C

PREFA

I
Manualul de Limba latin, clasa a XI-a, este elaborat n acord cu cerinele

OG
Programei colare pentru clasa a XI-a, ciclul superior al liceului, n cadrul
cruia aceast disciplin se studiaz dou ore pe sptmn n trunchiul comun,
la liceele teoretice, profil umanist, specializarea filologie.
Conform programei, n clasa a XI-a, se studiaz unele specii literare, pe

AG
baza unor fragmente semnificative, cu coninut retoric, filosofic, istoric i literar,
selectate din urmtorii autori: Cicro, Titus Livius, Petronius i Senca*,
Tactus*, Apuleius*, autori marcai cu asterisc, recomandai pentru realizarea
proiectelor didactice sau a lucrrilor de sintez. Totodat, se continu studiul

ED
gramaticii: reactualizarea noiunilor morfologice i a celor de sintax a cazurilor,
sintaxa frazei, concordana timpurilor, sintagmele gerunziale i gerundivale,
stilul direct i indirect.
Astfel, manualul conine ase module (capitole) tematice ample i variate,

P
fiecare purtnd numele autorilor studiai n ordine cronologic, i al speciei
literare abordate: Marcus Tullius Cicro (retoric i filosofie), Titus Livius
I
(istorie), Lucius Annaeus Senca* (moral i filosofie), Titus Petronius Niger
(roman), Publius Cornelius Tactus* (istoriografie), Lucius Apuleius* (roman).
Structura modulelor i a leciilor este cea cunoscut deja din manualul
pentru clasa a X-a: fiecare modul ncepe cu prezentarea autorului studiat,

integrat n Contextul istoric i literar, cu Repere biografice, Opera i rubrica

tiai c,o caracterizare succint a speciei literare abordate, a unor noiuni
IC

morale, istorice, mitologice, a unor instituii, realiti, personaliti istorice i

culturale.
CT

Textele latineti selectate din opera autorului studiat sunt reprezentative

att pentru evidenierea trsturilor literare (ideatice i stilistice) ct i pentru
ilustrarea problemelor de gramatic predate.
La sfritul fiecrui modul sunt plasate rubricile Evaluai-v cunotinele!,
DA

n care sunt propuse teme variate i atractive de recapitulare, aprofundare i

sistematizare a cunotinelor de literatur, gramatic i vocabular, Repere
literare i Bibliografia selectiv.
Leciile au la rndul lor structura binecunoscut: textul latin, urmat de
DI

cuvinte, Vocabla, pentru uurarea traducerii. Rubricile Studiul textului,

Exprimai-v prerea!, tiai c, i Invitaie la lectur exclud comentariile
gata fcute, venind n sprijinul profesorului i al elevului prin ntrebri, exerciii,
RA

explicaii succinte i teme pentru dezbatere, pentru exprimarea argumentat a

prerilor, oral sau scris.
Noiunile de gramatic sunt prezentate sistematizat i pot fi aplicate i
aprofundate prin exerciiile rubricii Exersai!, variate, difereniate i destinate
TU

att muncii n clas ct i studiului individual.

Vocabularul cuprinde cuvintele motenite din limba latin n limba romn
i rubrica Descoperii singuri!, suit de exerciii de vocabular avnd drept scop
I
ED

3
 C
stabilirea corespondenelor lexicale ntre latin i romn i mbogirea
exprimrii elevilor cu neologisme de origine latin.

I
Varia dicta i Dicta clara sunt rubrici al cror coninut este alctuit din

OG
formule uzuale ntrebuinate des n diverse citate din domenii diferite de
activitate i n mprejurri diferite. Rubrica Proverbia cuprinde cugetri i
maxime perene prin mesajul umanist, extrase din autorii studiai n fiecare
modul. Considerm c este util cunoaterea lor att n original ct i n

AG
traducere, spre a fi folosite corect.
Tabelele gramaticale i vocabularele Latin-Romn i Romn-Latin, de la
sfritul manualului, sunt de asemenea, instrumente de lucru absolut necesare.
Ilustraiile, schemele i suportul grafic atractiv completeaz textul i ofer

ED
informaii suplimentare asupra culturii, istoriei i civilizaiei latine.
Unele teme i exerciii presupun lucrul pe grupe de elevi, fiind destinate
predrii interactive i difereniate, colaborrii i participrii dintre profesor i
elev, declanrii resorturilor creative ale elevilor. Astfel, manualul poate fi

P
abordat selectiv i adaptat pentru niveluri, interese i stiluri de predare / nvare/
evaluare diferite.
I
Intenia autoarei este de a oferi un instrument de lucru util i agreabil care
s permit profesorilor o bun desfurare a leciilor de limba latin i elevilor
un mijloc de stimulare a interesului pentru cultura latin.

AUTOAREA
IC

Fixat odat pentru totdeauna, nemaiputndu-se schimba, cci aparine

unor timpi demult ncheiai, spiritul Antichitii este regulatorul statornic al
CT

inteligenei i al caracterului i izvorul simului istoric.

(Mihai Eminescu, Despre nvmntul public)
DA
DI
RA
TUI
ED

4
ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

ED
ITU
RA
DI
DA
CT
IC

I
P ED
AG
OG
IC

 C
TABELE GRAMATICALE

I
OG
Substantivul

AG
Declinarea I Declinarea a II-a
Caz Masculin Neutru
Singular Plural
Singular Plural Singular Plural

ED
N. fabla fablae domnus domni templum templa
G. fablae fablrum domni domnrum templi templrum
D. fablae fablis domno domnis templo templis

P
Ac. fablam fablas domnum domnos templum templa
Abl. fabl fablis domno domnis templo templis
V. fabla fablae domne domni templum templa
I
Declinarea a III-a

Imparisilabic\ Parisilabic\
Caz
IC

Masculin Neutru Feminin Neutru

Singular Plural Singular Plural Singular Plural Singular Plural
N. consul consles flumen flumna avis aves mare maria
CT

G. conslis conslum flumnis flumnum avis avium maris marium

D. consli consulbus flumni fluminbus avi avbus mari marbus
Ac. conslem consles flumen flumna avem aves mare maria
DA

Abl. consle consulbus flumne fluminbus ave avbus mari marbus

V. consul consles flumen flumna avis aves mare maria
DI

Declinarea a IV-a
Declinarea a V-a
Caz Masculin Neutru
RA

Singular Plural Singular Plural Singular Plural

N. sensus sensus genu genua dies dies
G. senss sensuum genus genuum dii dirum
D. sensui sensbus genu(i) genbus dii dibus
TU

Ac. sensum sensus genu genua diem dies

Abl. sensu sensbus gen genbus die dibus
V. sensus sensus genu genua dies dies
I
ED

131
 C
Adjectivul

I
OG
1. Clasificare

Cu trei termina]ii Cu dou\ termina]ii Cu o termina]ie

AG
-us -a -um -is -e consoan\
(m.) (f.) (n.) (m., f.) (n.) (m., f., n.)
clarus clara clarum gravis grave audax, audcis (G. sg.)

ED
decl. decl. decl.
a II-a I a II-a decl. a III-a parisilabic\ (Abl. sg. = -i)

P
2. Declinarea adjectivului
I
C Cu trei termina]ii
a -us (m.) decl. a II-a -a (f.) decl. I -um (n.) decl. a II-a

z Singular Plural Singular Plural Singular Plural

IC

N. clarus clari clara clarae clarum clara

G. clari clarrum clarae clarrum clari clarrum
D. claro claris clarae claris claro claris
CT

Ac. clarum claros claram claras clarum clara

Abl. claro claris clar claris claro claris
V. clare clari clara clarae clarum clara
DA

Cu dou\ termina]ii Cu o termina]ie

DI

C -is (m., f.) -e (n.) consoan\ (m., f., n.)

a decl. a III-a parisilabic\ (Abl. sg. = -i)
z m., f. n.
sg. pl. sg. pl.
sg. pl. sg. pl.
RA

N. gravis graves grave gravia audax audaces audax audacia

G. gravis gravium gravis gravium audacis audacium audacis audacium
D. gravi gravbus gravi gravbus audaci audacbus audaci audacbus
TU

Ac. gravem graves grave gravia audacem audaces audax audacia

Abl. gravi gravbus gravi gravbus audaci audacbus audaci audacbus
V. gravis graves grave gravia audax audaces audax audacia
I
ED

132
 C
3. Gradele de compara]ie

I
Comparativ Superlativ

OG
-ior -ius -issmus -issma -issmum
(m., f.) (n.) (m.) (f.) (n.)

clarior clarius clarissmus clarissma clarissmum

AG
decl. a III-a imparisilabic\ decl. a II-a decl. I decl. a II-a

ED
C Comparativ
a m., f. n.
z sg. pl. sg. pl.

P
N. clarior clariores clarius clariora
G. clarioris clariorum clarioris clariorum
I
D. clariori clariorbus clariori clariorbus
Ac. clariorem clariores clarius clariora
Abl. clariore clariorbus clariore clariorbus

V. clarior clariores clarius clariora

IC

C Superlativ
a singular plural
z m. f. n. m. f. n.
CT

N. clarissmus -a -um clarissmi -ae -a

G. clarissmi -ae -i clarissmrum -rum -rum
D. clarissmo -ae -o clarissmis -is -is
DA

Ac. clarissmum -am -um clarissmos -as -a

Abl. clarissmo - -o clarissmis -is -is
V. clarissme -a -um clarissmi -ae -a
DI

4. Compara]ia neregulat\
RA

Pozitiv Comparativ Superlativ

magnus, -a, -um = mare maior, maius maxmus, -a, -um
parvus, -a, -um = mic minor, minus minmus, -a, -um
TU

bonus, -a, -um = bun melior, melius optmus, -a, -um

malus, -a, -um = r\u peior, peius pessmus, -a, -um
multi, -ae, -a (pl.) = mul]i plures, plura plurmi, -ae, -a
I
ED

133
 C
Pronumele

I
OG
Personal Reflexiv
Caz Singular Plural
Singular
Persoana I Persoana a II-a Persoana I Persoana a II-a
N. ego tu nos vos _

AG
G. mei tui nostri; nostrum vestri; vestrum sui
D. mihi tibi nobis vobis sibi
Ac. me te nos vos se
Abl. me te nobis vobis se

ED
Pronumele demonstrativ

P
hic, haec, hoc = acesta
Caz Singular Plural
I
Masculin Feminin Neutru Masculin Feminin Neutru
N. hic haec hoc hi hae haec
G. huius huius huius hrum hrum hrum
D. huic huic huic his his his

Ac. hunc hanc hoc hos has haec

IC

Abl. hoc hac hoc his his his

CT

iste, ista, istud = acesta

Caz Singular Plural
Masculin Feminin Neutru Masculin Feminin Neutru
N. iste ista istud isti istae ista
DA

G. istus istus istus istrum istrum istrum

D. isti isti isti istis istis istis
Ac. istum istam istud istos istas ista
DI

Abl. isto ista isto istis istis istis

ille, illa, illud = acela

RA

Caz Singular Plural

Masculin Feminin Neutru Masculin Feminin Neutru
N. ille illa illud illi illae illa
TU

G. illus illus illus illrum illrum illrum

D. illi illi illi illis illis illis
Ac. illum illam illud illos illas illa
Abl. illo illa illo illis illis illis
I
ED

134
 C
is, ea, id = acesta, el
Caz Singular Plural

I
Masculin Feminin Neutru Masculin Feminin Neutru

OG
N. is ea id ii (ei) eae ea
G. eius eius eius erum erum erum
D. ei ei ei iis (eis) iis (eis) iis (eis)
Ac. eum eam id eos eas ea

AG
Abl. eo ea eo iis (eis) iis (eis) iis (eis)

idem, e\dem, idem = acela[i

ED
Caz Singular Plural
Masculin Feminin Neutru Masculin Feminin Neutru
N. idem e\dem idem idem eaedem e\dem
G. eiusdem eiusdem eiusdem eorundem earundem eorundem

P
D. eidem eidem eidem iisdem iisdem iisdem
(eisdem) (eisdem) (eisdem)
I
Ac. eundem eandem idem eosdem easdem e\dem
iisdem iisdem iisdem
Abl. edem edem edem (eisdem) (eisdem) (eisdem)

C ipse, ipsa, ipsum = `nsu[i

IC

a Singular Plural
z Masculin Feminin Neutru Masculin Feminin Neutru
CT

N. ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa

G. ipsus ipsus ipsus ipsrum ipsrum ipsrum
D. ipsi ipsi ipsi ipsis ipsis ipsis
Ac. ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa
DA

Abl. ipso ipsa ipso ipsis ipsis ipsis

Pronumele relativ
DI

Singular Plural
Caz
Masculin Feminin Neutru Masculin Feminin Neutru
RA

N. qui quae quod qui quae quae

G. cuius cuius cuius qurum qurum qurum
D. cui cui cui quibus quibus quibus
TU

Ac. quem quam quod quos quas quae

Abl. quo qua quo quibus quibus quibus
I
ED

135
 C
Verbul

I
Conjugarea I Diateza activ\

OG
Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu
voco vocem voca! vocre vocans
chem s\ chem cheam\! a chema vocantis
vocas voces vocte! care cheam\
Prezent

AG
T vocat vocet chema]i! chem^nd
E vocmus vocmus
M voctis voctis
A vocant vocent
vocbam vocrem

ED
P chemam a[ chema
Imperfect

R vocbas vocres
E vocbat vocret
Z vocabmus vocarmus

P
E vocabtis vocartis
N vocbant vocrent
T vocbo vocto! vocatrum, vocatrus
I
U voi chema s\ chemi! -am, -um esse vocatra T
L vocbis vocto! c\ va chema vocatrum E
U
Viitor

vocbit s\ cheme! vocatros, -as, care va M

I vocabmus vocatte! -a esse chema

A
vocabtis s\ chema]i! c\ vor chema
vocbunt vocanto!
IC

S
s\ cheme! U
vocvi vocavrim vocavisse Supin P
am chemat s\ fi chemat a fi chemat I
CT

voctum
vocavisti vocavris c\ a chemat pentru a N
Perfect

vocvit vocavrit chema U

T vocavmus vocavermus L
E voctu
vocavistis vocavertis de chemat U
DA

M vocavrunt vocavrint I
A

P vocavram vocavissem
Mai mult ca perfect

E chemasem a[ fi chemat
DI

R vocavras vocavisses
F vocavrat vocavisset
E vocavermus vocavissmus Gerunziu
C vocavertis vocavisstis
RA

T vocavrant vocavissent
G. vocandi = de a chema
U vocavro
D. vocando = spre a chema
L voi fi
Viitor anterior

Ac. (ad) vocandum = pentru a chema

U chemat
Abl. vocando = chem^nd
TU

I vocavris
vocavrit
vocavermus
vocavertis
I

vocavrint
ED

136
 C
Conjugarea I Diateza pasiv\
Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu
vocor vocer

I
OG
sunt chemat s\ fiu chemat
vocre!
vocris vocris
Prezent

T fii chemat! vocri

voctur voctur
E vocamni a fi chemat
vocmur vocmur
M fi]i chema]i!
vocamni vocemni
A

AG
vocantur vocentur
vocbar vocrer
P eram chemat a[ fi chemat
Imperfect

R vocabris vocarris
E vocabtur vocartur

ED
Z vocabmur vocarmur
E vocabamni vocaremni
N vocabantur vocarentur
T
vocabor voctor! Gerundiv

P
U
voi fi chemat s\ fii chemat! vocandus,
L
vocabris voctor! vocatum iri -a, -um
U
Viitor

vocabtur s\ fie chemat! c\ va fi care va fi

I
I
vocabmur vocantor! chemat chemat,
vocabimni s\ fie care trebuie
vocabuntur chema]i! chemat

voctus, -a, voctus, -a, voctum, voctus

sum sim -am, um esse vocta
voctum
IC

-um es -um sis c\ a fost

est sit chemat chemat,
Perfect

voctos, -as, chemat\

vocti, -ae, vocti, -ae,
CT

-a esse
P sumus simus c\ au fost
A -a estis -a sitis chema]i
R sunt sint
T voctus, -a, voctus, -a,
DA

I
eram essem
Mai mult ca perfect

C -um eras -um esses

I erat esset
P vocti, -ae, vocti, -ae,
DI

I
eramus essemus
U -a eratis -a essetis
+ erant essent
E
RA

S voctus, -a,
S ero
Viitor anterior

E -um eris
erit
TU

vocti, -ae,
erimus
-a eritis
erunt
I
ED

137
 C
Conjugarea a II-a Diateza activ\

Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu

I
movre

OG
moveo moveam move! movens
mi[c s\ mi[c mi[c\! a mi[ca moventis
moves moveas movte! care mi[c\
Prezent

T movet moveat mi[ca]i! mi[c^nd

E movmus movemus

AG
M movtis movetis
A movent moveant
movbam movrem
P mi[cam a[ mi[ca
Imperfect

movbas movres

ED
R
E movbat movret
Z movebmus movermus
E movebtis movertis
movbant movrent

P
N
T movbo movto! motrum, -am, motrus
U voi mi[ca s\ mi[ti! -um esse motra T
I
L movbis movto! c\ va mi[ca motrum E
U movbit s\ mi[te! motros, -as, care va M
Viitor

I movebmus movette! -a esse mi[ca A

movebtis s\ mi[ca]i! c\ vor mi[ca

movbunt movento! S
s\ mi[te! U
IC

P
movi movrim movisse Supin I
am mi[cat s\ fi mi[cat a fi mi[cat motum N
movisti movris c\ a mi[cat
CT

pentru a U
Perfect

T movit movrit mi[ca L

E movimus movermus motu U
M movistis movertis de mi[cat I
movrunt movrint
DA

A
movram movissem
P
Mai mult ca perfect

mi[casem a[ fi mi[cat
E
movras movisses
R
DI

movrat movisset
F
movermus movissmus
E Gerunziu
movertis movisstis
C
movrant movissent
RA

T G. movendi = de a mi[ca
U movro D. movendo = spre a mi[ca
L voi fi mi[cat
Viitor anterior

Ac. (ad) movendum = pentru a mi[ca

U movris Abl. movendo = mi[c^nd
I movrit
TU

movermus
movertis
movrint
I
ED

138
 C
Conjugarea a II-a Diateza pasiv\
Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu
moveor movear

I
OG
sunt mi[cat s\ fiu mi[cat
movre!
movris moveris
Prezent

fii mi[cat! movri

T movtur movetur
movmni! a fi mi[cat
E movmur movemur
fi]i mi[ca]i!
M movemni moveamni

AG
A moventur moveantur
movbar movrer
P eram mi[cat a[ fi mi[cat
Imperfect

R movebris moverris
E movebtur movertur

ED
Z movebmur movermur
E movebamni moveremni
N movebantur moverentur
T
movbor Gerundiv

P
U movtor!
L voi fi mi[cat movendus,
s\ fii mi[cat!
movebris motum iri -a, -um
U movtor!
Viitor

movebtur c\ va fi
I
I s\ fie mi[cat! care va fi
movebmur mi[cat mi[cat, care
moventor!
movebimni trebuie
s\ fie mi[ca]i!
movebuntur mi[cat

motus, -a, motus, -a, motum, -am, motus

sum sim um esse mota
IC

-um es -um sis c\ a fost motum

est sit mi[cat mi[cat,
Perfect

motos, -as, mi[cat\

moti, -ae, moti, -ae,
CT

P -a esse
sumus simus c\ au fost
A -a estis -a sitis mi[ca]i
R sunt sint
T
DA

motus, -a, motus, -a,

I
eram essem
Mai mult ca perfect

C
-um eras -um esses
I erat esset
P
DI

I moti, -ae, moti, -ae,

U eramus essemus
+ -a eratis -a essetis
erant essent
RA

E
S motus, -a,
S ero
Viitor anterior

E -um eris
erit
TU

moti, -ae,
erimus
-a eritis
erunt
I
ED

139
 C
Conjugarea a III-a consonantic\ Diateza activ\

Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu

I
vincre

OG
vinco vincam vince! vincens
`nving s\ `nving `nvinge! a `nvinge vincentis
vincis vincas vincte! care `nvinge
Prezent

T vincit vincat `nvinge]i! `nving^nd

E vincmus vincmus

AG
M vinctis vinctis
A vincunt vincant
vincbam vincrem
P `nvingeam a[ `nvinge
Imperfect

vincbas vincres

ED
R
E vincbat vincret
Z vincebmus vincermus
E vincebtis vincertis
N vincbant vincrent

P
T vincam vincto! victrum, -am, victrus
T
U voi `nvinge s\ `nvingi! -um esse victra
E
I
L vinces vincto! c\ va `nvinge victrum
M
U victros, -as,
Viitor

vincet s\ `nving\! care va

A
I vincmus vincitte! -a esse `nvinge
vinctis s\ `nvinge]i! c\ vor `nvinge

S
vincent vincunto!
U
s\ `nving\!
IC

P
vici vicrim vicisse Supin I
am `nvins s\ fi `nvins a fi `nvins victum N
vicisti vicris c\ a `nvins
Perfect

pentru a
CT

T U
vicit vicrit `nvinge L
E
vicmus vicermus victu U
M
vicistis vicertis de `nvins I
A
vicrunt vicrint
DA

P vicram vicissem
Mai mult ca perfect

E `nvinsesem a[ fi `nvins
R vicras vicisses
vicrat vicisset
DI

F
E vicermus vicissmus
C vicertis vicisstis Gerunziu
T vicrant vicissent
vicro G. vincendi = de a `nvinge
RA

U
Viitor anterior

L voi fi `nvins D. vincendo = spre a `nvinge

U vicris Ac. (ad) vincendum = pentru `nvinge
I vicrit Abl. vincendo = `nving^nd
vicermus
TU

vicertis
vicrint
I
ED

140
 C
Conjugarea a III-a consonantic\ Diateza pasiv\
Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu
vincor vincar

I
OG
sunt `nvins s\ fiu `nvins
vincre!
vincris vincris
Prezent

T fii `nvins! vinci

vinctur vinctur
E vincimni! a fi `nvins
vincmur vincmur
M fi]i `nvin[i!
vincimni vincamni

AG
A vincuntur vincantur
vincbar vincrer
P eram `nvins a[ fi `nvins
Imperfect

R vincebris vincerris
E vincebtur vincertur

ED
Z vincebmur vincermur
E vincebamni vinceremni
N vincebantur vincerentur
T
vincar Gerundiv
vinctor!

P
U
L voi fi `nvins vincendus,
s\ fii `nvins!
vincris victum iri -a, -um
U vinctor!
Viitor

vinctur c\ va fi care va fi
I
I s\ fie `nvins!
vincmur `nvins `nvins, care
vincuntor!
vincemni trebuie
s\ fie `nvin[i!
vincentur `nvins

victus, -a, victus, -a, victum, -am, victus

sum sim um esse victa
IC

-um es -um sis c\ a fost victum

est sit `nvins `nvins,
Perfect

victos, -as, `nvins\

victi, -ae, victi, -ae,
CT

P -a esse
sumus simus c\ au fost
A -a estis -a sitis
R `nvin[i
sunt sint
T
victus, -a, victus, -a,
DA

I
eram essem
Mai mult ca perfect

C
-um eras -um esses
I erat esset
P
victi, -ae, victi, -ae,
DI

I
U eramus essemus
-a eratis -a essetis
+ erant essent
E
RA

S victus, -a,
S ero
Viitor anterior

E -um eris
erit
TU

victi, -ae,
erimus
-a eritis
erunt
I
ED

141
 C
Conjugarea a III-a vocalic\ Diateza activ\

Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu

I
capre

OG
capio capiam cape! capiens
iau s\ iau ia! a lua capientis
capis capias capte! care ia, lu^nd
Prezent

T capit capiat lua]i!

E capmus capimus

AG
M captis capitis
A capiunt capiant
capibam caprem
P luam a[ lua
Imperfect

capibas capres

ED
R
E vapibat capret
Z capiebmus capermus
E capiebtis capertis
N capibant caprent

P
T capiam capto! captrum, -am, captrus
T
U voi lua s\ iei! -um esse captra
E
I
L capies capto! c\ va lua captrum
M
U captros, -as,
Viitor

capiet s\ ia! care va

A
I capimus capitte! -a esse lua
capitis s\ lua]i! c\ vor lua

S
capient capiunto!
U
s\ ia!
IC

P
cepi ceprim cepisse Supin I
am luat s\ fi luat a fi luat captum N
cepisti cepris c\ a luat
Perfect

pentru a
CT

T U
cepit ceprit lua L
E
cepmus cepermus captu U
M
cepistis cepertis de luat I
A
ceprunt ceprint
DA

P cepram cepissem
Mai mult ca perfect

E luasem a[ fi luat
R cepras cepisses
ceprat cepisset
DI

F
E cepermus cepissmus
C cepertis cepisstis Gerunziu
T ceprant cepissent
cepro G. capiendi = de a lua
RA

U
Viitor anterior

L voi fi luat D. capiendo = spre a lua

U cepris Ac. (ad) capiendum = pentru a lua
I ceprit Abl. capiendo = lu^nd
cepermus
TU

cepertis
ceprint
I
ED

142
 C
Conjugarea a III-a vocalic\ Diateza pasiv\
Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu

I
capior capiar

OG
sunt luat s\ fiu luat
capre!
capris capiris
Prezent

T fii luat! capi

captur capitur
E capimni! a fi luat
capmur capimur
M fi]i lua]i!
capimni capiamni

AG
A capiuntur capiantur
capibar caprer
P eram luat a[ fi luat
Imperfect

R capiebris caperris

ED
E capiebtur capertur
Z capiebmur capermur
E capiebamni caperemni
N capiebantur caperentur
T

P
capiar Gerundiv
U captor!
L voi fi luat capiendus,
s\ fii luat!
capiris captum iri -a, -um
U captor!
Viitor

I
capitur c\ va fi care va fi
I s\ fie luat!
capimur luat luat, care
capiuntor!
capiemni trebuie
s\ fie lua]i!
capientur luat

captus, -a, captus, -a, captum, -am, captus

sum sim um esse capta
IC

-um es -um sis c\ a fost captum

est sit luat luat, luat\
Perfect

captos, -as,
CT

capti, -ae, capti, -ae,

P -a esse
sumus simus c\ au fost
A -a estis -a sitis
R lua]i
sunt sint
T
DA

captus, -a, captus, -a,

I
eram essem
Mai mult ca perfect

C
-um eras -um esses
I erat esset
P
DI

I capti, -ae, capti, -ae,

U eramus essemus
-a eratis -a essetis
+ erant essent
RA

E
S captus, -a,
S ero
Viitor anterior

E -um eris
erit
TU

capti, -ae,
erimus
-a eritis
erunt
I
ED

143
 C
Conjugarea a IV-a Diateza activ\

Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu

I
audre

OG
audio audiam audi! audiens
aud s\ aud auzi! a auzi audientis
audis audias audte! care aude,
Prezent

T audit audiat auzi]i! auzind

E audmus audimus

AG
M audtis auditis
A audiunt audiant
audibam audrem
P auzeam a[ auzi
Imperfect

audibas audres

ED
R
E audibat audret
Z audiebmus audirmus
E audiebtis audirtis
N audibant audrent

P
T audiam audto! auditrum, auditrus
T
U voi auzi s\ auzi! -am, -um esse auditra
E
I
L audies audto! c\ va auzi auditrum
M
U auditros, -as,
Viitor

audiet s\ aud\! care va

A
I audimus auditte! -a esse auzi
auditis s\ auzi]i! c\ vor auzi

S
audient audiunto!
U
s\ aud\!
IC

P
audivi audivrim audivisse Supin I
am auzit s\ fi auzit a fi auzit audtum N
audivisti audivris c\ a auzit
Perfect

pentru a
CT

T U
audvit audivrit auzi L
E
audivmus audivermus audtu U
M
audivistis audivertis de auzit I
A
audivrunt audivrint
DA

P audivram audivissem
Mai mult ca perfect

E auzisem a[ fi auzit
R audivras audivisses
audivrat audivisset
DI

F
E audivermus audivissmus
C audivertis audivisstis Gerunziu
T audivrant audivissent
audivro G. audiendi = de a auzi
RA

U
Viitor anterior

L voi fi auzit D. audiendo = spre a auzi

U audivris Ac. (ad) audiendum = pentru a auzi
I audivrit Abl. audiendo = auzind
audivermus
TU

audivertis
audivrint
I
ED

144
 C
Conjugarea a IV-a Diateza pasiv\
Indicativ Conjunctiv Imperativ Infinitiv Participiu

I
audior audiar

OG
sunt auzit s\ fiu auzit
audre!
audris audiris
Prezent

T fii auzit! audri

audtur auditur
E audimni! a fi auzit
audmur audimur
M fi]i auzi]i!
audimni audiamni

AG
A audiuntur audiantur
audibar audrer
P
eram auzit a[ fi auzit
R
Imperfect

audiebris audirris
E
audiebtur audirtur

ED
Z
audiebmur audirmur
E
audiebamni audiremni
N
audiebantur audirentur
T
audiar

P
U audtor! Gerundiv
L voi fi auzit s\ fii auzit!
audiris audtum iri audiendus,
U audtor!
Viitor

auditur c\ va fi -a, -um

I
I s\ fie auzit! care va fi
audimur audiuntor!
auzit
audiemni auzit, care
s\ fie auzi]i! trebuie auzit
audientur

audtus, -a, audtus, -a, audtum, -am, audtus

sum sim um esse audta
audtum
IC

-um es -um sis c\ a fost

est sit auzit auzit,
Perfect

audtos, -as, auzit\

audti, -ae, audti, -ae,
-a esse
CT

P sumus simus c\ au fost

A -a estis -a sitis auzi]i
R sunt sint
T audtus, -a, audtus, -a,
DA

I
eram essem
Mai mult ca perfect

C -um eras -um esses

I erat esset
P
audti, -ae, audti, -ae,
DI

I
U eramus essemus
-a eratis -a essetis
+ erant essent
E
RA

S audtus, -a,
S ero
Viitor anterior

E -um eris
erit
TU

audti, -ae,
erimus
-a eritis
erunt
I
ED

145
 C
SUM, ESSE, FUI = a fi

I
OG
Mai mult ca Viitor
Prezent Imperfect Viitor Perfect
perfect anterior
sum eram ero fui furam furo
es eras eris fuisti furas furis
Indicativ

AG
est erat erit fuit furat furit
sumus ermus ermus fumus fuermus fuermus
estis ertis ertis fuistis fuertis fuertis
sunt erant erunt furunt furant furint

ED
sim essem furim fuissem
sis esses furis fuisses
Conjunctiv

sit esset furit fuisset

simus essmus fuermus fuissemus

P
sitis esstis fuertis fuisstis
sint essent furint fuissent
es! esto! Prezent Viitor Perfect Viitor
I
Imperativ

Participiu
este! esto!
Infinititv

futrum futrus
estte! futram futra
sunto! esse fuisse
futrum futrum

esse
IC

VOLO NOLO MALO

volo nolo malo
vis non vis mavis
CT

vult non vult mavult

Prezent
volmus nolmus malmus
Indicativ

vultis non vultis mavultis

volunt nolunt malunt
DA

Imperfect volbam nolbam malbam

volam nolam malam
Viitor
voles noles males
Perfect volui nolui malui
DI

velim nolim malim

velis nolis malis
Conjunctiv

velit nolit malit

Prezent
RA

velmus nolmus malmus

veltis noltis maltis
velint nolint malint
Imperfect vellem nollem mallem
TU

Infinitiv velle nolle malle

Participiu prezent volens, -ntis nolens, -ntis malens, -ntis
I
ED

146
 C
Conjugarea perifrastic activ

I
scribo,-re, scripsi, scriptum = a scrie

OG
INDICATIV
PREZENT: scriptrus,-a,-um sum, es, est = am de g^nd s\ scriu
scriptri,-ae,-a sumus, estis, sunt = avem de g^nd s\ scriem
IMPERFECT: scriptrus,-a,-um eram= aveam de g^nd s\ scriu

AG
VIITOR: scriptrus,-a,-um ero = voi avea de g^nd s\ scriu
PERFECT: scriptrus,-a,-um fui = am avut de g^nd s\ scriu
M.M.CA PF.: scriptrus,-a,-um furam = avusesem de g^nd s\ scriu
VIITOR ANTERIOR: scriptrus,-a,-um furo = voi fi avut de g^nd s\ scriu

ED
CONJUNCTIV
PREZENT: scriptrus,-a,-um sim = s\ am de g^nd s\ scriu
IMPERFECT: scriptrus,-a,-um essem = a[ avea de g^nd s\ scriu
PERFECT: scriptrus,-a,-um furim = s\ fi avut de g^nd s\ scriu

P
M.M. CA PF.: scriptrus,-a,-um fuissem = a[ fi avut de g^nd s\ scriu
INFINITIV
I
PREZENT: scriptrum,-am,-um esse
scriptros,-as,-a esse = c\ are (au) de g^nd s\ scrie

PERFECT: scriptrum,-am,-um fuisse

scriptros,-as,-a fuisse = c\ a (au) avut de g^nd s\ scrie

IC

Conjugarea perifrastic pasiv

CT

audio,- re,- vi,- tum = a auzi

INDICATIV
PREZENT: audiendus,-a,-um sum = trebuie s\ fiu auzit,-\
IMPERFECT: audiendus,-a,-um eram = trebuia s\ fiu auzit,-\
DA

VIITOR: audiendus,-a,-um ero = va trebui s\ fiu auzit,-\

PERFECT: audiendus,-a,-um fui = a trebuit s\ fiu auzit,-\
M.M. CA PF.: audiendus,-a,-um furam = trebuise s\ fiu auzit,-\
VIITOR ANTERIOR: audiendus,-a,-um furo = va fi trebuit s\ fiu auzit,-\
DI

CONJUNCTIV
PREZENT: audiendus,-a,-um sim = s\ trebuiasc\ s\ fiu auzit,-\
IMPERFECT: audiendus,-a,-um essem = ar trebui s\ fiu auzit,-\
RA

PERFECT: audiendus,-a,-um furim = s\ fi trebuit s\ fiu auzit,-\

M.M.CA PF.: audiendus,-a,-um fuissem = ar fi trebuit s\ fiu auzit,-\
INFINITIV
TU

PREZENT: audiendum,-am,-um esse

audiendos,-as,-a esse = c\ trebuie s\ fiu (fim) auzit,-\,-]i,-te

PERFECT: audiendum,-am,-um fuisse

= c\ a trebuit s\ fiu (fim) auzit,-\,-]i,-te
I

audiendos,-as,-a fuisse
ED

147

VOCABULAR LATIN ROMN
A aliquando, adv. = odat, cndva
a, ab, prep.+ Abl. = de, de la
abeo,-re, -ii (-vi),-tum, vb.nereg. = a pleca
absentvus,-a,-um, adj. = absent
absum, abesse, afui, vb.nereg. = a fi absent, a lipsi,
a fi departe
abtor,-ti,-sus sum, vb. dep. = a abuza
accdo,-re,-idi, vb.III = a cdea; (impers.) a se
ntmpla
accipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III = a primi, a afla,
a auzi
accumbo,-re,-cbui,-cbitum, vb.III = a se aeza
la mas
acer, acris, acre, adj. = ascuit, aspru, nverunat
acdus,-a,-um, adj. = acru; ascuit
acies,-i, s.f. = privire, vedere; linie de lupt
actus,-a,-um adj. = ascuit, ptrunztor
ad, prep.+ Ac. = la, ctre, spre
adaequo,-re,-vi,-tum, vb.I = a egala, a compara
addo,-re,-ddi,-dtum, vb.III = a aduga
adeo, adv. = ntr-att
adeo,-re,-ii,-tum, vb. nereg. = a veni, a se apropia;
a vizita
adicio,-re,-ici,-iectum, vb.III = a aduga, a spori
adiuvo,-re,-ivi,-itum, vb.I = a ajuta
adhuc, adv. = pn acum; nc
adquro,-re,-quisvi, quistum, vb.III = a dobndi,
IC
a ctiga
adrsus,-a,-um, adj. = tuns, ras
adspectus,-us, s.m. = privire, nfiare
adspicio,-re,-spxi,-spectum, vb.III = a privi, a zri
CT
adsum, adesse, adfui (affui), vb.nereg. = a fi de fa
adtrho,-re,-traxi,-tractum, vb.III = a trage la,
a atrage, a aduce
adulescentia,-ae, s.f. = tineree
advho,-re,-vexi,-vectum, vb.III = a aduce,
DA
a transporta
adventus,-us, s.m. = sosire, venire
adversus,-a,-um, adj. = opus, potrivnic
aeger,-gra,-grum, adj. = bolnav
DI
aemlus,-i, s.m. = rival, adversar, emul
ar, aris, s.m. = aer
aetas, aettis, s.f. = vrst; timp, vreme
affro,-ferre, attli, alltum, vb. = a aduce, a vesti
affundo,-re,-fdi,-fsum, vb.III = a vrsa
RA
ager, agri, s.m. = ogor
agmen,-nis, s.n. = armata n mar
ago,-re, egi, actum, vb.III = a face, a se petrece;
a conduce
ala,-ae, s.f. = arip
TU
albus,-a,-um, adj. = alb, luminos
alea,-ae, s.f. = zar
albi, adv. = n alt loc, altundeva
alinus,-a,-um, adj. = strin
I
ED
148
C
I
OG
alquis,-id, pron. i adj. nehot. = vreun, cineva, ceva;
unii
aliquotiens, adv. = de cteva ori
alius,-a,-ud, pron.nehot. = altul, altcineva (din mai
muli)
alo,-re, alui, altum, vb.III = a hrni
AG
alter,-ra,-rum, pron. i adj. nehot. = altul (din
doi)
altum,-i, s.n. = largul mrii, mare
ambiguus,-a,-um, adj. = ovitor, nesigur,
ndoielnic
ED
ambtus,-us, s.m. = ocol, circuit; recomandare
ambo,-ae,-o, num. = amndoi
amens,-ntis, adj. = nebun, scos din mini
amicitia,-ae, s.f. = prietenie
P
amo,-re,-vi,-tum, vb.I = a iubi
ampto,-re,-vi,-tum, vb.I = a reteza, a tia
an, conj. interog. = dac; oare
anmal,-lis, s.n. = animal, vieuitoare
I
anmus,-i, s.m. = suflet, minte, curaj
annus,-i, s.m. = an
anser,-ris, s.m. = gsc
anlus,-i, s.m. = inel
appropinquo,-re,-vi, vb.I = a se apropia
aptus,-a,-um, adj. = potrivit, apt
apud, prep.+ Ac. = la, lng
aqua,-ae, s.f. = ap
arbter,-tri, s.m. = arbitru
arbitrium,-ii, s.n. = hotrre, bunul plac, voin
arbitror,-ri,-tus sum, vb. dep. I = a aprecia,
a judeca
arcnum,-i, s.n. = tain, secret
ardeo,-re, arsi, vb.II = a arde, a fi aprins de (dup)
arma,-rum, s.n.pl. = arme
armilla,-ae, s.f. = brar
ars,-tis, s.f. = meteug, art, pricepere
articlus,-i, s.m. = articulaie, nod; deget
artus,-us, s.m. = membre (ale corpului), trup
aspectus,-us, s.m. = nfiare
aspernor,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a respinge,
a ndeprta
assquor,-squi,-sectus sum, vb.dep. III =
a ajunge din urm, a obine, a dobndi
atrox,-cis, adj. = crud, cumplit, aspru
audacia,-ae, s.f. = ndrzneal, cutezan
audax,-cis, adj. = ndrzne, curajos
audeo,-re, ausus sum, vb. dep.II = a ndrzni
audio,-re,-vi,-tum, vb.IV = a auzi
aura,-ae, s.f. = adiere, vnt uor, suflare
aureus,-a,-um, adj. = de aur, auriu
auxilium,-ii, s.n. = ajutor, sprijin
avis,-is, s.f. = pasre

B clamo,-re,-vi,-tum, vb.I = a striga, a chema
barba,-ae, s.f. = barb
betus,-a,-um, adj. = fericit
belua,-ae, s.f. = fiar
bellum,-i, s.n. = rzboi
benevolentia,-ae, s.f. = bunvoin, devotament
bestia,-ae, s.f. = animal slbatic, fiar
bibo,-re, bibi, bibtum, vb.III = a bea
blandus,-a,-um, adj. = blnd, linguitor; dulce
bracchium,-ii, s.n. = bra
brevis,-e, adj. = scurt
C a cunoate
cado,-re, cecdi, csum, vb.III = a cdea; (impers.)
a se ntmpla
cadcus,-a,-um, adj. = pieritor, trector
caecus,-a,-um, adj. = orb
caelites,-um, s.m.pl. = zeii, Ceretii
caelum,-i, s.n. = cer
caeruleus,-a,-um, adj. = azuriu, albastru
caesaries,-ei, s.f. = pr, plete
calclus,-i, s.m. = pietricic, zar
calldus,-a,-um, adj. = priceput, viclean
calor,-ris, s.m. = cldur
candco,-re, vb.I = a fi alburiu, a bate spre alb
cantcum,-i, s.n. = cntec
capesso,-re,-svi,-stum, vb.III = a nfrunta
capio,-re, cepi, captum, vb.III = a lua,
a prinde, a cuceri
IC
captvus,-i, s.m. = prizonier
caput,-tis, s.n. = cap, cpetenie
careo,-re,-ui, vb.II = a fi lipsit de ceva
cartas,-tis, s.f. = dragoste, afeciune, milostenie
CT
caro, carnis, s.f. = carne
carus,-a,-um, adj. = drag
castra,-rum, s.n.pl. = tabr, castru
casus,-us, s.m. = nenorocire, cdere
DA
caveo,-re, cavi, cautum, vb.II = a avea grij, a se
feri
celeber,-bris,-bre, adj. = binecunoscut, vestit
cenatorius,-a,-um, adj. = de mas
census,-us, s.m. = avere, venit; recensmnt
DI
cerno,-re, crevi, cretum, vb.III = a cerne;
a observa, a vedea
certmen,-nis, s.n. = ntrecere, lupt
certus,-a,-um, adj. = sigur
cervcal,-lis, s.n. = pern de cap
RA
cervix,-cis, s.f. = ceaf, cerbice
cetrus,-a,-um, adj. = ceilali, restul
cibus,-i, s.m. = mncare, hran
cieo,- re, civi, citum, vb.II = a chema la lupt
TU
circlus,-i, s.m. = cerc
circumfsus,-a,-um, adj. = nconjurat
circumsto,-re,-stti,-sttum, vb.I = a nconjura
cito,-re,-vi,-tum, vb.I = a chema, a convoca
civis,-is, s.m. = cetean
I
ED
C
clangor,-ris, s.m. = ipt de pasre
I
claresco,-re,-rui, vb.III = a strluci; a da la iveal, a
OG
dezvlui
clarus,-a,-um, adj. = clar, limpede; vestit
classis,-is, s.f. = flot
clementer, adv. = cu blndee
clementia,-ae, s.f. = blndee, buntate
coccineus,-a,-um, adj. = stacojiu
AG
coepi,-isse, vb. defectiv III = a ncepe, a porni
cognosco,-re,-gnvi,-gntum, vb.III = a ti,
color,-ris, s.m. = culoare, colorit
combro,-re,-ussi,-ustum, vb.III = a arde,
ED
a distruge prin foc
commdum,-i, s.n. = avantaj, interes, folos
commtus,-a,-um, adj. = micat, impresionat,
provocat
commnis,-e, adj. = comun, obtesc
P
complexus,-us, s.m. = cuprindere, mbriare
compno,-re,-posui,-postum, vb.III = a alctui,
a plsmui, a orndui, a nfia
I
concieo,-re,-cvi,-ctum, vb.II = a aduna,
a chema, a provoca, a isca
concilio,-re,-vi,-tum, vb.I = a uni, a lega,
a atrage
concilium,-ii, s.n. = adunare, ntrunire
concursus,-us, s.m. = ntlnire, adunare grbit
condo,-re,-ddi,-dtum, vb.III = a ntemeia;
a ngropa
conecto,-re,-nexui,-nexum, vb.III = a lega, a uni
confre,-ferre,-tli, colltum, vb. nereg. =
a aduna (la un loc), a aduce, a contribui
conficio,-re,-fci,-fectum, vb.III = a face,
a termina
congro,-re,-gessi, -gestum, vb.III = a aduce (la un
loc), a ngrmdi
coniux,-igis, s.f. = soie
consensio,-nis, s.f. = acord, unitate, nelegere
conservo,-re,-vi,-tum, vb. I = a pstra,
a menine
conservus,-i, s.m. = tovar de sclavie
consilium,-ii, s.n. = sfat; plan; gnd, adunare;
chibzuin
consors,-rtis, adj. = prta, comun
conspectus,-us, s.m. = privire; fa; vedere
consterno,-re,-vi,-tum, vb.I = a speria, a tulbura
constituo,-re,-stitui,-stittum, vb.III = a stabili,
a orndui
constringo,-re,-strinxi,-strictum, vb.III =
a lega, a strnge, a mpiedica
contendo,-re,-tendi,-tentum, vb.III = a se lupta;
a se strdui, a se sili
contentus,-a,-um, adj. = mulumit
contubernlis,-is, s.m. = camarad, tovar, coleg
149

convenio,-re,-vni,-ventum, vb.IV = a se aduna; a fi
de acord
converto,-re, -verti, -versum, vb.III = a ntoarce,
a ndrepta, a schimba, a transforma
convco,-re,-vi,-tum, vb.I = a chema, a aduna
copia,-ae, s.f. = mulime, belug, (pl.) trupe de
soldai
cornu,-us, s.n. = corn; flanc, arip (la armat)
cotidinus,-a,-um, adj. = zilnic
crastnus,-a,-um, adj. = de mine
credo,-re,-ddi,-dtum, vb.III = a da crezare, a (se)
ncrede
creo,-re,-vi,-tum, vb.I = a crea, a nate; a numi,
a investi
cresco,-re, crevi, crtum, vb.III = a crete
crinis,-is, s.m. = pr, plete
crus, cruris, s.n. = picior, gamb
cubiclum,-i, s.n. = dormitor, camer de dormit
cubo,-re,-ui,-tum, vb. = a sta culcat; a dormi
culmen,-nis, s.n. = culme, vrf
cultus,-us, s.m. = lucrare, ngrijiri; fel de via
cupidtas,-tis, s.f. = dorin, poft, pasiune
cupio,-re,-vi,-tum, vb.III = a dori, a pofti, a rvni
cur, adv. = de ce? pentru ce?
curtus,-a,-um, adj. = ngrijit
D dignor,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a socoti demn de
damno,-re,-vi,-tum, vb.I = a condamna
debeo,-re, debui, debtum, vb.II = a datora;
IC
a trebui
decet,-re,-ui, vb.impers. = a trebui, a se cuveni
decipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III = a nela,
a amgi; a scpa (prin vicleug)
CT
decrus,-a,-um, adj. = potrivit, frumos, strlucitor
dedco,-re,-duxi,-ductum, vb.III =
a conduce; a trage
defendo,-re,-fendi,-fensum, vb.III = a apra
DA
definio,-re,-vi,-tum, vb.IV = a mrgini,
a stabili, a fixa
defxus,-a,-um, adj. = nfipt, fixat; ncremenit
deinde, adv. = dup aceea, apoi
delecto,-re,-vi,-tum, vb.I = a desfta,
DI
a ncnta
deleo,-re,-vi,-tum, vb.II = a distruge
delictus,-a,-um, adj. = ncnttor, ginga, fin
demonstro,-re,-vi,-tum, vb.I = a arta;
a proba
RA
denarius,-ii, s.m. = denar (moned de argint
valornd 10 ai, apoi 16 ai)
denque, adv. = apoi; n sfrit
deplro,-re,-vi,-tum, vb.I = a plnge, a jeli
TU
depno,-re,-posui,-postum, vb.III = a pune; a
prsi, a renuna
deprcor,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a se ruga, a cere
prin rugmini
deprehendo,-re,-di,-sum, vb.III = a prinde;
I
ED
150
C
a descoperi, a pricepe
desro,-re,-serui,-sertum, vb.III = a prsi,
I
a abandona
OG
desiderium,-ii, s.n. = dor, dorin, cerere
desidro,-re,-vi,-tum, vb.I = a dori, a cere
desisto,-re,-stti, vb.III = a se opri, a renuna;
a nceta
despro,-re,-vi,-tum, vb.I = a pierde sperana
destintus,-a,-um, adj. = hotrt, stabilit
AG
desum, deesse, defui, vb.nereg. = a lipsi, a nu fi
alturi (de cineva)
detergeo,-re,-tersi,-tersum, vb.II = a ndeprta,
a terge
deus,-i, s.m. = divinitate, zeu
ED
devxus,-a,-um, adj. = nclinat, n pant, care
coboar
dexter,-tra,-trum, adj. = partea / mna dreapt;
favorabil
dico,-re, dixi, dictum, vb.III = a zice, a pleda
P
dictto,-re,-vi,-tum, vb.I = a spune mereu,
a repeta
dies,-ei, s.m. i f. = zi
I
diffugio,-re, -fgi, vb.III = a fugi n toate prile,
a se risipi
digtus,-i, s.m. = deget
ceva; a binevoi
discdo,-re,-cessi,-cessum, vb.III = a pleca, a se
mprtia
disciplna,-ae, s.f. = nvtur, doctrin
disco,-re, didci, vb.III = a nva
discordia,-ae, s.f. = nenelegere, dezbinare
discumbo,-re,-cubui, -cubtum, vb.III = a se aeza
la mas
dispenso,-re,-vi,-tum, vb.I = a distribui,
a orndui
distinguo,-re,-tinxi,-tinctum, vb.III = a separa,
a diferenia; a deosebi
diu, adv.(comp. diutius, superl. diutis-sme) = mult
timp
dives,-tis, adj. = bogat
divitiae,-rum, s.f.pl. = bogii, bunuri
do, dare, dedi, datum, vb.I = a da
doceo,-re, docui, doctum, vb.II = a nva
doleo,-re, dolui, vb.II = a suferi, a fi ndurerat
dolor,-ris, s.m. = durere
dolus,-i, s.m. = viclenie, neltorie
domicilium,-ii, s.n. = locuin, cas; cmin
domus,-us, s.f. = cas
dubto,-re,-vi,-tum, vb.I = a se ndoi, a ovi
dum, conj. = n timp ce
dux, ducis, s.m. = cpetenie, comandant
E
e, ex, prep.+ Abl. = din, dup, de la
eboreus,-a,-um, adj. = de filde

edo,-re,-ddi,-dtum, vb.III = a da la lumin,
a arta, a nla
efficio,-re,-fci,-fectum, vb.III = a face, a produce;
a realiza
effrentus,-a,-um, adj. = fr fru, nenfrnat
effugium,-ii, s.n. = scpare, ieire
effundo,-re,-fdi,-fsum, vb.III = a (se) vrsa,
a (se) revrsa
egredior, egrdi, egressus sum, vb.dep.III =
a iei
elementum,-i, s.n. = element, materie de baz
elquens,-ntis, adj. = elocvent
eloquentia,-ae, s.f. = elocin
eldo,-re,-lsi,-lsum, vb.III = a (se) juca;
a-i bate joc; a scpa de
emitto,-re,-msi,-missum, vb.III = a se ridica,
a nla; a da drumul
eo, ire, ii (ivi), itum, vb.nereg. = a merge
epistla,-ae, s.f. = scrisoare
eplae,-rum, s.f. pl. = mncare; osp, banchet
eplor,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a mnca,
a se ospta
eques,-tis, s.m. = clre, cavaler
equus,-i, s.m. = cal
eripio,-re,-ripui,-reptum, vb.III = a smulge, a lua,
a rpi
erga, prep.+ Ac. = fa de
erro,-re,-vi,-tum, vb.I = a rtci, a grei
IC
error,-ris, s.m. = rtcire, greeal
erumpo,-re,-rpi,-ruptum, vb.III = a se repezi,
a nvli, a (se) revrsa
eruditio,-nis, s.f. = educare, cultur, tiin
CT
etsi, conj. = dei, cu toate c
evenio,-re,-vni,-ventum, vb.IV = a se ntmpla, a se
produce
eventus,-us, s.m. = rezultat, efect, sfrit
DA
evulgo,-re,-vi,-tum, vb.I = a face cunoscut,
a destinui (tuturor)
exanmis,-e, adj. = fr suflare, mort
excidium,-ii, s.n. = distrugere, nimicire
excdo,-re,-cdi, csum, vb.III = a tia, a extirpa, a
DI
scoate
excipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III = a scoate din, a
excepta; a prinde, a cuprinde
excto,-re,-vi,-tum, vb.I = a face s vin, a strni, forma,-ae, s.f. = form, chip; frumusee
a trezi
RA
excldo,-re,-si,-sum, vb.III = a ndeprta, a scoate
excso,-re,-vi,-tum, vb.I = a scuza pe cineva, a
aduce ca scuz
exeo,-re,-vi,-tum, vb.IV = a iei, a pleca
TU
exerceo,- re,-cui,-ctum, vb.II = a lucra necontenit,
a exersa (practic)
exerctus,-us, s.m. = armat, oaste
existmo,-re,-vi,-tum, vb.I = a socoti, a aprecia
exordium,-ii, s.n. = nceput; exordiu
I
ED
C
expedio,-re,-ii,-tum, vb.IV = a pregti, a aranja;
vb.impers., a fi avantajos, a fi folositor
I
expello,-re,-pli,-pulsum, vb.III = a goni,
OG
a izgoni, a arunca
experior,-ri,-pertus sum, vb.dep.IV = a ncerca,
a proba
exprmo,-re,-pressi,-pressum, vb.III = a scoate,
a reproduce, a reda
expecto,-re,-vi,-tum, vb.I = a atepta
AG
exsul,-lis, s.m. = exilat
externus,-a,-um, adj. = din afar, strin
extmus,-a,-um, adj., superl. al lui exter = cel mai
ndeprtat, extrem
extrmus,-a,-um, adj. = cel mai ndeprtat, ultim
ED
F
facio,-re, feci, factum, vb.III = a face
falx,-cis, s.f. = coas
fama,-ae, s.f. = veste, zvon, faim
famla,-ae, s.f. = slujnic, sclav
P
fatgo,-re,-vi,-tum, vb.I = a obosi; a chinui
fatum,-i, s.n. = destin, soart
fauces,-ium, s.f.pl. = gtlej, gt
I
felictas,-tis, s.f. = fericire; noroc, soart
felix,-cis, adj. = roditor; fericit; norocos
fera,-ae, s.f. = animal slbatic
fero, ferre, tuli, latum, vb.nereg. = a purta,
a duce, a suporta
ferreus,-a,-um, adj. = de fier
ferrum,-i, s.n. = fier
ferrumintus,-a,-um, adj. = lipit, unit; sudat
fervor,-ris, s.n. = clocotire, ari, cldur
fessus,-a,-um, adj. = obosit, sleit de putere
fimbria,-ae, s.f. = franjuri, ciucuri (pl.)
finis,-is, s.m. = hotar, grani; (pl.) hotare
flagitium,-ii, s.n. = ticloie, infamie; ruine
flagto,-re,-vi,-tum, vb.I = a cere struitor
flamen,-nis, s.n. = suflare a vntului, vnt
flamma,-ae, s.f. = flacr, vpaie
flecto,-re, flexi, flexum, vb.III = a (se) ndoi,
a ntoarce, a abate; a ndupleca
fleo,-re,-vi,-tum, vb.II = a plnge
flexus,-us, s.m. = ocol, ntorstur, cotitur
fluctus,-us, s.m. = val, talaz
flumen,-nis, s.n. = ru, fluviu
fortasse, adv. = poate c, probabil
fortis,-e, adj. = puternic, tare; curajos
fortutus,-a,-um, adj. = ntmpltor
fortna,-ae, s.f. = soart; noroc; (pl.) avere
fortuntus,-a,-um, adj. = norocos
fossa,-ae, s.f. = an, groap
frango,-re, fregi, fractum, vb.III = a sparge
frigdus,-a,-um, adj. = rece, ngheat
fruor, frui, fructus sum, vb.dep.IV (+ Abl.) = a se
bucura, a se folosi
151

fuga,-ae, s.f. = fug
fulgro,-re, vb.I = a fulgera, a strluci
funus,-ris, s.n. = nmormntare, moarte, rmie impertor,-ris, s.n. = conductor, comandant; mprat
pmnteti
furor,-ris, s.m. = mnie, furie
G imprudens,-ntis, adj. = neprevztor, nechibzuit
gaudeo,-re, gavsus sum, vb.semidep.II =
a se bucura
gaudium,-ii, s.n. = bucurie
gena,-ae, s.f. = obraz, ochi, pleoape
genilis,-e, adj. = bogat, abundent
gens, gentis, s.f. = neam, populaie
genus,-ris, s.n. = neam, familie; fel, mod
germen,-nis, s.n. = smn, germen
gero,-re, gessi, gestum, vb.III = a purta;
a svri
gigno,-re, genui, gentum, vb.III = a nate,
a crea
glabellus,-a,-um, adj. = fr pr, neted
gladius,-ii, s.m. = sabie, spad
globus,-i, s.m. = sfer, glob
grandis,-e, adj. = mare, puternic
gratus,-a,-um, adj. = plcut; recunosctor
gravis,-e, adj. = greu, important
gustatio,-nis, s.f. = gustare, aperitiv
H innablis,-e, adj. = de nestrbtut (pe ap)
habeo,-re, habui, habtum, vb.II = a avea;
IC
a ine
habtus,-us, s.m. = stare, inut, fel de a fi
haurio,-re, hausi, haustum, vb.IV = a nghii, a lua;
a gusta
CT
hirundo,-nis, s.f. = rndunic
histrio,-nis, s.m. = actor, comediant
hodiernus,-a,-um, adj. = de azi
homo, homnis, s.m. = om
DA
hortor,-ri,-tus sum, vb. dep.I = a ndemna
hortus,-i, s.m. = grdin
hospitium,-ii, s.n. = legturi de ospitalitate, gzduire
hostis,-is, s.m. = duman
humantas,-tis, s.f. = fire omeneasc, caracter, omenie
DI
I
iactatio,-nis, s.f. = zdruncinare, zglire
iacto,-re,-vi,-tum, vb.I = a arunca, a azvrli
ideo, adv. = de aceea
RA
ignis,-is, s.m. = foc
ignro,-re,-vi,-tum, vb.I = a nu ti, a ignora
igntus,-a,-um, adj. = necunoscut, netiut
illustris,-e, adj. = luminat, vestit, nsemnat
imago,-nis, s.f. = chip, imagine
TU
immitto,-re,-msi,-missum, vb.III = a trimite
asupra, a arunca, a introduce
immo, adv. = dimpotriv
immortlis,-e, adj. = nemuritor
I
immtus,-a,-um, adj. = nemicat, neclintit
ED
152
C
impedtus,-a,-um, adj. = anevoios; ncrcat de
bagaje
I
OG
imptus,-us, s.m. = atac, asalt, nval
imprbe, adv. = ru, neruinat
inaccessus,-a,-um, adj. = neatins, inaccesibil
incipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III = a ncepe
incla,-ae, s.m. = locuitor
AG
incuria,-ae, s.f. = lips de grij, nepsare
indigna,-ae, adj. i s.m. = btina
indigestus,-a,-um, adj. = neornduit, confuz
indtus,-us, s.m. = mbrcminte
iners,-ertis, adj. = incapabil, neputincios, inert
ED
infestus,-a,-um, adj. = potrivnic, dumnos, contrar
influo,-re,-fluxi,-fluxum, vb.III = a curge,
a se revrsa
infundo,-re,-fdi,-fsum, vb.III = a vrsa,
a introduce (ca un lichid)
P
ingenium,-ii, s.n. = inteligen, talent
ingens,-ntis, adj. = uria, foarte mare
ingredior,-grdi,-gressus sum, vb.dep.IV =
I
a intra, a ptrunde
iniquus,-a,-um, adj. = inegal, nepotrivit
initilis,-e, adj. = primordial, iniial
initium,-ii, s.n. = nceput
innocens,-ntis, adj. = nevinovat; cinstit
innoxius,-a,-um, adj. = nevtmtor, neprimejdios
inquit, vb.defectiv = zice (incident)
insequor,-sequi,-sectus sum, vb.dep.III =
a urmri
insidiae,-rum, s.f.pl. = curs, capcan
insignis,-e, adj. = deosebit, remarcabil
insolens,-ntis, adj. = neobinuit, obraznic
instittum,-i, s.n. = plan, obicei, rnduial
instrumentum,-i, s.n. = unealt; mijloace, resurse
integer,-gra,-grum, adj. = neatins, intact
intellectus,-us, s.m. = nelegere, cunoatere
intellego,-re,-lexi,-lectum, vb.III = a nelege
intempestvus,-a,-um, adj. = nepotrivit, inoportun
intendo,-re,-tendi,-tentum, vb.III =
a ntinde, a ncorda; a mri, a spori
intereo,-re,-ii,-tum, vb.IV = a pieri, a disprea, a muri
intueor,-ri,-tus sum, vb.dep.II = a privi, a ainti
invdo,-re,-vsi,-vsum, vb.III = a se repezi,
a nvli, a ataca; a cuprinde
ira,-ae, s.f. = mnie, furie
irascor,-sci,-tus sum, vb.dep.I = a se mnia
iter, itinris, s.n. = drum
iubeo,-re, iussi, iussum, vb.II = a porunci,
a ndemna
iucundus,-a,-um, adj. = plcut, agreabil
iudex,-cis, s.m. = judector
iudco,-re,-vi,-tum, vb.I = a judeca, a decide

iugum,-i, s.n. = jug; lan de muni, munte
iungo,-re, iunxi, iunctum, vb.III = a lega, a uni
ius, iuris, s.n. = drept, lege
iuvnis,-is, adj. i s.m i f. = tnr
iuventus,-tis, s.f. = tinerime
iuvo,-re, iuvi, iutum, vb.I = a ajuta, a fi folositor
L mappa,-ae, s.f. = ervet de mas
labor,-ris, s.m. = munc, trud, strdanie
labro,-re,-vi,-tum, vb.I = a munci, a se trudi
lacrma,-ae, s.f. = lacrim
laedo,-re, laesi, laesum, vb.III = a rni, a vtma
laetor,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a se bucura
laetus,-a,-um, adj. = bucuros, vesel
lascivio,-re,-ii,-tum, vb.IV = a zburda, a se juca
(frivol)
lassitdo,-nis, s.f. = oboseal
laticlavius,-a,-um, adj. = cu o band lat de purpur
lautitiae,-rum, s.f.pl. = lux, fast
lautus,-a,-um, adj. = ales, elegant, deosebit
lavacrum,-i, s.n. = baie
lectlus,-i, s.m. = pat, ptu
legtus,-i, s.m. = sol, delegat
lego,-re, legi, lectum, vb.III = a citi
lentas,-tis, s.f. = ncetineal, lentoare
lepus,-ris, s.m. = iepure
letlis,-e, adj. = aductor de moarte, mortal
lex, legis, s.f. = lege
libens,-ntis, adj. = de bunvoie, bucuros
IC
libenter, adv. = cu plcere, bucuros
liber,-ra,-rum, adj. = liber
liber, libri, s.m. = carte
libri,-rum, s.m.pl. = copii
CT
libo,-re,-vi,-tum, vb.I = a degusta
libro,-re,-vi,-tum, vb.I = a cumpni,
a balansa, a azvrli
licet, licuit, vb.II impers. = a fi permis, a fi ngduit
DA
lineamentum,-i, s.n. = trstur, linie
liquor,-ris, s.m. = lichid, ap
liquor,-i, vb.dep. = a curge
loquor, loqui, loctus sum, vb.dep. = a vorbi
lucerna,-ae, s.f. = lamp, opai
DI
lucrum,-i, s.n. = ctig, profit
luculentus,-a,-um, adj. = luminos, minunat
ludo,-re,-si,-sum, vb.III = a (se) juca
lugbris,-e, adj. = jalnic; ndurerat
lumen,-nis, s.n. = (raz de) lumin
RA
lusus,-us, s.m. = joc; glum
lux, lucis, s.f. = lumin
M a cltori pe mare
maestus,-a,-um, adj. = abtut, mhnit, jalnic
TU
magister,-tri, s.m. = nvtor; conductor
magnus,-a,-um, adj. = mare
malo, malle, malui, vb.nereg. = a prefera
malum,-i, s.n. = ru, nenorocire
malus,-a,-um, adj. = ru
I
ED
C
maneo,-re, mansi, mansum, vb.II =
a rmne, a atepta, a mnea (peste noapte)
I
manes,-ium, s.m.pl. = manii (sufletele celor mori)
OG
mano,-re,-vi,-tum, vb.I = a curge, a se rspndi,
a vrsa
manus,-us, s.f. = mn
margo,-nis, s.f. i m.= margine
matrimonium,-ii, s.n. = cstorie
AG
metus,-us, s.m. = cale, gur de vrsare
memni,-isse, vb.defectiv = a-i aminti
metus,-us, s.m. = team, fric
mico,-re,-ui, vb.I = a strluci, a scnteia
minax,-cis, adj. = amenintor
ED
misceo,-re, miscui, mixtum, vb.II =
a amesteca, a uni
miser,-ra,-rum, adj. = nenorocit, nefericit
mitis,-e, adj. = blnd, dulce, suav
mitto,-re, misi, missum, vb.III = a trimite,
P
a alunga
moblis,-e, adj. = mobil, care se mic
moderatio,-nis, s.f. = msur, cumptare
I
modcus,-a,-um, adj. = potrivit, msurat, cumptat
modus,-i, s.m. = mod, fel, chip
moenia,-ium, s.n.pl. = ziduri; (fig.) cetate
moles,-is, s.f. = mas uria; greutate, povar
molestus,-a,-um, adj. = neplcut, suprtor
mollis,-e, adj. = moale, blnd
moneo,-re,-ui, vb.II = a sftui
momentum,-i, s.n. = impuls; motiv; clip, timp
mora,-ae, s.f. = ntrziere, zbav
morbus,-i, s.m. = boal
morior, mori, mortuus sum, vb.dep.III = a muri
moror,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a ntrzia,
a zbovi
mors, mortis, s.f. = moarte
mos, moris, s.m. = obicei, tradiie; (pl.) moravuri
motus,-us, s.f. = micare, tulburare
moveo,-re, movi, motum, vb.II = a (se) mica;
a impresiona
mundus,-i, s.m. = lume, univers
munio,-re,-vi,-tum, vb.IV = a ntri, a fortifica
multiiugus,-a,-um, adj. = numeros, felurit
mutuus,-a,-um, adj. = reciproc, mutual
N
nam, conj. = cci
narro,-re,-vi,-tum, vb.I = a povesti
navgo,-re,-vi,-tum, vb.I = a naviga,
navis,-is, s.f. = corabie
necesstas,-tis, s.f. = necesitate, nevoie
neco,-re,-vi,-tum, vb.I = a omor
nego,-re,-vi,-tum, vb.I = a spune nu, a nega
nequeo,-re,-vi,-tum, vb. = a nu putea
nescio,-re,-vi,-tum, vb.IV = a nu ti
153

niger,-gra,-grum, adj. = negru
nimius,-a,-um, adj. = prea mare, excesiv
nivtus,-a,-um, adj. = rcit cu zpad
noblis,-e, adj. = cunoscut, vestit, nobil
nocturnus,-a,-um, adj. = de noapte, nocturn
nolo, nolle, nolui, vb.nereg. = a nu voi
nomen,-nis, s.n. = nume, renume
nomno,-re,-vi,-tum, vb.I = a numi; a pomeni
nondum, adv. = nc nu
nosco,-re, novi, notum, vb.III = a cunoate,
a recunoate
noto,-re,-vi,-tum, vb.I = a nsemna;
a observa, a zri
nublum,-i, s.n. = timp noros
nudus,-a,-um, adj. = gol, neacoperit; lipsit de
nullus,-a,-um, pron.neg. = nici unul, nici una
numen,-nis, s.n. = putere divin, divinitate, zeu
numquam, adv. = niciodat
numro,-re,-vi,-tum, vb.I = a numra
nuntio,-re,-vi,-tum, vb.I = a anuna, a vesti
nuntius,-ii, s.m. = veste; ordin
nutus,-us, s.m. = aprobare din cap; semn, ordin
O pars, partis, s.f. = parte, poriune
ob, prep.+ Ac. = din cauza
obter, adv. = n drum, n mers
oblatio,-nis, s.f. = oferire, druire, dar
obses,-sdis, s.m. = ostatic, prizonier
obsdo,-re,-sdi,-sessum, vb.III = a ocupa,
IC
a stpni
obstupesco,-re,-stupui, vb.III = a se minuna;
a ncremeni
obtempro,-re,-vi,-tum, vb.I = a se supune, a da
CT
ascultare
occdo,-re,-cdi,-csum, vb.III = a ucide, a omor
occurro,-re,-curri,-cursum, vb.III =
a ntmpina, a aprea
DA
odortus,-a,-um, adj. = mirositor, parfumat
offro,-ferre, obtli, obltum, vb.III =
a prezenta, a oferi
officium,-ii, s.n. = ndatorire, ocupaie
olim, adv. = odinioar, de mult timp
DI
omitto,-re,-msi,-missum, vb.III = a lsa la o parte,
a trece cu vederea
onertus,-a,-um, adj. = ncrcat, ngreuiat
oportet, vb.impers. = se cuvine, trebuie
opperior,-ri,-rtus sum, vb.dep.IV = a atepta
RA
oppdum,-i, s.n. = cetate
opportuntas,-tis, s.f. = ocazie favorabil, avantaj
oppugno,-re,-vi,-tum, vb.I = a asedia, a ataca
ops, opis, s.f. = putere, efort; bogie
TU
opto,-re,-vi,-tum, vb.I = a dori, a cuta
opus,-ris, s.n. = oper, lucrare
ortor,-ris, s.m. = orator
orbis,-is, s.m. = lume, univers
orior,-ri, ortus sum, vb.dep.IV = a se ivi,
I
ED
154
C
a rsri; a izvor
os, oris, s.n. = gur; fa, obraz
I
ostendo,-re,-tendi,-tendum, vb.III = a arta,
OG
a prezenta
P
paene, adv. = aproape
paeniteo,-re,-ui, vb.II = a-i prea ru,
a regreta, a se ci
palaestra,-ae, s.f. = palestra, gimnastic; coal
AG
pallium,-ii, s.n. = mantie lung greceasc
palpebra,-ae, s.f. = pleoap
palus,-dis, s.f. = mlatin, balt
pantommus,-i, s.m. = pantomim
par, paris, adj. = egal, asemntor
ED
partus,-a,-um, adj. = pregtit
parcus,-a,-um, adj. = econom, msurat
parens,-ntis, s.m. = printe
pareo,-re,-ui,-tum, vb.II = a aprea; a da ascultare;
a se supune
P
pario,-re, pepri, partum, vb.III = a nate
paro,-re,-vi,-tum, vb.I = a pregti
paronychia,-rum, s.n.pl. = pielie
I
pateo,-re,-ui, vb.II = a fi larg deschis; a se vedea,
a fi evident
patiens,-ntis, adj. = rbdtor, care suport
patientia,-ae, s.f. = rbdare
patior, pati, passus sum, vb.dep.III = a suporta,
a suferi, a pi
pecco,-re,-vi,-tum, vb.I = a grei
pendeo,-re, pependi, vb.II = a sta atrnat;
a ovi; a atrna
penso,-re,-vi,-tum, vb.I = a cntri, a socoti
percipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III = a primi;
a cuprinde, a observa
pererro,-re,-vi,-tum, vb.I = a cutreiera,
a parcurge
perfodio,-re,-fdi,-fossum, vb.III = a strpunge
periclum,-i, s.n. = primejdie, pericol
permitto,-re,-msi,-missum, vb.III =
a ncredina; a permite
peroratio,-nis, s.f. = peroraie
persno,-re,-sonui,-sontum, vb.I = a rsuna;
a aclama
persuadeo,-re,-susi,-susum, vb.II = a convinge
pervdo,-re,-vsi,-vsum, vb.III = a strbate,
a invada
pervenio,-re,-vni,-ventum, vb.IV = a ajunge
pes, pedis, s.m. = picior
peto,-re, petvi, pettum, vb.III = a cere, a pretinde
pinna (penna),-ae, s.f. = pan, arip
pius,-a,-um, adj. = pios
pluit,-re,-uit, vb.impers.III = a ploua
plumla,-ae, s.f. = fulg mic, puf
pompa,-ae, s.f. = procesiune, cortegiu; pomp, fast

pondus,-ris, s.n. = greutate, msur, cantitate
pono,-re, posui, postum, vb.III = a pune
poplor,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a jefui, a pustii
porrgo,-re,-rxi,-rectum, vb.III = a ntinde; a da,
a oferi
posco,-re, poposci, vb.III = a cere, a reclama; a
chema
possessio,-nis, s.f. = posesiune, proprietate
possessor,-ris, s.m. = posesor, stpn
possum, posse, potui, vb.nereg. = a putea, a fi
capabil
postrus,-a,-um, adj. = urmtor, viitor
potentia,-ae, s.f. = putere
potio,-nis, s.f. = butur
potus,-us, s.m. = but, butur
praebeo,-re,-ui,-tum, vb.II = a oferi, a da;
a prezenta
praecaldus,-a,-um, adj. = foarte fierbinte
praecdo,-re,-cessi, cessum, vb.III = a merge
nainte, a ntrece
praeceps,-ciptis, adj. = aplecat, nclinat; prvlit
praeceptum,-i, s.n. = ordin, sfat; nvtur
praedictus,-a,-um, adj. = amintit mai nainte; prezis
praeministro,-re,-vi,-tum, vb.I = a sluji, a fi la
dispoziie
praemium,-ii, s.n. = rsplat
praepno,-re,-posui,-postum, vb.III = a pune n fa
praesidium,-ii, s.n. = aprare, ajutor, sprijin
IC
praesto,-re,-stti,-sttum, vb.I = a fi mai presus, a se
distinge, a ntrece
prex, precis, s.f. = rugminte
probo,-re,-vi,-tum, vb.I = a dovedi, a proba;
CT
a convinge
prodeo,-re,-ii,-tum, vb.nereg. = a iei nainte, a aprea
prodo,-re,-ddi,-dtum, vb.III = a da afar,
a scoate; a dezvlui, a trda
DA
proelium,-ii, s.n. = lupt, btlie
proficiscor,-ficisci, profectus sum, vb.dep.III = a pleca
progenies,-ei, s.f. = urma, neam, obrie
prompte, adv. = degrab, repede
pronuntio,-re,-vi,-tum, vb.I = a rosti cu voce
DI
tare
propinqutas,-tis, s.f. = apropiere, nrudire
propinquus,-a,-um, adj. = apropiat; nrudit
proprius,-a,-um, adj. = propriu, particular
propter, prep.+ Ac. = lng, aproape de
RA
provho,-re,-xi,-ctum, vb.III = a transporta nainte,
a duce, a promova
proxmus,-a,-um, adj. = cel mai apropiat, cel mai
aproape
TU
prudentia,-ae, s.f. = nelepciune, prevedere
publco,-re,-vi,-tum, vb.I = a face cunoscut; a arta
puella,-ae, s.f. = fat
puer,-ri, s.m. = copil
pugno,-re,-vi, -tum, vb.I = a lupta
I
ED
C
pulcher,-chra,-chrum, adj. = frumos
purgo,-re,-vi,-tum, vb.I = a cura, a purifica
I
puto,-re,-vi,-tum, vb.I = a socoti, a crede
OG
Q
quaero,-re, quaesvi, quaestum, vb.III = a cuta,
a cere, a ntreba
quamdiu, adv. = ct timp?
quamvis, conj. = orict, dei
quemadmdum, adv. = cum, precum
AG
queo,-re,-vi, quitum, vb.IV = a putea
qui, quae, quod, pron.rel. = care, ce
quiesco,-re, quivi, quitum, vb.III =a se odihni,
a dormi (linitit)
Quirtes,-ium, s.m.pl. = ceteni (romani)
ED
quisquam, quidquam, pron. nehot. = vreunul,
cineva
quisque, quaeque, quidque, pron. nehot. = fiecare
quotiens, adv. i conj. = ori de cte ori
P
R
rapdus,-a,-um, adj. = repede, nvalnic
rapio,-re, rapui, raptum, vb.III = a rpi,
a nfca, a lua
I
rarus,-a,-um, adj. = rar
ratio,-nis, s.f. = raiune, structur
recipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III = a retrage; a
primi
recso,-re,-vi,-tum, vb.I = a refuza, a se opune
reddo,-re,-ddi,-dtum, vb.III = a da napoi, a reda
redeo,-re,-ii,-dum, vb.nereg. = a se ntoarce, a
reveni
refectus,-us, s.m. = refacere, restabilire, odihn
refro,-ferre, retli, reltum, vb.nereg. = a purta
napoi, a aduce
reficio,-re,-fci,-fectum, vb.III = a reface,
a restabili
refoveo,-re,-fvi,-ftum, vb.II = a nviora, a ntri,
a restabili
reglis,-e, adj. = regesc, de rege
regius,-a,-um, adj. = de rege, regesc
regno,-re,-vi,-tum, vb.I = a domni
regredior,-grdi,-gressus sum, vb.dep.III = a se
ntoarce
regla,-ae, s.f. = regul, norm; linie
relbor,-lbi,-lapsus sum, vb.dep. = a aluneca
napoi, a reveni
religio,-nis, s.f. = credin, religie; cult; superstiie
relinquo,-re,-lqui,-lictum, vb.III = a lsa, a prsi
relquus,-a,-um, adj. = lsat, rmas; (pl.) ceilali
reor, reri, ratus sum, vb.dep. = a socoti, a gndi
repro,-re,-vi,-tum, vb.I = a rectiga,
a redobndi
reperio,-re, repperi,-pertum, vb.IV = a gsi, a afla,
a descoperi
repto,-re,-vi,-tum, vb.III = a reaminti;
a aduce; a relua
155

requro,-re,-quisvi,-quistum, vb.III =
a cuta, a cerceta; a cere, a ntreba
resideo,-re,-sdi,-sessum, vb.II = a edea,
a sta, a rmne
restituo,-re,-ui,-tum, vb.III = a pune la loc, a
repune
resulto,-re,-vi,-tum, vb.I = a sri napoi;
a tresri
retineo,-re,-tinui,-tentum, vb.II = a reine, a opri
reverto,-re,-verti,-versum, vb.III = a se ntoarce
revco,-re,-vi,-tum, vb.I = a chema din nou,
a readuce
rex, regis, s.m. = rege; conductor
risus,-us, s.m. = rs
ritus,-us, s.m. = obicei, datin
rogo,-re,-vi,-tum, vb.I = a ntreba, a cere
roscdus,-a,-um, adj. = de rou, nrourat
rudis,-e, adj. = brut, grosolan, necioplit
S
saeclum,-i, s.n. = vreme, timp, secol
saevus,-a,-um, adj. = crud, slbatic
saluber,-bris,-bre, adj. = sntos, binefctor
salus,-tis, s.f. = sntate; fericire; salvare
sanguis,-nis, s.m. = snge
sanus,-a,-um, adj. = sntos
sapiens,-ntis, adj. = nelept, priceput
satisfacio,-re,-fci, vb.III = a face pe plac
IC
saxum,-i, s.n. = piatr, stnc
scelus,-ris, s.n. = crim, nelegiuire
scientia,-ae, s.f. = cunoatere, tiin
scio,-re, scvi, sctum, vb.III = a ti
CT
scriba,-ae, s.m. = scrib, secretar
scrinium,-ii, s.n. = cutie, toc
secrus,-a,-um, adj. = fr grij, linitit
sedes,-is, s.f. = aezare, locuin, sla
DA
sedlus,-a,-um, adj. = silitor, harnic
semen,-nis, s.n. = smn; neam
senecta,-ae, s.f. = btrnee
senectus,-tis, s.f. = btrnee
senex, senis, adj. = btrn
DI
sentio,-re, sensi, sensum, vb.IV = a simi,
a percepe
septentrionlis,-e, adj. = nordic, septentrional
sequor, sequi, sectus sum, vb.dep.III =
RA
a urma, a urmri
sermo,-nis, s.m. = convorbire, discuie; limbaj
sero, adv. = trziu
servio,-re,-vi,-tum, vb.IV = a sluji
servo,-re,-vi,-tum, vb.I = a salva; a pzi, a pstra
TU
siccum,-i, s.n. = uscat, rm, mal
signum,-i, s.n. = semn; steag
silentium,-ii, s.n. = tcere, linite
sino,-re, sivi, situm, vb.III = a pune, a permite, a lsa
I
sinus,-us, s.m. = cut, pliu; sn
ED
156
C
soleo,-re, soltus sum, vb.semidep.II = a obinui,
a avea obiceiul
I
sollicitdo,-nis, s.f. = grij, ngrijorare
OG
species,-ei, s.f. = privire, nfiare, chip; specie
spes,-ei, s.f. = speran
spirtus,-us, s.m. = suflare, respiraie
spro,-re,-vi,-tum, vb.I = a sufla; a respira
splendeo,-re, vb.II = a strluci, a luci
status,-us, s.m. = situaie, stare
AG
stella,-ae, s.f. = stea
studeo,-re,-ui, vb.II = a dori, a se strdui
studium,-ii, s.n. = preocupare, studiu; prtinire
stultus,-a,-um, adj. = prost, nepriceput
suvis,-e, adj. = plcut, dulce
ED
subaurtus,-a,-um, adj. = uor aurit
subtiltas,-tis, s.f. = gingie, subtilitate
succurro,-re,-curri,-cursum, vb.III = a ajuta; a se
gndi
sufficio,-re,-fci,-fectum, vb.III = a fi de ajuns,
P
a ajunge
suggestum,-i, s.n. = ridictur, loc mai nalt; mas
summa,-ae, s.f. = lucru principal, esenial
I
surgo,-re,-rexi,-rectum, vb.III = a se ridica,
a se nla
suscipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III = a lua,
a primi; a asuma
T
tabla,-ae, s.f. = tbli de scris
taceo,-re,-ui,-tum, vb.II = a tcea
taedium,-ii, s.n. = sil, dezgust
tamen, adv. = totui
tandem, adv. = n sfrit
tantumdem, adv.= tot atta
tantus,-a,-um, adj. = att de mare
tego,-re, texi, tectum, vb.III = a acoperi
tellus,-ris, s.f. = pmnt, glie
temertas,-tis, s.f. = nechibzuin, nesocotin
temperantia,-ae, s.f. = msur, cumptare
temulentus,-a,-um, adj. = beat; mbibat
tenellus,-a,-um, adj. = ginga, delicat
teneo,-re, tenui, tentum, vb.II = a ine, a ndrepta;
a stpni
terebinthnus,-a,-um, adj. = de terebint (arbore rinos)
tessera,-ae, s.f. = zar; jeton
testdo,-nis, s.f. = broasc estoas
timeo,-re, timui, vb.II = a se teme
timor,-ris, s.m. = team, ngrijorare
tollo,-re, sustuli, sublatum, vb.III = a ridica,
a nla
torus,-i, s.m. = pat
trado,-re,-ddi,-dtum, vb.III = a transmite,
a preda; a povesti
traho,-re, traxi, tractum, vb.III = a trage, a aduce
transeo,-re,-vi,-tum, vb.IV = a trece,
a traversa

transversus,-a,-um, adj. = transversal, de-a curmeziul
trepdo,-re,-vi,-tum, vb.I = a tremura, a se teme
tribuo,-re,-ui,-tum, vb.III = a mpri,
a distribui, a da
triclinium,-ii, s.n. = sal de mncare
tueor,-ri, tutus sum, vb. dep.II = a veghea, a apra
turbo,-re,-vi,-tum, vb.I = a tulbura, a rscoli
turbo,-bnis, s.m. = vrtej, vltoare
U vicnus,-a,-um, adj. = vecin, apropiat
ultra, adv. = n plus, mai mult
umquam, adv. = vreodat
unda,-ae, s.f. = val, talaz, und
unde, adv.rel. i interog. = de unde
ut, conj. = ca, nct, ca s, de ndat ce, dup cum etc.
uterque, utraque, utrumque, pron.neh. = i unul i
cellalt, amndoi
utils,-e, adj. = folositor, util
utor, uti, usus sum, vb.dep. = a se folosi de (+Abl.)
V
vacillo,-re,-vi,-tum, vb.I = a se cltina, a se legna
valeo,-re,-ui, vb.II = a fi sntos, a fi puternic
valetdo,-nis, s.f. = sntate, putere
valdus,-a,-um, adj. = tare, puternic, sntos
velox,-cis, adj. = iute, repede
velut, conj. = cum, dup cum
vena,-ae, s.f. = vn; filon
venror,-ri,-tus sum, vb.dep.I = a cinsti, a adora
veniae,-rum, s.f.pl. = ngduin, voie
IC
venio,-re, veni, ventum, vb.IV = a veni, a ajunge
CT
DA
DI
RA
TUI
ED
C
ver, veris, s.n. = primvar
vertex,-cis, s.m. = vrf, culme; vrtej
I
verto,-re, verti, versum, vb.III = a ntoarce,
OG
a rsturna
vescor, vesci, vb.dep. = a se hrni, a mnca
vestis,-is, s.f. = vemnt, mbrcminte
vetus,-ris, adj. = btrn, vechi
vicinia,-ae, s.f. = vecintate
AG
video,-re, vidi, visum, vb.II = a vedea; (pas.) a prea
vigilia,-ae, s.f. = veghe; (pl.) gard, straj
vigor,-ris, s.m. = putere, energie
villa,-ae, s.f. = gospodrie la ar; cas, conac
vinclum,-i, s.n. = legtur; (pl.) lanuri
ED
vir, viri, s.m. = brbat
virtus,-tis, s.f. = brbie, curaj; virtute
vis, (ac. vim; abl. vi; pl. vires, virium) = putere, for
viso,-re, visi, vb.III = a privi, a vizita
vitium,-ii, s.n. = viciu, defect
P
vix, adv. = cu greu, abia
volatlis,-e, adj. = care zboar, cu aripi
volo,-re,-vi,-tum, vb.I = a zbura
I
volo, velle, volui, vb.nereg. = a vrea
voluntas,-tis, s.f. = dorin, voin
voluptas,-tis, s.f. = plcere, desftare
volvo,-re, volvi, voltum, vb.III = a rsuci,
a rostogoli (peste cap)
vulnus,-ris, s.n. = ran, lovitur
vultus,-us, s.m. = fa, chip
157

VOCABULAR ROMN LATIN
A discurs = oratio,-nis, s.f.
actor = actor,-ris, s.m.
adnc = altus,-a,-um, adj.
adevr = verum,-i, s.n.
aduce = porto,-re,-vi,-tum, vb.I
aduna = convenio,-re,-veni,-ventum, vb.IV
adunare = concilium,-ii, s.n.
afla = reperio,-re, reppri,-pertum, vb.IV
ajunge = pervenio,-re,-veni,-ventum, vb.IV
ajuta = iuvo,-re, iuvi, iutum, vb.I
ajutor = auxilium,-ii, s.n.
alctui = compno,-re,-posui,-postum, vb.III
apra = defendo,-re,-ndi,-nsum, vb.III
aplauda = plaudo,-re, plausi, plausum, vb.III
apropia (reflex.) = appropinquo, -re,
-vi,-tum, vb.I
arta = demonstro,-re,-vi,-tum, vb.I
arm = arma,-rum, s.n.pl.
asculta = audio,-re,-vi,-tum, vb.IV
avar = avrus,-i, s.m.
B gndi (reflex) = cogto,-re,-vi,-tum, vb.I
bani = pecunia,-ae, s.f.
btrnee = senectus,-tis, s.f.
bogie = divitiae,-rum, s.f.pl.
bolnav = aeger,-gra,-grum, adj.
brnz = caseus,-i, s.m.
broasc = rana,-ae, s.f.
bucurie = gaudium,-ii, s.n.
bun = bonus,-a,-um, adj.
IC
C hrni = nutrio,-re,-vi,-tum, vb.IV
cal = equus,-i, s.m.
cap = caput,-tis, s.n.
CT
carte = liber, libri, s.m.
cas = domus,-us, s.f.
clre = eques,-tis, s.m.
cerceta = explro,-re,-vi,-tum, vb.I
cetate = oppdum,-i, s.n.
DA
cinsti = celebro,-re,-vi,-tum, vb.I
citi = lego,-re, legi, lectum, vb.III
chibzuin = moderatio,-nis, s.f.
comanda = impro,-re,-vi,-tum, vb.I
comandant = dux, ducis, s.m.
conspiraie = coniuratio,-nis, s.f.
DI
copil = puer, pueri, s.m.
corb = corvus,-i, s.m.
crede = puto,-re,-vi,-tum, vb.I
crete = cresco,-re, crevi, cretum, vb.III
cuceri = capio,-re, cepi, captum, vb.III
RA
cuminte = prudens,-ntis, adj.
cunoate = cognosco,-re,-gnvi,-gntum, vb.III
cunoscut = notus,-a,-um, adj.
cuprinde = comprehendo,-re,-di,-sum, vb.III
curaj = audacia,-ae, s.f.
TU
curajos = audax,-cis, adj.
D ntemeia = condo,-re,-ddi,-dtum, vb.III
da = do, dare, dedi, datum, vb.I
descoperi = detgo,-re,-texi,-tectum, vb.III
dictator = dicttor,-ris, s.m.
I
ED
158
C
I
OG
domni = regno,-re,-vi,-tum, vb.I
dori = cupio,-re,-vi,-tum, vb.III
dorin = cupidtas,-tis, s.f.
duman = hostis,-is, s.n.
E
efort = labor,-ris, s.m.
AG
elev = disciplus,-i, s.m.
elibera = libro,-re,-vi,-tum, vb.I
exemplu = exemplum,-i, s.n.
F
face = facio,-re, feci, factum, vb.III
ED
fat = puella,-ae, s.f
femeie = mulier,-ris, s.f.
feri (reflex.) = caveo,-re, cavi, cautum, vb.II
fier = ferrum,-i, s.n.
fluviu = flumen,-nis, s.n.
frumusee = pulchritdo,-nis, s.f.
P
folos = usus,-us, s.m.
G
I
glas = vox, vocis, s.f.
grdin = hortus,-i, s.m.
grei = erro,-re,-vi,-tum, vb.I
gur = os, oris, s.n.
H
hain = vestis,-is, s.f.
hotr = statuo,-re,-ui,-tum, vb.III
hran = cibus,-i, s.m.
I
iarn = hiems, hiemis, s.f.
iepure = lepus,-ris, s.m.
impresiona = moveo,-re, movi, motum, vb.II
informaie = nuntius,-ii, s.m.
intra = intro,-re,-vi,-tum, vb.I
invidie = invidia,-ae, s.f.
iubi = amo,-re,-vi,-tum, vb.I
iute, repede = velox,-cis, adj.
mbrbta = adhortor,-ri,-tus sum, vb.dep.
ncnta = delecto,-re,-vi,-tum, vb.I
ncepe = incipio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III
nceput = initium,-ii, s.n.
nceta = desno,-re,-sii,-stum, vb.III
nchide = claudo,-re, clausi, clausum, vb.III
ndemna = hortor,-ri,-tus sum, vb.dep.I
ndrzni = audeo,-re, ausus sum, vb. semidep.II
ngriji (reflex.) = curo,-re,-vi,-tum, vb.I
nsoi = prosequor,-sequi,-sectus sum,
vb.dep.III
ntmpla (reflex.) = accdo,-re,-cdi, vb.III
ntoarce (reflex.) = revertor,-i, reversus sum,
vb.dep.III
ntreba = quaero,-re, quaesvi, quaestum, vb.III

nva (pe cineva) = doceo,-re,-ui, doctum, vb.II
nvinge = vinco,-re, vici, victum, vb.III
nvingtor = victor,-ris, adj.
L
laud = laus, laudis, s.f.
lecie = lectio,-nis, s.f.
lene = piger,-gra,-grum, adj.
leu = leo, lenis, s.m.
libertate = libertas,-tis, s.f.
lupta = pugno,-re,-vi,-tum, vb.I
lupt = pugna,-ae, s.f.
M scrie = scrbo,-re, scripsi, scriptum, vb.III
mare = magnus,-a,-um, adj.
mnca = edo,-re, edi, esum, vb.III
mnios = irtus,-a,-um, adj.
mereu = saepe, adv.
minunat = mirablis,-e, adj.
monument = monumentum,-i, s.n.
motiv = causa,-ae, s.f.
mulime = multitdo,-nis, s.f.
munc = labor,-ris, s.m.
N striga = clamo,-re,-vi,-tum, vb.I
natur = natura,-ae, s.f.
necinstit = inhonestus,-a,-um, adj.
nimic = nihil, pron.neg.
noapte = nox, noctis, s.f.
noroc = fortna,-ae, s.f.
nume = nomen,-nis, s.n.
numi = appello,-re,-vi,-tum, vb.I
O talent = ingenium,-ii, s.n.
oaspete = hospes,-tis, s.m.
IC
obicei = mos, moris, s.m.
obiect = res, rei, s.f.
obinuit = soltus,-a,-um, adj.
CT
oferi = praebeo,-re,-ui,-tum, vb.II
ogor = ager,agri, s.m.
ora = urbs, urbis, s.f.
otrav = vennum,-i, s.n.
P tricliniu = triclinium,-ii, s.n.
DA
pace = pax, pacis, s.f.
pasre = avis,-is, s.f.
pcli = fallo,-re, fefelli, falsum, vb.III
pedepsi = punio,-re,-vi,-tum, vb.IV
pierde = perdo,-re,-ddi,-dtum, vb.III
plan = consilium,-ii, s.n.
DI
poart = porta,-ae, s.f.
povesti = narro,-re,-vi,-tum, vb.I
prad = praeda,-ae, s.f.
prbui (reflex.) = cado,-re, cecdi, casum, vb.III
RA
preda = trado,-re,-ddi,-dtum, vb.III
pretor = praetor,-ris, s.m.
primvar = ver, veris, s.n.
primi = accpio,-re,-cpi,-ceptum, vb.III
prizonier = captvus,-i, s.m.
puternic = fortis,-e, adj.
TU
R vorbi = loquor, loqui, loctus sum, vb. dep.III
ran = vulnus,-ris, s.n.
rapid = rapdus,-a,-um, adj.
rbdare = patientia,-ae, s.f.
rmne = maneo,-re, mansi, mansum, vb.II
I
ED
C
rpi = rapio,-re, rapui, raptum, vb.III
rspunde = respondeo,-re,-ndi,-nsum, vb.II
recompens = praemium,-ii, s.n.
I
regreta = doleo,-re,-lui, vb.II
OG
rosti = dico,-re, dixi, dictum, vb.III
rotund = rotundus,-a,-um, adj.
ruga = oro,-re,-vi,-tum, vb.I
S
salvare = salus,-tis, s.f.
srbtori = celebro,-re,-vi,-tum, vb.I
AG
scpa = emitto,-re,-msi,-missum, vb.III
scurt = brevis,-e, adj.
semn = signum,-i, s.n.
senat = sentus,-us, s.m.
ED
sftui = sudeo,-re, susi, susum, vb.II
soare = sol, solis, s.m.
soldat = miles,-tis, s.m.
spera = spero,-re,-vi,-tum, vb.I
speran = spes,-ei, s.f.
spune = dico,-re, dixi, dictum, vb.III
P
strmo = maires,-um, s.m.pl.
I
coal = ludus,-i, s.m.
iret = calldus,-a,-um, adj.
ti = scio,-re,-vi,-tum, vb.IV
T
tabr = castra,-rum, s.n.pl.
tat = pater, patris, s.m.
tcea = taceo,-re, tacui, tactum, vb.II
team = timor,-ris, s.m.
teritoriu = finis,-is, s.m.
termina = finio,-re,-vi,-tum, vb.IV
timp = tempus,-ris, s.n.
totdeauna = semper, adv.
tri = vivo, -re, vixi, victum, vb.III
trece = transeo,-re,-ii,-tum, vb.IV
trimite = mitto,-re, misi, missum, vb.III
ar = patria,-ae, s.f.
ran = agricla,-ae, s.m.
U
ucide = occdo,-re,-cdi,-csum, vb.III
uita = obliviscor, oblivisci, obltus sum, vb.dep.
V
vedea = video,-re, vidi, visum, vb.II
vestit = clarus,-a,-um, adj.
via = vita,-ae, s.f.
victorie = victoria,-ae, s.f.
violent = ferox,-cis, adj.; vehemens,
-ntis, adj.
vizita = invso,-re,-vsi,-vsum, vb.III
vulpe = vulpes,-is, s.f.
Z
zdrnici = disturbo,-re,-vi,-tum, vb.I
zi = dies,-ei, s.m. i f
159
 C
CUPRINS
I. MARCUS TULLIUS CICERO Proza retoric\ [i filosofic\............................................... 5

I
Exordium ex abrupto. ...................................................................................................... 9

OG
Morfologie (Substantivul. Adjectivul).............................................................................. 12
Peroratio. ......................................................................................................................... 15
Morfologie (Pronumele) .................................................................................................. 17
Eloquentia et philosophia. ............................................................................................... 19
Morfologie (Verbul). Sintagmele gerunzial\ [i gerundival\ ............................................. 22
Laus amicitiae. ................................................................................................................. 24

AG
Sintaxa cazurilor .............................................................................................................. 27
Evalua]i-v\ cuno[tin]ele ................................................................................................... 29
Repere literare. Bibliografie selectiv\ .............................................................................. 31
II. TITUS LIVIUS Proza istoric\. Analele ............................................................................. 32
Mors Cicernis. ............................................................................................................... 34

ED
Participialele. Relativele .................................................................................................. 37
De Hannible duce. ......................................................................................................... 39
Completiva infinitival\. Completiva conjunctival\. Concordan]a timpurilor ............... 43
Veturia. ............................................................................................................................ 46
Completiva interogativ\ indirect\. Completiva cu quod .................................................. 49

P
Evalua]i-v\ cuno[tin]ele ................................................................................................... 51
Repere literare. Bibliografie selectiv\............................................................................... 55
III. LUCIUS ANNAEUS SENECA* Proza filosofic\. Stoicismul ........................................ 57
I
De senectte. .................................................................................................................... 59
Subordonatele circumstan]iale. Condi]ionala ................................................................... 61
Servi sunt. ........................................................................................................................ 64
Comparativa .................................................................................................................... 66
De ira. .............................................................................................................................. 68

Concesiva ........................................................................................................................ 71
Evalua]i-v\ cuno[tin]ele ................................................................................................... 73
IC

Repere literare. Bibliografie selectiv\............................................................................... 74

IV. TITUS PETRONIUS NIGER Romanul latin.................................................................. 76
Cena Trimalchinis. ........................................................................................................ 78
Temporala ........................................................................................................................ 80
CT

Trimalchio. ...................................................................................................................... 83
Finala ............................................................................................................................... 86
Evalua]i-v\ cuno[tin]ele ................................................................................................... 88
Repere literare. Bibliografie selectiv\............................................................................... 90
V. PUBLIUS CORNELIUS TACITUS* Proza istoric\. Analele.......................................... 91
DA

Descriptio Germaniae. .................................................................................................... 93

Cauzala ............................................................................................................................ 96
Ratio causaeque noscantur. ............................................................................................. 98
Consecutiva ..................................................................................................................... 101
Mors Britannci. ............................................................................................................... 104
DI

Valorile conjunc]iilor UT [i CUM ................................................................................... 107

Nero, artfex impertor. ................................................................................................... 110
Recapitulare. Sintaxa frazei ............................................................................................. 113
Evalua]i-v\ cuno[tin]ele ................................................................................................... 114
Repere literare. Bibliografie selectiv\............................................................................... 117
RA

VI. LUCIUS APULEIUS* Romanul latin.............................................................................. 118

Psyche. ............................................................................................................................. 120
Stilul indirect ................................................................................................................... 122
Amor. ............................................................................................................................... 124
Recapitulare final\ ........................................................................................................... 126
TU

Evalua]i-v\ cuno[tin]ele ................................................................................................... 128

Repere literare. Bibliografie selectiv\............................................................................... 130
Tabele gramaticale ......................................................................................................... 131
Vocabular latin-rom^n .................................................................................................. 148
Vocabular rom^n-latin .................................................................................................. 158
I
ED

160