Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
FRANCESCL
LUCRATil DUPX SISTEMULil LEXICONULIII DE BUDA CU MAI MULTE ADAU-
GERI §I MODIFICATIUNI,
de
Jelomonachulii D. Pisone.
Opii
approbatil de onor. Consilinlu snperiorii scholasticil, precum Gi autorisatI do
inaltil Onoratulii ginisteriii a Culteloril qi a Instructinnit putdice.
PRIMA EfirrIIIN E.
.47atkc.._
BUCUREFI,
.` TIPOGRAFIA IOANNE WEISS, BISERICA IENJ No. 1.
." .
Anno 1865.
www.dacoromanica.ro
,
VII
Editorult,
www.dacoromanica.ro
Amato lector!
www.dacoromanica.ro
- IV -
www.dacoromanica.ro
pans acum, din care vengendtl, sa puteniti con-
tinua cu tiparulu.
Acestii volume va avea prectuld septe
sfanti. Cornparatorulii va binevoi a'st subscrie
numele in faia ce i sä va presenta, apol cu fi-
nele Mull Decembrie viitor, va afla tot la acesta
librarie si volumula alti doile a dictionariulul, pe
care lu va primi, solvendii Inca septe sfanti
restulCi.
Amate lector! Acestti vocabularia nu este
vre un opti nod sell vre o invenciune a mea; ci
mat cu sera, inumai o imitatiune, o copie dupre
alti autorl, caril ne au deschisii tale spre a pu-
tea collabora si nol imitAndu't dupg, putinta si
precepere. Direptti aceea, orf ce critics sal re-
spingere a lul, ar fi superflua sdii de prisosu.
De si, precuin am dissti, acestit dictionariti
este o copie, o imitatiune, totusi o marturisescti
cu sinceritate, ca, mia eausatti o grava fatiga-
www.dacoromanica.ro
VI -
www.dacoromanica.ro
Ad. 5
Aeuratd, exacta filcuttl, adj. I Accuratus, erectus, Beduins, a urn. 9lett, racdj=
briiticit gem*, ftirtreffliO, bolitommen. Exact, e. fait avec coin.
Actniii. I Acula, admits, ae, f. (inc finite gtabel. Une petite aiguille.
Add, au, verb defect, imperativ. Da, adduc, adfer, cedo. (ieb her, bring hn.
I
sum, appellere. peens ad aquam cogo, is, coegi, coactum, cogere. Zie Q3ieIj
.fnerbe bum Stiffer 4in bu treiben. Mener boire les troupeaux.
Ducil ouile, caprele la apd. I Oves et capellas potum propello vel ad potum
propello, appello. Ago, is, egi, actum, agere produco, etc. )ie ed)afe unb
Biegen bum 5Y3affer antreiben. Mener boire le brebia et lea chevres.
Adasti, v.Aateptti.
Adaugii, gere, mai 'armed. Angeo, adaugeo, es, ansi, aucttun, augere. gran-
dio, is, ivi, item, ire. augmento, as, avi, atom, are. /SergMent. Augmenter,
a grandir.
2. Adaugd, mai punii pe d'asupra. I Adaugeo. addo, is, addidi, additum, ad-
dere. Bufeven. Ajuter, matte auprA...s,jetter stir. . . .
3. Adaugii o fume, un tem? 'al. etc. v.Ineidescii.
Adaugere. I Auctio, adauctio, augmentatio, nis, f. adanctus, ns, m. additamen-
turn, ti, n. accessio, nis, f. Zie Q3ermeTjrung, bet Bufat. Augmentation, f.
accroissement, m.
4daugatii, part. I Adauctus, a, um. SSenneigt, (33efett. Augmente, agrandi, e.
Adeea, adv. I Adeoque, denique, igitur, nimirnm, nempe, scilicet, videlicet. %fp,
fobattn, namlitlj, bad heifit. En fin, par.conaequence, an moins,ciest tc dire, d savoir.
Adeneorl, nu de multi, adv. I Nuper, paulo ante. Littflingft. Depuis pee, it
n'y a paa long temps.
Adeseori, adv. I Saepe, saepe numero, crebro, frequenter. aftntaTO, oft, Often,.
&went, Flavours foie.
Addune#1, adv. I Nuper, nuperrime. gteul4. Naguere.
www.dacoromanica.ro
6 Ad.
Adevgratii, eincertl, adj. I Venus, oertue, sincerus, a, um. ga§r, tua§r§aftig.
Vrai, veritable, sinter, 6.
Adeveratd, adv. I Vere, certe, revers, sane, profecto. Saf)r, luctiglick tvirffi0.
Vrairaent, vrai, aincerement, veritablement.
Adeverinta, cause, d,ovadii. I Causa, ae. ratio, nis, f. argamentum, documen-
tum, i. n. )et Zerneie, Zetbeiegrunb. Cause, raison, argument, preuve.
Adeverezd, rire. inteiresmi. I Doceo, es, cui, doctum, cere. probo, comprobo,
demonstro, certifico, firmo, affirmo, confirmo, as, avi, atum, are. ostendo, is,
di, sum, tum, dere. 8eMetien, berceinigen, beftdtigen, bartbun. Approuver,
confirmer, certifier, eprouver.
Adeverire, aretare, inteirire. I Probatio, comprobatio, demonstratio, confirmatio,
Ms, f. Zie 58eibeifung , ZeIldtigung, Zefraitigung. Approbation, confirma-
tion, f. preuve.
Adeverfi. I Vernm veritas, is, f. Zie eargbeit. Write, f.
Vorbitorii de aievirsi, adj. I Veridicus, a, um. veriloquus, a, urn. veriloquax,
cis, o. tactiir rebettb. Veridique, qui dit toujours la virite.
.4 i, asto'fli; adv. I Hodie, hoc die, hodiemo die. .teute. Aujourd'hui,
Ain dimineta, adv. I Hodie mane. .feute trait, biefen 97terun. Ce matin.
Asti napte, adj. I Hao nocte. .eute 91act. Cette nuit.
Adinsel, din adinaii, adv. I Seri°, quasi addensate. rttftfitft, im q'rnft. Ser-
rieusement.
Administralie, gubernare. I Administratio, procuratio, dispensatio, nis, f. Zit
iBertbaTtung. Adminiatration, gouvernement des affairea.
Administrator. I Administrator, procurator, dispensator, is. praepositus, prae-
fectus, i, m. )er 23ermatter, Regierer. Adminiatrateur, celui qui est chargé
dune partie du gouvernement.
Administrn, are. octirnauesoti, etc. I Administro, procuro, gubemo, as, avi, a-
tutu, are. 1Sertvatten, regierett, berforgen. Administrer, gouverner, procurer.
Add drii, adv. I Secundo, secundum, secunda vice. Bum anniten mate. Pour
la seconds foie, pour is dem-Thine fo is.
Adopt*, are. adc;ptemi, cresoi4' un copilu. I Pilium adopto, as, avi, atom, are. Wit
.Adoptive, adj. I Adoptivus, _a, um.
inbettftatt jemanben annelmten. Adopter quelqu'un pour son enfant.
Bur Seinbeeftatt Wufnebmung gebbrig. A-
doptif, ive.
AdoptatA, part. I Adoptatus, a, um. Tht ginbeeflatt oenommen. Adopts.
Adormire. I Obdormitio 71lB, f. sapor, is, m. ZIA eutiditafen, bie infdyfafuttg.
Assoupissement, endorn;issement, m.
Adormirea maicii Domnului, Slintii Maria. I Beatae Marine virginis assumptio,
nis, f. Maria iimmelfabjrt. L'Assomption, f.
Adormitare, atipire. Dormitatio, nis, f. Zati ecbtummern. Envie de dormir.
I
Adormitezi, tare. I Dormito, as, avi, atom, are. dormisco, obdormisco, is, sca-
re. obdormio, is, ivi, itum, ire. edyiumnient. Sommeiller.
Adormitu, part. I Sopitus, obdormitue, a, um. autfritttifert. Endormi, e.
Adormn pe altulu. I Bopio, is, ivi, itum, ire. ittidttdfertt. Assoupir, enclormir.
2. Adormil eei. I Obdormio, is, ivi, itum, ire. obdormisco, is some.
fen, einicbtafen. S'Endormir.
Aducatorfi. I Adductor, m. adferens, tis, o. Zer )erautilfger. Celui guiambne,
qui apporte.
Aducatoria cu care. I Advector, is, m. `)et gmpttik:bret.
Aducator aminte. I Memorator, is, in. Zen &tvri4ner, Celia qui rappels quel-
que chose.
Aducatore aminte. I Memoratrix, cis, f. )ie &aditteritt. Celle gui raPPelle
Adam:U(1re de alte lucrurf. I Adductrix, cis, f. Zit tteraufttbrertu. Cette qui
amene, qui apporte.
www.dacoromanica.ro
Ad. 7
latum, fere. adfero, fern, attuli, allatum, adferre, affero. Apporto, as, avi, a-
tum, are. Aducii cu cant. I Adveho, is, veld, vectum, vehere. £Bringen, tea:
gen, filfgen, fpfett. Apporter, amener.
Adnen aminte cuiva ceva. I Alicui aliquid in memoriam revoco, as, avi, atum,
are. 2M3 12bebadllui5 bringen. Mentioner, faire mention a quelqu'un de quel-
que chose.
lint aducii eii aminte de ceva. I Recordor, aris, atus sum, ari, d. reminiscor,
sceris, minisci, n. memini, v.defect. 3dj erinnere midi. Se souvenir, se ra-
peller, se resouvenir de . . .
Adam& cuiva daruri. I Dona alicui, adfero. Seutanbeu bie (i3egente bringen.
Apporter de presents a quelqu'un.
Adneu cuiva scrisori, o epistokl, etc. I Litteras alicui affero, perfero. 3emanben
58riefe trageu. Apporter des lettres a quelqu'un.
Adunare, de Ch Will; etc. I Adunatio, congregatio, coadunatio, nis, f.. die flier=
fammiung. Assemblie, reunion de pluseiurs personnel.
2. Adunare de ails luerwri, culegere. I Collectio, nis. f. )ie ealmntung. Re-
cuieil, colection, f.
3. Adunare °balsa, camera; v. Diets".
Adnnatoru. I Congregator, collector, is, in. Zer fiinfaMMIer, bet Vlblefer. Ce-
lui qui rassemble, qui rdunit.
Adunatl, part. I Congregates, coadunatus, coactus, collectus, a, ums 03erfant:
melt. Rassemblee, ratnasse, e. assemble, e.
Adana, rare. lucruri insufielite. I Aduno, coaduno, congrego, as, avi, atum, are.
cogo, is, coegi, coactum, cogere. Zeriammeln. Assembler, refunir.
Admit& lucruri ne insuflefite. Colligo, is, collegi, collectnm, colligere. Stfauben,
I
www.dacoromanica.ro
R Af.
Aer*, multi din pains elements antics. I Aer, is, in. coelum, i, n. Zit tuft. L'
air. tun des quatres el6nents des maims.
Aeriani, aericii, adj. I Aericus, tiering, aetherius, aetherius, a um. 2fiftig, in
ber 2uft hbniebenb. Adrien, de l'air. (Ce vie(ueste in aeril).
pe: Paserile aunt de genult1 aerianti. I Volucrum genus aereum. Zie Mgel
fdimeben in ber Tuft. Les oiseaux volent dans Vair.
Aerezii, rare, cam, etc. I Auram praebeo, es, bui, bitum, here. peril°, as, avi,
atum, are. ventulum facio, is, feci, factum, facere. l ilf ten, MO mac en. Ad-
ler, fairs vent, donner de lair.
Aerologia, inviiteitura despre aerii . I Aerologia, ae, f. Zit 2uftfunbe. Aerolologie, f.
Aerometria, mesurarea aerului. i Aerometria, ae, f. Zit 2uftme5funft. Aeromdtrie.
Aerull care resujicimii. I Aer quem respiramus. aer quern spiritu ducimus. Zit
2uft bie Mir lAbpien. L'Air quo nous respirons.
Aerfi gram-, greii. I Aer crassus. aer densua. )icfe ober fdpnere 2uft. Air dpais,
air grave.
Aeri sariitosii. I Aer saluber, salubris. coelum salubre. 03efunbe Tuft. Air min.
Aer* ne alintitosii. I Aer insalubris. coelum insalubre. Zit ungefunbe tuft. Air
malsain.
Aerostat*, balon. i Follis per aerem volitans, m. Sit bet 2uft fcfnoebenber 58ae
Ton. Aerostat, bailor, en.
alkitorii in aerii. I Aero nauta, ae, m. 2uft:60iffer. Aeronaute.
Aevea, v.Adeveratii.
Afar*, adv. I Foris, foras. tfufien, braufien. Dehors.
Dag afar& I Foras ejicio, is, ejeci, jectum, ejicere. giinaue jageit. Fair, aor-
tir, jeter hors.
Esu afford. I Eo foras. exeo, is, ivi, itum, ire. egredior, eris, egresses sum,
egredi. 3c gebe hinting. Je sore, je vais dekors.
Afar* de periculi!. I Extra periculum. 91u0er 133efabr. Hors du danger.
Afar* de. prepos. I Praeter. extra, sine. 9.fuer, obne. Hormis, exceptd, hors de,
sans, outre.
pe: Nimene nu este bunk afarci de . I Nemo est bonus praeter Num.
Riemanb ift gut aufier 63ott. Personae n'est bon exceptd Dieu.
Afar* de aceea, adv. I Praeterea, insuper. Vtufler bent. En outre, d'ailleurs.
Afar* de renthi, v. Extraordinariu.
Afemeati, muierosii, adj. I Effeminatus, mulierosus, a, um. Seibilci), aagQftig
Effemine.
Afemiere. I Effeminatio, nis, f. Zie Bagfialtigfeit. Eireinination.
Afemeezu, Indefeecg, pe cineva. I Effemino, as, are. emollio, is, ivi, itum, ire.
aemanben Meibiich matben. Effentiner quelqu'un.
2. Me affeineezii eft. I Effeminor, aria, atus sum, arc. 22t3eibifch merben. S'ef-
feminer.
Mina, pomis de azurite. I Myrtilli bacca, ae, f. Zit Oeibeiberre. Bai noire de
Myrtille,
Parma, tufa afinelorii. I Myrtillus, i, f. Zer f)eibeibeerftraucb. Myrtillef en.
Afinitate, cumniitie. I Afinitas, tie, f. Zie eotudgergaft. Afinite, f.
Allure, a unuf lucre perdutii. I Inventio, detectio, nits. repertio, nis, f. Zit Win::
bung, Qrfiubung. Action de rdtrouver.
Aflare, nescocire, inven(ie. I Inventio, detectio, nis, f. :die (rfinbung. Invention.
Aflarea S. Cruet I Sanctae crucis inventio. fieiligezitreup&finbung. L'Inven-
lion de la saints croix.
Aflatorfi. I Inventor, repertor, detector, is, in. )er Urfnber. Inventeur, celui
qui trouve.
AffatOre. I Inventrix, repertrix, dB, f. gr5uberin. Celle qui trouve, qui invent.
ADRIA, part. I Inventus, repertus, detectus, a, um. erfunbert. Trouvd, inverter, e.
www.dacoromanica.ro
At. 9
Aflu, are. ceva perdutd. r Invenio, is, veni, ventum, nire. reperio, is, ri, perturn,
rire. ainbett. Trouver, rdtrouver.
Pe: Am ajlatil ce am perdutg. I Invenimus sdd reperimus quod perdidimus.
Sir §aben gefunben unto mir t erforen Oben. Noua aeons trouvd ce que noes
alma perdu.
Atha, inventerd, ndscocesed . I Invenio, is, detego, is, texi, tectnm, tegere. excogito,
as, avi, atum, are. reperio. rftriben, entbecfen. Inventer, imaginer.
Pe: Guttenberg a aflatii tipariulu. I Guttenbergius typographiam invenit. @Id-
tenberg fiat bie Zudpruderei erfunbeu. Guttenberg a invente to Typographic.
Me aflu, suntii, trawl I Sum, es, fill, ease. valeo, es, ui, lere. eicf) befin-
ben. Se porter bien, se Louver, etc.
Pe: Cum le afli? I Quomodo vales? die befinbeft bu bic? Comment vows
trouvez vow?
Md aflu aces& I Sum domi. 3dj Geftnbe mice au .f2aufe. le me trouve lc la
maison, je me trouve chez moi.
Afumare, a bucatelorit la focii. I Adnstio, nis, f. Zer Oranb. Brglement, m.
Afamare, in easel cu mirosuri. I Suffitio, nis, f. suffitus, us, m. Elltincerung.
Action de perfumer.
Afamare a citrni, a pescelur, etc. I Camila induratio, carnis fumatio, infumatio,
nis. f. )ie 9Ittrfiudjerung. Action de fumer le carnage.
Afamatorii cu mirosuri. I Famator, suffitor, is, in. Zer Witucerer. Parfu-
meur, m.
Afamata, part. peace, carne, etc. I Infumatus, perfumatus, a, um. Ilerducert.
Fumee.
Afttmatti cu nairoswri. I Suffitus, odoratus, a, urn. Ohertiurhert. Parfumd, e.
Alum, are. pence, came, etc. I Piscem vel carnem infumo, as. Fummo sicco, as,
avi, atum, are. fltducOern, gfeiA ober ail d) aurdurliern. Fumer de to vie nee ou
de poissons, sicker lc la fumee.
Anima bucatele. I Epulas vel ferculaaduro, is, adussi, adustum, adurere. 91n-
brennen bie epeifell. Biller les meta, les aliments.
Alum cum cu mirosurl. I Domum-suffio, is, ii, fivi, fitum, fire. Zoo )nut
rani:1)cm.Parfumer la 'nelson.
Afundattli, cufunclatit, part. I Mersus, demersus, submersus, a, um. minis obru
tus, a, um. qingetaultt, nerfenft. Plongd, submerge', e.
Afandare, cufundare. 1 Mersio, demersio, submersio, nis, f. )ni3 Zaucl)en, bie
Ilittertaudjung. Immersion, submersion, f.
Afundatorti I Submersor, urinator, is, in. Zer R3erfenfer, ber Zaudier. Plon-
geur, m. celui qui plonge pour rdtirer ce qui eat dans r eau. (Care se cufundit
sit' soda ceva din apes.)
Afandator, seu-cufundator de alte lucrurt. I Immergens, tis, o. Zer Zaudier.
Celui qui plonge quelque chose dana r eau.
Afundii, are. cufundic ceva in apes. I Merge, demergo, immergo, is, si, sum, mer-
gers, in aquam demitto, is, misi, missum, mittere. Zenc4en, untertandien.
Plonger clans r eau, aubmerger, immerger, enfoncer.
Pe: A afunda ceva in apd. I Immergere aliquid in aquam. t ttune in bas Gaf-
fer tunten. Immerger ou enfoncer quelques chose dans r eau.
A afunda in mare. I Immergere ponto, marl, aliquem sub aequore mergere.
3n0 Peer tunfen, init Tfieee nerfenfen. Plonger dans to mer.
A se afunda in datorif de bani. I Foro mergi, aere alieno demergi. 3n gro fie
ecultoett geratipu. Se plonger dana les dates, etre perdu de dettes.
Afurisanie, leptidare de biserica la Christit. I Anathema, tis, n, Excomunica-
tio, nis, f. Zer Stintenbann. Excomunication.
Afurisomie, blestemii. I Maledictum, i, n. maledictio, nis. execratio, nis, f.
Zer WIO.. Malediction, execration, f. blaspheme, m.
Afurisesed, tire. departemi, eau afara din bisericd. I Anathematizo, as, are.
2
www.dacoromanica.ro
10 Ai.
%erfittcbett, berbannett; ane ber cbriftlicbett 033emeinbe berbannen. Anathemati-
zer, excommunier.
Pe: A pedepai pe cineva Cu afurisania. I Anathemate aliquem plectere. 3entans
ben nut Stircbenbanit ftrafett. Frapper d'anathente, excommunier quelqu'un.
Arurisitn, eoccumuniata, part. I Excommnnicatus, communions privatus, a, um.
Anathernatizatus, a, mu. 2tus ber cbrifttichen aSemeinbe berbannt. Excomu-
nie, e, maudit, e, anathenzatiad, e.
Agereseit, rire. ascuta. I Acuo, exacuo, cui, cutum, cuere. etbitrien, fcbteifen,
ibeOett. Aiguiser, affiler.
2. Agerescii, ascutu la v6Irfti. I Acumino, cacumino, cuspido, as, avi, atum, are.
(bitten, 3uipiten. Aiguiser, rendre pointu, e.
Agerime la teilufa. I Ades, ei, f. Zie edVirfe. Fit tranchant d'una epee.
2. Agerime la varies'. Cuspis, die, f. acumen, minis, n. Zer (pit. Point, nt.
I
www.dacoromanica.ro
Aj. it
Ajungere, sosire wndeva. I Adventus, accessus, us, in. perventio, nis, f. Zit
rreidning, qrfangung, Want*. Arivere, f. venue.
Ajungii, gere. cu fuga, cu intateitura, etc. I Assequor, adsequor, erls, secutus
sum, sequi. adipiscor, sceris, adeptus sum, adipisci. grreidyn, einboten. At-
teindre, dgaler.
2. Ajungii ceva cu wino. I Attingo, is, tigi, tactum, tingere. rreicben, babin-
reitben. Atteindre, toucher.
Pe: Abia am ajunsa ramulii cu mina I Leniter admodum menu rarnum tetigi,
vel attigi. 3 c1 babe bum belt 3roeig angeritbrt. J'ai h peine touché le ra-
meatt avec la main.
3. Ajunga, sosesca undeva. I Advenio, pervenio, is, veni, ventum, venire. ad-
vento, as, are. accedo, is, cessi, cessum, cedere. Wniangen, antommen. Ar-
river, parvenir.
Ajungii betrdnetele. I Ad senectutem pervenio, senectutem attingo. Za0 9Ifter
erreicben. Parvenir a la vieillesse, arriver a la vieillesse.
Pe: Am ajunsa a sera la Viena. I Vespere perveni Viennam. 2cb bin 9fbenbe
in mien angefommen. Je suis arrive Mier soir Ic Vienne.
Ajunga la ports cu nay/. I Adpello, appello, is, appulli, appulsum, appellere.
advehor, hAris, adveetns sum, advehi. devebor, pervehor, deferor, etc. Wit:
tanbett, antommen. Aborder, arrives an porte.
Pe: Navd a ajwnefi la maid. I Navis apulsa est. Zini Scbiff ift angetommen.
Le vaisseau est arrivd a terre, au porte.
Vesmentu mea ajunge pend la ptimentii. I Vestimentum meum ad terrain per-
tingit. Eein gleib reicbt bW am 0:be. Mon vetement touche h terre.
Ajungil la red, cada la miserie. I In malum incido, in miseriam incido, is, cidi,
casum, cidere. labor, eris, lapsus sum, labi. ad malum redigor, eris, redac-
tue sum, redigi. 3 n /trtnIttb geratben. Ddvenir pauvre, tomber dans la misere.
Pe: Am ajuns la cea mai mare miserie, saracie. I Ad extremam paupertatem
redactus sum. 3(1) bin in bie iinfierfle 21nriut4 ocra0en. Je mis rdduit h la
derniere migre.
Ajunn, pasta, v.Ajunare.
Ajunii, are. postesca, mg infrenii de la bucate. I Jejune, as, avi, attire, are. Cibo
abstineo, es, nui, tentum, nere. aaften, fidj be efiette entbatten. Jegner, dab-
stenir d'aliments.
A jutatori. I Adjutor, auxiliator, opitulator, adminiculator, subventor, is, m.
Zer .teffer. Cetus qui aide.
Ajutatore. I Adjutrix, adminiculatrix, opitulatrix, cis, f. Zie tiefferin. Celle
qui aide, assistance.
Ajutorinta, ajutoriii I A djutorium, auxilium, subsidium, praesidinm, ii, n. ju-
vamen, minis, n. Opitulatio, subventio, nis, f. Opitulatus, us. succursus, us.
m. subventus, us. ops, is, f. Zie ifie, bie Unto:114min, ber Oeiftanb. Aide,
amours, appui, m.
De ajutata, adj. I Auxiliaries, adminiculatorius, a, um. auxiliaris, e. adjuta-
bilis, e. Zebiifficb. Auxiliaire, secourable.
Ajutdre. I Auxilia, orum, n. auxiliares, ium. )ic iffSaruppen. Troupes auxi-
liaires. (Trupe de ajzdoria in resbelzi.)
Ajutatil, part. I Adjntus, nuxiliatus, opitulatus, adminiculatus, a, um. (3340l:
fen, unterftiibt. Aide, e. secouru, e. soulage, e.
Ajutii, are. I Juvo, adjuvo, as, juvi, jutum, juvare. adjuto, as, are. adminiculo,
as, avi, atom, are. adminieulor, opitulor, auxilior, aris, atus sum, ari. Snb-
venio, is, veni, ventum, venire. succurro, is, succuri, cursum, cnrrere. alicui
opem fero, fers, tuli, latum, ferre. Geffen, beifteben, unterftitten. Aider, se-
courir, soulager.
Pe: A ajuta celord nenorocip. f Subvenire vel guecurere miser's. Zen Uri=
gfitctiicben .iffe teifiett. Secourrir lea malheureux.
www.dacoromanica.ro
12 Al.
A ajuta pe cineva in Ore care lucru. I Adjuvare aliquem in aligns. re. 3e:
ntanbent 1)e1fen, einem in einer Ea* bef)ifffid) fein. Aider quelqu'un dans quel-
que chose.
AMA o o rafiime, punti haracii. I Vitem adminiculo. Zie Ucinrebe tin=
terftii0en. Soutenir une vigne avec des ichalas.
A ajuta, a sprijini voin la cuiva. I Voluntatem alicujus adminiculari. 3eman
be3 2iti11ctt unterfrittpit. Seconder la volontd de quelqu'un.
Dais ajutoriii. I Auxilior, auxilium do. ,toefien, bciftelmt. Alder, porter secours.
Alabastru. I Alabastrum, i, n. alabaster, tri, m. )er 9tfabafte. Albatre.
De alabastru, adj. I Alabastrinus, a, um. Zion Mobafter. d'Albatre.
Alabastru, wait fella de petrel.
Atacia, un fells de grail. I Alica, ae, f. triticum, ci, n. .`der epef4. Sorte de bid.
Alain, maid, cortege. I Comitatus, us, m. stipatio nis, f. Zic Zegicitung. Cor-
tege, convoi, m. suite, escorte, f.
AlaltaerI, alantd eri, adv. I Nudius tertius, nunc est dies tertius. 5/3orgeilern.
Avant. hier.
AlAnale, limonie. Limonia, ae, f. citrus, i, m. Zie 2itnonie. Limonie, f.
I
www.dacoromanica.ro
AI. 13
Albie pentru spartii. I Alvens lotorius. Zer Aron. Lavoir, auge pour la-
ver, sebile.
Albie, matca unui rtic. I Alveus, i. Fluminis alveus, m. oZng lBett einal
fee3. Lit d'une riviere.
Alb luta, albie mica. I Alveolus, i, m. Zrbglein. Petit auge, f.
Al bind.. I Apis, is, f. tic Time. Abeille, mouche b. mid.
Albiuitg. i Apicula, ae, f. Zoe gBiendien, Zienlein. Petite abeille.
Albire. Albatio, dealbatio, nis, f. Zie 91uttveiftung. Blanchiment.
I
l'oeil, taie, f.
Albu ou2ui: I Albumen, iris. ovi album, i, n. Zug gimeip. Blanc d'oeuf, glaire.
Aleritueseri., punii la rendit v.Oremluescii.
Aldgmalel, beuturd la o terguiald. I Mercipotus us, tn. &auftrunt. Le vin du
marchi.
Aldamalo, bctefirii. I Congiarium, rii, n. corollarinm, rii. wag Zrinfgeib. l' Ar-
gent pour boir.
Alegere. I Electio, selectio, nis, f. selectus, delectus, us, m. )ie Gain, lb::
Choix, election, f.
iniiMunfr.
Alegatorri. I Elector, is, m. Zer rtrotibler. C'elui qui choi8it.
Alegatore. I Electrix, cis, f. Zie Crmlifneriu. Celle qui choisit.
Alegorie. I Allegoria, ae, f. )ie f) Zentuon. Allegorie, f.
Alegoriceste, ado. I Allegorice. erbithuter R33eire. Allegoriquement.
Alegorieri, adj. I Allegoricus, a, um. 213erbitimt. Allegorique.
Alegi., gere. I Eligo, seligo, deligo, is, legi, lectum, ligere. allego, is, legi, lee-
tum, Legere. 91m3ertntiMen. Choisir, &ire.
Alegri la o parte, deosibeaml. I Secerno, discern, is, crevi, cretum, cernere. Un-
tericeiben. Discerner, diviser.
Alegi& un proms:U. Causam termino, as, avi, atom, are. causam conficio, is,
feci, fecturn, ficere. linen 13re4 augtncten. Terminer, achever un proas.
Alegi until. I Butyrum conficio. i8uttern, utter rilfnen. Baratter, bathe he
beurre.
A alege struguri cei mai bun( pentru masa. I Uvas pro mensa eligere optimas.
Zie Idninften Seintrauben file ben Zife auet(auben. Choisir les plus beaux rai-
sins pour In table.
A alege domnU, prinfil. I Principem deligere. ginen Sum 134mm ertbiiiiien.
Choisir un prince.
Aleiu, loci de preumblare. f Ambulacrum, i, n. )er epa3ierort. Lieu de pro-
menade.
Alenri, urd ascunsa asupra cuiva, I Odium occultism, i, n. simultas, tie, f. Zer
Inimitid sdcrdte, haine, envie, f.
Alergare. I Cursio, cursitatio, nis, f. cumin, us, m. Zer Fauf, bag Iftennen,
2aufen. Course, action de courir.
Alergatorn. I Cursor, is, m. Zer 2aufer. Coureur, m.
AIergtitor fora trebit v. Vagabondti.
Alergil, are. I Curro, is, cucuri, cursum, currere. Fugio, is, fugi, turn, fugere.
2aufen, =nett. Courir, fuir.
www.dacoromanica.ro
14 Al.
Alerga incdce fi insole. I Cursito, circum curso, as, are. circum curso, is, curl,
cursum, currere. .erum tauten. Courir ca et la, courir autour.
Alergn dupci cineva sa tia ajungii. f Aliquem propere insequor, erie, secutna sum,
insequi. .aagen, treiben. Poursuivre quelqu'un.
Alerga dupii fnimici. f Hostem vel inimicum insequor. )en ffeinb berfolgen.
Poursuivre rennenti s'eforcer pour to pretulre.
Alergntorn, adj. I Cnrsorius, a, urn. Bum 2aufeu georig. Propre b la course.
Alesn, part. I Electus, delectus, allectus, a, urn. WutterMdVt. Choisi, au.
2. Alesii, primariu, frontafii. f Lectus, praeclarus, a, um. R3ortreff14. Choisi,
e. distingud, e. remarquable.
3. Alesii, deosebitii, f Secretus, separatus, a, um. 9tbgefonbert, abgefcf)ieben.
Separd, e. choisi, e.
Mai AMA, mai eta admit, adv. I Praesertim, praecipue, imprimis. Efteiftene,
befonbere, bpi:Agin:1h 1ytuptfild)14. Surtout, principalement, particulierement.
Alegi, alefuire, panda, pinclire. I Insidiae, arum, pl. subsessa, ae, f. die 91ad):
1tettung, ber .interbaft. Embuche, piege, m. embuscade, f.
Alesitescii, ire, plIndescli. I Insidior, aria, atus, sum, ari. Insidias tendo, is, te-
tendi, tentum, tentum, tendere. Insidias pono. 91tfteffen, fauern. Tendre
de pidge, guetter, dpier.
Alequitora, pdnditor. f Insidiator, is, m. Zer 2ottrer, 92acOeffer. Celui qui
tend des pieges.
Ale/mit/6re, femee. f Insidiatrix, cis, f. Z)ie 2atteritt. Celle qui dresse des em-
basket?.
AliRe, unsdre de doftorie. Malagma, tie. Ungventum, i, n. Z)ie ealbe. Ong-
vent, medicament pour l'usage extern.
Alinare, adurerii I Lenimen, minis. Levamentum, i, n. Zie 2inberung. Adou-
cissement, m.
Alinare, a valurilorii mdrii, etc. I Sedatio, placatio, mitigatio, nis. Tranquillitas,
tin, f. Jie etiffe, Rube. Tranquillite, f. Calme, calms de is mer.
Allnatorn, care aduce alinare, adj. I Ilitigatorius, mitigativus, a, um. 2inbernb,
mitberub, ftiftenb. Adoucissant, calmant, e.
Pe: Doftorie alindtdre. I Medicamentum mitigatorium. )ie milbernbe 2lrinei.
Medicament, remade adoucisaant.
Alinntorn, linistitor, a mad resroli, revel etc. I Sedator, placator, mitigator, is,
m. Zer 2inberer, Ziertinftiger, etiffer. Celui qui calme, qui apaise un tumulte,
une trouble.
Minutia, linistitti, part. I Sedates, mitigatus, placates, lenitus, perrnuletus. (53e.:
finbett, gemilbert, gefliffet, beftinftiget. Apaise, came, adouci, e, tranquille.
Anna, are, linistescii. I Place, redo, tranquillo, mitigo, as, avi, atom, are.
Lenio, is, ivi, nitum. mire. Mulceo, es, si, sum, ctum, cere. Permul-
ceo, etc. Qinbern, mitbern, ftiffen, berubigen, beftinftigen. Apaiser, calmer,
adoucir.
Pe: A alina durerile. I Lenire dolores. Zie etmeraen Unbent. Apaiser les
douleurs.
A alina valurile marii. f Mulcere fluctus marls. .`die Geffen be Thera 'Nen.
Calmer lea floes de is mar.
A alina, a finish mtlnia caw. f Iram alicujus placare. Zen Born flitten.
Calmer is colere de quelqu'un.
A alina setea, a *tempera. f Sitim sedare, sitim restinquere. Zen Znrft Pit=
ten. Blancher la soil:
Reciproca: Md linistescti. f Lenior, sedor, mitigor, etc. eio finbern, rut.) feign.
Se calmer, a'apaiaer, s'adoucir.
Despre ten fi fortuna f Sedor, tranquillor. ce,4 tegen, 14 feten, naCaffen.
Se calmer, s'apaiser.
www.dacoromanica.ro
Al. t5
Pe: Fortuna se linisteate. I Tempestas sedatur. `Zee Vetter tegt flcb. La tempete
s'apaise.
S'a linistitii, s'a alinatil fort. I Tempestas sedavit. Zae 233etter fjat ficb getegt.
La tempgte West apaisde.
Ventula s'a aline", incetei. I Ventus desinit, relangvescit. Z)er Vittb tent fief),
bet Sinb fett fief). Le vent eapaise.
Alinanda, alinatoria, adv. I Lene, leniter, mitiganter, placabiliter, tranquille.
etiftenb, btrubigenb, linbernb. Doucement, tranquillement.
Allori, plants. I Esula, ae, f. Zie gfe18mitcb. Lait d'anease.
Aloe, plantii. I Aloe, es, n. Zie Moe. Aloes, m.
Alovita, vita reteicitei, v. Bitanga.
Alta data, adv. I Alias, alia vice, altera vice, alio tempore. girt anbere8 Mat.
Une autre foil.
Altuointrelea, adv. I Aliter, alio modo, alias, secus. 9Inber8, auf eine anbere
91rt. Autrement.
Cu mita altmint. I Longe aliter, multo aliter. OW anbere. Tout autrement.
Altarin. I Altare, is, n. ara, ae, f. altarium, rii, n. Zer Vatar. Autel, m.
Altarela, altanl mica. I Altariolum, i, n. 911tdrfeitt. Un petit autel.
Alt-fella, de o2iii specie, adj. I Varius, diversns, a, urn. Diversi generis. 93erf.
fcbieben, unterfcbieben, bon einer anberen iZattung. Qui est de difirentes cou-
leur:, etc.
Altoe, ranee altoita I Insitum, i, n. Remus insitus, i, in. Insita arbor, is, f
Zer 13ef3cr , ben gepfropfte 3tbeig , gepet3ter ll3aum. Greffe, elite, branche
entde f.
Altoesel, ire. I Insero, is, sevi, situm, serere. Inoculo, as, avi, atum, are. Im-
pono, is, posui, positum, ponere. sl3fropfen, pet3en, impfca. Enter, grefffer.
Altoesca on varsati de vacs. I Vaccino, as, avi, atum, are. Vaccinum virus
inoculo, as, avi, atum, are. Vaccinum virus insero, is, sevi, situm, serere.
ittimpfen. Vacciner.
Pe: A altoi un surceld intr'un arbore. I Inserere surculum arbori. Inoculare
arborem. l.in3meigen, einpfropfen. Greffer stir un arbre.
A altoi fntr'un peru. I In pirnm inserere. 3n einen iBirnbaumt3fropfen. Gref-
fer stir un poirier.
in (multi aceeta multi copil eau altoitii cu varsatii de vacs. 1 Hoc anno multi
infantes vaccinate sunt. .an biefem sabre flub bide Sieber geimpft marben.
Il soft cette amide beaucoup d'enfants vaccines.
Altoire in arbore, in porta. I Insitio, inoculatio, emplastratio, nis, f. Insitus, us,
m. 5)a6 l3fropfen, 913ef3en. Zie 3mpfung, 13et3ung. Action de greffer.
Altoire cu vasvati. I Vaccinatio, nis. Vaccini vine insitio, nis, f. Zie einim:
pfung. Vaccination, f.
Altoltoru, care altoesce. I Insitor, inoculator, is, in. Zer Tfropfer, 3mpfer,
13ef3er. Celui qui grdffe.
Altoitorit cu varsati. I Vaccinator, is, in. )er 3mpfer. Vaccinateur,
Altoitti, part. I Insitus, inoculatus, vaccinatus, a, um. gingepfropft, eingeprianat,
eingearbeigt. Greffd, entd, e. Vaccine, e.
Aluatii, on ce framentatura. I Massa, ae, f. Zer Zeig. Pate, f.
2. Aluala dospita de farina. I Fermentum, i, n. Zer eauerteig. Levain, in.
Aluna. I Avellana, ae, f. Zie tutfetnu. Aveline, noisette, f.
Alunele, Fete midi pe facie. I Lentigo, ginis. Lenticula, ae, f. Zie eommerz
fproffen. Lentille, tache de rousseur an visage.
Alunila, plidure de aluna. I Corylettun, i, n. ter Oafetbufcb. Coudrette, lieu
plantd de coudriera.
Alunecare on mintea, amagire. I Hallucinatio, inductio, nisi f. Zie ft3erleitung.
Bernie, erreure.
www.dacoromanica.ro
16 Am.
Aluneeare, pe ghlacie. I Lubricatio, nis, f. Lapsus, us, m. )ie WuOgieihutg.
Glissade, f.
Alunecos*, adj. I Lubricus, a, um. ecblitgrig. Gliaaant, e.
Alunecn, are. I Lubrico, as, avi, atum, are. Labor, beris, lapsus, sum, ;.abi.
@leiten, auggfeiten, febitivfcti, aiterutidpn. Glisser.
2. Alunecia cu mintea. j Hallucinor, allucinor, aria, atus sum, nari. Inducor,
eerie, Inductus sum, induci. terleitet turbot, irren, Wen. Se tramper,
a'egarer.
Alunecatl, part. I Lapsus, lubricatus, a, um. ®egleitet, au13geglitten. Gliasee.
Alunecatii cu mintea. I Inductus, a, um. 23erleitet. Tromp'', e.
Alungare, ponere pe gdnei. j Fugatio, infugam, actio, nis, f. Zie teriagung.
Action de charier, de mettre en fuite.
Alungatib, gonitii, palugatii, part. I Fugatus, infugam actus, propulsus, a, urn.
3erjaget. Chasse, e Expulad, e.
Alungatoria, care pelfugcl. I Fugator, is, m. Zer Zerjager, Zertreiber. Celui
qui clause, qui met en fuite.
Alungatore, femee. j Fugatrix, cis, f. )ie L3erjagerin. Celle qui chaase, qui
met en. fuite.
Alungi, are. Goneacu. Panic pe fogs". I Fugo, as, avi, atum, are. Propello, is,
propuli, pulsnm, pellere. Abigo, is, abegi, abactum, abigere. aagett, beriagett,
bertreiben. Mettre en fuite, charmer.
Alungu, d'a lungu, in lungii, adv. I In longum, in longitudinem. .ntlang,
ber Lange nad). En long, en longueur.
Alunii. j Corylus, i, f. Zer Daielbufd), bie Daielftaube. Coudrier, noieetier, m.
De alum; adj. I Colurnus, a, um. Dalein, bom Dafeibufcb. De coudrier, de
noiaetier.
Pe: Vergea de alwaii. j Virga colurna. Zie Dafel:Tutbe. Verge de coudrier.
Baguette de coudrier.
Ama, avers. j Habio, es, bui, bitwn, bere. Mihi est. ati, babe. Avoir. (V-auxiliar.)
Amyl, possedii ceva. j Habeo. Possideo, es, poseedi, possessum, possidere. Teneo,
es, nni, tentum, tenere. Daben, befittn. Avoir, posseder.
Anal pe cineva drama'. I Aliquem charum habeo. 3emanben lieb Oben. Avoir
cher quelqu'un.
Ansel sperancei. j Spem habeo. Spero, as, avi, atum, are. Doffen. Avoir de
Cesperance, espdrer.
Awl necessitate, lips& I Careo, es, Ill, ritum, rore. Indigeo, es, gui, gore. Snail=
gel babe; mangein. Manquer, avoir besoin.
Beciproc.: Me conic bine cat cineva. I Cum aliquo convenio, is, veni, ventum,
nire. (Sid) mit Zemanbem Uertragen. S'accorder avec quelqu'un, Etre d'accord.
Pe: CUM to ai cu fratele talc? I Quomodo convent tibi cum fratre tuo ?
Sic bertrtigll bu bid) mit beinem truber? Comment vows accordez VOUS avec
votre frere?
Amii avutti pe Pavelii mare incl./mica. I Paulum magnum inimicum habui.
3cb babe an 'haul einett groOen aeinb gebabt. J'ai eu Paul d'un grand
ennemi.
Amagesca, gire. I Fraudo, defraudo, as, avi, atum, are. Decipio, is, cepi, cep-
tum, cipere. Impono, is, posit, positum, ponere. Seduco, is, duxi, ductum,
ducere. Fallo, is, fefeli, falsum, fallere. Circus venio, is, veni, ventum, nire.
Illudo, delude, is, lusi, lusum, ludere. Ludificor, axis, atus, sum, ari. ter.
tritgen, iiberli ftett, 4intergeben. Frauder, tramper, duper, adduire, fourber.
Anagire. I Fraudatio, defraudatio, deceptio, circum ventio, ludificatio, nis, f.
Fallacia, fraudulentia, falsimonia, ao, f. Dolus, i, m. Fraus, dis, f. >ie ter:
filbrung, ber letrug, bie Dinterfift, t etritgerei, Dintergebung, bad tetritgett.
Fraude, dupe, deception, trampdrie, fourberie, seduction, duperie, I.
www.dacoromanica.ro
Am. 17
Arabi, ambe, ainhndoi, amendid. I Ambo, orum, ambae, arum. Uterque. 8eibe.
Tow deux, run et l'autre.
Ambari, pentru bucate, grtlii, etc. I Cophinus, calatns, i, m. Sports., cumera,
ae, f. Granarium, rii, n. )er Oletreibedorb. Grenier, m. manne, pannier, in.
Ambasador. I Legatus, i, m. Zer Oleranbte, R3otir§after. Ainbasead,eur, m.
Ambasadera, femee. I Legate, ae. Zie 8otic§afterin. Ambassadrice, f.
Ambassada. I Legatio, nis, f. )ie @efanbtgaft, Zotic§aft. Ambassade, f.
Ambitie. I Ambitio, nis, f. Zer qrgei3. Ambition, f.
11,,mbitiosfi, adj. Ambitiosus, a, urn. einei3ig. Ambitieux, ewe.
Arnblare. Ambulatio, nis, f. )er &Eng. Marche, promenade, f.
I
www.dacoromanica.ro
18 Am.
Ameclie, ili. I Meridies, ei, m. Zer Eittag. Midi, m.
Ceara am 411, aprOpe de amelli. J Circa meridiem. @Nett SCRittag. Vera le midi.
De la ameili; adj. I Meridianus, a, um. meridionalis, e. anitttigig. Meridional.
Pe: Odinescii de andia J Meridio, us, are. Meridior, aria, atus sum, ari. Me-
ridie conquiesco, sale, quievi, acere. nittapr-914e ['often, au Vittag fdpiaien.
Faire la meridienne, se reposer.
Odihna de arneflii. J Meridiatio, nis, f. Zie Snittage=Rulfy. Mth-idienne, ,epos
du midi.
AnnAndot, adj. I Ambo, uterque, utrique. R3eibe, affe 31uet. Tous deux.
Amendea. 1 Ambae, utraque, utraeque. Wife beibe. Taus lea deux, rune et
l'autre.
Pe: Amendai mdnule. J Ambae manna. Teibe $attbc. L'une et l'autre main.
Amenintare. I Minatio, comminatio, minitatio, nis. minae, arum, pl., f. Zie
Zrotjung, Riebrolutng. Menace, action de menacem
Ameninietorfi. I Minator, comminator, is, m. )er Zroer. Celuf qui menace.
Amenintetorfi, adj. I Mivax, cis, o. Minans, comminuns, tie, o. Zr4enb.
Menacant, e.
Anteninieturl. Minae, arum, pl. Zie Zroungen. Les menaces.
Cu Amenin(are, adv. I Minanter, menaciter. Zrotpub. En menagant.
Anieninivl, are. I blinito, as, avi, atum, are. Minor, comminor, aris, atus sum,
ari. Minitor, taxis, tatus sum, tari. Q3ebroljett. Menacer, faire de menaces.
A ameninia cuiva cu merle. J 31initari alicui mortem. 3emanben mit bent Zob
bebroben. Menacer quelqu'un de la movie.
A amenin(a cu sabia. I Minitari gladio. Eft bem (divert bebroett. Menacer
de son dpde.
AanAnare, zcibavii, de acli pe mine. I Mora, ae, f. Moramentum, i, n. Moratio,
haesitatio, cunctatio, dilatio, procrastinatio, prolatio, prolatatio, sustentatio,
comperendinatio, retardatio, nis, f. Cunctamen, minis, n. Zie X3eripiitung,
&visaing, .R3 ertangentug, Ocraiigerung, Zergictung, VItifid)iebung. Retarde-
ment, delai, ajournement, m. temporisation, prorogation, hesitation, f. lenteur,
remise, f.
AmOnator, prelungitor. I Cunctator, prorogator, dilator, is, m. )cr Baubercr,
R3er3iigerer. Temporiseur, celui qui prolonge, qui hisite, qui retarde.
Amenator, ce sa pole maim, adj. I Prorogativus, compereudinus, a, um. Zerr.
langerub, Derabgernb. Qu'on peut retarder.
AmAnata, part. I Dilatus, prolatus, retardatus, cunctatus, prorogatus, protrac-
tus, a, um. R3er3bgert, beriangert. .Retards, prolonge, e. differs, e.
Aniiiku, are. premSndii de all. pe vane. I Cando, prorogo, procrastino, prolato,
comperendino, prolongo, as, avi, atum, are. profero, fees, protuli, latum, pro
ferre. Differo, fers, distnli, dilatum, differe. promoveo, es, movi, motum, mo-
vers. protraho, is, traxi, tractum, trahere. Zeraiigern, neritingern. Differrer
proroger, prolonger, retarder, ajourner.
Pe: Amend, prelungescis flilele d'a plati o datorie etc. I Prorogare dies ad
solvendum. Zen Zermin au beanlifen auffrtieben. Proroger le terms pour .
payer. ajourner ass creanciers.
Amestecare, a bucateloril in gurii. Masticatio, Manducatio, nis, f. )ie
J
www.dacoromanica.ro
Am. 19
www.dacoromanica.ro
10 Am.
Pe: Beuturd ami.etuitore. I Oxyporum, i, n. potus digestivus vel digestibilis.
Zee berbaufiebe 033etrttni. Breuvage digestif.
Amistulta, part. I Concoctus, digestus, a, urn. 3erbauet, bersebrt. Digere, e.
2. Avers etc. I Consumptus, absumptus, dissipatus, a, um. R3eraebrt, berr.
icfprertbet. Consomme, e. dissipet, e.
Amnara, de scdparatii. I Chalybs, bis, m. Zer Stabf, aeuerita§1. Acier, batte-
feu, in-
Amara. I Amor, is, m. Caritas, tis, f. Zie 2iebe. Amour, m. charite, f. amitiQ
f. attachment, m.
Amoruld de patrie. I Amor patriae, caritas patriae, charitas reipublicae. stu-
dium in rem publicam. Zie Zaterfanbefiebe. L'amour de la patrie, etc.
Amorula venericd. I Cupido, onis, inis, m. Zer $enut3zeobn. Cupidon, fiieu
de l'amour, amour.
Amoral* vecinuldi, coltre aprOpek. I Caritas erga proximum, erga vicinum. Zit
eiebe gegen ben 9114fien. Amour pour le prochain, charitd.
Amara propriii. V. Egoimii.
Amoreza. I Amasia, arnica, amasiuncula, amata, ae, f. die 2iebbaberin.
Amante, maitresse, f.
Amorezi, amantd. IAmasius, ii. amens, tie. amasio, nia, m. amator, is. Zer
2iebbctber. Amant, m. Celui qui a de r amour pour one femme.
Amorlzata, adj., part. I Amore captus, amore reptus, correptus, a, um. iger=
fiebt rein. Amoureux, ewe. Qui aims par amour.
Amorteseii, tire. I Rigesco, torpesco, is, :mere. rigeo, torpeo, es, ui, ere. er::
ftarren, einfdgafen. S'engourdir.
Amor fire. I Rigor, torpor, is, m. Zie rflarrung. Torpeur, engourdiasement,m.
Amorlitia, adj. j Rigidus, torpidus, a, um. etarr. Engourdi, e. endourci, e.
rigide.
Amplolata, omit in func(iune. I Officialis, is. munere fungens, tie, m. Zer
Vfmtinamt, Zeamte. Employe, fonctionnaire.
Amuteseil, tire. facie mule pe alto. I Aliquem mutum facio. Mutum reddo, is,
reddidi, ditum, reddere. 2entanben itutnnt metal. Faire muet quelqu'un.
2. Amutescd ed. I Mntesco, immutesco, obmutesco, is, scere. etuntm Werben.
Devenir muet, muette.
Amutire. I Mutitas, tie, f. Zie erftumntung. Mutisme, m.
Amnia, are, chuff. I Canes inciter, coneito, excito, as, avi, atum, are. Zie
tntnbe bet en. Ameuter lea chiena contre quelqu'un.
Amutata, part. I Incitatus, concitatus, a, um. IZeteiat, nebeig. Ameute, e.
Amu fare. I Concitamentum, i, 73. concitatio, nis, f. Zre %nteisung. Ameu-
tement, m.
Pe: Etri a amutatii ednii asupra mea. I Ille coneitavit canes contra me. Ille
canes contra me incitavit. qt bat bie stantbe gegen mid) angeteig. Ii a
arneute les chiena our moi.
Amvonia, ecaunti de uncle predicd in bisericli. I Ambo, nis, m. Pegma, tie, n.
Zie feanaef, ber 13rebigtflubl. Chairs, f. Chairs a precher.
Anagnostia, Cetito-r la maaa. Cillugdr. I Anagnostes, ae, m. Zer 2efer bei Zif0.
Anagnoate.
Anafora. I Agapae, arum, f. penis benedictus, m. ektrieibte6 Zrob. Agapea,
pain Beni, m.
Anale, ietorii, de prate ant I Annales, cum, pl. in. annalia, cum, n. pl. Zaft
3abreggitbucb. Annales, chronique.
Analogie, asemenare. I Analogia, ae, f. similitudo, dinis. Zie Meicbbeit. Anci-
logie, f. reesemblance
Analogii, de o potrivii cu... Similis, e. analogue, a, um. conformis, e.
I 03feicb:
farmig, gfeicb. Analogue, conforme, aemblable.
Anarehla, atatil uncle tog vred a domni. Stahl faro capii. Anarcbia, ae, f.I
www.dacoromanica.ro
An. 21
rerum confusio, rerum perturbatio, nis, f. gin (taat One Vbrigleit. Anar-
chie, f. dtat d'un people qui n'a plus ni chef ni Zola.
Anarchicii, ce line de anarchic, adj. I Seditiosus, turbulentus, a, um. Scett
bur 9Inardiie gehort. Anarchique, qui tient de l'anarchie.
linasond, chiminzi de Gradind. V. chimina.
Ancai, baremi, adv. I Saltem, Saltim, minimum, adminimum. Venigiteng, sum
33enigfieit, minbeftenq. Au moires, du -nine, pour le moire.
Pe Plelteate 'mi datoria baremis pe fumigate. I Solve mihi debitum, saltem
dimidium, vel dhnidiam partem. Bai)fen Cie mir bie eolith luenigitenti ben
halben Z4eif. Paye moi la dette du moires la moitici.
Anted, adv. I Adhnc. 91odj, armed). Encore.
Ado &ma; mai, ado. I Per adhuc, adfer adhuc- f8ringen eie nod). Apportez
encore.
_lineal, nu, acts. I Non dum, nee dum. 914 nicbt. Pas encore.
dknea nimica, adv. ( Nihil adhuc, nihil dum. SJ1odj nid)tg. Rien encore.
/lined niminea, adv. I Nemo adhuc, nullus dum. Vto0 hitter. Person encore,
aucun encore, pas un encore.
Ancora l, la corabie. I Ancora, ae, f. )er Mtler. Ancre, f.
Funia cu care este legates ancord. I Rudens, tie, m. ancorale, is. in grok.
Cable, m. cable de l'ancre, gros cordage, m.
canterzeeil.
Ce privesce la ancoril. I Ancoralis, e, adj. Bum 9Inter geCllfrig. D'ancre, qui
sect aux ancres.
Ce tine de ancorcl. Ancorarius, a, um.
I
www.dacoromanica.ro
22 An.
Anima*, aternattl, part. I Affixus, appensus, a, um. Vfnge§eftet. Attache, e.
suspendu, e.
Anisul, are, accitii ceva. j Adfigo, affigo, is, fixi, fixum, figere. appendo, is, di,
sum, dere. 9Inbeften, antitgen. Attacher, 8uspendre.
Anina, lernnil. V. ariati.
Antal'i data, ado. I Primo, primum, prima vice. grfien6, auerft, aunt erften
nat. Premierement, d'aborde, pour la premiere fois.
Antellen, celu anreiu, adj. I Primus, a, urn. primarius, a, um. )er, bie, bag
erfte. Le premier, la premiere.
AntAiu, adv. I Primo, primum, prima vice. erftlit§, auerft. premierement.
Antglu nascutii, adj. I Primo genitns, a, nm. Primo natus, a, um. erftgeboren.
Ague, e. premier ni, e.
Angerea, haind lungd. Vest's talaris, f. gin fangeft Zberficib. Une robe
I
longue.
Anterifi. Anno abhinc
I tertio. Ante biennium. /Bet 1$1nei Zcit)ren. Avant
deux ans.
AntielaristA. I Antichristus, i, m. Zer Mttic§rift. Antechrist.
Antiquitate, vechime. Antiquitas, tis, f.
I Za6 Vfftertbum. Antiguite.
Antiquil, anti,* vechiii, adj. I Antiques, a, urn. Wit. Antique.
Anil. I Annus, i, m. Zee 2a4r. An, m. Annee, f.
Intr' acestii anti. I Hoc anno. Ziefeg 3arg. Cette annee.
In annul viitor. I Ad annum, futuro anno. Sliinftigee 3a§r. L'annee pro-
chaine.
Timpil de da ant:. f Biennium, nil, n. Btuei Sabre. Espace de deux ans.
De doi ani in Wrath'. I Bimus, a, um. Bimulus, a, mu. Biennia, e. Biennalis,
e. Bineiitibrig, -Wei are alt. De deux asts. Qui a deux ans.
De tref ani. I Triennis, e. Zrei .actige alt. De trois ans.
in tots anulfi, adv. I Singulis annis, qnot annis. WIe Satre. Cheque annie.
in anubi trecutii. I Anno praeterito, anno elapso. torigee 2abr. L'annee
passé.
Din anua &email. I Anni prioris, anni praeteriti. f8orliibrig. De l'annie
passe.
Pe: Vinci din anula trecuta. Vinum de anno priori. Vinum de anno prae-
terito. 3oYjntriger Seiu. Vin de l'anne'e passe.
Intr'un wag. I Anno vertente. 2luf ein 3aljr. Dane un an, en un an.
-- La inceputula anulul. f Anno inennte. Bu 9Infang be Sabre6. Au commen-
cement de l'annee.
La finitula annuluf. Anno exeunte.
I Vim ettbe be aaree. A la fin de
l'annee.
De un anti. I Aniculus, a, um. 3iiljrig, einjiiljrig, ding aarM D'un an.
Be-trana de ani, adj. I Annosus, a, um. annilis, e. Celiti4rig. Vieux, charge
d'annees.
Pe: Omii de multi: ani. I Homo annosus. ein bieliti§riger Tlenfc§. Un vieux
homme.
In toff anni, adv. I Annuatim. 3iibtfid). Taus lee ans.
Anume, pre nume, adv. I Nominanter, nominatim, nomine tenus. gtententlir.§.
Par nom, nommement.
2. Anume pentru tine. I Pro te ipso, recto pro te. 03erabe f itr Vet). A pro-
pos pour twos.
Anumesett V. numeseti.
Anumire. I Nominatio, denominatio, nis, f. Zie Zettennuttg. Denomina-
tion, f.
Anumitii, destinatii, part. I Certus, destinatns, a, um. getvifl, beftimmt. Cer-
tain, e. assure, e.
AO, I Aqua, ae, f. lympha, ae, f. liquor, is, m. Zat Ogler. L'eau, f.
www.dacoromanica.ro
Ap 23
protecteur.
Apasare. I Pressio, nis. Compressio, nis. Pressura, ae. Die Zrildung. Fru-
ition, action de presser.
Apasare, cu necazurf, cu greuti /i, cu dcijclit Oppressio, nis,
1 f. Zie Untre=
britcfung. Oppression.
Apasatorii, I Pressor, is, m. )er Zritcfer. Cellui qui prase.
Apasatoril, cu necazuti pe Omni. I Oppressor, is, m. )er Unterbrlicler. Op-
Fres:cur.
Apasatii, part. Pressus, Oppressus, a, nm.
I Ocbrilcrt, unterbtitat. Prase, e.
Oppressd, e.
Apasis, are. I Premo, is, pressi, pressum, premere. Presso, as, are. Comprimo,
is, pressi, pressum, Comprimere. Zritcrett. Presser, comprimer, serrer.
2. Apasa, fa josfi. Deprimo, is, depressi, pressum, primere.
1 Unterbrilefea.
Ddprimer, abaiseer.
www.dacoromanica.ro
24 Ap.
3. ApifooN ihapoi. I Reprimo, is, repressi, etc. Bitrudbrildett. Rdprimer.
4. Apasfi cdtre o land, stringe. I Comprimo, is, compressi, etc. Bulammenbrilden.
Cosnprimer, aerrer.
5. ApasiL cu nevoi, cu cameitit, etc. I Opprimo, is, oppressi, etc. Promo, is, etc.
Unterbrilden. Opprimer, ambler par la violence.
e. Apitsti gred la cantarg. I Pendo, appendo, is, di, sum, dere. gdgett, aka&
gen. Feller, dtre pesant, e.
Pe: Cornea aeta apasei, 8671 trage doi puntr, ddri litre. I Ham taro dune libras
pendit. Zag afeift4 tviegt lmei Tfunb. Celle viande pate deuce livrea.
Apatorfeza, Jere, me apeitofeze. Aquesco, is, exaquesco, is, scare, n. Stifferig
I
www.dacoromanica.ro
Ap. 25
cher de la colline.
Apneare on maw& de ceva. I Capture, ae. Prehensio, nis, f. Zie rgreifung.
Action de saiair, de a' emparer.
ApneA, are, ceva cu mAna, prinda. I Prehendo, apprehend°, is, di, sum, dere.
Capio, is, cepi, captum, capers. I aaffect, ergreifen. Prendre, saisir, s'emparer.
2. Recipr. me apucii Cu sn8na de ceva. Arripio, is, pui, arreptuui, arripers.
I
www.dacoromanica.ro
26 Ar.
Apprehend°, is, di, sum, dere. ergreifen, mit ber .tanb ergreifen. S'emparer,
s'empoigner, se saisir de quelque chose.
Apnea drumulii cistre Viena. I Viennam versus viam capesso. Zen Seg nacb
Bien neljmen. Pr endre le chemin vent Vienne.
Apurata, part. prinsii. I Captus, prehensus, apprehensus, a, um. 9Tugreifen,
ergriffen. Fria, e, saisi, e.
Apunere, a sdreta. I Occasus, us, tn. Occubitus, us, m. Za0 Untergeben, bet
Untergang. Coucher du soleil, le couchant.
2, Apunere, perdere, periciune a unui lucru. I Occasus, obitus, interitus, us, m.
Zer Untergang. Chute, perte, f
Apuna, nere. I Occido, is, occidi, occasum, cidere. Obeo, is, bii, bivi, obitum,
obire. Occumbo, is, bui, bitum, bere. Untergeben. Se coacher, se perdre.
perir.
Apuna, peril, morlu, etc. Pereo, intereo, is, ii, ivi, item, ire. Occido, pes-
sumeo, is, ivi, itum, ire. Bu @runbe geben. Perir. Se perdre, a'dteindre.
Pe : &nig apune. I Sol occidit Zie eonne gebet unter. Le soled 86 couche.
Peril de fdme. I Fame intereo. tounger0 fterben. Mourir ou perir de faim.
Apusula, unde apune adrele. I Occidens, tis. occasus, us, in. Zer 933eft, bet
9thenb. Nest, occident, coucchant.
.De la ,4pus, adj. I Occidentals, e. 93on Geffen, toeftficb. Occidental, de l'Oc-
cident.
Pe: Ventu de la Apusii. I Favonius, nil. zephyrus, i, m. Zer 933efttuinb. Le ze
phyr, le vent de Coyest. de l'Occident.
Arabia I Arabia, ae, f. Virabien. Arabie, f.
Arabic* adj. I Arabicus, a, um. Wrabifcb. Arcibique.
Arab*, arapni. Arabus, i. arabs. is. tn. Zer 971o1)r.
I Arabe.
AraCil, par de vie. I Ridica, ae, f. pedamentum, i, n. Zer 9?ebe Mfabf. .cha-
ion de vigne.
Araana. Aes, aeris, n. Za0 Rupfer. Cuivre airain, f
Arasna, rofie. I Cuprum, i, n Za0 upfer. Cuivre.
De aramd, adj I Aeneus, wrens, cupreus, cuprinus, a, um. Supfern, bon
Rupfer. D'airain de cuivre.
Pe: Beni de aramti. Petunia cuprina. Za0 Rupfergelb. Mtmnaie de cuivre.
Arai:pearl, mire, fermi cu arami& I Aero, as, avi, atum, are. 9r.ilit kupfer
60)6:Igen. Broncer, garnir de cuivre.
Arainita, part. I 1Eratus, a. urn. 93erfulifert, mit Seuger befcbiagen. Brand, e,
garni de cuivre.
Aramosa, cu multci arena. adj. I Aerosus, a us. attpferig. .Riche en cuivre,
qui a beaucoup dc cuivre.
Fabricantti de arena I Artifex aerarius. Faber aerarius, m. )er.t'upferfdjmieb.
Ouvrier en cuivre.
Apa, de aramd. I Vitriolum, i. chalchantum, i, n. )a6 Ruplertvaffer. Vitriol,
m. sulfate compose d'oxide metalique, etc.
Mimi de arena, bale. Aeri Fodina, ae, f. reraria, ae, f. )ie Stimfergrube,
I
www.dacoromanica.ro
Ar. 27
www.dacoromanica.ro
28 Ar.
Ardere de totii, jertfci, sacrificiii. I Holocaustum, i, n. )at3 Zranbobler. Ho-
locauste.
ArfetorIta, ce pots arde, adj. Cremabilis, e. arsibilis, e. R3erbrenttbar. Com-
bustible, qui lc la propriete de prendre feu.
Pe: Materii ariletdre. I Corpora cremabilia. Materiae arsibiles. Zie reldjt bren:
nenben StOrber. Matiere combustible.
Artletord, omit care arde ceva In focii. I Cremator, ustor, is, m. Zer Zerbrenuer.
Celui qui brale quelque chose.
Ardis, dere, ceva. I Uro, aduro, comburo, is, ussi, ustum, urere. Cremo, concre-
mo, as, avi, atnm, are, a. 23rennen, berbrennen. Driller faire, brider.
Pe : A arde omen de vii. I Vivos comburere homines. tebenbige 91"letticbett
berbrennen. Driller des hommes tout ails.
Arena, nesipii. I Arena, ae, f. Zer (aub. Sable, m. arene, f.
Arenda. I Conductio, nis, f. Conductum, i, n. Zie Zerpadgung. Louages, fer-
mage, f.
Pe: Eli cu arenda. I Couduco, is, duxi, ductum, ducere. 13ad)ten, mietl)en.
Louer,. prendre h luage, prendre h ferme.
Dad cu arenda. I Loco, eloco, as, avi, atom, are. $erpacT)ten. Donner Is
ferme.
A da cu arena scdterea dlijdii; a birului'. I Locare vectigalia. Zie etener
berbcubtett. Affermer la perception des impede.
Arendaqiia. i Conductrix, cis, f. Zie Tan)terin. Celle qui prend is ferme.
Arendaqu. I Conductor, is. redemptor, is, m. Villicus, ci, m. )er TacVer,
ber Kftietboraann. Fernier, cellui qui prend a Terme.
Arenas* rtisiposii, adj. I Arenosus, a, um. eaubig. Areneux, elute.
Arestantd, prism's. I Captivus, a, um. 9frreficutt. Captif, ive. priaonier.
Arestnesed, ire, punii la areatd. I In custodian duco.Prehendo aliquem. Wrreftiren.
ArrIter, faire priaonier.
Arestii, inchisore. I Career, is, m. Area, se. Custodia, se, f. Vincula, orum, pl.
n. IMO (Meftragnip. Prison, f. Arrgt, cachot, m.
Areetaire. I Captivitas, tie, f. )ie ®efangenicaft. Captivitd, f.
Aretare. I Indicatio, ostentatio, ostensio, nis, f. Ostentus, us. Zat Seigen.
Indication, action de montrer.
Aretare, ivire, ef ire la vedere. I Apparentia, as. Lux, cis, f. Lumen, minis, u.
Conspectus, us, m. 2)a6 Picljt, bie eicbtbarfeit. Apparence, clarets, lumiere.
Pe: Viti /a aretare. I In conspectum prodeo, is, dii, ditum, dire. In lucem ve-
nio, is, veni, ventum, nire. Appareo, es, ui, ritum, rere. Wu§ 2icbt !oilmen,
3unt Zoricbein foramen. Se montrer, apparaitre.
Aretare, dovada, vdovedirs.
Aretare, nucci, vedenie. I Visum, i, n. Visio, nis, f. Ostentum, i, n. Zie
t-fcbeittung. Vision, apparition, fantaisie.
Aretatorii, care area ceva. I Ostensor, monstrator, indicator, is, m. `.der Seiger,
ber Ieifer. Celui qui montre, qui indique.
Ar6tatora la orologiu. I Index, dicis. gnomon, is, m. )er llbraeiger. Gncnnon,
tn. aiguille.
Aretatn, part. I Monstratus, demonstratus, indicatus, ostontus, exhibitus, a, um.
03e3eigt. Indiqud, demontri, montre, e.
Aretn, are, ceva cu mama. I Monstro, demonstro, indico, commonstro, as, avi, a-
turn, are. Ostendo, is, di, sum, tun, dere. Doceo, es, cui, doctum, care. ex-
hibeo, es, bui, bitum, bere. Seifen, 3eigen. Montrer, enseigner, faire voir.
2. Aretd, dovedescii. I Ostendo, doceo, demonstro, probo, comprobo. Seigel!,
ertueilen, bartbun. Prouver, verifier, inanifeater.
Pe : A areta cuiva drumug. I Monstrare, demonstrare, indicare viam alicui.
einem ben .Seg aelgen. Montrer is chenlin a que/qu'un.
www.dacoromanica.ro
Ar. 29
www.dacoromanica.ro
30 Ar.
Aristocrat*, de particle ari4tocratii'. I Nobilitatis fautor, is, m. Outer @Sonnet
Der Wriftorratie. Ariatocrate, m.
Aristocrat leit, adj. I Aristocraticus, a, um. giriftefratig. Aristocratique.
Aristoeratia, privilegiulu boerilora . f Aristocratia, ae, f. )ie Wriftofratie. A-
riatocratie, la classe noble.
Aritmetioa. I Arithmetica, ae, f. Zie fRedynfunft. Arithmetiqu,e, f.
Aritmeticit, care scie aritmetica. Arithmeticus, ci, m. Z)er FReOenmeifier. Al
ritmetitien, e.
Arma. I Telum, i, n. Zee Geruebr. Arme. f.
Arnie I Anna, orum, n, pl. )ie Geffen. Armes.
Armata, armie. Exercitus, us, m. Copiae, arum, n. p1. f. Zit %rm. Ar-
mee, f.
Armentari*, magasina de acme. I Armamentarium, rii. n. Za0 3eugaue.
Arsenate, m. lieu 04 l'on garde lea armee.
Armentarinm, pentru marina. f Navalia, ium, n. pl. at 9:friend an ber
See, 213affen. Arsenal maritime.
Armasi, care porta armele Dommulut mil I Armiger, i, m. )er Saffentrdger.
Celui qui port lea armes de son maitre.
Armat*, part. I Armatus, a, um. Zemaffnet. Pourvue d'armes.
Arnie de tote felu. f Armaments, orum, n. pl. %acrid 03eter. Toute espece
d'arn's.
Armatures, in armare, armare. I Armature, ae, f. arma, orum, n. armatus, us, m.
)ie 1/3nuafinung. Armure, f. armee defensives,
Armenesee, adv. I Armenicus, a, um. VIrmenifd). Armenien.
Armen*. I Armenus, i, m. Zer 91rmenier. Armenien.
Armesariu. f Admissarius equus, i, m. Zer knitgft, epringenfl. Etalon, m.
Armezii, are. pe cineaa. I Anne, as, avi, atum, are. Aliquem armis instruo, is,
instruxi, structum, struere. 2emaubett betuaffnen. Armer, equiper quelqu'un.
Me armeni eu I Me armo. Arms. summo. Arma capio, is, cepi, captum, ca-
pare. eidi bnuaff nen. S' armer, se munir d'armes.
Armie, ostire mica. I Manus, us, m. Zie mine %rm. Troupe, f. un corps
de troupe.
Arnie in marfii la drama. I Agnem, minis, n. Zie %rime auf ben Marg.
Troupe en marche, armee en marche.
Arnie pede:stra, pe josh. f Exercitus pedester vel pedestris, m. Zie %rime au
&.13 L'infanterie, armee de terre.
Arnie, pe uscata, pe pamenta. I Exercitus terrestris. &nue au 2anb. Armee
de terre.
Armie calare. f Exercitus equester, tris, m. 9Irmee au 13ferb. Cavalerie.
Armie, in renda de betaie. I Acies, ei, f. Zie 601ad)torbtuntg. Armee rangde
en bataille.
Armie, pe mare. I Classis, is, f. Martimae copiae, navales copiae, arum, pl. f.
Zie atotte, bie eciffearmee. Flotte, armee navale.
Prefectura armelora, general comando. I Armortun praefectnra, ae, f. Za0
@eneral:Eommanbo. Prefecture des armea.
Armindenift, prima clic; de Main, Bantu profetii Eremia. I Prima dies mensis
Mail. )er erfle Zan im Mai. La premier jour de Mai.
Armistiti*, incetare de la arms. I Armistitium, tii, n. Induciae, arum, f. pL
Zer Vaffettfliqtaub. Armistice, suspension d'armes.
Armonie. Unire, invoire. I Harmonia, concordia, ae, f. Zie .tarmonie, ginfieffigfeit.
Harmonic, f. accord.
Armonie, a ctintarilora. f Harmonia, ae, f. concentus, us, m. Metobel Har-
monic.
Armoniosii, adj. I Harmonicas, a, um. S)arntottifc. Harmcmieux, suss.
Arnautil. f Albanus miles, tis, m. Vitbanefer. Albania.
www.dacoromanica.ro
Ar. 31
Arniclu, bumbacii vdpsitil. I Xilina colorata fila, orum, u. p1. 6erdrbte0 eaumr.
Fil 4 colon colorer.
troolIgarn.
Aroganta, semefie. f Arrogantia, ae, f. )er liebertnutb. Arrogance.
Arroganta, adj. I Arrogans, tie, m. Ilebermittbig. Arrogant, e.
Aromate, mirodenii. I Aroma, tis. Aromata, orum, n. pt. Mferiei Oieroilrge.
Arcrmates, parfumes.
Arpaealik. I Hordeum, i, n. 05erfle. Orge, I.
Arpin vHarfd.
Arms, cu arsa, cu toptanii, adv. I Summatim, universim. Uebe4aupt. Sommaire-
ment, en general.
Artie* I Ossiculum, i, n. Zait 23eintetn. Chalet.
Arsita. I Ardor, fervor, calor. is, tn. Zie tite. Ardeur, chaleur, f.
Ars* part. I Arsus, ustus, adustus, combustus, a, urn. 63ebnutnt. Braid; e.
Arsura, ardere, vArdere.
Artaga, mAnie, furie, etc. I Iracundia, ae. Intemperies, ei, f. Born, .923ut. Fa-
rear, caprice.
Arta, artifitiii, meseria. Ars, tis, f. Artificium, cii, n. Rut*, 13rofeffion,
I
la foie.
Artilerie, tunarie Torments., ornm, pl. n. Tormentaria res, ei. Tormentaria
I
Ara, arare au Flagg. Aro, as, avi, Mum, are. Viciern, priiigett. Labourer, cul-
tiver la terre.
Aruncare, asarlire. Jactio, jactatio, jaculatio, nis, f. Jactus, us, m. zas
I
au dedans.
6. Aruncii, inderilii. I Rejicio, is, etc. Batik! wafer. .Rijeter, jeter en ar-
rare
6. Aruneik mire. I Interjicio, is. etc. Btuifcbm Inerfen. Teter entre.
7. Amite* pe d'asupra. I Superjacio, is, jeci, jactum, jacere. Superjacto, as,
avi, atum, are. llebertnerfen. fetter par dessus, lancer par deans
8. Artmea in msg. I Sursnm versus jacio, in sublime jacio, is. 3n bie Obbe
merfen. Teter en haut.
9. Arunefi fn josti. I Dejicio, is, jeci, etc. taunter tberfen. Jeter en bail.
www.dacoromanica.ro
32 As.
10. Aruned, Cu petrii in eineva. I Lapides in aliquem conjicio, is, conjeci, jec-
tum, conjicere. Lapidibus aliquem peto, is, petii, tivi, titum, tere. eteine auf
.aentanben merfen. Jeter ou lancer des pierres sur quelgu'un.
Aruned octal imprejurii. I Circumspicio, is, spexi, spectum, spicere. CSidj
atfentf)afben umfeben. Jeter les yeux autour de soi.
Me aruncii intr'ung putii. I Salire in puteum. `.fin 18ruttnen fidj Werfen. Se
jeter dans un puits.
Arvund, ea-para. I Arrha, ae, f. Arrhabo, nis, m. Za0 Oanbgeib, ber. StauffOiffittg.
Arches, f. gage, m.
ArvunezI, nire. I Arrham do, das, dedi, datam, dare. tanbgefb geben. Ar-
rher, donner des arches.
Asein, aschid. I Assula, ae, f. Segmen, minis. Secamenttun, i, n. Schidiae, arum,
f. p1. Zer .tuitariutIra. Copeau, m.
Aseultare, pentru a audi ceva I Auscultatio, attentio, nis, f. Zie 9f ufmerffainfeit,
Attention, f.
2. Aseultare de porunca cuiva, etc. I Auscultatio, obtemperatio, nis. Obedien-
tia, obsequentia, ae, f. Obsequium, qui, n. )er (Mariam, bie gagfamteit.
Submission, obeissan.ce.
Aseultatoria, pentru a audi ceva. Auscultator, auditor, is, m. Zer SubBrer.
I
Auditeur, icauteur, m.
2. Aseultatorn, aupusii, adj. I Parens, obediens, obtemperans, obsequens,
tie, attentus, obsequiosus, a, um. aoigiam, gefprfam. Obdissant, e. alien:
tif, live
Aseultandit, cu ascultare, ado. I Obedienter, obsequenter, obtemperanter, mori-
gere. (l30ordpub. Avec oblissance.
Asetaltirs, are. pentru a au1i ceva I Ausculto, a$, avi, atum, are. Attendo, is,
di, tum, dere. tbren, 3u1bren, aufmerfen. Ecouter, faire attention.
Asenitil, de paring de &midi; etc. I Pareo, es, ui, ritum, rere. Obedio, is,
ivi, aura, ire. Obtempero, as, avi, atum, are. Obsequor, eris, secustus sum
sequi. wagen, gebordf)en. Obe'ir, se sournettre.
Aseundere. I Absconsio, occultatio, celatio, abstrueio, nis, f. Zie Zerbergung,
baS Zerffedeu, Zerbergen. Action de cacher.
Asenndetore, loci* de ascunsti. Latebra, ae, f. Latibulum, i, n. Abditum,
I
n. Cachette, taniere, f.
)er ecf)fupfroinfel.
AseundetOre, fernee. I Occultrix, cis, f. Zie Zerbergerin. Femme qui cache,
Aseundetor. I Absconditor, absconsor, celator, occultator, abditor, is, m. Zer
Zerberger, Ze4ebfer. Celai qui cache, receleur, tn.
Aseundia, dere. I Abscondo, is, di, sum, dere. Abdo, is, abdidi, ditum, dere.
Occulto, celo, as, avi, atum, are. Condo, is, didi, ditum, dere. Obstruo, is,
struxi, structum, struere. Abstrudo, is, abstrusi, trusum, trudere. Occulo, is,
lui, cultum, occulere. Zerfterfen, uerbergen, berbennficen. Celer, cacher, de-
rober.
2. Recipr. Mi ascundii. I Me abscondo, me abdo, me occulto, me abstrudo, etc.
eio uerfteden, ftdJ uerbergeu. Se cacher, se dirober.
Stall ascunsii. I Lateo, deliteo, es, tui, tere. Delitesco, seis, tni, rere. La-
ttto, lat'bulo, as, are. Zerborgen fiegen. Se tenir cache, etre cache.
Asennsd, part. I Absconditus, occultus, abditus, absconsus, abstrusus, celatus,
a, um. Serborgen, fgerftecft. Cache, e. cell, e. &robe, e.
Pre ascunsii, adv. I ()unite, celate, secreto, secrete, celatim, secretim, abdite,
latenter. tninnic4, uerborgen, inqgebehn. Secretement, furtivement, It la derobie.
A ascunde fuga, a fugi pe ascunsii, pe furifu. I Fugam abscondere furto.
Cacher sa full, s'ecarter furtivement.
.eitttlidi bayou ffieben.
A as ascunde 4n ore care loci I In aliquem locum se abdere. eidx an einen
Crt nerbergen. Se cacher en quetque lieu.
www.dacoromanica.ro
As. ns
A finea ceva asmeneil la sine. I Aliquid apud se occultare. trua3 bei ftcb
beinificb baften. Tenir secret, ten:r cache quelque chose.
A ascunde, a ingropa to pa-mantis ceva, in lades, etc. I In terra aliquid con-
dere. In area condere. flua begraben, ettvatt im Raften beipiten. Rnsevelir,
enterrer quelque chose.
A se ascunde in plidaire. I Se in silvam abstrudere. eicb in ben Oath
nerbergen. Se cacher, s'enfoncer dans une forit.
Asculisia, tcaupi vTaiuris etc.
Ascu(ire. I Exacutio, acrefactio, nis, f. Zie ecbtirfung. Action de rendre
aigu, e.
Ascutitor, cars ascute. I Cotiarius, rii. Acutiator, acutiator, acutor, is, m. Zet
ec4feifer. Emouleur, remouleur, m.
Ascutiti, ascutii v Ageritd, agerescu.
Asecurare, asicurare. I Securitas, tis, f. )ie eicter4eit. Securit6f.
Asecuriii rare. I Assecuro, as, are. R3erfid)ern. Assurer.
Me assecureui. I Me assecuro. eift 3criicijent. S'assurer.
Asefare, punerea in ordine a unoril lucr. etc. I Ordinatio, collocatio, dispositio,
nis, f. die Vefteffung, 91norbnung. Arrangement, m. disposition, f. action
de mitre en ordre.
17'Affeclare a durerilorrs, a valurilorii valinare.
3. Asetlare a drojdillorii la fundu, etc. I Subsidentia, te, f. )ie Wieberlaffung,
glieberfentung. Affaissement, abaisement, m.
Aseclatia, pusi bine. I Ordinatus, collocatus, constitutus, a, um. Thigeorbnet,
beftefft. Arrange, dispose, nay en ordre.
2. Alefatat linietitu, adj. Tranquillus, placidus, quietus, sedatus, a, nm.
I
www.dacoromanica.ro
34 As.
Asemenare, nivetif. I Aequalitas, tis. *quad°, nis. corequalitas, tis, f. Iliireitteit.
kalitd, surface, plane
Asemeneaadj. I Similis, e. Consimilis, e. ./Equalis, e. Par, is, m 1331eid),
ttIntlic, Egal, pareil, semblable.
Aremenea, feed, ad, I Aequus, planus, a, urn. 133leic§, then. Egal, e, plaine.
Asernineas, adv. I 2Eque, similiter, simile, plane aequaliter, pariter unifol mi-
ter. (then, gfeic, gleid)faliO, ebettraffe. .tgalement, pareillement, semblubtement.
Asemenatil, potrivitii, part. I Assimilatus, complannatus, aequatus, a. uth.
03feicb gemadu. ileeimi/e, e. dgald, e. aplani, e.
Asemenia, are. facia pdmentului. I Aequo, coaequo, piano. complano, as, avi,
atum, are. Zergteicben, tibuticb macbett. Egaler, faire dgal, aplanir.
Asemena, cu alt einem. I Similis sum, consimilis sum. lateicliirtnig felt. Res-
ambler.
Pe: cu adverbii. A impeirti o prides aseminea I Aequaliter dividere praedam.
)ie Zeute gteicbfiirmig bertbeilen. Dither igalement le butin. Partager sem-
blablement la proie.
A asemena o arie, o facie de arie. Aream aequare. Zit Zenne Chen nub
I
www.dacoromanica.ro
As. 35
Aspru, adv. i Aspere, dare, severe, duriter, severiter, acerbe, rigide. Rauh,
bad, ftreng. Severement, durement, rigureusement.
Aspumare. I Spnmatio, expumatio, nis, f. Zie echtiumung. Action d'ecumer.
Aspami, are. face spume. I Spume, eximmo, as," avi, atum, are. ethtiumen.
Ecumer, jeter de l'ecume.
Asia% li, adv. I Hodie, hoe die, hodierno die. .tente. Aujourdhui.
De aatildi adj. I Hodiernus, a, um. .eutig. D'aujourdhui.
Pe: pio de wadi. I Dies hodiernus, Z)er heutige Zag. Ce jourdhui, (le jour ci,
De astddi inainte. Ab hoc die, a hodierno die. .18ou 4eute an, in &dui*.
D'aujourdhui, dorenavant.
AstA adra, adv. I Hodie vesperi, Lac vespera. .t,eute Menb. Ce soir, au soir.
Asteptare. I Exspectatio, praestolatio, nis, f. Zie gravartung. .Altente, f.
AsteptAtoret. I Exspectator, is, in. Zer grtvarter. Cellui qui attend.
Asteptatdre, I Exspectatrix, cis, f. )ie grtvarterin. Celle qui attend.
Asteptati, part. I Exspectatus, prrestolatus, a, um. grwartet. Attendu, e.
Asteptal, are. I Exepecto, praestolo, as, avi, atum, are. Praestolor, aria, ants
sum, ari. Opperior, riris, opertus sum, opperiri. Mitten, etmarten. Attendre.
Asteptia, din 11i in 11i. I Diem ex die exspectare. Zen Zag au Zag marten.
Attendre de jour en jour.
4steptA pentru ca sit acid. . . I Exepeeto ut edam. act) ermarte, um 311 Iniffett.
J'attends pour savoir.
Asteptit scrisdre de la cineva. I Litteras ab aliquo exspectare. ten entattbent
R3riefe ermarten. Attendre dee lettrea de quelqu'un.
A aatepla pind la snediulu nop(il I Usque ad mediam noctem exspectare. Zit!
Eitternatht in marten. Attendre jusqu' h minuit.
Asternere a patului. I Lecti sternum, nil, n. Zee Ffiett machen. Action de
faire is lit.
2. Asternere a mesh. I Instructio, nis, f. Zie Zilthbetfung. Le couvert de la
table.
Asternii, nere, patu. I Lectum, stern, is, stravi, Stratum, sternere. Za0 f8ett
macen. Faire is lit.
Astern* masa. I Mensam sterno, consterno. mouse= instruo, is, struxi, structuna,
struere. Zen Ziith beden. Mettre la table. dresser la table.
Care astern patu. I Lecti sterniator, is, in. Zer Zettmafter. Ce lui qui fail
is lit.
Asternatore, a patulut I Lecti sterniatrix, cis, f, Zie Ziettinc4erin.
Celle qui fait is lit.
.Asternuti. I Stratus, us, m. Stramentum, i, n. Zie etreuung. Lit, couche,m.
Tole de alternuta. I Stragula, lectisternis (arum, pl. n. Zat fflett3eug, Zett1
g etv au b. Linceuls, garniture de lit.
Asternutil, cu face la pamentii. Humi prostratus, a, um. Bn iBobett
gemorfen. .Prosterni, e.
Astapare. I Stipatio, obstructio. obturatio, nie, f. Zie Zgerflopfung. Action de
boucher.
Astupatii, part. I Obstructus, obturatus, a, um. Zerftopft. Bouchi, fermi, oba-
trud, e.
Astupti, are. I Stipo, as, are, n. Obturo, as, avi, atum, are. Obstruo, is, struxi,
structun, struere. Buftopfett, nerflogen. Boucher, toanponner.
Astupuld, cloptid Obturaculum, Obturamentum, i, n. Sher etiSpfei. Bou-
chon, tampon, m. vdope'.
Asadare. I Sudatio, desudatio, nis, f. Za0 ethivitett. Action de suer.
Asudatoria, care asudd. I Sudator, is, rn. Zer edAnitger. Sujet a suer.
Asudatorita, ce face a asuda, de asudatii, adj. Sudatorius, a, um. aunt
I
www.dacoromanica.ro
36 At.
Pe: Doforie de aaudatii. I Medicament= Sudatorium. Zie ed)miloiranei.
Rem&le a suer.
Asada, are. I Sudo, aestuo, as, avi, atom, are. Sudorem emitto, is, misi, mis-
sum, miftere. etblni4en, Itttneifien. Suer.
Asunatorlu, adj. I Sonorns, a, m. Sonans, tis, o. f. Zitenb. Sonnernt, e.
sonore, retentiasant, e.
Agoura*, are. I Sono, assono, adsono, as, nui, nevi, nitum, nare. Sonitum edo,
is, edidi, editum, edere. ZOnen, ertiinen, fdjalleu, ericaffen, Tlingit. Resonner,
rdtentir, rendre WI son. vresunii.
Asnpra, improtiva, contra, v, Improtiva;
Asuprese*, naplistueacii, calomniezu. j Calumnior, aria, atus sum, ari. False
accuso, as, avi, atum, are. atiffd)ficri beguthigen. Calotnnier, accuser le tort.
Asupresra, cu greutciti vapari.
Asuprire, calomnie. Calumnia, ae, f.
I actifciry Vegulbigung. Calomnie, f.
Asupritor. I Calumniator, is, m. )er fat* VefOuthiner. Calomniateur, celui
qui calomnie. vnepilstueacti.
Asurdesea, dire, pe eineva. Exurdo, as, are, n. Aliquem surdum reddo.
I
Surdum officio, is, etc. 2emanbett tad tttOert. Assourdir quelqu'un. _Ren-
dre sourd.
Asurdesell, eii. I Surdesco, is, dui, scere. Taub ruerben. S'assourdir, devenir
sourd.
Asurdlre. j Surditas, tis. Surdigo, finis, f. Zie Zaubbeit. Sourdite, f.
AsvArlik, amoncii varuncti, averlii.
Atwell, are, pe inimicic. Adorior, riris, adortus, sum, riri. Aggredior, deris, ag-
I
www.dacoromanica.ro
An. 37
Pe: qi gain orbs atinge qudnd fi quilndis grituntele. I Tangit inter dum caeca
gallina granum. Audi bie bfinbe Jenne beritbrt main mat bao Sibrrifein. Au..-
ai l'aveugle poule touche is grain quelque foie.
Atinttre, cu ochii la ceva. Contemplatio, nis, f. )ie Oetrarbtung. Contempla-
I
propendeo, es, di, sum, dere. tiangen. Etre suspendm, e. valtele spdntluru
Atdrn*, saint aplecald siii povernitii spre o parte. I Propendeo. Inclinor, aria,
atus sum, aH. ®eueigt rein. Incline, e, dtre inclini.
& Iota ficittorg. I Omnicreator, is, m. Zer ecriblifer alter '.tinge. Le crdaleur,
qui sr& toutes chases.
Atotul puternicii. I Omnipotens, tis, o. 2Iffmticbtig. Tout puissant.
Atot* puternicie. I Omnipotentia, m, f. Zie gifimadjt. Touts puissance, f.
Allot* nriscatora. I Omniparens, tis. Omnigena, m, in. 9111e8 3cugenb. Qui pro-
duit touts. chose...
Atotti sciutor. I Omniscius, a, urn, adj. 91fItniffetib. Qui sail tout.
Atoll* aciinici. I Onmiscientia, ae, f. efitniffenfieit. Omniscience, J.
Atot* iiitorii. I Omnitenens, tis, o. 910gemaltig. Qui tient tout.
*tot* raincatord. I Omnivorus, a, um, adj. )en elle§ frit. Qui mange de tout.
Atractinne, atragere. Attractio, Adtractio, nis, f. Zit .c?crau3ie19ung. At-
I
traction, f.
Attragii, gere. I Attraho, Adtraho, is, attraxi, tractam, trahere. 9.fn fie) aieben.
Attirer, tirer a soi.
Attuncl, adv. I Turn, tune, illo tempore. Zan; bamale. Lore, dor., en Ca
tempo la.
De atuner, din tempts acela. I Illins tempoHs. Zamalig. D'alore.
De atunct I Ab illo tempera. eeit ber Best. Depuis.
Pe: De la zidirea Rome( I Roma condita. Oen ber etifhtng ber etabt Rom.
Depuis la fondation de Rome.
A*, sea, (conjuntio).Aut, seu, sive, vel. Ober. On.
Pe: Aatiffli 8dii mane. I Ant hodie ant eras mane. qnttoeber beute ober morgen.
Soil aujourdhui ou demain.
Andire. I Auditio, nis, f. Zae &Pr. Ouie, f. action d'entendre.
Att(iire, awns- I Auditus, us, m. Zas3 Olken. Ouie, f.
Auda, flire. I Audio, is, ivi, itum, ire. token. Ouir, entendre.
Se aude. I Auditur Eau bort. On entend.
Pe: Eli am auplitu adesse on vorbindii. I Stepe narrando audivi. Zitmat babe
id) gebort fagenb. J'ai souvent oui dir.
Andil grew, assevole. I Graviter audio. 3171) Pre fcipver. Tentend dificillentent.
www.dacoromanica.ro
88 Au.
Alas lit*, part. I Auditus, a, um. ge§iirt. Entendu, e.
August i, Zunis de tiara. I Mensis Augustus, i, m. Calenclaa Augustae, Sextilis,
is, tn. )er eommermottat Mtguft. AMU, m.
Aurarlu, care adund aura din nesipd, care spald awl I Aurilegus, Aurilegulus,
i. Aurilotor, is, m. Zer ©tattier, @olbruilitter. Orpailleur, qui recueille d'or
dans lee rivieres.
Auraria, juvaergiii, lucratar de aura. I Aurifex fide. Aurarius, iii, m. aurarius
faber, bri, m. Zer @otbicbmieb. Orfdvre, m,
Aurescii, rire. I Auro, inauro, as, avi, sum, are. &rgofben. Dorer,
Aurescii o icons. I Imaginem, vol iconom inauro. in R3itb bergathen. Dorer
une image
Aurire, I Auratio, nis. inauratio, nis auratura, ae, f, Zie SBergolbuno. Doreur.
Auritorik, care auresce. I Aurator, inaurator, is, in. )er V.3ergelber. Dorm., m.
Auritit, part, I Auratus. inauratus, a, urn. Uebergelbet. Dont, e.
Auritore, femee care auresce, care vitae juvaeri. I Auraria, ae. Zie R3ergolberin,
bie bergothete Cam. adyn bertauft. Bijoutiere. femme qui fait commerce de matie d'or.
Aaron*, cu multi aura, adj. I Aurosus., a, um. f8e0 @IAN eotbreic4. Riche
en or, plein d'or, qui a beaucoup d'or.
Pe: Rtiutii Nibs este aurosii. I Nilus net aurosus. Zer g2itftufi ift gotbreidj, Le
fleuve du Nil eat riche en or.
Auria, de coldrd aurului. I Aurosus, aurulentus, futtma a, um. @otbfarbig. De
couleur d'or.
Pe: Materie sera stofd aurie, de coldres aurului. I Pannus aurulentua, Textile
aurulenturn. Zer golbfarbige Bata. Etoffes de couleur d'or.
AurmAtorfi, cane de venatii etc. I Odorisequns. a, um. Odorisequens tie. o.
Zem @erucb nacbtotgenb. Qui suit le vent, qui suit to la piste.
Pe: Cdnii care aurora. I Canes adorisequi. Zie ebilrbmthe. C7ttert qui suivent
is la piste, chiens de chum.
Aurma, mare, a merge pe urma, ila urma. I Sagio, is, ivi, itum, ire. Odorisequor,
erie. secutus sum, eequi. Odoratu investigo, as, avi, atum, are. Odoratu in-
dago, as, avi, atum. are. eptiren, flaubern, bem (33eruc nadjfotgen. &vivre
apres l'odeur, auivre a to piste.
Pe: Ducii urma cuioa. I Vestigium cujuspiam sequor. 3entattbetn auf ber Spur
tmcbfolgen. Suivre la trace de qrselqu'un.
Aurora, fliorile. I Aurora, ce, f. diluculum, i, n. Zie Eftorgenrotbe. Aurora,
Aurora arnica muscelord fi apta pentru rugaciuni. I Aurora music arnica et
apta precibus. )ie Vorgenflunb hat (otb im Bud. L'aurore est Comae des
muses et convenable A prier Dieu.
Auroreik, frumosis ca diorite, adj. I Aurorens, a, um. ed)iitt Pbie bie 97lorgettz
a*. Beau comme t'aurore.
Auri, metald . I Aunun, ri, n. Za0 Oolb. or, m.
Mind de aurii, bale. I Auri fodina, ae. Auraria, ae, f. Zie @orbgiuhe. Mine
d'or.
De aura adj. 1 Aureus, a, urn. 930U @db. D'or,
Pe: Ineld de aura. I Annulus aureus. Zen 40ibrittg. Bague d'or, anneau d'or.
Foie, hdrtie de aunt. I Bractea aurea. )a5 ®otbblatt. Feuille d'or.
Fird de aunt. I p41um aureum, elolbfaben. Fil d'or.
Hirtie auritd. I Charta aurata. Za0 ©olbpapier, bergotbete0 q3apier. Papier
dord.
Fabrics" de aura. Auri fabrics, Aurifichia, ae, f. Zie @olbicbmieberei, (3jo1b::
I
www.dacoromanica.ro
Ba.
Aura netopitii, aura pulvere. I Anrum pulvereum. Zer ®ofbfictub.
... 89
Or en
poudre
Topitori de aura. I Anti lignator, auri fusor, is, m. auri coctor, is, m. Zer
@otbfoInnefaer. Fondeur d'or, fondeur de nuttiere d'or.
'Pip luta de Ca (a ovreitord in desertit. I Vitulus aureus. Zug golbene Stab.
Le veau d'or.
Austru, ventii de la amerli. I Anster, tri, m. Jet Illittager.233inb, eitbr133inb.
Le vent du midi.
Austral*, despre melte fli adj. I Australis, e. Meridionalis, e, ffitittagig,
Meridional.
Austria. I Austria, ae, f. Zefterreicb. Autriche.
Austriaca, ce priv la Austro adj. I Austriacus, a, um. 3Dellerreiifet. Autri-
chienne,
Austriaefi, 8b, omli de Austr. I Austriacus, ci, m. din Defterreicter. Un Au-
erichien.
Pe : Imperiuld Austriaca. Imperium Austriacum. Zefterre4ifefm5 gaifertfutm.
I
B.
Ha. Ba nu, particuld negativd edit' adv. I Non, hand, minim; nequaquam. 9lein,
nicbt, fentemego. Non, ye pas, non pas.
Pe: cii" eerie? ba nu. I Scis scribere? non, neguaguam. Stnunfl bu fcbreiben?
912eitt. Saves vous emir? non, non pas.
Ba ants, adv. I Quin imo, imo vero. eager, abet ja, ja, niefm4r. Bien plus,
de plus, male au contraire.
Baba, femee betrend. i Anus, us. Vetu la, a, f. ('in afte0 Seib. Une vieille
femme.
Baba*, zechfe, tundra. I Palle, ce, gausapa, se, f. Vie 63ube, ein grace afetb,
ein ft3auernr-Eantef. Manteau growler pour les payaans.
www.dacoromanica.ro
40 Ha.
Imbrdeatal cu babaic. I Gausapatus, a, um. nit einem aottigen ante oeffeibet.
Vetu d'un tnanteau grassier.
Balbesce, ca babele, ca adv. I Aniliter. %ft lueiberig. A la maniere de vieilles
femme*.
Betrineta babelord. I Anilitas, tis, f. Wire 53eiber Belt. Viei lime des
femmes.
IlAbescii, adj. I Anilis, e. Wit betteliA, alt Meibi4. De vieilles.
Pe: Povestiri bawl: I Aniles fabullre. 9Ifte Veibee Efltifiefein. Cantu de bon-
ne* lemma.
liabliA, bad de acursdre. I Profluvium, vii, n. foria, se. Alvi profusio, nis, f.
Ventris fluxus, us, m. Zee Zurdyfauf. Flux de venire.
111ocalaureatit. Baccalaureatus, us, in. Zer Zalafaureat.
I Baccalaureat.
BileAnie. I Aromataria officina, se, f. Zee 63erouralaben, Epicene, f.
Bacanit. Aromatarius, rii, m. Zee 17fiemileafAnbfee. Bpica,re, m.
I
Bactu, care face brinza la stand. I Casearius, rii, nt. Caseorum formator, is.
Zee Stiifcmatber. Fromager, m.
Bac lila, singe la doled, etc. Congiarium, rii. Corollarium, rii, n. Zao
I
Zrintgetb.Pour boir.
Blade, frate mai mare. I Frater major natus. Zee liftere Q3ruber. Frets plus age.
nagagia vai/i/arfu. I Impedimenta, orum, n, pl. Sardine, arum, pl. f. Zit
R3agage. Bagage d'une amide.
Klagagiu, 86u calabalicu unui cilliitorii. Sarcina, sarcinula, se, f. Zie 3ilrbe,
I
www.dacoromanica.ro
Ha. 41
www.dacoromanica.ro
42 Us.
italegariu, guno(u gramaeld'. I Fimentum, ti. sterguilinium, nil, n. Stercoris
acervus, i, m. Zer Rifibaufen. Amas de fumier.
Uslega, de copra, de epure etc. vccicarefla.
Us legal, are. lam' balegii, me balegii. Stercus facio, is,
I
feel, factum, facere.
Caco, as, avi, atom, are. Sniften, pierOnt, fcbeifien. Fielder, rejeter la flange.
Ualegatal, mdnjitu, vimblitegatfi.
Uslena, I Balcena, m, f. Crete, n. Indeclin. Cetus, ti, m. Zer 923afffifcb. Baleine.
.De balend, adj. I Balcenarius, a, um. 923a0 tom 2Baliffcb ift. De baleine.
Pe: Bastond de cad de balm& I Virga balcenaria. eta) bon Wifcbbeitt. Baton
d'as de baleine.
Balmolfi, mancare facuta cu smentaa acres* Ire cu ma7aiu. I Puls punica, e
farina et flora lactic prmparata. dine mit TRifibrabm fcfpnactimit aubereitete
ufurut=9:ReVipeile. Bouillie preparde avec de la creme.
Halos* aerostatd, vaerostatii.
curgerea balelora. Salivatio, nis, f.
I Zie (geiferung, epeiceifinp. Sa-
livation, ecoulement de la so2ive.
Bfilonii, adj. I Salivosus, salivarius, a, um. 13eiferig. Baveaux, max.
nalsantinal, o plamta IBalsamina, re, f. `.Jed R3aCiamtraut. Balsamine, I.
Bahama.. I Balsamum, i, n. Zer 23alfam. Baume, m.
Ualsamire, a unui corpd mortis, etc. I Balsamatio, nis, f. Conditura, re. )ie
Zalfamirung. Embaumement, m. action d'embaumer.
Balsam:ell, de balsamic, adj. I Balsamicus, balsaminus, balsameus, a, urn.
210 23affam gemadjt, sum 3ug= geVirtg. De baume, balsamique.
Balesmesefi, mire, ma carpi mortis. I Mortuum corpus balsamo condi°, is, ivi,
itum, ire. bitten tobtett Stbrper batfamiren. Embaumer un cadavre.
Balsam* arbore care produce balsamic. I Balsamum, i, n. Zer 23airambaum.
Baumier, arbrisseau qui produit de baume.
Unita, lacii. I Stagnum, i, n. Lacuna, re, f. Zie $flite. Eking, lacune.
Bal 4a111, adj. patatii, cu pete. I Ravus, a, um. Zuntelfaring. CIris, e.
Cu pete albe. I Qui albas maculas habet. Velibe bie tvelen 43ffecren oat. Qui
a des lathes Manes.
Baltosii, adj. I Stagnosus, Aquosus, a, um. Gumbfg. Marecageux, ewe.
Haltuire, viirsare afara din albie a unui rtii etc. I Exundatio, inundatio, nis, f.
Zie lleberidnuetmnung. Ddbordement, inondation.
Me baltuescd, and din albie. Inuudo, exundo, as, avi, atum, are. Ileberftrik.
I
cerne la lacune.
Pe: Locuitorii in balta, de bald, brdsce etc. I Stagnicola, m, f. Wm Gee Mobnenb.
Habitant de lacune.
Balt, jocii de petrecere Lin carnavalii, etc. I Chorea:: arum, f. pl. Solemnis sal-
tatio, nis. Festivitas saltatoria. Choris conventuin, i, n. Zer Zalf. Bal, as-
semblle ou l'on dame.
A face bald, a da bald. I Choreas celebrare. Sollemnem saltationem instituere.
2301 geben ober batten. Donner le bal. faire rassemblee de dansenra.
A merge la bald. I Choreas Frequentare. gulf ben 234 gebett. Allerau bal.
Dame. I Olus, leris n. Rib:ben:Strout, iliartenz@etotidg. Legume d'Inde.
Hansa, nautili' de scold., Scamnum, ni. Subselinm, lid, n. Sedile is. Zer etubl,
bie 23ant. Banc, f. longsiege, m.
Blanca, monde de htirtie. I Bancalis scheda, m. Zer Zantopttei. Z)ie 0e0feibauf.
Billet de barque.
www.dacoromanica.ro
Ba. 43
Bane* depositii de band. Banco cams'. I Pub lica Fcenaratio, nis. Argentaria, a3,
f. Mensa argentaria, te, f. Zie 923et§refbant. Banque, f. traffic d'argent.
"Rancher& I Mensarius, argentarius, numularins, rii, m. Trapezita, a3, m. Zer
Sednifer. Bamquier, changeur. m.
Bancrotie, falimentii. I Decoctio, nis. Argentarim dissolutio, nis. Mende ever-
sio, nis, f. Jactura, ae, f. 3n§fungSeinfletfung. l'alliment, Banqueroute, f.
Banerota, Alia. Decoctor, is. creditorum, fraudator, is, in. `.der Vanfrottirer.
I
Banqueroutier, tn.
A face falimenti. a renaanea bancrotii. I Foro cedere. de foro decedere. Men-
sam argentariam dissolvere. Decoquere. Vanferottiren, 58anferot muter!.
Faire banqueroute.
A face falimentii cu voia a traceries. Rem creditoribus decoquere. Tint§::
miffigertneite banferottiren. Qui fait volontairement la banque route.
Hanna de nes' ipg in mare, etc. I Syrtis, is, f. Brevia, ium, n. p1. Arenarea mo-
les, is, f. Zie eattbbtinfe im Veer. Banes de sable dans la mer.
Banda, de musicli. I Chorus, i, m. gres, gis, m. Z)ie R3anbe. Bande, f. cam-
pagnie, troupe de musiriens.
Bandiera, stdgii. I Veaillum, 1. Signum, i, n. Zie alagge. Bandiere, pavilion,
Etendart.
Ba'netti, bard multi. I Magna petunia, magna summa pecunite. eine gro5e
63e1biumme. litchesse, beaucoup d'argent.
Diana, blinutti. I Numulus, obolus, i, m. Sifeine Eilnae. Petite pace de mon-
naie.
Baui a, misurci pentru cereale. I Cabus, bi. Modius, du, m. Quartale, is, n. Zug
$iertet. Quartaut, mestere pour lea denrdes Ada.
Banos*, adj. I Nummonus, pecuniosus, a, um., V3iel Gelb §abettb. Pdcunieux,
qui a beaucoup d'argent.
Baal, moneta. I Numus, nummus, i, m. moneta, ae, f. Zie a:UHF. Monnaie,
f. pace de monnaie.
Band de arginti. I Numus argenteus. Argentum signatum. )ie eilbermitnge.
Monnaie blanche, monnaie d'argent.
Ban* de aura. I Nummus aureus. Zie 65oTbmiltt3e. Monnaie d'or.
Banii de amnia'. Numus cereus, numus cupreus, uumus cuprinus.
I Z)ie atntferz,
ninny. Monnaie d'airain.
Saul. I Petunia, ae, f. wag 013elb. Argent, monnaie.
Facts' band vbath bent
Ce privesce la band, adj. Pecunialis, e. Pecuniarius, a, um. 3ttm 03efb
I
www.dacoromanica.ro
44
www.dacoromanica.ro
Ha. 45
www.dacoromanica.ro
46 Be.
Elatere, a grfului, etc. I Tritur4, ae. trituratio nis, f. Za0 Zregett. Action de
&stirs is bld.
1Batioeura, biome in rise. I Ludibrium, ii, n. ludificatio. irrisio, nis 4 Zer
erott, bag @Oat, bie epotterei. Moquerie, derision, f.
Hatjoenra, °card cu rufine. Oprobrium, ii, n, ignominia , contumelia, ae f.
I
Bata ferule. Ferrum tundo, is, tutudi, tusum, tunsum, tundere. Za6 (if en
I
www.dacoromanica.ro
Be. 47
idols.
Beserlea °uremia. I Synagoga, ae, f. Z)ie 2uben41`irOe. Synagogue.
Besericesei, adj. I Ecclesiasticus, a, um. Stircblid). Ec.clesiastigue.
Pe: Serviciti biaericescii. I Ministerinm ecclesiasticum. Zer Stirc§enbienft. Ser-
vice ecclesiaetique.
www.dacoromanica.ro
48 Be.
ileserieeace, adv. I Ecclesiastice. Stircfgich. Ecclesiaatiquement.
Besericosil, adj. I Ecclessiam frequentans, tis, o. (tin ffettiger ircbenge§er.
Pieux, no& qui va souvent a l'eglise.
Besericata. I Ecclesiola, aedicula, ae, f. Fanulum, sacellum, i, n. Za0 air4=
fent, bie Rapelie. Petit temple, chapelle.
lielica de pifata. I Vesica, ae, f. Zie Urin:58fafe. Yard, f.
Belga' e fit% de pee. Pustula, pusula, ae, f. )ie fBlafe, Caller. Pustule, f.
I
qui enivre.
.Aplecata spre belie, apre beuturd, adj. I Bibax, cis, o. In vinum pronns, vino
devotes, vino deditus, a, um. I Sum eaufen getteigt, ( aufer. Adoring au via.
Betranatectil, adj. I Vetulus, annosus, a, um. Vleftlid). Vieillot. e.,
IBetrilnesee, adv. I Seniliter, more senum. Wad) girt after 2eute. A la maniare
des viellards.
lietranesen, adj. I Senilis, e, VIeftfic4. Qui renemble le la vieillesse.
Pe: Junime cu idei betrdnefcf. I Senilis juventa, )ie Mtge 3ugenb. Jeunene
qui it les apparencea de la vieilesse.
Betrenete. I Senecta, ae, f. Senectus, tis, f. lad Vllter. Vann, f.
Betrenil, mofsi, striimorif. I Majores, um, pL Zie IllorfafFeu, bie Wften, bie Oro:
ttiftern. Les ancetres, aieuls.
Pe: Am au Flied din beirdaf. I Audivi ex majoribus. 3d) babe von unfertt R3orf:
fabren gebort. J'ai entendu de nos ancftres.
Betreimi, oeohiei, adj. I Veteranus, vetustus, antiquns, priscus, a, um. Bones,
nis. Vetus, teris, o. Vt. Vieux, vied, widen.
BetrAneli, adj. I Seniculus, a,,,um. Za0 afte 1Rtim4ett. Petit vieux.
Betriinesen, lmbetrtinesca, v. Imbeirdnesca.
Bet*, metals de beuturii. I Ebrius, potus, potulentus. Temulentus, vinolentus, a,
um. 18etrunfen, befoffen. lyre.
Hen, here. I Bibo, is, bibi, tum, bibere. Zrinfen Boire.
Ben, pentru ninitatea cuiva. I Pro valetudine alicujus bibo. Setnanbet3 &fad:
belt trinten. Boire a la sand de guelqu'un.
Bed mul.tti. I Poto, as, avi, (potus, sum.) atom et potum, are. eaufen. Boire
beaucoup, boir avec exch.
www.dacoromanica.ro
Hi. 49
www.dacoromanica.ro
50 Bl.
carciumariu, etc. I Tabernarius, rii. Caupo, nis, m. Zer alairt. Au-
bergiate, cabaretier, m.
Birtii, mai mica. Cauponula, ae, f. tabernula, ae. Zat3 Mine Geinaui3, Pe-
I
tit cabaret, m.
Hirt* ceva mai mare. I Caupoua, popina, taberna, ae, f. Zie aBeinfdprite, bas
2Birt4434au5. Auberge, cabaret, m.
Birth mare de abatutic. I Stabulum, i. Diversorium, rii. hospicium, cii. Deverso-
rium, rii. Deverticulum, li, n. Popina, ae, f. Za8 6oftf)aus3, eirt()Oattq.
Aubergo, hotellerie, glee, lieu pour les voyageurs.
Ce privesce la birtti, adj. I Cauponarius, a, um. Bur 33irtVcf)aft gefOrig. Qui
concerne l'hotellerie.
Profentiunea de birtafii. I Cauponaria, ae, f. Sirtijictiaft. Profession d'au-
bergiste, f.
Ulret, contribu(ie, dare, dajde v. Dajde.
Birueseu, ire. Invingii. I Vinco, devinco, cis, vici, victum, vincere. Supero, as,
avi, atum, are. Prmvaleo, es, ui, lere. eiegen, beftegen, ttberminben. Vaincre,
etre vainqueur.
Biruinta, victorie. I Victoria, ae, f. Zer eieg. Victoire, f.
Hiruitorite. I Victor, is, m. Ztr sieger. Vainqueur.
Dirultore, femmee. i Victrix, cis, adj. Zie eiegetin. Victorieuse.
Pe: Arms biruitore. I Victricia arma. eiegreidp Saffett. Armes victorieuses.
invinai, part. I Victus, superattts, a, um. Ilebernmnben. Vainca, e.
111acata, pesmetii. Biscoctum i,n. Pains biscoctus. Zer Broiebacf. Biscuit, 'a.
I
Hitangfi, alovita. vita retacitd. I Pecus erraus, tis. Jett@ tyrumirrenbe %id).
Bete errante
Bizueseti, me b'sue.yrii v. incred, oteva, etc.
Mena, cupluflici. I Vilusa penis, is, f. Zeit iNutter. Fourrure, f.
Blanarlea, cojacariu. I Pellio, ais, m. Zer. Pei, eller, in
llassebedt, mire. Cuptursca unit" vestn4ntti. i Vestem pellibus inane, is, d ui,
datum, duere. (En .teib mit 913efa fatten'. Fourrer un vetement. garnir de
fourrure.
Mania', part. I Pellitus, a, um Pellibus indutus, a, um. Bit Vela gefitttert.
Fourrd, e. garni de fourrure.
Illanda care esse pe pelts, pete rofii. Papule, ae, I f. `die ,itbfilt6ett. Pus-
tule, f.
Blandete. Blanditia, ae. Blandities, ei, f. Mausvetudo, dinis. Zie eunittnut§,
eanftmitthigteit, artimmigfett. Douceur, mansuitude, careese.
Bland , adj. Blandus. mansvetus, plaeidus, a, um. Mitis, e. Lenis, e. eanft:
I
www.dacoromanica.ro
Do. 51
Blastematie, ticalo Ie, nebunie, Aped rea. I Facimur abominabile, ree execra-
bilis. V rfiuctets Zing. Action coupable, crime, forfait.
Blidarlu, pentru a puns blidele. I Theca scutelaria, m, f. Zie CSdjilfjelftelle. Ta-
blette it vaisselles.
Blidi lel*, strachicird. I Patella, scutella, ae, f. Catillus,1, m. Za0 eif)iiffelcb en.
Petit plat, m. deuelle, f.
"Bid*, strachina. I Catinum, i., n. Catinus, i, ru. Patena, patina, ae, f. Zit
eitfillet. Plat, m, plat de table.
Blotacarescat, cldtesca un yarn cu apes". j Agito, exagito. volute, as, avi, atemi
are. 91M3riittein, auffd)fitteln. .Remuer, secouer.
Boba, bombif. I Bacca, ae, f. Acinus, ni, m. Zie 58eere. Bale.
Boariu. I Bubsequa, ae, m. Boarius pastor, is. Bubulcus, ci, m. Zer Debienbirti
Bouvier, celui qui conduit les bceufa.
Boboca, puiu de gglscii. j Anserculus, i. 'Anseris pullns, i, m. Zoe (81tned)en.
Olson, Petite oie, C
Boboca la jiorf. j Gemma, ae, f. germen,minis. n. )ie Stnoepe. Bourgeon, m.
Boboca waft'. I Gemmula, ae, f. Zie Heine anomie. Petit bourgeon.
Bobocesca, tire, o Nre. j Gemmo, as, are, n. Gerrnino, as, avi, atum, are.
Gemmas ago, is, egi, actum, agere. Rtuftfproffett, ryerborf4roffen. Bourgeonner.
Pe: Florile imbobocescii. I Flores germinant. Zie 5Iumen:Ino0pen geruinneni
Les ileum bourgeonnent, pouseent des bourgeons.
Boboteza. j Baptismale festum, i, n. Epiphania, orum, pl. n. Christi apparitio,
nis. Zati Zreitonigg:aeft. Oeifige Zreilfebnig0gZag. Fête de baptente, epic
phanie.
Rolla. I Faba, ae, f )ie R3obne. Nye, f.
Ce priv. la bobii, adj. I Fabaceus, a, urn. Fabalis, e. R3on £8o4nen. De five.
Pe: Coccinulii bobului. I Fabalis stipule, ae, f. Fabacea stipule. `.der Vorinenftenget.
Faille de five.
Me boboteacti, me umflu. o bubd etc. v. 1'7;4.
Boreal de carbuni. j Carbonaria fornax, cis. Carbonaria, ae, f. Zie Robtenbrea
nerei. Charbonifre. Cdrbunerie.
Bocsesca, fire. Ouptufescd cu. fern I Lamina ferrea munio, is, ivi, itum, ire.
Snit Mien bercbtagen. Garnir de fer par didans.
Boeresce, adv. I Nobiliter, more nobilium. 91at RIrt ber R3ojaren. .21 la ma-
niere de nobles.
Boeresea, adj. I Nobilis, e. Vfbefig. Noble.
Boeresca, rire. facil unit boerti. j Nobilito , as, avi, atum, are. Mein, in
RIbefflanb erbeben.Ennoblir.
Boerie. I Nobilitas, tis, f. Zer Vibeffianb. Noblesse, f.
Boerita, part. I Nobilitatus, a, um. ®eabelt. Ennobli.
'Sorra, nobilfi. I Nobilis, is. Bojaro, nis, m. Zer betntann, R3ojar. Noble.
Boeresa, cocemei. j Nobilis matrons, ae, f. )ie beffrau, laeibame, R3ojarin.
Dame noble, f matrone.
Bona, coeds& j Glandula, ae, f. )ie Zrille. Glandule, f.
Elogalie. I Divitae, pecuniae, copiae, fortunae, arum, pl. f. Facultates, tum. 0-
pes, opum, Jer TeiciAum, ba0 R3ermbgen. Opulence, richesee, Mena, fortune.
Bogota I Dives, vitis. Locuples, tis, o. Opulentus, pecuniosus, a, um. Vieid),
bermiiglid).Riche, opulent, pdcunieux.
Ca cei boga(f, adv. I Opulente , opulenter , copiose. gteicf)lid). Richement,
somptueusement.
Bojoca, plumoni, v. polmoni.
Bola, morbfi. j Morbus, i, m. Aegritudo, nis, f. Infirmitas, tis, f. Zie Stranneit.
Maladie, f.
2. Bola vitetoni, cufurila. j Lnes, is, f. 2)te 93iebieutbe. Maladie contagiouse par-
mi les bestiaux.
www.dacoromanica.ro
b2 Bo.
Bella cliniscil, babe pe eapii la copii mici. I Comedones, num, f. pl. Zia Zfirr..
mabe. Orin" m. Sorte de maladie.
Bola de cep& I Hydrops, is, m. Vaiferfudjt. Hydropiaie.
Cu bdlii de apt, Idropieg, adj. I Hydropicus, a, um. Eaffer1ie4tig. Hidro-
pique.
BOla uscata, °facet. I Tabes. is, f. SDie Ziirrit4t. Mamma, m. phitisie, f.
Bolborosesca vorbescii pelticA v. Gingeiveacti.
Holdesci, dire. I Stimulo, as, avi, atum, are. etedyn, fratitent. Stimuler, piquer.
Boldire. Stimulatio, nis, f. Zag etediett. Action de piquer.
Bolditorii. I Stimulator, is, m. Zer ba ftidjt. Qui pique.
Bolditore. I Stimulatrix, cis, f. )ie eterfteritt. Celle qui pique.
BolditA, part. I Stimulants, a, um. Oeflodytt. Pique, e,
Bolds. I Stimulus, i, m. Zer etad)el. Aiguillon, m.
Bolesell, lire, zacii bolnavii. I Aegroto, as, avi, atum, are. Morbo laboro, as,
avi, atum, are. Male valeo, es, lui, litum, valere. aritufeht, Iran! fent, libel
fent. Etre malade.
Bolnavescik pe einem. I Morbum alicui adfero, fors, attuli, allatum, adferre.
2emanbett Widen. Rendre malade quelqu'un.
2. Me bolnciveaci eu. I Aegresco, scis, scare. Aegrotus fio, fie, factus sum, fieri.
Strad Werben. Ddvenir malade.
BolnavieioeiL, adj. I Morbosus, langvidus, morbidus, infirmus, valetudinarius,
a, um. StrOttilid). Afaladif, infirme.
Bolnavii, adj. I Aeger, aegra, aegrum. Aegrotus, langvidus, a, um. &ran!.
Malade.
111olisti4a., case pentru bolnavi la meinciatirt etc. I Nosocomiurn, mil, n. Valetu
dinarium, iii. Domus aegrotorum. Zag arattrettaug. Hopital, m. dtablia-
sement publique pour lea malades.
Bolovami, de *trig. I Scopulus, i. Globus lapideus. gilt eteittfiumpelt. Un
morceau de pare
Bolts de zidss. I Fornix, cis. Testudo, dinis absis, dis, f. die R33olbuttg, bag
Ci3eMothe. Voute, f. cintre, arc.
Boltesofi, tire. face o bolts. I Fornico, as, are. Camero, concamero, as, avi,
atum, are. Solben. Voider, cintred, arguer.
Boltire. Cameratio, coucameratio, arcuatio, nis, f. Zie 9336(buttg. Voute,
arcade.
Bohn*, part. I Fornicatus, cameratus, concameratus, a, um. Arcuatus, a, um.
ibetroblbt. Voutd, cintrd, argue, e.
Bomba. I Bacca, ae, f. acinus, pi, m. Acinum, ni, n. )ie 3eere. Baia, f.
Btimbii de atrugure. I Acinus vinaceus, i, m. Zie geinbeere. Grain de raisin, m.
Bombilesci, ire, ca albinele. I Bombito, as, are. Susurro, as, avi, atum, are.
Zrummen. Bourdonner.
Bombaire. I Bombitatio, nis. Susurratio, nis, f. Bombus, i, m. Zag Summen.
Bourdonnement, m. Immure.
Bombetnesca, nire. vorbeacii incetii. I Mugio, is, ivi, itum, ire. Murmur°, as,
avi, atum, are. Eurtnefn. Grommeler, murmurer.
Bombarlu, insects. I Crabro, nis, m. Zie .Dorttiffe. Fl. e I on, m.
Bombliii, bo'bii mica. I Baccula, ae, f. Zao Zccrfeiir. Petite baie.
BoncAese*, ire. ca taurii. I Boo, as, avi, atum, are Mugio, is, ivi, itum, gire
Rudo, is, dere. Zit:diem Rugir, Leugler, mugir.
Boncoire. I Boatus, us, Mugitus, us, ta Zug R3riateu. Rugissement, mugis
cement, m.
lioneta. I Pileus, i, m. Pileum, i. Caliendrum, i, u. )ie Supper bie SERil4e.
Bonnet, tn.
Borcani, cans. I Cantharus, i, m. Amphora, ae, f. Zia Siamte. Bocal, m.
www.dacoromanica.ro
Bo. a)
Horde In, I Gurgustium, tii, n. Casa subterranea, ae, f. Zie unterirbildy Vide.
Maisonnette soutterraine.
Bordeertii midi. I Gurgustiolum. t, n. Za0 unterirbilcfp ittriten. Petite Ca-
bane soutterraine.
Bore, venti placing. I Aura, ae, f. Zie 2uft, ein fanfter Stub. L' air, vent doux,
soufle ldger.
Boritsei, fire. Viral I Vomo, evomo, is, mui, mitum, vomere. Oid) erbredyn.
Vomir.
Boritre. I Vomitus, us, m. Iasi rbrecipn. Vomissement, m.
Horses. Jus furfureum acidum. Zie Stfeien3iber. Jas acide de son.
I
teme.
Apa botezulul. I Aqua baptismalis. Za0 Xnuitnaffer. Eau baptismale.
Botezti, are. I Baptizo, as, avi, atum, are. Zaufen. Baptiser.
Festu sec, llio serbdrii Botezului v. Boboteza.
Bofi, bog. I Bos, vie, m. )er E.)(40. Bceuf, m.
De bog, adj. I Bovinus, a, um. Bubulus, bovilllus, a, um. Tinbern, 1,011 Odgett.
De bceuf.
Pe: Pelle de bog. I Pellis bovina Zie Cidgenbaut. Peau de bceuf.
Came de bog. I Caro bubula. 9tittbffeig. Chair de bceuf.
111onlenti. I Buculus, i, m. in iDed)011ein. Un petit bceuf.
Hourelti, me/ca. I Coclea, ae. Domiporta, ae, f. Limax, cis, m. Zie eouccie.
Limagon, ve. v. Melcii.
Bourfi, bog selbatild. I Urns, i. Bos silvestris, m. Zer tuerd)d)1. lassreau
sauvage.
www.dacoromanica.ro
64 Br.
Boavi, plantii. I Ebulum, i, n. er %aid). .11ieble, m.
BrAelnarlat. I Brace le forum, i, n. )er Oofenrietnett. Ceinture d'une culotte.
Bradetel, peidure de braflti. Pinetum, i, n. pinea Silva, se, f Zer Stannetts
I
www.dacoromanica.ro
Bu. 55
genie f.
Ce privesce la brutarie. Pistorins, a, um. Zer Ztiderei augebBrig. De kn.-
langerie, qui concern la boulangerie.
Baba, umilaturii. I Outs, ceris, n. tumor, is, m. Za0 133eidnuitr. Uleere, m.
Baba, rand. I Vulnus, neris, n. die Gunbe. Blessure, plaie, f
Baba rea I Carbunculus, i. antrax, cis, m. Zeit SBiutgefciproitr. Charbon
Dube spurcate. I Crusta lactea, ae, f. Zer Egaitimrinb. Sorte d'ulcere.
Diabolic I Bubo, nis, m. Apostema, tie, n. ulcus, eerie. tuber, is. (tine R3eule,
ein 133efc*iir. Bosse, turneur, f.
Bubattl, bubosii, adj. I Ulcerosus, pustulosus, a um. 91u0ftitig. Ulcereux.
Bubulita. I Ulcusculum, f, n din @efehMiirdlen. Petite ulcere.
Babuesetl, facia agomotii, v. buclicleacii
Buburatal, grabunlei. l Papule, pustule, ae, f. (gine ffeine 8Tatter. Pustule.
Buburosi, cu buburule, adj. I Verrucosus, scabridus, a urn. Taaraig. Plein
de verruea.
Pe: Portugala asta este buburcia'd, cu buburu(e. I Hoc malum aureum est Terra-
cosum. )iefe 3f3 omeran3e ift mar3ig. Cette orange est pleine de verruea.
Duca, a obrazului. I Buena, ae. Malegena, ae, f. SD er taden. Tone, f.
www.dacoromanica.ro
56 Het.
[Inca a curuluf, pulpit., I Clunis, is, f. Zer tiinter:13aden. Groupe, f.
Bucatal, de lemnfi, de ponce, etc. I Frustum, i. fragmentum, i, n. Offa ae, f.
Fitt etild gall, sin edict 2irob. Un morceau de ',cis, de pain.
Btacata, milneare. I Cibus, bi, m. esca, ae, f, )ie epeife, bno ffen. Meta,
aliments, m.
Hucatura. I Buccea, ae. Offa. offula, ae, f. bolus, i, m. Zer .0iffett: Mar-
ceau, m.
Btacatarescal, taiu ih bucii(t. I In partes concido, is, cidi, cisum ciders in
frusta seen, secui, sectutn, secure. ettictetn, etitcfm. Depecer, morceler, maitre
en piece.
Bucalarescvl, rire, fe,bu bucate. I Coquo, is, coxi, coctum, coguere. Coquito,
coquino, as, are. Stod)eit. Faire la cuisine. priparer au feu. faire cuire
lea meta.
Haacestarle, cugne. I Cu lina, ae. Coquina, ae, f Zie Stitt 4e. Cuisine, f
Ce privesce la bucciarie, adj. I Culinarius, coquinarias, a, um. Bur Rtitift
gefiiirig. Qui conerne la cuisine.
Bucatarie, artea de a geiti bucate. I Culinaria vel coquinaria ars, tis, f. )ie
Stoct)tunft. Dart du cuisinier.
Hucatariu. Coquus, i. Culinarius, rii, m. Zer Rod). Ouisinier, mi
Ilicicaltaresa. I Coqua, ae. Cocula, as, f. Zie Od)in. Ouisiniere, fs
Bucate, mtlneitri, Cibi, orum, n. pl. epeiren. Meta, aliments.
I -
Human, cereale, grafi, porumbit etc. I Fruges, gum, f. Alumna, ae, f. Frumen-
tum, ti, n. Zie ffrudjt, bat ©etreibe. Cerdales, grains, ble, etc.
De bucate. adj. I Annonarius, a, um. £13on aritOten. Qui concerns lea vivre&
lea provisions.
Pe: Rachiii de bucate. I Crematurn annonarium, n. Zer aruc§tbranntmein. Eau
de vie faits de cerealea
Bucatescia, (ire, fact-4 In midi bucd(i. I Offatim sec°, as, secui, sectum, aecare.
eoncido, is, cidi, cisum, cidere. Couper en moreeau, toiler en pThee
Buclitica. I Bueeella, offella, offulla, ae, f. Zat ZieLten. Petit moreeaea
D wells's*, cucutd. I Conium maculatum, i, n. Zer ecf)ierliitg, 933uttgdiieritttg.
f, Soria de plants animeuse.
Bucini. Corral de bucinatil. I Buccinurn, i, n. Buccinus, i, m. Buccina, ae, f.
Tuba, ae. Za9 .corn. Trompette, f.
Hudnall, are. strigfi Cu bucinil. I Buccino, as, are. 3n ein .taarn ()igen. Son
ner de la Trompette.
Bucluann. OcIptifina rdtet. I Rotae modiolus, i, m. Zit Tabe, bet Rabitect
Mogen de roue.
Buchunia, butucii, trunchin, v. Tricrechiu.
Hitacureqtil. C'apit. Romeinii. Bucurestii; orum, pl. m. Zutareft. Bucareat.
I
wise, f.
De bucurie, adv. I Prea gaudio, Pile 'Letitia. or areube. De joie.
Pe: Asteptil cu bucurie. I Respect° cum 'Letitia. Snit areubett ern:erten. Atten
dre avec joie
Bucurusn, adj. I Libens, lubens, tis, o, etc. @ern, gutruiffig, mit Zergnngen.
Volontiers, de bon grd, do bon eceur.
Hucurosii, cu vole bunci, adv. I Libenter, lubenter, grate, lubenti animo, sponte.
voluntate. Sittig, Bern, mit Zergnitgen. Volontairement avec plaisir.
Me bucuril I Gaudeo, es, gavisus sum, gaudere. Lector, aria atus stun, ari, gratu
www.dacoromanica.ro
fin. 61
lor, aris, atus sum, ari. Ovo, as. l are. e4 freuen, froblotrett, fyreube abeu.
Se rijouir, etre joyeux.
Buda, umblatdre. I Latrina, forica, /cloaca, ae, f. Ter fibtritt, bie 2/etirabe. La-
trines, cloaque, f. lieu price'.
Budard, curcifitorg de umbliitort v. Callum-1u.
Buduluescia, scorbolescli, cautiii pc tag locu. Solicite scrutor, persecutor, aria,
I
atus sum, ari. Perquiro, ist quisivi, quisitum, quirere. ®enau burcbfurbett.
Rechercher avec coin, cherchPr soigneusement, v. Cautil cu amenuntuli.
Buduretd, cora , hornu, v. qofarrz, fumarlu.
Buecie, resfacare a unuf. mu. I Libido, dinis, lascivia, ae, f. Tie 6ei4eit.
Lascivetd, e. foldtrerie, liblertinage, debauche.
2. Buecie, a unui edit, tauril, etc. I Ferocia, ae. Feritas, tis. Petulantia, ae, f.
2llilbbeit, fftutbunffigfeit. Fdrocite, mechancetd, f.
Bu6cia, risfaqiatii, adj. unit omzi. I Lascivus, libidinosus, a, urn. @cif, unAitittig.
LaJcif; cive. impudique, foltitre, impertinent, e.
Butted, unit cubit, etc. I Ferus, a, um. Petulans, tis, o. Sitb, tttuOig, mutimiffig.
Bondissomt, fdroce, sauvage, impetudux, ease.
Buestrasu, adj. I Talutarius, a, um. Trot geljenb. Trotteur.
Pe: Calzi buestrafii Equus, tolutarius. tin Trot gebenbe6 q3ferb. Cheval qui
I
va au trot.
Buestru, passe lute. I Gradus tolutilis. Ter Trab. Trot.
In buestrumergli, adv. I Tolutim eo. Trabenb geben. filler au trot, trotter.
Bufnesca, nire, lovescii tare. I Violenter pulso, as, avi, atum, are. Eit ungefttim
f d)la g en. Frapper violement.
Bufnita, buhii. I Bubo, nis, m. Noctua, ae. Ulula, ae, f. Tie 92ac§teule. Bi-
bou, m. oiseau de nuit.
Bufonit, mciscdriciu, piticti v. Melacitriciu.
Buhaesen, ire. bald pisezd. Verbero, quasso, pulso, as, avi, atum, are. ecVa:
I
Costume bulgarique.
Bulgaria. I Bulgaria, ae, f. Zufgarien. Bulgarie
Bulgaria de pcinzenta, glie, brufa v. Brues.
Sambaed, plantii. Gosipipium, pii, n.
I Tie 1'3aunnuoff=l3fInn3e. Cotonier, m.
arbuste qui prod rit le colon.
8
www.dacoromanica.ro
68 Bu.
litunbacik netereti. I Gossipii lams o, gings, f. Xylinum, ni, n Erioxilon, 1.
Gossipium, p11, n. Zie Zaumtroolle. Coton, m.
De bumbacd, adj. I Xylinus, a, um. 58autrIlvolfen. De coton.
Pc: Permit de Insmbacti. I Tell e filo xilino. Zee 58autntoollette &Web. Toile
de coton.
Bumbaesca, ire. bumburezd ca copii eel mill. I Lalo, as, are. Balbutic, is,
ivi, ire. fallen. Begayer, balbutier, parler mal.
Mittman, globti, pe verfu unui turni. I Globus, i, 114. Zie Rug& Globe, m. boule, f.
Sumba, nasturii de incheiati. I Globulus, i. Nodullue fibulatorius, rii, m. Zer
Knopf. Bataan, m.
liana, &mica- mama mare. I Avis, ae, f. Zie @roPmutter. Grand more, aieule, f
Banatate. I Bonitas, probitas, benignitas, tie, f. )ie Gate, bie ntilliglcit.
Boned, benignitd, probite, f.
Bums vestire. I Beata's Mariae virginis annuntiatio, nis, f. Earia:Berfilubiguttg.
L'annonciation.
Duna vointii. I Benevolentia, ae. Propensio, nis, f. Zest 3o4Cmolieu, bie Ounfl.
Bien vieillance, f.
Sunda, veatimentti mare blanitii. I Rheno, nis. Mastruca, ae. Pellica vestis, f.
Zie Zunba, bet q3eT3. Vetement de peau de bete.
Imbracatit cu bundd. I Mastrucatus, a, um. glit 8uttba beffeibet. Vetu d'un
vetement de peau de bete.
Bunn, adj. I Bonus, a, um. Probes, a, um. (hut. Bon, e.
Haul la ceva. I Aptus, accommodates, commodus, habilis, e. Idoneus, a, um.
Zaugfic, gut gu ettuat3, geid)icrt. Apte, propre, digne, capable, commode. con-
- venable.
Ca adv. I Apte, commode, convenienter, idonee.
Commodement, convenablement. etc.
135eictictt, beguem, taugt4.
Burl, negurd. I Pruina. ae. Bruma, ae, f. Zer Elteif, ber Vtebef im Sinter.
Brouillarde 6pais, vapeur gelee.
Burdufosa, burtosti, adj. I Ventriosus, ventricosus, a, um. Zicibat4ig. yen-
tru, e. qui a un gros ventre.
Burdufa, produfi, gaurii So ghiack 1 In glade foramen, minis, u. Zie Bade
im dig. Un trou Bane la glace.
Batraufa de Brenzd. I Follis, is. uter, Ws, m. Folliculus, i, m. Zer S(Vauc.
litre, sac fait de peau.
Burdufa, de mid de lemnil. idem.
Burete de mare. I Sponghia, ae, f. Zer eauggluamm. .ponge, f.
Buret(' lute. Agaricus piperatus, i, m. 913fefferlAtuamm. Champignon poivrd,
Burete duke. I Agaricus lactifiuus. Zer $Brobidpnamm. Champignon laiteux, nt.
Burete pastrami. I Buletus arborarius. )et ZeuuMila. Champignon d'arbre.
Buretele calului. I Agaricus fimetarius. Zer SDlijtpifb. Champignon de fumier.
Burete de cdmpd . I Agaricus campstris. Zer elbidproantm.
Burette de soca. Tremella, ae. Judea auricula, ae. Anricula, ae, o. Sambuci
I
www.dacoromanica.ro
Bs. 59
lea tonneaux.
Hatcia, careta, caldscd, v. Carets.
Butarie, clogarie. I Doliaria are, tie, f. Zie q3rofeff ion be fyafibinbere. Ton-
nelerie, f.
Bate. I Dolh m, lii, n. Za0 ISa. Tonneau, m.
Ce priveac la bate, adj. I Doliaris, n. Stun 5a5 gefOrig. Qui concern lea
tonneaux.
Pe: Cercii de bate. I Circulus dolimis. )er wafireif. Cercle de tonneau.
Butoin, Butvi. I Doliolum, li, n. Vasculum, f. Za6 ailficfpn, bag fftifileitt.
Baril, petit onneau.
ButnareseA, legal bull. I Vietorem ago, is, egi, actum, agere. linen 93inber
abgebett. Faire des tonneaux.
Battle*, buciumii, v. Trunchiu.
Butaramii, arbore gamma ". I Arbor ouvernosa, f. Truncus cavernosus, i, m.
Diu ljoijier $Baum. Arbre caverneux.
natures*, adj. I Cavernosus, a, um. Cavus, a, um. .tofg, au8seboblt. Caver-
neux, euse.
Hasa. I Labium, bii, labrnm, i, n. Zie Eiftpe, bie 2efae. Livre, f.
Buzatn, adj. I Labiosus, labrosus, a, um. Snit grofien 2efaett. Qui l& de gros-
ses Mares.
Hazunarii, v, Boainanii.
Buzata, bun mica. I Labellum, i, n. Za0 2ibpthett. Petite More.
Masai*, Sb. I Labio, nis, m. )er grofie fiipen fiat. Qui a de groan's Mores.
C.
Ca, Ca jri, precum, adv. I Ut, uti, sicut, sicuti, velut, veluti, quemadmodum, tam-
quam. 933ie, fe Vole. Comme, de meme que, de la lame manibre, Giusti que,
Pe: alba ca za-padai I Albus sicut nix. 43eifi tole ecfpee. Blanc commelaneige.
www.dacoromanica.ro
80 Ca.
Cabala., intriga, complota. I Conspiratio, factio, nis, f. Soladithun, tii, n. (3
beinie Zerbinbung au envie. Cabale, intrigue, complot, coterie politique.
Cabal*, o invataturci secretes' la ovrei. J Occults et arcana hebrteorum doctrine.
sine gebeime 2ebre bei ben ..f) ebrdern. Collate, instruction secrete aux jugs.
Cabalist*, care este complotistil. I Cabalista, ae. Sodalis, is, m. at Rank=
fd)mieber. Cabalist, cabaleur.
Cabinet*. Camera retrassii. I Testudo, dinis. Cella, ae, f. Sec.retarium, rii, n.
Cabinet*, camera secreta a anal' principe, etc. I Secretius cubiculum, i. Conc-
lave, is, n. Principis sanctuarium, rii, n. Zug Stabinet. Cabinet. m. petite
piece retiree.
Caen, vorbe dare copii- mkt. 11llerda. Stercus. Zred, Sloth. Marcie, crottes.
Calvados*, adj. I Cacaturiens, tis, o. Zer oft Cadet. Chieur, foireux.
Caelloariu, care curds umblatori. I Foricarius, rii. Latrinarum purgator, is, m.
Zen Radhauratiumer. Qui purge lea latrines.
Cacare. I Cacatio, the, f. Zat3 ed)eif3en. Action d'aller a la agile.
Citearecla de caprei. Stercus caprinum, n. Zer Biegenntift. Crotte de chevre.
Carar6ta de forice. Muscerda, ae, f. Eattebrect. Crottes de aouria.
Clicatorti.1 Cacator, is, nt.Celui qui fait excrement
sAeifier.
Caleatore, femee. I Cacatrix, cis, rn. Ecbeifierin. Celle qui fait des excrements.
Clicatti. I Excrementum, ti, n. merdum, i. Oletum, i. Stercus, cons, n. merda,
ae, f. {)red, Eift, lInfrath. Excrement, merde.
Pe : Mangita cu cdcatei. I Merda inquinatus, a, um. Pit )red begmulgt ober
befubeft. SouilM de merde.
Cacat4 de cane. I Stercus caninum. .fmnbeotb. Aron de chien.
De nausea. I Muscarum excrementum, i, n, ariegenbrect Chiasae, f.
De gala. I Fimus gallinecens, m. .fliihnerfot§. Fiente de poule
Client*, mangita, part. I Cacatus, concacatns, permerdatus, stercore oblitus, a,
um. s,D2it )red beffeclt. Souffle de merde.
Caoluga, cigli, un peace. I Accipenser, is, in. Silurus, i. Tursio, nis, m. Inr.:
etor. Gros poisaon de mer.
Calclulli. I Cuculla, ae, f. Cncnllus, i, m. Zie 13eismilte. Bonnet de peau,
chapeau.
Cacialie, de cepa, de usturoiu. I Bulbus, i, m. Zee CI duper. Bulbs, f.
Cacti, me caca, are. I Caco, as, avi, atum, are. Cacaturio, is, ivi, itum, ire. Yen-
trem &toner°, as, avi, atum, are. laden, miften, fdyiften. Alter a la see,
*Tater, faire des excrements, rendre par bas.
Cada, vas mare de /mai. I Cadus, i, m. panne. Tonneau, m.
Cada, pentru sclildata. I Latrinum, i. Solium, ii, n. Banne. Baignoire, f.
Cadavra, corpa morel-4. I Cadaver, is. Corpus, polls n. ffin 2eicbnam. Cadavre.
Ce are raporta cu cadavra. Cadaverinus, a, urn. 3on einem tobten Storper.
I
www.dacoromanica.ro
CA. 61
rui, rnitum, ruere. Corm, is, ui, rntum, ruere. Col labor, eris, collapsus snm,
collabi.Umfatten, einfatfen, einftiiraen. S'ecrouler, as ruiner, Comber en ruins.
Cad* din card. I Curru excido. R3otn Sagen fallen. Tomber de voiture.
Cad* de pre tali. I De equo cadere, etc. Zen 3ferb fatten. Tomber de cheval.
Cade frunfla, cadd frunflele. I Folia cadunt. )ie ibRitter fatten. Les .feuilles
tombent.
Cadet dintii: I Dentee cadunt. Dentee decidunt. Zie Nue fatten. Lee dents
tombent.
Cade pdruld. I Capilli cadunt. Pili excidunt. Zeit .Bear fat:ft au& Lea elteveux
tombent.
Cad* in lduntru. I Incido, is, cidi, casum, ciders. .inein fallen. Tomber dana.
Cad* joad. I Decido, procido, is, cidi, ciders. 9lieber fatten. Tomber la tere.
Cad* preate o ksltd.Concido, is, cidi, dere. Bufammen fatten. Tomber ensem-
ble, s'ecrouler.
Cad& in bold. I In morbum incido. 3n eine grantbeit fatten. Tomber malade,
Comber dans une maladie.
Cad* In m@nile inimicilord. I In manibus hostium incido. 3n bie t)tinbe bet
fYeinbe fatten. Tomber entre lea mains des ennemis.
Cad* in cured, in laid. I In laqueum incido. 2n bie edginqe fatten. Tomber
dana un page.
Cad* in pdeatd. I In peccatum incido. eihtbigen. Tomber dome un pdche.
Cad*, cap la rig v. ajungii la red.
Caducd, trecdtorii, adj. I Caducus, a, um. R3eradttglicb. Caduc.
Cadet*, part. I Lapsus, delapsus, collapsus, a, um. &fatten. Tontbd.
Pe : Caul caduta". I Collapse domus. gefaliene0 tau6. Una maiaon ruinie.
Caere. I Pensum, 1, n. Jer Rotten. Quenouilie, f.
Cafea. I Cafaeum, i, n. Zie Raffee:-Zone. Zer Stafee. Cafe, m.
Arbore care produce cafea. Cafea arbor, is, f. Zer oaf feebaunt. Cater, ar-
I
Oeillet d'Inde.
Calare, adv. I Equo, in equo. Bit 3ferbe. A cheval.
www.dacoromanica.ro
62 Ca.
Mi tufa caws. I Equum conscendo. Inscendo. eicb auft 3ferb feign!. Mon-
ter lc cheval. v. Alte le call.
Cialtrescal, rire. Umb lu cdlare. I Equito, as, avi, atum, are. Fiteiten. Chevau-
cher, alter Is cheval.
Calgirela. I Eques, quids, m. Zer Reiter. Chevalier, m.
Pe : Militarlu callreld. I Miles agues. Zer Reiter. Chevalier.
Oftire de ccildrefi. I Equitatus, us, m. Zie Reiterei. Cavalerie, f.
Calaretfi inaintea calescii. I Praecursor, is, in. Zer Zorreiter. Avant coureur.
Callas:tel. I Equitatus, us, in. Zag *elicit. Chevaucherie.
Calarire. I Equitatio, nis, f. Action d'aller a cheval.
Calatoria v. Caletorid.
Cala& engherd . I Carnifea, fide, in. Zer (anger. Bourreau, tn.
Calbeca. I Hepatica fasciola, ae, f. Zie egelfabnede.
Calbejoick, adj. I Hepatica fasciola infectus. Wlit ber egel bebaftet.
Mi calbejescii. I Hepatica fasciola inficior, ceris, infectus sum, infici. lillit bee
get bebaftet bierben. Avoir la maladie de foie.
CAlcillik. I Calcaneum, i, n. Cal; cis, ra. )ie aerie. Talon, m.
Calcare. I Calcatio, conculcatio, nis, f. Zee Zreten, bie Bertrehing. Action de
fouler la term.
Calcare de lege. I Legis violatio, legis transgressio, nis, f. Zie &debut% beg
1Zefe4et3. Violation de la loi.
CalcIttorin co picidrele. I Calcator, conculcator, is, in. Zer Bertreter. Celia
qui fouls aux pied&
Criticatorla de lege. I Legis violator, legistransgressor; is, in. Zer @eietberreter.
Violateur de la loi.
Cillcatore de lege. I Legis violatrix, cis, f. Zie gbefebberleteritt. Violatrice
de la loi.
Calcatilt on picidrele. I Calcatus, tritus, a, nm. SBetretett. Fould.
Callyeminte. I Calceamentam, i, n. Zie ecbube. chaussure, f.
Cillcl. I Stupa, ae, f. Cal; cis, in. f. Zug Berg. Etoupe, f.
Do cdki adj. I Stupeus, a, um. Bon berg. D'dtoupe.
Calcunarta, care face cedcvni. I Calcearius, rii, in. )er ecitfter. Cordonier.
Calopunalil. I Calceolus; i, m. Liu Heiner ecbub. Petit eoulier.
Calpuni /a terrani. I Carbatinae, arum, f, )ie 58auernfalpibe. Soulier des papaw.
eolbatenzeibnb. Soulier des soldats.
CA.1911111 soldelleftt I Caliga, ae, 4.
Cale& cu picidrele ova. I Pedibus aliquid conculco, proculco, as, avi, atum, are.
tiliag mit ben lien treten. Fouler aux pied&
Cale* etrugurt I Uvas calco. Zrauben augtreten. Fouler les raisins.
Calera ciarna, o acalcid. I Calciamentum attero. Zen ecbub bertreten. Courber
les talons des chaussures.
Cale* rufe on fern. I Laevigo, as, avi, atum, are. (Mitten, augbiegeln. Repas-
ser le tinge.
Caldare. I Ahenum, i, n..Cortina, ae, f. )er Reffel. Chaudron, in. chaudilre, t.
Caldararlfi. I Ahenarius faber, bri, m. Zer Reffelibmieb. Chaudronier.
Caldararie. I Ahenaria officina, ae, f. )ie RuPierid)mieberei. Chaudronerie
Fabrique des chaudrone.
CAldarale. I Ahenulum, i, n. Cucumella, ae, f. Cortinula, ae. (gin It effekbett.
Petite chaudilre, I.
Caldi, adj. I Caldus, calcine, a, um. Main. Claud.
D'abia caldii. I Tepidus, a, um. 2aulicb. Un peu tilde.
Mi caldd. I Caleo, es, ui, lere. Eir ift mann. j'ai de la chaleur.
Caldura. I Calor, caldor, is, 311. `die Same. Chaleur. f.
Caldura mare. I Aestus, us. Ardor, fervor, is, m. )ie .tite. Ardeur, chaleur
exessif.
CaldarosA, adj. care faze caldii. I Calorificus, a, um. ertudrmenb. Qui &haul's.
www.dacoromanica.ro
130. 63
trait.
.De claritii. Equus selarius. Zee Kettbferb. Cheval de sells.
De will, adj. Equinus a, um. Bom 13ferb. De cheval.
Pe: *Ira de calls. I Seta equine. Pihis equinus. Zatl 13ferbebaar. Pail de
cheval.
Doctor de cat I Medicus equarius. Zer fRo5arat. Marechal de chevaux.
Call ne invetat. I Equus indomitus. llugeatibmteg 13ferb. Cheval indomti.
Call de mune& I Caballus, i, in. 1:11tpierb. Chem/ de fatigue.
Call frumOsi. I Equns habitiss'mus. )at itbue Verb. Cheval gran.
Call slabu. I Equns strigosus. Zat3 magere Verb. Chews/ maigre.
Call uite I Equus acer. Zat geltroinbe Verb. Chew/ vite.
Call de resbellii. Sonipes, pedis, equus bellator, is, m. Zab StriestSperb. Che-
J
val de bataille.
Call de vencitore. f Equus venator, is, in. agbpierb. Cheval pour la cluisse.
Call de poste. I Paraveredus, i, rn. din 13ortplerb. Un cheval de poste.
Calugaresce, adv. I Monachice. T2gt4ifd). Monacalement.
Calugarescit, adj. I Monachicus, a, um. 27.12borbifeb. monacal.
CIlugarescl, face un calug. I Monachum facio. Bum 271buce macben. Faire
un moine.
2. Me fact; et. Imbrcitifezii calug. I Ordinem monachicum amplector, eris, sot-
plexus sum, amplecti. D?ondj Merben. Embrasser l'ordre religieux.
CAlugarie, via(a monachica. I Monachica vita, ae, f. Monachatus, in. Mona-
chismus, i, m. Zee artoncOgeben. La vie monastigue.
CAlugarita. I Monacha, ae, f. none, ae. )ie SZiofterfrau. Sceur, religieuse.
Calugarl. I Monachus, religiosus, i, m, Zer Mlbnc§. Moine.
Calumniezi, v. Asupresa.
www.dacoromanica.ro
64 CA.
Calulelst. I Equultis, i, m. Za6 q3fetbfeitt tin petit anal.
Ca lager*. I Saline, collinus, i, m. Zer romItnifc§e Ztimer. Danseur romain.
Calngeresee, ado. I Saliorum collinorum more. %ad) VIrt ber romtittifen
St timer. A la maniere des danseurs Romaine.
Carnata. I Usura, ae, f, Fcenus, noris, n. Z)ie $infers. Usure, f.
Doi bani cu cameitcl. I Fceneror, aris, atus sum, rani. Fenero, as, avi, atum,
are, pecuniam sub usuris mutuam do. (gegen 3i4eit auOtei§en. Prete) a
intirgt.
Carnatarnica. I Fcenerator, is, in. Fcenerarius, ril. Zer gi3u0erer. Usurier, m.
Camatarnica. I Fo3neratrix, cis, f. )ie Buc§erin. Usuriere, f.
Camara, cu de ale mdncarii. I Cella, ae, f. Zie Kammer. Cellier, garde man-
ger, in.
Camara fa. I Cellula, ae, f. Za0 timmerleiu. Chambrette.
Camarag*, la ognele de acre. I Sails perceptor, is, in. Zer init4mer. Rece-
veur de eel.
Carnarag*, schimbeitorii de aura. I Auri camsor, is, in. Zer Gatbeittiner. Col-
lecteur de l'or.
Camera v. Diets.
Carnegie. i Camisia, ae, f. Indusium, eli, n. Zao .emb. Chemise, f.
Cametfuta. I Indusiolum. i, n. afeinee .t)embe. Chemieette, f.
Camfori. I Camphora ae, f. Sher amufer. Camphre, gomme odorante.
Carnforatit. I Camphora imbutus, a, um. %flit Rampfer bermiict. Camphre.
Camforata, o plantd. I Camphorata, ae, f. Za0 Rantpferfraut. Camphrie.
Camila. I Camelus, i,, in. Za0 gamed. Chameau, m
De ccimila. I Camelinus, a, urn, adj. Ilion gamed. De chameau.
Camin* la ferara. Fabri ferrarii caminus, i, m. Zer Ramin. Forge, f.
I
www.dacoromanica.ro
Ca. 65
Canna ea, are cdndu. I Quondam, aliquando. Fitt ftmaf, jemalc Adis, un jour.
Candara, v.aschie.
Cane. I Canis, is, m. )er Ounb. Chien, m.
De cane, adj. Caninus, a, um. a3om tumbe. De ehien.
Pe: Pelle de cane. I Pellis canina. $)a8 Outtbefelf. Peau de Mien.
Cane de vgnalft. I Canis venaticus. Zer aagbunb. Chien de chasse.
Cane de mlicelariii. I Canis laniarius. Zer Wteifcber4unb. Chien de Lonelier.
Cane de Emma, de of. I Canis oviarius. )er eft affmnb. Chien de berger, de
brebie.
Cane de ova. v.Vifla, care scdte din apa.
Canesee, adv. I Canine, more canino. kmttbifd). A la maniere des chien9.
Cattesca, adj I Caninus, a, urn. Oilubifcl). De chien.
Canepa. I Cannabis, is, f. Deaf. Chancre, m.
De cdnepa. ) Cannabinus, a, um. 23on Oartf. De chancre.
Pe: Si'mentil de cdnepa. I Semen Cannabinum. Zer jnnffaante. Semence de
chanvre.
Canepiste, loci& unde &emend. cdnepa. I Cannabetum, ti, n. Za0 tianffelb. Che-
nevriere.
Canonescii, nire. dafi canon. I Pcenitentiam impono. Zufg auffegen. Imposer
la penitence a quelqu'un.
Canonicie. I Canonicatus, us. n. Za0 Ranottifat. Canonical.
Canonic*. I Canonicus, ci, m. Zer Zomberr. Chanoine.
Canonu, dela Duhovnicii. I Canon penitentiaries. )ie 93uRe. Penitence.
Cantare. I Cantatio, nis, f. cantus, us, m. .`Dag Singen. Chanson.
Cantaresca, rire. I Statera pondero, as, avi, atum, are. trutino, as, are. pendo,
is, pependi, dere. tatigen. Pe.ser.
Cantareia. I Cantor, cantator, is, m. Zer (stinger. Chenteur.
Cantareia. I Cantatrix, cis, f. )ie Stingerin. Chantatrice.
Cantarita. I Trutinatus, a, um. @mom. Peed.
Cantarii. I Trutina, statera, ae. f. )ie edraefftuage. Balance.
Cantata, cantatura. I Cantus, us. cantatas, us, tn. Zer 033efang. Chant, m.
Pe: Cantata cocofilora. Cantus gallorum.
I amen:10m, Oanett45erattg. Le
chant des cogs.
Ciintecela. ) Cantnlus, i, m. canticulum, 1, m. canticuncula, Le, f. Za0 %iebd)en.
Chansonnette, petite chanson.
Cantu, are, tatu. I Canto, as, avi, atum, are. cano, is, ceci ]] i , eantum, canereo
sing en. Chanter.
Canunta. v Carunta
cape, (apa. Stipes, pitis. pains, i, m.
I Zer Poteau.
- PUMA in gapii. I Palo suffigo. epiefien. .Empaler.
Captives la o caldare, etc. v.Coma'nacti.
Capatina a capului. I Calve, calvaria, ae, f. cranium, nii, n. Zer gqrurci)libei.
Crane, m.
2. Capatina de zachari. I Zachari meta, se, f. Zer Buderiptt. Pain de snare m.
3. De eared.. I Caput, pitis, n Zer grauffog. Tate de Chou.
4. De cepa, de usturoiti. u. Caci,die.
Copela, bisericuta. I Capella, mdicula, Le. f. fanula, Le. )ie Rapette. Chapelle, f.
Capelana. Capellanus, i, m. Zer °plan. Chapelain, m.
Capetenie, fefa. Caput, pitis, n. princeps, cipis. dux, cis. Zatt tmupt, ber
I
www.dacoromanica.ro
66 Ca.
Capietvi. I Vortiginosus, a, um. vertigine laborans, tie. ectuinbtict). Vertigi-
neux.
Capiste, bisericd idoldsca. I Idoleum, i. Fanum, i. Delubrum, i, n. Zer 654,enr.
tempet. Temple d'idole.
Capistru, cdpeistru. I Capistrum, i, n. )ie .tialfter. Museliere, f.
Pe: Puna' cdpeistru la call. I Equum capistro, as, avi, atum, are. Za43 $ferb
Iyaftern. Mettre la musellere au cheval.
Capitalit de bani, fondii. I Caput, pitis, n. sore, tis. principalis summa, ae, f.
Zati etammgetb. Capital, m.
Ctipititaie. I Centuriatus, us, m. Zie tiauptman8fteffe. Centurie, capitainerle,
le grad de centurion.
Capitann. I Centurio, nis. Capitanens, i, m. Zee >attlitmatut. Capitain, cen-
turion.
CApetare. Acceptio, adeptio, nis, f. Zie rIfangung. Obtention, f.
2. Caltigfi, v. Cdstigd.
Capetfiiu la patio, etc. Cervical, is, n.
1 Pulvinus, ni, m. Za6 goliffiffen.
Oreiller, chevet, m. traverain de lit.
A pune ceva sub cdputilid. I Pulvino aliquid subjicere. linter feinen Ropftiffeu
ettna8 iegen. Mettre quelgne chose sous son chevet.
Capra. I Capra, ae, f. Zie 05em8, bie ,liege. Chevre, f.
De caprd, adj. I Caplinus, a, ura. Zen Siegal. De chevre.
Pe : Lapte de caprii. I Lac caprinum. Zie Biegenmitcb. Lait de chevre.
Staul de capre. Caprile, is, n. Zer Biegenitaft. £table lc chevres.
I
Capra selbaticd. I Ibex capra, rupi capra caprea ae. Orix, gis, f. aLie @entre,
Claws sauvage
05emO3iege.
Caprarlu Caprarius, rii, m. Zer 03emObirt, Biege4itt. Cheerier.
Caprarla la aoldati. Decmio, nis. Corporalis, is, m. optio, nis. Zer gorporat.
Caporal, decurion, m.
Capriora. Caprea ae, f. Zag gtet). Chevrette, fi
Capriorl, capu. I Capreolus, i, m. Zer Efilebocf. Chevreuille, m.
Capriorti la o bina v. Cafilri.
Caprii, adj. I Negricans, tis, o. e(tuangelb. Olivatre.
Capruta. I Capella, ae. f. Caine Heine ,liege. Petite chevre.
Capluna. I Fragum arvense. (fragit do cfunpli), n. Zie Wetberbbeere. Praise tie
champ, f.
Crept', ca membru I Caput, pitis, n. Zer Stop'. Tdte, f.
Acoperd capu cu palaria. I Caput operio. Caput tego. Za8 Oaupt behead!.
Couvrir la tete.
ieu poldria depre capd. I Caput aperio. Zee .f)cuot entbtii5en, ben but abnel)
men. Se dicouvrir, oter son chapeau.
Cu capu gold. I Aperto capite, nudo capita. 18aarbaupt. A tete decouverte.
Me dire capu. I Mihi dolet caput. )er Stonf fcmerat mid). J'ai mid h la tele,
Capu, inceputu a ori cdrui lucru. I Caput, principium, initium, ii, n. Zer 911117..
fang, 9Inbeginn. Priwipe, commencement m.
Pe: Ceteacii o carte din capd, de la fnceput. I Lego librum ab initio, aft a prin-
cipio. 30 fele haq 3ttcf) bon' 91nfange. Tes Us le litre des le commemcement.
Capti, cdpetenie a unei cetati etc. I Caput, pitis, u. princeps, (Apia. Caput civi-
tatis, princeps civitatis. )al Zher4aupt bee etabt. Le premier, le chef de
la ville.
Cap* fn carp; in &inlet acriptura etc. I Caput. Za0 Seapitef. Chapitre.
Din capft fn capd. I Ab mitio ad finem. Zorn VInfange 643 au qnbe. Des let
commencement jusqu'd la fin.
Capu de mistretti. I Apri caput, Caput apruomum, i, n. 1:26erefepf. Hure de scowl ler.
capit. I Caner, pri. hircus, el, rn. )er Zat, (63aiebod. Bouc m.
De gaini adj. Hircinus, a, um. *on (ItialObecf. De bout.
I
www.dacoromanica.ro
Ca. 67
www.dacoromanica.ro
68 Ca.
Careee de fern la oiftea carului. I Annulus ferreus, i. Circylus, i, m. Jugamen-
tum, i, m. Jugamentum ferreum. (dine eiferne aette annicben wet Zeirbiefit.
Action de jondre, jointure. I.
Careelu, cared, o durere cu spaomci. I Spasmus, i, m. Spasms, tie, u. Zer
grant)* Orampe. f. Spasms, m.
Carrell, la vitele de vie. I Capreolus, I, m. clavicula, ae. f. Zer eprofi am
Dendron de vigne
233einflode.
CAreelik, pliduche de die I Aeilus, i, m. )ie ecaffauf. Pou de brebis.
Careiume, vBirtd.
CArdii, ?gold, v turmd.
Carembl de cisme, vturiacic.
Care, adj. relat, I Qui, quae, quod. der, tuefer, trefite, Mefcbe8. Qui.
Carers, dre care. I Quidam, quaedam, quod am. Quispiam, quaepiam, quod-
piam. Quisquam, quaequam, quodquam, quidquam. Non nullus, a, um. 3e-
manb, irgenb einer. Quelque, quelqu'un, qui que ce soft.
Carets, caleaacii. I Carpentum, pilentum, I, n. Rheda, ae, f. essedmn,i, n. Car.
ruca, ae, f. covinne, ni, m. )ie Saroffe. Sorte de voiture suspenclue.
Ca ti conjont. v. la Inceput Ultra C.
Carge. Baculum rostratum, i, n. gin gefcbnabefter etod. Un bilton it bee.
I
www.dacoromanica.ro
Ca. 69
Croquet.
Cartela, murmuire cu mdnie, etc. I Murmur, is, n. murmured°, nis, f. Zee Shur:
ren. Murmure, gronderie. f.
2. Cartels, arta. I Altercatio,contentio, nis, f. Lime, carum, pl. f. Zee
Oabern, ber Bad. Altercation, querelle.
Cartesca, tire, titii. Murmur°, obmurmuro, as, avi, atum, are. Fremo, is, ui,
I
www.dacoromanica.ro
70 Ca.
Carib, rare, rata, Ducd ou cars. I Veho, is, vexi, vectum, vehere. Gero, is, ccesD
si. gestum, gerere. }3il§ren, fabren. VOiturer.
Card afar& I Eveho, exporto. VIu0litbren. Exporter.
1- Card de undeva. Aveho. Zabon 'Oren. Exporter, transporter.
Card de ceea parte, dincolo. 1 Transveho. transporto. Vniiber flibren. Tran-
sporter.
Cara cu manels. I Fero, gero, gesto, porto. Zragen. Porter, transporter.
Me card. me ducis cu graba. Facesso, is, cessivi, sitnm, cessere. Abeo, is.
I
aor publigue.
Cassia, lades' de fend pentru bani. I Arca, ae, f. Zer @elbicipaut Coffre fort.
cassette, f.
Citentai. I Domuncula, Domuscula, aedicula, ae, f. Za0 taiuMben, .f)tiudein.
Maizonnette, petite maison.
Ctisarma. I Coutubernium, nit. Stativinn praesidium, n. praesidium, dii. Stativa
castra, orum, n. l)te galertte. Caserne, f. pour toyer lea troupes.
Casatoreso*, rire, pe einem. I Matrimonio jungo, is, *xi, junctum, jungere.
Connubio jungo. qemaltbett ber§eiraten. Mtrier, joindre quelqu'un par ma-
riage (v. Meiritti. Ivor)
Me cilatoreaca ea. I Conjugium ineo, inis, ivi, nitum, nire. Sid) beiraten. Se
marier.
Cgsatorle. Conjugium, eonnubium, u n. Matrimonium, h. Zie .1)eirat, 0:24e,
I
www.dacoromanica.ro
Ca. 71
Me casca, me desfacii. i Hisao, dehisco, biasco, is, scare. Sid) iiffuett, fid)
flaffen. Se fendre, s'entre outrrir.
Calla. I Caseus, i, m. Cr Siife. Fromage, nt.
De casiii, ce prim la casiti. I Casearius, a, urn. Bum Riife geffirig. De fro.
mage. qui concerne le fromage.
Witita cu brava, cu cafii, adj. I Caseatus, a, um. nit Siif a gemaciit. Prepa-
re avec du frontage.
Pe: Placinta ca cacti I Placenta caseata. Zer Rdiefucten. Talmouse, f. gateau.
patisserie preparee avec du fromage.
Cakulenii, cafu mica. Caseolus, i, m. aq atiet§en, atigein.
Cfislegi, v. Carnaval.
Cessna, Mina, neca.ta. I Cruciatio, nis, f. Cruciatus, us, m. Cruciamentum, tor-
raentum, i, n. Zie Teinigung, Varter. Pourment, nt. torture, f, supplice.
Casne, necaza. Ccisnescii, v. Chinuescii, necaxg.
Casniesi, de saga. Domesticus, a, um. j;Itiu014, aunt .flanfiegeGbrig. Domesti-
que, qui tient de la maison
Castanet. Castanea, ae, f. Zie Raftanie.
I Chataigne, f.
Castanet selbatica. I Hypo castanea, ae. f. Die Mae Rai-tank. Chataigne sau-
sage, f.
Castanti, arbore care face castane. I Castanea, ae, f. castaneit arbor, is. Zer
Raftanieubtuun. Chataignier, arbre, m.
Padure de co.stata. I Castanetum, i, n. Zer gartanieutualb. Chataigneraie,
lieu plantd de chataigniers.
CastanI selbatica. I Aesculus, i, f. Zer mithe gaftanienbaum. Chataignier
sativage.
Castanla, adj. I Castanets, a, um. St aftaniett.garb. Couleur de chataigne.
De castanet, adj I Castaninus, a, um. Nue St aftauienfota gentc4t. Fait de elm-
taignier.
Pe: Oleic de caslane. I Oleum castaninunt. aficutienZef. Huila de chataigne.
Castravete. v. Crastavete.
Castig*, dobandit. Quaestus, us, m. Acquisitio, nis, f. Lucrurn, cri, a Zet
ebemiun, bae Zerbienen. Gain, profit, net.
Castigti, are, atii. ) Quaere, is, sivi, situm, quaerere. Acquiro, is, sivi, situm,
acquirere. Lueror, aris, atus sum, ari. Lucrifacio, is, feel, factum, facere.
025etuiunen, ermeebeu. Gagner, profiler, acquerir.
Castimatorlu, adj. I Acquirens, tie, o. Zer, bie ettvaq ermirbt. Celui me cello
qui gagne, qui acquit.
Castigattl, part. 1 Acquisitus, a, um. (armorben, geroonuen. Gagne, acquis,
profile.
Castorii, anintala amfibie. I Castor, is. fiber, bri, m. Zer 53iber. Castor, m.
De castor, adj. I Fibriuus castoreus, a, am. R3on fiber. De castor.
Pe: Zttaterie de per".11 de castor. I Fibrins materies, ei. iBiber:Bettg. Etoffe de,
poll de castor.
Castronti de arania. I Cucuma, ae, f. ;die gaftrote. Marmite, vas d'airain.
Catana, Militarize I Miles, litis, m, l)er eabat. Soldat, m.
Catana La-drama. I Miles veterans. Fitt alter Sofbat. Vieux soldat, veteran'.
Catana de randti. I Miles gregarius Zer gamine eolbat. Soldat simple.
Catanesce, milttaresce, adv. I Militariter, more militum. Eifittirildj. Ea sol-
dat, militairemeni.
Catanesett, militaresca, adj. I Militaris, e. Iftifittirift§.
Catanie, mililarie. atarea militaresca. ) Militia, ae, f. Solbaten:Stanb. Mlles, f.
Catanesetl, Hire, Willa, face pe mililaru. I Milito, as, avi, atum, are. WM Scant
bielten. Servir comma soldat, etre soldat.
Cataplasma, doftorie pentru umfiaturi. I Cataplasma, tie, n. Cataplasmus,
m. flirt Intoner. Cataplasme, m, aorte entplatre.
www.dacoromanica.ro
72 Ca.
Catarama. I Fibula, ae, f. Eciptaffe. Boucle, agrafe, f.
Inciadreimezil, tncheiu. I Fibulo, as, are. Fibula adstringo, is, strinxi, strictum,
stringere. et alien. Agrafer, boucler. Vefli altele.-4.cheru.
Catarie, picieronge. I Gra Ilse, arum, f. pl. Ztefaett. Echasses, f.
2. Catarigi, piftirf, v. Aiturf.
Catarchn v. Trdhna, trOcnei.
Catalans*, regiatru pe tOta ilioes. I Diarium. rii, n, Ephemeris, die, f. Xagrbtuf).
Journal, m. journalier.
Catea. J Catnla, ae, f. kqtabia. Chienne, f.
Catedra. J Catedra, se, f. Ratljeber. Chaise, siege, m.
Catedrala. Biserica principuiti. I Ecelesia cathedralis, f. k)auptRircbe. Ca-
thedrale, f.
Catechismal'. J Catechismus, i, m. Stur3er Zegriff ber E§riftlidjee 2e4re. Yale-
chisme, m.
Catechetd. J Catecheta, ae, m. Slinber=2efger. Catechiste, tn.
Caplets's, me flicatelezis. Catulio, is, ivi, itum, lire. Coeo, is, ivi, itum, ire.
eid) beteufen. S'unir, avoir un commerce charneux.
Cateluge. J Catella, canicula, ae, f. dine jrutcle Oitubie. Petit chienne.
Cateldt. I Catellus, i, m. catulus. Zoe Olinblent. Petit chien.
Cateld, verme 4n faguri de miere. J Clerus, i, m. eienenzalifer. Melodic des
abeilles.
Cate °data, v. Candel fi canda.
Catifea, miltasarie, v. Barfon.
Catifea, ?We, v. Purpurii.
Catma v. Ternacopil.
Catinele, {needs, adv. I Lente, tarde, sensim, paulatim. eangfam, Minbe, eeife,
eacte. Doucement, lentement.
Cattril. J Mulus, i, m. Vattiefet. Millet, in.
De cottra, adj. Mulinus, a, um. &it Wlaulefel. De millet.
Catira. I Mula, ae, f. Zie Egaitiefelin. Mille.
Cdtatime, clitime, J Quantitas, tie, f. Zer Vertii eine0 Zingee Quantitif. f.
Catre, ?repos, v. Ultra.
Catutee, obezt, la robi. I Manica, ferrea, ae, f. Zie Oattbirffrin. Main de fer.
Cat*, contignatid, &age. v. Contignalicl.
Catnqa, de fern, la Ala. J Ferrenm colare, is, Ferreum vinculum, i, n. OaN:
elicit. Carcan, cercle de fer, attache a un criminel.
Caine, tameelnilli. l Thuribulum, i, n. igriudierpfanne. Encensoir, m.
Cat*, adj. I Quantus, a, um. 933iebief. Combien de.
Pe: Celia poftesci? I Quantum postulas. 7 Sieniet beriangfi bit? Combien you-
lex vous?
A catitea. J Quotus, a, urn. Zee Ti3ienieffte. En guel nombre.
Ctittav as J Aliquantulum. in RBenig. Un pee.
Caned, de biota ape. I Caucus, ci, m. gin Zrinfgeichier. Vas a boir.
Calmed. I Cause, ae, f. ratio, nis. llrfacfp. Cause, f.
Cautare, a unui lucre ascunail. J Quaesitio, nis, f. Quaesitus, us, 111. ellItelT.
_Recherche, I.
Cantare, privire la ceva. I Aspectio, aspectatio, contemplatio, nis, f. Aspectus,
us, m. ediauen, R3etracten. Regarde, in.
Cautd, are, tali, sa aflu ceva. I Qua3ro, exquiro, is, quisivi, situm, quirere.
Wutiudpit. Chercher.
Pe: Cantu cartea. J Librum qusero. zae. *hut flttljen. Chercher is livre.
Cantd cu anianuntu v. Buduluesca, cerml.
Cant& biserica, mergri deals' la bis. I Ecclesiam Frequento, as, avi, atum, are.
Zie air* beiud9en. Alter souvent d l'eglise.
Cacti cu judecota pe cineva v. Cheintl la jud.
www.dacoromanica.ro
C6. 73
www.dacoromanica.ro
'74 Ce.
Cereare, cautare, cercetare. I Quaesitio, nis, f. Sucben. .Recherche, f.
Cereare cu amenuntu. I Investigatio, inquisitio, exploratio, indagatio, percents-
tio, nis, f. Unterfuebung. Investigation, recherche.
Cereare, ispittre. I Tentamen, minis, n. Experimentum, i. experientia, probe, ae,
f. Seritutung, 13robe. Tentation, experience, epreuve.
Cereator. I Investigator, inquisitor, explorator, scrutator, indagator, percontator,
is, m. Unterftuber. Invest igateur.
Cereator, ispititor. I Tentator, probator, is, m. 23erfurber. Celui qui essaye,
essayeur, tentateur.
Cereatii, probatii, v. probatii.
Cereetata, exarninatii, part. I Examinatus, exploratus, investigatus, scrutatus
indagatus, inspectus, perspectus, perpensus, observatus, a, nrn. Wleifug utt=
terfucbt, erforfcbt, gebritft. Examine, cherchd, e. observe, impede.
Cereal, cercetezi, are, tali. Investigo, explore, indago, examino, as, avi, atum.
I
are. Bunter, percontor, aria, atus sum, ari, quaero, inquire, sivi, situm,
quaerere, quirere. linterfucben. .Richercher, scruter, examiner.
Cereevele, la ferestri, etc. v. Aripi.
Cereueseit, legii o bate. I Do lium circulis munio. Vieo, es, vievi, etum, ere.
in 1 af3 mit Reifen binben. Lier un tonneau avec des cercies.
2. Cereueseti, via, o legi. I Vites alligo, as, avis, atum, alligare. Zie 5Bein:
reben anbinben. Lier la vigne.
Cerel. I Circulus, i, m, Birfei, Reif. Cercle, m.
Cereseii, adj. I Ccelestis, e. t)immlifcb. Celeste.
Celt cermet, I Ccelestes, ccelicolae, ccelites. .tlimmefebilrger. Les habitants du cid.
Cerlu. Ccelum, i, n. Aether, is, m. .f?immet. Oiel.
Cerlata este /tering. I Coshun est serenum. Z)et .tintmet Ift fsiter. Le ciel
est serein.
Ceriulti gurii. I Palatum, i, n. Zer Gaumen. Palais de la bouche.
Cernela de series. I Atramentum, i, n Scbruarae Stinte. L'encre.
Cernelt de a cerni haine, etc. I Atramentum. Scbtudrie. Noir, ? noircir.
Cernere cu clura. Cribratio, nis, f. Reiteru. Cribration, f.
I
Cernesell, 'neyrescu', ire. [Nigro, as, avi, atum, are. Scbmilraen. Noircir.
Cernitorifi. I Atro colons infector, is, m. er.mar3flirber. Teinturier en noir.
Cernitfi, part. I Nigratus, atro eolore infectus. atratus, a, um. 03efdpudr3t.
Noirci.
Cernilt, mere, nut. I Cerno, lucerne, subcerno, is, crevi, cretum, cernere. Cribro,
cribello, as, avi, atum, are. Sicbtert, Palen. Cribler, tamiser.
2. Cu Miuxu. I Cribro, cribello. Reitern. Cribler.
CernutO, part. I Cretus, subcretns, cribellatus, a, um. 6efiebt. Tamise, cable.
Certa. i Certamen, minis. Jurgium, gii, n. Altercatio, nis. Rixa, ae, f. Bunt,
Streit. Querelle, altercation, f.
Cerlaftl v. Lepedezi
Cerqesell. cerfire. i Mendico, emendico, as, avi, atom, are. Mendicor, aria, atus
sum, ari. Zetteln. Mendier, demander l'aumb ne.
Cerqitorie. I Mendicatio, nis. mendicitas, tie, f. 23ettelei. Mendicia
Cerlitor. I Mendicus, ci, m. Zettier. Mendiant, m.
Cerlitore. Mendica, ae, f. illettierin. Mendiante, f.
Cerlitoresett, adj. ce One de Cell. Mendicus, a, um. Zettlertfcb. De men-
diant.
Certare v. Mustrare.
Cerueseit, ire, spaieseii on cit.& I Cero, incero, as, are. tit Datf)8 ilberaiefjett.
Oirer.
Cernire. I Ceratura, ae, f. Zatt tiberaiefpn mit PIadje. Action de eirer.
Ceruittl. I Ceratus, a, um. Mit 5 ado itheraogen. Cite.
www.dacoromanica.ro
Che. 75
loger, m.
Cesorniel. I Horologium, gii, n. Ufjr. Horloge, montre.
De cesornicd, adj. I Horologicus, a, urn. Zan 11§r. D'horloge.
Coes*, nrd. I bora, ae, f. etunbe. Heure, f.
Pe: Cate cesuri aunt s Quota eat hora? Biebief libr ift eg? Quelle heure
I
eat il?
Jumetate de cosi. Dimidium borae. Semi bora. Chu bathe etunbe. Une
demi heure.
Au bdtutii ilece. I Sonuit decimam. gg bat aebn llbr gefcbtagen. Dix ileums,
sant sonnees,
Este un cerstl, o or I Est prima hora, etc.
Cesornica de bownarii. I Horologium portatile. ZafebenzlIbr. Montre, f.
Ceaornicii de areal. I Depsamium, mfi, n. Horologium arenarium. eattbubr.
Sabliere, m.
Cesoroloi de mad. I Horologium mensale, n. Etoctufg.
2. De pitrete. I Horologium parietale. 933anbuf)r. Pendule.
2. De sdre. Horologium solarium. eonnenubr. Gudrun solaire, m.
f
Cheltuesca, ire, it'd. I Consumo, is, aumsi, sumptum, sumere. Impendo, ex-
pendo, is, di, sum, dere. Erogo, as, avi, atum, are. Zertbun, Deraebrett. De=
penser.
Cheltuitori. I D6coctor, profligator, consumptor, dissipator, is m. Prodi-
gus, i, m. Zerfcbtaertber, beraebrer. Prodigue, dissipateur, depenseur.
Cheltuitora, adj. I Prodigus, profuaus, effusus, damnosus, a, um. $erfcbruenz
berifcb. Prodigue, disaipateur.
Cheltuita, part. I Consumptus, impensus, expensus, erogatus, a, um. R3ertbun,
ber8ebrt. Consomme, depend, dissipe.
Chula v. Ple ii.
Chemare. Vocatio, nis, f.
I Rufen. Action, d'appeller.
www.dacoromanica.ro
713 Chi.
2. La jude.atd. I Citatio, nis, f. 53oriabung. Citation.
Cheinatori la prenflg. Vocator, invitator, is, m.
I qinfaber. Qui invite.
Cheinatl. I Vocatus, invitatus, a, urn. 133erufett, eingelaben. Invite appelle.
Chem*, are, matii. I Voco, appello, as, avi, atum. are. Nufett. Appel ler.
Chemii in ante. I Advoco, provoco. Oorrufen. Convoquer, appeller.
Chemd la pretnilg, i Voco, invito. intaben. Inviter.
Chemd la judicatcl. I Cito, in jus voco. Dior Oberictjt forbertt. Citer, appeller
en justice.
Cliervanfi, negotitori mai multi- colcitort. I Mercatorum agmen, minis, n. eitte
Une troupe de pluseurs marchanda voyageurs.
Menge Reifertber SZaufmiinner.
Chiagii. Coagulum, i, n. Zer iauarg. Caillette, f.
I
broderie, f.
Ching*, de lemma, prinsurg etc. I Jugamentum, i, n. Compages, is, f. Zanb,
auge. Linteau, m.
Citing* in caltl. I Cingula, ae, f. Cingulum, i, n. Zer eattelgurt. Sangle,
ventriere, f. Sangle qu'cm, passe sous le ventre d'un chevai.
Chinovari, Qinabor. I Cinnabaris, is, f. Siunober. Cinnabre, m. sorte de mi,
neral rouge.
Cliinnesefi, ire. torturazil pe cineva. I Crucio, excrucio, as, avi, atum, are.
Torqueo , es , torsi, tortum, torquere. Eartern , peittigen , quaint. Tour-
'neuter, affliger, torturer.
Me chinuescg eu. Crucior, excrucior, aris, atus sum, an eicb ntartertt,
I
paten. Se tourmenter.
Chinuire. Ching v. Torturei. martirismg.
Chinnitor, care chinuesce pe alga. I Cruciator, afilictor, tortor, is, m. $eittiger,
Earterer. Bourreau, celui qui tourmente.
Chinuitor*, adj. 1 Cruciabilis, e. Teinlidj. Qui tcntrmente.
www.dacoromanica.ro
Chi. 77
www.dacoromanica.ro
78 Cl.
Chitrn, poma. I Citrus, i. Citrea, ae, f. Bitronett t3aunt. Citronier, m.
Child, balena, v. Balena.
Chiverninesci, piatrezis. I Conservo, as, avi, atum, are. 91ufbebalten. Con.
server.
2. Ingrijescii. I Curo, as, avi, atum, are. Curam, gero, is, gessi, gesturn, gerere.
(Sorge; eorge tragen. Soigner, avoir twin de quelque chose.
Chlvernisire, pciatrare. I Conservatio, nis, f. ;die afufbemabrung, Conser-
vation.
2. Carmuire a trebilor. I Procuratio, directio, administratio, nis, f. )ie Otegiernng,
R3eranftaltung. Administration, direction, f.
Chiv °tit corabia /uf Noe. Area, ae, f. Roaer-Ircbe. Arche de Nod.
I
Cimelescii, lire propunii o enigma cuiva. I Enigma alicui propono, etc. tin
Kitt§iet aufgeben. Proposer une enigme a quelqu'un.
Esplicd enigma. I Enigma solvo, explico. (kin gititbrel auffofen. Expliquer une
enigme.
Cimelitura. I Enigma, tie, n. Scirpus, i, m. fRiitbfet. Enigme, f.
cimira, fildd. I Signum, i. Indicium, cii, n. enn5efiten. Signe, tableau,
Clmittirfi, v. Blimp's.
Cimpavesea, vire, de picidre. f Pedes mihi rigescnnt. etarrfit5ig tuerben.
Cimpave, bolnavd de picidre. f Pedum debilitate laborans, tie, o. etarrfliflig.
Avoir la nzaladie des jambes.
www.dacoromanica.ro
Ci. 79
foie.
CineTilleel fi CinCi. I Quinquaginta quinque. aunt unb ffinfaig. Cinquant einq.
Cate cinci pled. I Quinquageni, ae, a. 3n fibtf3ig. A cinquante.
Cinci aute. I Quingenti, ae, a. aitni tunbert. Cinq cents.
A cinci sutelea. I Quingentesimus, a, um. aiinf 4)uribertfte. Cinq centime.
De cinci ante orf. I Quingenties. Wind tiunberttnat. Cinq cent fois.
Cate cinci ante. f Quingenarius, quingentarius, a, um. ae flint tiunbert. Par
ding cents.
De cinci cute. Quingenarius, quingentarius, a, um. £13on flint .)rtitoert. De
cinq cents.
Pe: Batalion de cincf aide. I Cohors quingenaria. Ft3otaifion bon Nut iptubert
fftantt. Cohora de ding cents aoldats
Cinei mii. I Quinque millia. Wiinf Zaufenb. Cinq mille.
A cincea Ord. I Quinto, quintum. Burn ftinften male. Cinquiemement.
in cinci impletiti. I Quintuple; plicis, o. Wfinffacb. Plie en cinq.
Cu cinci Unghiuri. I Quinquangularis, e, adj. aiinfedig. Qui a cinq angles.
Cingittore, v. Breit. Cine, v. Care.
Cinia, ordinal. I Ordo, dinis, m. Drben. Ordre, m.
Pe: Cinu calugareacii. I Ordo monasticus. SCRfiudOorbett. Ordre religieux.
Cinti luntrice, v. Luntrice.
Ctnu 7/071011 de sera. I C03110, as, avi, atum, nare. Bu 9thenbefien. Souper.
Chaste, cmere. I Honor, is, in. Honestas, tie, f. qrfict)feit, qrbarteit. Honneur, en.
De cinate adj. I Honestus, a, um. gelid). Honnete.
Omni cinatitti. I Homo honestus. in ebrlidier fftenic. Homme honnete.
Cinste, reepectd. I Honor, is. Cultus, us, in. Reverentia, ae, f. Veneratio, nis.
Observantia, ae, f. t)re, 9.3eref)rung, tloOad)tung. Honneur, respect, m. ea-
time, f.
Canine, dart; danie. I Donum, i. Munus, neris, n. 03nbe, bag aegenf. Don,
present. m.
www.dacoromanica.ro
80 CI.
De cinste, de darzi. I Gratuitus, dono datus, a, um. ®cf*uft. Gratuit.
Adv. In cinste, data. I Gratis, gratuito. llmfonf2. Glratuitement.
Clnatemotl, tire, respectezii. I Honoro, aestimo, observo, considero, as, avi, arum,
are. Colo, is, lui, cultum, colere. Revereor, reris, ritus sum, rem Veneror
aris, atus sum, ari. Wiren, fd)ii0en, fio*4ten. Honorer, respecter, estirner,
riverer.
Cinstescii pre D-fleti. I Colo, veneror. Gott berebren. Wizen? is Dieu.
Cinstesea, pentru o bund purtare la inviitiiturit. I Romuneror, premium do.
Praemiis aliquem afficio, etc. Zetofflten. Recompenser.
Clnatttor. I Honorator, cultor, is, m. Zeretwer. Cellui qui honore.
Clotirimu, v, Centerimg.
Cint&I, v. genta. Oita, semnii, v. Tinta:
Ciobanii, v. Pecurariu.
Clobota, drawl prostii. I Vastus coturnus, i, m. (gin grofier Stiefef. Une grande
botte, f.
Clobotarlii, v. Cismariu.
Clocanaqii la minerale, v. Biliefa.
Clocaneseu, nire. batii cu ciocanu. I Maleo, as, are Tundo, is, tudi, tututh,
tusum, tunsum, tundere. Pulso, as, avi, atum, are. saminern, fcbmieben,
mit bent hammer fcblagen. Battre a coup de marteau. battre, heurter iz In
porte, etc.
Cioranescit cu ciocu. I Rostro tundo. Eft been ecbnabet ftitfen. Becqueter,
donner des coups de bee.
('ioranearvi cu on ca. I Pulso. atopfen. Frapper, battre.
Ciocanitore, gonads pasere. I Pious, ci, m. eped)t. Pic, oiseau.
Clooanfi. I Malleus, 1, m. ,Damtner. Marteau, m.
Clocarlie. I Alauda, ae, f. 2ercbe. Alouette, f.
Cioonerral, nire, lovesca are- o Jana; etc. I Collido, is, collisi, ileum, collidere.
Bufammen fcblanen. Choquer, heurter.
Cloonese6, apargg en og, etc. I Contundo, frango. setiCagen. Caner, brisor.
Clodia de pasere. I Rostrum, i, n. eOnabef. Bec, m.
Ciole, alansii. I Aes campanarium, n. 63forfetripeile. Airain.
Clontti, tare, tats, v. taiik.
Ciontaturtl. I Caesura, sectura, ae, f. SfInitt. Coupeure.
Cioplences, cu barda. I Exasio, dedolo, as, avi, atum, are. Bimmern. Char penter.
Cloplescat, sculptezd in lesnnti, petrol, etc. Scalpo, is, scalpsi, ptum. pere. Soul-
po, is, psi, plum, pare. Graben, bauen, fcbneiben. Scalper, graver, tallier
Instruments de cioplita. I Scalper, pri, m. Scalprum, i, n. 03rabelien. Scalpele,
instrument pour graver.
Cioplitor. I Sculptor, is, m. edmiter. Sculpt cur, graveur.
Cioplitor cu bank. I Exasciator, is, m. Bintmerrnann. Charpentier, m.
Cioplittit. part. I Exasciatus, dedolatus, fabricatus, a, urn. &hard, geiimmert.
Ddgrossi, fabriqui.
Sculptatti. I Sculptus, scalptus, a, um. @3ePnitt, gegrabett. Sculpt; grave.
Clopliturit. I Sculptio, fabricatio, nis, f. eciptiten, 3immerung. Sculpture,
fabrication.
Cidporti, ototal. I Caterva, ae, f. edytor. Foyle, troupe.
(lora. I Cornix, cis, f. sertifp. Corneille, f.
Cloraesci, Matti ca cfdra. f Cornicor, corniculor, aris, Mae sum, ari, ArAen,
fcbreien tide bie art*. Crier comme urge corneille.
Clorapit. I Tibiale, is, n etrum0f. Bas, m.
Clorba, evil'. I Jus, ris, n. Jusculum, i. elope. Soupe, f.
Cloroutal. Cornioula, ae, f. (gine Mine grii4e. Petite corneille.
I
www.dacoromanica.ro
CI. 81
www.dacoromanica.ro
82 Cl.
Clang*, betegfi etc. I Mutilus, mancus, a, um. Xlerftilmmeit. MOO:
Cifipagfi, cusiituni la peptfi. Mammillare acu I rn Capitium, tii. patagium,
gii, n. `,die eticferei. Broderie.
Clupelesen, lire, jumulescu. I Deplumo, plumis privo, as, avi atum, are. 95:-.
britben, bie webern aummfen. Deplumer.
Clupelire. I Deplumatio, nis, f. Weberidgeitlen. Deplumation.
Caupelitor. I Deplumator, is, m, WebericViefier. Eplucheur, celui qui ddplume.
Chime litfi. Deplumatus, plumis privatus, a, urn. ZEpte Weberit. Sans plumes,
I
deplund, egoism.
auperea. I Agaricus, ci, m. gethicniantl. Agaric, m.
Clupesefi, v. Pifcii.
Cinrariu. I Cribrarius, rii, m. eiebma*r, Reiter. Faiseur de cribles.
Clurda., v, Ciradd, turmd.
Char*. I Cribrum, bri, n. Rornfieb. Crib le, in.
Ciuta. I llama, ae, f. Zantmi)irjC Daim, m.
Chat*, fate, fare come. I Haud cornutus, a, um. 3J4ne )triter. Qui n'a pas
des cornea.
Claea, lucru de vole, faraplats. I Gratis praestitutum opus, penis, n. )ie itent:
gefbfid) berricVete 2Erbeit. Travaille gratuitement.
Claca la boeri, v. .Robotcl.
Cladesefi, dire.v. Zidmotic
Clale de fail. I Feni acervus, i, m. gieuzZ*ber. Meule de fain.
Clale de grafi. I Meta, in f. acervus, i, m. )ie @ode. Monceau de ble.
Claponi, capon.v. Cdpunii
Clataresefi, nire, spalic ran vasii. I Eluo, colluo, is, ui. lutum, luere. cantina=
fcben. Laver, rincer.
Clatese*, tire.v. Mifcii, sguduiii
Pe: CM:team-a din capfi I Caput quatio, is, quassi, quassunu, quatere. Zen Ropf
fd)ittteitt. Secouer la tete.
ClatinG, scuturti, rare. I Agito, exagito, as, avi, atum, are. excutio, tis, eussi,
cusstun, cutere. Riittefit. Secouer, agiter.
Clatinfi capulii, facia din capfi, mifns cu capu. I Caput quatio, is, quassi, quasi
RUM, quatere. quasso, as, are. concutio, is, cussi, cussum, cutere. commoveo,
es, movi, mottn, movere Za6 aupt gilttein. Hocken secouer la tele.
Clatinfi cu capu pentru a desaproba ceva, a an veil. Renuo, is, ui, nuttun, I
nuere. Alit ben kept au berfteljen geben, nit molten ettoaci, mit ben tiaupt
idgittetn. Hocher la tete pour desapprouver quelque chose.
Clettinare. I Agitatio, nis, f. excussus, Indus, us, m. ed)tittein. Agitation,
secouase, f.
Clatitfi, mifcatii, part. I Agitatus, a, um. Ceeldiiittelt, neriittelt. Agile.
Cleescil, ire, itft. Gllitill0, as, avi, atum, are. 2eimen. Collar.
I
glutineax.
Cleire. I Glutinatio, nis, f. eintett. Agglutination.
Cita& I Gluten, tinis, n. Beim. Gin, j:
2. adz-4, pentru a prinde paseri. I iscum, ci, n. viscus, ci, m. Sogel=eint.
Glu qui sere it prendre les oiseaux.
3. Cleig, pe ponui. I Viscum, ci, n. resina, ce, f. gummi, n. indeel. Zer ge:
meine Abound. Gomme, ni.
Clerfi, dirosis. I Clerus, i, n. ordo ecclesiasticus. @eiftlidgeit. Clerge, an.
Cielte. I Forceps, cipis, m, f. Bang. Tenaille, f.
Clefte pentru carbuni. I Pruniceps, cipis, f. aeuer:Bange. Pincette, f.
Clefte pentru a suite dinfil. ; Dentarpaga, re, f. forceps dentaria. Zit Balm
Bange. Davier, instrument pour arracher les dents.
www.dacoromanica.ro
CO. 93
Clevetescal, vorbescii de reit- pe altu. I Cavilor, aria, atus sum, ari. obtrecto, as,
avi, atum, are. inent libel nactreben, Itiftern. Ddnigrer quelqu'un, blamer par
jalousie.
Clevetiti, part. I Cavilatus, obtrectatus, a, um. 63eiliftert. Dinigre, e. blamd, e.
Clevetire. I Cavillatio, obtrectatio, falsa criminatio, nis, f. calumnia, ce, f. Zie
R3erleumbnng. Calomnie, medisance, f.
Clew etitoris. I Calumniator, cavillator, obtrectans, is, in. $erieumber. Calom-
niateur, m. qui a de la jalousie.
Clevetitore. I Calumniatrix, cis, f. Zerleumberin. Celle qui calomnie.
Clima. I Clima, tis, n. ,t)imntell3ftrich. Climat, m.
Clines, la o haina. I Cuneus, i, rn. Btuidel. Coin, m.
Clipela, clipd, circa. I Nictus, us, tn. momentum, i, n. 9hgenblid. Coup d'o3il,
moment, instant.
Pe: Intrio clip& I In momento. 3m augenblide. Dana un moment.
Clipesa5, pire cu ochii. I Nictor, aril, ari. conniveo, es, nivi, nisi, nivere. Widen,
Zlinaetn. aigner,
Cloca, pe eta. I Gallina incubaus. gallina glotiens, tis. it3rut§enne, Olucf§enne.
Poule couveuae.
Cloca cu pui. I Gallina mater. 9r.f1utterfpnne. Poule qui a des pounins.
Clocifiesca., ire. I Glocito, as, are. glocio, is, cire. Chtuden, gludiett. Glouaaer.
Clocaire, cloncanire. I Gallinae singultus, us, in. Zug C3Tuden. Gloussement.
Clocescu, cire, cite. I Ovis incubo, as, ui, avi, bitum, are. Orittett. Couver,
&ore.
Clocire. I Gallinae incubatio, nis, f. Incubitus, us, in. Zug 23riiteu. Action
de couver.
Clocitt , ou. I Ovum incubitum, i, n. @in briitiges (ii. (Euf couvd.
Ori ce lucru statute, Coati, fmpu(itii I Putidus, olidus, corruptus, a, um. eta:
dig, berborben. Gate; corrompue.
Clocotescti, colcotescit, ferbd. Bullio, ebullio, is, ivi, itum, lire.
I
Sieben, fpru:
bent. Bouillir.
Clocotire. I Bullitus, us, in. )ai3 Eilrubein. Bouillonement, m.
Clomba, clombifa, cracd, v. Rawl.
Clopotarfi, care face ck Campanarius, rii, ID. Campanarum fusor, is. IZiodenr.
Oiefier, Fondeur de cloches, in.
2. Care trage clop. I Campanarum pulsator, is, m. CSlbdner. Sonneur de cloches.
Clopotelia. I Tintinabulum, i, n. &WWII. Petite cloche, f.
Clopotescii, tragit clopot. I Campana pulso, as, avi, atum, are. Zit @laden
tauten. Sonner lea clothes.
Clopotil. I Campana, ae, f. (lode. Cloche, f.
Cdbe, cobiture, prevestire I Omen, finis. praesagium, gii, n 5Botbebentung. Au-
gure, presage, m,
Cobe, bold de giiinf. I Pituita. ae, f. Zie 13ip1. Pituite, f.
Cobescia', ire, preaimpi, etc. I Praesagio, is, ivi, itum, ire. praesentio, is, sensi,
sensum, tire. Ominor, aria, nattis sum, nari. 9Puben. Pre'sager.
Cobila, a plugului. I Aratri feretrum, tri, n. Zie 13ftugteage. Fourchette it por-
ter la charrue.
Coborisit, scobortei, locs la vale. I Declivitas, tis, f. locus declivia. 2tbfiatig.
Pente. f.
Cobor6, rire, mergil in josii. Descendo, is, di, su'm, dere.
I 9.1bf1ciacii, Innunter
gel)en. Descendre, alley en bra.
Cocsiza. I Ribes grosularia, ae, f. ofpunifbecre. Groseille, f.
Tufa de ctictizi. I Ribesium, ii, n. 20annideerzetaube. Groseiller, m.
Cocenii. I Caulia, is, m. Stengel. Trognon, m.
Cocie, citrutif. I Cisium, sii, n. RLeda, ae, f. gutic4e. Chaise, caroase.
De cocie. I Rhedarius, a, um lion tier autfcl)e. De caroase, de chariot.
www.dacoromanica.ro
84 Co.
Cocera, visited. I Auriga, ae. Rhedarius, Hi, m. fenticbet. Cocher, m.
Cocina, v. Cote Vs.
Cocofana. I Pica, ae, f. Mfier. Pic, f. oiseau.
Cocora, pasere. Grus, is, f. aranid). Grue, f.
I
Cocoqesci, fire. Calco, as, avi, atom, are. Ineo, is, ivi, itum, ire.
I efteigett.
Fouler, s'accoupler avec . . .
Mi cocofescii. I Coeo, is, ivi, itum, ire. eich bcgatten. S'accoupler.
Cocoqire. Initus, us. Coitus, us, m.
I Accouplement.
R3egattung.
Cocoffit de gclini. I Gallus gallinaceus, gallus, i, m. Oufm. Coq, m.
Cocortii la olele de pupil I Nervus, i, m. RQtinaculum, i, n. Zer ,tutint am
eOiegenle4r. Tirant, m.
Cocola selbaticti. I Uro gallus, i. Tetrao, nis, m. Gallus silvestris. gfuerbabn.
Coq de bruyere.
Beta& cocof Gallornm pugna. .Mnengefectt. Combat des cop.
Cantulu cocof. j Gallicinium, ii, n. Galli cantus, us, in. tabnengercbrei.
Chant du cog.
Crdsta cocof. I Galli crista, ae, f. tabnenzStamm. Crete du cog.
Cocostfred. I Ciconia, ae, f. etor0. Cigogne, 1.
Coca, cdcere ceva in foci. I Coquo, is, coxi, coctum, queue. Zacfen. Cuire.
Cocere. I Coctio, nis. Pistura, ae, f. Zit Zurfett. Action de cuire.
Cocere a fructelorii, v. Coptti.
Conatora. I Coctor, Pistor, is, m. /Bider. Cella qui fait cuire.
COda la animale. I Coda, cauda, ae, f. eOrnaiia. Queue, f.
Coda la agate, la saps, etc. I Manubrium, brii, n. Ansa, ae, f. Jeft, etiel.
Manche, anse, f.
Coda la prime, la frunlle, etc. I Petiolus, pediculus, scapus, i, m. Zer 13e0en,
etief am Zbile. Pe'tiole, pddoncule, queue des fruits.
Coda ochia/ui. I ()cull angulus. Oculi canthus. Oculi hircus, i, m. gingen-
Muhl. Coin de l'ceil, m.
Codarin la ca', v. qireglii.
Cade din grafi gozur, v. GOZ147i.
Codita. Codicula, ae, f. Zat eOniiittAett. Petite queue, f.
I
Codru, v. Psidure.
Codru, o bucatit de pdne, etc. v. Bucatd.
Cofa, donna, bold, v. Donill
Cofarifa, femee care vinde pima in piafii I Pomaria negotiatrix, cis, f. tbfli
berniuferiit. Vendeuse de fruits, de pommel.
Coif a, casguet. I Galea, cassida, ae. Cassis, dis, f .tetut. Casque, in.
Cu coiA. I Geleatus, a, um. sZebelfmt. Amid d'un calque.
Coloaa, boforogii, adj. I Herniosus, ramicosus, a, urn. ,obettbrecbig. Qui a une
hernie.
Coln. I Coleus, i. Testiculns, i, tn. Zie obc. Testicule.
Cu erne, ne acopitii. Coleatus, a, tun. Pit .f)obett nerfeben. Qui is des tea-
acute,.
CoJe, scdrici, v. Scdrtes.
COJe pe pane. I Penis crusta, ae, f. Zie Zrobrinbe. Cotite de pain.
Cojocariu. Pellionarius, rii. Pellio, nis, m. Stirptuer. Pelletier, foureur.
Cojocif I. J Rheno, nis, m. Pellicemn, i, n. Te13. Fourreure.
Cojoci ciobaMesers. I Rheno pastorius. Oittenpe16. Vetement fait de peaux des
moutons pour lee bergers.
Coiocitrie. Pellicea merces, cium, pl.
I f. Ze6 Stirftl)ner4 .V)cutblrerf. PellP-
terie, f.
www.dacoromanica.ro
CO. 85
www.dacoromanica.ro
86 Co.
Cu comoditate, comodd, adv. I Commode, opportune. 58equem, tomb. Com-
mode'ment, avec commodite.
Comore. I Thesaurus, i, m. Ednl. Trieor, m.
Companie, societate. I Societas, tis, f. 6cid:4*ft. Compagnie, societd.
Compagnie, societate, etc. I Communitas, societas, tis, conjunctio, consociatio,
congregatio. nis, f. Socialis caetus, ns, rn. Zie 03ejeffic§aft, bie %ereinigung
clinger Societe, assemblage d'homnies unis
erlotten.
Companist*, tovarofil. i Socius, cii. Comes. mitis. Sodalis, is, m. Zer &left:
fcbafter. Compagnon, camarade, associi.
.Rela(iuni sociale cu cineva. I Societas. tis, f Convictus, us, m. contubernium, nil, n.
Conversatio, nis, f, Sodalitas, tis, f. Sodalitium, tii, n. oallemeinld)aft, 03efelf=
rchaft, iBritberithaft. Societe avec frequentation, relations sociale.
Companion*, de drums. Comes. mitis, m. TeifegetArte. Compagnon de
I
voyage.
Companion la voalgin pe mare. I Convector, is, m ecl3iff6gefa§rte. Compa-
gnon de voyage our mer.
Companion*, de 'scat, collegd. I Condiscipulus, college, ae, i, m. (sin ecfnaz
geriibrte. Compagnon d'asole, collegue.
Companie, rota de militarf. Centuria, ae, f. Rombagnie. Compagnie.
Compar*, rare, tin lucre cu alas. j Comparo, as, avi, atum, are. Confero, fers,
contuli, conferre, collatum. Zergfeidjen. Compares.
Pe : d compara pe un omit' cu alto. I Comparare aliquem cum aliquo. Comparare
aliquem alicui. inen Eenicfrn mit einem anbern bergteidyn. Comparer un
homme avec un autre.
Compasit. I Circinna, ni, m. Bidet. Compas, m.
Complire, sociu la. o crime. I Sceleris socius. Facinoris conscius, a, um. 9:11itr.
f Out big. Complice.
Compliment*, ealeitare. I Salutatio, m, f. @MI5. Compliment, m.
Complotn, conspiratie, conjurafie, etc. I Conspiratio, conjuratio, nis, f. consi
autism clandestinum. teintficbe faerbinbuttg, Zeridnobrung. Complot, m. cone-
piration, conjuration, f.
Complotistil, conspiratorti. I Conspirator, is, m. Zer fid) mit einem anbetn
fjeimliclj berbunben fmt. Conapiratetve.
Complotistil, conapiratorit I Conjurati, conspirati, orum, pl. Zie cut miber
einanber berbunben ttnb berfcfnuoren §aben. Lee conspirateurs. lee conjures.
A face complotti, a conspira. Conspiro, conjuro, as, avi, atum, are. Consen-
tio, tis, sensi, sensum, tire. Conjurationem facio, is, feci, factum, facere.
Bufammen fctboren, fief anfammen bcrbinben, ()dna* Zitnbniffe madiett. Com-
ploter, conspirer, faire tin complot, tine conspiratien, etc.
Pe: A face static mecum's, a conspira despre a 0M071 pa cineva. I Conspirare in
aliquem. conjured in mortem alicujus. eich aufammen berbiuben sitter ttmw
bringen. Comploter la snort, on la perte de quelqu'un.
Conneeseit, v. Abat.
Coneeneme*, stengd, priipcid. I Deleo. Contero, everto, subvert°, extermino,
tollo, suffer°, ad nihilum redigo. /lertilfgen, bernictett. Externiiner, angantir,
detruir enti'erement, abolir, etc.
Concenire, stingere, pr'dpcidenie. I Deletio, aversio, exterminatio, nis, f. Serf.
itormig, Zertilgung, Zernichtung. Destruction, extermination, andantinement, m.
Coneenitor. I Deletor, eversor, exterminator, is, m. ,Beritorer, ertotifter. Ex-
terminateur, destructeur.
Coneenitu, part. I Deletus, exterminatus, destructus, a, um. Serftort, bertitat,
bertroilitet. Extermine, ane'anti detruit.
Coneiu, la fond. I Cesticellus, i, m. calieudrum, f, n. )er Stopfbunb. Faux
cheveux, coiffure de femme.
Condein, de acritni. I Stylus, i, m. graphitun. ii edyeibgriffel. Plume &Tire,
www.dacoromanica.ro
Co. 87
www.dacoromanica.ro
88 CO.
Pe: .Resbellii piratica, contra piratiloris, etc. I Piraticum bellum, i, n. Serie° trot=
ber bie eeezNiluber. Guerre contra lea pirates.
Eacii meseria de piata. Piraticam exerceo, es, cui, citum, cere. Piraticam
I
facio, is, feci, factum, acre. Zie eeerauberci treiben, cabern. Faire ou exe-
cer la piraterie.
Capitanulti, fefulu piratilora. Archipiata, ae, sb, m. muptmann ber (See:
Tauber. Capitaine, chef de pirates.
Corabieztl, ye mare. I Navigo, as, avi, atum, are. admen. Naviguer.
Capitanu corabii. I Navis prefectus. ed)iff r:Eapitiiit. Le prefet d'nne navire.
Domnula corabii. Nauclerus, i, m. ecbiffpatron. Maitre de navir.
I
www.dacoromanica.ro
Co. 89
Se cotocescd pisicile, I Coeo, is, ivi, itum, ire. Zie Retell rammeln fit begat:
ten M. S'accoupler.
Cotocire. I Coitus, us, m. Zie Zegattung. Accouplement, m.
Cotora. I Caulis, is. Still's, i, m. Zer Stengel. Manche, m.
Cotra, prepo. I Versus, ad. 433egen, itimiirm Very, emery.
12
www.dacoromanica.ro
90 Cr.
Infra, contra, improtivci. I Contra, erga, adversus. ®egen. Sur, contre.
Pe: Cotre apus. I Occasum versus. 033egen Sounenuntergang. Vera le couchant.
Am amor cotre parintr. I Amorem habeo erga parentes. Srb ijabe bie 2iehe
gegen meine Viltern. J'ai de lamour pour men parents.
Cotu, la mdse. I Cubitus, i, in. )er Ilfenhogen. Coude, m.
Cot& mdiura. I Cubitus, -i. Ulna, ae, f. Z)ie EU. Aune, f.
De un cola adj. I Cubilatis, e. fleniang. D'une aune.
Colveltiri. I Operculum, i, n. Zer Zerfel. Couvercle, f.
CovArseseti, v. intreca.
Covertlitoriu, cu demnitatea. I Excellens, praestans, eminens, tie, praeclarus ,
praecipuus, a, urn. $ortrefflid). Excellent, preferable.
Covorii. I Tapes, tic, m. torale, is. Cadurcum, stragulum, i, n. Zer Zebbick bie
Zberberfe. Tapia, m.
Covrigata, adj. I Orbiculatus, a, um. Birreffbrmig. En forme de cercle.
Covrigii. I Spira, ae, f. Crustulum, i, n. Zie lire e. Craquelin, m.
Cozonaetit. I Libum, i, n. Ter CStri el. Sorte de gateau.
Cozorocii. I Buccula, ae, f. Zee R3ifier. VisThre, f.
Craw*. ram; v. Rama.
Crae,eseti, picdrele. Varico, divarico, as, axe. Zie Zeine bon einanber Orden.
I
www.dacoromanica.ro
Cr. 91
is, feci, factum, facere, plasm), as, are. act)opfett, bilben, geltatten, erfcijaffen.
Crder, tirer du ndant.
Creits la 2)&6, adj. I Crispus, tortus, a, um. Straus. Crepu.
Greta, incretitfi in frunte. I Rugosus, a, um. Tunaelidjt. Ride%
Credinclosti, adj. I Fidus, a, um. Fidelis, e. Zreu. Fidde.
Demnd de credinta. I Fide dignus, a, um. Credibilis, e. 63Inubnntrbig. Cro-
yable.
Credinta. I Fides, ei, f. ler @fan. Foi, parole donnie, etc.
Credinta catre D-pled.. I Fides, ei. fiducia, ae, f Zer @lean. I oi, f.
Lesne creiletor. I Credulus, a, urn. 2eiditglaubig. Orddule.
Creditor. I Creditor, is, m. Zer 0331tiubiger. Ordancier.
Credo, dere, fluta. I Credo, is, didi, ditum, dere. @laden. Croir.
Creezti, are. facii ceva din nimicie. Creo, as, avi, atum, are. erfcliaffen. Crier.
Cremene. Pyrites, ae. silex,
I licis, f. Weuerzetein. Caillou, m.
Crepatti. I Fissus, diffisus, o, um.
Begotten. l'endu.
Crepatura. I Fissura, ae, f. rims, epalte. Fente, fissure, f.
ae.
Crepii, are, o scandura. Crepo, as, ui, pitum, are. findo, diffindo, is, fidi, fis-
I
www.dacoromanica.ro
99 Cu.
Cruntare de &tinge. I Cruentatio, nis, f. Terpritung mit 23tut. Aspersion avec
du sang.
Cruntii. Cruentus, sanquinens, a, urn. adj. Ziutig. Sangtant.
I
Crunti, are, tatd. Cruento, as, avi, atum, are. Ziutig ma0en. naanglanter.
Cu, prep. I Cnm. Snit. Avec.
Pe: Cu mare bucurie, I Cum magna volnptate. 21lit groffein Tergiiiigen. Avec
une grande joie.
Cucerire, Smerenie. I Hunailiatio, submissio, nis, f. Die Zcitriltfiigurtg. Humi-
liation, submission.
Cueernicie. v. Evlavie.
Cueu, pasere. I Cuculus, i, m. Der Hula. Coucou, m.
Cantii ca tutu. I Cuculo, as, are. stufuren. Crier comme is coucou.
Cueulionit, v. Potcapid.
Cu.eu.vea, v. Ciovicii.
Cueurbetil, cu care trage via/ I Cucurbita lagenaria, ae, f. Zer atajcipt.
fitrbi0. Colldbasse.
Cucuta. I Cicuta, ae, f, Stf)irling. Gigue, f.
Cuferu, lada cu pelle. I Riscus, i, m. Der Staffer. Coffre, vi.
Curundosti. I Cavatus, a, urn. Tief, auqe4iift. Creuse.
Cufundu, v. Afundis.
Cufurela, c'dcare. I Foria, ae. Alvi profluvtum, ii, n. Zurdjhutf. 1%x de
ventre.Veill allele. Cdcare, urdinare.
Cugetare. I Cogitatio, nis, f. Cogitatum, i. n. Dab Zeirfeu. Pensie, f.
Cugetator. I Cogitator, is. Cogitans, tis, o. _Ter Denier. Qui pence.
Cugetil, are, tat. Cogito, as, avi, atom, are. Zenten. Penser.
Cugetu muliii, v. Gandescd.
Gagne, bucdtdrie. I Coquina, ae, Culina, an, f. Die Study. Cuisine, f.
Ce fine de cugne, adj. I Culinarins, a, urn. Ilan ber Stitdy. De cuisine.
Cuibi. I Nidus, i, m. Za0 Tett. Nid, m.
Facd cuibd. Nidifico, as, avi, atum, are. Nidulor, axis, atus sum, ari. Ni
ohm, struo, is, xi, structum, struere. Niften. Niche, construir son nid.
Cuter*, scdndurd cu cuie de a ateirna hainele. I Asser clavatus, i, rn. Der
9tOmen. Planche garnie de clous,
Cuigare. I Cariophillus, i, m. Die 03emiNneffe. Girofle, m.
Culu. p Clavus, i, m. Der Ragel. Clou, m.
Culeare. I Cubatio, nis, f. Decubitus, us, m. Za0 9liebertegen. Action de se
coucher.
Callen, are, unti copild . I Colloco, as, avi, atom, are. 9lieberTegen. Coucher.
Me culcd I Cumbo, decumbo, is, cubui, cubitum, cumbere. Sid) nteberlegen.
Se coucher, se mettre au lit.
Culetuuti, locd de dormitd. I Locus dormitorius. Der ettlfaiort. Lieu lc coucher.
Culegere de frupte, etc. I Lectio, collectio, nis, f. Data Stladen. Collection,
action de ?amasser.
CulegAtorft. I Lector, collector, is, m. Der eantinfer. Collecteur.
Culegtl, legere, culesd. Colligo, is, collegi, collecturn, colligere. Lego, is, legi,
lectum, legere.eammein, fraden. .Recueillir, rassembler.
2. Culegft, cu man, din pomil. Carpo, is, carpsi, carptum, carpere. 2llitirtubot.
I
Cueillir.
3. Culegil, via. I Vindemio, as, are. Uvaslego. 923ein Tefen. Vendanger.
Culesuld viiloru. I Vindemia, an. Vinderniatio, nis, f. Zie Send*. Vendange,
f. recoils de raisins.
Culme a muntelut I Culmen, minis.. Cacumen, minis, n. Iugum, gi, n. Vertex,
ticis, Der 65ipfel. Clime scmunet, m.
2. Collate prdjind pentru a Linde rufe, etc. I Pertica, ae, f. Zie aifClauge.
Perche,'f.
www.dacoromanica.ro
Cu. 93
Amicale, familiaire.
bfid).
Coprindil, dere, ceva, etc. I Comprehendo, is, di, sum, dere. Sujammenfaffen.
Prendre, embraseer, saieir.
www.dacoromanica.ro
94 CU.
Cuprinda, ocupii. I Occupo, as. avi, atum, are. einitefinten Occuper, 81 emparer.
Ali ocupa eti. i Ale occupo. aid) beidttiftigen.
S'occuper.
Cupringa, part. I Comprehensus, occupattts, a, urn. 05einfit, beicOftiget. Said,
occuper.
Cuptorali. Fornacula, ae, f. Zer !lane Cfen.
i Petit fourneau, m.
Cuptorlu de pdine. Furnus, i, m. Fornax pistoria. Zer ndofen. .F'ournaise.
Ce priv. la cuptoriu. I Foruacalis, e. Fornacarius, a, urn. Bum .5.7). fen gebbrig.
Qui concern la fournaise.
Ca an cuptoriis. I Fonaceus, a, um. Zliie eitt Cfen. Comma une fournaise.
Cuptuomzeit cu ferzi,v. Bocfesca.
Cura(elu, adj. ,frumufelii. I Mundulus, a, urn. Bellulus, pulchellus, venustulus.
eil69M. oli.
Curalenie. I Munditia, ae, mundicies, ei, f. Zie 91einfiVeit. Propreti, dlegance.
Curateuie, fnfrenare. I Castitas, tis. f. Zie Steufdtfteit. Chasten, f.
Cursed, sire, Ma, de noroiu, etc. I Purge, expurgo, mundo, as, avi, atum, are.
33u4en, fRinben, reinigen. Purger, nettoyer.
Curatit de cOje. I Decolico, as, avi, atum, are. Deglubo, is, glubsi, ptum, here.
ed)riteit, nbferyiten. Ecorger, peter, dealer.
Carat& an loci& de maracini, etc. I Exstirpo, as, etc. cautrotten. Exdtirper.
Curatire de noroiu, etc. I Purgatio, nis, f. Weinigung. Nettoyement, m.
Curaiire de pecate I Expiatio, nis, f. Zlerfoimung. Expiation, f.
Curalitor de haine, f Purgator, expurgator, is, m. 9floputer. Netoyeur, m.
Curatita. I Purgatus, a, um. @epuOt, gefaubert, gereinigt. Netoyd, purifie,
pal*.
Curate. I Clarus, punts, muudus, castus, a, um. Rein, fouber. Pure chaste.
Curea. I Meleagris, dis. Indica gallina, ae, f. Zruttljenne. Poule d'lnde.
Cureanfi. I Gallus indicus, i. Gallo pavus, i, m. Zrutthan. Dindon, coq d'Inde.
Cureubeet. I Iris, dis, f. Arcus coelestis, m. Regenbogen. Arc en ciel, 91-6.
www.dacoromanica.ro
Cu 95
bauxite, fornicateur, m.
Celia ascitor. I Adulter, is, m. qhehredjer. AdultbV.
Curreacii, vire. I Mcechor, meretricor, aris, atus sum, ari. .wren. Commettre
un adultere.
2. Cef ceistitor. Adulterium patro, as, avi, atum, are. Adulterium committo, is,
I
Cuvintatorti, orator, etc. I Orator, is. Loquens tis. Tebizer. Orateur, predi-
cateur, m.
Cuvdntdtor bung. I Rationalis, e, adj. 23eriiilnf ttg. Raisonable
CurAntA, varbg. I Vocabulum, verbum, dictum, i, n. Vox, cis, f. wort. Pa-
role, f. mot, m.
Pe : Nu intelegg acestg cuvdntd. I Non intelligo Lane vocem. 3cf) verftc4c bicjai
sort nicht. Je ne comprend,s pas ce mot.
Cuventulii lui Verbum Dei. 'ad 9i3ort 65otte(t. La parole de Dieu.
Curgntii, in Bisericd, v. Predieg.
Curdniare, precuvdntare, la o carte. I Priefacio, nis, f Prcelocutio, prologue,
i, In. AntelocpLum, ii. Proemium, mii, u. Zorrebe. Preface, prologue, m.
Cuvintezil, are. I Loquor, dico, for, etc., v. Vorbesca.
Cuviinciosa, aij. I Conveniens, decens, tis, o. Congruns, decorus, a, um.
ecticfficf), anitiinbig. Convenable, &mg, e.
www.dacoromanica.ro
96 Da.
Cur linia. I Convenientia, Decentia, Congruentia, ae, f. ifultditbigfeit. Conve-
nance, deeence.
Cu cuviin4d, de curiin(d, adv. I Convenienter, decenter, congruenter. ?.Infttiubig,
bequem. Convenablernent, decemment, decent.
Se cuvine, impers. I Convenit, decet, congruit. fticit fit, N gc5ietnet
Il convient, e'tre convenable.
Mi se cuvine. I Mihi convenit, mihi conpetit. hinuut mir 3tt, c43 gebittjut
mir. Ce appartient 2s inci.
Din cuoiincidse cause. I Justis de causis. can§ gegribibeten Utiadpn. Par des
justes causes, avec justesse.
Cuviosit, religiosii. I Pius, Bandits, probus, religiosus, a, urn. 21fribliditig, fromin.
Pieux, saint, reliyieux.
Cuviogie, evlavie. Pietas, sanctitas, probitas, tis, f. 5,Yf tibatt, arominiereit. Pi-
I
D.
Da, aria, ado. Sic, its, utique. Co, talc. Ain't, comme cela.
Wants a, cu anevoie, adv. I Vix, 9egre, difficulter, difficiliter. Schtucr, rdittntich,
taunt. A peine, poniblement, avec peine.
Dab: la, cal( re(. I Equus strigosus, i, m. anilre. Checal maigre.
Dived, conj I Si. Gaut, Si.
Dat.a. dads'? I Sed si, sin autem, sin vero? Ueitzt abet? Malt si?
Mack nu, adv I Si non, ni, msi. 51.1.1enn Hitt. Si non.
Pe: Deed nu vei veni astdili nu to voiu artepta. Ni hodie veneris, non prtes-
I
tolabor tui. 233enn bu [mite nitt fbminft, Meat it bit nitt eriuorten. Si
you* ne viendrez pas aujourd'hui je ne eons attendrai pas
Dlfdae doicii. I Nutria, cis, f. Zie 91inme. Nourice, f.
taurfi I Laurus, 1, f. 2orbeerattin. Laurier, m.
Dajde, bird, contriburie, v. Dare.
Malta, instrumentu la lemnori. I Ccelum, scalprum, i , n. Zna @rnbeircIT.
Scalpel, in.
Daman, apoplexie, v. Chad.
Dante, dare. I Datio, praestatio, nis, f. Datum, ti, n. Zie @abe. Don, nt.
Dantd, dclquire, joc(. Saltus, us, m. Saltatio, nis, f. Zrr Tana. Dense, f.
I
www.dacoromanica.ro
De. 97
Celle fois.
De altd data I Alias, alia vice, alio tempore l in anberef mat. Une autre
foie, autre foie.
Datorin banf etc., v. Detoriu.
Datatorik. I Dator, is, m. th3ther. Celui qui donne.
Datil, part. I Datus, donatus, a, urn. (6)tgehen, gerchettft. Donne.
Dail, dare. I Do, das, dedi, datum, dare. Tribuo, is, bui, butum, buere. Prtesto,
as, stiti, statum, stitum, stare. Nehru. Donner. timer, offrir.
Dal de scire, V. Inaciintezii.
Had mama, fried prinadre. I Mannm do, stipulor, aria, atus sum, ari. .aentanben
bie kntub reidjen, metten. Stipuler, s'engager.
Dal fuga. I Fugam capio, is, cepi, captum, capere. Fugam, capesso, is, sivi,
situm, pessere. Fugam peto, is, tii, tivi, titum, peters. Zit j Ittcht ergreifen.
Prendre la fuite.
Hal imp-umutti. I Coinmodo, as, avi, atum, are. ilutuum do. eif)en, borgen.
Prater, emprunter.
Dail o carte la tiparg Librum ado, is. edidi, editum, edere. din 53uch event):
I
www.dacoromanica.ro
94 De.
He acelu fela. I Id generis, ejus generis. 93on ber 9frt, Von bet @attung. I e
cette espece, de cette aorte.
De aci, de aici, locator, etc. I Hujas, tis. o. hujus loci. Velig, bon tier. D'ici
de ce lieu.
Pe : Obiceiula de aid' I Consvetudo hujas. Tiie ljiefige (setuorAeit. Vhabitud
d'ici, de ce lieu.
2. He aici, din loculii acesta. I Hine, abhinc, exin, exinde. ton Diet, bon barmen.
D'ici.
He down, adv. v. Acura, etc.
Le astadi. adj. I Hodiernus, a, um. .teutig. D'aujourdhui.
He astadi inainte, adv. I Ab hodiemo, ab hac die. ton fjeute an. D'aujourd-
hui, deaormais, dorenavant.
De mita data, adv. I Pro nunc, pi praescntia, nunc, hac vice. Zieentaf. Celle
foie.
Dee and data. I Alias, alia vice, alio tempore. din anber mat. D'autre fois.
He aprOpe, adv. I Prope, expropinquo. ton bet Mfg. De pres.
Pe : Me OIL, privescu de aprdpe I Prope intueor, eris, tuitus, sum, tueri. ton
ber Warp befefien. Regarder de pre*.
Mi Wu de apro'pe. I Ex propinquo puguare. Cominus pugnare. 3n be 974e
fettert. Combottre de pre*.
Deeembrie. I December, brie, m. mensis December. Ze3ember ober Cf)rift-
mount. Dicembre.
He catre, prep. I Ab, ilinc versus. Zon bannen. De la, de ce cote la, de cette
part.
Lie mitre o Jana. I Ab invicem. This einanber, uon einanber. Separtment.
De candii. I Quam diu? Quam dudum? A quo tempore? eeit Mann, felt meIdyr
3eit? Depuis quand ?.
Pe: De cata timpa esti bolnavii. J A quo tempore es aegrotus ? A quo tempore
aegrotas ? eeit mann hilt bu frant? Depuis quand etes vous malades?
De cdte ori, adv. I Quoties. s e oft, mieuielmal. Combien de fois.
Pe: De cdte on mi ai scristi? I Quoites mihi scripsisti? Ste oft Wt bu mit
geldmieben? Combien de foie m'avez vow. derit
He MN, adv. I Quam. 91fq. Que.
Pe : Cate odata mai bine este a tame de cat a vorbi. Aliquoties vel, aliquando
praestat tacere qnam loqui. Sa ift manc*fimaf beer ffhibeigen afq reben. Il
eat quelque fois mieux Loire que punier.
Le eati ani ? I Quot annoram ? Gime( 2af)r aft? De quel age, de eombien d'annees?
Declares esplica arehi, etc. I Claro, declaro, as, avi, atum, are. rfftiren. De-
clarer, eclaircir.
Le cold de acolo, adv. I Jude, ex inde,ab inde, ex eo loco. ton bortljer, uon balm.
De la, d'y.
He cumva, daca cumva, adv. I Si quodam modo, si quodam ratione. Senn auf
irgenb eine 91rt. Si en quelque flicon, etc.
He curenda, noti, prOspetia, adj. I Recens, tis, o Nuperus, a, um, non antiquus.
grim unfdngft. Recent.
He curendti, adv. I Recentor. arifck filugft. Recemment.
He date, obicinuitti, v. Deprinal
He de multa, vechiu, adj. I Antiquus, priscus, a, um. vetus, teris, o. Wit bon
3a ryren. Antique, vieux.
He de mita, adv. I Dudum, olim, pridem 93 or Beam. Il y a longtemps.
De departe, adv. I Eminus, e longinquo. ton Geiten, Won bet acme. De loin.
De desuptii. adv. I Ab imo. ton unten. De deaou.s.
He dintinita, adj. I Matutimus, a, um. fi3ai3 Vorgen 1019 gegiefp. Malinale.
Pe: Rugaciunile de diminita. I Preces matutinae. Za8 ttorgengebet. Les prii-
res =ablates.
www.dacoromanica.ro
De. 99
eren. Geier.
2. Amortescii de fidgii. I Frigore rigeo, es, ui, gere. Gelu amburor, reds,
ambustus sum, amburi. (Eririeten Dot atilte. Se geler.
Degetarti. Digitate, is. Digitabulum, i, n. Zer ginger§ut. Di, m.
I
Celli de k1nga relit mare, arliatorit . Digitus index, dicis, rn. Dinitus de-
I
soudainement.
Cdlu mai de grabii. I Quo oeius, quautoeyus. Ecbneffftena. Au plus vice.
Deirile, din alti tom's', adv. Aliunde, alio ex loco. 2tnberis4er, bon einem anbern
Dd. D'ailleura.
He ionovii, adv. I Denuo, rursus, iterum. 92euerbingi3, aufd Nene. De rechef,
de nouveau.
DIES junsii, adj. I Sufficiens, tie, o. (Penult, hinliinglith Souffisant.
D's junsiz, adv. I Sat, satin, ad satim. &mtg. Souffissamment. Assez.
www.dacoromanica.ro
ton De.
He la, prepoa. I A, ab. abs, de, ex. Rion. De, du, de la.
De la o laza, de mitre o land, despettlitd, adv. I Distinctim, separatim. 23on ein-
anber. Separement, distinclement.
He latu, En tali, adv. I In latitudinem, in latitudine. SDer £8reite nub. En lar-
geur, en large.
He ldturi, d'o lature, ado. I A. latere, ad laths. Rtuf bie eeite. A cote.
Pe: Punic ceva de laturi, la o parte. I Repouo, is, posui, positam, reponere,
Rfuf bie eeite fegett. Mettre et, cote, mettre dans un lieu retire.
Deletnieeseft, aed me inde2etnicescii, me ocupii. I Me occupo, as, avi, alum,
are. eich beftbeftigen. S'occuper.
Deletnieire, trdbei, occupatiune. I Occupatio, nis, f. Negotium, ii , n. Zit
Occupation, affairs, f.
Zefc4aftigung.
Dellent*, adj. fragetii. I Tenor, a, um. 3ertficb, 3 art. Ddlicat, e. tendre.
Deligent*, carii Inge. I Diligentiae currus, us, m. Zet eiftragen. Diligence, f.
voiture publigue.
De lipid, adj. I Necessarius, a, urn. 9totfunenbig. Necessaire.
Forte de lipid. Maxima necessaries. Valde necessaries. Magnopere necessa-
I
www.dacoromanica.ro
De. to t
www.dacoromanica.ro
102 111e.
trui, dimoli.
He rendes, de obste, vulgarti, adj. I Communis, e. Vulgaris, e. Ordinarius, a, run,
©emein. Common, vulgaire.
He renciii, adv. I Communiter, vulgariter. 03emeiniglicf), intigemein. Commune-
ment, vulgairement.
He rostii, pe din afara, etc. adv. I Memoriter, sins libro. Wutimenbig. Par corer.
Desaga, dieaci. Bisaccium, cii, n. Mantles, pera, ae, f. Zer Efteitiad, bie eattel:
I
www.dacoromanica.ro
De. 103
www.dacoromanica.ro
104 De.
Deseareare. I Exoneratio, deoneratio, nis, f. Zie /fag labuttg, V/blabung. Der-
charge, m.
Derciireati, part. 1 Exoneratus, deoneratus, a, um. afbgetaben, auOgetabeit.
Dechargi.
Deseatarami, are, descheits, Diffibulo, as, are, fibulas solve, is, vi, solutum,
I
vere.
liuffdraUen. Degraffer.
Dement*, tare. I So lvo, Hirer°, as, avi, atum, are. S!otibinben, foOmacett. Mier.
Deschidere. I Apertio, patefactio, nis, f. Zie Zrffnung. Ouverture.
Deschidu, dere 1 Aperio, is, ii, ivi, item, ire. patefacio, is, foci, factum, facere.
°mw.
C)effnen, auftnad)en.
Demehei*, are, v. a. I Solvo, dissolve, is, vi, solutum, vere. diffibulo, as, are.
9Tuftnadfen.Defier, &grater, de'boutonner.
Ilesching*, are, calulti. I Equum discinge, is, cinxi, cinetum, cingere. Zeit
Verb aufgurten. Dessangler.
Desch's*, part, utta, ferestra. 1 Apertus, a, urn. patens, tis. Offen, geOffnet.
Ouvert, e.
2. Un loci, unti, camps- desclziaii. I Campus patens, campus apertus. Cffearg Gelb.
Champ ()overt.
Demeing*, gere, v. a. I Discingo, rescingo, is, cinxi , cinctum , cingere.
Vibgitrten, aufgfirten. Oter is ceinture, deceindre.
Deseingere. I Religatio, nis, f. Cinguli solutio. Zie 21buitrtung. Action do-
ter is ceinture.
Deicing*, part. I Discinctus, a, um. Wufgegitrtet, aufgefriptallt. Qui q Ste as
ceinture.
Deseleesci, ire, v. a. I Disglutino, as, are. getieinten. Ddtacher.
Deselestu, are, v. a. desfacit, etc. I Dissolve, is, vi, solutum, solvere. Discs-
pedino, as, are. 91ufedeln. Decrocher.
lUleicoperire. Detectio, retectio, revelatio, nis, f.Tag Wufbecien, bag ffittbe-
cfen.Manifestation, revelation, f. ddcouverte.
2. Descoperire, invenfie. Detectio, inventio , nis, f. Zie gntbedung. In-
1
vention, f.
3. A unui secrete. I Manifestatio, revelatio, nis, f. Indicium, cii, n. Zia I2ittbe=
dung, bie Cffenbarung. Manifestation, revelation.
4. Descoperire de la Dumnedeg. I Divine revelatio, nis, f. tie gottlidp Cffem
boning. Revelation divine.
ileseoper*, rire, v. a. casa, capu, eta. I Detego, retego, is, texi,tectum, tegere.
Discooperio, is, rire. Nudo, as, avi, atum, are. 2tufbecfert, eutbeclett, entbfofien.
Ddcouvrir.
2. Descoperg unfi sec.-etii. I Manifesto, indico, revelo, as, avi, atum, are. Detego.
Aperio, is, nil, pertum, rire. ntberfen, offenbaren. Manifester, decouvrir.
3. Descoperd, inventemi, v. Ajlu.
Descoperitor. I Detector, is, m. Zer antbeder. Qui decouvre.
2. Descoperitor, a unui secrete. I Manifestator, indicator, revelator, is, 111. Zer
entbecfer, 2inariger. Celui qui indique, qui de'montre, revelateur.
Descoperitit, part. I Detectus, retectus, reanifestatus, apertus, revelatus, a,
um. entbecft, aufgebedt, geoffenbaret. Decouvert, manifestk, rdvdld. V. Ve.
desert .
Descossi, sere, v. a. I Dissuo, is, sui, sutum, suere. Zie Vtat auftrennen. De
coudre, ddfaire une couture.
Me descosii. I Dissuor, eris, dissutus sum, dissui. eici) auftrennen. Sf di-
coudre.
1Demensut*, part. I Dissutus, a, inn. Itufgetrennt. Decousso.
Demeretegel, fire. I Erugo, as, avi, atum, are. Ragas explico, as, avi, atum,
are. gutfraufeltt, entruu3eftt. Derider.
Demeretire. I Erugatio, nis, f. Iic Ith.lrunpfung. Action de derider,
www.dacoromanica.ro
De. 106
enerver.
Iles sera, adj. I Vespertinus, a, um. 2lbenbfl4 Du sob%
llelertaciune, vanitate. I Vanitas, tis. Innanitas, tis, f. Zie gitelfeit, bie Rich-
tigfeit. "Fanjet; f.
Dertertare, golire a iota vas, etc. I Evacuatio, exinnanitio, nis, f. )ie /NO"
(eerung. Action d'e'vacuer, evacuation, f.
Delerti, gold, adj. I Vacuus, vanus, a, um. Innanis, e. Peer. Vide, vacant, e.
zadarnicii, adj. I Innanis, inutilis, e. Vanus, a, um. teer, bergeblid).
Vide, vain, inutile. v. In defertii.
Detiertii, are. gole.smi. Vacuo, evacuo, as, avi, atum, are. Vacua facio, is, feci,
I
factual, cere. Exinnanio, is, ivi, itum, ire. 2tecen, augfeeren. Vider, &amt.?. .
Illerrtatel, part. I Evacuatus, vacue factus, a, urn. 910gefeert. Evacue, vide.
Heseverlire. 3 Perfectio, absolutio, nis, f. Zie $011foutmedrit. Perfection, j'.
achevement, m.
Hese. erlitti, adj. I Perfectas, absolutes, a, urn. Zoittommen. Parfaile, ac-
compli.
DesevArlesel, fire, ispriivescii. I Perficio, is, feci, fectum, ficere. finio, is, ivi,
Rum, ire. Absolvo, is, vi, solutum, were. Soltenben , notibringen. Achever,
accomplir, finir.
Desfuei, cere ce a fost facutii. v. Des.fiinteils.
Denfacii, deslegii. v. Deslegii.
Desfaci, porumbu de foil. 3 Deglubo, is, bi, ptum, glubere. 21bfctitett. Peter,
&creel..
MC desfacii precum mica& I fiasco, is, cere. dehisco, is, cere. aperior, riris,
apertu, sum, riri. bTfuctt, t(affcti. S'oucrir, se fendre.
14
www.dacoromanica.ro
108 De.
Denraeli, de caje. i Decortice, delibro, as, avi, atum, are. 91(hfchtifen. Eroreer.
/1111e*1acere, de foil, de scdrfe, etc. I Decorticatio, delibratio, nis, f. Zie 716:
fcljtIlting. Action d'e'corcer.
Demfautii fie (tip, de pele. I Delibratus, decorticatus, decoriatus, a, um. 25.1
gridnitt. Ecorcis, peW, e. (part.)
Deaf:11%1in, ere. I Fasciis, solve, is, vi, solutunn, Vere. 91tifluilibein. Mier,
denoner, denutillotter.
Deaftill6til, part. I Fnsciis solutus, a, um. Wufgetroinbrft Dille dentaillotC, e.
Deftftivirii, rare, v. a. I Devolve, revolve, is, vi, volutum, volvere. retorqueo,
es, torsi, tortum. quere. %bminbrn, prild bretpu. &router, rovier en arriere.
Desralturare. I Retorsio, niy, f. Zie abwinbung. Action de router en arriere.
DeniAlwratia, part. I Devolutus, revolutus, retottus, a, urn. 91bgetninbelt, 3m:
Hid gebrebet. Deroule, delie, deplii.
Deilifaitarr. I Oblectatio, delectatio, nis. f. Delirium, cii. Voltiptas, tis. Oblecta-
mentum, i, n. deliciae, arum, f. Za8 a3ergniigen, bie Qrgiilong, bie (tvgiitp
Wit. Delectation, f. plaisir, amusement, m. divertissement.
lleAfntare, desmirdare, resfucare. v. Deratirdare.
Desfatatii, adj. I Jucundus, deliciosus, amoenus, a, um. genialis, e. 2iebtick
angniefpn, ergoOlid). Ageable, delicietts. (anti ken. o greidind, etc,
2. Destatati, voiosti, adj. I Lactus, jucundus, a, urn. Hilaris, e. $crgniigt, fro[).
Joyenx, ease gai, e.
Denfalitatii, part. I Oblectatus, delectatus, a, um. Qriveuet, befurtiget, erobtt.
Redovi, charme, veered, diverti, e.
Deuralta, are, pe anew. I Oblecto, delecto, as, avi atum, are. tirgiften, erfreuen.
Amuse, recreer, divertir quelqu'un.
2. Reeipr. me desfdtti ea. I Obleetor, delector, aria, atus sum, aH. eic§ ergbten,
erfreuen. Se distraire, s'amuser, se divertir.
Deshataltii, cu desfeitare, ode. I Delectabiliter, jueundc, amcene, ameniter. tie:
hitcher Safe, froblic§, fitting. Ageablentent, avec joie.
Deftfatnehea, v. Deententti.
Illeosioin ere. desfacu fate utter cacti. I Foliatim devolve, is, vi, voltam, were.
Vattern, bie it3ltitter tuenben. De:touter lea feuillets d'un litre
DesIliniezel, are, ninticesa. I Aboleo. es. evi, ui, olitinn, olere. Abrogn, obli-
tern, as, avi, atum, are. Tolle, is, sustuli, sublatum, tollere. 9thicbaffen,
auftbien, auftphen. Aboger, annuity, abolir, dintitver, ditruir.
Dereflinistre, ninticire. I A bolitio, abrogatio, antiquatio, nis, f. Zie Ordp.ffung
%Opting. Abolition abrogation, annotation.
Deali issintn, pat t I Abolitus, abregatus, a, um. 91hgrfafit, aufgellift. Aboli,
(throne, annuli, e.
LlesTrenstre, lvarea feztlui de la call. Effrenatio, freni detractio, nis, f.
Tie t fltOtimung, bie 3ilgellofigfeit. DebrItlement, f
DeAfanare la pigete, etc. I Luxtuia, ae. Libido, finis, f. Zie lippigfrit ,
ce-cfmtgerei. LUZUFP, incontinence, f.
DesfrtInatii, fora field. I Effrenis, e. Effrenatus, a, um. Ungesliumt, 3ilgrifo8.
Ejlrend, debr di, f.
IlleglrOnntil in mite, adj. I Effrenis, e, effrenus, luxuriosus, libidinosus, a, um.
fired), grit, fittnelgerird). Luxttrieux, ease, fasitteux, ease.
Dearrueza. ate, unit edit. I Effreno, as, avi, alum, are. Frennm equo de-
trnho. is, xi, tractum, here. gnt3itunten. Delnide, Oter la bride.
2. Me &qt. hie* me deamhdi. I Luxurior, libidinor, anis, atm sum, ari. 311::
getto8 Icbrn, fdpefgen, geil fein. Se lin er a In debauche. ee debaucher.
illeafrttnatfi, ado. I Effrennte, luxuriose, libidinose. Bilge11o0, fd;ruelgeriict).
Avec mollesse, creme maniere direglie.
Desiundfi, are, leat's fiendulti mud rasa- etc. I Fund= ejieio, cis, ejeci, ejec-
tum, ejicere. Zen it3oben ausfOlagen. titer le fond a tin vase.
www.dacoromanica.ro
De. 11)7
Desghlforet, desfacif nuci, etc. I Enucleo, as, avi, atum, are. /ntfernen. Ater
le moguls.
Dehgrioratii, part. I Enucleatus, a, tn. Sion amen bcfrcit. Done on a ble
IS nnyatt.
Desgratlegefi, and garrld, etc. j Disenpio, is. dissepsi, septum, "spire. Selma:
salvo, is, vi, soluttim, vere. Zen Bann nuefferbtru, rntlduncn, bar Bann aufs
&Mien. Maitre tine hale.
Desgtrildire. I Disseptio, nis. f. Zie Mibflecbtuirg. Action d'abaltre, de delr#4.,
neagrrilditii, no &gra-4Ni. Rand srptns, non srptus, diseeptus, a, um.
I 1111:
ongeAtittutt. Qui n'a pas une fail., non eneeinl, C.
De.gropere. I Effossio. uis. f. Zie 21ilbgrafnuin. _Fatale, f. exhumation.
rbegrooptilsi. purl. I Etrossus, a, um. WttSgtgrabm. NAM, deteri, e.
Desstrapn. are. I Etfodio, is, di. fossum. fodere. 2iutiarabett. Fn,rir. deferrer.
Deshainantil, calls, part. I Equns abjunetus, a, um. 210gerpannte013ferb. Che-
vat Mete.
Denim tau, are, era, pie. I Dittos abjungo, is. jnnxi. unctum, gere. Helcia
equis demo, is, dempsi, demptum, demere. Zie 3ferbe auffpannen, bott ben
131erben bait 054d)ier abne§men. Meter lee chevaux, &ter l'equipage au che-
vaux
De f:, adv. Et si, etiam si, tamet si, licet, qnamvis. tin:limp/um Cbjc§on,
obtuo§f, abgicic§, tniemorif, mean and). Quo,gne, Bien qui,. encore qua, au reste.
Deal ?lie, deflate I Densitas, tis, t. 'die Zit§te, bit Zit§tigfeit. Densite; epai-
seur, f.
Degrialles, are. me devIllia I Detumeo. es, ui, mere. `.die 03eicipmlft bniierett,
bie 03.fdimufft fit§ feign. Se disentiler.
Dettirattn. imprel4r.et t, respglaUtii, adj. I Disperses, dissipates, a, um. 3crflreut.
Diverse% dbetipe. e. rejmuuln, e.
Dejagare. 1 Dijngatio, nis. f. it 1(ttOpannung. 'learnt de Meter.
De.jugsit boil din jugit. j Dejngo, dijugo, as, are. Za0 sod) abneEpnen. Dite-
ler, ditaeher.
Desplira. rare 1 Solvo, dissolvo, is, vi, dissolutum vere. menbratim, solvo.
Bertheilen, patriot. Dissoude. disperser.
Denelegitre, din vre o lewd:turd' Religatio, solntio, resolntio, nis. f. 2)a0 21bt:
I
www.dacoromanica.ro
108 De.
Deans Onture, desviituire. I Disvasio, dehortatio, nis, f. Zie %brathung, bit
213tberrathung. Dissuasion, action de dissuader.
Desmentatorhs. Dissuasor, dehortator, is, m. Zer %brother, ber eibetrather.
I
is, duxi, ductum, ducere. linen Chranthhtigen au rid) bringer. Ramener qua.
qu'un de ea defaillance.
2. Me desmelescii. E vertigine, e deliquio reducor, eras, reductus sum, duci. (id)
Isom ectuinbef eripien, gu fief) rommeu. Se remettre, se rdtablir.
Desmetire. I A vertigine reductio, nie. f. Zie &boiling torn ednuinbcf. Ac-
tion de se remettre.
Desmortesed, tire, pe albs. I Torpore libero, as, avi, atum, are. esinutben
bolt ber qrflarrung befreien. Degourdir.
Me desmortescii eta. I Torpore liberor, aris, atus, sum, ari. Son bet: erflarrung
befreiet tuerben. Se degourdir.
Desmortita I Torpore vel narcosi liberatus, a, um. alan bet qrftarrung be=
fruiet. Degourdi.
Desmostenesed, nire, v. a. I Exheredo, as, avi, atum, are. Exheredem facio,
is, fed, factum, facers. eitterben. Desheriter.
llesnioqtenire. Exheredatio, exhereelitatio, nis, f. Jae enterbung. Dishire-
dation, f.
Desmoseenia, part. I Exheredatus, a, um. entetbt. Deskiritif.
Exheres, die, m, f. enterbt, erbtht. Deshdritd, e.
Desnadesdnesed, ire, me desn. I Despero, as, avi, atom, are. Spero abjicio,
is, abjeci, jectum, abjicere. R3er3ineifein. Se desespirer.
Desnadesduire. I Desperatio, nis, f. )ie Zerpreiffung. Disespoir, f.
Desnaddsduitit, part. I Desperatus, a, um. Q3er,meifelt. Desesperd, e.
Desnodel, are, v. a. I Abnodo, Enodo, as, avi, atum, are. %uffnillsfen, belt
&flatten auflbfen. Dinouer, Mier.
Desnodare. I Enodatio, nis, f. Zie %liffbfung. Action de defier.
Desnodatfi, part. I Enodatus, a, um. 91ufgerniipit, aufgeloft. Demme, della; e.
Desobielnuesei, ire, desveitil pe cineva de la ceva. I Dedoceo, es, cui, doc-
turn, docere. Desvefacio, is, feci , factum, cere. flttaiihiten, abgembhunt.
Desaccoutumer quelqu'un.
2. Me desolfricinuescil di. I Desuesco, cis, suevi, suetum, suescere. Desuefio, fis,
foetus, sum, fieri. (id) abgelniihnera Se desaccoutumer.
Desobieinuire. I Desuetudo, iris, f. Zie entrubfraung. Desuetude, desaccou-
tumence, f.
Desoblelnuitit, part. I Desuetus, desuefaetus, a, um. %bgerabfrat. Desaeou-
turner, e. deshabitue, e. qui a perdu lIkabitude.
www.dacoromanica.ro
De. 109
Despagaabeseift, bire. I Compenso, as, avi, atnm, are. Damnum alicui prmsto,
as, stiti, stitum, statum, stare. 60abloa batten. Dedommager, compenser.
IllespAgubire. I Indemnitas, tis. Compensatio, nis, f. Zie Wntfc§iibigung. Di-
dommagement, m. compensation, I.
Deapalgabiti, adj. I Indemnis, e. 12ntfcbiibigt. Derdommage,e.
Despartire de mitre cumoscuji. I Separatio, dissociatio, sejunctio, segregatio,
nis, f. Zie Zrennung, bie Sdribung. Separation, f.
2. A barbatului de muiere. I Divortimn, tii, n. Zie Aegeibung. Divorce, rup-
ture du mariage.
Despartn, tire ceva in parti anumite. I Dispartior, dispertior, iris, titus sum,
tiri. Dispartio, dispertio, is, n, ivi, itum, ire. Distribuo, is, bui, butum, buere.
Divido, is, visi, visum, dividere. Partior, etc. Zbeifen, abtbeifen, 3ertfieiten.
Partager, distribuer, rdpartir, diviner.
2. Deaparta pe cineva de altu. I Separo, as, avi, atum, are. Sejungo, is, junxi,
junctum, jnngere. Zrettnen, fOeiben. &parer.
3. Unri luau de altu. I Separo, segrego, as, avi, atum, are. Distinguo, is, xi,
ctum, guere. eonbern, abfonbern, entfcbeiben. Distinguer, adparer.
II. Recipr. me desparta, me deosibescii I Separor, segregor, sejungor, dissocior,
distinguor, etc. eidi unterfOeiben, fic4 bon einauber trennen. Se siparer, se
desunir.
2. De calre sociula de caultbrie prin judicator. I Divortimu facio, is, feci, fac-
tum, cere. )ie qbegeibung einteiten. Faire divorce.
Despartital, part. I Separatus, segregatus, sejunctus, a, um. 9lbgefonbert, abge-
jOieben, getrennt. Sipare, disuni, e. 'Tech' allele. Impartd, deosibescii.
Despaturii, rare, v. a. I Explico, as, avi, atum, are. ,'volvo, is, vi, volutum,
vere. gfoftuidefn, aoroffen. Deployer, deplier, rouler hors.
Despatuarere. I Explicatio, evolutio, nis, f. Zie 9Tufnneffung. Action de de
ployer, de de'plier.
DespataratA, part. I Explicatus, evolntus, a, um. alnfgernicIeft, auagerofft.
Diplid, diploye, e.
Despecetluenci, ire. I Resigno, as, avi, atum, are. Solvo, resolvo, aperio.
Sigillum frango, is, fregi, fractum, gere. fttfiegeln, bast eieget brecten. De-
cacheter, ouvrir ce qui eat cached.
Despeeetluire. 1 Resignatio, sigilli fractio, nis, f. Zie ilntfiegelung. Action
de dicacheter.
DespeeetlialtorZa. 1 Resignator, sigilli tractor, is, m. fttftegter. Celui qui
descelle ce qui eat scene.
Despeeetluitdre. I Resignatrix, cis, f. qntfiegferin. Celle qui descelle.
nespeeetluitit, part. I Resignatus , solutes, resolutus, a, um. ntfiegeft.
Dicachete, e. descend, e.
Despedicata, part. I Pedica solutus, a, urn. %us auficifen befreiet. Etre di-
livre de set Maims.
Ilespedieit, are. I Pedica solvo. Compede solvo, is, vi, solutum, vere. 91uS
auteifett befreien. Delivrer quelqu'un de au chainee, bier lea fern is quelqu'un.
2. Despedicd rota caruluf. I Rotam suffiamine libero, as, avi, atum, are. Zaa
Nab entbentmen. Oter l'entrave.
1Pespicaturi. I Fissio, nis. Fissura, ae, f. Zie epalte. Fente, f.
crcIpata. I Fissus, diffissus a, um. 13efpalten. Fendu, v.
Despici, are. I Findo, diffindo, is, fidi, fissum, findere. epalten, 3erfbaften. Fendre.
Desplacii, ere, nu placti. Displiceo, es, ui, citum, cere. EftiOfatten. Deplaire.
Desplueere. I Displicentia, ae, f. Zan Eififatten. Deplaisire, m.
flesplaciatii, adj. I Displicitus, a, um. Et ffalfig. Disagreable.
Despleteseti, ire. I Displico, replico. retexo, is, xui, texture, xere. retorqueo,
es, torsi, tortum, quere. 9fitiffectten. Defaire, deplier.
www.dacoromanica.ro
110 De.
Deem legire. I Displicatio, retorsio, nis, f. Zte Viufftecf)tung, bie Berftrettung.
Action de defaire, de deplier.
Deals teat& plat. I Displicatus, retortns, retexns, a, um. Berftreut, abgegody
ten. 14114 e. dosourtli, e.
Illempointsi, part. I Pelle exutus Ben spoliatus, a, nm. 214efchunben. Pete, e.
de'pouille de eon poii,
Despoiu, ere, de pele. I Deglubo, is, &psi, gluptnm ere. Cntem, adimo, is,
ademi, emtum, adimere. pelle exuo, is, ui, mum, ere. pelle spolio, as, avi,
atum, are. echinben, abfrhinben. Prier, ecorrher, Oter la peau.
Deapoiss de pert& I Glabro, as, are. Glabrum facio. plum detraho, pilos vello.
berupfen. Arrarher lee poile.
Despiairre. I Spoliatio, nis, f. Zie Eeraubung. Spoliation, f.
Demputrovenrei vire. I Feneam solemn eqno.extrabo, is, traxi, tractum, tra-
here. Z )ad .f,ufeifen born 93ferbe aubiieben. Oter lee .fora oaf cheoal.
Dempotenvilfi. I Non soleatns. hand sulentus, a, urn. Unbefdjiagen. Non ferre, e.
Deeppre, do, prop. De. ken, megen. De, pour.
I
Eleapretueara, ire. I Sperno, is. sprevi, turn, nere. temno, contemno, is, temp
si, temptmn, temnere. $eradgen. Meprieor.
Ilemprettaire. I Spretio, contemtio, nis, f. Zie $erarbtug. Meprift.
Drapregsaitie, part. I Spretns, contemptus, a, urn. iBeradjtet. Meprise, e.
ilenpretuitor. I Spretor, contemptor, is, m. Zer Zeracbter. Celui gui me'priee,
etmtempteur.
Despriosisi, deefacii and lurru tie altu. I Ab invicem discutio, is, cussi, cus-
snm, eutere. rcnnen. Abattre, separer.
2. Pe: o erandurd, etc. I Decntio, is, cussi, cussnm, tere. Demo, is, etc. Oerab:
fcb(ogen. Detwiler, abaltre.
3. Deaprinclik boil' din jugli, calf din bawd. I Aiing°, as. avi, attun, are. Ab-
jungo is, junxi, eturn. jungere. V3olit aim* nehmen. Meter. Iliconpler.
Denprindere. I Dijngatio, nis, f. Zas, 21usfpannett. Action do de-toter.
Demprinaii din jugs. I Abjugatus, abjunctus, a, urn. R3om o genommen.
Detele; e.
Dampest*, me desputii. Exorloro, rare. faetere desino, is, sivi, sii, situm, nere.
I
www.dacoromanica.ro
De. 111
Deavirteseii. tire. Retorqueo, us, si, tum, quere. Retro verto, is, ti, sum, te-
I
www.dacoromanica.ro
112 Di.
Pe: Scrisore de desvinoviiiire. j Epistola exeusatoria. Zee qutfd5 tt ib is zing cbrei-
ben. Lettre justificative, e.
Illesvolti, are. me deevoltu, o ,fldre. I Evolvor, veris, evolutus sum, evolvi, ei0
entfalten. Se developer.
1111esvoltare. I Evolutio, nis, f. pie ®Ittroidefung. Ddvelloppement, m.
Desvoltatia, desrolatii, adj. I Solutes, ovolntus, explicatus, a, urn. antroideft.
Dive lope, e.
2. Illlesvoltates /a nainte, v. latelti.
Inetoravii. I Debitor, is, in. Zer edjutbiter, bet. dpibige. De'biteur.
Detorasil. ,frtnee. J Debitrix, cis, f. Zie adwlancrin. Debitrice, f.
Alletorie de bang. Debitum, i, u. yEs allonym. Alienum aes, aerie, n. zie
Dctte, j. dotes d'argent.
eciptib.
He inclatorescii, feat datorii. I Debita contraho, aes alienum contralto, is, xi,
etum, here. ecbuiben matben. Faire d,' deuce.
2. netorie, datorintil, *hi. Offieium, eii, n. Obligatio, nis, f. murals, neris,
n. Zie ediutbigtett, baS 'Amt. Charge, ,f. emploi, m. devoir, f.
1lDetoriu, bang, v. Detorafic.
Illgtorlta pcInsi in Oa I Obaeratus, a, uw. In aere alien() haerens, tie, o. Zer
itber bie )Dbren in eciptlben ftedet. Fort endette, endetti, e.
Detorin, obligatgi, indatorata, adj. I Obstrictus, obligatns, a, um. Serpflictet,
berbuttben. Oblige, e.
He Ica, adv. I Omnino, place, penitus, prorsus. ®an3, giitt3ficb, ga» 3 nub gar.
.Entierentent, totalement.
De toti felulu, adj. °antis generic, omnigenus, a, tun Meriei, afferbanb. .De
I
lora.
Detunii, are, trigsnesmi. I Fu halite ico, is, ici, ictum, ieere. Zonnern. Tanner,
foudroyer, !rapper de In ,foudre. r. Triiinescii.
De una, despre o parte, adv. I Partim, una exparte. Zbeilb, eitre6 f.thea, 311m
Zbeit. En partie.
Pe: Despre o parte bine s'a inremplat. I Ex parte bene accidit. t itteS ZljeilS ift
gut gej*beit.
Totti de una, adv. I Seaver, perpetne, omni tempore. 3mnter, alle Belt, Pete.
Toujoars.
lie un'eflis, adv. I Nuper. 9leutidj. It n'y a pas longtemps.
Cells de ddunckli, adj. I Nuperus, a, um. Neuticbe. C'elui de t'autre jour.
He uncle? adj. I Cujas, tie, o, g. Zion tuannen? Mee t'anbee? D'ou? de quelle
pays?
De uncle? din ce lova? I Unde ? e quo loco? soijer. De quel lieu.
De vreme, de timpuriu, ce ae mice de vreme. I Praecox, cis, e. ariO3eitig. Pre-
cove, premature, e.
De vreme ce, adv. I Dum, ubi, quoniam, siquidem, quandoquidem. Da, Weil, in
bent, inctfien. Paisque, parceque.
1Disconie. I Diaeouatus, us, m. tae Zictfonat. Diaconal, m.
Diseoni. I Diaconus, i, in. Zer Ziaronue. Diacre, m.
Diadem*, v. Stemil.
litlamanta. I Adamas, antis, in. Zer Ziantant. Diamant, m.
De diamantti, adj. I Diamautinus, a, um. on Ziamant. De dipmant.
Ibiavolu. I Diabolus, i, daemon, is, zn. Zer Zeufef. Le diable.
DlIpacIt, v. indemendimi.
www.dacoromanica.ro
Li. 113
ee matin.
Mane dimineta. I Crasmaue. Eftorgen arit§. Demain matin.
De diminea(a. adj I Matutinus, a. urn. Eorgentfic6. Maginot, e.
Pe: Lucru de dimineta, I Labor matutinus. Z ie ariff9arbeit. Travail maginol.
Forte de diminild, adv. Primo mane, sum tno. ZeIF frit4. Au point chi jour,
de bon matin, de grand made.
11Dinafara, prep. I Extra. 91tuer, auller6af6. Hors, hors de.
Dinainie, de dinainte. Ab ante, a fronte. lion Lorne, De Decant.
I
Geld dinainte, adj. I Primus, antiquns, a, urn. )er, bit, bag Zorbere. Le
premier.
Dinapol, din direptii. Pone, post, retro, atergo. /ion ()intett, ()intertviirte,
Derriere, apres.
Celli din vat; adj. I Posterior, rius. )er, bte bag bintere. De derriere, pos-
terieur, le dernier.
Linarin, band I Denarius, rii, In. Zer Zeiler. Denier, ut.
1)incatro, din ce parte? adv. I Uncle ? qua exparte ? Oen mannen, meffen.
D'ou? de quel endroit ? de quelle pantie ?
Lincoce, adv. I Cis, bine, hac ex parte. Ziegfeitg, non Meier eeite tier, Don
1)iefer. D'ici, de ce cold, de ce parti.
Dincolea, adv. I Illine, illa exparte. i3on britbett. De ce cold la, de la, de
cette part.
Lincoce, fi dincolo. I Hine et Mine. lion bier nub volt banner. D'une cote et
d'autre.
Lincoln. prep. I Trans. Zettben, binilber. Au dela.
Pe: Dincolo de mare a trece. I Trans mare currere. 116er bag Veer geben. Pas-
ser in Incr.
Dindereplei, v. Dinapoi.
Dinjosia, adj. I Inferus, a, um. )er, bit, bag Untere. Inferieur.
Ellnjosa, prep. seti adv. I Infra, sub, subter. Unten, tinter, Plus bat, an des-
cow de .
15
www.dacoromanica.ro
114 Do.
De dinjasii. I Ab infra, ab imo. ton lInteit berani. De demo:at.
Din /liuntrti, adj. Interns, interulus, a, urn. Compar. interior, interim, super].
I
Direga, gere, ce a fostu etricata. Reparo, as, avi, atum, are. Reficio, is, feci,
fectum, ficere. Reparer.
WuCbeff ern.
Diregatoriu, amploiata, lista. Officialis, ie. Superior, is, m. Munere fungens,
I
tis, o. Zer Vbere, Zorgefetge, bet Q3eamte. Superieur, intendant. in. employe.
Direptate, v. dreptate.
Direptik, cadintii. Jus, ris. Justum, I, n. tae 9tec4t. Drat, m. Justice, f.
I
www.dacoromanica.ro
Do. 115
Pe: Facti direptd cuiva. I Justitiam cuipiam administro, as, avi, atom, are.
2entanbent @crecfnigfeit mieberfafgen laffen. Faire justice lt quelqu'un.
Direpta, oblu, sale, baston, etc. adj. I Rectus, directus, a, um. eherabc. Di-
rect, e. droit, e.
Direpta, adeveratd, adj. I Verus, certus, sequus, justus, a, um. Babe, 0E1144
Mafghaftig. Vrai, just, certain, e.
Direpta, adv. I Recta, directs. iZerabe. Directement.
Direptd, adeveratd, adv. Vere, recta, genuine. Taafg, rudglitt ,
I roirflid).
V7 aiment, aincerement.
Pe: Spurni lucru direptd, ad,etiiatd. I Revere dico. 31:1) rage N aufridgig ober
mirtticf).
Direptit fn inimd. I Recte in ipsnm cor. (SSerabe ille g)tra. Justement datte
is cceur.
Discipline, v. °rend/data.
Disoordie, v. Ne invoire.
Disc*, taterti. I Discus, i, in. Patella, ae, f. Zer Streit, sin Zelierdjen. Die-
qUe
Disputa. I Disputatio, disceptatio, nis, f. Zer etreit. La dispute.
Dispu.te, me disputii, are. I Disputo, as, avi, atom, are. etreiten, miberfpredien.
Disputer, as disputer.
Divan* de judicatd. I Judicium, cii. Tribunal, is, n. Senatus, magietratus, us,
m. Zee igerittt, ber Tat4, ber Nu1nerriu41. Tribunal, actual, jugement, m.
Pe: Boerii de divang4 I Consiliarius, ii, m. Zer Nati). Committer, m.
D6A, a clod.. I Secunda, ae, f. `die Streit& Seconds, deuxieme.
A dda Orel, adv. I Secundo, secunda vice, secundum. Sum atroeiten %Rale.
tine seconds foie, de nouveau.
Doa. I Duse, arum. Bttiei. Deux.
Doll. Mile. I Biduum. BtDel gage. Deux jours.
De dod Bile. 13iduus, a, um. Brueittigig. De deux jours.
I
Dóá milluri. I Duo miliaria. 3ivei Erteiten. Deux mulles, deux milliaire.9.
D6a err, de add on I Bis. Btinimal. Deux lois.
D6A spre pee. I Duodecim. Smolf. Douze.
De dda spre deco ori. I Duo decies. Strobffutal. Douze foul.
A doi spre deselect. Duodecimus, a, um. Stroblfte. Dottziem, e.
I
www.dacoromanica.ro
116 Do.
DobsindA, caftiga. I Lncrum, i, n. quaestus, us, In. acquisitio, nis, f. Zer eiSe:
tnintt, 13rt*t. Gain, profit m.
DobAndescit, dire. I Lucror, aria, atus sum, ari. obtineo, es, rti, tentum, nere.
adipiscor, sceris, adeptus sum, adipisci. nanciscor, eerie, nactus sum, nancisci.
Sortior, tins, titus sum, tiri potior, tins, titus sum, tiri. adquiro-seu-acquiro,
is, acquistivi, situm, acquirere. 03eminnen, befammh, efiraften, erfannett. Obte-
nir, gagner, acquerir.
DobAndire. I Acceptio, adeptio, acquisitio, nis, f, Zee WrIattgen, Zefommen,
Wrfoiten. Acquisition, f. action d'acquerir.
IlobAnditA, part. I Acquisitus, adeptus, obtentus, a, urn. Wriangt, ertoorben.
Gagne, e. acquis, e.
Dobitocesce, adv. I Brutaliter, more pecudum. 93tebift1), ZlYerild). I is ',w-
eave des bites.
Dobitocesci, adj. I Brutalis, e. belluinus, pecuinus, a, um. Zieltifcf), SEIjierifdt.
De bêtea.
Dobitocie, brutalitate. I Brutalitas, bestialitas, tis, f. Zie 18iebifthe ober tbierie
fdje girt. Brutaliti, f.
DobitocA, animal. Animal, is. animans, tis, n.
1 Za0 Zfjier, bee WefdYinf. A-
nimal, in. bete, f.
2. Animal, dobitocii us cuAntatoril. I Brntum, i, n. bestia, ae, f. animal irratio-
nale, peens, die, f. pecus, cons, n. Zee 23ieb, bag Viler. Animal, bete, f.
Dobortl, rice. prime din pomma, etc. I Dejicio, is, jeci, jectum, dejicere. Decu-
tio, is, easel, cussum, cutere. berunterfd)lagen. Abattre en eecuant, on en
frappant.
Document*. I Dotumentum, i, n. Za0 2,3entei0ftild. Document, m.
Doftoreecfi, lecueeca, tamadueecii pe . Curo, as, avi, atom, are. Medeor,
I
eris, deli. Medico, as, are. Medicor, aria, eras sum, ari. f)eifen, (quiver.
Guerir, remedier.
Doftorie, sciin(a doftorii. I Medicine, an. Medics ars, tis, f. Zit Viraneifuntl.
Medicine, e.
Doftorie, team. I Medicamentum, i. Medicamen, finis, n. Iledicina, ae, f. Die
Wranei, Ilebiain. Medicament, reneede, m.
Doftor, doctor, I Mediens, ci, m. )er 91r3t, bet Zottot. Medecin, m.
Doftor de ochi. I Medirus ocularius, i, m. )er 2Cugenrar3t. Oculist, nt.
Doftor de vite. Medicus veterinarius, ii, m.
I Zet 93iefi-9(t3t. Vittlrinaire, 'o.
midecin viterinaire.
Dag& doge. I Doge, ae, Lamina, ae. Assis, is, 1. assula doliaris, tabula doliaris.
Zie taube, bie atbaube. Douce, planche de tonneau.
Dogarie J Deliarii officina, se, f. )e8 43inber0 Serfrtatt. Boutique du tonnelier.
Dogarie, arta de doyariu. I Doliaria ars tis, f. v. Butarie.
Dogaria. Dogarius, rii, doliarius, rii, m. Zer 93iittner. Tonnelier.
Dogma, a credintii. I Dogma, tis, a. Zie 2ehre, Woebot bee 03fauben0-91rtifei.
Borne, f.
Dogmatic* adj. I Dogmaticus, a, urn. golilbegtithbet. Dogmatique.
Dogma, incheeturii a credinlii. Articulus fidei. I Ofaubett0:11rtifei. Article de
foie. croyance, f.
Dogmatics, invalatura. teologie, dogniat. I Theologia dogmatica, ae. Zie Man-
bettez.2ebre. Dogmatique, f.
Dogoresca, rire. Inca? clued la foe& I Torreo, es, ui, tostum, torrere. Torrido
as, are. fl26ften, braten, barren. Faire griller, rotir, cuire, brdler, etc.
Dog*, de scandal a. I Asserculus, i, m. Za0 93rettdien. Petit morcean de planche.
Dogeneectl, v. dofenesca.
Dol. I Duo. Btoei. Deux.
Cate doe'. I Bini. 3mei unb 31roei. Deux et deux.
Doi ani. I Biennium. 3tuei aahr. Espace de deuce ane.
www.dacoromanica.ro
Do. 117
www.dacoromanica.ro
118 Do.
Dormit, mire, v. n. Dormio, is, ivi, item, ire.
I etfjlafen. Dormir.
De darning, ads. I Dormitorius, a. urn. Bum 641afen gefjtirig. Ou l'on dart,
chambre h touche.
Pe: Casa de dormitfi. p Dormitorium cnbiculum. Dag echInf3immer. Chambre
toucher, I
dortoir, m,
Dorobanta, v. (I ornicu.
Dosenescn, dogenescg, fire. I Hortor, adhortor, cohortor, aris, atus- sum, ari.
Moneo, commoneo, admoneo, es, ni, nitam, nere. Mahnen, ermarmen. Ex-
horter, eonseiller.
Dolenire, domnii. Hortatio, adhortatio, cohortatio, commonitio, nis, f. her.
tatus, monitus, ns. m. adhortamen, minis, n. Die rtttal)nung. Exhortation, f.
Dosenitorlu. I Hortator, cohortator, adhortator, exhortator, admonitor, moni-
tor, commonitor, is, tn. Der rntalmer. Qui exhorte.
Dogenitit, part. I Hortattts, adhortatus, monitus, admonitus, a, um. IZratah-
net. Exhorter, comae, e.
Dospela. I Fermentum, i, n. Der Zeig, bit 13hlifjrung. Fermentation, levain.
Dospesca, Aire, v. a. I Ferment°, as, avi, atom, are. einfiluertt. Fermenter.
Dospitit, part. I Fermentatus, a, um. Temente, e.
®efiittert.
Pe: pdne damn& I Penis fermentatus. Oefintertet Zrob. Pain ferment(.
Dostina, dosedie una deli, etc I Poetics pars montis. Der Vergriirfen. La
partie derrare, le dos.
Dos*, spate. I Dorsum, tergum, i, tt. Der 21ilden. Dos, m.
Dovada. I Argumentum, i, n. ratio, nis, cause, ae. f. Der Zoom. Preuve,
argument, tn.
Dovedesca, dire. I Firmo, probe, comprobo, demonstro, as, avi, atum, are.
Zetneifen, Befttitigen, befraftigen. Prouver, tenwigner, demontrer, conformer.
Dovedire, intarire, aretare. I Probatio, comprobatio, demonstratio, nis, f. Zie
Zetneifung, Y8eflatigung. Confirmation, j.
Doveditii, *adrift-4, part. I Probatus, qomprobatus, firmetus, demonstratus, a,
urn. Zetnieren, befrtiftigt, betra4rt. Eprotad, confirmd, e.
Dovleei bastang, curcubetg. I Cucurbita, ae, f. Der Rtirbi1. Courge, citrouille, f.
Drama, v. Diavolii.
Drachma, dramii. I Drachma. ae, f. Cuintlein. Drachme.
2. Drachma; bang. I Drachma, ae, f. Die Dracipne. Drachme, monnai.
Drantuescil, ire. I Drachmis trntino, as, are. drachmis penso, as, etc. Mit
ben Cuintein tntigen. Peter, balancer avec les drachmae.
Dramniti. I Drachmis pensatns, a. um. nit ben Cuinteln getnogett. Peed,
balance, e.
Drepta, mans direpta. Dextra, ae. Manus dextra, f. Die rette .anb. La
main droite.
Drepta aceea, pentru a,ceea. adv. I Hee, idcirco, ea de cause, propterea. Defi:
Pour cela, h cause de cela.
tnegen, befifun.
Dreptarlu, linie. Regula, ae. Amussis, is, f. Die 9tictfcnur, ber illaafirtab.
Ligne, mesure, cordeau, eguerre.
Dreptate. I Justitia, ae. A equitas, tis, Die 133erechtigreit. Justice, eguite.
f.
Dreptu, jug. I Juts, ris, n. Le droit. (v. ri direptg).
DaS 9tedjt.
Drop*, grunzg, bucatg, de care, etc. I Glomus, eris. Fragmentum, i, n. gleba, ae.
f. Die ettid, ber altimpen. Fragment, motte de ad.
Dromedariu, dobitocd. i Dromedarius, rii, rn. Cain Dromebar. Droma.
daire, m.
Dropie o pasere. j Tarda, ae. Otis, dis, f. Der rrnpp, bie Drove. Outarde.
JOropica, v. Bag de ape.
Drojdii. I Fex, feces, um, pl. Faex, cis. crassamentum, i, n. Die ,befen, Lie.
De drojdii, adj. I Faecatus, a, urn. .N,,5ent. De lie de mare.
www.dacoromanica.ro
111u. 119
Dula* aantei. I Spiritus sauctus, i, tn. Per betfige @tilt. Le saint esprit.
Duhvi necaratti. Spiritus nuptial, spirit's mains. Zer bige (33eift. L'esprit
malin, m.
Duleele, iii de duke. I Dies carnarius. Zer aleifd)tag. Jour gra*, m.
Hulce, adj. I Dulcis, e. Svavis, e. etip. Doux, dome. suave.
Dulcet& Dulcitas, tis. Dulcedo, iuis. Dulcitudo, finis. Sualitts, tis. Suavitu
do, dinis, f. Dulcor, is, m. )ie etiBigfeit. Douceur, f.
Duleli, dulcigti , adj. I Sub dulcis, e. Silf3firb. Donceatre.
Duleutd, adj. I Dulciculus, a, urn. Silpicb. Tin peu &tux.
www.dacoromanica.ro
120 Doe.
Humbraval, peAure frunuisti. I Saltus, us, m. Sylva, ae, f. (gut japiner 8afb.
Bois, foret, bosquet, ombragec.
Iburabrawnirfi, o plant& I Melysphilinn, i, n. Zit Balbuteliffe. Melissa, f.
Ilumeresci, dumerire. v. intblanfiescit.
Dumerire. I Domatio, cicuratio, nis, f. Zit teatifyoutan, Doe Vtadhinen. Ap-
privoisenter t, tn.
Huminees. I Dies Domini, Dies Doutinicus, i, m. Zer Sontag. Dimanche.
De Dunaineca, adj. Dominicans, e. aolintagig. De Dimanche.
Pe: Predica, cazania de Duminica. I Condo dominicalis. Zit ('ontage:Vrebigt.
Sermon du Dimanche
Dumnecteeare, adv. I Divine. (SSottiid). D' une manibre divine.
Humnecleescii. adj. I Divus, divinus, alum. Oiitttici). Divine.
Dumueileire. I Divinitas, tis, f. Numen, minis, n. Deltas, tie, f. Zit tVottrieit.
Divinitd, f.
Humueqleita. I Den. ae. Diva, ae, 1. Zie gottiit. Deese, 1:
Dumnettei. Deus, i, m. @on. Dieu, nt.
.b creased Dumnefleit. I Avertat Deus. @oft bemabre. Puissent lea dieux di-
tourner de . .
Cu ajutoriulit lui D. I Del anxilio. Deo, juvante. D2it 03ottee Oittfe. Avec
taissance de Dien.
Numai D. scie. I Bolus Deus novit. Nett often' tueiji ee. Settlement Dieu le
sail.
Teigeidaitoriu lui D. I Athens, i, ut. Gilt Qottiofer, lbottettitinoner. AMA, m.
2. Dumneilets strain, idol& I Deus tictus, m. Idolum, i, n. Ier 060e. Idole.
Humnets. I Dominatio tua. eie. Votre seigneurie.
Huneres. I Danubius, ii. m. Zit Zonau. Danube.
De dunare, adj. I Danubialis, e. Danubianus, a, um.
Pe: Apel de dundre. Aqua danubiana. Zee Zonattrauffee. Eau danubiene.
Ouargla, ntuchie a cutitului, etc. I Doraum cultri. `.seer alleffertilden. Dos du
couteau, m.
Dungd, o brazdoi mai redicatci. I Sulcus, i, m. (Zinc erf)aberte Rut*. Sillon.
Dupla, prep. I Post, a, ab. *ad). Apres.
Pe: daps mcYte. I Post mortem. Itot4 bent Zobe. Apres in molt.
Dupat preinclu. I A praudiis. %ad) bem Eittageeljen. Apres diner.
2. Dupl. I Pro, juxta, secuudum.
Pe: dupes. merilit. I Juxta meritum, pro diguitate. Wadi 8erbienft. Scion le
mdrite.
Dupd socotela mea. I Mea opinione, )2nd) twitter Sliteirtung. Salon mon opiz
nion, salon mon avis.
/Pupa aceea, ado. I Postea, bun, dein, deinde, post hoc. 91ad)bem, §ernad). En -
suite, pubs, aprbs, plus ensuite.
'Pupa aceasta, adv. I Post hac, post hoc. )last) biejem, fiierntui). Ensuite, dans
in suite, clAormais.
Dupe o luta, necontenitti, adv. I Continuo. nod) ein (tuber. Incontinent.
Davit ce, adv. I Post quam, postea quam, cum, ubi. 91nchbent. Apres qua.
Dupa cum, adv. j Prout, prouti, quarnadmodnm. 910d)bem, jotnie. Comma. De
merne qua, salon qua.
Duraeacti, durigt, dais d'a darn ea ceva rotundi, etc. Volvo, is, vi, volu-
tum, vere. Rugetn, malign, rotten. Render, enrouler.
Durduearal, ire, turn-4. tress:mesa, face agornetti. I Crepo, as, avi, atom, are,
persono, as, ui, are. Tono, intone, as, ui, are. Zonnern, frodyn. Toner, fair
grand bruit.
DurduiturA. I Tonitrus, us. erepitus, us, m, fragor, is, in. Zoe Zonnerti, era:
d)en. Tonnerre. TA.
Durere. I Dninr, is, m. 10er l'^dmrera. Doulent., to.
www.dacoromanica.ro
Eg. 121
Mi durere, am durere de ceva I Do leo, es, Dui, litum, lere. Aegre fero, fere,
tali, latum, ferre. Veib rein, Fcib tragen. Etre affliyd, plaindre, ae father.
Durere de capii. I Dolor capitis. Zer Siopficfpuerb bn@ Roprnieb. Mal de tete, m.
Durere de din(i, I Dolor de»tium, m. Odontolgia, ae, f. Zie Babnidpueram.
Mal aux dents, m.
Durere de gtti. I Angina, ae, f. Cynanclie, es, f, faucium dolor, is, in. Za4
.afdluefa. Esquinancie, mil tie cou, nz. anyine.
Durere de ininui. Cardialgia, ae. f. cordis dolor, is, in. Zae Sjerpue(). Mal
I
au coeur
Adc. Durerosii, cu durere. I Do lenter. C.'"cfpiterifid), idniterifift. Avec douleur.
Durere de °chi I Dolor oculortun. Zir 911igeujcipnerAen. Mal aux yeux.
Durere de fele. I Lumbago, iniv, f. dolor ischiadiens, in. Za4 .11ftmelje. Fair
blase de reins.
Durere de urechi. j Otalgia, ae. Dolor auritn. Aurieularius dolor. Zer Zr)ren::
gong, Digenicipteq, ZOreniuely. Mal d'oreille.
Dureros, adj. en dureri. I Dolorosus, a. um. SdnnerOaft. Douloureur, ease.
nasal, plecata. j Profectus, discessns, a, um. &men. t Parti.
DusA, ducere. I Abitus, discessus, us, m. Discessio, 1114, f. Zne 933eggetjeit, fort=
gef)ett, ber Wbga»g. Depart, nt.
E.
Ea, aia, aceea, fa, pron., sea adjective, demonstr. I Ea, illa, is. tie, biefe. Elle,
celle, cette, celui la.
Eclesiarclaii, al). j Ecclesiarcha, ae, in. Rirdyn::93orfteber. Chef de l'eglise.
Eclesia, bisericci j Ecclesia, ae, f. Zie Stir*. Eon, f.
Eclesia, mofia, fundedii unef bisericf. j Fondue ecclesiasticus, i, m. Stir*itgitt.
La proprieter, le donzaine ou le been ecelesiastique.
Economisescal, v. Pdetrezii.
Economil, pa'strcitorii, adj. I Parcus, attentus, restrictns, a, urn. Parcens, tie, o.
Frugi, indeclin. Tenax, cis, o. epariam, fdpnenb. Manager, dconome.
Economia, la calugarz, ingmjitor pentru a le max, etc. I Oeconoinus, i, m.
Zer .c?aufifiafter. Econome d'un convent, dune e'glise, etc.
Economie, peistrare, v Pcistrare.
Economie, (inerea in Luna stare a lucrur. easel;etc. j Oeconomia, ae, f. Zit
Economie, ordre, disposition.
S-xtudylftnitg.
Edemaa, rafula j Edemus, paradisus, i, m. ZaS 13arabie& Paradis, m.
Ede, pufu de caprd. j Haednla, ae, f. Za6 Bicffeitt. Piquet, la petite de la
carve.
Edera, planed. j Hedera, ae, f. Witte Stet Sittbfraut. Lieive, f.
Ed* pulu de caprd. Hcedus, haedulus, i, in. Za4 Bidefeljen. Cabri, chlereau.
I
Eftinescii, fire, scads"; pretulii. j Deprecio, as, are. Precium diminuo, is, ui,
nutum, nuere. Zeit 13reiq ipratifeben. Depricier, diminuer la valeur tie.. .
Me eftinesca, deviii la pre(d mai josii. I Vili pretio venio, is, veni, ventutn,
venire. Pretio minuor, eris, minutes sum, minui. o1jifeil luerbett. Devenir
lz vie 'mix, a bas prix.
Eftinatate. j Vilitas, tis, f. )ie Sofificiffieit. Bon marchd, f. h bas prix.
Eftina, adj. I Ville, e. Levis precii. Vo'Vfcif. A bon marchd
Egoism:, amore proprig. I Amor sui. Amor proprius. Zie igentiebe, bie
eaftjudit. Eyoisme amour exaydrd de soi meme.
Egoista-a. I Sese diligens Sese amans, tis Zer eetb(iMi)tige. Egoiste. qui a de
Pdgoisme.
1G
www.dacoromanica.ro
122 Er.
Egnmenfi, Abe. I Abbas, tis. Prtepositus, ti. Superior, is, in. Zer 2tbt, ber
13rob ft. Abbe, an.
Egumenesca, adj. I Abbaticus, a, urn. %Gni). Abbatigue.
Ella, pron. peraonalii, I Il le, g, illius, Pr. IL
Elefantii. Elephas, antis, m. Zer ientiant. Elephant, m.
I
www.dacoromanica.ro
Ex. 123
Erbo les*, mg facia erboad. f Herbage°, herbesco, is, scere. Strout gerborbringen.
Pouaaer de l'herbe.
De &bd. animate care paws orb& f Herbaticus, a, um. Herbatica animalia.
ebraofregenbe Zgiere. Animaux herbivores. betas herbivores.
Erbilfera, erbutel. Herbula, ae, f. gteina brad. Petite herbe.
Eres*, rea credinfd. f Haeresis, is f, Zie Ste4erei. Hdresie, f.
Eretic*. Haereticus, ci, m. Steger. Heretique, m.
Eriticesca, adj. I Haereticus, a, um. Seeterifd). De heretique.
Eri, adv. I Heri, hesterno die. @erten!. Hier.
De eri, adj. I Hesternus, a, um. on &item, geftrig. D'hier.
Erna, iarreci. f Hyems, mis, f. Zer Tdinter. L'hiver.
Ertare, v. Iertare, etc.
Ernes*, v. Iernezd.
EruM canalii de a$ cureittire. I Canals aquarius, m, Zer Rand. Canal, In.
Essen. I Fames mitts m. Zer Bunber, eegroamm. Amadou. m.
Escosii, cu multd &A ads. I Fungosus, spongiosus, a. urn. ectuammig. Spon-
gieux, euse.
Elire. I Exitus, egressus, us, m. Egressio, nis f. Zfuagang. Sortie, f, issue. ac-
tion de sortir.
Elire, Cartea efirii ovreilor din Egiptti. I Exodus, i, f. Zed 3meite Ting FRofif.
Exode.
Esle, escle. I Praesepe, is, n. Zie grippe. Creche f.
Esplion, v. Ttilmikeacti.
Ennui, efire. esti afarci. I Exeo, is, ivi, itum, ire. prodeo, is, dii, divi, ditum, dire.
egredior, deris, egressus sum, egredi. 9IttOgeryn, fjerau6gefiett. Sortir.
Ells* in publicti. ease intre dmeni. I In publicum prodeo. in publicum egredior.
Linter bie 2eute gegen. Se montrer en public.
Est temp, eat anti. anu esta. I Praesens annus. currens annus. )ad laufenbe aaig.
L'annde courente.
In eat anti. I Hoc anno. Ziefes3 3agr. Gettig annde.
Din eat anti. I Hornus, hornotintui, a, um. Oeuerin. De l'ande.
Etagi* cat, v. contignatie.
Etimologie, aciinta linabii. I Etimologia, ae, f. )ie 933ortfunft. Etymologie f.
Etimologica, adj, I Etymologicus, a, um. But Vortbeutung gegiirig. Ely
mologique.
Ea, pron. personal. I Ego, g. mei. 2d), Je, moi.
Europa. Europa, ae, f.
I Europa. L'Europe.
Enropenta, adj. I Europaeus, a, um. %uroptlifc. De C Europe.
Omti dela Europa I Europaeus, I, europensis, is, m. europiler. Europeen,
de l'Europe.
Exilil. f Exilium. exeilium, lii, u. exclusio, ejectio, relegatio, nis, f. Zie Zen:
meting, Serbannung. Exit. dtat de celui qui eat force de quitter son pays.
Exilati part. et adj. I Exul, exsul, is, m, f. Extoris, is, e. ejectus, expulsus,
relegatus, profugus, exilio mulctatus, a, urn. in Oertriebener, Serjagter, Fan:
beftermiefener. aiertrieben, uerbannt. Exile', e. banni, proecrit.
Exiles*, trimitti in exiliti. Exilic) afficio, is, affeci, affectus sum, afficere. Exi-
I
lic, mulcto, as, avi, atum, are. In exalt= pello, is. pepuli, pulsum, pellere
vel ejicio, is, ejeci, jectum, ejicere. Ago, is, egi, sawn, agere. Relego, as,
avi, atum, are. R3ertoeifcn, uerbatmen, Dertreiben. Exiler, condamner to l'ecil.
envoyer en exit. rele'guer.
Extra ordinariu. ne obicinuitd, adv. I Extra ordinarie, insolenter. Praeter solitum,
Praeter consvetudinem, inusitate, super solitum. 2fugerarbeittlicg, auger ber
03ernsfutheit. Extra ordinairement. contre l'usage.
Extra ordinariu, ne usitatii. adj. I Extra ordinarius, insolitus, inusitatus, ins-
vetus, a, um. ituDerer bestfidj. Extra ordinaire, inusite, e.
www.dacoromanica.ro
124
Pe: Crime extra ardinarie. I Crimina extra ordinaria. )ie uttgembOritlyn Zer:
brec*tt. Crimes extra ordinaires.
Extern*, de afarti, adj. f Externus, a, um. ifufiertid). Externe, de dekors.
Extremitate, cea mai din urmii margine, necessitate, etc. I Extremitas, tis, f.
Za4 tiu5errte tut felge Mittel eitte4 Tinge& Extremitg, f.
Examen, cercetare, examinare. I Examen, minis, n, observatio, exploratio, disqui-
sitio, nis, f. tentamen, minis, n. Zie $rilfung, rforiciptita, llItterjuditutg. Exa-
men, en. observation attentive, re'cherehe.
Examinatorfi. I Examinator, is, m. Zer Triifer. Examinateur, en.
Examines*, ware. I Examine, rem consiclero, explore, observo, as avi, alma],
are, rem inspicio, is, spexi, spectum, spicere. *Ulm, erforicljett, freif3ig unterz
it4en. Examiner ettentivement.
Exempla. I Exemplum, i, n. Zat3 Peifpia(. Example, m.
Exerciiifi, deprindere. Exeroitium, tii, n. Zie llbuttg. Exercice.
I
F.
Fabric*. Fabrica, ae, f.
I
ffahrir. Fabrique, f.
Fabricant*. I Fabricator, is. Faber, bri. Artifex, ficis. Opifex, ficis, m. Zer
ffabrifant, Serfmeifter, Ritnftfer. Fabricant, m.
Fabricanta, femee. I Fabricatrix, cis, f. Zie adrirantitt, Sfinfiferin. Fabri-
quante, cellos qui fabrique.
Fabric*, are. Atoms cu fabrica. I Fabrico, as, avi, atum, are. Fabricor, aris, a-
tue sum, ari. isabrigieren. Fabriquer.
Falmicatie, turd. I Fabricatio, nis, f. Artificium, cii, n. Bubereitung. Fabri-
cation, construction, f. etc.
Fabricate, part. I Fabricatus, fabrefactus, manufactus, a, um. aabriaiert,
aubereitet. Fabrique, travailli.
Bung de fabricate, adj. I Fabricabilis, e. Bunt R3ou Propre k etre
travailld.
Fabula. I Fabula, ae. Fabella, ae, f. Apologus, i, m. Zie anbef, Fable, f.
Recit allegorique.
Fabulist*, povestitor de fabule. I Fabulator, is, in. anbethicf)ter. Fabulists.
Fabulosti, adj. I Fabulosus, a, urn. abeffjaft. Fabuleux. ,
Facaletil, drugii. I Cylindrus, i, m. Scutula, ae, f. 233alalp3{3. Cylindre.
Facere. I Factio, Ws, Facture, ae, f. Zat Inn'cipit. Action, faction, f.
Facere din nimica. I Creatio, nis, f. ed)tiOung, 1:jci)aftling. Creation.
Fficatoril. I Factor, auctor, is, in. alladjer, 2;4iiter. Faiseur, auteur.
Facere destulu, satisfacere. I Satisfactio, nis,-f. @enuatintutte. Satisfaction.
Pacator* de bine. I Benefactor, is, m. Zer 23341t1jliter. Bienfaiteur.
FalcAtor* de bine, adj. I Beneficus, a, um. Vo4Ctfititer. Bienfaisant.
www.dacoromanica.ro
Fa. 125
www.dacoromanica.ro
126 Fa.
Facti bine cuiva. I Bane facio, is, feci, factum, facers. eute6 Olin. Fairs
du bien Lt gnelqu un.
Fa bine a veni pad la mine. I Digneris ad me venire. Set io gut Itt mir
811 fornmett. Ayez la bonta pour venir chez moi.
Facts' cuiva pet vole, facia' destuld. I Satis facio, is, feel, factum, cert.. IBenug tipteu.
Satisraire h quelqu'un.
Fa41 ceva din nimica. I Creo, as, avi Mum, are. Produco, cis, duxi, ductum,
ducere. L-Icf)affett, §ersorbriugen. Girder, produir.
2. Reciproci. Me fatal, precum plantele, pemtele, etc. I Provenio, is, veni, ventum,
nire. Cresco is, crevi, cetum, crescere, .5ernortottnnett, tuadDien. Provenir,
croitre, se faire.
Mi fads bolnavii. I Morbum simulo, as, avi, atum, are. eich frail ftellett.
Faire le malade. faire semblomt d'être malade.
Fiteatii, part. I Factus, creatus, confectus, fabricatus, fabre factus, actus, per-
actus, a um. ericfpffen, gentacht, gethan. Fait, era,.
racist*, ..rubst. i Factum, i, n. Actus, us, m. Viet. Action, fait. (Faptal).
Fagadaift, birtii, v. Birth.
FikgadueseG, ire. promitti. I Promitto, is, misi, missum, mittere. Polliceor,
eerie, cites sum, ceri. Zerfprechen. .Promettre.
Fagaduinta. I Promissio, nis, f. Promissum, i, n. Zae 13eripredytt , 13ers
fpred)ung. Promesse, f.
Fiigadnitorea. I Promissor, policitator, is, m. 23erfpredjer. Celui qui promet.
nigadnitore. I Pollicitatrix, cis, f. Zit 23errrecfjeritt. Celle qui promet.
Ffigraduitii, part. I Promissus, pollicitus, a am, Oeriprothen. Promie.
Eagetal, pcIdure de fagti. I Silva fagea, ae, f. itiuct)entsatb. Bois de lattre.
raga. Fagus, i, f. )ie Zudy. Metre, m.
Pe fagii. adj. I Fageus, faginus, a, um. 23on Zuthenhol?,. De h8ttre.
Eagare de mlere. I Favus, i, m. Zer atooe, tamigtjeittt. Rayon de miel.
Walla, farina. I Farina, ae, f. ROC. Farina, f.
Falfi, mandrie. I Superbia, arrogantia, insolentia, ae, f. Fastus. us, m. etora,
.Nthmuth, .fmffart. Orgueil, arrogance, fierti.
Falanga, acaunii de a bate timed. I Caudex, dicis, m. etocf. Sage Is battre.
!Paled!". Maxilla, ae. f. Stinnbaden. Maehoire, f.
Falesei, lire. faces falosi aati mdndru pet cineva. I Aliquem extollo, is, extuli,
elatum, extollers. Superbum facio. Superbum reddo, is, reddidi, ditum, red,
dere. 3etnattben not& matett, tiodpuittl)ig madjen. Enorgueillir rendre orgue-
illeux quelqu'un.
2. Me filleacti ers. J Superbio, is, ivi, itum, ire. Me effero, fers, extuli, elatum,
efferre. Superbum me prcebeo, es, bui, bitnm, bare. t idj pra§ten, flab ho.
mittfiig merben. S'enorgueillir.
Wane, atrugea de One, etc. I Segmentum, i, n. Zer edmitt. Tranche, f.
Fallmenti, falitti, v. Bancrotii, etc.
ralonik, vestimentti bisericescii. I Casula, ae, f. (Zin E)IefigeManb. Chasuble,
vetement de pretre.
Falosa, mtindru, adj. I Superbus, elatus, fastuosus, a, um. Arrogans, tie, o
etota, §offtirtig, fjocmittbig. Superbe, orgueilleux, arrogant.
Famena, acopitti. I Castratus, eunuchus, apocopus, m. Spado, nis. din SiBerz
ictinittener. Chatre, emondi, lunuque.
Familie. I Familia, ae. Stirps, pis, f. Genus, neris, n. Zie ffatnifie. Fa-
mine.
- De familie, adj. Familiaris, e. Bag our Watuitie gehiirt, De famille.
I
www.dacoromanica.ro
Fa. 127
Fapta Maui. I Bona actio, nis, f. bonurn opus, eris, n. EofiltIpt. Una bone
action.
Ffiptura. I Creature, ae, f. Zoe 05efc41431. Orlature, f.
2. Formd, lipd, fauld. I Facture, figura, forma, ae, f. Zie @eftart. Figure, for-
me, f.
Fara de, prep. I Sine, abs, absque. Cime, fonber. Sane.
Fara de aceea. I Prceterea, alioquin, caeteroquin, aliunde. Witter bem, ofme bem.
Outre cela, en outre.
Fara de veste. I Importune, inopinanter, ea impreviso, inopinate. Uunermuthet.
Imprevu, al improviste, adv.
Fara de arme. v. Desarmatd.
Farama, sdrobeacti, v. Sfiiruraii.
Farama, v. Sfarcimiturii.
Farina, fine. I Farina, ae, f. Za9 Beft. Farine, f.
De find, adj. I Farinaceus, farreus, a, um. MO ariteh( gemart. De farine.
Farina, de a infdrina piruld. Criniarius pulvis, eris, m. Zoo Oaarpuber.
I
Poudre d eheveux.
Farina sad tdriite de firestred. I Snobs, bis. serrago, iris, f. 'noble, is. lignea fa-
rina, ae, f. Zed Zdgmebf, .tmiametg. Sciure de bois, f.
Farinezel, nare. infarineod perulii, etc. I Pulvere crinali caput inspergo, is si,
sum, gere. 13ubern. Poudrer.
Farinosa, adj. I Farinosus, a, um. Moller Vebl, mebfig. Farineux, ewe.
Fariseu. I Phariseus, i, m. Zer Warifiler. Pharisien, m.
Farmecati, adj. I Incantatus, a, um. iSe3aubert. Enchantd.
Fifirmeoatura. I Incantatio, nis. praestigi 1, ae. magica res, ei, f. Zie Baube=
rei, Omni. Enchantment, charm, tn. incantation, f.
Farinecatoare. Incantatrix, cis. maga, venefica, as, f. die 3auberin, bie
,Vgfe. Enchanteresse, magicienne.
Farmacatoria. I Incantator, is. magus, i. veneficus, i, m. Zer Bauberer. En-
chanteur, magicien, &order.
Farmed* are, v, a. i Incanto, as, avi, atum, are. fascino, as. rebus magicie,
utor, eris, usus sum, uti. Baubern, beTen, begaubern. Enchanter. ensorceler.
Farineenta, part. I Incantatus, fascinatus, a, urn. iBefiert. Enchanter, sneer-
celi, fascia, e.
Farmieloaa, fdrdmiciotd, adj. I Friabilis, e. Berreiblitt. Friable.
Farmitura. I Mica, ae. micula, ae, f. Frustalum, i, n. Zag 5Brhcfcion, R3rhe-
(emu, Miette, f.
Futile, de infainatcl. I Fascia, ae, f. Zit Virthei, bag eidetbanb. Band', ban-
ddette, f.
Valle. I Habenul a, re, f. din idpnatet 93tinbdien. Bande charnue.
Fasole. I Faseolus, i, m. Vertu. Faseole, 1. haricot.
Fannie de parts. Faseolus vulgaris. Zie etdttgeifirofe. Espice de haricot.
I
www.dacoromanica.ro
128 F4.
Faura, ferariii. I Ferrarius faber, bri, rn. Zer edpuieb. Forgtron, m.
Februariii, luna. I llensiq Februaritiq, ii, in. )er tioriumg, ber aebruar. Fe.
vrier, m.
Feciara, v. Rita'.
Feeloresce, adv. I More virginal'. ;Nigel:tidy En fille.
Feeloresei, feteacii, v. Fetescu adei Fat&
Fecioreaci, fetesci, adj. v. Fetesca.
FeeTorie. I Virginitas, tis, f. Zie 3iltigicrichaft. Virginite, e.
Fee lorica. Virguncula, ae, f. Za0 aungjerd)en. Petite fille, f.
I
Fee lora, serum, v. Sluga.Feciorti, fits, v. Phu.
Fedeleqd. I Vaseulmn, doliolum, i, n. din aiififein. Bari?, in.
Fedea, v. Ta",ietei.Felcera v. Hirurgn.
Fellettectfi, salute pe cineua. I Saluto, as, avi, atum, are. erillieit, begtfiftett.
Saluer.
Fe Hefted& pe cineva In fill ltd. Gratulor, congratnlorii, aris, atus sum, mi.
I
Feliu fen-wenn. I Srxus muliebris, sexus femineus, vel femininus. Za0 Iota,
(idle @eftVedg. Sexe fdminin, le genre feminin.
3. Modu, ,fellu, tipu. I Modus, i, m. Genus, neris, n. Ratio, nis, f. Zie Gelje,
bie girt. Manure, facon, sorte, f. genre, m.
Pe: Intr'a.st feln, eipn. I Hoc modo, hac ratione. Vluf bieje 9.Irt. De cette ma-
niere.
Intr'altn felin I Alio modo, alia ratione. Witt eine anbere ?M. Autrement,
d'une attire manure.
De aces? feliu. I Tells, e. Hujus modi, istins modi. Zerlei, bergieir4en. De
cette espece, pareil, de tette sorte, quailed. etc.
De altu feta, adj. I Diversusf varies, a, urn. Diversi generis. Terictiebert,
Dori berfd)iebener flirt. Divers, different, de differente espece, d'autre espece.
De multe feluri. I Multiplex, plicis, o. Multimodus, varies, a, urn. iBieffadj,
nieferlei. De plusieura espece.
In =die feluri, adv. I Multipliciter, vane, multimode. ffuj nieferfei Wrt. De
pluseurs nzanieres.
Felurime. I Varietas, tis, f. etc Varmigfattigfeit. Varilte, f.
Feluritii, v. De mune feluri.
Femee. I Femina, ae, f. tic &au, ba§ Veib, Wrauenlimmer. Femme, f.
Ca aorie nevasta. I Uxor, is. Conjux, gis. Consors, tie, f. die (24efrau, @Min,
03emahlin. Epouse. maitresse, f.
Fesneeace, adv. I Femine, muliebriter. 223eilnjd). A la maniere des termites.
Fesneeseis, adj. I Femineus, femininus, a, urn. Muliebris, e. Fbni-
nin, de femme.
Fenatii, lova de fend. I Ager foenarius, m. Pratum foenarium, n. 2 ie bentuiefe.
Prairie a foin.
Feml. I Foenum, fenum, i, n. Za8 seu. Foin m
De fend, adj. I Fenarius, a, um. Bum feu geWig. Qui concerne is foin.
Locu pentru a tine end. I Foenile, is, n. Zer .eutioben. Fenil, lieu ou l'on
serre le foin.
www.dacoromanica.ro
Fe. 129
Flori de fend. I Feni semen, minis, 11. Zie .tieubittmett. Fleur* de foin.
Fdatorg de find. i Foenifex, ficis. Feniseca, ae, m. Zer 9;12tibcr. l'aucheur, m.
Fern, bestie. I Fera, bestia, bellua, ae, f. Zee mat ZEper. sauvage, f.
Ca fire's-le, adv. I Ritu ferarum. die bie tvithen Zbiere. A A la maniere des
bgtes sauvages.
De fires' selbaticgi, adj. I Ferinus, a, nrn. 93on mithen Zicrett. De bgte
sauvage.
Pe: Carne de fe'rli selbatica". I Caro ferina. Za9 giibpret. Chair de bgte sau-
vage.
Ferarie, pritvaie cu ferrerii. I Ferraris taberna, ae, f. (Zifenhanbiung. Per-
ronnerie.
Ferarie, uncle ad lucre's' ferulti, v. Fdurie.
Ferariu, nego(itor de fermi. I Ferrarius negotiator, is, m. Zer eifenOnbier.
Ferbinte, adj. I Fervens, tis, o. Fervidus, calidus, a, um. .tni5, brabbei5,
brilbroarm. Ardent, bouillant, e.
Pe: Amor ferbinte. I Amor fervens, ardens, flagrans , tie, m. Zie brennenbe
2iebe. Amour flagrant, amour brulant, ns.
Ferbinte, adv. I Ferventer, fervide, flagranter, ardenter. brenttettb. Ar-
demment.
Ferbinlela, de foci's, de sore. I Fervor, calor, is, m. Aestus, us. Zie stnt4e.
Chaleur, ardeur, f.
Ferbinteld In iubire add altd pornire a inimil. I Ardor, fervor is, m. Zelus, i, m.
Zie taf4e, Oeitigfeit, ber filter. Ardeur, emportement, m. zee.
Ferbil, bere, apa, etc. I Ferveo, es, vi, bui, were. eieben. Bouillir, bouillonner.
Ferbb, bere, came, etc. I Coquo, is, xi, coctum, coquere. odien. Cuire, cui-
sin er.
De ,fertd, adj I Cogninarias, a, um. 3um Rocijen. De cuisine.
Pe : Old de fertg. I 011a coquinaria. Zer ,Rochtopf. Pot h cuire.
Ferbd rufe cu lefie. I Lixo, as, are. Lixivia lavo, as, avi, atum, are. 1flit
2auge berfodjen. Laver avec lessive.
Ferburig, care ferbe lesne, adj. I Coquibilis, coctibilis, e. Gag 14 feidjt Yod t.
Facile a cuire.
Fire, fare. I Billis, is, f. Fel, lie, n. Zie 113affe. Fiel, tn. bile.
Ferris, on ce lucru de fermi. I Ferramenta, orum, n. Za9 Clifen3eug. Ferran-
aerie, f.
Pe: Fdrrci de fereatrii I Fenestrarum ferramenta. aenfiergitter. Treillia dune
fenetre.
Ferris, ccitufr, °befit. I Compes, dis Compedes, um, f. Ferreum vinculum, i, n.
Zie effc1ii. Entrave, liens, menottes.
Pe: Pang in fend pe cineva. I Aliquem in vincula conjicio. Aliquem compedio,
is, ivi, itum, ire. 3n (tfen legen. Alettre quelqu'un dans lea fen,. meltre lei
fers aux pieds h quelqu'un.
Ferecatii, part. I Ferratus, ferro munitus, a, um. Mit ellen beicVagen. Ferri,
garni de fer.
Ferecii, are. legis" cu fern's. I Munio, is, ivi, item, nire. R3eiCagen. Garnir de
fer, ferrer.
Pe : Ferecd rota cis fine. I Rotam canthis munio. Rotam ferro munio. Za6 'Rub
beftbingen. Garnir un ronet.
Ferecii nuira, pitra morii. I Acuo, exacuo, is, ui, cutnm, cuere. ed)iirfen.
Aiguiser une Pierre de moulin.
Fereseis, tire. apgris pe cineva, v. Apart's'.
Ferdscei D-fled. I Deus avertat. tort betualjre, Lott bcfnite. Puisse le Diets
ditourner etc.
2. Ferescis o gropd, unit noroiu. I Vito, devito, as, avi, atum, are. Efteiben,
Dermeibett. Eviler.
17
www.dacoromanica.ro
130
Me feescri, recipe.. I Devito, evito. Mihi caveo, es, cavi, utum, vere. Sid)
bitten. Se garder.
Fereacit din cale. Excedo, secedo, decedo, cessi, cessum, cedere. 91u6tveidien.
I
la charrue.
2. Geld lungi. I Aratri culter, tri, m. Arabi dens, tis. Zee 13fiugmeffer, bie q3fluir.
ftige. Coutre de la charrue.
Fetmeel, v. Sfeitnecd.
Fe,ellA, fitilli i Elychnium, nii, n. candelae Slum, i, n. Zer Zottt. Miche, f.
lumignon, m.
Veal, caciulita. I Caputium, tii, n. cuculla, ae, f. cucullus, i, m. Zie Mite, bie
Bonnet, m. calotte, J. capuchon, ne. cape, f.
St appe.
CIA feed, adj. I Cucullatus, a, urn. Zer eine Elite trdgt. Qui ports un ea-
puchon.
retelte, ca fetele. adv. I Puellatiter. 974 2:illibenart. En jeune fille.
www.dacoromanica.ro
Ff. 131
Fetescil, tire. triiescis ca fate. I Puellarem aetatem transigo is, segi, sactum, ei-
gere. Za4 Edbcbenafter aubringen.
Fetie, elate fetescd. I Puellaris setae, tis, f. tae littibcfpitafter. L'age de Its
jeune fille.
Feti lara, fetiki, v. Flituict
FAtal, beiatic, file. Filius, i. foetus, us, m. Zee Rub. Files, enfant, In.
I
qtuelibet, quodlibet. Quivis, queevis, quodvis vet quidvis. 933er immer, ein jez
ber. Quelconque, qui que ce soil, quel qu'il soil.
Ffecare, adj. nedef. I Unus quisque, una quteque, unum quodque vet quidque.
genit. unius cujusque. ein jeber. Chaque, chacun.
Fiesci, adj. I Filialis, e. Filial.
52inbficfj.
Fiecanda, nicker candid, adv. I Quandocunque, quandovis. 3eber Belt. Toutes
lea foil; que. (v. allele, Maar candii).
Flece, on ce. v. Mdcari ce.
Figura, tipu". I Figura, ae, f. die aigur, bie (53ertaft. Figure, f.
Filcal, file. I Filia, nate, ae, f. ie Zoitter. Fille, f.
Filcuta. j Filiola, ae, f. Zoe Zbcfnerdyn, Zocinerlein. Petite fate, fillette f.
Fiindca, adv. I Cum, quoniam, siquidem, quando quidem. Za, Melt, inbent.
Puisque.
Fie uncle, adv. I Ubi, ubicunque, ubique, ubivis, ubilibet. 9iffentbafben, Haag.
Par tout, en tout lieu.
Flintesegi, adj. I Essentials, e. substantialis, e. Befentlicf,. Essentiel, =Ulan-
tiel, e. reel.
Flint& I Esentia, existentia, eubstantia, ae, f. Zati Gefen, boo Selo, bie
Qriflen3 einer eatf)e. Existence, essence.
2. Ori ce lucru fiitoriu. I Ens, tis, o. Zaq 923 eren. Slant, exiatant.
Fiinta, de facie. I Praesentia, ae, f. Zle Oegettroart. Presence, etre present, I.
Fiitoria, care se via in fiinfil. I Existens, tis, o. quod existit, quod est. $33a8 ift
qictirenb. Qui existe, quz eat existant, e.
Flitoria, de facie. I Praesens, tis, o. @egentuartig. Present, e.
Fiiu, filiu. I Filius, ii, m. natus, i. Zer eapt. Fila, m.
Filigorie, foiforti, coati de desfial. I Domhs voluptaria, ae, f. Zee ttft§ctue.
Maison de pleasance, f.
Filosofesce, adv. I Philosophice, more philosophorum. Ilinfolopinf cf). Philos°.
phiquement.
www.dacoromanica.ro
132 Fl.
Filosoleseii, fire. Peg pe ftlos. Philosopbor, aria. atus sum, ari.
I 93§ilofoirbil
ren. Parlor philosophic, agir en philosophe.
Filosofeervi, ca, adj. I Philosophicus, a, urn. ifaTopbtfd). Philosophique.
Filosoile, I Philosophic, ae, f. 13bifolop4ie. Philosophie, f.
Fi losofit. I
Philosoplins, i, m. /311i1efopb. Philqsoph.
Fimiu ie, frtnghie, frimbie. Fimbria, ae, f. Zie arnme. Frange, f.
I
Fiats, din botexti. I Filiola spiritualis, f. filia lustrica. Zauf:?Aatitt. Fille spiri-
tuel.
Fin& din botezi. I Filius, filiolus spiritual's, lustricus, i, m. Zaufpatt). Filo api-
rituele.
FIntAnal, v. Fernand.
Floret, fori, grozii. I Horror, is, m. Zer edpluer. Horreur, f.
Fire, nail,' 'd. I Natura, ae, f. Watur. Nature, f.
Legea firif. I Lex naturae. giaturgeret. Loi dela nature.
Istoria naturei. I Historia naturalis. Waturgefiticf)te. Histoirs naturelle, f.
Invefatura despre natures. I Phisica, ac, f. WaturfOre, $1)nfif. La physique.
Cercelatoruld naturei, fzsicti. I Naturae indagator, is. physicus, I, m. Zer Vtas
turforf*T. Physicien.
adv., 17sicesce. I Phisice $1344fir4 Physiquentent.
Statuld firescii, naturalis al cuiva. I Natura, ae. complexio, nis. indoles, is. eon-
stitutio, nis, f. Watur, feeftfjaffenbeit. Complexion, constitution, f.
Viresce, adv. I Naturaliter. 92ntiirficb. Naturellement.
Firese& naturald adj. 1Naturalis, e. Watittlid5. Naturel.
Fires*, firestrod, v. Ferestred.
Firit de aid. I Filum, i, n. fyabett. Fil, m.
Firs l de Org. I Pillus, i. crinis, is, m. @in .,car. Fit de pail.
Fir* auritd. v. Sirmii.Finis de mdrgele. v. qini.
Fitseig, bemi, v. Befescii.
Attila, v. Festilli.
Flacaral de foci/. Flamma, ae, f. Zie alamme. Flamme, f.
Fliicarezii, rare. I Flagro, flammo, as, avi, atum, are. nit afnnunen brennen.
Beflammer, brtller.
2. Fleiciirezii °chi( de mdnie. I Flagro, mico, as, ui, avi, are. aunfeln. Ainceler.
Fliicavi, v. 1%/6"e6g.
Flaut8nslescAt, plire. pe cineva, v. a. I Fame conficio, is, feci, fectum, ficere,
(aliquem). 3emanben cnobungern. Affamer quelqu'un, causer la faim, a.
2. .Flamenflescii, ed. I Esurio, is, ivi, Hum, rire. Famesco, is, scare. Oungern,
4ungerig merben. Avoir faim, dire affamd.
3. Ducic fume, radii. I Fame conficior, ceris, fectus sum, fici. fame laboro, as,
avi, atum, are. fame premor, eris, pressus sum, premi. tamer feiben. Souf-
fir de la fain, avoir grand faim, endurer la faint.
FlamOndosti, adj. I Esurio, nis. esurictor, is, in. Jar Oungrige Qui a tau-
joura faim, grand mangeur, tn.
Flituaindiz, adj. I Famelicus, a, nun. esuriens, tis, o. .ungerig. Qui a faint.
Flamenditti, part. I Fame coufectus, a, urn. @ebungert. Affame, e.
Planta. I Tibia, fistula, flauta, ae, f. Zie HIVE FlOte, f.
Flautist& I Tibicen, is. Subulo, nis. Flautists, ae, m. albtenfpieler. Joueur de
flue.
Flecluese4, v. Sdrobesal. Admit.
Elecuri, banal de vacs, v. Ceirtlitui.
Flecariu, v. Pleura. Palavragid.
Elegant I Phlegma, th, n. eofeim. Phlegm, I.
Fleginatien. Phlegmaticus, a, um, adj. $41egmatifd). Phlegmatique.
I
www.dacoromanica.ro
FO. 183
che de rameaux.
Flori menuntele. I Viola, ae. Violae, arum, f. (viorele). Seiftben. Violette field.
Flotal pe mare. v. Armie pe mare.
Fluerfi, flues. I Arundo, inis. Fistula, ae, f. Calamus, 1, m. Avena, stipula,
ae, 1. Chalumeau, tn. flute, f.
913feife, 1300.
Fluerarlu, fluera1ii. Fistulator, is. Fistularius, ii. Tibicen, is, m. 13feifer,
gliitenfpiefer. Tcnieur de la flute, etc.
Flueru piciorului. I Crus, ris, n. Tibia, ae, f. ed)enfer, etbienbein. Jambe, m.
Fluerit, rare. v. a. cu buzele. I Sibillo, as, avi, atum, are. Dlit bem Eunbe
pfeifen. Siffler.
Fluera in bat.jocurci pe cineua. I Quempiam exsibillo. emanben augpfeifen.
Siffier quelqu'un it outrance.
Fluerfi, Mufti cu flueru. I Fistula vel tibia cam. ff Men, aibte fpielen. Jouer
de la flute.
Fluturatitl. J Papilinnculus, i, m. Cin Heiner edunetterlittg. Petit papillon, m.
Fluturatii, nebund, adj. I Ventosus, venue, a, urn. Levis, e. inbig, feicbt:
finnig. Venteux, kger, vaniteux.
Fluture. I Papilio, nis, m. edpnetteriing. Papillon, tn.
Fluture de mild. Floccus niveus, i, m.
I edmeeffade. Flocon de neige.
Fluturii, rare. e. n. unit stegil in 'Anti, etc. I V olito, as, are. Moveo, es, vi,
y:4nm, movers. ednueben, gattern. Voltiger.
Foca. I Focus, i. ignis, is, m. i3euer. Feu, tn.
De foci, adj. I Igneus, ignitus, a, um. geuerig. De feu.
Pe : Plde de foci. I Imber igneus. geuerregen. Pluie de feu.
Ce priv. la foci. adj. I Igniarius, a, um. Bum Wetter ge4drig. Qui concern
le feu.
Pe: Clesee de foci. I Forceps igniaria. aeueraange. Lea pincettes, f.
-- In facia focului. i Igni colorue. (feuerrott). Rouge comma k feu.
www.dacoromanica.ro
134 FO.
Parte/lora de foci, adj. I Ignifer, a, um. Weuertragenb. Qui porte du feu.
Scalpel:tot-1'u, focu, care varsii focu. I Ignivomus, a, um. aeuer(peienb. Qui
jells du feu.
-- Care da din sine focu. I Ignifluus, a, urn. Wetter bon rid) gebenb. D'ou coals
Is feu, qui lance du feu.
Care are piratic ca facet. I Ignicomus, a, um, adj. ffetterrot§e 45nare §abenb.
Dont la chevelure est flamboyante.
Focetife, focforii. Igniculus, i, m. gin Reinee aeuer. Etincelle.
I
www.dacoromanica.ro
Fr. 135
Forma, figura. I Species, ei. forma, figura, ne, f. aorm, ®eftaft. Forme, figtt
re, image, espece, f.
Forma, dupe care copiem ceva. I Forma, formula, ae, f, formulare, is. exemplar,
is, n. Zoricigift, Ettcler. Bxemptair, models, na. formide, f.
Forte, adv. pre. Va lde. nimis, nimium, nimiopere, magnopere, admodtn, prat%
I
www.dacoromanica.ro
136 Fr.
Fre/2'4'1'41er*. J Subigens, depsens, tis, o. Zer ba fuetet. Celui ou celle qui
pdtri, qui rdduit en pate la farine.
Frenziatitaturtl, toll& aluatulti. I Massa, ae, f. Zer Zeig. Masse, f.
Frementia, are, v. a. I Depso, is, sal, psitum, depsere. Subigo, is, begi, bao-
tum, bigere. atteten. Pdtrir.
Frem6ntatii, part. I Depsus, depsitus, subactus, a, um. 03efnetet. Petri, mud.
FrOnii, Mil. J Frenum, i, n. Habena, ae, f. Zer Baum. Frein, m. bride, f.
Fried, temere. I Timor, is. pavor, is. Mettle, us, m. Formido, infs. Trepidatio,
nis, f. Zie Wurd)t. Crainle, peur, I. effroi.
Mi frith. I Metuo, is, ui, ere. Timeo, es, ui, ere. S4 fit*en. Craindre,
avoir peur.
De fried. 111btu, prae metu, ex metu, propter metum. Wuti WurtEit. D'ef-
froi, de pear.
Erica lui D flea. I Timor Dei. Pietas, tis. Religio, nis, f. Zie eottellfurdit.
La crainte de Dieu.
Aplecare *re ilia J Timiditas, tis, f. )ie gurdfiamteit. Timiditd, f.
Films* adj. I Timidus, pavidus, meticulosus, a, um. ffutAtfam. Craintif,
peureux, ewe
Cu fried, adv. I Timide, pavide. witrOtfam. Timidement.
Frigare. Veru, n. Q3raqpiefi. Broche, f.
I
www.dacoromanica.ro
Fu. 137
sages.
Cu frunte mare. I Pronto, nis, m. erofftintig. Qui a un grand front.
.De frunte adj. I Frontalis, e. Sur etirne (rifting. Qui concerne le front.
Pe: Legatura de frunte. Fascia frontons. etirnbinbe. Le frontal, fronteau, m.
I
Fugit d'intre eolda(i, peirasesca sUgulii. Signs de sero, is, rui, sertum, serere.
Telertiren. Deserter.
Fasiorel de canepa. I Canabis manipulus, i, m. Cauabinus fasciculus, i. din
Ziitnbet S)auf. Fascule de chanvre.
De init. Lini fasciculus. in t3itnbel air*. Fascicule de lin.
Fulgeratoriu. I Fulgerator, fulgurator, is, m. Zer bie fri)feubert. Qui
lance des eclairs.
Fulgeratara. i Fulguratio, nis. Fulguratura, ae, f. OfiVn. Eclaire, ap-
parition des éclairs.
Fulgeratfi, lovild de fulgerd part. I Fulguratus, fulguritus, a, um. Z3om ZitiO
etro fiat. Frappe de la foudre, foudroyd.
Fulgerik. I Fulgor, is, In. fulgur, is. fulsr,etrum, i, fulmen, finis, n. Zer flip.
dclaire, in. foudre, f.
Fulgerel, rare. v. n. Fulguro, as, are. fulgurio, is, rire.
I i3fiQen. Lancer des
éclairs, faire des eclairs.
18
www.dacoromanica.ro
188 FR.
Fulgera, impers. I Fulgurat. g0 bfitet, tog. Il fail des eclairs.
Fumare, fumegare. Fumatio, famigatio, nis, f. Zie 'Flitiudyrung. Fumigation, f.
I
Fumarit*, bird pentru corurile de fume. I Pro fumario vectigal, is, n. Zie
92aurbfanortener. La taxe ou Pimp' t pour les cheminies.
Ftamariu, cord pentru fume. I Fumarium, rii, n. caminus, i. m. ecTiornftein,
Raud)fang. Cheminde, f.
Fumatoriu de tutunit, v. Pipard.
Fumatoriu, afumatoriu cu mirosuri, etc. I Fumator, suffitor, is, in. Zer Tdit
dieter. Parfumeur. m.
Fumegatoriu adj. I Fumigans, tis, o. fumificus, a, um. Fliantbenb, and) bon
fir!) gebenb. Fumant, qui licit de la fumes.
Famegii, are. v. a. dad fumii din mine. Fnmigo, firm°, as, avi, atom, are.
I
couleur de suie.
Funikord., fizniord. I Funiculus, i, m. gin ffetne8 Leif. Ficelle, f. cordeau, nt.
Faro* de lemnd cu dad come. I Furca, ae, f. cervus, i, m. antes, mitis, m. Zie
@abet. Fourche, f.
Flare* de fern. Furca ferrea, ae, f. Zie eiferne @abet. Fourche de fer.
Fauna de teased. Prelum, i, n. )et 13rePaltm. Presse, f
1
Flare* de a gone inu, canepli, etc. I Coins, us, in. )er epinitroden. Quenouille, f.
Fureulipl. I Furcilla, furculla, ae, f. Niue treine @abet. Fourchette, f.
Forel, apenfluriitori. I Patibulum, i, n. gabalus, i, m. furca, ae, f. Zer &gyn.
Patibule, fourche patibulaire.
Fureot4, Ara de /era'. I Merge, ae, f. orngabef. Fourche de fer.
Fureuta, furculi(a. Furca, furcilla, furculla, fuscinula, ae, f.
1
qg abet. Fourchette.
Furculifii de bucatdrie, mai mare. I Creagra, ae, f. afrifc4abei. Grande four-
chette de cuisine.
Ca furca, furcatii, adj. I Furcillatus, a, um. @abefforinig. Fourche, e. four-
chu, e.
www.dacoromanica.ro
Ga. 139
Furl IA, pe furipi, adv. I Clam, abdite, furtim, furtive, furaciter. eimfidj, in
QOebeim, nerft° fener Seife.Fourtivement, a l'inau, a la derobee, en cachette.
11Furnica. I Formica, ae, f. 9Imeife. Fourmi, f.
De farnicei, adj. I Formicinus, a, um. Son Vimeifen. De fourmi.
Pe: Oti de furnicei. I Ovum formicinum, i, n. 91meifenet. Oef de fourmi, m. ,
Furnicariu, morroiii de furnici. I Fornicarum nidificiom, cii. formicetum, i n.
acervus formicinus, i, m. Jer 9tmeifettbaufen, bad /tmeifertneft. Fourmiliere, f.
Funieosil, cu multe furn. adj. I Formicosus, a, um. Moller 2tmeifen. Plein de
fourmis.
Furnicii, are. mine furnica cotpulti. I Formico , as, are. audett. Demanger
comme is fourmis.
Farnienni. I Formicula, ae, f. Zie nettle Wmeife. Petite fourmi, I.
FurtiqagA. I Furtum, latrocinium, ii, n. Ziebftaf)1, Raub. Lenin. vol, vol de
nuit, m.
.
Furl, lotru, v. Hopi
Furii de eels elute, nacre. I Sacrilegus, gi, m.
pie, sacrilege, m.
irdienbieb. Profanateur, int-
Furii, rare. v. a. I Furor, aris, atus sum, ari. furtum, facio, is, feci, factum, ca-
re. eteVen, raubett. Voter, ddrober.
Fusarlu, un peace. I Ophidium, ii, n. Zer edgangettfirb. Boric de poisson.
*Instal, v. &cud, rochie.
lFlastelfi, bilticapi. I Fustis, is, m. Zer anittel. Petit baton. m.
Fustelti, cuitl la scars. ) Gradus, us, m. 2eiterfprofiett. Grade,' de l'Ichelle.
Feasti de torsi. I Fusus, i, m. epinbel. Fuseau, m.
De rota de ?nerd. I Fusus, i. modius, ii. cylindrus, i, m. axis, is, f. Zie 933al3e,
Vette, Biginber. Rouleau, cylindo.e, m.
Buau /a teascii. f Preli trochlea, ae, f. Zie TrefflAraube. Poulie, moufle, f.
a
Gadiaa, feria' selbaticci. I Animal, is, n. Animans, tis, o. Fera, bestia, ae, f. etc.
itl tutlbett ZOier. Animal, in. bite sauvage.
Gliffieseti, ire. resuflu grew. I Anhelo, as, avi, atum, are. St ettett, flatf Wtem
paten. Halleter, respire,. difficillement.
Gilfaire. I Anhelatio, nis, f. Anhelitus. us, m. Sao Reucen, ber f*vere Vftipm.
Courte haleine, difficultd de reapirer.
Gaillitorita. I Anhelator, is, m. ettgbrilflig. Qui respire piniblement.
Gilgaeseel, ire. ca ginscele. I Clango, is, xi, ctum, gere. Glacito, as, are: Gin-
grio. is, ivi, itum, ire. @glen, fcizatteru. Crier comme l'oie.
2. Giigaesefi on ratele. Tetrinio, is, nire. @adern. Barbiller.
Cw'ilgaire. I Clangor, is. gingritus, us, m. Scbuattern. Crie de role.
Gale, pasere reipitere. I Falco, nis, m. .DiAttergetter. Faucon, m.
Giiina. 1 Gallina, ae, f. .fmtne, u4n. Poule, f.
De gaud, adj. I Gallinaceus, gallinarius, a, um. ion ber .tntute. De poule.
Pe: Oil de gains. I Ovum gallinaceum. ,tdibnerel. Oeuf de poule.
Peduchie de getinli. f Pediculus gallinarius. .itEnterfaus. Pan de petite, m.
Gai nail, balegii de gains. I Gallinaceum stercus, oris, n. Otibuerbred, Dfitmem
miff. Fumier de poule.
Gain& de apil. I Fulica, ae, f. 2Baffertjutjtt. Poule d'eau.
Gain& de munte. I Tetrao, nis, m. 9230144n. Poule sauvage.
Gainfirie. I Gallinarium, ril. Gallinarium stabulum, 1, n. 04nerflaff. Foul-
lailler, tn.
www.dacoromanica.ro
140 Ga.
Galvin'. Wu. Gallinarius, rii, in. tilbnermann. Garde des poules, poulailler.
GAinurfii. I Gallinula, Re, f. gine faille f)enne. Poulette, f.
Gainutpl, o pasere. I Attagen, is, m. .afe0u4n. Franco lin, gelinotte de boil, m.
Gaintufti pe ceriu, cele fepte stele. I Pleiades virgiliae. Pleiades, dum, pl. eiez
beugertirn, bie fuctbenne. Les ple'iades, une constellation.
Galanta, adj. Elegans, tis, o. Lepidus, decorus, a, urn. Wrtig, manierlick
I
www.dacoromanica.ro
GA. 141
www.dacoromanica.ro
142 G.
Gardina, margine. I Margo, finis, ora, ae. depetigo, finis, f. Zer Taub, Bard
bordure, marge, f.
Ewa' gardind la ceva. I Margino, as, are. iltanb maclytt. Border.
Gardu. Sepes, saepes, is, f. septum, ti. sepimentum, i, n. Zer 3aun. Haie,
I
f. enceinte.
Gardii de nude. I Sepes virgea, sepes viminivus implicata. aieffottener 3mtn.
Haie faite de branches.
haie garde, ingrildescii. i Sepio, is, sepii, sepsi, sepitum, septum, sepire. cir-
cum sepio,.. intersepio. Baum, berouneti. Faire une haie, entourer d'une
haie. (v. IngrOidescd.)
Gard& de fern. I Clatbrum, tri, n. clathrus, tri, m. cancelhis, i, m. cancelli, o-
rum. (litter, dimmer Baun. Barreau, m. cloture de fer, barre.
Gard* viii, de meiracini, etc. I Saepes viva. 2ebenbiger Baun. Haie vice.
Gargarlti, gengd care etricii grduld I Curculio, nis, m. aornYourm. Charan-
con, m. calandre, insecte qui rouge le bid.
Gargaritosu, ad?. Curculionibus plenus, a, urn.
I &orMnitrmig. Plein des cha-
rancon.s.
Gargarisezi, are. v. Galgliescti
Gasesefi, v. Aflu.
Gata apre ceva, adj. I Paratus, promptus, a, um. acrtig, berth, bereifioinig. Fret,
prdpard, dispose a faire.
Cumpiird cu bani gata. Praesenti pecunia, numerata pecunia numis praesen-
tibus emo. Urn baarc6 (110, faufen. Acheter argent comptant.
Gala, ispreivitd, part. I Absolutus, terminatus, confectus, peractus, perfectus, a,
um. aertig. Achevd, ternsine, fait.
Pe: Cartea este gata. Liber est absolutus, liber est terminatus. Data Zucl) ift
fertig. Le liure est achevd.
Gateseit, tire, v. a. I Paro, adparo, praeparo, as, avi, atum, are. apparo, curo,
accuro, concinno, as. 3ereiten, aubereiten. Preparer, appreter.
GAtire, pregitire. Paratio, praeparatio, adparatio, apparatio, nis, f. ,Buberei=
I
www.dacoromanica.ro
Ghe. 143
praefectus, i, m. dux, cis. Zer &nerd, bet aellAerr. Ge'neral, celui qui com-
'made une arsde.
In generalii, preste loth', adv. I Generaliter, generatim, universe. 03cmciniglick
alageinetn, in6gcnteitt. Gdndralement, communement.
Genera4ie. I Generatio, procreatio, nis. genitura, ae, f. Zit gortpfiattputg.
Generation, f. procreation.
Generostt, adj. I Generosus, a, um. nobilis, e. bettni4ig. Genereux, ease.
Genuelle. Genu, u. n. Za# Stnie. Genou, m.
Ingenucherdi, plecd genuchii. I Genua flecto, is, flexi, xum, flectere. 9:1uf bie
Stnie fallen. S'agenuiller.
Oulu edit aruhl genuchelui. I Patella, an, f. Zit Anief*ibc. Rotule, I.
lnc,heetura genuchelul. I r'oples, itis, f. Die anicheuge. Jar -ret, m.
Gera, /WO. I Gelu, u, n. croft. Gelee, f.
Gest*. v. Schimci, mirare a cotpului.
Gltemn. Glomus meris, n. Glomus, i, m. Runlet, Bruiruftaittelf. Peloton, tn.
Gheinueseti, ire. facia ghenui. Glomero, adglomero, conglomero, as, avi, atum,
I
www.dacoromanica.ro
144 Gil.
Chemishii, feitutal °howl'. Glouaeratus, a. um.
I ffufgetviinben. Agglomdrd, e.
mis en *loge.
Ghemuire, facerea ghensulai. I Glomeratio, nis, f. Za4 2litftv in ben. Glome-
ration, f.
Gheograllie I Geographia, ae, f. regionum, descriptio, nis. Zit %rbbei#eibuttg.
Gdographie.
Cheogralicii, adj. ce priv. la geograf. I Geographicus. a, urn. Bur qrbbc-
fdyribung gehdrig. Geographique.
Pe: Descriptiune geoyi aficii. Geographica
I descriptio. Zie 2anbeebeidgeibung.
Description geographique.
Cheografa, subs& care ftie geografia. I Geographus, i, m. Zcr 2aubbercbreiber.
Geograpke, M.
Chermania. I Germania, ae, f. Zeutir4faub. Germanie, f. Allemagne.
Gherananices, adj. I Germanicus, a, urn. ZeutiM. Allemand, e.
Germania I Germanus, a, m. tin Zenticher. Un allemand.
Ghiacle., Glacies, ei, f. Zap gi4. La Glace.
Dc ghiagie, adj. I Glacialis, e. Bolt Gie, cifirljt. De glace.
Glithosii, cocofatet, adj. I Gibbosus, gibberosus, gibbus, gibber, a, um. Oilder.
fig, fOrferig. Bosse, e. Gibbeax, ease, courbd, e.
Ghibosie. I Gibbositas, gibberositas, tis. f Zie tineffichfrit. Gibbositi, f. v. cocOfti.
Ghieciarik graPci unde se tine ylliacia. I Glaciei fovea, ae, f. l ifTgrube. Gla-
ciere, f.
Ghieciosvi, adj. i Glacialis, e. iftcht. Glacial, e.
Ghimberti, piper& mare. I Zingiber, is, n. Anemone, es, f. 'Der 3llgber. Gin-
gembre, m.
Ghimberhl galbeni. Curcurna, ae, f Zer geTbe 3itgber.
Ghiunpe, bolda. I Stimulus, i, m. Zer etacfpf. Aiguillon, n.
Ghimpe, glodu, pc-matt-4 inghieciatii. I Gleba, ae, f. Zie Scf)offe, ber tinfper.
Afotte de terre geld, m.
Ghimposii, cu ghimpt, adj. I Aculeatus, a, urn. etadptig. Qui a des aiguil-
Ions. de pointer, dpineux.
2. Glodosa, cu ghimpi, tnghiegiath. I Glebosus, Salebrosns , a, urn. St funtpig,
.t)orperig. Baboteux, rocailleux.
Ghinde I Glans, dis Glando, finis, f. Zie ic4ei. Gland, m.
Ghindosii, adj. cu Duda glainda,-. Glandarius, a, urn. 5171it Diefett gicipitr. Qui
a beaucoup de glands.
Pe: Padure cu ghinde. i Glandaria sylva. I giciplocifb. For& de chenes qui pro-
duit des glands.
Ghindura, v. Gala, gufei
Ghiocehl, Aire de primiiv. I Galanthus, i, tn. mine aritiffing0713funte. Fleur
du printemps.
GhloldS, ghioldescii, v. Boldescd.
Ghipsii. I Gypsum, i, n. Gypsus, i, m. enpft. Gypse, platre, m.
Spofescd ca ghipsii. I Gypso, as, are. &Men. Fairer.
Lucreitoriu, cu ghipsii. I Gypso piastres, is, m. 1351)13+3=91rbeiter. Cella qui era-
vaille en pldtre.
De ghipsa, adj. I Gypsetts, a, urn. 23otl elm. De pldtre.
Pe: 'cowl...de ghipses. I Imago gllypsea. Za4 ©W inn. Image de gyps.
Glatulea, v. GlonId, globil, etc.
Gteemeik, cire, v. a. I Conjicio, is, conjeci, conjectum, coujicere. Conjecturo,
as, are. Zettten, erratben. Deaner, conjecturer.
Ghichore. I Conjectrix, cis, f. Zit grratberin. Devineresse, f.
Gichortu. Conjector, is, in. Yates, is. Zer rratber. Devin, vs. interprkte
de songs.
Gielre, giciturci. I Conjecture, ae, f. IMO en:other!. Conjecture, f
www.dacoromanica.ro
Go. 14b
Gidi 'emelt, lire, v. a. I Titillo, as, avi, atum, are. gitetti. Chatouiller.
Mi Oita. I Titillor, aria, atus sum, nil. Sti4efig fein. Eire chatouilleux, euse.
Gidiliciosd, adj. I Titillosus, a, um. Stitglig. Chatouilleux.
Gidilire. Titilatio, nis, f. Titillatus, us, m Titillamentum, i, n. ZaS .ftiOeln.
I
Chatouillement.
Gidilitia, part. Titillatus, a, um.
I Oefiteft. Chatouille, e.
Ginere. I
Gener, is, in. eibam, Ednoiegerfon. Gendre, m.
Ginfatis. v. Infiati.
Gingee. I Gingiva, ae, f. Zat3 Befpiffeifd). Gencif, f.
Glaarit, fmpregiurii. I Girus, i, m. Zer Rule. Cercle, m.
61fradsl, v Ciurdd, ciradd.
Gina* impregiurii, adv. I In gyro, circum undique, circum circo. lint nub inn,
rings 4erum. Tour b, tour.
Gloje, v. Sticld.
Clasnied, litera. I Vocalis, is, f. Seibillauter in4ftabe. Vogelle, f.
Glasnied, suneitoril, v. Suncitoric. Cu glasti bung.
Gins*. I Vox, cis, f. etimme. Voix, f.
2. Glaris de cdntare. I Tonus, i. Modulus, i, m. ffrie. Aire, f.
Glasnesed, ire. vorbescri. I For, furls, fetus sum, fari. Eflor, aria, etc. Noma
emitto, is, is, misi, missurn, mittere. Wr*itutnert. Entonner.
GlAstrti. I Vocula, ae, f. Zufl Stimindrn. Petit mot, etc.
Gleand., v. Chi,ifd, copied'.
Glie, bucatif de piz'mentii cu drbd. I Gleba herbida, glebe cespititia, at, I. Lint
refine ed)oue. Motte de terre couverte d'herbea.
Glob*, globire. pedepsd cu bani. Multa, ae. Muleta,muletatio,nis, f. 48tIbittult.
Amende, f. peine pecuniaire.
Globesei, bire, v. a. I Motto, mulct°, as, avi, atum, are. 9:12it @ell) ftrafen.
Condamner d une amende.
Globosi, ca globu, adj. I Globosus, a, urn. Spheroides, is, f. Rugeffiirmig.
Spherrigue, rond.
Glob*, eferd. I Globus, f, in. Sphere, ae, f. Zie augel. Globe, m.
Globniti ochiului. I Cora, ae. Pupula, papilla, an, f. Zer 9Ingapfelf. Prunelle,
f. Globe d'ceil. pupille.
Imitate de globti. Hemisplierium, rii, n. inc eifbe Rug& Hintisphere, m.
Glodi, norofu. I Lutum, 1. Ccenum, i, n. Rot§, Elloraft, 13filte. Rogue, f
bourbier, m.
talon u, ghiulea. I Globus, globulus, i, m. die Ritgef. Balle, f.
Glon4bfori. I Globulus, i, m. On aiigridpn. Petite balle.
Glota, multime. I Caterva, ae. Frequentia, ae. Popularis turbo., ae. Multitudo,
finis, f. ?Menge. Foule, Multitude, f.
Glugit. I Cucullus, i, m. Sagum cucullaturn, ii, n. Zer Stittel. Capuchon, m.
aorta de manteau gauloia.
Glaanad. I Jocus, i, m. Nuga, ae, f. Sti)era, Suafi. Badinage, plaisanterie, f.
D'fn glumd, ado. I Joco, per jocum. ?.fito CSdjcr3, ctut3 epa0. Par jeu, en
plaisantant.
Fara glum& I Extra jocum, citra jocum. .04ne Eci)er3, oljne epaft. Saw
plaiaanterie.
Glunaindu cu glume, adv. I Jocose, ludicre. epa5ig. Plaisamment.
16'llasnesed, mire, v. a. I Jocor, joculor, cavilor, anis, atus sum, ari. edmeir,
jpafien. Plaisanter.
Glusnetd, adj. I Jocosus, ludicrus, a, UM. jovialis, e. Ztbergiaft , fpa54aft,
fpaflig. Plaisant, e. gai, e.
Gogosa de meitase. I Bombyeis folliculus, i, m. )ie Seibeinnurmittaale. L'en-
veloppp du ter k soie.
19
www.dacoromanica.ro
146 Gr.
Golaal, golii, lard pene etc. I Nudus, a, urn. deplumis, e. War% fall, feberio@,
One Snare. Nu, e. deplume, e.
F(Ird perii. I Depilis, e, adj. Slab[, ofine .aare. Sans poil.
Golatate de imbracianinte. i Nuditas, tis, f. Zie Tibfie, bie Vtacftlyit. Nudite, f,
Goleseit, lire unit' vani, etc. I Vacuo, evacuo, as, avi, atum, are. vacua facio.
is, feci, factual, cere. exinanio, is, ivi, itum, fire. 2eeren, cutOteeren. Vider,
evacuer.
2. Golescii de hake, despoiii. I Nudo, denudo, as, avi, attun, are. retego, is, texi,
tectum, tegere. qittbiiifien. Denver, de'pouiller.
Golfe vsink de ma, e.
Golictune vyolatate.
Golire a until vase, etc. vdefertare.
Gana, persecutiune. I Persecutio, insectatio, nis, f. 5Serfoigung. Persecution, f.
Gouache, gonitord. I Persecutor, insectator, is, in. &ridge. Persecuteur, in.
Gonesed, alungis; pafugu, r. Alungd pe cineva.
Gonesed, nice, dau afar dela mine. Pella, is, pepuli, pulsum, pellere. abigo,
is, abegi, abactum, abigere, Sagen, megjagen. (Sesser, expalser.
Gonesee Laura, rani, o care. J Salio, is, ivi, salui, salli, saltmn, salire. Theo,
is, inii, Mini, nituni, Hire. efprettgett. Saillir
Gangel, ginoganie, insects. I Insectun, i, n. ia5 3iljeft. Insecte, f.
Gonire, at/agars. Abactio, depuisio, His, f. .Za6 53agett, bad ciltreifien. Ac-
I
tion de cleanser.
Gonire, fuga, v. .Alungare.
Gonita, vace de gonita. Vaca subans, I f. Tine brituftige Stub. Vache en clta-
lean J.
Gonitord, care gonesce dela sine. I Expulsor, depulsor, is, in. Zer $ertreiber.
Celui qui Chasse.
Gornica, dorobaniii. Apparitor, is, in. Zer 91mt§biener. Sargent, bedeau, M.
I
cipito, celeritatem vet festinationem adhibeo, es, etc. t ifett, Pt!) berciffeurtigen.
Se hater, alter vite, se mettre toute de suite he faire quelque chose.
Grabitorii. I Properator, festinator, is, m, f. properans, festinans, tis, o. .7i2er
giienbe. Qui se hate.
Grabitorfi, adj. I Pestinus, Festinabundus, a, urn. iffertig. Qui se hate.
GrAbitel, part. I Alaturatus, festinates, properatus, a, um. @mild, file gemactit.
Hate, accolere.
Pre grabitti. I PrEefestinatus, a, urn. eefir eilellb. Trop hate.
GrAbnicie. I Festinantia, properantia, ae, f. preecipitatio nis.
iffertigfeit, Sur
uterite, hate, f. diligence, precipitation.
tigfeit.
Grades, nuie de garde. Vimeu, minis, n, virga, ae, f. Z e ®Iirte, bie Baun-:
rutbe. Verge, branche, f.
Gradina. I Hortus, i, m. @erten. Jardin, M.
www.dacoromanica.ro
Gr. 147
www.dacoromanica.ro
118 Gr.
Grapy I Occa, a, f. irpex, picis, m. Zie Csgge. Ilerse, J.
Grapitturtl. I Occatio, de occatio, nis, f. Zas, .ggett. Hersuge, M. action de
hover.
Graph, are. v. a. I Gratio, is, tivi, titum, tire. deocco, occo, as, avi, alum, are.
ggett. //ersei.
GrApatorti. I Occator, is, in. Zer (gager. Iferseur, sn.
G'rapattl, part. I Occatus, a, um. deoccatus, a, urn. @tegget. Herd, e.
Grasime. Adeps, dipis. pingvedo, dinis. pingvitudo, dinis, f. Zag `nett, bie
Bette, aettigfeit. La graisse.
Grail, adj, I Pingvis, e. opimus, obesus, a, um. aett, fell. Gras, e. engraisd, e.
Grattan*, purcelaffi . Porcellus, i. delicus, ci, in. arifcWtg. Cochon de bait, nt.
I
Gratte, milii. I Gratia, ae, benignitas, tis, f. favor, is, m. xenium, nii, n. @nabe,
Couttft. Grace, I. faveur, m.
2. Gratie, ertare de o pedeopsa. I Venia, ae. gratia, ae, f. 03nabe. Grace, f.
pardon. m.
Gratard de a frige earns. Craticulum, i, n. craticula, ae, f. Zer %oft. Gril,
I
www.dacoromanica.ro
Gr. 149
www.dacoromanica.ro
160 Gr.
spectum, spicere. curam, gero, is, gessi, gestum, gerere. curam habeo, es, ui,
bitum, bere. eorgen, beforgen, berforgett. Soigner, avoir coin. prep re. soin.
Me ingrijesca, aunt necajitu de griji. Sollicitor, axis, atus sum, ail. sollicitus
I
www.dacoromanica.ro
Ga. 151
Action de gouter.
2. Unii pransa midi. I Gnstulus, i, m. Gustatio, nis. eine Heim 9)1aVaeit. Col-
lation, f.
Gustii, are. tricintlncti ceva. I Libo, as, are. Gusto, as, avi, atum, are. ettva0
effen, eine Heine Enigaeit ficiften. Gouger, faire collation.
Gultirita, verme la malulti cailorti. I Lumbricus equinus, ni, m. 9t4rourtn.
Lombric de cheval, m. ver intestinal, m
Gustosii, adj. I Gustuosus, sapidus, a, um. edunacniajt. Saveureux, sapide.
Gustti, are. bucatele, etc. I Gusto, as, avi, atum, are. goiter'. Gloater.
Gustula bucatelorti. I Gustus, us. Sapor, is, m. Zer 153efdmacf. Sareur, m.
goat.
Gustatit, part. I Gustatus, a, urn. Uietoftet. Goad, e.
Guta, damla, apoplexie. Apoplexia, ae. Apoplexis, is,
I f. Zer sAing. Apo-
plexie, f.
Atinsu de gull Apoplexia tactus, a, urn. Apoplecticus, a, um. Apoplexia
I
gnassier.
Gutiirtis, ponni. I Cydonia mains, i, f. Zer Qttitteltbnum. Cognassier, m.
Miere, dulcetci de gutfiie. Electuarium cydonium, malomellum, i. Zie Cluit-
tenfatluerge. Cotignac, m. gelee de coing.
Gunton:It, trdiend. I Gravedo, dinis, f. catarrhus, i, m. rheumu, tis, n. `.der Star.
Ocirr, ber edput.pien. Catarrhe, m.
Cu guturaiu, adj. I Catarhosus, rheumaticus, a, um. oft atarrI) ober
ecrittpfen. Catarrheux, ease. qui a un catarrhe.
GAUT:, giltlejti. I Gluttus, i, tn. Jugulum, i. Guttur, is, ri. Gula, ae, f. Zie (5 lir
get. La gorge.
www.dacoromanica.ro
152 Ha.
H.
1114101, crangti. I Dumetum, vepretum, spinetum, senticetum, i, n. virgulta, o-
rum,, n. Zee 1330ede. Lieu couvert de buieacms.
litalpitforta, eningoeit, adj. I Dumosus, virgnitosus, virgultus, a, um. .ectici)t,
bornidjt. Buiettonneux, euse.
nagimti, unu felh de,cepa. I Ascalonia ctepa, ae, f. ascalonicum allium, ii. n.
Zer edmitttand) Echo late, f. espece d'oignon.
Hanitt, calatoriu la locurile Mute. I Religiosus peregrinator, is, m. si3iiger. Pe-
lerin, grand voyageur, m.
vestmhztit. I Vestis, is, f vestimentum, i, n. Stteib, 521eibtntg. Vetement,
habit.
De haine, adj. I Vestiarius, a, um.
Pe: Perie de haine. I Peniculus vestiarius, m. setaceum, vestiarium, n. scopula
vestiaria, f. Zie afeiberbitrfte. Brom, f.
Hainal bisericescei. I Vestis sacra, f. vestimentum ecclestiastieum, i, n. casula, Le,
f. Rircbtieib, 9Refifteib, Refigcmanb. Chasuble, f. vitement ece2esicuttique.
Maine nelciute, rule negre, etc. v. Bufe.
Maine de path. v. Afternuth.
Mainita, hainutil. Vesticula, vestiuncula, ae, f. Stieibc*. Un petit vitement, m.
Hale Iteit, tech. I Lacus, us, in. cisterna, ae, f. immissarium, rii, m. Zeic4,
cif tljteid). Reservoir, m. lac, bassist, m.
vestmenth de dormith. I Vestis cubicularis, is, f. SCafrod. Robe de
chambre, f.
Malice, piumbii. v. tiretti.
Hamalu, purthtorit de greuthtt. I Bajulus, i. gerulus, i. bajulator, is. sarcina-
rius, rii, m. afttrdgcr. Poeur, portefaix, m.
Fetch pe hamalii, porte4 la apinare, etc. I Bajulo, as, avi, atum, are. Daft trar
nett. Porter our son doe, porter h. bras.
Haanii. I Camus, i, m. helcium, cii, n. ;:qtritifcf), 93ferbgeid)ier. .HarruLia, m.
Cala de hamii. I Equus vectarius. equus jugalis. Bugpferb. Cheval de trait.
Funie de hands. I Funis, aurigarius, rii, m. Zeit am q3ierbgeidger. Corde Is
trait.
Lemnele, crucile de la Manic. f Helciaria machinula, orum, n. Zoe CrtfOcit.
Bois is trait.
Hilnjer* cutitti mare. I Sica, ce, f. dolo, nis, m. clunaculum, i. machcerium,
n. pugio, nis, m. Zold). Poignard, sn. grand couteau.
Han* v. Birds, carciuma.
Maracii, parii de vie. I Charax, cis. pains, i. vallus, i. scipio, nits, m. ridica, ce,
f. adminiculum, i, n. Behold. Bchalaa, m.
HartIcesca, v. Pommes via.
Htirtimbasti de ho(i. I Proedonum dux, cis, m. Zer 9tauberanfilf)rer. Le chef
de voleurs, capitain tie brigands.
Marapti, v. Arabti, negru.
Mardi's* v. Chibilrii.
Marfa, arpei. I Harpa, ae, f. nablium, ii, psalterium, ii, n. cithara, ae, f. arfe.
La. harpe.
Harpist* catiitorftl cu hatra Harpicen, cenis, m. )(trieitlpiefer. Joueur de
I
harpe. harpiate, m.
Harengi, peace. Halec, halex, cis. harengus, i, in. taring. Un petit poiason
I
de mer.
lialtralzemea, v. deiruesa, cinatesch.
Harmonic, v. Armonie, acordet.
www.dacoromanica.ro
lit. 153
Harp Dela, erednicie. I Capacitas, facultas, idoneitas, habilitas, tis, f. habitue, us,
m. atOigteit, eeirtidtid)feit, Zauglidgeit. Capaciti, habiletd, f.
liarnlea, adj. j Capax, cis, o, idoneus, aptus, accomodatus, a, um. habilis, e.
atOia, tauglid9, tiiditig, gen:fitcft. Capable, habile.
Harnielt, demnti de alaiii, adj. I Przestans, tis, o. egregius, pranlarus, a, um.
Rilortreffiid), itor3itglid). Distingud, le plus habile, qui excels.
"[Artie de scrisii. I Charts, ae, f. papyrus, i, f. 13apier. Papier, nt.
Hartle pentru epistole. I Charts. epistolaris, f. Za8 TriefidjteibPapier. Papier
h lettres, in.
Hartle poleitd. j Charts inaurata. @olbpapier. Papier dord.
liArfie de bani. I Charts numaria, ae, f. Zaq 03efbpaliter. Billet de banque.
De Mrtie, adj. I Chartaceus, a, urn.
Pe: Mesurof de hartie. j Mensura chartacea. Zie 13apierman. Papier lc mesurer.
Pentru hartie, adj. I Chartarius, a, urn.
Pe: Flrfeci pentru liiirtie. j Forfex chartaria, ae, f. Talitericeere. Ciseaux pour
le papier.
Mdrii de hartie. I Mola chartaria. Zie 13aDiermilVe. Moulin 4 papier.
Hartierlt. I Chartarius (gaffes, ficis, m. Zer 13aPiermacer. Fabricant de papier.
liartlutit. I Chartula, ae, f. scull:11a, ae. Za8 s.tiaitiercfpn. Petit papier.
Harfi, favorti, etc. I Favor, is, In. gratis, as, f. bun ft, Geivogenbeit. Faveur,
grace, f.
Cu hard, favorabilii, adj. I Favorabilis, e. favens, tis, o. propitius, a, um.
@itnitig. Favorable.
Cu hard, adv. I Favorabiliter. 4iilnftig. Favorablement.
Hafted, tigaie la ofele. I Trulla incendiaria, ae, f. Bitnbpianne. Bassinet, m.
Illalvieeca, ire. epariii paserile. I Ayes sibilo, as, avi, atum, are. Za8 @efliigef
bertreiben. Siffter lea oiseau.
1140114nelt, neburi. v. Prostti, nebunii.
Ileefielt, °Pic& v. Ofticil.
HE fu, hall. I Habeas., ae, f. frenum, i, n. ;Der Bilge. Bride, renes, f.
Helailla, v. Peptine de cdnepd, de inu, etc.
Heliela, peptenii lend- I Pectino, carmino, as, avi, atum, are. .D4eln, tram:
pan. Serancer.
Hemel& j Lupulus, i, ID. Zer Oopfen. Houblon, nt
Mlddi(d de kernel& j Lupuli cyma, ae, f. asparagus, i, m. Sciopienraute. Ten-
dron d'houblon, m.
Hoinoroicii, trilnfi. j Hcemorhois, die, f. Zit Oemorttoibett. Hemorroides.
Cu trilrifi, adj. I Hcemorrhoicus, a, urn. @in iBlutifitOiger. Qui a les, henor-
roicles.
IIrba. I Testa, se, f. Zie Scijerbe. Tesson, m.
114rbutit. j Testula, ae, f. Zeal eoterinrem. Petit town, in.
"'leen*. j Nasturcium, ii, u. e r Streen. Cresson, m.
Herghlelie, stave de cat j Equaria, ae, f. equorum armentum, i, n. 034h/rte.
Haras, m.
Illerurisna. j Cherubin, indecl. Zer Cherubim. Cherubin, esprit celeste.
iiideopica, bold de apii. j Hydrops, pis, f. Zie Safferjudn. Hydropisie.
Hadropieli, adj. j Hydropicus, a, um. Vaffernid)tig. Hydropique.
Masa, crangii. v. Hqifil, cr'ongi.
'Unfelt, caleascii. j Pilentum, carpentum, i, n. Zer Ungen. Voiture suspendue,
f. chariot.
1111poeriffi, Aortae:1. I Hypocrita, ae. pietatis simulator, is, ru. Zer gnud)ler,
ber eefyitOeifige. Hypocrite, in.
"Hyena, v. Herenti.
litrelegd, ciiitorti. I Cricetus, i, m. Zer Outliner. Hamster, m.
Illblesetit, ire. ca cdnii. j Hirrio, is, rire. Curren. Grander.
20
www.dacoromanica.ro
154 HO.
.111litrititnret. I Hintus, us, in. $)a6 )Ifturren. Grognement. m.
Ilirisea. I Polygonum fagopyrum, i, n. Zer Zucbmeiien. Bid noir, bid sar
racen, m.
liirotoneacfi, nire. Jima preotd. I In sacerdotem consecro, as, avi, atum, are.
inert 93riefter tneiljen. Faire un pretre.
Iiirotonie. I Sacerdote lis ordo, inig, m. Sacerdocium, cii, n. Zie 13rieftertueibe.
Sacerdote, f.
Historie, v. Istorie.
Hoda, pasere de ape. Fulica, ae, f.I Za6 213affer4u1ltl. Oiseau aquatique.
illodina, v. Odihnd, repaosii.
Hodorogesei, corbescal late. I Blatero, as, avi, atum, are. Celeriter loquor,
eris, locutus sum, loqui. ecfptappent, ptapbern. Bahl ller, blatterer.
iiodorogire. I Blateratio, nis, f. Blateratus, us, m. Scintappern. Babil, m.
Hodrobele, borfe, v. Calabalicd.
Holt*, morticinne. I Morticinium, nii. Cadaver mortuum, n. )ad Wag. Cha-
rogne, I. cadavre, m.
liolda, semendturil. I Seges, tie, f. Satutn, i, n. )ie Sant. Terre ensemencde,
champ de bid.
liolteln, bickers:, necdsdtor. I CEelebs, libis, o. .agefloC3. Cdlibataire, qui
n'est pas marid
Moiaii*, sterlii, v. Ldmpasii.
Mora, Jodi. I Chorus, i, m. Chorea, ae, f. Ian3. Chew de clanseurs.
Agora, paseri de cant I Alites, um, pl. Avts domesticEe. Znq k5ausgefItiget.
Oiseaux de bane tour. volailles.
HorealeaciA, ire. horcdneacii. I Sterto, is, ui, tere. Ronchisso, rhoncho, as, are.
edmatrcben. Bcmfler.
Horeaire. I Rhonchus, i, m. Zat edwarrcben. Ronfiement, m.
Hospa, tuirpii. I Gluma, siliqua, vaginula, valvula, ae, f. Foliculue, i, m. Zer
©rbbti, 03tiebel, S$atg. Pellicule de grains, silique, f.
Hoopoe* adj. I Siliquosus, glurnis plenus, a, urn. ecotigt, fjatfigt. Plein de
pellicules, de siliques.
Hotareacit, tire. peal some la Toni hotard, I Limito, termino, as, avi, atum,
are. Terminos constituo, is, ui, tntum, tuere. ghanien, begrtinsen. Limiter,
confiner.
2. Hotarescia, decretezii, face o lege, etc. I Decerno, is, crevi, cretum, cernere.
Decido, is, cidi, cisum, cidere. Colman°, statuo. Ordino, as, avi, atum, are.
Zrbnen, beftimmen, beftbfie5en. Demeter, decider, constituer.
Hotarnicie. I Limitatio, nis. Limitum finitio, nis, f. Zit V3eftinttuug bet
ertinaen. Bornage, delimitation, f.
Hotarire, afezeintintd, I Statutio, constitutio, dispositio, nis, f. Decretum, i,, n.
Zie Zerorbnung, bet Ratbjc1)143. Decision, f. ddcret, m. disposition, f.ordre,m.
Itotarire, gcladd pusfi, propunere. I Propositum, i, n. Consilium, lii. ZnIS $or:
Imben, bet fRat§ic4lag, &tticbt14. Intention, resolution, volontd, f.
Hataritbd, cu hotorii al'dturea, adj. I Conterminus, a, urn. Collimitaueus, finiti-
mils, a, um. Confinis, e. frigriittgenb, aufammengriiitaenb. Limitrophe, misfit.
Hotarui, teritoriulu, vatra unui °rap-, etc. I Territurium, rii, n. Agor, gri, m.
)er (Pruub, bao (ebiet. Territoire, fn.
Granifa loculd hairs hotare. I Confinium, nii, n. Die Ektin611:4eibtutg. Situa-
tion lonitrophe, f.
Hoterit, marginea, finitulii hotandui. I Finis, is. Limes, itis. Terminus, ni, m.
Tie (grape. Limite, borne, f.
lioleace, adv. I Furaciter, larocinaliter. More furuin. Ziebijd), biebiitbermeile.
./1. la maniere des voleurs. en brigand.
Hotesei, tire, v. I Prredor, latrocinor, aris, atus sum, ari. Latrocinia exerceo,
es, cut, citum, cere. atatthen, Rauberei begeben. Exercer des brigandages.
www.dacoromanica.ro
www.dacoromanica.ro
www.dacoromanica.ro
www.dacoromanica.ro
www.dacoromanica.ro
Im. 159
Auer. Pacificateur, m.
Impaed, are. v. a. pe eel invrajb. Paco, pacifico, con-ilio, as, avi, atum, are.
I
Pacifier, reconcilier.
ariebc ntaci)en, veriiitmen.
2. Reciproce, me lmpacd an cineva. I Alicui reconcilior, aria, atus sum, ari. cum
quopiam in gratiam redeo, is, ivi, ii, item, redire. eid) mit iemmtben tatoz
Atm. Se reconcilier, faire la paix.
Impleata, part. I Pacatus, reconciliatus. a, urn. f8efriebiget, nerfolptt. Pacifier,
reconcilie, e.
Impereehiere. neinvoire. I Discordia. disconvenientia, ae, f. dissensio, nis, f.
dissidium, dii, n. Zie Uneinigteit, stvietutri)t. La discorde, &station, mesin-
telligence, f.
Imperechiati, inoriljbitii, adj. I Discors, dis, o. dissidens, tis, o. Uneinig,
getrenut. Discordant, qui est en desaccord.
Imperechiezi, are feed imajbe intre cineva. I Dissidia semino as, are. Un-
einig maMen. Faire la discorde.
2. Me impcirechierii, me immajlre. Dissideo, es, dissedi, sessum, dissidere. die-
core fio, fis, factus sum, fieri. Utteinig tuerben. Etre en discorde.
Imparezti, pane hamar, parr. v. &pare via, etc.
ImpArtaqesed, fire. face perta$ pe cineva la ceva. I Inmertio, is, tivi, tittun,
tire. comunico, as, avi, atutn, are. Eittiteiten, tfteithaftig mnd)en. Partager
avec quelqu'un, quelque chose.
2. Reciproce, me imparter-ace, lace parte la ceva. I Participo, as, avi, atum, are.
particeps fio, fis, factus sum, fieri. Uteit neftmen, Z§eilimftig tverben. Par-
ticiper, etre participant.
Imparts ire, facere de parte. I Inmertitio, communicatio, f. illitOetfung. Com-
munication, action de faire part.
2. primire de parte, fmplirtefire. I Communio, partiripatio, nis, f. Zileiftta§me,
ZIteiftteftmitng. Participation, association, f.
Imparlire. I Partitio, divisio, distributio, nis. f. 9fuot4eilfung. Division, distri-
bution, partage,
Imparptoria. I Divisor, distributor, is, m. Motiteifer. Distributeur, m.
Imparih, lire, ceva Lacrari. f Partior, this, thus sum, tiri, divide,* diviix,vi-
sum, dividers. distribuo, is, bui, butum, bum. dispesco, is, cul, titura, skew.
Aeiten, aerttriten, abttriten. Diviser, partager, dictribusr.
Imparieseii eu ceva cu. cineva. Impertio, tis, tivi, titura, tire. impart:1o, Vu-
pertior. Zi)elit)aitig madru jeluuuben. Faire part, communiquer.
ImpartitA, part. I Partitus, divisus, distributus, a, um. Qbetbetit. Diatribes,
diviscf, partage, e.
Impart, rare. bald pari. I Palo, impale., pedo, statunimo, as, avi, atum, are.
www.dacoromanica.ro
160 TM.
Palls fillet°, is, fulsi, fultum, tire. Titiftiett, bepfaVen, mit Viti§fen Iten.
Garnir de pieux, ichalasser la vigne.
Imparare. j Palatio, statuminatio, nis, f. 13ftifife f cl)fagen. Enfoncement de pi-
folio, action d'echalasser.
Imparata, hfftutii cu pari, part. Pa intim, a, um. WngepfdVet. Echalassi,
I
rand, e.
Impatrala. adj. I Quadruples, plicis, o. Quadruplus, quadruplicatus, a, um.
.Bierfa0, Zierfaitig. Quadruple, e.
Impatreza, trare. v. a. facie in patru. j Qnadruplo, quadruplico, as, avi, atum,
are. erbierlditigen, ZierictO madjen. Quadrupler.
Impaturare. j Complicatio, nis, f. 8 ufarnmenfaihtitg. Action de plier.
Impaturata, part. ) Complicitus , complicatus , a, um. Bufammengefaften.
Plie, e.
Impatura, rare. I Complico, as, avi, atum, are. Batten. Plier, envdloper.
Impedicare, opeicire. I Impeditio , nis , f. /3erhinberung. ErnpPchement, ob-
stacle, m.
2. Impedicare, legare la picidre. j Impedimentum, i, n. °be; bids, m, f.
tlinberuifi. Obstacle, liens, entraves.
Impedicata, part. opiicitzi de la ceva, etc. I Impeditus, a, um. 03e§ittbert.
Empeche.
2. Impedicata de piciore. j Impeditus, compeditus, a, urn. 03efeffelt. Entra-
ve, e. enchaine.
Impedica, are. unil call. j Inpedico, as, are. Die 93ferb in 60 elite( feben.
Enchainer.
2. Rdta carului. j Suftlamino, as, are. Zia )tub fpannen. Enrayer.
8. Punic cuiva pedicii cu picioruli. I Supplant°, as, avi, atum, are. aeutanben
f)inbern, ber4inberit. Supplanter, renversdr par ruse.
4. Impedicii de la lucru, etc. I Impedio, is, ivi, itum, dire. Impediment° sum, es,
fui, esse. Obicem pono, is, sue, situm, ponere. Obsto, as, stiti, statum,
stare. .inbern, ueritinbern, anf4aften. Empecher, faire obstacle.
II. Me impedidi in cineva, lovesmi, isbescd in ceva. I Offendo, is, di, sum, dere.
alult4eu, anfOiagett. Seurter contre. faire un faux pas.
2. Mi impedicd in vorbei. I Lingva biesito, as, avi, atum, are. Adhaase loquor,
eris, locutus sum, loqui. etammein, ftottern. Begayer.
impenata, cu pens. j Pennatus, plumstus, a, um. Tefiebert. Emplume, e.
2. Ornatii cu florf, adj. I Floribus ornatus, a, urn. Eit Ziumen ge3iert. Ornd
de fleurs.
impeneza, nare, cu pens de pasere. I Penno, plumo, as, are. V3efebern, mit
gebern Perfeen. Emplumer.
impanezia, impodobeacii, ornezzi cu flori. I Floribus orno, as, avi, atom, are.
9J2it fumen fOmitcren. Orner de fleurs.
Imperatora. j Inventor, is. Caesar, is. Augustus, i, m. Zer gaffer. Em-
pereur.
Imperatesa. j Imperatrix, cis, f. Zie Staiferin. Imperatrice.
Imparettesca, adj. I Imperialis, e. Imperatorius, ccesareus, a, um Shafer=
Itfdj. Imperial, e. d'empereur. de l'empire.
Imperatescii, sire, v. a. I Impero, regno, as, avi, atum, are. errgett, regie
ten. .Regner, gouverner un etat.
Imperatesce, adv. I Imperialiter, imperiali modo. gaiferfidi. En empereur.
Imperatie. j Imperium, rii. Regnum, ni, n. Mae aifert4um, Dna RaiferrEeeid).
Empire. royautd. refine.
Pe: Imperatia cerfurilorii. j Regnum ccelorum, regnum cceleste. 2)a8 pinturet;
Teich. Royaume de cieux.
impetrezei, trire, facto ca pitra. I In lapidem cogo, is, coegi, coactum, co-
gere. In lapidem converto, is, ti, sum, tare. Petrifieo, as, are. In lapidem
www.dacoromanica.ro
I M. 161
muto, as, avi, atum, are. t erfteinern, in (stein bertuanbeln. Pderifier, chan-
ger en pierre.
II. .Reciproc. Me" impetreacii. I Lapidesco, scis, seers. Lapis fio, fie, factus sum,
fieri. In lapidem vertor, mutor. In lapidem concresco, is, crevi, cretnm, area-
cere. eic4 in (stein Oermanbern. Se petrifier, se changer en pierre.
Impetrire, prefacere in petrel. I Petrificatio, in lapidem versio, nis, f. iSerfteir.
nerung. Petrification, f.
Impetriti, adj. I Saxeus, lapideus, a, um. In lapidem versus, a, um. Sera
fleinert. Petri*, e. change en pierre.
imptlattl, adj. I Humiliatus, humistratus, a, um. Gebemilt§iget, erniebriset.
Humilie, abaisse, e.
impilezi, are. aprisA cu greutd(i. Humilio, as, are. Deprimo, is, pressi, pres-
I
www.dacoromanica.ro
162 Ear.
Implu purea, tunulii. I Onero, as, avi, atum, are. &ben. Charger.
Imp lu unu carnatii. Intestinum farcire. Iinen Zarin mrifteu, audilften. Rem-
I
l'esprit matin.
Impresuratd, strtnitoratti. I Coaretatus, pressus, a, um. eingeontngeit. Presse,
semi, e.
2. De diavolu. I Obsessus, a, um. Energumenus, i, m. Mitt i8elefiener. Possedd.
Impresurtl, rare. tncungiurii o cetate, etc. I Circumdo, as, dedi, datum, dare.
Cingo, is, xi, cinctum, gere. Ilmringen, unigeben. Environner. entourer.
2. Strinatorezzi.1 Coarcto, coangusto, as, avi, atum, are. Ad angustias adduco,
cis, adduxi, ductum, adducere. Riemmen, in bie ,Rfeinine bringers. Bessemer
presser, ritrecir.
Impretinescii, nire, pe cineva cu altu. j Amico, as, are. Bunt tireunbe umbel%
Faire des amis.
2. Me impretinescii di cu cineva, face preteptyg. I Amicitiam facie, cis, feci, fac-
tum, care. Amicitiam jungo, is, junxi, junctum, jungere, cum quopiam).
il3eireunben tint iemanbem. Faire de l'amitie avec quelqu'un.
www.dacoromanica.ro
Im. 163
sum, es, fui, ease. me oppono, is, poaui, situm, ponere. renitor, eris, nisus,
nixus sum, niti. Zarother fein. S'oppoaer, etre contraire.
Improtivire. I Adversitas, contrarietas, tis, f. renisus, renixus, us, m. @eget':
f4. Opposition, ccmtraridtd, f.
Improtivitoriu, adj. I Adversarius, contrarius, a, urn. 933iberipr4eub. Ad-
versaire, contraire, m.
Improtivnical. v. Preipnatil
Impruinutare. I Mutuatio, commutuatio, commodatio, nis, f. own, 2eiben,
Zorgung, qntleiung. Fret. emprunt, vs.
Imprumutatoria. I Commodator, creditor, is, m. 2eifjer, forger. Preteur,
creamier. m.
ImprumutAtore. I Creditrix, cis, f. eiljertn, @elbreifprin. Creancare, f.
Imprumuttl. v. imprumutare.
Imprumutatil, part. I Mutuatus, commodatue, a, urn. entlefmt, geborgt. Em-
pruntd, pretd, e.
Ifinprumutti, are. daii inzprum. I Commodo, as, avi, atum, are. mutuum do, as,
dedi, datum, dare. mutuo do, etc. 2ei§en, borgen. Preter.
Imprumutil, zeii de la cineva. I Mutuo, as, avi, atum, are. mutuo summo, is,
sumpsi, snmptum, summere. tort einem ettroag entlamen, auf Zorn name's.
Emprunter.
ImprumutiL, adv. I Mutue, mutuiter, mutuo. SetVelMelfe. Reciproguement.
www.dacoromanica.ro
164 In.
Impueinare. I Deminutio, imminutio, nis, f. terminberung, terringerung. Di-
minution, f. amoindrisaement, m.
Impncinez*, nare, v a. I Minuo, imminuo, diminuo, is, nui, nuttun, nuere.
terminbern, berringern. Diminuer, amoindir.
Impucinati, part. I Diminutus, a, urn. terminbert, bertingert. Dimintd, amoindri.
Impungatortu adj. I Petulcus, a, um. etouto. Qui frappe de sea comes.
Impungere. I Punctio, impunctio, uis, f. etec4en, etofien. Pigilre, f. pointe, m.
Inviting*, gere, v. a. I Pungo, is, punxi, pupugi, punctum, gere. Impungo, is,
etc. etec4en, flofien. Piquer, percer.
Impunsura. I Puncture, ae, f. etid). Piqudre.
Impunsa, part. I Punctus, impunctus, a, um. 43ectoctjeir. Piqué, e.
Impupezefi, pire. v. Imboboceacii, etc.
ImpuseAtura. I Iaculatio, explosio, nis, t. Scufr. Coup de feu, m.
Imputicii, pupil, slobod pufca, v. a. I Iaculor, aria, atus sum, ari. Sciopum ex
plodo, is, si, sum, dere. Sciefien. Tirer, decharqer.
!Enplane* ceva. I Trajicio, is, jeci, jectum, jicere. ediiefien. Percer quelqu'un,
atteindre.
Pe: Impure& uuii spore. I Leporem trajicio. inen afen fctiefien. Atteindre
un libvre.
Impntare. I Exprobratio, objectio, nis, f. Zer R3ormurf. Reproche.
Imputatori. I Exprobrator, is. Imputator, is, m. Z)er $orritcter, ber Oertueifer,
bet einem etroaft burnt*. Celui qui fait des reproches.
Imputatore. I Exprobratrix, cis, f. Zie teriverferin. Celle qui fait des re-
procher.
Implatatii. I Exprobratus, objectus, a, um. Zorgemorfen. Reproche, e.
Imputi, are cuiva ceva. I Exprobro, imputo, as, avi, atum, are. Objicio, cis,
jeci, jectum, objicere. torroerfen, borrilden. .Reprocher, imputer un crime, etc.
Imputernicesci ceva. I Roboro, corroboro, as, avi,atum, are. Vires tribuo, is,
bui, butum, buere. Starter!. Fortifier, affermir, corroborer.
2. Reciproc. Me imputernicescl I Roborasco, is, seers. Vires capio, is, cepi, cap-
turn, capere. St rtifte befommen. Pi endre de la force.
Imputernicesca pe cineva, pentru a face ceva. I Autoritatem do. potestatem
do, as, dedi, datum, dare. Postetatem alicui tribuo, is, bui butum, buere.
Potestatem alicui, concedo, is, cessi, cessum, concedere. :.'setnanben Inbar.=
milcbtigen. Donner a quelqu'un is pouvoir de fair quelgue chose.
Imptaternioltil. I Plenipotentiarius, ril, m. fi3ebollmacbtigter. Plenipotentiaire, m.
Imputernieire, a da cuiva de plind putere. I Plenipotentia, ae, f. Zofitned)t.
Plenipotence, f.
Imputescu, fire. Plea' ceva puturosd. I Putidum reddo. Fcetidum reddo, is,
reddidi, redditum, reddere. etinfettb madmi. Faire fdtide, empuantir.
2. Reciproc. me impulii. I Putesco, cis, scere. Fcetidus fio, fis, factus sum, fieri.
Stintenb Merben. S'empuantir, as corrampre.
Imputiciune, v. Putdre.
Impulitit, adj. I Putidus, fcetidus, a, um. Stintenb, flinfig. Puant, e. gate, e.
In, prep. cu ac fi abL Pe: Ilfergii in cetate. I Eo in civitatem. .3cb gee in bie
etabt. .7e vais dans la ville, dans la cite.
2. Cu dd. In flilele acestea nimicii n'am invitatii. I In his diebus nihil didici.
3n biefen Zagen babe id) nictsi gefernt. Dana ces joura je n'ai rien appria.
Inante, inainte, prepos. I Ante, in ante. 93or. Devant, en avant de, avant, en
presence de.. .
Pe: Inante cu pains flile. I Ante quatuor dies. 23or bier Zagen. Quatre joura
au paravant.
Inantea mea. I Coram me. tor meiner. En ma presence.
Da scum fn ante, v. De astacli inante.
Egli cuiva Strange, hi intimpinii, v. intimpinii.
www.dacoromanica.ro
In. 165
Inante de (sada, prepoa. I Ante, antes, ante hac. S9orfier, borbem. Au pa-
ravant. avant que.
Inante de ce, adv. I Prius quam, ante quern. 13evor, ef)er al& Rut& ?tee,
avant que.
Inaintare, v. Progreasii.
Inalbeacia, bire. v. Albeacil, =Mead.
Inaltare in sus. I Elatio, sublatio, nis, f. erfOrmug. Elevation, action de soulever...
2. Ina Itare cu laude. Laudatio, celebratio, prredicatio, nis, f. eoben, 91i Omen.
I
Celehration, f. eatime, m.
Ina 'tares Jul': Christi's. I Christi ascensio, nis, f. 1",iriftv.f3immeifOrt. L'as-
cension de notre seigneur
Ina 'tares crucii, I Elevatio crucis, erectio crude Christi. Strettierhehung.
Ina lint*, in rues, part. fi adj. I S9blatus, erectus, inaltatus, in sublime eduo-
tus, a, um. ar064et, er0oben. Eleve; e. dresser, e. erige, e.
Inalitinie, a unui arbors, 9nunte, etc. I Altura, i, n. Altitudo, dinis. Sublimitas,
tie. Proceritas, tie, f. s)bbc, kvbeit, (r4aben4rit. Hauteur, m. elivation, y.
InAl4ime, titlu unui principe. Serenitas, tis. Celstitudo. dinis, f.
I ZurMlaucf)t,
tilrfiliEe .tmfieit.Se'renite; dime, e.
Inalifi, fare. redid's in muds. f Attollo, is, tollere. Erigo, is, erexi, erectum, eri-
gere. Eveho, is, erexi, vectum, vehere. Inalto, as, are. I2r4ofen, erbeben.
Lever. clever, driger.
2. Jinni** per cineva cu lauds. I Tollo, is, suetuli, sublatum, tollere. Effero, ex-
tulir datum, efferre. Celebro, as, avi, atum, are. Magnifico, glorifico. Treifeu,
rfifinten, erighen. Celebrer, honorer, luer, rendre fameux, due.
IL Me inalpl in msg. Me attollo, me, erigo. Eid) erbeben. S'eliver.
I
Inalta, adj. I Altus, procerus, celsue, excelsus, ardnus, elatue, a, um. Subli-
mis, e. hod), erbnben. Haut, elevi, e.
Inaltit, adv. I Alte, procere, excelse, sublime, sublimiter. S ocf). Haut, enhaut,
avec elivatiorz.
Inapol, adv. I Retro, retrorsum. fRtitfiutirt6, wild. En arribre.
Celd dinapol. I Posterior, posticus, a, uru. Zer, bie, boo 4intere. Le derrare,
posterieur, e.
In armezii,v. Intr'armexii, armeztl.
Inca, v. Ana, adv.
Inealceminte, v. Calceminte.
IncAleesci, tire. IncurcU. I Implico, intrico, turbo, perturbo, as, avi, atum,
are. Confundo, is, fudi, fusum, fundere. iBerMirren, bertuicfeln, betflethten.
Impliquer, miler, melanger, confondre. miler, melanger.
Incaloitn, incurco.tii, part. adj. I Implicitus, implicatus, perturbatus, a, um.
I8ermirrt, bermorren, berkvideft. Merle, melange, e.
Inealeire, Incurcare. I Implicatio, intricatio, perturbatio, confusio, nis, f. 3er:
midefung, Zerminuttg. Action de meter, de amalgamer.
IncAltlesci, dire. ceva. v. a. I Cale facie, is, feci, factum, care. Foveo, es,
fovi, fotum, fovere. /33tirmen, erIntirtnen. Echauffer. chaulfer.
2. Reciproml. Me incillylescti la foes. I Me tale facio. 6it4 mermen. S'echauffer.
3. Me cuprinde dildura, Me. incidfleaca, Calesco, scis, scere. Calefio, fie, factus
I
www.dacoromanica.ro
166 In.
Incalecare. I Inscensio, conscensio, nis, f. Tie 21uffi4ung. Action de mon-
ter sur...
Inclileento, part. I Insceusus, conscensus, a, urn. Equo insidens, tie. Merits
tett. Monte, a cheval, our un cheval.
Incalpeati, paticip. Calceatus, calciatus, calceis indutus, a, urn. eeicbubt,
I
b OA et. Chausse, e.
lIncalventa cu cisme. ) Cothurnis calceatus. cotliurnatus, a, urn. @eftiefeit, mit
.
d'abord.
Intru inceputii la inceputii, adv. I Initio, principio, in principio. 2m linfang,
au Tfrtfang. Au commencement.
Incepatorin. I Inceptor, inchoator, is, m. Auctor, is. 91nftinger. Celui qui
commence, celui qui fait le premibre.
IncepA, pere, ceva. f Incipio, is, cepi, ceptum, cipere. Initio, as, are. Inchoo
as, avi, atom, are. Ordior, exordior, diris, exorsus sum, diri. Aggredior
Vinfattgen, beginners. Commencer, entreprendre.
1. IncepI o cdntare. f Cantum, incipere. t itt 2ieb anfangen. Commencer un
chant.
www.dacoromanica.ro
In. 167
2. Incept o pane, o Wu. I Panem incido, is, cidi, cisum, cidere. S8rob angnelz
ben. Trancher le pain.
3. Incepd unto lucre gra. I Aliquod difficile opus aggredi. Witte icOnre %dot
anfangen. Commencer une oeuvre difficile.
Inceputii, part. I Inceptus, initiatus, exorsus, inchoatus, a, urn. 91tigefangen.
Commence, e. entreprie.
Inceputit, v. Incepere.
Incetare. I Cessatio, nis, f. Finis, is, ni. 9Infpren, gituf)iaffen. Cessation, f.
cease, repos, fin, m.
Inceteza, are. de la ceva. I Cesso, as, avi, atum, are. Desino, is, desii, sivi,
siturn, sinere. desisto, is, stiti, stitum, sistere. finem facio, is, feel, factum,
cere. Lesser, mectre fin, discontinuer de.
2tttffjoren, nadgailen.
Ineetati, part. I Cessatus, desitus, a, urn. 91ad)gelaffen. Qu'on a cease, e.
lucetti, lint, aclj. Lentus, tardus, a, um. lenis, e. eangram, PM. Lent, calm, e.
I
Pe: Pasti Una, incetii. I Paeans lentils .111anniamett edgittes. Pas lent.
Incetii, biniforu, adv. I Lente, tarde, leniter, sensim, paulatim. Vangram, gelinbe,
feife, Rift, faciite. Lentement, a pas lent.
Inchegare. I Coagulatio, densatio, concretio, nis, f. ;,Lie iftinnung. Coagula-
tion, f. coagulation du lail.
Inchegati, part, adj. Coagulatus, coucretus, densatus, coactus, spissatus,
duratus, a, urn. &rennet', geliefert. Coagule, e. fait coagule.
Inchegii, are. ceva, v. a. I Cuagulo, as, avi, atum, are. sujammenrinnen maim.
('oaguler, cailler, coaguler le bait. e'paissir.
inchegu eangele. Sangvinem spissare. Zr0 .131Itt gerinnettb macben. Goa-
I
guler le sang.
2. Reciproca. DIe Inchega. I Coagulor, aris, atus sum, are. concresco, scis, crevi,
cretum, scere. aid) anjannnen rinnen. Se coaguler, s'epaisir, ae antler.
Inchidere. I Conclusio, nis. qinfcf)tidung. Action de fermer.
Inchidd, dere. v. a. I Claude, is, clausi, sum, dere. operio, is, rui, pertum, rire.
3ttmacfril. Fernier.
Me inchicla to calla. I Me occludo, domi me include, is, si, stun, dere. aid)
einfperren. Se fermer dans la ntaiscm.
Inchida calea curva. I Alicui iter prrecludo. cuipiam iter intercludo. .einanbein
ben Beg beriperren. Fernier le chentin, be passage a guelqu'un.
Inchidd pe cinera undeva I Includo, etc. einfperren. Enfernter, renfernier.
Inchiere la coinzafdr, etc. / Alligatio, adstrictio, leis, Y.' Sitautbitog. Ac/.&n d'
agrafer.
Inchiatti, intbaratii, part. I Adstrictus, alligatus, a, um. Bugebunben. Agra fe; e.
Inchiere a moral lemne, etc. I Junctio, combinatio, coagmentatio, nis, f. SLie
Bufammenfitgung. Reunion, f. emboiture d'une chatpente.
incheere, finitula unei vorbiti. I Conclusio, nis, f. epilogue, f, m. Zer edifq
be l)tebe. Conclusion d'un discount.
Inchiatii, part. I Conjtmctus, conclusus, combinatus, a, urn. Merbunben, pijav
mengeftigt. Joint, e. reuni, e. combine, e.
Inchieturd. I Juncture, ae, f. coagmentum, i, n. )ic Bufannenitigung. Re-
union, jointure, f.
2. Inchietura la corps, la degete, etc. I Articulus, i, m. vertebra, brae, f. ale:
tent. Articulation, jointure des os, etc. f.
3. Inchietura a credit? tit I Fidei articulus. ©Inubent3=91rtitei. Article de la foi.
Inchein, ere. ceva la o land, o copce, o cataramei. I Jung°, conjungo, injungo,
is, junxi, junctum, jnngere. necto, connecto, is, nexui, nectere. jugmnento,
combino, as, avi, atum, are. Lierbinben, bereinigen, aufannnenfitgen. Joindre,
lien ensemble, combiner.
2. Incheln o cuvenlare, focal finitula. I Claudo, concludo, is, si, sum, dere.
www.dacoromanica.ro
168 In.
finio, nis, ivi, nitum, nire. tannin°, as, avi, atum, are. ec§fiefiett, berd)fiefiett,
enbigett. Finir, conclure, achever, terminer.
Inchinticlune, pleciciune. I Inclinatio, nis. proelivitas, tie, f. 23iegung , Zen:
gung, 9teigung. Inclinaison, action de se poacher.
2. Inchinliciune la D Veit. I Adoratio, veneratio, Ms, f. cultus, us, m. gfnbettutg.
Adoration, f. culte de dieu, m.
Inclatnatorti catre D-iled. I Adorator, is, m. %deter. Adorateur, m. celui qui
prie.
Inchinift, te, me plecii ceitre piimentii, capulti, etc. I Clino, inclino, as, avi, atum
are. flecto, is, xi, xum, flectere. Viegen, ()any; neigen. S'Incliner, aebaisser
2. Inching ceva tut' Dunaneileg, unit temple, etc. I Sacro, dedico, consecro, as, avi,
atum, are. devoveo, es, vovi, votum, vovere. 2Beihert. Consacrer, divouer.
3. Inching, dedicii o carte cuiva. I Dico, dedico, as, avi, atum, are. Gibmen. Didie.
4. Inching cuiva cu piiharli, b &aura. I Propino, as, avi, atuni, are. 3emanbem
autrittfett. Qffrir h boire, is to salad de quelqu'un.
5. Mi inching cuiva, '15 salute. I Saluto, as, avi, atum, are. salutem alicui mitto,
is, misi, missum, mittere. (griif3ett, gritfien inffen. Saluer, faire une salutation,
envoyor un aalut to
Inoltinattl, part. lei D plea, etc I Deo sacratus, consecratus, devotus, dedica-
tus, a, urn Oielueifjet. Consaci, devoud, dedid, e.
Inching*, are, calu cu chinga. I Equum cingula subcingo, is, cinxi, cincture,
cingere. Zat3 13ferb utngilutert. Ceindre le cheval.
Ineltingatu, part. I Cingula succinctus, a, um. Umgitrtet. Odra.
InchipuescA v. intipuescti.
Inelirlez6 o emit, etc. v. Chirie, lit. a
Inchlsore, arestei. Claustrum, i, n. custodia, ae, f. inclusio, nis, f. career, is,
I
www.dacoromanica.ro
In. 169
www.dacoromanica.ro
170 In.
Inerneblat6, part. I Decussattts, a, um. grettatueie gemad)t. Fait en forme
de croix. cram, e.
Ineruntii. v. Cruntti.
Incuetbre. I Claustrum, repagulum, i, n. vectis, is, m. Zoe 03eiperr, bay; ecbfofi.
BarrThre, Cloture, f. serrure.
'nen tat* cu lacatti, bnisra., etc. part. 1 Clansus, occlusus, inclusus, obseratus,
a, urn. %eriperrt, ittgeinerrt, eingerperrt. Ferme, e.
2. Ineuettit la burtei. I Tenesmo laborans, tie. Alvum habens obstrnctam. Z3erz
popft am 2eibe. Qui a le tenesme. envie douloureuse d'aller a la selle.
3. Inenietfi de pi ere. I Dysuriacus, stranguriosus, i, m. SD2it bem .tiarn3tuange
ober i3inbe bebaftet. Afflige de atrangurie. qui a let difficultd extreme d'u-
riner.
Ineneturet la plintice. I Alvi suppressio, nis. alvi coustipatio. ventriculi duritia,
ae, f. )ie R3ertiopfung. Reaterrement du ventre. constipation, f.
2. Ineuetural de pifatet. I Dysuria, stranguria, ae, f. Zie tinritzTerflopfuttg.
Strangurie, retention d'urine, f. dysurie.
Ineuetura und ufe. I Obseratio, nis, f. clausura, ae. Zug cectiOett. Fer-
mature, f.
Inenibii, are. me fncuibu, fmi facie cuibii. I Nidulor, aril, atus sum, ari. nidifi-
co, as, are. uidum struo, is, xi, structum, struere. Mile% floriten. Conant»
son nid.
Incubi, ere. v. a. I Claudo, occludo, is, si, sum, dere. obsero, as, are. Camper:
ren, berfperren, aufperren, aufcbtie5en. Fenner.
Me inculu la pantice. I Obstruor, eris, structus sum, obstrui. 93erftonft
merben. S'obatruer, se boucher. etre conatipi.
Inenneurare. I Circuitus, us, m. amfractus, us, m. ambages, is, f.
Inenngiuri, rare. v. a. ere o estate, etc. I Cingo, is, cinxi, cinetum, cingere.
circum do, as, avi, atom, are. Umgebeu, umringen. Entourer.
2. Umblu ftnpregiura. I Gyro, as, are. ambio, is, ivi, bitten, hire. circum eo, is,
ivi, item, ire. Umge4eit, fierumgetytt. Faire is tour de.. .
3. Incungiurii , ocoleacti. I Circum eo. circuitum facio. per ambages eo. nun Um:
tueg nta*n. Faire Is tour.
Ineungiuratil, part. I Cinctus, circum datus, eircuitus, a, urn. Umgeben, um:
riugt. Entoure, e.
Inennunezil, v. Incoranemi.
Ineurea, v. Incalcescg.
Ineurageztl, v Inbarbalexii.
Indatft, nutria de cati, adv. I Mox, illico, confestim, actutum. protium, statim,
continuo, extemplo, cito, subito, repente, quamprimum. @fele!), fogfeick aft:
fogfeick adult), auf bet etelle. Sur le champ, amtsitot, tout de suite. bin-
rat, et i'instant, sur l'heure.
Indatorezti, v. Indetorezd.
In delete, ado. v. Indenttlna.
Indeletnicire, etc. v. Deletnicire.
Indelungft readare. 1 Patientia, ae. longanimitas, tie, f. Zie 2nngmutb. Pa-
tience, longanimite, f.
Indelungare, departure de undeva. I Amotio, remotio, elongatio, nis, f. `smite
ntfertturtg. Eloignement, m.
2. Indelungare, prememlare de afli pe mane. I Elongatio, dilatio, prorogatio,
prolatio, nis, f. Zie tersogerung , tericbiebung. Delai, remise, ajournement,
prorogation.
Indelungfi, adj. I Longue, longinquns, diuturnus, a, um. italtge, Tang bauernb.
Qui duce longtempa.
indelungit, are. atminti de Dili pe mane, v. Amend. prentandet.
www.dacoromanica.ro
In. 171
www.dacoromanica.ro
172 In.
2. Care are deatulet. I Sufficienter provisos, a, um. ,fur @ettiige beriehett. Sitf-
fisaniment prevu, e. qui a fait de provisions.
8. Deatulitil, multdmitft. I Contentus, a, urn. Bufriebett. Content, e.
Indestulesefi, lire. facd cuiva destulzi, pe voie. I Satisfacio, is, feci, factum,
facere. @ettiige thun. Satisfaire,h...
2. Recipr. Me indeatulescii, me multiim. I Satis habeo, ea, bui, bitum, bere. mihi
sufficit. contentus sum, es, fui, ease. @enug hi:then, fief beguitgen. Avoir as-
8ez, titre content.
lades* are. ceva. v. a foci indesatfi. Denso, condense, spisso, as, avi, stunt,
I
www.dacoromanica.ro
In. 173
www.dacoromanica.ro
174 In.
Indtamnesleire. I Consecratio, nis, f. Zergotterung. Deification.
Induplicati, part. I Duplicatus, a, urn. igerboppelt. Double.
2 adj. I Duplex, plicis, o. g. Zoppeit. Double.
India') ilea, are. I Duplico, as, are. Zomiefn, berbobbeln. Doubler.
2. 21/i indup/icii, me pleas. ( Flector, inflector, tens, flexue sum, flecti. aid) belt:
gen, biegen. Se plier, se courber.
Indurare, misericordie. I Misericordia, m. miseratio, commiseratio, nis, f. A3 arm:
beraigfeit, Eiffel!, Misericorde, compassion, commiseration.
Inditratft, misericordiosii, adj. I Misericors, die, o. miserens, tis. benignus, a,
um. iBarmtergig, mitleibig. Misericordieux.
Me indurii, am misericord. I Me miseret. misereor, reris, misertns sum, reri.
eict erbarmett. Avoir pitid, etre misericordieux.
Inelariu. I Annularius, rii, m. 91ingmacber. Toaillier, m. faiseur d'anneaux.
Zoeller*. I Annellus, anellns, i, m. 92ingfeilt, Tingekten. Un petit anneau.
Ineli. I Annulus, i, m. )er Ting, Tingel. Anneals, m. bague, f.
Inell de logodowl. I Annulus sponsallitius, m. R3rautring. l'Anneau de funKailles.
I Umbo, nis, m. annuli palm, m, f.
Lwmea inelului. Zer Tinglaften. Le cha-
ton de boom.
De Meld, adj. I Annularis, e. 930M Tinge. D'anneau.
Pe: Degetulii de Meld. I Digitus, annnlaris. Tingfttger. Le doigt annulaire.
adj. Ce privesce la inelu. I Annularius, a, um. ,Bum Tinge getbrig. D'anneau.
In facie, adv. Coram. .artS ®efittt. En face.
I
Infaciqezit cuiva ceva, punii inante. I Propono, ob oculos pono, is, posui, po-
situm, ponere. Sorfteffen, borlegen. Mettre devant.
Infacilere, punere %write. I Propositio, nis, f. propositum, ti, n. Zorfteffung,
3orfoll. Action de mettre devant les yeux.
Infainezfi, nare, preaarii cu fain. I Farina adspergo, is, si, sum, gere. milt
ifftetl tectreuett. Aaperger avec de farina.
2. Infaineza perulti capulud. I Pulvere cyprio caput couspergo. ittpubertt.
Poudrer sea cheveux, se poudrer.
InfAvia, ere, ltd. Panic), as, are. fasciis involvo, is, vi, volutum, vere.
I qin=
minbefn. Bander, lien
Infitlieta. I Fasciatus, a, um. (ingebunbett. Bantle, lid.
Infftlurfttursl. I Obvolutio, circumvolutio, nis, f. )ie Utinuidelung. Enve'loppe.
Infftwari, rare. I Obrolvo, circumvolvo, is, vi, volutum, vere. t2tMuittben, dm:
tirfeltt. Envelopper.
Inflignratfi. I Involntus, circtunvolutus, a, um. Limgetuidelt. Envcfloppe.
Inferati. I Cauteriatus, stigmaticus, a, urn. ®etranbmardt. Cauterise, marque.
Inferare. Stigma, tie, n. inusta nota, ce, f. Za6 &unbind. Marque faite
I
foncer. clouer.
Inftpti. I Infixus, a, urn. qingeflectt. Fiche, fixe, cloud.
Intigere. I llama, ce. fixio, incussio, nis, f. Zug tiinftedett. Action de clouer.
Inflintati, ce este in fiinfii. Existens, tis, o. qiitirenb. Qui exiate, existent.
www.dacoromanica.ro
In. 175
Inflin(ezfi ceva, face sa fee. I Existere facio, is, feci, factum, facere.
Inflorare, grozil. I Horror, is, m. cohorrescentia, ee, f. Za0 edpubern. Horreur.
Me inflomi. Ilorreo, cohorreo, es, ui, horrere. horresco, cohoresco, is, horrui,
I
www.dacoromanica.ro
176 In.
Infrlcoi std, coprinaii de fried, adj. I Pavidus, pavibundns, meta correptus, a,
urn. &Rhoden. Rempli de crainte.
2. Infrientfatia, care aduce aar insulter pia. I Timendus, horrendus, metuendus,
a, um. terribils, e. Wurd)tbar, , fitcfirtfam, fitreVeritd). .Redoutable, horrible,
enorme. craintif; live.
Infrieolezg, fere. pe altulu, v. a. I Deterreo, es, rui, territum, deterrent. time
facio, is, feci, factum, cere. 3einanben erfdyecfen, .aemanbein aurcf)t einingen.
Effrayer, intimider, epouvanter.
II. Recipr. Me fnfricofezi eft. I Extimeo, es, u.;, mere. expaveo , es, vi, vere.
expavesco, is, scere. eic4 eridgeden. S'epouvanter, etre effraye, epouvante'.
Infrieolere, v. _Fria, temere.
Infrigoffezti, v. lYCIVCIL
Infrnmueetare. i Decoratio, nis, f. ornatus, us, m. Die ,Biening, bie 9.3er-
jcbbnerung. Ornentent, e. decoration, f.
Infrumusetatii, adj. I Decorus, vAnustus, ornatus, formosus, a, um. ced)ifit,
geiicrt. Orni, e. beau, pare, e.
Infrumnsetezei, are. v a. pe altu hnpodob. i Decoro, orno, as, avi, atum,
are. venusto, as, are. pulchrum, reddo, is, didi, ditum, reddere. 3ieren, per:
fdAttern, fcfnithcfen. Omer, parer, decorer.
II. Recipr. Me infrumusetesc4. Pulchresco, is, scere. ecipti rnerben. S'embel-
lir, devenir beau.
Infruntare, mustrare. Objurgatio, exprobratio, animadversio, reprehensio, nis,
f. Wut3jdjettung, Biit4tigung. Reproche, reprimende, f. correction.
Intruntatoritt. I Ohjurgator, castigator, exprobrator, reprehensor, is, m. Ocz
fcbefter, Bfid)tiger.Qui fail des reproches.
Infrantatore. I Exprobratrix, cis, f. Die Zertneijerin. Celle qui rdproche.
Infrantattl, mustrali, part. I Objurgatus, exprobratus, castigatus, reprehensus,
a, urn. gri*Iten, nermiejen, getabeft. Reprimands, reprochd, e. repria.
Infrunti, are mustru. I Objurgo, exprobro, castigo, as, avi, atum, are. verbis
corripio, is, corripui, correptum, corripere. reprehendo, is, si, sum, dere. Stijef::
ten, aticfnigeil. .Riprimander, reprocher, corriger.
Infrunzemeii, dire. I Frondeo, es, dui, dere. frondesco, effrondesco, is, scere.
®ritnen , 2imb befommen, befaubt werben. Pawner du fuillage, a voir des
feuilles.
Infran(lita, frundosir, adj. I Frondens, tis, o, frondosus, folioans, a, wu. 2att:
Qui fait de ,fealties, leafy.
big, befatibt, gritn.
Inland*, are. v. a. unit vasii, o bale. I Fundo instruo, is, xi, etum, struore.
din a4 mit 8oben Derie'4en. Mettre un fond l un vase.
Infundattl, v. Aatupatir.
Ingiidneacti, ire. dair voe. i Permitto, admito, is, misi, missum, mittere. sine,
is, sivi, sini, situm, sinere. coneedo, is, cessi, cessum, cedere. potestatem,
do, das, dedi, datum, dare. Qrfanben, ittiaffen, lriattbnif3 gebett. Perniettre,
accorder.
2. Ingaduire, ertare, v. Iertare.
Ingaimacelii, v. Incalcire, incureeiturii.
Inganare, I Sauna, ae. snhsauium, uii, n. subsannattio, nis, f. Die Zerf)blinting.
hie aieripottung. Moquerie, f.
Inganaltoriu. I Salmi°, Ms. subsattator, is, nt. Zee spottuoget. Boulon, mo
moqueur, nt.
Inganii. are. I Subsanno, as. are. Mojpotten, alobbipten, perfarfpn. Se moquer
de . . . , tourney en derision.
ingaimacescu, rive. v. Incurcu, fncillcescd.
Ingennehlere, i Iugeniculatio, gennflexio, nis, f, ttieen, nieberftlieen. Genu-
flexion, action de s'agenouiller, action de fiechir les genoux.
www.dacoromanica.ro
In. 177
Ingenue.' lu, are. v. a. I Ingeniculo, as, are. geniculor, aria, art. genuaflecto,
is, xi, sum, flectero. Sitieen, nieberfnieen. S'agenouiller, ae mettre h genoux.
Ingennehinta, part. I Geniculatus, a, um. genu nixus, a, urn. Agenouilli, de.
qui eat a genoux.
Inger*. v. Angerii.
Inghiecatfi, adj. I Gelatus, glaciatus, congelatus, gelidus, a, um. eefroren,
froflig, eifig. Geld, e. glace, e.
Inghlecfi, are. v. a. I Gelor, gelo, congelo, as, avi, atum, are. congelor, axis,
atus sum, art. gelasco, cis, score. grieren, erfrieren. Geler, congeler.
Ing *ley*, gerd. v. Gera.
Ins himpii, impungii. v. a. I Stimulo, as, avi, guru, are. pungo, is, pupugi,
punctum, pungere. etcriytt, flachrin. Aiguillonner, piquer.
Inghimpare. I Stimulatio, nis, f. etichefung. Action de aiguilloner.
Inghimpatora. I Stimulator, is, in. 91nreger.
Gelid qui pique.
InghimpAtore. I Stimulatrix, cis, f. Celle qui pique.
2turegerin.
Ingleinepata. impunsit, part. I Stimulatus, punctus, a, um. geftochen, angereilt.
Stimu le, e. aiguillond, e.
Inglaititdre. I Faux, cis. gula, ae, f. aesophagus, i, m. echiunb, epeit3rbhre.
Gosier, gorge, f.
Inghitire. I Deglutitio, devoratio, nis, f. Za6 ecVifett, b a@ ecVingen. Ac-
tion de devorer, d'engloutir.
Ingliital, tire. v. a. I Glutio, deglutio, tis, tivi, titum, tire. echtucfen, nerfchilicfen,
neridgingen. Avaler, ddvorer, engloutir.
Inghiiitti, part. I Deglutitus, devoratus, a, urn. eeicritudt, nerfcVudt. Ava ld, e.
&cord, e. englouti, e.
Inglod*, dare. bagit in nororu. I Cceno Inger°, is, gessi, gestum, gerere. luto
immergo, is, si, sum, gere. tluag in Sfoth fteden. Enfoncer dans lo. boue.
II. Reciprocii. Mg inglodti, me cufundii in noroiu. I Luto inhasreo, es, htesi, has-
sum, hEerere. 3n Rod) geradyn, fid) in 13fiiip fteden. S'enfoncer dans la boue.
IngrAdese*, dire. v. a. unit gardii. Sepio, sEepio, is, pit, sepsi, sepitum, sep-
I
tum, inspire. Barmen, dant Bun ftedjtcn. Faire une haie, entourer d'une haie.
IngrAdire. I Septio, nis, f. Sepimentum, i, n. Zie Zeratiunung. Endo., m.
Ingraditn, part. I Septus, a, um. @eidunt, gefiochten. Entourd d'une haie.
Ingralare. I Saginatio, nis, f. Enftung. Action d'engraisser. engraissement, m.
Ingravntfi, adj. I Saginatus, adescatus, pingve factus, a, um. 03enniftet, fett
gemadft. Engraised, e.
Ingralii, are. v. a. I Sagino, as, avi, atum, are. pingve facto, is, feci, factum,
facere. Snitflen, fett machen. Engraisser.
II. Reciprocii. Mg ingrapi. Glisco, is, scero. pingvesco, is, scere. 5ctt merben,
I
www.dacoromanica.ro
178 In.
Ingrijire. I Cura, ae, f. Ociorgnif3. Soin. in.
Ingrijata, cu griji, adj. I Sol licitus, curis distentus, anxius, u, um. C-orgiam,
forgfartig. Inquiet, geln cle sollicitude, d'anxierte.
Ingrijesca, v. Grijescu.
IngropAclune, inntormentare, cu solemnitate. I Plms, neris, u. justa, orum.
funeralia, orum, n. plur. exequiac, arum, f Trgriib4, Vehhcribegiiligil.
l'une'ailles, f. pl. convoi, nt. pontpe fundee, obsi,gues, f. p1.
Ingropd, foci 81ujba de ingropare la mortit v. Prohodescd.
Ingropare a unui lucre. I Infossio, defossio, nis, f. defossus, us, in. $ergra=
bug, ittgrabring. Evfnuissement, in.
Ingropare, a unui oma. I Humetio, Ms. sepulture, ae, f. 93cgrebung, Tegriib
Sepulture, f.
nib.
Ingropatora. Sepultor, is, m. Zobtcunriibcr. Gehl qui ensevelil.
Ingropata, part. I Humerus, inhumatus, contumulatus, sepultus, a, um. 51.1e.:
graben. Enseveli, enterre, e. inhume, e.
Ingropd, are. v. a. o contord, &glutei, ele. I Infodio, defodio, is, fodi, fossum,
fodere. Enfouir
ucrgraben.
Ingropd via. i Defodio, accumulo, as. avi, arum, are. Zia Veinftbrfc bcberfell,
einfrtarrcu. Rechausser les vignes.
Ingropd unit mortis. I Hurno, coutumulo, as, avi, atum, are. sepelio, is, ii,
pultum, lire. 23cgrebeit, bcerbigcn. Ensevelir, entet,Ter.
Ingrolala I Spissamentum, i, n. TidAcit. Epaisissentent, tn.
Ingrotfi, are. v. a. I Crasso, incrasso, as, are. Tici marlyn, verbicfen. Grossir.
faire Bros, sae.
2. Ingrola ceva din cele curgdtdre, cernela, ele. I Condenso, crasso, incr,asso.
dens°, spisso, conspisso, as, avi, atum, are. Zirlit tuadjen, uctbideu. Epais-
sir, condenser.
II. Reciprocd. Mi ingroffi. I Crassesco, incrassesco, is, scee. Zid Werbcn. Se
grossir.
Ingrozesca, pe cineva, v. a. I Perterre facio, is, fed, factual, sere. perterreo,
es, ui, rere. horrorem, incutio, is, cussi, cussum, cutere. 2enialtben erfdyeden.
Epouvanter, inspirer la crainte is quelgzeten.
II. Reciprocii. me ingrozescd. Horreo, cohorreo, es, ui, horrere. horresco, is,
scare. @mint, fdpubern, fic4 cutfelyu. Se hdrisser, gird saisi d'horeur.
Ingrozire. I Horror, terror, is, in. @mien, idjairbern, cntic4cir. Ilorreur, ter
reure, herissentent, nt.
logrozitorIn, adj. I Horrendus, horridus, a, urn. horribilis, e. terribilis, e.
EOraulant, graufid), erid)rectlid). Horrible, terrible.
Ingttzteza. v. Strintte-ii.
Ingusti. v. Angustd.
Inieptare, repezire. I Impetus, us, m. Zert 91uS1jolcrt. Impe'luosite, f.
Inept, aeptd, are. raped& Jacto, us, avi, atum, are. cum impetu, judo, is,
jeci, jactum, jacere. ecipibern. Teter ou-lancer rapidement.
!tutorial, in cacti este came. i Cor, dis, n. Sfusra. Carer, In.
Din ininzli, dela inintii, adv. I Cordicitus. !Born .5crgert. Au .fond eceu.
Durere de inimit. I Cordialgia, ae, f. cordis dolor, is, m. .7)no 45crsmely. that
de Cod', nt.
Inima, seetfi, intelegere I Animus, i, tu. pectus, oris. cor, dis, n. Sacra, (SSctniftlj,
Ecele. Ante, f. cmur, vr.
Din told ininza. I Toto animo , toto excorde. Tat flt1113C111 4)rtvii. .De tout
mon cceur.
Inima band. I Animus bonus. @MO sera, Bute eeete. Bon cceur, bone ante.
Inima rea, bold de scurscire. I Dysenteia, ae, f. pie rotbe Rufir. Dyssenterie,J.
Bolnatni de acea bad. I Dysenteiens, a, um. )cr bie runic atu4r ()at. Cellui
ou cello qui a la dyssenlerie.
www.dacoromanica.ro
In. 179
Inlemneseit. v. Incremenescii.
In locu, adv. I Loco, pro. etatt, anftatt, fair. Pour, an lieu.
Pe: In locu meu. I Loco mei, pro me. EMU memer. A ma place, au lieu de
moi, pour moi. (pentru mine).
In launtru, adv. I Intus, in tra. 3mvenbig, barinuen, inuerbatb. Dans, degans.
Me duct"; in lguntru. I Intro, eo, is, ivi, itum, ire. .incingefjen. Entrer dans.
Duca. in lguntru. I Intro Fero. S:)ineinflihren. Porter dans.
Celg din lguntru, adj. I Intents, interulus, a, urn. comparat. interior. super!. in-
timus. internus, a, tun 2nuen, inmenbig. Inte'rieur, interne.
Innaldesci, ire. v. a. I Adnecto, annecto, subnecto, is. xui, nexum, nectere.
Buiontmenflitcletn. Attache,. h, Tier, joindre, unir.
Innadita, part. I Annexus, adnexus, a, um. Wugeftitcfeit. Attache, lie, e. uni.
Innaditurai. I Adnexus, annexus, us, in. annexio, nis. adjunetio, nis, f. 2fw.-
fliidefung. Connexion, jonction, f. attachment.
InnecacIosii, pontii care swinge la gait, etc. adj. I Austerus, acerbus, a, urn.
g)erb. Apre, austere.
Pe: Tusci innecgdosa. I Tussis suffocans, tis, f. Stidhufleu. Toux suffocante, f.
Inneci, are. ncibufescii pe &neva. v. a. I Suffoco, as, avi, atum, are. rfticren.
Suffoquer.
2. Innecg in apg. I Aquis neco, as, avi, atum, are. aqua mergo, immergo, der
mergo, submergo, is, si, sum, mergers. (rfaufen, Mt Soifer erftiden. Sub-
merger, foyer, soffoquer.
R. Recipr. Me innecg, me nibulescii. I Suffocor, aris, atus sum, ari. arfticlett.
Suffoquer.
In apci. I Aquis necor, aria, atus sum, ari. aquis suffocor, haurior, riris, haus-
tus sum, hauriri. mergor, etc. rftutfell. Se foyer, mourir dans !'eau.
Me lanced cu mducare. I Edendo praefocor, aris, atus sum, ari. Sithrenb bem
qen erfaden. Boucher la respiration.
Inneenre, niibufire. I Suffocatio, nis, f. Zie ritiefung. Suffocation, f.
Inneciiturt de apii, potopii, viirsare de apli. v. Wirsare de (qi.
Innecatvi, niibufit fi, part. I Suffocatus. praefocatus, effocatus, strangulatus, op-
pressus, exanimatus, a, um. 1:ftictt, ermiirgt. &d rogue, e'touffe, e. etrangle, e.
Inneentra in apli. I Aqua mersus, aqua immersus, aqua suffocatus, a, um. 3n
Saffer erIlicft. Plonge, noye, submerge, e.
Innegreseik. v. Negrescg.
InnotletturA. I Nodositas, tis, f. nodamen, minis, n. Serfultplung, &uotigteit.
Assemblage de nccuds.
InnodA, are. v. a. I Nodo, innodo, connodo, as, avi, atum, are. Aniipren, bet:
tuftpr en. Nouer, tier, server.
Innodatii, part. I Nodatus, innodatus, a, um. $erfniipit , nercitidt. Now; e.
lie, e. serve.
www.dacoromanica.ro
180 In.
Innoeseii, ire. ceva. v. a. I Novo, innovo, renovo, restauro, instauro, integro,
as, avi, atum, are. grneuern. Renouveler, rdpare, refaire.
2. Recipr. Me innoescil. I Novor, instauror, ads, atus sum, mi. grneuert medal.
Se renouveler.
Innoire, renoire. I Novatio, innovatio, renovatio, instauatio, restauratio, nis, f.
l.rneuerung. Renouvelement.
Innoitoriii. I Novator, innovator, renovator, restaurator, is, m. `letterer, Grum=
rer. Restaurateur de . . .
celui qui repare.
,
Innottfi, renoitd, part. I Novatus, renovatus, restauratus, a, um. griteuert. Re-
nouvell, repare, e.
Innoptatal, de no'pte, adv. Noctu. glacbt& Pendant la nuit.
I
Pe: Am sositis innoptatil. Noctu perveni. Jcb bin bei ber 97acbt angelommen.
I
www.dacoromanica.ro
In. 181
deor, deris, medicatus sum, mederi. valetudini restituo, is, ui, tutum, tnere.
3einanben gefunb marben, beifen. audrir quelqu'wn.
2. Recipr. Me Inscinaloiescii ell I Convalesco, resanesco, consanesco, is, scere.
convaleo, es, ui, litum, lere. valetudinem recupero, as, avi, atum, are. eio
beiten, genefen, gefunb rverben. Se re'tablir,
Insareinare. I Oneratio, nis, f. Zag etabett, bie Tercinverung. Charge, f.
Insareinata, part. I Sarcinatns, oneratus, a, 'um. Ociabeli. Charge. e.
Insfireinezi, are. pe altu. v. a. I Onero, sarcino, as, avi, atum, are. sarcinas
impono, is, posui, positum, ponere. 21ufbilrbeit, auftaben, mit 23iirbe bepacfelt.
Charger, charger de bagage.
Inseiintare. I Nunciatio, annuntiatio, denuntiatio, significatio, renuntiatio, nis,
f. Zie Racbrid)t, bie Zenacbricbtigung. Action de annoncer, annonce.
luso lintezia, are. face de wire. I Nuncio, annuncio, denuncio, significo, as, a-
vi, atom, are. scire facio. cerciorem facio. 9,1nfiinbigen, benadyiaitigen. Aver-
tir, faire savoir, annoncer.
InseilMatori. care face de scire. I Nuntius, ii. denunciator, enuntiator, is, fn.
i8otgaffter, 9Infitubiger. Celui qui annonce, annonceur, annonciateur.
Inselintatu, part. I Nunciatus, denunciates, significatus, a, um. cercior factus.
terfitribiget. Armond, averti, declare, informe, e.
Inseollosezi, acme. imbracii cu scOrtil. I Crusto, incrusto, as, avi, atum, are.
crusta obduco, is, duzi, ductum, ducere. Tat 91inbe ilberaiefjen. Cruster.
II. Recipr. Me inscorloirezii. I Crusts obducor, eerie, ductus sum, dud. Snit ei.
ner Viinbe ilber3ogeu merbeit. Se curter, enduire, reveal..
Inselaeinne. I Dolus, i, m. fraus, dis. deceptio, defraudatio, nis, f. impostura,
fallacia, ae, f. Zer Oetrug, bic Pift, bie Zetritgerei. Fourberie, tromperie, f.
aude.
Inselatorti. I Fraudator, defraudator, deceptor, impostor, is, m. Zer Zettitger.
Fourbe, trompeur, qui trompe. Seducteur.
Inselatore. Fraudatrix, deceptrix, cis, f. )ie Zetrfigerin. Celle qui trompe.
Inselatorii, adj. I Dolosus, fraudulentus, deceptorius, a, um. fallax, cis, o. g.
2iftig, betritgerifit. Fourbe, frauduleux.
Pe: Lumea e tnfeatore. I Mundus est dolosus. Zie Vett ift betritgliO. Le mon-
de eel perfule, trompeur.
Inselatil, part. I Fraudatus, deceptus, seductus, a, um. Zetrogett, f)intergangen.
Trompe', seduit, e.
Ingelii calu. I Equum, sterno, is, stravi, stratum, sternere. equo sellam impono,
is, posni, situm, ponere. eatteln, bag ¶3ferb befattefn. Seller, mettre une selle
sur un ahead.
fulfeld, amageacii. Fraudo, defraudo, as, avi, atum, are. decipio, is, cepi, cep-
I
www.dacoromanica.ro
182 In.
Insenines*, are. facet senina. I Sereno, as avi, atum, are. rteiterit, §eiter
madjen. Rendre serein.
2. Becipr. Mi Inserineza. 1 Serenor, aria, atus sum, ari. .niter merben, §eff inerg
ben. Etre serein.
Insera, inseneazei. v. impers. I Vesperascit, advesperascit. (20 btintmert, N toirb
(benb. It se fait nuit.
Inserati, adv. I Vespere, vesperi. 2tbenbo. Le wit.
Pe: Am venita inserata. Vespere veni. 3d) bin 2lbenbe gerommen.
Inseri, rare. mi apnea sera. I Vesper mild advenit, crepusculo cooperior, rids,
opertus sum, cooperiri. Zen bet: %benbbammerung tiberfanen tuerben. Etre
surpria par la nuit.
Insetatik, adj. I Sitiens, tie. sitibundus, siticulosus, a, urn. Zurilig. Qui a aoif.
InsetolezA, are. I Sitio, is, ivi, itum, ire. Zurftig tnerben. Avoir soil.
Inter*, rare. punu soldari la renda, etc. I Ordino, as, avi, atum, are. in ordinem
colloco, as, avi, atum, are. in seriem dispono, is, posui, positum, ponere.
Reiben, in Reiben fteflen. Mettre en ordre, aranger, disposer.
2. Inftra nuirgele. I Filo ordino. filo juugo. filo persero, is, ui, sertum, serere.
inftibetn, aurei§en. Enfiler des perles.
Inqtrati, part. I Ordinatus, in ordinem collocatus, in scrim dispositus, a, um.
olieorbnet, in ber Drbnung gefteUt. Range, eras en ordre.
Inelocesei, cire. pe cineva cuiva. I Socio, consocio, as, avi, atum, are. socium
cuipiam adjungo vel conjungo, is, junxi, junctum, gere. Bugefeffen. Asso-
der, joindre, unir.
Insoteseil ye cineva la drumti, etc. v. Aeompaniezil, fi Companionii.
II. Reciprocii. Ma insocesca cu cineva. 1 Socior, cpnsocior, aris, atus sum, ari.
societatem ineo, is, ivi, itum, ire. eicb 2cmanbem augefetten. S'associer
quelqu'un.
Insocire. 1 Sociatio, consociatio, nis, f. Zit &I:chanting. Association.
Inso %ire, companie, companions v. Companie.
Insoru, rare. dazi mulere cuiva. 1 Uxore aliquem instruo, is, instruxi, struetum,
struere. Marito, as, avi, atum, are. 3emanben belueiben, nerbeiratben. Marier.
2. Reciprocii. Me fit8Oril . 1 Uxorem duco, is, duxi, duetum, ducere. tleirat4en.
Se warier.
Inspaimentare, v. Spanentare.
Inspleatik, cu spice, adj. I Spicatus, a, urn. Bit Webren berfe§en. Qui porte
des epis, qui en 2z. . .
Inspie*, are. fact; spied. 1 Spicor, ads, atus sum, ari. 21e§ren belommen. Pro-
duir des epis.
Inspinil, are. impungii cu spinele. 1 Spina pungo, is, pupugi, punctum. pungere.
Vit einem Zorn ftetben. Piquer avec une epine.
II. Recipr. Me inapimi. I Spina pungor, ens, punctus sum, pungi. eic4 mit
einem Zorn fiet§en. Se piquer avec une dpine.
Inspirfi, rare, v. Insuflu.
Instrainare. 1 Alienatio, abalienatio, nis, f. Zit ittfrembung. Alienation, f.
Instrainatii, part. I Alienatus, abalienatus, a, um. ntirembet. Aliene, e.
InstrAinezii, are. ceva. I Alieno, abalieno, as, avi, atum, are. ittfrembett,
entfernen. Atiener.
InstrAinez*, departeza de In mine. 1 Abalieno. on jic entiernen. Eloigner
de soi.
Instrument*, v. Unelttl
lusts, insa, promon. , Ipse, a, urn. (e jail. Lug lame, elle meme.
Insuflare. 1 Adflatio, inspiratio, inflatio, nis, f. Zie iliblafung. Inspiration,
f. gonflement.
Insunetesei, fire, v. a. I Animo, as, avi, atum, are. Sefeeten. Vivifier, ra-
nimer. . .
www.dacoromanica.ro
In. 183
Insulletesefi, fire, v. a. I Animo, as, avi, atum, are. Zefeefen, befeben. Ani-
men vivifier.
Insulletire. I Animatio, uis, f. Zie Oefeetung, Oefebung. Action d'animer.
Insuaetiti, part. I Anirnatus, a, mn. Zefeelt. Aninte, e.
Insulin, are. inspirit. I Adflo, afflo, inflo, inspiro, as, avi, atom, are. iribtafeti,
einbandjen. Inspirer.
Insula, v. Ostrava.
Imagine ea, adv. I Egon-re ipse, ipse met. pl. nosmet. .adj fait. Moi meme.
Insurare. Conjugium, matrimonium, ii, n. Zie k5eiratb. Massage, nn.
Insuratii, part I Conjugatus, maritatus, matrinionio junctus, uxoratus, a, um.
aierbeiratbet, bemeibt. Marii, e.
Insurezia cisme, v. Caputii.
Ins etsia' , la incIllime, v Inaltime.
Insusel, ado. I Sursum. 214 ijerauf, binauf, oben. En haut.
Insusu, Sri 'n joss, adv. I Sursum et deorsum. sus deque. 9.1rif nab ab. En
haut et en bas.
Ceti de suss, adj. I Superus, a, um. Zer, bie, bag obere. D'en hau. qui eat
en haut.
Insuleseeli, sire, ceva ca aid meg. I Sibi aliquid assumere, sumere. attribuere.
sibi arrogare, vindicare, suum facere. ad proprio, approprio, as are. pro-
prima facio, is, feci, factum, facere. Bueiguen. S'appropridr, s'attribuer.
Insusire. I Appropriatio, nis, f. vindicatio, attributio. Zie Bueigining. Appro-
priation, f. attribution.
Jamieson'', tire product's, facii insutilii. I Ceutuplico, as, are. .tunbertitiltig
macijen. Centuples.
Iunsutitfi, adj. I Centuples, plicis, o. centuplus, centuplicatus, a, um. Ounr.
bertfarb, bunbertfditig. Centuple.
Intiirgliere. j Retarded°, commoratio, nis. mora, ae. tarditas, Us. tardicies,
ei. tarditudo, finis, f. Zie iBerabgerung, ber $eraug, )8erweitung. Retard, m.
Intiircliitoriu, de a(li pe inane, v. Ainanitoriu.
Intircliin, are. pre cineva. I Tardo , retardo , intardo , as , avi, atum, are.
detineo, es, tinui, tentum, tinere. Zeriptiten, aufbaften, )emanbcn berabgern.
Retarder, causer de retarde a quelqu'un.
II. Reci2trocic. Me Intarilliu ea. I Tardo, moror, commoror, cunctor, ens, atus
sum, ad. me detineo, es, ni, tentnm, tinere. Sid) nerfpdten, Derweifen. S'ar-
reter, se retenir, lt.. .
IntArelet. v. Samba.
Intareseil, sire. facii tare. v. a. I Fortifico, roboro, corroboro, as, avi, atom,
are. ettirten, itart madyn. Fortifier, corroborer.
I. Intareseal o cetate. I Munio, eruunio, communio, is, ivi, itum, nire. roboro,
corroboro, firmo, as, avi, atum, are. Zefeitigen. Fortifier, rendre fort.
2. Intarescia o lege, o aproli. I Approbo, auctoror, aria, ari. auctoro, as, avi
atum, are. 03enOntigen, beittitligen. Autoriser.
3. Inteireseet, fad; vertosa, v. Invertorzii.
4. Intiireseil, scrobescit. v. Scrobescii.
II. Recipr. stile intarescii, cape-all putere. I Roborasco, is, scere. vines adipiscor,
ceris, adeptus sum, pisci. ce tart werben. Prendre de la force.
Intarire, imputernicire. Firmatio, confirmatio, fortificatio, roboratio, nis, f. Zie
I
www.dacoromanica.ro
184 In.
nitus, finnatus, confirmatus, a, urn. aiejeftiget, beftarrt, befrtiftiget. Fortifd,
muni, e.
Intaritti, v, 'nth-U(4, app.
Intel& v Anteiu.
Intelegere. I Intellectio, nis, f. Za0 23erft4ett, bie 93erfte4ung. Intelligence.
action de comprendre.
2. Puterea de a intelege. I Intelligentia, ae. mens, tis, f. intellectus, us, ra.
Zer Zeritanb, bao Zierfttinbui. Intelligence, f. connaissance, science, I.
2. In4elegere, invoire, ndriivire,intre amici, etc. I Consensus, us, m. concordia,
ae. consensio, nis, f. Zie Ilbereinftinmung, bie ZertriigfiCeit. Concorde, har-
monie, J. accord, m.
4. In4elegere adg insemnare a unui cuventii. Sensus, us, m. ius. signifies-
I
piam obviam fin, fis, factus sum, fieri. annanben begeguen, mit aemanbett
imamtnen foramen. Itencontrer guelqu'un.
Int6lnire. I Concursus, occursus, us, m. obviam itio, nis, f. Zit Zegegnung,
bie Bufannnentunit. Recently.
Intemeeata, intciritel, adj. I Fundatus, finnus, a, um. @egriinbet. Eta'li soli-
dement, solide, ferme.
Intemeere. I Fundatio, nis, f. Zie (33rilnbung. Fundation, I.
Intemeeziii, ere. punft temelie. I Fundo, as, avi, atum, are. fundaments jacio,
is, jeci, jacturn, jacere. Oiritnben, ben (33runb Tegen. Fonder, dtublir, batir.
Intemeeze note, spitale, etc. v. Afeflit.
Intemplare. Cast's, eventus, us, m. accidentia, ae, f. Zer anti, bat3 lficeiguifi,
bie Q3egeberr4eit. Accident, eVenement, hasard, sort.
Intemplu, me intemplu, are. v. n. Accido, is, cidi, cipere. evenio, is, veni,
I
ventum, nire. contingo, is, tigi, tactum, tingere. Sorfaliett, ftctj ereignen, ber.
geben. Arriver, parvenir.
Pe: Nu ?ream intemplati a easel. I Ab eram domo, vel, contignit me abesse do-
mo. .(f) befanb mid) nid)t 8u Ortute.
Se intemplii se brodesce, etc. impel's. I Accidit, contingit. tfid trtigt Pc') pt.
It arrive.
Din tntemplare. I Accidentaliter. SufdIfig. Casuellement.
Intemplatorita, adj. I Casualis, e. Buftiaig. Caeuel, accidentel e.
www.dacoromanica.ro
In. 186
www.dacoromanica.ro
186 In.
2. In minte. I Cogitatio, conceptiu, imaginatio, nis. idea, ae, f. Zie ffirrbilDUng,
tkoriteltnng. Imagination, pensee, refflexion.
Intaritare. I Irritatio, instkratio, concitatio, incitatio, nis,
f. incitamentinn, ir-
ritamentum, i, n. irritamen, minis. Zie 9(nreiong, 2lnftiftttug, Mtfbetottg.
Irritation, action d'exciter.
Int.iritatorili. I Irritator, concitator, is, m. Zer 9(ttreiler. Cella qui excit.
Intaritaterre. I Irritatrix, cis, f. Zie 9111reiprin. Celle qui excit.
Intarttator. add. care se pole Va. Irritatbilis, n. excitabilis, e.
Intaritit, are. v. a. Irrito, instigo, incito, suscito, as, are. concito. as, avi, a-
I
turn, are. lacesso, is, lacessivi, sitinn, cessere. Reiiett, anreiien, anftiften.
Irriter exciter. smelter.
Dfe £ntartlti eta, v. Me °gild spre while.
Intslirttatil, adj. sea part. I Irritates, concitatus lacessitus, a, urn. 9Ingeetit
nufgel)ett. frritd, excite, e.
Intoczna, asemene, adj. Aequalis, e. prorsns, a, net. kid), nrrobe. Egal, e.
2. Intocinp, ado. I Aeque, sequaliter, prorsus. Ofeidfinitti, gerabe, el enjo, eben
faIN. Egalentent, equitablement.
Intocmescii, mire. 2umii ceva la rg»dii. I Aocommodo, apto, adapto, applien,
as, avi, atum, are. dirigo, is, rexi, rectum, dirigere. 9Ittricbten, 3uridgcit, all
recbt utodten. Appieter, adopter, arcommoder, mettre en ordre.
Intocnire, punere la renduialii. I Aptatio, accommodatio, applieatio, uis. .a^+ to
Sufidttung, %Itrid)tung. Action de mettre en ordre, arrnmodation.
Intocznita, part. I Accommodatus, appositus, a, inn. Acrommode, ajuste, e.
arrange, e.
Intootnitit spre ceva, band de ceva, adj. I Aptus, accommodates, a, um. 13e
quell, frict)idt. Apte, propre, adroit, convenable.
adv. Cu rendutalii. Apte, apposite, commode. Q3equetn, gritticit. Commode-
ment, dune manare convenable.
Intorcere, dare inapoi a unui lam. I Restitutio, redditio, nis. Zee &trudge-
ben. Restitution, reddition, f.
2. Intorcere, tillnacire a unei car(i, traductie. v. Traduc(ie.
3. Intorcere din callitorie, etc. I Reditus, us, m. reversio, reditio, regressio. nis,
f. Zie Titcfrunft, attidKr. Retain., la,
4. Intorcere dela red spre bine, sett dela eriticie la cresliniitale. I Conversio, nih,
f. resipiscentia, a, f. Zie Oefripling. Conversion, f.
b. Intorcere a ogorului, adoua arciturii. I Agri iteratio, His, f. it lintactentitg,
bie Sieberiptung be Wcferff. Reiteration, f. binge, nv
intOre cere, torsi. rota, etc. Intorqueo, contorqueo, es, torsi, tortmn, torque
I
re. verto, inverto, is, si, sum, tere. verso, inverso, as, ay', slum, are. `.ire
ben, tuenben, febren. Tourner, de'tourner.
2. Intorcii pe cineva la credinlia, la pocdinta, etc. I Convert°, is, ti, sum, tere,
rednco, is, xi, ductnnt, ducere. Ziefebren. Cmivertir.
3. Intorcia, dad inapoi ce am luald. I Redd°, is. reddidi, (Min, reddere. rest(
tuo, is, tui, tutum, tuere. Buriitincinii. Rendre, rest iluer.
4. Intorcu oclaii in altii parte. v. Abatia.
5. 'More& paguba clam. I Penso, compel's°, as, avi, atum, are. &fc13ett. Cone
penser, rendre.
6. ligature& vorlia cuira. I Contra died, is, dixi, dictum, dicere. uiberrebm, lui
bropredrit. Contredire, objecter.
7. Iniorci ogortzlii, aid adoua Orli. I Arturo result°, as, avi, atm, are. terrain,
itero, as, etc. Ilinadent, 3ut inieitennutt °dem. Difi.irher, biller, Conner um,
seconde fagon lz la terre.
8. Intorcit porumbu, cucuruzu, $16 sopa adnua Ord. I Repastino, as, are. Um-
4acten, aunt atueitenntaf beOden. B hlen Lecher ou labourer la terre pour la
seconde foil).
www.dacoromanica.ro
In. 187
IL Recipr. Me intorcti, me invfirtacri. I Versor, aria, atus sum, ari. Invertor, te-
ns, versus sum, verti. Sid) mitbrebett. Se Owner.
2. Me intocii de undeca. Redeo, is, dii, divi, ditum, rodire. revertor, tens, re-
I
ment, a l'insu.
Inteatata, adv. I Tantopere, adeo, tam, intantum. t'-"o felt, injetueit. Tant,
tellement, autant que.
Intrehare. I Quaestio, interrogatio, nis, f. Zle `wage. Question, interrogation.
Intrebatora. I Interrogator, percontator, is, in. het Rtager. Qui irterroge.
Intrebata, part. I Interrogatus, pereontattts, a, um. Glefragt. InterogI, e.
Intreba, are. v. a. I Rogo, interrogo, as, avi, atum, ore. qumro, is, qutesivi, si-
turn, quterere. percontor, aris, atus sum, all ragett, aitiragett. Interroger.
Intrebuinteza, are. uni lacru. I Re tutor, tens, uses sum, uti, f. rem usurp°,
as, avi, atum, are. Zrauchett, gebraucben. User, de ae aervir ou faire usage de..
Intrebatintare. Usus, us, m. usio, nis. usurped°, nis, f. Zer @ebrauch , bie
I
ro, as, avi, atum, are. preeeedo, is, cessi, eesstun, cedere. emineo, es, nui, mi-
none Ilebertreffen. Surpasser.
II. v. n. Intrust, mufti pe deasupra, entlifi(ii. I Super sum, es, fui, esse. relin-
quer, erisrelictus sum, relinqui. residuus sum. Ileberbieiben, iibrig Rut, itbrig
bleibeit. Etre de mite, reste.
IlL v. recipr. Me Intrecti cu cineva. I Acmulo, as, are. temulor, aris, atus sum,
ari. 9larbetfern. Rivaliser, entier en concurrence.
Me intrecti, facti copilaf ir. Pueritias exerceo, es, cud, citum, cere. Stittberel
I
www.dacoromanica.ro
188 In.
Intreltd, adj. I Triplex, plicis, o triplus, triplicatus, a um. ZreirctO, breiftiftig
Triple.
Intremare, fraseinlito?ire. v. inacina'tofire.
IntrAntsi, me intramti, me ilia amitosis. I Convaleo, es, ui, valere. convalesce,
consanesco, is, scere. resanesco. vires recupero, as, avi, atum, are. @mien,
au Straiten foininen. Se retablir.
Intrerumpa. v. Precurmit, etc.
Intristare. Tristitia, te. tristities, ei, f. tristimonia, an. tristitudo, dinis. con-
I
tristatio, nis, f. mceror, is, m. mcestitia, ae, f. `.die ` 2antrigfeit, bie ZietritbitiO,
ber Rummer. Tristesse, f. chagrin, an.
Intristatfi, tristil, adj. I Tristis, e. contristatus, maestus, a, urn. nuerens, tie, o.
Zraurig, itetriibt. Triete, attristd,e. abattu, affligd, e.
Intristezi, are. pe altu. I Contristo, as, avi, atum, are. tristo, as, are. tristitia
afficio, mserore afficio, is, affeci, affectum, afficere. tristem vel mcestum all-
quern reddo, is, didi, ditum, reddere. 8etritben, traurig ma*n. Contrister,
attriater, affliger, abattre.
2. Reciproeir. Me intristea. I Tristor, aris, ari. mmreo, es, ui, mEestum, maerere.
tristitia afficior, earls, affectus sum, affici. maerore afficior. eic4 betrilbeit. S'at
trister, a'affliger.
adv. Trigs; as intriat. f Triste. Xraurig. Triatement.
Introenntia, adj. I Gravedinosus, a, um. edutupfig. Catarrheux.
Capalis taca, guturaits. I Gravedine afficior. Zie Ztrau0eit befotnmen. Avoir-
le rhume de cerveau.
In, Intru, prepos.In, pe: Intru tdte. I In omnibus. 311 affetn. Dans, en, in,
entre, h.
IntrtentAiii, adv. I Principio, initio. 9InfanO, attriingid), 3ttcrft. Premieretnent,
Intrupare. I Incarnatio, nis. bumani corporis assmnptio, nis, f. ineorporatio
nis. incorporalitas, tis, f. Zie afeifdpuerbutta. Incarnation, f. incorporalite.
Intrupatil, part. I Incarnatus, incorporatus, inhumanatus, a, um. 81[6[0 gavot--
ben. Incarnd, e. incorpore, e.
Me intrupezis. i Incorporor, aris, atus sum, ari. corpus assume, carnem assu-
me, is, sumpsi , sumtum , sumere. gieifd) merbett. S'incorporer, s'incarner.
Intuneeli, ae trauma. v. Dupers. i Obscuratur, tenebrescit biz berfinftert rid).
.11 se fait nuit, it s'obscurcit.
Intuneenre. I Obscuratio, nis, f. )ie ainfternifi. Obscurcissement, m.
Intuneent*, adj. I Obscures, obscuratus, tenebrosus, a, um. ainfter, bunfe1,
berfinfiert. Obscur, obscurci, te'nebreux, euse.
Intuneeime a adrelui, eclipais. I Solis, eclypsis, is, f. Zie eonnemainfiernifi.
Eclipse (de soled on de lune).
Intianecii, are. facii ceva intunecatti. i Obscuro, as, avi, atum, are. tenebris in-
duco, is, duxi etc. $erbunfeltt, berftnitern. Obscurcir.
Intnnereeti. I Tenebrae, arum. obscurum, i, n. obscuritas, tis, f. Zie ainfterz
nifi, bie ZunfeAeit. Tendbres, obscuritd.
Inturnare. v. Intorcere.
Intl. i Linum, i, n. 1)er afacOg, ber Vein. Lin, m.
De fog, adj. I Linens, a, urn. Zion vein. De lin,
Pe: Oleiti de inis. I Oleum lineum. Zug 2einoV. Huile de lin.
Inundeztl. v. Bsiltuescii.
In urmal, adv. I Postremum, adpostremum, adultimum, ultimatim. 2e0tette, au=
left, auf bie 2e4t. Pour la derniere fois, en fin.
Inzadarnien, adj. I Venus, fntstraneuus, irritus, a, urn. inanis, e. inutilis, e.
/3ergebficti, unniit. Vain, e. inutile.
Inzadarit, adv. I Frustra, vane, inaniter. $ergeblid), umionft. En vain.
Inzestrare. I Dotatio, uis, f. Zie Vattglattuttg. -Potation, f
www.dacoromanica.ro
In. 189
Inzestrezfi, are. I Doto, as, avi, atum, are. dotem do, as, dedi, datum, dare.
ilugteuern, aufftatten. Doter.
In Juicer, are. v. a. I Jugo, as, are. jugum impono, is, posui, situm, ponere. Tiny
j.ocijen, bas 3oci) augegen. Atte ler, unir sous le joug.
InjninAtatare. I Dimidiatio, nis, f. Zie Saatbirttttg. Portage par moitid.
Injumetatith, adj. I Dimidiatus, a, urn. *atbirt. Portage par moitid.
InJumetateseii, fire. I Dimidio, as, are. bifaritun divido, is, visi, visum, di
videre. tlatinreti, eut3tuei *item Partager en deux.
Inktrare. Convicium, cii, n. conviciatio, nis. injuria, se, f. Zie Zeid)impfung,
I
www.dacoromanica.ro
190 In.
Inviezii, ere. pe cineva. I Revifico, resuscito, in vitam revoco, as, avi, atum,
are. 2fulteerfelt, Zen ben Zobten ertueden. Ressusciter, revivifier.
2. Inviezi, eft. I Revivisco, is, revixi, viscera. in vitae redeo, is, ii, redidi, di-
turn, redire. a mort amortuis resurgo, is, resurexi, rectum, rcsurgere. Wuf=
erlKen bon ben Zobten. Revivre, etre rendu & la vie, resusciter.
Inviforezii, me Inviforev.i. J Turbine jactor sezi versor, axis, atus sum, ari.
procella vexor, aria, atus sum, ari. tempestate agitor, axis, atus sum, ari. Y
eturm geratben. Etre orageux, euse.
Inviforit*, adj. I Tempostuosus, procellosus, a, urn. flagellum, Minbiltirmig.
Orageux.
Invinetesefi, fire. face albastru. I Livido, as, are. cceruleum reddo, is, reddidi,
ditum, reddere. Van Mann. Rendre bleu.
'flying*, v. Biruescal.
Inyingatorin, adj. I Victoriosus, a, um. Ziegfeld). Victorieux, euse.
Invinovatesei. v. Vinovatescti.
Invins*, purt. I Victns, superatus, a, um. tibeenntaben. Vaincu.
Invgrtolati, part. I Obduratus, duratus, induratus, a, um. 23er f)iirt. Eadurci,e.
Invertolere. I Obduratio, nis, f. ie 23erl)iirtuug. Action d'endurcir.
Inv6 .toiere, Impetrire a inimil. I Animi duricies, ei. animi obfirrnatio, nis, f.
Tie .tartfieraigreit. Duritd de mar, f. endurcissement, m.
InvArtolezi, facie ceva vertosal. I Duro, induro, as, are. Otifteit, tierbcirteii,
tart ntacirti. Rendre dew.
2. Reciprocu. Me invertotexii. I Duresco, induresco, is, scere. ,aft Werben. S'en-
durcir.
Invitare, v. Init.-163re, indemnare la ceva.
Invitare, chiemare la prinxil, etc. I Invited°, vocatio, nis, f. ittlabtutg. lu
vitation.
Invite', are. chienial la pranzin, etc. I Invito, voco, as, avi, atum, are. arcesso
iniaben. Inviter.
Invitatii. part. I Invitatus, vocatus, a, um. ittgelaben. Invite, e.
Invitator*, chiematorg. Invitator, is, m. intaber. Celui qui invite.
I
www.dacoromanica.ro
Is. 191
www.dacoromanica.ro
192 Iu.
Iapititti, cercatii. I Tentatus, sollicitatus, a, urn. Zerful*, gepritft. Tend, sot-
licite, e.
Ispovedanie, miirturisire. J Peccatorum confessio, nis, f. Zie R3eicijte. Con-
fession, f.
Ispovedueseti, ire. pe cinema. I Confitentem peccata exaudio, is, ivi, itum, ire.
V3eicte Oren. Entendre la confession de quelqu'un.
II. Me ispov. mi. Peccata confiteor, eris, confesses sum, confiteri. eid) beidjten.
I
Se confesser.
Ispralvesci, vire. sfirfescii un lucru. I Efficio, perficio, conficio, cis, feci, fee-
turn. absolvo, is, vi, solutum, vere. exequor, queris, executes sum, exequi.
finio, is, vi, Ruin, ire. termino, as, avi, atum, are. Zerriditen, auqfii4ren,
enben, bottenben, nottbringen. Finir, executer, terminer, achever.
Ispraveseu o judicator, v. Alegii.
Ispravnica, v. Administrator, prefectii.
lutetium. I Ingeninm, nii, n. sagacitas, tie. perspicatia, ae, f. Iie Chdjarf=
finnigteit, bie CiegifffiCeit. Genie, sagacite, finesse.
Istetb, adj. I Sagax, perspicax, cis, o. acutus, ingeniosus, a, um. djarffinnig,
Mtg. Ingenieux, ease. 'labile, penetrant.
Istoria. I Historia, ae. gesta res, ei. rerum gestarum memoria, ae. temporum tes-
tis. vetustatis nuncia, ae. aunales, ium, pl. t. Zie 63egid)te, .iftorie. His-
Loire, f. recit d'dvenementa.
Istoricul, scriitoril de istorie. I Historicus, historiographus, i, m. (i3cfdjicfjtS,--
freiber. Hietorien, celui gui dcrit une histoire.
Istoriefi, ce line de istorie, adj I Historicus, a, um. historialis, e. Bur (DepieVe
geborig. Historique, d'histoire, d'historien.
Istoricesce, adv. I Historialiter. historice. 03eici)icVmti5ig. ilietoriquement. eon-
form6nent a l'histoire.
Istorldra, o mica istorie. I Historiola , ae, f. Rug .iflorie, rttrae 03efitichte.
Scriere istorii. I Istoriographia, ae, f. historica, ae. )ie Shaft eine Ebefif)id)te
au fifireiben. L'art ou methode pour dcrir l'histoire.
Istru, Dunarea. I Ister, tri. Danubius, if, m. Zie Zoltau. Danube.
Isvodeseit, niscoceami v. Aflu ceva nou, inventesu.
Isvodire, v. afiare nescocirc.
/svodfi, model I Arclietypum, i. exemplar, is. originale, is, n. Za0 luftcr,
$orbilb. Module, type.
levoralii. I Fonticulus, i, m. i»e Urine Cueffe. Une petite source.
IsvorescI, lire. I Scaturio, is, ivi, itum, rire. promano, as, avi atum, are. Clam.
Taillir, sourdre.
IsvorI, fated& I Fons, tis, m. scaturigo, finis. f. Zie Cuefle. Fontaine, source, f.
Apci de isvorti. I Aqua fontana. Za0 Jauelifflaffer. Eau de fontaine, eau de
source.
Italianii. I halls, is. Rains, i, m. Zer atalicuer. Italien.
Kee, /a fenuea. I Licia, ium, pl. Zie lOarntrinniner. Lines.
Iubescal, bite. I Arno, as, avi, atum, are. Diligo, is, dilexi, dilectum, diligere.
2ieben. Ajmer.
Iubire. I Amor, is m. Caritas tis. dilectio, nis f. Zie 2iebe. Charlie, ''amour, m.
Itabitorlu. I Amator, is, m. Zer 2iebbaber. Amateur nt.
Iubitoriu, adj. I Amens, tis, o. studiosus, a, um. Viebenb. Celui au eelle qui
ainic.
Iublta, part. I Afflatus, dilectus, a, um. ®ciiebt. Aimd.
tune, tuna. Mensis Julius, ii, m. Zee .ufflutottat. Julius, le mois Juillet.
I
lunie, tuna. I 'unit's, nu. Mensis Iunius Zer Vradunottat. Le mois Juin.
lute, currendli, adj. yriibitu. I Celer, is, e. Cites, repentinus, a, tin. velox, cis, o g.
Zdjueg, §Itrtin. Promt, soadain, e. vile
www.dacoromanica.ro
Je. 193
spectum prodeo, is, ivi, dii, ditum, dire, In lucem venio, is, veni, ventum,
nire. ricbeinen, ano id)t romnten, aunt orid)ein fonunen. Paraitre, apparaitre.
Ivire, v. Ivdla.
IvitI, part. I Visus, a, um. &Ken. Apparu, e.
J.
lard, braillard, e.
Jderia, v. ,Feril.
Jefueseil, ire. rmidezil. I Priedor, deprindor, aria, lairs sum, ari. spolio, ex-
spolio, as, avi, atum, are. 131iiithern, beranbeu. Depouiller, butiner, puller.
Jena:re, predd. I Priedatio, exspoliatio, nis, 1. eraubitiig. Butler, vi. spOlia-
Lion, f.
Jefuitorlu, preddeorii. I Pried°, nis. prredator, is. expoliator, is, m. 131iinberer,
Eltanber. Pillard, voleur, celui qui byline.
Vestal-87dg de jale. I Vestis lugubris. Zratterffeib. Habit de &nil, m.
'MU jele, v. Jelesed, mint Wylie.
2,
www.dacoromanica.ro
194 J.
De jale, adj. I Lugubris, e. qnerulus, a, um. Traurig. De dead.
Pe: Cantica de jale. Carmen quertilmn, cactus Ingubris. klagefieb.
I Chant
lugubre, 7H.
Jeleseil, lire. v. it. I Lugeo, es, luxi, Inctum, lugere. Deplore, as, avi, atom,
are. Tratiertt, betrettern. kre en deal/, porter le denil de quelqu'un.
Je Ilia, yenta suptire. I Aura, uvula, ae, f. Vilftdrit. Vent tiger, 2iphy.
Jellil, plansa, part. I Deploratus, a, um. 13elveinet. Dej,lare", pleure, e.
Jeluesco, ire. jeluescti. Querer, conqueror, reris, questus sum, queri. que-
771i. I
atum, are. sacrificer, aria, atm; sum, ari. opferil. Sacrifier, oft'rir.
Jertvire. I Sacrificatio, oblatio, nis, f. (en singe:) immolatio, nis, f. Cpfermig.
Sacrifice, m.
Jertvitorin, care jertvesce. Sacrificus, ci. saerificans, offerens, tis, sacrifex,
I
made facio, is, feci, fact= , facere. 9Infettcbtelt, jeudjt niadjen. Humeri',
faire /mide.
2. Ali jilavescli. I Madesco, Immesco, is, score. antdjt turrben. S'humeefer.
J ilavare, v. Untezeald.
J11avii, v. Umeda, apatosa.
repefiirea apei la nadra. I Aquae ductile, us, m. Melee catititeta, se, f
Zer Oefferfalt bei bee allittble. Cataraete d'un moulin.
JULIA, Jela, scaund. I Sedes, is. sella, ae, f. aeffet, Cetubf. Siege, an.
J1111, cu brinci. Braeltiata aella, se, f. 2elstieffet, 2Onftuf)fe. Siege branch%
1
www.dacoromanica.ro
au. 195
Jimbeac*, Lire. Zimbesch a ride. I Subrideo, arrideo, es, risi, sum, dere. ?lidiefit,
Souire.
jciptutit3e(n.
Jiinbire, Zimbire. I Arrisio, subrisio, Ms, f. Ze# ?tidie(lt. Souris, nt.
JimbItl, v. Jdviblit.
Jinxed, etrimbh v. struntii.
Jlinbirt, strimba la yara. I Distortum Os habeas, tis. Artutintutattfin. Qui lz la
&niche lupine.
Jiugat alt, delicath , adj. I Mullis, e. Teller, a, urn. Bart, lucid). Tendre, delicat, e.
2. Forte si»t(itor. I Senn" plenus, a, urn. I'S In u5n h. I i . Sensible.
Jingatiti, adv. I Tenere, molliter. Mollement, dune maniere tendre.
Jintita. I Grarnia mixtum serum. Tip Beigermoffeu.
Jipii, jupu. I Fusels, is, in. Ter arta*. Faisceau, m. (V. Snoph .
Jiravit, seveh, v. aspru.
Jiredg, claie lungh, lirri de fish, etc. I Meta oblongs, ae f. Cumulus oblongus,
i, itte friturlidic Zrieftr. Antos de foin en pyramide.
Jirit. I Fagina glans, dis, f. finding, Jend)ridirl. Fable, f. fruit du hare. (fuc-
guilt fagului).
Jitariu, paitoruth 6erinii cu bucate. I Agroruin custos, dis, m, aelb4itter. Mes-
sier, In.
Jistaild, granaiu, magazie de bucate v. Granariu.
Jijite, vreji, love de castaveli, de fasole, etc, v. Lose.
Jivina, ydngh, vermi, ydndaci etc. I Insectuni, ti, n. Insecta, (mum. 3Itjeft. Insectea.
Joe*, de cdiff. I Lusus, ns. earful:mum lesns. hums, 1, in. Startenipiel. Jeu des
cartes.
Imi batu ,juch tie cittet a. I Ludificur aril, alum sum, ari. Quern piam ludibrin
babe(. .3einanbrn aneitiotten. Insulter quelgtt'un, se moyuer de quelqu'un.
Joel., dansii sb. I Saltus, us, in. Saltatio, nis, f. Ze Init3. Dense, f.
De joch, adj. I Saltatoritts, a, um. Bum Tam gebbrig. De dame.
Pe: Scold de juch. i Ludus saltatorius. Tie Zatt3fdpt1e, Lieu on l'on apprcrul
(lame.
Joon, are, v. Cu fentee, etc. I Qua plain in saltu uto, eris, usus sum, uti. Milt
titter tait3en. Denser avec quelque personne.
2. Joch eh singuh. I Salto, as, avi, atum, are. Zausen. Dander.
3. Me jock la chr(i, etc. Chantulis lusoiis ludo. Ludo, is, si, sum, dere. apiefen.
Auer aux jeux des cartes, etc.
Mi jock la TtOOCa. I Aleani ludo. Bum @Ind ober Ilugfild fpieleu. Jotter au-
hasad.
JoiJlu, ntadepolon. I Tenue linteum, i, n. rjciuc f!rimuntib. Toile fine.
Jorda, nuia. I Virga, ae, f. Zit *Idl)c. Verge, f:
Jordetescii, bath etc jdrda. Virgig etedtt, is, creeidi. COntIIII, dere. Vit 9intfien
icliiagett. Frappe:. avec des verges, hattre, etc.
Jortlita, nuelufe. I Virgula, se f. Ta0 ihiitfjdjcn. line petite verge.
Josii, adv. Deorsum, infra. 9lieber, unfelt, (Kra, bittaft, ficrunter. Bas, en Las.
Puna josh. Depono. iltbferien, abfrigu. Alfette has.
Tragu josh. I Detraho. glbsielpu, ficrunter bilges. l'irer en Las.
Jube, scurteicii. I Subucula an Tao llitterffeib. Habit de dessotts, m.
Jubra, &gra/marts. I Pusula, pustule, papula, ae f. f3ItiS1iett. Pus'ule f.
Jucare I Saltatio, nis, f. z Srait3rn. Danse, f.
Jucarii. I Crepundia, ortun. ae. .Res lusoriste. Cpiet cr f. Jouele.
Juciitortu, dint:ikon I Saltator, is, in. Tiller. Danseu, m.
Jucatorlu, eu ductirii. I Lusor, is. in. e pi eler. Joueur, vt.
Jucatore, daquildre. Saltratrix, vie, f. au3critl. Danseuse, mime. f.
Jucatoriu, pe fune. I Funambulus, i. Funirepus, 3, m. Ter Lei(. htti er Dan
sear tie code, 01.
Jude, birtiti, pared:lab:1. I Judea, dicis, c. )litter. Juge, nt.
www.dacoromanica.ro
196 Ju.
Judteatta. I Judicium, cii, n. sententia, ae, f. Urtljeil. Jugement, n.
Judieata, de merle. Judicium capitis. ZobegrlIrtbeif. Arret dr mart, f.
2. Tribunal. &main de judicatei. I Judicium, cii. Tribunal, is, n. Zug @erictit,
bey Ridjterflubt. Tribunal. Cour de justice, I.
3. Judicata, procag. I Processus, us, m. Zer 13royfi. Proces, m. cause f
4. Judieata, luare de sena. I Judicium, cii, n. sententia, ae, f Opinio, nis. it
afteinung. Opinion, jugement, m.
Pe: Dupd judicata ?Iva. I Meo judicio. 914 mei= Miming. Apr& mon ju-
gement, axes l'opinian.
Judecatorti. I Judex, dicis, e. Zcr fllid)ter. Juge, m.
Jndeeti, pe einem. I Judico, as, avi, atum, are. Judicium Fero. sententiam foro.
Tichten, urtbeiten. Aga..
Judie* face Liigare de semi. I Judico, puto, as, avi, atum, are. opinor, autu-
mor, aria, atus sum, ari. Urtbei len, =inn. Juger, penser, etre d'avis.
Judieuta, cea de pre vivid. I Extremum judicium, novissimum judicium. ZIA
jilngfle ecricht. Jugement derider.
Juganesefi, wire, scopescii. I Castro, as, are. Exseco, as, secui, sectum, secare.
eviro, as, avi, atum, are. Zericfmcibut, clitmannen. Chdtrer.
Juganire, Castratio, eviratio, nis. Virilitatis exsectio, nis f. Zit &finannung,
bag R3ericbneibeu. Castration, f.
Juganitti, part. I Castratus, exsectus, eviratus, a, urn. kiericiptitten. Claltre, de.
Jaganta, cella jugunitii I Cantherius, vii, m. Gilt bericiinitteneg 13ferb. Ram, j.
Jugastru, Una lemmi. Acer, is, f, n. Zer 9(born. Erable, in.
De jugastru, adj. Acernus, acerneus, a, um. 9I4orucit. D'emble.
Juga. I Jugum, i, n. Zag odj. Jug, m.
De jugii adj. I Jugalis, c. jugatorius, a, um. ;Ler, bie im orlie 3icbet. Pro-
pre au joug.
Pe: Animate, vice de jugd. I Jumenta jugalia. Bieb-Zicb, BielyrAfen. Animaux
de trait.
Jumalta, v. Snap'.
Jumara, hued fic'd de came, etc. Carnis micula, ae, f. Zug afeircfmrantcf. Pe-
tit morceau de viande.
Juanetate. I Medium, dimidium, dii, n. Medietas, tis, f. Semi, semis indoclin.
Oath, bie Otilfte. Maitid, f.
Jumnleseit, de gene. I Deplumo, as are. plmnis privo, as, avi, atom, are. s?lb-
bti4en, abfeberu. DePlumer. (V. clupelescii).
Jumetateseil, v. Injundiatescii.
June*, bag tiniml. Juvencus, i. buculus, i. din *ger P00. Jeune taureau.
June, Jane `d. I Juvenis, is. Juvenculus i, m. i8uri(t, mtge. Jeune homme, jou-
venceau.
Jima, Alit. I Juvenis, juvenca, juvencula, ae. din ilittgeg Ziltib*tt. Jeune fills f.
Juneseii, nice. fedel facia I Crelibem vitam ago, is, egi actum, agere. tin febigeg
£eben itibreit. Rester cilibataire.
Junghiere. I Jungulatio, nis, f. Zag Xiibten. Action d'egorger.
Junghia, inhtnghia, ere o vita, etc. I Jugulo, macto, as, avi, atom, are. etccrytt,
erfte*n. Egorger, massacrer, titer.
Mi julighie o durere, am junghiu. 1 Acutum dolorem sentio, tis, tivi, titum, tire.
Mice ftidjtg.
Jungian, durere ages. I Dolor acutus, m. punctio, Ms, f. Za0 etaben. Dou-
leur alga, douleur violent, m.
Junghiu, in cdste. I Pleuritis, tidis, f. Zug Ecitenfledytt. Pleuresie, f.
Junie, becherie. I Ccelibatus, us, m. Ccelibalis vita, ae, f. 3unggeic1fenflanb. Vets-
vage; edlibat, m.
Juninea. Juvenca, cae. Junix, cis, f. Zit
I junge Bury. Genisse, f.
Juninenta. I Juvencula, ae, f. Za0 Rath. Une petite genise.
www.dacoromanica.ro
LA. 197
L.
La, prepos, cu amts. I Ad, apud. 3tt, jar, nod). Chez, dans, oupres de, h. . .
Pe: Am fort la pat-intl. I Fui apud meos parentes. 3c1) bin bei meinen ftern
(louden. J'eftait chez mei, parents.
Me ducii la scold. Eo ad scholam.
I `3clj gebe in bie eAufe. Je vale h l'e-
cote, etc.
Laba, piciorw dinainte la animate. Brachium, u, n. Ter 43orberfrifi. Patte, f.
I
www.dacoromanica.ro
198 La.
Lacrematoriu, adj. I Lacrimabundus, laerimosus, a, um. lacrimans, tis, o.
Lamayant, qui pleura.
Zbaittenb.
Lacremeza, mare, v. a. I Laerimo, as, avi, atum, are. lacrimor, marls, tnatus
sum, marl. Zip:Mutt. Pleurer, verser des halms.
Lacrematorliu, care to face a versa lamina. Lacrimabilis, e. Za6 3it be.
j
List *, lag& I Laqueus, i, m. terms, noris, n. ed)tinge. Lacet, filet, piege, ncOal
coulant.
Lac*, tarsi pentu acoperiruld cant I Tigillum, assercultun, i, n. pie Patte. So-
liveau, m.
De Zara, adj. I Tigillaris, e. (Pe: Cuiu de /act's.) clavus tigillaris. tattendtagef.
Clew de soliveau.
Lacuesca, v. Ve-guescli.
Lacaesci, ire. v. n. I Habito, inhahito, as, avi, atum, are. coin, incolo, is, lui,
cultum, colere. dego, is, gi, gui, gere. So4nen, bemormett, (Intro!. Loge,
habiter, demurer.
Lacuesca cu cineva. I Cohabito, as, avi, atum, are. '&0=ml =linen. De
meure avec, cohabiter, habiter ensemble.
Lacuinia. Habitatio, nis, f. Sofptung. Habitation, f.
j
www.dacoromanica.ro
La. 199
pour enrayer.
Lancik de aura. I Torques, is, e. Die eci)mtuffette, gotbene Rette. Collier,
Maine d'or.
Langa, prepos. I Juxta, secundurn, penes, pone. Zei, neben. Auprbi, aupris de,
prs de, cheL.
Langedn, v. Ldnqueta, mole, lenela, alaloanoga.
Langore. I Langvor, is, m. febris ardens, tis. in Iii4ige3 aieber. Langneur,
mutate.
Lanasii, adj. I Lanosus, lanatns, lanugineus, a, urn. Goffig. Laineux, ease.
Langecieseti, cure. mint slabcinoga. Langneo, es, gui, gnere. languesco, is,
scere. Seraft(o6 werben. Etre languissant.
Langedii, slabanogii, adj. I Larignidus, a, urn. lang,nens. tis, o. Matt, endritftet.
Languissant, e.
La o kilt& de o data cu tofii, adv. I Simul, nun. Buformnen. Ensemble.
Lapadare. I Abjectio, nis, f kinwerfen. Action de jeteer.
Lapadatura. I Ejectamentum, i, n. %Owner. Ce qui est rejele.
Lapadia, are. unit vestimenti. I Depono, is, posui, situm, ponere. 9liebet(egen.
Deposer, mettre bas un vetement.
Lapadn, ceva de la mine. I Ahjicio, projieio, is, jeci, jeetum. projicere. 933eg-
inerfen. Jeter rejeter.
Lapadi din serviciii. Officio de pond. officio privo, as, avi, atum, are. %Dm
Mute abletyn, nbfegcn. Oter l'autorite a quelq'un. deposer quelqu'un de son
emploi.
Lapadn copilu. aascic fora areme, v. Eason.
U. Me &wait ea, me lase din servicitl, etc. I Abdico, renuntio, as, avi, atum, are
91uffogen, fid) (oeragen. Abdiquer, renoncer.
Lapadatn, part. I Depositus, abjectus, a, urn. Wiebergelegt, ibeggetroorren. Jett',
rejete.
Lapadit, muierea. I Repudio, as, are. Uxorem repudio. seine Q§efrau bon lid)
fto[eu. Repudier sa femme.
Lapte. I Lac, tis, n. Die Mild). Lait wt.
Cu lapse, adj. I Lact.tris, e. aftrIdng. Q vi a du tail.
De lapse, alba ca laptele. I Lacteus, a, urn. as3aq non Mi(d) ift, tie N(d).
De lait, blanc comme du lait.
Lapte, acre I Orygala, ae, f. Snlicrmikb. Lait aigre.
Lapte, batuta, prdspita v. Zara.
Lapte, in chiegata. I Lac coagulatum, lac conerettun, i, n. (iiefforfte D)n(el), geron:
Ilene 9Ni(d).Lait coagule, e, m.
Lapte, de migdale. I Lac amigdalarum, TI. Dlattbefutifit. Lait d'amamdes.
Lapp, ficati de pesce. I Piscium lactes, ium. piscimn semen, minis, n. Die Mild)
in iicijelt. Intestine des poissons.
Laptosii, adj. I Lactarius, a, um. Mild) bobenb. Qui a du lait.
Laptaca, burete duke. I Agaricus lactifluns, m. 9.3tifcbjcinvantnt. Sante de Mane-
pignon laiteux.
Lapttaea, &Vat& I Lactuca sativa, ae f. @artenjaint. Laitue, f.
Large/ten, gire. I Amplio, amplifico, laxo, as, avi, Mum, are. Laxiorem reddo
is, reddidi, diturn, reddere. Qrtneitern, twit ntneben, griiinntig =diem Elm-
dre, elargir.
11. 31 largesca. I Amplior, laxor, axis, atus slim, ail. esid) erweitern. S'elargir.
Largiane, Amplitndo, thole. Laxitas, tis, f. laxamentum, i, n. 'zit' 433eite, *era.
migreit. Largeur, espace.
Largik, adj. I Amplus, spaciosus, largos, a urn. Veit, gertiumig. Ample, spa
clean, large.
www.dacoromanica.ro
200 La
Larma, alarnait. I Tumultus, us. Clamor, is. strepitus, us, m. Zer 2drnt, bag
@eidgei. Clameur, tumulte, trouble.
Larva, masa. I Larva, e. f. 2arne, Efta0fe. Masque, f.
Lasare, parcleire. I Relictio, permissio, amtssio,nis, f. Zerfailung. Ddlaissentent,
abandon d'une chose.
Larare, de sange v. Sloboilie.
Lasare, de postti de carne. I Carnis privium, vii, n. celebria ante jejunalia. gait.
nadit. Witte de careme, f.
Lastara, rattail, mladija. I Pa lmes, mits, m. &twig. Sarment, m.
2. Lastara, pirghie. I Vectis, is, m. tlebef. Levier, M.
Lartuart, o ritnclanett. I Riparia lairundo, dinis, f. llierRitratbe. Hirondelle ri-
veraine, f.
Lama, sure, Ingaduitt. I Sinn, is, sivi, sini, situm, sinere. permiso, mitto, is misi,
missum, mittere, patior, aril, passus sum, pati. fnffen, aufaffert. Laisser fa-
ire.., permettre, pe. Laurin se merga. Sine ilium abire. 2affe itpt fortge4ert.
Laisse lui alter.
2. Las*, parclseaca ceva. I Sine, mitto, Iingno, relinquo, is, linqui, lictunt, quote,
permitto. Zerlaffett. Laisser, delaisser, abandonner.
Pe: To(i ?Jetta lasat. I °tunes me relinquerunt. Wife (Oen mid) berfaffen. Its
m'abandonnerent tous.
II. Recipr. M6 task de unit' lucre. I Desisto, is, stiti, stitum, sistere. Vibilet)en.
(lesser, renoncer.
II. Me lam' din serviciu. I Abdico, as, avi, atum, are. (ntfngen, baq %int nit:
berfegeit. Abdiquer, renoncer.
Lama, adage v. Slobod sange.
Latareata, cinzaccl, chid-fled dramuri. Cotula, hernias, ae f. semi quadrans,
tie, n. Ott SeODI. Hthnine, f.
1:1116
Laterea, sire, o patura d'aluatii etc. I Dilato, as, avi, atum, are. Vfialbreiteit.
Dilater, dtendre.
2. Materea, ye pantenti unit vestmenta, intinda etc. Tendo, is tetendi, tentum,
tenders. Estendo, protendo, is, tendi, tensum, dere. 210breiteu, augitrerfen.
Tencle, dtendre.
II. Recipr. Me la'(escit. I Latesco, is, scere. eid) auebreiten. S'etendre, se dilater.
Latime. I Latitudo, dines, f. 48reitc. Latitude, largeur, f.
Latire. I Dilatatio, nis. f. WuObteitnug. Extension, dilatation, f.
Latitor, care face latti. I Dilatator, is, m. 2Tudreiter. Celui qui dilate, qui
etende.
Latita, part. I Dilatatus, a, um. Mt0gebreiter. Dilate, etendu, e.
Latina, latinesca, adj. I Latinus, a, urn. 2ateinifd). Latin, e.
Pe: Limbo Win& I Lingva latina. Zie 2ateinild)e Spradr. La longue latine.
Latineree, adj. I Latine. 2ateittircf). En latin.
Pe: A vorbi latinesce. I Latine loqui. 2ateiniid) fprecben. Parle is latin.
Latina, de na(iune. I Latinus, i, m. ftt 2ateitter. Le latin, m.
Latratorfi. Latrans, tie, o. Za0 Men, Iglebeffe. Oui aboie, aboyeri.
I
www.dacoromanica.ro
La. 201
Guerissable.
Lecuire, curd, Wed'. I Curatio, inedicatio, nis, f. Ta3 .eifen. Cure f.guerison.
LAM, aimbrie, plaid. I Merces, dis, f. stipendium, dii, n. salarium, rii. auctora-
mentum, 1, n. Ter Seth, ofm, @eViCt, )8efolbitng. Salaire, gages, solde, par.
Legadniala, kgoiturd, jeigaduintd. I Vinculum, i, n. 13intb, Tilltbnif3. Lien,
engagement, nt.
Ligann, la copit mici. J Cunae, arum, f. plur. cunabula, ovum, n. siege. Be-
ceau, m.
Livania, nare, v. a I Cunas agito, as, avi, atum, are. Ta3 giub luiegen. Bet.-
cer un enfant.
Lt gams, de funie v. hid*
Leganatn, part. Cunis agitates, a, um.
I (Siemiegt. Bercd, e.
Legatura. Ligamen, minis. Ligamentum, i, u. ligatio, nis. ligatura, ae ligula,
I
www.dacoromanica.ro
202 Le.
Legator's., de burl'. v. Cercuitoriu.
Legator lu, de dill. I Bibliopegus, I. librorum compactor, is, m. .OudAinber.
Relieur, m.
Legatora, dogarhi, v. Butarin.
Legatura, de OW. I Co llare, is, n. collarium, ii. collare linteum, i, n. focale,
is, n. S2atobittbe, .Nliititcb. Collier, m. cravate, .f.
Legatura, de pare. rind snopu, ?Ina manuchia do pale. I noels, is, f. frtscien-
lus, i, tn. Zas3 ftitbel Stub. Botte de paillea.
Legatura, in voire.Vinculum, i, n. pactus, us, in. 23itub, 23ilubiq. Lien, wt.
engagement.
Legatura, alianfn, fntre imperatori, etc. I Foedus, deris, n. coalitio, nis, f. Tunb,
tliinbuifi. Alliance, liaicon, ,f.
Legatia, part. I Ligatus, a, um. Ohclumbru. Lie, garni, mind.
Cu cercuri. I Circulis munitns, a, urn. Mit Weifeit get:mitten. Lie avec de eel.-
des, garni de cercles. muni de cercles.
Lege. I Lex, gis, f. 03efet. Loi, I.
Pe: legea firii. I Lex naturae. Waturgefe4. Loi dela nature.
Legea vechie, Banta scripturd. I Lex yews, lex antiquum. Zeit Me Zeftament.
L'anciene loi. vieux testament, in.
Legea newt I Lex nova, novnin testamentum. Zat3 nem Zeftantent. Le nou-
veau testament.
Diltatorin de lege. I Legislator, is, m Igefetneber. Ltfgislateur, wt.
Calciaoriu de lege. Legi rupa, proevaricator, is. ne. legi rnpio, nis. legis vin.
lator, legis transgressor, is, in. at Serteber bee @efetp. Violateur de la loi.
LegiuItg, dupii lege, adj. I Legalis, e. legitimus, a, um. 63efelgut, gefetntii5ig.
Legal, legitime.
Fara de lege. I Exlex, gis, o. legibus contrarius, a, urn. 03ejetioq. Qui vit
sans lois.
Carte de legi. I Codex, dicis. legtun liber, bri, m. COefetbucf). Code, m.
Sorocesca la lege I In jus voco, as, avi, atum, are, ad judicituu cito, as, avi,
atum, are. Zor (5ericf)t forbern. Oiler en justice.
Lege, religiune. I Religio, nis, f. 92etigion. .Religion, f.
Legion. I Legio, nis, f. legion. Legion, f. Regiment, nt.
Legluenefi, me leginesca cu cineva. I Litigo, as, avi, atum, are. Mem babe°
cum aliquo. TecfUen, einem Vroaefi filbrett. Are en proces. plaider
Legluire, processii. i Litigatio, nis. controversia, ae, f. 13ro36 jitClreu. P,o-
ces, m, debat.
Legluitorifi, care se judica eu altu. I Litigans, tis, o. Zer $roattfiliger.
Plaideur, m.
Legiuiti, dupli legi, adj. I Legitimus, a, urn. legalis, e. ®eicl2inti5ig. Legali
Legitim, e.
Legsi, are. ceva cu funia. I Ligo, as, avi, atum, are. vineio, is, vinxi, vinctunt,
cire. Zinben. Lier.
Legio anal lucre de allu. I Adligo, alligo, religo, as, etc. Wilbliiben. At-
tacker. tier a.
Legit mai mutts luctini la o lalta. I Colligo, as, avi, atom, are. Bujammen-
binben. Attaches, lies ensemble.
Legit' o carte. I Compingo, is, pegi, pactum, pingere. ittbiubert. Relier.
Legn o bate cu cercuri. Dolbun circulis munio, is, nivi, nitum, nice. qm
I
www.dacoromanica.ro
Le. 203
dieinale.
Limonada. I Aqua limonata, f. Zit 2imonabe. Liournade, f.
Lease, tette-vire. I Desidia, ignavia, pigritia, segnitia, inertia, socordia, acedia, ne-
gligentia, ae. pigritas, tis, f. torpor. is, nr. otitum tii, u. Tie Trogfieit, Rout=
frit, gladjiiiifigteit, bet antifiimnig. Pavan, f. mollusc, f negligence, oisivete,
inertie, f.
Mi lease. I Me piget, pigror, aris, ari. ad) 6ht fau(. bye pareeseux.
Lenevi, adj. Deses, idis. reses, sidis, o. ignavus, otiosus, a, urn. piger, gra,
J
grim. segnie, e. socors, iners, tie, o. negligees, tie. Xtdo, fnuf, nackftifitg.
Paresseux, oisif negligent.
Me tenecesci. I Pigresco, is, scere. segnesco, scis, scere. attf nierbett, trite
tverbeu. Devenir pareaseux.
Leolea. I Lerena. lea, ae, f. Tie fotuitt. Lionne. f.
Leopard*. Leopardus, i, m. Ter feoparb. Leopard, m.
De leoparda, adj. I Leopardinus, a, um. 13ott S.!eopub. De leopard.
Leostena, v. Leuateni.
Lepede*, earl, I Linteamen, minis, n. loll; cis, f Tad Venitucf). Linceul, m.
Lepaalii, v. iapidti.
Lepra, o bold. Lepra, ae, f. Ter 211tera4. Lepre, f. maladie de la peau.
J
www.dacoromanica.ro
204 Li.
linqui. animo deficio, is, cere. deliquiem patior, tens, passus sum, pati. esani-
mor, aris, atus sum, ari. evanesco, is, evanui, seers. ,CfMntildUig Merben. S'i-
vanoir, perdre connaiseance.
Leine, cu inleenire, adv. I Facile, faciliter. ?eidU. Akentent. facikment.
Lesne, tifora, adj. I Facilis, e. ?eitt. Facile.
Lesne, eftind, adj. I Vilis, e. a His pretii, levis pretii. c2.13031feill. ;1 bus pri,
bon marchi.
Lesnire, In leenire. Facilitas, tis, 1. Zie VeiMtigteit. 1 acilitd, f.
1
(V. Argila.)
Leta, firs. I Leo, nis, m. Zer eatue. Lion, m.
Pula de letl. I Scymnus, ni, m. eitt junger Lome. Lioncean, m.
V. /ell, adj. I Leoninus, a, um. %on 2iiteett. De lion.
Pe: pelt de leg. I Pellis leonine. Zie Paroenbattt. Peau de lion.
Lea, de paint-fle parale. I Florenus, i, m. Zer 4.)3iafter. Piastre, florin, m.
Leura, la Cal (4. I Currus brachium, ii, n. Zte Zeicfge. Mancheron, tn.
Leurusea, vie selbaticii. I Labrusca. ae, f. die milbe Setnrebe. Lanibruche,
vigne sausage, 1.
Leurnsca, etruguri selbatici. I Labruscum, ci, n. Site Iuttbe Zraube. Raisin
sac cage, sm.
Leustenfi. I Ligustrum, i, n. ligusticum, ei, n. 'der &bitod. Troiine, ticiehe m.
plante.
Levendula, licanu, visa. I Angusti fella spice, uardi spica, levendula spice, as f.
Zer 2thuenbet. Lavande, f.
Libov*, v. Dragoste.
Libra, fonta eau puntu, fungi, v. Ponta.
Librern. Librarius, rii. Bibliopola, ae, m. `.Fier ZuMhtinbter. Libra ire, m.
I
www.dacoromanica.ro
LL 205
Limb A, naliune, ginta, nemii. I Natio, nis. gene, tie, f. populus, i, m. Station,
Rio /t. Nation, race, peuple, na.
Pe: Lisibci pcigtIng. I Gens pagana, populus ethnicus. in 4eibnifite0 $off. Race
paten.
Limbos, clopotuldi. Pistillum campanae, n. Zer 033forienfcvniingef. Bound de la
I
cloche, m.
Limbit, la cataramti I Infibula, lingula, ansula, ae, t: -Dorn ober ,311tigletu int
einer etraffe. Porte d'agrafe, f.
Limbs, hoului plants. I Officinalis anehusa, se, E 47.10fettsitttge. Oreaniie, f.
plante.
Limbs, canelui. I Cynoglossos, i, 1. lingua canine. ,fnutb§prine. Lava° cle chien,
plante.
Limba, cerbulut I Scolopendrium, ii, n. Tie Vrjelmunge. Scolopendre, plante.
Limbs, sit I Plantago, gins, f. 23egerich. Plantain, j:
Limbricit. I Lumbricus, ci, m, tinea, ae, f. vermis, is, m. Sum, elitthuittm. Ver
intestinal, m.
LInobricosfi, care are limbr. Lumbricosns, a, urn, adj. %off Stirmer.
I Qui
a des very intestinaux.
Lisrabricarita, doftorie de limbs. Tineae semen, tis, u. Surmfaninen. Sorts
I
www.dacoromanica.ro
206 LI.
2. Mein, cu care tragendi. I Regula, ae. amussis, is, f. Zle Qinie. Ligne, regle.
L ieneltera. I Lineatio, nis, f. litteamentunt. i, it. Plniclt311g. Ligne, trait, linea-
ment, rn.
Liniezil, ere. I Linea), as, avi, atum, are. linens duco, is, duxi, dttetum, ducere.
tittieren, 2iniett 3ief)en. Aligner, tracer des lignes.
Liniste. I Lenitas, tranquillitats; tis, f. etitte, bie 91nOc. Douceur, f. calme, in.
tranquillite, f.
Liniste, pe mare. I Malacia ate. f. Veereg 'ate. Ca lute plat dela rater.
Linistesed, tire, v. Aline.
Elute. Lens, tis, f.
, Pinfc. Lentille, f.
Link inceta, adv. I Lene, leniter, trauquille. @etinbc, langlant, ftiff. Doucement,
lentement.
Linn, incele, adj. Leads, e. quietus, tranquillus, a, um. 914ig, fattgratn,gefinb.
Lente, tranquille.
Lipeani, un puce. I Thyma lus, i, m. 211difijdy. Some de poisson.
Lipeseii, pire, an piirete etc. v. a. I Lio, as, are. lino, illiuo, is, livi, linivi. li-
tum, linere. luto, deluto, as. avi, atum, are. allit Scutt ilbertillidjen. Luger,
poisser, enduire.
Cu dein, v. Cleescii.
Lipeseit un fuel u de altu. I Adjungo, adman, adfigo. 2(1qt tom, I)ittifigin. Jo-
indre, emboiter.
II. Mi lipescii de ma. I Adhaereo, es, bawd, haesum haerere. adhaeresco, scis,
seers. Eicf) an ettuat tId,cit. S'attacher.
I
-Lipseseil, sire. pe cineca de ceca. I Privo, spolio, as, avi, atum, are.
De lipsei, de trebuinta, adj. I Necessaries, a, um. Dlotimenbig. Necessaire.
Ant Upset, trebuittici v. Trebuintd.
$erattben.
Pricer, depottiller queltrun de...
II. recipr. dle lipsescet, pdtimesce lipsii, leant. I Careo, es, ui, ritum, rere. Wetly
teibett. Manquer de...
Lipsitii, Selma, adj. I Egens, tis. inops, pis, o. egenus, a, um. Pauper, a, um.
Ziiritig, 91ot1pilritig. Femme, indigent, e.
Lipsitd, nebund, v. Nebunii.
'Altera.. I Liters, ae, f. Zudgtabc. Lettre f.
L iterittn, v. Ltutitatti, docift.
Litres, de vinti, de bere. I Sextarius, rii, m. 2 a6 Stile!. Setier. nt.
Litres, de oca, de fonts. I Quartarius, rii. quadrans, tis, m. Za6 Ziertef. Qua; le.
Jumitate de litres, cincillect dranturf. I Dimidium sextarii. flIfb=e-eitef. De.
mintier.
Liturglaie. I Lythurgia, ae, missa, ae, f. sacrum, (xi, n. Tleffe. Nesse f.
Slujescd liturgic I Lythurgiam celebro, as, avi, atum, are. 'lie glieffe term. Cd-
lebrer la mane.
Carte de liturgic I Liber lythurgicus, tn. Za6 EftePudj. Mind, in.
Llurberi, dafinu. I Laurus, i, us, E V.orbeerbaunt. Laurier, na.
www.dacoromanica.ro
1.4 gi 207
tis, cussi, cussum, cutere. tundo, is, tutndi, tusum, tundere. ced)fagett. Bat-
tre, frapper.
Loveeed, in piimentil. I Terram ferio. 9inf bit gybe itampfen. Frapper la terre.
L'a lovit guta dantlaoa. I Apoplexia eum tetigit. Der ScVag Ipt ibn gerfifitt.
Il die frappe d'apoplexie
Lovesci clod lucruri la o (aka. I Collido, is, lisi, lisum, lidere. contnndo, is,
tudi, tusum, tundere. Bufatuntenjd)Ingen. Frapper contre, choquer l'un contre
l'autre.
II. recipr. Me lovemil. I bit offendo, is, di, sum, dere. me ferio, is, rire, me
tundo, etc. eidt arfttlagett. Se flapper, se heurter.
Collide isbitii, part. I Ictus, tusus, contuses, a, urn. 133eid)lagen. Frappd,heurte,
e. c/toque, e.
2. Potrivitit, cuviinciosii. I Conveniens, tis, o. congruus, a, urn. Saffenb. Con-
venable.
Lovitura. I Ictus, us. percnssns, us, m. percussio, nis, f. Der edjfag, bleb,
etreid). Coup, m. action de _trapper.
Luare. Acceptio, sumptio, nis, f. glebinett. Acceptation, f,
Luare, afarci. Exceptio, nis, f. WIWitabme. Exception, f.
Luare aminle I Attentio, nis, f. %fitting. Attention, f.
Luatorta de Mita, irtgrilitoritt. I Procurator, inspector, administrator, is, nt.
13eiorger. Inepecteur, in
Luatora, rare ira cern. Accipiens. stunens, tis, o. 9lebinetib. Qui suisit, qui
p end.
www.dacoromanica.ro
208 Les.
Luatfi, apucata, part. I Acceptus, comprehensus, sumptus, captus, a, um. illenont=
ntett, empfattgen. Pris, naiad, e.
Lubeuityl, pepene verde, v. Pepene.
Lucency's, tire, v. a. I Luceo, es, laxi, cere. Splendeo, es, dui, dere Oftittgen.
Luire.
Lucefara de dimineta. I Lucifer, i, m. Venus, neris, f. Vorgettrtern. kale
du matin, f.
Lucefylra de sera f Vesperus, i, tu. vesper, i. Venus. libettbitern. Etoile du
soir, f.
Luciere, liwitre, netedire. I Laevigatio, nis, f. eiilttung. Polissage, f.
...metre, v. Strelucire. Lucitoriu, v. sclapiciosd.
Lucia, netedii, ad". I Laevis, e. lubricus, a, urn. Matt, idifitpfrig. Line, poll,
e. glissomt, e.
Lucia lit nirii, facia nariI. I Maris aequor, is. n. Oberffitcfp be 'Reered. Ln
surface de la men.
Lucrare. I Actio, uis, f. opus, penis, n. labor, is. m. Zit 9Irbeit, bad Ziptn,
bie Zerrirbtung. Ade, action, ouvrage, travail,
Lueryltorgu. I Operator, laborator, is, m. operaritts, vii, m. 9Irbeiter, Wrbeitd:,
Travailleur, ouvrier, us.
mann.
Lueratorgta, silitorii, adj. I Laboriosus, operosus, a, urn. Wrbeitiam , taiitig.
Laborieux, mum.
Luerate, part. I Elaboratus, foetus, operatus, a, urn. @matt, berarbeitet. Fail,
opens. travaille, e.
Luoratfi, cu luare aminte, cu attentlune. I Elncubratus, a, um. Ttit eorginft
berrithtet. Prepare avec wain.
Laser's, lucremi, are, v. a. I Ago, is, egi, actum, agere. facio, cis, feci factum, fa-
core. illactfen, tfmn. Faire, agir, travailler.
Lucrezik, en attentiane. I Elucubro, as, avi, atum, are. elucubror, aria, atus sum,
ari. 59tii 9fuluterliamfeit arbeiten. Preparer avec sole.
Lucru, cu care se ocupd einem, &dui. I Actio, occupatio, nis, f. labor, is, m. ne-
gotium, tii, n. Zie 9trbeit. Action, occupation, f. ouvrage, travail, m.
2. Lucru, ispravitai, Akashi. I Opus, ells, n. Znq ailed. °mirage, travail, m.
tenors, f.
Pe: Minunate aunt nwricrile lei Dumneded. f Mirabilia aunt opera Dei. Zie Serfe
63otted flub tuunberbar. Lea oeuvres de Dieu sont admirable*.
Lueru, m i ce trebd., etc. I Res, rei, f. Tie ea*, NA Zing. Chose, afaire,
cause, f.
Pe: Acesta este lucru curiosd. f Haec est cutiosa res. Zied ift chic fonberbare
Cade. Cette chose eat curieuse.
Luger*, /6...9taritt, ranni, mladitd, vlastaria, amid, de vita de vie. I Cyma ae, f.
asparagus, pampinus, i, m. palmes, mitis, tn. tutio, nis, m Zproffc, @eict)of3.
Sarment, na. rejeton, 7It.
Lugubrn, tristi, jalnicie, adj. I Lugubnis, e. Zraurig, ieibig. Lngubre.
Lug, pronom, dativit. 1111i, ei. Shin. Lui.
Lulea. I Fistula fumaria, ae, f. Zit Zabafd-131eife. Pipe, f.
Lunse. f Mundus, 1, m. universum, 1, n. tie Sett. Monde, waivers, m.
Invetetura derive tunas. I Cosmologia, ao, f. Zie 933ettlefge. Cosmologie, f.
Total pcline'ntula. I Orbis terrarum, orbis terrae. Zie 433eit, ben (irbtretd. Ter-
re, ',sonde, is globe terrestre.
Ceea altd fume. f Inferi, rorum. locus inferorum. orcus, ci, m. Zit attbere
Belt. Lea enfers.
Pe: Trimitti pe cineva la ceea ally luau. I Mitto ad inferos. Zit bie anbere Sett
piden. Envoyer quelqu'un dans les Wert?.
www.dacoromanica.ro
Lu. 209
Lume, omenf. Homines, mundus. Zie ffltenftbeit bleier Vett. Lea hommes,
monde, m.
Lumen, ineluluf. I Umbo, nis, m. annuli pain, ae, f. Zer Otingtaften. Chaton
de bague, m.
Lucrurile lumesce. I Res mundanne. Zie Iveltfieben Zittge, bit irbijd)cn Zinge.
Les chosen ntondains, ou'lerrestres.
Lumesmi, de lume. I Mundanus, a, urn. Beltlicb, irbileb. Mom lain, e.
Omu de lume. I Homo mundanus. 933ettficb. Mondain.
Lumina, sdreluf, a lunii, etc. Lux, cis, f. lumen, minis, n. Za0 Vicbt. Lu-
mare, f. jour, éclat.
Lumina noun a lunii, lund noaci . I Novilunium, nii, n. )ae nene Der
91eumonb. Nouvelle it se.
Luminare, lumina de sed. I Lumen, minis, n. candela, lucerna, ae, f.id)t,
Seem. Cierge, m. chandelle f.
Aprinda lumina. I Lucem aceendo. Za0 Qidjt an3finben. Allumer la chandelle.
Slingd lumina. I Lumen exstinquo. Zee 2iebt au0liffcben. Eteindre la chandelle.
Curiltd lumina, ied mucu. I Lumen emungo. Za0 2icbt nueput.en. Moucher la
chandelle.
Luc-rem-4 la lumind. I Lucubro, as, avi, atum, are. lei 2icbte arbeitett. Trava-
iller pendant la nuit.
Fags lum£narf. I Candelas efficio. candelas fundo, is, etc. Sfer3en ntacen, ger3en
giet en. Faire des chandelles.
Lumina ochiuluf. I Cora, papilla, pupula, ae, f. oculi lumen, minis, n. Zer
91ttnenftern. Prunelle, f.
Luminatie. I Illuminatio, nis, f. rfeudttung. Illumination, f.
Luminarariu, filcdtorfu de lumini. I Caudelarum ductor, candelarum fusor, is, m.
Chandelier, m.
2icbt3ieber, 2icbtgiefier.
Forma de lumini, in care terrnd seuld. I Candelarum forma, ae, f. Zie tcbtferm.
Moule a. chandelle, m.
Luminati, part. I Illuminatus, illustratus, a, um. .eff erieurbtet. Eclaire,
e.
Luminati, adv. I Lucide, lueulenter, dare, perspicue. .r2eff, flay, bentliO. Clai-
rement.
Lumineza, nare, mintea cuiva. I Illumino, illustro, collustro, as, avi, atum, are.
rifeuOten. Iduminer, eclairer.
Dwelled, dad lumina din mine. I Luceo, es, luxi, lucere. illuceo, es, etc. lu-
cem prnebeo, es, bui, bitum, bere. fulgeo, es, fulsi, gere. 2icbt von fid) geben.
Luire, &Mire,
II. recipr. Me luminezd, me face lu9ninosfi. I Lucesco, illucesco, is, scere. 2icbt
'verbal. S'illustrer, s'eciairer.
Se lumina de flioa. I Lucescit, illucescis. (NO mirb Fist. Il commence it faire
jour.
Luminosi, adj. I Lutr'nosua, lucidns, a, um. 2icbt, fpfl Lumineux, euse, clair, e.
Luna. I Luna, ae, f. Monb. La lune, m.
Lund noun. I Luna nova, ae, f. novilluniu n, interlunium, nii, n. gteutnottb. La
nouvelle lune.
Lund plinii. I Luna plena. plenilunium, nii, n. Zioamonb. La pleine lune.
141clipsuld, intunecime lunii. I Lunae defeetus, us, m. lunaedeliquium, gull, n.
lunae eclipsis, is, f. Ttenbfinfterrifi. Eclipse de lune.
Cerculd, cerclinuld ce se face cats odatd, in juruld lunel sea a soreluf. I Halo,
nis, m. Zer Wing nut ben fftonb. Cercle qui entoure quetque foie la lune ou
le soled.
Lumina tuner. I Lunae lumen, minis, n. ifteubfidtt, Eonbjciyin. Clair de lune.
Pre lund. I Lucente luna. Zleim Eirtoubfdyin. A la elaire de la lane.
Luna, una din cele doud-spre-dece. Mensis, i'3, m. Zer Donal. Mole, rn
I
27
www.dacoromanica.ro
210 Lee.
Pe: Luna lur ,nartiu. Mensis martins. Zer VIM3monat. Mois de mars, m.
I
De tuna, adj. I Menstruus, a, urn. Monatlich. Qui se fait taus les mois.
Pe: Ridiche de tuna% I Raphanus menstrum. Ze D1onatrettig. Qui se fait taus
les vtois.
De a tuna incoce. Abuno manse. Seit einem Mond. Depuis un mois.
I
Bkrdnit de o luna. I Menstruus, a, urn. gin Mount alt. Vieux d'un mole.
De dolt luni. I Bimestris, e. Broeintonatfid). De deux mole.
De tree bunt I Trimestris, e. Zreimonathdi. De trois mois.
In Oa' lung. I Singulis mensibus. Monatlich, monatmeit. Cheque mole.
Lunatiel, ad3. I Lunaticus, a, urn. Monbitidnig. Lunatique.
LuneA, de feat. Pratum, i, n. zlieje, glue. Prd, m. prairie, f.
I
Pe: Feat de lung. I Faenum, pretense. feu nut bet iefen. Fain de pririe.
Luneeotal, alunecosii, adj. I Lubricus, a, urn. Matt, fchlripirig. Glissant, e,
Pe: Cale luneccksii. I Via lubrica. Zer fditiipierige QBeg. Vole glissante.
Lunecusit. Lubricum, ci, n.
I @Rate, echltipirigteit. Terrain-glissant.
Luneen, v. Alunecii.
Lungureiii, adj. I Oblongus, a, um. 2tingfici). Oblong, e.
Lungesell, give, v. a. I Prolongo, as, are. produco, is, duxi ductnm, &were.
aierfiingern. Prolonger, allonger.
II. recipr. Mi lungescii. I Longisco, scis, seers. 2aug merben. S'allonger.
Lungaii, omit /ungli. I Longurio, nis, m. din longer ober ein fpfpr Vann. Gran
de perche, longue.
Lungime. I Longitudo, dinis. longitia, ae, f. Zic Piinge. Longueur.
Lungire. I Prolongatio, nis, f. Zat Zerliingern. Prolongation, f.
Lungs, adj. I Longus, a, urn. clitg. Longue.
Ce aternd In josii, lungitg . I Prolixns, promissus, a, um. 2ang. Long, 6tendu, e.
Pe: Peril luny's. Promissus capillus. 2anget3 .anr. Foil long.
I
Lunguiu, adj. I Longulus, longiusculus, a, urn. gtlinnt fang. Fin peu long.
Lung, dioa de luni. I Dies lunge. Montag. Lundi, m.
Luntrarisi, luntrafii. I Lintrarius, rii, m. Zer Stahnitihrer. Batelier, m.
Luntre, mica. I Linter, tris, m. limbus, scaphus, i, m. eymba, ae, f. Rahn, toot
Nacelle, f. bateau, m.
Lupeseil, de lupii, adj. I Lupinus, a, urn. EtoMich. De loup.
Lupesee, adv. I Lupine, more lupino. t3Offifd). A la maniere de loupe.
Lupoiea. I Lupa, ae f. Soffit'. Louve, f.
Lupta, infra dd. i Lucta, pugua, ae, f. luctamen,Icertamen, minis, n. Zer Ramp f.
Lutte, f.
Luptare. I Luctatio, nis, f. luctatus, us, m. Rtimpien, Ningen. Little.
Luptatoriu. I Luctator, is, m. Riimpfer. Lutteur, m.
Luptii, are. me luptil. I Luctor, ads, atus sum, ad. Sftimpfcn, tingen. Lubber,
combatre.
Lupu. I Lupus, pi, in. Soff. Loup, 977..
Adj. de lupii. I Lupinus, a, um, v. Lupescii.
Pe: pele de lupu. I Pellis lupina. Volit:ant Peau de loup f.
Lupu schimbii perulu der nu fi moravulii. I Lupus pilum mutat sed non et a
nimum. Zer 2Boff Int bie .actre abet nidjt bie Zilde. Le loup cltange son
poll mail non pas sa malice.
Lutosfi, argilosg, adj. I Argillosus, a, um. 2ehmig, thonig. Argileux, mute.
Lori, pUmentii mole. I Lutum, i, n. argilla, ae, f. !Zhou, 2efurt. Argile, f.
De haft, adj. I Luteus, argillaceus, a, urn. Zhiinern. D'argile.
Pe: Vas de lute. I Vas luteum. Zhongeichirr. Vase d'argile.
www.dacoromanica.ro
Ma. 211
M.
Macar, mdear de ti, baler, ado. Etiam ti, tamet ti, licet, quamquam, quamvis.
I
Macar catn. I Quantus vie, quanta via, quantum vie, quantus libet, quanta li-
bet, quantum libet. ea btel immer. Taut qu'on voudra.
linear cum. Quoquo
I modo, quomodo cunque, qualiter cunque. 03ie immer.
En toute maniere, de quelque maniere qua ce soit.
Macar nude, v. Fie uncle
ilacelarie. 1 Macellaria taberna, ae. laniarium rii, n. carnaria taberna, ae, f.
laniena, ae, f. afeiftlibant. Boucherie, f.
iincellariu. i Macellarius, rii, lanius, nii, lanio, nis, m. 81ei4er, afeiWacfcr.
Boucher, m.
Macelaresci, tire, taiu vite. I Macto, as, avi, atum, are. ecaten. Tuer,
dgorger.
Macelnrie. I Mactatio, nis, f. mactatus, us, m. tai ecignci)ten. Action d'im-
moler, d'egorger.
tcliatii. I Mactatus, a, um. 03elAtatfjtet. kande, dgorgd, e.
Macesii. I Bacca canina, ae, f. .Ngebutte.
Macelii. I Rosa caning, ae, f. $agerofe.
Maciniq*, macinaturd. I Molitura, ae, f. Za0 11141en. Mouture, f.
Macini, ware, bucate la mini. I Molo, is, ui, litum, molere. Eafjlett. Moudre.
llioiaoi. I Clays, ae, f, ccestus, i, in. bulbus, i, m. attotettftocf. Massue, f.
Macrime. I Macritudo, dinis. macies, ei, f. macor, is, m. Zie Diagerteit. Mai-
greur, f.
Macrilii. I Acetosa rumex, micis, m. enter:910*r. Oseille, f.
/Sacral, adj. I Macer, ca, crum. macillentus, a, um. Eager. Maigre.
Macu, ,/tore. Papaver, is, 11. .9010411. Pavot, 2n.
I
www.dacoromanica.ro
212 Ma.
Maghierana. I Origanum, ni. amaracum, ci, n. majoranna, ae, f. Zer Mar.
Oran, Wlageran. Marjolaine. f. origan, tn. plante odoriferante.
De mtighieranti, adj. I Amaricinus, a, um. 2tue Eajoratt gema0t. De mar-
jolaine.
Pe: Oleiu de truighieranti. I Oleum amariciuum. Snajoranolif. Huila de marjo-
raine.
Magie, vriijitorie. I Magia, ae, f. 3auberei. Magie, f.
Magiefi, vrtijitorescil adj. I Magicus, a, um. Bauberifd). Magique. v. Allele
vrtijitorie.
liagistratii. I Magistratus, us, m. Zer Eagiftrat. Magistrat, tn.
Magnetic Magnes, tis, m. Ellagnetfielu. Aimant, m.
De magnetii, adj. I Magneticus, a, um. ErRagnetifcb. D'aimant.
Magura, delu cu pi:Uwe. I Saltus, us, m. in matbigee Chebirg. Collin, m. dd
fild, bois.
Mahomedana. I Mahomedanus, i, mrmusulmanus, i. Zer Enfettnattn, Ea:
bomebaner. Musa/man, m.
Malta la. I Suburbium, bii, n. Zie orflabt. Faubourg, m.
Malta 'Bahl. Suburbanus, i, m. Zer 13erfiiibter. Habitant d'un faubourg.
f
www.dacoromanica.ro
t11f a. 213
Mal initiate, adv. I Prins, paulo ante. Subor, bor timer seit. Auparavant, a-
vant, peu auparavant.
Mal tamale, adv. I Porro, ultra. Seiter. En avant, plus loin.
Pe: qi aia mai incolo. I Et sic porro. Unb fo Metter. Ainsi plus loin, ain't en
avangant, ensuite.
Nalmuca. I Simla, ae, f. Zen 2iffe. Singe I.
MalinuioIu. I Simius, mil, rn. )er 2Iffe. Le tinge.
Mal pre urona, adv. I Ultimo, ultimum, postremo, tandem, denique. 2elgene0,
let tlidj, enblid), aulelg. En fin, a la fin, aprea tout.
Maim, racifugd, cu care batemu inu, canepa, etc. I Malleus stuparius, m. Zet
fitacfAidilegel. Maillet a battre la lin.
2. Ori ce altii maid. I Malleus, i, m. )er dgegef. Maillet, m.
(
Mai vertosol, mai cu soma, mai bine, adv. Potius. Vieber, bief me4n. Plutol
Mai roll* mai mete. I Maio, potius volo. .3d) matt Lieber. Aimer mieux,prefdrer.
Pe: Mai vrea a tervi de cat a se bate. I Mavult servire quam pugnare. it ruiff
(idler gefued)tet Fein, at fampfen. R aims neieux etre octave qui de combattre.
Nail, rimarui preste nopte undeva. I Pernocto, as, avi, atum, are. Ilebernac§ten.
passer la nuit dam quelque lieu.
Maje, cantarie. I Pondus centenarium. (Eenten, CEentner. Centanaire.
De o maje, adj. I Centenarius, a, urn. On Centner fdpvet. Pnids centenaire.
Majescit, jire. cantareeca cu moja, v. cantareaca.
Plajund, lictariu, v. miere de prune.
Malachi°, curvie cu mina. I Onania, ae. rnastupratio, nix, f. Znanie, eelbPbez
flecfung. Onanieme, m. Onanie, f.
Malaciesca, facie mole. I Malasso, as, are mollio, is, ivi, itum, ire. Urneicl)en,
lueich madien. Amollir.
Minted, adj, v. mile.
Nalalu, farina de porumbii. I Zeae mayis farina, ae f. ZakaufutUantef)i. Fa-
rine de mait, ou de bid de Turquie.
Malalu, pane facutei din farina de porumba. I Panic e zea mayis Cactus. Zee
f8rob on Rufutuamehl gemact. Sorte de pain, fait de bid de Turquie.
merunt, v. mein.
Mall, idrmure, la mare. I Litus, tons, n. orgy, ae, f. $`a0 9Iteerenfer. Bord de la
mer, rivage m.
Mall la alte ape. I Rips ae. Zee Ufer. Rive f. rivage, m.
Malurosit, termurota adj. I Litorosus, a, um. llferig. Avec des grandee rivagee.
Ce fine de mold. I Litoralis, e. Litoreus, a um. Bum lifer gelpirig. Qui con-
cerns le rivage.
Pe : locuitori de pre angel maid marii. I Litorales homines nenic§en bie out
Ufer mormen. Les habitant du rirage.
Mama, make% v. math'.
Sora mamii. I Matertera, ae, f. Zie Outterfdpnefler. Tante, f.
Dragu mamii. Deliciae metric. Zee Outtetfiiiptcl)ett. Delice de la mere. f.
I
www.dacoromanica.ro
214 DNA.
Mt Ina attngli. I Leva, ae. Leva mantis, f. sinistra manus. 2inte tuntb. La
main gauche.
Cu o 'wind ciungii. I Unimanus, a, um. (ittt)tinbig. Qui n'a qu'une main,
manchot, e.
Bur .anb gefiiirig. Manuel.
.De andadi, adj. I Manualis, e.
Pe: Lucru de nand. I Opus manuale. Zie Onnbarbeit. Ouvrage manual.
Din mind en ?nand. I De manu ad manum. aion .tanb 3u 1aitb. De main
en main.
Din India in ?Oa. I Iutermanus. $13en .5iitbett 3u .titittbett. Demains en mains.
0 mad de ceva. f Vola, ae, f. Manipulus, i, m. 52nttbboa. Une main pleine.
Pe: 0 ?nand de faints. I Una vola farinae. line Jjaitb boa 921141. Une poig-
ne'e de farina.
0 manci de feta f Manipulus vel pugillus focal. Mite *nub bolt 2eu. Une
poignee de foie.
0 manti de dmenl. I Manipulus hominum, pauci homines. itte gerittge 211t3aV
Slitenitten. Une poignie d'hommes.
Dute spre mana dirdpa. I Vade dextrorsum. 1334e reciA geite aur redpeit
.f?" flub. Alley you: a main droite.
llaneaelosa, adj. I Edax, vorax, cis, o. gulosus, a, urn. areigpit. Qui mange
beaucoup, grand mangeur. glouton, gourmand.
'flatware. Manducatio, nis, f. esus, us, m. Ztu3 Wren. Action ale manger.
2. llaneare, orf ce bucate. Cibu s, i, m. Epulae, arum, f. pe. Fermium,
I i, n.
Esca ae, f. pulmentarium, rii, n. edulia, itun, n, pl. esculentuin, i, n. Zng
Wien, bie Epeife. Meta, aliment, tout ce qui serf a la nourriture de l' homme, etc.
De mdncare, 6w-a de mAncatii, adj. I Esculentus, a, um. eseatilis e. Qgbar
gut Sum Clem Mangeable, bona manger.
ltlattearime, pe cmpa. I Pruritus, us, m. prurigo, ginis f. Zoe 3uctett. Dd-
nzangeaisona.
Illanearime, cu usturinte. I Uredo, dinis, f. ZaS breintenbe 3lieten. Dentan-
geaison ardente.
illeneatora, care mckenca. I Edens, tie, o. estor, comesor, is, m. Zer ffcr.
Mangeur, nt.
Femee manccicidsci. I Estrix, els, f. Zie fieritt. Grande mangeuae.
1111iniessti, part. I Esus, comesus, mauducatus, comestus, a, urn. 03egeffeit.
Mange, e.
Ce privesce la mAncare, cu ce mAncifotti adj. I Escarius, cibarius, a, urn.
Pe: Lingura de mancatii. I Coelear, cochlear escarium endear, cibarium.
Zer filbffef. Cuillere It manger.
311iinefitorie, cu nedireptu de pre sifracf. I Iuiqua extorsio, nis f. die x..preffultg.
Extorsion inique. exaction violeute.
eleiveS, miinencii, are. I Manduco, as, avi, atum, are. commanduco, as, are. Man-
do, is, di, sum, dere. vescor, ens, vesci. sumo, is, sumsi, sumtum, vel swap-
tum, sumere. absumo, assumo, cousurno. edo, edis vel es, edit vol est, edi,
esum, edere vel esse. corned°, edis vel es, dit vel est, edi, esum vel estum,
edere vel esse. Qff en, fpcifelt. Manger.
Despre animate. I Voro, as, avi, atum, are. areffen. De'vorer.
Despre pared, musce, piiduchf, etc. I Mordeo, es, momordi, morsum, dere. liei0eit.
Mordre, piper, manger.
Pe: Me maned spatele. I Dorsum mihi prurit. `.der 9liitfett huff mid). Le dos me
demange.
Mi maned. muacele. i Museae me mordent. Zie atiegen beifien mid). Les mou-
ches nie piquent.
Vane, adv. I Mane, eras, crastino die. 9Norgen. Demain.
Mane dimindid. I Crasmane. norgett fritbe. Demain matin.
www.dacoromanica.ro
Mg. 215
Asteidi sea mane. I Hodle aut eras. t cute ober morgen. Aujourd'hui ou de-
main.
De mane, adj. I Crastinus, a, um. allorgenb. De demain.
Pr: pica de mane. Dies crastinus. Zer morgenbe tag. Demain.
Piaci mane I In crastiunm. Via Vorgen. Jusqu'a demain.
1111sInica. I Manica, ae, f. Zer Wrrtnet. Manche, 1
Cu ntanicf, adj. I Manicatus. a, urn. Mt Wermefir berldien. Qui ades marches.
1U Anecare, plecare de dimine la la drums, etc.. Discessus maturus. Zat3 fritimetttge
?fitibrecIten. Le dePart premature
Inanecarin, I Manica manulea, f. Zer Miff. Manchon, m.
Ilanectl, are, pleat de dimineta. I Summo mane proficiscor, eceris, profectus sum,
proficisci. mature proficiscor. ante diluculum moveo, es, movi, motum, movere.
6vflbieitig aufbredjen. Partir au point du jour.
11111nere, preste nopte undeva. I Pernoctatio, nis, f. Ueberitndjten, Uebernad)tnug.
Action de passer la nuit dana quelque lieu.
inangaere. I Solamen, minis. solatium, tii, n. eolatio, consolatio, nis, f. Zer
Zro ft. Consolation, f.
Pitting snangaiere. I Exiguum, Solatium. din febt ecbter tro ft. Une peu de
consolation.
Mangaieta, parte. I Consolatus, a, um. Igletrollet. Qui a did consohl.
Ne mangaieta, adj. I Inconsolabilis, e. UngetrOftet. Inconsolable.
De mangedtii, care se pole mlingiiia. I Consolabilis, e. Zroftenb, troftbar.. Con,
solable, gui peut etre console.
MangaiosA, torin adj. I Consolatorius, a, urn. Zroftfid). De consolation.
Iflanglitorilu, care mangaie. I Solator, consolator, is, m. Zer Zriifter. Con -
aolateur, m.
Mannikitore. I Consolatrix, tricis, f. Zie Zrofterin. Consolatrice, f.
MAngaill, ere, v. s. Solor, consolor, aria, [this sum, ari.Recreo, as, avi, atum,
I
www.dacoromanica.ro
216 Mg.
ManonA, areilitorula de la orologiii. v. Aradtorig.
Manta. I Pelham, ii, n. Zer Mantel. Manteau, m.
Manta, mantia la previa catol. Ecclesiasticum pallium.
I Zee 4.13riefterrnantel.
Manteau de pritres.
"'antenatal'. Palliolum, i, n. Qin ffeiner altantel. Petit manteau.
I
www.dacoromanica.ro
Ma. 217
Mares rofie seas ainuld arabicu. I Mare rubrum. n. sinus arabicus, i, tn. Zat3
robe Peer, ber an:160p Beerbufen. Mer rouge, f.
Mares caspii. I Mare caspium. 2)0 rafpifdje Beer. Mer caspiene.
Mares germand. I Mare germanicum. Zug bent* Deer. Mer baltique.
Mares Tiveriadii. I Asphaltites, mare mortuum. Zets3 tobte Veer. Mer ',torte, f.
De mare, adj. I Marinus, sequoreus, a, urn. 2fue bent Beer. Mann, e.
Pe: Peace de mare. I Piseis marinus. Zer Beerfifcry. Poison de men.
Cotiturd, &Ind de mare. I Sinus marls. Zer lacerbufen. Golfe, m.
Strimare Mere cloud magi. I Isthmus, i, m. Zie grbaunge. L'ialhme.
Ingustime de mare. I Fretum, i, n. Zie Meet:cup. "'Ante, m.
Liniftea Vara, alinarea J Malacia, alcedonia, ae, f. Zie BeerittIle. Calme
de la mer.
Hopi de mare. I Pyratn, ae, m. )er Seeafftanber, Beer Tauber. Pirate, cor-
saire, m.
Piaidi de mare. I Cercopithecus, ci, m. Zic Beerfalp, Zeerate. (Mat de mer, m.
Blued de mare. I Sudes, die. sudis, is, f. Zee Tieerlycl)t. Merluche de mer,
sorte de poison, f.
Vilelit de mare. I Phoca, ae, f. )ad Beerfalb. Veau marin, m.
De pre lengd mare. I Maritimus, a, urn. adj. 91m Dicere gefegen. Maritime.
Pe: Tinutulti de pre lengd mare. I Ora maiitima, plur. Zie Beerfitfte. Lea ri-
vages maritimea.
De colorea marii. J Coloris marini. 2:17cergriln. Couleur de la mer, vert de
mer.
Mare, adj. I Magnus, a, urn. grandis e. 033r4. Grand, e.
MAreseti ceva, face mai mare. I Magnifico, amplifico, exaggero, as, avi, atum,
are. augeo, es, auxi, auctum, augere. tPrgrOern. Augmenter, agrandir, faire
plus grand, exagerer, accumuler.
Fads pe cineuct Domnd mare. I Effero, offers, extuli, elatum, efferre. eveho, is,
evexi, vectum, vehere. 4eben, gut m4en. teller quelqu'un an plus haul
degri de puissance.
:Maresca cu laude. v. &art cu laude.
II. Becipr. Me mdrescd, me" trufeacti. I Superbio, is, bivi, bitum, bire. in arro-
gantiam vel superbiam efferor, reris, ellatus sum, efferi. .tmffdrtig fait, 1104
tuerben, itbermitting ruerben. S'en orgueillir, etre arrogant, e.
MOretti, fudulii, fcilosa, adj. I Superbus, fastosus, a, um. arrogana, tis, o. etot3,
hocipuilt4ig, ithermitr4ig. Superbe, arrogant, e.
Marfa, negocit. I Merx, cis. coerces, ium, f. Zic Snare. Marchandise.
Margaritariti. I Unio, nis margarita, ae. maria bacca, ae, f. $erfe. Perle, f.
Scoica de de mare, in care se afld miry dritaru. I Concha margaritifera. q3erz
lenmutter. Coquille qui produit des perlea, f.
Margea. I Margarita, ae, f. margaritum, i, n. $erfe. Perle, f.
Margine a apei, a digit', a vestmintelotti. I Margo, iris, ora, ae, f. )er Raub.
Bord, marge, bordure, j.
2. Margine, leotard a unei (err, (inutd etc. I Limes, mitis, finis is m. confinium,
nii, n. @range. Limites, frontiere.
MOrgineana. I Limitaneus incola, ae, m. itt 133rtitt3betuoipter. Habitant de
I
frontiere.
MArgineseil, nire. v. a. I Finio, is, ivi, item, nire. finito, as, are. limit°, as,
are. Tegriinaen. Terminer, borne,', limiter.
Marginesetl, fried margine la. unit veatimentii. I Margino, as, are. Zeranben,
mit einem Ranbe umgeben. Border, faire tan bord, crdneler.
Marginire, holcirtre a unei moil, etc. I Limitatio, nis, f. Zia Zegrtinaung.
'Biretioo, f. borne, terme, m.
Marginita, hotcitild, part. I Lirnitatus, finitus, a, um. Zegran3t. Limitd, ter-
mini, borne.
28
www.dacoromanica.ro
218 Ma.
Maria to Domnule. Illustrisime domino. fitter 63nabert. T7'3 illustre seigneur.
I
dittun, derv. matrimonio jungo, is, xi, junctum, jungere. $erei)figen, Derfieiz
raten. Marier.
II. Recipr. Me mantic. I Nubo, is, nupsi, nuptum, nubere. ei(t fyiraten. Se
merrier, prendre un mari.
Mariesca, lire. se m'drlescii oile, caprele, etc. I Ineo, is, inivi, nitum, nire. su-
bo, as, are. salio, is, lii, lui, saltum, lire. 53efteigen, befpringen. S'accoupler,
saillir une jemelle.
Marmore. I Marmor, is, n. Ttarmer. Marbre, m.
De marmore, adj. I Marmoreus, a, um. 513on 59tarmor. De marbre.
Pe: &21p-4 de marmore. I Columna marmorea. Zie Marmorfiiitic. Colonne de
marbre.
Marmureseii, rire. v. a. Captufescg cu marmore. I Marmoro, as, are. Nit
allarmorftcht iibersieben. .Revetir ou incruster de marbre.
Marmatrire. Marmoratio, nis, f. Vamteritung. Outrage en ,marbre.
I
Marqevescia, slabesci, bite. Maceo, es, cui, sere. macesco, is, scere.
I maci-
lentus fio, fir, factus sum, fieri. Mager tuerben. Maigrir, devenir maire.
Mar lava, slabs, adj. I Mater, cra, crum. xnacilentus, a, um. Pager. Maigre
decharnd
Martocii, pisoiu, cotoid v. Cotoiii.
Marti, dioa de marti. I Dies martis. Zienftag. Mardi.
itlartie, tuna. I Manias, tii, m. mensis martins. Banat Edr8, 2ett3mouat. Moss
de Mars.
Din tuna lui Mctrtie, adj. I Martius, a, um. I3ou Mutat MA. Du mois de
Mars.
Pe: Ztipadei seu vital din Luna lui Murtie. I Nix marLia. Zee aniirgdmee. Neige
du mois de Mars.
Martoria, marturie. Testis, is, f. fatens, tis, o. Zer ,cage. Trnwin, m.
MartUriSeSell, sire. ceva. I Testor, attestor, contestor, testificor, aria atus sum
ari. confiteor, eris, confessus sum, confiteri. fateor, teris, fassus sum, fateri.
profiteor, etc. 0e3ettgen, beiueifen. Temoigner, avower.
II. Recipr. Me marturisesci, vie ispoved. Peccata confiteor. Cid beitVeu. Se
canfesser.
Marturisire. I Testatio, attestatio, testificatio, fassio, confessio, nis, f. ,Pad
Beugnt, bie 3e8eidutung. Attestation, f. tdmoignage, m.
Mara, paint; care face mere. I Mains, i, f. 91pfei:Onum. Pommier, arbre, m.
Mara, fructuld mttruluf. I Malum, i. pomum, i, n. Wpfer. Pomnie, f. fruit du
pommier.
Masulit lei Adam, nodulti din AS. I Frumen, inis, n. 2Ibaniqz9lpfet. Gooier, m.
Marsala lupului, o plants. Aristolochia, ae, f. Zie Oolpuuri. Aristoloche, f.
I
Maruntra, v. Mat-until.
Mari ptiduretti. I Malum sylvestre, malum sylvatieum, n. Zer tiolopfel, Ong=
Ofet. Pomme sauvage.
Masa. I Mensa, ae, f. Zer Zifd). Table f.
Cutia mesh. I Mensae forulus, i, m. )er Ziftfilaben, eltubiaten. Cassettej.
Piciorulti mesh. I Mensae pedamentum, i, n. Zer Ziftu5. Pied de table, M.
www.dacoromanica.ro
ma. 219
www.dacoromanica.ro
220 me.
Maturfi, rare, va. Verro, everro,
I is, verri, versum, verrere. Scopo, as, are.
&Oren, audebren. Balayer.
Ilaturatii, part. I Versus, conversus, a, urn. 2Tufigefebrt. Balaye.
aturicii. I Scopula, re, f. Zie feefirbiirfte. Petite balai
11116.tule. I Amita, m, f. die 23cie, Bufme, Zante. Tante, f.
Plazere. I Pisum, i. Pisa, orum, n. Zie rbjc. Pais, m.
Mazerielie. I Nigra vicia, ae, f. Zie fide. Vesce, f.
Mea, a mea prop. adj. posacasiv. I Mea, te, f. Mine. Miene, ma.
Pe: Vaca mea. I Vacca mea. Meine Stub,. Ma cache.
Medicine'. I Medicine, ee, f. Zie ffrinei. Medicine, f
Medici", doctorii. I Medicus, ci, m. Doctor, is. Zer 2irat. Docteur, me'decin, M.
lleops-cli. v. Amelia: -di.
Partea despre ameda-di. I Meridies, ei, m. eitb, fflittag. Sur; midi, m.
De in airidda-di, adj. I Meridianus, a, nm. Meridionalis, e. Australis, e. eitb=
'jct. Meridional, du midi.
Pe: Mania despre amidli-di. I Oceanus australis. Zie eiiblee. Ocean austral.
Ventulti dela amedalli. I Auster, tri, notus, m. Zer Ettbminb. Le vent du
midi.
Mesla-nopte. I Medium noctis. Media not. 91litternacbt. Minuit.
Partea pdmintului despre me'da-no'pte. I Septemtrio, nis. Boreas, ee, m, aquilo,
nis. %orb. Nord, septemtrirm, m.
Pe: Dela mega-noPte. I Septemtrionalis. e. aquilonaris, e, 9tbrbfic. Septem-
trional, e.
Pe: Unix populti dela ine'da-no'pte. Populus aeptemtrionalis. Litt uorbiirfieo
I
Pind in meiduhd. I Medullitus, adv. 18io aufo Mart. Jusque dam, in modle.
Scold mdduha. j Emedullo, as, are. Zug Mart ()emus nebinen. Tirer in
man
Mliduhotii , adj. I Medullosus, a, um. 13off Ear!. Mai/aux.
Pe: Osii cu inciduha. I Os medullosum. Zao Utarthein. Os modleum.
Miiduha lemnuluz, inima. I Cerebrum, bri, n. Zatt Mart in Otiunten.
111adulauta. I Medullula, ae, f. lirocts3 Parr. Peu de modlle.
Madulariu, membru. Membrum, i, n. Artus, us, m. Zcel 011ieb. Membre, m.
I
Maltnescii, nire, super pe cineva. I Mresto, mrestifico, as, are. Mserore efficio,
is, affeci, fectum, ficere. Zetrilben, traurtg inarfien. Affliger, attriater.
II. recipr. Me mehneacti. I Moereo, es, rui, moestum, moerere. doleo, es, lni, li-
tum, dolare. Tristor, contristor, aria, atus, sum, aH. Moerore afficior. Trisiitia
afficior. eicf) betrilben, beffiunern. S'affliger.
IllIglanire. I Moeror, dolor, is, m. moestitia, moestitudo, iris, tristitia, ae, f. seer-
bites, tis, f. )er Rummer, bie Q3etriibnifi. Triatesse, affliction.
Inehnitil adj. fi part. I Moestus, contristatus, a, urn. Merens, tis, o. etritht,
traurtg. Attriati, sombre.
www.dacoromanica.ro
Ma. 221
bem ope frangibuli, contero, is, trivi, tritum, terere. .tiauf brecteln. Broyer
is chancre.
Menelaus*, adj. I Mendax, cis, o. 2itgett§aft, Ittgnerifdi. Menteur.
Menoluna. I Mendacium, cii, n. Zie titge. Mensonge, m.
Mente, minte, pricepere. I Mens, tis. ratio, nis, f. Zer eittn, 18erflanb, 23err.-
nunft, Intelligence, time, raison, f.
Cu 'ulnae. I Mentis compos, tis, o. Sapiens, tis, o. Mug, bernitnftig. Sage,
raisonable, sense.
Fetrii mints. I Mente carens, insipiens, tis, o. Rationis expers, tis, o. Ulmer:
nitnftig. Ddraiamnable, insense.
Mente, iacusined, pricepere. I Prudentia, ae, f. Sana ratio, nis. Stiugfieit, 13erz
nunft. Prudence, f.
Cu minte, iateed, adj. I Prudeus, tis. Sagas, cis, o. Ingeniosus , a, urn. Ring,
MIA]. Ingenieux, ewe.
7'inere de mints. I Memoria, ae, f. Zit; Chebticlitztifi. Memoire.
lUentit, mined, tire. I Mentior, tins, titus, sum, Uri. mendacium dico, cis, dixi,
dictum, dicere. 2figen. Mentir.
2. Mined main, Ltd Ostield cu minciuna. I Mendacio fallo, is, fefeli, falsum, fallere.
Mendatio decipio, nis, cepi, cepturn, cipere. Zelfigen. Mentir a quelqu'un,
tramper, duper.
Merariu, negueiltord de miere. I Mellarius, rii, m. gmnigtinbler. Marchand de
mist.
Merartu, care Fine stupi, face miere. I Mellarius, rii, m. Zer ottigba e r. Pay-
s= qui aves des abeilles.
Mereurl. I Dies mercurii, m. Eithuod). Mercredi.
Mere, miere de albind. I Mell, g. mellis, u. gmnig. Mid, m.
Cu miere, adj. I Mellitus, a, um. LRit .tonig berfitfit. Mielee, e.
Pe: Tura cu miere, pleicintei cu miere. I Placenta mellita, libum mellitum. Zer
.fmnigfuc4en. Gateau de mist.
Dulce ca mierea. I Melleus, a, um, .f)onigfil5. Doux comme mist.
La gush's' ca miere. I Melligerus, a, um. .tontgartig. Mieleux.
Facts' miere. I Mellifico, as, avi, atum, are. tionig madjen. Faire du mid.
Fdecitcrrd de miere. I Mellificus, a, um. Honig ma0ettb. Mellifique, qui fait
du mist.
Ce produce miere. I Mellifer, a, um. .ionig madjenb. Qui produit is mid.
Mere, de pamiintd, cartoff, picioicf, grundpere. I Solanum tuberosum, i, n. Orbs
abfel. Pomme de terra, f.
Mere de prune. v. Lictariu, miere.
Miere, dulcied de trandafirg. I Mel rosarum. iRofenonig. Mid twat, m.
Mere de trestle, zahard. I Sacharum, i, n. Zer Buder. Sucre, m.
www.dacoromanica.ro
222 Me.
Mere de truth' galbend. Sacharum crystallinum,
I i. Bucterfaubef. Sucre aria-
lallisI
Merinde, bucate de drutmLiViaticum, ci, n. Zie FReifeaebrung. Provision de
voyage.
Merindarita, fercetii de a inveli merinde. I Linteum, i, n. Linteum involvendo
viatico. ZaS Znib, um bie Elielfeaebrmig einmicfein. Serviette ou morceau de
toile pour envelopper les provisions de voyage.
Mere, incetie, adv. I Lento, sensim, leniter, paulatim, tarde. 2angfant, fad)te,
fife, gefutb. Lentement, doucement.
Mereutii, tnceliforii, adv. I Lentule. 2eife. Un yeti lentement.
Mergere, cale, drumii, ducere. I Iter, intineris, n. Itio, nis, f. Itus, us, In, Per-
rectio, nis. Zrt0 @eben, ber ©uug. Marche, m. allure.
Mergere, plecare de undeva. I Abitus, discessus, us, m. Abitio, discessio, nis, f.
Veggeben, fortgeben, abreifen. Depart, m.
Mergere la cineva, care cineva, sere cineva. I Aditus, us, m. Aditio, nis, f.
Za(3 tingeben. Action de alter.
Mergere afard. v. Efire.
Mergere in leuntra. v. Intrare.
Mergere inante, sporiu, progressii. Progressus, us. profectus, um. m. Zer
I
www.dacoromanica.ro
1,1g. 223
aefbmcien,
f bie 91buterfung. Arpentange, rneaurage de terra!: par arpenta.
Plexuratel, part. I Mensuratus, libratus, mensus, dimensus, a, urn. ()Mogen,
genteffen. Me:aure, balance, piss.
Mesurn, rare, cu cola, cu atelnjeni, cu ocaoa. I Mensuro, as, avi, atum, are. Me-
tior, this, mensus sum, metiri. al/efien, abutelien. Mesurer.
2. Misural cu ctIntaru, cu cumpena. I Libro, pondero, as, avi, atum, are. Pendo, is,
pependi, pensum, dere. Dagen, aburtigen. Balancer peser.
Meauta. I Mensula, ae, f. ZaS Zirdyfeitt. Petite table, f.
Metal*. I Metallum, i, n. fossile, is. Zag 9:Itetaff, Eltineral, Metal, M.
Sciinta seu cunoacivta nzetalelorii. I Metallurgia, ae. Mineralogia, ae, f. )ie
Vineralogie. Metallurgie, mineralogie, f
Spiritu metalicti, care se aratii minarilord. v. Bale.
Bletanie, adinca, inchinacitine. I Profunda inclined°, nis, f. sine tiefe Zerbenr.
gung. Inclination profonde, f.
31etanii, margelle infirate. I Rosarium, rii, n. globulorum linea, ae, f. ter No=
fenfran3. .Rosaire, m.
Itletasa. I Metaxa, mataxa, ae, f. Bombyx, cis, m, f. sericum, rici, n. eeibe.
Boie. f.
De mitase, adj. I Bombyeinus, a, urn. lion eeibe. De aoie.
Pe: Vestmlintii de mtasii. I Vestimentum sericum, vestis series. t2in feibenee
Meib. Vetement de sole.
Pciliirie de mitase. I Pileus fibrinus. to Enflorrut. Chapeau de castor, en.
Fabrica de mitiisiirie. I Fabrica sericaria. tie eribeniabrif. Fabrique de aoie.
NegutitorA de mitase. I Sericarius, a, um. ter eeibeni)tinbler. Marchand de
soierie.
Tesetoril cu mitaad f Textor sericarius. ter eeibeivebee. Tisaerand en aoie.
Chindisitorii, cusiitorii cu metaad. Phrygio, nis, m. Zer eeibenftider. Bro-
deur en aoie, m.
Verme, care face mitaaii. I Bombyx, cis, f. Zer eeibentnurm. Ver a sole, m.
Itt6tasal reaucitii. v. Ibrifimli.
www.dacoromanica.ro
224 MI.
11116tiinziii de stropitd. I Adspergillum, 1. adspersorium, rii, n. Zer eprengtvebet.
Asperaoir. m.
A preotilorti cu care botermi. I Adspergillum. Zer 233eifnvebef. Aapersoir.
2. Meedurti pomiitufti cu care mirue. I Pennicillus, i, m. iinfel. Pinceau, m.
Meteled, prostd, adj. I Stupidus, stolidus, ineptus, a, um. Zer Zotpet, Zeit,
Zummfopf. Balourd, stupid, bite.
Mgtreta. I Porrigo, iris, f. Capitis furfur, is, m, )ie Scfguppe. Crasse A la
tete, f.
Metrice, colica. I Colica passio, nis, f. Alvi tormina, um, n, pl. Za0 auty:
grimmest, bie RIAU. Colique, f.
Metropoliti, metropolis, v. Mitropolitd.
Med, adj. poss. I Metre, a, urn. Dlein, mein, meine0. Mien, mon, ma.
Pe: Sociulti mein. I Socius meus. Vein Ranterab. Mon camerad.
Socia mea. I Mea socia, mea mailer, Ines. conjux. Vein Seib. Ma femme.
Mica Orbit, mija, jocu copillorli . I Myinda, trapetinda, ae. Myja, ae, f. Za0 231in:
bemaufelpiel. Un sorte de jeu d'enfants.
Mt is popii, omidd, mare. I Scolopendra, an. Centipede, multipeda, ae, f. Zie
Diettnige Naupe. Scolopendre, f. mille pieds, insecte, I.
Micda, pisica, co.tufe. I Feles, is, f. Zie Rate. Chat, m.
De 'MO& I Felinus, a, um. Zen Rater!. De chat.
Pe: Pele de mfgid. I Pellis feline. tag Ratpnictl. Peaty de chat.
2. 0 prinfletdre de 'Ore ci I Muscipula, ae, f. Zie Eaurefaffe. Souricier, f.
Miaung ca micia. i Ejulo, as, avi, atum, are. altiarreit, mitten. Crier contme
un chat.
!Metre, imputinare, micforare. I Minutio, imminutio, dimiuutio, minoratio, nis, f.
Zerffeinentng, 23ertninberung. Diminution, f. Amoindrissement, m.
Mtvia, pisoiu midi. I Catulus felis. parvus felis, m. (fin Miner Stater, Petite
chat, m.
ItIlicbtera. I Parve fells, f. )a0 atiMen. Petite chat, f.
Miclorezfi, imputinezri, v. imputinezd.
Mievunea, viorea. I Manila viola, ae, f. Zie Mirattiofe. Violate.
Midi, adj. I Parvus, exiguus, a, um. Mein. Petite, e.
dimin. i Parvulus, a, urn. 3iemtid) stein. Plus petit, e,
Mida, scoicd care produce vilirgdrite. I Mytillus, i, m. Concha margaritifera, ae, f.
43eritrtfc4er. Coguillage, ,coquille qui produit des yerles.
Nile, dativ. I Mihi. Vit. A moi.
Mie, o mie. I Mille, indecl. Zaufenb. Mile.
Cate o mie. I Milleni, ae, a. 3e Zauleub unb Zarrienb. A mille.
Cu mule. I Milleni, ae, a. Zaufenintnife, tanieubfaftig. Par millers.
Al miilea. I Millesimus, a, um. Zer, bie, bag Zaufenbile. Millieme.
De o mie de ort. I Millies. Zattienbmaf. Mille foie.
Ce coprinde hi sine o mie, tumnd, etc. Nlillenarius, a, um. Milliarius, a, urn.
I
www.dacoromanica.ro
Mi. 225
rite.
Milos*, adj. I Misericors, die, o. g. miserens, compatiens, tis, o. Eitleibig. Mi-
aericordieux, ease.
Milanese* dais mild cuiva. I Stipem do, das, dedi, datum, dare. Wintofen at:
ben. Donner de l'aiimOne.
Minare, mfraturd, a bollard, etc. I Actio, minatio, agitatio, nis, f. Zag Zreiben.
Action de chasser, de conduit.
Minatarea. I Buletus bovinus, i, m. Zer Seuipit3.
Miniitora, de bor, etc. I Minator, agitator, actor, is, m. :Der Xreiber. Celia qui
chases.
Mina de metalii. v. Bare de metald.
Minge, loped, balon. v. Surducii.
Mintie, mantie, o haind. I Lacerna, ae. chlamys, die, f. lain fur3er Rod. Ca-
saque, robe, f.
2. Mintie, and vesainentri lungii. Amiculum, 4, n. toga, ae, f. Za0 Oberffeib.
Cu habit long, togs, f.
Mint*, mincrund v. Mentri.
Mintuitora. v. Mantuitord.
Mina, are. bor, cad etc. I Mino, as, are. Ago, is. Abigo, is, egi, actum, abigere.
Pello, is, pepuli, pulsum, pellere. Zreiben. Masser, pousser, conduir les betel.
Minunata, de mirare, adj. I Mirus, mirandus, a, urn. mirabilis, admirabilis, e.
Portentosus, a, um. stupeudus, a, um 331rubertici), muuberbar, erftaunlid). E-
tonnant, miraculeux, prodigieux, merveileux.
2. Cludatd, chisnovatii, gluineld adj. I Ludicrus, ridiculus, jocosus, curiosus, pa-
radoxus, a, um. epaffig, poffent)aft. Curieux, plaisant, bouffon, m.
Minunata, cu mirare, adv. I Mire, birabiliter, admirabiliter. Gunber14, mutt=
berbar. Miraculeusement.
Minune. Mirum, miraculum, i, n. prodigiurn, ii. portentum, ti, m. Zag Vun=
bet, Sunberbing. Miracle, merveille, prodige.
Filciltorii de minunr I Thaumaturgus, i, m. Zer OunberaViter. Qui fait des
miracles.
7tlinunezi, me minunezd, v. Me mini..
Mora, one de dor ant. I Ovis bimula. din 3tueijitfirige+5 crpr. Breb'e des let x
ans.
Mirare. I Miratio, admiratio, nis, f. Zag Sunbern, bit Zerrounberung. Eton-
nement, m.
Mirazenie. v. Minune.
Mire, ginere. I Sponens i, m. er Ortiut gam. Fiand, epoltx.
29
www.dacoromanica.ro
226 M t.
Dlireanti, omil de rendfi I Laicus, a, um. srecularis, e. (gin gemeiner V.Renfc.
Laique, na.
Mireasift. I Sponse, ae f. )ie kraut. Fiancee, I.
Mireasmil. I Odoramen, minis, n. odoramentum, i. Zer So1)1geru0. Senteur,
chose odorante, parfum, m.
3111restneuel, mire. afurai cu miresme. 1 Svavem odorem spargo, is, si, sum,
gore. fRtimbern mit mobtriecbenben lbetuitraen. Parfumer.
Ittiriqte. I Stipule, ae, f. Zie Stobbei. Chaume, tige des cereales, Faille.
Mirla. v. Merle-.
Mirosire. I Odoratio, nis, f. odoratus, us, m. Zae Nietrytt. Odeur, odorat, m.
DUrositori*, adj. I Odorus, a, urn. olens, tis, o. olax, cis. FRiedynb, morPrie:.
Menb. Odorant, odoriferant, e.
nirosfi, sire, v. a. amirosii ceva. pe: o Aire. I Odoror, aris, atus sum, rani, ol-
facio, is, foci, factum, olfacere. Niedyn, beriecben. Flairer, sentir.
2. Dad mirosti din mine. I Oleo, es, ui, levi, liturn, lere. odorem spargo, is, si,
sum, gore. Iftiechen, einen @crud) bon fed) geben. Repandre une odeur, exha-
ler une odeur.
111irosi, una din cele 6 edntirt. Odoratus, us. olfactus, us, m. Zer ®eruc4.
I
Odorat, m. odeur, f.
Mitosis pleicutii. I Odor gratus, odor svavis. )er UoVgerucf). Odeur agreable.
Mirori geii, neplacutu. I Odor gravis, odor ingratus, graveolentia. lluanger.
nelpner @crud). Odeur desagreable, mauvaise odeur. (v. a Amiroini).
unit* poni. I Myrtum, f. )ie Ebrtbe. Myrte, m.
Mir*. I Chrisma, tis, n. sacrum oleum, i, n. Zoe 4eitige Ed. Chrdme, huile
eacde.
Mir*, taint; sacramentu. i Confirmatio, nis, f. `.die airmung. Confirmation, f.
Mir*, rare. me mini. I Miror, demiror, admiror, aris, atus sum, rare. eith mutt:
Bern, 110 bermunbern. Admirer.
MirnescA, ire. ungd cu. mire.. I Confirmo, as, avi, atum, are. sacro chrismate
ungo, is, xi, unctum, ungere. airman. Confirmer.
Iniraire, ungere cu mini I Confirmatio, nis, f. Zee airman. Confirmation, f
Miruntel, bojoci, mate. Exta, intestine, orum, n. Zoe ingenleibe. Intestine.
I
contero, is, trivi tritum, terere. Berftilefeln. Diminue, mettre en pieces, broyer.
Itliruntiqi. I Minuties, ei. minutia, ae, f. leinigteit. Petite parcelle, petitesse, f.
2. Miruntifil , halice pentru pupa-. I Glarea, ae, f. plumbei globuli, pl. m. Zag
S(hrott. Balles de plomb, f.
Dliranta, menuntii, adj. I Minutus, parvus, a, um. Stiehl. Petit, diminud.
Pe: Banff mfrun(i. Pecunia parva. Rhino ($e1b. Petite monnaie.
Cu Taruntu, cu minentifulti. ado. I Minutim, minutatim. aleinmeife. En petits
morceaux, en petites parcelles.
Mists, liturgia la Catol. Missa ae. f. sacrum, cri, n. Zie Elleffe. Meese, f.
I
www.dacoromanica.ro
Itlf. 227
Mile lie, miaerie. I Miseria, ae. aerumna, ae. Calamitas, tie, f. Zao Cateub, bte
Tliirgefig reit. Misere,
Misericordie, etc. v. inclurare.
Miser6, adj. I Miser, a, um. efenb, ntlifgelig. Miserable.
Mini-feu, care imbitil peach. I Esca piscaria, ae, f. Zer aigtober. Amorce, f.
Mistertn, arcane, tang. I Arcanum, i mysterium, ii, n. Oculta res, ei. f. VI@
fZe§eimni, bie ieimlidjfeit. Mystbre, secret, m.
Mistrete, v. Porci selbaticg.
Mistrie lingura zidariloru. I Trulla, ae. coementaria trulla, f. )ie 9:11aurerrette.
Truelle, f.
Mistuesei, v. Amistuescii.
Mite, danie. I Largitio, nis, f. Munus, neris. Donum, ni, n. Zag &Ken!, bie
babe. Present, don.
Mitarnieit, v. Cilmcitarnicii.
Mituesefi, ire, dad mite, corumpd cu bane. I Largitione corrumpo, is, rupi, rup-
tum, corrumpere. I .93efiedyn. Corrompre par largesse, e.
Mitutela, adj. I Parvulus, exiguus, a, urn. Singig, ffeitt. Fort petite.
Mitra, a episcopului. I Mitre, ae, f. Zie Eitip. Mitre, f.
La episcopii addict I Infula, ae, f. Zie 53mbfel. Mitre.
A papef. I Tiara, ae, f. Triregnum, ni, n. Zie sPapittnitte. Tiare, I.
Mitropolie, capitals unei ferri. I Metropolis, is, f, Zie Oauptftabt. Metropole,
capitale, f.
Mitropolie. Archiepiscopie. I Archiepiscopatus, us, m. Zati %rabititimm. Ar-
chevichd, f.
Biserica mitropolii. I Ecclesia metropolitans, ae, f. Zie Ratiybraffinte. Ca-
thedrale f.
Mitropolitil. I Metropolita, ae, m. archiepiscopus, i, m. Zer erabirdpf. Arche-
vegue, m.
illiJesca, jire inchidii ochii. I Clausis oculis vigilo, as, are, v. n. SDlit 3ugeberfteu
Viugett Marlyn. Fermer lee yeux.
Mijitti. I Durere de urechf v. Durere.
1/111locesed, cire v. a. I Intercedo, is, cessi, cessum, cedere. me interpono, is,
posni, situm, ponere. Zermitteln. Jntercdder. intervener, s'inter poser.
Pe: Amiposi o pace. I Se interponere in pacificationem. bitten arieben bet:
mitten". S'interposer pour un accommodement.
Inkilocire. I Medium, dii, n. modus, i, m. Zag Eittel. Moyers, m. entremise, f.
Pe: Nu aflu nisi o mijlocire. I Nullum invenio modem. 3d) ftlibe gar rein Wlittet.
Je ne trouve pas aucun moyen.
2. Mijlocire, pentru a impaca pe Invreijbiff. I Mediatio, intercessio, interpositio,
nis, f. )ie Zermittefung. Mediation, entremise, f.
MUloeitorA. I Mediator, interventor, is, m. Zer alftittfer. Mediateur, media-
teur dela paix etc.
Mijlocitore. I Meditarix, cis, f. Zie Zitittferin. Mediatrice.
Illejlocid, celti din mijlocii, adj. , Medius, a, urn. )er, Die, bag litittlere, Y8er:
mitten'. Qui est au milieu.
De: mijlocd, nisi frunte nici calf I Mediocris, cre adj. Eittetmiiifig. Mediocre.
Pe: Pricepere sees ingeniu cle mijlocd. I Mediocre ingenium. Ilittelmatiger 23 et:
ftattb. Un esprit midiom .
MUloeime, mediocritate. I"( diocritas, tie, f. Eittefmtitigfeit. Mediocrite.
1,11ijloci. I Medium, du, n. Zte Elite. Milieu, centre, m.
Pe: in mijloeulii case'i. I In medio domus vel media domo. Eaten im Dade.
Au milieu de la maison.
11111,j1oculit, corpului. I Lumbi, orum, m. pl. Pia, um, n. Zie 2enben. Milieu du
corps.
www.dacoromanica.ro
228 Mo.
Durere de millocd. I Lumbago, ginis, f. lumborum dolor, is, m. 2enbeninebe,
2enbengmer3. Sciatique 1.
Mijoted, jocit de ascurcaele. I Latitationis causa lusus, us, m. )al f8erftedenfpiet.
Se jouer en se cachant.
Pv : Me jock de aecunsele. Ludo latitationem. 2(f) fpiefe bat 23erfteclenipief.
MIddiosii, v. cuveload, indoicosti.
Mladilifi, remit, viiistarift. Ramus, surculus, i, m. germen, minis, u. Tier eproffe.
I
Rameau, rejeton, m.
Mladita, de vie ldstariu. I Palmes. mitis, m. gin Btueig, eproffe be6 Dein-
floclet. Sarment, rejeton dela vigne.
moDild mirlitord, v. Mitcdtorii etc.
Mobilezti o caul. I Domum instruere. Snit tioutra4 berfelyn. Meubler la mai-
son, garnir de meubles.
Mobilatti, part. I Infructus, exornatus, a, um. Pit ,tautgertit berfeen. Ma-
bld e.
Pe: Cued' bine mobilatd. I Exornata domus, bene iustructa domus. I Zat tooVr.
berfefjene haul. Maison bien meublee.
lucruri din caul acareturi. I Supelectilia, utensilia, run, n. din mobi-
lien. Zie .f2autgert4e. Meubles, ustensiles.
Mocantli, omit dela munte. I Montanus, ni, m. eebirgdcnnAner. Montagnard.
Moeirla. Ccenum, ni. lustrum , tri. volutabrum , bri, n. ( amm, 972oraft.
I
Boue, f Limon m.
minjeacii cu morcirld. I Cceno luquino, as, avi, atum, are. cceno
adspergo, is, si, sum, gere. SD2tt Rod) befcfnnuten. Souiller avec boue.
Moeirlosii, adj. Laeunosus, lutosus, uliginosus, a, um. eumpfig, ofitig, /no:
raftig. Fangeux, mardcageux, bourbeux, boueux.
Mittera, moor& petroad, adj. I Duracinus, a, urn. Virtlid). Dur, e.
Pe: Circlet' mOcre. I Cerasa 'duracina. .tirtficbe Stirftfjen. Cerises dares.
Mods, obiceiii. I Mos, ris, m. Consvetudo, dinis, f. Robe, getuobr4eit. Usage,
habitude, mode, f.
Mode, tipd, maniera. I Modus, i, m. ratio, nis, f. 9Irt, Snanier. Maniere, I.
Pe: Nici intr'un modti, tipit. I Nullo modo, nulls ratione. Tiuf feine 91rt, auf
!eine Leif e. En aucune maniere.
2. Nu este modti, modru, nu'i putintd. I Non est modus, non est possibile.
ift nitt mifgtidj, unmbglicf). Il eat imposible de.. .
Mogandeta, monde. Figura monstru6sa, ae f. Caine munberri* gleftaft. Fi-
I
gure monatrueu.se, f.
Moghild, mov°ild, gruefil. I Grumus, i. clivulus, i, m. Zer .itgef. Petit colline,
petite eminence de terre.
Molsorttii, adj. Coccineus, a, um. ec4arfacbrarbig. Ecarlate.
I
www.dacoromanica.ro
MO. 229
www.dacoromanica.ro
230 M6.
Bloreovat. I Siser, is, n. Daucus, ci, m. ©efbe %Ube, Ttorprftbe. Garotte, 1.
Legume, m.
More, zemd de varzii. I Muria, ae, f. jusculum brassicae acidae. Zie RrautrupPe.
Saumure de chu.
Illorez6, acrescii, punk murciturt Muria condo, is, didi, ditum, dere. Acidum
J
www.dacoromanica.ro
Mu. 231
2. Mntal, care mofesce copit Obstetrix, cis, f. Zit .ebamme, bie 34eirau. Ac-
I
coucheuae, f.
Mandela, o mdneare. Moretum alliatum, i, n. Zie ltirte. (fared° de nuci.)
Moffenca, fire. I Obstetrico, as, are. 45ebamme fein. Eire accoufeuse.
Itlogie, averea remasa dela moftl. I Hrereditas, tis, f. `die rbjc1)aft. Hereditd,
heritage f.
De movie adj. I Eltereditarius, a, um. rbficf). Hdreditaire, de heritage.
Molia, unui plugarel. I Fundus, i, m. )er 03runb. Propriete, bien, fonds de
terre.
Moqi, tats mare. I Avus, i, M. Zer Orobater. Aieul, grand pbre, m.
2. On ce morel Wareing. I Senex, nis. Zer MU. Vieilard.
3. Care e tare biltrdnis. I Senex de crepitus. Zer cite Mm. Decrepit, e.
MOste, dse &ante I Sacrae reliquiae, trim, plur, f. alefiquien. Releque, f. Ce
qui reate d'un saint aprbs sa morte.
Molftenencel, nire, va. lizeredito, as, avi, atum, are. rbett. Hiriter.
i
www.dacoromanica.ro
232 ML.
Mugesc*, gire, ca boui. I Mugio, is, ivi, itum, ire Zvi Men. Mugir.
MugitA, gire. Mugitus, us, m. Zati Ori Men. Mugissement.
I
Multumescii, mire, a. a. cufva pentru ceva. I Gratias ago, is, egi, actum, a-
gere. Zanten. Bemercier, rendre grace.
Multemescil, din slujbii, dad dimissia. I Abdico, renuncio, as, avi, atum, are.
9thiagen, abbanten. Abdiquer, renoncer.
Multemire, tignelci, v. Tignealci.
Mis multemesci, de ceva cu ceva. I Acquieseo, is, evi, etum, acquiescere. cpn-
tentus sum, es, ease. satis habeo, es, bui, bitum, bere. Bufriebeit feu'. Etre
content, etre satisfait.
Plultemita. I Gratitudo, dinis. gratiarum actio, nis, f. Zer Zan!, bie Zanfbarreit.
Gratitude, reconnaissance f.
Multernita, fie la D-fleic I Deo sit gratia, Deo gratias. Gott lei Zauf. Gra-
ce lc Dieu.
Cu multemitii, adv. I Grate, cum gratiarum actione. Dtit )antbarfeit. Avec
reconnaissance.
Multeinitoriu, recunosciitor. I Gratus, a, um, beneficii memor, is. Zantbar.
.Recomaisant, e.
Multime. I Multitudo, dinis. copia, ae, f. Zie Menge. Multitude, f. grand nombre.
Multu, adj. I Multus, a, um. R3ief, aaVreit. Beaucoup, en grand nombre, mul-
titude.
Cu multfi mai, vertosii. Multo magis.
I Zief meljr. Bien plus.
De multe feluri adj. I Multiplex, plicis, e. multimodus, multigenus, varius, a,
um. Oielerfei, perfebieben, Meffacb. De pluseurs especes.
In multe feluri, adv. I Multi mode, variis moths. 2tuf bieferfei 2frt.. De plu-
aeurs sorts.
Cu multe fete. I Multi color, is. Zieffarbig. Qui a beaucoup de couleurs.
Cu multe piedre. I Multipes, dis. 513ietiiiirl. Qui a beaucoup de patter.
Cu multe gal/rt. I Multiforns, a, um. Zielitiefprig. Qui a pluseurs trous.
De multe on; adj. Multocies, saepe numero , crebro, frequenter. Diets
I
www.dacoromanica.ro
Nta. 233
Niumit, v. Mak&
11Iumesce, adv. I Materna. niitterlicb. En mere.
ltinneit, lucre. I Labor, is, m. laboratio, nis, f. opera, ae, f. studium, ail, n. :die
Tittbe, Wrbeit. Travail, fatigue.
2. Blanca, chino, pdtimire. I Cruciatus, us, m. tormentum, I, n. aotteuung, 3eiu,
Clue. Tourment, torture, aupplice.
Aluncenefi, cire, lucrezd. I Laboro, as, avi, atum, are. operam do, as, dedi, da-
tum, dare. operam impendo, is, di, sum, dere. eif4 bemft§en, arbeiten. Tra-
vail/en
2. Ittuneenek chinuescii pe einem. Crucio, excrucio, as, avi, atom, are. tor-
queo, es, torsi, tortum, quere. &Item, peinigen, ntartern. Tourmenter, tor-
turer.
Bluneitore, luertitoriu, v. Lucrillorlii.
Muneitortift, chinuitor, care chinuesce pe altu, v. chinuitor. Muncilu, obositil de
lucre. I Multi laboribus fractus, a, um. Zurdj uicfe 91rbeit euttraftet. Epui-
si par la fatigue.
Munte. I Mons, tis, m. alpis is, f. alpes, ium, p1. Za0 Oicbirg, ber 23erg. Mon-
tagne.
De munte, adj. I Montanus, alpinus, a, um, alpestris, e. 63ebir gig. De mon-
tagnes.
Pe: apd de munte I Aqua montana. eifebirginuaffer. Eau de montagnes.
Muntenesefi, adj. I Montanus, alpinus, alpicus, a um. 9 11pijcb, gebirgtg. De
montagnes.
Muntentl, &ma dela munte. I Montanus, i, m. 63ebirgq6etvol5ner. Montagnard.
Muntosit, cu mulFi ?flung.. I Montosus, montuosus, a, urn. ®ebirgig. Montag-
neux, case.
Miura, nigrci I Morum, i n. Mora ae, f. Sctuaribeere. Mitre f
Murasu, o apd fit Tranailu. I Marusius, ii, m. Zer EaroicipafuO.
Muratore, apd saratcl. I Muria, ae, muries, ei, f. aqua salsa, ae. Safiroaffer.
Saumure, eau amide. f.
Murat*, acritd, v. Moral
Murdaresea, v. Ponareacii ceva multu intrebuinlinduld.
Murgeste, In Bird, v. impera. I Advesperascit, incipit crepusculum. ©8 bdrumert.
It se fait tard. la nuit approche.
Mtargittl, ceva fnaerat. I Crepuseulum, li, n. 916cnbbiimmerung. CrePuscule, f.
Murtpl, adj. negru sum-. I Nigricans e glauco. edpuar3grau. Glauque.
Murire. I [Pertain., tis, f. (terbiubleit. Mortaliti, f.
Muritorin, adj. I Mortalis, e. eterblid). Mortel, e.
Murmur:1, v. mormciescti.
Murata, medal. I Hydromel, is, u. iftetb. Hydromel, m.
Mar*, rug& care face mitre raegre. I Rubus fruticosus, i, m. 23rombeerftrauc.
Mare sauvage, m.
Muruiesen, lipescic cu pilmintii. I Incrusto, as, are. Oblino, is, lini, livi, levi,
litum, linere. Snit 2ebm ilbertihnten. Enduire..
Musa, sb. I Musa, ae, f. Eufe. Muse, f. doctrine, science.
A cultiva musele. I Muses colere. etubieren. Cultiver lea muses. (a invii(a.)
Matsui. I Musca ae f. alien Vitae. Mourhe, f.
Mused de calii. I Tabanus, ni, m. ilto5brtittne. Taon, m.
Blase& ctinefscit. I Musca canine, ae, f. Cynomyla, ae. OunbqIiege. Mourhe de
chien.
De mused, adj. f Muscarius, a, um. museinus, a, um. 3uut aiiegeat gefOrig.
De mouche.
Musearie. I Muscetum, ti, n. fiegeniebluartn. Amen de mouchea.
Museuta. I Muscula, ae, f. Rietne Elide. Petite mouche.
Muses de vinti I Muses cellaria, ae, f. St efterfftege.
SO
www.dacoromanica.ro
234 Mu.
Muses la, mtg. I Moscovita, ae, m. Zer tulle. Ruse&
Muse* Luse*, adj. I Moscoviticus, a, urn. Ruin(d).
Muleare. Morsio, nis, f. morsus us, m. Oif3, Zkifiung. Morsure, f.
Muleatoriu, adj I Mordax, cis. mordens, tis, o. g. Sbif fig, beienb. Qui mord,
mordant, e.
Blurfeatia, part. I Morsus, a urn. @thiffen. Mordu.
Muse lail, la omit etc. I Musculus, i, m. Zit Rudd. Much., m.
Bci la muschdorii. I Morbus ischidiacus. m, s)iifttue4. Sciatigue, f.
Muschlu, carne mole. I Caro assanda. Zfratneirri). Chaim a roar.
Muse* lu, de piidure. I Muscus, ci, m. loo43. Mousse, f.
inuselaiosii, adj. I Muscosus, a, urn. Son Mood. Couverte de mousse.
Mu leuia, v. Catira.
Musen, are, v. a. I Mordeo, es, momordi, morsirm, dere. Ze*n. Mord re.
Muletelti, o (ore. I Chamomilla, ae, f. &muffle. C'hamomille, I. plante.
Museum. I Museum, i, n Thrjeum. Mizsee m.
Musical. I Musica, ae, f. gituftt. Musigue, f.
Facic, musics. I Musicam ago, facio. irtuftlieren. Faire de la mustque.
De musics, adj. I Musicus, a, um. Euritaiiid). Musical.
Blusicautia. I Musicus, ci, m. Eulifant. Musicien, on.
mufurobi I Grumus, mi, m. EntrimurNaltien. Grun eau, m.
Muleute, muscute pe legunti. I Chrysomella, ae, f. COartenfiilpfer. Chrysontelle I.
Musite purici pe varzii, etc. I Aphis, is, f. goliffau0. Pou dechu.
Mustate, la omit. I Mystax, cis, mustax, cis, f. c=t,"--#ausbart, ecOurrbart. Mou-
stache. f.
Cu mustate adj. I Mystacatus, a, urn. Scfprauabiirtig. Acec moustache.
Mustafe la reacini. I Fibre, ae, f. Surzselfacer. Fiore, f.
Blustariu. I Sinapi, laded. sinape. is, rapistrum, tri, n. eenf. Moularde, m.
Mustaciorni, adj. I Magno mystace prreditus, a, um. nnit gr4em Ruth( per:
Mem Qui a des grandee moustaches.
Blasius*, adj. I Mustulentus, a, um. Voftreid). Abondant en sin doux.
2. Zentosii, summit, adj. Succosus, succidus, succulentus, a, um. ealtig. Suc-
culent, e.
Musts, forma, modelii. v. Forms.
2. Blusira, smotru. I Exercitium, tii, n. erer3ierung. Excercice, f.
Mustrulueseal, ire. exercezii. Exerceo, es, oil, citum, cere. in armis exercito,
as, avi, atum, are. er3ierett. Exrercer.
Must*, de struguri. I ilustrun, i, n. Esti. Vin doux.
Ca mustulii adj. I Musteus, a, urn luster musti. SD2ofiig, mie ber nog. Qui a
le gat du sin doux.
Mustra, v. infrontg.
Mulurolu, v. Musinoid, mutalau. v. Meteleu
Mature, schimbare. I Mutatio, pernmtatio, immutatio, nis, f. Wenberung, Oerlinr
betting. Changentent, m.
Mutare, dintr'unti locii lntr'altulii. I Emigratio, nis, f. discessus, us, in. 2?iegaie4en,
bie 2hotuanberung. Emigration, f.
Mute, mutie, muchie a cutitului, etc. I Dorsum, i, n. 9titcfert. Le dos du cou-
teau, etc.
Maltese* v. Antutescii.
Mut*, adj. I Mutus, a, um Cam, tumni. 31net, e.
Mutire. I Mutitas, tis, f. etuntutheit. Mutisme, m.
Mutant, are, ceva la altii loch. I Muto, immuto. perrauto, commuto, as, avi, atom
are. Uthertragen. Transporter.
Muth judicatd, face apelft. I Appello, provoco, as, avi, atnm, are. %Offiren.
Appeller.
www.dacoromanica.ro
NA. 235
Me mutti dintr'unii lock intraltu. Migro, emigro, as, avi, atum, are. ei cf) bug
aiet)en. Emigres.
N.
Na: na (le. I En babes! Hie babes. a foil, hier haft bu. Tenez, voila, void.
Nabuescii, fire! me fruibufescil, me untftu, precum prinitivara. Enunpo,
is, rupi, ruptum, rumpere. prodeo, is, dii, divi, ditum, dire. 9ludretett, auf3:
forfeit. S'enfier, sortir de son lit, an fleuve etc.
Pe: A niibufilii fi a datii apa preste ghiagth I Erupit aqua super glaciem. Zug
Tiloffer tft fiber bag qit3 auf3gebrocf)en. L'eau eat sorti de son lit. le fleuve s'e"-
fait enflde, etc.
Nabuffesetl, ruidtifescii, astupil resvflarea, osetorg. I Suffoco, as, avi, atum, are.
spiritum intercludo, is, si, sum, dere. rftitfen, ben Item bemmen. Etovf-
fer, iniffoquer.
Nabutire, a °per. I Aquae eruptio, nis, f. Zie Ztimpfung be Saffer8.
abiatire, sugrumare. I Suflocatio, praefocatio, spiramenti praefocatio, nis, f.
Etovffement, m. suffocation, f.
Cirflidung.
Nabiattdta, sugrumatil. Suffocatus, a, um.
I riticft. Safford, e, e'touffe, e.
Nabulala, ceildurit mare. I Aestus, us. ardor, is, m. Zie Stroltle.
Grande chaleur, ardour.
Nfita(15, fi derivate, v. Necailii.
Naelaesca, ire. v. Ungti.
Nada, icu, pent's', pentru a crepe lemne. I Cuneus, f, m. Retire. Coin, m.
Pe: Crepis unii lemnu cu nada. I Lignum cuneo findo. (iota fbalten mit einer
Reufe. Fendre un piece de bah? avec un coin.
Niidaesca, ire. banuescii. i Puto, as, avi, atuxn, are. opinor aria, atm sum, nari.
$oraio bertnutben, etroao ahuei'. Avoir tells ou tells opinion, s'imaginer. v.
allele banuescii etc.
Necleresee, v. Impers. mi ae, liss, i se ncyciresce. Aliquid obscure mihi ap-
paret, aliquid quasi per radios mihi apparet. 03 f °mut mir clime unbeutficb,
gleirbfam afg bull) etral)len bor.
NsideJde, subst. I Spes, ei, f. expectatio, nis. )offnuttg. Espeance, espoir.
Am nlidejde. I Spero, as, avi, atum, are. spem habeo. 3d) (pile, id) babe
.offitung. J'espe, j'ai de l'espoance.
Onii de n.xdejde. I Homo bonae spei. .flofftutitgi3boffer Emit. Ilomme dune
bonne espdrance.
Feird de ncidejde. Exspes, ei, o. ape carens, tis, o. .offnungefoe. Qui eat
sans esperance.
Putind nadejde. I Specula, ae. f. Exigua spes, ei. Witte Mine Ooffnung. Fai-
ble esperance, liger espoir.
Nadajduesca, ire, v. a. I Spero, as, avi, atum, are. spem habeo, es, bui, bi-
tuna, here. spe teneor, in spe sum. spes mihi est. tioffen, .tmffititito fjaben.
Espe'rer, avoir de l'espdance, avoir de l'espoir.
Nadkiduescal, cu incredinlare. I Certo spero, certain spem habeo, confido. aktnifi
boffen, auberftiffig boffen. Expetrer fermement, avoir confiance.
Neidailduire, subst. I Spes, sperare. .tIoffen, Voffnung. Espthysnce, espoir.
NadaJduitor, care are nadejde. I Sperans, tis, o. Zee ba boffet. Celui ou
celle qui espere.
Midejdultvi, part. Speratus, a, um.
I (ehoffet. Espere, e.
De ntidejduitii, adj. I Sperabilis, e. Qu'on peat espee.
.Nffentficb.
NAdragi, cioreci, pantalont I Caligae, arum, f. pl. .ofen. Pantalon, m.
www.dacoromanica.ro
236 NA.
Nadragl, etc. I Bracae, arum, pl. braca, cae, f. bracca, ae. .tofen. Braies.
Nadu ala, naufacti, v. Alm( la.
Nafora, v. Anafora'.
Nal, nu al I Non babes. Zu haft nicflt. Tu n'a pas.
Pe: n'ai tu awns? I Non babes tu labores ? daft bu feine VIrbeit. Tu n'a pas
to travailler, vow) n'avez pas a travailler?
N'al, audita. I Non au divisti? daft bit niebt gebort. N'avez vans entendu?
Nalba, ceva reg. I Malum, i, n. @dud, ,f)eurer, Zeidifef, 933etter. Mai.
Dula la naiba I Abi in malam rem. sbebe gum .enter.
Va to faire rendre.
°multi naibi. I Lurco, nis. homo nequam. homo sceleratus. Settertnann, Zen=
fefoferf. Scildrat, abominable, mechant.
Naimita, tocmiti cu tuna, etc. I lllercede conductus, a, um, part. IBebungen,
bebungen, getnietfrt. Pris a louage.
Nalmita, servit, lucrator cu dioa. I Mercenarius, rii, m, sb. StaglAner, EietIging. .
Mercenaire, ouvrier h gage.
Nalba, plant& I Malva, ae, t. Zie Maine ober Tappet. Mauve, f.
De naiba, adj. I Malveus, a, um. malvaticns. a, urn. 23on q3appefn. De mauve.
Pe: flora de nalbli. I Floe malvaticus. q3appelfbiume. Fleur de mauve.
Nalba, mare. I Althaea officinalis. Zie 2lItbee, bee eibirc4 ober, Guimauve.
Nalba, mare de grlidind. i Althaea rosea, ae, f. malva arborea, ae, f. Toren:
papper. Mauve de jardin.
Nalba mica, mhnuntd. I Malva silvestris, rotundi folia malva. SiNe atiepoppef,
(63iinopappef. Mauve sauvage.
Nalbescit, bire face alba. j A lbo, inalbo, de albo, as, avi, atum, are VeiPen,
tueif3 maciyit. Blanchir, rendre blanc.
Nalbescii, pindd, cerii, etc. I Insolo, as, avi, atum, are. 8feicten. Blanchir au
soleil.
Nalbire, a pin flit". etc. I Insolatio, nis, f. )ie 8leid)e. Insolation, f.
Nalbire a cases. v. Spoire, varuire, albire.
Locu pentru ndlbitu pinta. I Locus insolandis linteis. SB(eichltiati. Blanchis-
saris f.
Nalbitora, tore. I Insolans, tie, u. Sher Zfeicer, bie leidjerin. Blanchisseur,
blanchisseuse.
Nalbita, port. I Albatus, he albatus, insolatus, a, urn. alebleid)t, getreifit. Bian-
chi. rendu blanc.
Naltia fi derivata. v. Inaltii.
Naluca, vedenie. I Visum, i. Spectrum, tri. Ocursaculum, i, n. Viejo, apparitio,
nis, f. phantasms, tis, n. I rfcfrittung, 033efgenft. Apparition, vision nocturne,
f. spectre, nt.
Mi se nhlucesce. I Phantasms video. occursaculum video, spectrum video. 3(t
Ke eine rgeinung. Je vois une vision, un spectre.
N'am, nu am. I Non habeo, mihi non est. 3dj babe ricbt. Je n'ai pas.
Namestnic. I Vice arhidiaconus, i, m. Zer Ziee:Zecfmnt.
Namete, mete de zdpadd. I Nives congestae. ec§neebaufett. Amas de neige.
Nanale, nave de boteza. Matrina, ae. Mater lustrica. Zaufpatije, Zaufgeuge.
I
www.dacoromanica.ro
Na. 237
bourn. ()ranger m.
Narcisi, ildre. I Narcissus, i, m. Vtareiffe. Narcisse Fleur.
.De narcis, adj. I Narc,issinus, a, um. Tareiffen. De narcisae.
Naravai, v. Neravfi, moruvii.
Nare, la usual Naris, is, f. 91afettlod). Narin, f.
%Arad, v. Nerodti.
%are. Nail, v. Ncinafe, amnia'.
Nasca, scere. I Pario, is, peperi, partum, parere. Parturio, is, ivi, item, rire. Eni-
tor, tens, nisus , nixus sum, niti. gigno, is, genui, nitum, gignere. &bare;
bernorbringeu. Enfanter, accoucher, mettre au jour.
Nana Ora vreme. Aborior, riris, abortus sum, riri. Aborto, as, avi, atum, are.
;
Abortum patior, tubs, passus awn, pati. Unaeitig gebtiren. Avorter, accoucher
avant le terme.
Me nascti v. n. I Nascor, sceris, natus sum, nasci. Gignor, neris, genitus sum,
gigni. ®eboren werben. Naitre, venir au monde.
NAfficatare. I Genitrix, cis. puerpera, ae. f. (Pebiirerin. Mere, accouchie.
NAscatore de .D-flefi. I Dei genitrix, cis. Dei pare, ae, f. @otteogebiirerin. La
mere de Dieu.
NascAtor, produclitoriii adj. I Genitives, a, um. graftig bu gebiiren. Productif.
Narcatora. I Genitor, creator, is, in. Urbeber. Createur.
Narcocesea, v. Aflu ceva nog, inventezii.
%Arcata, part. I Natus, genitus, a, um. &borer. Nd, e.
f t @fie nciscutis. I Primo genitus, primo natus, a, urn. qrftgeboren. Le pre-
mier tit
Nciscutii mai pre urrnii. I Postumus natus, a, um.9lacbgeboren. Le dernier ne.
Unulfi nacuti. I Unigenitus, a, um. ingeboren. File unique.
Ndscutii Ora vreme. I Abortivns, a, um. Un3eitig geboren. Avorton, cad avant
is terme.
%Minnie:7i, adj. I Violentus, saevus, a, um. 63eniaitiarn. Violent.
Nanilnicie. I Violentia, ae. Vie, is. f. Betticatfamfeit. Violence, f.
Nasipu. I Arena, as, f. eanb. Sable, m. arbne, f.
Nariposa, adj. I Arenosus, a, um. eanbig. Sohloneux, ewe.
Ca taiisipulti, adj. I Arenaceus, a, um. eanbigt. Compose de stable .
Amestecatii cu neisipfs. I Arenatus, a, um. Eft eattb bermif0t. Mali de sable.
Nascere. I Partio, nis, f. Partns, us, m. Za8 eebaren. Accouchement.
2. Nascere, venire in lume. I Natura, ae. nativitas, tis, f. Zie (eburt. Nais-
sauce, f.
pica nascerii. I Dies natalis. Zer obeburtetag Le jour dela naissance.
Nascere, partea de refine a mueritorti. I Membrum genitale. Cunns, i, m, vulva,
ae, f. Zie ecfmntbeite. Vane, matrice.
www.dacoromanica.ro
238 Ne.
Naseerea D-lui Oriatii. Nativitas D-ni Christi. )ie &butt GEhripi.
I Nativite,
naiaance de Jesu Christ.
Naseerea D-lui , Ordciun. Feature natale Christi. 9213eifinarinert.
I F4te de
noel, f.
Naseerea maicif Domnului. Santa Maria midi. I Nativitas Beatae virginis Ma-
riae. Zie &bud P1arie. Naisanee dela Mere de Dieu.
Naseere faro eme. I Abortio, nis, f. abortus, us, m. litt3eitine ®eburt. Avor-
tement, in.
Nasturil. I Fibula, ae, f. globulus, i. nodules Sbulatorius, ii, m. anopf. Bou-
ton, m. agrafe. f.
Nasi. I Nasus, i, m. Zie Wale. Nez. m.
Vorbescii pe mad. I De naribus loquor. 2d) rebe burl bie Wafe. Parler du flex.
Nicsosii , cu nasu mare. I Naso, nis. nasutus, i, m. )er eine grofie 9lafe Jjata
Qui a un grand nez.
Vtlrfuld nasula. I Nasi cacumen, nasi apex. Zie 9tafenini4e. Pointe du nez.
Natiune I Gene, tis, natio, nis, f. Populus, i, m. Zie Nation, bas3 Zaft. Na-
tion, f. peuple, m.
Nationalfi, adj. I Nationalis, e. gentilitius, a, um. Wationai. National, e.
Natura. I Nature, ae. constitutio, complexio, nis, f. )ie Maur, bie natitente
Ziefci)affenbeit. Nature, f. l'ordre del'univers, v. Allele fire.
Natural, adj. I Naturalis, e. 9latiirtirb. Natnrel, e.
Dupci naturd, adv. naturaliceete. I Naturaliter. Wetitrlicb. Naturallement.
Naturallstu. I Naturae inquisitor, is, m. Waturforid)er. Naturaliste.
Naueie, ne pricepere. Stupiditas, stoliditas, simplicitas, tis, f. Zummbeit. Stu-
pidild, f.
Name*, prostii, adj. I Stupidus, stolidus, ineptus, a, um simplex, plicis, o. Zof-
pild), einfattig. Stupide, sot.
Naufragin. Naufragium, gii, n. etbiffbrudi.
I Naufrage.
Plitinzesmi naufragiii. I Naufragor, aria, ari. ecf)iffbruct) leiben. Faire nau-
frage.
Care pots se pdtimi8cd naufigiu adj. I Naufragalis, e. Za man ecbiffbrucb
leiben faun.
Navala. I Impetus, us, m. irruptio, aggressio, nis, f. der 9Infali, ber eturin.
Impetuosite, élan, violance.
Pe: kg o cetate cu ndvala. I Urbem impetu capio. (ine etabt mit eturm ein-
nebmert. AS' emparer d'une place forts par l'elan.
Niivalesea, lire, v. n. I Adorior, riris, adortus sum, riri. irrumpo, is, irrupi, ir-
ruptum, irrumpere. aggredior, deris, aggressus sum, aggredi. impetum facie,
is, feci, factum, cere. 9tuf jemenben ftitriett, ftitrmen. Allaquer vie meet se
jeter sun . . . f o n d e sur . . . . l'ennemi.
Navoda. I Rete, is, n. ffiltbernet. Bets, m. filet, M.
%aunt I Cicer, is, n. Ridlern. Pois m.
Nava, v. Corabie etc.
Nazuesefi, ire, v. Nisuescd.
Ne, particuld negativii. I Non. Wein. Non.
Nea, zeipadd. I Nix, nivis, f. ecinee. Neige, J.
Rind de nea, adj. I Nivosus, a, urn. ecfmeeig. Pleine de neige, neigeux.
Pe: Munti cu nea. I Montes nivosi. ecitee.:126ebirge. Montagnes pleines de
neige.
De nea, adj. I Nivalis. ecbtteeicbt. De neige.
A.pd de nea. I Aqua nivalis. edmeetualfer. Bau de neige, f.
Albu ca neaoa adj. I Niveus, a, um. erijneetreifi. Blanc comma neige.
Ale aeoperitil, adj. I Discoopertus, hand tectus, a, nra. lingebedt, unbebedt.
Non couvert, e. decouvert, e.
www.dacoromanica.ro
Ne. 239
www.dacoromanica.ro
240 Ne.
Ne bfigntfi inseenti, part. I Spretus, a, um. £Berad)tet. Meprigd, didaigni.
Ne bag& insema, despreluiescii. v. Despretuescti.
Ne batatti. I Non caesus, non verberatus, a, um. Ungefc§iagen, ungepritgeft. Non-
battu, 6.
Ne bliiuita, ne ceiptufita. Interim hand munitns, a, um.
I Ungefitttert. Sans
doublure.
Ne birnitfi, v. Ne favinati.
Ne boltit*. I Hand fornicatus, a, um. Ungerootht. Non cattle.
Ne botezatfi. I Non baptizatus, a, um. Ungetauft. Non baptist; e.
Nebanfi, v. Nerodii.
Nebunarita, o planed. I Hyosciamns, i, m. Tiffenfraut. Juaguiame.
Nebnneece, adv. I Stulte, insane, delire, amenter, dementer. Didrrifc§, t4drid)t,
unfinnig. Follement, aotlement.
Nebunesca, pe cineva. I Stultnm reddo, is, reddidi, ditum, dere. mente privo,
as, avi, atum, are. Bum 9Inrrett macden. Faire sot quel qu'un.
Nebunesefi eft, v. n. I Stultesco, is, scare. insanio, is, nivi, nitum, nire. deliro,
as, avi, atum are. mente capior, eris, captus sum, capi. VItirrifd) werben.
Devenir sot, fou.
Nebunie. I Stultitia, insania, vesania, amentia, dementia, ae, f, Vtardyit, Z§orz
§eit, 1334nfittn. Dimense, f. folie, sotiae, f. mania.
Nicairl, v. Nicairi.
Necajescfi, pe cineva. I Affligo, is, xi, dictum, fligere. ango, is, anti, anctum,
angere. vexo, tribulo, crucio, as, avi, atum, are. Wengftigen, pfagen, quafen.
Affliger, attriater, tourmenter.
II. Me neclijeacit. I Affligor, angor, tribulor, crucior. aid) ;gage; qudien, dug:
ftigen. S'affliger, se tourmenter
Net:Apia, adj. I Afflictus, a, um. Oepfagt. Affligd, e.
Ne caleatfi. I Incalcatus, hand tritus, a um. littbetretert. Non fouli atax piede
Ne canonitfi, v. Ne pedepsitti.
Ne carpiti. I Non sartus, a, um. lingefficft. Non racommodi.
Ne cianitoritfi. I Calebs, bis. conjugii expers, tie, o. 2ebig, unefplicb, wow
§eiratbet. Cilibataire, non moil, qui n'eet pas markt.
Ne cantata. I Non quaesitus, hand visitatus, at um. litiberuct. Non cherchi,
non visiti, e.
Neoax*, neclijire. I Afflietlo, tribnlatio, nis. anxietas, calamitas, acerbitas, tis, f.
miseria, aerumna, ae, f. MIA £ua1. Affliction, tribulation, chagrin, cala-
mite; miaere, f. v. Nevoie.
Ne cercati, ne experti. I In expertus, intentatus, a, utn. Ungepritft. Inez-
pirimenti, e.
Ne cernutii. I Incretus, non cribratus, a, urn. Ungefteht, uttureutert. Non cri-
ble, e.
Ne certata, ne mustratii. I Irreprehensus, a, urn. Ungeirhoitea. Qui n'a pas de
rerproche.
Ne cecina. I Hand cupitus, haud petitus, a, um. Unbegeljrt. Non demandi, e.
non desiri, e.
Ne eitiematalk. I Invocatus, haud invitatus, a, urn. Ungerufen, ungefctben. Non
nviti, e.
Ne °hist*. adj. I Incoenatus, a, um. r4ne 91-1(uttnutEg. Celui qui n'a pas
coupe.
Ne cinste. I Inhonestas, tis. Infamia, ae. f. dedecus, colds, n. Un4re, ScOnbe.
Malhonneteti, infamie 1.
Ne cinstescfi, tire, v. a. I Dedecoro, inhonesto, as, avi, atum, are. dedecore
afficio, is, feel, fectum, ficore. 513erunefiren. Dishonorer.
Ne cinstiti, adj. I Infamis, e. inhonoratus, inhonorus, a, um. inhonorabilis, e.
Ungeefgt. Inflame, sans honneur.
www.dacoromanica.ro
We. 241
milt.
Necosita. I Non falcatus, non messes, a, um. Ungeintiliet. Non Plunks*.
Neeovala. I Acmou, is, m. Winb4. Enclione, /.
Necoverlita, adj. I Immensus, a, um. incomprehensibilis, e. UnermeVic4,
unbegretfii. Immense, incomprehensible.
Neereata. Increatus, a, urn. UnerAaffen. Incree.
I
www.dacoromanica.ro
242 Ne.
Neenvantare. I Irrationabilitas, tis, f. Unvernituft, tinuerntinftigfeit. Privation
dela raison.
NeeaventAtoriu, adj. I Rationis expers, tie, o. irrationalis, e. irrationabilis, e.
Unuerntinf tig. Irraisonable.
Neeuviinelosii, adj. I Inconveniens, indecens, tie, o. g. illiberalis, e. incon-
gruns, indecorus, a, urn. Iltiattititubig, ungebitbrficb. Inconvenant, indecent, qui
ne convierat pas.
!Weeny:int& I Inconvenientia, ae. illiberalitas, tie, f. dedecus, oris, u. Zie Uii
gebithrlid)teit. Inconvenance, f.
Neetaviosii, nereligiosa. I Impius, irnprobus, a, um. 03ottio. Impie.
Nedarnicie. I Illiberalitas, tis, f. Zie linfreigebigreit. Avarice. f.
Nedarniell, adj Illiberalis, e. avarus, a, um. Ilnireigebig. Avare.
I
Nededatn, adj. I Insvetus, inconsvetus, a, um. My lubbrit. Qui n'est pas ha-
bitue, inaccoutumd.
Nedefaimati, adj. I Irreprehensus, baud vituperatus, a, um. Ungetabeft. Ir-
reprochable.
Nedejde, v. Nddejde.
Nedeprinsil, adj. I Haud exercitatus, a, um. Ilugetibt. Non exerrd.
Nedelertatii, adj. I Inexhaustus, a, um. Unerfebbvflid). Inepuisable.
Nedespartitil. Indivisus, a, urn. hand separatus, a, urn. Ilmert4eift, 'Raab:
gefonbert. Indivisible.
Nedespicatia. I Haud fissus, a, um. non diffissus. Ungefpaften. Non fends, e.
Nedestoinicii. v. Nevredniciz.
Nediresti, nereparatd. I Non reparatus, a, urn. Nit* verbeffert. Non repard.
2. Nediresii, o pele nelueratel. I Haud subactus, a, um. thigegiirht. Non tanni.
Ne(listi. I Indictus, a, urn. Ungeingt. Non dit.
Nedoritii. I Haud desideratus, inoptatus, a, urn. Ungerntinid)t. Non defsiderd.
Nedospitti. I Asymus, a, urn. hand fermentatus, a, um. Ungefthrert. Non fer-
tnentd.
Nedoveditel. I Haud probatus, non demonstratus, a, um. Unbetniejen. Non
montrd.
Nedreptate. I Injuetitia, injuria, ae. iniquitas, tie, f. UngmecOgfeit. Injustice,
iniquitd, f.
Nedreptit, adj I Injustus, iniquus, a, urn. illegalis, e. llnbiltig, unger*. In-
juste.
Nedrepta, adv. I Inique, injuste lingerecbt, unbiffig. Injustemenl.
Nedtaqaltl, asudare. v. Asudare.
Nedutiala, zdclufli de caldurd. Aestus, us, in. ardor, is. Zie sti0e,
I bie
dpin i ie. Chaleur dtoufante.
N'eduqala a resufldrii I Suffocatio, nis, f. Zie rfliefung. Etouffement, m.
Nedu.leseti, fire. sugrum, pe cineva. I &loco, as, avi, atum, are. spiritum in-
tercludo, is, si, sum, dere. riticteit. Etovifer.
II. Me neduresmi. I Suffocor, strangulor, aris, atus, sum, ari. Sid) erfticfen. E.
touffer, suffoquer.
Neesplicat . v. Netalmeicilii.
Nefaleatic I Infectus, non factus, a, um. Ungemacbt. Qui n'est pas fait.
Nefilgaduitel. I Haud promissus, a, um. linverfprocben. Qui n'est pas promis.
Neferieire. I Infelicitas, tis, f. UiigfildjeCigtcit. Infortune, f.
eferieitu, adj Infelix, cis, o. infaustus, a, um.
I Ungliithid), trugtfictlefig.
lnfortund, e
Nefertii, adj I Incoctus, non elixus, a, um. Ilugerod)t. Non cult.
Neflinia. I Niliilum, i, n. Znq 91id)te. Bien, aucune chosse.
Neflinta, de Mei. I Absentia, ae, f. )ie 21Eanefett4eit. Absence, f.
Neflitoriti. I Haud existens, tie, o. 9lid)t qiftirenb. Qui n'existe pas.
www.dacoromanica.ro
Ne. 243
NellitoriA. de Mil. I Absens, tie. hand prresens, tie. Stuerenb , nit gegen::
tuitrtig. Absent, qui n'est pas present,
Nefolosit, nefolosintil. I Inutilitas, tis, f. Zie Unnii4Ticbfeit. lnutilitd, f.
Nefolositoritt, adj. I Inutilis, e. inanis, e. Unnittlic. Inutile.
Nefranta, adj. I Hand fractus, a, um. Ungebrocben. Qui nest pace briasd.
Nefrecatil. I Non fricatus, a, urn. Ungeriebeit. Non frotte.
Nefre'tnentatti, adj. I Haud subactus, a, um. Ungefnetet. Qui n'est pas petri, e.
Nefricosti, adj. Intrepidus, impavidus, iniperterritus, a, um. llufurditfam ,
I
mercaturam facio, is, feci, factum, cere. .tianbefit, .Nnbittng treiben. Faire
le commerce.
Negotitoresee, ca negotitorii, adv. I More mercatorum. aufindnuird). A la
maniere de marchands.
Negalitorie. I Negotiatio, nis. mercatura, ae, f. mercatus, us, m. .fmnbcf,
.fmnblung.Ndgoce, commerce, m. marchandise, f.
Negotitoriu. Negotiator, mercator, is, m. anufmann, tianbefqmonn. Mar-
I
chand, negociant, m.
Negotitoreasa. i Negotiatrix, cis, f. Raufmamoirau. Marchande, celle qui
fait le commerce.
Negotii, marfei. I Merx, cis, f. merces, ium, f. plur. Gam. Marchandise, f.
Negraitel, ne spusd. I Inenarrabilis, e. Unau6ipred)lirt. Inexprimable.
Negrealil, cerndlei, v. Centel&
Negreseii, grire, v. a. I Nigro, de nigro, as, avi, atum, are. nigrum, vel atrum
reddo, is, didi, redditum, reddere. nigre facio. eciprotiraeu, groara macen.
Noircir.
II. Me negrescd, v. n. I Nigresco, is, scare. nigreo, es, grui, grere. nigre, So,
fis, Slane sum, fieri. eciproars merbeu. Noircir, s'obscurcir.
Negresiti, ?card' greitald, ne viciosii, adj. I Viciorum expers, tie, o. viciis vacuus,
a, um. Weblerfrei. Sans fautes.
Negresita, a bunt mama, adv. I Certo, inevitabiliter. certe, sane , profecto,
mehercule, sine dubio, indubitanter , hand dubie. (14etnifl, auberfiti)ttiC un-
uermeiblid). Certenement, assurement, en verite, etc.
Negreata. I Nigritia, ae. nigrities, ei. nigritudo, iris. nigredo, anis, f. Zte
eco)iirae. Noirceur.
www.dacoromanica.ro
244 Ne.
Negriciosa, adj. I Nigricans, tis, o. nigellus, a, um. subniger, gra, grum.
ecfmtir3tict. Noiratrp.
NegrUe, jire. I Incuria, ae, f. eorgforteeit. Incurie, neglicence, f.
NegrUitoriu, adj. I Incuriosus, incurius, a, um. ( orgIoq, unforgfithig. No-
glig,t, peu soigneux.
NegrUitii, neingrijitti, murdarg , adj. I Sordidus , a, um. ettntutig. Sale,
aordide.
NegritA, adj. part. I Nigratus, denigratus, a, um. Gierchindrat. Noirci, obsurci, e.
Negras, adj. I Niger, gra, grum. ater. atra, strum. edpvar3. Noir, e.
Negraviii, adj. I Nigellus, a, urn. subniger, a, um. ectirotir3fid). Noiratre.
Negura, I Nebula, ae, f. caligo, iris. 9lebet. Nuage, m. brouillard.
Negurosii, adj. I Nebulosus, a, um. Webetig. Nebuleux, euse. couvert de brouil-
lard.
Neguatata, adj. I ingustatus, a, um. Ungefoftet. Non pule; e.
Neharnicia, ne capabilii, adj. I Incapax, cis, o. inhabilis , e. ineptus, baud
idoneus, a, urn. linfithig, untauglich, ungerd)irft. Incapable, inhabile, mala-
droit.
Neharnicie. I Incapacitas, inhabilitas, tis, f. Unftifiinfeit, UntaugficVelt. Inca-
pacite, inhabilitd.
Nehotartre, a hotarelorti. I Illimitatio,inis, f. Oremenforigreit. Sans delimitation
2. NehotArire. stare la indoialif. I Hresitatio, indeterminatio, dubitatio, nis, f.
Iltientichtoffenheit. Dottie, hesitation, J.
Nehotaritil, gra' margine, adj. I Influitus, illimitatus, a, um. @rementoe, uur.
begrenat. Qui est sans Undies, illintiEd.
Nehulitii, v. Nedefilimatit.
Netnbetrinitoriu, adj. I Non veterascens, tie, o. Uticht berattettb, Qui non
vieillit pas.
Neimblimclitil, adj. I Indomitus, a, urn. UnbeAmt. Indomptable.
2 Care nu se pole £mbl£nili. I Indomabilis, e. 1.1nbe34mlicf). Qteon ne peut
dompter.
Neimblatitit, ne treeratil. I Non trituratus, a, um Ungebroi*tt. Non battu,
(le ble) non triturd.
Neimbraratti, v. Desbriicatfi.
Neimitatil, v. Ne urmatti.
Neimultitift, adj. I Non auctus, non multiplicatus, a, urn. Unbertnehrt. Non
multiplid, non augmenti.
Neimpacatn. I Baud conciliatus, a, um. Unauegefebut. Non concilid.
Neimparlitii. I Indivisus, a, um. Unget4eitt. Non partage.
Neimpaturatfi. I Non complicatus, a, urn. 9lidjt 3ufannuengelegt. Non route,
non pile.
Neimpletitild Hand flexile, a, um. Ungeflocbten. Non trend.
Neimplut4. I Inexpletus, a, urn. litterfttflt. Insatiable, non rassasid.
Neimpodobitii. I Inornatus, a, um. Unge3iert. Non pare, e.
Neimpreunatit. I Non conjunctus, a, um. Unbereinigt. Non joint, e. non reuni.
Neimputinatal. I Non imminutus, a, um. linDerMiltbert. Non diminud.
Neinalbital. v. Ne albitii.
Neinefiltata v. Descultg.
Neineaputa. v. Necuprinsii.
Neineareatii, adj. I Baud onustus, a, um. non oneratus, a, um. linbefaben.
Non chargé.
Neineetatia, adj. I Incessans, indesinens, tis, o. continuus, assiduus, perpetuus
a, um. Ilnaufhorlid). Continued, elle. incessant, e.
Neineetatti, adv. I Incessanter, indesinenter, assidno, perpetuo, continuo, as-
sidde. Ilnaufhorlid). Continuellement, assidument, incessemment.
Neinclaietti, v. Neimplinitii.
www.dacoromanica.ro
245
www.dacoromanica.ro
246 Ne.
Neintocmitit spre ceva, nu bunii la nimicu. I Non aptus, non idoneus, ineptus,
a, um. inconveniens, tis. Ungeichidt,untaugfich. Maladroit, e. qui ne vaut rien.
Netntrelbat*, adj. Hand iuterrogatus, a, urn. llithefragt. Non interroge, e.
Netnva.tatu. I Indoctus, a, um. ineruditus, a, urn. Ungelelyt. Non lettrd ig-
norant, e.
Neinvinsii. I Invietus, a, nm. lIntiberrounben. Invincible.
Neinvingatoriii, care nu se pote fnv. I Invincibilis, insuperabilis, e. Unitbers
Invincible, qu'on ne peut vaincre.
minblid).
Neinvoire, ve unire. I Dissensio, nis, f. dissensus, us, m. Uneinigfeit, lincinftimz
mmHg. Dissentiment, m. dissension, discorde, divisione.
Neinclestratii. Indotatus, a, urn. llnatogeftencrt. Non dote.
I
www.dacoromanica.ro
Ne. 247
www.dacoromanica.ro
248 Ne.
NeparAsitii. I Indesertus, a, um. Unberfaffen. Non quitter, e.
Nepardomila cu petri. I Lapidibus hand stratus, a, urn. Ungegtaftert. Non pave.
Nepascutfi. I Impastus, a, urn. lIngenreibet. Qui n'a pas mange.
Nepartinitoriel. I Aequus, a, um. Llnpartfieiifdi. Impartial, e.
Nepaste I Calumnia, falsa critninatio, nis. injuria, no, f. Zie fail* Zeicfpnfbi:
gang. Calomnie, f.
Nepastrattl. I Non parcitum. UngerPart. Non menage, e.
Nepastratoriii. v. Necrutiitorfu
Nepastuescii, ire. v. a. Calumnior, aris, atus sum, ari. adiftigicf) beidjuthiv
I
fdnabiger. Calomniateur.
Nepastuitore. I Calumniatrix, cis, f. dinefaffdjeSefdjulbigerin. Calamniatrice.
Nepal:U-1, neincercatu. I Inexpertus, a, urn. Unerfabren. Inexperimente, e.
Nepticalosit, curatd de plicate. I A peccatis purus, a, urn. Iluittnblicb, bott
eitnben frei. Qui n'a pas de perches.
Nepecetluitii. I Non obsignatus, a, urn. Unnerriegeit. Ouvert, non signer, e.
Nepedepsitit. Impenitus, a, um. Ungeflraft. Inapuni, e.
I
www.dacoromanica.ro
Ne. 249
www.dacoromanica.ro
260 Ne.
Neseeerattl. I Non demessus, a, um. lIngetudfiet, unscerntet. Non moiasonne, e.
Nesemnatiti. I Hand notatus, a, urn. lInge3eidutet. Non marque, non note, e.
Nesinititoriu. Insensatus, a, urn. sensus expers. Ilnempfinbtic. Insensible,
incense, e.
Nevi Morin. I Indiligens, tis, o. llnflcif,ig. Inapplique, negligent, e.
Nes:Mita. I Indiligentia, ae, f. Unftcij. Inapplication, negligence.
%echoic* violenli, v. Niisilniczi.
Nesfirsitit. I Infinitus, a, um. llnenblic. Infini, e.
Nesfintitia, adj. I Non consecrates, a, urn. lIngrtuciV. Non consacre, e.
Nespgudtaitii, v. Ne scuturati.
Nesilitii, adj. I Incoactus, a, urn. Ungemungen. Non force, e. volontaire.
Nesilniefe, v. Silnicie.
Nesipn, v. NcIsipti.
Nes leita, ne inchiegatii, adj. I Non concrotus, baud coagulatus, a, urn. tinge-
rottnen. Non coaguld, e.
Neslugaritorig, adj. I In officiosus, a, um. Ilubienftfcrtig. De'sobligeant.
Nesomnorosa, adj. I Non somniculosus, a, um. lIn(d)ttiftig. Qui n'elt pas
dormeur.
NespAlatil. i Illotus, non lavatus, a, urn. lIngetuajcfpn. Qui nest pas lave, e.
Nespureatii. I Irnpollutus, incontaminatus, a, urn. lInbrffedt, unbciubett. Non
aouille, sans (ache.
Nespusil. I Indictus, a, um. lIngeingt. Qui n'a pas ete Cl(.
Nespusti, ce nu se pdte spune. I In enarrabilis, e. Ilnalwipred)titi). Indicible, in-
effable.
Nestatornicu. Inconstans, tis. instabilis, e. Unbeildubi. Inconstant.
I
Nestatornicesee, adv I Inconstanter, instabiliter. lInbefttinbig. Inconstamment.
Nestatornicie. I Inconstantia, ae. instabilitas, tis, f. Zit linbeittinbigfeit. In-
conatance, f
Nesters* ce nu se pdte merge, adj. I Indelebilis, e. UnamgoiCir4. Ineffacable.
Nesliinta, nesciintiii. I Inscintia, inscientia, ignorantia, imperitia, ae, f. Zit Un=
tniffe4eit. ,Ignorance, f.
Nestine. V. Ore carele.
Nestinsfi. i Inexstinctus, a, urn. Unnerfoitten. Non eteint, e.
Nestinsei, care nu se pole stinge. I Inextingvibilis, e. lInnuefbittfit. Inextingrible.
Nestiutil, nesciutii, netncil(atti, adj. Inscius, nescius, ignarus, a, urn. insciens,
1
www.dacoromanica.ro
Ne. 251
Netaleuita, Ne taneicitet.
Netemere de D-fleal. I Impietas, improbitas, pravitas, tie, f. ®ottfortgfeit. Im-
piety, michancetd, perversity.
Netemetorii, de D-fleti. I Deum non timens, tis, o. impius, improbus, irreligi-
osus, pravus, a, um. lingottegiirdjtig. Impie, michant, pervers, imatigieux.
Netemetord, v. Ne fricosa.
Neteselatel. I Non strigilatus, a, urn. Ungefiriegelt. Qui n'est pas dtralli.
Netesuta. I Non textus, a, um. Ungetuebt. Non Used, e.
Netezescia, calcii rufele, penza, etc. I Lrevirro, as, avi, atum, are. Witten. .Ra-
boter, rdpasser is linge, etc.
Netimpuriti, Ara vreme. I Intempestivus, a, urn. UNeitig. Intenzpestif, qui
se fait hors de saison.
Netiparitea. I Haud impressus, a, um. Ungebrudt. Non irnprimi.
Netocinitii, v. Ne diresd.
Netoemitia, servo, etc. I Haud conductus, a, um. lIngemietbet. Non loud.
Ceva negotti, marfei, I Haud, conductus, a, um. Ungebanbeft. Non marchandi.
Netopiti. I Non liquefactus, a, urn. lingeicbmoT3en. Non liquefid, non fondu.
Netorsi. I Hand netus, a, um. Llugerponneu. Non fad.
Netotia, nu totti, adj. I Haud taus, mancus, a, um. 9titt gang, mangellpit.
Non tout, incomplet, defectueux.
Netrainicii, adj. I Haud durabilis, e. 914t bauerbaft. Qui n'est pas durable.
Netrebuicie. I Inutilitas, inanitas, tie, f. Unbraudibarfeit. Inutilite, f.
Netrebnicii, adj. de nici o trebic. I Inutilis, e. Maths, e. Unnitib unnit4ficb,
uubraudibar. Inutile.
Netrecuti, ne aparatti, adj. I Inevitabilis, e. UnbermeibTidj. Inevitable.
Netrecuti, ne aparata. adv. I Inevitabiliter. 1lribermeibTtdj. Inevitahlement.
Netreeratal, v. Ne
Netrimisii. I Haud missus, a, um. Ungefenbet. Non envoys'.
Netunsti. p Intonsus, a, Ungefcfpren. Qui n'est pas tondu.
urn.
Neudati. I Non humectus, non humefactus, a, um. Ilubefeucbtet. Lon humide,
non humectd, non mouilld.
Neultatil. I Non oblitus, a, um. non oblivioni datus, a, um. Unuergeffeu. Qui
n'est pas oublil.
Ce nu se pOle Oa. I Hand obliviscendus, a, urn. 1.11Mergerg4. Qui ne peut
etre oublid.
Neumblatia, v. Ne dmblattl.
Neumplutd. v. Ne
www.dacoromanica.ro
252 Ne.
Nennire, vie invoire. I Dissensio, nis. discordia, ae, f. dissidium, dii, tt. schisma,
tie, n. Uneinigfeit. Dissension, discorde, f. dissentiment, schisme, tn.
Neuniti. I Die unitus, hand unitus, a, urn. Unbereint. Non uni, e.
Neunit6, cu biserica mist. I Schismaticus, ci, m. ®ettennt. Schismatique.
Nenrmatfi, ne imitatti, adj. I Inimitabilis, e. Unnocbabmlid). In imitable.
Nevala, v. Ndvald.
Nevernitit, ne albitn. I Non dealbatus, a, urn. Ungemeif3t. Non blanchi.
Nevasta. J Neo nupta, ae, f. gin iunget 928eib. Une jeune femme maride.
Nevastuica. I Mustela, ae. viverra, ae, f. Vaiefef. Belette, f.
Nevastnica de pcIdure. I Ictis, is, tidis, f. eafbmiefef. Belette sauvage, f.
Nevastuta. I Nuptula, ae, f. Seibcben. Petit femme.
Nevatamatit cu vorba. I Illaesus, a, um. Unbeleibigt. Non offense.
Nevatamatil, ne rdnitd. I Illaesus, a, um. Unbermunbet. Qui n' est pas blesser, e.
Nevadescel pdnza, v. a. urdescd adicd: dad firsts prin spates'. I Ordior, iris,
orsus sum, did. 91n3etteftt. Ourdir.
Nevaditi, ne descoperitti. I Haud patefactus, a, um. Uttentberft. Non d6couvert,
non &Voile.
Nevenduttl. I Non venditus, a, urn. Unberfauft. Non vendu, e.
Nevestedittl, adj. I Non marcidue, non flacons, a, um. Unbettoefft. Non fid-
tri, e.
Ce nu se vestedeste nisi o data, adj. J Immarcescibilis, e. maroons expers,
tie, o. linbettueffficb. Incorruptible.
Neventitti, ne renumitd. I Inclarus, a, um. baud celeber, brie, bre. Unberilbmt.
Non celebrd.
Neveduti. I Invisus, a, um. lingefeben. Non vu, e.
Nevindecaciosa, adj. I Insanabilis, e. incurabilis, e. Unbeifbar. Qui ne peut
etre guiri, incurable.
Nevinovata, adj. I Inocens, insone, tis, o. g. littfcbufbig. Innocent.
Nevinovktie. J Innocentia, ae, f. Unfcbufb. Innocence.
Nevole, necasti. I Calamitas, anxietas, tis, f. miseria, ae. tribulatio, nis. crux,
cis, f. Toff), Cud, 9Ingft, 13fage. Cialamite. misere, f. malheur, m.
2. Necasti, veld facd cui-va. I Molestia, ae, f.incommodum, i,n. Ziefcbtrerficbfeit.
Peine. chagrin, inccrmmodite.
Pe: Multd nevoie, necazd fmi fact to mie. I Tu mihi multas molestias facessis.
)u fd)afft mit bid Ungefegenbeit. Vous me causez beaucoup de chagrin.
Cu anevoie, cu grew, adv. I Difficulter aegre. ectuerficf). Difficilement peni-
blement.
3. Nevoie, mired cu cineva. I Controversia, ae. lie, tie, f. Zet etteit. Controverse.
querelle.
4. Nevoie, Epilepsie. I Epilepsia, ae, f. morbus ominous. Zie araig, bie p3iiepfte.
Ecilepsie, f.
Nevoiesca, me nevoiescil, ire, me silescd. I Conor, aria, atus sum, ari. Contendo,
is, di, tum, sum, dere. nitor, eris, nixus sum, nixus sum, niti. Stride°, es, dui,
dere. Conatum adhibeo. Operam do, as, dedi, datum, dare, (id) bemitben,
Eiritibe geben. S'Cfforcer.
Nevoieln, miserabili, adj. I Miser, a, urn. miserabilis, e. grettbliO, miferabei.
Miserable.
Nevointa, trudd, strddanie. J Contentio, intentio, nis, f. conatus, us, m. Stadium,
dii, n. opera ae, f. gnavitas, tis. 3einitbung, ateift. Effort, m. activite, anis
duiter, e.
Nevoin4a, nevrere Noluntas, tis, f. Ticbt Moffett. Action de ne pas vouloir.
I
www.dacoromanica.ro
No. 253
jour ni nuit.
Nici de cum, adv. I Nulla ratione, neutiquam, nequaquam, nullo pacto, minime
gentium. eineqreegg, auf Leine girt, gan3 unb gar ttict. Pas du tont, ?sul-
lenest&
Nici cab's de pitting, adv. I Nil, nihil prorsus, ne minimum quidem. glicf)t bag
(eringfte. Hien du tont.
Nici unulii, adj. I Nullus, a, um. Steiner, Leine, feineq. Nul, aucun, e.
Nici odatii, adv. I Nunquam, nullo tempore. Wiemalo, au Leiner Beit. famais.
Nicairl, adv. I Nullibi, nusquam, nuspiam. Tirgenbg. Nu lle parte, en aucun
lieu.
2. Nivairi; mergti, trimita, duds, etc. I Nullorsum, nuspiam. glirgenbe f)in.
De nicairf, de nick o parte. I Nu lla ex parte. 91irgenbo tyr. De male parte.
Niehlezare, v. .Renchezare. Nimica, v. Nemica.
Nimieurl, jucarii. I Gerrae, nugae, quiequiliae, arum. Toffen, Bagatelles.
Nimieesel, v. Ccmcenescii. Nimerescii, v. Nemeresca.
Nimes'''. I Nemo, minis, e. g. 9-tiemattb. Femme, aucun.
Ninge, v. impers. I Nivit, ningit, nives cadunt. fcneit. Il neige.
Ninsoare. I Ningor, is, m. e(tneien. Abondance de neige.
Niseare va, v. Ori care, careva.
Nizuesea, it e, alerga to ajutoriula cam. I Confugio, refugio, is, fegi, gitum,
gere. recurro, is, curri, cursum, currere. eid) an jemanben menben. Se ref-
fugier aupres de quelqu'un, recourir it . . . .
Nizuire Confugium, gii. refugium, gii, n. recursus, us, m. aufft4tne4mung.
I
refuge, m. recours a.
boerii. Nobilis, is, e.
I beftttann. Gentilhomme.
Nobilitate, boerie. I Nobilitas, tie f. 9./bel. Noblesse f.
Nodorosii, adj. I Nodosus, a, um. £nbtig. Noueux, ewe.
Nod*, la ata, etc. I Nodus, i, m. Sinoten. Noeud, m.
2. Nodti pe lemnti. I Nodus, i, m. tuber, is, n. Stunten. Tumeur, bone, noeud.
3. Nodes la inchieetura paiului, etc. I Nodus, i, m. geniculum, i, n. articulus, i, m.
,ftnoten. Noeud des planter, article.
Nothstia, nodifora. I Nodulus, li, m. SIntit*e. Petit 'mud.
Noemvrie. I November, brie, m. WI:umber. Novembre, m.
Noinnii, abisu, prcipastie, v. Prapastie.
Nojita, curelufe. I Habenula, ae, f. )liemd)en.
Or ce curelufe de legate, etc. I Habenula, ae, f. tineola, ae. ffitt 23ittbt§ett.
None, noes, numeric. I Novem. 9leun. Neuf.
De noun Oils. I Novem dialis, e, adj. Neunttigig. Novenulial, qui duce neuf
jours.
www.dacoromanica.ro
254 'No.
De ninui ani. I Novennis, e, adj. Vleurtja§rig. Age de neuf ans.
Ce stii din Tuduei parfi. I Enueas, clis, f. :Die neunte 3a§f.
Cu noun isvdre. I Ennea ',runes. 92eurt iDuelIen §abenb.
Cite nduii, adj. ord. I Noveni, ae, a. 3e neun unb neun. Au nombre de neuf.
NOniicleoX. I Nona ginta. 91eumig. Quatre vingt dix.
Alti neutiflectlea. I Nona gesimus, a, um. 91eun3igfte. Quatre vingt dixieme.
Cite ?Lou-eyed: I Nonageni. 9teunaig unb neungig. Qui sone an nombre de 90.
De nducifleci mi. I Nonagesies, nonagies, adv. irteumigmal. Quatre viugt dix
fois.
Alti nduilea. I Nonus, a um. Rennte. Neuvieme.
Mug, mii. I Novem malls,. 9leun taufenb. Neuf mills.
.De rata mif de orf. I Novem millies. glean taufenbmal. Neuf mine fois.
De ?vita orf. I Novice, nonies, adv. 9leunmal. Neuf fois.
NOuispreflece. I Novem decim, trade viginti. 92euti3e§n. Dlx neuf
A tuiuclepreflecilea. I Un de vicesimus, uncle vigesimus, a, um. gieunalute.
Dix neuvieme.
NOutisprectece mit I Un de viginti minis. 91eun3e§n taufenb. Dix neuf mile.
NotilispreOece on. I Un de vicesies. 91eun3e§nmal. Dix neuf fois.
NOna cute. I Nongenti, ae, a. 91eun§unbert. Neuf cent.
Nduii ante infi. I Nongeni, ae, nongenteni, a. 2#er 91eunbunbert. Qui sont
an nombre de neuf cent.
De nduel ante ori, actv. I Nongenties, noningenties. Vteun§unbertmal. Neuf
cent lois.
A nduci sutelea. I Nongesimus, nongentesimus, a, um. 91eutt§unbertfte. Neuf
centieme.
Ce fine de nunteru alit, nduilea. I Nonanus, a urn. Bur neunten Ba§l geblirig.
Qui fait partie de neuvieme nombre.
Pe: Militariu de la alit nouilea legion. I Miles nonamus. Zer eofbat bet: neunz
ten legion. Le soldat de la neuvieme legion.
Noperea, ferpe. I Vipera, ae, f. Otter. Vipere, f.
De noperci, adj. I Viperinus, a, um. 23an Otter.
Pe: Puiti de noptrcti. I Progenies viperina, f. Dtterngeatfitt. Petit de viiiere.
NOpte. I Nox, noctis, f. glac§t. Nuit, f.
Poftescii nopte buni. I Bonam noctem precor. 3c§ Wit* Bute 9tadit. Je
vow saultait. la bonne nuit.
A fedea =Pte. I Noctu vigilare. )ie Watt aufbleiben. "realer pendant la nuit.
Rini noptea tarfliti. I In multam noctem. Zief in bie 91nd)t §inein. Bien
avancde dans la nuit.
Lucrezi noptea la lumina. I Lucubro, as, avi, atum, are. .Zie 9thcbt bei 2icbte
arbeiten. Travailler pendant la nuit.
Noptezd, remini preste no'ple undeva, v. inoptexii, inopti.
La mediulfi nopfii. I Media nocte. Bu Ditternat§t. A 012112614
De no'ple, adj. I Nocturnus, a, urn. glticptig. Nocturne, de la null.
Pe; Nilucti de nepte. I Spectrum nocturnum. 92nOtgefpeull. Vision nocturne, A
De no'pte, /Ali in (lioa. I Ante diluculum. Sat Vabruc§ NS Zageg. Avant
is points du jour.
Scularea de vdpte. I Nocti surgium, ii, n. Ze4 92at§t4 auffieben. Action de
as lever pendant la nuit.
Unblitoriu noptea. I Noeti vagus, a, ura. 8ei Itac§t beruntfc§meifenb. Qui erre
pendant la nuit.
Privighetoriu noptea. I Noctivigilus, a, um. Zei glar§t Inac§enb. Qui veille pen-
dant la nuit.
Noora. I Nubes, bis, m. )ie 2Bo1fe. Nuage. m.
Nora, nor& I Nurus, us, f. et§miegertoc§ter. Belle fills, f.
www.dacoromanica.ro
Nu. 255
Forte nog. 1 Novissimus, a, urn. recentissimus, a, nm. 6cur3 neu. Tres recent.
Nu, adv. neg. I Non, hand, minime. 9lidjt, nein. Non, ne pas, ne point.
Nara. I Nux, cis, f. Zie 914. Noix f.
Nue& mare de Italia. I Iuglans, die, f. )ie tuff* Rd. Noix.
CM', verde de nuts. I Culliola, ae, f. Cea tare. Putamen, minis, n. 911uticWe.
Beale, f.
Sfmbure de med. I Nucleus, i, tn. 914feru. Amande, f. noyeau, In.
SpargatOre de nuci. I Nuci frangibulum, i, n. Nu Instrument pour
casser lea noix.
De nuca, adj. I Nuceus, a, urn. Zan Nufieu. De noix.
Ca nucile, adj. I Nucalis, e. 9Z4ert iOnfid). Comma une noix.
Nuea. de mare, v. Nucfdra.
Nueetil, pacture de nuci: I Nucetum, i, n. 914tuctib, Mthatten. Lieu plants
de noyers.
Nuefi, ar6ore. I Nux, cis, f. Vtufitmum. Noyer, m
De nuca, adj. I Nucinus. nuceus, a, um. Zan Nuffntm. De boils de noyer.
Pe: Frunze( de num'. Fo lium nuceum, i, n. in VtuPaumbfatt. Feuille de
foyer.
Masa de nucti. I Meuse nucina, ae, f. Fitt giuDaumaild). Table de boils
de foyer.
Nuesortl. I Nux moschata, myrhistica nux. Ettgfatznifi. Noix muscaie, f.
Nneuttl, nucfera. I Nuculla, ae, f. nucella, ae. Zee 91itMen. Petite noix, f.
Null, nu este. I Non est, de est, abest. (20 ift nibt.
Nutt, nuiele. I V irga, ae, f. ramus, i, m. FRute. Verge.
Pe: Bata on nulele. I Virgis caedo, is, caecidi, caesum, caedere. Wilt NUt4en
fcVagen. Battre avec des verges.
Nuteluge. I Virgula, ae, f. (ine Mine Nut§e. Petit verge.
www.dacoromanica.ro
266 Nu.
Nula, aurei, cifvei la arum. I Nnlla, ae, f. 9btif. Nulle, f.
Nuntaa, adv. I Solum, solummodo. tantum, tantummodo, duntaxat. 9Zur. Seta.
ment.
Pe: Num.( unulti. I Unus duntaxat. Slur enter. Seulment un.
Numal de Mtn', fndatei, adv. I Mox, Mica, confestim, actutum. eteicfb attfogfeich,
bath, (Math, auf ber eteffe. Sur le champ, aussitot, tout de suite, d e instant,
tout h. i'heure.
Nume. I Nomen, minis, n. Rune. Nom, m.
Pre nume. I Nominatim, nominaliter, adv. 91amentficb. Par nom, nommement.
Chic-ma, striga pe cineva pre nume. Voco quempiam nomine. 3emanben beim
I
MOM ?
Cum to chimes'. i Quomodo vocaris? 933ie beit bein name? Comment vous
appellant? comment e appelles to ?
In numele Dommdui". I In nomine Domini. an @Mtn %amen. Au nom de
Dieu.
Nume, siesta, reputatiune. Nomen, minis, n. fama, ae, f. Rufpn. lienammee,
reputation, I.
Nanterare, numeratie. i Numeratio, nis, f. Bit§tung. Comte, nt. calcul.
Numeratoriu, care numera ceva. I Numerator, is, m. Biibfer. Compteur, oal-
culateur, m.
Numeratia, part. Numeratus, a, um. 120e3 tibtt. Calculi, compte.
I
www.dacoromanica.ro
Ob. 257
O.
Obeda, la ruts. I
°riffle, is. n. Rotae absis, sidis, f. Cant lins, i. m. Beige,
Tabfefge. Janie, circumference (d'uno roue).
Obedariti, sedelu pentru agauri obedele. Perforandae absidi terebrtim, bri,
I
mimic, is, ivi, itum, mire. Za0 MO mit Ravi no:fermi. Mettre de jantes
is une roue.
Obedatii, part. IAbsidibus muuitus, a, um. Tilt aelfgen berfe4en. Muni de
jantes.
Pe: .Rdtg obedatd. I Rota absidibus munita. tin Stab mit Weigen nerfe4en. Tine
roue munie de jantes.
Obeisill, catufi, fera, care se pung La robi, La criminal-, etc. I Compedes, dum. Ca.
tense, arum. manicae, carum, f. pl. Vincula, orinn, pl. n. Weffein, Setten,
W4eifen. Menottes, chainette, chaines, liens, fers (d'un prisonier).
Pe: Pang pe cineva, in obefli; in fe'rg. Injicere alicui man=tas ferreas. in yin-
I
culls vtl in compedibus aliquem conji ere. 3entanben in Ream fd)fagen. En-
traver, mettre les menottes h quelqu'un. jeter dans les fern.
Obeid, de a inveli picidrele. Udo, nis, m. panus, m. WnOfeten, Scitf)feteti,
I
dela aelle.
Oblesei, ire. Facts direptg unti /estnii etremlni. I Aequo, as, avi, atom, are.
Dirigo, is, rexi, rectum, rigere. rectum facio, is, feci, factum, cere. @era be
macfpn. Egaler, diriger, faire droit.
33
www.dacoromanica.ro
258 Ob.
Oblire. I Aequatio, directio, nis, f Wichtnitg. Allignement, action de Aire (11.0.
Obladueseit, obladatire, v. Gubernezzi, Impticliesca.
Obleseii, ire. 1"acic netedii o arie, etc. I Aequo, piano, complano, as, al i, atom,
are. Planer, eqaler.
bitett, ichlirhten, Odd) niadpit.
Oblieescia, tire, and ceva vesie. Disco, is, didici, discere. comperio, is, rui,
I
pertmn, rire. Inaudio, is, ivi, itum, ire. tfahreli, 9tuchriiht Don etlua0 eehnif
ten. Apprendre, etre averti.
Oblicire. I Auditio, nis, f. Zie 91cutrid)t, bernefunell. Action d'apprendre.
Oblicitfi, auditii, part. I Compertus, a, um. t.lahren. Appri, entendu, e.
Oblitti, part. I Aequatus, recte factus, a, um. Dtecht gentacht. Egale, aplani,
rendu dgal.
Oblontl, tables la ferectri. I Foricula, valve, ae, f. Wenfterinben. Contrevent.
Pe: Ferdstrti cu obl4ne. I Fenestra valNata. B:enfter, "ifelliter mit 2nbelt uermafirt.
Fenetre qui a des battants.
Oblu, direpld, adj. I Rectus, directus, a, um. ®rabe. Droit, e.
Oblu, piano, retedii, adj. I Aequus, plant's, a, urn. ben, Odd).
°bora, phyi, tergg, v. pia(a, Virgil.
Obosescia, sire. pe cineva, lit fats sei ostenepcii forte. i Aliquem lasso, as, are.
defatigo, as, avi, atum, are. 3einctitbett eenntben. Lasser, fatigue?.
Me obosescit eu. I Lassesco, is, scere. Defatigor, axis, atus sum, all. Lassus fin,
fis, factus sum, fieri. lrnrtibet tueben. Se lasser, se fatigues.
Obosire, ostenelci. I Fatigatio, defatigatio, nis. Lassitudo, dins, f. Enttigfeit.
Lassitude, fatigue, f.
Obositit, part. I Lassus, fessus, defatigatus, a, um. ftuilbet, abgentattet. Lane,
fatigue, e.
Obrazeseil, sire. Mustru, certg. Exprobro, objurgo, as, avi, atum, are. Coy-
I
ripio, is, ripui, reptum, ripere. reprehendo, is, di, sum, dere. e*Tten, nio-
macen, aunt ZerlueiS geben. Reprocher, imputer, reprimander.
Obraznicie, nerufinare. I Impudentia, as, f. animus effrons, tis. IlltherfOlut
heit. Impudence, f: audace, onterie, f.
Obraznieir lard soli, e. I Impudens, effrons, tis, o. linberithiinit. Impudent,
de'hontel, sans pudure.
°brazil, facia. I Os, oris, n. vultus, 114 m. Facies, ei, f. ®cfidjt. Witgeficht.
sage, portrait, m.
Lovescii preste obrazii, pe cineva. I Quempian in faciem cited°, is, caecidi, cap-
sum, caedere. 3entanben ilber6 63efitt ichlagen. Frapper quelqu'un an visage.
Obreje, locg ceva mai redicatti. I Editior terra. elation campus, i, m. Lin @e-
eftfanb. Champ, plains elevde.
Obriutela, obrintire. I Inflammatio, uis, f. Qnt3iobmrg. inflarnation.
Obrinteseil, tire. o baba. I Influamo, as, avi, atom, aro. 2tu3iinbeit, auflecfen.
Enflammer.
Me obrintesthi. I Inflammor, axis, atus, sum, ari. ilt3iinbet luerben. S'enflammer.
Obrocit, oborocii, mtinrarea cailorg, orzii, etc. I Pabulum, i, n. equarinm pabu-
lum. Zas Vferbefutter, Nuriture, philtre des chevaux.
Observa4tune, luare de sinul. I Obsematio, animadversio, nis observantia, ao,
f. 21nmertung, aufmerfeii. Observation, f.
Observator, beigiitorti de semi I Observator, anlindversor, contemplator, sus-
pector, inspector, is, m. cf)t geber, 2htjje1jer. Observaleur, inspecteur, content-
plateur, m.
Observattl part. I Observatus, animadversus, a, um. Zeobnchtet, augemetft. 01-
serve, impede', e.
Observ, are. I Observo, servo, as, avi atom, are. contemplor, aria, atus sum,
ari. speculor, axis. inspicio, perspicio, is, spexi, spectum, spicere. 2(chtea, nuf:
'unfelt, aufKeit, (Ammer, rdgarder attentivement.
www.dacoromanica.ro
09, 259
Oba Ward, militard efitu din servitid. I Dimissus miles, litis, m. in verabriffie:,
betcr, mit 9.01cMeb eittfaffener eolfbat. Soldat congidie.
Ob lit**, carte de congedid. Missio, dimissio, nis, f. 9tbic4ieb, Urfaub. Ccmgd, in.
I
afficio, is, teci, fectum, ficere. iBefct)impfeit, idmtac4en. Injurier, insulter. (v.
Mustru).
OcArmuesci, ire. o corabie, o luntre, etc. I Guberno, as, avi, atum, are. Zen::
ten, fteuertt. Gouverner un vaisseati.
Ocarmuescil lucrurile. trebile until districtd, a casd'i", etc. I Guberno, as, etc.
dirigo, is, rexi, rectum, rigere. rego, is, rexi, rectum, regere. gtegieren, leiten,
filf)ren. Gouverner, conduir, administrer.
Ocarmuire, a unei nave. I Gubernatio, nis, f. Ellegierung. Conduete dun na-
vire, office du pilote.
Ocarinuire, a trebilord. I Regimen, minis. gubernaculum, i, n. rectio, nis, f.
administratio, nis. Zeitultg, 9tegieruttg. Administration, gotwernement.
Ocarmuitorfi a unei nave.v. Ciirmacid.
Ocarannitora, prefectii. ispravnicie, etc. Administrator, rector, director, guber-
I
nator, is, In. Slegierer, iBermolter. Gouverneur, prdfet, celui qui dirige lea af-
faies de Mat.
Ocasiune, p.ilegifi. Occasio, nis, f. tempos. oris, n. ehelegenfteit. Occasion, f.
Ocean* marea. Oceanus, i, m. oceanutn, i, n. QBcitntcer. L'Ocdan, la vaste
mer qui baigne touts la terre.
°vele, la pufcd. Teli ignivomi claustrum, i, n. alintenfc4f*
Ovelescii, lire. un topord , etc. I Chalibe induco, is, duxi, ductum, ducere. duro,
induro, as, avi, atom, are. etablen, Wen. Acerer.
Ovelosii, adj. I Chalibe refertus, a, um. etOtreic1). Plein d'acier.
°cell, Peru tare. I Chalibs, bis, m. Zer eta41. Acid, m.
Dc °old, adj. I Chalibeus, a, um. Wtte etabl gemad)t. d'Acier.
Ovetarin, vas de cot. I Vas acetarium, n. jfiggefrifi. Vinaigrier, m. vase a
vinaigre.
Ocetarlu, care etude °vett. Oxiporopola, ae, in. aceti venditor. is, in. effig.
I
che de cinaigre.
Me ogetescu, ine facu ogetti. I Areto, as, are. acetasco, is, scene. acesco, is, cui,
www.dacoromanica.ro
260 Oc.
score. in acetum fio, fis, factus sum, fieri. Bu Offig tuerben. S'aigrir, se faire
vinaigre.
Ovetoon, adj. I Acetosus, a, urn. 3tt Wig luerbeii. Qui (I le goilt du vinaigre.
°vete'. I Acetum, i, n. l2f ig. Vinaigre.
Vas pentru ogeta. j Acetabulum, i, n. ampule acetaria, f. qiiigtanne, qigz
Vas d mettre du vinaigre, vinaigrier.
flaid)en.
Muraturf, verdeturi cu oceta I Acetaria, orum, pl. granter mit qig. Legu-
mes ou lies bes qu'on liens dans le vinaigre.
Oelaelarn. I Oculare, is. conspicillum, i, n. pie 2irille, bat3 Witgetigfae. Lu-
nettes, f. pl.
Ochelaii. j Telescopium, pii, n. perspectiva, ae, f. aeritgfat3, 13eripectiu. Lorg-
nette, lunettes d'approche, f.
Oncheallu, cu aprincene negre, adj. I Nigris superciliis. 27lit futluar3en 2lugen.
brauen. Qui is des 8010'618 71.0irs.
2. Cu ochii negri. j Nigris oculis. dnuar3dugig. Qui is lee yeux noire.
3. Negriti la facie. Badius, subfuscus, a, um. spadix, cis. Q3raun. Brun, bru-
nette, f.
OcheeeI. chire. antnei °alai epre ceva. I Oculos ad aliquid adjicio, conjicio,
cis, jeci, jectum, jicere. Zie %ugen auf etnnto merien. Jeter lee yeux 11U7'
quelque chose.
2. Outten', privesed la ceva. I Quidpiam in spicio, is, spoxi, spectum, spicere.
quidpiam contemplor, aris, atus sum, ari tront3 befiditigen. Begarder eaten-
tivement.
3. Ocheeca cu pura. j Collimo, collineo, as, avi, atum, are. 91uf etlur0 licfcu.
Viler, diriyer en visant.
Oclaiatil, cap's, pane cu ochinri, adj. I Foraminosus, fistulosus, fenestratus, a,
mu. '.iitberig. l'istuleux, frontage qui k des yeux ect.
Ocliire. j Inepectio, contemplatio, Ms, f. 3efid)tiguitg. Action de vises, de re-
garder attentivement.
Ochlu. I Oculus, i. m. Wuge. Oeil, m.
Ant ochi bum.% j Oculis valeo. adj babe cute Miami. Tai des bons yeux.
Inatntea ochilord. j Ante oculos, in conspectu. 3or ben 2lugen. Decant lea
yeux.
Puna caw ceva inantea ochilord. I Cuipiam ante oculos aliquid pono. 3e:
manbem bar Wugen MINA ftelien.
Ochi frumofi. j Oculi venusti. Cam. d)iine Wugen. Beaux yeux.
Peru dinantea ochilord. j EVEL118SCO ex oculis. evanesco ex conspectu. 2fitg
ben 9lugen bericfnuMben. Disparaitre.
V4lenda cu ochii. I Apparenter, manifesto. 9.fugenrcbeinlicb. Manifestement.
Martura cu ochif. I Testis oculatus. 9Iugen3euge. Tdmoin oculaire, ca.
Coda ochiului. Angulus oculi. canthus oculi, hircus oculi. 9lugenroinde1.
j
Coin de l'oeil, m.
Lumina ochiului. I Cora, ae, pupilla, pupula, ae. f. lumen oculi. 21rugentlern,
21unenlittt. Prundlle. pupille de l'oeil, f.
.De ochi, adj. I Ocularius, a, urn. Bum %lige geprig. Oculaire.
Pe: Doctor de ochi. I Medicus oeularius. 9lugenart3t. Oculiste, tn.
Ochiurl, in pane, earl, etc. I Pustula, fistula, ae. f. 31(afe, 1)ri) er. Pustule,
fistula, *trmis dans le fromage.
Pe: Car; cu ochturi. j Caseus fistulosus. gelocberter gtiI3. Fromage qui is des
yeux.
OchiurI, in fagurii de miere. I Cella, ae. f. Bebe. Abides des ruches.
Oolaiu de stick, geamii in ferestrif. j Vitreus orbis, is, m. aetifteridyibe. Verne
is nitres.
Oolatu de gdinii, negfi la piciorii. j Clavus, i. helos, is, m. Zat3 tdifmerange.
Cor au pied, m.
www.dacoromanica.ro
Ad. 261
cleaiaatique.
Octombrie, I October, bris, mensis october, m. f. nonat Cftober, ober Seim:
monat. ()dare, mole d'octobre.
°copal*, cuprinati. I Occupatus, distentus, a, um. teicOftigt. Occupd, e.
Ocapatii, loch, fermi, ect. Occupatus, insessus, a, um. Ii2ingettommen. °c-
oupe, e,
Ocupallune, indeletnicire cu ceva. Occupatio, onis. f. negotium, tii. n.
I Be:
fr)iiltigung, ®efdAfte, terrictung. Occupation, quire, soie.
Ocupn, me ocupic cu trebuni. I Me occupo. negotium ago. Zici) befAditigen.
S'occuper, travailler a. .
Ocup* locuri, fermi cu puterd. I Occupo, praeoccupo, as, avi, atum, are. capio,
is, cepi, captum, pere. insideo, obsideo, es, sedi, sessum, sidere. innefpnett,
fict) etnuo mit @Matt bentdOtigen. Occuper, a' emparer.
Odaie.v. Caaci.
Odaidie, hainci de bisericil. I Vestis lythurgica, f. Zai3 21tereib. Vdtement ec-
cleaiaatigue.
Oditta, adv. de tempi. Semel. itmlat. Une foie.
Numai °data'. I Non plus quam semel. 3tur einmaT. Une seule foie.
°data in annii. SemeL per annum. ittmat be 3a4ro. Une fois par Cannes.
°data, Ore candzi, de demultii, adv. I Olim, quondam, aliquando. 3emaft3, ben.:
mai einit. Une foie, autre foie, un jour.
°data, de odatd cu totil, interject. I Age, agedum, agesis! Witf! Au! Alone,
courage.
Odihna. I Quies, tis. requies, tis, f. Tuip. .Repoa, m.
www.dacoromanica.ro
262 Og.
OdihneseA, pe altulu. I Quiescere facio aliquem. 2etnanben berubigen. Fai
reposer quekreun.
2. recix. /116 odihnescil eel. I Quiesco, requiesco, is, evi, etum, scare. Vic() au:
ruf)en. Se reposer.
OdihnitA, adj. I Quietus, a, um. Vittig. En repos, paisible.
Odiniora.v. ()data, ore candor.
Odolanvi, plantii. I Valerians, ae, f. Zer Salbriau. Sorte de plante.
Odor* on ce lucru pneciosti dm cash. I Supellex, lectilis, f. Oauqgertithe. Mo-
bilier, meubles, ustensiles.
Odorhein, orafii in Transilv. laidava, ae. f. udvarlielinum, i, n. llbmarbe(i.
Udvarlfe2i.
Odosfi, avail selbaticii. I Fetus avena, ae, f Zer tuitbe safer. Ivraie, f.
Odovaenia, onus prasnicii. I Octave dies cujusdam festi. Zer adtte Zag unt
einem Wefte. Repetition du service divin.
OdavaeseA, 1.epetfi alujba. i Repeto, is, tii, tivi, titum, tere. 9iebe4ofen. Rd-
peter le set vice divin d'un jour de fete.
Odras1A, ramii. I Germen, minis, n. palmes, mitis, m. pampinus, ui. pullus, i.
surculus, i, m. Zet Stir*, lgeitofi. Germs, m. rejeton.
OdrasleseA, sire, v. a. I Germino, as, avi, atom, are. pullulasco, is, score. pul-
lulo, as, are. v. fa. eproffeu. Gensler, bourgeonner.
OdrAslire. I Germinatio, nis, f. Za0 eptoffen. Production du germe.
OdrAsliti, cu odrasle, adj. I Germinalis, e. elnoffeit babertb. Qui germe.
(,)(1.1.11.alita, part. I Germinatus, a, mn. COefproffen. Qui a des germes.
Oe, oaie. Ovis, is, f. etaf. Brebis, f.
I
de brebia.
2. Ccmtribulie pentru our. I Vectigal oviarium. )ie ec*EftaTe. Imp'dt de brebia.
contribution.
Ofenseilfi, mama' cu vorba.v. Vatemii.
peritii la facie adj. i Pallidus, a, um. pallens, tis, o. 23f4ibteidt, Pale.
(Mei* datorie. I Officiam, cii, n. 943ititt, etnIbigfelt. Devon., m. service, fonc-
tion.
OfIcirii, la armie, etc. Officialis, is. ordinum doctor, is, m. Zet Zifit,iet.
I Of-
ficier, m.
Oftare. I Suspirium, rii, n. gemitus, us, m. Za0 eetti3en. Soupir, m.
Oftecli, tare. v. a. I Suspiro, as, avi, atom, are. gemo, is, ui, mitum, gemere.
seuf3cIT. Soupirer.
(Mica. Hectica, ae,
I f. tabes, is. cachexia, ae, f. plitisis. is. (atintubjutt.
phthisie, f.
Care are °ilia, adj. I Hecticus, tabidus, phtifieus, cachecticus, a, um. Zcittinb-
ffiefttig. Phtiaique.
OgareitA, slabri. v. Marfavii.
°gar*, cline. I Vertagus, i, m. '.vagbfuttlb. Chien de chasse.
Ogarea, famelh. I Vertagus femella, ae, f. 2agbfAubin. Chicane de chasse.
OgasA, ogatil. I Orbita, ae, f. 03efei0, :RabfOut. Grass dune roue.
Ogijeseti, uaucti, adj. I Sicco, exicco, as, avi, atom, are. are facio. Ziittett,
troduen. Faire secher.
OglindA. I Speculum, i. n. 5picgcl. Miroir, m.
www.dacoromanica.ro
01. 263
Pressoir lc huile.
Drojdii de oleti. I Amurca, ae. f. fraces, cum. Crif)efe. Marc d'huile.
(Hestia, on deg. adj. I Oleatus, a, urn. 212it Del. l'aite avec de l'hvile.
Pe: Grisd °teats's. I Pule oleata. Zefirje. Bouillie huilde.
In facia oleultd. I Oleaceus, a, urn. Celiarbig. Semblable au huile.
Oleil de bradis. Oleum pineum. Riettof. Haile de pin.
Oleik de imi. I Oleum lineum, n. 2einbf. Haile de lin.
www.dacoromanica.ro
264 OM.
Ole* de lemnii v. Until de lemnii.
Olen l de misdate. I Oleum arnygdalinum, i. n. Eanbefilf. Suite d'amandes.
Olen de petrel. I Petroleum, i. n. naphta, ae. f. eteintif. Haile de petrole, m.
Oleil de relict I Oleum nuceum, i. n. 91ufiiil. Hui le do noix.
Ole* de faepilnii, de ampere. I Olenm ebaccis juniper!. SaCiotberor. Hui le de
genevrier.
Oleosfi, adj. I Oleosus, oleaceus, a, um. Orfila, bolter Cei. Huileux.
Ologi, adj. I Claudus, paralyticus, a, um. Palm, gebrecbticb. Boiteux, parali-
ague.
Ologesefi, pe alto. Debilito, as, avi, atom, are. 2o4ntett. Paralyser quelgu'un.
Ologeseis mi. Membrorum debilitate capior, eris, captus sum, capi. Pcgm
I
luerbelt. Se paralyser.
Ologire. I Paralysis, is. membrorum debilitas, tis. f. Ntnbcit. Mutilation, f.
paralyaie.
Oltftra, v. Altar; A.
Otto le. I Insitum, i. a. insitio, nis, f. arbor insita, f. 13efger, eitt gepetater Vaum.
Greffe, J.
Oltoiesel, v. Altoiescii.
Oltenia, adj. I Alutanus, a, urn. %on 2ift. Alutain.
Pe: Omu de la oltii, oltdmi. I Alutanus, m.
Femeo olleacci. I Alutana femina.
Om*. I Homo, m. Zer allettith. L'homme, m.
Omenescd, de omii, adj. I Humanus, a, tun. 9:fteltid)Ticii. Humain.
Pe: Sdnge de em. Sangvis humanus.
J dynb Int. Sang humain.
lnetitorii de dmeni. I Antropophagus, i, m. Ellenj*nfreffer. Antropophage,
m. mangeur de chair d'hornme.
lubire de dmeni. I Philantropia, ae f. amor ergs homines. Zie 9r.ftenjc*1iebe.
Philantropie, amour de l'hummanite.
liebitorit de omenire. I Benignus, humans, philantropus, a, urn. Zer Ern-
fthenfrettub, Philantropique, humain.
Urltord de dmeni. I Misantropus, i, m. hominum osor, is, in. Zer Eftenfeben-
haffer. Misanthrope, cella qui halt les hommes.
Ba-pire de dmeni. I Plagium, gii, n. hominum raptus, us, m. Zer Eenfebeu:
rad. Vut, in. rapine des hommes.
Beipitorii de dmeni. I Plagiarins, rii, ltominum raptor, is, m. Zer Mlenfdpur.
bleb. Plagiaire, ravisseur. m.
Ucidere de 07la. Homicidium, dii, tt Zer Eenjcbentnorb. Homicide, f.
Ucifletorii de ovaa. I Homicida, ae, en. Zcr Ellettjcipumbrber. Homicide, m, f.
Tu esei unit brava mei. I Tu es holm) pracstans. Zit lift citt brow Ertenjcb.
Tu es un homme brave.
Onsenesee, adv. I Humane, Inunauiter. Dicufd)lid). Humainement avec bonier.
2. Omenesee, cu cinste, °flesh's, adv. Honeste. (1rfid). Honnetement.
I
Omeneseit, nire. respecteui. f Honoro, aestimo, observe, as, avi, atnm, are. ye-
neror, aris, atus sum, rari. cold, is, ui, cultum, colere. errAen, c4rett, adj
tot. Honorer, respecter.
2. Omeneseal, priimesca in guarani, dad meincare, act. I Accipio, excipio, is,
cepi, ceptum, cipere. bene accepto, hospitaliter tracto, as, avi, atnm, are.
/3etuirtbett, gut emplaugen. Traitor, re'galer, etc.
3. Mi porcti omenesce. I Me honeste gero, is gessi, gestum, gerere. ebt e4r14
berijaftett. Se comporter lumorablement.
Omenese*, adj. ce prey. la omit. Humanus, a, urn. af2ctticf4. Humain.
Pe: Glasii omenesa. I Vox humana. fftenfcbentlinune. La voix humaine.
Omeveti.v. Cortenitor.
Omente, I Honestas, tic, f. honor, is, m. Zie Wire, bie Zbrlicbreit. Honneteld, f.
www.dacoromanica.ro
Op. 266
°meats omenie asteptii. I Gratia gratiam petit, officium officio provocatur. din
)ieuft erforbert ben VInbern.
De omenie, onestia, adj. i Honestus, a, um. 4ritc1), rebfich, red)tjdjaffen. Hon-
nete, honorable.
Pe: Onni de omenie, onestii . I Homo honestus. din chrlicher Iftenj(h, cin rebficher
9Citenich. Homme honnete.
Omenie, cortenire, tractatie. J Humanitas, tis. urbanitas, tis, f. Zie .offichteit,
Wrtigteit. Huntanite, politesse, f.
De omenie, care sale curteni, adj. I Humanus, urbanus, a, urn. .ttiffic, artig.
humain, outlive.
Bitch onaenire. I Inlaunanus, inurbanus, a, urn. Unhoffich, unartig. Inhumain,
inci,'1.
O.nenirea, firea omenesch. I Humana nature, ae, f. humanitas, tis. Zie gcnid).
licbteit, bie Incujchtid)e Nana. Nature humaine.
2. Minutia' omenesch . I Genus humanum. Za6 menrchtiche Ileichlaht. Le genre
humain.
Ometii.v. ZcIpadd.
Omidtt. Eruca, ae, f. campe, is, f. Zie 9tau
I Chenille, f.
Omortre, amorg. Occissio, interfectio, nis. coedes, is, f. Zie Zobhurg, bie
Ilmbringung. Meurtre, carnage, m.
Omoritorg. I Occisor, interfector, necator, is, m. Zer Ziibter, bee Elibrber
Meurtrier, assassin, m.
°mother°, femee. I Interfectrix, cis, f. Zie Vorberin. Celle qui tue.
Omorittortu, adj. I Interfectivus, interfectorius, a, urn. necem adferens, tis, o.
SEbbtfich. Mortel, qui cause la morte.
Pe; °Irani omorltdre. I Venenum interfectivum. Za8 tbbtfiche Gift. Le poison
mortel.
Omorei, rire. ucidu. v. a. I Neco, eneco, as, avi, atum, are. occido, is, di, sum,
dere. interficie, is. feci, fectum, ficere. vita privo, as, avi, atum, are. Zob=
ten, morben, umbringen. Tiler, mettre h morte, faire pdrir.
Omuill, 07716 mica, dimin. I Homuncio, nis, m. homulus, i, m. homunculus, i,
m. Za8 genichiein. Un petit homme.
°nest& adj. q4rlic, rect4affen. Hannete, probe.
I Honestus, probus, a, urn.
Ottomasticii, adj. ce fine de nume. I Onomasticus, a, urn. Stint Tamen gelid-
rig. Onomastique.
Pe: Did onomastics. I Dies onomasticus. Zer 92amentltag. Tour de naissance.
Onore, cinste. i Honos, honor, is, m. existimatio, nis. honestas, tis, f. et/re,
*tlocfy4tung. .Respect, honneur, estime. reputation.
Pe: Omd de mire. I Homo honestus, honorabilis homo. qin chanter Venich. Hong-
me d'honneur.
Onorabilet adj.Honorabilis, e. erloarbig, anfe4nTic. Honorable.
Ofloreffi, rare. cinstesch, respectezd. I Honoro, honesto, cohonesto, as, are.
(Ijren, (21;re el:Meilen. Honorer, respecter.
Onorittii, part. I Honoratus, honestatus, a, um. ®ee4rt, tuohigeactet, im guten
9Infe1)en. Honore, considers, e
Opiicela, zabovire. i Hemoratio, retardatio, nis, f. 9tufhattung. Retard, ddlai, m.
Opacesen, zabovesch pe cinema. i Detineo, retineo, es, tinui, tentum, tinere.
2tuthaftell, her3i3gern. Retarder, re'culer.
Pe: Opiteemea, impeclicii. Impedio, is, ivi, item, dire. .tlinbern, berT)inbern.
Empacher
II. .Recipr, Me opcleescii, zifbovesoil, v. interflierh.
Opacfi, fntunecosd, ads. I °peens, obscurus, tenebrosus, a, urn. Scattig, fniter,
buntet, Ombreux, tenebreux. obscur.
Oparesefi, vire. ceva. I Aqua fervila perfundo, is, fadi, fusttm, fundere. am-
34
www.dacoromanica.ro
266 Op
buro, is, bussi, bustum, burere. 21hbr4eit, mit todynbem Taaffer begiefjen.
Layer avec de l'eau chaude.
Oparitti, part. I Aqua fervida perfusus, a, um. ambustus, lavatus, a, urn. 9th-
gebr4t, auqgebriii)t. Lavd avec de l'eau chaude.
Opine*. I Carbatina, solea, ae. pero, nis. f. R3inbfdA, Opittici)en. Chaussure
des paysans.
Opineariu, veniletor de opinci". I Solearius negotiator, is. carbatinarum nego-
tiator. m. Vttinicenbanb(er. Marchand des chaussures dee paysans.
Opinie, parere. I Opinio, nis. f. mum. Opinion, f.
Opinteseil, me opintesdi. I Enitor, eris, enixus sum, eniti. eid) an enttaq an
ftrettgen. S'efforcer.
Opintire, silintei din Cola puterea. Virium adhibitio, nis, f. conatus, us. nisug,
us. m. conanem, mis, f. nixes, us. m. conamen, minis, n. 9.frifireitgung.
Effort, m.
Oprire, de ceva grin poruna. I Interdictio, inhibitio, prohibitio, nis, f. inter-
dictum, i, n. Zerbietung. Interdiction, prohibition.
Opresefi, oprire, unU /ueru ca se nu se feed.
Opreseil, pe cineva de la ceva. I Inhibeo, prohibeo, es, ui, bitum, here. veto,
as, ui, titum, tare. interdico, is, dixi, dictum, dicere. Zerbieten, unteriagen.
Interdir, prohiber, defendre.
2. Opresea caruli, etc. I Sisto, is, stiti, statum, sistere. sustineo, es, nui, sten-
turn, nere. Wufbatten, einaiten, ftei)en inacen. Retenir, arreter, empecher d'a-
vancer.
OpritOre, la oifte, la rucla. I Catena, ae, f. qua equi currum sustinent. Plato
ijaittette. Chainete pour arreter.
Opritor, care opresce ceva. I Prohibitor, is. m. a3erbieter. Celui qui defend, qui
prohibe.
2. Opritorii a carului, etc. I Stator, is, m. Zer qttua6 auffjii(t, ber tivae ftefjen
mat. Qui arrite.
Opritfi, part. I Prohibitus, vetitus, interdictus, illicitus, a, um. 5Berboten, miter=
font. Defendu, prohibd, interdtt.
Pe: Faure oprita. I Nemus vetitum. sylva incaedua. din tterbotener Gab.
Forret defendue.
°piste*, obeitarifi, v. Obfitii.
Opt* numerd. I Octo. 914t. Huit.
Cate optic. I Octeni, octoni, ae, a. .ae att. Qui sont au nombre de knit.
Cu optic cdrde. I Octo chordis. Viti)ticitig. Qui est h huit cordes.
Cu optic unghiuri. I Octangulus. octagonos. t2ldjtedig. Octogone.
Cu optics stalpi. I Octa styles. Wd)titirtfig. Qui h huit colonnes.
Cu opt21 picidre. Octipes, pedis, o. 2(d)tiliig. Qui h knit pled*.
I
www.dacoromanica.ro
Or. 267
www.dacoromanica.ro
268 Or.
2. /If orbescd en-. t Excoecor, occoecor, aris, atus sum. coecus fio, fis, factus sum,
Seri. i8finb tuerben. S'aveugler.
Orb ime. I Coecitas, tie. coecitudo, dinis, f. Q3finbheit. Cecitd, f. aveuglement, m.
Orbire a 'ninth:. Mentis caligo, finis, f. Unberficinb. Trouble de la raison.
I
www.dacoromanica.ro
Or. 269
Ore cum, dre cumva, adv. I Quodam modo, aliquo mod°. Wur irgettb eine %rt.
En quelque fagon, en quelque sorte.
Ore undeva, adv. I Alicubi. .argenb too, irg ettb 03. En quelque enciroit.
Ore undeva, trimitg, mergii. adv. I Aliquo. aliquorsum. 3rgenb ruo§in. En quel-
que lieu.
Ores*, orare.v. Urezd, felicitezii.
Orezii, urezd. I Oryza, ae, f. Zee fReifi. Riz, m.
Orfantl, copila fdra peirinti. I Orphanus, i, m. parentibus orbatus, i. pttpillus,
m. (iteritio0, 213atje. Orphe lin, celui qui b perdu son pere et sa mere.
Casa de crescere a orfaniloru. I Orplianotrophium, i, n. 2)(0 Oailenbauq. Hos-
pice 'orphelins.
Care fngrijesce de orfanr. I Orpbanotrophus, i, m. Saijem:%ater. Celui qui
eleve les orphelina.
Organist*, care face org. Organarius, rii, m. Zer Crytmacter. Faeteur de
I
orgue.
Organist*, care cants cu org. I Organoeans, i, m. Crgattift, Crgeficigtiger. Or-
ganiste, m.
Organ*, de musiche. I Organum, i, n. organs, orum, plur. Orget. Orgue, tn.
orgues, f.
Ori, veri, sail, conjunct. I Sett, sive, aut, vel. eber, entmeber. Ou.
Pe: Tu add elld. I Tu vel ille. sive to sive ille. fltrueber bu ober er. L'un ou
e Ware.
Or% ce, on cine, on unde, on cdndd, etc.v. Miicar ce, cine, etc.
Origine, inceputti, nascere. I Origo, finis, f. principinm, pii. initium, tii. exordium.
primordium, dii, n. 2Infoug, Ilrforung, Urradje, &burr, ,f)ertommen. Origine,
f. commencement, in. (des dues) naissance. f. sang, famille, race, cause, source,
principe.
Original*, adj. I Originalis, e. archetypes, a, urn. thipriingick Original.
Pe: Isvdrele originale ale toad rid. I Originales venae fluminis. Ilrfprung thud
fu freq. Les sources originaires d'un fleuve.
Plicatulti din inceputfi. I Pecatum originale. l rbriittbe. Le peche originel.
Ortacti, ortikie, ortdceseg, v. Tovaropi, companion.
Orz*, orzd. I Ordeurn, Hordeum, i, n. OtTo. Orge, nt.
De orzd, adj. Hordeaceus, a, urn. 03 erfteu. D'orge.
I
ivraie, f.
Oselbesefi, deosibescd. Separo, segrego, as, avi, atom, are. distingvo, is, stinxi,
I
www.dacoromanica.ro
270 Os.
Conamen, minis, n. Conatus, us, m. Riei9, 58em4uttg. Industrie, diligence,
activitd. (Vecii allele, Straduescii. ailesca)
011ie. I Axis, is, f. 1fcbfe, 2fTe. Eesieu, axe, m.
Osorhein, orafii in Transilv. I Praetoria Augusta, act= Maros Vasarhelinum.
9leumartt. Vacharheli.
Ospete, musafirg. I Hospes, pitis. conviva, ae, cg. @aft. Hate, convive.
Casa de aspeti. I Diversorium, rii n. Diversoria taberna, ae, f. @aftlyute, Ganz
[)of. HOtellerie, f.
Priimire de dspeti. Hospitalitas, tie, f. 63nflfreibeit. Haspitalitd.
I
getiorig. Insulaire.
Ostrovia. insula. I Insula, ae, f. 3nfe1. Ile, f.
Osn. Os, g. ossis, n.
I Sein, Strtmlyn.
Os, m.
Osti cu meduhd. I Os medulosum. Varfbein. Os moelleux.
Tare ca osu, adj. I Osseus, a, urn. R3einfjart. Dur comme WI 08.
0/1108*, cu Ose, adj. I Ossuosus, a, urn. Zeinigt. Reim d'os.
-- Fara Ose, adj. I Exos, oasis, o. exossis, e, exossus, a, um. .0eittroe. Sans os.
Scold dsele. I Exosso, as. are. Zie Seine IrrauOnebmert. Ddsosser.
.De osu, adj. I Osseus, a, um. 8einern. D'os.
Pe: Cenufa de doe. I Cinis osseus. Zie 8einalc4e. Cendre d'os.
Osik mat, sgiirciii. I Cartilago, ginis, f. )er norpel. Cartilage, m.
0154. mortd. Ganglitun, ii, u. Za6 Ueberbeht. Oan,glion, in. loupe.
I
www.dacoromanica.ro
Ou. 271
www.dacoromanica.ro
272 Pa.,
P.
*Dana Infelaloriu, aniggitoi fu.
Pace. I Pax, cis, f. griebe. Paix, f.
In pare, adv. I Pacifice, pacate. Rriebtici). PacUiquement.
Fara pare en, einem,. I Pacem in eo, is, ivi, item, ire. pacem facio. ariebe
madyn. Faire la paix.
Facg pace infra cei mvrajbiti.v. Iniparg.
Shied pacea. I Pacem violo, as, avi, atum, are. pacem dirimo, pacem distur-
bo. Zen arieben bre*n. Violer la paix, violer an traite, rompre la paix,
enfreindre la paix.
-- A cere pace. I Pacem petere, poscere, orare. arieben Geg4ren. Demander la
pa ix.
Facistorg de pace. I Pacificator, pacis conciliator, pacator, 1., m. Zer arie::
bent.letifter. Pacificaieur, celui qui pacifie.
Accordezi pacea. I Pacem annuo. aricbe bemitiigen. Accorder la paix.
Friciitorg de pace, adj. I Pacificus, a, um. qin ariebticbenber. Pacifique, qui
aim la paix.
Stricgtoriu de pace. I Pacis turbator, pacis interpellator, is, in. 3rieben0fthrer.
Perturbateur du repos publique.
De pace, omit bung, adj. Pacatus, a, urn. arieblick rubig. Paisible.
A pcifli, a tine pacea. I Pacem servare. ariebe 1;titen. Garder la paix.
Paciuire. I Pacatio, pacificatio, nis, f. Zer arieben0f#14, Pacification, f.
Paciaitoriu. I Pacator, is. in. v. Fiiatorzi de pace.
Pacurii de wag carele. I Axungia, ae, f. oleum resinosum, i, n. Zie Semen=
ic4miere. Vieux, oing, f. axonge.
Paduchle.v. Piduche.
Padurariu. I Saltuarius, rii. sylvae custos, die, zn. Zer SalbViter. Garde
boil, m.
Padure. Sylva, ae, E saltus, us, m. nemus, oris, n. Zie Saibung. Forel, f.
I
boil, m.
Padure sacra. Lucus, i, tn. (in getpitigter Falb. Bois mere, f
Padure oprata sei nu se tale. I Sylva incoedua, ae, f. nemus vetitum. X3erbote-
ner VA. Bois defendu, m.
Padure liberg de taiatu. I Sylva coedua. din Vail) barinuen matt 4o1get. Bois
taillis.
De pgdure, adj. j Sylvestris, tre. Zen 9.13atb. De Bois.
Pe: Pasere de *dare. I Avis sylvestris. Zer SalbOogef. Oiseau de bole, m
Padureanii, omu locaitorg la pliduri. Sylvicola, ae, I e. Zer GaIbbetuo4ner.
Honinie de boil, in.
PAdurelii, adj. I Sylvester, tris, tre. sylvaticus, a, um. Valhi°, with. Dr
bola, sauvage.
Pe: Mini peidaretti. I Malum sylvestre. Zer olgnpjel. Ponime sauvage.
PAdurcal, cu multi p'adure, adj. I Sylvosus, a, urn. tikting. Garni de bola.
Padurice mica. I Sylvula, ae, f. Za0 Taiifbrein. Petit boia, m.
Paganesce adv. I Ethnice, gentiliter, more paganorum. .tleibwird). En paien.
Pfiganesci4 adj. I Ethnicis conveniens, tis, o. Oeibnif(t.
Paganie, crediniti tea. I Paganitas, tie. f. gentilismus, i. m. Za0 .eibent4unt.
Paganisme, en.
Pagan*. I Paganus, i. ethnicus, ci, en. .f)eibe. Palen, m.
www.dacoromanica.ro
Pa. 273
www.dacoromanica.ro
274 Pa.
Ce priyesce la palald. I Palatines, a, urn. sum cfnfaft gebbrig. Qui concerne
le palais.
Palaara.v. Rosa.
Palavragiu.v. 1leura, flecariu.
Valeseii, lire. v. n. &fade de swill, etc. Uror, reris, ustus sum, uri. mediae
I
Du pays, indigene.
1PAnientescfi.v. Patenting.
Pamentosfi, adj. I Terreus, teosus, a, urn. Erbig. De terre.
PlimAntfi. I Terra, ae, f. tellus, ris, n. humus, i, m. lutum, i. solum, i, n. Tie
rbc. Terre, f.
Globu piimantului. I Terrae globs, orbisterrae. grbfugelf, grbfrei43. Le globe
terreatre.
Cutremuru pgmantului. I Tense moths. Zat 1:bbeben. Tremblement de terre, m.
De pcimenti. Terrenus, terreus, a, urn.
I
www.dacoromanica.ro
Pa. 275
Panerie, arta de a face pane. Pistrina, ae. pistoria ars, tis, f. panifioium, cii,
I
n. R3robbaderei. Boidangerie, f.
Pangaresca, rire. v. a. I Polluo, is, lui, lutum, luere. foedo, spurco, inguinot
contamino, as, avi, atum, are. 23efubeltt, ()gluten. Sallir, souiller, profaner,
tacker.
Pdngarire. I Pollutio, inquinatio, contaminatio, nis, f. Zie 23efubefung , 58er.
ffecrung. Salissure, tache, souillure, profanation.
Pangaritora. I Pullutur, violator, profanator, foedator, is, rn. 23eilecter, Ze:
leibiger, 23erle4er, Ziejubier. Celui qui souille, profanateur.
Vangarita, part. I Pollutus, profauatus, violates, foedatus, a, um. Veffedet,
()Oath, tort*, befetbiget. &tulle; viold, profane:
Ponta de fern. v. Fines, Yenta
Printere.y. Burg. fdle
Pantofa. I Solea, crepida, ae, f. sandalium, lu, n. Zer 13antoffef. Pantaufle,
sandale, f.
Incalgatet cu pantofi. I Soleatus, crepidatus, a, um. Zer q3cuttoitel geflet. Chatted
de sandales.
Pantofttra. I Crepidarius, rii, m. `.ilex 13antorfelmOer. Celut qui fait des pan-
toufles, cordonier. .3
Panura. I Pannus, crassus, i, m. @hobo+ Zarb. Drap grossiez, tn.
Piinza. I Tela, ae, f. linteum, i, n. carbasus, i, m. (la pl.) carbasa, orum, n.
Zie Feiut0anb. Toile, f. Lange, m. voile de vaisseau.
.De panza, adj. I Linteus, lintearius, a, urn. Reinroanben. De tinge, de toile.
Palma ctruita. I Linteum ceratum, n. Zie SacOleintuattb. Toile ciree.
Panzaria, fesetora. I Linteo, nis. lintearius, rii, m. viler Reintoeber. Tisserand,
m. ottorzer qui fait de la toile.
2. Piinzarlu, negolitor it de panza. I Negotiator lintearius. Zer 2eintraubljtiub:
ler. Linger, m. celui qui vend du tinge.
www.dacoromanica.ro
276 P.
Pandigora. I Linteolum, i, n. tela exigna, ae, f. Qin etilddien 2einevaitb.
Petite toile.
Pao**, vints pentru liturghie. I Vinum sacrificale. Zer Dbfertnein. Vin pour le
sacrifice.
Papa, o mat:care la copii. I Papa, ae, f. cibus puerilis. Zrei, bas ffen ber Ain=
ber. Aliment pour lea enfants.
Papa, patriarchulg dela Roma. I Papa, ae, m. pontifex romanus. Zer Viiimif(te
1apit. Pape, m.
Ca de papg, adj. I Papalis, e. Vibittiefj. Qui concerns le pope.
plantii. Leontodon, i. taraxacum, ci, n. Zer 2iimen3abn. Dent de
I
lion, plants.
Papara. I Ex ovis frixa, ac, f. `:der gierfOnto13. Grillade de awls.
Papareti, negotitorafic grecg Tabernarius, rii, m. (sin Heiner St attimann. Qui
I
.tient boutique.
Papagala. Psitacus, ci, 111. ;der $apagei. Perroquet, m.
raprica, ardeiti.v. Piparcd.
P'apuearlu.v. Ceikunarti, Pantofarid.
Papuel. I Calceus, cei, m. edmb. Chauasure, J. mistier, m.
Papura. Typha, ae, f. juncus, ci, m. R3infe. Joni:, plante aquatique.
I
Porumbg.
-'Fare, fiaceird. I Flamma, ae, f. atnnlle. Flamme, f.
Para, pima. I v. Peres.
Stara, bang. I Para, ae. poltura, ae, f. din 13ara. Sots, m. sorts de monnaie.
Parsons*. I Paracleticae preces, cum, pl. f. Zroftgebet. Priere de consola-
tion.
Parade, aolemnitate. I Solemnitas, tis. solemnes caerimoniae, arum. pompa, ae,
f. apparatus, us, m. 13arabe, eierlitl)teit. Solemnite. f.
Cis parades, adv. I Solemniter, splendide, speciose. Oerrlict. Pompeuaement,
avec pompe.
Ce priveace la parades, adj. I Pompalis, e. pompabilis, e. aolemnis, solennis, e.
Vriicbtig. Pompeux, magnifique, aolenanel.
Paradigms, exemplu.v. Pildg.
raradisfi.v. Edema, Rau.
aragrafil. I Paragraphus, i, m. 13aragrabb. Paragraphs, m.
Parangina, irbii mirositore. Anthoxantum, i, n. RieOgra(i. Herbs h aentir.
I
www.dacoromanica.ro
Pi. 277
www.dacoromanica.ro
278 Pa.
Pe: A nicrima de peiere band. I Prae gaudio vel prae laetitia lacrimare. 23or
ireube Meineu. Pleurer de joie.
Parere de rill. I Dolor, is, m. poenitentia, ae. poenitudo, dials, f. moeror, Is,
m. Zie 91cue, bad Tdattern. Repentir, regret, m.
Pe: Pdrere de eit pentru Iota piicatii. I Peccati dolor. 9teue eined 2aftert. Le re-
pentir dune faute.
Paresemile, Pl. Quadragesima, ae, f. jejunium quadragesimale. gterfaftem
1
Parrumeze, are. aprindd mirosuri. I Suffio, is, ivi, itum, ire. iRdultern. En-
censer, hraler des perfumes.
Parfumi, mirosti plcicutii. I Odor svavis, m. 22041getud). Encenaement, odeur
agreable.
Parga. Primitiae, arum, f. plur. Cgrftfinge. Premises, f. premiers produits de to
I
terre.
Pe: Struguri de pegcl, paga viii de vie. I Primitiae vitis. )ie erfte Geintraube.
Lea premises de la vigne, lee premiers fruits de la vigne, lea premiers raisins.
Pargamenti. I Membrane, ae. charta pergamena. 13ergament. Parchemin, m.
De pegamentii. I Membraneus, a, urn. Wad Vergameut. De parchemin, fait
en parchemin.
Fabricantfi sift negotiatorti de pergamenta. Membranarius, rii, m. Fitt 13er.
gamentmadyr obey Obi:401er. Parcheminier, fabricant ou marchand de parche-
min.
Hartle mai mica, de pagamentii. I Membranula, ae, f. inembranulum, i, n.
Se (eine 13ergantent. Feuille de parchemin pour ecire.
Parie, copie. I Copia, ae. descriptio, exscriptio, transciptio, nis, f. 9thrdpift.
Copie. f
Copiatti. Descriptus, txanscriptus, a, um. 9ageidtriebett. Copie, e.
I
www.dacoromanica.ro
Pa. 279
vorable.
Partinitora, subet. Fautor, is, m. @butler. Fauteur, protecteur.
1PartinitUre. i Fautrix, cis, f. &Interim Fautrice, protectrice.
Pari. i Palus, i, m. 13KI. Pieu, ichalas, m.
Paris de vie, wadi. I Ridica, ae; f. pedamentinn, ti, n. 'Xebenbfobf. halas
de vigne.
Paraesea, impara,v. Imparezii.
Para, me parti, me vgdti. I Videor, eris, visas sum, deli. Siteirtert. Se voir.
Paruneni. parutii. I Pazillus, 1, m. Ells Heiner 93fabf. Un petit pieu.
Pass. v. impers. fair, 5/1, if pasa.
Itnf paid de °multi acela. I Curo hominem.
www.dacoromanica.ro
280 Pa.
imf pea de lucrult1 acela. J Laboo de re. el0 um drone beMmmern. Se
chagriner de quelque chose.
Ce 'mf pah. I Quid men refert? Sad gefit ba(i mid) an. Que m'importe?
Nu'nsi path nimica. I Nihil mea refert. ee 04t mid) niOtt3 an. l'eu m'im-
porte.
Ps: Niel path de niminea. I NemiLem curat. (1.r befihnmert fidj um Riemanben.
Il ne se soucie de personne.
Pasapartil, riivafti de drunsii .v. Pasus.
POsatti. I Alice, ae. ptisana, ne, f. @Hal. Gruau, gravier, tn.
2. Nimbi dela prliveilie. I Excorticatum milium, lii, n. 4jirfe. Millet; tn.
Palate fertis. I Pull, tis. pulticula, ae, f. Ord. Bouillie, f.
Pasca, pawl, azintd, etc. I Lib= pascale, n. Diterfuci)en. Azime, f.
Pascalesell, spunti din pascelie, gacescli . I Praedico, cis, dixi, dictum, dicere.
divino, as, avi, atum, are. vaticinor, aris, ari. alArragen. Prophetiser. pre-
dire l'avenir.
1PAsealle, carte de pdacal. I Liber vaticinus, m. (gin tveiigagerifOeg 93u0. Li-
vre prophetique.
PaseAlire, spunere din pascalie. I Praedictio, divinatio, onis, f. vaticinium, nii,
n. 21Wpiogung. Prediction, prophetic, 1. oracle, m.
PAseglItor*. I Yates, is. divinus, i. fatidicus, ci. vaticinus, ni. m. vaticinator,
is, in. gal)rfancr. Devin, prophet, m.
Pasealitoare. I Yates, divine, vaticinatrix, cis. fatidica, fatiloqua, ae. f.
Pophe'tesse, divineresse, f.
2ga4rjagerin.
Pasch, srere, vitele. I Pasco, is, pavi, pastum, score. 92eiben Faire paitre,
paitre.
2. v. n. Me pascii I Pastor, scene, pastus sum, pasci. Wu' ber 933eibe freffen.
Paitre, bouter, manger.
Palscutfi, part. Pastus, a, um.
I ®etueibet. Qu'on a fait paitre, repu, e. broute,
nouri, e.
PAserarIa, prindetorg de pager?. I Auceps, g. cupis, m. $ogefftinger. Celui
qui prend lee oiseaux, oiseleur, nt.
Pasere. I Avis, is, f. ales, is. volucris, is, f. &get. Oiseau, f.
Pasere de paradisil. I Apus, odic, f. din 23oget. Oiseau de pendia.
De pasere, adj. I Aviarius, a, um. 23ott tonef. D'oiseau.
Pe: Mreje de paseri. I Rete aviarinm. alogetneQ. Filet pour prendre lee oiseaux.
Pamela de caul, Oita, etc. v. HOd, hoare.
Paseresee, adv. I More volucrum. lad) 21rt be Siiget. 1 la manare des
oiseaux.
PAseriegi. I Avicula, avicella, ae, f. Vtigcldmi. Une petite oiseau.
Palesei, fire. I Gradior, dens, gressus sum, gradi. gressum facio. ec§reiten,
eaten edpitt tIptn. Marcher, faire des pas.
POseseit Inante. I Progredior, dens, gressus sum, gredi. procedo, is, cessi, ces-
sum, cedere. 23orid)reiten. Avancer, faire de pas, alter en avant.
Pail* puffs. I Coactile, is, n. ffifa. Feute, e.
Patinae, v. Zdsite, tdrite.
Pasqua* biletfs de batjocurli. I Libellus famosus, pasquilus, li, m. eci)m4..
id)rift. Pasquale, tn.
PAstaie, postaie. I Siliqua, ae. folliculus, i, m. valvula, ae, t. eciptc, Psliffests
irtiOtc. L'enveloppe.
Pastale, postaie, fasole verde. I Faseoli virides. @due 234ne. Haricots verts
1Palsternitp*. I Pastinaca, ae, f. Vaftiraftuuraef. Legume, m.
Papitere, pascere. Pesti°, nis. f. pastus, ns, rn. 232eiben. Action de faire
I
paitre.
PaqtetO, placinta cu carne. f Artocreas, tis, n 13alletr. Pattie, m.
www.dacoromanica.ro
Pa. 281
www.dacoromanica.ro
282 Pa.
A patra. I Quarts. )ie ierte. La quatrieme.
A patra drii. I Quarto, quartavice. a3ierteir(i. Quatrientement.
Patraiirfi. I v. Epatrafira.
Patria, panzentulg natalii. Patria, ae, f. solum natale, n. Saterfanb. Patrie,
I
www.dacoromanica.ro
Pa. 283
Petal& pe care se puna merele de iarna. I Stratum, ti, u. 3ett, trger. Couche, m.
Patura, de aluata. I Folium, n. volumen, minis, n. aafte, Vett. Feuille
de pate.
Pirttura, to/ii, v. Tag, atratu.
Paturnielte. Perdu, dicis, f. 5Rebbahn, aethOubit. Perdrix, f.
Pettarostl, cu paturi. adj. I Foliosns, foliaceus, a, um. adtig, bkittertg, ftie-
ferig. Feuittu. garni de feuillee.
Petra pliturdsa, lespedousa I Lapis schistus, schiste. ScfUeferfteitt. Ardoise, f.
Patina, v. Feting, peunita.
Paragitl, podire cu para. I Stratura, ae, f. stratum, i, In. 3ftafter. Pavage.
(V. Pardosire). (v Pardosesca, etc.)
Pavecla, scutu, cea lungli a pedestrilorii. I Scutum, ti, n. clipeurn, i. n. clipeus,
m. Stith. Bouclier, long, m.
Cea rotunda. Clipeus, i. m. parma, ae, i. Sttifb, Boudier, vt.
I
www.dacoromanica.ro
284 Pe.
Pitaesefi ceva, ingrijeacti. I Custodio, is, ivi, itum, ire. tueor, eris, tuitus sum,
Uteri. gniten, bennagen. Garder, surveiller.
2. Plizesedi, faci piiziturr, mancdri, v. Bucallirescii.
3, Reciprocti. Me piizeactl de ceva. I Me custodio. mihi caveo, attendo. Lich
buten. Se garder, faire attention.
Pam 'tor*. I Custos, dis. vigil, is. tutor, is, m. Q3eilter, liter, 8eid)itipr.
Gatzde, protecteur, m.
Pe: Angerulii petzitorti. I Angelus custos. ettpitpuget. L'ange gardien.
Pazitura, ferturii, bucatil feria. I Obsonium, nii, n. pulmentnm, i. Surbeire.
Meta, tout aliment prepare sur le feu.
Pe aici, pe aate &curl% I Hic circa, hac in regione. Ver ()cram, in bleier @egenb.
Par ici, darts Ca lieu.
2. P9alei &col°, pe drumulti aceeta. Hac versus, hac via. flier burs!), bier bar=
bei. Par ici, par ce chemin, par cette route.
Pe acolo, adv. I Ibidem, ibi circa. Sport 1)erum. Par la, au meme lieu.
2. Pe acolo, adv. I Iliac. Zort barbel. Par la, en cet en drat.
Pe airea, adv. I Alibi, alio loco. 2Xnberfiroo. Dana an autre lieu.
2. Pe altti cale. I Alias, alia via. 2liti etnem anbetn 5Iieg. Par un mare che
min.
Pe ascunsii, adv. I Clam, occulte, abdite, abstruse. ,einificbl-t, berborgen, im 63ebei:
men. Secretement, furtivement, en cachette.
Pecatil. I Peccatum, ti, n. nefas, indecl, n. delictum, ti, n. eitnbe, Pa fter. Pd-
chd, delit, m. faute, f.
Face pdcate, piicettuesfi. I Peccata committo, pecco. delinquo. eilitbe begelytt,
Pecker commettre un pdchd. commettre une faute
Ting ceva cei e pecatti, aocotescit a fi pic. I Aliquid nefas deco. ttuttS3 flit
eitnbe baften. Regarder quelque chose comme ddfendue. comme prohibe; e.
Pecatfi atreimofeacti. I Peccatum originate. I rItiitnbe. Le peche oiginel. (Alla
lui Adam).
Pecate atrigeitore la cern'. I Peccata ad coellum clamantia. timmel idyeienbe
eitnbe. Pichds, qui crient au del.
P6eati, de mOrte. I Peccatum mortale. Zobrilnbe. Pdchd mortal.
Pecata leene ertiitor. Peccatum veniale. minnta peccata. venialia peccata.
I
www.dacoromanica.ro
Pe. 285
www.dacoromanica.ro
288 Pg.
Pe dineolo, adv. I Il lac, ills exparte. Zed an, auf bet anbeten Seite. Par la.
Pe dinderepta, prep. A post, a parte pontica, per posteriorem partem. 23o n
4inten, fjintctt. Par derriere.
Pe din joss, prep. I Infra, inferius. Mtn]. Par dessous.
Pe din ante, prep. I Ab aute, a parte antica. Morn, borne. Par devant.
Pe din launtru, adv. I Introrsum, intrinsecus. 3muctibig. Par dedans.
Pe din &poi, v. Pe dindereptd.
Pe din anal, v. Pe d.assupra.
Pe doss, adv. I Inverse. &dein:I. A lit renverse.
Pe direpta, adv. I Jure, merito. Ziffig, mit &abr. Apres le merite.
reduces, o pesnd ailbaticd. Oxia cantha, ae, f. Zie Pef)lbeere. Baie de
I
viorne.
Pgducela, miircicine. I Cratoegus, oxiacantha, ae, f. ifielifbeerbaum. Viorne.
2. reducelk la piciore. I Uredo, dinis, f. Zao 3infen an ben aiifieu. Desnan-
geaison, prurit, m.
Peduelte. Pediculns, li, m.
I 2a1143. Pou, sn.
reduche de lemnd, de piirete. I Cimex, micis, f. 5salan3e. Punaise, f.
Peduclaela. I Pedicellus, f, m. Witte Mine Paul. Petit pou.
Pgduclaeza, dare, cautii peduchi., I Pediculos conquiro, is, quisivi, quisitum
quirere. Paufen, Paufe fuclien. Epouiller.
Ce tine de peduchf, adj. I Pedicularis, e. Bu ben 2iittren gehtfrig. Qui con
cerne les poux.
Boalli de peduchf. I Pediculatio, nis, f. Zie 2iinie:Stranneit. Maladie pedi-
culaire.
Ye fuga, Mali la gdnii pe cineva. I In fugam ago, is, egi, actum, agere. Infn-
gam conjicio. 3n bie afitd,t fd)tagen. Charmer, bannir. (V. alungii gonescit.)
Pe furiva, adv. I Furtim, furaciter, clam, occulte, abdite, .%)eimitcf), berftoble
ner P13eife. Furtivement lc in dirobee.
Ye tneeta, adv. I Sensim paulatim, pedetentim. S2litmatig. Peas pea, lente-
meat.
relariu, tdbacd, timard I Cerdo, nis coriarius, rii. pellarius, rii, m. 03erbet.
Tanneur, corroyeur, m.
Pelcuta. I Pellicula, ae, f. Une petit peau, f.
2ebercbeit.
Pelle. I Pellis, is. cutis, is, f. corium, rii, n. 2ebet. Peau, f.
De pele, adj. I Pellicus, pelliceus, pellicius, a, urn. ahnt 2eber gemacV. Dg
peau.
Bleinescit ea pele. I Pelliculo, as, are. Nit Weffen fiittern. Couvrir de peau.
Cuptufitd cu pele. Pellitus, a, urn.
I 11tit aclien Offal:Igen. VOW de four-
rures.
Pelican*, o pasere. Pelicanus, i, m. $elifctit. Pelican.
I
Cu pelind, adj. I Absinthiatus, a, um. P(it getnn4 Dermif cf) t Meld d'ab-
sinthe.
Pe: Vind cu pelinii. Vinum absinthiatum. Uerinittinuein. Absinthe.
I
www.dacoromanica.ro
Pe. 287
Acoperrs ceva cu pene. Penno, plume, as, are. Zefiebeen, mit aebern berf*n.
I
Ent Amer.
C'apatri pene, imi crescd pene. I Penesco, plumesco, scis, scere. Reberit befoul:
men. S'emplumer.
De pene, adj. I Plumeus, a, um. Zott Rebent. De plumes.
Pe: Patti de pene. I Torus plumens. Weberbett. Lit de plumes.
Mai uford ca pend. Plume levior, levius, Rebel:lei*.
I Plus leg& que la
plume.
2. Pena de scrisd condefd. I Calamus, mi ni. penna scriptoria. eciyeibfeber.
Plume h eerire..
1Penda, v. A/etuire.
brice'gis de pene. I Scatpellutn, i, n. Webeenteffer. Canif, m.
Penosa cu multe pene adj. I Pennosus, plumosus, a, inn. aiolier acbertt. Qui
is beaucoup de plumes.
Pensie pentru unit seraitiii. Annuum, i, n. Annua, orum, n. 20rgeib. Pension.
I
Melon, m.
Pepene verde. I Citrullus, li, Tn. Saffermefone. Melon d'eau.
Pepeniste, bostand. I Peponum ager, gri, m. Zee Wielonen:91der. Champ pour
lee melons.
Pepingine, v. Pecingine.
Peptariu.i Pectoralis tunics, ae, f. Subucula, ae. exomis, dis, f. taq Mrn n
rfeib. Tunique de dessou, f.
Peptenii, rare, peruld capului. I Pecto, is, xni, xum, pectere. pectino, as, are.
gammen, fampein. Feigner.
2. Peptend land, calli, etc. I Pectino, carmino, as, are. grampeitt. Carder, peig-
ner la lain.
Peptenarlu. I Pectinarius opifex, ficis, tn. Zee autumn:idyl% Faiseur de
Peignes.
Peptenalia, null I Pectunculus, li, m. Sitimuuten. Pe'tonde.
Peptenata, part.. I Pexus, a, urn. Pectitus, pectinatus. ®ertimmt. Peigne e.
Peptenator6, care pepttnit. Pectinator, is, m. (lin Stammer. Celui qui
peigne.
www.dacoromanica.ro
288 Pe.
Peptenfi de capil. I Pecten, tinis, m. Zer Stamm. Peigne, m.
1Peptenfi nerd, de descurcat peruld. I Pecten rarus, m. pecten explicandis ca-
pilis. Zen Stamm Sum audiintmen. Peigne rare.
Peptend dead, de peduchf. I Pecten densus tollendis pediculis. Niufe farm.
Peigne ipait.
Peptend de land. I Pecten lanarius, pecteu stuparius, m. Rriimpet, atieffer.
Peigne pour in laine.
Peptostl, cu peptu mare. I Pectorosus, a, um. Scitbrilftig. Qui a une poitrine
large.
Peptu. I Pectus, tons, n. R3rufl. Poitrine, f.
De peptd, adj. Pectoralis, e. But Zruft gePrig. De poitrine.
I
Peril., se perdre.
fjett.
2. Me prdpeideacd, me face nimica. I Pereo, pessum co, is, ivi, item, ire. Urn-
romnten, 3u @rani:or gc4eu. Mourir, I/64.
8. Peru in reabellti, moriu. Pereo, intereo, is, rii, rivi, ritum, rire. occumbo, is,
I
bui, bitum, occumbere. cado, is, cecidi, casum, cadere. Ilmfommen, fatten,
getobtet lverben. Tomber, petit, mourir dans un combat.
4. Pend din °chit': mica. I Pereo, evanesco, is, nui, nescere. ex oculis elabur, be-
ris, elapses sum, elabi. SBerfdpuinbeu, eittidvinbeit. Disparaitre.
Verdes I Velum, i, n. cortina, ae, f. Zen 93c4ang. Rideau, m.
Perdere, a unui lucru. I Perditio, amissio, nis, f. Zie %erfierung. perle, .1.
Perdere de timpd. I Jactura, ae, f. temporis dispendium, dii, n. Beituerfult.
Depense, f. perle de temps.
Perdi, dere. ceva, v. a. I Perdo, is, didi, ditum, dere. amitto, is, amisi, amis-
sum, amittere. aicrlierett. Perdre.
Perdd banii In jock de carp. I Ludendo vel luau pecuniam perdo. Zaq ®eib
verfpiefen.Perdre au jeu de cartes.
2. Perdti, strict; banii, timpulii lard OA& I Gratis impendo, is, di, sum, dere. in-
sumo, is, sumsi sumtum, insumere. pessum do, das, dedi, datum, dare. ±Berr.
lierett, bertImu, bergtvenben. Perdre le temps, etc.
8. Perdia tine prance; Lid nand fart's' vreme. I Aborto, as, avi, atum, are. aborior,
this, abortus stem, riri. abortum facio, is, feci, factum, facere. 11n3eitig se:
bdren. Avorter.
www.dacoromanica.ro
Pe. 289
4. Perth's' pe unii criminald, flu dad la morte. I Interficio, is, feci, fectum, ficere.
supplicio afficio, cis, affeci, affectum, afficere. ittrid)ten. Tuer, executer.
Percietora, aduciitorit de mcirte, periculoau, adj. I Pernicialis, e. necem adfe-
rens, interitum adferens, tis, o. Zienberbfirb, tobtlicb. Pernicieux, mortel.
Perdutti, part. I Perditus, amissus, a, um. Zerforen. Perdu, e.
Pergesefi, ire. facie sycnnotii. Crepo, as, ui, pitum, pare. strepito, as, are. fra-
gorem edo, is, edidi, editum, edere. Stracen. Craquer.
PArgitura. I Crepitus, strepitus, us, m. fragor, is, m. Zee Stratbert. Bruit,
croquenzent.
Pe rand*, adv. I Ordine, ordinatim, suo ordine. glad) ber Weibe. Par ordre.
PAr6seit, rire. pfreacil pe cineva pe dreptate. I Acuso, incuso, as, avi, atum,
are. %uncivil, berflagen. Accuser.
2. Pere:Reg cu nedreptd. Calumnior, aris, atus sum, ari. inique accuso.
tic9 ccf(agen. Calomnier.
3. Me perescii cu cineva, am processti. Litigo, as, etc. lite decerto, as, avi, atum,
I
www.dacoromanica.ro
290 Pe.
Peru capului, etc.v. Ping.
Pera, rire.v. Amu's.
Peruca.y. Parocii.
Pescarie, meseria de pescaria I Piscaria, ae. piscatio, nis, f. piscatus, us, in.
3ifd)erei. Poissonnerie, f.
Vesearita, pescuitti, venarea peacelui. I Piscatio, nis. piscatura, ae, f. aildgan.g.
Peche, f.
Pescariu. I Piscator, is, in. aijcfpr. Pdcheur, cn.
P747111(ii0111 de peed'. I Pisciceps, eicupis, m. glimanger. Pecheur.
Pescarata. I Piscatrix, cis, f. ifttjeritt. Pechmese. .f.
De pescariu adj. I Piscatorius, a, um. 311 ben gifcberit pf)brig. De percheura.
Pr: Lun ire de pescorf. Scapba piscatoria. B'ildjertaful. Nacelle de pecheur.
I
poisson, M.
Lacti de peace, elefteil. I Piscine, ae, f. aifteidj. Vivier, piscine.
Oar's de pence. I Balenae maxilla, ae, f. RiftiAcitt. Baleine, f.
0.rupl de peace. Piscis spina, ae, f. aiftijortitr. Pointe, arete de poisson.
I
www.dacoromanica.ro
Pe. 291
De petrel facutti, adj. I Lapideus, petrinus, saxeus, a, urn. Tort elein cie:--
titadnt.De pierre.
Pe: Podi de p6rtrii. I Pons lapideus. eteinerne 58rtide Pont de pterre.
Bale de pan's', undo taie petrd. Lapidicina, ae, f. lapidaria, ae. eteinbrucb,
I
Pe: Bufnitif de pitr'd. I Noctua saxatilis. eteinedc. Hibou qui vit dans lee ro-
ckers.
Tare ca petra, petrosti, adj. I Lapidosus, a, um. eteinijart. Pierreux, dur.
Petra, grindind, care cade cu pldie. I Grando, dinis, f. .tuigef. Grae, f.
Bate petra. I Grandinat. (ZO Emelt.
Petra acrd. I Alumen, minis, n. stypteria, ae, f.. Wham. Alan, espece de set.
Facd ceva cu 'Area acrd. I Alumino, as, are. 911(aunen. Fairs avec a'alure.
_Mutt; cu path acrd. Aluminatus, a, um. adj. Mit Mann gem*. Mete
I
d'alun.
Plini de petrel acrd. I Aluminosus , a, urn. adj. Maunig. Qui a beaucoup
d'alun.
Negotitorii cu petrel acrid. I Aluminarius, rii, m. 2ffauttfjiittbfer, Marchand
d'alun.
Petra de mdrd. I Lapis molaris, is, m. Ellitbfftein.
Petra marif cea d'curupra I Meta ae, f. Zer obere Tflilbfftein. Pierre meuliere,
meuliere.
Cea de desuptd. I Catillus, i, in Zer untere 9Thibtftein. Meule de vtoulin.
Petra de vial. I Tartarus, i, m. Zer R33einftein. Tartre, m.
Petra pucroaa. I Sulphur, is, m. etveier. Soufre, m.
Fdoutti cu pucidsd, adj. I Sulpliuratus, a, urn. eeicbtuefelt. Soufre'.
Pe: Aga, apt cu pucidsd I Filum sulphuraturn. ecbruereliaben. Fit 4300.
De puclOsci, adj. I Sulphureus, a, urn. ecfroefe ub. De sovfre.
Mind, bale de pucidsd. Sulphuraria, ae, f. etbiroefelgrube. Soufriere.
I
www.dacoromanica.ro
292 Pl.
Pe: Cumin petreci? sumo &clad? I Quomodo vivis? die lebil bu? tvie gebt ea
bir? Comment vows poreez vows?
Potreo* cu cineva impreunii, Erases's. I Utor, eris, usus sum, uti. conversor, a-
ria, atus sum, ad. Snit 3emartbent Isbell.
IPetreeit in desfiltils4. Recreor, oblector, aria, atus sum, ari. me distraho, is,
I
crepit.
Petrieea. Lapilullus, i, m. eteindjett. Petite pierce.
1
bringett b. Penetrable.
,Petrundere. I Pertusio, pervasio, penetratio, nis, f. ZurcOringung. Action
de pinetrer.
Petrundfi, dere. I Pertundo, is, trial, tusnm, tundere. ZurcbitoBen. Pthallrer.
2. Pervado, penetro.v. Petrecii.
Petrunefi, part. I Pertusus, a, urn. ZmAgefto5en. Pdridtre.
Pe unde, adv. I Ubi, ubilocorum. Par oh.
233o, rooaugegen.
2. Pe care parte? I Qua, qua parte. 91uf Mel* geite. Par gale cute, par guelle
part.
Peunita. I Pava, ae. pavo femina, f. q3faitin. Femelle de peon.
PAunit. I Pavo, nis, m. q3ratt. Paon, m.
De peunti, adj. I Pavoninus, pavonius, a, um. $on 13fau. De Paon.
Pe: Pend de piun. I Penna pavonina. Tfaufeber. Plume de pawn.
1Pezevenehiel, toemitori de curve. v. Votru, Part.
Plata. I Forum, i, n. Earkpla4. Marche, m.
Vista de zarzavatd, de legumi, de verdeturi. I Forum olitoriuin. arautmarft.
Marche aux legumes.
PIMA, de peace. I Forum piscarium. ailciparft. Marche aux poissons.
Piefflore, tigaie pentru friptg. Fraoriurn, rii, n. sartago, ginis, f. tratganne.
Pale 2s frire, f.
Pleatura, de pldre, etc. I Gutta, stilla, ae, f. Zropiett. Goalie, f.
Piefi, piaturescii.v. Flours's.
Piefiturnia. Guttula, ae, f. Zapfd)en. Une petite goutte.
Pleigoin, passere. I Parus, ri, m Mile. Philons, olseau.
Vieioca, cartofti.v. Mere de pilmentli.
Vielorarti. Pediculus, pedunculus, i. pediolus, pedunculus, i, m. qin Miner
a4. Petit pied.
Piciori. f Pes, die, m. Witt. Pied, m.
www.dacoromanica.ro
P1. 293
Cadfi la picidrele cuiva. Ad pedes alicujus accido, is, di, dere. ad pedes ali-
cujus me abjicio, is, jeci, jectum, abjicere. 3emattbem au aiifien faTtenr Se
prosterner devout quelqu'un.
Catcu ceva cu picidrele. I Conculco, proculco, as, avi, atum, are. wit atiett
treten.Fouler aux pied,.
Studs bunii de picidre. I Pedibus valeo. 311) bin pt au ffttfje. J'ai de bons
pied*.
Sintis red de piciere. I Pedibus minus valeo, male sum pedatus. 3d) bin
fc§fec§t du aupe. J'ai des mauvais pieds.
Potecii de picidre. i Semita, ae, f. trainee, mitis, m. uflfteig, aulbeg. Sen-
der, m.
Und picioric, o viovirsta, a patra parte. I Quarts. pars, quadrans, tis. Zer
bierte Z4eil. La quatrieme pantie.
Picioni de munte, plaid. j Radix montis. 222urgel be Zergeo. Le pied d'une
montagne.
Puna pe plait' redica, scold in picidre. I Erigo, is, erexi, ereotum, erigere.
attollo, is, attollere. Semanben auf§eben, auf§elfen. Lever quelqu'un, elever.
Piciorele mesh, I Pes, die. pedamentum, ti, n. trapezophorum, i, a. Jtifr§ge.
itell. Lea pieds de la table.
Inciorula cap ii. I Pee caprinus, i, m. 03eiDfufi. Pied de chivre.
Piciora caprii, o plant*. Aegapodium, dii, n. Oei5fuf3. Pied de Miura, plants.
I
peau.
Pilarieria. I Pileorum opifex, ficis. pileo, nis. pilearius, rii, m. .fntter, Outumv
er. Chapelier, m.
Pilarintes. Pileolus, I, m. ;112W. Un petit chapeau.
www.dacoromanica.ro
284 PL
Pliesefi, lire, radii cu pila. I Limo, as, avi, atum, are. lima rado, is, rani sum,
radere. aeifen. Linter.
P1 lire, radere cu pi/a. Lirnatio, nis, f. Zat3 weilcit. Action de timer.
I
Liman le, f.
acitfictub.
Pilotn, dricalei.v. Mad/rail-4 Saltea.
Piing* de pisatti. I Pillum, pistillttut, i, n. pistrilla, ae, f. tudes, ditis. eol[4:
get. Maillet, battoir, gigot, m.
Pilaa14, doftorie. PiltAa, ae, f. 13itte. Pilule, f.
I
g3etaitung. Attouchentent, m.
Pipalital, part. I Palpatus, attrectatus, contrectatus, a, um. @evil!" beraflet.
Touché.
Piparca.v. Ardeiii.
Pipasi, "ioncitorti de tutunii. I Fumator, fumigator, is, m. 9taucber, 1:abaft:au:
dyer. Fumeur.
Piperezift, rare. I Pipero, as, avi, atum, are. 13feffern. Poivrer.
Piparare. Piperatio, nis, f. q3feffent. Action de poivrer.
Piperatal, part. I Piperatus, a-, um. sZepfeffert. Poivre.
Piper& I Piper, is, n. f3feffer. Poivre, m.
Pe piperiu, adj. I Pipereus, piperinus, a, um. Zon f3feffer. De poivre.
Pipernita, in care se pone piperu. I Piperis pixie, is, f. Ticiferbitcbfe. Poiv-
rier, m.
Pipirigia. f Scirpus, i. juncus, ci, m. 23infe, Sinifi. ,Tonc, m.
ripota, 1.171711. v. Beitucii.
Pip* fumezd tutunti.v. Fumetii.
Pirate, corsarlti, hotit' marinii.v. Corabie de corsari. Corsarlu.
Pireesefi, pgrcescti, tire. I Subo, as, are. ineo, is, ivi, ii, hum, ire. Tammetn,
befteigcn. Bouquiner, saillir.
Pironia, cuiii lungli. I Clavus longior, m. in lager Wand. Un clou long.
Pironescia, nire. batii cu pirdne. I Clavis suffigo, affigo, is, xi, xum, affigere.
Wintagetu. Clouer, ficher.
Pironire. I Affixio, nis, f. 2ffi1yitung. Action de clouer.
Vironitia, part. I Affixuo, a, um. 9Ingenageft. Clue, attaché.
Pirosai, pirosii, adj. I Pilosus, a, um. ,tuntrig. Velu, poilu.
Pira, o carbd de ogorti. Gramen caninum, n.
I itnbegrag. Chiendent; nt.
Pure, perk, pomii. Pirus, i, f. Virnbaum. Poirier, arbre, m.
I
www.dacoromanica.ro
Pt. 295
Pia* per la mut, la animals, mama. unfi fire. ' Pi lus, i. capillus, i. crisis, is,
m. Za6 Sinn. Poil, m.
Toil& *rota din capii. I Coma, ae. ccesaries, ei, f. capillus, i. crines, nium, pl.
.1)anobanr. Cheveux, chevelure de Phomme, criniee du lion, clu clieval etc.
De peril, adj. I Capillaris, e. crinalis, e.iaarig. Capillaire, qui concern les
cheveux.
Pe: Pomades pentru p6-ti. Ungventum capillare. SL.5oarrafbc. Pommade f.
I
www.dacoromanica.ro
296 P1.
Plueoca, ire. ca puii. Pipio, is, ivi, itum, ire.
I q3ipett. Glouaaer.
Plvnita.v. Pimni(a.
Piu lita. I Mortariolum, 1, n. (sin Heiner 5fflorfer. Petit mortier. (v. Mojeii).
Plateere. I Placentia, lubentia, ae, f. placitum, lubitum, i, n. Ilefaffen, a3eftez
ben. Plaiair, m. joie, f.
Dupe pliicere. I Ad lubitum, prout lubet. Tub R3efieben, nod) 03efaliten. Se-
lon le plaisir, aelon la volonW.
Facii cuiva o pldcere. I Gratificor cuipiam. 3emanbelt etmae au gcfaifen tbun.
Faire plaisir b quelqu'un.
Placintil. I Placenta, ae, f. Stuthen. Gateau, in.
Placa, pliicere cuiva. v. n. Placeo, es, cui, citum, cere) cuipiam. 133efoffent
Plaire.
bellebeit.
Nu placii. I Displiceo, non placed, es, ui, citum, cere. fflifjraffelt. Deplaire.
Pe: Elii nu place nimului. Ille omnibus displicet. (r gefafit 9liemanbem, ets miff:
I
www.dacoromanica.ro
Pl. 297
Plasmuesei, ire. creezh, facia, formezii teas I Plasmo, as, are. formo, as, avi,
atum, are. effingo, is, finxi, fictum, fingere. 8ithen, madyn, orbringen.
Former de terre, faraner, crier.
Plasmuita, formate. Plasmatus, formatus, effictus, a, um. 03 ebilt et, gemact.
I
Lucru tiu nu pliitesce nimica. I Opus tuum nihil valet. Zeine %deft ift nic4t6
turd). Ton ouvrage ne vaux rien.
rlatitora. Solutor, is, m. solvens, tis, o. saVer. Payeur, m.
I
moveo, permoveo, es, movi, mottun, movere. eta en, ritiyen. Molar, cour-
ber, mouvoir.
lPleca la drumh. v. n. I Proficiscor, sceris, profectus sum, cisci. discedo, is, cas-
ed, cessum, cedere. me itineri accingo, is, cinxi, cinctum, cingere. 9rufbrec4en.
Partin alter, se mettre en route.
recipr. Mi place. I Flector, inflector, eris, flexile sum, flecti. 'aid) ueigen, IV)
beugen, bieg en. Se courber, se plier.
Me plech as idic ceva de josh. I Inclinor, aria, atus sum, ari. (id) beugen.
Se plier.
Me plech, me aupunti. I Me submitto, me subjicio, me humilio, SiO enter=
merf en. Se soumettre.
Pleopa, germ ochiului v. Geasiii, gind.
38
www.dacoromanica.ro
298 Pl.
PlitrA, d'a prinde peed: t Funda piscatoria, ae, f. verriculnm, i, n. plaga, ae,
f. Caine VIrt 5iidjernet. Drague, aorta de filet.
Pleased, la biciu, Midi. Flagri spicuturn, II, n. epti4e, ber 03ei6el.
I
plier.
Failure de plopf. j Populetum, ti, n. $apnefroctib. Bole is peupliera.
Plosea. I Lagena, ae, f. .tibiaertte i3fctri*. Flacon, f.
www.dacoromanica.ro
PS. 299
bier, m.
Plumbosii, adj. I Plumbosus, a, um. Boll Q3le1. Plein de plombii.
Plaumbil. I Plumbum, bi, n. Zlei. Plomb, m.
Plumbuesca, ferecl cu plumbs. I Plumb°, as, are. 23erbreien. Plomber.
Legtituril de plumbit. I Plumbatura, ae, f. f8ertii*Ing. Soudure, f.
De plumbl, adj. I Plumbeus, a, um. Rion itifei. De plomb.
Pe: Ghiulea, globl de plumbi. I Glans plumbea, ae, f. 23Ieifugel. Bale de plomb.
Plumbia, haliee. I v. qiretic
Ce privesce la plumbl. I Plumbarius, a, utn. Bum ftilei georig. Qui comer-
ne le plomb.
Pe: Fclurie de plumbl. I Officina plumbaria, ae, f. iBleiPtte. Plentberie, f.
Plumbuitfi, part. seti adj. I Plumbatus, a, um. Snit $81e1 bergoffett. Garni de
plontb, plontbd.
Plumcnet, bojocii, mitruntdi. I Pulmo, nits, f. Punge. Poumon, m
Care are bola plumon. I Pulmonicus, a, um. .eungenritd)tig. Poulmonique.
.De plumoni, adj. I Pulwoneus, pulmonaceus, a, urn. But 2unge gefOrig. De
poumon.
Pe: Rddi icing de plumoni. I Radicula pulmonacea. 2ungentrouraef. Racine de pou-
mon.
Plumonare, plena I Pulmonacea, ae, f. Pungenlraut. Poulmonaire.
i'luta. I Ratio, is, f. gtoo. Rarleau, navire, m.
Plutarlii. I Ratiarius, rii, m. aftifier. Conducteur de radeau.
1Poetteseet, ire, aducis pe cineva la pociiintcl. Corrigo, is, correxi, correctum,
I
emendo, as, avi, atum, are. 23effern, nerberfent. corriger, amdliorer guelqu'un.
2. Me pocdescii. I Poenitentiam de pecatis ago, is, egi, actum, agere. doleo,
poenitet me. 18ne tijun, bie Siinben bereuen. Se repentir, avoir regret.
3. Indireptezii viata.Vitaai emend°, as etc. eicf) beffern. Se corriger.
Poraintit. Poenitentia, ae, f. dolor de pecatis. 234e, Penitence, regret
p
d'avoir pdche.
Pooescia, v. Blame...mil, foci ceva atricatl.
Focht, putere, v n. I Possum, tee, potui, posse, potuisse. queo. is, quivi, quitum,
quire. Valeo, es, ni, Blum, Jere. I Mennen, ntogett. Pouvoir.
Pete, se pote, imp. I Potest. ffe fan feitt, et3 ijt mi3glief). Cola ee peut,
c'est possible
Nu pocfu. I Nequeo, is, quivi, quitum, quire, non possum. 3'd) (anti ItiOt.
Ne pouvo'r pa , je ne puis.
Pociumnpi, part's. smalls. I Brevior pallus, i, m. in fttr3er g3fatil. Un pieu
court.
Po -lade, pooladl, told pa call. I Dorsuale, is, n. stragulum infra sellam,
stratum, ti, n. 91ficfenberfe elne q3ierbee. Howse, couverture de cheval.
Pocuescal, trosnesca v. pleenescl.
www.dacoromanica.ro
800 PO.
Pocuesed au biciu/ii. I Flagello sono, as , ui, avi, atum, itum, are. Zit
ber Veitfce fcfmataen. Craquer avec un /suet.
Poenitura. I Crepitus, strepitus, us, m. fragor, is m. Stracen. Craquement.
1P000cin, ca/t2 ru gufe la picidre. I Equus suffragiosus. eteif. Roide, raide.
Podagra, o WO. Podagra, ae f.
I Bipperfeitt. Goutte aux pied*.
Cu podagra, adj. I Podagricus, a. urn. q3obagrifc. Goutteux.
Podard , ingrUitor la podia. I Pontis curator, is, m. Zrildenunifter. Maitre
des pants.
Care sea vans. I Pontis exactor, is, in. F8ritcfen3oft-1innefinter. .Receveur
dela douane.
Podaril, la pod umblator. I Portitor, is. nauta, ae, m. giArmann. Bate -
lier passant.
Popdald, plants. I Tussilago, iris, farfara, ae, f. Ouffatid). Tussilage, f.
Podeld, scandurif v. Scandurd.
Podia& a =set dedesuptii. I Tabulatum pavimentum, i. n. aufiboben. Plan-
cher, m.
Podesed, dire cu scab Burs. f Tabulo, contabulo, as, avi, atum, are. 58iibuen,
bebielen. Planchdier.
Podita, part. I Contabulatus, a, um. ®etafelt. Plancheid.
rodire. I Tabulatio, contabulatio, nis, f. Zertafefung. Plancher.
rodire cu petrlt. v. Pardosire.
Podifford, podutti. I Ponticulus, li, m. fefeine R3ritcfe. Petit pont, m.
Podmoltl, priapa pe ltingd cant.. I Circa basim domes agger, is, m. Zamm
urn ben .fnattigrunb.
Podobii, infrumuntare. I Decus, oris,n. ornatus, us, na. ornamentum, 1, n.
Bierbe, ertmud. Ornement, m. parure, f.
Podoba natiunii. I Decus nations, decus gentle. Bierbe ber Station. Orne-
ment dela nation.
Vodromil, pivnifk, becfu. v. Pintnitii.
Pod& a easel. I Tabulatum superius, octuOboben. Le plancher de deans.
2. Podil preste apd statiitor. I Pons, tie, ru. i8ritcfe. Pont, m.
Podia umblator. I Pons traductilis. e0iff6briicfe. Pont de bateau.
Podvald zaacu pe care nazi bu(ile fn pivnita. Doliorum cubile, is, n. ()autner,
I
tulo, desidero, as, avi, atum, are. peto, appeto, is, petli, petivi, petitum,
petere. a3eriangen, .0egeren. Desirer, exigrr, vouloir.
2. 1Pofteseal cuiva bine seu mi. I Precor, imprecor, axis, atus, sum, ars.
92attnid)en. Souhaiter, deairer.
Portitoriu, adj. I Cupidus, avidus, a, um. appetens, Us, o. Zegierig. Dd-
sireux.
roftoresed, rice, repetii. Repeto, is, I tin, petivi, petitum, repetere. 583ieber=
ipten. .Repeter, rdcommencer.
Poftorire. I Repetitio, nis, f. repetitus, us, in. SieberoTung. Repetition.
www.dacoromanica.ro
Po. 801
meiberei. Poligamie.
Polital<, de scdnduri. Repoeitorium, rii, n. gin 03eftetf. Plateau, m.
Polite, de b mi. I Syngrapha, ae, f. praescriptio, nis, f. edgifttice Zerfi0erung,
.f)anblOrift. Lettre de change, f. billet de change, m.
Politica, adj. I Politicus, a. um. 93olitifer. Politique.
Politica. I Politica, ae, f. 13olitif. La politique.
Volitalu. Disciplinae civilis praefecttts, i. m. 1343ei. Prdfet de la police.
Policia. I Politia, ae, publics, res, ei, Civilis disciplines praefectura, ae, f.
vofipi. La police.
Pologii, &big cositd. I Demessum gramen, minis, n. Vibgetntt§tee g)eu. Sillon
de Cherbe fauchee.
www.dacoromanica.ro
802 Po.
Ponta. I Pomum, i. m. Z)bft. Fruit, on. touts espies de fruii.
Pomade. I Capillorum unqventum, i. n. 913omabe. Pommade, f.
Pomo uscate. I Poma siccata, n. pl. (35eborrtet Zb ft. Fruits Arches.
Pomena. pomenire. I Memoria, ae. mentio, nis. commemoratio, nis, f. erinne:
rung. Memoire, f. mention f.
Pomena la marg.. Silicernium, nii, n. convivium funebre.
I Zobtenmabf. Re-
pas de funerailles.
Pomona, milostenie. v. Milostenie.
P'omenesna, nire pe cineva. J Memoro, commemoro, as, avi, atum, are. fir:
trotibnen, Zorbringen. Mentionner.
2. Pontenesci din soma pe cineva. Exito, as, avi, atum, are. experge facio,
I
www.dacoromanica.ro
Po. 808
Popesce, adv. ca popii. I More sacerdotum, more poparum. Na0 Wrt ber q3icti::
fen. A la maniere des pretrea.
Vonescii, preotescii, ire. facie unit pop& In presbyterum consecre, as, avi, a-
tum, are. Brun 13rieller tueriptt. Faire un prdtre, consacrer un prdtre.
2. Popesrd, facie serviciulie de preotii. I Sacerdotem, ago, is, egi, actum, agere.
13rierter fein. Faire lee fonctions de prdtre.
Poporanii, enorieffi. I Parochianus, i, in. 13farrfinb. Paroiasien, in.
Poporia, populii. I Populus, i, m. Zoff. Peuple, en.
Populii ca gintie. I Gens, tie, f. Station, 23olf. Raec, nation, f.
Porcorlu. I Porcarius, rii, m. subulcus, ci. edpneinfiirt. Porcher, m.
1orcOrie, cofarii de porci. I Sui lle, is, n. porcaria, as, f. ecInneinitaU. Co-
chonnerie, f.
Porcelanii. I Porcellana terra, ae, f. sPor3ellan. Porcelaine, f.
De poreelanie, adj. I Porcellanicus, a, um. 3or3ef Innen. De porcelaine.
Pe: VaMi de porcelanii. I Vasa porcelanica, n. pl. 13or3elfangefOier. Vaisseaux
de porcelaine.
Porcesce, adv. I Suatim, more porcornm. ednueinif. Comme les pores.
Porcesci, adj. I Porcinus, a, um ectueinircri. De pore.
Porcie, necurdtie. Immunditia, spurcitia, ae, f. eilueitterei,
I Cochonerie, f.
2 Vorbe de refine. I Spurciloquium, quii, n. eattiotten. Obecdnite, f.
Lomeli unde pascal porcii, unde eel cream-4. I Porcinarium, rii, n. ,SDrt tuo bie
eOtneine eriogen rnerben, ecrneinfobe. Lieu ou paissent lee pores.
Porcosii, adj. I Spurcus, immundus, a, urn. edmeiniicf). Comme le pore, impair,
honteux.
Pores. I Porcus, ci. sue, is, In. ecrnein. Pore, m. cochon.
Ike pored, adj I Porcinus, suilus, a, urn. ednneittert. De pore, de cochon.
Pe: Carne de pored I Caro porcine, vel, suilla. ectmeineffeip. Viande de pot e.
Pg711 de pored. I Setts suilla. eduroeinaborfte. Pail de cochon.
Balegd de pored. I Succerda, ae, f. eOmeinfot§. Pioneer de pore.
Mocirld fn care se tievedti porcii. I Volutabrum, bri, n. eaufa0e. Bourbier; m.
Ce privesce la porci, ce tine de pone', adj. I Suarius, portarius, a, um. Bu
ben eorucinen geborig. Qui concerne lea cochons.
Pe: Negotttorie de porci. I Negotiator suarius. eOlueinOltbfer. Marchand de co-
chons.
Pore* selbatecii, anistretii. Aper, pri, m. SiCb=ecinuein, biter. Sanglier, m.
I
Pornescii, nire. o morel, unu ceasornicie. I Moveo, commove°, es, movi, moturn,
movere. 58emegen. Mouvoir.
2.Pornescd is drurnti. I Proficiscor, sceris, profectus sum, proficisni. discedo.v.
Heal.
POrtii. I Porta, ae, f. Za0 Zfjor, bie $forte. Porte, f.
Portarli. I Janitor, is. ostiarius, rii, portarius, rii, m. ZIpriUlter. Portier, 177.
Portiirlia. I Ianitrix, cis. ostiaria, ae, f. St§ortutid)terin. Portiere, f.
www.dacoromanica.ro
304 Po.
Portie de fenii, de carne, etc. I Portio, nis, f. demensum, m, n. 13ortion. Por-
tion, f.
2. Portie, dajdie, bird./ Contributio, nis, f. eteuer. Contribution.
Portieffilt, care des dajde.v. Birelnica.
laortitts, I Portula, ae, f. 13forteben. Petite Porte, I.
Port& imbreiciiminte. I Habitus, vestitus, us, in. gestamen, minis, n. Zr4t.
Habil gement, m.
1Portit, scheld.v. Vadu la Mare, la Dun'dre, etc.
Portit ceva, dueil. I Porto, gesto, as, avi, atum, are gero, is, gessi, gestum, ge-
rere fero, fers, tuli, 'Mum, ferre. Zragen. Porter, transporter.
Portii unit nume, 'anti servicitt. Gero, habeo. Zragen. Porter, avoir.
I
3. Portii grije. I Caro, as, avi, atum, are. curam goro. eargett. Soigner, avoir
soin.
4. Portia de menii.v. Povdtuesed, duds unii orbu etc.
6. Ports cheltuiala. Sustineo, es, nui, tentum, tinere. Zrag en. Soutenir.
I
Pe: Cine va purta cheltuelile resbellului acestuie? Quis sustinebit sumptus humus
I
www.dacoromanica.ro
Po. 805
www.dacoromanica.ro
8013 PO.
Potcapitl, cued. I Galerus monachicus, ci. cucullio, nis, nt. MondMitifje. Cape,
f. capuchon de moine, m.
Potcova de call I So lea, ae, f. ttleifett. Fer 1c Anal, m.
Potcoverfi, ciocand. I Malleolus, a, um. afeitter .Vammer. Petit marteau.
Potcovesca, vire. I Ferreis soleis calceo, as, are. soleas induere equo, soleo,
as, are. (gin 131erb befebragen. Ferrer un cheval.
Potorovital, part. I Calceatus, a, um. obsoleatus, a, urn. ZeicVagen. Fem.,
garni.
Pate sli fie. I Potcst fieri. 6 faun rein. Cele se peat, cela est possible.
Poteevi. I Semite, ae, f. W4tveg. Sentier, chemin etroit.
Potere. v. Race; lir, zaverci.
Potica.v. Spe(erie, apotecd.
Potignesca, oire. Talipedo, cespito, as, are. offendo, is, di, sum, dere. Ztof.
I
Broodier, traucher.
Bern.
Potign Ire. I Offensio, nis, f. WnfloRen be au5,. Bronchade, f.
Cali care potignesce. I Equus cespitator, equus sternax. girt 13ferb, ivetcb0
rimer itorpert. Cheval qui bronche.
Potirel. I Calix, cis, m. St efc1). Calice, m.
Potolescii, lire. stingfi. I Stingy°, extingvo, is, stinxi, stinctum, stingvere. eti-
Eteindre.
fdyn, atzerbrcben.
2. Potolesec vre o pornire apre manic, etc. I Sedo, placo, as, avi, atm; are. mul-
ceo, es, mulsi, mulsum, cere. etilfrtt Apaiser, calmer.
3. Potolesci o durere. I Lenio, is, nivi, nitum, nire. mulceo. 2inbern, ntiloern. Cal-
mer, adoucir.
Potopescal.v. Prcipa'descii.
Potopti, perzare. Exitium, tii, n. interitus, us, m.
I Untergang. Fldau, m. per-
te, destruction.
Potopitorlu, prdpd 7itorii, adj. I Exitialis, ex:tiabilis, e. 23ierberbfi4 Perni-
cieux, funeste.
Polopti de epic'. I Diluvium, vii, n. diluvies, ei, f. 8afferffu5, Ilderfcfpuemmung.
Inondation, f. debordement, m.
Potricala, instrument d'a gduri accrete. Terebra, ae, f. I 2eberboljuer. TrePan.
Potrivi. Proportio, nis. aequalitas, tatis, f. 910nfitf)feit. Proportion, egalited.
f
www.dacoromanica.ro
Pr. 307
www.dacoromanica.ro
308 Pr.
Priiviilidrit f Tabernacula, ae, f. din ffeine0 ehetubfbe. Une petite boutique.
Pravda. le, erbitrie. Pulveris igniferi mola, ae, f.
I q3ufbermilVe. Moulin l& pou-
dre, in.
Magazie de pravit. I Pulveris pyrii horreum, i, n. q3uluermagaairt. Magaain
h poudre
Pravila. I Regnla, ae. lex, gis, f. Wegel, @deb. Regle, loi, f.
2. Pravila cu candnele bisericefti.. I Codex, dicis, f. legum ecclesiasticarum codex.
tircbengefete. Livre qui contiene les lois ecclesiastiques.
Pravoslavie, credinla direptd. I Orthodoxia, ae, f. ateci)tgidubigteit. Ortho-
doxie.
Pravoslavnicii, dreptil credinciosti, adj. I Orthodoxus, a, urn. glecbtgfaubige.
Orthodox, f.
Priivosit, ;sij. f Pulverulentus, a, urn. Staubig. Poudreux.
Prove. I Pulvis, veris, tn. q3uluer, Staub. Poudre, poussiere.
Pre, prepos. I Per. Veber, burcb, auf. Par.
Pe: Umblu pe ulifa. I Ambulo per platens. 2tb gebe auf bie @alien berum. Je
m'en vain par les rues.
Am ceflutil pre trepte. I Lapsus sum per gradus. 2cb bin fiber bie etiege ges
fatten. J'ai Comber par les degrds.
A efitil pre uie. f Exiit per ostium. Cyr ift our Zbilre bitta0gegangen. Il eat
sorts par la porte.
Locuescii pre ?matte. I Dego in monte. Zdj mobile auf bent Gebirge. Je de-
meure stir la mantagne.
qedti pre tali. I Sedeo in equo. `3`dj fil3e 3u q3ferb. Etre h cheval.
Zaml pre pementii. I Jaceo in terra. 2cb liege auf ber (rbe. Etre toucher
par terre.
Me mini' pre call I Conscendo equum. 3ch fleige aura q3ferb. Monter le che-
val.
Prea, adv. I Valde, Minis magnopere, maxime, admodum, summe, summopere.
eerjr, au, tiberaug. Trop, beaucoup, grandement.
Pe: Prea mare. I Valde magnus. eeV grog, 3u grog. Trop grand.
Prea bine. f Valde bene, optime. eefp: gut. Tres bien.
Pre aid; pre acolo.v. Pe acolo, etc.
Pregmblare. Ambulatio, de ambulatio, spaciatio, nis, f. Epagiergang. Pro-
f
menade, 1.
Loci de prettmblare. Ambulaerum, cri, n. epa3lergang. Alle'e d'arbres.
Preamblatorie. Ambolator, is, m. epaaiergtinger. Promeneur, m.
I
www.dacoromanica.ro
Pr. 309
Precupetezcii, fire. vgndii mai acumpli. Majori pretio vendo, is, didi, &tam,
I
www.dacoromanica.ro
810 Pr.
Pregittesei, tire. I Praeparo, paro, apparo, comparo, as, avi, atum, are. Gorr
bereiten. Prdparer. (v. a. Gate's, gatescli.
Pre ineetea, adv. cu fncetu. I Sensim, pedetentim. 2angfam. Lentement.
Prejetare. v. Lenevire.
Prejeti, are. mi lene. I Praetermitto, is, misi, missum, mittere. ncgligo, is,
neglexi, neglectum, negligere. superseded, es, sedi, sessurn, dere. labori par-
co, is, peperci, partum, parcere. Zerftiumen. Negli ger.
Prejunii, facie. Vultus, conspectus, us, m. facies, ei, f. eeftebt, Witgeficf)t.
I
www.dacoromanica.ro
Pr. 311
www.dacoromanica.ro
312 Pr.
Pretenosit, adj. I Amicabilis, e. areungaft14. Amical.
Pretext*, mica. I Praetextum, i, n. causa, ae, f. tonoanb. Pretexts, cause
supposee.
Pretil. I Pretium, tii, n. Braid. Prix, m. valeur, J.
Preintesefi, ire. I Pretium statuo, is, iii, tutum, tuere. pretium defigo, is, fixi,
fixum, figere. zen 13reiq beftintmen. 1lfettre un prix k ...
Pretuesofi, stintezii. I Aestimo, as, avi, atum, are. appretio, as, are. eCiten.
Estimer.
Pretuire. Aestimatio, nis, f. ed)titunfi. Estimation, f.
I
Prevelesci, care, amnia, restortzti. I Everto, inverto, subverto, is, ti, sum, te-
re. Unnuerfen. Renverser.
Prevelire a carului. I Eversio, inversio, nis, f. Zoe Itunverfen. .Renveree-
ment, m.
Prevent* card, etc. I Eversus, inversus, a, um. Unineivorfen. Renverad, e.
Prevent*, tavalit, , butoiii, etc. I Volutus, volutatns, a, urn. Untoutifat. Road
Prevestesca, tire.v. Proroceacd.
Prevestitorfi.v. Proocg.
Pribejesca, fire. I Peregrinor, aria, atus sum, ari. erro, as, avi, atum, are.
.erunnuonbern. Parcourir lea pays strangers.
Pribejire. I Peregrinatio, vagatio, erratio, nis, f. g)erunnonnbern. Voyage dans
l'etranger.
Pribegii, adj. I Peregrinans, errans, tis, o. vagub, a, um. teruunuonbernb. Qui
voyage en pays strangers.
Price, argil. I Lis, tis. controversia, ae, f. vadimonium, nii, n. etreit. Con-
troverse.
Pricepfi.v. Precepii.
Pricese*, cire me pricescii la judecatti, etc. I Litigo, as, avi, atom, are. Zor
63eric* ftreiten. Etre en proses, quereller.v. Sfithescii.
Pricing. I Causa, ae. ratio, nis, f. liriacfp. Cause, f.
Pard prieind. I Sine sauna, temere. SJ§ne Urfa*. Sans motif, sans cause.
www.dacoromanica.ro
Pr. 313
Prieinuesea, ire. face ceva sd fie. I Efficio, is, feci, fectum, efficere. affero,
fern, attuli, allatum, affere. author sum, es, fui, csse. Thutt, berttrfa*u.
Causer, faire.
Pricinaire, d'a fe ceva. I Effectio, causatio, nis, f. Zerurfactung. Cause, f.
Prieolieln. I v. Precolicig.
Pridvora, balcond. I Porticus, ns, f. atrium, trii, n. vestibulum, li, n. g3o4anit,
Poreique, salle d'entrie.
Prierk tuna Aprilie. j Aprilis, is, m. Voila 9.tprif. Avril, m.
Prieseg, ire. partinescd. I Favoo, es, favi, fautum, favere. iBegitttftigen. Favo-
riser.
Prigonire, cdrta.v. Sfadd, price.
Prigoneseit, me prigcmescii.v. Me sfadescii, me cela.
Prigoreseii, precjescu la adre. I Torreo, es, id, tostum, torrere. torrido, as, are.
attiftett, biirren. Bruler, ae'cher.
Prigoritii, part. I Tostus, torridus, a, um. 9Ittegebiirret. Brule. ache.
Prihana, pats, tntinaciune I Macula, ae. labes, is, f. inquinamentum, ti, a.
fed, tfplatO. Tache, f. sated.
c
primarinm, callis primaria. Zie erfte 3teife met* 91euuermtibtte nadj ber .tor§:
eit .6u ibreu ttern mufru. La premiere route.
Vitra primarni. i Frater patrnelis. Zet 23rubere eapt. Cousin germain.
Primavera. 1Priraum ver, is, n. rititting , Le printemps.
ritt)j,ctijr.
De prinlveci, adj. f Vernus, a, um. vernalis, e. :Pen rilf)ting betreffeub. Du
printemps.
Pe: Fiore de primal:6rd. Flos vernus.
I riittiittgdtunte. Fleur du printemps.
Grdii de prim:Icel& Triticum aestivum vel vernum. Sonnet:frit*. Fro-
meat du printemps.
Vine prima've'ra, prinaverizei. Vernat. Zaq ari4jAr plat att. It commence
I
le printemps.
Primejdie, periculii. I Periculum, li. discrimen, minis, n. &farm 1Befitbrfick:
!cit. Peril, danger, m. risque.
PrimejdiosI, adj. I Penculosus,V,perniciosus, a, um. d5efiOrfir. Perilleux,
dangereux.
111e primejduesmi. I Periditor, aris, atus sum, ari. periculum subeo, is, bii, bi-
vi, bitum, bire. 63eftibrbet feitt. Etre en danger, pdricliliter, etre en peril.
1Primejduitio, part. I Periclitatus, a, um. Oeftittrbet. Qui a risque de perils.
Primeseu, mite. pe cineva. I Accipio, excipio, is, cepi, ceptnm, cipere. accepto,
as, avi, atum, are. trtpfaugett. Recevoir.
Primes& unii copilii de auflehl. I Adopto, as, avi, atum, are. noptiereit. A-
dopter.
Primesen vre o scriadre. I Percipio, is, cepi, ceptnm, cipere. accipio, is, etc.
&batten, empfangett. Recevoir.
Primire a wad cdldtoric, etc. I Receptio, exceptio, nis, f. entbfang. .Rerception.
Priimire de bani, de epistolif. I Acceptio, perceptio, Ws, f. (Er§aftung. Per-
ception, f.
Primire de sufietii a und copilii. I Adoptio, nis, f. Wufnalmt. Adoption, f.
Primire de streinf. f Hospitalitas, tie, f. Tie Gaftfreitubfdpft. Hoapitalite, t
40
www.dacoromanica.ro
314 Pr.
Primitord. Acceptator, receptor, is, m. 9Iufttebmer. Receptor, receveur, m.
I
www.dacoromanica.ro
Pr,. 1316
www.dacoromanica.ro
816 Pro.
Proaadle, /ocii de ingropare. I Coemeteriun3, rii. sepulcretum, ti, n. ffrrif)of,
arieb4of. Cimetiere, m
Profesordi , invtitetord Professor, instructor, moderator, is, m. q3rofeffo4
24rer. Profeaseur, m. inatituteur.
Profettl, v. Prorocii.
Profundii, adincii, v. Adgncii.
Progress*, inaintare. Progressus , I us , m. progressio , ni. Sorteaug.
Progrea, m.
Progresezfi, facts inaintare. Progressmn facio, is, feci, factum, facere. pro-
ficio, is, feci, fectum, ficere lartldjritte inacipn. Faire des progrea, avancer.
v Allele, sporeacis, spore, etc.
Prohodeseii, dire. face oficiulil de kgropciciune. I Officium aepulturae per ago,
is, egi, actum, agere. &ic4enceremottiett Often. Faire l'office de la sepulture.
P'ronia, pro vedinta. i Providentia, ae, f. Zerfe@mg. Providence, j.
Pronuntle. I Pronunciatio, nis, f. 9.1ugpra*. Pronontiation, f.
Propovednire. I Annunciatio, praedicatio, nis, f. 9Infiinbigung. Predication,
Annonciaticra, f.
2. OUVelli4 in Biaericii. I Condo, praedicatio, nis, f. 5,..rebigt. Sermon, J.
preche, m.
Propoveduese*, ire. I Praedico, as, avi, atum, are. concionor, naris, natus
sum, nari. 13rebigett. Pricher, annoncer la parole de Dieu.
Propoveduitorin. I Predicator, is. divinus praeco, nis, m. 3rebiger.
Predicateur, tn.
Proprietate. i Proprietas, tis, f. igenjAaft. Propriete, f.
Proprii, adj. I Proprius, a, um. eigetttf)iimi4. Propre, ce qui nova appar-
tient en propre.
Proptea. Fulcrum, cri. fulcimentum, ti. adminiculum, li. pedamen, stattunen,
minis, n. Stil0e, q3feifer. Support, appui, soutien, m.
Propteseii, tire, un gardis, v. a. I Fulcio, suffulcio, is, fulsi, fultum, tire. sus-
tento , statumino, adminicnlo, as, avi, atum, are. linterfiftten. Appuyer,
aoutenir.
2. Me proptescii. v. Me raziniii.
Proptitoru, v. Sprijinitor. Proptire, v. Prifinire.
Proptiti, part. I Fultus, suffultus, snstentatus, adminiculatus, a, um. Linter::
ftiitt. Soutenu, e. appuyd sur. . .
Proroefi, profeta. I Profeta, ae, m. Yates, tis, o. praenunciator, vaticinator,
is, m. VropFyt, 9234riager. Prophets, m.
1Proroceseil, tire, spunk cele viitore. I Vaticinor, aria, atus snm, ari. praedico,
cis, dixi, dictum, dicere. prophetizo, as, avi, atum, are. Troptypien, tnatm
fagen. Deviner, prophetiser.
Proroceseii, ce sine de proroci, adj. I Propheticus, a, um. 913roAetirc. Pro-
phetique.
Prorocire. I Praedictio, vaticinatio, nis. prophetia, ae, f. $ropimetiumg. Pro-
phdtie, f. prediction, f.
Prorocilii. Proph tissa, fatidica, ae, f. 913roptytin. Prophetesse, &cinemas% f.
I
www.dacoromanica.ro
Pru. 317
2. Mi prostescii. I Simplex vel agrestis, fio, fie, &etas sum, fieri. 18duerifct)
roerbett.Etre rustique, non cultive, simple.
Prosteseil, ferinescii, adj. I Rusticus, orassus, rusticanus, plebejus, a. um.
St3tiuertic. Ruatique, de paysan, grassier, e.
Pe: Vestimentg de materie, prOstd. Vestimentum crassum, toga crease. rtidueti:
fer)e13 Plait. Vetement grossiere.
Prostie. IRuditas, rusticitas, simplicitas, tis, f. Vump§eit: UnmanierficVeit.
Rusticitd, ignorance, grossiertd.
W'rostinte. lume. vvlgu, ameni de radii.. I Vulgus, i, rn. rusticitas, tis. pleps,
bis, f. 6emeine8 533off. Peuple, populace, f.
Proste, teren ti I Rusticus, ci, m. Zone, Paysan, m. rustique.
Pe : Obiceiu prostii. Mos rusticns. Ziittetird)e 03etut4ubeit. Usage, habitude,
I
moers rustiquee.
2. Ne civilisatti, ne inveitattl, ne cioplitti. Rudie, e. agrestis, e, etc. lintniffeub,
gtoll, rot), ungelOrt, unerldireu. Non cultive, non civilly"
Prostii, ordinarid, de render. J Simplex, cis, o. ordinarins, a, urn. communis, e.
gemein, Crbindt. Simple, ordinaire.
Pe : Hartie prostii. I Charta communis. Orbintiree 13apicr. Papier ordinaire, vul-
gaire commun.
Soleltil de r8ndii. I Miles gregarius. genteinet Sorbet. Soldat vulgaire.
pi prostcl de lucru. I Dies profestus, dies ferialis. Serfteg. Tour de travail,
Jour ouvrable.
Proteteare, &Weitz; 'IL v. Brotacg, brdscli verde.
Protape, °isle la ceirupi. Tema, nis, f. bifurcus, ci, in.
3 gine :.Deictier.
Timon, m.
Protege, protegezfi. v, Partinescti.
Protocol*, condici. I Protocolltun, i. commentarium, rii, n. 13rotofoff. Pro-
tocole, m.
rrotopopesee, adv. I More arcbidiaconali. Wad) 9Itt ber grolnieftet. A /a
maniere d'archidiacre.
Protopopesee, ce fine de prot. adj. I Archidiaconalis, e. Archipresbiterialisi
protopopalis, e. grapriefletric4. Qui concerns l'archidiacre.
Protopopesetl, foci pe protopopulii. Archidiaconi munere fungor, functus
I
www.dacoromanica.ro
318 Pia.
Priancie, copildrie. I Pneritia, ae. puerilitas, tie, f. Stinbbeit. Puerilitd, en-
fence, f.
Trianon, la tile. I Infans, tie, e. in fleinel ginb. Petit enfant, m.
Rind la 14 ant Puer, i, m. pnpus, i. pupulus, i. m. attabe, nittb.
I
Garcon, m.
Prunci, copii seti fete. I Proles, ium. liberi, rorum, pl. &inber. Enfants.
Pe: Cali prune( are Cora la? I Quot proles babet tua soror ? Tale bide inber
hat eine edpvefier ? Votre soeur combien d'enfante a-t-elle?
Prune*, fiiii. I Puer, i, filing, Ili, natus, ti, m. eobn, Stint). File, enfant.
Prunent* mini. I Infantulus, li, m. Stinb. Petit enfant.
Mai nuiriceld. I Puellus, i, m. puerculus, 1. antibclytt. Petit garcon.
Prune*, fetitd. I Puella, ae, f. Klitibleitt. Petite fine.
Prandosel, adj. f Sabulosus, arenosus, a. urn. eanbig. Sablonneux.
Prim**, ii I Glarea, ae, f. sabulum, L n. eanb. Sable, m.
Pruneti, Jodi en multi pruni. Prunetum, i, n. 93gaumengarten. Lieu plante
I
de pruniera.
Praia*. I Prunus, i, f. 13flauntenbaum. Premier, m.
Pratt, rid la Moldavia. Pruthum, i, n. Pyretus, i, m. Z)er 13rutti. Pruth
riviere, m.
Psalm*. I Psalmus, i, m. Train!. Peaume, m.
Scriitorid de paalmi. Psalmista, ae, m. psalmographus , i. 131amicfreiber.
I
www.dacoromanica.ro
Pu. 319
Puinnikreseit, rire. batii Cu pumnu. Pugnis coedo, is, coecidi, coesum, coe-
I
dere. Vat bet aauft fd)fagen. Frapper avec le poing, donner des coupe de
poing.
2. Me bati cu pumnu. I Pugnis contundo, is, tudi, tusum, tundere. ei4 Mit
aduften 1Mfagett.Se frappe,. avec les poinga.
umnivoria. I Pugillus, i, m. iNtiundru. Petit poing ou poignie.
Punini. 1 Pugnus, aauft. Poing, m. poignee, f.
Punetti. I Punctum, i, n. 13unft. Point, m.
Punere. I Positio, nis. propositio, f. Coat. Position, f.
Pungiti. I Crumena, zona, ae, f. marsupium, pii, n. Tgutet. Bourse. f.
Il'ungallti, care taie pungi. I Crumeniseca, ae, m. /3entelfrinteiber. Coupeur de
bourse..
Punga popii, o plena. I Pastoris bursa, ae, f. Zeidielfrant. La bourse du cu-
rd, plant..
2. Punga seal straita popii, atomachu porcului umplutii. I Faliscus venter, tris, m.
allageinuurft. Estonia. rempli, boudin, m.
Pungulita. I Marsupiolum, i, n. parva crumena, ae, f. Zentrldyn. Petite bourse.
Punti, funtu.v. Farad.
Punte, podd. I Pons tis, m. S3rilde. Pont, m.
Punte Pa trece numal cu piciOrele. I Pouticulus, li, in. Steg. Petit pont, m.
Punta, nere. puid ceva undeva. I Pono, is, posui, situm, ponere. statuo, is, ui, tn-
tum, tuere. colloco, as, avi, atum, are. e Oen, legett, fterfett. Mettre, placer,
poser, deposer.
2. Composita, punti beanie. I Praepono, antepono. R3orfelAen. Mettre ou placer de-
vant.
Fund indiireptii, inapot I Repono. Buritcflegen. Rentettre, replacer.
Punzi cuiva mancarea inante. I Appuuo. 2tuffetett. Mettre aupres ou devant.
Fund inliiturr. I Sepono. 8ei Seite tegett. Meted de cote, a part.
Puna in prejnad. I Oppono. &tgegettretpu. Presenter, mettre devant lea yeux.
Puna' afard. I Expono. 21itqfetjett. Exposer, mettre hors.
Punti dupa altu. I Post pono. 91acble4en. Mettre apres.
Pund intre. j Interpouo. Zapulicben tegett. Mettre parmi, entre mettre.
Puna aarcina josu. I De pono. Tieberiegen. Deposer.
Fund cuiva lli. I Diem dico, diem indict). aematiben betagen. Indiquer un
jour a quelqu'un.
II. Recipr, me punzi la masa'. I Accumbo, is, accubui, bitum, bere. Mensae assi-
den, es. e id) au Xif(be felytt. Se mettre is table.
PupazA, o pasere molata. 1 Upupa, ae, epops, pis, f. .`der Siebeboni. Huppe,
f. sorts d'oitureau qui a une touffe de plumes sur la tete.
Pupi, sa-ruttiv. &Bldg.
Purcarl, purc'drie v. Porcard.
Purees. I Porcella, porcula, porculena, ae, f. ein erfnveincben, ifeine8 edpuein.
Petite truie, f.
1"tuyedere, procedere. I Processio, nis, f. exitus, us, m. qntfpringung. Ori-
eine, f.
Pureedere, merger., plecare. 1 Profectio, nis, f. discessus, us, in. Vibreire.
Depart, m.
Pureecletori, efitor din . I Procedens, tis, exiens, exeuntis, o gutfprin:
genb. Qui procede.
Pureed*, plecd /a drumtl. I Proficiscor, discedo.v. Plea.
Pu.reedia, dare. me nascti, esi din . . . I Procedo, is, cessi, cessum, cedere.
prodeo, is, dii, divi, ditum, dire. exeo, is, xii, xivi, exitum, exire. lIntiprinx
gen. Prodder, a. nitre.
Parcel*. I Porcellus, i, in. porculus, i. fferfeL Cochon de fait.
Pureele de Md. Porcellus subrumus. epanferfei. Chochon de lei&
I
www.dacoromanica.ro
320 IP U.
Negev..
De' pururea adj. I Aeternus, perpetuus, sempiteruus, a, um. toig, immetr.
tod4renb. Eternel.
lamer'. j Telunt ignivomum, i, n. sclopetum, 1. @clvebr. Arnie, f. fusil, m.
Pusearie. I Career, is, m. custodia, ae, f. Ruhr. Prison, cachot, f'.
Ce fine de puscarie. Carceralis, e. carcerarius, a, um. carcereus, a, um, adj.
Bum 03c1ditgui0 ge4rig. De prison.v. Teninifd.
Puseasit, care inpusal. I Jaculator, is, m. ecijitte. Chasseur, m.
Puseasa, fa:calor de punt. I Telorum ignivomorum artifex, ficis, m. s$iltljfett=
martyr. Argue busier, m.
Puseatora. j Jaculatio, explosio teli ignianii. edjq. Coup de feu, m.
Puscea. j v. Sgreibuntli.
Puseelosa, adj. I Pustulosus, a, um. Zfajig. Pustuleux.
Pusea, are, dui; cu pun& j Jaculo, as, avi, atum, are jaculor, aris, atus sum,
ari. sclopum explodo, is, plosi, plosurn, dere. eeieDeit. Tires, decharger.
2. Purl in ceva. inpuffu ceva. I Trajicio, cis, jeci, jectum, jicere. trOae
idutten. Ti,er en potpie etc.
www.dacoromanica.ro
Pu. 321
www.dacoromanica.ro
322 Ha.
Artistd, maisterti care ...rapid pu(d. I Putearius, rii, m. 8runnen43rtiber. Ou-
vrier qui creuse des pulls.
A adpa un put& I Puteum fodere, effodere. linen R3runnen graben. Creaser
un puits. v. altele Fontein&
Campine putului. I Tolleno, nis, m. Zirunnenitt tuettgef. Bascules, f.
Acoperifuld pu(uluf. I Puteal, is, n. i8runnenberfef. Couverture de pulls.
Putturosis, adj. I Putidus, foetidus, a, um. etinfrnb. Puant, f. fettde.
Putore, putureed.y. Lenevosd.
R.
RabarburA, reventd, o reidecind. I Rbabarbarum, i. n. rbacoma, ae, f. 114as
barber. Bhubarbe, f.
Rabdare, avjerreta. I Passio, perpessio, toleratio, nis, patientia, toleran-
tia, ae. f. 3:ouitatttg, rtragert Patience, la patience dane la douleur, etc.
Rallidatorlu, adj. I Paciens, toerans, tis, o. aiebufbig. Patient, qui (were.
liabdia, Wert's. I Fero, perfero, fers, tuli, latum, ferre. suffero, sustul,, subla-
turn, suffere. sustineo, es nui, tentum, tinere. 2eiben , butben , ertragen.
Sovffrir, supporter. (v. allele suferit.)
Itabind, la otrei. I Rabbinus, ni, m. )er Eftabbiner. Babbim, maitre docteur.
Adelina, salcie, nueloed. I Salix, cis, f. Balla viminalis. aigenveibe. Sort
de mute.
Walachia. I Sicera, ae, f. crematum, ti, n. gBrannttnein. L'eau de vie.
litacla, cutie. I Arcula, cistula, capsula. ae, f. etipOtef. Boite, f.
Itacneseit, v. .Rugnescd. RcicCre, y. Recere.
Itaci. I Cancer, cri, m. Streb6. Ecrevisee, f. cancre, m.
Laba raculuf. I Brachium, chii, n. chela, ae, f. grebOdpere. Pinces
d'icrevisse.
Prindd rad. I Caneros venor seu capto. grebrett fangen. Pdcher des
ecrevissea.
De racu, adj. I Canceraticus, a, um. X3on grebt3. D'eorevisse.
Racal de mare. I Astacus, i, m. carabus , i. Beerfrebq. Canon, ecrevisse de
mer, crabe.
lifidiche, I Rapbanus, 1, radicula, ac, f. atettig. Reinert, m, radio.
liadiche de lung. I Raphanus mnnstruus. Monatrettig. Radio menstruel.
De rddiche, adj. I Raphaninus, a, um. Zan Rettig. De raifort, de radix.
Radgeina. I Radix cis, f. 933=W. Racine, f.
Prindd r'ddicind. I Radicesco, is, scere. radico, as, avi, atum, are. rwlicor,
aria, atus sum, ari, radices ago, is, egi, actum, agere. 933uraein, RI3urset
befommen. S'enraciner, prendre racine.
Din reiclicinii, adv. I Radicitus. eammt ber Sur3ei. Radicalement.
Pe: A smulge arborele din rddicind. I Radicitus evellere arborem. ittra (Baum
entrourgein. Diraciner tax arbre. (A desrdcina un arbore.)
Radecinatii, part. I Radicatus, a, um. l eingetuuraelt. Enracine, qui a des
racines.
Radeciumni, cu mzdte rad& ini, adj. I Radicosus, a, um. Ourgetig. Qui a
beaucoup de racines.
iiiideoinula. I Radicula, ae, f. suraelOett. Petit racine.
Rada, dere. I Rado, erado, is, si, sum, dere. 9.1m3fraten. Racier, Rainer
Greater.
2, Radii cu pile. I Limo, as, avi, atum, are. Weifen. Linter.
3. Radii hivernti. I Nasturtium rado. green reiben. Bdper de creaeon.
www.dacoromanica.ro
RA. 823
4. lindu barbs". I Barbara tondeo, es, totondi, tonsnm, dere. detondeo, rado.
51aftren, barbieren. Racer la barbe, se racer.
111actrior. I Rasor, tonsor, is, m. edpber, grater, iSarbierer. Barbier.
litagacita, rudoscd, g'dndacii. Lucauus, i, m. 4). irIc if et. Cerf volant, insecte.
Itsigaiu, v. Bilgdiu.
Itagugala.Ravis, is. raucitas, tic. raucedo, dials, f. eiferigfeit. Enroue-
ment, m. raucitd, f.
Itaguvesefi, sire, v. n. I Rancio, is, rausi, raucere. .ieifer Iverbeu. De-
venir rauque.
ItrAgaigiiii, adj. I Raucus, a, um. toeiferig. Enroud, rauque.
itaitgral, caleiretti imbracat Cu fern. Eques cataphractns. gfiraffter. Cuirassier.
Haiulia pamentescii, v. Edema.
Hama, cercevea la ferestri , icone, etc. I Margo, inis, ora, ae, f. 9{4men.
Bordure, f.
Rama, craca, clembd. I Ramus, i, m. %ft, Btueig. Rameau, m.
Itantiatfi. I Ramulus, i. m. 9illfein. Petit rameau,,
Cu mulle ramuri, adj. I Ramosus, a, urn. 2'3o1( (fie. Rameux, branchu.
Rana., p/dgd. I Vulnus, neris, ulcus, ceris, n. plaga, ae, f, R33unbe. Plait, blessure, f.
De rane, ce priv-la rane, adj. Vulnerarius a, um. Bar guube gefOrig.
I
Vulneraire de blessures.
Pe: Pla.stru de rane. I Amphlastrum vulnerarium, euubpflafter. Empltitre pour
lee blessures.
Semi de rand. I Cicatrix, cis, f. Rade. Cicatrice, f.
Rfinceolu, taurd jumatate juganitil. j Taurus semi castratus. .i5alftergnitter
ner 'tier. Taureau demi chatrd.
liancedelli. I Rancor, is, m. 4Ran3ig. Banciditd, f.
Mg' rancedescd. I Ranee°, es, core rancesco, is, scere, Wanaig merben. Ban -
cir, devenir ranee.
Itiineeclu, adj. I Rancidus, a, um. Eflanaig. Rance, moisi.
Riinchezare, a cailord. I Hinnitus, us, m. Zcoli Vietyru. Henniesement, m.
Ranchezil, are. I Hinnio, is, ivi, itum, mire. Sieliertt. Hennir.
Itandescii, dire. O scandurd etc. I Runcino, as, are. .Nbelit. .Raboter, doler.
Handed., jildu. I Dolabra, runcina, ae, planula, ae, f. S2obel. Rabot, doloire.
Aschiile, rddeturile ce cadli dela randea. Ramenta, orum, n, pl. scandularnm
ramenta. 'panne. Copeaux, bdchette.
Ranescel, mire, va. Vulnero, sancio, as, avi, atum, are. £Bertumtbert. Blesser,
lianesewl, matarti gunofulti din grajdii etc. Stabulum a stercore purgo, as,
I
www.dacoromanica.ro
324 Ra.
Me riipedis', &di fuga. I Engam capesso. Zie iffutt ergreif en. Prendre
la guise.
RepedIre, repejune I Rapiditas, tis, f. eitneffigfeit. Vilma, 1. rapidite.
RApegetl, Aire. Rapio, is, pm, raptum, rapere. abripio, eripio. 9tauben.
I
Ravir.
Rapire. I Rapti°, nis. rapine, ae, f. raptus, us, in. Za6 Reuben. .Ra-
pine, f.
Bapire a unuf lucre bisericescii. f Sacrilegium , gii, n. Stircfpnraub. Sa-
critege, m.
Rapital. I Rapistrum, i, n. einapis, is. f. Sent. Sdnevd, f.
Italpitor. I Raptor, is, ereptor, m. ifltiuber. Ravine:1r, m.
lIalpitti, part. I Raptus, ereptns, a, um. (Deraubt. Enlace, ravi, ate.
Ralpstraten, tire. I Fremo, is, mid, mitum, fremere. murmur°, obmurmuro, as,
avi, atum, are. anurren. Murmurer.
RAputire. I Murmur, is, n. murmuratio, nis, f. fremitus. us, m. Za8 nurren.
.k/urmure, m.
R Apstiior. I Murmurator, is, m. Zer Mutter. Murmurateur, m.
Bares a, rire, fuels ram's. I Raro, as, are. rare facia, is fed, factum, care
ediiitter madjen. Karcher, faire rare
2. Ale rureseu I Rareseo, is, scerre. rare fie, fie, factus sum, fiat ectitter Met.=
ben. Se ra, after.
RArime. I Raritas, tie, raritudo, dinis, f. ecpttereit. Bared, J.
itaritate, lucru mil I Raritas, tis. ecitenbett. Objet rare.
Mara, adj. I Rams, a, um. ect)iitter. Rare.
Rural, adv. I Ram, rare. eeiten. liarement.
Rasa, /4/ cdtugari. I Vestimentum monaehieum, i, n. Ertlinctfreib. Vetement de
manic.
Ralhiea, la jugs I Radius, dii, m. 3edgicden. Baguette, in.
Raibilgursacet, v. Bestsgnesed.
Ratan, sofiaturci la dart& I Tympanites, is, f. ISancisnafferfudjt. Enflure
du venire.
Rail, part. Rating, abrasns, a, um. ifbgeicabt, abgefralit. Ra.td, meld.
f
Itasuni. I Rasura, ae. rasio. iris, f. ediaben, araten. Itaelure, f.
Kalil. Anna, tis, f. ante. Canarde, cane, j.
I
www.dacoromanica.ro
Re. 825
RAivnitorfi , rpre ceva. I Zelotes, ae, zelator, is, aemulator, is, m. eiferer.
Zitateur.
2. Bevnitor a averii strain.. I Concnpitor, is, m. f8ege4rer. Qut desire . . .
afaichiesant, carajon, m.
Receileft, tire, ceva. I Frigero, as, avi, atum, are. erfill)fen. Rdfroidir,
Rafraichir.
Ir. Ale rerescri eu. I Frigesco, refrigesco, is, scere. refrigeror, aria, atus sum,
ari. aftiji merben. Se refroidir.
Reritfi, part. I Refrigeratus, a, urn. erfilVt. Refroidi, rafraichi.
Reeire. I Refrigeratio, nis, f. rfiitjlung. Rafaichissement, m. froideur.
Reeuniendalie, v. Comendare.
Recomendatti, part. I Commendatns, a, um. empfdgett. Recommandd.
Recontendil, are. I Commendo, recommendo, as, avi, atum, are. empleVen.
Recommander.
Lemma de recomentlata, adj. I Commendabilis, e. 2obenttuert4. .Recom-
mandable.
U. Me recomendii. I Me commando, me recommendo, etc. aid) entpfeVen. Se
recommander.
Reconoseik. scere. f Recognosco, is, novi, nitum, noscere, beneficii memor
sum. Zenner Fein. Etre reconnaissant, reconnaltre. (Fi mul(emitor, re-
eunoacator.)
Reeourperiglezit, v. .Reopktesca.
Reconoseiniii. I Beneficii memoria, ae, recognitio, nis. erfenntliCett. Recon
naisoance, f.
Recomuseator. I Beneficii memor, is. Zanfbar. Reconnaissant, e.
Reettiusl. v. .Rocoinei.
Reeore. Frigus, oris, frigusculum, i, n. aura recens.
I l'raicheur.
Reetbreln. Refrigerium, ii, n. refrigeratio, nis, refrigescentia, ae, f. erfilly
lung. Rofaichloonnent, m.
Recoreseit ceva. v. Becesca. Recoritoa. v. Stempeatorfi.
Reerealie, leteare de lucru. Recreatio, nis, f. refectio, nis. erquicfung. Re-
creation, t.
Pe: piie de recreatiune. I Feriae, arum, pl. Dies recreationis. 'Kuetage. lours
de repoe.
Regazia, resuflare, odilsta. I Respirium, rii, n. respiratio, nis, f. erfplung.
Recreation, f.
www.dacoromanica.ro
526 Re.
liege, orals. I Rex, gis, m. Rhin. Roi, m.
Itegeste, adv. I Regaliter. Siinigfici). .Royalement, en roi.
liege lik, crai f or . I Regulus, i, m. ein Heiner Stonig. Roi enfant, roi d'un
petit itat.
Itegesett, adj. Regalia, e. Sliinigiiit , igent'§um einee &big& Royal,
I
www.dacoromanica.ro
Re. 827
www.dacoromanica.ro
828 He.
Partea despre liesaritti. Oriens, tis, ortns, us, m. Zfien, Morgen, Illorgen
I
orientate.
Ventuld dela Readritii. I Eurue, i, m. Oftroinb. Burets, vent d'est.
Omenif dela rescirita. I Oriente les. Morgenitinber. Lea orientaux.
Realm 116, reaboiu. I BeIIum, i, n. Krieg. Guerre. f.
Insciin(ezti cuiva resbella. I Bellum ludic°, is, dial., dictum, dicere. Zen Strieg
antilnbigen. Declarer la guerre.
Beebellic pe Mare. I Bellum maritimum. eeefrieg. Guerre navale.
Me reaboiescu, me batti. i Bello, as, avi, atum, are. Krieg Meen. Faire
he guerre.
Care face reabella, adj. I Bellifer, belliger, a, um. Rriegi4rettb. Qui fait
la guerre.
Portd resbellti. I Bellum gero, is, gessi, gestum, gerere. belligero, as, avi, atum,
are. Rrieg filbren. Faire la guerre.
De rubella, adj. ce fine de resb. I Bellicus, a, urn. Bum Rriege gelprig. De
guerre, gui appartient a la guerre.
Pe: a:Vire de rubella. Bellicus apparatus, a,
I 11111. Rriegi3rilfluttg. Preparation
de guerre.
Uesbellicosn, resboinicii, adj. I Bellicosus, a, um. Rriegerig. Belliqueucc.
Purtetor de resb. Belligerator, is, m. Rriegismann, Rrieger. 9uerrier, m.
I
www.dacoromanica.ro
Vu. 329
www.dacoromanica.ro
330 1116v.
Respundit aspru. Responso, as, are. ogganio, is, ivi, item, nire.
I Diberfpre
d)en. Contre dire, crier d'une maniere importune.
Respunsit, dere. I Responsum, i, n. 9Itttmort. Reponse, In.
Respunclatoriii. I Responsor, iq, m. 9lutmortgeber. Celui qui repond.
Restignesed, nire. I Adfigo, ctucifigo, is, fixi, xum, figere, reqtgett. Cru-
cifier.
Restignire. I Crucifixio, nis f. arcuatgung. Crucifiement.
Restignitorfi. I Crucifixor, is, m. Sirru 3igcr. Celui qui crucifie.
Restignitit, past. I -Crucifixus, a, urn. @etreuiiget. Crucifie.
Restignire, &dna restignirii. I Crucifixum, i, n. Ruicif4. Le crucifix.
Restortl. Fosse, ae, f. canalis, is, m. Rand. Fosse, canal, n.
B 60 to rn Prind
Resneeseti, cire.Duplico, as, avi, atum, are. contorqueo, es, si, tum, piers.
Bruirnen. Re ordre.
Bettneire. I Duplicatio, contorsio, nis, f. 3tuirncn. Action de retordre.
116sitettli, part. I Duplicatus, contortus, a, urn. 03eltuirtit. Retors.
Pe: Mitasei resucitei. I Filum sericum duplicatum. @c3troirute eeibe. Soie retorse.
Resuflare. I Spiritus, us. respiratus, us, m. respiratio, nis, f. Wtbemboblen.
Respiration, f.
ResttlatItore. Spiramen, respiramen, minis. spiraculum, i, n. respiraculum,
I I,
n. Canal de la respiration.
2uttriihF.
B6sttillu, are. I Spiro, respiro, as, avi, atom, are. %Omen. Respirer.
Resuflare grea. j Anhelatio, nis, f. anhelitus, us, m. ecipuereti Mbem. Respi-
ration penible.
Resulltitorti gretl. I Anhelator, is, m. Zer alien fur3eit 2rtbent 4at. Qui res-
pire peniblement.
Results. greg. I Anhelo. as, avi, atum, are. Reuett, fdjttaubetl. Respirer dif-
ficilement. haleter, eourte haleine.
Itesunare, resunetti I Resonantia, ae, f. ftifinung , Vieberbaa. .Retentiase-
ment, in.
Restanatora, adj. I Resonus, a, um. resonabilis, e. eaf(enb. Remnant.
IRettunti, are. I Resono, as, avi, atum, are. 1:1cf)affen. Resonner, rdtentir.
Retivretesru.v. Reacolti.
Retaleesetl, tire. I Erro, aberro, as, avi, atum, are. 2rren. Errer.
Rettleesell incdee fi incolo. I Circum erro. .f)erumirrerl. Errer autour.
Retticire. I Aberratio, nis, f. error, is, in. 3rrung. D'art, erreur.
Retaleitti, adj. I Errans, aberrans, tis, o. errabundus, a, um. Sized. Erre:
Itetezfi, incvetdre. I Vectis, is. pessulus, i, m. 92iegel. Levier, verou, n-t.
Reteza, are. taiii ceva. I Obseco, trunco, as, avi, atum, are. 91bftu4en. Tr071.-
quer.
Retezottl, part. I Scissus, truncatus, a, um. Vlbgefcbuitten. Tronque, ampule.
Retorlen.v. Ritorica.
Rea. Malum, i, n. Uebel, iBiife. Mal, wands.
Feicatord de reit. I Maleficus, ci, m. Uebeltijiiter. Malfaisant, mdehant, mel-
felteurs.
Reel, lid1c1.v. Bold.
Pe: Mi reu, *urea bolnavii. I Male valeo, aegroto, eat. 3d) befinbe midj icfgecr)t ,
libel. Je suis malad, je suis indispose.
R611, adv. I Male, improbe. eiVedit, fcblimm, libel. Mal, mechamment.
Pe: Se pOrtci refit. I Male se gerit. (r filtyt fidj fcbt4t auf. 11 se conduit honteu-
aement.
Reutate. I Malum, i, n. malitia, ae. malignitas, tis. nequitia, ae. malitiositas,
tie. Zodbeit, bad Scblecbte, rt3i3je, ecblimme. Mal, malignite.
Reversare a apei. I Exundatio, nis, f. 910fliefiung. Inondation, f.
Reversare cis glioa. I Aurora, ae, f. iritorgentiitbe. Aurore, aube, f.
www.dacoromanica.ro
mu. 831
ringi, rietum, ringere. dentes nudo, as, avi, atum, are. Zie 3114 ne Meant.
Montrer les dents.
Itingire. I Rictus, us, m. dentium, nudatio, nis, f. Zas3 Zferfert ber Sit§ne.
Bouche ouverte.
Rinsa de cluing, de nucil, etc. J Julus, i, m. amentum, i, n. SitilAett.
Rapti, (emu. I Ripa, ae, f. lifer. Bard, m. rive, f,
2. Itipti, locii prdpastiosu. I Locus praeruptus, i, m. din fteiter Ort. Lieu es-
Gaspe.
Riposfi, adj. locii cu ruptuni. I Praeruptus, a, um. praeceps, cipis, o. Mgebro:
dener Vrt. Becarpe.
De lhng5 rips. I Ripenais, e. adj. Wm lifer beftrtbficfj. Qui habit le rivage.
www.dacoromanica.ro
392 No.
Rip* rfie pe porci'. I Porcorum scabies, ei, f. erfuneirtraube. Raude, rogue, f.
Rita, sdrarnid.v. Sdramtd.
Higfe pe riphitord.v. Rewhiii.
Hinipencia, pire. I Dissipo, as, avi, atum, are. dispergo, is, si, sum, gere. Ser:
ftreuett. Dissiper, disperser.
2. Resipescii bani, avere. I Dissipo, dilapido, as. prodigo, is, degi, digere. profun-
do, effundo, is, fudi, fusum, fundere. ericbtvenben. Prodiguer, dissiper.
Rtsipire. Dissipatio, dispersio, nis, f. 3erfireuung. Dissipation, ,f.
2. Rasipire de bard.. Dilapidatio, profusio, effusio, nis, f. Berrettue itbuleg. Pro-
diyalitd, dilapidation, f.
lainipitorii. I Dissipator, is, m. Berflreuer. Qui disperse, disipateur.
2. De bani, de avere. I Dilapidator, is. prodigus, gi, m. ilierftinenber. Dissipa-
teur, prodigue.
Iltinipitti, part. I Dispersus, dissipatus, a, um. Serfirettet. Dissipe.
Rio nescei, nire.v. .Refneseic.
Rises, o fiord aelbatecd. I Panthera, ae. 13antljertbier. Panther.
nista, m. I Risus, us, m. Qadjen. Ris, m.
De rise-4, adj. I Ridiculus, a, um. risu dignus. Piidjerlidj. Ridicul.
Ritorica, arta d'a vorbi frumoaii. I Rhetorica, ae. oratoria ars, tis, f. 3tebe:
tuna. Rhetorique.
ititoricesea, adj. I Rhetoricus, a, urn. 1114etorild). Qui concerne la rhetorique.
Ilituricesee, adv. I Rhetorice. 214etorig. En orateur.
Ritora, retorts. I Rhetor, is, m. 21etor. Rheteur, orateur.
Rita, Odd Rivus, vi. fluvius, vii, tn. tin fieiner i514.
I Ruisseau.
Itiurelsi. I Rivulus, i, m. Zititlein. Petit ruisseau.
Itizetorgia, adj. I Ridibundus, a, urn. Patljeitb. Qui rit aux &lats.
litoba, cdrutil ea o rota*. I Pabo, nis, in. curriculum, i, n. vehiculum unirotum,
ti, n. ecipthfarren. Brouette, f.
Raba, sclavci. Mancipium femina. eflabitt. Esclave, f.
2. Boba prinsd in reabelu. I Captive, ae, f. 133efangene. Captive.
Itobenci, prindu, iati robi. I Capio, is, cepi, captum, capers. in captivitatem ad-
duco, dual, ductum, ducere ®efangett nefunett. Faire des captives.
pne-.4 in robie. In captivitate detineo, es, etc. .an ber @efangenftaft batten.
I
www.dacoromanica.ro
HO. 833
ne de la rosés.
Plind de rod, adj. I Roridus, roscidus, rorulentus, a, um Zietbant. Baird
de rosés.
Itna duke. I Melligo, ginie, f. .tonigtbau. Sue mielleux.
Roorare, alders de rat. I Roratio, nis, f. Tae ,Derabfaffen bee Zhaue0. Ro-
ses, f.
Roorata, adj. Roridus, a, um Zetbaut. Husside cis rode.
Roorezul. I Roro, as, are. Zbauen. Arroser.
Umtata, vdpaea. I Rubrics, ae, f. tuber color, is, in. 8100. Couletv rouge.
Hovallat, tape rode. J Rubor, is, eu. Imbed°, iris, f. iRot§e{5arbe, Roveun
www.dacoromanica.ro
334 Hu.
nor la ginger.. I Rheumatismus dentalis, m. Zer afufi in ben Bi4nett. Mal
aux dents.
Roo peva. I Siliqua ceratonia, ae, f. 3obantii6brob. Caroube, f.
Rolesefi, fire. coca, v. a. I Rube facio, is, feci, facturn, facere. rubrum, reddo.
9i6tf)en, rot machett. Faire rouge.
2. Me rofescii. I Rubesco, is, scere
Roth Inerben. Are roage.
3. Ropfesci de rufine. I Rubeo, es, bui, lure. erubesco, scis, bui, erubescere.
Qrriittjen. Rougir de honte.
Ro adj. I Rubidus, rubicundns, subrubicundus, a, um subruber, bra,
brum. 1.11bOlich, etlua6 TOO. Rougeatre, rubicund.
Roffiera, fclimina, o, fidre. I Calendula, ae, f. Ringethfume. Souci, jieur.
Rotflora, adj. ditnin. I Rubellus, rubicundulus, a, um. gtivat riltftieb. Un
peu rouge.
Refill'', adj. I Buber, bra, brum. rutillus, a, um. 22c4. Rouge.
Iltoliu la peni. Rufus, a, urn. fRotbbaarig. Roux, mum.
I
www.dacoromanica.ro
Ru. 336
www.dacoromanica.ro
336 Ru.
Rumpu bastonulg. I Frango, is, fregi, tractum, frangere. 58rec4eit. Briaser,
rompre.
Itundunea. I Hirundo, finis, f. eriproalbe. L'hirondelle.
ltundunen de apii. I Riparia hirundo. Ilfrridimatbe. Hirondelle de rivage.
De rundunea, adj. I Hirundineus, hirundinarins, a, um. 93on bet ed)roaibe.
D'hirondelle.
Pe: cuilni de rundunea. I Nidus Iirundineus vel hirundinus. Sciproatben.11ert.
Nid d'hirondelle.
Ruptio, part. I Ruptus, laceratus, fractns, a, um. Betriffen , gebrocfpn. Briad,
rompu, cease.
Rapid, bolorogitii. I v. Coiosii.
lauptura a unul veatimentd. I Ruptio, lacemtio, nis. Za6 Teifien. Dechirement.
2. A ula' piciora. I Fracture, Re, f. Zet &lit. Fracture, f.
Buie, raid. I Rosa, ae, f. Tole. Rose, f.
De ruji seu de trandafir(, adj. I Rosarius, rosaceus, a, urn.
Pe: CIL9ZUMS de ruff. de Trandafiri. Corona rosacea. 92ofentran3. Couronne
I
de roses.
Bus*, muscalii. Russus, i, m. Nuffe. Bus.
lanaesei, adj. I Russicus, a, urn. moscoviticus, etc. 5tuffild). Moscovitique.
Pe: Imperiuld msg. I Imperium russicum. Zoe ruffifd)e Teid). L'empire moscovi-
tique, l'empire rug.
lansalile. I Pentecoste, festum pentecostes, f. 13fingrten. Penteate.
De rusalii, ce fine de serbetdrea rtaal. adj. I Pentecostalis, e. Zen 3fingitieft
angefArig. De in pentecdte.
Pe: Septatena rusalilorit. I Hebdomada pentecostalis. $fingftmodp. Semaine de in
pentecole.
Predica aeii cazania din 1lioa de radii. I Conti° pentecostalis. q3flugftprebigt.
Sermon an jour de in pentecllte.
Ca pre in rusali, adv. I Pentecostaliter. 13fngftlicf).
Rnisatii.v. Bor(&
Rusesee, adv. I Russice. 9tuffifd9. A in maniere de names.
Rusin. I Russia, ae, f. Faufitanb. Blasi&
lantlinatia, adj. I Pudore affectus, a, um. dedecore affectus, a, um. (Pefd)iinbet.
Comble d'honte, deshonord.
lanoline. I Pudor, is, m. pudicitia, ae, f. Zie Sdytm, Seaube. Houle, &Ikon-
neur, m.
Pe: Mi rufine. I Me pudet, mihi eat pudor. .ad) fddme mid). Avoir horde.
Flird rufine v. Nerufinatti.
Foci pe cineva de rufine. I Dedecoro, as, avi, atum, are. dedecore, afficio, is,
affeci, affectum, afficere. 3entanben fOtinben. Deshonorer.
Partite de rufine a corpulut I Flutes genitales. die eccungfieber. Les par-
ties honteusea.
nuotinezio, nare. pe cineva. fo.cii de ruene. I Pude facio, cis, feel, factum, fa-
cere. ZeidAmen. Rend/re honteux quelqu'un.
Faci de rufine pe o fat& I Vitio, violo, as, avi, atum, are. e*inben, ents
eigen. Vioter, de'shonorer.
3. recipr. Mi rufinemi. I Pude fio, fis, factus sum, fieri. GidJ id)timen. Avoir de
in haute.
lanitinoona, adj. I Pudicus, verecandus, a, um. ecain§aft. Pudique.
2. Vrednicil de rufine. I Pudibilie, e. pudibundus, a, um. ectiubtic§. Puclibond,
honteux.
lanaunoln, rusuroiu. I Libum rasum, i, n. Zrogicf)arte. Radoir, en.
lansmnrinia.v. Rosmarintti
Rata, o plant& I Ruts, ae, f. 91aute. Rue, plants.
www.dacoromanica.ro
Na. 829
S.
Sa, adj. poss. I Sua. Seine, Arc. Sa.
Pe: Domnia sa I Dorninatio sua. eeitte DerrfiCeit. Sa seigneurie
Sore sa. I Sorer sua. Leine S*roefter. Sa near.
(v. a. aa, al ail, etc.
Sabie. I Wading, dii ensis, is, m. Scl) uert, Gabel. Sabre, epee.
Tragic s lb a. I Gladium educo, is, dusi, ducturn, ducere. gladium string°, is,
strinxi, strictum, strin .ere. distringo, ect Zen Zegett icfpu. Ttrer repde.
Lis sabia la bra.4. I Cingo glalio latus. 'It Z2geit arpirten. elf t.tre rep&
S abieril, care face saint. Gladiarius, rii. gladiator, is, m. Sc4mertfeger, Zee
I
www.dacoromanica.ro
330 Sa.
Slidita, part. Satus, plantatus, a, um.
I 63epflan3et. Plante.
Sageta. I Sagitta, ae, f. flea. Fleche, f.
Armatti Cu sageti. I Sagittifer, sagittiger, a, um. Tfeile tragenb. Qui ports de
Aches.
lute ca sageta. I Velocissimus, celerrimus, a, dm. 13 feiff#eff. Vile, rapide
comme une Ache.
Sagetitioriu. I Sagittarius, rii. jaculatGr, is, m. R3ogettfcinite. Archer.
S figetezil, dau cu sage'ta. I Sagitto, as, are. sagittam jacio, is, jeci, jactum, ja-
cere. sagittam emitto, sagittam conjicio. sl3feile abgiefiett. Tirer de rare, lan-
cer des Aches.
S atetuia. I Sagittula, ae, f. 131eifcfpn. Petite figehe.
Ce fine de sage'tii, adj. I Sagittalis, e. Bunt Scijilfett geijiirig. Qui tiene de
Ache.
S agetata, part. I Sagittatus, a, urn. Tilt 13feifen gefOoOett. Perce d'une fleche.
Sail, stlrü, rire. v. a. I Salio, is, ivi, lui, lii, saltum, lire. tiultiett. Sauter.
Sail la cineva. I Adsdio, assilio, is, silui eilii, sultum, lire. erattipringen.
Sauter our quelqu'un.
Sail impregiur& . I Circumsilio, is, ui, sultum, lire. toerumfpringen. Assaillir de
Lou., cotes.
S ail ajard. I Prosilio, is, etc. tierborfpriogett. Sauter hors.
Sall fn lifuntru. I Insilio, is. $itteinfpringen. Sauter dans. . .
Sail de ceea parte. I Transilio. Oinitberforingen. Passer rapidement, franchir
en sautant.
S ail fa ausii. I Exulto, as, avi, atum, are. MtfjOringett. Sauter en haul, bondir.
Sail jam-. I Desilio. Oerunterforingen. Sauter en bah.
Sail indereptii. I Resilio, is, etc. Burildipringen. Sauter en arribre.
Bare armisarulti o iapd. Salio, is, lii, livi, lui. saltum, lire. ineo, is, ivi, nitum,
f
picio quempiam recipio, is, cepi, ceptum, cipere. 3emanben beberbergen ober
Cuartier Rebell. Donner quartier & quelqu'un.
Siiluesei ea, remain& undeva preste no'pte. I Diversor, hospitor, aris, atus sum,
ari. Sid) einquartieren 3u jemanben. (v. Ababa).
Salata, /elptuacl. I Lactuca, ae, f. ea f at. Salade, f.
2. De celina fi alte verdefuri. I Ohm acetarium. ealat. Salade.
Pe: Salad de castraveli. I Cucumeres acetarii. @Surten:Satat. Salade de con-
combre.
Will*, Ospe, care mane to guarani. I Hospes, pitis, e. g. @aft. Hole, tn.
Salbl to gala. Monile, is, n. .talqierbe. Collier, m.
I
www.dacoromanica.ro
ma. SU
&fleet*, pcidure de silica: i Salicetum, salictum, i, n. 2Beibengebill4. Lieu plan-
ed de nudes, eatursaie.
Sahli* la gustfi, adj. I
Insipidus, fatuus, a, urn. llnicipnadijaft. Insipide.
gralAtii, una puce. Perca, ae, f. Sunber. Sorts de polygon.
I
www.dacoromanica.ro
332 Set.
Rudenie de *tinge I
Consangvinitas, tie, f. 381utnertnan b it. Cansamguindi
parentd.
S angeratil, crunti. I Sangvineus, cruentum, a, um. Zlittig, bog Cut. Sang-
lane.
Lasare de range. v. Losare, sloboclire.
Sangerare. J Sangvinatio, nis, f. Tag Ziuten. Saignement, m.
Ce privesce la sonqe, nrlj. J Sangvinalis, e. Bum *lint grhorig. De sang.
Pe: Erba sangelvi. I Herba sangvinalis Ta.3 92tigei grant. Re-nouee, f.
Sangerete, capnatu vmplutu on save. Botulus cruore distentus. Zifutnntrft.
Boudni, m.
Sangerosa, adj. I Sangvinosus, a, um. 3o1:( 'Slut. Sang lant.
Sangerezii, rare. strop. cu sdnge. Sangvine aspergo, conspergo, is, si, sum,
I
www.dacoromanica.ro
Sa 383
Sap*, are. v. a. dup6 o comOrci, anis putii, etc. I Fodio, is, di, fossum, fodere.
Graben. Fouir, creuaer, bather, percer.
Saila to porumbii, fasole, vie. I Pastino, as, avi, atum, are. sarrio, is, ivi, item,
rire. Q3eijacten. Bauer, bicker, piocher.
Sapd adoa Ord. I Repastino, resarrio. Bum ameitat Eat belptfen. Houer, difri-
cher, biner.
Sdratti, ad j. Salsus, a, urn.
I 133efaT2,en. Sale.
Saratural. I Salsnra, salsitura, ae. salsitudo, iris, f. eat3igfeit, fat3igr. Balai-
son, &dement.
Sarbethi, adj. I Acidus, acetus, a, um. eatterlict). Acids.
Sarbedela.v. Acrime. atirbezeseti,acreacu.
Sareina. I Sarcina, ae. fascis, is, f. it3itrbc, Daft . Charge, f. fardeau.
Sareinuta. I Sarcinula, ae, f. fasciculus, i, m. Zinbticijen. Petite fardeau.
Ce 'prin. la sarcina, adj. I Sareinalisl e 2aftbar. .De charge, de fardeau.
Sardea. I Sardela, ae, f. encrasicolum, i, m. earbeffe. Sardine, poisson.
Bare. I Sal, is, m. Ea18. Set, m.
Inima scirii. Floe salis. eatablume. Fleur de eel.
I
www.dacoromanica.ro
384 Se.
2. Broipr. Me' &third. I Satnror, aria, ari. satior, aria, stns sum, ari. eatt %Innen.
Etre raasasid, e.
Sad. v. Sdzi, on, yeti.
S1.1 r c es c , cite. literate.% etc.v. fncreteacti.
SbArniteaci.v. Sborrideati.
Shot*, tete. fain cenandii. I Excutio, is, cussi, cussum, cutere. ffuebenteln.
Bluter.
Sbatfi, loptcle din ugeril, augu totti I Ex sugo, is, suxi, suctum, sugars. Zue:
faugen. Suter tout.
Sberare, turd de unit animal. I Ruditus, rugitus, barritus, us, m. Jab tritgen,
bag @efdirei. .Rugissement, in.
gibergi, rare. I Rudo, is, divi, =dere. rugio, is, givi, gitum, giro. barrio, is, rivi,
ritum, rire. etreien, britffen. Rugir, braire.
S heik, sugii in mine. I Imbibo, is, bibi, bibitum, bibere. sugo, is, suxi, suctum,
sugere. (tinfaugen. Absorber, sucer.
Sbentoria, fruga'torii, adj. i Bibulus, a, urn. Vag eine Weittigfeit in fidj iiebet.
Q ui s' imbibe.
Pe: Hartle abeutore. I Charts bibula, ae, f. 1Ciefipapier. Papier qui boil.
S bieesefi.v. Used, sbiciii.v. Bide.
ceinepii de posderitv. Melitii.
fibornaesen, ire. I Bombito, murmuro, susuro, as, avi, atum, are. 23nuntiten,
fumfen. Bourdonner, murmurer.
Sborii, rare. I Volo, as, avi, atom, are. fyiiegen. Voter.
Sborfi la cineva I Advolo. ii-tauffiegen. Voter a . . . vers.
Sborit de undeva. I Avolo. Zabouffiegen. S'envoler.
Sborn imprejurii. Circumvolo. ,erumfliegen. Voter autour.
I
www.dacoromanica.ro
Sc. 885
2. Sccidere la carne, la m'isurii. etc, lipsi. I Defectus, us, In. inopia, ae, f. litany
gel. Disette, manque, f.
Scadii, dere. me finpu(inezd. I Deficio, is, feci, fectum, ficere. decresco, is, crevi,
cretum, crescere. minuor, eris, minutus sum, minni. %bnelmett, fide permin:
bent Diminuer, a. amoindr ir.
Scade apa, descresce. I Aqua decrescit. Safferfaff. Decroitre, l'eau diminue.
Scala, talere to cumpene. I Dam, cis, f. Eagfcfpfe. Plateau de balance.
Scaete, scaii. Carduus, ui, tn. )i ftel. Chardon, m.
I
www.dacoromanica.ro
886 So.
S calpel pe cineva dela reg. I Salvo, libero, as, avi, atum, are. Veireien. Sauver.
licapit din enttni lard voice mea pe and hotn, etc. j Fur mihi elapsue est. ant
Dieb ift mir entflofmt.
Scapfi ceva joint din mans. I De menu amitto, menu emitto, is, misi, missum,
mittere. CtuaS utt6 ber cittb fallen fallen. Laisser tomber quelque chose.
Me acapci pifatu. Mictnrio, is, ivi, itum, rire. 4jarnen mallen. Avoir envie
d'ursner.
3le scapa cacatu. I Cacaturio, is, ivi, itum, rire. Staten roam, au etufg gefien
tuaten. Avoir envie d'aller k la selle.
S eapt cu fuga din arestii, etc. Evado, is, si, sum, evadere. elabor, eris, dap.,
I
sus sum, elabi. efugio, is, gi, tum, fugere. antfli4en. S'enfuir.
Scarf'. I Scala, ae, f. 2eiter. Escalier.
Sclera, ardritel la f0a calului. I Stapes, peals, m. staple, ae, f. stapedo, dinis, f.
eteipZilgel. Eerier, m.
hearts unef carlf. I Index, dicis. catalogue, gi, m. tlergeidmifl. Catalogue.
Setirba, grefit. I Nausea, ae. taedium, fastidium, du, n. (2cfei, Ilebelfeit Nam-
see, f.
Searitti, ardriern. I Parva scale, ae, f. Witte !Leine 2eiter. Petite eacalior.
Curets la scaritele de la ems. I Stapiae lorum i, n. eteigrienun. Etriare.
Ce priv. la &yarn, adj I Scalaris, e. Bur Peiter gefjorig. D'echelle, d'escalier.
S etIrtnenare. I Carminatio, nis, f. Za6 3upfen. Action de carder.
Seariattluvl, ale. v. a. I Vello, is, velli, vulsiun, vellere. vellico, as, avi, atum,
are. carmino, as, avi, atum, are. Bupfen, rupfen. Carder.
Searinentitoret. I Germinator, is, carminarius, rii, m. Sirompler. Cardeur,
S earmenatore. I Carminatrix, cis, f. Gotteraciatmerin. Cardeuse.
Seitrinilautfi, part. I Carminatus, vellicaus, a, um. @efrempelt. Cards, e.
Scarpinik, are. I Frico, as, ui, avi, atom, are, scabo, is, bi, bare. Sfreign.
Greater.
Pe: Me scarpion. I Me scabo, me frico. 2.(1) fra(3e mid). Te me finale.
S earpinare. I Fricatio, nis. fricatura, ae, f. Za6 St reign. Friction, f. grat-
tage.
Searpittutori. I Fricator, is, m. grater. Qui frictionne, qui, gratte.
Searpinatti, part. I Fricatus, a, um. @Myatt. Frictioni, gratte, e.
Sealromeseil cu dintir. I Dentibns strideo, es, dui, dere. dentibue frendeo, es,
dui, fressum, frendere. frendo, is, fressi, fressum, dere. ,itttiridgn. Griner
lea dents.
Seastfnire. I Stridor, is, m. Za6 nirfcljen. Grincement.
Srarteesen.v. Cirteesca.
S cannas* nein. I Sella, ae, f, scabellum, i, n aufifdyinmef. Escabeau, peddle.
Scannel lungn.v. Baum's', lavild.
S eating pentru tool °mu. I Sedes, is. sella, ae, f. etufg, eerref. Siege, en.
chaise, f.
Seminal cu &Mud. I Sella brachiata. &Weller. Fauteuil, 7n.
Seeptru. v. Schiptru.
Sehelt1.v, Porta, vadii.
Selailaltlescit, ire. v. a. I Vagio, is, ivi, hum, ire. vagito, as, are. ejulo, as,
are. Uinfein. faire des vagissemens.
Sehiltil ire. Ejulatio, nis, f. vagitus, us, m. Za8 Sinfeftt. Vagiseementot
I
www.dacoromanica.ro
Seo. 387
www.dacoromanica.ro
338 Soo.
2. Instrumentii de scobitu. Coelum, coestrum, scalprum, i, n.
I )cr 9Reibel, ber
gbrabftidyl. Rac loir, burin, touret.
Scobitore de dint?: Dentiscalpium, pH, n. Zer Babnitecber.
I Cure dent, ni.
Seoboria,v. Coborii.
Scoelor acotocesc(4,v. Cautii cu am'enuntu.
Scoca, citerna. I Canalis, is, m. Zie Mime. Canal, m.
Care eate la strafing. I Stillicidium, dii, n. Zie Zodginue. Gouttiere, f.
Scoca tit, scocu, mica. I Caualiculus, i, m. Cue f (eine Mune. Petit canal.
Soocurl, cu care se invelescti ca.^ele. I Imbrex, bricis, c. Zer .obt3iegel. Tulle
creuse, faitiere.
Acoperitti cu scocuri, adj. I Imbricatus, a, um. flit tiobiaiegeht gebecft. Con-
vert avec de tulles creuses.
Acoperii cu 8COCtlri- I Imbrico, as, aro. l)ltt .f.mb4ieget berfett. Couvrir de gui-
les creases.
Scoica. I Concha, ae. coclea, ae. f. Zie c112ttfdjel. f'ongue, coquillage, f.
Sella. I Schola, ae, f. ludus, i, m. Zte ecbitte. Ecole, f.
Soo la militarii. I Schola mnilitaris. Zie Rriepicbule. Eco le militaire.
Se Ola ovrecuscii. I Sinagoga, ae, f Zie 31tbenicf)ufe. Sinagogue, f.
Scolit de cella-riga I Ludus equitationis. circus, ci. hippodromus, i, m. Zie 9?eit:
{Mule. Manege, m. exercise qu'on fait faire a un cheval.
Umblu la accild. I Scholam obeo, is, ivi, itum, ire. an bie Scbuie geben. Al-
ter a l'icole.
Dais copilu la acad. I Puerum ludo trado. Cain Rinb in bie Cdjttle bringers.
Faire alter un enfant a l'ecole.
Se keep& scolele, as deachidti. I Scho lae aperiuntur. Zie ecbule fling fidj an.
Lea ercoles commencent.
Ilico Jarful. l Studiosus, discipulus, i, n. Zer ecbitier. Ecolier, m.
Soo lastioi, ce fine da sco'ld, adj. I Scholasticus, a, mu. Zie ceittfe betreffenb.
Scholastique.
Pe : drtulu scolasticii. I Annus scholasticus. Zaf eoutjafir. L'annee scolastique.
50011, are. v. a. pe einem de josd, hi scold. Extollo, is, extulli, elatum, tollere.
suscito, as, are. erigo, is, erexi, rectum, erigere. 9lufricbten, in bie .brae be:
ben. Lever, relever.
2. SoolI din somnii. I Excito, as, avi, atum, are. experge facio, is, feci, fac-
tam, facere. ginimecfen. Reveller.
IL Reciprocii. Mi soda din patti,_I Surge, is, surreal, surrectum, surgere. 9Iuffle:
fiat. Se lever.
2. Me swig asupra inemiculuf. I Hostem aggredior, deris, aggressus sum, aggredi.
Zen Weinb angreifen. Attaquer l'ennemi.
fileopescel, v. Juganescii.
Scorn, cugetti. I Scopus, i, m. Zer Street bie 9Ibfict. But, dessein.
Scorbelesei, agar/nil cu degetu fn mtg. J Rimo, as, are. 13ritbeltr. Faultier.
Seorbura, buturugii. j In trunco caverna, ae, f. Zie .Nbintig in einem 58 nume.
Caverne dams un arbre, f.
Scorburosii, adj. gdunosii. I Cavus, cavernosus, a, um. otjl. Caverneux.
Scornavie, uriciune. I Squalor, is, m. foeditas, deforrnitas, aborninabilitas, tie.
turpitudo, dinis. sordicies, ei, f. Zer ednnutb bie Unreinigfeit. &tete, f.
Scornavia, uritu, ininjiti, adj. I Squalidus, foedus , sordidus , a, um. turpis, e.
abominabilis, e. deformis, e. CSdjmupig, garflig, abiOeuric§. Sordide, abomi-
nable.
Scoraeseia, mire. o minciunci. I Fingo, confingo, is, Stud, fictum, fingers. exco-
gito, as, avi, atum, are. rbicbten, erbenfen. Inventer.
hcornire a unif minciuui. I Fictio, excogitatio, onis, f. Zie grbieljtung. Inven-
tion, fiction.
Scornitorikt de o minciuna. I Fictor, is, nr. Zer 2:Ater. Auteur, inventPur.
www.dacoromanica.ro
Ser. 389
do, is, ejeci, ejectum, ejicere. WuRreiben, inaue Janet'. Chasser hors de
sa maison quelqu'un.
Scot* pe cineva din slujba, etc. I Offitio depono, is, posui, positum, ponere. of-
ficio privo, as, avi, atum, are. munus adimo, is ademi, ademptum, adimere.
3om Mute abieten, eloigner quelqu'un de son service.
Scot* un aertni I Servum pello, expello. 2tu bem Zienfie megjagen. Chatter
un serviteur.
Scot& pe cineva ae la rev, din robie, etc. I Salvo, libero, elibero, as, avi, arum,
are. Zefreien. Affranchir, ddlivrer.
Scots ism zalogii,v. Riscumparii.
Scovarda. I Placenta, ae. f. afaben. Gateau, m.
Seremia, mere. I Nitor, eris, nisus, nixus sum, niti. SereiOcu. S'efforcer.
Sereinutfi, mere. I Nisus, nixus, us, m 2Inftrertgung. Efforce.
Seriere. I Scriptio, nis, f. Cam. treibcn. Ecriture, f.
Seriitorin. Scriptor, is. scribe, ae, m. ecreibcr. Ecrivain, m.
I
Scrinteeci, tire. I Luxo, eluxo as, avi, atum, are. distorqueo, es, torsi, tor-
turn, torquere. 93errenten. :Luxer, disloquer.
2. Me scrintesca. I Eluxor, aris, stns sum, ari. eicr) eerrenfen. Se luxer.
SerintitOre, o plants. Potentilla, ae, f. 631infertc. Plante.
I
www.dacoromanica.ro
390 Itaa.
S erisal, part. I Sriptns, a, um. (.33eft4rieben. Aerie
De scristi, adj. I Scriptorius, a, urn. Bum ecreiben ge§brig. Qui serf a icrir.
-- Pe: Condeiil de scrisii. I Penns, scriptoria. etlyeibfeber. Plume a dcrir, f.
Serial, era. v. a. I Scribo, is, scrip3i, scriptnm, scribere. ectreiben. Arir.
Serial, imprejurtl. I Circumscribo. 58ercirrei6en. Circrscrir.
S oria. la o laltd. i Conseribo. 3ufammenftfireiben. Ecrire ensemble.
Serld ceva din rare o carte. I Exacribo. 9Ipdfcreiberr. Tranacrire.
Serial to ceva. I Inscribo. ginicreiben. Ecrire dans. .
S erial eeva inainte. Praescribo. Ooranicixeibert. Prescrire.
I
Seuipal, are. I Spno, is, ui, sputum, spuere, sputo, as, are. epeien. Cracker.
Setaipal afard. I Expuo, is, ui, sputum, spuere. Vtitqfpeien. Cracker, vomit.
Scalpel pe cineva. i Conspuo, is, etc. 23e(peien. Cracker our quelqu'un.
Sou:pail part. \ 6oOlt118, C0111110.V1%, s, Nitt\ Stt\s'0.\!&, Crenha.
Scull, uneattii. \ Inetramentura, k, a, .3.teniAst., ie. 11.tt.A.w.g. IN+.11.remca., r.
2. Lucre prefiosii.\-Res pretiosa. etc loil.botto eu6r..n. Chose pritleux..
Seulare din pail.; de josii. Surrectio, nis, f. Vtuffrefien. Action de as lever
I
www.dacoromanica.ro
e. 341
2. Mi acurgii. I Emano, as, avi, atum, are. prorsus effluo, is, fluxi, fluxum, fluere.
. 2fuerittnen. S'icouler.
Scursore, urdinare. Profluvium, vii n. foria, ae. alvi profusio, nis, f. ventris
I
Abbreviation. f.
S curtime. I Brevitas, tis, f. ffitrse. Brievetd, J.
Scurtati, part. I Breviatus, decurtatus, a, um. faerfiNt. Abrdge.
ScurteicA I Superior togula, ae, f. breve amieulum, i, n. in furger 13eI8. Un
habit court,
Scurtezii, are. ail I Abbrevio, as, are. coarcto, as, avi, atinn, are. contraho, is,
traxi, tractum, trahere. adstringo, is, strinxi, strictum, gere. in breve cogo,
etc. %bfiirsen, berfiirsen. Abreger, rendre plus court, accovrcir.
@ curt* adj. Curtus, a, um. brevis, e. Shag. Court.
I
SourtA, tend. are I Brevio, abbrevio, curto, decurto, as, avi, atum, are. Mir=
ben, abflirsen. Ahreger.
Presto 8CUriii. timpii. I Brevi tempore. n !urger Belt. Dana peu de temps.
dana le plus bref dilai.
Spinel pe 8C117'14. I Breviter expono. aura fart Dire brievement.
Pe mold adv. I Breviter. BiteeliM.
Brievement, en peu de mots.
_ Tina' pe einem de scurtd. I Aliquem stricte habeo. 3enianbett furl baften. Te-
nir guelqu'ust de pros, atrictement.
Scutecil. I Pannulus, i, m. einbeltuef). Lange pour envelopper lea enfant,.
Scut:re. j Immunitas, libertas. tis, f. arcifieit. Immunitd, f.
Scutescu, tire face fibers', Libero, as, avi, atum, are. V3 efreien. Exempter,
delivrer.
Scutitoru. I Liberator, protLetor, is, m. Qui &lime.
58efreier, Zeicitig.er.
S cutiti, adj. Immunis, e. liber, a, um. arei. Delivrd degagi.
Scuturtl, rare. I Agito, exagito, quasso, as, avi, atum, are. quatio, is, quassi,
quassum, quatere. succutio, is, cussi, cussum, cutere. edjilttein, benteitt. Sd-
couer, agiter.
Pe: Scuturii poem din porn& I Excutio, decutio. fxrabglittefit. Abattre en se-
couant.
Scuturare. I Agitatio, quassatio, succussio, nis, f. erfiiittefung. Sdcousse, f.
S cuturattl, part. I Quassatus, exagitatus, a, urn. .t) erabgeicfMtteit. Secoue, vied.
tterit, o lira. I Martes, tie. mustella, ae, f. Iflarber. Martre, m.
Sdranta, rfzel. Pannulus, i, m. lacinia, ae, f. 2umpen geten. Lambeau, m.
I
www.dacoromanica.ro
342 Ne.
Pe: Am ow a aerie. I Dixi tit scribat. fah §abe gefagt, bafi er ftreibe. J'ai dit
lui pour icrir.
Am doritii ae te vgflii. I Optavi tit te videam. 2clj tuiinftte bid) au fOen. J'ai
desire pour te voir.
Vets, fe0 d'a puns pe ea/IL Sella, ae, f. epliipium, pii, n. Chattel. Selle, f.
I
Vets de povarii, eamarU. I elite llae, arum, f. pl. sagma, tis, n. eaumfaftel Bett,
m. see pour lea betel de somme.
Perina de pre fea.v. Bitufe.
S6bornicesee, adv. I Synodaliter. einobatifti). Synodalement.
Sebornicesca, adj. I Synodalis, e. einobaliftfr: Synodal.
Sebora, rinocia. Synodus, i, f. concilium ecclesiasticum, n. einobe, bie (sift-
I
aonner.
Secerika, seceraturtl. I Messio, ale. measure, ae NibEfen. Meissen, f.
Severe. I Sicilis, is, f. secula, ae, f. falx messoria. eidrt. Faueille, faux.
Seeere, secerifaa, timpulu de secere. I Tempus messis. rubte3eit. Temps de re-
colter.
Secerit, rare. v. a. I Sicilio, is, ire, nieto, demeto, is, messui, messum, metere.
rnbtett japteiben. Moiseonner.
Seceta. I Siccitas, ariditas, tie, f. Zayre. Secehrease, f.
Secret*, taints'. Secretum, i, a. @efieintnifi. Secret, m.
I
Secta, deosebire in eredinta, intru Invites:tura% I Secta, ae. haercsis, is. Boole, ae,
f. eeete, %retuning in bet , Secte, f.
Pe: Secta Jul pithagora. I Seola pythagorica vel pithagoreorum. 13itogorlicte eeete.
La sects de Pythagore.
Secure. I Securis, is, f. SBcit, atv. Hache, cognee, f.
Securice. I Securicula, ae, f. tieildrit. Petite haehe, f.
Securitate. I Securitas, tis. eid)e4eit. Securite, assurance, aurae; f.
Secura, siguni. Securus, tutus, a, um. adj. eider. Sar, assure. .
I
www.dacoromanica.ro
Se. 848
Pe: qedii la plirinti I Dego spud parentes. adj Mame bei 'mitten gftern. Je ha-
bit it mes parents.
gedu la gazdii, in guarani la cineva. I Diversor, hospitor, aris, atus sum, aii.
an Zittartier tiegeu. Etre loger Bans un gnarlier.
2. Se fede, stli bine. v. impers. I Decet, condecet, congruit, convenit. (20 id)idt
fief), 0 geaiemt FM). Etre convenable, etre sdant.
Nu se fede. I Dedecet, non decet, non conveuit. Es3 ici)ieft nic4t. Qui n'est
pas convenable.
Pe: Nu fede bine a minii. I Dedecet mentiri. Ea fet)idt fed) nit au fagot. Il ne
convient pas mentir.
Cumin Imi fede vestimentuld acesta? I Quomodo quadrat milli istud vestimen-
tum. Ste debt min bief0 Stfeib.
Vera, capu".v. Cdpetenie.
Seimi, adj. I Glaucus, a, um. @rau. Glauque.
Selaminturi. i Sellaria instrumenta, orum, p1. eattetaettg. Instruments a eelle.
faclitorit de fei. Ephippiarius, rii. sellarum opifex, finis, m. eattter.
Sellier, m.
Selbeitiefi. v. Silbaticd.
mijlocit. I Lumbi, orum, m. ilia, urn, n. .enben. Lcrmbes, reins, in.
Durere de fele. I Lumbago, finis, f. 2enbentnefg. Sciatigue, f.
Bunipere de fele. I Lumbifragium, gii n. ettbenbruel). Fracture de lombes.
Semfi, mai cu Samii.
Sementa. I Semen, minis, n. eaame. Semence, j.
SemAnta de bradd. ; Iuniperi bacca, ae, f. StrammettTheere. Grain de gene-
crier.
De semen adj. I Seminalis, e. Tact§ gut p Pint ift. Destine ft etre semi.
Pe: Grad de semenatit. I Triticum seminale. eaattueivn. Froment a semer.
Semechile, cafit de vacs. I Bubulns caseus, i, m. guljttlie. Fromage de nacke.
Seminarii, scold. I Seminarium, rii, n. institutum, i, n. eemiuurium. Semi-
naire, m.
SemAnatorli. I Seminator, sator, is, m. eller. Semeur, nt.
SemignStOre. I Seminatrix, cis, f. die ba ilia. Celle qui /time.
Semenatura. I Seminatura, ae. satio, nis, f. eclat. Semailie, f.
Semenfi, are. v. a. Semino, as, are. sero, is, nevi, saturn, serere. etten. Semer.
I
www.dacoromanica.ro
344 SS.
Senator. I Senator, le, m. gtatbeberr. Senateur, m.
Senati. I Senatus, us, m. Reif). Se'nat, m.
Seninesi, nare,v Inseninezii.
Seninik, serinii, adj. I Serena, sndus, a, um. )eiter, belt Serein.
Senindt, snbst. Serenum, i, n. serenitas, tis, f. toeiterfeit. Sdndrit6.
I
Pe: Cerulti eats seninu I Coe lum est serenum. Zer gIimmet ift ()titer. Le ciel
eat serein.
Sentesefi, fire. I Sentio, is, semi, sensnm, sentire. fitgeit. Sentir.
Sentiment. I Sentimentum. ti, n. Sinn. Sentiment, m. Vesli altele. Sim-
leactl etc.
Septe. f Septem. indecl. Sieben. Sept.
Cate fepte. I Septeni. 1e Sieben. Sept par Sept.
Cu rpm unghiuri. Heptagonum, i, n. eiebened Heptagon.
I
gepte mil de inft I Septeni milleni. bre fieben Zaufenb. Sept mills.
De fdpte mil or I Septies willies, adv. eiebentaufenb Vat. Sept milk foie.
Septemvrie. I September, brie, m. september mensis. Zer eeptemberzEitonat.
Septembre.
De epte ort I Septies, adv. Sieben Eat. Sekt foie.
De fepte on atfta. Septies tantus, a, um. Sleben mat fa nig. Sept foie taut.
I
septiem foie.
Septe ante. I Septingenti, ae, a. Siebenbunbert. Sept cents
Septa mite infi. I Septingeni, ae, a. ae fiebenfpnbert. Sept cents.
.De fdpte cute ori. I Septingenties. eieben4unbert Mat. Sept cent fois.
Septetwinii. I Septimana, ae. Dotty. La semaine.
www.dacoromanica.ro
Se. 345
www.dacoromanica.ro
346 Se.
fliclare. I Sex, indecl. etc0. Six.
Cate fese infi. 1 Seri.3e fec0. Six, par six.
in flu unghivri, adj. I Sex angulus, hexagonus, a, urn. C.c7;e0tefig. Haze-
gone.
Ttrnpfs de ?Ise ani. Sexennium, nii, n. eet0 .afirfang. Espace de six ans.
I
www.dacoromanica.ro
St. 347
Stada, certi. I Altercatio, contentio, nis, rixa, ue, f. jurgium, ii, n. litigium,
3ant, Otrett. Querelle, f.
Stadeseit pe cineva.v. Infrunta.
Me all:ides* me" certel cu cineva. I Altereor, rixor, aris, atus sum, ari. litigo,
as, avi, attun, are. jurgor, aris, an. contendo, is, tendi, tentum, tentum, ten
dere. Banter!, babern. Quereller.
Sfadnicit, adj. , Litigiosus, contentiosus, actiosus, a, um. Btinfifcb, ftreitiflOtig.
Querelleur.
Star*, mirosii de grattime asti. I Nidor, is, m. Zuft non getten. Odeur forte
de viande brute.
Sfarainare. I Contusio, fractio, ruptio, nis, f. contritus, us, m. 3erbrecung.
Broyement, m.
Starasnare de corabie. I Naufragium, gii, n. eoiffbruo4. Naufrage, m.
Starmiclos*, adj. I Friabilis, e. Sag rub aerbecireln lint. Friable.
Sfarmitura. I Mica, ae. micas, ae, f. frustulum, i, n. Zrocfcben. Parcelle, f.
Sfarfa, are. porumlni, sftirmeacti. Enucleo, as, avi, atom, are. Vittetonten.
I
Egrener.
Starve:mil, fire. isprcivescri. I Finio, is, ivi, itum, ire. finemfacio, is, feci, fac-
tum, facere. termino, as, avi, atum, are. enben, enbigen. Finir.
2. Sjarfesca mancarea, beutura. I Consummo, absolvo. Zer3ebren. Consumer.
(v. a. Severfescri).
IL Mi sfitrtescri. Finior, terminor. 05eenbigt merben. Se finir.
Starlit*. Finis, is. exitus, us, m. extremum, i, n. clausula, ae, f. terminus, i,
m. (nbe, s2fu6gang. Fin, term, m.
Insfarfitti, adv. I In fine, in extremo. 91m cube. En fin.
Sfdrfituld vigil'. I Finis vitae. Zaa (ttbe be ebens3. Fin de la vie.
Starlit*, part. I Finitus, terminates, a, urn. Chenbigt. Fini, termini.
afafiere, sfdrticii. I Lacero, dilacero, as, avi, atum, are. discindo, is,
scidi, scissum, seiudere. discerpo, is, cerpsi, cerptum, cerpere. seco, conseco,
disseco, as, secui, sectum, secare. Telfien, aerreien, serfcbneiben. Ddchirer.
Staliatii, adj. I Laceratus, dilaceratus, dissecatus, a, urn. Berriffen. Dechird.
Sfilkiiere. I Laceratio, dilaceratio, nis, f Berreifmng. Dechiement, m.
ffiftilietortit. Lacerator, is, m. Berreiger. Qui dichire.
Sfallietore. I Laceratrix, cis, f. Serreir3erin. Celle qui dechire.
Sfatosti. I Sciolus, m. argutator, is. 9/afelnelq. Demi savant.
Statfi, svatuire, consilifi. I Consilium, lii, n. svasus, us, m. svasio, nis, 1. Nati).
Conseil, m.
Dad sfatii cuiva. I Consilium do alicui. Tatb geben. Conseiller quelqu'un.
Certi Mate de la cineva. I Consulo quempiam, consilium peto a quopiam. Um
514 fragen. Demander comma a quelqu'un.
Sfat*, adunare de sfatii. I Cunsilium, iii, n. senatus, us, m. magistratus, ns, m.
Zer Otatb. Conseil, m.
Tina afatii. I Consulto, delibero, as, avi, atum, are, Nat§ baiten, fid) beratb..
fcblagen. Consulter tenir conseil.
Casa sfatului. Curia, ae, f. praetorium, rii, n. 92atbijaus3. Curie, f. pre
I
toire, m.
Domed de Biala. I Senator, is, in. Diatbqberr. Senateur.
Statuese*, ire. pe cineva, dad Valli. I Consilium, do, das, dedi, datum, dare.
svadeo, es, svasi, svasum, dere. consilior, aris, atus sum, ari. igatbert, }Kati)
geben. Conseiller.
www.dacoromanica.ro
348 Sg.
2. Mi sfdluescil cu cineva. I Consulo, is, 1W, sultum, consulere. consult°, as, avi,
atum, are. delibero, as, etc. £BeratijicVagen. Cdnsulter, deliberer our guelgue
chose.
fattaire.- v. Sfatd.
S fatuitorn. I Svasor, anctor, consiliator, is, in. Illatgeber. Qui conseille.
tiffitnitore. I Consiliatrix, cis, f. Watfjgeberin. Celle qui commute.
Cars cere sfatti de la aliu. I Consultator, consultor, is, m. illatbfrag er. Qui
demands conseil.
Sfeela rofie. I Beta rubra, ae, f. }Rothe Tithe. Bette rouge, f.
Sfeela alba.. I Beta alba, ae, f. Ellangofb. Bette blanc.
Sfertil, sfartarifi. Quartarius, iii, m. quadrans, tis, o. Za6 Ziertel,
I ber bierte
Zinif. Quart, m. la guatribme partie.
Sfequeed. I Candelabrum, i, n. lychnuchus, i, m. 2et4ter. Chandelier, lustre, m.
Sfetesed, artItti catile la jocti. I Inverto, is, ti, sum, vertere. aperio, is, rui,
pertum, rire. Untictagett, ummenben. Retourner lea cartes.
Sfetire. i Inversio, apertio, nis, f. Za6 Umfergen. Retournement des cartes.
Sfetnicd, consiliariti.v. Consiliariii.
Shalt, rvfinFa. I Verecundia, ae, f. ecf)iiciUerntrit. Pudeur, f.
Sflesen, me sfreseti. Vereor, reris, veritus sum, vereri. verecundyr, aria, atus
I
Stintescii o bisericd , etc. I Consecro, dedico, as, avi, atum, are. gintbeiryn.
Consacrer.
Sfintti, adj. I Sanctus, a, urn. sacer, sacra, sacrum. Saint.
@Maitre a vnei bisericr. etc. Sanctificatio, consecratio, dedicatio, nis, f.
I toeiz
ligung, gunneOung. Sanctification, f.
S fintittl a adrelui, etc. I Occasus, obitus, us, m eonnenuntergang. Coucher du
soleil, vi.
Stintitti, adj. I Consecratus, sacratus, sanctificatus, a, um. geeiliget, getueifjet.
Consacrd.
Pe: Apt sfin pd. I Aqua benedicta. Seituunffer. L'eau benie, f.
Sfirci la pie. I Papilla, ae, f. iSruftmarae. Mamelon, m-
S idra, Attie. I Funiculus, i, m. resticula, ae, f. epagat. Ficelle, f. cordeau,m.
lifordesed, ire. sfornciesmi. I Follico, as, are. sterto, is, tui, tere. edinardgen.
Ranfler.
Sfarnaria, afOrndrescii.v. Negolitorescii.
Sfredelavd. I Terebellum, i, n. terebella, ae, f. gin ffeiner 58o1)rer. Trdpan, m.
Sfredelesed, lire. I Terebro, perterebro, perforo, as, are. Zo4ren. Percer a-
vec la taribre, perform.
S fredelire, tuna. I Terebramen, minis, II. terebratio, nis, f. ZoTtrung. Action
de percer. (v. a. Gitarescti).
Sfredelii. Terebra, ae, f. Zorer. Tariere, f. vrille, f.
I
www.dacoromanica.ro
SI. 849
fraten. Gratter.
Sgarietttra. I Lacerario, vulneratio, nis, f. toticrefung. Action de gratter.
Sgetrietit, adj. I Laceratus, vulneratus, a, urn. (60ticleft. Grated.
Sgarmi.v. Scorbelescg.
Sgateiescit.v. elating.
Sgaturn, rare. me sgdescg, me ultii cu mirare la ceva, fedi' fdr'd trdbg. I Cum
stupore intueor, eris, intuitus sum, intueri. Zegierig anfeben. Regarder at-
tentivement.
Sghlabit. v. Vci
Sglobii.v. intrecutii
Sgontottl, larmg. I Clamor, is. tumultus, us, m. @Septet. Tumult, m.
Sgomotosa, adj. I Tumultuosus, a, um. Zolf airmen. Tumultueux.
Sgrabunta, pusc,a. Pusnla pustula, papula, ae, t. tEtfiterlyn. Pustule, f.
Sguduitt.v. Scv.turii.
Sgura. I Scoria, ae, f. edgarfen. Scoe, f.
Sclaima, gestic. I Gestus, us. corporis motus, us, m. ibeberbe. Gezte, m. mouve-
ment du corps.
IC conjunct. I Et, ac que, atque, etiam, quoque. Unb. Et, aussi, mgme.
Sibilta. I Cibinium, nii, n. .errntattuftabt.
Dela Sibifu, adj. I Cibiniensis, e. son Oerrmannftabt.
Siertnii, lada, scrims. v. &ring.
Sirlie, hartis. poleitd. I Aluta inaurata, charta ivaurata, ae, f. Zergoibetet; Mann
2eber ober Tauter. Papier done.
Sila, violentg. I Vie, is. violentia, ae, f. @emit, ®eroaTtfantteit. Violence, f.
Cu aild, cu putere, adv. Vi, violenter. flit @malt, (ielnaftiam. Avec force,
Violemment.
S'ilabgt. I Syllaba, ae, f. Cifbe. Syllabs.
Silabiseza, are. I Syllabizo, as, are. 3ud)flebiren. P
_ rononcer, sylabiser.
Silbatacie, ferofie. I Feritas, tis, f. Vitbbeit. Ferocite f.
Silbatietl, adj. I Silvester, tris, tre. ferns, a, urn. Ga. Feroce, sauvage.
2. Ce crease prin padunl, pe cdmpuri.. Silvaticus, a, urn. Silb. De forbt.
I
www.dacoromanica.ro
350 St.
Simbralia. I Sothis, cii, m. tamerab. Camarade, f.
Simbrie, I Merces, die, f conducti pretium, tii, n. Oofb, &bat. Salaire,
prix, m.
Simbriegii, cu siMbrie. I Mercenarius, rii, m. eabner. Mercenaire.
Simbure de prune, etc cu gdOce. I Nucleus, i, m. granum, i, n. ossiculum, li,
n. tern. Oseellet, noyau, m.
2. Simburele din intru. I Nucleus, i, m. tern. Amande, f.
Simbu.rosi, adj. I Granosus, acinosus, a, um. Aernig, bolter amen. Plcin
de pepins.
Simburelia. I Acinns, i, m. acintun, i, n, ternfein. Pepin, m.
Simbure de mini, de per'd. I Granum, i. semen, minis, n. tern. Grain, In.
De maslind. I Naucus, ci, m, naucum, ci, n. Zliuenfern. Zeste, nu.
De struguri, agrife, fragi, etc. I Aciuus, i, m. Zie Amite in ben Qiecren. Pepin.
Scotu, simburii din nut-a, din alund. J Enucleo, as, avi, atum, are. Zen tern
auS bey etbade nebnten. Oter le noyau.
Simcea, ghimpe. I Stimulus, i. aculeus, i, m. eta*I. Aiguillon, m.
Simpatie.v. Sympatie.
Simiencii, tire. v. a. I Sentio, is, sensi, sensum, sentire. gitfgen, empffnben.
Sentir.
Simiencia, prindii de veste. I Sentio, animadverto, is, ti, sum, tere. gerten, be
=fen. Observer, avertir.
Shupe°. I Sensus, us, in. einn, gni*Ibung. Sentiment, m.
Simtitori, adj. I Sensibilis, e. sensilis, e. sentiens, tis, o. sensitivus, a, um.
(imp finblilt. Sensible.
lint( de fern, etc. I Ferrea pertica, ae, f. fine dram Nage. Perche de fer.
Cea cu care e rota ferecatd. I Canthus, i, m. atabidiiene. Fer de roue.
gindeteosil.v. Posomorttu.
If Indila, fisd. I Scindula, scandula, ae, f. ed)ittbef. Bardeau, f.
De fiudila, adj. I Scandularis, e. Btt ecbinbeln ge1)orig. De bardeau.
Cuiu de findild. I Clavus scandularis. eittbefitager. Clou de bardeau, m.
Sindilariii, care face find. Scandularius, rii. scandularum opifex, fide, m.
I
www.dacoromanica.ro
SI. 351
lpotii, isvord, Tolland. I Fons, tis. fistularis pnteus, i. scaturigo, gifts, f. Cateffe,
Source, fontaine, f.
FRoi)rbutnnen.
qlregla, codirlit I Clatrus, tri, m. Sitraget. Ted Mau, m.
Siregii, sire lungd. I Series, ei, f (inc lunge 5Rei4e. Enlacement, m.
qiregii de cocori, de Ow e Mudd sboru. I Caterva, ae, f. edictar. Troupe,
bande, f.
Cu Hindu, cu girdgu, adv. I Catervatim. eckaartueife. En foule.
Siretii, Sallee, plumbic. I Glandines phunbeae, arum. ettrott. Petites balles de
plomb, grgle.
Slrma, fird de aurd etc. Filum auratum vel argentatum. Chotbfaben, either-
faben. Fit d'or, it d'argent.
Sir Oda, cadvtd. 1 Cadus, i, m. lacusculus, li. ettiuber. Tonneau, m.
Viroffi, firupd. I Cochlea, ae, f. ecfp:aube. Vie, f.
lira. I Series, ei, f. ordo, dinis, m. 'ate*. Suite, rangde, file.
2. a fru de nargele. I Margaritarum linea, ae, f. (inc Reifie Terfen. Fiddle de
parte*.
Sittsearyl, adj.v. Gangavii. Sia.v seta, satarii.
Sitireseit, greibescd pe altu. I Urgeo, eq, ursi, urgers. Wuftrengett, amingett.
Presser.
Sititii, situp. I Cribellum, i, n. eiebcfjen. Petit tamis, m.
Slabanogesei ce a foetil tare legatii, sabescd. Remitto, is. misi, missum,
mittere. laxum reddo, solvo, is, vi, lutum, solvere. 91ndgaffen, icVapp ma=
Oen. Radcher.
Slabanogire a corpulut v. Ologire.
SlAbanogire a cdrdelord, etc. I Remissio, laxatio, solutio, nis, f. 9-tad)faffung.
Relachement, M.
SlAbanogfi, ologii, adj. I Paralyticus, claudu-, a, um. @ebredgich. Paralytigue.
2. Neputinciosii, adj. I Debilis, itihabilis, e. Unftibig. Inhabde.
3. Ce nu este strinsii add Wines. I Detentus, dissolutus, lams, remissus, a, tun,
?oder, !Capp. .Reldchd.
SIfibAnogfi, o plantd. I Mercurialis annua, ae, f. 13ie1be Oaffatniue. Plante.
SlabeseA, bire. pe cineva de putere. I Debilito, infirm°, as, are. ecipro4en,
6M-raft-igen. Affaiblir guelgu'un, rendre faible.
2. Ceva ce era prea £ntinsu. I Remitto, relaxo. solvo. Vtadjinfjeu. Reacher,
II. Slabescii ed de putere. I Deficio, is, feci, fectum, ficere. vires, amitto, is, misi,
missum, mittere. S*oac4 tverbett. Perdre les forces, s'affaiblir.
Slitbeseti din carne, v. Marfeveacd.
Slablre a puterif. I Infirmitas, imbecillitas, debilitas, tis, f. ecluacVjeit. Pal-
blase, ddbilitd, f.
Slab*, Ara putere. I Infirmus, imbecillus, a, urn. debilis, e. Etluunik fraftiod.
Faible, ddbile, nialade.
Shad& I Polenta, ae, f. T2a13. Malt, m.
Slanina. I Lardum, laridum, di, n. sped. Lard, in.
Slating, lock apcitosit I Locus paluster, tris, m. (in jumpPger Crt. Lieu ma-
rdcageux.
SIgeseitt, ire. v. a. unto, arra, etc. I In mammal cogo, is, coegi, coactum, co-
gere. concrescerefacio, is, feci, factum, facere. @cliefern taffen. Coiguler,
dpaiseir.
Sleittl, part. I Concretus, coagulatus, a, urn. @dieted. Caiguld.
Sleire. I Concretio, coagnlatio, nis, f. Qieferung. Coigulation, f.
Snell , nisipd minerall Ilinerartim pulveres , rum , pl. edificf. Sable au
I
poussiere mdtalique.
Slobodn, adj. I Liber, solutus, a, nm. Wrel. Lebre.
2. Slobodiote opritS. I Licitus, hand interdictus, a. urn. 2rlaubt, nnberboten.
Permis.
www.dacoromanica.ro
352 SI.
Pe: Mi alobodu. I Mihi licet. Wir ift erfaubt. Il m.'est permit:.
Slobodvi, stabil:I, v. Sliibtlnogitii.
Sloboslenie, libertate. I Libertas, tis. reiljeit. Libertd, f.
2. Vase, ingckluinfei. I Licentia, venia, ae, f. ticutbruft. Pdrmission.
3. Sloboslenle din of tire pe U71 timini. Commeatus, us, m. Ilrfaub.
I Congd
militaire.
Sloboslire, ideare a stIngeltri I Sangvinis missio, nis, f. 2(ber(affung. Saignde,j.
Slobodi, flire. pe cineva din legiiturf. I Libero, elibero, as, avi, atum, are. di-
mitto, is, misi, missum, mittere. solvo, is, vi, solutum, solvere. bAlaffen,
entfaffett. Ddlivrer, mettre en libertd.
2. Dail voe la ceva, alobodu. I Concedo, is, cessi, cessum, cedere. permitto, is.
Facultatem do, veniam facio. &laden, 3utaffen. Accorder, conceder, per-
mettre.
3. Slobodfi ce a fosti prea strineg, v. Slilblinogescii.
4. Slobodeli pufca. I Emitto. explodo, is, si, sum, dere. Itbfeuern. Tirer, &-
charger.
5. SlobodS sang& f Sangvinem mitto, is, misi, miisum, mittere. 9therfaffen.
Saigner.
II. Mi alobodu, me lasil de undeva fn josd. I Me demitto. Comic() §erunter faffen.
Se laisser en bas.
2. Me *lobo& la necuviinfei. I Inducor, eerie, inductus sum, induci. eicf) berfeiten
faffen. Se lais,er sdduit par. .
S lobodu, vine de la latinesculit. So lvo.
Slotta de ghiacie. I Glaciei fragraentnm, i, n. igAttplen. Glagon, morceau de
glace.
Slova, v. Liter& Slovenescti, v. Silabisera.
Shwa, alugci. I Semis famulus, i, m. minister, ri. Stned)t, Ziener, Zebienter.
Serviteur, esdave, domestigue.
Slugaresefi, slujescii, fire. I Servio, irtsevio, is, vi, itum, ire. ministro, as,
are. famulor, aria, ari. Zienen, bebienen, aufwarten. Servir, etre comme do-
mestigue it un maitre.
S lujesei liturghie. I Lythurgiam, missam celebro, as, avi, atum, are. Mefie
baften. Cildbrer la mesa&
Slugaritorn, adj. I Servile, a, ura. )ienftbar. Servile.
Slugulita. I Servulus, i, n. in Heiner g3ebienter. Petit seruiteur.
Slugarire, slujbli. I Servitus, tis, f. aervitium, cii, ministerium, rii. Zien ft.
Servitude, f. service, m.
2. Slujba, rugaciune calre D-fleti. I Sacrum officium. 0oftabienft. Service di-
yin, tulle de Dieu, m.
Sluqnlea. I Serva, ancilla, famula, ae, f SCIZagb. Servante, f.
ShasinientS. I Servula, ae, f. Stieine Zienftmagb. Petite servante.
S littesefi, fire pe cineva, v. a. I Mutilo, as, avi, atum, are. mane= reddo.
Zeriiiimmetn. Mutiler.
Shatfi, adj. I Mutilus, mancus, truncus, a, urn. Zerfiiimmelt. Maid/.
Slutire. I Alutilatio, trnncatio, nis, f. Zeritiimmiung. Mutilation, f.
Slutitil, part. I Mutilatus, a, um. Oerftiimmett. Mutile.
SmAcesei, v. Bipedal.
Sul:icemen, tire. cuiva ceva din mai; rcipesmi. I Eripio, is, ui, reptum, eripere.
Extorqueo, as, torsi, tortum, torquere. mambus evello, is, veil, vulsi, vul-
sum, vellere. VW ben tliinben minben. Ravir, arracher, orracher de force
Pufca amdceste. I Slopetum repercutit. )ie r 51itite fit*. Le fusil frappe.
Sma146. I Lithargyrum, i, n. eMafurerbe. Litharge, in.
Smallueseit, ire. I Lithargiro oblinio, is, ivi, itum, air°. 031afieren. Ver-
niaser.
Sznalluitfi, part. f Lithargiro oblinitus, a, um. Wafted. Vernissi.
www.dacoromanica.ro
SM. 853
www.dacoromanica.ro
864 So.
Sovietate. I Societas, tie, f. consortium, sodalitiurn, tii, n. 05elengaft. Societe.
f. (v. a. Companie, etc.
Social de drums'. I Comes, mitis, viae socius. Teiregefairete. Compagnon de ye-
page.
S ocha la ecmcursii. I Aemulus, i, m. Neebeiferer. Emile, rival, m.
S ocotela a angora, a timpulta, a veniturilora. I Computatio, calculatio, gie, f.
Zeredmung. Compte, calctd, m.
2. Luare de arena. I Attentio, consideratio, circumspectio, nis, f. Vtd)tung, 23et
be ttiam f ea. Attention, f.
SocotescO, tire. v. a. ani, venituri. I Calculo, computo, as, avi, atum, are. own
alive) confero, contuli, collatum, conferre. Zeretimert. Compter, calculer
2. Tudecti, ctigetii. Judico, puto, existimo, as, avi, atum are. opinor, arbitror,
I
ads, atus sum, ad. censeo, es, censui, sum, sere. ienfen, ruiner'. Juger,
penaer, gtre d'avia.
3. Socoteacti cu luare aminte. I Cogito, considero, delibero, as, avi, atum, are. 38e5
benfen, nerdpenfen. Penaer, conaiderer.
4. Socoteacti, stiniezi. Respicio, is, spexi, spectum, spicere. consider°, aestimo,
as, avi, atum, are. 2t(tert, fittiten. Coneiderer, eatimer.
Ne socoleacel, ne bagel 10 eienii. I Contemno, nis. contempsi, temptum, tem-
mere. sperno, is, sprevi, spretum, spernere. aspernor, axis, flatus sum, nari.
23eraditen. kepriser, dddaigner.
Socotitorii, care fea aocotelile. I Computator, is, m. EIZetbnungOrneifter. Calcu-
lateur, m.
Socotitu, part. I Computatus. a um. Bujammen gerecIntet. Calculd.
Socra. Socera, ae. Boerne, us, f. eennegermutter. Belle mire.
I
www.dacoromanica.ro
So. 355
Sorb*, bire. Sorbeo, es, bui, eorpsi, bitum, sorptam, bere. sorbillo, as, are.
I
www.dacoromanica.ro
hoi 356
Noll de trasii. 1 Sore, tis. sortitio, nis, f. sortitus, us, m. Za0 2000. Sort, m.
Tragil la writ Sortior, this, titus sum, tiri. Zee 2oo0 aieben. Tirer au
I
sort.
!Wiese*, sire. v. a. I Advenio, pervenio, veni, venture, venire. appello, is, ap-
puli, pulsum, pellere. Vintommen, aniangen. Arriver, parvenir.
Sosire, I Adventus, us, m. l)ie Knfunft. Action d'arriver.
Sonitil, part, 1 Adventus, perventus, appulsus, a, um. Wngefommen. Arrive,
parvenu.
Sovavervi,v. So/ovOrvii.
ovitesed, ire. umblu cu citrcofele. Anabagibus utor, erir, usus sum, uti. ef-
I
fugia queer°, is, sivi, situm. quaerere. 9.1u0111#te ftuben. Fairs des atom%
2. l ovaesou, umblu Empedecandume. I Titubo, nutof vacillo, as, avi, atum, are.
Bunten, Mean. Chanceler, vaciller.
ovaire, cdreafek cu raineiuni. 1 Ambages, is, f MuSfiticljte. Detours.
ovaire, impedectindute. I Nutatio, titubatio, vacillatio, nis, f. titubantia, ae.
Zer atuMdMetf, bie eanfung. Vadillation, f, balancement, m.
Spalma, frith'. I Favor, terror, is , m. Scbredett. Terreur, m, pear. effroi,
erainte.
Spaimantatit, adj. I Pavidus, territus, trepidus, terrefactus, a, um. Errifyoclen.
Effrayd, efpouvana
Spaisnanti, are. rp'a'ritl pe cineva. I Terreo, es, terrui, territum, terrere. ter-
rito, as, are. terrefacio. expavefacio. echreden. Effrayer.
U. Mi epiiitraintezti. I Expaveo, es, pavi, pavere. terrefio, is, factus sum, fieri.
Chid) erfOreciett. S'effrayer.
Spalare. 1 Logo, lavatio. ablutio, nis, f. Sagett. Action de laver.
Sipalatoreasa. I Lotrix, cis, f. 03aftberin. Blanchiaaeuse.
2. Spalatoare, carpi de spalatii. 1 Eluendo serviens lacinia, ae, t. Safdirappelt.
Frottoir, m.
Spalatorin, omtl. I Lotor, lavator, is, in. 92Stifther. Laveur, m.
@paint*, part. I Lotus, lautus, lavatus, a, um. @etnaidien. Lett
Spalatura. J Lotura, ae, f. lotus, us, m, `.fag Segni, Lotion, f.
@pall, are. I Lavo, as, avi, atum, lavatum, lotum, lautum , are. abluo, is,
ablui, ablutum, luere. luo, is, lui, luere. 2Bafdjen, abmaidyn. Laver.
Pe: Spala rufe, /Leine. I Lintea layo, vestes lavo. Zie Sal* abtualcben, Ran-
ohir le tinge.
IL me spaii. I Me lavo, me abluo. CSidj Maicfpn. Se lacer.
Itufele de optilahl. I Lavandria, orum, n. Zie Sal*. Linge h blanchir.
Albie de epakatii. I Lavacrum, i, n. Zer 2i3aId)trog. Lavoir, nt.
Spalatorie, waif de opal. 1 Lavatorium, rii, n. Zee Bajthbaue. Lavoir.
Sparangelis. I Asparagus, i, m. Zer epargel. Asperge, m.
Spanao. Spinacinm, cii, n. Spinachia, m, f. Zee Spettatfraut. Epinard tn.
1
www.dacoromanica.ro
Se. 357
Apothecaire, pharmacien.
Spelinghera, stilpfi de refine, v. stilpii.
Spen*, fare per in barbs. I Impubes, is, o. imberbis, e. adj. linbiirfig. Qui n'a
pas de barbe.
Spenzi, o plant& I Hellebores, i, m. 9lie5rour8ef. ElMbore, plante.
Spensurare. I Suspensio, nis, f. Suspendium, dii, n. Zee Vluftgugen. Action
de pendre.
Spensuratii, part. I Suspensus, appensus, a, um. 7fufgetplugt. Pendu, 6. sus-
pends, e.
Spensuri, rare. actItil ceva. j Appendo, suspendo, is, di, sum, dere. 91urbtingen,
aufbenfen. Suspendre, pendre.
SpOnsurii, in fwd. I Appendo, suspend°. Wuffniiplen, aufueftein. Pendre.
Spensuratdre, furcl uncle apgnsurti pe m imirali, v. Furcf.
2. AtArnii, accitfi ceva de cut's, etc. I Dependeo, es, di, sum, dere. pendeo, es, di,
sum, dere. .t erebbtittgeu. Pendre, suspendre.
SpenenzAtorii. Appendens, suspendens , tis, o. Zer tlenfer. Celui qui
I
penile, bourreau.
Speranc6,v. Arddejde.
Sperla, cenufe de pate. I Stramineus cinis, neris, m. etro4afdy. Cendre tie
paille.
Sperlesefi, peruld cuiva. I Hirsutum reddo. hirsutum facio. etruppig Ittacben.
Faire hiristd.
Spent*, adj. I Hirsntus, hispidus, a, um. etruppig. Hdrissd, e.
Speteseil, tire. stricii la vete, calu, eta. I Elumbem reddo. elumbem facio.
snub Tabm luerbett. Faire ddbile, inerver.
Speteza in loitrea carului: I Scalae vehicularis radius, dii, m. qine epeic0 bet
2Bagenieiter.
Spetitti, adj. I Elumbis, e. greuilabm. Faible, dnervd.
Spica is mita% I Radius, dii, m. Tabfpeicbe. Rayon de roue.
Spica de rudenie. I Gradus, us, m. fines, ae, f. Grab ber 9.3.rinanbidjait. De-
gni de parent&
SWAIM*, aculti prin care se impenezti cornea de sanind. I Acne lardaria, f. lar-
dariumt rii, n, epicittabel. Lardoire, f.
Spicaluesea, ire. I Lardo trajicio, is,jeci, jectum, trajicere. Spideit. Larder.
&tibia de spicaluita. I Lardum ad trajiciendum. epitfipect. Lard bon a
larder.
SpicatI. v. Dispicati.
Spice de grafi% I Spica, ae, f. spicus, ci, m. Siortulibre. Epi, m.
Cu spice, adj. I Spicatus, a,um. Zao Vbrett bat. Qui a an dpi au des dpis.
www.dacoromanica.ro
858 Sp.
Despice, adj. I Spiceus, a, um. Zan %Oren. D'epie.
Culegere de spice. I Spicilegium, gii, n. giacfgefung ber 91e4ren. Glanage, m.
Tepele spicului, barba. I Arista, ae, f. Zag Saar ober epitlein am if orniOren.
Barbe d'epi.
Spin* lard barbd fares (epe. I Mutila spice,. 21e1jre oIjne .,ear. Apt sans barbs.
Spinare. I Dorsi spina, ae, f. Rildgrab. Bpi/ft du dos, f.,
Spinare de pores. I Sulam spina, ac, f. Sdnueinriicten. Epine de pore.
Ce tine de vinare. I Spinalis, e, adj. Bum fatictgrab gOorig. D'ipine
Spinet*, mdrcicini. I Spinetum, ti, n. Zorngebiqt. Buiason, m. opines.
Spinisorti. Spinula, ae, f. din Miner Zorn. Petite opine, f.
I
Spinosii, adj. cis multi sp. Spinosus, sentosns,a, um. Zornig. Epineux,euse.
I
gredi. proficio, cis, feel, feetum, fieere. profectum facio. progressum facio.
fforticfpitte tfmn. Avancer, faire des progres.
www.dacoromanica.ro
Sp. 359
www.dacoromanica.ro
360 St:
inquino, conspurco, maculo, as, avi, atum, are, polluo, is, ui, pollutnm, pol-
luere. Zefubein, befrhmulyn, beftecfen. Salir, souiller, profaner, polltung.
Spureata, part. I Spurcaps, contaminatust foedatus, inquinatus. maculates, pol-
lutes, a, um. Zeiubeft, beffecft. Soul 114, prqtand, sali, e.
Spuzii, cenufe aprinsii. f Favilla, ae, f. dnis candicans. )ie ofimmenbe i1(e.
Cendre chaude, f.
Sroffi,v. qirupg.
Stacojii, adj. I Coccineus, a, urn. ectatia*ot. De couleur d'ocarlat.
Stadia, o depIrtare de a soli doutilleci f i CiaCi parr. I Stadium, dii, n. (ine
Bette bon bunbert flint nub amangig edgitten. Stade, m. mesure itineraire.
Stalidd. I Astaphis, idis, f. bacca uvae passae. Seinheeriein. Raisin adchd au
aoleil.
Stadde mentente. I Minor astaphis, die, f. aleitte Seinbeercipu. Petite. raisins
sick&
Slane, uNucii de noptea. I Spectrum, tri. phantasma, tie, n. 153elpenfl. Spectre,
m. apparition, A
Stambit, cartonii. f Tela picturata, aef f. Zer ,Barton, Toile de couleur de
PourPre-
Stsinctit, de pitrci. Saxum, i, n. aeffen. Pierre, f. rocker, m.
I
www.dacoromanica.ro
St. 861
Stalk imprejurii. I Circumsto, as, stiti, 'steti, stitum, stare. tierumfteben. Etre
autour, accompagner.
@tail cu altif impreunti. I Consto, as, stiti, stitum, stare. 18eirammettfte§en. Are
ensemble.
Stasi depiirtatti. I Disto, as, are. ntfernt fteben. Etre distant.
Stalk fmprotiva cuiva. I Obsto, as, stiti, stitum, statum, stare. obsisto, is, obstiti,
stitum, obsistere. Sieberfte§en. Resister.
Stair pe loci. I Resto, as, stiti, stitum, stare. consisto, subsisto, is, stiti, stittun,
sistere. Stebett bieiben. Rester, s'arreter.
Stall Ora de lucre. Vaco, as, avi, atum, are.
I Orme 13efd)afte fetn. Etre sans
occupation.
Stalk, Incetezti, lasts% I Subsisto, desino, is, desii, desitum, nem Vfufbbren. Cen-
ser de ... °meter.
Pe: A state ventubi. I Ventus substitit. Zer 1Binb at aufgebiirt. Le vent a cad.
Sidi, lasate de cereal Desine querelarnm. ,f)bre auf bu pinfetn. Cases vous
26 quereller.
Stalk bunti pentru cineva. I Praesto, as, stiti, stitum, stare. spondeo, es, spopondi,
tlponsum, dare. Sieb berbitrgen. Garamiir.
-- In call ata, c4tt to fine cam asta? I Quanti constat te haec domust R33a13
fofiet bidj biefeg *tutu& Combien vous cosine cette maison.
Staxl fnainte. J Antesto, praesto, as, etc. X3orfteben. Etre devant.
Mitsui(' de out I Ovile, is. stabulum ovile, n. ovium caula, ae, f. S(bafftaff.
Bergerie, f. &able de brebis, para.
Stara de cat. I Equaria, ae, f. equorum armentum, i, n. equitium, tii, n. Oer.
Sara?, m.
fliitt.
S tlkvariu. I Equitii pastor, is, m. equarius servus, . 0)eflatte,Ditter. Gardien
de tiaras.
Starlit", rlistabnitii a patulwi I Lecti catering latus, terns, n. Zao ttuf3ere ear
tenbrett ben i8ettftatt.
2. Stavilli de 6 anopi de grill. I Quinio mergetum, i. ffnf (arben grttcbt.
Stea. I Stella, ae, f. aster, trig, m. astrum, tri, n. sides, deris, n. stern. Etoile; f.
Cu stale, adj. I Stellatus, a, um. (Jelling, boa terne. Etoilef, parsemd d'eg-
lodes.
Stea cu midi. I Comets, ae, f. Comet. Combte, f.
Lumineitorii ca stelele. J Stellans, tis, o. Bag gtlinaet. Rayonnant, brillant,
lumineux.
Stelluta, stea mica. I Stellula, ae, f. din eterniein. Petite dtoile, asterisque.
Stegarlu. I Vexillarius, rii. vesillifer, signifer, ri, m. gii§nricb, aabnentrager.
Porte enseigne, m.
Steghie, ftevie. I Rumex, micis, m. hypolapathum, i, n. oropbuittetiger ealler=
ampfer. Oseille, f.
Stegleta, pasere. I Cardnelis, is. acanthis, is, m. Stigfit. Oiseau.
Stega. I Vexillum, i, n. ffabne. Etendard, drapeau, m.
Stejariu. I Qnercus, ci, f. Oc§e. Chat, m.
De stejariu, adj. I Querceus, quercinus, quernus, querneng, a, um. Sem ei:
*lib aunt. De then.
Pe: Corona de stejarti. I Corona quercea. @ine Hone on i(benbaum. Couronne
de then.
Stejerime, piidure de atejarii. I Qttercetum, ti, n. e4entuarb. Chenaie, f. fo-
ret de chines.
Stejerela. I Quercula, ae, f. Weiner gicbenbaum. Petit arbre de then.
Stelesett.v. Edipescii.
StelnISA, peduche de lemnii.v. Peduche.
Sterna, diademil. I Diadems, tis, n. Ziabeut. Diademe, f.
Stemparlu. I Pistrinarius, rii, m. ercutoftnitiger. Meunier, m.
47
www.dacoromanica.ro
862 St.
fitArnpArare a zildufului. 1 Temperies, ei, temperatio, nis, f. Sit4fung. Tem-
perature, f.
2. A durerilorii.v. Alinare.
Stemperatortu, recoritoriii. I Temperans, refrigerans, tis, o. refrigeratorius,
a, um. rtil§lenb. Temperant, e.
2. La vre o durere. I Temperativus, a, um. allevians, tie, o. 2ittberub, tuithernb.
Adouciasant, e. qui sert It temperer.
Steraparatfi, ape, aeris, etc. adj. I Temperatus, a, urn. 03eninigt, getnifbert.
Temperi.
Stempern, setea.v, Alind
Stemperfi ce este ferbinte. Tempero, frigero, refrigero, as, avi, atum.
I St iii)
len, erfilijien, Temperer.
2. Me stemperti, me recur. I Me tempero. refrigesco, is, scere. eid) austilVen.
Se temperer, s'abatenir de . . .
Stempurl, mores d'a macina, pdtra metalicci. I Mola onetalica, f. Stampfmillife,
Todnuert. Moulin mdtallique.
Siena de our. I Stabulum ovile. SdpgAltte. Table de brebis.
Stendfi, patina'. I Orcula, ae, f. scaphium, ii. vasculum oblongum, n. ehinber.
Petite jarre, f.
Stentli,v. Stduccl.
Stepanal. Domina,
I ae. hera, ae, f. .r7ansiran. Dame, maitreate, f.
Stepanisci,v. Domnescii.
Steptinire, domnire,v. Gubernii, domnie.
bieptinti de card. I Dominus, herus, i, m. .err. Maitre, chef, seigneur,
monsieur, m.
Sterol, gunolu. I Assula, ae, f. Splitter. Copeau, tn.
Steregole, o planta'. I Veratrum album, n. heleborus albus, i, m. Zit weifie
9liesmur3. Plante, ellibore, f.
Stergaritt, de 'limit. I Mantile, is. manutergium, ii, n. aiichairch. Esauie,
main, f.
Stergere. I Tersus, us, m. abstersio, detersio, delatio, nis, f. Zaet Sifchen,
insigne. Netioiement, m.
Sterga, gere. I Stergo, abstergo, detergo, is, si, sum, tergere. deleo, es, delevi,
letum, lere. tergeo, es, ere. b3iid)en, abtuifdjcn, auetnigen, auCifcen. Prot
ter, netoyer, essuer, effacer.
II. Mi stergu- . I Me abstergo, detergo. Sid) abruifcen. S'essvyer.
liternatare. I Sternutatio, nis, f. sternutamentam, ti, n. Zoe Wiefen. Eternu
meet, m.
SternutS, tare. v. a. I Sternuo, is, nui, nutum, nuere. sternuto, as, avi, atum,
are. iDft niefen. Eternuer.
S terpesca, pine. v. a. unit' loci. I Derivo, sicco, as, avi, atum, are. VCuOtrocfr.
nen. Becher, deatecher.
Sterpescu o pildure. Eastirpo, as, avi, atum, are. iludrottett. Exstirper.
Sterpesci, leapadis unu copilti. I Aborior, riris, abortus sum, aboriri. abortion
faeio, is, feel, factum, facere. lln3eitig erpugen. Avorter, accoucher avant le
terms.
II. Me sterpeseti, woes, capra, eto. I Sterilesco, is, scere. sterile fio, fie, factus sum,
fieri. Unfrt4tbar tuerben. Devenir sterile.
S terpiclune a vitelorii. I Sterilitas, infaecunditas, tie, f. Unfrud)tbarteit. ste-
rilitd, f.
A utter pddurr. I Eastirpatio, nis, f. 521u8rottung. 7)dracinement,Efradication,f.
A unef femer, epoidare. I Abortion; tii, n, abortio, nis, f. aborsus, us, m.
Otifigebutt. Avortement, m.
Sterpn, adj. I Sterilis, e. infaecundus, a, um. Unfruditbar. Sterile.
Stern v. MortaCiune, cadavrti.
www.dacoromanica.ro
St. 863
www.dacoromanica.ro
364 St.
are. pervagor, aria, atus sum, ari. percurro, is, percucuri, cursum, =were,
Zurd)reifen, burt§Mattbertt. Parcourir, traverser.
Strabatere. I Penetratio, peragratio, percursio, trajectio, nis, f. Zurpringung,
Zurcinuanbermig. Action de percer, parcours, m.
Strabittutit, part. I Penetratus, pervagatus, peragratus, percursus, a, um.
Zurcbgebrungen, burd)gemanbert. Penderd, parcouru, traverse.
Strabata, tere, tutu, aculii prin penild, v. a. I Trans verb ro, as, are. tralicio,
is, jeci, jectam, icere. Zurtffiledjett, bur6bebren. Pendtrer.
Strabati, plaa prin vestminte, cernela prin hdrtie, etc. I Penetro, as, avi, atum,
are. pervado, is, vasi, vasum, dere. Zurciprtngen. Penderer, entree dans.
Straehina.--v. Blida, Blidarii.
Straeurasee. I Percolatio, nis, f. ZurOfeibung. Filtration, f.
Stracuratare, de feria, de primentil, etc. I Colum, i, n. (ieb. Couloire, pas-
wire, f.
Sititd de atrilcuratii. I Cribellum transcolatorinm, n. Viitrirabbarat rands Is
filtrer.
Straramt, rare v. a. I Transcolo, percolo, as, are. colo, as, avi, atum, are.
Zurcblieben. Cooler, filtrer.
tranger.
Straenrata, part. I Percolatus, a, um. Zurcbgefiebt. Filtre, coati.
Stradanie.v. Silintd.
Straganesei de acli pe mane. v. Amami.
Strateuta. I Percula, ae, f. gin Miner Zoraifier. Petit havre sac, m.
Strainatate, locti strain& I Extent regio, nis, f. Wrembe. Pays arranger.
adj. I Extraneus, peregrinus, alienus, a, um. gremb, augtinbild). E-
tranger.
Straita. I Para, bulge, ae, f. Welfetaicfp. Valise, f.
Strain, iota. I Stragulum, i, n. stragula, ae. gauepa, ae, f. Robe, Zede. Lin-
ceul, m. housse, 1.
Strata de brOsce pa lacuri. I Conferva, se, f. Safferraben. Conferee, genre de
plante aquatigue.
Straje de ndpte. v. Carauld.
Straje, veghitoria. I Vigilia, ae. excubiae, arum, f. 33a0e, Ga0t. Garde, sen-
tinelle, f. veillie.
Casa de strafe. I Domns vigiliarnm. ifihutt§nu6.
Strainitorin. I Vigil, is. custos, die. excubitor, is, m. 2Bt4ter, emir. Sen-
tinelle, f. gardien, m.
Stall de strafe. I Vigilias ago, excubias ago. Vliacbett, Sacbe baiten. Veiller.
Straje mefterii la soldati. I Magister vigiliarum. V.BacVmeifter, ffetbmebef. Ser-
gent major, ns.
Strajuesei, ire. stall de strafe. I Vigil°, as, are. vigilias ago. gadjeu, Sacbt
!fatten. Veiller.
Strajuesea pe cineva /a areal:4% I Custodio, is, ivi, itum, dire. 93eMacen.
Gender, tenir en prison.
Stralacesei, cire. v. n. I Luceo, es, luxi, lueere. fnlgeo, es, fulsi, sum, fat-
pare. splendeo, es, dui, dere. niteo, es, ui, tere. @Admen, fcbimmern. Luire,
briller.
Stralueire. I Fujgor, splendor, nitor, is, m. lux, cis, f. Zag Niinaen, bag
edjumuern. Eclat, to brillant, to luisant.
Intr'enni modii atrillucitorii, ode. I Splendide, fulgenter, nitenter. (Rimed,
fcbinnernb. D'une maniere brillome, aplendidement.
Stralueitora, adj. I Splendens, nitens, splendicans, tie, o. nitidtu3, fulgidus,
lucidns, a, um. (91tinaenb, frbitnmernb Brillant, luisant.
Stralacita. I Splendidus,fulgidus, coruscue. lucidus, pellucidus, clams, a, min.
®Idn3enb, fcbimmernb. Splendide, brillant, magnifigue, amen, etc.
www.dacoromanica.ro
St. 365
Strfimfitord, Idea vlIpsitli. I Lana colorata, ae, f. Zie geftirbte Sole. Laine
colon!.
StriimAturari, vtipaitoril de Mai. I Lanae infector, is, m. Zer adder. rein-
turier, e.
Stramattle, fora etreimorlut I Abamita, ae, f. Zee Urgrofnnttere ethreeftert
Grande tante, soeur du trisaieul (du cote paternel).
Sora strandiei: Abmatertera, ae, f. Zer urgrapmutter eomkrier. Soeur de
in trisaieule.
Strantela. I Abavia, proavia, ae, f. Zie Urgrofonntter. Bisaieule, f.
Strdmovesed, adj. I Abavitus, a, Inn. ton ben UrgroDeltern geerbt. Herita-
ge, m. succession, f. de trisaieuls.
Pe: Pecatulii etrdmofescii. I Peccatum originate. Zie (Irbfinbe. Fiche originel, m.
Stramogi. I Abavus, proavus, i, m. Zer Urgro*ter. Bisaieul.
Straimitare. I Transmutatio, permutatio, nis, f. )ie 7lertberuttg. Changentent,
modification, transposition.
Stramutati, part. I Transmutatus, a, nm. @ednbert. Change, modifid, trans-
port
StrAmuld, are. v. a. I Transmuto, permuto. transformo, asi avi, atm.:, are.
Unninbern. Changer, transformer, modifier.
Strdmuti dintr'unii loci in altuld. I Trausmuto, transpono, transloco ilebere
Transporter, tranposer.
fetaen.
Strand la bisericii. I Chorus, i, m. Byer (Ehor. Choeur, m.
Stranepota. I Proneptis, abneptis, is, f. Urettlelitt. Arriere petite fine.
Stranepoti. I Pronepos, abnepos, tie, m. Ilrentet. Arriere petit file.
Strapungi, gere. v. a. I Transpungo, is, gere. transfodio, is, di, fossum, dere.
Zurcbitecben. Percer en piquant.
Strapungere. I Transpunctio, perforatio, nis, f. Zurchithh. Action de percer.
Straptinati, part. I Transfosus, a, um. Zuni:I:schen. Pend.
Striilnieie. I Asperitas, acerbitas, severitas, tie, f. rigor, is, m. Zer Unglimpf,
bie etrenge. Asperitd, severite, J.
Strittimied, severti.r. Aspru.
Strut& de otetil. I Stratum, sedimentum, i, n. Qffigmutter. Sediment, 174.
Strain, de verde(uri in grCidinii. I Area, ae, f. 58eet. Carreau.
Streehe, o muses. I Aestrus, tri, m. aestrum, tri, n. Ziretnfe. Taon, torahs nez, nt.
Streekezn, cite, e. v. a. I Aestro stimulatus diffugio, is, fugi, tum, fugeree Q33et-
gen bent tremienfti(b rennen. Courir pour lee Figures du taon.
Strengaresefi, umblu vagabundd. I Erro, as, avi, atum, are. vagor, circum
vagor, aria, stag sum, ari. .ternnatreichen. Etre vogabond, vagaronner, errer.
Strengaritt, vagabundli. I Erro, nis. vague, L vagabundus, i, m. toerumitreicher.
Errant, vagabond.
Strengartti, adj. I Vagabundus, vague, a, um. errabundus, a, um. .errans, tie, o.
Untfcbtneifenb. Qui erre, errant, e. vagabond.
Strengn, June. I Restis, is, f. funis, is, m. Zer Chhid. Corde, f.
Strentati.v. Sternutii.
Strepedil, verme din card, etc. I Acarus, i, m. Eitithe. Ciron, m.
Strepeclesega dintif. I Dentes obstupescunt. tie Biihne Werben flumpf.
Streqina. I Protectum, ti. subgrundinm, dii, n. subgrunda, ae, f. Zee fBerbach.
Avant toit, m.
Streginesei, mire. v. a. I Protego, is, teal, tectum, tegere. Zae *alai mit
torbacb berfeben. Faire ten avant toit, m.
Strietteload, adj. I Destructibilis, e. corruptibilis, e. corruptioni obnoalus, a, urn.
a3erberbfith. Corruptible, destructible.
Striedelosi, care educe pagubii, alj. I Noxius, nocivus, damnosus, a, um.
echlibtich, nactbeifig. Nuisible.
www.dacoromanica.ro
366 St.
StrIeleinne, a cdrnii, a peacelui, etc. I Corruptio, nis. foetiditas, tie, f. faetu-
lentia, ae. IMO ZerberbniO, istiutnifi, bie Q3efiecbung. Corruptio, matzvaise o-
dour, f.
Strielielune, pagv,bc1.v. Pagubii.
Strieaelune a moravurilorii. Depravatio, corrnptio, nis, f.
I kerberbuug
Der eitten. Depravation, corruption, f.
StriegtorA. I Destructor, corruptor, is, m. Zer IBerberber. Destructeur, cor-
rupteur, m.
De bani.v. Cheltuitoritz.
Strieati, part. I Destructus, a, urn. 93erborben. Ddtruit, ruind.
La moravuri. I Perditus, deperditus, pravus, corruptus, depravatus, a, uro.
R3erberben. Perdu, deprave, corrompu, demoralise
De v&satii. I Variolarnm cicatricibus notatus, a, ura. 13ortmgritbig, blotter=
narbig. Marque de petite verole.
Serie*, are. o case, etc. v. a. I Destruo, is, struxi, structum, strnere. eorrumpo,
is, corrnpi, ruptum, corrumpere. everto, is, ti, sum, tare. Zerberben, ruiniren.
Detruire, renveraer, detnolir.
@trio& ung calu fn spate. I Equum attero, is, attrivi, tritum, terere. Diu 43ferb
munb reiten, autibrficlen. Detruire un cheval sur son dos.
Stile* o lege, odesfiintexu. A.boleo, es, levi, lui, litum, lere. deleo, es, levi,
I
letum, lere. tollo, is, sustuli, sublatum, tollere. 2010affen, auNeben. Abolir,
ddtruire, andantir.
Nitric* cui'va norocu, etc. I Noceo, es, cui, nocitum, nocere. officio, is, feci, fec-
tum, officers. e0abeit. Nuire.
II. Me *erica. I Corrumpor, pereo, intereo, etc. eio berberben, au Qi3runbe geben.
Se corrompre, 8e perdre.
Strict, poceacii unit lucru.v. Barnescii.
Stridie. I Ostrea, ae, f ostreum, i, n. 2lufter. Huitre, 1.
Strigare. I Clamor, is, m. exclamatio, nis, f. Zoo edgetett, @Orel. Clameur,
m. exclamation, I.
Strigare, vestire fn plata; publicatie. I Promulgatio, ptonunciatio, publicatio, nis,
f. £Berffinbigung. Promulgation, publication, f.
Strigatorlu, adj. I Clemens, tis, o. clamosus, a, um. ecbreienb. Qui fait de
clamenrs.
2. Ca subagent. Clamator, is, m Zer Zrbreier. Criard, m. declamateur..
I
Strig*, are, v. a. I Clamo, clamito, as, are. exclamo, as, avi, atom, are. cla-
morem edo, is, edidi, editum, edere. vociferor, aris, atus sum, ari. edyeien.
Crier, vociferer.
@trig* In jocu. I Decanto, as, avi, atom, are. Eauieub, 5Z3erie abfingen.
Strigi, publicu ceva. I Promulgo, pronuntio, publico, as, avi, atom, are. Mier
rufen, V3erffinbigen. Promulguer, annoncer, publier.
Strigatii, publicatti, part. I Promulgates, pronunciatus, pnblicatus, a, um. 3er=
fitubiget. Promulgtze annoncd, publid.
Strigele. I Strix, gis. striga, ae, f. saga, maga, ae, f. Bauberinn.
Strigobl. I Segue, magus, veneficus, ci, m. Bauberer. Border, enchanteur.
Strimbare. I Curvatie, incurvatio, sinuatio , nis, f. Sritmmung. Action de
eourber.
Strimbatate, nedireptate. Iniquitas, tis. injustitia, ae,
I f. Unbilligfeit, Unger.
recbtigfet. Iniquitd, injustice.
Strimbatara. I Curvature, flexura, ae, f. fiexus, us,m. aritnune, fetilmtrmg.
Courbure, f.
Strimbatn, part. I Curvntns, incurvatus, a, um. @ebegen. Curbe
Strimbn, adj. I Curves, a, urni Strumrn. Courbe, curbs, plii
2. Nedireptilv. Nedireptd.
Pe: Miirturie strimbil. I Testis iniquus. din fafger Bulge. Faux timoin, tn.
www.dacoromanica.ro
Si. 867
Strimbil, are. v. a. Cum°, incurvo, as, avi, atum, are. fleet°, infieeto, is, 4
I
www.dacoromanica.ro
868 Sn.
Strung* de owl'. I Caula, ae, f. cults, arum. Kftefff Id. Parc, m. bergerie, f.
Strutioni, o pasere. I Struthio, nis, m. etrauebogei. Autruche, m.
Student*, acolarii. I Studiosus, i, m. discipulus, i. etubent, edUilet. Disciple,
elbve, ecolibr, m.
Situp* de cdnepd, etc. I Stupa, ae, f. Serf. Etoupe, f.
Stupariu. Apiarius, rii, m.
I .93icuentotirter. Eleveur d'abeilles.
S itupina. I Apiarium, rii. alvearium, rii, n. Zienengarten. Lieu ou soot les ru-
ches.
StupI. I Alvens, i, m. alvear, is, n. alveare, is. Zienenctocf. .Ruche, f.
Sturm* o pasere. Turdus, i, m. arameivoget. Grive, f.
I
www.dacoromanica.ro
SII 369
Pe: q'a datti sufletuld. f Anirnaru davit. (r bat ben 03eift aufgegeben. Il a ren-
du l'dme.
(in aufgenommene@ Rinb. Fits adopttj.
Copilii de sufleta. I Finns adoptivus.
Sufi*, are. v. a. Flo, sufflo, as, avi, atom, are. Vfafen. Souff ler.
I
gen. Monter a cheval. (Suia unit matte. I Montem conscendo. G roar one
montagne).
Suit*, part. I Ascensus, conscensus, a, um. 7fufgefriegen. Monte, e. gravi, es-
calade, e.
quite, o bubd rea, rani. I Cancer, cancri, m. Sera& Chancre, same d'ulchre qui
ronge.
Ce tine de erased; bubd. I Canceraticus, a, urn. il3on Rrebe. Cancerneux, ewe.
Sula. I Subula, ae, f. WE*. Alene, f.
Sulfina, o fldre. I Melilotus, i, m. eteinflee. Fleur, f. p/ante.
Sulimaneseil, nire. vipsesci. v. a. I Fuco, infuco, as, ari, atum, are. gttrben,
edjminfen. Teindre, farder, colorer.
Sulimanire. I Fucatio, infucatio, nis, f itirbung. Action de farder.
Sulimani. I Fucus, ci, m. pigmentum, ti, n. edOninfe. Teinture rouge.
Sulimanitit. I Fucatus, a, urn. afeftirbt. Teint.
IS
www.dacoromanica.ro
870 Sts.
Suli,faxi. j Hasta, ae, f. jaculum, li, n. 3ttrifpief3. Jaye lot.
Stalk, la 7 e.boiulu de FFessutu. j Insubula, ae, f. insubulum, i, n. liciatorium, rii.
22enbelbaunt eitte8 14eberti. Ensauple, f. rouleau, faisave parae du metier it
timer.
Surma. I Summa, ae, f. Eumme. Somme, total, totalite.
Sumanu, cundrii, zeche. I Sagum, i, n. R3auernrocf. Sayan, sorte de manteau.
Sumeleacti, tire. me sum. I t-ubnitor, tens, nisns sum, nixus sum, niti. praesu-
mo, is, sumsi, stuntum, sumere. arrogantia efferor, reris, elatus sum, efferri.
Chid) au uief pitmen. Avoir de la confiance en se.
Sumetie. j Subnixio, nis. arrogantia, ae. elatio, nis, f. (tora, 2ermeffenbeit.
Arrogance, hardiene, presomptian, f.
Sumeliu, adj. I Subnixus, elatus, a, urn. arrogans, tis, o. 53crtneffen, fid) Mei
autrauen. Arrogant, confiant, fier.
Sumnii cllnei. I v. A7111411.
Sunatore, o p/anta. j 1-13 pelican] , ci, n. 30nithi6pgalt3e, OtTenfraut. Mille
pertuis, plante.
Stanatoriu, resuncitora, adj. I Sonans, tis, o. sonorns, a, inn. St (ingenb, fOat.:
fenb, ertiinenb.Sonore, retantissant, e. qui resonne.
Vunetl. I Petaso, nis, m. perna, ae, f. ed)infe. Jamban, m.
If unet1 bunil, delicatii. Teniacae, arum. @Me niebfitbe ecf)infett. Jambon deli-
cat, jambonneau.
Sunetil a unui clopotu. I Sonus, sonitus, us, in. Zan, effpfl, Mang Ritentis-
semen&
Sunetu tuuutui. v. Buhaire.
Santa, a fi, fit e. I Sum, es, fill, ease. Lein. Etre.
Sunlit de facie. I Adsum , es, adfui, adesse. 035egentroiirtig Fein, Etre prisent,
assistant, e.
Nu suntzi de facie. I Absum, desum, etc. Titbt ba fein. Etre absent.
Suntu in liiuntru. I Insum. Zarin fein. Etre liana . .
Suntil intre. I Inter sum. Za aruijOen fein. Etre entre.
Suntu mai mare preste ceva. I Praeauni. Sorgejett fein. Presider, etre a la
igte de. . . lire le premier.
Suntii def.:impel-4. I Sub sum. Zarunter fein. ,POre sous, titre place dessoua.
Bunt pe de'supra. j Super sum liebrig fein. Etre Etre de reale.
Multe mai auntti pe d'asupra, raMdfile, etc. j Multa supersunt. tI ift nod)
bief Orig. 11 est encor du mete.
Suntic cuiva de folosii. j Prosum. g2ii lit fein. Lire util a quelqu'un, etre a-
vantagieux.
A nu fi de folosii nicf rie'pi, nici altora. I Nec sibi, nec alteris prodesse. Lb:
nittfit fein. Etre inutile a aoi mgme et aux autres.
Suntu inprotivitorii. j Obsum. .tnnberficb, fcbtibficb fein. l'aire obstacle, lire
nuiaible, lire cantraire.
Sunzulana, o fldre. v. Sanzieanii.
Sung, nare. v. n. I Sono, as, awl, aturn, nare. sonitum, edo, is, edidi, editum,
edere. Xiinett, flingen. Re'sonner, retentir, faire du bruit.
Sabra, susudrii. I Axilla, ae, f. Wdgef. Aisselle, J.
Staptil suds, grdpa de acolo. I Cavum infra axillam. Zie bobfe &fifth La trou
de sous l'aisselle.
Supa, ciorbel. I Jus ris. jusculum, li, n. Suppe. Jus, sue des viamdes mites,
bouillon, sauce.
SuptirActoevl, adj. I Ad moerorem proolivis. Bur raurigfeit geneigt. Etre
sujet a la tristesse,
Suparare. Moestitia, tristitia, ae, f. moeror, is, m. Rummer, Zetrtibtni0.
Tristesse, f. affliction.
www.dacoromanica.ro
Su. 371
Necazti, nevoie, etc. I Molestia, miseria, ae, f. calamitas, tis, f. Za0 Ungemacb.
Peine, chagrin, inquietude, embaras, abatement.
Pe: Am sup rare. Molestia vexor. 3th habe emu Ungemml).
1 Avoir de la trio-
tem, etc.
SupitratS, adj. Tristis, e. moestus, a, um. moerens, tis, o.
I Zraurig, betriibt.
Triste, abatu, e. afflige, e.
Superi, rare. pe cineva. v. a. I Contristo, as, avi, atom, are. moesto, rnoestifi-
co, as, are. tristitia afficio, cis, affeci, affectum, afficere. Zetritben, traurig
nta*n. Attrister quelqu'un, abattre ckfflipr.
II, Me auperti ell. Tristor, contristor, aris, atus sum, ad. moerore afficior, ce-
I
ris, affectus sum, affici. did betritben, tranrig tuerben. .kre afflige, etre ac
cable de tthtesse.
S uptiere. I Extenuatio, nis, f. Zie 23erbilimuttg. Action, de rendre mince, atte-
nuation.
Suptiezi, ere. v. a. I Tenuo, attenuo, as, avi, atum, are. Zerbitniten, Whin
irtacett. .Rendre mince, menu, te'nu, amincir, etc.
II. Me euptiezii, sliibesca. 1 Attention, extenuor, aris, atus sum, ari. Minn mer-
ben. S'attinuer, s'amaigrir.
Suptire, adj. I Subtilis, e. tennis, e. gracilis, e. Zitutt, ithittachtig.
S ub tire, adv. I Tenuiter, suptiliter. Zfirtn, pith Subtil, fin, tenu, mince.
Suptit, dedesubtg, prepos. I Sub, subter, infra. linter, unten. Sous, dessous, au
(18880148.
Pe: Suptfi mass. I Sub mensa. lIuterm Zif*." Sous la table.
Supt-earinuitorii. I Vice praefectus, i, m. Zer 91uffeber einee 13e3irfo. Vi-
ce praefet, inspecteur.
SuptS, part. lapte. Suctus, a, um. I @elegem Tete.
Al' suptd titele niaici tale. I Suxisti mammas matris tune. Zit aft an ben
V3rliften beiner Eutter gefogen. Tu as tete les mamelles de to more.
Supiulu, nere. I Suppono, nis, posui, positum, supponere. subjicio, cis, subjeci,
s ibjectum, subjicere. subigo, gis, subegi, subactum, subigere. lluterwerfen.
Subjuguer, soumettre, metere 80148.
Supunere. I Subjectio, subactio, submissio, nis, f. lintertuerrung. Assujettis-
sement, m.
Supusfi, part. I Subjectus, subactus, submissus, a, um.
Ca adj. I Obuoxius, a, urn. Untertuorien , untertban. Soumis, assujetti, e.
mis 80148.
qura, arie de treeratti. I Horreum, rei, m. Zie ediener. Aire, aire a battre le
ble, grittier. (a cerdales).
Kurd. mica. I Horreolum, i, n. Witte ttcine ecijeuer. Petite grenier.
Surarlu. f Horrearius, rii, m. Zer ecOter.liuffeter. Gardien d'un grernier, nt.
SuratalL, amica. Soror, is. amica, ae, f. ectuciter, areunbin. Arnie, f. amante.
I
www.dacoromanica.ro
872 filw.
If arluesefi. ire. frecii, apalu cu neaipu. I Arena lavo, as, avi, lavatum, lavare.
Mitt eattb rocti*n. Laver avec d'arene.
Surpare, stricticiune. I Demolitio, nis, f. destructio, eversio, excisio, nis, f.
Berftorung, eturs. Destruction, j.
N arpatoru, clarapcinatorti. I Destructor, eversor, demolitor, is, m. Zer Bernd':
ter. D es true teur, 7/1.
Surpatura. I Ruins, ae. labes, is, f. Stab Destruction, chute, f. Icroule-
went, m.
Starpis, are. v. a. I Diruo, is, rui, rutum, ruere. demolior, liris, litus sum, liri.
destruo, is, struxi, structum, struere. everto, is. subvert°, is, verti, versum,
vertere. subrumpo, is, rurnpere. Wieberreifien. Detruir. miner, ddmolir, ren
verser.
II. Mil turpg. I Labor, collabor, conuo, destruor, etc. Burammenfaffen, Warn=
menftitraett. ifercrouler, crouler, tomber.
!part* fotd, I Praeligamen, minis. subligar, is, subligaculum, i, n. &tarp,
Ziortudj. Amulette, f. tablier, divantier.
SurzueseA, ire.v. Adaugd.
S unman. Sonchus, chi, f. eaubiftel. Laiteron, plante.
Suspinare. f Suspiratio, nis, f. gemitus, us, m. Za0 eeuf8ett. Action de sou
pirer.
Suspinfi, oftare. f Suspirium, rii, n. gemitus, us, m. Za0 eeufaen. Soupir, m.
Suspinfi, nare. 1 Suspiro, as, avi, atum, are. gemo, is, mni, mitum, garners.
ecur3ett. Soupirerdeter, ou pousser des soupirs.
ustarii, d'a mulge, vacile, elc. I Mulctra, ae, t. mulctrum, tri, n. Zas Eeff,.
fafi. Vas h traire.
Swat& I Centum, indecl. .tnutbert. Cent.
Cate o sold. f Centeni, ae, a. 3u fiunbert. Cent.
A sutilea. f Centesimus, a, um. Zer, bit, bets, .f)uttbertfte. Centibme.
Asuta ors. I Centesimo. Burn hunbertfien Ertafe. Centidnie fois.
De o sutif ors, Centies. t)unbert mat. Cent foie.
I
www.dacoromanica.ro
Ta. 873
Ifilverstfttit, uscata, adj. 1 Slams, siccaneus, exsiccatus, a, um. Zvi) dett, auflee
trodnet. Sechd, e. sec.
@vent*, sbicesca. I Exsieco, sicco, as, avi, atum, are. Zroctuett. Se'cher, fair Si-
cher, &sicker, tarir.
Svargolesen, lire. me svercolesca. I Me jacto, as, avi, atom, are. me projicio,
cis projeci, jectum, projieere. adpedes alicujus. eid) fprummerfen. Se jeter
aux pieds de quelqu'un, se precipiter, s'ilancer, etc.
Sverlfi, lire. a ever/4. j Jacio, cis jeci, jactum, jacere. jacto, as, avi, atum, are.
mitto, is, misi, missum, mittere. Serf cu, fdpneifieu. Jeter, jeter sur quelqu'un,
jeter vers, lancer contre.
SvBrlii cu picidrele, deal ca calm I Calcitro, as, are. iltt6id)lagett. Baer, re
gimber, donner de coups des pieds.
Sverlaga, unu peace mica. I Gobbius, bii, m. )ie @runbei. Sorte de poison.
liver 14, trintesca, la pilmentii, una cal pe citlicretulti . I Dejicio, cis, dejeci, de-
jectum, dejicere. ,f)eruntermerfen. Jeter en bas, jeter a terre.
Swerlire. I Jactio, jaculatio, nis, f. jactus, us, m. Za6 Gerien. Action de je-
ter, delancer, jet.
Sverlire cu picioru. Calcitratus, us, in. Za6 WuofcVagen. Ruade, coup de
pied.
voeotesen, tire. sv6enesea sangele in vine, etc 1 Palpito, trepido, as, are. mico,
as, Ili, are. Silopfett, pocben. Palpiter, battre.
Svoeotire. I Palpitatio, micatio, trepidatio, nis, f. Zug St topren, bah 3o*n.
Battement des arteres, palpitation, f.
Svocotirea, baterea inimii. I Palpitatio cordis. S-peraflopfen. Battement du cceur. .
Sympatie. Sympathia, ae, f. 5:41 nitleith Simpathie.
I
Sympatisezu, are. I Consentio, is. sensi, sensum, sentire. eongruo, is, ere.
titieib f)aben, ntittilVen. Sympathiser.
T.
Ta, a ta. I Tua. Zne Zeine, Zeiniae. Ta, Henna.
Mdna ta. j Tua mantis. Zeine tianb. Ta main.
Tabiicari, care Crags abaci& pe nasti. 1 Nicotianae pulvere utens, tis, o. Zer
ZabatgcOupfer. Preneur de tabac.
TeLbeicesci peir, v. Pellariu.
Tabaehere. I Pulveris nicotianae theca, ae, f. pixie, sidis. Zabaf6bofe. Boite
a tabac, f. tabatiere, f.
Teibaci, de trawl pe nasu. j Nicotiana sternutatoria, ae, f. e(tnupitabd. Tabac
en poudre.
Taberil, laggra. j Castra, °rum, plur. n. Welt:linger. Camp, m.
Tabery de yard. I Castra aestiva. Oommerfager. Quartiera Pad.
Tabery de fdrrici. Hyberna castra. 33intetiager. Quartiera d'hiver.
1
www.dacoromanica.ro
374
www.dacoromanica.ro
Ta. 375
Tana imprejuil. I Circum cido, is, di, sum, cidere. circum seco, ns, are. 5/3e:
fdpeiben. Coupe? autour, circoncire.
Walla in dot. I Bifariam scindo. ittarnei Ipttett. Tallier en deux.
Ta la vile la mecelerie.v. Be tenni.
Vain pane. I Panem incido, is, cidi, cisum, dere. Zat3 Zrob auffeljneiben. 2-4 an-
cher le pain.
Tattuli, a scibir, cutituluf, etc. I A cies, ei, f. Zie eltneibe. Trenchant, m.
Cu dot teifitTi.' I Anceps, cipitis, o. BIurifdpleibig. A deux tronchants.
Talus& de apel.v. Yalu.
Taleniesea, ire. I Explico, explano, ns, avi, atum, are. expono, is, posui, si-
turn, ponere. interpretor, aria, atus sum, mi. rffiiren, nuSirgett. Expliquer,
dclaircir, exposer, interpreter.
Ttalenire. I Fxplicatio, interpretatio, explanatio, expositio, nis, f
Explication, f.
Talenitora. I Explicator, interpretator, expositor, is, m. interpres, tis, ttt. qr:
Wirer, 91u6reger. Interprete, qui explique.
Taleuita, part. I Interpretatus, explicatus, explanatus, expositns, a, urn. IZt=
fitirt, au@getegt. Intelprete, expliqud, &WTI.
Taleuinda, adv. I Explicabiliter, explicate, exposits. 511ar, MOM. D'une
maniere explicable, clairement.
De esplicate, de talcuite, adj. I Explicabilis, interpretabilis, explanabilis, e.
?rid)t &It erffiiren. Explicable, qui peut etre expliqui.
Wafer* movedcl. I Talerus, i, m. Zer Ziniter. Ecu, 711. risdale, f.
Talharesea, rire.v. Hops* etc.
Talie, stature. I Corporis stature, ee, f. die Veibeggeftnit. Stature, f. faille.
Talmacesea.v. Talcuesou.
Talpa a picibrului, a ciente; etc. I Plana?, ae. solea, ae, t. Sof*. Plante des
pieds.
Talpa unef case, berm dealemeii. I Pedamentum, ti, n. basis, is, f. trabs, bis.
133ruub. Base. f. fondement, m.
Talpa de sane. I Trahae pedamentum, i, n. Ed)fittentufc. Patin des tiaineau.
Punic tarps. o. Talpuesce.
Talpara, petard, tabacii. v. Pelariu.
Talpneaca, ire. punt's' talpe. I Soleam calm) subduco, cis, duxi, ductal??, du-
cere, Ziefoblen. Mettre de semelles a . . .
Tamaduesea, ire. pe cineva. I Sano, as, avi, atum, are. curo, as, avi. /awn,
are. medeor, dens, deri. sanitati restituo, is, tui, tutum, tuere. .f)eifen, fee
riren. Cluerir, trailer.
Me temeduesci. I Sanesco, convalesco scis, scere, convaleo, es, ui, late con-
sanesco, resanesco, scis, scere. valetudinem recupero, as, avi, atnm, are. @r::
nefen, heilen, gefunb rnerben. Se gudrir, se retablir.
Tainfidnire. I Sanatio, consanatio, sanitatis restitutio, sanitatis recuperatio
nis, f. teifung, ®enefung. Gudrison, cure, f.
Tamadnita. Sanatus, a, um. (gebeift. GuFtri.
I
www.dacoromanica.ro
376 TA.
Tandalesca.v. Migaescii.
Waimea la. I Temo, nis, f. temo anterior. a3orberbeiCel. Timon, m.
Tiangesca, gire. doreacii de ceua. I Nimio desiderio tabesco, scis, scere. tor
eOnittct bergeljen. Ddsirer trop, de'sirer excessivement.
Tangire, mare dorin(d. Minium desiderium, rii, n. (rode E-4nfucf)t. Grand
I
detain tn.
Tanguesca, ire. plangii pe cineva.v. Plelogd.
H. Me tangueacil ed. I Queror, conqueror, reris, questus sum, queri. querulor, la-
mentor, aris, atus sum, ari. eicI) Hagen, jumment. Se plaindre, se lamenter.
Irsinguire. I Querela, ae, f. questus, us, in. lamentum, ti, n. lamentatio, nis,
f. glop, tefrimerbe. Plainte, ,/.
Tapana.v. 7ep6011. 7'+ra. v. Tera.
Taraba, tablit la prcirStie, la micelerie, etc. I Tabula, ae, f. abacus, ci, m. men-
sa, ae, f. Tafel, t anf. Table, f. tablette.
Tarapana, batere de bani. v. Plnzerie.
Tarite. I Furfur, is, in. apluda, ae, f. gfeien. Son, m.
De Mlle, adj. I Furfureus, a, urn lion gleiert. De son.
Pe: Pane de Wife. Penis furfureus. zao greienbrob. Pain de son.
Taritosi, adj. I Furfurosus, a, urn. toll gleien. Plein de son.
Tarcona, plants. I Pyrethrum, tri, n. Ter tertram. Pyt etre, m.
Warehora, adj. I Tardiusculus, a, urn. Bientlidt flat. Un pea tard.
Tarehora, adv. I Tardiuscule. Biemlid) fplit. Un pen lent, tardivement.
'Iraqi* adj. I Tardus, serus, serotinve, a, um. Split. Tardif, lent.
Tarelia. adv. I Tarde. Split. Tard.
Pe: Mere care se coca* tariliti. I Poma serotina. Pommes qui se mitrissent Gard.
Omit mole. 1 Tardus homo. 2angfamer Mufti). Honone tardif.
V. altele, rutdrftini.
Tare, °nig, bog, etc. adj. I Fortis, e. patens, tis, o validus, firmus, robustus, a,
urn. Start, tittid)tig. Fort, puissant, vigoureux.
lerna' tare. I Fortis hiems, vehemens hiems. etarfer Sinter. Hiner vehernen-
te, m.
Tare, pane, lemmi, piimgmeti, etc. vertosii. I Durus, a, urn. .art, fprobe. Dur, e.
endurci.
Tare, °peg, rachin. I Aerie, fortis. Start, ftarf. Acre, fort.
Omit de o tare complexie. I Homo durae complexionis. lilt illettg bort fiat=
fer gompferion. H07)1771.8 vigoureux d'une forte complexion.
Cabs tare la guri. I Equus duri oris. tiartntaulige6 qfferb. Cheval qui a la
bouche dare.
Tare, adv. I Fortiter, &miter, valide. Star!, felt. Fortement, avec force.
Targa, cofti de nuele pentru a efi funtulit. I Cratitium fumarium, rii, n (2in ge=
flocritener Ellaufartg Cheminee de verges, trend.
Tarliosoa, grosS.v. Bortosti, grea.
Tarte, putere. I Rolm., boris, n. vie, is, f. pl. vises, ritim. fortitudo, dinis. fir -
mites, tis, f. graft, ettirre, Enclit. Force, fermete, f.
Tarie, latregime, soliditate. I Soliditas, tie, f. Weftigleit. Soliditd, f.
Tarts cerului, firtnamentulti. I Finnamentum, ti, m. Ta6 irtnameitt. Le fir-
mament.
Tarilorfi, adj. I Forticulus, a, um. Bientlid) ftarf. Un peu fort.
Tarla, atolu, dope., multtme. I Caterva, turba, ae, f. multitudo, dinis, f. .Nur.
fen, Role, St*r. Troupe, multitude, f. foule, troupes d'oiseaux, etc.
Cu tdrla cu cfoporu, adv. Catervatim. .tiaufentbeife. Par troupes, par bander,.
I
Tarnatil, balccnti. I Portions, us, f. prostas, tis. Ter 6altg. Portique, galerie.
Tarnaoopa, tarfita.v. Sapoiti.
Tarnava, o apci in Transilvsnia. I Cicellus, i, m. Tie go*l. .Riviere, fleuve.
Tarnita, prod de povard.v. Samarfi.
www.dacoromanica.ro
Tel 877
lea&
Telegarlu, odic' de erasure. Equus tolutarius, rii, m. equus rhedarius.
I in
Bugpferb. Cheval qui va au trot, cheval se trait.
'retina, lord nelucratti. I Ager, gri, m. locus incultus. din ungebauted aetb.
Lieu ou champ non. cultivi.
Venous*, erboaii, adj. I Incultus, herbidus, herbosus, a, um. Urioebout, trait
@rag betuacVen. Couvert d'herbe, inculte.
Tell, drot, fir de inetalii.v. Drain.
Tement a unei clidiri. I Fundamentum, ti, n. basis, is, E. 03runb, Ounbantent.
Fondement, m. base, f.
Cu temati, adj. I Fundatus, firmus, a, um. 03egriinbet. Fonds!
49
www.dacoromanica.ro
878 Te.
Pe: .Ltscru tare, cu temeru. I Opus firmtun. qine gegriinbete Wrbeit. Ouvrage oolitic,
ferme.
Temere. I Timor, is. metus, us, rn. aurtt. Crainte, f.
Temere de Dumnefieti. I Titnor Dei. religio, Ms, f. @ottainrc4t. Crainte de
.Dieu.
Temetorik, fricosii, adj. I Timers, metuens, tie, o. timidus, a, um. witrctenb.
Timide, craignant, craintif,
Temetorlu de I Daum timens, religiosus, Pius, a, um. @ottefititAtig
Beligieux.
Temnicerlu, mat marele temnitii. f Carceris praefectus, i, tn. carceris ens-
tos, die, m. gerfenneifter. (holier, m.
Temnita.v. Puscarie.
Tempescii, pire. ldifulu unei sabii, etc. Hebeto, as, are. obtundo, is, tadi,
I
www.dacoromanica.ro
Teo 879
irgna, nere. ceva fn mini. I Teneo, es, nni, tentum, tenere. habeo, es, habub
bitnm, habere. ,taften. Tenir.
Ir#nn minte. I Memoria teneo. 3m (gebacbtniffe bebaften. Non oublier.
'On* nu lewd colorea, etc. I Teneo, retineo. 5801:attn. Retenir.
Pe: Acesta pdnurd fine facia. I lie pannus retinet colorem. Ziefee Z14 bebtift
bie wade. Cet drap conserve ea couleur.
qr4nirt coprindd in mine. I Contineo, es, tinui, tentum, tinere. habeo, complector,
teHs, plexus sum, plecti. ,t)altett, begreifen. Contenir, comprendre.
Po: Cate vedre fine butea acdsta? cage vedre are? elite vedre coprindet Qnot ur- I
nas continet hoc dolium. Sit Mete timer entbdft ba6 ano. Combien d'urnes
contient cat tonneau.
Ten* pe cineva, nu'lti Wire a umbla de voia lui. I Quempiam striate habeo. Ses
manben Curb ['attn. Tenir quelgu'un strictement.
'Tani, pdetrezii. I Servo, conservo, as, avi, atum, are. erbatten. Conserver, tenir.
rgnnt o poruncer. I Servo, observo, as, etc. Salters, beobadjten. Observer, garder.
Ten& vorba, fdgailuinfa. I Promise= servo, promissis maneo, promissis eto.
Za8 ifierfprecben batten. Tenir sa promesse.
Irgnat o serbetdre. I Festum ago, is, egi, actum, agere. festum celebro, as, avi,
atom, are. geiern, einen aeiertag 4ctiten. Feter, cdldbrer.
Ten& cu cineva.v. Parana* find parse.
II. find, trdeacti multi, durezd. I Duro, perduro, as, avi, atum, are. Zattern,
frodbren. Durer, continuer d'être ou de vitoe.
Pe: Nu multi a finutd pacea. I Pax non din duravit. )er wriebe at nicbt fang
gebauert. La pain n a pas durd long temps.
'IL .Recipr. Mi find' de ceva ca ad me wag. I Aliquid apprehendo, is, di, sum, dere.
aid) an qtma6 batten. Se tenir, se prendre a quelque chose, pour ne pas
tomber.
Me find cu cineva, am amore cu cineva I Mutnos &mores habeoeum aliquo.
Snit 3entanbetn aerfiebt fein. Avoir de l'amour mutuel avec guelgu'un
Tentaii,, mai mare, fIrd, etc. I Regio, nis. plaga, ae. ditio, nis, f. Zoe tebiet.
Domination, f. territoire, en. region, f.
2. Tinutii mai mica. I Districtus, tractus, us, tn. 93e8irf. District, tn.
TAnnali, part. I Tentns, retentus, a, um. flufgebaften. Tenu, retain.
Tepenesed, nire. intdrescu ceva. I Solido, firmo, as, avi, atum, are. i8tfelligen.
Affermir, faire solide.
2. v. n. repeneacti e4. I Rigesco, obrigesco, eels, rigui, rigescere. torpeo, es, pui,
pere. qrftarrett. S'engourdir.
Tepenire. Solidatio, nis. firmitas, tie, f. Zefeftigung. Solidus, I.
'repentant, part. I Solidatus, firmatns, a, um. i8efeltiget. Affermi, fortifie.
Tepenit, adj. I Solidus, firmus, a, um. Weft, riff!. Solids ferme.
Tepenii, adj. and carps morel I Rigidus, torpidns, a, um. Starr. Rigide.
Irepenel, adj. we putere. I Fortis, e. robustus, a, um. etarf. Fort, robuste vi-
goureun.
Adv. I Solids, firmiter. Zed, gar!. Fermement, avec soliditd.
Teri. I Terra, ae. regio, nis. provincia, ae, f. )ae 2anb. Confrere, region, pays,./.
Pe: Firs Italiendscit. I Terra Italia. atatien. Italie, f.
pa lira, adj. drumi de Fero. I Via publics. 2anbftraffe. Grand cltemin, panda
route, vole publigue.
Tergi de Ord. I Nundinae, arum. f. plan. Zer aarjrznarft. Foire, I. grand
mani( public.
TerAeseit, ttriia dupes mine. I Traho, is, trail, tractum, here. ecbleppen, tub:
fcbfepOett. Trainer apris soi.
2. Recipr. hig tirditi. I Repo, is, !ape', reptum, repere. repto, as, are. serpo, is,
serpsi, serptum, serpere. artedytt, fcljiettlytt. Ramper, se trainer.
TttrAire. I Reptatio, Ws, f. reptatus, no, in. Zee grucben. Action de ramp,.
www.dacoromanica.ro
380 Te.
TAraitorlu, adj. Repens, serpens, tis. reptans,
I tis, o. reptabundus, a, tri,,
Striett enb. Rampant.
Teranit, de prcl, fiult1 patril. Patriae filing, lii, m. indigene, ae, in. 2anbela
I
duit le pressoir.
Tenea, teeing. I Torculum, Ii. torcularium, rii. torcularis, `prelum, lit n. Reiter
J3reffe. Preesoir, m.
Tesea de clod. I Trapetum, ti. torcular olearium. tetpreffe. Prawn. Is olives,
preasoir d'huile.
Teacia de tipariel. I Prelum tipographicum. ZudOntc1.13reffe. Preasoir.
Teseueseii, ire. atorcii. I Torqueo, extorqueo, es, torsi, tortum, quere. presso,
as, avi, atom, are Reftertt, preffert, auenreffen. Presser; extorquer.
Teselik, /ars. v. a. I Strigillo, as, are. atrigilli redo, is, rasi, rasum, radbre
etriegeln. Etriler.
Teaeluta. 1 Strigillecula. ae, f. (in ffeiner etriegel. Petite strigile.
Teselare. I Strigilatio, nis, f. Zao etriegein. Action d'etriller.
Teselatul, part. I Strigili rasus, a, um. aSeftriegett. Strigile, rade.
Teselariu, fabricantil de teself. I Strigilarius, rii, m. etriegeffsbritant. Fabri-
plant de atrigilea.
greleseli, sire. face oigzietii. I Cuneo, as, are. cuneatim facio, is, feci, factum
facere. Reifforntig fitneibett. Pagonner en coin.
Terfire. Cuneatio, nis, f.
f Zie BurriOung. Configuration en forme de coin.
Telitu, adj. I Cuneatus, a, urn. epitig, tuie eiu Reif. Fait en coin.
www.dacoromanica.ro
TI. 881
www.dacoromanica.ro
882 Ti.
2140re/se* clue; o yield nedijitii. I Afflictarn vitam duco, dB, dual, ductum,
ducere. ittimmerli0 leben. Mener tine vie oftige'e.
Tigris o fir& I Tigris, gridis, f. Zer Sl icor. Tigre, en.
De tigru, adj. I Tigrinus, a, um. Zorn Ziger. De tigre.
Vigra, alms rtti in Asia. I Tigris, is, m. Zer Zigerflufi. Tigre, rivier.
TIgvA cu care as scdte vino din bute. v. Tf/fd.
Ti liar°, fentee care fine, pit-Jerez& I Tenens, servans, tie, conservatrix, vie, f.
Rlelitilterin. Celle qui tient, qui conserve.
Ti 'tore, concubine.. I Concubine, ae. pellex, licis, f. Zeicbtaferin. Concubine, f.
!Mora, plistratorii. I Servator, conservator, is, m. >Bap:titer. Celui gall tient4
qui conserve.
Tiiioril, amorezii, v. Amorezii.
Vittoria, trainicu, v. Trainicii.
Tiltii, telfa, tigvd ou care trage vino din bate. I Sipho, nis, m. sipho vinarius.
Zer Other. Siphon, m.
TIltsgii, caruta cu dad rote. I Birota, ae, f. cisium, sii, n. currus birotus, i, ru.
(in pueirlibriger Hagen. Voiture a deux roues.
Willard, fluera de icicle. I Tibia e cortice salignea. 13feife nue ZBeibenrinbe.
FltIte, chalumeau, f.
Timnritz. pelariu, v. Tabacli, Argisitorti.
Timis. I Thus, rie, n thymiama, tis, n. 923eifgaucl). Encens.
Tisiitore, wait de afumatu. I Acerra, ae, f. tharibultun, li, n. itleifiraudgaft.
Encensoir, m.
Timiesil, ere. v. a. I Ture suffio, is, ivi, itnm, ire, incenso, as, are. IDEt
923eibroudi random. Encerzser.
Tiantiora , o *acid de grddind. I Chenopodium, dii, n. Zer ruo§friecipnbe
Plante
gtinfefuO.
2. De cdmpii. I Tencrium, crii, n. Zie iSetbripreffe.
Timpani, v. Dobd Timpa-tempit.
TinA, noroiu. I Lutum, ti, coenum, ni, n. Ref), SY/craft. Boue, J.
Tindii. I Atrium, trii. propileum, lei, n. Zee 51304auti. Salle, entree, f.
Tinganeacyl, mire. I Tinnio, is, nivi, nitum, nire. Minion?. Tinter.
Tingire. I Ahennm vas, vasis, n. gin .tupfergegirr. Vas d'airain.
Tinos*, adj. I Lutosus, coenosus, a, um act§ig, ntoraftig. Bourbeux, fan-
geUX.
Tintarit. I Tabula lnsoria, ae, f. Za0 epieibrett. Tablette a jouer.
Tina, semnii. I Meta, se, f. signum, ni, n. Za0 Biel. But, terme, m.
Tintarity. I Culex, cads, m. Cam. dpate. Cousin, moucheron, m.
Tinteaci, tire in semnii I Collimo, collineo, as, avi, Mum, are. Siam. Visor.
Tintire, on ochif la ceva. v. Afintire, ochire.
Tint116, ochitti, part. I Collimatus, a, um, SIM bee Biel gericfitet. Vied
Tioca to cataitl din care (mute coca. I Theca, capsule, ae, f. Staple!. Etui, at.
Tiparin. I Typarium, rii, n. typus, pi, in. Zie Zudibruderldirtft, ben Zruct.
Figure, pression.
Tiparesesl, rire. I Typis imprimo, is, pressi, premium, primere. edo, is, edidi,
edituru, edere. (dad /a lumind). Zntefen. Presser.
Pe: Tipdreecu, o carte. I Librum imprimo. in 8uc bruden. imprimer tin Byre.
Tips rire. lImpressio, editio, Ms, f. Zoe Zruden, bie Vtuffage, bie gfusgabe.
Edition.
Tiparitorii. I Impressor, is, in. Zer Zrucier. Imprimeur, in.
Tiparita, part. I Preset's, impressus, editus, a, um. gebrudt. Imprimd.
Tipograile. I Typograpbia, ae, f. Zudibruderei. Typografie.
Tipogrard. I Typographus, i, rn. R3uchbrucfer. Typographe.
Tipsie. I Sartago, iris, f. Ziegef. Poole a frire.
Tips, ehipii.v. Chip/.
www.dacoromanica.ro
To. 883
Tocesei.v. Temperas'.
Toei la. I Rota acuminaria, ae, f. "Sdgeifrob, ec§feifitein Meule is aiguiser.
Toeitore.v. Cada.
Toema.v. Intocma.
Toema, adv. I Recte, prorsue, sane, profecto. ®erabe. Just.
Pe: Tocma in bunk timpg. I Profecto, comode. &robe an red)ter 3eit. Exacte-
ment li temps, just au temps.
Toomelit. I Conventum, ti. pactum, ti, n. conditio, nis, f. R3ertrag, $ergleicb.
Accord, paste, m.
Toemeseti, mire. punii la rentluialii.v. Renduesci.
Toemesmi, diregd. Reparo, emend°, as, avi, atum, are. reficio, is, fedi, fee-
I
www.dacoromanica.ro
884 To.
A beiranetelol d, razimulti I Columen, minis, n. praesidium, dii. fulcrum, cri,
n. CStiipe, etod. App'ii, f.
Toleer*, pallid. I Infundibuium, li, n. Zrictter. Tube, entonnoir.
Tomna. I Auttunnus, ni, in. Automne, f.
Tomnatiefi, adj. de tdnena. Autumns, a, mu autumnalis, e.
j Oerblific§.
Automnal.
Pe: Grad de Edina& I Triticum autumnale. .erbitirtti*. BM d'automne, froment
automnal.
Se face toning. I Autumnescit, impers. gO mitt) .f?erbit. L'automne commence.
Tong', butoiu. I Ores, cae, f. doliolum, ii, n. Zonne. Baril, m.
Topazie, topazg, pOrli pecidsii. Topazins, ii, m. Zer Zopae. Topaze.
I
Topesefi, pine. ceva. I Liquo, as, ayi, atm, are. solvo, resolvo, is, vi, solutum,
vere. lique facio, is, feci, factum, facere. edpnet3en, ierfcluttet3en. Fondre.
Topese4 cdnepd, inn. I Macero, as, are. i.tnueichett. Macerer, rouir Is lin. et
le chancre.
II. Recipr. Me tooescii. I Liquesco, tabesco, scis, scene, lique fio, fis, factus sum,
fieri. ei6 fdpnefien, *men. Se fondre.
Topila, de topita canepa, etc. I Leone, us. (macerandae cambia). Zoo Zeip
warier. Lac a tramper is lin et le chancre.
Topire a auruluf, a cerei, etc. I Liqttatio, liquefactio, solutio, nis, f, tJag eaptiefo
Sett. Lipid faction, fonte, f.
A inului, a clinepii. Maceratio, nis, f. Zag Zeiaen. Maceration, f.
I
rn cinches.
Pe: did cu arta'. I Ola ansata. stienreitopf. Pot le anse.
Torti. I Netum, ti. nata fila, orunn, plur. fila torte. Zee 03eipinnit. Fit.
Tortaral, chino, chinuire. Cruciamen, minis. cruciaraentum i, n. cruciatus, us,
m. cruciabilitas, tis, f. q3einignitq, 2/tarter. Tourmcnt, torture, supplice.
Total, adj. I Totus, universus, a, um. @am, imigerammt. Tout, total.
Pe: Mil cetatea. I Tote civitas. Zie gauge (tabt.
De Otis. I Ex toto, in toto, in totum. C33iin3fidj, ilbet*upt. Tout, total, ear
tierement.
Totfi, fie care, adj. I Omnis, cunctus, quivis, quiscrinque. %fie, jeber. Chacun,
e. queleonque.
Pe: Totti omu/ii. I Omnis homo. quivis. (yin jeber Peng. Cheque homme.
Tote d'a sow, adv. I Semper, perpetuo, omni tempore. 3mmer, ftet6) of(eleita.TPie
jour.9.
Totull, adv. I Tamen, attamen, nihilominus. Zot jebocii, bennoci). Cependant,
pourtant, touts foie.
www.dacoromanica.ro
Tr. 385
www.dacoromanica.ro
888 Tr.
Mi tragic din cutare lira, de ndma, de origin. I Originem duco, ortum traho,
etc. etammen, abftammen. Descendre de quelqu, firer son origins de. . . .
Pe: Toti ne tragemis de la Adam. I Omnes ab Adamo originem ducimus. fir
ftammen ant Don 9.1bam ab. Nous descendons toes d'Adam.
Tragultl, tragace, curcubetd de a &age vital. v. Curettbeta, ttlf4.
Trainicie, durare. I Firmitas, durabilitas, tis, f. Zit Zauer, Zalterbaftigteit.
Durde, conservation, soliditd, f.
Trainici. I Firmus, a, um. durabilis, e. Znuerbaft. Durable.
Train. I Victus, us, m vita, ae, f. Zeit Qebcn. Subsistence, f.
Traits. Usus, us, m. cliebrand). Usage, genre de vie.
I
www.dacoromanica.ro
Tr. 887
Pe: Trebue se acrid o epistold. Oportet me unas literas scribere. .acf) mufi einen
I
www.dacoromanica.ro
888 Tr.
Treca cu vederea. I Transeo, praeter eo, ris, ivi, itum, rire. Uebergeben, fiberfeter.
Surpasser, lchapper.
Mi trees pifatu, etc. v. Scapd, mi scapa.
Tree* prin multe necasuri. I Defungor, genie, defunctus sum, defungi. lleberz
fleben.
Pe: Am trecut prin multe necasuri. I Multis calamitatibus defunctus sum. .acit
babe bid fettb fiberftattben.
Tree*, trecere, tempi, vara, etc I Transeo, abeo, praeter eo, is, ivi, itum, ire.
elabor, beris, elapses sum, elabi. Sergeben, bergi6en, berfdttoinben. Dispa-
raitre, passer.
Pe: A trecutii amid. I Abiit jam annus. (din of r ift bergangett. Un an est passé,
west rile.
in septdmena trecutd. I Elapsa hebdomada. Zie borige 03ocbe, bie nerfloffene
..Bodte. La aemaine passé.
Tree* din viola. I Vita defungor, genie, functus sum, fungi. obeo, is, obii, obivi,
obitum, obire. morior, ieris, mortuus sum, mori. exstingvor, veris, exstinctus
sum, exstinqui. eterben. Mourir.
Trecu, mi ga(i, mi isprciveseti. I Deficio, cis, feci, fectum, ficere. ZuSgeen,
au enbe geben. Se finir, s'eteindre.
Pe: Trece vinu. I Deficit vinum. Zer R33ein geljet aug. Le yin se finit.
Trece pldia, fnce'tei d'a ploia. I Desinit pluvia. Zer ategen bort auf. La pluie
cease de tomber.
Mi aft trecutii frigurile. I Febris me desiit. Zat3 Bieber at aufgebort, bat
mill) nerlaffett. La fienre m'a /aurae.
Trecuta, timpii, and, ilioa, etc. I Elapsus, praeteritus, a, um. part. £Bergaugett,
berfioffen. Passé.
Pe: In anu trecutd. I Anno elapso. 3m bergangenett 3abre. L'annde passé.
Trecutit dincolo, preste apci, etc. Transvectus, traductus, translatus, a, um.
I
www.dacoromanica.ro
Tr. 8R9
Beaune' etc trei piciore. I Tripus, tripetia, ae, f. din breifilfiiger Sit. Siege
it trois pieds.
Cu trei name. Trionymus, a, urn, adj.
I )rei Tamen 4abenb Qui a trois
9101118.
Cu tref forme. I Triformis, e, adj. Zreiformig, breigeftaftig. Qui lc trois formes.
Rescrucea a trei calf. I Trivium, vii, n. StreuQtroeg Carrefour,
In trei much.f, dungi, etc. I Trilnterus, a, urn. Zreifeitig. Qui lc trois abler.
In trei Unghlurf. I Triangulus, a, urn triangularis, e. Zreierfig. Triangutaire,
qui 2; trots angles.
Cu trei cordi. Tricordis, e. Zrelleitig. A trois cordes.
Cu tref Venal& J Triremis, is of. On breintberigeS eoiff. Qui Is trois range
de tames.
In tref i(e. I Trilix, licis, o. rreibratig. Qui a un triple tissu.
impartescu in era. J Tripartior, tripertior, tiris, titus sum Uri. 3n brei Cjeile
Oeifen. Diviser en trois parts.
Inpli)titii in trei. I Tripartitus, a, UM. 3n brei trieiCe getfyilt. /Naiad en trois
parts.
Cu trei noduri. Trinodis, e. adj. Zreifnotig. Qui a trois meads.
I
www.dacoromanica.ro
390 Ta.
Trepta, gradii de ondre. I Honoris gradus, ns, rn. qrenfture, g§rettitaffer. Rang
d'honneur.
Trepte ale whir. I Scalae gradus, ns. Zreppe, ( tiege. Degrd de reecalier.
Treed*, tuna mica. I Mortarium, rii, n. 9:Rorfer. Mortier.
Trestle. I Arundo, dinis canna, ae, f. Rohr. Basseau, cantle.
De trestle, adj. I Arundineus, arundinaceus, a, urn. Zon %oh; bon echilf.
De roseau.
Pe: Baston de trestie. Baculus arandinens. Rohl:flab. Baton de roaeau.
I
Trestiosa, adj. cu mult'd trestie. I Arundinosus, a, urn. ERohrig. Plain de ro-
Beaux.
Tresvesea, trezesca pe altu din belie, etc. v. Deebatii.
Tresvesea din eoninii, v. Deatepta
Tresvie. I Sobrietas, tis, f. die 91iiitterneit. Sobrieti.
Tref* adj. I Sobrius, a, um %littera. Sobre.
Tree a, deftepta din eamna. I Vigil, is, o. experectns, a, urn. 2Bad), SaVam.
Trevere. I Vinacea, orum, n. plur. weber. Papins de raisin.
.Rachia de trevere. I Crematum vinaceornm. Trebcrbratuttroein.
Trierare a graului. I Trituratio, nis. f. )aI3 Zreichen. Action de battre le bid.
Trieratora. I Triturator, is, m. )er Zrelchrr. Cella qui bat le ble.
Triers, rare. v. a. bald grange cu £mblcu ii. I Eater°, is, trivi, tritum, terere.
trituro, as, are. Zreichen. Battre le ble.
2. Trier& cu boa, cu earl. I Calcando fruges exprimo, is, pressi, pressum, pri-
mere. @etre ibe auqtreten. Fouler is 1,14.
Trierata, part. I Extritus, a, um. %fuegetreten. Fouls, grain battu.
Trifolu, o bd. I Trifolium, lii, n. &lee. Traffic.
Trifoia mare. I Melilotus, i, m. eteinftee Me lrlot.
Trambita. I Tuba, ae, buccina, ae, f. Zrompete, 13orautte. Tronrpette
Tritmbitasa. Tubicen, cenis, buceinator, is, m. Zrompeter. Trompette.
I
'Myer.
Trimita afara. Emitto. 9lueichiden. Faire eortir, envoyer.
Trimita £n lontru. I Immitto. titteinfthicten. Envoyer clans.
Trimita inainte. I Praernitto. R3orau9ichiden. Envoyer devant.
Trimiti ind,ereptfi. I Remitto. Burilefichitfen. Renvoyer.
Trimita dincolo. I Transmitto. tinilbrrichidett, tiberfettben. Tranemettre, envoyer.
Trimita fncdce f ncolo. I Circummitto. erumid)icfeit. Envoyer c/a at za, envoyer
de taus cot&
Trista, adj. I Tristis, e, moestus a, urn. dolens, tis o. Traurig, betrilbt. Triage.
Triumfa. I Triumphus, i, m. Triumph. Triomphe.
irriamfeza, fare. I Triumpho, as are. Zriumphiren. Triumpher.
TrIamfatoria. I Triumphator, is, m. Zriumphirer. Triomphateur.
Ce fine de triumfa. adj. I Triumphalis, e. Brun Zriumph gehorig. Triom-
phale.
Troca, copaie, alble. I True, ae, f. alveus, i, m. Zrog, Titufbe. Auge, huche.
Troca, albie de framentata pane, etc. Magis, dis, metre, ae, f. alveus pisto-
rins, i, m. 8adtrog. Ruche, petrine.
Troca de apalatt. rufe. I Alveus lotorius, i m. 92archtrog. Lavoir, m.
De adapata vitele. Alvens aquarius. gaftertrog. Auge, f.
I
Traca pentru poref. I Alveus suarius. eautrog. Auge pour lee pores.
Fuca pe cineva trocci de para., batjocorescii. I Quempiam maxima ignominia,
www.dacoromanica.ro
Tu 891
afficio, cis, affeci, fectum, afficere. emauben mit e.timpf bebecren. V. bat-
jocoreaca.
Trocna, &Anil. I Gravedo, dinis, f. catarrhus, i, m. atarrk bee eduntbfeu.
Catarrhe, in.
Trocula, copaze. I Alveolus, i, m. Zeiigfein. Petite auge.
Trout. I Tronns, thronns, i, m. 11jron. Trone, m.
Tropotesci, tire, tropnesmi ea picidrele. I Subplaudo, is, dere. Supplodo, is
plosi, plosum, dere. Zappen, ftampfett. Manner.
Tropoire, tropotA. I Subplosio, nis, f. Strepitus, us, m. Strepitosus incessus,
us, xn. Za6 Mtfilampfen. Tatonnement.
Mergii In tropic. I Tolutim incedo. fit Zrapp gebeit. Aller au trot, troller.
Troscoteltli. I Polygonum, i n. Ntrae(fraut. Remolds.
2) 0 &bill' grass. I Portulaca, ae, f. q3ortular. Plante.
Trosnesci, V. Triisnesmi.
Truda, munca. I Contentio, nis. intentia, ae. opera, ae, f. labor, is. nisns, co-
natus, us m. Zemilbung, Mtfirengttug. Travail, ouvrage, peine.
Truditorl, adj. I Laborans, tie, o. laboriosus, operosus, a. urn. EllitIgam, ay=
bei lam. Laborieux.
Trudescd, dire, v. n. Munceseil, V. Serguesca.
Trudites, adj. I Multo labore fractus, a, m. (Zutfrilitet. Affaibli, fatigue.
Trufasn, mevdru, V. Falosei.
Trunchiu, butucii. I Truncus, ci, stipes, pitis, tn. caudex, dicis. etoct, Shot.
Tronc, souche, beehe, morceau de gi os Lois.
Trupesce, adv. I Corporaliter. Storberf4, ffeiglic§. Corporellement, materiel-
lenient.
TrupeseA, adj. on ce are trupti . I Corporeus, a, urn. corporalis, e. 2eiblidh
fiirbetlick Corporel, materiel.
Trupesi, lapcinii la corp.'s. I Corporosus, corpulentns, a, um. MAI befeibt.
Gros, gran.
Trupina, V. Trunchiu.
Trupsord, dinar. I Corpusculum, li, n. Rorberdlert. Petit corps.
Trup*, carpi de ondi de animal, etc. I Corpus, poris, n. aorrer, 2eib. Corps.
Trupia, corpg, ori cc lucru solidi's. I Corpus, oris, n. ktirber. Corps.
Fara' trupii. I Incorporeus, a, um. incorporalis, e. Insensilis, e. elute St dew,
feiblo0. Immateriel qui n'a pas an corps.
1)Te trupesce, adv. I Iucorporaliter. Unforberfi4 Immaterielement.
Intrupezu, admit* o trupei de ceva. I Incorporo, as, ave. einnerfeiben. Refunir
plusieurs chose& agreger dans une cermpagnie, incorparer.
Trait*, doff's, coltuefi, baba to pane. I Tuber, is, n. panis tuber. Zad %Wig thin=
fene bout Grob.Tumeur dans Is pain.
Tn pronum. I Tu. )u. Tu toi.
Tutimt, dv,cenit an numgrii de 12. I Duodecim. Za0 Zutenb. Douzaine, f.
Tufa. I Dumus, i, m. &bug. Buisson.
Tufa Genera; I Frutex, ticis, m. etraucb. Arbrisseau, f.
Tufarlu, tufiei, crangg. I Dumetum, ti. frutetnm, fruticetum, ti, n. (gebtift1).
Pepiniere, bruyeres, lieu couvert de buissons.
Taros*, adj. I Fruticosus, fruticosus, a, um. $offer Ilebtifdr. Couvert d'ar-
brisseaux.
2. Penni tufo* fldre tufcisa. I Ramosus, fruticosus, a, um. etaubig, liftig. CMS-
vert de rejetans, rameux, ease.
Taira, rachig slabii. I Crematum, ti, /1. 423rannnroein. Esau de vie Jaible.
Tulba, cutie cu seigelf. I Pharetra, ae, f. corytus, i, m. Ri4er. Carquois, m.
itui a fleshes.
Tulei, cocdnii a unei plante. I Caulis, is. scapus, i, stylus, li, m. C tengef. Tige, f.
www.dacoromanica.ro
392 Tu.
Tuleis de porumbii cu griiuntele. I Arista, ao. panicula, ae,f. Men, Scaft.
Panicule, panic, f
Pe: Porumbti nestdrImatii, cu Mel I Tnrcicum hand explicitum. itufurutpRolben.
Mats, non explique.
Tulpina. I Culmus, 1. in. halm. Tige de plante.
Tulipana, o Aire. I Tulips, ae, f. Zuipe. Sorte de Fleur.
Tunartu, soldatii I Miles tormentarius, m. ¶)er Runnier. Cannoniere.
Tunarie. I Tormentaria, are, tie, v. Artilerie.
Tundra, zeeke, v. Bas un vestimentii.
Tundere. I Tonsio, nis, f. 70aq eci)eeren. Tonle, f. action de tondre.
Tundra, dere. v. a I Tondeo, es, totondi, tonsum, dere. detondeo, es, detondi,
detonsum, dere edyeren, Wye. Tont/re.
Tundetora. Tonsor, is, m.
I :Der edjecrer. Celui qui tond.
Tundetore. I Tonstrix. tricis, f. Zie ecbeererin. Celle qui tond.
Tuneta, trcianeta. I Tonitrus, us, m. tonitru, u, n. Zonner. Tonnerre, m.
Tunetnia, sunFtu tunului, v. Bulaire.
Tunsa, part. I Tonsus, a, urn. 6efc0rett. Tomb:, n.
Tunsura a perului. I Tonsure, ae, f. eceerung. Tonte, f. tonsure.
Tuna. Tormentum,
I ti, n. canon. is, m. ganone, etiief. Canon, on. pice d'ar-
tilerie.
Dau cu tunu. I Torrnentum explodo. Zombarbiren. Bontharder.
Batas cu tunurt, o cetate, etc. I Mums eel moans ferreis globis obrno, is, ui,
utum, were. tormentis bellicis arcem oppugnare. tormentis urbem verberare.
@ine ae Rung canoniren, bombarbiren. Battre en brcIte, battre lea enure ts
coups de "anon. canonner.
Gloniu de tuna, ghiuleaoa. I Globus tormentarius, m. Stattonenfugei. Bombe, f.
V. Artilerie.
Tuna in ceriu, v. impers. I Tonat. @.9 tinned. It tonne.
Tur bare. I Rabies, ei, f, Raferei. Rage, J.
Gandacii de turbare, de lad. Cautharis,' ridis, f. Speatildie Vliege. Es-
I
carbot.
Turbnta, adj. I Rabidus, a, um. 2T3titbenb, tuiitl)ig. Enrage.
Turbo, are. v. n. I Rubio, is, ire. 213tit4eitb tverben. Etre jurieux.
Turbnrare, vralbil, etc. I Tnrbatio, nis. turbulentia, no, f. turbor, is, m. Zerz
roircung, Berritttung. Trouble, deaordre, m.
Turbnratoris, v. Invrajbitorit.
Turbure, adj. I Turbidus, turbulcntud, a, um. Zritbe. Turbulent.
Turboare, adv. I Turbide, turbulenter. Zrilb. Avec turbolente.
Turbure o plants. I Scadix, cis, f. Starbel frau t. Plante.
Tairbures, rare. apa. I Turbo, as, avi, atum, are. turbidum facio. Zritben, tritbe
=diem Troubler.
Turbure, fnvrajbescii, v. inmadbeacii.
Me turburti, v. Mi nulnitu.
Turceice, adv. I Turcice. Ziirtifd). Turquoise, en Calque.
Turcese, adj. I Tnreiens, a, um. Zitrfild). Turque.
Turcia. I Turcia, ae, f. Zitriet. La Tarquie.
Turea. I Turca, ae, f. itrf. Turgue.
Turecis, carentbfi de cismil. I Coturni scapus, i, m. etieferriAre. Le traverse
d'une cothurne. tige de botte.
Turma de vile, de (intent, etc. I Grex, gis, m. .eerbe, eci)aar. Troupeau,
troupe.
De vile. I Grex armeutornm. @ine tieerbe 93ie4. Troupeau de bdtail, d'atzi-
maux.
De turma, adj. I Gregalis, e. Bur .toeerbe gObrig. Du Tame troupeau.
Din tumid; adj. I Gregarins, a, tun. iBon ber Oeerbe. De la foule. de troupeaa.
www.dacoromanica.ro
Uc. 393
Purina de Omenl, de amici. I Grex amicorum. lilt g)aufen Zrennbe. Une troupe
d'amis, assemblee d'amis.
Turnia de passerf. I Gres aviurd. ogelzScf)aar. Troupe croiseaux.
Purina de asini', de nidgart. I Grex asinorum. eerbe. Une troupe cranes.
A priimi £n turm'd pe etc. I Aliquem in gregem recipere. linen mit in bie
Oeietild)aft nefunen. Recevoir guelqu'un Jana la compagnie.
Turnigora. Turricula, ae, f. Zfiiirmcfpu. Petite tour, tourelle.
I
U.
reenica, disciplu. Scholariu. Discipulus, li, m. Siffer. Eleve, icolier, dis-
ciple.
2. Weenie:a la nidrii. I Molltoris adjutor, is, in. Eitilerburice. Garcon meu-
trier, rn.
3. Weenicii in o messerie. I Tiro, nis, D3. 2erjuttge, 2erIntbe. Apprenti, m.
a Discipula, ae, f. eciAterin. Ecoliere, I.
I
www.dacoromanica.ro
394 Iron.
re Were cu petrif Lapidatio, nis, f. eteittigung. Lapidation, f.
I
111cidit, dere. ye I Oceido, is. cidi, cisum, cidere. neco, eneco, as, avi, atum, are.
Interfieio, cis, feci, feetum, ficere. Interimo, is, interemi, interemtum, rimere.
Macto, vita privo, as, avi, atum, are. 9Itorbetr, tobten, untbringett. Tuer,
dormer la morte, faire per ir.
Vite la macelifrie. I Macto, as etc. edyfachten. Tuer, immoler.
Yield& cu petrif. Lapido, as, avi, attire, are. eteinigen. Lapider.
I
www.dacoromanica.ro
I1n. 395
www.dacoromanica.ro
396 lin.
lUndeva, adv. I Alicubi, nsquam. 3rgenbroo. En quelque endroit.
Loculii uncle trimit ceva, la care mergd. I Aliquo, quoquam, quopiam. `,}Lc
Dana quelque endroit.
genb Mobin.
lUnditik. I Hamus, i, in. 2inget. Hamecon.
Pe: Prindii pad cu unclip. Piscor Immo.I Ott bet' 9Ingel ficben. Pecker a
l'hamecon.
lUndren, v. Indrea
lUndeza, are. I Undo, as, are. ebulio, is, livi, litum, lire. 923effen foetid!. On
doyer, couler A /lots, bouillonner.
lUndezel, me virsii. v. Baltuescii.
lUneltA, v. Sena.
Uneorl, adv. I Nonnunquam, interdum, subinde. Zigmeilen, mancbmai, bann unb
maim. Quelquefois.
IJnesril, nire. ceva I Unio, is, nivi, nitum, nire. R3ereinigen. Unir, reunir.
II. .Reciprocii. Ali unescii. I Unior, coalegco, eels, coalui, alitum, coalescere, con-
jtingor, connector. aiereinigen S'unir, se coaliser.
lUnflare, v. Inflore.
Ungatorin. I Unctor, is, m. etntierer. Ce lui qui graisse.
11Ungatore. I Unctrix, cis, f. ecbmiererin. Celle gui graisse.
lUngere. I Unctio, nis, f. litus, illitus, us, in. Zat Sdpieten. Onction, action
d'oindre.
Iingbeti. I Angulus, i, in. Vinteldjen. Angle, coin.
lUnghie. I Ungvis, is, f. 9-taget. Ong le, f.
lUnghltii, v. Unditi4
lUnghiu. I Angulus, li, in. einfei Angle.
Cu unghiuri, Angularis, e. cfig. Angulaire.
Prin tote unghiurile. I Angulatim. Zilrtlj die Z3inlet. D'angle en angle.
lUnghiuta, unghie mica, I Ungviculus, i, m. Ttigeldjen. Ong let, petit ongle.
lingti, gere. v. a. I Ungo, is, xi, unctum, ungere. lino, is, livi, linivi, levi, litum,
linere. edgnieren. Oindre, graisser.
2. lUngii, ranjescii, v. Manjescii.
IJogurfi. I Hungarus, i, in. )er Ungar. Hongar.
Ilnii, uncle. I Quidam, quaedam, quipiam, quaepiam, nonnnlli. inige, VRalube.
Quelquee.
Iliicornel, V. Inorogii.
7Unime. I Unitas, tie, f eintteit. Unitd.
1.1nire. I Unio, consensio, nis, f. concordia, ae. unanimitas, tie, f. inigfeit,
einberfltinbniP. L'unite.
11Unhforn, adj. Unicus, solus, a, um. gittaiti, aUein. Unique.
lUniti, part. I Unitus, conjunctus, a, um. tIereinigt. Uni.
Unsure, grasinte. I Pingvedo, dinis, f. pingve, is, n. pingvitudo, dins, f. edintaf3,
weft, aettigfeit. Graisse.
lUnsere pentru a unge *fruit; etc. I Ungventum, ti, n. eathe. Parfuns, porn-
made, f.
113nspreclece. I Undecim. eiff. Onze.
lUnspreclece infi. I Undeni. ailioiliter. Qui sone par craze.
A unepredecelea. I Undecimus, a, um. fliffte. Onzieme.
De unepre ece ort I Undecies. itftnai. Onze foie.
A unapre ecea Ord. I Undecimo, undecimum. eititent, bum eilften Vale Pour
onzieme oia .
linsurosia, graati, adj. I Pingvis, e. Sett. Gras, engraissi.
Until. I Butyrum, i, n. '.butter. Beurre, vt.
Latn de lemnii. I Olivarum, oleum, i, n. Zdumol. Huile d'olive, f.
lintura. I Adeps, dipis. arvina, ae, f. ecbmeer, Graisse.
www.dacoromanica.ro
Ur. 897
www.dacoromanica.ro
398 Ur.
Crechea pendia: Branchia, ae, f. Zer Riefer. Branchies, (mice de poisson.
I
Hurlement, in.
.teuTen, Coebriiff.
lUrlu, are la lupu. I Ululo, ejulo, as, avi, atum, are. .eulfert. Hurler comme un
loup, comme un chien.
UrInVela, ferecciturci, farina mare. I Vilissima farina, ae, f. aufintefif.
lirluencii, ire. macinii mare. I Crassius molo, is, molui, lituni, molere. ediro
ten, grbbrid) mahren. Eyruger
1Jrnia, finite's unui lucru. I Finis, is, in. ultimum, postremum, mi, n. Za0 Mtbe,
bag Petite. Fin terine, m.
lUrina., a piciorulul, a carului, etc. I Vestigium, gii, n. auOtagen, a4tritt,
epur. Trace, vestige, f.
Gehl din urma, adj. I Ultimus, extremus, supremus, postremus, novissimus, a,
um. 2e4te, 3fingfte. Le dernier.
Pe: Tudecata cea de pre urinii. I Extremum judicium. Za0 jititgfte 03eritt. Le
jugement dernier.
Ducti urma cuiva, iIii urma. Vestigium cuiuspiam prosequor. )er Spur
nacbgeben.Pour suivre le vestige de quelqu'un.
lirmare dupla' altu. i Secutio, nis, f. ;die Rathrolge. Action de suivre.
lUrmare in vre un poetil. I Successio, nis, f. 92ad)fo1gung. Succession, f.
lUrmare a faptelorti cuiva. I Imitatio, nis, f. 91acha1)mung. Imitation.
Ce urmeazd dupd unit processes' sea resbellti. I Sequels, ae. consequentia, ae,
f. effectus, us, in. Zie Werge, goigerung. Succession, consequence.
lirmare, continuare a unui lucru, processii etc. I Continuatio, perseveratio, Ms.
perseverantia, ae, f. Outfitting, 33ortftrecrung. Continuation, peredve'rance, f.
11rmatorlk, care merge dun& Secutor, is, m. )er aolger. Qui suit.
I
www.dacoromanica.ro
Us. 399
lirmezi, m4rgil dupl. I Sequor, queris, secutus, sum, sequi. 910fofgen. Suivre
alter aupres.
tirmezel in functiune &qui. I Snccedo, is, cessi, cossurn, cedere 97aCofflen.
Succeder.
lUrmezelt faptele cuiva. I Irnito, as, are. imitor, aris, atm; sum, ari. sequor, etc.
9Iadjainneu. hater.
slIrmezi, continunii, ce am tnceput. I Continuo, persevero. as, avi, atum, are.
V3e4arren, fortfeign. Continuer, persiverer.
Urmi, urmezo, ieu urniic, ctinele la. venatti, V. Adurnal
Ifrnescia, nire. mifcu din loch. I Amoveo, os, movi, motum, vere. amolior, liris.
titus sum, liri. Gegfd)ieben. Mouvoir, emporter.
lUrnire. I Amotio, amolitio, nia, f, Zoe .1)inlocgtfurn- Eloignentent.
lUrsescii, de ureil, adg. I Ursinus, a, um. Zorn Ztiren, Den 18tir ang4enb. D'ura.
Mesita, destinatinne. I Faturn, ti, n, fortuna, oe, 1. sons, tis, necessitas, tis, f.
ebotte9:13orrOung, ed)icflaf. Derstination, J. fatalite.
lUrsesell, sire.Statuo, constituo, is, tui, tutrun, tuere, destino, as, atum, are.
decerno, is, decrevi, cretuzn, cerner. V3eftimmett, uerorbnen. Distiner, decider.
decreter.
Ersole. I Ursa, ae, f Lidrin. Ourse, f.
lUrsii. I Ursus, i, m. Sir. Ours, ni.
De urea, adj. I Ursinus, a, urn. Zom Q3dr. D'ours.
Pe: Pelle de ursti. I Pellis ursina. Oitrenbaut Peau d'ours.
lUrezit, urare, la flió nun-wild, etc. Gratulor, aria, atas sum, ari. felicia adpre-
cor, aria, etc. 03fitiftoUnic4en. Confiraluier, faiciter.
treza, fruptii, v. Orezti.
lUrare, felicita. Gratulatio , felicitatio, congratulatio, nis,
I f. 03titcfrvilnidyn.
Congratulation, felititation
lUrzeltl. I Stamen, minis, n. 933ebersettel. Fit tire de la quenoille.
lUrzescit penza. I Felam ordior, diri., orsus sum, diri. 21ttaetteln. Ourdir de la
toile.
lUrzescii, tncepis ceva, v. lncepii.
1Jrzita, part. I Orsus, exorsui, a, urn. Wngeaetteit. Ourdi.
Irrzica. Urtica, ac, f. Zirenneffef. Ortie, f.
lUrzieet nirtti. I Lamium, mii, n. Zie tobte 9leffef. 0, tie mcn.te.
Urzioa pe cineva. Urtica uro, is, ussi, ustum, urere. Ert 13reniteffeln Grenueu.
I
Pre apa fi pre uscatii. I Terra marique. 3u Lonbe unb 311 .933affer, Par tuere
et par mer.
11111clorit, stalpii la life& Postis, is, m. 24itrpfofte, 4ittctocf. fambage de porte.
I
11.1seit, are. usucii ceua. I Sicco, exsicco, as, avi, Minn, are. are facio, is, feci, fac-
tum, facere. Zrocfnen, biirren. Secher, faire adcher.
Me twit, Siccesco, aresco, is, scere. areo, es, ui, arere. exsiecor, aria, Mils
I
www.dacoromanica.ro
900 Va.
Me uscii de o bola I Tabesco, is, scere. 2tu93cbren. Se consumer, ae secher.
1.fli4a., yea' mica. I Ostiolum, i, n. Zbilriein. Petite porte, f.
lUlfarare de grezi. Levatio, allevatio, exoneratio, nis, f. grfeicbterung. Alle'-
I
gement, m sontriqement.
Illurare a Wei. I Levatio, mitigatio, nis, f, 2inberung. Adoucissement, dimi-
nution, f.
liffureza, rare. o ga eutate. Levo, allevo, exonero, as, avi, atum, are. grleicty:
t tn. Decharger. soulever, reudre plus tiger.
2. 1.11tarezii o ducere, v. Alina.
Me ufarezii. I Levor, exoneror, aria, atus sum, ari. CSidj erieid)terit. Se do-
charger d'une petite de on fardeaa.
lUsorift, lesne, adj. I Levis, e. facilis, e. S.kicbt. Legere, facile, aisd.
lliqora, adv. I Leviter, facile. 2etcbt. .Aisement, facilement, legerentent.
lUsps1.411, v. Ospdifi.
lUsturoIn, v. Aiu Al liurn.
lUsturinte. I Ustulatio, nis, f Za43 43rennert. Bra lement, m. bruleure.
11Justurti, rare, ratii. I Ustulo, as, are. uro, is, ussi, ustum, urere. Zreituen,
beien. Driller
lUsneulti, euddre, pre lana oilorii. i Lanae sudor, is, in. Zer ffebrige A
i(fuuci ber edpfe. La sneer de brebis, dans leur toison.
Rime* la sore, v. Uscil, sbicescu.
lUtrenle, 7.mgriciune dimineta. I Officium divinum matittiumn, n.preces matut'i aaer.:
arfilfitimbr, Morgengebet. Les prieres matinales. t'office divin du matin.
V.
Vacs. I Vacca, ae, f. Rub. Vache, f.
Vaal d'a teita. I Vacca forda, vacca feta, ae. glue trilditige Ruf). Vache plein.
Weed, cu laple. I Vacca lactaris. give Rilcb-Rub. Vache a lait.
Vaea sterpd. I Tanra, ne, t. line mitrudjtbare Rut). Tam e, vache sterile.
De vacs, adj. I Vaccinus, a, um. aion ber Stub. De cache.
Pe: Lapte de vacs I Lac vaccinum, n. Rubmikb. Lail de vache.
Vacarita, plata la vdcarii. I Vaccagium, gii, n. utp:eteuer.
Vaealuesea, ire, tencuescil. I Trulisso, lorico, as, are. tectorio induco, 613, duxi,
ductum, ducere. Eftit 11nrtet bemerfen. Enduire, cre'pir, enduire de pldtre.
Vaealuire, tencuire. Trutisatio, nis, f, Tectorium, rii, n. Zit Zan*, ber
I
www.dacoromanica.ro
Ve. 401
pelage.
Vamuemea, ire. I Portorium exigo, is, exegi, exactum, exigere. 3off einneOten.
Re'cevoir la douane, ou le peage.
V $1.plen, v. Veprea.
Vara.' Aestas, tis, f. Sommer. Ad, f.
De yard, adj. I Aestivus, a, um. eommerfict. D'ete.
Pe: pi de yard. I Dies aestivus. eottunertag. Jour d'e'td.
Grd de yard. Triticutn aestivum.
I eommermeigen. Froment d'ete.
Varnita unde arde varu. 1 Calcaria fornax, cis, f. Staffofen. Fournaixe de
chaux.
Varara. I Calcarius, rii, m. Raffbrenner. Chazifournie«.
Vareza, rare, petrecii vara undeva. I Aestivo, as, are. Ueberfommetn. Passer
l'ite en un lieu.
Varga, nufa. I Virga, ae, f. fnutbe. Verge, f.
Varga ye o materie de penzd. I Virga, liuea, ae, f. etticy. Ligne, trait, m.
raie, f.
Vargatii. I Virgatus, lineatus, a, um. oBeftreift. .Ray4
Varosit, cu varti, adj. I Calcem continens, tis, o. Staffig. Qui a de chaux.
Vara. I Cala, cis, f. Raft. Chaux, f.
Vara stinad. I Cala eastincta. gefoldner Ruff. Chaux eteinte.
Vara ne st;nsti. I Cala viva. Ungeibicbter Raft Chaux vive.
Ce rue de =mi. I Calcarius, it, um. Bum Ralf geborig. Qui concerns la
chaux.
Pe: Pdtrd de yard. I Lapis calcarius. Raffflein. Pierre a chaux.
Varnemea, valued cu yard. I Cake de albo, as, avi, atum, are. ZBeien, sue:
rueien. Blanchir, v. Spoiescii.
Warza. I Brassica, cae. caulis, is. crambe, is, f. grout. Chou, rn.
W asaria, care face vase. I Opifex vasorum. gefc4ittfabrifant. Fabricant de
vases.
Care face mad de lemnii. I Vasorum ligneorum opifex, ficis, ro. filter bet
tiofnefd)irte mad)t. Qui fait de vases de kris.
Vases, lemnu sacra la unele ginte antice, v$ VIscd.
Vasi. I Vas, is, n. gefcfnrt. Vasse, vaisselle.
Vasuta. I Vasculum, i, n. vascellus, li, M. gin ffeine6 gegitt. Petit vase.
Vatava. I Vir primaries. dux, cis. ductor, is, m. 91nfiibtet. Chef, in.
Vatemare, loviturd, etc I Laesio, vulneratio, nis, f. .0erietung. Blessure, f.
Watemare Cu vorba. I Offensio, nis, f. Zefeibigung. Offense, f.
Vatevaatoril, rdnitord, adj, I Vulnerabilis, e. l3ermultbeitb. Qui blesse.
Vatematora cu vorba. I Offensor, is, in. ).Befeibiget. Offenseur.
Watematura, boforogire. I Hernia, ae. pendigo, ginis. ramex, micis, f. tiobeitr.
btudj. Bernie, f.
Vatenra, mare. cu vorba. Laedo, is, si, sum, laedere. offend°, is, di, sum,
dere. Zefeibigen. (Yemen
Vatenta rdnescd, v. Iiiinescd.
Wafts, a focului. I Focus ci, on. aeuertyrb. Foyer us.
Vatra, /cm a casei etc. I Fundus domus, m. bauqgrunb. Fonds m.
Vatrain, lopatd d. jars. I Batillum, li, n. goblenfrbaufef. pelle, f.
Vera, tempu viefii. I Aevum, vi, n. Aetas, tis, f. 2eben63eit. L'age.
Vera, multi. I Soeculum, 11, n. in Beittaum bon fjunbert 3a4rett. Siecle, a-
pace de cent ans.
W eed, vecie, eternitate. I Aeternitus, tie, f. Aeternum mi n. gurigfeit dternitd. f.
62
www.dacoromanica.ro
402 V.
in veci vecilor. I In soecula, orum. In aeternum 211 wig felt. A jamais,
pour toujours.
Vechieseii, Claire, ceva. I Vetero, as, are. Obsole facio, is, feci, factutn, face-
rc. 9f ft marlyn. Vicil lir, faire vieillir.
Vechiescii o haind. I Vestem de tero. 9ibtrngett. User.
Mi vechiescrt I Veteraeco, vetustesco, eels, scare, obsolesco. Mtcrtt. Se viellir.
Vechime, antiquitate. I Vetustas, antiquitas, tis, f. 2literOum. Antiquitd, vie-
Muse, f.
Vechiu, adj. I Vetus, veteris, o. Vetustus, antiquus, a, urn. S2lft. Vieux, encien.
Pe: Vinii vechiti. I Vinum vetustum. 9Itter Stitt. Vin vieux.
Legea vechie I Lea vetus. Vetus testamentum. Zug (ate Zcilatttent. La loi
antique.
Venial', de (Zillc. I Vetustus, annosus, prisons, a, um, f. tlfft, beiabrt. Vieux
enciene.
Vecing. I Vicina, oe, f. glac*rttt. Voisine, f.
Vecinatate. I Vicinitas, tie, f. 91ad)barld)aft. Voisinage.
Yelping. I Vicinus, cini, m. glcubbar. Voisin, m.
Vecinicii. I Apternus, a, um. Sempiternus, perpetuus, a, um. (twig, inuer-
miibrenb. Memel.
Vedenie, nalucd. I Visum, ostentum, spectaculum, i, n. Visio, nis, f. (Erf*i-
ming. Vision, apparition, f.
Vedere. I Visio, nis, f. Visus, conspectus, us, m. Za8 e4ett. Vue, f. rd-
garde, m.
Vederosii, adj. I Visibilis, e. Conspicuus, a, um. eicbtbar. Visible.
Vederosii, luminosd. I Luminosus, lucidus, a, urn. del[. Lumineux, dare.
Vedesei, dire, v. Descoperi, etc.
Vedire. I Indicatio, enunciatio, nis, f. titberfttrtg, Offeubarung. Ddcouverte,
indication, f.
Veditorg, ariteitorii. I Indicator, enunciator, is, m. %ttieiger. Denonciateur.
V etilis, vedere. I Video, es, vidi, visum, videre. cerno, is, crevi, cretum, cernere.
e0en. Voir, apdrcevoir.
Veduva, v. Viduva.
Venii. I Venn, nae, f. Vfber. Veine, artdre, f.
Venare. I Venatio, nis, f. Znq 3agen. Chasse, f.
Venare de peace. I Piscatio, nis, f. aif*rei. Fiche, f.
Venatorui. I Venator, is, m. 3eiger. Chasseur, m.
Venati. I Venatus, us, m. 3agb. Chasse, f.
De ven'dare, adj. I Venaticus, a, urn. But 3agb gebbrig. De chasse.
Pe: Bucinti de vendttire. I Cornu venaticum. angbfprri. Come de chasse.
Venture. I Venditio, nis, f. erfauf. Vente, f.
De vendare, adj. I Venalis, e. 43erlitufftd). Venal, qui est a vendre.
Ventetorg, care vinde. I Venditor, is, m. Zerftittfer. Vendeur, m.
Ventatoreza. I Venditrix, tricis, f &thiuterin. Vendeuse.
Veneta, albastru. I Caeruleus, lividus, a, um. .931au. Bleu.
Venezg, nare, natii. I Venor, aris, atus sum, ari. 3ngett. Chasser.
Venetgre, v. 'Mare.
Veninatg, adj. I Venenatus, yenenosus, a, um. @Sittig. Venimeux, empoisonne, f.
Vening, otravd, v. °travel.
Veninl in corpu omului. I Bilis, is, f. Oath. Bile, f.
Fling de veninii. I Biliosus, a, um. &Milli:0g. Bilieux.
Venire, mire. I Ventio, nis, f. adventus, us, m. Witrunft. Arrivie, f.
Venlig de bard etc. de la mofii etc. I Reditus, proventus, fructus, quaestus, us,
m. qinfounneu, einfUnfte. Bevenu, produit an,nuel.
Venetieg, strdinu. Advena, ae, m arembe. Stranger, m.
Venom*, adj. eta multe vine. I Venosus, a, um. Vlberig. Veineux.
www.dacoromanica.ro
Ire 403
www.dacoromanica.ro
404 We.
De o versa an cineva. I Coaetaneus, a, um. 23on gleid)em 7fiter. Contem-
porain.
Verstezi, are. I Vario, as, avi, atom, are. Streifen. Bayer.
Versti, care. I Fundo, is, fudi, fusum, fundere. ednitten, giefien. Verser.
Composite:
Versa afar& I Effundo. Wutglitten. Verger.
Verses in liluntru. I Infundo. 52 ineinIcfnitten. Venter dans.
Vero* adnge. I Sangvinem effundo. Stutbergiefien. Verser du sang.
Versa, vomeacu. I Vomo, is, mui, mitum, mere. evomo, eructo, as, are. rejicio,
expuo. eta) brettett, att6tnerfen. Vomir, rejeler, verser.
Me venni, gdrla etc. I Exundo, as, avi, atum, are. %itetreten. Se de'border.
Vern& I Versus, us, in. carmen, minis, n. Z et 23ere. Vera, m.
Vertejii /a atria I Pessulus, li, m. 92iegel. Verrou, m.
ertejei la mine, ogee. Pnteus metalicns, m. Zer etbacljt. Puits, m.
I
www.dacoromanica.ro
Vi. 406
futur.
Pe: in annuli's viitorti. Anne future. St iinftige,8 ailr. L'annde attivaute.
Vileedd, v. Vileedti.
Vint, grefalci. I Culpa, noxa, ae, f. error, is, m. ectifb. Faute, f.
Pe: Ed stint de vines. I Ego sum in culpa. adj hilt fcbulbig, Je euis coupable.
Nu Ant de vino. I Ego non sum in culpa. absum at culpa. 11) [Abe feine
ecufb. Je ne suis pas coupable.
Facis o vino. I Culpam committo. &Mae nerbredyn. Faire tore faute.
Bap's' vines cuiva. I Quempiam culpo. 3emanben bei#Cbigen. Accuser quelqu'un.
-Wiwi, cattail,. I Causa, ae, f. Urfa*. Cause, f.
Pe: Cine eate de vines? Quin est cause? Ger ift ednilb baron? Qui eat la
I
www.dacoromanica.ro
406 Vi.
Vinovatire. I Culpatio, accusatio, incusatio, insimulatio, nis, f. Teguthigung.
Accusation.
Vinovatii, adj. I Rens, noxius, a, ura. sons, tie, o. culpabilis, e. ecOtbiq.
Coupable.
Vintritfi pe &urea' adv. I Ventre aspens. Sfrie*nb. Rampant, venire a terra.
Vinfi, venire de undeva. I Venio, is, veni, ventum, nire. gammen. Venir.
Yin* inpreunct I Convenio. Buinmmenfommen. Venir ensemble
Win& 'Mire. I Int r venio, is, veni, ect. Zapnidjen fonttnen. Inter venir.
. Vinu preste. supervenio.
I Lieber emauben fommen. Sur venir.
Vim& intr'ajatoriu. I Subvenio. annanbcm 8a tittle fommen. Subvenir, aider.
Vin ladirepta, v. Me taboret.
Vinu pe lume. Venio in viten]. edor in lucem. 3rte &ben fommen. Venir au
I
monde. naitre.
Win*. I Vinum, ni, n. Sera. Vin, v.
Vinti nod. I Vinum novum. 9lcuer Vin nouveau.
Vinfi vechid. I Vinum vetustum. 411ter Sera. Vin vieux.
Vinci pritocitd. i Vinum depromptum. 4160e3ogetter Sera. Vin Uri h clam.
Vinyl curata. Vinum merum.
I Neuter QBetn. Vin pur.
Vinyl cu pelin. t Vinton absinthiacum. 926ermutVoein.
Vinii de bdbe. I Vinum passum. 91raibruclimeitt. Vin de raitsinssece.
De vino, adj. I Vinous, a, um. ?Tug 23eitt. De yin.
Pe: supci de vinu. I Jusculum vineum. 23eittiraine. Soups de via.
Pdtii de ving. Tartan tremor, is, in. 923einftein. Tartre, in.
Vasil de villa. I Vas vinarium. Rieingeici)irr. Vase it vin.
Vinarsarie, rachierie, povarncl. I Ustrina, oe. Domus coquendo cremato. Zranntr.
treittbrennerei. Lieu on l'on fait de l'eau de vie.
Wing' arsarit, rachieril I Cremati coctor, is, in. Oranuttveinbrenner. Qui fait l'eau
de vie.
Vini arzd, v. Rachid.
De bucate. Crematum frumentaceum. aruci)tbrannttueitt. Eau de vie fait
des grains.
De tescovina, de bostinli. I Vinaceorum crematum. Zroberbrannttneitt. Eau
de vie fait de mare ales raisins.
De drojdif. I Faecum crematum. VagerbranntMein. Eau de vie de mare.
De prune. I Prunorum crematum. BrveticVenbranntrnein. Eau de vie fait de
prunes.
Viola, deftepld, v. Aprigii.
Viola, fidre. I Viola, ae, f. 23eildjen. Violette, f.
"Viora, cetera, etc. I Violins, a, f. Fides, dium, pe. Qbeige. Violon.
Canatorii cu vidra, v. Ceterafii.
Virgins, v. Vergurci.
Virtosfi, adj. I Durus, a, urn. dart. Dur.
Virgula, v. Coma.
Virtute, putere. I Vie, vie, pl. Vires, rium. graft. Vigueur.
2. Virtute, ark I Fortitudo, dinis, f. ettirre. Force, vertu.
3. Virtute, faptd bun& I Virtue, tutis, f. Zugenb. Vertu, f.
Virtuosii; cu virtute, adj. I Virtuosos, a, um. Zugenblytit. Vertueux.
Vie -a-vi, v. Facie in facie, etc.
Vitiefi, Vascd, o plants sacra* la drain:. I Lorantus, i. Viscus, ci, m. Viscum, ci,
n. )ie Duffel. Gui, m.
Viseetfi. I Annus bisextilis. Annus iutercalaris. ecbaftjAr. L'annde bissextile.
Visetorti. I Somniator, is, in. I Zriiumer. Songeur, rdveur, m.
Visezti, are. I Somnio, as, avi, atom, are. Somnium video, es, vidi, visum, vi-
dere. Zrtiumen. Songer, rem..
Vilina. I Acidum cerasum, i, n 2BeicVeC. Cerise acide. f.
www.dacoromanica.ro
VT. 407
Viqinui. I Cerasus aproniana. Veidjfetbaunt. Cerisier, m.
Vista. Visitatio, nis. f Zer 3efttcb, bie Sifite. Visite, f.
Visiteza, pe cine-va Visito, as, are. Inviso, is, sere ./iefutl)ett. Visiter.
I
www.dacoromanica.ro
4u8 Zit.
Vrajba. Dissidium, dii, n. Discordia, ae, f. Bruiettarbt. Discorde.
I
Vrajbesci, v. invrajhe.
Vrajeacil, fire. I Incanto, as, avi, atum, are. Arte magica utor. Beam, Batt-
berei tretben. Enchanter.
Vraijire, vrdje, vrcijitur'd Incantatio, nis, f. Bauberei: Enchantement.
I
z
Zabnla, la flit's. I Lupatum, 1, n. postornis, die, f. @At Mors, m. le fer
placie dans la bouche du cheval, sere a le gouvern.r.
Zaballe, babe la yard, sb. i Lichen, is, in. pusula, ae, t. nunbMinfet. Pustule
au coin de la bouche.
ZAbava, interfliere. Retardatio, commoratio, nis. mora, ae. tarditas, tis, tardi-
I
cies, ei, f. tarditudo, &Ws, sb. Zie Zermeitung, £Bergtigerung, Zeraug. Re.
tivq, m. retardement, m. retardation, f. ralentissement, on.
Zabavnicii, intarflietor, v. Ameniitoric.
Zabowescia, vire vats, v. liatirfliezis, ed.
Zabovescn pe altu, lea foci ed arida. I Tardo, retardo, as, avi, atom, are.
www.dacoromanica.ro
Za. 909
verbis tineo, es, nui, tontum, tenere. Seribdten, surtuateit, 3emanbeu neraol
germ. Retarder, causer de retard a quelqu'un.
2. Zaboveseii eh. I Tardo, moror, commoror, cunctor, aria, ants sum, ari. mo
define°, es, ui, tentum, tinere. aid) tlerfraten, uermeifen. S'arreter, se re-
tenir.
Zabrele, sb. pl. Clatri, clathri, cancelli, ormn, n. Zia Oitter. Ocilla
I
Inchidu cu zebrele. I Cancel lo, as, avi, atum, are. tiergittertt. Griller, treil.
liner.
Zab tan*, o toga; o rata' de penile la terrani. I Togula, ae, f. sb. .'1n6 Q3atterttg
Sibetttrit. Toye, f. petite toge blanche.
Zeeatore de animate, cacti:tali lora, sb. I Cnbile, is, n. lager, 511ifie ber ZWere.
Got ou retrette des animaux.
Zacere, in path sea josh, ab. I Cnbatio, nis, f. cubitus, us, in. Zoo Piegett.
Action de se voucher, etre couchd, e.
ZacharyIt, sb. I Sacharum, i, n. Butter. Sucre. m.
Cipalinii de zacheira. 3 Zachari meta, an, f. Buderiptt Pain de snore, nt
Zacharicale, cluketuri; Cupediae, orum, f. pl. cupedia, orum, n. dtticia o-
rum, n. 2ederbiffen, Zelifateffett. Friandisses, meta snores, ancrdrie.
De zaharii, adj. ce priv. be zacharg. I Sac:hat-inns, saclutricus, sachureus,
urn. illon Buder gemad)t. De snore, fait de snore.
Zae#, sere, cubs. I Iaceo, es, cid jacere. cubo, as, bui, bitum, cubare. tegett.
Etre couchi, e.
Zaeut in lenevire, fares' or,upa(iune. Otior, aria, desideo, es, sedi, desidere.
Eilifig feu', taut feiu. Etre oisij; pareaseux.
Zile* ye peimenta. I Humi jaceo, es, cui, jacere. Mir bent Vobeu Hew, dui ber
rbe Hem.. Coucher sur to terre. our la dare.
Zae* pa pate. I In stramentis quicsco, is, quievi, etum, quiescere. 2Itti Stub
tiegeu.
Zacil in path, stag culcatti. I In lecto jaceo. Bu Zette Irgett. Arc colloid an M.
Zito& josh de gretitalea salcivei. I Oneri succumb°, is, succubui. Munn, suc-
cumber°. Ilater her enft liegett. Succomber sous Is poids.
Zadaruteit, cacti, adj. I Venus, a, um. irritue, a, mu. inanis, a itrt, (cid),
fertig, ungitittg. Vain, e.
Zadaroicie. I Vanitas, inanities, tis, f. 2eic§tfertigfeit, Ilitgiiitigfeit. Vunile, f.
inanite.
Cu zia larnicie, in sada?* adv. Vane, inaniter. R3ergebttet. En vain, raine-
ment, sans raison.
Vorbitorti, in zadarii, adj. I Vani loquus, a, tun 13fauberer, Qirof3foreiter. Ceini
qui tient de dioxin.: futiles,janfaron.
Vorbire zadarnied, sand, sb. I Vauiloquium, ii, n. vaniloqueutia, ae, f. Citt
unnii4ett (3egniat. Vain babil, babillage.
Zalduffi, clildurci mare vara. i Ardor, calor, fervor, is, m, aestus, us. tatp,
ecf)rniiie. Chaleur, itcntfante, f.
Zulu, apii en slot de gloacie. I Soluta glades, ci, f. Qi4to5, Qidittoltett. Gla-
cm, A
ochiu de lan(ii. I Annulus, i, tn. Rettenring. Chaimon, //L. cercle.
Zfilogii. Pignus, oils, n. flub.
I Gage, vt. hypotbque.
Zalogese*. ieaa cove z'dlogh pentru band. I Pigneror, pignoror, aria, atus SUM,
ari. 13iiinbett, aum flanbe uebnien. Prendre en gage.
Zalogescii, }and rem zeilogii. Oppignoro, obpignore, as, avi, atum, are.
V3erpfiinbeit, attm 13funbe geben. Mettre en gage.
Zalogiee. I l'igneratioi oppigneratio, nis, f. terpfdttbung. Action de rnettre
en gage.
63
www.dacoromanica.ro
410 Zg.
Zalogitifi, pusii, amanetg, part. I Opignoratus, pigneratus, a, um. Zierpfrinbet.
Mis en gage, depose comme gage, gage, e.
Zalogita, luatic zalogii. I Conductus, a, urn. mercede conductus 63ennetfrt.
Gage, prix a gage.
Zambila, o Aire. I Hyacinthus, i, m. Ildr31iClttlte. Ilyacinthe, in.
Za, zaod, torrice. I Thorax, cis, m. lorica, ae, f. l3en3er. Cairasse, f.
Zapada, nerd. I Nix, nivis, f. 8ctiee. Keige, J.
-- De zapada, adj Niveus, a, um. f8on edpree. De neige.
I
Zapcia, subt prefecta. I Vice praefectus, i. inspector, is, in. Witifeter duce
Zeairfs. Sous pre et, inspectear dun district.
Zaporn, versatu menunta pe pelle efitil. Rubeolae, arum, f. pl. Zie Parent.
I
Rougeole, m.
Zara, alesei din untie, sb. I Oxigala, ae, f. lac serosum. Tutternni(t. Babeurre, f.
(Lapte &Vida)
Zare, arire de lumina. I Fulgor, is, m. lux, cis, f. ediimmer. Lueur, f. e-
clat, In.
ZArescvl, rire, rite'. I Cerno, is, crevi, crotum, cernere. specto, as, avi, shim,
are. Zfidett. Apereevoir, regarder.
Zarti, brdscei la Ili, sb. I Claustrum, tri, n. sera, ae, f. ccoo Sereure, f.
Zarvta, zaver'd, cerla, Erb. I Clamor, is stpepitus, tumultus, us, in. &dimmest ,
Banferci. Tumulte, vacarme, In. aria conjirs.
Zarzavatfi, legumi, verde(uri. I Viridia, orum, n. pl, olera viridia. &tauter.
Legumes, pl.
Zascat, porlvalii. dedesuptulii buttiorii, barna, etc. I Tigna, orum, n. pl. tignum,
i, n. Tie 43affen miter ben atiffern im Reffer. Poutres, pl.
ZAsite, fainei cu aril& f Furfures farinosi, pl. Zie ntcOlige Attie. Son fari.
neusc, f.
ZAtiguire, ineomodare, jignire. I Offensio, nis, f. molestia, ae. incommodum, i,
n. %).414, 23efdpverung, Y8erbruO, Zerdnuerficfgeit. Incommodite gene, malaise.
Zatigneseil, sii. yriltc. incomodeza, facii suparare, etc. I Offend°, is, di, sum,
dere. interpello, as, avi, atum, are. incommodo, vexo, molest°, as, avi, atum,
are. 3enictitben tirgern, befc mertidj fein, Itiftig fent, verbrieNid) fein. !neon-
moder, causer de l'ineamodied, etre a charge a quelqu'un.
ZavOza, steaoi In jertfelnicii, sb. I Astericus, ci, m. stella, ae, f. Zer etern.
Etoile, f.
Zavistile, invidie, sb. I Invidia, ae, f. livor, is, m. sneib. Envie, jalousie, j.
Zavistuicti, adj. I Invidus, invidiosus, a, um. 91eibild), mi5gituftig. Envieux,
ease. jab-nix, oase.
Cu invidie, adv. i Invidiose. Tlifigiinflig. Avec jalousie.
Zavistuescii, invidiezit pe cineva. I Invideo, idi, visum, videre. 5eneibeit,
gegen einen neibifd) fat. Envier, etre attriste the bonheur dautrui.
Zavistuitilt, part. I Invians, a, um. invidiae expositus, invidiae subjectus, a,
urn. Oeneibet, berfiaft. Envie, a:
Zavistuitorfi, sb. Invisor, is, m. I gteiberp-Rifiglitmer. Envicux, celui qui
porte envie.
Zfivotlii, cane mare, to mheellar'i, sb. I Canis laniarius. molosus, i, m. Zie Zone
Fpunb). Dogma, gros Chien, m.
Zavor* de fnceriata. 1 Repagulum, i, n. retinaculum, i, n. vectis, is, m. Zae
eperript3. Baillon, traverein, tn.
Zebavalt, intdriliere, v. Zabrivii.
Zehavniefi, avj. Tardus, a, um. moratorius, a, um.
I 23erWeitenb. Tardry:
www.dacoromanica.ro
Zi. 411
tal, de dot.
Zed, zed lui Dumnefled. 1 Juro per Deum. `3dt fe4tniire au 63ott. Se surer par
Dieu, faire semen&
Zidarlu, cementarid, sb. 1 Murarius, rii. coernentarius, rii, m. sb. Reuter.
Macon, m. ouvrier qui travaille aux constructions.
Zidesen, dire, dia. un zidvi. 1 Muro, as, avi, atum, are. murum dna°, is, duxi,
ductum, ducere. mu..um facio. Eauern, mit diner Mauer umgeben. Cans-
truir un mur.
Zidesei o case. 1 Domum construo, is, xi, struetum, struere. exstruo, is. instruo.
aedifico, as, avi, atum, are. condo, is, didi, ditum, dere. Vonen, eitt tlaut3
bauen. Construe., bdtir une maiaon.
Zidesei o Bisericd. 1 Aedem construo. templum loco, as, avi, atum, are. aedi-
fico. (ine Stir* bauen. Bdtir un temple.
Zidesed asure mai: raid'. 1 Casas aedifico. tuguria instruo. Rieitte .t)itufer bauen.
Batir des maisonnettes, des (=banes.
Zidarie, professiunea de zidariu. 1 Murat; ars, tis, f. aedificatoria ars, tie, f.
Zautunfl. Architecture, maconerie, f.
Zidesen, creezd facie din nimica. 1 Creo, procreo, as, avi, atum, are. Scaffett,
erfdytifen, nerurfacipm Order, tirer du, neant.
Zidire cu care-midi, cu pdtrd, etc. I Muratio, aedificatio, construetio, nis, f. Zug
Rauern, Mauermert. Maccmnage, m.
2. Zidire a unef wad. E Aedificatiu, constructio, nis, f. ferbauung. Edification,
construction.
8. Zidire, creaciune. 1 Creatio, nis, f. plasmatio, nis. plasma, tie, n. qriettffung.
Creation, f.
www.dacoromanica.ro
412 Zu.
4. Zidire, fhptura lui Zeal. I Creatrra, ae, f. &WO. Creature, f.
Ziditori, a unei cash, etc. I Aedificator, extructor, is, m. qrbaner. Bdifica-
teur, celui qui bdtit.
Zidttori, a vniversului. I Creator, is, m. Cam. dpipfer, grgaffer. Createur, m.
Zidift, sb. I Murus, i, at. flatter. Mur, m.
Zidurile unei eddy'. I Meenia, mum, n, pl. etabtmauer. Murailles, murs, en-
ceinte d'une ville.
Ce se afia intre zidurile cetafii. I Maenianus, a, urn. Zie Uttnitteu ber Otabt-
TIMM wamett. Qui se trouvent entre eenceinte d'une vine.
Zimbesefi, Sire. I Renidio, es, ui, dere. Subrideo, es, Hsi, risum, ridere, le-
niter arrideo, es, risi, risum, dere. titf)eln, icipmm1e1n. Sourire.
Zimbire, at. I Risus, us, m. Mediocris risus, renidentia, ae, f. 2a6 2tice1n.
Sourire, m.
Zimbitori. I Renidens, tis, o. £ttidjelnb. Qui sourie.
Zodiac/It, callea sOrelui pe certi. I Zadiacus, i, m. tie eounenftrafie alit 4jint-
mei. Zodiaqua, m.
Zorile, v. Aurora.
'Audit le 12 care aunt pe Cerh.
1. Berbecele. I Aries, tis, m. Zer Sibber. Mier, 711.
2. Taurulft. Taurus, i, m.
I )er Gtier. Taureau, m.
3. Gemenii. I Gemini. Zie Bmiffinge. Jume;aux.
4. .Raculii. I Cancer, cri, in. Zer areb3. Bcrevisse, j. chancre, m.
5. Leulti . I Leo, nis, m. Zer 2iime. Lion, m.
6. Virgina. I Virgo, finis, f. Zie 3ungfrall Vierge.
7. Cumpenile. I Libra, ae, f. Zie Gauge. La balance.
8. Scot-pia. I Scorpius, ii. scorpio, nis, m. Zer ecorptou. Scorpion.
9. Sagethtoredel, arcardh. I Arcitenens, tis, o. Zer ed9Ute. Sagitaire, m.
10. Cciprionda. I Caper, pri, m. )er eteinbecf. Bouc, na.
11. Viirseitcrrulii. I Amphora, ae, f. Zer Valfermann. Seau, m.
12. Pena. I Pisces, ium, rn. Zie Rif*. Les poissons.
Ce sine de zodiacit. I Zodiaceus, a, urn. zodiacus, a, urn. Bum T4ierfrei6 fler
bong. Du zodiaquc.
Zugravii, pictor, 86. Pictor, is. nt. Dater. Peintre.
I
Zugraveseti, vire, vita I Pingo, is, pinxi, pictum, pingere. Eftaten. reindre.
Zugrtivie, artea de a zagraai. I Pictura, ae, f. iltaferei. Peinture, f.
zugravire, profesiunea de pictor. I Pictura, ae, f. Pictoria, ars, tie, f. 9:Re-
ferfunft. L'art 2c peindre.
Zugravit, part. I Pietus, a. um. @emalet. Peint.
Zuroesel, ire, facii sgomotii.1 Strepitum facio. (aertinft nta*n. Faire du
bruit.
Zurgalati, clopotel la glitulti cdieilor, et. I Tintinabitlum, i, n. 133(iitteirt, cedyffe.
Clochette, f.
www.dacoromanica.ro
Vorbe terminate in litera x.
Arx, cis, f. - - - citadels
Ca lx, - ---- - -cilicalu.
vara
Pinax,
Capsax,
--- -._-- Tava
vas de olea.
-- --- -pace.
Ca lx, in.
Fax, 1.
- acne.
Thorax, - - _ _-
-
Fornax, -_ _ peptara.
cuptoru.
Smilax, - - - o plena.
Pax,
Frax, - - - --
-__- --__ drojda . ---
Limax,
Antrax, - - - India rea.
melcii.
Fa lx,
immx, --
cede, secere.
balantit. --
Mordax, mnselitor.
Capax, - - - - capace.
Rapax,- --- rapitor.
-
Ex, prepos. - - - din.
Crex, - ._ -
Fex,
-
o pasere.
--- - -- - drojdii.
Bibax, bentor.
Grex, gis, m. - - turmii.
Lex, gis, f. - - - lege.
Lora; -- --
Vorax, - - - Oman.
lacom,
hqii de drum.
Merx,- cis.
._ ---marta"
nuirte.. Sonax, _. ._ - suniitor.
Nex,
Rex, - ----- -Sesse.
rege. --
Sagax, - - - - e. miros. nrma.
pew.; - -
__ - -- beta de villa.
Sex, hid.
Vix, adv. - - -
Nix, - -_- -_- -Ilene. able. - -- - --
Minas,
Loquax,
Trebax,
-- anierdntitort.
palavragia.
indaratnicii.
p a, rasing.. Wax, .
Lix, -
staix, gig.
- - - spine.
strigdie.
-..-
Allex, - - - ._-
Apex, -- _-
care di miros.
attraglitor.
viral, crestet.
- ._ ._ - ape, etigie Vertex, - ----....
Vitex, - - - -
Styx,
Tryx, - - - - must.
viral, crestet.
Mox, adv. - amp, indatil. Silex,
Nox, noctis, - n6pte. Forfex,
- - - --- mielu, gnela.
cremene.
forfica.
Vox, 63.
Trox, - - - -. nn verme.
voce. , Vulcedela.
Crux, - - - -,
Dux, - - _. -- truce.
duce.
Cimex,
Halex,
Culex,
__
p6d. de learn.
nn puce.
cintarin.
Max, - -. - -
Lux, luming. Pulex, price.
mica. Judea, judicator.
Frux, gis. - frupta.
True, cis. - _ - severa. Carex, plants.
Vervex, berbece.
Fallax, -. - - inceliitora. Cortex, smile.
Mendax, -_ _ raincinosa. Murex,
Verax, --- _ care spun ad. Tomex,
inure, matasa.
Fortax,
Borax,
- .-- -
-- _. - --
temeiu. Remex,
funie mare.
veuslariu.
Cardax, -. - o sure. Ramer,
Joan cerdaqii. Urpex,
bosorogie.
graph.
www.dacoromanica.ro
Obex,
Po llex,
Senex,
Fritter,
-
-- -
-
- --
-
- -- -----
riitezfi.
degetu mare.
bbtritnil.
tufa.
Praecox,
Ve lox,
Pernox,
Atrox,
--- pre copt6.
iute.
veghitor.
aspru, severe.
----
TUD18X, buboln. Ferox, feroce.
--
Segrex, deosebi. Audax, audace.
Simplex, simplu. Pertinax, indkiitnicit
Duplex,
Triplex,
Sores,
-- -- indoitil.
intreitil.
qbrice.
Perspicax,
Pervicax,
Vigilax,
istepi.
nazurosil.
vegitorlu.
artists.
- - -- -
Bombyx, matasa, verme Artifex,
Sutrix, cusittor. cism Supellex, mobile
Victrix, invinglitore. Pontifex, - pontifice.
--
Pistrix, bruthr6sa. Carnifex, carnilke.
Felix, fericitii. Panifex, brutarin.
Cornix,
- -- -- - cii.
iZe Aqui lex, Mos. de pupal.
-
Larix, un bradit. Caudex, _. trupinii, butuo.
Cervix,
Matrix,
Nutrix,
Lodix,
Oryx,
- -
- -
- cerbice.
vestries.
nutrice.
covorii.
clipriorii.
Multiplex,
Auspex,
Aruspex,
Genitrix,
Cicatrix,
- multiplu.
ghicitor.
ghicitor.
genitrice.
plagii, vulnii.
Ortyx, pipalaca. Obstetrix, mdsA.
Tutrix,
Radix, -- --, tutrice.
radkinii.
Coxendix,
Appendix, -- poldu.
ate'rnatii.
Perdix,
Rectrix,
Volvox,
- ------ poturniche.
rectrice.
gogdsii.
Meretrix,
Directrix, - curve.
directrice.
-081483911Slose..-
www.dacoromanica.ro
Eratit, grekitel. Coreetn, indreptat&.
Adurmii adori sequor, 0 dori sequor.
Api tare aqua regis, aqua regia.
Biscoti, pesmetii pain biscocs us, panis biscoctus.
Bumbaci gossipipium, gossipium.
Cirasi cerice, cerise.
Cracitil ecarte, dcartdes.
De multe feltui Multifaria, multifarie, adv.
Desebidii Aperivi, ritum, aperui, apertum.
Cu ajnt. lui D siert avec l'aisance de D. avec l'aide de Dieu.
Dormitezii A bdormito, Obdormito.
Durdnitura erepitus, crepitus.
Dnrere de dinti o dontolgia, odontalgia.
Felicitezil congratnlorii, congratulor.
Flamindosii esurictor, esuritor.
Grafi de tbmnii bid d'autome, bid d'automne.
Indireptezii, justificii justificio, Instifico.
IntemplA contignit, contingit.
Inviezii in vitam rodeo, didi, in vitam rodeo, dii, dial.
intimpinil occurerre, occurrere.
Lapte acru orygala, oxygala.
Li4lme latitudo, dine, latitudo, tudinis.
Liturarit pas a laver, vas a laver.
Lumineciii de olio illucescis, illucescit
Madratu, saltea cnlicita, calcite.
Mare, strimt. de mare istbme, ddtroit de mer.
Mare aquor, aequor.
Mere, miere men, Mel.
Mijlocit6re meditarix, mediatrix.
Miiestrie opus artificeosam, opus arlificiosum,
Morticians cadaver mortum, -- cadaver mortuntn.
Nebnnie dimense, ddmence.
Necasatoritu calebs, caelebs.
Ne hotaritfi, Infiniti inflaitus, infinitus.
Ids vestitil Non celebr6, non celebre.
Ne pcitutti jnsclatia, inscitia.
www.dacoromanica.ro
Nuntfi, dint, de n. carmen nuptialis, carmen nuptiale.
Portugalii, pornfi aurantia maths, aurantia mains.
Postitor qui jeuneur, qui jefine, jefineur.
Ranitii blesser, bless.
Rfirescfi, mg rfirescii ragfio, Sri, rarefiio, Seri.
Seurgii, golescii evancuo, evacuo.
libedfi la mash, etc. assidseo, assido.
Slugareseil insevio, inservio.
Saler, pe dela' adscenus, adscensus, ascensio.
Surcelit
Telegartu
creminum,
cheval se trait,
Tonere de D-clots titnor Dei,
. cremium.
cheval de trait.
Timor Dei.
Tragit-bnpreunfi tirer enterable, tirer ensemble.
---.4.:3--
www.dacoromanica.ro
www.dacoromanica.ro