ln x;
x 2 x 2 3 2x
d. f (x) = e x − 2xe ; e. f (x) = x x; f. f (x) = x√
2 +1 ;
x2 +3 xex x
g. f (x) = x2 −1 ; h. f (x) = x+2 ; i. f (x) = 2x+2 ;
2 x
√ cos x·sin x
j. f (x) = x · e + cosπ; k. f (x) = 3 cos x + sin 1; l. f (x) = ln 10 .
TEMA 5
1. Să se calculeze derivatele următoarelor funcţii, precizând domeniul maxim de definiţie şi
domeniul de derivabilitate 10: √ x
a. f (x) = x2 − 3x + 1 ; b. f (x) = 4x + 4; c. f (x) = p e x+1 ;

d. f (x) = ln x + x2 + 1 ; e. f (x) = sin2 (3x + 2); f. f (x) = √ tg2 x + 2;

9−x2

g. f (x) = ln 5−x2 ; h. f (x) = ln 3x + 2; i. f (x) = x2x+2
2 +1 ;
2
sin 2x
x +x 2
 2
 2

j. f (x) = e x +x ; k. f (x) = sin x + 1 sin 1 − x ; l. f (x) = 1−cos 4x .
2. Să se rezolve ecuaţia f 0 (x) = 0 pentru funcţiile:
4 √ 2
a. f (x) = x2 + x + 1  ; b. f (x) = x2 + 4x + 5; c. f (x) = √eln x−ln x+3 ;
2
d. f (x) = ln x3 + 3x2 ; e. f (x) = sin (2x); f. f (x) = √ sin x + cos x + 4;
2 √ 2 +2
g. f (x) = ln 1+x
2+x 2 ; h. f (x) = ln x2 + 2; i. f (x) = xx2 +1 ;
q
3 x2 −3x
2x+1 2

j. f (x) = e x − x ; k. f (x) = sin (2x + 1) sin (2x − 1); l. f (x) = x+1 .

TEMA 6
1. Să se calculeze derivatele următoarelor funcţii, precizând domeniul maxim de definiţie şi
domeniul deq derivabilitate : q
1+x2
a. f (x) = 1−x 2; b. f (x) = ln √xx2 +1 ; c. f (x) = ln 1−sin x
1+sin x ;
q  4
3
d. f (x) = 1−cos x
; e. f (x) = sin2 (2x + 3) ; f. f (x) = ln3 1−x
x+2
;
r2+cos x 
3  2 x
g. f (x) = 1+ln x
2+ln x ; h. f (x) = cos2 (3x + 1) sin3 (2x + 1); i. f (x) = xx2 +2
+1 .
0
2. Să se calculeze
q f (1) pentru funcţiile: q
2+2x
a. f (x) = 1+3x 2; b. f (x) = ln √xx+2
2 +x+1
; c. f (x) = ln 1−sin πx
1+sin πx ;
q  4
d. f (x) = 2+cos πx
; e. f (x) = cos2 (2πx); f. f (x) = ln3 2x+1
x+2
;
r2+cos πx 
3  2
 x
3+ln2 x
g. f (x) = 2+ln2 x
; h. f (x) = x1+cos πx ; i. f (x) = xx2 +2x+1
+x+2
.

TEMA 7
1. Fie funcţia f : (0, ∞) → R definită prin f (x) = x + ln x.
a. Să se demonstreze că funcţia f este bijectivă;
b. Să se demonstreze că inversa funcţiei f , f −1 : R → (0, ∞) este derivabilă şi calculaţi
0 0
f −1 (1) şi f −1 (1 + e).
2. Fie funcţia f : R → R definită prin f (x) = x3 + 3x + 1.
a. Să se demonstreze că funcţia f este bijectivă;
b. Să se demonstreze că inversa funcţiei f , f −1 : R → R este derivabilă şi calculaţi
0 0
f −1 (−3) şi f −1 (5).
3. Fie funcţia f : R → R definită prin f (x) = ex + 3x + 1.
a. Să se demonstreze că funcţia f este bijectivă;
b. Să se demonstreze că inversa funcţiei f , f −1 : R → R este derivabilă şi calculaţi
0 0
f −1 (2) şi f −1 (e + 4).
4. Fie funcţia f : (0, ∞) → (0, ∞) definită prin f (x) = x1 + e−x .
a. Să se demonstreze că funcţia f este bijectivă;
38 10. FUNCŢII DERIVABILE

−1
b. Să se demonstreze că inversa funcţiei
 √ f , f : (0, ∞) → (0, ∞) este derivabilă şi
0 0 2 e+1
calculaţi f −1 e+1 −1
  
e şi f √
e
.
5. Fie funcţia f : R → R definită prin f (x) = ex + 2x + 1.
a. Să se demonstreze că funcţia f este bijectivă;
0
b. Să se calculeze f −1 (2);
ln x
c. Să se calculeze lim f −1 (x) .
x→∞

TEMA 8
Să se calculeze derivatele următoarelor funcţii, precizând domeniul maxim de definiţie
şi domeniul de derivabilitate :
c. f (x) = arcsin x
 
a. f (x) = x2 + 1 arctgx; b. f (x) = 4x2 + 1 arcctg2x; √
1−x2
;
√ 2

1−x2 x 2 x +x√2+1
d. f (x) = arccos x ; e. f (x) = 2arctg 1−x 2 + ln 2
x −x 2+1
; f. f (x) = arcsin x1 ;
√ 2
g. f (x) = (1 + x) earctg x
; h. f (x) = arcsin 1−x
1+x2 + arctgx;
2x
i. f (x) = arcsin 1+x 2.

TEMA 9
1. Să se calculeze derivatele de ordinul al doilea pentru următoarelor funcţii, precizând
domeniul maxim de definiţie şi domeniul √ de derivabilitate :
a. f (x) = x2x+1 ; b. f (x) = x2 + x + 1; c. f (x) = ln x−1 x+1
;
3

d. f (x) = sin x · cos2 x; e. f (x) = tg x; f. f (x) = e2x x2 + x + 1 ;
g. f (x) = x+1

√3 x ; h. f (x) = arcsin 2x; i. f (x) = xarctgx − ln 1 + x2 .

ln x; x>1
2. Să se determine parametri reali a, b, c astfel ı̂ncât funcţia f : R → R, f (x) =
ax2 + bx + c; x ≤ 1
să fie de două ori derivabilă pe R.
3. Să se arate că funcţia f : R → R, f (x) = e2x (3 + 4x) verifică egalitatea:
f 00 (x) − 2f 0 (x) + f (x) = e2x (4x + 11) , ∀ x ∈ R.
TEMA 10
1. Să se calculeze derivatele de ordinul n pentru următoarelor funcţii, precizând domeniul
maxim de definiţie şi domeniul de derivabilitate :
1 x
a. f (x) = x−2 ; b. f (x) = x−2 ; c. f (x) = x22x
−4 ;
1
d. f (x) = x2 −4x+3 ; e. f (x) = ln (x − 2); f. f (x) = ln [(x + 1) (x + 2)];
g. f (x) = √1x ; h. f (x) = ln x−2
x+1 ; i. f (x) = e3x .
x 2
2. Fie funcţia f : R → R definită prin f (x) = e x . 
a. Să se demonstreze că f (n) (x) = ex x2 + 2nx + n2 − n , ∀ n ≥ 1;
f (n) (0)+f (n−1) (0)+...+f 0 (0)
b. Să se calculeze lim n3 .
n→∞

TEMA 11
1. Să se determine ordinul de multiplicitate al soluţiei scrise ı̂n dreptul ecuaţiei:
a. x5 − 5x4 + 7x3 − 2x2 + 4x − 8 = 0, x0 = 2;
b. x4 − 3x3 − 6x2 + 28x − 24 = 0, x0 = 2;
c. x6 + 3x5 − 3x4 − 11x3 + 6x2 + 12x − 8 = 0, x0 = 1.
2. Să se determine parametri reali a, b astfel ı̂ncât ecuaţia x3 + ax2 + bx + 18 = 0 să admită
rădăcina dublă x0 = 3.
.
3. Ss̆e demonstreze că 2nX 2n+1 + (2n + 1) X 2n − 1.. (x + 1)
2

4. Să se determine parametri reali a, b astfel ı̂ncât ecuaţia x4 − 10x3 + 36x2 + 4ax − 3b = 0
să admită o rădăcină triplă.
3
5. Să se determine restul ı̂mpărţirii polinomului f = X 50 + X + 1 la (X − 1) .
CAPITOLUL 11

TEOREMELE FUNCŢIILOR DERIVABILE

TEMA 1
Să se determine punctele de extrem pentru următoarele funcţii şi calculaţi derivata lor ı̂n
punctele de extrem:
a. f : R → R, f (x) = x2 + 4x + 2; b. f : [−1, ∞) → R, f (x) = −x2 + 2x + 5;
c. f : [2, 4) → R, f (x) = 2x + 3; d. f : [0, π] → R, f (x) = 2 sin x;
e. f : [0, π) → R, f (x) = cos 2x; f. f : (0, ∞) → R, f (x) = x + x1 .
TEMA 2
1. Să se determine parametrul real m astfel ı̂ncât funcţia f : R → R, f (x) = xx+m2 +1 să admită

un punct de extrem ı̂n x0 = −2.


2. Să se determine parametri reali a, b astfel ı̂ncât funcţia f : R → R, f (x) = x3 +ax2 +bx+1
să admită x0 = −1 şi x0 = 1 puncte de extrem.
3. Să se determine parametrul real a ∈ (0, ∞) astfel ı̂ncât ax ≥ 2x + 1, ∀x ∈ R.
4. Să se determine parametrul real a ∈ (0, ∞) astfel ı̂ncât 2x + ax ≥ 3x + 4x , ∀x ∈ R.
x
5. Să se determine parametrul real a ∈ (0, ∞) astfel ı̂ncât ax + a + 23 ≥ 2, ∀x ∈ R.
TEMA 3
1. Să se verifice aplicabilitatea teoremei lui Rolle pentru următoarele funcţii şi ı̂n caz afir-
mativ determinaţi constanta din teoremă.
a. f : [−1, 2] → R, f (x) = x2− x − 2 ; b. f : [1, 3] → R, f (x) = x3 − 4x2 + 3x;
2x + 4; x ∈ [−1, 0)
c. f : −1, π2 → R, f (x) =
 
π
 ; d. f : [−3, 3] → R, f (x) = x4 − 9x2 ;
 x; x ∈ 0, 2
 2 sin x + 4 cos
 π  tgx; x ∈ − π4 , 0 
e. f : − 4 , 1 → R, f (x) = 2 ; f. f : [−1, 2] → R, f (x) = max x2 , 3x − 2 .
x − 2x; x ∈ [0, 1]
2. Să se determine parametri reali a, b, c astfel ı̂ncât să fie aplicabilă teorema lui Rolle
următoarelor funcţii: 
2x + a; x ∈ [−1, 0)
a. f : [−1, 1] → R, f (x) = 2 ;
 bx + cx + 1; x ∈ [0, 1]
sin x; x ∈ [−π, 0)
b. f : [−π, 1] → R, f (x) = .
ax2 − bx + c; x ∈ [0, 1]
3. Fie funcţia f : R → R, f (x) = x (x + 1) (x + 2) (x + 3). Să se arate că ecuaţia, f 0 (x) = 0
are trei soluţii reale şi distincte.
TEMA 4
1. Să se determine numărul de rădăcini reale ale ecuaţiilor:
a. 3x4 − 8x3 − 6x2 + 24x − 10 = 0; b. x2 − 2 ln x − 1 = 0; c. 2x3 − 9x2 + 12x − 6 = 0.
2. Să se discute după parametrul real m numărul de rădăcini reale ale ecuaţiilor.
a. x3 − 3x + m = 0; b. 4x4 − 4x3 − 3x2 − 5x + m = 0; c. x3 − 6arctgx + m = 0.

39
40 11. TEOREMELE FUNCŢIILOR DERIVABILE

TEMA 5

1. Să se verifice aplicabilitatea teoremei lui Lagrange pentru următoarele funcţii şi ı̂n caz
afirmativ determinaţi constanta
√ din teoremă.
a. f : [0, 2] → f (x) = 4 − 2
R,  ;
x
b. f : 2 , 3 → R, f (x) =max 2 − x, x1 ;
1 
2
3−x
c. f : [0, 2] → R, f (x) = 2 ; x ∈ [0, 1] ;
1
 x ; x ∈ (1, 2] 
sin x; x ∈ 0, π2 
d. f : [0, π] → R, f (x) =
1 + cos x; x ∈ π2 , π
2. Să se determine parametri reali a, b astfel ı̂ncât să fie aplicabilă teorema lui Lagrange
următoarelor funcţii:  3
x + 3x + a; x ∈ [0, 1]
a. f : [0, 2] → R, f (x) = ;
 bx + 1; x ∈ (1, 2]
ax + b; x ∈ [0, 1]
b. f : [0, 2] → R, f (x) = .
ln x; x ∈ (1, 2]
3. Să se demonstreze că |cos x − cos y| ≤ |x − y| , ∀ x, y ∈ R.

TEMA 6

1. Să se demonstreze că următoarele funcţii sunt constante şi determinaţi aceste constante:
a. f : [−1, 1] → R, f (x) = arcsin x
√+ arccos x;
b. f : [−1, 0] → R, f (x) = arcsin 1 − x2√+ arccos x;
2
+ arctg 1−x
c. f : (0, 1] → R, f (x) = arcsin xq x q ;
d. f : (−1, 1) → R, f (x) = arctg 1−x 1+x + arctg
1+x
1−x .
2. Să se demonstreze că următoarele funcţii diferă printr-o constantă şi determinaţi această
constantă: 2
a. f, g : [0, ∞) → R, f (x) = arccos 1−x 1+x2 , g (x) = 2arctgx + 1;
b. f, g : (−1, ∞) → R, f (x) = arctg x, g (x) = arctg x−1 x+1 .
3. Să se demonstreze egalităţile:

2 − π2 ; x ∈ [−1, 0)
a. arctg 1−x + arcsin x = π ;
2 ; x ∈ (0, 1]
x

b. arctg √ sin x 2 − arcsin (tgx) = 0, ∀x ∈ − π4 , π4 .



1−2 sin x

TEMA 7

1. Să se determine domeniul de derivabilitate a următoarelor funcţii:


a. f : R → R, f (x) = |2x − 4|;
b. f : R → R, f (x) =  min x2 + x + 1, 3x + 1 ;
ln x2 + 2x ; x ≥ 1
c. f : R → R, f (x) = ln 27+4(x−1) ;
 √ 3 ;x<1
4x2 − 8x + 5; x ≤ 1
d. f : R → R, f (x) = 6 x .
π arcsin 1+x2 ;  x > 1
x2 sin x12 ; x ∈ R\ {0}
2. Se consideră funcţia f : R → R, f (x) = .
0; x=0
a. Să se arate că funcţia este derivabilă pe R.
b. Să se arate că nu există lim f 0 (x).
x→0
3. Să se determine punctele ı̂n care funcţia f : [−1, 1] → R, f (x) = (x − 1) arcsin x nu este
derivabilă.
11. TEOREMELE FUNCŢIILOR DERIVABILE 41

4. Se consideră funcţia f : [0, 3] → R, f (x) = {x} (1 − {x}), unde {x} este partea fracţionară
a lui x.

a. Să se determine domeniul de continuitate al funcţiei f .


b. Să se determine punctele ı̂n care funcţia f nu este derivabilă..
TEMA 8
1. Să se determine intervalele de monotonie pentru următoarele funcţii, pe domeniul maxim
de definiţie:
b. f (x) = ln x2 − 3x + 2 ; c. f (x) = x22x

a. f (x) = x3 − 3x; +1 ;
√ |x+2|

x+ x
d. f (x) = x 1 − x ; 2 e. f (x) = x2 +1 ; f. f (x) = √ √ ;
√ x+ x
3 3 2 xex −|x|
g. f (x) = 2x − x − 8x + 4; h. f (x) = x+1 ; i. f (x) = xe .
2. Să se determine punctele de extrem pentru următoarele funcţii, pe domeniul maxim de
definiţie:
4 2
−6
a. f (x) = x3 − 3x + 4; b. f (x) = x3 − 23 x4 ; c. f (x) = x +3x ;
(x+1)3 √
3 √ xe 2x
2
d. f (x) = √x3 ; 2
e. f (x) = x − 2 x + 5; f. f (x) = x+1 ;
e|x|
p
g. f (x) = x ln x + 4; h. f (x) = |x2 − x|; i. f (x) = x+2 .
TEMA 9
1. Să se demonstreze următoarele inegalităţi:
2
< ln 1 + x1 , ∀ x > 0;

a. e2x − 1 ≥ 2x, ∀ x ∈ R; b. 2x+1
c. ln x ≥ 2(x−1)

x+1 , ∀ x > 1; d. xarctgx ≥ ln x2 + 1 , ∀ x ∈ R;
3
e. sin x + x6 ≥ x, ∀ x ≥ 0; f. 0 < arctg (x + 2) − arctgx ≤ π2 , ∀x ∈ R;
g. x+1 + ln x + 2 < ln x + 2 , ∀ x ≥ 0; h. x2x+1 < arctgx, ∀ x ∈ (0, ∞).
1 1 3

x2 x3 x4 x5
2. Se consideră funcţia f : R → R, f (x) = ex − 1 − x − 2! − 3! − 4! − 5! . Să se rezolve
inecuaţia f (x) ≤ 0.
TEMA 10
1. Să se determine imaginea următoarelor funcţii:
a. f : R → R, f (x) = x − ex ; b. f : R → R, f (x) = x24x+1 ;
ln x
c. f : R → R, f (x) = xarctgx;√
d. f : (0, ∞) → R, f (x) = x ;
x x 1
e. f : [0, ∞) → R, f (x) = x+1 ; f. f : (0, ∞) → R, f (x) = x x .
2. Să se demonstreze că următoarele funcţii sunt bijective:
3
a. f : R → R, f (x) = 2x − sin x;  b. f : R → R, f (x) = x − 3x + 3 arctg x;
2
c. f : R → R, f (x) = 2x + ln x + x + 1 ; d. f : (0, ∞) → (−∞, 0) , f (x) = ln (x + 1) − x;
2 3
e. f : [1, ∞) → [1, ∞) , f (x) = x −x+1
x ; f. f : R → R, f (x) = x2x
2 +1 .

TEMA 11
1. Se consideră funcţia f : (0, ∞) → R, f (x) = 12 ln2 x.
a. Să se determine monotonia funcţiei f 0 .
b. Să se demonstreze că ln(k+1) ln k
k+1 < f (k + 1) − f (k) < k , ∀k ≥ 3.
c. Să se arate că şirul (an )n>3 , dat de an = ln33 + ln44 + ... + lnnn − f (n) este convergent.
2. Fie funcţia f : (0, ∞) → R, f (x) = √1x şi şirul (an )n>1 , an = √11 + 2√ 1
2
1
+ 3√ 3
1
+ ... + n√ n
.
a. Să se determine monotonia funcţiei f 0 .
b. Să se demonstreze că 2(k+1)1√k+1 < √1k − √k+1 1
< 2k1√k , ∀ k > 1.
c. Să se arate că şirul (an )n>1 , este convergent.

3. Fie funcţia f : R → R, f (x) = 23 x2 şi şirul an = √ 1 1 1 1
3
3 + √ 3 + √
3 3 n − f (n).
+ ... + √
1 2 3
a. Să se studieze derivabilitatea funcţiei f .
42 11. TEOREMELE FUNCŢIILOR DERIVABILE

b. Să se demonstreze că, pentru orice k ∈ (0, ∞), există c ∈ (k, k + 1) astfel ı̂ncât
1
f (k + 1) − f (k) = √ 3 c.

c. Să se arate că şirul (an )n>1 , este convergent.


TEMA 12
1. Să se calculeze următoarele limite:
2 2
ln2 x ln(1+2x+ex )
a. lim x +3x+1
ln x ; b. lim 3x −4x+6
ex ; c. lim ; d. lim 3x ;
x→∞ x→∞√ √ x→∞ 2x+1 x→∞ ln(2+4x+e )
3
2x+1− 4 sin x+1 (3x+1)7 −(1+7x)3 2
(x+1)+x2
e. lim x arctg3 x ; f. lim x2 +x ; g. lim x2 ; h. lim ln 1−cos .
x→∞ ln x x→0 x→0 x→0 x
2. Să se calculeze următoarele limite:
m m−1 ln(sin( x
a
))
a. lim x +x m√x−1 +...+x−m
; b. limπ cos 3x
x− π ; c. lim sin 3x+cos 2x−1
; d. lim ;
x→π cos x+sin x+1 x→∞ ln(tg ( x ))
b
x→1 x→ 2 2
n+1
esin 2x −1 2cos x −2 −(n+1)xn +1
e. lim x2 +x ; f. lim √
x+1−1
; g. lim nx (x−1) 2 ; h. lim sin x+cos x+1
tg2x .
x→0 x→0 x→1 x→π

TEMA 13
Să se calculeze următoarele limite:
sin(πx)−1
a. lim sinxx−x c. lim x π2 − arctg x ;

3 ; b. lim1 6 arcsin x−π ;
x→0 x→ 2 x→∞
 
d. lim e−x (2 arctg x + π); e. lim x2 (arctgx − arctg (x + 2)); x
f. lim 6 arcsin x+1 − π ln (x − 1);
x→−∞ x→∞   x→1
g. lim xsin x ; x
h. lim x π2 − arcsin x+1 ; i. lim 1−cos x cos 2x... cos nx
x2 .
x→0 x→∞ x→0
x≥0
CAPITOLUL 12

GRAFICE DE FUNCŢII

TEMA 1
1. Să se determine intervalele de concavitate şi convexitate pentru următoarele funcţii:
a. f (x) = x3 − 3x2 + 1; b. f (x) = x + ln x; c. f (x) = arctgx
√ − x; d. f (x) = arcsin x − ln x;
e. f (x) = x2x+1 ; x
f. f (x) = 2x+1 ; g. f (x) = x2 + 1; h. f (x) = √xx2 −4 .
2. Să se determine punctele de inflexiune pentru următoarele funcţii: √
√  
a. f (x) = ex − 2x2 ; b. f (x) = 18x2 + ln x; c. f (x) = 2 x (ln x − 2); d. f (x) = 2 3 3 arctg 2x+1 √
3
;
2(x−1) 
e. f (x) = ex ln x ; f. f (x) = x − sin x; g. f (x) = ln x − x+1 ; h. f (x) = xarctgx − ln x2 + 1 .

TEMA 2
Să se determine asimptotele orizontale sau oblice ale următoarele funcţii: √
2
x+1 x2 +1
a. f (x) = x+2 ; b. f (x) = x x+x+1
3 +2 ; c. f (x) = arctg (x + 1) + arctgx; d. f (x) = x+1 ;
3
x2
√ 2
e. f (x) = x2x+1 ; f. f (x) = 2x+1 ; g. f (x) = x2 + 1; h. f (x) = √ x
x2 −2x
;
| x 3
−1 |
i. f (x) = |x+1|
1
x+2 ; j. f (x) = x2 +2x+1 ; k. f (x) = xe x ; l. f (x) = ln 1−x
1+x .

TEMA 3
Să se determine toate asimptotele următoarelor funcţii:
2 3
x
a. f (x) = x−1 ; b. f (x) = x x+x+1
2 −4 ; c. f (x) = 2 ln x + 1; d. f (x) = xx3 −1
+1 ;
1 ex 1 √
e. f (x) = e ;
x f. f (x) = x ; g. f (x) = (x − 1) e− x ; 3
h. f (x) = x3 − 3x + 2;
i. f (x) = x+1
√ ;
x
2+x
j. f (x) = x + ln x; k. f (x) = ln 2−x ; l. f (x) = (x + 1) ln x+1
x .

TEMA 4
Să se traseze graficele următoarelor funcţii:
x x2
a. f (x) = x3 − 3x + 2; b. f (x) = x4 + 2x2 − 3; c. f (x) = x+1 ; d. f (x) = x2 +1 .

TEMA 5
Să se traseze graficele următoarelor funcţii:
x2 2
x3 x4
a. f (x) = x+1 ; b. f (x) = x x+1 ; c. f (x) = x2 +1 ; d. f (x) = x3 +1 .

TEMA 6
Să se traseze graficele următoarelor

funcţii:  
x x 1 1−x
a. f (x) = √x2 +1 ; b. f (x) = x−1 ; c. f (x) = xe x ; d. f (x) = ln 1+x .

TEMA 7
2
−4x+3
1. Se consideră funcţia f : D → R, f (x) = x ax+3 .
a. Să se determine a ∈ R astfel ı̂ncât graficul funcţiei f să admită un punct de extrem
situat pe axa Ox.
b. Pentru a = −4 să se traseze graficul funcţiei f .
43
44 12. GRAFICE DE FUNCŢII

3
2. Fie funcţia f : R → R, f (x) = x(ax+b)
2 +x+1 .

a. Să se determine a, b ∈ R astfel ı̂ncât graficul funcţiei f să admită ca asimptotă dreapta
y = x − 4.
b. Pentru a = −b = 1 să se traseze graficul funcţiei f .
c. Să se determine aria poligonului cu vârfurile ı̂n punctele de inflexiune ale graficului
funcţiei f .
x+1
3. Se consideră funcţia f : D → R, f (x) = ax2 +bx+10 .
a. Să se determine a, b ∈ R astfel ı̂ncât graficul funcţiei f să admită un punct de extrem
ı̂n x = −3 iar dreapta x = −5 este o asimptotă.
b. Pentru a = 1 şi b = 7 să se traseze graficul funcţiei f fără a folosi derivata a doua.
c. Să se determine m ∈ R astfel ı̂ncât ecuaţia f (x) = m să admită un număr maxim de
soluţii reale.
CAPITOLUL 13

INDICAŢII ŞI SOLUŢII

ALGEBRA

PERMUTĂRI
     
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 5
T1 1 a σ · τ = , τ ·σ = . bσ · τ = ,
4 1 3 2 1 3 4 2 5 1 4 3 2
     
1 2 3 4 5 1 2 3 4 1 2 3 4
τ ·σ = . c. σ · τ = , τ ·σ =
4 3 5 1 2 4 2 1 3 2 4 3 1
d σ · τ = e, τ· σ = e.     
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
2. σ · τ · σ = ; τ ·σ·τ = ; σ2 · τ = ;
3 4 1 2 3 4 1 2 2 1 4 3
   
1 2 3 4 1 2 3 4
τ2 · σ = ; σ · τ2 = .
2 1 4 3 4 3 2 1
2 2 3 5
3. a. 2 b. 4 c. 4 d.  6 e. 4 f. 4 4.e, σ , σ, , τ , τ , τ .   
−1 1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 5
T2 1. a. σ = . b. σ −1 = . c. σ −1 = .
3 1 2 2 4 3 1 3 1 2 4 5
     
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
d. σ −1 = . e. σ −1 = . e. σ −1 = .
2 4 3 5 1 4 5 6 2 3 1 1 3 5 6 2 4
         
1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 1 2 3 4
2. a. b. c. d. 3.
3 2 1 3 4 2 1 1 4 3 2 1 3 2 3 2 4 1
 
1 2 3 4 5
4. .
2 3 5 1 4
T3 1. a. −1 b. 1 c. 1 d. −1 e. −1 f. 1 2. 2 3. ε (σ) = 1, pt. n = 4k, 4k + 3 şi ε (σ) = −1, pt.
n = 4k + 1, 4k + 2, k ∈ N ∗ 4. a. 1 b. 5. 5. a. a + b + c = 9; b. a = 1; c. (1, 3, 4) ; (3, 4, 1) ; (4, 1, 3).
6. Aplicând proprietatea unui şir de proporţii vom avea că şirul este egal cu σ(1)+σ(2)+...+σ(n) 1+2+...+n
=1
 
1 2 3 ... n − 1 n
deci σ = , de unde m (σ) = n−1+n−2+...+2+1 = n(n−1) .
n n − 1 n − 2 ... 2 1 2

În consecinţă ε (σ) = 1, pentru n = 4k sau n = 4k + 1 şi ε (σ) = −1, pentru n = 4k + 2 sau n =
4k + 3 .
T4 1. a. (12)·(23) b. (14)·(24) c. (15)·(25)·(34)  d. (13)·(23)·(35)·(45) e. (16)·(24)·(35)·(46)·(56) 
1 2 3 ... i i + 1 ... j − 1 j j + 1 ... n
f. (12) · (24) · (35). 2. Fie (ij) = ,
1 2 3 ... j i + 1 ... j − 1 i j + 1 ... n
atunci inversiunile sunt (i, i + 1) , (i, i + 2) , ..., (i, j), ı̂n număr de j−i şi (i + 1, j) , (i + 2, j) , ..., (j − 1, j)
ı̂n număr de j − i − 1, deci m ((ij)) = 2j − 2i − 1 ⇒ ε ((ij)) = −1.
3. n!2
= (n+2)!
84
⇔ (n + 1) (n + 2) = 42 ⇔ n = 5.
n(n−1)
4. 2 
= 55 ⇔ n = 11.
          
1 2 3 1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
T5 1. a. , b. , , ,
1 3 2 2 3 1 1 3 2 4 1 3 4 2 3 1 2 4 3 1 4 2
       
1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3
c. d. , , .
2 1 3 1 3 2 2 1 3 3 2 1
2. Presupunem că ecuaţia are soluţia σ ∈ S5 şi notăm permutările cu τ respectiv ρ. Ecuaţia devine
τ · σ = σ · ρ de unde ε (τ · σ) = ε (σ · ρ) ⇔ ε (τ ) · ε (σ) = ε (σ) · ε (ρ) ⇔ ε (τ ) = ε (ρ). Dar ε (τ ) = 1
şi ε (ρ) = −1 contradicţie, prin urmare ecuaţia nu are soluţii. Analog b.
3. Din a. mulţimea {σ n |n ∈ N } are cinci elemente prin urmare permutările e, σ, σ 2 , σ 3 , σ 4 sunt
soluţii pentru ecuaţia dată.

45
46 13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII

       
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 1 2 3 4
T6 1. a. b. c. d. .
3 2 4 1 3 1 2 4 2 1 3 2 4 1 3
2. a. Notăm permutarea cu τ . Presupunem că ecuaţia are soluţia σ ∈ S5 deci σ = τ ⇔ ε σ 4 =
4


ε (τ ) ⇔ (ε (σ))4 = −1 (F ) deci ecuaţia nu are soluţii.


3. a. m (σ)
 = 11; b. σ; c. Vezi 2.
1 2 3 4 5
b. τ = σ 2 2. b. m (σ) = m σ −1 = 7 3. c.γ.

T7 1. a.
2 3 1 5 4

MATRICE

T1 1. a. 16 b. 64 c. 9 d. 1 e. 4 2. Pe fiecare linie primele două elemente pot avea orice


valoare şi al treilea ı̂l alegem astfel ı̂ncât să fie verificată condiţia, adică 1 dacă produsul primelor
două elemente este −1 şi −1 dacă produsul primelor două elemente este 1. Prin urmare primele
două elemente de pe fiecare linie pot fi alese arbitrar 1 sau −1, prin urmare card (M) = 26 = 64 3.
a. x = y = 1, z = 4 b. x = y = 1, z = 0 c. x = ±2, y = ±1, z = 4 şi x = ∓ √85 , y = ± √75 , z = 4 d.
x = 3, y = 1, z ∈ {−3, 2} şi x = 143, y = −9, z ∈ {−3, 2}.
4. Suma elementelor este a2 + 4b2 + 9c2 + 4b + 6a + 18c + 19 şi condiţia devine (a + 3)2 + (2b + 1)2 +
9 (c + 1)2 = 0 ⇒ a = −3, b = − 21 , c = −1.
           
−1 2 1 2 −8 −12 2 6 6 10 −14 −26
T2 1. a. ; ; . b. ; ; .
1 1 −1 1 6 −6 −2 3 −6 5 14 −13
       
−2 −3 −17 −9 1 0 1 1
2. a. , b. I2 3. a. X = ,Y =
6 7 12 1 0 1 1 1
!
n(n+1) n(n+1)(2n+1)  n+1
− 2 4n+1 − 4
    
1 1 2 1 2 6
2
b. X = ,Y = 4. a. n(n+1)(n+2) n(n−1)(2n−1) d. n n .
1 1 1 2 3 6 n+1 2n+1
 
  2 3 1
0 0
T3 1. a. AB = O2 , BA = b. A · B = B · A = B c. A · B =  −4 1 −1  , B · A =
6 0
3 3 1
 
−1 −2 −1  
6 0 1
 5 6 4  d. A · B = , 6 ∃ B · A 2. a. f (A) = O2 b. f (I2 ) = O2
6 −3 4
2 −4 −1
 
  1 1 1
−2 −2
3. a. b. I3 c. O3 d. 36A 4. A =  0 1 0 .
2 −2
0 0 1
   
1 1 1 2
T4 1. a. x = 2, y ∈ R b.c.d. x = 2, y = 0 2. a. I2 b. c. 3. p = 3, q = −2
1 1 2 1
4. (A − B) (A + B) = A2 + AB − BA − B 2 atunci relaţia din ipoteză devine AB = BA de unde
x = y = 0. 5. (A + B)2 = (A + B) (A + B) = A2 + AB + BA + B 2 atunci relaţia din ipoteză devine
AB = BA de unde y = 0,!x, z ∈ R sau z = 0, x, y ∈ R.
√1 √1 3 − 15
       
2 2 1 1 −3 1 1 0
T5 1. a. ± 1 1 b. ± c ± , ± d. ±

2

2
−2 1 0 2 0 2 −2 1
  √ 3
!   √ √ !
3 1 2 √ 1 2 2 2
e. ± , ± √ √2 . f. ± , ± √
2
√ .
2 3 3 2 2 1 1 2
2
2. Fie a2 = a1 +r, a3 = a1 +2r, a4 = a1 +3r şi avem b1 = 2a2 +3ar+2r2 , b2 = 2a2 +5ar+3r2 , b3 =
2a2 + 7ar + 6r2 , b4 = 2a2 + 9ar + 11r2 , atunci numerele b2 − b1 ; b3 − b2 , b4 − b3 formează o progresie
aritmetică cu raţia 2r2 .  2
a + 5b2
  
a 5b 10ab
3. a. Calcul direct. b. Fie Y = , a, b ∈ C Atunci Y 2 = =
b a 2ab a2 + 5b2
(
ab = 0
O2 ⇔ ⇔ a = b = 0 ⇔ Y = O2
a2 + 5b2 = 0
a.
4. a. Calcul
 direct.b.
 Pp. că Xeste o soluţie atunci
 AX =XA ⇒ a = 0 (F). 
1 3n − 1

1 0 n−1 1 1 n−1 2 2
T6 1. a. b. 2 c3 d.
0 2n 1 1 1 1 0 3n
13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII 47

   
1 0 0 2 2 2
2. a.  0 2n 0  b. 6n−1  2 2 2  c Pentru n = 2k, k ∈ N prin inducţie se demon-
0 0 3n 2 2 2
10k 2 · 10k
   
0 0 0 0
2
strează că A2k =  0 3 k 0  iar A2k+1 = A2k · A =  0 32k+1 0 .
0 0 10k 5 · 10k 0 0
 n−1
0 2n−1

2
n
d.  0 3 0 .
2n−1 0 2n−1
3. a.Calcul direct. c. Se demonstrează
 prin  inducţie că An (a) = A ((a + 1)n −1) , ∀n > 1.
n n 
n n
(a + b)n + (a − b)n (a + b)n − (a − b)n
 
1 2n 1 0 3 + (−1) 3 − (−1)
T7 1. a. b. c 21 n n n n d. 12 n n n n
0 1 3n 1 3 − (−1) 3 + (−1) (a + b) − (a − b) (a + b) + (a − b)
1 n n(n−1) an 0 0
       
1 0 n 2
1 0 0
n n−1 n
2. a.  0 1 0  b. 2  0 1 n  c.  −n 1 0  d.  nba a 0 .
n−2 2
0 0 1 0 0 1 2n (2n − 3) −3n 1 nan−1 c + n(n−1)a
2
b
nba n−1
an
n
3. A = Ok , ∀ n ≥ 2 şi se aplică binomul lui Newton.
4. Dacă x = y = z = 0 atunci A = I3 deci relaţia este adevărată pentru n = 1. Dacă ∃n ∈ N∗ a.i.
An = I3 atunci calculând An se obţine x = y = z = 0. n
T8 1. a. 5n−1 A b. 7n−1 A c A2n = 6n I2 d. A2n = −a2 − b2 I2 2. a. 3n−1 A
(−4)n 0
   
1 0 2n 0
b.  −2n 1 −2n2  c. A2n+1 = 2n A d. A4n =  0 1 0 .
0 0 1 0 0 (−4)n
√ √
 
1+ 3 3 1− 3 3
!
 1
T9 1. c X = 2√ 2√ 3. c. L = a b c , K =  2 .
1− 3 3 1+ 3 3
2 2 3

DETERMINANŢI

T1 1. a.1 b. −2 c. 4xy d.8


2. a. x = 0, x = 21 ;b. x = 54 ;c. x = 13
17
.
3. a. b2 ≥ 0;b. (a − b)2 > 0;c. a2 + 2b2 ≥ 0;d. 21 (a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 > 0. 4. det (A) =
 

det (B) = −1, det (A + B) = −17, det (A − B) = 13, det (2A + 3B) = −103.
T2 1. a.7 b. 1 + i c. 24 d. −175. √
2. a. x = 2;b. x = ±1;c. x = −1;d. x = 1, x = 2 ± 13.
3. det (A) = −16; det (B) = −8, det (A + B) = −3, det (A − B) = 5, det (3A − 2B) = −236.
T3 1. a.−69 b. −26 c. 160 d.0 e.−7 f. 9 g. −24 h. 8i + 4 2. x ∈ {0, 6}.
T4 1. a. L1 := L1 + L2 + L3 ;b. La al doilea det. se face C3 = C3 − 2C1 ;c. L2 := L2 + L1 şi se scoate
factor comun de pe L2 ;d. Se scoate factor comun ab de pe C1 , bc de pe C2 şi ca de pe C3 . După
care introducem un abc pe L2 şi pe L3 .
2. det A3 = det3 (A) = 8, det (5A) = 53 det (A) = 250. 3. det (5A) = 5n det (A) = 5n · 3 ⇒ n = 4.


4. det (A) = 0 ⇒ det A3 = det3 (A) = 0.




5. det (A) = det At = −11 ⇒ det A · At · A = −1331.


 

6. det A · At = 54; det At · A = 0.7. a. 0; b. 0.


 

T5 1. a. C1 := C1 + C2 + C3 , (a + b + c) a2 + b2 + c2 − ab − bc − ca ; b. Se notează bc − a2 =

2
x, ca − b2 = y, ab − c2 = z, şi se obţine (a + b + c)2 ab + ac + bc − a2 − b2 − c2 ; c. (a − 1)6 ;
2
d. 1 + x2 + y 2 ; e. (a + 6) (a − 2)3 ; f. a3 (a + x + y + z + t); g. (1 − a − b − c − d)3 ; h (a + b + c)3 ;
2. a.{−3, 1} b. {−5, 2, 3, 4} c. − a3 , a d. 0, − 25 e. a1 a12 a3 , aa1 a3 2 , aa2 a1 3 , aa1 a2 3 f. − a2 .
 
12
T6 1. a.2 (c − b) (c − a) (b − a) b. b12 (bc + 1) (c + a) (1 − ab) c. Se scrie L2 : a + b + c − a; a +
b + c − b; a + b + c − c se desparte determninantul ı̂ntr-o sumă de determinanti după L2 şi avem
(a − b) (a − c) (b − c). d. −12; e. Se face L2 = L2 − a2 L1 ; L3 = L3 − a3 L1 ; L4 = L4 − a4 L1
şi se obţine (abc + abd + acd + bcd) (d − a) (d − b) (d − c) (c − a) (c − b) (b − a) f. Se scoate factor
comun forţat abcd de pe L4 şi se introduce a pe C1 , b pe C2 , c pe C3 şi d pe C4 şi se obţine
− (d − a) (d − b) (d − c) (c − a) (c − b) (b − a). √
2. a.4 b. 110 c. 0 3. b. Se calculează det2 (A) = det (A) · det At = det A · At =±i 255.
 

T7 1. a.1 + a1 + a2 + ... + an b. (1 − x)n−1 [1 + (n − 1) x] c. Fie dn determinantul dat, pe care-l


48 13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII

liniarizăm după L1 şi obţinem dn = 2dn−1 − dn−2 şi d1 = 2, d2 = 3 de unde se obţine dn = 1 + n.


d. Fie dn determinantul dat, pe care-l liniarizăm după  L1 şi obţinem dn = 8dn−1 − 5dn−2 şi
d1 = 8, d2 = 49 de unde se obţine dn = 12 5n+1 − 3n+1 .
2. a. x1 + x2 + ... + xn = 0 de unde determinantul este zero.
b. x21 + x22 + ... + x2n = (x1 + x2 + ... + xn )2 − 2 (x1 x2 + x1 x3 + ... + xn−1 xn ) = 0 de unde determi-
nantul este zero.
4. a. det (V ) = (x4 − x3 ) (x4 − x2 ) (x4 − x1 ) (x3 − x2 ) (x3 − x1 ) (x2 − x1 ) şi x1 = 1, x2 = −1, x3 =
i, x4 = −i de unde det (V ) 6= 0.
b. Calcul direct.
c. det (A · V ) = f (x1 ) f (x2 ) f (x3 ) f (x4 ) det (V ) ⇒ det (A) = f (x1 ) f (x2 ) f (x3 ) f (x4 ).
d. f (x3 ) = f (i) = a − c + i (b − d) = 0 ⇒ det (A) = 0.
T8 1. Calcul direct.
2. Se aplică determinantul, se obţine det (X) = 0 de unde X 2 = tr (X) · X ⇒ X n = trn−1 (X) · X ⇒
trn (X)  = tr (X n ) şise obţine:    
1 −2 1 1 1 2 2
a. X = b. X = ± c. X = √5 .
−1 2 1 1 3 1 1
3. a. Se demonstrează prin M.I.M.
b. Se aplică a. şi avem xn+1 = 3xn +4xn−1 de unde xn = 15 (−1)n+1 + 4n , yn = − 45 (−1)n + 4n−1
 

3 (−1)n + 2 · 4n 2 (−1)n+1 + 2 · 4n
 
şi deci An = 15 n+1
3 (−1) +3·4 n
2 (−1)n + 3 · 4n
2 + 4n 1 − 4n
 
. Analog pentru a doua matrice şi se obţine An = 31 .
2 − 2 · 4n 1 + 2 · 4n
4. a. Fie X, Y ∈ G atunci X, Y ∈ M2 (R) ⇒ X + Y ∈ M2 (R) şi AXAt = O2 , AY At = O2 , adunând
cele două relaţiise obţineA (X + Y ) At = O2 ⇒ X + Y ∈ G.
a b
b. Alegem X = , a, b, c, d ∈ R şi efectuând calculele se obţine a + b + c + d = 0.
c d
c. Deoarece det (X) = 0 ⇒ X n = trn−1 (X)·X atunci AX n At = A trn−1 (X) · X At = trn−1 (X) AXAt =


O2 ⇒ X n ∈ G.
xA yA 1

T9 1. a. Calculăm ∆ = xB yB 1 = −17 6= 0 ⇒ A, B, C sunt necoliniare.
xC yC 1
b. 2 c. AC : 3x + 4y − 1 = 0, CM : 8x + 5y − 14 = 0 d. P − 25 , 0 .
17


2. a.3x − 4y + 15 = 0 b. 3x − 4y − 10 = 0 c. x + 7y − 20 = 0 d. 25 6
3. D (1, 3).
0 0
4. AABC = 21 2
b. AA = √21
34
, BB = 3, CC = √21 .
13
5. AABCD = AABC + ADBC = 35 2
+ 21
2
= 28.
6. a. ∆ = 4a2 − 8a + 3, ∆ = 0 ⇔ a = 21 , a = 23 b. |∆| = 48 ⇔ ∆ = ±48 ⇒ a = − 52 , a = 92 .
T10. 1. a. Se fac transformările L2 := L2 − aL1 , L3 : şi se s scoate factor comun.
b. Se face L3 := L3 − 2L2 − 3L1 .
c. Fie A (a, f (a)) , B (b, f (b)) , C (c, f (c)) , a, b, c ∈ Z, atunci
b) a)
AABC = 12 |det (B)| = 12 |det (A)| = 12 |(a − b) (b − c) (c − a) (a + b + c)| Din cele trei numere a, b, c
cel puţin două au aceeaşi paritate atunci diferenţa lor este un număr par deci AABC ∈ N. Dacă
cel puţin două dintre numerele a, b, c dau acelaşi rest la ı̂mpărţirea cu 3 atunci diferenţa lor este
divizibilă cu 3 deci şi aria. Dacă nu atunci {a, b, c} = {3k, 3p + 1, 3q + 2} , k, p, q ∈ Z de unde
a + b + c = 3 (k + p + q + 1) deci aria este multiplu de trei.
2. a. Calcul direct.
b. A2 = O2 ⇒ det (A) = 0 ⇒ A2 = tr (A) · A = O2 ⇒ tr (A) = 0 sau A = O2 de unde tr (A) = 0.
c. Deoarece A2 = O2 ⇒ tr (A) = det (A) = 0 ⇒ det (A − xI2 ) = x2 , ∀x ∈ R atunci det (A + 2I2 ) =
(−2)2 = 4.
1 + 3x 3x 3x

3. a. det I3 + xA2 = 3x 3x = 1 + 9x = 0 ⇔ x = − 19 .

1 + 3x
3x 3x 1 + 3x

b. Alegem B = aA ⇒ B 2 = 3a2 A ⇒ 3a2 = 1 ⇒ a = ± 33 . c. Prin calcul se obţine det (C + xA) =
mx + n, m, n ∈ R unde n = det (C). Atunci det (C + xA) · det (C − xA) = (n + mx) (n − mx) =
n2 − x2 m2 6 n2 = det C 2 .
13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII 49

Rangul unei matrice. Matrice inversabilă. Sisteme de ecuaţii

T1 1. a.1 b. 2 c. 1 d. 1 e. 3 f. 2 g. 2 h. 2.
Ind. ∗
2. A2 = 5A ⇒ An = 5n−1 A ⇒ rang (A n
) = rang (A) = 1, ∀n ∈ N .
a11 a12 a11 a11 + r
3. Fie r raţia progresiei atunci m2 = = = nr2 6= 0 deci
a21 a22 a11 + nr a11 + (n + 1) r
rang (A)
> 2. Orice minor de ordinul trei are forma

a11 + ir a11 + jr a11 + kr L2 :=L2 −L1 a11 + ir a11 + jr a11 + kr


m3 = a11 + (mn + i) r a11 + (mn + j) r a11 + (mn + k) r
= mnr mnr mnr =
L :=L −L
a11 + (pn + i) r a11 + (pn + j) r a11 + (pn + k) r 3 3 1 pnr pnr pnr
0 ⇒ rang (A) = 2.
T2 1. a.3b. 2 c. 1 d. 4 e. 3 f.2 g. 2 h. 4.
2n−1 0 2n−1 2n − 1 2n − 1

0
n n n
2. A =  0 2 0 ⇒B= 0 2 −2 0  ⇒ rang (B) = 2.
2n−1 0 2n−1 2n − 1 0 2n − 1
T3 1. a.1 pt a ∈ {−2, 3} şi 2 ı̂n rest b. 1 pt a = 6, b = 3 şi 2 ı̂n rest c. 2 d. 2 pt a = 1 şi 3 ı̂n rest
e. 3 f. 2 g. 3 pt a ∈ {0, 3} şi 4 ı̂n rest h. 3 2. a = 21 , b = 1 3. a ∈ {−6, 2} 4. a = 1, b = 31 .
   
    −5 1 7 −2 3 −1
1 5 −3 3 −5 1 
T4 a. 7 b. c. Nu d. 18 −1 −7 5  e.  0 −3 2 
−1 2 −1 2
7 −5 1 1 1 −1
 
1 −1 0 0
 0 1 −1 0 
f. Nu g. A−1 = A h.   2. m = −1, m = 2 3. −∞, 1 ∪(2, ∞). 4. a. det (A (0)) =

 0 0 1 −1  3 2

0 0 0 1
1 2
0, b. x = 0, c. Avem = x − 1, deci pentru x 6= 1 avem rang (A) > 2.
2 3 + x


1 2
Pentru x = 1 = −1 6= 0 ⇒ rang (A) > 2.
3 5
T5 1. a. Calcul direct b. A−1 = 21 (A − I2 )
c. Se demonstrează prin inducţie că An+1 + An = 2n (I3 + A) , ∀n > 1.
2. a. Calcul direct b. Se efectuează calculele din relaţia din ipoteză. c. Pp că det (A) 6= 0 ⇒ A
este inversabilă atunci A2 = 2A ·A−1 ⇒ A = 2I2 ⇒ a + d = 4 (F ) ⇒ det (A) = 0.

3. a. 4 b. Calcul direct c. A−1 = α1 At


4. a. I3 b. A2 . c. (a + b + c) det (B) = 21 (a + b + c)2 (a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 > 0.
 
 
  −3 2 0    
1 16 11 1 31 13 1 0 0
T6 1. a. 5 b.  −4 5 −2  c. 4 d. 2. Dacă a 6=
−7 −2 −46 −18 0 1 0
−5 3 0
 
a 1
±1 atunci matricea B = este inversabilă atunci X = O2 (F) Pentru a = ±1 se pot găsi
1 a
matrice nenule X care verifică ipoteza.
3. a. det (A (5)) = (5 − 3) (5 − 2) (3 − 2) = 6. b. Ecuaţia devine (x − 3) (x − 2) (3 − 2) = 182 ⇔
x ∈ {−11, 16}.  c. Deoarece
  det (A  (4)) = 2 6= 0 ⇒ A (4) este inversabilă, atunci
1 6, 5
X = A−1 (4)  0  =  3, 5 .
1 −9
4. a. rang (A) = 2. b. (I3 − A) I3 + A + A2 = I3 de unde rezultă concluzia. c. f (X) inv ⇒


det (f (X)) 6= 0 ⇒ det (X) 6= 0 ⇒ X e inv. f. f (O3 ) = f (A) ⇒ f nu e injectivă. Se dem că
f (X) 6= O3 , ∀X ∈ M3 (R), deci f nu e surjectivă.
T7 1. a.(1, 1, −1) b. (1, −2, 1) c. (2, 1, 1) d.  (1, 2, a) e. (0, 0, 0, 0) f. (1, 1, −1, 0).
2. (S) e de tip Cramer atunci det A3 − I3 6= 0 ⇒a 6= 1.
T8 a.comp. det. b. comp. dublu nedet. c. comp. det. d. comp. simplu nedet. e. incomp.
f. comp. simplu nedet.
T9 a. 1+5α , 1−7α , α , α ∈ C b. 1−α , 5α−1
 
3 3 4 4
, α , α ∈ C c. (2 − α − β, −1 − α + β, α, β) , α, β ∈ C
d. (4 − 4α, 2 − 2α, 3α − 2, α) , α ∈ C e. (α, β, −α + 2β, 1) , α, β ∈ C f. α3 , 6−4α

3
, α , α ∈ C.
T10 a. m 6= ±2, x = 0, y = 2, pt. m = 2, S = (2 − α, α), pt. m = −2, S = (α − 2, α) , α ∈ C
50 13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII

 
1−m m2 +m−1
b. m 6= 0, S = m
, m
− 2α, α , α ∈ C, pt. m = 0, S = ∅ c. m 6= 1 e comp. det. pt
1
m = 1 S = ∅ d. m ∈ R\ {−2, 1} , x = y = z = m+2 , pt. m = 1 S = (1 − α − β, α, β) , α, β ∈ C,
 
2−m2 2m−1 3 2
−m−1
pt.m = −2, S = ∅ e. m ∈ R\ {−3, 0} S = m(m+3) , m(m+3) , m +2m
m(m+3)
, pt m ∈ {−3, 0} , S =
 2

2(m +m−1)
∅ f. m ∈ R\ {±2} , S = 2m + 1, 2m+1 , pt m = −2, S = −2α−5 , − 34 , α , α ∈ C şi

2−m
, 2−m 2

pt. m = 2, S = ∅ .
T11 1. a.(0, 0, 0) b. (α, α, α) , α ∈ C c. −2α, − α5 , 4α , α , α ∈ C 2. a = 1, S = 7α , − 3α , 9α
 
5 4 4 4
,α ,α ∈
C 3. 12 4. a ∈ R\ {−5, 0}.
T12 1. a. m = 3, n = 2 b. n 6= 3 c. m = 1, n = 3 2. a. R\ {0, 1} b. 0, 1 3. a. R\ {1, 5} b. m = 1
c. (−5, 6, 0) , (3, −2, −0).
 1 1 
T13 1. m = 3, S = ,
2 4
2. m = −1 3. m = 1, n = −2, S = {(−1 − α, 1 − α, α) |α ∈ C }
4. m = −1, n = −1, p = 1, S = {(0, −1 + α − β, α, β) |α, β ∈ C }. 5.a. 5a + 2, b. deoarece
5a + 2 6= 0, ∀a ∈ Z sistemul este compatibil determinat.c. Presupunem că sistemul este compat-
ibil nedeterminat atunci det (A) = 0 ⇒ a = − 25 , \, \, ∀mc = 0 ⇒ a = −1 (F ).
T14 a.(1, 1, 1) b. (1, −2, 3, 2) c. (1, 1, 2, 3) d. (−1, −1, 0, 1a) e. (1, 2, −1, −2) f. 0, 2, 53 , − 43 .


ANALIZĂ MATEMATICĂ

ŞIRURI I
n−2 3 n
T1 1.a. 5n−2 , b. 2n − 3, c. 2n + 1, d. 32 − 1, e. 1 − 2−n , f. 3
− 32 . g. 7

2n 2
− 6;
1 n
h. 18 (10 − 10 ).
n(−n2 +3n+11)
2.a. n(n−1)
2
; b. 6
; c. 3n+2
n+1
1
; d. n(n+1) ; e. 2n−1 (n + 1); f. 2n−2
n
√ n
T2 1. a. 2n ; b. 2n3n−1 ; c. 33 sin nπ ; d. (−1)n + 4n−1 ; e. (−1)n (n + 1); f. −1 + 8 − 21 ;
n−2
√ n 3
g. 2 (7n − 11); h. 2 2 sin nπ 4
.
2. a. Se inlocuieşte xn = yn −α ı̂n relaţia de recurenţă şi se obţine α
 = −2. b. Din a. avem că yn+2 =
yn+1 + 2yn , y0 = −1, y1 = 3 şi se obţine yn = 31 2n+1 − 5 (−1)n şi xn = 13 2n+1 − 5 (−1)n − 2.
3. a. Se ı̂nlocuieşte xn = y1n . b. yn = 12 1
(7 − 5n ) , xn = 7−5
12
n.

2 n−1
2 n−1
−1 ( 7
) n−1
1+2n √ n(n−1)
T3 1. a. 3 b. 2 c. 5 12 d. 3 e. 2 − 1 f. 2 g. 3 2 .
n
2n−1
1
2. Înlocuind ı̂n relaţia de recurenţă se obţine yn+1 = nyn + n! de unde yn = n! şi deci xn = n!
.
1 1 1 2 n−1
3. x1 = 1 ⇒ x2 = 3 ⇒ x3 = 3 ·3 = 3 şi se demonstrează prin inducţie că xn = 3
2! 3! 3! 3! n! , ∀ n > 1.
n n n
n n
Pk−1 P 1 P 1
k−1 k! (k−1)!
− k! 1
Q Q 1−
Atunci yn = xk = 3 k! = 3k=1 = 3k=1 k=1 = 3 n! .
k=1 k=1
n−1 n
T4 1. a. s.c. b. s.d. c. constant d. tn = 12 +1, s.d. e. an = 7−4 , s.d. f. 2n1−1 , s.d.g. s.c. h. s.c.

3
n n−1 n+1
2. Se obţine xn = a + a + ... + a + 1, xn+1 − xn = a deci α ≥ 0.
3. Prin inducţie se demonstrează că xn > 0, ∀ x ≥ 0. Vom demonstra că xn < xn+1 , ∀ n ≥ 0
prin inducţie ı̂n doi paşi. Verifică pentru n = 0, x0 < x1 şi pentru n = 1, x1 < x2 ⇔ 2 < 5 (A).
Presupunem inegalitatea adevărată pentru n = k şi n = k + 1 adică xk < xk+1 , xk+1 < xk+2 atunci
xk+2 = x2k+1 + x3k < x2k+2 + x3k+1 = xk+3 .
5. Se aplică metoda de la  4.
T5 a. s.d. xn ∈ 0, 21 b. s.c. yn ∈ [0, 2] c. nemonoton zn ∈ [−1, 1] d. s.c. nemărginit
n
e. an = 2n+1 s.c. şi an ∈ (0, 1) f. bn = n1 s.d. bn ∈ (0, 1) g. cn+1 − cn = (2n+1)(2n+2) 1
≥ 0 deci s.c.
1 1 1 n
1 
şi cn < n+1 + n+1 + ... + n+1 = n+1 < 1 prin urmare cn ∈ 2 , 1 h. Prin inducţie se demonstrează
dn+1 2
că dn > 0 atunci d
= n+1 < 1, ∀ n > 2 ⇒ s.d. şi dn ∈ (0, 1).
 nn
1 2
n
32 +1
∈ 0, 13 , vn ∈ (0, 4]. 2. a. bn+1 = 21 bn , bn =

T6 1. b. vn = 3
un = 2 32n −1 c. un , vn s.d., un
1
2n
c. an , bn s.d., an nemărginit, bn ∈ (0, 1]. 3. xn = n2 . 4 Fie yn = x1n , xn = 3−2 2
n , xn s.c.
n
xn ∈ −1, 32 . 5. Fie yn = xn − 2, xn = 2 + (−2)2 s.c., nemărginit.
 

T7 2. a. Nu; b. Nu; c. Da. 3. a.x0 = √


5; b. x0 ∈ {−2,

0}; c. x0 = −1; d. x0 ∈ N. 4. a. an ∈
/V ⇒n6
7 5− 21 5+ 21
2
⇒ n ∈ {1, 2, 3}; b. an ∈
/ V ⇒ 2
6 n 6 2
⇒ n ∈ {1, 2, 3, 4}.

ŞIRURI II
13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII 51

T1 a. nε = 2+ε + 1; b. nε = max 0, 1−6ε + 1 ; c. nε = 1ε + 2; d. nε = log2 ε+2


        

+ 1;
 4ε ε
ε − 1 + 1 pt. ε > 1 f. nε = 0 pt. ε ∈ 0, 31 şi
√ 
e. nε = 0 pt. ε ∈ (0, 1] şi nε =
  √  
a−1+ a2 −6a+1
nε = [log2 (2ε − 1)] + 1 pt. ε > 13 g. nε = [4ε] + 3 h. nε = max 2, 2
+ 1 .
T2 a. 12 ; b. 2; c. 6; d. 21 ; e. ∞; f. 31 ; g. 34 ; h. 21 ; i. 0 ; j. 12 ; k. 0; l. 0; m 1; n. 0; o. ∞; p. 6 ∃.
T3 1. a. lim an = −1 b. lim an = 0 c. lim an = 1 d. lim an = 32 e. lim a2n = lim a2n+1 = 0
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞
1
f. lim a2n = lim a2n+1 = 2
g. lim a2n = lim a2n+1 = 1 e. lim a2n = lim a2n+1 = 0
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞√ n→∞
1 2
2. a. lim a6n = 1 lim a6n+1 = 2
b. lim a8n = 0 lim a8n+1 = − 2
c. lim a2n = 2 lim a2n+1 =
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞
1
−2 d. lim a2n = 1 lim a2n+1 = −1 e. lim an = ∞ f. lim a2n = 1 lim a2n+1 = 2
g. lim an =
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞
∞ f. lim a2n = −∞ lim a2n+1 = ∞.
n→∞
n→∞
5 6 n−1 n

T4 1. a. Deoarece sin
n 1 n!
n+1
6 n+1 → 0 atunci lim an =−∞; b. 5n
= 15 · 52 · 35 · 45 · · · ... · · >
n→∞ n→∞ 5
| 5 {z 5 } 5
>1
24n
→ ∞
55 n→∞
deci lim an = ∞ c. Se demonstrează prin inducţie că 2n ≥ n3 , ∀ n ≥ 10 deci
n→∞
lim an = ∞; d. Se demonstrează prin inducţie că n ≤ 4n , ∀ n ≥ 0 deci lim an = 0; e. |an | 6
n→∞ n→∞

+ cos(n+1)
sin n 2 n+2
→ 6 n2n+2

6 0 deci lim a = 0; f. |a | = · |cos n| 0 deci

n n
2 +n+1
n n n n→∞ n→∞
n +n+1
n→∞
3nπ π 3n 1 3 n

lim an = 0; g. |an | = cos 6n+1 → cos 2 = 0 deci lim an = 0; h. |an | = 4n+1 = 4 · 4 → 0
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞
deci lim an = 0.
n→∞
n(n+1) n(n+1)(2n+1) n(n+1) n(n+1)(2n+1)
n(n+1) n(n+1) + +
2. a. 2(n2 +n)
6 an 6 2(n2 +1)
⇒ lim an = 12 ; b. 2
n3 +n2
6
6 an 6 2
n3 +1
6

n→∞
1 √n √n 3n3 +n+2 3n3 +n+2
lim an = c. 3
6 an 6
2n n+1
⇒ lim an
= ∞ d. √
3(12 +22 +...+n2 )
6 an 6 √ ⇒
3(12 +22 +...+n2 )−n
n→∞ n→∞
√ √ √
n 2(n+1)n  n
n n n
lim an = 3 3 e. 2n
n
6 an 6 n
⇒ lim an = 1 f. 1
n
ln e 1 6 an 6 1
n
ln ne 1 ⇒
n→∞ n→∞
lim an = 1 g. Deoarece πk ∈ (0, π] ∀ k ≤ n atunci 0 6 an 6 n2n+1 ⇒ lim an = 0;
n→∞ n→∞
√ √   √   √  √
h. Deoarece 2 · n(n+1) −n< 2 + 2 2 + ... + n 2 6 2 · n(n+1) şi
√ n(n+1)(2n+1) 2 √   2 √   2 √  √ n(n+1)(2n+1)
2
3· 6
− n < 3 + 2 3 + ... + n 3 6 3 · 6
atunci
√ n(n+1) √ n(n+1) √
2· −n 2·
2 2
n √ n(n+1)(2n+1) 6 an 6 n √ n(n+1)(2n+1) ⇒ lim an = 6.
3· 6
3· 6
−n n→∞
1 1
T5 1. a. 0 b. 0 c. 1 d. 18 e. 1 f. 1 g. 0 h. 1. 2. a. 0 b. 0 c. ∞ d. p+1 .
T6 1. a. 0 b. 0 c. 0 d. 0 e. 0 f. ∞. 2. a. 1 b. ∞ c.√∞ d. 4. e. 27 f. 1.
T7 1. a. −2 b. ∞ c. 1 d. 12 e. ∞ f. 21 g. ∞ h. 1+4 2 . 2. a. 0 b. 12 c. 0 d. 17 e. − 38 f. ∞.
T8 1. a. −∞ b. − ln 2 c. ∞ d. ∞ e. ∞ f. −∞ g. −1 h. −2. 2. a. 12 b. 1 c. 23 d. 0 e. 13 f. 12 g. 12
h. −1 i. 0 j. −2.

T9 1. a. 0 b. 0 c. 23 d. 1 e. − 34 f. e e. 2. a. 0 b. 76 c. 12 d. − 23 3. a. Din ipoteză ak = −a1 −a2 −...−
 √ √  √ √  √ √ 
ak−1 şi scriem limita lim a1 n + 1 − n + k + a2 n + 2 − n + k + ... + ak−1 n+k−1− n+k =
n→∞
0; b. Analog cu a. şi se obţine 0.

ŞIRURI III

1 1
T1 1. a. an s.c. deci an > a1 = 1 şi an 6 1 + 1·2 + ... + (n−1)n = 2 − n1 < 2 ⇒ an ∈ [1, 2);
b. an s.c. deci an > a1 = 12 şi an 6 12 + 14 + ... + 21n = 1 − 21n < 1 deci an ∈ 12 , 1 ;
 

c. an s.c. deci an > a1 = 21 şi an 6 n+1 1 1 1 n


< 1 ⇒an ∈ 12 , 1 ;
 
+ n+1 + ... + n+1 = n+1
1 1
d. an s.c., an ∈ 3 , 2
2
h 2

e. an s.c. şi an < 112 + 212 + ... + n12 < π6 ⇒an ∈ 12 , π6 ;
1 1 1
< e − 1 ⇒an ∈ 12 , e − 1 .
 
f. an s.c., şi an 6 1! + 2! + ... + n!
π2 π2 π2 π2
2. a. an s.c., lim an = 6
⇒ an > 6
; b. an s.d., lim an = 6
⇒ an < 6
;
n→∞ n→∞
c. an s.c., lim an = e ⇒ an > e; d. an s.d., lim an = e ⇒ an < e.
n→∞ n→∞
√ 2
T2 1. a. e3 b. e e c. e d. e4 e. 1 f. √1e . 2. a. 1 b. e 3 c. ∞ d. 0 e. e3 f. e6 .
52 13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII

5 3 1
T3 1. a. 1 b. e3 c. 1
e
d. 1

e
e. 1
e2
f. 1

e
. 2. a. ∞ b. e 8 c. e− 4 d. e− 4 .

π 1 1
T4 1. a. 1 b. 0 c. 4 d. 3
e. 0 f. 2cos2 1
g. −3 h. 2
i. 32 . 2. a. 2
2
b. 0 c. −1 d. 1
18
e. 1
2
f. 12 .
1
T5 1. a. −1 b. −1 c. 2 d. 61 e. 55 f. 0. 2. a. − 12 b. 12 c. − 61 d. ∞ e. e f. −1. e
√ √
T6 1. a. 2 ln 4 b. 21 c. ln 4 d. −∞ e. ln 2
ln 3
f. 6 g. 3 abc h. − ln 2 · cos1 i. lnln1·3·...·(2p−1)
2·4·...·(2p)
. 2. a. 5π
b. −10 c. 200 d. 52 e. 12 f. ∞.
n
T7 1. a. an = 43 − 13 12 → 43 , an e conv. b. an = 67 − 4n+2 1
→ 76 , an e conv.
n n n
c. an = 2 + 3 → ∞, an e div. d. an = 3 (n − 1) → ∞, an e div. e. Not. bn = log2 an ,
1 n 1 n 1 n
an = 2( 2 ) (3n+1) → 1, an e conv. f. Not. bn = log3 an , an = 310( 2 ) −9( 3 ) → 1, an e conv.
2
2. a. yn+1 = yn c. Dacă a ∈ [−3, −1] atunci an e convergent şi divergent ı̂n rest.
T8 1. a. Se dem. prin inducţie că an este strict crescă tor şi mărginit superior de 3 iar ` = 3;
b. Se dem. prin inducţie că an este strict descrescă tor şi mărginit inferior de 4 iar ` = 4;
c. Se dem. prin inducţie că an este strict crescă tor şi mărginit superior de 2 iar ` = 2;
d. an+1 − an = (an − 1)2 > 0 deci şirul este crescător. Presupunem că este mărginit superior
atunci el este convergent. Notăm limita cu ` şi trecând la limită se obţine ` = 1 contradicţie cu
a1 = 2, deci ` = ∞;
e. Analog cu d. se obţine ` = ∞;
f. Se demonstrează prin inducţie că an = 1, ∀n ≥ 0, deci ` = 1;
2. a. Se demonstrează prin inducţie că xn > 0, ∀n ≥ 0, atunci xn+1 − xn = x1n ≥ 0 deci xn este
strict crescător. Presupunem că este mărginit superior atunci el este convergent. Notăm limita cu
` şi trecând la limită se obţine 1` = 0 contradicţie rin urmare limita şirului este ∞;
n L. SC
b. lim 2 = lim xn+1−n
2 2 = lim 
1
2 = lim 1
1 = 1
2
.
n→∞ xn n→∞ n+1 −xn n→∞ xn + x1 −x2
n
n→∞ 2+ x2
n n
1 1 π2
T9 1. a. bn+1 − bn = − n(n+1)2 ; b. cn+1 − cn = (n+1)2 (n+2)
; c. Deoarece lim an = 6
atunci
n→∞
π2
lim bn = lim cn = 6
; d. Se aplică a.,b. şi c. e. Se foloseşte d. şi criteriul cleştelui şi avem −1.
n→∞ n→∞
x2
n xn
2 a. Calcul direct ; b. Se aplică a.; c. Se aplică b.; d. Se calculează lim = 4 de unde lim √ =
√ √ n→∞ n n→∞ n
n− n+1
2; e. yn+1 − yn = √ √ √
n+1( n+ n+1)
< 0 deci şirul yn este s. desc. şi aplicând b. rezultă că
√ √  √ √ 
yn > 2 n + 1 − n − 2 > −2. f. Din b. rezultă că 2 n + 1 − n − 2 < yn < −1, de unde
rezultă concluzia.
T10 1. a. Se demonstrează prin inducţie. b. an+1 − an < 0 c. Se dem. că a2n < an − an+1 .
2x
2. a. Se dem. prin inducţie că xn ≥ 0, ∀n ≥ 1, după care xn 6 1 ⇔ x2 n−1
+1
6 1 ⇔ (xn−1 − 1)2 >
n−1
xn −x3 2`
0 (A); b. xn+1 − xn = 1+x2
n
> 0 deci xn este convergent. Trecând la limită se obţine ` = `2 +1

n
−(xn −1)2
xn+1 −1 x2
n +1
`3 − ` = 0 ⇔ ` ∈ {−1, 0, 1} de unde ` = 1; c. lim 2 = lim (xn −1)2
= − 12 .
n→∞ (xn −1) n→∞
x5
n −xn
3. a. Se dem. prin inducţie că xn ∈ (0, 1) , ∀n ≥ 1; b. xn+1 − xn = 4
< 0, ∀ n > 1 deci
`5 −`
xn este convergent. Trecând la limită se obţine ` = 4 ⇔ ` ∈ {−1, 0, 1} de unde ` = 0;
xn+1 x4
n +3 3 xn+2 xn+2 xn+1 9
c. lim = lim = ⇒ lim = lim · lim = .
n→∞ xn n→∞ 4 4 n→∞ xn n→∞ xn+1 n→∞ xn 16
4 a. Se demonstrează prin inducţie√că an este strict crescător şi mărginit superior de 2.
√ ` = `√+ 2 ⇔ ` = 2.
b. Trecând la limită se obţine
an+2 −an+1 n+1 2+a
n − 2+a
c. lim = lim
an+1 −an an+1 −an
= lim √2+a 1 +√2+a = 41 .
n→∞ n→∞ n→∞ n+1 n
√ n √
√ n √ (2+ 5) +(2− 5)n
5. 2 − 5 = xn − yn 5 ⇒ xn = 2
şi
√ √ n
(2+ 5)n √
−(2− 5) xn

yn = 2 5
atunci lim yn = 5.
n→∞

LIMITE DE FUNCŢII

T1 1. a. Fie f : R → R, f (x) = x2 − 3x + 2 şi (xn )n>0 ⊆ R cu lim xn = 0, atunci


n→∞
lim f (xn ) = lim x2n − 3xn + 2 = 2 ⇒ lim f (x) = 2.

n→∞ n→∞ x→0
b. Fie f : R → R, f (x) = x3 − 4x + 2 şi (xn )n>0 ⊆ R cu lim xn = ∞, atunci
 n→∞
3 3 4
lim f (xn ) = lim xn − 4xn + 2 = lim xn 1 − x2 + x23 = ∞ ⇒ lim f (x) = ∞.

n→∞ n→∞ n→∞ n n x→∞
13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII 53

2x+3
c. Fie f : R\ {−4} → R, f (x) = x+4
şi (xn )n>0 ⊆ R\ {−4} cu lim xn = 1, atunci
n→∞
2xn +3 5
lim f (xn ) = lim = = 1 ⇒ lim f (x) = 1....
n→∞ n→∞ xn +4 5 x→1
2. a. Fie f : R → R, f (x) = 2x + 4 şi (xn )n>0 , (yn )n>0 ⊆ R definite prin xn = 2nπ, yn =
π
2
+ 2nπ, ∀n > 0, atunci lim xn = lim yn = ∞, dar lim f (xn ) = lim (2 sin (2nπ) + 4) = 4
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞
şi lim f (yn ) = lim 2 sin π2 + 2nπ + 4 = 6. Deci lim xn = lim yn şi lim f (xn ) =6=
 
n→∞ n→∞ n→∞ n→∞ n→∞
lim f (yn ) deci 6 ∃ lim f (x).
n→∞ x→∞
1 1
b. Analog cu a. pentru xn = 2nπ
, yn = π +2nπ .
2
1 1
c. Analog cu a. pentru xn = 1 + nπ , yn = 1 + π +nπ .
4
1 1
d. Analog cu a. pentru xn = 3 + 3nπ , yn = 3 + 3π +3nπ .
4
T2 1. a. 3 b. ∞ c. 3 d. 2 e. 0 f. −∞ g. ∞ h. 0 i. 0 j. ∞ k. −∞ l. −∞
2. a. π2 b. 2−π
2
c. −∞ d. ∞ e. ∞ f. ∞ .
T3 1. a. ∞ b. ∞ c. 6 ∃ d. ∞ e. 25 f. ∞ g. −2 h. 5 i. 3 j. 4 . 2. a. −1 b. − 12 c. 3
d. − 21 e. ±1 f. 2, 12 .
T4 1. a. 0 b. 0 c. ∞ d. 2 . 2. a. 1 b. 32 c. 2 d. ∞ e. 23 f. 0 g. n2 h. n+1 n
i. 0 .
T5 1. a. 4 b. −∞ c. ∞ d. − 2 e. −∞ f. 0 g. ∞ h. 6 2. a. −1 b. −1 c. − 2 d. − 12
1 1 3
√ √
3
e. ∞ f. −∞ g. 21 h. 0 i. 22 j. 42 .
T6 1. a. − 41 b. 23 c. −15 d. 56 e. n(n−1)2
f. n (2n − 1) g. 3 h. mn(n−m)
2
2. a. − 12 b. 3 c.
2 1 4 1
5
d. − 4 e. −8 f. 336 g. 9 ; h. − 12 .
T7 1. a. 5 b. 34 c. 1 d. 8 e. 4 f. 12 g. 21 h. 9 2. a. −1 b. 3 c. 3 d. 2 e. 12 f. 32
g. 8; h. − sin6 1 .
√ √ √
T8 1. a. − 33 b. 41 c. − 13 d. 4
2
e. −2 2 f. 21 g. 1 h. 14 .
√ √ π
T9 1. a. e1 2 b. e5 c. e2 d. 1e e. e2 f. e4 g. 0 h. e 2. a. √1e b. e e c. 1 d. e 12

e. e1− 2 f. e2 g. 1 h. e.
T10 1. a. 0 b. 92 c. 32 d. − 12
1
e. 1 f. 2 g. 6 ∃ h. 1. 2. a. 1 b. 2 c. ln82 d. 6e
e. − ln 4 f. 0 g. ln 27 h. 0.
T11 1. a. 1 b. 13 c. 13 d. 83 e. 0 f. 15 . 2. a. a = 1, b = 3 b. a = 1, b = −1 c. a = −1, b = 1
2
d. a = 3 e. a = −2 f. a = 1, b = 3.

FUNCŢII CONTINUE

T1 a. lim f (x) = lim x2 + x = 0, lim f (x) = lim sin x = 0, f (0) = 0 ⇒ f e continuă ı̂n x0 = 0.

x&0 x&0 x%0 x%0
1 π π π
b. lim f (x) = lim arctg x
= , lim
2 x%0
f (x) = lim arcsin (x + 1) = 2
, f (0) = 2
⇒ f e cont. ı̂n
x&0 x&0 x%0
x0 = 0.
c. lim f (x) = lim log2 (5x + 1) = 4, lim f (x) = lim x3 − 7x − 2 = 4, f (3) = 4 ⇒ f e continuă

x&3 x&3 x%3 x%3
ı̂n x0 = 3.
sin 3x
d. lim f (x) = lim x
= 3, lim f (x) = lim (3 cos x + sin x) = 3, f (0) = 3 ⇒ f e cont. ı̂n x0 = 0.
x&0 x&0 x%0 x%0
lim 31−cos 2x = 23 , lim f (x) = lim x2 + 2x + 1 = 1, ⇒ f nu e cont. ı̂n x0 = 0.

e. lim f (x) =
x&0 x&0 x +3x sin x x%0 x%0
2x−5
f. lim f (x) = lim log4 (x + 1) = 1, lim f (x) = lim 1 = 1, f (3) = 1 ⇒ f e continuă ı̂n
x&3 x&3 x%3 x%3 1+4 x−3
x0 = 3.
x+1
g. lim f (x) = lim 1 = 0, lim f (x) = lim sin πx = 0, f (1) = 0 ⇒ f e continuă ı̂n x0 = 1.
x&1 x&1 x+e x−1 x%1 x%1
1 x+1
h. lim f (x) = lim (2x − 1) x−1 = e , lim f (x) = lim e 2x2 −1 = e2 , f (1) = e2 ⇒ f e continuă ı̂n
2
x&1 x&1 x%1 x%1
x0 = 1.
x4 −16 3
−8
i. lim f (x) = lim = 8, lim f (x) = lim 3 √xx−1−1 = 8, f (2) = 8 ⇒ f e continuă ı̂n x0 = 2.
x&2 tg(x −4) x%2 ( )
2
x&2 x%2
j. lim f (x) = lim ln(x−2) sin 6πx
x−3 −1 = 1, lim f (x) = lim πx2 −9π = 1, f (3) = 0 ⇒ f nu e continuă ı̂n x0 = 3.
x&3 x&3 e x%3 x%3
T2 1. a. R b. R c. R\ {1} şi x0 = 1 e punct de discont. de speţa I. d. R e. R f. R\ {−1} şi
x0 = −1 e punct de discont. de speţa a II-a. g. R\Z şi ∀x0 ∈ Z e punct de discont. de speţa I.
h. R\Z ∪ {2} şi ∀x0 ∈ Z\ {2} e punct de discont. de speţa I.
54 13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII

2. a. 0 b. −4 c. 2 d. 35 e. ±2 f. 1
x 0, x > 0
 , x > 0 

2
 1

T3 1. a. f (x) = 0, x = 0 ⇒ Dcont = R; b. f (x) = 2 , x = 0 ⇒ Dcont = R\ {0};
 
 2 1, x < 0
 
x , x<0

 x
cos x, x > 0

 sin x, x > 0 
 
1, x = 0
 
c. f (x) = 0, x = 0 ⇒ Dcont = R; d. f (x) = ⇒ Dcont = R.
 x
 , x<0
  arctg x , x < 0


ex x
0, x ∈ (−∞, −1) ∪ (1, ∞)

0, x ∈ (−∞, −1) ∪ (1, ∞)


 
1

2. a. f (x) = , x=1 ⇒ Dcont = R\ {±1}; b. f (x) = 0, x = 1 ⇒
 2 
2x − 2, x ∈ (−1, 1)
 
1, x ∈ (−1, 1)

 2
x +x

 , x ∈ (−∞, −1) ∪ (1, ∞)
 2
Dcont = R\ {−1} c. f (x) = 0 ⇒ Dcont = R\ {−1} d. f (x) = 1, x = 1 ⇒



−x + 2, x ∈ (−1, 1)
Dcont = R\ {−1}.
T41. a. {−1, 2} b. {−2, 1, 31} c. {1} d. {1, 2}. 2. a. x0 = 4, sp I b. x0 = 0, sp I c.
R\ π2 + 2kπ, k ∈ Z sp II d. x0 = 0, sp II.
T5 1. Se dem. că funcţiile sunt continue.
2. Presupunem că funcţia nu e mărginită superior, atunci există un şir (xn )n>0 ⊆ [a, b) cu
f (xn ) > n, ∀n > 0 adică lim f (xn ) = ∞. Şirul xn fiind mărginit admite un subşir conver-
n→∞
gent pe care-l notăm cu (xkn )n>0 . Notăm cu ` limita acestui subşir, evident ` ∈ [a, b]. Dacă ` < b,
cum funcţia f este continuă pe [a, `] va fi mărginită, contradicţie cu lim f (xkn ) = ∞. Dacă ` = b
n→∞
atunci lim f (x) = lim f (xkn ) = ∞, contradicţie cu ipoteza. Prin urmare presupunerea făcută
x%b n→∞
este falsă deci f este mărginită. Analog dacă funcţia este nemărginită inferior.
3. Analog cu 2.
T6 1. Se dem. că funcţiile sunt continue. 2. a.,b. Imf nu e interval c.,d. au pct. de disc. de sp I.
T7 1. a. Da b. Da c. N u d. Da. 2. a. a = 0 b. a = 1 c. a = ±2 d. a = 5.
T8 2. a. x0 ∈ (−1, 0) b. x0 ∈ (1, 2) c. x0 ∈ (−1, 0).
T9 1. a. [1, ∞) b. (−∞, 0) ∪ (1, log2 3) c. 0, 21 ∪ 1, 32 ∪ (2, 3) d.
  3 
− 2 , 0 ∪ (1, 3). 2. Pp că
există. Atunci f este injectivă şi are P.D. deci e s. monotonă(F).

FUNCŢII DERIVABILE

T1 1. a. 3 b. 1 c. 1 d. −2. 3. a. a = b = 0 b. a = 4, b = −1 c. a = 0, b ∈ R d. a = b = 0.
T2 1. a. 3x + y − 1 = 0 b. (e + 1) x − y + 2 = 0 c. 2x − y − 2π − 1 = 0 d. 5x + y + 1 = 0.
2. a.,b.,c. punct unghiular d. punct de ı̂ntoarcere. √
2
T3 a. 2x − 4; b. ex + 2; c. cos x + sin x; d. 2x x+1 ; e. x 2xx+2 ; f. 2x + 22x+1 ln 2; g. x ln
1

2 4
;
2 4 1
h. 3 √3 x + 5√
5 x ; i. − 2x x .

T4 1. a. D = D0 = R, f 0 (x) = 6x2 − 8x b. D = D0 = (0, ∞) , f 0 (x) = ex (x + 1) + 2 ln x + 2


c. D = D0 = R, f 0 (x) = cos 2x d. D = [0, ∞) , D0 = (0, ∞) , f 0 (x) = cos x−2x
√ sin x ;
2 x
√ 2
e. D = D0 = [0, ∞) , f 0 (x) = 3 x f. D = D0 = R, f 0 (x) = 1−6x−x
(x2 +1)2
0 0 −2x2 −6x−2
g. D = D = R\ {±1} , f (x) = h. D = [0, ∞) , D0 = (0, ∞) , f 0 (x) = 2√x(x+2)
2−x
2;
(x2 −1)2
x 2
e (x −x−1)
i. D = D0 = R\ {1} , f 0 (x) = 2(x−1)2 j. D = D0 = R, f 0 (x) = 2x ln 2
√ 2
k. D = D0 = (0, ∞) , f 0 (x)n= xo2 − sin x l. D = D0 = R, f 0 (x) = 2x sin x+x
ln 3
cos x
.
1
 √
2. a. {0, ±2} b. {2, 5} c. √
4e d. ± 2 . e. {0} f. {±1} g. {0} h. ∅; i. {1} j. {0, 2}
 π+2kπ
k. {kπ, k ∈ Z} l. 4
,k ∈ Z .
9 x
T5 1. a. f 0 (x) = 10 x2 − 3x + 1 (2x − 3) b. f 0 (x) = √x+1
1
c. f 0 (x) = e x+1 · (x+1) 1
2
13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII 55

d. f 0 (x) = √ 1
; e. f 0 (x) = 3 sin (6x + 4); f. f 0 (x) = tgx
√ g. f 0 (x) = 9−x28x5−x2
x2 +1 cos2 x tg2 x+2 ( )( )
2 x2 +x
f 0 (x) = 3
; i. f 0
(x) = 21−4x−3x j. f 0 (x) = e (2x + 1) x2 + x + 1

h. 6x+4 2√
(x +1) 2x+2
k. f 0 (x) = −2x sin 2x2 l. f 0 (x) = − sin ctg2x

2 2x .

2. a. − 2 b. {−2} c. { e} d. {−2}; e. kπ
 1
, k ∈ Z f. π4 + kπ, k ∈ Z g. {0} h.
 
4
{0};
n √ o
i. {0} j. ± 22 k. kπ

4
, k ∈ Z l. {−3, 1}.
q
T6 1. a. f 0 (x) = 2x
√ b. f 0 (x) = x(
1
c. f 0
(x) = − 1
d. f 0
(x) = 3 sin x
2
2+cos x
;
( )
1−x2 1−x4 x2 +1) cos x (2+cos x) 1−cos x
q
e. f 0 (x) = 6 (2x + 3)2 sin 2 (2x + 3)3 ; f. f 0 (x) = 2−x−x 576
ln2 1−x g. f 0 (x) = 2x(2+ln
x+2 3 1+ln x
( 2) x)2 2+ln x
 2 x  2 2

h. f 0 (x) = 6 cos (3x + 1) sin2 (2x + 1) cos (5x + 2); i. f 0 (x) = xx2 +1 +2
ln xx2 +2
+1
− 22x 2 .
(x +1)
2. a. − 21 ; b. − 61 c. 2π d. 0. e. 0 f. 0 g. 0 h. 0; i. − 14 .
T7 1. a. Funcţia este strict crescătoare deci injectivă √
iar Im f = R deci este surjectivă.
4 e+1
b. 21 , e+1
e
2. b. 1 1
,
6 6
3. b. 1
,
4 e+3
1
4. b. − e+1
e
, − √
e
.
5. b. 12 , c. Notăm f −1 (x) = y ⇒ x = f (y), pentru x → ∞ avem că y → ∞ şi limita devine
y ln(ey )+ln(1+2 eyy + e1y )
lim ln(fy(y)) = lim f (e +2y+1) y
= lim y
= 1. T8 a. 2xarctgx + 1, D = D0 = R
y→∞ y→∞ y→∞
√ √
1−x2 +x arcsin x 1−x2 −2x arccos x
b. 8xarcctg2x − 2, D = D0 = R c. q
3
, D = D 0
= (−1, 1) d. arccos2 x
, D=

( 1−x2 )

D0 = [−1, 1) e. 1+x 4 2 0
4 , D = D = R\ {±1} f. √−1 , D = (−∞, −1] ∪ [1, ∞) , D0 = (−∞, −1) ∪
|x| x2 −1

√   0, x > 0
0 0
(1, ∞) g. earctg x 1 + 2√ 1
x
, D = [0, ∞) , D = (0, ∞). h. f (x) = 2 ,D =
 ,x<0
x2 + 1
R, D0 = R\ {0}.
 1

 2 , x ∈ (−1, 1)
x +1
i. f 0 (x) = D = R, D0 = R\ {±1}.
− 1 , x ∈ (−∞, −1) ∪ (1, ∞)

x2 + 1
3
T9 1. a. 2x2 −6x3 , D = D0 = R b. q 2 3 , D = D0 = R c. 4x
, D = D0 = (−∞, −1) ∪
(x +1) 4 (x +x+1)
3
(x2 −1)2
6 sin x(1+sin2 x)
n o
(1, ∞) d. sin x 2 − 9 cos2 x , D = D0 = R; e. , D = D0 = R\ (2k+1)π

cos5 x 2
|k ∈ Z ; f.
e2x 4x2 + 12x + 10 , D = D0 = R g. 9x 4−2x 0

2 3 x , D = D = R\ {0}

2
h. q 8x 2 3 , D = − 21 , 12 , D0 = − 21 , 12 i. 2x 2 2 , D = D0 = R.
  
(1−4x ) (1+x )
2. a = − 12 , b = 2, c = − 32 .    
(−1)n n! 2(−1)n n! n
T10 1. a. (x−2)n+1
b. c. (−1)n n! (x−2)
(x−2)n+1
1 1
n+1 + (x+2)n+1 d. (−1)2 n! 1
(x−3)n+1
+ 1
(x−1)n+1
n−1
  2n+1
e. (−1)(x−2)(n−1)!
n f. (−1)n−1 (n − 1)! (x+1)
1 1
n + (x+2)n g. 1·3·...·(2n−1)
2n
· x− 2
 
h. (−1)n−1 (n − 1)! (x−2) 1 1
n + (x+1)n i. 3n · e3x . 2. b. 13 .
T11 1. a.,b.,c. triplă 2. a = −4, b = −3 5. r = 1225X 2 − 2399X + 1177.

TEOREMELE FUNCŢIILOR DERIVABILE

T1 a. f 0 (−2) = 0 b. f 0 (−1) = 4, f 0 (1) = 0 c. f 0 (2) = 2 d. f 0 (0) = 2, f 0 π2 = 0, f 0 (π) = 2



0 0 π 0

e. f (0) = f 2 = 0 f. f (1) = 0.
T2 1. m = 34 2. a = 0, b = −3 3. a = e2 4. an= 6. 5. ao= 21 .
√ √
T3 1. a. 12 b. c = 4±3 7 c. c = arctg 21 d. c ∈ 0, ± 3 2 2 e. Nu f. Nu.
2. a. a = 1, b = −4, c = 2 b. a = b = −1, c = 0.
3. Ec. f (x) = 0 are patru soluţii, deci ec.f 0 (x) = 0 are cel puţin trei soluţii, iar gr (f 0 ) = 3, deci
concluzia.
T4 1. a. 4 b.√1 c. 1. √  √
T5 1. a. c = 3 b. c = 26 c. c ∈ 21 , 2 d. Nu. 2. a. a = 3, b = 6 b. a = 1, b = 0.
56 13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII

3. Pentru x = y inegalitatea este adevărată. Dacă x > y atunci aplicăm teorema lui Lagrange
funcţiei f (t) = cos t pe intervalul [y, x], interval pe care funcţia este continuă şi derivabilă. Prin ur-
f (x)−f (y) 0 cos x−cos y
mare există c ∈ (y, x) astfel ı̂ncât x−y
= f (c) ⇔ x−y = |sin c| 6 1 ⇒ |cos x − cos y| 6
|x − y|. Dacă x < y analog cu cazul anterior.
T6. 1. a. f 0 (x) = 0, ∀x ∈ (−1, 1) ⇒ f (x) = f (0) = π2 , ∀x ∈ (−1, 1) , f (−1) = f (1) = π2 ⇒
f (x) = π2 , ∀x ∈ [−1, 1].
b. f 0 (x) = 0, ∀x ∈ (−1, 0] ⇒ f (x) = f (0)  = π, f (−1) = π ⇒ f (x) = π, ∀x ∈ [−1, 0].
c. f 0 (x) = 0, ∀x ∈ (0, 1) ⇒ f (x) = f 21 = π2 , ∀x ∈ (0, 1) , f (1) = π2 ⇒ f (x) = π2 , ∀x ∈ (0, 1].
d. f 0 (x) = 0, ∀x ∈ (−1, 1) ⇒ f (x) = f (0) = π2 , ∀x ∈ (−1, 1).
2. a. Fie h (x) = f (x)−g (x) ⇒ h0 (x) = 0, ∀ x ∈ (0, ∞) ⇒ h (x) = h (1) = −1, ∀x ∈ (0, ∞) , h (0) =
−1 ⇒ h (x) = −1, ∀x ∈ [0, ∞).
b. Fie h (x) = f (x) − g (x) ⇒ h0 (x) = 0, ∀ x ∈ (−1, ∞) ⇒ h (x) = h (0) = π4 , ∀x ∈ (−1, ∞).
3. Vezi ex 1.
T7 1. a. R\ {2} b. R\ {0, 2} c. R d. R\ {1}. 2. a. f 0 (0) = lim f (x)−f x
(0)
=0∈R
  x→0
 
b. lim f 0 √2nπ 1
= ∞ şi lim f 0 √ 1 = −∞ deci 6 ∃ lim f 0 (x).
n→∞ n→∞ (2n+1)π x→0

3. Funcţia arcsin x este derivabilă pe (−1, 1) deci şi funcţia f . Dar f 0 (1) = fs0 (1) = lim f (x)−f
x−1
(1)
=
x%1
 
π
2
şi f 0 (−1) = fd0 (−1) = lim f 0 (x) = lim arcsin x + √x−1 = −∞ deci funcţia f nu este
x&−1 x&−1 1−x2
derivabilă ı̂n x0 = −1.
x (1 − x) ; x ∈ [0, 1)



(x − 1) (2 − x) ; x ∈ [1, 2)

4. Se explicitează funcţia f şi se obţine f (x) = .

(x − 2) (3 − x) ; x ∈ [2, 3)


0; x=3
a. [0, 3] b. {1, 2}.
T8 1. a. f e s.d. pe [0, 1] şi s.c. ı̂nh rest b. fi e s.d. pe (−∞, 1] şi s.c. pe [2, ∞) c. f e s.c. pe
√ 
[−1, 1] şi s.d. ı̂n rest d. f e s.c. pe − √12 , √12 şi s.d. ı̂n rest e. f e s.c. pe −∞, −2 − 5 şi pe

−2; −2 + 5 şi s.d. ı̂n rest f. f e s.c. pe (0, ∞) g. f e s.d. pe −1, 43 şi s.c. ı̂n rest h. f e s.c.
   

pe (−∞, −1) şi pe (−1, ∞) i. f e s.c. pe [−1, 1] şi s.d. ı̂n rest.
2. a. x0 = −1 max şi x0 = 1 min b. x0 = 12 max şi x0 = 0 min c. x0 = 0 min d. x0 = 1 min
e. x0 = 72964
min f. 6 ∃ g. x0 = 1e min h. x0 = 0, x0 = 1 min şi x0 = 21 max. i. x0 = 0 min şi
x0 = −3 max.
T9 2. x = 0.  i
1
T10 1. a. (−∞, −1] b. [−2, 2] c. [0, ∞) d. −∞, 1e e. [0, ∞) f. 0, e e .


T11 1. a. s.c. pe (0, e] şi s.d. pe [e, ∞) b. Se aplică T.L 2. a. s.c. b. Se aplică T.L.
3. a. D0 = R\ {0} b. Se aplică T.L. .
2
T12 1. a. ∞ b. 0 c. 0 d. 13 e. ∞ f. 12 5
g. 42 h. 4 2. a. m (m+1)
2
b. 3 c. 3 d. 1 e. 2 f. 0 g. n(n+1)
2
1
h. − 2 .
T13 1. a. − 16 b. 0 c. 1 d. ∞ e. −2 f. 0 g. 1 h. ∞ i. n(n+1)(2n+1)
12
.

GRAFICE DE FUNCŢII

T1 1. a. conc. pe (−∞, 1] şi conv. pe [1, ∞) b. conc.


√  pe (0, ∞)
√ c. conv. pe (−∞, 0] şi conc.
pe [0, ∞) d. conv. pe (0, 1] e. conc. pe −∞, − 3 şi pe 0, 3 şi conv. ı̂n rest f. conv. pe
−∞, − 12 şi conc. pe − 21 , ∞ g. conv. pe R h. conc. pe (−∞, −2] şi conv. pe [2, ∞) 2. a. ln 4
  

b. 61 c. e2 d. − 21 e. 6 ∃ f. kπ, k ∈ Z g. 1, 2 ± 5 h. 6 ∃.
T2a. y = 1 oriz. la ±∞ b. y = 0 oriz. la ±∞ c. y = π oriz. la +∞ şi y = −π oriz. la −∞
d. y = 1 oriz. la +∞ şi y = −1 oriz. la −∞ e. y = x obl. la ±∞ f. y = 12 x − 14 obl. la ±∞
g. y = x obl. la +∞ şi y = −x obl. la −∞ h. y = x + 1 obl. la +∞ şi y = −x − 1 obl. la −∞
i. y = 1 oriz. la +∞ şi y = −1 oriz. la −∞ j. y = x − 2 obl. la +∞ şi y = −x + 2 obl. la −∞
k. y = x + 1 obl. la ±∞ l. 6 ∃.
T3a. y = 1 oriz. la ±∞ şi x = 1 vert. b. y = 1 oriz. la ±∞ şi x = 2,x = −2 vert. c. x = 0 vert.
13. INDICAŢII ŞI SOLUŢII 57

la dr. d. y = 1 oriz. la ±∞ şi x = −1 vert. e. y = 1 oriz. la ±∞ şi x = 0 vert. la dr.


f. y = 0 oriz. la −inf ty şi x = 0 vert., g. y = x − 2 obl. la ±∞ şi x = 0 vert. la st. h. y = x
obl. la ±∞ i. x = 0 vert. la dr. j. x = 0 vert. la dr. k. x = −2 vert. la dr. şi x = 2 vert. la st.
l. x = 0 vert. la dr şi x = −1 vert. la st.

Aici se termina

S-ar putea să vă placă și