http://books.google.com.tr/books?

id=IZOYBAAAQBAJ&pg=PT172&lpg=PT172&dq=verbul
+la+timpul+trecut+in+turca&source=bl&ots=66D52Oar4M&sig=nK3Mf7VMPBVc8plFXzbj
Bl5od1g&hl=tr&sa=X&ei=a7BUVI-
CI4bn7gaVwoCgCw&ved=0CD0Q6AEwBA#v=onepage&q=verbul%20la%20timpul%20trec
ut%20in%20turca&f=false

LİMBA TURCĂ – TRECUTUL SİMPLU – DI

În limba turcă, acest timp exprima o actiune care s-a petrecut in trecut sau un eveniment
care s-a incheiat inainte de momentul vorbirii.
Sufixul cu care se formeaza acest timp este -di (vezi acest articol).
Astfel, trecutul simplu se obtine in limba turcă dupa urmatoarea schema:

Radacina verbului + -di + terminatii

Terminatiile (Tip II):

-m -k
-n -niz (-niz/-nız/-nüz/-nuz) (Sufix Tip (b))
-/ -ler/lar (sufix Tip (a))

Important:
-di are in realitate 8 forme, mai intai pentru ca este un sufix Tip (b), si apoi pentru ca daca
un cuvant se termina in urmatoarele consoane p, ç, t, k , h , s, ş, iar sufixul care trebuie
adaugat incepe cu d, aceasta devine t si astfel -di poate fi avea una dintre formele:
-di /-dı/-dü/-du
-ti /-tı /-tü/-tu

FORMA AFIRMATIVA
yemek – yedim a manca – am mancat
içmek – içtin a bea – ai baut
çıkmak – çıktı a iesi – a iesit
görmek – gördük a vedea – am vazut
örtmek – örttünüz a acoperi – ati acoperit
koşmak – koştular a alerga – au alergat

FORMA NEGATIVA

Radacina verbului + -me* + -di + terminatii de conjugat

-me e un sufix Tip (a) si are formele -me/-ma;

yemek – yemedim a manca – nu am mancat

içmek – içmetin a bea – nu ai baut
çıkmak – çıkmatı a iesi – nu a iesit
görmek – görmedik a vedea – nu am vazut
örtmek – örtmetünüz a acoperi – nu ati acoperit
koşmak – koşmatular a alerga – nu au alergat

FORMA INTEROGATIVA - are 2 forme:

1. Daca formulam o intrebare la care se cerem un raspuns de forma DA sau NU, verbul are
urmatoarea forma:

Radacina verbului + -di + terminatii + mi

- mi e un sufix Tip (b) si are formele mi/mı/mü/mu;

yemek – yedim mi? a manca – am mancat?

içmek – içtin mi? a bea – ai baut?
çıkmak – çıktı mı? a iesi – a iesit?
görmek – görmedük mü? a vedea – am vazut?
örtmek – örttünüz mü? a acoperi – ati acoperit?
koşmak – koştular mı? a alerga – au alergat?

2. Daca intrebarea este in forma negativa, atunci sufixul de negare – me este imediat langa
radacina verbului si verbul are urmatoarea forma:

Radacina verbului + -me* + -di + terminatii

-me e un sufix Tip (a) si are formele -me/-ma;

- mi e un sufix Tip (b) si are formele mi/mı/mü/mu;

yemek – yemedim mi? a manca – nu am mancat?

içmek – içmetin mi? a bea – nu ai baut?
çıkmak – çıkmatı mı? a iesi – nu a iesit?
görmek – görmedik mü? a vedea – nu am vazut?
örtmek – örtmetünüz mü? a acoperi – nu ati acoperit?
koşmak – koşmatular mı? a alerga – nu au alergat?

Cand formulam o intrebare si ne referim la un anumit termen al propozitiei, altul decat

verbul,particula interogativa mi urmeaza imediat dupa cuvantul pe care il determina. Veti
intelege mai bine dupa ce urmariti exemplul de mai jos:

Ali dün İstanbul’a gitti. Ali a plecat ieri la Istanbul.

Ali dün İstanbul’a gitti mi? Ali a plecat ieri la Istanbul?/ A plecat ieri Ali la Istanbul?
Ali dün İstanbul’a mı gitti? Ali a plecat ieri la Istanbul?/ La Istanbul a plecat ieri Ali?
Ali dün mü İstanbul’a gitti? Ali a plecat ieri la Istanbul?/ Ieri a plecat Ali la Istanbul?
Ali mi dün İstanbul’a gitti? Ali a plecat ieri la Istanbul?

Ultimile 4 propozitii pot fi traduse identic in romana, diferentierea facandu-se pe baza

intonatiei. In unele cazuri se poate pune la inceput de propozitie cuvantul la care face
referire intrebarea. Astfel ca, in absenta unui context, in scris, romana apare mai putin
specifica decat turca.
Cand construim o intrebare si folosim cuvinte
precum kim cine, nerede unde, kaç cate, ne ce, nu mai apare in propozitie particula
interogativa mi:
Kim geldi? Cine a venit?
Dün akşam nerede yedınız? Ieri seara unde ati mancat?
Adam kaç lıra verdi? Barbatul cate lire avea?