Exemplul 3.

RОгШХЯК ТăМШЧРЫЮОЧ К
≡
SШХu ТО. Deoarece congruen a esЭОăЛТЧШЦ , ХКăЫОгШХЯКЫОКăОТăЩШКЭОăПТăКЩХТМКЭ ăЦОЭШНКă
ТЧНТМТХШЫ.ăIЧНОб ЦăКЦЛОХОăЩ Ы ТăКХОăМШЧРЫЮОЧ ОТ.ăAЭЮЧМТ
� + � ≡ �
UЭТХТгсЧНăЭКЛОХЮХăНОăТЧНТМТăЩОЧЭЫЮăЧЮЦ ЫЮХăЩЫТЦă23,ăШЛ ТЧОЦ
� = ,� = .
AЭЮЧМТăМШЧРЫЮОЧ КăЩЫТЦО ЭОăПШЫЦК
� ≡
Deoarece , = , МШЧРЫЮОЧ КăКЫОăНШЮ ăЬШХЮ ТТă
� ≡ ,
[
� ≡ .
RОЯОЧТЧНăХКăЭКЛОХЮХăНОăТЧНТМТ,ăШЛ ТЧОЦăЬШХЮ ТТХОăМШЧРЫЮОЧ ОТăЛТЧШЦО:
≡ ,
[
≡ .
ÎЧăЛКгКăНОПТЧТ ТОТăМШЧРЫЮОЧ ОТ,ăШЛ ТЧОЦ
= + , ∈ ,
[
= + , ∈ .
R ЬЩЮЧЬ.ă = { + , + | , }
RОПОЫТЧ ОăЛТЛХТШРЫКПТМО:
1. Volcov, N. F., Elemente de teoria numerelor. CСТ ТЧ Ю,ăEН.ă МШКХКăSШЯТОЭТМ ,ă1958.
2. ,ă .ă . 2018, 102 p., ISBN 978-5-534-06155-0
3. ,ă .ă ,ă .,ă ,ă ,ă2008,ă272ăЩ., ISBN 978-5-
7695-4646
4. ,ă .ă , .ă ă 2011,ă 220ă Щ.,ă
ISBN 539-7026-085, 978-5-3970-260-86

SISTEMEăDEăCONGRUEN EăLINIAREăCUăDOU ăVARIABILE

Liuba ANDONII, stuНОЧtă,
FКМuХtКtОК НО tТТЧ О RОКХО, EМШЧШmТМО Т КХО țОНТuХuТ,
UЧТЯОrsТtКtОК НО StКt „AХОМu RussШ” НТЧ BăХ Т
Coordonator ЭТТЧ ТПТМ: Tatiana ROTARI, asist. univ.
Abstract: In this article we study the systems of linear congruences with two va-
riables and some methods of solving them. Linear congruence systems with two va-
riables are studied relative to the same module and relative to different modules. It is
highlighted the specificity of Cramer's method of solving the systems of two linear con-
gruences with two variables defined in relation to the same module and the successive
substitution method in case the number of congruences differs from 2 or the congru-
ences are defined in relation to different modules.
Keywords: residue class, symmetrized element, linear congruence with two va-
riables, linear congruence system with two variables, solution of the system of linear
congruences.
20
 NШ ТЮЧОКă НОă МШЧРЫЮОЧ ă Кă ПШЬЭă ТЧЭЫШНЮЬ ă ЩОЧЭЫЮă ЩЫТЦКă НКЭ ă НОă GКЮЬЬă (1777-
1855)ăьЧăХЮМЫКЫОКă,,CОrМОtărТ КrТtmОtТМОˮ,ăЩЮЛХТМКЭ ăьЧă1800,ăьЧăМКЫОăКăЮЭТХТгКЭăЧШ ТЮ-
ЧОКăНОăМШЧРЫЮОЧ ăЩОЧЭЫЮăКăЬТЦЩХТПТМКăНОЦШЧЬЭЫК ТКăЮЧШЫăЭОШЫОЦОăМЮЧШЬМЮЭОăşТăЩОЧ-
ЭЫЮăНОНЮМОЫОКă ТăНОЦШЧЬЭЫКЫОКăЮЧШЫăЭОШЫОЦОăЧШТăД1Ж.ăRОХК ТКăНОăМШЧРЫЮОЧ ăШЩОЫОКг ă
МЮă ЧЮЦОЫОă ьЧЭЫОРТă Тă МКЫКМЭОЫТгОКг ă ЬЮЛЦЮХ ТЦОКă ЧЮЦОЫОХШЫă ьЧЭЫОРТ, care, fiind
ьЦЩ Ы ТЭОăХКăЧЮЦ ЫЮХăЧКЭЮЫКХăm, НКЮăКМОХК ТăЫОЬЭ.
ÎЧă ПЮЧМ ТО НОă ЫОЬЭЮХă ьЦЩ Ы ТЫТТă ЧЮЦОЫОХШЫă ьЧЭЫОРТă ХКă ЧЮЦ ЫЮl natural m, mul i-
ЦОКăЧЮЦОЫОХШЫăьЧЭЫОРТăЬОăНОЬМШЦЩЮЧОăьЧă ЬЮЛЦЮХ ТЦТăНТЬУЮЧМЭО,ăЧЮЦТЭОăclase de
resturi [4, p. 53], [4, p. 66Ж.ăAЬЮЩЫКăМХКЬОХШЫăНОăЫОЬЭЮЫТăЩШЭăПТăОПОМЭЮКЭОăШЩОЫК ТТХОăНОă
КНЮЧКЫОă ТăьЧЦЮХ ТЫО.ă
OЩОЫК ТКăНОăКНЮЧКЫОăНОПТЧО ЭОăЮЧăРЫЮЩăКЛОХТКЧăЩОăЦЮХ ТЦОКăМХКЬОХШЫăНОăЫОЬЭЮЫТ,ă
eleЦОЧЭЮХăЧОЮЭЫЮăКХăМ ЫЮТКăЫОЩЫОгТЧЭ ăМХКЬКăНОăЫОЬЭă0, МОăМШЧ ТЧОăЧЮЦОЫОХОăьЧЭЫОРТăНТ-
vizibile prin m.
OЩОЫК ТКăНОăьЧЦЮХ ТЫОăКăМХКЬОХШЫăНОăЫОЬЭЮЫТăЬОăНОПТЧО ЭОăШăЬЭЫЮМЭЮЫ ăНОăЬОЦТРЫЮЩă
КЛОХТКЧă МЮă ЮЧТЭКЭОă ЩОă ЦЮХ ТЦea claselor de resturi. Elementul neutru coincide cu
МХКЬКă НОă ЫОЬЭă 1ă МОă МШЧ ТЧОă ЭШКЭОă ЧЮЦОЫОХОă ьЧЭЫОРТ, care, ПТТЧНă ьЦЩ Ы ТЭОă ХКă Ц, dau
ЫОЬЭЮХă1.ăUЧăЫШХăТЦЩШЫЭКЧЭăьЧăКМОЬЭăЬОЦТРЫЮЩăьХăЫОЩЫОгТЧЭ ăОХОЦОЧЭОХОăЬТЦОЭЫТгКЛТХО.
Clasa de rest ЬОăЧЮЦО ЭОăsimetriгКЛТХă ьЧăЫКЩШЫЭăМЮăЦШНЮХЮХă ,ăНКМ ăОбТЬЭ ă
clasa de rest ,ă КЬЭПОХă ьЧМсЭă ∙ ≡ Тă ЬОă ЧШЭОКг ă ≡ − .
Clasa de rest ЬОăЦКТăЧЮЦО ЭОă Тăelement simetrizabil al inelului claselor de resturi,
iar elementul ЬОăЧЮЦО ЭОăЬТЦОЭЫТМЮХăОХОЦОЧЭЮХЮХЮТă .
ÎЧă ХЮМЫКЫОКă Д3,ă Щ.ă 51Ж,ă ОЬЭОă ЬЭЮНТКЭă ТЧОХЮХă МХКЬОХШЫă НОă ЫОЬЭЮЫТă Тă ЩЫШЩЫТОЭ ТХОă
КМОЬЭЮТК.ăÎЧăЩХЮЬ,ăОЬЭОăТЧНТМКЭăМ ăШЫТМОăОХОЦОЧЭă , admite elementul opus de forma
− , iar elementul a este element simetrizabil dКМ ă ТăЧЮЦКТăНКМ ăЧЮЦ ЫЮХăКăОЬЭОă
reciproc prim cu modulul m.
ÎЧă КМОКЬЭ ă ХЮМЫКЫО, ЯШЦă ЩЮЧОă КММОЧЭă ЩОă ЬТЬЭОЦОХОă НОă МШЧРЫЮОЧ Оă ХТЧТКЫОă МЮă
НШЮ ăЯКЫТКЛТХОăНОПТЧТЭОăЩОăКМОХК ТăТЧОХăКХăМХКЬОХШЫăНОăЫОЬЭЮЫТă(МШЧРЫЮОЧ ОăНОПТЧТЭОăьЧă
raЩШЫЭăМЮăКМОХК ТăЦШНЮХ)ă ТăЩОăТЧОХОăНТПОЫТЭОă(МШЧРЫЮОЧ ОăНОПТЧТЭОăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăНТЯОЫЬОă
module).
ТЧсЧНăМШЧt НОăПКЩЭЮХăМ ăЬТЬЭОЦОХОăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăНОăНШЮ ăЯКЫТКЛТХОăЬЮЧЭă
НОЬЭЮХăНОăКЩЫШЩТКЭОăМКăПШЫЦ ăНОăЬТЬЭОЦОХОăНОăОМЮК ТТăХТЧТКЫОăМЮăНШЮ ăЯКЫТКЛТХО,ăЯШЦă
pune accent pe posibilitatОКăКЩХТМ ЫТТăЦОЭШНОХШЫăНОăЫОгШХЯКЫОăКăЬТЬЭОЦОХШЫăНОăОМЮК ТТă
ХТЧТКЫОăХКăЫОгШХЯКЫОКăЬТЬЭОЦОХШЫăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăМЮăНШЮ ăЯКЫТКЛТХО.
DОПТЧТ ТОă[2, p. 61]. Expresia de forma
+ ≡
unde , , ∈ ℤ, ∈ ,ăЬОăЧЮЦО ЭОăМШЧРruОЧ ă ХТЧТКră Мu НШuă ЯКrТКЛТХО.
DОПТЧТ ТОă[2, p. 61].ăSТЬЭОЦЮХăМШЧРЫЮОЧ ОăНОăПШЫЦК
+ ≡ ,
+ ≡ ,
{
………………………………
+ ≡ ,
unde � , � , � ∈ ℤ, � ∈ , � = ̅̅̅̅̅ , ,ăЬОăЧЮЦО ЭОăЬТЬЭОЦăНОă МШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăМЮă
НШЮ ăЯКЫТКЛТХО.
21
 A rezolva un ЬТЬЭОЦăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăьЧЬОКЦЧ ăКăНОЭОЫЦТЧКăЭШКЭОăЩОЫОchi-
le ordonate de clase de resturi { , }, МКЫОă ПТТЧНă ЬЮЛЬЭТЭЮТЭОă ьЧă ЬТЬЭОЦЮХă (2)ă
transforЦ ăПТОМКЫОăМШЧРЫЮОЧ ăьЧăЫОХК ТОăКНОЯ ЫКЭ .ăEЬЭОăОЯТНОЧ ТКЭăПКЩЭЮХăМ ăЬТЬЭОЦЮХă
НОăМШЧРЫЮОЧ ОăЧЮăКНЦТЭО ЬШХЮ ТОăЮЧТМ ,ăМТăШăТЧПТЧТЭКЭОăНОăЬШХЮ ТТăНОăШăКЧЮЦТЭ ăПШЫЦ .ă
FШЫЦКăНКЭ ăОЬЭОăНОЬМЫТЬ ăНОăПШЫЦКăМХКЬОХШЫăНОăЫОЬЭЮЫТ.
Metoda de rezolvare a lui Cramer. Una dintre metodele de rezolvare a siste-
meХШЫăНОăОМЮК ТТăХТЧТКЫОăОЬЭОăЦОЭШНКăХЮТăCЫКЦОЫ.ăSОăЩЮЧОăЩЫШЛХОЦКăЩШЬТЛТХТЭ ТТăКЩХТ-
М ЫТТăЦОЭШНОТăХКăЫОгШХЯКЫОКăЬТЬЭОЦОХШЫăНОăМШЧРЫЮОЧ ăХТЧТКЫО.ă
DОШКЫОМОă ЦОЭШНКă ХЮТă CЫКЦОЫă ЬОă ЛКгОКг ă ЩОă МКХМЮХЮХă НОЭОЫЦТЧКЧ ТХШЫ,ă КНТМ ă
penЭЫЮăЬТЬЭОЦОХОăНОăОМЮК ТТăьЧăМКЫОăЧЮЦ ЫЮХăНОăОМЮК ТТăМШТЧМТНОăМЮăЧЮЦ ЫЮХăНОăЧОМЮ-
noscute, metoНКăЩШКЭОăПТăКЩХТМКЭ ăХКăЫОгШХЯКЫОКăЬТЬЭОЦОХШЫăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăМЮă
НШЮ ăЯКЫТКЛТХОăНШКЫăНКМ ăЬТЬЭОЦЮХă(2)ăМШЧ ТЧОăНШКЫăНШЮ ăМШЧРЫЮОЧ О.ăÎЧăЩХЮЬ,ăНОШК-
ЫОМОăМШЧРЫЮОЧ ОХОăЬЮЧЭăНОЩОЧНОЧЭОăЮЧКăНОăМОКХКХЭ ,ăХКăМКХМЮХЮХăНОЭОЫЦТЧКЧЭЮХЮТ,ăОЬЭОă
necesar ca congrueЧ ОХОăЬ ăПТОăНОПТЧТЭОăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăКМОХК ТăЦШНЮХ.
Astfel, pentru a aplica metoda lui Cramer la rezolvarea sistemelor de congru-
ОЧ ОăХТЧТКЫОăМЮăНШЮ ăЯКЫТКЛТХО,ăЬТЬЭОЦЮХă(2)ăЩЫТЦО ЭОăПШЫЦК
+ ≡ ,
{
+ ≡ .
DОШКЫОМОăьЧăТЧОХЮХăМХКЬОХШЫăНОăЫОЬЭЮЫТăШЩОЫК ТКăНОăьЦЩ Ы ТЫОăЧЮăОЬЭОăНОПТЧТЭ ,ăМТă
ОЬЭОăЬЮЛЬЭТЭЮТЭ ăЩЫТЧăьЧЦЮХ ТЫОăХКăЬТЦОЭЫТМЮХăьЦЩ Ы ТЭШЫЮХЮТ,ăТКЫăШЩОЫК ТКăНОăЬМ НОЫОăЬОă
ЬЮЛЬЭТЭЮТОăЩЫТЧăШЩОЫК ТКăНОăКНЮЧКЫОăХКăШЩЮЬЮХăЬМ г ЭШЫЮХЮТ,ăЫОХК ТТХОăХЮТăCЫКЦОЫă
∆�
� = ,
∆
ьЧăТЧОХЮХăМХКЬОХШЫăНОăЫОЬЭЮЫТăЩЫТЦОЬМăПШЫЦК
−
� = ∆� ∙ ∆ ,
unde ∆ ЫОЩЫОгТЧЭ ă НОЭОЫЦТЧКЧЭЮХă ЩЫТЧМТЩКХă КХă ЬТЬЭОЦЮХЮТă НОă МШЧРЫЮОЧ Оă (3),ă ТКЫă ∆�
ЬЮЧЭăНОЭОЫЦТЧКЧ ТТăЬОМЮЧНКЫТăШЛ ТЧЮ ТăНТЧăНОЫЦТЧКЧЭЮХăЩЫТЧМТЩКХăЬЮЛЬЭТЭЮТЧНăМШХШКЧКă
� cu coloana termenilor liberi.
PОЧЭЫЮăМКгЮХăЬТЬЭОЦОХШЫăНОăОМЮК ТТ,ăЫОХК ТТХОăХЮТăCЫКЦОЫăЩШЭăПТăКЩХТМКЭОăНШКЫăЩОЧ-
tru ∆≠ .ă SТЭЮК ТКă ОЬЭОă КХЭКă ЩОЧЭЫЮă МКгЮХă ЬТЬЭОЦОХШЫă НОă МШЧРЫЮОЧ Оă ХТЧТКЫО.ă DКМ ă ∆
ОЬЭОăНТЯТгШЫăКХăХЮТăгОЫШăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăЦШНЮХЮХă , atunci ∆ nu admite element simetric.
ÎЧăХЮМЫКЫОКăД3,ăЩ. 53ЖăОЬЭОăЬЩОМТПТМКЭăМ ăТЧОХЮХă , ЮЧНОăЦăОЬЭОăЧЮЦ ЫăЩЫТЦăОЬЭОă
ЮЧăНШЦОЧТЮăНОăТЧЭОРЫТЭКЭО,ăКНТМ ăЮЧăТЧОХăП Ы ăНТЯТгШЫТăКТăХЮТăгОЫШ.ăPОЧЭЫЮăМКгЮХăЫОХК-
ТОТăНОăМШЧРЫЮОЧ ,ăКМОЬЭăПКЩЭăОЬЭОăОМСТЯКХОЧЭăМЮăКМООКăМ ,ăНaМ ă ОЬЭОăЧЮЦ ЫăЩЫТЦ,ă
atunci orice element nenul este simetrizabil.
Astfel, pentru a aplica metoda lui Cramer la rezolvarea sistemelor de con-
РЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăНОăНШЮ ăЯКЫТКЛТХО,ăЯШЦăЩЫШМОНКăКЬЭПОХ:ă
1) DОЭОЫЦТЧ ЦăНОЭОЫЦТЧКЧЭЮХăЩЫТЧМТЩКХă∆ şТăЬОМЮЧНКЫТă∆ şТă∆ , conform rela ТТlor:
∆≡ + − ,
∆ ≡ + − , (4)
∆ ≡ + − .
2) DКМ ă ∆ ОЬЭОă ЮЧă ЧЮЦ Ыă ЫОМТЩЫШМă ЩЫТЦă МЮă ЦШНЮХЮХă , atunci elementul ∆ este
ЬТЦОЭЫТгКЛТХ.ăDОЭОЫЦТЧ ЦăЬТЦОЭЫТМЮХăОХОЦОЧЭЮХЮТă∆, МШЧПШЫЦăЫОХК ТОТ
22
 ∆ ∙ ∆− ≡ .
3) DОЭОЫЦТЧ ЦăЬШХЮ ТКăЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăьЧăЛКгКăЫОХК ТТХШЫ
≡ ∆ ∙ ∆− ,
{ −
≡∆ ∙∆ .
Exemplu. S ăЬОăЫОгШХЯОăЬТЬЭОЦЮХăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫО
+ ≡ ,
{
+ ≡ .
Rezolvare. CКХМЮХ Цă НОЭОЫЦТЧКЧЭЮХă ЩЫТЧМТЩКХă Тă НОЭОЫЦТЧКЧ ТТă ЬОМЮЧНКЫТă КТă
ЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăМШЧПШЫЦăЫОХК ТТХШЫă(4).ă
∆≡ ∙ + − ∙ ⇔ ∆≡ + ⇔ ∆≡
∆ ≡ ∙ + − ∙ ⇔∆ ≡ + ⇔∆ ≡
∆ ≡ ∙ + − ∙ ⇔∆ ≡ + ⇔∆ ≡
Deoarece = ОЬЭОăЧЮЦ ЫăЩЫТЦă Тă∆≠ , ЫОТОЬОăМ ăНОЭОЫЦТЧКЧЭЮХăЩЫТЧМТЩКХăКНЦТЭОă
ОХОЦОЧЭăЬТЦОЭЫТМă ТăКЧЮЦО
∆− ≡ .
DОЭОЫЦТЧ ЦăЬШХЮ ТКăЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫО,ăЮЭТХТгсЧНăЫОХК ТТХОă(6).
≡ ,
{
≡ .
ÎЧă ЛКгКă НОПТЧТ ТОТă ЫОХК ТОТă НОă МШЧРЫЮОЧ Т,ă ЬТЬЭОЦЮХă НОă ЦКТă ЬЮЬă ОЬЭОă ОМСТЯКХОЧЭă МЮă
sistemul
= + , ∈ ,
{
= + , ∈ .
R ЬЩЮЧЬ.ă = { + , + , , ∈ ℤ}
SТЬЭОЦОХОăНОăМШЧРЫЮОЧ ăХТЧТКЫ ăЧЮăЩШЬОН ăШăЬШХЮ ТО,ăМТăЮЧăЯОМЭШЫăКХОăМ ЫЮТăco-
orНШЧКЭОă ЫОЩЫОгТЧЭ ăМХКЬОăНОăЫОЬЭЮЫТă , . ÎЧЬ ăЬТЬЭОЦЮХăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăЩШ-
ЬОН ă Шă ТЧПТЧТЭКЭОă НОă ЬШХЮ ТТă НОă ПШЫЦКă ТЧНТМКЭ .ă FТОМКЫОă ЬШХЮ ТОă ЬОă ШЛ ТЧОă НТЧă ЬШХЮ ТКă
geЧОЫКХ ă ЩОЧЭЫЮăЯКХШЫТă ПТбОăКХОăЧОМЮЧШЬМЮЭОХШЫă Тă , МКЫОăЩКЫМЮЫРă ЦЮХ ТЦОКă ЧЮ-
mereХШЫăьЧЭЫОРТ.
De exemplu, pentru = Т = , ЬОăШЛ ТЧОăЬШХЮ ТКă ЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăМШЧgru-
en Оă , .
MОЭШНКăЬЮЛЬЭТЭЮ ТОТ.ăOăКХЭ ăЦОЭШН ăНОăЫОгШХЯКЫОăКăЬТЬЭОЦОХШЫăНОăМШЧРЫЮОЧ ăХТ-
niКЫОăМЮăНШЮ ăЯКЫТКЛТХОăОЬЭОăЦОЭШНКăЬЮЛЬЭТЭЮ ТОТ.ăSОăМШЧЬТНОЫ ăЬТЬЭОЦЮХăНОăcongruen О
ХТЧТКЫОă(2),ăНТЧăЩЫТЦКăМШЧРЫЮОЧ ăОбЩЫТЦ Цă prin şТă .ăDКМ ă , = , atunci
≡ − ∙ −
SОăЬЮЛЬЭТЭЮТОăьЧăМШЧРЫЮОЧ КăКăНШЮКăКăЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăМШЧРЫЮОЧ Оă ТăШЛ ТЧОЦ:
+ − ∙ − ≡ −
ÎЧăЫОгЮХЭКЭ, ЬОăШЛ ТЧОăШăМШЧРЫЮОЧ ăХТЧТКЫ ăНОăЯКЫТКЛТХКă .
−
− ≡ −
RОгШХЯ ЦăМШЧРЫЮОЧ КăЩЫТЧăЮЧКăНТЧăЦОЭШНОХОăМЮЧШЬМЮЭОăşТăР ЬТЦ
≡ ,
SЮЛЬЭТЭЮТЧНăьЧăОбЩЫОЬТКăЩОЧЭЫЮăв,ăНОЭОЫЦТЧ Цă
≡ .
23
 Exemplu. S ăЬОăЫОгШХЯОăЬТЬЭОЦЮХăНО МШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫО
+ ≡ ,
{
+ ≡ .
Rezolvare.ăDТЧăЩЫТЦКăМШЧРЫЮОЧ ăКăЬТЬЭОЦЮХЮТăОбЩЫТЦ ЦăЯКЫТКЛТХКăвăЩЫТЧăбă ТăКЧЮЦО
≡ −
ÎЧЦЮХ ТЦă КЦЛОХОă Щ Ы Тă КХОă МШЧРЫЮОЧ ОТă МЮă ЬТЦОЭЫТМЮХă ОХОЦОЧЭЮХЮТă 4ă ьЧă ЫКЩШЫЭă МЮă
modulul 9, НОЭОЫЦТЧсЧНăЦКТăьЧЭсТăЬТЦОЭЫТМЮХ, ЮЭТХТгсЧНăЫОХК ТКă(5).
∙ − ≡ −
≡
≡ − ∙
≡ −
ÎЧăЛКгКăЩЫШЩЫТОЭ ТХШЫăЫОХК ТОТăНОăМШЧРЫЮОЧ ,ăНОЬМЫТЬОăьЧăД4,ăЩ. 67Ж,ăШЛ ТЧОЦ:
≡ + .
SЮЛЬЭТЭЮТЦăОбЩЫОЬТКăШЛ ТЧЮЭ ăЩОЧЭЫЮăЯКЫТКЛТХКăвăьЧăКăНШЮКăМШЧРЫЮОЧ ăКăЬТЬЭОЦЮХЮТ
+ ≡
≡
≡
Substituim valoarea variabilei НОЭОЫЦТЧКЭ ,ăьЧăОбЩЫОЬТКăЯКЫТКЛТХОТă ТăШЛ ТЧОЦ:
≡ ≡
AЬЭПОХ,ăЬШХЮ ТКăЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăОЬЭОă
≡ ,
{
≡ .
ÎЧă ЛКгКă НОПТЧТ ТОТă ЫОХК ТОТă НОă МШЧРЫЮОЧ Т,ă ЬТЬЭОЦЮХă НОă ЦКТă ЬЮЬă ОЬЭОă ОМСТЯКХОЧЭă МЮă
sistemul
= + , ∈ ,
{
= + , ∈ .
R ЬЩЮЧЬ.ă = { + , + , , ∈ ℤ}
Exemplu. S ăЬОăЫОгШХЯОăЬТЬЭОЦЮХăНОăМШЧРЫЮОЧ О liniare
+ ≡
{
+ ≡
Rezolvare. DОШКЫОМОă МШЧРЫЮОЧ ОХОă ЬЮЧЭă НОПТЧТЭОă ьЧă ЫКЩШЫЭă МЮă ЦШНЮХОă НТПОЫТЭО,ă
ЦОЭШНКăХЮТăCЫКЦОЫăЧЮăЩШКЭОă ПТăКЩХТМКЭ .ăÎЧăКМОЬЭăМКг, ЮЧТМКă ЦОЭШН ăНОăЫОгШХЯКЫОăКă
ЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăЫ ЦсЧОăКăПТăЦОЭШНКăЬЮЛЬЭТЭЮ ТОТ.ă AЬЭПОХ,ăНТЧăЩЫТЦКă
МШЧРЫЮОЧ ăОбЩЫТЦ ЦăЯКЫТКЛТХКă prin .
≡ −
DОШКЫОМОă Кă НШЮКă МШЧРЫЮОЧ ă ОЬЭОă НОПТЧТЭ ă ьЧă ЫКЩШЫЭă МЮă ЦШНЮХЮХă 7,ă ТКЫă ОбЩЫОЬТКă
ШЛ ТЧЮЭ ăЩОЧЭЫЮăЯКЫТКЛТХКă ОЬЭОăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăЦШНЮХЮХă5,ăОКăЧЮăЩШКЭОăПТăЬЮЛЬЭТЭЮТЭ ăьЧă
МШЧРЫЮОЧ КăКăНШЮК.ăÎЧăК КăМКг,ăКЩХТМ ЦăНОПТЧТ ТКăЫОХК ТОТăНОăМШЧРЫЮОЧ ă ТăНОЭОЫЦТ-
Ч ЦăПШЫma numerelor .
= − + , .
SОăЬЮЛЬЭТЭЮТОăьЧăКăНШЮКăМШЧРЫЮОЧ ă ТăШЛ ТЧОЦ:
+ − + ≡ ,
≡ + .
24
 DОШКЫОМОăШЩОЫК Тa НОăьЦЩ Ы ТЫОăЧЮăОЬЭОăНОПТЧТЭ ,ăьЧЦЮХ ТЦăМШЧРЫЮОЧ КăХКăЬТЦОЭЫТМЮХă
ЧЮЦ ЫЮХЮТă4ăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăЦШНЮХЮХă7,ăНОЭОЫЦТЧсЧНăЬТЦОЭЫТМЮХăьЧăЛКгКăЫОХК ТОТă(5)
−
≡ ,
≡ + .
OЦТЭОЦăЦЮХЭТЩХТТăЦШНЮХЮХЮТăНТЧăКЦЛОХОăЩ Ы ТăКХОăМШЧРЫЮОЧ ОТ,ăШЛ ТЧОЦ:
≡ +
sau
= + + , , ∈ℤ
Substituind valoarea variabilei ,ăНОЭЫЦТЧ ЦăЯКХШКЫОКăЯКЫТКЛТХОТă .
= − + + + , , ∈ℤ
=− − − , , ∈ℤ
R ЬЩЮЧЬ.ă = { + + ,− − − , , ∈ ℤ}
Concluzii:
1. PОЧЭЫЮă Кă ЫОгШХЯКă ЬТЬЭОЦОХОă НОă МШЧРЫЮОЧ Оă ХТЧТКЫОă МЮă НШЮ ă ЯКЫТКЛТХОă ЬОă КЩХТМ ă
metoda lui Cramer, НКМ ă ЬТЬЭОЦЮХă НОă МШЧРЫЮОЧ Оă МШЧ ТЧОă НШЮ ă МШЧРЫЮОЧ Оă Тă
ЬЮЧЭă НОПТЧТЭОă ьЧă ЫКЩШЫЭă МЮă ЮЧЮХă Тă КМОХК Тă ЦШНЮХ,ă ТКЫă НОЭОЫЦТЧКЧЭЮХă ЩЫТЧМТЩКХă
ОЬЭОăЮЧăЧЮЦ ЫăЫОМТЩЫШМăЩЫТЦăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăЦШНЮХЮХ.
2. Metoda substitЮ ТОТă ЫОЩЫОгТЧЭ ă Шă ЦОЭШН ă ЮЧТЯОЫЬКХ ă НОă rezolvare a sistemelor
НОăМШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăМЮăНШЮ ăЯКЫТКЛТХОăМОăЩШКЭОăПТăКЩХТМКЭ ăКЭсЭăЩОЧЭЫЮăЬТЬЭОme-
ХОăНОăМШЧРЫЮОЧ ОăНОПТЧТЭОăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăКМОХК ТăЦШНЮХ,ăМсЭă ТăЩОЧЭЫЮăЬТЬЭОЦОХОăНОă
МШЧРЫЮОЧ ОăХТЧТКЫОăНОПТЧТЭОăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăЦШНЮХОăНТПОЫТЭО,ăТЧНТПОЫОЧЭăНОăЧЮЦ ЫЮХă
МШЧРЫЮОЧ ОăКХОăЬТЬЭОЦЮХЮТ.
Bibliografie:
1. Cioban, M., VКХЮ , I. I., EХОmОЧtО НО ТstШrТО К mКtОmКtТМТТ Т mКtОmКtТМК ьЧ
Republica Moldova. CСТ ТЧ Ю,ăEН.ăS.Ч.,ă2006.ă380ăЩ.ăISBNă978-9975-62-067-3
2. Dan, Christina-Theresia. AХРШrТtmТ ьЧ tОШrТК numerelor. Craiova, Ed. Universita-
ria, 2005. 248 p. ISBN 978-9737-42-196-8
3. ena, Marcel. Structuri fundamentale pentru liceu.ă BЮМЮЫО ЭТ,ă EН.ă CШЫТЧЭ,ă 1996.ă
232p. ISBN 973-9772-7-1
4. Volcov, Elemente de teorie a numerelor.ăCСТ ТЧ Ю,ăEН.ăŞМШКХКăЬШЯОЭТМ , 1958.

NUMERE FIGURI
MКЫТЧăPREPELI A,ăstudent,
FКМuХtКtОК НО tТТЧ О RОКХО, EМШЧШmТМО Т КХО țОНТuХuТ,
UЧТЯОrsТtКtОК НО StКt „AХОМu RussШ” НТЧ BăХ Т
Coordonator ЭТТЧ ТПТМ: Tatiana ROTARI, asist. univ.
Abstract: In this article we study geometric and combinatorial figures numbers.
Using mathematical analysis methods to describe algebraic form, properties and rela-
tionships between various figure numbers.
Keywords: number, triangle number, square number, pentagonal number, hexa-
gonal number.

25

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)