Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
CURS_7_MDF (2011-2012)
CUPRINS
Metode iterative
Metoda diferenelor finite:Ecuaia Eliptic
Ecuaia Laplace
Schema n 5 puncte
Schema n 9 puncte
Algoritmi de rezolvare
Metoda Jacobi
Metoda Gauss-Seidel punctual
Metoda Gauss-Seidel pe linie
Metoda SOR
Metoda Explicit
Metoda implicit
CURS_7_MDF (2011-2012)
METODE ITERATIVE
CLASICE
CURS_7_MDF (2011-2012)
Metoda Jacobi
Metoda Gauss-Seidel
Metoda S.O.R (Successive Over
Relaxation)
CURS_7_MDF (2011-2012)
Metoda Jacobi
a11 x1 + a12 x2 + L + a1n xn = b1
a21 x1 + a22 x2 + L + a2 n xn = b2
M
an1 x1 + an 2 x2 + L + ann xn = bn
x10
0
x2
0
x =
M
0
xn
1
x =
(b1 a12 x20 L a1n xn0 )
a11
1
1
x2 =
(b2 a21 x10 a23 x30 L a2 n xn0 )
a22
1
1
xn =
(bn an1 x10 an 2 x20 L ann 1 xn01 )
ann
1
1
CURS_7_MDF (2011-2012)
1
k +1
xi =
aii
i 1
b
a
x
i ij j
j =1
aij x
j = i +1
k
j
x10
0
x2
0
x =
M
0
xn
1
x =
(b1 a12 x20 L a1n xn0 )
a11
1
x12 =
(b2 a21 x11 a23 x30 L a2 n xn0 )
a22
1
1
xn =
(bn an1 x11 an 2 x12 L ann 1 x1n 1 )
ann
1
1
CURS_7_MDF (2011-2012)
i 1
1
k +1
k +1
xi = bi aij x j
aii
j =1
aij x
j = i +1
k
j
Comentarii
CURS_7_MDF (2011-2012)
i 1
n
k +1
k
bi aij x j aij x j
j =1
j =i
Corecie
i2
xi3
xi2
1
i
0
i
0
i
i1
i2
Convergen
rapid
1
i
nmulire cu
CURS_7_MDF (2011-2012)
>1
i0
k +1
k
bi aij x j aij x j
j =i
j =1
k +1
i
1
= x +
aii
k +1
i
1
= (1 ) x +
aii
x
x
k
i
k
i
i 1
k +1
b
a
x
i ij j
j =1
aij x
j = i +1
k
j
x iS O R = (1 ) x io ld + x in ew
=1 metoda GS
1<<2 converge mai rapid (suprarelaxare).
0<<1 converge mai lent (subrelaxare).
Exist o valoare optim pentru
Se gsete prin incercri (aproximativ 1.6).
CURS_7_MDF (2011-2012)
| a
j i
ij
| aii |
| aii | | aij |, i = 1, n i i0
j i
CURS_7_MDF (2011-2012)
<1
i = 1,2K, n
| a
j i0
i0 j
| ai0i0 |
|
<1
10
CURS_7_MDF (2011-2012)
11
CURS_7_MDF (2011-2012)
1< < 2
12
ECUAIA ELIPTIC
CURS_7_MDF (2011-2012)
13
B 2 4 AC < 0 : eliptic
2
B 4 AC = 0 : parabolic
2
Clasificare B 4 AC > 0 : hiperbolic
A=B=C=0 : EDP de gradul I de tip advectie
CURS_7_MDF (2011-2012)
14
R
R
u
u
= f sau
= g pe R
(ii) ConditiaNeumann :
n
s
CURS_7_MDF (2011-2012)
(iii) Conditia Robin (mixta) : n + ku = f pe R
15
EDP reprezentative
Dac (x,y) R 2
u u
u = 2 + 2 = f ( x, y )
x
y
2
f = 0 : Laplace
f 0: Poisson
Dac (x,y) R 2
2u 2u 2
+ 2 + c u = 0 (Propagarea undelor acustice in timp)
2
x
y
CURS_7_MDF (2011-2012)
16
CURS_7_MDF (2011-2012)
17
Soluii Tehnice
CURS_7_MDF (2011-2012)
18
2 T ( x, y) Ti +1, j 2Ti , j + Ti 1, j
=
,
2
2
x
( x )
2 T ( x, y) Ti , j +1 2Ti , j + Ti , j 1
=
2
2
y
( y )
T ( x, y) T ( x, y)
2
2
+
=
0
0
((
x
)
,
(
y
)
)
2
2
x
y
Astfel se obine 'Schema n 5 puncte':
Ti +1, j 2Ti , j + Ti 1, j Ti , j +1 2Ti , j + Ti , j 1
+
=0
2
2
( x )
( y )
2
CURS_7_MDF (2011-2012)
19
+
=0
2
2
x
y
Astfel se obine 'Schema n 9 puncte':
ui 2, j + 16ui 1, j 30ui , j + 16ui +1, j ui + 2, j
12(x)
ui , j 2 + 16ui , j 1 30ui , j + 16ui , j +1 ui , j + 2
2
CURS_7_MDF (2011-2012)
(y)
O((x) 4 ,(y ) 4 )
+
=0
20
( x )
Ti , j +1 2Ti , j + Ti , j 1
( y )
=0
Ti +1, j 2Ti , j + Ti 1, j
Notm:
x
+
(Ti , j +1 2Ti , j + Ti , j 1 ) = 0
y
=
y
CURS_7_MDF (2011-2012)
21
( x )
Ti , j +1 2Ti , j + Ti , j 1
( y )
=0
Ti +1, j 2Ti , j + Ti 1, j
Notm:
x
=
y
x
+
(Ti , j +1 2Ti , j + Ti , j 1 ) = 0
y
; = 2(1 + 2 )
CURS_7_MDF (2011-2012)
22
CURS_7_MDF (2011-2012)
23
Algoritmi de rezolvare
ui +1, j + ui 1, j + 2ui , j +1 + 2ui , j 1 2(1 + 2 )ui , j = 0
1
k
k
2
k
k
u
=
+ ui 1, j + (ui , j +1 + ui , j 1 )
2 i +1, j
2(1 + )
CURS_7_MDF (2011-2012)
24
Algoritmi de rezolvare
Ti +1, j 2Ti , j + Ti 1, j
( x )
Ti , j +1 2Ti , j + Ti , j 1
( y )
=0
Dac x = y = h
Ti +1, j 4Ti , j + Ti 1, j + Ti , j +1 + Ti , j 1 = 0
Metoda iterativ Jacobi
k +1
i, j
T
CURS_7_MDF (2011-2012)
1 k
= (Ti +1, j + Ti k1, j + Ti ,kj +1 + Ti ,kj 1 )
4
25
Algoritmi de rezolvare
Ti , j +1
Ti 1, j
Ti , j
Ti +1, j
Ti , j 1
Ti +1, j 4Ti , j + Ti 1, j + Ti , j +1 + Ti , j 1 = 0
CURS_7_MDF (2011-2012)
26
1 k
k +1
k
k +1
= Ti +1, j + Ti 1, j + Ti , j +1 + Ti , j 1
4
)
K
s =
new
i, j
new
i, j
o ld
i, j
(i,j+1)
100
K+1
K+1
(i,j)
(i+1,j)
(i-1,j)
K+1
(i,j-1)
27
1 k
k +1
k
k +1
= Ti +1, j + Ti 1, j + Ti , j +1 + Ti , j 1
4
(T )
k +1
i, j
new
s =
CURS_7_MDF (2011-2012)
= T
k +1
i, j
+ (1 ) T
T i ,n je w T i ,o jld
T
new
i, j
k
i, j
100
28
Ecuaia parabolic:
u 2 u 2 u
=
+
2
t
x
y 2
t
n +1
n
n
n
n
u
=
u
+
u
2
u
+
u
i, j
i, j
i +1, j
i, j
i 1, j
CURS_7_MDF
(2011-2012)
(x) 2
(y ) 2
t
n
n
n
+
u
2
u
+
u
i , j +1
i, j
i , j29
1
(y ) 2
Algoritmi de rezolvare
t
n
n
n
n
n
u
+
u
4
u
+
u
+
u
i
j
i
j
i
j
i
j
i
+
1
,
1
,
,
,
+
1
, j 1
(x) 2
uin, +j 1 = uin, j +
t
1
Dac
2
(x)
4
t
1
Dac (x) 2 = 4
n +1
i, j
1 n
= u + ui +1, j + uin1, j 4uin, j + uin, j +1 + uin, j 1
4
n
i, j
n +1
i, j
CURS_7_MDF (2011-2012)
1 n
n
n
n
= (ui +1, j + ui 1, j + ui , j +1 + ui , j 1 )
4
]
30
Algoritmi de rezolvare
x
=
=1
y
k +1
i, j
CURS_7_MDF (2011-2012)
1 k
= (ui +1, j + uik1, j + uik, j +1 + uik, j 1 )
4
31
Algoritmi de rezolvare
CURS_7_MDF (2011-2012)
32
Algoritmi de rezolvare
Metoda iterativ Gauss-Siedel pe linie/coloan
u i +1, j 2(1 + 2 )u i , j + u i 1, j = 2 u i , j 1 2 u i , j +1
3 necunoscute: (i-1,j),(i,j),(i+1,j)-linie/coloan
33
Algoritmi de rezolvare
ui , j +1
ui 1, j
ui , j
ui +1, j
ui , j 1
34
Algoritmi de rezolvare
Metoda Punctual de Supra-Relaxare (PSOR)
k +1
i, j
1
k
k +1
2
k
k +1
[
u
+
u
+
(
u
+
u
i +1, j
i 1, j
i , j +1
i , j 1 )]
2
2(1 + )
1
k
k +1
2
k
k +1
2
k
=u +
u
+
u
+
u
+
u
u
[
(
)
2(1
)
i +1, j
i 1, j
i , j +1
i , j 1
i, j ]
2
2(1 + )
k
i, j
CURS_7_MDF (2011-2012)
35
Algoritmi de rezolvare
k +1
i, j
1
k
k +1
2
k
k +1
2
k
=u +
u
+
u
+
u
+
u
u
[
(
)
2(1
)
i +1, j
i 1, j
i , j +1
i , j 1
i, j ]
2
2(1 + )
k
i, j
w
k
k +1
2
k
k
2
k
=u +
[
+
+
(
+
)
2(1
+
)
u
u
u
u
u
i +1, j
i 1, j
i , j +1
i , j 1
i, j ]
2
2(1 + )
k
i, j
w=1 metoda GS
1<w<2 converge mai rapid (suprarelaxare).
0<w<1 converge mai lent (subrelaxare).
Exist o valoare optim pentru w
Se gsete prin incercri (aproximativ 1.6).
CURS_7_MDF (2011-2012)
36
Algoritmi de rezolvare
k +1
i, j
w
k
k +1
2
k
k
2
k
u
u
u
u
u
=u +
[
+
+
(
+
)
2(1
+
)
i +1, j
i 1, j
i , j +1
i , j 1
i, j ]
2
2(1 + )
k
i, j
Rearanjnd ecuaia:
uik, +j 1 = (1 w)uik, j +
u
CURS_7_MDF (2011-2012)
k +1
i, j
w
k
k
2
k
k +1
u
u
u
u
[
+
+
(
+
i +1, j
i 1, j
i , j +1
i , j 1 )]
2
2(1 + )
= (1 w)u + w u
k
i, j
k +1
i, j
G .S .
37
SOR pe linie
Rearanjnd
ecuaia:
uik, +j 1 = (1 w)uik, j +
w
k
k
2
k
k +1
u
u
u
u
[
+
+
(
+
i +1, j
i 1, j
i , j +1
i , j 1 )]
2
2(1 + )
wu
2(1 + )u
k +1
i, j
k +1
i +1, j
+ wu
(1 w)[2(1 + )]u w (u
2
CURS_7_MDF (2011-2012)
k
i, j
k
i , j +1
k +1
i , j 1
+u
38
Metoda ADI
1
2
i 1, j
k+
k+
1
2
2(1 + 2 )ui , j + u
1
2
i +1, j
k+
= 2 (uik, j +1 + u
1
2
i , j 1
k+
1
2
i +1, j
k+
uik+1,1 j
CURS_7_MDF (2011-2012)
39
Algoritmi de rezolvare
Introducem parametrul de
relaxare w n ecuaiile ADI :
wu
1
2
i 1, j
k+
k+
1
2
2(1 + 2 )ui , j + wu
1
2
i +1, j
k+
1
2
i , j 1
k+
1
2
= (1 w) 2(1 + 2 ) ui , j w(u
CURS_7_MDF (2011-2012)
1
2
i +1, j
k+
+ uik+1,1 j )
40
Exemplu
S se determine temperatura staionar n
toate punctele unei placi de metal
nclzite. Muchiile plcii sunt inute
constante la diferite temperaturi: 100,50,
0 i 75 grade.
100
50
75
Placa se mparte n
6X6.
CURS_7_MDF (2011-2012)
0
41
u1
CURS_7_MDF (2011-2012)
u3
u4
42
Exemplu
T2
T1
T3
T = 100
T4
T = 75
CURS_7_MDF (2011-2012)
T= 50
T=0
43
T = 100
T = 75
T= 50
T=0
CURS_7_MDF (2011-2012)
x
44
Cunoscute
Exemplu
Necunoscute
T1, 4 = 100
T0,3 = 75
T0, 2 = 75
T0,1 = 75
T3, 4 = 100
T1,3
T2,3
T3,3
T4,3 = 50
T1, 2
T2, 2
T3, 2
T4, 2 = 50
T1,1
T2,1
T3,1
T1,0 = 0
CURS_7_MDF (2011-2012)
T2, 4 = 100
T2, 0 = 0
T4,1 = 50
T3, 0 = 0
45
Cunoscute
Exemplu
Necunoscute
T1, 4 = 100
T1,3
T0,3 = 75
T0, 2 = 75
T1, 2
T2, 4 = 100
T2,3
T2, 2
46
Cunoscute
Exemplu
Necunoscute
T1, 4 = 100
T0,3 = 75
T0, 2 = 75
T2, 4 = 100
T1,3
T2,3
T1, 2
T2, 2
47
Cunoscute
Exemplu
Necunoscute
T1, 4 = 100
T2, 4 = 100
T3, 4 = 100
T1,3
T2,3
T3,3
T1, 2
T2, 2
T3, 2
48
Exemplu
T11 75
4 1 0 1
T21 0
1 4 1 0 1
T 50
0 1 4 0 0 1
31
T12 75
1 0 0 4 1 0 1
T = 0
1
0
1
4
1
0
1
22
1 0 1 4 0 0 1 T32 50
1 0 0 4 1 0 T13 175
1 0 1 4 1 T23 100
1 0 1 4 T33 150
CURS_7_MDF (2011-2012)
49
Exemplu
Condiii de tip Neumann
(0,100)
h
=0
x
h = 0.05x + 100
2h 2h
=0
+
2
2
y
x
(200,100)
h
=0
x
(0,0)
h
= 0
y
(200,0)
50
Exemplu
Condiii de tip Neumann
hi + 1, j hi 1, j
h
2x
x
h
=0
x
h i+1,j = h i-1,j
1,2
1,1
2,1
i
h i,j+1 = h i,j-1
h
=0
y
CURS_7_MDF (2011-2012)
51
Exemplu
Condiii de tip Neumann
h
=0
x
1,2
2,2
1,1
2,1
h
=0
y
CURS_7_MDF (2011-2012)
52
1
(u ( x h, y ) + u ( x, y h) 4u ( x, y ) + u ( x + h, y ) + u ( x, y + h)) = f ( x, y )
h2
CURS_7_MDF (2011-2012)
Au = f
53
Exemplu
u xx + u yy = 1
u=2
pe
pe
= [0,1] [0,1]
(1,1)
(0,0)
CURS_7_MDF (2011-2012)
54
Exemplu
CURS_7_MDF (2011-2012)
55
Exemplu
CURS_7_MDF (2011-2012)
56
Exemplu
CURS_7_MDF (2011-2012)
57
Exemplu
7
9
Matrice de dimensiune 9x9
CURS_7_MDF (2011-2012)
6
3
Au = b
58
Sistem liniar
7
4
8
5
CURS_7_MDF (2011-2012)
9
6
3
1
(.25) 2
2
1
(.
25
)
0
1
0
0
0
0
0 u1
4 1
4
1 4 1
u
0
1
0
0
0
0
2
(.
25
)
0
1 4 0
0
1
0
0
0 u3
2
u
1
0
0
4
1
0
1
0
0
2
4 (.25)
1
0
1
0
1 4 1
0
1
0 u5 =
1
2
(.25)
2
0
1
0
1 4 0
0
1 u6 1
0
2
(.
25
)
0
0
0
1
0
0 4 1
0 u7
4
0
0
0
1
0
1 4 1 u8
2
0
(.
25
)
0
0
0
0
0
1
0
1 4 u9
2
1 (.25) 2
4
1
59) 2
(.25
Parcugerea gridului
CURS_7_MDF (2011-2012)
60
Parcugerea gridului
CURS_7_MDF (2011-2012)
61
Parcugerea gridului
2 3
CURS_7_MDF (2011-2012)
62
Parcugerea gridului
do j=1,n-1
do i=1,n-1
8
1
2 3 4 5 6
CURS_7_MDF (2011-2012)
63
Cum ne oprim?
Se caut soluia u* so astfel nct
Au = b
Calitatea aproximrii este dat de reziduul:
r = b Au
Condiia de oprire mai poate fi exprimat prin
|| r || eps
unde
CURS_7_MDF (2011-2012)
|| r || = max(| ri |)
64
Problem seminar
x y
u xx + u yy = + ,1 < x < 2,1 < y < 2
y x
u ( x,1) = x ln x, u ( x,2) = 2 x ln(2 x),1 x 2
u (1, y ) = y ln y, u (2, y ) = 2 y ln(2 y ),1 y 2
CURS_7_MDF (2011-2012)
65
Problem seminar
PDE
x y
u xx + u yy = + ,1 < x < 2,1 < y < 2
y x
u ( x,1) = x ln x, u ( x,2) = 2 x ln(2 x),1 x 2
u (1, y ) = y ln y, u (2, y ) = 2 y ln(2 y ),1 y 2
Condiii la limit
CURS_7_MDF (2011-2012)
66
Problem seminar
x y
u xx + u yy = + ,1 < x < 2,1 < y < 2
y x
u ( x,1) = x ln x, u ( x,2) = 2 x ln(2 x),1 x 2
u(1, y) = y ln y, u (2, y) = 2 y ln(2 y),1 y 2
Soluia exact
uexact ( x, y ) = xy ln( xy )
CURS_7_MDF (2011-2012)
67